Informazioni su questo libro

Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni è stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Google
nell’ambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo.
Ha sopravvissuto abbastanza per non essere più protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio è
un libro che non è mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblico
dominio può variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono l’anello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico,
culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire.
Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggio
percorso dal libro, dall’editore originale alla biblioteca, per giungere fino a te.

Linee guide per l’utilizzo

Google è orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili.
I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro è oneroso, pertanto, per poter
continuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire l’utilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresa
l’imposizione di restrizioni sull’invio di query automatizzate.
Inoltre ti chiediamo di:

+ Non fare un uso commerciale di questi file Abbiamo concepito Google Ricerca Libri per l’uso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamo
di utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali.
+ Non inviare query automatizzate Non inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo della
traduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantità di testo, ti
invitiamo a contattarci. Incoraggiamo l’uso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto.
+ Conserva la filigrana La "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file è essenziale per informare gli utenti su questo progetto
e aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla.
+ Fanne un uso legale Indipendentemente dall’utilizzo che ne farai, ricordati che è tua responsabilità accertati di farne un uso legale. Non
dare per scontato che, poiché un libro è di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti di
altri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro è protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se un
determinato uso del libro è consentito. Non dare per scontato che poiché un libro compare in Google Ricerca Libri ciò significhi che può
essere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe.

Informazioni su Google Ricerca Libri

La missione di Google è organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiuta
i lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico più ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Web
nell’intero testo di questo libro da http://books.google.com
 .* _*
-^ *-=-

?o \J &
,!
--__ ） ） ----
-----~~~~=== * |
 Cl. SA l M A s 1 1
D E 3 o `3, 3 €>
A N N I S - -

CLIMACTERICIS

Antiqua Aftrologia
;?. A T .* ■ * -t- - - • *./,
(7). % $.43 3,^c, ^4 ***• 3. -«.: c<>>• T.
* • •, (2. , <• 2* *
& e<;^
- C. - -

; L v c o: B A t A v o R.
Ex Officinâ Elzcviriorum. . ••

clo lo c xlviis.
 Illußriffimo Viro
GASPA R I C OGNETO,
Domino de la Thuilerie, Baroni
de Courfons, Confiliario Regio &
apud Illuftres fœderati Belgii Or
dines Legato,
S. D.

§g. Ufceptum coeptumque tuo

§ rogatu opus, Virilluftriffime,
Jj Ecce tafidem abfolutü, quia
T nemini quam tibi qui auëtor
cdendi fuifti , debuit infcribi, à me
nunc offertur ac traditur. Meminiffc
fiquidem te arbitror, cumante annum
& amplius Hagæ apud te effem, ac fer
mo incidiffct de fexagefimo tertio vi
tae anno quem plerique hodie ab an
tiquo Clima&ericum vocitant,& cxi
tialem multis fenibus judicarit , me
quid de eo fentirem ita exponere, ut
etiam defideraris fcripto confignatam
mcam fuper ea rc videre fententiam.
- à 2. • Do
Domü exinde reverfus nihil prius ha
bui quam ut votis tuis meifq; fatisface
rem promiffis.Sic non longa interpofi
ta mora,brevi differtatione quæcunq;
antiqui Græci & Ægyptii de Clima
&teribus tradiderunt, congeftum ad
te mifi. Caeterum cum paulo poft fi
gnificaffes, qualemcunque illam fcri
ptiunculam tc velle cum populo habe
re , quod ita judicares non indignam
cffe quæ à pluribus legeretur & de pri
vato in publicum tranfiret , morem
non invitus tuæ voluntati geffi , & qui
primæ non obftiteram,non potui huic
fecundg petitionirefragari.Quodauté
jam tum fcirem quantopere omncs tá
Philofophi Mathematiciq; quam Phi
lologi qui de hoc argumento aliquid
commentati funt , in Clima&terum
explicanda ratione hallucinati forcnt,
ad rem pertinere credidi non fimplici
ter quid de his mihi videretur enarra
fC , fcd etiam C1TOTCtTM CO1TY1TmUl11C11) rC
futarc." Docendi ergo omnes fuêre,
quam longe abcffent à rei veritate,qui
tamcn fibi perfuafifTent nihil melius
quam quod ipfi dc ca rcprodidiffent,
poffe
 poffe excogitari. Ut autem haec mihi
reéte demonftratio procederet, non
fàtis vifum eft oftendere, falli eos qui
fcripfere feptimo quoque anno, quafi
fingulis aetatis gradibus & articulis, in
vita cujufq; mutationem evenire aeque
in bonum ut in malum, & hoc effc
quod annorum Clima&tericorum no
mine veteres nuncuparunt. UIlterius
progrediendum fuit, & quoniam no
va Aftrologia nihil de Clima&eribus
tradidit, follicitam dam ultimam hujus
artis antiquitatem duximus , quae cos
fola fibi vindicat, hodiernæ mathefi
prorfum ignoratos. Idcirco & obitcr
de utriufque genethliacæ difciplinæ
differentia differi fuit neceffe , ut hoc
modo conftaret cur vetus tam multa
& tam accurate de Clima&teribus fcri
pta & cxplicata reliquerit, quamque
corum colligendorum rationem ob
fervarit, de quibus pcnes neotcricos
artifices tam obftinatum & infcitum
filentium.Dum fingula itaque circum
ve&tamur, & ftudio fallente laborcm,
$ta$tationis ipfius amore longius pro
vchimur, pæne fcnfim de exigua dia-*
a 3 triba
triba fa&um eft volumen ingens, cu
jus leétio ne tibi tædium afferret , in
pauca cogere placuit univerfi operis
confpe&um, quem habere poffes pro
priore quae tibi miffa eft exercitatio
ne, & quem folum in tantis quæ te
quotidie circumftant rerum & nego
tiorum quafi flu&ibus, poffisvclifq; fi
ne faftidio , & meliorum occupatio
nü damno percurrere. Quo ex opere
fi quid redundaverit in rcmpublicam
litterariam emolumenti, tibi imputari
debebit. Sin vcro nihilaut parum fru
gis inde fpcrare dabitur litteratis ho
minibus , folus ego publicè offen
dero. Quidquid certe fuerit, vel ex
eo conftabit quanti litteras & earum
amantcs aeftimes, quem libido incef
ferit talia requirendi quæ non nifi cu
riofum cruditionis ftudiifque melio
ribus dcditum animum poffint com
movere.Sed alia funt iftis caque majo
ra plurima tua decora. Non ibo tamen
hic in tuas laudes , quæ in annales
iturae funt. Non meum cft quippe di
cere , quod tuum non fit libenter
audirc. Nemo enim omnium homi
IluIm
num minus laudari expetit, quam qui
maxime laude quae digna funt , gef
fiffegeftit. Commendâtione praeterea
hac mea crefcere, majorque quam es
& ab omnibus haberis,fieri non potes.
Quin potius publicæ de te famæ præ
coniis derogarem , virtutefq; tuas de
tererem minus de his quam par eft
dicendo, quia paria cum tuis meritis
facere eapraedicando neutiquam lice
rct. Nonpoffum tamen praeterire fine
piaculo quod hiftorianoftrafine dam
norerum à noftrisgeftarü tacere mini
me poterit, teunonifmirum interpre
te, internuntio & legato, regem Chri
ftianiffimum inter duo pótentiffima
regna arbitrumfa&um, adeo feliciter
turbas eorü compofuiffe ut ex crudeli
& cruento, in alterius, certe vel etiam
in utriufq;, perniciemglifcentc bcllo,
in concordiam mutuam ambæ partes
redierint, & pa&is in longum duratu-.
rae firma fundamenta te conciliante
jecerint. Tuum iftud præclarum &
gloriofum facinus, tua laus tota, hoc
tuae debetur nunquam fatis laudatae
induftriae follertiaeque, ut quod cuili
,a 4 bet
bet judici inter duos privatos litigan
tes fumpto difficillimum eft, cum utri
ufque bona gratia litem dirimere , tu
novo & inaudito exemplo utramque
Coronam, Suecicam Danicamq;, de
merueris, qùæ hoc nomine Regi gra
tes cxtra ordinem agcndas decreve
runt ob hoc tantum quo à te affeétæ
funt beneficium. Quam bene porro
haétenus variis legationibus apud di
verfos Principcs pro Rcgc functus, de
bono publicò & Galliæ regno meritus
fueris,& quam bene in hac quam nunc
obtines Legati Regii apud Illuft. fœ
deratarum provinciarum Ordincs fta
tione mcreri pergas, `fi Epiftolæ res
effet haud parccrem memorare, fed ne
diutius te morer propcrantem ad ca
cognofcenda quorum defiderio , tc
captum effe vehementi fæpius decla
rafti, hic definam, fi prius te rogave
.ro ut hæc qualiacunque fint, grata &
accepta velis häbere de quibus medi
tandis & publicandis nifiauétor & im
pulfor acceffiffes, nunquam cogitaf
fem. Leydæ Idibus Novembribus,
cIo lo c x L v 1 1. *

PR Æ
 P R AE F A T I O
A D
I. E C T O R E M.

§ Voniam omnis Climaííerica ratio an

\jnorum, menfium , dierum & horarum
$ta abaftrorum difciplinipendit, nul
laque omnino effe videri debet, fi vera
nonfitratiocinatio Chaldæorum Genethliac«; de ejus
£rigine & progreffu, variifque feäis longa [atis pro
ligomena paraveram : fed cum nimis prolixa evafif
fint quam ut commodi praponi poffènt jam nimium
ptrfe grandi de Anni Clima£lerici volumini, fepa
ratam de bis Monobihlon confecimus. In ea fiientiæ
ex obfervatione fiderum fa£fae quanta vanitas fit &
inconftantia ex auétorum diffenfione oßcndimus:item
ex eo quod hodierna diverfa fit ab antiqua quæ hodie
ignoratur,ut ea quae hoc tempore exercetur, veteribus
ignorata eft.Ibi etiáArabum errores im vertendi;Gra
cu explicamus , & in interpretandis Arabum fçriptis
Aßrologicis Barbarorum Latinorum hallucinationes.
Interim tamen aliquid bic prafandum duximus de
artü falfitate, ut clareat Climateres nihil effe , &*
Climaítericis annis nihil tribui fidei debere, cum ars
ipfa quae tos produxit, nullos effçãus habcat ad hu
a 5 711.414
 P R ae F A r I o.
m4n4vita rationes, & futurorum quam promittit
fignificationem. Vt error eft inter omnes qui homi
mum menti infederunt, vetuftißimus, quem ne munc
quidem excutere bona fide totum poteft «que decipi
facilis ac decipere natura mortalium, tanto magis
expedit eum animis evelli radicefqueomnes quas tam
alte pcr tot fécula inveteratas egit, funditus ex
tirpare.Nihil eft in quo fibi indulgentius & licentius
blandiantur homines etiam non ftulti,quam in futu
ri divinatione.Inde eft quod tam avide omnem artem
quæ id vemditat confe:tantur, eofque,qui tale quid
pollicentur, omnigenere cupiunt demereri. Et quafi
aliquid fint aut fciant plus quam mortalem effe aut
fcire fw fit, divinos ex eo appellant, quia pars eft
mimirum divinitati, id praefcire quod fit eventurum,
cum ad Deum proprie pertineat hac faculta, quam
mifi ab eo domatam & infufàm hominum nemopoßi
dere poteft. Quod tam cupide appetitur, & à curio
fis qui femper plures fùnt, haud mirum ef? fi multi
etiam reperiantur qui quod nefciant ultro ejus rei
fé perfeäißimam habere fcientiam fingant. Nam
falli volentibus numquam defùnt & fallere parati,
precipue fi operæ pretium faëturi funt , qui ftul
ta aliorum credulitate abutumtur ad compendium
füum. Inde honos & pretium primo confiitit arti
quam divinam jaétarunt qui ejus repertores fuere,
quia non folam facit hominum fata, fed etiam præ
dicit. Et quo tutius imponerent ignari, & hianti
buspopuli, ne aliter crederepoffent quam divinum &'
falfe quod profiterentur, aflra illa ipfâ ex quorum
r4f40•
 P R ae f A r 1 o.
ratiocinationibus explicare fe poffepradicabant ante.
aâa & futura, ipfißimos Deos effe perfuaferumt. Duo
certe fant quæ fi mon concedantur & pro certi, non
teneantur, mullo modo poteft conftare genethlialogia
ratio & veritas. Nifi inquam ponatur fimulacra
talefia quæ ἀz yocantur,vera effe,& feptempla
ntta, five erraticas ftella, Deos effe,a£ium eft deAftro
logia. Daobus quippe memoratis fundamtmtü tota
innititur. Ea fi fùbducamtur , totam ntceffe eff rue
re, & ad nihilum redigi. Primum ergo de imagini
bus am rere fimt, expediamus. Inarte vana fi quod ef!
raiiifiimum , hoc maxime effe tale cenferi debet. Ex
maltarum fellarü diffofitione fingulæ formata funt.
$i quis autem non momimata,nec depiéta figura quam
fipr<£mtant, eodem fitu & ordinefellas illa, in ta
bula poneret quem in figuratione obtinent, nemo effet
qai poffetdicere ex tali ftellarumpofitu & ordimatio
ne Tataram effici, aut Leonem, aut e^furigam , aut
Geminos, aut Capricornum, aut Virginem,autThu
ribulum, aut Craterem, aut Centaurum, & quid
quid eft talium φαντασμ&των. Chelae Scorpionü
pro Libra fùnt. Ergo ftella quæ Libram effigiant,poß
funt aque videri & brachia Scorpii effingere. Pof
funt fane & aliud exhibere de quo nondum in men
tem venit Aftrologi. Sed definitü ab antiquo fan
dum e£t, ut aut Chelæ fint, aut Libra. Multum ta
men refertadeffeäum & fignificationem utrum pro
brachiis scorpii habeantur am proLibra.Si Libra eft,
Menfurae tribuet vires, & ponderarerum , u;
vanit Mamilius. Qui fùbta nafcetur,
Et
 P R Æ F A T I o.
Et licitum fciat, & vetitum quæ poena fe
quatur -

Perpetuus populi privato in limine praetor.

Hac effecta Libræ lamvibus conveniunt mom Chelis
Scorpii. Chaldæorum feéfa mulla, tales ei aflro fi
gnificationes tribuebat,quia nullam Libram in aftrü
agnofccbat, & undecim tamtum figna mumerabat.
scorpium enim dixerunt duorum fignorum fpatium
obtinere, corpore fuo cum cauda unum , Chelis alte
rum. Nec fame debuit fine fuis brachiis in cælo con
fiflere Scorpius quafi dimidiatus. Iid. m Chaldai, ut
teftantur veteres, nolebamt «quales effe partes in om
mibus fignis, fedpro qualitate fui aliud fignum vice
mas, aliud quadragenas habere, cum Aegyptii trice
mas effè partes in omnibus vellent. Ac Scorpius fè
cumdum eorum Chaldæorum doétrimam quia duo fi
gnorum occupabat locum, fexagenas habuerit partes
oportet.Si fignificata igitur vcl decreta ipfà aftrorum,
reffondent figuris eorumdem, qui fub Chelis Scorpii
mafcettir non poterit cffe jufti librator & æqui, ut
effèt revcra , & convcnienter fuo momimi & figuræ,
fi pro Chclis Libra pingeretur im eaparte cæli. Leonis
fignum generofos, & magnanimos facit, befliaque in
terris cognomini fimiles. Virgo virgineos dat mores,
capillum, cultum, inceffum. Ita de aliis figurationi
bus. Vt hoc effèt, de veritateimaginis comjiare debe
ret. Atqui me fi conflaret quidem effè veram,propterea
fequeretur Leonem celeftem leonimam ingemerare ma
tis fortitudinem. Virtute divina præditum effe opor
tertt,fiquidcm poffet fùbfènaficntium animum fibi de
for
 P R ae F A T 1 o.
fortitudine fimilem firmare. Gentes qua huic fgno
fubjacere creduntur, leoninam pracipue ferocitatem
obtinere & magnanimitatem deberent. At me in eo
qtiidem conveniant antiqui qua nationes fub eo fita
fint. Dorotheus Graciam, Phrygiam & Propontidem
ti fubditam tffe dixit. '
T£ d. &adx{%'E**;, &;v%w%' &pa, è gius.
Πλντ».
Grati rero non nimium fortes, Phryges etiam ignavi
6 timidi olim. Am qui per partes bac traétarunt, ideo
aad. Leonis Phrygiam fubje£iam effe voluerunt ? X3
g£ zz £ zz.!J TI; 27. vaic, X; 5 <£$ ©- E* z, Jaw*
tìv rgix'aw Mzxeόονία, ττ. 5 are3; 7; 8;? 9;v-
;z. Ac cauda fefe exftimulat & attendit Leo ad
nam & furorem. Vnde & A'λxaì z dicitur. Sunt
qui putarunt non ex fallarum pofitu & ordine fi
guras imaginibus talefiibus faítas, fed ex obfervatio
• m eremtuum & tffiitorum. Quod enim deprehenfùm
tßt fugi ffeculationefùb eo figno natos, fortes ac ge
nerofos evadere, ea de caufà & Leonis nomen illi ima
gini inditum , ab effe£tu fortitudinis. Sed bac fine
ratione dicumtur. Aut enim fignum fuit , id eft μ£p
cauz , priufquam Leo effet , aut quando primum
faäum f fimulacrum,fub Lconi, imagine ac nomi
ne proditum fuit. Si boc , ng^ ab effeäu gentfi, in
leonem formátum eft fidi£ • ßd£x ftllaruiii diffofi
tione tálem formam babcre vifum f » atque ex e4
leonina effigie mores etiam; leonino fitje credi
tum eß. si illud. 14m nos doctant %rtet, quale fi
gnum fuerit prius, & cujus animali; imago, si niilla
ommina
 P R ae F A T 1 o.
omnino fuit, nec antea obfervatum eft tot fellas ita
diffofitas & in unum corpus colleéta, Leonùfiguram
fimulare , non video quomodo potuerit procede
re obfervatio figni fortium gemituras facienti, &*
fignificantü , cum in eo pofitus eft horofcopus. Prius
ergo fignum fuiffèneceffe eft & quidem Leoni,& tum
demum ex eo quod effet Leo, fortitudine etiam leo
mina praditos generare exiftimaffe. De cæterù idem
dici ac cemferi debet. Nec folumautem exoriens Leo
facit magnanimos fed etiã helluones, & qui bona fua
dilapidant nihilque heredirelinquunt, fedfemet ipfos
haeredes fùorum conftituunt. Si figura lupi effet vel
leopardi vel alterius animalis rapacis & voraci,
idem plane foret. Callidos etiam & verfutos qui fub
eo mafcuntur, anxios &triftes effe afferunt. Am quia
talis eft leonis matura? Certe & colorem facereputa
tur qualem habet, croceum atque adrubedinem de
climantem. Principes etiam ac duces ab eo,potentes &
locupletes fieri. Quæ omnia quadamtemus Leonem re
ferunt, fed que poft Leonem reperta fùnt , & ex Leo
me nata, mom ex his Leonis fimulacrum effiâum. I„.
finitæ quippefùnt rerum,negotiorum,aétuum &erem.
tuum z€4ςασις, quæ mullum habent/igntim cui ac
commodari poßint ex figni fimilitudine & virtute
maturali, & proinde cum pro his fignum fàâummam,
fitproprium, querendum fuit quamvis ex longinquo
& ex obliquo gui fimulacro aptius eas tribui parf;.
ret. Tauri fidus oriens agricolas & aratoris faíit.
Ratio impromptu eft, quia tauris junétis arantür ar
va. Sed priufquam id repertum effet junâis bobus
terr4m;
 P R ae f A r 1 o.
terram profimderearatro, inersjacuit visilla fiderù
naturali. Loca etiam funt hodiequeplurima ubi afi
mi, alia tibi equü fùb jugum duäi aratur. Sunt
etiam ubi nulla animalis opera id faciunt,fedhomo
ligone terram vertit.In orbenoyo, foramina in terra
faciumt & grama indunt foraminibu. Hac eorum
aratio &fatio ef?. Non ergo dicipotefl quod ab illius
figni exortu aratores mafcerentur, idco faäum illi
nomem effe Tauri. Sed prater illam potentiam agri
colas efficiendi, cur cinados & fæmineos faciat opera
pretium eft cognofçere. Cum de cinadorum genitura
quartrttur , & viderent in cælo nullam effe imagi
nem proprie cin«dicam, ut Tauro ea retfe ad/cribe
rent, ipfisimmentem incidit. Cur hoc? aut quod in
Tauro xuvauδολίγον ? Quia averfus oritur, cinadi
autem averfam corporis partem & pofficam prabent
pediconibus fùis.Nec hac tantum caufa adfertur cur
nolles & effœminatos faciat, fed quod multa, pul
lam habetim capite, Hyadas nempe & Pleiadas, quas
alii veteres ἐν τάΧαντιμâ collocabant,i.e. im eaparte
qua averfus oritur. An hac etiam caufa eft quod
fæmineum hoc fignum effe voluerunt • Nam Taurus
fignum famiminum, 57xv άλον. Omnia fame con
faremt & comfonarent , fi pro Tauro Vaccam in calo
ftatuiffemt. Et fine dubiofeciffentfi imagimütantum
rationem habuiffent. Quid enim tam fimile Tauro
quam Vacca? Cur igitur Taurum effe maluerunt,
cum omnia fæminæ habeat, etiamfexum , & cum
muliebres indat nafcemtibus animos ac mores ? Atqui
Tahrwnom ctditgenerofitate Leoni. Animofùm certe
eß
 P R AE F A T 1 o.
eft animal, quodque nunc & olim fepe ad pugnan
dum cum Leone quafi par idoneum compofitum eff.
Taurorum quippe & Leonum pugnæ im auétorum mo
numentis crebro leguntur, & vidi ipfe meo tempo
re mompaucas. Decuit itaque fub Tauri figno, fivere
Taurus effet, concitatos homines, feroces, adpugnam
irritabiles & fortes gigni, non molles & cinadosat
que effæminatos. Ergo Vaccam debuerunt in cælo
locare Tauri loco, cum eadem fit fpecies. Sed fabulae
fatisfaciendumfuit quæ non abfolute Taurum quem
libet inter aflra retulit ex $tellarum quibus figuratur
compofitione fuátum, fed eum Taurum qui Europam
per mare vexit.,Et h«c ratio eft cur pofferiores ei
partes mon dentur in cælo,quia im mari dum mataret
non apparebant, cum folae priores extra aquam emi
merent. Fa-mineos dat mores quia fæmimam tranf
portavit, in gratiam amatoris. Eratoffhemes fcri
pfit hunc effe bovem qui coiit cum Pafiphae, cujus
priorcs partes apparenty reliquum éorpus mom apparet
propter fæmineum fexum. Quodcumque fit, ex fabu
la hic 25* puauês originem ducit potius quam ex ima
gine. Nec enim Tauri cujuflibet forma eft. Sed ejus
Tauri quem fabulae poetarum inter aflra conftitue
runt,quod minifterium lenonis loviamatori præbuif
fet. Mythologiæ autem accomhmodatas conftat Aftro
logiae &*T. A: auxtix7s rationes , quia h«c apud
Græcos poflerior, illa prior. Poetae fane totum cæ
lum aflris, id eft άαδίοις & μορφόμzai , longe am
te impleverunt quam Aftrologia, quæ vocatur judi
ciaria, iu cognita foret. Hoc Aftronomici poetici
arsgu
 - P R ae F A r 1 o.
argumentum fuit , quod Hyginu & alii pertraåta
munt,in quo uniußujufque figni hiftorias caufamque
adfidera perlationis docuerumt, eorumque corporum
deformationes, & in hùnumerum ftellarum ex qui
bus illa compofita, perfequutifunt. Primus Berofiis 4. •'••.
in infula & civitate Coo confedit, & Chaldæorum
difciplina,cum ipfe effet oriundo Babylonius, fcholam
Gracü aperuit. Is poft tempora Alexandri Magni
vixit ac fùb primi Seleucidi floruit. Ante illum non
potef? offendi quemquam Græcorum Genethliacam
profeffum effe aut aliquid de ea comfcripfiffe. Quam
Aftrologiam ibi tum docuerit Berofus, & am ratio
mt; fua, sphæræ Gracanicæ & figurationibus ejus ac
commodaverit prorfus me latet,fed illud omnino cer
tum ef? Graecosqui pof? eum illam artem excoluerunt
atque exercuerunt, praediétiones fìias pracipue qua
petuntur ex fignis , ad Mythica religionü exemplar
quali, tum apud Græcos celebrabatur,inflituiffe. H«c
[ant Barbaricæ Sphare Apotelefnata Firmici, quam
dißiplinam ait GracüTitilfi, & omnibus ferme Ro
£• mani;TfTTTT:ognitam, atqtie ipfis etiam Aegy
ptiù antiquißimi, primifque artis*repertoribus Petor
1:* firi & Necepß minime compertam. omnes igitur illi
Aegyptii & chaldai,375ITIĘ ETiTIIFGYÁÍÓ7TT,?x
1°
irº # planeti natalitia praediéta ducebant, nom
£x|gTi, 3fgT7T7niJE cælEHIRETIZETETG77
{£* £ commenti fuerant. Rege notat Fmmicus eam ra
tioneTTTTTlTi, GFacii fùiffe cognitam. Nonnulli
;* 4uippe vel ex antiquioribus Graeci eam cognove
μά* runt atrtceperunt, adaptarìtg, ejus effe:tus
;;!' fe;; t IfQ
a*g*
 P R ae F A T I o.
Hiftoriis qua tales im cælum figuras retulerant.
Quod innumeris exempli probare effet facile. Immo
omnium fignorum five fiderum apotelefmata ficut à
Graecis Aftrologis prodita fuere, hoc oflendunt. In
Tauro idjam monflravimus. Is eft qui Europam di
citur transfretaffe, & amatorifìo amafiam adduxif
fe, lenonis officio funäus. Idco fxmintum fignum,
cinaedictim, poflcrioribus partibus obfçurum eft quia
mari dum mataret occultabantur. Alii dicunt Iovem
ipfùm informam Tauri, ut hoc fibi ipfi preffaret , fé
convertiffè. Vtut fit , olim cumædorum maximus
erat proventus, cum nulla ferme effet in oriewte nec
in occidente cipitas quæ mom haberet meritoria publi
ca, in quibus pueri muliebria mercede patientes pro
flituebantur. Hodie vero cum adeo rarifint, effæt4
nimium vis illa Tauri eft quæ tot numero cimados am
tiquitus faciebat, Leo de quo ante diximus non leo
mi, cuju/libet fimpliciter figuram refert, fed illius
Leoni, qui Nemeam vaflabat, & quem Hercules pri
ma depugnatione ex duodecim devicit. Ideo fub eo.
mafcuntur qui cemfum fùum mergumt, & bomadilapi
dant. Nulla ratio eft cur Aquilæ fidus regnum du
cumque fatellites ortu fuo creet, nifi è fabula peta
tur quae Aquilam eam cælo domavit,quä Iovi arma,id
eft fulmem, minißrare finxerunt.De qua ita Manilius:
Et quia non traétat volucris fcd fuggerit
£ìrina

Immiffofque refert ignes & fulminareddit,

Regis erit magniquc Ducis pcr bella mini
Itcr.
Si
 P R ae F A T 1 o.
siaquilafimpliciter cujuffi figuram fidus illud effi
teret, moneos affeäus mafçentibus daret quos fola fa
huleratio aßignat. Siergoprofabula idhabeas quod
de miniftra fulminü alite traditum eft, ejufdem
que interaftra collocatione,falfùm etiam fuerit & il
ludejus Apotelefima quofatellites ducum c* armige
ros facere creditur. Idem reperies & in aliis omnibus
fideribus fignifque qua poetica licentia finxit caloque
affixit. Nom opus igitur ire per fingula quod in eo
quem dixi traâatu abunde praftamus. Si mavi eft
in cælo, non eft qualibet maris, fed Argo. Si fluvius,
Eridanus eft aut Nilus, mom alius. Si homo eft, aut
Perfeus ef?, aut Oriom, aut Icaru ex fabula. Si fae
mina, aut Caßiopea, aut Andromeda. Ita de alji.
Omnia etiam Apotelefimata eorum fiderum talia ,
qaalis ef? fabula fcema. Non igitur ex obfervatione
effeâuum imagines illa nata, fedad imaginis cale
ftu hiftoriam Mythicam accommodata ef, tota &v-
ττλεσμzτψχαφα. Argumento uno invincibili id
probari poteft. Si quod fortes faceret Leonis fignum
longa obfervatio docuit,atque inde huic figno nomen
inditumeft Leonis, cureorum animalium five mom
ftrorum in aftrü repofita eff figura quæ in rerum
matura numquam fuerunt mec funt? Inter Zodia
fignifieri circuli Capricornus habetur , five Aiyo
x£pov. Omnes artesque igne indigent utperagantur,
Capricormifigno dantur, aurifiges, 4rgentarii,fuffo
res, flaturarii, metallarii, fabriferrarii &piflores.
Si tales gigni longa obférvatione fub hoc figno com
pertum eß, unde reßitum eß g- 2.
qttalcm bg
m•
 A D L E c r o R E M.
Capricornum his rebus competere & conyenire ? An
bellua ex capro & pifce commixta, qualis nulla un
quam fuit, cum his artificiis qua igne operantur, ul
lam habet affmitatem aut comjumétionem ? Praetere4
Addit & in veftes ftudium mercemque fu
gacem -

Frigore, brumalem fervans per fidera for

tCtm.

Quod fignum brumale ef?, ideo & veftifices facit,

quia frigore ufui fùnt yejles. An etiam igne param
das artcs ingenerat quia ignis per brumam bomtis
eft ac m:teffarius? Sane ideo & Veffae , t?gsix, vi
dentur illud fignum dicaffè. -

Vefta'tuos,Capricoinc,fovet penctralibus
1gncs.
Hinc artcm fludiumque trahis.
Nonne haec mirum in modum imepta, imfiita, frivo
la, & cwati2^39^ Tz fümt? Totumigitur Capricorni
fidusfubula conflavit, nec tamen ex ea fabula potue
rumt omnia ejus Szvt.Aëau&rz deducere Idcirco ex
alia caufa arcefferumt, quae & communis illi cffe po
teft cum fequenti figno Aquarii, quia etiam biber
mum fignum eft, veftibus etiam indigems & igne. C4
pricorni effigies Aegipani fimilù eft , qui & ipfe Ae
gipam ex fabula habet originem, cum mom fit in re
rum matura. Hic Aegipam à Iove, quia cum eo fuerat
mutritus & ex cadem Capra, cum matre fua cælo
domatus fingitur. Cum Iuppiter Titana, oppugna
ret, primus pavorem hoftibHs objecit qui inde πxvu
yès diftiy jf. H;tc etiam de caufa finxerunt, infé
riorem;
 P R ae F A r 1 o
feriorem ejus partem in pifcem definere, quod mti
ricibus, concbyliigenus effacuti, hoftesfit jaculatus,
cum ad manum lapides non haberet. Qua caufa
porro fiderum choro addidit Centaurum, femiferum
femivirumque momflrum ? An quod perpetim obfer
varunt Aftrologi eos quibus fub eo mafcendi fors com
ceffa eft, equos ad currttmjungere, eofque ad frema
patienda & equitem dorfo fuftinendum domitare?
Hoc verum effet , fi quidem tali natura in mmmdo
fuffit. Sed homo fc equo mixtus, fabulaeff. Et ta
men talem fuiffe credidit antiquitas,féd mendax. Sa
gittis eos & arcu etiam valere tradidit.' Id:o & ro
buffos nervofique corporis & acumine ingenii pol
lentes celeftu Centauro attribuit, ob nervos arctis , &
aqmem fagittarum. Quae qualia fint nemo mom
pidet. Non certe mimium acutae mec cordatae inyeii
tionis. Ganymedem cæli penatibus intulit fabularis
hiftoria, ut Iovi ambrofium propinaret. Inde fiftus
Aquarius five Jdynzáος qui aquam fundit ex tirm.t.
Nec fibiim hoc conflat fahtilt. Aliud e$t ambrofiam
Iovi epulamti in poculo miniftrare, aliud aquam ex
arnafundere. Aquilegesfacit, & qui aquas fub terra
latentes, terris in lucnut manifeflas. Sic enim legcm
dus & intelligendus de eo Manilius :
Cognatas tribuit juvenilis Aquarius artes,
Cernere fub terris undas,inducere terris,
Ipfaque converfis adfpergere fluctibus
jÉ * -

•Aelii Deucalionem effe voluerunt , quo regnan

te diluyio terra opcrta Ânt,* Cecropam, quia.
3 non
 P R AE F A r 1 o.
11ndum co imperamte vinum erat repertum, fèd
aqua pro vimoinDeorum facrificiu uiebantur. Quid
quid horum fit, five nihil horum, fabulofa eft Aqua
rii figuratio , & ex eo mom mimus falfa >&rt^εσμα
aix*, & aquilegum gemitura. Mites, parvi, moderati,
probi, fanéti etiam primo ejus ortu mafcuntur. An ex
talium gemiturarum obfèrvatione illius fideri φαύ
παμα monftratum eff: Parcam in pluribus ejufino
di morari quodalibifaétum eft. Horum certe forma
tionum mihil eff quod magis fidem elevetatqueeludat
quam quod im omni Sphæra variant , & pro diverfi
tate difciplimarum & fèótarum aliaefumt. Diverfus
quippe eas habent Sphæra Græcanica, •/£gyptiaca,
Chaldaita,Indica c* Perfica, immo etiam Tartari
ca & Sinica. Quorum ommigm mationum Gratam
maximiè novam fuiffè conflat.Tartari porro imagiiies
longe diyerfas Zodiaci fignorum fibi finxere quam
Græci & Chaldæi, & quam ipfi etiam Indi & Si
mae , quamvis iidem amte quadringentos annos to
tam Sinarum ditionem occuparint, ut nuper fèciffe
ex relatione mercatorum cognovimus. Tartari igi
tur illi pro fignis duodecim Graecorum has animalium
formas & appellationes videntur in cælo defignaffe,
IMurem, Bovem , Pardum , Leporem, Crocodilum.
Serpcntem , Equum , Ovem , Simiam, Gallimam ,
Carem, Parvum. Horum ζωδων nomina Tarta
rica protulit Scaliger in libro de Emendatione tem
porum , fcd in multis corrupta. Nec pro figni, Zo
diaci illa retulit, fed ammi Dodecaeteridos qua utun
tur, fignificandi.Catcrum panepro terto habeo baec
fui(Je
 P R ae F A r 1 o.
fiffe etiam vocabula fignorum zodiaci que fingulä
etiam ammâ Dodecaeteridi, impofuerunt, ut alii
pluribus offendam. Non enim verifimile eft quod
ibi pofùit Scaliger,ideo fingulos annos Dodecaeteri
dos animalium nominibus appellaffe quæ affeétum;
cujufque amni indicarent, puta annum peftilentem
vocaffe, annum ferpentis, annum fertilitaiü, lepo
rem: ammum belli, equum: ammum felicis proventus
bovem: annum famü, murem.Recurrebant quippe il
lianmiim omni Duodecemmio eodem ordine at tenore,
ntc proinde verifimileeff in finguli Dodecatteridibus
femper eundem annum famem attuliffe, & annonam
bonam , & famem. Praterea amnus fertilitati, &•
annus félici, agricolationis pro eodem eft. Nec vi
deo cur alterper leporem fignari debuerit. Vtautem
in Chaldaica Dodecaeteride primus ammtis voca
batur Arietü, fecundus Tauri, tertius Geminorum
& ita de aliù , ita & Tartari nominibus fignorum
annos fua Dodecaeteridi, numtuparunt. Nomina illa
monoffllaba ferme fùnt omnia, idque habere fimile
cum Sinici, quorum lingua tota eß ex monofjllabi,
quamvù à Tartarica toto genere diflet non fòla dia
ltäo différat. Nam Lcporem Tartari vocant »\«.
Sinenfes Thù, quibus felis vocatur Mauu, & me
lius quam Tartari, à voce nimirum quam cdit,
J;- porcus eft Tartarü, Sinis Chù. Equus Tar
tarú35. sini Ma.cani iftü Kcu, Tartari »•».
Graiorum xiwv accedit ad Sinicum. Bos sss
Giu Tartaris , simis Nieu. simia iftù Heu ,
b 4, T47•
 P R AE F A T 1 o.
Tartari, Xan g»&. Orem Tartari J;s, hinc
Gr«corum ut videtur δις. Simæ Yam. Galììma Tar
tari, in illa Dodecaeteride' syx. simi Kyy.Mus Tar
tarü 4, sinu xù. Sed de hi alili. Nomen ipfiu
gentü etiam monoffllabum. Xun appellant regnum
fuum. Vnde{Ciù Xun. Vinum Semenß, Græci Σί
va« dixerunt, antiquiores >íg&;, corruptius. Σχς
nempe pro Σιν , vel Xun. Nam Perf. & Arabes
etiam >iv appellant, c»4<>. Fallantur itaque qui
putant fé ex appellationibus quibus Graci gentes
& provincias civitatefque appellamt fé poffe ad ve
ram eorum originationem pervemire cum mihil fit il
lü corruptius. Omnia enim ad fonum fibi familia
rem & propria, flexiones yocabulorum detorqutmt.
Vt quos vocant raA&τz%, mom fùnt nec fuerunt un
quam ifto nomine à fuà muncupati. Ita de aliis. Sed
hæc non fúnt hujus loci. Sinarum porro peculiarü eft
ac fua affrorum fcientia, quae cum alii celeftibus fi
gurationibus quas mtc Tartari fortaff an habent,
. nec Indi. Certe mcc Chaldæi nec Graeci nec Aegyptii.
Simarum & Tartarorum baec etiam fait non minima
in his rebus différentia quod Sinae diem civilem divi
dumt in duas partes, in diem afïendcntem & defen
dentem. Tartari verotit ex fide dignis didici in decies
millemas partes eum dividerefoliti. Et cum illae au
tem tres fùpradiétae nationes, Chaldaica, Aegyptia
ca & Græca, multa fimilia habuerint propter com
nmtitata invicem commercia quod alii ab alii, hau
ferint, de Tartari, & Sinü hoc idemnonpoteft dici.
P£r
 P R AE F A r i o.
Pr/? etiam atque Indi quantùm ad uog©&orls &•
alia 3eopÀuztz hujus arti plurimum inter fé diffe
rebant. Quæ alibilatius & enucleatius expendemus
c* exponemus. Si qui alii adhuc mos fugiunt populi,
à noftra notitiafùbmoti qui hanc eamdem artem ex
colant, certum £ff & alias eos habere imagines corpo
rum illorum caleftium quam quas babent gem
tes nobis cognita. Nec fame mirum, cum adhuc
mille alie poßint ex cujufque ingenio fingi & fabri
cari. Cum [lellæ aliquot vacarent, ut infinita hodie
quefumt quæ in aliquam formam at figuram nondum
fünt redačta, & extra formanjpofita habentur, tem
pore Ptolemai ex fèptemftellis, quæ ad caudam leo
mú in triangulum diffofita videbantur. Conom S4
mius Mathematicus, crimem Berenices effe docuit,
quem illa defeíium & in Veneri Arfinots ziphyriti
dù templo pofitum ex voto confecraverat, fi vir ejus
Ptolemæus viétor ex Afia quam oppugnatum iycrat
rediiffet. Poftero die cum crinis ille mon comparuiffet,
in gratiam regis & regina Mathematicus ille finxit
ablatum effe in calum, & inter aftra eo loco quem fe
ptem illa ftellæ tenebant,conlocatum. Ex quibus ap
paret ornatum illum & fuggeftum coma Berenicta
fuiffe ve/yowo{δή, ut erant veterumfriminarum in
Gracia. Paricerte ratione & modo, fimulacra omnia
fiderea ab amtiquis figurata acformatafuere. Po$ita
Afirologi ex imagineque defignata olim fuit, varia
Apotelefimata ad hominum genituras deduxere, par
tim imaginü naturæ ac proprittati refpondentia,
partim ex aliis caufis nom magis probabilibus
- §.
*£ 1f4u
 P R ae f A r 1 o.
fita. Nihil autem folidi nec veri fùbeffe illü caleffi
bus &3&Aous , & mera effe figmenta mon im rei veri
~mate fed in eo tantum quod apparet confiffentia, fic
colligerepoffumus. Sifingula3 ftellas confideremus ex
.
'a
\
quibus comtexta fùnt, ta quidem proportione & com
menfu inter fe diftare videntur, ut talem animalù
qualem repraféntant figuram poßint referre. Sed fi
verum quaerimus, tam immania illa funt interval
la ftellarum quæ propinquis invicem fpatiis dißita
apparent, ut mulla inde imago concimmata videri
queat. Nulla enim eft harum qua fefe contingere ex
proximo videntur quin •eque ab altera diffefatur,
quam Sol à Luna, aut hæc à terra dißidet.Vt autem
ex feptem planeti, & terra fi certo loco atherü fixa
contimerentur, & in fuis orbibus ftabiles manerent
cum tali invicem diffofitione quam qui fibi vellet
imaginari, m;illum tamen inde fimulacrum confla
ri poffet. Ita ex intrr.tiitibus aliquot fideribus pro im
tervallo quo inter fé diffunt, certum eft aliquam effi
gitim haud magis commode fieri poffè, qu« hominem
vel feram vel aliud quid exhibeat. In tabella poteft
quidem ex certis pun£tis certo intervallo diffimété
notatis, delineari quadrupedis aut volucris aut repti
lis aut hominis fimulacrum , fed in cælo nihil tale
fingi capit ex ßellu quæ in eo defixae apparent. Pri
mum intervallit inter fé habent immani ffatio divi
fa.Deindecum videantur quafi umi Sphæra affixa, vel
oätava ut veteres, vel mone ut neoterici fibi fingunt;
haudita eft,fedfuas fingulæ Sphæras habent,alii, aliam
[iforte,/uperpofitas & non minori inyicem dißita, in
t€r
-
———___ --

P R ae f A r 1 o.
terrupedine, quam inter fe funt,ultimicæloplaneta,
& terra citimi. Falli enim neceffe eft illum quiputa
ret in tam immenfa & infinita vaftitate «therüm*-
alia effe fidera quam qua oculis noftrü ufùrpare pof
fumus. Quæ tanquam minutißima hinc molú ap
parent, ea effe altißima, & in ta atherü regione
pofita ad quam vifus nofter penetrare non quit, cer
tißimum eft. Stellæ igitur quæ vocantur prima fe
cundæ aut tertia magnitudini, non naturalù earum
modus ac memfura hoc inter eas amplitudini, aut
parvitatis difcrimem facit, fed vifumoftri imbecilli
tam , earumque longinquitas aut proximitas major,
pro qua majores aut minore, nobis videntur. De
boc enim confiat inter Matbematicos, fi terra noftra
fidus effet que punäi inftar obtinet cum Solù altitu
dine comparata,mom poffe eam ab hi videri qui in or
be Solu habitarent. Si Sol vero à nobis aque remotus
effet ut illæ $telle fùnt fixa , non majorem quam
qualibet earum magnitudinem praferret, fed &£*-
euzov μάγε3©- haberet, ut docent Graci Aflro
momi. E contrario fiex flellis illis altißime fubduäis
aliqua in eodem cum Sole orbe volverentur aut fa
rent, eodemque ffatio à terris abeffent, forma Soli
pares viderentur. In illisporro intervallis ftellarum
qua figuras caleftes componunt verifimile efi multas
interjeítas ftella, haberi alia, quapropter parvitatem
fuam non funt confficua.SiSol enim in eorü loco effet,
ipfe quidem tanquam flellarum una fixarum appare
ret,fedLuna&terra aliiq;planeta vifus noftrospror
Jam effugercnt.Nullaigitur ex fallis illis, ficut nobis,
app4
 P R AE F A T I o.
apparent,folida &vera poteft exiflere figuratio. Quod
autem in fola @ævtwaix confiflit mom év τγ αλη%ix,
®llo modo ex eo pradiétionum veritas poteft com
ftare aut efficientia rei talis quapradici inde queat.
Ergo aftra illa quæ é3oA& fùnt ex variis ftellis fola
homimum imagimatione contexta,nec reuntixœ fùnt
futuri, nec etiam anuawtixæ, quiaper fe nulla funt,
mec majorem aut certiorem habent exiflentiam quam
elephanti vel porci, aut alterius amimalis, vel bomi
nis figHrae quas im nubibus aliquando confpicari nos
putamus, quæ longe fecus fe habere deprehenderemus
Js
-5.

fi ex propiori loco vel juxta comfiffentes eas tontem §.

plaremur. At quod in remom ef? fed apparet tantum,
nihil ad rem facit.Si fol mom effèt major quam quan
tus videtur, non terram lumine colluftraret nec ca Y\ -
lore alias ejus partes recrearet, alias torreret. Idem
eff de illis æthereis,fimulacris. Cum reveramon fint,
fed duntaxat apparcaiit, mihi! poffunt efficere quod ad &
T.
hominis fatum pertineat, mibilqaefignificare rerum
futurarum, quia ex eo quod efl, mom ex eo qttod non
eft , fitum efficitur acprediélio ejus elititur. Quod
autcm ad duodecim fignorum circuli Zodiaci μοp
Qάα{ς attinet & aliorum in fèptemtrionali meridia
maque parte fidertim diffofitionem, eafdem figura
rationes ut res eft, videntur habuiffe Aegyptii Chal
daique cum Gracis, fèd alias hiftorias caufafque eo
rum inter aftra relationis commenti fùnt, ut in
diatriba fequente obiter attigimus. Atque inde
extitit différentia Græcanitæ Sphæræ & Barbarica,
ßcut à Nigidio dirtffi voluminibus pertraftata.
- - fuere,
 P R A. F A r t o.
ftrt. In Gracanita μν%:Aoyiav poetica Gracorum
Affronomiæ perfequutusfuerat, in Barbarica Atgy
ptiaca. Fluvium celeftem Graci Eridanum effe affi
rebant, Aegyptii Nilum. Capricorni alia ef hifloria
Gratis, alia Aegyptiis. Qgadam videntur Grati &
à Syri, ipfis five Chaldai, accepiffe, ut Pifciumfi
gurationem cumfua caufa & hiftoria rationem.Dio
gnetus quippe Erythraus , ita fçribendum eft apud
Hyginum, ait quodam tempore Ventrem cum cupi
dine filio in syriam ad flumem Euphratem veniffe,
eodem loco repente Typhonem gigantem apparuiffe,
yenerem autem cwmfilio influmen feprojeciffe,& ibi
figuram pi£ium forma mutaffe, & fic periculum
erafiffe. Inde proximos iis locis Syros ab efu pifcium
abftinuiffe, eofque quafi Deos confecraffe & coluiffe.
Eadem babet Manilius lib. iv. im Pifcemßilicetfefe
Venerem in Euphrate mutaffé, tum Typhonem fù
geret.
Quum Babyloniacas fubmcrfà profugit in
undas
Anguipcdem alatis humeris Typhona fii
rcntem,
Infcruitque fuosfquamofis pifcibus ignes.
Ex ea fabula matum eorumdem Pifcium dpotelefm4
eodem tefte Mamilio:
INulla fides inerit natis, fed fumma libido.
Ardcntcm medios animum libet ire per
igncs.
quis pifcem diceret talem animum infundere?SedVe
mus igitsfuos Pifcibusjllis immifit,& libidini st; !!
 P R ae f A r 1 o.
fùb eofigno fidemque fallendi datam & perfida ju
tamenta faciendimorem , ut amantium matura eff.
Inde & Veneris altitudo im Pifcibus ponitur, quod
άφωμα appellamt. Exaltari enim eam dicunt in Pif
ciüparte vigefima fèptima.Hephaeftiom dicit ἐμωμα
A'φgoárns in Pifcibus effe, z£ x' μο'px«, im parte
vigefima. Stellæ autem in altitudinibus fuis gau
dent effe conftitutæ, & maxima felicitatis decernunt
infignia, quoties in hominum genituris, ut ajunt,
maxima pars ftellarum μοιe/xá; altitudinum
fùarum fignapoßident, Babylonii etiam hac de cau
fa, ea figna in quibusftellæ exaltantur, domicilia ea
rum eße voluerumt. Ergo in Pifcibus domicilium
Veneris & exaltatio ab eafabula originem traxit &
caufàm. Inde etiamjuxta Odapfùm vetuftißimum
auétorem Babylonium , an Aegyptium, Euphra
tenfis regio & Tigris anterioribus Pifcis Borealis par
tibus fubjacent. In Meridionali vero parte Mefopo
tamia Auftrino fübjeéta eft. Quae omnia corruunt
cum ipfis Apotelefimatis, nifi verum fatuatur Vene
rem metu Typhonis fe in Euphratem jeciffe, & fub
figura Pißiüm dißimulatam latuiff;eofque Pifces po
ftea ob eam caufàm cælo impofitosfuiffe, atq; ex eo ta
lem poteflatem in gemituris hominum accepiffe. Ex
innumerabili flellarum multitudine quæ vifuntur in
illa infinita atheris vaflitate alii quadraginta duo ,
alii quadraginta oéto imagines fiye %J\& in totum
mumerant, cum longe plures & quidem diverfè ab
his qtiae defignatæ funt, ex iiflem flellis figurari pof
fint. Multæ etiamfùnt extra formam/gnorum quas
- fi quis
 P R ae f A r 1 o.
; fi quis attemderet,poft in varia, figuram redigtrt,aut
j4aratim ea fumendo , aut cum iis quejam in ali
quam μáp4aaiy tolleâa fùnt, mifçendo. Harum
μορφώματων & ττλάσματx foli Graci Afirologi
prodiderunt cum hiftoria &wpœuar©- congruentia,
id efi falfos effeítus vanarum pradiäionum ex fiáis
fabulis duâarum. Chaldai & Aegyptii cum eafdem
figurationes agnoßerent, non tamen iis ad fatage
âiturarum pranofcenda ufi fùnt.Et famefiin iis ima
ginibus fiyefignis aliquid quod natalitii fati effet ef
jairum aut fignificativum effe credidiffent, longe
airerfam iis poteftatem & diffarem effeétum attri
buiffènt, quia alias de his hiftorias caufafque x*t*-
già*&; afferebant. Cum igitur ifti ex folo ftella
rum habituforma atque pofiturapendere maßentium
fataexiftimarint,in ipfisetiam partibus Zodiacima
gnum inftar effe crediderunt, & momentum ad
unumquemque eorum eventuum qui im vita acci
dunt, pramofìendum acpredicendum. Nam feptem
quidemftellas ipfas dicebant, d;xsixôv μ% aj-mäv
2.3%v άπέχ{v eis 33 £xzgwv* ;3* 3iov avp3av6v
+ò, êxßává, áëëáâ &iegis, ouvspyyj ti §
&• Jig μ£pn , ut ait Sextu Empiricus de Chaldais.
Haec adminiculatio Zodiaci partium nom eo pertinet,
aut ex ipfius figni figurationis & imaginis maturali
poteflateeampetidelire putarent,ut Grejnonfolum
Ae fignis Zodiaci cenfùerunt fed etiam defignis extra
zodiacum. Nam %ωδιακό μ£gn confiderarumt tam
quam loca five ftationes per quas tranfeunt aut in
3uibus moram faciunt plangta , & ex quorumCAtfg%
collo
 P R AE F A T I o. .
tationeprout in hü diffofitae fùnt,variis inyicem ßhe
matibus comfentiunt, triangttli , quadratâ , hexa
gonis, vel contrariis. Haec funt quæ τότες Græci vo
carunt, atque etiam %\z, Latini loca & figna,
Arabes c,,As domos, & Græci quidam recentiores
etiam άιχες. Ea vont. 3a8ex&τημ£e/z Graeci
appellarunt,& %%z, addifferentiam * aj«9 ntäv.
Ea figna funt vifibilia, id eff μορφώματx, ex variis
ftellis compofita & inæqualium partium quia in af
cendendo prout obliquae funt aut magis re$iæ eorum
awx£oegi, plus aut minus temporù confùmunt. Qui
a/z£oex*9i *{3vos vocantur. De circulo Zodiaco
Veteres Mathematici tradiderunt quod in ammis cen
tum gradus uniusfpatio ab occidente in orientem cum
vagantibus feptem flellis ferretur, idque longo tem
pore mutare fitum fignorum. Ita enim fçribit Orige
nes apud Etfebium lib. v 1. Præparationis Euangeli
cæ. ®£;atta 5 $ed pnpuz &το}{κνύον ά ζωδιακόν '
xύκλον έμπως τοῖς χ^ανωμ%οις φάρε&; &à àva
μόν ά αύστολz3 J\' ἐxxtjv άτΖν ματεχν μίαν â
vg to τά πολέχρνφ άναλ&H{ tlw %aiv* δό
8εκχτημαefiay. Qgod de vifibilibus, id ef! aj:3 n
vi;. Dodecatemorii, five fignis intelligendam. Nam
τ& von ræ, quæ loca ac domos nominari fùpra dixi
mus, %aiv füam numquam mutaiit, nec ab ea um
quam rccedunt, cum à locis iit quibus fuerant prißis
temporibus figna &«3 qvae lígo interyallo aljliterint.
e^fmte Ptolemæi ætatem afimis circiter dtcemtis æqui
mottialem circiilum tangebant pedes Tauri, maiic ß
tü longeiii:!: fìiit. Mutati siiaiii loco G;iii;iii&
• -
aù
aiitj
 P R ae f A t 1 ' o.
antiquaffatione multum recefferunt. Tradunt etiam
hodierni Afirologi solem nobü multo viciniorem effe
quam olim ad quadragena & amplius fadiorum
millia. Eodem pertinet, quod Aegyptii tefle Herodo
to mandatum litteri fé férvare narrabant, ex quo
Aegyptiieffent, quater curfus fuos fidera vertiffe, &
Solem jam bis occidiffe unde munc oritur. Id quomo
do fit intelligendum,non defumt hodieque qui explica
r* roluerint. Qua non obfervata artem per fe fal
fain multo fallaiiorem reddere idonea funt. Signa
:;£
illa imagines fùnt, nihil conferre
ntc contribuere adpradiétiones aut fata gemiturarum
Chaldæi nec Aegyptii crtdiderunt. Hac fùnt qua
Arabes æ)** appellant, idefkturres,veloppida. Qu4

ttnus aííím domus fùnt vel manfiones, ea vortæ %-

3-a vocantur &plurimum ozw£gyév putarunt, mom
tx vi quadam & proprietate maturali imaginis, quia
non tam in iffis confiderarunt, fed ex loci ratione c*
diffantia ab alio loco, in quoplaneta alius conftitutus
tft, & cui comfemtit aliqua figuratione , vel ab eo
diffimtit. Vim tamem aliquam loco ineffe permamen
tem, eique adhaerentem videntur exi[fimaffe, cum
tradiderint &a? 3 t*rg &Xoig;$tu tlw\ 8uJauv
32#g©- in eo confijlentis vel per eum tranfèuntii.
Qgod c% ipfùm nugatorium efl, frivolum atfalfùm,
ut pluribus in libro de origii;e & progreffu Aflrolo
giae offendimus. Hac Aflrologorum fuere vox τα δω
3 *«21* udeuz quæ diximus, Loca nempe & ftationes
duodecim per quas planetæ difcurrunt ad fata homi
miim facienda aut fignificanda, qttae intricem** parv w%
C -
 P Â Æ F a τ 1 o.
tes fíngula dividuntur aquales. Fuere etiam &
afranomâ 3α}ςxxtnu 3042 vowtz &tì vóv aj&n-
1.5v diyerfa.H&c % 3.2 fuut & figna,illa quæ non vi
dentur fèd iutelliguutur imagines, Atquifigna quid4*'
liud fùnt quaui finalacra ? An re igitur potius quam
nomine diffinguuntur ? Signa vont&mon moyentur,
figna &&qtæ moventur.Nam Dodecatemoriam vor
τῶν finiam feu terminorum initia à tropici, & aqui
moiiialibus punétis ducere comfentaneum eft. De his
vide Picum Mirandulamum c. 111. lib. vii 1. Comtr4
Aflrologos.Sed perperam ibi imagines à fignü differre
dixit , cum ipfa figna fint imagines five fimulacra.
Quæ figna appellat fùnt van@άδια, qua imagints
ìli dicuntur ai&r% fùnt %312. Cum ab imagi
nibus five fignis ai&ntai; mulla &vrixâ aux% de
ducerent Aegyptii & Chaldæi, alias tamen imagines
in cælo infinitas præter eas quadraginta Gracorum,
agnoverunt, in quibus omnem poteftatem fati Geme
thliaci & pradiétionum inde facicndarii collocarunt:
Decanos appellarunt, de quibus multa notavimus
im fequente Diatriba, quæ fùnt imagines vowtw), mom
aj&ntw), intelleétu non vifupercipienda. Ternas fin
gulis fìgnù adjcribät varia fpecie & habitu formatas,
quae dccerj;unt comveniemter fùis figuris, fed interdum
etiam diverfiproducuntà fùis formis effëta. Singu
lis harwin figurarum alias etiam quafi adiuimjtras
& munifices tribuumt imagines, quas •%gv&r.x-
Ἀέντων nomine Græci vocarumt. De quibus ac de De
cani ipfis au£ior antiquus Teutcr Babylonius librums
firjfferat , qttcm Porphyrius , Fjellus & alii Græcè
f^pius
 P R ae F A T 1 o.
fpius citarumt. Vt mirerPicum Mirandulanum 4;.
are fe nec quemquam inveniffe prater Arabes ho.
mines fabulofißìmos, & qui eos fèquutifunt Latinos,
quifidem illi adhibuerit.Nihil de illù Aegyptios,mihi
Chaldæos,nibil Græcos, nihil Latinos vetéres Aftrolo
gie/criptores.Qua mollem excidiffe tanto viro. Deca
mi quippe de quibus non folum Graci fed etiam ex La
tinis Manilius & Firmicus fcripfere imagine, funt.
4,Chaldæis & Aegyptiu introduéii hifuere m Afiro
logiam, & à Græcis recepti. Vox ipfa mihil aliud fó
nat. Arabes itaque mom eos confinxerunt,fed a Gracis
fumpfère, quorum fçripta Aftrologica in fùam lin
$uam conrtrterunt. Vocant gy-»J| , qui Graecis
fùnt Decani. Interpretts reddiáruìt Facies, ut et
iam arejaazw Græci appellarumt. Judaei qui à Græ
cita, quoque mutuati funt, fua lingua =» mum
£upant. Et reéte debis imaginibus interpretatur Ha
j Aphorifinum x c v. Carpi in ifiü verbis, xiv*v-
v% t* a3gyατίλοντα ἐλάς α 3εκανὰ δηλοuù *
aegai*eau* 3 X/vog %s , & tú τάχy!w lù uetíp
zettu. Picus reprehendit Haly expofitionem qui ac
cipit coorientes ifta, imagines Decanis de invifilibus
illù quarum Apotelefmata tradebant Aftrologi,quia
inquit,nefciebat quamam apud Græcos Παegvartx
xzvz five Coorientia dicamtur. Sed (cire etiam de
bait virfummus duplex effe genus «%yvxlex.àvrov
& utrumqae imaginofùm, alterum vifibile, alterum
invifibile. Vifibilia •%9;variâ ov% fidera dicuntur
quæ cum?fignis Zodiaci oriantur & occidunt,ut Ca
mis fizpzwzláÀav dicitur Cancri apud Scrvium ad
C 1. pri
 P R ae F A T i o.
primum Virgilii Georgicôn, quia cum eo oritur. C4
nis fimulacrum eft five Zωδον, & quidem ai&ntòv
five vifibile. Aliæ fuere figurationes invifibiles , ut
illa finulacra quæ cum Decamis oriebantur quæ &
vx rixov% vis Asxxvoi; dicebantur. Nam
& ipfi Decani imagines quoque invifibiles fuere ut
& eorum adminiflri & munifices qui cum ipfis oriri
credebantur. Vnicuique Decano tres ejufmodi παρ
&vztá\ov r*; ad/cripti erant. I't apud Philofophos
Gr*cos duogenera Deorum caelo adfìribuntur, vontvi
& αίσ&ητψi in vifibiles & vifibiles, ita apud Aftrolo
gos veteres dito quoq;genera imaginum caleffium cem
fita fùnt, unum ai&n róv, alterum von τόν. Ai&n-
quò figuræ fuere quae vifu poffunt ufurpari ut duode
cim figna Zodiaci, & quæ extra Zodiacum in parte
feptentrionali & meridiali. Noq tvj vero & vifù non
percipiendae fèd intelleëtu, Decami & eorum admini
ftri, & præterea fingularum partium cujufque figni
imagines. Nulla enim pars five gradus fignorum fuit,
quinfimulacrum & effigies viri fuerit aut mulieris
aut animali, Idem Carpi auétor Aphorifmo 9.8e9
vια eíán vocat, Cæleftes cffigics, quæ & in ammu
lis fculpebantur ab artificibus τελεσματων. e^/rabs
reddidit L»<. Multi Arabum & inter illos Mef
falah fçripfere &;\= .*='i_s /9<J| 3 . De
imaginibus & earuúm dccretis. Invifibiles au
tem iflas imagines etiam Manilius agnovit , ut
fcias effe antiquißima, nec ab Arabibus primum in
remta, quos nou moyit Mamilius, quifù4 omnia acce
pit
 P R ae F A T 1 o.
pit à vetuftis Grati & Aegyptii fideralù fcientia
doâoribus & auítoribus. Is igitur lib. iv. de Deca
mu loquens quæ figna in fignù effe dicit, id eft imagi
mes im imaginibus. Sed Decani imagines vowvw,
figna ai&nttz). - -

Verum aliis alia oppofita eft,& fàllit imago

Mentiturquo firas vircs & nomina cclat.
Quæ tibi non oculis, alta fed mente fugan
da eft -

Caligo, penitufque Deus, non frontc no

tandus.
Quibus verbù plane & Decanos imagines effe oflen
dit & quidem mente percipiemd u mom oculu, id e$t
vox rx; non ai$ntz; , Deos eße etiam fignificat qui
penitus id eft intelleétu, mom fronte id eft oculis eff.mt
obférvandi. Decanosautem illos pro Diis habuiffe in
hoc opere docemus. Horum Decanorum a3gyz
τάλαντες etiam imagines fuere v: qttw & multum
diverfœ ab aliis hoc nomine fignatis, quia fidera erant
cum Zodiaco orientia. Diodorus Tarfenfis contra
fatum ~1 irologorum de priore genere •%gvzr. ^-
xävrav, clare eos diffinguit & Στὸ ἐ ἐσλὸν & &rs
+ zxzvrrów. Vbi nomine * % %wv intellexiße eum
palam eft fignavifibilia omnia tam qua intra Zodia
cum quam extra, quaque Grati proprie & abfolute
* φæuvog%av nomine muncupabant. In his & ztz
e9 varixovtts fignorum Zodiacifuere. At •%g-
vovrtxovtws * 8exaväv , non ἐν τ;; q) xwop Waus
reponi debtmt, fed &v τοΊς vovg %οις. Verba autem
illa ex Aphorifino xcv. Carpi quem paulo ante ci
C 3 f4?w-
 P R Æ F A T 1 o.
tavimus, ubi mentio fit * <ëzw&r,x£vrwv £x 353
8sxzvô, duplici modo interpretatur verfio Arabica,
*=)e c)J7 &• &Alae \-•. Quod cooritur
cum unoquoque gradu , & quod cooritur cum
quaque imaginefirefacie,sa-; CVT&*&\AA\«.
3Quia fçilicet omnis gradus á cemdems etiam imago
eff. Interpres quoque Nafirodimus Thufius, ad eum
locum motat, in libro qui adfcribitur Tenkeluxae Ba- .
lylonio, J*\ • U-&\3x3. fcriptum extare
cum quoVis gradu afcendente, fimilique modo
ab Indis allegari. Ac in Ifagogicis fcriptis, fortaffè
Gracorum aut Arabum quià græcü fumferunt, ha-,
beri cum quavis fácie quæ afcendit. Quod im
tclligendum eft de quovis Decano, quem Arabes pro
prie &a-, appellant, id eft imaginem vel faciem. In
Indica porro Sph«ra ut & Perfica finguli gradus af
fcendentes totidem erant imagines , ut alibi doce
mus. Sed quodcumque fit, ἀδyvzrjXovts; Deca
morum fùnt etiam imagines ut & ipfi Decani , fèd
invifibiles. U-39ACS autem five Temktltts ille
Babylonius quem Tmemorat Nafi odimus,is omnino eß
quiT&xp©- Ba3vx&v, ©- Gracis vocatur, & for
taffè in fcriptis Gracorum perperam hodie legitur
T&xg*- pro T£y«g©- idque deflexum ex illo mo
mine Babylonis Tenclus. Nifi fit verius Græcos ad
momen fibi familiare propter adfinitatem fomi vo
cabulum Chaldæorum deflexiffè ut mos eft illis. Nam
T&xg©- Gracum momen eft,nom T£yxg©- nec Tév
xA©-. De quo alibi. Meminerat ille T&«?©-* vel
Täv
 P R AE F A t i o.
Táz;®- Babylonius citante Pfello + zz£ zv&r.x-
λάτων ἐxá53 ζωδ* quos ab ipfis fignis difterne
bat & à Decanis.Videtur autem per zvzegv4ti* o*-
tz; intellexiffefingulor gradusaftendemtts, qua toti
dem erant imagines. Cum dena vero partes fingu
lorum Decanorum effent & terni Decaniin ahoquo
quefigno, totidem quoque imagines habuit amuf
quifque Decanus quotpartes, & illas omnes vzzrx?
¢ inyifibiles. Pro figtiris autem vifib:libas quæ
funt in Gracanica sphæra & Aegyptiaca & Chal
daica, extra & intra zodiacum, alia, habcnt &
longe differentes Indica & Perfica. Si figurae vifi
bile; ex folo bumano arbitrio compofitæ fúere, nulla
ratione aut veritate exiffentiae fùadente talium for
marum figmenta, multo minus reipfà & in perita
tt txiffere cenfènda fùnt inyifibiles quæ nec Hippo
tentauris nec Tragelaphi, nec Chimarü adnumeran
4* tantum videntur, ßdßmnii, & imaginibus mo
durnù quas agri vident. Et tamen utrumque genus
figurationum tam vifibile quam invifibile divina
; quadam poteftate & immenfà domaverunt qui primi
ea, confinxere, ut effêtus eis tribuerent in genitu
rü hominum qui non poffunt nifi ab aliquo numine
& quidem potentißimo profluere. Vifibiles igitur
& inyifibiles illa cali imagines totidcm fuere Dii
vortei & aì&nti penes eos qui ex genethliaca
4frorum divinatione artem fecerunt. Nullam mon
poß fimulacrum ex ftellarum diffofitione fingi do
cent igdaorum magiftri qui Alphabetum iingua fa
ara litterarumque fùarum notas & dharaíreí in
C 4, afri
 P R AE F A T i o.
.aftris delineatas fé deprehendiffè credidcrunt. Quo
magis ignofcendum videtur AJlrologi, qui varias ef
gie, ex flellis hoc vel illo modo diffofitis concinna
runt, & de cælo ofìillorum ludumfecerunt, in quo
multiplici & verfàtili concatematione explicata nunc
bellua offendebatur , munc homo, nunc mioiflrum,
munc formofà facies, aut alia res. H«c de imagini
bus quas & ipfas mifi divina poteftate & appella
tione præditas mom putarumt aliquid efficere poffe in
fatis hominum componendù aut pradicendis. Nunc
de fingalaribus [fellü videamus quae fptcm fumt er
raticæ, in quibus totam fatificiendi potentiam refi
dere arbitrati fùnt. Hae fi non h.ibeantur pro Diis,
non effi£lus illos qui tribuiitur habere poffè certum efl.
Deos ergo fùiffe habitos certo certius ejl ab hajusfi- .
dcralis fcicntiae prifcis auétoribus, ac repertoribus. Hi .
fuere zi<3nti eorum Dii de qtiibus nos alibi plura.
Stellæ igitur iji* aut faciunt aut fignificant , aut
tutrumquc, aut neutrum. Cum meutrum facerc fen
tientibus mihil mobi* difçordiæ eff, qui & ipfis ultro
affentimur. Vt fignificemt futura, me opus efl qui
dem animatas effe , cum ex variis rebus imamimibus,
mon folum animatù prafenfio & fcicntia rerum fi
turarum olim duéta fit, ut ex extis immolatarumpe
cundum , ex fortibus, ex vorticibus aquarumh , ut
Teutonum mulieres, ex fulguribus & aliis rebus.
Ponamus fftllts amimata effe corpora, velanimalia,
tut fignificationem ejus quod eyenturum eft habeant.
nam £jf meteffe etiam Deos putari. Nam ex anima
lllus diyinationis etiam mülta genera proditafùnr, .
te ^
 P R ae F A r 1 o.
at ex volatibus avium cantibufque olim plurimæ
gantes , ex fremitu & hinnitu equorum Germani
prafagia futurorum petiirunt. Nobilißima vero il
la fuerit oportet diyinatio quæ ex corporum caele
fttum terra vix mimorum, certe multorum & ma
jorum , que fùpramosftant aut volvuntur, motibus,
trajeétionibus & ftationibus ducitur. Cum vero
alii divinationum modi qui ex rebus amima experti
bus & animatis olim obfèrvabantur nunc penitus
aboliti fint, cur illud quod omnium videtur diffici
limum perceptu , & quod mulla rationefùbnixum
eft, durat ? Vt faciant autem felle fatum, non tan
tum animatas effe ftatuendum,/ed etiam divimas,
fed etiam Deas. Quod enim formas & mores & fta
tus, & motus animorum, aétus & cafus omnes qui
bus tum vita obnoxia eft in homine nato efficit, mom
potefl mifi divinapotentia pollere, & pro fùmmo mu
mime cemferi. Et fame omnes illi qui tlu) * áspov κί
vnzuw awzyxazsixlw éva * Ttivray fùppofuerunt,
mom aliter de his ßmferunt quam Deos effe. Nemo
enim poteft cogere quemquam ad patiendum aut
agendum quod decreverit, nifi Deus. Tresfuere an
tiquißimæ & celeberrimae ßëtæ hujus difciplina,
Chaldaica, Aegyptiaca & Græca, Harum mulla ef!
quae non crediderit tradideritque fidera Deos effe.
Chaldaei mundum ab ætermo docebant fuiffe, obfer
vationem quam fecerant fiderum ad hominum fata
pranofcenda tam 4ntiquam effe ja£tabant , ut ad
quadringenta & feptuaginta tria millia annorum
numerarent ex quo fiderali fientia obfervationibus
- c 5 inde
 ^
-**
P R ae f A r 1 o.
inde continui, operam dare capiffent ufq; ad Alexan
dri in Afiam expeditionem, ut auétor eft Diodoru
lib. ii. Bibliothecae. Eò pertinet quod*& Cicero a£ *
ferit Chaldæos dicere imlib. 1 1. de Divinatione, qua
dringenta & fèptuaginta millia annorum imperitli
tandis experiendifque pueris fepofùiffe. Inde eft quod
adeo liberales & largi in computandi regum fùo
rum temporibus fuere ut non per annos ea numera
rint,fed per diverfà fùmmas, ex multis annü con
ftantes.Tria tarum genera fuere & nomina, orig@-
väg©-, & rég9*. Ex quibus Χαρ®- ut reperi
fcriptum fex millia annorum continebat. Nä
p©- fèxcentos ahhos, Σάσ@- fexaginta. Toman
quoque apud Perfas decem fùnt annorum millia.
Aftrologi tamcm Chaldæi & magna pars Græcorum
qui ab illi acceperant , aftrorum φηφοφοeÅx, â
Xabomaffaro ducebant, à quo ad mortem Alexandri
anni funt quadringenti viginti quattuor. Ille om
mium antefé regam fafta curaverat abolenda, ut à
femoyum primtipium rerum & regnantium ducere
tur. Oportet certe eam ßientiam perfete Chaldaeos
moviffè qui tantum temporis in ea confèquenda po
fùiffent. Cur igiturfèquentium temporum Aftrologi
mom per omniifeitatifùnt Chaldaeorum difçiplinam?
Cur Graeci in tantum ab his poßea diverfiabiêre? Cur
Ptolemæus aliam etiam à veteribus Græcis fémitam
fibißcait? Cur denique hodierni Aftrologi aliam fe
cerunt hanc artem , ut cum antiqua eandem effè mon
cognofcas ? Chaldæi illi triginta fellas conßitue
runt fúbfptcin£rratiis qua minimconfiliariorum
Deo
-
 P R ae f A r i o.
- Durum nuncuparumt. Bελzìgc 9* 8c vocat Diodo
, ni. Fartem horum dimidiam ta que fupra terram
firent infpeâare & curare credebant, partem aliam
dimidiam,ideft quindecim ta qua fùb terra effent pro
fficere, & alternis decem ditrum ffatio ab infrù
adfpera, & àfaperi ad infra nuncium à ficllule
gari qai fignificaret fùperi quid ageretur apud im
feros, & inferis quid agitarent fùperi. Atque bunc
ti motum aterni circuitus lege effe definitum. Prater
bos Deos, Confiliarios & Adfeffores, alios duodecim
Princi;t; & dominos aliorum, conftituerunt, quo, *
$3, zwe/es nominabant, quorum unicuiquè men
ßmanum & de figni, Zodiaci unum deputarunt.Per
hac ftro figna curfùm fùum agere Solcm & Lunam
tam reliquis quinque Plancti, plurimumque boni &
mali ad hominum genitura, conferre. Eos ;;ut,&;
appellabant, id eft interpretes, & pracipue saturni
ftillam, reliquos quattuor iifdem nominibus quilu
Grati Aftrologi, Ioris, Marti, Veneri, & Mercu
rii. Quæ nomina Deorum effe non magü Grati,
quam Chaldæis , fed fub alia appellatione culto
rum, nemo eft qui ignoret. Qui vero non miretur tot
annorum millia in obfervationibus fiderum perpetuù
pofùiffè Chaldeos, ut nihil nifi mera monflra men
daciorum inde nobis parerent? Hoc faltem ex illorum
difçiplina conftat, non poß conftare imafri +ma
arg> nifi Dii fint , & divina hü attribuatur potefla.
Sed dixerit aliquis fi chaldai feptem planetas momi
n* wterpretum five internunciorum tantum decora
runt, non videntur £x eoTto; crtdidiffe, E'ρμηνές.
ap
 P R ae F A T 1 o.
appellat Diodorus, & caufam hujus appellationü eam
eße perhibet , quod hominibus denuntient Deorum
voluntatem & benevolentiam. Ideoque contrario
fixis flelli, curfu meare viamque propriam infijlere.
Auæ r&v 5, inquit, αὐτ$ς ἐgurveis xxx£vvv, 37,
* άχων αγάγων & σκανόν άντων κοά τετxyμ%'w
izávrwv ττ}ε{xw , &tov u%voi ττρείαν iJiw avv&-
P%-o; τέ μάλαντw %v<3va 33xyùszw &punv&ovrss
&3gárvus vlw' * %=&v &vouaw. Si Deorum inter
nuncii funt ad fignificandum hominibus quod Dii
f&pe iis decernumt, Dii mom fumt. Enimvero mec vim
effèétficem fati, & coaítricem faéti ei attribuit au
{for, fed tantum fignificatricem : τέ μάλοντα γένε
<3;u ${«v£sauv. Quae futura funt fignificant. Et
de Sole ibidem ait ex opiniome Chaldaorum δn®z
v$ztzv 5 R α χ^άςα έ μάγια τ€9on u&ivovtw xz
Ȥav awov. Clariffimum ex his & plurima
maximaque fignificantem Solem appcllant.
Planius etiam paulo poft explicat virtutem eorum
fignificativam potius quam effitivam cum declarat
quomodo vcntura fignificent , τλ μ% ;§ %g §
&alexâs, tw § 249 * óúo* 2%,%v2 5243 Éå*3x3
ae9orwaiv£v Φzaiv zúræ, c£} aT€9a#x,£v oxex
£3; 39xo;*%31;. Quaedam eos denuntiare
ajunt exortu fuo,quædam ex occafu,nonnul
1a ex proprio colore fi quis animum velitiis
exaéte attenderc. Hanc opinionem Chaldæorum
quod fignificemt , videtur Mamilius tenuiffe cum
imitio carminis fùi confcia fati fidera nomimat.
4m efficitntia non yult effe fati ßd tantum confìia, .
-» - quod
 -
-

P R ae f A r 1 o.
quod eft proprium interpretis & internuntii quiß
attorum Domini confcius eft, ut ea quibus opu, fi
& quibus dominusjubet fignificet & exequatur? Er
gefijtale tantum fignificant, monfùnt Dii, fifaciunt
etiam, Dii fùnt. Manilium tamen utrumque iis tri
buere , palam eít , τὸ ποικlizéy & q: oruavìxév,
cum addit , diverfos hominum variantia ca
fus. Ergo non tantum confcia facit fati fidera,
ßd effeäira. Zabai vel Zabii fuere populi Mefopo
tamia qttos cum Chaldæis junétim nominat Mai
monides in More Nevochim , quafi ejuflem de
Diù &Deorum cultudeque affru & ex eorum obfèr
rationibus fuáta fcientia, fententiae. In eorum fide &
doârina educatum fuiffe Abrahamum pro certo'ait
confare parte 3. cap. 29. Hos dicit flatuiffe nullum
tffe Deum praeterftellau. Plurimos eorum libros im lim
guam Arabicam verfos ex quibus probari expreffe eos
affirmare fella, effe divinas, hoc efl Deo; minorü gen
tium, & Solem tffe Deum magnum. Reliquo, qìin
qut planetas effe Deos, fed duo lumina ma;ores effe.
Sol:m quippe regeremundum fuperiorem & inferio
rem. Stelli ffatua, & fimulacra conftituebant , &
Soli quidem aurea,Luna argentea,alii planeti, ex il
li, metalli, quae ipfis dicata fiimt. Nam metalla &
Climata terræ inter fella diviferunt. Imaginibus
autem illis quos Planetus erigebant , vim ex flella
divinam influcre pro certo habebant, & virtutám ii,
intelligenda infundere > & hominibtis prophetia do
num largiri, quæ ipfis falutaria tffint äc iitiliafigni
ficare. Gr«ci quoque errore inde mutuato flatúíqua.
. IDiis
 P R ae F A T I o.
Diù collocabantur per confecrationem vim cælitus il
labi divinam cenfebant, atque pro Dii ipfis 40 yeris
rite cali poffe & adorari. Qgod de Zabii Maimoni
des dicit, boc Græcorum Hjforiæ de Chaldai, mar
rant ab eorum regione Abrahamum veniffe, eorum
difciplina imbutum poftea ad Dei veri cultum tradu
duétum cum patre,&familia tota.Abrahamum om
mes z&Aëajov τό %©-ficiunt, & tluj 7r£&tlw %Au
xixv «39; zαλόæåouc avué &;. Zabii illi funt
Maimonide, quos & cum Chaldæis comjungit eodem
loco.Vt inde manifeftum fit eamdem fuiffe Zabiorum
& Cbaldaeorum doätrinam de aftris quod Dii effent.
oportet omnimo iftos Zabios, c**>*, partem fuiffe
Chaldæorum vel feétam, ut plures fuere. Plinius lib.
vi.cap.xxvi. Orcbenos tertiam effe Chaldæorumfe
άam memorat. Babylon videtur fuiffè prima quam
ibidem appellat Chaldaicarü gentium caput. Hippar
meum quoq;Chaldæorumfi:iffe ait,quæ fecunda fuerit,
mirunu noh meiminiffè Borfippenorum aburbe Borfip
pis. E sì §, inquit Strabo, £, *Xzx%aiov * & spo
voμικόν%n a\eio, Roj§ Ö';z/yo; τένες σ€9ox
%g%ov%), *, &Xoi TAeisc, &; & X£ cúgá* &X,2 ®
&xz λέγοντες z£ * «v7jv δόγμ&%.Chaldæorum
affrologicoruin plura generaftere.Nain &aliivocan
tur Orchemi,alij Borfippcni,aiiipliires qui quemadmo
dum in fèétarum divcrfitate folct tfa venire de iiflem
rebus aliter atqtte aliter fentiunt. Chaldæorum igi
tur h«c aig: ci; fivefééta fúerit , de qtiibus narrat
Diodori: qai Planetas Deorum tantum voluntatis
ac dccretiihtiriilimcios effeftatuebant, non ipßs deos,
@{{1}}
 P R AE F A T 1 o.
cum alii ut Zabii pro ipfißimis eas Diis haberent.
Stribit idem Strabo purasputat Chaldaos fuiffè tan
tum aftronamos, nec Genethliacam 4rtem traiiaffe,
•&ατιauäatu 5 vis, inquit, %£%Aiaaoyäv &ς
& xz%%zov% oi άττgor, Sunt & ex iis qui
dam qui profitentur natalitias prædi&ioncs
exaftris fácere,quas alii non recipiunt in cœ
tum fuum. Qgodcunque horumfit quæalibipenfiau
latius examinavimus , certum £ft nullas ex autiquis
poteftatem fati faciendi aftri* tribuiffe Aflrologos nifi
qui pro Diis babenda effe docerent ac colenda. Z4
biorumfive Chaldæorum doärinam circa eorum cul
tum cum alia numina non agnofèerent præter aflrae
à Zoroaflre five Zarada, qui eft Zarduft , aboli
tam fuiffe inter omnes convenit, qui cultum ignis
fabflituit in illis & Magorum difçiplinam inßituit à
fe dtmomimatam , quia Mog vocabatur proprio no
mine.Circa Nini tempora is doëtrinamfùam de ignis
cultupromulgavit. Abeo tempore flellarum in illú lo
cis veneratio defiit,non tamcmpropterea Aflrologia &
%£%xuax» ceffavit. Sed tunc inter multos conftitit,
aftra momfacere fedfignificare.De Aegyptiis videamus.
Eamdem quoque artem ifti non minore temporú lon
ginquitate quau) Chaldai innumcrabilibus pæne fé
culis fe confequatos effe gloriabantur. Nam per in
finita temporis ffatia Deum Vulcanutn in Aegy
pto regnaffe contendebant. Poft tam ejusfilium So
lem in perium tenuiffè per annos fexcemta millia
fexcentos feptuaginta fex: Poji eum, x3, qui Mars eß
imperayit, deinde Ke qui Saturnus. Vetuftißimâ
quidam
 P R Æ F A T 1 o
quidam auäor triginta Dynaftias Aegyptiorum com
prehenfa & Vulcani dominatione per annorum μυ
e/*3a* t€€¢ duraffe fcripfit. Sic enim fcribendii,non
vt Scaliger habet A f. Quifùmt millies decem millia
cum tribus millibus ammorum.Dempta Vulcami 8uva
sei* viginti movem reliquis ammos regendi dederunt,
v£- ruvgús; 5®x£', ideftriginta fexmillia, fexcentos
viginti quinq;.TIaxa, 373 ; xv hanc avy/eg. 4!uò de
gyptiorum fuiffè dicit Georgius Syncellus, quæ aliam
quam Manetho computationë habuit. Simarum quo
que incolae infinita tempora regum fùorum ab eo
tempore ex quo fe fuiffè meminerunt, folent numcra
re, quibus & fùa eft Aftrologia à Chaldaica, Aegy
ptiaca & Græcanica, Perfica & Indica direrfù. Ae
gyptiiporro à Chaldxis in tantum diyerterunt circa
præcipua &principalia Aftrologiæ $ophu&%,ut alia
omnia temuerint in finibus flellurum, in domiciliis, in
Trigonis, in Dccamis, in aliis infinitis. Nec potefl pe
rtm effe quod monmullis placitum eff, Chaldxos ab Ae
gyptiis effè oriundos & ab his fileralem difcipliilam
baufiffè. •~1lii contendunt recentiores effè Chaldæos
Aegyptiis Quod alibi am verum fit expendimus. Illad
certe per quam mirabile eft, fpatio quadringentorum
& fèptuaginta millium annorum non potuiffè Chal
dæos comprehendere ex perpetua fiderum comtempla
tione utrum Luna fuo lumine luctrct an alieno. Quid
igitur in aliis certi ab his expeítes qui adeo aberra
' runt in fleris terris omniii proximi matura & fftcie
explicaiidu* Nam Berofus fúb prioribus Seleucidis cx:
Chald:orii regioneprofeitiis dißiplinam in Afia pate
fvit,
 P- R ae * A r I o.
fiiit,ubiprofeffu eß Lunam palam effe ex dimidia
putandentem, dimidiam terulei effe coloris. Cum
fiiitautem orbem Soli,tuncradiis ejus & caloread
trahi & comperti partem candentem propter cogna
tionem lumini, cum lumine. De hac ejus opiniome
qua & omniumChaldæorum tunc temporis fuit, ita
perhibet Lutretius lib. 5. de Luna.
Luciferam partem glomeraminis atquc
iiai -

Ul? Babylonica Chaldæùm doétrina re

futans *
Aftrologorum artcm contra convincere
tendit.
Vbi potta ille Epicuri feítator Chaldæorum doâri
m Babylonicam pro Affronomia videtur pofuiffe,
quam ab arte Aflrologorum five Gemeibliacorum di
finguit. Quod etiam videtur Strabo confirmarelo
a fuperius adduäo, qttafi veri Chaldai Affronomia
tantum fuditerimt, nonetiam %£%a/zxoy%3. Nu
gatur doâus interpres Lttcretii qui Chaldæos in Sy
ria collocat , & à Babyloniis eos diffingui à Poeta
fasputat. Aegyptii hac etiam in parte à Chaldais
airerfi, qui Lunam lice à Sole fænerata candere cen
fuerunt. Quod & Græcorum Aftrologorgm natio
arripuit, & Chaldaicam fententiam explofit, ut &
illa detriginta fellis ß &xoviov %*£v mtimime ac mo
mine, deque iliis principalibus duodecim. Non minus
tamen mugaces fùere in arte van4 excolenda hi
quam illi, bac in parte cum Chaldais conßntientcs
quod ßellas pro Diis habuerint , & propterea fata
d\ homì
 P R ae f A r I o.
bominum mafcentium decernere illa, ftatuerunt,quod
fundamentum eft hujus fcientia unicum. Solem effe
ofirin, Lumam !fim dixire,& ab his univerfùmmum
dum regi, ut ex Diodoro liquet apud Eufebium. Std
cum magna in his fit varietas, de eo conftat Aegyptios
mundum effe Dtum credidiffe & partcs ejus Dtos,
mempe omnia mundi fidera. Et hanc eorum %oAo
vixw féquutus effe dicitur Orpheus. Eufebius: Aiyv
zrùov δ δ λ3y©- zwg' όν και όρφός ά βελογιω
έκλα32}v * * óauov eìvai %bv άετα, ἐκ πλ{δνων
9sâ, * αστά μ%gov. Nullos alios Dtos Aegyptiis
agnitosfuiffe preter feptem Planeta, &figna Zodia
ci & cum his orientia & occidentia fidera Iambli
•bus in Epiftola ad Porphyrium tradidit. Quibus
adjungebamt & Decamos , Horofçopos , & Deca
morum adminiftros. Nulla igitur eorum Aftrologia
mifi in Deorum , ideft flellarum fignorumque pote
ftate fundata. Haec eadem antiquißima fuit Gr«-
corum %oAo%α & eximde A$trologia, ut clare often
dit hic locus Platonis in Cratylo: Φαίνοντυ μοι
oi t£&vu * &%&rav * a£ * E'λοίδα r&rgc
p,:'y8« 9*8s %yé&y , $zzτεg vuü πολο) £3&p3αρωv,
{Aiov και σελήνlwxg yìv κά άςρα κα\ εgazwàv.
&r* ouj xj** ögövris zττάνά εε ίόνζ. ápáu*
*® 9*3w� Szrj ro/rnc tís qùaros tíc & %&v
$s8c aJt8¢ &v$uzasv. Nec mirumproimde, fi cum
Deos cemferent, tantam his poteftatem tribuerunt
im hominum mativitatibus, ut horofcopi fideris de
cretum , nafcentis effe fatum, ex quo primcipium
ejus vita, curfiis & fimü dirigeretur. Totam itaque
•orurn,
 P R ae f A r 1 o.
arim Aßrologiam Chaldaorum atque Aegyptio
tumnifi hoc fundamento fùbfiruäio quod aftra Dii
fit, ruere neceffeeff. omnia quippe effeäa fiderum
filarumque in Genethliata difciplina cum ta do
ärina quam primi Phyfici de Diis promulgarunt,
plane conveniunt,paremq; poteftatem ftellis adßripß
re Affrologi qui poftea exorti fùnt , quam priores
Philofophi iifdem fideribus quapro Diis habuerant,
tribuerunt. Pbyfici illi Philofophi apud Gracosan
tiquiores Aflrologü extitere,ut illa q)vae,x*}%oAoyia,
qua ajlra pro Diù recepit & coluit,ante Aftrologiam
cognitaeff. Cum fùperveniffet Aftrologia receptam de
illù diis opinionem & jam civili fuperftitione ad
miffam,ficut à primi, Philofophü introduíta fuerat,
/equitoääa eft , qua explofaffatim fuiffet fi aontra
communem religionü fenfum brachia quafi contra
torrentem direxiffet. Omnium certe populorum hac
antiquißima pbilofophandi atque ut ita dicam Theo
logandi ratio fuit, qua fidera flellafque populis pro
Diù colenda prafçripfit, Chaldaorum, Aegyptiorum,
Phænicum, Gracorum. Eufebius : E'χ{s 5 * &v τ?
q>auvuxuxà 9εολογία ες άe9. oi τέάτοι qvave;,
£xuov *, arxwlw και &}Xoir$; πλαζτες &si
g* *; tæ gvuxéæ και τέτ&τοις ουαφή 9s$s gáver
άχνόοιον, έ άύ τάτοις oi πwxouç twv rà è %ς
&φι£gwaw 3λας ἀμαέ και %8; ävöuaw*, ar&a-
*xu/jav τaιστι. Primi ergo fapientes ut & rerum
divinarum humanarumque prudentes, Affrologorum
quipof eos exorti funt artem inflruxere & eofdem eis
Deos infinuarunt , quospopuli iotü rebuspublici à fé
d 2. comjti
 P R AE F A T I o.
conßituti jam tradiderant. Nam cum olfervatis
fi férum fieri capta ejl ad prædicendum de motu to
rum & pofitit quid cuiquegenito tota vita effit even
turum, jamdudum illit ipfâ fîdera Deos effè imbibe
rat communium Philofophorum & populoruiii fen
entia. Tanto igiturfacilis fuit hoc gemus divinatio
mis,quafi certißimam vulgo perfuadere,quia ab iis qui
Dii fùmmo omnium conjemfù putaremtur, profivifii
crederetur, atque eorum dccretis perfici. Vt autem
cum tali Theologia gentitiim homini Chrifliano mi
bil rei effè poteft nifi velit pro idololatra haberi, ita
meque cum ipfâ eorum Afirologia,quia eadem utriuf
que ßientiæ principia, nempe affrorum 3:3 rnc. Me
rito itaque à principibus Chriftiamis févcris cdičlis
coerciti fùnt , eorumque ars & profißio imterdicta,
ipfique cum iis qt;os maleficos vulgus appellabat im
peratorum legibus hominati, in Titulo Codicis de
Maleficis & Mathematicis & cætcris fimili
bus. Certum eft a:item Mathcmaticos Graecis La
timifque auétoribus proprie tum vocari fòlitos y&a-
Sλιακες & Aftrologos, qui & Chaldæi nomine na
tionis dicebantur. Et fic vocantur lege Conftantis
eodem Titulo v.Chaldæi & Magi,& cæteri quos
malcficos ob fìcinorum magnitudinem vul
gus appellat. Qgid mirum de Chrijlianis Impe
ratoribus,tale hominum gentis ab hisfuiffe damnatos,
, cum ipfi etiam gentiles principes mom magis eis fa
verint ? Ne de cæteris dicam , Diocletiamus eodem
Titulo artcm Mathematicam damnabilem effe pro
nitutiat, & interdiéiam omnino effè palr. Siprimi
Cbri
 P R ae f A r 1 o.
Chrjfiaiii Theatra & Amphitheatra & circor mom
alio magis nomine improbarumt quam quod loca in
quibus ffeâacula ejufmodi celebrabantur, Diis effènt
dedicata, & /acrificia im his fierent, quanto majore
cum ratione Affrologorum ars ab bis rejici & repro
bari debuit quæ tota Deorum eft, nec minus profana
eft & idololatrica quam ipforum Theologia? Certe &
C4nome Ltodiceno vetantur in ordineni Ecclefíiffi
cum rccipi cam Magis & incantatoribus, μ&%vx
<nwgi , &sp<x3y21. Nec minortim qttidem ordi
nam in Ecclefia compotes qui Clerici tum vulgo vo
cabantur, Mathematicæ attt Aflrologiae operam dare
vult ea Synodus. Sed mirum in eo canone Latine
reddendo Dionyfium Exiguam Matheni tticos &
Affrologos omififfè. Sic enim vertit, Quod non
oporteat facris officiis deditos, vel clericos,
magos aut incantatores exiftere, aut fácere
Phyla&eria. Cur prateriut Mathematicos quos Ec
clefia fèmper à limine fuo projecit? Non enim gradit
tantum dejiciumtur eo Canone clerici •^!J!rologiae
ftudcntes, fed etiam ab Ecclefia pellantur. An tunc
temporis à Clericis Romanis h«c fcientia maximi
fiebat ut nunc fit, ideo Exiguus ab artibus Camone
prohibitis imgratiam Romani Cleri eam exemit? Le
gibus porro civilibus Chriftianorum principum eque
damnamtur qui eos confulant, ut qui confülumtur.
At hoc tempore nulla frequentius Themata collečta
vifuntur ab Aftrologis quam Cardinalium sanét«
Romanæ Ecclefiae principum , quam conftellationes
ipfis petrmtibw ycl ttrte ptrmittentibus conftru£ta*
d 3 fuiffè
 P R ae f A r 1 o.
fuiffe conftat. Plurimùm etiam Pontificum leguntur
gemitura in hodiermis Aftrologorum lubris, ut Carda
mi & aliorum. Quattuor Paparum Themata in opere
muper edito, qui poftremi fedem temuere vidimus & A.
plurimorum Cardinalium. Atqui olim Eufebius Emi
fémus accufatus eft eo nomine quod Affronomic« tam
partem quæ &tvτελεσματικὰ Grace vocatur, Bar
bari judiciariam vocarit. Aquila ex 7udæo Chri
ftianus ab Ecclefiapulfus efl, quod abftinere nom pof
fet à culta fibi & profeffù olim arte. Primi, tamen
fudaisaque in vetitü hac ars fuit quam praftigiato
rum,incantatorum, augurum,hariolorum,magorum
& eorum qui v£xpog&vtw; dicebantur. Maimoni
des parte 111. cap. xxix. More Nevochim , docet
reéte ex ea imaginum ffccie quæ in affris formatae
fumt & figuratæ, & à Chaldæi, Zabiifquepro Diis
habitae & culta , prcceßiffè fententias illas à quibus
artes fùpradiétae faéta fùnt. Ne Philofopho quidem
hac fcientiâpoffet probari, natura perito, cum ejus
principia nulla maturali ratione videantur miti. Sed
nec vero alicui ac genuino Aflrologo & Africarum
ratiomum prudenti queat arridere, cum plures olim
extiterimt in fiderum fcientia exercitatißimi, qui
eam repudiarint & exploferint. Eudoxus in Afro
logia hominum fuæ ætatù , & omnium judicio faci
le princeps Chaldai, in pradiäione & im notatione
cujufque vita ex natali hora minime effe credemdum
fçripfit tefte Cicerone. Idem auétor ef Pamatium A
ftrologorüpradiéta rejeciffe, item Archelaum &Caf
fandrum fùmmos Aftrologos illius atatü. scylax
« etiasms
 P R ae * A r i o.
etiam Halicarnaffeu familiarü Panetii & Aftrolo
gu excellens, totum hoc Aftrologicum pradicendi ge
nus improbavit. Inter Chaldæos ipfos qui fàpientia
eminebamt, & in Affromi« ftudio excellebant, ge
nethliaca, pradiétiones adeo repudiare quafi nullam
aut vana, foliti erant, ut in gregem fuum recipere
abnuerent qui Xzvvxgauzwxjs Aftrologice ftudium
profitebantur, ut teftatur strabo lib. xv. infigni hoc
loco Philofophi, illis quibus Chaldæi nomen fuit.
A'¢&e*** 5 & τâ Baz3vxóv. xatvuxia tcf; Jin
z*e*ai* 4) Aoai%ovg , το7ς Xαλδαιοις ar€9owy*-
p£a£%οις oi <& &spovouiaw τὸ α^άον. στ€9*-
zrauuJtw 5 aives è %ωη9xuxAoy*iv , &c & xzrx
8£zo/ttw oi άττροι. Deputata eft habitatio pe
culiaris in Babylonia Philofophis indigenis
qui Chaldæi appellantur, Aftronomiæ fludio
ut plurimum deditis. Sunt in his qui ex na
tali hora hominum fata praedicere poffè pro
firentur, quos alteri in confortium cœtus fui
non admittunt. Si illi etiam qui potuerunt cre
dere aftra Deos effe, ut certum eft à Chaldai ftellas
pro Diis adoratas , hanc fcientiam ut vanam re
pudiarumt, quid ii facere debent quibus fidera fùnt
fidera, non Dii ? Atqui fihi divinitatem abftulerit,
mihil fùpereft unde veritatem ejufinodi effeâuum,
qui illu tribuuntur, & poteftatü fidem plane divi
hæ poßù adftruere. Dii non funt vifibiles , quia im
corporeifant, aftrafùmt corpora & vifibilia, quæ &
proinde Dii non poffunt effe. si Dii Aflronomorum
talesfunt ut yideri queant, quos ai&nt&s proptere4
- d 4 nomi
 - *- -.

• P R ae F A r I o.
•
nominant ut ab illi, qui voravi vocamttr differant.
Si corpora illa vifibilia c«lffia Dii habentur, terr4
hac noftra aque divina cemfcri debct, 4ttm & vi
fibili pariter fit , & ab acre undiquaque ambia
tur ut illa fiderea corpora. Et fane etiam in mumcro
Deorum aj&ntijv ab antiquis illù pofita eft qui afira
9e£v zi&ntôv nominibus coltitrtiiit. Vt enim fé
ptem planetas in fùis Sphærii h«rcntcs & videnda;
fe inde exhibemtes pro Diù aj&ztz's venerati funt,
ita & terræ Sphæram & maris & aeris pro totidem
I)iis vifibilibus habtierunt. Nam Veffa Sphæram
tcrraim effe, Neptuni mare , 7unonis aerem, Vulcani
ignem. Ita de cæterù fèptem Sphæris fiiperioribus,
qu« planetarum funt, ffovis,Martis, Apollinis, Mer
curii, Veneris, Dian« five Lunæ & Saturmi. Sphæ
ram autem Saturmi etiam Cereris communem fece
runt. Hos yeros fuiffè & effè Deos qtiipoteft confidt
re, per me liceat illi quoque Aßrologiam, cujus haec
funt propria mumima & momima & fine quibus non
poteft comjiare , verißimam ac certjiihaim omnium
fcientiarum fatuere. Dccrcta ftcllarum vocant &
judicia, nempe quafi poteßatum diyinarum. De
cernere etiam quafi Deos ea, dicunt. Decretum eft
aut Dei in his quæ Deu3 vult fieri, autjudicii fummi
a quo mom efl provocatio cum fèntentiam fùam pro
fert de re quam executioni mandari neceffè eft. Per
fe eam non exequitur, fèd aliis injungit, miniflri aut
apparitoribus quibus utitur ad exequcndit quæ decre
vit.Multi olim idem de Deo affirmarumt,cui &amge
los idco attrib/triint quafi exequutores & έλ£/£z
- v

£x5
 P R AE F A r r o• `_
£; decretorum ejus, quomiam cum in corporeus fit, NJ
non poßit abfque miniftrio & opera adminiftrorum
corporcorum agere quae decreverit. Imde ef quod &
infíris ejus & angeli exequutoribus corpora tri
buunt. Nam id quod corpiis mom babet , meque per
contaâum ntque per certam loci diffamtiam poteft
agere & operari.`Nonnulli crediderumt Deum fer
mone & verbo cum aliquid decernit ac fieri præcipit
vtrbum illud abfque ulla alia opera extermi exctu
torü, ex propria vi & virtute peragere & tfficere
quod Deuspracepit. Quam Dei potentiam verbo eo
dem quo effici aliquid imperavit etiam perficientis
optimeintellexerit Mofès, cum de Deo quamdo mun
dum crtayit dixiffe eum ait,Fiatlumen & faétum eft.
Fiat terra & fata eft. Nihil divinæ majeftati ac
virtuti convenientius dici potuiffè & fùblimitis iio
tat ille magnus magifter de fùblimi genere dicemdi hù
verbis. Tzστη δ κgì 3* i'*8aiwv %a *p.233 tns 8x.
ό τυχών &v}3 , §τί} τίυ %%'« 3üözwv * *
&ázw ἐχόeAa* %}υς ἐν τ? €¢3ox; 2gx*! x« rév
viu»v, ejasv 35* 4*ai, i, %%& φάς Σ, ό&ε-
v, )&#39;2 yí, ê ἐχύετο. Alii modum agendi quo
Deus in omnibus utitur, quae abfqùe mixtione & ,
contatu fiunt, ac novantur, per gaijioia* effe, qui
influxus eft, vel influentia ut vulgo appellatur. Hunc
effe volunt intelligentiarum vel agentium abftrato
rum operandi modum, quo virtus ab illis effunditur
atque effluit non ex una parte vel per certum loci im
tervallum , aut uno tempore, fed perpetua quadam
vi & indefinenter emanante & infinnante ßper om
d ; 111A
 P R ae f A r 1 o.
nia' que apta funt aëtionem illam vel operationem
|
recipere qua &rjjouæ dicitur. Per eam απί}jouaw
omnia quæ in hoc mundo fiunt, à fùperioribus de
fluentium innovari & immutari, formarique, ipfam
etiam hominis mentem fleéti, impelliaut revocari ut
vult umde & quo vult Deus. Iudæorum quoque ma
.
giftri Deo fùmmo & rerum omnium creatori hanc
eamdcm agendi rationem adfçribumt quam vocant
yBv, quo verbo ßaturiginem aquae appellamt , per
campos fé diffundentü & non folum proxima quæ
que fed etiam longinqua irrigantis. Hinc & Deum
optimum maximum qui caufa fit omnium efficiens,
& fine corpore per influentiam mundum creaffe
& mundo fic creato etiam influere & infandere
quidquid in eo fit & formatur. Sapientibus fàpien
tiam eo modo facit influere, & prophetisprophetamdi
fcientiam, & animorum diverfitatem morumque ho
minibus cæteris , pariter ex ea Dei &Trjoi& illabi
Græci Philofophi Gejzló &aeíjjouaw , ut in i$ti, cle
menti, im Admonitione ad gentes, πᾶσιν &zv%&-
<\άς αὐ$párvus, μχλια ό ττῖς z£ Ἀδyες ἐν
dizte/3wαιν άνάςακτυ τι; $eìx) απίjjouz. Om
nibus omnino hominibus & praecipue in ftu
dio litterarum verfàtis infunditur quadante
nus divinus defluxus. Dicunt magiftri Iudæorum
ideo linguam Hebræam hoc vocabulum de divina
attione ufùrpaffe , quia non potuit excogitari aptius
ad exponendam abftraâi agenti operationem. Nec
enim minus difficile effe affequi imaginatione vel in
telleiiutalem Dei quatenus eft ffiritus agendi dum,
v.
mo
■

P R ae f A r 1 o.
dumquam cum quo exiftit. Semfus quippe communi;
&anaptus humanus ut nihil putat vere exiffere mifi
apu, &potentiam in corpore, ita nullam aäionem
tffefibiimagmaturprater illâ qua fit contaâuagen
tü aut per certam aliquam diffantiam, vel fecundum
ttrtam partem. Atqui ex corporis aétione vel rerum
corporearum quali fit etiam per Svrijjouaw , talem
quoque in Deo & agente abftraâo , velintelligentia
commentifunt. Multa enim funt im corporibus qua
fimilimodo
fluxum à fuoagunt in proxima
corpore alia im
& influxum corpora,
aliud. per de
Cate- •

rumcum hac >ari;;ouæ per flatum & fpiritum quo

dummodo fiat è corpore influentis emiffum, videtur
perantaäum quendâ fivepotius contagionem à lon
ginquofieri. Vt &tijjoua λοιμική dicitur de conta
gione. Et bac differentia ftatuipoteft inter Sztijoua•
divinam & fpiritalem, ea quæ è Spiritu emamat, &
agente incorporeo,eamq; qua effluit ex rebus corporeis
quod hac intra certam & determinatam loci diftam
tiam agit, ultra quam virtus ejus ceffat, cum divina
Στίjjììx ufq; in infinitum & perpetimpermanando
nullo tempore aut loco excludatur. Ita magnes per
$arij;oua, ferrum attrahit in certa diftantia adpofi- ;
fitum, fedjilongius habeatur, nihil tale efficit. Vir
tu autem divina quaper $arijjoiav agit, etiam re
motißimi, & infinitoffatio diftantibus locù acrtbus
illabitur atque infunditur. Stellarum effe &orijoiaw
inter omnes ferme antiquos Aftrologos convenit. Si
Diifùnt & corpori expertes, divina quoque ef 6* in
infinita ufque ßatia paryadens earam -i-, Si
IIII.
 P R AE F A T I o.
fùnt corporea, non poffunt haberemifi intra determi
matam certamque intervalli diffamtiamr. -4lia etiam
differt divina &rjoia, ab ea quæ de corporibus ef
fluit. Vt Deipotentia infinita ej? & ad omnia fé ex
tendens, fic &:ijjoux ejus ommigema cenferi debet.
Nulla enim virtus eff,facultas, vis ac potefta, & a
&fio quin per eam infundatur.Corporum vero & cor
porearum rerum &:jjoiz unius modi eft ac generü
& plane cauzlz), ut quæ & per afflatum quodam
modo fiat. Vis è magnete exitferri attraéfrice, è fuc
cimopaleæ, è palmia mafcula in vicinia adfitain fae
minam vis quæ fæcamdam facit ex ferili, è lupi octi
li, quæ ab eo vifos matos reddit, è bafilifëi quæ mor
tem adfpirat, è corpore peffe infeäi quaeptfiem adjlut.
Ita de aliis multis. Cum igitar ffellae corpora fint, mom
poteft eorum &tyjjo) effè nifi rogatix;, qua & per
afflatus communicare tantum potefl. Aut imamima
ea fìmt, aut animata. Si inanima quid alitidpoffùnt
à fe in hos immittere nificalorem aut frigus. Ne hoc
quidcm fi igneaftimt vel ignita,fèd calorem tantum & '
ex eo ficcitatem. Si omnia non funt ignea per fè, fèd
calorem aliumde at lacem fæner.tmtia, ut Luna &
1.timae fiqtte alit fimilia, ctiam ijuincêáre per απj
jolw poffunt inferiora corpora. Talia igiturfipoma
mus ut corpora fint fiiie anima præter virtutis calefa
ciendi, dificcandi, & humeâandtaliam ntilli infun
dere queant. Et ut corpora nompoffumt ageremifi in
corpora , nec aliud iis imfumdere quam quod ha
bcnt. Ac proinde nec amiihummec mores nec ingemium
geniti, ut ifjiaaht ftctre , nrc fàpicntiam, Gram
1f}AM;•
 P R AE ¥ A r 1. o. -

matia, non faciunt, nec rhetoras, mtc medicos, nec

Cithariffas, nec fabros, fed nec Aflrologos. Expropria
tantum corporis temperatione agere poffumt, non ex
animi voluntate fiimanima ponantur. Sim vero ani
mata fingamtur,me fic tamem queunt animïaliis cor
poribus per influxum ingenerare tanto intervallo dif
fitù. Ne in proximo quidem pofita corpora aliud
corpus per &*jjolw ita poteft afficere, ut illa animet,
ingemium iilis ingenirct, & mores tribuat, fi fimpli
citer animatum fit, non anima intelligente ac ß
pient&praditum. Si tales fùpponamus, ne fàpiem: qui
dem fapientem facere per influxum de proximo tdo
meus ef?, multo minus ex tam longinquo intervallo
quofidera à fideribus diffant invicem, & á loco quem
incolimus. Praterea ut corpus datur agere poffe in
corpus alterum ut quas habat in illud qualita
tes transfundemdo per 2 nijjouxw luminü & caloru,
ut Sol agit in Lunam, & utrumque fidus in terram,
non tamem vel mente concipi poteft , ut umius cor
poris virtus, fiveinanimi fine animati, tam multi
plex fit & infinita, ut innumerabilem entium cor
porumque multitudinem quæ im illo magno funt cor
pore genere & fpecie differentium, adeo variis facul
tatibus & fape contrariis imbttat, & omnia ea fìr
met & inßruat. Atqui hac Aflrologorum femtentia
eft, quacumque in terra funt & g:gunntur , lapides,
metalla, planta, animalia,repentt.t,incedentia, man
tia & volantia, & ratione utentia, ab aßrù td qtio
cenfentur fingula accipere. Et cum in uno animal;
ratione pr«dito, ideft homine forma fint animornm,
1}}-
 P R ae f A r 1 o.
ingeniorum, morum variæ, ut tot fententia, ut ille
ait, quot capita, quis horum omnium caufàs ab aftris
petendasfibi perfuadere queat, nifi etiam eadem ope
raperfuafum habeat, fingulas ftellas potentißimiin
ar ac fummi numinis habere,quarum adeo immen
fà & mullis limitibus circumfçripta ponatur poteftas?
Non folum autem fapientes faciunt ftellæ & infipien
tes , nec tantummodo probos fed etiam improbos,
mec felices dumtaxat fed etiam miferos. An ergo fa
piems ftella infipientis gemefim fabricat , fana infá
mi, bona mali, & infelicis quæ in loco fit felice, cæ
lefti comftituta & ipfà quoque caeleftis & beata ? Hoc
dici poteßtametficüederetur fimpliciteranimatas effe
ftellunonetiam diyints. Aut animalia fùnt ratione
pradita, aut Dii. Si illud, ex animi voluntate cum
fic agant, non ex propria tantum & maturali tempe
ratura, ut corpora inanima fòlent, mullaratio efl ut
malum facere poßint bonæ, & bonum mala. Quod
ergo alias malevolas effe dicunt alias benevolas, ne
ceffe eft harum benignus fit influxus , illarum mali
gnus. Fingunt & quafdam mec bomas mec mala, effe
fed communes, & cum boni bonas, cummalis ma
las, & utrique maturae fe accommodantes. Sed im
poßibile eft ut generaliter fit malignus maleficaftelle
influxus, aut benignus beneficæ im tam diverfisgen
tium & hominum fingulorum de bono & malo, ho
mefto & turpi exiftimationibus. Id ipfum quippe
quoddicitur bomum aut malum,nomper fe vel ex fua
matura tale eff, fed ex opinione ita fentientium. Nam
quod alii bonum eft , hocalteri malum videtur &
(0)1174•
 P R ae * A t i o.
contra. Inde varia populorum inftituta aliis ex ad
ftf? pugnantia, & in fingulù populis fingulorum
hominum, mores ac geftus &judicia diverfa. Glo
rium alius & dignitatem honorefque fùmmum bo
mum hominù effe putat , alius in malù numerat,
alius indifférentes habet. Stella igitur quæ decer
net honorem, alii benevola cenfebitur, alii malevo
la, alii commuui. Divitiis alius nihil putateffe me
lius , alius eas abjicit & paupertate voluntaria fe
damnat. Stella itaque eadem benigna & maligna re
putabitur,paupertatem alii decernens, alii divitiat.
Quidmortepejus, quid vitalonga optatius àplerifque
ducitur? Multi contrarium arbitrantur. Et natio
me, totaolim fuere qua nafçentes cum fletu & plan
äu excipiebant, mortuos cum plaufu & latitia fu
merabant p si rem ipfam reäe cogitemus & bene
calculumponamus, mors homini Philofopho, nedum
Chriftiano, longavitati anteponenda eft. Velex fenfu
vulgi in vita qua miferiù multi, confliétatur, dolori
bus,agritudinibu, infortuniü, morsut malorum eo
rum fini pro bomo debet cedere, & quaflella eam ma
turam decernet, pro benefica erit accipienda. Si quü
vero vitam in delicii & voluptatibus agit , cui om
mia affluent ex voto, vita e;ufmodi terminus praecipi
tatus ex maleficio iniqui fideris dabitur. Non per
fe igitur, fed *3-ii, fellarum alia malefice alia bene
fica ffatuuntur, ex interpretatione varia boni aut
mali quodhominibus accidit. Hoc ipfùm quod qua
dam maligna & iniquaponuntur fidera,divinitatem
ii, abjudicat, quia Dtus non effnifi honus. Praterea
cti**)
 P. R. ae f A r r o.
cum divina potefla perpetua fit & fibi conftanr, non
loco mota mutatur, vel alteratur, fed femper eadem
eff, cum ubique ipfè fit. At flcllarum virtutes & po
teftates cam loci mutatione, & focietate cum aliis
flellù mixturaque aliæ fiunt. Sole aliter decernunt ,
quam jumétæ, in medio caelo quam in Horofcopo po
fitae, in occafù quam in imo cælo, potentiores fùnt
in Cardinibus quam in aliü locis. In pigris & de
junitis imaufficatiores quam in conjunctis & aliquo
afftitit inyicem comfentientibus.Deus auétor malimon
eft & vitii. Vitiofos paßim efficere creduntur flellæ &
mißros.Non ergo Dii funt.Non deos effequidam vete
ram exiftimarunt,fed mentc divima quæ ubique diffu
fa eff , & omnia complet animatas, partem illam
animi cæleftis ad terrena corpora transferre,
& fpiritum exillis pcrpctuis divinitatis fonti
bus mutuari. Non multum hi difçrepant ab illis
qui Deosftcigmt & in eumdem errorem incidunt qui
D:o mali caufám adfçribit & vitii. Nam fiparticu
le funt illius mentis divinæ quæ omnia regit & gu
bernat,ut riyi á fonte unde manant mm diffèrunt,nec
radii à corpore lucis ex quo emittuntur, ita mon
debent aliam iftae partes volgmtatem ac poteftatem
habere quam ille anim;is ex quo derivantur. Sunt
qui cenfèant Deum quodcumque vult, pcr fellas de
cernere. Si per eas malum decernit, mali non mimus
attitor ej? cemféndas, quam fi per fe id ageret quod
Dei maturae repugnat. Nec igitur Dii fùnt ftclle,nec
Dei fummi & umuis fpiritu animate, nec per ets
fifali* fti4 decreta hominibus Dei# infìillat, 4iiima
libus
 P R ae F A T I o.
tibwateri,plantis, metalli, & aliù entibu. Ajunt
t&agere quidam im hac corpora inferiora, lumine,
talore, motu & affeétu. Immo unus ef?influxusfive
Xriijoia quo agunt momfolum in feinvicem, fed et
iumim humc mundum.Nam lumem &caloremper in
fluxüinfundumt. Quod motu & afpeítu agereputan
tur, id etiam per &aiijouw defertur. Sed motus &
affeâu mutant &rjoia calori & lumini, &
praßant ut aliter influat calor in hoc motu quam in
alio,in hoc affeétu quam in alio , utque etiamaliud
atque aliud lumem terrù infundatur pro varietaté
adfftifus & motus fiderum. Quod adjiciumt iidem
-4uguftinum addere afflatum quattuor illis modis
quibus agunt fidera inres inferiores,mirificè in eo hal
lucinantur, cum afflatus idem fitquod &aijjsuæ vel
influxus. Idque verba ipfa e^uguffimi fatü ßgnifi
tant qua habentur lib. v. de Civitate Dei cap. vr.
Cum igitur , inquit, non ufquequaque abfur
de dici poffit, ad folas corporum differentias
afflatusquofdam valere fidereos, ficutin fola
ribus acceffibus videmus etiam anni tempora
variari. Vbi fiderci afflatus fùntfiderum &aeíi
joia. Vt Sole ad mos accedente vel reædente variar,
abeofidere calorù influxus, minorque fit vel major,
fic per Lumæ incrememta & decrcmenta,ut ibidemß
quitur,augeri & minuiquedãgenera videmus,
utechinos & conchas & mirabiles æftus occa
ni. Quæ omnia fiumt per exijjoiav fiye afflatum
ejufdem fideri, quialius eff im pleniluniis, alius im
terluniù. Non minuseirayit & aliusfùmmus Ma
- - - c * thema
— -
 P r ae * A r 1 o.
whematicu quiinlibri de subtilitate xxvii. affu
sum abinfluxu diffinguit & utrumque à corporibu
reliafquefluxit negat venire. sic igitur ille ubi traítat
deDeo & univerfo:Influxus qui in corpus non ex
corpore, fed occulta ratione procedit: Affla
tus qui in animo &nó à corpore.Ergo inftuxus
illi alius efi ab afflatu, quod influxus nullo ex eor
pore veniat,fèd occulta rationeprocedat, cü tamen in
corpore fiat hac attio.Afflatusautem in animo fit &
mon à corpore proficifcatur. Sed paulopoft addit,In
fluxum effe à corpore immortali, afflatum ab
immortali, nec corpore. Ergo videtur fentire
influxum abaftri, proprie dici qua funt corporaim
mortalia, afflatum vero à Deo vel ab intelligentii &*
ffiritibus incorporei. Sed hac nihili funt. Nam
afflatus & influxus idem, & aterque grijjouos, five
à corporefluat, five à mon corpore, autfive in corpus
& animum influat. Quod enim utrumvis negat ab
eo quod eft corpus procedere, fallitur. A Magnete in
ferrum fit &rijjoua,ideft infiuxus vel afflatus, à cor
pere in corpus. A corpore in animum, ut amor per
&rijjouaw gemeratur qua fit à corpore amata in ani
mii amantü. A ßirituin amimum fiveffiritum ho
minü,ut omnia doma & zxe/auxâ spiritus Sanéti
quæ per απάροισιν ejus imfumduntur animis humanis.
Jpfe etiäSpiritus zzrjoia % & dici poteft quatenus ab
eo emanat.Falfa igitur ta Cardani 4itionüenumera
tio & diffimäio, quam triplicem effe in univtrfo dicit.
Mutationem,inflaxum & afflatum qui & mutationë
eonomine à duobus aliù feparat quod ex corpore in
- -
corpws
 P R ae f A t 1 d.
corpufat, cum influxu,idemqueafflatus,five Szir;-
**, æque de corpore in corpus detur utjam explica
tum eff. Immo deeapropriè hæ voces primum faäa,
4#4quę defluxu que á fíaturigine fùa exundans per
malta loca dividitur & ffargitur, & ab aëri, flatâ
qui etiam ab eo loco gnde oritur proxima & remota
pervadit. Sane & ventum Philofophi definierunt
eiie&- jvaiv, fluxum aeris. Inde adflatus & de
fiuxus idem, quod Grati uno nomine &rijjóìa» &
Σατνjjaluâ appellarunt. Eam etiam à corporibus fieri
teftantur Graci fapientes qui & vapores èterra fur
gentesfic apptllant , & ex omnibus corporibtis aliquid
affluere opinati fùnt, per quod cernipoßint.Inde fieri
vifùm. Et hac eft &mijjoiz. Poftea ad eam aäionem
exprimendam id nomen tranflatum eft, qua Deus ß
artaturi, per fpiritum fùum communicat, feque ià
velutiinfumdit,& infinuat,cum alio aptiore vocabulo
illam nonpoffent explicare. Quod ad flellau attinet,
cum per Xzrjjouaw agunt in corpora terrena, atque
etiam in alias ftellas qua & ipfà corpora funt , aut
6eix) eft illa &mijjouafive zv&pu&mx) , tamquam
à Deo qui spiritus eft,profueni: aut rauxtix*, ut à
corpore procedens, five animatum id ftatuatur five
inanime. eeixtæ effè & πνάμαmxla) crediderunt
veteres Aftrologi, a quibus hac fcientia fiderum in
venia eft & exculta, nam folum quia fellas Deos effe
affirmarunt & pro Diù coluerunt, fed etiam quia
4Ρotelefmata illarum &rrjjouäv &ςpuxóv nom poß
funt viderimjfi divina.Namfi à corporibus qua divi
nam & infinitam non habtrtnt poteßatem, ejufmodi
© 2, & arop
 A D L E c T o R e M.
&ríjjota procederent, tales mom poffent effeétu
producere. Venerem ideo dicunt cupiditatibus pr4
fidere ex quibus innumera rerum bonarum mala
rumque facies exfùrgunt, quia orbi, ejus poft Sola
rem conftitutus id efficit, ut quafiin medio errantium
pofita, fùperiorumftellarum recipiat influxum, &
-inferiorum fùfcipiat, τύς τε ύπάρ αυτίω * &%i-
pov Svvjoix; rgì ta; * v äv' αὐτίω αναλαμ
ßzvgov avxvuεράς και τx; άλι}νμί&ς έ τ« π£&-
£{ς άπεg%*tw. Multiplices illa cupiditates &
* quæ ex his confequuntur, aëtiones, paßiones & even
tus, nonpoffunt mifi ex &rojjoi* %x%profuere &
generari. sunt ergo planete Dii. At Deos non effe
jam demonftratum eft.Inde concludimus non effe ve
ros effeótus & &τοτελάσματα decretaque ftel
larum & imaginum quae illis tribuuntur, & nullam
proinde Aftrologiae fcientiam,utprincipiu falfis & qua
cattft$ mullas habent.naturales aut rationabiles
fundatam. Hinc &.Ptolemails folos q)ixo%sc effe
pronuntiavit populos qui effèntjxasp3Aoyoi,quique
affra & Solem colerent, ut Phoenices, Chaldæos &
Orchenios, pro atheis autem h.ibet qui unum Deum
colebamt & e^ftrologiae ftudio dediti mom erant, ut
erant Iudæi & Idumai. Ideo qui Syriam Caelem in
colebant, Iudæam & Idumæam, Aricti & Marti .
vult magù avvwx%£3tq. h37*p, inqtiit, &; ö*i-
*Twv S-e9 a ê; @ &}επι κα\ άτ{38A307zgi. Phae
nices autem & Chaldtos & Orchemios, yel O'p-
zony8; ut alibi vocat , Leoni & Soli magis affi
nes & cognatos yideri , h37:3 « 7\&;*gas xgà
- - qy^zw
 P R ae F A T 1 o.
¢¤a·332aei repos «g. 4. laasP 3^zz. z* μz»-
** txrta- a:2o*r*s* zxuz•. ita ßribit Tetrabi

ij 11. Nemo igitur bona, Affrologas mfi affrorum

alior & Solis, qui praecipuus Deus ó* primapali, in
ßuntia 4poteleffnaticæ decretis faciendis, utpote qui
rtg; inftar inter caterosplanatas Deos obtineat. or
dhtnii autem illi pars & ßäa Chaldaorum, & vi
dentur fic appellati quod effent facerdotes ignis. Nam
Chaldaice x*:~> ^js funt facerdotes ignis. Sed de
his alibi. Vel Ptolemæo igitur tefíe, non faut veri
Aftrologia fadiofi & amantesnec proffres mifi qui
fidera pronaminibus colunt, ut Chaldai & Orcbe
nii & Phznices faciebant. Aegere invicem ftellauer
raii:es perari;;21z» fupr4 vidimus & influxusalias
ab aliu fìßipere diverfos. Tota etiam artù veritat
quam pratendumt & efficacia ih illarum decretú &
influxifiwpofita eft. Non plus quam feptem mume
rant neque noverunt. Quid fi plures fint ? Nonne
fic everterentur omnia difciplina fundamenta, &
principalia ejus 342g*uzrx deflarentur ? suboluit
antiquù plures effe poffe. Nec immuerito. Si quis enim
putatex innumerabili ftellarum ordine ac ferie qui
bus çalum collucet,cum c*plures effe qua vifibus mo
frù fùbtraóta funt quam qua mobü apparemu verifi
mile fit, nomeffe alias errantes preter eas quas vide
mus,tota veri regione errat,'& plane, ut ajunt, toto
arlo. Hinc & Phavorinus in differtatione contra
4$rologos quampofuit Agellius , re&e mirabatur.
idcuiquam prò percepto liqucre, ftcllas iftas
quas à άζ & Babyloniis five Ægyptiis
c. 3 T ' ob
 P R AE f A r 1 o.
obfervatas ferunt quam multi erraticas, Nigi
dius errones vocat, non effè plures quam
vulgo dicerentur. Poflè enim fieri exiltima
bat ut & alii quidam Planetes pari poteftate
effent, fine quibus te&ta atque perpetua ob
fervatio perfici non quiret, neque eos tamen
cernerc homines poffent, propter exfuperan
tiam vel fplendoris velaltitudinis. Quod ille fie
ripoffeputavit, ita effe revera noftra ætas probavit.
Nam deprehenfam eß opera organoram hofle/x&v,
quæ vulgo Telefçopia vocantar, quattuor Planetas
cum Iove circa Solem volvi, quafi totidem Lumas
qua & à Sole lumem accipiunt cum per fe tenebrofi
fint, & lumini defečtum patiantur quando comum
umbra Iovis fùbeunt.!/?. Planeta,atprobabile eft,cum
curfùfùo motuque varios agnuatiau8s cum Iove &
aliis planetü efficiant, mifitorum quoque Soror.x&a-
Part. configurationum obfèrpentur,ratio omnis quæ
ex alii ducitur imperfeéta &. inani, videri debet.
Cum enim fibi invicem occurrentes fellæ ex variis
radiorum teftimoniis & adfpeëtibus quibus inter fé
confentiumt aut diffident , qaam naturalem Babent
poteftatem aut nocendi aut juvandi vel prorfùs
amittant, vel immutent & emolliant, quattuor ifta
Erraticæ occurfùfùo,& radi4tione vel cum aliis con
junitione, poffunt maleficos confpeäu mitigare aut
beneficos afferare. Quodfiautem ignoretur qua pote
ßate pofleant, utram amic4aminimita aut commix
' ta quis dealiorum effe£tibus fatopoterit pronuntia
re,£um de caufis effeäi/um nihil αrti habebit ducere?
 P R ae f A r r o.
Nam qui videbitur bonus affeétu, fòrtaffeam ex ma
lu aliqua eixtvoßo^i* flelleumius ex illi, quattuor,
aut duarum aut trium quemom erunt comfficua,ma
lignum reipfa effe conftabit? lovem ipfum quem comi
tantur , & qui pro benefico fidere paßim habetur,
nonne interdum meliorem poffunt reddere interdam
pejorem ? Quis ßit autem an non & aliifimiliter
planete cum Saturno ambulent wt ißi quattuor cam
Iove, quine quidemafficipoßint per Telefcopia noflra
propter altitudinis,ut ait ille, exfuperantiâ? Nihi
lominus tamem ille ßellae quamvis farripiantur ocu
lù moftri, effe&us fuos habere non ceffant & Xav;-
#2ίας. Non enim agunt ex magnitudinü forma qua
mobü apparemt,{ed ex eaquam revera habent.Certe fi
non majores effent quam videntur, nihil omnino effi
aerent. Minimo vero difçrimine aut videri omnino nô
poffunt, aut ita videri ut à nobü comffitiuntur, cum
digitimagnitudinem non excedant. Praterea fi pra
altitudine in noftra corpora vel noftra terræ corpus
mom agunt, in viciniorafidera Szwjjoiag fuam mit
tumt qaa & ipfaporro , ut alia nobù propinquiora,
vires qua4 indemutuatafunt,in inferiora exerunt.Sic
quod Lama proximum nobis fidus inmo* agit, id per
solem accipit. Quod enim humeâandi vim habet,
ex solù effèâu idjortita eß. Qaod etiam noäuter
ra4 illuminat, id luce à sole mutuatapr*ftat. Alia
aliarum fùnt &aiijoua. Poßremo fi Copernicianum
mundi a*swpa verum efi & Ptolemaicam fal
fum,nonparum decadet certitudini, & veritati* Pro
&maice & antiquorwm Aftrologia judiciaria. Nam*
- c 4. ferms
 P, R ae F A r 1 o
ferme totajuvatur motibusplanetarum, modo citatis
modo lemtioribus. Interdum & morantibus velut im
ftatione , atque etiampoft aliquod tempus retrogra
dis. Quos motus mon agnofcit féntentia quæ nunc,
omnium ferme confénfu recepta eft. At ex illü fta
tionibus acplanetarum motibus dircitù & retrogra
dü magna pars &rv τελεσματικός antique depen
det, quæ confiderandas imprimis pracipit τα? ei; t.
<r€9ny&μ%v& & &; tt. grágya fellarum 29ä--
ords,& intuendum maxime quando eft &amάμμκάς
aut ve9aevâ syrâs &£p,& quädo gne,& five infta
tione eft. Prater effectus quos habere creditur Satur-.
mus ex fiéta divinitate quam fabula poetica ipfi tri
buit,tardos facit & pigros, quia tardiis eft, & nigros
quia obfcurus eft, & frigidos quiafrigida h«c ftella
eft. Et hac omnia nom rj3vt fed τὰ φαινομ%fant,
quodfumt. Vt in pergulapiétoris nihil veri aut folidi
oftenditur , fed quacumque ibi videntur non reapfe
funt, ita in Aftrologorum pergulis omnia fiéfafunt
& piéla. Omnem im iis locum & angulum occupant
fpccies & φαντxaiz, mullum rei veritas poßidet.
At ex eo quod eft, mom ex eo quod videtur,effeétus re
rum veraces eventufque minime fallaces ducuntur.
Quodad tarditatem hujusflellæ attinet,mom tft major
quam yel velocißimi cujuflibet planet. mifi quis ve
lit eum videri curforem prae alio tardipedem qui totú
curriculi ffatium non tam cito perfécerit quam ve
locißimus alius dimidium. Quia majorem circima
tionem peragit Saturni flella quam reliqui fex infè
riores errones qui propius terram curfùm pfif;
- £4£0
 I-_- -
-

P R ae f A r 1 o;
idtwridetur tardior cæterù cum tamem nonfit. siim
rotuurrus dum vertitur formica una in lateretam
th five circuli rotæ exteriori ponatur, altera circa
4rem ipfùm five interiorem circulum, & ea aquali
paffu contra quam rota currit ambulemt , illa qua
proximum centro circulum pervagabitur longe cele
rius eum abfolvet, quam quæ extimum habebit de
currendum. Si colorem ejus fpeétemus , non ma
gü tx veri traditur argumento plumbeus. Vt om
nium altißima mon æque lucida nec luminofa appa
ret ut alia. si Sol ejus orbem temeret, non adeofflen
didus&radiofus videretur ut nunc. Mercu*im aque
fùblimi orbem fuum circinaret, vix à nobis poffèt
.
;
paffici. Longinquitas igitur obfcurioris & fufci
'colarüut effe videatur facit, non tamen ita e$t, fed
equalilumime cum Luna fulget, & à Sole pariter
accepto, Nulla igitur ratione plumbum ex metallù ei
propterea dicatur, colorfufcus im hominibus, & ex
humoribus melancholia qua atrabilü eft. Frigida di
citurnum meliori ratione nec veriore. Frigus eftpri
yatio caloris. Privamur calore quem non fentimus.
Tametfi caloris fontem imfehaberet proprium,ut Sol,
nontamen fe nobis aquecalidum praberet ex tam al
tofaßigio,utSolex propinquiore.Dixere quidam vete- -
rumto quod [it proxima extremo mundo, tangatque
congelatas cœli regiones, vehementer effe frigidam.
Sed hoc ineptum & falfùm. Nam poteftfieri ut in
illa extremitate circuli quem verfàt, & Soles alios
habeat vicinos de quibus calorem mutuetur. Praterea
non poteffrigidior effe Lunafidere cum à Sole pariter
- e ; £%
 P R ae f A r 1 o.
ut iffa lumem fùam & calorem recipiat. Nobis qui
dem frigidior eft, quia remotior eft à nobis,fed fi in
Iovworbe habitaremus,haud magis gelidam fentire
mus ac Lumam. Eam modico calore praditam non
mulli antiquoram voluere, quod carmes in ea pofite
citius putifcamt & contabefcant quam in Sole, quod
fieri ajunt ex facultate %giu*zAuauv&*w. Sedcertii
eft humiditatem qua ex Lunadefluit hujus rei caufam
effe, non teporem vel calorem modicum. Non eft ve
rius quod afferunt ?ovis ßellam ideo temperatam effe
quodinter Martem & Saturnum mediafit, hunc fri
gidum, illum calidum , quafi ex Saturno frigorü
Σrijjoixw fufcipiat, ex Marte fervoris. Hujuftel
lam ferventem ab ardore Soli effici ajunt, eoque
bellicofos, audaces, feroces,calidorum auétores com
filiorum efficere. Iovem autem temperatos effeétu in
genituris habere, quia curfam habeat inter refrige
rationem Saturni & Martü fervorem medium.
Qgod non ex τά δva fed ex rô qaìva, 3ta ducitur.
Ciir Mars autem fit fervidior quam venus aut Mer
curiis aut Luna, hanc afferunt cam/am, non minus
falfam quam imfcitam. Quod omnù ignis ad fupt
riora tendat , eo effici vt Sol athera qui eft fùpra
fe radiis intendens fervefaciat , quibus in locis
cum Marti, fellafit, ideo ferventem à Soli, ardo
re reddi. Si boc effet, tum Saturnus non deberet
effe adeo frigidu, nec Iuppiter adeo temperatus, cum
,
eos Solis flamma furfùm aftendens candefacere ma
gü videatur quam Venerem aut Lunam qua sole
fùnt inferiorts, & quas tamen minu, frigidas effe
-
valwn&
 P r ae -f A -t 1 o.
volunt quam Saturnum , & minus calida, quam
Martem. Quafi magis aßendant Solü radii verfus
Martü loca quam verfùs Lunæ regionem. Hoc modo
dicipoffet & vapores qui è terra fùrgunt, in ea parte
que pedibus noftrù adverfiptdes incolas babet, de
Jaendere mom afcemdere. Nam certe in contrariam
partem eunt, qua defcenfio effi afcenfio demoftra ter
racorporibus tantum dici poteft. Imaginatio igitur
eft, non rei verita, qa4 videntur nobü Soli radii ad
Martü loca afcendere & verfùs Lunam defcende
re. Si demus porro alias ftellas effe fervida, alias
frigidas, alia temperatas, hoc magü officiet Nata
liciorum rationibus quam ferviet. Ad ea enim tan
tum valebunt efficienda quæ pertinent ad corporis
ttmptramentii, non autem ad ea quibus cau/am qua
reexiftant non dat xegaic orœpu&rav. Vtfùmtaäio
mei,profeßiones, honores, dignitates, divitia,pauper
tas, infortamia varia, cafu fortuiti, & alia ejuf
modi. Nam ut alius ducatam exercitus habeat, ut
alius egeat, alius fenus exerceat, ut talem patrem,
fratres , uxorem fortiatur, temperatura [lellarum
non efficit.Atqui mom poffunt offendere quidquam ea,
habere poteftati aut virtutis prater illas quas dixi
zegow;, mifipetatur id ex fabula,& falfa earam di
vinitate. Inde & fenex Saturnus fingitur non tan
tum quia gelidus eft,& frigidi fenes/ed quia Deorum
aì&nräv-antiquißimus & pater, ideo & patrem
fignificat in noäurnùgenituri. Non minus in cauf&
reddenda ejus ftalla ficcitatù & frigiditati frigidum
fe & ridiculüm offendit Ptolemawt, Frigidum eß
4£
 P R ae F A r 1 o.
ait quia longius abeft quam cateri à calore Solis. Sic
cum autem, quia plurimum etiam abfiftit ab humidis
qua ex terra furgunt vaporibus. Quafi viciniora terra
fidera bumores ejus attingant. Sane idem Lunam ut
proximiorem ab his aw&#αλέ& dixit. Senex itaque
frigidus Saturnus. Ea de caufa fifuerit occiduus, ul
timamfeneétatem fignificare volunt,fi eous, primam.
Idcirco & morbos ex caufisfrigidüprovenientes eidem
attribuunt. Qua cum omnia caufàs habeant nul
la, aut falfa, & in fola @av@ai* confiftentes, arti
quæ effeétus inde conatur veros elicere, vamita
tis & falfitatis juftam reprehenfionem adfricat,
Nec minus hi argumentis comvuncuntur qui aftra
fignificare tantum contendunt , quam qui & fa
cere exiftimamt. Nam fi Saturni flella reveranom
effrigida, nec obfcura, nec tarda, haud magü vere
tardos,nigros aut frigidos fignificaverit quam fecerit.
e^fmcertius & veritati magù rationique comfenta
meum probabunt, quod exfeptem Planeti, alios ma
res, aliosfæminasfaciunt? Siullus eft inter illos qui
mafculini fexus effe ac dici mercatur, Sol efl, quia
nari officio quafi fungitur dum aliü lumem & ca
lorem infundit, quo femina in iis latentia ad produ
&ionem ac generationem omnium rerum exfafcitat.
Vnus igitur mas erit inter fèptem , reliqui fæminæ.
Maßuli eft agere, frinine pati. Sol autem agit f0
lus, reliqui patiuntur. At umus eft ex fèptem quem
fæminam fimul effe & virum volunt, id eft Herma
phroditum. Is eft Mercurius. Quod ex fabula illi da
tur,non ex rtiyeritate. Calorcm quippe & lumem
aqué
.
 -*

P R ae f A r r o.
quâ Sole accipit ut alii. Ergopariter patitur, non
qtim alios lumine & calore, cum utrumque alie
mm habeat,nomfùum. Quod etiam loca planetarum
qua Domos vulgoappellât,in mafçulos & fæmina,
diffinguunt,& fex melioris, fex/equiorü fexus in eo
figna ftatuant, id joculare eft ac plane ridiculum.
Horofçopus & feptimus ab Horofcopo locus albi ,
fùnt , fecundus & duodecimus virides, tertius &•
wmdtcimus crocei, quartus & decimu rubri, quintus
& nonus 'mellei, fextus & oâavus migri. Sed ifti
colores # 3&3exa, tirov cum imaginibus impifi
1ibus ponendi funt. Nam ne quidem ideo effe flatui
debent quod effe appareant , fed cum iü numeranda
reniunt, qua nec fùnt nec videntur. Ergo mec &x τόν
άντων funt , nec &x väv @avoμ%ων. Talia fùnt
ferme omnia aut pleraque artü genethliaca princi
pia & fundamenta, quibus ut nihil folidi fùbeft, ita
nihil poteß veri fuperfrui. Ptolemaus conatus eft
Aflrologiam his fimulacris, figmentü ac pigmentis
exuere. Ita mimus quam erat ornatam reliquit, &
minus fucatam. Eripuit illi T)ecanos fuos & alias
imagines invifibiles, Monomarrias, Sortes, Numeros
& quacumque &autioxâyrtw videbatur fub prio
ribus magiftri habuiffè, ut eam intra q)vaixlw *
%nuzanauäv aù-noAo%aw reduceret. Sed illi ipfî
%nuatasauoi , bone Deus quam nullam habent ex
natura probabilem rationem ! Figmentum merum
£ft quod Trigonum appellant, qualinea tantum fin
gularis eft. Item Hexagonum &Tetragonum. Quod
Diametrum vocant , unaef linta ad perpendiculum
defen
 P R AE f A r 1 o.
defcendens. SedTriangula eorum, & Hexagona &
Tetragon4 fingulù dumtaxat linei conflamt.Trigonii
quidem eft aquilaterum quòd tria figna conficiunt
in Trigonopofita, nt Aries, Leo & Sagittarius, fed
ab Ariete ad Leonem una tantum ac fimplex ducitur
ac dirigitur linea. Atqui cum Horofçopus eft in parte
prima Ariftü & Solim prima Leonis, de Trigono re
Jpicare dicitur Horofcopum,quod triangulum effe illù
vere concefferofiuma ex tribus lineis quæ trigomum ef
ficiunt, pro trigono ipfopoteft fumi. Idem de aliis fi
guris fu fit dicere in quibus & limeas fingulares Te Tu
tragoni & Hexagoni pro ipfis Hexagonis & Tetra
gonis obtrudunt. Hinc vulgares Mathematici Tri
plicitates barbaro vocabulo quæ vera fùnt Trigona
appellant, quæ Arabibus c»\x\Ä\\ ex tribus fignis
§.
in Trigonum pofitis conftantia. Iidem Trigona
mundupamt ctimantiquis qua fimplices tantum linea
fùnt ab unoquoquefigno ad quintum protenfa. Atqui
veÅyovov, id eft triangulum, id proprie eff, quod tres
s
*.

habet angulor, quod mompoteft effè nifi tres lineæ fiiit,

& tria latera. In Trigono vero affeétu unica eft li
mea quæ duo jungit figna, primum & quintum. /n
Hexagonopariter affeëtu,quem vulgo nominât fex
$
\
;

tilem, una eft tantum linea, non fex anguli, ut vox

indicat. Nec enimplures angulos habet quam diame
ter affeétus quæ linea eßjungens duo figna ex adverfo
oppofita. Magnus effigitur abufûs cum uno vocabulo
Trigoni appellatur Triangulum aquilaterum & un4
linea trianguli. Mathematici Arabes hac nominibus
diffimxere. Nam Trigonum aquilaterum & x\«,
yocant,
 P R ae f A f 1 o.
vocant,Barbari triplicitatem, quafirem ex tribus
compofitam,ut sit Trigonum ex tribus lineis vel la
terius. Trigonum vero adfftäum, cx,&\& quafi
dicam tertiationem, hoc eft tertiam partem de tri
bus faäam, lineam nempeunam, vel unum latus tri
goni. siim figura Trigoma aquilatera aliqua virtus
ineft, non poteft eadem eß in fimpluilinta. Non fùnt
minoris abolla figmenta, quod cum quattuor Trigona,
duodecim partes Zodiaci diyidant, unum ex his
igneum eße velint, alterum terreum, tertium aëreum
& quartum aquaticum. Nonne etiam germana ef?
fiäio cum ἐμ» flella, ideft faciem, ab ejus radiü di
finguunt ? & hos à tergo jaétari, illam praferri vo
lunt, ut in homine fcilicet frons anteit nuda, cri
nes à tergoffarguntur P Inde gxtroßoxia, &rì ?
42nuatiauâ feparant, quia facies flellarum facit
adfftäus, siwmwoßoala vero non facit, quia pro
cedentium fecundum ordinem fignorum propria fìnt
configurationes , recedentium vuro &xavogoA/a.
Sicprogredientes reéto curfù &fronte adyerfà ftelle
incidunt in radios fequentium, cum vero retrogra
diuntur, incurrunt in faciem accurrentium. Ex eo
dxm*o3oAiav ftatuunt effe exitialem, atque «*«*-
genxlù fià malefica flella veniat, à Jaw vero & fa
ciem quæ adffettus perficit & teftimonia perhibet,
malignos quidem efficerefimalevolum fit fidus, beni
gnos fibenevolum, fed non decretorios & awaugen
xss. Ita ergo præcedens fequentem afficere dicitur,
nuda radiis facie, fequens autem pracedentem ra
diiferire, id eß &xwoßoA£v. Diiumt enim ac de
- fimihat,
 P R ae F A r 1 o.
definiunt, πτέans ajyis tlu) 3 Jave;; v. άμπεσ&εν
φάg*&;,*5 &x%va eis τ8zriara, Omnis lucis fà
cieminante ferri, radios autcm rctro. Secun
dum quam definitionem ftella quæ ejtim Ariete,radios
jacit in eam quae eft in Capricorno,id eft in tetragono
dextro , afficit autem eam quae invenitur im Camcri
tetragono finiftro. Stella quæ ex diametro oppofita
ftellæ alteri eft in Horofcopi parte pofita aque ab ea
zonfficitur & radiù pulfatur, fedä finiflri partibus
yidetur, à dextrü radiatur. Inde etiam videtur acci
piendum quod idem Ptolemæus aitcum exponit quinq;
fellarum dignitate;Domicilium,altitudinem,Trigo
mum, Finem,& quintam φ&αιν,quam interpretatur
avarua gu*, hoc modo inlib.iii.Tetrabiblicapi
ted? Horofcopiparte,êv teyyovg τε ἐ oix?,?, όυσ
Mali, & äeä? {9} Qa'*, havagnuzìguâ, Carda
mus vertit, irradiatione vél configurationc.
avayMuzìguàs interpretatio eft yocü 43*is. Ara
besim iis quinque dignitatibus exponendis reddunt,
&a-» id eft faciem , ut Akabitius & alii. Por
phyrius in Ifagwge gejzazzy vocat hanc ipfam quin
tam dignitatem fellarum his verbis, όταν δ πλx
vήτης ύα&g%% €¢ tivæ &%aw αυτά, {youv eis
τὸν οίκον , h eis veìyovov , * eis $e/ov, ; eis areja
Quod & alio loco repetit. Ita arejarwrov
dozio y .

& ΦΣπς, & avagnuztapàs & άμ; Synonyma.

Hephaflion, quuifam illam dignitatem exponit q)&-
aiv are$c viv Auov, id eß affeétum ad Solem. Nam
q^&ai; idem quod διμις, vifio, confpeétus, &proinde.
ag*g«hauês qui fit ex ficit ytl ajffcäu, Nec lium»
fo
 P R ae F A r I o.
lum adSolem hic adfpeëtus requirebatur, fed etiam;
ad Lunam. Imdeidioare9aaaeia ffella, quatum di
titur effe &v τοΓς ίdίοις σ€9a&rvus vel idioare9aw
zizuc, vel etiam idioare9ara rév,cum eamdem fervat
adSolem aut Luuam figurationem, quam domici
' lium ejus habet, ad corum domicilia. Sic enim He
phaftiom ex Ptolemao, A£;oyta 5 aoû iâioae9aw
- râv %zv £«a5£c aJtöv * aùrèv 244 rojanae}c +
£^uov ; » gì ar^'ulgº agruatiaubv, àvzT*e roù 3 oi
xg- 2:3 aej; c£3«£vov oizsc. Vtfi exempli
. gratia Veneriflella ê Sole & Luna de Hexagomo ad
fpe&u diffet , à Sole quidem veffertina , à Luna
matut.ma , conveniemter eorum domiciliis. ®«auc
igitur qua quinta eft dignitas ftellarum, de adffeétu
faciei ftelle cujufque exponenda ef?, id eft de ἐφά vel
<regarazæ, mom de &x%yo3o^**. Comfiguratio enim
& affeâuum ratio proprie fit per faciem, momper ra
diorum conjeétum. Φαzus de Luna cujus illuminatio
proprie fic dicitur. Nullos autem habet illa radios, sol
vero totus eft undiquaque radiatus. Am ergo nec im
Sole mec in Luma illa différentia locum habet , 5
3Jez; agì* &zlwo3oxia;,fed in folis quinque Pla
netis ? Sane mec regreffus five retrogradus meatus,
nec flativmaria mora im illi duobtts luminibus imve
nitur, fèd in aliis quimque fellis erraticis. Hae cum.
retro eunt radios jaciumt , & iiiferiunt ab ea parte
occurrentesftella4 , ut fi qui retro ambularet, qui ex
adverßum veniremt, comam ejus, mom faciem obviam
haberent. ~Cum vero direéto curfu meant, quod &
3,3=*=33> Graci dicunt,tum faciem preferunt, ideft
* • £ è<!4v
 P R ae f A r 1 o.
3Jav vel φασιν vel *r€jaa Tov & agnua?,au3v ea
parte proprie facere dicuntur cum ftellu certo inter
vallo diflantibus, & fècundum ordinem fignorum
progredientibus. Hinc non folum finiftrum trigonum
ab ea parte qua finiftra eft defignatur , fed etiam
dextrum. Cum enim quinto figno perficiatur trigo
mum finiftrum im fuccedentibus fignis , eodem ordine
pergendo wbi ad momum fignum ab Horo/^opoperven
tum eft, de trigono dextrofit comffeétus,qui in quinto
figno eft non mono fi contra fucceßionem fignorum
detur progreßio & regreßio potius. Sic enim etiam
Arabes perhibent poft Græcos , Afcendentem, boc e$t
Horoßopum, cum quinto figno & momo facere tripli
citatem, id eft Trigomum aquilaterum. Atquimonum
fignum nom magis diflat ab Horofcopo per anteceden
tiam, ut it4 loquar , fignorum, quam quintum per
confequentiam eorumdem. Vt planius fiat quod di
cimus; Siniftrum Trigonum eft quod ab antefit, eftq,
ab Ariete ufque ad Leonem, dextrum quod retro ab
eodem Ariete ad Sagittarium, totidem ex utraque
partefignü comprehenfis. Sedftella quæ in Ariete eff,
eam quæ in Leone confiftit, de trigono finiftro confpi
cit, & agnuzliguês hic dicitur proprie, quiafaciem
fùam, hóc eff 3 Jav, controverfam illi ingerit. Simi
ftrum autem effTrigonum quod ab eo à quo incipitur
figmo ab ante e/?. Dextrum vero quod retro. Ergo
άμ; locum habet in finiftro tantum figno, quia eic
πῦ ἐμ*e9&εν φ£gatu , radiorum vero conjeäus
five &xûvo3oxiæ in dextro figno, quia eis r$ aizo
4%p£3). Proprie itaque agnuzhagás eft quem ;$as
4£ft
 P a ae f A T I o.
facit, mom quem dixìvoßoxia. Cur igitur Trigona
dextra &- Tetragona appellantur, fi mom ea parte
distra fignorumfiuntTrigoniadffeâus & Tetrago
mi* sciendum eft hac Trigona dextra & Tetragona
non numerari retro contra fucceßionem fignorum,
fed ante fecundum direčtum ordinem eorumdem. Si
enimretro mumeraremtur , in eodem loco fignarentur
utfiniftra. Quinto quippe figno ab Ariete fieret tri
gonum dextrumretro eundo,in Sagittario nimirum,
ut finiftrum fit quinto in ante procedendo in Leone,
Atqui Trigonus dexter affeétus mom de quinto figno
fieri dicitur, fed de nomo, quia im momo fignofit ab
Ariete fifçcundum fignorum fucceßionem progreßio
procedat. Idem eft deTetragono dextro quod eodem
modo non fit infigno quarto ut finiftrum, fed in de
timo. Ita & Hexagonum in undecimo dextro,cumfi
niftrum fiat in tertio. Hac omnino non fierent ß
4que daretur agna aliquàs per cxlvo3oAiav five
radiationem quæ retro jacitur,utper ἐτμν quæ imam
tefertur. •/£quali quippe numero ijfdem locüpome
rentur dextri & finiflri confpeëtus, fi ex aquo fie
rent ante & retro, afacieftellæ & à radiis. Nunc ra
diorum jaäugnullam facit figurationem. Nam ma
leficaradiù feriens occidit, non afficiem*. Ergo tam
dextri quam finiftri adfpeétus perficiunturfaciefella
& 348,non radiatione. Stella, exempli gratia, in A
riete conftituta, faciem oftentans in anteriora fecun
dum fùcceßionem fignorum & ad partes fini$trat,
radios autem jaâans in pofferiora contra fìg;
aßionem eorundem fignorum ad partes dextra ,3 *
- f . %^}**-
 .P R AE F A T 1 6.
agnu%zu8s facitfolos in partibus finiftri, &jux
1â ordinem fignorum, fola facie, non radiit. Ideo
Hexagonum finiftrtim efficit afficiens facie adverfa
Jlcllam quæ in copofita ejt, dextrum autem Hexago
mum concinnat cum proffeétat fellam quæ in figno
efl uiidcviino eundem ordinemfequendo. Sic in eodem
-ordine comfequentium fignorum omnes perficiuntur
conjectus, Hexagonus finister in tertio ab Horofcopo
loco, dexter in undccimo, quadratus finiftcr in quar
„to, dexter in dccimo, trigonus finifler in quinto, dex
iter in momo. Sed vis Trigoni monfèfè porrigit ufjue
ad nonum fignum,neq; Tetragoni ufque ad decimum
„neque Hexagoni ufque ad undecimum. Ergo dextrum
Trigonum fumendum eft â parte contraria finiflri,
in ordine amtecedentium fignorum. Ab ea enim parte
tot fignis comprehendit Trigomum dextrum quot ab
altera finjtrum , 4tque ita de cateris adjeéiibus.
: Quod ergo immomofig/ioponitur Rrigonum dextrum,
.in decimo Tetragonium & imumdecimo Hexagonum,
hoc fit ex numeration: quæ procedit per conféquentiä
Jignorum, cum revera vis Trigoni dextri & Tetra
goni atque Hexagonià radiatione $lellæ proficifèatur
quæ à tergo favitur, ttt finiflr« vifiones à ftcie per.t-
guntur quæ in anteriora fertur. Hoc modo tam tx
e.xt, 232A] & quam ex άφs flellae confpeëius, id eft
tam ex amtica ejus quam ex poffica parte perficitur.
JHoc alii volunt, alii megamt. Sed fi in nono figno non
fit revera dextrum Trigonum, cur igitur moni men
fi partus ideo maturitaiem & perfëfionem manci
fcuatur quia Sol ex homo Jigno conceptionis Zodium
>/ . . .
- -
• i . çonffi
 P R -ae : F * A- r ' r ö. -

-conffiiit? Nullus quippe eß proprie mohi fignide Tri

gono adffeëtus , fimomum fignum ab Horofcopo Tri
goma radiatiome comfficitur,nomâparte fimftrafigno
ram, fed à dextra , & tumc non efl momum ab Horo
fçopo fed quintum. Ita nec de?imum fignum ab Horo
{copo quatenus dccimü eft Tetragoma radiationé eum
rifficit, fed quatenus eft quartum à dextri, partibus
Horofcopi & contra fùcceßionem fignorum. Nam
dextrumTrigomum aque quimque fignù abfolvitur,ut
finiflrum, item Hexagonum utrinque tribus, & Te
tragonum quattuor. Cür igitur Trigonum dextrum
in nono figno conftituunt ab Horofcopo, Tetragonum
dextrum undecimio, & Hexagomum dextrum in um-.
decimo ? Hac omnia fùnt &yv7i?.£, & in fola.
¢aw@aiz baerentia , ut & illa diífimáto Jsos &.
&zàvz32xáz< in luce ftellarum, item regreffus five.
retrogradationes earum & morationes, quaffationes,
dicuntur. Φzat; juxta haec earum & 3 J4; locum ha-,
bet in ea uelz£&* quæ fit eis ἐπίμ%z* §•Jiov.
&x%v2327. £x vero in regreßione vel ἀναπο άγαμά,.
qua eft με%3zzis ei; t* are9ny&g%&. Hephaflion,
¢zaiv illam are}ς ἐ ἐλιον quam ultimam intcr.
quinquedignitatem mumerat, alio loco videtur &z-
t:x!w nominare. Sic emim loquitur traâatu aë.
i2, 2are9zazia;, bu verbis: E'v iJia ; 5 λαμτχvæc.
? %p£vou; x, tv% tοι έτοις λόχοντα, άτω Χ Χάρ η
Χαι zneis;* ae9ex1e%u%αν τ£των, τετός, αὐ
xe , re/y«v? , awztza?, όφαμαί auvoix«p%-«.
avy%waw. Cur hic vocayit &vz1ολω, quam in.
faperioribus tibi expofùit illos πάντε τ£τ»;, φασιν;
- * - . - f3 ' ατ€9;
 -

P R AE F A T 1 o.
ae}, Auov appellavit ? An quia fella cum oriuntur
ei; r. gripXva fignorum procedentes,faciem prafé
runt, radios à tergo fpargentes ? Hinc & avagnu&-
~nauâv interpretatus eft Ptolemæus, alii ê\!av, non
nulli vero & ære5oro, Tºv nuncuparunt. Arabes Ma
thematici sa-, ut diximus, reddiderunt, id eft fa
ciem , & hãc eadem voce eas imagines qua A£x&-
voi dicumtur, exprefferunt. An igitur idem imtelle
zerumt P Certe yidentur. Nam & e^{lcabitius
eodem Libro ubi de hü quinque poteftatibus fellarum
five dignitatibus traëtat, etiam de faciebus illis
poftremo traâatum addidit. Im prima differen I.
tia primo de Domicilii planetarum agit , dein
de de Exaltationibus, de Triplicitatibus five Tri ›
goni, de Adffeäibus, de Finibus, &ultimo defacie
hus, qua fùnt Arabia 9=91. Vbi unumquod i .\
que fignum dividi ait in tres partes aquales , &
quamlibet conftare in decem gradus five μοῖegς, ἄ
vocari Facies. Hi funt Gracorum & Aegyptiorum
Agxayoi. Primam faciem, five Decanum, effe àpri
mogradu Arieti, & dari Marti, ut fécundam ufque
ad vigefimum & dari Soli, tertiam ufque ad finem
pradiéii figni & effe Venerü. Vbi de hü quimque
rebus definitionem explicavit , de Domibus , Al ,
titudinibus , Trigonis, Finibus & Decanis , caput
fübjungit poft illud de Faciebus five Decani , quo
.
' perfequitur de virtutibus five viribus quas plame
ta in illü habent. Ex quo capite omnino conftat , τὸ
arejaromov quod pro quinta dignitate à Græci po
nitur, & φασις à Ptolemao appellatur, & ova<n- W
v. P&* nor
\
i
&
 P r ae F A r I o.
wuz nap,}ς, de Decano intellexiffe. Certe Firmi
cú tradit & Porphyrius, planetam cum in fuo De
ano eft ita accipi quafi in domicilio fùo effet confti
tutus quamvù fit in alieno. Suo enim in Decano
pofitum hæc eadem perficere quæ in figno fuo decer
neret. 1pfos qwppe Decanos fingulis ftellis de
putari. Hoc eft quod Alcabitius & idem Firmicus
fcrip/ere, primum Decanum Arietis Marti dicari, fe
cundum Soli, tertium Veneri, & ita de aliis figno
rum Decanü ufque ad ultimum Pifcium qui Marti
eidem deputatur. Ergo e^frabes illi arejaaxov qua
quinta eft dignita, ftellarum pro Decano accepe
runt , quia fcripfit Porphyrius Decanos illos ha
bere zejwwmw feptem planetarum, & cum Sol
eß in decimaparte Arietü, dici eum effe imprimo De
cano Arieti, perfona Martü. Inde igitur Arabes τά
<regaraxwv im quinque illü dignitatibus ftellarum
pro Decano acceperunt. In quo famefalfifùnt. Nam
quae Ptolemao 4&gt; dicitur & avagnu&nauâs
mompotef? effe idem quod Aexaydc. Nifi qui dicat
Ptolemaum qui Asxzv8s ex Aflrologia fuffulit , &
zejzazz, in quinque illù dignitatibus ßellarum
exponendù, pro are9a&rœ veterum e^//?rologo
rum, quo momine + Aexaväv intelligebant,*®&ai*
vti* £ua mauá, fùbftituiffe. Videtur tamen idem
ihoziôrariav prò eô dixiffe quod alii σ€jraTov,
abi has tres dignitates ftellarum enumerat ibio
zegawaeia», λάμπήvtw, & 9gávov. Per λαμττί
*z; & ápásc interpretatur tum in iis videri pla
ntta* effe, cum duo aut plures exf illi quinque digní
4 t4££•
_—

p R Æ F A T I o:
tatibus fupra memorati affequuti fuerunt. Ergo
;3,.ae$t, &*ia dicitur cum unam tantum ex hü ha
„uerit. Ita Alcalitius etiam expofùit hanc, dignita
tem que illi s=9> id eft yulfacies vel are$aaaev.
Dicit enim qui dóminus domiciliifuerit,habere quin
que virtutes, qui exaltationi dominium habuerit,
illi effe quattuor, domino Trigoni qui ve/yovoxe&-
ra; Gr«ce dicitur tres adfçribi, domino finium td
eft áeaoxeg*e, duo , domino aegaa,79 five facici
unam. H«c ergo eft i}uo t£oco)ztiz Ptolemæi. Et,
fåne idem Ptolemiau,lib. 1. Tetralibli de hi quinque
poteftatibus ordine traétavit, aë oixov, «ve* re*-
Ύάνων, σ€ ίφωμάτων , <€ âeîwv & ve}
islottorazmáv. Porphyrius in Ifagoge has quinque
æ£!«; eodem ordine percemfuit, ubi explicat quot m0
di fiant Apotelefnäta planetarum, & pro fecundo.
commemorat modo, cum planeta fuerit im aliquo loco
proprie dignitatis, £youv eis oiagy , ; eis veÂywyov •*
3; si; Jauz, { gis arejaozvy. Cum in hoc ultimo.
loco fuerit, plane dicitur ëv âvotozozii* effe &
i3iotogozię, & i8o7£3aatsv eiva & à ià?
áregor&rg. Et cum tam iêvo Teogoziav idem.
exponat Ptolemæus & poft eum Hepheftiom de Sche
matifino quem ftella habet ad Solem & Lunam, om
mino eadem videtur effe quam & Φασιν & ava%*-
ματισμὸν appellarunt. Sed plane diverfa eft à Dc
amo, nifi oiiinia me fallunt. Nam Hephafligi qui
8εκανες novit ac nominat,diyerfos etiam eos agnovit.
ab his ae9a&ποις vel i3iotfoaazias. Hallucinati,
igitur funt Arabes qui hac v&rav confudergtf
, & .- - JHa
 P R ae F A r 1 o.
Hahtt idem Alcabitius in 1 v. differentia caput de
modo inveniendi dominum Decani. Ita quidem in
ttrpres iohammes Hiffalemfi. Sed in eo capite nihil de
Dicanis, meque de domino Decani, fed de Trigonis.
- Vox Arabica Dorogen corrupta efi «»t=°_s
pro &\=';s. Ex Græco teyovov. Graci, re_
centioribus ve/yòv diétus eft pro reÅyovg)-, ut
2!2zòv pro 24gwgw©-. Inde illud e»\=';s. Di

cit primo dividendum effe Horof epum in tres partes,

& omnem divifionem effe decem graduum.Ex hispri
mam effe aßignandam Horofcopo five Aßendenti, ß
cumdam domino quinti figni, tertiam domino moni.
Ita Afcendentem , quintum fignum & monum face
re Triplicitatem, id eft Trigonum aquilaterum, quod
ibi Arabice vocatur ®\=?,s. Addit continuo ab
initio Arietis ufque ad decimum gradum effe Doro
gem Martit. Vbi male 7ohannes Hifpalenfis inter
pretatur Decanum Martis. Etfi fuerit, inquit, ex,
decimogradu ufquead vigefimum, erit Dorogem Sol
domimus Leonis, & fi fuerit à vigefimo ufque in finem
ejus, erit Dorogem fuppiter Dominus Sagittarii. De
Decanorum dominis hacaccepit interpres quæ funt
Trigona, ut hæc Ptolemai verba indicant ex primo
Tetrabillo de Trigonü , quibus primum Trigonum,
Arietis, Leoni, & Sagittarii habere domicilia di-.
cit, solù, Martü & fovit. Decani enim Arieti, non.
fùnt Sol, Mars & fuppiter,fed Mars Sol, & Ve
mus, ut ex Firmico & aliis conftat. Ceterum meque.
illafunt Trigoni quæ narrat Alcabitius,fèd ad De-,
- - - v - . -£ 5 • '- canoi
-
 P R Æ * A r I o. -

canos Arieti pertinent, de decimo, vigefimo & tri

gefimo gradu. In Trigono quippe non funt tot gra
aus. Nam ab Ariete ad Sagittarium quinque funt,
ab Ariete ad Leonem quinque , & à Leone ad Sagit
tarium iterum quinque. Hoc eft Trigonum primum ,
ex quattuor igneum quod domos habet Solis, Martis
�- 7ovü, totidemque Dominos Trigonocratoras, ut
docet Ptolemaus. Quod in errorem induxit Alca
bitium qui propterea Trigoni Dominos videtur con
fudiffe cum Domini tribus Aristi, Decani. Trigin
ta enimgradus quos Trigono attribuit non funt Tri
goni nec Trigonocratorum ejus, fed Arietü figni fub
tribus Decanis. Fefellit eum quod tres planeta, Tri
gono primo attribuit Ptolemæus,cum Dorotheus duos
tantum ei adfcribat, fovem noâurnum & diurnum
Solem. Quod & ipfefacit Ptolemaus, nam quamvis
tertium addat Martem, dicit eum propter affgeaiv
*jA/axlu) expungi. Iohannes de Saxonia, de De
cani, quoque hunc locum Alcabitii accepit . peßime.
Nefcio autem unde Scaliger hauferit quod ad Mani
lium notat de doétrima Dodecatemoriam eam ab A
rabibus Dorogen vocari. Sunt enim id quod dixi
mus. At δωδεκατημ3e,a planetarum iidem Ara
ies appellant sy&cu- SXI. Interpretes Barbari
duodenarias. TDe quibus alibi. Cum orejaromov
igitur duo fignificet Gracis,Decanum, & faciem ftel-.
læ five 3\!av, iidem Arabes utrumque confuderunt.
Nec melius ille qui fe Deumfaciebat in hacfcientia
Cardanus,i810T£oaaziaw interpretatur ftellarum
cum fuas quafi pcrfonasgerunt, cum de affectu
quem
-
 P R ae f A r r o.
qum ad Solem aut Lumam habent id fit actipien
dum.Etre&ius Tetrabibli Arabici Latinus initerpres
txponit, Cum unufquifq; planetarum aliquam
in figura cum Sole vel Luna focietatem ha
buerit, modo qui dicitur Almugia, sa-yV.
Ideft affeäus de facie ad faciem. Dignitates aütem
illas flellarum quinque prediéta, ita explicant, ut
nihil in his veri fit, fed omnia q)aw@¢u&3n. Domi
mus Domicilii habet quinque poteftates five 8uv&-
μ{s, & comparatur Dominadio qui in domo fua do
minatum gerit. Domino Exaltationis quattuor
funt 3uv&ράς , & aßimilatur regi qui in regno fùo
fublimù dominatur. Finium Domino tres fùnt, & is
effut vir ille qui inter propinquos & cognatos verfa
tur.Quifuerit im Trigono,duas poßidetpoteftates,ef
que fimiilü viro qui in honore viget ftipatu miniftri,
& prottätoribus. Vltima & quinta dignita, qua
i3us togaria,& arejaarov.vtl q)&αις appellatur,
umica tantum excellit poteftate,& omnium minima.
AQui enim planeta in facie fùa fuerit, erit ánquam
vir im magifterio fuo, ita e~flcabitius,fed de artù
magifferio five opificio id intelligendum.Nam im Ara
hico £ft sxcu- J3. In facie fùa , &4=9 J3.
Gracis ἐν ίζω σ&αύτω quod de confpeäu ciim
Sole aut Luna veluti domeflico & cognato accipi de
bet , non de Decano, ut Arabes fecere. Quia ftella
qua imDecano fùo eft, majori pollet poteftate quam
quain facie propria fuerit. Sic enim habebatur cum
in Decano fuo erat conftituta ac fi in domo propria
foret, qua eft fùmma quinque dignitatum. Nom fatis
er4}
 P R ae F A r r o.
erät dignitates & magiftratus pottftates Kelli, at
trilttere, mifi etiam infignia fummarum poteftatum
fimul darentur. Hinc & currus regii magnificeque
apparati, aurei vel argentei eis aßignantur , ut illi
erant quibus reges & principes fupremique magi
Jlratus per plateas & per ora populorum pompaticè
imyebuntur , & thromi fellaque curules. Caput eft
apud Ptolcmaeum & Hcphaeflionem z€ xawtyväv
& $£va)v ftcllarttm. Azw77va currus funt qua
les diximus. Cum Ptolemæus mugts Chaldæorum
in cæteris rejiceret, iffa*. nihilo nugaciores retinuit.
Satellitibus etiam & proteétoribus opus habue
runt illae Divae erraticae, tamquam regina. Nec de
fuere illi hac in parte viriprudentes qui etiam boc
afficium illis preffarent. Hinc & δορυφοejaflellarü
inventæ non unius gemerü. Nam tria earum gemera
faciunt quæ & explicamt. Gaudia ffellarum, trifli
tiæ, diffenfiones, confenfiones, odia, inimicitiæ, figno
rum alia imperantia, alia obedientia, videmtia , &
iov 8uv*μουτχ, comjuméta, disjuníta, & alia ejuf
modi φαντχςτx2fuere commenta, à veritate & ra
tione prorfùs aliema. Ejufdem farinæ fümt , partes
fignorum aliae lucidae, aliae tenebrofe, aliæ plenæ, aliæ
vacuæ, quaedam etiam fi diis placetfumofe, xzzvá
8{s , aliae puteales 4 geat;a/a , quae Arabibus
}\s\' s}>. In quibus cum planeta fuerit, dicitur
effe in puteo, ,,a J3. Nec minus frivolum com-.
mentum eft graduiiin in fignis quos vulgo vocant
Azcmcna, corpus dibilitantia, *»V*,J] ac^o.
< *» - *- — * - {Jf*
 P R ae * A r r o.
wt & illorum quos fortunam fingunt augere, qui &
pr#terea appellãtur sc»\*J] e 3 c»'yJ] æ^c»
gradus amplificantes fortunám. sic ìnThac
arte plane illuforia omnia fùnt aut pi£ta aut fiáa,
aut etiam piëta pariter & fiéta. Tales fumt ima
gines illæ imvifibiles de quibus fupra diximus , quae
pingebamtur & fculpebantur ad morbos avcrrtmcan
dos, cum in cælo talia fimulacra mom apparerent,
{ed in hominum cerebro tantum hærerent, ex quo
primum prodita fuerunt. Hifùnt Detani•/£gyptio
rum eorumque Paramatellomtes qui plus de fiäio ha
buerunt quam de piéto , quamvù imagines forent.
Non enim ex pluribus flelli compofita erant, ut ά
àz ai&r%,fed ex cæno,ideft mente Aflrologorum in
cælum evolaverunt, mufquam confpicienda quia muf
quam revera fuerunt. Ab his pigmenti, & figmemti,
P. £la«g23ztów Climafteres de quibus hic agereimffi
tuimus, deßemderunt.De quorum veritate mom certio
ra conftitui poffunt quam de caufis quibus adfìri
buntur , partim fitii, partimpiétit, partim etiam ex
utroque faótú. Ex doârina •Aegyptiorum Clima
άeres funt qui Decanis adfìribuntur , non illi tan
tum quos morbi & «gritudines varie faciunt, fed
etiam qui ex aliis caufis & cafibus eveniunt, quia
cum in triginta fex fegmenta Zodiaci circulum divi
fiffent quae demorum erant fingula graduum, & de
mi, quibufque gradibus unum ex illis Decani prapo
fuiffent, in totidempartes corpus humanum diflribue
<runt, quot nimirum erant Decani, & unicuique fin
gula; & earum morbos deputarumt. Ita illi autfa
-• • res
 P R ae s A r I o.
resfaäi, climaíiuricorum annorum qui ex morbi,
corporùpericula gravia portenderent. Cum tres De
canos fingula figna haberent & finguli Decani dema,
partes five gradus, qui unum ex his Decanis Horo
fcopum haberet, non fòlum annos vitae Clima£tericos,
& periculofos, fed etiam omne vivendi tempus inde
fortiebatur,mortü genus,ingenium,mores, fortunas,
artes,profeßiones, proceffus, dignitates, infortunia,
cafus, corporis vitia & ægritudines, mavos,yerruca,
lentigines vultus, pulcritudinem, deformitatem, pa
remtes, filios,uxorem,& quidquid homimi poteft ac
cidere vel ex propriis aëtibus & negotiis, vel ex even
tibus fortuitis, vel ab extermis quibufcumque caufis.
Ergo in primis demü partibus Arietis füb primo eju
Decano matos , exempli gratia , idem & par fa
tum circa illa omnia quæ diximus', habere necef
fé eft. Et fic de aliis. Quae platica admodum ratio
fuit & rudi, cum certum fit vel eadem hora genitù
& in eadem particula figni diverfùm fatum dariß
pißimè, quia & gemini mon idem gemitu mec idem
fatum ex eadem comftellatione aßignatur. Scimus
autem teftimonio fcriptorum fide dignorum veteres
aftrorum peritos platica rationepotius ufos effe quam
ea quam partilem five μοιe/xlw vocabant, quæ non
folum demis partibus figni invicem differebant , fed
etiam totü tricemü & integro plus figno. Ex quo
infinita fürgere potef? différentia ac diverfita, non
folum Clima£terum , fed etiam aliorum omnium
eventuum. dpud Hephaeftionem & alios veterum
qui doärinam Decanorum fequuti fùnt Aegyptia
(4113
 P R ae F A r 1 o.
tum, ggoa «ár©- unus ad decem gradu extemditur,
andi mirabiliter variammafcendifortem oriri necef
ßtf inter plures eodem Horofcopo gemitos. Alii, qui
Danorum dißiplinam repudiarunt, ut Ptolemæo,
non folum wpoa«97r§ox μore9 de uno gradu dicitur
fed etiá ágoa «gaevuò ude/ov de momento hora quod
qui babet matale. Nonnulli ex duodecim locis ex
quibus Thema genitura componebant, folum Horo
fopum partiliter confiderabant, ut in qua nimirum
parte Horofcopamtis figniftella aliqua effet conftituta
infficerent , non idem in alii facerent , fed fim
pliciter dicerent imfecundo,tertio, quarto ab Horofco
po loco tffepofitam. Alii partilem illam rationem in
fòlù quattuor Cardinibus five xéy1gouc obfervarunt,
inreliquü oéto meglexerunt. Et ficintelligendus e$t
Firmicus cum decretafeptem Planetarum explicans
fcribit Saturnum in Horofcopo partiliter effe confli
tutum, in quarto, imfeptimo,& in decimo, qua funt
quattuor primcipalia & cardinalia gemitura loca.
Nonnulli, ut alibi offendimus,in omnibus loci ftella
rum za', non folum δαδιaxós fpeétarunt,fed etiam
μοιe/zóς. Qui folos Decanos denarum prafulespar
tium adfatales & natalitia, pradiétiones confulen
dos exiflimarunt, in confilium una adhibueruntftel
larum pofitiones Decanos afficientium, aut illis tefti
monia perhibentium. Inde ßpe apud illos legere eft,
E'2v αφραστη συμπτx%αη τά δέxxvá,ía* 24 go
Jían δι}εωg*gw * 8exovöv , èaw δ δεκανὰς μze
avg*5% ûai 331}ς, ύττό & ágeas, & ita de aliis.
Rei qua fundamentum in ratione non habttnec in ve
r|{4-
 P. R. AE F A T I o.'
ritate,quale poßit effè fùperftruétum adificitim,palum
eft. Ptolemæus qui Decanos explofit, Climaiieresta
nem & Climaέtericos ammos agnovit, ut & illo ve
tuftiores plurimi. A ftellarum avayxuxtiruoi; &
periodi, & amaphoricis fignorum temporibus eorum
colligendorum & inveniendorum methoditm peti
verunt. Sed ante Ptolemæum &2q)oga) fignorum
memdo/è admodum computabantur, etiam ab illis
qui feptem Climata pofuerunt. Nam Petofiris & Ne
&tpfo mom alias amapboras defçripferunt quam quae
Climati Aegyptiaco convenirent. Periodi porro Pla
metarum quæ ad ammos vitae reperiemdos & ad Cli
maétericos fignandos excogitat« ab illis funt, & à
Ptolemaeo quoque admiffe, nullam habent maturalem
rationem ex eorum curfu accommodatam. Cum
enim triplicem earum fatuamt différentiam, maxi
marum, minimarum & mediarum, mediam cujuf
que Planetæ periodum ex minimae ac maxime fimul
junótæ dimidia parte mulla ratione compofiterunt. Et
tamem Planeta3,cum neque optime neq; peßime decer
merent, annos hujus mediaperiodi deccrnere dixerunt.
Minima3 periodos propria3 effè & iJix< Planetarum
conßituerunt, nec tamen poffunt dicere cur Solis pe
riodus annorum fit decem & movem , Lunæ piginti
movem.Nec melius diéturifùnt,cur h«c fi in bomo loco,
bono figno & iu bonis partibus fuerit conflituta, cen
tum & oíio an.tos vite decernat, iil eft integrum ma
gnae fu4 periodi fpatium,malo autem locopofita,ma
lofigno & malis partibus, ultra propriæ fibi & mihi
m«periodi tempora decernere non queat, id jt annos
*. . vigtntt
 P R ae f A r I o.
vigintinopem, aut vigintimoyem memfes, aut viginti
movem dies, aut horas duodecim. Vbi homines vulgo
pipunt annos centum & quinquaginta, ut in Tapro
buma & in Iaponia, Sol ultra periodi fuae maxime
annos vivendiffatium decernit, quam centum & vi
ginti definiunt. Iii aliis regionibus ubi nemo poteft
bomo fpatium illud vivendi implere, Sol numquam
bene collocatus inveniripoteft. Præter eam triplicem,
majoris,mediæ & minimæ periodi ftellarum différen
tiam quæ à Gracis ftatuitur, Arabes etiam maxi
mam quamdam pro quarta accipiunt,& deinde aliam
que Fridaria illis dicitur ss)e,$. Exempli gra
tia, Solis Fridaria anni fumt decem, maxima ejus pe
riodus ammorum eft mille quadringentorum fexagin
ta: major quae Gratis μεγάςn z€οδ$- dicitur, cen
tum & viginti:media fexaginta movem, & fex mem
fium, atii volebant effe trigintanovem annorú,& fex
menfiü: minima vero decem ac movem. Ita duæ fumt
media periodi Solis. Et hoc ipfum à Gr«cis qui duas
μάax; aé4338* Soli tribuumt & Lumæ, ex duabus
diverfis computandi rationibus confeétas. Exempli
gratia , prior media quæ fexaginta movem eft anno
rum cum dimidio, ita colligitur. Maxima habet am
noscentum & viginti, minima decem & movem. Si
in unum coeant numerum hæ duæ periodi, fienttem
tum ac triginta novem anmi.Samatur ex hacfùmma
pars dimidia, erunt fexaginta movem anni cum fex
menfibus, qui alteram ex duabus Soli periodum effi
ciunt. •^fltera fic colligitur. Maxima pcriodus am
3 . f}0rMm,
 P r ae F A r 1 o. -

norum efi centum & viginti. Sumatur mediapar,

. Hic numerus jungatur cum annumi
fexaginta fùntSola
nimaperiodi ris,efficietamnosfeptuagintanovem.
Horum dimidia pars amni triginta movem tum fex
memfibus. Hae funt duæ mediae Solis periodi, Luna
fimiliter dua fùnt , ut ex eodem Alcabitio tonílat
una fexaginta fex ammorum & fex menfium, altera
fimiliter ut Solis, triginta & mopem cum fex mtnfi
bus. Maxima fecundum Graecos periodus Lunæ cen
tum & oéto efl annorum, quæ junéta cum minima
viginti & quimq; annorum, reddit ammos cuntum ac
triginta tres.Dimidia pars hujus numerimumtrus ef!
mediæ lunari periodi ex fexaginta fex ammi, ac fex
menfibus conftantù. Altera ejufdem fideri media
pars concurrit cum altera media Solis, fi ad hunc
modum colligatur. Maxima ejus periodus centum &
oäo anni, dimidium accipio, hoc effammos quinqua
ginta quattuor. Huic fummae jungo ammos.minima
periodi Lunari, viginti quinque. Exeunt in totum
feptuaginta movem, pars dimidia habebit trigintano
vem cum fex menfibus. Qua altera eft media periodus
Lunæ & eademcum alteramedia Solari. Ergo Sol &
Luna fecundum hanc colligendæ media periodi ratio
nem, idem annorum fpatium decernumt, quamdo locis
fignifque & partibus mediocriter bonis fumt pofiti,
cum tamem maximis fui, mimimifque periodis ìm
tantum difcrepent & in aliü omnibus diverfa pro- '
ducant Apotelefmata. Sed Valens judicat priorem
methodum inveniendae planetarum mediæ periodi .
114ft4
 P R ae F A r r o.
naturali magis effe rationi com/emtameam quam
banc pofteriorem, $ rov oi μάavu ā€ávo, 4)vaix&te
poi μοι ἐ3o3a* tvyz&v{v. Ego vero neque hunc
neque illum modum reäum aut certum judico,
cum meuter fit ulla ratione inventu. Arabicum au
tem illum auäorem â Gracis ipfis accepiffe certa fides
eft, cum Dorotheum omnibus firme locü teffem no
minatim adducat. De aliorum Planetarum freda
riù,maximi, majoribus, medii, & mimimi, curricu
lis alibi erit dicendi accuratius locus im eo quem dixi
mus Commentario de origine & progreffu Aftrolo
gia. Certos etiam circulos Climaötericos finguli,
Planetù aßignarunt, non majore ratione excogita
tot. Cur enim tertium decimum Lumæ adßripferunt,
& decimum oâavum Soli ? An quod Luna trede
cies in fingulù anmi & in duodenis menfibus circu
lum fuum pervagatur? Sol autem decem & oétoan
norum ffatio ab eodem punäo ad idem reverti juxta
quoflam putatur ? Alii, nec melius, noyem & decem
ammos huic reverfioni deftimarumt. Quod nec ipfùm
tamen exaâè refpondetpropofito. Et tamen indefece
runt minimam & propriam Solis periodum. Cir
culi saturni Climaéterici terni, ammis definiumtur,
Ioviales movenis, Martii feptemis , Vemerii oëtonij,
Mercuriales quinis. De his omnibus haud magü ali
quam probabilem rationem poffunt reddere , qui4
nec reddunt. Ergo totus ille λόy©- xA praxlnea
xgc, five à Decanis Horofcopantibus,five à Planeta
rum quamvxa%yxoi; xixxais ducatur, friyolü ad
9, 2. modum
 P R ae F A r r o.
fnodum & vani mititur rationibus. Ptolemau, qui
8ex«v8; rejecit , κλιμακτῆe9*c tamen retimuit, &
pro periculis partim gravioribuspartim levioribus hoc
vocabulum agnofcit, quæ pericula interitum non
inducumt, fed vitam variis difçriminibus aut mole.
ftiis morbifque objiciunt. Ex Planetarum &®¢Â«&y
concurfu & occurfu eos creari vult,ut & alia ritaf
ta, quæ ex his limitatum vivendiffatium fórtitur,&
varia ex rebus bomis malifque temperata tempora.Sic
univerfali, quædam eft &q)aais five decurfi vita à
prima natali hora ufque ad ultimum, eaque ab uno
Planeta &££££ gubernatur qui vitae dator eft &ge
niture dominus. H«c xz%ολικ} ef! 3ιωσίμωνχ€%-
vov ύττ'ασις. In eo generali curriculo diverfâ in
currunt quafi temporum laciniae, quæ vel boni amni,
diflinguuntur & proff:ritatem affèrentibus, vel ma.
lü & infortunia importantibus. Haec xxiuzxl%gov
nomine muncupantur , & inde ammorum xxuuá»-
τwe/xóv mata & mota appellatio. Sed ubi carceres
ponemus umirerfalis illius curriculi & fùbfiantia an
morum vita? Qgod initium ejus flatuemuì?An ipfam
nativitatem , horamque primam qua lucem homo
videre incipit? At non defuerunt ex hujus fiultae fá
pientia magiftri plurimi, qui mom ex die vel hora ma
tali,(ed ex conceptione ipfà rationesfati genethliaci &-
praediétionum ejus petendas effe contenderunt. Nec
%4rére eos ratione res ipfà indicat, vel ex ipfius artis
ip aliis rebus experimento. Cum enim affra confu
lerent ad fingulorum operum quae incepturi erant
é^c03*-
 P R. ae F A T 1 o
exordia, quamdo ea aggrediebantur non quando com
fùmmata erant, ea confùltatio fiebat. Si quomodo
fúteffara effet ædificatori domus conflruenda, im
principio ftruéturæ, & cum fundamenta prima jacie
bantur, id ex aftrú explorabant,nompoft ultimam ei
manum impofitam, hoc idem & im omnibus xz%p-
zä; aétuum,negotiorum, operum fuátitabamt. Com
aptio quafi fundamentum eft homimis condendi, ma
[centia fimù eft & mamus fumma. In ipfo itaque
fundamento quale fit opus futurum , im/piciemdum
& inquirendum. At plurima rurfus hic impedimen
ta occurrunt me ad verum perveniamus, quamvis ars
certa effet. Vixßiripoteft hora conceptionis, ac me
vix quidem. Ponamus & poffe ßiri. Cali conftitutio
tum cognita fortaffe mom ültra proderit quam ufque
ad tempus partitudinis, quamdiu faetus in utero mo
rabitur. In punâo nativitatis alia erunt fata inda
ganda, qua fcilicet ufque adfinem vitae durent. Quid
fi me eo quidem ufque natalü horainffeétio poßitpro
ficere ? Sunt variiquafi etatisflexus & articuli qui
bus alia fiderum facies, alius flatus cæli competit.
Scribit Seneca, feptimum quemq;annum ætati
fignum imprimcre. Quod de gradibus «tatis &
Climačteribus quidam perperam interpretamtur,qui4
feptimo quoque amno mutatio eveniat ex periculis.
Nihil ad bos atatum gradus Clima&eras pertimere
oftendimus. Non re tantum fignantur ifti «tatis
tramfitus feptimo quoque anno fierifoliti, fed etiam
momine. Nam cum re ipfa nomeuatatis mutatur,
- - 3 3 imfan*
 P R ae F A r I o.
infantis, pueri, adolefçentis, juvenis, viri, feniorii,
decrepiti. Cum his nominibus dentes cadunt, pu
bes venit, barba mentum veftit , roburacquiritur,
decrefcit, cani ßargumtur, dentes decidunt , & alia
accidunt quæ motam ac fignum aetati imprimumt. Et
metaphora duéia eft á gregibus quibus nomina gen
tis inuruntur, & charafter imprimitur. Nam &
fignum non folum charaéter eft, fed etiam nomen.
Nec folum viventis & vidcmtis hominis atati fignum
imprimitur ad fingula quaeque feptcmmta, fed etiam
dum in utero pecus eft. Sunt & quidam illius tem- '
poris flexus & articuli, dum feritur, dum im fan
guinem mutatur, dum corporatur, dum & motum
accipit. Aaonceptuhicpr«gipuus tranfitus eft & cha
raíteris movi impreßio, qua moveri incipit, Certior
effet tunc fiderum contemplatio de futuro ejus ex al
vi latebrù in lucem exitu, ubi primum mater em
bryonem fùum moverifentit. Quod antea fuit, ne
que vitam habuit, quia nec motum. Alter ab eo tran
fitus & articulus, ipfa mativitas. Tii deberet & mov4
confùltatio aftrorum fieri ufque ad alterum flexum.
Id eft adprimum àmatali exortu fèptennium. Et fic
deinceps ufque ad ultimum. Si adfingulos aéius me
gotia, opera quæ qui erat capturus, Affrologus inter
rogobatur, & ille cælum interrogabat defucceffu cæ
ptorum, quanto magü feptimo quoque anno id fieri
oportuit de eventibus totius fèptenniifequuturi? Cer
te & notabant horam qua quis jacere cœpiffet &*
decumbere, ut inds ex aftrù prædicerent qualem
- . exi
 - P R. ae f A r I o.
exitum morbus effet habiturus. Si ex natali hu
ra hæc omnia pramofi & prædici potuerunt que
tota vita effemt eventura, quid opus fuit pro fingulis
rerum eventù fruftra reffonfùrum cælum fatigare,
de eo quod jam femel pro omnibus vitae aétibus iw
principio prænuntiaverat ? Praterea firem reéte pa
temus an verifimile eft cæli conftitutionem in conce
ptu notatam , bonam aut malam, eumdem hunc te
morem fervaturam nom dico ufque ad partum,feduf
que ad ultimum vita diem? Nonme poteft fieri ut qui
iniquitatem fiderum in permiciem fuam concurren
tium dum concipitur expertus eff, dum nafçitur idem
faventia ac propitia omnia fentiat quæ comcepto ad
verfa fuerant P Ponamus duos uno eodemque tempo
re conceptos, fed diverfo gemitos, quia unus fíptime
memfe editus fit, alter decimo. Fingamus item quod
poffefieri non eft dubium, duos eodem horæ momente
matos inter quorum conceptum duorum aut triam
memfium intervallum inciderit, quid jurü de iftü?
Vtrum tempus armwegs ad pradiétionem magâ vale
bit, am, ut vocant, éxti%εως * Atqui altcrum alteri
fidem prorfùs derogat, & hoc inde colligimus, ut fùa
fata fùnt vitales auras carpentibus ab hora natali
ducenda, ita & fùa effe inira uterum latitantibns
ab hora conceptus petenda. Multi enim im ventre
moriuntur aut ffonte fùa fatoq; fuo, aut etiam metati
& morte violenta expulfi, horum plurimietiam pe
riculum tantum abortioni, incurrunt, fìofque et
iam Climaiiericos, non ammos, fed menfes diefque in
g 4 ' alyo
 P R ae F A T 1 o.
alvo matris inyeniunt. Ad horumfatales exittis vel
Clima£terica & periculofà tempora indaganda ex
aflris,mom Horofcopus matalis quidquam facit,fed, ita
dicam, conceptualis. Sunt etiam infamtibus fua fata
& fuapericulofà & Climaítcrica momenta quibus
intra infántiæ terminos obnoxii fùnt, partim mor
tem obeundo, partim mortis periculum ineumdo. H6
rum ergo tam fatales dies quam Climaéterici â pri
ma hora natali vidiremtur debere colligi ufque ad
infantiae terminum. Inde altera ætas five flexus aeta
tis incipit , nempe puerilis, cui &propria fata funt,
& fui quoque Climatieres , quorum obfervatio ab
ipfo pueritiâ ingreffu ex fiderum, qua tunc effet, dif
pofitione petenda föret. Et fic de aliù gradibus æta
tis ufque ad decrepitam. Quod fià maturo jam fae*
tu & perfèéto Horofcopi ad totam vitam ratio ex
plicata duci debet, mon neceffè eft,ut lucemprius vi
deat quam boc recte poßit adminiflrari , cum vel ab
ipfo conceptu quidam id melius fieri exiftimarint.
Certe quandoquidem hora mativitatis vix percipipo
teft, commodius & certius explorari poffe crederem
punétum temporù quo mulier doloribus ad parien
dum tentari imcipit. Tunc enim plene perfèétus in
telligitur faetus cum viam ad exeundum in lucem
jam molitur, & præparat fe ad exitum. De fato
ejus ex ftellarum pofitu tunc ad omne vitaffatium
melius pronuntiari poffet quam in ortu ipfo qui valde
ambiguus eft ob moram quam infans in mafcendo
plerumi]uefacit. Interdum quippe capite foras jam
ι .• - • pro
 P R ae F A T 1 o.
prominente circa humeros ipfos diutule laborat &
luitatur in angufiits porta. Vnde accidet ut diver
fam fatum capitis & reliqui corporis fingi queat. Et
am tres fint amimaeftcultates, quafi totidem amim4
ßdijus ó- locú diffimítæ, rationalis qua incerebro &
capite fedem habet,aliud futum fortiretur quam ami
ma Üä;jvunt;z* & jvux), quarum altera in je
core, altera in corde locatur. Nam profeéto ob cali
motus rapacitatem alia ejus conftitutio futura eft ca
pite jam prorupto, & reliquo corporéintra alvum re
flitante, & alia ubi totum corpus liberatum eft nixi
bus. Plcrumque & toto corporejam evoluto,fecun
dimæ quibus involvebatur moram trahunt, quibus
quamdiu alligatus temetur fætus, non bona fide vin
¢ulu nixus liber videri poteft. Inter ifla, moras qua*
unicus partus patitur , plura fata & diverfâ expe
riri videtur, pro diverfis animæ facultatibus, qu4
ut divifìs babent fedes in corpore , ita per partes
exeunt, fùb alia atque alia fiderum difpofitione.
Nec audio qui dicunt fideris & figni digoaxoaevuü
τ3- vim per duarum horarum [patium eamdem
manere. Hoc fi effet , nulli unquam Gemini in dif
fimiles inciderent eventus, cum certum fit & com
pertum uno eodemque temporis punito genitos di
verfu habere maturas, vitas & cafus, propter cæ
li dißimilitudinem. Quod Nigidius fummus apud
Romanos fuo tempore Mathematicus exemplo rot«
fíguli momfirabat. Cum enim rotam figularem vi
quanta potuiffet , intorfiffet, currente illa bis nume
3 5 rQ
 P R AE F A r 1 o. -

ro de atramento tamquam uno loco fumma celerita

te percußit, deinde inventa fumt figna quæ fixerat,
definemte motu , nom parvo intervallo in rotæ il
lius extremitate diftantia. Sic, inquiebat, im tam
ta cæli rapacitate etiam fi alter poft alterum tam
ta celeritate mafcatur quanta rota bis percutitur, im
cæli ffatio plurimum eft. Inde eft quod rerum ffatiis
plurimum Gemini diftant, inter quorum ortus mi
mimum intereft. Vix igitur poteft horæ qua quis maf
citur momentum colligi , cum tanta fit cæli rapaci
tas. Sed quamvis poßit, alia ratio vetat & quidem
potentißima, fidem talibus obfèrvationibus adhiberi
quarü effeétus aliter veri effe non poffunt, mifi divini
ta, flelli, &fignis aßignetur,qualem vetere* Aftrologi
chaldai Aegyptiique & Graci tribuerunt, & mfi
caleftes imagines tam vifibiles quam invifibiles rera
fint. e^ftqui mullam habuere apud antiquos divi
mitatem felle, meque ullam figurationem figna miß
quam fabulæ finxerunt. Quidquid in terra viderunt
& quod non viderunt , in cælo poetæ locarunt, ut
Hippocentauros & Aegipanas. Item præter qua
drupedes, aves, pifçes, ferpentes , homines, etiam
domos ac templa, aras, coronas, maves, crateres,
reginarum crines, & via, quoque, fi Diisplacet, la
tiea,ex lačte Iunonis mammü effufo. Siftellamumdi
funt,mirabilis inde res exifleret,ut ex pluribus mundü
multitudine magna hominum fingulis refertis unius
homini caleffü figura formaretur, & fimiliter plu
rt* mundi innumeri, beftiü abundantes umam redde
-* rehf
 P R ae f A r 1 o.
rent beftiam, quia poeta ita placuit quem fequutus
Afirologus eam quadrupedem fata homini fub ea
genito pares mores quas habet ipfa,decernere ftatuit.
Nec intra hæc ftetit eorum vefamia,fed etiam de cælo
tabulam luforiam fecerunt. In eo ftellæ difcurrunt
ut in tabula calculi. Quidam ex his regü & regina
perfona, ac vicesgerunt, ita & in cælo Sol & fuma
inter fella4 , hac reginæ comparatur, ille regi. Alta
fatellites funt & proteétores equitefque & ptdites, ut
& in calculis, Nam flellæ quæ fixæ vocantur quafi
pedites habentur, reliqua quinque erraticæ equitum
loco videntur. Turres & im cælo funt ut im Tabu
la, & Arabes πῦpys, five Burgos appellant figma Zo
diaci. stellarum aliamfamfolum directo curfu meant
fed etiam retrogrado, mec defumt in lufu calculorum.
qui utroquepariter modo ambulant, progreffu & re
greffu. Fer latitudinem & longitudinem Zodiaci
Erratica ambulant,&obliquis etiam meatibus,eodem
modo & calculi ipfi per tabulam incedunt inlatum
& longum. Pedites uno tantum tenore ducuntur
& imante dumtaxat moventur. Prout funt ftella in
calo diffofita, ita bonum aut malum fatum gigni
tur. Sic &. pro calculorum diffofitione bene aut
male locatorum, luforfat aut cadit. Hocfolum im
tereft inter calum & ftellas,tabulamque luforiam &
calculos, quod ludi artifex pro peritiafùa aut impe
ritia fibi felicem aut infelicem exitum facit, tum
ftella vel invitü nobü fupra nos negotium fùum
agant, qua aut nihilpoffünt, aut quid poßint non
- - 1m
 P R ae F A T I o.
intelligimus. Hoc tamem plufquam certum e$t mihil
poffenifi Diifint, & Deos omnino non effe etiam cer
to certius. Cenfùs demique & paratura cali circa
quam verfatur aftrorum fiiemtia ; tota exfalfis Diis
& fiétisanimalium rerumque fimulacri conftat, quæ
inter fidera & pro fideribus Diifque collocarunt fá
bule yeterum poetarum.

SY N O
 S Y N O P S I S
Operis
D E A NN IS

C L I M A C T E R I C IS.
E Variis anni Clima&terici vel Clima
&terum Latinis appellationibus , partim
falfas effe, partim ineptus, partim minus
*$*<$ commodas. Non cfíe fatales annos, ncc
Scanfiles,non Gradarios,non Genethliacos five Na
talicios. Non etiam cffe Criticos, & male cum dic
bus menfibus & annis Criticis comparari. Multis
rebus. differre “Criticos annos vel mcnfes vel dics
Medicorum ab annis, mgnfibus & dicbus Clima
&tericisAftrologorum.Clima&tcricos annos non ap
pellari Criticos ab Aftrologis, nec Criticos dics
Climaêlericos à Medicis. Solos morbos in Criticis
diebus, menfibus & annis judicari , pericula etiam
fortunarum & vitæ quæ cxtrinfecms accidunt , in
Clima&cricis annis cvcnirc , & Clima&tericos cos .
facere.unum eundcmque hominem & Medicum cffe
poffe & Mathematicum, & de exitu ægrotantis du
plici modo judicare, vel ex notis Éi criticis vel
ex aftricis afpc&tibus , non propterea tamen quod
Jatromathematici aliqui di&ti funt qui & Clima
ctcricos praedicerent, & dies Criticos obfervarcnt ,
- eundenstschmasticumanaum «causam *;
- - c11c
 S y N o p s I S
effe Climaélericos eos annos folos qui per fepte
narias aut novenarias periodos in toto vitae fpatio
recurrercnt. Graviqra quidem pericula efle quæ
in feptenarios annos inciderent , fcd non eos fölos
vitae Clima&tericos fuiffe. Male comparari à Cen
forino feptimum quemque dicm qui in morbis
xe/zia<> eft, cum feptimo quoque anno vitae quem
pariter xe$a tuo» cffe vult ad Climactericum. Qua
in re pares fint Clima&terici cum diebus Criticis.
De nominis anni Clima&terici vel xxiuaxtjg®- ra
tione. Non dici à nomine xxiuæ nequc à zAfusâ.
Clima&feras ab auétoribus faepc ufurpäri tam Græ
cis quam Latinis pro annis Climactcricis. Duplex
ratio hujus appellationis allata. Reccntiores Ma
thematicos nullos alios agnovilleClima&tcricos prg
ter feptenarios & novenariosannos , quos Græci i3
3.uzàx&ς & iyyixàx8s vocant. Scd id effe falfifli
mum. Perpcram ab iifdcm Enneadicos computari à
nono ufq; ad millcfimum & octavum, & Hebdoma
dicosà féptimo ufque ad unum & millefimum, hof
quc annos propter Patriarchas & Imperiorum perio
dos eo ufq; extendi. Nullos cnim cognitos fuifle ve
tcribus Mathematicis Impcriorum atit Rerumpubli
carum Clima&tericos.Non mutationem in mclius ut
in pcjus adfcrre Clima&tericos, ut iidem Ncoterici
autümant. Solius vitæ humanæ fpatii Clima&teres
efie proprios, cx doctrina eorum qui illos invene
runt. Ex varia cujufque genefi etiam varios dari Cli
macteres.Falfam etiàm efle illâ fentcntiam quæ fexa
gefimum tertium annum pro folo & fcre inico Cli
mactcrico ponit. Aliud cffc tempus vitæ & ultimum
cjus dicm , aliud Climactericum annum & Clima
&terem. Annos vitae non folum fingula Zodiaci figna
alios atquc alios faccre , fcd ctiam Loca duodenä in
Geneficolligenda obfervata. Eorum locorum appel
latio
 O p E R 1 s D E C li M. A c T £ R 1 c 1 s.
bationes explicatae. Titulos, & Templa, & Cardines
vocati quatuor prima& princípalialoca. Diathemia
appcllari difpofitionem ftellarum in illis duodecim
locis conftitutorum. Thema aliud fignificare. Non
in unius ftellae pofitu & motu geniturae Thema con
fiftere, fedinplurium difpofita ordinatione & con
figuratione. Aiê%sua proprie dici duodecim Horo
fçopi Locorum vel Softis Fortunæ tvxv%iaiew. Duo
dcna illa Loca five Partes, annos vitae dare diverfos,
quorum ultimus non eft Climactericus, fed vitae ter
'minus. Quintumab Horofcopo locum & de Trigg
nofiniftro ab eo confpe&tum,annos vitae decernere
fexaginta tres cum Luna in eo loco conftitutaeft, fcd
tunc fexagefimum tertium non cffe Clima&tericum
fedfatalem & ultimum.De levi& dextriTrigoni dif
ferentia. Male Scaligerum cum dicit Manilius quin
tú ab Horofcopo fignum tribuere fexaginta trcsan
nos vitae, pro anno Climacterico accepiffe fexage
fimum tertium. Clima&tericum annum fuum mül
tos evadere cum ultimus vitae annus non fit evita
bilis, quia fatalis cft. Firmicilocus correctus,ex quo
conftát praetcr novenos & feptenosannos, alios et
iam effe CIima&teras plurimos. Dupliciter confide
rari folere fexagefimum tertium annum , aut tan
quam Clima&tericum,aut tanquam ultimum & fata
lem. Interdum Clima&teres & vitam finire , fcd
faepius variis eam periculis afficere. Geniturae do
minum qui & vita dator di&tus eft , prout bcne aut
male locätus eft, ita longiora aut brcviora vivendi
fpatia decernere. Clima&tericos annos evadere fata
lesex occurfu malevolorum fiderum, quibus pulfà
tur Horofcopus.Saepiffime nec interitú quidem mi
nari Clima&teras, fed pericula fortunarum tantum
dcnuntiare.Clima&terum quartüor cffegenera,Heb
domadicos, Enncadicos, qui Enneadici fimul funt
-
S¢
 S y N o í s 1 s
& Hebdomadici, íí' neutrum. In explicandis &
cö putandis Enneadi&is & Hebdomadicis Clima&te
nibus aliam fuiffe vctcrum Mathematicorum fenten
riam atque hodiernorum.Qu9modo utrofque com
putaverint antiqui Ægyptii, & quæ ratio eorum no
íninis fit. Effc Hebdomadicos qui in Enncadicos fh
Äút & contra, illos dici polle i3λλα}κε»ia**,
iftos vcro &ysz}333.uzàx&s. Non folum inveftiga
;j (olitos à Mathematicis annos Climactcricos • fcd
ętiam menfès, dics, & horas Climactericas. Clima
&grum rationem ab Horofcopo potiffimum deduci.'
Stellas quæ pericula faciunt, etiam periculofos an
nos decérnere. K^**x*i*«, Pericula clie, periculo
fos vcro annos R. Agzxe4x43. Ex Themate quo col
ieausfuerat annus Climactgricus,colligi etiamdigm
folitum in quo periculum cfiet eventutüm à quo Cli
maaericus'antius nomen invenerat. An pliircs fin
guli Clima&eres habcant , difputatum. Vocem «λ*-
λακτήg®~à Græcis Mathematicis pro periculo ufur
pari, Duorum gencrum fuiffc, Vitæ & fortunarum.
σuæ vitam fpèctabant , ab Hotoßopo duci folita,
quæ fortunas à forte Fortunæ peti. Duplicem fortu
Éùm forti Fortunæ affignatam fuilfe , tù» «7r?«2
& τι, &%awzìzò, poffeflionum & dignitatum. De
Loco Dæmonis qui Soli deputabatur , & Loco For
tunæ qui Lunæ cffe cenfebatur. Fortunæ Loca
duodecim vocata eile 29Aæ, & quid ca voce vctercs
intellexerint. Quot Planetæ É , totidem xx*-
es; λόγκατάaes$ ab antiquis fuiffe pofitos. Quibus
íiominibus fingulorum Planetarum x^%3e appcl
iati fuerint. Píæcipuos ex omnibus fuifle Sortem
Dæmonis qug Soli adfcribebatur,& Sortem Fortunæ
quæ Lunæ tiibuebatur. Solem Regi ab Ægyptiis
comparatum , Lunam Rcginæ, & cæteros Planetas
Ji&toiibus. Ab Horofcopo vitae fubflantiam pen
dcre,
-
 D * A N N 1 s CL 1 M a c T r R 1 c 1 s.
acre , & ftata ejus tempora, diverfofque exitus,
& Clima&tericos annos, cladibus variisàut pericu
lis notabiles. Horofcopoadjungi ut poteftäte pae
ne parem , Fortunae Locum five Sortem, à quoet
iam Clima&terica ratio petita infelicium vitae tem
porum. utriufque *a*g* Loca, aut per fe fingula
confiderata ex propria & infita vi ad Clima&teres
faciendos, aut ex conjunétione quam habent invi
cem, aut ex ftellarum maleficarum quae in his collo
catæ fuerint poteftatibus. Signa quaedam effe xA
Aaxtmea**,& quaenam ex his i3}ua hx»fuerint, quae
cústæ hx£ , quæ cómunia five i*i«9wa. De Climaête
ribus xxwe/xei; quos ftellæ maleficæ faciunt in Locis
Fortunae repertæ, Trigonis dextris aut finiftris, Te
tragonis dextris aut finiftris, Hexagonis dextrisaut
finiftris,item Diametris. Quae horum fit definitio &
explfcatio,& qua ratione dicantur figna dcxtra aurfi
niftra, antecedentia aut fuccedentià. Tropica figna
effe Clima£terica, & quidem Hebdomadica, ob ferú
quae ia hisfit mutationem. Quænam ex his ima}-
* appcllata & cur. Trigona & Hexagona figna effe
optima. Peffima vero Tetragona& Diametrâ. >#w-
φωa dici quae optima, &avapera quæ peflima. Item
nonnulla éxhis efíe ágeyarii,alia ewóueus}%%.Quomo
do partilis fivc Auoueaxà ratio diverfà fit à fignili five
ζ•àaxä in Trigonis,Hexagonis,Tetragonis & Dia
metris fignorum dimetiendis.Platicam rationem di
&am quã eadem eftcumz»baxä vel fignili, & parti
li oppöfita. Secundum partilem rationem Trigono
centiim & viginti tantum partes dari, hoc eft quat
tuor fignaincludi, at fecundum fignilem quifique
figna Trigonum abfolvere , partes vcro ccntum &
qüinquaginta,habere.Ita de aliis.Quofcnfudicuntur
figna i*i«9»æ quæ nec ig8»aa✠fünt proprie Cli
niaάcricanccimiwhx£, fcd utrunquc cffe poflunt.Si
h. gna
 . . S y N o p s i s O p e R1 s
gna quadrata quæ vocentur, & quæ ex his Clima&te
íica,quæ Hcbdomadica,& Enneadica. De duodecim
locorum topothefia 2&à«**« rw. Domos perperam
hodie appellari quæ antiquis Loca funt. Imperite
angulos ab iifdem recëtioribus male dici xivteg, Grae
corum.Alii errores notatiMathematicorum.Tropos
de figuris locorum ufurpari , undc & Jwàr#rgero.
ut figna funt quaedam Clima&terica , ita & τψ τες
*^iuzxmeax»s, Imperite &φιλψ. Loca exponi quæ
funt Clima&terica. Stellas &pinbas contrarias èffe
παῖς aveugati**i3. Clima&terica loca aliquando fieri
&vaginr». Quænam ex duodecim locis Horofcopi
proprie dicantur Clima&teriga. Quemlibet locum
ex 'î; poffc traétari àà«***&*ws, & multa

fic olim fuiffe tractata. Kλ#g•• appellatione voca

ta fuiffe quæ ita explicarentur. De Clima&tericis lo
cis tam in Horofcopi quam in Sortis Fortunæ dif
pofitione. Ex propria xxiu.xxtjp©- notione non in
tcritum ea voce fignificari, fed periculum aut vitae
aut fortunis intentatum. Alios dari leviores Cli
ma&teres, alios graviores. Clima&terem proprie
fumptum tam à mórbo quam à morte diftingui. Efle
tamen etiam Climacterés aliquos%w*mxès, i.e. mor
tiferos. De morbis etiam gravioribus eam voccm fu
mi folitam. Varios exiftere Clima&teres prout ftella
malefica quc Fortung Locum fortita fuerit in fingulis
fignis conftituta fit.Hoc explicatú ex periodis vagan.
tiüm ftellarum. Maxima annorú curricula, mcdia,&
minima veteres Aftrologos cis tribuiffe. Sccundum
illas periodos non folum cos computafle vitg tempo
ra ingcnituris colligendis, fed etiam Clima&tericos
annos. Quomodo mediam periodum cujufque pla
nctæ computaverint,ex maximae & minimae numero
invicem jünéto, & dimidia utriufque parte fumpta.
Planetas cum longiflimum vitae fpatium decernunt,
{uae
 D e A n n r s C L 1 M A ct e R 1 c 1 s.
fuae marimae periodiannos integros decernere, cum
breviflimum,minimae. De temporum divifione quae
in Chronocratoriis locum habuit, & quomodo tem
pora folitae funt invicem tradere & acçipere ftellae in
dominatu temporum. Ex ca ratione in antiquisge
niturarum obfervationibus, Clima&teres & Clima
&tericos annos praecigue quæri & indagari confue
tos. II«egebäo$s & ¥^*J{s castraditiones & ac
ceptiones temporum ¥ocatas Graecis fuiffe. Multi
plices eas fuifle & non folum annorum fed etiam
menfium, dierum & horarum. Inde varias divifionis
temporum aPpellationcs extitiffe , xy%vxix*, ivav
*uaiac, *a*p*ai*s & aeaaua;. Ferdarias Perfarum idem
praeftitiffe &Chaldaeorum Dodecaeteridas.Chrono
cratorcsquofdam uniusannifuiffe, aliosunius men
fis, alios dici, alios horae, quos etiam vocarunt ei«9-
J\avátus & xve%ss girwc, ganyός, ἀ &&*. De hora
rumapud veteres numeratione & earum apud Ægy
ptios appcllationc. In genituris infantium colligcn
dis tempus ex aftris decretum per horas ac dies pri
mo computaffe, deinde perannos. In adultorum ac
virorum gcnfturis contrariam viam inftitifle. Di
ύem íôùm , dierum ac menfium;*%ovoxegrts
e4x2 a periodis ftellarum petiiffe. Periodos illas
etiam Ptolemaeum agnoviffè. Gradusaetatis huma
nae juxta cujufque Planetæ periodum definiviffe.
Humanae vitae fpatium longiffimum antiquos Ma
thematicos in arino centefiimo ac vigefimo confti
tui(fe quae maxima cft Solis periodus. Eumdem an
num Clima&tericum jwatn4&go* ftatuiffe. Sine Par
visftellarum periodis veteribus Aftrologis nullam
annorum vitæ aut Clima&tericorum indagationem
procefTiffe. Omnium Clima&terum defcriptionem
non conftitiffe nifi per rationes ex earum periodo
rum obfervatione du&as. Has cum ignorent ho*
- h .- dierni
 Sy N op s i s Ope R is
dierni Mathematici non mirum effe fi Clima&c.
res etiam nefciant. Nefcire quippc cofdcm an Chro.
nocratores iidem fint cum άφάτaις , & an differant
&®itw à geniturae Dominis. Quid fit Hylcg, quid
;£; ncotericorum Aftrologorum , quod &
ipfi ignoraflc videntur. Hyleg Arabum, Græcorum
èffe Ä¢itlo , Alchocoden vero •ix9hæré r&v * %i-
• •ς. Αφίτιω &;&g•*•x&gtv& eundem cfle. Quid fit
pr9prie &φιαις, & unde di&ta. Chronocratorem eum
cffe qui Dominuseft * &φίστως, id cft curriculi tem
porüm. Duplicem eflc &£ww , unam xyjvxvxlo &
encralcm quae totius vitae tempus abfolvit ab
É natali ufquc ad fatalem, alteram particularem
quæ certa vitae tempora includit , felicia & infeli
dia, & in his Clima&tericos annos quibus infor
tunia accidunt , aut morbi ancipites. Generalis
&φίστως Dominum eum dici qui etiam oix9d\zzri
-ms * %•%; & * %oiaias appellatur. Aliarum &φί
o* •* particularium }ominos eos effe qui proprie
vocati funt;.eoroxeg ref*;. Vt duplex eft άφtris ita
& duo &pizáv effe genera. Nam & zgovoxey rsey.
etiam cffc ac dici &φάτω, ut genituræ Dominum.
Chronocratoras quoque duplicis effe generis , xy
%•λκές & uieaxùs , fed Dominos genituræ, qui &
Domini funt * xg%vxlx%s &φίατ»ς ünius efle gene
ris, quia unicam habcnt &®szu*, univcrfum nempe
vitae fpatium.De conjunétionibus Planetarum maxi
mis, minimis, ac mcdiis. Plures idco cfle Chronocra
tores & &φάra, particularium temporum , quia cum
tempora vitæ alternent intcr gaudium & moerorem,
felicitatem & infelicitatem , duorum contrariorum
unus idemque auctor non poteft exifterc. Quippc
ubi accidit eodemtempore & ex eadem re bonum &
nialum , ad diverfos 24ira, & Chronocratores id
cffcrcfcrcndum, At unam ftcllam cflc oportere , &
utraum
 D e A N N 1 s C L 1 M A c r e R 1 c 1 s.
unum &4i r&v Planetam, dominum & arbitrum to
tius &4ir •s vel annorum fubftantiae quae decurrit à
vitae carceribus ufque ad metas. Graecos in his no
minibus diftinguendis non fibi conftitiffe, nec recte
explicaße quain re differrent,2*•*•xey rtve, &pims,*4-
e4©-* 5Wvi7ias,iae xeyvwvwp ,& •i«9διστάτης. Fuiffe &
Climactericas &píaús, quia & tempora fuere Clima
&erica. A piro autem fiihil aliud efle quam curricu
lum temporis ex decurfione ftellæ qüae &puris dici
*ur, menfuratum. Vetuftiffimos Aftrologos Clima
ctcrum &φια{ς à Luna deducendas duntâxat exifti
mafle. Ad notanda tam felicia quam infelicia tem
ora five Clima&terica, Chronócratorias & >e&wv
2®ίσές valuiffe, & Chronocratores ideo ab Aftrolo
gis introdu&tos quibus cjufinodi temporum bono
íum aequc ac malorum diftributio data fit. Per Do
minum geniturae,qui generalis eft Apheta,totius vi
tae tempus primo inveftigari folitos, deinde inven
rum per cum vitae fpatium fingulis ftellis per
Chronocratores divififle. Solos quinque Planctas
proprienomen habuiffe* •i«9hærérô, geniturae,So
iem vero & Lunam nunquam fortitos effe vitae do
minium, fed &φira, tamen generales diétos effe &
cum his Horofcopum , & Fortunae xx£pov. unum
principalem & gcneralem fuiffe &pitla, qui nempe ,
vitae crat dominus, ut una eft άφεσις univerfae vitae
fubftantiae. ut plures autem funt particula: totius
vitae curriculi, ita & plurcs particulares &4io* & ca
ruma z••••xegêris. In horuim temporum particula
rium divifióne deducenda rationem habitam fuiffe
omnium &41rów& &φάατ•»4ion unius, ut in tempo
rum vitae fumma colligenda fiebat. Nomen Hyleg
pro &φάτη Græcorum, îoneffe Arabicum,fedPerfi
cum, & idé fignificare quod domus dominum. Ca4
cbadan Pcrficum cffe pro co $t, Graeci •^-:;
3
 S y N o p s 1's O p E R 1 s
+ta, τάς %viaves appellant , & quem Alchocodem irn
perite vocant Arabum interpretes & hodicrni Aftro
logi. Cadchodam propric ctiam fignificare * oixgàsa--
zrátia, vel eum cui præfectura pagi commifíá eft.Haec
duo nomina non recte intcllecta fuille à recentiori
bus Aftrologis , & ex horum confufione meras hal
lucinationcS in arte fua peperifle. Nugæ eorum
* notatae de promifloribus & fignificatoribùs. De cor
poribus ftellarum & radiis. Ax%»o8oxiaw & xnaza
3iguâ, proprie differre. Σznualauby etiam uaprv
ea eu dici. De occurfu ftcllarum qui corpore fit, &
qui radiis. De occurrentibus & teftimonium perhi
bcntibus. De Aphefi directa, & contraria. De pro
podifimo fivc dire&tione, & anapodifimo five rctro
gradatione, item de ftatione planetarum. Dc ven
iis corundem, & quo fenfu proprios ventos dican
tur decurrere. A φασιν cffe decurfionem non proroga
tionem, nec &φάτιω vitae cffe prorogatorem. Melius
' Latine reddi direétioncm aut progreffionem, vel
profcctionem , fed male ab aliis hæc nomina diftin
§' De duobus modis &φάσεως , dire&to & retrogra
o. Stellam quae fadios in aliam immittit, dici iza
4irtx. De fignificatoribus vulgarium Aftrologo
rum, & eorundem promifforibüs. De planetarum
izraieazaoi, qui in datione & acceptione temporum
' confiftunt. Picú Mirandulam pcrpcram de direétio
nibus ftellarum fcripfifie. Alii ejus errores ibidem
notati. Cufpides infcite vocari à vulgo Mathema
ticorum Græcorum xivteg, & Latinorum Cardines.
De Clima&tericis Aphcfibus five circulis tertio quo
que anno rccurrentibus , itcm quinto, feptimo, no
no, quarto, undecimo, duodecimo, tertio, fecundo,
& tales efle qui dicuntur xxneargi xxiuaxtigts. Prae
ter hos, etiäm Planctis fuos fingulis circulos attri
butos ad Climaçtcrcs toto vitæ fpatio rccurrentes
v - figaan
 D E A N N 1 s C L 1 m A c τ Ε R 1 c 1 s.
fignandos. Saturno tertium dari, Jovi nonum,Mar
ti feptimum , Soli decimum oétavum , Mercurio
octavum, Veneri quintum, Lunæ decimum tertium.
Septimum quemque vitæ annum non in omnibus
efie Clima&tericum. Falfàs afferri rationes rci quae
non eft , nempe cur fèptenarii fint Climactcrici,
ncc eorum ufpiam meminiffe Ptolemæum. Om
nes antiquos Aftrologos κα%2e«?/» Clima&terum
in fuis fcfiptis exhibuifle, à primo anno vitae ufquc
ad ultimum. Nullum quippe effe annum in legitimo
vitae fpatio quin fit alicui Clima&tericus ex gcnefi.
Qui fint maxime periculofi, & qui minus. Vitae
fpatium per Decadas annorum alios numeraffe,
alios per Dodecadas.Circulos planetarum Clima&te
ricos ex reftitutione eorum fumi vel reverfione ad
idézìas quale inter fe tempore geniturae habuerint.
Inde effe &?2e«42 Clima&teium Critodcmi ab
anno tertio ufque ad centefimum ac vigefimum. '
Tria in ea defcriptione Clima&terum genera in vc
niri , graviores, leviores, & letales. Sexagefimum
tertium annum dupliciter confiderandum, aut tan
quam Clima&tericum periculofum , aut tanquam
annum communitcr fatalem plerifque fenioribus.
clima&terem proprie dici de periculo quod evitatur.
Ejus vocabuli etymum à verbo xxuu&%» effe, quod
fignificat inclino, & à palaeftraduétum vidcri. Ma
gno errore ab Aftrologis hodiernis folos fcptenarios
& novenarios pro Climačtericis numerari. Scxagc
fimum tertium male Heroicum indigetari Clima
&tericum,item quadragcfimum nonum, & quinqua
gefimum fextum quafi aliqui fint Heroum progtii
ílimaéteres. Norialios efle annos moricndi confti
rutos ignobili plebi & viris illuftribus. Differentia
clima&terum five Clima&tericorum annorum, ex
numeris quadratis & oblongis notata. utri fint
- h 4. gra
 SYNopsi s OPE R 1s
raviores, quæfitum. Quo fenfu aliquis Clima&er
wx&ς appellatus fit. Alios ex morbis fieri Clima
ęteres, alios ex variis cafibus& caufis violentis. Non
nullis Clima&teres proprie ufurpari de periculis
quae extrinfccus accidunt. De Clima&teribus qui
communes dicuntur. Qujnam Clima&tcres crebrius,
qui rarius inhominum genituris rccufrant. Critodc
mum in defcribendisClima&teribus,u(quead annum
centefimum ac vigcfimum procefliffe. Hephaeftie
nem nullum agnöfcere Clima&terem ultra nonage
gefimum feptimum. De platica Clima&terum $e-
eâ & exa&ta. In cxaéta gcnefi non partes tantum
fignorum , fed etiam partes partium, id eft fexagefi
mias, obfervari folitas. Qujd fit μοιρο%szus vcIue
ea•%/szus pro quo perpcram Azzeaoy%s* ; fcribitur
apud Firmicumi. Qüae fint eoyopoue{a/ antiquQrum
athematicorum. Partes fignorum alias füiffe lu
cidas, alias obfcuras, alias plênas, alias vacuas, alias
bonas, alias malas, Denis cujufque figni partibus
praefcdiffe Decanum. De his & eórum Liturgis Pa
ranatcllontibus , & quid eæ voces fignificáverint
apud Ægyptios & Chaldaeos , explicátum. Noná
militia Romana nomen Decaniin fideralem fcien
tiam migrafle , fèd contra ab aftris ad caftra de
{cendiffe , & faciem vel figuram , five u8e4ezw.
fignificare. Decanos Ptolemæum abrogafle qui
maximae fuerunt poteftatis in prifca Genethliaca.
Eorum figuras in annulis olim fculpi folitas ad
varia mafa depcllenda. Inde ττλάσμz% Graeco
rum & Arabum Talif*an , & φιχ•p.27v&s rs
2** appellatos, qui ea fculperent. De Barbaricae
Sphæræ apud Firrhicum appéllatione, quæ proprie
caelcftium μeg®agi&tw» Apbtelefmata cònfideráret.
Alia notione Sphæram Barbaricam di&tam olim
Nigidio ad diftinétioncm Græcanicæ, Quid pro
' - - pric
 D E A N N 1 s C 1. 1 m A c r e R 1 c 1 s.
prjc fignificet vox &g*n}*®-. Decanos antiquis
olim itá diétos fuiffe, quia nemo nafceretur nifi $?
1ofcopante aliquo Decanorum. unicuique Decano
fùos Climactefes fuifle attributos. Eorüm nomina
defcripta ex Graecorum libris Ægyptiaca. Clima
&terum illam per Decanos faétam obfervationem
*»«?.x2 cffe, hgnasse***). Loca , figna, aftra quae
dam effe Kxuax]*ea*g*, fed ex concurfu plurium ftel
larum ficut in Themate genituræ difpofitae funt,
É;
atque in locis fuis, fignis, conftitutae , ita
Clima&tericos exaéte Éäj 'genefis annos inve
ftigari.De virtute naturali ftellarum quam fingulae
per fe habent,& de ca quam in agmine velut ôï
tae,quaeq; avyxga?.x* vocatur.De coloribus Planeta
rum & moribus. Ita Clima&teres accurate & fub
tiliter colligi folitos juxta mixturam & concurfum
ftellarum, iüdi autem minervaquaefitos*3 rixos, aut
*%h», autx3 hxwár, aut καθ'λαλύ&sig•ς }uJaur.
Clima&tericos non ex vi numerorumconfici, fepte
narii, aut novenarii aut ex his compofitorum. Nec
ad nafcendum, nec ad vivcndum, neque ad morien
dum numeros vim aliquam Phyficam ac latcnrem
habere. Omnia certis fiumeris temporis oriri, cre
fkcre,mori, non per numerivirtutem caficri.De par
to feptimeftri,'octomcftri, & dccemmeftri, an nu
merus ad eos maturandos valeat. Scptenarium nu
merum menfium aut novenarium aut o&tonarium
nihil efficcre , non enim per menfes tempus illud
numerandum effe,fed per dies.Clima&teres quià au
meri poteftate non fiünt , an ab Aftrorum decreto
veniant.Cum vitaeinitium,fpatium,& finis àjudicio
ftellarum non pendcant, fic nec Clima&leres, nec
anni Clima&terici. De fpatio vitae & fine pluribus
argumentis id oftenfum. De vita primorum pa
trum, an anni corum mcnfesfuerint. Non fuifle,fed
h; Anuos
 Sy n o p s i s O p E R 1 s
annos plenos & integros. Vanam effe Qbfervatio
nem quae Clima&tericis fuis eos obiiffe notavit.
Quod`diminuta fit vita hominum poft diluvium,
non aftris caufam imputari , nec quod hodie mi
nus homines vivaces fint quam olim. De Macro
biis veterum multa adnotata. Qua rationeabaftris
vitam longam deccrni ftatuerint Pctofiris & Nece
pfo. De`Anaphoricis fignorum temporibus. Ex
trium fignorum Anaphorica menfura longiflimam
vitam eös dcfiniffe. Non folum Anaphoras fignorum
fcd ctiam Periodos Planetarum tam ad vitae tcm
pora invenicnda quam ad Clima&terica obfèrvaflc.
ÌDe feptem orbis Climatibus & varia in his fignorum
afcenfione. Petofirin unius Climâtis Ægyptiaci
Anaphoras defcripfiffe, poftmodum ab aliis fèx alio
rum Climatum adjectas. Mcndofàs vetcrum afcen
fiones à Ptolemæo fuiffe caftigatas. Non ejufdem
«Climatis gentes eadem ratione ac modo vitam
cgiffe& tranfgiffe, fed moribus, habitu, vi&tu, lin
gua diverfìs fuifíe, & vivcndi fpatio.Non ab aftris
nec à coclo longævitatem duci, fed à regione & folo,
partim etiam à femine, & à vi&tus rationc. Profef
fionem quoquc & feétam ad id prodefle aut ob
effe. Saepe aliter militem mori quam agricolam, &
hunc quam nautam. ÉÉÉÉi ab aftris, & à pro-.
feßione varia vitæ longitudo, non dirc£te ab aftris
longam yitam profiuerc. Scd ncc ab aftris profef
fioncm fingulorum manarc, ut ncque mores & in
{tituta gefitium diverfàrum. Aquæ porum & fru
galem victum totas nationes reddidifle longævas,
& in nationibus vinum bibentibus plures abfte
mios, Clima&teres fic videri vinum facerc potius
quam ftellas. Quin & morbos plurimos & differen
tes ex vini largiore ufu generari. Saepc Gcminos
duos uno Horofcopo gcfütos diverfi cfle fati & in
Icr
 D E A N N 1 s C L I M A c r E R 1 c 1 s.
terdum plures quorum funt diverfae gcniturae co
dem fato interire. Si Gemini duo cqntinenter ac
fine mora ex utero matris prodeuntes diverfum
habent Horofcopum , concedi etiam debcrc cjuf
dem infantis qui in nafcendo moram traxit , plu
1cs effe Horofcopos. Inftitutorum ac rituum in
populis mutationem non à fideribus proficifci. Stel
las quæ cinædos facere putantur , vim fuam per
dere in illis populis apud quos nulli funt cinaedi.
Idem dc aliis rebus. De morbis certarum regio
num peculiaribus, & aliis exalio folo eo inve&ti$ ubi
antea noti non crant. Eos morbos aftra non fa
cere fed Clima. Ita ex illis morbis Clima&teres, ab
aftris non cffe. Viétus etiam ratiohem in plerifque
tractibus morborum qui ibi pcculiares funt , câu
fam haberi. Quod eódem morbo alius diutius &
grayius laborat , alius levius, alius ctiam tollitur,
in ftellis caufàm non effe , quia tam diverfàs non
habent poteftates. Qui morbum contraxit ex ar
dore Solis , Soli hoc imputari & quidem foli, non
aliarum ftellarum auvipyei*. Nec à gencfis decreto
id pcndere. Si dies primus ultimum facit & omnes
vitae dies difponit, non opus cffe Thcma decubi
tus in fingulis aegrQtantibus explorare, ut dc exitu
morbi praedi£tio fiat. Sufficere debere patris ge
nituram ad filii fatum colligendum , cum & hoc
endeat à conftcllatione cujufquc quales liberos fis
É Ex novis morbis novam videri addi
tam vim aftris , ut cx illis qui defierunt in aliqui
bus locis , virtutem ftellarum veterem deperditám.
Secundum Climata quæ feptem funt ut mores gen
tium & viétus diverfifunt, ita & morbos mortcííe,
ac vivcndi tempora. Mutatam vitae ratfbnem in ple
rifque gentibus hæc etiam omnia immutaffe. De
loco peftilcntiin fálubrcm tranflatum populum va
lctu
 S y N o P s 1 s O p ER 1 s
letudinem meliorem & vitae majorem longitudi
aem fibi comparaflc folius folibeneficio, non aftro
rum dccreto. De longaevis aliquot gentibus quibus
nomcn inditum fuit P. •xgo3iwv. Non folum vi&tum
& potum , fed etiam locum habitationis conferrc ad
longævitatem , quam ftellæ non dant. In loco ct
iam parum fano, 5rodeflead diu vivendum tenuem
& exactam diætam , & ad morbos cpidemios ex
peftilentia vitandos. Naturam tamen ipfàm valen
tiorem arte ad hoc videri, ut diu vivat aliquis. Ex
traduce plcrunque accipi longioris ævi cuffum , &
breviorcm vitae metam. Non folum generatim ho
minem ex homipe nafci,& equum ex equo,fed etiam
fànum & robuftum , & velocem ex tali. Rationem
efle cur infirmi ex validis , morbofi ex fanis , &
brevis aevi homines ex longaevis nafcantur , fed
eam à ftellis non peti debere. Exempla Macrobio
rum plura. Ad id conferre res plures, cælum,folum,
{emen , & yi&um. In victu etiam confuetudinem
multum pode. Eam vel gentium univerfàrum effe,
vclfe&tarum & collegiorum, vel ctiam fingulorum.
Naturam omnibus effe potentiorem quæ Aftrorum
judiciis alligata non eft. Colores & mores gen
tium ne ab áftris quidcm venire. ut arbores tranf
1atae degenerant , ita & gentes alio traduétas &
gentibus cxtcris commixtas nativum genium amit
iere , haud fecus ac fiuvii fàlum ingreffi propriam
perdunt aquarum dulcedinem. Ex Climatibus non
tantum hominum, fedetiam quadrupedú & planta
rum prodidifferentiam. Popülorum peculiares effe
chariçteres ac notas quibus invicem dignofcantur.
Quae funt,Alia natura efle, alia inftituto. Qgae duce
natura inftituuntur immutabilia effe & Climati
bus inhærere. §í ex inftituto veniunt, mutari fub
indc in gentibus folita , & in his ctiam locum ha
bcvc
 D e A N N 1 s C L 1 M A c r s R 1 c 1 s.
bere rcligionem. Ex mutatione religionis plures
mortis cäufas evenifTe tam fatales quam violen
tas. Inde etiam variaffe Clima&tcricos annos in
utroque gcnere , qui aftris non dcbeant imputa
fi. Tfia mortis genera à Philofophis poni, natura
le, fatale, & fortuitum five cafuale, idemque vio
lentum. Fatale non effe Aftrologicum,quod Genefis
dicitur. Naturalem moriendi modum omnium effe
facillimum atque etiam rariffimum,eumq;ex feminis
quo quis procreatus eft qualitate contingere.
» Fa
talem quem morbi faciunt , partim locorum non
falubriüm vitio effici, partim ex propria intempe
rantia. Antiquiores quia frugalius vivebant, morbis
minus obnoxios fuifTe, atque ideo vivaciores exti
ti(fe. Non folos homines fèd etiam beftias & plan
tas triplici illo genere mortis cxtingui folcre , nul
lum autem eorumab aftris,ut ab efficiente caufâ,de
fccndere. Rabbinos, ut & Aftrologos, omnibus ar
boribus, hcrbis, metallis fuas ftellásattribacre, qui
bus fubje&ta fint ac dedicata. Omnium rerum caii
fasiis contineri, & roiw? x£ omnium quae in mundo
nafcuntur & fiunt, haberi. Totam etiaim mundima
chinam ex eorum imperio videri concreviffe. In
dc & mundi Thema five Genituram ab his cfle con
fbruétam & confcriptam. Ad imitationem mundi
hominem formari & folvi. Si ftellæ omnibus creatn
ris vitae fpatia ftata aflignant, multiplicem effe debe
re earum poteftatem, & plane divinam. Multo ma
gis talcm efle videri oportere fi mentes hominum
äe&unt , yoluntatcs vertunt, & confilia dirigunt.
Quod pcr fe fingulæ non habent , cx variis quibus fe
inVicerim cenfpiciunt figuris, vires eas non habere.
ue ef{e&ta tam multa dccernant, Šdivingpoten
tjae eft,Dcosefte deberc. Pro Diishabitas cffcftcllas
Chaldæis» Aegyptiis, Graecis, &omnibus quicunque
fati
 Sy NopsIs OpERis
fati humani magiftras effe eas crcdiderunt. Quæ de
his fententia fuerit veterum Philofophorum. Aut
inanima efle corpora caelcftia, aut animata, aut nu
mina. Si inanima funt , cum videantur ignea vel
ignita, non poffunt aliam habere poteftátem nifi
lücendi & calcfaciendi. Si animalia funt , quate
.
nus talia non poffunt animum hominis forîmare,
nec intcllectum inftruere, nec voluntatem movcre.
Si præter animam quam habent etiam divina præ
dita funt poteftate , tanquam numina debent age
re. Non fic tamen faceré, & præterea fic innufiie
rabilis exifteret Deorum multitudo, qui fibi invi
cem obftarent , cum unus aut plures deftruerent
quod pauciores in gcnituris adftruxiflent. Si aftra
mundi funt , quatcnus tales non poffunt in hunc
mundum agere , ncc res ejus creare, nec quae in
co nafcuntur pro arbitrio fuo vcrfare , & modera
ri. Solem qui ftcllarum potentiflimus eft& regiam
inter cas habet potcftatem, non aliam virtuteii ha
bere nifi calefaciendi & lucendi, & alia corpora va
garüftellarum illuminandi. Lunam quae proximam
ab eo potentiam habere creditur, hümcêtandi tan
tum vim aliquam habere. Reliqua non errantia aftra
parum omnino aut nihil Pofle , qua lucendo qua ca
lcfaciendo. Concludi inde certò debere, cumì fide
ra Dii non fint , non effe Aftrologiam. Si vero fit,
aftra pro Diis & quidem praefëntilfimi & poten
tiflimi numinis effe habcnda , ut olim fuêre habi
ta ab Ægyptiis, Chaldæis, Græcis, & omnium gen
tium Aftrologis. Religionem civilcm eofJem Dcos
coluiffe quos poëtica coclo intulit, & à quibus fa
ta humána fieri Genethliaca putavit. Si Venus
Dea nulla fuit , ncc ftellam Veneris facerc vcn$-
rios, nec Martem homicidas, ncc Mercurium cal
nec *°7
lidos & furaces, non Jovcm magnanimos, turnu111
 DE A N N is C lr M A c r e R i c i s.
furnum infelices. Omnia divinationis genera à
ftellisoriginem habere veteres credidiffe, harufpici
nam, augnrationem quae per fomnia futura videt,
Perfùlmiha, per fortes, per lineamenta corporis, &
aliasfpecies divinandi. Si Aftra divina pollent pote
ftate & Dii funt,utrum per »aiijoia agánt, an decer
nendo ut Dii. Neutrum habere , nec aeorw? xx effe
ncc mua»?rg. Ne quidem ortus & occafus fiderum
tempeftates facere, nec nifi incerto pofle ex iis prae
dici quae tempora pluviofà , ventófà , nivofà, &
aeftuofà & glacialia. Nec ratione nec obfervatione
niti Aftrologiam. An fola obfervatione dies ali
quos malos ftatui pofle verum fit. De dicbus Ægy
ptiacis , atris , ncfaftis , & Aftrologorum &aeíá
xtet; & Clima&tericis quatenus hæc omnia inter fe
differant. Omnes ferme gentes dies aliquos obfer
vandos & cavendos ut inaufpicatos habuifle. AEgy
ptiacos cómuniter omnibusfuiffe habitos infauftos.
Eos qui Aftrologis &afaxros dicuitur, ad genituram
Ê. & ad fingulos actus qtiibus rebus
agendis incommodi effent , ipforum aîtrorum vcl
Ephemeridum infpe&tione explorari folitos. Cli
mactcricos malos & ipfosfuiffe, & ex geneficolle
&tos, pericula vel vitæ vel fortunis, ex morbo vel
ex cafibus extrinfècus accidentibus intentaviffe.
Dierum Ægyptiacorum & &**&**•• infelicitatem
non ultra impedimentum a&tionis alicujus fe cx
tendiffe. Populorum dics aliquot »**?e%ax aliqua
cladc notabiles factos , & ih poftcrum cavendos
9bfervatos fuifle.Religionem etiam multos dies ta
les prodidiffe apud varias gentes. Pythagorcos ex
fola vi numeri Phyfica & Harmonica differentiam
dierum malorum aut bonorum proditam cenfuiffe.
Cau{am corum ex folis fideribus petiiffe Aftrologos
ut & Clima&tericorum temporum. A Dccanis AE
gyptios
 . synor. Oper. De ANNis Climac.
gyptios & Clima&tericorum annorum, menfium & }
ûierum rationcs deduxiffe, & præcipue eos Clima
&tcrcs qui cx mgrbis nafcerentur. In É fex
partcs eos membra corporis humani diftribuiffe,
uor numero Decani cflent , quos pro Diis Æthe
iiis habuerunt. Si Dii non illi fuere , aut fi nulli
omnino fuere, ut nullos conftat fuiffe, nulli ctiam
funt Climacterici anni, vel Climactercs,

C L.
 C L. S A L M A S I I
D E

A N N I S

CLIMACTERICIS
D I A T R I B A. -

plicandum eft primum quid pro

priè hoc nomen fignificet,& undc
appcllatus fit annus Climaäericus.
Nam certum cft hic errare vulgares Mathc
maticos, qui Climaélericos annos interpretan
tur annos progreßionis, & fic diétos arbitrantur,
quod ex afçenfionibus planetarum fecundum climatis
reâam aut obliquum circulum cognofcitur tempus
quo planeta fit adeum locumperventurus. Jam du
bitari non debet quin κλιμακτὸς Græcis fit
gradus fcalae. Nam xxiuxâ appellatur ipfâ
fcala Græcè, κλιμακτύgas autem funt gradus
fcalæ. Hefychius: Kapzzxtiipes,oi τάς κλῖμax©
3z%μοί. Climaíieres, funt gradus fcale. Ab hac
fignificationc quærendum qui fint Aftrologis
Cli
2 D e A N N 1 s
climačteres, & anni Clima&terici. Convenit fer
me inter omnes ita appcllari annos vitæ, qui
bus aut mortis periculum imminet, aut alicu
jusgravioris cafus quem vix evitari datur.Agel.
1iuslib. 111. cap. x. cx Varronis libro de Heb
domadibus : pericula quoque vitae fortumarumque
homimum quaClimaéteras Chaldæi appellant.gravif
fimos quofque fieri feptenarios. Pericula ipfà ap
pellat , & graviffimos ait effe feptenanos. Si
Clima&teres ipfà pericula funt, inde amni cli
maíterici appellati, in quibus illi Clima&teres
fiunt, quibus aut mors homini mctuenda, aut
aliud grave infortunium quod aliquando eva
ditur,aliquando non.Pliniuslib.v 11.cap.xlix.
fcamfilem annorum legem interpretatur quam, in
quit, Climaétera, appellant, vel Climaéleros, ut
legendum effe infrà dicam. Celcbris Medi
cus ac Philofophus plures appellationes pro
ducit quibus iftos annos nuncupatos notavit.
Varia, inquit, hi anni fortiti funt vocabula. Di
sumtur emim Climačterici, hebdomadici, fcalares ,
fcamfiles, genethliaci,gradarii, matalitii, fatales ac
critici feu decretorii. Quæ ambitiofius ac va
nius ja&tata quam verius videntur adnotata.
Sunt enim partim interpretationes nominis
Græci, eaeqüe nonprobæ nec commodæ, par
tim appellationes falfae. Climaíierici non re
&te redduntur Latinè Scalares, quia xAtuo.xt»g
non eft fcala, fed gradus fcalae. Male etiatim
gradarii exponuntur qui funt κλμαxtre/xoi.
Nanm
 C l. 1 M A c T E R i c 1 s. 3
Nam gradarius Latinis de equo dicitur qui
molligradu vehit, & qui 3x3r,v incedit,quem
Graeci 3zd. g)v & 3zd. sxàv vocant. UInde
apud Lucilium de equo tali:
Ipfe equus haud formofus,gradarius, optimus
veátor.
Molli gradu, & fine fuccuffura nitentem in
terpretatur Nonius. Hodie Galli vocant Che
val di pas. Melius igitur gradilù aut graduali,
vcrteretur qui Græcè κλιμακτrexás. Sed ne
fic quidem fàtis commodè. Nam gradu no
mcn generale eft, cum xxiuaxt;e proprie fit
xx\uax©-,ideft fcalæ,gradus.Sedneque Lati
ni auétores xxuuxxtweax&s iftos annos aliter
appellarunt quam Climaítericos voce Graeca
fervata. Scalares dici eos haud magis probem.
Non enim xxuuxxu«9i dicuntur Græcè , qui
effènt falares, fed xxvuxxtweaxoi. Scamfile, noa
funt magis idonei. Ncque Latini unquam fic
appellarunt. UIt eorum vim Latinè Plinius ex
primeret,fcanfilem annorum legem occiduam dixit,
quam Climačt. ras appellamt. Duplex cft fcan
fio, fimplex, & duplicata. Simplex ut fcam
ni & fcabelli.Hæc minus alta,illa altior. Nam
id quo fimplici fcanfione fcandcbant in lc
&um non altum, dicebatur fcabellum tefte Var
rone,in altiorem,fcamnum.At duplicatafoanfio gra
dus propriè dicebatur , quod gerit inferior fupe
riorem , ut idem Varro notavit, verbis fic le
gendis. lndc & fcamfiles la;cubiculares, quod
2. 1n
 -* --.-,.i,...*

*- .::m--
-
- - -**-
- -- -

-*-* …mait

- -- •- * misis.
------.. .t… JI. S
-

- -*- *-* ¬Ju- … -

._ .-.-.*..*** <tiiii- J*-

e- _-- ***. f*-.- ora*-

-- ------ sulcsti-- pcr
-* -* -' … – § id

- - ,-..…s *** r*ri

*•- Juu… Irr< - - c - -i- <…-

- - -- v. _ cura 3 <<< >i Nar-is

- -

__ ---.-.***r~s Sc Q–S tsp

•. -* •• *•! - -*-- S<> i injus

- - - -
< <- _.us *ss i-ccs pa
- --- ---
--- - - J*J**l
- ncC
*- - •- • - * *… - - -.* -
-- -
-

- -. - v--
--
1* *-
— J*- -.<i .cst fara
- . _ _ **•*• -.- :< c<<: iids in qui
• ••• *… - ---- s.ses epist, quomodo
- .…sas, quo âliquis fitis çon
- - - - -

J . …ecisi unni non tcmpcr fita

gt
- - <-u- -
Is -e in h:s > periculum magnum
- - - • •• .- - -

„i.,.,r. Idcm mcum judicium

, ic ie.retoriis , a nemine In1
*S. quia coram Jitst ab OInn
„ Qimnnrntur· Non etiam Ic
...e quum inltituunt critico
IUl1I\
 C l 1 M A c r E R 1 c 1 s. %
rum dierum , cum annis climaáericù quos
critio, volunt falfo appellatos. Et ficut in
quiunt, feptemarii dies egritudines acuta, judicare
folent, ita ammi climaterici vitam moftram judicandi
facultatem habent,& ideo critici ac decretorii vocam
tur. Sed quis fic eos vocavit? An poffùnt ali
quem citarc ? Nulla certè fimilitudo aut affi
nitas cognatiove annorum clima&ericorum
cum diebus criticis. Clima&tcrici mala im
portant vitae graviffima,fæpe & mortem.Dies
autem critici morbum folvunt, fi bona fit cri
fis, immofifiat crifis fimplicitcr, ut abfolute
hoc nomen accipitur. Nam cum nulla fit cri
fis eo die quo expeétatur & expetitur, pericu
lum mortis immiinet aegrotanti, vel cüm mi
nus fit quam debuit , femiplena nempe pro
plcna, vcl imperfe&a pro perfeéta. lfi (iim
ma criticus dies apud antiquos Medicos aur
liberabat â morbo, aut certam liberationis
poft aliquot dies futurae fpem dabat. Non
ita eft de clima&tericis annis qui pcriculum
habcnt, aut periculi minas. Si periculum ha
bent, decretorii plane funt : fi folam periculi
denunciationem fine effeétu, ne quidem funt
critici habendi aut vocandi. Nihil enim ju
dicant ut dies critici. ApudHippocratem legi
tur,eiquem feptimus dies liberaturus fit quar
tum efiè graviffimum. Ita quartus dies criri
cus , ut etiam feptimus. Neuter decretorius.
Hoc cnimvcrbo Latini in malam partem utc
- A 3 bantur»
 D e A N N 1 s •
in eos fcandebatur, ad differentiam triclinia
rium.Scamfiles autem annos qui funtClimateri
ci, nemo Latinorum appellavit , fed Clima&te
ricos,Auguftus Agellius,Cenforinus,Firmicus,
alii. Genethliacos quare etiam appellatos dixe
rint,nefcio. Nunquam ego ficdictos apud ul
lum reperi. Ratio quoque nominis quam af
ferunt inepta, quoniam agemefi vires fuasfortium
tur.Tev<$Aiaxàv Græci appellant quidquid pcr
tinet addicm natalem.Quem qui curiofius ad
fata prædicenda obfervabant ex aftris, reyeS
Άιανgi inde appellati.Sed annos Clima&tericos
34ve$λιακεύς unquam appellatos non memi
ni, neq; etiam Natalitios, quod interpretamen
tum eft vocis Græcæ. Latina Ecclefia Natales
fanétorumMartyrum appellavit,dies quibus fup
plicium pro Chrifto paffi erant. Sed aliahujus
nominis ratio eft. Quod fatales hos annos pa
riter docent cffe dictos, cgo miror, quia ncc
legi ipfe, nec puto ufpiam lectum,cü folifata
les dicendi videantur anni ac di&i fint in qui
bus quis fati neceflitatem implet, quomodo
& fatalis dies appcllatus, quo aliquis fatis con
cedit. At Clima&terici anni non femper fata
les funt,quia fæpè in his & periculum magnum
incurritur ac vitatur. Idem meum judicium
eft de annis criticis ac decretoriis , à nemine ni
mirum fic vocatos, quia communiter ab om
nibus Climaéterici nominantur. Non ctiam re
&ta eft conparatio quam inftituunt critico
IUlITA
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 3
rum dierum , cum annis climaííerici, quos
criticos volunt falfo appellatos. Et ficut in
quiunt, feptemarii dies agritudines acuta, judicare
folent, ita ammi climaterici vitam moflramjudicandi
facultatem habent,& ideo critici ac devretorii vocam
tur. Sed quis fic eos vocavit ? An poffunt ali
quem citare ? Nulla certè fimilitudo aut affi
nitas cognatiove annorum clima&tericorum
cum diebus criticis. Climactcrici mala im
portant vitae graviffima,faepe & mortem. Dies
autem critici morbum folvunt, fi bona fit cri
fis , immofifiat crifis fimpliciter, ut abfolute
hoc nomen accipitur. Nám cum nulla fit cri
fis eo die quo expeétatur & expetitur, pericu
lum mortis imminet ægrotanti, vel cum mi
nus fit quam debuit , femiplena nempe pro
plena, vel imperfe&a pro perfeéta. ln füm
ma criticus dies apud antiquos Medicos aut
Jiberabat â morbo, aut certam liberationis
poft aliquot dics futuræ fpem dabat. Non
ita eft de clima&tericis annis qui periculum
habent, aut periculi minas. Si periculum ha
bent, decretorii plane funt : fi folam periculi
denunciationemj fine cffeétu, ne quidcm funt
critici habendi aut vocandi. Nihil enim ju
dicant ut dies critici. ApudHippocratem legi
tur,ci quem feptimus dies liberaturus fit quar
tum effe graviffimum. Ita quartus dies criti
cus, ut etiam feptimus, Neuter decretorius.
Hoc cnimvcrbo Latiniin malam partem utc
- A 3 bantur,
 6 D e A N N 1 s
bantur, de eo quod ultimum homini effet ac
finem vitæ affcrret. Sic decretoria hora Senecae
Epift. cii. Proinde intrepidus horam illam decreto
riam profpice. Non eft animofùprema, fed corpori. Ita
Plinius diem quo aquila oritur , floremtibus olei de
cretoriiìdixit.Nemo au&torum criticum diem quo
aliquis moritur proprieappellavit.Nam pleriq;
moriuntur diebus qui morbi quo laborarunt
proprie critici non funt. At omnis dies mor
-
tis, unicuique decretorius, id eft fummus.De
cretorium quidem id eft quod deccrnit, fed
condemnationem potius quam abfolutio
nem.Omnis fententia judicum critica eft quia
judicat, fed ea fola decretoria quæ condem
nat, & mortem infligit. Ita femper hæc vox
in pejorem partem accipitur. Hinc Plinius
Caniculæ fidus uvis decretorium efTe pronun
tiavit, id eft inimicum, maleficum ac exitialc.
Ita decretoria arma dicuntur, aciem & acumen
habentia, & quæ occidunt, eoque diflinguun
tur ab hebetibus ac præpilatis, quibus prolu
dunt exercitii vel ludicri caufà gladiatóres ac
milites.Inde cft & decretorius ftilus. Critici igi
tur dies non funt decretorii.Moriuntur & qui
dam ægri criticis diebus, fed tunc critici pro
priè non funt, cum fint decrctorii. Nam cri
tici, fi nomine fuo digni fint, & officium fuum
faciant,levamentum morbi oftendunt &fpem
liberationis. Dicit Hippocrates lib. 1 v. de
Morbis, va3 v&a 8s xe/v£Gtw êv τἐσι σ€woyjai *
VP,£-
 C l 1 M A c r E R 1 c 1 s. 7
*u*g*$w. Morbos judicariim diebus imparibus. Er
go dies impares ipfi critici funt. In illis ipfis
diebus remiffioncs morbi fiunt. με9ie 5, in
quit, idem ibidem, τὸ πῦρ ἐν τάa véwoy?ai. Rc
mittit febrù in diebus imparibus. ' Eodem loco af
ferit mori aegros in diebus imparibus. Sed
critici tunc non funt dies impares, quinimmo
potius decretorii,ut hanc vocem Latini ufur
parunt. Meliores igitur dies erantfecundum
veteris Medicinae fcita dies critici, fi vcre c0
fent critici, hoc cft fi morbi crifis in iis ut o
portet, ageretur, cum detcrrimi fint qui ho
mines tollunt, ideoque decretorii. Ea gratia
& χάτιμοι appellantur cidem Hippocrati dics
imparcs, quia xe/ riuov tvyx&vsg, 3 yevvrìrgì
Ἀνος ἀφελίμ». Quia in his judicatur de morbo,& a
liquid boni & conducibilü generant. Docct tamen
Hippocrates graviores effe interdü dies impa
res qui & xexaiuo funt,& in his maxime labo
rare agrotum, cujus & rationem reddit, quia
tunc humores turbantur. Miratus itaque tum
faepius â viris medicae rei do&iffimis xeaaiu»*
dies morborum decretorios Latine apud Hip
pocratem reddi, cum ea vox ne judicatorium
quidem fignificet, fed iudicabilem potius. Kea
zz; quidcm ;u$ eg dicitur quae judicat, fed
xe/ziu$- eftjudicabilis, in qua de morbo ni
mirum judicatur vel de ægroto potius, ut ait
Celfus.Eß autem, inquit, alia etiam de diebus ipfis
dubitatio, quoniam antiqui potifsimum impares fe
4. qu£
8 D e A N N 1 S
quebantur,eofque tamquam de «gris judicaretur, xe/-
ciu*s nominabant. Morbus ipfe dc fe fert judi
cium certis notis dignofcendum. Inter eas
ipfe dies locum habet. Nam ut zejzis recte
procedat,debet fieri alio die potius quam alio,
impari quam pari. Is dies inde «e/ziuG- ap
pellatus, in quo judicatur de ægro vel de mor
bo. Sic vocant paflim Hippocratcs, Galenus,
alii. Ita Cenforinus ait vocari. Non ergo xeí
ortuo, dies decretorii, cum nec proprie judica
torii fint, fcd in his judicinm fiat de morbo vcl
agro. Ke/zw; ipfâ aétio eft. certo fit tcmpore
de homine certo & per figna quædam. Mcdi
cus eft proprie criticus quia judicat,aeger judi
catur. Dies xeäziu$- tcmpus eft in quo judi
catur. Morbus ipfe, figna dat cx quibusjudi
catur de fàlute aegroti. Ea figna judicare etiam
dicit Hippocrates, ut fudores & alia per quae
'judicatur, idρωτ&ς xeXv{v. Idem in Epidemiis
affim aegrotos xeve&; &*ex$(J:u dixit. Aliis
Ê ut in Aphorifimis & alibi, morbos ipfos
xeve.3;. Periodos ipfâs etiam ze/»{wjudicare
in Epidemiis fcribit.Et fanc non dies unusju
dicat, fed multorum dierum circuitus. Quod
enim feptimus in acutis morbis judicat, ut fit
feptimus, dies fex præcedentes cfficiunt. UIn
de & Galcnus in lib. 1 1. dc dicbus xeaaiuous, +
2?i&uàv κρεgöv xexlrajw appellat. Inde & dies
xe/w&y ipfe dicit,& ττότῆμ%og. v * xexvva&v.
At κελαις ipfa judicatio. Ex quo xeviga* *u4
ga
 C l 1 m A c r e R 1 c 1 s. .9

pa vocatæ in quibus fit xeXz/;. Quæ differen

-
- -
tia cft inter zzvsre» & zxziziuov, ca cfl inter
ze/?xa- & zeaiuov. Nam zzz zutzzº cft quod
utitur ut lignum , zzvsraëw cft quod urit ut
ignis. Feram tamen ze/'wgès dies dici pro zea
ciuaις ob cam quam fùpra pofui rationem.
Non fùnt tamen propric judicatorii dies,mul
to ninus dccrctorii. Sunt enim potius ex vi
vocis Græcæ judicabilcs,vcl judiciales,in qui
bus judicium de aegro vel de morbo fit ex
certis morbi fignis certo die, qui indc ze/zw
μ©- appellatur, editis. Nihil fimile in anno
climacterico, qui nec criticus cft, ncc zej ri
μ®-, nec decretorius, nifi fit ultimus. An plu
res autem unicuique clima&terici in vita attri
buit fint paulo poft doccbimus, quorum ulti
mus vere decretorius dici poteft, non criti
cus. At ncc quifquam aliorum clima&tcrico
rum quibus periculum aliquod gravius vita
tur, fic dici poteft. Nulla ergo comparatio fic
ri aut dari poteft dicrum criticorum vcl anno
rum criticorum, & Clima&tcricorum , cum
omnia f.rme in utrifquc contraria fint. Dies
criticus aut rcmiffior eft. aut rcmiffionis indi
cium præbet, & fpem libcrationis facit. Cli
mactèricus annus aut periculum præfens fem
per habet,aut periculi metum.Nihil de futuro
judicat, nec fignificat quales anni fequentes
futuri fint & quid boni malive allaturi.In vitae
{patio climactcrici incurrunt cujus quieté in
* A 5 tct•
1o D r A N N i s
terturbant, dics critici in morbo accidunt,
quibus frequentiffimc, & tutiffime de morbis
ipfis crifes fiunt. Climactcrici quafi nebulæ
funt in coelo fereno fparfae. Dies critici quafi
dilucida funt intervalla in coelo nubilo ac tur
bato, cx quibus de ferenitate propediem re
verfura argumentum capitur. Sicut feptemarii,
inquiunt, dies maxime potentes funt in morbu ju
dicandis , ita & feptemarit quoque anni in judicanda
hominis vita,uti fempiterna paßione,maximam vim
habent. Quae incpta funt ac falfa. Non in fo
lis feptenariis dc morbo judicatur, fed fiquis
re&e calculum ponere velit , quarti quique
dies maxime ad crifin morborum potentes &
efficaces vel ipfo Hippocrate tefte.Nam in li
bello z€ xeaaiuov, É judicariait quarto
die, feptimo, undccimo, decimo quarto,
decimo feptimo, vigefimo primo. Ita quar
tus quique dies in jüdiciis febrium efficacif
fimus. Quod autem ajunt quibufque feptc
nariis annis judicari hominis vitam, ut feptc
nariis diebus morbos, hoc ridiculum & fal
fum. Ncc minus quod adjungunt, ficut dies
decretorii per quatermiones progrediumtur, ita & am
mos climaííericos. Quartus dies in febribus ple
runque indicat qualis fit futurus feptimus, &
ex undecimo conjectura capitur qüalis futura
crifis decimi feptimi, in clima&cricis nihil
ejufmodi poteft obfervari. Nec enim exquar
to vitæ anno judicari potcft quid in feptimo
CVJ1
 C L i M A c T E R 1 c i s. I ;

cuique mali bonive fit eventurum. Ubi quis

clima&terici anni periculo defunctus eft, non
inde certa alterius fequentis clima&terici qua
lis fit eventurus nota ducitur. Si hoc anno
ex naufragio enatarim, ex incendio femiam
buftus evaferim , vel graviffimo morbo libe
ratus fim, non inde poffum divinare quale
genus periculi aut morbi quarto ab hinc an
no mihi fit incurfurum. Præterea fi per qua
ternionem,ut dies critici ita &anni clima&teri
ci progrediuntur , non feptenarii fed quarti
quique anni in vita, ut dics in morbo, adju
dicandum cfficaciffimi. Reliqua omnia cjuf
dem generisquae ibi afferunt, ut levi opera re
futari queunt, ita nec merentur refutationem.
Ncc veriora funt, quæ notarunt, clima&teri
cos annos eos dici in quibus quaedam in ho
minis vita fierifolent mutationes, aliquando
ad meliorem ftatum & ad fànitatem: inter
dum ad deteriorem & ad morbum , vel ad
mortem, pro ratione cujufq; ftatus ac tempe
ramenti. Hæc enim aliena funt prorfusà Cli
ma&cricorum obfervatione,in quibusfola pe
riculorum rerumque improfpere cadentium
habetur ratio. Solaque adeo in his ex profpe
ro vitae curfu in deferius mutatio fpe&atür,
non melior flatus. Quod fifieret,duo daren
tur continui clima&crici divcrfi, bonus unus,
altcr malus, vel contra. Nam qui longo mor
bo ac difficili per anni integri vcl fcfquianni
fpa
* M*. D E A N N 1 s
fpatium vexatus foret, fi anno fequente co
malo liberaretur , duo fic junétos clima&te
ricos haberet, primum in quo ægrotafTet pe
riculofe, alterum in quo fànitatem recuperaf
fet. Quod locum'habere non poteft, vel cx
eo quod ipfi afferunt annos clima&tericos per
quaterniones procederc, ut dies criticos fivc
xe/cius, quos decretorios vocant. UIt duo dies
xeÂαιμοι continui non dantur, ita juxta eam
uam probant comparationem, non poffunt
ã continenter bini clima&erici. At daren
tur, fi omnis mutatio tam in bonum quam in
malum,tam in morbum quam in fanitatem'af
fignaretur clima&tericis. Nam, ut antè dixi
mus,annus quo quis morbolaberatur,cum fe
quatur alterum quo idem morbo tcntatus eft
annuo, fic duo anni continui clima&terici fi
mulfequerentur. Quod nufquam reperire cft
in ea defcriptione Clima&cricorum quos
unicuique nato attribuunt Aftrologi ex geni
turæ ejus obfervatione,& ex Decani horofco
po fub quo quifque natus eft.Minimum quip
pe intervallum inter duos climactcricos unius
anni eft. Pifcium δωδεκατημoe» tertius De
canus habet Clima&eres, annum vigefimum
quintum,& vigcfimum feptimum. Secundus,
feptuagefimum feptinum ac feptuagefimum
nonú. Libræ tertius Decanus habct clima&te
ricum nonum annum, & undecimum. In aliis
longiorafunt inter clima&tcricos intervalla,ut
CX
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 13
ex defcriptionibus Clima&erum unicuique
Decano affignatorum apud Hephaeftionem ac
alios colligi datur. Poflè tamefi fieri non du
bium eft quin aliquis mortalis in duobus annis
continuo fequcntibus poffit in fumma pericu
la inciderc, ut priore quidem anno periculo
fe aegrotct,in fequenti fòrtunarum amiiffionem
patiatur. Sic duo illi anni erunt illi Clima&te
rici.Non tamen co modo quo volunt omnem
mutationem, five in pejus five in melius cli
ma&tericam effe , & ad clima&ericorum de
finitionem pertinere. Quod ajunt de fanita
te,dc morbo & de morte,quafi hxc fola mala
pertincant ad clima&tericos annos, toto cæ
lo errant. Non enim vitæ tantum pericula
ad clima£tericos pcrtincnt, fed etiam fortu
narum & dignitatum. Eoque maxime diffc
runt à dicbus menfibus & annis xeaaiuorc Me
dicorum , qui folorum hominis morborum
habent dijudicationem , & falutis ex morbi
fignis die xexaiu3 editis Jarejyvaaiv. Interna
hæc corporis vitia funt, & ad folius Medici
curationem atque artem fpcétant,&in diebus,
menfibus & annis xexaiujs judicantur. In for
tunia & alia vitæ incommoda , pcriculaque
naufragiorum , incendiorum, bellorum, cæ
dium, bonorum amiflionis, externa funt &
ab aftris pendere putantur, & ab iis qui peri
ti habcntur fideralis fcientiæ prædicuntür ex
fidcrum obfcrvationc, quibu$ illi hominü fa
tà
14 D e A N N r s.
ta alligant. Non folum igitur interna corporis
mala fed etiam externa annorum funt clima
&cricorum:fola interna, dies, menfes & annos
xe/aiw»s habcnt. Sic nec Climactcrici anni
xeâauo funt, nec annixe, riuoi morborü, Cli
ma&terici. Multum igitur hallucinantur do
&iffimi Mcdici & Philofophi, qui Hippocra
tis teftimonio annos clima&tericos dari con
firmare ftudent. Nihil curat Mcdicus nec ad
fuam fcientiam revocat fi aeger quem curat co
die quo xeXaiv morbi expectat gladio inter
ficiatur, aut ruina te&ti opprimatur, aut in
cendio domus abfumatur, aut laqueo ftran
guletur. Multo minus ad fuam curam per
tinere exiftimat fi aeger cui medetur fub illüdi
pfum tempus quo cum invifit,incendio villam
amittat, aut navem in mari multis mercibus
onuftam,aut abfens capitis condemnetur Hec
omnia nihil commune habent cú diebus cri
ticis. At Clima&tcricorum annorum propria
pericula funt, quæ Aftrologus prædiccrc folct,
hon Medicus. Simul ac natus eft aliquis, ex
horæ infpeétione & conftcllatione genituræ
ejus polita videt aftrologus aut videre fe pu
tat, quos annos periculofos, id eft clima&teri
cos, in vitafua fub tali horofcopo natus habi
turus cft.Hoc non potcft videre Medicus,fed
ubi diesadvenit in quem xeäzus incidit morbi
quem curandum fufcepit, an figna omnia vcl
plura adfalutem fint pérfpicit,atq; ita de cven
Iul.
 C l 1 M a c r E R I c 1 s. 15
tu morbi judicat,& prædiótionem facit.Quo.
modo igitur Hippocrates aut alius antiquus
Medicus clima&tericorum annorum poffct
meminiffe ut ad medendi difciplinâ pertinen
tium quae vitae pericula fortunarumque homi
num continent, ut ex doétrina Chaldæorum
rcfert Agellius ? At vitae periculum non folis
morbis incurritur,fed aliis cafibus,& acciden
tibus fortuitis quae homines fubita vi tollunt,
ut naufragium, cædes, ruina, incendium, &
alia. Ea non traétat Medicus, quibus nec me
deri fe poffe novit. Aftrologus nec remedium
his ullum cognovit,fed prænofcere hæc fc pof
fe & prædicere venditat. Clima&erici igitur
anni folos Aftrologos tangunt,ut dies, menfes
& anni critici Medicos, ad quos clima&terici
nihil attinent.Sed unde probantHippocratem
mentionem facere Clima&teticorum? In libro
inquiunt,fecundo Epidemiorum,Se&ione VI.
fentcntia adnotatione digna clima&tericos
annos manifefte dari ac e{{e indicat cum ait:
Interceptio morbi fieri non potefl nifi die legitima, ne
que principium fieri mifi in die illegitima & memfe ac
ammo legitimo. Haec verba Latini funt interpre
tis. Pro quibus alii impari & pari pofuerunt,
die,menfe & anno.Silegitimus ibi annusHip
pocrati vocatus pro clima&crico eft haben
dus,confequetur &diem legitimum debere fumi
pro clima&erico, & dies cffe clima&ericos,ut
annos: Non enim alia notionc diem legitimú
WQ
 16 • D E A N N I s
vocaffè ccnfendus eft co loco Hippocrates;
quam annum. Sed & mcnfes etiam funt Cli
na&tcrici codem illius teftimonio. Mem,ès au
tem, ut definiunt, & anni legitimi morborum funt
illi in quibus & plurimum contingit homines mutari
vel ad bonum vel ad malum , ita ut fi fami fint, in il
lisfiriniorem adipifcantur valetudinem, vel «grotent,
ficut frequenter ufù venit: vel fi morbo aliquo diuturno
4c contumaci laborayerumt, annorum horum effica
citate priori reftituantur valetudini. Hæc corum
fententia eft de annis & menfibus morborum
legitimis Hippocratis, quos volunt eofdem cf
fe cum annis Aftrologcorü Clima&tcricis Sed
ex hac obfervatione mcnfes & dies apud cof
dem Aftrologos repericndi funt clima&terici,
quandoquidem & talcs habeant Medici, non
annos folos. Hoc confèquitur &vcrum eft.Sed
fi quid calamitatis aut infortunii contigit in an
noClimacterico,hoc in aliquo menfe illius an
niaccidat neceffe eft,aut etiam in aliquo men
fis die. Non igitur opus fuerit Clima&cricos
annos notaffe,nififi quis velit tunc annumCli
ma&ericum dici cum aliquis toto anno illo
quanntus eft, graviffimo morbo confliétatur
menfem autem Clima&tericum appellandum
quo quis toto laborat. Ergo & dies Clima&te
ricus erit quo Ephemera febri aliquis tentabi
tur. De quo nos infra. Sed qui toto menfe ae
grotaverit , & fequente fànitatcm receperit,fic
duo mcnfes coiitinui crunt illi climãterici,
quo
 C L 1 M A c T £ R 1 c 1 s. i7
quoniam & is menfis quo in melius mutatio
fit, aeque habendus ac vocandus Climacteri
cus, atque ille quo fit deterior ftatus ex me
liore. Non poteft dici quantum hæc abfurda
fint ac falfa.Annos morborum legitimos Hip
ocratis Clima&tericos efle contendunt, &
É mutationem tam in melius quam in
pejus. At climacterici anni, ut diximus, non
funt tantum morborum,fed infortuniorum,&
aliorum accidentium quæ extrinfecus homi
nis vitam incurfànt, ac tenorem ejus profpe
rum aliqua adverforum labe infufcant. Com
prehenduntur & his advcrfae valetudines quae
fi periculum vitæ afferunt, annum eum intra
cujus fpatium incidunt, clima&tericus ut fit
ac dicatur, efficiunt. Nam Clima&terici ap
pellantur ne morborum quidem ut illi ah
ni legitimi Hippocratis, fed præcipuè alio
rum infortuniórum , qua pericüla viia fortuna
rumque hominum vocat Agellius. Secundum
Chaldæos & Ægyptios Decani hos Clima&c-
res faciebant. Qüi Decani tefte Firmico lib.
1 v. cap. x v 1. magni erant numimis ac pote$tatis ,
perque ipfòs proffera omnia atque infortunia decer
mebantur. Singula figna ternos ejufmodi De
canos habuere, ita uttriginta fex Decani om
nem Zodiaci pofliderent circulum. Per eos,
Necepfo,auétore eodcm Firmico,omnia vitia
valetüdinefque colligebat. Infortunia inipfis
Clima&teribus vel Clima&tericis annis deccr
B InCIC
1$ D E A N N 1 s
nere exiftinabantur Decani. Terni erant in
fingulis fignis Zodiaci, in Zodiaci circulo to
to triginta fex. Firmicus, ut ex libris verba
cjus legenda funt : Triginta fex itaque Decani
omnem Zodiaci poßident circulum , ac per duodecim
figna i$te Deorum numerus, id eft Decanorum,dividi
tur. UInicuique Decano Clima&teres tot ad
fcribebantur,quosClima&ericos annos habe
bant proprios qui fub illo Decano nafceban
tur, ut infra pluribus di&uri fumus. Non pcr
periodos certas aut revolutiones feptenaiias
illi clima&terici colligebantur, fed proinde ut
quis illum vel illum horofcopum in genitura
habuiffet. Nam Horofcopus Ægyptiis Deca
nus eft, ut in illo verfu Perfii: -gemino,
Horofcope varo Produci genio.
Horofcopum de genethliaco ipfo qui genitu
ras infpicit perperam viri do&i accipiunt.opa
*®7r©-, %3c, 3exxwàs, fynonyma fufit. Exem
pligratia cum tres fint in Ariete Decani, pri
mus Decanus Chontare vocatur Ægyptiacè,
Clima&teres habet o&o,quartum annum,no
num, duodecimum, vigefimum primum, tri
gefimum tertium, quadragefimum nonum,
quinquagefimü fecundum,fexagefimum quar
tum, & feptuagefimum quartum. Duo in his
tantum funt feptcnarii, vigefimus primus, &
quadragefimus nonus, nullus ndvenarius ,
reliqui omnes nec novenarii nec feptenarii.
Secundus Decanus Arietis cui nomen Chon
- tachre,
 C 1. 1 M a c r E R 1 c 1 s. 19
tachre, duodecim habet Clima&teres, fecun
dum annum,feptimum,decimum tertium,de
cimum nonum, vigefimum quartum, trigefi
mum fecundum,trigefimum nonum, quadra
fimum primum, quinquagefimum fecundum,
fexagefimum fextum , fcptuagefimum pri
mum, & o&ogefimum fextum. Nullus in his
feptenarius præter feptimum. Tertins Deca
nüs nominatur Sicet. Duodecim & illi clima
&eres adfcribuntur, feptimus annus, unde
cirmus, decimus nonus, vigeGmus o&tavus,
trigefimus tertius, trigefimus quintus, qua
dragefimus, quinquagefimus fccundus, fexa
gefimus feptimus, feptuagefimus quartus,
o&ogefimus o&avus, nonagefimus feptimus.
In hoc numero foli tres feptenarii, vigefimus
primus, vigefimus o&avus& trigefimus quin
tus.Reliqui novem non funtfeptenarii.lta de
reliquorum fignorum Decanis , ut in pro
greffü crit dicendum. Ipfà etiam experiéntia
& ufus hoc refutant,perfeptenarios quafi Cli
ma&ericos annos ÉÉÉ recurrentes gravia
pericula homines incurrere vel vitæ vel for
tunarum. Quamvis hoc daretur pcr omnem
vitam feptimum quemq; annum periculofum
& velut xeXaiuov effe,& xxuuzxtnea*g* vocari,
ne fic quidem xeaaiuav dierum , menfium &
annorum quos Medici in morbis obfervant,
comparatio cum clima&ericis re&e poffet in
ftitui. Nam primum non morborum tantum
B z ' cli
2O D e A N N 1 .s
in Clima&teribus vel Clima&tericis annis ha
betur ratio, fed etiam fortunarum. Deinde ta
metfiClima&tericis folae valetudines & mortis
pericula timenda viderentur, non proptcrca
ze/zwou illianni dici poffent eo fenfuquio xeA
aiu8s annos in morbis agnovitHippocrates,cü
diebus & menfibus xeaaiuouc. Magna quippc
in utrifquc differentia cernitur.In diebus Xe/-
aiuois & annis xeÂαις ipfâ ex ftatu morbi per
certas notas,&magisadfalutem quam ad mor
tem, conficitur.Tunc enim fàlus ferme defpe
ratur cum aut xeÂαις omnino non fit die xeaai
μω , aut minus plena fit. Quod igitur xeìzus
morbi fæpiffime diebus imparibus & maxime
feptenariis procederet, inde obfervatio faéta
& ex obfervatione do&rina. Crifis denique
morbi Avauv fignificat,non tantum in die,fed&
in mcnfe & anno xeaaiuy. In anno vero Cli
ma&erico contratria fiunt. Non enim propric
affert liberationem periculi Climaéter,fedpe
riculum vel periculi formidinem.Non exipfo
quippe periculi genere colligitur eum annum
effe Clima&tericum quo quis in id periculum
incidit, fedexgenituræ themate Genethliaci
computatione comprehenditur. Ut apud Pli
niuml. 11. Epift. ult., de matronaRomana quæ
cú ægra decúmberet,Regulus ad eam acccffit,
& rogavit quahora effet nata, ut inde ci pof
fet pronuntiare an Clima&ericus hic annus
ejus eflct. Quo die, inquit, qua horamata effet in
terr®
 C 1 1 M A c r e R 1 o. 1t

terrogat. Vbi audivit, componit vultum , intendit

oculos, movet labra, agitat digitos, computat nibil,
nifi ut diu miferam expeétatione fuffendat: Habes
inquit, Climatlericum annum, fed evades. Ex diei
igitur & horæ natalis obfervatione quis cui
que foret annus Clima&tericus conftabat,non
ex ipfius morbi aut periculi ratione quod
quifque in aliquo vitae anno incurrebat. Si e
nim ex thematis colleótione conftaret cfTeCli
ma&ericum annum ægroti, in quo labora
bat , tum periculum ex eo morbo majus de
nuntiabatur quam fi non effet. Si autem cer
ta ratio Clima&teruma in omnibus eadem cen
feretur per certas annorum periodos, non
opus fuiffet ex gencfi cujufque colligere qucm
proprium fibihaberet Clima&ericú.Nec Re
gulus interrogaffet Veraniâ qua die &quahora
nata effet, fiad colligendum ejus clima&eri
cum fàtis fuiffet noffe quem annum vitae age
ret.Verbi gratia,fi feptenarii omnes anni om
nibus funt Clima&terici,fcire tantum opus ha
beo quotum annü agat ille qui graviter jacet,
& tum in promptu eft mihi dicere an feptena
rius fit,& an tanquam in Clima&erico confti
tutus extremum ex eo morbo periculum for
midare debeat. Sed nec locus Agellii quem
adhoc citant ut probentunicuique feptimum
quemq; vitae annum effe periculofiffimum, &
maxime metuendum, & xeäzιμον,id quod vo
lunt cvincit.Docct cnim tantum eo VarroCli
B 3 ma£te
2. ?. , D e A n N 1 s
ma&teras graviffimos quofq; effe feptenarios.
Pericula quoque vitæ, inquit, fortunarumque homi
mum , quæ Clumaéteres Chaldæi appellant, gravißi
ma quæque fieri affirmat feptemariü. Hoc nimi
rum voluit Varro, cum varii fint Clima&teres
fiveClima&terici anni,nec iidem omnibus,fed
ex omnibus numeris, fi qui fint qui cadunt in
feptenarios,eos effe longe graviffimos & peri
culofiffimos. Ut ecce duo fint quorum alter
fexagefimum tertium habeat vitæ annum pro
clima&tere , alter fexagefimum quartum aut
fexagefimum fecundum,illc quihabuerit fexa
gefimum tertium pro clima&erico difficilius
cvadet, & cum majore periculo co anno æ
grotabit, quam cui fuerit fexagefimus quartus
aut fexagefimus fecundus clima&ericus. Idem
erit de eo cui feptimus erit clima&tericus &
cui oétavus. Idemq onmnino de aliis omnibus
feptenariis aut etiam novenariis Clima&eri
cis. Sed fi quis putaverit nullos omnino ef{è
clima&tcras velClima&tericos præter novena
rios aut feptenarios, in graviffimo verfatur er
rore. Periculofiffimi (unt omnium clima&e-
rum novenarii & feptenarii anni, fed non fo
li Clima&terici. At in morbis feptenarii dies,
menfes & anni non funt maxime periculofi,
fed fi fint ut oportet xeäaiuo , morbum fol
vunt non intendunr,cum feptenarii clima&te
rici contrarium faciant,pericula quippe inten
dunt. Nunc locum Hippocratis videamus ex
quo
 C 1. 1 M A c r E R i s. 23
uo adftruunt Clima&ericos annos illi notos
manifefte fuiffe.Graeca fic habent: A'πίλκιμς 3
3 vooruar©- aëx av y£vouto eius, &, χονίμὴ κμάgn,
εδε χύ2?χη γένοιτο Ἀν μ*ι έν αγόνω *ίμâ?? *, μwi,
ύτw 5 )•viuœ.Exintcrpretibus alii yóviuov %uápwv
reddidere imparem diem, alii legitimum. In
fequentibus meminit aliquot locis, yoviu«
*iuipnc , Panvbs Rgj irss. Item ἀγένε ίτες & &;*-
vv *iuignc. Dicit ibidem qui moriuntur neceffe
effe eos mori yoviuæ $uâpa , και χονίμω μην κα\
3oviu« ird. Hic non licet vertere , die legitimo,
memfe legitimo, &anno legitimo. Melius illi qui
reddidere, die impari, & menfe impari, & am
no impari. Hoc enim ille vult dicere. Nul
la quidem in vocibus χιιμ©- & &;oy©- paris
aut imparis numeri per fe notio, fed ex doétri
na Hippocratis cum idem dies qui y%vgg- ipfi
eft,fit etiam impar,ex eo pofuit γόνιμον pro im
pari, & contrarium quod eft, &yovov pro pari.
Hæc di&tio yóvuu©- aliquando ponitur pro
eo quod eft yvfiag-, fed &yov©- co fenfu non
dicitur de eo quod eft contrarium τὸ χ•waiy.
Non igitur %wuov pofuit Hippocrates pro
yvwaig.TApud Ariftophanem χονιμ©- at in **;
dicitur pro optimo, egregio, & lcgitimo vcl
naturali poëta:
ráviuov 5 munrtJ a* 8z &po* á.
. Scholiaftes vetus interpretatur, φντικὸν ἐνα ἐ,
μὴ θε£ia auévov ; yevvnlixêy. Inventionibus ni
mirum & fi&lionibus fœcundum, & non coa
B 4 &tum
 " - * - * - - - s
- - -- - --• _• • c* si-s ===u=s muu-ττττ

- - --- -- --------- ---------=-==s •

- - --- - - ------- se--- --- _**_*_*_**
- - •- • •-<* - - - -*--*-rur . -~ §-. -*-
- - - --- --- --•-•***•• *• -*--*•**• Jiir…-
--- -- ----- *<*• ~ -*<>- N*J *•*•-*- *-=*=* JI
- - - - .
- s* *- •..*••**k*m re <*> -r>- - -

-•• -• --- -* *•• uu **t* -• -***uunt, …*.*…- - -

- -

'*- _ - - -- ---* _ -…*•… • - -** - - <*t …i<S …-

-

- -
- -

-> --- -•-•>-> • -i •*• --- <!--:*■*>rcus •…•-

*-> • - •• ••••…• -* * *-***- lurn … ….

-
- - - -- - • -*- -*- - -
-_ -
….**ri*-
-* ie <c<-
-

• - _-- … _ … _• •••*… *Jt…u … nJ

--- - - S -
• •…s … -:-• -v--:~: <i<-r-Jó
-

* • -•-- --- ---• J*- ** ***<-****r** S > i

- *•- -- "- -- --- *•* >-*-*- *-ss- •s; Sc
- -• - •*- ------ . - … –. <*ncrr*c> , * C
-

-.. • --- as • s- * * scs***c J-itu

… - - - - - • • • • • *• *•-• • *.…… It< J… iIlQ

… ••--• - - -> *---- --•• sn**<s-c<rcc **•

- -•• - • • -• •>-> • ***• -au*a*r. S. **a*s*
- w

<< ~- … • • • • • -> ----- -==* , * ~* ar* -

-

• • • •J*- - … -• ir .svs ***>5o

_- v, - - -

- - • - -
-
- • *_
--- - • • • • -<• r • , s***-
**;
-• • • - - - - •• • • • •• - -*-• -^- **s*

- - -- --- … -…•-• • • • •*--*• -*-

-- --•• •• … • • •--• - *** **p***,
•-• -•• -*-•• • -:j*u- mum, &me
* …-•--- -- --- --^. r<in ma:* s*f.
~sius *s -ss- rss<> $$. ppo
CI3IIS
 C L 1 M a c r E R 1 c 1 s. n5
cratis accommodatius. Quod & confirmat
apertiffime Cclfus his verbis lib. 111. cap. 1v.
Eft autem alia etiain de diebus ipfis dubitatio, quo
miam antiqui potißimuum impares fèquebantur, tof
que tamquam tumc de agris judicaretur xeaaiusς no
minabant. Hi erant dies tertius, quintus, feptimus,
monu» , undecimus, quartusdecimus, ita ut fumm4
porentia feptimo, deinde quartodecimo, deinde wni &
vigefimo daretur. Et hæc de dicbus imparibus
qui Hippocrati%viuaι dicuntur, quia xe* riuos
funt, idcft xeXaws generant. Annos impares
fimiliter y^yiuv, appellavit & menfes, quia &
morbi judicantur mcnfibus etiam imparibus
& annis. Morbi enim qui dicbus non judi
cantur, menfibusfolent judicari. Non de pri
mo aut altero menfe id accipicndum. Ecce
enim intra primum & fecundum menfem ad
huc dies fumuntur ad judicandum. Nam Hip
ocratcs Aphorifmo
xxxvi. lib. iv. in febre
É fudores ait e(fe fàlutiferos.qui
die tertio proveniunt,quinto, feptimo, nono,
undecimo, quarto decimo, feptimo dccimo,
primo & vigefimo, feptimo ac trigefimo,pri
mo actrigefimo, & trigefimo quarto. Adhuc
igitur in febribus dies trigefimus quartus,alte
rius nempe menfis quartus,intcr dics xeaaiuw*
numerabatur.Etiá trigefimus feptimus&qua
dragefimus inter dics xe/aiu8s locum habent,
quorum hic fecundi menfis decimus, quem
poftrcmum cffe volunt corum quibus acuti,
- B 5 morbi
24. D e A N n 1 s
&um, fed in cujusverfibus naturalis pulcritu
doaffurgit.Vetus auétor de planetaMartis,&í-
e/ov cffe dicit ® ;6vvuov τύe, aerium & naturalem
ignem. Ita yäviäG- j&c dicebatur 3 yv*au$- , ge
nuinus, qui ab adoptivo , ejaavunr$ diftingui
tur,ut notat Hefychius. Sed yoviuw iuie9v &
μένα & άτ©- apud Hippocratem ncque natu
ralem diem menfem aut annum, neque legiti
mü fi fortelicet exponere.Impar eft dies men
fis & annus. Cur impar? Quia imparibus dic
bus xeìa*; morborum plurimum ficri cenfuit.
Eos yoyiu8s vocavit quia generarent atque ede
rent figna per quæ de eventu morbi poffetju
dicari. Quia notis criticis fœcundi effent.Có
tra qui nullum fignum producerent ex quo de
falute aegri are$yvwgis fieri quiret, cos ἐγένες &
fteriles appellavit, ut qui nihil genitarent, ac
nullam falutarem notam proderent. Quia ta
les voluit effe omnes dies pares, ut è contrario
omnes impares* xpiaeoygenitrices,idcirco yo
víus, de imparibus fempcr ufurpavit, & αγόνες
de paribus. Hefychius, yovium ἀμάgn , % z€aos*
8, aix &gt;©-. Erotianus in Lexico Hippo
άratis, yóviun iu£e9., awti ? *&fìì, i7r(5j«gù
«w&i{a) ju£paa ös J%izTtxv xeXavov τυγχανεαι
Agò %yvw/xzi ?iyg)- ojfeaius 33a, 8, γόνιμον μί
va * wêwfàv xax&v. Dies genitali, pro impari,
quia utplurimum dies impares aliquid boni geme
rant. Vnde & gemitalem menfem imparem vocitant.
Non potuit melius nequc ad mentcm Hippo
CIaI1S
 C L 1 M A c r E R r c 1 s. 2$
cratis accommodatius. Quod & confirmat
apertiffime Celfus his verbis lib. 111. cap. iv.
Eff autem alia etiam de diebus ipfis dubitatio, quo
miam antiqui potißimum impares fèquebantur, eof
que tamquam tunc de agrù judicaretur xeaaiu8s no
minabant. Hierant dies tértius, quintus , feptimus,
nomus , undecimus , quartusdecimus , ita ut fumm4
potentia feptimo, deinde quartodecimo, deinde wni &
vigefimo daretur. Et hæc de diebus imparibus
qui Hippocratiyóvuuou dicuntur, quia xe %aiuos
funt, idcft xeXaYs generant. Annos impares
fimiliter yoyiuv, appellavit & menfes, quia &
morbi judicantur mcnfibus etiam imparibus
& annis. Morbi enim qui diebus non judi
cantur, menfibusfolent judicari. Non de pri
mo aut altero menfe id accipiendum. Ecce
enim intra primum & fecundum menfem ad
huc dies fumuntur ad judicandum. Nam Hip
É Aphorifmo xxxvi. lib. iv. in febre
aborantibus fudores ait effe fàlutiferos.qui
die tertio proveniunt,quinto, feptimo, nono,
undecimo, quarto decimo, feptimo dccimo,
Primo & vigcfimo, feptimo ac trigefimo,pri
mo actrigefimo, & trigefimo quarto. Adhuc
igitur in febribus dies trigefimus quartus,alte
rius nempe menfis quartus,inter dies xeaaius*
numerabatur.Etiã trigefimus feptimus&qua
dragefimus inter dics xe/aiu8s locum habent,
quorum hic fecundi menfis decimus, quem
Poftrcmum effe volunt eorum quibus acuti,
- B 5 morbi
9t D E A N N 1 s
morbi judicantur. Immo fexagefimum etiam
nominatHippocrates qui in morbis acutis fo
let fumiad xeÂαιν.Sic enim fcribit in libello de
diebus judicialibus: éx 5 τ&των* δάζωντeuz
vestjos , άτι ποyae9*9$vjov, €τι ἐγκεςτέοι.
Trigefimus integrum unü menfem abfolvit,
{exagefimus, duos. Ergo adhuc per diesjudi
cari morbos exiftimavit Hippocrates in fine
menfisfecundi, ideftultimo ejus die. Et fa
ne fi vera eft interpretatio 3 yoyius μηνός apud
eundem Hippocratem de menfe impari, non
ante tertium menfem per menfes póteftjudi
cium fieri qui primus eftimpar, ut tcrtius dies
inter xeaaipws. Idque videtur ipfe Hippocra
tes eodem loco confirmare cum fcribit, poft
fexagefimum diem, id eftalterum, menfem, fi
morbus adhuc duret, necillo ultimo fecundi
menfis die definat, ftatum febris ad longos
ac diuturnos morbos referri debere, 3 raw 5
inquit, τ&τες <£} >?19 u$s &arep6a\n +€ovin
#3) y}verau x&%ασις 3 ztvg*rg. Diuturni er
go morbi qui non definunt fecundo menfe,
fion amplius diebus fed menfibus judicandi,
Proinde falfum quod notarunt doétiffimi rei
Medicae, in definitionibus fuis, vigefimum &
centefimum conftituiabHippocrate omnium
dierum criticorum fincm fupremum, & dein
ceps non diebus fed mcnfibus crifes numera
ri. Atqui vigefimus ac centefimus dies qua
tuor menfes integros efficit, Hic quartus ita
quc
!
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 27
que menfis fic in menfibus xeuoiuous compu
tari debet , ut dies quartus, inter dies xea
aiu«; locum habet. Nec Galenus quem ex fc
cundo z£ xeaaiuov Kuepów ad hoc citarunt
id dixit, fed locum adduxit ex primo Epide
miarum , quo Hippocrates in gcnerc omnes
periodos quae de ægrotis judicant, recenfuit
tam pares quam impares. In paribus nume
randisâ quarto die incipit & in vigefimum &
centefimum definit. IIae/33»; fimpliciter ap
pellat, τὰ ἐν >eäovs xe/w«w*. Prima periodus
dierum eftâ quarto ufq; die ad fexagefimum,
altera menfium à fexagefimo ufque àd vigefi
mum fupra centefimum. Quinimmo Galenus
in eodem libro dicit Hippocratem in catalogo
dicrum xeaaiuwvufque adfexagefimum merito
proceffiffe, % £% 3) xaw τά x2rwaöya * xeaai
μων ἄμεgöv * x3 tj 7r£oy•• sixôv âœ, tùs &£w«95);
*iuipax are9i3n 3edvrwv. Ultrafexagefimüigitur
diem non amplius diebus, fed menfibus judi
cari morbos tradidit.Caeterum de diebus xea
siuous nihil nunc ad nos, neq; ad quæftionem
quam hic ventilamus. Quae Mcdicorum funt
tra&ent Medici. Quaeritur an Clima&ericos
annos noverit Hippocrates, immo& menfes.
Nam & menfes Clima&ericos haud fecus at
que annos ex illo Hippocratis loco adftruunt,
voluntq; interpretationibus legitimi & 1llegitf
mi,fic enim + γένιμον & áyovov placet illis reddi,
aptiflimc Clima&cricos mcnfcs & annos de
- figna
 28 D e A n N 1 s
fîgnari, & easfententias re&c explicari quibus
Hippocrates menfes atque annos Clima&te
ricos patefecit. lllegitimos ergo menfes & an
nos effe intelligendos ftatuunt omnes alios
ræter Clima&ericos in quibus non ita fre
quenter aegrotare homines contingit. Nam in
Clima&tericis, inquiunt, naturæ quadam ne
ceffitate ægrotare folent, in aliis vero nulla
invenitur interna vis ac neceffitas quæ ægro
tare cogat. Hæc omnia fummam imperitiam
produnt non folum fuper annis Clima&teri
cis qui nplli apud Medicos fuere cum foli eos
Mathematici noverunt , tum fuper menfi
busClima&ericis qui fiulli apudhos,nulli ccr
te apud illos, tum etiam fuper Hippocratei
loci expofitione cujus mentem ita viderunt,
ut cæci folent folem. Si menfes fuere Clima
&erici apad Hippocratem,certe eidem notos
fuifTe oportet & dies clima&ericos. Æque c
nim v€433sc menfium xeaaip.sc conftituit, ut
dierum. Neceft ratio ut menfes xe/a uou qui
bus morbi judicantur pro Clima&tericis ha
beantur, & pro talibus dies xe/aiuot non de
putentur. Præterea cum velint menfes & an
iios effe Clima&ericos, velim ipfe fcire an ali
ues menfes ftatuant Clima&tericqui non
É annorum Clima&tericorum, anosejufmodi
menfes quos appellant Clima&tericos annis
quoque includant Clima&tericis ? Si alios fta
tuunt menfcs Climaétericos quam annorum
Cli
 C l 1 M a c r ■ R I c 1 s. 29
Clima&ericorum menfes, nugas agunt. Quis
enim eorum unquam meminit? Si agnofcunt
annorumClima&tericorum mcnfes quoq; effe
ac dici Clima&ericos, etiam validius nugan
tur, & magis adverfàntur fententiæ Hippo
cratis qui ut dierum xeaaiuov periodos diftin
guit à menfium periodis quibus aegri jndican
tur,ita ctiam annorum yoviuav certas periodos
conftituit quibus morborum liberatio contin
gat,quiahoc modo anni ficvideantur effe xeù
aup.o,,ut menfes funt & dies ad xeiaiv morborü
efficacesac potentes.Si rem vero exMathema.
ticorum hodiernorum fententia decidamus,ut
vulgo putant,non eft ullus clima&ericus men
fis , fed anni duntaxat ita nominantur. Ratio
in promptu eft. Si quis in anno Clima&erico
grayiter decumbat & periculofe, non eft ne
çeffe, ut hicilli proprius Clima&ericus videa
tur, per totum annum eum ægrotare. Si vel
menfe uno jaceat,immo vel aliquot diebus,fi-
ve fatis concedat,Gve difficulter ex morbo an
cipiti evadat , propter hunc morbum annus
hic ejus clima&tericus dicetur. Non enim
menfis. Certe fi menfis, dies etiam vocandus
erit Clima&ericus. Quid fi intra diem unum
raptus fuerit ? Hoc enim vel ad annum Cli
maάcricum pertinet. Quid fi gladio occifus,
ftrangulatus, merfus, combuftus ? Haec om
nia intra unum diem fiunt,immo veluno horae
momcnto. Ergo hora etiam aliqua erit Cli
ma&te
3ò ID E A N N I s
ima&crica. At momentum illud vel hora vel
dies vel menfis & quodcunq; tempus quo ali
quis in gravem morbum aut periculum incidit,
üt annus intra quem haec illi accidunt Clima
&ericus fit efficit. Vel,quod verius,eft in annis
clima&tericis gravia illa vitæ fortunarumq; pe
ricula hominibus folent evenire. Certum eft
quidem ex VettioValente Antiocheno, effe &
Clima&teres horarum & dierum & menfium
ad trigefimam lunæ computandos, fed hoc
non efficit ut horæ illae, dies, & menfes, quo
rum funt clima&teres, iidem fint cum horis,
diebus & menfibus crifimis, ut infra pluri
bus explicabimus. Haec longe fane abfunt
ab Hippocratis fententia quæ verbis jam ci
tatis ex fecundo Epidemiarum fe&ione fexta
expreffà eft. Interceptio morbi fieri non po
teft nifi die yoviu* , ncc principium fieri nifi
die & menfe &;€v£,& anno yoyiug. Si annus
hic γένιμ®- eft clima&tericus, cur dies yoviun
non erit clima&tericus ? Quod autem princi
più morbi ficri vult Hippocrates anno yoyiu?,
fiClima&tericus intelligatur, ineptum id erit
& infulfum,falfumque, quafi folo anno clima
&erico morbi principium fiat. Quid erit de
£ne morbi ? Solis ergo is continget annis illis
qui clima&terici non fuerint. Cum dicat Hip
pocrates principium morbi fieri anno yoviug,
an ex eo fequitur folutionem incidere in an
num &yovov ? Atqui multi morbi annis impari
bus
 C l 1 M A c T E R. 1 c 1 s. 3*
busfolvuntur, ut feptenariis. Non igitur hoc
voluit Hippocrates, incipere morbos annis
imparibus, & definere paribus. Sed morbi
principium non fieri poffe in anno impari.
Solutionem etiam impari contingere vel ex eo
planum eft quod feptimo ætatis anno plurimi
ímorbi quibus infantia obnoxia fuerat, finiun
tur.At rurfus nonnulli quibus pueritia labora
verat, pubertate quam in fecundo gradu col
locat Hippocrates, id eft quarto decimo æta
tis anno, finem accipiunt, qui cft annus im
par. Nam quartum decimum diem in perio
áis %%οις numeravit. In fœminis praecipue
multæ ægritudines pubertate deponuntur.
At illæ ut plurimum puberes fiunt anno duo
decimo, qui annus eft &pti@-.Non igitur om
nes morbi qui annis judicantur, anno impari
folent terminari, ut nec omnes menfibus im
paribus, nec imparibus diebus. Ecce enim &
quartus dccimus dies qui inter xeaaius, maxi
me potens,par eft,non impar.Vigefimo quoq;
maximam virtutem idem Hippocrates tribuit
ut quadragefimo & fexagefimio. Experiodis
menftruis quibus finiuntur morbi par eft a
pud Hippocratem menfis quartus quivigin
ti & centum diebus conftat. Idem ergo &c
de annis. Quid plura ? Ipfe Hippocrates pe
riodos omnes tam pares quam impares ad
morbos judicandos efficaces hoc modo re
cenfuit in prima Epidemia. De paribus has
Iς•
 32. D e A N N 1 s
rcfert, quartam, fextam decimam, decimam
quartam, decimam octavam, vigcfimam, vi
gefimam quartam, vigefimam o&tavam, tri
gefimam, trigefimam quartam, quadragefi
mam,fexagefimam,oétagefimam , vigefimam
& gentefimam. Habes hic quatuordecim Te
ea33 sc xeaaiu8c. Quæ vero ex imparibus ju
dicant, iftas enumerat: Tertiam,quintam, fe
ptimam,nonam,undecimam, decimam fepti
mam, vigefimam primam, vigefimam fepti
' mam, trigefimam primam.Ubilonge paucio
res habes quæ judicant, impares quam pares.
Novem hæ quippe numero funt, cum pares
dccem & quatuor pofuerit. Præterea quartus
quifquc qui non folum par eft fed ex duobus
paribus compofitus,efficaciffimushabetur,ut
pote cujus adje&ione omnes numeri dierum
criticorum crefcantufq; ad centefimum ac vi
gefimum , qui ultimus eft circuitus dierum
menfiumque judicantium. Quartus autem
adjeétus ufque ad illam fummam modo pares
numeros efficit, modo impares. Sic enim pro
ceditur, à primo ad quartum, â quarto adfe
ptimum,à É ad undecimum,ab undeci
mo ad decimum quartum, â decimo quarto
ad feptimum decimum,ab hoc ad vigefimum.
Qui non folum potentiffimus inter criticos,
fed etiamipfo vigefimo primo haudpaulo po
tentior.Nam & is duplicatus quadragefimum
reddit, & triplicatus fexagefimum, qui eft ul
timus
 C L 1 M A c r'e R 1 c 1 s. 33
timus dierum judicantium. Quadriplicatus
oétogefimus ,.& fextuplex factus vigefimus
& centefimus. In numero autem imparium
xe/aiuav, non omnes imparesjudicant, ut ne
que omnes pares in numero parium locum
habent quibus judicandi poteftas eft. Nam à
primo ufque ad vigefimum, qui par eft &ju
dicat, ncque fecundus, neque octavus, neque
decimus, neque duodecimus, neque decimus
fextus , neque oétavus decimus judicandi
pollent facultate. A vigefimo ad centefimum
& vigefimum folos pares qui xeXaiuo funt fu
pra enumeravimus,reliqui omnes medii, funt
plane xe/aros exfortes. Sic à primo ad vigefi
muni primum non omnes impares vim ha
bent xe/ùz*». Nam neque nonus nequc ter
tius decimus in eo cenfu numerantur. Sed ne
que omnesqui judicant tam pares quam im
pares eadem virtute præditi funt. In febribus
acutis duo potentiffimi obfervantur, feptimus
& quartus decimus, hic par, ille impar. Qua
rum differentiarum nullâ ratio probabilis red
di potcft. Sed quod fuper his obfervatum eft
ab antiquis, id experiéntia docuit. Si folos
impares hanc efficientiam habere compertum
cffet, ratio id aperuiffet ex vi ipfà numcrorum
imparium, juxta Pythagoreorum fententiam.
Caeterum cum & paribus fua vis fit ad mor
bos judicandos, fiarum obfervationum fola
fuit magiftra Expcrientia. Dicit quidcm Ga
'C lenus
 34. D e A N N 1 s
lenus lib.ii.ve* *u£póv xevaiuov, partim x3ya,
partim iu* e**,partim etiam ratione fimul &
, experientia hæc fuiflè prodita. Ego vero ex
erientiæ totum tribuo. Et magna ratio mo
vit Afclepiadem ut diceret non in ullo dic
quia par imparve effet,vel majus vel minus cf.
fe periculum.Neque fane ex do&rina Hippo
cratis aliud, fi reéte quæ docuit æftimentur,
videtur adftrui poffe, cum & parcs & impares
tam dies quam menfes inter judicandi poten
tes agnoverit. Immo etiam annos. Et fal
fum quod notavit Valefius, cujus & fenten
tiam alii fequuntur, menfes & annos effe con
jungendos , at dics feparandos. Nam im
pares rmenfes & annos in morbis effè legiti
mos non pares, ideo morbos fieri folere in
diebus omnibus, finiri vero non nifi in criti
cis & imparibus. Diximus jam fupra ex do
ctrina Coi fenis morbos qui menfibus judi
cantur, non folum imparibus menfibus fed
etiam paribus finiri. Nam quorum dies criti
cus eft o&ogefimus,tertio mcnfe,id eft impa
ri finiuntur. Qui vcro vigefimo & centefimo
judicantur,certum eft eos terminari menfepa
ri, id eft quarto. Annis quoque paribus mul
tos morbos deponi in fupcrioribus oftendi
mus, ut illos qui pubertate finiuntur tam in
viris quam in fœminis. Haec cum ita fint,cum
dixit Hippocrates in fecundo Epidemiarum,
morborum &ti^^Jay non fieri nifi ju£g* yovi
- - M*,
 C l 1 M A c T'E R 1 c 1 s. - 35
p.*, quod reddunt ; die legitimo, planum eft
non debere intelligi de die tantum impari,fed
etiam pari. Ex Hippocrate quippc liquet non
folos dies impares eflè ad xeXaiv legitimos,
fed etiam pares. Tóvuu©- autem non poteft ex
vifua,&cnotione propria fignificareimparem.
uod videriverum pofJet, fi nulli dies mor
bis judicandis idonei cffent præter impares.
Scd cum & pares eadem vi polleant,vox yévi
μος omnem diem,five par fit five impar,figni
ficat qui modo xeXauu©- habeatur. Hoc enim
proprie denotat hæc dictio, id quod alicujus
boni & fàlutaris figni y€vynìxév cft. Ex aequo
habent hanc yovtujtn% dies pares & impares
quibus facultas morborum judicandorum da
ta eft.* Hoc igitur vult Hippocrates, non nifi
die xeaaiuæ & xeyasos y€yvna«$, qui γόνιμ©- ei
dicitur,morbos deponi.Atquipar &impar xpi
aug- & y£viu@- ex æquo datur. Non om
nes quidem dics pares,aut impares%viuo, funt
& xeaaiuoi, fed ex paribus certi, & ex impari
bus quoque. Hi funt ex utroque gencrc qui
bus morborum &rjxwv/av fieri affirmavit Hip
pocrates. Eodem plane fcnfu & menfis yv
p.©-, & annus y<viuG- eidem Hippocrati di
citur,non impar tantum fed etiam par, hoc eft
omnis menfis & annus ad morbosjudicandos
& finiendos efficax, & liberationis aut mor
tis yevywlwés. Sic exponenda ejus verba ex ca
dcm fextafe&ionc libri fccundi &n3nuów quae
C . fic
36 D E A N N I s
fic habent, ἐκδοx 9vhaxd, awxyxn *£ fu£g« y«-
viuf , xgi Panvi χονίμω {9} ἐr yoyiug. Quacum
que moriuntur, neceffe eft ut id patiantur die legiti
ma , & menfe legitimo & anno legitimo. Quod
non folum de die, menfe & anno imparibus
intelligendum eft, fed etiam de paribus,dum
modo fint ex numero illorum quibus vim ju
dicandi affignavit Hippocrates. Nihil fàlfius
effet hoc aphorifmo,fîde folis imparibus die
bus,menfibns & annis acciperetur, ut ipfà ex
perientia monftrat. Nam quotidie mori vi
demus homines diebus imparibus, menfibus
& annis. Sed ut dies & anni & menfes critici
funt tam pares quam impares, ut xeìoris morbi
& liberatio in his & illis contingit, ita & mors
quæ & ipfà pro xeXo?. Nam & xaxe, &; dicun
tur qui moriuntur. Galenus: λ£y€3) μ% §v ¥ tù
860 regov, ojs Røù T£333 ev eigntaa , onuaavog %ov, .
8x, 3 zw%sig μόνον, ἀλα και Σατν%wòv x£xej&;.
Non qui fervatus eft folum, fed qui obiit ju
dicatus dicitur.Dies ille tum decretorius Latinis
dicitur, ut ante docui. Iifdem ergo diebus,
menfibus & annis quibus homines ex mor
bo evadunt, etiam pereunt, utroque xeÂατως
genere. Quod fit diebus xeaaiuous five yovi
puoic, ut ab Hippocrate hic vocantur , tam
paribus quam imparibus , itidem menfibus
& annis. râviu©- itaque non eft impar dies
vel menfis vel annus, fed quicunque xe/zw in
morbis potcft parere, Dics impares • ;;;
- 1C1CIMA
 C L r M. A c r E R 1 c 1 s. 37
idem Hippocrates folet vocare, ut pares >£-
Âsc,utin primo Epidemiarum ubi omnes enu
merat zۥ 338* dierum xeaaiuav, qua parium,
qua imparium. igi 5 τ€στη τόν, xeXaiu %• vöv
<€• 8• v * êw oiptiouoru xeAvsoróv τετεgtn. Item:
* 5 &, r3gi oéuos jai a€w38οισι xe/vva&v tf&tn
textn. Cum igitur 2plis; nominarit de pari
bus, & z€aa¥z3 de imparibus, & ex utroque
genere parium & imparium ibi enumerarit.
quicunque funt xeùziuot, in aliis locis hos yo
vius, confuevit appellare, nimirum tam pa
res quam impares, qui ad xev(; legitimi ha
bentur, ut xeäato, generativi. Qui de dic
bus folis imparibus, menfibus atque annis ea
verba Hippócratis interpretati funt,quod qui
cunque obeunt neceffe efteos in die legitimo,
& menfe legitimo, & legitimo anno obire.
id ita intelligendum autumant, ut plurimum
ita evenire, & non femper. Atqui hanc expo
fitionem ipfè refutat Hippocrates dicendo ,
aw&yxn. Quod neceffàrio accidit, non eft de
utplurimum contingentibus. Praeterea fal
{um id etiam ut plurimum contingere, ut qui
moriantur, diebus tantum,menfibus & annis
imparibus mortem obcant, cum æquc fit vul
gatum & frequens ut ægri fatis concedant in
die, menfe & anno pari.Qui de annis & men
fibus imparibus hoc urgent, ut feparentur â
diebus,idcirco id pertendunt quo Clima&te
tici anni iidem cffe vidcantur cum illis annis
C 3 legi
38 D e A N N I s
legitimis Hippocratis, qui & menfes ctiam
CIima&ericos impares comnienti funt quos
joviusc u)vx* ab eodem Hippocrate dici ha-'
riolantur. Ego vero illos poffum docerc,fru
ftra id eos effe ea gratia molitos, cum & veri
anni Clima&terici ut ab Aftrologis antiquis
Ægyptiis cx fiderum obfervatione &variorum
horofcoporum digeftionc introdu&i funt,
non minus ex paribus circuitibus conftent
quam ex imparibus. Nam ex trecentorum
quadraginta quatuor annorum Clima&teri
corum numero, qucm definierunt ad omnes
genituras , vix plures reperiuntur impares
quam pares. Ex ea enim tota fumma rcperio
centum & fexaginta unum pares. Impares au
tem, centum octoginta tres. Ita nunierusim
parium duobus & vigintimodo major eft quâ
parium. Pares & impares funt Clima&terici,
itidem pares & imparcs anni xegriuaι.An pro
pterea fequitur eofdem cffe ? Caufà, nomen,
ratio nominis, potentia & effeétus in totum
diverfà funt. An poffunt oftenderc apud Me
dicos dicbus,menfibus aut annis xeaaiuousCli
ma&tericorum nomen datum? Aut apud Ma
thematicos qui Clima&terici vocantur anni,
eofdem ctiam ab iifdem xeaaiu8s appellatos?
Nec afferri ratio fåne poteft cur annis & men
fibus quibus morbi judicantur,Clima&terico
rum appellatio conveniat, nec rurfus cur an
ni Clima&terici dici queant Critici, cum nul
lam
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. ,39
lam edant crifin. Præterea pares & impares an
ni qui morborum funt critici numérantur à
primo die quo æger coepit decumbere. At pa
res & impares Clima&terici ab ipfo natali die
computahtur. Morbus cft quemi judicant ac
folvunt dies, menfes & anni critici. Sanitas cft
& profper vitae curfus quem intercidunt Cli
maçterici.Poftremo annus in morbis xeXaiv, 3
non folvit morbü nifi eum qui praeccdente ali
quo anno coeperit. Nam qui annis judicantur,
primo anno incipiunt, tertio quinto aut fepti
mo definunt, vel etiam duodccimo, & quarto
decimo. Non certe idem cftannus qui inchoat
morbum & qui finit. Sic non idem dics eft
qui morbi crifin facit,& quo morbus incipit.
Annus vero Clima&tericus idem morbum gi
gnit, & cjus exitum praefiat. Intra unius anni .
fpatium initium ejus & finis concluditur. At
pcriodis annorum opus cft,mfenfiü & dicrum,
ut morbus in die aut menfe aut anno coe
ptus deponatur. Hinc xeati«g* *iusgåv &g %u*
vocat Galenus, & Hippocratcs trea33 ss xe/-
v$ov;. Non enim própric , ut jam diximus,
dies unus aut menfis aut annus judicium mor
bi facit, fed ipfâ comprchcnfio plurium die
rum, menfium & annórum. At unus annus fo
lus Clima&cricus infortunium fuum & cala
mitatem vel bono exitu vel malo terminat.Ad
fummâ Clima&erici Aftrologorumfunt, Cri
tici anni Mcdicorum. Solæ corporis morbofi
C 4 offcn
'4o D E A N N I s _*

fcnfiones & naturalia vitia adhorum curâ per

tinent & fcientiam,ac diebus,menfibus, atque
annis criticis judicantur.Adventitia vero mala
quæ ab aftris decerni putantur,ad Mathemati
corum praediétiones fpe&tant , & in annis cli
ma&tcricis accidunt. Nomen xgiaic apud Me
dicos tribus fignificationibus fumitur, una
propria , duobus impropriis. Proprie fi
gnificatfelicem morbi exitum, qui certis die
rum periodis ex certis fignis cognofcitur ac
Érædicitur. Tunc enim judicium fit de mor
vel de ægro â Medico, qui bona illi figna
effe & bonum eventum fignificare pronun
tiat Inde & impares dies minus effe pericu
lofos dixerunt, quia in his xe/rus ut plurimum
fieri foleret. Et ficintelligenda funt Celfi ver
• ba ubi dixit Afclepiadem dicere cum do&ri
nam illam xguaigov dierum repudiaret ut va
nam, nullo die quia par imparveiffetmajus vel mi
nus periculum effe, & interdum pejores dies impares
fieri. Nam,nonnunquam in ipfo morbo dierum ratio
nem mutari,fierique graviorem qui remißior effecom
fueverat. Nam & Hippocrates dixit in Aphorif
mis , Quibus imminct crifis, iis no&tem effe
graviorem, quæ paroxyfmum antecedit, diem
vero fequentem effe remiffiorem , j 5 Jrigow .
604)ogo rign óς άi τὸ πολύ. Quod perperam de
no&e fequente intelligunt & accipiunt, cum *
διάστxv abfolutc Græci foleant ponere pro die
fequente, tlwäriöox» nempe juíg&w. Phryni
- + ~ chus;
 C L 1 M A o T £ R 1 c i s. *4I
chus ; τί σ}i%ag ägäs u) tool.%ei; ttw yu£pzv.
Paffim apud au&ores Atticos fic pofitum rs
peritur. Unde& in Gloffis ; &ajax abfòlute
de die poftero. In proverbiis, & ;3 ci3«; ti τί
{1a ; &#18az. Praeterea eo loco Hippocratis
* Frigoz de fequenti noéte non poteft accipi,
nec Græci unquam fic loqui folent. Dies qui
de morbis judicant apud Medicos ab or
tu folis incipiunt & in ortu folis definunt.
Crìfis fit in illo die qui luce & noéte conftat.
Nox quæ præcedit diem xeäaiuov, hoc eft nox
diei qui præcedit diem xeAa*©-, folet effe gra
vior. At ; &näax remiffior eft, dies nempe pa
roxyfini critici cum fua pariter no&e. Non
enim folam no&em quae ke/rw fequitur levio
rem effe voluit Hippócrates diceré, fed totum
diem , ex die & noéte compofitum. Is efi
dies xe/anuos, cum noxquæ eum antecedit,fo
leat effe gravior:ipfe vero dies quo fit xe/ruc re
miffior. Galenustamen eo loco de noéte acci
pit quæ* xeäauv infequuta eft.Sed male. Dicit
ibidem τές αλeές χς *xpiatwv eis τὸ ἀγαθῶν τελέω
1£v. Hinc ergo proprie xeXais de bono valetu
dinis exitu. Impropric xe/αις etiam dicitur cú
mors infequitur, quia nimirum tam mortem
quam fànitatem prædicere folet Medicus, &
ita utroque pariter de ægro fert fententiam. Si
figna quippe bona fint & xe/rus plena fiat,
felicem midrbi finem futurum judicat. Si nulla
funt ad fàlutem figna, immo contraria, con
C 5 trarium
42. D e A N N I s
trarium quoque judicium fert. Eo fane fenfu
& decretorium diem Latini dixêre pro cxtremo
& fatali. Et fupra notavimus ex Galeno x£xe/-
,9-a, de eo dici qui mortuus efi. Tertia im
ropria xe/a*»ς appellatione qualifcunq; mor
É finis & folutio vocatur, quamvis nulla in eo
figna critica edantur, nullum ex fignis judi
cium, five in bonum five in malum, dctur.Ga |
lenus lib. 11. de diebus criticis, * Λυσιν αυτίιυ
μόνην 372, & %vwtw xe/zw àvou4%«aiv oi zi\eì
gwu * iozt£&v. Vnde & Diocles , citante eo
dem Galeno, febrem Ephemeram, quæ ng
&e una & die finitur, xôve$tu dixit, id cft fi
niri, cum nullam xeìvuv talis edat febris, nec
ullum diem habeat criticum, quia eodem die
incipit ac definit , citra ulla figna falutis aut
mortis. Ita fumpfit Hippocrates verbum xe%-
ve&; cum dicit lib. 1 v. Aphorifimorum t£
ταῖον ἀxe/37, exaétam tertianam,xev£&; έν άττ.
zr.e/3}οισι τὸν μακg3rxlov, id cft quæ longiflima
eft febris tertiana, eam finiri fi fit legitima,
feptem periodis,hoc eft feptem acccffionibus.
Aliis pluribus locis'ita verbum xevt&v, ufur
pavit. Harum vero fignificationum nulla cft
quæ quadrare poffit in annos Clima&ericos.
Certe propria nullo modo convenit. Nam
morbi qui in annis Clima&tericis homini con
tingunt, nulla figna præferunt,quibus xeye&;
dici queant Quod ad duas improprias attinet,
etfi in Clima&tericis annis multi moriantur &
vitam
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 43'
vitam finiant, nunquam tamen is eorum exitus
nomine xeäatos appellatus eft. Nam hæ ap
Éellationes xeäaro ; impropriæ in morbis qui
folvihi & finiri qualicunque modo dicun
tur, ex propria notione fluxerunt. Ke/aus eft
enim qua morbus finem profperum accipit.In
de & impropriè quæcunque morbi λύαις , xe/-
cus eft appellata.At in climactericis annis,&pc
riculis quibus obnoxii illi funt, xe/rus propriè
diéta locum non habuit. Ergo nec impropriè
fumpta locum debet habere, cum haec ab illa
dcflexa fit.Deinde neq; foli morbi in clima&te
ricis notati funt,fed etiam alia infortunia & ca,
calamitates ut dixi quæ extrinfecus accidunt.
Haec nulla ratione xe/v£&; dicütur,five quis ca
evadat, five iis mergatur. Caeterum vita homi
num talibus non terminatur, fed fortunæ per
duntur, aut dignitas amittitur,aut aliud difcri
men incurritur. Mathematici ftellas decernere
dicunt a&tus humanos, exitum vitae, felicita
tem,& infortunium. Ea decreta flellarum appel
lant. Firmicus lib. iv. cap. xv. dc no&tibus.
Nunc fcire debemus quid in fingulù bomimibus vel
quos decernat aétus. De planctis loquitur actus
hominum decernentibus.Vnde & in fequenti
bus, Si Mars aëtus decreverit. Si Venus aétus decre
verit. Si Mercurius a£tus decreverit,& ita de caeteris.
Item lib.viii.cap 1. Malevola enim fellafifole fue
rint,peffundabunt:ji benevola,maxima decernumt feli
citatù infignia. Idem lib. iv. cap.xiv. decreta ap
pellat.
' 44 D e A N N I s
pellat. vtper hunc invento vita ffatio & à chro
iiocratore fingulù ftellis divifo omnia decreta poßimus
explicare. Sed in libro legitur, omnia poßimus
qüe decretafuerint, explicare. Sed & alibi paffim
decreta luna vocat, planetarum, Decanorum
Domini geniturae. Graeci vocant &rvt*xázuz
qw. Unde apud Sextum Empiricum adver
fus Genethialogos & Chaldæos, &rvavx£av&-
των ixßaai;. Ipfe quoque Firmicus vocat
Apotelefmata , lib. v 1 11. ut apotelefmata ffharae
Earbarica. Sed idem videtur apotelefma dicere
eventum vel effe&um eorum quae ab aftris de
creta funt in fingulis hominibus. Sic enim lo
quitur, lib.viii.cap.v.utfic omni apotelefmatum
veritas colligatur, quo ftelle tum decermant, fiimma
tutino ortu collocata horofçopum habuerint vel oc
cafum. Sextus quiXztv rvxsguarwn £x3zanw nun
cupat,pro ipfis decretis eam vocem ufurpavit.
Hinc &vrixeauaargi di&i qui Genefes con
fcribunt, & fata five decreta ftcllarum prædi
cunt hominibus. Hinc &rottxecu&toyga¢i¢
VettioValenti.Idem fçpe dicit & sigz:Xwv rvx&v
qoajxov ; &;&%*,quod Firmico eft decernere.Ve
rius tamen, aliud effè &τοτίλεσμα, aliud Decre
tum,cumXztv rixeaua fit potiuseffe&um decre
ti,quamvis interdum pro ipfo decreto accipia
tur.Ipfe Firmicusaliquot locis etiam diftinguit.
INam apotelefmata Sphæræ Barbaricæ appel
lat, non decreta. Planetarum autem & aliarum
{tellarum vel fignorum Zodiaci decreta, Sed
&
 C 1. 1 M A c r 1 R. 1 c 1 s. 45
& ipfà fidera ubique dicit decernere homini
bonas aut adverfàs fortunas. Quod Græci
Mathematici & inter hos Valens;*nuxti%v
vocant. Nam +enuati%v e(t proprie dccer
nere, quod fàcit judex dum jura reddit, &
fententiamfert. Ita *nuati%sauw aftra de vita
hominum & fortunis, fi verum eftquod fuae
fcientiæ tribuunt homines aretalogi. Cæte
rum haec decreta , &rvt*^άσμχτχ vel *nua
1. auai nihil fimile aut commune habent cum
crifibus morborum. Nec Xarotixearuæ idem
quod ze/gis,ficut haec vox apud Medicos ac
cipitur. Neque τὸ xe/riuov idem quod decre
torium, ut fupra oftendimus. Sed neque Latini
decretorium ponunt in ea fignificatione qua
IMathematici verbum iftud ufurpât. Legebaim
nuper in Notis do&iffimi viri , feptimum &
nonum numerum in Clima&ericis decretorios
maleficofque effe. Ita quidem Romani vocem
hanc decretorium fumpferunt, de eo quod in
pejorèm partem decernitur.Sed Mathematici
ftellas bonum & malum decernere dicunt.
Nam maleficæ malum decernunt, benevolae
bonum. Unde apud Firmicü faepe, bonoresper
petuos, imagines, titulos & honorabilium ftatuarum
infignia decerni, & felicitatem bonam, nuptia, &
alia bona,item mala, imcommoda, pericula,legimus.
Apudveteres quidéÆgyptiosfuere quiutram
que artem jungerent Mathematicam & Me
dicam , quos exco Graeci 1'av£ομαθηματικ9ùs
VOCa
46 D E A N N 1 s
vocarunt. Scd non conjun&tæ eæ duae fcien
tiæ & in uno homine concurrentes efficiunt,
ut Clima&terici anni fint iidcm cum xeaaiuoi;
vel yoviuouc Hippocratis. Qui fimul ad Medi
cinam adjunxit Mathcmaticam,utraque utitur
difciplina,ad morborum eventus praedicen
dos, fed diverfo modo. Rei mediçae fcientia
ræbet morbi are$ yv&av ex fignis quæ diebus
certis poft aegri decubitum ipfiaccidere folent
per fudores, aut dejeétiones alvi, aut vomitus,
aut fànguinis è naribus cruptiones.Ex Mathe
matica fumit cum aliis Clima&terici anni in æ
grotis obfervationem. Ex arte propria ut dixi,
morborum crifin diebus criticis contingere fo
litâ. Ex his duobus fimul colligit qualem even
tum habiturus fit morbus ægroti quem fufcepit
curandum. Non contentus enim fignis ad fà
lutem vel mortem quæ folent in diebus pe
riodicis morbi declarari , computat ctiam ut
certior fit prædictio,exgenefis ratione anCli
ma&tericus ille fit annus cjus qui decümbit.
Nam fi fit, difficilius evafurum ex eo judicat,
quamvis notæ criticæ fàtis bonæ prodantur.
Si non fit, & refpondeant fimul fàlutifera ar
gumenta , tum conftantius de ægroti vale
tudine pronuntiat, quafi bonum exitum na
&tura. Præterea Jatromathematicus non fo
lum eventum morbi ex anni Clima&terici ob
fervatione conjeétabat , fed etiam cx hora
qua decumbere coepifTet æger. Qua enim
hora
 C L 1 M A c T e R i c 1 s. 47.
hora decubuiffet , confiderabant gradus &
numeros lunæ in au&tibus ejus, & dctrimen
tis, prout in quolibet figno conftituta cffet,&
quibus planetis adplicita & configurata, prae
dicebant quid ægro effet eventurum. Hinc
liber Galeni , ze, xz%xxiatos τ£οywagixæ éx
-ti; μz%xuz%x7ς άιςήμης. Quo libro proba
re conatur antiquiffimis Graeciae Medicis,
etiam Hippocrati , cognitam fuiffe eam me
thodum quae Mathefin jungebat cum Medi
cina ad toyvwg x& morborum facienda. De
Hippocrate hoc fic probat. Vult illc Phy
fiognomonicæ impcritum Medicum nihil
certi poffè ftatuere de morborum eventu,&
quafi in tenebris palantem aberrare, ἐπίστι ,
* i*te/xwv ajxiovtag q)vaioyvop.ovínc aiuaιgásai,
vg τίων η χόμη ω2 ou3v&- xzxw8«p%n vo$ e%
9^ 29ax{. At , inquit, Phyfiognomoniæ tra
&tatio pars eft maxima aftrorum fcientiæ. Qui
autem partem commendavit, quanto magis
totam artem laudibus extollit? Verum quidem
eft, Mathematicos eriam ex aftrorum pofitio
ne qualis in genefi eft cujufque ; conformatio
nem corporis ftruere & omnem habitum vul
tus,notafq; genitivas quibus Phyfiognomoni
ca conftat,inde deduccre.Sed quæ ex his mo
rum divinatio conjicitur, etiam fine aftrorum
cognitione camPhyfiognomonicum colligere
certum cft. Vulgus quóque in hac arte aliquid
fibi arrogat , dùm longos pro vanis ac ftultis
[I4•
 48 - D e A N N 1 s
tradunt, breves pro fuperbis & iracundis ha
bet , lufcos & claudos & gibberos malignos
, atq; improbos effe fcifcit.Ex colore capilli non
minus audet de moribus pronuntiare. Ex
perientia fine fiderali fcicntia hæc populum
docuit Phyfiognomonicus autem, qui inti
ma artis hujus penetravit , tametfi aftricam
ignoret, immo nec putet ab ea petendam fuæ
fcientiæ peritiam, non minus ex vultu & habi
tu corporis, notifque aliis, conjeéturam facit
de moribus ejus quem ad hoc contemplatur.
Mathematicus à genefi deducit hæc omnia
quibus Phyfiognomica conficitur. Sed non
propterea neceffe eft Phyfiognomonico didi
Ki(Te Mathefin, ut artem fuam reéte exerceat.
Mathematicus quippe fimiliter & morbos &
morborum crifin, & dies criticos aftra ipfà fà
cere ingencfiputat. Sed Medicus in iis penfi
tandis non aftraipfà confiderat, quia fine illis
oteft ad verum pervenire, quamvis caufam
morbi, & crifeon ejus à fidcribus non arcef
fat. Fruftra igitur Galenus ex eo quod Hip
pocrates Phyfiognomonices peritum vult cffe
Medicum , arguit ipfum mathefeos peritiam
in Medico requirere.Phyfiognomonicus cum
videt in aliquo vultum zri%xoi3n,ad fimiæ mo
res eum accedere pronuntiat , cum λεοντω δn,
leoni fimilem de moribus effe dicit. Quando
cruribus & femoribus hirfutis aliquem videt,
cum fatyris & hircis de libidinc certare eum
* *- . - - - judi
 C L r M A c r E R 1 c 1 s. 49
judicat. Ita de aliis quæ pertraétant Polemo
& Adamantius in Phyfiognomonicis, & ipfe
etiam Ariftoteles. Ut huic autem vultus figu
rafimiam referat , aut leonis, aut alterius ani
malis, fidera genefin ejus irradiantia,& horo
fcopum,facere putatChaldæus.Hoc qui ncfcit
vel qui non id credit Phyfiognomonicus,nihi
lo fecius hanc artem profitetur quæ ex linea
mcntis corporis & fignis quæ in eo apparent,
mores hominis perfpicit. Zopyrus Phyfio
gnomon qui ex arte ejufmodi naturas homi
num fe pernofcere promittebat , Socratcm
bardum cffe ac ftupidum pronuntiaverat in
conventu hominum doétorum, quod inter
alia etiam jugula concava haberet. Mathema
ticus ex genefi ejus idem dixiflèt, atque ideo
concava jugula eum habere ex thcriate fùo
pronuntiaflet, quia aftra quæ talcm generant,
figna quoque genito indunt ea quibus talis
ejus natura deprehendatur. Sic enim fcribit
Mathematicus : Qui habet horofcopantem
primum Decanum Arietis , in prima ætate
malas fortietur nuptias , in ultima felicius
nancifcetur matrimonium , & bono exitu vi
tam claudet. Hæc ejus figna funt : Pectora
gracilia & minime carnofa. Suræ graciles. Ha
bebit naevos in latere finiflro, vel fub maxil
la dextra. Cum ex corpore, vultu, oculis ,
fronte, Phyfiognomon naturas ac mores per
fpiciat, talcs corporis notas & formas aftra
in
5o D e A n n 1 s
in genefi cuilibct nato ingenerare tradit Ma
thcmaticus, quia & talem ei naturam decer
nunt quae notis illis & corporis vultufquc fi
guratione fignatur. Nihilominus Phyfiogno
mon qui aftrorum fcientiæ rudis eft, ex alia
experientia quos mores illæ notæ & linea
menta fignificent, novit. Ita igitur Phyfio
gnomonicam à Medico exigit Hippocrates,ut
>ztv τελεσμαλxlv, non requirat.Nufquam enim
ejus mcminit. Fruftra funt igitur qui fomniant
in Hippocrate dies, menfes & annos Clima
&tericos,de quibus ille nihil unquam cogitavit
quia nec quicquam de his fcripfit , nec eam
fcientiam Medico neceffàriam putavit, quæ
Clima&teres vel Clima&tericos annos infti
tuit. Scribit ibidem Galenus Dioclem Cary
ftium gui fummus rhetor fuit & Medicus,tra
dere ά αρχάκς Στὸ φωτισμὸ καj 3 dyourua
•toc τύς σπλάνης τα? *e9yvoia*; * väzov zuéì«3tu.
Ex curfù lunæ & illuminatione prædictiones
morborum feciffe. Hoc de Hippocrate non
licct affirmare, qui nufquam hujus aresyv&-
agos meminit. Duæ partcs Medicinæ præci
puæ funt , τὸ τ€ςχναςιχὸν & τὸ $aegr6v7i«év.
Qui adjunxit Mathefin ad Medicinæ artem,
duplici modo in morbis ti.aresyv»si«3v infti
tuit, & duabus viis incedit, ut finem optatum
contingat. Nam aliter ut Medicus dc exitu
morbi pronuntiat , aliter ut Mathematicus.
Utraque ctiam methodus τὸ φυλακτικόν habct.
- Nam
-
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 51
Nam qui â Mathematico cognoverit fé Cli
ma&tericü vitæ annum ingreffùm jam effe aut
propediem ingreffürum,cautius & accuratius
vivere incipiet , minus fe pericu'is exyonct,
non militabit, non navigabit. Qui cx Medico
fuo didicit inftare fibi diem ze* rivov, n inus fi
bi indulget,& omnia vitat quibus zej ty impe
direaut turbarc,pejorcmq,fìccrc poffe videa
tur. Pars quæ in medcndo pofita cft quamvis
tota credatur ad Medicum pertinere, partem
tamen in ea non exiguam fibi vindicabat olim
Mathematica & Szit r*xeruzlix*. Ná nihil par
væ aut magnæ rei putabat incipiendum nifi
infpc&to fiderum fitu & figura, in his quas xz
zzgzz3appellabant. Non cibum dabant ægro
nifi aftris addicentibus, non catharticum.Ma
gis quippc aut minus utrumq; aegro prodeffe
opinabantur, fihora bona & quam ad hoc fe
licem & bene aufpicatam aftra fpondebant,
daretur. Difputarunt antíqui Mcdici quis
dies aptiffimus effet ad dandum aegris cibum.
Quidam dies impares obfcrvarunt, & fic æ
gros nutriebant, ut dierum imparium acccf
ccffiones expeótarent, deinde poflea cibum
quafilevioribus acceffionibus inltantibus da
rent, ut Celfus teftatur. Alii hæc ncglige
bant ut Afclepiades, quia intcrdum dies
impares pejores effent , & opportunius poft
earum acceffiones cibum daii putabat. At
latromathcmaticus tunc opportüne dari cen
2. fcbat
 3*. D E A N N 1 s
febat cum aftra admitterent.lnde illaSatyrici*
——fiprurit fruétus ocelli •.
Angulus, inffecta genefi collyriapofiit.
Aegra licet jaceat, capiendo mulla : idetur
Aptior hora cibo nifi quem dederit Petofiri.
. Inde illæ ix τ€ μα%wuati«g) ow*w% apud He
phaeftionem Thebæum in præfatione libri
primi, τέττις , ως ἐπικε συνεχωκότες.oi txxaoi
A'% fio, &rog èzxai cw?J αν τχνάχά τά δ'
&spovouix, aresyvo sixj tlu) izte/x(w) 243 *
xzxxy%ov πρ' αυτοΤς ἰατ£ομα}κμzùxôv ow
πέζεων ἐζ όν z€9r43go, &x&59 tx 32*3Muztw
<rega @äfxai. Quae Iuvenalcm planè cxplicant.
Ex illis enim libris 1'at€-p.23r uzlixòv owTr}-
ζεων ,"quando cibus aut catharticum dandum
eflet aegrotis,colligebant, & quando quidquc
rerum in vita agendarum aufpicandum.ldem
Iuvenalis ibidem :
In cujus manibus ceu pinguia fùccina tritas
Cernis Epheme, id u.
Item: —— quae cafira viro patriamque pttemte
Non ilìt pariter numeris revocata Thrajlli.
Adprimum lapidem peétari cum placet, hora
$umitur ex libro. -

Hæ funt Ephemerides Mathematicorum.Ve

tus interpres luvenalis, membrama, Mathemati
corum exponit Abiflis Tabulis five membra
nis Mathematicorum, ipfà Mathefis, five A
ftrologia judiciaria, ut hodie'vocatur, πινα
xix); appcllata, Ncc audiendus divinus Scali
ger
 . C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 5%
ger qui znvaxi«gv μάg&- Aftrologiae propric
effe vult eáozyoy!w Xotv τιλεσματικtw. Pc.fe
&ta enim & abfoluta &tv τελεσμzτεχεαφ{α ea
eft quae vocatur znvaxixx. UIt zt vzxuwgw e 3©•
pertinct ad Aftrologiam & Mathcfin quae di
- vinationem eorum quæ ho bini in vita even
tura funt, cx aftris promittit, ita rä xxyovi
»9» ad Aftronomiam, fic proprie diétato,qu.~
& ipfà prædiétionem pollicctur ex q. xuyewyouc
vcntorum ac tempeftatum agriculturæ aut na
vigationi opportunarú aut incommodarum,
Πεο}j^hxºv eam 3u/zuv quâ Eudoxus & Hip
parchus tra&arunt, twpwauv vocatScxtus Enrpi
ricus J%i payoμ%ύοις,lib v. contra Aftrologos,
*®'*,inquit, isi, abzugs t* *, à Tu3e/x«, ^ou
P** ** è quau&s % &* a« tor$ r$, 3 rea£zovr@-
P.£1a3aAz? ze9$*7ri%y.Hçcproprie fpe&at ad
Almanachorum, quae Aλμγίχ;& Pórphyrio, con
ditores. Sextus Empiricus 7ivxxxx appellat E
phemerides Chaldæorum, cum fcribit de fini
bus ftellarum in unoquoque figno , quæ $exae
Græcis vocantur, non levem apud Mathema
ticos,2 »3 & rivax« efTe diflènfionem. Hinc
znvaxix* deAftrologia,ä qua diverfà 250 ovouix
proprie di&a,quae eft xzvovixi.Scxtus:&r * Aw
e% rei; Ev3%*'® i'7rx&pza z€9;jwtx% 3uvá
μεως, ἐν 38 a, spovouia» livac xz^gat.Ab ea diftin
guit ac feparat eâ quae uz3nuxlix*, & αςpoxo%*
& &v£%λιαλογια dicitur, quâ diximus propric
vocari tirawxlv). Utramq; complcxuscftVa
D 3 lens
$4 * ' D ' p* * A N N i s -

iens Antiochenus lib. iv. z€ ἐνιωτ8 *£wux

-nazg, his verbis, §yyvuvz&ylx, 8è τ? aiv«x*-
xà 8, 4vaix? * &s£gov % ζασίων %αe/z , 8, *
<r€9 ; ττ. q)av£y%w& xxv6va)v π£zyuzlei* ττυτaις

qtù; &ywyai; ares aiz$v.Haec plane cft quam Jri

q&woí%ις τῆgnav vocavit Sixtus. Sic enim
apud eum legi debet: trgnais ;<gisy ὸ}ν φαι
voμάνοις, ei; yeog%w $ xv3egyntixhv. Cum Plu
tarchus dicit Tätrutiüm Firmanum &Ja& τῆς
<£ ziivaxz ug%53v intellexit omnino * χαλ
δαῖx)v àyevg%^uxxxv μ&%οδον. Ptolomæus initio
fecundi τίς τέ129, 3i3λ« qui primus eft Apote
lefmaticus, r& xaxea6tz%* zrivaxuxàìs av€9*-
64vray de eadcm &tv τιλεαματιx% abfolutaacce
pit, non de cjus rudimentis Ifagogicis. Putavi
àliquando,tû xxixlw vocari quödin tabula Per
calculos computarent themata geniturarum;
Aut manu ad digitos fupputabant quod &rì
χ{9}ς φησ%v dicebant, üt de Clima&tericis
apud Plinium digitos agitat. Aut calculis in ta
bula, ut in veteri Epigrammate de aftrologo:
o'; § x&3&v J* £/3ας , ά πίνακ©- τε πv
x&ζων
A&xvx& ττ χμ£ov φ%y%alo Kαλι%w{.
Inde & Babylonii numeri Horatio de hac fcien
tia.Nec Babylonios tentari numeros. Iuvenalis mu
meros Thraff lli vocat : Numeri, revocata Thra
ffllt. Hora enim natali pofita , in fupputa
íione tota res confiftebat, quae pcr tabulam
calculatoriam, ideo tiv«x« ficbat, At Ephc
- - mcridcs
 C L 1 m A c r e R r c 1 s.
merides illae Saryrici continebant obfervatio
nem tantum* áure%xvav £ &**&xrwv dicrum,
&#zztzgzów. Quo die,quahora aliquid effet
incipiendum ut feliciter fuccederet. Scaliger
tamen alioloco notavit Aftrologos vetcres qui
quotidieâ curiofis confulebantur, vix refpon
dere potuiffe fi fine Tabulis & Ephemeridibus
notus Planetarum eruëdi, Thcma conftruen
dum, & Chronocratores effènt dirigendi. Si
hoc ita fuit ut vult, certc zivaxavev eìà os Aftro
logiae non de Ifagogica ejus parte,fèd de con
fummata eadem intelligendum. Sed epheme
rides illæ Mathematicórum quorfum pertine
rent & cuiufui forent,ipfe Juvenalis ftatim ex
plicat ubi de hora loqùitur opportuna dandis
cibis & medicamcntis quæ fumebatur ex illis
iacteouafinuatixàìs otwtX£sai. Nam aujrx£1; li
ber eft, ut teftatur μεγάλη Ptolemæi au'%%.
Tales hodieque extant in Bibliothecis multæ
vwtw£{ς Mathematicæ vel Mathematicome
gicæ Græcæ Arabicaeque exGraeco converf: de
hoc argumento confcriptæ, quando nimirum
ex obfervatione fiderum nutriendi fint ægri,
quando fcarificandi, quando phlcbotomandi
quando purgandi, ut omnino id quod in illis
curãdis agitur in bonum cedere pofIit.Quam
vis autem has duas artesplerique olim conjun
xerint Medicam & Mathematicam, cum tamê
fint diverfa utriufque principia & inftitutalicet
ad cundcm finem pro curâtionc ægrorum &
P 4 pro
56 D e A N N I s
prognofi morború properantia, non propter
ea Clima&terici anni quos ex Genefi in uno
quoq; notant Mathematici,& anni vel menfes
Critici quos Medici obfervant in curandis
morbis, iidem videri poffünt. Sed tanto faci
lius in hoc crrore poflis recentioribus ignò
fcere quod multos vctcrum in eodem peccato
verfàri deprchendimus. De Cenforino mi
nus mirum videri debet qui Grammaticus po
tius fuit quam Mathcmaticus , fed Firmico
qui ex profeffo hoc negotium pertraétavit,
nonvideo quomodo veniamis poffit impetra
re. Nam & ipfe Clima&tericos feptenarios
& novenarios ita interpretatus cft, quod fepteni
amni ac moveni per omne vitae tempus multiplicata
ratione currentes, maturali quadam & latemti ra
tione variis homines periculorum difcriminibus fem
per afficiunt, unde & fexagefimus tertius quia utriuf
que mumeri fùmmam pariter excipit Androclas appel
latus eff. Quod ut fàlfiffimum experientia om
niü faeculorum & hodierna plane refutat. Ne
minem unquam extitiffe puto,necputo exifte
re cui ordo vitæ ita cucurrcrit,ut per feptimum
quemque vel novenum annum recurrcntem
in varia periculorum difcrimina inciderit eo
dem femper circuitu recurrentia.DeAntipatro
Sidonio poëta mcmoratur quod omnibus vi
te fuae ahnis die natali febri correptus fuerit,
qua & ipfâ eodem die natali extindus fit in
longa fcnccta. An illc totidem Clima&tcricos
quot
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 57
quot vitae annos habuit ? Non #33ομαλκg*
certe hianni ejusfuêre, fed uova3\x9i. Atqui in
fequentibus docebimus ex fcitisAftrologorum
qui ifta tra&arunt , vix plures quam unum
Clima&tericum unicuique ex aftris decerni.
De me poffum etiam teftari me quid effet
febris acceffio ante annum vitæ trigefimum
oétavum nefciffe. Ab eo tempore per fingula
qugque triennia femperita variisfebribus mihi
laborare pcriculofe contigit, ut jam fepties à
Medicisfuerim condemnatus.Semper ab eorú
judicio provocavi,& adhuc Dei munere fpiro
{criboque.Quifciam quo fenfu Clima&ericos
annos noverint antiqui Mathematici, non
poffum dicere me tot Clima&ericis â mea
genefi donatumfùiffe. Certc longe abfunt ab
Hebdomadicis & Enneadicis ut eos interpre
tatur Firmicus. Teu&àwgi potius fuerint. Sed de
Firmico infra. De Cenforino qui Grammaticae
potius opcram dedit quam Mathematicae, vi
deamus quomodo Clima&ericos explicave
rit.Isin libro quem fcripfit de die Natali, poft
quam expofuit ca quae ante diem natalem funt,
quid dc gradibus ætatis humanæ fit, fe dictu
rum ait, ut anni Clumaéterici nofcamtur. Ego vero
dico nihil ad cognitionem annorum Clima
&tericorum facere gradus humanæ ætatis. Ex
variis opinionibus quae gradus ætatis alios at
que alios ftatuerunt proxime cenfet eos accef
fiffc naturam qui hébdomadibus humanam
D 5 vitam
 5$ D e A,N N 1 s
vitam emenfi funt. Fere enim poft fèptimum
quemque annum articulos quofdam, & in his
aliquid novi naturam oftédere. In prima quip
pehebdomade dentes homini cadere,in fecun.
dapubem apparere, in tertia barbam nafci, in
quarta vires, in quinta maturitatem ad ftir
pem relinquendam , in fexta cupiditatibus
tempcrari , in feptima prudentiam linguam
•que confummari, in o&tava eadem nanere,
in nona omnia fieri languidiora, in decima
hominem fieri mortis maturum. His fic pofi
tis hæc verba protinus fubjicit: Praterea multa
fùnt de hü hebdomadibus quae Medici ac Pbilofophi
libri mandaverunt. Vnde apparet ut in morbü dies
feptimi fùffeäi funt, ac xe/aiuoi dicuntur, ita per
omnem vitam (eptimum quemque amnum periculofum
4c velut xe/ap/ov effe & xAp, xxtne/«öv vocari.
Certe & Hippocrates per hebdomadas di
finxit gradus ætatis, eamque in feptem gradus
diftribuit eodem Cenforino tefte.Nam finem
primae putavit feptimum annü, fecundæ deci
imus quârtum,atque ita deinceps ufque ad fex
tam quam claudit quinquagefimus fextus, &c
feptimam in qua pofuit terminum vitæ huma
næ ac noviffimum ejus annum.Si hæc ita funt,
ut videtur vclle Cenforinus, finguli anni fepti
mi ac noviffimi cujufque gradus ætatis , erunt
etiam Clima&tcrici. Non enim aliter putari
- É; Septimus quifque annus vitæ pericu
ofus,& x&qu®-,& Clima&cricus,Ergo fin
guli
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 59
guli gradus aetatishumanae qui per hebdoma
das diftinguütur,anno Clima&terico claudun
tur. Et cum in feptem gradus divifa fit huma
na vita, au&tore Hippocrate, feptem quoque
annos Clima&tericos totidem quot gradus
ætatis, unicuique deputari neceffe eft. Ni
hil eft quod minus conveniat cum Clima
&ericorum annorum do&trina qualis ab an
tiquis Ægyptiis & Mathematicis tradita eft,
quia fingulis hominum genefibus varius in
êorum vita Clima&tericus annus aflignatur,
ifque non femper feptenus nec novenus, nec
ex feptenis aut novenis multiplicatis in fe
compofitus, fed cujufcunque alterius numeri,
etiam paris, ut fupra notavimus. Praeterea fiita
fe res haberet, ut fcribit Ccnforinus, annus
quo dentes homini cadunt, ipfi effet Clima
&tericus,item quo pubes apparet,& quo barba
ei nafcitur. Quod nemo unquam Mathema
ticus vel in fomniis cogitavit. Poftremo;quod
feptenos tantum annos pro Clima&tericis po
fuit Cenforinus,id etiam pugnat cum veterum
Chaldæorum obfervatione de Clima&ericis
qui etiam novenos ponunt. Unde apud Vet
tium Valenten in Anthologiae Aftrologicz
libro iv.caput habetur,<€ xxiuzxtíg©- i33o
μαλx% $ άννεαλx}ς αγωγάς. Et ipfe Firmicus
feptenos illos annos & novenosClima&ericos
à Graecis notat vocari Hebdomadicos & Enneadi
cos.Sic enim apud cumlegendum stae; Heb
01114•
6o * D E A N N 1 s
domatici & Enneratici, ut vulgo editur. Quid
igitur illis Enneadicis Clima&tericis facict
Cenforinus qui non poffunt cohærere & con
venire cum gradibus humanæ ætatis qui pcr
hebdomadas,non per enneadas diftincti cur
runt? Quod autem idem Cenforinus eo loco
comparat feptimum qucmq; diem qui in mor
bis xeìaiuos cft, cum fepteno quoquc anno &
Clima&erico quem fimilitcr xegaiuov effe vult,
nugas agit. Vt in morbis inquit, dies feptimi fu
fpeäufùnt ac xe/aiuo, dicuntur,ita per omnem vitam
fepimum quemque annum periculofum ac velut xeì
aiuov effe & xxuuaxlwe/xê» vocari. Ex his feque
retur ut in omni morbo acuto dies feptimus
xeÂαιμ®- eft, ita in omnigenefi annum fepti
mum quemque,annum effe xeùaiuov. Sic enim
comparatio re&e procederet. Atqui id falfum
effe jam docuimus. Praeterea non dies feptimi
quique in morbis fufpe&i funt, ut periculofi.
Immo conflat minus eos effe periculofos, quia
xeiaic in his fit,ut plurimü in melius ccdens, ut
ipfe etiam Galenus teftatur,ficut jam ante no
tavimus. Inde & xeìaiuaι vocantur quia ex
aliquot fignis quæ ad fàlutem funt omnia aut
magna ex parte, de aegro judicatur. At Clima
&ericus annus non poteft dici xeìaiug,- quia
xeiav non facit. Periculofi quidem funt , fed
in his aut evitatur, aut incurritur periculum.
Neutro modo xe iaic eft, nifi de quocunquc
exitu bono malovc hanc voccm accipiamus,
uU
 C L 1 M A c T E R 1 c t s. 6t
ut etiam fumitur apud Mcdicos a'iquando.
Sed Mathematici nunquam annos Clima&te
ricos vocarunt xeaaia • ;. Hoc fàltem melius
Cenforinus quam neotericiPhilofophi&Me
dici, quod dics Criticos non docet vocatos
. Climactericos..Sic enim fcribunt:Et quemad
modum in morbis dies quidam funt Climafitrici, fic
in vita homimis & memfes &* anmi Climaéterici exi
funt. Ut gradus autem aetatis cum Climaáe
ricis annis aliquid affine habere crederetCen
forinus, fecit appellatio gradus. Nam & Cli
macter à quo Clima&tericus annus, gradus
eft. Et præterea funt quidam anni Climacte
rici fcptenarii, ut gradus ætatis per feptenos
annorum circuitus procedüt. Sed 323 uoi κλι
xiz, dicuntur, non xxiuzztz***. Et 3a#urgi
non vocantur anni dc quibus agimus,fed xx*-
μzz7«ea*g*.Similiter 3z3μzi Lunæ appc!lantur
non xxuuzztz;es.Caput cft apud Vettium Va
lenté,<& &z=2; 325 uäv ¢ 2w£wov t* c*x*w*r.
Bz%az, Lunæ funt qui perlatitudinemZodiaci
numerantur, dum ea á feptcntrionc ad mcri
diem meat aut à meridie rürfus ad feptentrio
na afcendendo & dcfccndendo, modo adAu
ftrum, modo ad Aquilonem.Galcngs z€¢zra
•• g, + zz%xxiaias adlunae curfus faciendum
jiofis-* * * 272. lunae,fcd & * &e, jux, peti
debere (cripfit, eofq; errare qui tantü τε φά?
ejus Pe rfpicerét IIyz zr&rov 3& cxzză»* a*x*-
Ζ.
vr,v xuw*; X, 7€¢3:av ; &4a/gezi* tzi; ze*3-
P.z%,
 61. D E A N N i s
ματα,ς τοΓς φασιν ως άνες τετ^&vw%. Ideo Dio
çles fcripfit veteres Medicos are9;νσ&ές mor
ború facere folitos &■ f •tiau8 , & J}au/uz
* qoc $ a*x*v**. Non folü qoìau* refpicicbant,
{cd etiam curfum ejus fine lumine meantis, cú
abfoluto Zodiaci circulo ad Solem prope
rataffèquendum.PerHebdomadas porro gra
dus ætátum variantür. Non tamcn re&è fic
componuntur cum HebdomadicisClima&te
ribus.Nam preter hos HebdomadicosClima
&teres, alii etiâ plurimi exiftunt qui nec fepte
narii funt, nec ex feptenariis multiplicantur.
Aliter autem computabantur Hebdomadici
quam reliqui pares velimpares.Speciale caput
ct in Anthologiis Vetrii Valentis Aftrologicis
<£. xxiu&xtapas 3333,42}z3 É, &vwg x}x& xy»-
γῆς. De quo infia.Hoc fimile érgo habent dies
Critici cum annis Clima&tericis quod nön fo
lis feptenis diebus atq;imparibus morbi acuti
judicantur,{cd ctiam patibus.Idem eft deCli- .
ma&tericis. Parcs & imparcs funt multi pr;£ter
feptcnarios & novenarios.Quod nec ignora
vit Firmicus cum fcripfit, Sitne extra caeteros Cli
materes etiam fèptemi anni & noni per omne vit?
tempus multiplicata*atione currêtes.Sed dehis in
fra plura.Nunc de Clima&teris vel Climacte
rici anni nominis ratione videamus,& cur ita
fit appcllatus & unde. Ná in caufà appellatio
nisaffignanda crrant omnes fere Neoterici.
Vocantur, inquiunt, ex aliquoram fêntentia à cli
111,4t€
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 6y
mate,hoc e$t termimo,cum his terminù plerumque vi
ta finiatur. Utrunque fàlfum eft: Nec enim cli
ma terminus eft, ac Climacterici non dedu
cunrur à Climate. Climatici quippe effent di
cendi, non Clima&terici. Præterea non fem
per Clima&terici vitam finiunt. Multi quippe
diem fuum obeunt in anno non Clima&eri
co fuo. Et plurimi ultra fuum Clima&tericum
vitam proferunt, ut in fequentibus oftendam.
Kxjua inclinatio eft, non terminatio â verbo
xxiv», ut etiam puerifciunt. Inde à varia cor
li inclinatione feptem illa Climata Geogra
phis & Mathematicis pariter nota, quae co in
vicem difccrnuntur quod alia aliis longiorcs
habcant dies notabili differentia. Inde & pro
qualibet regione ufurpatur Poetis. Dorotheus
Sidonius 323v τλέτων xaîuz %λων pro Gal
lia, xxjua Kvg.vns, xxiua Axxìx* prò Achaia.
Prout eft diverfâ in variis regionibus coeli ad
circulum finitorem inclinatio,hoc dicitur xxi
ga. Alii viri do&i funt qui &r- tís xxiu.xx®
autumant dictos xxuuxxtneax&c. Sed hoc mo
do xxiuzxix»s dici ratio fuaderet, non κλ
Praxtne/z8c.Unde etiam errant qui fcalaresLa
tinè appellant, qui effent xxuuaxa^gi. Atqui, ut
res ipfà oftendit, vocantur xxuuaxaiea*gi d VO
cexxjuaxth, quae fcalam non fignificat fed fca
lae gradum, τίς xxiuare; £&%μόν. Vocabulum
autem xxjua3 eandem habet originem cum
x^iua. Namâ nomine xxiua quod cft incli
natio,
 64 D e A N N 1 s
natio,verbum κλμαζω, inclino, à quo xx'u«£
fcala,quia non rc&ta ponitur ut afcendatur,fed
inclinata,unde & κλιτυς etiam dicebatur Græ
cis ab eadem inclinatione. Quo nominc &
clivos iidem,ac declivia montium, item diver
gia aquarum pronolapfu ex montibus fluen
tium, ut & fcalas, nuncuparunt. Hefychius,
Κλιτυς καῦ κλιτι'ες, @ Στοκλίμα%* ápáv, % tt.
xzro^ ep? * ύδατων, *, «λίμzx3g. Pro illo xxi
πῦς Æoles, ut alibi docuimus,t in T mutando,
dicebant κλιτυς. Unde Latinum clirus. Kxuto}
πίπι etiam apud eundem Hcfychium funt xx
-rw^egés , declives. Climactcrici igitur anni
nomen invenerunt â voce κλιμακτηρ qui &
gradus fcalæ. Quinimmo etiam xxuuxxt;;s;
appellati. Non aliter vocant Vettius Valens,
Hephaeftion Thebæus, Cenforinus, ipfe Fir
micus. Ita cnim hic fcribit loco fùpra citato,
Extra cæteros Climačteres etiam Septem & Nomi.
Cenforinus cap.xv. Cum iftum annum qui maxi
me fuerat corpori formidolofus , fine ullo incommodo.
tramfieris, cateros qui leviores fumt xxiμλτήgx* ,
minus tibi extimefco. Valens caput habet, σ€ω
xxiw xxtfip&- $33ouzdix & è êwv xáz$ &yo%ς.
Hephaeftion unicuique Decano fuos ac pro
prios Clima&tercs attribuit, quos fortiuntur
pro Clima&tcribus qui fub quoque Decano
• nafcuntur. Ab illis igitur Clima&teribus non
folum Clima&tericus annus dicitur, & Clima
ętericum tempus , fed & menfis κλιμακτnea*3c
 C L 1 M A c T E R I c I s. 6;
& dies xxiuzxtnea**, & hora. Non fàtis quippe
illis vifum fuit notare quis annus vitae cuiq; ef
fet Clima&ericus, nifi etiam menfem, iuimo
vel diem menfis & horam, in qua pcriculum
quod eo anno impendebat exgenefi,obferva
rent ac praedicerent. Non enim malum illud
quod aftraClima&teri decernebant,totum an
num occupaturum erat, ne quidé menfem in
tegrum in quo accidebat,cum plerumq; unius
diéi vel hofæ res effet, ut eft naufragium, in
cendium, praecipitium, ruina, apoplexia, vel ,
alia quælibet mors violenta. lta non folus an
nus xxuuxxtrea«3c dicebatur, fed etiam men
fis illius anni intra quem infortunium Clima
&terico debitum contingcbat. Dies quoque
ipfe in quem incurrebat fic dicebatur. Valens
Ay%vXoyaöv Aftrologicarum cap. 1 1.
lib. 1 1 1.
**) 8 ras iv, xxiuaxtneux*, fu£eg. xz$âς και
&}}ri : §33ομzàxóv. τά 5 aJ rj Ἀδy£ R % ö%ii
punvbc , @ δί ένιωτά δεχαι. Rationem anni &c
diei Clima&erici inveftigandi à Mathema
ticis proditam infra explicabimus. Diccban
tur & quædam figna xxiu.xxtwe/x&, in quæ fi
Clima&eres incidereht,graviores & pericu
lofiores quoque habebantur De quibus di
cemus inferius. Varro apud Agellium Clima
ętera, etiam appellat, non Climaéteruo, annos.
Item Auguftus apud eundem Agellium: Nam
ut vides x^u/xaxtapæ communem femiorum omnium,
tertium & fexagefimum annum, evafimus. Etiam
Pli
66 ' D E A N N 1 s -

Plinius Climacteras ait à Chaldæis appcllatos.

Nunc de ratione appcllationis hujus yiden
dum unde ducta fit. Kxiu xxtwg , ut diximus,
proprie gradus eft fcalæ, id eft κλέμzx©-. Kxu
juxxt», apud Mathematicos annus cft fufpe
&tus ob pcriculum aliquod gravius eo anno
ab aftris ei qui talem habet genefin , & ex ge
nefi annum talem Clima&tericum,imminens.
Cur ergo ejufmodi anni xxuuxxtfipes vel κλι
μακτ{e/xei appellati, quafi gradiles? Aut finie
bat vitam Clima&tericus, aut periculum fi
niendæ inferebat, etiam tum cum difficulter
evadebatur. Si finiret, quafi in extremo fcalæ
gradu hoc modo vita confiftebat, quia ulte
rius progredi non poterat. Inde xaiu«xtwg
& κλιμακtne/záς hic annus merito diétus Sin
evaderetur periculum fed cum aliqua diffi
cultate, non male etiam ex eo nomen κλιμακ
awpos invenit,quia ut in fcala fcandenda,in fin
gulis gradibus hærendum. Non enim conti
nenter & æquali paffì fcalæ ad fummum pcr
gradus afcenditur ut fit vel in plano vel in alio
genere graduum. In plano quippe æqualibus
& continuis paffibus iter emetimur, clivum
quoq; montis ficafcendimus,ut æqualiter am
bulantes adjugum evadamus, quod non vul
go fit in fcandenda fcala. In fingulis enim gra
dibus quafi paufà facienda eft. Si vitæ cur
fus pari tenore perageretur , fine ullo of
fendiculo , aut ullis advcrforum interftitiis ,
tul Im
 C L i M A c T E R I c 1 s. 67
tum certe nulli in co intcrvenirent Clima&te
res , aut intervalla periculofà in quibus cffèt
veluti fùbfiftendum & hærendum, tanquam
' ingradibus fcalæ. Vcrum ubi morbi , fortu
nae adverfae, mors ipfà & alia pericula intcr
veniunt quæ vitæ curfum quafi intcrrumpunt,
idco illi anni quibus ifta accidunt, κλιμακτά
fes, & xxiu xxtneavei nuncupati funt ab Aftro
nomis, quia haeremus in illis & quafi concidi
mus, atque iter coeptum perficere eodem te
norc quo inchoatum fuerat , prohibemur.
Quod & Pliniusloco ante citato præclarc cx- '
plicat his verbis: Negavere illi quemquam xc par
tium exortivam menfuram, quod anaphoras vocant,
tram(gredi , & has ipfu incidi occurfu maleficorum
fiderum, aut etiam radiü eorum folis. Ab illa ex
ortiva nonaginta partium menfùra, quod eft
tetartemorion, five trium fignorum cxortus, vi
tam aliquis habeat determinatam in annos,
verbigratia,unum & o&toginta,aut nonagin
ta feptem. Qui vitæ illius curfùm abfolveret
pedé inoffenfo,atque æquabili perpetique tc
nore,fine ullo morbo aut infortunio,nullos in
eo vitæ curfu clima&tercshabcrc hic homo ef
fet dicendus, quia nulla ejus partc hærere aut
fubfiftere cogeretur.Cæterum fiin illo anno
rum curriculo quibus vivendi fpatium defini
tü habet,variis morbis & fortunarum adverfi
tatibus confliétatus fit, annus ille quo ea paf
fus fucrit, veluti Climacter ejus eft in quo hae
2. fitat.
 «8 D e A N N 1 s
fitat, ut in gradu fcalae , qui eam fcandit. Alia
oteft adférri caufà hujus denominationis,&
paulo quidcm fubtilior,fed ex methodo com
utandorum Clima&terum qualis inftituta cfi
àb au&toribus hujus uztworzyix. Decanos
tres unicuiq; fignoZodiaci attribuunt.Singulis
Decanis certum numerum Clima&erum affi
gnant,qui funt etiamClima&teres,five Clima
cterici anni,eorum hominum qui fubillis De
canis nafcuntur. Hoc autem notandum in
. illa enumeratione Chima&terum quæ cuique
Decano & eohorofcopante genitis tribuun
tur, nufquam duos nümeros continuos eo
quo cunt ordine percenferi, féd ita difparatos
ut ad minimum locus unius numeri vacet,
quo prohibetur ne numerorum feries conti
nua fit. Interdum duorum, interdum & plu
rium numerorü fpatio vacuo disjungitur eo
rum continuatio. Excmplo planum id faciam
ex uno Decano & cjus Clima&teribus , quia
idem in feliquis reperitur qui triginta fex in
totum funt, & trecentos quadraginta quatuor
xxiuaxtjyzk, hoc eft Chinia&tericos annos,fa
ciunt. Decanus igitur primus Arictis habet
Clima&teres: novem, quartum annum vitae ,
duodecimum, vigefimum primum, trigefi
mum tertium, quadragefimium nonum,quin
quagefimum fecundum, fexagefimum quar
tum, ac feptuagefimum quintum. Ita in cæte
ris, Nufquam duo numcrijunéti reperiuntur,
- llI
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 69
ut in ordine fuo currunt, ut primus & fe
cundus, fecundus & tertius, tertius & quar
tus atque itaÉÉ; quamvis in aliis De
canis Clima&teres habeantur omnium nu
merorum, fed in numcro Clima&tcrum ejuf
dem Decani nunquam nifi extrito aliquo de
medio numero ordinantur. Sæpe numerus
unus tantum demptus ex ordine fuo feriem
interrumpit, ut in Decano tertio Arietis , tri
gefimus tertius&trigefimus quintus fefubfe
quuntur inter Clima&teres ei Decano adfcri
Ëj In primo Decano Cancri, Clima&teres
ni duo hoc ordine proccdunt, nonus & un
decimus.UInus deeft ad feriem continuam in
terjiciendus dccimus. Ita de rcliquis, in qui
bus femper ad minimum unus défideratur in
medio numerus qui impleat ordinem. Idem
ufu venit & in eo gencre Scalarum quas Græ
ci xxiuxxz, dicunt ab inclinatione, & Latini
Graecas appellabant. Nam inter duos gradus
femper intervallum reliquitur unum vacuum.
Hoc fimile eft numeris ita ordinatis , ut unus
femper in medio dcfit quafi fpatium inter
duos vacans. UIt verbi gratia, unus, tres,quin
que, feptem, novem & deinceps. UIbi plcnus
ordo eft,tum nihil in medio fpatii vacat. Hoc
itidem fit & in illis fcalis in quibus gradus in
ferior fert fuperiorem.Nulla quippe inter gra
dus intervalla reli&afunt patentia. Tales funt
fcalae quibus â plano pede aedium ad fupcrio
E 3 [A
7o D E A N N 1 s .
ra coenacula adfcendebatur, five cochleatim
irent , five acclinatim recumberent. Has pro
priæ Scalas Romani vocaverunt. Inde illud
poctæ : -

Nam (calis habito tribus, fed altü :

Et apud alium:
Figuntur virides fcalarumgloria Palma.
Alias fcalas de quibus diximus, vocarunt Ro
mani Græcas falu. Hae funt quæ Græcis ipfis
proprie zxiuzxsc. Sic enim apud Agellium
lib. x. cap. xv. vetuftiffima legunt exempla
ria dc Flaminica, five Flaminis Dialis uxore:
Et quod fcalas quæ Græcæ appellantur, eas efcendere
ei plus tribus gradibus religiofüm eft. Hæc ratio
fuit, quia fi plus tribus gradibus ejufmodi fca
las afcendiffet,poterat fe turpiter dare viden
dam alicui qui inferius effet, afcendentem fu
fpicienti. Ranzovius putat Clima&tericos di
&tos five fcanfilcs, quia ex numeris veluti per
gradus fcalarum afcendunt , & colliguntur.
Quæ fálfà eft nominis notatio, & quæ ctiam
falfà nititur interpretatione. Primum fi ita
dicerentur Climacterici anni quod ex nume
ris vcluti per fcalarum gradus afcendunt, nu
meri illi ipfi per quos ita colliguntur, appella
ti effent Clima&terici. Non cnim annorum
Climactericorum appellatio aliunde manaf
fet, quam ex talibus humeris qui fic afcende
rent veluti per gradus fcalarcs. Ergo illis ipfis
numcris co modo afcendentibus nomcn Cli
maétc
 C L 1 M A c T E R r c 1 s. 71
ma&ericorum haerere debuit. Ita enim Cli
maάericos computant, ut feptimus quifque
vitæ annus fit clima&ter, hoc modo: Septi
mus, quartus decimus, vigefimus primus, vi
gefimus oétavus, & fic reliqui. Qui numeri
etiam proprie dicerentur Clima&tcrici, non
folum anni qui ex numeris colliguntur. Atqui
falfà eft illa computatio & colle&tio Clima
&ericorum annorum qui per feptenos orbes
recurrunt. Noti enim non fuere veteribus
Mathematicis,ut jam dicctur.Neq; etiam no
venarios ullos fic noverunt qui pcr circuitus
nonorum annorum redirent ex multiplica
ta ratione numeri novenarii. Plinius fcamfilem
vcl fcanfilium annorum legem Latine appellat
quos Chaldæi xxuuxxtwe9;. Scan/ili, inquit,
annorum lege occidua quam Climaéteras appellant.
LIbi malim fcribi, quam Clima&teros appcllant •

id eft legem Clima&teros. In Græco unde haec

cxfcripfit,invenerat, xxiuaxt;e 3- &yoylw. Ita
enim fcribitur apud Vettium Valcntem , <£}
xxuuzxt7g©- £33ouzàxà; xoù êwv εαδxχς αγω
χς. De Clima£teris Hebdomadica & Emmeadica le
ge. Ita Plinio reddere libitum eft, & melius fà
ne quam vir do&us qui vertit, De Climateribus
feptenaria nonamaque induétionis. Quod abfur
dum eft. A'yw;*; difciplina efl, inftitutum,do
Ctrina, aut difciplina,vel etiam lcx, ratio,& fe
&a. Ad eundcim modum idem dixit, ozwoâ
xlw έτωσεληνιzxlw &yoy(w). Nam caput eft
E 4. 1ß
7. D e A N N 1 s
in ejus libro tertio apud eum z€ otuo hx% è
zraway Anvvaxjs ayooys. Ita Diophantus Alex
andrinus,lib.i. Arithmcticorum cap. xt. 2yo
ylw xe/%uòv dixit , numerorum do&trinam
& artem , five legem. £ ro % &#3&% %/i;ae
qτω τ:i; &gzou%οις και ή αγωχ αυτόν μνnuo
v60%a*3). Ita &ywy^ % 297r60%x), ratio meden
di , & ars vel methodus. Sæpe hoc nomen
apud eundem Valentem occurrit pro ratio
ne vel methodo. Atque hæc haétenus de no
minis Clumaéteros & Clima£terici anni rationc. .
Nunc id in quo præcipua verfàtur difficultas
expediendum,quomodo eos computarint vc
teres Aftrologi,unus an plurcs fingulis genefi
bus affignarint, & quid preprie intellexerint
&3}ομαδικὸν & êwvg xàxóv xxuuxxtheoy ap
pellatione.Tum etiam,an præter hos Hebdo
madicos & Enneadicos Clima&eras alii fue
rint qui nec Hebdomadici effent, nec Ennea
dici.In his enim omnibus non folum halluci
nati videntur pleriq; antiquorum qui Mathe
matici non fuere,& omncs ferme recentiores
etiam qui Mathefi ftudium fuum & operam
dicarunt. Nihil autem facilius fuit inveftiga
tione Clima&terici anni, fi nulli alii fuere prae
ter feptenos & nonos qui multiplicata horum
numerorurationc per omne vitæ tempus cur
rerent.Sumendus quippe in vitis quorumlibet
hominum quorumClimaétericus quæritur,fe
ptimus quifquc aut nonus vitæ annus. Nihil
- - ct1am
 C L I M A c T E R 1 c I s. 73
etiam falfius hac obfervatione,cü ab experien
tiapaffim refutctur quod naturali quadam &
latenti ratione hujufmodi Clima&terici anni
Septenarii &Novenarii variis homines pericu
lis objiciant.Hoc tamë ex veteribus tenuerunt
Varro, Cenforinus, & Firmicus. Hic ultimus
etiam de Mathefi plures libros fcriptos reli
quit cujus plane imperitus fuiffe videtur. Scd
præter Enneadicos & Hebdomadicos, Cli
macteres alios agnofcit qui tales non effent.At
omnes qui de arte ifta aliquid funt commen
tati , & illi præcipue qui de Clima&ericis
annis noftra aut avorum ætate fcripferunt Me.
dici ac Philofophi , non putant alios fuiffe
cognitos Clima£tericos praeter hos quos vo
carunt Septenarios & Novemarios. Vir gencrc
& do&rina inter fùos illuftris, Henricus Ran
zovius, qui volumen dc Clima&tericis annis
edidit, edrum duo genera cffe perhibct, quafi
articulos quofdam feu flexus «tatis in quibus ad fe
quenti temporù conftitutionem fefe vertat illa & in
fleétat, atque aliud temperamentum acquirat. Ex
his verbis planum eft nullos eum alios agno
viffe & fciWiffeClima&cricos præter hos duos.
Non enim aliorum in fuo opere meminit,nec
alios explicavit. Tranfit deinde ad utrorumq;
facilé mehercule,&minime morofàm nec ope.
rofam computationem. Primos & præcipuos
colligi ait, à feptimo numero, & hos Hebdo
madicos fiveClima&ericos nominari.Primum
- E ; corum
74 D E A N N I s
eorum ponit feptimum , & percurrendo fé
tenarios ab hoc principio circuitus, ufque
ad millefimum & primum pervenit, in quo
& fiftit , ut omnium Clima&terum Hebdo
madicorum, quos perperam ex vitiofâ Firmici
le&ione vocat Hebdomaticos, noviffimo & ul
timo. Reliquos â nono numero computari di
cit, & hos Emmeaticos, dicere debuit Enneadicos,
five decretorios nominari. A nono autem qui
rimus eft horum Enneadicorum, nfque ad
millefimum & o&avum pergit,quem ultimum
facit Enneadicorum. Et hos annos propter
Patriarchas & Imperiorum periodos eo uf
que extendi neceffe fuiffe docet. Raro cnim
hifce temporibus homines,etfi vivaces,feptua
gefimum annum Clima&tericum fuperare,
paucos o&ogefimum aut nonagefimum pri
mum affequi. Pauciffimos & fere nullos ad
centefimum & quintum fpiritum ducere. Ego
vero nullam crediderim ci neceffitatem incu
buiffe Clima&tericos ufque ad eum numerum
extendendi,neque propter Patriarchas,neque
propter Imperiorum pcriodos. Nullum quip
pe unquam legi ab antiquis Mathematicis afli
gnatum Clima&tericum annum Imperiorum
durationi. Sola hominis vita eos fibi vindi
cat ex arte Aftrologorum qui Clima&eras pri
mi invenerunt. Dicunt, cffè in Clima&tericis
annis vim quandam quæ non hominibus tan
tum,ac vitæ eorum & fortunae,fed rebufpubli
C!S
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 75
cis etiam atque regnis & Imperiis interitum,
aut certe mutationem quandam in pejus me
liufve, vel grandcpericulum adfert.Primú hoc
falfüm eft , refpublicas & regna fuos habere
Clima&tericos annos haud fecus atque homi
nes. Deinde & illud , Mutationem Clima&te
ricos adferre in pejus & in melius. Si enim fi
milis res eft in rcbufpublicis ut in hominibus,
jam docuimus vitam hominum Clima&tericos
non habere ullos qui mcliorem fignificent fta
tum. Quippe tametfiâ periculo detur libera
tio in Clima&terico, non tamen ea confidera
tur , fed periculum ipfum. Praeterea evafio
periculi non denotat mutationem in melius,
fed redditionem priftini flatus , qui mutatus
fuerat in pejus per periculi imminentis incur
fum. Exemplo id probemus Reipublicae om
nium forentiflimae potentiffimæq;& quæ diu
tius quam ulla alia duravit. Ea Romafia eft. Si
Clima&erici anni Imperiorum æque funt ad
mutationem in meliora, ut in deteriora, quot
annos illa in flore fuit ac vigorc & incremen
to , totidem Clima&tcricos habuiffe cenfen
da eft bonos, ac malos. Ponamus annos ejus à
Romulo ad Auguf}um circitcr feptingentos.
Nullus ferme annus fuit ex co numero quo
non aut periculo aliquo jaétata fuerit, aut ac
ceffio aliqua Imperio fa&ta fit. Si anni vi&to
riarum ejus & cladium per illud omne tempus
Climactcricis acccnfcndi funt, episse;
Cli
76 D E A N N I s
Clima&ericos oportet, haud fane minus. Ni
hildicam de temporis fpatio quod ab Augufto
adfincm ufque Imperii fluxit. Hocfolum hic
addam,Clima&teres rerumpubl.& regnorum
nullos ab antiquis Aftrologis fuiffe proditos,
Vir celeberrimus, & in hac Academia juris
olim Profeffor quem quia aliquando ad plures
abiiffe dixi , Coprias infamis dicam mihi fub
fciipfit violatorum ejus manium,isinquam vir
laudatiffimus, in Oratione quam habuit de
annis Clima&tericis, nullam ait in toto hoc
generc difceptationis certiorem effe nqrmam
quam quæ capi ex fàcris litteris atque cx divi
nis oraculis poteft. Pronuntiavit autcm, in
quit,Hieremias vates,populum Judæum libe
ratum iri anno feptuagefimo captivitatis, ut
certe liberatus eft, ac civitas una cum tcmplo
reftaurata. Quid igitur inde fibi dari poftu
lat? Hunc annum Clima&tericum effe rerum
publicarum? AtquiClima&ericus non eft pro
rie in hominibus nifi cum vitæ tcnor profpe
rè incedens aliquo interrumpitur infortunio.
Hic vcro feptuaginta annorum captivitas fe
licem habet cxitum & liberationem anno fe
ptuagefimo, qui proinde Clima&tericus non
debet cenferi, cum ita vocentur anni proprie
qui Climaíterum, id cft periculorum,habent fi
gnificationem. Subjungit continuo, & Efàiam
teftatum effe,Tyrum urbem clariffinam anno
feptuagcfimo poft oraculum defèrtam fore,
dcindc
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 77

deinde rurfus ab ejufdem urbis everfione an

no feptuagefimo reftauratum iri. Ergo Clima
&tericus eft æque qui liberat & qui periculo
objicit,qui deftruit & qui inftaurat. Quodef
fe falfiflimum jam monftravimus ex doétrina
Clima&terum Aftrologica. Quod addit, eun
dem numerum congruere Athenienfium rei
publicæ urbis. expugnationi, & vi&toriam A
thenienfum ad Salaminem intra idem tempus
contigiffe,haec nihil ad Clima&ericos faciunt,
quæ fi vera cffent, omncs anni quibus clades
aliqua accipitur, aut vi&toria infignis reporta
tur,eorum populorum forent habendi Clima
&terici. Quod cft nugatorium,& contra vete
rum omnium Aftrologorum quide Clima&te
ribus fcripfere , fententiam. Statim fubjicir,
Vtique feptuagefimus annus meque inter eos ammos
eft qui hominibus fingulis & eorum vitae Climaäerici
fumt. Nihil potuit quod â veritate magis effet
alienum, effari. Nam fi feptenarios omnes
pro Clima&tericis annis ducimus , feptuage
fimum perficiunt fepteni decies multiplicati.
Et præterea ultimus eft annus decimæ hebdo
madis in qua finem vitae legitimum hominis
ftatuerunt plcrique vcteres Phyfici. Denique
etiam pro Climâétere reperitur in defcriptio
ne Clima&ericorum quos Hephaeftion The
bæus recenfuit. Nam inter Decani fecundi
LeonisClima&eres feptuagefimus ultimus ha
bctur, Qui Clima&tericos Imperiis & rebuf
- publi
 78 D e A N N I s
publicis tribuunt,annum quingentefimum &
& nonagefimum quartum, quafi maxime po
tentem & efficacem pofuerunt,quia ex feptua
ginta feptenariis annorum exfurgit. Sed hæc
vana effe docuimus ex vaniore Clima&terum
fcientia,idonea tamen fàtis ad hec revincenda
quatenus ex ea petitur id quod non habet. Nâ
feptenarias periodos recurrentes neque in vita
hóminum agnofcit proClima&tericis quos ali
ter computat,& Clima&tcricos omnino nullos
dat imperiis ac regnis, fed folis hominibus.Sed
neque in Patriarcharum gratiam opus fuit,ut
placuit Ranzonio,fi qui exhis ultra nongente
fimum vitam produxerunt Clima&tericos ufq;
ad millefimum proferre, quia ex lege Clima
&tcrica quam occiduam appellat Plinius, Æfcula
piife&tatores diccbant,tara effe longiora tcn
pora quæ vitam produccrent ultra fexagefi
mum tertium. Idem etiam Plinius fcribit ibi
dem, in haec verba. Durat ea ratio quam Petofirü
& Necepfo prodiderunt, & tetartemoriom appellant, à
trium fignorum portione qua poffè in Italiæ traétu
cxxiv,annos vitæ contingere apparet. Atqui Peto
firinillum & Neccpfo inventores & auétores
fuiffe τῆς κλιμακτῆe/x7ç &yoyY; certum eft. In
Clima&tericorum omnium enumcratione qui
cuilibet nato contingere poffunt prout eos
triginta fex Zodiaci Decanis attribuit Hephc
ftion,ultra nonagefimü feptimum, nullum in
vcnioClima&terem ab eo nominari.Poflrcmus
illc
 C L I M A c r E R 1 c 1 s. 79
ille eft omniumClima&terum qui trecentiqua.
draginta tres ibi numerantur.Sedne feptenaria
quidcm illa ratio quam pro Clima&terica per
eram obtrudunt, & quæ vi naturali& laten
ti quafi flexus & articulos ætatis gradufque per
feptenos circuitus conftituit, quemquam pati
tur yivere ultra feptimam hebdomadem.Nam
Hippocrates in Ä hebdomade noviffi
mum annum vitæ humanæ collocat.Solon dc
cem Hebdomadas pofuit ut unaquæque ætas
annos haberet feptenos. Ad eas Solonis de
cerm Hebdomadas Stafeas Peripateticus,tcfle
Cenforino, addidit duas,& fpatium plenæ vi
tæ quatuor & oétoginta annorum effè fcripfit,
quem terminum fi quis præteriret fácere idem
quod ftadii curfores ac quadrigæ fáciunt, cum
extra finem procurrunt. In decima certe Heb
domade Solon fcripfit hominem ficri morti
maturum. Si hos gradus ætatis in feptenas pc
riodos divifos pro Clima&tericis annis ob
fervant, ut palam eft eos facere, inde vident
nihil opus effe extendi Clima&tericos ad mil
lefimum ufque annum , neque Clima&tcres
fivc Phyfice intelligantur, five Mathematice,
quidquam pertinere ad ævum Patriarcharum
& primi hominis, quorum aliqui ultra non
gentefimum, Mathufàle etiam ad annos non
gentos fexaginta novem vitam pertulit. Qui
annus tamen illi neque Hebdomadicus fuit
Clima&ter, neque Enncadicus. Dederim qui
dem
8o D e A N N 1 s
dem illis libcnter feptimum quemque annum »
naturali vi quadam & incomperta in aetaté
hominum ac vita multa innovare ut in corpo
ribus ipfis,ita in animis quoque, five in melius
five in deterius ca mutatio procedat. Nam ut
corporis robur & vigor , & habitus vertitur in
illis flexibus acgradibus ætatis,interim augen
do, inter imminuendo, aut alia re mutaado;
notabiles & inde animis accidere quafi con
verfiones. Sed quod quis patitur mutationis
ab externis accidentibus difcriminum & pcri
culorum , variis ex caufis ac rebus contin
gentium, ut funt accufationes, delationes;
infidiae, peregrinationcs periculofae, damna,
vulnera, caedes, patrimonii amiffiones, di
gnitatam privatiohes, mortes, luétus, incen
dia,naufragia,ruinæ, condemnationes,ea Om
nia adverfà ex naturali illa per feptenos aut
novenos annorum circuitus graduum ætatis
diftinétione neutiquâ poffunt provenire. Cli
ma&erica porro &yoy* mala fupradiéta om
nia in vitam invehit , & Climaííeres vocantur
unumquodque corum quae ante memoravi
mus hominifolita accidere. Falfum eft igitur
homini cuipiam per feptimum quemque vitae
annum aut novenum fubinde redeuntem talia
folere contingere, ut aliquid fimile fingulis fe
ptem annis formidare neceffè habeat.Tunc,ut
jam dixi, neceffe etiam foret, totidem omni
bus hominibus Clima&teres inter vivendum
cxpc
 C L 1 M A c r E R I c I s. 8i
experiri, ex {juot feptcnis vel novenis annis
ejus vita conftaret. Atqui paulo poft docebi
mus ex do&rina Climacterica raro plus quam
unum cuilibct Clima&terem ex aftris effè affi
gnatum & adfcriptum . Confequeretur &
illud ex ca ratione quam pro Climacterica ha
bent , omnes homincs eofdem habcre Cli
maétericos annos, cum nemo ferme fit quin
in fingulis hebdomadibus ætatis eam nuta
tionem perpetiatur qua natura hominis no
vatur in illis quafi flexibus & articulis, aut
aliquid novi adfert. Atqui docebimus ex va
ria Gencfi cujufque variari etiam Clima&te
rem, nec eundem habere vel geminos duos,
' quos plerumque Horofcopus , ut inquit ille,
vario producit genio. Scaliger ille vir tantus,
quamvis contriviffet legendo fcripta Graeco
rum Aftrologorum ex quibus verám de Cli
ma&tericis veterum fententiam debuit hauri
re , non tamen vulgarem errorem à fe potuit
depellere. Is ad librum quintum Manilii unum
quafi legitimum Climactericum videtur fta
tuere,tertium & fexagefimum. Sic cnim notat
ad verfum hunc:
Quod fuerit laevum pralataque figna féquetur,
Trtcemos ammos duplicat, tres umfuper addit.
Leriitrigoni,inquit,izvvaq. 239. &zyeis. Quin
tus locus annos lxi 11. qui eft annus Climaíiericus.
Perperam Lavum trigoni dixit quod eft L. vum
trgomum,ut Græci &e*£*£» te/yayov,quod op
ponitur
8» . D e A n N T s
ponitur dextro Trigono, § 333. §. Non autem
ac annis Clima&tericis tractat eo loco Ma
nilius, fed aê â€ávav %wís, quot annos ni
mirum quæque Loca tribuant. Aliud autem
cft*e6v&- (o)s, aliud xxuuaxt*e , quamvis in
te, dum Clima&ter incidat in ultimum annum
vitae. Multos alios numeros ad 2*3ws, ôc
ex Locorum diverfitate conftitutos recenfet
Manilius qui non minus Clima&terici funt
quam fexagefimus tertius, ubi quæftio eft de
Climactericis. Sed eo loco non magis fexage
fimus tertius pro Clima&terico eft haben-.
dus quam quilibet alius annorum numerus
eo loco à Manilio pofitus. Nam pro anno qui
vitæ terminus eft, cum ibidem ponit poëta
non pro Climacterico. Tra&taverat prius,
quot annos unumquodque Signum vitæ tri
buat, ut hi verfus declarant.
Altera munc ratio, quae fummam continet avi
Reddenda eft, quot quæque ammos dare figna fe
runtur,

Quo loco non magis intellexit de Clima&te

ricis annis,quam hic. De temporibus enim &c
annis vitae quos quodquc fignum tribuit, lo
quitur. Vt in Ariete natis dat annos deccm
cum oóto menfibus. In Tauro duodecim.Sub
Geminis quatuordecim, atque ita de cæteris.
Pifces decem luftra tribuunt, hoc cfk annos
quinquaginta. Tranfit inde ad annos vitae
quos quæque Loca tribuunt. Mathematici fic
VOCalht
 C 1 1 m A c T E R 1 c 1 s. 8;
vocant & funt duodecim , prima quatuor,
fecunda quatuor, & tertia quatuor, quæ pigra
& dejuméta vocat Firmicus, id eft 2g;& & &otuj
3e%, ut Graeci ea appellant. Quattuor prio
ra funt ea quæ Graeci xäy1e9 , Latini Cardines
vocitant,quia eafunt t* xvex&svtx tris yeviatos
&24ez, ut eft apud Scxtum Empiricum. Ho
rofcopus five oriens fignum, Mcdium coe
lum, Occafus, & Imum Coelum. At Græca
horum vocabula funt , &goar&t 9- , μεσse9
vnuæ, 3υνων vel δύσις , & αν'ιμεσ«e9&vru* five
v &w*y{•v. Tdrws Jiax£v τ€»; eos etiam nomi
nant. Latine liceat dixiffe Cardinales locos vel
Incardinatos. Cæteri oéto qui non fùnt &%i-
x£vt£ot, dicuntur ixxevTpoi,quod extra Cardines
fint. Horum Cardinum unufquifque fuam ha
bet itxvaz£oe9iv &X7rixxiua. Ava£oeg fignum
eftafcendens.Quod eam praecedit eft τὸ ανα
qoe9', vel &rixaux. Quod fequitur à tergo,
ίπxwz£oegi. Præccdens fignum ze9&yov %wJ\ov
etiam vocatur & are9αναγεgáu%vov Sexto Em
pitico. Quod ctiam dicitur &rixxuux vel &ri
xxiais,& ze9ηγησις,quia dum Cardinem ante
cedit , ab eo etiam recedit verfus occafum
tendcns fupra terram, & verfus ortum infia
terram. T3Xovzagouû &ri ? x£vt<», quod rc
cedit â Cardine, & declinat. UInde & &rj
xxiue, vocatur. Hæc &rvxxîuztx vocantur
etiam τόποι Σωττxexxuwgτες, ut ἐπxwzqoo&ai tiae *
άιφεgág}/o & irivwos & irxvaq egip Voi.Scd ,
F 2. haec
 84 D e A N N I s
haecnon funt hujus loci.Sicquattuor funt Car
dines,quattuor &vxxJux® five regavæ poegi,
& quattuor 37«. 24)oeai.lta duodena Loca ex
furgunt, quorum nomina comprehendit Fir
micus his tribus fcnariis eodem ordine quo ab
Horofcopo numerantur qui primus eft,fecun
dus, tertius & fequentcs ufque ad Duodeci
mum,qui cfi malus dacmon,five &tixxuua Ho
rofiopi, h. e horofcopum præcedens fignum.
Vita, Spes dea fratres, parentes, filii ,
Valetudo, conjux, mors, religio vel Deus,
Medium cælum, bonus dæmon, demon malus.
Cur his nominibus appcllata fint , explicat
capite fuperiore. Alias apud Græcos habent
appellationes. Et longe plurcs recenfet Valens
hb. 1, 1 capite z€ * 3o, 3exx tirov ένομασι&ν,
ά τάς δωδεκατ€τε. Sed hoc non agimus. Sta
tiones coelialibi vocat Firmicus cum agit depla
metarum decreti, per duodenas cæli ftationes. Vulgo
domos vocant.Manilius templa & partes cæli nun
cupat his verfibus:
Templa quoque & partes cæli fua munera morunt,
Quam bene comfliterit fellarum conditus ordo,
Et proprias tribuumt certo difcrimine fùmmas.
Sed & titulos alibi vocat, non folum templa &
partes. Ita enim lib 1 1. fub finem :
Nunc fatis eft cæli partes titulofque motaße.
De quatuor proprie Cardinibus five x£vt£oc
nomina hæc partium & titulorum ufurpata funt.
- De partibus quidem hoc confirmat Firmicus,
. - - - - - - qui
 C L 1 m A c r e R 1 c 1 s. $;
ui cum aliqua ftella in aliquoCardinum con
ß eft , partiliter tam collocatam effe dicit,
hoc eft in parte Horofcopi vel Medii coeli vel
Occafus, vel Imi cœli. Quod de aliis octo lo
cis nunquam pofuit. Idem igitur eft apud
eum, in parte effè conftitutum & partiliter, id
que de folis dicitur Cardinibus. Sic libro 111.
cap. 111. de Saturni ftella, Saturnus per diem in
Horofcooo partiliter conßitutus, id eft in ea parte in
qua efl horofcopus. Scquitur apud eundem , in
fecundo loco ab Horofcopo conjìitutus, & in tertio
fimiliter , quorum alter cft £zzzvzto e?.dpo
axov uúτ3- , aiter Sar*» xuv, x *' usas e9v*wz
πς , neuter vero cfl Cardo At de quarto
mox pofuit, in quarto loco saturnus ab Ho o copo
partiliter conftitutus , td ft fmo cælo. De quinto,
& fexto hoc non dixit. At de feptimo iterum
fic habet,In feptimo loco Saturniu ab Ho o(copo con
ftitutus, id eff im occa'u partiliter.' De octavo &
& nono qui non funt Cardines, nihil tale,fed
de decimio iterum quia cft Cardo Medii coeli
ita fcripfit : in decimo loco saturnus ab horo%opo
comjiitutus,hoc eftpartiliter in Medio cælo.Dc duo
bus fequentibus reliquis, undecimo & duo
decimo quia nec funt Cardines, voccm parti
liter non ufurpavit. Hoc conftanter obfervat
& in aliis planetis. Ergo partes xxt' i%zlw dc
Cardinibus folis quattuor,ut& Tituli, & Tem
pla. Haec vocabula de coelo in terras dedu
άa ad officia Ecclcfiaftica fignificanda:inde
_ - - - - -- - F 3 cnim
86 D e A N N 1 s
enim Cardinales presbyteri Diaconique ap
pellati qui cardines, fivc titulos, id eft templa
five Ecclefias tenebant. Nam qui Σπολύτως
fine Ecclefia confecrabantur, id nomen non
merebantur. Olim, ut dixi, omnes presbyteri
ad aliquam regendam Ecclefiam ordinati,
Cardinales & Titulati diéti funt. Poftea de fo
lis Romanis per excellentiam id ufurpatum,
cum omnium civitatum presbyteros quibus
Parœciæ erant conmiffae, mos effetita vocari.
Sed hec non funt hujusloci. Loca Maniliuspaf
fim appellat tam ipfos Cardines, id eft ά
xävt€s, tirgc, quam &xxévt€¢¢, id eft qui non
erant incardinati. Quod de ftellarum ordine
bene condito, & de mixtura earum dicit, fic
intclligendum eft , non folum cum duarum
planetarum in illis Locis five ftationibus coeli
confiftentium decreta explicantur, ut Mercu
rii cum Sole, cum Saturno, & aliis. Sed cum
plurium ftellarum in diverfis locis & fignis
partibufq; fignorum confiftentium poteftates
ex concurfu &mixtura &avagnualiauj notan
tur.Hcc enim aut fimpliciofè modo ideft πλα.
mxäs tractantur, aut accuratiore, id eft μοι
e/x*js.Simplex modus & v^&ίικός unius ftellæ
vim ac poteftatem ad decernendum,in aliquo
loco aut figno conftitutæ, dcfignat, ut exem
pli gratia, Luna in tali figno aut loco confti
tuta hoc vel hoc efficit ac decernit. Hoc loco
id agit Manilius, quo in Loco ex duodenis lu
Ina
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 87
na pofita quotannos vitæ decernat. Accura
tior ratio eft partilù five μοιe/xh , quae owjpo
μlw * &%igav exigit, atque, ut vocabant pro
prie,avyxeg rw. Verbigratia, fi Luna fit in ho
rofcopo,h.e.primo Loco, alia ftella in dccimo
ab horofcopo loco pofita, alia in quarto, alia
vero in feptimo hos vel illos a&us dccernent.
Inde 3 ava^nua hau* * &$*pov, & τὸ 24g3εμα,
quod aliiThema genitur« nuncupant. stella
rum ordo conditus Manilio, eft ; owdpou*, & á
avagnuæ lapis, & 24g$u&*&$££av. Conftclla
tio Latinis & Thema. Sed vocem 24g$ua cx
preífit poeta, per conditum flellarum ordinem.
Sextus Empiricus contra Chaldæos , Ezri 5 τ?
•væ£apá 3 ava^ualiauè; * &* αν &;'gov %7tp
2443auzxzAgâ, vg ά τά λ{α%ματι xi are$-
&yog %ovg. Diathema difpofitus eft ftcllarum,
Thema pofitus: Et idem utrunq; fignificat.Un
de apud Agellium lib. xiv. cap. 1. Adverfum
iflos quifèfè Chaldaeosfeu Genethliacos apptllamt , ac
de motu , deque pofitu ftellarum dicerepoße quæ fu
tura funt, profitentur. Sed Thema propric tra
du&um eft ad genituræ five horofcopi cujuf
que conftellationem fignificandam. UInde
apudSuetonium, Thema fuum vulgavit.Et apud
Anubionem vetuftiffimum Graecum poctam
in Elegiis de horofcopo, %μα pro gencfi.Nv
x*e/wv enim $ua pofuit pro noâurna ge
n1tura,
£?lw vvxrtewg ovafjg %ov %μz19*.
F 4 Sed
88 D e A N N 1 s
Sed & %εσιν λgì%£va dixerunt , undc 244•
9εμα idem quod 3£uz Epigramma vetus:
Ka} %vgavv 24g$sis, Aάλ©- 3 A'$po^éy©-.
Et genefin diffonens Aulus Aftrologus.
Tertullianus in Libro de Anima cap. xxv. ge
mituram digerere hoc dixit, quod cit Agt;%*«*•
Sic enim & optimæ Gloffae interprctantur: .
verbaTcrtulliáni: Cur autem veteres Aftrologi ab
initio conceptus genituram digerebant: Indc & A£
9εμ& Sexto Empirico pro geniturae ipfius di
gcftione , quod aliis Thema dicitur. Ovx dai
yai %$ * τὸ εὐτὸ 243%u« $a **$ rov $*g*r*@
$&νχεα ovy. Non pauci toriim qui eandem geni
turam, vel idcm Thema habaerunt, miferrime con
fenuere. Et paglo poft, %g%ux yeygatos, quod
aliis paflim $u&, abfolute appellatur, ei à
oi τά άυτό 24g$euz § %4atos εχοντες τοῖς αὐ
qττς χττττλάσμzσιν ἐν τ3 3ig, zeati í»ai. Qui
eandem geniturae colle&tionem vel ordinatio
nem habcnt,id eft idcm Thema. Idcm Sextus
2g3eg& &sipav vocavit ftcllarum difpofitum•
aeque ut Manilius dixit , conditum ordinem,
43£,{ &xov %/43w τὸ σὰ ἀυ &;ip« 34*-
§εμ«. Et fanc non in unius figni figura vel flel
lae pofitu genitura confiftit , fed in plurium
difjofita ordinationc & configuratione, quae
coijiellatio etiam propric Latinis auétoribus
di&a cft.Unde Coiiflellationem colligere apudHi
floriae Auguftae fcriptores , idem quod The
ma colligere, quod Qucrolus Plauti fubditi
- - tius,
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c i s. 89
tius, gentfim aolligere dixit. Hinc 2493suæ pro
genefi, & pro illa mixtura ftcllarurn vel avy
x 22* quæ in genefi cujufque colligenda ob
fervatur. At $uz ctiam dici potcft de unius
ftelle pofitu, vel conftitutionc in aliquo horo
fcopi vel fortunæ fortis loco , quale hic fe tra
&taturum eflè promittit Manilius , quot nimi
rum vit e annos tribuat Luna in fingulis Car
dinibus & rcliquis o&tolocis pofita,
Si bene con$i.t.rit primo fub Cardine luna.
At alibi di&turum fe pollicetur, quem nume
rum annorum gcnito tribuant, Tcmpla &£
Partes coeli, five Loca,
Cum bene wnjiiterit flellarum gonditu ordo,
Hoc cft : 2g3sua tô vè <£* &sig*. At
Theria cum pro ipfo geniturae Diathcmate
dicitur, non à pofitu fidcrum hoc nomen fa
&tum cft, fed äpofitione & collcctione ipfius
geniturae. Sic enim dixerunt pomere genefim, pro
colligere & conftruere, ut ponere ades , po
mere vites : Scd & poni calculus dicitur in ratio
nibus putandis. Quod igitur poni gemitur4
dicitur pro colligi & conftrui, inde & Thema
pro ipfa genitura vcl horofcopo. Sic cum
pont pecunia in fœnus tralaticium fit, ex eo
$uæ pro forte pecuniæ quæ fœnori datur.
Poni pramium Latini Graecique dicunt. Indc
& $ua pro mercedc & præmio. Ut apud
lgnatium, %μα ζω, & &w©- Hinc & $uzhtw
«yàyas quibus pccunia pro præmio ponitur;
F ; Poni
9o D n A N N I s
Poni fpeciem legis & cafum Iurifconfultis
vulgatüm eft. Exco $ua legisid vocatur. Po
nuntur legiones in limitibus provinciarum ad
eas tuendas. Indc & $ux% pro legionibus.
Sed & provinciae ipfæ fic vocatae. Magis igi
tur probaverim 24g3sua appellari duode
cim locorum Horofcopi vel fortis Fortunae
qwm%αίαν quam Thema, ut vocavit Scaliger.
Nam Thema magis propric de colleétione ge
niturae cujufque ufürpatum eft, ut Thema mun
di, Thema Platomi, Thema Therfita & aliorum
apud Firmicum. Tra&atus igitur quem hic
inftituit Manilius X3 δόγον και &z^lò &;£pg
3u/aw vocatur , id eft α^αλκός & & z\&$*-
p@-.De Lunæ nimirum poteftate & efficientia
cum in Cardinibus & Locis reliquis conftituta
fuerit, quot nimirum vitae annos genitis tri
buat:
si bene conftiterit primo fub cardine luna,
Quo redit im terras mundus, nafcenfque temebit
Exortum, ottomos decies ducetur in ammos,
Si duo decedamt.
Si Luna in primo cardine conftituta fuerit, id
eft in Horofcopi parte, dat vitæ annos feptua
ginta o&o Hic cftprimus Locus. Si in decimo
Loco conftiterit , id eft in decimo ab Horo
fcopo figno, qui locus Medium coelum à La
tinis, à Græcis μετ»e9*nu* dicitur, dat vitæ
annos feptuaginta quinque.
At quum fùb culmine fummo
C0/1 •
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 9r
Confißit, tribu hic numerus fraudabitur ammi,
Id eft tribus annis minus dabit τέ μεσα 29vn
puæ quam horofcopus vel awzw^*, quæ feptua
ginta oéto dabat.Ita de ceteris.Duodecim igi
tur illa Loca five partes cocli,five flationes,àn
nos vitae dant diverfos, ut ibi exponit Mani
lius, nempe , lxxv 1 1 1. lxxv. lxxvi. lxi.
LXV III. LXI I I. LV I I. L. XL I I. XXI I I. XI 1 1. XI i.
Nullus horum annorum Clima$tericus eft,
fed omnes pro vitae termino. Ergo ncc in hac
annorum enumeratione lx 1 1 1 pro Clima
&terico habendus , fed pro vitae fpatio quod
tribuit ἐπάναφοe9. uga segvouύτος, qui quintus
eft ab Horofcopo Locus, ac de trigono ab eo
videtur , & &;z33ς δαιμων dicitur. De hoc
enim intellexit Manilius his verfibus:
Quod fuerit lavum,pralataque figna fequetur
Trtcemos annos duplicat, tres infuper addit.
Hi funt fexaginta tres anni quos ἐπανοφoeg
awäuga se9 wwwx?©-, five ûweyeis, nafcentibus
dat cum Luna conftituta eft in quinto ab Ho
rofcopo loco,qui ἐπαναφοeg. xvhggw*e9 vkua
τ©- dicitur, & Græcis A'%% avzn vocatur,
maximaq; focietate cum Horofcopo conjun
gitur, utpote quod de trigono ab eo radios
fufcipit. iavum trigonum appellatManilius quod
eft in quinto ab Horofcopo loco,& eft ἐπωα
¢oe& & &wvyais , Graecis 2314*eàv reÅyωvov di
citur, quodin $i; five fucceffu fi
gnorumi cfficitur. Scaligcr male Layum Trigoni
1n
9*. D e A n N r. s.
interpretatus eft. At dextrum trigonum de
sarexxiuzti dicitur μετ8e*v*u*r®* , qui ea*
vocatur Graecis, & nonus eft ab Horofcopo
Ilocus, ac de trigono quoque ab eo videtur,in
anteceffu five are9nywa* fignorum:
Quidque prius natum fuerit, dextrumque trigo
7}t4f/f ,

Hoc fexagenos tribuit, triplicatque quaternos.

Prius natum appcllat , τὸ στ€9&yov vcl zegawa
q)spág}/ov %ov, quod etiam &rixaux nun
cupatur, quia dum præcedit Cardinem Medii
cœli ab eo quoque recedit verfus occafum.
Dat hic locus feptuaginta duos annos vitae.
Duodeni igitur numeri quos fupra recenfui
mus, numeri fùnt annorum vitae quos fingu
la Loca quæ memorata funt, nafcentibus tri
buunt , qui diverfi funt à Clima&tericis annis
quatenus annus ultimus vitae non idem cft
cum Climacterico. Idquc inde oftenditur
quod Climactericum fuum annuni multi eva
dunt,cú ultimus vite annus quem aftra decer
nunt non fit evitabilis. Pcrperam igitur Sca
liger dum interpretatur vcifus illos Manilia
nos quibus dicit quintum ab Horofcopo lo
cum, hoc eft fignum quod fequitur Imum coe
lum, tribuere fexaginta tres annos vitae, id pro
anno Clima&erico accepit. Cur in aliis nu
meris non idem dixit, cum certum fit nullum
ferme eorum non effe alicui Climaétericum,
cum dc pofitu fidcrum agitur quæ Clima£te
I1CQS
 C L I M A c r * R 1 c 1 s. 97}
ricos annos decernunt. Septuaginta & oéto
annos vitae dat Horofcopus. Hi funt anni vi
' tae.At feptuagefimus o&tavus annus nullus eft
inter Clima&tericos. Scptuaginta quinquc an
nos tribuit Medii cœli locus, qui ab horofco
po decimus locus eft. Ncc ullus feptuagefi
imus quintus eft annus inter Clima&tericos.
Septuaginta fex annos affignat Occafus, hoc
eft feptimus ab horofcopo Locus. At feptua
gefimus fextus Clima&ericus cft annus cjus
qui pro horofcopo habet primum Decanum
Scorpii , & primum Aquarii. Jmi coeli lo
cus qui quartus eft ab horofcopo dat annos
vitæ unum & fexaginta. Sexagefimus primus
annus Clima&ericus eft genitorum fub fecun
do Decano Tauri , & fub tertio. Item fub fe
cundo Decano Scorpii, & fub fecundo Sagit
tarii, & fub fccundo Pifcium. Nonus ab ho
rofcopo locus,id eft &txxiua Medii coeli, dat
vitae annos fexaginta o&to. Sexagefimus oóta
vus vitæ annus , Clima&tericus eft habentium
horofcopum tertium libræ Decanum. Parcam
caeteros adfcribcre annorum numeros quos
rcliqua loca tribuunt. Ex his Scaliger unum
folum Clima&tericum effe voluit fcxagefimum
tertium quem dat quintus ab horo(copo lo
cus pro ultimo vitæ anno , cum idem annus
quando Clima&ericus eft non femper fit ulti
mus. Si Clima&cricum ideo putavit quia per
feptcnariasperiodos multiplicatur,ccrte ctiam
fcptc
 94 ID e A* N n 1 s
feptenarius eft quadragefimus fecundus quem
vitae terminü decernit fecundus ab horofcopo
locus, qui ἐπαναφοe9, digoaxoT§vTos (»J « dici.
• tur,fecundum eundcm Manilium his verfibus;
quemque locum fuperat nafcens horofîopus, ille
Dema quater revocat vertentü tempora Solu
Accumulatque duos curfus , juvememquerelinquit.
Car Scaliger dum hunc numerum quadragin
ta duorum annorum ad eum locum notaret
non etiam adnotavit effe Clima&tericü ? Cer
te etiam feptenarius eft co fenfu quo Clima
&tericos hodie dcfiniunt Mathematici, ex fe
pties feptenis compofitus. Certe & Clima
&ericus adfcribitur illis qui nafcuntur horo
fcopante fecundo DecanoCancri,primo fcor
ii & fecundo tertio Sagittarii, tertio Aqua
rii, fecundo, & tertio Pifcium. Nimirum cre
didit Scaliger nullum alium cffe Clima&cri
cum annum præter fexagefimum tertium quia
ex novenis pariter & feptenis periodis con
ftat.Alioquin aeque Clima&tericum effe obfer
vaffet quadragefimum fecundum qui etiam,ut
diximus, feptenarius eft, non etiam novena
rius. Idque videtur adftruxiffe exloco Firmi
ci malele&o,& peffimè intelleéto. Ita enim
corruptum correxit , ut non multo minus
quam erat depravatum reliquerit. Sic vul
go habetur in cditis lib. iv. cap. xiv. Inter cæ
teros praterea diametros hoc maxime obfervandum
eft, quod fepteni anni ac noyuni per omne vita tem
pus
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 99
pus multiplicata ratione currentes naturali quadam
& latenti ratione, pariis hominem periculorum dif
criminibus femper adficiunt. Vnde & fexagefi
mus tertius ammus quia utriufque mumeri fùmmam
pariter excipit, Androdas appellatw eft. Nories
enim fèptem ammi fexaginta tres fiunt , & rurfus fe
pties movem fimili modo anni fiunt fexaginta tres.
Pro his verbis, Inter cæteros praterea diametros
hoc maxime obfervandum eft , emendavit Scali
ger, inter catera primum Climaitera, maxime ob
jervandum eft. Re&e quidem fateor corre
&um, Clima£tera, pro diametros, fed reliqua
impure. Exquibus collegit eos folos effe Cli
ma&eras, qui ex novem & feptem multipli
cantur, ut eft fexagefimus tertius. Aliud lon
ge voluit Firmicus, cujus haec fcriptura in an
tiquiffimo libro Bibliothecae Regiae â me re
pcrta eft: Extra cateros Climatierau,etiam feptimi
ammi & moniper omue vitatempus multiplicata ratio
mecurrentes naturali quadam & latenti ratione varii,
hominem periculorum dißriminibus femper afficiunt.
Præter caeteros Clima&teras cos notat maxi
me effe periculofos qui feptimi & noni per
omne vitae tempus multiplicata ratione cur
runt. Ergo alios etiam Climacteres agnovit
qui nec feptenarii funt, nec novenarii. Effe
autem quofdam feptenarios fimpliciter flatuit
qui ex feptenis circüitibus componuntur,alios
qui ex novenis, unum vero effè fexagefimum
tcrtium quiutriufquc numerifummamcxcipit,
quia
96 D E A N N 1 s
quia fepties novem funt fexaginta tres, & no
v1eS feptem candem fummam reddunr. Haec
eft mens Firmici.Ergo quidem funtClima&te
reS feptenarii juxta Frmicum, omnes nempe

qui per fèptenos numeros multiplicantur,

ut eft, feptimos, quartus decimus, vigefi wus
primus & cæteri qui crefcunt additione fe
ptenarii numeri. Novenarii vero qui fimi
liter augentur adjcctis fubinde novenis , ut
nonus , decimus octavus , vigefimus fepti
mus, & ita reliqui. Sunt & ex novenis &
feptenis pariter compofiti , ut fexagefimus
tertius. Alii præterea Clima&teres, & plurimi
quidem ponuntur,qui nec feptenarii funt, nec
novenarii,nec ex utroque numero compofiti.
Sexagefimus autem ille tertius quem pro fo
lo Clima&terico admittere videtur Scaliger
eo loco quo talem cxiftimat ne quidein cft
Clima&tericus, fed vitæ annus ultiinus. Mul
tum autem differunt anni Clima&erici ab
illis qui vitam finiunt , ea re maxime quod ul
tra Clima&tericos frpe vita producitür, quae
femper ultimo terminatur Cum vero Clima
&ericus finé vivendi facit, coincidit eo modo
cum vitæ ultimo anno. Alio ctiam modocoin
dicit fi xx' äÄ?'!av ut computabant,annorü vi
tæ Clima&erincurrat Tuncanticipat vitæ finé
& hominem tollit. Exempli gratia, Subftantia
annorum vitae fit ex annis quadraginta feptem,
Clima&ericus vcro annus fit quadragefimus
quin
 C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. 97
quintus, tolletur qui talem habet genefin, §re;
û xa7'£%£'!av * tìs &w**a*ας ἐτάν δ κλιμzatre
iuri£ax£v. fta Valens. Haec ratio facit potius
quam vis numeri feptenarii & novenafii quæ
eum perficit, ut fexagefimus tertius annus fit
omnium fermeClima&terum periculofiffimus.
Cadit enim infere ætatis & in occafum vergen.
tis quafi vefpertinum tempus, & propinquan
tem vitae finem fic fæpe anticipat, ut dc qua
dragefimo quinto Clima&terico dixit Valens,
quiánnum vitae quadragefimum feptimü folet
anticipare. Èz* £% ouò à κατ' ἐλέφαν 3 éx* gr&v
»auxxtwg iutían , jvrtv τὸ ares {gnu%ov, aT€9
Ἀφύά κλιμαxîre «δέ λ3y©-. Aliusigitur λόγος
x^iuzx'weA«3c,alius* £róv τῆς ζωχς.Tanto vero
periculofioresfolent effe Clima&teres, quanto
propius ad dcterminatum à ftellis vitæ finem
accedunt. Talis eft fexagefimus tertius qui in
decimam & ultimam vitæ,ut à Phyficis decer
nitur,hebdomadem incidit.Vndc & &vdpoxxx?
ab Ægyptiis vocabatur, tefte eodem Firmico.
Sic enim librireéte eoloco legunt: Hac ex caufa
Androclas ab v£gyptiü diétus ef quod omnëvitae fub
fantiam frangat ac debilitet. In fcriptis habetur
fìftantiam viri. Quod magis exprimit vim no
minis 2/3povxa;.AlioquinSubftantiâ vit&auctor
illcappellare confuevit, quam Græci Mathe
matici uxwv;xaiv , nempe fummam annorum
quibus vita conftatacfubfiflit ex decreto ftclla
ium. Valcns, ivavi;aai, ia) % irâv P. %. Si vitae
- G fubftan
 I '
98 D e A N n 1 s
fubflantia fit annorü quadraginta feptem. Kz
6owxlo ctiam vaw* xaw appcllant. Androdu in
veteri codice legitur.Quod non cft Graece &-
8poxxx% ut fcripfit Scaligcr,fed αύ3poxax£, x,3;o-
xxáôo;. At cclcberrimus quondam juris in hac
Academia Profefforin oratione de annis Cli
ma&tericis peffime dixit Androdem hunc annum
à Græcis appcllari & ab Ægyptiis Androclem.
Quodcftabfurdum.Aegyptii illiquos intcllexit
Firmicus, funt Græci fed Alexandrini. De iifdé
quippe fenfit loquétibusGræcè Ægyptiis idem
Firmicus cum fcripfitlib. 11.cap.ii.de Planetis:
Sed has [tellas mom eodem nomine quo mos aut quo Grae
ci, •Aegyptii momimant.Nam qui à nobis Saturnus di
citur,ab v£gyptii, qaivov vocatur. Italegcndus
ille locus exvctuftiffimo exemplari.Dupliciter
igitur confideratur fèxagefimus tertius annus,
ut & cæteri vitæ anni,aut tanquã «λιμxx7weawg;
aut tanquã ultimus annorum quibus vitae tem
pus definitum eft.Aliquando Climacterician
ticipant vitae ultimum annum, ac pro ultimo
cedunt, aliquando ita in vitam incurrunt, ut
non eam finiant. Et hæc propria Clima&te
rum notio eft. Inde & Firmicus eo capite quo
generales genituræ Domini aphorifmos pro
íequutus cft,de Clima&teribus ctiam egit quos
tamen ab ultimis vitae temporis annis difcrevit
quia non femper hominem conficiunt,fed va
riis eum periculorum difcriminibus femper af
ficiunt. Pergenituræ Dominum, quem & vitæ
datorem
 C L I M A c T E R I c 1 s. 99
aatorem vocabant , vitæ fpatium invenire præ
cipuc fàtagebaot Quamvis autem Zodiacifi
gna per fe,& Cardincs etiam quaterni cum ad
junctis fibi locis fine ulla ftcllarum focietate &
mixtara fpatia vitae folerent ftata dccernere,
maximam tamen hujus rei decernendæ po
tcftatem in Domino genituræ ponebant. La
borandum itaque eft, inquit Firmicus , & omni
follicitudimis intentioue quærendus gemitura Domi
mus,ut per hunc invento vitae fpatio, & à Chromocra
tore fingulù ftelli, divifo, omnia poßimus quæ decre
ta fuerint explicare. Sequitur continuo apud
cundcm dc Clima&teribus, qui ad vitæ tem
pora etiam eo nomine pertinent quod intcr
dum & eam termincnt , femper autem va
riis periculis illam afficiant. Vitæ ille huma
nae dator, quem & vitae dominum, & gemitura :
domimum vocabant, Græci oi«9δεστάτίω, vitæ
tempora aut longiora aut.brcviora decernit
prout collocatus fucrit. Infpicicbant enim
quænam ftclla ex feptem Planetis quo in Loco
quo in figno, quibus finibus, & quibus parti
bus figni conflituta effet. Si bona ftella, bono
loco,bono figno,bonis partibus pofita fit lon
giffimü vitae fpatium deccrnet. In quibus con
templandis tres gradus conftituebant, boni,
minus.boni,& mali. Exempli gratia,fi So! cum
genituræ eftdominus bene decernat, centum
& viginti annos vitæ decernit: fi mcdiocriter,
fexaginta novem:fi malc,anfios dcccm & no
G z. - VCIY\
;
Io6 D e A N N I s
vem , aut menfes decem & novem. Mars
„mnium peflimus poft Saturnum fi benc de
creverit , fexaginta tres annos decernit : fi
medic, quadraginta: fi male, ánnos quinde
cim , aut menfes totidem, horas x 1 1. fta le
gunt libri apud Firmicum fexaginta tres , non
Jexaginta fx. Ergo quando Mars eft genituræ
dominus, fi bono loco conftiterit,in bono fi
gno & in bonis partibus, fexaginta tres annos
vitae decernit. Verior eft tamen vulgura fcri
ptura, ut infra dicturi fumus, ubi deperiodis
Planetarum agemus. Sunt & figna quæ lon
giffimam vitam decernunt, ut & Loca. Nam
quotgradus afcendebat fignum,tot annos vi
tae tribuere credebatur.In fexagefimo ac tertio
anno, finem vit e ftatuit fæpe ftella, fignum
vellocus. Diverfus tamen in omnibus eft an
nus qui finem ævi omnino dat à Clima&tere
quiin annum hunc ipfum incidit. Non enim
femper vitam praecidit. Non quippe femper
funt fatales Clima&terici anni ac 3zvzto ®3got,
fed fere féper %i«i»3vyov &%na pzxê, utGrae
ciloquütür. Evadunt fatales ex occurfu male
volarum ftellarum quibus irradiaturHorofco
pus. Si autem, inquit Firmicus,qu« periculum fa
cit ftella in bonis locis fuerit in venta, vel in iis im qui
bus gau.let fignis ac finibus,& à benevolis refpiciatur,
atque im gemitura bene fit collocata , difèrimen immi
mentis periculi mitigatur. Sim vero aliter fierit ac
noctndi licentiä fibi permiffa poteflate p.rceperit, fa
¢1$
 C L I M A c r £ R 1 c 1 s. Ior
cit hominem inexplicabilium miferiarum laqueis im
plicari, ut mors imminens, feupericulum nulla poßit
ratione, aut providemtia vitari. Hæc res etiam
praeftat ne femper letiferi fint Clima&eres,
quod non femper mortem minantur, fed alia
ctiam periculorum varia genera quæ non oc
cidunt,fedpatrimoniis aut dignitatibus homi
nes fpoliant, aut in debilitates corporis & ani
mi curas conjiciunt. Firmicus de periculis illis
quibus Clima&teres homincm afficiunt,ita lo
quitur : Periculorum autem mom uma fubftantia eft,
ant enim ex accufationibus, aut delationibus, aut ex
infidiis,& navigationibus,aut ex itineribus ac dammis
patrimoniique amißione, aut ex «gritudinibu, aut
ex ventribus, corporifque debilitate, aut ex befiu &
ruimi, aut ex luto & præcipitiu omne periculorum di
fcrimem affertur. Plinius etiam, ut & Firmicus,
eodem capite de varietate nafcendi & ftatis
vitae temporibus quæ à ftellis accipiuntur, ac
dc Clima&teribus differuit. Sed videtur ille
cxiftimaffe Clima&terem omnem vitæ me
tas ponere. Nam fcanfilem annorum legem oc
ciduam appellavit , & ex difciplina feétato
rum Æfculapii qui ftata vitæ tempora à ftcllis
accipi tradebant, fecundum eam legem fcanfilium
annorum occiduam quam Climaéteros vocabant,raro
ita genitis fexagefimum tertium annum fùpe
rariafferit.Sic eundem fexagcfimum annum Sc
vitæ finem & Clima&terem vidcntur ftatuiffe.
Puto tamen Plinium hallucinatum cfTc ncc
G 3 rekie
I o 2. D E A N N 1 s
re&e eorum mentem percepiffe. Ncmo enim
cx veteribus Aftrologis Clima&teras eos effe
ftatuit qui vitam omnino abfcinderent. Aut
cnim plures quifque in omni vitæ fuæ fpatio
Clima&teres habet,& tum certum eft non om
nes omninoClima&teres vitae ftamen præcide
re.Aut unus Clima&ter fingulis datus efl. Hoc
fi vcrum, & is capiatur pro ultimo die,nullus
Clima&ter fuerit nifi letifer Atqui conftat ex
doctrina antiquorum Mathcmaticorum , &c
cx ratione Climacterica, non tantum mor
tis periculum denuntiare Climacteres,fed et
iani damna varia , & luctus aegritudinefque,
debilitationcm corporis ac membrorum fra
&tionem citra mortem, Praeterea in Clima&te
rum fumma ab auétoribus tradita fummum
& ultimum invenio nonagefimum feptimum
annum adfcriptum. Atqui multi ex fiderum
decreto, ut iidem au&torcs autumant, hunc
terminum tranfcendunt. Nam qui Solé in bo
nis locis,fignis & partibus conftitutum habue
rit , ccntefimum & vigefimum vitae annum
explebit. Qui Lunam fimiliter bene decer
nentem ingeniturafua expertus fuerit,adcen
tum & oéto annos dicunt perventurum Om
nis igitur Climaêter quatenus Clima&ter intra
vitæ finem ftatuitur,& fupereffe adhuc aliquot
annos ad vivendum indicat,nifihominem tol
lat quod &aliquando facit.Prgterea xxiuaxtre
periculi tantum, non mortis fignificationem
habet
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. Io3
habet, & Agellius ex Varronc climacteras pe
ricula à Chaldæis vocari docet. Quo fenfu
& à Vettio Valenteponi infra docebimus. Ad
Firmicum redeamus. Is Climaélerum quattuor
genera facit in co capite xiv.Hebdomadicos,
Enncadicos, qui Hebdomadici fimul funt &
Enncadici , & eos qui neque Hcbdomadici
funt neque Enneadici. Si emim, inquit, fepteni
ac movem ammi qui Hebdomadici à Græcu & Ennea
dici appcllantur, gravia femper hominibus indicunt
pericula , quid ammus faciet fexagefimus tertius qui
utriufque numeri multiplicatam, & invicem fibi ob
ligatâ perficit fùmmam: Ergo fexagefimus tertius
Hebdomadicus fimul eft & Enncadicus. Alii
funt fimpliciter Hcbdomadici fccundú Firmi
cum.Hi nempe qui per omne vitæ tempus fep
tenis periodis multiplicati proccdunt.AliiEn
ncadici qui per novenos circuitus ambulanr.
Alii qui ex neutrius numeri fummis perficiun
turrccurrentibus.Quodintcllexit his verbis,ut
à nobis ex antiquiflimo exemplari emendata
funt: Extra cateros Climačteres, feptcmianmi ac noni
per omne vitae tempus multiplicata ratione currentes.
Vettius quoq; Valens in Anthologiis Aflrolo
gicis diverfa duo habet capita, unum vê xxi
μzxt*p©- £6όομ&%x& è êwv xàìx$ &yoy$ quo
traótat de Hebdomadico & Enncadico Cli
ma&tere : alterum z€ κλιμακτύλων , quo in
genere pcrfequitur omnes Clima&tcres qui
non funt Hcbdomadici ncquc Enncadici.
G 4 H:c
io4 D e A n N 1 s
Hic primus error e(t recentiorum Do&orum
quod non alios agnofcant Clima&eres præ
,£r Hebdomadicos & Enneadicos, quos fe
ptenarios appellant & morenarios. Sccundus
& primo etiam major, quod Hebdomadicos
hos Clima&eres interpretantur de feptcnis
annis multiplicata ratione per omne vitae fpa
tium currcfitibus. Similiter & Enneadicos de
novcnis ita multiplicatis per novem annorum
recurrentes periodos. Sed in hunc errorem
cos videntur antiqui ipfi Latini auótores con
jeciffè qui Græcorum Mathematicorum ij3
3ομ&%x*c & έννεαάκες ita interpretati funt,
ut Varro ipfe , poft cum & ex eo Agellius,
Cenforinus,etiam ipfe,quod miror,Firmicus.
Nam de illis quiGrammaticam & litteraturam
humaniorem profeffifunt, minus fortaffemi
randum fit. Hic igitur Hebdomadicos an
nos fèptenos appellat , & Enncadico. .lovemos,
quos & fic cxponit, qui per feptem & novem
annorum rationcm in omni vitae fpatio mul
tiplicantur.Longe alios effè g33ομα}x&c Græ
ci Mathematici,atq; êwve&hx8¢, intellexerunt.
& longc aliter eos computarunt. Nam §33o
p.zdwav eum ponunt qui non fit feptenarius,
& qui feptenárius eft eo fenfu quohodie acci
piunt,non eft illis Hebdomadicus.Vettio Va
lenti quadragefimus quintus annus Hebdo
madicus cft. At non effe feptenariüres ipfà in
dicat, Quadragefimus quippc fecundus, vcre
- feptc
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. io5
{eptenarius cft, exfexies feptenis compofitus.
Quomodo autem quadragefimus quintus 33
3oua ha3c fit, & quare fic dicatur, idem cx
plicat in eo capite quo traétat σ€ω κλιμαx
arag- 333auzdix3 Rgùêvv$ xd\x$ &yoyjc. Quam
explicationem fe profitetur haufiffe ex libris
Regis Petofiris. Ab ortu caniculæ in quoini
tium anni fui collocabant Ægyptii , tempus
numerabant ufque ad diem nativitatis ejus
cujus Clima&ter erat inveniendus Hebdoma
dicus. Ex numero dierum collcéto ab ortu
caniculæ ufque ad genituræ diem , dierum
quinquaginta & duorum cum feptima partc
diei fummam toties eximebant quoad res id
permitteret. Quirefidui effent, toties multi
plicabant, quoties exemiffent quinquaginta
& duüm dierum fummam cum feptima. Ex
quibus fic multiplicatis numerus Climacte
ris Hebdomadici colligebatur. Exempligra
tia ponam numerum dierum collcétum ab
cxortu caniculæ ufque ad diem %&3x1xκόν.
Sit is numerus ducentorum &viginti. Qua
ter exinantur quinquaginta duo dies, & fe
ptima diei. Numerus inde exit ducentorum
& octo cum quattuor feptimis. Reliqui funt
undecim dies & tres feptimae. Quater hæc in
fe ducta efficiunt Hebdomadicum Climacte
rem , annum nimirum quadragefimum quin
tum, qui non eft feptenarius ea notione qua
vulgo accipitur, non enim ex feptenis perio
G ; dis
Io6 D E A N N 1 s
componitur. Tot autem dics in illa fupputa
tione tolluntur ex fumma dierum quæ ififcrce
dit inter caniculæ exortum & diem gcncfcos
quot in annum feptimanæ incurrunt. Nam in
annofuntfeptimang quinquaginta dug.Septies
quippe quinquaginta duo dics cum unius diei
parte feptima pcrficiunt ccclxv. idcft unum
integrum annum vcrtentem. Totidem dies
quam mu'tis poteft fieri vicibus exfumma dic
rum à caniculæ ortu ufque ad genituram inter
pofitorum eximuntur, nempe quinquaginta
quo cum feptima unius. In quo numero nulla
cft feptenarii numeri revolutio multiplicata.Si
major aut minor numerus dierum fumatur
quo exortus caniculæ diftet à die natalitio, ea
dem methodo invenietur Clima&ter hebdo
madicus. Non ergo ab annis feptenariis, vel
er fcptenos circüitus gradatim confurgenti
í. hebdomadicus Clina&ter nomen invenit.
Nam numerus ille dierum non eft Hebdo
madicus, Ne quidem quater in fe ductus talis
eft. Ergo ab anni feptimanis quæ Hebdomades
dicuntur, appellatum conftat. Tot enim dies
eximuntur quot in anno funt Hebdomades.
Inde $33ομαδικός , non ab annorum Hebdo
made,fedà dierum,quæ fic proprie & abfolu
te dicitur. Septimamarius igitur annus potius
vocandus quam feptemarius. Si Climacter e
jufmodi £33 opwadzà; in êwvg xàxày incidat,
tum dctcriora omnia fieri, & majora pcricula
•• Por
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 1o7
portendi afferunt, &prxev § 3i, §2, i33aux.h-
vé; άμπίεn e}ς * άι veadiagw,&aùu^ovz t. 7re9y
μα? itu. Dixit autem, nempe Petofiris, quod
fi Hebdomadicus incidat in Enneadicum , imcon
grua res erunt. Hebdomadicum propofuit qua
dragcfimum quintum. Quomodo incidat in
Enneadicum ita explicat , οίον άρδομaâvês
£vsyxav μοίλ* ε'. ττιστχ σέαλύεττι eis τὸν ἐν
waztow , •%yx{ττu jè êvvaxas £'. otwαγεττω μ '.

Verbi gratia, Hebdomadicus infert partes quinque.

Hac refolvuntur in numerum nomum. Nam movies
quinque inde exeunt, colligitur quadragefimus quim
tus. Haec non intelligo. Quanto fimplicius
erat diccre , quadragefimum quintum an
num ex quinquies novem effe compofitum,
& fic effe Enneadicum ? Sed nugatoriæ artis
auctor fummus non ita Enneadicos & Heb
domadicos Clima&teres computabat. Vidi
mus quoinodo Hebdomadicos colligeret. In
Enncadicis numerandis eandem viam inftitit,
Ut quinquaginta duæ funt in anno feptima
nae, totidem dies à numero fpatii quod erat
à caniculæ exortu ad diem gcnituræ expellc
bat quam pluribus id fieri vicibus poterat. In
de Hebdómadicus.Enneadicum eadem colli
gebat ratio. Ut annus in quinquaginta duas
hebdomadas dividitur, ita in quadraginta en
neadas. Superant dies quinque cum quadran
te. Per quádraginta igitur dies è fumma tem
poris déductos quod intcr caniculæ exor
tunm
*o8 . D e A N N 1 s
tum & genituram intercedebat, Enneadicum
colligendum praecipit, ut Hebdomadicus per
quinquaginta duos colligebatur. Quadraginta
igitur dierum numerus follemnis eft compu
tando Enneadico,quia tot funt in annoEnnea
des, ut quinquaginta ac duorum dierum fum
ma tratalicia erat ad computandum hebdo
madicum, quia totidem erant in anno Heb
domades, Exhacfupputationc quadragefimus
quintus eft Hcbdomadicus.Supra quadragefi
mum qui numerus eft legitimus colligendo
Enneadico,excurrunt quinq; dies.In novem fi
refolvantur & per novem multiplicentur, red
dunt quadraginta quinq; dies, qui eft Hebdo
madicus fimul & Enneadicus. Quam diverfà
hæc ratio ab illa qua vulgo folent computarc
feptenarios & novenarios Clima&teres, & cx
utrifq; fimul contextos?Secundum illam quip
pe vulgarem rationem in vita centum &vigin
ti annorum unus modo Clima&ter invcnitur
feptenarius fimul & novenarius, nempe fexa
gefimus tertius. Atjuxta computandi modum
quemPctofirisinftituit,plures funt Hcbdoma
diciinillo fpatio vivendi quiin Enneadicos in
cidant,& è contra multi Enncadici cum Heb
domadicis incidentes poffunt inveniri. Talis
eft quadragefimus quintus,Hcbdomadicus fi
mul & Enneadicus, hoc cft Hebdomadicus
in Enneadicum incidens, cum ex neoterico
rum rationc ac difciplina Enneadicus tantum
dici
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 1o9
dici queat. Sic non quattuor tantum generâ
fuerint Clima&terum ut fupra docuimüs, fed
quinque. Nam præter communem Chma
&terem qui nec feptenarius eft nec novena
rius: Item praeter novenarium fimplicem,&
feptenarium qui per feptem & novem annos
furgunt, duo aliâ genera funt, unum Hebdo
madici in Enneadicum incurrentis qué liceat
dicere g232v'x 32 svv=z fiagy : altèrum Ennea
dici qui incidit in Hebdomadicum, & quem
poflis nominare ἐννεαλοε33ομαârêv. Ennea
dicum igitur eodem modo inveniebant quo
Hebdomadicum & pari ratione, pro Hebdo
madibus anni Enncadas fumendo, & quina
rium numerum quatcr in fe ducendo.Ex quo
quadraginta furgunt, quot in anno quoque
funt Enneades præter quinque dies & qua
drantem. H'uéìς 5 , inquit Valens, otwtruór
g2v è?zμγ δί ἐ πίμύν τε regxus *** **^*-
aizóv rà x* +e;$tu tú aj rj t€$r9 , ως άi *
v 3. *, &g3v% τ£%tov êwv z}χόν ζτάν μ» avu
zi* aw*3 £33oux hrgs. Repertum eo modo
Enneadicum difpiciebant an concurreret cum
Hebdomadico,eodem modo quo inventum
Hebdomadicum, videbant num incideret in
Enneadicum. Exempligratia: Ponamus à Ca
niculæ exortu ad diem natalicium interjici
dies nonaginta & unum. Video quoties ex ea
fumma quadragintapoffim extrahere. Extra
hobis.Rcftant decemdies,& decem cü duo
bus
I1o D E A N N 1 s
bus quadrantibus qui fupcrabant exnumero
Enneadum ad integrum annum vcrtentem
conficicndum. Sibis hæc in fe ducantur, da
bunt numerum quadraginta duorum annorü
qui crit EnneadicusCiina&ter Concurret au
tem cum Hebd9madico, quia fcxies feptem
funt quadraginta. Si fumantur dics ccntum &c
fexaginta qui concurrerint ab exortu fideris
canicularis ufque ad diem nativitatis, quater
inde quadraginta £xtrahcndo , remanentes
quinque dies cum quadrante ad anni inte
gri complementum ubi quatcr multiplicave
ris, exurgct vigcfimus primus annus, quiam
nus erit Enneadicus ita genito, cum tamen
fit feptenarius quia ex tcr feptenis conficitur.
Quærat hic aliquis an non numerum â Petofi
ri propofitum ad inveniendum Hcbdomadi
cum, liceat per enneadas numerare, & ex eo
etiam invcftigare annum Enneadicü. De du
cenis & vicenis dicbus fi cximantur quoties
id ficri poteft, dies quadraginta, quinquies
id fiet, & remanebunt dies viceni cum quin
que ἐπιχει}νὸν diebus & quadrante. Hæc
fi quinquies multiplicentur, dabunt diem
ununa & centelimum cum quadrante. Qui
erit Enncadicus Clima&ter, hanc genituram
habenti. Quid indc fcquetur ? Ex diflimili
numcrorum cornputatione duos Clima&teri
cos annos diverfos cidé genituræ competere,
Hcbdomadicuii, quidcm qui in annuim qua
- dra- .
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 1 11
dragefimum quintum incurrat , & Enneadicú
qui in centcfimum primum. Hanc difficulta
tem paulo poft examinabimus & decidemus.
Ex numero autem propofito â Petofiri ad in
veniendum hebdomadicum annum,ideo non
poteft Enneadicus colligi quia Clima&teres
ad centefimum annum ufque non procedunt,
ut jam diximus. Sed potcft tamen dari talis
numerus dicrum cx quo per Enneadas fimul
& Hebdomadas ratione inita, Hebdomadicus
& Enneadicus in eadem genefi poflint inve
niri diverfi. De quo nos infra fuo loco. Non
folum autem, ut ante dixi, inveftigabant his
modis Clima&teres five Clima&tericos annos
hebdomadicos & Enneadicos,fed etiam mcn
fes & dicsanniClimacterici,& ipfosClima&te
ricos Hebdomadicos & Enneadicos Exemplú
propofùit Valens tale in genefi quæ incidit in
menfis Athyr vigefimum feptimum,fecundum
Alexandrinos.Sic enim ibi fcribendum pro vi.
gefimo fexto,annoHadriani tertio.Hæc gcne
fishabuit Clima&teré annü trigefimum quin
tum , qui incidebat in annum decimum fepti
mum Antonini Pii. Non dicit auétor Clima
&terem illum fuiffe Hebdomadicum,fed diem
illius Clima&terisClimaétericum qualiter effet
inveftigandus propofuit. Eum effe affirmavit
undecimum menfis Phamenoth.Quodita col.
ligit.Triginta quinque funt anni pleni, & anni
triens ufque ad diciì genethliacum qui incidit
1IA
II1 D E A N N 1 s
in diem vigefimum feptimú menfis Athyr. Ab
hoc menfe ufque ad menfem Phamenoth tres
menfes intercedunt, Choiac, Tybi & Mechir.
Supcrfunt dies trés de menfe Athyr. In uno
quoq; menfe quattuor funt hebdomades cum
excurrentibus diebus binis. In tribus illis
menfibus fex dies fuperant, qui jun&i cum
tribusex menfeAthyr novcm efficiunt.Hi cum
undecim diebus menfis Phamenoth junéti
viginti fiunt. In illo annorum numero oéto
funt intercalares. Dies funt viginti octo, qui
feptimanas quattuor efficiunt. Ita undecimus
dies nenfis Phamenoth, ultimus erit quartae
illius feptimanae,acproinde άπτω κ ια § %μ%/%%
xxiuzxtre/x* é38ouzdx* *u£e9. Dici Ennea
dici Clima&terici inveniendi fimiliter & me
thodum ibidem tradit. Sed harum nugarum
fàtis cft,imo plusquam fàtis.Illud fciendum eft
anni Clima&terici qui non efi Hebdomadicus
ncq; Enneadicus diem in quo periculum Cli
macteris accidit,plerumque effe Enncadicum
& Hebdomadicum, aut contra anni Hebdo
madici & Enneadici diem in quem incur
rit periculum quod minatur Clima&ter, non
effe Enneadicum neque Hebdomadicum.
Sin vero ita eveniat ut poteft fieri, quod anni
Hebdomadici vel Enneadici dies etiam fit
hebdomadicus vel enncadicus, tunc ægre pe
riculum effe evitabilc. Nunc explicandum
utrum fingulæ gencfcs plurcshabcant Clima
-*
ctcrcs
 *C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 113
<teres an unum tantum. De Hebdomadico
quidem aut Enneadico Clima&tere, vel etiam
Hebdomadoenneadico vel Enneadohebdo
madico certum eft non amplius quemquam
poffè habere quam unum Clima&terem. Ut
cnim ca computandi Enneadici aut Hebdo
madici ratio quam fupra expofuimus proce
debat , non potuere in cujufque vita plures
inveniri Climacteres, fed unum duntaxat eo
modo licuit deprehendere, fivc is effet En
neadicus aut Hebdomadicus, five Enneadi
cus qui in Hebdomadicum incideret,aut con
tra. Nam cum ab ortu caniculæ, id eft ab ini
tio anni dies fumerentur qui ad diem genitu
ræ patebant, ut ea quam dixi ratione colli
gereturClima&ter Hebdomadicus aut Ennea
dicus, non plus quam femel id contingere po
terat,nccnifi unicus eo pa&to Clima&ter com
putari. Alii qui non ab ortu Caniculæ annum
aufpicabantur ut Ægyptii , poterant eadem
mcthodo uti fecundum regionis fuae morcm.
Nam ut fcribit idem Valens, a$w >3£ax£ 3& n
av ts x,jt: Sarì tìs ? ay% &valox%ς πεπι£3ta tlw)
¥z%v, 8vvz13v 8v Jioc τέτο ûtv8e%yματ©- χα
eu terrunxívar, ἐπεῖ καῦ χ; xxiu» &gηατιὰ
άλες και έλχς των 2a%* 3 Érsς πιεμ%»;.
Tradit ibidem naturalem magis effe ratio
nem, ut incipiant dies numerari qui à coitu
Lunæ quæ ortum Caniculæ anteccflit, intcr
ccdunfufquc ad diem genituræ. Plurcs cnim,
1n ,
114 D e A N N 1 s •
in ea fynodo Lunæ quæ præcedit ortum ca
niculæ, anni fui principium conftituere, ¢v.
anxórtg©- §v ësï A3y©- rò &ttxûv Σατέ τχς xe}
&xvvås ow33s js tâ γενεθλιακχς κμά29:c. twj
anw %§ 2?x^v 3 ëwv, oi α^eiss &zT*®* vavlo. Non
fimpliciter dixit Valens, melius effe à Lunæ
coitu quam ab ipfius fideris ortu eam nume
rationem incipere , fed quoniam plures per
AEgyptum urbes annum fuum aufpicarentur à
coitu Lunæ quæ caniculæ ortum præcedit, id
effe fequendum. Nonnulli enim in ipfo fi
deris exortu initium fui anni poncbant. Ge
neratim vero vult omnino ab anni principio
tempus computari debere ufque ad diem nata
licium. Cæterum,ut di&tum eft, hæc ratio col
ligendi Clima&teris Hebdomadici vel Ennea
dici non poterat dare in toto cujufque vitae
fpatio nifi unum. Si erat Hcbdomadicus, non
poterat alio tempore alius dari Enneadicus
& contra. Hoc quidem fæpe contingebat ut
Enneadicus in Hebdomadicum incideret,hoc
eft, ut Enneadicus fimul eflèt & Hebdomadi
cus, & fimiliter ut hebdomadicus in Enneadi
cum incurrerct,& utriufque numeri fummam
: idem annus contineret, fed ut duplicem quis
haberet in vita Chmacterem,& diverfo qui
demitemporc, Hebdomadicum nimirum an
no quinquagefimo quinto, & Enneadicum
trigefimo, id non poteft dari. Huic tamen
fententiæ repugnat quod fupra animadverti
- IYYUlS
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 11;
mus exejufdem numeri dierum computatione
qui ab exortu caniculæ ad diem genefeos nu
merabantur , poffe fieri fi per hebdomadas
ratio ineatur& per enneadas,ut duplicem Cli
macterem diverfis temporibus habeat, Heb
domadicum nempe & Enneadicum. Exempli
gratia, ponamus aliquem genitum effe clxvi.
diebus poft caniculæ ortum , fi perhebdoma
das computatio ineatur , ter quinquagenis
duobus ex ea fumma detraétis fupcrerunt dies
quattuor. Hi ter in fe ducti dabunt dies duo
decim , qui erit Clima&tericus Hebdomadi
cus, nempe duodecimus. Summulas feptima
rum excurrentium infuper habui. Si vero ea
dem fumma per enneadas numeretur, alius
exurget Clima&ericus Enneadicus hoc mo
do.Quater quadraginta detraétis exeonume
ro quem pofui, reftabunt fcx dies cum quin
que qui fùperfunt ad annum integrum abfol
vendum, & infuper quadrante. Dies funt un
decim cum quattuor quadrantibus,qui unum
diem efficiunt , ifque adje&tus ad undecim
duodecimum reddit. Hic numerus quater in
fe du&us,efficit quadraginta & o£to. Sicqua
dragefimus o&avus annus ejufdem hominis
erit Enneadicus qui & Hebdomadicum ha
buerit duodecimüm ex pari numero dierum,
fed diverfa ratione collectum. Quod ratione
prorfus caret, ut nimirum par fumma dierum
qui fluxerint intcrprincipiüm anni&dicm gc
H 2 niturae
116 D e A N N 1 s
nituræ duos diverfos affignat Clima&eres ita
nato. Sed nec putem effe verifimile ut Clima
&erum &yoy* ex fola computatione pendeat
quæ ab Horofcopo potius deducenda videtur,
& quam certum eft indc totam pendere. Ho
rofcopus eft ex artis hujus fcitis qui feliccm &
infelicem vitam cujufquc facit: qui annos pro
fperos & re&um curfum tenentes dat, itcm
infauftos & veluti in medio curriculo fübfi
ftentes & intercifqs.Hi funt Clima&teres.Stcl
læ quæ fáciunt pcricula, etiam periculofos an
nos decernunt, nec tantum Hebdomadicos &
Enneadicos, fed etiam eos qui non caduntin
hanc appellationem. Horofcopus igitur Cli
ma&teremfacit,fed tempus quod interceditin
ter initium anni &diem genitalemHebdoma
dicus & Enneadicus ut fitClima&ter,efficit.Su
mamus Clima&crem à Petofiri pofitum, qua
dragefimum quintum. Horofcopus & Thema
genituræ talem dedit.Ut fit autem Hebdoma
dicus, temporis fümma præftat quæ fluxit ab
ortu caniculę ad diem genefeos.Ccntum & vi
gintidierum fuit.Certò &qualé diximus modo
computata ea fumma ut ille Clima&ter effet
Hebdomadicus,effecit.Exaftrorum igitur dia
themate MathematicushujusgenituræClima
&teré invenit. Ex numero dierum qui ab ortu
caniculæ ad diem genethliacum præteriit,heb
domadicum effe collegit. Hoc primum itaque
fitit Clima&terem invcftigare, deinde quærere
- à Ih
 C L 1 M A c T £ R 1 c I s. 117
an effetHebdomadicus vel Enneadicus.Plures
geniturae poffunt habere cundem annum Cli
maétericum, fed non omnes eundem Hebdo
madicum nifi fi quæ pari numero dierum ab
ortu canicule tempus diffitum habuerint.Mirü
eft in numero Clima&terum quos recenfuit
Hephaeftion non reperiri xlv.fcdfolum xlvi.
Fortaflëan qui quadragefimus & quintus apud
Valentem eft, is Hephaeftioni quadragefimus
fextus numeratus. Nam fumma ab eo colle&a
exPetofirianni quadragefimi quinti terminum
quinq;feptimis dieiunius egreditur.Numerum
dierum undecim cum tribus feptimis quater
vult multiplicari. Quadraginta quinque dies
efficit cum duodecim feptimis.Quinque fepti
mis pluseft quam numerus rotundus poftulat.
Ergo in annum quadragefimum fextum ea
fumma incidit. Qui Clima&ter fexies recurrit
inClima&terum ab Hephcftione récenfitorum
fumma. Sed fi tantulum difcrimen non nihili
faciendum eft,fumamus eum Clima&tercm cx
Hephæftione qui pluribus genituris conmu
nis fit. Detrahamus unicum tantum diem ex
fumma à Petofiri propofita. Numeremus
ducentos & novendccim dies pro ducentis
ac viginti. Decem dies cum tribus feptimis
quater in fe duéti dabunt quadraginta &
unum paulo plus. Hic numcrus dabit Cli
ma&ericum quadragefimum primum & qui
dcm. Hebdomadictim. Communis hic Cli
H 3 ' maάe
118 D E A N N I s. -

ma&tericiis genitorum fubHorofcopo Decani

Ëcundi Ariëtis qui fecundas denas partes illius
figni poffidct,' & fub Decano fecündo Libræ
& fub Decano fecundo Capricorni. Tam di
verfis Horofcopis nati non poffünt habere
eundem numerum dierum ab ortu Caniculæ
ufque ad diem genituræ fuæ. Claudicabit prae
terea hæc ratió computandi in illis gentibus
qui aliud anni principium habebunt quam
Caniculæ exortum. Non conftabit ctiam in
illis qui non ab ortu caniculæ tempus nume
rabunt , fed à coitu Lunæ qui hujus fidcris
exortum præcedit. Nam fieri poteft ut unius
nenfis fpatium differentiam conftituat. Idem
obfervabant & in die Clima&erico anni Cli
ma&terici inveniendo. Ex Themate quo an
num notavcrant etiam diem ipfum prædi
ccbant in quo malum illud éffet eventu
rum quod Clima&terico anno fignificabatur.
Cum diem igitur prædixiffent ipfum ut in
genefi quam fupra` ex Valente propofuimus
quæ annum trigefimum pro Clima&tericoha
buit, & diem undecimum menfis Phamcnoth
pro Clima&terico die, an effet Hebdomadi
cusillc dics cx ratione computandi temporis
quod ex genituræ die fluxerat,explorarunt.ld
co autem qucrendum fibi proponebant utrum
effet Hebdomadicus Clima&ter quem geni
turae Thema dediffet, item an dies cffet Heb
domadicus illius anni Clima&terici in quem
• pcri
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 1 19
periculi metus incidebat,quia graviora omnia
viderentur, & minus evitabilia mala quæ an
nis Clima&tericis Hebdomadicis & corum
annorum diebus Clima&ericis acciderent,
quam iliis qui non cffent Hebdomadici.Idem
de Enneadicis. Et fic intelligenda funt quae
fcripfit ex Varrone Agelliuslib.iv.cap.x.Peri
cula quoqae vitae fortanarumque hominum quos Cli
maíferas Chaldæi appellant, gravißimos quofque fieri
affirmat feptenarios. Hi funt Hebdomadici, fed
alio modo exponendi quam vulgo accipiun
tur ab iis qui de omnibus revolutionibus intcl
ligunt quæ per feptenos annos identidem ad
je&os feptenis cónfurgunt. Idem igitur Cli
ma&ter in aliis erit Hebdomadicus , in aliis
non erit.ldem de menfe,idé de die Clima&te
rico dicendum.Nunc rcftat ut videamus, plu
refhe finguli Clima&eres habeant , an quif
quc unum tantum. Cum varia fint pcricu
lorum genera quibus hominum genus vulgo
fubjeétum habetur,& cum pericula cujufcun
que generis pro fubjeéto fifit Clima&tericorú
annorum, üt unus idemque homo divcrfis
toto vitæ fuæ temporepericulis & infortuniis
obnoxius vivit, ita etiäm multos haberc Cli
ma&teres eundem neceffe eft quem multæ&
variæ difcriminum caufae poffünt excrcere. Ut
ecce altcro anno poteft quis graviter labqra
rc, altero naufragium facere, altero uxorem
amittcre, altero libcros, altero patrimonium,
4 &c.
I1O D E A N N 1 s
& in aliis annis infamia notari,aut capitis con
demnari, aut aliud mortis periculum evadere.
Hæc omniaClima&terum funt.Immo pericula
ipfà Græcis Mathematicis κλιμακτέρες appcl
lantur, ut cx Agcllio fupra notavimus: Pericul4
quoq, vita fortunarumq, homimhm quos Climaéieras
Chaldæi appellamt, gravißimos quofque fieri feptena
riis. Ita enim fcribendum. Nec alitcr eam vo
cem multis locis ufurparunt Mathematici qui
Græcè fcripferunt, ut Valens lib. iv. A'v%vxo
%äv capite, véì *£3vov 243:13 Éaros. Thema
cujufdam genefeos quæ vitae finem fortita eft
anno feptuagefimo , & intraannum fexagefi
mum fccundum multos habuit xxuuxxtwgx;
& cx alto cafus & membrorum rupturas. Ev
τ«ττις ἐπαι ἐ3', πλες μ% x^uvzxtre«; §a%£, è
Στό ύ'!«; £ασις έ μελάν θρασα{ς. Poffèt hic
aliquis contendere xxuuxxtwgx ibi accipi dc
bere pro ipfis annis Climactericis ut fæpe
alias, fed omnino apparet de folis periculis
intelligendam ibi effe hanc vocem, cum ad
dat, καῦ ἐζ ύφες Ἑλαις και μελάν %*o*s. In
annorum fexaginta duorum fpatio dicit eum
qui illud geniturae Thema habuit quod ibi
* dcm expofuit, plures expertum effet xxiuzx
<rwpx< , & ex alto faia*, & mcmbrorum %pxù
ακς. Sic aliis locis hoc vocabulum fic ufurpavit
ut codem libro,<& reÅ rg rcj &vv&vs τέτε Σατέ
dipoau6t8 , De tertio ó- nomo ab horofçopo loco, his
verbis, {9] v3zsς διαφαλός ἰδίων τε κλιμακτά
- g«%,
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. ia ,

,*, , xiv}ῶνες.Et morbos ancipites & pericula pro

pinquorum , aut mortes. Manifeftè hic xxig &-
xt;;x; pofuit pro periculis. Nam capite fe
quenti xu»3vvv, pro eodem dixit, Rαι ίδίων xw
8övg;, 2*, 3*v&***,*, 33ivss ápájam. Nomine au
tem iJiav intcllexit propinquos & parentes
vel cognatos. Sic cnim paulo infra fcripfit ,
$xyar«; rt iJiwv , αλελφὸν , τἐκνων $ao$$a:
Praeter fratres igitur & liberos, cæteri propin
qui funt i3iov. Idemlibro eodem, capite, v£
ένuavt3 A-enuzász$ , hoc nomen xxuuxxtii
e9 , pro periculis quae extrinfecus accidunt
ufurpavit, his verbis, ἐὰν δ ατ€ αωμαλxóv
xuyöuuav και τ»%ν και aiuayμέν , κλιμακτη
pov , &: arx*vns. Cum igitur quæritur de cor
poris difcriminibus, & paffionibus, aut caedi
bus , aut Clima&teribus, à Luna, annorum
nempe ἐφεσις,ideftinitium faciendum. Cla
riffimc etiam hoc verbum ficaccipit z€2e3
vav 2{gugéa**; ubi hæc habentur, E'παῦ ἐν
wwμαλκες λεόνες ζητόμ%v , οίον κλιμακτῆρας,
&&*veiz, h aiwayμες , fóvìs, aiwn , ztów x*}
δοκ αὐx{ tô ordiuali,<€ujjwa*os, %%ας, ἀδο
vís, xz* ovhs, itzqgo haiz, &r. & xx%p« ti;s tv
χης δέ έκ32\{v %J\ozxóg. UIbi xxvuaxtipes de
periculis intelligendi funt quae extrinfecus ad
veniunt, quos proinde diftinguunt ab ægritu
dinibus & infirmitatibus corporis, paflio
nibus, & noxis ac vulneribus. Inde ergo x^u-
μακtnea*9i anni in quibus hi xAuaxtipes ac
H 5 cidunt
a11 D E A N N 1 s
cidunt, nempe naufragii , incendii, & alia
ejufmodi.Hos Clima&teras duorum generum
facit Varro apud Agellium , cum 'pericula in
terpretatur vitae fortunarumque. Climacteras,fi
vepericula,vitae,ut omnia quae vitam fpeétant
ab Horofcopo ducebant, quem & propterea
nominabant, ἀν, οίzxz, zòux, tv&wx, vi
tam,gubernaculum, corpus, ffiritum, Quæ ad for
tunas hominum pertinent ea à forte fortunae
pctebant. Haec cnim duo præcipuc in hominis
genitura colligcnda conftitucbant, τε τωμz
Ἀxæ & ττ. τeg.x%x2. Hinc totam vitae fubftan
tiam quam &: zau* $räv appcllabant, hoc
eft univcrfum vivendi fpatium, in rouzáx8c
2*6v8s diftinguebant & τ£zxtix &; 2*3vss.
Temporum gauzlixóv nomine comprehen
debant omnia quæ ad corpus attinent, bona
malave, fanitatem, aegritudines , venuftates
deformitates, paffiones, noxas,vulnera & alia
ad hunc modum. Per τ£xxtx8¢ ā€áv»; a&tio
nes vitae omnes intelligebant. Quia autem
per a&iones homo facultates ac divitias ac
quirit, & fortunæ fuæ ipfe fabcr efi; forti For
tunæ fummam earum attribuebant. Manilius
ideo opera& labores Diathcmati fortunæ af
fignat,id eft'reg%{ς. Ad eum locum Scaliger
notavit, in hominis genitura duo præcipue
' confiderari, τω σωμαῖκα,ζ τω άixtn G. Atque
ut melius mcns Manilii aperiatur, duo The
mata hominis ait ab illo præcipucinftitui, al
ICIuIIm
 C L 1 M A c r E R I c 1 s. 113
terum geniturae, alterum aétionum. In geni
tura τε σύμφυζ, hoc eft τε φνχx& xoù tā ca
ματx2 contineri, in a&ionibus t» JBrixtrâ.
Sed miror quomodo velit tt. %xtr@ a&io
nibus adfcribi, & &r * oroualixóv è Jvygx&v
diftingui, cum earum partim fint Jvχμαι, par
tim aouzlargj.Nam a auxìxz; zre#38s ipfi etiá
Mathematici appellant quae corpore exercen
tur, τx; Jvxgxa? quae animo. Neutrae a&io
nesinter δίκτὰ fiumerari debent, cum &H-
xtr@ fint omnia extra corpus & animum no
ftrum pofita, res nimirum extraneæ, ut bona,
dignitates & quæcunque alia munere fortunæ
nobis obveniunt. Duplex enim fortuna forti
Fortunaeaffignatur ab iifJem Mathematicis,
* avzn xtnlix*, & τυχn &άιωμοzlx*. In primo
Loco fortunae pofita ; xtnlix* tvxn , ufcx his
Manilii verfibus conftat:
Fortuma fors prima data eff. Hoc illa per artem
Cemfetur titulo, quia proxima comtimet in fé
Fundamenta domus, domuique bærentia cunéta.
Qui modus im fervü, quifit conceßus in arvis.
Hæc omnia xtnixlw τύχlw comprehcndunt.
At σόομαλx* avzn in o&avo ab ea Loco cer
nitur, ut exhis Manilianis itidem liquet.
Nobilita, tenet očtavam, qua con$tat honoris
Conditio, &fama modus , & gemus, & fpecioß
Gratia praetextu.
Haec plane 2%ωμαλκλ τύχη , ut Hephaeftion
appcllat. Utraque inter hominis δίκτηέ,non
ipfae
114 D e A N N 1 s *
ipfae a&iones five gauzτια fint frvc Jvy4«αῖ.
Ncque ctiam à forte Fortunæ peti debcrc
a&iones, fed ab Horofcopo. Nam eæ partem
vitæ præcipuam conftituunt. Valens, &a & 3
τόμχ αδ ζωχς, αωματικόν τeg%sov , Jvxgxóv,
>zr & ajpoaxárs dex3xx$u%.Cum vero de for
tunis, & bonorum acquifitione,à forte Fortu
nae.Idem : 3*w5 ¢€. 60Tvy%xk 8, 7£w*sukatos §.
£is> * & xxygs 3 rvxnc. Hoc eft quod ctiam
dixit Ptolemæus, τ. τῆς κτήσεως άππα τινα ἐςτα
xn££ov xvr. § xxx*w%« xx*p« tvzrs. Quam igi
tur differcntiam fuprapofuimus, * cauæ axöv
2-£vov {% * *e9 xtixóv,non ita intelligi debet
ut per rouztix8; 2*6v8s accipiamus a juxtixa?
zregís & Jvx*xx3, aut ut τχ σωματικ& fim
pliciter di&a diftinguamus Sari * άτxt*rwv,
atque ut per &#íxtn% interpretemur a&io
nes,ut placuit Scaligero. IIegxlweia £3vos con
tincnt aëtiones tam aauavixx? quam Jvy*xx%•
Eæquc non â Fortunæ forte petendæ funt,fed .
a Dæmonis loco, quern 8aiuov©- x^fipov ap
pellant, ut alter dicitur κλέες: τύχης. Daemo
hü locum nuncupat Firmicas lib. i v. cap. x i.
Sic τυχκς xxyg©- etiam vocatur Fortunae locus,
. eidem Firmico, & Manilio. Nam in Gem
blacenfi Titulus appofitus eft, F o R T v N ae
I o cv s, citraétationi quam pocta exhibuit
de forte Fortunae. Dæmónis Locus idcm &
Solis eft Locus, ut Firmicus fcripfit his verbis:
Locum Dæmoni ifta ratione colligimus quam ideo
» bμίς
 C L 1 M A c T E R 1 c i s. 11!
huic libroadjecimus,quia Solis eum effé Locum Abra
ham fimili ratione momflravit & iniquum erat , ut
à Lunæ loco, Solü feparetur lacus. Nam κλ?g©•
πυzn; Lunæ eft Locus , ut xxjp©- δαιμο
v©- eft Locus Solis.UInde & Locum Fortunæ
Ptolemæus a*anvizxgv oipdano Tov appellat. Sol
igitur eft Dæmon, ut Luna Fortuna. Hanc
effe corporis & fpiritus dominam, ut illum
mentis & animi ftatuerunt. Ideo Solis Loco
tribuerunt omnes a&tiones & motus; quia
τας * &£ g&rtev Jvzx% Jìgyeipov v€ τx; é%{-
pκα{ς ἀπ3- 7re9:33o; R αὐ κινήσεως κα%sztwA.
Ita Valens quod & confirmat Firmicus, de
Dæmonis Loco qui & Solis eft:Hic Locus voca
tur aétus, & animae fubftantia. Nam ex eo omnis
aétus omnifque fubftantiæ argumenta quærentes in
vemimus. Fortunæ autem Loco qui Lunæ eft,
<z zauzìxz adfcribuntur. Quo nomine non
aouæ àxx, regís intelliguntur, quia Daemo
nis Loco tribuuntur, fed quæcunque corpori
accidunt extrinfecus, aut ex corpore ipfo ve
niunt, bona malavc, ut teftatur Valens qui
omnia ea complcxus eft τῶν σωματικῶν Σεά-.
vov appellatione, ut aétiones omnes tam vo
Pazhza, quam Jvy%xa3 fub reg*tixöv â€#*,
vovtitulo comprehendit. E7ra* 8v, inquit, cin*
rouatix&s *Ävss %τόμγ οίον κλιμάκτίζας,
« ****** * aiuayμ8ς, ήσσάς, aiwn , ττό έ δοκ
awhx{ τά ταματι, σ€ajjjates , Sgáú åøς , ηδa
vís , izz4poJiaia;, »vrj & xx** tiis τύχγs hex
• 33 \{v
1 16 D e A n N i s
ßä»{• έωδaxός. Hæc roua hxz appellat Her
mes in Carpo, fed Horofcopo attribuit, non
forti Fortunæ cui *tt. Jiixtn% dat. Inde Sca
liger errorem haufit quo a auxìx& diftinxit
>vt r&v &rixt rov & pcr άixtn% intellexit
aétiones, per gau«lixæ omnia quæ ad corpus
& animam pertinent.Ideo autem Jiixtn & de
a&ionibus interpretatus eft, ut accommoda
ret Hermæ fententiam Manilianæ quæ a&us
vitæ accenfet Fortunæ Loco. Quafi neceffe.
fit Manilium idem fenfiffe quod Hermen, vel
ejus mentem verfibus fuis expreffiffe,cum ipfe
' Hermcs contraria eo loco aliis Mathemati
cis fcripferit. Nam @ Jvx*x* Lunæ tribuit,
& ra; re&£{ς Medii coeli cardini. Quod &
facit Valens alio loco, his verbis, §7raw 5«:&
regíeos 8, 3is rg) τάχyns &r} 3 uerseyy%ua
τ©-. Sed ille ideo aw3oAoyaöv libros fuos in
fcripfit,quia ex pluribus ea deflorata compila
vit. Certe eodem loco oro uxìxx3 we9'£{• &
<!v;4xx; Horofcopo affignavit , quae Hermes
videtur appellaffe abfolute a auxìx&. At @
άixtw% éidem funt omnia extranea, & quæ
corpori accidunt, quæque extra nos fita funt,
qua læta qua triftia. Manilius autem qui la
bores, opera & aétus negotiaque omnia ho
minum forti Fortunæ attribuit,contra fenten
tiam omnium veterum Mathematicorum ivit
qui fola xtntixæ & Jiixtn@ eidem dederunt.
Falfus eft ille ignorationc Græcinominis, r2
&9A*
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 117
&3^« vocarunt Loca duodecim & Kx%og-ii,
avzwv. Quæ vox &c &yóvzs fignificat five la
bóres, unde 343exæ &3xx Hérculis. Excu
jus nominis notione putavit ille duodecim
Loca Fortunae fortis appellata eflè &9xa,
quod actus & labores & opera Loco Fortu
næ adfcriberentur , & inde peterentur. Ita
enim fcribit:
Ft quoniam toto digeftos orbe labores
Nominaq, in mumerunu virefque exegimus omnes,
Athla vocant Grai, quæ cuméta negotia rerum
In genera ac partes bis fex divifa cohaerent.
Nam paulo poft ubi oftendit qua ratione coi
ligi poffit Fortunæ locus, ita fcribit:
4/ole ad Lunam mumerabi, in ordine partem
Signorum, ortivo totidem de cardine duces,
Quem bene partiti, numerant Horofçopon afiri,.
Im quodcunque igitur numerus perveneritaflrum,
Hoc da Fortuma. Iunges tum catera fignü
Athla fuit, certo fubeuntibus ordine cunétis.
Ulbi manifeftum eft ~Athla , &3xx, Graecis i1
lis unde hæc fumpfit vocari duodecim Lo
ca fortis Fortunae , quorum primus eft ipfe '
Locus Fortunae , à quo cætera nominán
tur ordine, ut & in Horofcopo. Ille ergo pu
tavit á3aa nuncupata quia labores & ope
raactufque omnes ex forte Fortunæ & unde
cim ejus Locis quærerentur atque inveniren- '
tur. Qgod eft falfum. A'Sxz Graece non fo
lum &yäves funt, fcd ctiam âzz9λæ præmia
I\Cm
128 D E A N N 1 s
nempe, emolumenta, lucra. UInde & quià |
É militiae armatæ,togatæ, dignitatum &
onorum, bona & commoda omnia, póf
feffiones,fortunae,ex Locis Fortunæ fortis de
pendent, idcirco &$^& dixerunt. Nam &3xo,
in genere Mafculino communius dicuntur
de laboribus & agonibus five certaminibus,
quam 23^«. Erravit igitur Manilius,nec erro
rem ejus deprehendit Scaliger qui etiam ipfe
in eo deceptus cfì, qupd conftituto Diathe
mate fortis Fortunæ perinde feptem ftcllarum
fortes duci folitas notavit , ut fortem Fortu
næ ingenitura. Sors cnim inquit, Saturni di
ccbatur N£ueas,Iovis Nxn, Martis T3λμα,So
lis A';«3v %aìuœv , Veneris E'gos , Mercurii
A'v&yxn , Lunæ A'}α% τύχη. In quibus perpe
ram Fortunæ fortem à Lunæ forte feparavit,
cum idem fit τύχης κλῖg©- cum Luna, ut Aai
μον®- xxjpos cum Sole, ut fupra docuimus,
A';«% τυχn Locus eft quintus ab Horofcopo
& eft &yvyeig five Imi cœli &#xxiua. At TÜ
zn fimpliciter Luna eft, & xAjp©- τυχης Lu
næ five Fortunae Locus. Sic A'%x%v δajuov lo
cus eft ab Horofcopo undecimus, & άπανα
çoe9. Medii coeli five μεσεg&vfiuxr©-. At
8aiut»v abfoluteSolis eft locus five κλέp©-.Hic
tamen $aiuov©- nomine bonus intelligen
dus. UIt τύχης appellatio bonam fortunam
defignat. Quod ÉÉ fubjeéta docebit.
t

-. - 5 N£g£
 C L 1 M A c T E R I c I s. 129

Nãugas
Nizn

Tάλμα
Azìuav
E'po);
A'v&yxn
-r

Tv%y.

Inter has feptcm planetarum fortes duae poft

Horofcopum præcipuæ funt & maximi mo
mcnti, ut maximæ poteftatis, Fortunæ nimi
rum & Dæmonis Locus, quorum hic ad So
lem , ille ad Lunam refertur. Cæteræ dilu
tiorem vim habcnt, & minorem potentiam.
Unde & Ægyptii Regi & oculo dcxtro Solem
adfimilabant , Lunam vero Reginæ & oculo
finiftro , in genituris colligendis, reliquos
quinque planetas Li&torum & apparitorum
vicem effe ducebant. Vis tamen horum om
nis & poteftas ab Horofcopo pendet. Eo
quippe invento reliquorum locorum invcntio
procedit. Ita Chaldaicæ & genethliacæ artis
principium & fundamentum eft Horofcopi
collectio & pofitio. A'pz\ toivlov και άστες $ε-
Psá^*®- τύς χαλάajxîs ê5ί τὸ γῆva, * ópáaxo Tvy.
I Quod
13o D e A. N n I s

Quod & Manilius his vcrfibus clcganter ex

reffit:
sed quum pars operum quaprima conditaparte ef?
Accepit propriam mafcentü tempore fedem,
Caetera fuccedunt, fignifque fequentibus hærent.
Ordo ducem fequitur donec venit orbi in orbem.
Sic ducatum habet omnis Aftrologicae divi
nationis quæ exThcmate geniturae fit, Horo
fcopus. Hoc ideo praeftruximus ut de Clima
&terum five Clima&tericorum annorum ratio
ne magis liquido perfpiceretur, quam totam
ab Horofcopo dependere conftat.Ab eo enim
ut omnes áêtus vitae defcendunt, & vivendi
ftata tempora, ac mortis exitus, profpera &
adverfâ cunéta, ita etiam Clima&terici anni,
in quibus quidquid periculorum & miferia
rum calamitatumque intervenit, inde decer
nitur. Et generatim quidem Horofcopus
utramque paginam facit in fatis hominum
difpenfàndis. Huic poteftate pæne parem ad
junxerunt Fortunae Locum, five κλ£gov , quæ
Lunæ fors eft. Solis etiam five A&iuov©- lo
cum non neglexerunt. Reliquarum planeta
rum xx*gwc minus celebratos conftat in The
matibus colligendis. Sed illis tribus quartum
etiam Locum addiderunt non minoris au&to
ritatis, nempe τὸμεσwegwnua five Medii coeli
Cardinem. Hunc quidam etiam prætulerunt
Horofcopo quatenus vicem capitis tenet, ut
pote invertice & arce coeli locatus, Hi funt
quat
 C L t M A c T e R 1 c I s. 131
quattuor xx¥go, de quibus intellexitValens ca
pite quod infcripfit, *t*£{xgwv xxygov μεexa
juoi. Sunt fåne etiam illi xxjg21. Ex omnibus
quippe xeq^aXaiouc,caufis & rebus x^%g*s olim
fecere Ægyptii, ut infra dicemus, fed alios ta
men cffè illos quattuor de quibusin eo capite
tra&tat Valcns, nos in fèquentibus oftcnde
mus. Sed quicunque & quotcunquc ponan
tur κλΧροι, duo funt præcipui, £go axjrg> &
xxygos τύχης, & uterque δωδεκα ἐπς ut infra
docebo. Nam maleScaliger legit 3o 3 £«&*-
nov.Quemadmodum autem fùpra oftendimus
in annis vitæ determinandis fingula pcr fe fi
gna acloca tam Horofcopi quain fortis For
tunæ fuas vires habere & fignificationes,idem
quoque ftatuendum de annis Clima&tericis.
Signa & locautriufque κλκg« aut per fe fingula
confiderantur & ex propriis viribus cenfen
tur, aut ex conjunétione quam habent invi
cem ex diverfis refpe&tibus, aut cx ftellarum
quæ in his locatæ fuerint potcftatibus & ra
diationibus Aut zz%'aj : fgitur,aut zej; £x
xxxz,aut τὸ π€5* axavog%s; ag&* valent.Si ad
Clima&tericos annos hæc rcfciamus,figna pcr
fe fingularia confiderata propriis nituntur vi
ribus & quædam ex iis funt κλιμzxtweax&, quia
pcriculofos annos faciunt qui in eorum &vx
qoo e&s incidunt. Valens quinque figna Cli
ma&terica numerat lib. iv. càp. 1. z€ xx*-
μzx]we/xá, êadiav,& nominât,Àrietem,Tau
2. ' Iu I11
13* D E A N N 1 s
rum, Cancrum, Scorpium & Geminos. E'•
τάτοις λ , inquit, oi άνιαυτοί χόμχοι άναφα
Aάς τυγχχvsai. Idem lib. 1 1 1. ubi traétat de
Climacteribus Hebdomadicis & Enneadi-.
cis ex duodecim fignis alia dicit eflè E'33o
μzh«2 , alia £vveză «2, alia J%iwg ivz fivc com
munia, quæ nimirum a'iquando funt Hebdo
madica, aliquahdo Enneadica. In hoc (enfu
figna non debent confiderati nec cenferi *%
rx, aJvöv iê;t; «, nec ex propriis quibus fin
gula prædita fùnt potcftatibus, fed ex ea quam
habent inter fe cognatione & conjunctione
ex variis agryx? auzis quibus invicem confen
tiunt ac ffe adfpiciunt, rationc.nempe dia
mctra , trigona, quadrata & hexagona. Ita
enim Üåßλάτων άλλα , avu 5 ov év αλήλοις
& ava%wzti3; z^* xovc , ea dicunt Aftrolo
gi Gręci. De his Manilius lib . 1.
Nec fatis ejl proprius aßrorum nofcere formas,
Confènfù qiio ];e fit.t valent & frdere gaudent,
Lìtque ali! alia fuccedunt forte locuque.
Hæc avw% vix cft eorum & avagnuæ à ru3c.
Conjunéiioiieih vocavit Firmicus,qui & defumëtae
appellat qui non invicem conjunguntur ali
quo aggz¤zw?,quæ & iblepta eidem dicuntur,
ut jaiii aliis notatum.Sic enim apud eum corri.
gendum cx antiquißimis cxemplaribus lib. 11.
cap. xxv. De Diametris,Trigonis, Quadratis,Hexa
gomi , Dejunátis, five ableptis. Item lib. 11. cap.
xxvi. Qg« yero loca ita funtpofita ut partes eorum
• . - mullt
 C L I M A c T E R I c I s. 135
nulla vtl duplicatione vel triplicatione vel quadrupli
catione integrii ccclx. partium numerum perficiant,
nulla cum Horofçopo, mec cum alio fígno focietatis ra
diatione junguntur,acper hoc quodcumquefignum ex
tra hunc numerum fuerit inventum, pigrum & able
ptum dicitur. Male vulgo legitur, abjeótum,Grgci
23y8s tôtres vocant qui dejun&tifunt,&&3x&r-
τες , quia nulla cum Horofcopo conjuu&tione
tenentur vel confpeétu. In vulgatis codicibus
fic habetur illius câpitis Titulus, Adffeétus flella
rum omnes. Qui â recentioribus Mathcma
ticis concinnatus eft. Nam veteres nun
quam fic nominant, qui funt agnuxìgua Græ
cis. Cenforino com[pectus dicüntur. Sed & vi
fus, & vifiones, cap. v111. de die Natali: Ab oóta
vo emim figno inefficax vifus. Ex mox , qua due
vifiones. Firmicus verbo videndi fere femper uti
tur. Ab Horofcopo videtur de Trigono, de quadra
to, de diametro. Ipfe Cenforinus fic idem hoc
verbum ufurpat , ut & adfficere. Ulnde'nec
male adffeëtus dicitur. Græci δn3λ£z£v &
δrifiaogäv , fed & fimpliciter 3x4r]y. Hinc
&3x* £z %%z quæ fe invicem non vident.
Refpicere etiam dixit Firmicus. Quare & non
male reffeétu, dicerentur. Eodem libro Firmici
caput eft de Pigri, & dejunáti locü.Sic enim fcri
bendum, non dejeélù. Nam dejeéta cffent quæ
in dejeétionibus habcntur, five ταπενυμασιν,
ut Græci vocant. In capite xxv. ejufdem libri
perpcram legitur, abjectum pro ableptum in his
* . - I3 vcrbis;
I34 D e A N N 1 s
verbis: Etiam in primis illud docere debemus quid
fit diametrum, quid trigonum,quid quadratum, quid
hexagonum, quid ableptum. A'3^efia funt quæ
fe non invicem διαλάτgat nec fibi ova nua
£ov3), ut pigra loca quae fic vocantur.Quáttuor
igitur fignaClima&tericahebdomadica Valen
ti, Arics& Libra,Cancer&Capricornus.Aries
& Libra oppofita funt {% 24gμετέον. Diametra
autem funt invicem quae quinque in medio
figna habent. Nam à figno ad fignum quod
eft feptimum ei eft diametrum. Idco Aries &
Libra xxuu.xx1re/x&funt 338ou&hxà. Similiter
Cancer & Capricornus eadem ratione fibi
invicem Aguet&ovvtw , £3}ομαδικ2 funt xxi
Pax nexæ,quia feptem figna diametrum con
fpeétum reddunt. Capricornus quippe fepti
mum cftâ Cancro fignum, eique cx diametro
contrarium. Haec ratio feptimeftres partus
facere creditur,cum Sol nimiirum à feptimo fi
gno particulam conccptionis adfpicit. Idcm
Valens ivvezôvxx xxuu.xxtne/xz quattuor figna
numerat, Taurum , Leonem , Scorpium &
Aquarium. Vidimus qua ratione Hcbdoma
dica vocaverit,quae diametrum nempe habent
invicem adfpe&um, qucm feptimum â primo
fignum efficit.Scquebatur ut Enneadica cffent
quæ nono figno invicem diftarent ut ca funt
quæ Trigonum dextrum componunt. Sic
enim idem in Clima&eribus notandis fortis
Fortunæ, quos x^*e/x8; x^ιμακτῆe9:5 appellat,
Ult
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 133
utin diametro feptenarios Clima&teres collo
cavit, ita in Trigono dextro novenarios. Sic
cnim fcribit: E'v u% £v τὰ Ἀμgu4t€9 ræ 24g*
£832μ&%wv êwawîâv, êvâ vê ôçôá t£/yovg) ræ
243 * êwvax8ov, èv 5 τά αe, $*g$ t€ yovg ræ
24& *$ 7*yw*?3. Ecce in diametro fortis Fortu
nae, loco nimirum qui ab ea feptimus eft, &
qui de diametro ab eadem confpicitur,anni fe
ptimi. In Trigono dextro, hoc cflloco â pri
ma parte Fortunæ nono, anni noni Clima&te
rici. In finiftro quintus annus locatur Cli
ma&ericus, quia quintus à primolocus de tri
gono ab codem confpicitur. Idem eft pror
fus ac de confpe&ibus fignorum duodecim
inter fe inhorofcopi 3o3exxlg3ro diathemate,
& in Fortunæ forte quæ fimiliter eft 3w3sx&-
v€o7r©-, & δω3ex&1o7r©-. Hinc Sol cum à no
no figno particulam conceptionis confpiciat
»3 t€ yovov dextrum eam viderc ducitur, &
tunc partus noni menfis maturos educit. Sic
enim intclligendum eft quod habetur apud
Cenforinum, partus g+%vsc nafci x324gus
v€ov, êwv xu/y«; autem ¥ τ€yovov, άεκαμή
v8s vitæ X£ tv t€&ywvov. Dcbuit autem ad ma
jorem intelligentiæ efficaciam addere, ¥ τ£i
yavov δεδιάν & ¥ τετ€&yovov δεδιόν. Idem cum
fcripfit eodem loco Solem à nono Zodio particu
lam conceptioni comfpicere *3 ve/yovov, & à decimo
¥ τετ€4yovov, non debuit omittere in utro
quc voccm %e%£v, Non enim X% τετ€&yiovov
1 4 abfo
I 36 D e A N N 1 s
abfolutc fœtus decem menfium prodcunt in
lucem, fed ¥' τετ€zyovov δεδι£v. Quadratum
quippe finiftrum cft quo Sol ad quartum â
particula conceptionis fignum pervenit,&duo
media funt. Et hic adfpcctus ad quadrimcftres
foetus pertinet, quorum incrementum in ute
ro adjuvat, non utjam maturos cducat. Quod
facit nempe tetragonum dextrum quod fic di
citur cum ad dccimum fignum Sol pervenit,
tunc cnim adfpicit particulam conceptionis
confpectu quadrato. Ita dextrum tetragonum
Climactericü annum dccimum efficit,ut quod
finiftrum eft, quintum. De quo nos infrà, ubi
etiá explicabimus qua ratione finiflri ac dextri
confpectus diffcrant. Sic nec fimplicitcr X3
teyovov partus noni menfis eduntur, fed ¥'
teÂyovov dextrum. Nam trigonum finiftrum
zτενάμ%vxs partus efficit , quia cum Sol in
quinto cft figno,ut idem ait,tribus interjacentibus
mediis ¥ τέγωνον adpicit. UIbi etiam videtur
addere debuiffe, %' re yoyov &eA £#3v. Secun
dum hanc rationem £vvsa hxz «^iuzxiwe/xz
άλx ea ncceffe cft videri appellata quæ {%
ve/yovov 3e%3y fefe invicem adfpiciunt, quia
nono loco fitum cft à primo quod tali vifionc
primum afficit. Sic enim & &33ouzàxz vocata
quæ fibi invicem funt & dicuntur contraria,
quia, ut inquit Firmicus,à figno adfignum,fepti
mum quod fuerit, hoc eft diametrum. Par igitur
ratio cft, ut à figno ad fignum nonum quod
- fuerit
 C. L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 337
fuerit ut trigonum hoc eft dextrum, ita En
neadicum fit Climactericum. Atqui ea quat
tuor figna quæ κλμzxtre/xx êwva x%x& no
minat Valens, non tali figuratione inter fe
fociantur ut Trigona fe refpiciant radiatio
ne. Haec enim ab eo numerantur , Taurus,
Leo, Scorpius, Aquarius. Hæc inter fe Te
tragona funt. Nam ab eo figno unde incipi
tur quod quartum fucrit fignum, hoc Tcrra
gonum five quadratum. Sic Tauro Leo Te
tragonus cft, & Scorpio Aquarius. UIt de
muis haec etiam Clima&terica effe figna, cur
èvvezâ ix& videantur,nulla ratio oftendit. Duo
funt Tctragona ut duo Trigona, alterum fi
niftrum, alterum dextrum. Scorpius dexter
eft & Tetragonus Aquario, Leo finifter eft
& Tctragonus Tauro. Valenti Tetragonum
dextrum dat annum Clima&tericum deci
mum,finiftrum verò dat quartum.Nulla igitur
neque in dextro neque in finiftro Tetragono ,
fignificatio eft anni novenarii, unde quattuor
illa figna fupra memorata nonen έννεαδικόν
jure obtincre videri queant. Cur autem Tc
tragonum dextrum anni decimi in duode
cim Locis Fortunæ indicium præbeat, fini
ftrum autem anni quarti, cum utrumque cx
quattuor fignis æque conficiatur, hæc caufâ
cft. Quæ númeratio fit per figna confequcn
tia ea dat Trigona, Tetragona & Hcxagona
finiftra, quæ vero per antcccdcntia figna per
I J 31t,
138 D e A N n i s
git, ea tribuit dextra. Manilius lib.ii.hisver
fibus fic legendis:
Sed difcrimen erit, dextris fua caufa: finiftra
Qua fubeunt, quæ præcedunt dextra eße feruntur.
Exemplum dat hoc verfu:
Dexter erit Tauro Capricornu, Virgo finiftra,
Hoc fatis exemplo.
Si à Tauro ad Virginem figna numerentur
routfequuntur, ut quinque funt fi Ggnum â
quo, & fignum ad quod hoc numero compre
hendantur, Trigonum finiftrum efficiunt. Ita
finiftra eft Virgo Tauro. E contrario, fi nu
merandi ordo fumatur in oppofitam partem
per Arietem, Pifces, Aquarium, & Capricor
num, Trigonum inde dextrum exibit,& dex
ter erit hoc modo Capricornus Tauro. Cum
Taurus oritur, Aries &v 7r£owyjad effe dicitur,
quod alii &rjxxiux vel &rixxvaiv appellant,
Gemini vero funt ἐν άπxwzq)op£. Ita Aries
fignum cft are9ny&μ%vov Tauri,Gcmini vero τὸ
£7i£Vov. Ita quæ præcedunt dextra effe, quæ
fubeunt finiftra dixit effe Manilius. Quod &
alio loco clariffime expreffit,quem tamen non
intellexiflè videtur Scaliger,
Quodq; prius natum fuerit dextrumq; Trigonum.
Prius natum fignum eft τὸ σ€9&yov, τὸ στ€9nyx
μ%vov ut cft Aries Tauro , Taurus Geminis.
Sequitur ibidem:
Quod fuerit levum praelataque figna féquetur.
T&&rig%z fignafunt que fequuntur prcccden
- UC {{\
 C L 1 M A c T E R 1 c I s. 139
tem ut eft Taurus Arieti,Gemini Tauro. Per
peram ibi Scaliger Lavum interpretatur, lævú
Trigoni,cum fit>?*$*pàv teXyovov utvocatur Si
igitur per figna ar€9*y&w%-a ordo numerandi
capiatur, à Tauro ad Arietem, ab Ariete ad
Pifces, à Pifcibus ad Aquarium, ab Aquario
ad Capricornum pergemus. Hoc dextrum eft
Trigonum. Sin vero per figna &aig %/« camus
à Tauro incipientes ad Gcminos dcfcende
mus, ab his ad Cancrum , â Cancro ad Leo
nem, ab hoc ad Virginem, & fic lævum Tri
gonum habebimus. Firmicus ordinen ?
proceditur per figna antccedentia retro fieri
vult, quo per confequentia ab amte. Sic enim
fcribit.Dextrum efl Trigonum quod ab eo figno àquo
imipimus retro eft, finiflrum vero quod ab ante, ut
puta Arietü dextrum Trigomum eft Sagittarius, fini
[trum vero Leo. Atqui ratio pofcere videtur, ut
ab ante de antea&tis & præcedentibus quia
anteriora funt, dicantur, & retro de his quæ
fequuntur. Nam & poft nos futura dicimus
quæ fequutura funt. Sed diverfo refpeétu hæc
vocabula ante & retro, ἐπι&εν και ἐμτ£o«9 £v
invicem pcrmutantur. Annos praeteritos rc
tro effe funt qui dicant. Sic enim & vulgo
Latini loquuntur, multis ab hinc retro annü ali
quid geftum effe. Vita tranfigitur, via tran
fitur & liber evolvitur eodem ferme modo.
Nam & liber tranfiri dicitur cum legitur. At
vita quæ tranfàóta eft ante retro & P; 1C1•
14o D e A N N 1 s
dici. Idem de via quam tranfivimus, poft nos
eam reliquimus , ac quodammodo ante cft
quia praeceffit. Ita jam perle&a 3zri&sv cffe
quidäm volunt, ut perlegenda ἐμτ£<&sv. At
qui fequuntur quæ nondum cvolvimus, præ
ceduntjam evoluta. Alii has vices permutant
& ἐμπάσ&εν de iis ufurpant quae jam leétione
tranfivimus , άπι&εν de fcquentibus. Certe
viam jam confeétam cum relegimus retro gra
dimur , ante nos quam nondum peregimus.
Idem eft plane & in hac loquutione, quo
modo can in trigono dextro & finiftro ex
plicando ufurpare Firmico placuit. Nam an
tecedentia retro cfTe vult, fequentia ab ante.
Cum litteras Alphabeti ordine fuo proferi
mus, A B C D, per fequentia hic ordo pergit,
ut in fignis cum fic ea nominamus, Aries,Tau
rus, Gemini, Cancer. Si inverfo ordine litte
ras pronuntiemus, D CB A per antecedcn
tia fieri dicitur. Similiter & in fignis ordo efí
anteceflivus non fùcceffivus fi ita numcran
tur, Cancer, Gemini, Taurus, Arics. Orientc
Aricte Taurus adhuc fub tcrra eft. Ergo Tau
rus fequitur, Arics praecedit. Cum autem par
fignorum numerusTrigonum dextrum & fi
niftrum cfficiat, item Tctragonum dextrum
& finiftrum, cur finiftro Trigono quintus
locus tribuitur à quinto figno quo perficitur,
dextro autem nonus locus affignatur cum fi
militer quinque figna in antcccfiü numerata
hoc
—
C L 1 M A c T E R 1 c I s. 141
hoc Trigonum conficiant ? Sic Trigono fini
ftro non tantum locus quintus adfcribitur,
fed etiam quintus annus Climactcricus in 8a
3εzzτ£ra fortis Fortunæ, à quinq. fignis qui
bus conftat. Dextro vero ut nonus locus ita &
nonus annus affignatur Climactericus. Sic
enim fcribit Valeris, aeë x^ye/x£v κλιμακτύ
pov, his verbis, èv 5 τά δεδιά τeyyovg tw 243
& ω•**« , &• 5 τά *•£**£ re yov? tt. 24g
πίμ*s. Arietis dextrum Trigonum cffe dixi
ImìUlS Sagttarium, finißrum vero Leonem. A t

qui totidem partibus diftat leo ab Ariete in

finiftra parte velTrigono finiftro , ut Sagitta
1ius in dextro. Nam Sagittarius quintum cft
fignum ab Ariete, & Lcò quoque quintum ab
eodem. Cur igitur dextro Trigono datur no
nus locus , finiftro quintus , & illi fimiliter
quintus annus Climactericus adfciibitur, huic
nonus ? Per anteccdcntia figna numcrando
quintum cft fignum ab Aricte Sagittarius, ut
quintus ab eodem Ariete Lco, fi pcr confc
quentia ordo digeratur. Cæterum fi fucccf
five per eadem confcqucntia progrediamur,
Sagiítarii fignum in quo cft Trigonum dcx
trum, nonum rept rietur ab Aricte. Inde &
nonus locus tari, in Horofcopi diathcmate
quam in fortis Fortunæ de Trigono dextro ab
Horofcopo qui primus cft locus confpici, &
à Fortunæ forte, quæ fitwilitcr primam partem
dc duodecim poffidct, dicitur. Quod i£
llD
T 4? D e A N N 1 s
fùbjeéta quæ Trigona,Tetragona, Hexagona
& Diametra fignorum tam dextra quam fini
ftra continet, dgccbit.

In hoc Schemate menfùram agruz'rujv

non à principiis fignorum ut vulgo fit, fed à
mediis coruri partibus duximus.Sic enim me
lius de tribus fignis Hexagono, de quattuor
Tctragono, & de quinque Trigono datis ra
tio perfpicitur. Nam fi à principio ducatur
figni ? a ***&7iagis , in finern alterius figni &
cxtremâm cjus partem dcfinet, & fic quod
volumus minus apparebit. Eo quippe modo
Hexagonum duo tafitum figna abfolvunt,
Tetragonum tria,& Trigonum quattuor. De
quo

I.
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 143
quo nobis infra pluribus erit differendum.Ab
Ariete igitur pcr Lconem tranfeunti ufque ad
Sagittarium, novem figna funt, & Sagittarius
nonoloco cft, in quo & dextrum Trigonum
ftatuitur. Sed aliquis poffit contra arguere,
fi contrario pergatur ordine ab Ariete adLco
nem & per Sagittarium haec numeratio pro
cedat, Leonem quoque nonum fignum futu
rum , & proindc finiflrum Trigonum aeque
novem annos daturum effè ut dextrum, & in
nono loco futurum , cum tanen de folo dex
tro hoc dicatur & non item de finiftro. Sed
refponfio facilis de folo dextro Trigono ideo
id obtinere, ut nono loco ponatur, quia na
turalior eft ordo per confequentia proceden
di & ab ante, ut Ioquitur Firmicus, quam per
antecedentia & retro. Secundum náturalem
autem illum ordinem quo perfequentia figna
fucceffive pergitur , Trigoni dextri fignum
& locus in nona fede reperitur. Sed juxta
hanc rationem figna Clima&erica &wve» hx&
illa deberent effè quæ Trigonum dextrum in
vicem conftituerent, ut Aries & Sagittarius,
Taurus & Capricornus, Gemini & Aquarius
Cancer & Pifces. Valens autem pro Ennea
dicis Clima&ericis fignis haec quattuor recen
fet, Taurum, Leonem, Scorpium & $i;
rium. Horum Taurus & Leo Tetragona funt,
fimiliterScorpius & Aquarius.SiTetragonum
finiftrum fumatur,quarto loco cft,& quartum
annum,
r44- D E A N N I s
annum dat Clima&tericum in fortis Fortunae.
diathcmate. Si dextrum, decimum locum ob
tinet, & decimum annum Climactericum tri
buit. Ut apud eundcm Valentem habetur. &,
τά δεά ό τε re9yóva, te 243 & δεκ&τε, ἐν δ τά
331*33 t*re*y%v? 7. 243; & τετ&ρτ«. Idem
effe oportebat & in fignis Clima&ericis En
neadicis, ut in Locis. De mendo codicis vix
poffùmus fufpicari, cum Hermolaus Barbarus
ita etiam in fuo exemplari legerit, ut nos in
noftro. Aliud igitur quærendum cft. Evvszá
x9; Climacteres quomodo foliti effent com
putare veteres Aflrologi, fupra oftendimus.
Non cnim ἐννεαάκες vocabant qui per nove
narii numeri revolutiones fubinde recurre
rent, fed qui pcr dierum Enneadas quot in
anno vertente reperiuntur, computabantur.
Idem de Hebdomadicis, eos nempe cffe qui
per Hebdomadas dicrum quotquot annus
habet numerari folebant, eo quem fùpra cx
plicavimus modo. Ut quinquaginta duæ funt
in anno Hebdomades, ita quadraginta En
neades. Ideo ëwvg&dix& κλιμzxtre4x2 quat
tuor illa figna effè docet, quia Tetragona in
ter fe funt, Tetragonum finiftrum quattuor
fignis conftat, dextrum decem fignis , fi qua
ter multiplicetur denarius numerus,aut decies
quaternus, inde quadraginta exfurgunt. Tot
funt inanno Enneades.' Tot dies fumi fole
bant ab initio anni ufque ad diem geniturae,
… ad
 C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. 145
aà Clima&tericos computandos, ut fùpra o
ftenfum eft. Caeterum alia hic oritur qüaeftio
difficulter folvenda , cur quattuor haec figna
tantum pofuerit κλιμzx)ne/x& &wvex.hxz cum
omnia figna pariter interfe poffint effe τε reg
72v z , ac proinde etiam évvead xx xxwuaxtw
e/xz ccnferi. Idem dixeris & de eo quod quat
tuor figna duntaxat nominavit quae 333ομαό
xz fint xxiuzxîwe/xz ob id quod ex diametro
feinvicem refpiciant, cum nullum duodecim
fignorum non poffit effe alicui diametrum.
Hæc difficultas de quattuorHebdomadicisfa
cile folvi potcft. Quattuor Tropica recen
fuit quae ἐλλομαδxz fint xxuuxxtne/xz. Pri
mum xxiuzzìne/xz ea abfolutè effe voluit,quia
in illis fignisut Tropicadicuntur acfunt, con
verfio ficut Solis fif, ita & mutatio rerum &
figurarum novatio in hominibus intervenit.
Manilius lib. 111. de Tropicis:
Inducuntque novas operum rerumque figuras.
Et clarius fùb finem cjufdem libri:
Vna ergo in Tropicü paríe$t cernendafiguris
Qua moveat mundum,qua rerum tempora mutet,
Faéta movet, comfùlta alios dcclimet in ufu,
omnia in adverfùm fle£tat, rurfùfque revolvat.
Ea de caufâ ergo & Clima&terica funt figna,
quia Clima&teres aliam quoque facicm rerum
in hominis vita inducunt , dum eam variis
objiciunt periculis. Atque ut in fcala fcanden
damutantur Clima&teres, idcft gradus fcalae,
K 1t3
146 D E A N N i s
ita per Clima&teres five Clima&tericos an
nos procurrentis vite impetus alicujus peri
culi incurfione quafi fupprimitur,aut in adver
fum flectitur, ac revolvitur.Propterea in Tro
picis fignis videntur collocaffe vim aliquam
Clima&tericam quodin illis annitempora ver.
tantur.E33ομαδxæ autem effe voluerunt, quia
quattuor illa figna ex diametro invicem funt
contraria , Aries nempe Libræ, in quibus duo
arquino&tia conficiuntur,vernum &autumna
lc : Cancer Capicorno, in quibus duo Sol
ftitia a:ftivum & brumale fieri folent. Quia
autcm diamctra pcrficiuntur feptcm fignis,
idcirco feptenarios Clima&eres Tropicis affi
gnarunt, quia fefe invicem diametraliter con
fpiciunt ex feptimo loco.Hæc quattuor Cardi
nalia figna funt quæ & κεντ€/x& Græci vocant.
Quibus proxima funt in fucceffu Taurus,Leo,
Scorpius & Aquarius, quæ invicem quadrata
funt,id eft τέegyovztam in dextra quàm infi
niftra parte. Hæc pro έννεαόχοΓς κλιμαxtnea
xeî; fignis recenfet Valens, quia Tetragonum
dextrum per finiftrum multiplicatum quadra
ginta efficit quot funt in anno ëwvex3ες pec
quas computabantur Clima&cres évvezărgi.
Præterea ut Trigona & Hcxagona figna opti
ma funt, ita pcffima Diametra & Quadrata
habentur.Graeci, rà g% reyovx %&%4yovz &r.
åí åuo{δόν ovv£%**£% &;«%2 j;iv , τα ό τέeg
3/»να, ό άαμετ£x êá êyayiav avyxeip%va μα
2X**
 C L 1 M A c T E R 1 c I s. 147.
zw* ê êwaw%3tnros eiai 3n^a%x&.Quc verba funt
Anonymi Graeci interpretisin primum librum
Tetrabibli Ptolemæi cap.xvi.Exquattuor fàne
Tropicis duo æquino&ialia funt inter fe op
pofita,& duo folftitialia,fimiliter.Vernum aü
tem æquino&iale cum folftitiali tetragonum
eft, & cum brumali. Sed nullum eft fignum
quod cum alio non fit diametrum cuicunque
nimirum contrarium fitum habuerit. Sed &
omnes alii confpeétusin quæcunque cadunt fi.
gna,cum quibus hoc vel illo modo pofTunt av
agruzá ê &;. Interpres autem ille anonymus
3woçôá vocat figna quæ Ptolomæo dicuntur
2μογενχ, ncmpeejufdem generis, mafculini vel
foeminini.Atius {3} potius dicerétur quae ejuf
dem funtformae,ut quattuor rgovnxx,quattuor
£zgaz quae & &a\ä , & quattuor hanâ five
biformia. Haecfunt quae quadratorumgenera
cfficiunt. Ita vocantur Manilio qui & ea ejuf
dem generis effe fcribit, ideftiuo;*v%, his ver
fibus. Nam quartum quodque locavit
E;ufdem generi fignum matura per orbem.
Subjicit, quattuor figna aequali coelum difcri
mine fignare in quibus Deus anni articulos
creavit,id eft t& x£v t€ x.Hæc funt t& xgvv€ixæ &
quattuor vestixæ figna,inter fe 3uo{%&3μοye
vj. Ita &que duplicifuntfigura contexta quartü
quemque locuim retinere. Dcinde addit, fim
plicibus etiam fignis ftare formam quadratam.
Sic & fimplicibus fignü flat forma quadrata.
K z Ex
148 D e A N N 1 s
Ex quoverfu liquet quo fenfu quadrata figna
vocentur , nempe quae quadrati aequilateris
formam conftituunt. Quadrantes etiam vocat,
ut infra dicam. Aliud igitur τετegyavov cum
pro Tetragono confpe&u fumitur, ut vulgo
apud Mathematicos accipi folet cum vê, `*
avarnua$au&ov §adiov tractant,aliud τετegy»-
voy five quadratum Manilii. Tetragonus enim
afpeétus quod & tíegyavov abfolutc dicitur,
ut reìyovov, &#3yovov, latusunum fubtendit
tetragoniaequilateris quodquadratum vel qua
drams Manilio vocatur. Cum igitur Ptole
maeus ait reÅyov& & &%&ywva aüuq)wva dici
quia conftant ëx * £u3%y6v ζωδων, & contra
τ2 24gu£leg. & τέ1e9'yovoz quia conftant ἀx
äå äuo%váv ut non eodem fenfu άμογενχ, pofuit
cum Manilio ita nec τετegyovz five quadrata.
Que autem aüwçova funt Ptolomgo,ea inter
res ejus &;a%& vocat. Ita &a $u%»va funt ma
È Unde apud Valentem, &aύμφωνὰ ἐπιτæ
zregyματι, peßima rcs erunt & malo loco pofite.
Secundum Manilium quattuor τ€o7tix? qua
dratü unum efficiunt &ideo δμοyev* funt.Idem
de quattuor quæ proxime fucceduntTropicis,
& de tertiis quattuor quæ fuccedunt fecundis.
Ptolemgo vero quattuorTropica funt &yoμοιο
34v;, quia duo ex his funt mafculina & duo fe
minina,quae Manilio ejufdé generis habentur.
Similiter quattuor sege* five & N& Manilio
funt duoy«y , Ptolemæo vero divcrfi generis,
*. -
quia
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 149
quia & ex his duo mafculiha fùnt,& altera duo
foeminina.Idem de quattuor Bicorporibus fi
ve duplicibus.Tetragonum unum five quadra.
tum Manilii quattuor τὰegyóv»; av ag^ugtir
μες reddit, qui finguli conftant ex diverfi ge
neris fignis. Ipfà Tropica quattuor invicem
funt Tetragona, quià vilegyayi%a , fed ea
Tetragona funt &vowovoyevyj. Nam Aries cum
Cancro τέgayowi%,Cancer cum Libra,&hæc
cum Capricorno, fed Aries & Cancer diverfi
generis,quia illud mafculinú,hoc fœmininum.
. Sed Libra quæ tílegyaw{% cum Cancro &
Capricorno mafculina cfì inter duo fœmi
nea Zodia. Ut unum autem quadratum Ma
nilii quattuor τὰegyωvæ funt Ptolemæi, ita
unum Trigonum æquilaterum tria efficit Tri
gona, ut vulgo appellantur Mathematicis de
Trigonisafpe&ibusfive avagnuat rugis.Quòd
hi Manilii verfus oftendüfit, qui fic cmcn
dari debent:
Sed fi qui, contentus erit numeraffe quadrata
Divifùm ut fignu mundum putet tffe quaternis
Aut tria fub quinu fignis ornare trigona,
Vt fociam vires, & amicos exigat ortus,
--
Fæderaque inveniat mundi cognata per aftra,
Falfus erit.
Male vulgo legitur, Aut tria fùb quinü fignis orna
re Trigonüm. Tria Trigona fub quinis quæ
. que fignis unum quadrätü Trigonüm æquila
tcrum efficiüt,utcxfubje&o fchematc conftat.
1
- K 3 Ita
 Ita & quattuor quadrata five r 1egyovx
exfurgunt ex uno quadrato æquilatero quod
cx quatuor τ£οπκgís efficitur, & ex quattuor
fimplicibus fignis, itemque ex quattuor dupli
cibus.Nam fiâ primoTropico,id cftAriete,uf
que adfecundum lineam emittas, efficies Te
tragonum afpe&um, quod & abfolute tíe9
yωvov dicitur. At fi iterum à fecundo ad ter
tium, à tertio ad quartum , & à quarto ad
primum lineam düxeris , quadrati formam
ex his quaternis fignis Tropicis efficies, cu
jus fingula latera totidem erunt τέ1egyω
vos agnu«τταμοι, ut fubjc&a figura monftrat.
- Idem
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 15i

Idem de aliis fignis quod de Tropicis dicen

dum. Totum enim coelum quaternis fignis fic
' divifü cft, æquali difcrimine illudfignantibus.
Alia igitur omnino fuit Maniliana fententia
quam Ptolemæi fuper ti1egyóvois five quadra
tis $uo%vsai,cum longe alio fenfu Quadrati vo
cem hic & ille ufurpârit. Ptolemaeo ** **129;-
Ύωνα & 24guετ£a peffima, quia ex diverfi ge
neris fignis conftant. In Elegia Anubionis dc
Horofcopo haec etiam notantur ut mala,
Tæ τέ1e#yov& dl ágáv §, 2!£u?ea t;7rov.
Ratio quam addit ÉÉÉ cur mali fint
hi vifus, in Tetragonis valet , fed non in Dia
metris. Ait enim, ασύμφωνοι 5 oi %!guετ€$*t*;
*, oi τέlegyavou.háti civ i% 3uoyevöv &*'ÉÉ iri
k 4 g»
 -

13* D E A N N I s
gs ê ítíg8 av agnuatiôov%%v8s.Ita Paraphrafles
Proclus. Idco ἐά ανομαογενόν ζωδίων nempe
mafculinorum & fœmininorum,cumTrigoiia
&Hexagona ca de caufà fint aüud ayz idcftap
ta, convenientia & bona, quia £x * 3uo%väv
ζωδίαν conftant.Trigona funtZodia Aries Leo
& Sagittarius quia tria hæc detrigono fe invicé
confpiciunt, ut in figura fupra pofita oftendi
tur.Nam Aries adfpicit Leoné & Sagittarium,
Leo Arietem & Sagittarium, Sagittarius Arie
tem &Leonem.Omnia funt mafculina.Tauros
Virgo & Capricornus, ¥ reyovov fimilitcr fe
confpiciunt,quæ omnia fùnt generis fœminini
& έμογενή.In Hexagonis pari modo rcs proce
dit.Cum cnim Hexagona fiant ex tribus fignis
medio interpofito,primum mafculinú cft, fe
cundum foemininum,tertium mafculinum,aut
primum & tertium fœmininum, ncdium ma
fculinum, duo quæ de Hexagono fe rcfpiciunt
cjufdem funt generis mafculi aut fœminei, &
fic tota Hexagoni æquilateris forma vel cx
mafculinis omnibus, vel ex fœmininis con
pofita cft. Ex mafculinis, ut funt Aries, Gemi
ni, Leo, Libra, Sagittatius, Aquarius. Ex For
mineis,Tauro,Cancro,Virgine, Scorpio,Ca
pricorno, Pifcibus. In Diamctris vero hoc fal
fum videtur quod ex diverfi generis compo
nantur. Cum enim feptimum quodq; fignum
primo.fit contrarium non poteft fieri quin ma
fculinum mafculino & fœinininuin foeminino
CX
 C. L 1 M A c T E R 1 c 1 s. a 53
ex diametro oppofitum habeatur.Aries Libræ
diametraliter opponitur,fignum mafculinum
mafculino, Cancer Capricorno, fœmineum
foemineo. Si quis Ptolemæüita defendere in
ftituat quod fex figna abfoluta diametrü con
ficiant non feptem,ac proinde prius lignum ut
Arics,&fextum utVirgo differant fexu,cum al
terum fit mafculinum, altcrum foemineum,ni
hil aget. Nam eo modo Hexagona quæ vult
ex; uzy£vaai conftare effent &voμοιο%νή. Duo
•

enim figna abfoluta, fi per partes non per fi

gna numeratio fiat, Hexagonum component,
unum mafculum &unum foemineum vel con
tra. A prima enim parte Arietis ad ultimam
fequentis figni qui  Taurus, fexaginta partes
numerantur qüae fextam circuli partem red-^
dunt.Haec fexaginta fexies duéta integrum nu
merum partium Zodiaci perficiunt, hoc eft
ccc lx. Ita nec Trigona conftabunt ex fignis
cjufdem generis. Non enim quina figna fed
quaterna tantum abfoluta Trigonü agruæ lig
μων efficiunt. Partes quippe nonaginta inde
exeunt cx quibus triplicatis tota fumma partiú
Zodiaci confùrgit, nempe ccclx. lta fex figna
dimidiam partem circulifaciunt,partes nempe
clxxx.Quæ duplicatæ integrum complent nu
merum Zodiaci partium. Viderint Mathefeos
peritiorcs quomodo hic Ptolemæum excufà
turi fint cum fcripfit,Diametra ideo effe &aüu
φωvz&incómoda quiaexfignis divcrfigeneris
K 5 COI11
 154 D E A N N 1 s
compofita fint. Non enim video qua ratio
ne id poffit confiftere. Aliud quidem cft cum
figniliter , aliud cum partiliter, ut dixcre Latini
veteres Mathematici, hi avaruztaus; figno
rum Zodiaci confiderantur, & menfura co
rum agitur, h.e. έωσακός aut μοιe/zö;. Si per
figna cos metiri velis adfpe&tus, ut quina fi
gna Trigonum conftituunt,ita tcrna Hexago
nú, & fcptena Diametrum. Sed tunc ut Hexa
gona & Trigona iá íuo{}δν conftant ita ctiam
& Diamctra. Si partiliter ea computes, ut
non à figno ad fignum, fed ä parte ad partem
numeres, tum quatuor figna Trigonum, duo
Hexagonum, & fex Diametrum confiant. A
parte prima Arietis ufque ad ultimam Tau
• ri fexagenæ funt partes quæ duo tanrum figna
includunt , tertio exclufo, & confpeétum
formant ¥ ££&yovov qui fextam circuli par
tem fubtendit. Ita Hexagona conftant ex
duobus fignis diverfi gcneris, Similiter à pri
ma parte Arietis ad ultimam Cancri centum
& viginti partes numerantur, quæ eft quarta
pars circuli, & tria figna integra, & propterea
Tetragonum ex paribus fignis conftat,duobus
foemineis vel duobus mafculinis , uno inter
je&to five mafculino five fœminino. A prima
parte Atictis ad ultimam Leonis quattuor
\
fignorum partes funt quæ tertiam partem cir
culi efficiunt , & proindc Trigofium ex di
vcrfi gcncris fignis conftituitur, non cx fimi
- libus
 C L t m A c T E R 1 c 1 s. 155
libusut Ptolemæo placet. Eadem omnino ra
tione â prima ejufdem Arietis ad ultimam
Virginis fex figna abfoluta intercedunt , &
partem dimidiam circuli abfolvunt. Ita Signi
fer in partes duas aequales dividitur, fena
hinc figna, inde totidem ponendo. Ncc cft
dubium quin cxacta & partilis ratio, ut voca
bant, hoc exigat. Nam quæ K, 24£u£v<ov in
vicem diftant ut duos rectos angulos in cir
culo faciunt, ita fex figna includunt & partcs .
centum &octoginta continent.Iuxtaquam ra
tionem, à prima parte Arietis adultimam Vir
ginis hic partium numerus & fignorum COm
prehenditur. Ita & Trigonum quattuor figna,
Tetragonum tria, & Hexagonum duo habe
bit,& Diametrum fex,non quinque,quattuor,
tria &feptem.Quomodo igitur ratio conflabit
appellationis Hebdomadicorum Clima&leri
cOIum fignorum? Tropica itavocantur,quod

cum invicem Diametra fint feptimo figno in

ter fe diftant. Quomodo x^re/xóv , ut dice
bantur, xxuuxxtwpav fàlva eritratio, qua Tri
goni finiftri locus dat Clima&tcricum quin
tum annum fi Trigonum fit in quattuor fi
gnis non in quinque? Atque ita de aliis. Cum
prima pars primi figni & ultima quarti Tri
gonum abfolvat , quia partes habct ccn
tum ac viginti, quot partibus quattuor figna
conftant , fi quis ultra eum partium nume
rum natus fuerit, non amplius virtutem Èv1S
1¢6 D e A N N 1, s
fus Trigonici fentiet. Exempli gratia Sol
fit in prima parte Arietis , cum quis nafci
tur in ultimâ parte Cancri , Horofcopus e
jus de Trigono à Solc videtur, quia hæc cen
tefiuna ac vigefima pars eft trientis circu
li quem quattuor δωδεκατημάeuz cfficiunt.
Quid fi in aliqua parte quinti figni fuerit ge
nitus, an Trigoni vires amittet ? Ita quidem
fentire videtur Mauilius his vcrfibus ex lib. 11.
Nam quina licet fint undiq, figna,
Qui tamen ex fignù qua quinto quoqne ferumtur
Aftra loco fuerint nati, fentire Trigoni
non poterunt vires, licet illudnomine fervent.
amifere loco dotes, mamerique repugnant.
Quomodo numeri repugnent, continuo ex
plicat,quia nimirum cum Zodiacus in trecen
tas & ter vicenas partes dividatur, tertia pars
ejus numeri, hoc eft centum & viginti partes
Trigonum cfficiunt, & quattuor figna non
quinque comprehendunt:
Nam quum fintpartes orbi perfigna trecente
Et ter vicemae quem Phaebi circuit ardor,
Tertia pars ejus mumeri latus efficit unum,
In tres ptrduéti partes per figna Trigoni.
Hanc autem mumeri non reddit linea fummam
Si fignum à figno, non pars à parte notetur.
Partilis ergo ratio poftulat ut non plurcs quam
centenae ac vicene partes denturTrigono,hoc
eft quaterna figna, Non igitur figniliter Qua
drata vcl Trigona numcranda cffe, fcd parti
liter
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. rf7
liter afferit, non ζωδxxó; fed μοιe/xá;.Quod
bis verfibus exprcffit :
Non fatis eft igitur figni, numeraße Trigona
Qaadratique fidem arli per figna quaterna.
Quadrati fi forte voles effingere formam,
Aut trinis paribu facies quum menbra Trigoni,
Hic poßit quintam partem centefimafumma,
Illic amittit decimam.
Si dccima pars decedat ex centum,fiunt nona
ginta qui numerusTctragoni five trium figno
rum. Si ad centum addatur decima pars, fiunt
centum & viginti, quae fumma Trigonum ab
folvit, & quattuor Zodia non quinque com
plc&itur. Si una ergo pars fupra hunc numc
rum ponatur, deftruitur lex & norma & ap
pellatio Trigoni. Hoc vult Manilius. Ergo
à prima parte primi figni ad primam quinti,
non cft Trigoni menfura ducenda, quia una
parte exccdit , & tranfitus per cam fit in
quintum fignum. Quod videtur tanto verifi
milius , quod inter fingula figna interftitium
ftatuebant cui nomen fecerunt μεστμ33λημα,
in quo qui nafcerentur omni generc mifcriae
tam in corpore quam in animo afflicti jace
bant. Huic μεσημβολέμαλ inter trigefimam
partem praecedentis figni, & primam fequen
tis locus fuit. Sic enim fcribunt: Täåæ geá£
ze/3 «% twp«, 37rep utatußäa* v« xaxä3), άτις
izo. &poaxoaevuv, %τ©- &xaa©- «gì xo%ς κα\
&znu©- τιλέωτάτ{. Si qui fpatium quod interje
- ętum;
 158 D e A n N i s
aum eft inter Arietem & Taurum & vocatur με
esu33anua pro Horofcopo habuerit, mutus & fùr
dus atque ignobili morietur. Inter omnia figna
haecp*o*g£3oA*iuæ $ pofuerunt,quae nihil afpe
&ibus ac agnu&nau2$ fignorum obftant. Ut
igitur prima pars primi figni & quarti ultima
Trigonum afpeétum abfolvunt fi partilis ra
tio ducatur, ita fecunda pars primi, & prima
quinti, atque ita fequentes ufque ad dccimam
quintam primi quæ cum dccima quarta quinri
idem Trigonum perficit. Non enim á x v.
parte primi ad x v. quinti linea ducenda eft
quae Trigoni latus efficiat, ut putavit Scaliger.
Hoc certc modo quina figna numerantur, in
Trigono & tria interjacent. Nam cum Sol in
quinto figno eft ab Horofcopo, tribus inter
jaccntibus mediis, {% rejyovov adfpicit, ut ait
Ccnforinus. Hæc ratio nihilominus partilis
eft non fignilis, quæ Trigonum metitur á de
cima quinta parte primi figni ad decimam
quartam quinti. Non enim plures partes nu
merat pro Trigono quam quæ à prima parte
rimi ad ultimam quarti lineam emittit.Quae
nam igitur illa erat ratio quam Signilem vo
carunt hoc eft ZwJ\ax(w), quaeque opponitur
partili ? Eft ea quidem quæ per figna nume
rabat adfpe&us non per partes. Sed quomo
do ea procederet docendum. Quæ ponit
quinque figna pro Trigono, & quidem ab
foluta, ea fignilu cft. Quæ quattuor ponit, ea
- parti
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 159
partilis. Signum a figno notari dicit Manilius
çum fignilis ratio ducitur. Partilem vero cum
pars à parte at incratur, ideft à prima parte
Arietis ad ultimam Cancri, quæ centum vi
ginti partes abfolutum Trigonum in quattuor
fignis cfficiunt. Ergo fignii:s cft quae fignum â
figno numcrat, id cft primum fignum triginta
partium facit, & quintum triginta,ita ut non
centenæ & vicenæ partes pro Trigono nu
mercntur, fed centum & quinquagenæ.Nam
fi linea ducatur à quinta dccima parte primi
figni ufquead decimam quartam quinti,quin
que hic etiam figna notantur, fed non plena.
Primo enim partes tantum quindccim dan
tur, ultimo quattuordecim. Ergo de omnibus
quinque plenis fignis intclligendum cum per
figna numerantur Trigona, & fignilis eorum
ratio ducitur. Quod & clare fignificat Ma
nilius his verßbus:
si tamen extremum levi, primumque priorù
Inter fe conferre voles, numerumque notare,
Ter quinquagenas implelumt ordine partes.
Tranfibit mumerus formam fimefque fequentis
Comfumet duëtus.
A prima parte primi figni ad cxtremâ quinti,
quod lævum appellat,quia exempli gratia, Lco
finifter eft Aricti, Leo autem finiftrum eft Tri
gonum Arietis , & quinto figno ab eo diftat.
Si quinque illorum fignorum partes plenas
numcrcs, centum & quinquaginta reddun
tllI.
I 6o D E A N N I s
tur. Tot enim partibus quinque figna con
ftant. Ergo fecundum fignilem rationem &
platicam Trigonum quinq; figna abfoluta ef
ficiunt, five partes centum & quinquagenae.
Juxta partilem vero & exaétam rationem in
quattuor fignis & ccntenis vicenifq; partibus
Trigonum abfolvitur.Haec mens fuit Manilii.
Scaliger nefcire fe fatetur quid moverit Mani-.
lium , ut rem tampuerilem tam anxie notarit,
neque fe caufàm poffe hujus fa&i comminifci.
Nam à principio figni adprincipium figni, &
partis ad fimilem, fit ductus. Valde enim effe
bardum oportere qui aut erfare hic poffèt, aut
quintum fignum pro quinque fignis numera
ret. Verum hic crror aut ftupor non fuit Ma
nilii fed Mathematicorum antiquorum quos
fequutus cft. In omnibus illi diftinxerunt pla
ticam rationem , quam pro rudi & fimplici
pofucrunt, & cxactam , quam partilem, ideft
μοιewxlw nominarunt. Juxta partilem partes
tantum dederunt Trigono centum & viginti,
quæ quattuor figna funt. Juxta fignilem &
<\alix (o) quinq; fignis integris confici teXyo
vov agnuzliagày putaverunt. Atque ita reliquos.
Indé eft & illa in duodecim Loca Horofcopi
diftributio, quorum & agnuzìauoi ad idem
inftar procedunt quo & duodecim δωδεκατn
μ$e, & Zodiaci. Nam in tertio ab Horofco
po Loco ut in tertio figno vifum * xz%'g£&yo
vzv conftitucrunt, in quarto * *3 Teywvov , in
fepti
 C l 1 m A c r E R 1 c 1 s. 16t

feptimo ti» «3 244** **••. Nectertium locum

de Hexagono ita accepcrunt , aut tertium
fignum, ut putavit Scaliger, quod à princi
pio primi figni ad principium tertii, aut par
tis ad fimilem fieret du&tus, fed totum pri
mum fignum cum toto tertio ad Hexago
num efficiendum figniiiter fumpferunt.Idem
que de quarto, quinto, & feptimo, ad Tetra
gona,Trigona & Diametra formanda ftatue
funt. Inde eft quod tertium ab Horofcopo
locum Firmicus incipere facit à fexagefimaab
Horofcopo parte & in nonagefimam dcfi
nere. Sic Hexagono tria figna abfoluta dat,
ideft nonaginta partes. At fecundum parti
lem rationem in fexagefima parte ab Horof
copo abfolveretur, ideft in ultima fecundi
figni parte, eoque modo duo tantum figna
includeret. Et fàlfüm eft quod pofuit Scali
ger â principio figni ad principiüm figni & à
parte ad fimilem du&tum fieri in partili ratio
ne. Fit enim à principio figni ad finem figni,
& à parte ad diffimilem, ut à fecunda par
te primi ad primam tertii & fic deinccps.
Sic idem Firmicus quartum ab Horofcopo
locum in quarto ab Horofcopo conftituit
figno, cujus initium â parte nonagefima pro
fe&tum ufque adpartem vigefimam füpra ccn
tefimam pervenire dicit. Atque ita Tetrago
nico confpe&ui tribuit quattuor figna abfo
luta,id cft ccntü& viginti partes Quæ numc
L Iat1O
161. D e A n n 1 s
ratio fi per partes duceretur, Tetragoni con
fummatio fubfifteret in parte nonagefima,
h.e. ultima tertii figni. Similiter & quintum
ab Horofcopo locum in quinto figno confti
tuit, & initium fàcit eum accipcre à centefi
ma ac vigefima parte, & ufque ad centefimam
& o&ogefimam extendit, cum partilis ratio
Trigonum non ultra centum & viginti par
tes porrigat. Ita de caeteris Locis ne Le&torem
morer. Diametrum quippe in feptimo fieri
figno dicit & feptimo ab Horofcopo loco,qui
profe&us à parte centefima & octogefima,
üfque ad ducentcfimam ac decimam profer
tur. Quae feptem funt figna totidem parti
bus conftantia. Hæc ratio fignilis eft quæ per
figna numerat Geniturae Loca, cum pár
tilis & exa&ta longe aliud requirat. Differen
tiam porro ignorare partilis & fignilis afpe
&tus hodiernos Aftrologos patebit cx hac
eorum interprctatione , qua afpeétum pla
ticum qui idem eft cum fignili, eum effe di
cunt qui eft á fignis tantum, & quo figna ipfà
fefe adfpiciunt: partilcm vero dici cum à ftcl
la ad ftellam immorantur tot coeli partes,quot
configurationes ipfàm conftituunt.Verbigra
tia,cum afcendente ab ortu prima Arietis par
te ,'ab occafu praecipitat fe in Hemifphærium
inferius pars Libræ prima, in qua malefica
conflituta fit, aut in parte haud.ita multum
diftante. Quæ funt fàlfiffima. Nam partilis
- - & Pla
 C 1 1 »* A c T r r 1 c 1 s. 163
& Platicus afpcélus fivc fignili ca tantum ra
tione differunt quam explicavimus. Platicam
rationem five fignilcm Græci ζωδια«'w nomi
nant,&rav tw, & xxjvxix{v.De quo alias.Futi
lia tamen hæc funt & inania ut in re quam pu
tant tanti eflè miomcnti , Locorum ncmpc
genituræ & fignorum ftcllarumque ava^uz
Zazw2c, ut alii fint fecundum cxaétam partium
fupputationcm, alii vcro fi per ipfà figna fim
pliciter & τλαλικῶς ratio incatur. Quid cnim
tam diverfum quam utTrigonus afpcctus vcr
bi gratia alias in quinto figno fiat, alias in
quarto, & interdum confummctur in ccntcfi
ma ac vigefimaab Horofcopiparte,interdum
ufque ad centefimam & óctogcfimam cx
tcndatur? Quæ menfura eft totius figni fpa
tio amplior. Atque ita dc aliis. Quod attinet
ad 24eus t€$y$. figna, fi fignifer circulus in
duo æqualia τμ%u«® dividatur, alterumque
cx his fex figna,altcrum totidem habeat, figna
quæ in utriufque fe&ionis angulis invenicn
tur,erunt inter fe 24gus re9,ut hæc figura dc
monftrat.

L 2. Prima
164 D E

\\

du
Prima pars figni quæ eft in fuperioreangu
gulo, refpondetex Diametro ultimæ partifi
gni quæ eft in inferiore angulo femiicirculi
alterius. Et è contrario in altero femicirculo
fuperioris anguli pars ultima figni refpondet
ex oppofito primæ inferioris. Et hoc eft quod
fcripfit Ptolemæus, @ Aggugτ€$v% fignorum
•£,£z{v δύο άδα; ywyix; A 9 & 3a8sx&truá
ea&. At in circulo integro cum Diametri con
fpeétus vim ac poteftatem fuam per totas vi
cini figni partes extendat, ex co fit, ut Libra
fit contrária Arieti, quia Virgo confpe&us
diametralis qui per partilem rätionem inul
tima parte Virginis completur, tricenas par
tCS
 C 1 1 m A c τ Ε R 1 c 1 s. 165
tes libræ pervadit fi fignili & platica ratione
menfùra agatur. Ita pote/xá Áåyæ Aries &
Virgo erunt {32Jgu£t£ov oppofita.ItemPifces
& Libra. In circulo vero dimidiato hoc idem
fi admittatur , duo xevreux& figna Æquino
&tiorum non effent adverfis frontibus con
traria, fed alterum Pifcibus, altcrum Virgini
ex Diametro refponderet. Idemque foret de
duobus Solftitialibus. Atqui cum hæc quat
tuor Cardinalia figna figniferum æqualiter in
quáttuor partes diyidant, duo Æquino&tialia
& duo item Solftitialia invicem fe Agua
traliter confpicere neceffe eft. Sic Aries Li
bræ 32gu£t£ov adverfus reperitur, & Can
cer Capricorno. Atqui Libra feptimum cft ab
Ariete fignum, & Cancer à Capricorno fe
ptimum. Menfes quoque in quibus Solftitia
& Æquinoótia fiunt feptimo locoinvicem di
ftant. Nam September â Martio feptimus eft
menfis, December à Iunio feptimus. Lubet
hic fubjicere omnium configurationumSchc
ma, ut rudiores quæ dicta funt fupra citius
poflint comprehenderc. -

?
166 D e A n n 1 s

- -

Ex hoc Diathemate licet colligere omnia

figna quæ Hcxagoni formam conftituunt
cilè unius generisac fexus, h.e ,aut omnia fœ
minina aut omnia mafculina. Quod ex duo
bus figuris Hexagonis fubditis patebit, qua
rum altera mafculina fex figna continet, al
tcra fex fœminina.
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 167

^^ $”

=JE 'l1l

De Trigonis & Tetragonis ia**^«'go :

jam fùpra propofitis fchematibus oftendi
mus, illa cflè ìuoio;%v% , ifta &ag213)&3. UIt
Tetragona tria funt, ita Trigona quattuor.
Triplicitates vulgo vocant. Trinos vcro afpe
&tus Trigonorüm latera Diamctra porro effe
ctiam diverfi gcncris fubjccta figura planum
facit.

L 4. Hæc
168 D e A n N 1 s

35 —-

-^-
-

Haec duo quippe Diametra invicem fein

terfecantia ex quattuor fignis difparibus con
ftant, duobus mafculinis & duobus fœminis.
Idcm de aliis quadratis ftatuitur, ideft quae
æquali difcrimine in quattuor partes circulum
dividunt,& fimul in duas partes æquales illum
fcindunt. Unde duo Diametra exiftunt &
quattuor Tetragona cx uno quadrato iav
àn&pg. Nam filineam duxcris ab Ariete ad
Cancrum, â Cancro ad Libram & à Libra ad
Capricornium,itcm à Capricorno ad Arietem
quadratum exibit æquilaterum ex quattuor
Tctragonis agnwalzus; compofitum,& duo
bus Dian.etris. Solftitialia quippe cum Æqui
no&ialibus erunt Tctragona, & Solftitialia
Cu[m Solftitialibus,ut Æquino&ialia cum AE
qui
 C L I M A c T E R I c I $• 169
quino&ialibus Diametra, & utraque wap4auo
3.3 ut ex fubjc&o fchemate patebit.

-^
su
Hoc & in omnibus aliis fignis quadratis
contingit ut diverfis refpeétibus pariter invi
cem Tetragona fint & Diametra.Hinc n1eg
ywya & 24$uere9 junguntur paffim tanquam
&aüu®avos agnuahguoi , & ea caufâ redditur
quod confteht ex fignis diverfigeneris.Etfäne
poteft confiftere ut explicavimus. Nifi enim
ita acceperis, non poteft Ptolemæus defendi
cum fcripfit &avuq)dysc effe τετ€9yóvw;;&
244u£t*** agnus hau$ quia funt éx róv aùo
Pauo%vóv. Generaliter quidem per omnes
*L 5 afpe
17o D e A N N 1 s
afpe&us ifiter fe avutováv, ideft, confentire
dicuntur Zodia,ut fupra docuimus,quia avu
4•vâ, & avagnuzî.&; &χλοις Græci ea di
cunt ctiam quæ ex Diametro & Tetragono fe
refpiciunt. Confènfionem vocat auctor Anony
mus vetus Latinus quæ Græcis avu3aviz, pro
avagnuzúap.3. Adfficiunt inter fé ftellæ ex quinto
figno, quod dicitur Trigonum & habent maximam
confènfionem. Dißidere autem dicebantur quæ
nullo adfpe&u jungerentur. Caetera, inquit,
dißident vel levitcr adipiciumtur. Idcft &aüuq)wva.
eiai. Non tamen in his numerat Diametrum nec
Tetragonum. Item à quarto quod Tetragonum.
Dicit etiam ibidem : Item ex contrario quod eft
feptimum fignum , ac Diametrum vocatur , eftque
maxime adverfum. Eo fenfu igitur Ptolemæus
&aύμφωνα vocaverit 2!gue reg. & τέ1egyw
væ quod adverfâ effent & parum profpe
ra, Hinc factum ut avu®wveiv dixerint pro
pric de his quæ bonos habcnt afpcétus, cum
alias a$u<£ avx fint quæ aliquo afpeótu fe'vi
dent. Ideo vero quattuor Tropica cfTe fi
gna Ciima&terica cenfucrunt, quia ut dictum
eft, in illis mutatio fit anni&rerum. Hebdo
madica autem quia Diametra feptimo in-*
vicem loco vel figno diftant. Poftremo cum
§33auxάκοι κλιμακτύges fæpe incidantin En
neadicos cum Hebdomadici fimul funt &
Enneadici, ideo videntur & Enneadica Cli
maçtcrica figna Hebdomadicis vicina con
flituiffè.
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 17 1

ftituifTe. Reliqua quattuor figna, hoc cft Ge

minos, Virginem, Sagittarium & Pifces idem
Valens &#i«eivæ effe dicit, idcft interdum effe
Hebdomadica,interdü Enncadica. Hoc enim
fignificat &iwgwov idcft commune, ut Epicæni
generis nomina dicuntur apud Grammaticos
quæ utrunque recipiunt genus,mafculinum &
fœmininum. Sic inter ftellas ab iifdem Mathe
maticis Mercutius δίκαιv©- vocatur, quia
nec per fe bonus cft ncc malus, fcd cum bc
nevolis ftellis benevolus eft, cum malevolis,
malevolus. &iaaiv©- 5 3 3 &gt;3, §zeit?us r*
P% 2323zmáv &;«%v rwv&- P* ** 5 xaz«97τιόν
xz«9tvu3s. Epicæmom Latinc communem melius
verteris quam Tralaticium ut viro doctiffi
mo placuit. Nam άiwgivov idcm quod «erväv,
commixtæ & promifcuae virtutis quod cft.
Ita quippe etiam appellant ftellas quæ nec per
fe malæ nec bonae.Sextus: *5 &$£gov &yiss
&yz%ztvu8« eivai x£yovai , ἐνίες 5 xzxgvv&s , li
vx3 5 και wguv£;. Alia etiam ratione Mercurii
ftella JEfiagw©- habetur. Cum ftellarum aliae
diurnæ fint, ideft per diem gaudeant, aliae
nocturnæ quæ per no&tcm gaudent, Mcrcu
rius ad utranque naturam fe accommodat,
& modo diurnus eft, modo nocturnus. O
rientalis quidem diurnus eft , occidentalis
nocturnus.Proclus: %ivoivov 5 awxiv* 3 ipus,
διὰ u® *u£eavòv év τάαύστολικά agiuah,vvxre
eway 5 ά τ3 3vìx*. Hæc cft quám vocarunt
ape
17* D e A N n 1 s
aipeaiv Graeci Mathematici. Latini veteres con
ditionem.Cum cnimSol diciimperet,Luna no
&i,quae per noctem gaudent Stellæ,conditio
nem Solis fequi dicuntur & ejufdem effe cum
eo conditionis, Graeci avvxa%r«; vocant. Ut
Solis awap43) funt Juppiter & Saturnus,Lunae
Mars & Venus. At Mcrcurius δέ{agiv©- eft,
& modo hujus,niodo illius conditionis. Sca
liger aigsaw vellet Latine vcrti fuéiionem po
tius quam conditionem, quia nomcn illud pu
tatà Circo duétum effe,&quod quaedamStcl
lae dicantur 295), vult pariter, ut hancvocem
ita & illam effe Circenfem. Sed fallitur. Con
ditio hic proprie eft αύεσις, & reéte fic vo
carunt Latini Mathematici, ut Firmicus qui
caput habct vii. lib. 11. De Stellarum Condi
tione. Apud Valentem ubi de eadem re tra
&tat, Graece id dicitur, v€ aipiora; * &;ipov.
Apud firmicuim vulgo eft in excufis, Diurna
vel moâurna Stellarum gaudia. Conditio idem
quod fors, vel feéta yel inftitutum & xyo%.
Üt enim conditione$ hominum funt diver
fæ qui non ejufJem funt fortis & fectæ, quia
aliiàliis inftitutis & profeflionibus gaudent,
ita etiam ftellæ nonfunt ejufdem conditionis
in cælo, cum aliae gaudeant no£te, aliæ die,
aliae,ut Mercurius, ad utranque conditionem
fefe accommodent. Optimæ Gloffae, Conditio,
ezìperac. Quod Firmicus autem dixit, Qu4
ftella ptr diem gaudeant, & quæ per noítem, non
- fàtis
 C L r M A c r e r r c r s. 175
fatis expreffit , quod Graecis Mathematicis
di&tum eft. Nam de ftellis quæ per diem gau
dent, dixerunt eas ἀμάρας ύτόργεῖsς xaipwv.
& vvxrës ëxv£gy*/ws xaip{v. De die nempe fu
pra terram effe gaudere, & de no&e fimili
ter.Talis eft Solquiv àvâpy{©- xaip{per diem,
& Luna quae per no&tem väv룻{©- xaipd.
Quæ dic xaigsaw ùx èpy{οι, eæ per no&tem
gaudent värä}{οι , fub terra, & contra. Sa-.
tis igitur non fuit Firmico dicere fimpliciter,
alias per no&em gaudere,alias per diem.Nam
eadem ftcllaper $ fimulgaudet & per no
&em,nempe èw£%©- & &w*%©-,non fim
pliciter nec abfolute. Nam illa cui placet per
diem fupra terram effe, cadcm etiam laeta
tur per no&em fub terra degere. Nullae fùnt
igitür factiones fed conditionts ftellarum, quia
gaudent quæque fua forte, ut homines condi
tione in qua vivunt, dum aliæ fupra terram
effe præoptant per noótcm, aliae pcr diem ,
& contra. Alia etiam ratione Mercurius eft
8¥i«9uv@-. Nam cum aliae ftellæ vagae par
tim mafculini fint generis, partim fœminini,
ipfe eft generis Epicani. Luna & Vcnus fœ
minae funt: Sol, Mars, Juppiter & Saturnus,
mafculi. Solus Mercurius «ervös vel δίκgi
»@-, quafi Hermaphroditus. Talia igitur funt
quattuor figna &ireiv« quae modo funt 338o
paâx2 «Aiuaxtnewxæ, modo &wva xd\x2, cum
prima quattuor fcmpcr fint Hebdomadica,
fecun
174 D e A N N 1 s
fecunda quattuor fempcr Enneadica. Haec
autem figna quæ à}iwàv& effe volunt, non
minus inter fe quadrata funt quâ quattuor xev
ve/x2, vcl illa quattuor quae τ£οτικgi; ac xev
vexgis fuccedunt. Quæ autem quadrata funt,
ctiam Diametra alio fenfu videntur, in eo
dem τετε9;•. Exempli gratia ex Cardinali
bus fignis Aries cum Cancro quadratum cf
ficit , fed cum Libra diametrum. Cancer
ad Libram quadratus cft, ad Capricornum
diamcter. Idem eft de duobus fequentibus
τε regáior: ut in fubjecto fchemate apparcbit.
Tu reg'/••*.

xx.i3}ομ }x£. | ^^ cºd. :^; | Yy 1 q;oxixæ.

xx.E'»s«dx2. ¥ | Sl fn * | &avx&.

E'ae i«9wz.
I.
II r| - 3€ || 3aX&.
|

Non igitur ratione quadrati vel diametri

refpectus prima duo τε ; e%%a, ncmpe xevrea
*®- fignorum & his proximorum , Clima
cterica funt, cum teftium Tetradium non
minus juxta hanc rationem Clima&crico
rum fignorum appellationcm adoptare debe
-rct. Ut enim Càrdinalia figna quæ quadrata
funt
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 17;
funt, non tam potentia funt ratione quadrati,
quam ratione cardinis, ita & illis proxima &
quæ ab iifdem terna.Sic Cardinalia figna xxi
μακτreax& funt $33ομαδxæ, proxima Cardi
nalibus xxiuzxtre/xz ëwv xdx&. Tertia ab
illis, Epicoena. Quod Manilius eleganter eX
preflithis verfibus:
Quæ quamquam im partes divifi quatuor orbis
Sidera quadrata efficiunt, non lege quadrati
Cenfémtur, minor ef? numcri qttam cardinis ufu.
Signa quattuor Cardinalia potentiffima funt,
qui primus cft, quadrans cft fignorum Qua
dratorum. Quadrantem voco pro quatcrnio
ne, ut Latini veteres etiam ufurparunt, non
folum pro quarta parte. Ita & Græci τετegy
*®- vocem pro τετegyovg ufitatam habent
ut alibi notavimus. Terga, autem cft quadrant.
Quod ergo dividitur in quattuor patres &
quattuor angulos habet Quadrans dicitur at
que ita pofuit Manilius, his verfibus:
Quotquot Cardinibus proprio quadrante mo
pehttur

Proxima,vicimi fùbfèribunt, tcrtia quaque

Hofpitibus. -

Primus igitur Quadrans eft fignorum xéyrea

xóv & τ€o tixóv quæ funt xxuuxxtweaxæ &33o
μα\xa. Secundusproximorú Tropicis in fuc
ceffu, quæ fimplicia Græci vocant, &z^& vel
wpe&. Tertius quadrans* êiwaivoy quae Jiga
ux ac danà Græcis Aftrologis, quia duplici
COI
176 ID E A N N I s
corpore veluti contexta funt, Latini duplicia,
biformia & bicorpora,ut funt Gemini, Virgo,Sa
gittarius,Pifces.Hæc tertia figna dicunturMa
nilio, quia tertio loco fùnt â cardinibus in
fucccfiü ut dixi. Nam in anteccffu proxima
quoquc iftis habentur, quae ἐν Σττxxiv* funt
& σ€9n%ad Cardinaliuni fignorum, ut fim
plicia ἐν ἐπανάφορά. Ita loca coeli per trcsquo
que quadrantes dividuntur ut & figna, quo
rum primus quadrans * x£vt£av cft,quæ fupra
memoravimus, Locus nempe Horofcopi qui
ortus eft, & huic ex Diamietro refpondens
Occafùs, Medium coelum & huic pariter op
pofitum éx 24guάτ€« Imum coclum. Hæc pri
imam habent poteftatem. Quattuor loca fe
cunda, fecundam, qui fecundus cft quadrans.
Horum duo in ἐπwαφορά confiftunt Cardi
nalium locorum, & duo in Sztvxxiu.xli. Quae
& fimiliter, ut prima xevtexxx per Diame
trum ex adverfo fita funt. Nam tertius ab
Horofcopo locus contrarius cft nono , &
quintus undecimo. Quattuor tertia loca
reliqua fimiliter diamctraliter componun
tur.' Nam primus horum qui ab Horofcopo
fecundus cft, ex adverfo refpicit o&tavum &
fextus duodecimum. Horum duo 3zyz¢¢pá
p.%»« funt Cardinú, duo regn;ovg%/». Secun
dus & octavusστ;•s;££%vcz.Secundus fuccedit
Horofcopo, octavusfuccedit Occafui.Sextus
vcro & duodecimus z€9*;•&εγx. Sextus
quippe
 C L r M A c T E R I c 1 s. 177
quippe præcedit Occafùm, duodecimus prae
cedit Horofcopum. Haec funt duodecim Lo
ca cocli, quæ figna etiam appellantur Graecis
pariter & Latinis Aftrologis.Sextus zreszyovrx
§» àæ appellat &άπμ%να non folum Loca quæ
præcedunt quattuor Cardines quæque iis fuc
cedunt, fed etiam ipfos Cardincs. Ná êgo auâ
*©- ab his definitur τὸ ωiagov άλον, fignum
aßendens. Sextus de mcdio cælo, μεσ8e&vnuæ
§ τά Στὸ wpoaxdrs τίτxetov άσιον. Scribit
Valens maxime *nual,$ixæ & iy£gyrìx& cffe
ἀδα * óps auimur rej*j usa segvnuæ, Decreto
ria effe figna & maxima efficientiæ Horofcopum
& Mediam cœlum. Quibus addit & &%x%v
8aiuova & &;«%tw τυzlw, quæ pariter ἀλα
appellat, hoc efllocum undccimum & quin
tum. De reliquis idem dicit. Ut alibi porro
vocat te/tay& ävvzwv Στὸ & &p coxârs τίχν y, fic
alio loco, pro eodem ponit , τό 330 rtpov %ov
Σατίζωγοοι£rv 8, t. 3yöoov, fecundum & oitavum
ab Horofcopo fignum. Firmicus: Dea eft tertius
ab Horofcopo locus, id eft, tertium ab Horofcopo
fignum. Atque ita de reliquis. Hoc inde eft
quiafingula Loca aliquod femper obtinent fi
gnum. Si unum exfignis Cardinalibus unum
cxxiv.r£ouc poffideat , rcliqua tria in reliquis
quoque tribus Cardinum Locis pofita rc
periüntur. Exempli gratia, fi Cancerin parte
fit Horofcopi, Aries Medium coelum obtine
bit, Capricornus Occafum, & Libra Hypo
- M. geum
178 D e A n N i s
geum five Imum coelum, atque ita reliquafi
gna ordinc quæque fuo in reliquis octo Locis
difponentur. E contrario Ariete Horofco
um ideft partem ortus tenente,Medium cae
um, Capricornus tenebit, Occafum Libra,
Imum cælum Cancer. Mcdium autem cæ
lum decimus eft ex duodecim ab Horofcopo
Locus, Occafus feptimus, lmum cælum quar
tus, & Horofcopus primus. Non enim illa
trium quadrantum difpofitio qua Cardines
quattuor prima Loca iä, , fccunda al
tera quattuor,& item tertia ordinem numeri
fequuntur,ut nimirü quattuor primafint, pri
mus fecundus tertius & quartus : quattuor
fecunda, quintus,fextus, feptimus & oétavus:
quattuor tertia, nonus, decimus, undecimus
& duodecimus, fed longè aliter procedunt.
Primus quadrans, qui eft Cardinum primum
Locú & feptimum continet qui invicom dia
metri funt,quartum & decimum qui etiam ex
adverfo fe confpiciunt. Secundus quadrans
tertium habet & huic contrarium nonum
Locum,item quintum & undecimum qui in
vicê ex oppofito fibi pariter refpondent.Ter
tius É habet fecundum Locum cum
o&avo Agust€ouùê, & fextum cum duode
cimo. Haec tertia quattuor pigra & dejunáta
di&a fcribit Firmicuis,ut ante docuimus, quia
nulla cum Horofcopofocietate junguntur. Sic enim
ibilegendum,non dijtiia.Grzci*;& vocant,
&
 C L 1 M A c T e R i c i s. 179
& &ava%3e%.Figura fubje&ta,five Diathema fi
gnorum duodecim Locis difpofitorum, hoc
oftendet.

T O II o ® E Σ 1 A, five D I A T H E M A
* 3a/3exa, 137rwv.

MC.

XI IX

Yy' X. 3-€

X. • P

*tOR. V, , 35 DODECATROPOS. /o^; OCC.

E d\j +S
-^-

m? N TR7 / ηυ
III v
1C.

Arietem porro in hoc Diathemate in Me

dii cæli loco pofuimus , quia in geniturae
'Mundi Themate ficut compofitum fuit ab
antiquis Aftrologis, Aries μεσsegvâ. Ex ea
caufa & μεσwegwnua five medium cælum in
genituris omnibus obtinere principatum
crediderunt, ut ex quo loco totius ger;it
2. un
18o D E A N N 1 s
fundamenta colligerentur , Arieti autem
inter duodecim figna principem locum de
derunt , ut ex quo fignis omnibus initium
datum fit, cui & caput hominis affignarunt
quodque idco in fummo Mundi vertice col
locarünt. Inde eft quod Mathematici vete
res diem incipiebant in genefibus ponen
dis à meridie , cum Sol nimirum μεσseg
* v&. Johannes Lydus qui Juftiniani tempo
re vixit, t*e , q)vaix£s fiuäpx%, De Die maturali.
oi ye μ% ἐμ3;o , inquit , ά3v©- 1'tzλικὸν Σατέ
μεσημ3e \x% * *u£p«w έλ&3oy, άατες è oi &spo
Aàyoi έν ταῖς %ατα iv.*Babylonii vero,populus
nempe ipfe, non Aftrologi, à Solis exortu ad
exortum ejufdé aftri eum ftatuerunt, tefte co
dem Lydo &Cenforino.Sedhæc loci alterius.
Diathema autem potius vel το το9saiaw dixi
mus quam Thema , licet Scaligero ita vocare
placuerit, quia cum recefferis â fignificatione
Thematis qua voce pofitio five colleétio Ho
rofcopi & genituræ proprieapud Mathema
ticos fumitur , $uæ locum potius defignat
fingularem, quam pluriü difpofitionem,quod
eft 24g9suæ._ Atque ita plane Græci Mathe
matici %ux% ufurpant de Locis fingulis τῆς
δωδεκατ€3rg. Valens capite vè ve* r8 $ êw
v&τε τότε Στὸ ἄροσκότε, De tertio & momo ab Ho
rofçopo Loco, ve) r©- στ€j}κλ@-, inquit, {3*
§3£u&r§- ττχζιν και ττ}εσίαν. Ubi τοπ3;vix
cft univcrfà duodecim Locorum fivc figno-,
IuIm
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 181
rum difpofitio, %ματ©- vero ττχὰς, cujufque
loci ordo, prout cft primus vel fecundus vel
tertiusufque ad duodccimum. Hefychius, %-
μz, t*r©-,zóp©-.At 24g$euz plurium Loco
rum eft difpofitio. Hoc eft plane quod dixit
Lucretius his vcrfibus:
Hoc ratio declarat eorum qui Loca cali
Omnia difpofitü figni, ornata notarumt,
Propterea fit uti videamtur dicere verum.
De duodecim Locis intelligit , in quibus ut
liquet ex fuperius pofito Diathemate, figna
duodecim difpofitâ funt. Maniliuspartes vocat
his verfibus, è lib. 11.
Adde fuas partes fignis, fùa partibus affra.
Non enim hic uoipz; vocat fignorum fingulo
rum quae tricenæ funt, fed Loca cæli duode
na in quibus figna funt. Poëtice quidcm ca
duodecim Loca vocavitpartes, cum fola quat
tuor prima Loca fic proprie dicerëtur,ut ante
docuimus.Unde & Firmicuslib.11.cap.xviii.
de Cardinibus geniturarum, Ortum cffe dicit
partem Horofcopi, Occafum partem cæli , quod
vocabulum in aliis o&to locis dcfignan
dis non ufurpavit. Hodierni Aftrologi aliis
1iominibus utuntur quibus hæc exprimant,
cum meliusantiqua & Latina fuerint ufurpa
turi. Domos appcllant quæ Latinis Loca , &
Græcis τίττι. At Domos vocarunt alio fenfu
antiqui Aftrologi quos nimirum Græci σίλες,
qui hæc Loca dc quibus intelligimus nun
- M 3 quama
18z D e A N N 1 s.
quam nomine oixov donaverunt,fed τάrgc, ut
dixi, femper appellarunt. Singulis planetis
fua figna attribuerunt in quibus domicilia
quafi haberent conftituta. Oixss appellant.
Ut Domus eftSolis Leo, Lunæ Caneer,atque
ita de cæteris. Vetusau&or capite de Stellis
Fixis,Domos appellat.Firmicus'Domicilia. Quæ
Loca vero proprie dicuntur Mathematicis
five τόπι , eas fationes cali appellant vulgaria
Firmici Exemplaria. Sane & Gæci ςασις voca
runt. Alioquin ftatio aliud eft Latinis Aftro
logis, id quod nimirum gneayμ}ς Græcis vo
catur. Multo magis caret ratione quod am
gulos appellant qui Latinis Cardines,Græcis xiv
£e9. Quafi Cardinalia illa Loca magis angu
laria fint, aut angulorum nomen magis me
reantur quam rcliqua o&to. Anguli Tyøyia
funt, non xívre9. Etproprie Græci Mathe
matici yovia; vocant, quattuor Horizontis
Loca ex quibus quattuor venti xa%vxixsi, ut
vocantur Græcis, vel Cardinales, fiant. Quae
Loca vel anguli etiam fua virtute praedita funt
in genefibus. De his ita Græci; oi τίοyape* tie
ποι & 3e/3v*®-, κα\ ai ywvia i£ &v ëzovai τάς
&pxa; oi xz%owxoi &suoi. Hos τέτες,fivc has
yovia« videntur Neoterici Mathematici con
fudiffe cum quattuor Cardinibus geniturae,
quæ prima quáttuor funt Loca ex duodecim.
Cardines geniturarum vocavit Firmicus,ut Grae
ci xävreg *%£ov&v. Apparet certo ca confu
diffe
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 183
diffe ex his quae fcripfere cum duodecim do
mosita defcribunt: Inter hau, inquiunt, duode
cim Domos quædam funt angulares, quædam fucce
demtts angulis, quadam cadentes ab angulù quat
tuor pro qualibet diffofitiome. Ubi angulos vo
cant qui funt Cardines five xévreg, imperitè.
succedentes angulis funt ἐπαναφερόμ%vx, vel ini
μ%va %d\z. Quam vocem donarunt Firmi
co de qua nunquam illi in mentcm venit, ut
ficvocaret. Nam lib. ii. cap.xv11. ita titulum
pofuerunt,Cardines,eorumq; faccedentes. Ubi Li
bri habent tantum de oéto Locis. Et fane eo
capite tra&at tantum de o&o locis, fequenti
vero de Cardinibus gemiturarum. Melius tamen
haec Loca fùccedentium appellationc imperti
verunt quam reliqua quattuor Cadentium.
Nam quae fequuntur Cardines figna, fuccc
dunt Cardinibus & fubeunt. Quæ vero præ
cedunt,ab iis recedunt, non cadunt. Cademtes,
inquiunt, fumt tertia, fexta, mona & duodecima,
cadentes mimirum ab angulis. Hi funt τίπι &ro
xxxxix6tvs Græcorum Aßrologorum, five &ro
xxiu2®, quos perperam , & infcite Cadentes
appellarunt , cum fint potius declinantcs,
& recedentes non ab angulis, fed à Cardini
bus. Angulos autem iftos, five angulares do
mos, quáttuor ponunt, & fic exponunt; Me
dium cali, five domum Decimam : Orientem
feu domum primam quæ vocatur Afcendens:
Occidentemi fcu feptimam Domum. Et Sc
M 4 pten
184 D e A N N 1 s
ptentrioncm fcu domum quartam, diétam
angulum feptemtrionalem & à multis foveam,
& Imum cæli. Nihil clarius eft ex iftis quam
yωνίας vel τότε ; quattuor áe/ 3vt &- ab his
confundi cum quattuor geniturarum Car
dinibus. Nifi hoc feciffènt , qua ratione aut
jure potuerunt vocarc Septentrionem velan
guluru feptentrionalem , τὸ awhu*a segwu*
five ûat;αιον quod & &wv xjjviov x£vv£ov Do
rotheus appellavit, Latini Imum calum? An Se
tentrio fub terram? Immo in noftra fphæra
femper fublimis apparet , meridiem contra
fub pcdibus noxatravidet manefque profun
di. In Cardinibus genituræ Hypogeum qui
dem oppofitum eft μεσspozykuzli , & in quat
tuor angulis five locis Horizontis Scptentrio
opponitur Meridiei , ideft Septentrionalis
plaga mcridiali, fed uterque locus in Hori
zonte ipfo cft, vel fupra Hòrizontcm. Sed &
unus cx quattuor Cardinibus dictus Jariy{©-
quia folus infra terram, cum reliqui tres fint
vêwäpy{αι. Ita enim Graecis, veìz j rgj &ip
χ{α κάντ&, &z ττλά, δύσις, μετ8e9;vwuz. Infci
te ctiam atque inepte & μεσ8egy%pvxr©- x£v
v€ov appellant Muridiamum, quafi nihil interfit
inter μεσημ3eavàv & μετεe9vnuz. Si Medium
cælum Meridiani nominc appellatur, nihil pro
hibct & Horofcopum & Occiduum Cardi
nem vocari Horizontcn. Nam hi duo circuli
ad rcctos angulos fe interfccantMeridianus &
Hori
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 18;
Aotizon. Et cum per pun&ta occafus & ortus
hictranfeat, aeque hos duos Cardines dici jus
eft Horizontes, melius vocaffent Meridiem.
Nam Græci μεσημ3e/33, dixerunt quod Ae
gyptii μεzsegyé* tefte Polluce. Pari infcitia ?
Å312&3v® pro Aßendente ut vulgo vocant,
vel Horofcopo quidam acceperunt quod cft
Græcis awia/ov άόον. A'v&318&%v non efi
afcendere,fédinaltum tollere & levare.A'vz
g, 243v Graecis Mathematicis eft éxdifi
ag; virg-, ut xz%£134%ov qui ci cx Dia
metro oppofitus cft. Uterquc etiam dicitur
euj3a*u%%z\{£/«&c. Unde & Græci utrum
ue vinculi vel nodi figura repræfentant,
2va 3132$»% hoc modo, vg , xz%2/3«3ov
(£ vero ifto, £\. Theon: tivdl. aya313&3y
ê {2} zz@313&%ovtw &; i®αμ%. awδέαμνς.
Nodum Boreum & modum Auftrium vocant ho
dierni Mathematici , & illum Caput Draco
ni, , hunc Caudam Draconi. Duo funt Lo
ca vel punéta Eccliptica per quorum alterum
Luna verfus Septentrionem αύx313&%εττα,
per alterum verfus Auftrum xz1x313&3twu.
Ά'y&3,3232v eft elevans non afcendens, xz
….3.3.432), devehens ideft vel deorfum ve
hens, non defcendens. Magnæ uterque in
genefibus auétoritatis & poteftatis , & qui
Χum cura inveftigabatur & præcipuè à &23
£αζων. Nam fi ftcllæ in eo bcneficæ reperi
rcntur, gencfis etiam mediocris & abje£ta
M 5 fplcn
186 D e A n n I s
fplendidior & ere&a evadebat. Graeci, Σ«e-
visiv δεκαι et ἐν τέτω oi άχα%vtovoi eiai κα) μελιςx
&v rj awa3u3&%ovlt. £stq %§ % %εσις 6C rep(3- 2,
ar£«xìxxi, x£v μετeÅx £p<9?, * &v xx3tupía* X»6-
μ%n , αὐx313α&ηνεττι. Ideft in altum tolletur.
Ad awaß13&%ντ©- Etymum alludit,quod de
je&as genefes in altum erigat. Unde apud
Tertullianum in lib. 1. adverfus Marcionem
cap. xv 111. Procefferit age jam in notitiam quamdo
voluit, quando potuit, quando hora fatalis advenit.
Fortaffe & Amababizon obftabat, aut aliqua male
fica ftella, Saturnus quadratus, aut Mars Trigonus,
Au&or vetus qui lemmata pofuit fingulis Ma
niliani operis traétatibus, Anabibazonta per
peram accepit pro Meridiano. Ita enim fcri
pfit,de Anabibazonte & Horizonte.Cadens autem
magis proprie diceretur de occidente quam
de quolibet figno præcedente vel declinan
tc. Sol enim cadit qui occidit, ut furgit qui
oritur. Unde & Horofcopus fignum eft fur
gens, τὸ αὐlagov %ov. Pręterea male caden
tes appcllantur τίπι qui ab Horizonte afcen
dunt verfus Medium caelum, & qui ab Imo
cælo tendunt ad Horizontem. Kx%φ£pe&iq
quidem de iis Locis Graeci dicunt, & xαέφο
egw, quæ in devexo funt , non de his quae
afcendunt, & αὐαφ£go»3). Sed alius erit di
cendi locus de erroribus Mathematicorum
Neotericorum tam in rebus quam in verbis.
Graeci Aftrologi hoc agîuæ five Ager,duo
C C1I\\
 C L 1 M A c T £ R 1 c 1 s. 187
decim Locorum cum fuis fignis, 3a3ex&tgo
aev appellant. Male Scaliger 3a8ex&tam* in
digetát, tam in Horofcopi Diathemate quam
in forte Fortunæ, cum fit ut dixi 3w3exángo
7r©-. Sic enim vocarunt tefte Vettio Valen
te, cujus unum caput cft lib. iv. «v£* άνομα
auâ, * 3&8 ex« ttzov, καῦ σ€ω τές 3o8exa t«3-
τα. In ipfo autem capite fic habct, καί δί aviw
virg 3 •%¥xau£&vov * ¥ ze9x%u%lw f8a
3*x&tgonov.Haec 3•όεκατ£οτ©- duodecim Lo
ca comprehendit. Si inde eximas quattuor
Cardines quae prima quattuorLoca funt,quae
que propter poteftatem videntur extra ordi
nem ponenda, reliqua o&to Loca dabunt tlw
âxtwvgorov. Sic enim vocarunt , ut eft apud
Manilium in fine libri, cujus locum corrupit
Scaliger dum corrigere ftuduit. Ita quippe
habebatur in omnibus editionibus antiquis&
libris. Ibi canit Manilius fibi nunc fatis effe
cæli partes&titulos notaffe,de ftellis inO&a-
tropo'pofitis fe alibi di&urum.
Nuncfatis eft calipartes titulofque motaffe
Effe£tufque lociperfé cujufque,Deofque.
Cui parti nomenpofùit qui condidit artem
oâatropom, per quam ftelle diverfa volentes
Quos reddunt motus, proprio venit ordine rerum.
Scaliger ibi repofuit oäo topos. Quod eft ri
diculum. Nec enim caufa eft cur voce Graeca
ibi uti voluerit auétor cum potuerit dicere,
Oäo locos, atquc alibi femper ita •g;
uIm
 188 ID e A N N 1 s
Cum prima ut dixi,quattuorLoca ob fingula
rem fuam potentiam, quia principalia funt &c.
xvea&ov% % % 2 tws %ατως, ut habet Sextus,
ab reliquis locis quæ minores habent vir
tutes, feparentur , tum Diathcma duodecim
Locorum dividitur in quattuor Cardines &
άκτύτ£οπvv , ideft oéto Loca. Sed duodecim
fimul comprehenfa }αλεκετεοπν reddunt,
quia non folum tot Locis conftat, fed etiam
tot modis ac figuris variatur quot Loca funt.
Nam fi unicuique duo addideris , Hexago
num habebis, fi tres,Tctragonum, fi quinque
Trigonum, fi fex Diamctrum, Et fic à primo
locò qui eft Horofcopus, ufquc ad duodeci
mum qui cft £v are9n%ov Horofcopi. Ad hunc
modum primus eft Hexagonus tertio, Tetra
gonus quarto , Trigonus quinto, Diameter
feptimo. Secundus quarto Hexagonus cft,
quinto Tetragonus, fexto Trigonus, oétavo
Diameter. Atque ita de cæteris in orbem.
Nam femper Locusâ quo, numeratur cum
Loco ad quem. Inde 3xtx τ£οπος & δωδεκατ€o
arg-. Quæ nomina videndü an â τ€ot; potius
quam à voce τάτ©- fa&a fint. Nam in fin
gulis Locis mutatio fit,ideft τ£οτ} agnua aug.
Scd mclius à t€3*3- dcducitur, quia τ33*,
etiam pro ipfis agnuzìguo$ ponuntur , tatm
Ptolemæo & Proclo , quam Valenti. Apud
grammaticos etiam τρόποι funt figuræ &
- - r. …- \

fchemata. Gcminus τgárss appcllat ἐν} azy

μzaw
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 189
μαλαμες Zodiorum his verbis, 3 rgác re3t«s
cú avu7t€3*{αι γένοντυ, *'?:^!gue rgov, %% rejy»-
vov, ¥ τε τegyωvov. Dicitur autem ; δωδεκα
v, 273-, & fubintelligitur &yo% vel vro%aiz.
Hæc duodecim Loca, utdi&umeft, vocan
tur ctiam figna, quia nullus cft Locus quin
aliquod femper habeat fignum. Sed figna
variant ac pcr Loca ambulant, cum ipfà Lo
ca in fua fede maneant , vel potius pro fede
fint fignis ca perambulantibus. Signa pro
pria natura cenfentur & fuas habent iâ orgo
aia;, ut & loca ipfâ virtutes ac poteftates
fuas. Nam ut figna funt quædam κλιμαxtrea
x&, ita τίτοι κλμακτῆearef. Caput cft apud
Valentem ex Critodemo zê êz%póv &sipâv è
xxuuzxtre/xóv τάτων. Apud Ptolemæum in
Libro Scntentiarum centum, interprete Jo
anne Pontano, Cum regni Dominator in Locum
Climaífericam inciderit, tunc aut rex, aut è regni
principibus magnus quifpiam morietur. Sed perpe
ram ibi fcriptum cft Climatericum. Quomodo
& paffim folent fcribcre hoc nomen hodier
ni genethliaci. Quos ctiam fequuntur viri
quidam doéti quafi &ti & xxiua rê- id nomen
factum fit. Ipfe etiam Pontanus in com
mentario ad eum Locum, Climaílerica Lo
ca interpretatur quæ Græcis 24</axa dicun
tur, à barbaris Ilegialia , Qu« loca, inquit, quo
miam Græci vocamt Climaéterica ammi quoque pro
greßioni ejus Climaííerici dicuntur. Quod *;
{1}{1^
19o D e A N N 1 s
inde duätum videtur, quod ex aßenfionibus plane
tarum , fecumdum Climatü reëtum aut obliquum
circulum cognofcatur tempus, quo planeta fit adeum
locum perventurus. Quæ omnia funt falfiffi
ma. Ncc enim Climačterici anni aut Clima
ęterica Loca à Climate diéta funt, nec eadem
funt Clima&erica Loca cum τόποις αφελxoi;.
Ut ftellæ dicuntur 2®£ttu à quibus fumitur
initium vitae curfus, ita & &φ£lx& inde loca
undc principium curriculi illius aufpicatur &
in quibus collocatus eft &q)£tn*. At Clima
&eres curfum potius vitae interrumpunt.
aut interturbant, vel etiam finiunt, quam au
fpicantur. A'φάtu contrarii funt awaup£tvu*,
& &q)€lixei tám toi; awapeti«gt;. Clima&erica
vero Loca plerumque funt αὐaupeìxz. Sunt
quidem & nonnulli * 2®ετὸν mali,utinfra
oftendam, fed κλιμακτυρες femper. Praeterea
funt & &%* täv xxiu.xxthgow,fed xxuuxxti
ges non funt iidem cum 24&rwsut infra dicã.
Cum duo porro fiat genera Clima&terum,
unum quod vitæ hominum periculum infert,
alterum quod fortunis , Clima&teres vitae
& eorum Loca Ciima&terica in Horofcopo
quærenda funt, fortunarum vero pericula in
fortis vel partis Fortunae Locis Clima&ericis
invenienda. Ut cnim Horofcopi Diathema
& 393ex&τ&οτ©- ad vitam pertinet, ita for
tis Fortunæ ad fortunas hominum. In Ho
rofcopi Diathcmatc ex duodecim Locis con
ftante,
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 19r
ftante, Loca funt quaedam felicia, & com
moda, alia infaufta & adverfà. Kaa»c illos ví
τ»ς appellant, iftos xax* «gìáz%p8s. Septem
bona Loca numerant , Horofcopum qui pri
mus eft. Medium cælum qui eft decimus ab
Horofcopo Bonum Dæmonem qui eft unde
cimus. Bonam Fortunam,qui cft quintus.De
inde occafum qui eft feptimus,tum Imum cae
lü quieft quartus. Poftremo eum qui vocatur
Deus& nonus efi ab Horofcopo Locus. Hæc
funt feptem loca quæ xaxó, tirov elogio or
nantur à Græcis Mathematicis. Hæc Loca
funt quæ Græcis dicuntur agnuai sygi tims
vel %ualis x2 άδια, vel agrìaìáv%, quat
tuor nempe Cardines cum duobus Trigonis
Horofcopi, ideft Loco quinto & nono, item
decimo qui eft iAwa®eg. μεσwegw%u&1©-.
Ita enim legenda verba Porphyrii in Ifagoge
vulgo corruptiffima ; •£ x*qualιάντων ά
όίων. A-enuaì% zττέan %»%ad ζωδια §7f2, xäv
te9. PX tíayazeg , teÅyωva 5 τά όpoox67r8 3üo,
arés 5 τέτοις ή άπχναφοeg. & μεσse9v%ματ©-.
Haec decernentia loca vel decretoria licet La
tineappellare.Reliqua quinque funt &enu*-
h;x.Ex quibus tria fünt mala& adverfa,fecun
dus, tertius, & o&avus ab Horofcopo: Duo
vero omnium funt peffima, fextus & duode
cimus. Horum fextus malae Fortunæ ob id
nomine donatur, duodecimus vero maliDae
monis. xaxisvs τίτws appcllant Graeci. Atque
1ΓΛ
19* D e A N N I s
in genere de malis & bonis locis tä; 3a8e
xzTgárs in Horofcopi Diathemate. Ex his
vero quae mala funt alia ad morbos & ægri
tudines faciunt, ut duodecimus, in quo vi
tia & ægritudines inveniuntur, ut ait Firmi
cus, Valens locum effe dicit peregrinationis,
inimicitiæ,fervorum noxæ,periculorum,judi
ciorum, mortis, & infirmitatis.Quatenus pe
ricula etiam fignificat & mortes, hic locus
xxuwzxtre«â;. Octavus mortis etiam &
aegritudinis fignificativus eft, Valente au&to
re. Quare & hic Clima&tericus locus poteft
appellari, quatenus & quidam funt Clima
&tcrcs jwx%«9i. Sextus vitia quoque & vale
tudines decernit tefte Firmico. Valens, ἐκτος
δέλων τίνες, ἐχ%g*4 , 7t€%&s, & &eveiag. Non
eft Clima&tericus iis quibus ægritudines &
morbi non faciunt Clima&tericos , fed fo
la extrinfecus accidentia quibus vita & for
tunæ periclitantur. Scaliger in Diathemate
Horofcopi, pericula undecimo Loco tribuit
contra ipfius Loci meritum qui fœlix habctur,
& αγα%3; %aìuav eagratia Grgcis vocatur. Ami
cis propriè datur, eftque locus ἐλπίδων, δω
psxj, tixvov, cau&rov, ideft fervorum & li
bertorum. Ex his duodecimus qui xw$v-
vas habet, Clima&tericus proprie poteft
vocari ex vocis hujus xxuuxxthp notatione
quæ periculü fignificat. Singula autem Loca,
ut ajunt artis Pcriti genethliacæ, xz%'% *:
• 4 JJ 29$
 C L 1 M A c T E R I c I s. 193
ij{ας Στοτελάσd, utfignificationes habemt , ita &
decernunt. In Horofcopi igitur δωδεκατότα
fchemate fola pericula quæ vitam incurfànt
variis & cxtcrnis accidentibus cernuntur, & .
in Loco ejus duodecimo inveniuntur. Lu
bet hic fubjicere fchema duodecim geni
turæ Locorum*, cum principalibus eorum
fignificationibus & differentiis qualitatum,
quænam ex iis bonae, quæ malæ, quæ & pef
fimæ, ut intelligatur quae Clima&terica, idcft
periculofa vitæproprie vocari poffint.
Bonus locus. A&tiones. Bonus locus.
. Amici. Bonus locus. Rcligio

} j S.É ;â
g' - - -. v*
È <
^ -
Horofcopi ordinatio 8?
3-£
•,
t-
Dodecatropos. È 3.3
2- 3
— c.
r. Z3

âÉ
í II 1
Fratres.
Malus locus:
-
I V. -

Bonus locus.
parentes,&
v
Liberi.
Bonus locus.
ij
fortunae.

In Graeco eft primi Loci 3»), fecundi 3®-.

Priore nomine vitae fpiritus intelligitur, po
ftcrio
J94 D Ε A n N 1 s
fieriore id omne quo vita fuftentatur. Viäu
vertimus,Quo nomine omnia quæ ad viven
dum fáciunt, comprehendimus. Firmicus,
exhocfigno five Loco fpei ac poffèffionis in
crementa nofci ait. Male ßiov expreffit. At in
quarto Loco,poffeffionum & omnium bono
rumgenera,acfacultatum,quçrebantur.Nunc
pericula quæ fortunas fpe&ant in fort; For
tunæ quærenda funt quia ad eam pfoprie
pertinent quidquid cft patrimonii vel faculta
tum dignitatumque, τυχίω κτήx(w) & τύχω
&£ιωμαύxlù appellat Ptolemæus, & pofteum
Hephaeftio, In duodena & ipfe Loca dividi
tur haud fecus atque Horofcopus vel geni
turæ Diathema, ac 8o8ax&rgor©- ctiam dici
tur. In feptimo ejus Loco pericula, ideft xx,-
proxtipes ftatuuntur, ut au&or eft Manilius
lib. 1 1 1.
Septima cenfeturfavi, horrendapericli,
Si modo fùbfcribunt flellaeptr figna locatæ.
Ut in genituræ Diathemate vel wmgrai* Ho
rofcopusprimum locütenet, fic in fortis For
tunæ partibus, prima pars eft ipfâ fors Fortu
næ, feptima ab ea xxuuxxtne/x* eft& pericu
lofà fortunis.Inprimoenim loco τά άγβα ejus
. x\gazºw cenfentur,& mobilia, ac fe moventia
qmnia. In feptimo qui ex Diametro eum re
fpicit amiffio eorundem vel amittendorum
periculum. quia Diametralis refpeétus malus
eft, Sic in fortc nuptiarum primuslocus con
jun
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 165
jun&ionem continet nuptialem, feptimus
locus eft moechimonii quod everfio eft ma
trimonii. Sic in genituræ Diathemate Ho
rofcopus quiprimus eft locus,vitam continet,
* feptimus locus finem vitae , qui Horofcopo
2gμergô. UIt Manilius ait lib. 11. fub finém
de occiduo Cardine qui Horofcopo oppo
fitus eft, five ortivo Cardini: Et finem vita reti
met, mortique locatur. Falfus eft quidem Picus
Mirandulanus qui Maniliana Athla duodecim
quae funt Loca duodecim fortis Fortunae, ni
hilaliudputavit effè quam Diathema τῆς γί
•*•s. Et re&e illum reprehendit eo nomine
Scaliger, fed ipfe non vidit quod præcipuum'
in hacre fuit, `non folum fortis Fortunae tlu)
3a3exatyomy dari, fed etiam plurimorum Lo
corum aliorum quæ inter δωδεxæ τότες geni
turae vel Horofcopi continentur. Exempli
gratia, ipfe Fortunæ Locus qui ba$exærpóreas
tra&atur haudfecus atque Horofcopus cum
partili ratione examinatur, fi platice quaeren
dus fit, in quarto ab Horofcopo Loco invc
nitur,quiCârdo eft Imi cæli veIaviipsa se9*4-
μ&τ©-. De quoita Firmicus: Hic locus offendit
mobi parentes,patrimonium,fùbftantiam,fundamen
ta, mobilia & quidquid ad latentes & repofita,pa
trimoniipertinet facultates. Generaliter & xa%v-
Auxóc five axal x&c Locus de fortunis homi
nis in quarto ab Horofcopo Loco quæritur.
Ncc fòlum, earum acquirendarum felicitas
- Nz ' indc
 196 D £. A N n 1 s
inde petitur : fed etiam amittendarum me
ius & periculum. Nam Valens in eo quarto
enituræ Loco non folum xthuz% confiituit,
íéd etiam xiv}όνες. Si ratio fortunarum fub
tiliter & partiliter colligenda cft, per For
tunæ xx¥;s duodena loca inveftiganda eft.
Male itaque Scaliger in Hg$9p; vte3v aix.
~t: &vrà;, in fortis Fortunae 249%%% 8o8axz
-rp3r 9 tt. £x rà; contineri notavit. Immo om
nia quæ ad totafh vitæ fubflantiam pertinent,
aétus, fortunæ, profpera, adverfa, dignitates,
commercia, inimicitiae , amicitiæ, parentcs
liberi, fratres , uxores, σωμαλxæ quæcunque
* & Jvy3x2, externa & interna, quæ natalem
præcedunt & quæ fequuntur ufque ad exitum
ipfum , item ipfe exitus duodecim geniturae
locis cxplicantur. Singula quippe loca ita
plures determinatas vivendi agendique ha
bent funétioncs, ut nihil fit quodhumanam
genituram vitamque omnem fpe&et quod
non in his inveniatur. Sed ca cujufque loci
cum propria fint fingula, ita ex fuis petuntur
locis, ut fummatim duntaxat & z\αλκός,five
xz%ολικῶς,colligantur.Cumvero ad particula
rem difquifitionem eorum veniendum cft,
tum opus eft invento loco co qui quæritur,
multifariam eum dividere, & multiplici ejus
traétatione per duodenorum Locorum figna
tioné defungi.Exempligratia, Fortunarum fi
ve poffèffionum inventio in quar;o Loco ge
In1tu T£
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 197
niturae cernitur. Sed ille locus præter xtiuarz
multa alia etiam habet quæ inde ducuntur.
Nam locus cft non folum xtru&rov five pof
feffionum & univerfi patrimonii tam in ino
bilibus quam immobilibus confiftentis , fed
etiam 323ns, tixvov, %vvaré;, idiov και τ£<a 3v
tigov yeyz&rov, 7re9%εων, πόλεως, οὐκί*ς , μο
vóv, με%3axäv τόπων, xuv8uvov, %xvxvs, et vo
χχς , μνsixóv regyμχτων. Cum tot igitur res
quarto ab Horofcopo loco in gcnituræ The
mate contineantur definicndæ, non poffunt
omnes fubtiliter & exaéte ex eo loco colligi.
Ergo qui fingillatim volet & £ w£p%- ea ex
plicare, Locum fpecialém cujufquc rei inve
ftigabit, quo invénto per totidem Loca cum
deducet per quæ ipfe Horofcopus ventila
tus eft. Fortunarum locus igitur fi partili
ter confiderandus fit, ubi iiium invcnero,
tum cx locis aliis Hexagonos, Tetragonos,
Trigonos , & Diametros confpc&tus ar
ceflàm. Quod non ficri poteft fine 3o8e
xzvp3rs conftitutione. Et fane cum fortu
narum locus multiplex fit,five de earum genc
ribus agatur, fivé de modis acquirendarum
qui plurimi fint, five de amiffionibus carun
dem quæ nec uno modo contingunt, per va
rios aftrorum pofitus & refpeétus ea omnia
colligenda fufit. Locus de parentibus quar
tus quoque eft ab Horofcopo in genituræ
Diathemiate quem πιτωά τ£τν appellant
3 Græci*
198 D e - A n N -1 s
Graeci Mathematici, qui parentes & paren
tü vitam oftendit, quia & ifta traétatió moxv- .
3}s eft, degenere parcntum, de fortunis,
e dignitate, de vitae fpatio, de morte& aliis,
eodem modo &ipfe colligi poteft quo geni
tura, cum nimirüm partili & fubtili ratione
perfequendus eft. Ptolemæus paraphraftes
Graecus,lib. 111. cap. v. •£ yoyiav. Jwixoi
mv, inquit, ἐς τὸν πατρικόν ό μwre/«όν τόπον,
&περ ἄpoawjrov ύπως{ax&u σ}i * xwr' άδος9e»-
p«ργων, κα\ άτ»ς xz%ds &i X»£aros κα\ τ. λοι
πτά τόν γωνάων άτοιοτέν. Hoc eft quod fcri
pfit Firmicus lib. v 1. cap. xxx 1 1. Neque
enim parumtes vel parehtum vitam ab Horofcopo
locus quartus offendit, nec comjugem feptimus, nec
filiosquintus, nec amicos undecimus, nec valetudi
nem fextu. Si platice quidem & fummatim
res explicanda^ fit, quârtus Locus parentes
oftendit, feptimus conjugem, & filios quin
tus, fed difquifitio partilis& exa&a quam xaT'
&3®- vel*3 u£pg- vocat Ptolemæus, alii μοι
e/xlû & z\αλxlu),longe certius & explica
tiusea dcfinit. Nam explanica definitione in
aliud fignum, ex partili in aliud Locusquæfi
tus cadit, ut dixit Valens, πλακις ;$ *3 p.% *
z^αλxlw 9eae/aw eis ti ζό\ov awex^i*! 6
xA*?©-, *33* aote/xlw eig άλο. Ideo monet
•t- \ - - - - -

cir* xx*p8s oxe/3óς κα\ μοιe/xóς cffe difqui

rendos. In partili ratione ac μοιe/xà Trigo
num fit infigno quarto, platicavero & minus
- aCCuIa
 C L t m A c r E R 1 c 1 s. 199
accurata in figno quinto ut fupra oftendi
mus.Locus de nuptiis quem ;«w«3v τόπον vo
cavit, in Horofcopi Themate quintus eft, fi
z^zìxós fumatur.Sin vero μοιe/xás definien
dus fit ròv %aurôv xx£pov generat, qui πλv
*£3r»s & moxvusyás fpeétandus eft. In quo
Diathcmate, Diametrum, hoc cft locusfepti
musabipfo xx*p* 3auxi§, adulterium oftcn
dit.Interdum non ex totis duodecim locis ali
quis locus perfpiciendus eft, fed ex uno tan
tum aut duobus traétatio ejus pctenda. LIt
de vitiis& morbis corporum quorum qui lo
cus eft abííú, generaliter duo
cardines ad eum difquirendum fumendos
effe monet Ptolemæus;** avxvxixèv xoù rò àv
λκὸν & maxime * are} τίς δύσεως, hoc cftXori
xaipua Occafus. Hic enim proprius ejus locus
in genituræ difpofitione. Ita Locum de fra
tribus,* v£ &όελφόν τόπον, qui tertius cft ab
Horofcopo in genituræ Themate , praecipit
idem Ptolemæus xa%vxixós tantum ÉÉst*%v
×sù μΕ Χ μάg©- διὰτὰν, hoc eft τ^αλκάς
non μοιe/xös.Quia nimirumlocus de fratri
bus non operofae eft indaginis, ncc pluresha
bet varietates. Sol omnium a&uum vitae au
&or eftperquem movemur &vivimus. Tunc
ÉÉj; eft cum μετ&egvâ.Idco & in il
o Cardine qui μεσ&egwnux dicitur, fummam
aétionum omnium , artium, & quidquidar
tium bencficio homini confertur conftituc
N 4 IVlint.
' 2 oo D E A N N 1 s
runt. Sed τΆαλxóς hæc confiderantur in illo
Loco qui ab Horofcopo decimus eft. Parti
li vero ratione fi colligatur, xx£pov & bajuov©
qui Sol cft,efficit & fimiliter ut xxjg®- τῆς τύ
χης in duodecim Loca diftribuitur ac δωδε
xzτ€aros explicatur. His pofitis videndum
quaenam fintclimaíitrica Locátam in Horofco
pi quâ in fortis Fortunae dilpofitione, quando
v\&Tixóς ex illisLocis Clima&teres decernun
tur. Si intcr Clima&teras admittamus etiam
morbos & mortis varia genera, ut funt etiam
quidam Clima&teres άγνοοτι & $ævæ tw ^6pou,
quattuor dat τότες κλιμzxtre/x8; Horofcopi
828 ex&τέοατος, quartum nempe qui etiam xav
8uj«s & %v&tov & owoχας fignificat, au&tore
Vcttio Valcntc. Oétavü qui etiã9w&*ráros
ab illo vocatur. Duodecimum quijuxta eun
dem rjaro; quoque eft κινδυων,ττέθες,3xvxvs,
& &eveix.Sextum etiã qui eodem tefte, noxae,
inimicitiæ, ægritudinis & vitii. Firmicus quo
que in co figno caufàm vitii & ægritudinis
inveniri fcribit. Ita quattuor Loca funt in Ho
rofcopo xxiv&xtrê, sx2 , partim fortunis
periculum inferentia,partim ipfi vitae. In for
tis Fortunæ 3a3sxzrg3træ unicum tantum lo
cum κλιμαxtnea* 3y , traditum offendimus
nempe feptimum quem f&vis horrendum pe
riulis canit Manilius. In nono tamen idem
Loco matorum fortem dubiam patriofque timores
collocat. Unde videri potcftis Locushabere
- Cli
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 2 Ot

Clima&tericos infantium annos. IIλατικά au

tem & xz3zAux* $*we/z non folum X% τόπον &
ζόλιον traétatur , fcd ctiam xz*' 2$£ez, 'vel
zz3' **.!w & &%££&- %uv xuv, ut dicit Sextus,
qui &zx*$*e9 vocat τώ χζ ζάov,* & Nló &si
g©- §ujxwv Ἀνέμγα. Quod άλοατρός & év
zi\&r alibi vocat, alii xz%ολικῶς & τλατικός,
ut jam notavimus. Non folum ergo funt Cli
ma&terica Zodia, & Clima&terica Loca, fed
etiam Climactericae ftellæ, quos etiam xxi
μzxtnejíovtz, 25ipzς vocat Valens. Hae funt
malignae ftellæ quæ etiã ex occurfu fua Cliina
&teres reddunt letiferos aut periculofos. Par
tilis vero ratio ex plurium ftellarum xaxgrotáv
concurfu & mixtüra colligitur. Ncc folum in
his inveniendis periodi ftcllarum fed etiam
afcenfiones fignorum confiderandæ funt. In
quibufdâ horæ primo,deinde menfes poftre
mo & anni fupputandi. In quibufdam horae
tantum,in aliis menfes, in aliis etiam anni.Sed
& ftellæ quæ in Cardinibuspofitæ funt aut in
ortuperfpiciende funt cum carü agnuxtiauoi;.
Temporis etiam termini explorandi minimi,
medii & maximi. Quae omnia morofe &
intricate ab auétoribus vanæ artis explicantur
Ea hic:minutatim exponcre non folum lon
gum effet,fed tædiofüm, nechocagipmus qui
bus id nunc tantum conftitutum eft oftende
re quantum hallucinentur hodierni Aftrologi
in Clima&terum interpretatiòne & compu
- s tatio
 1 O X. ' D m A N N 1 s
tatione. Cum in Horofcopi τεπ%sai* & for
tis Fortunæ fint aliquot tantum Loca xxuuxx
awe/xæ quæ vim hanc nimirum habent & iJ, 3
v%, fiftellae accedant malcficæ & Clima&tc
ricæ quæ in Locis aliis non Clima&tericis
tam Fortunae Sortis quam Horofcopi confi
ftant, aut teftimonium iis perhibeant, tum &
Clima&teres exiftunt in iis Locis quæ per fe &
ex vi propria non erant Clima&terica. Sin
vero in Clima&ericis Locis ftellæ malignae
reperiantur , periculofiores ex eo & magis
letales evadunt Clima&eres. Kxne/x&c xXi
μεκτύρως £#; idem Valens qui ex duode
cim Locis § xx*ig* tùs tùznc exfurgunt, fi ma
leficæ ftellæ præfentiafua ea infeftent & For
tunae teftimonium perhibeant.Eiai §, inquit,
xgà oi xAwe/xei κλιμακτυρες καῦμέλ*** * xxxe
ποιόν etw6vrwv , % μαρτυράντων τω τυzlw.
Quos Clima&eres xxne/x8« fic explicat. In
Diametro fortis Fortunae fit feptimus Clima
&er, quilocus eft àparte Fortufiae feptimus In
Trigono dcxtro nonus, in finiftr9 quintus, in
Tetragono dextro decimus, in finiftro quar- ,
tus, in dextro Hexagono undecimus, in fini
flro tertius. In Loco qui praeccdit Fortunam
duodecimus,<re9*ywaiv τῆς τύχης appellat,qui
locus eft ab ca duodecimus. Inipfius conjun
&tione, vw&£lu) appellat, fecundus, quia fe
cundus eft à parte Fortunae locus, eftque ejus
ixzv&9oeg. Haeg omnia exfubjeéto fchematc
clarius patebunt. - E%%-
 C L 1 m A c τ Ε R 1 c 1 s. 1o3
E**;•re, Búå*j T£le*»••» Te/»ro» h£ιά»
Annus. ' òåëî. Annus. TAnmus.
1X
- 'è
$â

*
•
- N I -; §.
=: *
$§ S ɧ
3$ | <j

$al- » [;
§â Iv &
III v §
Anuus. Annus. - ANTE.
E£2;•••• >?wswpò* Tígy»*•• T&»•••
23usupir, 23ιςxpòv

Hic novem tantum habentur Sortis Fortu

nae Clima&eresin novem ejufdem Locis ef
fe&i per maleficarum ftellarum occurfum, &
præfentiam aut radiationem. Ipfà Fortunae
pars caret Clima&tere, ut & fextus & o&avus
cjus locus. Cujus rei non reddidere ratio
nem. Et fane in tota Clima&erum &vay€αφ}
quam Hephaeftion defcripfit, o&avi Clima
&eris nulla extat mentio. O&avus autem
Locus τῆς Fortunae 3wâex2rgárw juxta &yw
ylw â Valente traditam , oétavú non dat Cli
Ima
2o4 D E A N N 1 s
ma&erem. Cujus hahcputo cffe caufàm. O
&avus Locus ac fextus pigri funt,& nulla fo
cietate aut avuztx3*** cum Horofcopo vel
cum forte Fortunæ junguntur. UInde & fex
tus malae Fortuna nomine appellatur. Oétavus
autem in Horofcopi τπ3*ai*, mortis locus
habetur, quia ex eo mortis qualitas invenitur.
Si malevola autem ftella Locum illum prcfTe
rit præfentia fua, aut radiorum conje&u, vel
agru&tiau?, cum pcr fé letalis fit ex propric
täte fuae naturæ, non datur ex eo exitii effu
gium. At fecundum propriam zλμακτλ?®-
notionem ac definitionem, non perniciem
extremam adfert, fed in periculum tantum
magnum vitam aut fortunas conijcit. Hinc
xxiuaxt* p* quæ proprie pericula funt vitæ
aut fortunarum à mortis exitu diftingui fupra
docuimus. Quod & Ptolemæus confirmat
lib. 111. Tetrabibli cap. xxv. ubi docet, af
fli&is fimul locis & in exitu annorum revolu
lutione ftellarum inficiente præcipua Loca,
mortem certam expe&ari debere. Si vero
vcl alter locus ex duobus clementius agat,
ajs izrsuêáaros nimirum % * %eXwv, tunc futu
ros xxiuzxtiiegs us;<^ss roùôivq)oxXéy, pt
ricula gravia & ancipitia. Interpres Latine rcd
didit affultus. Imperite. Sunt enim propric
pericula. Si uterque Locus favorabilis fit, lan
guorcs tantum & damna, & deportationes
ad tempus fignificat. Proclus habet, vo$y$tn;
μόνον
 -

C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. ' 2o5
μ3vov , ; 3λ&3n zrap<?zog%y avu3*αττι. Levis
dumtaxat moxa continget , & gravitas corpo
rü. Graecus interpres , ai vox*o*s ai ztv@
£zxza tz xzx2, 7«wros &ag* auv άττέγεσιν ,
ai5 r. z^&sz xzx& xxiu.xxtäpx*, ai 5 τχ ττλά
<z &;α%2 zwpoâx«? &rdia<. Ubi vides Clima
&erem fcparari ab interitu , & à levi & ci
to tranfeunte moleftia. Eft igitur periculum
grave. Ex6vo;, inquit, Aggxag G:v£ R£ άδ&-
aw? avti μ% &ajpe rus éata , aeti 5 κλιμακτ»?,
πτά 5 πxpodix* 2nJia. Videndum ergo utrum
locus zwapa?;«3c affli&tus fit, fi poffidcat cum
malefica ftella aut radiorum cöjeétu premat.
Tum enim mortem omnino oftcndit. Si plu
ra bona fint, ut fi malefica ftclla Loco infti
terit X; Tíáv, at ἐπέμ3ασις aut τά άeAov bene
ficae ftellæ fuerint,**go hyès exiflet xxuuozxt.g.
ideft levis & quo quis facile defungitur. Si
fola autem ἐπιμέzzις bona fuerit, reliqua ve
ro mala, tum χαλεπὸς και δvozzrXXaxr©
άςτι κλιμακτῆg. Ex quibus patet alios levio
res, aliosgraviores cffe Clima&teres. Scd u
trunque genus expropria fignificatione xxi
pzxxtiipG- ab interitu & morte feparatur. A
liud enim &ajpearis & % &vox r©- , aliud x^i-
pzazztwg. Hinc & Valens vdaws & 3*v&vxc &
xxiuaxtîgz; diftinguit loco jam fupra citato
capite de tertio & nono ab Horofcopo loco,
{9} vdaxs 5ria $&A€ίς , ίόωντε κλιμzxtípz¢ â
3w«*«;, &vouzxix; v. ßis. Ptolemæus quo
- que
2o6 D e A n N i s
que ττ. aiwn & πτέ}M corporis morbofque, de
quibus peculiari capite traétavit, ab ipfis Cli
ma&eribus fic proprie fumptis diftinxir.Idem
Vettius Valens lib. vi. xxuuxxtnea«9J; 3*3-
vas & άνάσας feparat, his verbis: Σvyxevdv
5 3& κα\ σe$ς * 3 jpooxdas uoîegv τ* κατxv
•tha?c * &x τάτων γά κα\ κλιμaxtnea «ei aeeόνοι και
άνοσοι καί διαινός ἐ, xiv3uv&'33s xz%A«w£&-
vo/3). In quibus obiter notandum eft ô%ixuw
8uvá3{s diftingui à Clima&tericis, cum Cli
maíferè dixerim fupra idem effe quod pericu
lum vel xiv3uvov.Sedhocnomen xuv3uis latius
atere quam xxuuxxtjpos exhis ipfis au&ori
É oftendemus infra.Meminit quidem idem
Valens tjs xxuuaxtne/xj; v$æ8 , fedita videtur
appellare morbum ancipitem & periculo
fum quia xAuuaxrwp proprie periculum figni
ficat. Alioquin cum Clima&cr in proprio
fignificatuâ morbo difcernitur, non poteft de
morbo ipfo accipi, nifi fi quis cxiftimet om
nes morbos effe Clima&ericos aut omnes
annos fic appellandos quibus quemlibet ho
minem ægrotare contingit. Sunt quidam
etiam 9wάκgi xxuuxxtiye;, atque ita Valens
appellat &€. *£vwv Xafis. Nec aliter fieripo
teft. Nam & pericula multa fæpe non evitan
tur, fed extremam afferunt perniciem. oi μ%
euù , inquit, 9walrei xxuuzxtiipes xz%Anfios
iovvtw x&%ς ἐν τά v€;&€6vov ζωγς are9%τιζx.
Alii 3wατηφόρες κλιμακτῖρας appellant. Ita
&c.
 C L r M A c r E R 1 c 1 s. 2o7
& morbus non idem eft cum morte, quia fae
pius non affert exitium. Sed letalis dicitur.
cum tollit. Idem eft de Clima&ere. Cum
fimpliciter nominatur κλμακτήρ, non mortis
habet fignificationem quia periculum tantum
defignat quod fæpe tranfit fine pernicic, &c
facilius interdum, interdum difficilius evadi
tur. Transferri etiam ad morbos hanc vo
cem & de his ufurpari ab alterius feétæ au&o-
ribus infra docebimus. Oétavus igitur Lo
cus quia mortem oftendit indubitatam , fi
maleficæ ftellæ ow»«i& vel μαςτve« oppref
fusfuerit,Clima&erem non dat o&avumi. I
dem de fexto Loco poffis dicere qui & ipfe
piger Locus eft, ac malus. Unde & fextüm
Clima&terem in Clima&terum defcriptione
quam Hephaeftion edidit bis tantum reperias,
& fortaffè cum vitio. Nam pro feptenario
numero potuit fubrepere fenarii nota. Se
ptimum & nonum in omnibus ferme Deca
ihorum Horofcopis offendere licet , nuf
quam o&avum, bis tantum fextum. In Cli
ma&terum enumeratione Valentis £xv®- &
ày32®- ponuntur, fed fine ulla explicatione.
De fexto tantum dicit,E'xr©- Kgáv$ %τεςG>.
De o&avo, o'y3oG- t£tov oiou/s r©-. Ubi
legendum cft auJ9*r©-. Qui fint oui$$a;
xxiuaxrjpes, qui& δτ^or & an differant, nos
infra pluribus difquiremus. Pro qualitate au
tem lócorum & proprietate corundem gi
WQI2&
-
2o8 D E A N N 1 s
malevolae ftellæ vel in iis conftitutae vel de
quadrato aut diametro ea refpicicntes, Cli
ma&teras creant divcrfos , aut vitæ aut For
tunarum, leviores vcl graviorcs , aut ctiam
letales. Tà éêç- , inquiunt Græci, τχς 3λα
ßns á tís xz%tu;£a* »* 2 *ar éx τχς ίά}τητ3- ?
väwawτάvτ©- τότε. Exempli gratia, fi Medio
caelo inftiterit,circa aëtiones crit impedimen
tum. Si in Loco Fortunae, circa patrimonium
& fortunas & ita de cæteris. Sextus locus vi
tiorum eft corporis & ægritudinum. Male
volae ftellæ fi eum locum infecerint aut præ
fentia fua, aut &xhv2£oaix, aut malo afpe&u,
mortem inde concinnabunt. In o&tavo qui
mortis locus, nullus idco Clima&ter, quia, ut
dixi, mors inde certa denuntiatur. Nón pof
fum aliam reddere rationem cur ex fextò &
o&tavo Loco fortis Fortunæ nullos Clima
&teres notaverit Valens cum ex aliis omnibus
eos dcderit. Sequitur in eodem capite apud
Valentem ubi traétat de Clima&teribus xxn
eaxe;;, fi ftella quæ fortita fuerit Fortunam in
Arietis figno conftiterit , ex propriis annis
Clima&tercm effe fa&turam decimurm no
num, fi in Tauro, vigefimum quintum : in
Geminis vigefimum: In Cancro vigefimum
quintum: in Leone, duodccimum: in Virgi
ne, octavum: in Libra, trigefimum: inScor
pio decimum quintum : In Sagittario duodc
cimum : In Capricorno octavum: In Pifci
bus,
 C L 1 M A c τ Ε R I c 1 s. 1o9
bus, trigefimum. Rationem horum Clima
&erum nullam reddit. Sed haeceft. In Grae
co cft, év xexá êv άττχρ76 xexAngauXûv©-*
avzlw i%i%av irów w*. Sic enim fcribendum
non ve'. Docuitprimo quomodo fierent xxn
eaxei xxuuaztrpes in Fortunae fortis 3a8sxz
τέτα, cx praefentia maxime, * u«ptve** ma
levolarum ftellarum. Nunc oftendit & varios
fieri Clima&teres prout ftella quæ fortita cft
Fortunam in fignis fingulis conftituta fuerit.
Et primum quod cx propriisannis fi in Arie
tc fit, datura fic annum Clima&tericum de
cimum quintum, fi in Tauro, vigefimum
quintum , atque ita de cæteris , ut fupra
diétum eft. Hoc explicandum ex perio
dis vagantium ftellarum, quibus τε τάλα τὰ
Puâaz , & τε ίδα ἐtn attribuerunt vetcres A
ftrologi. Ex corum fententia Saturni iJia
<8{23©- cft triginta annorum , Jovis duo
decim, Martisqüindecim,Solis decem & no
vem,Veneris o&o, Mercurii viginti,Lunæ vi
ginti quinque.Ne recentiores putent me finc
au&orc & tcfleloqui, ecce tibi Valenslib.iv.
capite a£, xx*ig* tìznc, ubi & perfequitur τ*
i^*x** itn* &igovTHæc vero effe τά άλάχ**
flatuit quibus circulü proprii curfus fui con
ficiunt,quami3;a, a€433ov appellant.oiov,in
quit, ixz5©- * &%pwv i%a£èud}ας δεσπόζ,
Kpovds J. ir&v X. Z4 c 13. A'pns ue'. H'λι®- 19'.
A'Φpodìtn n. EHgís x , ΣεἈνn x£'. In Saturni
O &z
1 IO D e A N N 1 s
& Jovis periodo confentiunt Recentiores
cum antiquis, quia fimiliter & Saturno trigin
ta annos, & Jovi duodecim tribuunt, fed in
reliquis magna eft diffenfio. Nam Marti dant
tantum annos duos, Soli,Mercurio & Veneri
annos fingulos, Lunae dies viginti o&o cum
aliquot horis & minutis. Hinc maximam in
tercedere neceffe eft, in genituris ficut olim
colligebantur & quomodo nunc conftruun
tur, differentiam.Quippe fecundum illam ra
tionern vcteresnonfolum vitae tempora com
putabant quae cuiquc in genefi forent decre
ta, fed ctiam annos Clima&tericos notabant.
Simul etiam anaphoras fignorum fecundum
Climata confiderabant. Exemplum ponit
Thematis in eodem capite ex fecundo Cli
mate cui Genefi vitae finem in anno fexagefi
mo nono conftituit.Ponit ex anaphora Can
cri in fecundo Climate annos triginta duos,
quia tot annis afcendit in'fecundo Climate
Cancer, Solem autem & Venerem in Can
croilla Genefis habuit, Lunæ & Jovis annos
computat triginta feptem, quia Luna in Ho
rofcópofuit conftitüta in Pifcibus, Juppiter
in Capricorno. nw&yetw , inquit, Ühi vi ævi
itn %%'. Nam triginta duo cum triginta fe
ptem fexaginta & novem efficiunt. Tog&των
irâv ire^® cum tot annorú effet is qui eam
£; κε' ἐtn mortuus£?Ę:
habuit,
tz, i)« § σελάνης xzQ^oX/y8
»*{9} & xx ?40e9v coa*a ,
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 2 II

�oeg» 3360 rip« xxiu.xtvs in A3', κα\ 3 oiw98a

era*** tìs a*x*vwc, Auàc àtn aó', ow&;cv3) JEri tê
aJtê êtn £3'. Nam fi duodecim anni proprii
Jovis cum vigintiquinq; Lunæ propriis com
ponantur, inde exibunt anni triginta feptem.
Male apud Valentem fcribitur, λ3. Si Lunæ
tribueris viginti & o&o aut novem dies ut
vulgo fit, pro vigintiquinque annis,ratio non
pariabit nova cum antiqua. In annis Clima
&tericis computandis & colligendis hac ca
dem ratione utebantur antiqui ficut ex mul
tis genituris poteft patere ab eodem Valente
vàvôéyματ©- z&eav prolatis. Unum exem
É inde producam Genefeos quae So
em in Pifcibus, Lunam in Ariete habuit, Sa
turnum in Leone, Jovem in Sagittario, Mar
tem in Libra, Venercm & Mercurium in Ca
pricorno, Horofcopum in Pifcibus, Climate
fexto. Hanc Genefin Clima&terem habuiffe
dicit anno trigefimo tertio.Quod ficcolligit.
Lunæ viginti quinque funt anni Libræ o&to,
fiunt triginta tres.Saturni anni, funt triginta,
Solis novemdecim , fiunt quadraginta no
vem. Cujus numcri duplicata pars tertia tri
inta duos reddit cum o&to menfibus, όν τὸ
άς1e%tov x/3,μ7νες W.Ita trigefimo tertio anno
Clima&terem habuit, fecundum omnes iftas
computationcs. Addit & tertiâ, 2» 2 £ trárs
awz¢oe9. §*nu&tio* Aiàc Jºnx{μ%s , τ&τεςs
* Ay. Ergo Anaphoræ Sagittarii tribuit an
O z. . nOS
2.12. D e A N N r s'
nos unum & vigintiqui cum duodecim Jovis
jun&ti , dant annum trigefimum tertium.
Poffem & plura ex eodem afferre exempla
nifi hoc unum crederem fufficere. Nam fimi
lis in aliis computatio eft. Ex propriis curri
culis planetarum, quæ minima funt annorum
fpatia quibus circulum fuum implent, & ex
maximis fimul jun&is τε μάoz eorundem ίτη
componebant, hoc modo. Unaquæque va
garum magnam habet periodum,&propriam
quæ minima cft. Ex utraque compofita col
liguntur τω μάστα ἐtn $ &sipov. Solis magna
periodus eft cum integros annos decernit.Ea
conftat annis centum & viginti. Minima eft
quam pofùimus annorum novemdecim. Si
jungatur hic numerus cum fuperiore, efficiet
fummam centum & triginta InOVem annO
Ium. Cujus fummæ dimidia pars annorum

eft fexaginta novem & fex menfium.Haecfunt

<ræ gáoz ετη Solis, ut τὸ τέλ{α centurn & vi
ginti, τα ίδα decem & novem. Indc expli
candum quod fcripfit Firmicus lib. 1 1. cap.
xxv111.Sol fibeme decreverit,centum & vigintian
mos decerwit , fi medie fexaginta movem & memfes
fex, fi male ammos movemdecim, aut menfes novem
decim, aut dies novemdecim, horas xii. τέ τάλ{α
άτη dat cum bene decernit, τα μάστx cum me
diè, r& idiæ & iA&ygx cum male. Hocidem
& in cæteris planetis ibi videre eft eo loco
apud Firmicum,quicundcmiisnumerum an
norum
 C L I M A c T e R i c t s. 2 13
norum affignat cum ra? iJixc periodos quæ
& minimae funt. Saturnum , dicit, fi dator vita
fuerit & integrum decreverit annorum numerum,
quinquaginta & feptem annos decernere. Per in
tegrum annorum numerum r& rix{α έτη Græ
corum intelligit, & μεγαλlw Saturni Pe
riodon quae conftat annis L v 11. Hoc fi cum
propria ejufdem periodo componatur me
dia pars fummæ quæ inde colligetur, τα μάore
άτη Saturni ftellæ reddet, Triginta annorü eft
iJiaz Saturni z€4o8G)-. Cum male decernit tot
annos decernit, aut triginta menfes, aut dies
triginta & horas duodecim. Hæc igitur jun- `
&a cum maxima dat annos oétoginta feptem.
Cujus numeri dimidium anni funt quadra
inta tres cam fex menfibus. Hæc funt re:
pzáoz Étn Saturni.Tot decernit cum medie de
cernit. Sic enim legendum apud Firmicum.
si medie, XLIII. memfefque fex. Ita & de reliquis.
Nam & Jovis priva periodus & minima
duodecim annorum eft. Tot enim decernit
annos cum male decernit. Hæc junéta cum
magna ejus periodo quæ feptuaginta & no
vem eft annorum, quos integros annos de-'
cernit cum in bono loco, & bono figno, &
bonis partibus pofitus fuerit, annos dat xci.
Media pars xlv. cum fex menfibus qui μάσlw
ejus periodum conficiunt. Ita enim Firmi
cus: si Iuppiter dator vita fuerit & bene decreverit
LXXIX annos dcgernit. Si medie, XLV. memfef
O 3 qwe
214. D E A N N i s
que fex. Si male, annos XII. aut memfes XII. aut
dies XII. Cum bene decernit ftella, integrum
numerum annorum decernit , tx τάλ{α ἐτη
nimirum five maximam με%slv periodon.
Saturnus lvii. Juppiter lxxix. Mars lxvi.
Sol cxx. Venus lxxxii. Mercurius lxxv 11.
Luna cv 111. Hujus mcdiocris periodus fexa
ginta fex eft annorum, quia major periodus
cjus cum minima vel propriaque vigintiquin
que annos colligit, junéta, centum ac trigin
ta tres cfficit, cujus idco media pars fexagin
ta fex annos reddit cum fex menfibus. Quæ
τα μάα ἐrn Lunæ habentur. Ergo idiæ ejus
perfodus viginti quinque annorum, quæ ei
wgowerne}ς eft § ovx* vnc. Subje&um fchema
omnes ftellarum erraticarum periodos often
det, fummas, medioximas, & minimas.

ANN 1
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. zu 5

A n n 1

Planetarum, magni, medii, minimi.

-—

èrn τάλ{α | giaz iò æ

H, 57 415 3o

%£. 79 45# I. -

g. 66 4o£- 15

G) 12 O 695. 19

Q. 82. 4r 8

* 76 48 2Q

(1 Io8 66; 15

- Hac methodo inveniendae mediae pcriodi

in omnibus planctis nonnulli ufi funt. Sed
Q 4 qui
216 D e A N N 1 s
quidam veterum eam tantum ufurparunt in
quinq; errantibus. In Sole & luna jÉ viam
inftiterunt. Non enim magnam earum pe
riodum cum parya componentes ex parte di
midia fummæ quæ inde colle&a erat,mediam
periodumutriufque fiderisfecerunt,fed dimi
diam partem magnae amborum periodi cum
minima jungentes, & dimidiam hujus nume
ri partem iterum fumentcs, *μάrlw ttejo8ov
Solis & Lunae dederunt. Quæ cadem cft in
utroque fidere, cum tamen parva & magna
periodus earum numero diffideant.Nam ma
gna Solis periodus centum & viginti eft an
norum,minima decem & nové.Magnaperio
dus Lunæ centum & oéto annoshabet,mini
ma viginti quinque. Mcdia vero utriufque
periodus eadem cft fecundum rationem qua
eam colligebant. Dimidiam partem cen
tum & viginti fumo, fexaginta funt. Eam
adjicio ad fummam minimae Solis periodi,
quæ novendecim annis conftat. Fiunt feptua
ginta novem. Haec erit Solis μ£an véùo3©-.
Eadem & Lunæ eft in hunc modum. Magna
ejus periodus centum & oéto annorum eft.
Dimidiam hujus fummae partem fumo, quin
quaginta & quattuor funt anni. Eos adjicio
ad numerum parvæ ejus periodi quae viginti
quinque annoshabet. Fiunt anni feptuaginta
novem. Hæc eft media Lunæ periodus. At
fecundum Firmici rationcm qua & in aliis
alia
 C 1. 1 M A c T E R 1 c i s. 217
aliarum Planetarum mediis periodisufus eft,
μ£am Lunæ periodus , fexaginta fex anno
irum eft&fexmenfium. Luna, inquit, fi benè
decreverit cv111. annos decernit. Si medie,
1xv I. Si male, annos xxv: aut menfes xxv.
Dies xxv. Horasxii. Perperam in Editis le
gitur,annos xxix.menfesxxix.Nam parva Lu
hae periodus annorum eftxxv.utjam oftendi
mus. Bene autem decernere dicitur ftella, &
& plenos annos vitæ largiri cum in bono
loco pofita eft , in bono figno, & in bonis
partibus,quando fcilicet oi«9δεσποτεία τάς ye
vάσεως accepit , præfertim fi datorem vitæ
Juppiter in diurnagenitura, Mercurius in no
&ürnaprofpera radiatione adjuverint, ut ha
bet Firmicus. Graeci fimpliciter pro axiomate
onunt, 37. zác c*s*p όβ{xsvt€οςτες idiss *££vvs
zλήgds di3aa, omnüftella quæ in cardinibus geni
ture pofita eft proprios annos datplanos.Nó de per
fe&is periodis quas ττΆeia, Treu3}ες vocant,id
intelligendum, fed de propriis cujufque ftellæ
uae i3o. Érn vocant, & iJiav zr*e*o8ov. De his
intelligereValentem palam eft ex his quc con
continuo fubjicit, μεeÅ$a 5 R*) τα? ττλeia;
•€a63ws 3Gv xaA&ς τύχωσι. Planctæ nimirum
integrum numerum perfe&arum periodorum
dividunt cum bene pofiti fuerint. Hoc eft, ut
dixit Firmicus,&um in bonis locis,bonis fignis
& bonis partibus fuerint conftituti. UtTau
tem integros fuos annos dent, oportet eos
O 5 ὸ}nx£w
 2.18 D e A N N I s
ὸ}nxévrpws effe,h.c. in aliquogenituræ cardine
locari. Alioquin fi in aliis locis pofitae fucrint
perinde ut eft earum qualitas, pro annis men
fes decernunt, autpro menfibus dies, aut pro
diebus horas.Nempc Sol pro decem & nóvé
annis,decem & novem dies,Luna pro viginti
quinque annis,viginti quinque dies. Atque ita
de caeteris. Notavit Scaliger ad Manilium
quiaSol & Luna au&ores funt vitae, eorum
periodos confideraffe veteres Aftrologos. Et
Solis quidem, inquit, viginti oäo annorum, quam
etiam Perf« vocant Salcbodai, Lumæ autem decem &
novem quam iidemPerfè appellamtSalmahi.DePer
fis nefcio, fedde Græcis & Ægyptiis Mathe
maticis fcio nullas tales Solis & Lunæ perio
dos in genefibus colligendis confideraffe, fed
eas folas quas fupra cxhibuimus tam Solis
& Lunæ quam reliquarum errantium. Adeo
autem verum cftproprias earum habitas fuif
fé periodos quaspofuimus,locumque & ufum
in genethliaca maximum habuiffe vel inde
arguitur quodinChronocratoriis duodecimae
partes earum periodorum dandis & accipien
άis temporibus pro cujufque ftcllae periodo
celebratæ fint. Qua temporum diftributio
ne pro decem & novem annis Sol accipit
menfesxix. Luna xxvi. Saturnus xxx. Iupiter
xii. Mars xv. Venus viII. Mercurius viginti
ut eft apud Firmicum lib.111. cap.xxx. cuititu
lus cft, de diftributione temporü Ea diftributio lo
cum
 C L t M A c T E R I c 1 s. 219
cum habuit inChronocratoria fingularum er
raticarum quæ tanti momenti fuit ut non du
bitarint dicere antiqui Mathematici, om
nia earum quæ nobis proveniunt bona vcl
mala,ifta temporum rationc colligi, fines et
iam vitae ficinveniri,& omnem genituræ fub
ftantiam, & totü quod ftellarum ordo decre
verit, ideft mixtura', ficut in genefi difpofitus
eft. Clima&ericorü etiam annorum obferva
tio inde eft, & ex ea ratione depcndet. Quæ
temporum diftributio in eo fita eft ut fciatur
quid quaeq; ftcllafufcipienstëpus ab alia ftella
decernat. Quae ftella tempus tradit féquenti
nwe9 hôès &ςne dicitur,quae accipit ®®¢Azu
ß&vwv. Initium temporum dominationis in
genituris diurnus Sol accipit, ac cæteris divi
dit,in no&turnis Luna.Hanc rationem ab om
nibus recipidicit Firmicus, ut omnium nem
pe probatiffimam & communiffimam. Cum
SoI temporum dominus faétus eft, tenet
eum dominatum per annos decem & menfes
novena. Similiter & Luna cum domina tem
porum fuerit, hoc eft;*ovoxe9*e/zw tenue
fit. In diurna itaque genefi Sol primum ac
cipit decennium. Secundum, quae ftella in fe
cündo Loco per fignorum curfum fuerit in
venta, atque ita caeteræ in ordine. Sit Sol in
Ariete cum diurna eftgenitura, ipfe erit pri
mi decennii dominus. Quae in Tauro fuerit,
fecundum obtinebit dcccnnii dominatum,
quae
12. O D e A N N I s
uæ in Geministertium & ficde fequentibus.
Idé & inLuna ufu venit. Cü no&urna eft ge
nitura,ab ea ducitur initium temporum &per
reliquas proceditur prout continenter infe
quentibus fignis inventæ fuerint.Sed qui do
minium naëtus fuerit temporum, quamvis
decennii dominus extiterit, nö tamen totum
tempus illud in poteftate fua habet, fed om
nibus ftellis'dividit, nihilq; ex ejusfumma re
tinet aut vindicat nifi tot menfes quot annos
propriæ periodi habuerit. Cum Sol eft do
minus temporum, à fe incipiens gavrä Üaue
eÅw dicitur decem & novem menfes quot
anni funt τῆς ίσίας σ€433v. Deinde reliquis
tradit totidem quoque menfes quot unaquz
que earum annos computat fuae periodi. Sol
igitur temporum dominus effe&us ex decen
nio fuo & novem menfibus, novem ac de
cem menfes afferit ac fibi ipfi dividit. Satur
no dat triginta quia periodus ejus triginta eft
annorum , Jovi duodecim, Marti quinde
cim, Veneri oéto , Mercurio viginti, Lu*
næ deniqueviginti quinque menfes ex decen
nio fuo deputat quia periodus Lunæ i&x vi
ginti quinq; conftat annis. Hic numerus men
fium tam quosSol fibi retinet,quam quos aliis
ftellis impertit, fiin fummam colligatur effi
ciet menfes centum ac viginti novem. Id
eft annos decem & menfes novem. Sic to
ta decennii & novem menfium fumma
quam
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 11r
quam fingulae ftellæ fortiuntur cum domina
tum temporis obtinent, diftribuitur in om
nes pro numero annorum quem unaquæ
que in periodo fua habet. Sed pro anno duo
decima pars anni fumitur in hoc άμεeuaug.
vîs êzz3n; z£4338 ti 3»3&xzτον τόν άτὸν λα
ßävrec. ItaSol ipfe fibi fumit & ab aliis ac
cipit ex decennio ac novem menfibus, men
fes novemac decem pro totidem annis qui
bus conftat iJia •€ύοδg- ejus, & fic de re
liquis ut fupra diximus. Ex quibus plane li
quet veteres Aftrologos, non folum annosvi
tæ fecundum illam rationem <z£uoJ\xóv Xorw
xx%αστων ingenituris computaffe,fed etiam
Clima&tericos annoscollegiffe,& omnia pro
fpera & adverfâ quæ ex genefi poffunt prae
dici, obfervaffe. Exempli gratia de annis pe
riculofis, & Clima&teribus, Juppiter Márti
<3gáôás annum dabit %i%p&χον & 3a2
3a}äv , & inimicitias cum potentioribus exer
cendas, calumnias, condemnationes, prodi
tiones, morbosancipites, pericula, peregri
nationes, xxiuaxtìpàg. Märsáøtά όλιμεελ
ôov , moleftus efh&turbulentus, præcipue in
diurna genitura. Saturno vero tradens, x«-
xu5r* «α} τxegχόλες ἐτ@- 3nxoi, variis damnis,
periculis repentinis , hoftium & latronum
incurfionibùs, & aliis adverfis cafibus qui
Clima&ericos annos faciunt. Similiter idem
Mars Saturno tempora tradcns, &h%&x*
•
2.2.1. D e A n n 1 s
q> ir3- 3n^of per damna, ja&uras, difcrimina
varia, & alia hujufmodi. Venus Saturno tem
pora tradens, τά xgâvw •%αό}§oz , μετάωρον
xgì 3λαθερὸν * 3-£ ávov δηλοῖ. Mercurius Sa
turno tradens, δπr&egxov κά δnxìy}uvov τὸ
άτ©- 3ηλοτ, per damna, morbos & ægritu
dines varias, phthifes, venena, mortem li
berorum, propinquorum, & fimilia. Talis
eft Clima&tericus annus. Parcam plura ad
fcribere, qualia apud Firmicum plura repc
riuntur lib. v 1. de omnium planetarum de
cretis cum temporum dominæ fuerint fingu
læ, five tradant aliis tempora five fufcipiant,
aut fibi fumant. Aliquando fimpliciter%%y-
d 83va dicuntur cum tradunt tempus ut &jnc,
*j^Jg »%αάδες apud Valentem in Martis δn
μεexaudis & paffim alibi.Aliquando &#3*4-
vov idem cft ààyàâåva & τὸ ἐτ©-, annum ira
dert.UItin δημεeaauot; Mercurii. E'eu% %aig
�%gάδες. τὸ ἐτ©-. Sane interdum annus ro
tundus traditur , ut Jovi quia duodecim
menfes accipit,interdum,minus quam annus,
ut Veneri quæ o&to menfes fufcipit. In aliis
aut quindecim menfes aut viginti aut viginti
quinque, aut decem & novem, aut triginta.
De quibus tamen dicunt τὸ ἐτ©- «%yJi33va
ut de Sole dixit,Valens qui menfes decem &
novem accipit. Scd & ££ovoxp&ræ & qui vo
catur, etiam ἐτες κύe*®- appellatur & irwc
xvea&wv, idcft anni dominüs, cum tamen ex
decen
 C L I M A c T E R I c 1 s. 113
decennio cujus dominatum gerit, plus quam
annum fibi foleat retinere, ut fupra dictum
cft, cum nempe plures menfes accipit quam
quibus unus annus efficitur. In illa divifione
Juppiter juftum annum accipit, ideft, duode
cim menfes. Sed verius eft illum ἐτες x£eaov
propriè potius dici de annuis Chronocrato
ribus, qui diftinguuntur &tì* xz%vxixóv a-eo
voxe&t:pav. De quibus nos paulo poft. Alio
etiam argumento firmare poffumus perio
dos errantium ftellarum ejufmodi quale fu
pcrius indicavimus veteribusAftrologis ufur
patas effe quæ & τα ἐλέχα ίτη earum ap
pellarunt. Dies totius anni fingulis ftellis di
videbant. Inde etiam Clima&tericorum ob
fervandorum rationem colligebant, præcipue
- μηνuajav &z *ίμ£pr,aiav. Inde enim prædicebant
quando ægritudines, quando imbecillitates,
quando lucra, quando damna provenirent.
Nam fi benevolae ftellæ dies acceperint, ab
omni malo liberatio contingit. Cum vero
malevolae, tunc vitam repentini infortunio
£um cafus impugnant. In quocunque igitur
figno annus fueiit, ejus figni dominus pri
mos accipit dies, & poft ipfum cæteri, prout
funt finguli ingenitürae Themate conftituti.
Primus autem is annus femper numcrabatur
qui ab Horofcopo fumebat exordium, & in
qug Horofcopüs erat conftitutus, fecundus
in fecundo figho, tcrtius in tertio, & fic dein
ccps.
224 D e A N n 1 s
ceps. Quae ftella igitur quot dies fortiatur
ita docuerunt. Sol habet quinquaginta tres,
Luna feptuaginta unum, Saturnus o&togin
ta quinque, Juppiter triginta, Mars triginta
fex, Venus triginta tres, Mcrcurius quinqua
ginta feptem. Hæc Firmicus lib. 111. cap.xxx.
de annorum per dies divifione , qui etiam
addit. In hoc dierum numero omnia qua mobü ob
veniunt inveniri poffe, fedprius fignorum ac locorum
qualitate perfpeéta. Nam fi bene collocataftella fue
rit , & aut tempus, aut menfes aut dies acceperit,
& fit benevola , omnia bona decernit. Si vero
malevola flella tempus aut menßs aut dies acceperit
& malefit collocata,imfortumia pro locorum qualitate
decernit. Hæc infortunia xxuuxxtíges funt, à
quibus anni xxiuzxtne/«9} diéti, ut jam fupra
oftcnfum eft. Inde αιωνίδιοι κλιμακτῆρες apud
Valentem capite c£ are9av6{σεως έ σελάνης.
repentina pericula. &&v{aw xx%ow60&r8ai , κα\
aigwuę 8c xxuuzxt%egc, % ztzt%2c ; μητές 93va2
aov. Et capite fequenti ztzt£ς κλιμακτγε, peri
culum quod patri ejus cujus genefin ibi de
fcribitaccidit, τόδε μ3' ἐτη δελε 31auo%ava
aia, £, ^wt€¢ κλιμκτῆp,*, xxtwyoe/z <*£ yévss
&c &3338. Itaalibi dixit iöiav xAiuzxripx«, pro
periculü propinquorum.Non docet autemFirmi
cus unde ille dierum numerus in annis fingu
lisftellis tam varie fit attributus & qua ratio
ne ea diftributio inftituta. Sic cujufque fidc
ris errantis dies annuos inveniri tradit Valens
capite
 C 1. 1 M A c * E R 1 & 1 s. . i1 ;
capite quodinfcriptum eft £x*5« &sigo; {u£pa;
&gáv, cujufque flelle dies quomodo fiet inveniendi.
Cujufque periodum duplicando & mcdiam
ejus partem cum tertia adjiciendo dics exfur
gunt fingularum planetarum quot in anno
fortitæ funt. Saturni periodus eft triginta
annorum. Eum duplico mumerum;fiunt fexa
ginta. Media pars tricenarii numeri funt
quindecim, eam fummam adjicio , fiunt fe
ptuaginta quinque. Tertiam pártem ejufdem
numeri triginta, nempe x. fumo, eam quoque
adjicio; exeunt lxxxv. Tot dies Saturni ftella
fortitur. Eodem modo & ip caeteris procedi
tur. Jovis periodus duodecim eft annorum,
duplum & dimidiam ejus numeripartem cum
tertia fumo, eafque ad numerum duodena
rium adjicio, inde habeo dierum numerum
quem Iovis ftella na&a eft in fingulos annos.
Triginta & quattuor dierum cft.Non eft opus
in aliis,idem exponere, cum per fe cuilibet hu
merare ad digitos fcienti pateat Simpliciore*
ratio eft qua ut annus in duodecim partcs di
viditur, ideft in menfes,ita & mcnfes in duo
decim quoque partes dividi debent , ut nu
meros dierum qui fingulis planetis competi*
eruatur. Periodus Saturni triginta eft anno
rum, menfes triginta duodccimam illius pe*
riodi partem efficiunt. Tot menfes aecipit
Saturnus in diftributione temporam qua ziw
&* ovis & •%gλάς ßellarüm conftat. Se&
- P. egá
2*6 E) e A N N I. s
triginta menfium pars duodecima minus
quam oétoginta quinque dies, dat. Jovispe
riodus duodecim eft annorum, duodecima
pars duodecim menfes, duodecim menfium
pars duodecima dies triginta. Ideo & tri
ginta dics in annum flella ejus accipit, ideft
unum menfem quae pars eft duodecima duo
decim menfium quos. idcm Juppiter forti
tur in decennio *ovoxe* trej x<. Duodecim
menfes duodecima itidem pars duodecim
annorum quibus perficitur ejüfdem Jovis pri
va & minima periodus. Sed in aliis plane
tis numerus dierum qucm accipiunt non con
venit jufte cum parte duodecima menfiumr
periodi quam fingulæ fortitæ funt, five per
menfes æquabiles triginta dierum eam ra
tionem ducas, five per inæquales ex quibus
annus c c c l x v. dierum abfolutus exfurgit.
Ecce enim, utjam diximus, Saturni periodus
cum fit triginta annorum, & accipiat menfes
in decennio fuae A£ovoxeg tre/x«, triginta, id
eft duodecimam partem periodi, idem dies
kabct in anno o&oginta quinque, cum duo
dccima pars duodecim menfium æquabi
lium feptuaginta tantum quinque dics præ
flet.Si dics quinque excurrentes fùpra annulttm
ccclx dierum numerentur,paulo plusquam
feptuaginta fèx dies duodecima pars reddet.
AEquè difconvenit & in aliis. Sed videntur
faccre voluiflè in illa diflributione dierum
quos
 C L i m A c r e k 1 c 1 s. 117
quos fingulis errantibus adfcripferunt,ut om
nium fumma in unum colle&a numerum
exæquaret dierum quos annushabet.Tametfi
enim non conveniat Firmico cum Valente de
diebus qui fingulis tribuntur planetis, in fum
ma tamen ip(a concordant. Ut ecce Firmi
cus triginta Jovi dics dat, Valens triginta
quinque. Marti Firmicus triginta quinque
Valens quadraginta duo cum dimidio. So
habet juxta Firmicum dies quinquaginta trés
rotundos, Valens adjicit femiffem cum trien
te diei. Idem Valens dat Veneriviginti duos
Firmicus triginta tres. Mcrcurius apud Fir
micum accipit quinquaginta & feptem dies,
Valens dat ei quinquaginta fex. Lüna Firmici
calculo feptuaginta & unum dies poffidet,
juxta computátiones Valentis feptuaginta
cum femiffè& triente diei. Tabella fubje&a
utriufquc differentem rationem oftendet.

É 2.
f.r
a:8 D e A N x 1 s
Firmicus. Valens.

Dies | Dies

H || 85 85

?£ || 3o 35 | .

g | 36 —
O 33 33};

, ---
$ 57 y6

(| 71 7o};
365 364 ;
VItriufque fùmma triente tantum uno in
vicem differt quo minus eft Valentis ratioci
nium. Sed ex'vitio codicis fortafie id acci
dit,
 C 1. τ'M A c r £ R 1 c 1 s. 229
dit, & reddendus eft ille triens alicujus ftcllæ
numero. Quod alii quærant. Mihi nunc
non vacat. UIt in divifione decennii ftella una
ab altera dominatum excipiebat temporum
& fuam partem temporis, ita & in hâc die
rum diftributione in quocunquc figno annus •
fuiffet, figni dominus primos accipicbat dics
& pofteriores cæteri. Aut annos aut men
{es aut dies accipiebant à præcedentibus &
tradebant fequefitibus. Quæ @%y 3ocis &
•%ga* vas dicebatur, & in utraquè omuia vi
tae hominis fatalia erant fita tam quæ à natura
veniunt quam quæ extrinfecus accidunt, tam
bona quam mala. Nam, ut ait Firmicus, fim4
levola ftella tempus, aut mtmfes aut dies acceperit,
& malefit allocata, infortunia pro locorum quali
tate decernit. Si plures enim a3g3£adc fierent,
confiderandum erat utrum malevolae ftellæ
fuperarent numero benevolas , & contra.
CJualitas etiam,Locorum'erat fpe&áda. Nam
ut jam notavimus, alia Loca erant bona , alia
media, alia mala & Clima&erica. Xgnuzl, si
x2 & &v£py.lixæ ζάλα five Loca nominat
Valens, Horofcopum, Medium cælum, bo
num Dæmonem, bonam Fortunam, Sortem
Fortunae, Amoris & Neceffitatis Loca. Me
dia, Deum & Deam,& duosrcliquos Cardi
nes, Occafum nempe & Imum cælum. Kxi
μακτwe/x&5è xaxwùxà τέλοιπά, inquitidem
Valcns, Nempe (ecundus ab Hörofcopo lo
- P ; * CuS,
 12. O D e A N n I s
uae in Geministertium & ficde fequentibus.
Idé & inLuna ufu venit. Cú no&urna eft ge
nitura,ab ca ducitur initium temporum &per
reliquas proceditur prout continenter infe
quentibus fignis inventæ fuerint.Sed qui do
minium naëtus fuerit temporum, quamvis
decennii dominus extiterit, nö tamen totum
tempus illud in poteftate fua habet, fed om
nibus ftellis'dividit, nihilq; ex ejusfumma re
tinet aut vindicat nifi tot menfes quot annos
propriae periodi habuerit. Cum Sol eft do
minus temporum, à fe incipiens iavr& JFaus
eÅw dicitur decem & novem menfes quot
anni funt τῆς ίσίας σ€a6}v. Deinde reliquis
tradit totidem quoque menfes quot unaqüae
que earum annos computat fuae periodi. Sol
igitur temporum dominus effe&us ex decen
nio fuo & novem menfibus, novem ac de
cem menfes afferit ac fibi ipfi dividit. Satur
no dat triginta quia periodus ejus triginta eft
annorum , Jovi duodecim, Marti quinde
cim, Veneri oéto , Mercurio viginti, Lu*
næ deniqueviginti quinque menfes ex decen
nio fuo deputat quia periodus Lunæ ídíæ vi
ginti quinq; conftat annis. Hic numerus men
fium tam quosSol fibi retinet,quam quos aliis
ftellis impertit, fiin fummam colligatur effi
ciet menfes centum ac viginti novem. Id
eft annos decem & menfes novem. Sic to
ta decennii & novem menfium fumma
quam
 C L I M A c T E R 1 c I s. 11r
quam fingulae ftellæ fortiuntur cum domina
tum temporis obtinent, diftribuitur in om
nes pro numero annorum quem unaquae
que inperiodo fua habet. Sed pro anno duo
decima pars anni fumitur in hoc διμ£eaauj.
•tís £x&gw; z£4338 v° 3a8&xzτον τόν άτὸν λα
ßävrss. ItaSol ipfe fibi fumit & ab aliis ac
cipit ex decennio ac novem menfibus, men
fes novem ac decem pro totidem annis qui
bus conftat åíæ véùo8®- ejus, & fic de re
liquis ut fupra diximus. Ex quibus plane li
quet veteres Aftrologos, non folum annosvi
tæ fecundum illam rationem <z£uoJ\xóv &7rw
xx%ατων ingenituris computaffe,fed etiam
Clima&tericos annos collegiffe,& omnia pro
fpera & adverfâ quæ ex genefi poffunt prae
jj obfervaffe. Exempli gratia de annis pe
riculofis, & Clima&teribus, Juppitcr Marti
<3gáêês annum dabit διάpazzow & 3λα
ßeív , & inimicitias cum potentioribus exer
cendas, calumnias, condemnationes, prodi
tiones, morbosancipites, pericula, peregri
nationes, xxiuaxtjpag. Marsiavt$ Jhiusex
�»v, moleftus efh&turbulentus, præcipue in
diurna genitura. Saturno vero tradens, x«-
xus** rajtxegz&3ac ir©- 3n^oi, variis damnis,
periculis repentinis , hoftium & latronum
incurfionibùs, & aliis adverfis cafibus qui
Clima&ericos annos faciunt. Similiter idem
Mars Saturno tcmpora tradcns , όλιά&x* •
2.2.7. D e A n N 1 s
q? ir©- 3nxof per damna, ja&uras, difcrimina
varia, & alia hujufmodi. Venus Saturno tem
pora tradens, τά xgâvw •%αόδsax , μετά»pov
xgì 3λαθεράν * 3-£ ávov δηλοῖ. Mercurius Sa
turno tradens, δττ&egxov rò 37nxJv$uvov τέ

άτ©- 3ηλοτ, per damna, morbos & ægritu

dines varias, phthifes, venena, mortem li
berorum, propinquorum, & fimilia. Talis
eft Clima&tericus annus. Parcam plura ad
fcribere, qualia apud Firmicum plura repc
riuntur lib. v 1. de omnium planetarum de
cretis cum temporum dominæ fuerint fingu
lae, five tradant aliis tempora five fufcipiant,
aut fibi fumant. Aliquando fimpliciter'»%y-
J\33va dicuntur cum tradunt tempus ut &3nc,
*Aig •%αάδες apud Valentem in Martis&ri
μεexaudî; & paffim alibi.Aliquando & *;*#-
vovidem eft ā€¢ôôáva & r* £rg-, annum tra
dere.Ut in δημ*eaauof; Mercurii. E'euíc dxig
:J} 38 s. vê êvg)-. Sane interdum annus ro
tundus traditur , ut Jovi quia duodecim
menfes accipit,interdum,minus quam annus,
ut Veneri quæ o&o menfes fufcipit. In aliis
aut quindecim menfes aut viginti aut viginti
quinque, aut decem & novem, aut triginta.
De quibus tamen dicunt τὸ ἐr©- Jìåôvaq
ut de Solc dixit,Valens qui menfes decem &
novem accipit. Scd & *ovoxp&rog qui vo
catur, etiam ἐτες κύe*®- appellatur & irwc
xvea&av, idcft anni dominüs, cum tamen ex
decen
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 123
decennio cujus dominatum gerit, plus quam
annum fibi foleat retinere, ut fupra dictum
cft, cum nempe plures menfes accipit quam
quibus unus annus efficitur. In illa divifione
Juppiter juftum annum accipit, ideft, duodc
cim menfes. Sed verius eft illum ἐτες κύeaov
propriè potius dici de annuis Chronocrato
ribus, qui diftinguuntur Σατό* xz%vxixóv Aeo
voxe&vipov. De quibus nos paulo poft. Alio
etiam argumento firmare poffumus perio
dos errantium ftellarum ejufmodi quale fu
pcrius indicavimus veteribusAftrologis ufur
patas effe quæ & rà ix&x** itn earum ap
pellarunt. Dies totius anni fingulis ftellisdi
videbant. Inde etiam Clima&ericorum ob
fervandorum rationem colligebant, præcipue
μηνuaiay & ju£pr,aiav. Inde enim prædicebant
quando ægritudines, quando imbecillitates,
quando lucra , quando damna provenirent.
Nam fi benevolae ftellæ dies acceperint, ab
omni malo liberatio contingit. Cum vero
malevolæ, tunc vitam repentini infortunio
rum cafus impugnant. ln quocunque igitur
figno annus fueiit, ejus figni dominus pri
mos accipit dies, & poft ipfum cæteri, prout
funt finguli ingenitúræ Themate conftituti.
Primus autem is annus femper numcrabatur
qui ab Horofcopo fumebat exordium, & in
quo Horofcopüs erat conftitutus, fecundus
in fecundo figno, tcrtiusin tertio, & fic dein
ccps.
224 D e A N n 1 s
ceps. Quae ftella igitur quot dies fortiatur
ita docuerunt. Sol habct quinquaginta tres,
Luna feptuaginta unum, Saturnus o&ogin
ta quinque, Juppiter triginta, Mars triginta
fex, Venus triginta tres, Mercurius quinqua
ginta feptem. Hæc Firmicus lib. 111. cap.xxx.
de annorum per dies divifione , qui etiam
addit. In hoc dierum numero omnia qua mobis ob
veniunt inveniri poffe, fedprius fignorum ac locorum
qualitate perfpeéta. Nam fi bume collocataftella fue
rit , & aut tempus, aut menfes aut dies acceperit,
& fit benevola , omnia bona decernit. Si vero
malevola ftella tempus aut menßs aut dies acceperit
& malefit collocata,imfortunia pro locorum qualitate
decernit. Hæc infortunia xxuuzxtíges funt, à
quibus anni κλιμzxt^e//«9i diéti, ut jam fupra
oftcnfum eft. Inde ai4 viúos xAuuozx7jpgs apud
Valentem capite c£ are9av6{στως έ σελήνης.
repentina pericula. &&£v{aw xz%ax60&r8ai , καλ
aiQvidíss xxiu&xrfiegc, h twv€ς η μητές%&va
qov. Et capite fequenti twt€¢ xAiuaxThé, peri
culum quod patri ejus cujus genefin ibi de
fcribitaccidit, τόδε μ3' ἐτα δελ8 8uaao3ava
aia, £, Twv€ς κλιμακτῆρ,& xxtn)^e/z <*£%vss
&c &3338. Ita alibi dixit Jiav xAiuxxtfipxk, pro
periculispropinquorum.Non docet autemFirmi
cus unde ille dierum numerus in annis fingu
lisftellis tam varie fit attributus & qua ratio
ne ea diftributio inftituta. Sic cujufque fidc
ris errantis dies annuos inveniri tradit Valens
capite
 C 1 1 M A c t E r 1 6 1 s. . ii;
capite quodinfcriptum eft £x*s« &sigo, qu£pa;
&g£v, cujufque flellæ dies quomodofiet inveniendi.
Cujufque periodum duplicando & mcdiam
ejus partem cum tertia adjiciendo dics exfur
gunt fingularum planetarum quot in anno
fortitæ funt. Saturni periodus eft triginta
annorum. Eum duplico mumerum;fiunt fexa
ginta. Media pars tricenarii numeri funt
quindecim, eam fummam adjicio, fiunt fe
ptuaginta quinque. Tertiam partem ejufáem
numeri triginta, nempe x. fumo, eam quoque
adjicio; exeunt lxxxv. Tot dies Saturniftella
fortitur. Eodem modo & ip caeteris procedi
tur. Jovis periodus duodecim cft annorum,
duplum & dimidiam ejus numeripartem cum
tertia fumo, eafque ad numerum duodena
rium adjicio, í?' habeo dierum numerum
quem Iovis ftella na&a eft in fingulos annos.
Triginta & quattuor dierum cft.Non eft opus
in aliis,idem exponere, cum per fe cuilibet nu
merare ad digitos fcienti pateat Simpliciorea
ratio eft qua ut annus in duodecim partcs di
viditur, ideftin menfes,ita & mcnfes in duo
decim quoque partes dividi debent , ut nu
merus dierum qui fingulis planctis competi*
eruatur. Periodus Saturni triginta eft anno
rum, menfes triginta duodccimam illius pe
riodi partem efficiunt. Tot menfes accipié
Saturnus in diftributione tcmporum qua aw
&*•«** & •%gλκιμς ßellarüm conftat. Se&
- P. egá
2x6 E) e A n n 1. s
triginta menfium pars duodecima minus
quam oétoginta quinque dies, dat. Jovispe
riodus duodecim eft annorum, duodecima
pars duodecim menfes, duodecim menfium
pars duodecima dies triginta. Ideo & tri
ginta dics in annum flella ejus accipit, ideft
unum menfem quae pars eft duodecima duo
decim menfium quos: idem Juppiter forti
tur in decennio Aeovoxeg trej x<. Duodecim
menfes duodccima itidem pars duodecim
annorum quibus perficitur ejufdem Jovispri
va & minima periodus. Sed in aliis plane
tis numerus dierum qucm accipiunt non con
venit jufte cum parte duodecima menfiumr
periodi quam fingulæ fortitæ funt, five per
menfes æquabiles triginta dierum eam ra
tionem ducas , five per inæquales ex quibus
annus c c c l x v. dierum abfolutus ÄÈÉ
Ecce enim, utjam diximus, Saturni periodus
cum fit triginta annorum, & accipiat menfes
in decennio fuae +£ovoxe9 tre/x«, triginta, id
eft duodecimam partem periodi, idem dies
kabct in anno o&oginta quinque, cum duo
dccima pars duodecim menfium æquabi
lium feptuaginta tantum quinque dies præ
ftet.Si dies quinque excurrentes fùpra annum
ccclx dierum numerentur,paulo plusquam
feptuaginta fèx dies duodecima pars reddet.
Æquè difconvenit & in aliis. Sed videntur
faccre voluiflè in illa diflributione dierum
quos
 C L i M A c r e k 1 c 1 s. 117
quos fingulis errantibus adfcripferunt,ut om
nium fumma in unum colle&a numerum
exæquaret dierum quos annus habet.Tametfi
enim non conveniat Firmico cum Valente de
diebus qui fingulis tribuntur planetis, in fum
ma tamen ipfa concordant. UIt ecce Firmi
cus triginta Jovi dies dat, Valens triginta
quinque. Marti Firmicus triginta quinque
Valens quadraginta duo cum dimidio. So
habet juxta Firmicum dies quinquaginta trés
rotundos, Valens adjicit femiffem cum trien
te diei. Idem Valens dat Veneri viginti duos
Firmicus triginta tres. Mcrcurius apud Fir
micum accipit quinquaginta& feptem dies,
Valens dat ei quinquaginta fex. Lüna Firmici
calculo feptuaginta & unum dies poffidet,
juxta computationes Valentis feptuaginta
cum femiflè& triente dici. Tabellâ fubje&a
utriufque differentem rationem oftendet.

£, fir
2:8 D e A N N 1 s
firmicus. Valens.

Dies | Dies

H | 85 85

. 24. | 3o 35 | .

d' 36 —–
G) 33 33};

2 — 2.2.

$ 57 y6

(( 7i 7o};
365 364T;
VItriufque fumma triente tantum uno in
vicem differt quo minus eft Valentis ratioci
nium. Sed cx vitio codicis fortaflc id acci
dit,
 C 1. * M A c r £ R 1 c 1 s. 229
dit, & reddendus eftille triens alicujus ftcllæ
numero. Quod alii quærant. Mihi nunc
non vacat. UIt in divifione decennii ftella una
ab altera dominatum excipiebat temporum
& fuam partem temporis, ita & in hâc die
rum diftributione in quocunque figno annus •
fuiffet, figni dominus primos accipicbat dics
& pofteriores caeteri. Aut annos aut men
{es aut diesaccipiebant à præcedcntibus &
tradebant fequeûtibus. Quae •%%3οσις &
•%%xx\!a; dicebatur, & in utraquè omuiavi
tae hominis fatalia erant fita tam quæ à natura
veniunt quam quæ extrinfecus accidunt, tam
bona quam mala. Nam, ut ait Firmicus, fima
levola ftella tempus, aut mem/es aut dies acceperit,
& malefit collocata, infortunia pro locorum quali
tate decernit. Si plures enim a3g3£a?c fierent,
conßderandum erat utrum malevolae ftellæ
fuperarent numero benevolas , & contra.
Qualitas etiam,Locorum'erat fpe&áda. Nam
ut jam notavimus, alia Loca erant bona, alia
media, alia mala & Clima&erica. Xg^μαίςι
x2 & ένεργύκα ζῶσα five Loca nominat
Valens, Horofcopum, Medium caelum, bo
num Dæmonem, bonam Fortunam, Sortem
Fortunae, Amoris & Neceffitatis Loca. Me
dia, Deum & Deam,& duos reliquos Cardi
nes, Occafum nempe & Imum cælum. Kλι
μαxtweaxa 5 @ xaxol x& tz Asiae? , inquitidem
Valcns, Nempe (ecundus ab Horofcopo lo
- P ; * CuS,
23o HD e A N N 1 s
cus , fextus, o&avus & duodecimus. Haec
funt quattuor pigra ac dejun&a Loca cx
duodecim quæ quattuor tertia appellarunt ut
ante docuimus,quorum duae funt i7rtxvaq>opa),
duo &rvxAju«(;. Et miratus fum nupcr cum
incidi in obfervationem Scaligeri ad lib. 1 1,
Manilii ubi tra&at de duodecim genituræ
Locis, quorum quattuor prima Cardinis eff?
notat ac dici xävreg ; Quattuor fecunda qu<&ro
xxiua G, vulgo dejeíta Loca,inquit,acpigra. Quat
tuor tertia quæ & ἐπwvz£opai, vulgo Succedentes.
In qua notatione nihil yeri eft prorfus, præ
fertim cum addat ita fentire Veteres ac Fir
micum. Nihil enim tale Firmicus. Apud eum
quippe ut& alios veterum, quattuor fecunda
loca ex duobus &zvxAiuozai & duabus ἐπx
v&q)oegi; conftant, fimiliter & quattuor ter
tia. Scd nec quattuor fecunda pigra funt &
deje&a, five deguntia potius, ut fcribendum in
Firmico docuimus , cum hoc competat
quatuor tertiis, quæ & xAp, xxtneax& etiam
appellata funt, ut ex Valente hic vidimus. Ex
quibus quattuor tertiis five Clima&teticis Lo
É primus in fecundo, ut diximus, ab Horo
fcopo Signo conftituitur, eftque ärzvaq)oe9*
& joouoiuü*®- %«. Secundus in primi
diametro, pofitus o&tavus eft ab Horofco
o, & itwjo^oeg. & 3ujovr@- ζωδί». Hæ duæ
Ê; ixwvovq)8e9:i. Reliqua duo Svrvxxiuz
tx funt.Tcrtius &rixapx $$uvarroc, & fextus
. - ab
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 23£
ab Horofcopo. Quartus Apoclima Horo
fcopi & ab eo duodecimus. Et haec duopo
ftrema ex quattuor tertiis vim fùâ maleficam
& Clima&ericam cognominibus fuis often
dunt. Nam alter dicitur xακός δαιμων, alter
xxx* avzr. Dicit Valens ibidem Locorum
poteftatem multum derogare virtuti ftella
rum tam benevolarum quam malevolarum,
five præfentia fua, five teftimonio lædant aut
juvent. *3 gáuæ aut 3 agruæ, ut aliiloquun
tur. Quæ hic noto ut liqueat quantum inftar
pofuerint in ®®9:33¢ & <$%x%\!{ tempo
rum, menfium & dierum veteres Aftrofogi
adfatahominum indaganda ex gencfi,& prae
nofcenda.Temporum autem illa divifio,tam
in acceptione quam in traditione pofita,pen
debat ex parvis planetarum periodis, qüales
diximus &, quas hodierni ignorant Mathc
matici. Sitempus, inquit Firmicus, aut menfes,
aut dies acceperint. Menfium aut dierum ®%y-
δάσις & æ$yA%% unius modi erant. Nam
menfis non poteft habere nili fpatium men
ftruum, neque dies nifi diurnum. At tempus
cum multiplex fit, atque indefinitum, & per
annos plures aut panciores aeftimari ac deter
minari queat, hujus divifio xz%ολικά partim
in plures annos dabatur, partim μοιe/x*i in
fingulos. Non enim unius generis obtinuit
apud varias Mathematicorü prifcorum feétas.
Alii enim ufi funt ad w%y%dvls & @%9A*-
5
P4 . V{;
?3?. D Ε A. N n I s
<!{ς ftellarum parvis earundem periodis quae
illæ funt quas in £uperioribus defcripfimius.
Alii quartis earum periodorum partibus, quae
-ri rxp% * <£, 33ov appellat Valens : * tfwtn,
inquit, z€w33®- ***; tr. rir*;& * z£, 33av.
Quas quartas partes periodorum ita numc
rare inftituit. Saturni parvæ periodi quarta
pars, anni feptem cum dimidio. Ergo perio
dus ejus integra triginta anni. Jovis periodi
quarta, tres anni. Ergo tota in duodecim an
nis, Martis periodi quarta pars, anni tres cum
'novem mcnfibus. Periodus itaque ejus annis
quindccim conftat. Solis periodus decem &
novem annis conftat, cujus quartam partem
ponit annos quattuor & novem menfes. Ve
neris periodi quarta pars duo anni , quia to
ta ex oéto componitur. Mercurius habet pc
riodum viginti annorum, cujus quarta pars
anni funt quinque. Luna in viginti quinquc
annis revolvitur , & quartam periodi hujus
partem anni fex cum tribus mcnfibus cffi
ciunt. Ex his quartisperiodorum partibusta
lem diftributionem dierun inftituebant. Sa
turni periodi quarta pars cum anni fint{fe
ptem cum dimidio, quando 24 itlw eum effe
contingi,tum &xz%:Au&ές quidem,feptem an
nos & dimidium dividit. Quoniam ex hoc
annorum fpatio & cæteras ftellas * άμεeaa
μέν accipere oportet , ita faciebant. Oéto
ginra, quinque dics Saturni fepties, ac fe
- mi$
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 333
mis multiplicabant. Dies exeunt Dccxxxvii.
cum femi{fe. Hung numerum dierum fibi re
tinet Saturnus ex illis fuis feptem annis cum
dimidio qui quadrantem faciunt ejus parvæ
eriodi. Sequatur Juppiter accepturus dies
â Saturno, Ipfe dominatur per triginta &c
quattuor dies quos annuos accepit alio Lo
co triginta quinquc tribuit. Sed his multipli
catis per (eptem & dimidium, quia Saturnus
eft &34rwc, dies fiunt cclv. Totidem dies
accipiet Juppiter à Saturno.Sequitur Veneris
ftella quæ per dies viginti duo dominatur. Ea
fummàfepties ac femis duéta centum & fexa*
ginta quinque dies efficit. Eam fummam
Venus accipiet ex annis Saturni feptem &
dimidio, qui quartam partem praebent mini
mæ ejus periodi triginta annis conftantis. Si
militer in aliis ftellis numerus dierum quos
in anno habcnt erit fepties & femis ducen
dus, & fummam inde effe&am accipiet ex
annis Saturni feptem & femis. ÉÉÉ ra
tio divifionis qua vulgares Mathematici
utuntur,& Septimoniorum Domimos barbare vo
cant. Ex fpatio annorum decem quod fin
gulis planetis ad dominatum tribuunt, fepti
mam partem unufquifque fibi fumit, is qui
primus eft, hoc eft, annum unum Solarem
cum menfibus quinque & quattuor plus mi
nus diebus, deinde alii fequentes feptimam
zque parté in decennio Solis accipiunt. Dc
cen
234 D E •A N N i s
cennii illud fpatiufim notum fuit veteribus
Aftrologis, fed άμεexauâs illc feptimæ par
tis unicuique fequentium tradendus, illis fuit
incognitus,cum ex decennio primi dominan
tis fequentes tot menfes acciperent quot an
nis periodus minima fingularum conftabat.
Quæ duodecima pars totius fummae fuit. Ita
Sol decem & novem menfes accipit,quia pe
riodus cjus decem & novem annos habet.
Atque ita de ceteris. Duodecimam igitur par
rem fuæ quæque periodi ex decennio primo
Solis fufcipit, non feptimam totius decennii,
ut vulgo computant Aftrologi. Sed & om
nium dierum fumma quæ feptem ftellis hoc
modo dividebatur, fummam implet totius
decennii & ndvem menfium, in quo tempo
ris fpatio dominatum fingulæ per vices ha
bebant, ut fubje&a tabella oflendit.
Annorum per menfes * Hæc fumma men
divifio. fiun c xx 1 x. decen
G) 19 niü & novem menfes
QI 25 abfolvit. Nec porro
mirum eft penes hanc
È 3Q do&rinam in decen
10, 12. nio unius +eovoxe9v
eíæ, & fub uno chro
d* 15 nocratore omnes pla
ô 8 netas partem fuam ha
bere. Ita enim & in
§ 2o - -

-_ fingulis fignis partes

I 2. % ct1am
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 235
etiam occupant alia figna. Sicin figno Arie
ris, primam occupat partem Aries, fecundam
'Taurus, tertiam Gemini, quartam Cancer,
& fic de aliis. Ut pro annis autem menfesha
berent in divifione temporum, id obferva
bant, ut duodecimam partem anni fumerent;
Rurfus ut per dies %pveeaau* facerent,duo
decimam menfium partem accipiebant. Ut
per horas tempora dividerent, duodecimam
dici partem. Exempli gratia, Solis periodus
decem & novem annorum eft. Horum duo
decima pars, decem & novem menfes. Ho
rum pars duodecima dies quadraginta fe
pterm cum dimidio. Rurfus horum pars duo
decima dies tres , horæ viginti tres. Ita ex
fingularum errantium periodis duodecimam
partem annorum fumentes quot unaquæque
dies & horas divideret, aeftimabant. Tabcl
lam fubjiciam quae id doceat,
 136 D s A N n 1 s

Anni. Menfes. Dies. D. Horæ.

o | 19. | 19. 475 | 3. 23.

Q || 2. §• 2J. 625 | 5. 5.

5 3o. 3o. 75. 6. 6.

2£. 11. | 11. 3o. 2. I 2.

3. IJ. 1 5. 735 3• 3•

? 3 8 • I. 16

§ 2O, 2. O. 3o. 4• 4• .•

lnde'xz%ολικ9} +eâvot, &viavoiajot , μηνι τοι, |

& ajeAaios. Inde & Clima&eres &vuavaruajou.
μηνικάοι, ἄμερήσιοι, & deMajor, de quibus infra.
Inde etiam Chronocratores xz%xwngi, &vuaw- i
não, & μῆνιãot, %u£p%aioi & de/«joi. Quae &
his
 C L I M A c f e R 1 c 1 s. 237
His verfibus difertè explicavit Manilius li
bro 1 1 1. -

Nunc fùa reddenturgeneratim tempora fignü,

£Quæ divifa etiam proprios ducuntur inannos.
Et memfes lucefque faau horafque dierum,
Perque precipua offendunt fingula vires,
Per tempora generatim reddita a?n* xz%Auxês
;&€6v*c intelligit. Per divifa in proprios annos,
τάς άνιavataj&c:Deinde per menfes, & dies &
huces dierum , &} μηνuaisc , *iu*gnaiws &z
ejeaa,&c.Ad xa%vxuxa, δagάατων2yøya?,ut Cas
vocant Græci, pertinent & Ferdaria Perfàrum
quæ vox videtur depravata ex Græco σ€uo
34e/ov quæ uxpluù çêùo8ov fignificat. Tales
funt illæ Ferdaria, parvæ nempe planetarum
periodi, quas in divifione temporum dant &
accipiunt invicem planetæ +eovoxe9tatúris.
Sed cae periodi differunt ab illis Græcorum
quas fupra expofuimus, nifi in duabus. Nam
Jovis & Veneris Fcrdariae conveniunt cum
iJias periodis earum ftellarun quas Graeci .
ftatuunt. Nam Veneris Ferdaria o&o eft an
norum, Jovis duodecim. Cæteræ diffimiles
funt. Modus eriam •33:33gro; & •%9A*-
υεως diverfus. Nam in`Ferdaria fua quifque
planetarum feptimam tantum cjus partem fi
bi retinet, & feptimam partem fimiliter fin
gulis planetis ÉÉ Scaliger non intel
lexit quid effent Ferdaria planetarum cum
Lunæ voluit effe quafi £diii crdarias,an
no$•
238 D e A N N 1 s
nosvitae quos in fingulis Locis geniturae con
ftituta tribuere putatur. Exempli gratia, in
Horofcopo ÉÉ dat annos vitæ fecundum
Manilium lxxv111. In Medio cælo, lxx v.
In Imo cælo l. In occafu lxxvr. Atque ita
de reliquis Locis. Vox Ferdaria nihil aliud eft
quam &€wo8&e/ov. Nifi quis putet à verbo
Chaldaïco & Arabico ris, derivari, ut fint
agipiorls Agávay. Sed melius prius. Per δω
$exaglia; etiam numerabant tempora an
tiqui Chaldæi]. Hujus meminit his verbis
Valens, ubi notavit varia divifionum genera.
IIouxiAM* 53, inquit, tìs à!e,ipíatas $ors ia* ti;
areyoixx & 24gpiarthaftu , Jhi à 3) 3w3sxze
~ia; a; aJtw] «%y%o\s onuaivovvuf. Et alio
Loco, i&' άτι γάδη 24$ tiis <r€9xeig, %ns 3•όε
xa£ìa, eis xgyès vires avum rwonc § 23y33
essc i£aigeg avu3aiv$ %ve& , fi zt^xv 3;29v
ποιόν μόνον δοκ9u/rav ix\v * :&£6vov aùæ
xzxóv auv£7ti%vgtw. Ergo «%y 30 ric & rw*
egxw\!a; ftellarum in hoc δωδεκαεύας fpatio
aeque locum habuit ut in decennio ac no
vem menfibus , aliifque temporum divifio
nibus. Alibi ίτόν δαδάxzδα hanc vocat. Hæc
eft Chaldæorum Dodecaeteris genethlia
ca cujus meminit Cenforinus die natali cap.
xv 1 1 1. Proxima eft , inquit, hanc magnitù
dinem quæ vocatur δωδεκαετne); ex annis vei
tentibus duodecim. Huic anno Chaldaico momen
£f quem Gihttbliaci non ad Salis Limaque cur
fùs,
 C l 1 M A c r e R i c t s. 239
fas , fed ad obfervationes aliam habent accommo
datum quod in eo dicunt tempeßatü frugumque
proventus , fterilitates item morbofque circumire?
Bene certe dicit ac vere quod neque ad So
lem neque ad Lunam accommodata fit haec
3w3exxstne}ς. Nam ex annis conftat aequa
bilibus qui finguli funt dierum ccclx. Et
ficaliae omnes temporum periodi quas Ge
nethliaci fingulis ftellis dividebant, idque
patet ex iis temporum divifionibus quas fu
pra pofuimus, in quibus anni in menfes tri
gintà dierum omnes rcfolvuntur. Exempli
gratia, $ άνεαδεκαετwe/3©- Solis, quæ parva
eft ejus fideris periodus , pars duodecima
menfes funt duódecim. Horum vero men
fium duodecim pars duodecima dies funt
quadraginta feptem cum dimidio. Et fic de
aliis. Utebantur hac Dodecaeteride eodem
ferme medo ut decacteride & novem men
fibus. Genefeos tempora numerabant per
decennium & novem menfium fpatiüm
quod fingulis ftellis dividebant prout erant
in Thematc difpofitae. Si omnium ftella
rum decennia non poffent implere tempus
vitæ illi Genefi tributum , defcendebant
ad minorem divifionem quæ per menfes
tempora diftribuit. Si neque hæc totum vitae
fpatium poffet jufte-abfolvere, ad eam quae
dics dividit veniebant. Exempli gratia, Quae
dam genefis habuit Lunam in Pifcibus partc
xviir, •
 1 4o °P e A n N 1 s
xv 1 1 1. Venerem in Ariete, Jovcm in Libra,
Saturnum & Horofcopum in Sagittario,
Martem in Aquario, Solem in principio Ge
minorum, Mercurium in Pifcibus. Vitæ tem
pora huic gencfi data funt anni liir. Ita eos
colligebant ex divifione decennii & novem
menfium fingulis ftellis ad Chronocratoriam
data. Prima Luna habuit dominatum tem
porum in ea genefi, hoc eft xz%ολικόν χ€6vov
2®stis fuit. Ergo prima ex prædicta anno
rum fumma decennium accepit ac novem
menfes. Poft eam Veneris ftellainAriete con
ftituta itidem accepit decem annos cum no
vem menfibus. Juppiter in Libra pofitus to
tidem , totidemque fequens Mårtis ftella.
Quattuor hic funt circuli decennales, & an
nixli 11. Nam decem annicum novem men
fibus quater duéti eam fummam efficiunt. Si
ftellæ Martis prout in ordine fequitur in co
Themate fuum decennium & novem men
£es velis dare , fient anni quinquaginta tres
cum novem menfibus. At Genefis tempus
€juinquaginta tantum ac trium fuit annorum
fivc quinquaginta duorun , unius menfis
& feptem dierum. Viginti menfibus plus eft.
Ita proceffèrunt. Mutata velificatione, &
' menfes pro annis ponendo dederunt Marti
quindecim menfes.Tot enim accipit pro par
te duodecima fuae periodi quæ quindecim an
hos habet. Hoc numero mcnlium addito
ad
 C L 1 M A c T £ R I c 1 s. 241
adann.xLiii.exfurgunt annixliv.menfes tres.
Sol deinde accipit annum unum & menfes fe
ptem,h.e. novcm & decé menfes, qui duode
cimam partem efficiunt ejus periodi novem &
decem annorum.PoftcaMercurius menfes xx.
Deinde & Lunaxxv.Venus v 1 1 i.Juppiterxi 1.
Ex quibus omnibus anni exeunt li.& menfes
tres.Deinde Saturnus triginta menfes accipit,
quot anni funt parvæ ejus periodi, ad fupplc
mentum temporum vitae quae illa Gencfis ha
buit,annorum l111. vel potius l1 1. & triginta
feptem dierü. Haec enim fuere tempora illius
génituræ. Sed viginti menfes aliquot diebus
minus fuperant. Ult temporum menfuram ju
ftam haberent fine excurrente illa fumma, ad
dierum divifionem recurrebant. Ufque ad
Jovis ftellam numerus annorum colle&us
eft, quinquaginta unius ac trium menfium.
Dies exinde computabant qui fuperfunt uf
que ad annum L i 1 . cum diebus triginta fe
ptem quas ftella Martis accipit in divifione
dierum totius anni. Novem menfes defunt
ad fupplendum annum quinquagefimum fe
cundum. Nam diximus ufque adJovis ftel
lam numerum colle&um fuiffe unius &:
quinquaginta annorum cum tribus menfibus.
Novem menfes habent dics cclxx. Annus
reliquus eft unus, qui diebus conftat ccclx.
Nam fupra jam docuimus annos Geneth'ia
cos æquabiles fuiffe ccclx. annorum, Hinc
Q_ fum
2 4*. D e A N N 1 s
fumma dierum colligitur cum triginta & fe
ptem diebus qui fupcrerant ex anno L 1 1. ge
nituræ propofitae dclxv. Haec fumma ita
diftribuitur in fequentes ftellas, ut Saturno
'inde detur circulus dierum cxix. Marti cxix.
Soli c x 1 x. Mercurio cx 1 x. Lunæ iterum
cxix. Fiunt dies D cx l v. Reftant viginti ac
duo dies pro fexto circulo qui Veneri com
petit. Ergò dics octo fibi ipfà retinet ac vin
dicat,quot menfes nimirum accipit in divifio
ne menfium , & quot annos in divifione an
norum. Juppitcr qui fequitur accipit duode
cim, quia & ipfe duodecim annorum perio
dum habet , & aliam duodecim menfium ,
quæ duodecima pars eft parvæ ejus periodi.
Dies habemus viginti. Rcftant duo ad in
tegrandum annum Li 11. qui propofitae genc
feos fuit ultimus. Hæc cadünt in circulum
Saturni. Nam ille proxime Venerem fequitur
in & spo3saiæ prædiáæ genefis. In hoc The
mate Catholicam annorum Chronocrato
riam habuit Luna, menfium Mars, dierum
Venus. Haec ideo fcrupulofius perfecuti fu
mus, ut tota res pateret quam nugatoria ßt
& morofà. Non aliter ufi funt & Dodecae
teride. Ita enim per δωδεκαλας annorum
tempora genituræ partiti funt, ut fingulis ftel
lis eas dividerent ut erant in Diathemate dif
pofitæ, aut etiam quoties poffent cx numero
annorum dodecadas removcrent , & quod
fuper
 C L 1 Mf A c T E R 1 c i s. 243
fupereffet & integram dodecadem implerc
nequiret, id per menfes aut per dies explica
rent, ut in decaeteride & novem mcnfibus
vidimus fieri folitum. Ex Themate autem
genituræ quatn fupra pofuimus , apparet non
femper ea methodo ufos cffe antiquos Ma
thematicos quam notavit Firmicus, ut ex de
cennii & novem menfium fpatio cujus do
minatum fingulae ftcllae accipiebant , una
çuaeque partem occuparet , pro menfura
menfium quoshabebant , ut Saturnus trigin
ta menfes ex decennio Solis, Juppiter duo
decim, &• ita cæteri pro parte fua. Nam in
fupra pofita genefi fingulæ decennii totius
cum novem menfibus dominatum tenent,
nec fequentibus ex eo quicquam diftribuunt,
quæ & ipfæ integrum dccennii & novem
mcnfiurii circulum obtinent. Hoc etiam mo
nent auétores artis, in quantum fieri potcft
& capit genefis , periodos ftcllarum & figno
rum anaphoras cffè dandas , deinde mcn
fes & dies effe accipiendos ad tcmpora gcni
turæ invenienda. Idem videntur fcciffe &
in dodecaeteride fua Chaldæi, ut in decaete
ride alii Aftrologi
Hujus initium, ideft primai
anni exordium ab Horofcopo ducebant ita,
ut primus annus habcretur Dodecactcridis
in quo Horofcopus effèt pofitus, fecundus
in fecundo figno,tertius in tcrtio, & fic cæte
riper ordinem ut obfervat Firmicus, Qui ta
Q_*, n) C Hl
244 D e A N N 1 s
mcn addit alios in diurna genitura hoc idem
feciffe & in no&urna à Luna. Et habere id
rationem. Nec omifit utramque opinionem
notare Maniliuslib.111. primum his verfibus:
Primus erit figni quo Sol effulferit amnus,
Annua quod luftrans comfummat tempora mundi.
Proximus, atque alii fùbeuntiafgnafequuntur.
Ita fingula figna fingulos annos Dodecaeteri
dis faciunt. Ncc verü eft quod Scaliger ad eos
verfus obfervavit, primum annum Dodecae
teridos genethliacæ effe cognominem ejus
figni in quo Sol fulferit. UtTi aliquis natus
ft Sole in Leone pofito,ejus Dodecaeteridos
annum primum futurum annum Leonis, fe
cundum Virginis, tertium Libræ, & fic dein
ceps. Quod nufquam apudauétores Geneth
liacae reperitur. Immo ut primus annus à
Sole incipit qui xve, G- eft vel oi«93εστάτης il
lius anni, ita fecundus ab ea ftella quæ fequi
tur & poft Solé dominatum fecundi anni ac
cipit. Lunæ itaque erit fecundus annus, Sa
turni tertius, & ita deinceps. Primi anni Sol
principalis eft Chronocrator, quia ab eo fu
mit exordium, quilicet totius anni obtineat
dominatum, ex co tantum fibi retinet quin
quaginta tres,dat Lunæ feptuaginta &unum,
Saturno oétoginta quinque, atque ita caeteris
pro numero dicrum quos unufquifque accipit
in annorum per dies divifione. Qui dies fic
intcr planetas divifi totum annum abfolvunt.
Se
 C 1. 1 M A c τ Ε R 1 c t s. 3.45
Secundi anni dominatum ubi acceperitLuna,
fimiliter exeo quamvis domina fit ejus præci
pua, diestantum vindicat fcptuaginta unum,
& tradit fequentibus quot eis competunt.
Alii non à Sole fed ab Horofcopo primü an
num Dodecaeteridis numerabant, & fecun
dum fecundo Loco ab Horofcopo, five fe
cundo figno, dabant, ufque ad orbem* 3&-
3¢xæ rárœv abfolutum. De Horofcopo fcri
bit idem Manilius his verfibus qui fic legen
di funt.
Sunt quibus & cali placeat mafcenti, ab horæ
Sidere, quem memoramt Horofcopom , in vem
turt*

Parte quod ex illa deßribitur hora diebus,

dmne genus rationü agi per tempora & aftra.
Et capite ex uno memfes annofque diefque
Incipere atque horas, tradique fequentibus affri.
Tradi dicit fequentibus aftris annos, menfcs
& dies ab Horofcopo quem principalem effe
:&eovoxe9tveg nonnullis placuiri, qui annos
menfes & dies atque horas fequentibus tra
dat. Quibus intelligit »%;3oâw & ^®gan
•!av temporum per ftellas in orbem euntium
à primo Chrofiocratore qui ipfe temporis
dgminium accipiens caeteris poft fe tradit, id
eft •%yá8aai." Hoc verbo & fupra ufus cft
de codem Horofcopo:
Tutelaquefua prima, Horofcopus horas
Afferit atque dies,traditque fequentibus aftris.
Q 3 Tra
146 D e A n N 1 s |
Tradit, ideft παegáíôøa tamquam primus &
Catholicus Chronocrator. Firmicus idem
verbum dc eadcm re ufurpavit: Sed quicumque
decennium fortitus fuerit, licet totiusfit temporù do
minus, omnibus tamen felli, totam decennii fubffan
tiam dividitàfe incipiems, & poft fé illü tradems qui
funt per ordinem pofiti, ac primo illi tradens quicum
que in themate fecundus fuerit inventus. Ita ergo
Dodecaeteridis initium five primum annum
alii à Sole, alii ab Horofcopo aufpicabantur,
vel etiam à Luna fi no&urna effet genitura.
Hi funt principales ƣovoxe9toges. Horofco
pusSol&Luna. Scaliger ad poftremum Ma
niliilocum notavit,Solem effe;&€ovoxe9tveg an
muum, Lunam menftruum, Horofcopum diurnum,
planetam horarium. Quæ funt fàlfiffima. Nam
Horofcopus aeque menfium eft & annorum
ac dicrum. Solpraeterea non eft magis Chro
nocrator annuus quam quilibet alius planeta
rum. Sed nec planetæ alii magis funt horarii
Chronocratores quam Sol aut Luna velHo
rofcopus. Omnes quippe planetæ & x»%oxi
wgi fùnt Chronocratores & annui, & men
ftrui,& diarii &,horarii. Cum enim fint*o-
voxeg Treja annorum, menfium, dierum &
horarum, planetæ eas omnes poffident. Eft
enim & Chronocrator anni, eft menfis, diei,
& horae. Graecivocant eos oi«93egrita, vel xú
€Λας & Érs; , 3 unv**, * iu£pz«, i* óp*. Et po
fcft fieri üt codem temporc dominus anni fit
VlnuS
 C L 1 m A c T e m 1 c 1 s. 147
unus planeta, alter menfis, alter diei, alter
horae. Si proprietas cujufque quæritur , Sa
turni τα, ἐπεμ3ασίς magis fpe&ari ait Ptole
mæus ad xx%vxix&s tirss τὸν λέ3vov , Jovis
ad annuorum temporum loca, Solis, Vencris
& Mercurii ad menftrua, Lunæ ttxp33«c ad
dieruia fpatia. Præterea hoc non dicit Ma
nilius quem ibi exponit, Horofcopum cffe
diurnum five dialem Chronocratorem: Sed
fimpliciter ait , Horofcopum fibi primas
horas afferere & dies. Ergo etiam horarius
eft diurnus, & magis quidem horarius qua
tenus ab hora nomen accepit. UInde & Ho
ra fæpe pro Horofcopo. Quod in idioma
te Romanitatis infimæ manfit , ut bona hora
pro bona genitura ufurpata fit vulgo , &
imala hora pro infortunio quafi ex ma
la genitura procedcnte. Scd ncc Luna
propriè menftruus cft Chronocrator, cum
in ho&turnisgenituris initium temporuma ac
cipere folita fit, & xz%A/x§ A* ovoxegtfp©
vice fungi. Lunæ Græci Aftrologi dicunt
+ μῆνα σ€9coxeia<3u , fed menftruum cflè
Chronocratorem nufquam memorant. Sic
enim fcribunt, xax£v, 5 ae9αοικάατι και δ
μῆνισ@- xúxA@-, q^vaixös 3 8 PX ζόδον άτη
ß, μlw «'. {% 5 μοτεαν κμάρας κε'. Lunæ in&n-
fruu circulus accommodatur. Naturali vero
ratione figniliter annos duos & unum menfem ha
bet,partiliter yero dies yiginti quimqut. Dodecac
Q.4 £I£•
248 D e A n N 1 s
teridis Genethliacae meminit idem Mani
lius paulo poft in his verfibus:
Vemit omnis ad aftrum
Hora die bis, menfe dies femel, wmus in anno
Menfis, & exaétü bi fex jam folibus annus.
Quae verba Scaliger ad τέλ&sa& &pa, & fuá
gxgretulit.Sed höc nec fundamentum in att£
habet necrationem.Horam bis in dieadafttü
dicit redire , & per diem intelligit τὸ vv%%-
μερον. Duodecim funt horæ noëtis, & duo:
áecim diei. Prima hora no&is incipit poft
duodecimam dici, & prima diei poft duo
decimam no&is. Ita hora bis die, ideft &
vvz%wu£pa), ad aftrum redit, nempe duodeci
ma diei ad occidentem folem, & duodecima
no&is adorientem. Atin menfe unus dies ad
aftrum redit, nimirum trigefimus quo Solem
Luna affequitur.In anno unus menfis,nempc
duodecimus quo Sol ad Zodium tropicum
unde profeétus erat revertitur poft annuum
circuitum. At in Dodecaeteride annus ulti
mus, ideft duodecimus,redit ad aftrum,ideft
ad illud fignum ex quo primus annus aufpi
catus eft curriculum in primo figno. Cum
itaquc viginti quattuor horis τί'vvz%μερον
conftet, non ita eas computabant ut conti
nenter per hunc numerum eas deducerent,
fed duodecim dici naturali dabant, duode
cim no&ti. Sic in die quem intelligit Mani
lius bis hora redit ad aftrum,duodecima no
&tis
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 249
&is & duodecima diei.[Inicuiq; autemhorae
fuum planetam affignabant. Et cum fingulos
etiam feptimanae dies fingulis planctis adfcri
berent, prima hora cujufque dici feptimanae
ei planetæ dicabatur cujus erat dies. Sic dies
Solis prima hora Soli dabatur, prima Lunæ,
Lunæ, atque ita deinceps, ut ex fubje&ta ta
bella oflenditur. Sic ergo horas numera
bant, ut â die Solis exemplü fumamus: h&eg;
τ:λτη κλίν, ή 360 tie9. 2®poότης, η τe/tn ip
μά, τετάρτη σπλὴνης, η τάμήn xp6v« , * ixtn
Jìàs , ; £3}dum ápáøς , η άβόn κλῖν , κ έννατη
2®go Jitns, *; 8exatn £pu$, * £v8ax&tn ατλήνns,
* 3•όεκατη xpàvw. IIgaºtn dìs, 8&rieg. &psas,
veìtn κλῖν, τετάρτη αφροδίτης , πίμῆn £pu8,
áxrn aiayyns, §3}äun xp6y8 , ôßán dà;, êwv&rw
&p£2 c, 3ex&τη κλῖs, ἐνδεκατη αφροδίτης, δωδε
xa; rn άρμg. Hora prima Solù, fecunda Vemeris, ter
tia -7Mercurii, quart4 Lumæ, quinta Saturmi, fex
ta Iovis, feptima Martis, oâava Solis, moma Venerit,
decima Mercurii, umdecima Luna , duodecima Sa
turni. Prima Iovi , fecunda Martis, tertia Solis,
quarta Veneris, quinta Mercurii,fexta Luna,fepti
ma Saturmi, ottava Iovis, noma Martü, decima So
lù, undecima, Veneris, duodecim4 Mercurii.

- Q. 5 Horæ
 ttutt.
№ſsºſº||vaſoleſºſ=GſFERTGEFEIER：Bºlolºlº|s|sºšā
º|º|lolo|ſw|e|s|e|d|c|o|a|=|G|FFFFEEEE-lel-olº|ºffſ
Eſſaſſoſoſº|º|-||-||-|<lolº||elºſ o|~|e|s|e|d|№|№|№
ºlolº|º|-|−|−|−∞,∞EEEE|ſololº|№ſºlerºſºlo，
lºlº|º|º|o|-|−|−|−|−|−|o|-|+|-|-|-|<lolº|s|s-ſeleſ *
talºlo|º|ſ=||-||-||-al-oſſº№Tºſcaſſoloſſºſº|s-leſ-olº|o|oț¢
iț¢ - • • • • • • • • 3 - 5 - • • • • <ı• oo so 5 - Ş
•
•
tae
 -

C L 1 M A c T £ R 1 c 1 s. 2ft
Tam Ægyptii olim quam Græci veteres Ro
mani horis inæqualibus diei & no&is ute
bantur, quae folum æquales erant circa æqui
no&ia. Ita nox duodecim horas habuit , &
dies totidem:itaunahora bisin die fivc vvx%.
μάρω ad aftrum revertebatur, nempe no&is
duodecima & diei duodecima. Diei horas
duodecim ab Ægyptiis his nominibusappcl
pcllatas repcri.
Duodecim horarum diei nomina Ægyptiaca.

a' Ἀέμτw
[3' &Aëáò
, [TINVS;
$' q)w8
e' ápáßn
¢' TyE
ζ | aregxz
*' zrawφη
9' Aοιλα

•' app®veg
u®' —JE
13' l avpqw . Ma
 131 D E A N N 1 s
Magna exparte Græca funthaec nomina,quae
dam & in his mere Ægyptiaca, nonnullâ &c
corrupta,ut duodccimaque fine dubioGræca
eft τ€υφη , quia poft horam dici duodecimam
homines ad caenam fe conferunt & voluptati
luxuriæque fe dcdunt. Habuerunt & appel
lationes no&tis horarum, fed nondum eas re
peri. Horas porro & dies Horofcopo pro
prias affignat Manilius, quia omnis quidem
Horofcopus ab horis & diebus incipit, ex
quibus anni conftant & ab hora etiam no
men accepit. Scd non omnes genefes an
numintegrum abfolvunt,cum plurimaeexho
rae natalis Themate aliquot tantum dies, ali
quae etiam paucas horas impleant. Talis eft
Locus σ€ω άτ€σφων qui fpeétatur quidem ut
ille de vitæ fpatio, 8x, &tas 53v •%% rwv' 9εω
eάτι,όsagirâ irâ. ζτά$u,&x έν ἀegi;
Σ, ίμágau*,* & unai; 6λίγοις. Infantium quoque
genefes quibus cxiguum vitae tempus exaftris
decernebant perhoras ac dies primo compu
tantur, deinde per men(es. Sic enim Græci,
äa) 5 vnziis %εαις &p£9?, &rè * αφάσεως τςά
vv ög* μ*e/8u% , £τχ ήμ£pz«, €% μlúx*. Si
infanti genefis inventa fuerit, à principio ejuspri
mum hora, dividemus, deinde dies, poflea & men
fes. Sunt enim horarum, ut & dierum &
mcnfium fui Chronocratores, utetiam Cli
maéteres, die/ajas , *iu*g*arios , μηνuaiou. At
in virorum genefibus per annorum Prj;QS
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 233
dos divifio erit facienda,ideft •%;3oris &
«^%%ληψας, in quantum res & temporis fpa
tium id pati poterit. Si divifio per periodos
non fuffecerit, ad menfium primo diftribu
tionem,deinde & dierü, mox & horarum erit
veniendum,ut patet exemplo genefeos quod
fupra produximus. In perfeétæ igitur ætatis.
genituris ab annis erit incipiendum numC
iari inftitucnti vitæ ejus tempora, & inho
ras definendum. In genefibus infantium
contra ab horis & diebus aut menfibus erit
inchoanda •%%3οσις, & inde ad annos pro
grediendum. Tres terminos ponunt tempo
rum ad inveftiganda genituræ curricula ex
ftellarum mutuis traditionibus & fufceptio
nibus temporum, maximum, medium & mi
nimum. Minimi?po- fünt qui ex horis & die
bus conftant, medii qui ex menfibus, maxi
mi qui ex annis five annorum periodis. Fir
micus trinas temporum divifiones adfert ad
Chronocratorias defignandas, primam quae
per decennium & novem menfes explicatur,
fecundam quae per menfes, tertiam quæ per
dies. Hi funt &Javanzo,, unvvajo & *u*p*aios
:+eâvoi. Omifit á &eaaìsc. At divifio hora
rum,ut& menfium ac dierum,zyovoxpave/x*
â periodis planetarum quales fupra expofui
mus petenda cft.Sic enim fcribunt: rz; Aefo
P*?£; %u&ga: è cxxzyuxix; &;z; & tás áxá
** ***®- z€w33• τὸ δωδεκατν λ&3:vr,; &eí
oxov%.
254 D e A N x 1 s
awogy. Hoc fupra jam expofuimus, figura
etiam propofita. Periodus Solis quae decem
& novem annorum eft, etiam pro duodeci
ma parte totidem eft menfium. Diximus
duodecima horum menfium, pars quot dies
& horas colligeret. Etiam tot dies quidam
fingulis planetis tribuerunt X; uoi;av quot
menfes & &hov haberent. Sol accipit (adhæ
xός decem & novem menfes, μοῦe/xós de
cem & novem dies. Atque ita de cæteris.Lu
na viginti quinque annos dividit , aut vi
ginti quinque menfes , aut viginti quinque
dies , annos & menfes δωδακός, dies μοι
eaxâ;. Firmicus quoque cadem habet in
capite de vitae humanæ datore. Planetas
nempe cum male deccrnunt parvas fuas pc
riodos dividere,aut totidem menfes,aut toti
dem dies. Sol,inquit.fi male decreverit annos
decernit xux. menfesxix. dies xix. Atque ita
in reliquis. Addit etiam & Horas. Sed duo
decim æqualiter omnibus, cum ante docueri
mus etiam duodecimam partem dierum de
cerni à fingulis, quæ divifio inæqualem in
unoquoq; horarum numcrum fàcit. Sed tanti
non eft haec enucleatius pertra&ari. Kx%o-
Άικα igitur funt divifiones annorum & men- `
fium . Nam & menfium numerum ad annos
redigit Valens. Pro novem quippe ac decem
menfibusSolis, numerat annum unum & fe
ptem menfes, Pro viginti quinquc me;$;
Ul I) 3•
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. 255
Lunc duos annos & menfem unum.Atque ita
de reliquis. Move/*® autem divifiones funt,
dierum & horarum. Valens primam propo
nit hwigsaw quæ fit ad quartam parté cujuf
quc flellæ periodi , σ€9; τε τίτχρτx * tteud
δων. Secundam quæ fit are$c tè 3w3;xzvv.
Tertiam quæ per decennium & novem men
fesperagitur.Primam 24*ipsay ctiam πεejo8ov
appellat. isi 5, inquit, τέστη τ*e io8&- are}ς τε.
πτzetw * iJiav zread3av. Sic idía periodus
Solis cum fit novè & decem annorum,quarta
pars ejus erit quattuor annorum & nOVcm.
menfium , hoc cft quinquaginta & feptcm
menfium. At duodecima pars dat mcnfes
novem & decem, hoc cft annum unum & fe
ptem menfes.Hæ omnes temporis divifiones
etiam quæ per decennium explicátur,pendent
omnino ab illis planetarum periodis quas
diximus. Nam ex dominatu annorum decern
& novcm menfium, cum unaquæque ftcl
la quæ dornina temporis totius faéta eft, toti
dem menfes caeteris dividat quot unaquæque
annos habet ex propria pcriodo , totum illud
decennii fpatium expletur omnium ftellarum
periodis quæ duodécimam cujufque pcriodi
partem reddunt.In Sole nimirum decè & no
vem menfes,inLuna viginti quinq;,inSaturno
triginta , & in Jove duodecim & deinceps.
Quia nempe totidem annorum funt periodi
fingularum. Quæ cum ita fint, miror has pe
riodos
 456 D E A N N t s
riodos hodie ignoratas effe vulgo Mathemati
cotum ingenituris colligendis,cum apud vete.
res utramq;paginam hæ fáciant in thematibus
genefeon conftruédis cum anaphoricis figno
rum temporibus.Aliquid effet,fipoffent dice
re eas ignoraffe fuum Ptolemæum,qui fundus
eft ipfis totius yevs%λιακός fcientiae. Is enim
in iv. Tetrabibli aperte eas periodos pla
netarum agnofcit. Nam ad eas plane compo
nit gradusætatis humanae quos feptem ftatuit,
& fingulis numerum eum annorum tribuit
quot ftella annos habet in fua periodo, ex
ceptis Luna & Mercurio. Primum quippe
gradum ejus Lunæ aflignat , & fecundum
Mercurio, nec totam periodum Lunæ pri
mæ ætati tribuit, fedex ea tantum annos qüat
tuor.lta fecundæ quam dicat Mercurio,dimi
diam partem annorum periodi Mercurialis
dat,h. e.annos decem. Atque ipfe Ptolemæus
profitctur hoc decennii fpatium quo pueri
lem ætatem comprehendit, Mercurium qui
proximum Lunæ orbem obtinct moderari
pro viginti annorum fuorum dimidiato nu
mero. Ergo juxta ejus fententiam Mercurius
viginti annorum periodum &rvxz%szló ha
bet,quae minima eft ejus atq; ijiz z€¢283-. In
reliquis quinque gradibus ætatis, quas & cae
rcris quinque planctisadfcribit, integris annis
cujufque ftellæ periodi fingulas ætates definit.
Et rcctc Anonymus cjus interpres ad eum
Locum
 C L 1 M A c r ■ R I c 1 s. 257
locum notavit, unamquamque jAuxfaw huma
naevitae proprietatem & i%ωμα fervare plane
tæ cuiiË eft. Kal a/2Aoyé, inquit, ix&ςn
* {Aixuów μιά αφaip&*#r@. Totidé ab eo po
nuntur ætatisgradus,qui Graece ita numeran
tur, 3gáq>€-,zTtxf, u{e&xuov, v%9-, αὐ}p, 7r€¢¢
ßùrns , yépov. Hae feptem funt {Auxia quarum
unaquæque refpondet uni ex planetis, ut in
fantilis ætas Lunæ puerilis Mercurio, reliquæ
per ordinem planetis caeteris. Nec hoc tantü,
fed etiam $ei3) 32*3v©- &x&ςης ἐλικίας ύττὸ ?
xzrxz%s*a*ας ἐκαςs & sig@- Ae3v» <Mw ãguâ
£ oratwos. Tempus uniufcujüfque aetatis cir
cumfcribitur apocatafticae periodi tempore
quod unicuique planetæ tribuitur excepta
Mercurii & Lunæ ftella. Nam infàntia quat
tuor tantum annis ab eo circumfcribitur,pue
rilis vero decem annis quæ dimidia pars eft
eriodi Mercurialis, ut ipfe Ptolemæus te
ftatur. Reliquæ ætates plenum habent fpa
tium cujufque erraticæ periodi,eodem Ptole
mæo diferte id teflante. Adolcfcentiæ quip
pe ætas ab eo Vencri dicatur & o&to annis
circumfcribitur , {5* >3u3g3v τχς ίσίας σ€wá
38. Quarta ac juvenilis ætas à quarta fphæra
quæ Solis cft gubernatur , X3 * 231%uàv τῆς
20 rê êvvsaxa, 33x&gtne, 33-. Mars cxcipit
quintam & virilem ætatem, eique fuae periodi
. annos donat, hoc eft quindecim, qui nume
rus eft,ut ipfe ait Ptolemæus, τῆς ίόiz; •elig;
R. t3
258 D e A N N 1 s
Ita de reliquis, ut fubjeéta tabella indica
bit.

D 4. | Infantia.

§ 1O | Pueritia.

§ 8 Adolefcentia.

G) 19 Juventas.
<7 15 Virilis ætas.

'1!, I 2. Scnium.

f, 3o Ætas decrepita.

Hi numeri colligunt fummam nonaginta &c

oéto annorum.Quodfpatium plenae vite!egi
timum ac juftú cffe cenfuit Ptolemæus ex Pla
netarum quibus fìngulæ ætates adfcriptæ funt
periodis &rvxx%zixzf; fi duos tantüm exci
ias quæ integros fuarum periodorum annos
fibi adfcriptis ætatibus non dederunt. Alii
Aftrologi vitæ humanae fpatium ufque ad cen
tum & viginti novem annos extenderunt, &
hunc cjus ftatum effe terminum voluerunt,
quia nimirum feptcm planetae hunc numerü
fuis periodis cfiiciunt, fi Lunæ integram ac
fuam periodum reddideris quæ eft viginti
quinque annorum, & Mercurio pariter fuam
qug in viginti annos decurrit,Ideo &ultimum
- Vltæ
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 259
vitae Clima&tericum in anno centefimo & vi
gefimo o&avo pofuiffe videntur,qué &9wz
*o Págow efTè pronuntiarunt. UIt autem fummâ
vitae humanæ tcrminü ftatuerunt quem tran
fcendcre nemini liccrct, centefimum & vi
gcfimum nonum, non cum cflè Clima&teri
cum dixerunt, quia Climaάcricus non certo
vitam terminat. Ideo proximum ei anuum
finxerunt effè Clina&tericum , ncmpc ccnte
fimum & vigefimum o&tavü, ut annus,adhuc
fuperefièt ultra Clima&tcricum.Eundcm auté
etiam jwvatw33gov pronuntiarunt,quia exCa
tholico artis cum Clima&lcricus propinquus
cft vitae termino , utique letalis cft. Ita qui
dem legitur in fcripto codice Valcntis ëxx
ττ;;;, eae; s 3y8o2;, fed doccmus infra fcri
bendum efTè éxzTzsäs &ag;*;, centefimus ac
vigefimus. Qui numerus cft maximæ Solis pc
riodi. Omnium autem planetarum parvæ &
propriae periodi fimul collcétæ cfficiunt anno
rum fummâ ut diximus, cxxix. At Solis maxi
ma pcriodus annorum cfl cxx.Novem tantum
annorum cft differentia. Ptolemæus qui in
feptcm gradus ætates diftribuit, ut fingulis
Planetis fingulos adfcriberet gradus, & ex his
legitimum vitæ terminü fecundum eorundem
Planetarum parvas periodos conftituerct,
Lunæ periodüm annis viginti & uìo brevia
vit,quia ætas cui cam afiignavit non potuit vi
ginti & quinq; annorum fpatio circumfcribi,
R . Quat
26o D e A. x N 1 s
Quattuor itaque annos tantum exLuneperio.
do fumpfit ad eam dcfiniendam. Similiter &
fequentem puerilem cumMercurio ex ordine
eam vellet attribuere, quia ufque ad annum
vigefimum quartum non poterat pervenire,
ex Mercuriali periodo dimidiam annorum
partem accepit, hoc eft decem, atque ita uf
que ad quattuordecim annos eam promo
Wit. In cæteris definiendis integrum cujuf
que planctae pcriodicum numerum reti
nuit. Hi funt xz%ολιrgi χθόνοι quos voca
vit Interpres ejus. Ejaiv ouj oi κα}υλικei zgó
voi ai &rt* Kxixia. Quia generaliter & com
muniter voluit hunc vitae humanae ftatum
effè terminum , ea gratia xz$zAurgòς χgáv8c
eos annos vitæ quibus feptem ætatis gradus
circumfcribuntur effe ftatüit.His μεe,x3<zgó
vs; opponit, prout eft vitae fpatium qüod uni
cuique gencfi particulariter ex aftris decerni
tur. Rurfus omne tempus quod cuique ge
nefi præftituitur, xz%vxix* $räv ûzászaic vo
catur. In ca etiam inveftiganda atque inve
nicnda aut κα}τλικῶς proceditur aut μοιe/xóv.
Et xzjzauxός quidem per z£v8s xa%vxvx&v,
ideft per annorum pcriodosautper menfium:
μzte/zj, per dierum & horarum fimiliter pe
riodos. Inter xz%ολιzx; 24g påøw; non folum
numerarunt parvas periodos ftellarum , fed
ctiam duodecimas earum partes, quæ per
menfes computantur. UIt Solis parva perio
dus
 C L 1 m A c r e R 1 c i s. 26t
dus annorum eft dccem & novem, duodeci
ma pars menfes totidem reddit, Veneris pe
riodus oéto eft annorum, duodecima pars
o&o menfium. Ab his duodecimis partibus
addierum & horarum particulares & λε ἐσμε
péc divifiones defccndebant. τα35 λε*cue
eάς ἐμάςας και αλ&yuaixx &g«ς Στὸ τῆς
ix&g* &;ip@- z€468« tè ôw3&xztzv λαμ32vov
τες &εῖακομ%. Exempli gratia fumatur duo
decima periodi Solaris, undeviginti menfes
funt , five annus unus cum feptem mcnfibus.
Hujus ulwiaia, periodi fumatur duodecima,
dies funt quadraginta feptem cum duodecim
horis. Hujus fummae iterum capiatur duo
decima, habebimus dies tres, horas viginti
tres. Hae ultimæ duæ periodi diurnæ & ho
rariae λε άομεg; five μοιe/xlw habent3ao-ejxw,
priores duæ x&%vxuxlu). Alio loco fcribunt
iidem Graeci, ἐκαςης σ€433» ti 3o8£zzτων των
άτὸν λα3όντες άηχωοτμε}α πάaa« £x25®- κρά
ga« uae, %. Cujufque periodi duodecimam acci
pientes cognofcemus quot dies fingula ftella dividant.
Alias xz%vxix&ς X£v8* diftinguüt Szrò * &vuaw
avaiwv , μηνι&ίων , Χμεgnai»» & &eaziov. Sic
enim fcribunt. οβν ίαυ τις τ? 24g påø$ aregai
χχ, και σὸς καθολικές χ£v8s Rø éwua/ai&is*
xgìunwaiws και ἀμάgx<«gì £g* 30 gr. Pcr xz
5oA/x&szgávsc palam eft ab his intclligi perio
dos annorum, magnas, medias, parvas, ea
rumque quartas & duodecimas partcs , quae
R 3 - 3n
162. D e A N N 1 s
in plerifque ftcllarum majorcs funt annuis.
Nam per ἐνιαυσιάζεςχεάνες omnes intellexerc
annos abfolutos,qui & proprioshabuere *o-
vozog ropx;, ut & menfes & dies & horae, fi
cut infra explicabimus. Nam & a!ibi μεea
gx&s *£6v8s & év avariajsc 2*3v** feparat â
duorum annorum , feptem aut decem an
norum fpatio, quæ fub xz3oAuxóv 2*3vov no
mine comprehcnduntur.E*8o%ev 5 *iu* 2; 435vv
v äv&yx{v ôseôs&; &πιτάλεσμα ἐπατ 3,3% ',
&λ2 ἀτύστη τές μερις κές ά ἐνιαυσιαικα{τόνες.
Ibidem tradit nonnullos ufos effe Aftrolo
gorum xz%v^/xzî¢ * %!gipía*αν are$, va3 ui
xgx? <z£4338;, alios ar€}ς ταέ * äeäov &«9A*-
9ix;, alios vero ae}ς τα? δεκαελας & μηνόν
έννεα323. Hinc & àeAoxe9'trges numerantur
inter xz%xux8c2-&ovoxegτορας, ut infra dicam.
Cum igitur fine parvis periodis ftellarum aut
carum partibus, nulla annorum vitæ aut Cli
ma&tericorum veteribus Mathematicis pro
ceffèrit indagatio mirum eft hodic pro Aftro
logis fe venditare qui hæc ignorant, & Lunae
viginti & oéto dies pro fua periodo attri
buunt, Soli , Mercurio & Veneri annos fin
gulos, Marti binos. Nulla quippe olim ge
nefis collcéta cft abfquc fuppütatione pe
riodurum planetarum qualcs docuimus , &
fignorum änaphoricorum temporum. Plura
èxempla Thematum producuntur à Valente
& aliis, quibus omnibus anni vitæ & Clima
&crici
 C L t M. A c τ Ε R 1 c 1 s. 163
&erici ex periodis erraticarum ficut in geni
turis difpofitæ funt, & ex anaphoricis figno
rum temporibus definiuntur.Quae geniturae fi
colligerentur ad normam & præcepta hodier
nae Genethliacae,longe diverfàfata haberc dc
prehenderentur, & alia vitae fpatia atq; exo
dia determinata.Clima&terici autcm non ali
ter inveniebantur apud antiquos Genethlia
cos nifi per * oyoye9 piav ftcllarum & ea
rum &rvx&%<zsxz3 periodos , ut eas fupra
pofuimus. Omnium Climacterum de(cri
ptio â primo ufque ad ultimum qui fignatur
apud Valentem centefimus ac vigefimus
non aliis innititur rationibus nifi ex harum
p;igdorum obfervatione duétis. &wv@33
5, inquit, και τω λαφ•p«3 * xxiv xxt^pwv
×3 tluj * &sipav *£ovo%a£iav, £ tlaj are}ς &x-
A*{A8c Xavxa %zziv. Hæc ftcllarum χρονοχα
q^'a non folum in numcro annorum, mcn
fium, dierum & horarum quas finguli plane
tæ in parvis fuis mediis & maximis perio
dishabere cenfebantur,atq; in earum divifio
nibus & fubdivifionibus confiftcbat , fed
etiam in datione five traditione temporum
& acceptione quam inter fe mutuitabant,
«»3g3aaus & @3;xn\μς dicitur,& &sips5 zw
egììáêvrsc & φέαλσμ32vovtsg. Ex his om
nium ftellarum zyovox gozze/z dignofcebatur,
nec fine αδαδέαν aut @%y^'Jd. tcmpo
rum ullus Chronocrator , aut ullus Hjleg
R 4 UlU
264 .• • . •• r •• • ;
„Vulgovocant,fciri aut inveniripoteft.Quo
Íìm tämen omnium altumeftapudhodiernos
gencthliacos filentium , ut proinde mirum
iion fit cos nefcire anChronocrator & &φάτης
idem fit, & an differat 2%tM; à geniturae do
mino. Haec enim duo invicem confundunt.
* &4 £rlw,inquam,& ; oixe $egritlw § X. íatos.
Nec minore imperitia feparant tìv &%tlw à
Chronocratore cum iidem fint. Cum au
tem haec duo nomina &<&tnc & oiw9}εσπότης,
praecipua fint, & quafi numina videantur to
tius gencthliacae , utpote quæ familiam du
cantingenituris colligendis, nequidem quid
proprie illa vocabula Græcè fignificent,
immo nec quid fint , poffunt dicere. Sed nec
Arabicè intelligentiores earum 'rerum funt
quam Graece. Ecce enim Hyleg füum & Alcho
chodem quæ Græcis vocabülis &çãtns & oi«9-
3εστίτης refpondcnt,adeo imperite explicant,
ut alterum pro Sole accipiant, alterum pro
Saturno. lta enim fcribit praeftanti(fimus
hujus artis auétor in libro de judiciis Nativi
tatum, ubi tra&tat de Quantitate vitae , Pri
mos Aflrologos inveniffe quandam regulam
diétam Hyleg& Alcocodem, & Solem effe figni
ficatorem vitae dictum Hyleg,& Saturnum effe
qui concedit annos vitæ di&tum Alcocodem.
Quæ quanti fint pretii, ex his quæ jam dicam
animadverti poterit. Certe nüllus eft plane
tarum qui non poffit cffe Hyleg, adeò £g;
So
-
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 16;
Sol non eft. Sed & omnis planeta poteft efîè
Alcocodes, non foli Saturno ut fit com
petit. Addit ibidem poftea Prolemæum vc
hiflè qui cum hanc regulam plerumque falla
cem inveniffet, aliam excogitavit. Atqui Pto
lemæus & 24. &tlw& ojwgâ & ar6tlw in Tetrabi
bli libris paffim agnofcit & per eos vitæ fpa
tia quomodo fint inveftiganda fignificat. Hi
leg vero &4%tns eft, & Alcocodes oiw93sará
•tnc. Ita nec Ptolemæum fuum, nec artem in
telligunt.Et alibiquidem re&e fcribunt,com
munem viam per Hilegiam & Alcocodeam po
teftatem vitam definire.Ea porro via eftqüam
& Ptolemæus cum antiquis Aftrologis calca
vit. Alius vir in his fcientiis verfàtiffimus, ad
lib iii. Tetrabibli notat &q%tlw dimifTorem
vocari, & Hyleg Arabicè , item xveuov ζωχς
vitae datorem, &ri tìs &®£tìs , quia penfùm pof
fidet ex quo fila demiffa dimetiumtur vita ffàtia.
Quæ nugæ funt fomniis fallaciores. TNam
adeo alius eft 24 £tns â vitae datore, five do
minogenituræjuxta fcita antiquorum Aftro
logorum,ut fi annos Apheta pauciores habeat
quam Dominus geniturae , tunc ca genefis
eυοικε δεσπότητος judicabatur , & tot annos vi
tæ habebat quot decreviffèt &4%tnc. E con
trario fi plures fuerint anni Aphetæ quam
domini genituræ , tot annos exiget Genefis
quot diviferit dator vitae five genituræ do
minus.Nam vitae dator, & dominusgenituræ
R ; idem
266 D e A N N i s
idem eft, quem & Græci κύeaov %;; , &
oi«9δεστάτω τῆς λυάσεως appcllant , & inter
dum abfolutè ? Celeberrimus
Mathematicus commentariis in Tetrabiblia
Ptolemæi in explicanda voce &φάtnc fàtis
oftendit fe nefciviffe quidhoc nominc figni
ficaretur. Nam fcribit Aphetam fignificare
quemcunquc fignificatorem ab &$et, quae
eft dimiffio. Vulgus Mathematicorum & pá
•rlw Latine reddideruntprorogatorem vita, cum
in illo nomine Graeco nulla fit notio proroga
tionis Scd nec vitae tantum tempus ex Apheta
cognofcitur, fed omnia quae fatum confti
tuunt five bona five mala fint, fortunæ &
fortunarum pericula, atque adeo Clima&e-
res ipfi cujufcunque generis. Scaliger de
nominis &φάτης fignificatione & origine
mcliora dixit quam quifquam Aflrologorum
qui ejus aetatc vixerunt. Non tamen omnia
de eo rcéte, neque de re ipfa. Ncc enim vi
dit &q)£tlw & a-£ovoxe9 wpz eundem effe.Ma
le etiam putavit & pátiu eum proprie dici qui
Romæ editor erat Circenfium , eundemque
quiludos committeret. A'φτίω quippe ludo
rum effe curulium, ut munerarius eft Gladia |
forum. Dici enim & xvexsv τῆς &φάσεως,quia
cujus magiftratus cffet Circenfium editio,
ejufdcm & figni fuiffe miffionem. Ergo &pe
gis ipfi cadcm quæ & figni miffio. Scd fal
fus cft. Vox hæc à ftadii curforibus fumpta
cft,
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 267
eft, non à Circenfibus, necâ ludis curulibus,
ut paulo poft oftcndam. Sed nec &%της , ut
idem Scaliger fentire videtur, vitae initia ha
bere tantum creditus eft , verum omnis
fàti, & omnium quæ corpus & animam fpc
&tant, omnifque a&tus & eventus Sunt e
nim non unius generis nec unius modi plu
res 2®£ta & totidem quot xgovoxe9t*;ec,
quia idem αφάτης qui & xgovoxe%vog. Hoc
docendum eft quia ha&enus ignoratum.Nul
la mentio &£&r« ufpiam occurrit apud Firmi
cum, fed folius Chromcratorü , quia res ea
dem his duobus nominibus fignatur, & qui
Firanico eft Chronocrator, Græcis aliis αφά
της dicitur. Duobus jun&is capitibus de
Domino gemitura tra&tat , & de chomocratore
five 2©£ra , quia hi duo totius genituræ fum
mam poffident, ideoque junguntur, quia an
te omnia quærebatur in omni genitura vi
tæ dominus & genituræ, ut pcr hunc invcnto
vitae fpatio & á Chronocratore fingulis ftel
lis divifo omnia quæ decreta ä ftellis[fuif
fent, explicari poffent. Hinc paffim apud
Græcos Mathematicos hæc duo junguntur ,
oiw98 gazâ rw« & 24. £rn« , oi«a8e avdtn* * %»%ς &
oi«98εστάτης Β 2®%ατως.'Domimus vitæ & Domi
mus temporü. οίκοδεατdrn* *%vía*os & xv€u£av
*άτόν,ut etiã alias vocatur. Primü igitur fuit
per Dominum gemitura fpatium vitæ invenire,
& deinde à Ghronocratore fingulis ftcllis illud
tcm
 a68 D e A N N I s
tempus dividere.Quia igitur â Chronocrato
re,i.e. ab eo qui dominatum temporü habet,
incipit eorundem divifio & in alias ftellas di
ftributio &•%%3οεις , ideo αφάτης etiam di
&tus, quia ab illo initium, ideft &φεαις. Fir
micus: Chronocratorem dixerunt Graci temporum
dominum.Sed imitium temporum in diurnù geniturù
Sol accipit, in noéturnù Luna. UIbi initium tempo
rum dixit,quam Græci &perv * *£vov. Nam
&φεσις eft initium &>?z), du&a metaphora
à ftadii curforibus. Quippe locus undeinci
piebát currere, dicitur &®egis. Non enim ipfà
figni miffio vel dimiffio curforum &qacuc àp
ellata eft, ut vulgo doéti exiftimant, fedipfe
É Hefychius, &peauv ύστ\ny[x interpre
tatur. Pollux lib. 1 1 1. cap. xxx. «»€ ßäuw
yvuvixg de curforibus ftadii , κα\ 39ey μ%
&φεύ3), 29eric,& 3αλ£i;, � Jar^nyÉ Røù2gau
p.%. Generatim locus unde emittebantur
. curfores ad curfum, dicebatur & peaus.In illo
loco porro ye9 pau* five linea cavabatur ad
quam omncs curfores æqualitcr confifte
bant pedibus ad eam pofitis. Alii ex creta in
-fperfâ lineam illam fieri voluerunt. Ita Ser
vius ad Virgilium,limem, ideftinitium curricu
li quod relinquebant curfores figno dato ut
fpatia corriperent, fignum è creta faítum inter
pretatur. Unde creta apud Varronem calci
όpponitur, ut initium fini. In tranfverfo re
pãgulum vcl cx ligno vcHcx ferro opponcba
CuL
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. a69
tur curforibus ne ante tempus ad currendum
profilirent,quod τ£οεxt43& dicebatur.Scho
liaftes Ariftophanis iyx&gavov %xov vocat,
Mo- risAtticifta ai}npouù ôzáz fuiffè dicit,xz
vovvov vocat Suidas. Servius apud Virgilium
Regulam appcllat, quod limem cft poëtz unde
curfores aufpicátur curfum.Id erat quod ßøx
3. ; vel Üazyxry% vocabatur. Alii3a^ßßæ de
ipfà dici maluerunt. Nonnulli & funem ex
tráßwerfo pofitü fuiffe continendis curforibus
tradunt. UInde & £a ann(3a tramfenmam Gloffae
reddunt, & interpretantur 3p6zov év &pe rn
ejas t*%μ%ov. Fortaflean & oftiis carcerum
praetendebatur. De quo nos in Plinianis ex
ercitationibus. Nam male Scaliger Üzz\n;«
vult effe funem qui à carceribus ad metas ex
tendebatur. Cum αφάτη videbatur tem
us effe dimittendi curfores , curabat il
Ê; repagulum removendum , quo fa&o in
curriculum fe dabant omnes fine obftaculo.
Moeridi Atticiftae' 32x£j3 sc funt αἰ δή τά•
dt&arov ßøøç àyx<zαραβα%a xì; ítí3awov
oi d; ouás vox i$ irw ;;ziylc. UIbi 2%a{ς vocat
loca ipfâ in quibus % xutg illæ , five lineae
excavabantur, curfores ut ex æquo omnes
ad eas ftarent. Ideo clamabat iis præco,
ßaX3i3a &tv%%,%τε πί}α. Lineam redle, po
mite pedes. In curuli certamine & Circenfi
ctiam 34 scis dicebatur ipfe locus unde
cmittebantur quadrigæ. Scd illae 24&v{, car
CCICS
27o D e A N N 1 s
ceres fuere,& quidem te&ti, quibus equi cum
curribus continebantur eo ufque donecfigno
dato foribus carcerum patefàétis provola
rent.Unde & nomen compofitum izixx®ecus
in optimis gloffis dc his carceribus. Apud
Paufàniam & Dionyfium & p£a{ς ίτττων di
cuntur. Scd cum hoc nomen & <£atos etiam
de fingulariis curforibus ufurparetur, quo
rum &3equc folum rcpagulü habuit ad eorum
impctus retinendos, quid opus carccres &
quadrigas in cælum è folo traducerc ad ftella
rum & págús denotandas? Scaliger quia puta
bat vocem 2>£**; à Circo cffe pctitam, idco
etiam & ajg£z*s ftellarum factiones cffè vo
luit non conditiones, quia factiones in Circo
fuere. Sed falfùm prius, crgo & pofterius. Et
ej&ovs ftcllarü cum fint ἀμεωvai & vvxrsevæ,
partim no&te gaudentium, partim die, con
ditiones funt & non factioncs, nec quic
quam habcnt commune cum Circi faétioni
bus. Certe & Devis nihil aliud fignificat quam
initium cujufque rei tralationc à szóìoàyàpoic
fumpta. Unde & £t saeuc 532*®- locus unde
incipit aqua manare. Grammatici & peaiv &
εφετκe» quod idem eft, intcrpretantur &p-
zlw. Limen appellat Virgilius de curforibus
in agone gymnico, limemque relinquunt. At 3x
πῆe9 Pollux pro ipfo termino & fine ftadii po
ni notat,ideftlimen.Sedhoc obtinuit in curfu
quem vocabant καμπτον δρόμον, qui alius eft à
- rcéto.
 C L I M A c T e R i c 1 s. '271
re&to. Nam metam in eo circumfle&ebant
curfores, quæ vvos a dicebatur & xxuf, c, &
redibant adlimen ipfum,hoc eft 3ατύρα, five
&t earuv. Anatolius apud Eufebium de dode
catemorio in quo æquinoétium vernum con
ficitur, appellat illud μηνόν?£x/w, & xsq^&aluo
xùxxx , & &££*w &* αλανητόν δρόμ». Quod
hoc praeccdit μ!wäv iag*t*w , & τίλος vocat $
z€. 232 * z*^.&vnvöv , Menfum extremum, & fi
nem planetarum periodi. Nam & in ftadio ul
tima pars in quo curfus terminabatur, τίλ©
vocabatur & τάλμα, quod z%a*, quæ cft 2pzä
unde incipiebant currere, opponitur. Finem
vocat maximus Poëta de cutfu contenden
tibus, finemquefub ipfum Feßi adventabant. In
fulfum pecus Lojoliticum &% rw ? * a^a-
vn râv δρόus, infcite reddidit, veluti carceris
circuitu planetarum. Quafi nulla effet & ^gaeuc,
nullus curfus, fine carceribus & quadrigis.
Scilicet curfores fingularcs non habuere fuas
& ©£a*;. Suidas, 3zacis, &£ εσις * δρόμων, id
eft, principium curriculorum. Inde &qacus τὸν
άτων, τῶν ἐνιαυτόν paffim apud Aftrologos.
initium annorum. Statim atquc quippe miffi
erant curfores , repagulo amoto, curricu
culum capeffere incipiebant. Inde & pegis pro
initio, & verbum αφαθlúja, pro incipere,quia
miffùs protinus curfum aufpicabatür Stadio
dromus. Anonymus Scholiaftes Ptolemæi
ad lib. iv. Tetrabibl.ita accepit pro **; 1S
27* D e AN N 1 s
his verbis, Kea3 el τυχκ δ ένιαστάς, κ«guù rg 3
tw &x & xe/3 22*t*a*tu. Si annus fit Arieti,
ergo & menfis ab Ariete incipiet. Paulo ante &p£a
&tu pro eodem dixit, κα\ avv£xv{ # 7:£te»
μ'ιύz § 33 rig* i*** u* àpx*&* £x tris 2px;c
3 £, avr3. Hinc &>saiv πιά&; &ti τινός τά
ar« ; ζωδs,* &***®-,ut ab Horofcopo,à Sole,
a Luna, id eft initium tcmporumfacere. Si
quæftio fit de dignitate, gloria,pompa & per
fonis honoratis,à Sole monent faciendam τὸ
&> eav £ irâv , &* 3 ;»*« tlw & ^sav * άτὸν
vel *zgávov τοιnatus%z. Pro eodem dixerunt
& hax£xX{y & Σατλύ{v. Valens ibidem :
izz* %τόμ%v z£ §•?s, a aux'ix/jv re&%εων, η
•Jvxe zzóv, 8zri 3 djpoox37ra J\£3xA&u%v. Id e(t,
ab Horofçopo incipiemus. Nam hax£xX{videm
quod 2 Páva , exitum dare, mittere , atque
cx co pro inchoare : ut h<z£&x£v £v xv
τες, χgovsg. Paulus Alexandrinus, δαz dl' a* *i
3%εσις ετη zz%;ov, Svri % &igoaxoxvujr@- $a-
Jìs dì£x£xXoytv ; Idefì, imcipiunt numerari. Szá
xέν άντωτες pro codem faepe dicunt, ideft
25 éya vcl à »aaiv eorum facere. Nam &φάva
idem quod &tox£cvq. Inde & d\£z£&λ{w>319
μάν, inchoare numerationem ac ducere. Anu
bion de Horofcopo:
Παύ3 dl. &? {άλίοιο %£«£zxe r&wv >?1$uàv,
Omnem humc numerum à Soleducere incipe Pto
lcmaeus & alii &«3&»\{, etiam pro eo fæpius
ufurpant.Nam ἐκάλλ{y cft cmittere, &φάvau,
'>&Tv
 C 1 1 M A c T E R 1 c 1 s. 273
SzroAÜ{v.Sic enim fcribit lib.iv.c.x.>3i9;u%ow
πες τά άτη τω Σατὸ ἀγάσεως , άσΘ- ἐςτα 23uSuάς
τέττιν έκ3αλάμὰ ἐ ἐx&sv 24stixg xirv e% r*
inip%υα + αδων. Vbi collegerimus ammo, qui à
gemefi fluxerunt, quamtus erit numerus, ejus ab uno
quoque loco Aphetico imitium faciemus im comfequen
tia fignorum. Male reddit Cardanus, Rejicientes
amnorum multitudinem 'â fingulü Apheticü locü.
Quod nihil eft. Longe melius auétor Arabs,
ut ex verfione Latina cognofcimus, ab umo
quoque locorum Alhylegincipiendo. Hoc enim eft
êx3&\{v,& d\&x£&%\{v, & Στολύ{v,& 2®£va.
vel &φεσιν τριά&tu. Inde igitur &gt;g &%rnc
qui curriculum temporis fui aufpicatur, vel
' etiam à quo inchoatur annorum vel menfiü,
curfus.Nam &&%της proipfo loco interdum
ufùrpatur. Inde A'φάra in Laconica apud
Paufâniam viæ appellatio in qua curfus cer
tamen propofuit procis filiæ fuæ Pcnelopae
Icarius, quo vicit Ulyffes. A'φάtu etiam in
Attica locus unde folvit Claffis Perfàrum,
cum tota ab Athenicnfibus deleta eft. A'φάτης
etiam locus dicitur in Aftrologia , unde
&φεσις incipit, ut 3vùxà; tir®-, & μεσ&egwn
μα & alii ex duodenis à quibus &φεσις datur.
A'φεσις tamen apud Aftrologos Græcos non
'tantum pro initio curriculi fumitur, fed etiam
pro totó decurfu fpatii temporis vel periodi
cujus dominatum ÉÉ; &φάτης, & xgo
voxeg rwp. Ncc fane fine ratione. Nam ut
S άφε
274 D e A n N 1 s
&φεσις coepta eft, ita durat donec finiatur &c
incidatur occurfu ftellæ maleficæ a/apsamx3.
Ita & &qteauv ύλατ©• au&tore Polluce Attici
pofuerunt pro toto aquae decurfu,& xxtx^o-
53 vel φορά.In ftellis quoque idem ferme 2®s
•n¢ quod φoegi.Et q)opa, aevuά&; dicuntur,ut &c
&φsrv,cum fpatium temporis fibi deftinatum
decurrunt. Inde & xieaos 5 2®£w*wς ε£?
Mathematicis dicitur is qui non folius initii
dominus eft , fed totius curriculi. Valens:
; μόνοις qτΓς τeaaiv vlu) xve/aw* 2®&a*w¢ ae9a
víus,&, à*5 λοιπὸς 2jg ravr* sne*®12, 2
ztsztw% r* x*%*p orueiav x&eav iovp%ες πx
eisp.}. Negat folis tribus ftellis dandum effe
dominatum $ &φάστως,ideft temporis decur
fus, fed debere»&rì rawrwv * &yipov r«? &q>§-
«lc muä.3w. An inquit tribus folis , Lunae
Soli & Horofcopo dominatum $ &®äoyo;
dabimus , & reliquas quafi fignorum vei
fcoporum vicem defixas finemus ? Immo,
addit, ra, &£p ×3 * iàa» qoe9v ? aw£u* xu
v&p%/G> &τωτελεςικὸς ἀγα9$ τε και καx$ %/*-
astu. Inde & εφάσχς * xvxxav apud eundem
curriculorum fpatia & decurfus , & έφεσις έ
vêwv£artes, decurfus fubftantiæ omnium vi
væ annorum. lbidem: άτι 5 xuv8uva/8{ς ® 9w
vestnodpoi v£a£tio* §7tw«9λω3wow, άπερ έκ φ*
* οίς έpœv ct%ατας xzrx&ßouXw. Interdum peri
culofà & exitialia accidentia confèquuta fùnt, ita
vocat Clima&teres,qua tx ftellarum decurfù per
cipimus.
 C L 1 M A c T r R r c 1 s. 27;
cipimu. Et fane α&οσ}άμ©- qui ἐφεσιν accipit
ad currendum, non ad hoc dimittitur ut hae
reat inipfo limine , fed ut curfum ftadii ab
folvat,& metam contingat.Indeigitur &q**atc
pro toto curriculo ftcllae apud Mathemati
cos Graecos. Durat enim &qacus unius ftellæ
donec in alterâ incidat, quæ &4aaiv accipit &
ufquead tertium perfert,atque ita ad quartam
vel quintam. Ut in decurfu lampadü, primus
curfor facem tradebat fecundo fecundus ter
tio& deinceps. Idem Valens capite z€. 244
orav. oiov §a) Σοτέ σελ%vns ; &qacus iaSy h eis
*e/àv , * eìgztw£%vov, &xé 5 un}ei; & sig. Ex
empli gratia, fi &q>aai, quæ à Luna fa£ta fit, perve
miat ad Arietem vel Virginem, & nulla ibi flella in
veniatur.Inde & £vvavaiaia 2®£a'; apud eun
dcm unius anni curricula, quibus quae domi
natur ftella, &q)ätns éviavaria &- appellatur.
Idem dicere liceat z€ μlwaiav 24. £a*»v,&
aiq)eräv, & κμερησίων & je/xiwv. Adeo vero
34**ic in eorum fcriptis, pro ipfo initio non
accipitur, five %z%,ut initium &φάσεως fæpe
nominent, tl) %xlu) $ άφάσεως , initium
curriculi five decurfus periodici. Valens a£
24£or»;. tl) 5>8zlw 3 &4%οτως ἐφά * μ%
wwoàxóv 6 £ tluj owo8ov'τ€στ©- , *, §37ς
xa%• 24gx{). Idem de temporum divifione
quae incipit à Loco Fortunæ & à Loco Dae
monis, και τωτω 8uv&svxtw £ow ùwv τέa
3&, viuJ>£zla) $ &q)iotas munox£%vs Svri xa%-
S 2. }*
276 B) e A N N I s
pw τύχας $ 8aiuovg- oi angu&ivwaiv {Aiov ? ar
£ïíí, &4%%x8; xg6v8s vocat quæ alibi
&φ£a{$ ipfifunt, ut αφελ«9i tizo appellantur
paffim ipfâloca à quibus 2®£o\s incipiunt, id
eft curricula temporum. Quandoquidem igi
tur &4%a?c fpatia funt temporum quorum do
minatum accipiunt fingulae ftellæ, & &4*lw9}
zgáve, appellantur hæ ipfae &4%αγs,eorum x&#-
vùv &φελλόν domini inde vocati funt zpovo
xegvrgsc. Nam oixg}εστάτης έαφάσεως, & oi
x98εστάτης * 2%%xâv χρόνων,& &φάτης,&χρο
voxegºvog fynonyma funt Græcis Aftrologis.
Ab eo diverfus oixg3aav6vws -i$ @7; qui & di*
w93earêrns $ %£a*os dicitur , & interdum
x&r'ÉÉozlw), oi«9}εστάτης. T)ominus vitæ alter
dicitur, alter Dominus temporum. Utrique fæ
pe junétim ponuntur, quia magnam habent
inter fe affinitatem & conjun&ionem expo
teftate pæne pari in vitae temporibus decer
nendis.TNam fi plures effent ahni & p£rs, five
2*oyozegvp@-, quam Domini geniturae, vitæ
tempora decernebat Dominus vitae. Sin con
tra pauciores effent 244 rs quarn oi«98εστά
πε ζωχς , tot anni dabantur genefi quot de
cernebat &q)&tns five Chronocrator.Ita Graeci
Aftrologihecexprimunt.E'a) tx 3 &4%r« #fo
v& àvê írn * & di«98sarárv τύχη , ττ. 3 &φάrs
ζσετιιι. Item, áre} ræ ? αφάτε ἐrn αλeìovæ rów
oùçgà eard rs ätöv &p£3n , tvotjtz Érn 3ισον ἐax
δ οὐκ93aardrns iu£e/zew. Alius igitur oi*s8em.
aTT0TYS
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 277
ardrn* 5 �â, alius oixg3gazárns $ 24 foras
qui idem eft cum Chronocratore, five domi
no τὸν αφελικόν Σεόνων. Quod facile po
teft probari cx aliis rebus. Firmicus de tem
porum divifione tra&ans, & de Chrono
cratore, & cui quot ammos dividat, vulgarem &
ufitatiffimam tunc apud gentem Mathemati
corum divifionem fumit quae decennio &
novem menfibus abfolvitur. Cum itaque Sol
dominus eft temporum in diurna genitura
tenet dominatum per annos decem & nové
menfes. Similiter & Luna cum domina tem
poris fuerit in no&turna genitura, per idem
temporis fpatium dominatur. Primum uter
que decennium accipit, fecundum ca ftella
quae in fecundo loco fuerit inventa, tertium
quae poft fecundam fuerit , & fimili modo cæ
terae. Valens cum de eodem decennio & no
vem menfibus ageret per fingulas ftcllas di
videndis, caput infcripfit, v€, 24)&ατως libro
primo iv.&y%vXoywów.In fine capitis dicit,uet.
qi avu7rArgo»%luja άτη λ£3' μΧνας 1' πάλιν ά τά
•wjlov xvxXov xzr 3 τεζετε &4al xà &%$$@-
ποιητίον. Vocat αφετικές &gigas τες λέονο»e9
wegs. Unufquifq; perviccs dominatum tem
poris accipiebat & tenebat per annos decem
& novem menfes. Hanc pcriodum decenna
lem & novem menfium κύκλον appcllat. Pri
mus Sol in diurna genitura, ut Luna in no
&urna κύκλως fuos conficiunt. Primus igitur
- S 3 xvxXo;
278 · D e A n n 1 s
x\xxoc verbigratia eft Solis vel Lunae, fecun
dus ftellae fequentis, putaSaturni, tertius Io
vis. Hi tres circuli annos dant triginta duos
cum tribus menfibus. His abfolutis tribus
circulis, quartus fequitur Martisftellæ, qucm
vi rwptwv & pçh«£v &%e% appellat, quem & Po
tuit appellare riGeTv, xôoxegτὰ, quia tì
qwpºv xvxAov conficiendum accipit, nempe
decennium fuum cum novem menfibus.Hinc
& αφάπις * xvxAov appellant, velipfà circu
lorum curricula,vel initia, quando nimirü in
cipit ftclla &φάx) curriculum fuum ingredi.
Séd melius ut totum fpatium curriculi vel cir- .
culi nomine & pía*w, intelligat. irré 5 £x459*
&e/ßuäs xxr. * iXaw siguoviaw 8ox£ 4)vaixi*
vxw&gxeiv <T€¢ ta3 &q*ia*us* xùxxwv i3aagi
τως χεn r&ug9w, π£στον μ% τοῖς 249. 13', 246 τγ
13 ζωσα. Haec eft Dodecaeteris Chaldaica ut
fuprä notavimus. άττχ τοῖς ζ^2g r$, $r% &vi
e9*. Plurimi vero utebantur decennali cir
culo & novem mcnfium, ut jam diétü eft, ut
non folum ex Firmico conftat, fed etiam cx
Valente quilib.vi.caput habet séa is eis 'iln?
μῆνις δ' ἀapáaros, de divifione temporum in decem
annos & novem memfes. Ibi &φάτύ appellat qui
Firmico eft Chronocrator, ac fimiliterutillc
Solem ingenituris diurnis & Lunáin no&ur
nis primos accipere dominatum temporum,
& primos effe &φάτως dicit. Si non fit Solnc
quc Luna,primam quae poft Horofcopum in
veni
 C L I M A c r e R 1 c 1 s. 279
venitur,tempora dividere,fecundamque poft
primam pofita eft, atque ita deinceps cæteras.
Exempligratia ponitin hac divifione §8axoze
7hea3& & ulwàv êvvåoz.isiv inquit, £xu©- 2®á
της, λ%%%) aJtis âtn 3éxz £, uîwz; êwv%& Idem
dicit quod Firmicus,(ed &άλτην appellat Grae
cus quem Latinus voce æque Græca Chrono
cratorem.Scholiaftes Ptolemaei Græcus ad iv.
Tetrabibli cap.x.zgovoxe9&vogx, appcllat quos
ipfe Ptolemæus &φλτας. Sed & ipfe eodem
loco αφάτας dixit quos paulo ante nominavc
rat xgovoxe9'ττρας. 8x. άνα5, inquit, λάμ3&v{
zgovoxe&ve* &\& σ^eiova;. iré à &x&w3£xa
v4 óς άί τὸ αλάςvv* &%gaziwlw φύσιν αμι
χι ἐχί• G &;«%* + ** xxxà, àvayxgov 5i£
w^eiss Aaßôv &q%ra, Ptolemæus ipfe ideo
plures 2®áz* fumendas effè pronuntiat.Ergo
24io* funt* 24* räv eorundemq;zgovoxg&-
a£pov. Idem Scholiaftes alibi, rês zgovax£&τ*g«
cos effe fcripfit qui * oi«9δέστέ1e{aw * &%αεως
habent, qui dominifùnt temporum curriculi.
Aq-3 **,x23vA/x8s;&€ovoxeg tapæ, appellat Pto
lemæus,quos diftinguit Sztó róv èvuaworuaiav &
μla/vvaiov. Ejufdem Scholiaftes mentionem
etiam facit xz%ολικά 2®áre quem opponit με
e/x£. Proprie tamen is qui αφάτης dicitur
idem eft cum xz%vx/x£ Chronocratore. Nam
xz%vAurgi vocantur :&£6voi plurium annorum
periodi, ut decem, vel duodecim, velfc
ptem, & quemcunque habet numerum ἀφε
4 qτς
28o D e A N N 1 s
ac cujus dominatum aliqua ftella accipit.Qui
autem planeta dividit ipfe fibi tempus, &
aliis tradit non ab altero accipit, &®átnc vo
catur & &φάσεως οὐκgδεστάτης,reliqui qui acci
piunt & irvs xvevo, appellantur, non 2® 4
au , nec A-eovox£&tvges xz%ολικοί. Solus igi
tur 3 twe9 â88« 2^3 tns eft, & &©£a**; domi
nus five temporum, non 3 •%yxag 34vov.
Exempli gratia. Sol in genitura diurna ini
tium temporum accipit, ideft> ex*v tä* &3$-
a*»;. Tenet dominatum annos decem & no
vem menfes. Is folus eft &£ ilhs & Agovoxeg
1ωρ κα}ολικῶς totius decennii & novem men
fium. Exillo decennio fibi primum vindicat
novem & decem menfes , hoc eft annum
unum cum feptem menfibus,Lunæ deinde ex
co numero annorum dividit viginti quinque
menfes, ideft annos duos & menfem. Re
liquisin ordinc fic tempora dividit, Saturno
triginta menfes, Jovi duodecim,& deinceps,
donec univerfum fpatium decennii & novem
menfium implctum fuerit. Solus in his igi
tur Sol &φάτης & xgovoxeg rae, reliqui pla
netæ à ràv xùeaot. Finito hoc decennio alia
ftella alterius decennii dominatum accipiet
& fimiliter partem ex eo fibi retinebit, &
aliis planetis alias diftribuet qui omnes crunt
•%$x&33vrss, ipfe folus «»3gâ88c. Apud
Valcntem exemplum eft genituræ ubi Mars
δ κα%λ* οίκ9δεσπότης habetur, ideft&pítnr &
x*3v
 C L 1 M A c t £ r 1 c 1 s. x8t
x&%vxixês xgovoxe9'rop , cæteri«»%gaa33vTsc.
8, 3 μ%, inquit, xz%a8 dixoòeardtn, &pnc , oi 5
aa33vTsg &r' αυτέ avyxexvi&aaxv oixeiwc
3aX.1pias avaz^g*';3u&or. Totam quinde
cim annoruiii fubftantiam , id eft propriam
periodum, dividit aliis planetis pcr ordinem.
Quindecim igitur annorum,ideftproprie pe
riodi xα3zλικός cft & ©£tns, fivezgovoxeg rag.
Ex ea fibi ὰμεeâô quindecim menfes, Ve
neri mcnfes o&o, Mercurio viginti, Lunæ vi
ginti quinque,Soli decem & novem,& ita re
Iiquisüfque ad confummationem quindecim
annorum. Poft Martem, inquit, Venus acci
piet τ$ς κα%vxixss zgów», in annos oéto quot
funt anni parvæ ejus periodi, quos fimiliter
fibi & cæteris planetis dividet pro numero
menfium quot unufquifque accipit, ideft pro
duodecima parte propriæ periodi. Poft Ve
nerem Mercurius ęyx}Jetu ? } zg3vvc
eritque zgovoxegτωε , & ita in ordine reliqui
prout capere poteritgencfis.Hæc divifio tem
porum & zgovoxegtve/z xz%ολιx* fit are}; ra;
pux e$s vêw38&; ftellarum, ut etiam alibi mo
nuit Valcns, cum alias fieret are}ς δωδεκαε
-tia*,aut $ax&s rnej3« & novem menfes, aut
#333μαδα annorum, aut alias periodos mino
res. Nam & in quartam partem parvæ perio
dicujufq, ftellæ fiebat xzjzxix)zgovoxeg Treja.
Exempli gratia, periodus Saturni triginta eft
annorum, quarta pars annos habet feptem
5 CuIa
282. L ■ r\ n N i s

cum dimidio.SiSaturnus,ait Valens,inventus

fuerit &çãtw; i.e. dominus temporum,xa3oxi
xós ute/% annos feptem Cutnm íÉ o.Sed ex
ea fumma omnesplanetas ? JHiuseaau: vacci
pere oportet. Quomodo ea diftributio fierct
ibi exponit capite gè audiaufâgros* *iu$póv.
De qüajam etiam fupra diétü eft. Ergo &44
vnc is proprie dicitur qui xz%vxixós tempora
dividit,&xz%vxºrés proindezpovoxp&rap lici
tur.Id ctiam confirmatur alio loco cjufdéVa
lentis capite <€&vuawτάχρημῦςικά ubi dicit
Saturnum &Jovem τάς xz%vx/x8szedv&s xx@-
5{v, ideft Chronocratores effe catholicos,five
&φέ1ας,& dominatú temporumhabere. Pau
lo poftaddit, iaw5 τὸ δότερον η τejrov xvxxov
Κρόνs @ Au« δaxeytvuvrwv τὸ ἐr@-, & xôv3)5
xz%oxuxês. Siin (ecundo aut tertio circulo Sa
turnus & Juppiter annifunt domini,nonauté
xz%ολικῶς politi funt,ideft non funt Catholici
Chronocratores, five Aphetae. Cum Juppi
tcr aut alius planeta dominus eft temporüm
xx3oAuxés & &4)£vws, non poteft id habere nifi
in primo circulo,verbigratiain primo decen
niö.Nam infecundum circulum aliaftella do
minabitur xa%vxixós in quo partem accipiet
vel άμaeaau.v cum aliisis planeta qui primi
circuli dominatum generalem acceperat. Sa
turnus igitur qui primi circuli dominus erat
xz%ολικὸς & cæteris tempora dividebat, in fe
cundo & tcrtio & quarto, immo & quinÄ &z
CXVQ
 C 1 1 m A c r E R 1 c 1 s. 283
fexto feptimoque temporis άτμέeaauâv ac
cipietabilis qui dominium circuli tenuerint,
döncc finitis feptem circulis in orbem vices
ejus redierint, & o&avi circuli iterum do
minatum fortitus fucrit. In fingulis igitur cir
culis qui dominatü non habent xa5oauxêy,nec
fubftantiam totam decennii vel altcrius di
vifionis,fed ipfipartes à domino temporis ac
cipiunt, ἐτες κέe/cu in illo circulo dicebantur,
nónzpovoxe9 tepes nec 293 ra. Ita enim alibi
diftinguit & ἐτες xvev&ovr*, & * xa%vxixóv
zgêvov, capite •£ ®&ar* 5 * &£pov. ira, 5,
inquit, &avtvxixei &#39äαι* •%yáôávrss *;
πασαλαμßa/ovrss, *9 3 irss xveX&ovrss i r&v
xx%vxvxöv xp%www. Ideo autem dicuntur
irws xve/%οντες qui in aliquo circulo tempo
ra â dominio tcmporis accipiunt , non ipfi
dividunt,quia exceptoSaturno & Luna,quo
rum alter duos annos accipit cum fex menfi
bus,altera fimiliter duo cum uno menfe, re
liqui non plus anno uno & aliquot menfibus
accipiunt, Juppiter etiam annum unum inte
grum, Venus o&o tantum menfes. K2%ολικ9;
porro etiam zyovoxegwpes vocantur & &%)
qui anni unius dominatum accipiunt, cum
& pertc unius duntaxat anni eft, quæ & &wuav
aiaia, dicuntur &q)ia(; ; & éviavzi&os ;&€6vot.
De histraétat Valens capite <€ &φέσεων ubi
ait , &4%α{ς * êwiawváv Xori rawrwv * &;ipav
;&€nuzh3y, ab omnibusftellis fumptas decer
ncrc,
 284 D e A N N I s
nere, fed efficaciorem judicari illam &4eaiv
quae interdiu quidem,h.e.in diurna genituraâ
Sole fit, no&tu vel in po&turna genitura à Lu
na,deinde * &ri &pooxdrs tertioloco effe.Fir
micus eadem ferme habet,fed annum ab Ho
rofcopovultfemper exordiumfumere,quam
vis addatalios in diurnageniturahocidé à So
le facere, in no&urna â Luna. Ptolemæus in
Carpo, Aphorifimo lxxvii. dicit ab Horofco
pofâciendam effe &4eaiv in his quaead corpus
pertinent,à Sorte Fortunæ in&rixarvis,ä Lu
macum agitur de iis quae communiter ad cor
us & animam fpeétant, à Medio cælo pro a
&ionibus.Addit Arabicæ verfionisau&or cu
jus mihi copiam fecit Clariffimus Vir & Cele
berrimus Jacobus Golius, quod in Latino nó
comparet &• §a>,o CXC, & unicuique ho
rum annus unus. Intelligit êwtawaiaix, effe illas
&q)£adc. Hi funt èvavrtajov %p6voxe&vpes quos
vocat Ptolemæus in Tetrabiblo 1 v. cap. x.
quos licet &rj * xa%vxixóv feparet qui plu
rium annorum dominium accipiunt, funt
tamen xpovoxeg ropes Ia
xz%ολικόν &q)ätw vel
tione eorum qui tempora ab iis in eodem xù
xx« accipiunt,quos & xvxxux8, propterea ap
pellarunt. Ita & éviawizio, z9ovoxegitepes
etiam quadantenus xz%vxwg. funt refpeétu
eorum planetarum quibus ex eo anni fpatio
dies dividunt. Exempli gratia, anni fit Chro
nocratorSol Ex eo fpatio dies fibi fumit quin
qua
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 28;
quaginta tres, Lunæ dat feptuaginta unü, Sa
turno oâoginta quinque,Jovi triginta, Marti
triginta fex, Veneri triginta tres, Mercurio
quinquagintafeptem. Ita totus annus divifus
eft.Sequentem annü accipict Luna,& fimili
ter cæteri poft ipsâ, prout finguli in geniturae,
themate pofiti erunt, dies anni diftribuet. In
hac temporü divifione Sol & Luna quodam
modo fünt xz%ολιxoi xgovoxe9'toges vel αφ#3)
refpeétu eorum quibus tempora dividunt. Et
ipfe Valens ita plane fenfit in tra&atu vê
èvavr$ x pnual gixê, ubi dicit, xx%vAuxös P%
ouÜößri aetíonc ysvéastos 8e¥o* Xori {λίε ζ a*x*w**
§, &goou3rs hsx£3αλew ά άiawr%. Quod
èft intelligendum de &q)&ov &vuaw1&v, ut ipfe
titulus capitis indicat. Et praeterea alio lo
CO fcripfit αες αφάσes * éwuavtóv àSole,Luna

& Horofcopo effe maximæ efficientiae. Aiex

ß&à{v autem éviaw18; idé cft,ut antea docui
mus,quod exordium annorü fumere,& &q)ä-
vls éwiaw1óv mouéì:3tq. Pro eo etiam dicebant
&z£v8s aevuά&; utValens. & évua/18ς ποιό&;
ut Ptolemæus.Jìà 3& &q' ἐνάς αφελx$* êwsawτὸν
πιέ&;. Etiam hôávau êwtawîà» hoc dicebant,
Sorâ ;λία 8133ρωG- &vuawtìs , ideft &4)eais
άνuav1& quæ initium à Sole accipit. Nam&fe
•n¢ profpatio temporis quocunq; ufurpatur,
ut fupra docuimus. Idem Valens eodem ca
pite, planetam qui fuerit dominus anniortus
Caniculæ, x&%wxwgy anni illius ftatuit oixo8a
armitlw
486 D e A N n I s
argtlw dicit quia annus Ægyptiis ab ortu Ca•
niculae incipiebat. Ideo totius primi anni
xgovoxe* loeùxw illa ftella tenebat & quidem
x&3oxux)v,quæ initium anni accipicbat,& do•
mina erat fideris à quo annus exordium fù
meret. Idem alio loέο. xz%oA/xj; ouj 3 irws
xùeaov *, «9« Paxöv xuvwvwwv oi παλaoi &* tiir
vsj/nvia; & %rxalex&3oylo, i,%»$**x/w3
irvc άποιήσταντα, φυσικώττgovâ &vrj Kuv}ς άilo
x£c. Solus igitur erat xz%xurgc anni domi
nus à quo annus incipiebat , caeteri planetae
quibus menfes aut dies dividebantur xvxxix*
*rwv xùe/ou vocabantur. Idem de Domino
ortus Caniculae planeta|, §r9- xa%*AwGs 3
irws 8aar6tn; xe/%a*tu, xvxxu«9i 5 oi * tirwr
xóeaou. Hoc idem & in majoribus * xz%oxi
xäv xgéyav divifionibus obfervabant, utqui
primum initium annorum in temporis domi
mio acceperat diceretur &4itns, & xgovoxeg
-rwe xa%vA/xés, cæteri qui divifiones ejufdem
temporis ab eo accipiebant , xvxxuxoi voca
rentur. Adjicit ibidem in omni genefi&an
tigenefi x23vxºré, effe ? 3 Érss xvòov, xvxAwjw
vero qui Pleniluniorum & Synodorú eft do
minus. KvxAiwg; igitur xgovoxe9'τως idem qui
& μee/x€¢,qui partem accipit fibi traditam ex
aliquo temporisfpatio ab eo qui totius curri
culi dominatum tenet , & qui fibi primam ex
eo partem facit, deinde reliquis dividit. In
omnibus his atque minoribus tempore; V1I1O
 C L 1 M A c r E R I c 1 s. 187
vifionibus, ut in maximisfecerunt. Ut in ea
quam veÅtlw διὰaip£viv vocant quæ fit ex
duodecimis partibus periodorum quas pro
prias habent finguli planete.Solis periodüs eft
decem & novem annorum, duodecima pars
ejus in menfibus totidem. Totmenfium do
minatum ubi acceperit Sol, ipfè fibiexeofu
met numero menfium menfes duos, dies vi
ginti tres, horas viginti duas, minuta quat
tuor. Mercurio tradet menfes duos, dies vi
ginti o&to , horas oéto , & quattuor minu
ta : Lunæ menfes tres, dies o&o,horas quat
tuordecim , & quattuor minuta, & ita cæ
teris in ordine prout latius explicavit eo ca
pite prædi&us auétor. Omnis igitur Ę
ta qui dominium temporis accipit,qualecun
que fit illudtempus, cujus partes cæteris fe
quentibus ut in Themate genituræ conflituti
funt,dividit,is ratione accipientium xz%oxuxêc
eftzpovo*e&rwp, caeteri xvxAu«9i,quia partes in
eo circulo accipiunt. Cum fint autem qui
dam xαθολικ9i zgóvoi quiex plurium annorum
fpatio conftant, ut 8a3exo,etne}ς, δεκαετwe}ς,
& parvæ magnæque planetarum periodi,ho
rum xpovoxegwges abfolute xx9oAi«9i vocati
funt & æq)£3), ad diftin&tionem * éwuavorua'»v
& μlwtajov , qui fingulorum tantum anno
rum fortiti erant dominium aut menfium aut
dierum. Scholiaftes Ptolemaei ad iv. Tetra
bibli notavit tres proprie dici xpovow&wp«,
 288 D e A N N I s
* &φάtlu, * úzavth reg., Rê * àeAoxeg roeg.
Certe omnis &φάτης proprie cft xxSoxu«3;
zgovoxeg r&p five periodi integræ &φεσιν ac
cipit, five annui fpatii , five etiam menftrui,
ut fupra docuimus. Quifquis denique tempo
ra aliis dividit, & quorum ipfe prior partem
fumit, is aiq)&tns χρ}νων dicitur, & xx%ολικὸς
χψovoxeg ra?, & ¢ôgê&c. UInde & •39;-
δοσις fæpe pro αφέσ' fumitur, quia plancta
eiq)£rns in toto & φ σεως fuae fpatio nihil aliud
agit quam ut partes temporum poftipfum fe
quentibus planetis dividat. Totidem igitur
funt a.39.33vls quot &£aa(;. Unde & aliquae
dicuntuf uovoe 3äs •%y%a{; cum unica eft
&q)&gt; & unicus planeta &qȣrnc, nec funt alii ,
qui primo circulo abfoluto aliü aufpicentur,
cum prima nempe &q)ägis in ftellam five par
tem &agáxlw incidit quæ curfum ejus in
terrumpat, & finiat. Quod ad 6e/oxe9tweg
attinet quem inter xαθολικῶς χgovoxe9*p*
auétor ille numerat , fuere au&ores qui inter
x&#ολικα, 24gip$a{s temporum etiam admi
ferint τ»? * àeA»v 2«9^83ix;, ut notavit Va
lens. O'e/& funt fines quos finguli planetae
in fingulis fignis poffident. Nam partes cu
jufque figni quafi fines proprii fingulis ftellis
dividuntur , quamvis ip$um fignum totum
{ub dominio fit alicujus pjanetæ. Sic Arietis
dominus Mars efl. Fines t. men Arietis fin
gulis ftellis dividuntur. Nec fccus eft de tem
porum
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 289
temporum dominio.Nam quamvis uni alicui
planetæ proprie totum cedat, partes tamen
in eo fuas fingulæ à domino accipiunt. Cir
ca hanc deÅov diftributionem Ptolemæus ab
antiquis diffentit. Sedantiquiorem ad exem
plum fumemus opinionem, cum Ptolemæi
mota fit. Ex Dorotheo igitur exemplum fu
memus, & in Ariete folo. Juppiter fex par
tes in eo figno pro finibus fuis obtinet pri
mas, fequcntes totidem Venus, Mercurius
o&o, Mars quinque, Saturnus reliquas quin
que. Quod ille his verfibus clcgantiflimc cx
preffit.
E3 dV 3e/wv άπέχ{μοΓρας φα%%v iw) r$r*
Taά τέχτας , μετάτ{@ dl' ira; A&x*v i xv
9£p{a,
Oxra 5 sia£av rei mywc, ^vp3{, 34 r. tíyn,
Ta? 3'&wox{πομ%ας ίλάχεν Φaivov iaw %p«y.
Si quis Ptolemæi fententiam fcire defiderat
de his finibus planetarum in Arietis Dode
catemorio, hæc eft: Juppiter fex, Venus o&o,
Mercurius feptem, Marsquinque, Saturnus
quattuor. Dorotheum fequutus eft Firmicus
ut ex his ejus vcrbis apparet. A prima ufque
ad fextam partem poffidet Juppiter,à feptima
ufque ad duodecimam Venus, à decima ter
tia ufquc advigefimam Mercurius, à vigefi
maprimaufque ad vigefimam quinitam Mars,
à vigefima fexta ufque ad trigefimam, Satur
nus. Cum itaque hi3e/oxegvp£s fint domini
- - 'T CaIuIm
29o D e A N N r s.
earum partium quas in Ariete poffident,toti
dem annorum 24%αις habent & zpovoxeg v
eâa, quot annos partes fingulæ efficiunt
quas unufquifque obtinet. Si ex antiqua &
rudiore fupputatione , tot annos dabimus
fignis quot habent μοίρως , άφεσις Jovis in
Ariete erit fex annorum , Veneris totidem,
Mercurii o&to, Martis quinque,Saturni quin
que. Neque Sol neque Luna in ullo figno
ieux habent, apud Dorotheum, Ptolemæum
& Firmicum,fed folis quinq; aliis erraticis ea
dividuntur. Nullam igitur habent öeaoxeg
aveXav Sol & Luna. Apud Valentem alia öeiwv
five finium defcriptio eft in qua per omnia
fignatamSoli quam Lunæ fua3exa, attribuun
tur, quæ & colliguntur ratione Domicilio
rum,Exaltationü & Trigonorum,five ut vul
gobarbari vocant, Triplicitatum. Verbigra
tia,Solis domicilium eft Leo,Exaltatio Aries,
Trigonum Sagittarius. Tria funt. Ergo per
fingulafigna, triaSoli dantur âeaz. Lunæ do
mus eft Cancer, Exaltatio Taurus, Trigonum
Virgo& Capricornus. Quattuor funt. Ergo
quattuor áeaa habet Luna in unoquoque fi
gno. Juxta hanc rationem in omnibus fignis
Saturnus poflidet quattuor fines, Juppiter
quinque, Venus quinque, & Mars quinque.
Sic tricenæ fingulorum fignorum partes æ
qualiter finibus feptem Planetarum diftri
bucbuntur. Et per Trigona ita cos d;it;
al\£.
 C t 1 M A c T E R 1 c 1 s. 29r

bant. Primum Trigonum, Aries, Leo &c

Sagittarius. In eo Trigono à Sole dinume
ratio räv äeiav incipit, quia de dieSolis cft
idem Trigonum, hoc modo: Sol in eo Tri
gono tres habet fines,Juppiter quinque, Ve
nus quinque, Luna quattuor , Saturnus quat
tuor, Mars quinque. In totum triginta funt.
No&u alio ordine numerantur. In Trigono
Arietis, Leonis & Sagittarii Juppiter quin
que fines poffidet, Sol tres, Luna quattuor,
Venusquinque, Mercuriusquattuor, Satur
nus quattuor, Mars quinque. De hoc Trigo
no rem ita effè his duobus verfibus oftendit
Dorotheus Sidonius:
Ke/3£, xat{ς τε λάων, τίζοιότι ivtip
H'μα1©- jexlouo, Auάς δὲ τε vvxtjg äxosi.
InfecundoTrigono Tauri,Virginis & Ca
pricorni,de die Venus primas quinque habet
partes pro finibus, Luna noétu quattuor pri
mas, ut idem Dorotheus& Valensfcripfere.
Sed ille fic.
Taúpe, xwp3svix% ts και αὐγοxiga xe9 tisas
H'μα1®- &qgo%ws , vvxtis 33 ri σία ατλύn.
Jam in tertio Trigono,Geminorum,Libræ&c
Aquarii, primasquattuor de die poffidet Sa
turnus, no&u primas quattuor Mercurius.
Quod his verfibus expreffit idem Dorotheus:
E'v δέ vv wwp9svuxj μαίας στ€9αλαμGaw£ x£pov.
E'v δόμοια ζυγά τε κα\ ύδροχόω xpvdevrt
H'μέλ©- φαίνων, &τέp ç* *****;
2. IA
291 ID e A N N 1 s
In quarto Trigono Cancri,Scorpii, & Pifciú
de die Venus primas tenet, de noéte Mars,ut
habet Dorotheus,
K&gxavov αύτι λέχεν καί οxdpTiov h % vt
Άοί&ες
rz3vax, iuxl J xvxfic,7rvg$s 3í t, vvxtis.
Apud Valentem tamen, de die, &fiutg*, pri
masquinque obtinet Mars, & no&u pariter
primüs. Sed erroreftin exemplari. Videndus
Ptolemæus in Tetrabiblo de Chaldæorun &
Ægyptiorum opinione differenti circa 3e/a*
defignationem.Secundum hanc dei»v defcri
ptionem ac diftributionem in omnibus fi
gnis eafdem habent finium partes omnes pla
netæ, & paria ergo αφάσεων curricula. Sol
tres annos , Juppiterquinque , Venus quin
que, Luna quattuor,Saturnus quattuor, Mer
curius quattuor, & Mars quinq;. Præter hanc
:+£ovoxe9tve/aw generalem per ordines fi
*nium in unoquoque figno fieri folitam, aliam
etiam ex quorundum fententia dederunt.Ná
Valens fcribit, quofdam are}ς τε ύφύμαέ
ufosfuiffe 1x1, xz%vA/xajc * hap&ovov &yof&ίς,
quæ plane funt &φάσάς x&%ολικαι & genera
lcs. Sæpius quippe & 24gigsaw ufurpant, id
cft divifionem temporum, pro ipfà &φάσd vel
•%9:33 r.Omnis efiim &q)sáis 2jgiosam, habet
temporum & {3oaw,qualem &q%tnc tem
porü unicuique fequentium dividit & tradit.
Hinc illa loquutio, fi 249ipsais à Dæmonis
Loco
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 293
Loco perveniat ad Sortis Fortunæ locum,
id eft &4)eatus vel £8o«tc. Caput etiam ha
betidem Valens, <£*>ori Jojuo 1ος εἰς ύφω
μα πxe9:33a:as,id eft de Aphefi quæ fit ab Al
titudine in Altitudinem. Hæc;*ovoxe9tveáx
etiam haberi debet pro x23ολιx£,ut & illa quæ
fit per öexoxe%tvp««, *3 tlu)* öeAov &«9λ»9iaw.
Eodem capite meminit & zivegáôávrwv &rj
iJiav oixov eis JJoua, à domiciliis propriis in
Altitudinem,& vice verfà ÄÈÉÊ in do
micilia. Sunt & nweg 33οις à deje&ione in
dejeétionem. Quæ &φάσις vel axe9:8do* ut
maxime generales funt & per plura figna
fiunt , ita plurimas etiam fignorum μοῖga*
tranfeunt. Aliae autem periodiflellarum, five
et4£o*,*% %d\a fiebant, aliæ X% uoipag. Spe
cimen extat apud Scholiaftem veterem Pto
lemaei genituræ quæ Horofcopum habuit,
in decima & nona parte Tauri, & Vencrem
temporum dominám. Dominium illius ibi
extenditur à decima nona parte Tauri uf
que ad vigefimam. 3aa rot&{, inquit, ***â-
vav %vri S 19' μοίρας μάχe/ x'. Deinde Mars
eam excipit, & temporum dominatum ac
cipit à vigefima parte ufquc ad vigefimam
primam, atque ita per ordinem reliquae ftellæ
ficut in ea genitura difpofitæ memorantur
ufque ad trigefimam Tauri μοί&ν. Quot
menfes,dies aut annos fingulis illius figni par
tibus tribuat incertum cft. Nam in Gcneth
T 3 liaca
294. D e A N N 1 s
liaca veterum non folum periodica & αφε
%x& ftellarum tempora, fed etiam fignorum
anaphorica interdum per annos computa
bantur, interdum per menfes, per dies & ho
ras. Inde illud Græcorum de anaphoricis
temporibus,xz%vxix) regula.o'ovv £xz5wv awø
q £p£ttu %&ov eìs avu*n*gwaiv *£ , τὸ κ%243
p.£v£ov ἐφά%{. K9} 3σων δρόν ἐκαςvv eis ovu
x^\yoaiv * 3 jgäv, τὸ {24guev€ov. και άσων
*ίμερῶν άμ(wöv , Roä 3aav ëröv τὸ X324gμετ€o*
ίφ%%{. Quæ nos infra explicabimus. In an
nuis;&£ovoxe9tve/za, five &4%αται, unicuique
figno annus unus dabatur, ut eft apud Ptole
mæum & ejus paraphraften & Scholiaften.
In menftruis temporum dominiis, non tri
ginta dies fingulis fignis dabantur, fed viginti
o&to, *5 ulóæ &x%λοντες , 8xáti A' ju£pa;
όσων και δ uluô ësïv 3αονμ%. £x&5® ζωόγω , &\&
xn'. Cujusrationem & ibi reddit. Falfà eftigi
tur tertia ea interpretatio quam producit ad
locum Ptolemæi Cardanus, quod divifio
per menfes fit in duodecim & totidem figna
& tunc prodeant triginta dies pro menfe. Si
menfis dies haberet tricenos in hac divi
fione menftruarum &4)íogo» five χρονοxe9
ve/äv , menfes omnes duodeni effent , &
in duodecim figna caderent, atque ita con
tingeret primum menfem fecundi anni non
ab anniprincipio fumere exordium, fed inde
ubi prior annus defiiffet.Ponaturannum pri
Innum
 c L r M A c T E R I c 1 s. 295
mum effe Arietis. Ergo & menfis ab Ariete
initium capiet, id eft &peais primi menfis ab
Aricte incipict. Si ergo triceni dies fingulis
fignis deputantur , aumerusin pifcibus defi
net.Itaque fecundianni,qui Tauri effe dcbet,
mcnfis primus non à Tauro initium accipc
ret fed ab Ariete. Quodfi quis inferat men
fcm in 2®£o* menftruanoninde aufpicari dc
bere unde annus aufpicium fumit, illud inde
abfurdum continget, quod fignum unum in
tercedetinter finitum & cœptum annum.
Prior quippe annus defierat in Pifcibus, atfe
cundus incipit in Tauro. Quid fiet Arieti qui
in medio reli&useft? Ita legendum apud il
lum Scholiaftem. Nam vulgo deeft negatio
quae fenfum efficit contrarium, ei 5 $ & ttw
g8 39vv ö éwuawaôc $g$&to , λόγοι λς μ) άφe{λ{•
âgz¢&; * μήva. Quod & interpres male fe
quutus. Ut autem in αφάσ* menftrua menfis
inde incipere debebat unde & annus,ita & in
&4%ov five;&€ovoxe9 loei& diurna dié inde ex
ordiú fumere oportebat, unde& menfisin
cipiebat. Kai τά άμίδας , inquit *%yz^naias
ví; una viu£e/orv. â€χονδ;$ 3, a) 33*v ά δ μ}ν
#g%ατο.Per figna menfium πάραδδα{ς compu
tabant, per partes fignorum eas quæ funt die
rum.UInde legimus apudValentcm quodjam
fupra notavimus.H'Aìg-, inquit, 3 É% %λαν
μερί% μήνας 13',*35 uoi}αν άμάρας 18.Atq;ita de
reliquis,ut deLuna dicit eam μάeÂv K% %hov
T 4 ätw
296 D Ε A N R I s
itn 3' μύx £va, {35 uoigav iu£g* x£'. Idem
alio loco δήμge/ap/èv menfium X% %a%ov fieri
docet hoc modo. Marsin aliqua gcnefi tem
porum eft dominus,oiw93¢¢a3tns*zgávœv.Di
vidit ergo ex propria periodo annos quinde
cim. Ex;illo fpatio quindecim annorum fibi
primum vindicat quindecim menfes, deinde
Veneri tradit oéto menfes, 24g τῶν τεύgov.
Mercurio Agg; τ&ς διδόμες,menfes viginti.Lu
næ 243 * xzgxivov, menfes viginti quinq;,Soli
243 * ^&ov®, menfesxix. Atque ita dé aliis.
Et generalis quidem cft xgovoxegºveáz five
•3;3aais illius ftellæ quæ tempora fuae parvae
periodi cæteris planetis generatim dividit,fed
dum reliquis ftellarü fuam cuique partem tra
dit, cae •%y 33a{; fpeciales funt. Et fic % %-
J\ov quidem iî diftribuunt , ¥ μοῖρω
vero dies. Quod autem hoc locoqucm fupra
attulimus deaoxe9'ττgæ, inter xz%ολικές xgövo
xe9tvg* recenfet mirum eft quod alibi μεea
x$ xgovoxe9tweg- nomine five &q»£τ» μεea
x$ quod idem cft, eum planetam qui* äe,Àov
eft dominus impertit, κα\ κα%ολικὸν μ% ouj*
24%tlw & igìv ò åêùztwlg)- pfovp% , u£e/x£v5?
* beáøv xùeaov. Nifi dicamus alium effe xJeaov
* äeXov, alium } xgovoxe9tvga. Quod nó po
teft. Sed illa Scholia videntür ex diverfis effe
compilata. Et cum Valens tradit ex quorun
dam fententia inter xz%oxuxxâ temporú A!gi
eivfs reponi eam quæ fit % tlw #3e/wv §9
Aw3i*,
 v.

C 1, 1 M A c r e R 1 c 1 s. 297
xg%iav, argui inde poteft alios in diverfâ fuif
fe fententia. K&%oA/xéy autem ille Scholiaftes
&φάτω eum effe dicit cujus eft σέπτxl®-,
ideftcujuseft&q)aais, five d;ju&. Nam s€
zz1©- idem quod 3páu®-. A'φεσις autem cum
ßt proprie initium curfus, unde Grammati
cis%3&λ3is quæ eftinitium curriculi, expo
nitur ἀφεσις δράμ», accipitur etiam pro ápá
pug ipfo five σάττέτ?, ut fupra pofuimus. Ita
igterprctandi veniunt Græci qui fcribunt,
cìv* %w&vnq)äyss 8, ôxav}uvac xxuuaxtipac
9{v£c3tq &ztjg %%«£ ztxtov owxwt*a*wς ἐλίs $
•τλluìns , $ &goowär» areâs tres * xz«gmuöv &x-
~iv&g.Ubi?€ύπτ/lg> eft ipfà &4eaic,cujus cur
fum interrumpit aut perturbat vel incidit
malevolarum ftellarum ozujawlwanc, i.e.occur
fus,& Clima&eresinde facit vel letiferos vel
periculofos. Arabs interpres in Centiloquio
Ptolemæi z€πχloy quc eft&q)saicArabico vo
cabulo expreffit quod cft ,- S. De quo nos
infra. Solum igitur generalem αφ£tlw agno
fcit eo loco Scholiaftes cujus eft άφεq; five
<€tw]G>. Nec mirum, cum juxta veterum
quorundam aftrologorum opiniones , foli
tres &4%tum agnofcerentur legitimi, Sol, Lu
na & Horofcopus. De quo paulo poft. Prae
ter hos igitur `nulli zpovox€gvp££ vel &#3)
catholici illius fententiæ au&oribus, multo
minus tales de/oxe9topec. Ptolemæus tamen
etiam finium dominos inter x23oA/xó, tem
T ; porum
298 D, e A N N 1 s
orum re&ores & arbitros reponit his ver
É ficut apud ejus Paraphraftem leguntur,
TtJ μ% ouj xzS oA/xlu) τῆς ποιότητ©- iàhd
vnê É §. χρόν8 * £xêav, 3 * 24)£a*vs t*r©
anggj{, και ό κύe/9- * xz%ολxöv χρόνων, καῦ
5 x&rízov τ' άe/a. Quibus tamen verbis pa
lam eft diftingui planetam qui finium do
minus eft ab eo qui dominus eft * xz%ολικόν
zgávov , quem vocabant proprie xz%A/«j*
zyovoxegτυρα. Nam etfi finium dominus fi
gnificet χρόνων τω £x@aiv, & τύ xz%ολικlw §
λαίτητ©- ihdrn@, non tamen proprie cen
fendus eft xαθολικός xpovoxegτωp. Reftat ut
explicemus qua ratione motus idem ille
Scholiaftes * úzrawτήτορα inter tres xx9oxu
x&szpovoxp&tvpa, recenfuerit.Sic cnim pofuit;
elsi 5 xαθολικ9i xpovoxeg repes t&άς, δ &4%της,
sę ó úxvawthrop.Rgù deaoxeg rwp. Cur ûwaw
τήτωρ inter generales temporum dominos?
aut quishocnomine proprie vocatur ? A'φά
vn; is dicitur cujus cft &q)eais ; quique domi
natum temporum accipit & cæteris planctis
fuam cuiq; partem diftribuit. Is autem úzvav
•throp vocatur. Eftque ftella quæ occurfu fuo,
*j JxravTyøw vel radiis ,* &q)elixjs tempora
incidit, fiitamalefica fit, & tunc awaupâlixês
&£p dicitur: vel interturbat & interrumpit,
periculifqueafficit,& xxiu.xxrne/«3• 25); tum
dicitur:vel etiam juvat, & felicitatem auget 3
24%ατως. Sunt ergo ûwawτκα{ς malae,funt aliae
bonae.
 C L I M A c r e R 1 c 1 s. 299
bonae.Ut plures funt, fi omnes fint beneficæ
omnia profpera contingunt : fi omnes malae,
omnia infaufta. Si plures xzxgrotoi,Clima&e-
res & Clima&terica inde exiftunt tempora.
Non folum igitur &q)£w's,fed ûzawτκσεις con
fiderandæ funt. Proclus ex Ptolemæo, E'l 3
¥ τόπον ἐνα $ + αυτόν ei zäcvq «αέλὰμέαύεσιν
æ: 243 a ** ; ai ακάτω , κ κάν μ*, & ros èxoaiv
ezi &φάσάς , oi χρόνοι 5 &p£%aiv zwva; rx?
v àvavtra{ς η ταέ αNeῖςας άγαθοποι8ς άχοντες ἀ
xaxemu8;, % 7ra/tw άμέ ποιήσεσιν 60tvzás á
8vgvχάς. Vult ad felicitatem aut infelicitatem
fummam pertinere fiunus locus à pluribus
aut omnibus Aphefibus maleficis aut benefi
cis occupatus fuerit , aut cum differunt fi
eadem tempora plures vel omnes occur
fus complexa fint. In decurfu igitur tempo
rum, quum exordium accipiunt Apheticae
ftellæ in locis Apheticis pofitæ , ftellarum
aliarum occurfus vel radii, prout benevolae
plures aut malevolae fuerint, beatos aut mi
feros efficiunt.Ptolemæus eodem capite fcri
bit occurfàntes ftellas, áû ûwawróra, &si
pax, cum de aliis rebus quæritur quam de fpa
tio vitae, non folos awapa?,x8c effe accipien
dos, fed etiam fimul omnes.Ergo cum quæri
tur de vitae temporibus, foli αὐage" x9 vaeraw
qηττpe; accipiendi funt. Oi 5 are$c ra3 &q)£a{s
arawτάντες, ἀλ' 8x3 μόνον oi &ap*7w$ &arge
£%i *xpäywv $ @27;, &όδ μόνον oi capua hxós *)
.-

*3
3oo D e A N N 1 s
»3 24gμετ€ov , à τετe9'ywvov agnuaì %p%g-,
E\& @ oi K3 te/yovov, è êáyovov. Occurfum
ftellarum proprie de corpore ipfo & præfen
tia earum dici Plinius innuit lib. v i 1. cap.
x l 1 x. his verbis. Negavere illi quemquam XC.
partium exortivam menfùram , quod Anaphoras
φocant, tran/gredi, & bau ipfu incidi occurfù male
ficorum fiderum, aut etiam radiis eorum folis. Hoc
e#3gáuæ, 3 3 ajua. Ipfe £tiam Ptolemæus
&v* grawrövvz, diftinguit &rj * μαρτυρου
-rwhis verbislib. iii. capite de modis Aphe
fis;ai5* gros &rawvwvlav , uxptvpouJvwv 2si
p&v &φap$a udvov h are9a\%ασι ἐτη. Ubi
eixawrówtws funt quæ corpore occurrunt,uap
qvpouüris, quæ confpiciunt. Eodem capite18;
& rawrówτας σωμαìxà; diftinguit Szri*ęnęe
gávrwv aixfivx , quæ radios conjiciunt. Sunt hi
μaptvpouütsc. Valens quoque aliquot locis,
oujawtnoriv & &xlvo3oAiaw quafi'diverfa fepa
ratim nominat, X% owawtnauv 3%xhwoßoXiav.
Alii pro iifdem dixerunt, συμπτxpxaiaw &c
cixiiva. Aliud tamen &xttvo&oxia, aliud uxp
ve», ut infra dicetur. A'vagal, xaì funt il
lae ftellæ & gravtwvpes quæ occurfu fuo vel
radiis incidunt vitae tempora dum ære}ς τx;
&φάσ{ς & rawτάσιν. Quod & Græci Agag
πᾶν dicunt. Valens, rawtov §v τω έφεύxtò
μοΓgaw £p6vra« oxo7ráv δεκαι τὸ κεντελκόν Ἀg
qnu* r$ @3wv{, R9 »c èxeivns * μοῖρας *3q)e-
•rw muä&v iawts; Panôeis awapitns 24g«&fiq.
- In
 C L t M A c T E R 1 c 1 s. 3ot
In fpatio vitae folus ille vêwawtwrwe awaujìì
x3s vcl αύagάτης &£f fpeétandus venit, non
alii occurfàntes , quia una tantum &qacus
in ea locum habet, ut infra dicam, non aliae.
A'φεσις igitur illa currit donec incidatur oc
curfu maleficæ & interemptricis ftellæ, aut
curfum inoffenfum ufque ad finem abfol
vat. Dicuntur & awagátu * *ávay. Ideo
fcripfit Plinius, temporum menfuram ana
phoricam & legitimam vitæ, eorum occurfu
incidi, vel radiis. UInde & traditur ab hujus
artis peritis, fi Dominus vitæ re&te collocatus
fuerit, nullum * zpdvov awagitlw futurum.
Tunc enim planeta qui vitæ dominium acce
perit, integros annos decernet. KaAàc 3 ?
oi«9δεσπότι τετάχότ©- &xíì oi &agάτω τὸν
2{όνων χρήσυντιu. Si male conftitutus fuerit,
aut nullus genefis ac vitæ dominium habue
rit, quam Wezi* ajoi«9δεσπότητον appellant,
tum monent perfpicicndam occurfàntium
&ageräv praefentiam aut teftimonium, h. e.
ut loquutus eft Plinius, occurfum, corporis
nempe, vel radiationem. Necfolum Diame
tram aut Quadratam, fed etiam Trigonam
& Hexagonam,ut ante ex Ptolemæo notavi
mus.ldq; confirmatValens,cujus verba itale
gendafunt,i& 5 7rós awoixgbaazárn r©- &p£9?
* %εσις, αφέστως έanc, morάν τότε δεήσά τzê
avu^wpxaix* awap* räv hêô%ιμaptve/a, &%*-
y&w**, re/y«v8£,ty reg-ywywv, i24euirpws. gt;
3o* D e A n N 1 s
δnuapave;a funt agnuzlauo, vel radiatio
nes , avunxgsaia vero occurfus qui gau*-
λxóς fiunt. Sunt autem &aupelirœ ftellæ,
funt & loca in fignis fingulis, & μοῖga ava
gelizgj. Cum in illis partibus & locis figno
rum awaupglingi; ftellæ maleficæ inveniuntur
per radiorum conje&us &apelx% ipfæ exi
ftunt. Awaup£r«« ftellas numerant, Saturnum,
Martem, Solen, & Lunam δῆ φ&αιν φεpo- .
μ%tw, cum in coitu eft nimirum. Certe inter
quinque Planetas Saturnum & Martem xz
wgzvu$ faciunt. Hi fi in locis awaagelxoi; fi
gnorum inventi fuerint , awaipeaiv faciunt.
Sed vêwawthrwp ille &aupalxjs non potefteffe
xgovoxeg rae xz%ολικός, cum potius tempo
rum fit incifor & finitor , non dominus &
modcrator. Cum ergo dixit úxravtytopæ effè
zgovoxe9tapæ generalem , de aliarum ftella
rum occurfu id intelligendum quam quæ
praefentia fua vel radiis &aìpsorw inducunt.
Videndum igitur quænam illæ flellæ fint quæ
occurfàntes τοῖς ἀφεύrgi; , & ipfae non minus
xpovoxp&r§ai quam 2®£liryj. Certe vix a'iae
pofTunt effe quam quæ tempora accipiunt ab
illis quæ &φεσιν aufpicantur. Παραλσμ€&vov
πς dicuntur. Sed hæ non videntur dici poffe
temporum dominæ xz%ολικά, quiajd nomen
meretur ea fola quæ cæteris tempora tra
dit,non illæ quæ accipiunt E'τὸν κύεμοι hi ap
pellantur tantum,non zpovoxp&τρες κα%ολικgi.
Ho
 C r 1 M A c t E R 1 c 1 s. 3o5
Horum funt •%gA*!{ς non «3y33adc. ünâ
eft generalis ę;3ogis nempe illius ftellæ
quæ tota tempora partitur univerfis, cujus
eft nimirum & άφεσις. Particulares autem
funt @%%%%z{s quibus unicuique fua tempo
radividit. Ita Sol Chronocrator 'catholicus
Lunæ tradit menfes viginti quinque. Hæc una
eft particularis •%%3οαις. Sequitur altera
qua Saturno dat triginta, deinde aliaqua Jup
piter eo tradente accipit duodecim menfès.
Fortaffean igitur per ûwawτηττρας intellexerit
non eas ftellas quæ in circulo decenniiut puta
vel dodecaeteridos, vel alterius periodi parté
annorum vel menfium accipiunt ab ea quæ
magiftra eft totius circuli , Ää quæ alterum
inchoant circulum & deinde alterum, ut il
las quæ fecundo & tertio quartove loco poft
primi decennii dominium &φεσιν accepérint
temporum.Videtur ergo nomine A'φάτ& pro
prie & xz1'i%ozy defignaffe eü planetami qui
primú decennium accipit,ut eft Solin diurna
genitura, Luna in noéturna: Reliquos autem
qui in fecundo aut tertio loco fuerint inven
ti *zwtntipav appellatione donare. In geni
tura cujusfpecimien fupra dedimus, primum
decennium datur Lunæ;quæ & propterea Va
lenti dicitur &q)£rnc * xz%ολικόν λεόνων. Pri
maigitur ex propofito genefis illius annorum
numero, decenniü & novem menfes accipit.
Poft eam Venus in Ariete dccem & novem
m€n
 3o4 D e A n N 1 s
menfès, & deinde cæteri , ficut in Themate
illo fuerant difpofiti. Sola igitur Luna xz1"
άζοχ%v nomen &4%vs* xa%v xaxòv A&dvav me
ruit,quia primum circulum ex omnibus acci
it. Ita alio loco idem Valens, ex tribus ta
fì, circulis decennii & novem menfium
numerum annorum compofuit,triginta duo
rum & menfium trium, quorum generalis
&φ£rn; ille planeta fuit qui primus circulum
inchoavit. Reliqui qui fingulorum tantum
circulorum domini fuere , etiam *ovoxe9;-
πρες appellati x&$oxu«9i, fed non &£ ita x*
äåozy, quamvis & ipfi revera & peaw fui de
cennii habuerint. Ideo & idem Valens in
alia genefi cujus Mars primus 2®árns fuit &
δ xz%λ« oi«93sar3rnc,poft eum Venerem &%*
xz%ολικές λεόνες fufcipere dixit % írn öxlœ,ad
annos o&o. Nam tot annorum fuit ejus pe
riodus. Sic inter figna Aries &φεσιν ἀμων *
αΆανητόν accipere dicitur Anatolio: Genera
lis igitur ille &®%tns periodorum omnium
planetarum, cum tamen & fingula figna fui
temporis & ἀναφοgás domini fint & &φάτæ.
Excepto igitur primo &q)är!, five ;&€ovoxeg
area qui &p£rns xx1' ἐζοχ%v appellatur, reliqui
qui in ordine fequebantur , & dominium
temporum poft primum accipiebant, vocati
funt ύτωτήτωgic. Ideo & ex tribus xz%ολι
** **ovoxegregi duos primos nominavit,
* &?itnr qui xàì'i%ozy fic diccbatur, quia
pri
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 3o5
primus erat αφάτης, & úrævtwveg qui fe
cundus erat vel tertius vel quartus. Hi ta
men ex æquo xa3vx*«9};&£ovoxeg tvgec , quia
paris temporis fpatii omnes dominatum ac
çipiunt.In alia genefiidem Valens Jovem fà
cit 7rgótov xz%oxixbv wgruoxe9*e9, i. e. ££ovo
xegττga, Mercurium fecundum, quem dicit
3i, Sorj 3 A/äs zwgáxx3&v,tertium Martem qui
à Mercurio accipit, quartam Venerem quæ à
Marte. Totidem autem generales fuere ztz
e9:33** quot 2££*{ς , ut jam diximus. Scd
particulares etiam <3g33c{; crant confide
randæ,quia multum intererat,utrum malevo
la ftella tempora divideret malevolae , ut
Saturnus Marti , vel Mars Saturno; an bene
vola benevolae,ut Iuppiter Vencri,Venus Io
vi; an benevola malevolæ & contra. Mirum
eft porro «%yêåawov & <%y^jJsov nullam
in Ptolemæo extare mentionem quæ ubique
occurrunt in libris aliorum rsvs%λιαλόγων, fed
pro •%9:33ayaiv, àvaytwards haberi, quas con
fiderandas etiam effè præcipit,non folas &φά
vds. Hoc idem <£ tweg 33aray praecipiunt
alii veteres Aftrologi Græci, quorühæc funt:
avyxeXv{v ouò ôá ê;av τελa] •%¥}}a {s yévay
^mtu, τότεgov ai* 2%%οπιάν %* xzygaevuόν σNeo
vz£&av. Paria omnino fcripfit vêà êwaw
πατων Ptolemæus fùb fincm lib. 1 v. τίς τε
¢£«3i3a8. Auétor Carpi qui vu'go putatur
Ptolemæus, Aphorifmo L x v 1. ex verfionc
V. Pon
3o6 D e A n N 1 s
Pontani. Aliam verfioné non habeo. Sola, in- '
quit, profeétione ne utare,fed etiam attributionibus
& ademptionibus fiellarum. Pro profe&tione in
Gracco eft , v€¤¤1©- , eftque idem quod
& oeaic. Pro attributionibus Græcus textus ha
bet, 3%αται. Alii vocant, ®%y%*{s, nempe
traditiones. Addit Pontanus , & ademptuo
nibus. Anlcgit in Græco fuo codice , awa
g4ara ? Sic melius reddidiffet , Interemptioni
bus aut peremptionibus. Sed in Græco cft, {9}
x*J«ai. Alii auctorcs vocant ®%αλέφ{ς. Quae
funt fufceptiones tcmporum. Alia ftella tem
pora tradit quæ tcmporum nimirum domina
cffecta fuerit , alia fùfcipit, ut jam ante no
tavimus. Hinc •%g%όσίς & ztxgxx¥!{ς, quas
au&or ifte 33a {ς & Αφ{ς appellavit. Pon
tanus qui hæc non intellexit, A*;! dc Latine
rcddidit ademptiones quia cum aliquid exacer
vo fumitur, inde demitur. Ita enim interpre
tatur quod Latine reddidit, Bonos bonarum ßel
larum afpeétus addere, malarum malas irradiati0
nes auferre, multumque de promiffo tempore rit?
fùbtrahere. Non poteft hic effe fenfus vocis
x\!a; quæ eadem eft cum ttzgzxy\!{. Non li
cet autem jam ignorare quae fint 33a{ς & λ'-
<!{; cx iis quae fupra diximus de ztxpx%a$ &
*t*px^*! & fleilarüm in temporibus traden*
dis invicem & accipiendis. Tres ibi Apho
gifimi continentcr lcguntur qui de tempor!”
bus vitæ tra&tant. Primus cfi l x v. In $.
2C
 C 1. 1 Mt A c r e R 1 c 1 s. 3o7
haec habentur, év τὰ ἐλαχ/sw auv6% i3g po
eάτῆς μέση*,£, £v τῖμάστι* 24*®oe9 tis ueyisns
euw338. UIt vulgo hæc interpretantur, neque
folum neq; cælum tangunt.Nihil enim mifius
agit quam de Saturni & Iovis conjun&ioni
bus, aut de Solis & Lunae. An poffunt often
«dere,quae fit ex his ἐλαχίςημάon&μεγάςm con
jun&tio? At funt Stellarum σ€λοδοι ἐλαχ/sw,
μάcta & με}{ττα, ut jam docuimus. De his hic
auctor intelligit. Aut igitur fcripfit zéìo8©
non ouja8G9-, aut aùzôov in ea ÉÉ
pofuit.Cujus appellationis hgcratio cft.x.uJo
3©- proprie unâ cuntium coctus, & congre
gatio. Capitur & pro co qui viæ comcs eft.
Suidas, auvoJíæ, τά μεττέ πλάν avuz€wrw1&v.
Sane & v£z-w1οι vocantur ftcllarum &p£ar{ς
& z€4o8ou, quæ in Genethliaca funt totidem
aujo8o1, vel zuvodia. Nulla cft cujufquam
ftellæ periodus quin etiam fit cujo3G-, id cft
plurium ftellarum cœtus & agmen, propter
illas quas dixi Txg&6%a{ς & Αφ{s. In Gene
fis excmplo quod fupra attulimus, Mars par
væ fuæ periodi in genitura dominus eft. In ea
dividenda fibi fumit quindecim menfes, dat
Veneri oéto, Mcrcurio viginti, Lunæ viginti
quinque,Soli deccm & novem,atqueiterum
Mercurio viginti, & aliis deinceps donecto
ta periodus Martis completa fit. Hæc perio
dus plane avvo3©- eft. Nec fecus dc aliis
quæcunque in divifione temporum ad fpa
V 2, tia
3o8 D E A N N 1 s
tia vitae colligenda & res alias inveniendas
ufum & locum habuere.In minima autem pe
riodo differentia eft mediae,& in media maxi
mae quia invicem omnes differunt.Nam Solis
parva periodus exempligratia, eft novende
cim annorum , media fexaginta novem &c
fex menfium, maxima centum & viginti. Ex
maximæ & parvæ fimuljunétæ dimidia parte
media periodus componitur. lta de aliis. Hic
igiturAphorifimus pertinetad eam divifionem
temporum quæ maximas medias & parvas
planctarum periodos comple&itur. Ita vi
detur explicanda hoc loco vox oujo3©- aut
refingenda in z€08G>. Quam mutatam ab
illis fuiffe verifimilc eft, quia non legerant in
Aflrologorum veterum fcriptis,iA&y£5*, uí
oræ, & με}{5&; planetarum periodos. Item
άλαχάςες, μάσες & μεγά58ς χρόνων δgsc. Tum
quia in præcedentibus proxime Aphorifmis
τὸν σιωόδων & στωοδόυάντων 25ieav faéta eft
mentio. Ex hoc loco maximas, medias & mi
nimas planetarum conjunétiones commenti
fùnt aut hariolati Arabes quidam recentiores
• Aftrologi, quæ nihil ad genefes neq; ad genc
thliacam pertinent.NamSaturni& Jovis ma
ximam conjunétioncm evenire tradunt qui
dam poft annos ducentos fere & quadragin
ta. Quod autem per has magnas conjunétio
nes de mutationibus mundi generalibus ju
dicium fieri volunt, nemo vetcrum Mathe
Inna
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 3o9
maticorum earum meminit, non ipfe Ptole
maeus.. Alii fcribunt maximam fieri fingulis
nongentis annis , mediam vero ducentis
& quadragenis. Maffahalah, ut dicitur vul
go, sJUi U-&U« qui vixit temporibus Alman
foris & Almamonis Chalifarum, & Judæus
fuit,in arteAftrologiç,quam vocant vulgo Ju
diciariam, Græci Σατντελεσμαλxlw, cclcber
rimus, in Libro de conjunétionibus Planeta
rum, triplicis generis facit has conjunétio
nes, Maximam, mediam & minimam. Maxi
ma illi eft Saturni & Jovis , media Martis
& Saturni, minima Jovis & Martis. Si de
his ow38οις hic Aphorifimus accipi poflèt,
etiam facile effet expedire quod ifi hac fen
tentia obfcurum eft atque involutum. In mi
nima quippe Synodo differentia eft mediae,
quia Martem habet, qui cum Jove differen
tiam mediæ facit conjunétionis. Rurfus ἐν τ?
μάσα 24gq)oe9 eft * p*£%£ns ozw638, quia mc
diaconjun&io habet Saturnum qui cum Jo
ve ÉÉ differentiam maximæ Synodi ab

aliis duabus. Verum ne hic fenfus hic valcat,

vox σύνοδος efficit quæ nunquam Græcis abfo
lute poni folet nifi de coetu,five conjunétione
Solis& Lunae. Nec ille ipfe Carpi auétor in
illis centum Aphorifimis ufpiam aliter hanc
vocem ufurpavit, cum eam fimpliciter & ab
folutè pofuit. Neq; vero alii Græci Aftrologi
quorum fcripta verfàvimus,alia
W 3
fgniiaie;
51o D e A N N 1 s
£l£ cujo8ov accipiunt. Σujo8©- & rawoix*-
»©- paffim de Lüna dicuntur. Unde & ouvo
J}¤gù %a{; vcl owoJ\x2 Themata, quæ circa
conjunétionem Solis & Lunæ Horofcopum
habuerint.Cum dealiorum Planctarum con
junétionibus loquuntur, eas nominibus carü
{tellarum folent exprimere. UIt idem Carpi
auótor, Aphorifmo lxx v. 37* ow286C3 3 ápns
v$ xve* 3 jgoaxdrs. & lxxx. άτε συνοδ&{
24 gobitn τὰ ἀvi. Item lxi 11. i3e άτε οτιvo
3&q 6 xp6v&- {δ δ ζUs. At ovujo8ov abfolu
tè de Lunæ cum Sole conjun&tione. Vt in A
phorifmo qui eum de quo hicagimus, præ
cedit. + digoox£7rov è ow338 vocat. Aphorif
mo , Lviii. ό τέar©- $ aw638. L 11. τὸ λεπὸν
* otw638. xlix. τε κάντ€α * ow33av. Quæ
funt conjunétiones, Solis & Lunæ, Lxxxiv.
δ οίκ9δεσπότης ουνέδs ôixéylp©-.Synoditempore
in cardine conftitutus. Non de alia poteftaccipi
Synodo.At Aphorifimoxix.* at alujn cuvo3&d
τά όί. Cum Iove Luma coit. Nimirum nomen
planetæ exprimit cum alius cft à Sole:K&1' i%o-
x,la- vero ouJo 3©- eft quando cum Sole
conjungitur. An de aliis igitur auv68ous vide
tur exponendus Aphorifmus L. qui fic ha
bet μ*) •%yj;&ugí τας guß' otwáôss. év aa) ttx*
»

9§ xάττχι , χνόσις * yavoμ%wv &v τά κόσμ®

* Xv£a*»« * gì è φ%vgä; ? Certe cum otwoâos
numero plurium dicuntur, de Synodis om
nium Planctarum intclligendæ funt , cum
q UUVg
 C l 1 M A c τ Ε R 1 c t s. 3i r
«rujo 3©- fingulariter dicitur, non alia accipi
dcbet quam Solis & Lunæ. Centum autem
& decem ac novem coetus funt Planetarum
fi quis omnes numcrct omnium planetarum
congreffüs , binorum primo, deinde terno
rum, mox quaternorum, quinorum, fcnorum
& feptenorum, exceptis duobus luminibus.
In his cx 1 x. planetarum congreflibus quæ
maximae Synodi dici queant , quæ mediæ &
quæ minimae, videndum. Scd non dixit Car
i auétor, èv twi; äA«y%xvs ow}}ois, fed êv
t? i^ax*. Item μ%alw & με%slv dixit. Cæ
tus planetarum ra* ow338; appellavit Agellius
1ib. xiv. cap. 1. ex Phavorino, & cum circui
tibus conjunxit, id eft z€• 3321¢.Et quæ tempora
fatis effe vifà fùnt ad percipiendum quid praemon
ftrarent,aut cætus ftellarum,aut circuitus, aut tran
fitus. * &yipov ouvo}οι, η σ&έοδοι , χ άπεμ£&«{;.
Eodem capite,fellarum motus, & vias,& difcur
fus, & cætus intuemtet. tx; c£. 338; cum aw3
3οις junétim pofuit quia oztóo 3o fiunt poft
certas periodos. UIt funt magnæ, mcdiæ &
minimæ periodi, ita ergo & Synodi. Præ
ter eas quas fupra cxpofuimus planctarum
maximos, medios & parvos circuitus, alias
etiam tres converfiones five aëwáôss ponit
Macrobius, maximam,mediam & minimam,
Maximam e[[e annifecumdum Solem, medium men
fís fecumdum Lunam, minimam diei fecundum or
tum & occafum. Dc his tribus convcrfionibus
- ,
ù
V 4 cX
311. D e A N N 1 s
explicandos efîèManiliiverfus,ficut eos fupra
interpretati fumus, plane liquet.
Venit ommis ad aflrum
Hora die bü , memfe dies femel , unus in anno
Memfis.
Ubi media o£o8®- menfis fecundum Lu
nam etiam media owjo8©- dici poteft, qua
tenus fingulis menfibus Lunæ & Solis atujo8os
contingit. Addit & quartan converfionem
Manilius Dodecaeteridis Chaldaicæ,
—— Et exaëtü bisfex jam folibus annus.
Arabsinterpres Carpi Aphorifmo Lv 111. τω
ewo8ov quide Lunæ cum Sole congreffù ibi
omnino intelligi debet, minimâ conjunétio
nem exponit. Græca funt: i% * q*mv $ ouvá
3w êw miig τόπω ἐςί & σpoοκότε ἐχεδvv, a3;8
aύμήωμα τότε ἐςτι έτε κα1zwτήσά ά σέπτατ©
ixâ, Arabica tranflatio quam mihi communi
cavit 6 ztxvv Golius, habet, λ: JVk»)
,&•») ©J,*Ji. Id eft. Vide äd Loiuni con
junäionis minima. Atqui certum eft de conjun
&tionc Solis & Lunc intelligi quam tanti fece
runt veteres omnes Aftrologiin genituris col
ligendisinfpicere,utinSynodicisgenituris ini
tiü & p£a*w; darent planetæ qui à Synodo pri
mus inveniebatur. aut fequëtibus prout cffènt
difpofiti. In iis quae tempore plenilunii con
tigiffent, ό μετά τίω τωσ%Atwov τ€στ©- , t{u}
& paguv fùfciperet. In eo tamen Aphorifmo
quidam de Jovis Saturnique conjun&ione
- - hoc
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 313
hoc tradi fcripfere, ut notat ad eum locum
Pontanus. Quod eft mirandü cum Arabsin
terpres de minima intellexerit. At Jovis &
Saturni conjun&io maxima eft. Maxima ve
ro auétorum inconftantia eft de harum con
jun&ionum, quas in maximas, medias & mi
nimas dividunt, temporibus. Quod magis
mirum eft , in una Saturni & Jovis con
jun&ione quidam has tres differentias fta
tuunt. Mathematicus quem citat Pontanus,
triplicem ponit Saturni & Jovis conjunétio
nem, remotiffimam & maximam quæ fingu
lis nongentis annis contingit, mediam vero
quae poft ducenos & quadragenos annos fit,
minimam quae poft vicenosannos. Non hinc
longe abit eorum fententia qui conjun&io
nem magnam Saturni & Jovis in principio
Arietis fieri volunt habita ratione Trigonörü
quam ajunt patrari in annis feptingentis no
naginta quinque. Cum enim fint Trigona
quattuor in figniferi circulo, igneum, ter
reum, aereum & aqueum, in annis centum
nonaginta novem diétam Saturni & Jovis
conjunétionem tranfire de Trigono in Tri
gonum redeundo ad igneum & Trigonum
primum. Sed hic duæ funt conjunétiones
quasin unam confundunt. Quomodo enim
hæc conftare poffunt ? Magnam Saturni &
Jovis conjun&ionem patrari dicunt in annis
feptingentis nonaginta quinque,habita ratio
V ; n©
 314 D E A N N 1 s
ne Trigonorum.Mox tamen ait eandem con
jun&tionem tranfire de Trigono in Trigo
mum, & redire ad primum five igneü in annis
centenis nonaginta novem. Sed hoc velle vi
dcntur, cum quattuor fint Trigona, de Tri
gono in Trigonum tranfire cam conjunétio
nem annis centum nonaginta novem. UIbi
autem pcr quattuor Trigona tranfierit & ad
primum, id eft igneum tranfierit, eum nu
merum quadruplicari & fieri conjunétionem
maximam in annis feptingentis nonaginta
quinque.Sed ex quadruplicato numero tran
fitionis de Trigono in Trigonum fumma tan
tum colligitur feptingentorum & fex anno
rum, Præterea cum alii maximam & mediam
conjunétionem agnofcant, illam nongento
rum annorum, hanc duccntorum ac quadra
gcnorum , ifti pro duabus unam tantum fà
ciunt, quam videri volunt mediam & fecun
dam ratione primæ & principaliflimæ quæ
eft conjunétio capitis Arietis octavæ fphæræ
cum capite Arietis nonæ & primi mobilis, &
abfolvitur fpatio annorum quatcr millenis &
nongentis, fecundum Ptolemæum ter mil
lenis fexccntis, fecundum Albategnium, ter
& vigefies millenis feptingentis triginta, ex
Tychonis fententia quinquies & vigefies mil
lenis ac ducentis. Hanc maximam effe con
junétionem , primamque Saturni ac Jovis
quale'm fupra cxpofuimus, mediam & fecun
- dam.
 C L 1 AM A c T E R 1 c 1 s. 315,
dam. Tertiam vero eorundem Saturni ac Jo
vis nulla habita ratione Trigonorum , quæ
confummatur annis vicenis.Alii plerique tres
conjun&iones Saturni ac Jovis cffe volunt,
maximam, mediam & minimam. Nafirodi
nus Thufius celeberrimus in Oriente Ma
thematicus commentariis Perficis inCarpum
Ptolemæi, cujuslocum mihi fuppcditavit vir
fummusinlitteris Orientalibus & MathefiJa
cobus Golius ad eum locum Carpi docet pri
mam conjun&tionem Saturni & Jovis cam
effè quæ incidit in Trigonum igneum, mc
diam vero quæ in alio Trigono prima occur
rit, cæteras vocari minimas. A* conjunétio
ne itaque una maxima ad alteram annos in
tercederc circiter mille. Ideft cum Saturnus
Jovi otvo}&$ in igneo Trigono ad quem re
dit Saturni ftella percurfis omnibus Trigo
nis. A conjunétione vero media una ad al
teram ejufdem temporis dari partcm ferme
quartam , nempe ducentos circiter quinqua
genos annos. Pcr totidem igitur annos dc
Trigono in Trigonum tranfit. A minima ve
ro ad minimam viginti plus minus annos da
ri. Videantur & aliæ fummorum Aftrologo
rum diffenfiones de magnis, mcdiis & mini
mis conjunétionibus Saturni cum aliis pla
netis apudPicum Mirandulanum adverfus A
ftrologoslib.v. cap. iv. Hæc enim piget plu
ribus pcrfcqui. Cætcrum quod attinet íí
- IICS
316 D e A N N 1 s
tres differentias conjunétionü Saturni & Jo
vis nullo modo poffunt quadrare cum loco
Ptolemæi Aphorifmo lxv. quo meminit túc
ixzygyns auvá38 , §μάans , &* uεγέγης. Nam
cujo3®- aut generaliter $ig; de omnium
planetarum coetu, & tunc frequentius awo
3οι dicuntur numero multitudinis, aut pro
prie & xατ' ἐozló de Lunæ cum Sole con
junétione hæc vox funitur. Nufquam vero
Ê owjo8or abfolute fumi dc Saturni &
Jovis conjunétione. Non poteft igitur hoc
loco otw338 iA«y*$**, uians & με}{ςns appella
tionibus , trina illa differentia conjüfi&io
num Saturnifntelligi. Ex eo enim fequeretur
otujo8ov Græcis etiamfumi xx*' äåozlw folere
pro Saturni & Jovis conjunétione. Sigene
raliter vero fumatur appellatio guv#3s de pla
netarum conjunétione, abfurdum effet mi
nimam accipi omnium dc eaSaturni ac Jovis
quæ peragitur viginti annorum fpatio cum
aliæ multæ fint quæ minore temporis inter
vallo abfolvantur, ut Saturni & Martis quam
volunt ficri menfibus viginti quinque , Jo
vis & Martis menfibus viginti feptem , Sa
turni & Solis menfe tertio decimo. Luna
vero cum Sole fingulis menfibus conjungi
tur. Cum ozw/23oy vero Græci omnes Aftro
logi proprie appellent & abfolutè hanc Lunae
& Solis conjunétionem, non poteft tamen de
ca accipi Aphorifimus hic. Non cnim tri
- plcx
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 317
plex differentia hujus auv£3& in maximam,
mediam & minimam dari poteft. Belle fen
fus conftaret fi oujo8©- hic cffet periodus
cujufque planctæ, ut ante diximus, cum fin
guli ἐλαχάςlw, μάglw & με%5la habeant,qua
rum maximus ufus fuit apudantiquos Géne
thliacos.Nulla autem harum pcriodorum fuit
quin etiam ozujo8G- effet , fi hoc vocabulum
accipiamus ut etiam Græcis accipitur pro
avuTte/zwvg) , id eft coetu una euntium. Quæ
& auvoJiz dicitur. In genefibus quippe col
ligendis ftellarum z€ίοδοι tam parvæ quam
mediæ quam maximæ totidem tales fuere
cujo8os ob divifionem temporum in una
quaque periodo,cum partes ex cujufque cur
riculo finguli planetæ traderent acciperent
que invicem per 33grºs ac λχφάς mutuas. Ut
cujo3©- utrumque fignificat apud Græcos,ita
ctiam cætus apud Latinos. Nam & pro mul
titudine accipitur fimul ambulantium & pro
congreffii planctarum, ut ex Agcllio fùpra
docuimus. Nam cætus cft coitus,id eft plurium
itus velitio. Vcrbum quoq; cuvo}&{v utrum
que notat, & cum aliis ambularc, & conjungi
eo modo quo planetæ folent cum altera altc
ri ¥ x«9*t*v fubjeéta deprehenditur. Auétor
Carpi multa vocabula ufurpavit præter com
munem auétorum Græcorum, immo & A
ftrologorum ipforum ufum. IIse txttv appel
lat quæ aliis vctuftioribus Aftrologis eft
& φά•
 srs D e A n N i • ,
=*=r=n:is conjunâi …**
vsn-is modo poííünt , Ta?
P<J<-= ARborabolx
****s --- ?s, * wiar,
--> S> ==: §eneraliter
-snstitum cortu, & t
> <s>tur numero
fns $ *** $*** d
n=><s><src vox fi
ìs** *-*-* s$'Jl
JSvsse- cnitens.
iss *** *******
ns-Sas , trina il'
=== Ssru:n:*n:e'] -

-- **. • Grrcis eti. -

pro Sstcrni & Jov -

I-:{*t vcrJ :Jnnat -

ncrarum conjunû ` -- '
nimam accipi omni · ·
quae prragitur vg -

aliae multæ fint qu . . **;

vallo abfolvantur. ..*T_**
volunt ficri mcnf •_ * *
vis & Martis me • .

turni & Solis m - - .

vero cum Sole fi <•;
- -
-
.
-

-s 5.:
--- -
- - -
- *--- U.
-
-
 -

3:8 D E A N N 1 s
30eaic. Vocat άixe9*t*t*e9 abfolute qui
vulgo aliis Aeovoxeg rag. Cum & Ptolemæus
ὸ};«egt, ruv & J¤zegtäv ctiam de Domino
geniturae ufurpct , qui oire8ear3tns dicitur.
Maanu3e avèv nuncupat quod alii u£avve%vr
μα. Alia etiam talia obfervavi quæ ne lon
gior fim omitto. Quibus hoc non proba
bitur, cxplicent mihiillam ἐλαχ}s{w, μ£r(w &
με%5'w οτυο}ov dc planetarum vcra conjun
&ione, & viri funto. At meam interpreta
tioncm non parum confirmat quod proximè
fcquens Aphorifimus lxvi. quem jam expli
cavimus , ad eam diftributionem temporum
pertinet quæ fit per δόσχς & ληφ{s planetarum
in cadem periodo,& quæ præftat ut unaquæ
que a&28&- fit etiam owjo89-, id eft zuvoJîx
fimul aë* t: Truvτων &ς ἐρων. Qui tertio loco
fcquitur nempc Lxv 11. eodem etiam plane
fpectat. Sic enim habct, E'λα ΒouJvu : itn
Ji & %uvxpv/aw τῶν δεχομ%ov &wr*. Id eft, Bre
viantur tempora propter inefficaciam [lellarum quae
ea fufèipiunt. A£%&3tu & έκδάχε3; tempora
dicuntur oi @@gxz33vt**. Cum igitur ftella
imbccillis tcmpora fùfcipit,eorum menfuram
folct abbreviare. UIt crgoalii non folas rz;
234*s five a£wz. *«* fpectandas cffè præci
piunt fed ctiam 33vºs & λχ, φ{ς, ita ptole
maeus loco •%g%3arov & ^*' sav 12; ûzawti
o$s appellat,& eas comparandas effè are}ς 7«?
**$*$; utrü concurrant cü omnibus, aut cum
pluri
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 319
pluribus earum ad felicitatem aut miferiam
fummam genituræ conciliandam , prout ma
levolarum fuerint flellarum aut bcnevola
rum. A'φεσις & ùàv&tnais relativa funt, ut
&φεσις & •%%xx\!a; & •%£%ocic.Nam cujus
eft&t saus, ejufdem eft & ęg;$cric, * úzyaw
-r&v rwv vero planetarum eft %%%xx\!ac, fiqui
dem tempora accipiant quibus dominantur.
Non enim omnis úxwzwt* ro} etiam +eovoxeg
vae, ut de &ag£r, five ayag %x%, fidere dixi
mtis. IIo13.3tu autem ®%oaiv dicitur, ut &
2®*av, qui temporum dominatu accepto +
δβτμερισμὸν cæteris diftribuit.Sic& ttxpxxrJaw
πιά% qui fùfcipit ab alio tempora.Græci: oiov
ia) xpáv©- *; &pns ὸ}} 3 όροσκό7r8 άντες τω ττα
e9{3oauv , «»%%x*^!aw zvuκαωνττυ. UIt autcm
<3;3oris eft * xz%v^uxóv 2*6yov , quæ eft
generalis & proprie & pagus, ita ctiam <§;-
Ἀκτ/ας cft xz%vxixóv *£%v»v aliqua ipfà κα
5oxux),quam qui accipit vävzvtwvog , is ctiam
vocatur *£ ovo«e9 rap xz%r^/«£s. lidem Græci,
με% * &p(ω &4 godítn •%;^''! ettu c£* xx
$vxyx&c agávxc. Si nulla autem fit & pecus aut
•%%3ogis, nulla cft,ç$***!a;,nec ulla etiam
proprie v äv&trat; χgovoxegrtreux)* Nam, ut
dixi,ut «»%%»*«!as ad &* eaiv & zwy&8oav rela
tiva eft, ita úxwz* tncus ad άρεσιν, ut conflat ex
multis Ptolemæi locis,qui etiam verba & φάva
& vxwavr&v ita conjungit, ut & ^igy% &s£e* &
vx avr&v%, ut τὸν ατ&ς ἀ hæc cffe vidcantur.
Eàv
51o D E A N N 1 s
E&v5, inquit, gau&rwv àvrov 2u4orig®v τέr;
&®£vr@-, & & &wawrówr©-. Idem αφιάναι
&$ *£wv, dicit Horofcopum cum &q%tns
eft *;&€6vov,& 2®£ατως dominus.lib. 111. ca
pitc quot fint Aphetæ: $i $ui, πλάτwi, 3
<poowär®- &4inai a?v*;*6v8s. Si hoc mom fit,
ultimo Horofçopu initium temportim accipit.Ita&
capite fequenti a*A%wlw 291âow appellat quæ
temporum curriculum aufpicatur, vixlùnc 5
&φιάanc è 3 3 ;»'« tir®- &agά. Pro quibus
Proclus pofuit in fuaparaphrafi, και η σελ(υw
5 2®elix* &w&£x8ox. Quod omnino â curri
culis αλούμων defumptü eft ut fupra often
dimus. Unde apud Ariftophanem quidam
pofcens fe cum focio in certamen curfus
1m1tt1:

A'Φάς Στό* 3&A£i3wv άμά à t8tvy),

Hunc meque tu mitte ad currendum à limine.
Manilius eadcm mctaphora de fignis no
vum tempus aufpicantibus:
Excipiunt hyemem, mora dantque intemporafi
gnum.
Sic enim legendum. Nam dato figno & re
pagulo remoto in fpatium fe dabant curfores.
Ut curfores &£<%va dicebantur cum curfum
inchoabant, ita & tempora. Unde & αφε37
va * μlöz fupra diétum notavimus de men
fe qui curricülum incipit. Cum eft & pgaus
Porro,cft etiam úxvawtnìc* &igov, & a%y-
^*!** *zgjwwr. Ubi non eft, neiitra eft. Sünt
CIY1111
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 32n
enim & quædam genituræ quæ nec &q)sauw
proprie habent, neque oi«9}eazóìeìaw, ut exhis
Valentis conftat: IIoXA&xus ;§ μηδεμιας δaxeg.-
7*a*a; oixeias &p3%e%anc,u%8ε οὐκ9δε απολικίς σ€9,
4)aiaia;, μ%%' ἐτάg* &yøy%ς ἐνδέαμ%ης ἐνέε
χ{aw.u#32Aæ ætiæ 232%v è&are9a83x1x §%vílo.
In quibus verbis òjnxegtnaiv idem effe innuit
quod &paaiv five *eovoxe9tve/zw, ut infra do
cebimus. In illis auté genituris quæ nec &q%aiv
proprie habent,neque oi«9δεατέleízw,caufç illae
ingentium & præter expe&atum contingen
tium bonorum ex ftellis veniunt fecundum
ventum fuum currentibus, quæ è tzylóca dici
non poffunt, quia ἐπαγίησις non eft. Ncque
•%ganJaszedvov dici poteft, nifi fit &qtsai;&
{3oais & δικeganas. IIás5 &£p,inquiunt;
¥ tùiêîa» qoe9y 3 &v£μs xv&pav©- &rvAssi
*$• 2293 r. $, xaxä yevkastw. omnü autem ftel
la quæ fertur fecundo curfu venti proprii, boni aut
mali efficientiam habet. Quod quid fit paulo
poft explicabimus. Tlw azágy porro ftclla
rum 24 eti3av , & occurréntium corpore ve!
radiationem immittentium, ita etiam firmat
Valens hisverbis : E'8o3a rgτον ά λόγον Φvai
xótegov ύπτύεχον@ πεπ%%a μοιeaxός X% ow
ev twaw , &xlvo3oAiaw, £, &rj xtiylav * &igov
ατές αφέσις ποιόςτα, κά avyxe/v%w tlui áx&$*
24ig©- «rejs ixz*gov &tílexaauzlo%αφίω.
Nempe contendere & conferre fidcris Ürzw
πάψ1@- cffc&um cum &q%rs
- - - - •. X cffici;ntia. Ita
7 alibi
321 D e A N N 1 s
alibi ? a%yáôáv@ cum τὸ •%gλεμ3&voy. ›

comparandum effe ait & videndum, an á zw

e9:388¢ * zwe9xap8&vov@ oixeiws δπρλάτ{,
„Si tradrms accipientem commodo conffeétu afficiat.
Interdum &φεσις nullam ùztxylnaiv habet,cum
nimirumilla caditin vacuum, id eft, in illud
fignum cui nulla ftella præfentiam fuam com
modat. Quod eis xev& άλθόν dicebant. Idque
ita explicant; §æ) &rò asA4vns i &geat; γενομύn
ix%;;eis xe/äv,% eis aev%vov,ixé5μηδεις ἐπá.In
terdum etiam υπάντησις erat fineilla zwe9x%JA
zy£vov &%povoxe9 loei&,cum nimirú Üzavrhvwp
erat &vagelrj;,ideftcum maleficaftella repe
riebatur in Loco vel Zodio &vagamxj. Ptole
maeus quando de vitæ fpatio agitur,folas &va
gía* ait fpeétandas,cü quæritür de aliis rebus,
univerfas J**ytho{;. Idem eodem capite fcri
bitrarum effe & vix contingere ut óccurfus,
à twvt*a*, omnium maleficarum aut benefi
carmm ftellarum are}ς πάσας τάς ἄφεσις aut
plurimas conveniant, quia non fert huma
nae naturæ ratio ut omnibus fupremis ma
his obruatur, aut omnibus bonis fummis eve
hatur , fed variat vices æque in malo ut in
bono, & alternat. Hoc eft quod dixit Ma
nilius his verfibus exlib. 111. qui vulgo corru
ptiffimi funt.
Difficile e$t in idemtempus concurrere cunäa,
Vnius ut fignipariterfi miti, & annus,
4fferiorem is agat menfem : Si menfis imaftrum.
- Left*
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 323
Latius inciderit, fignum fit trifte diei.
si fortuma diem foveat, fit durior hora.
Cui annus mitiseft is plerunque menfem in
anno illo triftem agit. Cui menfis in lætum
aftrum inciderit, dié experitur infauftum.Cui
dies fàuftus, hora diei aliqua illi plerumque
infelix. Ita évaX\&r]{ «re}ς τά αγα9α ά xax&
avuuítéæ; * &9gativn q)vais. Cum igitur al
ternari foleant lu&us & gaudia, felicitates &
infortunia, & plerunque in uno anno, in uno
menfe vel die mixtura fiat bonorum & malo
rum accidentium,non ab una 24%ow debemus
corum quæ cuique eventurafuntpraedi&iones
captare,nec ab uno Chronocratore apotelc£
mata experiri. Nam ex naturæ fuae vi ac pro
prietate unus Chronocrator aut bonos aut
malos effe&us de fedabit in uno anno aut al
tero aut etiam tribus, fed cum intra unius
anni fpatium,ut diximus,immo menfis,immo
diei diverfâ eveniantXatvr,x£auaç,& impro
fperis fimul fucceffibus& profperis tempera
ta, haectam varia uno velut tempore contin
gentia non poffünt ab una &φάσά vel ab uno
Chronocratore confici,fed plures perfpicien
di fùnt. Nam quod felicitatis ab unâbene
volaftella promittitur, aliarum maleficarum
occurfu & radiis refolvitur , & infelicia fimi
liter unius ftellæ prognoftica interventu be
neficarum mitigafituf. Idem Manilius :
Et fubtexta bonu mala fùnt,lacrimaquefequuntur
2. * V9t4,
344 D e A N N 1 s
Vota, nec in cunéti fervatfùrtuna tenorem,
Vfque adeopermixta fluumt.
Idco fcripfit Valens, vxùtz d' £x ojusu 29'
êvêς «9αμοxe9 rop©- ou/lexά&;, &λ& κά &tô *
πλάν. Et rationem addit quam probant res
ipfae. EjeÄrrep* 3, inquit, ά γενάστας καθ'
3v&*6vov δέανάκλMpovouiaw, xa/wyoe«» fi q)v-
32d;aw,* *xw %x%v άion uov, & quæ fequun
tur. Deinde addit, καί τίνας μ% δέ τὸ αάμæ
xz«e8aauo»άντως , <&i 5 * 3iov ëv1vχάvτ&ς.
Non in uno tantum tempore, fedde una ea
demque re diverfoseffeétus & eventus con
tingere docet Ptolemæus, ut cum ex carif
fimæ perfonæ mortc haereditatem cernimus.
Ex uno tunc eventuluétus fimul & lætitia ob
venit. js 3 rxvh;>&Tv3αλόν σejoromvv oixéov x&-
ß* xXngovoμίαν, έ νάτω xz%xxu$â X£ τὸ αὐτὸ
Στύχη τίν®- &%ίας έ σ€9«97;;. Sed hoc ulti
taum ad idem tempus debet referriquo quis
morbo decumbit & dignitatem aliquam vel
proceffumadfequitur. Non poteftigitur unus
idemque &4%της vel Chronócrator five bene
volus fit five malevolus, duorum fimul con
trariorum auétor exiftere. Si benevola quippe
fit ftella, bonum efficiet tantum. Si maligha
malum. UIbi autem fimulaccidit eodem tem
pore vel ex eadem rebonum & malum,addi
verfos &q)ära; caufâ referenda eft. Valens di
xit 8x2®' ἐνδε «9αμοxegτοp@-, qui idem eft ac
££ovoxegitwp,haecpcrfici,&\& vävï r \άν.Pto
- . - - ` lcmaeus
 C L 1 M A c T E. R r c 1 s. 32;
lemæus Szrò avx&v 2q)iagwv lib. 1 v. capite
de Temporum divifione, &r # xveuat;των
&4%ατων πικαίμε3w , zwöv μ%τοι, σάκ Σπῦ
puâ, & arsp δί * * % *dyav. Scholiaftes
ejus Anonymus eum locum interpretans
modo ¥ovoxe%vga, nominat, modo &Qi
•ra*. Eróv, inquit, î tôv xoz%Auxöv χ&όνων
¥¥;&€ovoxegrtipaw , vuù4)nai v€ * μ£e/xóv *
ëv âx&s? %al %•g*y%av. §x. άνα δ λάμάαν{
;&£ovoxe%vea:, &;\2 y.eiovxg. E'ze} $ a$x êw
δάχεττι ως άi wz\άςυν τυ αὐθgσzrivlw φύσιν
zuyÉ ÉX{v τε ἀγα%α και τε xxx2, away{9jov
άςί αne{ες λαέάν αφάτοις. Πολακις ;§ êw τά
«Jt$xyävæ avp.€ajv{av TM {9} xàp8®-. Kg}>ori
«J*3 &4%τε τέ ένανλα λέχν & Àuunoipz£3x,
•'x' ÉÉ άλε ζ, & Ag. Cum dixiffet de gentralibus
temporibus & Chronocratoribus , five temporum do
minis, nunc fcribit de particularibus , qui in uma
quaque gemefi fpeétantur. Nom unum autem, acci
pit Chronocratorem, fed plures. Quoniam enim ut
plurimum non capit natura humama, ut fincera ha
beat mala vel boma, neceffeeft ut plures accipiantur
Apheta. Sapenumero quippe ufu venit ut uno eodem
que tempore dolor & lucrum homini uni contingant.
Nonpoffumus autëex vno Apheta comtrariapradicere,
fedex alio atq; alio.Ex quibus luceliquidius pa
tet &q)ätlw & zgovox€¢we9. eundem effe. Id
que exalio ejufdem Scholiaftae loco manife
ftum eft in hæc verba: § 3 &arse έν τὸ τέ
xpdvov %wjs äv& äv& &φάtlu ixe/wëv, £r« xa\
' X 3 άν
316 D p A N N 1 s
3/ra£%w , wgù fi a*aiæ à $v w\eiova, x«p.Caiv{
zyovoxegwyz, êw τά σ€9%ae/* &p#3M. Atqui
Chronocrator diverfus eft ab eo quem no
minarunt Dominü vitae velgenituræ,& Græ
ci x£e/ov § δωής , xÜeaov * %/âatos & oi«9-
8aar3tlw ® %άσεως & * %%. Male ergo
A'φάtlw Cardanus femper reddit Ptolemaei
Tetrabiblo, vitæ moderanda principcm & vitæ gu
bernatorem. Nec re&ius viri Graece do&iffimi
&φεύx& Loca interpretantur à quibus vitalem
aufpicamur decurfum. Hoc proprie perti
net ad Dominum genituræ quem & Datorem
vita nominabant,tefteFirmico.A'φάτ&ς autem
& &q%o{s,ideft;&€ovoxe%vgæ, & A£ovoxe9 tu
eä¢ ad alia etiam fumi au&or ipfè eft Ptole
maeus, qui lib.iv.cap. ultimo, ex quinque xv
e/a twtws quas vocat &©äaioruw , eam &q)aaiv
quæ ab Horofcopo fumitur, ad ea quae cor
pori accidunt, facere ait. τε σωμαίικά * avu
Ἀau&των appellat. Item adperegrinationes.
Quæ à Fortunæ forte , ad póffefliones, <r€¢
qτέ φ κτήσεως. Quæ à Luna incipit currere,
eam fumi ad animi paffiones, & convi&us.
Quæ à Sole fit, ad dignitates & gloriam per
tinere. Quae â medio cælo deducitur, ad re
liquas vitae tranfigendæ rationes, ut funt a
&tus vitæ omnes, amicitiæ, & liberorum pro
creatio. Hi omnes 2®éra & αφάσις ad vitae
fpatium nihil prorfus faciunt. Eadem ferme
habet au&or Carpi qui non eft Ptolemæus,
Apho
 C L I M A c T E R I c r s. 327
Aphorifimo Lxx v 1 1. his verbis. IIoiwaiv r&v
¢ëúzvtwv 3 &pooufir» 24$ T. gau« x2,*5xA*-
es 5 vxns 249. tr. &}ixtn@. rjs 5 arxwns 2g
tia, vuvz4lw & gua;©- *£j; τύ φvxlw, &
5 μεσημ3e/w$ 249 rag 7re9%{ς. Quattuor no
minat non quinque, & Solem omifit. Arabs
interpres addidit, fed praeter au&oris fenten
tiam & ex Ptolcmaeo üt apparet, *——*99
g»Ua\-J| Q»^ c»¢&J] 835}a*' - Quæ Ptó
lemæi vcrba funt. ττ. J7iix7r@ non funt exter
ma, fed poffefliones quae acquiruntur, acqui
fitiones, tt. xtnlix 2.Legendum autem, si ue
or.u3e/wäypro έ μεσημ3e/wàv. o' μεσημ3e/w}ς
eft meridianus circulus.τὸ μεσημ3e/wëvfubau
ditur xéyt€ov , eftque μετ8e%vwuz. Sic τὸ με
a segyäv dicitur, & τὸ δuîov, & intelligitur
xävvgov. lta ύττίγαιον vel úaíy{ov etiam ap
pellatur, & x£vv€ov dcbet intelligi. Firmicus
in librisfcriptis, Mefuranun, Hypogeon, p44a8e9
vouij, &ari%ov. Græci enim τέμεσημ3e/wây ap
pellant pro meridie, ut τὸ ἐω9;yàv pro mane.
Cum meridies eft , Sol μεσ&egvâ. UInde &
μεσημ3e/33v idem quod μεσ8e9váv, ut fu
pra notavimus. Pollux lib. iv. cap. xx. de
Aftronomicis nominibus, μεσημ£e,&%y, τὸ
ùzrë€ xaq)2A7ς ἐγένοι , τὸ μεσse9väv %$ Aiyv
zîiav. Poteft tamen & ό μεσημ€eavàc dici pro
puga segyhpal , fi fubintelligatur vir®-. At
que ita etiam vocarunt. At Aftrologi quibus
hodic Meridianus dicitur τὸ μεσse9vnua, cui
- X4 oppo
3^8 D e A N N 1 s
opponitur Septentrio pro aûuerge9vMux, tota
veriregione errant. IIee/zw tov autem auétor
Carpi in verbis fupra allatis manifefto appel
lat quae Ptolemæo &φεσις. Valens qui eadem
ferme habet de his Aphefibus, &q)aaiv τὸν
irów appellat cum de Sole loquitur, ἐτοῦ σει
833ns , î are9e3e/z; rgâ Q 2*%ai% Kg\ zwτρὸς
x£ μ{ένων σ€9g&rav κα\ άοχ αοτι η φύσις?
¥Ais eia 9ev Satvrvx&v &r' αυτά τίω άφεσιν τὸν
irów avunaius3*. Ergo z€\zwtwv 7rv€$u &
&q>ecuv ποιέστι, idem eft. Ea voce & alibihoc
codem fenfu utitur auétor Carpi, utAphorif
mo Lxxxvrii. O'τε 38λόμε3w ποιχοτι ά σ€
wwwv & xx*pw * τύχης έν άλα τά άιωτά τις
&va\z%ς, λαμ€&vop % & § %aig ά ατλλwlw
xgà τω ία Σπὸ 3 dipoowdrs. Hoc alii dicunt
&φεσιν τοιδέτυ. Sed & cum dixit Aphorifmo
Lxvi. μ) μόνω τά σ€ωττέτωλ{δ, &¥2 Rgì twi;
δάσεσι και έ λ%\!eai * &gigêv , ibi omnino
•£%zzr©- idem quod &q»eoruc. Scholiaftes
Ptolemæi cum fcribiteum effe xa%oxuxàv αφά
tlw cujus eft z€πτχτ&-, idem dixiffet fifcri
pfiffet, cujus eft άφεσις. IIaeÂnzr©- idem
quod d;3uG-, & &φεσις cum fit initium dp6
P*, pro δράμα ipfo accipitur. Arabes reddi
gerunt};-S. Quinque igitur aut quattuor
illi &φ£ra nihil ad vitae fpatium vel ßiaaiusc
A*£v8c attinent, neque tempora vivendi di
vidunt, fed alius ex his felicitatem aut infeli
cem exitum aétuum portendit, alius modum
aC•
 C 1 1 M A c r E R 1 c 1 s. 329
acquirendarum facultatum dat aut adimit,
aliüs ad dignitates evehit aut iis fpoliat, alius
denique ad affeétiones animivalet, prout be
ne aut male collocati fuerint, & alias ftellas
ovv£gy&ra3 aut Szvorwepy&za« habuerint.
Quoniam autem hæc fine tempore non fiunt,
& diverfis temporibus accidunt,ideo & tem
porum in his divifione opus eft & partitione
inter occurrentes ftellas beneficas aut ma
leficas. Et plurimum refert quid quaequeftel
la fufcipiens tempus ab alia decernat. Om
nia enim, ut ait Firmicus & Græci Aftrologi,
quæ cuiquc provcniunt bona vel mala ifta
temporü ratione colliguntur. Inde ergo &φε
gic &24)&#3c; ftellæ, quæ fictempora quibus
ifta eveniunt inter fe diflribuerefolent. Inde
& Aeovoxegττges qui temporis acceptiâ fe,vel
ab aliis traditi, dominatum accipiunt. Hoc
{enfu 2®£tu, non funt vitæ prorogatores, nec
vitæ gubernatores, fed temporum domini, &
curriculorum fpatii moderátores, dum eain
cipiunt ipfi,&aliis poftfe tradunt decurrenda.
Gencraliter hæc vera cft ac propria vocum
&φάτης & &%αις fignificatio. Quæ & ipfa
locum habetin fpatio viræ decernendo, id eft
temporibus definiendis quæ cuique genefi
decreto ftellarum attributa ffnguntur.TUIbi
cunquc enim initium temporis ponitur, cur
riculum, & finis, ibi etiam & taaiv effe neceffe
cft, & &φάτίw qui initium illius temporis fa
X 5 ciat
 #3o D E A N N 1 s
ciat & curriculü abfolvat. Ideo & Ptolemæus
cum de fpatio vitae traétat,&;&çâvou;, ut vocat,
ßwaiuaις, ἄφάra, etiam ibi nominat, & &<*-
qix&s airs, & &%α{ς. Scd aliter ea res proce
ditin ftatis vitæ temporibus, aliter in aliis re
bus & eventis quæ in tempore aliquo vitae
eveniunt. In temporibus vitæ præftitutis,
una tantum &q%a\ opus cft unoque &*£**,
quiadeunivcrfali curfu vivcndi tü cft quaeftio
quam xz%vAixlw ἐτόν ύττ;;zziv vocant. Ea
ut coeptaeft,ita ad finem debet decurrere,nifi
incidatur occurfu aut radiis malevolarum
ftellarum, UIna ergo ftella eft vel unus &%tnc
qui dominus eft atquc arbiter totius illius
εφάσεως vel vavv%ayo; áváy quae â natali die
curfumincipit, & ad exodium ufque quafi ad
metam dccurrit. Nulla crgo temporum di
vifio aut diftributio inter tradcntes & ac
cipientes ftellas ibi requiritur, quia unus vitae
curfus eft qucm una ftella poteft moderari
&regere ab initio ufque ad finem qualifcun
que ille futurus cft. In aliis quæ vitam inter
curfànt negotiis & accidentibus variis, quia
mixtura corum multiplcx ê bono & malo fi
mul temperata cft, aut modo â bono incipit
& in malum definit & contra, idcirco non
una &Qaavg in his locum habet, ubi tot diffi
miles incidunt eventus cffe&ufque, & faepe
nuncro contrarii. Duobus locis diverfis Pto
lemæus de Aphctis, & Aphefibus, & Aphe
feon
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 33t
feon modis & locis tra&avit, primum libro
tertio ubi a£ χρόνων ζωής titulum tractatio
ni illifecit. Quæ vitae tempora, ut dixi,eo uf
que æquali tenore decurrunt donec quocun
que modo finiantur, ideo & ab uno &qt4ra
diriguntur & unâ habent £4 sauv.Secundo de
Aphetis dixit lib. 1 v.& a£ x£vay 24g påøsos
infcripfit, diferteque ibi fcripfit, non abuna
24£ar ut cum quæritur de vitae (patio, tem
pora illa effe aeftimanda & metienda, fed ab
ómnibus.Rationé fubjungit'quam fupraattu
limus. Quia nempe vitæ curriculilunus tenor
eft, de quo non aliud quæritur quam quan
tus fit futurus, & quando finem habiturus.
Ea gratia ab uno petenda cfi ejus dire&io
& moderatio.In aliis quae vitæ accidunt, cum
una ftella bonum fimul & malum decernere
nequeat, quodfubidem tempus plcrumq; fo
let contingere, plures funt αφάττω vel tem
porum domini conftituendi. Et hæc caufà eft
illius zgóvov 24gugiatæ, quæ non habet lo
cum nec ufum ubi agitur de folo vitae curri
culo & termino. Quis igitur ille unus &%-
vn; qui univerfæ àvàv êwvziavos dominium
& arbitrium accipit? Is eft quem dici diximus
oi«93eardtlw * %%, & oj«9δέardtiw i* %á-
* e*&c. Interdum etiam abfolute oi«9}εστάτlu,
ut ait Firmicus & alii confirmant. Is eft ma
gnus &q)&tns &generaliffimus omnium. Qui
poffint hoc munus tueri, quattuor vult prin
cipa
 3*. D e A N N 1 s
cipales effeidem Ptolemæus, Solem,Lunam,
Horofcopum,& Sortem Fortunæ,eofquequi
proprie domini genituræ dicebantur, id eft
reliquos quinque planetas, fi modo notasha
berent quæ neceffàriæ funt ad dominatum
genituræ accipiendum. Alia praeterea eft ratio
Σφετάν cum tempora dividunt quando quae
ftio eft de generali annorum vitæ ùwv;xa?,
Primum unus tantum dominatum univerfi
vitæ fpatii tenet,& una cft quae ab eo decurrit
&q)eric ufque ad finem. Deinde non alios
tunc agnofcit 29ir« quam qui inlocis &4a
Z«9f; conftituti fuerint.Loca autem 24 stixâ
fola quinque admittit , cum de fpatio vitae
agitur. Nam omninoin locis &q)£7ixoT; inve
niri oportere ftatuit qui dominus § 24£
•*•• effe debet. IIpárov, inquit τότες ἀγκτίον
&q)ikx$s êv οίς άa δέ ά μάλονέ τίύ xveiaw
* &4%ατως λαμ€ν{v. Sola autem loca probat
ad eam &4)εσιν quae vitaeannorum fubftantiam
aufpicatur & decurrit,illa quæ fupra terrâ emi.
nent. Nam τό ύί ylû &araw &3stwr#ov. Om.
mi, locus qui fub terra eft ad hujus &4%v*wc domina
tum rejiciendus eft.Ratio,eftquia omne quod fub
terra eftvitc,& luci parum idoneum.Nec om
nia tamcn loca probat quæ in fuperno funt
hemifphærio. Nam & o&avum improbat. Is
quippelocus mortis eft,& nulla focietate cum
Horofcopo ligatur. Duodecimum etiam lo
eum non recipitinter loca &££tix*, quamvis
fupra
 - C L r M A c T £ R 1 c 1 s. 333
fupraterram fit, & ante Horofcopum quem
præcedit oriatur, quia, inquit, è terra exhala
tiones fùrfum tendentes puritatem ejusinfi
ciant. Quod cft ineptum & infcitum, qua
fi vapores è terra afcendentes eo ufque per
venire poffint. Solaigitur quinque loca &$£%-
x2recipit, in quorum aliquo nifi fit qui Aphe
fis dorminatum accepturus eft,non poteft effe
&q»4tnc, hoc eft vitæ dator & genituræ Domi
nus. Atin Aphetis qui funt Chronocratores,
&Chronocratorias ad aliasres obtinent quam
ad Jw5;zavv + βιωσίμων άτόν, etiam locorum
fubtcrraneerum αφάσις fumebantur , ut §
väzvyeis cum quaeftio erat de fundamentis
ponendis, aut de fundis aut de rebus abfcon
áitis aut mortualibus, ut eft apud Valentem.
Loca hæc fuerunt fupra terram quæ pro αφε
Àxo;; habenda fola cenfet Ptolemæus cum de
vitae fubftantia agitur, five de 20%a{ τύς ύττ
αχοτας ut eam alii vocarunt, Mcdium nempe
coelum, qui decimus eft ab Horofcopo locus,
ipfe Horofcopus qui primus eft 33o-33xalpá
7v, undecimiis qui eft ἐπαναφοe9. Medii caeli
cui&fuccedit,Occafus,quifeptimus eft locus,
& nonus qui præcedit Medium cælum. Non
eft ergo idofieus ad fufcipiendam tlu) &q)aaiv
* βιωσίμων χ&όνων nifi qui horum locorum
quinquc aliquem poffideat.Circa ipfos autem
&φάτεις qui talem &q)aaiv accipiunt, five &q%-
n»; dominatú,quaannorum vitae curriculum
QmnC
334 D E A N N 1 s
omne perficitur , Ptolemæo quattuor funt
praecipui & principales,ut diximus,Sol,Luna,
Horofcopus, Pars Fortunæ, & exaliis quinq;
planetis qui domini fuerint genituræ effc&i.
ita enim accipiendum in Ptolemæi yerbis, X3
-ravrw5 tia» &4%r« •%αλκτίον 3 xvguœ
πί rss tíoyzeg; τότες, άλ/ον Rò a*n*, digooxâ
aov, κλ%gov τυχης, ἀσύτ* οί«9δεστωτήaawrz¢. Quae
verba nos infra plurimus fumus explicatu
ri. In quibus notandum eft Solem & Lunam
& Horofcopum cum Sorte Fortunæ &φάτως
quidem dici & cffe, fed non oixo8ea t;rx«,ideft
genituræ five vitæ dominos, Quod & alio
ioco confirmat Ptolemæus ubi exponit quot
fint &%). Ibi enim fcribit omnium Apheta
rum primumac Ęgy effe Solem in diur
na genitura fi fit in loco Aphetico, deinde
Lunam. Si non fit Luna neque Sol in loco
Aphetico, is accipiendus eft planeta qui plu
res habuerit notas oix23aaav%x*, five genituræ
dominatus, id eft plura fuffragiorum pun&a
per quæ oixo3egavì» alicui ftellæ defertur. Ea
fùffragia,λόγες vocat Ptolemæus, Hephaefiion
etiam J*®ες. Quinque funt , ut idem aitlib.
111. capite. de Horofcopi colligendi modo.
τεύγωνον, οὐκ9*, JJouæ, áe/ov, q)&ai; ; qvagi
μαλαμός. Trigonum, domicilium,altitudo, finií&•
irradiatio five configuratio: Qui ex his quinque
calculos plures tulerit, is oixo3eatitnc ij; yévê
wag conftitucndus cft. Hephæftion , â 5 täc
%yá
 C L i M A c T E R I c I s. 335
3*v%atws oixoòeaaitnc x\elovac Adysc ἐχων *
πάντε, τ&τεςιν οίκε, δυσμ21©-, re/ywv«, deÅαν,
q)&aews are}ς ἐλλιον. Ipfe Ptolemæus, r$ rvsiv
àvav oixo}εα πύxóv τ£6rav πάντε δύτων τέάς έχψ
arejs $yz; 3*\eiov&s* &erg%αν, ei 5 u.,ttx&-
vjov * ógdoxâ rev. Ex quibus liquet neque So
lem neque Lunam dominos genituræ effe
poffe, neque etiam Horofcopum,neque Sor
tem fortunae. Dicit primo in diurna genitu
ra prius Solem effe accipiendum pro άφάτη fi
fit in loco Aphctico: finon fit,Lunam: fi neu
ter fit, aliquem ex planetis quinque quipof
fit effe oixo}εατύτης τίς γενάστως, id eft qui
plures calculos ex quinque fupra di&is tu
lerit. Si non fit planetarum aliquis oixo}εα
πΗτης, tum ultimo Horofcopus erit pro Aphe
ta. In no&urna autem genitura Luna pri
ma eft 24 glis accigienda , aut fi non fit, Sol:
dcinde inquit, ά σκάονας xêy% ίχων τῆς
oixg%*%&;, nempe aliquis planeta qui poffit
effe genituræ Dominus.Si nullus fit,tum Ho
rofcopus , deinde Sorsfortunae. Ideo autem
Sortem Fortunæ in no&urna genitura deligit
non in diurna, quia jgoougr©- eft ατληψιακός,
no&urnus nempe Horofcopus. Addit ibi
dem Ptolomæus; ei 5 u%, tvx&vtjov ovvohxjc
P% 8an« 8 aee9ysysvnu&ns av%o%as, * ógogwjrov
aworawiax% 5* xxîgo» τάς τύχης. e*5u), τέ
A60vjovâ digoa*g*r©- d@ino, άύχεάν?. Si com
junétio luminam pr«ceffèrit, Horofcopum accipie*
171W.
 336 D e A N N 1 s
mus. Si oppofitio, partem Fortuna. Sin minus, ul
timo Horofcopus incipit tempora, &φύσι ά}
;*dv8s, ideft &q)ätns igi* ßaaiuov z33vov. Ex
quibus animadverterelicet, neq; Horofcopü,
neque xAfigo* Fortunae, neque Lunam , neque
Solem, genituræ dominos,five oirg3aazáry, §
yev£osas appellari, fedfolosquinque planetas
qui modo fuffragia catulerint quæ defideran
tur ad dominatum geniturae,ideft oi«98earo
«w, affequendum. Quibus confentit quod
notavit Firmicuslib. iv. cap. x i. Illud autem
fcire debemus quod neque sol, neque Luna in aliqua
genitura domini efficiantur. Totius enim domini
dedignantur parti dominia fortiri.Siccnim illelo
cuslegendus. Quod & repetit fequenti capite
xiri. Scire autem mos oportet,ficut fuperius compre
bemdimus , quia Sol & Luna numquam accipiunt
genituræ Dominatum. Ideo & eodem capitexir.
<quotraétât de domino gemitura, ut habetur ti
tulus in vetufto exemplari, de folis quinque
planetis narrat, qualia eorum futura fint de
creta, fi domini genituræ fuerint inventi aut
effe&i. Quod idem deprehendere eft apud
Ptolemæum lib. ii.cap.v111.ubi memoratge
neralia & particularia, quatenus ad vitam ho
minis pertinent , quinque errantium &rv re
xiguatw cum dominatum genituræ accepe
rint. 6 xg3v& &sig μdv©- vluJ oi«98aaro? avxa
x*iv. Ita de aliis Pro quo dixit Firmicus, satur
nus fidominus geniturâ fuerit effeäus. Nam oi«g-
.***** - - δεαa$-
 C L 1 M A c r £ R 1 c 1 s. 337
33ardtns abfolute Dominus eftgenituræ, ut
eodem capite monuit idem Firmicus, Do
minum gemituræ quem Graeci oixg3aardtnv vocant,
qua ratione colligere debeas, Hephæfiion lib.i. ca
pite ¢€ x«3v xixóv άτακάφεων άΧατήελεμ%ov,
eadem ferme habet quæ Ptolemæus de quin
que Planetaris qui oixg3aarolixw five xveXaw
acceperint, & fimul etiam explicat quænam
oirgbeardla fit intelligenda cum ait , λάμ
ßxv£J5 i v&rwv oix98edroleta δι}ή μ% * zxxva
μ%ov &vos, & adjicit qui ex quinque illis fù
ra memoratis fuffragiia plura habuerit, êxé
v©- λήψε3) μόν@- tlu) oi«9δεατοῖαν. Soligitur
& Luna, item Horofcopus & KAjp©- Fórtu
næ in genituris &φάττω effe poffùnt, non item
oi«93eardtu. Reliquiplanetæ oirgôéaroliawge
nituræ ita acciperepoffunt, fi unum vel plura
vel omnia punóta tulerint exfupra diétis.τ&τε
sw ei £v τι ζέ τλεονα τ&των $ @ zt&vtx 3 3*8-
u®©- ίχ? τόπro;<re}; + μάλοντw oixe8aorae otrowy,
ut fcribit Hephaeftion lib. ii.capite <£ &gog
*9r&ans uoig*. Valens quoque «£ we9 rv&-
aiav τῆς σελήνης,Solem & Lunam & Horofco
pum ingeniturisita generalcm &q)aaiv* úy
gaios, àccipere dicit,univerfae annorum fub
fiantiæ, ut eas diftinguat à dominis geniturae
planetis qui fimiliter eam &%aiy fufcipiunt
cum domini genituræ effeéti fuerint. §2*7rás
:? * & ^taic tís &vgatos vé, i %xov ύτύ σε
ãívnv &p%ίέ σέ ά οίκ93sar6tlv, Ergo oi«9δεα
Y Aitns
338: D e …A N N 1 s
airwc, i.e, genituræ dominus, etiam &4%της eft
cum &φεσιν τάς ύστασεως habet, fed Sol &c.
Luna,& Horofcopus cum talem ipfi &4san»
fufcipiunt non etiam accipiunt* oi*e8soroïa*
πής γενέσεως, nec vocantur oi«9}εστάτω έζω;;,
fedgeneralesfunt &φάtu totius fubftantiæ an
norum vitae. Ut autem quinque Planetæ pro
prie accipiunt oi«9δε απολαν έ γενάσεως & inde
appellantur,non minus & &φετόνgeneralium
five xx%vxixóv appellatione gaudent. Hujuf
modi <3£vu & oi«9δεσπόττυ, five domini to
tius genituræ,feparantur à Chronocratoribus
five temporum dominis, quos minorum gen
tium &£&rz« folco vocare. Hi ad reliqua vitæ
fata fumuntur, aétiones, negotia, accidentia
varia, fortunas & alia ejufmodi, & vocantur
domini earum rerum quarum fignificationes
& eventus profperi aut infelices ab his petun
tur. Nam is unde petitur a&ionum bonus
aut malus exitus, vocatur oiw9δεσπότης έ τ£&-
3εως , quem &t*; 7r£&%εως xve/aw λα3év di
xit Ptolomæus. Is qui honores & dignitates
promittit , oixg3aarritus túc 33%wc. Sic & J*i-
xe91)vog ßaai^eix; vocatur au&tori Carpi,qui
regni temporis quo quis regnat dominatü ac
cipit, qui poteft etiam dici, oi*e8ea Titnc * 32
giAeia;. Anonymus Scholiaftes apud Ptole
mæum lib. 1 y. ad hæc verba &x tjs * ojra 8eo
arlna* rov, oi«9δεσπότχς , inquit, λάγε ά xv
€8s t£&%*wy,oi'rtyás áw τά μεσ$egy%μαῦ ἐσ€9*-
- p.

χεμε
 -

C L I M A c r e R 1 c 1 s. 339
y«y%vo μάρς ? κλ'& &ejano*). Sic apud eundé
Ptolemæum alius oixo}earo?iav i§ Jvχῆς λα3o)v
dicitur, qui rerum ad animam pertinentium
moderamen gerit.Eft ctiam qui dicitur3xv&r«
xve/G>,qui mortis dominatum,τίω xve«w,ac
cepit,per quem nimirum quacunque via mors
venit,prout eft planete natura qui%v&r« mor.
tis dominus fit.In genere omnes adiftum mo
dum minores 2® 33), vocafitur etiam oixo8aa
nita, τχς, &f gatws , fed hæc à teat, non cft to
tius genituræ five fubftantiæ vitæ annorum,
fed alicujus negotii, cafus, temporis nempe
fubfeciviin quo aliqua accidentia contingunt.
Sic fæpe oixo}εστίτης τχς &ς ἐσεως,& oixo3erri
vns tjs yeviarwc diftinéti apud au&ores ge
nethliacos reperiuntur. Cæterum illa & píais
non eft &pecus rïs ëwzzaros, fed fpeétat ali
quas* tfayμάτων ἐφοεμαζ & <£ ; 3iov yevo
ύας ajg£a{ς.Sic oiz}εστὸ ἐτάν&zgóvov ubiq;
appellantur ipfi Chronocratores, qui tamen
funt diverfi ab illis &q)&truc quos oixo}εστίτ&ς
τχς ζωής vel%y£aros vocatos docuimus. Hæc
oixo8aaavvóv varietas magnam peperit con
fufionem in fcriptis Arabum & reccntiorum
Aftrologorum qui malas corum verfioncsfe
quuti funt.Ne Grccorum quidem nonnullifa
tis diflimxte hæc explicare potuerunt,cum faffi
cfTentperturbate de horum nominum permu
tatione multa offendiinveterum fcriptis.Por
phyrius Ifagoge fua ubi tra&at dc differentia
- Y z. ojxo
 -
-
-
-_-
- - - -
-
-
-

---
-
-
-
-
--- -
-

-
- !
- - - -
- -
- - - -
-_ - -

-
- - - - - - - -
-

-_ - -
—- - _ — . :-- --;^ -

-- - - - -- - - *-- -- --_---_
-
-
-- - - - -
--- -- -- - _ …--_ = _ -_*

-- - - -
-

- - - - __ -
---…

- - - -
-
_ _ - - - -
-
- --- _ -
s-
-
-
----
-

-
-
- - - - - - - - -

--- -- - - - … - _*_ _--

- - - - - - - - -
*_ _ © - - - - -

_ _ _ _— — ~ — ~—* -- -------- -
- -
- -- - - - - - - - - - -
- -_ __ --_* - - -
--- - -----
-

-_. - - -- -
-- - - I- - -_- -
-

- - -

- - - - --
-

- - •
… - - - -- - - -_- _ ---
- --- - -
-

- _ -_ - - --- -- -r i-*
- - - -
.
- - - - -
-
- c — cr.— -- -…- ~c: *

- - - - - -
-—--- --— -- - - --------… _-
- - -

- - - -
-
_- -•- - - --

- -

._... — -*~ =* - * -i- s = - - *, -

- -

__. -- --------------*-is - I— *-*

- - - - -_ - *-*-*-*-*- ---=-. Ii*
_ _ _ -*-*— ---*•=== -.***
--_------ --—--—*--*--*==-:-:- -

-**- _------;======= === Sueir

- _ -- --— - -**=s *--- -I -im ruin - -
- -
--* -- --_- -* ……> ---- In ae*I*cr…
-
-
--- ------ -

---- --- i-'- - ----- '-*_-- - -

C- — Q -cx
-= _.-__= -- ---=====cne- Ce sc.
--- _ - _ _…-…- --- --t-r …mis
-
III
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. 24r
runt genituræ dominum. Ex pluribus fenten
- tiis eamveriffimam effe affirmat & ab omni
bus comprobatam, ut fit genituræ dominus
_ cujufcunque fignum poft natum hominem Luna re
liäo eofigno in quo eft , fecundo loco fuiffet ingreffa.
L. Ita enim ex veteribus libris fcribendum. Scd
hæc non agimus hoc loco. Quod ad nomen
ὸ}ixp&τητέρος attinet, is eft omnino qui alio
nomine xpovoxegτωρ appellatur, qui & xp&-
τάν* χρόνων & Jinxg&τόν apud auëtores di
citur. Unde & à%ixpar* rwp abfolute voca
tur. Et δβτxegi vxoris pro zpovoxp&tre,z. UIn
de & fæpe jungitur citm oixo8aamvî&, ut άτ
xpatwvw, cum oi«9}εατάτη. Et tunc intelligi
tur per oir9$egritlw Dominus genituræ, per
- άπικρατήτωga Chronocrator vel αφάrns. Va
-~ lens lib. 111.cap.1.3%v άπου ωτω δaxe%τησιν
; τύ οίκοδεσποτ€ίαν όρωμ%v oixeiwc, are}ς τὸ μά
-^ _ e/cw xywatiu*3w τâ are9x{μ%q &ywy?. Paulo
^ poft oiw9}eorròlìaw $ &;; & &qacuv ita di
ftinxit, ut hoc loco %ixeg rwaiv & oi«gôtato
πία , Eodem capite σ}ixp&r)ve% appcllat
- abfolute Chronocratorem vel &q%tlw. o'%v
- - oxorj ***** x'ero, & $e;s rês arés : Jii
- I *£«*$*e* agnuati3tw. Is eft Chronocrator
. - * five dominátor temporum. Idem in tra&a-
-

—– tu <£ auvod\x%ς και ταναελωιακῆς &yoy*,

- *)anifefio quam άixeg rnov prius, dixerat,
— * é?**** paulo poft vocavit, & utramque Szö
-* * ai*m %α;'feparavit, id cftâ domibio ge
_ - - Y 3 nitu
34o D * A n x 1 s .
ziz:34a#r» $, xve;88, 87rixe91Kgogos, perperam
difcernit+ xîe/ov <5[yevéasos ab eo qui dicitur
eixo8aa* tns *yev£w*wc. Sic enim habet, tivè;$
&αλός * jgoaxo7r§vTx 3e%»v xùe/ov oixo8eoraeitlw
<n%zam $y€v£a*ας έ ouvoixo}εστίτlw* 3<»Jis,
xve/ov5^5yeviatos,oi μ%*3 uersegyhualos be
ernitiuâ ej3y3). Non unaquidem fuit veterum
opinio deratione inveniendi domini genitu
rè,fedcertum eft x'e/ov *yew£w*ws & oixo&evai
aluorís yevéaros eundem effe;Nam & oixo8sarno
•ii« & «ve;&idem eft Ptolemæo,Hephaeftioni,
Valenti & aliis. Et oixoôgaraeotiaw & xveXav xa
ßäv, dominium accipere. Sic x£e/©- § 24)í-
aywc & oixo8aara* rns 5 &%ayws idem,ut oixobe
errìtns ἐτ»ς & xÜe,G)- §rgc. Præter oixo8aoraeitwv
*yevéa*ας,qui& aliquando abfolute xxr' i%o-
χω οικοδεστίτης appellatur,hocnoméproprie
datum eft,ab aftrologis antiquisGraecisjeipla
netae qui domicilii erat dominus.Ita enim He
phaeftion, oixo3eati rns A&y€3) 3 3 ofks xùea@-,
auvoixo8agri rns 53 avuus fíxav oixs, δτεν&μ%
ojxos i,35 ÜJauæ, áé re/yavov,33,3e/oy. Oeco
deffotes dicitur domicilii dominus,synoecodeffotes ve
ro qui con/ors eft domicilii, ut cum alterius eft domus,
alterius altitudo,alteriustrigonum velfinü.Subjun
git oixo}εστίτίω τύς γενάσεως vocaricum plane
tam qui plures ex quinquc fupra memoratis
calculoshabuerit, nempe domicilio, trigono,
fine, altitudine, & configuratione. De quo
nos jam in fuperioribus, Alii aliter dcfinie
runt `
 C 1. 1 M A c r e R 1 c 1 s. 24r
runt genituræ dominum. Ex pluribus fènten
tiis eam veriffimam effe affirmat & ab omni
bus comprobatam, ut fit genituræ dominus
cujufcunque fignum poft natum hominem Luma re
liäo eo figno im quo eft, fecundo loco fuiffet ingreffa.
Ita enim ex veteribus libris fcribendum. Scd
hæc non agimus hoc loco. Quod ad nomen
ὸ}τxpzthwpo; attinet, is eft omnino qui alio
nomine xpoyoxe9{τωρ appellatur, qui & xpz
τάν* χρόνων & σ}axg&τὸν apud auétores di
citur. UInde & δPaxpaxrjrwp abfolute voca
tur. Et ôixeg varis pro zpovoxpxTreÅx. Un
de & fæpe jungitur citm oixo3eam, &, ut ά}n-
xp&τήτω, cum oi«9}εοτάτη. Et tunc intelligi
tur per oire8sa mitlw Dominus geniturae, per
δικpazrjtogæ Chronocrator vel αφ£rnc. Va
lens lib. 111.cap.i.3%v ê7ræ, &Jalw) άτxe%vwo-iv
: t{u} oixo3garaevteiaw &pwp%v oixeios, are); τὸ μά
e/ov, xpna$us3* rá are9x{μ%q &ywy?. Paulo
poft oi«98εαπλαν έ άα7ς & &φεσιν ita di
ftinxit, ut hoc loco άλτxegτησιν & oiwg}εαπο
τάaw. Eodem capite &axp&τάττεα appellat
abfolute Chronocratorem vcl 2®£tlw. O'%sv
oxo7rêv %%«!* x£ewov 33eÅs rós are}ς ά σ}n-
*******e9 agnuzi%vw. Is eft Chronocrator
five dominátor temporum. Idem in tra&a-
tu v£ awoà\x%ς καὐ πανσελωιακλς αγωγάς,
manifefto quam άixeg rwaiv prius, dixerat,
&φεσιν paulo poft vocavit, & utramque &rj
<§ αὐκ98¢¢anâ &;'feparavit, id eft á don;inio ge
- Y ; n1iUA
34* ' D E A N N 1 s
nituræ.E'&' έτε ά άτxgav%a*ας ἐ, oizo $ecro? ac
&ans, à aùvn * aipeauc owtçéX% t? 2®äαι η τ? oi
xo%εττττά*. Dicit, exiftenteêixp&τηατ' ἐ, oixo
8εαπτéx, quia,ut fupra diximus,quædam funt
genefes quæ neq; &ς εσιν habent five xpovoxpx
qce iaw,neque oixo8 eaae vixw,quæ & &οικοδεστά
τητοι indc vocantur.Ité capite véz%vav 244
páaros Szú xx* ps qvzns ê ôåuov©-,&ixgztka*
& oix23 saxo veìa, conjunxit eodem fenfu,ut ni
mirum Ünx;&τησις eædem fint cum zpovoxgx
veÂαις. ln Carpo qui Ptolemæo tribuitur,ôn
xpzrjvop multislocis nominatur, ut Aphorif
moxxv.*** * vé¤wtov & άixpzthtopos 3t* ásiv
èvμεσspzvKuzl. 243 * &£opóv è σφaìpxs, άτι
δόςίν ἐν τά όροσκόπω 24$ * &x£opóv & xAju*-
Vivc.Vbi σ€ωτατον & ὸ}nxpx τάττgos appellat, tluj
&q)aaiv %zpovoxe%vpos que cum fit âMedii ccli
parte, per fphæræ reétæ afcenfiones facienda
eft,cüm ab Horofcopo,per Climatis.Hoc alii
vocant &q)eaiv avvä3iù xii & igoowózs &xori ?
P.£zspzváuæτ©-. Item, Aphorifmo xxxi.άτ
xyzthtapæ 32a Aéìa;appellat quem alii oixo8aa
zitlw È 3za Aeta;appellant,Chronocratorem
nimirum vel 24)£tlu, qui in illuftribus ac re
galibus genituris tempora regnandi dividit, .
ut oixo}εστάτης genituræ vivenditempora di
ftribuit, O'τε, inquit, ό άaxpæthræp $ ßøαι
Aetas eis wagzxtreA«3v τίτων άρπάση , ττλ&ωτής'
twvwxzótx ö 3zan^60ς ή άρχων τις'μάγας ἐν aJ7?.
Item alio Aphorifimo, &hnp&rjwp©- &oixs
à àvai
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 343
8εσπτε jun£tim meminit, ut & Valens plu
tibus locis fùpra citatis, & per δικpwrúrpa.
Chronocratorem vel Apheten , per oixo
8eam;tlw Dominum geniturae dcfignavit. o'
άτxpatwvwg *, oiwgâ eara; rn; δή τὸ σιω33g JH
x£vt£©- άτυχων δηλοῖ ταύτω τι γινόμ%va &v
&x€vg T£ μloJi. Quæ verba ftareddenda fue
re. Si Dominus temporum, aut Dominus geniturae,
cum Luma im comjumétione eff, in aliquo Cardinum
inventus fuerit ; fignificat in illo menfe erentura
quæ prædiätafunt. Vulgo rcddunt, Si domina
tor , aut hoffitator interlunii ; quafi domi
nus figni in quo Luna cum Sole coit, duabus
illis vocibus intelligatur. Quod ineptum eft.
Nec moris eft au&oribus, illis duobus voca
bulis idem fignificantibus rem aliquam expo
nere. Male etiam ad aeris ftatum ex Lunæ &
Solis conjun&ione cognofccndum illius A
phorifmi fententiam referunt, cum de genefi
fit intelligenda. Aphorifmo xLv. äynzgzt*-
argæ, & %e%λία appellat . Chromocratores vel
4phetas natalis diei, II3s &eorg: μὴ ἐχων.
c&v äztixegτῆττga; %%%^Js aùrè à * ópoox6
πν, ἐν αὐρωπο{δάατ έωόοις ἐςτα &v%ενωμ%©-
«J*3. Ubi perperam άκρzτήττεας accipiunt
de Dominis genituræ quos oixo8azaira, §
χψέσεως appellant ; & ipfe etiam Carpi au
ctor Aphorifmo l 1 1. oi μαxgöv αύλων oixo
δεσπότι έ χάσεως. Vocat plurium nume
ro, quia depluribusctiam viris fcrmo cft.At
i Y 4 qui
344 D e A w n 1 s -

qui unicus eft fingulis genituris dominus ge

nefeos,utunicusHorofcopus,multi autem&ri
xe9th tvges five;&£ovoxegτωges ob cas quasfupra
attulimus rationes. Et ipfeetiam Ptolemæus
Szrò uuás 2®áaros fpatium vitae, quam vocat
ßιωαίμων λεόνων ύττέτασιν, deducendum effe
diferte fcribit lib. iv. in aliis tribui Svrj xw
aëw. Cum plures autem quafi difputabant
lanetæ ingenitura de dominio vitæ,præfere
É cæteris, & folus ad oi«98εστοῖαν deli
gebatur qui pluribus fuffragiis & prærogati
vis ad hoc niteretur. Hic ergo άκρωτήτεges
non poffùnt effè genituræ domini five oi«9-
δεσπίττι έ γάστως , cum uni genefi plures
affignct, & unum Horofcopum. πάς &#3pa
*G: ui £zwv á ὸ}τxpzr\vg* * * ópooni
zrov & %/£Sxis 'aJrg èv av9pov£%αι ζωσίοις.
Quod & alio Aphorifimo idem etiam aperte
oftendit ubi explicat quot modis tempo
rum ratio percipiatur in genefibus. Primum
memorat qui percipitur Szrô tês 2493*a*ws
3υο ό}nxg&τητάζων. Quod manifeftò intelli
gendum de diftantia quae intercedit inter
duos Chronocratores. Nam de duobus do
minis genituræ ratio quam fupra expofùimus
refutat. Nufqham enim mentio extat duo
rum in una genitura dominorum genituræ.
Perperam vero enarrator illius Aphorifmi
duos illos &ixgxvjTpx; interpretatur de am
bobus dominatoribus Afcehdenfis & Loci
- 1um
- C L 1 M A c τ Ε R 1 c i s. 345
in quo collocata eft fignificatio rei inceptae
vel confultae. Intelligit quippe au&or de duo
bus Chronocratoribus quorum unus primi
circuli &taaiv fufcepit , alter fecundi. Ut
in deccnnio primo cujus dominatum Sol fu
fcepit, & fecundo Luna , tertio Saturnus,
quärto Juppiter. Quae eft 2!&gxais inter
duos;*€oyoxegτρας , inter Solem & Lunam,
hanc & Saturnum , inter iftum vero & Jo
vem, ea eft temporum intercapedo, de qua
loqui hic voluit auétor. Idem de aliis pe
riodis temporum quantæcunque fint , quae
cum fuos Chronocratores, five 24 £ta; fin
gulæ habeant, quantum eft intervalluminter
duos Chronocratores,idefficit curriculum il
lius periodi cujus &peaiv füfceperant finguli
lanetæ. At oixoôeorrìtns* %aras univerfam
fine æmulo & fociotiw &szzivvitgperagen
dam accipit, eamque ufque ad finem decre
tum fato perfert, nifi ftellæ Anæreticae occur
fu vel radiis tela vitæ incidatur, ut fupra dixi
mus. Haec &4) gaus dominorum genituræ tot
annosabfolvit quot finguli planetæ decernüt,
Iout £; vel peffime aut mediocriter col
Ê uerint. Ideo tres unicuique perio
di adfcribuntur, maxima, media & minima.
μεγίαν, μάar & άλαχάςm.De quibus jam di&um
eft. Cum maximam decernunt, £a{α,ίτη με
eÅv dicuntur, id eft, ut reddidit Firmicus,
integrum annorum mumerum. Qum mediam
Y 5 a.
346 D E A N N 1 s
•r* p.£ox έτη , cum minimam τω ίδα ἐrw & tz.
άλάχα. In primis igitur diligenter infpicien
dum de Datore vitae, id eft Domino genitu
ræ, & videndum quo in loco pofitus, & in
quali figno , & in quibus partibus. Sed &
dominus figni ipfius in quio ille erit confti
tutus , quo fit in loco, & in quo figno, &
in quibus partibus pofitus. Item quatenus
Luna& benevolae ftcllæ cum refpiciant. Ex
his definiebant totius vita fùbfiantiam. Sic vo
cat Firmicus quæ Græcis xz%vxix) ύτάςασις,
dicitur, & ύττίασις άτόν , item ûziszaws *&v
ßuœaipov χρόνων.ItaSaturnus,fi dator vitg fue
rit, hoc eft dominus genituræ, integrum dc
cernit annorum numerum hoc eft ττά τίλ{α
άτη , periodi fuac maximæ annos lv 11. Si me
die, xlii. &;menfes fex. Si male, annos xxx.
aut menfes triginta aut dies triginta. Ita de
aliis quae jam fupra explicata funt. Sed de
Saturni ftella & de reliquis planetis liceat
dixiffe , Si dominus gemitura fuerit. Nam il
li foli oixg %a7r6 ra * %υάσεως dicuntur &
funt. De Sole autem & Luna qui oixoà eoraeo
7iaw τάς χωάσεως non accipiunt , fed αφ£ra
duntaxat vocantur, fimpliciter poffis dicere,
ut& dixit Firmicus, Sol fibene decreverit, Luna
fi bene decreverit. Poft ea omnia fubjungit idem
Firmicus : Si itaque dominus vitae vel dator vitae,
id eft domwimus gemitura, in domo fua, vel in altitu
ganis;
dine fù4, vel infinibus fùis fuerit, fúe,
ρη{f}}
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. . 347
bonum ei teftimonium perhibeamt, id eft boma illum
radiatione refficiant, & ipfè ftellæ quæ teftimonium
perhibent bene fint pofit4 , major annorum decer
mitur mumerus . Per majorem mumerum intelli
git tlw με%5la- vé%o8ov, vel ττά τάλ{α ἐτn fin
gulorum planctarum quæ dominium gcnitu
ræ acceperint. Quattuor autem ibi memo
rata3y8; ex quinque, quorum calculo vel fuf
fragio planeta aliquis tlw oixo3 eaav iaw acci
pit, * οίκον, τὸ ὐφωμα, τχ όe/& , &* %nuz
παμάν. Quintum omifit τὸ τeÅyovov. Mediam
νero , inquit, atatem tunc præcipuè decernunt, fi
dator vitæ quidem fit in finibus fùis , vel in fuü
domiciliis, awt in ortu fùo , & dignitate fùa, ma
levolis tamen fit radiationibus impeditus, vel in de
juméto loco pofitus, aut nullius ftellæ teftimonio mu
mitus. Pcr mediam ætatem intelligit τά.μάox
άτη five μάalw σόλοδον cujufque planetæ. uà
gss z%v«s etiam vocat Valens. ute** §,
inquit , oi &$£p££ R9 c$v* μάαες χρνες ἄν
3¢¢ri3 ruv gröv. De maximis periodis idem
ait, μεe£sai 5 και τά τελeìz3 v&,368c *, «**-
4o?z%, %twv xaxóς τύχωσιν. Cætcrum in illa
generali omnium annorum vitæ &wv%ov ,
quam domini genituræ gubernant , cum una
fit &?saris hujus ûwv;xaTos quæ ab initio ad
finem durat, cujufquc dominium unus obti
net planeta qui aut maximæ , aut mediæ,
aut minimæ periodi annoseidividit, quislo
cus Chronocratoribus? Aut cx tota illa tem
poris
 348 D e AN N I s
porttm fubftantia quibus vite fpatium defini
tur, quamipfipartem accipiunt aut quomo
do aut quando vel cur ? Si enim unum eft
curriculumvitae quod ab uno planeta domino
genituræ decernitur, interdum longiffimum,
interdum breviffimum, interim vero inter
utrunq; medium,ad quid temporum illa divi
fio quæ per Chronocratores invicé accipien
tes & tradentes certum annorum numerum
vel dierum vel menfium ? Dominus geni
turae qui unicus eft , folam difpenfàt anno
rum vitae &wägxoris hoc|e(t univerfum vivendi
fpatium quod extendit aut corripit prout be
ne aut male pofitus in genitura fuerit. In il
lo fpatio vivendi, diverfâ intercurrunt tem
pora felicitatum aut infortuniorum. gaudio
rum aut dolorum, lucrorum & damnorum,
aegritudinum & fànitatum , item pericu
lorum & variorum cafuum, quibus in vita
fua homo eft obnoxius. Eorum temporum
ut ἀφάσάς funt fpeciales , ita ftellæ etiam
eas moderantur, ac præfentia fua, autbene
vola vel maligna radiatione bonum vel ma
lum decernunt. Inde etiam funt Clima&te
res & Climaterica tempora, quæ & fuas 254
ordc habent &• earum modcratrices ftellas
quæ Climaterica ex eo etiam appellantur,
& κλιμακτwe%%wow. Non præcidunt eæ oc
curfu vel radiis, nec decoquunt decretum â
genituræ domino vivendi fpatium, ut fáciunt
awzA
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 349
wagítta, fed in difcrimen adducunt vel vitæ
vel fortunarü. Non evertunt nec profternunt
hominem, fed inclinant. Quod eft proprie
xxiuaxj3v& xxuuaxlne/%v,& àpalaeftrafíim
ptum eft, ut paulo poft di&urifumus. Hinc
awagáró & κλμzzrreare vêxvawthows Pto
lemæo diftinguuntur lib. 111.quia illae tollant,
iftae periclitari faciunt. Clima&terum Aphefes
áíí, à Luna deducendas putabant, ut eft
apud Valentem qui melius exiftimat ab om
nibus eas ftellis accipere. E'πί}ττίσης ου ye
víatas êoçe u) μένον &tì < a*x%vw; tluj άφe
wiv τόν xxpazx]\pav ποιό&tu , &A& R9} &τὸ
zra* rwv €¢Égav , äå ôv oir. 9wvatwq)6gos
zgóvoi % ßuæ hygi oxvAwoi owwor$i ovvtw. In
omni autem gemitura vifùm eft mom folum à Luna
aufpicationes facere Climaíterum, fed etiam ab om
mibus ftellis, à quibus cognofçentur letalia tempora,
& vita vexationes. Adhæc omnia igitur notan
datam felicia quam infelicia tempora Chro
nocratoriae valent, & Chronocratores ab A
ftrologis introdu&ifunt quibus ideo ejufmo
di temporum diftributio ac difpenfatio data.
Primum igitur fuit à domino geniturae tem•
pus vitæ fivc άτί xaiy x&$vAuxijv árów quaerere,
& per eum inventum vitæ fpatium à Chro
nocratore fingulis ftcllis dividere.Singularem
librum de utroque fcripfiffe fe ad Mutinum
fcribit Firmicus lib. iv.cap.xiv. De Domino
ncmpe genituræ, & dc Chronocratore. Sic
1gitur
35o ° D e A N n I s
igitur ait. Tempus ergo vite à Sole & Luna & ab
Horofcopi parte,& quod eff potißimum àDominoge
mitura diligenti debes ratione difcutere, quæ omniali
cet in hoc opere fparfim diéta fint, fpecialiter tamen
im fingulari libro quem de Domino genitura atque
chronocratore ad Mutimum noftrum fcripfimus, &
comprehenfà fùnt & explicata. Laborandum itaque
eft, & omni intentionis folertia quærendus genitura
Dominus,ut per humc invento vita fpatio,& à Chro
nocratore fingulü ftelli diyifo , omnia poßimus qua
decreta fuerint explicare. UIniverfùm igitur vitæ
fpatium, τω ἐλω ι avizziv, genituræ Domi
mius decernit, aut Sol aut Luna aut Horofco
pus. Ex quibus confirmari vides quae fupra
hotavimus, folos quinque planetas oixo5sa
mira« tís yev£a*os proprie vocatos , Solem
vero & Lunam & Horofcopum quibus etiam
addendus xAjgos τάς τύχης , α ράτ&ς. Tota il
la annorum vitae fubftantia quantum ad vi
vendi fpatium & terminum attinetâ Domi
no genituræ per quem invenitur, etiam dif
penfàtur: quantum vero ad fpecialia tempo
fa, annos, menfes vef dies quibushomoàli
quid facit aut patitur boni malive, ea à Chro
nocratore fingulis ftellis dividitur. In quibus
vides & Chronocratorem eum dici,quem &
*&%vxixóv xpovoxe9togæ appellant , qui aliis
ftellis tempora dividat, cüm ipfe fit'»%y&-
88*, reliqui planetæ o$yx&gáric. Intér illa
fpecialia tempora quæ chronocatoris; CC
unt
 C l 1 M A c T E R I c i s. 35r
dunt adminiftranda, etiam Clima&ferica ve
niunt & Climačteres. Ideo ibidem continuo
fubjungit Firmicus. Extra cateros Climačteres fe
ptenianmi & novemi per omne vitae tempus multipli
cata ratione currentes maturali quadam & latenti
ratigne variis hominem periculorum defcriminibus
femper afficiunt. Ex his patet qui fint proprie
Chronocratores, & quatenusà Dominis ge
nituræ difcernantur, & maximam hanc eo
rum effe differentiam , quod Chronocrato
res plurimi fint quia varia dentur tempora in
univerfo vitae fpatio, resadvcrfàs & profperas
vehentia.Unus auté,daturDominus geniturc,
quia licet intercifum fit divcrfis cafibus vitæ
tempus qui fuo quoque tempore accidunt,
unus tamen cft vitae curriculi tcnor, quamvis
infufcatus fit multis vicibus de malo in bo
num aut de bono in malum tranfeuntibus,
aut ex utroque fimul mixtis. Unus igitur
principalis eft & generalis αφάτης qui nempe
vitae eft dominus, ut una eft &qteais univerfae
vitae fubftantiæ. Ut plures autem funt parti
culæ illius totius vitae curriculi , ita & plures
particulares 2%α{ς &zgovoxe%vrgas. Quidam
Arabum in ca funt opinionc'perAphetem five
Chronocratorem inveftigari eum quem vul
go Alchocodem corrupta voce Arabica appellât,
ipfi yero Arabcs ,§Ji JJe vocant, ideft vi
tæ dominum, & Græci ζωῆς oixo8aar3tlw. In
ca fententia videtur etiam effe Porphyrius in
Ifago
34* ' D E A N N 1 s
nituræ.E'3' άττ ά άixg&τχστως έ οίκοδεσπί} ac
&ans, é aJvn * ajpeauc owτζάχά τά 243 v° ; τ? oi
xo%eza* ré3. Dicit, exiftenteêtxp&rha* £ oixo
8εσπτά*, quia,ut fupra diximus,quædam funt
genefes quæ neq; άφεσιν habcnt five xyovoxpa
veázw,neque oixo}εστι τίαν,quæ & ajouxoXaaai
τητοι indc vocantur.Ité capite vézp%vav 249;*-
páaros Xzij xx*ip« vzns è ôåuov©-,άτxgzτήσάς
& oix23 gaeavveia, conjunxit eodem fenfu,ut ni
mirum Ùnxpozthows cædem fint cum zpovoxga
veĀauc ln Carpo qui Ptolemæo tribuitur,&in
xpzvwvwp multislocis nominatur, ut Aphorif
moxxv.** * vé¤wtov & Üaxp&τηττρος3t* ásiv
èv μεσspayjuxl, 24g* awQopów * w4aipxx, 3τι
δ άςίν έν τά dipoowörtg 24g* awx£opów §. xAjua
v;.Vbi v€r« rov ? ὸ}nxpzthtogos appellat, τ{a)
&q>aaiv $xyovoxe&vpos que cum fit â Medii cęli
parte, per fphæræ reétæ afcenfioncs facienda
eft,cüm ab Horofcopo,per Climatis.Hocalii
vocant&φεαιν τοιά$iìxì 3 &goowjws & &ri 3
puga syzyáuæτ@-. Item, Aphorifmo xxxi.ὸ}τ-
xpzτήτορα 3ασιλεῖαςappellat quem alii oixo8aa
aitlw 5 3zai^eixcappellant,Chronocratorem
nimirum vel &φάτι, qui in illuftribus ac re
galibus genituris tempora regnandi dividit,
ut oixo8catrítns genituræ vivenditempora di
ftribuit, O'τε, inquit , ό άβηxpæthræp $ ßøri
Aeizo eis *^'ρακtneA«3v τόπον ἐμπάση , vx&tjg'
3^yixz ö ßønλός ή άρχων τις'μάγας ἐν «ύτ?.
jtz
Item alio Aphorifmo, ἀinp&rjvrjg- *;3σ'7Γυ•
sias
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 343
3εστίτε junétim meminit, ut & Valens plu
ribus locis fùpra citatis, & pcr Jhixpwry irpa.
Chronocratorem vel Apheten , per oixo
δεστ}tlw Dominum geniturae dcfignavit. O'
άτxpatwvwg *; oiKg}εσπότης δη Φ$ aw33g JH
xavt€©- Üßatvχων δηλο? ταύτχ ττ. yaváy%v& öv
&xevg τά μlwi. Quæ verba fta reddenda fue
re. Si Dominus temporum, aut Dominus genitura,
cum Luma im comjumétione eft, in aliquo Cardinum
inventus fuerit ; fignificat in illo menfe eventura
quæ prædiétafunt. Vulgo reddunt, Si domina
tor , aut hoffitator interlunii ; quafi domi
nus figni in quo Luna cum Sole coit, duabus
illis vocibus intelligatur. Quod ineptum eft.
Nec moris eft au&oribus, illis duobus voca
bulis idem fignificantibus rem aliquam expo
nere. Male etiam ad aeris flatum ex Lunæ &
Solis conjun&ione cognofccndum illius A
phorifmi fententiam referunt, cum de genefi
fit intelligenda. Aphorifmo xlv. §ynxgat*-
tegas & %s%A'« appcllat , chronocratores vel
4phetas natalis diei, [13; &%go7r©- μ άχων.
cάν ἐπxegtfvgag %Xvg%xjs aùrè à * ópooxâ
πv, èv aw%pwaev 33£ai %oJious ἐςτα &v%vog %©-
zJ*$. Ubi perperam άκρzτητgas accipiunt
de Dominis genituræ quos oixoôeo air* §
%υέσεως appellant ; & ipfe etiam Carpi au
&tor Aphorifmo l 1 1. oi μακάδν αύύων oixo
δεσπότύ $ %£aywc. Vocat plurium nume
ro, quia de pluribus ctiam viris fermo cft.At
; Y 4 qui
344 D e A w n 1 s -

qui unicus eft fingulis genituris dominus ge

nefeosfutunicusHorofcopus,multi autem&ri
xg9th tvges five;&£ovoxeg reges ob CaS quasfupra
attulimus rationes. Et ipfeetiam Ptolemæus
Στὸ μιᾶς αφάσεως fpatium vitae , quam vocat
ßιωσίμων μέγων ύτίασιν, deducendum effe
diferte fcribit lib. iv. in aliis tribui Xvri zw
aäv. Cum plures autem quafi difputabant
lanetæ ingenitura de dominio vitæ,præfere
É cæteris, & folus ad oixg3aayoìaw deli
gebatur qui pluribus fuffragiis & prærogati
vis ad hoc niteretur. Hic ergo Jiixparjtepes
non poffùnt effè genituræ domini five oi«9-
δεσπότι έ γάσεως , cum uni genefi plurcs
affignct, & unum Horofcopum. ^räς α#3pa
zr©- μ*ι ἐχων &\} ÜBrixpzrjvogx, i * ópooni
zrov & %/£9λίε 'aJrä ëv αὐ9pòtv%%αι έσσίοις.
Quod & alio Aphorifimo idem etiam aperte
oftendit ubi explicat quot modis tempo
rum ratio percipiatur in genefibus. Primum
memorat qui percipitur Szrô tô; 24g*w*ws
δύο ὸ}τxg&τητάgov. Quod manifeftò intelli
gendum de diftantia quae intercedit inter
duos Chronocratores. Nam de duobus do
minis genituræ ratio quam fupra expofuimus
refatat. Nufqbam enim mentio extat duo
rum in una genitura dominorum genituræ.
Pcrperam vero enarrator illius Aphorifimi
duos illos δaxgxvhTvpx, interpretatur de am
bobus dominatoribus Afcendenfis & Loci
- 1In
- C 1. 1 M A c r £ R I c i s. 345
in quo collocata eft fignificatio rei inceptæ
vel confultae. Intelligit quippeau&or de duo
bus Chronocratoribus quorum unus primi
circuli &%aiv fufcepit , alter fecundi. Ut
in deccnnio primo cujus dominatum Sol fù
fcepit, & fecundo Luna, tertio Saturnus,
quarto Juppiter. Quae eft 244;xaic inter
duos a-eovoxeg twpz¢, inter Solem & Lunam,
hanc & Saturnum , inter iftum vero & Jo
vem, ea eft temporum intercapedo, de qua
loqui hic voluit auétor. Idem de aliis pe
riodis temporum quantæcunque fint , quae
cum fuos Chronocratores, five 2®£ra; fin
gulæ habeant, quantum eft intervalluminter
duos Chronocratores,id efficit curriculum il
lius periodi cujus &%aiv füfceperant finguli
lanetæ. At oixo8eoraeitns* %aras univerfàm
fine æmulo &focio tlu) &#swzivvitgperagen
dam accipit, eamque ufque ad finem decre
tum fato perfert, nifi ftellæ Anæreticæ occur
fu vel radiis tela vitæ incidatur, utfupra dixi
mus. Haec 24 saus dominorum genituræ tot
annos abfolvit quot finguli planetæ decernüt,
rout optime vel peffime aut mediocriter col
Ê Ε' Ideo tres unicuique perio
di adfcribuntur, maxima, media & minima.
μεγίςη, μέση & άλαχάςm.De quibus jam di&um
eft. Cum maximam decernunt, τάλ{α ἐrn με
eÅv dicuntur, id eft, ut reddtdit Firmicus,
integrum ammorum numerum. Cum mediam
Y ; τε
346 D e A N N 1 s
•r. p.£ox άτη , cum minimam τχ ίδα ἐτ*, & ττ.
άλάχτα. In primis igitur diligenter infpicien
dum de Datore vitae, id eft Domino genitu
ræ, & videndum quo in loco pofitus, & in
quali figno , & in quibus partibus. Sed &
dominus figni ipfius in quio ille erit confti
tutus , quo fit in loco, & in quo figno, &
in quibus partibus pofitus. Item quatenus
Luna& benevolae ftcllæ cum refpiciant. Ex
his definiebant totius vita fùbfiantiam. Sic vo
cat Firmicus quæ Græcis xz%vxix) ευέςασις,
dicitur, & èw;;xaus áróv , item ύτέγααις τῶν
ßaaipov χρόνων.ItaSaturnus,fidator vitç fue
rit, hoc eft dominus geniturae , integrum de
cernit annorum numcrum hoc cft ττ. τίλ{z
ërw , pcriodi fuae maximæ annos lv 11. Si me
die, xlii. &,mcnfes fex.Si male, annos xxx.
aut menfes triginta aut dies triginta. Ita de
aliis quae jam fupra explicata funt. Sed de
Saturni ftella & de reliquis planetis liceat
dixiffe , Si dominus gemitura fuerit. Nam il
li foli oix98¢arátæ * %/£a*ας dicuntur &
funt. De Sole autem & Luna qui oi«o à ea ro
7iaw τῆς γάσεως non accipiunt , fed &$£ra
duntaxat vocantur, fimpliciter poffis dicere,
ut & dixit Firmicus, Sol fibene decreverit, Luna
fi bene decreverit. Poft ca omnia fubjungit idcm
Firmicus : Si itaque dominus vitae vel dator vitae,
id eft domwimus gemitura, in domo fua, vel in altitu
dine fùa, vel infinibus fùis fuerit, & conditioni fúe,
bon;im;
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. . 347
bonum ei teftimonium perhibeamt , id eft boma illum
radiatione refpiciant, & ipfè ftellæ qua teflimonium
perhibent bene fint pofit4 , major ammorum decer
mitur numerus . Per majorem mumerum intelli
git τίω με%5luv σ€{23ov, vel ττά τάλ{α ἐrn fin
gulorum planctarum quæ dominium gcnitu
ræ acceperint. Quattuor autem ibi memo
rat^3y8s ex quinque, quorum calculo vel fuf
fragio planeta aliquis τίω οίκοδεσπλω acci
pit, * oixov, τό ύφωμα, τά δεμα, &* agnuz
a ruâv. Quintum omifit τὸ teyovov. Medtam
vero , inquit, atatem tunc praecipuè deccrnunt, fi
dator vitae quidem fit in finibus fùis , vel in fuü
domiciliis, aqt in ortu fùo , & dignitate fùa, ma
levolis tamem fit radiationibus impeditus, vel in de
juméto loco pofitus, aut mullius ftella teflimonio mu
mitus. Pcr mediam ætatem intelligit τά.μάax
άτη five μάalw σάοδον cujufque planetæ. uí
gs; x%v*; etiam vocat Valens.ute;$a. δ ,
inquit , oi &sipes roj cîv μάσες χρόνες ἀν
3εστί3 riv gröv. De maximis periodis idcm
ait, μεeÂ$a 5 «gj r«3 τελeìz3 víaáô8c , &*-
4 opz%, %twv x«A%ς τύχασιν. Cæterum in illa
generali omnium annorum vitæ &wv%ov ,
quam domini geniturægubernant, cum una
fit &*<zus hujus ûwv;*a*os quæ ab initio ad
finem durat , cujufque dominium unus obti
net planeta qui aut maximæ , aut mediæ,
aut minimæ periodi annoseidividit, quislo
cus Chronocratoribus? Aut ex tota illa tem
poris
 348 D e AN n 1 s
porum fùbftantia quibus vite fpatium defini
tur, quamipfipartem accipiunt aut quomo
do aut quando vel cur? Si enim unum eft
curriculumvitæ quod abunoplaneta domino
genituræ decernitur, interdum longiffimum,
interdum breviffimum, interim vero inter
mtrunq; medium,ad quid temporum illa divi
fio quæ per Chronocratores invicé accipien
tes & tradentes certum annorum numerum
vel dierum vel menfium ? Dominus geni
turae qui unicus eft , folam difpenfàt anno
rum vitae ûwägxoris hoc{e(t univerfum vivendi
fpatium quod extenditaut corripit prout be
ne aut male pofitus in genitura fuerit. In il
lo fpatio vivendi, diverfâ intercurrunt tem
pora felicitatum aut infortuniorum. gaudio
rum aut dolorum, lucrorum & damnorum,
aegritudinum & fànitatum , item pericu
lorum & variorum cafuum, quibus in vita
fua homo eft obnoxius. Eorum temporum
ut ci%o€¢ funt fpeciales , ita ftellæ etiam
eas moderantur, ac præfentia fua, autbene
vola vel maligna radiatione bonum vel ma
lum decernunt. Inde etiam funt Climaífe
res &c Climaterica tempora, quæ & fuas & v£
ordc habent & • earum modcratrices ftellas
quæ Climaterica ex eo etiam appellantur,
& κλιμακτwe%%wow. Non præcidunt eæ oc
curfu vel radiis, nec decoquunt decretum â
genituræ domino vivendi fpatium, ut fáciùnt
azvzA

*.
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 349
awagíttw, fed in difcrimen adducunt vel vitæ
vel fortunarü. Non evertunt nec profternunt
hominem, fed inclinant. Quod eft proprie
xxuuaxj3v & xAuuaxlre/3y,&àpalaeftrafùm
ptum eft, ut paulo poft di&urifumus. Hinc
awagélirœ & κλιμaxrweakeà vàvawthows Pto
lemæo diftinguuntur lib. 111.quia illae tollant,
iftae periclitari faciunt. Clima&terum Aphefes
áíí, à Luna deducendas putabant, ut eft
apud Valentem qui melius exiftimat ab om
nibus eas ftellis accipere. E'πί}πτίσης ου ye
vέσεως άδοδε μ* μόνον &rj d* ayx%wn; tluj &ge
auv τῶν κλιμακτηρων ποιό&tu , &*A& R9} &orä
*ra* rwv &$£gov , i% &v oir* 9vvatxq)6gos
xgêvo R9} $uæ hygi oxvAwoi owwow%ovvtw. In
omni autem gemitura vifum eft mom folum à Luna
aufpicationes facere Climaíterum, fed etiam ab om
mibu$ ftellis, à quibus cognofçentur letalia tempora,
& vita vexationes. Adhæc omnia igitur notan
datam felicia quam infelicia tempora Chro
nocratoriae valent, & Chronocratores ab A
ftrologis introdu&ifunt quibus ideo ejufmo
di temporum diftributio ac difpenfatio data.
Primum igitur fuit à domino geniturae tem
pus vitae fivc &#3xaiy x&$vAuxijv ävöv quaerere,
& per eum inventum vitae fpatium à Chro
nocratore fingulis ftcllis dividere.Singularem
librum de utroque fcripfiffe fe ad Mutinum
fcribit Firmicus lib. iv.cap.xiv. De Domino
ncmpe genituræ, & de Chronocratore. Sic
1gitur
33 o · D E A N N I s
igitur ait. Tempus ergo vitæ à Sole & Luna & ab
jiorof opiparte,& quod eff potißimum àDomino ge
mitura diligenti debes ratione difcutere, quæ omnia li
cet in hoc opere fparfim diéta fint, fpecialiter tamen
in fingulari libro quem de Domino genituræ atque
chronocratore ad Mutinum noftrum fcripfimus, &
comprehenfà fùnt & explicata. Laborandum itaque
ef, & omni intentioni folertia quærendus genitura
Dominus,ut per humo invento vitae fpatio,& à Chro
nocratore fingulü ftellis divifo , omnia poßimus qua
decreta fuerint explicare. Univerfum igitur vitæ
fpatium, tlu' áalw ùàvôxaiv, genituræ Domi
rius decernit, aut Solaut Luna aut Horofco
pus. Ex quibus confirmari vides quæ fupra
hotavimus, folos quinque planetas oixoôea
n*ra; tjs yevéa*os proprie vocatos , Solem
vero & Lunam & Horofcopum quibus etiam
addendus xAjgos τίς τύχης , ἀφάτ&ς. Tota il
la annorum vitæ fubftantia quantum ad vi
vendi fpatium & terminum attinetâ Domi
no genituræ per quem invenitur, etiam dif
penfàtur: quantum vero ad fpecialia tempo
fa, annos, menfes ve! dies quibushomo ali
quid facit aut patitur boni malive, ea à Chro
nocratore fingulis ftcllis dividitur. In quibus
vides & Chronocratorem eum dici, quem &
xz%vxi^jv xpovoxe&vogæ appellant , qui aliis
ftellis tempora dividat, cum ipfe fit%%y£
88;, reliqui planetæ •%αλ&ßáris. Inter illa
fpecialia tempora quæ Chronocratoribus ce
dunt
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 35r
dunt adminiftranda, etiam Climaííerica ve
niunt & Climaíteres. Ideo ibidem continuo
fubjungit Firmicus. Extra cateros Climaííeres fé
ptenianmi & noveni per omne vita tempus multipli
cata ratione currentes maturali quadam & latenti
ratigme variis hominem periculorum defcrimimibus
femper afficiunt. Ex his patet qui fint proprie
Chronocratores, & quatenusà Dominis ge
nituræ difcernantur, & maximam hanc eo
rum cffe differentiam , quod Chronocrato
res plurimi fint quia varia dentur tenpora in
univerfo vitae fpatio, res adverfàs & profperas
vehentia.Unus auté,daturDominusgeniturc,
quia licet intercifum fit divcrfis cafibus vitæ
tempus qui fuo quoque tempore accidunt,
unus tamcn cft vitae curriculi tcnor, quamvis
infufcatus fit multis vicibus de malo in bo
num aut de bono in malum tranfeuntibus,
aut ex utroque fimul mixtis. Unus igitur
principalis eft & generalis 24 £tns qui nempe
vitae eft dominus, ut una eft &q* gaic univerfae
vitæ fubftantiae. Ut plurcs autem funt parti
culæ illius totius vitæ curriculi , ita & plures
particulares 2%a's & %govoxe9:arges. Quidam
Arabum in ca funt opinione'perAphetem five
Chronocratorem inveftigari eum quem vul
go Alchocodem corrupta voce Arabica appellât,
ipfi vero Arabes „*Ji J,Jcs vocant, id cft vi
tae dominum, & Græci ἐα;; oixo8acr3tiv. In
cafententia videtur etiam effe Porphyrius in
Ifago
352 D e . A n N i s
Ifagoge his verbis,& raw53}ans &txgaTKvg2,3x
+&rg 3 oixo3eardrns ληφ%a*3).Sedfortaffeanin
tellexerit de oixo}εστάτη communi qui domici
lii dominus eft.Nam addit ftatim, ό ά αιωσικ9
δεσπότης, 3583e%αν οτωικ9δεσπότης. τ$ rvc ouj
8ä Ünaxάπτε& róv x£v*) à èv avia a^juzl, eiat.
Nam ille j$j; áitç
orará rnc non poteft effe nifi domicilii dominus,
cujus awotxoXaarrâtns habeturis cujus 3evov eft.
Et fàne ratione caret, ut per minoré Apheten
major inveftigetur & inveniatur,cum de tota
genituræ &av;** & vitae fpatio prius conftare
debeat.Vtin agrorü divifionefùbficiva intelligi
nequeuntantequáuniverfusagri modus men
fura comprehenfusfit. Circulus major omnes
minores cötinet,ita &q)eorus ύσταίστως omnes
alias comprehendit minores &φάσις. Nullum
auté tempus fine & pía* , hoc eft initio,ut nul
fum curriculi fpatium quamlibet longum aut
breve fit,quin &paaiv habeat,ideftlocum unde
curfus incipit. Sed & ipfa & perus prototo fta
dii curriculo,ut hic.Prius ergofciri debet quá
tum fit futurum vitae totius fpatium,quam in
quiratur qualia ejus diverticula aut particulæ
effe debeant, aut quid inhisgeri aut evenire.
Fruftraprædixero huncautillum vigefimo an
novitæ nuptias feliciter contra&urum,aut tri
gefimo ad magnas divitias perventurum , aut
quinquagefimo aliquem dignitatis gradum;
confccnfurum nifi çompettüm habücroCUlad
nn
 C L 1 M A c T E R 1 c I s. 353
eum ufque terminum υπόασιν ejus vitæ, fi
ve άφεσιν ύτωςείστως, proceffuram. Idem eft
de Clima&teribus vel Clima&tericis tempo
ribus. Quomodo cnim prædicere ex arte
cuiquam potero, trigefimo anno vitae autvi
gefimo aut quinto decimo, in magnum peri
culum vitæ aut fortunarum venturum , nifi
prius dominum genituræ ejus invenero, & eo
invento quamdiu fit viéturus exploravero ?
Ante notavimus Saturnum cum in Ariete po
fitus efttrigefimum vite annum proClimaάe
rico daturum. Scireitaque prius convenitan
ultra illum annum &q)svis vitæ carpata** per
ventura fit. Idem de aliis Clima&ericis. Et
certe Ptolemæus lib. 111. ubi traétat de vitæ
temporibus, ex omnibus quæ homini poft dié
- natalem accidunt primâ ait haberi debere ra
tionem * *övwv %a%c. Ridiculum enim cffe
*3*2?xaìov, cuiquam prædicere velle, quae in
fingulis vitæ partibus ipfi eventura fint, τὰ
μηδόλως &x S* 3ιονσίμων άτόν ύττετέσεως σhi
τές Σατντελεςτx8s xòvóv z£v8s %ovlt.Ei qui per
fubftantiam ahnorum quos eft vi&urus non
queat adilla tempora vitam prorogare quibus
effe&taaftrorum eventum fint decretum forti
tura. A'pza G- ille Pctofiris eft,cujus aliquo
ties meminit five ejus fententiam fequatur
five rejiciat.Imperite vertitCardanus, Quando
quidem veterum demoreridiculü eft.Re&tiusScho
liaftesanonymus,®wwir â Twx«a}ς,dicit Antiquus,
Z ldcft
'54. D E A N N 1 s
ideft Petofiris. Illa autem Jw;;zoris annorum
vitæ per dominum genituræ qui & dator vitae
& dominus vita dictus efì , debet invefligari
& inveniri, ut fupra docuimus. Inde enim
oi«9}εστότης & xveuG- * %•% 8, § yeviatos ap
pellatus eft.Ptolemæus,ut hæcéa**ris inve
miatur, tria requiri docet, primum loca 2®e
71x2 in quibus eflè oportet planetam &®%tlw,
deinde ipfos 2®£r* , poftremo αω xagéra*.
Nam αφά3) vitam aufpicantur & decurrunt,
&væugáttu finiunt. Generalis igitur vitæ 24)e-
cus & tota &vixauc ab initio &çáaros ufque ad
finem quem dat αὐαιg£rn« fpeétatur. Hoc fe
fellit eos qui tradidere per Aphetem inve
ftigari quem vocant Alchochsden, qui eft vi
tæ dominus. Immo ipfe ille Alchocodes eft
&φάτης , & per illum & ab illo ducitur tem
pus vitæ,quod totum dixit pendere ab Aphe
ticorum locorum difquifitione, & ab illisqui
dominium * &%αεως accipiunt,& ex perem
ptoriislocis & ftellis.Græce dixit,&** awrjs
&%αεως σ%ixe91&vrwv.Sed&fupra&rixegilwauv
appellavit τóv xve/o) tw rwv τόπων per quam di
fpici perhibet tlu) t £τέςασιν* 3uaaiwv zgówww.
Quæ voces&rixeg rnais & άτxg&lév vifæfunt
imperitis de eo qui proprie di&useflèzmxg244
τωé accipiendæ.Sed& όμονομία vocis 2% rns
eos decepit, quæ cum communis fit Chrono
cratorum & Dominorum genituræ , ita eam
confudcrunt ut per &q)£τίω crediderint eum
qui
 C L 1 M A c T E R 1 c I s. 355
qui vitae eft Dominus,quem barbari Alchocodcm
appellant invefligari. Hæc homonymia mire
perturbavit Arabes ipfos eorumque interprc
tes,omnefque adeo recentiores vel in hac arte
tribaciffimos. Omnis oi«gôgati rws 8 yeygaros
etiam αφ£tns, fed omnis &q)£rn* non eft oixo
8s rr£rn« tìs yevéa*wc. Chronocratores omnes
etiam &q)£) funt& dicuntur, fed particulariú
&p£a*ov arbitri & moderatores. oixo8agri 9 §
yeviaros, funt etiam &q)£), fed 2®£aso, quæ ad
univerfàm vitæ pertinetjfubftantiam, & quan
ta ejus fit futura longitudo decernüt,quæ inde
etiam &q)aaig * &vvsxosos appellatur,ut exVa
lente fupra notavimus.Cum plures autem effe
poffint oi«93εατά) τύς γενέσεως, non poteft effè
nifi unusin unaquaque genitura.Aut enim Sol
eft,aut Luna,autHorofcopus,autSors fortune
autMcdiiceli pars,aut quilibet alius ex quinq,
planetis, fed cùm hac differentia quam jam fi
navimus.Si Sol fir,aut Luna aut Horofcopus
aut Sors Fortune,autMedii cæli pars qui gene
ralis hujus αφάσεως dominatumaccipiüt, fim
pliciter &££3) tantú appellantur: fi qüis alius fit
quinqueplanetarum,cízo 3 gazâtns *yev£aros &
xùeaos 3 §•ís vocatur. Nec minusipfe eft 2®£
ans.Sed præter hâc appellationë ex re & officio
debitâ, etiam illam alteram obtinet quam nec
Sol nec Luna, neq, alia tria loca &φεύx2 poffi
dét.Hic vero genituræ Dominus non per &gé
την invcftigatür i,c.per Chronocratorë qui 8c
Z. 2. ὸ}nxe9
356 D e A N N 1 s
3ìnxeythrae proprie dicitur, fed ipfe Domi
nus vitae ctiam 34%tnc eft , fed principalis
&φ£rnc,& univerfalis vitae &4%ατως Dominus.
Verba autem Jrixe91âv & J%ixeg rnorus apud
Ptolemæum, non de illo ęnxgxtv tvea fpecia
tim pofita funt, fed generalitcr pro qualibet
oi«93 eam lì* & xveÂ¥. Sed neque polito izn
xgative, ideft Chronocratore, vitæ Domi
nus exploratur. Immo contra prius eft oeco
defpotem vitae invenire, deinde Chronocra
tóres quæruntur,per quos dividitur tota vitae
fubftantia quam decernit vitae Dominus in
plures & varias particulas five particulares
2%aws cx quibus tempora praenofci poffint &
praedici, quibus quidque eventurum eft laevi
aut profperi. Pars in toto invenitur & poft
totum, non contra. Sic in Aphefi τίς ύρα
oras reliquæ &φάσις inveniuntur,& poftillam
& perillam. Valens: iaw ras ® : &q*e*us $u&wv
*aias a£ * Aiov, ; tlw otxfivwv % * ópogrjrov
&p£9jè aéá ì oix98εστάτίω. Ex quibus patet
per oixo3sarátlw ab eo intelligi planctam aliú
quemlibet exquinque qui Dominus vitae vel
genituræfuerit.Solem autem, Lunam & Ho
rofcopum non cffe oixo3sarára, vitae, fed effe
<4íta, generales, quia tlu) &4)sauw i* &avs*-
•rios dirigant, ideft totamannorum vitae fub
ftantiam, Sequitur apud eundem Valentem,
•€ P%ται τx; Άοιτx£* Ttayματων αφοεμαί,
*gù w£#3ioy;*rog%&; aipévw;;***) twi; λαμπαῖς
~p
 C L 1 M A c T E R r c 1 s. 357
* &%ipov &%αται {9} ἀκύνο3oAiaus è μαρτυ
eÂaas aeyoix{v. Quod ad varias attimet negotio
rum opportunitates , & vita conditiones, oportet
attendere ad reliquas ftellarum &qt%awc, teftimonia
& radiorum comjeëtum. Pofita &q%od i$ v ärz
*arac,cujus moderator eft aut Sol,aut Luna,
aut Horofcopus, aut quilibet genituræ do
minus ex aliis planetis, quæ &φεσις univer
fum vitae fpatium fignat , tranfit ad alias
particulares αφάσις , quæ colliguntur ad om
nes vitæ a&us negotia, cafus,cafq; etiam con
fiderandas praecipit. ln his quæ fubjungit,
Pote/x«, eas αφάσάς vocat,ad diftin&ionem §
xz%vxixj; illius quæ &wdzo iv * árów conti
net. Πάς % 8y3., inquit, xpàv©- και άpns :3
Pote/xlw, &qgo v 8 * ópoowärov ; + %λιον % tlu*
•τλήνlw %dp%óì.' årogaras iróv $ans 2&í-
v{xw xa%ow&&ovvai, xgj ai4vidiss xxiu.xxti
pa« , fi wwt€¢ , % unt€¢ 9wvatwv, % pu{ένων
ίχ%p*,* 3d£ns xz%aipeaiv,?, q33ws Jiigqax&s,
£ τω λοιπά άax ; qùauc 2υτόν αδg8{xy£{. In
primis confiderandum ait tlu) άφασιν έ uäww
szarog. Ideft decurfionem generalem tO

tius vitae fubftantiæ, quæ vel à Sole ducitur,

vel à Luna, vel ab Horofcopo, vel ab alio
planeta qui dominus fit genituræ. Deinde
particulares, quæ nempe ducuntur à fingu
lis Chronocratoribus. Non enim aliter fieri
poffe. Si Saturnus & Mars in particulari fua
Aphcfi decurrendajuxta Horofcopum invc
Z 3 nian
358 D e A N N I s
niantur aut Lunam autSolem, quin imbecil
litatem creent, aut Clima&leres five pericu
la, aut patris vel matris mertem,aut majorum
inimicitias, autgloriæ dejectionem, aut me
tum ancipitem, & alia quæcunq; pro naturae
fuae proprietate duæ illae ftcllæ folent fignifi
care. Et notanda verba illa Valentis , v ävoz:-
e*wc &anc. Si detur vitae fubftantia, id eft ta
le vitae fpatium ut in eo hæc omnia poffint
occurrere. In eam quippc vitam quæ éw;;w-
ev non habet, id eft aliquam longitudinem,
hæc non poflùnt cadere. Eodem capite ut
diftinxit άφεσιν τάς ύττοςασεως & μοιeaxa3
e$$ars,ita etiam feparatim meminit*x&%vxi
xöv ύτο χατων & æ£ovo%αφιάν, quod ultimum
nomen pofuit pro **ovoxe9tveig. xi;$ x23v
aurô Jarozio* é* ovoxee* £ia &x vsvov τὸν
&ς ἐστων 24g«e9tvuJ%. Nifi quis malit eo lo
CO legere 2:6 ovox&tre/a/. Sed ovo%«4ia«,
idefttemporum defcriptiones §. divifiones
É? Chronocratoriis dixit quas fingulæ ftel
æ poffident. ύποτκζομ%5'£ τας Ἀμαφopx3
* x^'Paxthpav X% tiuj * &sipav;*oyo%&4iav
*{% * are$s &\%Λας Σττxz%ασιν. Subjiciemus
& differentias Climaêierum fecundum flellarum
Chronocratoriam, & periodorum inter fe reflitu
tionem. Alio loco in verbis Petofiris aeovo
2e«pia* interprctatur τω χεσιν, quià bulla
ferme eft genefis fine temporum defcriptio
nc & Chronocratoria. ir& $A£ovo%&φίας
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 359
• £w' άψαν έατι}είσης, τ&τες έχψάσεως εκμα
Zagycuv άποτοι ευ τυχωσιν στός τχύτχς λέγε
& &sipa;. Sed omnino ibi legendum fufpi
cor, *x*ov3%αφίας ύ' άψιν έκτε$eìans, &}}
* %άσεως χ{ημαύσωσιν. Nam ridiculum cft,
ut +eovo%24)ia dicatur genitura cum fignifi
cet tantum +govoxpaToe/aw. Ad folos quippe
;&€ovoxe&tepa« pertinet hæc 2{ovo%αφία non
ad univerfam geniturae fubftantiam. Nam &
paulo ante dixit, ia* 5 udv* xa«9muövx£ovo
2<*4ia ouw8e9iu8 , κινδυες , x«3wpiovs, Ká
πλᾶv aùóv όπιφορα, σ€9λάγεστ. Cum ma
leficarum ftcllarum Chronocratoria concur
rerit , pericula , xz%wgâa*;, & multorum
malorum infultus fignificat. Pro eodem
paulo ante dixit,i9' 3ovv αῦ ἀγα%οπτιοῖ249xeg
τάσιν, ideft, in quamtum benevola temporum do
mime fuerimt. Idcm igitur 24gxegtnais *;*6-
vav &;&£ovoχαφία. UItraque ad 24gjp£aiv *
:&£6vav pertinet, quæ fola divifio temporum
propria eft * zyovoxeg yipwv. Nam &q)agus i$
ύτοςτάσεως individua cft per fe, quatenus
univerfum vitæ tempus quale fluxit à die na
tali ufque ad emortualem, defignat.Sic enim
ibi fcribit, * awrjv t€37vv % Jiii d* * χρόνων
2ggáaros amorâv 8eya* i9' όσον μ% & oi aya
5vavioi 24gxegτός μάχαλα κἀ τ£ακύκα ἐπxy
%λε3tw , iz) 5 awausu%ai , 6uoia;. ia* 5
μόyn xa«9ποιόν χρονολεαφία etwápáμ£ , xay
3uvw£, xz%tagio*;, και πλάν αὐλόν άφοe9*c
Z 4 - <r€9
36o D e AN N 1 s
<re9A£ywaiv. Ad eumdem modum in temporum divi
fione confiderare oportebit inquantum fieripoterit,an
benevola temporum domina effeäa fint. tumc enim
magna & efficacia promittuntur.Si mixtim bona &
malae,fimiliter. sin vero fola maleficorum Chrono
graphia concurrat, pericula, depofitiones, & mul
tornm malorum imfùltus pronuntiant. Hæc do
cent quid fit xpovo%αφία & quatenusà x*3v
Auxí úroszaw differat. Ifta ad dominum ge
niturae, illa ad Chronocratorem pertinet.
Non omnis autem vita ûwószaw habet , fed
ea tantum quæ fátis longa eft ut eorum even
tuum quos diximus capax effe poffit, nuptia
rum contrahendarum, liberorum quæren
dorum & educandorum, divitiarum acqui
rendarum,& honorum gerendorum,& alio
rum avu fau&rwv quae in brevem vitam non
cadunt , quæque ideo ùaigxov non habet.
Valens capite de traditione ab Altitudine in
Altitudinem, §5;&άσεως 3on%p%ns $ &i-
£xauv ίχεσης τά ßίφ xz%upáruv * t? δόζ.Cum
gcncfi§ adjuvátur & hypoftafin habet, for
tunis fpoliat aut gloria. Neque 3 3i9- ideft
fortunarum fubftantia,neque gloria & digni
tas competunt ætati juvenili vitæque άλιχο
zpoviy. Eam vero demü vitam hypoftafin ha
bere videntur exiftimaffè quæ per periodos
annorum poffet computari, & quæ quin
quagefimum aut fexagefimum contingerct;
Idem Valens: άπ& dl &pag% %tvir rt;
- - *, •
-
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 36r
#£, tlw &%αιν * ίτόν mun«*u*9w Sari xA*g*
avyns ; 8aiuov©-, ἀνδακός όδόντες ἐx&54 *
w£o8ov * άτόν άφ' %avv 8uvatu/ άπακά{v, άτx
pulóak δέοτμχ , άτν ἐμάe9*, R% &pa*. ia)
5 vnris hy$gvis &p£5? &rò tìs ópooudrs &©â
wwwς τ£άτων Pºte/$u&, eάτω κμ£px; *® ulóø.
Vbi invenerimus gemefim quinquaginta annorum
aut fexaginta, à Sorte Fortum4 Aphefin au/picabi
mur, vel à Sorte Damomi damtes unicuique figni
liter periodum ammorum in quantum res ferre pote
rit, deinde men/es dabimus, deinde dies, & horas.
si infanti genefis inventa fit, ab Aphefi borau pri
mum dividemus, deinde dies, poflremo memßs. De
Aphefi intclligit quæ competit genituræ do
mino vel Aphetæ qui vicem habet domini
genituræ, quia agitur de fpatio vitae & fum
ma,quæ ita pendet âgenerali Apheta five Do
mino genituræ, ut tamen per Chronocrato
res dividatur. Sed primam Aphefin obtinet
Apheta generalis vel Occodefpota, & eft A
ÉÉ * ύπείστως. Male enim Campanella
ib. iv. cap. iv. dicit Dominum gemitura qui eft
potentißimus planetarum roborare vitam nom me
tiri,utputant Arabes, mififit princeps Aepheta.Non
videtur intellexiffe quis effet princeps Apheta
aut quis Dominus genituræ. Omnis enim
dominus genituræ etiam princeps eft Apheta,
ut funt qüinque Planetæ, Sole & Lunâ exce
ptis. Sol autem & Luna, item Horofcopus &
Fortunae Sors funt principales & generales
5 Aphe
361. D e A n N 1 s
Aphetae, fed non Domini geniturae. Idem ta
men præftant quod domini genituræ in vitae
fpatiö metiendo. Perperam ctiam autumat
cum fcribit eodem libro, cap. eodem, de vi
tae fpatio agnofcendo, femper effèplurts Apheta,
in iis qui adolefcunt, & debilem effe qui habtt unum.
De Aphetis qui vitae fpatii modcramen ha
bent & άφεσιν έ έατοςε'σεως hoc non poteft
dici,ut ex his quæ docuimus conftat, fed ve
rum eft de Aphetis qui Chronocratoriam
habcnt. Hoc vero pertinet etiam ad diver
fos geniturarum gradus quarum aliæ humiles
funt & abje&tae , aliae mcdiocres, aliae fplen
didæ & illuftres. Mediocris eft genitura quae
unam flellam in domicilio fuo conftitu
tam in principalibus genituræ locis habuerit
Qui vero duas habuerit , rhajore felicitate
nititur. Ultra modum felix & λαμσ€9; po
tenfque habebitur,qui tres. Qui quattuor ha
beat rarò datur, ifque ad deorum putatur fe
licitatem acccdere. Ignobilis autem & mifer
& abje&us undequaq; eft cui nulla ftella ad
fuerit nafcenti in fuo domicilio conftituta.
Sed hæc nihil faciunt ad annos genituræ &
v àvêxvuv x23vxvxlw quam unus regit & prin
cipalis Apheta vel Oecodefpota. Tépus por
ro vitæ in quattuor claffes dividitur. Prima
cft eorum qui in ventre necantur, & mortui
cx alvo pródeunt, ut abortivi, vcl ftatim ut
luccm hauferunt ea excidunt. Sccunda τὸν
&τ£3
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 363
&t€3φων qui intra annum ut plurimum mo
riuntur. In eorum genefi non quæritur quot
annos victuri funt , fcd quot menfes, quot
dies, vel quot horas. A'τ£οφοι cnim proprie
dicebantur, ἐστι μκ ι έστερ3aivxai * £vaotiv.
Tertia eorum qui non vivaces funt, fed έλι
χέιοι. Quarta eorum qui fenilem ætatem at
tingunt. Atque horum proprie eft ύδα
auc. Nam vitæ tempus habent quod pof
fit effe Ü73;ασις multorum evcntuum quos
breve non videt ævum. Hanc ùziszaw guber
nat oiagôgazâtns unus vel αφάτης generalis.
De Sole igitur & Luna & Horofcopo cum
agitur de fpatio vite,femper dicitur quod fint
&φάτω, nunquam quod oirgô arátu. Valens:
ei 8 jpoaxdrg> &4-3tns xe/3sic ; AiG- ; ae
Alμη, και τίω Φoegv avv&p%-&- X% tù*zp6vov
μετάλ6{av v€ τ&; * &;«%ozvuάν η κακοπιόν
&xlyo 3ολύς ή μοῖg* •%g)&p%vov aJtiot ;
&χαθόν η φωλων xa9igwtvu, 37* 5 Roä tā τ£λ©
èzt&ysai, zá; 8y3 μάχον η τάν λοιπόν &εἰρων
8uJauus &Ctov* ad are$s &ς εσιν έ xxtivo3o^ìxae;
Hoc dicit ideo quia quidam fentiebant tres
tantum αφάτ&ς agnofcendos effe. Solem ni
mirum, Lunam & Horofcopii. Inde eft quod
alio loco præcipit & rawrov * &%ipov Ἀνιά
&£1z, & t£ovc,non folumà Sole&Luna & Ho
rofcopo.Ubi tamen fatetur,£v£p[e$igz, horum
trium cffe &p£a*;Quod & Ptolemæus confir
mat, fed tribus prædictis addit partem For
tu
 364 D E A N N 1 s
tunæ, & fic quattuor principales &φάτx; ad
mittit qui non fint oi«9δεσπότω. Sed fi nemo
eorum adfit in genitura ad ύτάςασιν vitae gu
bernandam, tum & unum aliquem cx aliis
planetis recipit qui hoc eodem munere fungi
poffit fub nomine oixo8εστάτ». In illisautem
verbis Valentis apparet eum non de commu
nibus Aphetis qui varios vitae eventus & ac
cidentia fignificant, fed de principalibus qui
vitæ órázôiv dirigunt, intelligere, cü fcribãt:
άτι δέ τὸ τάλ©- ixvxy8ai. Nam cum de awap&aw
fermo eft velftclla αὐaugéhxá,eafemper oppo
nitur &q%rwgenerali.Vtenim hujus officiü eft
vitæ curfum dirigete, ita illius perimcre. Nu
merus quippe annorum quem vivendo im
plemus, fumitur ex Apheta & loco αὐap£x3.
Quantum igitur eft intervallum inter Aphe
tam & Anaeretam, tanta eft vitae longitudo,&
annorum ci tributorum fumma. Sic legen
dum eft apud Scholiaften Anonymum Pto
lemæi, ό μάντοι τῶν ἐτὸν λόθμὸς ἐν avu$a iv ai
ciòàvds,A&μ32v&tw éx* &φετόν 3, &agélixóv
*rov. Qui numerus annorum vitae ut colli
gipoffit, accipiendum eflè monet râv xg%vov
¥ &tvzia eos § 244 rs x% 3 awap4rv. üni
cus igitur tantum eft αφάτης vitæ cui & unus
opponitur awap4rws qui curfum cjus finit, ut
eüôù ille incipit,& pcrducit,ufq; ad locum in
teremptoris. Falfüm eft itaque quod fcribit
Cardanus ad lib. 1 1 I. Ptolemæi cap. x 1 1 i.
- Ar4
 C L 1 M a c r e R 1 c 1 s. 565
Arabes exiflimaffè neceffarium fignificatorem vita
adeffe, nec fignificare folum Aphetam. Vocari autem
hunc e^phetam Alcochodem. Nugatoria hæc :
funt, & ex Græcis male intelle&is nata viden
tur, ac ex homonymia vocis &φάτης. Si cnim
&φάτης accipiatur pro eo qui 244«w habet *
ὐπατέσεως, idem eft cum fignificatore vitæ qui
cixo3 garz%tns 3 %a%ς vel $ %υάσεως Græce di
citur. Sin de Chronocratore intelligatur, ut
etiam Chronocrator &q)&rns eft, fane fic ne
ceffàrium videtur ut etiam adfit &4%της ge
neralis, qui & dominus vitæ & geniturae , &
x'e/3- &qúrgæc i$ Jrogatos. Sed videntur
tamen A'φάtlw de generali intellexiffe. Nam
inter rationes quas afferunt cur neceffàrio de
beat etiam adeffè fignificator vitæ cum Aphe
ta, quia naturalem vitae terminum non de
ceat effe fortuitü. Atqui fi fumatur ab Aphe
tae folius dire&ione, erit fortuitus quia ab
occurfu Anæretæ pendebit. Certe hic Aphe
ta eft generalis, & ad vitae curfum dirigen
dum pofitus, cujus idco & páris deducitur uf
que âd occurfum awaupât» vel &xlvo%oAiav.
Verum enimvcro talis 2®§tns non poteft effe
cum oias $eor$r* i* %»%s, vel,ut vulgo vocant,
cum fignificatore vita. Cum enim quattuor
tantum fint principales ejufmodi Aphetæ, fe
cundum Ptólcmaeum, Sol, Luna, Horofco
pus & Clerus Fortunæ, fi nullus exhis capere
tiú ä4 £zwpoffit, tum dccurritur adaliü pla
mctaIIl
-
366 D e A N N 1 s
netam qui •i«93eztz' av d* %ωάσεως accipiat.
Sed ut Sol & Luna non pofTunt fimul effe
&φ£tu, vel Horofcopus & Clerus Fortunæ,
ita nec Sol poteft una τίυ άφεσιν vitae fufci
pere cum aliquo oixo8egrâr: ex aliis planetis
íumpto. Neque duo Oecodefpotae fimul effe
poflünt in ufia genefi,neque duo tales Aphe
tæ. Quinimmò fi Sol & Luna inyeniantur
in locis Aphcticis, is eft præferendus qui in
loco magis proprio. Si aliquis ex quinque
aliis planetis qui oixo}εσποτίω έ ζωῆς accipe
re pöffùnt,in loco Aphetico meliore& magis
idoneo inveniatur, quam Sol & Luna, tum
neque Sol neque Luna &9eai» accipiunt, fed
illc oixa3sar3tns planeta. Ergo neque &%tns
generalis effe poteft cum oixo}εστίτη , neque
álius oixo3ecasta;, cum unica fit temporis vi
tæ & peaic, & unicus 2®ítns five oixo3egritns.
Scholiaftes Ptolemæi , O'τταν δεης ττ. 3υo
4 jttx èv αφετικοῖς τότυς , οκότά τις μᾶλον ω
τὸν ἐπvzsv äv xveAatig? τέτα , xzx£vov aT€9%-
μα. åaw 5 &;** ** oixo}εστίτίιν, τότε έχάνον
A&μάxv£ , 3*a* 2, éw xveAa ripæ à tirg h τκ δύο
q)ärz, Quæ vérba clara funt. Cum invenies
duo lumina in Apheticis locis , vide quis horum fit
in magis opportuno loco , & eum præfer. Si vero in
veneri, & dominum vitæ, ideft aliumplanetam qui
vita dominus eßpoßit , tunc eum potius fame, fi
magis idoneo loco fit quam duo lumina. Quod
ajunt multos cvadercâ concurfu Aphetæ cum
Ane
 ' C L 1 M A c T h R 1 c 1 s. 367
Anaereta, hoc quidem verum , nam fæpe be
nevolarum ftellarum afpeétus minuit vim
aut mollit Anaeretae, fed non propterea for
tuitus exiftit vitae terminus. Nam & hoc in
fatis fuit illius genituræ, ut hoc fieret, ideft ut
Anæreta non tolleret,mitigatus vel fraétus be
nevola alterius ftellæ radiatione. oi dl' &;&%•
aevuoi,inquiunt, xoAvtt) * &vagáatas. Alias et
iam fcribunt & pro definito habent vanæ ar
tis auétores, fi Oecodefpotes vitae bene pofi
tus fit, & bene decernat, non effè timendos
&vaapá ra«. Tunc enim annorum fuorum ni
merum decernunt, ideft tantam vitæ longitu
dinem quantus eft numerus maximæ fingu-*
lorum periodi. Aphetæ autem qui cum Oeco
defpotis effe fimul poffunt,non aliifunt quam
Chronocratores. Eorum &q)sais propria eft
quæ femper in libris iftorum auétorüm op
ponitur τὰ οἰκ9}aavoî* eademque dicitur &íi
xegtnat;, quia èznxe9th rwg idem cum Chro
nocratore. Cum caret domino genituræ ge
nefis,quam &vouwgâ arâtntov ex eo dicunt, tum
Apheta decernit annorum vitæ numerum.
Cum fimul funt &4%της five chronocrator&c
Oecodefpotes genituræ, fi pauciores anni fint
Aphetæ quam Oecodefpotae,tot anni decer
nuntur pro fpatio vitæ, quot Aphcta dividit.
Sin vero pauciores annos decernat domi
nus vitæ , tantum tempotis vivet is qui
Gcncfin cam habuerit. Cum Aphetæ anni
- funun*
 368 D e A n N 1 s
fumuntur quia pauciores funt , tum intelli
iturgenefis fine oi«9}εστάτη effe, quia annos
äividit Apheta.Valens, Exó5 ττ. 32®äre jfo
v& ávrw * ? oixg3aar3rs τύχη, τέ & 24)&rs άσε
qvw ê êvoux98ezrätrïG- xe/%a*tw. Hoc igitur
modo non erit neceffàriumadeffè fignificato
rem vitae, ideft oiw9}εσπότύ», fi Aphetes annos
dividat. De quo Apheta eo loco intellexerit
Valens patet ex his quæfubjicit, ia* 5 oixeios
* §7nxp&tnaeus tvx^ & oi«9}sar3 rns, ἐκαςτς τε ἐὰa
£rn μseĀ3. Cum J7nxe9tnais ideft dominatio
temporum benefe habuerit, & dominus vita, unuf
quifque proprios annos dividit. Nam izmxgztw
'σεως nomine Chronocratoriam intelligi fu
pra docuimus. Et infinitis locis J}axeg rnans
opponitur râ oi«9}εστοτία, ut §znxgztwrwp τά
oiw38gar3rn, & &φάτης oivg}εστ}τη, ut ex locis
jam fùperius allatis liquere poteft. Abfolute
igitur cum 2®άτης dicitur,de catholico Chro
nocratore accipicndus eft cujus propria eft
J\algeai; *X&6vov quæ confiftit in tego. 33ad
&c <δαλήφ{. Cum èxrászans tâ yeváαεως & is
ζωής vocatur, pertinet ad oi«98εστάτω έ άοΆς,
qui άφεσιν habet της ύwv;xarsac. Valens, 6 5
άλοτελός τὸrg-*•%9:36aeov voei&w X3 tla) tijs
yevia eos órászaiv rg] {% tlw*xx%ολικόν χgìvav
24gjpeaiv, xz%ς ἐν τοῖς σ€jregov δεδήλωττω. UIt
jam diximus *y£vigeas örözais ad dominum
genituræ pertinet quae fubftantia e(t univerfà
annorum vitae. At καῖτλικὸ *;*äww24gige
an$
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 569
an* ad xa%vA/x&s fpectat xgovoxe9{wg*, de
quibus abunde quae fciri debent docuimus.
Traditiones & acceptiones annorum in utra
que locum habuerunt, % 3dai, è^}\a*. Quam
etiam Arabesnoverunt. Nam eorum barbari
ijit , eum planetam qui dat, diviforem
appellant, Graece eft %iusej)s & ®%yà88s.
Eum qui accipit, ideft # •%yA&33yii, Rece
ptorem appellant. Ita funt affines & conjunéti
hi duo in unaquaque genefi, ut unius viccm
fæpe alter fuppleat. Chronocrator, five αφά-.
της, pro dominogenituræ annos vitae dividit
cum gencfis caret oixo8a*7ro%x, aut cum mi
nor eft annorum numerus quos decernit
Apheta five Chronocrator quam quos decer
nit dominus geniturae. Excmplum affert ge
nefis Valens,in qua Luna 29etis erat & annos
decernebat o&oginta unum, menfes quinq,,
dies decé & o&o , Mercurius annos fexagin
ta & unum decernebat,menfes duos,diesvi- ' '
ginti cum effet illius genituræ dominus. Lu
Iia quæ in ea Gencfi& petis fuit cumMercurio
oixo8a*ráry,nonpoteft videri effe ex eo gene
re 24erâ de qüibus traétat Ptolemæus lib.
111. cap. xiii. übi cum egiffet de vitae tempo
re quod per Aphetas colligitur, eo loco ex
plicat πᾶσι αφάtu, id eft quot fint Aphetæ.
Quibus verbis fignificare voluit quot idonei
planetæ vel Loca idonea effe poffint ad 2%αν
vitae temporumfufcipiendam.Nam male red
Aa didit
 37o D e A N N I s
didit Cardanus quos eligere conveniat vitae guber
natores, quafi plures fimuleligi poflint & de
beant, cum certum fit unum tantum ex mul
tis qui & pj effe poffint eligi femper folitum.
Quattuor xvex» tw rss & Pátæ, ibi effe fcribit,
Solem, Lunam Horofcópum & Sortcm For
tunæ:Non fimul omnes accipiendos effe præ
cipit, fed ex his unum eligi qui cæteris fit præ
ferendus.[Igoxeai&ov effe primo dicit Solem in
. diurna genitura fi fit in loco Aphetico, fi non
fit, capiendam Lunam, fi Luna non fit, eum
exquifique aliis Planetis fumi deberc * x\eìo
væ, èzovtw λόγως φ οὐκgδεαπολας.Ergoin Aphe
fi vitæ generali Solis prærogativa eft, deinde
Lunæ, deinde aliorum quinque planetarum.
Sed planetæ cætcri oixg3aardtu, dicuntur tís
%υάσεως, Sol & Luna tantum &o£tu, quia do
minium vitae ac genituræ non fortiuntur. Si
neque Sol neque Luna 2%tw fuerint, neque
quifquam ex quinque planetis oi«98εατάτη έ
%ατως , tum Horofcopus ipfe fit oi«98εστάτης
fi in loco nimirum fuerit & palx3. Si neque
ipfe fit, hoc datur Clero fortunae. Si neque
ipfà reperiatur in loco Aphetico, ajou«93e
oraitnr©- habetur illa genitura,& folus Chro
nocrator eamgubernat. Non ergo Luna po
teft effe &φετ};,neq; Sol &%tns cum alio oi«9-
δεσπότη. Licet autem neque Sol neque Luna
dominium totius genituræ fortiantur,& alius
fit gcnituræ dominus, plurimum tamen boni
- radia
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 §. 37r
radiatione fua conferunt in eam genéfih fi
opportune cum domino genituræ conjunéti
fierint,aut ipfi in genituræ domini finibus có
ftituti.Sedtünc neque ipfi & p£ttu funt, fed ille
ex planetis qui in loco mcliore & opportu
niore ad 24 gaiv fuerit collocatus. Luna ita
que quæ in prædiéta genefi 29etis eft cum
Mercurio oi«9}εστάτη , non ex eo genere eft
24atây quitotam vitæ fubftantiam deducunt,
hoc enim & xz%}{ι τψ έτη dicebant,fed ex alia
conditione &q^etäy quiChronocratores,funt,
hoc eft temporum domini.Nam initium tem
porum tefte Firmica,& cæteris Græcis Aftro
logis, in diurnis geniturisSol accipit, in no
&urnis Luna. Per varias temporüm divifio
nes Chronocratoriam vel Ùiixeg twaiw tunc
accipiebant, aut per δεκαζ1we/δας & novem
menfes,aut per 3o3axxglia;,aut ab Altitudine
in Altitudinem,aut à Finibus in Fines, aut alia
quæcunque temporum fpatia majora mino
rave quæ antiqüis Aftrólogis placitum eft
ufurparein ejufmodi &44o*ai, five temporum
decurfionibus. Atin xz%zxix? annorum vitae.
v£zvziov cum erant &qt4ra Sol aut Luna , aut
oiae 3aaraitns tjs;&ατως aliquis ex quinque cæ
teris planetis, tum periodos fuas aut maxi
mas-aut medias aut minimas pro fpatio vi
tæ decernebaft, prout effent optimeaut pef
fime , melius aut peius, bene áut male, con
ftituti. Ficbat etiäm aliquando ut ctiam plu
- A a 2. ICS
372. D e A N N 1 s
£es annos decerneret Chronocrator quam
dominus vitae, ut fupra indicavimus. Alia et
iam ratione divifionem annorum fingulis
quoque fignis tribuebant ex Solis & Lunæ
majoribus converfionibus,hoc rhodo: Aqua
rius dividit annos xxx. Capiicornus xxv11.
Quando quidem Sol dominus eft integro
rum annorum maximæ fuæ converfionis cxx.
Cujus numeri media pars Lx. quorum & di
midiam partem diftribuit, τὸ κ% A!gust£ov.
Sunt &xx. Totidem Aquarii fignum dividit.
Luna dominatum habet annorum abfoluto
rü exmajore fua periodo cv 111. Horum me
diapars, LIv. Horum partem dimidiam τὸ χ%
24gue t£ov diftribuit. Supt xxv11. Duorurn
prædictorum fignorum , anni colliguntur
ivii. Quifunt integri anni virginis. Sed &
quinque planetæ reliqui integram divifionem
annorum fuorum,ideft, maximas periodosâ
Sole & Lunaaccipiebant hoc pa&o. Sol Iovi,
ftellæ conditionisfuae, hoc cftüt vocant awa
p£l 5? , & propter Trigoni confenfionem, di
midiam annorum fuorum majorum dat, hoc
eft fexaginta. Nam periodus cjus maxima
annorum eft cxx. Tradit ei præterea & fuae
minimæ periodiannos xix. Fiunt anni Lxxix.
Hæc eft maxima Jovis periodus quæ compo
nitur ex media parte maximæ Solis periodi&
ejus minima integra. Trigoni autem avuzz
θέα inter Jovcm & Solcm ea cft quod primi
* Tri
- _
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 373
Trigoni, Arietis, Leonis & Sagittarii de die
Sol, de noéte Juppiter dominatur. Similiter
& Luna eidem Jovi propter benevolum ejus
affeétum, dimidium fuæ maximæ periodidi
vidit, id eftannos liv. quia centüm & o&o
annorum maxima ejus eft converfio , & præ
terea integram fuam minorem periodum
hoc eftviginti quinque annos. Fiunt anni
1. x x 1 x. Sic duplici de caufà & titulo pcr
Solis & Lunæ à%μεeaquàv, Juppiter cön
verfionem habet maximam annorum Lxxix.
Veneris maxima eft periodus annorum oóto
ginta & duorum annorum. Luna ex eo nu
mero ci diftribuit mediam partem fuae maxi
mæ periodi, hoc eft annos Liv. propter vvu
zT*%{αν quam habent in eodem Trigono. In
fecundo enim Trigono Tauri,Virginis&Ca
pricorni de die Ventis, de no&e Luna domi
nium habet , item quod ejufdem fecum eft*
aip£a*»ς. At Saturnus fuam ei minorem pe
riodum tribuit, hoc eft annos triginta pro
ter contrariam Altitudinis ftatioiiem, id cft
Libram.Sic fiunt anni maximæ Veneris perid
di lxxxiv. Alias tamen ngmerantur tantum
lxxxii.Mercurius habet pcfiodum maximam
annorum lxxvi. Ex eo número accipit à Sa
turno totam fuam majorem periodum quae
eft L v 1 1. annorum propter awoixo8eormpha*
quam cum illo habet, & à Sole minimam quae
cft novemdecim annorum, fiunt L x xv r.
- Aa 3 Nam
374 D e A N x 1 s
Nam L v 1 1. & x 1 x. hunc numerum red
dunt. Martis periodus eft annorum Lxvi. Ex
eo numero dat ei Luna quia ejus eft owaugá
•tns , annos liv. quod eft dimidium maximae
periodi , quam habet. Juppiter. dividit ci
fuam minorem periodum quæ eft annorum
xii. Fiunt anni lxvi. qui conftituunt maxi
mam Martis periodum. Hæc plane nugato
ria funt & awàutioA6yw%,aut fàltem rationibus
frivolis nixa. Cum 243 tu funt generales τί;
ùztv ασεως, vel dominigeniturae,tâ Sol & Luna
fuarum quam reliqui quinque planetæ perio
dorum annos dividunt,cü anaphoricis figno
rum in quibus inveniuntur menfuris. Quae
figna pariter etiamfuarü afcenfionum numc
rüm dividunt. Nam non folum ad vitae fpa
tium, fed etiam ad alia genituræ fata & συμ
zíóu&% cum ftcllis cooperari & ow£gyé* pu
• tant ifti Zodiaci circuli partes duodecim.
Sunt igitur.duorum generum A'φάττω. Alii
majorum quafi gentium vitae tempora de
cernunt , & totam ùzriæ: auv gubernant.
<Cujus generis funt ut'diximus qui appellati
funt Domini gemitura. Alii funt Chronocrato
res,quafi minorum gentium Aphete,qui fum
muntur ad alia vitæ avufa uozó,& oftendunt
poft quot annos vitae, quo menfe, quo die
eventum naéturæ;fii.t prædiétiones aftrorü.
Hi proprie dicuntur &qútu, & dehis &peaus
abfolute nomcn habet apud au&ores Aftro
- - - logiae
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 37;
logiæ Græcos cum traétant z€ 25 £a£to c. Tra
dùnt enim initium 3 & $£a*»; obtenturum
in Synodicis genituris eum Planctam qui poft
luminú conjunétiones primus inventus fue
rit, & deinde alii prout difpofiti erunt, qui in
ordine fuo & pía*; fufcepturi fùnt deceniiii vel
alterius cujufcunq; annorum periodi decur
fum. Non enim una 2^4* fcd pluribus hæc
explicatur tcmporü divifio quæ per Chrono
cratorcsperagitur. In genituris quæ circa ple
nilunium inveniuntur, is erit & v£tn« qui poft
; plenilunium primus invenietur, & ita dc fc
quentibus. ifti Aphetæ plerumque etiam vitæ
tempora decernunt cum genitura non habet
dominü five oiwgâ gazâtlw vitæ , aut cum pau
ciores annos decernit Apheta quam Occodc- .
fpota genituræ, utjam diximus, fedad majo
rem lucem rei obfcurae id faepius repetendum.
Hæc etiam porro differentia intcr utriuf
que generis Aphetas ex Ptolemæo obfervari
poteft, quod in numero Aphctarum qui vitae
annorum gubernationem gerunt, τὸ μετεg%-
vnu x non recenfuit , fed quattuor tantum
nominavit, Solem, Lunam , Horofcopum &c
xxygo, Fortunæ. Intcr alios Aphctas quos
commemoravit lib. iv. Medii coeli partcm
numerat , & & peaiv quae ab ca capitur ad
actus vitæ & totam converfationem fignifi
candam pertinet. Alia etiam loca noininat
& alios Planctas Valens, à quibus &φάσις fu
Aa 4 man
 376 D E A N N I.S
mantur. Ab Occafùs parte & paaiv deduci ait
cum quæftio cft de mortualibus, de migra
tionibus , & vexationibus Ab Hypogeo cum
agitur de fundamentis, fundis, & rebus apo
cryphis. A Venere ducitur 34) eas cum de mu
lieiibus quæritur, & matrimonii conjunétio
nibus, aut fpeciebus mulierutm. Cum de mi
litia & publicis ncgotiis, â Martis flella ini
tium fumebatur Aphcfis. A Saturno quoties
de fùcceffione patcrnorum bonorum quaere
batur, de rebus arcanis, de pofTeflione & aliis
quibufdam. A Jove dedicebatur & paa* cum
de amicitia , de conciliatione, de poffèffione
agendum crat. Cum de cowmunione, & de
rebus fimilibus aut corporalibus , & de da
tione & acccptione & contractibus fcriptis
negotium erat, à Dæmonis Loco Et haecqui
dem cum traétabantur μονο{δάς «»3g, 333 ; :
«»®g^%! {s, id cft fingularcs temporum tradi
tiones & acceptiones, id cft cum plures non
crant planetæ qui &%aiy temporum trade
rent & acciperent, fed unus tantum. Si duo
aut tres aut plures effent tradcntes aut acci
pientes, tunc crat comparatio facienda cujuf
que ftellæ accipientis poteftatis cum illis qui
tradebant tempora. Aphefin etiam habent
quattuor xxzgo, apud Valentem. Nam tra
&tatus eft apud eum , cui Titulus, * tefla*-
gav x^*gov μ*ex ruoi. Quattuor Clerorum divi
fiones. Non cftA£&,au:; finc ��yòåw* & zz
e%-
 C r 1 M A c r E R 1 c 1 s. 377
e9x%\!{, nec horum alterum vel utrumvis fi
ne æq)äor &Chronocratoria.Ergo & quattuor
illi xAfgo oxpé% &* ovoxeg Trpec. Et ftatim ini
tio capitisita habet, á xXygg- * vzns «»®gá
δες , τταραλ*μέαγων ἐν χρήμαλςτχσις τόποις &;a-
5οποιόν ἐπύντων ; μzptvgzuv rov &Tvy%xw δηλαΓ
1

& are9«ar(w. Sors Fortune tradens aut fufcipiems

tempora,fiadfint benevoleftelle, aut radiatione fìa
teftimonium perhibeant, profperitatem fignificat &
proceffum. Sed qui funt alii tres xxYpol ? Nempe
qui nominatim ab eo recenfcntur eodem ca
pite, ô Aaiuov, 3 f'gos, *; A'váyxn , qui & toti
dem xxwg8¢ fìciunt,& Axiuov®- «λλεον, & E'go
τος,& § A'v&yxnc. Sic enim in fequentibus ibi
gem traditur,3 Aaìua, <$g%$ 3, •%g^au
ßzvov. Atque ita de cæteris. Ex his quattuor
xa%oois duo præcipuifunt, 3 «A£g9- * Tvxn; &
à xajpos & Aàìuovo;.De quibus conjunétim tra
ctat Firmicus lib. iv. duobus capitibus priore
de Loco Fortunae,fecüdo de Loco Dæmonis.
Hi duo principales xx£po; intcr quattuor, &
illi quattuor quos memoravimus inter infini
tcr xx*g«* quós vetus ,&£%x*xx) recepit. Idem
quippe Firmicus lib.vi. c xxxi. neminit pluriú
locorü five xx*gov præter Nece(Iitatis & Cu
pidinis Loca. Nullus enim fuit locus ex duo
denis * 3» 3exxt&#rs quin ex eo xxyov fece
rint Ægyptii vetcres. Quicunque enim Locus
ex duodecim in duodena Loca iterü dividi
tur , & per *8a8ex«τέοπον traétatur,«λήgos e9
Aa 5 ipfo
378 D E A N N 1 s •
ipfo evadit.Cujus nominis cum hac fignifica
tione hanc rationem cffe puto.Kλλgos univerfà
cft hercditas, & saix, ut etiam exponit Hefy
chius,quæ quod in plura capita hæredum faepc
dividi foleat,hinc etiam xxygos in Genethliaca
qui in duodecim loca effet diftributus. Kx;-
e& etiam agri modus eft quadratus, cujus
lateta cum centenos & viccnos pedes colli
gerent, per duodccim decempedas ea men
fura agebatur. Latini Fundum dixerunt,& He
redium , quidam ctiam Sortem, quamvis hoc
nomen alii dcdcrint majori modo agri. Hinc
xxr 33x9- δ γεωγάς Hefychio cxponitur , &
8εστ}tn;. Inde igitur κλΖg©- in genefibus δω
83xx t€273>. Afcendens fignum, five Oriens,
locus eft vitæ , qui & Horofcopus dicitur,
Quia vite varia àccidunt, multifariam ejusra
tio tractanda fuit.Idco & per duodecim loco
rum dcfignationem diverfâ ejus accidentia,
fortunæ & cafus notari debuerunt. Graeci:
xz3' &x*5lw }%aaiv δωδεκα τάτει onuaivovtw.
Non folus locus %£osos in duodecim loca
divifus eft, fed etiam quælibet rerum illarum
quæ fingulariter aliis locis attributæ funt.
Fortuna xtnax*;, id eft patrimonium, fubftan
tia, fundi, mobilia & quidquid ad latentes
vc! gxpofitas pertinet patrimonii facultates,
in quarto ab Hor9fcopo loco quæritur, qui
eftlocus Hypogcus. Ex eo & xAjjg©- Fortu
næ factus cit , quia multiplicem habet re
- Iun\
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 379
rumvariarum confiderationem , & quæ me
retur difquiri per duodecim locorum diftri
butionem. Sic de loco Nuptiarum qui eft ab
Horofcopo feptimus, xA£gov etiam concinna
runt, quem χαμικὸν κλῆρον appellarunt, cum
3w3exczt€37ro; tra&tatur. Nullus dcnique lo
cus fuit ex duodenis quem non rurfus Æ
gyptii in duodena loca diviferint, ut accura
tius & exquifitius difcuti poffèt. Anonymus
Scholiaftes Ptolemæi adlib. 111. Eiw3wαιν λαμ
ßøy{v A%£io, xxyges ra* rav * τόπων $ age
3äv &reip×c. His omnibus xA*gous repúdiátis
Ptolemæus folum xxjyov §τύχης retinuit quia
sialwtaxìs quodammodo cft & vvxlεμνός δpo
ox$rg-. Ab his omnibus xAyipouc &4%αχς etiam
duétas fuiffe liquet.Verum omnes hæ &φάσις,
ut & planetarum, fed & hi ἀφετιι nihil, ut
res eft, habuere commune cum Aphetis an
norum vitae, quia ad alias res etiam faciunt,
&plures fimul funt. Nam ubi unus circulum
fuæ &%ατως abfolvit, puta decennii, alter
fuam incipit, deinde alter & alter, qui invi
cem funt conferendi pro configuratione in
ter fe & natura cujufque, cum in Aphcfivitae
five genituræ dominio, unicus fit qui inchoat
& confummat totam ejus fubftantiam , fi
ve annorum Jwixarw. Et hæc maxima diffe
rentia eft Domini genituræ & Chronocrato
ris,velPtolemæo auétore diferte fcribente lib.
iv. dc divifione temporü,in ca.dcducenda ra
'tionem
 38o D E A N N 1 s
tionem haberi debere omnium xveuwrwrww
&φάσεων non unius, ἀστες άi ** % *3-
vawv. UIt mirer Cardanum quiin hac Gencth
liaca vanitate adeo fe artificem videri vole
bat,in Themate Pauli 111. Pontificis maximi
cum de vitae diuturnitate fermo effet, trade
reSolem & Afcendentem fuiflê Aphetas. At
qui fic tum quidem cum Apheta qui eft
«Chronocrator vitæ annos dividit, deficien
te genituræ domiho, plures huic operi de
Putantur, fed unus. Singuli quippe Chro
iiocratores fua habent munera diftinéta vir
tute & poteftate five benefaciendi,five male
decernendi quam obtinent. Ergo qui cxil
lis vicem gerit domini genituræ vel princi
palis Aphetæ ad vitae fpatia decernenda, hoc
ìmunere folus fungitur, ut & unus cft oixg3e
errìtns genituræ cum genitura oiygδεσποτάτaι.
Non enim duo fimul hoc officium habere
offunt, (ed fi alter habet, alter non habet. Si
Aphetæ h. e. Chronocratori datur, id Aphe
tæ generali five Oecodefpotae geniturae ne
gatür. Multo minus duo Apherae in com
fhune,aut duo Oecodefpotæ &%aw vitae diu
turnitatis regere queunt. Duo igitur funt cx
uibus genefis fàtum præcipue pendet fivc
quoad vitae fpatium, five quantum ad omnes
eventus quicunque diu vivendo hominiac£i
dunt, Genituræ Domimus & Chronotrator. De
his fingularem librum ediderat Firmicus ut
- tefta
 C 1. 1 Mf A c T E R 1 c 1 s. 38r
teftatur lib. iv. cap. xiv. Scd primus eft &c
præcipuus horum genituræ dominus,quia to
tius vitæ èzizaiy tenere creditur. Porphy
rius unü ex his nominatoixg3aarátu, alterum
δaxe91âtweg. Nam huncita vocari abfolute
docuimusfupra, quialias paffim vocaturzgo
voxegτωρ. Tale inter eos difcrimen inftituit
quale cft inter vzóxxxgov & xv3epvhtlw, Navi
cularium & Gubermatorem. Navicularius to
tius cft navis magifter , ut oirg8eargrns tâ
%atws, ac totius vitæ u&wv;xaros regimen ha
bet. Gubernator ad clavum fedet , & diri
git navem modo ad dextram modo ad fini
ftram prout fe vertunt venti. Sic *oyoxe9
vag five άixe9t}vog quafi gubernatoris vi
ccm gerit, & fub Domino eß genituræ, ut
gubernator pendet â navis magiftro. Ea
dem prorfus eft differentia apud Arabes in
ter Hyleg & Alchocodem quem vocant, qui eft
Cadchoda ut paulo poft dicam. De his duo
bus etiam Ptolemæus traétavit in Tetra
biblo, & primo quidem degenituræ Domino
lib. 111. ubi de annis vitæ agit, libro autemuv.
de Chronocratoribus ubi de temporis divi
fione loquitur. Sed utrunque &%tlw appel
lat, ut revera utrique funt 2®ítw. Sed &q)sas
Domini genituræ ad fola vitae tempora exten
ditur, & quam longa aut brevis fit futura fi- '
gnificat , cum αφάς Chronocratorum ad
alias caufàs & cafùs & aélus accipiantur.'
Non
38. D E AN N 1 s
Non poteft exprimi quantas turbas dederit,
& quàm confufionem pepererit non obferva
tum hodiernis Mathematicis Aphetarum
iftorum difcrimen. Nec minor eft τxe9x8
inter Arabes ipfos & corum interpretes fuper
Hyleg , & Alchocodes, quorum ille eft &qȣtns
Græcorum, hic oiag8eardtns * %víagog. UIbi
cunque &%tns in Græcis Aftrologorum fcri
ptis öccurrebat, Arabes reddiderunt Hyleg.
Hujus vocis par eftapud eos 3uovvuia ut apud
Græcos nominis 2%tns. Indé ad eos etiam
manavit orta ex Græco vocabulo æquivoca fi
nificatio. Nomen Hyleg Arabicum putavit
έfTe Scaliger, cum fit Pcrficum. Nam Her
mes lib. ii. de Revolutionibus cap. 11. cujus
opus ex Arabico verfum effe conftat, hoc af
fifmat his verbis , Tertius terminus in quo Aphetae
quem Perfè vocant Hyleg, pervenit direëtio. In pri
ma editione Manilii Scaliger Hyleg Arabice
docuit effe , quod Hebraicis litteris fcripfit,
aby, ideft Id effe fofpitare & ζωοποιεῖν.
s-.

Hoc vocabülum in tranflatione Bibliorú Ara

bica reperitur pro verbo xe* quod eftproprie
curare & fànare. Interdum & pro róborare :
& έαοπιάνponitur,etiam per verbum íe&u,
liberare , redditur à Græcis Scripturæ inter
pretibus. Sane qui fanatur,etiam morbo libe
fatur. In editione pofteriore fcripfit, Afabes
Græcorum &q)ätlw as='Uc vertere cum punéto
duro, & quidem, inquit, re&iffime. Nam
fine
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 383
fine puncto sSs effe Graecum $pati, hoc
eft liberatum. Hæc omnia falfâ. Verbum Ara
bicum 3-\- & æS\c fignificat curare & fàna
re, & pér confequentiam liberare, fed & ro
borare , & vivificare. Nam qui fanatur ex
morbo liberatur, roboratur, & denuo quafi
ad vítam redit.Ex hac ipfâ ut videtur obférva
tione & verbi a-\- fignificatione id videntur
haufiffe qui nuper fcripferunt in fuis Aftrolo
gicorum libris, dominum genituræ non me
tiri vitam, fed roborare. Quod eft falfiffi
mum. Sed Arabes Aftrologi Græcorum 2®£
•rlu, non verterunt 3\s vel æSs,feda-S);•.
Nec nomen id eft Arabicum , utjam notavi
mus, fed Perficum, vel etiam Indicum, ut alii
notarunt.&\4* etiam vocari ex Lexico Perfico
Turcico, & J.~\>e»!,ideft dominü domus
exponi mihi fignificavitClariffimus&celeber
rimus vir Jacobus Golius. Indc & Arabibus
pa(fim hoc nomen cffe ufitatum æS^* pro
Cx&*J|-%,ideft Dominadio,ut dixérunt Latini
veteres. Familiare quippe eft Arabibus s Per
ficü in æ mutare. Sed & ipfi Perfæ ut mul
tas etiam`Arabicas vocesufurparunt, non du
bitarunt ita fcribere. Ergo Hyleg eft a-S**.
Ideft dominus Quod nullam habet dénotio
ne nominis affinitatem cum Græco 24) άτης
fed habct cum voce Üììxe91â rog. Sic enim
- abfo
384 D e A N N 1 s
abfolute * &q)&tlw x*ovoxe9*e9. Graeci ap
pellarunt, ut videantur ex Arabico vel Perfi
co itavertiffe, & præcipue recentiores, cum
antiqui xgovoxeg roe* & *e*p*gxegτψe9. &
&£&tlw vocare confueverint, qui 24 &tns xù
e/©- eft proprie ® &%aips , id eft dominus
curriculi temporum. UIt in ftadio qui αφάτης
dicebatur, removendi repaguli, & mittendi
curfores in curriculum jus & dominatum ha
bebat, eratque xùea@- * &4%ατως. Quod ad
-Alchocodem attinet quid hoc nomen fignificet
cum & vitiofe etiam fcribatur,valide nefciunt
noftri Aftrologi, ideo & difputant quid fit,
necfefe extricant. Perficü & hoc eft vocabulú
Jøå-.»<= Cadahoda. Quod etiam dominum
domus fignificat. J«»*- enim dominus. In
de & Deum 1«»£- vocarunt, quafi dominum
omnium . «» es autem domus eft Perfice,
ut me idem docuit vir doétiffimus Golius.
Quod ad nominis proprietatem attinetidem
fignificat Calchoda quod Hyleg, cum utraque
vóx dominum domus defignet,hoc efìoi«93e
ar3tlw. Sed 'major dominus eft Cadchoda
quam Hyleg. Nam & eum cui praefeétura pagi
totius eft demandata hodieque Perfae vocaiit
J«»-«»<=. cum unius domus dominum
æS%* fignificat. Ita major Cadchoda quam
Hyleg, oi«983azárns $ %ατως quam δaxgatif
τωΡ vcl xgovoxe9ίτω}. Tale intcr hos difcrimcn
c[\
 C t 1 M A c T E R 1 c 1 s. 385
eft tefte Porphyrio, quale eftinter vaJxxngov
* & xv3spvntluj.Genituræ dominus,hoceft Cad
choda , totius genituræ poffidet fummam &
univerfàm fpatii ejus fubftantiam. Hic fi be
ne, inquit Firmicus lib.iv. cap.xii.de Domi
nogenituræ, fi bene fuerit collocatus, & imii, in
quibus gaudet fignis, vel in quibus exaltatur vel in
domiciliü fuü, & conditioni fue genitura fuerit, nec
malevolarum nociya radiatione pulfatus, mecbene
volarum ftellarum præfidio deftitutus, omnia bona
promatura fua qualitatedetermit, fic quoque & inte
grum ammorum mumerum. Expofuimus fupra
quorfiodo intelligendus fit hic integer anno
rum numcrus de maximis ftcllarum pcrio
dis , quæ & τίλεια έτη Græci Aftrologiappel
lant. At Chronocrator five άixg&1jrwg par
ticulam tantum temporis vitæ & laciniam
gubernat , & res quifque certas cafufque
fpeciales, ut alius nuptias curat, alius parcn
tes, alius facultates , alius a&tiones , & fic
de aliis. Exhis difcant Aftrologi quæ differen
tia fui Alchocodu quem fic perperam nomi
nant pro Cadchoda,& fui Hyleg.Hic eft & φάτης,
illc oi«9δεσπότης έ %wäatos. Sed cum fint
duo genera &q)eröv , unum quod totius vi
tae ac genituræ fummam moderatur eftque
idem cum Cadchoda, altcrum quod eftidem
cum Chronocratore five άixgzlywea , inde
illa interpretationum varietas hallucinantium
Aftrologorum, quorum alii Alchocodem Sa
- - E tuInVJIm.
386 D e A N N 1 s
turnum effe volunt qui concedit annos, &
hylegeffè folem figaificatorem vitae, Sane Sol
aliquando eft æS\** & vitæ &φάτης,fed Luna
idem munus o5tinet quod Cadchoda, five oi
wo$aa/zárns $ %£ovac. Saturnus aliquando eft
Cadchoda five dominus genituræ , fed non
femper. Nam & alii planetæ ex quinque tlw
oi«95sam av *y%£a*»;, fi fuffragia adhocne
ceffària habuerint , obtinere poffunt , ut jam
di&um eft. Picus Mirandulanus in lib. 11. cap.
Contra Aftrologos,Barbaros vexat, ideft Ara
bes,qui ex Ptolemæifententiain omnigenitu.
ra perfcrutari conantur quifham fit Hyleg &
Alchocodes ; At vero, inquit apud Ptolemaum
tam eft nihil omnino illud Alchocodes quam eft ni
hil Hircocervus &Chimara.Subjungitque ftatim,
Nec diäionem hanc nec aliam ei reffondemtem uffiam
in Ptolemaifcripti, inveniri. Quae temeraria pla
ne eft affertio actanto viro indigna.Nam Ara
bum Cadchoda quem corrupte interpretes vo
cant Alchocodem , eft oi«gôgarrirns Ptolemæi,
cujus nominatim meminit lib. 111. cap. 11.
Departe Horofcopante, & cap.xi 11.quot fint Aphe
ta. Exquibus locis Hephæftion Thebæusqui
Ptolemæum in omnibus ferme fequitur +
oi«9δεσπίτια, φ* %aras eum effè definit qui
plures λόγες, calculos vel fuffragia, vel digni
tates , ut vulgo appellant, ex quinque Ptole
maeo nominatis habuerit. Sed & idem Ptole
maeus co capite quattuor principalia Loca
pmctmO•
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 387
memorat quæ &φάra effe queant, Solem,Lu
natm » Βorgfçopum & Clerum Fortunæ, &c
praeter hos cìv**&rwv oi«9}εσποτίου). Quod
de reliquis quinque Planetis intelligi debet
qui oixo3egritu της χρέσεως fieri poffint, Ano
nymus Scholiaftes Ptolemæi, fi fiequeSol ne
que Luna fint Aphetæ,ad oixoôgaritlw Solis &c
Lunæ & É cundum effe docet. Et
hic erit oixo}εστίτης τάς γέσεως qui extribus
praediétis Potiorjudicatus fuerit & melior,
ideft 6 ze}ς σ^ε{ες }8vo ; £va. rsx&%$vv τ€€¢
A6yws £x* eign£%wv rivrt, quiplura fuffragio
rum punéta ex quinque Ptolemæo nominatis
tulerit. Sed qui funt illioixo}εσπίττι ἀλία, *
•τλίνης, & jgoowörs, è 3xx*g* * τύχης,Domimi
Solù, Luna, Horofcopi & Sortis Fortuna p Alii au
&tores non ficloquütur. Alibi etiam nomina
vitr&ς oixo $eor$r«;* 4)&των ad caput deMon
ftris. Illifunt Planetæ qui in locis aut finibus
Solis, aut Lunæ, aut Horofcopi & Sortis For
tunæ fuerint. Sol quidem & Luna nunquam
accipiunt dominatü genituræ, * oixoòeam áw
* •iS %£ayws,sed cum Domini gemiturain eorum fini
; bus pofiti fuerint, vel cumipfis opportuna radiatione
conjunäi, vel in eorum domibus collocati, & ipfiim
genitura Domini finibus conftituti, velim ejus domi
bus collocati, ac ipfius lotum proffexerint intuentes,
plurimum matura fùa communicata decermant. Sic
irefcribenda verba Firmici lib. iv. cap. xiii.
Idem lib. codcm cap. x 1 1. ait alios à Sole &
B b z. 1LMm4
388 D e A n N 1 s
Luna gemituræ dominum requififfe, in cujus ftella do
mibus Sol & Luna fuiffent inventi,ideft Sol in diur
na, Luma in mo&turma. Et habet rationem. Sic enim
locus ille corrigcndus eft. Alii tamem, inquit,
eum dixerunt effè dominii qui latitudini Lunæ domi
nus fuifTet inventus. Alii, ut ex Ptolemaeo ap
paret , qui & ipfe auétor ejus fententiae §.
eum effe dominum genituræ, qui in Solis aut
Lunæ finibus& locis fuiffet inventus, quem
oixoôaaraitlw * q)&rov nominarunt.Thrafyllus
quoque apud Porphyrium in Ifagoge, eum
genituræ dominum declarat qui Lunæ xveix»
habuerit, hoc eft qui Lunæ dominus fuerit.
Lunæ autem dominus intelligitur qui cum
Luna in eodem figno conftitutus fit. Dicit
.enim á åçpeaiv ἰατμ%nw Στὸ 3 &$£g©- άχοντ©•
aluj xveixw τάς σελήνης. Porphyrius eum oìxo8e
gaeitlw interpretatur , quem Luna fecumha
bet in eodem Zodio, aut oppofitum in con
trario.Vt ficum Iove fuerit in Sagittario,tunc
enimJuppiter Lunæ dominusintelligitur: Aut
fiIuppiterinGeminis fuerit LunaSagittarium
obtinente. A'ai & hàc, inquit, &φήσεύ. Ideft
Juppiter erit Aphetes & Dominus genituræ,
& &q%av ab eo ducemus. Sententia commu
nis Aftrologorum fecundum Firmicum eum
Planetam dominum genituræ ftatuebat, qui
figni ejus dominus füiffet quem fecundo fo
co ingreffà foret Luna poít illud fignum in
quo crat nativitatis tempore, Ut cccc Luna
fit
 C 1. 1 M A c r £ R 1 o 1 s. - 389
fit in Ariete tempore quo natus eft homo,
ubi tranfitum eafecerit adfignumTauri,quod
Venerideputatur,Venus geniture dominium
obtinebit. At fi quis prima natalis hora Lu
nam in Geminis habuerit, quoniam à figno
Geminorum tranfit ad Cancrum quod fi
gnum ipfius efl, & à Cancro in Leonem qui
domus eftSolis, neque fe,neq; Solem domi
num genituræ facict,quia,ut ante di&tum eft,
cum fint totius domini, dedignantur gcni
turæ dominia fortiri. Ubi igitur his tribus re
li&is fignis ad aliud fignum venerit , verbi
gratia ad Virginem, qui dominus cft virgi
nis,& in ca domum habet ac potcftatem,do
minus erit genituræ. Is eft Mercurius. Hanc
effe veriffimam & ab omnibus comprobatam
rationem inveniendi Dominigenituræ afferit
Firmicus. Atque hic eft Arabum & Pcrfarum
Cadchoda quem perpetam vocitant Alhoto
dem , in quo declarando & indagando multa
nugati funt Recentiores quæ non opus eft hic
refutare. Hoc tantum ex his quæ dixi volui
liquere quantum falfus fit vir incomparabilis
Picus Mirandulanus, cum fcripfit, opinionem
qua alium facit in gemiturù Hyleg, alium vitæ am
morumque largitorem quem appellant Alcochodem
pofteriorum effe , Ptolemaum mec eo antiquiores quic
quam tale opinatos effe. Quæ omnia funt fal
fiffima. Sed fefellit virum eximium homony
mia vocis αφάτης quam Ptolemæus commu
Bb 3 nCIm
39o D e A N N 1 s'
nem facit tam vitæ largitorum quos & oixs
8εστάτοις nominavit , quam Chronocrato
rum qui vitae fpatia non gubernant. Et fane ,
&φεσις ut utroque genere locum habet, quia
temporis ratio in utroque ducitur , & curri
culi, fic etiam &q%tns, fed diverfo modo, &
menfura. Nullum eft temporis fpatium fine
&φάσ{, & non magis quam fine curfu ullum
datur curriculum. Totius vitae unum eft cur
riculum,atque adeo una &q)evus, âlimine ipfo
natalis ufque ad mortis metam. Qui ejus
eiçãovas eft xÜeuG- , dominus & dire&tor, is
etiam &4%anc. Talis αφάτης eft Cadchoda fi
ve oi«9}εσπότης έ %ατως qui ctiam Hyleg
Arabicè fivePerficè vocatur, quia sS),• eft
dominus domus &oixg3aaw3ws.Sedin fpatio
vite univerfo funt& alia minoratemporü cur
*icula,ut δαδεκαε]neÂ39; Chaldaicæ, δεκα£ln
ej3es, &7flagrne/3ec, anni, menfes, dies, horæ.
Horum etiã particularium temporü funt 2®í
•'; & 2®£tuj, quarum quierant domini& di
re&ores,hi proprieXpovoxp&vpas appellati,i.e.
temporum domini, & abfolute ôixe*t*w-
gec. Hos etiam Arabes indigitant Hyleg, quia
Hyleg eft &φάτης, five potius § 24%ατος xù
eé-, & &rixg&t*rop. Nam hæc vox Perfi
ca dominum proprie fignificat. Hinc illa
Recentiorum Mathematicorum hallucina
tio, & perturbatio in his exponcndis,qui rcm
certo tcncrc non poffunt, ubi adeo dc nQt1o
vocis
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 39r
notione incerti haerent. Unus inter eos præ
cipuus in libro de judiciis nativitatum cap.iv.
de quantitate vitæ, diverfa ait effe opiniones
de fpatio vitae. Nam s^rabes, inquit, vita ffa
tium accipiunt ex alchocodem h.e.diffofitore loci Hy
leg, tefte Alachabitio. Is eft . ,***). .\c g-e!
Quafi {haec peculiaris fit Araburri opinio
& non Græcorum Aftrologorum, immio vcl
ipfius Ptolemæi. Nam Alchotodes eft oiwg
3εσπότης έχάσεως à quo omnes antiquivitae
fpatium accipiunt, qui & difpofitor eft lo
ci Hyleg, id eft τότε ἀφετικά κύωG>. Subjun
git deinde quafi diverfàm à priore fenten
tiam. Latini vero, ut effendit Maternus lib.ii.cap.
xxv 111. eliciumt quamtitatem vitae à domino, feu
diffofitore mativitatù. Quafi vero Latinorum
Aftrologorüm aliqua fuper hoc fuerit opi
natio propria, curn Firmicus ille nihil ferme
habeat quin à Græcis defumpferit, ut alias
oftendetur.Sed neque hoc quòd affert ex Fir
mico diverfum eft ab ea fententia quam tri
buit Arabibus. Nam hic dominus feu difpo
fitor nativitatis quem Firmicus dominum ge
mitura Latine appellat, & dicit à Græcis oi
w93sar3tlw nominari,idem plane eft cum Al
chorode Arabum , qui cft vero fuo nomine
Cadchoda. Addit poftremo tanquä tertiam ac
diverfàm de fpatio vitae unde fumendum fit,
opinionem, Ptolemaum autem ex direâione Hy
leg ad loc4 inttrficientia. Cæterum ncquc hàc
b 4 pro
59*. D e A n N 1 s
propria eft &peculiaris Ptolemæi exiftimatio
áevitæ tempore,fed omniumveterum com
munis qui ftatuunt vitae tempus aeftimandum
effe ex intervallo quod eft inter &4%tlw five
22alixôv τόπον, & awagétiu atque αὐαςετικόν
aimv. Omnes quippe affirmant eoufque pro
cedere vitæ annorum &%αιv donec incidat
in &vaupâtlw qui radiis fuis vel occurfu eam
feriat, και τὰ ownyμ%ov <\%$ @- * §rów Szro
Qaive $tu i&rep unôeis awapítns * &xiivæ J*-
4£pa, inquit Valens. Item codem capite,'και
£ws 5 éxeivns uoipxg τίυ άρεσιν πιά.3; iz*7*£
p.r3e}ς αύaupérns 24g«&fia. Et ufque ad illam par
tem decurfionem vita facere fi nullus incifor inter
veniat Amareta. Sed illa άφεσις vitae quam
interrumpit & finit Anaereta, femper du
cenda eft vel à Sole vel à Luna vel ab Ho
rofcopo, fi locum Apheticum fortiti fuerint
ingenitura,vel à quocunque alio planetarum
qui dominusgeniturae effe&us fuerit ex no
tis ad hoc neceffàriis & requifitis. Aut igitur
Sol & Luna in omni genitura loca ÄÈÉ
ca fortiuntur ad vitae fpatia fignificanda, &
tunc dicuntur 2®£ttu non etiam oi«98εστάτι,
quia cum Sol regi comparetur, Luna reginae,
& totius dominatum habeant non dignan
tur habere geniturae unius dominium : Aut
locus aliquis ex genituræ principalibus lo
cis accipit &φεσιν totius vitæ èwv;ria**, ut
Horofcopus, Mcdium cœlum, &pars For
tun£.
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 39;
tunae.CaeterumhaecLoca quamvisab his &ge
auc vitae temporis ducatur, & &φάtu, quoque
dicantur, non tamen oi«9δεστάτιι ἀ %£g;oc
appellantur. Graeci, ëzò ôá zras P*** *Aug
Ponte a*x*yn tèv αφελκόν τόπον Άαχωσιν , ἀπλα
wpoauázros *, uεσ8e9vnuæ, 8x ig τὸ ττ^;$ @- *
. άτὸν Σαδ έ &4 ελxís uoipz% &os * t*t€αγωνg
3εων λο%%3vA , &λ' ἐως έ κεyle/xws 24g*-
. ' aswg. Si quamdomeque Sol mtque Luna Apheticum
locum fortiti fint, fed Horofcopus aut Medium cæ
*
lum , quantitas ammorum vitae mon eft fupputanda
à parte Aphetica ufque adpartem Tetragoni, fed uf
que ad intervallum quod eft inter Cardines. Pro
eodem alibi dixit fi Sol aut Luna aut Horo
fcopus Aphetæ fuerint, lib.ii. cap. 1. άπά--
ons ouò %íatas άγνῶva 3& aëréov %λι®-, fi
•rialwn, * ópoawámvs 2®άτια eiai, ug rofov &εμον
v£x8. Ergo & Sol & Luna & Horofcopus
Aphetæ, id cftHjlegii, ingenitura ad tempora
vitæ dimetienda,non Oecodefpotæ five Cad
chodae. Loca autem etiam Aphctica pro A
phetis habentur cum nulla ftella in his ασετῖς
nec ullus fuerit oixo3eaaitnc. UItin fpatio, five
eiq)£o* vitae, Horofcopus & Sors Fortunæ &
Medium coelum: in Chronocratoriis & tem
porum divifione, etiam Horofcopus, & Me
dium coelum, & Occafus, & Hypogeum, &
Locus Dæmonis, & Locus Fortunæ, & alia
à quibus &qacus ducebatur ad varios vitæ ca
fus & eventus & aétus fignificandos. Ita de
Ho
394 D e A N N 1 s
Horofcopo dicit Scholiaftes Anonymus, fi
ve ut quibufdam placet Damophilus, Üì ròv
spoow;zwv τίλ©- àpxôμ£%w, δςις και αφάτης ίςί
vg} &φετικός τότ©-. Idem de aliis locis di
cendum eftâ quibus quæcunque ducitur & pe
enc, five ea fit totius vitæ &av£aros, five par
ticularis temporis. Ipfe etiam Ptolemæus
&v xve/oty rss tärsc, maxime principalia ge
nituræ loca pro &q%txis affumenda effè dicit,
& inter illa nominat Horofcopum & Locum
Fortunae. Soli igitur quinque planetæ cum
loca Aphetica fortiuntur & cæteras præroga
tivas quæ adhocrequiruntur obtinefit,cumq;
&φεσιν genituræ fufcipiunt & tempora vitae
decernunt, etiam genituræ domini & oixo
3εστάtu nuncupantur , & Arabicè Cadchode
five Alchocodes. Hæc diftin&ius enucleanda
& clucidanda fuere propter errorcm vulga
rium Mathematicorum, & Clima&terum in
telligentiam, quod paucis fieri non potuit,ita
rcsconfufà eft àcturbata. Significatores vita ab
recentioribus appcllari iftos vitae fpatii 2®é
-rx vel oixo3sam 3 rx facile feram, non item
prorogatores vitæ alterius generis &%τχς, quos
& Chronocratores propric diximus vo
catos. Non enim quidquam ad prorogan
dum ævi fpatium conferunt, fed res alias , &
alia tempora denotant quibus rcs quaeque
eventuræ funt. Non ctiam poffùm pati sit
gnificatores & Promifforts ita àb his diftingui
UU
 C L i M A c T E R I c 1 s. 395
ut certis ftellis nomen detur fignificatori , aliis
promifforú , quafi omnes ftellæ non dico cr
raticæ, fed etiam fixae non promittant aliquid
& fignificent fimul, bonum & malum. Quid
enim aliud in his promittere quam fignifica
re ? Quae aliquid mali aut boni fignificat, id
etiam promitit, denunciat , minatur, decer
nit, efficit. Etiam Loca geniturae & figna Zo
diaci promittere fimul & fignificare cenfèn
tur pro poteftate naturali quæ his ab aftrorum
fàpientibus attribuitur. Graeci}n^ouv, onuai
v{/,izwyß\e3u,*nu*7i%v,Svror.^£ίν, πιάν,
de his paffim ufurpant. Valens: âav μ% auJ oi
&f&%οποιοι diazwpalàavv μεγάλæ ?, 7rpaxìxa iawf
3άλογ%), magna & efficacia eventa promittunt. At
de Chronocratoribus loquitur quos vulgo
promiffores vocari volunt. Idem alio loco an
paivwv eos dixit: iaw êá trwg aiv€és eqiws ixiw
xg\ •*Alwn* %% jpoaw3rs a*3uouæ onuaivovg*
mixwAov iyw vi ir©-. Item : σκοπόν δεκαι τα
%**% * &%pwv 3asia τυγχά{, airpo, &»%-
nu& , qaìxa, à tis 3 virg* @ ti bujxw onuai
v{v.' Atqueita alibi paffim }wAouù, anuaì*{*.
μηνύ{v, ixwyßÄ£ 3iu fynonymws ponuntur.
Age Sol fit fignificator vitæ, ita fane eft cum*
2®äasws tfis Jwv%a*», dominus eft: Luna
etiam fic vocari meretur cum cam &φεσιν fuf
cipit. Sineuter fit, quicunque ex planetis oi
*93aazrokaw genituræ accipit, fimul quoquc
fignificator vitæ evadit. Sed nec minus ÉÉ
cjui
396 D E A N N 1 s
èjufJem promiffor eft, fed etiam largitor &c
dator. Nam vitae datorem appellabant quicunq;
dominus effeétusfuerat genituræ. Alii & p&ttu
non minus datores funt acpromiffores atque
etiam fignificatores earum rerum quas deccr
nunt. Cur igitur hæc nomina ita difcernunt
ut velint quinque fignificatorcs ftatui â Ptole
maeo, à quibus fingula quæ hominibus cótin
gunt poffünt decerni? Quos fignificatores à Pto
lemæo di&os ajunt, &q%tv & xpovoxp&vges
ab eo au&ore appellantur,fed unufquifq; eo
rum aliquam rem fignificat, Horofcopus τ.
•rwuaaixx* avuila Patav κατ&#3ενιτεῖσς,Sors
Fortunæ τέ δ xtharos, Luna τψ έ φυχύς ττχ3n,
xgì rag avu3i&o{ς , Sol dignitates & gloriam,
Medium cælum converfàtionem, amicitias,
aétiones vitæ, & fobolem. An nulli alii funt fi
gnificatores? Immo quotquot funt loca geni
turae,figna,ftellæ, fuas habent fignificationes.
Cur in his quinque fignificatoribus quos fo
los numerant,non ponunt precipuum fignifi
catorem,nempe vitæ,& qui dominus eftgeni
turæ & Cadchod4 Arabum ? Eum ipfi Arabes
intcrpretantur ,*JI CAJc», ideftfignificato
rem vitæ. Omnes Chronocratores funt etiam
fignificatores,(edfuæ quifque rei,ut ante dixi
mius.Nec minus ejufdem promiffores. Atpro
miffores numerari tradunt, corpora planetarum,
eorum radios quofcunque, Antißia, imperantia &
& obedientia, flellas fixas, & quemlibet locum Ec
eli
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 597
cliptice. Quæ funt inepta & antiquæ Aftrolo
giae penitus inaudita. Cur enim corpora pla
netarum magis promittunt cum occurrunt
ftellis ad eas decurrentibus quam ipfi Aphetæ?
Ibiriguntur, inquiunt, fignificatores pro rebus ab
ipfis fignificatis adpromißores, quififuerint benefici,
bona decernunt, fi malefici mala im diétis fignifica
tü. Ridicule. Si occurrentes beneficæ pro
mittunt bona vel mala & decernunt, ea et
iam fignificant , nec minus proinde fignifi
catores merentur appellari quam promifforet.
Omnia ca inter ®®αδδό1z, & ττxe9xaußa
vo¥124 &#pz« peraguntur , & utrique figni
? ficationes fuas habent & promiffiones, par
tim beneficas , partim maleficas. Antifcia
& ftellæ fixæ, & figna imperantia & audien
tia, cum fua habeant &τοτελάσματι , eaet
iam promittunt & fignificant, quae cfficiunt
ac decernunt. Scribit Ptolemæus lib. 1 1 i.
Quadripartiti, cap. xiv. Stellas occurfàntes,
aut teftimonium perhibentes detrahere vel
adjicere annos vitæ fummæ quæ ab Apheta
five domino genituræ decernitur. Stellæ illæ
quæ occurrant, corpora funt Planctarum,quae
teftimonium perhibent,radiis id faciunt:Vtra
que inter proiiiiffores proprie fic diétos nume
'rât hodierniMathemiatici.Quæro nunc an haec
adje&io annorum vcl detraétio quam faciunt
corpora planetarum vel eorum radii, magis
ad promiffionem fpeâetquam adfignificatio
ncm?
398 D E A N N 1 s
hem? Apheta fignificabat annos vitæ quin
quagintâ fex, quos & promittebat fcilicet. Er
go tam fignificator eft quam promiffor. Pro
mi(forum annorum numero detrahit fex an
nos planeta malevolus occurfufuo vel radio
rum'conje&u. Nonne tum detraétioné fimal
fignificat, promittit & cfficit? Idem dixeris de
benevola occurrente vel teftimonium perhi
bente, fi annos adjiciat aliquot promiffae ac{A
gnificatæ ab Apheta annorum fummae. Legi
tur apud Ptolemæum, azìåä * 3 roc &zvzvr&v-
-rwv ίμαετvg$vrav &sigoy , &φαςάσιν μόνον ί
«resl%ασιν ίτη ττίς ἐas 3 &% rw awayav %ois
occurrentium aut teftificantiüftellarum. Haecver
ba corpora ftellarum & radios exprimunt. Oc
currunt enim corpore, & teftimonium perhi
bent radiorum conjectu. Hinc apud Firmi
cum fæpe legimus radiationü teftimonium. Sed
& μαélve/z¢ Graeci appellant vel Jhiuxíveix;
ipfos agnuzlau8s vel configurationes aftro
rum quiæ ex variis afpeêtibus efficiuntur. Por
phyriùs in Ifagoge, á zejs &x\xv, * &;i-
fav agnuaiiau8s xaA&αι άμαρτveÅx«. Has
multíconfundunt cum áxºvo£ολία. Hinc le
gere eftapudhosau&tores 3 agìuæ ac*3 gáμα
cum difcriminc pofita, Cumi cnimftella oc
currit five &aezy13, arog xùxà; hoc facit. cum •
radios immittit, % ajux. Hoc aliis dicitur, *
*3 avuzzesaizw , K3 &xjvx. Quod aliis, ¥ eà-' •
Pa, & X£uaflveiav, Hoc Ptolemæacit uara*- |
t&w
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 399
arzy & μα}1vgäv. Certum tamen eft oxtivo3o
xiaw differre ab άμαíve, & vel μαíve;: qua
exafpe&tibus configurationes variæ fiunt. A'x-
7,vo3oAiaw eâ effè definit Hephaeftion Thebæus
qua ftella in finiftris & confequentia figno
rum jacit radios in ean quæ in dextris eft
& antecedit, fic enim fcribit lib. 1. cap. z€¤
&xlvog oxix;, &xlwoßo^é5 πάς &£e 3 άπίμ%®-
& tris &ovvp.ovs * are9ny&p%ov έν τοῖς δεάεῖς.
Eadem ferme habet & Porphyrius in Ifago
ge, fed cum hodie apud eum corruptiffima
habeantur, ita cx Hephaeftione funt córrigen
da, &x%vo3o^é 5 2£e ό άπίw%-63- * *y&λιον
X% %%μα, oîov 3 £v xg*£*&w αιχοxigal, *, värn.
35%y%u%©- * áaiuX/ov άφορά μ% èxóvrrspri
gâ q)epig}-3- ἐπ'αυτόν, ἀx &xlwo3oA&. Comji
cit radios omni ftella fùccedens impracedentem , ut
quæ im Ariete eft eam irradiat qua inCapicorno pofita
eft & Sagittario. Qua vero præcedit,fubeuntem affi
cit & eam exfuperat, mom yero radiù fui eam ferit.
Explicat hæc Hephaeftion hoc modo, oiov âév
xe/?* êv aiy«xápá tíleg%v? 8e%$ &xùvogoAé,
άμοίως 3, * &v1oárw t£/yøy* 3e%3. 35«weyny&-
p.%»g- § ἐπίμ%vov itogâ pô è xzjvzre%egâ q)s-
gáu%/G> i7 au/räv, 8* &xùvoßoA& 34. Exquibus
patet Trigonum & Tetragonum dextrum fic
ri per &xùvo3oAiaw , finiftrum Trigonum, fi
vc Trigoni & Tetragoni aguæ fieri per afpe
&tum. Hoc proprie μα;1véîz dicitur, illud3x
ÂvoßoAiz, Atque ita hæc plane diftinxit Valens
10
 4oo D e A N N I s
in tra&atu <& are9av&ayov τάς σελάνης, χὴ
παῖς λοιταῖς * &$£gov &4%atai è uaprveÂa;&
aixlvo3oxiauc aT€9ai x£v. Ita ergo μα})ve/z &
&xùvo3cxiz differunt, quod uaíveìa de afpe
&tibus Hexagonis,Tetragonis,Trigonis ei; ti
άπίμγα & in finiftra parte fumitur , &x%vo
ßoxix vero pertinet î Hexagona, Tetrago
na & Trigóna dextra. Sed fi uaflveja pro
prie * agnuzlauàv fignificaret, ut tradit Por
phyrius , &xlwo£ολία non efficeret £yualιαμ*
«quatenus μα;1veÅx differt ab άλvoßoxi&.
Cur igitur fcripfit idem Porphyrius, &xtvo
ßoxâ 5 ci$e ô griw%w©- } £y&w%ov Χαύμα?
Atqui cum t€yovæ funt dextra & finiftra, ut
Hexagona & Tetragona,tv ag%u*tx aeque ad
utrumque latus pertinebunt.T)ifferre tamen
proprie agnuzlauäv& &xlvo3oAiav paulo poft
dicam. Nam de afpe&ibus certum eft eofdem
e(Ie cum agnuzlauoT;. Afpeétus quippe dicitur
proprie ā configuratione quæ efficitur non
radiis fed facie ftellæ. Cujus differcntiae hanc
rationem reddunt Hephaeftio & Porphyrius,
quod πίστις αυ97; μ% άψις eig τὸ ἐμπe9&εν Φά
gê3), *i5 &xtis eis τ8zrica. Videre hinc licet
vanitatem artis illuforiae. Radios in ftellis
hoc effè volunt quod crines in capite huma
no. Inde $Aov §5e/gxus &arggov poëta quidam
dixit, & xáunv paffim tribüunt afìris quibus
radii pro coma. Qui crinibus folutis currit,
coma cjus rctro jactatur, & nüdam faciem
in
 C 1 1 M A c T E R 1 c 1 s. 4ot
in anteriora præfert. Idem in ftellisufuveni
re afferunt. Cum curfum peragunt, comam
fuam retro eas vibrare volunt, quod eft &x-
avo3oAév,'& os oftendere tantum abante cri
nibus,ideft radiis nudum. Ergo dum feruntur
ante fe ftellæ, præcedentem radiis ferunt, fe
quentem afpeCtu afficiunt. Inde & μα;1ve«
de afpcétu-proprie, quia teftimoniü eft quod
in os à præfente perhibetur. A'xlvo3oAi« ve
ro quæ à tergo fit & retro, differt co modo
>&τὸ ἀμαρτveáx. Haec locum habet in Hexa
gono, Tetragono & Trigono finiftris, év τοῖς
άπομ%οις ¢odious: &xlvo3oX/x verò in Hexago
no , Tetragono & Trigono dextris, eis r*
<re9ny&v%/2 Quæ eftoppofita {324guílpov, ca
vero & radiisfimul ferit & confpicit fibi con
trariam,35 X% 24guílgov &xtyo3oAé à Üín%ew
gé. Quia nempe antica pars ftellæ,idcft facies,
& poftica ubi funt radii, hinc inde æqualiter
refpiciunt eam ftellam quæ {% 249u£t£ov ad
vcrfà eft. Figurafubjeéta hoc planum faciet.
4oz. D E A N N 1 s

Exhoc Schemate patet, ftellasfecundum or

dinem fignorum progredientes faciem fuam
fequentibus oftentare , præcedentibus vero
radios. Nam quæ in Ariete eft videt eam quae
eft in Cancro, quæ in Cancro eft &xtivo3o
x&illam quæ eft in Ariete, atque hæ funt in
vicemTetragonae.Ita quæ occurrit & àvavti
vwp dicitur, fi male fita fit & in loco αὐaugélix;
pofita, radiorum fuorum conjeétu interficit.
Porphyrius, &xlyo3oAév £§ 9$yles * {% τέle9
yovóv &%eg &x & xz%' ûwawtnov %Jis* £x
xx1' Jºaxx1%y.aiv, oîov oixtivo3oAéìv * éw τά xzg
xfvg $ άν τά xe/3, 9*ogäv 5* έν τά xe/£ £ £v τά
xxpxiv£ , èx xwzagéïv φασίν ei xακοποιός ἐn, 3 3
©»xtj
 C L 1 M A c T E. R 1 c 1 s. 4o3
extivo3o^óv xò xagé,8χ δ άθεωgáv. Ita legen
dus ille Porphyrii locus qui eft vulgo corru
ptiffimus. Nam xxî' ûxa^83ησιν editur,quod
contrarium menti auétoris fenfum efficit.
Non enim occurrens ftella radios mittit in
fequentem , fed in præcedentem. Quippe
cum fequentem afpiciat ut ipfà à præcedente
confpeéta eft. ldeo autem occurrens ftella
awaugetis eft,quia præcedentem quae eft 2®stis
cixtiyo3o^é. A'xtivo3oAiz autem ævæ geai; eft,
non afpe&us.Quidam intra folumTetragonú
extiyoßoXiav fieri cenfuerunt, non ufque ad
Trigonum extendi. Rationem hanc affere
bant, quia ftellæ de Trigono afpe&us bonus
eft, nec unquam occidit. Ergo nec axtivo3o
Aéì, quia &xnyo3o^ία eft αύgeas. Porphy
rius, cujus verba ita funt referenda:35 ¥2g
p4et€ov ê &xtivo3o^ά και δήθεωgé , X% τ€ίγωνον
83á mor- &xlwo3oAéì, & Tege 333) 5* &xiv&ά τὸ
τύe9'yavov oweyßs ûzrxpxov μέλον & τ£/yø
vs. %vgtw;$ αυτά συμττέ}{z. Quæ ex diametro
oppofita eft radios jacit, & apicit. Qua vero Tri
goma eft, nunquam radios mittit , fed in folum Te
tragonum eos immittit, quod eft propius quam Tri
gomum. Nam Trigoni eft confenfio. Ubi avuztw
${α eft agnuæ lauàc. Ex quibus liquet * &xtivo
ßo^iaw differre à agnualuauj ut à uxgtve/*.
|Nam Tetragonaftèlla &xtwoßoxâ, non Tri
gona. Hæc vero afpicit, non radiis ferit. Sub
jicit deinde fententiam Thrafylli fcribentis,
Cc . &xti
4o4 D E A N N I s • \

&xlvo3oX'xw efTe &vaigaav, &vaugává cáú roT;

*1pxy&vovs aghuzaiv άττxgàvtxs ; tvj; 244v&-
<£ouc &v τά24%uat å ágoauor$ans uoie9:5 , §
* t€¢yóvov μz;1veÂας 8 Azu3ανομ%ns eis a* x*-
geaiv.Radiorum conjeäum effeperemptorem,perimere
autem flellam pofitam in Tetragonis & Diametris
configurationibus, in diffantiapartis Horofcopi.Tri
gonorum teflimonio numquam accipi folito ad inter
Emptionem. Alia etiam ratione τὸ αὐμα differt
ab &xlvo3oAJ3. In copulatione ftcllarum dua
rum quam owa®*v vocant & κόλησιν nullum
cft aîux.Ná ftellæ in duobus proximantibus
Zodiis pofitae nullum efficiunt agnuatituâv.
Omnes quippe ferme contigua fibifigna fein
vicem videre negaverunt.THinc xäxnaiv vcl
owαφ%w,&agiuz diftinguunt.Porphyrius 3u3
eoaw i.e.confinium,interpretatur cüm duæ ftel
læ in iifdem funt finibus,velδή κολάσεως exi
ftentes, vel 3 agua. Idem xeyg}ομίαν expo
nit, cum nulli adplicaturaliiftellæ neque %-
<hzxäs neque μgie/xàìs , μίτε κ? aguæ μότε
33 x£Awaiv. Vbi @daxós de agngatúuá,intel
lexit, μοιe/xós de copulatione. £ux enim fit
§•daxós cum unum fignum duobus interpo
nitur, quod eft Hexagonum. Hoc quippe &
primum & minimum cft*agnuati*u$v. Cum
fignum vero figno proximât , ftellæ quæ in
utroque inveniuntur, per κάλnaw vel ozwaz£v
conjunguntur μοιe/x5;. Inde & &xtivo3oAía*
ftcllarum quidam $aëìzxás, quidam μοιe/x£s
confi
 C L 1 M A c T E R I c r s. 4o5
confiderandam cffè docuerunt. Zo/Axxäg x%
7μα, μοιe/xös vero X% ozwzq)lw. Ergo ftel
íí. X% ow&4lw conjunéta eam &xtiyo&o-
Άά,id eft radiis ferit,non cum ea avagnuzú &-
qu. Porphyrius ubi dixit faciem flellæ in an
teriora ferri, radios retro & à tergo, addit,
3 άντaι}α 5 9sopávz£ πάτερον ζωδιακός μά
vov &xtivo3oAé, à κα) συναῖον μοιe/xάς. Et
hic infpiciendum eft utrum figniliter radios tamtum
jaciat, am vero & contigua partiliter. Et fub
jungit duas fuper hoc effe fe&as. Nimirum
quia effent qui vcllent non nifi ἐσόλακάς
extivoGoAάν, id eft pro ratione fignorum ita
diftantium ut a%u&τα inde nafcerentur. Alii
. contra &x%vo6oXiav admittebant de primo fi
gno in fecundum.Idque ita fehabere neceffe
cft, fiquidem ftellæ radios etiam in proxima
mittunt, ut in longinqua. Quinimmo idem
Porphyrius fcribit fùb finem Ifagoges, Solis
radios pervenire ad partes triginta , inante
quindecim, & retro totidem. Lunæ radios
perferri ad viginti quattuor partes, duode
cim ab ante, & duodecim retro. Saturnum
& Jovem radios emittcpe ad partes novem
in anteriora, & novem à tergo, quae funt
decem & o&o in totum. Vcneris & Mer
curii radios fpargi per partes quattuorde
cim, feptem afite & feptem poft. Hæc cum
ita fint , quomodo ftare illüd poteft quod
Porphyrius alibi fcripfit in cadem Ifagoge,
Cc 3 radios
4o6 D e AN N 1 s
radios ftellarum in pofteriora tantum & à
tergo fpargi, faciem vero in anteriora ? * P\\
à Ja; eis tô euare9&εν φάgettu , ; 5 &xtis eis ts
πίσω. Si utrimque ja&ant radios, falfà eft
ifta affertio. Falfam effe & ipfe Thrafyllus
apud eundem Porphyrium videtur innuere
cum de &xttvoGox*3 interficiente tradensait,
*8e ai3ev 8%iq> ipsoruv xxtivæ & δε οίον , πάτερον
& 3e%&v ; i£ &ovvuov eis tlw inwa®o&• §
&poaxárs. Nihil intercffe ait underadium in
ferant, utrum â dextris partibus an à finiftris
in fecundum ab Horofcópolocum. Hæc cft
enim ἐπαναφοe9, Horofcopi. Atqui non po
tcft venire radius ad ftcllam in eo loco pofi
tam nifi cx ftella fequente & in finiftris pofi
ta. Nam omnis ftella fcquensêv τοῖς 6Cævíuois
extivoGo^é antecedentem ἐν τοΓς δεζιοῖς , ut
dixit Hephæftion. Si vero tam ex dextris
quam ex finiftris fecundum Thrafyllum ftel
la poteft radium immittere in fecundum ab
Horofcopo locum, &xtwo£oAlaw utrimque
fieri ncceffe eft. Nec tantum à dextra & fini
ftra, id eft ante & retro radius mittitur, fed
etiam infra , ut idem Prophyrius alio loco
dixit ubi agit de dextris & finiftris confi
gurationibus. Ita enim fcribit, feptem radiis
iingulas ftellas effe præditas,ac trinos emitte
re furfum , trinos deorfum & unum in op
pofitum, ôi tê Agugt£ov. Ibidem radios
qui furfum mittuntur dcxtros effe
-
sit;qui
CON
 C L 1 M A c r £ R 1 c 1 s. 4o7
deorfum finiftros;E'£2 % &xiives £x&sG- r&v
&gt;wv 24inai , v€€ίς μ% ei; ai &vo, teéî¢ 5 eis
aì x&τα, μῖav58}ή τέ24guετ£ον, έν δεδα, μ%
ai άί τά άνω , &Covvp4o. 5 57i vè xàvw. Atqui
a$ x&ro de fequentibus fignis accipiunt, τὸ ἐνω
vero de antecedentibus. Hæc enim dextra,
illa finiftra cenfentur. Hinc cum ftella afftz
ao Ji3 & retro fertur, &voççpóς id fieriauéto
res artis dicunt , & are9n%f3tu. Haec mihi
concilient qui Aftrologorum ineptias defen
dere erunt parati. A'xl voGo^ία autem cum fit
awaigazis ex fententia Thrafylli , Ptolemæus
CaIn proprie,fcrri voluit &i t&v iarg%ov
eis at ar€9ny&w%vx. Nam in ordine fequen
tium fignorum occurrentes ftellæ illi quae
verfus eas decurrit, nempe &4%τr, radiis fuis
eam pulfànt. Poftquam enim egiffet de ea
&φάα? quae fit eis τα άγ&ρύα tranfit ad eam
quae fit eis t* iaiu Vz. η και &xtivo£ολία τόν
owawτωylav Άάγεττα &$£gov rz; &xfivxg τά αφά
τη διφερόντων κ3 ÉÉ<yovov και teÂyωvov καλ
τάτg&yovov κα\ Agust£ov. Hoc eft quod dixit
Porphyrius * X% otwowtnaiv &$£e9: radiis eum
pulfàre qui eft % xz%χαιν, id eft cum qui fe
quitur præcedentem æxtivoßoXéy. Hæc autem
extivo3oAiz exitialis cft,& awap&hx)illius &®ä
agos quæ fit per confequentiam fignorum,
& X% ti i% ut Græci loquuntur. Non idem
eft de illa quae fit ei; tt; are9ny&p%υα, id eft
contra fucceffionem fignorum. Nam auget
Cc 4 tan*
 4o3 D E A N N I s
tantum ad fummam annorum, aut minuit.
Diferte vero Ptolemæus ipfe tlu) &xtivo3oxia*
propriam facit illius &φάσεως generis quae de
currit fecundum ordinem fequentium figno
rum. Duos enim modos effe fcribit is 244
www;, unum qui fit eis τῶ ἐπάμ\νσ τόν ζωδίαν
- P.6vov u£z75 tlw xzx8£%lw &xttvo&o^iav , cum
Aphetanimirum à medio coelo verfus Horc
fcopum pergit: alterum quo Apheta eis τ.
<regryxuXva retrocedit contra ordinem fi
gnorum, cum in declinantibus â Medio coe
lo locis verfus occafum tendit, quam &ex
μajaw ait vocatam. Omnino igitur tlu) examv:-
ßoxiav intellexit ä fequenti fieri in anteceden
tem cum antecedens folo adfpe&u fequentia
aftra afficiat , quoniam *3\!as zwar ; cù%; eis
•τὸ ἐμπ€9&εν φάρετaι , κ δ οἰκτῖς eì c rgzticæ.
Idem μαρτveÅxw proprie attribuit ftellis oc
currentibus in anteceffù fignorum. Nam fà
ciem obverfàm habent venientibus, non ra
dios,ut ex figura quam fupra pofuimus liquet.
Ideo in hoc genere 2^4aros occurfantesftel
læ aut teftimonium perhibentes non interi
munt , fed detrahunt de fumma annorum
ab Apheta colleétorum, aut eis adjiciunt. ai
δ τόν έτως , inquit, &7rxvr&vrov ; μαρτνpouù
των α$ipav &q)ap£ai μόνον , σ€9s$£xav Étn
πΓς ύττΒ ? 234rs ow«;«;&gt; μάχea * xz%-
δύσεως § 2$£**, è c&x &aggai. Hoc ipfùm eft
quare μzpveiz &ô i5 &ztiyo3oxix; d*; L.
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 4o9
fit, quia ut auétor eft Thrafyllus &xttvoGoxiæ
eft αὐadpagus, & locum habet folum in 2®£od
quæ fit in ordine fuccedentium fignorum,
μαρτύe/z autem ad folos agru&tiau8s perti
inet qui per afpeétus variös formantür oc
currentium ftellarum. Rationem hanc addit
cur occurrentes aut teftimonium perhiben
tes ftellæ non interficiant in Aphefi quæ fit
contra fucceflionem fignorum, 249; τὸ μ*, aw
-rgς δn44,a.3u τά &φελικά τάτφ , &\'&v&vov
~ter; aJtäv. Quia non fefe inferant in locum
24 stagw , fedi5fc locus Apheticus vel Aphe
ta in eas feratur. Contrarium ergo eft in
contraria Aphefi, in qua occurrens ftella fefe
movet verfus Aphctam. Sed quomodo ? Per
&xtivo3oAfaw quæ avuttxpxaia; vicem habere
cenfebatur.Scribit enim Valens partes awap*-
-nxa; five fiht in fucccffu fignorum fivc in an
teceffü,ôùvzuv d* avuztxexaiz, êz{v cum in his
maleficæ &xtivo3oA&ai. Alias certum eft etiam
τὸν ἀφάτω ferri verfus &ag%tlv cum in de
curfu Aphetæ occurrit X£ aojuz ; xz*' cxtivæ.
]ta enim fere {emper fcribunt au&tores de
&φάαί, quæ fit fecundum ordinem fignorum
quia &xtiyo6oxíæ locum in ca dccurfione ha
5et tantum. In converfâ Aphefi, dicunt ¥%
v$uæ à K% μαρτveÂαν , quia μαρτψe%z fit per
afpe&tum. Illa autem &xtivo3oxiæ cum fit ex
loco &ap* tix* per ftellam maleficam,vicem
habct præfentiæ, Hinc paffim legerc cft apud
Cc 5 £\ul
4to ID E A N N I s

au&ores, integrum numerum annorum ge

niturae conftatürum, ia*z*£ μηδεις affa??***
+L, &xiiva Jii4£pg. ία*ττ} μηδεις * a*apa röv
ônç£pwv ¥ zxiivz 2££owaztya? τὸ σκ%9©- rów
;*&w. Nifi aliquis ex interemptoribus radium mit
tens, decoquat annorum numerum. ltem : * éas
-$ &xeivns * uoipa* tlw &4* ri* mué & ía*z*e
μη8ός αὐagάτης 249«3ig. Et ufque ad illam par
iam decurfionem annorum facere nifi •^fnareta cur
fum præcidat, radiis nempe fuis, five &xtivo3o
λα. Qui radiorum conjeétus cum æque oc
cidat acfi corpore præfens effèt malefica, pro
præfentia accipitur. Tradit Campanella lib.
iv. Aftrologicorum c. Iv. Si Tellus circa Solem
immobilem circumfertur, tunc deduäionem fore A
pheta ad interfidorem, in direâum autem conyer
ß, eam intclligit quae fit ds ** arény&p%-a,
à contra angulum interficientem pergere ad Aphe
tam contra id quod dixerat Ptolemaus. Verum fi
fiat tellus fic eft ut dixit. Haec nihili funt & falfa.
iNam in Apficfi direéta non folum interfe&tor
ad Aphetám ducitur,fed etiam Apheta ad in
terfe&orem , ut paffim auétorcs tcftantur.
Ptolemæus in converfâ Aphefi, unicam tan
tum partem αὐzapetxluJ agnofcit quæ in
occafù efl Horizontis , 243 * 24«yi%* *
.£e, o, -s &c. Quia obfçurat dominum vitae. Ubi
x£eA©- § 3a?c eft idem cum oi«93eazárn *
3&gtwc, qui & &4%της eft annorum vitae.
Quæ occurrunt ei ftcllæ, vcl tcftimonium
. pcr
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 411
erhibent , annis adjiciunt vel detrahunt
ab Apheta colle&tis ufque ad ipfum Aphe
tæ occa(um. Non enim interficiunt. Ad
jiciunt autem benevolae, detrahunt malefi
cæ. In direéta autem fpatii decurfione, five
aq)£a?, fi Apheta afflictus eft ut loquuntur,
&vaipeaiv facit , fi bene affeélus pro interem
tione dat Clima&terem id eft periculum.
Scholiaftes Anonymus, 8 3& 5 &z\άς &ro
q^aiv£ 3iu tlu) awaipsaruv αλ' άπισκοπεῖν σre$te
pov el xexzxωτω δ αφάτης, η αγα}ντεποίηττι/,xa
xo%is ;§ i agvp}ς ἐςτω και ποιηαττω * awaipeaiv,
&;«3v mun% 5 zw% @ @ti awaupáaros rouha?
xxuu.xxtheg. Quod intelligendum eft fi ma
lefica ftella quæ radios in Apheticam mittit
in loco Anaeretico fuerit. Tunc enim pror
fus tollit. Sin vero benevolarum aliquâ cum
locum poffederit , pro interemptione fa
ciet Clima&terem, id eft periculum vitae,non
autem interficiet. Ex quibus obiter notabis
Clima&terem non ex vi numerorum effici,fed
exftellarum decreto. Valens quinque partes
away£lxx; in fingulis fignis effe tradit, tres
utrimque ad latera $ 2q)£a*»;, dextra nimi
rum & finiftra, hoc eft in anteceffu & fuc
ceffu, & unam ¥ x&%* tvv, hoc eft X% 24gue
v£ov. awapetiê êê, inquit, μοῖρα xe/%avv%
ai ztw;* &x&r*e9. § 24 iasos t€ás, & n 7ráoz teA
uoe/z , five teauore;», xa%y»p%n & imp%n
êuvauv avuzwpsvix, ix\. Interemptoria partes
ju
411 D E A N N i s
judicabuntur utraque utrimque ad latera Aphefi;
tres. Omnis enimTrimoria five fecundum five con
tra fucceßionem fignorum, vim habet prafenti«.Per
-reauceia* five teauore*** tres partes five
Proip× intelligit. Ex quibus cum &xtivo3oxâ
aliqua malefica eundem effeétum producit
ac fi in ipfo loco Aphctico confifteret, ¥ tù
.££ga v. Addit è iaauseâz *, aύτ} {% x&%stv,
a3; eìva rxç xttxs & fz. De Diametro id acci
picndum ex quo & aixtivo3o^& ftella & à};-
$eopâ, radios fimul jacit, & afpeétum fàcit,
ut fupra indicavimus. Aphefin in anteceden
tia fignatunc fieri idem Valens tradit cum
ftclla eft αὐαπνόςική, id eft retro cedit. Tunc
enim ar&ny&tu. Quod vulgo vocant bar
bari retrogradationem, antiqui Græci σ€9*ym
anv, recentiores, aw&mdauàx , ut are9ποδισμὸν
quæ barbaris dicitur direétio. Valens, ἐαύμ%-
πι αν&ητάςικὸς ἀγήp &p£$%, 8 Χ τὸ ἐζς τω
&φεσιν ποιησόμε}α , αλ' ανωφεgάς και σκοττά
owrs; $as avia, uole9* &v&m3i3. si retrogra
dus inveniatur planeta, mom fecundum ordinem fí
gnorum Aphefin faciemus, fed in fùperiora, id eft an
tecedentia , confiderantes quam ufque ad partem
retrogradus fit.Quod dicit &voq)epús,fciendum
eft de dextris figuris τά άνω dici, de finiftris
** x&rw. Hinc ex Porphyrio fupra notavimus
fingulas ftellas radios mittere furfùm , deor
fum, & diametraliter, id eft ad dextram &
finiftram, Cum enim planetæ ab occafu ver
- fus
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 4t3
fus ortum ferantur, pars occafùs quæ præcef
fit fùperior, pars ortus ad quam tendunt in
ferior. Ergo cum fic eunt , à fuperioribus
deorfum currere cxiftimantur,i.c.xaroq, egó;.
cum ab ortu ad occafü,quod tunc faciunt cum
&v&tv di%«at, &voq) egás ire dicuntur. Inde &
qucâ dextris ad finiftra pergit,xzrw4) epós pcr
gere dicitur,que â finiftris ad dextra αύωφεgός.
Nam dextræ partes fuperiores,finiftræ inferio,
res. Inde etiá ftclla quæ in dextro Trigono vel
Tetragono pofita cft,xz%v7t€$*gáv cam dici
tur,idcft fupereminere quæ Trigonum velTc
tragonum finiftrum poffidct,quafi exfuperio
re loco defcendens in inferiorem.Quod infra
eft, etiam äuare9&εν eflè dicitur, quod fupra
3zri&ev, ideft retro. Hinc Trigonum dextrum
fupraFirmico exponi docuimus,quod ab eo figno
a quo incipimus retro efl, finiftrum vero quod abante.
Hephaeftion xz9vrsg1egáv & άιδεκατ&ςvidé
effe notavit, 35 x«$ vt gregów , inquit , %%
ὸ}τδεκατάων τὸ αὐτὸ ἐςίν. δ;$ êv xe/jxz%v7rep
9εgé ê ênô ex&r& * &v xxgxívæ. Hic ordo eft
fignorum,& ftellarum fecundum ordinem fi
gnorum currentium. Sed cur διδεκατ&ζν
ideft decimare , idem eft cum zz%vTeg ttgåv ?
Stella in Ariete pofita xojv7t€9egâ illam quæ
confiftit in Cancro. Hoc Tctragoni latus
eft. Ergo quæ in Cancro eft καίωφε£% cft,
quæ in Ariete awoq £c. Si contrario ordine
à Cancro procedam ad Arictcm, hoc &y»4*-
gæ;
414 D e A N N I s
gως fieri dicitur : Si ab Ariete ad Cancrum,
xzra 4 egó;. Quod etiam X% τὸ ἐζς dicuntGrae
ci , ideft ordinc naturali fignorum. Sic qui
facerdos duobus annis continuis faétus eft in
infcriptione, dis X3 f.37, ieg&s dicitur. Sed
&n3exxr%{vita idem eft cum xz$v*;'egáv,ut
de contrario ordine verum fit,non de eodem.
Stella in Ariete ftellam in Cancro xz%v7rt;1s
gá fecundum ordinem & fucceffionem figno
rum, eis τω άπόμγα, eandem vero Jºh}sxXv&{
ei; tw are9nyku%/«. Nam converfo ordine fi
figna ab Aricte numerentur, Cancri fignum
ab eo decimum erit. Aliter Porphyrius ij Jn
8exa 160$v & xz3vTeg repév idem effe interpre
tatur. Jr 3exxl%ov, inquit λάχεττι £ xa%v reg
τερόν ό έν τ?ί δεκατα, ζω σία xeìp*v©-* έν τότε
vxptg. Decimare & fupereminereffella dicitur qua
in decimo figno eft eam quæ pofita eft in quarto. Quæ
nullus capio. Quartum quippe aut decimum
fignum non dicitur nifi ratione loci quo di
ftant ab Horofcopo , aut ordinis quo â pri
mO numcrantur figno Arietis. Neutrum con

venit nomini J7a}sxzleiz;. Sed nec exempla

fubjecta refpondent. έστερ, inquit, á êw τά φυ
χό ύxwzpzov α γε * έν πτxg%væ, è á êw zrxp%£vg *
èv rj xe/j. Nam Libra diftatâ Virgine totis
duodecim fignis, non decimo. Et tanelegi
tur in editis Porphyrii , 3 £v τὸ δωδεκzræ @-
di* xeig %•©-.Quod aperte mendofum eft pro
δέκατ*, Hanc cnim lectioncm poftulat É
lllll
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. 415
bum %i3exxv&{v, quodidé eft ac $ax&r&dv.
Nam δnδεκατον dicitur pro 8£x&tov, ut Jri
8&tvgov pro 34 tig* & fimilia. Sed nec qui
in Virgine eft planeta poteft decimare dici
eum qui eft in Ariete, quia non decimo ab eo
figno diftat, fed o&tavo. Cum autem hic dicat
Porphyrius &h3ex&*£$v & x23vzTtgttpév de
eodem planeta qui in decimo figno pofitus
alterum decimat & xx%v7regregé in quarto fi
gno conftitutum,infequentibusfcribit quam
Iibet ftellam in dextro trigono vel Tetragono
. vel Hexagono pofitam xzjvTspt páveam quæ
in finiftro fita eft, & ad ipfàm venit. Sic quae
cft in Capricorno xz%v7r*pt*pétu ab ea quæ
in Libra eft, in Virgine, & in Scorpio. Libra
diftat à Capricorno quarto figno quod eft
Tetragonum, à Virgine quinto quod eft Tri
gonum, à Scorpio tertio quod eft Hcxago
num. Nulla in his δηδεx&r&Cayws ratio vel
fignificatio, five decimationis, fed tantum xz
%v7r*gt*p*o*ας , cum tamen tam Hephæftio
quam Prophyrius fcribant, &h3exxv&{y &c
xz3vzttgttgåv idem effe. K23v7reptignauc au
tem, ut ex utroque colligimus, non ad ul
teriora figna protenditur quam ex quibus
afpe&tus confici poteft. Hephæftion , 3 5
arè9ny»p%/G- è%og? μ% ® x23vTsgt*pé depá
μ%υς)- 37* aJtìv, c&x &xtivo3oAéì 5. Stella igi
tur quae videt aliam de Hexagono, de Tetra
gono,& dc Trigono, etiam eandcm <23vrr
vige*
 416 D e A N N 1 s
-r- g& fi ad cam feratur. Aliud igitur eft %i-
8sxzr&{v. Nam nullus ex his afpe&tibus de
cimi figni diftantia conficitur. Ne quidem
Diarnetricus. Nam in feptimo figno fit.Non
poteft igitur δι}εκατ&ν locum habere nifi
' ea ratione quam pofuimus. Stella in Ariete
pofita afpicit eam de Tetragono quae in
Cancro conftituta eft, quia quæ xz%v7T*gt*-
pé dextra cft, quæ xz%vTegττεάτω finiftra,
fed converfo ordine â finiftris ad dextra pro
cedendo eandem δnδεκατό{, quia Cancer
decimo loco diftat ab Arietc. Sic cum Tri
gonum dextrum Sagittarii quinque fignis
æque diftet ab Ariete, ut finiftrum Leonis,
tamen monum ab Horofcopo locum de
Trigono ab eo confpici cenfetur , quia Sa
gittarius nonum eft fignum ab Ariete in eo
ordine quo figna fequuntur. Duplex igitur
cft &4)garic , xx3yyxg%ov & άπομ%ωv ftella
rum. Vel quodidcm eft, δεδιάν κα\ όωνύμων.
Item xz%v7r£pttgcuv των & xxjvTeg regsw%wv.
άφορώντων five μαρτυμέντων & σκηνο3oAouj
των. Ultimo, αύxxv J} 3vrwv & are9av %vvov.
Cum vero in utroque figno fint loca vel par
tes &φετά & &wapázgó , quemadmodum
non eft &£ta; plancta nifi qui fit in loco
&©atixj, ita nec 2vap4tns eft ullus ex maleficis
nifi μοΓεαν &vaystik(o) obtineat. Apheta au
tem incipit decurfum fuum à loco Aphetico
ut curfores ftadii à limine 24 iaro;, qùæ &φε
QT $.
 C L I M A c T E R I c 1 s. 417
onc etiam dicitur. Numerantur autem anni ab
initio Aphefeos ufque ad partem &vapeti
xlw in qua conftituta malefica curfum Aphe
tæ & &φάσεως interrumpit.. Non igitur &va
gitM; movetur verfum &%tlw fed contra,quia
non eft &vapett«â; nifi qui &vap£tixla) uoie9v
occupat, ad quam ubi pervenit Apheta, tunc
fiftcre curfum cogitur & finire.Valens de fe
ptem partibus &vapsTixwi; cujufque figni, &v
πυ%1% oi xzx9muoi &xtvogoAoujrtc 2vap£tv/
%/iovv%. Pro maleficis fibeneficæ in illis par
tibus conftiterint prohibent &vaipsa iv. ldem:
oi § 2923v aouoi xaxvttj 5 &vapíatas. In &xaivo
3ολύειν itaque folam ubi inciderit Anaeretica
ftella quæ locum Anæreticum tenet,idem ef
feétus &vapíatas producitur ac fi ad ipfàm
veniffet. Tradit eodem loco Valens fi ma
lefica jecerit radios â parte nona figni ufque
ad decimam quintam,&vagáv. Nec folum in
eodem figno Aphefis,(ed etiam in aliis ufque
ad latus Tetragoni. Quæ ibi propofitis etiam
geniturarum exemplis firmat. Sed ea difcu
tere hic & referre non eft noftri operis.
Cardanus ad lib. 1 1 1. Quadripartiti notat,
2φάtlw proprie effe Latinis excurforem, quo
miam 2®sti folum in bonam partem accipitur. Pro
miffor autem, inquit, in utramque partem, bo
' mus & malus, & ex malù qui occidit grapítlw dici.
Et quamquam fingatur &q%tns excgrrere tamquam
è carcere libtratus, unde etiami etymum traxit
D d Gracè,
41$ D e A n N 1 s
Gracè, nihilominus promifforem ad Aphetam ferri.
Quæ magnam imperitiam produnt ejus artis
in qua fe Deum videri volebat. Promiffores
enim ifli boni malique nugae funt magnae , fi
ad antiquorum Aftrologorum difciplinam
provocemus , quia non funt minus figni
ficatores quam promiffores. Sunt enim æque
3nx»ti«gi & anuxwh«9i omnium vitae even
tuum & a&tuum,rerum ac negotiorum bono
rum & malorum , quam quibus nomen at
tribuuntfignificatorum Deinde promiffor &va
gérns non fertur ad &%tlw, qucm proprie fig
nificatorem effè volunt, fed contra.Nam fivc
dc Aphetis qui vitæ & genituræ domini funt,
fivc de illis qui tempora inChronocratoriis
dividunt accipiamus, periodos & circu
los quos decernunt ac tradunt fequentibus
ipfi etiam decurrunt. Nam & pátris Latine
non poteft melius reddi quam decurfor, ut
&φεσις decurfio eft. Inde & τέχ{v αφάτιιι di
cuntur Valenti lib.viii. capit. 1. ά πλοις ouJ
%ωάσεως διχωδva;** mìregov %λι®- * ovxlwr,
* ópoowffr©- &q)ätu, £iai ,«gj Toiov άνεμοντέχ{.
Sed alio loco idem clariffime Aphetas ferri
& moveri verfum &xtivoCo^ίας vel owawtworlc,
radios vel occurfus maleficarum & benevo
larum ftellarum dicit his verbis, ei $ &poow3
zr@- 243 tns xe/3eis,* hAvG}-,i oixlajn :, tlw φο
e9v mu&p%w©- *3* *;*£vov μετάλάωσιν , σει
τέ* &y«jv ττ ιό η κακόπτιάν&xwoGoXia; juoi
f2;
 C 1. 1 Mt A c r e R 1 c i s. 419
pa* «3yy€v6g %ωος a nou h &;«%v; xaxöv xx9i
gaw3).SuHorofcopus dpheta effeétus,aut SolautLu
ma,& curfùm facientes fecundum temporii decurfio
mem, ubi advenerintcirca maleficorum aut benefico
rum radios vel partes, malorum aut bonorum cauf«
exiftunt. In ipfà uoip« fit ow&yìnaris vel occurfus
: ftellæ, axtivo3oAia vero extraμοTe9v. ln illis
verbis μετάλ&σιν*;*£vov appellavit quæ ali
bi paffim apud eundem eft &peric * *âway.
: Inde ἀφεσις paffim fieri dicitur ab Aphetica
parte ufque ad &vapænxlw vel aliam quam
cunque. Aphetas autem moveri verfus &va
. £ίτας, ideft, ut vulgo interpretantur, Signi
ficatores utverfus Promiffores, plane etiam ibi
dem docet Valens, ubi reprehendit eorum
fententiam qui volebant folos tres in genitu
ris obfervari αφάτας five ἐφάσεως xve/3;, So
, lem, Horofcopum & Lunam. Ipfe vero vult
ab omnibus ftcllis &q)erw deduci. An, inquit,
folis illis tribus dominium αφάστων attribue
mus, reliquos autem omnes tanquam fide
fixi uno loco effent, omnis motus expertes
finemus ? ; u£vou; ToT; Te/aiv * xve/aw 3 &4%-
a*os areyavsui,%υοι, &£} 5 λοιτες 24g Awtis
*nei%vtx; @ aestwy%τας κα}τάπερ οημείων χάeav
;
§ovg%ws zwe/sp'/; Ita fcribendum, non 5ne/-
άντες. Nam qne» ftellæ dicuntur quae fta
tionem faciunt, & neque are9m6&ai ne
que 2v&ayóvai. Omnis autem &q)&tns aut
zie9ποδύζ aut αναποδίά , aut fecundum or
Dd 2 dincm
410 D e A N w 1 s
dinem fignorum procedit, aut contra eórun-,
dem fucceffionem.Hoc eft quod docuit Pto
lemaeus 8ío t€3res effe * &4%αεως eig ττὸ ἐπί
p&& * {•&ίων, & εἰς τὸ σ€9ny&p%v«. Subjun
git ibidem Valens rationem cur nulla ftella
Expers fieri debeat $ &ççatos ingenituris, rä;
5 &ς*p, inquit, X3 tlwidiaw qoe%v 3 &vius XI
vgw%»©- »zw τελεςικός άγαθέrt @ xxx$ X*a*-
vu. Quinimmo addit exhac reliquarum ftel
larum &q iod benevolarum vel malevolarum
non folum multas infignes praeter expeéta
tum felicitates portendi,fed etiam xuv8w&3$*
& 9zv&tw©äpsς σ€αα{σις, id eft Clima&teres&
pericula, etiam ubi genitura nullum habet
temporum aut vitae dominum. Sed quo fen
fu &e dicitur *% tlw i%aw φ•e9* §.iv£ww w
v$£%»®-, fecundum ventiproprii impetum fe mo
vems ? Hoc alibi dixit, * i3iov &v$pιον τέχ{v, &
* oixsTov. Unaquæque enim erraticarum fuum
& proprium ventum fortita eft pro naturæ
fuae temperamento, excepto Sole & Luna
qui cum ventorum omnium fint domini,eof
que pariant, nullum habent peculiarem &
proprie fibi dicatum. Auétor Anonymus:
Eòévau **) 37 oi φωςges &r * &v£μων πί*-
vov 8saráóovrss aëx ἐχεσιν αφ•e/ap'%ss tiva?,
oi5 &λοι &sipsς α-δαχλησίας ? xegaroruv aù
πᾶν κά ? aigäarauv 3*&£uvc £A*;q)aaiv. Ita
ftella Jovis quia temperata eft ventum bo
ream temperatum, qui intcr Orientem eft ac
Sc
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 42I
Scptentrionem förtitus eft. Saturnus Apelio
tem five Subfolanum, accepit, propter diur
nam conditioné, quia gaudet contrario, non
fimili. Marti Africus deputatur, qui fiat ab
occidente, 24g tluj vvxrte,vlò zágeaiv. Vcnus
Noto dcleétatur propter confenfionem tem
peramenti.Dehis videndus Ptolemæus lib. 1.
cap. xvii. Tetrabibli. Habet& Valens lib.ii.
Traétatum ¢€ &v£uov* &yigov, de ventù flel
larum. Eo capite præcipit in omnigenefi fpc
&tandum effe utrum Sol an Luna aut Horo
fcopus Aphetæ fint,& qucm vcntum currant,
avfov àvaaov t€ázW,(è & ro τ$ς λοιτ$ς &#gz., owo
egw.Nam fi,inquit,ftellæ aliquæ eundem ven
tTlIm Cum Apheta currant, propitiae erunt &c

commodæ, & maximc in decernédis propriis

periodis.Ventos autcm ibi fuos tribuit Soli &
Lunæ æq; ac reliquis planetis,cum Ptolemæus
in affignandis cuique Planetæ ventis Solem
excipiat & Lunam Mercuriumque, quoniam
duo Lumina generales funt caufæ ventorum,
& Mercurius ipfis famuletur. Sedibi traétat
de Trigonis ftéllarum Ptolemæus,Valens au
tem de Altitudinibus, & Tetragonis cx quo
rum ratione cujufque planetæ venti 24g
xe/aw ait inveniri. Ad eorum autem difqui
fitionem faciliorem figniferi circulus in duo
hemicyclia eft dividcndus,Boreale & Auftri
num. Cum defcendit planeta velafcendit ad
Boream & Notü, dicitur xατx3xiv{y & &va
Dd 3 3αίν{w
411 D e A n n 1 s
gavdv * 3ojjäv,xztx3av£v & &va3a}v{v + vi
nov. Exemplum ex Sole clarefcit. Sol exaltatur
circa partem Arietis decimam nonam, dejici
tur in oppofita decima nona parte Libræ.
Aries in Boreali eft Hemicyclio,Libra in Au
ftrali. Cujufque Altitudinis Tetragonum Bo
realedicitur ae9ny&p%ov, præcedens & dex
trum,Auftrinum vero ἐπίμγον fequens & fini
ftrum. Cum igitur Sol exaltetur in decima&
nona parte Arietis, Tetragonum ejus aereyn
fy&w%vov erit à decima & nonaparteCapricor
ni, ufque ad decimam nonam Arietis. In eo
cum eft Sol, dicitur Bojjäv αναραιν{v & ύφος
τφέ&;. A decima autem & nonaparte Arie
tis ufque ad nonam ac decimam Cancridi
citur xz%3æ{wdy + 3oj;£w.Hic eft femicirculus
Borealis. A decima nonaparte Cancri ufque
ad dccimam nonam Libræ,xz%βαίν{y*v6iv.
Ab hac Libræ parte ufque ad fimilem Capri
corni, &va£aivdv + várov. Docet ibidem quo
modo & gradus cujufque venti fit invenien
dus de quo etiam traétaverat lib. 1. •€ &Cgi
αεως 3αθμόν ά ανάμων έ σελήνης. Vbi fcripfit
a Leone ad Libram Lunam xz%ßaivdv τέ3#-
e{α, à Scorpio ad Cancrum xz%3aiv£v ττά •#-
qiz. Ab Aquario ad Arietem &vaßaivdv τε vi
7ia, â Tauro ad Cancrum &va&xiv{v τε 33g{a.
Hi funt venti Lunæ, quorum & gradus quo
modo effent invenicndi ibidem docet. De
Luna Thco, 3oijäv & vdvov &viva, & xa?.£va,
- dixit,
 C L r M A c T £ R 1 c 1 s. 423
dixit, qui hos ventos & gradus ventorum iii
planetis ab Apotelefmaticis præcipue obfèr
vatis norat. Valens etiam in omnigenefi do
cet confiderandum qualé áv$uov τέz? Aphe
I$ ta,& cum eo reliquiplanetæ quod de illis exal
tationibus &deje&ionibus,fiveafcenfionibus
ac defcenfionibus ad Boream &Notum intel
ligendum eft.Tra&at idem & de ventis ftella

: rum alio loco,ubi de Finibus earum &Trigo

nis fcribit. Si Sol, inquit, proprios fincs per
currat Luna citeftimonium perhibente, Ape
liotes flabit, fi Mars Notus, fiSaturnus Afri
cus,Si Juppiter Boreas,fi Luna Bojjztw^uwanc,
fi Venus No@πηλιώτης , fi Mercurius Afri
cus & Boreas. Vbi vides Jovis ventú effe Bo
ream,ut & Ptolemæus fcripfit,in reliquis nul
: la concordia. Apotelefmatici etiam non par
vireferre ducebant fciri & notari , quæ figna
quibus efTentfubje&a ventis, non minus quae
ftellæ quos ventospeculiares haberent, quos
ventos currerent. Vide Firmicum lib. 11. cap.
x 1 v. Qua figna quibus ventü fabjaceant. Ex
his quæ diximus manifeftum eft &φάττχς mo
veri &ferri vel currere,& vcre decurfores effe,&
&q^eaiv decurfionem. UInde & Valens* & pa
aw*;*3wwv alio locoquem paulo ante produ
ximus , tlw μετάλ&ωσιν *;*3vwv interpretatus
eft, Inde & άφεσις eic xsvöv äx%&v dicitur artis
hujus doétoribus cú Aphetes pervenit ad ali
quem locum aut fignum in quo nulla inveni
d 4 tu!
444 D e A N N 1 s
tur,ia) 5,inquiunt,&rè σελάνης ή άφεσις χομ%n
άλθη , * eis xeaav ; eis ouigriov, éxé5 μηδεις ἐπ?.
Quod adeo verum eft ut Anonymusau&or
Graecus &q^i rlw eum xz%vxuxêveffex-eovoxeg v
e9, interpretetur, cujus eft aeërylos id eft cu
jus eft zq)*ai;, decurfio nempe & ambulatio.
Hinc & auétor Carpi ut fupra animadverti
mus, ubique vêùztwtov appellat quam reliqui
auétores &£aaiv. Sane & αειπάτον alii appella
runt Lunæ, quæ ipfius eft πe/o3©- menftrua.
A"φεσις autem omnis z€aoàx* eft, hoc cfl cer
tis temporum fpatiis determinatur, maximis,
mediis ac minimis, five de fpatio vitae totius
ufurpetur & xz%ολικ? annorum ejus úzvvsxal
quamgenituræ Dominus& &φάτnc gubernat,
five de Chronocratorica temporum diftri
butioncque in plures temporum particulas &
minores minimiofque circuitus dividitur. Ca
merariusin verfione Latina Tetrabibli Libera
tionem rcddidit.Eft quidem omnis &φsanc libc
ratio,fed in Genethliaca cum â curforibusfta
diinomen tranflatum fit eamfolum fignificat,
qua curforâ repagulis liberatur,& in curriculi
fpatia mittitur. UInde & pro curfione ipfâ vel
ÉÉ. fumitur. Verbum quoq; & pävauin
Aftrologia &tv rvxaauatxà Græcorum accipi
tur pro &q)gov avuéì&y ut ante notavimus,cum
nempe ftellæ decurrendi aufpicium â loco
Aphetico quafiàlimine curriculi ducitur.Tra
fyllus apud Porphyrium dixit non differre
- - ut IUlm
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. _ 41 ;
utrum flella radios mittat à dextrisanâ finiftris
in locum ab Horofcopo fecundum qui eft
irwz¢oe9 & JgomonüÜr©- , vel in ftellam
uae dominam Lunam habeat, 39wv ɢw &qa
etc. A qua ftella, inquit, incipit &qteaic, hoc
eft véôzzτ©-, five temporis decurfio. Por
phyrius eaThrafylli verba fic explicat, A£y{5
όταν τύχ? * o*x*vn oi*e8earâ flu- íx8ox otw άαωτ?
:
* X324guετ€ov, oîov eì %ωδιτο &1oáτα μετχ ζ
vës, * ó %Cs év hêûuouc ein «Jtís ó* ατλχvns &arc
êwváry,Xz* & ἀνὸς ἄφατμ%v.Si contingat Lunâ
habere fecum gemitura dominum, aut ex diametro
oppofitum, ut fi Luna fuerit in Aquario cum Iove, vul
Iuppiter in contrario figno hoc efl in Gcminis, curri
*.
culum à Iove capeffemus. Hoc eft &φλονμ%vxori §
Jhdc. Quod dixerat Thrafyllus, ἐςτα άφεσις Σοτὸ
3 &igos ἐχοντες * xve/zw *s*a*vnc, qui eft ge
nituræ dominus. Interpres communi errore
duétus utrobique vertit.Vnde futura eflproroga
tio, 39sv άςτω άφετις.Et proillis, &r* § \άς άφα
avu%v, Iovem prorogatorem ffatuemus. Æquc be
ne poffet reddi in illo verfu Ariftophanis
&φάς Σωτὸ βαλθύδων ἐμὸ ἀ τωτονί , Proroga me â
limine, five à linea curriculi. UIt in ftadio curfor
>ατέ Φ* ßzλ318G- ad currendum emittitur, ita
.ftella ad fpatium vitæ decurrendum à loco
Aphetico dimittitur , ut initium faciat cur
rendi. A'φεσις autem nufquam prorogandi
fignificationem habet, neque cum quæftio eft
dc univerfalivitæ curriculo, neque cum tem
; Dd ; porum
 416 D e A N N 1 s
porum divifio accipitur ad varios rerum &
hegotiorum eventus a&ufque fignificandos,
In primo &%ai, non eft prorogatio vitae, fed
vitaeipfius curriculum quantum aut quantu
lum futurum cft. Cum fpatio enim vivendi
exaequatur &qtai; & tam longa eft quam fu
tura eft vitae longitudo. In &τέόφοις anni fpa
tium non i%; , in ætate ejus qui infàns
moritur,intra quadriennium finitur.Infecun
do vero fignificatu cum &φάτω fumuntur ad
diverfà negotia, cafus & eventa quibus vita
diftinguitur fignanda, vitae tempora nonpro
rogant, quia nec adhoc accipiuntur, nec tale
quid prómittunt , vel fignificant. In utro
que genere &4%tns eft decurfor, & &%αις de
curfio, aut totius vitae curriculi ut in dominis
geniturae,aut cujufcunque temporis circuitus,
utin Chronocratoribus, quibus velplurium
annorum periodi tribuuntur , vel annuæ vel
menftruae, vcl diurnæ,vel etiam horariae,UIn
de & Arabes Scriptores re&e ,Aus voca
runt, ideft véùrwlov vel σ€4o8ov,ut jam fupra
oftenfum eft. Melius ergo qui direétionem
Latine interpretati funt vel progreßionem, vel
profeétionem. Sedinfanum in modum male fe
cere qui direâionem hoc fenfu â progreßione vel
profeétuone diverfàm effè fcripferunt, cum άφε
au* pariter hæc tria vocabula denotent,& tam
eam quæ fit ei; tw gmig %va * ζωσίων , quam
quæ eis tw 7r£ony&g}/α, Atqui doétus Mathe
ImaI1CUS
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 427
maticus docuit in fuo Pandofio Sphærico,
Direäionem, feu dirigere effe inquirere arcum circuli
aquinoëtiali inter duo loca Zodiaui interceptum, feu
menfuraffatii & itinerù quod motu primi mobili,
locus Sphæra inferior abfolvit quoufque ducaturad
faperiorem. Hinc, inquit, 4ftronomiim hoc nego
tio duo loca in calo concipiunt, fignificatorem videli
cit qui aliquid fignificat, & promißorem qui mala
; aut bona decernatim fignificatis âfignificatore quam
do motuprimi mobilis fuerit deduétus ad locumfù
periorem. Siquid in his capio, ut homorudis
g. vulgaris Mathematicae, iderit quod puer di
dici de arcu epicycli fuperiore & inferiore
: inter duasftationes intercepto, ex quibus fu
perior dicitur direétio, inferior retrogradatio.
. Greci meipriorem are9m4$«uàv vocant,pofte
riorem &vam Jau%v. Cum in fuperiore eft pla
neta, progreditur hoc eft ae9πάζ{,hoceft, ut
: antiquiores Graeciloquuntur eis tw imiA%væ με
; åßæïvd. Cum in inferiore eft &v&roâô,regre
ditur vel retro cedit,aut ut Graeci, eis τά ae9n
y&μ%ωα με%3aivd. Loca autem duo epicycli
ab utraque parte arcus inferioris & fuperioris
stationes dicuntur Latine,Graece swe/yuoi quia
cum in his ftellæ funt ftare videntur, acpro
inde ftationaria vulgo appellantur. Haec duo
funt loca quæ in cælo cóncipi dicunt â vulgo
Aftrologorum,fub nomine fignificatorü &pro
mifforü. Quæ omnia indi&a & incognita fuc
re vetcribus Mathematicis. Nam qusrjg
.* CaIO•
- -
 428 D E A N N I s
ficatorern appcllant,is cftplaneta 2p4tnc prio
rutn Aftrologorum: qué pro mifforem,córpus

eftplanete alterius vel radius quideducitufad

locum fignificatoris, ideftadlocum αφετικόν.
Sed hæc aio effe falfiffima & abfurdiffima.
Primü videtur direäionem accipere pro ea με
•rw3&v ftellæ vel &£ia* quæ fit ei: * æré9nyg
P%»», cum ftella regreditur & retro cedit.
Contrarium fcribunt vulgares Mathematici
qui dire&ionem planetæ effe volunt cum isin
arcu fuperiore epicycli conftitutus, vocatur
direétu, quia tunc movetur fecundnm fuccef
fionem & ordinem fignorum,hoccftab occa
fuin ortum qui curfus eft naturalis omnium
planetarum, Græcis ut dixi σ€9m hauάς eft &
Βετε3agis eis τω ίτόμ%va. Ptolemæo & psans eis
Σε ἐπίμγα. Certe & dirigere Latini eo fenfu
ufurparunt pro prorfùm ire ut veteres Latini
Moquuti funt.Maniliuslib.i. de fignorum &xg
x*$* quæ fit eis @ inip&x, quaque Scorpius
fequitur Sagittarium,
In cujus caudam contento dirigit arcu
• %£ixtus equo:
Item lib. 1 v.
Cancer in adverfum Capricorni dirigit aftrum.
Tertullianus eo verbo ficufus eft abfolute, &
Vopifcus ut olim adnotavimus ad Hiftoriæ
Auguftae Scriptores:Occifipraterea funt multi qui
dirigere nolebant, i. e. in mediü procedere,pro
gredi. Alii pro eo dixerütß dirigere,pro aliquo
[Cfl
 -

C L I M A c r = R 1 c 1 s. 419
tendere. Inde igitur non abfurde fa&um no
men direótionü á recentioribus pro progref
fione & imceffu. At hi boni Mathematici dire
ętionem exponunt pro ca decurfione quæ fit à
retrogradis planetis contra curfum pro
prium & naturalem, quæ potius direítio no
minanda eft. Hoc magis oftenderunt cum
fequenti capite de progreffionibus five pro
fe&tionibus tra&tarunt , ubi docent, Ptole
maum in ix. Quadripartiti, inter ea quibus even
tum tam fauftorum quam improfperorum natis
contingentium menfùrantur tempora, numerare
poft direâiones, profeétiones feu progreßiones , fi
gnificatorum videlicet regularem inceffum fecun
dum ordinem fignorum. Ergo progreßiones fi
, ve profeétiones diverfae funt à dire&ioni
bus, atque ut progreffio fignificat regula
rem inceffum planetæ fecuiidum ordinem
fignorum , ita direétio contrarium notat,
nempe retrogradum , & contra fuccefíio
nem fignorum. Quod eft falfi(fimum. Nana
direäio eadem cum progreffione , & utra
que eft άφεσις. Sed &q iaros duo funt mo
di, unus eis τβ άπίμγα quæ direétio eft & pro
greffio, alter eis T. zej;y&y%væ quæ regreffio
eft,vel retroceffio. Quodautem ajunt promif
forem ad locum fignificatorü ferri in illa falfà
quam funt imaginati direétione quæ fiat mo
tu primi Mobilis, id nequit omnino confifte
re. In dircétionc ficut propric fumitur, hoc!
cft
43© D E A N N I s
e(t progreffione ftella fequitur ftellam, & fe
quéns præcedentem axtivo3oA**, quia ut præ
cedens afpicit fequentem facie ad eam ob
verfâ, ita fequens tergum contraverfum habet
prccedenti & proinde radios quià tergo funt
in eam jacit. UItraque ftella fignificat & pro
mittit, ut jam diximus, tam quae inftanti oc
currit & radios jacit quam quæ in eam per
gendo incidit. In Aphetici vero planetæ in
ceffu retrogrado quem perperam direäionis
nomine notant , planeta qui retro cedit ra
dios fuos mittit in cum qui fibi occurrit ordi
narium fuum curfum & naturalem dire&um
que pergenti. Ideo in ejufmodi 224« retro
verfà non fit &vaiperis, fed &9aig*aris tantum
partisannorum, quia nulla fit &xtiyo3oxia ex
arte avaage7x7ς μοίe9s in Apheticam. Hoc
eftplane quod dixit Ptolemæus, ubi tra&at
de duobus &%aiav generibus direâo & con
ver0. Sic enim tradit de ea quæ dire&tæ con
traria eft, ai j * & τως απαντάντων * uzpiv
pouvrwv &%igav &pap§ai μόνον η σ€9$%ασιν
in wi; auv&y«w%οις μάχει τῆς καταδυστg- §
εφάτε, καῦ σέκ ἀφαιρέστ 24g rà u) ôiç£pe<3tq
τά εφετικά *ίτ? &λ' έκεΊνον το7ς αυτόν. Quae
verba haud aliter intellexerunt præftantiffimi
Aftrologi quam fi lingua Sinenfi forent con
cepta. Ex illis enim verbis collegerunt & pro
certo pronunciarunt, In direätione direëta An4
retam deduci ad Apheticum locum, momautem A
phetam
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 33t
phetam ad Amaretam. Primum male utuntur
ifto vocabulo direäionü quafi aliud fignificet
, quam &©eaiv dire&tam, cum proprie ex no
tionc nominis directio nihil aliud effè poffic
quam direéta vel re£ta &φεσις, hoc eft eis τὰ
{τίμ%/a * �Jiwv με%3ασις. Deinde perpe
ram hariolati funt ex loco Ptolemaei non in
telleéto in direéta 24%ad Anaeretam ferri ad
Aphetá,in contraria vero, id eft converfâ, vel
&γαπάςικά , retrograda, Aphctas deferri vel
moveri verfus &vagâ ra«. Quae funt abfur
diffima nec minus falfa. Addit Cardanus
ut præclaram illam fuam fententiam confir
met,in commentariisad 1 1 1. Tetrabiblicap.
xiv.Eum locum effe in Aphete im nono orbefixum.A-
mareta autem inquit mobilü , afçendemfque ad Apbe
ticum locum fecundum facceßionem fignorum. Sed
nugae funt & fabulæ de loco illo in Aphe
te fixo. Inde alii finxerunt duo loca in coe
lo , Significatorem fcilicet & Promifforem, hoc
eft &qtátlw & &vaupátu, & primi mobilis mo
tu promifforem five &vau;£rlw deduci ad lo
cum fignificatoris qui fixus fit. Suntilla lo
ca quæ flationes vulgo vocantur in quibus ftel
lae snej&ori & ftant. Sed contrarium hi Car
dano tradunt. Nam direétionem accipiunt
pro &q%od quæ fit eic tt. are9ny&p%2. In ea
autem volunt promifforem qui eft &wap4tnc
deduci ad locum illum fixum &φάτg. At hoc
vult Cardanus ficri in direétione dire&a
quae
 432. D e A N N 1 s
quæ fit eis t* ixiyya. Nam in converfà 204
-fiv, h. e. promifforem verfum &vxap£ rlw fer
ri. Parum igitur fibi conftant.' Quid vero di
cent de Luna vel de Sole cum funt & pgtu?
Nam continuo curfu rapti nec ftationem nec
recurfum patiuntur hi planetæ. Non enim
qne ì%av, nec fixus eorum locus videri po
tcft cum & fegis ab illis deducitur. Praetérea
certum eft ut jam diximus omnes & párz; mo
vcri,& omnem & perv effè decurfionem ftel
læ à loco ad locum qua menfura temporum
ab ea fignificatorum agitur. Sive igitur are9
aroJ3 five &varodi3 , femper movetur. Hinc
perfpiciendum effe monct Valens quando
2φάin; &v&roòsi*3s eft, id eft quando &q»*aiv
facit eis τὸ σ€9ny&p%-a, $as roia; uoig* &va
7ro3i3. Nec minus moveturverfus &vaup£rlu,
ea quæ are9*âÄ,id cft dire&am & perw infti
tuit. UItraque &qacus defertur verfus awaupe
λxx; uoipac, fed non utraque άλιφ£p£ttu ipfis,
hoc eft in illas impingit. Hoc eft quod non
intellexerunt. A'φάτης στ€9πόίςων, in direéta
nimirum 20&vd, non 8%ιφέρεττι τὰ ἐarawrówl.
&vap£rw , fedè contrario &vxap£tns ipfi διφά
g*tw, hoc eft radiosin eum άιρíg{. Aphe
ta quippe in ea direétione nudam radiis
frontem converfàm habet in Anaeretam ad
` quam decurrit, & fic ad Anaeretæ impingit
radios quibusita feritur,ut inde &vaigsari; con
fequatur. Nam &xhwoßoXiz cft &vaigazis. In
COIl
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 43;
contraria vero &q)ia' contrarium accidit. A
pheta enim retro cedens radios fuos immittit
in occurrentem &vaugátlw, id eft in eam ftel
lam quæ partem &vaupet xlw poffidct. Ipfe
autem &vaapătns , qui illi obvius occurrit
cum vacua radiis facie, ideo non facit tunc
aivaipsoruw, quia 24 âtns vel αφετικός τ'ar©- ipfi
ὸ}τφ£g£3),hoc eft in eum 2x7ivx %it ip{, non
ipfe in Aphetam radios maleficos immittit.
E'zn®ägs;$tu igitur in aliam dicitur ftella quae
radiosin eam J7n%p?.Quod non intelleétum
miras turbas dedit in hac arte Genethliaca,
& mera fomnia peperit in ejus artis Magi
ftris. Ex figura quam fupra propofuimusfa
cile perfpicitur quomodo in αφ&αι direéta
Apheta in occurrentis Anaeretæ radios in
cnrrat , in retroverfà ipfe Anaercta Aphetae
«ixtivo3oAiaw in fe incurrentis excipiat. In
Aphefi quae vitae fpatia gubernat hæc locum
habuerunt, de quibus & Ptolemæus egit lib.
11 1. cap.x1v. Aphetas autem fignificatores, &c
awaugátæ, promiffores effe in ejufmodi Aphc
fibus tam nulla ratione finxerunt quam ftultè
idem difcrimen admiferunt in alio &q)äoyov
genere quo +eovoxeg tveia ftellarum in tem
orum divifionibus continentur, Ptolemæus
Eg? cap.x 1. quo traétavit tlù τὸν λ€£•
vov Agiperw quae ad Chronocratoras & pá
* avc pertinet, perfequutus eft modos quibus
* «4 ita * *äyav, ideft &£ovoxe%wpes cffent
E e ' CQn
-
434 D s A N N 1 s
conftituendi. De Significatorum & promißorum
differentia ne 2gò quidem. Eos tamen ibi
invenerunt præftantiffimi Aftrologi.Primum
igitur ibi Ptolemæus docet dandum effe tem
orum dominium per unamquamque & pa
ειν illi ftellæ quæ &φεύxlw partem fortita fue
rit, aut cum ea radiatione aliqua conjuncta.
Nifi fit quæ itafehabeat, dandum effe illi do
minium quæ proximam are9iyrav acceperit,
hoc eft quæ in proximo figno fuerit retro
pergenti. Hic duodecimus ab Horofcopo
locus are9%yrrus eft Horofcopi, & &rjxxiùa
Horofcopi. Si non fit qui & ptav fùfcipere
queat in hac are9n%a', ad alium eundum eft
qui proximum locum teneat inanteceffu. Ad
hunc locum notavit Cardanus 20$ tlw hic
vocari quemcunque fignificatorem, & dice
re Ptolemæum, fi in loco Apheta fit Planeta vel ra
dius planeta, ille erit promiffor vel largitor eorum
quæ ab illa parte decernuntur. Primum imperite
dixit in loco Aphetae fi planeta fit vel ejus radius.
Nam locum Aphetæ non alius poffidet nifi
Apheta. Alius eft τότ€- 2®sti«g;, alius eft
virg- 24£rv. Si Apheta fignificator eft, &
planeta occurrens promiffor, non poteft hic
Apheta effe. Effetautem, fi in loco Aphetæ
effet vel Aphetico. Proprie quippe αφάτης
dicitur qui Ë 2®ελικὸν occupat, tam in
vitæ Aphefi generali quam in Chronocrato
riis temporum. A'φελκες τίτες in hac tem
- porum
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 435
porum Chronocratorica divifione quinque
præcipuos nominavit, Horofcopum, Sortem
Fortunæ, Lunam, Solem, Medium coelum.
-- Ab his &%v?s fumebantur ad varios cafus &c
: eventus, rerum, negotiorum & aétuum. Hi
erunt ergo fignificatores noftrorum Aflro
. logorum.Sed an non & hi promittunt & lar
giuntur quæ fignificant, Horofcopus &φάτης
quæ ad corpus fpeétant, Sors Fortunae pof
feffiones , Luna animæ paffiones , Sol digni
tates, Medium coelum aétiones ? Hae omnes
2®£αις & 2®eti«9i tim ad genefis fata prae
nofcenda accipi debere præcipit. Ptolemæus
non unam tantum ex numero omni ficut in
annorum vitae fubftantia. Confiderandum
deinde ait quinam planetæ occurrant decur
fionibus Aphetarum vel præfentia vel tefti
monió & configuratione. Nec folos effe awa
péra, accipiendos ut in vitae temporibus, fed

. omnes, nec quæ ex Tetragono & Diametro

refpiciunt quiafpe&tus funt infaufti,fed etiam
vifiones Trigonas & Hexagonas, quia vitam
verfànt dolor fimul & gaudium, & Aphefes
quæ utrumque fignificant eodem tempore fi
mulfunt fumendæ.T8; 5? 2q)£a*αιv &7rawτόν
τz¢ 8 μόνον 3i} awaup£rx, &aTep êi * ® %o7s
:&€6vov,&à\2 7ravra; An 13ov. Hi funt quos
promiffores dici proprie ftatuunt.Quare? Quia
. cum in loco Aphetæ fuerint vel eorum radii,
promiffores cxiftunt rerum quas &φάττι/ figni
E c z. caWC
 *.
436 D E A N N i s
ficaverint. Quod rifu dignum eft. Quafi quae
occurrunt ftellæ in decurfu Aphetarum non
etiam profpera &improfpera fignificent,eadé
nempe quæ & promittunt. Hermes in lib.11.
de Revolutionibus Nativitatum cap. 1. plures
fignificatores commemorat,nullos nominat pro
miffores. Nam cum annus dividatur in menfes,
dies,& horas,Cuilibet horum fùos fignificatores effe
plures ait,&planetaspro diverfitate diffofitioniìfùa
rum fignificare temporibus finguli diverfos effeäus.
Et rationem habet. Nullus eft enim planeta
five & ^gr&vv ac decurrens, five ûwawróv vel
&xlwo£ολόν, id cft, praefentia vel radiis occur
rens, quin fignificator fit, idemque promiffor
cjus rei & eventus vel effe&us quem decer
nit. A'yawvàvtts autem illi Ptolemaei, ut fupra
oftendimus,funt ®%z\&%vrtc penes alios A
ftrologiæ veteres auctores, cum ipfi Aphetae
fint ®®¢ôôávrss. Tam ad «»%yx}J{ς âutem
quam ad •3g33a{ς, hoceft tam ad úzawthor,
quam ad &qúa*; attendebant, & invicem ea
rü virtutes contendebant, in praenofcendis &
prædicendis genefeon eventibus & cafibus.
Hermes eodem loco quem paulo ante citavi
mus,utrumq; inter fignificatores recenfet,nem
pe diviforem id eft ¢êgêôáv@ five σημεex
sluJ, & «%yxz£3vê , id eft qui ei participat.
In numero quippe fignificatorum quos de
cem & novem ponit,primum nominatfignum
profeëtioni, & dominum ejus, id cft ; vizio, vel vi
ζωλον
 C L 1 M A c T E R r c 1 s. 437
ζάσιον έ α φάσεως & ejus oi«9}εατάrlw. Secun
* dumfatum divifionü & diviforem , id e(t ; &ri
μεeazub, & τὸν ἐπιμεeas y five @%g%ιδόντx.
Tertium qui comparticipat ei, ideft # •%αλα
ßáv@. Adeo autem ignorarunt novitii Aftro
logi quænam haec fit divifio & qui divifores ut
divifionis commenti fintlocü in gradu quo
dam figniferi. Quod merum eft fomnium.Di
vifio eft&iuseagia, quo planeta ex dato tem
porum fpatio cujus dominium accipit,partcm
vindicat fibi partem fequentibus ftellis tradit
quas cum ea participare tépora dixit Hcrmes.
Sic pro quarto fignificatore numerat, Plane
tam cui competit Ferdaria, & qui participat, ubi is
quiparticipar eft ©%zx&%y Græcorum.Nam
in Ferdariarum diftributione eundem plane
modum divifionis, tepz%atw; &«%αλγφεως
obfervat quemGraeciAftrologi in variis anno
rum & menfium periodis planctarum intcr
planetas dividendis à primó Chronocratorc
qui dominium tenet circuli, partemque ex eo
rctinens reliquam cæteris diftribuit. Apud
Valentem omnium planetarum ἐπιμεea ago)
traduntur in varias άδαδόσές & «»%g^*&$*
diflributi, in quibus tám tradentes five di
vifores, quam accipientes & participcs,figni
ficatores aliquorum funt eventuum , ncmo
promiffor qui fit aliusà fignificatore, In an
innuis quoque Revolutiofiibus quas haec par
ticipatio fivc ç$an:!a;,& divifio hoc cft &i-
Ec 3 με eAa
438 D e A N N 1 s
μεeuau* & «»3g3oais locum habuere ut ex
èodem Hermete conftat lib. I 1. capite cui
titulus cft de participatione domini amm &
divifione ejus , & diviforis & afcendentis fecun
dum fignificationem. UIbi etiam fignificatores
planetas memorat, nullos promiffores. Idem
de dire&ionibus in revolutionibus faciendis,
ideft z€ 24%ατων τάς δὲ αὐττάς ποιό&χ έν τῆς
êvvavaialois2* âvou;. Oportet,ait, im revolutionibus
ammorum plura loca dirigere, quadam fecundum Na
tivitatem,alia vero fecundum Revolutionem.Habet
enim unufquifque propriam fignificationem
in his quæ non fignificat alius. Quinque Hy
legiorüm faciendas effe dire&iones ibidem
dicit, ideft quinque &qgrá» véazt; τες. Et pri
mus quidem , inquit, indicat annos vitae. Hic eft
24 £tns * 3ιωσίμων *övov, ideft dominus vi
tæ vel genituræ. Cæteri qui funt Chronocra
tores, funt 2%tw partim +e$vwv τέακτικόν,
artim aaualìxóv z£vov, de quibus jam fupra
dictum eft. Revolutiones autem ille appellat&
ex co Recentiores Aftrologi quas Græci
vocant êwawaiazôzc &4&verc , hoc cft annua;
directiones , ut cum barbaris loquar non ni
mium barbare. Nam direétio proprie eft á
q)aaic qua ftella dirigit, ideft ámbulat & de
currit ad tempora vitæ fignificanda & decer
nenda, vel alios temporum circuitus quibus
mali bonive aliquid fiominifolet ex decreto
ftcllarum cvenire. Hos, ut dixi, ττακύx8s &
ora pax
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 439
•r»μαλκες λεόνs; vocitant. Miratusfüm nu
er fummü virum & fçculi fui miraculum,Pi
cum Mirandulanum lib. vii. contra Aftrolo
gos cap v 1 1. ubi de direétionibus agit aliif
que modis quibus Aftrologi tempora futuro
rum definiunt , poftquam de dire&tionibus
dixit, fubjungere, præter direéiiones uti etiam
eos in temporibus eventorum prævidendis dominatu
planetarum quos ordine quodam fuo imperium rite
fùfùpere confinxerunt. Quafi direétiones diverfae
fint à dominatu planetarum imperium vitæ
fùfcipientium. Nulla enim direétio five &4)a-
ais abfque dominatu planetæ,cum femper ali
quis planeta 2®£αεως dominus fit. Sed ne
que planetæ illi qui imperium vitae fufcipiunt
quos oi«93 § 73 vc & xve«s * %% % % Xvá
via; appellitant , dire&ione fua cárcnt fi
ve 208a*. Nam ftellæ illæ modcrantur vitae
& peaiv xz%ολιz)v, hoc eft totam ûxaivan
norum quibus fpatium vivendi cuique genefi
Praefinitum eft àc decretum. Longè funt ab
furdiora quæ fequuntur, & mcra monftra vi
. dentur. Sic enifi fcribit: Hinc Centra Chaldæo
rum, Fridariae Perfarum, Indorum Novemae,Tetates
Ptolem«i, Aphoriaque occurforque. Hinc Decemmia
$<£gyptiorum, Chronocratores Arabum & quæ alia
fiocgenu. Multa mifcct quae nihilhabent fimi
le .nec pertinent ad temporum quibusAftro
logi utuntur Jazigaaiv. Multa falfo citat. Non
nulla etiam profcrt quæ in rerum natura non
Ee 4 funt.
* 44o D e A N N 1 s
fùnt. Quid Centra fàciunt ad temporum cir
cuitus? Sed neque Centra Chaldæorum funt.
Græcum eft vocabulü.Resipfa nonChaldaeo
rum tantum, fed & Ægyptiorum & omnium
Aftrologorum. Cuffides vülgo vocant, fed ine
ptiffime. Cardines Latini veteres appellarunt
quia funt cardinalia & principalia geniturae
loca ex duodecim. Domos appellant. An illae
domus fùnt cufpides ? Non fàne poffunt vi
dericufpidesin quibus cófiftere dicuntur ftel
læ terra ipfà majores. Társς Græci appellant.
Quorum principalia quattuor vocarunt x£v
<62, non quod magis cufpidata fint & acumi
nata quam reliqua o&to Loca, fed quod prin
cipalia fint & xùe/&w@ $ %% %λα. Nam
ita etiam nuncupant. K£vt£ov Græcis non fo
lum cufpis eft vel acumen, fed etiam id quod
Cardo Latinis dicitur. Partem in ligno duriffi
mam x£vv£ov appellant, quæ tamen acuta non
efl , nodum nimirum. In lapidibus etiam
x£vt£z funt. In ferro duriffima pars ac 23a
prævìvn,x£vt£ov quoq;dicitur.Non melius Ara- '
bes verterunt C/)5, ic. cornua, quia cornua
funt acuta. Abenefra in, ideft paxillum. Etiam
inepte & falfo. Graecum vocabulum de verbo
adverbum expreffèrunt quafi nihil aliud figni
ficaret quam cufpidem,velacumé, & paxillum
vel cornu. Terra centrum mundi effè dicitur,
π? x£vv&ov,quia in mcdio eft. Quis diceret eam
effe mundi cufpidcm'vcl cornu ? Apulejus
Ccrtc
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 441
certe Cardinem eam effe dixit in libro de Mun
do, quia Cardo xâvt€ov eft. Quod in medio
. cujufque rei eft, τὸ μάσον, fic vocarunt. Inde
etiam prima illi quattuor loca & principalia,
x£vt£α videntur appellata. Nam Medium ca
lum, τά μεσse9vnuz, quod præcipuum eft xév
•tgov ex quattuor, medium eft inter Occafum
& Orientem five Horofcopum, ideo xévt€ov
reéte dicitur. Tà aùuerse9vnuæ quod ei con
trarium eft fub terra, medium quoque eftin
ter Ortum & Occafum. Rurfus Horofco
us medius inter Medium coelum & Imum.
Idem de Occafu.Hæc quattuor x£vt£ x funt,fi :
ve Cardines. K£vt£« igitur ifta nihil ad tem
porum dire&iones. Käyv€ov 24ggio's adtem
porum intervalla fignificanda fumunt faepe
Aftrologi. Sed xévt€α non funt * x£y7pov 2!&-
s:odc. Fridariæ Perfarum & Novema Indorum,
quorum dicuntur & propriæ funt. Sed De
cennia non funt peculiaria Ægyptiorum.Nam
omnes Aftrologi iis funt ufi,nec decenniis ab
folutè fed additis novem menfibus, ut fupra
diximus. Tecates Ptolemæi & Aphoria quid
fint nefcio, nec quemquam fcire arbitror.
Chronocratores non funt Arabum de nomine,
fed Græcorum, resipfà omnium. Sunt enim
temporum domini & illarum &q)&ovov quæ ad
omnia extrinfecus accidentia corpori, & ex
ipfo corpore nafcentia, velad corpus & ani
mum quoquo modo pertinentiafignificanda
- Ee 5 acci
447. D E A N N I s
accipiuntur. IIe9.xlixês aeçâvsg & gou&x<;
2*3y«s appellant,quae tempora fuas 2®£a<;ha
bent & fuos & % rx;,Græcè &€ovoxe9to egς ap
pellatos, ut illi qui domini funt* 3uo aiuœ,
άνων vocantur κύe/ou %afis Ptolemæo, & ci
» 93εστάττω έ χάσεως. Miror itaque tam ab
furda & falfà potuiffe fub acumen calami ca
dere tanti viri. Praeter prædictas 24 £a*; etiam
Climaéteres de quibus agimus, fuas 253a*;
habent. Sed cum Climacter proprie pericu
lum fit vel vitæ vel fortunarum quod in aliquo
vitæ anno accidit certo ejus menfe, immo vel
die, vel hora, & momento: & cum &ç san; fit
temporis aliquantum fpatium, aliquot nempe
annorum circuitus vel menfium vel dierum,
quomodo άφεσις dicatur xxuuxxtwgav , quæ
rendum eft. Scribit Valens: E'zti zwar c οὐ β
Χράσεως ἐδοζε μχ μόνον &ri 3 o*x*vns * &4 saiv
'? κλιμακτῆgων πιά.3tu , &X&» &ri ttivrwv *
2%gov §3 ῦν 31)* %waln4 3go. zeávo, ά&αωλκὰ
awvxwzi euvow%avv%). Vifì eft in omnigentfi nonfo
lum à Luna curriculum Climaêterum deducere, fed
etiam ab omnibus planetis ex quibus & tempora leta
lta, & vexationes quæ im vita accidunt, percipientur.
Sunt quidam Clima&terici circuli qui tertio
quoque anno recurrunt. Sunt qui quinto,
qui feptimo, qui nono, qui quarto, quiun
decimo, qui decimo,qui duodecimo, qui ter
tio , qui fecundo. Supra docuimus xxne*-
x8s x^uxxtwegs appellatosâ Sortc fortunae,
CuIT?
 C L 1 M A c T E R i c i s. 443
cum ftellæ maleficæ teftimonio fuo aut pre
fentia loca ejus infeftant. In diametro fe
ptimos Clima&teres facit, hoc eft 243 * 33
δομάδων vel £336μωv éviaw1óv. Nam , &£33o
μz3 etiam pro feptimo die fumitur, unde £3
δομ2ς ημάe9 de feptimo dic. In Trigono dex
tro , A!g * êwv%vwv. In finiftro 249, 7rÉufx.
In dextro Tetragono 249. & 8ex«*«. In fi
niftro Ag & ττ@3rs. In dcxtro Hexagono,
249; άνδεκατ8. In finiftro da te) r8. In duo
decimo ab Horofcopo loco 243 δωδεκα
vs. In fecundo, d) 2 330 rig». Iftae funt igitur
& pázds five xvxAo, Clima&terum , à primo ad
feptimum, ad novenum, ad quintum & de
inceps, deinde à feptimo ad quartum deci
mum , & fic ordinc ad alios omnes qui
componuntur adje&to feptenario. Similiter
& de aliis numeris quosfupra propofuimus.
Ex eodem etiam Valente conftat fi Sol in
Ariete fit tempore genituræ , daturum de
cimum & nonum annum pro Clima&tere.
Si Luna in Tauro, vigefimum quintum. Si
Mercurius in Geminis, vigefimum. Si Mars
in Cancro, decimum quintum. Si Juppiter in
Leone , duodecimum. Si Venus in Virgine,
o&avum. Si Saturnus in Aricte, trigefimum.
Si Mars in Scorpio, decimum quintum. Si
Juppiterin Aquario, duodecimum. Si Venus
in Capricorno, octavum. Si Saturnus in A
quario , trigefimum, Si Mars in rij; CC1
 444 D e A N N I s
decimum quintum. Sed hi funt fingulares
Clima&eres femel in vitae fpatio ab illis pla
netis decreti ex propriarum periodorum cir
cuitu , prout in hoc vel illo figno reperti fue
rint. lidem vero Planetæ fuos finguli circulos
habuerunt ad Clima&tericos tota vita eodem
ordine recurrentes fignandos. Saturr.us ha
bet tertium, Juppiter nonum,Mars feptimum
Sol decimum octavum, Mcrcurius o&avum.
Vcnus quintum, Luna decimum tertium. Hi
omnes numeri fexagefimum tertium colli
gunt, qui eft Clima&ter omnium periculofif
fimus, quem & awjpoxA&3a. vcl aJJyoxx&swv ex
eo nominabant. In eo vigefimus primus cir
culus Clima&tericus fuit Saturni , feptimus
Iovis, Martis vero nonus. Ter autem du&us
vigefimus primus fexagefimum tertium rcd
dit. Sic cum feptimus quifque annus fit cir
culus Martis Clima&tericus , & talis circu
lus novies repetitus in annum fexagefimum
tertium incidat , ex eo etiam periculum il
lius anni gravius. Iovis quoque circulus
Clima&ericus nonus eft annus fubinde re
currens, qui fepties repetitus in fexagefimum
tertium incurrit. Valens in dcfcriptione
Climaéterum totius vitae fpatii, E'£w«9$; t«/-
*®- , xg3vs eixesús Ttär©- , Jìàs 333ομ©-,
&g£»ς ἐννα1®- , &dyoxX&sns Røà $wz7n£3g3-,
sexagefimus vitæ annus, Saturni vigefimus primus,
Iovi feptimus , Martü nonus , virorum ruptor,
- grayis
 C L 1 M A c T ■ n 1 c 1 s. 44f
gravü & letifer.Tertius igitur annus vitaeSatur
ni primus annus eft Clima&tericus: fextus,fe
cundus: nonus,tertius: duodecimus,quartus:
& ita deinceps , ternarium femper adden
do ufque ad centefimum ac vicefimum qui
compofitus eft ex quadragies tribus. Hic ul
timus cft vitae Clima&ter , & ejufdem legi
timus terminus quem & 3*vztn©3gov xxuua
xthea: nuncupant , in quem quadragefimus
circulus Saturni Clima&tericus incidit &c
Veneris vigefimus quintus.Cum enim Vene
ris proprius fit quintus quifque annus, hoc
. modo ufque ad centefimum & vigefimum
procedit femper quinarium numerum ad
.

dendo. Quintus quippe vitæ annus primus

- eft ejus Clima&tericus circulus: decimus, fe
cundus: quintus decimus, tertius : & vige
fimus, quartus , atque ita ufque ad centefi
mum ac vigefimum vitæ annum in quo vi
gefimus quartus xùxx®- Veneris Clima&e-
ricus deprehenditur, quia vigcfimus quar
tus numerus quinquies multiplicatus cen
tefimum & vigefimum facit. At Martis cir
culus feptenarius Clima&tericus fubinde
recurrendo ufque ad centefimum & deci
mutm nonum tantutm procedit , in quo in

venitur decimus feptiímus circulus Martis.

Hinc in xa%%«&4? Clima&terum , annus
vitae exegis ωνεα3%x&tG- dicitur, άρεως ἐa
xæqδίκατ@-, & άτας αλΧς. Nam epi; C
446 D e A N N 1 s
decimus fepties ductus centefimum & de
cimum nonum annum perficit. Jovis ulti
mus circulus decimus in anno nonagefimo
ponitur , nec ulterius progreditur. Cum e
him nonus annus fit primus ejus Clima&e-
ricus circulus , novem fubinde adjiciendo
fi decies hoc fiat, nonagefimus annus inde
exurgit. Gravis ille Clima&ter in quo non
folum Jovis decimus circulus invenitur, fed
etiam Saturni trigefimus, quia ter trigiuta
faciunt nonaginta. Is etiam Veneris eft deci
mus o&avus. Hic enim numerus quinquies
du&us nonaginta dat. Quintus autem quif
que annus Veneris eft Clima&ericus circu
lüs, ut ante dixi. Decimus & o&avus quif.
que annus Solis habetur Clima&ericus circu
lus. Tres tantum ejufmodi circulos conficit
quorum ultimus annus cft quinquagefimus
quartus. Nam dccem & o&to ter multiplica
tahunc numerum reddunt. Ideo hic vitæ an
nus Clima&tericus difficilis eft & periculofus,
ut in decimo & oétavo Saturni circulo po
fitus, Jovis fexto,& Solis tertio. Decem qüip
pe & octo ter duéta quinquagefimum quär
tú cfficiunt,qui cft decimus & o&tavus circu
lus SaturniClima&tericus,Jovisautem fextus,
quia fexies novem hunc numerum efficiunt,
& nonus quifque annus, five ἐννεαλκός xxu
μακτῆg, Jovi dicatus eft. Tredecimus Lunæ
eft. In vitæ humanæ legitimo fpatio feptem
cjuf
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 447
ejufmodi circulos facit Clima&tericos & to
tidem Lunares, ita dixerim, Clima&tercs. Pri
mus cft decimus tertius, fecundus vigefimus
fextus. Ita tredecim fubinde addendo ufque
ad nonagefimum primum ultimus hic fiet
Lunaris Clima&ter & Clima&tericus ejufdem
circulus, idemque Martis decimus tertius,
quia feptenarius Clima&ter qui Martis pro
prius eft ter decies ductus nonagefimum pri
mum annum efficit. Dc eo Critodemus apud
Valentem,&vvnw9ςὸς ττότ©-, &geo; ve/axa 34
xztg-, αελlvúnc £33ou@-,àvaxoA©-. Nonagefi
mus primus , Martü decimus tertius, Luna fepti
mus, difficilü. Reciprocat inter Lunæ & Mar
tis circulos hic annus. Nam feptenarius nu
merus qui Martis eft, tredecies du&tus hunc
numerum reddit, & tertius decimus qui eft
Lunæ fepties multiplicatus eundem facit nu
merum, Mercurii circuli Clima&ericiufq; ad
annum centefimum ac duodecimum proce
dunt, ac quattuordecim in totum funt, quia
êxt xdìrgi xxuua xtäpes ei adfignantur. Hic
circulus o&onorum annorum quaterdecies
multiplicatus efficit centefimum ac duode
cimum. De quo Climactere hæc Valens, five
Critodemus potius , e'xovTog); δωδάκατ©- ,
&paces &xxau3£xzr©- , £?u$ τεοτzgeawa8£x»-
τ©- , 3vaxoA©- και δ{v3;. Centefimus duodeci
mus, Martis decimus fextus, Mercurii quartus de
simus, morofu, & grayi. Martis eft decimus
fextus
 448 D e A N N i s
fextus, quia Clima&tericus hujus ftellæ fepti
mus fexies ac decies du&tus ad hanc füm
mam redit. UIt quæ diximus planiora fiant,
& in oculos etiam incurrant fubje&um a*xi
<hov Clima&tericos omnium planetarum cir
culosindicabit.

Planetarum Clima£terici circuli,

Saturnus I I I.

Juppiter 1 X.

Mars V I r.

Sol X V 1 1 I.

Venus V.

Mercurius | v 1 1 1.
Luna. X I I I.

IL X 1 I I.

Ita terni anni multiplicata ratione per omne

vitae tempus currentes, Saturno Clima&c-
res tribuúntur, Noveni Jovi, Septeni Marti,
Deni & o&oniSoli, Quini Veneri, Octoni
Mercurio, Ternideni Lunæ. Quem ufque ad
terminum fingulorum Climacteres perve
niant, hic etiam eodem ordine fubjiciemus.
Saturni Clima&eres, five Clima&terici cir
culi, iii. vi. 1x, xii. xv. xviii. xxi. xxiv.
XXVII •
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 449
xxV1I. xxx. XXXII I. XXXVI. XXXIX. xL 1I.
xLv. XLvi 1 1. Li. Liv. Lvi I. Lx.lxiii. Lxvi. Lxix.
LXXII. LXXV. LXXVII I. LXXXI. LXXXIV. LXXXVII.

XC. XCIII. XCVI. XC IX. C I 1. C V. CVII I. CXI.

cxiv. cxvi 11. cxx. Jovis Clima&ericicirculi,

1X. XV 1 1 I. XXVI I. XXXVI. XL V. L 1 V. LXIII. LXXI I.

lxxxi. xc. Martis, vi 1. xiv. xxi. xxvi 1 1. xxxv.

xc 1 1. xLix. LV i. lxi i t. Lxx. Lxxv 1 1. lxxxi v.
xc 1. xcviii.cv.cxii.cxix. Solis, xviu 1. xxxvi.
Liv. Veneris, v. x. xv. xx. xxv. xxx. xxxv. xl.
xLv. L. lv. lx. Lxv. Lxx. Lxxv. Lxxx. Lxxxv.
xc. xcv. c. cv. cx. cxv. cxx. Mercurii , viii.
XVI, XXI V. XXXI I. XL. XLV 1 1 I. LVI. LXIV. LXXII.
lxxx. Lxxxviii. xcvi. civ. cxiI. Lunae, xiit.
xxvI. xxxix. li 1. Lxv. Lxxvi 1 1. xcI. Circulos
fuos ejufmodiSaturnus habet quadraginta,
Juppiter decem, Mars decem & feptem, Sol
tres, Venus viginti quattuor,Mercurius quat
tuordecim, Luna feptem. Numeri primi qui
fignant Clima&tericos circulos fingulorum
planetarum fi multiplicentur per fecundos
quibus fignificatur fumma circulorum, effi
cient annorum numerum vitæ in quos ejuf
modi Clima&teres incidunt. Figura fubjun
&a hoc dcclarabit. - -

F£ Nu
45o D e A N N 1 s

Numeri circulorum Clima&tericorum

& annorum quos planctæ
efficiunt.

5
?!, |
i
1I 1X1 xX.l |
| cxx
XC

gr V i I XV 1 i CX I X

G) XV 1 1 1 I I I L 1 V
|
? | v XX 1 V | CX X

§ | VI I I x I v | CX I I

(! | X i I i V I I | XC I

Ex his manifeftum eft quantopere fugerit eos

ratio ac veri via qui præter feptenarios & no
venarios, id eft ££}ouzôvx8¢ & ëwv£x8ux 8c,
xxuuxxtwpx< nullos alios agnofcunt. Qui er
ror communis eft omnium qui hodie vivunt
Mathematicorum , & qui poft renatas in Eu
ropalitteras de eo argumento fcripferunt.Ná
& te/x31«gi fùnt Saturno attributi, & πεντz
δικgi Veneri, & 'x1x8urgi Mercurio,& Tpiaxaa
δεκα δι«ai Lunæ, & 3exxox%}/xai Soli,&vv£a3s
wei auté Jovis funr,&gt;&}ικgi Martis.Nó po
tuit igitur vera afferri ratio de Clima&teribus
cur feptcnarii anni vitæ effent Clima&terici ab
11S
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 4ft
iis qui falfâ hac hypothefi du&ti praefumpfe
runt folos feptenanos per omne vite tépus re
currentes habédos effe Clima&ericos. Ajunt
primo, obfervatü effe antiquißime in annis Clima
ętericis fèu fcalaribus fieri mutationes vitae,tum cor
porü conftitutionis in hominibus, humorumque à ge
meralibus ac fuperioribus caufis commotiones,non fe
cus ac diebus Critici, in agrotis. Hocjam in fùpe
rioribus refutatum eft, ubi demonftravimus
nihil habere affinitatis annos Clima&tericos
cum diebus Criticis. Humorum autcm com
motiones , & mutationes cum vitæ tum cor
poris conftitutionis feptimo quoque anno
contingere folitas nihil ad Clima&teres perti
nere, cum Clima&tericos proprie faciant, vi
tæ & fortunarum pericula extrinfecus ac
cidentia. Si morbi ctiam corporis Clima&te
rici funt ut cuidam feétæ Gefiethliacorú pla
cuit,pro certo compertum eft non z€uoà,x8c
cffe in omnibus genituris , nec per feptenos
circuitus in omni vitae fpatio recurrere. Ad
dunt deinde, Edoétum hac experientia Ptolemaum
im Quadripartito maxime attendendos afferere hos
ammos in concurfu Aphetæ cum Anaereta ut imaqua
liter & quafi derepente abfque alia particulari cau
fa vitam afficientes. Hoc quidem verum, fcd
Ptolemæus feptenarios Clima&tcres ibi non
nominat, nec quidquam habct eur credamus
eum non alios Clima&ericos agnoviffè præ
ter ëßòouzáx&c. Quinimmo quæ dicit de
Ff , COI1
471 D E A N N 1 s
concurfu Anaeretæ & Aphetae oftendunt ni
hil tale eum cogitaffe. Nam fi feptimusquif
que annus vitae omnino Clima&tericus eft ha
bendus,cum certo ftatoque & naturali atque
aequali ordine ita decurrant Clima&eres, ex
Aphetæ & Anæretæ concurfu poffùnt effici,
qui valde inæqualis eft nec in omnibus geni
turis par & fimilis. Ratio quam afferunt fùb
fiftere non magis poteftcur Clima&teres per
feptenos circuitus vitam hominis infeftent,
cum res ipfà cujus ratio redditur,non fit.Tra
dunt, Planetas fèilicet dominari in humami corpo
ribus atque fecundum eorum ordinem quemlibetan
mo fingulo, ita ut primo ammò dominetur Luma , fé
cundo Mercuritis, tertio Venus, quarto Sol, quinto,
AMars, fexto Iuppiter, feptimo Saturnus, & fic fùb
fequenter anno oâavo Lunam refumere dominatum,
c* per ordinem reliquos planetas toto vitæ curfu, &
cum quolibet ammo feptimo & fingulis feptenariis do
minetur Saturnus,hos ammos eapropter Climačterico;
nominant,& malaportendentes.Ergo ut exhisvel
le eos apparet, Clima&terici anni â Saturno
quia feptimus eftplaneta, & Clima&erici ex
co feptenarii. Aftrologi vetcres reclamabunt
quos docuimus non 33δομαδικες κλιμακτύρx;
Saturno tribuere fed Marti, cum Saturno1p1a
δικ8c affignét. Valenslib.t capite z€ xxuu«x-
πάρg- &u vexăux$ 8, 3332uxôvx$ &yo%s,ubi agit
de diebus Climâêlericis Enneadicis & Heb
domadicis, ait quibufdam vidcri Hebdoma
dicos
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 453 I.

dicos dies in no&turnis quæri oportere, En

neadicos in diurnis, & Hebdomadicos qui
dem futuros ad Marté, Enneadicos ad Satur
num. Sed & permutationes in utrifque eo
rum futuras Clima&terum nempe ἀμεgnanăv.
Nam X% Solem & Lunam Saturnum 33}ομα
wów futurum, Martem vero έννεαόκόν. Ratio
nem reddit quia Cancer in quo Lunæ eft do
micilium feptimo loco diftat à Capricorno,&
Leoin quo Sol obtinet domicilium, contra
rius aeque efl Aquario, feptimo nimirum ab
eo figno diftans. In utroque autem figno Ca
pricorni & Aquarii Saturnus habet domici
lia.Idem vero Leo & Cancer nono loco diffi
dent,alter ab Ariete,alterâ Scorpio. In Scor
; pio autem & Ariete Martis domicilia locata.
Alii ab exaltatione Lung id fumebant, natura
li magis ratione.Lunæ Altitudo Taurus.Heb
domadicus igitur Mars propter Scorpium,
Saturnus Enneadicus propter Capricornum.
$i; nimirum Scorpius feptimo loco â Tau
ri figno diftat, Capricornüs nono. Hæc fu
tilia funt & inepta, fed quæ refutant hodier
norum Aftrologorum fententiam, qui nullos
alios agnofcuntClima&tericos,& eorum cau
faum Saturno, quia feptimus fit Planeta, affi
gnant. Sed de diebus Clima&tericis ibi tra- '
&at Valens, quorum alia ratio eft quam anno
rum, aut certe alios au&ores fequitur. Nam
magnaClima&tericorum fecundum variasGe
Ff ; nethlia
454 D e A N N 1 s
nethliacorum fe&tas fuit differentia ut mox
oltendemus. lbi igitur modo Mars 333 oua
dwés, modo £vv£ xdyès, ut & Saturnus. Sedin
defcriptione Climactericorum quam ex Cri
todemo protulit, Mars § 33ouzôzés,Saturnus
<£*adirés , quia omnes £33ouzδικgi circuli xx
μαxtreavei à primo ad decimum feptimum in
quo annus eft Clima&tericus cx i x. Marti
adfcribuntur. Omnes autem τέταδικgi ab an
no tertio qui primus eft Clima&ter Satur
niorum , ufque ad cxx qui ultimus cft, decur
runt. Kvxx»; appellat idem Valens, in exem
plogcnituræ quæ terminata eft anno liv. %y
9δ κικλ©- , inquit, xp3, 8 ργ in , dúo $ , κλέε y.
Erat enim circulus Saturni decimus o£tavus, Iovis
Sextus, Solis tertiur. De co anno luv. ita habet
fupra dicta defcriptio Clima&terum Critode
mi. II sylyrasis τάτzg1©- , xgivs êxro/xaâèxa
τ©- , dìà , £z7©- , ;x£v τέτ@-, χαλεπές ά xuv8v
vóôns. Quinquagefimus quartus , Saturmi decimus
oëtavus, Iovis fextus, Solis tertius, difficilü & pe
riculofus. Ideo & mortuus eft qui hunc Cli
ma&terem habuit in propofito â Valente Ge
nefis exemplo, non tantum quia malus hic
Climactcricus, fed quia Solem & Lunam ha
buit in Loco 3xyalx , & quia cum annum Sol
Juppiter & Mars tradiderunt Saturno confi
ftenti in Sagittario, zαλετ) ouji «%y 3oasc.
Alias fi non ifti Clima&erici anni periculum
aggravaflcnt, potuiffet evadcrc. Scd vid;
aEC
 _ -

C l 1 Mf A c T E R 1 c 1 s. 455
hæ c Magiftri. Kùxx«c igitur vocarunt om
nes periodos Climactcricas per totum vitæ
fpatium recurrentes pro numero annorum
unicuique planctæ adfcriptorum. Ita Satur
ni xvxAg- xxuuzzlweaxês trium eft annorum,
Iovis novem, Martis feptem , & ita aliorum
prout pofuimus eos in figura fupra exhibita.
Hi circuli five circuitus annorü Clima&terici,
etiam &φάσάς κλιμακτ*gov appellatifunt,ut fu
pra diximus. Qui folos autem feptenarios vo
luerunt effe Clima&ericos, hujus rei & hanc
rationem attulerunt, Quod Planetæ & Afcendens
in Nativitate ammo feptimo perveniunt profectione ad
loca oppofita, ut Afcendens addomum feptimam qu&
eft domus vita inimica & fic planeta. Quam opi
nionem etiam abfurdam cffè fìtentur qui Cli
ma&tericorum annorum plurium ordinem ex
feptenariis circuitibus conftantem adferunt.
Ita rationem ineptam rei falfae rc&c ta
men refutant. Alii alias caufàs non minus
futiles pro feptenariis Climactcribus adduxe
re. Nec pluris funt faciendæ illæ quæ allatæ
funt pro Enneadicis.Dicunt enim in Enneadi
cis, quos infcitè vocant Enmeaticos, Horofcopü
pertingere domos cæleftes eorumquc radios
infauftos& inde effe. Quae nulla ratione aut
fundamento nituntur, & aërem tantum ver
berant. Duplex genus fuit Enneadicorum ut
& Hebdoniadicorum , unum quod numera
batur,ut diximus,per Hebdomadas &Ennea
Ff 4 das
456 D e A N N 1 s
das ab anni principio fupputatione dierum fà
&a ufque ad diem geniturae. De quo modo
fupra di&um eft. Ex Petofiri hanc£vv£&%xá,
& 333ομαόxóv xxuuaxtwgov &ywyºv Valens
initio Anthologiæ fuæ protulit.Alias á33ομzá
*9i funt velpotius #33ομαδες vel $33ομοι quos
abufive #33ομα λ«9υς nuncuparunt, fepteni
anni repetito circuitu per omne vitæ fpatium
revoluti, ut & &wv xdxei noveni. Duplici;et
iam ratione hoc nomen invenerunt. Nam &
&33ouo xxuxxtíges diéti funt quos facie
bat (tella malefica corpore vel radio in fe
ptimo ab Horofcopo loco confiftens, vel in
feptenariis Martis circu'is,ut fupra docuimus,
quia Mars 433 ou xd\x€¢ eft, & £33ομοι κλιμzx
•triges per ejus &vxx%sw2; periodos fiunt,
quas feptimo quoque anno redire adfirmant.
Similiter & Enneadici duplici modo fiunt.
Cum ftella malefica praeferitiam fuam vel ra
dios commodat Trigono dextro quod no
no loco diftat ab Horofcopo vel â parte For
tunae, nam tales Chimaéteres ab eo xxre/xgi
funt appellati, Vel quia xvxXa Jovis &txa
•rx*xh«gi noni anni rcvolutiene fiunt,& in his
fignantur ëwveadxei vel ἐνναται Clima&eres.
Aliter etiam definiebant êwvga hx&c & §33o
padix8c Clima&teras, hos Martis & illos Sa
turni, quod Scorpius quiMartis domiciliü eft
feptimo loco diftat à Tauro in quo Lunæ eft
Altitudo, Enncadicos autcm Saturniosideo
appel
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. . 457
appellant quod Cancer in quo domus & im
perium Saturni nono loco dividatur ab eo
aem Tauro. Præterea cum Triadici Clima
&eres proprii etiam Saturno tribuantur quia
verædixéi x£xAou xzrxz%svrgi ei affignantur,
ter tria novem faciunt & tertium xvxxov ejuf
dem Saturni abfolvunt. ivva7©- xatuxxtng in
ava%αφ% Clima&terum defcribitur,ô£ 7 £&-
v©- , xg3vs reÅr©- , ôßìxiv}vv©- , Iovi primus,
Saturni tertius,periculofus. Alii tam Enneadicos
quam Hebdomadicos ad Saturni ftellam re
ferri vo'uerunt. Quod liquet ex Firmico lib.
vi.cap. 111. ubi Saturni decreta per fingula Zo
diaci figna expofuit. Et primo quidem fiSa ;
turnus in Ariete fuerit inventus, genitos fore
languidos ait & pediculofos, atque in Hebdo
madicos & Enneadicos annos incurrentes periculorum
graviadifcrimina fùbibunt, ab iifquepericulü oppri
mentur fi nullo benevola fellae ipfo tempore fuerint
prafidio liberati. Ubi Hebdomadici funt & Emmea
dici, fepteno & noveno orbe redeuntes. UI[-
que ad centum & decimum nonum Hebdo
madici qui decimus &feptimus eft circulus 33
8ouzàxó;, Enneadici autem ufque ad nona
gefimum, qui decimus cft circulus * êwvsad
xóv. Si in Tauro Saturnus fuerit inventus,tale
Themahabentibus, pericula aut excaufis, vel
aegritudinibus aut ex peregrinationibus infe
rentur. Habebunt etiam grave periculum, aut
nono anno, aut dccimo quarto, aut vigefimo
- Ff 5 . quinto,
458 . D e A N N I s
quinto aut trigefimo fecundo. Ex his nonus
ὸνεαόκός eft, decimus quartus $&3oua à «€¢.
De xxv. anno & xxxi 1. vereor ut vitium fit in
numeris apud Firmicum, neuter enim horum
i38ouzàaà; eft aut ἐννεαδικός. At toto illo tra
&tatuidem au&or folos hos duos Clima&teri
cos Saturno adfcribit. Quinimmo eodé loco
fubjicit, Si periculorum tempore benevolarum flel
larum fuerintprafidio liberati, imftantü exitii difcri
men evadunt, ac ufque ad LXIII. ammum vit« ffa
tium accipiunt. Puto itaque omnino legendum
in verbis Firmici, aut xxvii. autxxxvi. qui
duo anni fùnt êwvex8u«9i. Atqui fexagefimus
& tertius annus, ut omnes norunt, £3δομx31
xês fimul eft ac êwv£zδικός. Si in Geminis Sa
turnus fucrit inventus, ait, Quod primum eo
rum «tatem periculis & ægritudinibus involvi faciet.
ac omnibus-difcriminibus facile laborare: fed ulla pe
riculofiora erunt difèrimina quæ Hebdomadicis vel
Emmeadicü annis fuerint irrogata. Idem Satur
nus in Cancro confiflens pericula ex turba
tione aliqua autexægritudinibus decernit, &
potißìmum in amnis Hebdomadicis Enneadicifque, &
quamdiu xx 1 1 1. ammos ætati tranfierint. Vfque
enim ad hanc «tatem maximis femper periculu fati
gabuntur.Puto refcribédum,xxvii. aut xxviii.
annos, proxxi 1 1. Quorum alter Hebdomadi
cus, alter Enneadicus. Eadem ftella in Libra in
venta difcrimina ab ea denunciata peiora
fore fcribit, cum in Hebdomadicis vel En
- neadi
-
 C L 1 M A c T E R I c t-s. 459
neadicis annis fuerint. In Scorpio pofitus
decernit pericula in Hebdomadicis & Enneadicü
ammis ufq; ad quadragefimum tertium atatüamnum,
eodem Firmico tefte. Ubi nempe evaferint
quadragefimiifecumdum qui fextus eftfeptenarius
ex fexies feptem compofitus. Ideo in xxê
2g24)? Clima&terum defcribitur ττοταeg«95}ς
86Ct**®- xAp, xxt» g, &geas £x1©- , xgàvs ττοτz
geora gj3£xaToc, zaxarìs è δnxìv3vv@-.Hebdo
madicus eft fecundum illius καταχ&αφ%ς au
&torem, ad Martem relatus, τέταδικός ad Sa
turnum. Nam tria quaterdecies multiplicata
annum dant x l 1 1. Si in Sagittario inven
tus fuerit, Nati habebunt periculorwm difcrimina
per omne vita fpatium,cum ad Hebdomadicos vel En
meadicos annos venerint. Sub Capricornogeniti
Saturno eum poffidente, erunt in peregrinatio
mibus ac aegritudinibus comftituti, habebuntque vita
difcrimina, in quinto, feptimo ac momo «tatù anno,
prafèrtim cum iffe ammi mumerus triplicatus fue
rit. Ideft, anno xxvi . Tunc enim, inquit, in
agritudinibus, dammis, turbis, doloribus erunt, nec
mom maximis infelicitatibus opprimentur. Quæ
confirmant conje&uram noftram qua fupra
in eodem au&orexxvi 1. pro xxv.repofuimus.
In Aquario inventus, faciet Periculorum difçri
mina in Hebdomadici, vel Emmeadicis ammis ufque ad
quadragefimum tertium atatis ammum. Exclufive
nempc, ut vulgo loquuntur. Ultimus enim
Hebdomadicorum quibus haec pcrpcticntur
cI1C
46o D E A N N 1 s
erit quadragefimus fecundus. In Pifcibus qui
Saturnù habuerint tempore geniture,habebunt
maximam sgritudines &pericula,præfertim cum fepte
nos vel novemos, boc eft Hebdomadivos annos intra ve
rint, & periculorum continuatio ufq; ad trigefimum
tertium statis annum extenditur. Ubi legendum
eft, quadragefimum tertium, ut in aliis.Haec om
nia co redeunt , pericula nempe quae decer
nuntur graviora É Hcbdomadicis &
Enneadicis. Qua de re ifiter omnes fere
Aftrologos veteres convenit. Sed non de illo
uod ex illis locis Firmici colligere eft, Hcb
domadicos & EnncadicosClima&teres Satur
ni cffe proprios. Nam in caeterorum planeta
rum decretis per fingula Zodiaci figna nuf
quam meminit Hebdomadicorum & Ennea
dicorum, nifi in uno Saturno. Ngn dubito
tamen quin hæc fuerit opinio antiqui hujus
Aftrologi Petofirim effe qué nwxauò, abfolute
Ptolemaeus vocat, ex Valente conftat , cujus
haec verba funt lib. 1. capite deratione Heb
domadici & Enneadici Clima&teris, x&1'
&μφάτ*e9. 5 âuoio , & oi μ% i33ouzówgi iov*)
*e}ς & ge*, oi 5 άννεαάκgi areâs xgêvov, xaT' au
qγότε e9:5 <; $to, *&wαλαγὼν ἐφ£sai * xAquax
avgov. In utrifquefimiles & Hebdomadici quidem
Clumaóteres erumt Martis, Enneadici vero Saturni.
In utri/que hi etiam commutatiomem habebunt Cli
materum. Ex quibus liquet Saturnum fimul
Enncadicos Climactercs & Hebdomadicos
pro
 C L 1 M A c T f * 1 c 1 s. 461
ro ratione domiciliorum Solis& Lunæ, aut
Ë Altitudine.Hebdomadicus erit ratione
domicilii Solis & Lunæ , quia cum domici
lium obtineat in duobus fignis, Scorpio &c
Aquario, huic figno oppofitüs eft ex diame
tro Leo qui domicilium cftSolis, & proinde
{eptimo ab eo loco diftat. Alteri autem nem
pe Scorpio, Cancer etiam contrarius cft x&-
¤ Agμετ€ov, & feptimo loco ab eo diftin
: &us, in quo Cancro Lunæ eft domicilium.At
rurfus idem Saturnus évve&8u«€¢ eft fi ratio
habeatur Altitudinis Lunæ, quæ cum in Tau
ro exaltetur, nono figno â Tauro difpefcitur
Capricornus, quod alterum eft cx domiciliis
Saturni.ita Saturnus fimul eft á33ouz3ικὸς &
êwv£28ικός , & hoc fequutus vidctur Firmicus
toto illo traétatu quo decreta Saturni perfe
quutus eft per duodecim fignaZodiaci.Longc
in alia fententia fuit auctor illius awayga¢¢¢
Clima&terum quâ Valens in Anthologiis fuis
digeffit. Critodemus is cft auétor Plinio nc
minatus inter antiquiflimos Aftrologiæ & cc
leberrimos auétorcs. Firmico lib. iv.c.1.cum
Aefculapio,Mercurio, Anubio, Petofiri, Ne
cepfo, Abramo, Orpheo, Critodemus quoq;
commemoratur, qui fcripta de Aftrologia
primi vel præcipui cdiderunt. Is ergo Crito
demus, ut mos fuit plcrorumque antiquitus
Genethliacographorum, defcriptionem edi
dit omnium vitae Clima&terum.Pæne quippe
magis
461 D E A N N 1 s
magis refert praefcire adverfos cafus eventu
ros quam bonam fortunam, fi per praedi&io
nem locus effè poffit præcautioni ad ea quæ
male cafura funt evitanda. Hinc Photius de
Diodoro Tarfi Epifcopo, qui contra fatum
& Aftrologiam libros fcripferat. raùrx, in
quit, eìròv ö & p £, xxuuzxt^pov xxrx 2€z¢la}
\£wkz3M nouév, και τινόν 25paxo%xóv àvou&tav
xgì αχμ&των τω τε των &xe ι3oAoy&ρ%»3- Éx
9scriW. In xxtxye xt? Clima&terum Critode
mi quam in Anthologiis fuis Valens propo
fuit,ultimus Clima&ter annus vitæ centefimus
& vigefimus ponitur, quafi ultra eum termi
numíneminiliceat ævi fpatium extendere. Et
hic fane numerus eft annorum quem lon
giffimum Sol poteft decernere cum optimè
locatus eft, & &p£aiv xa%vx/xlw fufcepit qua
tempora vivcndi definiuntur.e2v&tw?3pov eù
vocat Clima&terem quia vivaciffimae vitae hic
hæret terminus. Saturni quadragefimus eft
circulus, & Veneris vigefimus quartus, quia
ille ternarium circulüClima&tericü fibi vindi
cat, Venus quinarium.Ter autem duóta qua
draginta centum ac viginti efficiunt, & quin
quies viginti, quattuor. E'xztvsûs eìw95ίς , xpd
vs τεσ&e9*9$;, &®gaditns ei«95ός τίτxpvg-,
3watr q $p©-. Centefimus vigefimus,Saturni qua
dragefimus, Veneris vigefimus quartus, letalis. Per
cram in fcripto cxemplari legitur, ἐκατεςές
eìxo$s àyàoos. Quam lectioncm tota ratio
Catalo
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 463
Catalogi Clima&terum refellit. Ut definunt
Climacterici in anno centefimo vigefimo,
ita incipiunt ab anno tertio , quia primus eft
SaturnicirculusClima&tericus.Ide6& fignate
vocat κλιμxxtwear, cum primum & fecundum
annum vitæ hoc nomine non infigniffet.IIpó
v©-, inquit, &&£vra* £, &i4o3©- ἐςαι. A£
at;G- xuv3uv&a, Jì ùyjjv απασμόν. TeÂτ©-,
xpávs 7r£άτ©- xxiu.xxt,g , διαφαΆκς. Alibi
legi annos vitæ à fecundo numerari, quia
intra primum fortean & fecundum plurimi
infantes moriuntur quos &rga tss vocant
quia non poffunt educari. Diferte etiam
alibi Valens pronuntiat μονα3« & 3v&3as
inter Clima&teres effe &£wuzligsc, id eft ni
hil fignificare vel decernere , nec proprie
exiftere Clima&tericas , Clima&teres enim
incipere à Triade in qua primus ponitur
Clima&ericus Saturni. 23z8 5 , inquit,
δὴ τὸν σ€9x{μγων κλιμακτῆρων ό}i & fe/rw
ςτίχε φ τea&àg*-. oi à <regxeig %ov 8vo, árt
μova; roù ; 8v&; &Xpwu&ττςτι. Ex quibus col
ligcre licet quantum à via veritatis aberrent
qui Clima&tericum annum ab anno fextoin
cipere faciunt. Quos qui refellunt ac per
tendunt incipere potius à primo menfe ac die
feptimi anni fexto anno exaéto, non minus
hallucinantur. Hi funt nimirum qui volunt
feptimum quenque effe Clima&tericum, &
proinde oótavum annum habcre principium
fe
464 D e A N n 1 s
fecundi feptenarii feptimo anno finiti. Hi
funt etiam qui Clima&tericos annos compa
rant cum diebus Criticis. Quemadmodum
enim tales dies judicatorii feptenarii funt,
confequi inde ut decimus quartus qui eft fi
nis fecundi feptenarii, & non decimus ter
tius, quia eft fextus hujushebdomadis, fitju
dicatorius. Ita, inquiunt, & anni Climaäeri
ci qui funt in feptemariis, quolibet feptimo anno in
cboant, anno feptimo expleti, imprimo videlicet men
fe ac die feptimi anni. Haec eft fententia Imolen
fis Philofophi ac Medici in tra&atu de annis
Clima&ericis, dum eos reprehendit qui af
ferunt annum primum Clima&tericum ini
tium fumere ab anno fexto, & qua anni il
lius parte,vel quo mcnfe pericula &aegritudi
ncs cveniant. Fuere & nonnulli veterum
quod cx Cenforino docemur, quiprodidere
primum xxiu«xtiieg. annum effe quadragefi
imum nonum, ultimum vero oétogefimium
unum, medium ex utroque permixtum, an
num tertium & fexagefimum,quem vel heb
domades novem, vel feptem enneades effi
ciunt. Eum vide, de die Natali cap. xix. Er
go fecundum horum opinionem tres tantum
omnino fuerunt in cujufq; genitura Clima
άterici anni, xlix. lx 111. & xci. Atqui nul
lus cft in vitae humanæ legitimo fpatio annus
quin fit alicui pro Diathemate ejus geniturae
Climactcricus, nc quidem primo &fecundo
vitae
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. 465
vitae anno exceptis. Nam & hos Hephæ
ftion Thebæus inter Clima&teres recenfet
& primum quidem ter aut quater,fecundum
vero bis aut ter numerat in eo Clima&terico
rum Catalogo quos faciunt omnium figno
rurn Decani Horofcopantes. Sed Critode
mus in xαγαλέαφ% â Valente edita eos tantum
pro genuinis ac veris Clima&teribus repo
nit qui in aliquo planetarum circulo Clima
&terico reperiuntur. Ex his tertius vitæ an
nus primus eft Clima&er Saturni , & ab
eo deinde revoluto ternario numero per
omnc vitae tempus ufque ad centefimum &
vigefimum, qui quadragefimus eft ejufdem
Clima&ericus circulus. Primus Veneris in
cipit ab anno quinto, & definit in centefi
mum & vigefimum, qui viginti quattuor cir
culos Veneris 7w%3/x8; abfolvit. Primus
Martis Clima&ter feptimus eft annus, ulti
mus centefimus ac decimus nonus, quo de
cem & feptem ejus feptenarii circuli Clima
&erici perficiuntur. Primus Mercurii oóta
vus cft annus, ultimus centefimus & duode
cimus , in quo cft quartus decimus cjufdem
circulus. Clima&eres Jovis à nono inchoan
tur anno, & terminantur nonagefimo, qui
finit circulum Jovis &vva&$w$v dccimum. Lu
nae Clima&teresinitium habent in anno deci
mo tertio, & finem accipiunt in nonagefi
mo Primo, qui feptimus eft Lunæ circulus.
Gg De
466 D E A N N

Decimus o&tavus ætatis annus primus eft

Solis Clima&tericus circulus , tertius idem
que ultimus quinquagefimus quartus. Om
fiium horum xxuu.xxtweaxäv circulorum an
ni, Clima&teres dant in fpatio centum & vi
ginti annorum , centum & quindecim. Soli
quinque reftarent ab illis planetariis circu
lis exclufi. Sed plurimi concurrunt in duo
rum aut trium fimul planetarum circulis, ad
eo ut quadraginta tres inveniantur exfortes
cjufmodi circulorum Clima&tericorü qui pla
nietis affignantur. Totam illam fummam cen
tum & viginti annorum dividimus in duode
cim Decadas. Prima decas tres annos habet
qui nulli planetarü adfcribuntur 1. 11.& iv.Sc
cunda decas duos,xvii. & xix. Tertia decas
quattuor,xxii.xx111. xxvi. & xxix. Quarta
decas quattuor, x x x 1. x x x 1 v.xxxvii. &
xxxv 111. Quinta decas quinque, xli. xliii.
xliv. xlv 1. & xlvii. Sexta decas tres, liir.
ivi.lix.Septima decas quattuor, lxi. lxii.
1. x v 1 1. & L x v 1 1 1.O&ava decasquattuor,
1xxiii. Lxxiv. Lxxvr. lxxix. Nona decas
tres, Lxxxii. Lxxxvi. & Lxxxix. Decima
decastres, xcii.xciv. xcvii.Undecima de
cas quinque, ci. c111. cvI. cvii. cix. Duo
decima & ultima decas tres, cxiIi. cxvi. &
cxviii. Omnes autem hi numeri qui inter
Clima&ericos locum non habent in eo Albo
Climactcrum Critodcmi, aliquando Clima
&teres
 C L I M A c T e R 1 c 1 s. 467
&eres exiftunt pro ftellarum ingenitura po
fitu, fed cum in hos anni incidunt qui peri
cula vitæ aut fortunarum inferunt, minusha
bent ad noxam & damnum efficientiæ quam
cum incurrunt in aliquem numerum quo cir
culus abfolvitur cujufcunq; planetarum.Om
nes itaque anni fuprafcripfi &enu&tigat vo
cantur, illi vero qui in aliqua funt 2!gæ&a cir
culorum, +gnuzttgi*9i cenfentur. Primi duo
vitæ anni funt &€nu&ττςοι , ut ii quos fupra
memoravimus, quofque in numero Clima
&terum non recenfuit Critodemus. Sed Hc
phaeftion eos pro Clima&teribus numerat
quia pro diverfitate Horofcoporum & geni
turarum fæpe ufuvenit ut pluribus gencfibus
pro Clima&tericis cedant. Antiqui autem
Mathematici eum numerum annorum vitae
quem legitimum ftatumq; volunt videri, quia
Sol à quo omne vivendi pendet principium
& finis, non ultra eum tcrminum poteft vi
tam producere etiam tum cum feliciffime&
commodi(fime in genitura pofitus cft , non
per decadas annorum numerabant, fed per
3ωδ£xzôz;. Non alia opinor ratione quam
<§ 3a3sxzstne/3®- , quam anni Chaldaici no
mine nuncuparunt. Ea utebantur Genethlia
ci non adSolis Lunaeque curfus accommo
data, fedadalias fibi proprias obfervationes,
ut teftatur Cenforinus. Quod certe verum
cft, & Orpheus quem inter primos acpraeci
Gg 2 puos
468 D e A N N i s
puosau&ores3&£9^iaxo%a« laudat Firmicus.
Poema de ea arte editum infcripferat,ut jam
diétum eft,8a}gxzttnejs. Inde ex decem Do
decaeteribus conftat longiffimum quod ho
mini poteft decerni vitae fpatium. Hocfpa
tium computabant &rì * uováôç- ufque'ad
3sx&3a. Et μον33æ ufque ad duodecimum
annum hoc nomen obtinerevolebant, 3v&-
3& ufque advigefimum quartum, reu&3a. uf.
que ad trigefimum fextum, τετe9{3a ad qua
dragefimum o&avum, atque ita deinceps uf
que ad 8ex«8as, quae ita vocabatur ab anno
centefimo o&avo ufque ad centefimum ac
vigefimum, ut figurafubje&a fignificat.
Moy&; X I I.

Avz3 X X I V.

Te/a? , X X X V r.

Tετ€ α; X L V I I I.

IIeyræ; IL X.

E'£&; IL X X 1 I.

E'33ομα? L X X X I V.

o'y8oa, x cV I.

- E'yv£&; c V I I I.

A£xz%. C XX.

Hoc
 C L I M A c T E R r c 1 s. 469
Hoc autem inftitueruntadClima&teres in fin
gulis genefibus dcfiniendos prout ftellæ in iis
difpofitae effent, variis inter fe avux^ox&; &
J)a;riora,conjunétionibus &disjunétionibus.
Quae duobus fignis inter fe diftabant 3v&3a.
obtinere dicebantur, quæ tribus τ€σδα, quæ
quattuor τέ1e9:82, & ita deinceps. Av2; vero
ut diximus, ufque ad annum duodecimum
pertinebat, τ€12;ufquc ad trigefimum fextum
atque ita caeteri numeri, ficut in tabella fupra
É oftenfum eft. In monade igitur o&to
uere Clima&tercs à ftellis denominati , Tcr
`tius annus qur primus fuit Saturni Clima
&tericus, Quintus qui primus Veneris, Sex
tus qui Saturni fecundus eft, Septimus qui
primus eft Martis , O&avus qui primus
Mercurii , Nonus qui primus Jovis , Sa
turni tertius , Decimus qui Veneris fecun
dus, Duodecimus qui Saturni quartus Quid
autem voluerint per hujufmodi circulos vel
&4%α{ς κλιμαxtre)x&; fingulas ftellis attribu
tas , & cur diverfi numeri unicuique affi
gnati, ut Saturnus tertium quemque forti
tus fit , Venus quintum , Mars feptimum
Mercurius oétavum, Juppiter nonum, Luna
tredecimum , Sol decimum o&tavum , ex
ipfo Valente fortaffean docebimur qui pro
fitetur in illa xa/tw;«z¢â Clima&terum quam
ex Critodemo propofuit, eorum differentias
- conftare »3** 25igov X£ov<z<zçiav ?} ¥ ae}»
3 3 αλ,*;-
47o D ■ A n N 1 s
2» Avcxavxa%zaw, fecundum planetarum tem
porum de[criptionem & eam rationem qua fibi invi
cem reftituuntur. ûwv tw%p%/5, inquit, καῦ τες
24g4oe9s* xxuuzxtiigav , *3** &£gov xgo
vo%a%aw, 8, * are}ς έχχλες &rvx&txzaiv. In
quibus verbiszgovo2g«£ia* &gigov dicitur de
temporum circulis quos unaquæque ftella
poffidet , ut Saturnus annorum ternionem,
Venus quinionem , Mars feptenarium , atque
ita de cæteris. H' are}ς ἀλκλες Σατνκαττάς xaic eft
quam unica voce ouvaavxovt*£xaiv appellat,
quæ non eft intelligenda de reftitutione five
revolutione curriculi ftellarum ad idem &-
Aov, vel ad idem onu&ov, fed ad idem ag;ua,
quale ftellæ ingenefihabuerunt. Nam ftatue
runt artis vaniffimae ftultiffimi magiftri, lon
ge certiores futuros effe&us in omnibus
cventibus & Clima&ericis annorum rationi
bus, fi eædem ftellae talem configurationem
obtineant quam tempore genefis inter fe ha
buerint. Beßaud regjat. Σατήελάσματx xe/%-
or?) &ς τε τ. τ£xxìx& έ τες κλιμακτne/x8ς λά
yws,èztów oi αυτοῖ 25igac * xJtòv agnuzlauäv äzrí
χωσιν άποῖαν και δί χάσεως. Hæcigitur awa
πex&ττάςασις eft agnuzáguâv quae τες 24g*a*s
* & sígoy & τχς σύμα\ox2c fpeétat. Cum in ea
zz142&24} Clima&terum qui funt intra mo
nadem dicitur quod Clima&er tertius fit
primus Saturni, hoc ad zgowo%e&φίαν illius
ftcllæ pertinet quæ tertio quoqueanno circu
lum
 C 1 1 m A c T E R 1 c 1 s. 47r
kum fuum facit Clima&ericum.Cum vero no
nus Clima&ter ejufdem'monadis appellatur
Jovis primus, & tertius Saturni, owztoxz
πάςασιν ag%u&τ©- utriufque ftellæ fignificat.
Atque ita in aliis. Idque clare indicat Va
lens. Nam poft defcriptam totam omnium
Clima&terum &v&%αφ{ει}, exemplumpropo
nit genefis quae exitum vitæ habuit in anno
liv. §τελέτω ό τά νδ' ἐτd, & rationem reddit,
tò ;3 xùxa@- xg3vs μ% dxroxou3£x«1©-, 3, 3;
êxt ©-, κλέε τέτ©-.r8 rovXvvxo 1&ασις. Morit
batur amni quinquagefimo quarto. Erat enim circa
lns Saturmi oétavus decimus , Iovis fextus , Solis
tertius. Horum &vxz%ασις. Reftitutio nem
pe ejufdem configurationis harum ftellarum.
In ipfo Catalogo Clima&terum ad hunc Cli
ma&terem denotandum ita fcriptum eft, Πεν
anagςύς τί%pr©- , xgâvw êxrw3£x«/&-, % £x
τ©-, ¥Aig τ€ίτ©-, χαλετὸς ἐ xuv8uvá8ns. Ergo
& in aliis Clima&teribus ubi duarum aut triú
ftellarum concurfus habetur,de eorumozw&Te
zz%ad intelligendum eft , præfertim cum
dixerit prius totum cum Catalogum Clima
&terum defcriptum fuiffè & conftitutum , X3
*zgowo%αφίω * 25ígov , & tlu) ore}ς άληλ89
Στοκατέαςnr. Generátim quidem & xz%-Al
xös illæ &txz%a?c in prædi&ta Clima&te
rum defcriptione ponuntur. Sed variant pro
ordine ftellarum quo in fingulis genefibus di
fpofitæ fuerint,aut {38v&82, aut X£v£ιαδα,aut
Gg 4 aí1e%
472. D p A N n 1 s
<n 1e9/3a,ufque ad 3•όςx*}α quibus variae 2!g-
•**'; ftellarum inter fe fignantur,juxta diverfà
loca & Zodia in quibus conftitutæ fuerint.
Quae omnia fingillatim explicare longum ef
fet & morofum, & in magnam molem libri
iturum. K^iuzxtjïges tws uovo.3©- dicuntur,ut
jam docuimus, à primo,fivc potius tertio an
no,ufq; ad duodecimum. KAiuaxtjges i* 3v*-
3©- à decimo tertio ufque ad vigefimum
quartum , & Clima&eres $ t€ίαδG> à vi
gefimo quinto ufque ad trigefimum fextum.
Atquc ita deinceps. Sic per decem δωδεκαδας
tota vázi zsis legitimi vitae humanae fpatii
procedit. Et notandum eft in fingulis Dode
cadibus, ideft duodenis quibufque annis, pe
riculofiffimos reperiri Clima&eres. Nam
in decadibus, ideft decimo quoque anno, le
viores ut plurimum fiunt, ficut exillo cata
logo Clima&terum colligimus. Nam deci
mus Clima&ter, qui fecundus eft Veneris cir
culus, folam ex plenitudine ægritudinem dc
nuntiat, vigefimus quæ fecunda eft decas, fi
ne periculo tranfit, morbofque éx AnSa/gx*.
aut laffitudines ut plurimum fignificat. ere£;
q)avorq… 3g8 τάτxpl©-, &xiv8vv@- τὸ αλάςvv,v3avu5
&x z\w$&gæ; £xázy •%yx9A*%zsai. Trigefi
musquæ tertia eft decas,ctiam citrapericulum
exigitur,eftq;Veneris fextus,Saturni decimus.
Reliqui graves interim notantur & periculo
fi, fed non admodum, interim etiam non
mali,
 C L 1 M. A c T E R 1 c 1 s. 47;
mali, ut oétuagefimus, ovyxe9 h«âs, tempera
tus, qui in oétava eft decade, & Veneris fex
tus decimus. Centefirnus qui in decima eft
decade, 8 xaxà;, eftquc Veneris vigefimus.
Centefimus decimus quæ undecimâ eft de
cas, etiam non malus defcribitur, & eft vige
fimus fecundus Veneris. At folus centefi
mus & vigefimus quæ duodecima eft de
cas , non folum gravis & periculofus, fed et
iam 9watn43g©- fignatur, & merito fìne.
Nam ultima eft ex denis dodecas, five duo
denarius decimus & poftremus quo vitæ an
nus centefimus vigefimus clauditur , finif
que habetur longiffimi vitae fpatii in maxime
longævis. Omnes autem duodenarii peffimi
à primo qui fingulus eft duodecimus ufque ad
hunc qui decies duodecimus eft. Aa/3£x&-
τ©- xxuuxxtjg notatur Saturni quartus , &
&ae9αλάκητ©- δ' ἐχόν, ex inopinatopericulafù
ciems ex aquü. Vigefimus quartus qui Satur
ni eft o&tavus , ôzweA©- 243 uελαγχολίας
defignatur £ 2£&v. Trigefimus fextus, Satur
ni duodecimus ex ter duodenis conftans,
χαλεπὸς ἀδικίνδυνος in Catalogo Clima&te
rum notatur. Quadragefimus o&avus , ex
quatcr duodecim compofitus , Saturni fex
tus decimus, zzxgzës Ajaw και όστιχίνδvv©- no
minatur, valde gravü, & periculofus. Sexagefi
mus fit addito duodecimo , qui trigefimus
cft Saturni & Jha qa»* effe dicitur. Adje&a
Gg ; iterum
474 D e A N N 1 s
etenim duodecade, feptuagefimus fecundus
emerget Clima&ter, Saturni vi efimus quar
tus, zzλετίς 3 9vvzîn$$eg-. Ab his fequitur
o&agefimus quartus ex fepties duodenis fà
&tus, Saturni trigefimus o&avus , δύσκαλ©
â, xx«9touès, morofus & maleficus. Poft hunc
habetur adjeéto, duodenario o&avo, nona
gefimus fextus , Saturni trigefimus fecun
dus, 3vawgx®-. Centefimus o&avus excipit
ex novem duodenariis , & Saturni trigefi
mus fextus, 3zvzlw<p£p%-. Ultimus omnium
duodenariorum ex decies duodenis, con
ftans, centefimus & vigefimus, Saturni qua
dragefimus, zxAeaeis ê3vva/nq)äg©- notatur,
Ita omnes duodenarii Clima&eres qui de
cem in totum funt, partim periculofiffimi,
partim etiam letales. Quod de folis feptena
riis perperam hariolantur vulgus hodie Ma
thematicorum & nonnulli antiquorum.Non
cnim feptenarii magis ancipites ad vitae peri
cula decernenda. Omnes quidem & illimali
fed non peiores duodenariis. Cum decies ac
fepties recurrant in illa fpatia centum & vi
gintiannorum, non plures in eo numero funt
lcthalcs quam in duodenariis. Duo quippc
computantur feptenarii jwxtn£3gou , fexage
fimustertius,& feptuagefimus feptimus. Nul
lusporro feptenariusbonus eft,& nullus duo
denarius,quia illiMartis funt,iftiSaturni.Om
nes quippe duodenarii in tcrnarios refolvun
tuT,
 C L 1 m A c T E R 1 c 1 s. 475
tur, ex quibus& componuntur. Nam quater
terni duodenarium faciunt. UIt autem om
nes duodenarii graves & periculofi quia ex
ternariis compofitifunt qui Saturno tribuun
tur, ita ipfi etiam ternarii omnes damnofi &
periculorum creatores, nonnulli & mortiferi,
quamvis quadragies recurrant per omne fpa
tium centum ac viginti annorum.Sic quadra
ginta Clima&erici funt ternarii, omnes ma
li vel peffimi. Horum plerique & cum fepte
nariis concurrunt, ut quadragefimus fecun
dus, quem fexies feptenus facit, eftque fex
tus Martis circulus, quaterque ac dccics ter
nus eft , Saturni proinde decimus quartus
circulus. Sexagefimus etiam tertius exfepte
nariis novem conficitur atque ideo nonus cft
Martis circulus, & ex ternariis uno & viginti,
& propterea circulum Saturni vigefimüm &
octavum facit. Etiam oétogefimus quartus
concurrit cum Martis duodecimo circulo &
cum Saturni vigefimo primo, quia duode
cim feptenarii efficiunt äää quar
tum , & viginti oéto ternarii. Quinarii Vc
neris ftcllæ dicuntur , funtque ferme omnes
mitiores, nifi fi qui incurrunt in Martis aut
Saturni circulos Clima&tericos.. Tunc enim
mali evadunt. Trigefimus quintus Veneris
eft, fed non minus & Martis, cum quinarius
fit fimul & feptenarius. Nam quinquies fe
ptem & feptics quinquc trigefimum quintum
reddunt,
476 De A N N 1 s
rcddunt, ea propter Veneris feptimum circu
lum conficit, Martis quintum. Et in albo Cli
ma&erum fignatur istanquam 87rixiv8vv©- &
&Cεπ3&A&013- , periculofus & infidiis obnoxius.
Quinquagefimus quintus folius eft Veneris,
& quidem undccimus, 8 xzxáz. Oétogefi
mus quintus etiam illius eft folius & decimus
feptimus, «gw6s. Nonagefimus quintus etiam
foli compctit abfque alterius communione,
& & xxxάς notatur. Etiam centefimus ejuf
dem vigefimus , & xxxjs. Centefimus deci
mus, ejufdem vigefimus fecundus, 8 xz«g;,
quia nulla alia ftella cum ea hunc circulum
participat. Quintus etiam fupra centefimum
ex æquo ad Venercm &Martem fpe&at & hu
jus jÉ circulum decimum quintum , illius
vigefimum primum, Ideo tanquam 3ÜaxoA©
notatur. Sed & cum Saturni trigefimo quin
to concurrit. Nam trigefies quinquies terni
centum & quinquc efficiunt. Centefimus &
vige(imus Veneris eft vigefimus quartus, fed
idcirco peffimus & letalis quia Saturni in eo
quadragefimus circulus abfolvitur. Alios ha
bet Venus Clima&teres cum Luna & Mercu
rio communcs,ut fexagefimum quintum cum
Luna , & quadragefimum cum Mercurio.
Hic Lunae eft o&avus circulus , Mercurii
quintus. Ad hunc vero pertinent o&onarii
quipergunt ufq;adcentefimum duodecimum
aetatis annum, & ufquc ad quartum dccimum
oéto
 C l 1 M A c T e R i c i s. 477
o&onarium.Partim leviores funt, & ouvxtixj}
tantum nominanturatq; & xzxei, partim gra
ves & noxii,immo & unus exhis letifer,nem
pe feptuagefimus fecundus. Sed ex conta
gione Saturni talis cft cum quo cum Clima
&terem habet communem. Nam Saturni vi
gefimus quartus eft, Mercurii nonus. No
vics quippe o&toni, faciunt feptuagefimum
fecundum. Novenarii Jovi deputantur. Ncc
omnes illi mali habentur , fed quibus com
munio intercedit cum maleficarum ftclla
rum Clima&ericis circulis. UIfque ad nona
gefimum vitæ annum procedunt, & non ul
tra decimum circulum. Primus novenarius
& fecundus, id cft decimus o&avus, Ún
xivbuvoi & z&λεπvi λίαν defcribuntur, quia
ille Saturni tertius eft, hic fextus. Tertius no
venarius qui vigefimus & feptimus eft annus,
quamvis Saturni fit nonus circulus, μάους ta
men notatur, i. c. neque bonus neque malus.
Quadragefimus quintus Clima&ter qui Jovis
eft quintus novenarius,& Veneris quinarius,
& Saturniquintus decimus ternarius, proprie
vocabatur Σreìßøv. Sic enim fcribendum,
non ut in exemplari Græco eft> iiaGav. Pre
mens vel angens vocatus cft, quia in pedibus
& articulis dolorem creat, & animi angu
ftiasac moleftias, five &nóìz%. Græcus auétor
de hoc anno quadragefimo quinto: ούτ©- 5
xwuaxtif xaxäTuxráßor. IIpoxix{*5P**** -)
 478 ID E A N n 1 s
<é, á} n;32; %xtu at $&<£ τετον *zy£
vov 3 Épw£ zpnu* i3w*©- &w τά χάσ'.xw8uJss
;$ άι34g$ &p&gwv , {9} &&*veia«, Koù 3ιωττxa
avufaiuz%, % &náíx;. Hic non cft de maxi
me periculofis Clima&ter qui dolores tan
tum pedum facit & articulorum, ægritudines
animi ac moleftias. Reliqui ferme omnes
quia cum maleficarum ftellarum circulis Cli
ma&tericis concurfum & communionem ha
bent , ut peffimi traducuntur , duoque in
his etiam mortiferi, fexagefimus tertius,& fe
ptuagefimus fecundus, quorum hic Saturni
vigefimus quartas eft ternarius, ille ejufdem
vigefimus primus. Oétogefimus etiam pri
mus annus & Clima&ter qui nonum abfolvit
Jovis circulum Clima&tericum , concurrit
cum vigefimo feptimo ternario Saturni. No
nagefimus quoque Iovis annus & Clima&ter,
decimufque cjus Clima&ericus, communis
cft cum nonagefimo Saturni trigefimoque
ejus ternario quem χαλεπὸν effe pronuntiat
Critodemus. Lunae omnes Clima&teres qui
funt in totum quinq;,quorum primus eft ter
tius decimus vitae, ultimus vero fexagefimus
quintus, partim mali funt abfolutè, partim
mediè mali. In primo febris difficilis timen
da eft, aut cafus, aut thoracis dolor. Vige
fimus fextus deeft in Catalogo. Trigefimus
nonus qui tertius efl ejus circulus, διαφ2A);
& άκινδw©- notatür quia incidit in Satur
I11
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 479
ni decimum tertium ternarium.Quinquage
fimus fecundus qui quartü ejus circulum ab
folvit, 8 xxxà; fcribitur.Fortaffean & xxx€¢fcri
bendum.UItrovis modo legatur, nö de maxi
me periculofis, fed de mediis eum effe con
ftat. Ultimus & quintus circulus Clima&te
ricus Lunæ qui ponitur in anno ætatis lxv.
non habetur inCatalogo Critodemi, vitio ut
apparet ac defe&tu codicis. Is coincidit cum
Veneris decimotertio quinario. Nec idco
oteft videri de peffimis. Solis reftant cir
culi Clima&erici. Tres tantum funt, nec ul
tra annum quinquagefimum quartum pro
grediuntur in quo tertius & ultimus fignatur.
Nefcio an propterea retinenda fit vulgata in
Plinio fcriptura in his verbis, Scanfiliannorum
lege occidua quam Climaèteras appellamt,mom itafe
regenitis LIV. ammum vita excedemtibus. Ultimus
fanc Solis Clima&ter annus cft quinquagefi
mus quartus,& tertius ejus circulusClima&te
ricus. Quid caufæ fit autem cur Sol optime
vitae fpacia decernens,ufque ad centum ac vi
ginti annos eam producat,& non ultra quin
quagefimum quartum fuos Clima&teres pro
roget, non promptum eft dicere. Haud ma
gis obvium de cæteris pronuntiare planetis,
cur certis intervallis divifos habeant circulos,
& certos annos Clima&tericos in illorum cir
culorum fine conftitutos. Cur, inquam, Sa
turnus ternaria revolutionc vitam κλιμακτη
e%{,
 48o D e A n N 1 s
eÅ3, & ultimum Clima&tericum circulum'&
annum cum vitæ termino finiat,cumJuppiter
non ultra nonagefimum fuos provehat, nec
Luna ultra nonagefimum primü. Tres Solis
Clima&erici, omnes formidolofi funt, five
quia talis eft naturaSolis quem inter zwaup£rx;
cum Saturno & Marte ponunt Aftrologi,
five quia tres illos Clima&teres habet com
munes cum Saturno. Nam primus qui de
cimus o&tavus eft annus , Saturni fextus eft,
fexies quippe tcrni decem & oéto efficiunt.
Qui xxuuxxt* £ xaXeaeis Aíaw vocatur. Secun
dus folis Cliina&ter qui trigefimus & fextus,
incurrit in Saturni duodecimum ternionem,
& χαλεπὸς έ άixi»8uv©- defignatur. Ter
tius eft quinquagefimus quartus, Saturni de
cimus o&tavus.Nam decies & oéties tria,funt
quinquaginta quattuor. XxA£aeis & xuv8uv«-
δης hic Clima&ter nominatur. Cur verò So
lis circuli Clima&terici decem & oéto annis
definiantur, & per hunc orbem recurrant,
non facilè dixero, quia au&tores rationem
hujus rei non edunt. Fortaffean ex antiqua
opinione id ortum eft qua crediderunt qui
damSolis &ttxx12;zaiv de punéto in pun&um
fieri anno decimo octavo, ut auétor eft A
chilies Tatius. Meton primus pro anno dc
cimo oétavo pofuit decimum & nonum.
Quæ celebcrrima ejus fuit êwveazxcu8sxzstn
&;. Dc qua Aflrologi Græci parvam folis
<€¢
 C L i M A c T E R 1 c I s. 48r
«n€{28ov totidem e(fe annorum ftatuiffe vi
dentur. Quod ante Metonem non erat.
De reliquorum planetarum circulis agnu&-
vav Σατνxxtw £xtixoi; & xAiuaxtne* 9Ís, qua
ratione tales inftituti fint ab iftius μαάιστε
zyia; au&toribus aut cultoribus, prorfus me
latet. Et veriffimum eft, haec omnia eorum
principia ac fcita nullo fcientiæ fundo con
cepta, fed fufà & vaga & arbitraria effe, ut
dicebat Phavorinus apud Agellium.Iuxta eo
rum dogma, utSaturnus , Mars & Solini
quae ftellæ funt ac malefice atque etiam &ape
argú,cum in locis &ag*ti«9i; inveniuntur,ita
omnes eorum Clima&teres graviorü pericu
lorum habent intentationem. Jovis autem,
Veneris,Mercurii,& Lunae,Clima&terici par
tim mitiores funt , partim iniquiores, pro
. ut foli habentur, aut communione fociantur
cum iniquiorum fiderum Clima&ericis re
volutionibus. Luna etiam ipfa inter &apá ra«
cenfetur cum in eo eft utSolem affequatur.Ex
his liquidum eft , tria effè genera Clima&c-
rum , leviores horum alios haberi, alios gra
viores, alios letales. Leviores Græci appel
lant , &w3wsc, μάσες , «9w8s , & xxx&s ,
oxvxl x&c , & προ}ιz8;, avyxeg x8;, hzi8c.
Periculi expertes, medios, communes, non malos,
vexativos, & tranfitorios, temperatos, lenes. Qui
graviores funt, eos propter pericula quæ mi
nantur, mctuendos appellant, δήκινδυες ,
Hh ὸ}nar@α
481 D E A N N 1 s
άταφαλές , χαλετες, σκλη}8;, &hiq)33sc, us
%λες, δvax£x«;, λντψ28;, 8voxztx%\2x1ss. pe
riculofòs , ancipites, difficiles, graves, formidolo
fos magnos, moro'os, & trifles,vix evitabiles. Ter
tium genus eft *3wαπxóv,quos &9warn®#-
P«s vocant, & &tzeg 32 rss qui non jam intra
metum minafque periculiftant, fed de medio
tollunt, & vitam finiunt. Quinque tales in
toto vitae fpatio, quod centum & viginti an
nis definierunt reperiuntur, quos & hoc elo
gio infâmarunt qui xz%»«*4lw Clima&e-
fum ediderunt. Hi vero funt, fexagefimus
tertius,quem propterea xwàeoxx&όα & &3go
xxx5'ω cognominarunt , fepruagefimus fe
cundus, feptuagefimus feptimus, centefimus
o&tavus , & centefimus vigefimus. Caeteri
quidem Saturni funt, quamvis & in illis par
tem habeant communem, Mars, Juppiter,
Mercurius, & Venus. UImus ad Martem fo
lum pertinet , nempe feptuagefimus fepti
mus. Unus folius Saturni, nimirum centefi
mus oétavus. At fexagefimus tertius, Satur
ni Jovis & Martis communis eft. Septuage
fimus fecundus, Saturni, Jovis, & Mercurii.
Centefimus vigefimus Saturni ac Veneris.
Propriè tamen loquendo & ex vi ac notione
genuina nominis xxuuaxthp , nullus eft Cli
ma&ter letalis. Hæc vox, ut jam docuimus,
fignificat periculum & difcriiien vel vitae vel
facultatuiù amiffionis, non ipfàm mortem,
- IncC
 C L I M A c r E R I c 1 s. 485
nec amiffionem bonorum. In periculo effè
tamdiu diciturquamdiu inter metum & fpem
verfàtur vel pereundi vel evadendi.Si evadat
ut periculi nomen cum ipfo ceffàt, ita etiam
fi fuccumbat & in illud ipfum quod metue
bat incurrat. Aliud igitur mors, aliud peri
culum mortis.Nullus itaque xxuuxxtjg9wz
λκός, id eft qui interficiat. In difcrimen capi
tis adduétus aliquis vel famæ , neutrum per
dit, fed à perdendo parum abfuit, Si utrüm
vis amittat vel utrumque, plus aliquid eft
. quam periculum, vel xxuuxxtwg. Certe Pto
lemæus awaigsaw à Clima&tere feparat , quia
nimirum xxuuaxtwp non eft ex naturæ fuæ vi
ac proprietate nominis &ageti«âc, neque9w
vati«gc. Is fane libro 111. capite de módis A
phefis, oppofuit tanquam res divcrfas 9w&-
τες & xxuua xtäpx« μεγαλες roû ôßria q)aXés,ut
jam fupra oftendimus. Scholiaftcs ejus Ano
hymus ad eum locum duo gencra tantum fa
cit Clima&erum, unum tego hzàv & qui cito
tranfeat , alterum χαλεπὸν & àvay tt&\zxlov,
gravem & vix evitabilem. Is eft qui Ptolemæo
μάχαλ©- & διαφαλές vocatur. Utrumq; &r3
39w&r& difcernit.Sed Ptolemæus pro tepo%-
x3 Clima&ere dicit tantú,v»%e/aw, % 3λ&3lw,
¥ xz%wjgeauv zwpod. xlv). Quae verba delevi &
προδικάClima&ere Scholiaftes interpretatus
eft. Idem Scholiaftes eodem loco tego 8ixx;
&nάας diftinxit Sztó * xxuuaxthpov fic abfo
H h z. lute
484 D ■ A N N 1 s
lute di&orum. Kaì ai μὰ τω τι ἐχεοτι , τ:
xax& rawrw; &ajgeauv άπάγκαιν , ai 5 tv τ^ά-
* xxxà , x^uuwxtYpak. ai 5 ττ. zy^ é$vx a%*3*
wwgo8,xx; &nAx. Ceterum ai andia etiam
levium funt Clima&terum, ut paulo ante do
cuimus, ex quadragefimo quinto Climacte
re, qui 3ιωlixæ avu fauæræ & &nàz* parit.
Idem Scholiaftes alio loco, xzx»%ig 6 &q>i-
an* iagvpêsêxu & πνικαττω τω εὐajg*au*, ei;*-
9vroij3sis 5 r*$ % awli a/aupázgws muhad * xxu
paxîeg. Apheta affliäus omnino interemptionem
faciet, bene affeätusfervat, &pro peremptione Cl
maéterem dabit. Ergo Clima&ter vitam fervat,
non adimit. Ipfe etiam Valens aliquot locis,
ut jam fupra demonftratum eft , $w&rwc &
xAuuaxrjpx diverfos conftituit , ut in iftis
verbis, τῶν ἰδίων κλιμακτῖgæ, *9w&rss , pro
pinquorum pericula aut mortes. Alibi genitutæ
exemplum adducit quæ ufque ad annum
fexagefimum fecundum πολες xxwuzxv;ga;
i% » multos Clima&teres habuit, hoc eft mul
ta difcrimina vitae incurrit. Multi fàtales fi
veletales dies uni homini non poffunt con
tingere. Profe&o nemo diem illum quo finit
vitam, habere Clima&tericum proprie dici
poteft , fed eum duntaxat quovitae aliquod
difcrimen vix & cum magna difficultate eva
dit. Quantun libet enim 3voxnix&x1©- fit
Climacter, & vitatu difficilis, modo tamen
cvitctur, pro Clima&tcrico cft cenfendus ille
a IanuS
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 48;
annus vel dies. Si quis in eo mortem oppetat,
non eft ci proprie Clima&ericus fed fàtalis,
Alioquin omnes anni vel dies quibus aliquis
fatis concedit, prq9vvalxoi; Clima&teribus
forent habendi. At nullus eft annus in toto
vitae lcgitimo fpatio quo non aliquis mortem
obeat infans, puer, adolefcens, juvenis, vir,
aut fenior, vel decrepitus. Nullus ergo non
vitæ annus à primo ufque ad centefimum &c
vigefimum non effet pro Clima&tere 3v&lx3
computandus. Cur igitur in illo Catalogo
annorum Clima&tericórum Critodemi apud
Valentem nullus Clima&er 3wxlr®dg©•
nuncupatur ante annum fexagefimum ter
tium ? In illo anno primus xxuuxxtwe %w-
vatn págg- fignatur. An in præcedentibus an
nis omnibusTnemo diem vitae claudit ? nul
lus eft letifer Clima&er ? Mirum certe le
tum inferentes Clima&teres ab illo anno
incipere, cum tot genera hominum, in cae
teris ætatis gradibus moriantur. Mirum et
iam mihi vifùm eft cum Cenforinus fcripfiffet,
feptimum quemque annum per omnem vi
tam pcriculofum & velut xeaaiuovefte & x^i-
μακύe/x£v vocari, fub finem tamen cjufdem
capitis dicere , primum xxiuaxtifex annum
quadragefimum & nonum effe, ultimü o&to
gefimum &unum,medium vero ex utroqueper
mixtum,annum tertium & fexagefimum. Anex di
vcrforum fententiishaec tam variè rctulit ? An
Hh 3 Cli
 486 D E A N N 1 s
Clima&erem diftinxit ab anno Clima&eri
co, quafi annus Climaάericus fit quidem peri
culofus, fed non fatalis, Climaiter vero ipfum
periculum quod evitari non poffit , nempe
annus ipfe fatalis. Enimvero quod ait ulti
mumClima&terü effè o&tagefimum primum,
eo ipfo videtur confundcre fatalem & ulti
mum vitæ humanae annum cum Clima&e-
re. Nam paulo ante fcripfit Platonem,qaadra
to mumero ammorum vitam humanam comfumma
riputaffe, movemario, qui complet annos oétoginta &
unum. Erit ergo ille ultimus Clima&ter idem
que vitæ terminushumanæ,quæ ultra oétoge
fimum & primum annum legitime non pro
rogatur. Eodem certe modo & Critodemus,
qui eam ufquc ad centefimum ac vigefimum
produci poffe exiftimat, ultimum%*v&lt;®ägor
xxiu.xxtjieg. in eo ftatuit. Sed cum in aliis vi
tæ annis tam numerofà hominum turba om
nis ætatis extinguatur, cur unicuique eorum
non erit Clima&tericus ille annus quo ex vi
ta decedit? Hoc fi eft , cur primus Clima
&ter 3w&tn43g9- in anno fexagefimo ter
tio affignatur ? Cenforinus autem primum
Climacterem facit quadragefimum nonum.
, Ergo ille primus erit jwαίηφάg©-. Non ta
men3xv&tn?£gov effe indicatCritodemus cum
de co fic loquitur, Teos zegreges ävval©-,&geos
£33ομ©-, &hx\v8vv©-, ; & qvi 31©- 24£ 7rvga
*** % aiuzywów, 3, 3iaiz, altiz,. Quadragefi
■f*
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 487
mumonus, «_^£artù feptimus, periculofus aut etuam
citò tollens per febrei aut cades riolentafque caufu.
Nam per azœvi3uov intelligit repentinum &
inopinatum difcrimen, non tamen %w&in43
gov. Quippe & alio loco inter Clima&teres
qui non interimunt pofuit aiqv di« xuv}υνες
fubita fericula. Θανατκφ3g« elogium inter om
nes ævi humani annos præcipue fexagefimo
tertio tribuit. Falfa illa porro diflinctio xxu
μακτύg©- & climaétericianmi quem videtur in
nuere Cenforinus, cum in anterioribus fàtis
demonftratum fit xAiuax17e9 & κλιμακtnea
wóv èvavTiv pro eodem apud auétores ufur
pari. Falfum etiam quod idem Cenforinus
adftruxit per omne vitae fpatium feptimum
quemque annum effe velut xeaaiuov , & xxi
μzxlweaxàv vocari. Idque ex his quæ ha&te
nus diéta funt fàtis conftat. Ternum quem
que annum effe Clima&tericum & Saturnium
ex ante diétis patet. Ternarii quippe ad
Saturnum æque rcferuntur, ut feptenarii ad
Martem. Durus uterque Deus,& xxuv xxl rea
xórx1©-. Cur tres illos folos Clima&teres
effe putaverit Cenforinus, vel illi quos fequu
tus éft ignoro.Nifi forte hoc fpeétarunt quod
in illis annis plurimi mori foleant.Sed non fic
magis erunt Clima&tcrici illis qui fatales cos
fenferint, quam alius quilibet annus quem
quis ultimum habuerit. Præterea miror Cen
forinum ex illis tribus annis quos notat Cli
- Hh 4 maête
488 D e A N N I s
ma&eres effe , medium qui eft fexagefimus
tertius , infirmiorem reliquis duobus exifti
mare, cum auctores ferme omnes periculo
fiffimum dicant. Rationes addit, Quod lictt
utrumque contineat numerum,novemarium nempe&
feptenarium, fed neutrum quadratum, & ut eft ab
Autroque aliemus , ita in neutro effe potentem. Sed
de quadratis nos infra. Falfi vero prorfus
convincitur quod ftatim fubjungit, nec multos
fane quos vetufta, claros nomine celebrat, hic annus
abfumpfit. Experientia omnium fæculorum &
hodierna contrarium docet. Necfolum no
mine clari viri plurimi hunc annum fatalé for.
tiuntur, fed plebeia& obfcura turba innume
ra. Hinc ajjpäxxn; & awd}oxx&sns vocatuseft,
quia plures frangat &occidat quam quifquam
alius.Ideo & primum eumClima&tericum%*-
v&rr®3gov ex omni vitae fpatio conftituit Cri
todcmus, quam notam mortiferam nulli al
teri præcedentium annorum dedit. Atqui
cum alicui3wαίκφάg©- efthic annus, eo ipfo
non eft Clima&tericus. Cum vero pro Clima
&tere eft, tünoneft3wzlxác. Ita effe non ob
fcure ipfe Critodemusindicat. De hoc anno
notat cffe χαλεπὸν £ %xw«/w43egº. Tà zαλεπῖν
ad Clima&erem referendum eft, τὸ9waffn^i-
gov ad anni ipfius qualitatem & naturam quae
plures extinguit. Aliis igitur Clima&ter eft, &
quidem periculofus, aliis eft fatalis, quia plu
timi in co dicm fuum obeunt, Scd quibus eft
- fatalis,
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 489
fatalis , & vitæ ultimus, non eft iifdem Cli
ma&ericus.Quod etiam awêgoxA&ςης cogno
minatur, id ad xAuuaxtne/«£v A6yov non debet

. referri, fed ad 9xvxlixôv, quia mortem ille an

nus pluribus fenibus infert. Dixerit aliquis,
idem effe & de aliis vitæ annis à primó ad
huncipfum. Certum efl fane nullum dari an
numin omni vitae fpatio quo non aliquis è vi
ta migret, fedvidctur eflè quædam vitæ meta
l.
legitimain illo anno pofita qua plurimi fenes
•i maturi quafi morti fiunt. Sic cum fœtus in
utero maturus ad exeundum fiat , alias fe
ptimo menfe, alias nono, alias decimo, at
çque undecimo, communior tamen lex often
dit plurimos nafci nono menfe. Senium quafi
maturitas efthominis jam editi, & illuc unde
venit reverfuri. Utunum tempus non cft ma
turitatis ad nafcendum, ita nec unum ad mo
riendum. Cæterum ut nonus menfis nafcen
tibus plurimum celebratur, ita & fexagefimus
tcrtius annus fenibus ad moriendum magis
frequentatur. Ideo & a*8poxA&sns cognomi
natur,quod nulli alteri vitae anno nomen pro
prie datum eft praeterquam huic. Quotidia
haidetiam experientia monftrat exLibitinae
cenfuin fingulis civitatibusinftituto. Evoluta
quippe illa mortualia regefta docebunt ex
centenis qui in fenio vitam morte commu
tant, vicenis quinis id accidere ut patiantur
anno vitæ fexagefimo tertio. Monentibus
Hh 5 igitur
49o D e A N N i s
igitur & morti maturis (ex gefimus tertiiisan
nus eft. quod nonus menlis in lucem cx vulva
prodeuntibus. Quadragefimus nonus idem
ánnus, illis qui feptimus mentis iftis. Septua
gefimus fecundus, & octogcfimus primus an
ni fato concedentium refpondent menfibus
decimo & undecimo nafcentium. Incertiora
tamen funt & magis varia ac vaga moriendi
tempora quam nafcendi. Dupliciter igitur
confiderandus fx^gefimus tertius annus, aut
tanquam unus Clima&terum maxime pericu
loforum, aut tanquã annus communiter fata
lis plurimis fenibus. Non funt enim hæc con
fufidenda. Quod feciffe vidctur Auguflus
ex vulgarifcilicet opinione,cum fexagefimum
tertium annum appellavit Communem omnium
fenum Climačterem. Timendus fåne hic annus
omnibus fenibus, quia plurimis ultimus elfe
foleat, fed quibus eft Clima&ericus tantum,
ut magnum aliquod in eo vitae periculum in
currunt , ita etiam evadunt, quamvis diffi
culter. In aliis Clima&teiibus quibus hunc
titu'um Thetæ appofuit Critodemus, utrum
que fedu'o difcrimen obfervavit, & i xauxx
^ine/x£v a%yov &rj 33vvalx&femper disjunxit.
Ut in feptuagefimo fecundo, z&xerìs roù3w
vatw%gg-.Nempe z&x**iv effe intellexit cum
eft xxiuzx18e, & nihil nifi periculum denun
tiat. Cum vero vitae exitum procurat, quod
faepc facit, tunc cft3warn®ágás. Sicde feptua
gefimo
 C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. 491
gefimo feptimo dicit, àvaxoA©- x%3w«/w%-
g©-.Nimirum δύοκολ©- habctur cum tantum
eft xApuzx1* p, qui etiamfolet fenibus effeleti
fer,& ultimum illis diem afferre.In aetate verò
decrepita fatendü eft paulo momento impelli
poffe Clima&terem , ut 9walw43*®- exiltat.
Ideo in centefimo o&avo & centefimo vi
gefimo fimpliciter dicit eos effe %w&lt;033&c.
Nec folum Clima&eres ex morbis, fed etiam
ex inopinatis & extrinfecus accidentibus ca
fibus venientes, facile in extremaaetatis tegu
la pofiti fpiritum elidunt. Haec caufà eft cur
9walw%gov, xxwuaxlheys à fexagefimo de
mum anno ufque ad centefimum vicefimum
numeraverit. In lx 1 1 i. primus eft, in cxx
ultimus. Multi autem fenes in anno ætatis
fexagefimo tertio maturitatem mortis aeque
videntur adepti atque alii quidam in anno
centefimo vigefimo. Exemplahominum qui
hunc ad ufque terminum pervenerint atque
etiam fupergreffi fint, ex vafàriis publicis non
folum apud Plinium habentur (ed etiam apud
Phlegontem z€ μακgo3iov. Quodautem à
fexagefimo tertio ufque ad centcfimum acvi
gefimum quinque tantum 3w2in26go in eo
Catalogo numerentur, primo & ultimo in ea
fumma comprehenfo, non ab aliqua numeri
virtute aut poteftate , fed ex aftrorum ita
decernentium pofitu, adfpeétu & fpatiis fieri
tradunt. Omncs fimul maleficæ àvaigeaiv
faciunt
492. D r A n w i s
faciunt quem improprie 3wzàxóv x^ipu&κύege
appellarunt quidam, plures malevole xxuuxx
*îeg. fic proprie dictum, eumque non faci
lem evitatu, plures bonae cum paucioribus
iniquis mixtae leviorem aliquem, quales rw
go hx&s appellarunt, ut funt &ndia,taedia, fàfti
dia vel moleftiae, levefq; corporis ægritudines.
Ult autem ex periculis alia evitantur, alia funt
inelu&abilia, quae non poffunt vitari quamvis
hoc ipfo pejus aliquid fint quam periculum,
quia interitum revera afferunt, non magis ta
men mirum eft &pericula &ztwe9 323. §. ap
pellari vel %w&in43e9, quam lumen etiam dici
cum extin&tum eft, & vitam cum amiffâ eft.
Lwmem quippe extinétum dicitur cum non am
plius lumen eft, & vita amiffa quo tempore
vita non eft. Ita ergo & xxuuxxtwg %xwz/w33
g©-, qui proprie non eft xxuuaxl*e, five peri
culum, cum ipfà fit &vxlgeam; velinteritus in
quem degeneravit. Proprie igitur duo funt
tantum genera «λιuaxthgow, magnus & par
vus, gravior & levior, quia xxuuxxïé Graecc
idem quod peruculum Latine. Magna & par
va funt pericula,graviora &leviora.Illa diffici
lius evadimus, iftisfacilius defungimur. Neu
trum tollit aut interimit. Ipfum Etymon vocis
Græcæ hoc etiam oftendit. Nam xxuuaxîgi
x^ua3«, quod cft inclino velinfle&o, figni
ficat inclinatorem , non eum qui evertit vel
proftcrnit, Kapax]:)g & xAA&;s ab egit
verbO
 C 1 1 M A c T v R 1 c 1 s. 49;
verbo veniunt,fed illud Doricum eft,ut reaa
x1.p pro teaa%s. Kaupa&%* autem eft perver
tere vel inclinare , à κλῖμε. Unde apud
Diharchum, citante Hephaeftione, ἀτG- kw
μας ἀνάμνς. Gramihatici interpretantur
•%¥%* & 24ggpí%v. Pro eo habet Suidas
xxuu.xxi%v quod &rò $ xxiua«9s deduétum
putat. Sed κλίμαζ etiam quæ fcala eft, à κxu
μ&%o faéta eft ab eadem ratione quia incli
natur, veladclivis ponitur ut fcandatur.Etiam
xAtua %v agnofcit Hefychius. xxuu&άν , in
quit, πτιλα{v, owexì%w , &zwt£v. Verbum â
palæftra duétum de certo geftu palaeftrico
quo inclinabatur tantum antagonifta, non
profternebatur. Illud eft xxupwz3 •, hoc awa
<47r{v vel %o*{v. Pollux lib. 111. cap. ultimo
de exercitiis gymnafticis & palaeftricis, ubi
omnia vocabula luctae recenfet, &yz{v, %p£
q){v,&tyyx\v, ^v%%y, &y«9wi%y, &yxve/3v
&av€7r{v, jjos {v, èvvax£λί%v, 8, a^aya&óv
δ κά κλιμzxiάν χτχλειαμάτων δvoua. Ubi vi
des xxuuxxi%v ab eo dici quod Hefychio eft
xxuu &%v. Idem fàne utrumque eft & ab ea
dem origine. Unde apud eundem xxiuax*c
ztùAnc éìòg)-, & xxuuaxioxoi, zt Aauruæ nouâv.
Inftrumentum etiam quaeftionis,qua torque
bantur nocentes inclinatis & incurvatis cor
poribus, xxiua£ dicebatur. Suidas verbum
illud xauaxi%, exponens apud Dinarchum,
iras, inquit, Sari & w^juax@- eipn}%s & öw#-
Par@
 494 D e A s N 1 s
puzvg- , ¥nc $ax άργανον 3zowsków 24gsp££?
-r- aa/uz rw * 3aotu $eg%wv. Vnde apud Ari
ftophanem de hoc ipfo inftruméto tortorio,
ga*w% πάνζ τ€3tov, èv xxiu.xx, 3*az;. Non
minori ratione & à palaeftrica corporum in
clinatione videri poteft diétü, quae diverfà eft
>ari $ awazt€orjs vel j;£sa; quâ corpus terræ
alliditur & profternitur. Nam per xxiu xxx
velxxuu.xxrjeg tantum inclinatio fit, quod
etiam ut dixi xxuu*%v vocabatur,à quo verbo
derivantur xxiua£ & xAuuaxt?e pro xxuuz;;;.
Verbum ipfum à nomine xx'ux fàétum eft,
quod eft inclinatio, & hoc â xxivœ. Unde
& xajvau φαλαy/x« in fugam vertere&c inclinare
acies. Inclimata quippe acics dicitur quæ in
fugam vertitur, non de ea quæ profternitur,
ac internecione deletur. Hefychius, xxiva,
v€ora, * μαχομ%wv. Aliud inclinatio aciei,
aliudftrages. lta paries inclinatus, & qui mi
natur ruinam, vel tibicine fultus, diverfus eft
ab eo qui proftratus cft & folo æquatus.Hinc
apud Ovidium. —— In te domus inclinata re
cumbit. Non evcrfa nec folo ftrata, fed tan
tum inclinata, κλιμz%ax vel xxuuaxuo$&ax,
vel etiam xxuuxxtne, &éìax. Nam xxuuzxt);
idem quod xxiua 3. UInde & pro gradu fca
læ ponitur. Hefychius, xxuuxxty£, xxiu.x£,
ßa$uàg, %ae/ov. Locus nempe adclivis ita
ctiam dicitur, non planus. Sic xxuręc Græcè
tam dc fcala quam de loco adclivi dicitur,
â quo
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 49;
iì quo Latinum Clivus,ut fupra docuimus,quia
Æoles xxutuò dicebant Faceffànt igitur
Latinæ appcllationes /anfilium, gradariorum,
& fcalariùm annorum pro Clima&tericis cum '
fint inclinatorii potius anni,ä cafibus qui vi
tam quodammodo inclinant & fubvertunr,
non tamen evertunt, nec profternunt. Nam
xxuuxxtxp idem quod inclinator , unde &c
radus fca'ae fic etiam appellati , ab inclina
tione vel adclivi pofitu Cum alias fùpra hu
jus nominis propofuerim rationes , hæc fola
nunc mihi vcra vidctur, immo & certiffima.
1'ro Clima&tere di wrtmem latini au&ores
dixere, ut ex hoc Taciti loco apparet v 1. An
nalium de Thrafyllo, qui rupibus â Tiberio
indu&tus quibus domus ejus apud Capreas
imminebat, Poftquam pervontamècommonúerat,
impertum ipfi & futura follerter patefactens, inter
rogatur , am fuam quoque gemitalem horam compe
ruffet , qualem tum ammum, qualem diem haberet?
Nempe, an Clima&tericum utrumque. Ille
pofitus fiderum ac fpatia dimenfus , harere primo,
dein pavefcere, & quantum imtrofpiceret magù ac
magis trepidus admirationis & metus, poftremo ex
clamat ambiguum fibi ac prope ultimum difcrimen
inftare. Thrafyllus homo Graecus lingua fua
dixerat, δnaqaxfi , και μονονεχ iagatov x^i-
μακτῖeg. Per pofitumfiderum & fpatia, το. 24g
9£μαζ καῦτα, 24g$*o*s intellexit, nifi melius
fit fignificare 24 iws. Nam fpatia Latinis
Cuiu'-
 **

496 D e A N N 1 s
curricula funt, & d;3uoi , & 2®£o'c. Valens
9wατη ^3;»s *££v8s & xxiuaxtne/x8c diftin
guit.Tempora xxuuxxtweax& folas vitae vexa
tiones, qüos 31at x8s oxv^μές appellat, im
portant , 3tzvxtw©äyo, mortem. Docet ibiin
omnigenefi αφεσις Clima&terum effe facien
das non â Luna fola, fed etiam ab omnibus
planetis, äå öv, inquit, oi %w&τηφόροι λεόνοι ἀ
ßuoti«gi oxvxyzoi owon3yovvruq. Ex quibus mor
tifera tempora & vita vexationes ac pericula colli
gentur. Subjungit protinus haec verba, quae
in fcriptis mendofa habentur, ita corrigen
da, x3v μ% oi 31&auo, A*6vov x% τz3 zeyxé
P%/x« &%α{ς οιωτέχωσιν απxe93ατ©- xAu
P.zxr)? È7ra«9A*%α{. Et fiquidem vitae tempora
cum pradiétü Climaíterum &çãotam concurrant,
Climaêter fivepericulum mullo modo evitandum con
fequitur. UIbi &zwe9:32 twv xxuuaxrje9. vocat
quem alibi %wxrwq)6gov vel 3waztix&v. Qui
enim non poteft evitari , interdum utique è
awxipsa vinducit. E'a*5 ; P/W. ea*;xzis 2g*-
civ ίχη , ονμπάση § xxwuaxtnearês *€v©-, <z£
πές τ£&%$$ ro 3ιωτικα* αφορμές οzwt*A£ &ha:-
•ttu. Si vitae fubftantia intervallum habeat, & in
cidant Climatierica tempora, Climaíter perficie
tur circa aäus, & vitæ megotia & eventus. τ'ai
£xaiv hic appellat quos fupra 3ισαίμ8c a-*ávss.
Omnium enim vitæ annorum fubftantiam,
quanta quanta eft, illa 'vox fignificat. Si igi
tur una vitæ annorum & continua fit &qacus
&
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 497
& in eam incurrant Clima&terum à ftellis
maleficis 24%αις , tum inelu&abilis exiftet
Clima&ter & %wατηφόg©-. Tuncenim cur
fum vitae incidi faciet occurfus awapsti
x;; ftellæ. Sin vero vitæ ùwìzorus divifà fit
per plures temporum 24gipío* quae conftant
traditionibus & acceptionibus temporum, &
Clima&terica interim tempora incurrant,
tum Clima&ter peragetur circa a&iones, &
alios in vita rerum negotiofumque cvcn
tus. Qualia ea fint, in fubditis enumerat ,
&3oía;, xx%wp£asus, ßilu , x«@3}x(w, vw&-
%ov, xe\a**, awox/w, 4)v%3eix*, Q '3sc, &ro
Aé*, %μῖας, aigwdiws xay}ujss, ἐπκροίας, ov
Άησις : item aliæ quæ vitam humanam va
rie vexant caufae , ut aiwn , ztt/3w , &xparn
e/zauoi, xzvovs, τρά, &&£v82 &naqa^**,
&aßxxai. Circa hæc omnia quæ argumenta
funt Clima&crum, prout intenduntur aut
remiffiora adveniunt, graviores aut leviores
folent cffe Clima&eres five difcrimina, fed
nullus ex his finem vel interitum vitæ infert.
Si ftellae Clima&tericæ, 23ip3; xxuuxxtnejjw
τες, quæ poft certas revolutiones ad eafdem
redeunt configurationes, in genefi contrariae
inventæ fuerint, aut à ÉÉÉ refpiciantur
aut à diverfae conditionis ftellis, tum J}ria q)a-
Ἀλ και άττ&egzov #zgóvov στ€9δεῖζεσιν , am
bigua & turbida tempora pranuntiabunt. Nem
pe Clima&cricos annos ancipites & gra
- Ii vcS
498 D E A N N 1 s
vcs. Sin vero opportunis & commodis con
fpe&ibus fefe invicem affecerint , τx3 * aj
%wv άφοegs &uav%zszw R% %zri& rigov xx
Paezxt7e9. x&twax&U8civ, caufarum impetus feda
bunt, & mitiorem Clima£terem concinnabunt. Sic
duo gencra funt Clima&terum,unum gravius
alterum levius. Nam qui 2xwg&3ατ©- &
9wατηφόp&- dicitur, non eft proprie Clima
&ter five periculum , fed ita hoc nomine
vocatur,ut lumen etiam dicitur extinétum, fios
exoletus, color evanidus & alia ejufmodi. Idco
plerique veterum, etiam antiquariorum &
philologorum ignorarunt quid effet Clima
&ter vel annus Clima&tericus, utipfe quoque
Agellius unicum videatur admittere Clima
&ericum, nempe fexagefimum tertium. Sic
enim fcribit lib. xv. cap. v 11. Obfervatum eft,
inquit, in multa hominum memoria, expertumque
eß in femioribus plerifque omnibus, fèxagefimum
tertium vitæ ammum cum periculo & clade aliqua
venire, aut corporis morbique graviorú, aut vi
ta interitus , aut animi «gritudinis proptert4
qui rerum verborumque iftiufmodi fludio tenen
tur, eum etatis annum appellant κλιμακτwe/«ër.
Quafi vero hic folus ætatis in vita hominis
annus, di&us fuerit ab antiquis xxuuaxtnea
*$*, cum nullus, ut toties jam diétum eft, an
nus vitæ fit qui non alicui habeatur Clima
&ericus. Quibus autem venit hic annus,
cum interitu vitæ,non eftillis Clima&ericus,
- fcd
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. 499
fed illis folis qui in eo fentiuntgravioris mor
bi impetum, aut animi aegritudinem triftio
rem, quibufque cum aliqua clade aut pericu
lo advenit. Non enim dubium eft quin ple
rique feniores in eo anno vitae terminum
naturalem nancifcantur,& fatalem,quos cer
tum eft proinde non pro Clima&tere eum an
num poffe habere. Aliud eft fi quis violen
tam mortem eo anno patiatur, quia tunc vi
deri pofTet, &zwe9 3a rov xauxxt7e9 eo tem
; pore & %w&vw%pov incurriffè. Si inter ge
nera Clima&terum numerandi funt mortife
ri, fictriplex illud genus erit ita definiendum,
? * &zwe9:34rov qui & 3αναττχgi, *8varaeg
ß&των qui & *voxzvxaxloi , & *«»%¥3xti
xóv qui & ztxgoâ«9i nominantur. Hos faci
le tranfcendere & evitarelicet, mcdios diffi
cillime, priores nullo modo. Quos magno
errore hodierni Aftrologi folos pro Clima
&ericis numerant. Hinc præcipuus Ran
zovii labor in recenfendis ex omni memo
ria viris qui annis Hebdomadicis & Ennea
dicis Clima&tericis obierunt. Longe alia
fuit ratio veterum Mathematicorum qui ut
exempla propomerent Clima&terum, eas ge
nefes afferebant non quæ in Clima&tericis
annis vitæ terminum accepiffent, fed quae ali
quod notabile & magnum periculum paffae
efTent, quod κλμακτόρθ• nomine appella
bant. Valens lib.vi. A'v%vxoywów multa The
Ii z. 1matâ
 5oo D e " A N N 1 s
fmata in medium adducit & quæ quern Cli
ma&erem fingula habuerint memorat,& quo
anno Prima quadragefimo anno + xxuu «xti
£%*, fecunda trigefimo quinto, tertia tri
. gefimo fexto & dimidio tertia vigefimo fe
•

ptimo, quarta trigefimo tertio, quinta vige

fimo fecundo. Hoc Thema commune facit
{ex hominum qui eo anno navigantcs cum
aliis orta tempeftate, & faéto gubernaculo,
flu&ibus undique in navem incurrentibus
pcene fubmerfi funt. Sed fpirante valido ven
to & gubernatore velum ággyovdi&ü obten
dente evaferunt. Subidem tempus aliaetiam
difcrimina in mariadierunt, & in piratas in
ciderunt. Ex his conftat quid fit proprie xxi
pwzxr)g, id nempe periculum quod aut facile
aut vix evitatur, fed tamen evaditur. Cum
omnes ftellæ infeftae funt vel occurfu vel ra
diis, tum certa mors pro Clima&ere infequi
tur: fi vel una faveat pro interitu vel 31auo
9wασία, aliquis difficilis Clima&ter. De qua
dam genefi idem narrat cum iniquiores ftel
læ Lumina, id eft Solem & Lunam, exfuper
raffent, quod xzjvtsgt*g£v dicebantur fùpra
explicatum eft , μεγέλων κινδυων illi genitu
ræ æ$yltiss fuiffe. Ita vocat quos Ttole
mæus ut%λες κλμακτύρχς. Nifi autem Jo
vis ftella cum aliis præfentiam fuam commo
daffet, rawras &) rg) 31auojxwagia, &;a-
2^y. omnino mortem violentam genito intuliffent.
Sic
-
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 3or
Sic %xwatnq)äg©- κλιμακτης extitiffet. Er
rant itaque qui lxiii. annum magnum Clima
ętericum xx1' ἐζοχλνputant appellatum. Om
ncsenim graviores & ancipites Clima&eres
hoc nomine conftat nuncupatos, ut etiam ex
Ptolemæo conftat , qui lib. 111. με;&λες ac
διαφαλές appellat omnes annos Clima&te
ricos periculofiores. Ut enim magnum pericu
lum dicitur quod ægre evaditur,ita & μέγαλ@-
xxiuaxtjg, nam xxiu&κί}g cft periculum. At
preter fexagefimum tertium alii etiam funt με
3«Aot xxuuxxtiigas, cum fint & $w&λχg; præ
ter eum aliqui. Ridere etiam cogor qui He
roicum hunc Clima&tcrem indigetant , cui&
alios aliquot adjungunt , ut xlix. & L v 1.
Nam quis veterum Aftrologorum meminit
horum Heroicorum Clima&tcrum * Am quia
unus aut alter ex Heroum numero deceffiffe
anno Lvi , memorantur, ut Cæfar & Scipio,
nemini qui Heros non effet fas fuit illo anno
fatis conccdere?Si certi anniHeroibus ad mo
ricndum deftinatifunt,ccrtos quoque mcnfcs
eis ad nafcendum aflignatos cflè oportet. Ni
mis vulgare eft feptimo aut nono aut decimo
menfe nafci. Plebeiae pulpæ iftis menfibus
in lucem exire confueverunt. Quis mcnfis
dabitur principibus viris & Heroicæ profa
piæ ? Nunquid undecimus vel duodccimus?
Certe ampliore temporis fpatio opus cffe vi
dctur addcdolandas tam cgregias animas.An
li 3 mOfa
fe 1 D e A N N 1 s
non verifimilius eft moram in uteri latebris
vix ferre adeo excitatos fpiritus & præcoci
bus potius fru&ibus effe annumerandos,idco
illis magis competere fextum vel feptimü vel
oétavum menfem, ne ordinaria nafcantur or
bita? Haec omnino infcitafunt, & aliam Phy
ficam requirunt; atque aliam plane naturam
quam quae nobis eft cognita. Certe nec exem
pla virorum illuftrium quæ attulit Ranzonius
Heroicis illis annis Clima&tericis defun&o-
rum, quidquam ad rem faciunt firmandam
quam in contrarium pro certiffima & com
pertiffima habeo. Si Libitinae polyptica om
nia excuffiffet hodierna, nec dicam de anti
quis quia id jam impoffibile eft, comperiffet
pro vno Heroe qui fexagefimo vitæ anno dc
ceffit, infletam ignotamque turbam innume
ram hunc eundemannum habuiffe fatalem,&
proinde,ut eft eorum opinio, Clima&tericum.
Enimvero quidquid dici contra haec queat,
nullam videorationem quæ mihi perfuadeat,
alios effè annos moriendi conftitutos plebi,
alios nobilitati. Sed Heroes vocant. Qui
nam ifti funt? An de plebe illuftres etiam in
tclligunt, ac celebres quoflibet vel arte vel
Marte viros ? Si ficftar eorum fententia, ergo
& literatifua habent fata fuofquc Clima&e-
ricos ab imperitis diverfos? Ah quia fefeftu
diis ac vigiliis macerant, ideo fufit minus vi
vaccs? Hoc tamen habcbunt commune cum
aliis
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 3o3
aliis multis qui libris nec immorantur , ncc
immoriuntur. Bellicofi Heroes'fæpe in acie
vitam ponunt,ut ante aliquot annos Rex nulli
priorum Heroum fecundus. Sedhocillis et
iam commune cum infinitis gregariis militi
bus. UIt autem Heroicos Clima&teres veteri
busindi&os & prorfum incognitos hodierni
Aftrologicomméti funt,ita Heroashodie non
nemo nuncupat , qui Heroum genuinorum
quales antiquitas hoc nomine dignata eft, vix
pedifequi aut muliones effè mererentur, adeo
vilefcit hac aetate nomen eminentiffimi & ho
mini debitas omnes laudes fuperantis tituli.
•,
Polybius indigne fert & indignatur Timo
leontem, at qualem virum! certe magnum &
qui patriam fervitute oppreffàm liberavit,Ti
mæo videri celeberrimis Heroibus compa
randum Tof; άτφανεςτάτοις * ;góww.Inter He
roas illos Alexandrum Magnum ibi nominar.
Si qui fimiles Alexandro aut olim aut poft
fuere, illi vere Heroës nominandi. At ri
fum non tenui nuper, cum legerem Medicum
mihi notum, etiàm cbriofiorem quam do
&tiorem,Heroem ab eo viro appellari qui ipfe
hunc titulum ab aliis captavit quo niliilo di
gnior mihi videtur effe quam Mcdicus ille.
Si anni quibus mori continget tales Hcroes
ro Clima&teribus Heroicis æftimantur, nihil
È quod contra dicam nifi hoc ipfum
quod nec κλιμακ/ne/zgs annus ncc «λμκύ?
Ii 4 pro
3o4 D E • A N n I s
proprie olim dictus fit qui vitam termina
ret. Sive igitur de naturali exitu agatur , five
de violento, nihil invenio caufæ cur Heroi
corum Clima&terum differentia debeat infti
tui â plebeiis Clima&tericis, præfertim cum
nec quifquam antiquorum auótorum hujus
diftin&ionis meminerit qui tamenHeroesha
buerunt fuos, & Clima&teres pluresagnove
runt quam noftri. Noffe ergo debuerunt &
Heroicos Clima&eres. Atqui nullos illi.Si ulli
fuiffènt, non alii eflènt noti quam quibus ma
gnum aliquod vitae aut fortunarum difcrimen
Heroibus accideret, At vulgo male tales acci
piunt quibus eos obire diem fuum contingit.
Alia eft cognita veteribus diftin&ioClima&te
rum ex numeris quadratis & oblongis, id eft
altera parte longioribus, quos árgou}x£s Ari
thmetici Græci vocant. Simplices five &as^*
dicuntur Clima&teres qui ex numeris con
ftant τέle*yóve;s, compofiti ac ozt%elo, qui ex
oblongis. Ita in catalogo Critodemi octavus
vitæ annus, qui & primus eft Mercurii Cli
maάer, appellatur cuj%1©-,quia o&avus nu
merus oujjj&- vocatur. Ita igitur fcribitur.
O'yδο3-, τ£στ©- $eu$, ozuj3*]&-.Oítavus, pri
mus Mercurii, compofitus.'Perperam fcribitur in
cxemplari &aují$-. Sic enim intelligi debet.
Decimus vero fextus Clima&ter dicitur ibi
dem συ}13)-, fed cum vitio fcripturæ, non
cnim hic numerus ow3:1©- , fed &angc. Ex
- , xxv}ã-
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 5o5
xxu3£xz1©-,ígu£ 360 reg©-,xAuuax])e owj9*1©•
ag zoxâegs,¥%tneia; Rg 8vo.vo^wv, x«. Re
fcribendum &zw%g)-, id eft incompofitus,
Perperam quoque vigefimus quintus in eo
dem Clima&terum Albo,'hoc nomine quo
que donátur hisverbis, Ei*g£s turris, φασ
q3g« tiu71©- , ouj%7©-. Hoc falfum. Nam
vigefimus quintus numerus eft quadratus,
non altera parte longior. Quinque quippe
quinquies du&i hunc numerum efficiufit.
Hoc igitur vocabulum redonandü eft priori
Climacteriqui vigefimus quartus fignatur hoc
modo, Eresús τάτzíl©- , xgàv* 3yòog- , £guă
-rei:©-, oru/551©- , δύσκολ©- 24g uελαγχολίας
8, 89€v. Vel certelegendum eftut fupra,&aug
$1&.Nam idem eft quod &7^&c, incompofi
tus. Valens alio loco de Clima&teribus ágens
cx Critodemo ait, viginti quinquc effe τττ€&-
yovov &y\ouù &e/fiuäv.Ergo &vigefimus quin
tus Climacter, &a\άς non ozuj3£7©-, quia ut
idem dicit ibidem, oi τετ€&yavou , &z\of, oi §
άττgou*;x{ς οτυ%1o1. Ita ergo decimus o&ta
vus, vigefimus, & vigefimus quartus, quù%etvs
funt xxiv&xtíges : quartus, nonus, decimus
fextus, & vigefimus quintus &τλοί vcl &otuj
9et , quia ex quadratis conftant numeris qui
&π\οί habentur. UItri fint graviores Clima
&tcrici anni, ex quadratis numeris an ex ob
19ngis conftantes, quærendum. Decidiffe vi
derctur quæftionem Cenforinus fi affentiri
; Ii 5 quis
yo6 D e A n n 1 s
quis illi reéte poffet. Nam quadratos pronun
ciat effe periculofiores. Ea gratia fexagefimum
tertium qué alii ferunt. effe periculofiffimum,
ipfe caeteris ducit infirmiorem, quia licet no
venariü & feptenarium contineat numerum,
neuter tamen quadratus fit.Ergo longe illi pe
riculofiores &graviores videnturClima&erici
annus quadragefimus nonus, & oétogefimus
ptimus,quia uterque quadratus. Sed falfus eft.
Non enim ratione quadrati, nec virtute nu
meri duo illi Clima&teres ad periculum, five
Clima&terem, potentiffimi. Quod fi effet,
omnes quadrati Ciima&terici tales effenr. In
centum & viginti annorum fpatio,quam vitae
longitudinem lcgitimam dcfinivit Critode
mus cum plerifquc aliis veterum, novem tan
tum funt quadrati Clima&teres, iv. ix. xvi.
xxv. xlix. Lxiv. Lxxxi. & c. Multi ex his
ne *nual,sivei quidem funt, tantum abeft, ut
maximis difcriminibus,aut interitu vitam om
nem afficiant. Nullus ex his 3xyztrº ig@- in
Albo Clima&erum notatus eft, cum qüinque
habeantur ex numero * ow%των. Centefi
mus etiam g aax€¢ in eo Laterculo Climaête
ricorum dicitur. Sexagefimus quartus longe
cftlenior fexagefimo tertio. Nam hic awd;o-
xX&sns cognominatus eft, &9wz);4)3gos,cum
1 x 1 v. fit in oótavo Mercurii circulo quem
oéties o&o faciunt. Non igitur malus eft.
Multos tamcnin eo anno mori certum cft qui
- - fcxagc
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 3o7
fexagefimum tertiú evaferunt. Ut nuperprin
ceps Araufiacus Fredericus,cum aliquot fepti
mánis trahfcendiffet fexagefinium quartum
fuum natalem. Clima&cricum igitur habuit
fexagefimum tertium quem evafit, quia in eo
graviffimo & ancipiti morbo confli&tatus.
cft,fed fequentem lxiv. fatalem expertus eft,
& ultimum non fànc Clima&tericum. Quod .
in multis aliis ita accidiffe obfervatum lego
Cardinali Bellarmino. Hoc non adftruit ve
ritatem Clima&ericorum ut fibi perfuadent
qui hæc afferunt, Immo potius deftruit, ut
vulgo fàltem ab his exponitur Clima&terica
ratio. Certum quippe efl contra atque illi
opinantur plurimos Clima&tericis fuis annis
non mori , & mortem obire in fcqucntibus
uno aut altero anno qui nonfunt Clima&teri
ci. Fruftra auterh;funt dum mortem fexagefimi
quarti anni imputantfexagefimo tertio. Nam
fi quis vel uno die ingreflùs fit fexagefimum
quârtum, nihil jam eft quod tribuatur, fiquid
eo die acciderit mali, præteriti anni miferiæ
Clima&ericæ, quia anni praefentis eft, cujus
eft dies. Ita puerpera quæ uno vel altero die
o&avum fupergreffà eft, nono menfe parere
cenfetur, fidemque hujus veritatis ratam fa
cit fœtus vitalis. Quartus annus ex Clima
&tericis eft quadratus, fed minimæ virtutis. Si

.
;
numerus quadratus in his valeret, nullus ef
fet in Clima&teribus adpericulum sti;CXtQ
 5o8 D e A x n 1 s
fextodecimo. Primum quadratus eft ex quater
quaternis. Deinde ex nono & feptimo com
pofitus quos numcros maxime periculofos
exiftimant. Vigefimus quintus quadratus eft.
Nam quinquies quinque hunc numerum fà
. cit. Hic Veneris (<xtus eft Clima&ter S: qui
dem folius , abfque alterius fideris et va*-
xz%**, eoque mollior & minus malus, ut
funt& alii ejus Clima&teres. In Catalogo Cli
maάerum de eo ficfcriptum eft. Ergs=s *u-
zrîa;, φωz£g* äxTo;,aw3*'os.Legendum zzzv
9**©-, hoc eft &z^&;, vel ipfo Valente teße,
fcribente, t. 5 xá êz$ τε'egy»v» &txzttJ>£*#-
pu3v.Eidem vero decimus oétavus at, 3*3-,£<
& t: Ji; 3',quia bis novem funt xvi 11.Simiiiter
eidé vigefimusClima&ter aw3-13; dicitur,quia
τέ1e%x*s *»'ε %v*%£«9ai h τω πεντxxu; τε ἐa ez
âuîas & gai. Alio fenfuidem videtur dar.i;
xxuuzzτάe9 appellaffe quam atuj3==y, cum vi
deatur ex nominis notione idem eflè. Nam
Jttx&; cum opponitur τά &zx£ , idem eft
quod aw3*1&-, cum &zxg; fit &zw3* $-. At
dìzx£; xxuwzxt). 3 ei dicitur non ratione nu
meri &rx& aut aw%£*« , (ed Diathematis Ho
rofcopi,quia cx fupputatione periodica fteila
rum in eo difpofitarum,& fignorum Anapho
rici méfuræ bis numeratur Climacteris annus
in ea genefi quam ibi proponit , hoc modo.
Habuit Solem & Mercuriüin Leone,Lunam
in Libra, Jovcm in Tauro, Martem & Ve
-
InCIcm
 - C L 1 M A c T E R I c 1 s. 3o9
nerem in Virgine Horofcopüm in Cancro,in
Climate fecundo. Clima&ter ita genito an
nus quadragefimus. Quod fic colligitur. Lu
næ viginti quinque fint anni, Arietis quinde
cim. Sunt quadraginta.Sunt & Arietis in dia
mctrQ pofiti anni viginti, Libræ quadraginta,
fiunt fexaginta. έν τὸ ἐς τeÂτον , inquit, μ'.
διση ἐς ου δ κλιμακτῆg. Duplicata pars tertia
fexagenarii numeri dat quadraginta, duplex igi
tur Climaííer. Nempe quia duplici ratione
colleétus in eum annum incidit. Sed hæ nugae
funt dare pondus idoneæ fumo. Alia dari
etiam poteft divifio Clima&terum , in eos
quos faciunt caufæ internæ , & quos cafus
externi. Pofterius genus extrinfccusacciden
tia adverfà efficiunt, periculum aut vitae aut
facultatibus inferentia, quorum caufae extra
nos pofitæ extranfverfo veniunt, & infortu
nium multiplex creant, tam in bonis & pof
feffionibus varia earum everfione , quam in
corpore ipfo & vita ex diverfis cafibus, ut
naufragii, incendii, ruinæ, & fiquæ funt alia
ejufmodi. Internæ caufae Clima&teres dant
ex morbis omne genus, & præcipue ancipi
tibus& periculofis, Corporis quoq; & animi
ægritudines fub his continentur, quæcunque
fcilicet in difcrimen vitam conjiciunt,aut vc
hementi vexatione alterutrum fatigant. Pro
pric quidem vox κλιμακτῆε , fpeciali notione
ca tantü fortunæ accidentia denotat quæ ex
tI1I)•
yt e D e A N N 1 s
trinfecus eveniunt. Cum enim hoc vocabu
lum fignificationem habeat inclinandi, per
vertendi vel incurvandi , eo nomine pro
pric cafus fortuitos , qui facultatibus paene
hominem evertunt, aut vitae fpatium ad inte
ritum inclinant , nonnulli proprie denota
runt. Hinc κλιμακτῆρας à morbis Valens ali
quot locis difcrevit, ut lib. iv. de temporum
divifione, $tra* ouò aouatx8«;&€6v8s %τόμ%v,
oiov xaiuaxtip×;2&avei*,* aiuzyu8c, f*ws,
aivn, xwjw, è âow avjxev τὸ σωματι. UIbi palam
eft Clima&teres eum à morbis feparare.Ergo
xxuy.axriyav nomine pericula intellexit, ex
fortuitis cafibus, ut funt ruinæ,incendia,nau
fragia, & fimilia. Alio locoà Luna &peauv effe
ducendam præcipit cum de periculis agitur
quæ corpus refpiciunt , qaa&tix$s wóuvs;
appcllat,ut funt *%w, aiuayuo; & κλιμακτύ
es¥. O' rwv 5 <& capuztixóv xuv8uJaov *è zrtx%v
xgì aìu»yμόν, κ xxiu xxvjp©-. Inde eft quod
eodem Valente tefte quidam antiquórum
Aftrologorum nolcbant à fola Luna facien
das effe * xxuu «xt<pav &% auv. In illis verbis
vox xivSuvos latius porrigitur quam xxuuz
x1%p9-.Per Clima&terem igitur fola quæ dixi
mus fortuita accidentia quæ vitæ interitum
minantur intellexerunt, cum fint etiam xiv
8uvas five pericula ex morbis quæ inter xuv
8uv«s gauàtix&s referenda fùnt , non inter
xA*A««τέρας. Ita aiuayμες & ττό, & &&*
ve* %
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. ymr
ve{ας à Clima&teribus diftinxit. Idem quo
loco traétat de tertio & nono ab Horofcopo
locis väzsc & xw8uv«s & κλιμακτῆρὰς difertif
fimc fejungit his verbis, Rgù xav6ujss r £evi
vixq , xoù via 8c J%izq)a^άς , ίόίαντι κλιμωκτ7
px, 3zvátss, awauaAiz, tt 3is , ἐνδιατμές
Vbivâqvc άισφαλές, morbos ancipites & pe
riculofos diverfosà Clima&teribus facit. Pau
lo poft κινάuv&s eodem fenfu pofuit quo hic
xxiuzxt7px;, iJ ovtw xavêuv8s % %v&rsc. Idem
lib. v i. planiffime Clima&erica tempora
& morbifica difcriminavit his verbis, &• r&-
των χὸ καῦ κλμακτῆeA«gi;*6vou, %% %ivoovs
xgù òiavé; και κινδuváôçs xxtxxau£awov
qtu. Ex hü enim & Climaêierica tempora, & mor
bofa,& vitiis obnoxia &periculis colliguntur. Si alii
funt xAuzxtwe/*9) X£vov Xztó * òinvδαων, cer
te &.morbi diverfi effe videri debent à Cli
macteribus. Id etiam æque liquido conftat ex
variisThematú genituræ exemplis quæ Libro
fexto Aftrologiæ protulit. In fingulis adnota
vit,annum vitæ quo in aliquod maximum pe
riculum genitus inciderit aut morbi, aut alte
rius cafus. In quibufdam igitur genituris cum
annum quograviter &periculofeaegrotaffent
enotavifïèt, dixit ita cos laboraffe ut prope
ab interitu abfuerint, όςτ μικρά δέν κινὸuvo
&au.Vt in puerili génitura ejus qui o&avo
menfe abfolüto ufque ad nonum ita convul
fionibus, ar&auoi;,tentatus cft ut dc vita £j.
I1CI1
 31 . D e A N N 1 s
riclitaretur, non vocavit eum menfem Cli
ma&ericum, neque Clima&erem, nequein
aliis genituris quæ annum ætatis aliquem fi
gnanter periculofum propter morbum an
cipitem habuerunt. Alia vero funt aliquot
ibidem geniturarum fpccimina, in quibus di
ferte dixit hoc vel illo anno xxiuaxrje9 ge
nitos habuiffe. Quibus locis certum eft xx
μακτγε9. pofuifTe pro periculo aliquo vitae
uod â morbo effet diverfum. Alii, ut videtur
nomé Clima&teris latius extenderunt, & pro
omni periculo ufurparunt quod ex morbo
vel cafu quocunque fortuito accideret. Ita
fecit Critodemus in awaz%««47 Clima&e-
rum, quam Valens ex eo libris fuis Antholo
giarum Aftrologicarum inferuit. In eo cata-.
logo primum & fecundum annum pro Cli
ma&tericis notavit, quibus nimirum infan
tes plerumque periculofe ægrotant ex azzz
μοΤς. Ita ergo fcripfit. IIpστως &:9-£vxaç rà
ὸ}i4o3©- &sta. •Aegrotabit & metum extre
mipericuli dabit. A&rjg®-, av8uv&r' 3 ' £2gáv
arxoruδv.Hifunt awazzuoi quibus obnoxiifunt
& in his etiam locis, plerique infantium. De
his genituram infántilem pofuit Valens, cu
jus fupra meminimus, quam non per annos
fed per menfes numeravit, rg.) §7reììti v**i3
luó ovai * gr&v μ(ρέa; άλογισάμω. τά 38 3y833
μlui avu^^ng«w%w :$ $ac uias 3 évv&rs arza
Moîs aevázivviv,&; fi íuxygôôv xwvôuv&ovq. Hic
fuit
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 513
fuit primus illi infánti Climactericus ex mor
bo quo periculü vitg adiit, avaauoïs tentatur.
In eo tamen Themate exponendo non me
minit auctor κλιμzxtnpiwgw eum fuiffè annü,
quia nimirum multis aliis locis xxuuxxt ypx<
Σατὰ τῶν νόσωv difcrevit. In Critodemi vero
Catalogo Clima&terü, primum & fecundum
annum qui infantibus plerumque difcrimen
vitæ ex arozzμοῖς inferunt, inter Clima&eres
recenfùit. Animadvertendum porro cft in
illo Catalogo in plurimis Climâ&tericis qui
ex morbispericulüm denuntiatum habent, id
cxprcffe fignificari,in aliis vero aliquammultis
nullâ morbi vel ægritudinis fieri mentionem,
fed tantum in genere periculofos vcl gravcs
ac difficilcs, άκινδυες, κινδυνά}{ς, χαλε
783, 3ισκόλες adnotari, Aa dicendum eft eos
folos in quibus morbi gcnus fpeciatim nota
tum eft dc genere effeClima&terum quos cor
poris ægritudines vel animi creant, cæteros
qui folo periculi elogio fignantur ad caufàs
violentas & cafus fortuitos & externos re
ferri debere ? Ita credi par effet nifi una res
unice obftaret. Ab anno quinquagefimo pri
mo ufque ad centefimum âc vigefimum nulla
in Clima&teribus omnium in medio anno
rum ulla ullius morbi fit mentio, fed fimpli
citer Xa^e7rórwvu, xw}uvá8$;, άυσιολοι, λυ
7τκpoi, arxwpoi,%w&tnqjpo, Clima&teres dicun
tur, Atqui in ætatc illa vergentc magifquc
Rk etiam
ji4 . D E A N n 1 s
etiam in decrepita morbi magis formidandi
funt quam ulla alia pericula quæ extrinfecus
accidunt. Non enim.temere fe exponunt
tam devexæ ætatis homines ejufmodi dif
criminibus à quibus mortem violentam aut
fubitam timere debeant. Centefimus ac de
cintis nonus J}ιαφαλής tantum fcribitur.
An talis vitae annus, ad quem pauciffimi per
veniunt, Climacterem ancipitem ex naufra
gio ,vcl incendio, vel ruina magis timere de
bet quam ex morbo aliqno periculofo? Cen
tefi mus autem ac vigefimus , qui ultimus
annorum legitimi vitae fpatii ponitur, &9w
v&rw4- 39©- Clima&ter nominatur,mortem ex
cafu aliquo externo magis habet cavendam
quam ex caufà naturali? Non fane mihi vide
tur. Quinquagefimus primus ultimus eft an
nus in quo morbus reperiatur expreffius ad
notatus. Nec folum ä morbo formidolofus
eftille Clima&er , fed ex damnis & infortu
niis.Sic enim adfcribitur,IIεντηκssûs 7r£&r©-,
xpáv8 §7f{xxa/3£xzr©- , vdzvc, 3λα£x3, &vxgx;
$iq)ie8. Qginquagfimusprimus, Saturnifeptimus
decimus,morbos,moxas, & infortunia vehit. Qua
gragefimüs nonus,pericula inferre dicitur per
febres,aut caedem,àut cäufam violentam.**-
vx€9:«95ός ävvzros, ápsa; 338opag», ὸ}nxiv}wo;
*) xj pvJ)G- 243; 7rvgetöv ¥ xìuayμέν *, 3uaix;
adh«, Quindecim tantü fünt ex numéro cen
tum ac viginta qui ex morbis difcrimen aut
- ImC CuII1
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. -5I5
metum facere notati fuerint, & in his, quod
mirum eft duodecimâ primo anno etatisufq;
ad vigefimum quartum. An ufque ad quin
quagefimum primum ætatis annum homines
magis funt morbis obnoxii, poft ifâ ætatem
minus ? Catifàm certe nefcio cur ufque ad il
lud tempus ex morbis periculofos ac me
tuendos Clima&teres nominatim defcripfe
rit, ab illo anno ufque ad centefimum vigefi
mum nullam omnino morbi ullius mentio
nem fecerit. Cum igitur duûm generum fint
Clima&eres quos morbi faciunt, & quos in
-fortunia,ex eo manifeftum plures in cujufque
.
%.
vitam incidere poffè Clima&teres Non enim
alienüâ vero eft, eundem hominem, qui cer
. to anno vitae periculofe ægrotaverit , poffe
' anno fequenti in periculum naufragii, ve! in
cendii, vel ruinæ, vel bonorum amiflionis in
cidere. Praeterea cum alii fint leviores Cli
ma&eres, alii graviores, poteft etiam fieri,
ut graviorem unum aliquis perpetiatur in vita
* fua Clima&terem , & leviöres multos. Ne
quidem à vero abfit quin & aliquot gravio
res unus idemque pati queat. Vt plurimum
;' tamen unus Clima&ter fingulis genituris af
fignatur, ut in illis quarum exempla attulit
Valens. Unicuique unum adfcribit Clima
&terem qui certo anno contigerit. Et certe
multi funt qui aliquod unicuim notabile dif
crimen in tota vita incurrerunt, quod Cli
IKk z. maête
516 . D E A N N 1. s
1ma&teros nomine mereatur infigniri, five ex
morbo anticipite is acciderit, five ex alio ca
{υ: cum reliqui morbi vel alia accidentia quæ
his evenerint vix digni fint in comparationé
qui fic appellentur. Idco Clima&ericus u
nus duntaxat fingulis genituris ut plurimum
ex aftris & ex Horofcopi Diathemate adfcri
bitur. Quinimmo idem Clima&ericus an
nus non omnibus cum pari clade venit aut
periculo, fed aliis cum amiffione fortunarum
folet accidere, aliis cum morbo ancipiti, aliis
cum alio infortunio aut violento cafu quo ad
mortis confinia ducuntur. Hinc de feptimo
anno notavit Critodemus, ô7rixiw8uvov effe,
7rvpetvi;, «juarum , τ£awuaai , Ήεμαι, ἐλκω
vrai, % ai}*ip8 Topazis, febribus, fanguini, rejeéta
tione, vulneribus, ruinis, ulceribus, aut ferri feäio
nibus.Alii nempe febribus in eo graviter labo
rant,alii fanguinis reje&tatione, alii vulneran
tur periculofe, alii è ruina metum habent, alii
ulceribus fcatent, alii ferro fecantur. Aliter
etiam •poffunt dividi Clima&eres in com
munes & minus communes, id eft rariores, qui
frequentius incurrunt vitam & qui minus
frequentes funt. Ita dixit Auguftus commu
nem omnium feniorum Climaéteretm eße
fexagefimum tertium annum, quia nimirum
in fenibusplerifque ille annus vitæ venire.fo
let cum clade aliqua aut corporis morbique
gravioris aut interitus aut animi ægritudinis,
uI
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 517
ut interpretatus eft Agellius. Praeter fexagefi
mum tertium alii etiam funt annivitae quiaut
pueris aut juvenibus aut viris communiter
fùnt Clima&erici, quia fæpius in his foleant
cum periculo ægrotare, vel aliam noxam cla
déve in animo aut corpore aut bonis perferre.
Tales Clima&teres communes vocari poffünt
ut etiam Auguftus eos appellavit. Alias «guvás
x^uuxxtiie de eo dicitur qui neque bonus ne
que malus eft, immo qui bonus potius, ut qui
cito tranfit, quoquc citra periculum defungi
mur.Quod enim natura fua malum eft, fi ma
litiam fuam non exerat,probono eft.Hocfen
fu «9w8; vocant Graeci homines blandos ac
civiles, ut & Latini communes. Sico&ogefi
mus quintus' Clima&tericus qui Veneris eft
decimus feptimus,«gwàs indigitatur Critode
mo , idcft 8 %ακό;, vel etiam xzxà;, ut alibi
dicit. Sed communes hic vocamus hos Cli
ma&teres alio fignificatu qui in pluribus ge
nituris inveniuntur, & qui communes funt
aut fenum plerorumque aut juvenum aut vi
rorum. Hoc ut melius intelligatur & fa
cilius differentia percipiatur communium
& minus communium Clima&terum , vitam
humanam fecundum gradus ætatis confide
rari oportet. Singuli enim gradus fuos pro
prios habent Clima&tercs,quibus frequentius
folent cum periculo laborare qui in eo gradu
funt conftituti. Cum plurcs autcm in uno
Kk 3 quoque
yi8 D e A n N 1 s
quoque gradu anni fint, ex his alii commu
fiius & frequentius, aliirarius pro Clima&c-
ricis notantur. Quamvis enim nullus ferme
annus non alicui aetati fit Clima&tericus, alius
tamen alio faepius ut fit Clima&ter habet , &
in pluribus Thematibus deprehenditur, qui
quafi communis effe intelligitur omnium
qui in illo gradu confiftunt, eo prorfus mo
do quo fexagefimus tertius Augufto com
munis cffe dicitur Clima&ter omnium fenio
rum.Melius dixiffetplerorumque,ut reétè cx
pofuit Agellius. Non enim omnium eft, quia
non omnes fenes eo moriuntur aut graviter
* ægrotant, fed plerique. Gradus ætatis huma
næ juxta Ptolemæi fententiam ordinavimus,
quia fermo eft de re quæ ad Aftrologiam per
tinet, & ille gradus illos ex Aftrorum rationc
divifit, non ut alii plerique auttores Medici
ac Philofophi Philologique fecundum Hcb
domadas. Per periodos igitur ftellarum erra
ticarum quibus fingulos ætatis gradus adfcri
pfit, eam divifionem inftituit, non per Heb
domadas, five feptenarios annos. Infantiam
quattuor annis definivit ex Lunæ t, lege rne*-
J), Infantium igitur videndum qui fit commu
nis Clima&ter, & quo anno exiftis quattuor
confueverint frequentius ægrotare & pcri
culofius,Solent qüidem primio & fecundò an
no morbis fæpe confli&tári & 3,' £2g&v av&a-
Pó Præcipuc, fcd omnium periculofiffimus
vide
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 519
videtur tertius qui & primus Saturni Cli
ma&ter habetur,& %av%aA*c abfolute in Ca
talogo Clima&terum Critodemi.. Quartus
tamen frequentior & communior infantium
Clima&ter ut ex Hephaeftione liquet. Nam
fepties in Horofcopis occurrit, cum tertius
femel tantum, nempe in tertio DecanoScor
pii Horofcopante. Secundus vero ter repe
ritur, & primus quinquies. Et fane plerique
infantium primo anno intcreunt ut de Atro
phis diximus. Sed cum quartus annus cre
brius pro Clima&terico veniat & in pluri
bus genituris τῶν νnziiov reperiatur , is erit
communis infantium Clima&ter. Pueritiam à
quarto anno impleto , in quo infántiæ ætas fi
nitur, ufq; adannum decimum quartum per
ducit, decem annorum fpatio determinatam
qui dimidiatus eft numerus periodi Mercu
rii cui puerilem ætatem attribuit. Puerorum
communemClima&terem qualisfit videamus.
In illo fpatio totidem funt Clima&eres quot
anni, fed non omnes æqualiter communes aut
frequentes. Dccimus quippe annus in hgc
gradu femeltantum in una genitura offendi
tür quæ Horo(copantem habuerit fecundum
Pifcium.Decanum. Quintus annus non re
peritur in hoc gradu Clima&terigus. Primus
cft Veneris in Catalogo Critodcmi in quo
fimpliciter adnotatum eft, & &evra*. Quibus
morbus indicatur minimè periculofus, idcft
Kk 4 mini
31o D e A N N 1 s
minimè Clima&tericus. Cum enim xxiuax
~ne fit periculum, inde xxuuxx7weax* vda-3-, 4
ęìxìvôvv©-. Sextus in eo gradu aetatis nullus
etiã occurrit. In Catalogo Critodemi quam
vis fecundus fit Saturni, fine ulla tamen peri
culi nota aut morbi ponitur. Oétavus quo
que nullus comparet inter Clima&ericos
Decanorum Horofcopantium Hephaeftionis.
In Catalogo Critodemi primus efi Mercu
rii, cui nullam adfcribitur periculum. Deci
mus tertius& decimus quartus qui funt ulti
mi anni puerilis ætatis, funt quidem etiam
Clima&erici fed rariores. Ambo enim bis
tantüm leguntur, hoc eft in duobustantum
Thematibus, Quattuor reliqui annifunt ma
xime periculofi & maxime puerorum com
munes, in ifto gradu aetatis, feptimus , no
•mus , undecimüs & duodecimüs. Ex his fe
ptimus in tredecim genituris invenitur, no
mus in decem & feptem, undecimus in tre
decim , duodecimus in tredecim. Hi tres
igitur de numero funt æquales v 1 1. xi.& xii.
Solus nonus numero prævalet, quia reperitur
in decem & feptem Horofcopis. Sit igitur
communiffimus puerorum hic Clima&er.
De eo fcribitur in Catalogo Critodemi, ivva
xg6v8 τέτ©-, 87rixuv}όνως
<r©- , Jìàς τέότος ,
<&avwv , % jiyozvg*toi; £vox Antior?) £*&£c
* «ei^f* aiwg. Omnium itaque periöulofiffi
musinpucrishicClima&tcr,& amplius etiam
v Cun\
 C L 1 M A c T E R 1 c 1. s. far
cum feptimus, cum undecimus & duodeci
mus feptimo fint pares , ab anno decimo
quarto ufque ad vigefimum fecundum adole
fcentiam Ptolemæus o&to annorum finibus
concludit, qui numerus eft Veneriæ periodi.
Omnes hi anni Clima&erici fünt pro The
matis cujufque adolefcentis difpofitione,prae
. ter decimum quintum qui locum non habct
interClima&tericos Decanorü.Et certe etiam
fine periculi aut morbi mentione in Critode
mi Catalogo defcriptus extat, eflque Veneris
tertius. Decimus fextus ter reperitur Cli
ma&ericus, decimus feptimus bis, decimus
. o&avus bis, decimus nonus quater, vige
fimus femel , vigefimus primus o&ies , at
vigefimus fecundus tredecies. Eft igitur hic
communis adolefcentium Clima&ter , quia
lures infeftatgenituras, & proindc periculo
fior eft adolefcentibus , qüia frequentior iis
cum periculo advenit. Ab anno vigefimo fe
cundojuvenes appellantur ufque ad quadrage
fimum fecundüm qui quartus eft aetatis gradus
& à quarta Sphæra quæ Solis eft gubernatur,
fpatitimque accipit quanta eft Solis parva pc
riodus nempe xix annorum.Varro apud Cen
forinum ufj; ad quadragefimum quintum an
numjuvenes appellatos perducit eo quodRcm
- publicam in fé militari poffunt juvare. In eo
fpatio decem ac novem annorum quo juven
tutis ætatcm circumfcripfit Ptolemæus, toti
. kk ; dem
 311 ED e A N n I s
âem annifunt Clima&terici pro varietate ge
niturarum. Nullus enim ex eo numero an
nus qui non fit alicui in co gradu pofito Cli
ma&ericus exceptis xxix. xxx. xxxv 1 1. &
xxxv 11 1. qui in numero Clima&crum quos
Decani Horofcopi faciunt non reperiuntur
apud Hephaeflionem. Certe neqüe vigefi
• nius nonus inter Clima&teres χρημάςτx$clo
cum habet in Catalogo Critodemi. Ipfe au
tem trigefimus axivâ uv&- profcribitur ¥ τι
z\e{;vw,& eft fextus Veneris Clima&ter, pro
inde vix meretur nomen Clima&teris. Trige
fimus feptimus nullus etiam invenitur inter
' Clima&ericos apud Critodemum,nec in cir
culum incidit úí Clima&tericum,
neque etiam trigefimus o&tavus. Ex reliquis
&vvia $exaéïneä83- vigefimus tertius fex ge
nituris importunus cft, vigefimus quartus
quattuor, xxv. uni, xxvi. duabus, xxvii. uni,
xxviii. uni, xxxi 1. duabus, ut & xxxiv.
xxxv. tribus, xxxvi. feptem, xxxix. üni,
ut & xl. xl 1. quattuor. Soli trigefimus pri
mus & trigefimus tertius , plures genefesju
venum vexant, & communiores eorum funt
Clima&teres. Namxxxi. novies in Horofco
pis xx-aaxinex$ov invenitur, & xxxi 11. uno
amplius. Efto hic igitur communis Clima
&ter juvenum. Enimvero trigefimus tertius
cum fit Saturni undecimus , 3δονολ©- Cri
' todcmo notatur. Ab anno quadragefimo pri
InnO
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 513
mo ufque ad annum quinquagefimum fex
tum virilis ætas extenditur , per annorum
quindecim curriculum,quot annis conftatpe
riodus Martis cui hic gradus quintus ætatis
' dicatus eft, quintæ niiiiirum Sphæræ. Varro
juvenes & viros eodem Éi complexus
eft quem ufque ad xlv. annum pervchit. In
illo porro virilis ætatis fpatio infpicien
dum eft quinam fit communis Clima&ter
virorum , & qui fæpius cum aliquo pericu
lofo morbo aut infortunio folitus fit illis ve
nire. In eo numero Clima&terici non cenfen
tur xlv. xlvui. xlv 1 1 1. 1. Reliqui omnes
pro Clima&tericis , fed alii rarius, alii cre
brius. Profeéto nec xlv 11. inter Clima&e-
ricos circulos Planetarum nominatur Cri
todemo. At xLv. inter leviores recenfetur,
& minime periculofos , quia gei3ov tantum
vocatur i.e. premens, quia fæpius cum articu
lorum dolore veniat aut cum moleftia animi,
aut aliqualeviægritudine. At quadragefimus
o&tavus defcribitur à Critodemo tanquã Xa
Ἀετὸς λύaw, qui tamen non confiftit apud He
phaeftionem inter Clima£teres Decanorü, Ex
ômnibus porro virorü Clima&teribus, ut bre
ve faciam, nulli funt communiores & qui fre
quentius viros in periculum sonjiciant, prae
ter hos tres, xlii. xL 111. Lii. & L vi. Qua
dragefimus fecundus decies repetitur in va
riisgcnituris, quadragefimus tertius fepties,
*- quin
 f14 D e A n N 1 s
quinquagefimus fecundus undecies, at quin
quagefimus fextus fepties tantum. Non hic
igitür communis eft virorum Climaάer, fed
quinquagefimus fecundus, quia faepius cum
clade &periculo virilem ætatem affligit. Lu
nae quartus eft Clima&ter & & xaxà; indigi
tatur â Critodemo. Quinquagefimum tamen
fextum difficiliorem videri volunt nonnulli,
quia Caefàr eo anno & Scipio extin&ti fùnt,
item Plinius ac Virgilius , & quia feptena
rius eft. Nam ex o&ties feptenis componitur,
& propterca o&avus eft Martis Clima&eri
cus. Sed' jam docuimus numeros hic nihil
fàcere, & quod quattuor viri celebres ex an
tiquitate Romana nominantur qui eo anno
obierunt, non propterea dicendü magis effe
communem virorü hunc Clima&terem quam
111. Hic in genituris undecim reperitur, cum
ille in fepté tantum inveniatur. Ab anno lvi.
ufque ad fexagefimumr.o&avum gradus eft
aetatis feniorum , qui Jovi adfcribitur & toti
dem annis circumfcribitur quot habet ftella
Jovis. In eo duodecim annorum fpatio fine
ulla dubitatione fexagefimus tertius amnus
communis eft feniorum Clima&ter , quia in
plerifque fenioribus, aut mortifer eft, aut ex
morbo aliquo gsaviore anceps,& cum difcri
mine vitae advenit. Decies recurrit in Horo
fc9pis Decanorum & decé genituris infeftus
cft quod nullus alter annus habet in tota illa
Jovis
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 523
Jovis 3o8ex2stre 3, quæ fenilem ætatem con
tinet, & gradum fextum conficit, ut ex Cli
ma&terum recenfione quam infra ex Hephae
ftionis libris hauftam promemus , confta
bit. Hippocrates hanc feptimam vitæ æta
tem ftatuit, cui fexta clauditur anno l v i.
feptima noviffimo anno vitæ humanæ quem
ut apparet in feptuagefimo collocavit. Sic
ultimæ hujus Hcbdomadis annus fexage
fimus tertius decies in genituris Clima&eri
cus occurrit; fexagefimusquartus, quinquies:
fexagefimus quintus, ter: fexagefinius fextus,
ter: fexagefimus feptimus ter quoque. Quat
tuor hi Clima&teres rari occurrunt, quia mul
to plures in fexagefimo tertio de vitâ pericli
tantur, aut eâ amittunt. A fexagefimo o&avo
anno excipit apud Ptolemæum ætas decre
pita quam Saturno tribuit, & tot annos ei at
tribuit quot illius ftellæ periodus habet, nem
pe triginta. Ergo finitur anno nonagefimo
o&tavo.Hephæ[tion, qui Ptolemæum in om
nibus ferme fequitur, Climaéterem nukum
agnofcit ultra nonagefimum feptimum. Vi
detur itaquc legitimum vitæ cürfum iifdem
fpatiis includere. Decrepitæ hujus ætatis
duo anni funt Clima&terici maxime cqm
munes eorum qui feptimum hunc gradum
attigerint , feptuagefimus fecundus , & fe
ptuagefimus quartus. Hic decies invenitur
intcr HorofcopQrum Clima&tercs, ille no
- W1CS
316 D e AN N 1 s
$ies, reliqui rarius , nifi qnod oétogefimus
fextus feptics in Horofcopis iteratur. Sc fe
pte genituras difcriminibus vitae aut fortuna
fumi afficit. Quo ulterius exinde pergitur ver
fus finem, eo infrequentiores intcrveniunt
Clima&eres, quia pauciores eum terminum
tranfcendnnt, & multo minus adhuc fre
quentes funtà nonagefimo octavo ufque ad
centefimum ac vigefimum in qtio & poftre
mum Clima&terum,& ultimum vitae annum,
etiam) longiffimae, conftituit Critodemus.Se
ptuagefimus autem fecundus ita communis
èft fenü ad decrepitam ætatem vergentium,
ut fèxagefimus tertius feniorum eft. UIter
que3&vxtn43g9- inter Clima&teres fignatur,
quia plurimi in utroque vitam finiunt, ex (ex
to & feptimo gradu. UInufquifque igitur
ætatis gradus à primo, qui eft infantium, uf.
que ad feptimum, qui eft fenum decrepito
rum, fuoshabent ac proprios Clima&teres,
qui veluti communes.funt plerorumq; om
nium in eodem gradu confiftenrium. De
Clima&teribus animadvertenda haec verba
'Cenforini cap. xiv. Sed & Genethliaci, inquit,
ex his altos altù difficiliores effe dixerunt, & monmulli
eos potißimum quos terme Hebdomades faciunt, h. e.
unum & vigefimum , & quadragefimum fecundum,
dein tertium & fexagefimam , poftremum octogefi
mum & quartum im quo Stafeas terminum vita
defixit. Notanda hæc ejus verba, quos terna
Heb
 C 1 I M A c T E R I c 1 s. *27
Hebdomades faciunt , quia falfâ funt. Solus
quippe eft unus ac vigefimus quem ternae
Hebdomades faciunt. Non idem de reliquis
tribus. Nam quadragefimus fecundus fit ex
fenis Hebdomadibus, ideoq; fextus eft Mar
tis. Tertium autem & fexagefimum novem
Hebdomades efficiunt, cftque nonus Mar
tis. O&ogefimus autem & quartus ex duo
decim Hebdomadibus componitur, ea gra
tia duodecimus eft ejufdem Mártis, ad qüem
fcilicet pertinet feptimus Clima&tericus. In
illa autem Clima&erum Critodemi enume
ratione & aworze&J? ratio præcipue habita
eft owaxvv&%s&aros, ut diximus, planetarum
avagnu&nauów, , quales horae genitalis tem
pófe fuerint , juxta cujufque Clima&ericum
circulum. Non autem eodem ordine quo in
illo catalogo difpofiti funt, in omnibüs ge
nituris Clima&teres fecundum planetarüm '
circulos recurrunt, fed alio atque alio prout
mixtura flellarum in Themate ordinata fue
rit. Non autem in omni genitura Clima&te
res in fuisintervallis pofiti inveniuntur ficut
fingulis planetis attributi funt, & cum aliis
cuuamex&%sxäc refpondent. Tunc cnim
fortiores lexiftunt, cum incidunt in annos in
propria ftellæ àg*a* pofitus , & aliorum
aw&mvàg*lad;vel otw&ivxz%%* Ut planius
fiat quod dicimus, Aggarºs funt flellafum in
teryalla per Cardines in quibus circuli Cli
Ima
 318 D e A N N 1 s
ma&erici cujufque planctæ collocati repe
riuntur. Saturni 244;xvi, tribus annis patet,
& interno quoque anno locatur. Hoc fpa
tium eft circuli ejus'Clima&terici. Sed 2g
ασις vocatur tertius annus, Veneris 24g*-
an; in quinto anno pofita eft, Martis in fepti
' mo, Mcrcurii in octavo, Jovis in nono, Lu
næ in decimo tertio,Solis in decimo oétavo.
Non habere 24&#aw dicuntur anni qui non
incidunt in aliquem horum circulorum Cli
na&tericorum. Exempligratia, vigefimus o
&avus iz8 249;;xav, quia quartus eft Martis
circulus, at vigcfimus nonus nó habet quiain
nullum incidit circulum Clima&tericum pla
netae. Trigefimus rurfus habet 24gszaw quia
Saturni decimus eft, Veneris fextus. At tri
gefimus primus nullam habet, quia 8z &pu!-
ς tivi Ag;iuati. Non enim ullus circulus
Clima&tericusplanetæ hunc fortitur anni nu
mcrum. Scribunt autem eventa fieri efficá
ciora & planiora, ἐαῦ ἰδιό- § 3 * άτόν >£1$uâ;
are$, * &váászaw &s£e$-. Si proprius fit annorii
munerus ad flellæ cujufq; diftantiam. Quod fic ex
É; tres anni fintSaturni,quinq; Veneris,
eptem Martis,o&to Mercurii,nové Jovis,tre
decim Lunæ,decem & oéto Solis,oiov &voc,**
P%7piz éva 57:3ε πάντε ?,tt;3e &fx &,t:. 3x13
% txòs éyvsz%t , τέλε τελα ά δάκα ς, τά δεκα3
xlo Q. Hcphæ[tion autem Clima&eres dif
pofuit Pro fatione Dccanorum qui funt Ho
rofcopi
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. f 19
rofcopi in unoquoque figniferi Zodio terni,
denas finguli partes in figno occupantes. Qui
illis horofcopátibus nati funt,tot habere Cli
ma$teres ferütur. Vcrbi gratia,primi Decani
Arietis in Horofcopo poiiti, decem funt Cli
ma&eres, fecundi, duodecim, tertii pariter
duodecim. Notavimus jam fupra omnes eos
Clima&teres ita in omnibus Decanis nume
rari,ut nullibini continenter jun&i reperian
tur. Quod patcbit ex ipfà corum xz%2e&q?
quam inferius fubjungemus. Unde & no
men Climateris five Clima&terici anni ab in
tervallis graduum fcalæ di&os effè in prin
cipio hujus operis conjiciebamus. Sic in Ca
íí Clima&terum Critodemi quo Clima
&eres numerantur fecundum 2g*r'; pla
netarum qui fuos finguli Clima&tericos cir
culos fortiuntur femper intervallum ponitur
inter fingulos Clima&teres. In Saturni Cli
ma£tcribus trium femper annorum efl 24g
szæis, in Vcneris, quinque: in Martis feptem,
& ita de aliis ut fupra fcriptum eft. Sed con
je&uram hanc non illi prætulerim fententiae
quam paulo ante ï , qua + xAtua
Σύρα idem omnino effe quod κλιμαςlw,á xA/-*
μ&% quod eft inclino vel inverto, & tor
queo. A verbo enim κλιμαέω , futurum x^u-
μ&%» Doricum pro xxwu«ro , unde κλιμα%.
Praeteritum fimul paffivum xsx^iu*yua pro
xex^fwaqua, & κάλιμακτι ,* quo faétum
- - L. xNu
35 o - D E A N N 1 s
zxuuxxtw£ inclinator, & incurvator. Caeterum
Climacterici illi Decanorum five Horofco- .
porum quales ab Hephaeftione digefti funt,
vcluti Hotofcopici Clima&teres intelligendi,
ut alii di&i funtxAwju«9i xxiu.xxïíéês, viden
tur à Sorte Fortunae ita appellati. Qui xx7;9-
qvxw; alter eft Horofcopus, & quidem no
&urnus, cumHorofcopusfit etiam velut xxj
pg- genituræ fed diurnæ, ut ex Ptolemaeo
clarum eft& ejus anonymo Scholiafte. Alio
tamen modo illi xxwe/w9} Clima&teres proce
dunt,atque hi &goowozn«9} vel Atxzvuxoi. Nam
magis x23oxvx) & axaaix* eorum eft confi
dcratio quam iftorum. In illis quippe hoc
folum fpe&abatur, ut cffent xxiuzxîges xxx
ea«9i , quæ loca ex 3a8sxzv&ärg, Sortis For
tunæ malevolum aliquod fidus, præfentiafua
aut radiis pulfàret. Quæ a^atix* plane eft
Climacterum $*ae*x, & fimplex, dequajam
diximus. Ita novem fiebant Clerici Cliina
&teres. Non enim plura loca in Sortis For
tunæ $a $axa<£3ræ, ftella malefica, ut Clima
&erem efficeret,poterat refpe&tare, aut in iis
*ay habere.Rationem fupra reddidimus. Ex
eo feptimus, nonus, quintus, decimus, quar
tus, undecimus, tcrtius, duodecimus, & fe
cundus annus fiebant Climacteres xAwe/xei.
Non plures erant iftis. In Horofcopicis Cli
macteribus, cum triginta fex in toto. circulo
Zodiaci cfïènt Decani, & in fingulis fignis
terni,
 C L I M A c T E R r c 1 s. 53r
terni, unufquifquc Decanus plures Clima
&eres faciebat cum gencfin horofcoparet.
Minus απατικὴ hæc ratio Clima&terum quam
illa 3 xx*ip» tûs tvzns. Accuratior qüippe
exa&iorque eft & magis partilis. Qui mini
mum habent numerum , fex Clima&teres eis
adfcribuntur , qui maximum, tredecim. In
medio alii feptem habcnt, alii octo, alii no
vem,alii decem, alii undecim, alii duodecim.
Plures funt quibus novem aut decem affi
gnantur, Unus tantum fcx habet, nempe ter
tius Leonis Decanus, duo vero tantum tre
decim.'Qui eundem Horofcopum habentin
genitura fua Decanum , non habent tamen
eofdem Clima&teres. Sed nec illi omncsCli
ma&teres qui uni Decano Horofcopantitri
buuntur in eandem genefin competünt.Cum
enim finguli Decani denas partes in uno
quoque Zodiaci figno obtineant, idem ille
Decanus Horofcopus *^&tixós fùmptus ajpo
9srä omnes qui nafcuntur in illis decem par
tibus unius figni vel primis vel mediis vel
poftremis. Ut enim primus Decanus primas
denas partes occupat, fecundus fecundas de
nas, ità tertius tertias denas. Platica vero eft
illa Clima&terum obfervatio qua dicitur, qui
rimum, verbi gratia,Decanum Arietis Ho
rofcopum habuerit, Clima&eres illi erunt,
ficut ab Hephaeftione notatum eft, quartus
annus, nonus, duodecimus, vigcfimus pri
• L l z. mulS
331 D e A N N 1 s
mus, trigefimus tertius, quadragefimus fè
cundus, quadragefimus nonus, quinquage
fimus fecundus, fexagefimus quartus & fe
ptuagefimus quartus. Quotquot nafcentur
in primis decem illis partibus Arietis quibus
præfidet primus Arietis Decanus, habebunt
quidem cundem illü Decanum &poaxoaevuv rx,
non tanen omnibus iidem erunt Clima&te
res quot primo illi Decano attribuit Hephæ
ftion. Sed alius habebit quartum, alius no
num , alius duodecimum , & alii unum ex il
lis qui fequuntur in dinumeratione fùprafcri
pta. Qui enim in prima parte Decafii primi
gignetur , non poterit partiliter eundem ha
bere genefeos Horofcopum cum eo qui in fe
cunda vel tertia vel quarta vel alia qualibet ex
dccemprimis partibus quæ uni Decanofubja
cent. Ergo nec eofdem Clima&teres habituri
funt in prima parte Arietis nati & in deci
ma, vel alia quacumque in medio horum nu
merorum pofita. Non ertim poffunt iidem
incidere Clima&eres in gencfi 3Aoa spês pcr
Signa aut Decanos collecta, & in illa quae
*% uoipa, fupputabitur. Ideo docent hujus
artis auétores longe aliam effe rationem
in gencfibus ex αὐτοιμα colleétis & in illis
quæ ex auditu tantum explorantur. Exa
ctius quippe computatæ alios dant •Clima
$teres quam quae zizzvuspês indagantur. Va
lens de exemplis geniturarum à fèpropofitis,
- avvTvq
 C L 1 M A c T E R I c r s. 33.
eJttu ai %avs 8e8oxauxag %al i% aJrJux;
<regxdvttv. ei 33 tig άζανg;c %Ad 3oxuu33v Acz
ßøy tlu- Xwaaav, 24gJ& &horettu tlu) &yoy(w), '
¢ âvâga- 5 xxuuxxtwges onuaivovttu , 3a3twv xx
*9πι$ ag^uzτ©- *, ιμαρτve/z« ££ %v%- otw8e9;-
pu*. Atque hæ quidem gemituræ à mobü propofitae
funt ex αύτονμα comprobate, Si quis enim ex au
ditu velit gemefim acceptam explorare, ratio eum fu
giet, & alii Clima£teres fignificantur cum malefici
fchematis vel teftimonii tempus concurrit. Idcirco
non folum in genefibus hominum fi quæ ex
quifitius & partiliter ponebantur, fed etiam
in urbium Thematibus partes fignorum , &
minuta partium notari folebant. Exemplum
ex genefibus civitatum quæ ab antiquis Ma
thematicis Græcis colleétæ funt unum affe
ram urbis Conftantinopolis. Multi enim
celebriorum Mathematicorum fub Conftan
tino vixerunt, ut Valcns, Hephaeftion, Firmi
cus & alii.
-

Thema Conflantinopolit.
O in Pifcibus p. 12. m. 2 1.
d in Geminis p. 1 5. m. 29.
-5' in Libra p. 19. m. 3o.
At, in Sagittario p. i3. m. 27. .
d in Sagittario p. 9. m. 59.
i'i ; £ in
334 D e A N N 1 s

? in Aricte p. 2. 1. m. 36.
?, in Aricte p. 5. m. 19.
Hor. in Cancro p. 17. m. ar.
M.C. in Pifcibus p. 13. m. 9.
Aliarum plurium urbiú genefes apud eos re
peri difpofitas,fed hæc fufficit. Apud eofdem
Gencfis five Thema Mundi inveni fine ulla
partium fignorum mentione hoc modo.
rêveais «gaus.
Aάovtt
-

Kapxivæ
Ajy^xipati
Toëra

. Σ«epziæ
Zvyá
IIap%wg
Kxpxivæ
Alundi Thema dicitur Firmico, & eodem mo
do difpofitum nifi quod Solem non in Leo
n°£ilfe ait, ut hicêræcus, fed in Ariete. Et
mclius quidem. ut enim caetcri Planet, in
Ll1S
 C L 1 x A c r E R 1 c 1 s. 535
fuis domiciliis in eo Themate conftituti
funt, ita certum eft Solis etiam domicilium
effeArietem.Partes etiam fignorum adfcripfit
Firmicus quas Graecus auctor omifit. Om
nes autem Planetæ cum natus eft Mundus in
quinta decima parte fui quifque figni confti
tuti fuere.Conftituerút Solem inquit,in Arie
tis parte decima quinta,Lunam inCancri par
te decima quinta,& ita de aliis. Multum igi
tur refert ad geniturae exa&am colleétionem
ipfâs etiam partes fignorum adfcribi & minu
ta partium in quibus Planetae conftiterintho
ræ genitalis tempore. Morgo)%sais hæc dice
batur quæ non ztxxvu*gás nec platice per Si
gna vel Decanos colleéta effct,fed per partes
fignorum. Vox hæc perperam degeneravit
apud Firmicum in uveao)%εσις.Lib. 1 1 1. ctp. I.
ubi citat librum Æfculapii infcriptum fuiffè
Pve/oXaaiv, in quo nempe tractabat de ge
nituris partiliter colle&is. In eo ctiam po
fuerat mundi Thema fimiliter per μοιgo%'e-
aiv conftru&um. Inde enim fe accepiflè tcfta
tur idem Firmicus ibidem. •_%£undi itaqtie
inquit, genituram hanc effe voluerunt, fecuti Ae
fculapium & Anubium quibus potentißimi, Mercurii
numen iftius fcientiæ fecreta commifit.Etpaulo poft
meminit LibriMoipoy%eais infcripti qui au&to
rem habuit eum Æfculapium. Ita enim fcribit
oft enarratam mundigenefis difpofitionem,
secundum hanc itaque gemituram, & ßcundum ha*
Ll 4 condi
 36 D E A N N I s
ánditiones flellarum , & fecundum teftimonia qua
huic genitura perhibent , & fecundum ißas ratio
nes,etiam hominum volunt fata diffoni, ficut in illo
libros/£fculapit continetur qui μοι&οΧεσις appell4
tur , prorfus ut nihil ab ifta Mundigenitura in fingu
lü hominum gemitarü alienum effe videatur. Ergo
ut Mundi Thema per μοι&οΧόεσιν colle&um
fuit,partibus nempe fignorum in quibus ftellæ
pofitæ fuerint natalis horæ tempore enotatis,
ita vult & hominum genefes partiliter quoq;
difponi. Hoc μοιεοΧύεσις non μveaoy&sait.
Qüod nomen fimiliter apud eundem corru
ptum eft lib. viii.cap.xviii.ubi Apotelefma
ta enarrat μοιgo)&våaway, ideft omnium figno
rum vires, fecundum partes fuas. Sed videtur
ibidem μοιgo%εσιν proprie diétam putare
cumfetiám íninuta partium fingula notantur,
ut in Themate Conftantinopolis fupra pro
pofiti vidimus. Sic enim fcribit: Nunc autem
adfequentes partes sphara,Barbarica omnem traâa
tum transferam, qui μοιgo%aiy ex aliquaparte
imitatur. Quidquid enim maerogemefis de fingulis
minuti pronuntiat, hoc nos de fingulis partibusfa
ciemus. Atqui liber Æfculapii cui titulus
μοιεοχέεσις fuit, de fingulis partibusfigno
rum tractabat in genitura cujufque perfpi
ciendis, non de partium minutis. In eo
Thema Mundi per uolgo%%av computatum
defcripferat,non minutis partium,fed partibus
tantum fignorum adpofitis, in quibus confti
\ tuti
 C L 1 M A c r E R I c I s. $37
tuti efTent planetæ. MotgoXóeat; autem ut μοι
po9*aiz. Sic enim dicitur cum non folum fi
gnü poniturin quo Planeta fit in hora genita
li, fed etiam ipfa uofe9 figni. Genefes ita col
leétæ :3 uougo%aiaw, dicuntur uolgoX.£a{ς.Sca
liger qui bona fide Myriogentfis appellationem
agnovit, non parum hallucinatus eft. μοιgo
%εσις igitur eft cum omnium in unoquoque
figno partium vires & Apotelefmata defcri
buntur, à prima ufque ad tricefimam. Quae
Firmico explicantur lib.vi 1 1. de Apotelefma
tisSphæræ Barbaricae. Poffet tamen fortaffe
melius fcribi Moriogemefis ideft uoeaoXôgais, ut
nec de partibus fignorum id proprie intelliga
tur, fed de partibus partium ideft minutis, μά
e/ov autem minus cft quam μοῖe9 & inter
dum pro eo quod λεῖν dicitur ufurparifo
let, quamvis ctiam & pro uoigæ fæpe pona
tur. Etfane ipfe Firmicus fignificat illud no
mé Myriogenefis proprie fà&um effe de fingulis
minutis , quod ipfe ad fingulas partes tran
ftulit. Non folum autem qui exaétiores in ar
te fubtilius tra&anda viderivolebant%s%λια
Aoyoi, quo in dodecatemorio effet ftella pofi
ta intucbantur, aut in qua parte dodecate
morii, fed etiam in quapartis cujufque partc
fexagefima, quod λεττάν vocabant & ἐγg
s£v. Origenes apud Eufebiumlib vi præpara
tionis Euangelicae, qoaai ττ; uv oi z€ ταύέ δ{-
voi * P.Âoy@ at.X3tlw y%a%λιαλογικὸν άληθῶς
5 χατ^ς•
f;8 D e A n n 1 s.
%&%xaußáv{*, ei3íva, & μόνον τῆ χ3 aei** 3a3s
xxînuoe» isi* 3 xxx&y%v9- &•*£ , 2X2 «gì 3
mia; uoig* 33»8exainuoeis 3:3 mis i3ws
sg. Dicunt eum qui artem callent, ei qui velit Ge
methlialogicam vere percipere , non fòlum fiien
dum effe in quoto Dodecatemorio pofitus fit Planeta
& in qua parte Dodecatemorii, fed & im quapar
tü partefexagefima. Subjungit ibidcm qui vel
lent exa&iffimam rationem tenerc qua ad ve
rum pcrveniatur in ea fcientianon folum fin
gulaminuta fed minutorum fexagefimas par
tes cujufquc figni inveftigaffe, oi5 axe/3i;*-
gos , inquit, $ x3 mu$ άζηκ95$ 3 Éw«95§, * rös
q)aai 3äv avtòv iq)' £x&swv **^avay%»v ύτέ
ζνζ * agkaiw tiw are* & &anaj&c. Qui ex
aάius remi volunt penfitare, & in qu4 fexagefima
fexagefim4 pofita flella fit inquirunt. Et hoc fieri
oportare dam exploratur in quali fitu & figura er
rantes cum inerrantibus fefe habeant: Inipfo Ho
rofcopo inveftigando & re&eponendo quem
&valo«£• jejúv@ appellant, non folum vi
dendum effe ajunt quod fignum in Horo
fcopo fit conftitutum, aut quæ pars figni,
fed etiam qualis prima fexagefimæ partis pars
aut fecunda. 7r£άττ. & 340 reg: âánsæ appel
lant. II&λιν αύσri 3 awøîoxux& de/%¥1©-3e£
•« 4)aaiv iêëìv , & μόνον τὸ δωδεκα7nudeaav avTov ;v
άπ' adaùv, ελα έ έ μοΓe9v £ τὸ ἐγκαςόν έ μοί
e9* τὸ τέστεν, * * 34 rsgov. An μve4o%ύεσις di
&a eft quæ colligeretur pcr haec minuta mi
- InutQ
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 339
nutorum quafi uvea 3£ μόe/z ? Sed caret ra
tione ut haec uvexo;$eat, appellata fit. μοe,o-
Χεσις potius fuit, aut μαζοχέεσις quæ per fi
gnorum fingulas partes expenditur. Nam &
μde/ov pro momento fumitur. Præterea Fir
micus etiam hoc nomine appellavit, quæ de
fingulispartibus fignorum pronuntiat. Quæ.
non poteft effe μvexo)%ais fed uveaosz%εσις.
Partes fingulas fignorum μονομοιe« Græcis
vocari putavit Scaliger ad Manilium non
uno loco. Et difertiflìme ad lib. v. ubi enar
rat monomariarum afctmdemtes imfingulü fignit.UIbi
μονομοιeÅz3 videtur omnino appcllaflè fingu
las partes fignorum. Sed aliud erat μονομοιελα
Græcis Aftrologis five Ægyptiis. Sextus Em
piricus contra Chaldæos notat μονομοιeÂαν
ab iisappellari nonum ab Horofcopolocum,
ideft τό&#xAuu& vel τό τ£οαμον & μεσαοανήμα
τος , quam & x* ro, u*eA}α & %= v etiam nomi
nabant. Sed in alia fignificatione wovouore iaw
ctiam ufurparunt, non tamen eo fenfu quo
voluit Scaliger pro fingulis fignorum parti
bus. Cum enim tradat Græcus Scholiaftes
Ptolemæi eum ræ $euzê18ς δaxav8; 8, t&ς μο
voμοιe« â δωδεκαυμέeazvanitatis redarguif
fe, quianaturali ratione non nitebantur, non
poteftvideri partes fignorum in gencfibus re
pudiafTe.Ita enim fcribit ad lib.iii.Tetrabibli,
{δn ê* τεῖς φ3*avaiv άλεγζεν ἐeaz ; δεκανες, καῖ.
Ρονομοιείας, ά δωδεκαῖκμάexx.Locum intelli
git
 54o D e A n N 1 s • . .
git ex lib. 1. cap. xix. ubi traétat de finibus
ā€¢ âe/ov. Cum explicaffet differentias ra
tionis Chaldaicæ & Ægyptiacæ in partibus
fignorum per Trigona & deaz dividendis,
addit & nonnullosin plures item partes ejuf
modi oi«93aarrotix finium fcgmenta divififfe,
virss xgì uoig* óvouxowrts , Loca & partes.
Locorum appellationem explicat de Dode
catemoriis fic vulgo diétis. Nihil aliud autem
erat quam 8αδεxzlwude/ov §. 3w3exalwuze/s,
hoc eft, partes duæ cum (emiffe. Cum enim
tricenæ partes fint in fingulis Dodecatemo
riis five fignis, duodecima pars, hoc eft 3a
$exatnu3e/ov harum tricenarum partium, duæ
funt partes cum dimidia. Duo quippe duo
dccies duéta viginti quattuor fàciunt.Hæ duæ
funt partes five duo Dodecatemoria, quibus
fi addideris dimidiam partem Dodecatemorii
hoc eft fex, duæ inde partes exeunt cum fe
miffe. Incipientes ergo à Dodecatemorio in
quo erat ftella conftituta,fequentibus in ordi
' ne fignis dominatum earum partium dabant.
Dorotheus & Ægyptii ita Dodecatemoria
colligebant. Cum vellent Dodecatemorion
cujufcunque ftellæ quærere, parté eam quam
obtinebat duodecies computabant, & quot
erant dividebant, & tricenas fingulis fignis.
reddebant , ab eo figno incipientes in quo
crat Rella cujus Dodecatemorion erat inve
nieadum. Et in quodcunque fignum ultimus
AlulnlC •
 'C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. ;4.
numerus defiiffet , Dodecatemorii partem
oftendcbat. Exempli gratia fit Sol in Arietis
parte quinta, & minuto quinto, duodecies
quinquefáciunt partes fexaginta.Item duode
cies quinque minuta,faciunt fexaginta, h. e.u-
nam parté.Una&fexagintafunt partes. Ex his
tricenæ dandæ funt Arieti , in quo Sol eft.
Tricenæ fequenti Tauro. Reftat urna danda
Geminis. In prima parte Geminorum Solis
erit duodecatemorion. Haec Dorothei fuit
fententia, tricenas partes dantis fingulis fi
gnis ad pcrquirenda Dodecatemoria. Alii,
ut Ptolemæusibi notat, partes duas cum fe
miffe fingulis fignis tribuentes idem efficie
bant. Nam duæ partes cum femiffe eandem
babcnt rationcm cum triginta partibus. Duae
quippe partes cum femifle Dodecatemorion
eft, five duodecima pars tricenarum. Per
has duas partes cum femiffe ita Dodecate
morion ftellæ inveniebant. Nam infpicien
tes quotam figni partem Luna obtineret, ab
ea dividebant duas partes cum dimidia &
fingulis fignis fequentibus cas reddebant, &
in quod fignum ultimus numerus veniffet,
ibi ponebant ftcllæ Dodecatemorion. Ex
emplo id manifeftum fáciemus. Pone Lu
nam effe in dccima tertia parte Arietis, da
bo Arieti partes duas cum dimidia , Tauro
duas cum dimidia, Geminis totidem, Can- '
cro totidem, & totidem Lconi, Sunt duode
C1II1
 341 . D E A N n 1 s '
çim partes cum dimidia.Reftat dimidia dan
da Virgini. Ergo Lunæ Dodccatemorion erit
in Virgine. Optime & clare explicat quid fit
3w3exxtnu3eAov Hephaeftion his verbis , Ka
xgav 8a3sxztru3eAov £«*** a. sipg- eis á x*
& diov ίκτάτη aì * μοιρόν awa 8 ava* tns 3a3 exa
xlus μυομ%w × ® éz3^*%ax &%' ἐς ἐχά μ2ipa;

eis 72 ἐπίμ%vx * ζωδων, ἐκ25? t« rav aoya3

μ%av κυάν μολpz« tea&«evtx. Vocant Dodec4
temorion cujufq;ftellæ in quod fignum ceciderit quan
titas partium ejus duodecies duéta,&numerari capta
ab ea quam poßidet parte in com/equentia fignorum,
fi fingulis tricemas partes adnumeremus. In his
Duodccatemoriis totam fe poffe geniturae
fubftantiam invenire credcbant auétores,&
quidquid in decreto celatur ex iis prodi.Ma
.
ximi quoque momenti effe Dodecatemoria
canit Manilius his verfibus,
Perfpice nunc tenuem vifà rcm,pondere magnam,
Et tantum Grajo fignari nomine paffam,
IDodecatemoria in titulo fignamtia caufas.
Ubi &rationem eandem effe dicit eorum $a-
3exx/wuoyiov five tricenæ partes tribuantur
fingulis fignis , five in biflênas partes divi
dantur, unde binæ partes cum dimidia uni
cuique figno dentur.
Nam cum tricem.ts per partes fidera comf?ent,
Furfus biffemi* numerus deducitur omnis :
Ipfa igitur ratio bjmam im partibus effè -

Dimidia/que docet partes. -

Non
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 343
Non igitur hæc fuit peculiaris computatio
Ptolemæi, ut ejus interpres voluit, fcd anti
quorum AEgyptiorum & ipfius Dorothei.
Nam ipfe Ptolemæus ut vana & futilia rejecit
πέ δωδεκατημόea«, nec minus μονομαιeiax.
Hoc vocabulum apud eum non extat , fed .
fub nomine μοιρῶν dchac re intellexit, cü dixit
πίτες και μοίρως ab iis nominari qui partem
fignorum per minutias fecarent jj τότες ττε
δωδεκxtruäpta ab his intelligi docuit, per
μοίας vero τω μονομοιeia«. Ita enim §.í
liaftcs eum interpretatus eft, v£ μονομοιe«.
Eas Ptolemæus μolga, inter &Aóyws tw%ς nu
merat Sc fic explicat, uoiegw 5 Éx&gt» xwxuv
&r'»2z% &x*se hôáyyvs * &;ipov &«9λεθως τὰ
π%$ * x&Aëaîxöv öeïav. Ordinem Chaldai
corum finium fupra expofuimus. Scholia
ftes fic interpretatur, &arte $ oi χαλάοι τά
πλάς * veayóvov άπίμγοι t* 3e/* äu£e4%ov
+ auJ*v t€37rov κα\ Ai%?vo, £uovouove/a/«. E0
dem modo quo Chaldæi fequentes ordinem Trigono
rum , fines dividebant, ita v£gyptii monomariit.
Hoc velle puto. In fingulis finibus five 3e/ous
planetarum, cum planeta cujus eft íe/ov to
tum eum dominatum habeat, in eo tamen
άe/* partes fuas dari aliis planetis. Hoc per
petuum fuit in veterum Aftrologia %/£%Ajax?.
Signum Arietis cum tricenas partes habeat,
non tamen omnes poßidet , fed prima pars
ejus dicitur,fecundâ Tauri, tertia Gemifiorú
&
 344 D E A N N 1 s
& ita deinceps. Sextus, ἐνιοι 5 *, £xzgvv &Aov
ei; 3a,3exxtnw3e/z di£^3vt*; *? zj7? ag* 33* i33
3g :*óvv oùv £7ii xe/s ai £% #33tvv 32
• 33xxtww324o* «J*3 xewävra xxx&ai xgà &;j**,
a* 3« 330 **gov vavgov 5 *; $;Άν, τέ 5 teít: v 33 -
μες τε και άγie* *® &i* &\αν μοιρών 3 aJris
x3yg-. Dodecatemoria haec funt * 3 »3sxz
anuoex»v. Singula figna duodecimæ funt par
tes Zodiaci circuli, quæ cum in tricenas tri
buantur ipfà partes, eorum Dodecatemoria
id eft duodecimæ partes , binis partibus
& dimidia conftant. UIt duodecim funt figna
in Zodiaco quæ 3a3 exztnu3e/z ex eo vocan
tur, ita ipforum fignorum duodecim quoque
funt 323. «xtnuieax,id eft duodecimæ partes.
Ergo in fingulis Zodiis fenæ funt partes ma
`fcülinæ & fenæ fœmininae. Duæ primæ cú di
midia funt mafculinæ, duæ fecundæ & dimi
dia fœmininae,& ita de reliquis.Alii £v zrz;' £•
mafculinas & fœmininas partes computa
bant.Quidam etiam 328 exxtnude, x de fingu
lis partibus ufurparunt. Longe diverfà divifio
mäfculinarum & fœmininarum partium infi
gnis apud Firmicum extat lib.iv.cap.xv 11. Ex
qua divifione centum nonaginta fex funt par
tes mafculinæ, & centum fexaginta tres fœ
mininae , cum in aliis divifionibus quas ante
memoravimus totidem fint numero mafculi
næ quot fœmininæ. Ex illis partibus quorum
effet mafcula genitura, & quorum fœminea,
digno
 C L 1 M A c r e R 1 c r s. 545
dignofcebatur.Mafcula quoq; figna pcr fe &
fœminina ow£;;âv Éz{v φόειν crcdebant z€¢
2?orwoyowiaw ¥%^vyovixw. In uno itaque figno
omnium fignorum appellationes & vires col
locabant. Nam duodecim cujufque figni
8o3exatnudeaz duodecim Zodiorum nomi
nibus fignabantur. Eodem modo & cum
in Decanos tres fingula figna diftribuiffent,
ipfi Decani fingulis ftellis erant attributi.
Primus Decanus Arietis Marti erat' deputa
tus , fecundus Soli, tertius Veneri. Primus
Tauri, Mercurio, fecundusLunæ, tertius Sa
turno. Primus Geminorum Jovi,& ita dein
ceps per omnia figna ufquc ad trigefimum
fextum & ultimum Decanum qui tertius eft
Pifcium , & Marti dicatur ut primus. Ita
in Chronocratoriis five temporum divifio
nibus, cum una ftella dominiuiim temporis vel
2%ατας accepiffèt, deccnnii puta vcl altcrius
periodi majoris aut minoris, omnes in eo
fpatio ftellæ partem fuam fortiebantur, ficut
fupra demonftratum eft. In domiciliis pari
ter planetarum cum fingula figna fub unius
planetæ cixg3sarotix effefit pofita, nihilomi
nus reliqui £euz fua five fincs in eo figno in
quo domiciliü & dominium fuit alterius acci
piebant; Minutiore adhuc divifione, fingula
άe/z& Trigona quæ ab uno gencrali planeta
poffidebantur , per μονομοιe«; reliquis pla
hetis dividcbantur. Hoc cft quod voluit
- Mm Pto
346 D e A N N 1 s
ftolemæus & ejus Scholiaftes Anonymus.
Sed dicit id faétum in ca âeâwv divifionc
quam per Trigona inftituerunt Chaldæi,&«9-
X¥%wς τά ττέ3 * χαλ}αῖκόν όe»v. Anony
mus interpres, &ar££ oi χαλόποι τά τάς *
áe;αν άπίμγοι. Dicit ibidem unicuique ftel
læ ex partibus quas accipicbat ¥ τίω ττάν
g©εζ* ζωδων καύ Χ τω ττχ%w * oi*e8saro
7.&v,partem unam fuiffè traditam, &xxse 25ips
wwgâzoruia». Excmpli gratia: In Trigono
primo Arietis,Leonis & Sagittarii, Sol habct
partes tres, Juppiter quinque, Venus quin
que,Luna quattuor,Saturnus quattuor,Mer
curius quattuor, Mars quinque. Sunt triginta
partes. Ita Chaldaei has finium partes per
fingula Trigona diftribuebant. Aegyptii vero
cas diftribuebant per μονομοιeÄ*, unicuique
planetæ unam partem tribuendo hoc modo,
Soli unam , Jovi unam & ita caeteris in or
bem, donec trigefima parsin Lunae uovoμοι
eÅ* clauderetur.Hae funt μονομοιpia Veterum
AEgyptiorum per quas Trigonorum fines
computabant,longe alio fcilicet modo quam
ipfi Chaldaei. Diferte quippc Anonymusin
terpres dicit quemadmodum Chaldæi fecun
dü ordinem Trigonorum fines planetis divi
ferunt, ita Ægyptios hoc idem feciffe ¥uovo
Mor&aac. Nullae igitur, ut Scaligero placuit,
Poweggrejau fignorum pro partibus Teorum
fingulis quas & in gencfibüs obfervabant,
qui
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. * 547
quibus ideo nomen fecerunt μοιgo;&agwv
quod per μοιg0%aiz, fignorum obfervaren
tur. Mirum tamen eft tam apud Valentem
quam alios quos legi Aftrologos geniturarum
exempla extarein quibus partes fignorum no
tatæ;non fint. Simpliciter enim dicitur in illis
aliquis natus, Sole, Jovc & Marte in Cancro,
Luna in Libra, Saturno in Sagittario, Ve
nere & Mercurio in Leone, Horofcopo in
Geminis. Ita de aliis quæ concipiuntür, fi
ne ulla mentione partium fignorum. Ex qui
bus colligere cft non partiliter fed fignili
ter confpeétus & configurationes ftcllarum
perquirere fæpe confueviffè antiquos Gene
thliacos, ἐαλακός έ μοιe/xjg. Nam fi partili
non platica obfervatione έ αηματι με, *
&yipov in illis Gencfibus difpöncndis per
pendiffènt, de parte figni in partem fignifuif
fent explorati, non dc figno in fignum. Atqui
ut fupra docebamus, differentia eft integri fi
gni inter partilem & platicam confpcctuum
rationem. Et fane hanc % hxx%v azyuzìagáv
obfervationem Porphyrius in Ifàgoge,vulgo
Mathematicorü receptiffimam fuilfe teftatur
utvixalia uterentur.] idco & «91v)v appellat &
x&3oA/x£v. Sic enim fcribit in eo capite ubi
tra&at deTrigonis,Tetragonis & Diametris,.
$ 5 v€ίτη ἐςίν; ζασκακά, £«9w,& x&%oAux*), xz%'
¥v zzzyles xx&w&p*9w. Tertia eft fignilit, & com
munis ac generalis, in qua omnes erramus. Qu9
M m » modo
;48; D e A N x 1 s
modo erroneafic explicat. Sæpe, inquit, cum
Solin Leone cft circa partem primam, Jove
confiftente in Sagittario circa partem quintâ,
dicitur Juppiter Trigonus effe cum Sole, qui
quinto figno ab eo diftat, quod Trigonum
eft fignile, cum verum ac partile trigonum
centum acviginti tantum partes teneat, ideft
quattuor fignorum fpatium. Nam centum &
viginti triplicata cfficiunt ccclx partes, ideft
omnium fignorum ambitum. Ergo cum Sol
in prima parte Leonis invenitur , cum eo
vere Trigonus effe non poteft Juppiter, nifiin
ultima parte Scorpii vel prima Sagittarii ;:ar
habeat. Quidquid ultra extenditur, vires ac
poteftatem, fed & nomen Trigoni perdit.Er
go cum Saturnus in quinta parte Sagittarii
reperitur nulla conjunétione cum Soke exi
flente inprima Leonis parte fociatur, fed >3-
y^i funt invicem. Porphyrii verba hæc funt,&
ita quidem legenda. IIoX&xus ;§ 3 *A's3yjg
&w λάον' α£ μοῖe9v &', τάδε λός άγ1©• ἐν τά
πτάτη σ€ω μοῖe9v £,£$&% * t&iyavov ôè;<r6;
$uos , oi 5 >£yoi <r€9; &\KA&s iagnuzì&now,
$τε δ π\αλικός ἐν1* *ex' μοιgäv xz%%xxaiv
$t*;&€ovvxös éwtìs * g«' 4*6vov τἐlvχηxzaiv, 8t*
P/)v dvaq>oeaxês êwtìs * gx' uovgöv. Sed falfus
.cft cum dixit £r- zxczl xóς ἐντὸς * £x' μοιgów
x«$*%xzzv. Neque platicè intra centum & viginti
p4rtes conftiterunt. Nam x^ai xgc agnuzlau*
idem cum çœdaxê, utfupra oftefidimus , &
diffcrt
-
 C L 1 M A c r E R I c I s. 549
differt à uole/x&. Tres co loco differentias
acnuat aug. obfervationis explicat, £g}***,
2-€ovuxwv , & μοιe/x>;v five Σναφοe/x)v. UIbi έα
Jjax) eadem eft cum z\x%x% & utraque alia â
μοιe/xj. Sed parum eft quod affert Porphy
rius de parte prima Leonis ufque ad quintam
Sagittarii ut errare doceat vulgus Mathema
ticorum, qui Trigoni virtutem eo ufque ex
tendebant quæ intra centum ac viginti par
tes confiftit. Nam fecundum illam fignilem
§»dax)v Trigoni rationem, virtutem ejus &
appellationem ufque ad centefimam & quin
quagefimam partem porrigebant, hoc elt uf
que ad ultimam Sagittarii quæ vix ultra ulti
mam Scorpii ire debuit. Cum igitur hanc
confpe&uum � hzx)v %e%eA«w obfervarent
Mathematici in conftellationibus geniturarú
colligendis, ideo nec partium in fignis men
tionem faciebant. Quod facere dcbuifTent fi
partilem fequuti effent rationem. Partes ta
men fignorüm fingulæ feorfim & per fe per
fpeétæ magni effè momcnti ducebantur ab
illis Aretalogis ad fata geneféon indaganda.
Inde nata fpeculatio moxiarum, i. e. 3λατhxöv,
& innoxiarum, bonarum & malarum', plena
rum & vacuarum anreàv £ x£vóv, fflendid4
rum & obfcurarum λάμπτόν ἐ, onusgów. Dc his
Porphyrius in Ifagogc tradit, τές λαμτ£&ς κἀ
oweegs j &uvâ;85 uoiegs 8 uixe9v ix£v £v£
3{«w próutinhis vclillis ftellæ locatæ fuerint.
- . Mm 3 In
53o D e A N N 1 s
1η Ariete Hephaeftion notavit has effe fplen
didas partes, tertiam, decimam nonam,fex
tam ac vigefimam, & trigefimam. Eiaiv ouJ,
inquit, αὐ τ&τε λαμτ£zi uoiga , teÂτη , &ria
xxw}<x&vn , £«]n$ ei*gg*), ve/ares*). Ergo cum
iftas folas λαμττ&ς referat , reliquæ omnes
auaga, & obfcurae. In aliis omnibus fignis
quae partes luminofæ fint recenfet. Sed hoc
non agimus ut pluribus iftahic perfequamur.
De plenis & vacuis habet Firmicus lib. iv.
cap. xvi. ubi quanta fit earum potentia ex
plicat. Nam Fortunæ locus aut genituræ Do
minus quamvis alias in opportunis locispo
fiti fuerint, fi tamen plenas partes non pof
federint fignorum, perdunt vires fuas: fi in
his collocati fint, omnia decreta fua incorru
pta fervant poteftate.Plenas illas partesinter
prctatur fignorum quos Decani occuparint,
vacuas quas illi quafi defertas & nudas reli
querint. In Ariete primus Decanus quin
que obtinet & fàcit plenas, fecundus quat
tuor, tertius quattuor. Tredecim igitur par
tes in Aricte plenæ funt, reliquæ vacuae. Vide
apud eum de reliquis quæ tamen in vulgatis
non fincere exprcffà funt. De noxiis & malis
fignorum partibus tra&tat Manilius lib. 1 v.
Ubi dicit non fàtis cfTe Decanos in fignis ob- .
fervarc ad nafcentiú mores intelligcndos, fed
ctiam partes eorum proprias cffè fpe&tandas,
ut quæ cuique infita fit virtus nofcatur. De
- IDeca
 C L I M A c r E R I c 1 s. 55r
Ibecanis cum ante expofuiffèt, fubjungit hæc
verba:
Hac tibi maßentum mores fumt lege motamdi.
Necfatü effignis dominantia difcere figna
Per denos numeros , & quæ fint infita cuique,
Sedpropriaspartes ipfas fpeélarememento.
Ideft proprias partes vel Decanorum vel fi
gnorum ipforum, non μονομοιeáx;, ut ibi in
terpretatur Scaliger, quæ aliud funt. Signü do
mimantia figna per demos mumeros Decani funt, qui
finguli denas partes in unoquoque figno ob
tinent. Hephaeftion, i7, 5 £, £x&sg ἐσόφ τάδς
expóeaow 3exxv8s % 8<xxjìote/xiov 2!*gnuæ.
Firmicus, Singula fignain tres partes dividuntur,
fingulæ autem partes fingulos habent Decanos quo
rum finguli ex trigintapartibus denaspoßident & do
minium fuum ac poteftatem in decempartes exerunt.
Ex quibus planum eft cur eos appellarit Ma
nilius dominantia in fignis figna per denos mu
meros , ideft per denas partcs. Signa autem
funt in fignis , quia cum figna Zodiaci fint
μος φασις , & inde appellentur άδια, ipfi
quoque Decani ἀλα fiint , & imagines five
fignâ, ut infra explicabimus. Non fàtis effe
dicit igitur Decafios per denas partes in fin
gulis fignis dominantcs perfpicere , fcd ct
iam próprias eorum partes effe fpeótandas.
Nam & illæ virtute naturali pollént fingulæ
ad fata genituræ prænofcenda. Scaliger fe
non intellexiffc locum illum Manilii iftis :
- Mm 4 adno
 ,
35* D E A N N \ s .
Âánotatis fàtetur. Veteres, inquit , e^fegyptii
in portiones & momenta figna dividebant , taf*
que particulas etiam figna vocabant , ut quadam
quafi figna im.fignis effent. Hæc &v, 5: grê funt.
Non videt Mahilium de Decanis loqui. Par
tcs fignorum noxias in fequentibus exequi
tur. in Ariete tales numerat decem. iv. vi.
X 1 1. X I V. XV j I. XV II 1. XXI. XXI V. XXV I.

xxv 11. Et notandum eft nullam in his parti

bus effe xauT£&v , fed omnes opus egs. Nam
Hephæftion Arieti has λαμτ£&; folas dona
vit, 1 11. xix. xxv 1. & xxx. Viderint quibus
has nugas confeétari curæ erit , an plenae
cum fplendidis & bonis partibus conve
niant, & vacuæ cum noxiis. Nulla autem pars
in fignis fuit quin aliqua etiam uogq)&ov in
fignita fuerit, cui & fua poteftas decernendi
in hominum genituris fuit. Primum tres Dc
cani fingulis fignis deputati funt, qui funt
totidem ; ucg$o exc. Nam inde illis nomen.
His Decanis attributi funt & tres mumifices five
adminiftri, quos λάτ«gy8; nominarunt, &
pro Numinibus etiam habuerunt, haud fe
cus ac Decarios quos &3*8s appellarunt. Fir
micus lib.ii. cap.v. Qgidam hunc locum volentes
fubtilius explicare tcrna numina Decanùfingulis ap
plicarunt,quos munifices appellidos e[[e voluerunt, hoc
eft Littrgos.A£r8£y«s.Sic enim ibi legendum ex
fcriptis cxcmplaribus, non ut vulgatur, Syner
goi. Glollæ, à ref;es, munifx. Ifì ut perfígula
- - fign4
 C L 1 M A c T E R I c I s. 553
figna novem poßint mum fices inveniri, ut terni mu
nificibus Decani fingulipraferantur. Ifti funt quos
��gyατάλαντz« aliter vocaverunt, quia cum
fignis fimul orirentur,vel cum Decanis.Nam
��gyατάλαν eft quod cum alio oritur vel
juxta aliud fidus. Servius ad 1. Georgicon,
Canem dicit Paramatellomta effe Cancri, id
eft cum eo oriri. Sane videntur & clara fide
fa cum fignis Zodiaci orientia ®%yyxr X£y
vav nomine appellaffe. In Epiftola Porphy
' rii ad Anebonem Ægyptium , & dl &\xs §* 8s
zs^'J* ακανάτων λεγομ%av, 3* avuz^wgouû
των έ ζωδιακόν *® άατι τ&τους «%yvxtix.sai.
Neque alios Deospræter planetas diétos , & eos qui
Zodiaci circulum implemt, & qui cum iis orinmtur.
Videntur & Paranatellomtas appellaffè proprie
qui Decanorum erant adminiftri & λ{τsjyoi,
diverfique cenfebantur à planetis & fignis
ipfis. Diodorus Tarfenfis contra Fatum Ge
ficthliacorum, ei rj 833auev xz%%}{y oi §
eiu2££%n; §e9. 3t.) ὸ};i á}«»%%varixojii.s, oi
* ζωδων κρά ἐ πάντων eiaiv άτεgo , κα\ άτι
vix ê χάσεως &tv τελázuzzi xaigsaw, & re àx
Ἀκλοις συνα3sa v. ldcm alio loco ejufdem tra
άtatus, é;$ $%&v £zràs Χνάστως, πῶς εδεῖς ἐς*p,
8 z \&vns, & @άχνατίλων, ε ζωδιον ττύτχ τοῖς
áuo®váziv &λόγοις ττχρά% ; Si enim nihil extr4
gemefim fit, quomodo nulla fella, non erratica, non
paranatellom , mom fignum hæc congeneribus brutü
pr«bet ? Magnam igitur virtutem & potentiam
- - Mm 5 ho
j'54 D e A n N 1 s
ihorum Paramatellontum in genituris effe cre
diderunt. Jungit eos cum Decanis Porphy
rius in Ifagoge cum hoc titulo, v£ * tea*-
wgwtw £%3exxvóv, και φ%yy2r.\3vvgv aJt*';
ae9awrwv. Ubi legendum eft, è «%αναπλ
xdvrwv αυτοΤς , και στ€9αστων. De triginta fex
Decanis, & iis fideribus quæ cum illis oriuntur, &
Perfonis. Alia enim aregaroztw tam â Decanis
ipfis quam à Paranatellontibus. Hi quippe funt
quos diximus ex Firmico λ{rsey8s appellatos
qui terni fingulis Decanis funt attributi, qui
bufque Decani praefunt. Ipfe Porphyrius,
v£w£«{vtvu 5 τ&τοῖς τῆς δεκανοῖς oi ejn£%οι ἐν
τά ζωδεκά κύκλ® ®%gvorixovrts , ἐχεαι 5 ?
arejora nw τόν άτβα &$£pov, &tiva ovuzt:3 law
izvg, we}ς ἀδικάμ%ss aJvi, &sijac. sub
funt Decanis illi quos diximus in Zodiaco circulo
Paranatellontes. Habent & arejoratw feptem erra
ticarum quæ comfenfionem habent cum impofitü fibi
ftellis. Paulo poft addit, tam Decanorum
quam ®%yv&v%vvov,atque arg9gwrov Apo
telefmata explicari Teucro Babylonio. E'y-
x{ττυ δ καύ* 8axaväv, £*®%gvarvx£vrov aJ
αὐτς, καῦ * are9a&7rov τ2 Σαττελάσμα% •%%
T&xg3 vj 3z£vAovig.Videtur innuere diétos
«%yvaTixovrx, quod juxta Decanos orian
tur, vel cum ipfis. At Pfellus qui ex eodem
Teucro Babylonio eorum mentionem pro
qucit, ita diétos fignificat quod cum Zödiis
fivc fignis Zodiaci oriantur, &ts 5 * T&xyg.
S2
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. $f$
£B«£v^ovfs 316xiov τολα τις αὐ 65pou9wμα
enárw%, Xzt; τε * êv &egv$ @2δων ΣΣτί*zw
pozvztzààvvov &x&5? tXtwv , Rg Xvii *^£yoμ£
vov 8exaväv 7r«vTo8aztìs 24oguz3 ëw 24gqydpouc
<r£&%ez vex3g%/©-. Ex Teucri Babylonii libris
multa quis hauferit mirabilia defignü íeleflibus &
fideribus quæ cum iis oriuntur, & de Decanü qua
ad diverfas vita aétiones & eventus faciamt. Certe
hi ��gyætáxovtts qui cum fignis oriuntur
pro ipfis claris fideribus videntur accipi quæ
cü fignis oriuntur , ut paulo ante notavimus.
Decanorum tamen etiam funt @39;yxrixov
τις illi quos diximus. Cum praefiderent iis
-
Decani, & finguli ternis, denæque partes cu
jufque figni fingulis Decanis parerent, &
omnes pro diis& numinibus hàberentur ad
fata hominum regenda, duodena talia fimu
lacra in unoquoque figno fuiffè oportet,no
vem miniftros ®%gvztixovrxg diétos, & tres
Decanos quafi præfides eorum & magiftros.
Ex denis igitur figni partibus in quas domi
nium fuum & magifterium exerebant finguli
Decani, ternas unüfquifque Paranatellonha
buerit, & tres fimul novenas, Decanus autem
ipfe tanquam magifter & dux eorum decimo
loco cujufq; Decadis fedem videtur habuiffe.
Quod ex Porphyrio licet colligere loco fu
pra citato, ubi docet ex hypothefi qua ex
ponit quæ fint are$cate, Solem cum eft in
A rictis parte decima cfTe in Decano primo,
Mar
y;6 D e A N N 1 s
iMartis are9awzræ.Primus enim Decanus Mar
tis eft & fuftinet perfonam illam fideris, ideo
& are$ rwtwv illius dicebatur. Sol idem fi in
veniatur in vigcfima parte Arietis in fecundo
Decano effe putatur & zesz&ræ Solis, quia
Solis perfonam gerit fecundus Decanus. Si
militer fi fit idem Solin trigefima parte Arie
tis in tertio ejus Decano videtur locatus, &
<re9a&ria Veneris, quia tertius Arietis Deca
nus vicem habet Veneris ftcllae. Sol in eo
Decano conftitutus qui Veneri deputatus eft,
efficit mollem hominem, Venerium, animo
& facie muliebri. Atque ita de aliis, prout
nimirum natura ftellæ eft cui Decanus eft
attributus. Nam ut ait Firmicus, Ipfi Decani
fingulis Jlellis deputantur, & fi cum ipfo Decano
fella fuerit , licet fit in alieno domicilio, fic eft ha
benda quafi in fuo fit domicilio conftituta. Suo enim
in Decano pofita haec eadem ptrfecit quæ in figno quo
conflituta decernit. Itafinguli Decaniæ ejaamv
funt, & quafi larvae ftellarum quibus accenfi
funt, vel vices quafi earum gerunt & per
fonam fuftinent. Porphyrius autem ut ex his
quæ ab eo fupra attulimus apparet , videtur
Decanos in extremo quemque loco fuæ Dc
caniæ conftituere quafi agminis coaétores,
vcl *g*y8;. Primum quippe in decima par
te collocat figni, fecundum in vigefima,ter
tium in trigefima. Contrarium tamen elu
cet cx Firmico ubi de plenü & yacui figno
tuIn
 C 1 1 M A c t £ R 1 c 1 s. f;y
rum partibus agit. Nam plenas effe partes
interpretatur in quibus funt Decani ipfi, va
cuas quæ ab his quafi nudæ ac defertæ relin
uuntur. In Ariete quattuor primas vacuas
facit, quia Decano carent, quinque fequen
tes plenas, quia eas replet præfentia Decani
nempe primi. Sunt o&to. Nona & decima cú
feptem fequentibus item vacuæ,quia Decani
nomen non habent. Non igitur Decanus
primus in decima parte Arietis locatus eft,
mec cum Sol in ea parte fuerit in primo De
cano cffe cenfetur , quod tamen voluit Por
phyrius. Rurfus quattuor fequentes plenæ
habentur, quia eas habct fecundus Decanus.
Hujus Decaniæ pars nona cft. Dccima vero
quæ vigefima cft omnium partium, pro va
cua cedit cum quattuor fequentibus. Reftant
quattuor ultimæ quæ dantur tertio Decano
occupandæ, ideoquæ plenae. Harum poftre
ma trigefima eft. Haec fola ultimæ Decaniae
decima pars à Decano tenetur. Sed in his
nugis rationes quærere cum rationc infàni
re eft. Decanos porro iftos à mumcro 8£xa
di&os non folum hodierni Aftrologifibi per
fuaferunt qui Decuria, Latine reddiderunt, fed
etiam plerique omncs antiqui. Porphyrius,
$ς τινας έκαλεου δεκαν&ς και τάτοις ἐμάεματι
X3 ἀδον δεκα μοιραν ἀρχ{y, diâ R9} %x&vâ;
xaxétu. Quos vocaverunt Decanos &his aßigna
rumt dem4, guique partei in fingulis fignis ns;;
- VmJ£
4*8 D e A n n 1 s -

ynde & Decani vocati funt. Quafi vetuftiffimi

Ægyptii & Babylonii qui hoc nomen his μοg
42a*?w pofucrüt,Græca vocabula ufurparint,
aut quafi %xzvás á êáxz per analogiam fieri
poffit. Quodfi effet, etiam ab &fix gfavis di
ceretur,ab ἐννεα ἐννεavës,â révr. πενζ»3s.Quz
funt ridicula. Nec minus ergo á êáxz 3exxvi;.
Praeterea novitii magiftri perperam reddide
runt Decurias.Nam δεxxvês non eft decuria,fed
qui praeeft decuriae.In codcm crrore eft Mani
lius qui de his agit lib. 1 v. & putatâ numero
diétos effe. Cum dixiffet quos mores & quas
artes tribuant nafcentibus figna Zodiaci
quæ propria vi pollere ac materia fcribit,con
tinuo fubjungit, nihil infemet totum valere,
fed omnia vires cum certis fignis fociare fub
æquis partibus,&veluti hofpitio mundi com
mercia jungere , & concederc fuas partes
aftris retinentibus. Certa illa figna & Aftra
dc Decanis intellexit, quos defcripturus ait:
Quam partcm Graja dixere Decanon gentes.
A numero nomen pofitum eft, quodpartibus aftra
Conditatricemi triplicifub forte feruntur,
Et tribuunt denawimfé coeuntibus aftris,
Inque vicem certù habitantur fiderafignis.
Sic legendum in illis verfibus primü. Pcrperâ
enim fcribitur, Quampartem decimam.Satis ex
plicavit etymum nominis quod Græcum pu
tavit,cum dixit, A numero momempofitum eft.Cum
vcro figna ca effe perhibet, & paulo poft in
fignis
 C 1. 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 359
fignü figna effe domimantia canit, ex eo vo
cis etymum eruere debuit. Signa enim funt
ut ipfâ figniferi ἀδια, idcfl fimulacra anima
lium, vel uogq)&ovs.Hoc enim propriefignum.
Ut fignum Matri, Deum,& paffim de aliis fimu
lacris apud Latinos au&tores hæc vox ufita
ta. Græcis ἀδα eadem fignificatione. Un
• de ζωδια1ο χlöves, 'figuris animalium intexti.
Gloffæ. Signa, ζωδια. Sigillum, &vdprawl«guoy,
ζωδον. Parva ftatua, parvum fimulacrum. De
eamus igitur etiam άλον , idcft μόgφωσις quæ
dam caeleftis. lnde appellatio. Nam Ægyptiis
8ex&v id fignificat , etiam Chaldæis. Nam
wpwn illis eft|imago. Ita reddidit Chaldæus
Paraphraftes Levit. xxvi.verf. 1. Quod per
peram vir doétus à Græco exóv deducit.Nam
à Chaldaico pw derivatur,quod cft profpice
re & fpeculari. Ita pro facie vcl άegáræ,
ea vox fumitur. Sic & Speciem Latini pro fi
militudine ponunt. t;»- etiam Syriace cftpro
infpe&ore vel fpeculatore. Quo fenfu & De
canus poteft in Aftrologia accipi. Præfidet
enim denis partibus unius figni, Judæi Aftro
logi Decanos iftos Ægyptiacos & Chaldai- .
cos reddiderunt Hebraice, E*xb, ideftar€¢¢-.
•πτα. Qua di&ione Hebræi etiam cum ex
primunt qui praecedit & præit, * *y*w%ov, *
aregtsgov. Quia nempe facies in homine prior
occurrit. Inde & <regaraztov quoque Græcis
pro hominc qui in cminenti & confpicua di
gnita
56o D e A N N I s -

gnitate pofitus eft, honorata nempe perfona.

A[lrologi Arabes Decanos Genethliacorum
interpretati funt „\s-, ideft vejzazz. Adeo
non putarunt illi 38:2wäv proprie fignificare
qui decaniæ præfidet.Interpretes Arabum La
tini facies reddiderunt, haud paulo melius quâ
ii qüibus placuit vertere Decuria. A voce s>
iidem Arabes *=; appellarunt fpe&abilé &
nobilem perfonam. A£xxy* eigo aregarorvv
eft proprie, non Decuria nec Decuriæ præfes.
Nec poffum fàtis mirari quid impulcrit Scali
gerum,ut crederet hanc appellationem Aexa
¤v fumptam effè à militia Romana, ut ple
raque, inquit, alia in hac mataotschmia. UItinam
aliâ illa protuliffet. Nam dc hoc falfus fåne
fuit. Qui Græcè, inquit, & Latinefciunt, mun
quam concedent, $axzváv Græca analogia inflexum
effe. At quis illi conccdet Latine Decanum ulla
analogia dici ? Militiæ, inquit, Romanæ funt,
Decanus, Primamus, Quintamus. Quafi vero ea
dem ratione formetur Decanus à decem, ut
Primanus faétus cft à primus, & quintanus
à quintus? Ita profeéto diceretur & Septanus
* à feptem , & Nonanus â novem. Quod ean
dem rationem habet cum primano & quinta
no, decimamus eft non decanus. Inde Decum 4
ma porta in caftris. Praeterea fi T)ecanus fa&tus
effet ut primanus , idem etiam fignificaret.
Sed tunc idem omnino effet quod decimus
vcl dccimæ partis , non is qui decuriæ præ cf>
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 56r
eft. Nam primanus dicitur primæ legionis
miles, ut fécundamus , fecundæ, Similiter ter
tianus , quartanus, quintanus , fcptimanus,
o&tanus, nonanus, decimanus. Vide Prifcia
nuin in libro deponderibus ac numeris. Scd
idem perperam his quae pofuimus fubdidit,
Decamus quoque à decem , & decurio, & decuria no
mem. Immo Decanus à Græco 3exxvèc, fed non
à 3%xx,neque à decem hoc nomen dcflexum eft,
neque â militia Romana ad χεθλιαxlw tran
fiit, fed contra ab ifta ad illam migravit. Quia
enim δεκανὰς in fignis is eft qui É' partes
regit,inde & Decanum Latini ufurparüt pro eo
qui decuriæ præeft. Non autem militia Ro
mana vetus hoc nomen de eo ficquentavit
qui caput contubcrnii cft in caftris, fed recens
& Conftantini ævo contemporanea. Tunc
enim multi Aftrologiam Latine cum fcripfif
fent, ut inter alios Firmicus, ab aftris ad caftra
defcendit. Ab iifdé aftris defluxerunt ad mili
tiam in terris cæleftem CardinaliumTituli,ut
ante diximus.Fatetur Scaliger rem effe admo
dum prifcam, Decanos Genethliacorum. Nam
& vetuflißimus, inquit, fcriptor Teucer Babylo
nius de hü traétavit. Abrogata vero à Ptolemæo &
ab Arabibus relata, qui hau partes vocant VVageab.
Non partes ipfàs , fed partium duces voca
runt 3exxv§c.Subtexitillis Scaliger, ~dt quamu
vù prifcares eft, appellatio tamem non vetufta. Nam
fùmpta eft àmilitia Romana. Mira ratiocinatio.
Nn Si
#
56* D e* A N N I s
Si appellatio recens eft rei vetuftiffimæ, quo
nothinc igitur Teucer ille Babylonius voca
vit eos quos pofterior ætas nuncupavit 8exa
vg;? Atqui idem ille Teucer 3exxv8s nomina
vit, quem vetuftiflimum fcriptorem effe dicit
Scaliger. Necepfo longe antiquior Teucro
eos non ignoravit, ut ex Firmico difcimuslib.
iv. cap.xvi. Appellatio igitur æque prifca ut
res ipfa, utpote cum ipfà re nata. Dicit abro
gatos effe Decanosâ Ptolemaeo. Quod verum
eft. Sed vixit ille Ptolemæus eo tempore quo
nulli in militia Romana noti erant Decani.
Cum itaque caftrenfes Decani Ptolemæo po
fteriores fint, aftrici vero longe antiquiores ut
pote quosprifcaAegyptiorum &Chaldæorum
%*%Aiax) non noverit folum , fed etiam fic
nominaverit,falfum eft quod de eorum origi
ne & etymo prodidit Scaliger. De Decanis
longe älia Manilius habet quam quae ab illis
quos legimus Aftrologistraditafunt.Cum tri
cenaaum partiü fingula fignafint,unumquod
que decurias tres habere dicit, fingulis decu
riis fingulos præfidere Decanos. Primæ partis
Arieti ÉÉ: Arietem ipfum &reliquis no
vem. UIndecimæ & reliquis novem, Taurum.
Vicefimæ primæ ac reliquis novem,Geminos.
Hoc modo Aricsin Arictis figno primus eft
fignihujusDecanus,Taurus fecundus,Gemini
$ertius.Nechoc feitababet in aliis fignis.Nam
inco quodfequitur Tauri,non primo Decano
InQnnCIM
 C L r M A c r e R 1 c 1 s. $6;
nomen eft Taurus, ut Arietis primus De
. canus vocatur Aries, fed in Tauro nullam
ipfe Taurus partem habet, nam primæ denae
iî Cancro, fecundæ Leoni, tertiæ Vir
gini. In Geminis non Gemini pro Decano
decem partes primas poffident fed Libra,
medias Scorpius, ultimas Capricornus. At in
Cancro rurfusCancer ipfe tanquam Decanus
primus prioribus decem præfidet, & ita fé
quentes duæ à fequcntibus fignis duobus
: praefidentur. Leo vero pro primo habet Dc
cano primarü decem fui figni partium Arie
tem, pro fecundo Taurum, pro tertio Gemi
nos. Vide reliqua apud Manilium ipfum.
, Quam Decanorum diftributionem & deno
minationem nufquam alibi reperias. Verum
eft quidem, ut ante notavimus ex Sexto Em
pirico , fingula figna â Chaldæis in duode
cim δωδεκατημάe)a fuifTe divifà, ut ipfe cir
cu'us fignifer in totidem fuit divifus 3a3 ex*-
anudea2. Primum igitur juxta illam μά%v8ov
Arictis 3w3exatnudêov vocatum eft Arietis
nomine, fecundum Tauri , tertium Gemi
norum, quartum Cancri, quintum Leonis,
fextum Virginis, & ita deinceps ufq; ad duo
decimum quod vocabatur appellationc Pi*
fcium. Manilius autem cum tres Decanos
unicuique figno tribuat, eos fignorum nqmi
nibus appellat , ut primus in Arietis figno
] Decanus fit ipfe Aries, fccundus Taurus vo
- N n 2. cetur,
/
564 D m A N .n 1 s
çetur, tertium Gemini. Ideo fignain fignis do
minantia vocat.Sed & dominos appellat, de his
Decanis loquens,
namque Aries primam partem fibi vindicat ipfi,
Altera fórs Tauro, Geminis pars tertia cedit.
sic in ter denas divifùm ducitur aflrum
Totque dabit vires, dominos quotcunque recepit.
Ubi Dominos vocat Decanos.Domimtum eorum
ac poteftatem in denas partes exeri dicit Fir
micus.lta ergo potius videretur ô Asxzwój no
men habcre à poteftate & άτονοτάν, quam
ab imagine vel fimilitudine, five μορφωg*. ln
de & are$atextx Græcis dicuntur & Judæis
t-*:£, & Arabibus s\a-9- Nam & Decam Chal
daice infpc&tof & excúbitor,h.e,&ianoros vcl
άφορος. Etiã opoau£ro, funt & proprie dicuntur.
Nemo quippe nafcitur, nifi aliquo Decano
cópooxov τυτι. Deos etiam eos vocabant, ut ali
bi oftendimus.Unde apudHephaeftioncm fae
pe occurrit, £9*$ eiaixxag xXtjg**, pro quo
àlias fcribit, & 3exxyg. Firmicus lib. iv. cap.
xvi. Triginta fex itaque Decani omnem Zodiaci
poßident circulum, ac per duodecim figna ifte Deo
rum numerus, id eft Decanorum , extenditur. Ita
cnim libri fcripti eum locum legunt. Etquo
modo dii non viderentur ipfi Decani, cum
eorum adminiftri & Liturgi numinum quoq;
appellatione digni habiti funt ? Cæterù j; ifti
Dccani eorumque adminiftri ac munifices,
μορφόσέs cxftellis fucrc, prout cas imaginati
- funt
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 56;
funt hanc aut illam fpeciem habere qui com
menti au&ores fuere. Alius cum fecuri fin
gcbatur aut alio tclo,alius cum capite viri aut
fœminæ radiato, cætera ferpentis, alius alio
habitu ac facie monftrofà oftendebatur. Eo
rum autem figuras in anulorum gemmis cu
rabant fculpendas ut cffent pro amuletis.Gre
ci: Eiaiv έν άκα53 * ζωσίων τζάς xzr{λεγμγοι
Aaxavoi, vix aduop^oi, 3 u% xozrjzov 7iXixuv,
& 5 eìs àÀoti ia nugtig, V$- éìxzαμα, δv ei
az éán *{9} τ. ag{uæ@ 8ozxTvXiav áy%\&\!{ς
cr®ενδδvau;, &Tv té3zwz 3{vöv %ωλαττι, τάτο
. P® ouù ô T&xg©-,Rgò oi x&t' èxévov a€wf{o} τὰ
μετάωeg. Sunt in unoquoque figno tres comftituti
Decani, forma varii, quorum alius fecurim tenet,
% alius in alia imagine offenditur. Quorum fi fpe
cies & habitus im palis annulorum fculpferis, ad
verforum amuleta exiflent, ut Teucer affèrit aliique
qui eo tempore in Aftrologia emituere. Hodie quo
que intcr Χάμκλια curioforum multi annuli
reperiuntur , aut lapides ad id efformati ut
collo fufpendantur, quibus Decanqrum ag
ματx varia ac nomina infculpta infcriptaque
cxtant, capitibus ut plurimum radiatis. Ta
lis cft quem hic fubjiciam cujus éxtvToy ami
cus fuggeffit, leonis facie radiati ac jubati in
ferpentis implicatum volumcn defincntis,
Cum nom1nc Xy83is. -

Nn 3 . Idem
 Idem ille amicus qui mifit, cenfebat legen
dum effe A*v»£ic, quafi perperam â cavita
torefcalptum effet X pro A. Sedeum monui
nomcn effe Decani in Cancro qui vocatur
zywuis Hephæftioni. Nihil autem commu
nius apud Græcos quam μ & ß invicem per
mutari. Sed verum nomen eft xv&3i;. Nam
xy83 eft aurum in lingua Ægyptiaca. Unde
Xy»/3is nomen proprium idem quod *£vois
Græcis. In regibus Thebæorum quorum no
mina Erathoftenes in Græcum ita conver
tit ot nomen Græcum proprium refponderet
AEgyptiaco, Xvgóg» vel xyv&is reddidit *v-
oîc, & xys3arte), +€vo$ üäc. Sic enim legen
dum. Perperam apud Scaligerum fcribitur,
xy83ις xyóp@-. Nam ove, vel aiea eft filius.
Inde â aie, cum articulo OÜauea , qui Græcis

' 9 grex;, nempe quem Græci κέρόν, Latini

Liberum, Liber& Libcra, x$p@· ¶ x&pn filii
Cereris
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. ;67
Cereris five Ifidis quae 3nuktne Græcis, quia
Ægyptiis f'ai eft mater. Hinc μεταῖe, jo9e
aiæ, j,* Ji in Liturgiis Coptici. Ita intereof
demTreges Thebaeorum unus vocatus eft
aieaG%-, quod Eratofthenes interpretatus ἀς
xoijs. Scaliger perperam ex Georgio Syn
cello defcripfit dipåý;, nam in Codice unde
haufit efl aieaG-. Indc IIετ#aieas & B&αιοχς,
Kαλ&rieas, compofita. Inde & nomen The
baei Regis xre/39;& quod Eratofthencs in
terpretatus eft, jác H'¢a, 53. Nam φ32 Ægy
ptiis Vulcanus. Perperam legitur Σιέω;c.
Inde alterius regis Thebæorum nomen χα
P. 2j4%. Id eft interprete Eratofthcne «gr
jugº vix¥©a*®-. Et verum eft. Prave edi
tur zou&e4%. Sed hæc alibi. Ita Moignc
vel Mgie/c in illis regibus idem qui Græce
H'λι33œp©- quia P* Sol, Moi donum, vel
dare.Necfolus ita Sol ab iis vocatur,fed etiam
zzíens. Unde& nomen Regis Thebaici Ma
zágns. Quod Eratofthenes fimilitcr rcddit
H'λιάδοτ©-. Difputent igitur Rabbini quaa
tam volent de nóminebim, quod cftSol, un
de originem habeat. Purum putum Ægyptia
cum eft. Et quidam ex his agnovere cxter
num effe. Sed hæc non funt hujusloci. Vi
detur huic Decano pofitum nomen zy83ίς
quod aureo & fulvo effet colore, ut eft leo
nis juba. Non enim fic appellatus videtur
quod divitias dccernat. E contrario illo Ho
Nn 4 ro
368 D s A N N 1 s
£ofcopante genitus paternabona lancinabit.
Qui vero fecundum ejufdem Cancri Deca
num habuerit pro Horofcopo, dives erit. Is
vocabatur Στ. Alium vidi lapidem ea gratia
fa&um ut à collo pro 'amuleto fufpenderc
tur,in quo numgn Decaniprimi Leonis fcri
ptum erat. Is eft zoxysßis, Hephæftionidi
citur χαρχγεμίς. Vt χνεμis eidcm vocatur
qui in lapide xys 3is. Sed in alio lapide quem
profert Pignorius, appellatur etiam zy suis.
Sic enim infcribitur, ANOTBEI XNOYM IX.
Eadem figura eft cum ea quam fupra attuli
mus, & cui nomen XNOYBI>. Cholchnu
mis vero humana eft fàcie cum feptem radiis
& Scorpiicatida. Sub ejus menío Sagittarii
nota fcripta eft, quæ decuffàtur bacillo utrim
que furcato. Nefcio quare. Nam Decanus
ille nihil cum Sagittário habet conimune.
Leonis eft primus Decanus. Leonis autem
Dodecatemiorion tribus Decanis regituvfùb
nominibus Arietis, Tauri& Leonis, ut ex his
Manilii conftat:
4t Leocomfàsti meminitfùb lege trigoni,
Lanigerumque ducem recipit, Taurumque qu4
drato
Comjunétum fibi,fub Gemini pars tertia fértur.
An figpificare voluit Horofcopante Sa
gittarii figno fculptum fuiffè illum lapi
gem , Atqui magis oportuit dipoaxoaevuùrg
^iov*®- cüm dedicari , cujus Decanus eft
Chol
 C L I M A c T E R I c 1 s. 569
cholcbnubis. Puto igitur ea figura notari Sa
a
gittarii fignum Agustgov cffe cum eo Deca
ho. Et fane ita eft. Nam fexto figno Sagit
tarius diffidet â Cancro cujus tertius ha
betur Decanus Cholchnubis. Quo8 A!guat£ov
eft partile non fignile. Ægyptiaca quædam
vocabula Graece in eo fcripta vifuntur , &
nomen IA^. Nam MT illud inverfum w pro
Omega pofitum, IAW. Sigma etiam everfum
videri poteft. Illud autem 1'xo) nomen Dei eft
ex Hebræon, quod cft diffyllabum. Hoc tri
fyllab2s etiam dicitur in nominum compo
fitione,nn* I'ay.UIt in nomine nn*y-» & nn*n*.
Atque ita quoque fcribitur apud Clcmentem,
I'α» pro I'α/. Certe nomen ipfum Tetragra
matum n^n* vix aliter Græci poffunt fcribere
quam per I'xo) aut r 28. Apud Philonem ex
- Sanchoniathone dicitur I'&ω. Ná afpiratio
ne illa n in fine vocabulorum carent Graeci,
quam habent Hebræi,Syri & Ægyptii. Ex hoc
vocabulo porro I'α» apparet Bafilidianorum
cffe has infcriptiones Tálifimanicas ad obfer
vationem fiderum cum Decanorum figuris
infculptas. Nam & Ægyptiacis vocabulis
concéptæ funt, ut ipfe Bafilidcs ejufque fe
&tarii ex partibus Ægypti fucre. Nomina au
tem xxGxo)§,1'22, OJea*;x,T&Ge/ Κλ, PαφαΧλ,
A'vozvu* A, & alia quae in τελεσμzlwai; lapidi
bus & anulis reperiuntur, à Judæis fumpfe
runt iidcm Bafilidiani. Nomcn autem illud
- - Nn ; Tc
 57o D E A N N 1 s
Tetragrammatum Judæorü ipfi Ægyptii ex
prefferunt pcr IIIIII,quod fignificat 3 3. Nam
iii articulus eft in plerifque vocibus numeri
fingularis, ut IIIPoMi, 6 &#$gotr®-.N1 PoMi,
oi &3gωπh. Sed hæc alias. Extvzov lapidis
in quo Decani zoxXys31, nomen lcgitur hic
fubjiciam cum averfà cjus fácie quæ infcri
pta eft Chara&eribus Ægyptiacis alibi etiam
mihi vffis.

Ipfa infcriptio Ægyptiaca excepto illo voca

bulo rirANTorIANTOPHKTA. Hoc eft, gi
gantum omnium everfor. Vitiofe in lapide fcúl
ptum eft, rirANToIIoNTOPHKTA. P%o*{*
eft
 C L 1 M A c r E & 1 c 1 s. 571

!',

M.

efìfrangere,folo allidere,quod â palaeftra da

&um eft. In alio lapide Bafilidianorum quem
Pignorius produxit in Tabulalfiaca, TifAN
T o PH KT A legitur, gigantum fraétor. Figu
ra ipfâ ibi vifitür & A3&ox£ , quod ngmen
eft potentiffimi numinis eorundem Bafilidia
norum, de quo jam viri doéti multa anno
tarunt. Sed male apud Scaligerum fcribitur
ABPA=Ax pro ABPAxAH. Abraxas pro Abra
fax. Latini auétores Abraxam cum vitio vo
cant, ut Tertullianus & alii, fed Græci &3e9
et £.Atque ita legiturin gemmis& annulis an
tiquariorum Talifmanicis. Ægyptiacum mo
men effe alibi oftendam. Totidem quidem
litteris conftant A'3e&£&c & A'3ego % quae
eum cfficiunt numerum quem annus habet
abfo
s
f7z D E A N N 1 s
abfolutus, c c c lx v. fed Abraxas Græcani
cae eft terminationis, Abrafax Ægyptiacae.Pin
gitur hic Deus Bafilidis, capitc galli gallina
ceicri(tati, clipeum altera manu retinens, al
tera gladium, more militis loricatus, cum
pedibus & cruribus ferpentinis. Nomen
ejus corruptum fuit in duobusTalifmanis qui
ScaligerQ explicandi propofiti funt, unus à
Varcto, alter à Turqueti filio Medici cele
berrimi.In ifto fcriptum erat, ABPAXAM IA^
AK A o c ®. Ubi ABPASAM, perperam de
fcriptum fuit pro ABACAE. Litteras ipfas per
peram putat Scaliger fingulares fuiffe, & to
tam infcriptionem Hebraicam.Nomen ipfum
ABPA c AM , quod corruptum eft, Hcbraice
t-w nnam. Quæ jocularis eft hallucinatio. In
lapidc alio quem protulit Pignorius in Tabu
la Ifiaca, fcriptum eft, IA^ ÄBPAcAz. Idem
nomen eft, nempe I'ad A'3e9:ot£, fedz, hoc
eft M reverfum , perperam pofitum eft pro
£. In altero Vareti lapideprave etiam defcri
pfit qui ἐκτυπον Scaligcro mifit. ABPA c APH,
A PI P I H,£) I e A B,& quæ fequuntur.Debuit
cffe ABPAcAE IA£. Ipfâ infcriptio tota Æ
gyptiaca cft non Judaica, ut früftra fe torfe
rit vir ille fummus in eruendo fenfu quafi ex
braicis verbis. Figura in utroque eadem
cft, nempe dlrafax, nifi quod pro enfe dex
tra manu flagellum habet. In Da&yliotheca
Corlæi ita quoque fculptus in Hcliotropia
gem
…
 C 1. 1 At A c T E R 1 c i s.
gemma oftenditur cum Bafilifcis ferpentibus
pedum loco, & feptem ftellis quæ funt fe
ptem planctæ. Exhibendum hic curavimus.

Sed perperam hic fculptor, cornua cervina

expreffit, quæ crifta eft vel apex plumeus in
ipfo archetypo. In clypeo tres litteræ funt
IAx,id eft I'&α. Infcriptio ipfà Ægyptiaca eft,
ut omnes quæ cum hujus Dei portentofi
vultu reperiuntur. Plurimæ gemmæ fer
vantur in loculis curioforum quae eam fà
ciem exhibcnt. Vifitur & in Da&yliotheca
Gorlæi abfque infcriptione , & pro flagello
in manu dextra corollam habet quafi fpi
neam , in finiftra caffidem. Scx tales eden
das curavit Pignorius in Tabulæ Ifiacae
commentario,quarum tres expreffum ABPA
CAE nomen præferunt, Tres aut quattuor
fimiliter in Da&yliotheca Gorlæi vifùntur.
Plurcs alias ipfe vidi cadem aut minimum
difpa
 574 D e A N n 1 s
difparili forma in τχμeέοις Antiquariorum.
Deum autem illum quem vocarunt Σα3&83,
juvenis fpecic pingebant cacumini herbæ cu
jufdam infidentem, cum flagello in finiftra
imanu, & alterius digito ad os admoto. Ta
lis tamen figura etiam reperitur cum nomi
ne A B P A XAa adjunéto. UItrique etiam ap
pellatio 1'a2 adponitur, id eft tam numini
Sabaotb, quam Abrafax. Ægyptiacas fuiffe eo
rum omnium άιχεαφ&; vel unica teftari po
teft apud Pignorium, quæ ab una parte lapi
dis figuram §> 23223 repraefentat, ab altéra
quattuor litteras ex Alphabeto Ægyptiaco,
Dei, Scei, Phei, & Epfi. Mifccbant autem
ifti Gnoftici deliriis fuis Mathematicas difci
plinas. Unde & fignorum & ftellarum & De
canorum in amuletis fuis & véa&fioic nomi
na infculpere funt foliti.Duæ autem praecipue
linguae. ad hæc τελάσματα videbantur quafi
fàcræ & legitimæ, per quas aliqua efficacia
imprimi crederetur confecrationibus carum
fermone conceptis & fcriptis , Ægyptiaca
nempc & Affyria, five Chaldaica, ut Jambli
chus docet in Epiftolaad Porphyrium.Ratio
nem hujus rei addit, quia facrarum gentium,
quales Ægyptiaca & Affyriaccnfitae olim fue
re , fàcram quoque & fàcris convenientem
dialeétum Dii effe voluerunt. Placitus ergo
Diis eorum fermo &avyßyris, quia pri«nae co
fermone gentes Deorum appcllationes &
- cultus
 C L t M A c r E R 1 c 1 s. y7;
cultus hominibus prodiderunt. &A& áã, #
or uzyìxóv @ 3&g3»e9. are$ * &x&sg oixeiwv
aregluäuy ; §§ 5® τ&τε μυςτκός ό λόy©-. h3?.
3$*i§£v ifivóv άσπ€ AiyvTìa» t. 8, Aoyveiav o:
9*oi tlu) âxnv 24g AeXlov i£g07r£g7rjxórí${%aw.2g
τάτ ά τές κοινολογίας οίόμε}α δéìv avyfy& are}ς
εῖν θε8ς λάζά σ€9σφάgdv, ἀ ἀολ τάδ1©- & zrz
Άαιὸς ἐςίν ό τούτ©- t£3r©- 5 q)avjs, è μαλια
ê7r{δ*) oi μα%¥la¢ ττ. τ£&% 3vdua% «w£* 9s&v
Pê ê oixei&, yxófws a) rà ovuui%αyles «3g3g
δωκασιν ἐμy.Judæi quoq; ad has impias nugas
animum adjunxerunt. Et fcio multas extare
in Mufaeis & Da&yliothecishujus antiquitatis
.
Q.
ftudioforü Hebraicè fcriptas. Vnde,& m *»,
ßutum Davidis ,' vocabant hujufmodi πλες
}
x2; infcriptiones. Sed pleræque, ut dixi, funt
AEgyptiacæ, eæque ferme omnes quæ Græcis
chara&teribus fcriptæ inveniuntur, quia Æ
gyptii poft dominationem Macedonum Al
phabetum Graecum receperunt integrum, cui
& de fuo antiquo adjunxere fepté litteras,ideo
retentas ut vocesexprimerent propriae diale&ti
quibus pronuntiandis & fcribendisGræcarum
literarum chara&eres non fufficiebant.Earum
quafi Hebraicae effent non melius fucceffit iri
terpretatio viris doétis quam Æonum Va
lcntini appellationes ex eodem Hebraico per
{. vim arceflitae. Omnia enim illa vocabula
mere Aegyptiaca fùnt , ut alibi monftrabi
mus, Non (olum autem Decanorum nomina
&;
^ y76 D E A N n 1 s
& effigies adaverruncanda quæ nocitura ef
fent, lapidibus & annulis infculpcbant vcl cx
fculpebant , fed etiam fignorum Zodiaci , &
<33:vale» £v των , de quibus jam fupra. Hae
imagines five uc £<£*s ctiam %*i;z<z Graece
dicuntur. Unde & verbuin ;::;et&r pro figu
rare, & με% =:zsottº, transfigurare. Ab eo vi
;z? »μzlwe, qui ejufmodi ἄτεχάx five imagines
cælefles Decanorum, Paranatcliontum , & fi
gnorum imprimebant lapidibus cum aliqua
confecratione & Horofcopátis figni infpe&tio.
ne. Eas μος φάσκ; cae'gftes quæ varia inagina
tione i$ **igov av%μz' componuntur,sv z&a,
vocavitEpiphanius cótra Pythagoreos,3t9xx
μες 5 %<$ &avsg èv &3gάτω,Κλιον ἐ, a*x%v!v και
πξ άλα &$pæ, & τά κατ' 8e9y* stáéìx. Oculos
Deiut in homine, Solem & Lunam, atque etiam ftel
lau, & imagines caleffet. Infcitus interpres Lojo
lita imperitiffime vertit, & Elementa calefia.
Quæ funt illa Elementa caeleftia quæ vicem
oculorum præftant Deo ? Immo Funge, sv
zôz hic funt μο€¢&uæ@. Quod & alio loco
idem auctor contra Pharifæos clarè etiam
docuit, ubi nec melius ignaro interpreti vox
ea reddita eft. Poft numeratas feptem Planc
tarum appellationes Hebraicas', fubjungit
Epiphanius, λ£%%5 ztxuv zwg' avroi; £&»\3i;
dväuxaiv,8x κόωη3ην 5 &xeaßö; * r&tov i7ravo
μία έκ%eiva , &λ* ά τα μαζως voμι%a%/« &•
>£.£gáv5v/xeiav ��g. τοῖς πεπλανng%οις άνόμa
• *atx»
 -

C L I M A c r e R 1 c I s. f77
t&, & %d\z xαλ£aiv. Dicuntur & alii apud eos
momimibus,quarum appellationesad unguem exponere
mom potui. Sed nec quæ inftar imaginum vano er
rore inftituta funt momina, & ζωδια vocant. Ope
ræ pretium cft verfionem videre Lojolitæ. Ne
que iù contemti etiam calefia illa figna quæ quadrifa
riam errore vamißimo pro elementorum mumero di
flribuuntur , Zodia vulgo nominant. Hoccine eft
auétoris fui mentem interpretari cum dicas
ea quæ nec coelum neque terram attingunt&
omnino aliena funt? Certum eft de fignis Zo
diaci loqui Epiphanium , quae & ζω}ux ait
appellata. Ea dicit μαλαιως voa3p'/ze';%1%-
pzàv sv/xeiav. Minutum mendum cft 2g24)u«3y,
pro quo reponcndum , eis jv$uàv ςτιχειον, id
eft in ffecicm imaginum. Et vcrum cft ea figna
Zodiacivoui%& eis jv%μὸν ςτιχελων, quia funt
μοεφασάς aut brutorum aut humanæ, At soi- '
zéov eft imago. Idem eft& ἀδιον vcl fignum.
Hephæftion & aliiGræci μοg4aia?; t£ άωδιακά
appellant,tz; êw 12$ yoìcis *, vi, 3ogeiois § §•
διακέμοgφύσές. Stellarü fixarum imagines ita
appellat. Diodorus apudEufcbium lib. 1 Præ
parationis Euangelicæ svizôz appcllavit cor
pora fiderum fixorum quia uogjojuz% funt.
άχάς δ ζ άντj4owxix? §εολο%* ás ágg. Φοι;i;
xov oi ττότι φνσικgi, £xov 2, arx%vlw , êcin*
Άοιτες πλανήτ&ς 25£gx<, 3, t43v/záx, à rà r&-
τες οτιναφί3*8¢ p.£vov άγίγωσιον. UIbi τ2 ςοιχέα
funt &πλανάς. Idem Eufebius lib. 111. poft
Oo quam
378 D e A n n 1 s
quam fimiliter ex Ægyptiorum di(ciplina, &
áuctoritate Porphyrii docuit, planetas, figna
Zodiaci & fidera cum iis orientia, ac Deca
nos pro diis cultos ab Acgyptiis fuiffè , hoc
eft πλævára, & &#λανάς , paülo poft & «gaus
4wX&z ea appellavit stixåæ à πένέ τæ 342
.

e%væ zwuæ@. Qui igitur hujüfmodi sειχάa

curabantfculpenda & confecranda in annulis
& vêwxfoTs, swx? »uzì«9i votabantur. Au
&or Carpi, Aphorifimo ix. τε ἐν τάχψάαι και
43vg3 &án *a* &xvi * 8e9yiav , 24$ t$a
x*J*J τ&τοις oi 5vix{ωμχλ«9i τάς ίπεμ324a*;
* &igov exoráviis ἐπ' αὐτ2. Arabs interpres
cujus verfionem nuper accepi â praeftantif
fiumo Ifàaco Voffio gruz{ωμαῖκες iftos Arabi
cè reddidit, c»\-JaJ] Q\=^I. ldefè au
&ores vel faétores τελεσμ&των. Quod enim
Græcis τίλεσμ& , hoc Arabes Græca voce
appellarunt . J>. Vulgo Talifnam, nefcio
quare, cum hanc flexionem tam Arabes quam
Perfae ignorent. Nam in his quæ à Graecia
mutuantur vocabulis Arabes flexionem Grae
cam folam abjiciunt, ut pro πεφύeg. dicunt
>;5y*. Ita ergo , aJ> pro τάλεσμα , in plu
rali c»\»\-l>.'rexigua G. Sic Iuftinus m
Aíauaç Apollonii Tyanei appellat, quæ funt
Arabica e\-U>. t&s, inqüit, r& A*& •vis
*^ieuat. év τοῖς μágávi i* x% aras 3uJazy3), xgà
****** φο&ε, καῦ μνόν κα} 3ne;»v άπὸ}ομα;
&r
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 379
&ς δgάμ% x»AJsai. Si Deus eft opifex & domi
mus natura quomodo Apollonii τελάσμαέ effica
ciam habent ? Nam & mari impetu, & vento
rum flatus, & murium beftiarumque incurfu , ut
videmus, arcent? τελεςτι}vocabantur, ideft con
fécratores, & ττλεςτ«9i, qui, ejufmodi τελάα
ματx five svuxéìa facicbant. Hi Arabibus
ut jam dixi vocantur, c»\-\laJ] QU=^°j.
; Inde & τί τετελεσμ%ov opus ita confecratú &
*vyx{•%v. Perperam ad haec sviz{έματx five
* Aiauatw revocat Scaliger quod apud Ach
metem legitur cap. cclx. ei 5i3 , 37, 3&xlvxi%ov
άζωνήσκlo Røù äßágn 3öag svyxnu*των. Aliud
enim svixnua, five sixnua ut ibilegitur, aliud
. swuXeiwua. Nam svixnua conventio eft. Eme
bant igitur. hujufmodi annulos tilexeoy&ss
contra fraudes & dolos conventionum, id
? eft ne circumvenirentur ab adverfariis in con
tra&ibus faciendis. Chronicon Alexandri
? num de eodem Apollonio, δη τ&των*\¥&-
. vwv A'πλωνιθ- 6 tv&v&0ς ἐκμαζέν σ€απολόων
: πw%x% 3 má* *A£au&@ eis τῆς πόλ{;èz%-
egc.Nunquam fiebant haec πλᾶσμα fine ali
cujus ftatuæ ereétione, aut imaginis fculptu
ra,que adHorofcopum figni,& planetæ èzriu

. £ασιν five ingreffum in aliquod fignum, con

ftitui folebat ab horum τελεσμ&τρv artificibus
aut fculpi. Scorpius formabatur vel fculpe
batur contra morfus Scorpii horofcopante
Scorpii figno, Aliæ imagines vel hominum
O o 2. vel
j8o D e A N N 1 s
Vel beftiarum effingebantur, cum aliquo ha
bitu vel figura, & confecratione ad pericula
varia aut infultus hoftium attincurfus beftia
rum , aut alios cafus depellendos. Quae om
nia, ut dixi, rexázμαζ & szrz{*u&€diceban
tur. Alia ratione fed ad eundem finem ipfâ
imaginum cæleftium, five $egyöv £1zeiæ; &
μοg5&atov & ζαδων fimulacra in lapidibus
infculpta effigiabantur, ut Decanorum & iis
«%yy&rjx3y rwy adminiftrorum,quæ portcn
Jofe erant fpecies miris modis variifq; repre
fentatæ. His vim divinam & poteftatem, at
tribuebaiit , ad &*ex&aua? eventuum &
cafuum variorum.Hinc Decanus I'zò vocatur
in vcteri gemma, quam fùpra produximus.
Cum igitur in unoquoque figno quod &
ipfum eft alicujus animalis fimulacrum ho
minis aut beftiæ, Decani tres e{fent & eo
rum adminiftri novem , fic duodecim &3ix
vel fimulacra in fingulis fignisfive έωσίοις fuif
fe oportet. An nulla alia præter hæc du6de
cim? Immo fingulæ figni partes totidem fuê
re μοgφάσ{s. Nam & Firmicus tradit , præ
ter Decanos tres & novem eorum munifi
ces & adminiftros quos in fingulis fignis
dicebant éffe conftitutos , infinitas alias ab
his introdu&as numinum poteftates , per
quas eofdem munifices dividebant , à qui
bus Lepentinos cafus , dolores, ægritudines,
frigorà fcbrcfque decerni ftatucbant. To
tidem
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 58r
tidem facies diverfàs fingebant quot nu
mina in figni unius partibus locabant. Immo
nec ulla pars figni vacavit aliqua numinum
figura & μορφωστί. Nam unufquifque Deca
nus figniunius qui denis ejus partibus præfi
debat, totidem figuris quot crant partes fi
gni, præerat, quarum fingularum fua fuere
Svºv rsX£zuz%. Non alia autem ratione præ
fidere cenfebatur tot partibus figni unus De
canus,quam quia genituris nafcentium in il
lis partibus videretur præcflè, tanquam eas
aigoaworów. Hæ dicebantur μοιρο%£a*;, quia
prout quique in fingulis partibus figni nafce
fétur, ita diverfà habebant fáta,erg6 & divcr
fos Clima&teres,& diverfos vitæ exitus fpatia
que vivendi diverfâ, Harum μοιρογρ}ατόν de
fcriptionem Firmicus ad Sphæræ Barbaricæ
rationes tranftulit,cujus triplicé &aelext zuzlo
fyz%aw pofuit.Primã quæ íú, five figno
rum>&r rexázμ&τx explicat. Sccundâ quæ véâ
μοιροχωλατων traétat. Eae pcrpcrà in cjus libris
myriogene/es, ut jam dixi, vocantur. In ea parte
fecunda Barbaricæ Sphæræ exponit quae fingula
rum cujufque in fignis partium Σττττλάu«?
fint, fi in Horofcopo inventæ fuerint. Nunc,
inquit, fignorum omnium vires atque eorum apote
lefimata fecundum Sphæram Barbaricam per fingu
las eorum partes, brevi oratione compleëiar. Ha
rum partium, ut dixi, in omnibus fignis , ut
vires diverfae fucrc, ita & diverfæ μοptaja*.
Oo3 . Prima
y8z D e A n n 1 s -

frima autem Sphæræ ejufdem Barbaricae A

potelefmata fecundum eundem Firmicum â
Σlaris petuntur fideribus quae cum fingulis fi
gnis oriuntur & occidunt. Ea fidera totidem
çuoq; funt μορφώματα, tam hominum quam
beftiarum vel aliarum rerum, ut Orion, Au
riga,Hoedi,Capra, Navis, Lepus.Canis.Cra
ter, Corona, & alia ejufmodi. Haec habent
quoque fuas vires & &rvtvaiauatx, eaque
donfideranrfpe&antq; qui fàta hominibus ex
Genefi praedicunt. Tertia vero Apotelefmata
Sphæræ Barbaricæ ponit ftellarum λαμπτει
quæ funt in plurimis fignis tá Zodiaci circuli
quam extra eum in feptentrionalibus& meri
dialibuspartibus.Eae ftellæ nihilfaciunt ad có
förmatiónem fideris five ἐωδs in quo repe
riuntur.Cumhas tres partesSphęræBarbaricz
faciat Firmicus quæ in folis ftellis fixis non
etiam in vagantibus contemplandis ad ho
minum genefes colligendas verfàtur, viden
dum curBarbaricam Spharam eam appellet pro
prie quæ pro obje&to habet folas μος φύ*
caeleftes, five 9e9;vuov svuxéìas. Conftat enim
ab ea Barbaricæ Sphæræ appellatione exclu
di ftellarum erraticarum obfervationem ac
decreta. Ideo & inter ftella, & fidera diftin
guit, ut Graeci inter &;ígæ, & άςeg. Priori
bus libris pcrfequutus eft ftellarum configu
rationes & decreta , oétavo libro fiderum ,
Sagts^iauatx defcribit, quam Σαντελετμæ
v%*-
 C L 1 M A c T E R I c t s. 58;
ap2g24)iaw Sphæræ Barbaricae vindicat, cum
in ftellarum,fic proprie erraticas appellat,de
cretis explicandisnufquâ Barbaricæ sphara me
minerit. Græci &spo» dcfiniunt, τά έκ πυλῶν ἀ
sigov μεμορφωμ%ov %a\ov, oiov Je/wv, >?xrä
p©-. Ex multis ftellis conformatum fimulacrum,
εςγε δ δ άς. Sidus illud vocant Latini & fi
gnum, hoc ftellam, quamvis alii hæc nomina
confundant, Barbarica igitur Sphæra eft quae
circa * ζύσίων duntaxat Sztv rvxáguatw defcri
benda occupatur· De hoc enim dubitare nos
non finit Firmicus. Cur id nominis na&a fit,
: -
inquirendum, Scaligero placuit B4rbaricam
5;
Spharam dici Ægyptiacam, ad differentiam
Græcanici Climatis.Quod nó poteft cffe ve
rum. Nam illa omnia clarorum fiderum cum

:
3.
'fignis fingulis orientium cadentiumque A
potelefmata, item fingularum figni partium
quæ tanquam propria tribuit Sphæræ Barba
ricæ Firmicus, nón minus ád Græcanici cæli
inclinatioriem pertinent quam ad Ægyptia
cuin clima. Minusprudenter ipfe accufat Ma
nilium & Firmicuih imprudentiæ, quod eam
sphara Barbarica inclinationem proponant
quæ circa coelum Ægyptiacum variat. Nam
Manilius, inquit, Roma fcribens, ille in Calabria
aut Sicilia, quo ore jubent obfervare Cepheum al
ter orientem alio tempore im •Aegypto, alter oc
cidentem numquam in Italia * Etenim qua nobü
•riuntur & occidunt, illa tamen diyer/0 tempore
Oo 4 illi$
384 D e A n n i s
illij ac nobis occtdumt. Haec nihil ad rem faciunt.
Generalia quippe præcepta cum tradant de
Apotclefimatis sphæræ Barbaricæ, id cft dc
fignorum five ςτιχελων cæleftium in genitura
decretis, non Ægyptiaco tantum coclo fed
omni Climati ca fcribunt. Ejus eft qui μ£e,-
xà; cujufque gencfin colligit, intueri fub quo
Climate $. nátus fit cujus Thema-difponit.
Quod & fedulo videmus obfervaffe antiquos
Gênethlialogos.Nam τὸ κλίμα femper adpo
nunt in gencfi componenda.Nullum quippc
fore exemplum genituræ apud Valenté pro
ponitur quin etiam adfcribatur, aut zr£3**
xxiuæ, aut 3&repov, aut titxptov, ufque ad $3-
3ομον. Sane nec ftellarum erraticarum fpe
culatio adgenefes conftruendas omni incli
nationi eadem convenit, Nec bene hoc ar
gumento ufus eft Phavorinus contra Chal
dæos,quafi nó poffet artis ratio procedere nifi
fub ea inclinatione fub qua Chaldæi vixerunt.
Quafi vero tunc temporis Chaldæi unam
'candemque obfervationem ad omnia Cli
mata valere crediderint.* Haud fane magis
quam Manilius & Firmicus Sphæræ Barba
ricæ Apotelefmata vim habere eandem in
omnibus terrarum coelique regionibus. Quin
f4, inquicbat, Phavorinus partium circulorumqnt
cæli ex dcvergentia & convexionibus Mundi vari:-
tas fit, quis mom videt ? Sariè & hoc etiam vide
runt tam Ægyptii quam Chaldæi, & ad hanc
- diffe
 C L 1 M A c T £ R 1 c 1 s. 385
differentiam artis fuæ ac με3338, præcepta
direxerunt, monucruntque cis qui ad gene
fes colligendas animum adjicerent, Climatis
fitum cflè refpiciendum. Nam ut eædem ftel
læ per quas divina humanaque fieri conten
dunt, non ufquequaque pruinas aut calores
<ient, fed mutant & variant, tempeftatef
que eodem tempore alibi placidas, alibi vio
. lentas movent, ita & eventus quoque re
rum ac negotiorum alios cfficiunt, in Chal
dæis, in Gctulis, alios apud Danubium, alios
apud Nilum. Sed & falfo idem Scaliger Fir
mici auctoritate uti poflulat ut probet Sphæ
ram Barbaricam candem eflè cum Ægyptia
ca, cum ipfe Firmicus contrarium plane af
firmet lib. v 1 1 1.cap.v.quo perfequitur Sphæ
ræ Barbaricæ prima Apotelefimata. Eam quip
pe partem dicit artis, Græcis multis & omni
bus ferme Romanis incognitam. Ne quidcm
Petofiri & Necepfo, quos & antiquiffimos
& Ægyptios fuiflè nemq nefcit , quamvis
alioquin omnia, qua ad arti Gentthliaca dißi
plimam pertinent diligentißimis ac veris interpreta
tionibus explicaffènt , id invenire potuiffe quod ibi
cft cditurus. Nempe Barbaricæ Sphæræ Apo
tclefmata. Quid per Sphæram Barbaricam
intellexerit ibi continuo fubnc&tit, & expli
cat. Sed ne ordinationem, inquit, noftram, fermo
prolixus extendat breviter tibi promißi operis inti
mo dccret4. Deinde protinus fubjicit Zodia
*• O o 5 CU1II1
 586 D e A N N 1 s
&um circulum duodecim figna po(fidere. In
horum fignorum lateribus alias adhærere
ftellas, fed quæ nunquam erratico curfu affi
gnata fibi deferant loca, fed tradita fibi fpa
tia poffidcntes currente Mundo immutabili
femper agitatione volvuntur. Idco •3yyz
<ri\óvvs Græcis di&ifunt, quia in lateribus
fignorum adhaerentcs cum duodecim fignis
ofiantur & cum ipfis occidant , immutabilem,
ut ait idem Firmicus, femper curfùs fui ordinem
fervantes. Iis ftellis, dicit ibidem,veterum fabula
rum nomina adpofuiffe antiquitatem, executum
etiam effe eorum fiderum numerum Grace Aratum,
Latine Cæfarem, & decus eloquentiae Tullium. Ex
uibus conftat Firmico non aliam cognitam
 Sphæræ Barbaricæ nomine quam ftella
rum fixarum $cœeàa», & omnis quidem Cli
matis, non Ægyptiaci tantum. Quid igitur
illud eft quod initio capitis dixit,Græcis mul
tis & omnibus ferme Romanis eam difcipli
nam Sphæræ Barbaricae fuiffè incognitam,
ipfis etiam fummis ac primis artis magiftris
& auétoribus Ægyptiis Petofiri & Necepfo
inta&am indi&amque? Certe Aratus & Hip
parchus & plerique alii Græcorum,ea tantuim
de his perfequuti funt quae ad &spovouiaw fpe
&ant, & tempeftatum prognoftica ex obitu
& ortu ftellarum fixarum. 'Ptolemæi de ea
re libellus eft, qao'; * &xxav&v x£ ÜBaarua
wia. Ea etiam Sphæra Barbarica , fed & spo
voux;
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 587
voux) non &vrixeauaaixh. Agriculturæ &
navigationi accommodata eft, non genitu
ris infpiciendis, nec fati prædi&ionibus fa
ciendis. Qui vero confiderant quid in una
quc genitura fatali fuo decreto ftatuant oi
&α\ανές , ad &vrixeauato2«a£av Sphæræ
Barbaricae id pertinet. De qua nec Graeci tra
&arunt nili pauci, nec Ægyptii antiqui quid
quam litteris mandarunt, nulli autem Ro
mani fi Firmico creditur. Unde etiamliquet
Manilii opus Aftrologicum non ipfi vifum
fuiffe, cum tamen velit Scaliger iì. in lo
cis ipfiffima eum verba Manilii exfcripfißè.
Quod nos fcimus effè falfum , & ÉÉ
multis id probare. At ille Manilius lib. v.
Apotelefmiata Sphæræ Barbaricae profequu
tus eft, id eft * &y\wöv &rvtvxaay.av%g*-
q^iaw. Nam quattuor prioribus libris* xxava
;wv decreta abfolvit. Sic autem librum il
um quintum ingreditur.
Hic aliusfiniffet iter, fignifque reliítis
Quis adverfamtant fellarum numina quinque,
Quadrijugis & Phæbus equü, & Delia bigü,
. Non ultra ftruxiffet opus caloque rediret.
Me properare viam Mundus jubet, omnia cir
'tum
Sidera veétatum toto decurrere cælo.
Et fane plurimi veterum Chaldæorum, Ægy
tiorum, Græcorum, qui de Genethliacali
É compofuerunt,feptem planetarum judi
C12
388 D E A n n 1 s
áa & decreta ad ejus artis fummam fuffice
re crediderunt , nec fixarum ftellarum Apo
telcfimata attigerunt. Sextus Empiricus, si
<€wsp;&rtpov awz3λά! x*t** eis : *&*£zzvz*x-
3ao , dpz$vxóv μ% ait: έν λόγον ἐπίχέν φ x**
eic t* £x &g*v * ¥ * 3/ov wvg 3ævátæ* 3x3a
»{, & £tia asjx, auveeyé* 5 **& 323. 2x;
μ£pw. Harum feptem ftcllarum errantium fo
larum motus, pofitus,vias, difcefliones, cor
tus ad fata hominum conftituenda & prædi
cenda obfcrvarunt, non etiam fixarum.Certe
nulla harum mentio apud Valentem qui a*-
$•Aoyia; fuas cx Pctòfiri, Critodemo & aliis
antiquioribus Ægyptiis & Græcis compila
vit. Ptolemæi τετeg313Ao; qui fundus eft &
fundamentü Genethliacæ artis hodiernis us
τεαρο34tws, nihil dehishabet. Alii putarunt
& iftas plurimum in genituris. Ideo &
Éoffeconfuluerunt. Firmicus, Nos omnium Apo
telefmatum ratione perfpeétaplurimum invenimus
etiam has ftellas fibi ingemituris hominum vindicare.
Hoc illud cft quod Græcis multis & omnibus
fermc Romanis incognitum initio capitis
dixit, nec à Pctofiri & Necepfo inventum.
Haecprima autem illi pars cft Sphæræ Barba
ricæ Apotelefmatum, nempe explicatio eo
rum quæ & a Nazyéis tunc decernunt cü in ma
tutino ortu conftitutæ Horofcopum habue
rint vcl occafum. Altera pars fignorum om
nium vircs & Apotclcfmata cxponit pcr
fingu
 C I. 1 M A c T E R 1 c'i s. 589
fihgulas corum partes , quas μοιρο%a{ς &
μοίρ»9* aixz appellarunt. Certe ipfe AbenEzra
à quo Scaliger Sphæræ Perficæ, Indicæ, &
Barbaricae ratioiies explicatas protulit in
Manilii Commentario, fub Sphæræ Barbarica
appellatione φαινομ%ov nomina & loca or
tüfque & gccafus dcfignavit, qualia ab Arato
& Hippafcho defcripta fueruht. Non igitur
Figmico Barbarita $phæra & Agrptiaca eadem
eft, ut voluit Scaliger, cum Barbarica fola
rum &a\zwów Apotclefmata explicet quæ an
tiqua Ægyptiaca nefcivit. Præterea cum Ae
gyptii non minore cura & ftudio errantium
ftcllarum decreta perfcripferint quam Græci:
quinimmo cum & Græci ab Ægyptiis hanc
difciplinam hauferint, ratione caret, ut Bar
barica,h,e.Ægyptiaca,proprfevocetur Sphæ
ra quæ fola fidera fixa contemplatur, & Græ
canica dicatur ad Barbaricæ differentiâ quæ à
planetis folis genefis fata arccflir. Nonnc hoc
etiam facit Ægyptiaca ? Immo & longe me
lius quam Græca. Certe non minus, certe
etiam prius fecit, quatenus hi ab illis fumpfe
runt. Non igitur hac ratione potcft difccrni
Barbarica five Ægyptiaca Spheraà Græcanica
quod hæc contempletur ftellas erraticas, illa
fixas, cum ftellarum fiderurinq; i.e. fignorum
contemplatio æque Ægyptiorum propria fit
ac Græcorum.Aliud itaque cffe oportet quod.
Barbari** Sphæra.nomcn impofuerit , cum
gcnc
 9o D e A N N 1 s
eneraliter Sphæra fic vocata fit quae-folas
Éop®**'; caeleftes, hoc eft figna, in confilium
adhibet ad fata hominum ex genituris judi
canda. Notandum obiter etiam eft hoc no
men apud folos Latinos reperiri, quod nuf
quam apud Græcos invenitur. Nam quis3ag
ßze/xjς αφai39;c ex Græcis meminit ? Cur
potius autem Ægyptiaca hoc noininis me
fuiffe videretur, quam Chaldaica ? Neccau
fe eft cur Chaldæi aut Acgyptii primiau&o-
res ac repertores artis Sphæram fuam Barba
ricam vocarint , nifi femetipfos pro Barba
ris traduci vellent, cum aliasgentes præ fe&
pręcipue in hac omnium artium,ut cenfebant,
primaria & principe difciplina, Barbaras fta
tuerent. Romanorum caactas Barbaricum opus
vocabat tam in auro quam in veftibus quod
figuratum erat, & imaginibus infignitum. Ita
Earbaricum aurum Virgilii intelligendum in
hoc verfu:
Barbaricopoftes auro ßoliifque fuperbi.
In quo explicando nugatur Servius. Barbari
cum aurum eft in varias figuras du&um. In
de Barbaricarii artifices in Codice Theodofia
no & Notitia Imperii,non qui fimpliciterau
ro aut argento velare caffides & bucculas te
gebant & oblinebant,utfunt deauratores,fed
qui figuras & imagines ex auro vel argento
cum remaliquam decorarent aut argento te
gererit, facicbant. Donatus Barbaricarios in
terpre
 C 1 1 M A c r E R I c 1 s. * $9r
terpretatur qui Barbarica, ideft ornamenta ex
auro conficerent. Sigilla ncmpe vel figuras
ex auro. Inde ergo, ut hæc vox tum fumi fo
lita eft , Barbarica di&a Sphæra , quia folas
in ea μοεφάσάς, vel τ' ἀλα ἐ&igav μεμοé
Qagya ad geniturarum.fata prædicenda ge
nethliacus contcmplaretur. Enimvero cum
Barbaricam Sphæram alio fenfu non pofuerit
Firmicus quam de illa cujus fola fiderum cor
pora,ideft figna five μος βάσις,adgenituras di
fpiciendas confiderantur, non poteft alia hu
jusappellationis ratio reddi. Signa autem, id
eft %J\oz dicuntur non tantum de iis duode
decim quae in Zodiaco inde diéto circulo
conftituta fùnt , fed de aliis omnibus &ςveaor
μοῖς quorum corpora five av£u&@ deforma
.
W
ta funt ex pluribus ftellis. Hyginus: Rurfufque
redeuntes ad Sphæram duo & trigmtafigna momima
tim pernumerabimus. Deinde uniufcujufque figni
hiftoriam caufamque ad fidera perlationi, oflendemur.
Signa igitur,five ἀδα, five μog© &a{; caeleftes
duplicis funrgeneris.Aliaintra Zodiacum cir
culum continentur, alia extra funt. Et horum
duo genera , alia 33g{a dicuntur, alia váha.
Unde & Græci τὸ καῖαςte/zw% %ò & in tres.
partes dividunt.'& μ%;$ @τόν inquiunt, άi
3 ζωδαxg x£xAw xätw, & 5 λέγε3) 33g5&, & 3
«we9owyog&stu v3l x. Hephaeftion, 3ogeis, &
voìws uog®&α{ς appellat. Ut in nubibus, & in
igne dum carbones ejus ardentes contuc
mur
 f91 D e A n N i s
fiiur varias in illis figuras & imagines, modo
hominem, modo clcphantum , interdum &
aliud animal nobis hariolamur, ita ex ftclla
rum quae fparfe toto caelo lucent vario fitu
& figura diverfàs imagines confinxerunt ve
teres Aftrologi. Barbarica igitur Sphæra eft
quæ vircs talium imaginum ac poteftates in
genituris hospinum d:fponcdis perfpicit. Alia
eft vulgaris zyoy* quæ fimplices & fingulares
ftellas, ut funt Sol & Luna cum reliquis quin
que Planctis, ad hoc ipfum intuetur. Non
uto tamen Nigidium olim cum duo diver
íà voiumina fcripfilfet , Sphæræ Græcanica, &
Sphæræ Barbaricae , per Barbaricam eam in
tellexifie quam Firmicus hoc nomine pofuit.
Sed neque Scaliger verum dixerit , eas duas
Sphæras his nominibus ad differentiam Cli
matis Græcanici & Ægyptiaci Nigidium di
ftinxiffe. In utroque libro eandem Sphæ
ram generaliter exequutus cft. Sphæræ nem
pe in utroque figurationem defcripfit. Cir
culorum qui in ea funt notationem & om
nium fignorum five μ»g£warow , fidera il
la funt, conformationem, fingulorumquehi.
floriam pertractavit. Sed in ea quam Sphæram
Gr«canicam infcripfit , hiftoriam fiderum ex
Græcorum fèntentia commemoravit, & qua
ex caufâ unumquodque horum (ignorum in
coclo conftitutum fuerit. In altero autem
cui titulum fecit Sphæræ Barbaricæ, opinionem
- - AEgyptio
 . C L 1 M A c r e R 1. c i s. 593
Ægyptiorum fàcerdotum perfcripfit, qui alias
caùfàs commentifunt ® xx@sse agas corpo
rum eorum caeleftium, aliafque illorum ap
• pellationes habuerunt. Exempli gratia, Ca
pricornus juxta Græcos effigies eft Ægipa
nis , quem ideo inter fidera retulit Juppiter
quia collaöteris ejus fuit, utpote ab eadem
qua ipfe capra nutritus, quamque ideo quo
que in fiderum cenfum vocavit. Ægyptii ve
ro aliam caufam affcrebant hujus &£euaug.
Cum enim Dii complures in Ægypto conve
nifTent, & eodem veniffèt Typhon gigas for
midabilis,&Deorum hoftis,&ad ejus afpeétú
perterriti in varias fe figuras Dii-gonvertif
fedt, Panain flumen fejeciffe, poftcriore par
tc corp9ris in pifcem mutata,altcrainhifcum,

& ficâ Typhone profugiffe. Hujus ingenium

cum admiratus effet Juppitcr,inter fidera ejus
effigiem fixiffe. Hanchiftoriam five fàbulam
Nigidius inSphæra Barbaricanarraverat, fed
paulo aliter, ut conftat ex Anonymo Germa
niciinterprete ad Aratea Phænomena: Eum
vide. Etfi enim Barbaricam Sphæram non
nominet, certum tamen eft ex ea hiftoriam
illam Typhonis fumptam. Ita Aries fecun
dum Græcos inter aftra collocatus eft pro
pter Phryxum & Hellen Athamantis&Nebu
læ filios. Hoc tra&averat in Sphæra Græca
nica Nigidius, in Barbarica five Ægyptiaca
, aliam caufàm rctulcrat cx opinione Ægyptio
P P. IuIMA
594 D e A n N 1 s -

£um perhibcntium hoc honore donatü quod

cum Liber exercitum in Africam duceret, &
aquæ inopia premeretur, fubito Arietem ex
arcna prodiiflè , & Liberum cum exercitu ad
aquam perduxiffe divinitus, quo facto Liber
Arietem Jovem Ammonem appellavit.Certe
fingulis ferme paginis Nigidius citatur tam ab
eo Scholiafle Anonymo quam abHygino,qui
videntur certatim ejus duos libros compilalie
de Sphæra Barbarica & Graecanica. Sed Hy
ginus præcipuè totam Græcanicam Sphæ
ram Nigidii tranfcripfit. Nam poeticon cjus
Aßronomicon non eft aliud revera quam
SphæraGrecanica.Omnes quippe hiftorias fi
derum h. c. beftiarum,hominum & rerum ad
aftraperlatarum, ex Græcorum poëtarum fà
bulis deprompfit.Sed& Spharam vocavit eum
tractatum, quia omnes Sphæræ &$*eaau$s&
μορφασις earumque caufàs digeffit. Sedredeun
tes, inquit, ad Sphæram duo & triginta ejus fign4
pernumerabimus. In Barbarica autem Sphæra,
hoc eft Ægyptiaca, non folum aliæ hiftoriae,
aliae caufæ ftellarum & fiderum memoraban
tur, fed etiam alia nomina, quae omnia Nigi
dius in eo volumine exequutus eft ad diffe
rentiam Græcanicæ Sphæræ. Apud Servium
Nigidius in Sphæra Barbarica fcripfit, Sub
virgine Arcas quem Orom •Aegyptii vocant , quod
Orom Ofiridi filium ab hoc educatum dicunt. Apx&;
igitur vcl** loqvAx£, & 3o&tns,& Icarus, in
- - Græ
 C L I M A c T E R T c 1 s. 59;
Græcanica Sphæra, qui in Barbarica œgoc. AE
gyptiacum eft £go quod eft dominus. Unde
μάτεgo dominatio. Caufà etiam relationis ad
fidera in utraq; diverfâ Caniculæ fidus, Ægy
ptiis eft σόθις. Græcis xeiea 9-. Ipforum et
iam Planetarum appellationes aliæ in Sphæra
Græcanica &c in Barbarica. Achilles Tatius
notat : Saturni ftellam quamvis obfcuram
Graecis vocari q)aivov% ¥ τὸ ἐφημον, Ægy
tiis vero appellari, Negáaros &s$39. Stella
É;. inquit, κα%'άληνx; eft φ&#%ov, % 5 Ai
9vfiis; daie, 39- 2;ip. M irtis ftella apud Grae
cos 7rvg$s dicitur , ab Ægyptiis re9 xa&s
e&s*g. Vide de aliis ibidem. Hæc vetuftiffima
. funt. At recentiores Graeci Aftrologi pro Æ
gyptiis habent, quæ funt antiquioribus Grae
canica. Firmicus»lib. 11. cap. 1 1. de Planetis
' feptem : Sed has flellas non eodem nomine quo nos
aut quo Græci, Aegyptii nominant. Nam qui a nobis
saturnus dicitur,ab Aegyptiis falvov vocatur. Quem
mos Iovem vocamus, Aegyptii 4 &#3vv% vocant.
Quià nobü , %ars, ab illu tvg${ς d citur. Vide
que fequuntur.Ita autem ille locus cx libris le
gendus. Vult autem & Graecos x£vov vocare
qui fit Ægyptiis φ χίνων , & dix vel άητα illis
dici, qui iltis φα4%av. Ne mirere de homine
Latino, hæc ab eo fcribi cum eadem fit Græ
corum qui tum vixere fententia. Vetus auctor
de dierum ad numerum & nomina Planeta
rum inftitutis appellationibus, quod inven
P p 2. tu111
£96 D e A N N 1 s.
tùm Chaldæis & Ægyptiis tribuit , Zoroa
ftro & Hyftafpæ. tlw 5*£/tlw iwiea* ei»£3*¥Ìs
vg$*vl , &ens 5 $ r&- πιχε'ίλwai. Ergo πvgä{s
nomen illi Ægyptiacum, &gws Græcanicum.
Atque ita de cæteris.ValensBabyloniisq>aivsv
7©- appcllationem dat de Saturri ftella, ubi
loquetis de Planetarum coloribus,Saturni ni
grum effe dicit, ire aeeάνs isi angéo* 3e93*
% 33**, ά%*v και £a3vA&woi φαινον@ awri,
ze9ary*g£aw , iré **»® rá aee** qpaveeg
3%wstw. Quæ funt inepta & ridicula, fed vanis
ideft fuis auctoribus digna. Necenfeas autem
Babylonios ibi eum dicere quifunt Ægyptii
ob artis communionem, paulo poft addit ab
Ægyptiis Marté appellariäetlu, quafi interem
ptorem, &rò & ajg*). πvgwmis $ , inquit, $, πμῆς
xxlegyas «ός $εός. Ai%τλοι* {9} ἀετύ» aJtis
•€9any£g6ωσιν,άπ€* &y«3vaevuów kgù*&#c rw
gaapárnc igiw. Facie ignea hic Deus eft, & fe£tionü
operator. Vnde & Aegyptii&gtlweum nominarunt,
quoniam beneficarum flellarum & vita interverfor
eft. Non &gtns Ægyptiis Marsvocatus eft vo
ce Graeca, fed #gro-ai Ægyptiaca. Quod voca
bulum non •%yugitlw άenotat, fed virtutem
vivificam omnium rerum. Cedrenus de Mar
tisftella, xaA®5 Aiyvrha;i igraai, rg*• 5 an
P.aiv£ nwtìs XJ»* %»oyoviaw,® zttionc &aiac à ûx*;
4vov $ bujauv A!&rxxlxlw £ %oyovvxlw. In
LexicóÆgyptiaco,in Planetarum nominibus,
*gn* Aegyptiacè vocatur Moxàx , & Saturnus
- Pr;£&r,
 C 1. 1 M A c r E R I c 1 s. 397
Pw4a/.Duo hæc nomina in verfione Septua
ginta reperiuntur. Et hoc pro j»> quo no
mine Saturni ftellam Judæi appellarunt. UI
non dubium fit quin Pega, Ægyptiis vocat
tus fit Saturnus. Interpretatio nominis E'g-
τωgi non convenit naturæ Martis ftellæ qua
lem eam defcribunt Ægyptii & Græci Aftro
logi. Nam «%yipsàxlò potius è tàns ?oo
yovix, eam effe volunt quam ἐωoyovixlw. Scd
in falfi varietate veritatis conftantiam quæ
rere nugari eft. Non eft É? dubitandum
. quin Ægyptiaca Sphæra, hoc eft Ægyptiacæ
? Sphæræ ftellæ & fidera fignaque, ut alias ap
pellationes habuerunt quâ in Græcanica, ita
etiam aliæ de his fabulae confi&tae fint ab AE

. gyptiis quam à Græcis, & aliæ earum caufae

proditae. Nigidius homo Romanus, & Græ
cae litteraturæ peritiffimus cum utriufq; Sphæ
rae differentias cxplicaret, Ægyptiacam fub
nomine Barbarica traduxit , quia Græci ac
Romani Ægyptios nominabant Barbaros.
Firmici ævo cüm tanta effet rerum morum
que& verborum fa&a mutatio, in ea fignifi
$ationc qua tunc Barbarici vocabulum fumc
batur, Barbaricam Sphæram ille appellavit , &
, Barbarica sphare Apotelefimata pro fiderum,
quaeuog©&άς funt& &8oxæ, Apotelefmatis.
$igna, é3aAa, uop®&oris, fimulacra, svuxéíæ, fi•
dera fynonymws dicuntur. Auétor, Carpi ei
** appellat Aphorifimo , x. τὰ ἐν γίας *®
Pp 3 43**?
 398 D e A n n 1 s
. q-jv£? &3n ztia ? &a? * 8e9 viwv ei8&v. Arabs
interpres _,• reddidit, quod eftimagines,
formæ , finiilitudines. Eratofthenes ad Arati
Phænomena , τὸ & spov, hoc eft fidus, definit,
άδωλον ἐκ πλάν 2>*gov usuaptopówov. Hoc
corpus eft ex pluribus diftantibus compofi
tum, cum &»$ & ftella fit zäμα γνωμ%oV, &
¥ μίανχς x plw <v£aoea3v&ov , una linea cir
cumfcriptum , & unitum. Quæ &}•^& ea fola
confiderat in genituris, Barbarica eft &τττελεα
ματx),quia Barbaricum tè eí}a^οποιὸν tunc vo
cabant. Quae fo'as ftellas infpicit, communis
eft & vulgaris Xv€r$xuxx*. Nempe ex his quae
diximus nemo non videt Barbaricam Sphærâ
§¤É diverfam effe, & alio (enfu di
&tam à Barbarica Sphæra Firmici & Aben
Ezrae. Decani &8axa funt in fingulis fignis,&
ternis finguli prafunt etiam εὐαλοις, quae
A{τ*£yó, & ©ögvarvâ âvrwv nomine dice
bantur. Non tamen de his tra&avit Firmicus
inter Barbaricae Sphæræ Apotelefmata, cum
tamcn Ægyptiacæ effènt eorum appellatio
nes & ab inventione Ægyptiaca. Atqui fi Bar
harica Sphæra cadem cum Ægyptiaca,debue
runt in ea locum habere. Solorum tamen fi
gnorum Apotelefmata, & fingularum cujuf
que figni partiü, quæ & ipfae tötidem &3axa
funt, in ea tradidit. Quod ego valde miror.
Cum itaque finguli Decani denis partibus
cujufque figni præeffent, id eft totidem coe
lcfti
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. ' f99
feftibus fimulacris, non eft dubium fecun
dü illam μοιροχ&εσιν ab Aefculapio proditam
quin genitus in unaquaqueparte ex denis quae
fingulis Decanis parebant, diverfum Thcma
genituræ habuerit & diverfos Clima&tercs.
Inde eft fortaffe quod uni Decano in αναλεα
q.3 Clima&terum Hephaeftionis deni Clima
&terestribuuntur,quia nimirum denas partes
unufquifq; fub dominio fuo Decanus habet.
Sic primus Decanus Arietis decem habct Cli
macteres,totidem primus Tauri.Item primus
Leonis.Ité fecundüsScorpii, & É Sa
gittarii,fecundus Capricorni, primus Aquarii
& tertius, & primus Pifcium. In aliisnumeri
aut pauciores habent quam decem, aut plu
res. Quibus pauciores funt, ex eo venit quod
genitorum in eo 3exauorea&is fpatio fub uno
Decano Horofcopo, aliqui eundem habent
Clima&terem. Quod autem nonnullis De
canorum plures denis adfcribuntur, ut unde
cim & tredecim, caufà cft fortaffe quia qui
dam ex genitis in illo denarum partium in
tervallo plures habent Clima&eres, duos vel
tres. Nam fupra oftendimus in una genitu
ra aliquando amplius quam untim dari Cli
ma&terem,quamvis ut plurimü\ingulae geni
turæ unum habere Clima&terem cenfean
tur,notabilem fcilicet annum aliqua clade vel
periculo vitc aut fortunis intentato.Alias non
poffum in animum inducere quomodo fieri
Pp 4 poffit
6oo D e A n N 1 s
poffit ex praefcriptis artis Genethliacae , ut
hatus, exempli gratia, in prima parte Arietis
idem Thema geniturae habeat, idem vitae
fpatium & eundem terminum eofdemque
Clima&teres cum eo qui nafcetur in fecunda,
tertia, quarta & deinceps, ufque ad denam.
Quicunque enim in illo fpatio quod denae
partes occupant nafcuntur, eundem habent
Decanum ęgoaxoaevuùtw, quia totis decem
praefidet partibus. At fingulæ partes five μοι
go)&#a*; totidem diverfàs faciunt genituras,
vitae fubftantia, exitu, Clima&teribus difpa
res. Quando Decanorum poteftas valuit
apud priores Genethliacos, nemo potuit
nafci quin aliquem haberet Decanum &go
oxorvuJtw. Tunc idem omnino erat $exavà;
& ópoowár@-, & 9eàs ejpoowor&v. Nam De
cani Dii habebantur..Ptolemæus abrogavit
imperium Decanis, & nomen corum ex %£-
Sauaxà abolevit. Ab eo tempore qui &po
omám di&i funt, non iidem cum Decanis
funt habiti, quia nulli amplius comparebant
in methodo condendorum genituræ The
matum. Hinc &goaudrvs & δεκανὰς feorfim
appellavit Jamblichus in Epiftola ad Porphy
rium , §•jr*£} Agyog %s; 8exav&s , &pδακά
zrws, xgì dìv Aeyou%ss xe9*au8s x9j*yeudwa*
•%yhôäaai τω μ£e/5a3 * *x&v Aggwoux?
&2q)aivwai. Atqui cum Decani nominati in
Aftrologia & obfervati funt, non alii præter
COS
 C l 1 M A c r E R I c I s. 6oi ,
eos fuere Horofcopi. Atque inde nomen 5
&goowámvs abfolute in genere virili, quia fub
audiebatur, δεκανός vel %3c. Dii autem De
cani. Poftea oblitteratis Decanis nomé ipfum
&poowdrs manfit proloco ipfo vel partéfigni
in qua quis nafcirur, vcl quae natalem cujuf
que horam videt. Ptolemæus & #;
djgoauoräów uofegw appellant. Et fane cum
Jgoox£r§- dicitur, poffet fubintelligi τίτ&-.
Nam primus fuit τίτως five locus $ 3« 3e
x&t€378. Cum in Horofcopo aliqua ftella di
citur conftituta, de loco ipfo vel parte orien
tis figni horæ genitalis tempore accipitur.
Ita enim Solem aut alium planetam in Horo
fcopo cffe dicunt Aftrologi veteres,ut in Me
dio coclo & in Occafu, vel etiam in Ariete &
alio figno. Ita per Horofcopum intelligunt
locum ipfum vel partem ortivam figni afcen
dentis in hora qua quis ex alvo matris in lu
cem exit. Græci vocant * awaztexuxàv êe/3ov
•rx. Firmicus ita ferme femper loquitur:
Hunc aut illum planetam in Horofcopo cffe
conftitutum , ut in fecundo , tertio loco ab
Horofcopo,vel in Medio cœlo vel in Occafu
vel in Imo coclo. Graeci è contra,ita œgoox6xov
dicere folent in aliquo figno pofitum ut So
lem vel Lunam vel aliam erraticam.Sic enim
in genituris defponendis loquuntur, ἐλι©
xeA£ , vexlwn rajp£ , xg3v©- ὐ}nz33 , �Cς
ixjùzw , &pns xe/$, & φ&οδίτη ταὐp£ , ἐμμῆς
Pp 5 ίχjù
 6o* D e A N N 1 s
;;2}vaiv, wpoaujT3- τωρ®. Sol in Ariete, Luna
I.
in Tauro , Saturnus im Aquario, Iuppiter im Pufci
bus, Mars im Ariete, Venus in Tauro, Mercurius
jn Pifcibus, Horofcopus in Tauro. Hoc eft Thema
urbis Gazae. Sed nunquam aliter in geni
turis hominum conflruendis dicere folent.
Qui loquendi modus ab eo tempore ufira
tus manfit quo 8exaväv vel 3:3v, ideft3=àv 3e
xxyäv , ögaouiaev effe ftatuebant, quem &
ερονόμζν vocarunt ab hora natali infpicienda
& gubernanda, Annubion,
IIøτα dl' &r' ἀελίοιο σάx£aAa r&vv >£13
Pów
Eis 37 dl' aj A*;£n xä3i κα\ ύρονόμ®-.
1d eft &goaxêr©-. Inde etiam eft quod cum
Sextus Empiricus quartuor principales geni
turæ cardines recenferet, quæ xéyv£x Græci
dicunt, reliquos tres in genere neütro pro
tulit , folum &goox6xov mafculino. rior&e9;
q>aaiv éva, * ??u$uäv, &7*£ wguvj μ% dyáuat,
x£vv€x xax&riv, id a ripâv δε ά μ% jpoaxársy,
që ô usa segwnux, t35 3u/ov, τὸ δ ζττίγαιον. Si
ad voccm τότ&• referenda eft diélio &pooxâ
zz3-, æque potuit dicere, & $ 3uJavtx, &rêv
uäw5;«vov, fubintelligendo τόπον. Rurfus cum
certum fit τὸ δuύον vocari abfolute cum fubau
diatur xévt€ov , & τό ύτίγαιον, unde & xäv
q£ov ëwzz%%viov vocat Dorotheus , pari ra
tione potuit dicere τὸ ἀpoawiaeov, vel ajpoaxo
avuij, ut nimirum & τά xäyv%ov intelligerctur.
A';-
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 6o;
A'px2jxóc igitur 3 ojpoa «δτ©- & 3 &povdug
in hoc genere diétus manjt quia referretur
ad δεxxy3;. Nemo quippy eo tempore vita
lem auram haurire incipiebat quin aliquem
Decanorum haberet pro όρακάτω. De quo
ita loquebantur , á *%vvov%vG- &#} & *4-
+s , 8& tigs , veÂτε δε xzv& hujus aut illius fi
gni. Item: ἐχων τ€στον, κ δ & rpoy, à rejvav 3e
xxvàv òpor«9^vuijrw. Pro quo dixere qui Dc
canorum &yo/y(w) non admiferunt , όροσκό
πον ἐχων έν τέλε η τάδε ζωδίφ. Plurimi tamcn
etiam poft Ptolemæum Decanorum nomi
na & numina ut maximæ potcftatis & ma
jeftatis in genituris receperunt, ut inter Græ
cos Hephæftion qui Clima&teres omnes ab
his pendere facit, & inter Latinos Firmicus
qui`duobus locis de his traétare inftituit
lib.i 1. cap.ix.& lib.iv. cap. xv. UIbi dicit De
canos magni mumini, ac poteftatü effe , & per ipfos
profpera omnia & infortunia decerni. Ergo &
Climaéteres quae proprie infortunia funt, ab
1
his maxime decernuntur. Ibidem quoque
adjicit, Necepfo v£gypti juftißimum imperato
rem & Aflrologum valde bonum , fic enim li
bri legunt, ptr ipfos 'Decanos omnia vitia yaletu
dinefque collegiffe, oftendentem quam valetudinem
quis Decanus efficeret , & quia matura vincitur,
& quia Deum frequenter alius Deus vincit, ex com
trariis poteftatibus omnium agritudinum medelas di
vina rationis magifferiis inyeniffe. Exquibus con
ftat
 6o4 D e A N N 1 s
ßat omne genus Clima&terum tam qui ex
morbis nafcerentur quam qui exfortuitis ac
cidentibus quibus vitae & fortunis pericula
creari folent per Decanos colligi folita ab
antiquiffimis illis Ægypti Aftrologis Petofiti
& Necepfo. E quorum libris non dubitem
haufi(T. quaecunque de his fcripfere Firmi
cus & Héphaeftioh & alii. UItJarìblichus cę
&porogrss feparavit &rj * 8exavä* in Epifto
laad Porphyrium,ita Porphyrius ipfe in Epi
ftola ad Anebonem Ægyptium cui Epiftolae
Jamblichus refpondit. [Sic igitur fcribit ut
verba ejus citavit Eufebius lib. 111. Præpara
tionis Euangelicae , xapiuaι μέν γέ οί άλοι
sdl' &x\ss aë * óp*u%wv κόαμων ἀγουύττι, ἐν
>ex# Ajyov τι}εργοί άό Aiyváw , &dl3xss
9:8c a\(w* x\xvn räv λεγόμ%wv è* avuxn
páuùrwv * ζωδag« , xg\ 3ovs τ&τοις gr&tia
Άναι , τοι; t;* div> 3exxw8s tiua?, και άν* &#3*
vg rwy, $ din*λεγομ%ss xe9tu8s %y*u£vx, &
*® âvâuâvw êw vi; A'^μγιχ**«9i, 4) ipettu.Haec
diftin&ius & melius in Epiftola Jamblichi
expofita leguntur. Non enim dicit nomina
Decanorum in Almenichiacis contineri, fed
quae ad ftellarum tantum φ&οις & xpv%{ς per
tinent,&Lunæ au&us & damna,quæ minima
pars erat * gpuaìxàv 24gt;%*av, id efl Mer
curii cgnftitutionum & librorum. o'as, §,in
quit, avayxrnra;, ê* <ahawer, *** n 8e
xa*, & div* Asy«y%wv x&raës, %y%μονες
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 6oy
«39;h33aa. , τές μεe/£¢ * 2?x óv 24gyoμας
&va£av8ai. Tw δ έν τοῖς Σαλμ£%/vvaxoi; μάgo?
 3e9x%των σ€νάχ{ * â£uzüxöv 2!&tx%εων,
*, tæ aé} &igov , 4%aiav,; x£V£av, ; aixfivns
zókaray à P {δατων. Qui Planeta, & Zodiacum,
& Decanos appellatos, & eos qui dicumturpotentes
ducts tradunt, partibiles poteftatum divifiones oflen
dunt. Quæ vero in Salmefchiniaci habentur, par
; tem minimam continentMercuralium compofitionum
wt defelli,& ortus earum & occafus,Lunaque incre
menta & decrementa. Σαλμεαινιακα, vocat quae
apud Eufebium fcribuntufTAλμ%vyygax&. Sed
eo modo legitur etiam apud Hephæftionem,
Σαλμάagviaxa. Nec dubito eam veram effe
le&ioném. Falfum autem Decanorum nomi
? na in Salmefchiniacis fuiffè defcripta, cum
3 nihil aliud continerent nifi quæ ad ftella
rum ortus , & occafus pertinent , & Lu
*.
nae incrementa & decrementa , & ex his
tempeftatum prædi&iones ab Aftrologis fic
rifolitas, ut habentur in iis Kalendariis quæ
vulgo Almanavhia appellantut. Vox xa^ue
agna Perfica eft & compofita ex U-4\\.»

.; quæ periodum Lunarem fignificat,&&»\*=*°

quae verba funt ac fermones. Hinc g»'.»:==*°
schundanigunv&t**, interpres,nuntius Quem
Graeci auétores dixerunt A'ακαύδαν, Aaxa*-
8ns &y%A@- Hefychio, de quo alibi. \4« Pcr
fiscftLuna, J\»,Sal, periodus.Vctuftiffimis
l\*
; -
-
6o6 D E A N N 1 s
_,u.. genus periodi. Σ2*9-. Rho & Lamb
da quomodo invicem permutentur in omni
bus ferme linguis, notum eft Eam vocem
Perficam Arabes corruperunt & ex eo fece
runt fuum **•', Almana. h, quod nihil in A
rabico figniHcat & pro Kalendario ab his po
nitur , hodieque fic vocant omnes ferme
Europaeae nationes. Nihil igitur Decani ad
hujufmodi Perfica Σz^usa ****«*, aut A
rabum ~flmamachia. Epwxixgì autem 249
q*$; five ordinationes, Libri fuere Mercurii
Ægyptii qui viginti voluminum millia,}vzuv
eŢ 33Xss, confcripferat de variis fubftan
tiis & principiis , & poteftatum ordinibus
caeleftium, quæ aliæ atque aliæ à diverfis fàcer
dotibus traditæ fuerant. In his τ. 2spoAoy&us
væ & $εολογεμ%-x Ægyptiorum explicaverat,
eamque artem docuerat.Efculapium & Anu
bium ut fcribit Firmicus Tsvxa. E'pμ£ libris
illis Titulus fuit, ut eft in Jamblichi Epiflola
ad Porphyrium.Hinc igwxix* %i%u:Bardifâ
nae apud Eufebium fcientia Genethliaca, &x.
ά,ττλ2 32:32 ex 33. n xxi exi$æ:/%υ, τότε ἐνὰ ἐν
μεσημ3e/* & δυσί και x¥.xtvx? , &£x'*, τέττ5ν
&w 249.4)3§21; xxiuxai μκ μετεχανὰ ἐνuxùxà;
&%i%unc.Ergo minima pars eorum librorum,
hoc eft £uxixj, 243 r*3aov, continebat Al
manachia veterum , quæ folos flellarum ortus
& occafus tractabant & Lunæ varios mcatus,
ex quibus zeyvayxx vcntorum, Pluviarum, fere
 C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. 6o7
ferenitatum, & placidarum graviumque tem
peftatum ducebantur. Quod autem δεκανες
& vigoa. 378; Porphyrius & Jamblichus dif
cernunt, cum tamen omnes Decani effent
quoque œgor«άτοι, hæc ratio adferri, poteft.
Platicè quidem, hoc cft y^&lé^6yq) , omnis
Decanus cft jgozwózs, quia, ut dixi , nemo
nafcitur quin aliquem ex Decanis habeat
& gozzonouìG. Sed cum finguli Decani denis
partibus cujufque fignipræfideant, &nonfo
lum partes fignorum in genituris confiderari
foleant, fed ctiam partium partes & minuta,
fic μάe/xó; plurimi exiftunt digoa*óvi , quot
nempe funt μέe/zojgoargπvuùtz. Singula auté
ilHa μόe/z fuos habuere Deos præfides, qui
α4oawózow etiam dicebantur, & μεe/xei erant
&go avgmvi cum Decani forent xz%vxw9i. Tra
dit etiam Firmicus Dccanos & eorum Muni
fices per infinita, divifos fuiffe muminumpoteftates,
& qwibus decerneretur quidquid foleret mec fpcranti
bùfitc fcientibus evenire. Eam autem potentiam
non habuere , nifi digoa «orruít*; cujufque
genituram. Tantum porro & tam gencrali
pollere cfficientia videbantur Decani , ut
totidem inftituta populorum legefque uni
verfales effe cenferentur quot Decani cffent.
Quam poteftatem alii Planetis, alii fignis Zo
diaci tribuerunt. Ut enim feptem numeran
tur Climata orbis habitabilis, ita unicuique
præeffe planetam unum diccbant, Regi au
i- • tcnn
 - - - --
-- -_

===========================.*=-
$i- g-=i= === ======= * =======-
i.— === -==== ======-== === •=—===*
*====?====-==== 3 == ===.=>-
<=== === *== s============s . quc:
================i. Z>. — == === eo
<=-=================== q == ==i
£=*==== i ;tc- F- *===- **< di>i==n
===s * ======-===========><*-
====.===== ==lis ======3g-a Z><!--
=========== . 3 : == Dect-os. Cum
=======-===, ========= vc'***-: l--
g= s == =====-==========s iirgea
= =====-=== === E*y-' s Decanis fus-{-
- - - ======-===- N=-= =: £r
#3* === == ==== =====. bomo Syrus
<= H ======> =====, &:- ==== Chaldjca
ς==============, ==*= E=:=sio, ex-fti
== E===-=z= 7. •===-== <=• * ==3 ====*,
- 3- 3- 3=== < J-=,• * * -:-=-==3 == 3 = 3*-
====-=== -=-=— LI: generalcs funt igitur
H>r- <** D=====, i-a == ti fùnt particula
r=s $ rc=3=- q>c: -=-== ====-====a qui-

b=s & fii Di Frzdid====r, ut dixi, & ¥*-

== *;*=*=; CL; =S== geniturae habiti.Quan
do i==qu= plures Climateres unicuique De
ca=o aii<=i>aa:ur, x==***; non Peri;
- 1
 C L t M A c T E R 1 c 1 s. 6c9
id accipiendum, & σκαλxός non λε{ομεgóc.
Variare quippe Clima&crem neceffe eft pro
ratione particularium Horofcoporum, utto
tum Thema aliud eft fub una figni parte ge
niti quam fub altera. In quo nón folüm
μοίe9 c fingulas,fed u3e, & , ideft λεπί& & &£n
x9;α, & ἐάκχος έν ἐκκg;: confiderare confue
verunt qui ad verum pervenire cxaétiore via
poftulabant. In Clima&letibus autem col
ligendis Ptolemæus , ut dixi, nullam Deca
norum rationem habuit , ut nec antiquior
Ptolomæo Critodemus, Non enim &v2%eo
qtw Clima&terum Decanis fingulis affigna
torum per(cripfit , fed eoru m cclligendorum
rationem arceflit à converfionibus ac rever
fionibus errantium fiderum eorundcmque in
tcr fe configurationibus variis. Nec periodos
tantum ftcllarum in Themate difpofitarum
fpectabant , fed etiam &v&toexa tempora fi
gnorum , ut apud Valentcm multis locis vi
dere eft. AEgyptii Decanos inprimis ad Cli
ma&terica tempora invcftigandâ obfervabant,
& eorum ópárvár&c. Perinde enim ut quis
hunc aut illum haberet Decanüm digoa «97vvj
&, ita hos vel illos in vita Clima&teres habere,
vel etiam vitae exitum.Tempus eft ut Decano
rum omnium nomina Ægyptiaca cum Clima
&cribus unicuique eorum tributis ex Graecg
rum commentariis Aflrologicis hîc propona
mus. Eorum vocabula Scaligcr ad Mani
Q_q lium
 6o8 D e A n N 1 s
tem illiusClimatis omnes populosiiflemlegi
bus quæ penderét nimirum à decreto ftellæ il
lius cuiparebat totü illudClima.Itaifti feptem
populorum conftituebant differentiam,juri£
que gentilis quod feptenaria partitione divi
fum erat infeptem gentes, atq; &fa vduxc efte
*3 3}&r% &#g««.Alii rurfus X3 ræ óêåæ,duo
decim effe juris gentium diverfitates , quot
nempe effent figna circuli Zodiaci cum eo
demuterentur jure omnes nationes quæ uni
fubjiciuntur figno. Poftremo hoc difcrimen
moris & juris quo plures populi fimul guber
nantur, non per ftcllas nec per figna Zodia
ci alii metiebantur , fed per Decanos. Cum
triginti fex hifint, totidem effe volebant le
ges & fcita generalia quibus omnes illæ gen
'tes regerentur quæ fingulis Decanis fubef
fent.Hocfalfum & nugatorium. Nam ut fcri
pfit Bardifanes vetus auétor, homo Syrus
ex Hieronymo notus, & in arte Chaldgica
quam tamen confutat, tefte Eufebio, Ë
tatiffimus,8x. #*r% víuos elai »3 t8 ; &r% &$££«*,
83§ 3&3exx 83J\z,&3& τςι&xgv% i% 3 3 }3e
xav&s , &λα μVe/ou. :Ut generales funt igitur
Horofcopi Decani, ita multi funt particula
res & totidem quot uoiga, ágo r«9τάcw , qui
bus & fui Dii præfidebant, ut dixi, & xga
tuoi iyeyives cujufque genituræ habiti.Quan
do itaque plures Clima&eres unicuiquc De
cano adfcribuntur, κα}λικὸς non usex*:
- id
 C L t M A c T E R 1 c 1 s. 6o9
id accipiendum, & σκαλκός non λείομεgóc.
Variare quippe Clima&tcrem neceffe eft pro
ratione particularium Horofcoporum, ut to
tum Thema aliud eft fub una figni parte ge
niti quam fub altera. In quo nón folüm
μοίe9 c fingulas,fed uáe, x , ideft λεῖ2 & íán
x9£, & ἐάκ«o sóv i%«g£ confiderare confue
verunt qui ad verum pervenire cxa&iore via
poftulabant. In Climaéleribus autem col
ligendis Ptolemæus , ut dixi, nullam Deca
norum rationem habuit , ut nec antiquior
Ptolomæo Critodemus. Non enim &v2%€α
qtu) Clima&terum Decanis fingulis affigna
torum per(cripfit , fed eorum colligendorum
rationem arceflit à converfionibus ac rever
fionibus errantium fiderum eorundcmque in
:
Z tcr fe configurationibus variis. Nec periodos
tantum ftellarum in Themate difpofitarum
fpeétabant, fed etiam &v&£oeaxa tempora fi
gnorum, ut apud Valentcm multis locis vi
; dere eft. Ægyptii Decanos inprimis ad Cli
ma&terica tempora inveftiganda obfervabant,
& eorum ópázvárgc. Perinde enim ut quis
hunc aut illum haberet Decanum digoa «97zvj
@, ita hos vel illos in vita Clima&teres habere,
vel etiam vitæ exitum.Tempus cft ut Decano
rum omnium nomina Ægyptiaca cum Clima
'*
&tcribus unicuique eorum tributis ex Graecg
rum commentariis Aftrologicis hîc propona
. mus. Eorum vocabula Scaligcr ad Mani
Q_q lium
i 61o D e A N N 1 s
lium depravatiflime fcripta pofuit ex vulga
tis Firmici exemplaribus. Paulo fincerius
concepta reperiuntur in antiquis ejus libris
quos contulimus, fed Graeci emendatiffima
praeferunt, quos fequuti fumus.
NoMINA DECANORVM,
CVM NVMER O
Clima&terum iis attributorum.

A R I E T 1 s D E c A N I.
I. xov%g%. Clima&terici ejus anni, iv. ix.
x I i. XXI. XXXIII. XLII. XLIX. LII.
L x IV. LXX1V.

I I. Xov@¤€$. Clima&tericianni, 11.vii.xvii.

XIX. XXIV.XXXII.XXXIX. XLI. L 1 I. LxfW.
- LXXII. LXXXVI..
III. Σεκάτ. Clima&teres, vii.xi.xxix. xxviii.
XXXII. XXXV. XL. LII. LXVII. LXXXVI1I.

XCVII.

TA u R 1 D E c A N 1.
I. X&s. Clima&eres,1. iv.ix.xi.xxii.xxxiii.
xLix.iLv. Lxix. lxxii.
II. Egä. Clima&teres, vii. xiii.xxii.xxxiii.
XL1X. LV. LXIX. LXXII.

III. Popu3£u&g*. Clima&teres, ix. xii. xxiii,

- XXXI. XLVI, LIX. LXI. LXXIV.

GEMi
 C t 1 M A c T E R 1 c 1 s. 61r

G E M 1 N o R v M D E c A N I.
I. eoaùxx. Clima&teres, 1. 1x xxiv. xxxiv.
XL III. LII I. LXV. LXXII I.

II. o'vzge. Clima&teres, vir. xii. xix xxr.

xxvi.xxxvi. xliui. lvi. lxv. 1xxx.vx&ii.
III. Φsàg. Clima&teres , vii. xii. xxi. xxxuI.
xliii. l*. lxiv. lxxiv. lxxxvi.xcii.
C A N c R 1 D E c A N I.
I. Σωθίς. Clima&teres , ix. xi. xxi. xxxiii.
xlix. Lvi. lxii I. lxxi. lxxxvi.
II. Στ. Clima&teres, iv. vi i.xii. xxi 1 1. xLir.
liv. Lxi I. Lxxi i i. lxxxvi 1 1.
III. Xysuic. Clima&teres, iv. vii. xi1. xxiv.
xxxiii. x L ix. L 1 1. lxiii. lxix. Lxxirs
LXXXVI. -

L E o N 1 s D E c A N I.
I. Xapzysus. Clima&teres,i.xi.xxiii.xxxir.
XLVI. LVII. LX1X. LXXI I. LXXIV. lXXXVI II.

IL Ht. Clima&teres, ix, xxi. xxxiv. xlvi.

l I I. LXX. - -

III. Φgt;. Clima&teres, vir.xi II.xxiii.xLiii.

L 1 1. LXVI. LXXIV. LXXXIX.

V1 R c 1 N 1 s D E c A N I.
I. Tou. Clima&eres, v11. xii. xxiii. xir.
LVII. lXI I I. LXX 1 1. LXXXVI.

II. Ov£5&xwti. Clima&teres , iy, 1x. xvr.

Q q z. XXII.
6Iz D E A N N 1 s
xxrr. xxxv. xliii. lvii. Lxiii. Lxxvi.
LXXXf I. XC V I.

III. Aq- oa*. Clima&teres, ix. xv 11 1. xxiv,

XXXV. L II. LXV I. LXXIV. LXXXVII.

. L 1 B R A. D E c A N 1.
I. Σgzœâ, Clima&teres , 1 x. x v 1. xx i i.
.xxxvi. xlix. Lix. LxvI. Ixxvii.
I I. ITtnz81. Clima&teres, ix. xi 1. xiv. xxxvI.
XL 1. L v II I. LXI I I. LXXIV. LXXXVI 1 I.

III. Xov%gè. Climacteres,t, ix xi.xxi 11.xxxyi.

XLII. L. IX. LXVIII. LXXIX.

ScoRP11 D E c A N I.
I. ΣΤωχyyvê. Clima&teres, ix.xii.xxii.xxxiii.
xli I. Lvi. Lxrii. lxix. lxxvi.lxxxv. xciii,
II. Σεσμά. Clima&teres, vii. xi. xxii.xxxiii.
XLI I. LVI I LXI. LXXIII. LXXXIV.Lxxxix.

I,II. Σιεμά. Clima&teres, 111. ix. xiv. xviii.

XXI I. XXXI. XL I 1 I. LV. LXV. LXXnv. LxxXIII·
LXXXVI I.

S A G 1 T T A R I 1 D E c A N I.
I. Pr88. Clima&teres, xi. xxii. xxxi. xlvi.
L t 1 I. LXI 1 1. LXXVI I. LXXXVI.
II, XI* rwâ, Clima&teres, xi. xix. xxi. xxxii.
xlvi. LI. Lxi. lxx 1 1. lxxxvi. xci.
III. Kagus. Clima&teres, xi, xxvi. xxxvi.xlii,
1. I. LXVII. LXXII. -

CA PRI
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 6t5 >
C A P R I c o R N I D E c A N I.
I. Σμ2r. Climaéleres, 1. 1 v. 1 x. x i.xv 1 1.
XXI 1. XXXI. XL II. LVI. LXIII. LXXII. LXXXI.

LXXXIX.

II. Σpω. Clima&teres , vi. ix. xi. xxii. xxxi.

XL I. L II. LXIII. LXXV. LXXXI.

III. I'apœ. Clima&teres, iv.vii.xt.xxii.xxxvi.

XLV I. L I I. LXII 1. LXXII.

A Q V. A R 1 1 D E c A N I.
I. IIl, 2). Clima&teres, vii. xi. xix. xxir.
XXXI. LVII. LXII. LXXV I. LXXXI. X C II.

II. A'60. Clima&teres, xii. xxv 1. xxxiii..

XL IV. LVi. LXV. LXXII I. LXXX 1 V. xci. .
III. I11n3v8. Clima&teres, 1 1. v I. 1 x. x 1 1.
XXI. XL HI. L I • LXIV. LXXIV. LXXX.

P I s c I v M D E c A N I.
I. A'319. Clima&teres ejus , x 1 1. x x 1 1.
xxv 1 1. xxx 1 1 1. x L 1 1. 1. 1 1. 1. x 1 v.
Il XXI II. LXXXI I.

II. Xovtwpè. Clima&teres ejus, 1 v. v 1 1. x.

xvi. xx. xxxi. xli 1. Li. Lxi. Lxix.
lxxii.lxxv 1 i. Lxxix.
III. IIl 319. Clima&teres habet, vi. ix. xir.
XXI. XXXI. XLII. L I. LXVII. LXXlV. XC.

Horum omnium nominum interpretationes

dabimus in noftro delingtra Ægyptiaca com
Qq 3 mcnta
 -
* , D e A N N 1 s
-^
-' entario.Nam aut à forma & colore impofi
.x funt his D ecanis appellationes ut de Öbnu
pt fupra docuimus, aut à poteftatc & effe&u
quem in genituris oftendunt. Sic fecundus
Capricorni diéìus cft >;» quod victoriam
fignificat , & tertius I'apa , id eft veniens vi
&forta , quia qui fub eo nafcuntur, * mox.&r
xve, &* av, & ad optatum finem perveniunt.
Inde nomen Reginae NuroxeX;, quod vuxr<3-
gov interpretantur. Nam Napa in piurali nu
mero fùnt vi&toriæ, & Iex vcrbum fignifi
cat facere. lnde Nuz» •ex victorias fàciens vcl
ferens. Pro quo Græci ut duritiem vocis
emollirent , dixerunt Nuroxe/s. Legi etiam
apud Georgium Syncellum Nut£oxeÅ¢.Ita E'r-
8e9v fcripfere pro E're9 , xnx, quia Græcis
non junguntur Sigma & Rho. Ita > usui vcl
Σιεμι dicitur fcientia inftruétus Decanus,quia
tales facit.Nam iu eft fcientia, xregi qui capit
fcientiam, fciens. Σι eft capere, quod in com
pofitis in principio di&ionisaétivam habet fi
gnificationem. UIt xizri ignominia, >ua vti
ignominiofus, qui accipit ignominiam. In
fine pofitus paffivam inducit , ut M»» ai ca
ptus ex aqua, awaAw49sic i$ J3&r©-. Græci
Movans. Majs quippc Ægyptiis eft aqua. Sed
de his alibi. Σό9ic nomen quoque eft Deca
ni qui decem primas Cancri partes poffidet,
Canicula eft Graecis quæ cum Cancro oritur,
& a£ywati\w#* eft Cancri xir vcl x)r fe
- CUMDA*
 C 1. 1 Mf A c T E R 1 c 1 s. 615
cundus eft Cancri Decanus. Eam vocem
quoque pro Caniculæ fidere pofuerunt,& ita
apud Valcntem, qui &rò $3x33 awzw^;c,
â Caniculæ exortu, annum Ægyptiis incipere
dicit. Cum Græcis δμωνύμως appelletur xvov
tam ipfum fidus quod etiam &ςpoxùav voca
tur, quam ftella clara quæ in ejus ore lucct
& quæ putatur æftum accendere, & Camicula
nomine à Latinis nuncupatur, Ægyptii ut
apparet τὸ ἐλον ipfum Σά%iv nominarunt,
ipfàm vero ftellam quæ in ore canis eft »**
vel air. Inde duo nomina Decanorurm primi
& fecundi in Cancro. Verum de his alibi.
Hæc $εωe/z Clima&terum fecundum Deca
nos quibus tribuuntur confideranda, zxzti
x% eft non μοιe/x%. Non enim fàtis eft ut
haec aut illa genefis hunc vel illum Decanum
habeat digoa «97*uJtw, quo hunc aut illum an
num vitæ pro Clima&erico patiatur, fed pla
netæ etiam ipfi fpcétandi quomodo in ge
nefi collocati fint, item loca ipfà geniturae
& figna in quibus ftellæ bcnevolæ aut male
volae, five κλιμακtneaagì; funt conftitutae. Ut
enim ad rcliquum fatum gencfis non fuffi
cit folius Decani &poa «άπησις, fed etiam aliae
ftellæ adjutrices aut adverfatrices infpiciun
tur,ita & in Clima&teribus genituræ colligen
dis non fola poteftas Decanorum venit fpc
&tanda. Nam faepe evenit ut qucm Clima
. &tcrem adftruxit Decanus, eum dcftruat
Qq 4 ' bc
616 D e A n N 1 s
bcnevolae ftellae adfpc&tus, aut mitiget, &
ex periculofo & ancipiti txp<3u«év tantum
rcddat.* Confidcrantur igitur Clima&teres
quadrifariam , etiam cùm platice 3**;2u5
vu , aut fecundum Loca five figna, aut
fccundum Dccanos, aut fecundum ftcllas
ipfas, aut etiam conjunétim fecundum ftel
las malevolas prout finguhae Sortis Fortunae
loca radiatione fua aut praefentia infeftant
qui xxxexxsi xxiuzxt;;ss appcllati funt, ut fu
pra oftendimus. Sic illi Dccanorum quos fu
pra pofùimus, &;2a«9ti«gi poffunt appellari.
Sunt autem & xx.waxtweaxa %a\x ut in fu
perioribus docuimus. Valens duobus locis
fex &&a xxuv xxtre*x* numerat, quattuor
Tropica, cum Scorpio & Aquario , quia, in
quit, άν τετεις oi évavtt. χνόμ%.a. άτα φαλά;
avyx&vsa; De Tropicis quidé ratio in prom
tu eft , ob mutationem rerum quae fit in illis
fignis. De Scorpio & Aquario ea fortaffc
caufa cft quod Aquarii dominus fit Saturnus,
infeftum prorfus fidus,& xxiuzxtre/xw*www.
Nam in co domicilium habet, ut in Scorpio
Mars non minus iniquus, nec minus xxuía
x1«e/3av. Nifi quis velit ad propriam eorum
fignorum naturam refpicere, quod minus ta
men placet. Sic ex Dodecatropo Horo
fcopi cum quattuor prima loca fint & Car
dinalia, quattuor fecunda, & quattuor tertia
quæ pigra ctiam appellata funt, haec quat.
- tuOI
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 617
tuor pigra etiam κλιμάxtne,x2 habentur, id
efl mala, & xzxwtxz. De quibus jam fupra.
Sunt etiam ftellæ κλιμακlnej&ou,nempe ma
lcvolæ aut Saturnus& Mars, & Luna cü pro
perat illuminari. Sunt & agru&έ κλιμακτη
e/x& & læva,ut Quadratus adfpe£tus & Dia
meter. Haec omnia αλατικός Ä. αλατά λό
væ confiderantur. Sæpe enim figni natura
mutat naturam ftellæ quæ bonam habet ra
diationem aut quæ præfentia fua genituræ fá
vet. Interdum etiam ftellæ confpeétus vim
loci Clima&terici emollit, & infleétit. Cum
vero in loco vcl figno Clima&terico,ftella in
fidet Clima&terica, tum gravior exfiftit Cli
ma&ter & vix evitabilis. Multo magis fiplu
res ftellæ malignæ radiationem fuam aut
præfentiam loco praebeant. Quod fi omnes
fint tales, nullum eft cffugium Clima&teris.
Partilis igitur Clima&terum difquifitio hæc
omnia debet attendere, & loca fignaque &
ftellas in iis confiftentes inter fe contendere,

. virefque fingulorum non folum per fe con

templari, fed etiam mixtas omnium expen
gere. Unaquæque ftella fuam habet natura
lem virtutem & poteftatem, beneficam aut
maleficam,aut communem,id eft cum male
ficis male agentem, cum beneficis bene. Sed
cum plures in una genitura confiderantur,ex
earum mixtura alios effeétus confequi ne
ceffe cft quam qui ex fingulis exiftunt. Ideo
Qq 5 ImQDA
 618 D E A N N 1 s
non fQlum eas cqloribus quibus utuntur pi
&ores compararant veteres Aftrologi, fed
etiam unicuiquc carum fuum colorem, quo
mclius comparatio illa proccdcret, affigna
runt. Zoze 241«2 * juztx propriis & na
turalibus fucis fingula prædita funt, alia flori
dioribus & clarioribus, alia faturatioribus &
obfcurioribus, fcd ca invicem mixta & con
fufà colorem fuum 'pcrdunt , & alium in
duunt,interdum lætiorem & gratiorem,inte
rim etiam triftiorem & adfpe&u minus dele
&tabilem.Idem eft de planetis. Propria virtute
finguli pollent. In agmine difpofiti ob va
rios invicem afpeétus & configurationes,
uibus quafi contemperantur, amittunt vim
fuam & aliam adfcifcunt. UInde & avyxeg av
hoc vocarunt,utin coloribus pi&torum.Latini
mixturam, ut Manilius & Firmicus. At falli
tur Scaliger qui notat ad Manilium avyxeg av
illam efle flcllarum cum fignis, cum fit tan
tum ftellarum intcr fe per varios avagnu&tia
pu$c. Ita mixtæ & temperatæ flellæ interdum
commodam & félicem efficiunt geniturae
difpofitionem, interdum incommodam &
& improfperam, Virtus fingularum dicitur
qvaix*, ôuvaus , mixtarum vero & in agmi
ne velut difpofitarum avyxegaixh. UIt color
obfcurus cum vegeto mixtus cxcitatur, ita
rurfus clarior accedentefufco fàturatur pro
ut in mixtura ampliushujusquam illius füerit,
Jta
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 619
Ita boni coloris ftclla obfcuratur confpe
&tu deterioris, & contra. Origenes cgrcgie
de ifta ftellarum avyxeg ad ita diflerit his ver
bis quæ apud Eufebium lcguntur, égo 5 «gì
τάτο avyxexapnuXov, tò xzzzxzμ3&va<3tu tô
vontòv δωδεκατημjeaov, à êuva3tu &x & & &n-
τὸ δωδεκατημοe/s Άαμ3&ve&; τέ αλη$ës, &λέ
τύχε αὐyxeg ziv zz£ αὐτῆς xxx;vg%!v, * &•
av£;âa , v£;$a %nuatia agi; τυγχανόντων κα\
«wtzi duoAoy*v&av , 8z oiai τε σάστυ Χ Τέν,
&μωρεμ%s & à nasu%»« q)£pe eíráv & xéyov©
>zrò τά δε, 243, v° δn3λάπτε&vu xwrëv ύτὸ τg
3e % xpeifov©- , 3, άί τοίν}ε ; vaiv8e guau
psa**, ***xus zizxiv * &uavpwo*®- § 3zei
pow©- ûzzò $ ά}τρλάφεως έ %zeipov©- $ur
J\3£%ns êx & £rgov & ra; §αημαάσ3v/ χ{gávov
àvtx onuævhwöv. Ex quibus oftenditur avyxeg
qw illam quam fic vocatam dicit Aftrologis,
folarum inter fe ftellarum effe prout fe invi
cem confpiciunt, non etiam fignorum cum
ftellis. Concedatur & hoc, inquit, poffe percipi
intelligibile Dodecatemorium, aut ex femfibili Do
decatemorio poffe verum cognoßi , fed mixturam
qua fic ab eis vocatur ftellarum in certi, configura
tionibus earumdem comfiffentem, fatebuntur & ipfi
non poffe omni modo comffare, cum aut deterior ver
bi gratia obfcuretur à meliore , quatenus ab ipß
confpicitur , & in tantum aut tantum obtunditur,
interdum , vero & deterioris obfcuratio protedat,
quia meliorü impediatur ad illam adfpeätus, ex Â
quo
 62o D e A N n I s
quod certo modo figuretur illa ftella qua peßima
quaque fignificantur. Nunc de coloribus dica
mus, qui fingulis ftellis donati funt ab anti
uis. Saturno nigrum, + μάλzwa, dederunt,
Š x&ut£v , Marti. xujjèv rubrum, Soli
2gvy% lucidum, Veneri ποικῶλον varium, Mer
curio &χρὸν luteum, Lunæ &εραδn aerinum.
Ita Valens ubi tra&tat, 2gg miaw ajìa* traj
axis xyoiais à rivrs anę*** ** tiw aa*-
vlwè è ;xvov oi παλαιοι ἐτύπωστιν. Propter quas
caufu talibus coloribus quimque planetas Lunam
que & Solem figurarunt antiqui. Saturni ftella
nigra eft, quia χPáv8 , temporis, fignum eft.
Res enim longo tempore obfcuratæ in aper
tum tandem prodeunt. UInde & φaìvov%,
inquit, Babylonii vocarunt, quia τω τι τὰ
z%v? Gavagg. }%vovtw. Jovis ftella ^aureg,
quia vitæ & omnium bonorum auctor eft.
Azutáv pro candido & claro dixere. Mars
xijjès, id cfl ruber, vel rufus, qui color eft
ignis & fànguinis, quia igneus eft & fe&tio
nis cædifque artifex, & vitæ ideo bonorum
que omnium præcifor. Sol 249v%zzr©- lu
cidiffimus, quia finceri & æterni luminis
fons eft. Venus r£ xpàuzti roux)An, colore
varia,quia cupidinis magiftra eft, quæ ad bo
na & mala multa promifcue extenditur at
que ad varios vitae aétus, quos fola proprie
gubernar. Cum enim poft mediam Solis
Sphæram, fuum circulum obtineat, influxus
•. cxcipit
 C L I M. A c T E R r c 1 s. 62r
cipit Sphærarum quæ fupra eam funt,& earum
qüæ infra fe funt ftellarum virtutes afcenden
tes colligens, multiplices cupiditates&a&io
nes ex eo generat. Mercuriüfecerunt flavum,
&χρὸν , & felli concolorem, quia prudentiae,
rationis , & amaritudinis dominatum habet,
& cfficit fibffimiles qui fub ipfo funt ingenio
& colore. Luna &ερόλης, aërini coloris eft, in
ftabilis quippe eft & inæqualis ejus curfus,
fimiliter & aétiones eorum cogitationefque
qui fub ea ftatuuntur, Porphyrius tinéturis
veftium colorem planetarum affimilat in Ifà
goge ad Tetrabiblon Ptolemaei. Sic titulus
eft in vulgatis, z£ öv iuzhauów È 32®% wv
ea&gov % χ&οιάς. Quibus veftimentis, tin
&turis aut coloribus præfunt. In fcriptis codi
cibus fimpliciter ÉÉ , z£ i$ * iuxlav
χροια3. Dc colore veftium. O' xp6vG- 3αφάς
x&sve, %anc,*; 2®}οδίτη λ«0xìs xpouz%% %% %-
Άάζαης ό}ῖ τλ λ&κόν ἐπ$σης μικράν , ό άρης
πveÅyns, qγλο%vw; , &ληθινχς , ά λι®- χρυσοxu
* reÄvns, % a*x*vw t£ xaiys. Hæc in multis diffi
dent à Valentis colorum fimilitudine. Præ
terea nomen Mercurii deeft, quod fortafTean
inferendum iflis unde & excidit,3 &pns 7rvevnc
q^o%vnc,&pμχς αληθινό;.Marsignei & flammei
coloris , Mercurius purpurei , hoc eft veri.
Nam &An3wäv colorem de purpureo dixerunt,
unde holovera veftes , totæ veri, ideft purpu
rei, coloris. Valenti Mercurius eft έός, id
- cft
 6* 2 *D e A N n i s
eft ffavus, non purpureus. Alius auétorigv
9;23&vs colorem ei tribuit. Saturno xzsreA
&axv 3x py dat. Caftorini coloris veftes olim
fuere, dictæ Caftorine, five quod ex pilis ca
ftorum tonficerentur. Unde cafforinatuSido
nio caftorinis induti. Ifidoro Bebrima veftis
quae & Caftorina, pro Fibrina. Non illae pel
les caftorinae , ut putavit vir doétus, fed ve
ftes ex lana caftorina, quarum mentio apud
Achmetem. Et Caftorinarum cum fericü ve
ftium meminit Ambrofius, quae ea ætate in
pretio. Cum xz;ze/3aw 3a4lw nominat
Porphyrius intelligit tincturam nigram cafto
rinarum veftium. Talis convenit Saturno,non
naturales caftoris pili, fed tin&i. Non enim
fufci funt. Hodieque nigricantis in colore lu
minis proprium genus caftorimum vocamus.
Taxaîsow *oua* Jovi tribuit. Haec eft xxx
A&ίζεσχ vel xz\αίνn, nempc cærulea, vel cya
nea, ut cft Callainae gemmae. At Valens Jovi
dat τὸ λ&ωτ£v,ideftcandidum.Sed addit ideo
Porphyrius, xxxai %an% Ji τὸ λ&ωκόν}ετ&αnc.
• Hic eft cæruleus color dilutior &in candidum
vergens.Lunam vult effe τ£aaivwv, ideft viridé.
Valens 2sg*$*.Aërinum colorem pro cæruleo
etiam pofuerunt qui & calimus, qualis eft aëris
fereni. Sed &egσ%n Valens intellexit de colo
re mutabili qualis efl aëris modo turbidi, mo
do fereni , quo Lunæ curfus inftabilitas & in
æqualitas fignificatur. Sedhaud mirum & in
-
his
 C I. 1 M A c T E R I c 1 s. 613
his fibi non conftare au&tores, quæ nec um
bran habent veritatis, & nulla nituntur ra
tione. Alii non à coloribus veftium ut Por
phyrius, fed â metallis & floribus fimilitudi
nem duxerunt ut cum his colores Planeta
rum componerent. Juxta ipfos Saturnus ha
bet colorem plumbi & hyacinthi,Juppiter ar
genti & lilii, Mars ferri & violæ, Sol auri&
'purpureae rofæ,Venus ftagni &anagallidisque
flore eft cæruleo,Mercurius æris & rubiæ, Lu
na vitri & narciffi. O'τι * £;?« z*.&v%rav rr:
;*&μα? * τε μεέλων και ένων σύεων z¥a
Χόγάσι τοῖς εσμααι. Kgáv©- μ% μολύλω και ,
vzxiy34 , 30s 5:23}v£*{&} xew«, &gns ai3, pg
@i$, %λι©- Xgva$ {9} ztvp3vp3j334), z¢goàìtn
xzoyiti$$ $ &v&%\idi. ££u%s xaA«$ ê ígv%go
' δένω, σελήνη 5 υελά ἐ, vagxios 3. Vanitas ipfâ
non eft inanitatis plenior quam hæc funt.Nec
folum colores ftellis dant ex metallis aut her
bis, fed etiam mores ex animalium ingenio
affimilatos. Ita illis xgdv©- eft ἐν@- , 30; &e-
1ός , άρης λόx®- , %λι®- λάων, αφροὰτη σ€αςw
e9, êguâ dy&xov,ατλλvn 333. Adhuc alia ratio
ne comparationes ex fimilitudine inftitue
runt Colorum & Planetarum, cum rationem
reddunt cur benevolae ftellæ minus cfficaces
fint & potentesquá malevolae. Dicunt id ideo
ficri quia vel atramenti gutta effufà in vividos
& floridos colores , gratiam eorum magis
poffit dclcrc & infufcarc quam cum magna
copia
 614 D e AN N I s
copia lucidæ & lætae tin&utæ in tabulam ni
gr6 colore oblitam injeéta vix eam queat
obtegere. Cum nigro etiam Tvgä}ες χgάμα
ponunt, quia Mars tvgo/3ws eft, ut Saturnus
niger. Hæ duæ ftellæ maxime maleficæ cum
aliæ colores praeferant lætiores & fplendidio
res, quas & æquiores & commodiores cffè
conftat. Aox&ai 5 oi xx«9av voi ττλά2v &£v £v *
&;«**•**, xgà;§ 3 uixa,& $ vegâss *yo.
&x%u%äox eis ^xwT£2v χρωμέτωv 8aiav, aiwaw
gá tlw %μο34ixw, ti 5 2!gy)è; ^^jjvs & tyá
ię 339;&$ % μάλα άixxxv Jau. Ita ergo Sa
turnus & Mars ille nigro, hic igneo colore tin
&tus, & uterque nialevolus , citius poffùnt
aliorum Planetarum candido & fplendido
colore rádiantium benignos effe&us impe
dire, quam ipfi obftare decretis maleficarüm.
Habenda igitur maxime ratio av%egáx;; ftel
larum poteftatis in Clima&teribus colligen
dis, & in omni genituræ fubftantia indagan
da. Cum folae funt ftellae, fuam & naturálem
virtutem fervant, cum aliis temperatæ & mix
tæ aliam adfcifcunt & induunr. Ut pharmaca
fimplicia aliam vim habent, aliam compofita,
*» ut in Tetrapharmaco quod ex quattuor con
ftat. Walcns, gros 53 oi &siges 3t μ%2g£v
Ά&o**ai τω ἐά23zj; 9υσιν Χμέvx àvTes,&ττg&-
5 ἐτégè avyxpv&μ%®- cau/zyiaX&oyd xgì ti $
4) 'agos idiwuz , {9} & τως χλλεπτxywyouv rw • *
a¥%aAwv μέ λύπης Σ Φawλάτηύ- & avy&ai*
“Trygg;
 C L t m A c r E R I c t s. 613
*nw3; áysa. ae}ς τε 33}s τ£*yμα@. Ita & ftella
interdum confervant & obtinent amtiquam fùam ma
turam cum fola perfe funt, altera autem cum alte
ra commixta proprietatem naturæ fuæ immutat, at
que ita ducemtes 4c difficulter trahentes hominem
cum dolore & miferia aliqua varii, eum vitae me
gotiis implicant. Haec mixtura igitur ftellarum
de pluribus fimul in genitura certo ordine
difpofitis intelligenda.ordinem ftellarum Ma
nilius & Firmicus appellât, Agellius agmem.lib.
xiv. cap. 1. Atque illud etiam cuimodi effemt confi
derandum putabat, quod aliud fiellarum agmem fù
ret quo primum tempore conciperetur bomo in utero
matris, aliudpoftea cum in decem menfibus proximü
in lucem ederetur. Quafi in agmine & acie or
dinatæ & difpofitae ftellæ genefin cujufque
moderantur. Unde & diffomere flella, apud A
pulejum, pro in genitura difpofitas colligere,
& Thcma condere, lib. viii. Rurfus requirit
amnos atatù meae, fcd praeco la?viens, Mathemati
cus quidam qui flellas ejus diffofüit , quintum ei mu
meravit annum, ldeft, qui conftcilationem ejus
collegit. Hoc %aiv2jg%€va dicebant,utantc
dixi.Tunde & 24g3£uz ipfà ftellarum ingeni
tura difpofitio &ordinatio Sic &öiijaâeres
exaétè & partiliter colligcbantur ¥ avyxegai*
& vwdbouwv ftellarum, cum rudis & platica
gifquifitio eorü procedcrct, aut ¥ %d\ov , aut
*? tirov, aut x% âgxavàv, aut X% &vyx£v &$£€&•
$uauv. Per haec luce clarius cfficitur Cli
R. r ma&te
62.6 D e A n N i s
ma&ericos annos non ex vinumeri feptenarii
aut novenarii confici, ut haétenus creditum
eft & à Mathematicis paffim traditum. Om
nia quidem numeris conftant, quia tempus in .
quo quidque fit, & quo quodcunque perfici
tur, per ordines & numeros gradufque pro
greditur. Rerum quae fiunt, aliæ alium nume
Eum quo ad perfectionem ac maturitatem vel
ad finem pervcniunt, habent. Nullus autem
numerus cft quin dignitatem fuam & au&o-
ritatem illuftri aliquo exemplo poffit ja&are.
Ridiculi funt qui ternarii poteftatem ex eo
adftruunt quod rerum omnium fit aliquod
principium, medium & finis. Ego ex eo ci
tius binarii virtutem & meritum prædica
rem. Omnia quippe crefcendi &decrefcendi
ftatum habent tempus. Nihil tertium eft. Et
iam quaternario non deeft unde glorietur.
Quattuor funt anni tcmpora, quattuor mun
di plagæ ac veluti cardines, qui in nomine
imi hominis A'32μ quattuor ejus litteris
defignantur, A'yalo^), 3υσις, ἀg×1©-, usanu
3e/a.Nonne hcc egregia funt?Senarius perfe
&us eft , & rationes afferunt. Item o&avus,
cujus perfectionis & ratio redditur.Vnde aeta
τι δxtó. Decimus etiam perfeétus habetur,
non una de caufâ. Ad eum ufque in calculis
pgnendis afcenditur. Sunt deni digiti in pe
dibus & manibushumanis. Et quid non? Se
ptcnarius ad corpus pertinct, novenarius ad
2Illmum,
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 617
animum. Ideo ille Apollini dicatur medicinae
<quae corpori fit au&tori, ifte Mufis quæ me
delam animi vitiis procurant. Mitto nec mo
ror argutas naenias Arithmeticorum veterum,
in quibus Pythagorei primas tenebant. Se
ptenarii fàne & novenarii vires, quas totas
impenderunt Clima&ericis celebrandis non
invitus memorari audio, fed nihil ad Cli
ma&teres facere dico , non magis quam a
lium quemlibet numerum , cum omnes nu
meri fint. Clina&terici. Nam fi omnihomi
ni pericula vitæ femper aut fortunarum ac
ciderent in annis feptenis aut novenis vitæ,
tunc fane corum calculum adprobarem qui
non alios agnofcunt annos Clima&tericos
præter feptenarios & novenarios. Et fàne
ineccffe effet nullum hominum quidquamin
vita fuapericuli fubire aut incurrere nifi fepte
no quoque aut noveno anno, fi ex vi fepte
narii aut novenarii penderet Clima&terum
obfervatio. Homines, in utero matris matu
ritatem inde prodeundi in lucem nancifcun
tur, alii feptimo menfe, alii nono, alii de
cimo. Non vis ulla his numeris â natura tri
buta hoc facit, fed ipfius animalis naturalis*
proprietas qua fœtus ejufmodi in hocfpatio
. imaturefcit. Si qualitas numeri hoc efficeret,
•'

& nativa quædam virtus & infita,omnia om

nino animalia praeter homines his tempo
• ris numeris in ütero formarentur, & dura
Rr z Icnt
62.8 D E A N N 1 s
rent donec adepta effent exeundi maturum &
opportunü finem. Atqui videmus aliud tem
pus bubus, aliudequis, aliud elephantis, aliud
fzlibus, muribusaliud,deftinatum effe adfœ
tum in utero perficiendum & maturandum,
quia proprietas cujufque animalis proprios
etiam habent numeros temporis quo in lu
cem emittantur. Cur mulieres feptimo, no
no & decimo menfe pariunt, î vero

fæminæ in utero gcftant centum ac viginti

menfes, hoc eft annos decem ? Nempe quia
alia eft natura elephanti, alia hominis.Et hoc
cx natura animalis ratione præditi quod tem
pus illi ad hanc rem magis varium praefini
tum cft,beftiis magis certum & unum.Curd*
nique equa ventrem fert duodecim mcnfes,
ovis & capra quinque , fus quattuor ? An alia
ratio eft quam quia horum animantium natu
ræ, diverfæ funt ? Nulla numeri ratio autvis
hoc præftat. Alioquin omnes idem temporis
fpatiúm haberent ad ferendum ventremi dc
terminatum. Minora animalia etiam minori
tgmpore fàrcinam portant, ut lepores, cuni
culi, & fimilia. Ut fignain coelo & partesfi
•gnorum in mares & fœminas divifà ab Aftro
logis antiquis fuiffè cum rifufæpe miratus fum,
non minus rifu dignum cft quod Pythagorici
numerorum etiam alios mares, alios foemi
nas effe crcdiderunt. Quinimmo alternisin
mafculinum & fœmininum fexum cos diftri
bue
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 6* 9
buerunt, primum pro mafculo numcrantes,
fecundum pro fæmina, tertium pro mafculo,
item quartum pro fœmina,& ita ad infinitum
ufque. Ex qua eorum diftributione colligere
eft omnes impares numeros illis mares fùif
fe, omnes pares fequioris fexus. Platonicos
etiam numeros merito irrifit Ariftoteles.
Periodicos morbos tertio die aut quarto in
orbem redeuntes non vis numeriternarii auit
quaternarii facit , fed ipfâ humoris qualitas
febrim gignentis & per ftatos circuitus intu
mefcentis, & motum majorem excitantis.
Quod marc fimiliter intumefcat ac detu
mefcat certis horis,non numerus horarum in
tra quem hoc patitur, id efficit, fed elementi
natura, five hunc motum à fe habeat, five â
Luna mutuetur. Sed nec ipfa Luna numero
colligata eft quo fpatium fuum conficit, ne
que quifquam alius planetarum dum or
bes fuos peragunt intra hoc vcl illud tem
pus. Euripus fepties aquas reciprocat non
numeri munere, fed aquæ & loci benc
ficio , vel alia caufâ naturali & latente.
Numerus per fe nihil poteft, fed cum dctem
porc agitur, temporis ordo eft vcl pars or
dinis in qua quodque fit vel geritur,nec quid
quam confert ad rei quæ gignitur aut perfi
citur fummam nifi fpatii extenfionem, majo
rem aut minorem, perinde utres adfui con
fummationem plus aut minus moræ defide
- Rr 3 Iat»
63o D e A N N 1 s
rat. Tempus autem numeratur aut per an
nos,aut per menfes,aut per horas & momen
ta. Momento quaedam fiunt, ut ea quæ @3v
egw & interitum rei exiftentis inferunt, po
tius quam novæ generationem inducunt. B
jufmodi eft mors violenta, excaecatio & alia
fimilia. Ita domus celerius deftruitur quam
ftruitur.UIt in linea plura funt püéta,ita in ae*-
egt*a« temporis plures funt numeri, anni ut
puta,menfes vclhoræ vel momenta. Quem
admodum auté in rebus quæ manu parantur
& arte pluribusaut paucioribus numcris opus
eft ut abfolvátur,itain iis quae naturaipfà mo
litur, mora neceffària eftamplior breviorve.
Non enim in omnibus eadem requiritur tem
poris menfura. Velocius fcapha ædificatur
quam navis longa. Natura quam ars imitatur,
fimili via & ratione operatur. Sic elephan
ti qui mole fuperant cætera animalia diutius
inventre matris morantur, atque ubi in lu
cem editi funt, tardius adolefcunt. & lon
gius vivunt. Id exemplis aliis probare po£
fem â maximo adminimum. Nam & qui pe
diculi naturam fcrutatifunt, afferunt fepties
in diem patrem eum fieri. Ova ponit pi
lis capitis tenaciter adhaerentia. Lendes vo
cantur. In oviparis volucribus non parva
etiam eft differentia temporis quod ovis ex
cludendis competit, non tanta eft tamen
quanta in quadrupedibus. E domefticis ex
emplum
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 63r
emplum capiamus. Gallinarum ova maturius
excluduntur quam anferum aut anatum aut
pavorum. Calor eft qui ca excludit, five ma
tris ipfius foventis , five furni modice & cer
to modo calefa&i. Numero quidem dierum
opus eft & mora, in aliis uno & viginti, in
aliis triginta, in aliis quadraginta, fed moræ
diverfitas ex ovi qualitate & avis natura quae
illud peperit pendet, non ex virtute numeri.
Solis calor ufius eft five lapidem feriat, five
lutum, five ceram, fed pro diverfitate fubje
&torum, agit diver(e, aliud indurando, aliud
liquefáciendo, aliud tantum calefàciendo,
Jgnis vehemens ut fornacis , alios lapides in
cinerem folvit, alios in liquorem. Ferrum tar
dius ignis calefacit, quam lignum comburit,
ardens æqualiter,& in ferro femel conceptus
calor diutius permanet quam in faxo. Nihil
hic numerus poteft, ut nequc in re alia qua
, cunque. Arbores quo grandiores funt tar
dius in auras exeunt,tardiores au&tus habent
;
:
& ferius fenefcunt, ideo & magis vivaces
funt. De qucrcu traditur; centum arfnis eam
crefcere , totidem in eodem ftatu manere, &
poft totidem annos ex quo dccrefcere cœ
perit, mori. In plantis minoribus & arbuftis
omne genus & herbis difcrimen idem ob
fervatur ortus, incrementi, & longævitatis,
quæ à certa numeri poteftate non dependet
fedâ plantæ & foli in quo
•• ,
gignuntur proprie
Rr 4 tatc.
63* D E A N N i s
tate. Omnia quae folo gignuntur, vel in folo,
ftata habent â natura natcendi tempora, cre
fcendi, & moriendi, non ulli numero tempo
ris obnoxia, nifi quatcnus hæc fiunt fingula
er gradus ac numeros fuos, & à principio ad
ÉÉ fibi praeftitutum eunt. Finis aliquando
illis datur violentus ac repentinus & præter
-naturam, qui nec ipfe in numeri aliqua vir
tute ac poteftate caufàm habere dici potcft.
Arbores caeduntur aut fulmine feriuntur, pe
cudcs mactantur, homincs vario genere de
medio tolluntur, antc tcmpus fuum. Quod
in aliquo temporis numero cum necefle fit
evenire, non tempus nec numerus ejus rei
caufa eft, fed cafus qui mortem infligit.. ln
his quae temporis pluribus numeris opusha
bcnt ut perficiantur, non unus rei pçffcctae
& confummatæ gloriam habet, fed ómnis.
Exemplo id oftendamus. Aliquis natus eft
méfe nono, & anno vitae nono,fubmerfione,
vel ruina,aut alia caufa repente interiit.Quod
menfe nono natus cft, non id inputandum
virtuti numeri nonarii, nam potuit nafci
feptimo & decimo, & tamen vitalis cffe , fed
naturali & primæ conformationi quam in
utero accepit id tribui dcbct, cujus textura
ab cxordio, ut ita dicam, talis fuit, ut pcrfici
habuerit poft nonum menfem,&matura cum
faéta ex utero inlucem prodire. Præterea non
numcrus noni menfis quafi folus avunt rês
Imma
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 633
maturitatis fœtus intelligi debet. Omnes
præcedentes à primo ufque ad hunc ad fum
mam hujus rei abfolvendari æqualiter con
tulerunt. Qüi ædificationi culmen impo
nit, non totam molem conftruxit , fed ulti
mam manum adjecit. In fundamentis aliila
borarunt.jaciendis, in parietibus excitandis
alii, operas fuas reliqui artifices ad cam do
mum extruendam pro virili contulerunt. Si
nono menfe â fundamentis pbfitis confum
mata eft, totorum novem menfium opus eft,
non noni. ldem de noviineftri partu dicen
dum eft, & defeptimeftri, & de illo qucm de
cimus menfis emifit. Hic enim maturitatema
fuam debet non uni decimo menfi, fed om
nibus qui praeceflèrunt. Ita clepfydram
non extrema pars pulveris deplevit, fed id
quod ante defluxit. Qui iter fùum confecit
viator, in ultimo pedatu viæ finem fecit, fed
itineris pars fuit & primus, & quotquot ex
inde tranfiit ufque ad poftremum. Qui fuo
fato fenex moritur , non ultimæ horæ qua
animam exhalat mortis caufam acceptam
debet referre, fed univcrfo tempori quod à
natali hora cucurritufque ad fatalem. Poftrc
mo cum non una temporis numerandi ra
tio fit, cur illum qui decimo menfe natus
cft dicemus potius denario numero ho
ram natalcm dcbere quam alteri cuicun
que ? Quid fi vitales auras primum haufit
- Rr 5 ImCn
 634 D e A N N 1. s
menfis decimi die duodecimo ? Quid (i
hujus diei hora fexta ? Si numeri vis ac vir
tus hic quidquam valet, cur non à propiori
eam arceffemus potius quam à longinquióri?
Non enim numerus hora eft aut menfis
aut annus, fed anni vel menfis vel horae por
tio ordinalis. Nulla ratio eft fi vi aliqua pol
let eximia & ένερχλx? numerus feptenarius
aut novenarius, ut eam potius à fepteno aut
nono anno areeffàm, vel â feptenoaut nove
no menfe, quam â die vel hora feptena nove
naque. Cum enim æqua temporis nnmera
tio æq; agatur per dies & horasac per menfes
& annos, cur hanc potius fumam quam illâ?
Facilitatis gratia & compendii in eo quodper
annos poteft numcrari , eam rationem lu
bentius fequimur quam illam quae per men
fes computat. Ubi per annos computari res
ipfà non patitur, quia menfura de qua agi
fur non explet annuum fpatium, per menfes
tum potius tempus illud numeramus quam
er dies, ejufdem commoditatis caufa. Sed
Ê nihil facit contra virtutem & effica
ciam numeri, quæ æqualis eft , in quantum
numerus per fe fpe&atur, in die & hora fe
ptena , & in menfe vel anno fepteno.
Quinimmo horariæ & diariæ temporis fup
putationes longe exa&iores funt quam quae
cr annos aut menfes ratiocinium inftituunt.
illa partilis ratio dicitur ipfis Mathematicis,
ifta
 C 1 1 M A c T £ R 1 c 1 s. 63;
ifta platica, minufque ideo certa quia minus
accurata. Secundum priorem Aftrologi fo
lent computare tempus quo fœtus in utero
matris perficitur. Qui fimpliciter dicit deci
mo menfe editum effe foetum, παχυμερές lo
quitur, utiturque ratione vaga & arbitraria,
nullo fundo veritatis exaéte nixa. Nam &
decimo menfe genitus dici poteft qui primo
die decimi menfis ex alvo genitricis exiit, &
qui die ultimo ejufdem menfis. Ideo tres gra
dus faciunt Mathematici qui genituras de
fcribunt,* 8exapwlwtæ;ov partuum,maxim um,
medium & minimum. A'zvxvwaiv μεγάςlw ap
pellant in decimeftri fœtg guæ πλεονεγό}
243: *u£pów gτἀ ἀρόν y , a ru* 5 * μάanc oroy ,
*, &göyy, cin*5 § ix&x%sns 243 *vn *, &göv y.
Summus gradus eft. dierum oétoginta & du
centorum, & horarum trium. Medius, die
rum ducentorum feptuaginta trium & hora
rum trium. Minimus, dierum ducentorum
quinquaginta o&to & horarum trium. Ita
fummus fuperat medium diebus quindecim
quæ dimidia pars eft menfis. Medius autem
mfnimum diebus etiam quindccim.Sic unius
menfis, hoc eft triginta dierum fpatio, ἐλαχ3
gw Szvxùnarus * 3 ex&ulwtajov dittat â maxima.
Nam inter decimeftres numeratur qui pri
mo die menfis decimi natus eft, & quiulti
mo. Eadem eft ratio in feptimeftri partu.
Non enim fatis cft dicere quempiam feptimo
- mcnfe
 636 D e A N N 1 s
menfe genitum effe, ut virtus feptenarii nu
meri inde adftruatur. Haec ratio platica eft&
fallax, cum vel menfis dimidiati difcrimen
effe poffit vel etiam integri, inter tres qui ἐπ
qτάμηνοι dicentur. Ulnus ex his ineunte men
fefeptimo lucem videbit, alius medio men
fis, alius ultimo ejus die. Primo die menfis
natus differet abillo qui genitus fuerit exeun
te menfe, triginta ferme dierum fpatio: ab
eo vero quem medius menfis ex utero pro
truferit,quindecim dierum mora tam primum
quam ultimum diftinguet. Maximus quippe
άαμηνuaiwv partuum dicrum eft fex &ducen
torum & horarum trium : medius centum &
nonaginta unius, horarum trium: minimus,
centum ac feptuaginta fex & horarum trium.
Quindecim dierum difcrimen eft inter fin
gulas &rvxvija*;, quæ omnes tamen funt fe
ptimeftres. Quanto fatius igitur fuit dies ipfos
numerare quam horas, & exfumma dierum
colligere qualis effet numcrus partitudinis, &
quâ vim haberet, inde ftatuere.Ut in decime
ftris partus gradibus primus qui cclxxxviii.
dies colligit, novenarius cft , ultimus vero
qui dics computat cclxx 1 1 1. feptenarius.
Sed quoniam horæ ctiam tres excurrunt in
omnibus gradibus decimeftris & feptime
ftris partus , pcr horas totum tempus &ro
xvhates præftaretfupputari, ut fic certijus con
ftaret de vi ac virtute numeri quo confum
Imat2
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s.' ' 637
mata effet>ztexvnai;. Hac eadem de caufâ non
menfis aut diesinfpicitur quo quis nafcitur, ut
fciatur quam habeat genituram, fed hora. In
de digoa «ότ©- Græcis, & jgoa «97r€iov inftru
mentum quo colligitur. Hinc & horaabfolute
dicitur, ut apud Senecam in ludicro fcripto
de Claudio, Patere • %athematicos aliquando
verum dicere, qui illum tamen ex quo princeps faétus
eft, omnibus anni, omnibus menfibus efferunt. Et
tamen mirum non e/? fi errant, horfh ejus nemo no
yit. Ideft, horam natalem. Gemitalem dixit Ta
citusAnnali vi. Interrogaturamfùam quoque geni
talem horam comperiffet, quem tum ammum, qualem
diem haberet.. Ne horam quidem tantum de
berent infpicere qui talia curant, ut ad verum
perveniant, fed ipfà minuta. Nam fæpius in
tra quadrantem horæ duæ diverfiffinæ gene
fes exiftunt gemellorum, ore, animo, mori
bus, colore,ftatura,totius corporislineamen
tis, vivendi fpatio , & vitæ exitu diffimilium.
Non auté Màthematiéi tantummodo fed et
iam Philofophi, Medici & Jurifconfulti tépus
geftationisuteri per dies computare olim foli
ti. Pythagoras, tefte Cenforino , gencraliter
duos partus effe dixit,alterum minorcm,nem
pe feptimeftrcm*,quem decimo & ducentefi
mo die definivit, alterum majoré dccemcftré
qui edatur die ducentefimo feptuagefimo
quarto. Hic eft medius $ax&unwaig- Mathe
fiiaticorü quem ex Hephæftionc fupraretuli
II)llS.
638 D E A N N 1 s
mius. UInius tantum dici differentia eft. Nam
ille ducentos feptuaginta tres dies cum horis
tribus dedit τὰ μάτη Σzrvxvhov 3exxunvvalx. Vel
dies unus poteft turbäre & impcdire myfti
cam numeri virtutem.Ecce enim ccLxxiii.fe
ptenarius eft, quia feptem trigefies & novics
Ju&ta hunc numerum efficiunt.Si unus adda
tur,non erit ampliusfeptenarius. Et certe non
eft,quandoquidem tres horæ excurrunt.ldem
dicendum &* de cclxxxviii. qui novenarius
cflèt nifi tres horæ abundarent. Pythago
ras ἐπέμηνuæ partui dat dies decem & du
centos. Hephaeftion maximo feptimeftri par
tui tantum fex & ducentos. Quattuor die
rum eft differentia. Ex calculo Pythagorae,tri
ginta dies dantur fingulis menfibus. Nam
fi ccx. in feptem duxeris partes, fingulæ erunt
tricenæ.UInde manifeftum eft Pythagoram ac
veteres Græcos menfem facere triginta die
rum. Sed cum hac ratione decem menfium
partus deberct colligere trecentos dies,dando
fingulis menfibus dics triginta. Atqui idem
Pythagoras auétore Ccnforino decemmeftres
effè cenfebat qui ederentur diccccxxiv. Qui
numerus in decem divifus, denas partes facit
viginti feptem dierum fingulas cum duabus
quintis.Hæcigitur non refpondét. Cum enim
άτέμηναῖ$- ejus partus refpondeat maximae
άπόμηνιεῖα &rjxvKa* Hephaeftionis cum unius
tantum dici difcrimine, major partus quem
- ftatuit
 C L 1 M A c τ Ε R I c i s. 639
flatuit decem menfium non convenit cum
maximo partu Hephæftionis,fed cum medio.
Qui tamen & ipfe non mcnfium eft veraxer
•twg igov , fed Lunarium qui conftant ex vi
ginti o&o diebus, horis decem & novem,mi
hutis triginta. Nam idem Hephaeftion ple
nü 3exxÁnvajov partum dicit cffe dierum du
centorum o&oginta o&o, & horarum trium.
Qui numerus fi dividaturin decé partes, fin
gulæ conftabunt ex viginti oóto diebus,.de
cem & novem horis, & triginta minutis. Pau
lus lib. iv.Sententiarum Tit. ix fcribit, Septi
mo menfe natum matriprodeffe, rationem enim Py
thagorei numeri hoc admittere, ut aut feptimo pleno
aut decimo memfe partus maturior videatur. Ple
nus feptimus hic non poteft intelligi de fe
ptimo incunte. Pythagoras cujus auétori
tate utitur hic Paulus, eum qui ducentefimo
& decimo die poft conceptionem ab utero
exibat, pro έπέμήνω numerabat. Et hic fàne
numerus feptem menfes plenos exhibet, tri
ginta dies in fingulos numerando. Vult igi
! tur Paulus feptem menfes debere effe plenos
?
ut matri profit partus ἐπέμπviaï©-. Ulpia
nus contra leg. 111. D. de fuis & legitimis,
tradit, de eo qui centefimo. & oítogefimo fecundo
die matus eft , Hippocratem fcribere , & divum
Pium pontificem re(cripfiffe juffo tempore viderina
tum. Dierum eft decem & o&o differentia.
Duodecimo igitur dic feptimi menfis hunc
partum
 646 D e A N N 1 s
aitum edi neceffe eft fi triginta dies fingulis
henfibus dederis.Mathematici veteresadhuc
minorem feptimeftrem agnofcunt, quem ni
mirü diebus fieri tradunt inter aroe9v & ixle
£v centum feptuaginta fex &horis tribus.Sex
to die feptimi nafci hunc voluerunt. Sed
menfem illi viginti tantum & o&o aut no
vcii plus minus dierum definiunt. Hoc mo
do duodecimo circiter die feptimi hic par
tus edcretur. Polybus medicus illum nu
mcrum centum & o&oginta & duum die
rum fexti menfis effe vult pleni non feptimi
ineuntis.Clemens vi. Stromatco:£aai 5 £ τά
iu3£vov &zwetiã &; <r€9; &xeä3{aw μήvi τά
#x13, τετιςιν ἐκατόν ἐμάς ας στός §;;3&o :$ »iui
cd , ως ίςτgé II3av£g- μ% 3 i2t€¢ èv τά σ£
à»%μένων,A'e/s>igans § 3 Φιλόον ΦΘ- &• r§ z€
q)vat £-. Sexto pleno menfe hunc partum edi
vclle apparet , quem centum & o&toginta
duobus dfcbus& dimidio à conceptione na
fci tradit. Sane centum o£toginta duo dies
cum dimidio in fexdivifi triginta dies fingu
lis menlibus impertiunt & horas decem. Si
tribuantur in menfes viginti o&to dies cum
horis aliquot, ut fecit Hcphaeftion, numerus
ille dierum quem fexto menfi indulfit Poly
bus ad partus perfectam maturitatem , extra
hetur ufque ad menfem feptimum. In tanta;
fcntentiarum varictate,& temporis diverfita
tc quod pcrficiendo in vcntre partui datur,
fiu
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 641
fruftra eft quod dc feptcnarii numeri pote
ftate argutantur, quafi in omnibus ut hic nu
; meIl1S plurimum poteft , ita etiam in partu

ad maturitatem perducendo. Nullus enim

dies cft in menfè feptimo à primo ufque ad
ultimum, neque in menfe nono aut decimo,
quin aliqua mulier perfcétum cdat & vitalem
fœtum. Atqui vcl unus dics adjectus aut de
tractus feptenarii vim poteft infringere &
irritam facere. Alia denique feptcnarii ratio
exfurget fi tempus quodâ conceptione ufque
ad puerperium intercedit per dies numere
tur, quam fi per menfes. Ne cadem quidem
mulier in omnibus fuis puerperiis eundem
numerum dieiü ad utcrum geftandum fervat,
ut multis experimentis compcrtum eft. Non
igitur feptimeftris partus ex vi numeri fepte
narii pendet. * Aliæ éjus caufæ funt. Pater aut
mater qui feptimo menfe nati fuerint, plerun
que tales edunt partus. Vis ctiam ejus in fe
mine eft. Tenuc, calidum & minus copio
fum femen celerius mutatur in utero, fàngui
natur, membratur, corporatur, quam quod
eft craffius, frigidius, & majore copia profu
fum. Primum ergo certum eft, omnes partus.
non uno tempore fieri maturos: fed falfum
quod à multis Philofophis proditum eft, una
eademque tefhpora ómnibus conformandis
effe data. Nam qui feptimeftri fpatio matu
ritatem na£turi funt , aliis dierum numeris
- Sf COI1
641 D E A N N u s
conformantur, intelligo eos numeros qui in
unoquoque partu aliquid affcrunt mutationis
dum aut femcn infànguinem vertitur, fanguis
in carnem, caro in figuram hominis.Hæc om
niacitius&precocius in feptimeftripartucon
tingunt quam in decimeftri.Atq; ut praecocio
res funt hi partus,ita & imbecilliores & minus
longævi. Nam ut breviorem in utero moram
trahunt, fic & extra uterum & in lucem editi
contra&iora habent vivendi tempora. Judaei,
tefte Clemente, credebant frigefimo quinto
die formari, 249* Naass& r23r§μηνα. Cen
forinus hoc membrari dixit.Hic numerus fexies
ductus ducentefimum &decimü efficit.Quod
tempus τΓς ἐπέμχνοις ftatuit Pythagoras &
ex eo maximam vim fenarii numeri in hoc
partu perficiendo adftruebat.At major partus
qui δεκαμήνισίας, diebus ferme formatur qua
draginta. Qui per feptem illos initiales multi
plicati dies faciunt ccxxc. quæ funt hebdoma
des quadraginta.Sed quoniam ut ajuntultimς
illius hebdomadis primo die editur partus,
fex dies decedunt,& cclxxiv. dies decimeftri
partui dantur. Ergo fecundum haec feptena
iii numeri vis fpectatur in decemeftri partu,
fenariiin feptimeftri.Sic conftat vel ex eorum
fententia non per menfes tempus effe com
putandum, fedper dies.Verum neficquidem
ratio conftat. Nam fi hoc verum effet, om
nes partus decimo menfc cdcndi , eodem
1numc
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. ' 64;
numero dierum abfolverentur.Atqui certum
eft δεκαμήνιαίας &rvxv* ayos non folum tres
effe gradus, fed totidem quot funt dies in
decimo menfe. Porro numerus ille cclxxiv.
datur ab Hephaeftione τ} μάσα Σωτοκυίας δάκα
μηψιαια cum præter eam agnofcat & fummam
& minimam ut jam diétum eft. Præterea Ju
dæi ut formationi primae Septimeftris par
tus dies dabant triginta quinque, ita quadra
ginta quinq;diebus τὰ ἐννεαμηνα 24gan&ora
23 volebant. At}ex&unv& Pythagoras in qua
draginta diebus Agg$*£&; ftatuit. Hippo
crates pro novem menfibus dies cclxx. com
putat. Hic efi fecundus gradus * 3exxukvov
Hephaeftionis, fi tres tantum dies addideris.
Hippocrates more antiquorum Graecorum
dies triginta pro menfe numerat, Hephæ
ftion dics tantum viginti o&to cum horis ali
quot.Ita êwvg xuxw©- & δεκαμήv©- divcrfà ra
tione idem eft. His omnibus modfs incerta
eft ratio numerorum, vis eorum irrita & ina
nis. Mathematici ad fuas artes recurrunt ut
nobis reddant rationem &faunvtaiov & δεκα
μῆνιοάων partuum. E flaukwss, ut dicit Cenfo
rinus, nàfci ajunt {% A!guετέον, ἐννεαμ*νες ά
tejywvov , 3exxu)vss vcro {% tíle9'yovov. Hoc
explicatHephæftionlib.II.v€ avoej; , £xti
ζεως, his verbis, *5 aw%órov *aroe9y^Éysav
%yva &; ôi g% # 3exxunv&wv èv τὸ δωνύμω
τέ1egyóvá, & É &mxv%atws κλίν, ἐκά γάδyl®*
S f z. *Af*
644 D e A N N 1 s
;x}$ ; are& iyévélo, %i 5 *irGumviai»v êw*#
agw#*£*. Hominum conceptiones ajunt fieri inde
cemmeftri quidem partu im tetragono finiftro solù,
tum in eo confiftcnte Sole conceptio faäa ef?. Se
ptimeftres autem in diametro. Sed nullos & ves
μῆνας agnofcit Hephaeftiofi,quia pro μ£*w Sor
xvi ad eos ponit* 8exaunyuaiwv,quos jam dixi
- mus. Atquijuxta hanc Mathematicam tatio
ncm cum feptimeftres 8 24gustgav Solis na
fcuntur, & decimeftrcs X% 60:6vvuov τέ1e&yw
vov,ita & novimcftres debent nafciin trigono
dextro. Cum enim Sol à nono figno parti
culam conceptionis confpicit , quia hic ad
fpeétus ejus Trigonum dextrum efficit, ideo
nono menfe nafci qui ficab eo in cöceptione
cófpc&ti fucrint, omnino deberent.A decimo
autcm figno confpe&us Tetragonus eft dex
ter , ideo & 3exxunvvåaw nafcuntur, quorum
Sol congeptionem ira viderit de Tetragono
dextro. bèrperam apud Hephaeftionem legi
'tur ἐν τὸ δωνύμα τέ7e9y&vg, pro 3*313. Te
tragonum quippe finiftrum â quarto fit figno,
non â decimo, ut fupra oftendimus. Septi
neftrcs autem ideo X% 24gue t£ov na(cdntur,
quia Sol à feptimo figno conceptionem re
fpiciens,cfficit Diametrum.Sedhae nugæ fùnt
nugaciflimae non minus quam illae de nume
ris. Cur o&tavi menfis partus vitales non
fint,hanc caufàm afferunt , quia ab octavo figno
ut à fèxto iiiefficax yifiu, Immo nullus. UIfer
quc
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 645
que enim locus piger ac dejunátus, id eft nul
la cum Horofcopo focietate conjunétus. Cur
igitur Ægyptus hoc habet peculiare ut in
ea regione qui oétavo mcnfe nafcuntur, per
ennent ? An ibi alia natura eft zodiorum
cœli, &alia ordinatio ? An agnuztapós eft in .
ea inclinatione oétavi & fcxti figni, quæ alibi
non eft? A folo itaque, non à cœlo illa vis. Si '
à cœlo cffet, utique & in Ægypto cadem lex
forct. Quod in ea regione muliercs reftibili
fœcunditate polleant, & feptenos, immo &
hovenos interdum uno utero gerant,-fepif
fime ternos, nec hoc ab aftris coeli Ægyptii
pcculiaribus ac propriis proficifci crcden
dum cft, fed ab aeris & terræ benignitate &
proprietate Jâ docuimusfeptimi menfis par
tus non effe caufàm feptenarium numcrum.
In feptimo menfe editur, non quia mcnfis
ille eft feptimus. Nunc videamus an qui fc
ptimo anno vitæ moritur, mortis quoq; caufâ
cjus ftatuéda fit numeri feptenarii virtus.Aut
violenta morte rapitur in feptimo mcnfe,aut
ex morbo moritur. Si morbo, humor morbi
ficus exalto colle&us, & ab anno quarto atit
quinto vel fexto congeftus, in anno demá fe
ptimo crumpit. Nofiigitur imputandum hoc
anno feptimo,fedfpatio annorum qui caufàm
morbi, jî nempe peccantes & obftru
&tiones inchoarunt, auxerunt & promove
runt, ut concipitur humor illc paulatim,&
- - - Sf 3 in
646 D e A n N 1 s
increfcit, ita ad fummum venit, nec amplius
oteft augeri, tum demum feprodit , & tur
É dat in $. in quo excitatus tempore
etiam opushabct , ut cxcoquatur & tandem
refideat, & conquiefcat. Si nimius fit quam
ut natura eum ferre poffit, ipfàm obruit, &
compagem corporis folvit. Nihil ibi agit ne
que poteft numerus, fedquidquid ex eo ac
cidit five fànitas fiveinteritus, in eo numero
temporis fit,non per eum numerum.Sigenus
mortis violentum fit ac repentinum,non etiá
hic cafus ei numero acceptus ferendus eft ne
ue ejus potcftati, fedfortuitis accidentibus
j. adnumerari, quae cum nullo non vitae
anno foleant contingere, non eorü in nume
ro caufà conftitui poteft. Alioquin omnibus
hominibus cx æquo feptimo quoque anno
evenirent, aut morbi, aut cafus repentini&
violenti quibus mortem oppeterent.Atquivi
demus aliü hoc anno,alium altero,haec vel illa
pati,in illos morbos aut illa pericula incidere,
quae cuilibet magis caufæ quam numero tcm
poris in quo accidunt, adfcribenda vidcntur.
Cum autem Climacteres duorum fint gene
rum, aut ex hujufmodi fortuitis accidentibus
periculum intentantes , aut ex morbo ali
quo gravi & ancipiti, neutri debent nume
ris dierum aut mcnfium in quibus talia fo
lent accidcrc, imputari. Quod autem affe
runt ad confirmandum illam vim feptena
I11
 C 1 1 m A c r e R 1 c 1 s. 647 -

rii numerifeptem nos formari menfibus,ad

ditis alteris re&os confiftere incipere, & poft
feptem mcnfes dentes nobis innafci, & poft
feptimum cadere annum, & quod quarto
decimo anno pubefcere foleamus, nihil haec
omnia ad rem attinent , nec fidem faciunt
pro numeri feptcnarii poteftate. Primum
non omnibus haec eodem tempore eveniunt,
ne fi quidem per annos ratio ineatur. Multi
. pueri vel anno uno tardius re&ti incipiunt
confiftere & ingredi. Si per feptimanas vcl
per dies ducatur numerus, vix in centü puc
ris duo reperientur qui eodem die incipiant
ftare foli & ambulare.Idem de dentibus di
cendum five nafcantur five cadant, de pube
;
item & barba. Tametfi autem omnibus co
dem anno vel ejufdem anni menfe ac diebar
ba genas ac mentum veftire inciperet, non
.
;
tamen numerus feptenarius ejus rei caufâ
effe videretur. Nofi unus annus vel menfis
barbam generat , fed omnes qui : à natali
die fluxerunt ufque ad vefticipem ætatem.
Præterea citius pubefcunt & barbcfcunt fc
ptimo menfe editi quam decimo , & matu
fius etiam fenefcunt. Quod autem Mathc
matici fcribunt Clima&teres fieri graviores
annis feptenis & novenis, ne numeri quidem
latens & naturalis virtus hoc cfficit. Nam
alii caufae id tribuunt illi ipfi au&ores, ut jam
! vidimus, Aftris quippe eam adfcribunt, Mar
; Sf 4 tis •
648 D e A N N i s
tisplancte malefico hunc numerü aavxzTa z
~nxêy & Clima&tericum adfignant. UInde fieri
putant ut pcriculofiores Climacteres illorum
annorum evadant. Quod & ipfum frivolum .
eft & nugatorium. Pcriculofiorcs quippe
morbi exittunt qui in proveétiore ætate ac
cidunt. Minimo quippe momento extorque
ri poteft anima já folutioribus, laffioribus, &
laxioribus co tempore corporis compagibus.
Primum autem Clinacterem $t: vxtixgv nu
merare incipiunt ab anno vitae fexagefimo
tertio,qui tertius eft decimæ hebdomadis,cú
jam maturus morti fieri homo incipit. Sife
ptenarius & novenariusin Clima&teribuspo
tentiffimi & maxime πικτικgi , cur ex utro
que compofitus numerus non eft omnium
efficaciffimus ? Is eft decimus fextus. Atqui
unus cft cx leviflìmis, & Mercurii (ecundus.
An mixtura utriufque numeri quod quif
que habuit virtutis oblitteravit ? Sane fi va
lidus & invalidus numerus mifcerentur, ex
avyxegov ut validi vis dilueretur, ita invalidi
aflùrgeret, ut folet ficri cum duo contraria in
unum coeunt. Aqua vino mixta fuam vim
exfufcitat, vini dclet. Nigrum albo confu
fum peculiarem gignit colorem qui nequc
niger eft neque albus. Ubi autem duo gene
ra confunduntur quae pari facultate É
alterius poteftas non deftruit alterius pote
ftatcm , fcd fuam fingula in mixtura cónfer
- . - yant,
\
 C L 1 M A c T E R I c I s. 649
vant,immo & exfocietate majoré oftendunt.
Ut atramentum fa&ticium cum fæpiae fucco
confufum, aut vinum generofum cum alio ac
que generofo temperatum. Durum acctum
cum duro mixtum non minus eft acidum
> compofitum quam fimplex & feorfim fum
ptum. lta ergo duo efficaciffimi numeri ad
Clima&teres faciendos jun&i, feptenarius &
.
a.
novenarius, eum numerum dare debent qui
non fit minus cfficax, immo vel duplo effi
,• caciorem. Vires quippe fuas jungunt, & fic
duplicatas exerunt. Dixerit aliquis non tan
tum ex feptenario & novenario cffe compo
fitum hunc numerum, fed etiam ex duobus
o&onariis, qui per fe languidiores funt ac
dilutiores, ncc in Clima&tericis tantopere
metuendi. Vel hinc apparet opinionis fu
tilitas.Cur enim potitis petatur efficacia Cli
:
ma&teris à feptimo & nono quam ab o&avo
& o&avo, cum decimus fextus æque ex illis
.
r.
-
numeris compofitus habeatur quam ex iftis?
Nunc vidcndum de Clima&teribus , qui á
numerorum virtute non fiunt, an ab aftro
rum decreto veniant, quæ omnium antiquo
rum fuit fententia, à quibus nomen Clima
ęteri primum eft proditum, & cum nomine
res ipfà inventa. Si vitae fpatium ab aftris,in
de etiam Clima&eres. Nam in vitae fpatio
;
Σ
intercurrunt. Si vitae terminus arbitrio ftel- '
larum ftatuitur, ab iis etiam arcefTenda Cli
a Sf 5 In ha
 6;o D e A n n 1 s
ma&erum caufâ. Nam fæpe & vitam termi
nant, ut illi quos 9watx&c appellarunt, &
qui eam non finiunt, finem tamen ejus mi
nantur, & periculum denuntiant. Atqui nec
vitae fpatium nec finis à decreto ftellarum
pendet, ergo nec Clima&eres vel anni Cli
ima&terici. Prius probandum efì, ut depofte
riore conftet. Non una via nec una rátione
ad hujus veritatis demonftrationem perve
niri poteft. Quando mundus à Deo primum '
£í fuit, primorum hominum vita uf
que ad nongentos annos & ultra produce
cebatur. Adamus protoplaftus vixit annos
nongentosactriginta, & mortuus eft anno
ztatis 15 ccccxxxi. quem volunt annüfuiffè
cjus Clima&ericum, continere enim in fe fe
pties centum triginta tres. Et obfervandum
effe monent quod fàcra Scriptura plerumque
loquitur de annis completis in aetate patrum
fignanda. Sed hoc nugatorium. Adamus fe
cundum Scripturam, vixit annos nongentos &
& triginta & mortuus eft. Ergo mortuus eft
nongentefimo ac trigefimo, non trigefimo
primio. Et quid opus fuit annum unum vitae
ejus addere, ut Clima&ericusfieret, & qui
dem-feptenarius ? Quafi neceffè fit omnes
qui moriuntur,idpati anno aliquo Climaéte
rico, feptenario aut novenario ? Atqui ut
oftendimus,non hæc eft propria notio vocis
Climaäarù, Raro finiunt vitam, quam fæpius
in
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 65r
in difcrimen adducunt , fine noxa. Deinde
Clima&terici omnes vitæ anni funt, fed non .
iidem omnibus. Eodem modo & Cainan &
Malaleel & Lamech & Salah, diem obiiffe
volunt annis fuis Clima&tericis, in quo pec
carunt non uno modo. Cur enim adjecerunt
unum annum vitæ Adami , ut Clima&ericus
ejus fieret, quafi Scriptura foleat in ætatepa
trum annos completos intelligere, & in vita
Cainanhocnon faciunt ? Et faétifùnt, inquit
Scriptura, omnes dies Cainam nongenti decem amni
& mortuus eft. Ergo fecundum rationem illis
placitam mortuus eft, nongentefimo & un
? áecimo. Malaleel vixit tefte Scriptura annos
o&tingentos nonaginta quinque , cum, in
quiunt, annum Clima&ericum Lxxv 111. in
greffus effet. Hoc ineptum eft. Non enim
o&tingentefimus nonagefimus quintus Cli
ma&tericus eft feptenarius, fed o&ingentefi
mus nonagefimus fextus. Henoch, inquiunt,
poft Adamum feptimus fublatus eft tranfà&o'
anno Clima&erico L 1 1. cum attigiffet an
;
;*
nútrecentefimum fexagefimum quintum.At
qui trecentefimus fexagefimus quintus non
efl Clima&ericus,fed ccclxiv.Uniustamen
anni differentia poteft Clima&tericum face
. re & non Climaétericum.Merae igitur hario
lationes funt de illis Clima&tericis qui tol
lunt, cum xxuuxxtne/xj; proprie & awaesti
wg; differant, ut in fuperioribus demonftra
. - tuIm
 63* D e. A N N 1 s
tum eft. Plerique igitur patrum ante dilu
vium ultra nongentefimum annum vitam
prorogarunt. Lamech Noacr pater vixit fe
ptingentos feptuaginta &feptem annos.Noa
cus autem cum quingentosannos natus effet,
enuit Semum, Chamum & Japetum. Stellæ
uae illucebant nafcentibus tunc temporis
hominibus, videntur longe majoris potefta
• tis & &vsgysia* fuiffe quam quæ hodie noftras
refpiciunt genituras. Unde hoc? An effætæ
nunc funt , & partem luminis fui & virtutis
amiferunt quam integram eo tempore,uttum
nuper creatae, poffidebant? Deccrnere tunc
poterant annos vitae nongentos, nunc ad
centenos vix perveniunt,&rara avis efthomo
qui ufque ad Ê terminum vadit. Auctores
ipfi Genethliacæ etiam Solem cum longiffi
mum vitae fpatium decernit, fuifque in fignis,
locis,partibus,finibus optime conftitutus eft,
non ultra centü &viginti annos vite dare pof
fe ftatuerunt At fæculum ante diluvium nion
gentosac plures decernebat annos. An alius
ergo nuncSoleftquâ olim, minus fplendens,
& paucioribus radiis illuftris, & minore orbe
circumfcriptus, adeoque minus potens &
validus ? Nam fi virtus ejus SzvttAs au&-
ax* in eo maxime conftitit, ut quam ex
tentiflima vitae fpatia genitis promitteret,
cur hodie tam parva dat, cum in Mundi
Principio daret tam longa ? Qui Mundi the
Ina
 C 1 1 M A c T E R 1 c 1 s. 6r;
ma vulgavere , potuerunt & Adami geni
turam natorumque cjus qui ufque ad non- '
gentos annos vivendo pervenerunt publica
re.Ubicunq; Thema genituræ ponitur,à ftel
larum difpofitione fclicitatem fuam & infe
licitaté deducit, & vitæ omnem fubftantiam
& terminum. Poft diluvium fi longitudo vi
tæ humanæ breviata cft à Deo fceleribusho
minum offenfo, nihil ftellarum decretis in eo
tribuendum eft. Si terra ipfâ aquarum inun
datione male habita,vel àDeo propterhomi
nes maledicta longævos portare defiit, non
à cœlo nec ab aftris,fed à folo longævitas pe
tenda. Non enim coelum ipfum neque aítra
coinquinata hominum nequitia fuere, ncque
poenis commaculata. Circa illud tempus cüm
i)eum poenitentia cepiffet hominis ä fe creati
quia tam fceleratum effe videbat, pronuntia
vit quafi in condemnationem malæ ejus vitae,
dies illiusfuturos centum ac vigintiamnorum.Ita cir
citer o&ava pars vitæ quam olim vivebat ei
reliéta eft. oïoç ä£ o£ov , & quantam epitomen
paffus eft μακgo313t)lo, priftinæ! Intra annos
jw Mccxl, 1. haec breviatio facta eft. Noacus ta
men ipfe fùb quo diluvium fuit, annos vixit
DccccLx. Poft Noacum Deus vitae hominis
legitimum fpatium voluit effe centum ac vi
* ginti annos. Mofes Pfalmo xc. fpatium vitae
communis definitannisfeptuaginta:in illis qui
robuftiores cffent o&toginta annos ftatuit.
«A
 &f4 D e A n N 1 s
.;,iuíga* §τόν ἐμὸν ἐν aJ ref; £33ομηκενέετκ,
iaw5<w 3uvaz5eiaus,3y3o%«9ylxètn.Neceft quod
credat quis annos priorü hominü fuiffe men
ftruos.Idem quippe Mofes qui nongentos an
nos 31oaiu»s redu&tos dixit ad centenos & vi
cenos,ipfiusDei decreto vitiis hominum irati,
de qualibus annis intellexerit,fatis fignificavit.
Si menfes pro annis accipiendi forent in illa
computatione vitae primorum patrum, feque- -

retufmultos illorum genuiffe filios cum effent

tantum quinquennes aut fexennes Nam Ma
laleel fecundum Judæos cum effet annorum
lxv. genuit Jareth.Tales anni lxv.annos qua
lesnuncufurpamus,quinq; tantum cum quin
que menfibus darent. Apocrypha traditio vult
ab Adamo ufq; ad annumEnochi centefimum
& fexagefimum qui fuit annus mundi mille
fimus ducentefimus o&togefimus fextus, tem
porum computationem non per annos pro
cedere (olitam,fed perfeptimanas.Archafige
lum enim UIricl primum Enocho fignificálfe
qi §£u£v 8, t&orä xgùêvsavtes. Hoc enim in li
bro ipfius Enochi fcriptum habebatur, à tô
άχ{v £&vuaw7:v v3'333ομ&3x,ά άλ* χλων ἀa
«9aiwv 6y%o%«9w% άζ άτόν %vovvu %μεgόν μν
ea&όες τε Βxe%«9v% &£ 8, évv£ax£xia v<*-
«9aia êvvfiwgw%. §33ouzâav 5 μvé) 33es &3 « ò
##@xi£^ia πεήκgνὰ ἐ$ , £v ai; 8** t*orai, :
&r, &vi2/1àc &r* r* r&vov μάτ€α τοῖς &#3gωπις
èyv&«9-now. Et fàne liber cui Titulus x***
%s-
 C L 1 M A c T £ R 1 c 1 s. 655
3%'eais initia temporum ab orbe condito per
feptimanas memorat numerata. Annianus
fcripferat in libro Genefeos qui fex dierum
opificium perfequitur , temporis menfuram
non aliter nifi per dies & noétes & fepti
manas agi folitam. Quod fàlfi redarguit
Georgius Syncellus. Nam invitae Adami fpa
tio definiendo & aliorum fequentium ejus
fuccefTorum , Scripturam paffim annorum
mentionem facere. Tò 5 §7*y{v αυτόν άl, äåæp
χς έν τιΓς έ «9αμοποιίας ἐἐ ἐμάe9:us ; 24g μαν
erga, 3o%oz juiv τ€στw £3i€λ©- &x åôïÀs;&€6v*
μάτ€æ ei μὰ μόνον ἀμάe9* Røù vύκὰ ἀ £38ομαδα,
3tt3a 4 ogov. zwgx& à ätöv μ$μyr} Aéywov, è
§3;asv A'32μ άτη Λλ' ἀ ἀπά%ανεν, £ άφεάς άi
* áxov %e%ν ἐμοίως, anlw ei % rôv rd&eìn â
3*g &x oiuaι καθὼς Φrai;» 37, oi i%awrg, {youv
& A'$<u,à'i33ouzâav âè*3vas ;e;$uàuìiae
& g% £ras Ev&z. Adami fucceffores ufque ad
annum Enochi centefimü & fexagefimum per
feptimanas tempora computarunt. Quod fi
verum eft, vetuftiffima res fuerit temporis
in feptimanas diftributio, & feptimanæ in
ventio.De quo alibi.Idem tamen Annianusin
Pafchali fuo meminit periodi ex quingentis
nonginta duobus annis compofitæ per quam
annos mundi computabant.Unde illa extiterit
& quis cjusau&orfuerit, non expreffit Geor
gius Syncellus. Prima hæc periodus codem
auétore impleta cft anno vitæ Enofi nona
- gefimo
 656 D e A. N N 1 s -

gefimo o&avo, *•* •€o$$- * ®3 &r3v

ïgr» r* it* §*Angw3w, %, 3$ §u*>*3 t3, § 3&
Evas Gn. Idem alio loco dicit, Egregoros ange
losannò mundi millcfimo quinquagefimo o
&tavo defcendiffe, & in tranfgreffione máfiffe
ufque ad diluvium per duas integrasperiodos
annorum quingentorum triginta duum. ter
tiam autem incepilfe , anno mundi millefimo
fcxagefimo quinto:' T£ * vn & xirus 2; e'>«*-
y^gov xxrjx%ov , Koù êáéxeow έν τ? •3y3x*
&ας & xz%«Avau$ δύο x%xx&s ? λ £3' άτων, τ\n-
g23£y'« , r£»321ο ά τέτ©- τά α ἐ ἐ ἐτς § xia
μ«. UIt ad rem redeamus, fi ftellarum arbitrio
vita produr&ior & contraétior hominibus
decrcta eft, cum olim in primordio mufidi
» extenderetur humanae fpatium vitæ ultra no
gentos annos, & Mofis ætate vix illud produ
ceretur ultra o&togefimum annum, idque et
iam hoc noftro ævo duret, inveftiganda ratio
tantae mutationis, ac diminutionis. Cum cæ
dem hoc tempore ftellæ fint, idem Sol &
eadem Luna qui mundiprioris hominibus lu
cem fœnerabant & vitam, cur hodie non ea
dem menfura vitæ ab illis expenditur huma
no generi quam primitus folebant elargiri?
Quandoquidem aliæ fáctæ non funt, opor
tet fìltem diminutam earum effe poteftatem.
Non enim aliud excogitari poteft aut dici.
Cur autem diminuta fit, aut quomodo, reftat
quaerendum. Seponimus hic interim quod
fcri
 C L 1 M A c T E. R I c i s. 6f7
Scriptura clare docuit â Deo manaffe illam
temporis humanæ vitae epitomationem pro
yter hominü fcelera. Cum Aftrologis enim ré
É qui aliis telis confodiendifunt, quia
verbi divini gladio jugulum non libenterprae
berent. Si ullâ in ftellis poteftatis fuae de-•
co&io intervenit, per gradus & numeros eam
contigiffe neceffe eft adinftar omnium rerum
quae fenfim deteruntur, & depereunt. Non
enim verifimile eft per duo circiter millia an
norum fidera integras fuas vires retinuiffe,
& Bofi illud tempus ita retro lapfà effe utvix
o&tjvam earum partcm confervarint, & mox
: in eodem ftatu permanfiffe ufq; ad hanc aeta
tem. Ab Adamo ad Noacum anni funt duo
*. millia ducenti quadraginta duo. Per hoc
omne tempus ftellaruti integra duravit po
teftas in decernendis nongentis annis vitae.
Adamus quippe vixit annos dccccxxx. Noa
cus dccccl. Decem nimirum amplius annis vi
ta ejus longa fuit quâ Adami. At dcfùbito fub
ipfumNoacitempus vitae longitudo contra&a
eft ad annos centum & viginti vel ipfà Scri
ptura tefte. Nam poft Noacum ufque ad Mo
èm non ulli inveniuntur qui ad ducentos an
nos vitae tempus protraxerint. llle ipfe Pro
pheta,ut fupra diximus,fpatium humanæ vitae
fummü o&oginta annis circumfcribit, quàm
vis ipfe annum ætatis agens centefimum &
$igii , ultimum diem clauferit. Hoc
- Tt etiam
6;8 D E A N n i s
etiam nunc videre eft. Plurimi quippe per
veniunt ad illum annum quem ut terminum
vitae legitimum præftituit hominibus Mofes,
cum tamen reperiantur qui centefimum &
vigefimum attigerint.Quinimmo exemplum
habemus hoc feculo Angli cüjufdam quiuf
que ad centefimum & quinquagefimum an
num vixerit, oftenfufq; efi lacobo Britanniæ
magnae Regi, & piétura ejus æreincifà mon
ftratur. Vidi ipfe Divione hominem qui cen
tenario major mortuus eft. Aftrologi Clima
&tcricos annos ufque ad centefimum & vige
fimum producunt, quafi eoufque pertingere
poffit in aliquibus humana ævitas." Eo enim
anno ultimü Clima&terem conftituunt quem
& 9ανακφάgov faciunt. Non ignoro quof
dam Genefeos locum illum de vitae termino
vulgo exponi folitum, de tempore ad refipi
fccndum hominibus dato ufque ad diluviüm
interpretatos effe. Sed nimis clara verba
funt Mofisquam ut aliam patiantur fenren
tiam. Nonnulli inter o&togefimum, & cen
tefimum ac vigefimü annum ævi humani fta-.
tum modum pofuerunt, nempe centefimum,
aeque diftantem ab o&ogefimo ut à centefi
mo vigefimo. Inde fæculares ludi Romanis.
Jurifconfùlti hoc quoque fequuti videntur, ut
longiffimam hominisætatem centefimo defi
nirent anno,id eft fæculo.Sibylla hunc μέxusvw
z-e3vov $ @;c homini datum cffè ftatuit his
verfibus, - A'λ'
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 659
A'Ά' άπάτω μηxu5©- ix**£6vG)- &0p&rvuai
Zwís eis ἐτάων ἐxzlovrxç x xvxAov όδόων.
Ita enim ibifcribendum, &x&lov tzs xùxx®-,ut
avoe9ίς τες, ἐ33ομές ένιαω1&c feptimus annus
Valcnti. Alii alium numerum ftatuerunt. Ne
que inter ipfos Aftrologos olim dc eo conve
nit.Hanc varietaté opinionü inter eos & alios
au&ores peperere varia vivendi tempora in
divcrfis hominibus per fingulas ætates no
tata. Cenforinus , cap. xvii • Sed.inter ipfos
Aftrologos quium [tellarum fignorumque ratione ve
rum fcrutamtur, nequaquam etiam convenit. Epi
gemes in cemtum ac duodecim amnis longißimam vi
tam comffituit, Berofus autcm in centum fedecim.'
Alii adventum piginti produci poffè, quidam etiam
ultra crediderunt. Libri Pliniani vcteres cum
Cenforino fàciunt fuper Epigenis & Berofi
fententia. Nam vulgati mutant. Sicigitur in
. Plinio fcribendum lib. v11. cap. xlix. Poßere
M.
videtur locus ipfe fideralis fcientis fententiam. Epi
genes cxii.annos implgri megavit poffe. Berofus exce
di cxvi. Hæc non ufquequaque cum verbis
:
Cenforini concordare videntur dicentis Epi
gencm in co annorum numcro longiflinam
. Vitam hominis conftitucre, cum Plinius di
cat, negare Epigenem impleri poffe
cxii. Significaffórtaffean Plinius poffè per
annOs

;3.
venlri ad annum cx 1. cæterum non poffe im
plcri. At cum Berofus fcripfit non poffe ex
&cdiccntefimum ac fextum decimü, impleri
T t 2. intel
;
66o D e A N N 1 s
intcllexit, fed tranfcendi non poffe. Perperam
novi capitis fectionem apud Plinium in illis
verbis pofuere que perpctuoduétu continuá
dafunt cum ultimis capitispræcedétis,ubi tra
&averat de fpatiis vitæ longiffimis,& exempla
retulerat tam ex Romanis quam exaliis genti
bus eorum qni communé vitae terminum ex
cefferant In fine capitis memoratT. Fullonium
Bononienfem qui Claudii Caefaris cenfura
ccntum & quinquaginta annos vixerat. Ex
emplis illis.fubjunxit & Aftrologorum fen*
tentiam ut ex corum diffenfione oflenderet
quam incerta res fit. Ad artis inconftantiam
certius confutandam cenfus fuo tempore aéti
plura exempla adducit longævorum, & no
iminatim plüres reccnfèt ex recentiffimo tunc
cenfu quem intra quadriennium Imperatocs
Caefàrcs Vefpafiani patcr filiufque egerant.
Ncc ex omniquidem Italia cxempla fe pone
re ait, fed mcdiæ tantum partis inter Apen
minum Padumquc. Parmæ tres cenfi fuere
cxx. annorum. Brixelli unüs cxxv. annorum.
Parmæ duo cxxx. Placentiæ unus, Paventiæ
una rmulier cxxxii. annorum , Bononiae
L. Terentius Marci filius, Arimini vero M.
Aponius. C. & L. Tertullus cxxxvii. Citra
Placentiam in collibus oppidum effe Ve
leiacium in quo fex delati fùnt cx. annorum,
quattuor vero cei tenorum & vicenorum.
UInus CL, M.Mutius M.filius Galerius Felix.
- Lo
 C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. 66i
Locum illum in pluribus correximus. Ac
ne pluribus, inquit, moremur in re confeffa, in re
gione Italia oétava, centenum annorum cenfi fùnt
homines L I V. Centemum demum homines XIV.Cem
temum vicenum quimum homines duo, cemtemum tri
canum homines quattuor, tentenuh tricemum qui
mum aut feptemum totidem ,• centemum quadrage
num homines quattuor. Cum ab anno Vefpa
fianiprimo ufque ad primum Adriani inter
fint tantum anni quadraginta o&to , cenfus
Italiae fub eodem Adriano a&us efì in quo
plurimi delati (unt qui ad eam quam Plinius
narrat annorum vitae fummam * acceffere.
Phlegon certeTrallianus qui illius Caefàrisli
bertus fuit,ex Commentariis Italiæ cenfuum
profert primo longè plures qui centum ah
. 'nos vixerunt, deinde qui ab annis centum & . '
quattuor adcentenos ac denos pervenerunt,
deinde qüi centenos & vicenos impleve
. runt. Ab his aliquot qui centgnum & trice
num annorum vitam extenderunt. Poftremo
eos memorat qui à centum & triginta annis,
. ufque ad cenrenos quadragenos ccnfi funt.
Nofi ultra progreditur. Plinius tres tantum
cenfos fub Veipafianis fcribit centenum &
quadragenum annorum. Phlegon defui tem
\: poris cenfu loquitur qui fub Adriano aétus
eft, fed in illo capite mcminit tantum duo
rum qui excefferünt centumi & triginta an
nqs , neminem nominat qui ufquc ad cen
Tt 3 tefi
66* D e A N N 1 s
tefimum & quadragefimum pervenerit. Ap
paretlibrum effe imperfe&um & mutilum.
Nam in Titulo habetur, oi &rj gx ävöv μ£zg.
eu $atvx&J *£%voi. Qgi cenfi fùnt ab amnis cen
tum & triginta ufque ad centum & quadraginta.
Lucium Tcrtium ibirecenfet Bononienfem,
annorum centum.& triginta quinque. Fau
ftum Cæfaris fervum è Sabinis, Praetorio Pal
lantiano, annorum cxxxv i. quem & fibi
vifum teftatur, Adriano Caefàri etiam exhi
bitum. Hodie in Italia μακgoßi«v • talia ex
empla & tam frequentia fruftra quaeras vix
inventurus vel unum. UInde hoc ? An à ftel
lis quæ nunc aliæ fint in illo coelo quam olim?
quam vel tempore Plinii & Phlegontis ? An
ni igitur circiter mille quingenti hanc mu
tationem cœlo & aftris fecerunt. Nunc mo
tus alios, difcurfus, curfus, recurfus,.habitus
' ftellæ némpe in ea regione fortitæ funt quam
tunc habuere ? Ita oportct,cum tam longavi
tae fpatia decernere non poffintut eo in tem
pore faciebant. Nulla etiam ratione poffis
colligere cum duo prima annorum millia ab
orbe condito , homines nongentorurh &
o&tingentorum, annorum paffim produxe
rint, nunc nec in illis quidem locis quosii in
coluerunt,quifquá noftra aut patrüm memo
ria oftendi quitus fit qui vel adquartam par
tem illius fummae vitam perduxerit. Si caufâ
' longævitatis in ftellarum decreto fita eft, aut
neccffe
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 663
neceffe eftillas minus hodie poffè quam olim
autalias effe. Neutrum dici poteft. Ergo fal
fum eft à ftellis peti debere caufàm vitæ lon
gitudinis, aut brevis ævi. Nam fi hoc effet,
nunc eadem menfura vitæ hominum hodier
nae deberet effe quam antiquæ, quandoqui
dem nec Sol, ncque Luna, neque alia erran
tium mutata loco fit, minuta lumine, pote
ftate aut fpatio. Plinius eodem capite fcri
bit,Durare & ea* rationem quam Petofiris ac Ne
cepfos tradiderunt & Tetartemoriom appellant, à
trium fignorum portione qua poffe in Italia traäu
CXXIV. annos vita contingere apparet. Negavere
illi quemquam XC. partium exortivam menfuram,
quod amaphoras vocant, tram/gredi, & has ipfas
imcidi maleficarum flellarum occurfu , aut radiis
eorum folii. Ita legendus ille locus, Singula
figna tricenarum partium funt. Ergo tria fi
gnaxc. funt partium. Hoc τιτxptnudeaov ap
pellatur, quia tria figna quartam partem fa
ciunt totius 3»3exx%»di». Quot gradus yel
partesafcenderét fignum, tot annos vitae de*
cernere credebatur.Non poffe autem quem
quam plures annos vivere quam quot anno
rum efTet trium fignorum afcenfio Petofiris
& Necepfos tradidere. A'va.4)oegc Græci vo
cabant afcenfiones fignorum. Menfura cu
jufque varia eft prout variant Climata. Su
mamusClima Italiae ex Firmico,ut fciamus an
fecundú eam rationem anaphoricam tetar
}
Tt 4 tc
664 D e A N N r s
remorii five trium fignorum, verum fit quod
Plinius aflerit, in Italiae tractu cxx 1 v. annos
vitae poffe contingere. In Climate, inquit, Vr
Wiscaterifque regionibus quæ huic Climati fubiacent,
Aries oritur anno decimo feptimo, Taurus vicefimo
ßcundo, Gemmihi vicefimo feptimo, Cancer vigefimo
fecundo, Leo trigefimo feptimo, Virgo quadragefi
mo fecundo , Libra fimiliter quadragefimo fecundo,
scorpius trigefimo feptimo , Sagittarius trigefimo
[ècundo, Capricornus vigefimo feptimo, Aquarmus vi
gefimo fecundo, Pifces decimo feptimo.Hoc eft Cli
ma quod vocarunt 249 P* uns. Si in hoc Cli
mate duodecim figna in quattuor tetramoria
dividimus quæ totidem re/%wdia funt, nul
lus ex his ad eum numerum poteft pervenire
quem voluit Plinius, præter Leonem, Virgi
nem & Libram. Quorum tamen trium ana
phorica vel exortiva menfùra in illo Climate
non explet numerumàPlinio traditum,cxxiv.
Nam Leo trigefimo feptimo oritur, Virgo
quadragefimo fecundo, Libra item quadra
gefimo fecundo. Centum viginti & unus an
ni inde exfurgunt. Tres defunt cx fumma
Plinii, quod parum eft. Et fortaffe locus eft
corruptus. In hac autem rationc colligenda
non difpiciendum eft fignum cui fubje&a
eft Italia, ut perperamScaliger ad Manilium
autumat, fedfolü Clima Italiæ, & quotannis
in illo Climate fingula figna oriantür. Si quis
igitur
'. •-
commodum oricntc Lcone, in quihto
- - - - - • " - Cli
 C 1. 1 M A c τ Ε R 1 c t s. 6«
Climate natus fit,& nullo maleficæ ftellæ oc
curfu vel radiis incifum fuerit genituræ ejus
tempus, Leonis & duorum fequentium fi
gnorum anaphoricam menfuram explebit, .
fion autem tranfcendet. Vivet igitur annos
centum viginti & unum.Carpit Firmicum eo
loco Scaliger quod non tot annos oriri ali
quod fignum dixerit, fed quoto anno. Non
intellexit ipfe rationem loquendi Firmico &
aliis auétoribus Latinis ufitatam. Vigefimüs as
mus dicitur pro annis viginti. Nonne vigefi
mum annü implcffe vitae rcéte dixcris qui vi
ginti annos explevit? Ita ergo Arietem in Cli
mate Urbis oriri dixit anno decimo feptimo,
qui decem & feptem annis oritur. Ita de aliis.
Quomodo intellexerit ipfe explicat, his ver
bis ficlegendis ex Codice antiquiffimo: Illud
féquenti loco- debemus offendere quot annos timum
quodque fignum oriatur. Hoc autem quid profi
viat brevi definitione momflramus. Omnes ftellæ
tunc accipiunt maximam decernendi poteftatem &
tunc vires fuas exerunt, cum figna in qüibus colloca.
ta funt, orta fuerint. Vnde qua figna in quibus Cli
matis & quo tempore oriantur hac ratione monftra
mus. Mancus yulgo habetur in editis locus
præcipuafui parte.Dicitvires fuas tunc exere
reftcllas cum fignain quibus collocata funt,
ortafuerint. Ideò ultimüm annú eorum awa
¢3e£* fumpfit quo totum fpatium awz¢oea
«3* defignárct, quia illo demum tempore
•* ' - Tt 5 ftellæ.
 G66 D e A N N 1 s
ftellæ quæ in illis fignis pofitae funt, potefta
rem maximam decernendi accipiunt. Alias
£ptimo, nono & decimo menfe nafci trala
ticium e(t de eo qui in feptem, novcm & de
cem menfibus nafcitur. Nihil notius hac lo
uutione. Nec fàne aliter poteft intelligi
quod dixit Firmicus, fignum Arietis rigefimo
anno oriri, quam ut accipiatur in viginti an
nis id facere. Quod ipfe oftendit cum ait
in regionibus primi Climatis hoc temporis
curfù oriri figna.Nempe Arietem annis viginti
vel anno vigefimo , Taurum viginti quattuor
aut quod idem eft vigcfimo quarto anno. Ita
de aliis. Vctuftiffimi autem Ægyptii, ut do
cet nos ille Pliniilocus, vitae fpatium ex ana
horicis fignorum temporibüs colligebant.
Quod & Porphyrius in Ifagoge confirmat,
cujus rei & hanc rationem illis ait fuiffe.
Cum Horo(copipars non aliunde meliusin
veniatur quam exafcenfionum tempore, ju
dicarunt & vitae tempora quae ab Horofcopi
pun&o initium fumunt, indidem effe acci
pienda. Ti;; 3 &poaxar&ans uo£e9* gix &i\o-
Sεν μέλια &eaovaa%ns , «£ tlw %»lw 5 &x*-
sv 3oxä avvi; xari 3 «3 * &g2axdxwv anweis &v-
&8o3ta. eix3r»; ouj κα\ τ. 3 αὐμπrævr©- 3i*
μεγέ3w *eoruz2 3 άς &rj * &*&%päv xau
£x*$* &xeiv2**. Sed in artis primordiis fin
gula figna partium triginta effe, & totidem
annorum cxiflimabant. Et fic trecentas fexa
ginta.
 C L 1 M A c T E R I c I s. 667
ginta partes figniferi, trecentos & fexaginta
annOS comprehendere , ut una pars uni anno
refponderet. α's. tl) μία èva uoregy éview
qiw. Unicuique etiam figno duas horas affi
gnabant, & fingulishoris quindecim +£6vsc
iomueeav8c, qui funt anni totidem. Haec olim
ratio apud Genethliacos obtinuit cum Afcen
fiones fignorum, hoc cft abaq)oe9s, æquales
effe crederent, aut fàltem platica rationeita
acciperent, quixxattrès ^gy©- vulgatior fuit
& receptior antiquæ Mathematicorum na
tioni quam μοιe/«&c. Origenes apud Eufè
bium, τάς τοίννν έ όe9* w^&t& Adyα) Άμίαν
3w3exxtnuoeîs <£w£x8on« 3uJatujtis Aaßä*
qi §§ww95ίν μά ἐχων τω αέαλογίαν έ Aggipíatos
* &gáv; Quomodo igitur cum platica ratione una
hora dimidiâpartem Dodecatemorii comtineat,potcft
quü accipere fexagefimam partem hora qui propor
tionem mom teneat divifionis horarum ? Siuna ho
. ra dimidiam partem figni comprehendit,bi
- næ horæ totum comple£tuntur, Hic eft χα
πκός λόy©- quo in anaphoticis fignorü tem
poribus colligendis ufi funt antiqui Aftrolo
gi. Nec di(fimulat hanc vulgarem & rece
ptam fuiffe methodum Manilius lib. 1 1 1. his
verfibus:
Nec me vulgatæ rationi præterit ordo,
Quæ binas tribuit fignù mafcentibu horas,
Et paribus fpatiis aqualia digerit aftra.
Hæc ratio platica tr. iow&q)og9; &Aæ con
- - ftitue
 668 D e A N N 1 s
ftituebat, cum awczvx toeg effe conftet. Se
cundum hanc methodum Tetartemorii fi
ve reuêâ zk exortiva menfura , quæ funt
trium fignorum &a£oegi , ut nonaginta
partibus conftabat, ita & nonaginta annis.
Haec menfura igitur vitae humanæ fuit legiti
ma ex fententia Petofiris & Necepfo, quine
gabant propterea quemquam hanc menfu
fam viyendo poffe tranfgredi. Hanc etiam
fummam vitae ex fato Aftrologico quidam
ftatuebant quafi legitimam, fed alia ratione
quam ex anaphoricis temporibus èiéta. Ex
periodo parvâSaturni eam arceffebant, quae
triplicata nonaginta annos dat. Servius ad
Virgilium notavit tribus contineri humanam
vitam, natura, fato, & cafu. Fato, inquir, cum
nonaginta anni, hoc eft tres Saturni curfus exitium
creant, nifi fwrtealiarum fellarum benignitas etiam
tertium ejus fuperet curfum. Certe recentiores
Mathematici fpatium vitæ humanæ à perio
disftellarum crraticarum petendum eflè cen
fùerunt, cum aliqui ab anaphoricis tempo
ribus illud pcterent. Alii ex utroque definie
bant. Prout integrum annorum numerum
aut non integrum decerneret Dominus ge
nituræ,ita breviore aut longiore fpatio gene
fin definiri Graeci MathemiaticiTtatuérunt.
At integer ille annorum numerus pendebat
ex majoribus ftellarü periodis,utfupra often
dimus. Undc Sol cujus magna periodus fuit
- CCLA
 v

C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 669
centum & viginti annorum,fi Apheta genitu
ræ fa&us effet, & bene pofitus, eo ufque vitæ
tempus genito extendebatur. Sed haec po
fterioruôfaeculorum fuere. Pefiodus quip
pc Solis minima quæ èvveaxa8sxastnex eft
non ante Metonis ætatem cognita fuit Grae
cis , quia Meton aut potius Phainus Eleus
primus au&or illius cxtitit. Achilles Tatius in
ifagoge ad Phænomena Arati fcribit, annum
vertentem effe Solis &Tvxzτέςαατy quæ à figno
fit adidem fignum, eamque cffe dierum tre
centorumfexaginta quinque,&minima parte.
Solé vero reverti,fivc &rvxz%<x&;, &tìonue*
eis oruéìov, de pun&o ad idem punétum, in
annis decem & oéto, ἐν ἐκτωxai δεκαέ1keÃâ.fe
J
cundum Eudoxum, vel Eratoftcnem quita
mcn non putabat illud fèriptum effe Eúdoxi.
Metoné vero velle Solis>&Toxoz%z%xlw zaëâo
8ov effe ävvaaxa8exa<lveiôz. Hinc fcripferunt

. Aftrologi Græci minimam periodum Solis

effe decem & novem annorum. At maximam
ejus non a'iunde hariolatos effe puto quam
ex vu'gari plurium opinione quæ vitae huma
næ longiffimum terminum in centefimo ac
vigefimo anno ftatuebat. Cum Solem iidem
vcllent effe principium vitae , maximam ejus
ex opinione vulgata longitudinem pro perio
do maxima ei tribuerüt.Quafi longiorem Sol
non poffct decernerc quam quantam natu
ralis cjus curfus longiffimus fcrret. Pctofiris
&
 67o D E A N N I s
& Necepfo Ægyptii quibus hæc nota & com
erta non fuere, ab anaphoricis temporibus
ignorum cjgsjuftam menfuram repetierunt.
Trium fignórum afcenfionem poffè quem
ptam tranfgredi negaverunt.Siæquales àfcen
fiones accipiamus & duarum fingulas hora
rum, nonagefinum anmum finem hominum
vite ultimum conftituerunt.Tria quippe figna
cum nonaginta fint partium, & totidem an
nis fingula afcendant quot partcs habent,
Tetartemorii, five τέκωσía;, àvax£oeg: hunc
annorum numerum facit. Sed fortean Pcto …

firis & Necepfo non æquales &z?2e9's fi

gnorü fed inæquales agnóverunt. Certe fcri
bit Porphyrius >?zau&s zwv:s agg3 » omnes
ferme antiquos, in quibus & Pctófiris & Nc
cepfo fcilicet, de Ægyptiaci tantum Climatis
quod poftea Alcxandriæ appellatum eft, &
caeteris proximis regionibüs, menfuras in
aequales anaphoricas tradidiffè. Ad casafcen
fiones exigenda eft longitudo vitae quam Pe
tofiris ex tetartemorii 2wx ^oe/x£ fpatio dc
finivit. Clima illud primum ex feptem deno
minatum eft. Sed & xxiux t£&;cv in exem
plis Thematú five geniturarum quæ apudve
teres Aftrologos reperiuntur, de Alexandrino
intelligendum. Error eft in Firmici exem
plaribus lib. 11. cap. xiii. ubi fignorum ortus,
five avx°9e9;, fecundum diverfà Climatarc
ccnfet. Ibi cnim lcgitur, In Climateprimo, hoc
eft
 C L I M A c r e R 1 c 1 s. 67r
eft •/£thiopia. Refcribendum eft au&oritate
librorum, & re ipfâ ita flagitante, hoc Alexan
dria. ln fequenti Climate perperam ctiam
vulgatur, In Climate quod eftper Alexandriam ce
terafque regiones. Scribendum quippe eft, quod
eft per Rhodum caterafque regiones. ln illo igitur
Climate trium fignorum longiffimae awzq)a-
e9} (unt centum & fexdecim annorum,Nem
pe Virginis, Libræ & Scorpii. Ná Virgo qua
draginta annis oritur , Libra quadraginta,
Scorpius triginta fex. Summa furgit cxv 1.
Indc fortaffean Berofus excedi poflè negave
rit cxvi. annos in longiffimi temporis vita.
Sed hæc non cft menfura anaphorica Clima
tis quod d\' A'λεζανόμεῖας , quodque primum
.
2.
ftatutum eft ab antiquiflimis Aftrologis Ægy
ptiis, immo aliquando vel folum. Nam Pe
tofiris, ut jam di&lum eft,folius hujus Clima
tis quod per Alexandriam appellatur &44o
ego defcfipferat. Valens, 3;§3aaix&s 3 **&-
<r8xx\u&}&- tws &v«?oe9'; äåýAoyoyy. Hoc pri
mam Clima de Alexandrino intelligendum
eft. Primum etiarn agnofcit Firmicus, fed
duorum Climatü ayz¢oegc confundit, & pa
res facit, primi & fecundi, magno fanccr
rore. Sic enim fcribit. In Clnmateprimo quod eft
e^lexamdriæ, atque in Climate Jècundo quod B4
bylonü eft, caterifque omnibus regionibus qua his Cli
matibus/ubjacent, hoc temporis curfù oriunturfigna.
Aries oritur ammo yigefimo, Taurus rigefimo quarto,
Geminu
 67z D e A N N I s
Gemini vigefimo oétavo, Cancer vigefimo fecundo,
Leo trigefimo fexto, Virgo quadragefimo, Libra fi
militer quadragefimo, Scorpius trigefimo fexto, sa
gittarius trigefimo fecumdo, Capricornus vigefimo
oëtaro, Aquarius vigefimo quarto, Pifies vigefimo.
Hæ funt &z ^oegi fecundi Climatis non pri
mi quod erat per. Alexandriam , cui & fuae
fuere aw*®oegi longe ab his diverfae. Quae
fuerint ipfe docet Valens eo loco ubi fcripfit
Regem, i. c Petofirim, folius Climatis primi
«yx : 3cg; in fcriptis fuis fignaffe.Nam exem
• plum genituræ juxta illud Clima tale propo
nit. Sit, inquit, Sol Venus Mercurius in Can
cro , Luna in Tauro, Saturnus in Pifcibus,
Juppiter & Mars in Leone, Horofcopus in
Libra, primo Climate, *i &z¢oe9. § xixg3£vs
xn. Hi funt triginta e&lo anni cum triente,
id cft quattuor menfibus. Adjicit ibidem
quoniam dominus Mercurii in Cancro &;«-
573 auzvá, dedit ei Petofiris aùx42e9* unius
ac triginta annorü. Colliguntur anni feptua
ginta. Tot annos vixit qui talem habuit ge
nituram. In primo igitus Climatc Virginis
a/z¢oeg eft triginta & oéto annorum cum
quattuor menfibus, anaphora Cancri unius
ac triginta annorum. Summa inde colligitur,
ut ait Valens, feptuaginta annorum. Atqui
anni tantum funt fexaginta novem cum quat
tuor menfibus. Omifit Librarius in Cancri '
anaphora notam μ. Ita cnimafcribere dcbuit,
- xapxivæ
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 673
xzgxiv, i8axe * &v&Qoe9v Ax. p.'. Id eft annos
unum & triginta cum quadraginta annipar
tibus, qui funt oéto menfes. Tot enim an
norum & menfium Cancri anaphora eft in
primo Climate quæ erat Alexandriæ. Sicana
phora Virginis in eo Climate junéta cum
Cancri anaphora rotundos annos efficit fe
Ptuaginta. At horum fignorum anaphoræ in
fecundo Climate ficut eas ex Firmico ante
defcripfimus, annos tantum colligunt fexa
ginta duo. Nam Virgo quadragefimo anno
oritur, Cancer vigefimo fecundo. Primum
autem illud Clima fui(fe Alexandrinum five
Ægyptiacum ex Paulo Alexandrino fciri po
teft & ex Porphyrio in Ifàgoge, ubi dicit {%
£ %' A^eäavjgia, xx\ux Aiietis ajxqoegi,
cri xz' μ , id eft annis uno & viginti atque
oêto menfibus. Nam oéto menfes quadra
35ta pariles anni faciunt cx fexaginta, hoc
eft bcilèm, vcl h; re$trw, ut auάδtes ifti lo
Quuntur. Taurum autem oriri in codem Cli
Jate Alexandriæ annis viginti quinque. Hae
°nt,*& poegi primi Climiatis, üt diferte ha
bet Valens, cùm in fecundo Climate Aries
X'8intiannis afcendat,& Taurus viginti quat
tuor. Primi igitur Climatis, hoc eft Alexan
';;''• *«4o3 hae fucrunt,ficut fubjcéta Ta
bclla ofíéïí
V v. Am4
674 D e A N N 1 s

Anaphora fignorum in Climate primo, à'A'λε

$****** diâo.
Anni. Par. An.

>< ^^ 1 I. 4o

:> 8 | 15. o

^y II | 18. 1o
… s | 31. 4o
mrt $\ || 35. o -

i . ~ rr l 38. xo

In hoc Climate quod ττέττν xAjuxValentivo

catur, fcribit ille lib.i. cap. 11.<€a/z¢og&v*
ζ•* ••,iCancro ad Sagittariú &232e9's ow*-
3* 3; ai'. Idcft ducentas decem. Nempe du
centorum & decem annorum afcenfiones.
Quodin figura fupra expofitavidere eft.Nam
àCancro adSagittarium defcendédo &afcen
dendo totidem anni reperiuntur. Cancer
quippe annos habet fuæ æJaz<p>e#s unum &
triginta & oéto menfes, Leo triginta quin
que, Scorpius triginta oéto & quattuor men
fes, Libra totidem, Virgo eofdem quot Leo,
nempe triginta quinque, Sagittariustriginta
& unum cum o&o menfibus. Si menfes cum
menfibt:s, annos cum annis colligas & com
ponas, fumma inde exibit annorum decem
fupra
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 67;
fupra ducentos. In hoc igitur Climate cujus
folius aw24)oegs cognoyerunt & defcripfe
runt Petofiris & Ncccpfo Reges Ægyptii,an
tiquiffimi %£%Aiaxjs au&ores, trium figno
rüanaphorica five exortiva menfura maxima
in Trizodiis iftis reperitur, Leonis Virginis &
Libræ, item Virginis, Libræ & Scorpii. Quae
anaphoræ trium fignorum conficiunt cen
tum & undecim annos cum o&to menfibus,
Hoc eflçt plane quod Epigenes negavit cxii.
annos impleri poffe ab co cui longiffima
vita ex aftris decreta fit. Nam fecundum il
lam rationem quam Petofiris & Nccepfo
tradiderunt, quamque etiam duraffe fuaaeta
te teftatur Plinius, non poteft quifquam im
%
plere centefimum ac duodecimum annum.
Negavere illiquippe quemquam xc. partium
exortivam menfuram id eft anaphoricam
tranfgredi, tefle eodem Plinio. Atqui in Cli
mate Ægyptio quod illi folum & unicum
agnovere, maxima trium fignorum anapho

. rica menfura non exceffit centum & unde

cim annos cum o&to menfibus. Non igitur
centefimum & duodecimum implevit. Ad
Ægyptiaci coeli inclinationem rationes fuas
duntaxat direxiffè præcipuos illos duos artis
aftricæ au&ores inde apparet. Chaldæi hoc
idem fecerunt quod Ægyptii. Nam ad Cli
matis quod eft Ā& Bz3υλάν@- anaphoras fi
gnorum inftituerunt, & ad earum menfuram
V y 2. artis
67 6 D e A N N 1 s
artis fuae &yoylw formarunt. Quod etiam li
quet ex difputatione Phavorini contra Aftro
logos quæ ab Agellio relata efl lib.xiv. cap.i.
Procedat, inquit, h«c fame difçiplina, fed fub eamo
do inclinatione cæli fub qua tunc Chaldei fuerunt.
Non enim poteft ratio Chaldæorum obfervationis
manere, fi quü ea uti velit fub diverfis cæli regioni
bus. At huic vitio fequentes Genethlialogi
remedium attuliffe vifi funt, cum in geni
turis colligendis diverfàs cœli inclinationes
obfervarunt, & Mundi divifionem in feptem
Climata fequuti funt. Nullam cnim ferme
gene(in conßruxerunt, quin Climatis diffe
rentiam fùb quo quifq; natus effet cujus con
fte'latio difponebatur, adnotarint. An haec
caufà impulit Firmicü ut duo prima Climata
confunderet eafdemque illis ava£oegς figno
rum tribueret , alterumque Alexandriæ, al
terum Babylonis vocavcrit , quod ad illud
Clima Ægyptii fuas rationes direxerint, ad
iftud Chaldæi, hoc eft Babylonii? Hi duo
populi principes fideralem fcicntiam pepe
1 erunt. An quia primi Ægyptii hujus auéto
res fucrunt , & fecundi Babylonii, idco pri
mumCliina Alexandriæ effè voluit,fecundum
Babylonis ? An intcllexit de Babylone Ægy
ptiaca : Idco hæc duo Climata eafdem figno
rutn aw* 99e»s habere tradidit ? Non poteft
tamcn de Ægyptiaca accipi quæ fuit ásaru
£ear« i3x Alexandria, atquc idco primi po
- IluS
 C 1 1 Mf A c T E R 1 c i s. 677
'. tius Climatis nomen occupare debuit. Ut ut
fit, falfum eft omnino Clima primum quod
his auétoribus d' A'λεζανόpeiz, dicitur,eas ha
+ buiffe ava%oe9s quas illi tribuit, cum omnes
', fcriptores fecundo Climati eas adfcribant.
. Sed longe magis mirum eft,omnes ferme au
- &ores veteres qui de hac arte aliquid com
** mentati funt,fumpfiffe fecundi Climatis awa
* @oegis ad doétrinam Anaphoricam explican
*^ dam.Certe Manilius unusantiquiorum quiq;
** * antiquiffimos, ut videtur, fequutus eft, poft
… quam reprehendit vulgatam & receptam
-% rationem quæ binas horas afcenfionis omni
**' bus fignis dabat, dum emendatiorem me
=< thodum traderc vult, eam pro norma pro
:* ponit quæ Arieti horam unam & trientem
* horæ tribuit. Atqui non potcft hæc ratio in
•* aliud Clima cadere quam in fecundum in
:^ quo Aries viginti annis oritur. Firmicus quo
* que primo & fecundo Climati talem ana
* phorarum menfùram adfcribit, fed de fecun
j* do verum eft, de primo fàlfum. Valens lib.i.
2 cap. 11. ubi traétat τὸ αὐα?ogáv* ζωδίων pro
* exemplo proponit fecundi Climatis anapho
** ras in quo Aries viginti annis awz®ágátu,
A & unahora cum triente. IIázwv δ δgóv àxw
* %vv %o\ov αύαφάς ετι έκ ἐ ἐκ&5* &2®oegis
2 yvw%iov. Statim fubjungit exempligratia, oiov
* ò xe/3, &2®épetu, èv x'. Et paulo poft,aJewex
* %at tu, oujá xe/à; úg* Ai« {ἀ τ€λτ3. Aßendet
Vv 3 igi
678 D e A N n 1 s
igitur Aries hora una & triente. Hoc idem tra
quafi nimirum omnia figna
didit Manilius,
eundem tenorem oriendi fervarent qui ab
aliis in fecundo Climate obfervatus eft. In
quo magnopere hallucinatus videtur. Idem
error Martiani Capcllae. Is enim in libro de
Aftronomia ubi tra&tat quibus temporibus fign4
oriantur & occidant, eam folum rationem ad
duxit anaphoricam quæ fecundo Climati
convenit. Pifcium quippe fignum oriri fcri
bit, hora & tertia parte hora,occidere horis duabus,
& dimidia & fexta parte hora. Arietem eamdem
memfuram utriufque temporis fervare. Nec prae
terea meminit alterius differentiæ in ana
phoris fignorum. At Valens ubi exemplum
anaphorarum â fecundo Climate fumpfit,
aliorum fex Climatum anaphorica tempora
explicare contendit. Quod etiam Firmicus
facit, fed primi & fecundi Climatis pares ana
phoras ponit cum fint diverfæ. Apparet au
tem Valentem à fecundo Climate potius
quam à primo fpecimenanaphoricæ menfu
ræ arcefliffe,quia facilior eft,utpote quae inte
gris & rotundis numeris annorum abfolva
tur , cum primi Climatis anaphora, fraétos
habeat numeros ex particulis anni per men
fes explicatis, ut ex figura fupra pofita videre
licet. Mirum porro eft primumi hoc ab illis
Clima ftatui quod h'A'Ae£awJ}eia; dicitur,
cum Ptolemæus & alii,alia duo Climata ante
-
Alexán
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 679
Alexandrinum ponant, & quidé μεσημ391v&-
*e9, ut τὸ 243 Megáns, quod primum ab eo
conftituitur, & fccundum τὸ λg Συνης. Se
quitur tertium d\' A'λεζανδρεῖας. At primum
hoc ponitur Valenti, Firmico,Paulo Alexan
drino & aliis. Quia nimirum coeli Ægyptia
ci inclinationis folas ajzqogg; primi artis
auétores tradiderunt, Petofiris & Nccepfo.
Qui Climata 24é Magdns & 243 Σvr;vns ante
Alexandrinum agnofcunt, non plura tamen
quam feptem Climata admittunt. Sic autem
ea nominant ac numerant.IIgötov 249; Msp3nc,
860tvgov 24$ Xv%vns, τελττy 249 * x&ra χα
egς, ττχρτον 24g P'338, 7Γμήων 24g E%\way3w
τε , £xtev 249 uάσε πάντε, ἐ£8oucv 249, Bogv
<9£vss. In quibus notandum eft tlu) x&ro»
z&egw dici de inferiore Ægypto quæ ad ma
re eft. Idem igitur Clima eft quod aliis dici
tur d\& A'λεζαὐρ€x«. Atqui fi fuftuleris duo
prima Climata d\& Megáns & hæ >v vns , &
primum pofueris quod eft per Alexandriam,
•quinq; tantum Climata remanebunt. Quod
igitur exhis erit fecundum? An quod cft quar
tum in ea enumeratione quam pofuimus?
At illud eft \& P'33g , quod ipfe etiam Firmi
cus novit, & tertium locat. Secundum vero
illi eft quod Babylonis cffe fcribit , & de
Chaldaica intelligendum eft, quæ medio fer
me fpatio inter Clima Ji& P'ωμας & xAjuæ à &
A'λεζανδρείας pofita eft, ita ut rcctc poft Cli
Vv 4 imâ
68o D E A N N i s
ma Alexandriæ collocari videatur, & fuum
Clima faccre , poft quod fequitur illud quod
per Rhodum eft, cujus tamen Climati pro
pior videtur quam Climati Alexandriæ. Non
dubium tamen eft quin Firmicus illud xx'u»
Bzßvxwvia, pro fecundo pofitum, ab antiquis
quos exfcripfit Aftrologis, hauferit. Sed in
êo fàlfus eft quod eafdem illi fignorum awaz
q^oegs affignavit quas & primo.Præterea cum
feptem Climata invicem æqualibus interval
lis diftare debeant, Clima Babylonis non po
teft videri diffidere pari intercapedine â Cli
mate Alexandriæ ut à Climate h& PoJiz;.
Quinimmo idcm pæne Clima conftituit cum
Rhodiaco, quia fub eandem paene lineam
•39;\nxov cadit. Tradunt autem au&ores
aftricae fcientiæ, pari numero diftare invicem
feptemClimata. Atque ita colligi docent Ag
43e9* & æ$yυάnayClimatum inter fe.Quo
niam ajunt, in primo Climate â Cancri figno
ufque ad Sagittarium anaphoræ colliguntur
ducentorum ac decem annorum, fexta pars
hujus fummæ funt triginta quinque an
ni. In totidem annis anaphora Leonis fit.
Similiter fecundum propofitam ibidem ab
eo methodum, fi viginti quinque annos ex
co numero detraxeris, & numeri qui fuper
eft tertiam partem fumpferis, hoc modo co
gnofces fignorum anaphoras. Numerus qui
{upereft, dcnarius cft, Tcrtia pars decem an
- - ` ` ` norum,
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 68r
norum , in tribus annis ducitur, & quat
tuor menfibus. Pone igitur in primo Clima
te Arietem uno ac viginti annis oriri & men
fibus o&to. Si tres annos huic fummæ addi
deris & quattuor menfes, exibit tempus ana
phoricum Tauri in hoc eodem Climate. Er
go Taurus viginti quinque annis rotundis in
hoc Climate afcendit.Si rurfus tres annos ad
jeceris cum quattuor menfibus, efficies fpa
tium annorum in quo Gemini oriuntur, hoc
eft annos viginti o5to cum quattuor menfi- '
bus, atque ita de reliquis, ficut perfpici poteft
in Tabella fupra pofita qua continentur ana
phoræ primi Climatis. Simili modo procedi
*.-
oftendit & in fecundo Climate. Leo in eo
3. oritur annis triginta fex,fimiliter & Scorpius,
Taurus vero & Aquarius annis viginti quat
tuor. Anni fuperfunt duodecim. Tertia pars
inde fumatur, funt quattuor. Hinc cfficies
¥ zre9&αφaigaaiv anaphorarum fecundi Cli
matis, id eft additionem & detra&ionem.Sit
ergo anaphora Arictis in viginti annis , fe
quentium fignorum anaphoræ identidem
crefcent quaternis annis, ufque ad Libram, â
Libra decrefcent ufque ad Pifcium fignum,
qui totidem annoshabent Anaphoricos quot
Aries.Hæc eft <re9&αφαῖgerus vel &%opueiaauc
] afcenfionum in fignis. Aries itaque viginti
annis oritur in fecundo Climate , Taurus vi
gifiii quattuor, Gemini yiginti
Vv ;
octo, Cancer
tI1
681. D e A n n 1 s
triginta duobus,Leo triginta fex, Virgo qua
draginta, Libra totidem. Exinde quaternis
annis decrefcuntufque ad Pifces,paribus qui
bus creverant momcntis ufque ad Libram.
Subje&a Tabella Anaphoras fecundi Cli
matishicexhibebit.

Anaphora fecundi Climatis.

X ^^ 2. O

z<z 8 14.

^yy II 28

++ Qvô 3 z.

fit $l 36
:^: mg 4o

In reliquorum Climatum anaphoris eodem

modo proceditur. Ut enim fciatur quot an
nis invicem differant & horis vel horæ parti
bus Anaphorica fingulorum fignorum tem
pora, eadem ratio ineunda eft quam mon
ftravimus in primi Climatis exemplo. Infpi
ciendü eft quot anaphoræ pateant â Cancro
ufqueadSagittarium. Sexta deinde pars hu
jus numeri fumenda eft. Totannis Leo orie
tur. Ex quo numero fi dempferis anaphoram
Tauri fivc Aquarii, numeri qui remanebit
- tCItia
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 68;
tertia pars ae9&αφaìgaaiv dabit anaphora
rum in fingulis fignis illius Climatis. Ipfà au
tem Climata quot numeris inter fe difcre
pent quantum attinet ad Anaphoricü figno
tum fpatium, hac methodoinquirendum do
cent. Quoniam feptem funt, in feptimo ana
phoræ funt , five Anaphorici anni, à Cancro
adSagittarium ccxxxiv, in primo utjam fupra
docuimus ccx.Ergo ûxregoxaì feptimi Clima
tis quibus fuperat primum , annorum fùnt
xxiv. Hujus numeri fexta pars fumenda, quo
niam fex Climata â primonumerantur. Quat
tuor funt. Ita fingula Climata Anaphorici
temporis fignorum ratione quaternis annis
inter fe diftabunt, addito fubinde hoc nu
mero â primo Climate ad feptimum, Sic er
go primi Climatis anaphoræ à Cancro ufque
ad Sagittarium erunt annorum ccx. Secundi
Climatis, annorum c cx i v. Tertii, ccxviii.
Quarti, ccxxii. Quinti,ccxx v 1.Sexti,ccxxx.
Septimi, ccxxxiv. Secundum rationem à
Válente proditam videamus hujus feptimi
Climatis anaphorica in fignis fpatia,an refpon.
deant. Dicitâ Cancro ufque adSagittarium
in hoc Climate anaphoras five anaphoricos
annos effe c cx xx 1 v. Sexta hujus fummae
pars, xxxix. His annis Leo in hoc Climate
orietur.Apud eundem autemValentem repe
rio in exemplis geniturarum ab eo allatis, in
hocfeptimoClimate Cancrü oririannisxxvii.
menfi
 684 D e A N N I s
menfibus vi. Libram & Virginem annisxlii.
menfibus fex. Si fecundum baecfupputentur
anniâ Cancro adSagittarium Anaphorici, re
erientur tantum ccxviii. quem numerum
tribuit Anaphoris tertii Climatis â Cancro
ad Sagittarium. Sed non etiam conftat nu
merus Anaphoricus fecundi Climatis ab eo
dem Cancro ad Sagittarium. Cum enim ve
lit effe ccxiv. juxta methodum à fe monftra
tam, duobusannis fuperat, eftque ccxvi. In
aliis multis deprehendi non conftare ipfi ra
tionem in calculis ab co pofitis. Scripfit pro
catholica regula, figna duo oppofita conti
nerc numcrum fexaginta partium.Vtnimirum
quantum dceftalteri, tantum alteri fuperfit.
In primo Climate hoc verum eft. Nam Aries
viginti annis oritur, Libra ei oppofita & h&-
P.£t£ov quadraginta. Uterq; numerusjun&us,
fexaginta explet.In fecundo hoc etiam proce
dit.In hocquippeClimate Aries vigefimo uno
anno oritur, octo menfibus, Libra triginta
oéto, & quattuor menfibus. Sunt annifexa
ginta.In omnibushoc fieri fignis adftruere vi
detur idem Valenshis verbis, E'xzsvv 3& &hov
aeionv arej&eaiv ; 2®aigeaiv awaºoegς ἐχ{y*-
£iov. άτé á xewàs &va££££) έν x, 3 %vyès év μ' eis
qvua^figaaw*£. §ovv %$ $xa$wv &vaq^ig*3) %-
&ov eis vvuvxygaaiv *£ τὸ κ3 daiuevcov iqy£{*
& à x^eovg % âxa svv τέ κ3 &au£t€ov xeirwtw,
£35 ^eftitu/, τ&τφ σΆεονέ τί κατ' άύθύ. In fe
v ptimo
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 685
ptimo Climate haud fcio an hæc regula locum
habeat. In co Aries quindecim annis oritur.
Juxta hanc rationem Libra dcberet oriri an
nis quadraginta quinque. Atqui reperio eam
oriri annis quadraginta duobus & menfibus
{ex. Sunt anni tantum quinquaginta feptem.
At ne fi quidem quadraginta quinque annos
Libræ dederis,inhocClimate efficies eum nu
merum quem affignavit anaphoris â Cancro
adSagittarium.Inde enim exibunt anni ccxxii.
quotannos tribuit Anaphoricos quarto Cli
mati â Cancro ad Sagittariü. Non poteft au
tem Libra in hoc feptimo Climate plures an
noshabere quam xlv. quia certum eft Arie
tem quindccia annis afcendere in hoc eodé
Climate. Hoc enim clamant omnia genitura
rum exempla quæ apud Valentem reperiun
, tur, & ipfe etiam Firmicus id confirmat. Sin
gula ea præterea Climata decrefcunt anno
uno in Arietis Anaphoricis fpatiis. In primo
quippe Aries vigefimo primo anno oritur,
in fecundo vigefimo, in tertio xix. In quarto
xviii. In quintoxvii. in fexto xvI. in fepti
mo & ultimoxv. Haec ideo pluribus exequuti
fumus, quia omnes Gencthlialogi, etiam qui
Conftantini temporibus vixere,in colligendis
geniturarum Thematibus ufi funt iftis Ana
phoricis temporibus fecundum Climata fe
ptem , non illis quæ Ptolemæus emendatio
ra protulit. Ergo & vitae fpatia & Clima£te
11 CJ.
 683 D e A N N 1 s
rica tempora juxta illas anaphoras quas fu
ra dcfcripfimus computarunt, ut ex Valente
& Firmico liquet , & aliis quos evolvimus.
Petofitis ea ratio fuit quæ ufquc ad ultima
Græciæ tempora duravit. Sedille, ut dictum
e(t , Aegyptiaci tantum Climatis anaphoras
refpexerat,quod ideo & primum conftitutum
eft ä recentioribus , poftquam caetera fex
Climata ei addita fuere. Sed & illud primum
pro rcgula fixum fuit ad reliquorum invefti
gandas anaphoras. Antiquiorem tamen fuiffe
conftat eam &yœy!w quæ binas horas fingu
lis fignis Anaphoricas dabat , quam & re
ceptam cffè vulgo Mathematicorum fua aeta
te teftatur Manilius. Sed fortafIèan ea fuerit
Chaldæorum propria, cum Ægyptiiâ Peto
firi aliam ufurpafint quam fupra cxplicavi
mus. In hac autem exponenda miferrimc
hallucinatus eft Scaliger ad Manilium. Cum
enim cxplicare vellet afcenfiones fignorum
vetuftas in Ægypto, quales nimirum â Petofi
ri proditas fuifle certum eft, graduspro annis
numerat, & partes graduum fexagefimas pro
annorum partibus quæ per mentes explican
tur. Hanc figuram curavit delineandam ve
tuftarum illarum Ægyptiafcenfionum.

ASCEN
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 687

AS C E N S I O N E S SI G N O R u M LN
Æ G Y P T O V E T V S T AE -

. >< Y
Gradus.
I 21. 4o'. l
= s | 25. o.
Horæ.

I. 26. 4o".
1. 4o'. o".
vp IT || 28. 2o'. | 1. j3'. 1o".
» £ || 31. 4o'. l 1. 6. 4o".
n $ | 35. o'. | 1. zo. 6'. i
- * l 38. vo'. l 1. 33'. 2o'. !
Cum hoc Diagrammate ex adverfo compo
nit Afcenfionum caftigatarum exemplumi ex
Ptolemaeo, quod tale eft.
AS C E N S I O N E S C A S T I G AT Æ

Gradus. Horae.

% ^^ ! zo. 35'. 1. 23. 32".

* * | 24. 9'. 1. 36. 36'.
vp II | 29. 49'. l 1. 59. 16.
» ® l 34. 35. l 2. 18. 2o'.
m $u | 35. 39'. 2. zz. 36'.
-^- my | 34. 55. ( 1. 19. 4o'.
Non
 688 D E A N N 1 s
Non gradus cum gradibus & horarum fpatia
cum horis comparavit,fed annos &annorum
partes cum gradibus & graduum minutis. In
antiquo quippe & Ægyptiaco Afcenfionum
hypodigmate non gradus funt intelligendi
fed anni, in novo & caftigato non anni fed
gradus funt accipiendi. Non pergradus quip
pe computabant vctercs Aftrologi anapho
ras fignorum fed per tempora Æquino&ialia,
jarwsew8; 2*jvs;, qui totidem funt anni. Et
tamen cum fic eas computarent, triginta par
tes five gradus in fingulis fignis numerabant.
Partes quippe fiye μχ&; tricenas in unoquo
que figno confiituebant, quamvis inæquali
annorum & horarum numero. In Hypficlis
awz Poe*x$ quod in pluteis Bibliothecarum
reconditum fervatur, extat circuli figura in
duodccim partes lineatim divifi cum figno
rurn duodecim nominibus &eorum anapho
ris ad Clima Alexandriæ conftitutis, ut illæ
funt quas in diagrammate fuprafcripto defi
gnavimus. Quamvis qui defcripfit ad oram
adnotaverit, ia p&λμ%as xx*x*x£va &s £v
>£z=:v τ ρ ο επιμεί»ττα, facile tamen nobis fuit
numerorum errata corrigere, cum exquibuf
dam certum fit defcriptas ibi eflè zwz po eg;
Climatis primi, ut tunc habebatur, hoc eft
dì' A'λεζειν3} eix*. De eo enim dubitare non
finit &z£ oe* Tauri notata numero xs', &
Leonis λε'. Qui numcri Anaphorici in aliud
Clima
 C r I M A c T E R I c I s. 689
Clima non quadrant. Reliquos numeros ad
hanc normam emendare pronum fuit. Sed
& Geminis &v&Qoe9 in eo tribuitur xn' y.
quifunt anni viginti o&to cum tertia parte an
ni,i. e. quattuor menfibus. Quod degradibus.
non poteft accipi. Aliipro eo ponunt xn'.p'.
Viginti funt anni & viginti anni partes. Etiam
Virgini & Libræ quæ funt iozv&40e9 fignain
eo fchemate Anaphorico Hypficleo, nume
rustribuitur,An y. Non funtgraduum nume
ri fed annorum. Triginta o&to anni cumpar
te anni tertia. Apud alios fcriptum eft λ, μ'.
Quod de graduum numero Scaliger inter
pretatus eft,cü fint anni triginta o&to,& qua
draginta anni partes, ex fexaginta, quae an
num integrüm abfolvüt.Duo funt anni trien
tes, quod ἀς ταύτον Mathematici Græci in i
terdü appellant. Non igitur hæc inter fe con
veniunt ut putavitScaliger afcenfionum vetu
, ftarü Schema cum caftigatis à Ptolemæo,quia
in antiquo diagrammate anaphoricoClimatis
Ægyptiaci per annos anaphoræ fupputatæ
fint, in eo vero quod Ptolemæus emcndavit
per gradus five μοίαας. Et veriffime admo
nüit Porphyrius cum tantum fit difcrimen
antiquarum in fignis anaphorarum cum Pto
lemaica & emendata ratione , nullo modo
hæc adeo diverfà &v&Qoe/x& intes fe poffe
convenire, nec partitionem temporum ana
Phoricorum cx priore mcthodo cum recen
Xx tiorc
69o D e A N n 1 s
tione conciliari. Figuram quae continet primi
Climatis anaphoras, qualis in Hypficlis ævæ
4•e/xâ extat, à nobis correétam hicvifum cft
fubjicere.

In Anaphoris porro defcribendis horarum

primam habent rationem quæ ad annos &
anni partes hoc eft menfes exigitur, & dein
dc.de unaquaque parte, five uoig*,five gradu
figni, quantum temporis teneat, quærendum
proponunt, ideft qüot menfibus refpondeat.
Primo igitur quærit Valens, τταόν άgäv £xa
57» %òvov &vz4£g£). Quot hori fingula figna
vriantur. Quomodo id inveftigandum fit ex
- plicat.
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 69r
plicat. Ke/*, inquit, &vaq)ägttu, &vx'. Idin
telligendum eft de viginti annis, non devi
ginti partibus. Aries oritur in viginti annis.
Horahabet;*dv8s ìonueeav8c quindecim.Hec
æquino&ialia tempora de annis funt intelli
genda. Quod nefcio an reéte perceperit
Scaliger. Sic enim fcribit ad lib. 111. Manilii,
ubi loquitur de vulgari opinione quæ binas
horas fingulis fignis orientibus tribuit. Trice
marum , inquiebat, partium eft fignum. Quine
demæ horam comftituunt. Ergo umum fignum com
flans bis denü quinis gradibus, binarum horarum
eft. Haecilli, uoigx, quæ im Zodiaco accipiemde fùnt,
confumdemtes cum temporibus equinoätialibus. In
ccclx. uoig* feétus eft Circulus Zodiacus, in to
tidem xgáv8c Aequinoëtialis. Illa fùnt menfùra
afcemfionum. Iffi menfura horarum. Quindecim
enim zgávov horam conftituunt. Hæc verba funt
Scaligeri,qui non explicat temporum illorum
Æquino&ialis, vel Æquino&ialium potius,
quæ menfura fit. Verum eft quidem,quinde
cim zgáv8s janueeav8s unam horam conftitue
re, fed non fequitur quod veteres confude
$
rint uolgæ, Zodiaci cum temporibus Æqui
noótialibus, & propterea neceffe fit quinas
genas partes fignihorâ conftituere, quia hora
habeat quindecim zgávscAEquino&iáles.Hoc
poftremum ita verum eft, ut non inducat ne
ceffitatem prioris.Nam in fingulis fignis trice
nosgradus, five partes, agnoverunt, quæ ta
X x z. mcn
691 D e A N n i s
mien binis horis non valent, nec proinde tri
cenis z£3vos janueexvoi; refpondeãt.In Arietis
quippe figno quod pro excmplo pofuit Va
lens, triginta funt partes utin aliis omnibus,&
tamen duarum horarum fpatio non oritur,
nec triginta tempora Æquino&ialia continet.
Hora quippe ufia & triente horæ afcendit &
in viginti temporibus Æquinoótialibus.Quod
ita demonftrat Valens. Aries in (ècundo Cli
mate afccndit in viginti annis. Hora habet
zg3vs; ianusexv8s quindecim, ideft annos. Si
dctraxeris ex viginti annis quindecim , re
ftabunt quinque. Quæ cft tertiapars viginti
annorum. Ita Aries in hoc Climate afcendet
hora una & triente. A'•ενεχ$χατ% ou) 3 xe/ìs
wg«w μιαν και τελτων. Hora igitur una cum
trientc refpondet annis viginti, qui totidem
funt z%3y3. iakwsewoi. Eadem fupputationc
utitur Manilius lib. 1 1 i. cum tradit Arietem
afcendentem horam occupare &trientem:
— Atque boram fùrgens ejufque trientem
Occupat.
Quod non de elevatione Rhodi aut Gnidi
intelligendum,ut putavit Scaliger, fed de pri
mo Climate τὸ δ' A'λε£xwjpeiz;. Proponit
deinde inquiens , Tiavv zgávov &x&ςn uoiga
ia *. Quantum temporis fingulæ partes, fivo
finguli gradus,in anaphorarüafcenfu ponant.
Pronum erat dicere viginti annos in triginta
Partcs effe dividendos. Singulæ partes ërunt
oçto
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 693
o&o menfium. Nam oéto menfes trigefies
du&i , annos viginti conficiunt. Ne tam fa
cili & obvia ratione vilefcerent magnae ar
tis arcana, hac methodo hoc quæri ac in
veniri voluit. Duplicetur, inquit, &a4)oe9*
cujufque figni. Numerus qui inde exibit
fexies ducatur, fient ccxl. Sic pars una figni
vel gradus, o&to menfes.dia Naziwtlu) awazq)o-
e9v èxàs* §» 3i8 , κα\ ττυτι ἐάκις χάνοντι , fi
uoie9. μlúas dxrà. Anaphora Arietis in Cli
1matC Ê viginti eft annorum. Duplica
hanc fummam ,• fient quadraginta , É
multiplicetur, exeunt ccxl. Ita partes fingu
læ Arietis o&o menfium erunt. Sumatur fi
gnü contrarium Arieti, nempe Libra.In qua
draginta annis oritur. Utere eadem metho
do. Singulæ ejus partes erunt anni unius &
quattuor menfium. Ita proceditur & in aliis.
Ex quibus certum eft omnia figna in partes
tricenas divifa effe, cum tamen eorum ava
qyoegi inæquales fint , five hòraria fpatia
fiimantur, five tempora Æquino&tialia, id
cft anni. Anaphoras igitur per zgóysc janue
eav8s , id eft pcr annos, computafle veteres
Aftrologos Ægyptios ex Porphyrio colligo,
qui eandem rationem ex antiquis propofuit
temporum &z®oe/xóv computandorum.
Taurum in Climate quod per Alexandriam
in viginti quinque xg3vous oriri dicit, nempe
ignuseavoi;. Ipfe itn interpretatur hoc modo.
Xx 3 E' rei
694 D e A n N 1 s
Ere}j & tajp©- xòvof; *3 tì ajvi xxiua. avia
q ipettu *âvou; x£', τέτεςιν ἐπαιν x£ , 24*-
g*%vrov # x£' άτόν eis rxg x' μοῖegc 8Ba3æx
Ἀναιν ίκας* Poip* μηνες ἐ. Quoniam Taurus in
eodem Climate e^flexandriæ afcendit in temporibus
v£quinoâialibus viginti quinque, hoc eft annis vi
ginti quinque, fi dividantur viginti quinque ammi in
partes five gradus triginta, fingulis gradibus decem
*menfes competent.Valens fimiliter in hoc Clima
te Alexandriæ Tauri figno viginti quinque
annos afcenfionis tribuit. Et ratio compu
tandi eadem eft. De Ariete videtur idem
Porphyrius in eo loco, viginti & unam partes
agnofcere pro annis viginti & uno, fed cum
eodem, ut opinor, vitio. Sic enim puto fcri
pfiffe au&orem, qui diferte autumât veteres
illos ufos effe τοῖς χρόνοις , nempe iong£e/voi;,
in menfuraanaphorica fignorum computan
da. Exp%oww 5 τοῖς χρόνοις & τ«? aw2®oeg;
* £»Jiav , %$* & xe/$ &v&Qspog %s aJvf;;3
aì ò'A'A*%avdpeia, xxiua xpdvouc x»' μ', &va
�âge&tu ίλεγον αὐτῶν κ% tlu) &avr$ &v&®oe9v
ὐτεσιν xx , $ μwaiv w', hexdvtts & x«' ἐνύω
τάς κἀμύνx« W, eis uoie9* X. Ita omnino re
ftituendus locus corruptiffimus in vulgatis
Porphyriilibris. Utebantur Veteres illi ;z33
vouc nempe ianuseavoi; ad fignorum &vovq)o-
ego numerandas. Cum enim Aries in Climate
quod eft per Alexandriam oriatur temporibus vigin
ti & uno, partibus quadragint4, dicebant eum in
-
4/jA3•
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 695
anaphora fua oriri ammis umo & riginti & menfibus
oäto, dividentes hunc numerum unius & viginti an
morum ac menfium oéto, impartes five gradus trigin
ta. Idem Porphyrius hoc in eodem capite
clare oftendit, ubi veterum Aftrologorum &
*neotericorum diffènfionem circa fignorum
&v&qoe9's cxplicavit.Jn antiquorum opinio
ne exponcnda non μοῖegc nominat, fed in
ea tantum quam Ptolemæo tribuit. Ita enim
de veteribus fcribit, ztjvtvs 3 age3&v £v τὸ δ'
A'λε£av8peia, xxiuzt xoù * iyß 3 x{μ%wv ai
Ἀεωv * xe/àv &v&Q£g£«3tu ἐλεγον έν χgâvouc xa'
μ'.*5 rajpov x£'. άδ λδυμες xr X. In vul
gatis libris ftellula adpofita eft pro eo quod
in fcripto Codice pofita erat vocis xpdvos no
ta quam ita effingunt Mathematici in li
bris ant quis, § I Bis apud cundcm Por
phyrium depravata occurrit, ut paulo poft,
P', pro zgáv8s x« » P*. Nam fcriptum
*' x&'
.; fuit §. Séquitür apud eundem de Ptolemæi
fententia. fi1oAtuaüos 5 φwai 243 3 x&r' A'λε
£xvêp{aw xxiuovr©- &yz4) £p£&£ * xe/äv év μοί
£«•* * yy. T&v twvgov w8' 13 , & quae fequun
£ur. Numeri quippe omnes valde corrupti
funt. Antiquiffimia igitur illa ratio Anapho
ricorum temporum computandi non folum
: P$t annos integros, fed etiam per menfes &
tcs, quæ funt annorum partes & particu
• Xpdvov ianueeavàv diviferunt in fexaginta
Partes, & Æquino&ialem circulum in ccclx.
Xx 4 Xp6
-
696 D e A N n 1 s
x%vvt. Cujufquc xpàvw five anni pars fexage
fima in fex diebus confiftit.lta igitur compu
tabimus in Climate d' Aλεζανδpeix; Arietem
oriri annis five χρόνοις ἰσημεeavois,uno & vi
ginti,& partibus quadraginta x*3** ianutea -
53, qui funt o&o mcnfes,atque ita de caeteris.
Ita & viginti partes pro quattuor menfibus
computant.lntcrdum & tertiam partë dicunt,
anni fcilicet, pro quattuor menfibus,ut apud
Valentem in exemplo genituræ: &• τά τ****
xxiu&m , &va£oe# * aw£%v* ^* y. ld cft,
amaphora Virginis amni triginta odto & triens
anni. Alibi pro eodem folet ponere xx x.
1d cft anni triginta o&o, & partes viginti,
nempe quattuor menfes , quia fexaginta
partes annum efficiunt. Ergo viginti partes
tertiam anni partem faciunt. Huic rationi
plane convenit illa «9um* tayματέα * áu*-
Ἀδv vàregoχόν quam falfi damnat Ptole
maeus his vcrbis, *i «eiv* τ£ayματεια si are};
άμαλεί ύτεροχα3 * &v&çopäv owizpón unâ
×3 μικρόν ἐςί έ αλn%lx. Per duæ Aa ; quippe
aw£au{&a{ς procedit, id eft per æqualia in
crementa anaphorarum & decrementa. Ex
emplum capiamus à fecundi Climatis ana
phoris ut fecere veteres, hujus enim ratio
expeditior. Aries in Climate ifto fecundo
viginti annis afcendit , hora una & horæ
triente, ftadiis quadraginta. Nam anni fin
guli duobus ftadiis rcfpondcnt. Ab Ariete
ad
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 697
ad Libram incrementum anaphoricum pari
affu procedit, annis quaternis fubinde cre
íccns,ftadiis oétonis,& horæ uno quadrante.
Maniliuslib. 111. quem certum eft ab hoc eo
dem Climate ut cæteri fa&titarunt exem
plum fumpfiffe, ita fcribit.
Nunc age quot ftadiü,& quanto tempore fürgant
Sidera, quotque cadant, animo cognofce fagaci,
Ne magna brevibus careant compendia diétü.
Nobile lanigeri fidus quod cunëia fequuntur
Dema quater ftadia exoriens,duplicataque ducit
Cum cadit, atque horamfurgems, ejufq; trientem
Occupat.
Et paulo poft:
ò&ionis crefcunt ftadiis orientia in orbem.
Quod dixit Arietem in fua &v&Qogã, occupa
re horam unam & trientem,manifefto often
dit viginti hoc fignum temporibus Æquino
&ialibas, id cft annis, oriri intellexifle. Nam
horæ unius & trientis fpatium huic tempo
poris menfuræ refpondet. Et fàtendum eft
hic nihil vidiffe Scaligerum. Hora quippe una
quindenos habet χ#3v&ς ἰσημεeav8£ , hoc eft
annOS. viginti ergo anni unam horam &

tricntem oCcupant. Manilius itaque de Arie

tis &v&9ogâ in Climate primo, five Alexan
drino, intellexit , ut & Valens & Firmicus.
Quadraginta .ftadia pro viginti annis nume
vit Manilius. Duo igitur ftadia pro fingulis
annis computat. O&tonis ftadiis crcfcere fin
- Xx 5 gula
 698 D e A n N 1 s
gúla figna orientia dicit ufque ad Libram Er
goquaternisannis incrementum illud proce
άit, ut o&onis ftadiis. Paribus momentis â
Libra decrefcunt anaphoræ fignorum ufque
ad Arietem.
H«c funt ad Libra fidus furgentibus aftris
Incrementa,pari momento damnatrabuntur
Quum fubeunt orbem, rurfùfque â fidere Libræ
Ordine mutato,paribus per tempora verfa
Momentüredeunt.Namper quot creverat aftram
Lanigeri ftadia aut horas, tot Libra recedit.
Hæ funt aw£ap.{σσάς όμάλa, &va£oeur*, vel
άμαλæ úxspoxa, quas antiquiffima Aftrolo
gia co quem dixi modo cclcbravit. Ita Mani
lius dixit o&tonis ftadiis orientia figna cre
fcere & totidem decrefcere. Ergo & quater
nis annis. Quot horæ partibus crefcant vi
dcndum. Bina figna oppofita & haius t€ov
debent habere quattuor, horas. Cum enim
fexaginta x£3vxs ianuseav8c habeant, & quin
eni x£vov ianuse/voi uni horae refpondeant,
bina figna adverfa quattuor horarum effe de
bent. Äries horam & trientem horæ occupat.
Ergo oppofitum ci fignum Libræ duas hóras
& duos trientes debet occupare, quæ jun
&tae cum hora una & triente Arietis, quat
tuor horas complent. Et hoc eft quod dixit
Valens, και δεων όgóv £xx;vw eiw avuw^* gaaiv
* δύο ως έν τω έ A!gμετέον ἐφά£{. Haec funt
plufquam manifefta. Nam cum exregula fù
pra
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 699
I. pra pofita duplum habere debeat fignum
op
pofitum, ut Libra duplum habet annorum
â humerum, ita & duplum horæ unius, & du
ā plum unius menfis quod habet Aries. Mani
lius lib. 111. ubi traétat quotftadiis & quanto
tempore oriantur figna, exemplum fumpfit
.. à fecundo Climate quod Babylonis effe tra
didit Firmicus. Nam crefcere fingulas ana
phoras dicit horæ quadrante five quarta par
te, & quartæ partis tertia parte. Sic enim fcri
bit, uthabent veteres omncs codices fcripti
& antiquitus excufi:
Hora novo crefcit per fingula figna quadrante,
Tertiaque in quarta partefic ducitur ejus.
Hac fùnt ad Libra fidus furgentibus aflris
Incrementa,pari momento damma trahumtur.
Non alia correétione hic locus opus habet
quam ut legatur, tertiaque in quartaparti.Nam
alibi parti pro parte fcripfit Manilius, ut libro
eodem :
qaacumque hoc parti terrarum quifque requiret.
Scaliger maluit hic emendare:
Tertiaque im quartas partes inducitur ejus.
Cujus leétionis fenfum non capio. Sccundi
Climatis anaphoras defcribere poëtam vcl
illa indicant, ut jam fupra oftendimus, dc
Arietis anaphora:
-— atque horam fùrgens horaque trientem
Occupat. -

Hæc enim ἀναφοe9 eft Arietis in est?

Cli
 -co D e A n n 1 s
Climate ficut ab Aftrologis illius temporis
habcbatur. Valens. *•*•*z*zita cuJi Xe/:;
.g* *i* & *e***. Horam unam refpondere
dicit quindecim annis, five temporibus Æ
quinoctialibus. .Ergo viginti annis oritur
Aries in hoc Climate, quia hora quindenis
annis refpondet, horae triens quinis. Incre
menta Anaphorica paria effe vult in hoc Cli
mateManilius.Nam o&tonis ftadiis,id eft uno
circiter milliari ea crefcere dicit ab Ariete
ufque ad Libram. Bina autem fladia fingulis
annis æquiparat. Ergo quaternis annis 1n
crementa fignorum fingulorum anaphorica
fieri debent. Quod verum cffe fecundum
rationem veteris Genethliacae jam fùpra
oftenfum eft. Horaria quoque incrementa
aria effe debent,& æquabilia.Hora habet,ut
illi fupputarunt Æquinoctiales annos quin
decimì.Triens horæ funt quinque anni. Aries
qui viginti annis oritur in fecundo Climatc
hora una & triente juxta Manilium & Valen
tem & aliosvctcres, oriri debet. Quot par
tibus horae anaphgrae crsfcant vidcndum.
Quaternis annis in hoc Climate crefcere jam
docuimus, & octonis ftadiis. Si horam di
vidamus in fexaginta A***, fivc fcripula,
viginti fcripula, hoc eft triens horæ, paria fà
cicnt cum annis quinque. Ergo quattuor
fcripula cum uno anno. Sic quaterni anni
refpondcbunt fexdccim fcripulis horariis.
Ma
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 7or
Manilius per fingula figna anaphoras ait cre
fccre & quartæ partis quadrantis tertia par
te. Hoc enim illa fignificare videntur,
Hora novo crefcit perfingula figna quadrante,
Tertiaque in quartaparti fic ducitur ejus.
N6 certe aliter hæc poffunt accipi.Crefcit ho
ra quadrante per fingula figna, & pars tertia
quärtæ ejus, i.e. quadrantis ejus,fic ducitur,id
èft fimiliter crefcit. Ergo quadrante crefcit, &
quadrantis quartæ tertia parte, hoc cft fexde
-
cim fcripulis,paulo plus.Nam tertia pars quar
tæ partis quadrantis fcripulum facit & fecünda
quindecim ; hoc cft quartam fcripuli. Quod
nihili eft facicndum. At Scaliger de tertia
parte quadrantis ipfius verba Manilii intel
lexit, Quod ejus verba refutant. Nam cla
2.
re dicit præter quadrantem accedere tertiam
partem in quarta ejus parte, nempe in quarta
quadrantis parte. Fuere qui in hoc ipfo Cli
mate Arietis anaphoras fuperari crediderunt
viginti fcripulis à fequentis Tauri afcenfione.
Scribit enim Martianus Capella, oriri Aric
tem hora & triente horæ, hoc eft fcripulis vi
ginti. Taurum vero hora & dimidia & fexta
Parte horae. Atqui dimidia hora triginta eft
fctipulorum, fexta decem. Sunt quadraginta.
Viginti itaque fcripulis auétior eft awzφοeg.
Taurí quam Arieti$, ideft annis quinque,cùm
debeat tantú efTe major quaternis annis. Sed

. Martianus co loco iion paria facit augmenta

hora
 7om. D e A N N 1 s
horarum anaphorica in fignis per illud Cli
ma. UIt cnim Taurus fuperat Arietem vicenis
fcripulis, itaGemini Taurum tantum quinde
nis, & Geminos Cancer denis , & Cancrum
Leo denis quoque. Mox Virgo vicenis fcri
ulis majorem habet ava£oe9* quam Leo.
iibraicxì&^og©- eft Virgini. A Libra paribus
decrementis ufque ad Pifces pcrvenitur qui
funt iow* pogo1 Arieti. Nam Scorpii œvæ po
eg viginti fcripulis minor eftquam Libræ, Sa
gittarii quindccim minor quam Sccrpii , &
Capricornus denis fcripulis minora habet
&v&^oe/xæ tempora. Deinde Aquarius vi
ginti fcripulis ab Aquario dccrefcit dum fur
git. Inæqualem quoque in fingulis annorum
& ftadiorum numerum quo crefcunt & de
crefcunt effè oportet. In diagramma conje
cimus fecundi Climatis annos, ftadia & ho
IaS anaphoricas.
Secundi Climatis •^fßenfiones
Per Gradus Iloras Annos Studia.

[× Y 32:32:39] 2. O 4o

{s. |3o-32 1. 36 ;
[* II 3o. 3o, $ ! I.
2.4 |
2.S i 5 6
48

[Ea[33,333.3.E.]
[m. S\ j3o
8 |
55!
3.
36
|
|T7E
64 |

i -^-. ijsí *_---_

4o ' 85 |
In
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 7o3
In hoc Diagrammate fingula figna funt trice
narum partium five graduum, fed difparium.
Nam cum Arietis&Pifcium figna æque trice
nas μοlgæ, habeant, ut Libra & Virgo, harum
tamen gradus duplomajores funt,quam Arie
tis & Pifcium. Quadragenis quippe tantum
ftadiis patet fignum Arietis, cum Libræ oéto
ginta ftadiorum fit. Ita reliqua figna propor
tione fuae afcenfionis majorum aut minorum
funt partium. Sic diem naturalem horarum
duodecim fecerunt, aeque folftitialem ut bru
malem, ut horæ hujus breviores, illius lon
giores fuerint, pari tamen numero. Ita au
té neceffe fuit fingulafigna in partes five gra
dus triginta dividere iis qui vellent non fo
lum genituras �d\zxός colligere, fed etiam
pote/xöς. Harum geniturárum etiam plura
extant exempla apud Valentem, in quibus
partes fignorum notatae rcperiuntur, non fo
la figna.Saepe etiam, ut dixi, in fignis fimpli
citer hunc vel illü planetam pofitum dicebant
nec qua in parte figni confifteret addebant.
Idque faciebant cum platica ratione Thema
ta conftellationum difponebant ζωδιακός. In
ea ἐφόδα, quam Ptolemæus edidit vix partium
poteft ratio haberi, cum fingula fignainæqua
lium numero fint partium, ficut patere poteft
ex Diagrammatisfupra pofitisVetuftarum A
fcenfionum & Caftigatarum.In vetuftis Aries
triginta cft partium, & cctcra omnia figi, tC
{1C1Cllm
• 7o4 D e A N n 1 s
ridem μοίς x« habent, quamvis per difparem
annorum & horarum numerum & ftadiorum
oriantur.In caftigatis Aries viginti cft partium
five graduum & triginta quinque minutorum.
Taurus viginti quatuor partium & novem
minutorum. Libra Arieti adverfà triginta
quattuor partium & quinquaginta quinque
minutorum. Ita in caeteris variat numerus?
Propów.In hac inæqualitate graduum operofum
effet, immo pæne impoflibile, genituram ita
colligere ut partcs fignorum & partium partes
quodantiqui fæpe obfervarunt, notarentur.Si
dixero enim aliqué natü eflè Sole confiftente
in quinta parte Arictis, minuto vigefimo, dif
ficillima cxiftet hgc fupputatio in tam ingqua
li per fingula figna partium numero. Certum
tamë eft,quamvis Anaphoras caftigarit figno
rum Ptolemæus ad illum quem expofuimus
modum,ipfum tamen pro moreantiquitus re.
cepto, genefium themata collcgiffe, & trice
nas partes in fingulis fignis agnoviffe, eoque
certo certius colligitur ex his ejus verbis lib.
1 11. de locis Apheticis, τότες μ% Trivuv αφεύ
x8ς €va vau£iov, τό τε τεί ά ά&οσκόπον δωδεxz
anw3eAov ύττό τω τε μοιςόν * ze9ævæ pego u%av
aùrà & 3e/3*1$- μ££ , & *Aoi7róv μοιgäv vriv
π και €«aaiy ázzzv&£<pog %av. Hæc enim,quid
uid alii in contrarium adferant, non poffùnt
locum habere nifi omnia figna tricenas partes
five gradus habeant. At morofum planè effet
- &z
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 7o;
& inextricabile, viginti partes Arietis & mi
nuta triginta quinque redigere in partesaequa
biles triginta, & Libræ triginta quattuor cum
minutis quinquaginta quinque , ad triginta
reducere. Nec proinde mirandum fi dixerit
Porphyrius rationes Ptolemæi non poffè qua
drare cum veteribus in tanto nimirum difcri
mineanaphorarum quas antiqui noverunt,&
novarum quas Ptolemæus edidit. Facillima
autem veterum ratio fuit. Cum enimfuppo
nerent omnia figna rriccnarum cffe partium,
partes autem fiugulas fingulis annis refpon
dere, ccclx figniferi partes, totidem anno
rum effe prodidcrunt, ut pars una unus an
nus cffet. Hoc pofito anaphoras fignorum
annis dimetiebantur. Exempli gratia, Aries
in Climatc quod cii p<£.Alexandriam annis
vno & viginr, oritur & raentibus o<to. Hoc
annorum & menfium fpatiurn in triginta μοί
px five gradus dividebant, & videbantquot
menfes & dics uni woig* competerct.Ita enim
legendum apud Porphyrium, διελόντες τάς x»'
êvovv8s % ¥ μένως eis λ μοῦe*. Vulgo legitur
eis x' äuäg&* corrmptiffime. Ita Taurusin eo
dem Climate viginti quinque annis oritur.
Hunc numerum annorum in triginta partes
five gradus partiebantur. Sic finguli Tauri
gradus decem erant menfium. Hac cadem ra
tione in cæteris proccdcbant, non enim per
gradus five μοῖgæ, Afcenfionescomputabant,
Yy &
7o6 D e A N n 1 s.
&poftea inftituit Ptolemæus, fed per annos
five xgivss ianuseav&s, omnia tamen figna tri
cenorum graduum five μοιgóvconftituebant.
Tunc erat admodum proclive in ea tempo
rum anaphoricorum divifione perfpicere
quantum temporis unicuique figni unius gra
dui conpeteret, prout tardior aut velocior
cffet ejus &vaqoe9. Longe etiam expeditior
methodus ea fuit quæ Ê fignis binas
horas afcenfionis dabant. Ea ita triginta par
tium fingula figna faciebat ut omnium partes
effent æquales. Sed omnium vitiofiffima vifà
eft propter inæqualitatem afcenfionum. Non
arvo etiam vitio laborare cognitum eft & il
Ê quæ vetuftiffimis recepta eft, quaequeae
qualcs habuit &άομ{έσές vel are9& &pagi**.
Eam Ptolemæus correxit. Nihilofecius vulgus
Genethliacorum antiqua illa & prava ratione
uti pcrftitit etiam infra Conftantini Magni
tempora, ut ex Valente, Firmico & aliisli
quido compertum eft. Necfolum anapbori
corum temporum ratio emendata eft à Pto
lemæo, fed etiam ipfà Climata mutata,& aliis
nominibus appellata. Mirari fàtis non poffum
Manilium unius tantum Climatis meminiffe,
cum voluit fignificare quot ftadiis & quanto
tempore afcendant figna,atque exemplü ä fe
cundiClimatis anaphorisfumpfiffe.Valentem
fimiliter cum de anaphoris tra£tare vellet, ab
.co Climatc ûwi}iyua potiffimum petiifTe.
Quod
 C 1. 1 M A c r e R 1 c 1 s. 6o7
CJuod majus eft, ubi de Audientibus & Viden
tibus fignis quando hoc nomen habeant ex
licat, & eorum avuzv%eia« cxponit, non ab
alio Climate fumit cxemplum quam à fecun
do. Ex hujus enim anaphoris a€ 3Aemivrwv
*® &«e«vtwv *® i£ayóòv ζωσίων yvayyiov effe
pronuntiat. Omnes ibi anaphoras conputat,
üt funt in Climate fecundo. Sedlongum effet
ea hic reponere. Martianus quoque Capella
in libro j: Aßronomia quo loco docet qui
bus temporibus oriantur aut occidant figna,
folas recenfetanaphoras fecundiClimatis. ll
lud effe tradit Firmicus quod hæ Bα3vxövG
dicebatur. Chaldæi, ut videtur, ideft Babylq
nii primi Aftrologi unicum hoc Clima agno
verunt, ad cujus inclinationé rationes omnes
difciplinæ hujus inftituerunt,& ftellarum mo
tus & pofitus explorarunt. E contrario qui in
Ægypto primi hanc artem invencrunt, folius
Climatis Ægyptiaci in metandis cæli viis ra
. tionem habuerunt, ut diferte tradunt hujus
difciplinae magiftri , Nempe Petofirin & Ne
cepfò μ£vz* τι; αὐαφοe&$ % tοστε κλιμα19
δηλα'ow.3;.Hoc primum Clima eft quod poft
ea h' A'λεζανάeiz¢ vocatum eft. Qui deinde
fequuti funt Aftricæ fcientiae do&ores, hæc
duo Climata receperunt,quia ita rationes ex
pofcebant artis rcpertæ & excultæ ab auéto
ribus magnis qui füb illis cæli inclinationibus
primi cælum introfpexeranr.Primùinde fece
- Yy 1 runt.
7o8 D e A N N 1 s *.

iunt Clima Ægyptiacü,quia magis cft ad me

ridiem, fecundum Babylonicum,quia ea urbs
& provincia magis ad Septentrionem. Cum
autem vidcrent non fufficere ad fcientiae fum
má genethliacæ illa duo Climata,quia magna
cffet varietas partium circulorumque & ana
phoricorum fpatiorum ex Mundi, ut ait ille,
dev.rgentia & commexionibus, alia etiam Clima
ta addiderunt procedendo femper verfus fe
ptcntriones. Sic tertium per Rhodum adje
&tum eft, quod tamen non multum divertit
à Babylonico, nifi quod hujus parallelus pau
lo magis meridialis. Ideo & Ptolemæus nul
lum Clima 343 Boz£vxày9- admifit,fed pro co
nè 2g P'oâix, quod aeque diftat ab Alexandri
no & ab eo quod 249; P'&wn; dicitur. At vcte
res aliud pofuerunt inter Alexandrinuin &Wr
bicum,ncmpe quod vocatum cft Ji'A'3xyä»,&
pro quarto locarunt.Quintum cft τ* h* E'» ra
?iivrs,fed non fàtis à Romæ parallelo remotü,
ut diverfum Clima conftituere videatur debe
re. Idcirco medium illud per Romam fuftule
runt Rccentiores. Qui rctinuerunt, pro Hel
lefponti Climate t: 243 tivrx pofuerünt. Alii
utrunque fervarunt. Ptolcmaeus , cum anti
quioribus hujus fcientiæ auétoribus primum
effèt Clima J\' &λεζανδρεις, quia nullüm aliud
ab his agnofcerctur μεonu3e/v*r*gov, duo alia
addidit quæ in tertium locum rejecerunt vi
di' &^££awipeia;. Sic primum factum eft r. 2g
»1*;3r,
 C L 1 M a c τ Ε R 1 c'i s. 7o9
Map3**, fecundum τὸ 249 Συνns. In Canóni
bus Anaphoricis Theonis conftanter fcri
ptum eft 249; Xo%vns. Aegyptiacum eft xvaw.
UInde Arabes c»'»*) , Græcis Sv vn & Σοήνn.
Falluntur qui Syenen putant cffe Arabicum
U x, 3). Ea enim cft Latopolis. Verum haec
non funt hujusloci. Cum unicum Clima no
verint Ægyptiacum primi artis rcpertores
Petofiris & Nccepfo, inde pro primo â po
fterioribus conftitutum eft. Ab hoc verfus fe
ptentrionem fex alia Climata percenfuerunt
aequalibus inter fe diftantia intervallis, ut ex
Valente jam fupra oftendimus. Ptolemæus
Parallelos ab æquino&tiali circulo ad fepten
trioncm furgentes viginti & unum facit,
aequali inter fe diftantes fpatio, horæ nem
pe unius quadrantc. In his novem Climata
ponit,quorum ultimum cft adfeptentrionem
vi 24g ©%xns , primum ad meridiem τὸ Ἄρά
Map3n;, quod in quarto eft Parallelo, Horum
feptem funt pari intervallo invicem diffita.
Per Meroen, per Sycnen, per Alexandriam,
per Rhodon , per Hellefpontum, per me
dium Pontum, & pcr Boryfthenem. Dimi
giae horae fpatio intcr fc difcrepant. Eadcm
funt Climata quæ percenfuit Theo in Cano
nibus fuis Anaphoricis. Nulla autem ibi
habetur mentio Climatis 2g P'όμης, ut ne
que apud Ptolemæum inParallelorum recen
fionc. Meminit hujus* Martianus
Yy 3
Capclla,cui
octo
-
 -

7io D e - A N N I s
o&o funt, & ad feptentrioné o&avum ponit
ultra illud quod agg Bogv&#v»; dicitur, ultra
Moeotin paludem,& inftaRiphæos montes.
Caeterum Clima 34g P'όμης non cftin æquali
cum aliis diftantia. Nam inter Rhodium &
Hellefpontium locatur & ab utroque unius
tantüquadrante horæ diftat, cum caetera Cli
mata dimidiæ horæ intervallo disjungantur,
Parallelus hic eft Ptolemgiundecimus.Memi
nitidem Ptolemæus & Climatis hæ Bvζαwìs.
Sed ob eandem caufàm inter feptem Climata
non numeratur, quia interje&tum interClima
31' E'λna rêv rs & Clima δια μάσε πάντα , tan
tundem ab utroque diftat, horæ nimirum
quadrante. Haec eadem ratio facit, ut in ve
teri Aftrologiaabfque ullaratione Clima 313
Βαßvxöv©- pro fecundo ftatuatur & inter
Alexandrinum & Rhodium collocetur.Nam
tametfi poffet reéte interjici inter hæc duo
Climata, unius tamcn horæ quadrante ab
utroque fepar effet, cum alia feptem, ut di
&um eft , dimidiae horae intercàpedine dif
fideant invicem. At Babylon in eodem
ferme Parallelo eft cum Rhodo. Sed id ex
eo fa&um opinor ut Babylonis Clima pro
fecundo numeraretur,quia Chaldaei primiin
ventores fcientiæ ab ipfis xax*axîc appel
latae unicum illud κλέμα noverant, fub quo
nimirupm & incolebant. Valens nunquam
aliter Climfata appellat quam ex numeri or
- dina
 C L 1 m A c τ Ε R 1 c 1 s. 71r
dinalis nominibus, primum, fecundum, ter
tium, quartum. Climati 8u& P'33« quod eft
Firmico tertium,proximü &pro quarto addi
derunt τὸ δι' A'$lwów,& pro quinto τί δια P'&-
punc, & profexto τὸ δι' E'» warövrs. Atqui in
ter Rhodium & Hellefpontium Climata di
midiæ tantum horæ intervallum patet, &
unius in medio Paralleli locus, cum fecun
dum iftam computationem fpatium fit duo
rum :Climatum inter τὸ δια P'38& & τὸ δι'
E'ληατάντε, duorum faltem Parallelorü locus,
'*
& integræ horæ intercapedo. Non dubium
eft autem quin ad exaétám Thematis cujuf
que ordinationem & colle&ionem ratio ha
beri debeat omnium Parallelorum prout fin
gulæ genituræ illis fubjacent. E contrario in
maximo errore verfàta eft antiqua & prima
tâ Ægyptiorum quam Chaldæorum%£9A/*-
Aoywx),quæ uniustantum Climatis fitum con
fideravit in genituris colligendis, hæc Baby
lonici, illa Ægyptiaci quód poftea 8 ' A'ae
£awdpetæ, appellatum eft. Non minore confi
dentia hallucinatifunt ufque ad Ptolemæum
fequentes Aftrologi,qui cüm feptem Climata
agnofcerent, ea inæquali inter fe fpatio di
ftantia pofuerunt, cum tamen videri vellent
aribus numeris & ftadiis debere feparari.In
tam vitiofis&falfis anaphoricis fignorum per
fingula Climata menfuris mirü eftquomodo
fperaverintfeadvcrum pervenire poffe, cum
Yy 4 tamcn
71 . D E A N N 1 s
tamen inde peterent,totius vitae fubftantiam,
finem, eventus & actus omnes, ipfofque ad
eo Clima&teres. Magis etiam mirum eft poft
monftratam à Ptolemæo veri viam , & cafti
gatum veterem dc anaphoris fignorum erro
rem , perftitiffe tamcn in ea praxi omnes
Aftrologos ufque ad,Conftantini tempora,
ne inferius defcendam. Si Plinio credimus,
aetate ejus etiamnum durabat ratio Petofi
ris & Neccpfo,quæ ex fola anaphorica figno
rum menfura vitae fpatium colligcbat , & triú
fignorum anaphoras tranfcendi pofTe nega
bat. Nonaginta partes dant trium fignorum
anaphorae. Unde etiam conftat omnia figna
in tricenas partes fùiflè tum divifa. ln Pto
lemæi ratione nonaginta partes in tribus fi
gnis non poflünt reperiri. Videntur tamen
& inæqualitates illas in fingulis partium nu
meris redegiffè ad æqualitatem tricena
rum partium. Nec enim aliter potuiffent in
colligenda conftellatione genituræ, partes
fignorum & partes partium in quibus locatæ
effènt ftellæ enotare. Porphyrius in Ifagoge
modum oftendit quo partes inæquales fi
gnorum ad æqualitatem reducerent tricena
rii numeri. Eum vide. Satis hic eft nobis
oftendiffe quam vana fuerit ars, & veri im
potens,quamdiu fequuta eft prifcam difcipli
nam inventorum fuorum. Nec felicior illi
ad verum patuit via etiam poft caftigatum an
- tiquo- -
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 713
tiquorum errorem. Non ex Anaphoricis tan
tum fpatiis fignorum in unoquoque Climate,
fed etiam experiodis planetarum mediis, mi
nimis & magnis tempora vitæ colligebant.
Valens ubi notavit Petofirin unius Climatis
a¥&q)oegc obfervaffe,& ejus quod poftea pri
mum eftfa&tum quando alia fcx adjeétafuerc,
& δι' A'λεζανάγ€x« appellatum, cxemplum
hoc genituræ refert, füb illo primo Climate,
quæ hoc modo difpofita fuit.Solem Venerem
& Mcrcurium in Cancro pofitos habuit,Lu
nam in Tauro, Saturnum in Pifcibus, Jovem
& Martem im Leone, Horofcopum in Virgi
ne. In primo hoc Clinate Anaphora Virgi
nis annorum eft triginta oéto , & quattuor
menfium. Horofcopum in ea habuit genitus.
Anaphora Cancri in eodem Climate anno
rum eft unius ac triginta cum o&to menfi
bus. Colliguntur ex utroque numero ana
phorico,anni feptuaginta. UIndecimus autem
ab Horofcopo locus, qui eft &;c.38 %aìuo
v©-, in eagenitura Cancer fuit qui Mercurii
dominiü habuit. Ideo tot annos vixit qui tali
Horofcopo natus eft. Aliud exemplum affert
Thematis in Climate fecundo collecti hoc
modo. Sol in Tauro tunc fuit , Mercurius
in Tauro, Luna in Pifcibus,Saturnus in Scor
pio, Juppiter Mars & Venus in Arietc, Ho
rofcopus in Geminis. Anaphora Gemino
rum in (ccundo Climate annorum cft viginti
- Yy 5 oéto.
 714 D e A N N I s -

j&to. Mercurius in Tauro conftitutus fuit,

Tauri anaphora annis viginti quattuor, Ve
nus in Ariete & Mars, Martis periodus par
va annorum eft quindecim. Subducatur
fumma annorum hujus periodi & duarumil
larum ànaphorarum, fiunt anni fexagintafe
ptem. Obiit quieam habuit conftellationem
anno fexagefimo feptimo. Eadem a spo9eaia
fuit & alterius geniturae nifi quod Horofco
pum fortita eft in Capricorno, & Sortem
Fortunae in Pifcibus. Anaphora Capricorni
fecundi Climatis annos habet viginti. Perio
dus Jovis minima annorum eft duodecim. Et
quoniam Aries anaphoram quoque habet
viginti annorum in eodem Climate, & Mars
eriodum quindecim annòrum, ex his dua
É periodis Jovis & Martis, & duabus ana
horis Arietis&Capricornifa&a eft vitae fub
ftãtia fub illo Horofcopo genitiin annis fexa- •
ginta feptem. ττιστχ, inquit, ëßi»as. Alibi 723
<€433s; * &sigov & tz; &#æ4)oegis * ζωδων
fpe&andas effe præcipit in genituris con
ftruendis, vitae fpatio inveniendo, & omni
vitæ fortuna reperienda, & Clima&eribus
indagandis. Ex tribus illis exemplis fàtis
É qualis fuerit ratio illius ÉÉÉ & il
orum hominum in componendis genitu
ris.' Quam diverfà hodie us%3e utantur ju
dicium fácio illorum qui vclâ limine fàluta
runt ineptae & falfâ fcicntiae adyta. Tempus
yitae
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 71;
vitæ colligi non poffe ex anaphorica figno
rum menfura planum eft, nec vitæ terminum
longiffimum ex trium fignorum anaphoricis
annis effe metiendum. Climata infpicienda
funt fingula, ut reéte colligantur anaphorici
illi anni qui vitam omnium fub il'o Climate
nafcentium putantur eodem fpatio definire
quanto afcenderint ea tria figna. Primum fub
tino Climate non eft eademi hominum con
ditio, vivendi ratio, & corporis conftitutio.
Quæ omnia variantur foliº etiam natura &
proprietate, non coeli tantum inclinatione,
& fic variare quoque poffunt vitae tempus
; in illis qui in eadem regione habitant, five
Climate. Exemplum capiamus ab eo Clima
te quod pro primo ex feptem ab antiquiori
, bus Mathematicis habitüm eft, & pro unico
à primis artis inftitutoribus Petofiri & Ne
Z cepfo. lllud eft quod per Alexandriam tran
fit, & ducitur per Cyrenas in Africam Car
thagini adjacentem. Secundum artis praece
pta hujus Climatis totius hominum eadem
debet effe vitæ ratio, corporishabitus, mo
rum & ingenii conditio, vivendi fpatium &
alia quæ gentes unius Climatis ab alterius
Climatis gentibus difcernunt. Ægyptii ta
men, Cyrenenfes, & Carthaginenfes qui fub
hac eadem incolunt cæli inclinatione, mo
ribus inter fe, inftitutis, lingua, filo corporis,
& aliis omnibus æque inter fe differunt ac fi
- divcr
716 D e A N N 1 s
diverfiffima & toto orbe divifà Climata habi
tarent. A folo igitur non à cælo hæc differen
tia. Nam fi fola cæli inclinatio hanc faceret,
non differrent homines ejufdem Climatis.
At tanta foli diverfitas cft ubi cælum eft
idem, ut in Ægypto o&imeftris partus vitalis
fit proprio regionis iftius privilegio, qui ne
uè in Africa & Cyrcnenfiagro, neque alibi
vitalis eft. Sed de longævitate hic quærimus.
Brevior autlongior vita plerumque â profef
fione potius pendct quâ à foli natura vel cæli
inclinatione, quamvis & hæc quoque faciant
ad vitam producendam aut contrahendam.
Non cnim negatur homincs in quibufdam
Climatibus cflè u&xpoßio ripss quam in aliis.
Soli etiam natura & qualitas non parvi ad hoc
momenti, quandoquidé in montanis degen
tes homines ut plurimum robuftiores Tfint
& vivaciores quam qui campcftria colunt,
& hi quam qui paludofis accubanr. Atqui in
eadem regione non amplis finibus circum
fcripta, montana & campeftria & paludo
fâ loca inveniuntur, & in his homines pro
qualitate loci longiore aut breviore.metavi
tam trahentes. Cæterum profeffio,& ipfà vi
vendi ratio non parvam inducit hujus rei
differentiam. Defidiofâ vita & in otio tradu
&a fæpe brevior cft quam exercitiis cxcitata.
Quæ tenui viétuutitur ad longiorem termi
num pcrducitur quam quæ in luftris & ga
InCIS
 C 1. 1 M A c r E R 1 c I s. 717
neis degitur. In Ægypto olim viri muliebria
officia curabant, mulieres virilia. Nam forum
& negotia fœminæ, viri penfà ibi tractabant,
domique refidebant. Alii mores aliam vitam
plane inducunt, quantum ad menfuram ejus
attinet. Mores à temperamento non à cœlo,
tempcramentum à folo & coelo. Immo ple
runque vel ab ipfâ vivendi ratione vi&uque,
quo faepiflime & temperamentum immuta
tur, quod & mores fequuntur. Nam bilio
fus qui bilem augentibus & acrioribus cibis
alitur , tanto magis accenditur. Si leniori
bus alatur & pituitam generantibus, humor
inde bili fervens minuitur ac mitigatur. Ita
de aliis. Ex profeffionc interdum minus lon
gævi aut magis exiftunt Nam & quædam pro
feffiones funt cafibus obnoxiæ vitam cito fi
nientibus, & qui diverfis non ingruunt.In Æ
gypto populus in trcs partcs erat tributus,
in milites, in agricolas & fàccrdotes. Fer«
munera militiae exercentes ferrum fæpius tol
lit , quod rarius metuendum agricolis. Sa
cerdotü Ægyptiorum & i£go %auuz'$a: lon
gitudo vivcndi eximia, cx fcâae inftituto &
vi&tus ratione quæ fectæ competebat. Hoc
notant veteres, non folum Ægypti fàcerdo
tes,fed etiam Aflyrios,item Arabes fabularum
enarratores,& lndorum Brachumanes, & Ma
gos Perficos quia cogerentur ex profeffionis
voto, tenui & accurata diæta uti,longævos in
primis
 718 . D e A N n 1 s
rimis fuiffe. Lucianus in tra&tatu •€ μ*-
Ęgo3iav. % Xn 5 3aa. uxx&#31* h* * Jiauê»,
&zeg Aiyv£iav oi xxx*p'/ov i£g32<æuuxlôc,
Aorvej»v 3 Rgù A'e%3av oi δάκχlaì * μ%%»v,
rvâ&v 5 oi xxx«v%/o. Beg.xuäves, ajjpes «xea
ßóς φιλοσοφία 42A&%yles £ oi xxxsv%o. 5
μαγοι, λό$• τάτω μανικόν ἐ oi; avaxei,&or,
«§; “re Πágoras και II&#3; * Bxxt£31; $ X»-
e9:auiois 8, Ageìas *® Xxkør, £, •%9. avX\o7;
&λοις 3z332gaus ijjjuXvoi τι eiai *, re^vx&3-
vioi hx τί μαy&$• 244 ráp&oi καλάττί xxé
ßásvgov. Sed dicent ab aftris profeffiones
etiam fieri cum non modo cafus eventaque
quæ eveniunt extrinfecus, fed confilia quo
que hominum ipfà, & arbitria, & varias vo
luntates appetitionefque & declinationes,
omnefque adeo animorum impetus , agita
ri & moveri à cœlo defuper cenfeant. Ab
ipfo autem animi impetu & appetitu pro
ÉÉÉ quamcunque quam quis elege
rit proficifci certum eft. Si hoc ita eft, non
rimario longi aut brevis aevi fpatia ä ftel
É decretis manant , fed à profeffione,
profeffio autem ab animi impetu & volun
tate, voluntas ipfà ab aftrorum motu & po
fitu. Quomodò igitur fihaecvera funt, Aegy
' ptus, ut in exemplo hoc maneamus, totiesin
ftiruta fua mutavit ? Antiquiffima illa fuerunt
quorum paulo ante meminimus de viris do
mos & penfà curantibus, & mulicribus viri
lia
 C L 1 M A c r E R 1 c' 1's. 719
lia munera obeuntibus. Quando Chriftiana
fa&a eft,non amplius hos mores tenuit. Poß
quam Muhamcdis legem accepit & ex Arabia
incolas,diverfos quoq; ritus populis fuis tradi
dit. An igitur alia aftra tü in ÆgyptiacaSphæ
ra fa&a funt, & toties illa mutarunt quoties
aliæ confuetudines in eam regionem introdu
&ae funt? Hoc opinor non dicent, ncque fi di
cant nos aufcultabimus. Totas aliquas gentes
&xgog3is, reddidit aquæ potus, & frugi vi
&us. Inde Seras ufque ad trecentos annos
vitam extendiffe traditum veteribus , quia
aquam pqtarent. ύδροπόν δ , inquit Lucia
nüs, aë é%v9- τέτα συμπxw φασί, ἐ A'θόrx, 3&
P.£££* v€ίακονός ἐ ἐκα1ον ίτόν 3ìuù i5gwtur,
r&Γές μ% xe/3ivæ &gtæ xgog%ες. Si aquæ po
tus facit μακgoßísς, vini ufus 3e9xv3£8c fa
ciet. Hinc videmus totas hodie gentes quæ
vino largius indulgent, minus efTe longævas,
& in aliis fi qui funt vinofiores. Impera ali
cuiTabori profeffori Juris Argentino ut aquâ
bibat, vel poculis moderatius fe proluat, lon
gius vivet, & magis fàpiet, eritque vir mode
ftior. Ergo vini vis najor eft quam ftellarum
maleficarum & &augéhxäv ad vitae curricula
curtanda. Etiam Clima&teres varios cyathi
profundiores concinnant,&vite exitus diver
fos. Novi hic quattuor homines quos difpari
fato par bibendi aviditas merfit. ünus ex his
fphacelo & gangræna confumptus eft, alter
he&ica
 7no L e A n N r s.

he&ica febri contabuit, tertius hydrope in

flatus fitirc defiit, quartus febri continüa to
ftus interiit. Ita diverfæ mortes exiifdem mo
ribus & fimili vivendi bibendique inftituto
fa&tæ funt. Inclinatio caeli aliis locis vinum
adimit, a'iis dat , quia non ubique arbor ex
qua legitur potcft provenire. Non aftrorum
virtus hoc præftat nec pvaix*, nec avyxeg.l.-
*). An utraque praeftabit ut ubi non nafcitur
vinum, ibi fint homines ad vini potum pro
penfiores ? Mare vinum intulit multis re
gionibus quæ antea id non noverant, navi
iorum nempefacili ve&tura. Ante navesin
ventas illæ gentes aquam cogebantur bibere,
& proinde longius etiam vivebant. Navium
haec inventio Climactericos pepcrit quian
tca non erant, non folum pervini ufùm quem
invexit,(ed etiam per aquæ periculum quæ na
vigantes multos mari abforbet. UIbi mare non
eft, neque nautae ibí funt,neque quifquam qui
vitam in marifiniat. Agricolarum vita ab hòc
periculo aliena Sibcllum non eflèt,neque mi
lites effènt , ncquc tot homines in bello peri
rcnt. Ergo vinum, naufragium, militia vitam
breviant. Non tamen illa ab aftris. Cur enim
aflra tamdiu in his prodendis ceffärüt? Ab ini
tio mundicailluxiffè mortalibus dubium non
eft.Vini ufùs non ante Noacumrepertus. Na
vigare non ftatim inventum.Militia antiquior
navigationc.Non ex una caufafatum venit,&
fimilc
 - C 1. 1 M A c r E R 1 c i s. 72r
fimile quidem pluribus qui diverfum habent
Horofcopum, & diffimile eandem na&isge
nituram. Cum navis frangitur, unum fatum
involvit diverfàs veétorum genituras:& cum
acie certatur, una ftrages pariter ex utraque
parte operit non diverfitantum Climatis mi
-
lites, fed diverfiffima conftellatione genitos.
At vidi gemellos quorum una erat )&gais,
idemquc Horofcopüs, fàcie, ftatura, colore,
moribus , vitæ etiam exitu difpares. Fratres
habui tales. Intcrutrumque dum nafceren
tur, vix momenti intervallum fuit. Ita conti
nenter unus poft alterum exierunt ut plerun
que finguli iu limjne diutius hæreant. Si diffe
rentes funtgencf&s &Horofcopi duorum fine
mora fimul prodeuntiú, multo magis debent
videri duæ diverfæ unius infantis genituræ,
cujus pars corporis jam exiit dum alterahæ
retin alvi anguftiis. Unius pedes extra fpecu
uteri fæpe prodcunt, capite & cætero corpore
intra lätebras vulvæ adhuc morante. E con
trario multorum caput foras profilit , pedi
bus intus remanentibus. UInum igitur cor-'
pus fic plures habere potcft Horofcopos , ut
capitis nimirum,& pe&toris,&pedum diverfæ
fint genituræ.& fua cuiq;fata Nam certum eft
lacobum & Efàuum geminos celerius cx alvo
ambos cxiliifR. cum fequens præcedentis in
nafcendo plafitam manu tencret, quam mul
tos fingulares qui moram in exeundo traxe
- - Zz Iunt.
71* D e A n n n s - -

runt eo qaojam diximus modo. At illi gemi

ni non folum ipfi corpore & animo diffimi
les extiterunt, fed ctiam duo populi cx uno
ventre divifi funt, mcribus & inftitutis pror
fas divertis, & potentia diffimili. Nam alter
alteri fubjc&us eft. UIt redeamus ad inftituta
gentium quæ & jus gentile cujufque nationis
Conftituerunt, unde poteft dici varia manaf
fe etiam in vivendi modo & fpatio & fimc
difcrimina,non à ft.llarum decretis & effeéti
bus ea manafle videntur. Nam fi hoc effet,
femper idem mos in una aliqua gente dura
ret,quia ftcllæ cædem hodieque funt quae olim
fuerunt, & vin candé quam olim habuerunt,
fervant. At populorum inftituta fubinde va
riant,etiam populis iifdem manentibus. Ægy
ptiis olim folcmnc matres filiis nubere, foro
fes fratribus, filias patribus. Itidem & Per
fis.Neutrum hoc tempore apud utrofque po
pulos licet. An ftellæ hanc mutationem fece
runt? Non tamé ipfae nutatæ funt. Non igitur
aliud nu^c decerncre poffùnt in illis populis
quam olim fecerunt. Atqui palam eft aliud de
creviflè. Ergo alia poteftate nunc praeditæ funt
quam olim. Non funt itaque fingulorum ho
minum rantum horofcopi fed etiam gentium
fingularum , quoniam ut hominibus fingulis
morcs ab horofcopante ftella affignantur, ita
& gentibus. Sed hoc procedere debet fe
cundum Climata, ut nimirum gens talis fub
tali
 C L t m A c T E R 1 c 1 s. 61;
tali coeli inclinatione tales mores & legesha
beat,extrahocClima nonhabeat.Atqui Iudgi
qui in patria fua manferunt, omnes circum
cidi folebant. Nec minus omnes exules Iu
dæorum qui in diafpora gentium habitabant.
Cur igitur Judæis quocunque in loco fe
dem fixiffent ftellæ circumcifionis neceffita
tem imponebant, cujus immunes erant qui
Judaicum jus non edidicerant? Inter eos po
pulos qui circumcidi in more habuerunt et
iam fuit differentia. Judæi oétavo die â na
tali fuo hoc patiebantur , Ifmaelitæ decimo
tertio. An ftellarü confpe&us diverfihocdif
crimen circumcifionis inter Ifmaelitas & Ju
dæos induxerunt ? Apud Seres olim neque
furari licitum fuit, neque occidere, neque :
moechari. Nemo itaque tum, ut au&tores tra
dunt , in tam late extenfà regione vifebatur
homicida, nemio occifus, nemo fur,nulla mc
retrix, nullus cinaedus. UIbi igitur erant ftel
læ quæ homicidas faciunt, quæ adulteros,quæ
cinædos ? Sed cinædostantum ibi ajunt fieri
ubi mos eft cinædos effe. Quod eft ridiculum
Si ex imperio ftellarum cinædi fiunt, nemo
poteft hánc vim evadere. Sol quidem certe
non poteft exacuto filice herbam producere,
fcd nemo eft quin cinædus fi velit fieri poffit.
Da ftellam quæ virü cogat mulicbria pati,non
repugnantcm habebit materiam. Si Solfece
rit radios in tellurem foecundam, & pluvia
Zz z. ctiam
714 D e A N n 1 s
ctiam accedat fuo tempore, non poterit non "
gigni herba vel frutex vel arbor ex tali terra.
Vir omnis pati potcft muliebria. Si ftellæ
fuat quæ hanc mollitiem hominibus ingenc
rant, ubique terrarum procreabuntur cinaedi,
& pæderaflae Cur igitur nationes hodieque
funt.ad hoc vitium magis proclives, aliae mi-,
nus, aliæ nullo modo? Notum eft de qua di
catur folos prcfbyteros in ea rau8ee*sۥ, in
alia folos principes, in alia omnes. An omnes
ftellæ quæ huic Climati illucent funt ra3s
e#sixa ? Si non funt omnes, iniquiora huic
vitio fidera deberent impedire ne tam paf
fivù in ea regione hoc effet vitium.Sunt pópu
li in novo orbe multi quibus naturale eft a*-
$tat, $2$». o'vz 3 £%ός dl' & hoc ibi facit,fcd
omnes humanas carncs affeétant, & gratiffi
mas in cibis habët Fatum itaque plurimorum
clt in illis locis & χάεσις , ut ab homine occi
dantur & mandantur.In aliis terris ubi hic fe
rus mos non invaluit, nul'a eft genitura cui fi
mile fatum ab aftris impendeat. Nulla ergo
fteMa eft ibi quæ decernat homini ut comeda
tur ab homine. Soli lupi hoc officium habent.
At in illis rcgionibus ubi homo homini lupus
eft , nulla ftclla non eft &£go req)ayax*. Vi
ni cupidos flellæ efficiunt, ubi vinum eft fci
licet, aut importatum , aut natum, aut faéli
cium. Quid ergo? Vinofàjftelle virtus ceflàbit
in illis locis quæ vinum prorfùs ignorant. Sed
ibi
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 72;
ibi fortaffean pro vino & ccrvifia,oleum fub.
rogabit ftella. Nam in Gr9eylandia oleum
ex pifcibus pro gratiflimo habent potu, at
vinum fi forte offeratur guftare non poffunt.
Adeo â teneris affuefcerc multum eft. An af
fuetudiné hanc ftellæ non habentibus decer
nunt? Cur igitur iidem ftellarum agruxmauo.
poft certa temporum curricula redeuntiü non
èofdem mores in populis & eafdem confue
tudines reducunt? Cur tot populi ab antiquis
récefferunt inftitutis quæ & nunquam repe
tituri videntur ? Quod ad fcientias attinet,
quoniam & aftra fàpientiam cenfentur homi
fiibus infpirare, quæri poteft cur hoc tempo
. re ubi doctrinæ omnes olim florucrunt nunc
nulli nafcantur fapientes & do&ti? Non dico
jam de Athenis tantum , fed de univerfà
Græcia, Afia minore, & Ægypto quæ om
nium artium olim fuere officinæ, nunc funt
armamenta Barbariae. At ubi Barbarics an
tiquitus mera fuit, ibi nunc Athenas ipfàs
Atticas reperias. UIt multæ gentes & civita
tes feritatem prifcam exuerunt, ita è contra
plurimæ à priftino dccore defciverunt, &
êßøpßøpó3wow. Revixerunt in Batavis Phoe
nices, follers illud hominügenus, & ad bella
pacifque munia eximium, litteris, artibus &
. mercáturis celeberrimum, quibus pronum
maria navibus adire, claffe confligere, impe
, ritare gentibus,ut dehis dicit Mela. Nec mi
Zz 3 nuS
716 D e A N n 1 s
jus haec noftris hodie conveniunt. Tot in
geribus morum & inftitutorum de bono in .
cjus, de malo in melius mutationes fingu
fî etiam fata mutaverunt, & genefes
alias fecerunt & Clima&teres diverfos aevum
que brevius aut produétius. Ordo quippevi
tæ novatur cum moribus & tota vivendi ra
tio invertitur. Unde nova illa morborum ge
nera antiquis ignorata Medicis, quibus hu
manum hodie genus vexatur? An ä ftelis?
Cum Indiae mercibus ad nos inve&a funt,
&nomen invenerunt à populis per quos tran
fierunt, & in quos influxerunt. Quae dicun
tur hodie variola & morbilli , Rubiolas nos vo
camus, non nemo credit hodiernorum Me
dicorum antiquo ævo fuiffe incognitas. Sed
Valens inter Clima$teres puerilis ætatis &
morbos qui eos faciunt,aut frequentem pue
rorum. ewaìg£«w. i<*%w*** ponit, & éx&-
ματι. Illa refpondent Rubiolis five Morbillis,
haec Variolù. Aëtius Amidenus utriufque
morbi meminit, lib.111. E'%av%riuatx τψδων
appellat, ut hinc fciamus hoc puerorum pe
culiafe effe malum, quo cutis eorum colo
re rubro tota quafi efflorefcit, quem Græci
a/3wäv& &$w£v xgáuæ vocitant. Hisjungit
q\xvxtvjv«« Kg} xa%vye9 âxxn x3 tiu) άιφαν{a*
χωνόμ%væ, quæ funt Variole noftrae, tubera,
vel ulcera in lucentes & avidas puftulas fùr
gentia. BaG&yxai άλxw ca veteres nomina
bant,
 \

C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. . 717
bant, quia urbi Bubafli AEgyptiæ familiaris
hic morbus, Enimvero certa loca magis in
feftat quam alia. Eft ubi puerorum fpeciatim
peftis e(t, grandiores raro impetens & non
nifi femel in vita, ut in Galliis. In his regio
nibus quotannis fervet, nec pueros tantum
tollit , fed etiam provc&tioris ætatis homi
nes, etiam fexagenarios. Bis quoque aut ter
eundem repetit faepe. In Græcia non adeo
i.
frequens. Ideo antiquiores Medici vix ejus
mentionem faciunt. Hodie, & in hac Euro
7
pæ parte rbulta millia puerorum intra annum
unüm fæpe demetit. Nugantur Medici qui
reliquias effe menftrui fànguinis ex utero re
fervati & hoc modo effervefcentis in cutis
fuperficiem, fibi perfuafere. Aëtius μοχ3ngá
<¢oq)ä puerorum hujus caufàm imputat. Ccr
tum eß %n}λμιον efTe æté9©- & Climatum
quorundam magis peculiare , & per conta
. ionem fe communicans peftilentiæ inftar,
E'λεφawìaaiv & ύδροφο3iaw notarunt antiqui
quando inceperint. Circa Afclepiadis Medici
ætatem primum erupiffe prioré tradit Plutar
chus lib. v 111. Sympofiacón. Plinius lib.xxvi.
cap. 1. ait Elephantiafin in Italia non accidiffe
ante Pompeii Magni atatem.Hæc ætas fiuit Afcle
iadis Medici. Addit Ægypti peculiare effe
É malum. Certe & Variolæ, five &z %ματx
puerorum inde venerunt, ut cx India quas
ad diftin&ionem parvaium, inagna, indiget
Zz 4 talmuS•
7,$ D e A N N i s
tamus. Lues eft Veneria five morbus Galli
cus. Subjungit ibidcm idcm au£tor bunc mor
bum celeriter in Italia reflundum effe. Hæc Ele
phantiafis lepra eft vulgaris.Quæ & ipfà nunc
definit , cum antea apud nos frequentius
graffàretur.Nulla enim fere urbs fuit quinlo
ca haberet deftinata eorum qui hoc malo la
borarent procurationi , reditibus cx publi
co fundata.Hæc olim cum effent frequentata,
hodie fere ubique deferta repcriunttir. ldeo
aliorum pauperum aut ægrorum fuftentatio
ni& curae nunc deputantur.Valetudinaria vul
go vocantur. Narrat idem Plinius eodemlo
co novum morbum in Italiam irrepfiffe Ti
berii Caefàris principatu, antea incognitum,
Lichemas Graeco vocabulo nominabant, La
tino Mentagram, quia mentum in multis occu
pabat, in aliis totos utique vultus, oculis tan
tum immunibus, defcendente vero & in col
la pe&ufque ac manus fœdo cutis furfure.
Non fuerat, inquit, hac lues apud majorts patref
que moftros. Quidam Perufinus eques, Scriba
Quæ!torius, cum in Afia apparuiffèt, inde
contagionem ejus importavit. Hoc etiam
malum AEgypti præcipue peculiare fuiffè ibi
dcm innuit, ubi perhibet adveniffe tumex v£
gypto genitruce talium vitiorum Medicos, banc /0-
lam operam afferentes , magna fùa praeda. Ægy
ptiaci coeli hæc tria xz%μ*τx fuere propria,
i^*®æτίασις, ἀκάματx puerorum , & Li
- che
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 729
chenes,five Mentagra. An Ægyptiaci Clima
tis ftellæ hoc cffccerunt, ideo & reliquæ pro•
vinciae horum vitiorum diu manfere immu
nes? Sed cur poftea alio importata hæc ma
la? An ftellæ etiam maleficæ illorum locorum
quibus iftae lues poftmodum irrepfere , in
caufa fuerunt cur eo importarentur ? Sed cur
illo demum tempore ? Cur antea iners jacuit
earum maleficium ? Cur etiam, ubi fævire
cœpiffet & aliquamdiu regnaffet, poftea de
ftitit ? Non folum Clima horum morborum
caufa eft & origo, fed viétus magis. Nam fi
in Climate folo caufà cffet, vix in alias regio
nes transfcrri poffet, & ibi durare. Victus
igitur ratio in plurimis locis quofdam mor
bos ut ibi fint familiares præftat. Quod ita
cfTe vcl inde colligitur quod in Ægypto ho
die hæc vitia non graffàntur, ut olim faétum.
Mutata ncmpe vivendi ratione etiam iflae
pafliones recefTerunt. At fiâ ftcllarum decreto
penderent hodie quoque ifta ττό, in illis lo
cis vigerent. Antiqui Ægyptii multo pane ve-.
fcebantur, leguminibus, ut lente faba & aliis,
pultisgenere &%g9;* vocatæ, fàlfàmentis plu
rimis. Hcfychius, 23ne9, 3páuæ hæ rvpàv è
94xaxr©- â JnJWov wwp' Aiyv7f{iouc. Alii 23v
e9v appellant. Praeterea aquam ex Nilo fuo
bibebant turbidam & limofàm, quae, tefte
Hirtio de bello Alexandrino, multos vario(-
que morbos cfficicbat. e^qua, inquit , qua
- Zz 5 flumine
 73o D e A N N 1 s
„mine Nilo fertur, adeo eft limofa ac turbida at
2multos vario;que morbos effictat, fed ea plebesmul
tudoque contenta eft propterea quod fons urbe tota
nullus eft. Non igitur mirum, fi ita vefcenti
bus & bibentibus Ægyptiis plures morbi
fuere quafi avyfévés, aliis terris incogniti. Ita
scorbutus in his provinciis morbus eft fre
quens & fortaffean novus, nam qui oxsxo
{p£'w veterum effe volunt, fàlli putö. Ex
falfàmentorum nimio ufu contrahitur,& pro- .
terea timendus non eft illis locis ubi fal
fimis fàlfus eft, id eft nimis caro venditur,
& ad quae nulla falfàmenta invehuntur aliun
de. Ccrvifiae etiam potus alios generat mor
bos in illis qui eo utuntur quam qui vinü bi
bunt. Obftruótiones quippc parit, & ex ob
ftruétionibus omne malum in corpore. Vi
fcotos enim & craffos humores facit. Alia
etiam valetudo eft eorum qui vino diluto
utuntur, qui meraco, qui nimio,& qui pror
fus v*o*t* m. Morbus igitur & fànitas præ
cipue â vi&tu pendent. Inde Clima&eres &
morbi Clima&terici. Inde brevior longiorq;
vitæ meta, non à ftellis, nec à ftellarum con
fpc&tibus& &tjiolaus. Vidi ipfe cum ignora
rent Parifienfes Mcdici qualis efTet morbus,
qui Pi£lavica Colicæ nomen habct. Intra illam
Provinciam antca continebatur & aliquotvi
cinas,utAremoricam Nam & Colica etiâ Brit
fonica dicitur. Primus ipfe eò laborare cum
- coc
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 75r
ccepiffem Lutetiæ, & novem Medici me in
viférent, nullus ex his potuit caufam morbi
quo ægrotarem ex fymptomatis conjeétari,
neque nomen ipfius diccre. Variabant om
nes. fententiis. Unus tandem poft omnes
ab amico ad me adduétus eft, Piótavienfis
Cardinalis Ricelii Medicus Citefius, qui
ftatim ubi me vidit, Colicam Pi&avicam effe
pronuntiavit, & me ita curavit ut paucas in
trafeptimanas fànitati priftinæ reftituerit, in
curabilem aliis futurum. Eam bilisfacitè va
fis zoAn83zous effufà inter inteftina,& dolo
resinterabiles creans. Ille annus mihi fuit ob
hunc morbum Clima&teticus, qui & Anæ•
reticus fuiffet, nifi Mcdicum il!um mihi Deus
coftendiffet. Ab co tempore plures vexavit in
eadem urbe. Scribit Plinius Tiberii C«faris
principatu, irrepfiffe colum. Idipfum, inquit, mi
rabile, alios morbos defimere im nobis, alios durare,
ficuti Colum. Tiberii Cæfari principatu irrepfit id
malum. Nec quifquam prior Imperatore ipfo fenfit,
magna civitatis ambage cum ediëio ejus excufante
valetudinem , legeret nomen incognitum. Melius
fortaffe legcretur, ficuti colu, hoc eft «9xg five
coli. Alias Colum hic vocaffet morbum «exu
wôv , ut guttur dicitur, goettre, id malum quo
gutturofifiunt.Mirum igiturin Italia ante Ti
berium τί καλικὸν πάθ@{cognitüm non fuiffe,
& primum Tiberium Cæfarem eo tentarum.
Difcant & cx me hic Medicorum filii, non
. cffe
 73* D E A N N I s
£.;»* illud inteftinum quod vulgo ficvo
«itant, fed •sxzv,& rex,x'w inde appellandam
non xexwxlw, nec xaxix 2 4 xpuax» vel xaxi
..: •t 33 *** quæ adfedandum Coli dolorem
comparatæ funt, fed *ex*x*. Hoc vel unicus
1ocus cx Andromachi fenioris Theriaca o
£tendit: ' •

H' ἐτ' έιά ςτ:32x1yfi 8varvä xvulw;ev

Evty», * txvxs z4vyu3s iz* a* «ex 3. •
Alii poetae paffim primam in ea voce bre
viant. Sed haec obiter.Sunt & nonnulli mor
bi Climatum certorum proprii qui ad alia
non tranfeunt, ut ille quem memorabat A
gatharchidcs circa mare rubrü. Eo correptis
hominibus extrahebátur è mufculis bracchio
rum & furarum exigui ferpentcs,qui maximos
in illus locis cruciatus pariebant. Hodiernae
novi orbis navigationes hoc nobis confir
marunt. Sic priufquam lucs Veneria ex In
dia ad nos allata clfet, poterat dici alterius
orbis effe peftem. Cum centum ab hinc an
nis tot capita orco demiferit, & omnibus re
tro faeculis vcl â Mundi conditu hoc malo
nemo in Europa nec Afia nec Africa mortuus
fit aut laborarit, fi ftellae iftud immittunt di
cendum eft, novas exortas cffè ftellas quibus
hoc Sztv r£xsaruæ tribui debeat. Nam veteres
nihil tale unquam effecerunt. Sunt & morbi
certarum aetatum peculiares & certarum té
Pcflatum. Suos habctpuerilis ætas, & fuos
verna
 C L 1 M A c T E R I c I s. 753
verna tempeftas, adolefcentia & virilis fer
vor cum aeftatc pariter fuis morbis confli
&tantur, ut & feniores & decrepti fi cum au
tumno & hieme conferantur, videbimus ha
rum ætatum &harum anni tempeftatum egri
} tudines peculiares effe quae raro aliis tempo
ribus accidant, aut aliis quam qui in eo æta
tis gradu conftiterunt. Exáux% illa & i%xw
%μ% de quibus fupra diximus multis in locis
pueris tantum molefta funt Ultra trigefimum
quintum annú rarü eft ut quis phtifi laboret.
Ita de aliis. Hoc non fieret fi ftcllæ inter fe
variis afpe&tibus configuratæ valetudines om
nis generis humano corpori infundcrent.
Nam eodem tempore omnis ætas & fexus

. eodcm modo iifdem morbis corriperetur.

Hoc etiam contingit,fed in Epidemiis morbis
qui ex corrupto acris tra£tu veniunt & per
contaétum fe communicant. Cætcrum velfta.
tæ illæfebres quarum acceflioncs ccrtis tem
oribus recurrunt , non co modo in omni
bus fæviunt. Aliæ funt exaétæ tertianæ, aliae
minus exactæ. In acceflionibus etiam ma
gna differentia, quod ad rigoris vim & du
rationem attinet , in aliis remiffioris, in aliis
violentioris , quæ nulla foret fi ftcllarum dc
creto talis febris immitteretur. Humorum
qualitas quæ pro fubjectis variat, efficit ut
eadem febris vel quartana,vel tertiana,velhe
mitritæa vcl continua , alios lcnius habeat,
alios
 34 D e A n N 1 s
alios inclementius. Quia omnes qui vino li
beralius indulgent, & ex eo in morbos inci
dunt letales non ejufdem funt temperamenti,
ideo fit ut alium hydrops inflet, alium torreat
•vjsz©-, alium emaciet phtifis vel he&ica,
alium fphacelus fideret. LIna caufa eft ha
rum omnium malorum vinum. Cum vi ali
qua cliditur anima, eodem modo jugulatur
homo & pecus, aqua fuffocatur, refté ftran
gulatur. Siaftrorum violentia & malefica vis
homines necaret, eorum necem eodem mo
do perficeret ut ferrum fàcit. Ponamus fe
brem continuam quafi inftrumentum efTe
malevolarum ftellarum ad homines tollen
dos, eadem fymptomata cffent in omnibus,
quos hæc ratio interimit fiâ fteila venirent,&
iJem exitus omnium. At videmus eodem
morbo alios diutius trahi, alios citius extin
ui, alios etiam evadere. Non poteft autem
äiciunius ftellæ tam diverfàs effe poteftates,
ut in uno homine aliam oftendat, in altero
aliam,& in pluribus totidem differentes quot
funt unius mali formae diffimiles, prout tem
pcramentis variant homines varii. Si quis ar
dentem febrim & cito fublaturam ex nimio
Solis caumatc contraxerit, Sol quidem caufâ
morbi eft pcr calorem qui plerunque into
lerandus e(t , præcipue fi capiti nudo &in
firmo radios diu infligat, fed nulla malefica
flellarum irradiatio operam fuam ad id con
fert.
 C 1 1 m A c τ Ε R 1 c* 1 s. 735
fert. Dicent â genefi hoc ipfum decerni,
nam difpofitio quæ fuerit in illa hora ftella
{ rum id efficere ut aliquishocvelhocanno fole
fub ardenti capite nudo diu ambulet, in xw
• cava ex eo incidat ac fic moriatur. Audio il
los, fed quæro interim cur Thema decubitus
in fingulis ægris colligant ut inde divinent
utrum morbus mortifkr fit futurus, an æger
inde evafurus? Ab una genefi & horae nata
lis infpeétione cum fätü totius, vitæ pendeat,
morbi omnes & ipfà mors, cx uno illo mo
méto fciri poteft,frcerta efthaec fcientia,quan
do quis morbo jacere cœpit, ütrum' decre
torius fit, an zzgodag;. Non opus igitur tan
topere laborare in hora decubitus exploran
da qualem pofitum ftcllarum habcar,cum pri
ma genitalis id docere queat. Malevolum fi
dus quod efficit ut hic dccubitus fit mihi leta
lis, noná fe hoc praeftat fed ex vi dccreti illius
fideris,quod nativitatis,ut loquuntur,tempore
&goowoxvuj habui Cur igitur ad fingulos mor
bos, & ad omnes decubitus follicite inquirunt
qualis coeli fit fácies, ut de exitu ejus pronun
tient? Cur ad fingulos a&tus antiqui Mathe
matici confulebantur, utrum id quod tum in
ciperetur reétè proceflùrù effét, an non? Una
gencfis ad omnes a&tus, evcntus, cafus, ncgo
tia fùfficit , fiquidem certo ex illa prænofci
poteft acpraedici quid toto deinde vitae tem
pore cuique fit cvcnturum ufque adultimum
diem,
 736 C L 1 M A c τ Ε R I c 1 s.
diem. Si ad omnia quæ quifque agere vult,
caeli plagae rimandae funt, quid neceffe eft
enituræ Thema ponerc ? Immo hoc fuper
î, fi inquifitio fieri debcat ftellarum
in omni re & negotio quod quis aggreditur,
& in omni morbo quo decumbit. Totidem
funt itaque genefes quot actiones, quae nihil
aliud adftruunt quam inconftantiam & va
nitatem artis, non femel veracis nifi per om
nia vitae momenta in confilium adhibeatur.
Cum decernit Horofcopus , quot filios fim
habiturus, fimul etiam decreto fuo adjiciet,
quales: Ergo & quomodo victuri, & quando
morituri. Patris igitur mei genitura bene
colleéta fùfficiet, ut de mea quoque conftet.
Immo & mea patripariter proderit. Nam &
ad meae X. £a* a/, xxjg2v pertinet , quales pa
rentes fim habiturus, inopes an divites, bo
nos an malos, longævos an brevis ævi , quo
fato perituros. Ante quam morbus Gallicus
in Europanotus effet , nemo Mathematicus
poterat dicere hunc vel illum eo morbo mori
turum vel egrotaturum.Poftquam coepit effè,
etiam ad ftellas vis cjus efiiciendi tranflata
eft, cum antea eam non haberent. E folo ita
que ad cœlum tranfiit &τοτελεσμzìx* potc
ftas luis veneriæ quam per tot fæcula à mundi
ufque primordiis,& à conditu fuo ftellæ igno
rarunt. Hodie in Italia nemo Mathematicus
Potcft cuiquam promitterc exgencfi fua cen
TuIII1
 C L 1 M A c r £ R 1 c 1 s. 737
tum & trigintavitae annos. Olim plerique im
eo traétuufq; ad centefimum ac quinquagefi
mum vixere. Virtus igitur illa ftellarum in hoc
orbe nunc deperiit, & nova iifdem acceffit,
novorum morborum decernendorum, qua
antiquitus carebant. Mathematici veteres
in feptem Climata totum orbem divifum effe
ftatuebant. Bardifàncs, oi 5 αςpáyoμοι τω yló
tavtnv φασι μεμεeÂ3; eis &f2 xxiua (4. Docui
mus jam in fùperioribus, primum illorum fe
ptem Climatum ad meridiem fuiffe τὸ δ' A'xe
£awd;eix. Ab eo Climate ad Æquino&ialem
circulü five Æquatoré,ut hodie vocant,Pto
- u
lemæusfeptem aliosparallelos percenfuit, &
in his duo Climataifidiéta prifcis Mathema
ticis, τὸ ἀ& Σvhvnc, & τὸ δα Mag3ns. Pro diver
fitate horum Climatum oftendimus diverfos
. mores, ritus,habitus, vi&us,vitas, morbosin
colentium fuiffe. Nec tantum eas differentias
conftarc per fingulaClimata,fed etiam perva
rias regiones ejufdem Climatis.Tota Climata
plerunq;uaxg33ια effe,alia 3e9%ύρια.In eodé
traótu hoc etiam difcrimen in diverfis populis
qui cum habitant inveniri. In uno quippe
populo,ut non eadem omnium conditio &ra
tio vivendi,ita nec eadem moriendi fors Inter
μακgo3i8« plures aliquammulti reperiuntur
quibus vita brevis data eft. Et in Climate
vel regione hominum diu viventium non ra
rolongævi aliqui vifuntur. Si ab aftris pen
Aaa det
758 D e A n n 1 s
áet longævitas fingulorum etiam totius Cii
matis Jax g2313τκs his accepta ferenda eft. At
non potcft hoc verum videri, neq; ergo illud.
populo univerfo faepe
Mutata viétus ratio in
longævos reddit ex3e9%vßious,&contra.In
terdum cloaca una repurgata vel fublata, vel
vivo immiffo flumine pro aqua defide curren
tem accipiens locum fàlubrem ex peftilenti:
conftituit. Plerumque fitus oppiditranflatus,
& quattuor tantum millium fpatio mari pro
pius admotus fàlubritate morbofum ftatum
imutavit, ut de Salapia oppido narrat Vitru
vius lib. 1. cap. 1 v. Id antea ejufmodi locisita
fuerat conditum ut incolæ quotannis ægro
tando laborarent. Poftea cum petiiffent ab
fenatu ac à populo Romano ut liceret tranf
ferre oppidum, fecundum mare loco fàlubri
illud pofuerunt, & lacum in mare aperuerunt,
& portum à lacu perfecerunt, atque exinde
loco fàno habitare cœperunt. Multa fane funt
quæ efficiunt ut fub eadem coeli inclinatio
ne varietas magna fit locorum fàlubrium &
infàlubrium. Si ager arenofus fit , longe
ibi majores per æftum perferuntur ab inco
lis calorcs , quam fi tcrreus effèt , eodem
folo, coelo & Sole. Montuofà loca multum
differunt à planis,& nemorofà à nudis &per
inde üt humilioribus aut altioribus monti
bus afiùrgunt, magifque aut minus fylvis ve
ftita funt , frigus aut calorem acri majorem
au!
 C L 1 M A c T E R r c 1 s. 739
aut minorem conciliant.Nives in montofis&
nemorofis'diutius morantur,celerius in planis
dilabuntur & nudis. Non omnia lacuftria
& paludofà locainfàlubria habentur. Notant
veteres Altinüin Italia,Ravennam,Aquilciam
aludibus proxima fuiffe, quæ tamen incredi
bili fàlubritate fruebantur. Id contingit in iis
paludibus quæ foflis du&tis aquæ exitum ad
litus maris haberc poffùnt. Nam & ex mari
tempeftatibus auéto redundat aqua in palu
des amara quæ paluftrium animalium genera
necat,& motione continua non patitur aquas
ftagnantes putrefcere. Ubi vcro paludes refi
dem habent aquam, & nullos exitus pro
fluentcs neque per flumina neque per foffàs,
ftando facile putrorem concipiunt, & hu
mores graves & peftilentes cmittunt. Qua in
urbe multitudo eft canalium cjufmodi aqua
quiefcente repletorum,fàlubritas ibi aeris non
poteft effe, minorque longe eft quam illius
loci in quo cjufmodi aquæ ftantis & putrc
-
fcentis non tot dogæ fucrint, ac duétus. Ea
ratio facit ut Haga , quæ ab hac urbe trium
tantum horarun diflat itinere, quæque idem
terrenum & idem coelum habet, longe videa
tur fàlubrior. Nam & Epidcmici morbi mi
nus frcquenter in eo loco fæviunt & mitius*
graffàntur fi quando accidant. Quod igitur
totæ gentes & gcnera univcrfà g&xgo3ιζότε
& rcpcriuntur,id ccrtum cftaccidcrc ut anti
* Aaa z. qui
74o D E A N N I S - *.

qui Philofophi obfervarunt, aut 24& τύ γέν

ä* **** aut 24$ tlw Jiag», aut à' äuo».
Non folum ergo aer hoc præftat,five coeliin
clinatio, fed etiam ipfì terra, ut jam diximus.
Nam & ipfé aer in optima coeli inclinatione
& ad fàlubritatem &longævitatem compara
ta, immutatur atq; inficitur,vaporibus è terra
exhalatis. UIbi optimæ aquæ, vivæ & curren
t<s, nec ulla mortifcra qualitate infectæ, ibi ut
lurimum aer quoque folet effe melior ac fà
Κ Arenofum folum ac fterile & fic
cum aëris quoque fubtilitatem majorem facit,
ut & pingiie & humidum, craflior ut fit aer
praeftät. Talis fuit Boeotiae; ut in Attica tenuis
& fubtilis. Climata μακ{23iw* plura fueretam
in noftro orbe quam in altero. Apolloniæ in
Macedonia incolæ dicebantur μzxg33. ci,quia
diutius vivercnt quam alii. Huberniæ populi
etiam hodieque uax£33ιοι. UIfque ad annos
centenos ac vicenosvivüt.InTaprobane infu
la longævi effè homines hoc quoque tempore
memorantur. Ceilam hoc tempore vocatur.
Artemidorus in ea infula longiffimam vitam
fcripfit fine ullo corporis languore traduci.
Ergo quod nunc fùnt, fuere & olim. Ufque
ad annos centenos ac tricenos vitam protra
hunt. Etiam in Japonia. Seres ufque ad tre
centos annos durare traditum veteribus, qui
Japoniae vicini funt. Fuere & Æthiopes Aia
•^ oºti proprio inde nominc fic vocari au
ctore
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 74r
&ore Plinio & aliis. Fuere Indi hoc nomine,
quos alii Gymmetam appellabant. Gens in ca
dem India fuit, Pandora, in convallibus fita,
de qua fcriptum reliquit Ctefias, annos eam
ducentos vivere, ut apud Plinium legitur.
Contra alii his Macrobiis jun&i quadrage
nos non excedebant annos. Horum fœmi
nae feptimo' aetatis anno pariebant, Adeo
parvæ rei difcrimen & loci, longaevos à vi
tae brevis hominibus diducit.InCalingis ejuf
dé lndia genere fœminæ quinquennes con
cipiunt,quæ o&avú ætatis annum non exce
dunt. Athoi montis incolæ etiam vivaci(-
fimi perhibentur fuiffe. Mutianus au&or La
tinus tefte Plinio fcripfit , in Tmoli monti,
cacumine quod vocant Tempfim homines centum
quinquaginta annos vivere. Etiam vi&us ratio
multum confert adhocutlonga vita vel bre
vis traducatur, in gentibus vel generibus to
tis. Aiatw appellant Graeci. ln potu & efu
confiftit, Ad potum quod attinet, triplicem
ejus ftatuunt differentiam. oi μ%, inquiunt,
ὐδροπιτάσιν, οί δ οίνοποτάσιν , oi 5 aix£e9 zri
variv. Alii aquapoteres fùnt, alii vimi, alti ficera.
Omnes potus fa&ticii hoc homine intelli
guntur. Debuiffent addere, oi 5 ixauom rg
auw, &, oi 5 djjo^vt $eru. Oleum bibunt Groen
landiæ populi expifcium arvina fa&ü. Serum
la&is potant multi in his terris ruftici. Lac
ipfùm cum fànguine equino mixtum Maffa
A aa 3 getae
74* D e A N N. 1 s - -

getae & Hunni ac Tartari. lndiae quofJam

populos expreffum ex Saccharina harundine
fuccum bibebant. Lucanus:
Quique bibunt temera dulces ab harundine fuccos.
Mxx,23. • tie*s cffe gentes quae aquam folam
biberent, obfervatum veteribus.Qualis aqua
bibatur etiam plurimum refert, & quale vi
num. Aquæ quædam gutturofos faciunt, ut
in Alpinis populis. Aliae torminofos , aliae
podagrofos , ut Troezene. In ea civitate, ut
tradit Vitruvius, aut omnes aut maxima ex
parte pcdibus erant vitiofi. Non perfequar
luribus aquarum differentes proprietates.
É, enim hoc agimus. Ad cfum quod arti
net, maxima populorum in eo differentia, eft
* xpsooq>aywv, * jx£vo? xyooy,& * tvpo<paywv,
* rvxv* 4 *yav. Pultiphagi olim Romani &
Africani, tyrophagi hodie Hollandi , car
nivori Angli. Sunt & xxx xvoq &y«i pluri
mi, ut hoc tempore Itali. Magis tenuis viétus
ex oleribus, ideo etiã magis conducitad lon
gam vitam & fànitatem. rxxaxtv£&ysc etiam
novere veteres. Tales Abios defcribit po
pulos Homerus. Helvetii hodie ut plüri
mum %axaxtv £%oi. Fuere & μελιτοφεγό qui
dam qui folo melle vefcerentur. Omittam
alia genera pabulorum. Ex carnivoris alii
toftas edunt, alii crudas, ut plerique Barbari,
quibus etiam fuaves funt humanæ carnes.Sed
<i«tw fola parum fäcit, nifi ctiam acr & re
.*
-
go
 C 1. 1 M A c T E R 1 c 1 s. 743
gio adjuvet. Ideo addunt veteres non fo
lum μακg33ια χόn & ἐ$yn fieri *% dicw rzy, ;
&£eg., fed etiam xzτ' άμφω. UItrumque con
currere oportet. Quid enim juvabit ex
a&ta utentem diæta in loco peftilenti ? Aut
quid locus fàlubris proderit fanitatem ca
ptanti & longævum vitæ tempus, fi dele&tum
ciborum non habeat , & peffimis ultra fàtic
tatem vefci femper foleat ? Qui fobrie vixe
rit in loco fàlubri, is ad longos annos vitam
'poterit perducere. Altcrutrum tamen etiam
per (e plus facit quam fi neutrum quis adeptus
fit.In regione parum fàlubri parum fobrie vi
vens , fpemlongioris vitæ fruftra concipiet.
Cum hæc ita fint, tamen certum eft quod an
tiqui Philofophi tradiderunt, X3 råaw*y(;5
{9} {% Ta* rw * &#e9. μακg33ιοι γεγόνασιν αύ
d}ες oi yvuvaaiouc toi; we9orixsaiv 8, 24gi7n tá
- &ritn}{οτάτη σe}ς ύμεῖaw χεσμγοι. Im omni
loco & ih omni aere longævi exiftunt homines, qui
exercitiis convenientibus & viétu ad famitatem ac
commodato ufi fuerint. Inter Sybaritas pone Py
thagoreü aliquem,vel in Corficam relega Se
nccam aliquem, non hic fentict aeris & loci
vitium, nec ille fànitati fuæ ex eorum luxu
quidquam incommodi vel noxæ ttahet. So
cratcs in maxima peftc quæ Athcnas depopu
labatur {efe immünem mali præftitit, fola vi
&us tenuitate. Noftro ævo Ludovicus Cor
narius, nobilis Venetus, circa annum vitae
Aaa 4 qua
744 D e A n N 1 s
quadragcfimum, cum adco effet deploratae
valetudinis ut non diu vi&turus crederetur ,
exa&iffima diæta & ad pondus femper ob
fervata obtinuit ut Medicos fuos fepeliret
omnes, & ultra oétogefimum annum vitam
exttaheret. Haec plane ars eft diu vivendi, ex
qua faber quifque effe fuae vitae dici poteft.
Plustamen poflè puto ipfàm naturam adlon
gævitatem, quam aliud quidquam. De qua
fiihil dixiffe veteres illos miror,qui folam yló
& &#e9 , & Jiatw, vel ἐμφω nominarunt.
Ha&enus ars prodeft & poteft, ut ÃÉ
veat vim infitam, vel naturae imbecillitatem
firmet & provehat eo ufq; quo non perveni
ret fi fola per fe pergeret. Qui difpenfat& té
perat lucernæ fuæ filum, nec eam vento ex
ponit aut pluviæ, nec frequenter motitat,hoc
illi præftat, ut diutius vivat lucendo quam
fi eam finerct fine cura fua fponte fenefce
re , & ufque ad extremum crepitum veni
re. Scdfedulitate fua & diligentia nunquam
efficiet ut talis lucerna æquali duret tempore
cumilla cui duplo longius dederit ellychnion
& duplam olei quantitatem infuderit. Lu
dovicus ille Cornarus cum illa fua ftatica
nunquam potuiffet vitam producere ufque
* ad centum & quinquaginta annos, ut Anglus
ille de quo ante diximus. Scribit Plinius ex
Murtiano, T. Fullonium BononienfemClau
dii cenfura cenfum cflè cum annum centefi
muIIl
 C L 1 M A c T £ R 1 c 1 s. 745
mum & quinquagefimum ageret. lib. v 1 i.
cap, xlviii. de longiffimis vitae fpatiis. lllc
Afiglus nulla arte adhibita, nullo ponderis ci
borum & potus examine, la&e & cafeo vi
&itans tamdiu perennavit. Non aeris nec
loci beneficio hoc confequutus eft. Nam
nemo in illa regione fic vivax fuit. Non pe
culiaris & propria vivendi ratiohocilli dedit.
Quippe communem eam habuit cum mul
tis ejufdem infulae. Non extraduce adeo ex
tenti fpatii vitam traxit. Non enimpater ejus
aut materad hunc ufque terminum pervene
runt. Non aftra tam extraordinariam eivi
vendi metam decreverunt, cum artis peri
ti pro certo tradant non poffe decernicen
tenos & vicenos excedentem annos. UInde
igitur adeo profufàm haufit ævi menfuram?
Ex feminis qualitate. Nonne videmus,ex plu
ribus granisvelfeminibus frumenti in terram
ja&tis cum plures furgunt æqualis procerita
tis ariftae, fæpe unam eminere fupra reliquas
omnes , vivaciorem & firmiorem cæteris?
Quia nempe tale femenfuit, firmius, den
fius, & május reliquis. Certe ut ex robuftis
robufti, ex infirmisinfirmi nafcuntur, ita &
longævi ex longævis. Vidimus fæpenume
ro & obfervavimus,in multisfamiliisperlon
gam fucceffionem patrum vitam filios ex
æquarc , & in natos natorum eandem μα
xpo3uitntw propagari. E contrario brevis
- Aa a f aevi
 746 * D e AN N 1 s
evi nepotes ab avis atavifque fimilibus pro
creari folitos. Fortes creantur, ut ait poeta ,
fortibus , & in bonü juvencis & equù patrum vir
tu,redditur. Bonum femen in bonam terram
conje&um , non poteft malam arborem gi
nere. Virile femen viri ætate firmati , ro
bufti & fani , effufum ea copia qua oporter,
atque ea qualitate, exceptum locis fœminæ
mäturæ, robuftae & fanae fobolcm dabit fimi
lem, & præterea vivacem. Pcrinde ut com
pofitio eft cujufquè rei, ita & diffolutio ejus
facilis aut difficilis. Quæ firmius compa&a
funt ægrius folvuntur, & durant diutius.
Imbecilliora tam externis quam internis
noxis magis obnoxia videntur ac citius inter
cunt. Robuftiores itaque ut plurimum vi
vaciores & magislongævi. Tales ex robuftio
rum femine nafcuntur. Semen fluidum, a
queum, & minore quarn convenit quantitate
emiffum, prolem dabit infirmam,delicatam,
nec diuturnam. An hos vel illos dicent ex
fiderum ordinatione ita forrnari ? Non ego
credulus dicentibus. Sed imbccilli,inquient,
plerumquc ex robuftis & contra. Sane fi vir
robufti corporis eo tempore quo ebrius eft
aut æger, aut laffitudine confectus, aut ne
gotiis gravibus diftraétus ad liberos pro
creandosaccefferit, infirmos, debiles & mor
bofos ut plurimum generat. E' contrario fi
corpore alias invalidus fed bene fànus , &
- otio
 C L 1 M A c T E R I c 1 s. 747
otiofus, & nihil nifi libidincm cogitans, ad
hoc opus fe contulerit, totumque fe huic
actui bona fide impenderit, mclius ipfi fùc
cedet quod inde nafciturum erit, quàm va
lentiori fircs alias egerit dum hoc agit. Hæc
ratio facit ut litterati homines & ftudiis fuis
immerfi ineptos plerumque fibique diffimi
. les gignant , quia diftraétis fpiritibus & co
gitatione alio intenta huic operi dant ope
ram. Hinc etiam veritas conftat proverbio
veteri,quo dicitur Heroum filios effe noxas.Quia
nempe Heroes illi dum toti non funt rei
quam agunt,fed in grandioribus magifq; feriis
óccupatum habent animum, vegeto vivido
que fpiritu animatum femen non profun
dunt. At-evenit fæpius ut vibiccs & carci
nomata, peftefqne humani generis vel dc
honeftamenta, ob contrariam caufàm heroi
cæ virtutis natos de fe denr. Non alia caufâ
refertur cur qui furtivo coitu conccpti funt
lus animo & corpore faepc valeant, quam
Ê, venere nati. Languidior hæc enim
folet effe quæ ex licito fumitur,quam quæ fur
tim rapitur. Ideo volebant Lacones ut ma
riti cum uxoribus fuis non nifi clam , &
raptim concumberent , fic enim robuftiores
& animofiores fœtus inde prodituros. Ni
hil horum potentiae aftrorum poteft aut de
bet adfcribi, quæ caufàs habent fuas natura
lcs. Scd dc longævitatc hic agimus, Opor
tct
 748 D e A N N 1 s
íet fåne eximiam fuiffe feminis omnibus fuis
numeris perfe&ti bonitatem quo formatus
cft ille Anglus, cui vita produ&ta eft ad cen
tefimum & ά ufque annum.
Nulla ars aut diæta quantumlibet accurara eo
ufque eam perferre potuiffet. Plures alios
aetas noftra aut patrum novit ultra legiti
mum grandævos, quosliquct hoc feminiun
de procreati funt debuiffe,non alii caufae, nec.
aftrorum apotclefmatis. Vidi procuratorem
in curia fuprema Divionenfi nomine Berne
rium, qui ultra centum annos vixir, & com
munem tamen orbitam vivendi trivit. Ru
fticum avi mei viderunt, cujus nepotes ad
huc in vivis funt in quodam pago territorii
Belnenfis, qui centum ac viginti annos ex
levit , nec aliter vixit quam ruftici alii fo
É Poffem plura talia exempla memorare
puxxe91âvav ex his etiam regionibus petita,
quae omnia evincunt ut credamus vera effe
que proditafunt veterü monumentis de quo
rundam hominum ævo longiffimo. Ejuf
modi multa leguntur apud Plinium lib. vii.
cap. xlv 111. ex variis auétoribus fumpta, ut
de Arganthonio Tarteffiorü rege, cui cl. an
nos vitae tribuit Anacreon. De Cinyra Cy
priorum, qui clx. vixit. de Ægymio qui cc.
de Epimenide Cnoffio,qui clviii. De Epio
rum gente in Ætolia, qui cc. annos explc
bant, Hellanico teftc. Cui adftipulabátur
Dae
 C L t M A c T £ R 1 c 1 s. 749
IDarhaftes memoratus, Pi&oriü exhis,vel Li
&torium,ut Valerius appellat, praecipuum cor
pore viribufque etiam ccc annos vixiffe. E
phorus Arcadum reges ccc. Alexander Dan
tionem quendam in lllyrico ccccc. Toanthonem
vocat ValeriusMaximus.Scribi debetin utro
que Datonem, *A&rwva. Xenophon in pcri
plu Latmiorum regem dc.& filium ejus dccc.
.Sic enim legendum apud Plinium,Xenophom in
periplu Latmiorum infula regem cccccc, atque ut
parce mentitus, filium ejus Dccc. Quae verba
fumpfit ex Valerio Maximo lib.v111.cap.xiii.
quem & eo loco de vitæ longiffimae fpatiis
au&orem nominavit, ut ex lndice difcimus.
Sic ergo verba ip(à Valerii legenda funt, vul
go corrupta, Sed multo liberalius Xenophom, cuju
<€4χ^ες legitur.Infùle enim Latmiori regem oäin
genrü vitæ anni domavit;ac mepater ejusparum beni
gne acceptus videretur, ei quoque [excentos affignavit
Annos. Plinius cum hæc exfcriberet, hallucina
tus videtur,nam patris annos filio tranfcripfit,
& filiiannos patri tribuit. Lachmiorum regem
perperam in emendatis editionibus vulgave
runt. •In retro editis etiam corruptius lege
batur, Latinorum regem. Hæc omnia putat
Plinius infcitia temporu accidiffr. Annum enim
alios æftate unum determinaffe , & a!terum
hieme. Alios quadripartitis temporibus, ficut
Arcadas quorum anni trimeftres fuere.Quof
dam Lunæ fenio. Itaque apud eos aliquifin
gula
 yo D E A N N 1 s
ála millia annorum vixiffe proditi. Sed nugae
iiiae funt & fabulæ quæ de annis menftruis aut
trimcftribus afferunt. Ea locum habere ho
die ctiam nonnulli volunt in ævo primorum
Scripturæ patrum qui nongentos annos vitae
tranfcenderunt.Jam docuimus illos veros an
nos fuiffe. Sed & illa quæ ex diverfis auéto
ribus retulit Plinius de longiffimis vitae fpa
tiis fidem adrogant Patriarcharum μακgo3u3
q.l,, vel potius inde cam accipiunt. Teren
tia Ciccronis apud eundem cu11. annos vi
xit, Clodia Ofilii cxv. Luceia Mima centum
annis in fcena pronuntiavit. Vide apud illum
plura. Nec hodie pauciora in Europa repe
fientur exempla fi quis ea colligere vellet, ne
de Afia dicam & aliis locis. Sunt igiturgene
ra quædam & gentes univerfæ Macrobiorum
fecündum Climata. Hos cæli inclinatio & ae
ris folique natura tales producit. Sunt & in
Climatibus aliis ubi communiter homines
breviorem vitam exigunt, exempla fingularia
μzxg23/2v. Eos feminii ipfà vis adlongiflimâ
vitam idonei prgcipue tales edit.Idem eft&de
ftatura. Sic in rapis patibus & cx eodem fe
mine , quædam reperiuntur cnorniter ma
gna. In pomis, in frugibus aliis hoc idem
animadvertas. Idem eft de colore. Nigri fiunt
pro Climatis ratione homines ut Mauri &
2£thiopes, qui & crinibus fiinpcrifpis. Rcpe
riuntur & in his aliquando albi aliqui, ut inter
albas
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. • 751
albas gentes aliqui nigri.Eodem modo & Cli
mata in quibus gigantes omnes nafcuntur, in
terdum parvæ fiâturæ hominesferunt. Inve
nire eft & hic % favìaìa, proceritatis aliquos,
ut ante paucis ab hinc annis pucllam & ju
venem vidimus. Sunt & totæ gentes pumi
lionum , ut fuere Pygmæi veterum, & hodie
Lappi. Inter communis & ftatæ flaturæ ho
mines multos nanos videre licet , natura in
nodum quafi coaótos, non arte. Nam & ar
te olim & mangonio tales cogebantur fieri.
Sic in arbore non omnia mala magna funt.
Sæpe legere cft nonnulla retorrida & pumi
la. Sed neque omnia ad eandem maturita
tem perveniunt , aut in arbore permanent.
Alia in flore decidunt, alia vix matura cor
rumpuntur. Ex illis quæ maturitatem adepta
funt, quædam citius cadunt, quædam diutius
manent. Ex foliis fimiliter quo tempore hie
mis primis frigoribus ta&ta cadere ncccffe ha
bent,non tamen omnia eodcm momento de
cidua fiunt. Alia maturius, alia tardius hc c
patiuntur. Saepe vcl unum & alterum frigori
fefiftenshaerct adhuc in fuo pcdiculo poft Ecli
. quorum ftragem.
oiwTtg %λων χε} {τί}ε καῦ αὐ}άν.
Idem eft de vita hominum. Aliiin ütero vixin
choatifiniütur. Alii vix auras vitales hauferút,
& hauriuntur ipfi.Alii in pueritia,alii in adolc
fcientia intcrcipiútur. Aliivixlimina (cnc&tu
ttS
 751 D e A N n 1 s
tisattingeret in ipfo virilis ætatis flore extin
ai. Qùofdam abnormis ævi mcnfura ultra
modum humanae vitae ftatutum perfert. Sed
pauci tales, & quos aequus amavit Juppiter.
An potius quos non amavit ? Nam quid in
longa vita tantum boni eft propter quodta
lis optari debeat ? Et verum illud Graecorum
di&um , o*v oi %o. ©ιλ$a, v£3- 27:3wvev. Hæc
tam varia in hominibus vivendi fpatia, ab
ipfius feminis qualitate procedunt, partim
ävi&u, partim â Climate, id eft aere'& fo
lo, partim ab utroque, vel potius ab omni
bus fimul. Nam qui ex bono femine natus
fuerit, in loco fàlubri & temperato, qui &
ip(e bene nata male vivendo non corruperit,
hic longioribus gyris circumfcriptam fibi vi
tam polliceri poterit quam ille cui aliquid il
lorum defuerit. In aftrorum virtute & &reg
* gaix nihil loci eft ad obtinendam vitæ longi
tudinem. Cum enim ea quæ longam vitam
procurant partim naturae fint, partim artis,
ùt dixi, natura in noftra non eftpoteftate, fed
ars. voluntatis tota eft. Confuetudo in hoc
etiam plurimum valct. Nam quo genere cibi
vel poíus á pueris uti affueveris, etiam fi non .
fit optimus, pro optimo tamen cedit, & id
mutaffè in aetate jam proveéta nocet potius
faaitari quam prodeft. Haec confuetudo &
univerfârum gentium eft& fingulorum, im
mo ctiam collegiorum quorundum,fe&arum
vcl
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. - 75;
vel focietatum. Gentium,ut hodie Mufùlma
norum qui vinum non bibunt.Vt Judæorum,
uibus multorum ciborum ufus interdiótus
Å. & inter aliosporcinæ carnis ufus. Col
legiorum vel feétarum, ut olim Pythagoreo
rum qui certis cibis abftinebant, ut fabis &
orculis laótentibus , & aliis ἐμυύχοις. Ut
É Monafticae,& Afceticæ vitae varii ordi
nesquibus certæ vefcendi regulæ præfcriptæ
funt, quorum plerifque ufus carnium non eft
licitus, aliis etiam butyri. De fingulis nihil di
co, cum unufquifque fibilex fit vivendi quo
modo velit, & plurcs fine voti neceffitate pa
ré monachis aufteritatem & frugalitatem fibi
indicant. Ex his certum eft nafci poffe infinitâ
varietatem Clima&terum, quia ut vi&us eft,
ita etiam vita effè ut plurimüm folet , brevis
aut longa, morbofà aut fana. Sed natura om
niafupèrat, viétus ratio arbitraria eft & v9
luntatis. Neutra aftrorum decretis illigata eft.
De natura primum videamus. Quod homo
nafcitur,parvæ aut lögae ftaturae,crifpo capillo
aut proliéino,ater autalbus,pulcheraut defor.
mis, longævus aut brevis ævi, ingeniofus aut
ftupidus, partim regionis inclinationi fub qua
natus eftidimputari dcbet, partim etiá femi
nis ex quo procreatus cft qualitati , partim
aliis caufis, fed quæ non minus naturales funt.
Ubitotum genus fimile eft, longæ aut brevis
ftaturæ, albü aut nigrum, μακgä3ioy aut 3g9*-
B bb χόριοr,
734 D p A N n , s
%3/or, crifpo capillo aut dire&to, acutum aut
fiupidum, regionis naturali temperaturae id
tribuendum eil.Nam quæ fub feptentrionibus
entes degunt, immanibus fùnt corporibus,
cádidis coloribus,direéto capillo & rufo, ocu
lis caefiis,fànguine multo,& ingenio ftolido ln
meridianis nationibus omnia contraria. Fri
gus & calor regionum in fummo gradu,aut ex
utroque tempcrata mixtura, naximam in his
omnibus pariunt ingeniorum & corporum,
vitæ etiam longitudinis & brevitatis diffe
rentiam. Frigoris autcm nimii aut caloris aut
cx utroque mixtae temperiei caufâ non eft in
aftrorum crrantium vcl inerrantiü variis afpc
&ibus, fèd in coeli inclinationibus, & Soiisip
fius pro diverfà regionum quas videt pofi
tione, irradiationibus. Aftrologi vcro veteres
tradunt, à ftellis homini colores tribui. Nam
quafi quodam picturae genere atque artifi
cio fiderum motus humanorum corporumli
neamenta cgmponere. Lunam quippe fàcere
cafididos, Marté rubros, Saturnum nigros, &
ita cæteras ftcllas prout coloribus diverfis cas
gaudere fùpra oftcndimus. Si hoc ita eß ut
ítatuunt,cur omnes Æthiopes & Mauri nigri,
omnes Germanicandidi, omnes Thracesru
bri? Dederunt & fuos ftel!is mores. Saturnus
tardus eft & hebes, unde & xg3»©-3vGº- dici
tur. Tales facit ejus ftella, & præterea graves
tacitos & avaros. Mars qui lupo affiniílatur,
facit
 C L 1 M. A c T E R 1 c 1 s. 75 5
facit feroces, rapaces ac crudeles. Sol qui
leo eft, rcligiofos dat, nobiles ac fupcrbós,
quia fcilicet hoc ingenio funt leones. Venus
luxuriofosvenuftos& amabiles, quia colum
baipfi adfcribitur. Mercurius aftutos, calli
dos, & animi mobilitate concitatos ac leves.
An quia draco ipfi attributus cft ? Ej?ote pra
dentes ut ferpentes. Sed unde levitas quam in
generat? Nulla quippe eft in ferpentibus. Si à
Marte crudeles & rapaces,cur tot hodiegen
res morc luporum vivunt & in fuum genus fæ
viunt,humanis carnibus victitantes? Cur leves
Cræci & Galli habiti ? An Mercurii ftcllato
tas gentes crimine levitatis imbuit ? Si totas,
. nullus ergo nec in Græcia nec in Galliis pote
rit nafci nifi levis. Atqui certum eft multos
olim graves & prudcrites produxiflè Græ
ciam, & Gallias nunc producerc. Fatendum
quidem cft ut plurimü hos & illos leves effe.
Commune gentis vitium cft. Itali funt com
muniter prudentes ex Climatis prærogativa.
Nonhoc ftelae vis aliqua iis præftitit,nec G ál
lis ut effentleves. Adeo quippe hæc genitiva
vitia vel virtutes Climati adfixa inhærent,
ut gentium externarum inundationc dclcri
non potuerint. Quinimmo ut aquæ dulces
fluviorü mari illapfe amaritiem ejus induunt,
& fuam perdunt dulcedinem, ita ex alio orbe
accedentes. nationes Galliis infufae & Italiis
genuinos fuos1is mores immifei út, & nativas
Bb b 1 gentis
 756 D e A N N 1 s
êntis cui immixtae fucrunt, temporumlapfu
jinbiberunt. Enimvero gravitas Francorum
& Burgundionum Germaniae populorum,
levis facta eft in Gallia. Fcrocitas Gottho
rum & Longobardorum moderata tandem
ac prudens evafit in ltalia. Ita & plantæ tran
flatæ fæpe degenerant, & nativos fuccos
non folüm amittunt fru&uum , fed etiam
propriam proceritatem aut brevitatem. Ita
Perfea à Pcrfis in Ægyptum tranfplantatio
ne migrare juftà , vencnata vi quam apud
Perfàs habebat caruit, terra mitigata. Sic de
aliis plura funt exempla. Lineamenta ipfà cor
porüm non magis fabricant flellæ, quàm mo
res ipfos & colores. Ex Climatibus ipfapro
ditur differentia, nec tantum hominüm, fed
etiam quadrupedum. Tot equdrum ferme
genera fùnt & formæ & indoles quot funt
orbis regiones. Necpauciora canum. Aibani
olim, & hodie Scoti fui funt generis. Depi
les in India nafcuntur, alibi nufquam. Galli
næ Indicæ, Africanæ & noftrates diverfae funt
magnitudinis & formæ. Noftratium etiam
plures fpecies pro regionü diverfitate. Quod
dam etiam genus reperitur contraverfis plu
mis. Elephanti Indici majores funt Libycis.
Formicæ Indicae noftrates infinita fùpérant
magnitudinc. Vefpertiliones in Ægypto tri
plo funt his qui apud nos vifunrur grandiores.
Intra unius provincię tractum,vaccas,porcos,
&
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 757
& alia animalia forma differre videas & co
lore. In Carolenfi agro Burgundico vaccæ
omnes ex profàpia videntur effe Jonis, ita
candidæ funt omnes,utad Clitumnum in Ita
lia olim. Perdiccs & lepores fub Alpibus
candidi reperiuntur. Nimirum hunc illis co
lorem indunt non ftcllæ aliquæ, fed nives eo
rum locorum perpctuae. Sedabhomine nofi
recedamus. Ex vultu & habitugeftuque fàcile
dignofcas Germanus aliquis fit an Gallus,Hi
fpanus an Italus, Hollandus an Anglus. Lon
ge certioribus & manifeftioribus notis hae
gentes aliæque omnes inter fe invicem difcer
nerentur nifi commercia connubiis junge
rent Hifpanos cum Belgis,Gallos cumAnglis,
? Germanos cum his & illis,& invicem omnes.
Præter tætrum no&tis colorem, tumida la
bra & refimæ nares Maurorum propria funt.
Hunnos defcribit Ammianus, firmis omnes
compa&ifque membris & opimis cervici
bus prodigiofe deformes & pandos. Eofque
comparat ftipitibus effigiatis in hominum fi
guras quos in marginibus pontium veteres
collocabant. Sinarum regionis incolæ hodie
omnes pari vultus filo cffe memorantur, atq;
ita vifuntur in vafis Sinicis quæ inde afferun
tur,oblonga fàcie, buccis inflatis. In Auftria
ca gente quia in alienam familiam nuptum
raro dant, nec accipiunt nifi ex fua, in tota
fiirpe obfervantur fimilia vultus lineamenta,
Bbb 3. &
7 ,8 D e A N N 1 s
& labra praetumida. Quod non fieret in tam
divcrfis omnium gcnituris, fi ab aftris corpo
rum conformatio manaret. Sic nec gemini
omnes,facie & corpore gemelli funt. E con
trario repcriuntur in diverfiffimis gentibus
geniti ore fimillimi, ut illi duo quos pro ge
minis Antonio olim vendidit mango. Simi
les ut plurimum patri aut matri liberi gene
rantur, aut ex utroque parente mixtam fimi
litudinem trahentcs. Neque fic fe res habe
ret fi fidera corporis lineamenta, & oris ha
bitum vultufque formam componerent.
Si generalia quæ ad corpus & animum per
tinent fte!æ totis gentibus non decernunt,
ncc in unaquaque gente fingulis. Nam ut in
populo levi nafcatur aliquis gravis., in cru
deli clemens, in ftolido acutus, in eo qui
non diu vivit, μακg33ιος, ftellæ non efficiunt
fed propria cujufque natura ex feminis qua
procrcatus cft qua'itate, vcl ex alia qua caufà
naturali. Gencraliter autcm alia ® ad funt,
alia vóug. De naturalibus jam diximus, &
haec effe immutabiliter C'imatibus inhæren
tia. Quæ ex inftituto veniunt & váøø, mutari
fubinde folcnt in gentibus, aut aliarum gen
tium acceffionc & commixtione, aut domi
nantis & invaforis arbitrio, aut alia qua de
caufa. lnde tam variæ rituum, cærimoniarum
legum, etiä religionis ipfius in omnibus fer
mc gcntibus mutationcs. Univerfæ nationes
- - modo
 C l 1 M A c T E R 1 c 1 s. 7f9
modo idololatricæ & paganæ, modo Chri
ftianae , modo Muhammedanæ. Inter ipfos
Chriftianos quot feétæ diverfæ, quae decer
nentibus aftris natæ nimirum non funt?Om
nes iftae novationes generales multis etiam
ad vitam illorum breviandam contulerunt,
violento fine , aut fatali. Quot olim ex
tinóti propter religionem ? Quot etiam pro
ximo fæculo ? Rcligio quoque alios mores
aliam vitam in plerifque protulit ex continen
tia & abftinentia votiva. Ex eo etiam variati
vitæ Clima&teres. Multi enim frequentibus
jejuniis valetudincm fuam attriverunt & in
varios morbos inciderunt. Plcrique contra
rio voto ex opulentia quam na&ta eft Ecclc
fia, luxu & déliciis fupèrfluentes enormi fagi
na corpora coelo deftinata offerferunt, &
breviore fic via ad terminum vitae feftinatum
properarunt. Inde etiam duplices Clima i
&erici furrexerunt tam morbiferi quam fa
tales, qui non violentis nec naturalibus ad
fcribendi funt terminis vitae. Triplici quippe
modo vitam finiri crediderunt veteres Phi
lofophi & in his Plato, naturali, fatali,& for
tuito, five violento. Servius ad 1 v. Æneidos
ad illum verfum :
Vixi & quem dederat curfùm fortuna peregi.
Fortuna, inquit, non natura, nec fatum. Tribus
enim humana vita continetur, matura, fato & ca
fù. Natura, cui ultra centum & viginti annos com
B bb 4 ceffum
76o . D e A n N 1 s
ccffum non eft, fato cui nonaginta anni, hoc £ft tres
saturni curfu exitum creant, nifi fortaffe altarum
[lellarum benignitas etiam tertium ejus fuperet cur
fùm, Fortuna,id eft cafu, qui ad omnia pcrtinetque
extrinfècus accidunt, ut ruina, incendia, naufragia,
venena. Fatum hic agnofcit Aftrologicum.
Quodfiita eft, cæteri duo modi ab aitris nö
endebunt, naturalis, & fortuitus five cafua
is, fed folus fatalis. Sed hæc infcita funt &
Mathematicorum fententiæ contraria, qui
omnes exitus vitae ab aftrorum decreto dedu
cunt, item Philofophorum qui nullum inde
arceffunt. Plato ipfe cujus hæc divifio eft per
eiuaeJ%lw,id eft,fàtum,longe aliud intellexit
uam %eguv, five fatum Aftrologorum.Tria
É in Timæo facit genera leti. ÜInum quod
×3 ®ùzuw accidit, alterum quod *3 eiuapμ%lw,
tertium quod X% i$ aw&yxns xw%μaτw. Hi
funt violenti exitus qui 31au9waaiaw indu
cunt,& per vulnera, incendia, ruinas, naufra
ia, fufpendia, venena eveniunt. Cafus in '
É five fortuna plurimum poteft. Hinc etiam
Clima&teres varii exiftunt qui denuntiant ac
minantur periculum mortis ex his omnibus
cafibus, non tamen mortem inferunt. Secun
di generis mors eft quæ :3 eiuagu%lw venit,
& quæ ex morbo aliquo creatur. Nam eiuap
P%ν Græci vocant,quod certo ftatoque tem
ore accidit, ut folent morbi vitae curricu
um infeftare , ordine quodam ftatuto in
- Cur
 C 1 1 M A c T E R I c 1 s. 761
currentes. Hi naturalem & ipfi quodam
modo exitü important, quatenus, ut ait idem
Plato, zizaz %υςασις vdzov τέόπν τίνα τά τόν
ζων φυσι σ€9gioixs. Omnis morborum gme
ratio quodammodo matura animalium convenit. 3
38, inquit, *i τ&των ἐuJo3©- ἐχxor. πτεγμά
vg, % 3i8 7%yvera, zgáv©-. Nam & horum coi
tio five ooncretio flatis certifque vitae temporibus exi
fit. Quod ad animalium compofitioné per
peram referunt interpretes. Subjungit con
tinuo Plato, & τε %ss £urxw r©- 8, xx3' αυτό
aέ όον eiuapt&ov ίχον ἐxz$zv* 3ιον φύε3), χω
eâ * êá auj&yxn« zw3wuatov. Nam & gengris
univerfi unumquodq; animal per fe determinatum ac
ßatum vitae fpatium ab origine fortitur, exceptis ca
fibus ex meceßitate accidentibus. Pcr τω δ£ &&yznc
πχ%ματx intclligit, quæ quis per vim pati
tur & neceffitate coactus, ut mortis genera
violenta, cæde, incendio, naufragio, vencno
infliétâ, hón purgationes, ut ridicule inter
pretatus vir do&tus in Epiftolicis quæftioni
bus Beverovicii. Scripferat quidem paulo an
te Plato , remedia quæ éx i* q) xpyixx60tixjc
xz%pov9- fumuntur, non eflè adhibenda
nifi magna neccffitas ob imminens ancipitis
morbi periculum id facere adigat.T2 33, in
quit, voanuztw άστα μά μεγαλες ἐχά κινδυνες
géx äpe$$iov Φαρμzxeiaay. Morbi enim qui non
magna pericula denuntiant , minime fùnt irritandi
medicamentis purgantibus. Verum de his hoc
- - B bb 5 loco
 761 D e a N n i
loco non intellexit. Fato igitur determi
harus eft unicuique animalium vitae finis,
nifi cafus extrinfecus accidant qui fatalem il
lu m exitum praecipitent. Praeter fatum ita
que praeterque maturam moriuntur qui inte
ritu violento rapiuntur, & ab externa caufâ
vel cafu iiato. Fatalis igitur exitus proprie
de eo dicitur quem morbi faciunt, quia qua
dantenus homini congeniti funt , & fato
debitum terminum imponunt. Is vero qui
fecundum naturam accidit, neque morbum
habct caufàm neque cafum violentum, fed
feneóturem ipfàm, & defe&um vitalis fùb
ftantiae. UIt enim lucerna oleo defe&afen
fim extingnitur , ita humore radicali, ut vo
cant dilabente qui per cibum & potum nun
quain tam bonus neque pari copia reparari
potcft, quam fubinde carpitur & decedit ho
mo vitam exit Stoici volunt fene£tutem fieri
& inde mortem 243 # $ $*pu8 £X£\av, ob de
êáam caloris innati. Caeterum Plato non hanc
aut illam caufàm adfert defe&ionis animalis
& φ9;**•* naturalis, fed folutionem compa
is. UIt enim in machina ex genere &re
Èx*••, ubi axiculi, orbiculi, fiiniculi & alia
quibus movetur, fatifcere incipiunt, primo
languefcit mgtus, deinde etiam ceßät cum
laxiora facta funt , aut tempus exiit motionis
quod ab artifice ex dimenfo acceperat, idem
& noftri corporis compagi ex tot organis
Aar;j*-
 C L 1 M A c T e R 1 c 1 s. 763
μηχανικάς plane contexti & compofiti ac
cidit. Sed Plato ejus compaginationem &
texturam ut navis effe vult. Teìyovæ appel
lant quæ continent totam compagem &quafi
profundamento corporis fubftruóta funf, ut
in navi carinae d;v6zoi. Ariftoteles quoque
in utero τυ δαφuò, id eft lumbos, putavit
formari ἀς τ€ázriv vebs, ut carinam navis. Ipfe
Plato. femen dixit effe &rijjouaw μυελg rg
vatiai« , defltixum fpinalis medulla. Ea te/yó
vouc illis continetur. OfTà fpinæ ita voca
vit, quia te/7/o/v« figuram habcnt. Ex majori
bus enim & brevibus offibus ceu carina quæ
. dam compa&a & compofita funt.Ima autem
vertebrarum ejus concavitas (tri&tior ac con
traétior eft quam fumma,ideo non male rea
? %v8 fpeciem refert. Ea teÅyovz d;v£zouc
navis carinæ affimilat his verbis, v#2 p.% cuj
£:zzις & τωτός ?&« xav& τ. τeywvov oiov
&z d;v3zαν ἐτ ἐχxat: vt apóv, igve* μ% τύ
£vyxxqov aùtôv are}ς άληλα κχτκττυ. Itale
gendus hic locus vulgo apud Platonem
corruptiffimus. Nam légitur in editis omni
bus, &x d;v6χων ἐτ ἐχεοτz *%póv. Nvya igitur
totius animalis compofitio, quæ mova habet Trigoma
ex novi, veluti coagmentata flatuminibtu , firmam
eorum interfe compagem nancifcitur. Vocavit, ut
dixi, tejyovz fpinæ dorfi αφονδύλες & ver
tebras, â figurâ. Agv6zo. non funt ligna, ut
vulgo reddunt, fed navis fulmenta vcl ftatu
ImII12A
 764 D e A n N 1 s
mina in quibuscarina compingitur, quibus
impactae navis coftae, quæq; pro navis funda
mento funt. At ille re/yava illa corporishu
mani cenfuit compagem quafi fundáre. Pol
lux lib. i x. de navis partibus. όοχοι , τέ
•n¢, rt€37n8ec. Alii Grammatici, dyväzxs in hoc
Platonis loco exponunt τά ςne/yuzç r;;
zmywvw%ws vs&s. Statumina navis qua compingi
tur. Ubi ergo Trigonorum eorum quæ me
dullam fpinæ continent, vincula fatifcentia
amplius fubfiflere nequeunt, tum labori ce
dentia & disjunéta laxataque, animæ nexus
derelinquunt. Hinc cxiftit interitus anima
lis »3 q)vauv. Quae mors eft omnium facilli
ma. Nam anima tunc exfolvitur corpore
cum aliqua voluptate, & quafi evolat. ; 5
X3 q)vaiv xa$$æ u£S' ;8ovìs i$t{av, zrzw;$ti
è φύσιν έλχνόν, τά dl'* tiovxe y.y»iu*-
vow $3v : £3*y* rg- 33 *3 viJtw δ μ%<£ virvs
x¥ τέωλαέ χχόμ%-9- &xy{v\s **) 3a3-,
d 5 uet> %egs iav Ö£i rix®- »3 q^Jauv Sar
w&t*r©-*3zvxrov, καὐ μᾶλον μεS' *j3ov£;;*-
3ȣu%-3- j x&c. e^nima vero tum tacita &
aciem oculorum effugiens, è corpore cum voluptate
evolat. omne enim quod contra maturam ef?, do
lorem parit, quod vero naturæ convenienter accidit,
jucundum eft. ita mors quæ per morbos infertur &
vulnera, dolorem affert, & violenta ef?. Qgae vero
per fenium ad finem ultimum fìiprocedit, ex natu
ra lege, omnium facillima £/?, & plus habet volu
ptatis
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 765
ptati, quam dolorü. Explicat deinde quomodo
Imorbi contrahantur. Tria igitur funt exuen
dæ vitæ genera fecundum Platoné, naturale,
fatale, & violentum, five, ita dixerim,cafuale.
Multos autem reperire hodieque eftqui om
-
niü morborum expertes ad ultimam fene&u-
-

- tem prove&i fine ullo dolore aut incommo

-

do exfpirant. Rara tamen &3vvaaix, hæc fe

licitas & quæ paucis contingit, quibus autem
contingit, ex proprieate feminis ex quo pro
fati funt id habuiffe potius cenfendi, quam ex
aeris aut terræ natura in quageniti fuere.Cer
tum tamen eftrariora hæc effe exempla inlo
cis malefanis & peftilentibus quam in iis quae
falubritate aeris commendantur. Morbofi
etiam ut plurimum ex morbido femine progi-.
f. nuntur, non raro etiam ex aeris mala confti
tutione fi difpofitio fit humorum in corpore
ut ea poffint affici. Interdum & ex loci infàlu
britate, ut in illa urbe in qua Stratonicus Ci
tharœdus dicebat ἀ vex38; «z€azzlév. Sae
piffime quoque ex intemperantia contrahi
èos certum eft. Nam & Erafiftratus tradidit,
qτές νόσες fieri 24& z\%©- τ£οφῆς, ἐ, &πιμεν,
8, 45ve9;v. Ex copia quippe nimiaalimenti, in
digeftignem &corruptioné confequi neceffe.
%5 60%£iav :} zJ1&gκ{aw Èva Üy{{aw. Ex nimia
enim ciborum & indigefta mole cum plura
exiftant fugerflua quam excerni poffint mea
tibus ad hoc à natura datis,in alias partes in
, Cum-^
 766 D e A n N 1 s
cumbunt, non fine noxa.. A'ibi obftruótiones
generant ex quibus morborum omne genus
gignitur. Ea dici caufâ poteft, cur veteres ho
mines diuturniorem vitam duxerint cum fim
plicioribus cibis uterentur , & parcioribus.
Condimenta quippe varia quæ poftea reperta
funt,rabidam orexin factura, irritamenta fuc
re adplus cdendum quam fàtis clfet.
Hinc fubit« mortcs ätque inteftata feneéfus.
Tradit Plutarchus in ix Sympofiac%n,multos
feniorcs füa ætate ncc pipcr ncc malum Medi
cum , uec melones, quos vOcat anxù*** **vxz.
guflare fuftinuiffè. balnea frequentia & quo
tidiana ut tunc fuere alias in corporibus x •*-
ow; fecere quam noftra nunc &xs aiz. Haec
.examinanda funt,& itatuendum ex omnibus,
nihil in his ftcllas va'ere ad vitam producen
dam aut contrahendam, fedilla quæ diximus,
partim natu I& fponte comparata , partim ar
bitraria & cxvoluntate noftra pendentia. Ex
illis veriffimum eft quod & quidam veterum .
autumarunt, fpatiuum vitæ legitimum non idem
ubique vò,ervandam, fèd varie per diverfàs regiones,
prout in fingulù jit cæli ad circulum finitoris inclina
tio, quod vocatur Clima. Verba funt Cenforini.
Hujus rei illuftre exemplü in Æthiopibus &
Britannis. Afclepiades illos dixit trigefimo an
no fenefcere, & rationé addidit, 2g τί ύττεg
$*£uxùv* 3 tr. zoux ά Σὰ ἐλέs 2££^£z33v
ax. Quvdjiipra modum eorum corpora incalefiant â
fòle
 . C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 767
fole torrefaâa, exinde rarefieri & relaxari, & velo
cius diffolvi. Hos, magnæ nempe Britanniæ in
colas, centefimo ac vigefimo anno feneétu
tem contingere, 24$ ti xzreJvz%au P % &£} τά
τες, ἐν ἐωτοΓς5 siy{v τὸ πνεάδες, Quia refiige
*;
ratis in regionibus habitantes intra fe cala
rem fuú retineant.Nam propter aeris craßitu
fitudinem & frigus, minus apertis & laxis effe
corporibus, h& rêvo & av^v*£%w&.Nó a'ia aftra
vel fixa vel errrantiâ hanc differentiam ope
rantur, praetcr unum Solé & cxipfo cæli incli
nationem. Non homines autem foli duntaxat
fed etiam bruta animalia,fed etiam arbores &
herbae , triplicem illum fortiuntur, moriendi
modum quem ex Platone fupra narravimus,
maturalem , fatalem & ca ualem , five violentum.
Nam animalia fuos habent morbos,etiam her.
bæ & arbores, quæ mors eft fatalis. De natu
rali non eft dubium. De violenta multo mi
nus. Cæduntur' àrbores , herbæ velluntur
cxtirpantur atque uruntur. Animalia vim
candem ex ferro, igne, aqua, fentiunt ut ho
mines. Sed nullum animal præter homi
nem fuo fibi jumento eam perniciem arccf-,
fit. Lupi poft longam fùmem fi luculen
tiorem prædam nacti fuerint, ultra fàtietatem
fe ingurgitant, & ad vomitum confugiunt, ut
fanentur cx morbo inde contra&to. Sed fi pa
ratam haberent omni hora dapem , quod fa
tis cffct femper ex ca fumcrciit. Dómeftica
anima
 +<s D e A N N 1 s

animalia quia ex imperio noftro vivunt, no

ftia quoque vitia induunt , & pluribusacma
joribus morbis obnoxia fiuntquam fylveftria,
ut equi & boves. Quae cicurantur â nobis
eodem tempore quo fylveftri vitae renun
tiant , fanitatem priftinam abdicant, & mala
noftra ferre coguntur , ut accipitres & alia
quae domita noltro alimus arbitrio. UIt mor
bos ergo fuos habent, ita & fuos tam herbæ
quam ánimalia habent Climacteres, & dupli
cis quidem generis , hoc cft qui ex morbis
periculofis aftrorum decreto ipfis accidunt,
& qui ex accidentibus fortuitis. Nulla etiam
arbor eft neque herba quin alicui Planetarum
proprie dicata fit,ut videre cft apud Neophy
tum. lpfi etiam Rabbini qui cònfectati funt
;**%xwzxx; iftas nænias, nullam effe ajunt her
bam in terra quin habeat fuum 5*2, Ma* al,i.e.
ftel!am, cujus influxu & vitam & vires facul
tatefque quibus eft prædita pofiideat. UIt ho
minibus fàpientiam, doctrinam,fàgacitatem,
& contraria his ftoliditatem,imperitiam Scin
fipientiam fidera imprimunt, ita & ferociam
leoni , lupo capacitatem ,. vulpi aftutiam,
ovi fionplicitatem , virus addunt ferpentibus.
Floribus colores,fiuétibus fàpores cędem in
fundunt.Saccharo & mclli dulcedinem dant,
a'oae & abfinthio amaritudinem. Gemmis
pclluciditatem,fmaragdo virorem, adamanti
duritiem, auro fulgorem, & reliquis metallis,
* id
 C L 1 M A c T r R 1 c 1 s. 769
id quo cenfentur. Ideo & fingula fuum ha
bere planetam cui fubjeéta & dicatafunt,plù
bum Saturno, ferrum Marti, aurum Soli, aes
Mercurio , nuncargentum vivum ei donant,
Lunæ vitrum, alii argentum. Sed vetercs Jovi
illud dederunt,& Veneri ftagnum.Pergamus
orro. Quod aquarum aliæ fálfæ funt , aliae
fulphureæ, aliæ Bituminofæ, aliæ aluminofae,
aliae acidæ, aliæ oleofæ, & multis aliis faculta
tibus præditæ, prout venæ funt ferræ per quas
tranfeunt, aliæ calidæ,aliæ frigidæ,totum hoc
opus eft ftellarü & &tvTtxeoruz. Fortaffe&ma
re inde fuam acccpit fàlfüginem & amaroré.
Dicamus amplius,quod artis ludicrae au&ori
bus faventibus fum di&urus, quod terra ipfà
alibi montibus affurgit, alibi vallibus fubfidit.
alibi in planitié extenditur, alibi in maria dif
funditur, ftellæ effecerunt. Quinimo ut ver
bo abfolvamus , tota mundi hæc machina
concreverit ex imperio ftcllarum. Inde eft
quod & Thema genituræ mundi compofue
runt hujus artis Scioli, & quomodo flellas in
Horofcopo pofitas habucrit cum nafccretur,
infpexerunt. Etiam quamdiu fit duraturus,&
quo genere cafurus, inde prædicere poffùnt,
diluvio an incendio. Utriufque cafus fuos
Clima&teres habuit fub Phaetonte incendii,
fub Deucalione diluvii, quæ non funt fàbulo
ftora qudm quae ars ifta promittit. Non folum
multiplicem oportet cffe fingularumftellarum
Ccc pote
77o 'D s. A n N 1 s

poteftatem fed etiam plane divinam, & xga

λεπιnâxlu). Multiplex eft & varia cum uno
tempore epbemero animali vitam unius diei
uribuant, cornici novemhominis aetares,qua
druplum ejus cervis, triplicatum corvis. Cum
folftitiali herbae breviffimum tempus affi
nent, quercui treceptorum annorum aevum,
É nunc longius nunc brevius pro loco
rum quae incolit& Climatum diverfitate.Nec
hoc tantum . fed quem diu vivere volcnt
mentem eiimmittent ad locum fàlubrem mi
grandi, vi&um eligendi diuturnæ vitæ facien
åæ idoneum. Quibus è contra fpatium breve
vivendi decreverint , eos relegabunt ad pefti
lentem aliquam malamq;manfionem,ciboque
& potu ut fe fubinde onerent, vel venere ex
haùriant proturabunt. Non folum confilia
hominis dirigunt ad certum aliquem finem
voluntatemq; ejus quo ipfis libetvertunt, fed
in leviffimis etiam rebus ut hoc modo velit
modo nolit efficiunt, eodem poene momento
& fic quafi nervis alienis mobilem circum
' agunt. Dites & egenos eadem hora genitos
ifi iifdem terrarum oris faciunt. Nam ut ait
Plinius, hoc etiam iifdem hori nafcentibus in toto
mundo quotidie evenit, pariterque domini & fervi
gignuntur , reges & inopes. Unde haectam varie?
Quomodo poteft una ftella five vaga five fi
xa, velplurium fiderum aut fignorum inter
fe £nuaάσμοῦ, tam diverfis facultatibus & po
tefta
 C L 1 M A c r E R I c 1 s. 77r
teftatibus vigere ? Magneti vim dabft attra
hendiferrum, ferro fequendi magnetem.Cur
enim res alias non trahit ? An fic aftris placi
tum fuit ? Illa funt fcilicet quæ volatuih avi
bus dederunt, natatum pifcibus, inceffùm
quadrupedibus ? Quae has pilis veftierunt,
aves plumis, pifces fquamis? Divinior illa vir
tus eft qua ftatuunt eas poffè animum move
re & agitare humanum , appetitus & declina
tiones quando & quas velit illi ingenerare,
fortuitos ctiam cafus & eventus moderari vel
efficere. Si per fe has vires non habent ftel
læ, ex variis quibus fefe invicem confpiciunt
fchematibus non poffünt eas habere videri.
NamTrigona &Tetragona vel Hexagona vel
Diametra irradiatio non poteft tot actá variis
virtutibus pollere, nifi ipfâ aftra quorum illæ
funt configurationes benefica aut maleficaali
qua poteftate valeant. An per feigitur tantam
habeant potentiam & divinæ plane parem ex
naturaipfarum videndum eft.Nemo enim nifi
Deus divinamhabet poteftaté. At divina pror
fus eft que movet animum & impellit quo vult
& avertit atque avocatunde vult.Hochabent
aftrafecundú aftrologos Ergo Diifunt. Anita
fit,expendamus.Pro Diis quidem habita con
ftat & culta àntiquisAegyptiis & Chaldæis,fed
cühujus artis repeitores fuerint,fuisinhærétes
principiisita tradiderunt, quibus non credi
mus.Haudfane magis quam illis qui ex morta
Ccc z. libus
77 m. D e A N N 1 s
libus Deos fecerunt quos adorarent, aut fi
mulacra manu faéta quæ pro Diiscolerent.ll
lis magis aufcultamus qui foli veritatis inda
giniftuduerunt. Dei(to igitur an fidera effent
humina non difputarunt veteres Philofophi,
{ed utrum animalia forent, an corporainani
ma. Plato, Ariftoteles,Chryfippus& aliiStoi
ci 3 x effe affirmarunt, hoc eftiuûz8« 8 aiax.
Democritus,Anaxagoras,Epicurus,&alii qui
dam negarunt. Animalia effe ponamus. Non
eam vim habitura funt quatenus animalia,
quam iis Mathematici tribuunt. Si corpora
funt inanima, multo minus. Ex ignea fùb
ftantia eos conftarc plerique exiftimarunt,ti
ea** cffe, aut ye&ô fed iutveg. Ignis una
eft virtus calefaciendi & lucendi. Non aliam
habet ipfe Sol,quem tanquam regem confide
rant Aftrologiinter aftra, & cui poteftaté :;e-
μονικ(ύtribuüt. Hetaclidcs & Pythagorei vo
luere ftellas totidé mundos effe, £xz%vv*&si
eav κότμον ύzzpz{v. Ipfe etiam Epicurus cum
Democrito innumerabiles effe mundos cre
didit, non tamen fidera ipfâ voluit effe mun
dos. Non enim cffe majora cenfuit quâ quan
ta oculis noftris apparent.Solis T. Jajcv effè μ£
3*3&- idem affèrebat , ut eft apud Cleome
dem. Laertius: Tà 5μάγε%g- ;xis t & * &;ipse,
»3g£ylo, ~e}ς ἀμαί τηλιx£ττν ἐς κλέ«9» Φaivetw.
Rationé addebat cur videantur non effe am
plioris magnitudinis quam quanta apparent.
- Nam
 C l 1 M A c T E R I c 1 s. 77;
Nam fi,inquit,ratione intercapedinis magni
tudinem fuam amitterent, multo minus co
lorem fuum fervarent. ei %$ τὸ μά}e$©- 24g.
tò 24gςημα Σztv6g6A)x£ , vXj & μᾶλον τίω
a-edaw. Immo color etiam ipfe non fervatur.
Si propior terris ftaret,magis rutilus & igneus
-
-
appareret, fi remotior,& in illo loco ubi ftant
ftellæ fixæ,eodem colore,quo ipfae,videretur,
nempe magis argenteo.Ex his manifeftum cft
ita eum revera fenfiffe, nec ulla commoda ex
ofitione errorem ejus levari poflè. Eü quoq;
Ê nomine acriter carpit Cleomedes. Sed
fi aftra non funt nundi, nulli alii mundi effe
poffunt. Vifibiles enim cffe debent. In tam
immenfà autem & infinita profundi vaftitate
innumerabilia corpora terram vel æquantia
vel fuperantia non putant verifimile effe de
nihilo fa&a , cum nec ufum magnum ter -

rae noftræ præbeant. Vetus hæc opinio de '

pluribus mundis hodie renovatur & confir
matur. Immo etiam, quae fuit& Pythagoreo
rum fententia, terram effè mobilem ut Lunâ,
& utramque ftellam erraticam , & utramque
mundum, ut & reliquos planetarum. Si cft
mundus Lunaris , atque alii pariter mundi
planetici, in iftum quem calcamus potefta
tem infundere talem nullam poffüníqualem
Aftrologorum natio hariolatur. Si Lunaris
agit in noftrum, nofter eodem modo aget
in Lunarem. Nam hic nofter pro Luna eft
• - Ccc 3 illi
774 D E A N N 1 s
illi mundo & ille noftro, & uterque ab eo
dem Sole illuminatur circa quem & move
tur ipfum immobilem. Aftra effe animalia
cenfentur, & terra haec animal quoque eft
atque etiam aftrum. Nam ut ait vetus au
&tor, Phyfici autumant mundum animal effe, eum
que ex variis elementorum corporibus conglobatum, '
moveri ßiritu, regimente, quæ utraque diffufà per
membra omnia aterna moli vigorem exerceant..Si
cut ergo in corporibus noftris commercia fùnt fpiri
tualia;ita improfundis Oceani nares quafdam Mum
di coiflitutas per quas remißi anhelitus vel reduäi
modo efflent maria, modo revocent. Subjicitibi
dem, Eos qui fiderum fequuntur difciplimam con
tendere meatus iftos commoveri Luna curfibus, adeo
ut fic vicißitudines inter maciem aquarum & ple
nitudinem refpiciant auäus ejus vel defeétiones, ne
que eodem femper tempore, fed prout illa aut mer
gatur aut furgat varient fe alternantes recurfùs. Si
Oceanus noftri orbis fequitur Lunæ incre
menta & damna intumefcendo & detume
fcendo, certe fi quod etiam mare eft in orbe
Lunæ, ut omnino cft , illud quoque certum
eft eafdem viciffitudines fervare acceffus &
receffus aquarum , ut noftrum hoc facit, &
utrumque propriæ magis naturæ vi id facerc
quam obfequendo alterius mundi curfibus,
ad quos commoveatur. Quod autem vulgo
perhibent in hoc mundo noftro medullas df
fium implcri cum plcna cft Luna, & evacuari
CuIm
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 775
cum minuta luminibus currit, item cerebella
murium , fi hoc verum eft, idem accidere
ncceffe eft,animalibus Lunæ,rebufq; ejus cæ
teris, quæ ita augentur & decrcfcunt, ut no
ftræ, atque eadem caufa. Nam probabile eft
hujus quoq; orbis videri ac fentiri decreméta
* ¢ & augmenta illis qui Lunam habitant,perin
de ut à Sole illa quoque terra abfiftit, vel ei
adfiftit. Sed cur non verum fit hæc fieri per
plenitudinem ipfius Oceani infurgentis, ut
propiori ex caufà ? Cum enim plene abun
dat, omnia non folum quæ proxima funt, fed
ctiam longius diffita, quodammodo reple
tiora fiunt,ut emaciantur ilIo recedente,prae
cipuc quæ aliquo humore madent,ut cerebel
la & medullæ ? Quanto hoc verifimilius
quam ab ipfius Lunæ defe&ibus & au&ibus.
id pati? Nonne cum vineæ florent, non fo
lum vina quæin eadem regione funt in cellis
repofita,mutantur,fed etiam in valde longin
;' quis locis, & quæ vitibus carent ? Quod ipfâ
/ experientia veriffimü effe deprehendit. Quá
doquidem igitur Luna mundus eft & cæteri
planetæ mundi haud minus quam hæc terra,
ut mundus mundum non creat, ita nec quid
quâ eorum quæ in altero mundo gignufitur,
ab alterius mundi poteftate dependet quo
meliora fiant, majora, vegetiora aut vivacio
ra. Ex fui mundi naturali proprietate unum
quodque in co gignentium accipit fuas qua
Ccc 4 lita
776 D E A N N 1 s
litates, & fùbftantialem formam qua exiftit,
non ab altero. Nafccndi & denafcendi viccs,
ftataque vivendi tempora, omne quod na
tum eft inde mutuatur ubi natum eft. Non
magis itaque Luna vel aliiplanetæ noftri or
bis animalium originem ac genituram infpi
ciunt, aétus dirigunt, fata componunt, fi
nem determinant,quamhæc terra eorum quæ
in orbe Lunæ nafcuntur & vivunt. Quod at
tinet autem ad hominem qui cft ratione præ
ditus, cum ifte mundus in quo natus eft men
tem ejus movere, voluntatem inclinare, im
petum animi vel fiftere vel impellere ne
queat , multo minus ab altero mundo id
offè pati videatur. Nec magis cft credibile,
immo vel minus , cafus & eventus varios &
inopinatos qui vulgo Fortunæ tribuuntur,
& quidquid in uno mundo fortuito accidit,
id putate alterius mundi ordinatiofe dif
penfari, five animal putetur, five inanimis,
cum nec illius ipfius mundi in quo eveniunt
άifpenfàtione gubernentur. Effe&a quippc
hæc omnia fuht divinæ providentiæ & po
teftatis, Mundos illos regentis. Nihil autem
Mundus unus aut plures conferunt ad ea
creanda, alenda, augenda, quæ producuntur
in alterius Mundi terra. Unufquifque cnim
mundus femina continet omnium rerum
quas creat, alit, & ad certum crefcendi finem
provehit, vimque genitabilem in fe habet ea
OIll I\13
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 777
omnia ex finu fuo producendi, modo calor
accedat conveniens & aptus ad ea educenda,
& ex feminibus fuis quibus inclufà latent,
evolvenda. Calor ille à Sole eft, fed folo. ls
igitur quafi mafculi vicem obtinet, & Mun
dis illis qui circa ipfum immobilem & fixum
quafi fœminæ moventur, vivificam illam vir
tutcm & ζωοχvixlw infundit & infinuat, per
quam omnia crcantur & ex involucris fe
minum fuorum prodeunt. Nulla alia vis hoc
praeftat, nifi caloris , qui principia unde om
nia gignuntur, claufareferat, ac denfà relaxat.
Alia etiam quæ rariora fùnt aut liquidiora
quam ut quicquam gignere poffint, conden
fat & deficcat. UIt ovum continet intra (c fc
men ex quo formatur pullus & materiam qua
formatus intra teftam fuam ali poffit, donec
excludatur ftato tcmpore, & refra&to tegmi
ne in auram exeat , quod tamen fine calore
iners jaceret & tandem interiret, idem plane
eft de orbe terræ, & feminibus quæ inclufa
gremio fuo fovet. Nifi enim Sol calore fuo
ea excitaret ad formanda quæ indc poflint
edi, inerte fitu occupata & obfeflâ nihil un
quam ederet, non aietalla, non herbas, ne
que arbufta, ncc animalia omne genus. Ni
hil horum poffet allere aut educare, quia nec
ipfà pabula, nec alia quæ pro alimento funt
omnibus creaturis,producere quiret.Qucm
admodum autem ad pullum in ovo forman
- Cc c j dum
 778 D e A N N 1 s
dum ex femine fuo, & inde vivum & anima
tum excludendum non opus eft aliqua fpe
ciali & propria virtute vivifica, fedfolo calo
re qui potentiam illam feminis (•oyovvxlw in
a&um & formam educit , five â matre ipfà
ovüfovente proficifcatur, five à furno tem
erate calefa&o,fic ad genitalia terræ femina
áperiepda & vivificanda non aliquam fpe
cialem & vitalem virtutem Sol illis immittere
debct,fed calefacientem folam, modo tanta
non fit ut vim eorum naturalé torreat ac per
coquat, neque tam imbecillis ut fufcitare eam
noii valeat. Hac fola ergo calefaciendi pote
ftate pollet Sol, quæ prout terram ferit obli
quis aut rectis radiis, interdü nimia eft,inter
dum nimis infirma, interdum conveniens &
aptafeminibus adrerum quarum femina funt,
förmationem evocandis. Nugantur igitur
Aftrologi qui tradunt Solem perinde ut col
locatus eft in tali aut tali pofitu quo varios
agnuatieuss cum aliis planctis cfficit, trigo
inos aut tetragonos aut diametros,ita longio
rem natis hoc aut illo figno horofcopante
vitam decernere vel breviorem. Nam pro
diverfà cæli inclinatione five terra circa
Solem moveatur, five ipfe circa terram,cum
alias regiones excoquat & torreat, alias fti
gore pcrpetuo conftringat, alias temperatis
caloribus recreet, plurimum intereft ad vi
vacitatcm vitamque diuturniorem non fo
lum
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 779
lum hominum fed etiam animalium & abu- •
ftorum quibus in regionibus aut quibus po
fitionibus mundi gignantur. Nam qui in
modicc rcfrigeratis & calefa&tis regionibus
nafcuntur, non folum grandioribus corpori
bus exiftunt, majoribufque viribus pollent,
fed etiam longiorem vitam ducunt.Qui vero
in torridis & Sole nimio exuftis incolunt,pro
r, pter ardorem cocli parvas habent corporum
formas,& infirmiores & celerfus fenefcentes.
Ipfà etiam arbufta retorrida & exfucca & pu
mila ibi proveniunt, nifi fi quæ funt quibus
ex feminisfui proprietate talis conftitutio ae
ris conveniat, ut etiam funt quæ felicius in
frigidis regionibus furgunt. Quædam & fub
nivibus plantæ melius crefcunt, ut aconiti
' genus, quædam & animalia inter ipfas for
nacü flammas vivunt, ut ea de quibus Arifio
teles. Sedhomines melius propagátur, magis
grandefcunt, & diutius durant in tcmpcratis
quam in frigidiflimis aut calidiffimis Climati
bus.Inclinationes coeli variæ, ut à Sole fiunt,
ita talem regionum fitum efficiunt , aut ni
mio calore aut nimio fiigore damnatarum,
aut media ex utroque temperie beatarum.In
de totactantæ differentiæ hominum,anima
lium,arborum,harbarum,metallorum prolo
corum diverfitate in quibus fuos habent na
tales, non folum quantum ad formam, fed
ctiam ftaturam, colorcm, ingenium, morcs ,
longx
 »8o D e A N N 1 s
• longevitaté & omnia quibus homo ab homi
ne diftat. Hæc omnia Sol unus perficit abfq;
opera &auxilio reliquorum planetarum,quos
tótidem mundos effè ftatuunt, quibus"æque
lucem fuam & calorem impertit, ut huic ter
ræ, five mundo noftro. Unica igitur ejus
oteftas fita eft in calore & lumine, quo utro
que diverfimode afficiuntur finguli mundi
qui circa eum vertuhtur, prout ad eum ad
verfàs vel averfas in motu fuo habent fui cór
poris partes. Cum cnim globi fint , & ipfe
Sol quoque globus, non poflünt omncs co
rum partes æqualiter eodem tempore illu
minari & calefieri, nec pari modo & men
fura. Haec diverfitas & inæqualitas facit ut
pars terræ inhabitabilis fit propter frigus,
pars propter intolerabilem calorem. Quod
âliorum ftellarum motus & pofitus non effi
ciunt, fed folius terræ circa Solem, aut fo
lius Solis circa terram. Non maleigitur au
* ctor Græcus fcripfit, άτι ςάx eiaiv &sigas xz«9-
muoi, &x\& wwwv, &;a%vi, &\' §r€ xa9' &puc
viaw τὸ πᾶν auvisstu, oi μ% αὐτόν eivi ángoi, oi
5 υχaivsai, oi δ ελά τι ἐχεαιν στός τωζ xeg
ed; awrów. Quod flellæ nulla maleficæ funt, fed
omnes bonae. Quippe cum univerfùm harmonia
quadam compofitumfit, nonnullæ earum ficca fùnt,
aliae humeétamt, alia aliam habent temperaturam.
Sol ficcus eft,Luna humida. De aliarum tem
peraturis vix aliquid certi dici potcft, cum
ICnu1S
 C L I M A c r e R 1 c 1 s. 78r
renuis admodum earum fit poteftas five ad
hume&tandum five ad exficcandum, ut vix
rae intercapedine ac diftantia qua à nobis
âiffitae funt, hic fentiatur. Luna etiam quan
rumvis proxima terræ fit,quia fuo lumine non
lucet, nec calorem alium habetquam arceffi
tum ut ipfà terra, calefaciendiimbccillam ad
modum vim habet aut nullam , hume&tandi
autem fatis exiguam. Quia enim Solin ma
ria quæ in ipfâ funt radios mittit, ex eo ali
quam humiditatem cum luce ipfà ad hæc uf
que loca demittit,eamque fentiunt qui immi
: riente Luna ambulant dum plena cft. Tunc
ros etiam major cadit. Tunc ideo fortaffe im
plentur conchylia, ccrebella murium , & me
äullæ offium in animalibus. Hephæftion
{cribit , tlu) 3*aixixlw ttX£iv και ήγεμονικω
8uvauv άλιον κα} arx vlw αύάληφ£va. 24& à
τάν στ€ς ἐλες αγμαλαμῶν κἀ διακμων
q^&oyov &zw@ &πέγάζεττυ. «»%yxzu3&vay
<rwc kgà aùv* are$s &v8; agnuzággiav eis &£waiv
vg} δάζαν * &Tvτελεμ%av. Dc Sole verum
eft, eum principalem & quafi regalem pote
flaté habere in omnibus quæ fiunt & gignun
tur. De Luna certum, fion parem ejus effe
virtutem, nec majorem vidcri refpe&μ terrae
quam ipfius eft terræ adverfùs Lufiá.UItramq;
Sol potentem facit gigncndorum omnium,
dum vim feminis latentem quæ in ipfis eft,ex
fufcitat & clicit calore fuo. Planctárum cæte
- IOIllIYA
 78. D e A* n N 1 s
rorum minor etiampotentia eft,ac virtusqua
in hanc terram agat quatenus remotiores â
terra funt,&fiiam quoque vim vivificam àSo
le mutuantur. Nam fifexifti planetæ cum illis
quattuor quicum Jove ipfo circa Solem vol
vuntur, & quosTelefcopiorum ope perfpexit
hæc ætas, prioriincognitos, fine Sole effent,
omnes cum terra frigido fitu torperent, nec
{efe invicem ulla ope aut re adjuvare poffent
ad quicquam ex fe progignendum.Fixarum in
genituris rationem aliquam ad Apotelefma
ta inde captanda ab antiquis Genethliacis ha
bitam planc mirandum eft, cum minoris lon
ge fint efficientiæ quãplanetae,&omnino nul
lius, propter longinquitatem.Quod inde col
ligi poteft. Cum ignea fint ut ex luce qua
fulgent,apparet, maxjmavis e*rumin eo con
fiftere videtur, ut lumen & calorem his terris
foenerent. Ad utrumq;tam invakdæfuntut il
luni no&te cum toto coelo nitidiffime omnes
lucent, nemo litteras queat legere ad earum
lucernas. Tam nullus autem ex illis calor hic
fentiri poteft,utno&te hiberna, coelo fereno
cum máximepleno ac fcintillanti fulgore om
nes micant , vim frigoris quando eft inten
fiffimum ne minima quidem exparte frange
re queant aut mitigare. Si quod eft earum
maxime proprium ad nos ufque tranfmit
tere non valent , lucem ac calorem , non
vidco quam aliam virtutem terris poflint in
- funde
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 78;
fundere ex tam alto fàftigio, quia ignoro an
aliam habeant, cum palam fit eam qua funt
præditæ ad non ufque non poffe defcendere.
Poffe etiam fieri dicunt, utquæ coelo affixae
videntur ftellæ, totidem Soles fint fixi:& im
mobiles circa quos aliquot planetæ moveátur
qui videri non poffünt.Nam fiSol nofter cum
fuis Planetis ibi locatus effet ipfequidem con
fpiceretur eo modo & magnitudine haud di
fpari qua vifuntur ftellæ fixæ, fed Planetæ ejus
nulla ratione confpicui forent. Sed haec aliis
relinquo difcutienda qui aftra ipfà perambu
laverint. Si vera eft igiturilla antiqua fenten
tia quam nunc à multis recipi video de motu
terræ, & dc fideribus vagantibus quod mun
di fint, non poteft ftare Genethliaca, nec ge
nefis, nec Horofcopus, nec Clima&teres, nec
vita hominis longior aut brevior ex decreto
ftellarum determinata, necfata faétaque om
nia vitae,cum eventibus & cafibus fortuitis in
de pendentia.Si communem fequimur opi
nionem, ne quidem magis confiftent. Nam
aeque ad iftam valebunt argumenta quæ po
fuimus ut ad illam. Caeleftia quippe ea cor
poraquæ aftra vocantur & fidera , & $tella, five
animata effe ftatuãtur atq;animalia,fiveinani
ma, non poffunt eam habere poteftatem qua
tenus talia funt, qualis illis tribuitur. Dcinde
quæ in hoc mundo fiunt ad hominum gene
rationem pertincntia, &omnum animalium.
COILAT
 784 De AN N 1s -

eorundemque propagationem,naturam,mo
rcs, aâiones, vivendi tempora, vitae exitus,
alias habent caufas, abaftrorum rationepla
ne fcmotas & fejuncias,ut jam diximus. una
res poteft fideralem difciplinam in ftatu tu*
ri,fiaftra Dii fint.Et vero Deos effe omnisan
tiqua tenuit aftrologorum natio in tres fe&as
divifà, Ægyptiacam, Chaldaicam & Græcam;
Hinc 3**, Graeci appellationem finxerunt X*
& 3$$y, â currendo, quia non alios Deos agno
verunt praeter ftellas in cœlo difcurrcntcs.
Erraticas præcipue in hunc cenfum Dcor
rum retulerunt, non fo!um poëtæ, (cdetiam
vulgus, fed ctiam Philofophi plerique.Hifùnt
corum ai&nt* §*9i, & qui vifü ufurpantut, ut
ait Apuleius. Cujus & ifta de illis verba fünt:
Nam neque de Luma neque de Sole quifquam Gra;*
aut Barbarus contaverit 'Deos effe, nec modo jii,
ut dixi, vcrum etiam quinque fellas, quæ vulgo rugº
ab imperitis muncupantur. Religio' anilis hos
Deos habuit, cujus tyrannide opprclià intcr
ris cum fœde vita jaceret,
Quævaput à cæli regionibtts offendebat .
Horribili fùper affectu mortalibus adjfans,
Epicurum fuum canit Lucretius.primum om
niü oculos contra tendere effe aüfüm & obfi
ftcrc.Certe religio illa quam è cœli regionibus
vôxviiisaw dicit, non alia fuit quam quae
aftra pro numinibus coluit. Hinc tot infcri
ptioncs, Soli inrido Deo, Divino, Domino, lupanti,
e/£terno
 C L 1 M A c r e R 1 c 1 s. 733
•Aeterno pofitae leguntur in antiquis moni
mentis. Item Soli & Lunæ, & feparatim Luna
Augufta , Luna v£terna. Et hanc eandem cum
Diana putabant. Reliquas quinque erran
tes Deorum quoque quos vita colebat no-.
minibus donarunt, & aótázgnua pro Diis vc
-
nerati funt. Inde funt Saturnus , Juppiter,
t·
Mars, Venus & Mercurius, quinque crran
tium nomina & numina quoque. Nam & pa
ré iis poteftatem tribuerunt adgeniturasho
minum ordinandas & fata eorum difponen
da, quâ habere credita funtfuperftitione vul
go tunc recepta. Venus amorum & libidinum
Dea cenfebatur penes religionem. In coelo
ftellam ejus nomine nuncupatam, & numine
donatam venerios &libidinofosefficere puta
batur. Mars Deus homicidii,vulgo habeba
tur. Homicidasetiam facere creditur apud a
ftrologos. • Mercurius Deorum internuncius
ultro citroque volitans à fuperis ad inferos,ab
inferis adfuperos, propter hos tam frequen
tes difcurfus , leviüm genituris præfidere &c
tales facere exiftimatus eft. Etiam callidos &c
aftutos, quia furtorum Deus erat, ut natura
furaciffimus. Aufer nomé Veneris ab ea ftella
quae fic vocata eft,fimulq;numinis poteftatem
quam ut Venus Dea habere credita eft libi
dinofos creandi cum in Horofcopo pofita
cft, fuftuleris & artem quae hoc doôet. Nam
fi Vcnus nulla fuit, fi Dcâ non fuit nec cft,nec
D dd fane
-36 D e A N n i s
fane nnquam hoc potuit effici, neque nunc
poteft , ut ftella quae hoc nomine vocatur,
&irtute & potentiâ prædita fit faciendi ho
mines dcle&tabiles, laetos, vocales, affiduo
lufui vacátes,amabiles,gratos, venuftos,ama
tores, libidinofos, fi domina geniturae fuerit
effe&ta. Eadem cum Marte jun&ta in Medii
coeli parte moechos facit.* Cur? Quia Mars
cum Vcncre in adulterio deprehenfus fuit
à marito ejus Vulcano. Fabula fit hoc totum,
quid fiet arti quæ apotelefma hujufmodi
commnenta cft ? Abibit in vanum & irritum
cum ipfo adulterio fabulofo fi&iciorum nu
minum. Filias cum patribus concumbentes,
matres cum natis,forores cum fratribus, efficit
Vcrius in finibus & domicilio Saturni inven
ta,Marte teftimonium iis perhibente.Ex fabu
la poëtica Saturni cum matre, cum filiabus &
cum fororibus rem habentis iftud commcntú
natum cft. Idcm de aliis, ne longior fim. Et
fane conftat omnia Aßrologiae &v rtxeaaal
x; dogmata & axiomata non poffe cófiftere,
nifi fabulis illis locus detur, quas poëtae vete
res confinxerunt, & nifi ftellis ipfis virtusim
• menfa &poteftas divina tribuatur.Non enima
eft nifi fummi & potentiflimi numinis fata
nafcentium condcre , animas 'eorum aftu
tas aut ftolidas creare, do&as aut inipcritas,
fàpientes aut infipiétes,graves aut levés, con
ttnci1Ics aut libidinofas,tcmpcrătes aut luxu
riofàs,
 C L i M A c T E R 1 c 1 s. 787
riofàs, eafdem adprava aut reéta confiliaim
pellere, vitae earundem terminü ftatuere lon
gum aut brevem, & præterea ornnia fortuita
moderari, atque ita decernere ut aliquisin
cendio pereat, alius fufpendio, alius naufra
gio, alius gladio. Nec ipfos tantum Planetas
pro Diis obtruferurtt , fed etiam fignaZodia
ci & eorum partcs fingulas quibus Decanos
quofdam prgfidere tradidcrufit,eorumq, Mu
nifices & Adminiftros, quos Deos omnes vo
carunt & quibus magnorum numinum pote
ftates attribuerunt. Aegyptiorum hæc funt,
qui & ipfi feptem Planetis Deorum fuorum
nomina impofuerunt, & poteftatem eandem
adfcripferunr. Nam,ut ante dixi, quæ Saturni
ftella eft Græcis, ipfis eft Nemefis ftella, Quae
apud Graecos Jovisftella eft,eam Ofiridis ftcl
lam vocitant. Herculis ftellam, quam Græ
ci appellant Martis. Mercurius Græcorum,
Apóllo eft Ægyptiorum. Omnes fectæ Gene
thliacæ in eo conveniuat, ut ftellæ Dii fint.
Non aliud fane fundamentü ars habet quam
33
hoc , ut Dii effe crcdantur quae ftellæ funt,
Hinc & divinam artem vocarunt & cæle$tem,
quæ tota in Deorum poteftate & decretis fita
effet. Ita ergo ingrcditur Manilius opus fuuma
dc Genethliaca: • - * -

Carmine divinas artes & confciafuti

Sidera, diverfos hominum variamtia cafùs
caleftü rationis opi4, deducere • %£undo
• Aggredior.. D d d x_ Cztc*
788 D e A n n 1 s
Cæterum ne dubitemus amplius an Deos
effe ftellas crediderint Aftrologi veteres, ad
ponam hic jurisjurandi formulam qua ma
giftri hujus difciplinæ adigebant difcipulos
fuos & le&ores ?artisarcana celanda,&pro
fanis atque &μυκτνις non communicanda.Eam
pofuitValens in Libri feptimi initio quo libro
opus fuum de Genethliaca claufit.Ná o&avus
&ultimus τῆς tantum habet âgyáwwv, quibus
inveftiganda eft &goowor$ox μοῖe9. His igitur
verbis ab eo concepta eft ficut abantiquiori
bus præceptoribus accepit adinftar juramenti
quod Hippocrates â Medicis fuis exigit. Er
*vyx&vovix, ôéxi%a %ais P% i*gàv xvxxòv, é af
A%vns adau&as* dpdusc , τέντε Άοιπόν &ςίε*
8uuiu{*, $ xùxxov 3voxaì òexæ & Jiavé, &r-
x£49* rejG ix\v,& voi; & rau8&vus ; &pavinit
P.; μεάλάδva. amp**v τι {9ò μνήμην τά eiamy**-
P%*>aviu{v. ©oexga J% 4*&w £, xxç$uos
aiare9xéyyov 9sol , δnogxgam 5+tê êwawìa.
Adjuro eos qui hac legent, per Solù facrum circulum
& Lumæ inæquales curfus , & reliquarum $tella
rum poteftates , & circulum duodecim fignorum,
ut ifta habeant in arcani. Ne indoäü & profa
nis ea communicare velint. Honorem & gratam
memoriam doäiori fao impertiant. Bene fit hoc
juramentum fanäum & ratum habentibus, & Dii
quibic nominati fùnt, propitii.- Fallentibus omnia
gentraria eveniamt. Adeo autem divinam cfTe,
& à Diis ipfis dcfccndcre hanc fcicntiam, fi
cß
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 789
e(t fcientia, fibi perfuaferint, ut omnes alias
divinandi rationes ab ifta dirigi & manare
crediderint. Tà êw98ai&ςικρν É,
praedi
cendi genus quo homines veluti Dco pleni &
eo incitante correpti furore vaticinari dicun
tur,aftrorum &mriAgauz eft. Sed & Eptheo- '
rum & vatum funt geniturae. Tà âvâgom Aurêv,
quod maxime cum Enthufiaftico probabat
Plato cum Stoicis, quodque à fan&a Scri
ptura quafi legitimum folum ac verum ad
• mittitur, ab iifdem fideribus defluere exifti
marunt. Nam ut veracia effent fominia, Ægy
ptii antiqui certos dies ££££££ -

nes fi aliis diebus objicerentur per fomnium,

eas nö procedere, & fine effe&u cadere cre
debant. Caput eft apud Hephaeftionem, &•
xviauc iuäegis * o*x%vw; &λη94/waiv oi άν{pou,
quibus Luna diebus fomnia folent effè veracia. Scri-" '
bit deinde, *nuaiisixag 5 hu#e9;s &v öweigoi*
•i avxaaoi Aiyvfioi άπετήgnow. Subjicit ibi
dem primam Lunæ, fecundam & tertiam,
. non effe idoneas ad videnda vera fomnia.
Quarta, quinta & fexta, evenire quæ vifa
fuerint,>v o3avdv τ* άφ%vtx.Somnia fepti
mæ eventum habere intra quattuor dies.
Quæ o&avafomniantur,intra annum. Som
nia nonae, aw£x3ατx effe. Decimæ & unde
cimae , intra dies quattuor exitum fortiun
tur. Plura non adfcribam, nam tædet ha
rum nugarum.T} q)vaioyveuovtxâv cujus par
3 tes
 79o D e A n n 1 s
tesfunt z{gouawtix* & μεταποκοπx), aftri
cae fcientiæ acceffio cft. Non enim lincas
tantum manuum & frontis rugas, fed etiam
totius corporis lineamenta ftcllae compo
nunt, notas vultus & nævos, ac genitiva om
nia figna quæ in corpore cujufquam inv£
niuntür. Inde ctiam hariolantur, in diverfis
partibus manuslitteras divinas cffe, planeta
fum chara&eres five figna, quæ & fuumlo
cum fortiri pro planetarum fitu garriunt.
Arufpicinam ctiam volunt quanta & qualis
olim fuit ab aftrica inftru&á fuiffe. Ab aftro
rum quippe agnuaaruoi; habitum extorü &
coloré, agru&la vocant H'φasiov &aliiGræci,
quibus fignificari futura credebant, confor
mari idem auétor ille fcripfir. Sed fi falfà A.
ftrologia,quomodo vera eritArufpicina?ldeo
“fanc' repudiata eft vel jam olim ut vana, at
durat Aftrologia quæ fons eft omnis vanita
tis & falfitatis. Tà $vm«g* genus divinationis
improbabatPythagoras,& rc&c.Olim tamcn
apud omnes feregcnteshæc divinatio frequé
tâta eft, plutimi etiam populi in ea cxcolen
da excelluerunt, ut Etrufci, Elii, Ægyptii &
Poeni. Quo nunc abiit virtus illa ftellarum
quæ notas illas & chara&eres extis anima
lium caeforum imprimcbat, & vim iis adde
bat futuri fignificandi, quaeq; homines hujus
fcientiæ peritos gencrabat? Avium divinatio,
ideft auguratio,eundcm cxitum fecit quæ &
can
 C 1. 1 Mf A c T E R 1 c 1 s. 79r
candem originem & caufàm habuit, ab aftris
nempc, quæ & volatum præpetum dirige
bant, & ofcinum cantum effingebant, & àlia
omnia figna oftendebant, eaque rata & firma
efficiebant, ex quibus aufpicia fumcbantur.
Ciceronis ætate Augurium.jam vilefcere in
cipiebat & irrideri, retinebatur tamen dicis
tantum gratia, ut vetus quidam mos & dif
ciplina in republica recepta. Scd dcfiit tan
dem vcl priufquam religio ipfà gentiliü con
cideret. Cur igitur tam utilis antiquis exifti
mata ac tam vcra divinandi ars abolita eft?An
extin&a illa visin aftris quæ & fcientiam pro
duxerat, & peritos artis fingebat ? Fulgura
hodie fiunt,tonitrua,fulminum jaétus cadunt
in terras, & æque ut olim frequentes. Scd
nulla ex his divinandi ratio in ufu eft, nc
que difciplina quae antiquis fummopere ccle
brata eft. Hanc etiam potcftatem aftra ami
ferunt, quia non amplius fulgurum interpre
tes faciunt, ut neque extifpices, neq; aufpi
ces. Aßrum fundus & au&tor eft omniú quæ
fortuito cadunt & fortunæ munere eveniunt.
Ergo & per Sortes divinandi ratio ab aftris
manavit, quae & fortunâ gubernant.Plura ea
rum genera &multis in locis fuere, maxime
tamen celebratae funt Præneftinae. Apud eam
urbem in æde Fortunæ arca conditæ ferva
bantur. Cum quis cas adire vellet , & iis uti,
wiana putrimfiebantur & ducebantur, ut Cicero
D dd 4 ait
 9* D e A n n i s
âit in libro de Divinatione. De his ergo in
telligendi hi Tibulli verfus :
Illa manu pueri fortes ter fuftulit, illi
Rettulit è trinis omina certa puer.
Ter fortes manu pueri duxit, è trinis certa
omina ei relata funt. Sic enim ibi fcriben
bendum.Scaliger locum non intellexit.Tem
pore Ciceronis genus hoc £i;i;i;
vita communis exploferat, & apud vulgus
tantum earum au&oritas valebat. Fani, in
quit, pulcritudo & vetuftas Prameftimarum etiam
nunc fortium retinet nomen;atque id in vulgur.Quis
enim magiflratus aut quis vir illußrior utitur for
tibu? aliis in locis fortesplane refrixiffe ibidem ait.
Hodie & pleraque aliagenera divinationum,
quae apud priores maxime viguerunt, plane
cxolcvere. Solum ex his z$poowozn«§• regnat
nunc penes famelicos erroncs & impofto
res, ex Mercurii profapia tagaces furunculos,
qui vulgo Aegyptii vocantur & Bohemi, cum fit
nebulonum colluvies exomnibustra&ibus&
hominum generibus coalita. Ergo poteftas
ea fiderü quæ μαντxa; illas animas prodebat,
nunc prorfùs evanuit.ln prodigiofis & mon
ftrofis partibus aliquidominofum effe, & fù
turi oruawti*gv antiquitas credidit.Teeg rwv il
lorü genituram ideo fibi vindicavit Aflrolo
gia. Tunc enim progigni ea folita vult cum
lumina, i.e. Sol & Luna, conjun&a non funt
ulla configurationc cüHorofcopo, & inxas
- xAjwd
 C l 1 M A c T e R 1 c 1 s. 793
xxi« ejus pofita, hoc eft duodecimo ab Ho
rofcopo figno, qui locus xx«98aiuov©- di
citur,& &rvxxwuæ ópooxárs, & cum Cardincs
à malevolis flellis pofTeffi fuerint. Hephæ
ftion capite vê} tegtov, &ii* ττιετων, in
quit, 40exausta ττ. P% q)ätz Svvx£xAuκότx ;
&auJ3erw τά άpoawär» J; άτταν, τάδε κάντ€x
J\{Anpy&a &wj * xzygaeviâv. At quis ignorat
naturales effe caufas quibus tales eduntur par
tus, nccaftris cuiquam loci dari in iis progi
gnendis* Dcfe&us aut redundantia feminis ut
.
„
plurimum eos concipit, aut vifum aliquod
öbje&um imaginationi mulieris dum con
cipit. Si mulier capite canino infàntem pc
perit, aut hircino, fæpe fit ut cum hirco aut
cum cane concubuerit. Utriufque exempla
funt. Si ovis aut capra aut vacca fœtum enixa
eft in quo aliquid fit hominis, promptum eft
dicere quod AEfopus olim fuafit domino
cujus pecora monftrum tale pepererant, qui
oftenium ab harufpicibus procurari volebat,
Vxores datuis paftoribus. Si tanta vis cft in fi
deribus ut haec omnia efficiant quæ jam me
morata funt, non potcft effe nifi divina, nec
poffünt aftra nifi pro numinibus haberi, ut
etiam habita funt ab artisrepertoribus ac do
&oribus. Tropica figna animas μαντικα?, id
eft divinandi peritia pollentes, in hominibus
generare, au&or eft Ptolemæus. Ipfi vero
• Planetae prout oi«9δεσποτείαν animæ finguli
D dd ; feor
 794 D e A N N 1 s
fèorfùm acceperint aut cú aliis junéti, omni
enas animarum qualitates & mores fabri
:ant, ut nulla fit anima quocunque gencte
ingeniata aut morata quin alicui planetae hoc
acceptum referre debeat, quem in ortu fùo
& hora natali dominum & cirs8earitiw for
tita fit. UIt hoc defendant , & fcientiae fit
veritatem adfbtuant, ajunt r* y*w* avu*
9** **T; ge*»iorc , confenfum & concentum
quendam efTe inter terreftria & caeleftia. Im
rìo diceret alius, inter caeleftia & cxlcfiia, vel
inter terreftiia & terreftria. Ná fi vera eft qu?
jam hodie recipitur omnium ferme confc
íententia, Luna terra altera eft, quam tamen
ortum nafcentium in hac terra mioderaripl*
rique prifcorum Aftrologorum tradiderunt
Terra vero haec noflra cum circumundique
à cælo ambiatur, & in ipfo æthere haud ß
cus ac Luna pendeat , non minus cæleftis
globi nomen habere videtur debere quam
luna. Enimvero fi quis in orbe Lunae effct,
arque terrae globum in aere videret quafi fü!*
penfum , ut faepe Lunam hinc eodem modo
pcndentem cum horrore quodam Tclefco
pii ope confpeximus. Sed fit illa avu****
quam volunt inter illa quæ vocant caeleftia
& hoc terreftre corpus, non tamen ad eum
modum effè poteft ut ufque ad animú homi
nis formandúm, intelle&um inßruendum,
voluntatem movendam pervadat, & bca
t2117
 C 1 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 79;
tam illi vitam aut infelicem in hoc mundo
procurandam. Cujus felicitatis & &C3auuo
vix« cum pars non minima fit, longaeva-fene
&tus, Íï etiam aftrorum judiciis & dc
cretis accepta ferri debebir. Ex quo ctiam
confequeretur & faluté animarum & perdi
tionem in altero fæculo futuram ab eodem
fato fideralipendere. Quod non folum ridi
culum eft, fed etiam impium di&u, nedum
fit fi credatur. Monftra chaldaorum haec effe,
ut veteres dixerunt, nemo fànus non affen
tiatur. Ut breve fàciam, aut aftra Dii funt,
aut nulla cft aftrologia. Atqui non funt,Ergo.
Si Dii cffentfeptem illi Planetæ quorü longe
maximam potentiam cfTe & maxime dp&$-
xlw ftatuunt ad omnia quæ in genituras inci
dunt, eventa & cffe&ta, cur numina non
erunt aftra illa fummo ætheri affixa &cü mun
do tantum currentia? Ita vero exiftcretinnu
merabilis Deorum multitudo. Si effent Dii,
non minore potentia præditi effe videren
tur quam hi feptem qui terræ funt vicinio
res. Non enim longinquitas eorum virtuti
obftaret, cum Deus ufque in infinitum eam
mittere po(fit. Sed quod mirum eft, fingula
ria illa fidera vix pro numinibushabcnt,com
pofita vero & in aliquam veluti corporis for
mam ftulta imaginatione concreta & cffigia
ta, potentiffimorum inftar numinum obti
nere voluerunt. Nam Zodia figniferi, & re
liqua
 796 D 1 A n n i s
liqua omnia figna cœli extra Zodiacum cir
culum quae ex pluribus ftcllis formata & ve
luti corporata,totidem numina fùnt.Sed aliae
earum figuræ & effigies in Sphæra Perfica,
aliæ in Indica, aliæ in Ægyptiaca & Graeca
nica conftituuntur. Ex his omnibus, in tanta
eorum varietate & inconftantia, hoc tantum
certum e(t & conftans , effigies illas & μοp
q&odc caeleftes aliqua divina pollere potefta
te ad nafcentium puerorum fata difpenfàn
da, eorum animas & corpora formanda, ex
. eoque ingenia,mores,animum,a&iones vitae,
cafùs cujufque & eventus fingendos. Hinc
Decani Ægyptiorum Aftrologiae corumque
xdrsey«i, Dii utrique & cum eadem potentia
uam Planetæ, Dii & ipfi,poffident, quorum
perfonas fuftinent, ut fupra docui. Iterü ergo
áicam,fi fidera Dii non funt, non poteft eífe
Aftrologia. Et miror hodie ab hominibus
qui non poffunt hos Deos credere, fidem
huic vanitati haberi, pro fcientia & quidem
vera certaque eamexcolere, & in ea fe etiam
venditare. Certum quippe eft fub Imperato
ribus Chriftianis fi qui huic arti operám de
derunt & aliquid in ea ediderunt publice,
gentilis profeflionis fuiffe, non Chriftianæ,
üt Valens fuit, Firmicus, Hephaeftion & alii
plurimi. Multo minus probandum quod qui
dam cx Neotericis & quidem Chrifti fidem
profcffis,genituram Chrifti cdidcrunt,&im
pium
 C 1. 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 797
piumhocfacinus quafi bonum fa&um defen
âunt. Saniores nonnulli ex fe&a Græcorum
Aftrologica,virtutem illam aftrorum quam in
fatisgeniturarum fàciendis ponunt, &rijjouaw
effe tradiderunt. Nam ut au&or eft Sextus
Empiricus adverfus Mathematicos hoc argu
mento artem fuam tuebantur,quod dicerenr,
terreftria hæc cum cæleftibus confenfionem
habere , xgà ¥ tùs éxeivwv >&rtjjoix« £x&svas
παίέ νεοχμά.3;. Et ex illorum influxibus ea fem
per immutari, &rjjouz eft defluxus, nonin
fluxus. Hodie tamen paffim ita vocant vul
gares Aftrologi, influxum & influentiam. Sed
quod à ftella defluit,in hominem vel herbam
vel lapidcm influit. Nec influxus tantum eft
ratione corporis cui influit, fed etiam ejus
unde virtus defluit. Nam per dcfluxum fui
corporis fidus in illud influit corpus. Influxum
legó apud Firmicum lib. 1. cap. 1. Quid invo
cas arator Deos ? Sine cura numinü tui ftellarum
tantum influxu, ingenio fegetü, fulcus aquatus e$t.
Sciendum tamen eft verba illa, flellarum influ
xu in libris fcriptis non reperiri. Magneté fer
rum rapere dixerunt Phyfici xατ'Xorjjouw,per
defluxum, ideft per vim â magnete effluentem
& in ferrü influentem. Sed illa Sarijjouaaftro
rum cum fpiritus quidam fübtilis effè debeat
èftellæ corpore emanans an ex tanto inter
vallo purus & fincerus ad nos ufque poteft
permânare ? Per ætherem quidcm par, de
CCIV•
 79s D e A n n 1 s
f:endens utcunque fe purum & integrum
confervare poffèt, fedingreffùs nebulofùm &c
turbidü aerem qui terræ noftræ circumfun
ditur, non parvam indelabem ex contagione
offet contrahere. Præterea ne hocquidem
É eft. Non'enim minus è terra hac
noftra in Lunam afcenditurquam è Lunain
terram. Defcenfus & afcenfus uterque eft.
Coelum undique & undique coelum tam cir
ca terram quam circa Lunam A media qui
dem aeris regione pluviæ & fulmina&gran
dines in terram cadunt, & è terra vapores ad
illam regiorem afcendunt. Scd quæ ex aftro
uno in alterum fit Sztjzuz,non magis defccn
dit quam afcendit. At &#321* iftä fi conce
datur , & fiâ ftellis in hominem influere pof
fe videatur, an eos cffeétus habere poteft
quos illi tribuunt? Non eft fàne majoris vir
tutis quam ipfà ftclla quæ cam emitiit. Nam
ipfà eft ftellæ virtus ab ea effluens. At non
poteft effè tam multiplex & ex tam contra
riis conftans facultatibus ut in hominem illa
bens animam ejus formet ratione præditam,
in animal brutum cadens rationis expers illud
faciat, arbori fe infundens vel herbæ animam
vegetantem ei impertiat.Et arbori quidem fe
infinuans fùpra omnes herbas & arbufa
eam folo tollat , herbas vero ad folum de
primat, diffimilitudinestantas fru&uum, ß
porü, colorum in fingulis quae folo gignuntur.
inge
 - C l i M A c T E R 1 c 1 s. 799
ingeneret. Atqui ex Solis poteftate de reli
quorum fidetum virtute conjeâuram fácere
poffumus. Cum ille regis vices fupra om
nes teneat, & unus omnium potentiffimus
fit & efficientiffimus in rebus creandis qua£
cunque tellus fert, geniturifq; ipfis hominum
difpónendis, praetcr calorem & lucem nulla
aliâ vi peculiari & propria pollet, ut jam do
cuimus. Ea unica poteftate lcnticula in fuper
ficie aquarum ftantium ut nafcatur efficit,mu
fcus in petris, gramen in Ptatis, atque ita cae
tera omnia prout feminis è quo generantur,
natura eft. Vcre rofà producitur, non expe
culiari ftellæ alicujus & ojj2ix, fed ex proprii
feminis vi, frumentum aeftate, uva autumno,
cliva hieme. Tantam diffimilitudiné frugü &
fruétuum pro tempòribus quibus nafcuntur,
pro locis in quibus provcniunt,& pro femini
bus è quibus oriuntur, una virtus Solis quæ u
nius modi cft & gencris,efficit.Si flellæ cæteræ
tam multiplici poteftate cffent præditæ, Solé
ipfum longe antecellerent qui tamen omnes
vincit. Nam Solem & Lunam vitam noftram
præcipue moderari volüt. Et cum corpora no
ftra duplici natura conftent, fcntiendi& cre
fcendi, a3 aj&w?;«3w,hoc eft fentiendi naturam,
de Sole,τὸ φυλκόν,fivc crefcédi de Luna ad nos
defcendere. Convcrfàtiones autcm & aétus
omncs noftros tam ad ipfa duo lumina quam
ad rcliquas quinq; vagas rcferri, Alii alitcf haec
dcfi
 8oo D e . A N N i s
definiunt. Sed de Szvjjoiae videamus. Non
fit fine flatu& fpiritu aliquo. Unde & conta
gio peftilentiae λοιμιx* Syrijjouæ dicitur, quae
non tantum conta&u ipfo, fed quodam affla
tu ex proximitate tranfire folet. Veteres Phi
lofophi* 3* $zrjjoix effe dicebant,atque ita
vifum fieri. Nam ex rebus & corporibus quae
vifu ufurpátur effluere âliquid unde vifus g:
matur. Vapores qui è terra furfum afcendunt
>ατρjjoiw; &τμιδα8{ς vocat Ariftoteles. Flamina
appellat Lucretius illas Magnetis &rjoia;
quibus ferrum trahit. Sic enim apud eundcm
lcgcndum lib. vi. -

tum fit
Impellunt ut eam Magntfia flamina faxi,
vel Magnefia flamine faxa , τά Σωτο}joig. Odores
ctiam fentiuntur per &rijjouaw quæ ex fioribus
fit aut aromatis. A'aijjosa, itaqüe fiderum ad
nos fi aliqua poteft pervenire, oportet ta
li modo fiat. Alexander in Problematis ait,
canibus quodrabic ut plurimum in fummis
ardoribus laborent, id contingere juxta qu0
rundam opinionem ex &rjjó& Caniculæ fi
deris. Tuvis 5 pagi», inquit, $ * xuvæ vè &ςpor
avußá\e&; xar* tiva Στίλίοιά τάτοις σ€9; fluj
A£*%v.Similis ergo eftxvrjjoua quae nafcétibus
influens, & defluens â fideribus eos animat,
format, ingenium iis, mores, animum fingit,
fortunam bonam malamve fabricat, vitâ lon
gam aut brevem largitur. Contagionem appellat
Ciccro
 C L 1 M A c r E R I c 1 s. 8or
Cicero iftamXvrijjouaw in libro de divinatione.
Quepoteft igitur contagio ex infinito pæne interyallo
pertimtre ad Lunam,velpotius ad terram? Quâ hæc
' delira fint non opus eft dicere. Hoc tantum
hic volumus , aliam effe opinionem eorum
qui per &ijjoiav fiderum hæc fieri dixerunt,
aliam quae ftatuit decreto ftellarum eadem
cffici. Hi funt qui decernere ftellas dicunt,
qui fudicia & decreta carum appcllant, ut fae
pe Firmicus, Graeci quoquc zgnuai %v, quod
cft jus reddcre ac decernere. Per hæc divina
quædã poteftas ftellis tribuitur, & infinita.llli
vcro alteri naturalem poteftatem tantum dant
eifdem fideribus , quæ pcr &#jjouaw eorum
influit ex alto demiffâ.ItaCanis fidcris&mijjoua,
facit canes rabiofos hon ullo quafi divino
decreto & imperio, fed naturali quadam po
teflatc quæ àCaniculæ fidcre in canem animal
dclabitür. Cum enim iila exoriens arden
tiflimos calores excitare credatur, ab illis ra
biem cum contrahant canes , quafi per &rj
$ola quandam illius fideris id malum putan
tur trahere. Sed an quod Deus irrevocabili
t£r ftatuit & decernit ut fátum fit, hoc per
<*jjota» facere ccnfendus eft? Atquifatû effe
Yolunt & quidcm immutabile quoàftellæ na
fcentibus decernunt, unde &%£aw profato
ipfo & €go pu*** ufurparunt. Diodorus Tar
fenfis • vel potius Photius de illo, fedex illo,
*** 2{e:q)o&,;, ix\ τὸ οἰκεμ%vov z€}ς τί&οίκη
- Ece •;$ y
8o* D e A n N u s
1, 33*<*&*&**^* ** xxiw«%ixvs * ****«•-
arl.J*y%aravs,**** * eiua*u%ws,*i£) . Eidem
auctorialibi paffim *;;&εσις & *; eiua £u£vx, idé
fignificant. Ita Bardefìnes τά Σπά&avov homi
nis,ideftliberum arbitrium, τὰ λ£* opponit,
i. e. fato. xe97&5., inquit, &* ix*s*g*i*** a*-
84&rwv viuo; & 32:24g τζπάaio- 3 &#3g&r*
», &x a Jayx*§ % Xósais a$ν Σῆe9* P**$£xovT*
§2v&{v,; cę Be9%uávx, xgeaq>ay£v.Sed Ge
nefis particulare cft fingulorum hominum fá
tum , cum aliud fit generale quod omnia
comprehendit. Quaeftio eft cum illud fatum
componant ftellæ per &rijjouar,an ex imperio
decernant, quod Deo foli competit. Deos
effe fidera fecta quaedam Aftrologorum vo
luit. Ergo tanquam Dii dcccrnunt. Alia feâa
planetas nominibus Deorum non appcllavit,
íedâ gencrefulgoris quo fplendere videntur.
Saturnusillis φωνων vocatür, Juppiter φxís*
Mars vg3;;, Venus ^wzó ág©-, Mercurius
six,3ov. Quæ omnia lucis & fulgoris nomim
funt, & qualitates. Aegyptiishas appellationes
tribuit Firmicus. Sed verum non eft, ut ex
' iis quae diximus conftat.Babylonios ita vocaf
fe tradit Valens, quod verum puto. Fortaffè
Epigenes vel Berofus Babylonii qui de aflro
logia Græco fermone fcripferunt,has appella
tiones ex vi nominum Chaldæorum expref
fas ediderunt.; An eorum eft opinio de ftellis
Per &aijoiav agentibus, non per aliquâ divi
In2num
 C 1. 1 M A c r r R 1 c 1 s. 8o5
nam poteftaté pro abfoluto imperio id quod
velit decernentem.CerteChaldæis tribuit Ci
cero,contagioné illam èfideribus interras de
fluentem,& aeré vel cælumhocvel illo modo
ea contagionetemperatum & affe&um pue
ros orientes animare* formare, & fàtà eo
rum diverfà pro cujufque genefi condere.
Chaldæos tamen eo tempore omnes%/v%Aia
x8c vocarunt five effent Babylonii, five Ægy
prii, five Graeci. Deinde etiam dubitaripo
teft, an non Xorijjoua Dei dici queat Spiritus
ille ejus qui omnia implet & pervadit, qui
omnibus infunditur, â quo omnia vegetantur
& fofpitãtur, quo fe hominibus communicat,
quo fàpientiam iilislargitur,& alia bonaquæ
nifi à Deo homini dari non poffùnt. Certe
Sextus Empiricus poftquam docuit ex hypo
thefi Chaldæorum τὰ φ}iy{α ἐκάςττε κά τοι?
*; 8e9 viov &avjoia* veoχμ$&{, per influxum
cæleftium fubinde ea quæ interris funtimmu
tari, fubjungit continuo, -

ToTg-;» vg; άςìv δβτχθονίων &%g*rwv

*_.._ • . • *s* - v - n - -

oioviae' ἐμας άyran zw/*; awdy£v ¢ âsêvr.

Ergo Juppiter ille Deorum atquehominum
Pater per &ri;;atavi.e.perfpiritum ab eo ema
£antem & omnibus féfe infinuantem mentes
hominum fubinde regit, & quo vult fe£tit &c
inclinat.Hæc eadem poteftas cum adfcribatur
^fttis , non poteft nön videri divina, neque
E e e z. ipfà
 So4 De A N n is -

ipfâ non pro Diis haberi. lnde&illagg*

tio qua cùm ftellis nos conjun&os eft fir- !
micus
gni prædicat,
facienda necquæ fi Dii non funt,nonm*;
tantopere praedicanda c(!

illa cognatio. Eam cumj)iisipfishominesb*

bere veriores ac faniores gentium Philofophi
tradiderunt. Cum haec ita fint, impofiti:
cft bonum Chriftianum cffe bonum atrolo
gum. Ne quidem bonus Phyficus concria;
poflìt in plácita aftrologorum, aut eorumartv
pro legitima & vera dücere,quæ principi**.
turalis fàpicntiae omnia eveftit. `Antigio'°
quidam Philofophi τὸ πικìxgv aftris ;!:n:
runt,* anua»' rg> reliquerunt. Diogen85*
cus, ut Cicero tradit, concedebat quias
aliquid ut prædicere poffent, duntaxat G*
li quifque natura & ad quam quifquc maxin:
rem aptus futurus fit, caetera quae profitcba*
tur negabat ullo modo poffè fciri. Ettnim£*
moram form.ts effe fimiles', vitam atquefirtut*
flerumque d: farem. Ne quidem is in ómnibus
τὸ σημαλ«$, iis dabat,cüm ai minùxô omni"?
dcncgaret. Clarius Plotinus in libro 9'
infcribitur, si faciunt affra , pronuntiat *
hil vi nec poteftate corum hominibus c**
nire, fed ea que Deus decreti neceßitate infingnli;
fangit,ita pcr horum feptemtranfitüm,fationcmijf*
£ffimye monftrari, uiares feu praterpolando, fw
ffamdo futara penni, vel voce fignificent nefcientt.
Haec Macrobius.Hodic hic fra&atusin EgQ•
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s, 8o;
Plotini reperitur,ei ποιά τψ άςpz. Sed alia
/2 habet Macrobius ibi non habentur. Tantum quæ
-

dicit ea effe qnuazymx2 ut ex avibus & aliisani

malibus fit divinatio.Ne illud quidem verum
. eft id aftra habere quod iis dat Plotinus, τὸ
*,
- onusvtixjv. Et prævaricatione quadam ccrtum
.•
eft hoc eis concedi. Nec fàne magis futura
fignificare poffùnt aftra tranfeundo, ftando
aut recedendo , quam aves prætervolando
aut ftando. Si onuxwtix& funt futuri, certum
eft tamen nullo modopoffe percipirationem
ua ad verum exaéte perveniatur in iis præ
riofcendis vel prædicendis quae fignificant.
Præterea nihil incertius, fallacius, vanius,
futilius illa methodo qua utuntur ad Natali
cia: fata prædicenda. Experientia poftremo
omnium fæculorum docuit prædiétiones co
rum irritas & fine effeétu femper fere ca
dere. Si aliquando aliquis vera prædixit,id
cafu accidiffe dicendum. Id quod etiam fae
pe contigit in aliis divinandi artibus quæ diu
; viguere , poftea fummo omnium gentium
/£ confenfu rejeétæ. ac repudiatæ funt , ut
vanæ & fallaccs. Harufpicina & Augurium
non tam longo tempore apud tam multas
gentes receptæ ac retentæ fuiflènt , fi nullus
ünquam harufpcx aut nullus augur,verum ex
arte fua divinando prædixiffet. Cur tandem
abolitæ funt ? Quiâ fallacia earum &.falfitas
tandcm comperta cft. Unum prædiétum fe
- E ee 3 mel
8o6 D e A N N 1 s
mel cafu verum deprehenfum plus valet in
vulgus ad fcientiam pro vera recipiendam
quim fèxcenta mendacia comperta. Sic illae
ârtes aliquandiu ftetere errore vulgi & falfà
perfuafione. ldem de Aftrologia dicendum
uam miror hodie adhuc fatuos invenire,
cum aliae divinationes non ipfà vaniores pri
dem evanuerint. Quod allegant î.
caeleftium fenfu affici ac duétu, quod certis
anni temporibus, tempeftates variae, cxli
converfiones commutationefque tantæ fiant, *
acceffu ftcllarum & reccffu, exortu & occa
fù, nihil fimile eft. Aut fi fimile aliquid, in
eo ccrte eft quod necaftra ofientia & caden
tia nuntix& funt tempeftatum, nec etiam fi
quis vere velit aeftimare,onuwtxx.Quod non
abuntix& fint, fole clarius eft. Nam fi effènt,
ad ejufdcm fideris ortum & occafum femper
eaedem tempeftates provenirent , aut ven
ti, aut pluviæ, aut grandines aut fulgura aut
nives, aut ficcitates. Atqui videnius & quo
tidiana id monftrat experientia,tenmpeftätem
quamcunq; faepe prævenire fideris exortum,
interdum poft fieri, aliquando in ortu ejus,
fzpiffime vel nec omnino evenire.Anhocfie
ret fi fidus in ortu vel occafü fuo caufà cffet
hujus tempeftatis?Certe femper eodem mo
do veniret, & ftatim eo oriente vel occiden
te fefe oftenderet. Caniculæ ortus ingen
tes calorcs cxcitarc crcditur, & ncmo ?ion
hoc '
 C L i M A c τ Ε R I c 1 s. 8o7
hoc ita effe fibi perfuadet. Si hoc efTèt, eo
dem modo femper ad Caniculæ exortum &
per omnes dics quibus videtur, aeftus & fic
citates fimiles exifterent. Ut faepe hoc fiat,
non tamen femper fit. Nam & frigus &
pluvias vidi non infrequenter pcr illud om
»
ine tempus dierum qui Caniculares vulgo in
de vocantur. An nulla pluviofà fiderain AE
gypto oriuntur nec 9ccidunt ? Cur igitur ibi
tam raræ pluviæ, & fere tam nullae ? Si fidera
avuntix& effènt tempeftatum, effent etiam an
μαντικα. Nullus enim Aftronomus, aut Ca
lendarii cæleftis calculator falli poffet in præ
di&ione tempeftatum facienda & fignanda.
Tale fignum exoriens pluviam fàcit, aut ven
tum, aut nivem, aut æftum. Ita ergo fa&ile
quod verum eft, praedicere inde poffet. Cur
tam fæpe ratio cos fugit & calculo utuntur
parum certo ? Nempe inconftantia coeli hoc
praeftat, & quia non ab aftrorum obitu &
qrtupendent tanquam â caufis fuis, tempc
ftatum eventus. Idem dici debet dc Natali
tiis praedi&ionibus. Si ftellæ facerent geni
turae fata, facile effèt ea prænofcere. Nunc
cum nec muntwów habeant,ne quidem anuaw
τικὸν habere poffunt.In Aftronomia τὸ onua
τικόν cum non multo melius procedat, multa
tamcn figna dantur ex quibus conje&ura capi
Poteft de futura tempeftate, fed ea tantum
quæ pauco tempore præcedant adventü ejus.
E cc 4 Ex
 3o8 D e A N N I s
Ex aftrorum etiam acceffu & rccefTu poteft
aliquando coeli commutatio praedici, quiaali
quando in ipfo ortus aut occafus ejus rem
ore contingit. Inde & verum interdum di
cunt-Almanachiorum confcribillatores, fed
non femper;Nihil omnino incertius. Nefci
tur enim quando fit, & an omnino cventu
rum quod prædixerunt. Pr«fiderare Latini ά
cebant, cum maturius biberna tempeftas move
tur, quafi ante fideri tempus, ut ait Fcftus. Hoc
Græcis eft zresz{μ&%{v. Cum tempore fùo
fiunt z{μ&%» , cum poft confe&üm fidus
evcniunt, μεάz*u*%* & άιχ{μεάν. Verba
Vegetii cx lib. v. cap. x. quibus hæc cxpli
cat ita legenda funt,'•^/ut circa diem fiatum,
aut ante,velpoflea, tempeftates ficri compertum eft.
Vnde præcedentes ar€9χειμασιν, mafcenter dit Jol
lemni xeivxav, fubfequentes μετwzeiuaaiv Gra•
vocabulo nuncupaverunt. Si fempcr ftato die fic
rent,praedici etiam femper ad verum poffent.
Sed quomodo poteft prænofcere Ephemeri
dú computator,utrü fequente anno praefide
ratio,an fideratio,an vero poflfideratio futura
fit?Si in hoc vicino aere paulo fupra nos quae
fiant adeo incerta funt,quae uniusSolis vi cffi
ciuntur,quæ videmus & fèntimus,quanto co
rum eft major incertitudo & prænofcendi
difficultas, ad quae obfervanda & colligen
da tot fiderum `concurfus & mixtura re- '
quiritur & tot agnuatiouoi,& in iisrebusquae
_ * anIIlll
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 8o9
animi fpeétant qualitatcs , & vitæ menfu
ram, & a&ionum humanarü diverfitatem,&
cafuum infinitam varietatem ? Ncmo certe
nafcitur quin eo nafcente Sol in aliqua parte
figniferi fit, & cum aliis ftelis & fignis aliqua
eörum quos vocant agnuztizuów, triangulo- .
rum & quadratorum, hcxagonorum & dia
mctrorum confenfionc conjunétus:aut etiam
quin in ortu ejus qui nafcitur aliqua ftclla ex
iis, quas errantcs nominant , aut cx aliis quæ
non vagantur, conftituta inveniatur, aut ali
qua earum quae diétae funt configurationum
&um aliis fociata vel dilfociata. oiw3et x& vo
cant S< &quj3e rz &pz. Sed harum ftcllarum
ordo ita difpofitarum die cujufque natalitio
ut nec aercm nec coelum immutat, nec aliqua
temperatura nova illud afficit, ita nec nafcen
tis felicitates aut infortunia componit , non
animi bona aut mala, virtutes àut vitia in
generat, non animam infundit, nec animum
format, nec quidquam eorum quæ ad vitam
aut mortcm pertinent ejus qui natus eft, effi
cit. Solis vis & feminum naturalis proprie
tas ex quibus quidquie oritur cujm poteftate
terræ genitabili ex qua prodeunt,omnium rc
rum creandarum & augendarum & alenda
rum caufàs continent. Similiter nulla fit tem
peftas quocunque anni tempore, in vicino
hoc nobis aere, quin circa aliquem fignorum
ortum & occafum accidat, non tamen ut
E cc 5 caufà
 8oo D e . A N N u s
definiunt. Sed de &rjoiae videamus. Non
fit fine flatu& fpiritu aliquo. Unde & conta
gio peftilentiae λοιμιx* $zrjjotæ dicitur, quae
hontantum conta&u ipfo, fed quodam affla
tu ex proximitate tranfire folet. Veteres Phi
lofophi *** $zrjoix effe dicebant,atque ita
viluim fieri. Nam exrebus & corporibus quae
vifu ufurpátur effluere àliquid unde vifus for
matur. Vapores quiè terra furfum afcendunt
»vrj;oi&; &ήμι3&3$; vocat Ariftoteles. Flamina
appellat Lucretius illas Magnetis &rigi*
üibus ferrum trahit. Sic enim apud eundcm
lcgcndum lib. vi.
tum fit
Impellant ut eam Magntfiaflamina faxi,
vel Magnefia flamine faxa , τά Στ}jcíæ. Odores
ctiam fentiuntur per &rijjouaw quæ ex floribus
fit aut aromatis. A'aijjosæ itaque fiderum ad
nos fi aliqua poteft pervenire, oportet ta
li modo fiat. Alexander in Problematis ait,
canibus quod rabic ut plurimum in fummis
ardoribus laborent, id contingerejuxta quo
rundam opinionem ex Sarsjjoi* Caniculæ fi
deris. Twis5 9agis , inquit, $ * xuvx τὸ ἀssor
avu3**&; x«t* tivæ &rijjouæ r&vus <re5; tluj
Aέτ@w.Similis ergo eft &rjoiz quæ nafcétibus
influens, & defluens â fideribus eos animat,
format, ingenium iis, mores, animum fingit,
fortunam Bonam malamve fabricat, vitälön
gam aut brevem largitur. Contagionem appellat
Ciccro
 C L 1 M A c r E R 1 c 1 s. 8or
Cicero iftam>orijjouaw in libro de divinatione.
Quapoteft igitur contagio ex infinito paene intervallo
pertinere ad Lunam,velpotius ad terram? Quâ haec
dclira fint non opus eft dicere. Hoc tantum
hic volumus , aliam effe opinionem eorum
qui per 27ijjoiav fiderum hæc fieri dixerunt,
aliam quæ ftatuit decreto ftellarum eadcm
cffici. Hi funt qui decernere ftellas dicunt,
qui judicia & decreta carum appcllant, ut fae
pe Firmicus, Graeci quoquczénu&#3v, quod
cft jus reddere ac decernere. Per hæc divina
quædã poteftas ftellis tribuitur, & infinita.llli
vcro alteri naturalem poteftatem tantum dant
eifdem fideribus , quæ pcr &7jjouaw eorum
influit ex alto demifîà.ItaCanis fidcris &mijjoua,
facit canes rabiofos hon ullo quafi divino
decreto & imperio, fed naturali quadam po
teftatc quæ à Caniculæ fidere in canem animal
dclabitur. Cum enim iila exoriens arden
tiffimos calores excitare credatur, ab illis ra
biem cum contrahant canes , quafi per & tij
jouxw quandam illius fideris id malum putan
tur trahere. Sed an quod Deus irrevocabili
ter ftatuit & decernit ut fátum fit, hoc per
&rjjouaw facere cenfendus eft? Atqui fatü effe
volunt & quidcmimmutabile quodftellæ na
fcentibus dccernunt, unde &%eaiv profato
ipfo & eiuapu£y* ufurparunt. Diodorus Tar
fenfis , vel potius Photius de illo, fedex illo,
&ai 24&4o&ς ἐν ἐχά τά οίκ&μχον σάς τί &oixn
Eee •ρω y
8oz D e A N N u s
1or è #yae}ς άληλα τέ xxiua G §zwom* a;st&o-
„J4*3$ar-;;;*** * eiuagęwc,miâ). Eidem
au&ori alibi paffim *i Xóeais & * eiu&guâvw idé
fignificant. Ita Bardefìnes τὸ ωττάaior homi
nis,ideftliberum arbitrium, τὸ λ}α{ opponit,
i. e. fato. xe97é 5-, inquit, & άκας πμοί£*? &#-
% rwv vduo; & i%os 243 τὸ αὐτεζέατον 3 &%&rs
*% &x ayay*3 * Xóeaic 3 } Σ7e9* P* %xoyl*
§ov&{*,; d$ Be9%μένας xgaadayäy.Sed Ge
nefis particulare cft fingulorum hominumfa
tum , cum aliud fit generale quod omnia
comprehendit. Quaeftio eft cum illud fatum
componant ftellæ per &rijjatar,an eximperi?
decernant, quod Deo foli competit. Dc*
effe fidera feâa quædam Aftrologorum y?
luit. Ergo tanquàm Dii dcccrnufit.Alia £?*
lanetas nominibus Deorum non appcllavit,
ędâ gencrefulgoris quo fplcndcre viden;'
Saturnusillis φεύγων vocatür, Juppiter φaííe
Mars vg%;, Venus ®a a pagg-, Mercur'*
&xgov. Quæ omnia lucis & fulgoris no'ni'*
fùnt,& quälitates. Aegyptiishasappellatio”“
tribuit Firmicus. Seä Werum non eft, ut **
* fe
iistradit
quæ diximus conftat.Babyloniosita vo%
Valens, quod verum puto. Fortaffe
Epigenes vel Berofus Babylonii quideafti?
lógiá Græco fermone fcripferunt,has appella:
tiönes ex vi nominum Chaldæorum exP*£?
fas ediderunt.; An eorum eft opinig deíellis
per &xijjoiav agentibus, non pcr aliquâ divi
nafTì
 C 1. 1 M A c r r R 1 c 1 s. 8o5
nam poteftaté pro abfoluto imperio id quod
velit decernentem.CerteChaldæis tribuit Ci
cero,contagioné illam è fideribus in terras de
fluentem,& aeré vel cælumhocvelillo modo
ea contagionetemperatum & affe&um pue
ros orientes animare* formare, & fàtà eo
rum diverfâ pro cujufque genefi condere.
Chaldaeos tamen eo tempore omnes%s%λια
x8s vocarunt five effent Babylonii, five Ægy
ptii, five Graeci. Deinde etiam dubitaripo
teft, an non &rijjoia Dei dici queat Spiritus
ille ejus qui omnia implet & pervadit, qui
omnibus infunditur, à quo omnia vegetantur
& fofpitátur, quo fe hominibus communicat,
quo fapientiam illis largitur,& alia bona quæ
nifi à Deo homini dari non poffünt. Certe
Sextus Empiricus poftquam docuit ex hypo
thefi Chaldæorum τω ά}iy{α ἐκεςττι %'ra?
* 8e9 viov &zvjjo{ας v&oXu$&{, per influxum
cæleftium fubinde ea quæ interris funt immu
tari, fubjungit continuo,
Tor©- § vg; £$v J}τχ%ovlwv &%gò rov
q- • • *• - w • - -

oiov i7r' άμας &yav zw/*, awdyáv τ Ηεδύπ.

Ergo Juppiter ille Deorum atquehominum
pater per &rijjovg»i.e.per fpiritum ab eo ema
nantem & omnibus fefe infinuantem mentes
hominum fubindc regit, & quovult fleétit &c
inclinat.Hæc eadem poteftas cum adfcribatur
aftris, non poteft non videri divina, neque
E e c z. ipfà
So4 De A N n 1s
ipfâ non pro Diis haberi. lnde &illacogna*
tio qua cùm ftellis nos conjun&os effe fir
micus prædicat, quae fi Dii non funt, non ma:
gni facienda nec tantopere prædicanda cft
illa cognatio. Eam cumj)iisipfishominesh3:
bere veriores acfaniores gentium Philofophi
tradiderunt. Cum haec ita fint, impoffibile
cft bonum Chriftianum effe bonum aftrolo
gum. Ne quidem bonus Phyficus conccdct;
poflìt in placita aftrologorum, aut eorumartc
pro legitima & vera dücere,quæ principia na
turalis fàpicntiæ omnia evertit. Antiquiores
quidam Philofophi τὸ πικλ«3v aftris adem:
runt,* anuævárgy reliquerunt. DiogenesSio*
cus, ut Ciccro tradit, concedebat quidemis
aliquid ut prædicere poffent, duntâxat qu*
li quifque natura & ad quam quifque maxime
rem aptus futurus fit, caetera quæ profitebat'
tur ncgabat ullo modo poffè fciri. Étenimgm*
morum form.ts effe fimiles , vitam atquefirtutu*
plerunjue d;jarem. Ne quidem is in ómnibus
<i>anaxyì«$, iis dabat,ciim τί πιηίικόν omnino
denegaret. Clarius Plotinus in Iibro q!'
infcribitur , si faciunt ajfra , pronuntiat ni
hil vi nec poteftatc cotum hominibus c*
nire, fed ea que Deus decreti neceßitate infinguli;
fangit,ita per horum feptem tranfitüm,ffationcmi'*
cfimye monftrari, ut ayes féu praterpolando, fé*
ftandö futura penni vel voiefignificent nefiittt;
Hæc Macrobius.Hodic hic Tra&atusin Ę
. Plo
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s, 8o;
Plotini reperitur,ei aevuά τψ άςpa. Sed alia quæ
habet Macrobius ibi non habentur. Tantum
dicit ea effe anuzv7x2 ut ex avibus & aliisani
malibus fit divinatio.Ne illud quidem verum
eft id aftra habere quod iis dat Plotinus, τί
anuawtixåw.Et prævaricatione quadam ccrtum
eft hoc eis concedi. Nec fàne magis futura
fignificare poffunt aftra tranfeundo, ftando
aut recedendo , quam aves prætervolando
aut ftando. Si onuxwtx2 funt futuri, certum
eft tamen nullo modo poffe percipi rationem
ua ad verum exaéte perveniatur in iis prae
iiofcendis vel prædicendis quae fignificant.
Præterea nihil incertius, fallacius, vanius,
futilius illa methodo qua utuntur ad Natali
cia: fata prædicenda. Experientia poftremo
omnium fæculorum docuit prædiétiones co
rum irritas & fine cffcétu femper fere ca
dere. Si aliquando aliquis vera prædixit,id
cafu accidiffe dicendum. Id quod etiam fæ
pe contigit in aliis divinandi artibus quæ diu
viguere, poftea fummo omnium gentium
confenfu reje&tae. ac repudiatæ funt , ut
vanæ & fallaccs. Harufpicina & Augurium
non tam longo tempore apud tam multas
gentes receptæ ac retentæ fuiffènt , fi nullus
unquam harufpex aut nullus augur,verum ex
arte fua divinafido prædixiffet. Cur tandem
abolitæfunt? Quiâ fallacia earum & falfitas
tandem comperta cft. Unum prædiétum fe
E ee 3 mel
8ος . D e A N N 1 s
mel cafu verum deprehenfum plus valet in
vulgus ad fcientiam pro vera recipiendam
quám fexcenta mendacia comperta. Sic illae
artes aliquandiu ftetere errore vulgi & falfà
perfuafione. ldem de Aftrologia dicendum
çuam miror hodie adhuc fatuos invenire.
cum aliae divinationes non ipfà vaniores pri
dem evanuerint. Quod allegant terrena Ê.
caeleftium fenfu affici ac du&u, quod certis
anni temporibus, tempeftates variæ, cæli
converfiones commutationefque tantæ fiant, -
acceffu ftellarum & reccffu, exortu & occa
fù, nihil fimile eft. Aut fi fimile aliquid, in
eo certe eftquod necaftra ofientia & caden
tia nuntix& funt tempeftatum, nec etiam fi
quis vere velit aeftimare,onuwtix&.Quod non
abuntix& fint, fole clarius eft. Nam fi efTent,
ad ejufdem fideris ortum & occafum femper
eædem tempeftates provenirent, aut ven
ti, aut pluviæ, aut grandines aut fulgura aut
nives, aut ficcitates. Atqui vidcnius & quo
tidiana id monftrat experientia,tempcftätem
quamcunq; faepe prævenire fideris exortum,
interdum poft fieri, aliquando in ortu ejus,
fzpiffime vel nec omnino evenire.Anhocfie
ret fi fidus in ortu vel occafu fuo caufà effet
hujus tempeftatis?Certe femper eodem mo
do veniret, & ftatim eo oriente vel occiden
te fefe oftenderet. Caniculae ortus ingen
tes calorcs cxcitarc crcditur, & ncmo non
hoc •
 C L i M A c T E R 1 c 1 s. 8o7
hoc ita effe fibi perfuadet. Si hoc effèt, eo
dem modo femper ad Caniculæ exortum &
per omnes dies quibus videtur, aeftus & fic
zitates fimiles exifterent. UIt fæpe hoc fiat,
non tamen femper fit. Nam & frigus &
pluvias vidi non infrequenter per illud om
ine tempus dierum qui Caniculares vulgo in
de vocantur. An nulla pluviofâ fidera in AE
gypto oriuntur nec 9ccidunt ? Cur igitur ibi
rafn raræ pluviæ, & fere tam nullae ? Si fidera
avunaix& effent tempeftatum, effent etiam an
μαντικα. Nullus enim Aftronomus, aut Ca
lendarii caeleftis calculator falli poffet in præ
di&ione tempeftatum facienda & fignanda.
Tale fignum exoriens pluviam facit, aut ven
tum, aut nivem, aut æftum. Ita ergo facile
quod verum eft, praedicere inde poifet. Cur
tam fæpe ratio eos fugit & calculo utuntur
arum certo ? Nempe inconftantia corli hoc
praeftat, & quia non ab aftrorum obitu &
artu pendent tanquam à caufis fuis, tempe
ftatum eventus. Idem dici debet de Natali
tiis praedi&ionibus. Si ftellæ facerent geni
turae fata, fàcile effèt ea prænofcerc. Nunc
cum nec aunt«όν habeant,ne quidem onuaw
πκὸν habere poffünt.In Aftronomia τὸ onua
πκόν cum non multo meliusprocedat, multa
tamen figna dantur ex quibus conjeétura capi
poteft de futura tempeftate, fed ea tantum
quae pauco tempore præcedant advcntü ejus.
E cc 4 Ex
3o8 D e A n N 1 s
}
Ex aftrorum etiam acceffu & rcceffu poteft
aliquando coelicommutatio praedici, quiaali
quando in ipfo ortus aut occafus ejus tem
pore contingit. Inde & verum interdum di
cunt-Almanächiorum confcribillatores, fed
non femper;Nihil omnino incettius. Nefci
tur enim quando fit, & an omnino eventu
rum quod prædixerunt, Pr«fidcrare Latini di
cebant, cum maturius biberna tempeftas movt
tur, quafi ante fideri tempus, ut ait Fcftüs. Hoc
Græcis eft zresz{μ&%{). Cum tempore fuo
fiunt z{u&%v , cum poft confe&üm fidus
evcniunt, μεάz*u*%y & άιχάμαάν, Verba
Vegetii ex lib. v. cap. x. quibus hæc cxpli
cat ita legenda funt,' •^4ut circa diam flatum;
aut ante,velpoftea, tempeftates ficri compertum f.
Vnde præcedentes areszéyzzanv, mafcenter ditfl
lemmi xeìuxvw, fubfequentes μετwzeiuaιαν Gra*
vocabulo numcupaverunt. Si fempcr ftato die fic
rent,praedici etiam femper ad verum poffent.
Sed quomodo poteft prænofcere Ephemeri
dü computator utrü féquente anno praefidc
ratio,an fidcratio,an vcro poflfideratio futura
fit?Si in hoc vicino aere páulo fupra nos quae
fiant adco incerta funt,quae uniusSolis vicffi
ciuntur,quae videmus & fentimus,quanto co:
rum eft major incertitudo & prènofcendi
difficultas, ad quae obfervanda'& colligen
da tot fiderum concurfus & mixtura re
quiritur & tot agnuatiouoi,& in iisrebusquae
- * anlmt
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 8o9
animi fpeétant qualitates , & vitæ menfù
ram, & a&ionum humanarü diverfitatem,&
cafuum infinitam varietatem ? Ncmo certe
nafcitur quin eo nafcente Sol in aliqua parte
figniferi fit, & cum aliis ftelis & fignis aliqua
corum quos vocant agnuztizwów, triangulo-.
rum & quadratorum,Thcxagonorum & dia
metrorum confenfione conjunétus:aut etiam
quin in ortu ejus qui nafcitür aliqua ftclla ex
iis, quas errantes nominant, aut ex aliis quæ
non vagantur, conftituta inveniatur, aut ali
qua earum quæ di&tae fùnt configurationum
cum aliis fociata vel diffociata. oiw3etix& vo
cant & αστιῶδε τι &spz. Sed harum ftellarum
ordo ita difpofitarum die cujufque natalitio
ut nec aercm nec coelum immutat, nec aliqua
temperatura nova illud afficit, ita nec nafcen
tis felicitatcs aut infortunia componit , non
animi bona aut mala, virtutes àut vitia in
onerat, non animam infundit, nec animum
É quidquam corum quæ ad vitam
nCC

aut mortcm pertinent ejus qui natus eft, effi

cit. Solis vis & feminum naturalis proprie
tas ex quibus quidque oritur cujm poteftate
terræ genitabili ex qua prodeunt,omnium rc
rum creandarum & augendarum & alenda
rum caufas continent. Similiter nulla fit tem
peftas quocunque anni tempore, in vicino
hoc nobis aere, quin circa aliquem fignorum
ortum & occafum accidat, non tàmen ut
E cc 5 caufà
 8, o D e A n n 1 s
caufà carum fitin ullo fignorum oriente aut
cadente. Ex vaporibus è terra furgentibus
& per calorem Solis elevatis in eam aeris re
gionem nubes formantur, & in iis cum per
aliquod tempus quafi maturitatem quan
dam humor è terra exhalatus adeptus elt,
prout eft anni tempeftas & exhalationis
qualitas,aut in pluvias folvitur, autin grandi
fies cogitur, aüt in nives fpargitur. Haec fuo
quæq; tempore eveniunt pro diverfis coeliin
&linationibus &Solis ad nos acceffü velrece?
fu,cujus ex eo vis aliquando tepidior eft,ali*
quando calentior, & proinde plus aut mi*
nus ex terra haurit, magis aut minus eamcr*
ficcat. Ventus quoquc cum fit aeris motus,
plurimum ad nubila cx quibus tempeftatts
creantur, dum toto cœlo ea difflat, in his
aut illasΚj terrarum dejicienda, confert.
Nihil aftra fane ad hoc contribuunt nequc
orientia neque occidentia. Sæpe intra unius
milliarii fpatium fulgurofà autgrandinofà de
tonat tempeftas qua uvae contunduntur , &
fegetes fternuntuf, tra&ibus vicinis malihu
jus expertibus. Vidi non raro cælum fùpra
ime ferenum Solemque lucidum,cum omnia
in propinquo arva imbre fufiore deje&o na
tarent. Sub eodem Meridiano & in eodem
Climate regio pofita has experitur uno co
demque tempore tempeftatüm diverfitates,
Sæpe alicno anni tempore tonat & £;
uP
 C L 1 M A c τ Ε R 1 c 1 s. 81 1
Juppiter, nec ulli aftro orienti aut cadenti
id adfcribi debet, fed certæ aeris conftitutio
ni quam vapores exhalati creaverunt. Stati
quippe funt fiderum curfus,occafùs & ortus,
non æque ftatae tempeftates quamvis ut plu
rimum alio magis aliæ tempore foleant eve
nire, & tenorem fuum ordinemque fervare.
; Venti ipfi in quibus tempeftatum magna pars
& cenfus conftat, non à fideribus gignuntur.
Stati funt & follemnes in multis locis, ut Ete
fiae ac Favonii. A multis annis notavi in hac
regioné circa hoc tempus, id eft initia Se
ptembris , Euros flare." Sub æquinoótiali per
femeftre tempus reciprocant venti contra
rii ab Occidente in Orientem & contra. Pcr
hos aer movetur, immo ipfiffimus eft aer
motus, non tam regulariter quam folet mare,
quia mutabilior eft & mobilior, fed tamen
pro natura fua fàtis ordinate. Hujus incon
ftantię caufam dat &terrarü fitus,aut in valles
depreffus quæ certos ventosincludunt,aut in
montes affurgens qui certos excludunt.In va
ftomari alii fiant atque in angufto freto,inter
terras conclufo.Sæpe oram legentibus à terra
alii fpirant, quam in alto mari. Ipfi etiam va
potes qui è terra furgunt, ventos generant
fpurios.Cum enim Söl in nubes ex iis humo
ribus concretosincidit, ventum creat. Nafci
tur enim flatus cú fervor offendit humoré,&
impetusfervoris exprimit vim fpiritus flantis,
UAC
 3. m. * D E A N N i s
ut in Æoli pylis videre eft. Per interlunia
plcrumque magis bacchantur,nec tamen Lu
ha ejus rei caufà eft. Nam fæpe contrarium
accidit. Quod non effet fi è Lunæ filentio id
procedcret. Nec igitur vis aftrorum quam in
ortu fuo & occafu oftendunt , quicquam
pertinet ad ea quæ gignuntur in terra aut for
mantur in aere. Multo minus ad animi per
tinent & vitae felicitatem aut infelicitatem
eorundem fiderum pofitus & motus, cum
certum fit illos qui eodem tempore nafcuntur
in diffimiles incidere naturas propter cæli
diffimilitudiné At volunt Aftrologi omnium
eodcm tempore genitorum qui ubiquc fùnt
nati, eandé effe conditionem.Quafi nihilin
terfit in maximis motibus mutationibufque
cœli qui ventus qui imber quae tempcftus
ubique fit. Quarum rerum, ut ait Cicero, in
proximis locis tantæ diffimilitudines faepe
funt ut alia Tufculi, alia Romae eveniat fæpe,
tempeftas. Quod qui navigant maxime ani
madvertunt, cum in fleérendis promonto
riis ventorum mutationcs maximis f&pe fen
tiant. At ex coeli mutationibus & converfio
nibus varii nafçuntur morbi, qui & Clima*
&teres fuos faciunt,quorum caufâ in aftrisnom
eft. Nam & ver morbos fibi proprios ad
fert, & æftas fuos, item autumnus & hicms
fuos, & quidem diverfos pro aetatc & cgn
ditionc hdnuinum qui iis conflictantur. Non
fèm
 C 1 1 M A c T e R 1 c t s. 81;
femper tamen eifdem morbis ver eft obno
xiurn,neq;alia anni tempora.Nam aliter mor
bofum eft ver fi hiems praecefferit pluvia &
auftrina, aliter fiborealis extiterit & ficca. Hta
' de aliis. Harum diverfitatum & mutationum
caufa in folo Sole eft per quam &quadriparti
tä anni tempora variant. Si ftcllæ autem cffe
. &trices funt humani fati in fingulorum genitu
Z
ra, id ratio docuerit oportet, aut obfervatio.
Nulla ratio id oftendere potuit,cum artis quæ
hoc prodidit principia nulla ratione nixa £t
Obfervatio vero fieri non potuit eorum quae

2
nullas habent in natura rationes. Sed quia
' multa fiunt in mundo quorum ratio nos Ia
tet,& quæ fola obfervatione tenentur cum ta
men dici non queat quare fiant, videamus an
-*
tale quid per obfervationcm cdifci potuerir,
: quod Natalitiæ prædiétiones pollicentur. Si
obfervatio eam artem invenit & comproba
vit,omnium fæculorum & hominum pár fibi
& conftans fuerit neceffe eft,fiquidem aliquid
certi ex ea nobis promittere poffumus. At
qui nihil cft inconftantius his obfervationibus
quæ hanc artem condiderunt. Non folum fe
&tæ per nationes divifæ inter fe diffident, ut
Chaldaica ab Aegyptia,& ab utraq; Græca, fed
& in nationum fe&is plures magiflri femitas
fibi proprias fecuerunt ex obfervationibus
Propriis fa$tas. Artis apud Ægyptios reperto
res auétorcfque primos Pctofiris & Nccepfo,
11QI\
 $i D e A N n 1 s
„£quuti funt quipoftea vixerunt. Ptole
„rus in eadem Ægypto priorum inventa
& (cita ferme omnia refecavit& fuftulit, quae
tamé vifâ olim funt efficaciffima& potentiffi
maadartisveritatem comprobandam,& cer
taspraediétiones edendas, ut Decanos, xx****,
μοήμoιeja;,& alia quæ ææ ào^3*3 ipfivita
íunt. Antißia Graecorum funt inventiones,nec
eadem tamen apud omnes. Antifcia Hippar
chi,nullam Ë & nullam fubftantiam
Ptolemæus videre fe putavit, & aliam eorum
rationem prodidit. Antiochus , Critodc
mus, Thrafyllus ex veteribus Græcis proprias
£&tas condiderunt , non fequendas Ptole
mæo nec Apollinari,ut hi inter fe diffènferunt.
Nec Ptolermaeum recentiores in omnibuspro
barunt. Et qui hodie hanc artem profitentur
do&ores, ifi tantü difcrepant ab antiquorum
inftitutis, ut alia videatur difciplina. Nccra
tione igitur nec obfervatione aliqua ccrta ars
illa fubhixa eft. Miratus fum non femel cum
legerem in Graecorum fcriptis de dierum infe
liëîum obfervatione non eam faétam effe ex
aftrorum aut alterius cujuflibet poteftatis na
turalis comprehenfione & perceptione, ne
que ex aeris ftatis & follemnibus mutationi
bus ac temperationibus , &àà éx $$233a:••
μ$ avxauâ, è iu*e/x* 3^3er xa/*y<& , ex
antiqua & experiëtiaçonfirmata traditionemanaß
eam ç$yriénair. Quæ fánc mirafunt nifi ma
gis
 C 1 1 M A c r E R 1 c 1 s. 81;
gis ridiculavidentur.Quod obfervatio idpro.
óidit&antiquatraditio,utdiesaliqui in fingu
lis menfibus infelices & inepti ad res ge
rendas habeantur, non caufa eorum dierum
infelicitatis efficiens fuit illa obfervatio, fed
oportet ut ab aftris petenda fit, aut ab acris
témperatione & mutatione, aut ab alia ali
qua poteftate naturali, cujus quamvis caufâ
noslateat, neccflè tamen eft aliquam exifte
re caufàm. Ab Ægyptiis prodita eft hæc die
rum obfervatio, quos Græci ἐπισίας & Στυ
4e%32« appellant. Inde & Aegyptiaci appcllati.
Si ab Ægyptiis haec traditio pröfe&a eft,neque
dubium cfle poteft quin ab aftris earum cau
fàm repetiverint. Auguftinus notat in Epifto
læ ad Galatas expofitione,fua ætate conventi
cula Chriftianorü plena fuiffe hominibus qui
tempora rerum agendarum à Mathematicis
acciperent. Iam vero, inquit, me aliquid inchoe
tur aut adificiorum aut ejufmodi quorumlibet ope
rum diebus quos Aegyptiacos vocant, fœpe etiam nbs
monere non dubitant. Idcirco & in Calendariis
Romanis quæ eo tcmpore publicabantur ad
dies feftos fignandos, faftos & nefaftos,etiam
Aegyptiaci nominatim notari (olebant. In Ca
lendario Romano Conftantini Magni tem
poribus ipfo anno Chrifti cccxxv. quo Ni
caena prima Synodus celebrata eft, confeéto,
in fingulis menfibus dies Aegyptiaci notantur.
Binos aut ternos habcnt finguli mcnfes. Ian
nuarius
 *316 D e A N n 1 s
nuarius 11. & vi.& xvi,Februarius,vii.&xxv.
Martius, 111. & xxiv. Aprilis, ii. xix. &xxi.
Majus, 1 11. & xx 1. Junius, xii. & xx. Julius,
vi. & xv 1 11. Auguftus, vi. & xxi. Septem
ber, 11. & xix. October, 1 1 i. & xx. Novem
ber, 11. & xxiv. December, iv. & xiv. In
multis Calendariis antiquis & manufcriptis
Romanis eofdem notatos offendi, fed cum
hac cxprcffione, D i E s ae G E R. Ita nimi
Ium CoIunm fcriptores librarii præ impcritia
fua interpretati funt, quod in antiquis exem
plaribus cum abbreviatione fcriptum invc
neranr, D i E s ae G. id eft, Dies Ægyptiacus.
Graecus auétor quem paulo ante citávi fin
gulis menfibus binos tantum attribuit atqu:
ita eos digcföt , ex obfervatione vetcri. £x
*£x*ss urvàs Χμερόν ές & raaizc â Xav peg}*
eru*sw%w ;;ouv xvs7ti]v8eis; ~e};?;iov, %z*
£*aiv 2 3λz3æ eg c. eìai 5 cä3e £x**® 3rAo/*
Pervi gvâ âûz *g#3a. Diagramma fùbjectum
eas exhibebit.
Ix*s*e/3-, 3 {3} 3'.
�ε3ps*e49-, 3 Rgì x5'.
M* 373- , ô rê x.
Azre ix. 3-, χ ×á x.
Maij $- . ζ και x3.
louvu©- , y και ι3'.
Isxu©-, s' {9] x3. -

Aôys 53-. • 3' rgì te'.

Σεzfip×Geag-, y και ιδ.
Oxra/-
 C L I M A c r E R I c 1 s. 817
Oxräge 4©-, y Rgù xx.
Noêu3e4©- , ' ko) 1«'.
Aεκλμ&ea&-, y και ιδ'.
Nihil eft quod conveniat in hac adnotatio
ne dierum infauftorum cum illa quae inCalen
dario efl Conftantini , præter unum diem,
nempe fecundum Januarii qui inutraque re
cenfione infauftus notatur. Alias alibi inve
ni quae etiam multum ab his diffident, fedta
men in pluribus conveniunt , quas auétor
dicit à Deo monftratas effe Efâræ fácerdoti
& prophctae ut per eum populo Ifraclis dccla
rarentür, & fcirét quibus diebus in unoquoq;
méfe abftinere deberentâ coitu cum uxorc, à
lantarum infitione, fànguinis miffione,& ab
àliis multis operibus. év zawiws;$,inquit,txi;
£u£e9:us 3 &&£wöv &x &vi;xtu , 3 *us, triã, &
χajg? , 6 eis τίλεμον ύτ&yov &x &aspí$íla , 6
7:2yμα1%££%v©- &rix ; tilegaevôov ; 3&Aov,
33g«9v ποιόν, ό κλέων κ ἀγκά, δ eis xe/1{o/ov tir- .
των μ§ Ü3ggas καῦ σέχuJwc spá4) etvu. Has dics
xxlngas%* effe dicit , malediétau. Earum la
terculum hic etiam fubjicere vifum cft.
mlJ I'av8&e4®- , eis rz? 3'. *; eis rx? 3'.
Mtw φε£p««ea@-, ei: τ&ζ ις'. *, eis τz? xa'.
M!JM&gli®-, ei; r&? 3' ā e}c ta3 x'.
Mlw A7r£λι©-, e*< r»2 y'. *, eis τ«? x'.
Mlw Maj©-, eis tz, s'. 3 eis tx? x'.
M(,) I'&vu®-, eis τ23 y. *, eis ta3 un'.
Mlw I'&λι©-, eis τ* s'. & ei; τz; x.
Fff M(w)
S1S D e A n n 1 s
M!J AEyss©-, eis ra& &. & eit τ* $.
Mla, >suiiu3e/oc, eis ra? 7. è eis τα? w.
Mlw o'xro/3e/G>,eis ta? y. 8, eis τ* κ.
MluêNoäuße*©-, eic ταά ε. $ eis τ* ta.
Mlv Avxäußeaoc, eis ra? y. 3, eis τα. x3'.
Pluta alia fcripta vidi de eodem argumento
cum pari dierum infelicium numero in fim
gulos menfes,fed non eorundem.Defcribunt
& felices dies cujufque menfis, & quaternos
cuique affignant. &xg**»* *iuága, eas ap
pellânt. Virgilius
m
fluei operum vocat. Al
manachioru apud nos calculatores fo
lent & in fine fuorum Calendariorum adno
tare ejufmodi dics infortunatos, quos Joß
phg revelatosajunt,& multum quóqueiaí
âifcrepant. Quod arguit futilitátem & fi
tatem obfervationis. Falluntur autem viridò:
&i qui de diebus Ægyptiacis accipiunt qod
apud Juvenalem legitür,
Adprimum lapidem yeífari cum placet, hora
Sumitur ex libro. —Et iftud : .
fipruritfriäus ocelli
Angulus imffeäagentfi collyriapoßit.
DiesTÆgyptiaci ut certi erant & ftatiinum?
quoque mcnfe, ita facileâ quolibet memori*
poterant infigi atquejobfervari, ut nonro?”
effet cos ex libro fumere, & Ephemcrides
confulere, aut Mathematicum interrogat*
quae hora apta cflet cibo capiendo, autpha*
IIna CO :

capiti
 C 1 1 M A c r h R 1 c 1 s. 819
— Captendo mulla videtur
Aptior hqra cibo mifi quem dederit Petofiris.
Scribit Marinus in vita Procli, 1«; rw;' Aiyv
zîou; 2a4e9/3ας άφύλαδε μᾶλον η αυτή έκά
vou. Dies •/£gyptiis imfauftos diligentius obfèrvabat
quam ipfi Aegyptii. Qui illos dies Ægyptiacos.
obfervabant, tam bene illos noverant quam
digitos fuos aut nomen fuum. At præter eos
, dies qui communiter omnibus credebantur
inepti ad aliquod opus incipiendú,& de qui
-*
que omnibus erat notum, quod non bgnus
exitus daretur operi illis diebus coepto, fuere
& alii quos genetis fingulis hominibus infau
ftos dabat ad aliquod aggrediendum. De his
confulebantur Mathematici qui tum Genefin
infpicere cogebantur illius à quo interroga
bantur,aut fuas infpicere Ephemerides ut rc- •
fpondercnt quaeftioni propofitae. Si quis in
gredi igitur iter aliquod vellet, fi uxorem du
cere, fi domum ædificare, quis dies ad hæc
conanda eligendus effet ut fuccederet , aut
, quis vitandus, inquirebant. Hae funt quas
iu7r£&xls, & &**&xlss yu£e9« vocabant Ma
thematici de quibus multa Valens & Hephæ
ftion & alii. Ad fingulos igitur aétus de di
ei, aptitudine quærebatur. Generaliter iu
πακτον cum diem effe pronuntiabant, 3 rxv
a*Anvn éw τά χ3%εσιν ζωδω %w%), h X% reÅyω
vow awrg, ; 3, éw 7rawti ἀλω μετχ * &%«%v^vwöv
• Aivvwv φ37;oavuów w\lw zwyas Alws % vwä}«,
Fff z. *{9}
8vo D e A N N 1 s
» iw**xx"315;ivov% 3*i *** *goauor? tè $ %-
è*>s §• &* 3 * 3 *e/yavov agnuza ζ,* *, cmua
væ pá;r3) τ£ &poaxêræ $ a*x*v*; gr3evi * xz*s-
πιάν cv agruzt3g£%**. Vocarunt ἐμάexsig
•r:*x*s£quæ ad aliquid agendum erant ido
neæ &cfficaces & bonü exitumpromittebant
ex aftris. Tales erant maxime cum Lunæ in
veniebatur in Zodio quod genefin confülen:
tis infpexerat, aut in Trigono ipfius , ide$
in quinto vcl nono ab eo figno pofita, autli
in quocunque figno cffèt, modo cum bene
volis ftcllis juncta foret , & abeffènt mil
volæ, dummodo nec plenilunium tunc effet
ncc interlunium. Etiam ἐμπ£xxtv. fiebant
quando in horofcopo crat fignum genitus,
aut de trigono ipfum refpiceret, aut cum &
afcenderet, ita tamen fi Luna cum nullom*
leficorum fiderum radiatione fociaretur 5
contrario &txxtv , xzxgi iuipa flatucban
tur, id eft adagendum inhabiles, infelices%
malae , έτχν ί σελήνη ἐν τε re9y&w? 32h*
* X. £a*** XJrtu, ; &• rj awtixj %* aw *
xxx9asuot;, * X3* rawaixwvov ; ou/o8or , ;zgjt;
* xzxgruãv &goawozyaw ; J¥Ì3n } ravaialu*
* vluj owjo8ov, &x£vrwv r&v &ya%vmöv. Qgae
omnia contraria funt difpofitioni quali; fì
cit dies iut:&x*sc. Ad hæc inveftiganda*
exploranda necefTe erat Ephemeridis in?*
cere, ut fcirent utrum diés bonus an malu*
cffet ad incipicndum id de quo quærebŠ
CC
 C 1. 1 M A c T e R 1 c 1 s. 82r
Nec folum de dicbus folcbat confultatio fieri
fed etiam de horis. Unde ctiam tractarunt
iidem Mathematici , w£ §μτςακτων κα}
&τ£zxrov &góv , ut cft apud eundcm Hc
ph eflionem & alios. Quò refpcxit Juvena
lis in iftis: Si vc&tari placet, hora fumitur ex
libro. Si cibus cft capiendus, nulla tf? hora
aptior mtfi quem dederit Mathematicus. Præ
ter has ex a'lris dierum obfervatas diffe
rentias felicium & infclicium , abfque Ma
thematici confùltatione & coeli fcrutatione
quidam peculiari obfervatione adnotare fo
liti fùnt quos diesinfìuftos ipfi habcát.Quod
cnim ßgnel aliquando aut bis rem.aliquam
aliquo dic non 5ene fibi ceffiffe experti íünt,
ex eo regulam faciunt, & propter unius diei
infclicia cœpta condcmnânt & pro nefaftis
dacunt omnes dies anni quibus idem no
men eft. Hincplurimos invenias quibus re
ligio cft aliquid incipere dic Lunæ. Alii dicia
Vcncris cavent. Alii alios. Quæ inéptiffima
eft ratio, cum (aepe eodcm die maxima feli
citas & maxima âdverfitasuni eidemque ho
mini contigerit. Non privati folum hoc ge
nere infàniæ laborant , fed etiam nationes
totae. Notü eft Romanos dies qui funt poftri
dic Kalédas, Nonas,Idus, quofq; vulgus im
pcrire mefuftos appellabat , pro atris & infau
îtis habuiffe. Unde hoc? QuiaSulpicius Tri
bunus militium ad Alliam contra Gallos pu
Fff ; gnatu
-
81 • D e A N n 1. s
naturus rem divinam dimicandi gratia po
Îtridie Idus feciffet. Et tum Allienfem di&tam
cladem acceperunt exercitu fuo paene ad
Ínternecionem delcto. Etiam alias hoc ob
fervarunt, quoties belligerendi gratia res di
divina poftridie Calendas,Nonas,Idus à po
puli Romani magiftratu fa&a cffet. ejus belli
proximo deinceps proclio ré publicam male
geftam effe. Sed miiü eft, eos non ipfum dié
roelii male pugnati pro religiofo & ominali
habuiffe, fed illum quo res divina ejus prœlii
gratia facta effet Aliis populis video ipfum
diem cladis inter &rsqga3ας fuiffe repofi
tum. Quod habet rationem majoré. Quam
vis ne hoc quidem ratione nitatur. Cum
enim duo exercitus acie commiffâ decertant,
alter vincat, alter vincatur neceffe eft, aut
ambo pares difcedant. Si neuter fe pro vi
&o gerit, neutri ater ille dies putandus eft.
Victo vero ut infelix habetur, ita vi&ori fe
lix. Sed populus qui viétus eft mavult fortu
mæ dici cafum adverfum imputare quam
fuae ignaviae, aut præliandi infcitiae. Ideo ca
vet poftea ne prælium committat eo die. At
qui exempla funt eorum qui eodem die exi
miam victoriam reportarunt, & infigné cla
dem acceperunt. Graeci fcribunt, πᾶς' 1'rx
Άοῖς * 3v/xev >3uSywv Σατοφegά&;,a*«9u73o, 5
•Jτàv oiove 607vz? zwreAwc xaA&oruv xaT' &C®n
Puguar,«sEv-%uôø; â A'?}25Waw,® IIøpxa; xa?"
- - awrès
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 81 ;
awτες τέ μηδενὸς φέδομ%z, uiipxg. Dualem
numerum pro infaufto & nefafto habucre,&
fecundum quafi felicé vocarunt, κατ' ἀφημια
μόν,ut Parca, quod minime parcant, & bellum
quod minime bellum fit. Ideo Dualem nu
merum in nominibus non admifere Latini,
qui Græcis ufurpatur. Scd quæ caufâ illis fuit,
dualis numeri damnandi ? An quod atri
dies illorum fecundi effent? Nam pofferi dies
Calendarum,Nonaruin & Iduum,funt etiam
fecundi à Kalendis, Idibus & Nonisqui pri
mi funt. Hinc & fecundus pro poftcro dic
apud Ennium , -

Site fecundo lumine hic offendero,

Moriere.
Ideftpoftero die, τά άτάτη , ut eft in Graeco
Tragico cujus verfum illum reddidit Latine.
Idcirco & in diebus menfis numcrandis nun
quam dicebant, fecumdo Calendas, fecundo Noma*
& fecundo Idus , cum tamen ratio & analo
gia qua utebantur in cæteris, ita poftularet.
Nam quartum diem ante Nonas,quartum No
ma4 dicebant, & de tertio tertium Nomas. Sc
quens itaque dici debuit fecundo Nona, &
Idus , & Calendas. At ne fecundum nomi
narent, dixerunt, ante diem pridie Calendas.
ante dicm pridie Nomas , ante diem pridie Idus.
Græci hoc obfervarunt quorum haec funt.
Tlw μ% áuJ Ngunwiaw iAeyov Kaxiv}xk , τήνδε
330 tie9v$unyês,a€ reor&eav har& £,«is épn
Fff 4 qvA
814 D E A N n I s
auSory:r. i5» 5«$;}{γμα, ἀςτε ἐς τιμ
<;siau aaiv ai Nävvaw, tlw;5 re/tlw are$ te/äv
Novväv, τίω5 τεζετίω ~€$ μιᾶς Novvöv 243 i
Στο Φe%$ $ia tlw , àv*8a. Atqui ratio cxi
gebat ut de quarta menfis dicerent, fecunio
INonas, cum de tertia dicere folerent,tertio No
mas. Alios etiam dies religiofos & &*3&-
δες habuere Romani, ut Agellius notavit lib.
v. cap. xv 11. Antc diem quoque quartum Κal:md4;
vel Non ** vel Idus tamquam ominalem diem plerijti,
vitant. Ejus obfervatiohis ait religio tilla fittradit4
quari fòlet. Nihil fuper ea re fcriptum inyeni , nií
quod Q. Claultis Amm.tlium quumto cladcm p/£*4
Cammenfis vafffìmam façtam dicit, an:e diem qua*
tum Nona, Sextiles. Sic enim ibi fcribendum.
Nam vulgo peflime legitur , Inominalem ditt.
Atqui ojiinilù in maiám partem dictus cli,
Στεφegs & graiaios, ut religiofi dies apudcum
dem lib. iv. cap. ix. exponuntur, triffi omint
infames impeditiqüe, in quibus & res diyina, fatet;
& rem quampiam novamcxordiri temperandum eff,
Hoc eft quiod paulo ante dixi, propter cla
dem acceptam die quinto Idus Julias omncs
dies non íolum qui inciderent in antc diem
quartum Idus Julias, fed & reliquos omncs
qui Kalendas& Nonas pari numero præce
derent pro ominalibus àc religiofis vitafunt.
Habuere etiamGræci fùas &trjsg82«,& Pcr*
fe,&Arabes,omncfq;ferme
non aliae nationcs,gut
cxaliqua obfervatione fidcrum cam die*
- fum}
 C 1 1 M A c T E R 1 c 1 s. 81 ;
rum religionem hauferunt, fed ex aliis caufis
fibi pecu'iaribus, & propria traditione vel ab
antiquis recepta proditam fervarunt. Et fic
debct intclligi quod notavit Proclus in He
fiodi ἄμ£e9:c , dierum certorum in fingulis
mélibus ixXoy%&&TxAo%v iz$v rx323z2; éx '
•39. trg*o*ov , originé habere ab obfervatio
nibus variarum gentium. Ideo variare, atquc
alias cffe apud has & illas nationcs. Etiam
quas privati obfcrvant ex propriis rationi
bus, non eædem ab omnibus habitæ funt fc
lices & infcliccs , ut fupra notavimus. De
cntibus ait Proclus, & \a 5 zw,' &\xas &x39;-
an zw. Vctuftiffimi Græciæ auëtorcs de his
fcripferunt , Orpheus, Melampus & Hefio
dus. Scriptio de ea re Hefiodi etiam nunc ex
tat, cum infcriptione ;;•&gau. Aliæ interierunt.
Sed ex his quæ citant auétores conftat, non
eandem omnium fuiffè fentcntiam circa die
rü qui probonis aut incommodis obfervandi
cflent eleétionem aut rejeétioncm, ncque et
iam circa ipfas caufas. Hefiodus à folo Jove,
à quo funt omnia, eorum caufàs & origines
repetit. Ad eum enim refert quod dies ali
qui minus aufpicati habeantur rcbus agen
dis, & operibus rufticis exercendis. H'μzrx
inquit, dl' &x h33εν πεφυλαγμ%'9-. Ad quem
locum notat Proclus, plerafque obfervatio
nes dicrum malorum à motibus Solis & Lu
næ tunc peti folitas, & variis eorum fiderum
- Fff ; inter
 8;& D e A n N 1 s
inter fe afpectibus & affe&ibus, fed Hefio
dum ad Jovem ipfum eorum differentias
referre qui au&or eft omnium motuum ftella.
rum. Sic enim verba ejus legenda funt vulgo
.corruptiffima:o'youù H'ai23o; ra; πελας άν τα
vis eíáês+ xx\' &v r&v «%ytwghad, eis τές ἄλλα
xuvia*; è vixlujns r* r* *e$s &\ka*c agáa*s
àwæq>£g*&;,«Jtis eis Aix ev z}{τz** δήnâ eiev
παύ ανετύηδείαν λαφoegis &φ έ μελα γένετεu
πν® r& xwkuz® * xuvxp%ov &sigov. Idem
alio loco, •r*;; ὸ}riin8eigs * u#£*« ei; Aix &vzzréa
•rd.Verum quidem eftplerofque adLunæ cur
fum ac numieros, & aliarum ftellarum motus
dierum felicium & inaufpicatorum difcrimi
na tanquam ad caufam efficientem retuli(Te.
Nam & Orpheus fecundum dies Lunae eos
percenfuit à prima ad tricefimam. Sic poë
ma cujus incipiebat,
IIgöwv £%7r£&r* ivr\ux' q)aiv£tv, &ens,
Mqwn dl' eis ágnv δτ/άλε3), iageo dî â€yov,
Atque ita deinceps ufque ad Lunam trigefi
mam, quem diem infauftum ad omnia opera
pronuntiavit cum Hefiodus tradiderit.
te4nx&3» u4v&s &e, 5lw
E'g;& dl' ἐπ*£{v £, &puxxulw 3&riz3;,
Sed non ad opera facienda aptum judicat,
verum ad infpicienda quæ toto menfe per
a&tafunt & ad demenfum fervis dividendum.
Non ex ordine auté, ut Orpheus,omnes dies
mcnfis recenfùit, & ad fingulos notavit qui
*• IláITA
 C L 1 M A c T e R 1 c t s. 827
nam ex his commodi, qui incommodi effent
ad opus faciendü,fed confufe id explicat,nam
à trigefimo menfis incipiens tranfit ad pri
mum,deinde ad quartü & mox feptimum nu- '
merat, quem & optimum effe tradit & fà
crum,quia Apollinis natalis erat.Non à Lunae
igitur curfu & pofitu & cum âliis fideribus
afpe&u dierum difcrimenaeftimat,fed ab aliis
caufis, cum dicat omnes à Jove effe,
Ai5;$ κριάga eiai hác ¢ëg. μηδεν1©-.
Apud Petronium in ædibus Trimalcionis ta
bula erat in pofte defixa , quæ continebar,
Lumæ curfùm flellarumque feptem imagines piétau,
& qui dies boni quique incommodi effent diffinguun
te bulla notatum habebat. Virgilius cum ab
Hefiodo fumeretillorum dierum ad operaru
ftica habilium & inhabiliü differentiam, non
eandem tamen eorum caufam affignavit quã
Hefiodus, fed temporum fuorum opinionem
fequutus eft quæ ad Lunam eos rcfcrcbat.
Ipfe dies alios alio dedit ordine Luna
Felices operum. -

Nufquam Lunæ meminit Hefiodus necquod

Luna alios dies aliis rebus aptos ac felices de
derit. Et infcire ad eum locum notat Servius,
pleniffime de Lunæ diebus exponere Hefio
dum.De omnibus menfis diebus exponit,non
de Lunæ. Nam nufquam a*v*v(w nominat fed
p/%va, menfem tamen Lunarem intellexit qui
tunc Graccisin ufu , fcdnon dicit Lunam cffe
caufam
81S D E A N N i s
caufam dierunt.bonorum aut malorum. Sed
Graeci,ur diótum cft,ad dics natales Deorum
referebant i!la difcrimina, non ad [te'larum
aut Lunæ curfum. Ut eccc diem menfis fepti
mum, five Lunæ, pro felici habebant, quiaco
die natu:n Apollincm crediderunt. Quartum
dicm Lunæ inter bonos cenfebant, quia Hcr
culis natalis fuit. UInde ille verfus:
TÉ7e9 J\ x*g&- i;*vw rg] &av tv xyxa'st
&:ta. -

Sextus dies mcnfis infàuftus puellis gignen

dis, quia Dianæ fácer & %ai &-. Eama*
36vov ay«5wv, x&gt; 3' 8x éva, avu^ogov dicitH
fiodus, quia Diana virgo eft , & perpctu in
puellis virginitas parentibus odiofà cft,§1
ftudent eas locare. O&avus menfis dics N*
ptunigenitalis habebatur. Quibus operibus
idoncus fit,defcribit Hefiodus. Quintosom*
nes dics menfis Hefiodus ominales dicit &
infauftos, & caufàm addit, quia Eumenide;
quinto dic mcnfis obambulare terram crede
bantur , ut perjuria vindicarent. Ita enim
fcribit.
IIíuáx, dl' i%«Aix.3iq , §r€;zaA£7rai τέ
» w
atm Vau.

Evaeiu* $ 4aaiy E'e/wva« gu4/*x%*

* o'g«evtivvp%zς ἐ ἐeas vixe täu'%ijgxou£.
Virgilius eum locum ita reddidit:
---Quintam fuge, pallidus Orcus
Eumenidefque fáta.
Quae
 C L 1 M A c T E R i c 1 s. 819
§; longe abfunt à mente Graeci poetæ.
on enim quinta Luna dicit Orcum & Eu
menides cfie natas, fed quinto menfis die
Eumcnides vagari fupra terram ad puniendos
perjuros,h.e. ad vindicandü juramentü quod
perjuri pcrfide fecerint. At o'grey Virgilius
pro Orco, id cft Dite vel inferorum Deo ac
cepifiè videtur. Hinc & pro ipfis inferis fepe
& quidem propric magis fumitur. UInde &
Orci Ianua Lucretio, &i3©- 7ró^a. Sed hoc
fenfu Latina vox eft Orcus, quæ nihil affine
habet cum jpxg Græcorum quod eft Jusju
randum. Antiqui Latini dicebant Vrgutu
pro Orco ut eft apud Verrium, ab urgendo.fn
cpte igitur Servius ad ea verba poetæ notat,
Hefiodum dicere Orcum quinta Luna matum. Nihil
enim ille de Orco qui Dis cft pater Latinis,
non jusjurandum,& pro loco inferorum pro
prie dicitur, non pro ipfo Dite. Ncc melio
ra funt quæ affert quafi ex Celfo, quod Dis
Orcus appellatur quafi jurisjurandi deus qui
& pallidus vocetur, quia jurantes trepidatio
ne pallefcunt.Ná apud Orcum, inquit, difuntia
animæ jurare dicuntur,nequid fùos quos im vita reli
querimt,cótra fas adjuvent.Quæ awi signTx funt &
nugatoria. Styx dicitur poetis ápx®- %*%y,quia
per eam jurant. At pallidus hic Orcus dicitur
quia locus eft pallidorum i. e. mortuorum, &
pallentium umbrarum, ut ipfe vocat poeta.Nun
quam certe mihi probaverint hanc cffe vo
- C1S
 $$e D e A n N 1 s
cis Ortw apud Latinos originem , aut Grae
cis :,«•• appellatú quem Romani Orcum dixe
runt o?«e* filium effè contentionis& difcot
diae hic dixit Hcfiodus, quod de juramento
intellexit, non de Plutone vel Deo infero
rurn. Juramentum autem ait ἐea3æ genuiffe
πῆμα άπ$ρκοις,in perniciem perjurorum,quia
ro juramento fuo pleótuntur ab Eumenidi
É fcelerum vindicibus. Hallucinatio igitur
eft fummi poetae qui £p«s* Hcfiodi pro orco
fuorum Romanorum accepit. Præcipit au
tem Hefiodus omnes πμ*** menfis vitan
das effe propter unam , quæ prima efi, quia
eo die Eumenides putabantur ex inferis emif
{æ perambulare terras ad perjuria vindicam
da Tres funt autem in menfe quinti dies, pri
mus, medius & tertius, % 7*α τ« τέμ*n, * ui
an & * re/ m. Idem de quarto die dixeris, de
fexto, de feptimo, o&tavo & nono. Primus
feptimus eft qui ab uno coeptus eft numerari.
Medius feptimus qui poft decimum, tertius
qui poft vigefimum. Sic exponendus Virgi
lius illo verfu:
septima poft decimam felix & ponere vites.
Inepti Grammatici dubitant & difputant, an
ita fit intelligendus Poeta ut dicat, felicem
quidcm effe feptimam, fed feliciorem deci
fham, ut primum locum decimæ tribuat quae
fit valde èlix, fecundum feptimæ , quæ poft
dccimæ felicitatcm fit fecunda. Quae falfà
c(t
 1. i M a c r ■ R 1 c' 1 s. 83r
eft interpretatio. Septima poft decimam cft
media feptima , i uiam 338dum quae feptirha
poft decimam computatur. Nam quæ nume
ratur poft primam feptima, ea eft t£&tn §3
3äwn quae &feptima ante decimam poteft di
ci, ut decima feptima quæ media eft acfecun
da feptima, di&a eft Virgilio feptima poß de
cimam. Septima autem poft vigefimam eft
veátn §333gn , nempe vigefima feptima. Sic
certe etiam loquutus eft Hefiodus cum vige
fimam quartam appellavit τετe9:32 ρ ετ' eixz
3«.ld cft quartam poft vigefimam,quæ eftter
tia quarta. Cum enim fcripfiffet, τετegà, id
' cft quarta aperiendú effe dolium, & mediam
πτεχδα,id eft decimam quartam effe fàcrum
diem, addidit, πτέροι δ' αὐre μετ' eix&}α μ*-
vδς %5lu H'äs yayoμ%ns. Quod interpretes
Græci accipiunt di&tum effe j^{fìxà; pro *
μετ' eix&$& μηνός τετxptlw, quartam diem
mcnfis poft vigefimam, & interpretantur tlw)
ve/tlw it reg32. Id eft tertiam quartam. Se
ptima igitur poft decimam Virgilio eft quam
Hefiodus vocavit , μάοτ(α ἐ33οματιω, me
diam feptimam, hoc cft, £3δόμlw μετε δά
xzôz, hoc verfu :
M£o* dl' 333ομ&ra Aru*t*p©- ispàv &ztlw
EÜ uxx' όπτίζοντα δύτέοχέλω έν άλω?
B3*.£v. -

!
Ita τ£οιτίω μάοτω ἐκτ{w dixit, & μάσ{w£xtiw
pro fcxta Poft dccimam , ncmpe dedi;
Cx
 83* D e A N N 1 s
fextam, ***tw & μάα'ιω πre%32. Et μίπ
ar«* eidem cft quarta poft decimam, ni
mirum quarta decima. Sic τ**t*w& μά•/w
eira3*. & rea^va 32, primam mediam & ter
tiam nonam. Id eft nonam,decimam nonam
& vigefimam nonam. Primam nonam, quæ
fimpliciter nona cft, optimam pronuntiávit
cffe Hefiodus,
II32 ti* dl' eiv2ς πvxr;v.av &3g&ruat
E'&x»; μ$ %$ * *;3& ¢vr&εμ%. *;3& Xv£3*
A¥*ea ? » 3* yuvauxi..
Virgilius dixit nouamfug« meliorem effe, &firtù
contrariam. An alium feqiutus videtur quam
Hefiodum qui nihil tale? Fugam ibi accipiunt
Grammatici de profectione & curfù niaiiti
mo. Atque ita fane apud poetam interdum
accipitur,ut his verbis de cürfùpelagio: Te*
dunt vela noti, fugimus fpumantibus undu. Id
eft, currimus. Alio loco de ventis: fimul ar
va fuga , fimul equora verrunt. Item de Iridis
in c£lum reditu, Ingentemque fuga / cuit fá
nubibus artum. Alibi idem fugam pro naviga
tione diferte pofuit, lib. v.
Ipfe jam matres, ipfé, quibus affera quomdam
Vifà maris facies , & mom tolerabile nomen,
Ire volunt,omnemque fugae perférrelaborem.
Item apud Accium in Telcpho, citantc
Nonio: -

Remifjue nixiproptriter marem in figam

Trafjdunt.
Im
 C 1 1 m A c r E R 1 c 1 s. 833
Inde & vimumfugiens dixere Romani , quod
uafi abeat ånatura fua, ut Græci ἐζεςηκός ap
pellant. Fuga igitur hoc loco apud poëtam
pro navium in mare dedu&tione , & navi
gatione. Cum hæc ita fint, exprimere voluit
quod dixit Hefiodus non deprima nona, fed
de tertia nona quam ve/zev&}α appcllavit.
Eam memorat eflè bonam. -

Nja Toxvxx^ i3a, 3v (w) eis oiwozz zrjvtov

Ejgvp%a , rajgos § 2A*%α κικλ%axxat.
Pleéte Procluscam interpretatur, ve/tlw ei
v&3x , tertiam nonam, & τίω στ€$ teaxx&-
8&-, quæ præcedit trigefimam. Cum idonea
fit ad navem in pontum deducendam, ideo
fugæ meliorem dixit Virgilius , contrariam
autem furtis, quia veracem eam nonnulli vo
cabant, zrzógos 5 &Aw%α κικλ{rxsai. Nihil au--
tem magis furtis contrarium quam vcritas.
Nam furi maxime expedit mentiri. Non eft
dubium quin poëta Romanus poëtæ Græci
mentem ita expreffàm voluerit, fed etiam in
eo falfus eft quod ve/ttw êwv&tlw pro τ£ωτη
/ fumpfit, ideft vigefimum nonum diem pro
nono menfis. Non enim abfolute £vv&tlw fo
lefponere nifi de prima nona, quæ & ττάτη
eiv2; ipfi dicitur. Ita tres πέμὰς in menfe
agnovit, ut tres quartas, tres fextas, tres fepti
mas, tres oétavas, & tres nonas. Proclus,
tía x, §^ravávz3 r*t€¢ôzς, ά τ£ατίω, ά μάα'ιω
� * τ&tlw, Quartum diem, decimum quar
- Ggg tum,
8;4 D e A N n I s
tum, & vigefiinum quartum. Propter ununn
autem quintum quo Eumenides fupplicium
famerc de perjuris credebantur, & reliquos
duos quintos dies menfis, hoc eft decimum
quintum &vigefimum quintum,vitandos effe
admonet ut mali ominis & inaufpicatos.
Sic Romani quod femel rem divinam fecif
fent ad Alliam contra Gal'os pugnaturi , id
que male ipfis fucce(fi(fet, non folum omnes
dics po$terìs Iduum in omnibus menfibus
ro atris habuerunt, fed etiam omnes Nona
ium & Calendarun pofteros dies,five fecun
dos. Nam po$ferus dies pro fecundo. Hinc
apud Petronium,^rimo die,poftero & tertio.IIiu
£a igitur tres funt Hefiodo, quintus à pri
mo dies, quintus poft decimum, & quintus
poft vigefimü, qui omnes mali & &rsqteg}**
Graecis habitifunt,non ratione Lunæ crefccn
tis aut decrefcentis,aut cumSole coeuntis,fed
propter:Eumenides pro pcrfidis fàcramentis
poenas â perjuris repofcentes. Ita & reliquo
rum dierum in fingulis menfibus felicium &
infelicium differciitia apud eos proceffit ex
natalibus Deorum.Aliis opcribus & rebus alii
magis aut minus idonei, quidam etiam ex
his pro media parte boni crediti fùnt, & pro
media mali. Matuvinum tempus in quibuf
dam laudabatur ad res agendas, pomeridia
num dandabatur. Ita de quarta poft vigefi
mam, ideft vigefima quartâ cecinitHefiodus,
-—*ea
 C L 1 M A c r E R 1 c t s. -83;
——2eâm
Häs yavou%nc, &h3e%sxx dl §si zegek»v
Sed & iidcm in fingulis diebus quafdam bo
nas, quafdam malas obfcrvarunt. Et hoc cx
fiderum tantum infpe&tione, non ex alia zz
e&lwg*a*. Narrat Plinius lib. xx 1 x. Crinam.
Maflilienfem cum maxima auétoritate & fa
ma medicinam feciffe Romæ, arte geminata,ut
cautiorem religiofioremque , ad fiderum motus ex
Ephemeride M.tihematica cibos damdo, horafque ob
.
- fervando. Artes geminaffè dicitur quia Mathe
maticam cum Medica conjunxit,qualesizt£0
μα%u&hx$s vocatos efTe fupra docuimus,
quorum & mcminit Ptolemæus in Tetrabi
*.
•
blo.Hefiodus Noverca, appellat dics infauftos,
: & Matres qui felices erant.
A'λοτε μητ£u* tia $ * uiea, &* or uhtre.
Non unam dc his apud omnes fuiffe opinio
nem, ibidem dicit.
A%g- dl' αὐλοί{waJvâ, trzjgou jiaxaiv.
Ad quem locumGræci, τ&το5 φησίν ά O'€¢&Cς
&x 23 «3gJi}aav, â riga, 5 3 Max&uras. Nec
illi tantum veteres diverfâ de his prodiderunt
& intcr fe pugnantia, fed etiam Neoterici ab
antiquis diffident, & nationcs totæ à natio
nibus, ut Ægyptii à Græcis,Judæi ab utrifque,
Perfæ Arabcs & lndi ab omnibus. Athc
nicnfcs inter alios Græciæ populos à fùperfti
tione potius quam à fideribus petebant co
rum dierum diffcrcntiæ caufas. Nam prout
G gg . fàcri
-
836 D • An n 1 s
geri efTent hujus aut illius numinis cujus nata
Ies &;••a* eo dic celebrabantur,ita bonos aut
malos eos judicabant,pcrinde ut effet numen
maleficum aut benevolum, aut aliis potius
quam aliis rebus agendis poteftas illius ex di
vinitatis fuae natura videretur idonea & ef
ficax. Idque etiam aliæ Græciæ nationes in
ob(ervandis diebus aptis aut ineptis ad varia
opera & xxrxpx2; factitarunt.Judaei Helleni
£z exemplum etiam hoc fequuti videntur,fed
ro dcorum natalibus quos gentes obferva
funt ad dierum felicitatem aut infelicitatem
difcernendam, hi primorum patrum χε%xis;
*u4g9;s ad eam rem fumpferunt.Prima Luna,
five primo die Lunæ Adamus ex luto plaùma
tus eft. Ergo bonus hic dies ab illis fignatur.
Eva fecüdo die Lunæ ex Adami cofta formata
eft. *i tua/ rn * u#39;, inquiunt, ìsì, &;«%«£
διτή}{©- χαμες πτιλοτι, και άλ &x\o <r*3yμ*
ßsxnS;c &nz{g;cw. Tertio die Lunæ Caïnus
natus eft. *i touavtn ;u£e9. §§ •%x7r£*aug
eis zrizow τ£&%v, d\3' xxtvxeg §siv. Tá ti 733 *r
siuip* tiir ατλκνns A'3ελ ἐχων23. è sì %$ xz'r*
*igígæ &;«% Rgjxx^*. Ita per omnes dies Lu
næ ambulantufq; ad trigefimum, quem etiam
fauftum efTe volunt ad ferendum & meten
dum, & adrcs alias, item ad fomnia vera vi
denda quia Samuel propheta eo die natus cft.
T? τ€•a«953 * u#&* αελίωνς Σaus*}A §}&v*3n 3
<€¢¢ntnr, 3 *iui$« «wtw τλngoq)og ag%n i;ir ei;
^r.
 C L 1 M A c T E R 1 c 1 s. 837
* avérea, £$s&asq. άνα; ία, ίδης ἐν ταῦτα κμά
g4» eiy«jà* ági Rgùêtoq)&^£ς. Hujus tractatus
Titulus cft in libris fcriptis, E'gulù{α z€*
&Awv Σμegöv * ατλ(υης * 23«%öv πψψngöv.
Tabula quæ dierum malorum & bonorum
numerum continebat , dicebatur, ἐφημεeÅ¢.
Eodem nomine tabulæ accepti &expenfi fœ
neratorum, eorumque Kalendaria in quibus
notabant pcr fingulos dies menfis quid cui
que expenfum tuliffent, quid acceptú, & no
mina omnia fua defcripta habebant, Ephe
merides vocabantur. Ergo ἐφημεός eft tra
&atus Hefiodi qui infcriptus eft H'μ£gau. Vir
do&tus in Introduétione fua ad Hefiodi fuá
g23 cap. xx. non id vult, & errare interpretes
afferit quihoq-yolunt, & doétrinam confqn
dere *ius göv Ctim do&trina £3* uae/ Καν. Sed
ipfe in errore eft pæne ridiculo. Quid cnim?
An non erit §4, nùse); ca tabula, vel ca fcriptio
in qua notátur qui dics commodi rebus agen
dis, & qui inaufpicati? Quomodo igitur eam
appellabit? Et qüid effe aliud volet τω άφημε- |
eÄôø ? Aitdo&trinam ἐφημεeáôov contineriin.
Hefiodi operibus. Quid eft hallucinari fihoc
non eft? Sed unde hæc illi vifio obje&ta ? In •
Geoponici,inquit, quefub Conflantini nomine yul
go circumferuntur liber tertius cft i9nu£e/s, Im
mo nofi eft iqnusejc, fcd potius δημηνίς vel
ὸ}nunv,&c. Non enim in eo dcfcribitur qui
bus dicbus menfis quidque agendum fit opc
* •
Ggg 3 run)
$58 , D r A n N -1 •s
rüm rußicorum, fed quo menfe hoc velillud
agi conveniat. Non potcft igitur effe i4**-
eä; in quo non per dies fed per menfes opera
ruftica totius anni diftri5uta & defcripta
funt, fine ulla dierum mentione. Impofuit
viro do&o &*%*ai; libri, ficut vulgo edita
eft. Sed pro fua in Græcis peritia videre de
buit, vocem itrusex; non poffe in iftisvef
bis confiftere. Ta 8e iv*5v £v +â 5 tä 3i3^® τω
τκ μ%. §• ** vél yewgyix; &xx3y&v, <£u*x**?
5 tiw aesa*xsotv τὸ ἐx45* unvi §p;ασί*. Ha
&tenus, re&tum eft. Quodfequitur, fpurium,
& ab imperito gloffätore adjectum, i?nu?/*
×gi à xa#' £xa sev μ'ιύx §;;«3* 3u. At non P0
teft, ut dixi, videri ίφημεός ea ortayμáé*
quae docet convenientem cuique menfii**
•iv , non cuique diei. Quid autem clarius
quam Epbemerides poëtæ Satyrico dici ta*
bulas Mathematicas quæ dies aptos & in
cptos rebus gerendis continebant ? .
In cujus manibus ceu pingula fuccina, trita
Cernis Ephemeridam. . . -

Ephemeris erat & illa Tabula Petroniana ?

zâibusTrimalcionis, quae diftinguente hul?
* notabat qui dies boni,quique inάommodic!
fét.Omnis omnino fcriptioquc de diebusagt
eligendis, huic aut illi opéri accomodatis,
è vnuseºs cft. Ergo carmen Orphei de diebus
άφημ*eas eft, ifem Hefiodi ;£ga. Aliude
quodtractaturtcrtio libroGeoponicán £a**
ya/»
 C l 1 m A c T e R 1 c 1 s. 839
väv, Caffiani Bafli Scholaftici. Quid quo
quc menfe ex operibus rufticis agi oporteat
inco defcribitur. UIt de vitibus, Januario.
menfe arbuftivas debere putari , Fcbruario
propaginibus tranfplantari , Martio ex his, fàr
menta adinfitionem accipi, Maio eafdem in
feri, âyxev e/3&{. Atque ita de cæteris. Totus
quippe méfis illis ipfis operibus videtur aptus
* & commodus. Nam dum putetur vitis apud
nos intra menfé Fébruariunì, nihil referútrü
initio an fine an medio id fiat. Hæc igitur
adigyov do&trinam pertinent, non ad ἀμεγόν.
Si quod verò fcriptum de dicbus eligendis
tra&tat ad ponendas vites vel arbores vel
{egetes accommodatis, vel alias quafcunque
res agendas ex fiderum motu & pofitu, ca itn
μge}ς eft.San&tus Auguftinus dg Civitate Dei
lib. v. cap. vii. mores feculi fui reprehendit,
quod in ìligendis disb.s nova quidam actibus fuis
fata molirifàtagebant. Titulus capitis cft, de
eleëtione diei quo uxor dicitur,quove in agro aliquid
plantatur aut feritur. Proclus ἐκλοχν Σμεgόν
appellat. Hæc omnino pcrtinent ad illas quas
diximus Mathematicorum Ephemerida*. l'ræ
ter eas autem caufas quas diximus difcrimi
nis dierum ex fideribus, ex religione, & ex
obfervatione quam experientia fccit, quarta
eft Pythagoreorum, ex harmonicis numero
rum rationibus ac virtutibusfumpta. De qua
fufe commentatus cft Proclus ad illud Hc
Ggg 4 fiodi
S4o lo E A N n i S
fiόdi carmen •€• *us*&r. Eam ad omniava
lerc voluerunt quæcunque numeris tempo
rum fiunt. Et hæ do&iores & fubtiliores vi
dcntur ineptiæ, non tamen magis folidae nec
magis veræ quam quælibet earum trium quas
ante commcinoravimus. Inde ctiam caulám
arceffunt cur fepteni aut noni Clima&eres
graviores fint quâ quiin alios numerosinci
dunt. At deberent fecundüm hanc rationem.
cx vfhorum numerorum efIèleviores, quan
doquidem illos duo numeros phyfica virtutc
atque occulta fætus in utero perficere tra
dunt. Quomodo igitur idem numerus pro
prietate quadam ac poteftate naturali adftruct
fimul & deftruet, formabit & forma exuet?
Clima&terici porro etiam dies mali fuere &
infaufti , fedalia eorum infelicitatis ratioquá
Ægyptiacorum, aut eorum quos Mathemati
cis x*<a x7ws di&os effe oftendimus. Hi enim
infclicitatem fuam*non ulterius extendunt
quam ut incoepta noftra & propofita a&ufq;
impediant&interpellent, eorum effe&us fru
{trando, aut exitum aliumà fperato dando.
Ulnde & μεζ3&rsc eos vocavit Hefiodus,
exreÅss, $i $ig:yia*, excidentes, incertos &
incfficaces,& nihil ferentes. Quod una vocc
* &**»'•• Mathematici fatis potenter ex
Prefferunt. Clima&erici vero dies funt in
quibus pericula ex morbis, aut ex cafibus qui
“*trinfccus cvcniunt, vitæ no(træ intentan
- tur;
 C L I M A c T E R 1 c 1 s. 841
tur, quibufq; in difcrimen &metum interitus
adducitur, ac pæne fubvertitur. Et Clima&te
res illos five pericula quæ annis vel diebusCli
ma&tericis vel etiam horis inde appellatis.
accidunt ; à Decanis fieri crediderunt, ut di
&um eft, & per ipfos Decanos omnia vitia valetu
dinefque colligebant antiquiffimi Ægyptii, ut ex
Firmico fupfa docuimus.Triginta fex numero
hi fuere. In totidem partes corpus humanum
diftribuerunt, & fingulis Decanis fingulas at
. tribuerunt , earumque partium morbos,qua
-
* rum & proprii fuere Clima&teres. lnfignis
de ea re locus Celfi apud Origenem contra
ipfùm, in hæc verbalib.v111.37 ulù êv ττίς
5æ u&Xew* ÉXαχςωνίςίν άτω δάλοττι ἐδεσία,μα
$o- tis & äå ôv Ai%£iov xéysaiv , á m &eg. 3 a/-
$pa/ r* ti gáuæ ἐκα) τe/&«9vTw δάλάφασι δaì
Pιονες , j%oitive; aj3£e/o. eis το σωτx μάpn ve
veung}jov, oi5 Agà Aváò *Ne{ss x£ywai eis Travj
τχ μάpn veysung%ov. Quod autem ufque ad mini
mas res nulla fit cui fùa non aßignata fuerit pote
fas, colligere licet ex iis que •/£gyptii memorant.
. Nempe quod hominis corpus triginta fex poßideant
Genii five Dii •/£therii in totidem partes diftribu
tum. Alii etiam plures perhibent, quorum unufquif
qu* & partes fibi dicatas corporis obtineat, quæ &
ipfe im plures dividuntur particula. De Decanis
eum loquiipfe numerusindicat, & quod3s8c
4:3sgis;, Deos atheri affixos nominat. Sed
illud magis, quod fequitur dc eorum nomini
bus
 S4: D m A N n i s. -

E. Argyptiacis. xaj * 3au$ve* f*r. t- **

„.- 3+x*e** £•**, *a*s* xvvaL, xya*-
i-, ** x***, * Saxat, & B.8, * Ess, & Ess3i
.* P******, «* P***ca;, 3 ex τι &xx ** &*****
;»•*** 3»sua3 ss. Norunt & illorum Damonum
appellationes indigenas , ut Chnamin , Chnaba
mim, & Bia, & Eriu & Erebiu, & Ramanor, &
R:ianeor,& queaunq;alianumina fùa lingua nuncu
pant. Haec cflè nomina Decanorum ex eorum
quem fuperius expofuimus catalogo patet.
Sed nonnulla heic corruptafunt,aut aliterap
pellata quam apud eos Mathematicos ex
quibus ea deprompfi. zv$u; Decanus ibi
cit tertius Cancri, &zarezy£μις primus Leo
nis qui hic perperam zwazsuis vocatur. Σ
x**, ibi dicitur qui apud Origenem xix**. ln
vulgatis Firmici, Aficatb legitur, quod vide
tur confirmarefcripturam libri Origenis. Pro
Κ»a*,>u* fcribitur apud Hephaeftionem qui
rimus eft Decanus Capricorni. E'es Celfi,
Ég> cft Hephaeftionis, & fecundus TauriDe
canus. E'&*3is nullus eft in noftro catalogo,
fed pro eo vcl Iià3ι8 vcl Prsæ, qui eft primius
DecanusSagittarii.Pro 318 eft &£,s in noftro,
: primus Decanus Pifciü. Qui Pauavas dicitur
ápudOrigené effe puto qui Pou£uays Hephe
ftioni vocatur.Piæ ip etiam corruptum liquet,
proxi-&x* áut §•es, aut pro ΣΣ rares.sed
haec non tanti. Hoctantum hic voluiiiìus, de
Decanis ibiloquutum cffècelfum quibus fin
gulae
 C L I M A c r E r 1 c 1 s. 843
gulae partes corporis attributæ tanquam Diis
ræfidibus, earumquc partium morbi tanq. â
Climacteres morbiferos facientibus, aut de
pellentibus potius. At fi Dii non funt illi De
cani,aut fi nulli funt potius, ipfi etiam Clima
&tcres aut Clima&terici anni qui ab illis du
cuntur, nihil erunt. Resipfà quidem cft, nam
homini dum vivit multa pericula accidunt
qua vitæ qua forunarum, & illa pericula Cli
ma&teres funt, fed ab aftris non fiunt. Quod
auté fingulis corporis partibus Decani præfi
dent & earum morbis, ex eo etiam colligimus
Clima&teres illis adfcriptos morborum fuifle.
potius quam aliorum cafuü extrinfecus con
tingentium.Nam & vitia praecipue & valetu
dines per hos colligi folitos ex Neccpfo fcri
bis Firmicus. Alii Clima&teres ex ipfa gcncfi
& ftellarum in ea.difpofitarum diathemate
colligebantur. Ab his Climacteribus Clima
cterici ctiam dies, non folum anni appellati,
iique ab Ægyptiacis diverfi & aliis nefaftis
vel atris, quos in fùpcrioribus expofùimus,
& quos 27*&xlws dictos oftendimus. Ægy
ptiaci quippe communiter & ex æquo om
nibus ut mali atque ad aliquid novæ rei -

exordiendum inhabiles obfervandi propofiti

funt, & finguli mcnfes certos hujufmodi dies
& notos habuerunt. A'πε9;xlos ad fingulos
a&tus fuere ex aftrorum pofitu colligendi.
Climactcrici cxgencfi ipfà colligebantur, in
- qui
 844 D e A N N 1 s , , -

jibusgenito, aut morbú aliquem eo die an

&pitem & gravem, aut periculum aliquodvi
tr aut fortunarü eventurum aftra ingenitura
difpofita minabantur.Qui dies autem &zregx
*v; inquirebant, fi illum ipfum diem de quo
uaerebatur, Clima&ericum effe illi qui con
Äü comperiffent, tanto magis vitandum
cffe,ut trifti omine impeditum,&nefaftum,&
non idoneum ad aliquid incipiendum pro
nuntiabant. Cæterum cum nec ortus vitae, nec
curfus, nec finis tanquam fideribus alligati &
devin&ti, duci ab illis & regi nemini {àno
ant docto poflint videri, nemo etiam eft quin
videat atque agnofcat, quae de annisClima
&ericis ab artis nugatoriæ ftultis magiftristra
dita funt, inania effe , futilia, vana, falfa, ut
nulla vera ratione fundata, nulla rc&a ob
fervatione firmata, nec ulla certa experienti#
comprobata.Reftabat hic quaerere deTermi
no vitae, utrum fatalis fit an mobilis, aliqua an
nulla arte prorogandus. Sed Libri hujus mo
les non patitur nos ulterius excurrere.Praeter
ea confeétum ea de re volumen fàtis grande
ante annos duodecim, & paratum prælo, ha
bemus, quo quaeftioni própofitæ à Beverovi
cio tum refpondimus , nüper nobis erepto
cum magno rei medicæ & melioris litteratürae
damno.' Fatalis fane fit illc terminus, dum fà
tum illud aftra non faciant. Ncc faccre vero
jam fàtis oftcndimus.
IN
 I N• D E X

V E R B O R V M
IE T

R E R U M.
A.
Bleptum fígmum.A%λε*Toy. I34.
§-2Abrafax potentiffimum numem Bafìli
diamorum. 371. ejus Icon. 372.
Β Aegyptiaci dies. 813. im calendariis no
tati. 816.

Æratis human« gradus Ptolemao. 31s. quomodo vocemt

Graeci. 237. quot ammis con$femt. 238 •
A'329:24 3eda oy. 192.
lAgellit femtentia reprobata. 498. locus ex vetuftis exem
•

plaribus emendatus. 7o. locus correéìus. 12o. locus

emendatus. 824
a';»;^), difciplina. 71.

;'
a}weg. & &%g% pultis genus. 729.
^*
p.
Aiyvaru» ftellarum quid vocemt Vet. Mathematici. 172.
! melius condicionem quam fa£fiomem verti. ibid.
Ai4yiò •* Kxuszxtii;ss. 224 •
Azziwo3o^iz Hephajiiomis.399 , quomodofiat. 4o 1. dupli
citer confideratur. . 4o3.
-

Almanachia. - 6oy.
Alchocodem. 264.
Awargitirg: à*. 298. Ayafirws ftellas quas mumerent.
302.

aya3i8«%, mom effafcendere,fed in altum tollere & le

- ^vare,
-.
-
 I N D E x
vare. 18$. Ar- 3.533•* & xarw3/343</ magn&inge
me,ib;us poteffatis. - ibid.
Aw peey quidfit. 83. Anaphorica tempora. 294.
Anaphora fignorum inprimo Climate. 674. in fecundo
Ciimate, 681. anaphora primi Climatis. 69o.
Androclas annus. so. unde diâus &• quomodo fcriben
dus. 98.
xAnnos primorum hominum non fuiffe menßruos. 634.
Amm genethliacorum &quabiles. 241•
Ave,<9}s w* wrg> %szις. 301.
Antij cia Gr&corum. 814.
+kAnubio vetuffiffimuspoeta. 87.

* A ****** Dei fpiritus ille ejus qui omnia implet eff. ss;.
a rsjievx A#rologorum. .797. 800.
A?i tns um de di&fus. z66. idem qui zgovoxoyrap. 267.
sz s. pro ip/o /oco imterdum accipitur. 27?.
* A £szis *;**••* Latinis initium temporum. z6$. quid
Grscisjgnificet. ibid. 27o. 273. 273. mullam inter.
dum èza* tnwm habet. 322. aut uma aut plures. sss.
certis temporum Jpaciis determinatur. 424•
-Aphet« duorum gemerum. s 74, Aphetarum dijcrimen
mom obfervatum turbas dedit. 382,
A aetatis r2 »*•?e%}* dies quos dixerimt Graci aut
~Aegyptii, si 6. eorum Anagramma. ibid.
Apotelejmata Sph&r& Barbarica. 381. 382.
ArotexízAzaztw. 44•
Arox λίμα ττα. - 83.
AzroXvazq-idem quod 22&vaq. 272.
-Aquarum vari& qualitates. 742.
180.
-Ariet: primceps locus datus imterfigna.
-Artifficima à *fellis deduóta. 79o.
A ox.&G»-, Petoffrä. 353.
-%-Afclepia 3:3 Medici stas. 727.
-4,pe-fus fidem cum Schematifwis, 4oo.
-4jira me qaidem fiemt amaræ.?.x2. Sc6.
A *?•* Gr«cis quid'ßgni,áat. 38*.
Affro
 V Ε R R o R v M e r R E R v m.
_A/?rologia & Aftronomia diverfà. 33
í A' 9^z qua. 127. A3Xov itidem. 128.
. A'a* 24o qui dicamtur. 363.
? L4£fra aut fum! Dii aut nulla e# Aßrologia. • >»;.
*. B. -

.
¢
*]B Abylonii numeri Horatio qui.
Bzλ3i3ec qu&.
34•
269.
p. Earbarica Sphæra qtt*. 383. fola fixarum ftellarum
- Apotelefmata explicat. 389. unde ea diéfa. 39 o
¢ I3ardifames vetus au£or. 6o8.
Bafiliaes & Bafilidiani ex Ægypto. 369.
C.

* C LMachoda Perficum vocabulum. 384.

- Campanell« error motatus. 361. 362.
J* Caniculæ ortus initium ammi AEgytpiit. I03 .

Cardinesfîgnorum. 83.
? Cardinales prefbyteri & Diaconiumdediâ;. 86.
* Cardines gemiturarum. 182.
.* Cardo , xiv τεον. 44I.
• Cardani verfionotata. 273. imperitia notata. 333. g64.
/ 37 o. 418. 431. 434. 1
,'
* j'
*Carpi auétor non putatur Ptolemaus, 3o3. locus emen
- 327,

Ca£?orimae ve{?es. 622.

… Cenforimi errores notati. 487. 488.
Chaldæi antiquiper babexastia, numerabant.23s. om
nes Genethliaciita appellati. - 8o3.
Cheiromantica pendebat à ffellis. 79o.
Cholcmumis Decamus. 3 68. tertius Cancri. 369.
chronocratoresprincipales. 246 proprie qui..* 331.
Cibum «gris dare quibus diebus aptiffîmùm. 3 I.

Circumcifiomis differentia. - 723.

Clerorum quatuor divifiones. 376. 377.
Clerus Fortum«. 378.
r. Climatis ratio habenda in gemefibus, 383.

|
I.
Climatis primi Afcenfionis. 7o2.
Cli
 I N D E x

ci;mata orbis/eptem veterib. 337. duo additæ à Ptole

p*3. ibid.
climata long* vorum. 74-o.
climatericus annus umde diâus. 1. 63. quid A?rologis
fignificet. 2. non recte decretorius vccatur. s. non per
1inet ad Medicimam. Ys. feptenarius longe graviffi
mus. zz. ad eorum cognitionem mihilfaciunt gradus
human& statis. 37.

climacfericus non tantum annus, fed &• menfis & dies.

os. etiam Climater dicebatur. ibid.
Clima?erum propria notio. 98. 102.
Clima&ferica mom tamtum Zodia &• loca, fed & fiel
ls. - - 201.

Clima?eres alios effe leviores , alios graviores. 20 y.

Clima?erici circuliplametarum. ++s. mumeri eorum
aem circu/orum. - 430.
Clima?erici quosfaciumt fgnorum Decani horofcopan
tes. 463.
Climateres duodenarii omnes peffmi. 473. fptemarii
nulli boni. 474. ternarii etiam peffimi. 473. juimarii
mitiores. ibid. o£ionarii. 476. movenarii. 477.
Clima&ferumgenera tria. +8i.
Clima?er vitam fervat,non adimit. 484.
Clima, feris etymom. 492.
Clima&fer heroicus exploditar. 30I.
Climaterum di$tin&io ènumeris quadratis & oblongit.
s o4. communium &• mom communium di$fimiiio.
- y I7• -

Clima?eres communes infantium. s 1s. puerorum. 3 19.

-adolefeentium. 321. iuvenum. ibid. virorum. sz;.
fenum. 324. «tatis decrepita. * 2*.
Clima&feres Clerici. sso. Horofeopici. ibid.
Clima?eres non fieri à numeris. 347.mom ab affris. 649.
6s6.
Carttesplametarum A'gellio, 311.
Comjfellatio Latjnis. 88.

Com
 V Ε RBoRv M ■ r R E R w M.

Contagio Ciceroni quid. soo

Critici dies alii à Clima?ericis. s. 19.
Critodemus vetus auétor. 46r.
D.
JDamomis locus. 124, damom Sol. 123.
Ibecami mom dicumtur à mumero. 338.

Idecamt s Horofcopus. 12. fingulis/fellisattributi. s4y.

IDecamorum nomina Ægyptiaca. 18.
Ibecamitresfingulis figmis deputati. 332. finguli funt a&-
vwzra.336. homem mom fumtumà militia Rom.36o.fed
contra. 361. Etymi ratio. 364. Decanorum figura.
363.
IDecanorum omnium nomina Ægyptiaca. 6o9.61o
IDecreta £?*ellarum. 43e
Idecretoriaus dies im malampartem accipitur. J•
IDecretoria hora. 6. decretoriaarma. ibid.
IDiametra & quadrata figna peffima. 146.
IDiametro feptem figna dantur. z62.
Autx3&x\{, idem quod &φάνεq. 272.

Idies malediéti. 817. eorumlaterculus. ibid. dies Aegy

ptiaci. 818.
Aiajetaus temporum. _ 292•
Ataxeg tnvus *;*&way &•;*gewozgaQiæ idem. 339.

Diathema &• Thema. 87. Diathema fignorum duode

cim locis difpofitorum. 179.
Ibirigere quomodo ufurpent Latini. 428.
Ipivifionis annorumpermenfes Schema. 294. per mem
% fes dies,& horas. 238.
Idodecaeteris Chaldaorum Cenforino. 238.
popinus geniture. 98. quomodo divifio temporum ab eo
fiat. 12o. vita alius à dominotemporum. 276. domi
mi gemitura qui. 336.348.33o.
I)omos aliter acceperunt veteres, aliter recentiores. 18r.
4•δεκατημάeuo, quid. 342.
Aa hx%v*•*®- quid ßt, 1 87. etiam in fingulis locis
6dhibendus. - 197.
- Hhh 2D9r0•
 I n D r x

prothei divjfo &eaar differepat à Ptolemsi divifione.

2so. ejus verfus. 291.
A/*x*, quid/int. 763.
E.
*E££££ *4ieg. de feptimo die. 443•
E. «3*»{• Ptolemao quid. 272.
Εκέμ* m variolae. * 727.
*£* eft fcientia Ægyptiis. 614.
£Aw^rfwxtvu dies. &ro.

Eaew»«®•eyi qua fin*. 230.

Ephemeris qnid fignificer. 237,
Exigaw Gracus de diepoffera. 4£•
Επό\x*τασ{• quidfignificet. 414.
***&***••©- moììm. 34f.
Eaaap rveia, qua appellent Graci. 348.
Επ*]*** qua. 133.
Exix&tnfu idem effe quod &ptrm. 311,
Epiphanii locus emendatus. 37f.

££?7wai AEgyptiis Mars. - $%

Eåaw%**& rubiola five morbitli. • . . fit
Atalis dies. 4.

Eerdaria qu« fint. 437. Perfarum umdedi8s.237.di

verf& à Græcorum. ibid.
Firmicus non vidit Mamilii fcripta. y87,

Firmici locus emendatus. 18. s9. 93. os, roo. explicata.

2 1 2. corre£fg*. 213. 387. 458. 536. 132. 133. 178. 183.
336. § 32. s 93. 66s. 671.
Finis curforum poetis. 271.
Flamina quidfignificent Lucrerio. 800.
Fortam& locte*. 124•
Ërga procurfu maritimo apudpoetar. 32•

Ftmdus latinis quid fignificer. 378.

- • • G. -

Aεω(9* r*'*®-. 199.

- Gene/es fingula utrum plures habeant climitácrr. * <}
112 •
 V E R B o R v M e r R E R v m.
112. non mifi umum. 113. 114. duplicem. 113. tulterior
definitio. I 19.
Gemit turae duodecim lccorum Schema. I93.
Tászις awoixg}ε ττάτηros. 3 or.

Genefis profato tu, urpatur. so 1. fedparticulare effingu

lorum hominum fatum. S02.

Te viz, quas v: cent graci Mathematici. 182.

réviuo, dies Critici. 7. 23. 24. tam pares quam impa

res. 33.
ráviu®- retnr};. 23.
Gradarius equus. 3.
H.
J Ebdomadibus vita humana definita. 58.
Hebdomadicum ammttm qtto modo numerarimt Æ
gyptii. 1o5. à feptimanis dicftus. 1 o6.
Herois momen profanatum. 3 03.
Hexagono tria dantur fîgna. ' - 161.
Heph«£fionis Ciima£feres. 328. 329.
Hippocratis locus examiinaftes quo volunt probari Cli
ma£fericos illimat.s fuiffe. 23.
Holover« veftes. - - ' 621.
Horafapepro Horofcopo. L. 247.
Horarum xii. momimaapud Ægyptios. 23 I.
Horofcopus quidfit. 83. ejtts varia nomina. 123. tufus.
129. dat Lxxv 1 1 1. annos vitae. 93.
Hyleg & Alchochcdem Arabum reffondent Gracis vo
cabulis &£itns &• oix98 savátns. 264.
Hyleg Arabum homonymia. 3sz. momen Perfîcum,mom
Arabicum. ibid. qttidfgnificet. 390.
Hypficlis awa?oeaxj», • 69 o.
- -
-

JA τεομα%nu«?rbi apttd Aegyptics qui. 43.

jxt goua?r/z«?«e, avt a$s. 5.2.
ia & vel ia» Dei momem. 369.
Impares dies Critici. 7. etiam pares, 32. 33.
-£Impoffibile bonum Chriftiamum effe Affrologum. 8o4.
I H hh z. Iw
 I N D ■ x
Ie£licium dierum ob/ervatio inepta. £IJ«

Ioánnes I ydus fub Iuffimiano. 180.

Io cfhi Scaligerifententia refutata. 81. 92.i6i.
Iurisjurandi fórmula Affrologorum. 788.
Iuvenalis locus explicatus. 32.

Κ3** £}?u$-. e70,

kcw£vio, Suidacurforum repagulnm. 269.

Κ*}v*gt;&» quidßgnificet. 414.
Κινοδ}•μia quidfignificet. 404*
Κύτgo* Latin. cardo. - 44°.
Rxág©- quidim A$trologia. grt,
Κλneax»s xxiaaxtipa; quos appellet valems. zoz.e*ru*
Schema. 203.
Κλágos quatuor. - i;.
Κλιμάζ, quia fignificet im palafra. 4}},
Κλιμακζ* quid. - 493•
Κλίμα inclinatio. *;
Κλιτυς Scala. 64. Æolib. xxizr/s. ibí
Κλιμακτυε quidfit Græcis 1. unde deducatur.
Κάλ•» mom xaxov dicendum. Ä*;
Ke/ziae; dies.
Κe/zus apud Medicos tripliciterfumitur. 4o. 4* 4*
Κύκλο» quid vocetτ•,
Κνκλικ%;agoroxoy Valens.
idem qui arearò;. É
x 86,

L£;um trigonum.
Lichenes morbus.
- s:;
7*s.
2.69.
Limem curfórum. z 68. Servio regula.
Loca Aftrologorum. 81. duodena. 84. bona/pte* ';
tria mala. ibid.duopeffîma. ibid. eorum divj*°°?"
Valentem. - z 19,

Lorgavitatis caufâ. 74o. exempla. 74o. 74* 7**

74 f. 748.
I/erretii locus ememdattts. 8c C.

Lana fértumae. 1 1 y. ejui progmoffica unde petantur.

6I. ejtts
 v * r B o R v M ■ r R s R v M.
ejus Clima&feres. 478.
Ludovici Cormari diata. 743.
M.
M4nilii locus ememdatus. 138. 149. verfus correái.
2 4 5. 312. • 32. o •
Maprvg3vrts ftellæ quæ. 3oo.
AMaffahalah Iudau, Aftrologia judiciaria peritiffimus.
3 o 9.
AMedicim4 duapartespracipuæ. . 3 o.
àMercurius x9wìs quafihermaphroditus. I73.
mora$$anae, quid. I 57.
AMtzweyynua fummam omnium aëiiomum comple&itur.
I o q. -

aiïulanierror ?0fAf£44. 386. 389, 439.

AMixtura fellarum. 62. 5.
Mogo3%szus qu4. - 581.
MojopoteÅ« Gracis quid. 339. μονομ•e/ a/ Ægyptio
^tam. 5 46•
AMorborum cauf&. 7 6 5.
Moewey%zis. - 535.•
yJM•$aegyptiis aqua. 614
N.

N4frodinum Thufus celeberrimus in Oriente Ma

thematictus. 31 f.
Natura non eß affrorum decretis illgata. 753.
Nefafti dies. 82. I.
Nigidii fphararum diffin&fio. 592. •
Nirge implurali quidfignificet Ægyptiis. 6 I4•
O.
O$u $it;ftella. 199.
oi«93varzrj rjs quis. 99. * {»%s alius quam * <?i-
•*•s. 277. eorum varietas magnum peperit errorem.
339•
Ominalis dies. 82. 4•
Origemis infignis locus. 619.
H hh ; OrcMs
 I N
! ortus Latinae vºx. 819.
g'ua • *3- • ***, ?i**•*; %mozyma. 13;
J. fine, quss finguli plánet« in finguli fignis poff
aient. : 88. eorum divifio. - 191.
deuexeg*•* quis. . 188.190.
40*;* AEgyptiis dominus. 593.
- p.
II^& *•*; & «*}»*!as. 119. totidem quot afh*i.
> 88.
mag*****»• qui dicatur. * * 3. f * $. 586.,
-{
Partiliter &• imparie de folis cardinibus dicitur. $f.
Ilateax 's τέa 3- Grscis. 197,
Pericula Clima?eres. In c.1:;.

Fericdi propris planetarum. 1 o 9. recemtiorum sint,

circa illas. » 1 c. magn&periodi. 11.
IIsea zzrg> e/? ip/a à *s*us. 197.#*
Pere/iris æ?xa?g> dicitur. ##

Phyfiogncmonicum mon eß meceffe effè Math**

c& peritum. ui,
Pici Mirandu!ani error. - 1*
Piëfavica Colica. - -;
II»«xix à dijciplina. 53. 4ßrologia,à qua diverfâ Aj*
] momta. ' jJj
xIIir Ægypticrum. r£.
Phlegom Trallianus. $$!.
Planetarum circuli Climaάerici. 4 4 8. fortes fgt*
119. magni,medii,mimimi ammai. 1. 1 5. eorum mani*
è fulgore. §£:.
-

Platomis loetis emendatus. 1$$.

Plinii ljctus ememdatus. 71. 659.661.5**
Plotimi fentemtia. 8o4.$**
Porphyrii Ifgeges locusemendatus. 191.344.414. ali
4o3. errornvtatus. 34o. locus ememaatus. 548. jj*
694. 7 o ;.
Prameffim« /ortes. 791.
*or* variae gemera à Gemribus u/arpata. 741,
Pr&-
 V E R B o R v M e r R E R v M.
Prafiderare Latinis quidfignificet. 8o8.
Procli locus correctus. - 82. 6.
Promiffores qui, 39 J •
2. II¢&avrov Gracispro homine honorato. 3 y 9•
X. IIgez{μ&%* quid fit. 8o8.

Vadrataßgmaqu&. I48.
Quintus & quadragefimus annus quomodo Clima
,*' άerucu4. Io5.
R.
t* R Anzoviifententia refutata. 7o.73.
„^ Recèntiorumprimus error circa Clima?eres. 1o4,
fecundus, ibid. 134.
Regna & Refp. non habent fuos Clima&feres. 75
A* Religiofi dies. S 814.

×>A$<* Deus juuenis fpeciepiäus. 374.

Σαλμάαανιaxa vox Perfica. 6 o y.
, y * salubritatis locorumcaufa. . 74o.
*; Scal& Gr&c& quæ. 69.
Scaligeri error notatus. 191. 2 3o. 2. 44. 166. 537.56o.
561. 584. 592. 618. 697. 686.
„a schematifmorum figura. I 42.

;" scholiaff& anonymi locus correéfus. 377.

semini, qualitas long&vitatis caufa. 74 V •
septemarii mumeri pote$tas varia. 64 I.
a sexagefimus tertius annus androcla*. 56. dupliciter con
*'/ fiderandus. 49o.
»' septimeftrispartus caufa. 64 I.
+>$e, & ziga filius. 5 66.
„ Tsigna fingula termos habent Decanos. 17. figna ßve %-
**, TJa funt duplicis gemeris. 59 I.
,/. signa quot annos vit« tribuamt. 81.

*', significatores vitæ qui. 394•

,^ signilis ratio numerandi. I 58. .
»*>ie»3» rex Thebæorum. - H hh 4
567. ,
Sol
 I N D e x.
,**. 11 f. So!&• Luma mullam habentzgowoxey
* ;;-. 19o.
άrma ?erici circuli. 494. 48o.
3--aetorum, veritas & faljîtas à fideribus. 789.
sai-mes cæli Firmico. 84. 417.
xrs. 3•» non six3» Climater diâus. 477.
stell« ctiju'que dies. 1 1 f. quinqueradiispradita. 4o6.
Στοιχ{ε• &• μιττα*τιχ{$». 576.
Στοιχάa funt uep£&aa% apud Epiphamium. £76.
Στοιχεῖαν ef? imago. 577.
>revx&aa3. quæ. j8o.
Σvwawanza, &• &x? ••36Aiaw diffingwit Valens. 3oo.
Σύνδεσμ®- cxx{x'lx9;. 18y.
Σνμττ:${* &• x*P* mzA*s. 40}.
Σvx*ua?ra Čs. 87.
Σωτοός> ab/olutè Graci, quidfignet. 309.
Synodi ommium plamerarum. 311.'
Sybillini verfus correäi. 639. '
Σύντεζις liber. - ff.
Σvaaeex»£swarus quid fit. 470.
Σ$$is canicula fidus. 61f.
-T.
T4lifmam vox quidfignificet. J78.
Tecaetes Ptolemai mulli. 44 I•

eiae progemefi. 87. quid Aßrologis. 87. pro legioni

bus. 90.
Tix®- &• ribua eurfórum. 271.
TsxizAza% & rixis-}. f79.
Tempora generatim reddita Mamilio.; 2. 37• ,
Templa cæli Manilio.' 84. i
Tirægra * <$«é}a» à veteribus ufurpata. 23».fecun
dum ea dierum dißributio. ibid.
Tirgæ, ef? quadrans. 17 y.
Tetragomum dextrum. 136.
*JTeacer Babylozius vetus auâor. f61.
e*ra? x9i aAAaxtjgis. ao«. *
Tibulli
 V Ε R Ε ο R v M e r R 1. xvu.
Tibulli locus emendatus. 792,
A*
Tradendi verbo quomodo utatur Mamilius. 14;. & quo
modo Firmicus. 2.46.
Trigona & Hexagomafigna optima. - I46•
Trigoma tria conficiumt unum quadratum trigomum
aquilaterum. - 149•
Trigona Zodia. 152. mom figniliterfedpartiliternume
randa. Ij 6.
Te{;ava corporis continent totam compagem. - 763.
Tropica figna & eorum operatio. 14;. quatuor & /ibiin
vicem Tetragona. 149.
Tg&aeo • ponuntur pro Schematifmis. I88.

Tázw ztn?,x\ &* &£*•&atixì. 113.

V# Antiochenus. 34.
V Valentis Anthologia Aßrologica. f9. ejus locus
emendatus. 61. 111. 2. o9. 211. 3oi. 339. 419.
49 6. - - - -

valems & Firmicus differunt iudiebusplanetarum com

ftituendi. 117. Schema. zx. 8.
Pariolas antiquis cognitas fuiffe. 716.
Varromis locus emendatus. 3.
Vegetii locus reftitutus. 8o8.
Vemtorum cauf« &• varietas. 81 I.
ventisproprii ßellarum. 42. O.
Viétus ratio facit morbos familiares. 7. 9. vi$us diffe
rentia. 741 •
Vinum fugiens. - , 833.
Vita dator quis. 99•
- Y. -

'aeaut;a{s alia bona, alia mala. * 298.

Yrawtyrap quis fit. 298. 3o3.
π'*r#swzw quomodo accipiant Mathematici. 97.
m'aeeswarw; äans quid Valenti fignificet. 338.
*r#sworis omnium vita annorum fubftantia. 496. v •
j'vw\*y£ Gracis quid. 269•
H hh y X. x\A&.
 Is p rx v * * s o r v w . r R = * v m.
X.
*-<- Grae** •id Aegae £**. 8o8.
X: vel x*$*** Decanus in Cancre. s66. ejus ety
-• &• icon. ibid.
v-*$• proprie decernere. 43.
x-x*•£• quid fit &• quatenus differat å e$-xix*
ü*s*w*. 562.

F I N I S.

AD
 -

A D D E N D A
s V I s L o c I $.

PAg. 7o.lin. 18. poft illa, infpicienti, Adde: Nos a

mcn aliam præter has duas infra rationem nomi
nis Clima&feris afferemus, eamque ut puto verifIi
mann.

Pag. 71. lin. 14. poft illa, Novenarii, A.lle : SAL

tem qui foli hoc nomcn Climacterum videantur
nn CI€I1.

Pag. 79. lin. 2. poff illa, numerantur, A.lle ; II,

Critodcmi tamcn «^'«««ti?•• ev«;*&% ultimus
C1imactcr fbatuitur centefimus ac vigcfimus vitae an
ntts quia hic longiflimæ vitae terminus eft, quem Sol -

bene collocatus potcft decernere.

Pag. 83. lin. I. Adfe, vocant Graeci r/rga.
Pag. 98. lin. f. fof* «»43©-, Alle: Dicitur etiam
ewJ}οκλάτης , ut infra notamus. -

Pag. 1o 5. lin. 7. Adde. Petofiris vcl Necepfo.

Pag. 1-i. lin. 3. p ft illa, periculis, Adue : Ét quam
vis in Græco vox κύδω© feparetur à voce xXia...
a)3, co tantum eas differrc infia doccbimus,quod xZay

3w* notio generalior fit.

Pag. 168. lin. .-Adde : intcrfecantia fé ad angulos
re&tos.
Pag. 44o. lin. 2. 3. poff paxillum. Adde : Arabes
co - -

etiani vocant « ys.,. QUOd idcm nomen eft, & ejuf

dem apud eos fignificati9gis. Etiam pro munitione
& pro caftro accipitur. Quo fènfu fàtis conveniret.
Ita & Graecis z%&3 & palum denotat, & munitio
ncm five caflra palis munita. Sic Latinis vallum
utrumquc fignificat. .s.34 autem Arabicè idem quod
Hebraicè inn. Nam Hebraicum Iod Arabcs vertunt
in Vau.
w Pag.
 ] pag. «r4. lin. 17. poff iTa fignum & Rho, 4ii. *
sed in Eufebianis five potius äpud Georgium Sy
Zeluin legitur , hanc vocem Nitwxe/; fignificut
\- -
I.
Ayi.
e/. N***?**•*.
Id cft Fuerit igitur
Minerva vi&oriäm Ægyptiacè
facicìs. Nam N*3*•;
Nn 3 vel
- N*r Aegyptiis Minerva.
,,
I.
| Pag. 61 5. lin. 13. poft illa verba, in Cancro, Adde
vetus Scholiaftes ad Germanici Aratea Phænomc
na, fcribit, τό, &*p*xva five Canis ftellam, habere
ftcllam in capite unam qua sit dicitur, Claram in
\ lingua amam quam Sirium vel camem vocant. Ita le
- endum: vulgo habetur , qu4 IJis dicitur. Ergo Σr
slla eft in câpite canis, cum tötus &sseazaç dia
\ 1 tur ΣάSis.
- Pag. 7**. 1. 16. Totum locum ita lege. Ægypt3
olim Tollemne forores fratribus nubere, íîéïis
Pcrfis , & Praetcrca, filias patribus, matres filiis.

- - Erra
I .
 Errata fic corrigenda.
? p^; v.fin. 9. lege , feptenarios. pag. 4. lin- *• à fine, lege, idem
mihi. p. 9. l. i6. attributi. p. 1 . l. 1. duos. l. 1 5. liberatur.
p. 16. I. 1 3. Aftrologorum. ibid. lin. 3. à fine. Scd fi quis. l. 1 1.
? iin. 18. fcd ad. p. 14. lin. 17. generatent. p. 17. l. 1 1- xeav&axs.
p. 18. l. 1 3. noverint. p. 43. l. fluxerit, pro dcficxa fit. p. 44. 1. s.
»*vt*a*zAz*ta/w. pag. 47. l. 1. Iumina & numeros. P. ead. L 1 s.
avax£o»7**. pag. 48. I. 1. traducit p 56.lin. 14. tolle recurrentem.
p. ; 8. l. 1 1. dccimum quartum. p. 39. l. 1. Ita lege totwm locum,
varii in eotum vita Clima&erici anni affignantur, iique non fem
per fepteni aut noveni, nec ex feptenis aut novenis multiplicatis
compofiti. „bid 1. 1 1. feptimum. p. ; 1. l. 14. unum. p. ead. l. m.
i fine, in vita. p. 76. I. 1. Climactericos habuerit oportet. p. 8o.
l. 8. interim minuendo. p. 8 1. l. 1. cujufque vita. pag, ead. 1. 16.
varo. p. 9o. l. 14. is eft. p. 96. l. 3. quidam funt. p. 1 17. l. 1o.
numeratur p. 1 1 1. 1 1 9. viua, vulnera. p. 1 14. l. 1. debent. p.ead.
1, ult. quem. p. 116. l. 9. Manilianam. p. ead. l. ult. adde, quo va
•i3aa. p. 1 3 s. l. 18. confpicit. p. 1 37. l. 1. dele, hoc. p. 141.l. 1 1
Atqui. pag. 149. L 1. à finc, tolle, quadratum. p. 1 ; 1. l. 5. à fine.
ό τετο9;^a/wz. p. 1 6o.l. 4. partes centenae. p. cad. I. 14. de reli
quis. p. i 68. I. 1. adae, interfecantia ad angulos re&os. 175. I. i *•
qui primus et quadratus, p. 1 8 1. l. 1 o. Graeci. p. 1 9 1. l. 13-;&gw
aansi«9i. l. 14. x3naamsig*, & xenuatió»7w. 1. ul-?iide.
Atque haec. pag. 1 o4. l. 1. à fine, relegätiones pro deportationes.
p. 1 o5. l. 16. * ¥zritz3zons. p. 1 1 o. lin. 6. viginti feptem. p. 1 1 1.
l. 7. aut feptem p. 1 1 3. lin.7. Haec. p. v. 17. l. 16. infere , fuarum.
P. 1 , 3. l. i 1. qualcs. l. 16. in geniturae. p. 117. l. 17. computa
tionem. p. . ; 1. I. 16. contingit. p. 1 3 3. 1. 7. alio loco. l. 8. adde.
ei tribuit. p. 1 ; 8. 1. 1 s. loco. P. z 4o. 1. 1 6. Ita proceflerunt mu
tata velificatione. P. 147. 1. 1 1. ac diarius. p. 149. 1.5. diei. P. * y *.
1. 8. numerare. p. 161. 1.6.pateax&s p. 165. l. 1 *Poteftates.p. 175.
l. 8. tertiam. p. 189. I. 14. μ•iegg. p. 19 o. l. ult. diftribuebantur.
p. 198. 1. 1 £ add., is aütem ìia&cipit. p. 317. l. 16. δυor. p.
3 34 I. 9. plurimis p. ; 37.l. 17. planetis. p. 14 1. 1. 1. -4dde, Firmi
ςus. p. 5 58. 1. 1.pof Solem, adde, non pofle fieri.P. 3 59.l. 1 1. xuv
δύνες. p. 365. l'i7.adde,haec eft quia.p.379 l 1 1. pro riaews lege,
x*®«λευαν. P. 39o. 14. in utroque. p. 39 1. 1. 6. c,<;<iJ) &c.

c>»'. P. 39 *. l. so. aeei-iao-p. 397.l.14. occurrunt.p.4oi.i.s.

feriunt. P. 4o8. l. 1. dele, ad. 1. 1 3. &eacwaw. p. 4o9. l. 17. wa
A£*• F. 4 1 o. l. 17. adde, aut delet. p. 419. l. 6. lege. quae pocius
dircdioi;is nomine eft appellanda. p. 43o. lin. , ;jerii., §inica.
f. 437. l. 1. à fine, dal , quas. P. 463. lin. 11. *τ;σφws p.467.
1.7.0u
 *

- 1. a-r, ^risti. p. 4«t. t. t4. Aege,uttabella fùbje&p4** lit.

] ,,^,.A., p. 4**. l. 1.malevolae F. 49f. l. 6. inciam: & >
rrrturi. P. r 1 *- l 4. *auuaxme arg*. P. • 1 1. l. 1. quam[-;i-

I. rus. 1. 1. 4. *r*gue, pares. Abanno P. **3- lin. 18. qui, p. ;.;.

-
. l 1*. Ppfitos. p. , 39. l. 6. -Addepoff afFcllavit, eam xnnxir.
- f n* 2. p. * * *. I. 19 ideoque.p. «67. l. 1 1. quantum. P. vii,
i. - .. tirANTopHKTA. p. ; 84. I 11. fere. p. 597, l. }. V.
- * 14. vocatus. p. j8j. lin. :o. Pctofirin. Pag. 6o6. lin. ;. -* I.
- P.6os.l.4.differentias.p.6oy.l.Climateres.P 6 . ;.l. : „Sta isli
qua fata-P-6 , 6.l.1 i.adae, Decanorum Climactcres.p.<; ; Lult. de
1., quam. p.* 14. l 1*.add.,earum maleficatum-P- 639.i.; s. aliga
ta-P-***-l. , « cur nunc p.6- 1. lin. s. Hoc eit.p.69 1. 1 : «. & íá:
!i idem Valens, pr• inquicns. pag 697. lin. antepenult. numeravit.
p. 7o6. l. i. ut poflea. p. 73 1. l. 14. intolerab'lem. P. 741. l. 1. &
s- iudiae quidam populi. ib.4. l. 9. in Subalpinis. p. -44. l.penul.
Mutiano. p. ~ , .i. i. attingunt. P. 7*3. l. 8. Variotuijotinus
P. 7 * 4. 1 1-. porro. p. 7 ; r. l.ult. lege, genuinos fuos mores ar
ferunt, & nativa geniis vitia. P. 76i. l 3-aPP£lavit. p. , gs.1...
rapacitatem. pag. 777. l. 19. inauras. l. 17. alere. Pag. 783. lin. »
-
ad nos ufquc. pag. 784. lin. 1 o. Religio civilis. pag. 789. in i.
Perfuaferunt. p. 793. l. 14. a ius, vocant, & am..efx. p. 79:.l.}.
*lla fàcra-. p. 793. l. 19. quicquam. P. 8oi- l.pcnul. p. so;. i.
cernentem? P.819. l. 1o, quibus-Pag. 8 , -l-4- areyxtum.
– – – – – –
**…！！！！！！！！！！！
|
-^-