Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni è stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Google
nell’ambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo.
Ha sopravvissuto abbastanza per non essere più protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio è
un libro che non è mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblico
dominio può variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono l’anello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico,
culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire.
Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggio
percorso dal libro, dall’editore originale alla biblioteca, per giungere fino a te.
Google è orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili.
I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro è oneroso, pertanto, per poter
continuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire l’utilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresa
l’imposizione di restrizioni sull’invio di query automatizzate.
Inoltre ti chiediamo di:
+ Non fare un uso commerciale di questi file Abbiamo concepito Google Ricerca Libri per l’uso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamo
di utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali.
+ Non inviare query automatizzate Non inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo della
traduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantità di testo, ti
invitiamo a contattarci. Incoraggiamo l’uso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto.
+ Conserva la filigrana La "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file è essenziale per informare gli utenti su questo progetto
e aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla.
+ Fanne un uso legale Indipendentemente dall’utilizzo che ne farai, ricordati che è tua responsabilità accertati di farne un uso legale. Non
dare per scontato che, poiché un libro è di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti di
altri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro è protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se un
determinato uso del libro è consentito. Non dare per scontato che poiché un libro compare in Google Ricerca Libri ciò significhi che può
essere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe.
La missione di Google è organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiuta
i lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico più ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Web
nell’intero testo di questo libro da http://books.google.com
322
Vak 150
c. 28.
2217
1
12
OVIDII NASONIS
asti,Triflia,dePonto,&c.
E dente
P. BIMAN.
DERS
MINDERBROE
WEERT.
.3
LOADI
Ampliffimis, Spectatiffimis , Pruden
tiffimis viris
D. HERCULI NOORDERLANT .
D. CORNELIO LAKEMAN.
D. IOANNI COMPOSTEL .
D. PETRO HARDEBOL.
DOMINI
Amplifsimi Viri
PAULUS BIMAN
AD LECTOREM,
Candide Lector,
Hinc
verf.206 L 1 B. I. 17
Hinc alia Sayris 47 incendia mitia prabent, 47 Amo-
Pars tibi , 48 qui pinu tempara nexa geris. Faune res. 48
49
T'e quoque 49 inextincta Silene libidinis urunt, Perpetu. ę.
50 Nequitia est, qua te non finit effe fenem. toria. 50 Ama-
At ruber hortorum Deus, & tutela Priapus Turpe fe-
Omnibus ex illis 2 Lotide captus erat . nex miles,
Hanc cupit, hanc optat, ſolamſuſpirat in illam, lis turpefeni-
amor.
Signaque dat nutu , follicitatque notis. 51 Obfce-
Faftus inest pulchris ', fequiturque fuperbia for- na parte
ruber.
Irrifum vultu despicit illa fus. (mam, 52 Ame-
Nox erat, & vino fomnum faciente , jacebant re Lotidis
53 Recte
53 Corpora diverfis victa fopore locis, corpora ,
Latis in herbofa ſub 54 acernis ultima rami, quia ita
Sic, ut erat lufu laffa , quievit humo. obruta
16 animamque tenens fumno e-
Surgit 55 amans , vefti- rant, ut
gia furtim nibil ani-
ma ineffe
57 Sufpenfo digitis fert taciturna gradu. videretur .
Vt tetigit niveafecreta 58 cubilia Nympha, 54Arbori
Ipfe fuiflatus nefonet aura, cavet busSyncc-
dochice
Et jamfinitimâ corpus 59 librabat in herbâ, 55 Pria-
Illa tamen multiplenaſoporis erat, pus . 66
Gaudet: & àpedibus tracto velamine, vota ¡Spiritum ,
anhelitu .
Adfuafelici cæperat ire via. 57 Erec-
Ecce 60 rudens rauco * Sileni velor afellus tus digitis
61 pedum ,
Intempeftivos edidit ore fonos. (pum o fre-
qu
Territa confurgit 62 nymphe; manibufque Pria pitus mi-
nus exau-
Rejicit , & fugiens 63 concitat omne nemus . diretur.
At Deus obfcæna nimium quoque parte 64 pa- 5-58 Locus
ratus ubi Lotis
cubabat.
Omnibus ad luna lumina rifus erat. 59 Collo-
Morte dedit 65 pœnas auctor clamoris:& hac eft leviter, caverat fe
66 Hellefpontiaco victima grata Deo.! fua vifu.
67 Intactafueratis aves 68 folatia ruris, ftinens.
Affuetumfilvis, innocuumque genus. 60 Afino-
rum vox
eft. Vi-
de verfu 200, G Amatori inidoneos. 62 Lotisfomno excitata.
63 Excitat dormientes toto memore. 64 Hincforte quod eum itadepin-
gant. 65 Sacrificatus Priapo. 66 Patria Priapi erat Lampfaeum,urbs fita
ad Hellefpontum . 67 Nondum facrificate, 68 Delectamenta,
Que
18 FASTORU M verf.222
69 Incu-
batis ovis Quefacitis nidos , & plumis ova 69 fovetis ;
70 Quo Et facili dulces editis ore fonos. (habetis:
minus fa . Sed nihil ifta 70 juvant : quia lingua 7 crimen
cribcemi- Dique putant
ni.71 Gar 72 mentes vos aperirefuas.
ralitatem. Nec tamen hoc falfum, nam dis , ut 73 proxma
72 Augu. quaque est ,
ria enim
ex volu- Nunc 74penna veras , nunc datis ore notas.
cribus ca- Tuta diu volucrum proles , tum denique caſa eſt:
ptantur ,
de menti- Inveruntque Deos indicis exta fui,
busdeo- Ergofape fuo conjux abducta marito
runi, in 75 Vritur in calidis alba columbafocis.
futuris .
De corvi Nec defenfa juvant Capitolia, quo minus anfer
garrulita- Det jecur in 76 lances 77 Inachi lauta tuas.
te, vide
Met. 2. Nocte dea noctis 78 criftatus caditur ales :
verf. 535. 79 Quod tepidum vigili provocet ore diem .
73 Altius
volans , Interea Delphin clarum fuper atherafidus
vel facra, 80Tollitur:81&patriis exferit ora vadis. (nat:
utAquila, 9, 82 Poftera lux hieme medio & difcriminefig-
Jovi ; Pa-
vo, Iuno- Aquag, praterita, qua fuperabit, erit.
ni; Cor- 10 Proxima profpiciet 84 Tithono Aurora relicto
vus,Apol- 85 Arcadiafacru pontificale dea . (recepit:
lini . 74
Volatu at- Te quoque lux cadem , 86 Turni foror , 87 ade
que can- 88 Hic ubi 89 Virginea campus obitur aqua.
dabat Vndepetam caufas horum, moremque facrorum?
ria augu
tu,
aves. 75 Diriget in medio quis mea 9 ° vela freto ?
A. M.
Manlio Ipfa 9 mone , qua nomen habes à 92 carmine
clamore du&tum:
anferis &
excitato. vide Flor. lib. 1. cap. 13. atque inde argenteus anfer10in,
Capitoliopofitus fuit Liv. 5. 47. 76 Patinas. 77
dicta Inachis ab Inacho Patre, flumine Arcadia quæ in vaccam mu-
tata, Metam .Fab. 10, 11, 12. AEgyptijs anfani dedit colendi eam ,
fub nomine Ifidis . Ali: legunt Inachi vacca. 78 Gallus. 79 Tempore ma-
tutino cantet. 80 Intellige ortum Heliacum ; Sol enim in fine Capricor-
ni exiftit , cum quo Delphinus oritur. 81 Aquis in quibus edu-
catur.
cunt tamen82Pr.V.Nonas
Idus Ianu.
, alij 83
v Media
Kalend.hyems exacta erit.
Februarii. 84 Alij di-
Marito
ejus ,quodin Indiam ufquemilitando pervenit. 85 Carmentalia', quia
Carmentis ex Arcadia advenerat, 86 Iuturna Nympha a Iove vi-
tiata de qua vide AEnei . 12. 141. 87 Deam fecit. 88 Campo
Martio. 89 Rivus ibid. itadictus93, quod Verfuspuella
meos, militibus
in mediofiticurfu.
labo-
rantibus > hanc demonftravit.
91 Doce. 92 Nicoftrata , que, quia carminibus vaticinabatur ,
Carmentis dicta eft.
Pro-
verf.235 LIB. I. 19
Propofitoquefave , ne tuus erret honor. f83 Arca-
des olint
Orta 83 prior Lund (de fe fi creditur ipfi) auf fe
A magno tellus 81 Arcade nomen habet , wegor
er
Hincfuit & Evand , qui , quanquam clarus 86 xlxs dicere.
utroque, 84 Meta.
Nobiliorfacra fanguine matris erat . 2.469 .
Qua,fimul 87 athereos animo conceperat ignes , 95 De quo
Virgiliu
Ore dabat pleno 88 carmina vera Dei. confule
Dixerat hac 89 nato 9° motus inftare , fibique, 86 AEne,8.
Ságui
Multaquepræterea 91 tempore na&tafidem. ne paterno
Nam 92 juvenis , nimium 93 verâ cum matre , & mater-
no, nam
fugatus Patre
Deferit Arcadiam , 94 Parrafiumque 95 Mercu
larem . rio , aut
Pallante
Cui 96genitrixflenti, fortuna viriliter, inquit, dicunt. editum
(Sistepuer lachrymas) iftaferenda tibi est. 86 Phito
Sic erat infatis, nec te tua culpafugavit, nifle. 87
Sed Deus, offenfo pulfus es 97 urbe Des. Enthufiaf.
Nec meriti pœnam pateris , fed numinis iram. mum re-
Est aliquid magnis crimen abeffe malis. ceperat,
88 Vati-
98 Confcia mens ut cuique fua est , ita concipit cinia. Evandro. 89
intra 90 Bella
Pectora, profacto, spemque metumquefuo. & regno-
Nectamen utprimus , mares mala talia paffus, rum tus. mo-
91
Obruit 99 ingentes ifta procella viros, Quia res
Paffus idem, Tyriis qui quondä pulfus ab oris, tempore
Cadmus ,in Aonia conftitit exul humo. expleta
eft. 92
8 Evander.
Paffus idem 4 Tydeus , & idem Pagafeus 93 Veri
Iafon, dica. 94
Et quos praterea longa referre mora est. Ar ea dica
Omnefolumforti 9 patria est, utpifcibus aquor, Symno- nymecas.
95 Do-
mos. 96 Nicaftrata fc. dixit. 97 Patria. 98 Sic boni 'præ.
miafperant, mali penas timent, 99 Heroes. I Infortunium , tan-
quamprocella, 2 Vide hanc Fabulam.Met.3. Fab. 1. 3 Boetia 4 Qui, in-
cautus occidens Menalippum fratrem, fe ad Adraftum regem contulit.
7 Itadictus , a Pagolo emporio vicino Toleo. 8 Iafon, filius AE-
fonis , interfecto Pelia , dolis Medex , Metam . 7. Fab. 4. Corinthum
abiit , vide Heroidum epift. 12, 9 Sic Socrates, interrogatus , cu-
jas effet,mundanum fe dixit,
Vt
20 FASTOR UM verf.248
zo Aer Vt volucri 10 vaeuo quicquid in orbe patet.
medius ,
imer Co- Nec fera 11 tempeftas toto tamen errat erunt.
in anno.
lü & ter- (crede mihi) tempora
Et tibiEvanderfirmata I 2 veris
ram. II Vocibus mente parentis
Allegori-
ce infor- Navefecatfluctus , Hefperiamque tenet.
Felicia. 12& Iamque ratem 13 docta monitu Carmentis in 14
tuniu
jucunda amnem
tempora Egerat , & Thufcis obvius ibat aquis .
13 Vatis,
Phytho- Fluminis illa 16 latus , cuiſunt 17 vadajunita
nilla. 14 Tarenti
Tibrim.
15 Quia Afpicit, & Sparfus per loca fola 18 cafas.
Tibrisa Vtq; erat, 19 immißis puppim ftetit ante capillis:
Etruriam 20
præterla- Continuitque manum torva regentis iter.
bitur. 16 Et procul in dextram tendens fuabrachia ripam ,
Dextrum 21 Pineanon 22 fano ter pede texta ferit.
- Neve daret faltum properans infißiere ripa,
& orienla-
talius
tus, 17 Vix est Euandri , vixque retenta manu .
Locus in
Campo 23 Tuqu Dique petitorum (dixit) falvete locorum :
Martio, e 24 novos cælo terra datura Deos :
facer Dis Fluminaque , &fontes , quibus utitur hoſpita
infernali-
bus. vbi 25 tellus :
illa ara, Et 26 nemorum Nympha 27 Naiadumque
de chori.
lib.2.c.4. Efte 28 bonis avibus vifi natoque , mibique ,
Alij vo- Ripaque felici tatafit iſta pede.
luat, lo-
cum effe, Fallor ? an hi fient ingentia mania colles?
inter mo- Iuraque ab hacterrâ catera terra petet ?
tes Pala& 29 Montibus his olim totus promittitur orbis.
tinum
Aventi. 30 Quis tantum fati credat habere locum?
num
18 Tugu- Et jam Dardania tangent hac littera pinus.
riz rufti-
corum. 19 Sparfis crinibus , hoc enim modo vaticinabantur.
20 Gubernatoris. 21 Navim . 22 Furibunda, & plena Deo 23 Di
Italie. 24 Sic in Deos poftea relati funt , AEneas , Romulus ,
Cæfar, Auguftus vivus adhuc , &c. 25 Quam hofpites ingredimur.
26 Dryades & Hamadriades. vide Met.1.1.192. 27 Nymphç fluviales.
28 Augurio bono. 29 Septemhis montibus , in quibus poftea Roma
condita eft. 30 Quod fata tantum ei permittant, 31 Cum AEnea,
videSexpofteriores lib. AEncidos.
32 Hic
LIB I. 21
ver32f.2Hic60quoque cauſa novi.fœmi na 33 Martis nia.Vt
32 Lavi- an-
te Helena
erit. 33 Be lli.
Chare nepos 34 Palla funefta quid induis arma? 34 De
Indue, non 35 humili vindice cafus eris. Pallante
de AE-
Villa tamen vinces , everſaque Troia refurges : vi neid. 10.
Obruet 16 hoftiles ista ruina domos . 35 Turno
Vrite victrices 18 Neptunia Pergamaflamma , 36 Græcas
37 Ruina
Non minor hic , toto est altior orbe cinis . tuæ fimi-
Iampius 39 Aneas facra , & facra altera 40 lis. a38
Troj . vi-
de Met .
Afferet,patrem
4 Iliacos accipe 42 Vefta 43 Deos. II. Fab .
Tempus erit , cum vos > orbemque tuebitur 44 16.
(idem , 39.Vict us
Et fient ipfo facra colent 45 Deo* avobis.
46 Aug uft os pat ria tut ela man ebi t . 40 Vi de l.
Et pene s 2.AEnc .
Hanc fas imperii frena tenere domum. 293 , &
47 Inde nepos , natuſque dei 48 (licet ipſe recuſet) 712 .
41 Troja.
Pondera cælefti mente paterna feret, nos . 42
Vtque ego perpetuis olim facrabor in aris, Templom
Sie 49 Augu fta um a
nov Livi numen erit. Vefte , a
Numa ex-
Tali bus t
utdictus noftros 50 defcendi in agros, tructum
Subftitit in medio 1 prafcia lingua fono. po ft hæc
Puppibus egreffus Latia ftetit 52 exful in herba ; te mpora
43 Veftiuá.,
Felix ,exfilium cui locus illefuit. Pallad ,
Nec mora longa fuit,ftabant nova tecta:nec alter Penates,
&c. 44
Montibus Aufoniis Arcade major erat. Iulio Gx-
Ecceboves illuc 53 Erytheidas applicat heros, fare dicta
tore, pon-
Emenfus longi 4 clavigerorbis iter. tifici ma-
Dumque huic hofpitium domus est " Tegeaa ; ximo, &
Sacerdote
vagantur Vefta.
Incuftodita lata per arva boves . 45 Ipfoin
Mane erat: excuffusfomno 56 Tirynthius hofpes deosdorefe-
(ren , vel
Augufto qui ejam ratione46 Stirpen Auguftam . 47 Stirps
hæc adoptiou : nondeus geneerat. hæc eft. C. I. Cæfar, Auguftus , Ti-
berius , Germanicus . 48 Tiberium prinio tergiverfatum fuifle , in a-
o impe
dundNica rioa .refer t Taci t . nsAnn.I. 49 Livia Drufilla Augufti conjunx ,
50 frat 51 Vati cina . 52 Evandro ex Arcadia profecto . 53 Ex
Infula Erythea, quam poftea Gades dixere , devectas ; quofque ipfe a
Gerione habebat AED.8.192 . 54 Hercules Clava infignis . 55 Domus
Arcadis , profecti Tegera Arcadiæ oppido 56 Hercules Terinthi in
Bocotia natus. De
22 FASTOR UM verf.275
57 Infig- De numero tauros fenfit abeffe 7 duos.
nis loci
illus præ- Nulla videt quarens taciti veftigiafurti.
dator. 58 Traxerat averfos 58 Cacus in antra ferox:
Virgilius
dicit,oto
boves ab- Cacus 9 Aventine timor atque infamiafilva,
Nonlevefinitimis hofpitibuſque malum.
fuiffe loc.
cit.59 Si Dira viro facies : vires pro corpore, corpus
ta in La- Grande,pater monftri 60 Mulciberhujus erat.
tio. 60
Deorum Proquedomo longis ſpelunca receßibus ingens
Faber , Abdita, vixipfis inveniendaferis,
Vulcanus.
61 Capita 61 Orafuperpoftes affixaquebrachiapendent :
& lacera Squallidaque humanis oßibus albet humus.
membra
hominú, Servata maleparte boum 62 Iovenatus abibat:
tanquam Mugitum rauco 63 furta dedere fono.
ad trium- Accipio, revocam ait: 64 vocemquefecutus
phum, in- Impiaperfilvasur, victor ad antra venit.
greffui fe-
peluncæ 65 Ille aditum fracti praftruxerat obice montis:
appéfas62 Vixjugamoviffent 66 quinque bis illud onus.
Hercules,
videPlau. Nititur hic humeris;cælum quoquefederat illis:
Amp. Et vaftummotu collabefactat onus. (ipfum
furtoBoves
63 ab. Quodfimul everfum est 67 fragor athera terruit
lati. 64 Itaquefubfedit pondere mollis humus.
Mugitum
boum . 65 Prima movet Cacus collatâ prælia dextrâ:
Cacus, 66 Remqueferox faxis ftiptibufquegerit.
Decem Quis ubi nil agitur , 68 patrias male fortis ad
juga,quo- artes
rum fin-
gula duo
bovestra Confugit, & flammas ore 69 fonantevomit.
hebant. Quas quotiesperflat, fpirare 70 Typhoëa credas,
07 Deci- Et rapidum Etneo fulgur ab ignejaci.
dentis la- Occupat 72 Alcides , adductaque clava trimodis
pidis. 68
Vulca- Ter quare adverfi 73 fedit in ore viri.
neas, Vul- Ille cadit , miftafque vomit cum fanguine flam
canus
Deus, & mas ,
præfes ig- Et lato moriens pectore plangit humum.
nis eft. 9& Immolat ex illis taurum tibi 74 Iuppiter unum.
Adufto,
tanquam
Camino fonante. 70 Immanis Gigas , cujus anhelitus 2 AЕnæ ,
ipfi impolitę 2 follis vicem præbet. Met. 5: 346. 71 AEtna
eft Mons Semper ardens , in Sicilia. 72 Hercules. 73 Percuffit & hæ
fit. 74 Tefte Solino, Iovi inventori , tum Hercules facrificavit.
Victor
verl.291 LI B. I. 23
Victor, & Euandrum, ruricolafque vocat. 75 Hæc
Euander
75 Conftituitque fibi , qua maximadicitur , potius e-
aram ,
ex-a-
git, qui
ram
Hic ubipars urbis de 76 bovenomen habet. tempora
Nec tacetEuandri mater, prope tempus adeffe, honore neam , in
m
77 Hercule quo tellus fit fatis ufafuo. Herculis ,
At felix 78 Vates, ut dis gratißima vixit, reexit, ad
Poßidet 79 hunc Ianific dea menfe diem. qua Her.
cules de-
II
11 Dibus in magnicaftus lovis adefacerdos cimas im-
80 Seminarisflammis vifcera & libat ovis. molavit ,
32 Redditaque eft omnis populo provincia noftro: atque ara, hecde-
Et tuus Augufto nomine dictus 83 avus. linde Ro-
manis
Perlege difpofitas cinerofaper atria 84 ceras: maxima
Contigerantnulli nomina tanta viro. dicta cft .
85 Africa victorem defe vocat: alter 86 Ifauras, 76 forumvbibo-
Aut 87 Cretumdomitas 88 teftificatur opes. arium.
29 Hunc 9° Numida faciunt , illum 91 Meffana 77 Quod
Hercules
Superbum: inter Deos
Ille9 Numantinâ traxit ab urbe 93 notam. recenfere-
Et mortem& nomen 94 Drufo Germaniafecit: tur. 78
Nicaftta-
Me miferum, virtus quam brevis illa fuit! ta. 79
Si petat à victis tot fumet nomina Cafar , Menfe Ia-
Quot numero gentes maximus orbis habet. nuario.
80 Verve-
Ex uno quidam celebres, aut 95 torquis adempti, cis 81 Sa-
Aut 96 corvi titulos auxiliaris habent. crificat.
82 Perle-
97 Magne, tuum nomen rerum eft menfura tua- gatos ,
rum: terra ma-
rique pax
parta. 83
Germanice , avus tuus adoptitius Cn. Octavius Auguftus dictus eft , ab
augendo imperio. 84 Imagines majorum, quas potentiores in atriis fuis
collocabant. 85 Publius Scipio Africanus :Flor lib: 2:cap:6: 86 P:Servi-
lius, ita dictus, ab Ifauro arce Cilicias bellopiratico , capta. Flo. 3. 6.
87 Q. Metellus: Eodem libro cap. 1. Infula maris Mediterranei. 82
Nomine dictus, nempe Ifauricus, Creticus. 89 Metellus Numidicus di-
ctus, addevicto Iugurta, Numidiæ rege. Eodem libro cap: 1 : Sal: Iugurt.
90 Populi Africæ interioris. 91 Valerius Meffala, ita dictus , a devicta
Meffana, nobili Siciliæ urbe. 92 Scipio AEmilianus , Numantiam in
Hifpaniavicit 93 Nomen. 94 Drufus Nero Germanicus , F: Claudii
Nerones, Frater Tiberij Neronis : vide Suet: Tib: 7: Confolati . ad Li-
viam. 95 Titus Manlius Torquatus.vide Flo:1 : 13:Liv.7 . Val: Max: 5: 8:
96 Valerius Corvinus, videFlo.eodem loco Liv . 48. Agel. 9. cap. 11.
97 Cn.vincendo
Pompeje mediam
cognomento Magne. Hic ulnimam Provinciam Roma-
fecerat
nam • Flo. 3.5.
Sed
24 FASTORUM verf.303
98 C.
lius Tu
Cæ- Sedqui te 98 vicit , nomine major erat.
far.Flo. 1. Nec gradus eft 99 Fabios fupra cognominis ullus;
4. cap. 2. Illa domus meritis maxima dictafuis .
Cæfaris
Comm . Sed tamen humanis celebrantur honoribus
99 De Fa- omnes ;
biis his ,
videl. 2. Hic fociumfummo cum Iove nomen habet.
Fafto 10. Sanita vocant augufta patres , augufta vocan-
1 Familia tur
2 Com.
mune , ut- Templa, facerdotum ritè dicata manu .
poteAugu
itum. 3 Hujus & augurium dependet origine verbi;
Vox Au- Et quodcunquefua Iuppiter 4 auget ope.
gurium Augeat imperium noftri
derivatu 5 ducis ; augeat annos
ab Augu- Protegat & noftras querna coronafores.
fto. 4 Aufpicibufque deis tanti cognominis hares
Corona Ominefufcipiat; quopater, urbis 7 onus.
Civia ,
quam ac- 122 Refpiciet Titan att as ubi & tertius idus;
cipiebat › Fient Pharrhafia facra 1 ° relatadea.
II 12 carpenta ve
quibell
in o Namprius * 1 Aufonias matres
civem
liberaffet, hebant.
vel quer- Hacquoque ab Evandri dicta ¹¹ parentereor.
cus ira an at
te Capito- Moxhonor eripitur 14 matronaque Is deftin
lium.Met. omnis
I.V.yoI.
6 Tiberus Ingratos nullaprolenovare viros,
vcl po- Névedaretpartus iču temeraria caco
tius Ger- Vifceribus crefcens excutiebat onus.
manicus
filius , & Corripuiffe 16patres auſas immitia nuptas,
nepos Oc- 17Ius tamen ereptum reftituiffe , ferunt.
taviani
adoptivi . Bináque nunc pariter 18 Tegeaafacraparenti
7 Regime Pre 19puerisfieri, virginibuſquejubent.
28 Kal
98 Arca di- 20 Scortea non illi fas efi inferre facello,
cæ Car- Ne violent puros exanimata 2 focos.
mentalia
10 Repe- Si quis amas veteres ritus aßifte precantis
tita nam Nomina percipies non tibi notaprius.
& propri- Porrimaplacatur, 22 Poftuertaque , fiveforores,
die Non : Sivefuga comites 23 Manali diva tua.
celebrata
fnat. 11 Romanas mulieres. 12 Vehiculorum genus. 1316 Carmentis.
Senatores.
14 Vxor. Vide Val. Max. 9. 1. 15 Proponit.
17 Carpent: 18 Ab Arcadia oppido Tegra. 19 animaliumNondum natis
20 Mortua , velpotius coreacea, ut pote mortuorum par-
tes. 21 Axas. 22 Dealio Poftuerte officio , vide Agel. 16. 16. 23
Carmentis, a Manalo Arcadia monte.
24 Alte.
verf.318 L 1 B. I. 25
24Altera , quodporro 25 fuerat , ceciniffe puter Quedpre
25itum erat-
tatur , 26 Poftuer-
26Altera venturumpoftmodo quicquid erat. ta, rum. 2728Quia
Futu
15.Can andida te niveo pofuit luxproxima tem- fublimibus
plo gradibus,
Iunonis mo- ad
Quafertfublimeis alta28 moneta gradus. netæ itur.29
Nunc beneprofpicies Latiam 29 concordia turbă. hoc Erat autem
concors
Nunc te 30facrata conftituere manus.
diæ templu
31 Furius antiquuspopuli fuperator Hetrufci (nam plura
Voverat, & votifolverat illefidem. Romæ erat)
cujus Plu-
Caufa , quod apatribus fumptis fecefferat armu tarchus me-
Vulgus, & ipfa fuas Roma timebat opes. minit in Ca-
millo . 30
Caufa recens melior,paffos Germania 32 crines Pontifi cum.
Corrigit aufpiciis dux reverende tuis. 31M.Furius
Inde triumph ata 33 libašti numeragentis, Camillus.
32 Crinita
Templaquefecifti ,, quam colis ipfe 34 Dea. olim erat
Hac tua conftituit * genetrix & rebus, & ara, Germania,
Solatoro magni digna reperta 35 Lovis. Juc ipfo habi-
tu, barba-
1436Hac ubi tranfieris fe
lifto. , Capricorno Phabere- riem ferret,præ& tú
▾7 ponendo cri-
Perjuvenis curresfigna regentis aquas. [nem , mores
15. Septimus hinc 38 Oriens cumfe 39 demiferit mutabat.
undi 33
Sacrificafti.
s 34 Concor
Fulgebittotojam Lyra 40 nulla polo. dir. Livia,
16 dere ab hoc 41 ignis , venienti nocte Leo- que tamen
nis Don totum
Sydere templum:fed
Qui micat in medio pectore 42 merſus erit fimilachrum
dedit, 35 Au
17T' er quater 43 evolvi fignantes tempora Fa- gufti ; quia
ftos ut Iupiter
Nec 44 Sementina eft ulla reperta dies. cœlum , fic
Tummihi (fenfit enim) lux hac 4 indicitur in- terram Auguftusrege.
quit bat. 36 In-
greditur,túc
Mufa, quid à Faftis non 46 ftatafuerapetis. temporis Sol
Aquarium, xvII. Kalend.Febr. ferius , ideo dicit Author, id neri xvi,
37 Aquarii. 38 Dies, x. Kalend. Februar. 39 Occiderit. 4° Nulla
Lyra ftella; namoccidit Chronice. 41 Cor Leonis. 42 Occidit Cof
mice, nam Capricorno opponitur. 43 Perlegi, non enim veteribus libri
erant,ut apud nos: fed volumina , ut lecturus evolvere illa deberet. 44
Ferie fationis caufæ inftitutæ. 45 Publica authoritate celebranda. 46
Que femper codem tempore celebrantur.
B vt-
26 FASTOR UM verf. 331
47 Dies fta- Vtque dies incertafacris, fic tempore 47 certo.
tui non po- Seminibusjactis , eft ubi 48 fœtus ager.
teft: tempus
certum eft, State 49 coronatiplenum adprafepe invenci,
& terme, ad) Cum tepido veftrum vere redibit 50'opus so ' .
finem, ufque
hyemis ex- Rufticus 51 emeritum palo fufpendat aratrum,
tenditur. 48 Omnereformidat, frigore 52 vulnus humus .
Metaph. ab
animalibus . 53 Villice da requium terrafemente peracta,
49Vt Victo- Darequiem, terram qui coluere , viris
res,perfecto
ope rc.50 La- Pagus agat 54feftum: Pagumliba 55 luftrate coloni:
bor aratri , Et date Paganis annua 56 focis .
agricultura. Placentur frugum matres 57 tellufque Cerefque 59
51 Quod jä
ufui non vc- Farre &fuogravida vifceribuſque 9fuis.
nit.Met.ami
litibus defu Officium commune Ceres , & terra tuentur,
60
pta.52 Quafi Hacprabet caufam frugibus , illa locum .
metuit ob Confortes operum , per quas correcta vetuftas,
hyberna fri- 61 Quernaqueglans victa eft utiliore cibo.
gora , omne Fructibus immenfis avidus 62 fatiate colonos,
prafcifione.
53 Agricola Vt capiant cultuspramia digna fui,
54 Pagana- Vos dateperpetuos teneris fementibus au&tus,
lia. 55 Cir- Nec 63 novapergelidas 64 uſta fit herba ni-
eumite fo-
lemni pom- ves.
pa , lucVirg.
fpexit re- Cum ferimus, Cœlum ventis aperite ferenis:
Bel:5: v: 5: Cum latet , atherea fpargite femen 65 aqua.
& Ecl: 3:
velfu 78. Neve 66graves 67 cultis cerealia dona cavete ,
56 Qualia Agmine lafura depopulentur aves.
offerre fole-
bant diebis. Vos quoque 68 fubjectis formicaparcitegranis,
facris.Trift. Poft meffemprada copia major erit.
4: m & Intereacrefcatfcabra 69 rubiginis expers:
57Ele:
Qua10: Nec vitio cæli 70 palleat ullafeges.
authorDea
fingit: Et neque deficiat 7 macie : nequepinguior aque
2:verfuMet.
272. Divitiis, pereat luxuriofa fuis.
58 Quam ip-
fa dedit. 59 Et careant 72 loliis oculos 73 vitiantibus agri:
Vide fupra Nec 74 fterilis culto furgat avenaſolo.
174: In-" Infra Libro
vemtrix60frugum. 4: Faft: 6: 61 Frumenti loco olim comede-
bant, qua decider antpatulaIovis arboreglandes. 62 Explete cupiditatem co-
Jonorum. 63 Frumenti novæ propagines.68 64 Catachreftice , extincta. 65
fe: arvis. Obrutis terra. 69 Vitium
cum culmi,66nimia
Pluvia ficcitat67e adufti
Noxiæ. , folis calore , pereunt. 70 Male ha-
beat , & quafi ægrotet. 71 Vt ager id nutrire non poffet . 72 Ziza-
nia, inutili herba , quæ tritico permixta , femoum inducit. 73 Ki-
mio fomno, 74 Avena fatua
Tri-
verf.347 L 1 B. I. 27
Triticeos 75 fætus, paſſuraque farra 76 bis igne, 76 75 Quæ
Mellem.bis
Hordeaqueingenti fænore reddat ager. torrentur ,
Hac ego pro vobis , hac vos optatecoloni: primo › ex
inftitutione
Efficiatque ratas utraque 77 divapreces. Nume , cum
Bella diu 78 tenuere viros: erat aptior enfis in horreum
79Vomere : cedebat taurus arator equo. portabatur
& deinde cu
30 Sarcula ceffabant : verfique in 81 pila 82 li- coquebatur.
gones: 77 Ceres, &
tellus . 78
Factaque de 83 raftri pondere eaßis erat. Detinuere.
Gratia Dis 84 domuiquetua : religata catenis, 79 Dente a-
ratri. 80 In-
lam pridem veftro fubpede bella jacent. ftrumentum
85 Subjugabos veniat:ſub terrasfemen aratas: rufticum,bi-
86Pax Cererem nutrit:pacis alømna Ceres. terram corne , quo
com-
18AT qua venturas præcedit fexta Kalendas. movebant.
Hacfunt & Ledais templa dicata deis . manorum, 81 Tela Ro-
Fratribus illedeis 88 fratres degente deorum Vide Veget.
Circa 89 Iuturnacompofuere lacus, lib. 1. c.24.
191 Pfum nos carmendeduxit Pacis ad 9° ară : Liv: 31 : Po-
lyb.6.82 In-
Hac erit à menfis fine 91 fecunda dies, Arumentum
Frondibus 92 Actiacis comptos redimita ca- tius rufticum
> quodla-
pillos quafi legeret
Paxades : & toto mitis in orbe mane. terram 83
Dum defint hoftes , defit qnoque caufa triumphi: Inftrumentú,quo gleba
Tu ducibus bellogloriamajor eris. confingun-
Solagerat miles, quibus arma coërceat, arma: tur. ge. een
84 Ger-ega
93 Canteturquefera nil nifipompa tuba. manice . 85
Horreat 94 Eneadas & primus, & ultimus nutri 86 Ipfa
Aret.tur pa-
orbis:
ce. 87 Ca-
Si qua parum Romam terra timebit 95 amet: ftori & Pol-
Thura,facerdotes, 96 pacalibus additeflammis . luci vis &filiis To-
Leda.
Albáque 97 perfufa victimafronte cadat. 188 Tiberius
Vtque 98 domus, quapraftat eam , cumpace 99 & Drufus
perennet, quos quia
per adoptio
nem inferti erant, in Cefarum familiam, deos dicit, dederehoctemplum.
Suct Tiber.20.89 De hac vide fupra. 232. 90 Hoc tempore templúhoc per-
exiguum erat : verum poftea Vefpafianus maximum extruxit. 9 Propri-
die Kal.Feb. 92 Olea pacifica, vel lauro triumphali , ex vi&oria A&iaca,
in qua Auguftus Antonium & Cleopatram, apud A&tium,Epiri emporium,
vicit. 93 Nonbella. 94 Romanos AEnea prognatos. 95 Vt volentibus
imperet. 96 Flammis Paci facris. 97 Lota. 98 Augufta ftirps .
99 Floreat.
B 2 Ad
28 FASTORUM verf.362
I Propitios. Ad pia propenfos vota rogate deos
Sedjamprima meipars eft exacta laboris :
2 Ianuario, Cumque fuofinem menfe libellus habet..
FASTORUM
LIB. II.
Cetera
36 FASTORAM verf.110
Cateri
infidiis , in in Catera virgultis & abdita turba latet .
Sylva erant. Ecce, velut torrens undispluvialibus auctus .
9 Plurima
Flumina,ini. ΤΟ Autnivc, qua Zephyro 9 victa tepentefluit,
tio veris,ex- Per fata, perque vias fertur: nec, ut antefo-
undant ; cum lebat ,
nix in mon-
tibus,liquef Riparum claufas marginefinit aquas:
fit.1oRegio- Sic Fabii vallem latis difcurfibus implent:
nem obruit. Quodque videntfternunt : nec metus alter
11 Campum ineft . •
illum mediu
montibus.
12 Metus il- Quoruitis generofa domus ? male creditis
lorum, quos hofti:
non vident. Simplex nobilitas 14perfida telacave.
ofa. 1415} Frande perit virtus.in apertos 15 undig, campos
13 Gens.
Infidi
Omnem par- Profiliunthoftes: & latus omne tenent.
tem. 16 Quidfaciant 16panci contra tot milliafortes ?
CCCVI.
17 Virtus , Quidve › quod 17 in mifero tempore reftet .
quæ,illos in adeft ?
non de- Sicut aper longe fylvis latratibus actus
extremohoc
cafu,
ferit. 13 Ar- 18 Fulmineo celeves 19 dißipat ore caness
denti- Mox tamen 20 ipfe perit : fic non moriuntur in-
mato,vincen,
bus
tibus fulme. ulti:
19 Difiicit , Vulneraque alterna dantque, feruntg, manu.
profteruit. Vna dies Fabios ad bellum miferat omnes:
20 Aper. 21
Simulprofe- Adbellummiffas perdidit unadies.
&ti funt
mul fi- Vt tamen ? Herculeafupereffent femina gentiz
occifi
CCC VI. Credibile eft ipfos confuluiſſe deos.
22 Fortis, & Nampuer impubes; & adbuc 24 non utilis armis
Herculem , Vnus de Fabiagente relictus erat.
quiaferunt
concubuiffe, Scilicet utpoffes olim, tu ? Maxime , nafci ;
cum filia 26 Cui res cunctando reftituenda faret.
Evandri , &
hinc Fabios II. 27 Continuara loco iriafidera, Corvus &
prognatos .
$ 288.Anguiss Kroks/ A
effe. 23 Pro- Et medius Crater inter utrumque latet:
Åd bellum . Idibus illa latent; 29oriuntur 30 nocte ſequenti:
fee
25 De hoc , Qua tibicur triafint tamfociata canam.
& quomodo
cunctando vicerit Annibalem, confule Liviumlib.22. c.14 &c, Flo. lib.2.
c.6. Sext:Aur: Victorem . 26 Refpicit poeta, ad verfum Ennii .Vnushome
nobiscunctandoreftituit rem. 27 Propinqua. 28 Tres funt in Cœlo an-
gues ,feptentriona
Chronice oriuntur.lis ferpentarii, & hic. 29 xv. Kalend. Martij . 30
Forte
verf. 124 L 1 B. II. 37
131 Brevis e-
Forte lovi Phabus feftum folenne parabat, ro. 32 Cor-
31 (Nonfaciet longas fabula noftra moras) ve vide Met.
I mea dixit 3²avis, ne quid 33 ³ ³pia facra moretur, enim 2.546.Ex co
, vati-
Et tenuem è 34 vivis fontibus affer aquam. cine defu-
Corvus inaura umpedibus craterarecurvis mebantur ,
quorumpræ
Tollit, & aerium pervolat altus iter. fes Apollo.
Stabat adhuc durisficus 36 denfißima pomis, in 3 Solennias
quibus di
Tentat eam roftro, non erat apta 37 legi. convenirent.
Immemor 38 imperiifediffefub arborefertur, 34 Fluente
fonte. 35
Dumfierent tarda 39 dulciapoma morâ. Groflulis
lamque to fatur , nigris longum rapit unguibus K immaturis
hydrum, ficis. 36 Ple-
na. 37 De-
Addominumqueredit, fictaque verba refert cerpi. 38
Hic mihi caufa mora vivarum 41 obfeffor aqua Phabei . 39
rum , Mitia, ma-
tura. 40 E-
Hic 42 tenuitfontes , officiumque meum. dendo ficos.
Addus art culpæ mendacia Phœbus , & andes bus 41 Serpenti
olim fō-
43 Fatidicum verbis fallere velle deum: tes facros
At44 tibidum 45 lactens harebit in arborefisus, dixere. vide
De nullogelida fonte bibentur aqua. Met. lib: 3:
Fab: 1: 42
Dixit, & antiqui monimenta 46 perennia falti occupavit
Anguis,
48 avis, crater, fydera juncta 47 micat. fontesrabatur, mos
me.
12 TErtiapoft idus49 nudos aurora 5º Lu- 43 A quo o
percos. racula pof
cebantur 44
Afpicit, & Faunifacra 52 bicornis erunt. Dicunt, cor-
DicitePieridis facrorum quafit 53 origo, vos, æftate
Attigerint Latias undepetita domos grotos, ma-
xima fitilla-
Panadeum pecoris veteres coluiſſe feruntur borare , atq;
55 Arcades , Arcadiis 6 plurimus illejugis. in autumno
revalefcere.
Teftis erit 57 Photoë teftes $8 Stymphalides 45Ficus im-
unda , matura la-
&efcit. 46
Non interitura. 47 Scintillant, lucent. 48 xv. Kalend: Martij . 49
De Lupercalibus lege Plutarch: Romulum , Val: Max: 2) 2 so Vis
detur autem , feftum hoc, expiationis ergo , inftitutum ; quia Februa-
riocelebrabantur. Currebant autem , per lafciviam , nudi juvenes , qui-
bus milieres, palmas , caprinarum pellium feuticis cedendas præebebant,
51 Sylveftris Dei , qui idem cum Pane eft. 52 Nam fic figuratur. 53
Vnde mos fit advectus. 54 Italiam. 55 A quibus Italorum
origo. 56 Nam Pan Deus Arcadia erat. 57 Arcadia mons.
58 Flavii illius regionis.
Qui
RU
38 FASTO M verf.138
Quiquecitis Laden in marecurrit aquis.
59 Nonacris
eft locus, feu Cinitaque pinetis nemorisjuga 59 Nonacrini,
60
ager Civitas
dic Altaque 6 Trazene , 61 Parrhafiaqueɓ² ni-
60 . ves.
efufdem re-s 63 Pan erat armenti,Pan illic numen aquarum,
gionis , alia
Træzen pro- Munus obincolumes ille ferebat oves.
pe Iftbraum Tranftulit 64 Evander fylveftria numinafecum:
61 Vrbs Ar-
cadiæ erat, Hic ubi nunc 65 urbs eft, tunc locus urbis erat.
Parrhafis
&a di- Inde Deum colimus , devettaquefacra Pelafgis
, a Par-
rhafo , Ly- Flamen adhacprifco more 66 Dialis erat.
caonisfilio.
62 Montes Cur igitur 67 currant, & curfic currere mos eft,
nivofi, juxta Nudaferantpofita corpora veste, rogas ?
Parmafim. pfe 68 deus veloxdifcurreregaudet in altis
63 Aquis,ar- Montibus, & fubitas concitat ipfeferas.
mentis,
gibus greime Ipfe deus nudus nudos jubet effe miniftros,
cunctis præ- Necfatis ad curfus commoda veftis erat.
erat rebus.ab Ante lovemgenitum terras habuiſſeferuntur
64 Cum
Arcadia , I- Arcades , & 69 lunagens prior illafuit.
ret videpete-
taliam 1. 1: 70 Vitaferisfimilis nullos agitata7< perufus,
Fafto 10. 65 Artis adhuc expers , & rude " vulgus erat,,
Roma,
fola urbsque
di- -Pro domibus frondes norant , pro frugibus
cebatur , re- herbas ,
liquæurbes 73 Nectar erat palmis haufta duabus aqua,
oppida. Io-
Sacerdos 66 Nullus 74 anhelabatſub 75 aduncâ vomere tau-
vis.67 Cele- Tus , 1
brantes Lu- Nullafubimperio terra colentis erat.
percalia. 68 Nullus adhuc erat ufus equi, fe quifqueferebat,
Pan qui fe-
per nudus 76.1bat ovis lanâ corpus amicta fuâ.
pingitur.
Vide 69 Sub 77 love durabant, & corpora nudagerebant
1.1.2351
70 Hinc nu- Doltagraves imbres & tolerare 78 notos.
Nec mi-)Nunc quoque
di currebat.
71 detecti referunt monumenta ve-
rum , cum tufti
emnes pafto- Moris, & antiquas teftificantur opes,
reseffent.72
Met: lib: 1; Sedcurpracipuè fugiat velamina Faunus,
Fab: 4: 73 Traditur antiqui fabulaplenajoci,
Deorúpot !
74 Laffus erat. 75 Curvo. 76 Nondum ex laga veftimenta confecerant.
77 Cœlo. 78 Ventos frigidioresTOTES CONTA
ن فرودگاه Forte
verf.153 LI B. II. 39
Fortè comes 79 domina juvenis 80 Tirynthius læ2 , quæ Ompha-
Ly-
ibat, diæ regina
Vidit ab excelfo Faunus utrumque ingo, fuit, cujus a-
Vidit, && incaluit , montanaque 82 numina morecaptus Hercules, ip-
dixit , fius i perio
colum
Nilmihi vobifcum eft}, hac meus & ardor erit. nas tracta- , & la-
Ibat 84 odoratis humerosperfuſa capillis , vit; cum illa
85 Maonis, aurato confpicienda 86finu. Pellem leo-
nis, clavam,
Aureapellebant tepides 87 umbracula foles, fagittas Her
Qua tamen Herculea fuftinuere manus. culis haberet
videHeroid.
Iam Bacchi 88 nemus,& 89Tmoli vineta tenebat, Epift. 9: 80
9° Hesperus &fufco 9 rofcidusibat equo. Hercules, a
Antrafubit 92 tofis laqueata , & pumice vivo, pido: Tyrimo op-
A-
93 Garrutus inprimo limine rivus erat. mavit 81cams
Dumqueparant epulas,potandaý vina miniftri, 82 83 Nymphes
Amor.84
94 Cultibus 93 Alciden induit illa fuis. Vinais bal-
Dat tenues tunicas 96 Getulo murice tinētas, fano, cujus
Dat teretem zonam, qua modo cinctafuit. ufus apud
Ventre minorZonaeft , tunicarum vincla re- Omphale, Lydos: 85
a
laxat, Lydia, que
& Mæonia
Vtpoffet 97 maghas exercuiſſe manus. di&a.86 Au-
Fregerat armillas non illa ad brachiafattas. ratavefte.87
98 Scindebant magni vinculaparvapedes. Veli genusa
quod auro
99 Ipfa capit¹ clavamquegravem , ſpoliumque latextum e-
Aeonis , rat,& radios
folis impe-
Conditaqueinpharetra tela 2 minorafuâ. diebat, quale
Sic epulis functi , ficdantfua corporafomno, videmus India, & ,cain
Et pofitis fecubuere toris,
6 juxta 4 lidioribus
Caufa, repertori vitis quia facraparabant, regionibus,
7 Qua facerentpurè, cumforet ortadies. in uiu effe.
88 Quia in
Noctis erat medium (quidnon & amor impro- Monia nnl-
bus audet) la arbor , fi
vitem exce-
peris , erefcit. 89 Mons Lydia celeberrimus. 90 Adve-
niente node fufca.
91 94
furrans, & murmure fluens. Veftibus 6;92
Humidus, Herculem ab Alcee 93
Molli ,lapide. Su-
Amphi
tryonis patre. 96 Africanapurpura.97 Hercules major erat, vide Agell,
1.5. 98 Rumpebant. 99 Omphale. 1 ArmaHerculea. 2 Non magna:
fedparvatela koormat 4 Nam Seorfim cubuere.
. Decedas Quia
abaris's cuă sulitfecuba-
hefter
nagaudianotteVenus. a Qui audaces & improbos facit,
16
2Ro
40 FASTOR UM verf.167
9 Humida, 9 Rofcida per tencbras Faunus ad antra ve-
10 Eundem nit.
fomnum. 11
Faunus. 12Vtque videt comitesfomno , vinoque folutos,
Qui adulte- Spem capit in dominis effe 10 foporis idem.
rium com-
mittere Au- Intrat, & huc, illuc temerarius errat ¹²ad-
debat. 13 ulter ,
Palpado ma-
nibus viam Etprafert cautas,ſubſequiturque ¹ ; manus.
tentat.o 14e Venerat adftrati captata cubilia lecti,
Prim fort
venit ad le- Et 14felix prima forte futurus erat.
&amOmpha- Vt tetigit fulvi fetis 15 hirfuta Leonis
les, factura
eu felicem. Vellera , pertimuit , 16 fuftinuitque manus.
Is Hirta, & Attonitufque metu rediit : fenfape viator
afpera, 16 Turbatum vifo rettulit angue pedem.
Surfum te- Inde tori, quijunctus erat , 17 velamina tangit
nuit. 17 Ve-
ftes. 28 An- Mollia,mendacidecipiturque notâ.
terioreparte
le&us. 19. Afcendit, ſpondâqu
Et 19 tumidu e fibi 1duriusinguen
m cornu erat.t:
8 propiorarecumbi
Spiritibus
inflatum.
Hercule 20 Interea tunicas orâ fubducit ab imâ, t
s vi-
de fupra 153 Horrebant denfis afpera crura pilis,
21 Omphale. Catera tentantem cubito 20 Tirynthius Heros
22 Facibus . Reppulit, è fummo decidit ille toro,
23 Faunus .
24Omphale, Fit fonus, & comites inclamat , luminapofcit
ita apatria, 21 Meonis, illatis 22 ignibus actapatent.
dicta
Omphales, 25 23 Illegemit lecto graviter dejectus ab alto,
quam Her- Membraquededurâ vix fuatollit humo. ~
De- Ridet & Alcides, & qui viderejacentem:
cules 26habe-
bat.
ceptus. 27 Ridet amatorem 24 Lyda puella fuum.
Lupercalias
in illiusha- Veste deus 26 ufus ,fallentes lumina veftes
norem infti- Nonamat ; & nudos adfua 27 facravocat.
tuta,28 Cau- Addeperegrinis caufas mea mufa 28 Latinas ɔ,i
fas, e Roma- Inque fuonofter pulvere currat equus.
nis hiftoriis
29 Capripe 29 Cornipedi Fauno cafa demore 30 capella,
di, 30 Cx- Venit ad exiguas turba vocata dapes.
debatur Fau Dumque facerdotes verubus transfixa 34 fali-
no etiam
præter ca gnis
pellam's ca- Extaparant, 332 medias foletenente vias."
nis qu od
Romulus in-
ftituerat , gratiam referens , lupee nutrici , immolando lupercalibus,
atrociffimos luporum hoftes, 31 E falice factis. 32 Meridie,
Rom
verf.183 LI B. II. 4I
Romulus, & frater, 33 paftoraliſquejuventus 33 Cæterres i-
Solibus, & campo corpora nuda dabant. que Pafto
34 Flagel lis
34 Caftibus, &jaculis, & miſſo pondere faxi a cædendo,
Brachiaper lufus experienda dabant. di&tis . 35
Conftitus in
Paftorab 5 excelfo , per devia rura juvencos fpeculisus: 36
Romulepradones & Reme dixit agunt. Romul &
Longum erat armari, diverfis exit 36 uterque mus: Remus:*Re-
+ 37 Af-
Partibus, occurfu prada recepta Remi eft. fa , calida ja
* Vt rediit, veribus 37 ftridentia detrahit exta adhuc: 38
Commedit
Atque ait, hac certenon nifi victoredet. offas affas
38 Dictafecit, 39 Eabiique fimul, venit 40 irri- victor.59S0-
tusilluc cij illius
quoque. 40
Romulus, & menfas, offaque nuda videt. Non victis
Rifit, & indoluit Fabios potuiffe Remumque hoftibus . 41
Vincere , 41 Quintilios nonpotuiffe fuos. Secutos ipfü
42 Inluper-
Fama manetfactis pofito 42 velamine currunt, calibus, nu-
di pugnave
Et memoremfamam , fi qui benè geßit habet. rant. 43 Re-
Forfitan & quaras, curfit 44 locus ille Lupercal, quo mus. fac44raIn
Quave locum tali nomine caufa notet. hæc celebra-
45 Sylvia veftalis 46 cœleftia47 fœminapartu ban . 45 tur
Ediderat. 48 patruo regna tenentefuo. Confule Li-
vium , Flo-
Is jubet auferri 49 parvos, & in amne necari, rum initio,
5° Quid facis ? ex illis Romulus alter erat. Plutar. Ro-
Insa 1 recufantes peragunt lachrymofa mi. mulum. Martis. 46 47
niftri , Romulum &
Flent tamen, & geminos ad locajuffaferunt. Remum. Amulio. 48 49
2 Albula , quem Tyberimmerfus 53 Tyberinus Natos ex
in undis Rhea Silvia,
Veftali vir.
54 Reddidit , hybernis forte tumebat aquis. gine. 50 O
5 Hic ubi nunc forafunt . lintres errare vi- Amuli. 51
Inerti.
deres bris , ita52Ti
an-
Quaquejacent valles maxime 56 Circe tua. tiquitus di-
57 Hucubi venerunt (nec enimprocedere poffunt Latinorum
&us eft. 53
58 Longius) ex illis unus, & alter ait, Rex. 54 No-
Ah, quam funtfimiles, ah quam formofus u Inter minavit, 55
colles.
terque , Pallatinum ,
Capitoliumque prope forum , aliquando palus fuit. Tres fuere
Circi Roma , Maximus , intimus , & flamincus. 57 Miniftri regij.
58 Inandatione fluminis.
Plus
42 lus FASTOR UM verf. 199
59 Romu . Plus tamen ex iftis 59 ifte vigoris habet.
60 Demon-
ftratus. 61 Si genus 60 arguiturvultu, nifi fallit image.
Quia Romu- Nefcio quem è vobis, fufpicor effe 61 Deum.
inter pofte
lus a Atfiquis veftra deus effet 62 originis autor,
divos
tranflatus eft In tam 63 pracipiti temporeferret opem .
62 Generis . Ferret opem certè, fi non 64 opemater egeret,
63 Periculo-
fo.64 Capta. Qua facta eft uno mater & orbadie.
aut occi Natafimul, moriturafimul, fimul iteſub undas
denda,ab A- 65 Corpora: defierat , depofuitque 66 finu.
mulio. 65
Infautes. 66 67 Vagierant ambo pariter,fenfiffe 68 putares:
Alveo lig- Hi redeunt 69 udis inſua tectagenis.
псо , in quo
jaciebat. 67 Suftinet impofitos fumma cavus alveus unda,
Infantis vox 70 Heuquantum fati parva tabellatulit!
eft vagire. Alveus in limo fylvis appulfus 7 opacis
68Tanquam
fenfiffent. 69 Paulatimfluvio deficiente 72 fedet.
Madidi ad
genua ufq;.. 73 Arbor erat: catur
remanent veftigia , quæque vo-
go In quan-
to difcrimi- 74 Romula nuncficus , Rumina ficus erat.
ne,
res tum tota Venit ad expofitos ( mirum ) lupa 75 fæta ge-
Roma-
na erat, 71 mellos ,
Denfis. 72 Quis credatpueris non nocuiſſe 76 feram?
Adhafit ter-
ræ.73 Trun- Nonnocuiffe parum eft , prodest quoque , quos
cus. 74 Ru- lupa nutrit,
minalis & Perdere 77 cognata fuftinuere manus.
Romularis
ficus,duplici Conftitit, & 78 cauda teneris blanditur alumnis,
enim nomi- Et fingit lingua 79 corpora bina fua.
ne dictafuit.
75 Foetum Martefatos fcire, timor abfuit , ubera ducunt,
animal, non Nec fibi 80 permißi lactis aluntur ope.
modo dici-
turpregnás: 81 Illaloco nomen fecit, locus ipfe Lupercis
verum et- Magnadatinutrix 82 pramia lactis habet:
jam , quod Quid 3 vetat Arcadio dictos à monte Lupercos?
modo pepe-
rit. 76 Faunusin Arcadia templa 84 Lycans habet.
Lupam
verum :referunt alij , nec eft vero diffimile ? fuiffe mulierem
vel nomine, vel moribus , lupe fimilem. 77 Patrui Amulij. 78 A-
gitatione caudæ , quod, ut in canibus , fic & in lupis, amoris fignum. 79
Pueros, quoniam lupus rapax,rapaci Martifacer. cujus currus quoque lu.
pis protrahitur. 80 Non debiti fibi : fed feris. 81 Lupa 83 nutrix Ro-
Contradi-
muli & Remi. 82 Perpetuo enim prædicabitur.
cit. 84 A Lycao monte Arcadia.
Nupta
verf.213 LIB. II. 43
Nupta quid &85 expectas ? non tu 86pollentibus ditatem. 85 Fœcun- 86
herbis. Herbæ mul-
Necprece , nec 87 magice carmine matereris. tas foecun-
das reddide-
Excipes facundapatienter 39 verbera dextra, re. 87 Incá-
Iam9° focer optatum nomen habebit avi. tationibus
quas utiles
Namfuit illa dies, durâ cum forte marita effe crede-
Reddebant uteri pignora rara fui. bant, & uti-
hodie
Quidmihiclamabat, prodeft rapuiſſe 9 Sabinas multæ nam id no
Romulus? 92 hoc illo fceptra tenentefuit. credant. 88
Simeanon 93 vires , fed 94 bellum 95 injuria cundam Que tered- fœ-
fecit, det. 89 Scu
Vtiliusfuerat nonhabuiſſe 96 nurus. tica caprina
Monte fub97 Exquilio multis 98 inciduus annis dextra cuffa , per-
cre
99 lunonis magna nomine lucus erat. debant , foe-
Huc ubi venerunt, pariter nuptaque , virique ri cundas fic-
mulic-
Suppliciterpofito procubuere genu. ¡res. go Iam
Cumfubito mota tremuere cacuminafilva: pater mariti
tui erit avus
Et Deaperlucos mira locutafuos. id eft,tu ma-
2 Italidas matres, inquit , facer bircus inito.ter eris. 9x
Obftupuit dubio terria turba fono: De raptu Sa-
binarum, vi-
Augur erat, nomen longis intercidit annis ; de Liviuna
Nuper ab Etrufca venerat exful humo Florum ini-
Ille caprum maltat.juffa fua terga " puella tio, Plutar.
Romulum.
8 Pellibusexfectis percutienda dabant. 92 Accidit
9 Lunaresumebat decimo nova cornua motu, fterilitas
Virquepaterfubito , nuptaque matererat. hęc, regnan
te Romulo.
Gratia 10 Lucina dedit hæc tibi nomina lucus 93 Non pro-
Autquiaprincipium tu Dea¹ lucis habes geniem , re-
gni fulcrum,
Parceprecorgravidis facilis Lucinapuellis, 94 Bello e-
12 nim repete-
Maturumque utero molliter aufer onus. bantur rapte.
95 RapinaSabinorum. 96 Vxores . 97 Mons, tum fuburbanus , poftea , a
ServioTullio, adje& tus urbi, Eutrop.l:1: 98 Noncæfus.99 Quæ, & foecun-
ditatis, &partusVxores,
2 Romanas. dea erat,nam
nomine Lucina,
nondum erant. 4præfentiæ
matres1 Signum Iunonis.
Ineat , quod hor
rendum videbatur, cum varia fignificet , concumbo , ingredior, &c. 5
Vt omnia oracula dubia erant. 6 E Thufcia , ubi multi augurii fcientif
fimierant.
menfis, vide7 lib:
Quas1: antea
verfumatres
17: 10dixit. 8 Caprinis.
Lucinam 9 Initio
a ' luua dictam decimæ
volunt, II
Vitæ. 12 Embrionem perfectum.
014
44 FASTOR UM ver1.227
13 xtv. Kal.
Mar tias. 14 13. Orta rtal diesfuerit, tu define credere ventis,
Conftantiam Perdiditillius temporis aura 14fidem.
15ntVenti.
Ve i , qui16 19 Flamina non 16 conftant , & ſex referata die-
conftantio- bus
res funt, il- Carceris olii Ianua latapatet.
lis regioni-
bus quam 14. 18 levis obliqua19 fubfedit Aquarius
hic, ubi nun-, 14.]Amn²urna ,
qná per ho- 20 Proximus 21
ram tibi fi- aquoreos excipe Pifcis equos.
dem promit- 22 Tememorant, fratremque tuum (nam 23jun-
tunt, 17 In- &ta micatis
fulæin freto
Siculo , ubi Signa ) 24 duos tergo fuftinuiffe does.
torum regé, TerribilemDio
Acolum,ve- quondam fugiens 25 Typhona 26
cos coercere ne ,
ferunt . AE- 27 Tunc cumpro cœlo Iuppiter arma tulit,
neid, & Venit ad 28 Euphraten comitata Cupidine parvo
1:55illa
Servi:ad
verba.18Le- Inque 29 Palestina margine fedit aqua.
boribus.a la-
vatus 19 Populus & canna riparumfumma tegebant,
Quiefcit ab Spemque dabant falices so hos quoquepoffe
officio. 20
Pifces fe- Dumlatet,tegi. infonuit vento nemus , illa timore
quentes a-
quarium: 21 Pallet, & hoftiles credit adeffe ¹¹ manus,
Solis, afcé- Vtquefinu tenuit natum, fuccurrite Nympha,
Poetas juxta
dentes e ma- Et dis auxilium ferte 32 duobus, ait.
ri,
détes in ma- Nec mora, profiluit : piſcesfubieregemelli,
& defcen-
re forte 4- Pro quo qua cernis , jydera numen habent.
therios. 22 Indenefas dicuntgenus hoc imponere menfis,
Apostrophe
adpifces: 23 Ne 34 violent 35 timidipifcibus ora Syri.
Quatuor funt 15.Roxima lux 36 vacua eft : at 37 tertia di-
figna gemi- &tas Quirino ,
na fodiaci ,
Gemini,Vir- Qui tenethoc nomen Romulus ante fuit.
Pifces. Sive quod 39 hafta quiris prifcis eft dictaSabinis,
go, Sagitta-
rius,
24Venerem,) 40 Bellicus à telo 41 venit in aftra Deus .
& Cupidine.
25 Gigantem. 26 Venus. 27 Vide Metam.lib:1: Fab.5: 28 Flumen Afiæ
maximum, de quo , Plin lib: 2:24. confule. 29 Syriacæ , cujus pars,erar
Iudex, five Paleftina , quin etiam terminus Iudææverus , erat Euphrates,
vide Pfalm72:v: 18: ubi liquidum eftper nomen fluvium Euphratem intel-
ligi,qui Mefopotamia a regno Salomonis dividebat,30 Deos , 31 Typhoné.
32 Inaquam.33 Veneri & Cupidini, 34 Hypallage pifces violent ore. 35 Su-
perftitiofi.36 Nullofafto notata 37 x11 . Cal . Martii. 38 De Apotheofi Ro-
muli, & hoc nomine,vid: Liv:Flor:1: 1:Plut:Romulum. 39 A nomine hafter.
40 Bellicofus Romulus. 41 Inter Deos Relatus eft.
Sive
verf.240 LIB. I I.
45
Sivefuo regi nomen poſuere 42 Quirites 142 Romani
ita dici . 43
Seu quia Romanis junxerat ille 43 Cures. Sabini cum
Nam pater 44 armipotens poftquam nova mania Tatio Roma
vidit : du&i . nam
C & Qu, că-
? Multaque Romulea bellaperacta manu: dem anti-
Iuppiterinquit habet Romana potentia vires: fonum
45 46 quiritushabe-
Sanguinis officio non eget illa mei. bant ut jo-
Redde patri natum :quamvis intercidit 47 alter: co Cicero-
nia patet
Profe, progue Remo, 48 qui mihi reftat, erit. Fabno, ebo tibi
Vnus erit, quem tu tolles in fydera cœli. coque. 44
Tu mihi 49 dixifti : fint rata dicta Lovis. Mars. 45
Mars Iovem
Iuppiter annuerat: nutu tremefactus 50 uterque alloquitur.
Eft polus::& cæli ponderano vit * Atlas. 46 Romuli
natimei. 47
Eft locus: antiqui 52 Caprea dixere paludem: Remus in-
Forte tuis illic Romulejura dabas. teremptus eft
Sol fugit: & ≤4 removent fubeuntia nu- 49 48 Romulus.
bila cœlum : Hæc mi-
hipromififti.
Et gravis effufis decidit imber aquis. · 50 PolusAr-
Hinc tonat , hinc mißis 55 abrumpitur ignibus tardicus.i. aticus, & Aa-
ather: c.
totum cœlu.
Fit 56 fuga:rex 57 patriis aftrapetebat equis. 51 MonsLy-
Die interio-
Luctus erat: falfaeque 58 patres in crimine 59 ris , quena
cadis : propter alti
Hafiffetque animis forfitan illa 60 fides. tudinem,væ-
lum jugis
Sedprocul è longa veniebat 61 Iulius Alba: fuftinere, di-
Lunaquefulgebat : necfacis ufus erat. cunt.Met:4:
630,& c. 52
Cumfubito motu fepes tremuere finiftra: Palus Ca-
Rettulit illegradus: horruerantque coma. prea urbem, prope
erat,
Pulcher, & 62 humano major , 63 trabeâque de- nec confun-
corus denda , cum
Romulus in media vifus adeffe via: infula Ca-
prearum ,Jin
Et dixiffefimul, prohibe lugere 65 Quirites: quam Tibe-
Ne 66 violent lachrimis 67 numina noftra fuis.rius feceffit .
153 Confpici
nequit nebulis. 54 A. confpe&u . 55 Apertum videtur fulmine. 56 Ro-
manis. 57 Martiis. 58 Senatores , quos centum fibi , patrum nomine ,
elegerat Romulus . 59 Se: erant. 6o Romulum a patribus interemptum.
6 Iulius Proculus 62 Vt conftaret eum effe Deum. 63 VC-
fte Romana , vide lib: 1: 19: 64 Honorandus. 65 Roma-
Dos. 66 Contumelia afficiant. 67 Deitatem noftram
Thu-
46 FASTOR UM verf.254
68 59 Thura 68 ferant:
Mihi. fa-
crificent placentque 69 novumpia turba
Romulum Quirinum:
novum Deu. Et patrias 70 artes militiamque 7 colant.
70 Quid fint
Romana ar- 14ßit: & in tenues oculis evanuit auras.
tes > docet 72 Convocat hicpatres : juſſaque verba refert.
Virg.AEnci
6,853. 71. Templaillo 73 deofiunt : 74 collis quoque dictus ab
Exerceant,iu est :
72 Concil Et referunt certiſacra ” paterna dies.
indicit.
Romulo. 73 74 Lux quoque cur eadem 76 "ftultorumfeſta vo-
Quirinalis. cetur,
75 Inhono- Accipe:parva quidem cauſa, ſed aptaſubeſt,
rem Romuli
PatrisPatrię Non habuit doctos tellus antiqua colonos ,
inftituti. 76 77 Laffabant agiles aſpera bella viros.
Quia tu Atul-
ti & indoci Plus erat in gladio, quam curvo laudis aratro,
coloni erant. 78 Neglectus dominopaucaferebat ager.(bant,
77 Detine- Farra
bant.7 8Non 80 tamen veteres 79 jaciebant , farramete-
cultus. 79 Primitias Cereri farra & refecta dabant.
Serebant . 808 Vfibus admoniti flammis torrenda dederunt,
Non licebat
ati frugibus, Multaque peccato damna tulere fuo.
fi non facer- Nam modo 84 verrebant & nigras pro farre fa-
dotibus pri- villas,
mitias obtu-
liffent, ut et- Nunc ipfas ignes corripuere 86 cafas
jam
dæosapud
fuit lu-
81 Facta Dea eft Fornax89: lati Fornace coloni
Meffa, 82 Orant, utfruges temperet illa fuas.
Dodi
rientia.expe- 90 Curio legitimis tuncfornicalia verbis
83 Maximus indicit , 91 nec ftatafacrafacit.
Errore. 84
Corradebat. Inque foro 92 multacircumpendente tabella
85 Ita com- Signatur certa 93 curia quaque 94 nota.
buftas ut ni-
gra effent,86 Stultaquepars populi quafit fua curia nefcit,
In quibus Sed facit 95 extrema facra relicta die.
torrebant
farra.87 Ex- 16ft honor & tymulis animas 96 placare pa-
cogitavere E ternas,
DeamForna-
cem', & hinc Parvaque inextructas munera ferre 97pyras.
fornicalia
fluxere. 88 Et Dea & fornace. 89 Siccet non aduret. 90 Curio, qui in
omnes curiones regebat. Romulus enim populum in triginta curias vel
tribus diviferat .91 Mobilia. 92 Foro tabellis expleto. 93 Tribus. 94 Si-
gnum curiæ fuæ. 95 Vltimo die totius anni. 96 Libabant mortuis ,quo.
rum manes aloquin errareputabant, AEneid. 3 :303.Et tum epulæ juxtàle-
pulchra fiebant. 97 In combuftionibus mortuorum , lignorum ftrues non-
dum ardeas rogus dicebatur, ardens pyra , extinéta buftum. Parva
verf. 268 LIB . II. 47
Parva petunt 98 manes › pietaspro divite gra- 98 Di inferi,
manes pa-
ta eft trum, exagi-
Munere,non 99 avidos Styx habet ima Deos tantes. 99
2 Tegulaporrectis fat est 3 vallata coronis, Avaros &
magna peté-
Et fparfafruges ,parvaque micafalis. tes. I Flu-
Inque mero mollita Ceres, 6 violaquefoluta, vius lis, idinferna-
eft,in-
Hac habeat media teſta 7 relicta via. fernus ipfe.
8
Nec majora veto , fed & his 9 placabilis um- epulum 2 Fiebat fili
tum
bra eft. cernium. 3
ΙΟ
Addeprecespofitis & 10 fua 11 verba 12 focis . Floribus nata.4Mola, or-
Hunc morem Æneas pietatis idoneus × ³ autor ex fale &
Attulit in terrasjufte 14 Latine tuas. frugibus fa-
Ille 5 patrisgenio 16 folemnia dona ferebat: mentum. &a. 5 Fru-
6
Hinc 7populi ritus edidicere novos. Non texte
At quondam , dum longa gerunt pugnacibus in ferta.juxta
Reli&a 7
armis fepulchrum
Bella:parentales 18 deferuere dies. quod extra
Non impune fuit : namdicitur 89 omine abifto. urbem dia erat me-via,
Roma 20 Suburbanis incaluiffe rogis. ut in multis
Vixequidem credo : 21 buftis exiffe feruntur, videmus locis adhuc
effe
Et tacita quefti tempore noctis * avi. 8 Munera
Perque¹³ vias urbis , latoſque 24 ululaſſe per tenta. dare. 9 10Con-
Di
agros infernales,&
Deformes animas vulgus 25 inaneferunt. animæ, quas
Poftca ea 26 prateriti tumulis redduntur honores : poft morte:>
Tolas unìbras
27 Prodigiifque venit, E28 funeribusg, modus. effe , exifti-
Dum tamen 29 hac fient , vidua 30 ceffate mabant. Convenien-II
puella. tia. 12 Aris.
Expectet 32 purospinea 33 tedadies. 13 Magifter
Nec tibi , qua cupida ³ matura videbere confule 14 De AE- hoc
matri: 'nied. 7 : 45:
15 AEneid:
5:45: & feq. 16 Solita fingulis annis. 17 Latini. 18 Neglexere. 19 Ne-
glectis parentalibus,20 Funeribus,folitis extra urbem celebrari . 21 Cine-
ribus,fepulchris. * Silentes umbræ. 22 Manes avorum. 23 In urbe, &
in agris patentibus 24 Vox eft luporum , quæ quia horrenda eft, hic pro
horribili lemurum voce fumitur. 25 Turbam incorpoream, 26 In-
termiffi. 27 Definunt spectra. 28 Non tot ac antea moriuntur.
29 Parentalia. 30 Ne nubite. 31 Viduæ. 32 Fauftos. 33 Faces
nuptiales, quæ e pinu fiebant , Sene: Med: 38: a virginibus , fponfæ nu
benti viro, prælatæ. 34 Optanti conjugium . 35 Viripotens.
Comat
OR
48 ami- FAST UM verf.281
36 Cal Comat virgineas 36 hafta recurva comas.
ftrum , dica-
tum cincin Conde tuas 37Hymenae 38 faces : & ab ignibus
nandis crini 39 atris
bus ; vel ha- Aufer. habent alias mæfta fepulchra faces.
ftam > qua
nubentis co- Di quoque templorum foribus 40 calentur
ronabatur gpertis:
caput.37Hy- 41 Thure vacent ara: Atentquefine ignefoci.
men , five
Hymenæus Nunc anima 42 tenues, & corpora 43 functa Se
Bacchi ex
Venere fi- pulchris
lius ,nuptia- Errant: 44 nunc pofito pafcitur umbra cibo.
rum præfes:
fed aliud Nontamen hoc 45 ultra, quam cum de menſeſu-
quid apud a- perfunt
natomicos 46 Luciferi : 47 quot habent carmina noftra
fignificat 38
Tedas.39In pedes.
fauftis. 40 Hanc, quia 48 juftaferunt ,dixereferalia lucem:
Claudantur
templa ; nam Vltimaplacandis manibus illa dies.
dis fuperis Ecce anus in mediis refidens annofa puellis,
& inferis,ni- Sacrafacit 49Tacita:nec tamen ipfa 50 tacet.
hil
ne commu-|
eft . 41 Et digitis 51 triathura tribus fub s² limine
E- ponit:
oia. 42 In- Quabrevis occultum musfibi fecit 53 iter.
corporex.4354 Tunc cantata tenet cum fufco 55 licia
Defun&a.44
Ad faxum e. plumbo:
pulis, & fili- Et feptem nigras verfat in ore 56 fabas.
cernio45oppo- 588 piceadftrinxit: quod 59 acu traje“
fitis. Fiut Quodque cit abena
46 Dies. 47
Vndecim , Obfutum 6 mentå torret in igne caput.
nam junctim 6x inftillat , vini quodcunque reli-
hexametrum Vinaquoque 6x
cum penta- &tum est,
metro,fumi 62 63
deber.48De- Aut ipfa, aut comites,plus tamen ipfa
bita defán- bibit
&is. 49 Sa-
crum Deæ, vel Nymphe mute. 50 Nam quiafeftum magicum eft,
incantationibus uti ftudet. 51 Numerus in facris adhiberi folitus.
52 Vt tranftituri linguas compefcerent. 53 In cavernula , non bu-
mana manu: fed a muribus excavata. 54 V linguas reprimat. 55
Fila quæ linguas alligant 56 Per quæ mortui referebantur; nam ad mor-
tuos pertinebant,unde & Pythagora nefas iis vefci. Agel: 4: 11 : 57 Incan-
tationum modi.58 Caput humanum,velpice illinebant, vel efformabant il-
ludq; igni exponebant, utita detre&tator adverfarius,ut illud , liquefceret,
59 Imaginibus ex lana factis, illas perforabant acubus , credentes , fimile
fieri inimicis. 60 Herba illa olens noftratibus bupnhplige, 61 Super il,
lud capur, 62 Puellæ, 63 Quia anus, quas vinofasperhibent.
Hofti.
verf.291 LIB . II . 49
Hoftileis linguas , inimicaque 64 vinximus ora, 64 musFrenavi-
> cohi-
Dicit difcedens, ebriaque exit anus. buimus. 65
Protinus ànobis, que fit 6s Dea muta requires, SororesTur-ni , AEneid.
Difceperantiquos qua mihi nota fenes. 12. 139. 66
Iuppiter immodico luturna victus amore Ab illa. 67
Multatulit, 66 tanto non patienda Deo. Locacorylis
confita. 88
Illa modo infylvis inter 67 coryletá jacebat, Quia flumi-
Nunc in 68 cognatas defiliebat aquas. nibus præe
Convocat69 hic Nymphas Latium quæcunque te- tanien rat, quod jus
nebant , Maro
dicit · illi
demum a Io-
Etjacit inmedio talia verba choro : ve datum ?
Invidet 70 ipfa fibi , vitatq, quod 71 expedit illi, pot concu
Veftra 72 foror, fumme concubuiffe 7 Deo. bitus Iovis.
69 Iupiter.
Confulite ambobus , nam qua est mea magna vo- 70 Iuturna.
luptas , 71 Vtile ef-
Vtilitas veftra magnafororis erit. fet. 72 Socia
iifdem re-
Vos illi inprimâ 74 fugienti obfiftiteripä, bus , & mu-
Ne fuaflumineâ corpora mergat aquâ. neribus de-
dita. 73 10-
Dixerat, 75 annuerant Nympha 76 Tyberinides vi.74 Me in-
omnes, fequente. 75
Quaquecolunt thalamos 77 Ilia diva tuos... Approbabar. 76 Degentes
Fortè fuit Naïs Lar nomine , prima fedilli in Tyberi.
78 Dicta bis antiquum fyllaba nomen erat. 77 Rhea Sil-
79 Ex vitiopofitum: ſape illi dixerat 80 Almo, via , mater
Romuli , ab
Nata 8T tenelinguam , nec tamen illa tenet. Amulio in
Qua fimulactetigit 82 Iuturna ſtagna fororis, Tyberim multi ferüt(ut)
33 Effuge ait ripas , dicta refertque Lovis. præcipitata.
Illaetiam Iunonem adiit , miferataque 84 nu- berino unde ea Deb
Ty-
ptas, nupfiffe
Naiada Iuturnam vir tuus inquit amat. runt: fed fe-
eft
86 metachro-
Iuppiter intumuit, 85 quaque eft non usa mo- nifmus, nam
defte tempore Iu-
turnæ,nondú
Eripithuic linguam , 87 Mercuriumg, vocat. id a&ú erat.
78 Lalar. 79 Garrilitate ; nam lalar ferme vox balbutientium puero-
rum eft, unde & Perfius Lallare dicit , Sat : 3.Vel aλæλéw, 80 Fluvius
arbi propinquus, ejus pater. 81 Tace. 82 In quibus Iuturna præ-
fidebat. 83 Lar. 84 Iunonem , & alias nuptas. 85 Ira, 86 Oppor
tune. 87 Nuncium , & Caduciferum Deorum.
C Duc
50 FASTORÚ M verf.gos
88 Ad
ros. 29 infe-
Non Duc hanc ad 88 manens (locus ille filentibus 89
aptior locus aptus )
mutis , quam Nympha,fedinferna Nymphapaludis , erit.
in quo filen -
tium peren- Luffa Iovis fiunt: accepit 9° lucus euntes:
ne.90 Lucus Diciturilladucitunc placuiffe " Deo.
Stygius.
Mercurio91 . Vim parat hic: vultuproverbis illaprecatur,
92Multivia, Et fruftrà muto nititur ore loqui.
& multas vi- Fitquegravis : geminofque parit , qui 92 compita
as compete- fervant,
tes. 93 Di
gemini, vi- Et 93 vigilant noftrâ femper in ade lares.
giles urbis , 17.94 Proxima cognati dixere 95 chariftia chari,
& ædinm ,
quibus ideo Et venit ad96 focios turba propinqua
canis adfta- deos.
bat, l.5.Faft.
-3-94 X1 Kal. Scilicet à 97 tumulis , & quiperiere,propinquis
Martii. 95 Protinus ad98 vivos ora referre juvat:
Sore The Poftquetot amiffos , quidquid de 99 fanguine
Χάριτο reftat
quod cogna-
11, affines, a- Afpicere: & generis dinumerare gradus.
mici tu con- Innocui veniant: ² procul hinc procul impius efto
veniebat, ad Frater, & in partus mater acerbafuos:
amicitiam
mutuam ce- Cui Pater eft 5 vivax: quiMatris & digerit annos :
lebrandam. 7 Qua premit invifamfocrus iniquanurum.
96 Conjun- 8 Tantalidafratres
ces Adpena- abfint, & lafonis uxor,
torum , Val. 10 Etqua ruricolisfemina tofia dedit:
&
Max: 1:21 . Et 11 foror, & Progne, Tereuſqúe duabus iniquus:
-97 A Sili- Et quicunque fuasperfcelus auget opes.
cerniis , &
facris defun- 12 Dis generis date thura boni : concordiafertur
ctorum ami-
corum. 98 Illâpræcipue mitis adeſſe die.
Amicos. 99
Stirpe, profapia. Quan propinqui quique cognatorum fint. 2 Charita-
tis folennia, Charitatis experies celebrare non debebant. 3 Filios quos pe-
perit. 4 Iniquæ. 5 Suafententia, niminum vivax, & logavus. 6 Nume-
fat , & inquirit in cos. 7 Iuxta Terentianum illud. Omnes facrus odiffe
purus. 8 Atreus & Thyeftes Tantali filii. Vide Sen. Thyes. 9 Medea,
qux Patrem prodidit, fratrem , & filios interfecit. Sen. Medea Trift. 3 .
El. 9. 10 Ino Cadmi filia . Athamantis uxor , quæ noverca , perofa
Phryxum & Hellen , egit cum matronis, de corrumpendo frumento, hinc
orta fames ; ad quam depellendam , cum Athamas , Delphos mififfet; re-
tulit nuntius , corruptus ab Inone , immolandos effe liberos Athaman-
tis: fed Phryxus aureo ariete ad Colchos enatavit fubmerfa eft Helle.
Vide lib. 3. Faft. 15. 11 Philomela. Metam. lib . 6. Fab. 8. 12 Cum
Chariftia celebrantur. 13 Sacrificam.
Et
LI B. II. SI
verf. 317
Et libate dapes , ut gratipignus amoris , 14 Vefperi.
Nutriat intindos 14 miſſa patella cibos. 16 Sc.ha-
IS Iamque ubi fuadebit placidos nox humida beas.17 Pre-
cantia. 18 x.
fomnos , Kal, Martias
Larga precaturi fumite vina manu . 19 Termi-
Etbenè vos, benè 16 tu Patria Pater optime Canus ,cuitem-
Sar pl um Numa
Dicite fuffufo per 17 facra verba mero. inftituit, ad
Ox ubi tranf ierit , folito celebretur ho- tollendas li-
18.18 tes,definibus
nore , agrorum, 20
Separat indicio qui¹9 deus arva fuo. Nani aut la
Termine, 20five lapis ,five es defoffus inagro pide , autar-
Stipes, ab antiquis tu quoque
nomen habes . Doriinters tru
nofcnco
e-
pant termi-
22 Teduo diverfâ domini departe coronant : nos. 21 Ti-
Binaqueferta tibi , binaqúe libaferunt . tulum hono-
23 Arafit , hic ignem curta fert ruftica 24 teftaris . 22 Infti-
Sumptum detepidis ipfa colonafocis. ( arte, cuit ut inNuma
termi-
Ligna 25 fenex 26 minu it conc ifaq ue conft ruit is agroru
Et folidà ramos 27 figere pugnat humo . quota nnis
ab utroque
Tuncficcoprimas 28 irritat cortice flammas , domino, fa-
Stat puer , & manibus lata¹9 caniſtra tene t.cr a fierent.
39 Inde ubi terfruges medios immifit in ignes, modu 23 Explim cat
fa-
Porrigit incifos filiaparva favos. crificij . 24-
Vina tenent alii , 31 libantur fingula flammis : nec Nonfem pers
Spectant , & linguis ³½ candida turba favet. no necella-
*
Spargitur & cafo 33 communiterminus agno, porca
bet : fed id
fæpius
34Nec 35 queritur lactens cum fibi 16 Colonusfit, fe-
25
datur. nex , & idea
Conveniunt , celebrantqúe dapes vicinia 37 fup- tus,26Diff acris dedi- e-
Et cantant laudes , Termine fancte , tuas.(plex, cat. 27 In-
los
Tupopu , urbe fque a
,& regn inge ntia nittit
38 finis, ut Atruem terræ
Omnis eritfine te 39 litigiofus ager. irmet. 28
Nullatibiambitio eft, nullo 40 corrumperis auro:. Incendit. 29
·Legitima fervas + credita rurafide.. 1 Inquibusafa-
crificad ha
bebat . 30 Fert inemptas dotes, 31 Sacrificantur . 32 Candidis veftibus, &
animo puro, religiofoque . 3 Veriufque agri Sanguine agni. 34 Tem.
pore Nume, tantum Termino fruges oblate : fed id Ovidij tempore mu
tatum,Hor.Epod.2. 35 Litotes . Gauder . 36 Nefrens . 37 Alias. 38
Terminas . 39 Litigarent vicini , ab agrorum limites . 40 Vt fal
4 Quor um fines tibi commi funt,
las vicinos
C.2
U
FASTOR M verf.332
52 os
42 Agr 42 Si tufignaffes olim Thyreatida terram,
1hyr ear um forent.
oppidi in , Corpora non leto miffatrecenta
finibusArgi Necforet Otryades congeftis tectus in armis ,
m
voru Lace- Oquantumpatria fanguinis illededit!
demonorüq:
quodvindiutriq; Quid nova cumfierent Capitalia?nempe Deo-
fibi ca- Cuntla Tovi ceßit turba, locum dedit. (ru
vere , tunc
bellum ortü: Terminus, ut veteres memorant , inventus in ade
fed conve- 45 Reftitit, & magno cum love templa tenet.
nit,ut utrim- Nunoquoque,fe fuprà ne quid nififydera cernat,
que trecenti 46
tantum pug- Exiguum templi tetaforamen habent.
narent,& vi- Termine poft illud 47 levitas tibilibera non eft,
&oribus op- Qua pofitus fueris in 48 ftatione mane.
pidum cede-
ret pugnan- Nec tu vicino quicquam concede roganti,
tibus fexcen- Ne videare 49 hominempræpofuiffe lovi.
tis , omnes
occifi funt, Et feus 50 vomeribus, feu tu pulfabere raftris,
ad tres ufq; Clamato, tuus eft hic ager , 51 ille tuus.
Lacededuo
Argivi mo- Eft 52 via, qua populum Laurentes ducit in a-
nius unus , gros
Othryades 3 Quondam Dardanio regna petita duci.
deceffere ,
Argivi , Olla lanigeripecoristibitermine febris
thryades fpo Sacra videt fieri fextus ab urbe 54 lapis.
liatis
verious, cada
ar- Gentibus eft aliis tellus data 55 limite certo ,
ma fignum 56 Romana fpatium eft urbis & orbis idem.
victoria do-
mum retulit . 19 .• Vne mibi dicenda eft 57 regisfuga, traxit
Poft feipfü, ab illà
inter cada- Sextus ab extremo 58 nomina menfe dies.
vera , quod VltimaTarquinius Romana gentis habebat
folus fuper- 59
effet,interfe Regna, virinjuftus , fortis ad arma tamen.
cit.Herod.1. 60 Ceperathic alias , alias everterat urbes,
43 Cu Tar-
quinius fu Et Gabios turpi 61 fecerat arte fuos.
augura,, per
perbus vi- Namqué trium 62 minimus proles 63 manifesta
deret onines Superbi
Deos cedere
velle,foli termino id non contigit. 44 Antequam Iovi dedicaretur Capito-
Vt libere cernat
liú. Liv. 45 Nam pars Capitolij, Termino facra erat . 46cedas
colum.47 Levi de caufa locum mutare 48 Loco.49 Ne homini, qui
deo non cedis. 50 Aratra teattingaut. 51 Vherius alius. 52 In via Lau-
rentina. 53 AEnea qui Laurentum applicuit , & poft Latinum regnavit.
54 Lapis unufquifque continebat mulle paifus. 55 Fine. 56 Cogni-
tæ terræ, quam Lucas cap. 2. onsuple dicit. 57 Tarqui-
nii. 58 Regi fugium . 59 Cerfile Livium , Florum, & omnes , il-
lorum temporum , hiftoricos, 60 In ditionem . 61 Vicerat. 62 Sex- In
tus. 63 Corpore , & moribus.
verf.347 LIB. II. 53
In medios hoftes nocte 64 filent e venit. 64 Intempe-
fta nocte, cu
65 Nudaruntgladios , occidite dixit inermem, omnia file.
66 Hoc cupiuntfratres, Tarquinufg, Pater. rent. 65 Ga-
bij.66 Simi-
Qui mea crudeli laceravit 67 verbere terga, lep vide AE-
Dicere ut hoc poffet , verbera paſſus erat. neid.2, 104
Luna fuit , fpectantjuvenem , gladiof recon- 67 Flagro,&
68 Striis,
dunt , verberibus
notata. 69
Tergag, deduta vefte 68 notata vident. Commifera-
69 Flent quoque , & ut fecum 70 tueaturbella tione prodi-
precantur , toris 70%
Contra Pa-
7 Callidus ignaris annuit ille viris. trem, Roma-
Iamá 72 potens , miffo genitorem appellat a- nofque. 71
mico , Doli, artifq;
Tarquinioru
Perdendi Gabios quod fibi monftret 73 iter. 72 Imperat.
Hortus 74odoratisfuberat cultißimus herbis 73 Modum .
74 Odoris.
75 Sectus humam rivo lene fonantis aqua. 75 Haben's
Illic 76 Tarquinius mandata 77 latentianati fe&tam hu-
mum.76Pa-
Accipit: & virgâ lilia fumma metit. ter.77 Te&ta
Nuncius ut 79 rediit ; decuffag, lilia 8° dixit; 78 Summa
Filius, agnofco juffa parentis , ait. papaverum
Nec mora; principibus 81 cafis ex urbe Gabina, capita cufit 79de.Ad
Traduntur ducibus mania audafuis. Gabios. 80
82 Ecce, nefas vifu, mediis altaribus anguis Sexto Tar.
quinio. 81
Exit, & extinctis ignibus 83 exta rapit. Occifis. 82
84
Confulitur 8+ Phœbus, & fors eft ita reddita : Novam in-
matri cipit hiftoria
83 Sacrifică-
Qui dederitprimus ofcula , victor erit. da. 84 Ora
culum Del
Ofcula quifquefua matri 86properata tulerunt, phicum, quo
Non intellecto credula turba Deo. mifli filij il-
87 Brutus eratftulti fapiens: imitator , ut effet lius . Titus
Aruns , cum&
Tutus abinfidiis 88 dire Superbe tuis. L. Iunio
Ille jacens pronus 89 matri dedit ofcula terra, fponfum. Bruto.85Re-
Creditus offenfo est 9° procubuiffe pede. 86
Feftina. 87
Cingiturinterea Romanis 9 Ardea 92 fignis, Filius Tar
quiniæ , fo-
Et patitur longas 23 obfidione moras. roris regis
longe alius
ingenio», quam fimulabat. 88 Crudelis. 89 Similiter loquitur author
Metam. 1. 393. 90 Cecidiffe. 91 Colonia Rutilorum: 92 Exercitu, cu-
jus fignum aquila, & alia militaria figaa erant. 93 Circumvallatione,
Dum
54 FASTOR UM verf.362
¡Dum vacat , & metuunt hoftes committere pu-
gnam,
Luditur in caftris , otia miles agit.
54 Sextus Tarquinius 94juvenis 95 focios dapibuſqúe me-
Tarquinius.
95 Nominat roque 96
Lavius Col- Accipit : ex illis rege creatus , ait,
latina, mTar- Dum nos follicitos 97 pigro tenet Ardea bello,
quiniu E- Necfinit ad Patrios
gerij filium 98 arma referre deos,
96 Filius re- Ecquidin officio 99 torus eftfocialis ? & ecquid
gis. 97 Len- Conjugibus noftris I mutua cura fumus?
za obfidione .
98 In victo- Quifque fuam laudat , ftudiis certamina cref-
riarú figna, cunt ,
illa tholis
aftigere. 99 2 Etfervet multo linguaque, corque mero .
Vxor. am Re- Surgit , cui dederat clarum Collatia nomen,
nosroc
cip illas ,du
de- Non opus eft verbis , credite rebus , ait.
fendimus,il Nox fupereft, 4 tollamur equis, urbemqúepe-
lx nos amát. tamus.
2 Incalefcit
alacritate Ditaplacent , frenis impediuntur equi.
vini. Oppi Pertulerant dominos : 7 regaliaprotinus illi
dum 3 prope
Roma, hinc Teclapetunt: cuftos in fore nullus 8
erat.
dictus Col- Ecce nurum regis fufisper colla & coronis
latinus. 4 Inveniunt 9 pofitopervigilare mero.
Adfcedamus
5 Romam. 6 Inde cito paffu petitur 10 Lucretia , cujus
Equi. 7 Re- Ante torum calathi , 12 lanaqúo mollis
gian , s8 Mo- erat.
nilibu , vel
coronis,qui- Lumen ad exiguum famula data¹³ penfatra-
bus ebrii in hebant,
conviviis u
rebantur. 9 Inter quas tenui fic aitilla fono.
Ebriam co- Mittenda eft 14 domino , nunc nunc properate
tra leges
Rom . Valer. puella,
Max. 2. I. Quamprimum noftrâ facta 15 lacerna manu.
Agel, 10, 22. Quid tamen audiftis ? nam 16 plura audire po
10 Conjux
Collatini.II 1eftis
Continentes , Quantum de bello dicitur effe fuper ?
que ad ufum
tele, 12 Na tum etiam nobiliffimæ fæminæm occupatæ14fuere
in lanario opere , 13 Propofitu opus. Col-,
Suet. Auguft. 73. Curt. 3. 2. veftim entum militar e. 16
Jatino viro , & Domino meo, 15
Quam ego, domiremanens.
Poft-
verf.375 LIB. II. $5
Poftmode 17 victa cades, 18 melioribus Ardeal confecté 7 Quando e
reftas rit bellum .
Improba, qua noftros cogis abeffe viros. 8 Romanis
Fortioribus
Sint tantum 19 reduces, fed enim timerarius ille contrariaris.
Est meus , Aricto qualibet enfe ruit. 19 Reverta-
Mens abit , & 20 morior " quotiespugnantis tur modo fo.
pites. 20
imago Morituram
21 Mefubit , & gelidnm pectora frigus habet.ne more,prætí
puto."
Definit in lachrymis , inceptaque fila remifit. 21 Cogito
In 23 gremio vultum depofuitque fuo. ullum pugná
sem. 22 La-
Hoc ipfum decuit , lachryma decuerepudicam, chrymæ ab-
Et facies animo dignaque , parque fuit. rumput ver-
Pone metum , veni 24 conjux ait , illa revixit, ba. 23 Ani-
mus & facies
25 Degue viri collo dulce pependit onus. triftis. 24
Collatinus.
Interea 26juvenis 27 furiales regius ignes 25 Amplexa
Concipit, & ' caco 28 raptus amore furit. virum fun.
Forma placet, niveufqúe color, flavique capilli,
29 Quique aderat nullafactus ab artedecor. Tarquinius.26 Sextus
27 Infanum
Verbaplacent , & vox, & 3 ° quod corrumpere amorem. 28
non est, Correptus i-
ca ut fui co-
Quoque minor 31 ſpes eft, hoc magis ille cupit.pos non effer
Iam dederat cantus lucis pranuncius 2 ales, 29 Non fu.
Cum referunt juvenes infua caftrapedem . generola catis, 30 Se.
illa
Carpitur attonitos abfentis imagine fenfus mens. 31 Po-
Ille, recordantiplura magifque placent. cundi. 32
Gallus, qui,
35 Sic fedit, fic cultafuit, ficftaminanevit, & media no-
36 Neglelta collo fic jacuere come. de, & acce-
Hos habuit vultus , hac illi verba fuerunt, dente auro.
ra , cantat
Hic color, hac facies , hic decor oris erat. 33 Redeunt.
Vt folet à magno fluctus languefcere 37 flatu, 34 Senfu ac-
Sedtamen à venta, 38 quifuit , unda tumet Conito > &
confulo. 35
Sicquamvis 39 aberat placita prafentia forma, Non arte36
Lucretia.
Quem dederatprafen
40 sforma , manebat amor. comptæ. 37
Ardet , & injuftiftimulis agitatus amoris Perturbatio-
41 Comparat 42 indigno vimqúe , metumqúe ges ><aptiffi
me mari &
toro. vento , com-
parantur. 38
Sedato jam vento.39Hrc enim Romæ, vel Collatiæ: ille ad Ardeam erat.
4 Neque enim hæc , illius effe poterat. 41 Parat, 42 Non id
merito.
C 4 Exi
56 FASTOR UM verf. 391
43 Licet ex- 43 Exitus in dubio eft , audebimus ultima dixit.
itus ignore-
tur. 44 Ali- 44 Viderit: andentes forfque, Venufqúejuvat.
quis.
urbem 45 , Si& 45 Enfe
Cepimus audendo
latus cinxit Gabios, quoque
, tergaque : talia
preßit equi.fatus
mulieré ex
pugnabimus.Accipit 46 erata juvenem 47 Collatiaporta,
46 Contra 48 Conderejam vultusfole parante fuos.
vim firma,
47 Hinc ap- Hoftis ut hofpes init 49 penetralia Collatini,
paret, Lucre- Comiter excipi ur , 5 ° fanguinejunctus erat.
ciam tum :
non Rome : Quantum animis , erroris ineft , parat infeia
verum Col. rerum
latia fuifie; Infelix epulas hoftibus illafuis.
quod oppi-
dum, non ta- Functus erat dapibus : pofcunt fua. 52 temporá
tum Roma
aberat , quin Nox erat,Somnum ,
& tota lumina nulla domo.
una nocte ,
antea utro- 3 Surgit & auratum vaginâ 54 liberat enfem,
bique, veni- Et venit in thalamos 55 nupta pudica tuos.
repotuifleat.
48 Vefperi. Vtque torum preßit , $56 ferrum Lucretia me-
49 Intimas) cum eft
ades.50Col-
latinus e- 57 Natus ait regis , Tarquiniufque vocor.
nim
illius, amite
filius: 58 Illa nihil , neque enim vocem vireſque la-
erat. 51 Ho- quendi ,
fti. 52 Nox. Aut aliquid toto pectore mentis habet.
53 Sextus Sed tremit , ut quondam 9ftabulis deprenfare-
Tarquinius.
5 Stringit. lictis
55 Lucretia . Parva fub infefto cumjacet agna lupo.
56 Gladius.
57 A digni- Quid faciat? pugnet ? vincetur 6° 60 fœmina pu-
tate argu- gnans.
mentatur, 58 Clamet at in dextra, 6x qui vetet, enfis erat..
Obmutuit,
59 Procul a Effugiat ? pofitis urgenturpectora 62 palmis ,
tabulis, 60 Tum primum 63 externa pectora tacta manu.
Ab armato,
61 Interime. Inftat amans hoftis , 64 pretio, precibufque , mi-
tur. 62 Sini- nifque:
ftra manu
mulieris pe- Nec prece, nec pretio , nec s movetille minis.
Hore oppresso Nil 66 agis , 67 eripiam dixit per 68 crimina
Liv. 65 A vitam .
folo conjuge
tacta. 64 Falfus adulterii teftis adulter ero..
Precibufque
minas regaliter addit. 65 Lucretiam deducit in fententiam fuam. 66
Abnuendo. 67 Tibi. 68 Falía crimina , confperfa in te,
Nil
verf.406 LIB. II . 57
Interimamfamulum , cum quo 69 deprenfa fe- 69 In adul
reris, terio, mete.
Succubuitfama victa puella metu fte.70 Com-
posvoti. 71
Quid 70 victor gaudes ? hac te victoriaperder, Stetit ipfi, &
Heu 71 quanto regnis 72 nox ftetit una tuis! Patri ipfius,
regno.erium72
lamque erat orta dies, 73 paßis fedet illa capillis, Adultnocte
74 Vt folet ad nati mater itura rogum . (caftris una commiflum.
Grandavumqué 75 patrem fido cum conjuge 7673 Squalli-
Evocat , & pofitâ venit uterque morâ, da, inculta.
Vrqué vident habitum , qua luctus cansa requi- 74 Act Vtfilium
mater
runt , 4 mortuum.75
Cuiparet 77 exequias , quovéfit illa modo. 76 Sp. Lucretiu.
Patrem
Illa diu reticet, pudibundaqué calat amictu Roma, mari-
Ora. fluu nt lach ryma more,7 8 perennis aqua.77 caftris.
tum
Hincpater, hinc conj ux lach ryma s folantur, & quiaFunu s
8c orant , bat , utfede-
ma-
Indicet, & caco flentqué, paventquémetur ter ad rogn
78 FO-
Ter conata loqui, ter deftitit, aufague quarto, 115, 79 La-
Non oculos ideo fuftulit illa fuos. ( inquit , chirimantem.
80 Pater , &
Hoc quoque Turquinio debebimus , 81 eloquar amici. 81
Eloquar infelix dedecus ipfa meum. Multa illi
dicebant . 81
Quag, poteft narrat , reftabant ultima, 82flevit,
Ipfa dicam
Et 83 matronales erubueregena. (82 Præ do-.
Dant veniam genitor facto conjuxqué coacto, loré. 83 Pu-
Quam dixit veniam vos datis , ipfa nego. dica. 84
Occulto. 85
Nec mora,84 calato fixit fuapectoraferro . ve poffet
Et cadit in Patrios fanguinolentapedes. f tegen partes celare
85 das. 86
Tunc quog jam moriens, ne non procumbat ho- Morientis
Refpicit,hac etiam cura cadentis erat. (nefte, 87 L.
BrutusIunius
de
Eccefuper corpus communia damnagementes quo 359.88
Obliti decoris virque , paterquejacent. Audacia .,89
87Brutus adeft, tandemg 88 animo fua 9 nomima ut NecBrutum,
nomen c
Fixag, femianimo corpore tela rapit. (fallit, rat;hec infa
Stillantemy, tenens generofo fanguine cultrum, jnum, ut pu-
Edidit impavidos ore 91 minante fonos. tabant. 90
Semimortuo
Per 92 tibi ego hunc juro 93 fortem , 94 caftum 91 Minaci ,
que cruorem, & minitanti
Carquiniis
xitium, 92
Lucretia
interfecera morib94unda
Lucretia. Qui
93 Stoica awatria ; quia fe ipfam t
non confentiit in adulterium , C5 Per
58 FASTOR UM verf.423
95 Loco nu- mihi95 numen erunt.
minis eruct. Perquetuos manes, quin
96 Profuga, Tarquinium 96 profugâ pœnas cum ftirpe datu-
addit Ovi- Iamfatis eft 97 virtus dißimulata diu, (rum,
dius de fuo Illajacens ad verba oculos 98 fine lumine movit,
non enim tu
Brutus fcie. Vifaqúe 99 concufa dictaprobare coma.
bat,an
rent. 97fuge-
Sa- Fertur in exequias animi matrona virilis,
pientia mea. Et fecum lachryma4s , invidiamqúe trakit.
98 Non vi- Vulnus inanepatet, Brutus clamore Quirites
dentesdiem.
99 Capite Concitat, & regis falta nefanda refert.
annuere. I Tarquinius cum prolefugit:capit annua 6 conful
Ferebatur ad) Jura : dies regnis illa fuprema fuit.
forum,pone-
baturque an- 20•Fallimur ? an verispranuntia venit³ hirudo?
te curiam, & Et metuit ,nequal verfa recurrat¹º hyems?
populum
fpe&taculum ad Sape tamen 11 Prognenimium properaffe quereris
ocatum, O Virque tuo 12 Terous frigore latus erit.
Tationibus
exitabant. 2 21 13 amqúedua reftant noctes de 14 menſe ſe-
Mifericor- cundo ,
diam, fua ex 15 Marfque citosjunctis curribus urget equos ,
parte; & o-1
dium , in re- Exveròpofitumpermanfit 16 Equirianomen,
gem. 3Nulla Qua, *7 Deus in campo perſpicit ipſeſuo.
wefte te&tum 18 Iurevenis 19 Gradive , locum tuatemporepo-
erat.4 Quod
nemini, nifi Signatufa, tuo nomine menfis adest. (fcunt,
licebat: 20 Venimus inportum , libro cum menfe peracto,
Magiftrati-
bus
verum Tar- 2I Naviget hincaliâjam mihi linter aqua.
quini us Bru-
kum antea, opprobrij ergo, Tribunum celerum , conftituerat 5 Hoc fa-
ctum , & alia; Regis, & ftirpis Regiæ. 6 Pos exactos reges habuere con
fules imperium, in annum, Liv.2.Flor.1.9 . 7 Regno Romano. 8 De Hi.
rundine conftat, quod lateat Hyeme, accedat vere, exiftimabant veteres,
conferrefe tunc ad Afros: fed cum & apud nos , Hyeme non appareat, non
poteftid univerfaliter verum effe, non utique enim tantum fpacium evola-
ret. 9 Reverfa. 10 Frigus. 11 Progne in hirundinem verfa eft.Me..6.616,
12 Inimicus, ideo lætus malo illius. 13 III. Kal. Martij . 14 Februario.
15 Sequetur Martius. 16 Ludi, quos Romulus, Marti inftituit , in cam-
po Martio, celebrati curfibus equorum. 17 Mars, Martio. 18 Tempore
Venis; nam menfis tuus inftat. 19 Mars 20 Expletus eft liber, 21 AL
legorice, agam de alia materia.
FASTO-
verí, I 59
FASTORUM
LIBER III.
Ellice, depofitis clypeo paulifper & haftâ 1 Aperi ca.
Mars ades : & nitidas caßide folve co- put, 2 Bello
mas. rum Deo. 3
B Martius. 4
Forfitan ipferoges , quid fit cum 4 Marte Doctrinæ, &
Poëta: belli Dea. 5
Studijs. 6
Ate, qui canitur, nomina ³ menfis habet. Armorum.
Ipfe vides manibus peragi fera bella Minerva: 7 ReaSilvia,
Non minus 5 ingenuis artibus illa vacat. live Ilia: 8
Amore. 9
Palladis exemploponenda tempora fume Romulum, &
Cufpidi : invenies & quid inermis agas. Remun . 10
Tunc quog inermis eras :cum te7 Romana facer- Florum Vide Livi. ini-
8 Cepit:ut huic urbi femina magna dares . (dos tio. II Li-
9Sylvia 1º Veſtalis (guid enim ¹¹ vetat inde mo- brum abhac
hiftoria in-
veri ?) choare 12
Sacra lavaturas manepetebat aguas. Lavat homo
Ventum erat ad mollem declivo tramite ripam: &Capite. aqua. 13
14
Ponitur è fummâ fictilis urna ¹³ comâ. Nudo. 150.
Feffa refedit bumo: ventofque accepit 14 aperto. to. ven-
nere,16&Suf ur-
Pettore: turbatas reftituitque comas. rus arborü .
Dum fedet: 16umbrofafalices, volucrefg, canora non 17 Venit,illa
fentien
Feceruntfomnos, & leve murmur aqua. te,18 Numí.
Blanda quies 7furtim victis abrepfit ocellis A ne fuo fecit
ut illa non
Et cadit à mento languida falta mauus. refcifceret.
Mars videthanc vifamque cupit, potiturqúe cu- 19Adulteriu
Etfua 18 divina furtafefellit ope, (pita, 20 A Rea
Somnus 20 abit,jacet ipfa ² gravis, jamfcilicer Sylvia. Prægnans,2&
22 Vifcera Romana conditor urbis erat . (intra gravato cor
Languidaconfurgit, nefcit cur languidafurgat, pore.22 rum.23 Vie
Quia
Et peragit tales 23 arbore nixa fonos: pedibus con-
Vtilefit, fauftumqueprecor,quod imaginefomni iftere vix
Vidimus , anfomno clarius illud erat ? poterat. 24
Trojanis.
Ignibus 24 Iliacis aderam , cum lapfa capillis Veftalibus
intelligit ,
quia Veftaa Trojanis culta erat, & ab AEnea in Italiam tranflata . AE
Deid. 2. 296. Deci
"C6
60 FASTORUM vers.16
25 Orname
Decidit antefacros lanea² vitta 26 focos.
tum capitis 27 Inde dua pariter ( visu mirabile) 28 palma
virginum
qua dilapfa , Surgunt, ex illis altera major erat.
icatum
fignifamiffam
eft, Et 29 gravibus ramis totum 30 protexerat orbem,
iri .26 A. Contigeratque fua fydera fùmma¹¹ coma,..
tatemVirgini
ras. 27 Ex Ecce meusferrum 32 patruus molitur in illas,
hac vitta, id Terreor admonitu, corque timore micat.
virgini Martia Picus avis gemino proftipite pugnant
eft ,mea,cu-
tate
jus fignum , Et lupa tutaper 34 hos utraquepalmafuit.
vitta erat. 35 plenam nonfirmis viribus urnam
28 Porten- Dixerat, & 36
tum,fore na- Suftulit, implerat, dum fua vifa 37 refert.
tosvictores, Intereacrefcente Remo, crefcentes Quirino,
cujus fignú 39 Cælefti tumiduspondere ' venter erat.
palma erat,
29 Ingenti- Quo minus 40 emeritis exiret curfibus annus,
bus. 30 Sig- Reftabantnitido jam + duo figna 4: 4' Deo.
num futuri
imperij. 31 Sylviafit 4 mater Veſta mulachraferunt ur.
Fronde. 32 Virgineas oculis 45 oppofuiffe manus.
Amulius.co- Ara Dea certè tremuit, pariente miniftra,
pletum hoc , 45
cum inpro- Et fubiit cineres terria “ flamma fuos.
fluente abje- Hoc ubi cognovit contemptor 47 Amulius aqui,
eit infantes opes)
33 Prefagio. ( Nam raptasfratri victor habebat 48
Marti fa- 49Amne jubet mergi geminos, o fcelus unda re
cra. 34 Qua- In ficcapueri deftituuntur humo. fugit
rum hec lac,
illa cibum Lactequis infantes nefcit creviffe ferino ?
dedit expófi- Et Picumexpofitise cibos ?
tis, Plutar. Non egote 52 tanta nutr Laurentia gentis,
35 Rea Sil-
via, 36 Sc. Nec taceam veftras Fauftulepauper opes.
Aqua. 37 Vefterhonor veniet, cum 54 Laurentalia dicam,
Somnia nar-
Fat fibi ipfi. Acceptus " geniis illa December habet.
38 Romulo 56Martia ter 57fenos proles adoleverat annos ,
39 Martis.
40 Exactis curfibus. 41 Duo figna zodiaci. id eft , duo menfes. Scribit,
decimo menfe peperiffe , de quo vide Lib:1:17: 42 Phoebox Soli. 43
Parit. Quodfummum erat Nefas, vide Agell, r 12. M.Sene. lib.1. Contr.
2,3. libro 6. 8. 44 Mirum cum lib. 6. 149. dicat non effe fimulacrum.
45 Prapudore. 46 AEternus ignis erat inVefte adytis, qui pudore vi
deri noluit. 47 Rex. 46 Regnum creptum Aumi Numitori 49 Libro 2. 192.
& feq: 5 Submergendi infantes . 51 Lupino. 52 Gemellorum horuin,con-
ditorum Romanorum. 53 Paftor, qui, cum Laurentia uxore, das educavit.
aliud tamen refert Agel.6,7.nifi forte dua Laurentiæ fuere. 54 Quæ alias
Accalia dicebantur, de quibus Macrob: 1: Satur.55 Genialis enim Hyems,
que inde itadicebatur, quia Saturnalia celebrabantur , Decembri menfe,
36 Romulus cum Remo.* 57 O&odecim.
Et
LIB I I I. 61
verf.31
Et fuberat flavajam 58 nova barba coma. [58 Iam mo-
do crefcens...
Omnibus agrícolis , armentorumqúe Magiftris 59Filij Ilię.
59 Iliada fratresjura 60 petita dabant. 60 Quæ pe-
tebantur ab
Sape domum veniunt pradonum fanguine lati,
ijs, forse pe-
Et redigunt 6 actos in fua jura boves. (get, rita. 61 vide
Vt.62genus audierant , animos pater editus an- actos › Ab.
L :2: 1851
Etpudet in parvis nomen habere cafis, 62 Suum.63
Romuleoque cadit trajectus 4 Amulius enfe, Patru Excelfus, 64
us, qui
Regnaque longavo reftituuntur 65 avo. ipfos expo-
66Maniaconduntur:qua, quãvès parvafuerunt, fuerat , ma
Nontamen expediit tranfiliiffe 67 Remo: tremq ue aut
nécaverat ,
Iam, modoquefuerantſylva,pecorum receffus, aut incarce
Vrbs erat: * aterna cum 68 paterurbisaît. ratam affer
69 Arbiter armorum , de cujus ſanguine natus vaverat. Numitori.
65
Credor: & ut credar 70 pignora multadabo 66 Romana.
71 67 Hac de
Ate principium Romano dicimus anno: caufa occi
Primus de Patrio nomine menfiserit. To. Impe
Vox rium finefine
" ratafit : patriog, vocat de nomine menfem: dedis. Virg
Diciturhacpietas grata fuiffeDeo. 68 Romulus.
Ettamen anteomnes Martem coluere 7 priores: Fortia 69 Mars . 70
facta.
Hoc dederatftudiis bellica turbafois. 7. Marris e-
73Pallada 4 Cecropida75 Minoïa Creta Dianam, rat primus
Vulcanum tellus 77 Hypfipylæacolit: menfis:1: 1 :205
78 72 Proavi.
lunonem Sparte , Pelopejadefque 79 Mycena: 73 Athenæ
8°Pinigerum³ Fauni82 Manalis oracaput Palladi fa-
kratæ erant
MarsLatiovenerandus erat,quia prefidet armus; nora fabula,
Arma feragenti 83 remque decufque dabant . de Athenien
Quod fifortevacat, 84 4 peregrinos infpice faftos, tantibus
fibus confut
" Menfisin hisetiam nomine Martis erit. trum Neptu-
Tertius 85 Albanis , quintus fuitille 86 Phalifcis, no anPalladi
dedicaretnr
urbs. Percuffifle Neptunum terram, & prodiile equum, belli;Palladem ve-
so, & produiffe oleam , pacis fignum: & hinc Palladi nomine , & re facram
fuifle. 74 Athena, a Cecrope primo illorum rege, Iuft. 2: 7: 75 A Minor,
Iovis & Europefilio, rege Crete. 76 Cujus templum in Diazo monte e
rat. 77 Lemnos infula AEgei maris, in qua Hyplipyle , Tho antis filia re-
gnavit; illic Vulcanus a Sintiis colebatur, Hom. Ilias 590 fingunt autem
id,quiainfula illa,crebro fulminibus obnoxia eft. 78 Laconia urbs, alias
Lacedæmon. 79 Vrbs Achaja, in qua regnavit Pelops , filius Tantali , pa-
ter Agiemnonis- 80 Pino coronatum. 81 Lib,2:97.82Arcadia, a Manalo
monte. 83 Imperium, 84 Aliarum urbium inItalia. 85 Alba, fuit,Civitas
ab Alcanio condita. 86 Populis Etruriæ,
Sextus
62 FASTOR UM verf. 46
87Regio Ro- Sextus apudpopulos 87 Hernica terra tuos.
mano
vicina ,agroInter
in 88 Aricinos, Albanaqúe tempora 9 conftat,
qua civitas Faltaque 190 9 Telegoni " mania celfa manu.
Anagnia
88 Quorum fuit Quintum 92 Laurentes,93 bis quintum 94Acqui-
civitas Ari-) cul us acer, (habet.
cia, propin- A 95 tribus hunc primum 96 turba forenfis
qua Albæ.89
Convenit, id Et tibi cum 97proavis98 miles 99 Peligne Sabinis
eft, Albanis, Convenit, huicgenti quartus utrique Deus.
Ariniciis ,
Tufculanis Romulus hosIomnes ut vinceret ordine faltem,
Martius, eft Sanguinis autori tempora² primadedit....
ter- Nec totidem veteres, quot nunc, habuere³calēdas.
menfis Filii
tius.90
Vlyffis ex Ille minor 4 geminis menfibus annus erat.
Circe, 91 Nondum tradiderat quictas victoribus artes.
Tufcula. 92 8
A Lauren- Gracia facundumfed & malè forte genus.
to, regia La- Qui bene pugnabat , Romanam noverat 9 artem,
tini. 93 De- Mitterequipoterat pila, difertus erat. (teas
cimum: vi-
Populus 94 II Quis tunc aut Hyadas, aut PleiadasAtla-
cinus Sabi- Senferat ? autgeminos effe fub 14 axepolos?
95 Poft, Effe duas 15 Arctos, quarum¹Cynofura¹ petatur
nis. primú
tres
id eft ,quar. 18Sidonijs, 19 Elicen 20 Graja carina notet ?
gulei.9697Le-
tum. A 21Signa , qua longo22 frater 23 perfenceat anno ,
quibus ori- Ireper hæc uno menfe 24fororis equos?
tamé 25 Libera currebant , & inobfervataper annum
dicunttrabis
gine
alii ortos Sydera, conftabat fed tamen effe 26 deas.
effeex Illiri- Non illi cælo 27 labentiafigna 28 tenebant,
co. 98 Belli- umperdere crimenerat.
cofe: 99 Pc- Sed 29fua,› qua magn
Jig ni pop uli
Italia, ita dici, a Pelico , nepote Volfci regis , horum metropolis olim
Corphinium, nunc Sulmo. r Marti. 2 Menfem primum , quod nemo præ
terbuncfecerat. 3 Menfes, vide lib.1: Faft:2. 4 Ianuario & Februario. 5
Romanis. 6 Aftronomiam, 7 Doctum. 8 Non bellicofum. 9 Vide lib: 2:
254. 10 Præftabat diferto. 11 Romanorum . 12 Stella de quibus 1:4: 338:
& 5, 83. 13 Libro 4:Faft: 2. 14 Coelo. 15 Vrfas . 16 Vrfa minor, quæ
una exIovis nutricibus fuit. 17 Obfervetur. 18 Phoenicibus, qui in navi-
gationibus, fequebantur minorem urfam (ut & jam fit ; ), ob vicinitatem
poli, & immobilitatem, Trift:4:90. 19 Vrfam majorem ita dictam , ab
Helice, oppido in quo nata Califta,vide lib: 2 Faft :9. 20 Græci nautæ, qui
majorem urfam obfervabant; quia facillime dignofcebatur, 21 Sodiaci.
22 Sol, qui uno anno fodiacum tranfit: 23 Percurrat:24 Lunæ,quæ menfe
iterabfolvit.25 Non fub legibus Aftronomix. 26 Martem præcipue , ut
digit. 27 Occidentia. 28 Noverant , fequebantur, 29 Militaria,
Illa
verf.48 L 1 B. III. 63
Illag, de 30 fænofed erat reverentiafœno, 30 Maniplo
fœni > alli-
Quantum nunc 31 aquilas cernis habere tuas. gato haftæ ,
32 Pertica fufpenfos portabat longa maniplos, bgoum Ro-
manis pau-
Vndemaniplari nomina miles habet. peribus tunc
Ergo animi indociles, &adhuc³ªratione caretes erat , hine
Menfibus egerunt 35 luftra mixora decem. manipulus ·
Annus erat,decimum cùm Luna 36 receperat or- manipularis.
31 Que po-
Hicnumerus magno tunc in² "honorefuit. be, tea ex auro,
Seu quia totdigiti, per quos numerarefolemus, pro fignis
Romano fue-
Seu quia bis quinofœmina menfe 4 parit. re: 32 Hafta.
Seu quod adufg + decem numero crefcete venitur, 34 Indocti,
3 Aftrono-
42 Principium fpatiis fumitur inde novis miæ.35 Pro-
Inde4; patres centumdenosfecrevit in orbes prie fpatium
quatuor an.
Romulus haftatos inftituitqúe 4*decem. norum , hic
Et 46totidem princeps totide 4 Pilanus habebat annum figni.
Corpora,48 legitimo quiqúe merebat equo. ficat, 36 Co-
pleverat,ex-
acto menfe
49Quinetiam partes totidem Tatienfibus ille ,
" Quofque vocant Ramnes , Luceribus dedit. decimo. 37
Habet in fe
Affuetos igiturnumeros fervavitin anno, 2 numerus de-
50 narius in fe
Hoc luget fpatio fœmina mesta virum.
Neu dubites,primafuerint quins Iantes calenda perftitionismultum fu-
Martis, ad hac animumfigna referrepotes. Pytagorica.
Laurea, flaminibus qua toto perftitit annos 38Hinc quo-
Tollitur, & frondes funt in honore 54 nova. pnd que quod a
omnes
Ianua tunc regis pofita viret s arbore Phabi , gentes in
Ante tuas itidem 56 curia prifca fores. Inumerando,
ad denarinn
Vefta quoq; utfolio niteat 57 velata recenti, pergunt nu
Cedis ab 58 Iliacis laurea * cana 59focis. merum , quæ
authori ter-
AddequodArcana fieri novus ignis in 6º ade tio ratio eft.
Dicitur, & viresflamma refecta capit. 39 Decimo.
4° Vide lib:
1?17. 41 Omnis numeratio fit per Decades. 42 Vnitatem. 43 Se-
nátores. 44 Decurias. 45 Milites. 46 Principium nume-
rus continebat decem milites. 47 Qui pila mittebat. 48 Apto
per leges. 49 Qui Romulus tres centurias equitum confcripfe-
rat,
Librout 1:refert quarum quæque decem curias habuit. 50
18. Livius511. Olim. 52 Menfis. 53 Ante flami-
num ædes. 54 Nova arbor ponitur. 55 Meta: 1: 557.
56 Eodem libro verf: 561. 57. Icota, 58 Supra 15: • Sicca.
59 Aris. 60 Templo Vefx.
Net
64 FASTORUM verf.73
61 Vnde
hare , & pe-an- Nec mihi parva fides annos hinc iffepriores:
fennare , in- 61Anna quòd hoc capta eft menfe Perenna coli.
fra Faft: 11: Hinc etiam veteres initi memorantur 62 honores
62 Confula-
tus. 63 Vfq; 63Ad fpatium belli,perfide Pane tui, (inde
ad bellu Pu- Deniq; quintus ab hoc fuerat 6+ quintilis : &
nicum fecú-
dum. 64 Qui Incipit,à 65 numero nominaquifquis habet.
poft
dictusIulius Primus 66 oliviferis Romam deductus ab arvis
. 65
67 Pompilius menfes fenfit abeffe duos.
tember , &c. Sive hoc a 68 Samio doctus , quipoffe 69 renafci
Sextilis , Sep-
66 Sabinorú Nosputat, 70 Egeriafive monentefuâ,
terra, olive- Sed tamen errabant etiam tunc tempora, donec
tis abundanti
67 Numa, 68 72 Cafaris in multis hac quoque cura fuit.
Pythagora 2 Non hac ille Deus, tantaque 75 propaginis autor
qui a Sanio
Ionica > ad Credidit officiis effe minora fuis.
magna
cia m mig ra Promiffumque fibi voluit pranofcere 76cælum,
Gra-
verat.69Me- Nec Deus ignotas hofpes inire domos.
tam: 15: Fab: Ille 77 moras folis , quibus in "*fuafignarediret,
2,3 , &c.
Dea, 10 Traditur exactis difpofuiffe notis.
cu qua,
nocturna fe Is decies -9 fenos ter centum & quinque diebus
colloquia Iunxit & èpleno 80 tempora quarta die.
habere,fimu-
labat,Liv:1: Hic anni 8 modus eft, in 8 luftrum accedere de-
Flor: 1,2. 71 [bet,
Annus Nu- Que confumaturpartibus , una dies.
mæ , conti- 2. S1 licet * occultos 3 monitüs audire Deorum
nebat dies Vatibus ut certè fama licere putat,
354. Scribit
tamen Eu- Cum fis officiis 84 Gradive virilibus aptus,
tropius , illu Dic mihi matrona cur tuafefta colant.
annum,um
confuf antea
, Sic 86ègo, fic pofita 87 dixit mihi caßide Mavors,
in dece mé- Sed tamenin dextrâ mißilis haftafuit.
fes defcrip-
fiffe , Vide Nuncprimumftudiis & pacis Deus utilis armis
Marco I. Advocor, & greffus in 89 nova caftrafero.
Satur. 1:72 Neepiget incepti:juvat hac quoq;parte morari ,
Julii Cæfa-
ris,qui anmú Hocfolumne fepoffe 9° Minerva puter.
correxit,Suet.Cæfar 49. 73 Inter alia. 75 Stirpis Augufta 76 Motus
Coeli. 77 Tempus. 78 Eadem. 79 Dies CCCLV , cum quarta par
te, qui numerus, nec dum etiam exacte refpondet, cum folis motu, ut inde
Gregorius debuerit, corrigere iterum calendarium, 80 Quartam partem .
8r Menfura. 82 Spacium quatuor annorum, Lib. 2,92. 83 Inftructiones.
Poetis. 84 Mars. 85 Femina. 86 Rogavi. 87 Mars. 88 Car-
minibus quæ fefeffum fcribendi , & otia quaruns 89 Non mi-
licaria. 90 Pallas fcientiarum , & belli dea.
Difce
verf.89 1 LI B. III . 65
Diſce ? Latinorum ?² Vates operofedierum (91 Libro 1.
verfu 5: 92
Quodpetis, & 93 memoripectore diɛła nota. Ovidi.93 At-
Parvafuit, fiprima velis 94 elementa referre tende . 94
Metap,prin-
Roma,fedinparvåſpes tamen hujus 95 erat. cipium. 95
Mariajamftabant populis anguftafuturis Prout nunc
Credita, fed 96 turba tùnc 97 nimis amplafua. fe Populo. 96
habet. 97
Quafueritnoftri fi quærisregia "nati, Flo. I, I, I-
Afpicedecanna, 99 ftraminibufque domum. maginem bis magisur-
In ftipula placid capiebat munerafomni, quam urbem
Ettamenex illo venit in aftra toro. fecerat, inco-
[la deerant.I-
lámqúeloco majus nomen Romanus habebat, dem Livius,
Nec conjux illis nec focerullus erat. Plutar. 98
Spernebatgeneros inopes vicinia dives, Romuli. 99
Straminefa-
Et malè credebarfanguinis author ego. &am. I Vt
Inſtabulis habitaffe, & oves paviſſe nocebat, Virg: Ecl:1:
81: 2InDeos
Ingeraque inculti pauca tenere foli. [ferag Relatus eft.
Cum pare quaque fuo coëunt volucrefque , fupra lib: 2:
Atquealiquam, dequâprocreet,anguis habet. 253: 3 Non
credebar 4
4 "Externis dantur connubiagentibus : at, que Paupertas. 52
Romano vellet nubere : nullafuit. R Conjuge.
Græcis Bar-
Indolui, patriamque dedi tibi Romule mentem, barifquenu-
Tollepreces dixi, & quod petis, armadabunt. bebant. Martiam.78
Feftapåra Confo, TO Confus tibi catera dicet, Conjuges.
Illofeftadie dum fua facra canes. Confualia ce
¹¹Intumuere¹¹Cures, & quos dolor attigit idem, lebrata XIV.
Tunc primum generis intulit armafocer. Kal: Sept:In
honorem Co-
Iamg,ferè rapta³matrumquoq;nome habebant, fi , Confilii
Tractaque erant longâ¹bella propinqua mora. Dei,quem lii Neptunu as
Conveniunt nupte dičłam Iunonis in adem, Equeftrem
Quas intermeafic eft 16nurus aufa loqui.. rus ludos E-dicunt , Flo-
Opariterrapta,quoniã hoc¹¹ commune tenemus, queftres di
Non18 ultra lenta poſſumus eſſe pia. cit. Confule
Livium. 10
Stant acies,fed utrá difintpro parte rogandi, Inter luden-
Eligite, hinc conjux, hinc pater arma tenet. dum.II Irati
fuere, 12 Sa-
bini, & aliæ etiam gentes, Vejentes , & c. 13 Pepererant. 14 Popu
lorum propinquorum. 15 Conftituto loco. 16 Romuli conjux
Heifilia. 17 Caufam communem. 18 Vlterius differre
pietatem. 19 Romanis , an Sabinis , &c.
QUR-
66 FASTOR U M verf.116
20
Ad Quarendum est, viduafieri malitis. orba,
bus.Sc:21patri-
20
efficienduni, Confilium vobis forte, piumqúe dabo.
22 Excitatu- Confilium 21 dederat,parent, 22 crinefg, reſolvйt,
diam AEn:I Mæftaque funereâ corpora vefte tegunt.
remifericor.
rer:484.
Cujus ufus 23 Iamfteterant acies ferro , mortiqúe parata.
in funeribus. Iam 24 lituuspugnæ figna daturus erat.vo
24 Tubiccn. Cum rapta veniunt inter 25 patrefque, viroſqúe,
25
cies.Duas
26 Si-a- Ingue 26 finu natos pignora chara tenent.
nus eft,quic- Vt medium 27 campi 28 28 feißis tetigere capillis,
quid pecto In terrampofitoprocubueregenu.
re , & bra-
chiis conti-/Et quafi 29fentirent , blando clamore nepotes
netur. 17 In- Tendebant ad avos brachiaparvafuos.
ter
cies.duas
28 So-a- Quipoterat,clamabat avum³ tunc deniq;viſum,
lutis. 29 Pe- Et qui vix poterat , poſſe coaftus erat.
riculum,
ne. Troad. Se Tela viris , animiqúe cadunt, gladiifque remotis
3
714: 30Pri- Dant focerigeneris, accipiuntgeń manus.
mo:
giendo , qua- Fert avus , tenent
Va- Laudatafque natas, fcutoque nepotem
bic fcuti dulcior ufus erat.
que fuum po-
terat poce ro- Inde diem, primafque meas celebrare Kalendas-
gabat arum: 130ebalia matres non leve munus habent.
32 Signaco-
cord iæ. 33 Aut quiacommittiftrictis mucronibus aufa,
Sabing,quos
Lacedemo- Finierant lachrymis Martia bella fuis.
nioru colo-Vel quod erat de me feliciter 34 Ilia mater,
nos diunt , Ritè colunt matresfacra diemque meum.
videRea
34 Sil- Quid?quod hyems adoperta gelu tunc denique 35%
1: 130.
via 35 Abit. Et pereunt S lapfæ fole tepente nives ? (cedit,
detonfa frigore frondes,
Humida Arboribus redeunt
37 Delaple.
36
intrinfecus, 37Vuidaque in tenero palmitegemma tumet.
38 Proprie Quaque diu latuit,nunc quà fe tollat in auras
Oculus vitis, Fertilis 19 occultas invenit herba vias.
ita metapho-
rice dictus, Nuncfœcundus ager,pecoris nunc * hora creandi,
39 Subterra- Nunc avis inramo tecta, " laremqueparat.
neas.procrea- Temporajure
pus colunt 4°Latia fœcundaparentes.
di. Metale- Quarum 4 militiam votaqúe partus habet.
Pfis,
domoLar ', pro
do- Adde, quod excubias ubi rex Romanus agebat, 1
mus pro ni Qui, nunc 4 Exquilias nomina collis habet.
do. 40 Ma-
tres Romanæ. 41 Defiderat partum mulier, ut miles victoriam. 42 Mons,
poftca Romanæ urbi adjectus.
Illic
verf. 124 LI B. II I. 67
Illic à 43 nuribus Iunoni templa Latinis 43 Feminis
45 44Kal Mar-
44Hacfunt,fi memini,publica facta die. tis. 45 Con-
Quid moror? &variis onero tuapectora caufis fecrata que enim , ne--
Eminetante oculos quodpet is ecce tuos. (tat, dificatę erat.
嘻 46Materamat nuptas, matrum me turbafreque- 46 Mea ma-
ter Iuno.1.5.
Haevospræcipuè tam pia 47 caufa decet. 15. 47. Ma-
Ferte * Deaflores,gaudet 48 florentibus,herbis tris caufa: *
Hac Dea, de tenero cingite flore caput. Iunoni: 48
Gaudet flori-
Dicite, tu nobis lucem 49 Lucina dedifti , bus , unde &
Dicite, tu so voto parturientis ades. Mars con-
I lib:
Siqua tame¹¹gravida eft,refoluto crineprecetur, ceptus
6: 126:, 49
Vtfolvatpartus molliter illa fuos. Partus Dea,
Vis mihi nunc dicet quare cœleftia Martis 'cit que,ideo fa-
ut nati
Armaferant Salii? 5 3 Mamuriumque lucem afpi-
canant? ciant.50Pre.
'cibus.51 Ne
54Nympha mone nemori, ‹‹ ftagnoqúe operata expecter par
Diana , tum: Ted jam
Nympha 56 Numa conjux ad tua "facta veni . precetur. Sacerdotes852
Vallis 58 Aricina fylvâ præcinctus opacâ Martis , a
Est lacus antiquâ religione facer. Numa infti-
tuti, numero
Hic latet 9Hippolytusfuriis direptus equorum , duodecim
60 Vndè nemus nullis illud aditur equis. portates an
61 Litia dependent longas 62 velantia 62 fapes, Flor:1, cilia, Liv:1:
2:
Etpofita eft merita 64 multa tabella Dea. 53 Cantando
Sapepotens votifrontem redimita 63 coronis Marmuriu m
ingeminant.
Femina 66 lucentes portat ab urbe faces. 54Egeria.55
67Regna tenentfortes manibus pedibus fuga- temiliæ NymphaSyl-
Ar-
Et perit69exemplopoftmodo quifquefuo. (ces) væ. 56 Cum
qua nocturna fe colloquia habere fingebat . 57 A te inftituta. 58 Syl-
va Italia , in qua Hippolitum latere feruet, 59 Thefei ex Hippolite
amafona filius , vide et 15: Fab. 45. Epift. Phædre. Senec. Hippol.
60 Confule Virg. AEneid. 7. 777. 61 Fila. 62 Tegentia. 63
Parietes. 64 Infcripta beneficiis , & nominibus eorum , qui bene-
1 ficia accepere , licijs fufpenfa. 05 Coronati ibant ad facra »
Arift. Plutus. I, 1. 66 Face lucente , id ad Dex agendas
gratias. 67 Sacerdotium , nam Diana Aricinia facerdos , rex di-
cebatur. Suet Calig. 33. 68 Erat hic arbor , cujus ramum de
cerpere nefas erat , quod fi autem quis fugitivus id facere potuiffet ,
cogebatur facerdos fingulari certamine , cum eo , de facerdotio de-
certare , & victor facerdotium habebat. Hinc fortes manibus , fuga-
ges pedibus. 69 Vt ille vicit facerdotem priorem , fic a pofteriori
vincetur,
Dea
FASTORU M verf.137
68Inconfa.
7༠
ti vel debili. Defluit7° incerto lapidofus murmure rivus,
1 Fontis il Sape, fed exiguis hauftibus inde bibi.
liusSacraba-
72 præfes. 7 Egeria eft, quaprabet aquas, Deagrata 72 Ca-
tar lacus ille Illa Numa conjux, confilium , fuit. (mænis .
camoenis Principionimium 73 promptos ad bella Quirites
Liv. Plut.
73 Bellico- Molliriplacuitjure, 74 Deûmque metu.
fos. 74 Rel- Indedata leges , no 75fortior omnia poffet,
ligione nam
Sacra & ce- Captag funtpurè tradita facra coli.
remonias 0- Exuiturferitas , armify, 76 potentius aquum est,
mnemque deo- Et cum civepuder 77 conferviffe manus. (ara.
rum cultum
docuit Flor. Atq; aliquis modo 78 trux visa jam 79 vertitur
1,2. 75 Vi- Vinag, dat tepidis, & farrag, falfa focu.
Ma- EcceDeûm genitor rutilasper nubilas;flammas
ribus 76fupe
rior.
joris fit, 77 Spargit, & 84effufis atheraficcat aquis .
Pugnale frequentiùs 5 ignes.
Ferus , 79 . 78 Non 86aliàs mißi cecidere
Convertitur Rexpavet, & vulgi pectora terrorhabet.
in alia men- Cui 87 Dea: ne niminm terrere , 88piabilefulmen
tem, 80Sa-
crificia, 81 Eft, ait, &ſavi 89flectitur iralovis.
Molam lib. Sedpoterant ritum 9° Picus, 9 Faunus,piandi
1. 109. 82 Tradere Romani numen utrumque folt.
Jupiter . 83
Fulmina, 84 Necfine vi92 tradent , adhibetu vincula captis,
Imbribus. Atque ita , quâpoßint, 93 edidit, arte capi.
85 Fulmina. Lucus94 Aventinofuberat°5 nigerilicis umbrâ,
86 Numa.
87 Egeria. Quopoßes vifo dicere , 96 num en ineft.
le,utPlacabi-
88 non no. In mediogramen , mufcoqué adoperta virenti
ceat,89 Co. 97 Manebatfaxo 98 venaperennis aqua.
movetur,
VideMetani. 90 Inde fere 99foli Faunus, Picus , bibebant.
14. Fab. 7. Huc venit, & fonti rex Numa maltatovem.
Natus inPan
talia,21 1 Plenag, odorati difponit pocula 2 Bacchi ,
fupra, Libro Cumquefuis antro conditus ipfe latet.
2. 136. Im. Adfolitum veniuntfylvefiria numinafontem,
portatus Et relevantmulto pectora ficca mero. (tra
Evandro ab
92Dicent.93 4Vna quiesfequitur, gelido, Numaprodit ab an-
Docuit . 94
Monte, poftea quoque Romæ adjecto.95 Obfcurus.96 Fingebant veteres, in
Sylvis numina fe continere, quia illa oculis nonperviæ erant,ut illic facile
latit
vel de poffufolo
are hoc nt, 97 Still
font Fons. 99Raro alius illicperveniebat ,
e. abat, I 98Immo lat. 2 Vini, 3 Venie-
bant accepturi aquas , invento vino › illud bibere. 4 Ebrie-
tatem .
Vin
verf.154 L1 B. II I. 69
Vinclaquéfopitas addit in area manus.
Somnus utabfceffit, pugnando vincula 6 tentant 56 Faunus Iuctando.&
Rumpere:pugnantes fortiùs illa tenent. Picus. 7 Af
Tunc Numa,Dinemorum factis ignofcite noftris firmantis Nam, Quo- eft
Sifcelus ingenioſcitis abeffemeo. niam, 8 Di-
Quequé modopoffitfulmen monftratepiari. xit. 9 Bicor.
Sic & Numa,fic quatiens 9 cornua Faunus ait: nis enimfin-
gitur, pingi-
Magnapetis , nec que monitu tibi dicere noftro turque, no- ΤΟ
Fasfit:habent 10•fines numina noftrafuos. Finita
bis poteftas.
Difumus II ¹¹ agreftes , & qui dominemur in altis IIMetam .1,
Montibus arbitrium est m fua *² tečłalovi. 192.12 Cœ
Hunctu non poteris¹³per te deducere Cœlo, lum. 1; love.
14 Tuafcié-
Atpoteris noftra forfitanufus ope. tia. 15 Eode.
Dixerathæc Faunus, 14 par eft fententia Pici, Tenebrofa. 19 Cœlo. *
Demetamennobis vincula Picus ait. 17 Solent
Iuppiterhùc
* veniet 15 validâperductus ab arte, dii per Sty-
giam
Nubila promißi 17ftyx mihi teftis erit. Iurare,palude
Met.
18Emißi laqueis quid agant, qua 19 carmina 1.738.2.46 ,
dicant , IOI, 18 Se-
luti; 19 Car-
Quay,trabantfuperis fedibus arte lovem. minibus cu-
1ºScire nefas homini eft, nobis conceffa canentur, &a,fieri pof-
fe antiqui-
Quaque pio dici vatis ab 21 ore licet. tas credidit,
Eliciunt Cælo te Iuppiter , unde ** minores Virg. Ecl.8.
Nunc quoq; te celebrant,² ³eliciumý, vocant. 69. 20 Cal-
lide diffimu-
Conftat Aventina 24tremuiffe cacumina fylva lat Nafo , fe
Terraque fabfedit ponderepreffa Iovis. explicare nefcire, quod
no
Corda micant regis,toto , è corporefanguis potuiffet co-
27 Fugit , & hirfuta 28 diriguere coma. mode , vide
Horat. Art.
Vt rediitanimus , da certa² 9piamina dixit Poet.28Non
Fulminis altorum 30 rexqué, paterý, Deum. divulgante
*Situa contigimas manibus 33 donariapuris, fecreta rum. 22Deo- Ne.
Hoc quoque, quodpetitur fipia lingua rogat, potes; pofte-
Annuit oranti. fed verum 32 ambage remota ciendo, Iupi. ri.23 Abeli-
Abdidit, & dubio terruit ore virum ter Elicius
34Cade caput dixit, cui rexparebimus, inquit, dictus. Adventu24tá-
tiDei. 25 Defcendit. 26 Saliunt . 27 Contrahit fe cor deficiens. 28 Erecta
fuere, 29 Numa. 30 Olupiter. Si , non eft dubitantis , fed affirman-
tis. 31 Templa, loca ubi deorum dona reponuntur. 32 Intricatis verbis, ut
folentoracula, 33 Sernione ambiguo. 34 Amputa
Ca-
70 FASTO RUM verf.170
lfa.
35 Evu li- Cadenda eft hortis 35 eruta cepa meis
36 A fimi
tudine capi- Addidit hic, hominis, fumes ait ille, 37 capillos,
tis. 37 Quod Poftulat³ hic animam, cui Numa³9pifcis ait.
fupremu et 41 Rifit:& his, inquit, facito mea telaprocures
in capite.38
Iupiter. 39 O vir colloquio non 43 abigende Deum!
Non feque.
batur Numa Sed tibi, protulerit cùm totum 44 craftinus orbẽ
barbaros , 45Cynthius, 46 imperii pignora certa dabo. 7
qui homines Dixit: & ingenti tonitrufuper athera notum
immolandos
credebant , Fertur:adorantem + deftituitque Numam.
veruni,ne id Ille redit latus , memoratque 48. Quiritibus aita.
admitteret , Tarda venitdictis , 49 difficilifque fides
omne m lapi-
de movebat. At certè credetis , ait , 5 ° fi verba fequetur
40 Iupiter. 5 Exitus; enaudi craftina quifquis ades.
Quia in- Protulerit terris cùm totum Cynthius orbem ;
42 Fulmina.
41
telligere po- Iuppiterimperij pignora certa dabit.
tes. totu
Sol s fu- Difcedunt dubiipromiffaqúe tarda videntur;
43 Cum
pra horizon- Dependetque 53 fides adveniente die.
sem erit. 444 Mollis erat tellus roratâ manè pruinâ;
A ntCyntho
mo e Infu-! Ante fuis populus limina regis adeft .
Ix Deli. 45 Prodit, & infolio medius confedit 7acerne.
Salutis regni Innumeri circà 58 ftantquefilentque viri.
tui,46 Supra Ortus erat fummo tantummodo 59 margine 60
concuffum
aerem. 47 Phœbus:
Reliquit . 48 Sollicita mentes fpeqúe Emetuqúe panent.
Romanis. 49
Vix & dit - Conftitit, atquecaput 6x niveo velatus amiētu
culter cre- Iam benè dis notas fuftulit ille manus. çta
50Vi- Atq; ita , tempus adeftpromißi muneris inquit,
dunt. imple-
détes
tum oraculu Pollicitam dictis Iuppiter addefidem.
hoc. 51 Facta
52 Quæ in Dum loquitur 62 totum jàm Sol smoverat orbě,
diem differe- Et graves atherio venit ab 63 axe fragor,
bantur. 53 64Ter tonuit'sfine nube Deus : triafulminamifit,
Dubia.54 Pe Credite dicenti:mira , fed 66 acta loquar.
riphrafis au-
ror.55 Ro- A 57 media Calum regione dehifcere cœpit.
manus. 56
Numa-57 Non curili eburnea, aut argentea. 58 Exfpectabundi 59 Aliqua
parte. 60 Sol. 61 Vitta alba , quarum ufus in facris. 62 Quia
63 Cœlo.
fæpius hoc egerat. 62 Toto orbe
64 Ternarius numeris facer. Ne videreerat.
65 confpicuus tur caufis natura-
libus eveniffe, 69 Vera, 67 In pun cto ver tic ali , di&o
ab Aftronomis zenit.
Sum.
verf.187 LIE. III. 71
68 Summifere oculos cum Duce turba sue. 68 Nou aufi
refpicere,vel
Eccelevifcutum 69 verfatum leviter àura non ferentes
Decidit , àpopulo clamor ad aftra venit. ¿ fplendorem .
Tollit humo munus, 1 cafà prius ille juvençâ, 69 Suften-
tum, ne gra-
71 Qua dederat nulli collapremendajugo. vius decide-
Idgsancilevocat,quod ab omni parte recife eft , re70 ta. 71Obla-
Quæ
Quemquenotes oculis, 73 angulus omnis abeft. non arave-
Tunc memor imperii 7+ fortem confifterein illo 6..38. 72 rat , AEne,
Confilium multa calliditatis init. Am dedu-
Plura jubet fierifimili 75 celata figurâ, &um ab
Error ut ante oculos 76 infidiantis eat. αμφί
Mamurius , morum , fabrané exactior artis huc in multis ad-
circum
78 Difficilè eft ullidicere , 79 claufit opus. fignificat, ut
Ambedo, fic
Cui Numa munificus facti pete præmia dixit, ancile, quafi
Si mea nota & fides, irrita nulla petes. circum circa
Iam dederat Saliis (à 81 faltu nomina ducta) Eminentia. recifum. 73
Armaque, & ad certos verba canenda modos. 74 Fatum.
TumficMamurius, Merces mihigloriadetur, 75 Incifa.
76 Illud au-
Nominag, extremo carmine noftrafonent. " ferentis. 77
Indefacerdotes operi promiffa vetufto Magis pius
Pramiaperfolvunt, Mamuriumque & vocat , Nefc itur. 79
an faber. 78
Nubere fiqua voles,quavis properabitis & ambe , Perfecit. 80
Differ, habent parva commoda magna mora. Per fidem
meam, 81
25Armamovětpugnä,pugna eft aliena maritis, Saltabatur e-
87 Conditacum fuerint , aptius omen erit. nim in reli-
His etiam 88 conjux apicatı fancta dialis gionibus >
jhinc a falie-
Lucibus impexas debet haberecomas. do Salii. 82
4 TErtia 89 nox 9 demiſſa fuos ubi moverit. fus.83 ver-
In fineRepe-
ort us tunt 34 Spo-
fus
91 Conditus ègeminis piſcibus " alter erit. 84 Martia. & fponf
Namduo funt, auftris hic eft , aquilonibus ille fefta, a
86Qui-
Proximus , à vento nomen uterque tenet. bus nihil cu
I'm croceis 93 ; rerare genis.$4 Tithonia amore com-
5. CVm mune.87 Sc.
conjux Ancilia. 88
nis Dialis. 89 v. Non Martii. 90 Elapfa. 91 Occider Vxor fami-
, occafa
vefpertino , five achronico , fole jam ad arietem accedente , five He- 1
liaco ut jam videri nonpoffet. 92 Auftrinus. 93 Quia ros tum effundi-
tur.94 Aurora uxor Tithoni.
Cœ-
72 FASTOR UM verf.205
95 111. No-
nas Martias . Caperit, & 95 quinta temporalucis aget.
96 Cuftos Sive eft 96 Arctophylax , five eft 97 piger ille 98
Vrfe 97Quia 99. Mergetur, vifus effugietque tuos. (Bootes,
exigium cir- 6. T non effugiet vindemitor, hoc quoque
culum de-
fcribit. 98 A caufam
X470 18 2
Vndetrahitfydus parva docente mora eft.
βούς 2 3 Ampelon intonfum Satyro Nymphâque creatu
quia plau- Fertur in Ifmariis Bacthus amaffe jugis.
ftrum vide
tur regere. Tradidit huic vitem pendetem è frondibus & ulmi:
99 Cofmice
Qua nunc de pueri nomine nomen habet.
& mane10.
cidet OC- Dum 7 legit in ramo 8 pictas temerarius uvas:
ftendit fefe Decidit:9 amiffum 10 Liber in aftra tulit.
ferme tota IT. Extus ubi è terrâ 12 clivofumfcandet
no&te ; nam
confiftit in 7. SExt
13 Olympum
virgine , ut Phabus: & alatis athera carpet equis.
oriri debeat,
occidéte fo- Quifquis ades, caftaque colis penetralia Veſta:
le, qui in fi Gratare: 16 Iliacis thura , pone focis.
ne pifcium Cafaris¹ "innumeris, quos maluit ille 18 mereri:
erit. 2 Pau.
cis docebo. Acceßit titulis 19 pontificalis honor,
3 Vnum e Ignibus 20 aternis 21 aterni numina prafunt
comitibus
Bacchi , no- Cafaris: imperii pignorajunéta vides.
me a Græco Di veteris Troja,dignißima 22 pradaferenti:
άμπελα
quod iis vi- Quagravis Aneas 23 tutus ab hoflefuit:
tem notat. 4 24 Ortus ab Enea tangit cognata facerdos
Monte Thra-
ciæ. 5 Olim Numina: cognatum Vefta tuere caput. (nes:
non vites, ut Quos fancta fovet ille manu,26bene vivitis ig.
jam in mon- Vivite inextincti,flammaqné, duxg, precor.
Tibus collo-/
cabantur :
fed in arboribus Virg. Eclog. 2. 70. & illum morem , etiam
hodie obfervari > in Perfia notavit › Do&. Olearius.
6A "μTA'μmλov.
amiffum erat , uvam , quæ 7ceciderat
Decerpit.
. 108 Bacchus.
Purpureas11 9Prid.
Id quod
Non
Mart. 12 Convexum. 13 Olympus proprie eft mons Theffaliæ 3. 221
qui ob altitudinem verticibus fuiscælum tangere videtur, atque inde
finxere eum cœlumferre, atque inde abufive cœlum Olympum dixere. 14
Equorum horum difcriptionem , vide Metam. 2. Fab. 1. 15 Virginis.
16 Supra verfu 15. 17 Multis. 18 Virtute acquirere. 19 Con-
fule Suet. Iul. 13. Auguft. 31. 20 Veftalibus , AEneid. 2 , 297.
21 Imperium fine fine 23deditInMaro.
incendio22Trojano.
Oneratus24patreVide
& hac
facris
de
AEneid. 2: 708:
re Libro 4. 15. 25 Sacerdotali. 26 Auguftus.
Vna
verf.215 LIB. II. 73
& UN4 27 nota eft Martis nonis : facrata ftum.28Pa 27 VnumFe- r-
quod illis vi lovis. 29
Templaputant lucos 28 Veiovis ante 9 duos. In quibusA-
fylum ape.
Romulusut faxo lucum circundedit alto. ruit Romu-
34 Quilibet huc dixit confuge: tutus eris. lus.30 Saxco
muro. 31
O quàmde tenui Romanu originecrevit, Plutar. Li-
Turba vetus quàm non 32 ¹² invidiofa fuit. vius , Flo-
Netamen ignaro novitas tibi³ ³ nominis obftet, rus , idquo
queteftantur
Difce,quis ifteDeus, curque voceturita. 32 Magna,
Iuppiter est 4juvenis,juveniles aſpice vultus, ut invidia
vicinis a
pre:
Afpice.deindemanus,fulmina nulla tenet. meretur. 33
Fulminapoft aufos Cælum affettaregigantes vejovus. 34
Sumpta Lovi primo tempore inermis erat. illius Imago lovis
juve-
361gnibus 3* Offa novis , & Pelion altius Offa nilis eft. 35
Arfit, & infolidâfixus Olympus humo, Metam . I.
Fab. 5. 36
Stat quoque capra 38 fimul , 19. Nymphapaviffe Fulminibus.
Cretides infantilac dedit illaIovi (feruntur 37 Vide lib.
40 Nunc vocorad nomen , 4 vegrandiafarra T: 154. 38°
Apud ftatua
coloni, (cant. Lovis , quæ
Qua male creverunt,42 vefcaqúe purva vo- coelum quoquetran- in
Vis eafi verbi eft , cur non ego Vejouis adem. flata eft, no-
Ædem 43, non magni ſuſpicer effe Lovis ? mine capel
læ. 39 Libra
Iamqueubi cæruleum variabunt ** fydera Cælй, 5. Faftor. 2.
Sufpice, Gorgoneicolla 46 videbis equi. 40 Adnome
Creditur hic caſagravidâ cervice Meduſa redeo.41 Ex
particula
Sanguinerefperfis 47profiluiffe comis. privativa,ve
Huic 48fuprà nubes, & fubtèr fydera lapfo & grandis.
42 Quo Lu
Calum49pro terrâ, pro pede 5 °penna fuit. cretius ufus.
Iamqúe s indignanti nova frena receperat ore, 43 Pueri.44
Noais
Cum levis Aonias 2 ungulafodit aquas. 'peri-
phrafis 45
Nuncfruitur 3 Cælo, quod pennis antèpetebat, Pegafi nati
Et nitidus ftellis 4 quinque, decemque micat. fanguine ex Medufe
qua Gorgo
nis a Gorgadibus infulis di&o erat. 46 Confeq: pro ante.
cedente, orientur mane 47 Metamorph. 4.785. agitur de am-
putato Meduſa capite , hoc tamen non refertur , videtur tamen id
innuere 5. 256. 48 Per aera. 49 Vt equi terra, fic pe-
gafus aere progreflus. 50 Ala. 51 Male id ferenti. 52 Hip-
pocrenen fontem Bocotia, ortam
tam. 5. 157: 53 Incolit.cœlum. ex percuffione ungula Pagafi , Mc-
54 Quidam dicunt feptemde
cim: cum revera fedecim fint,
Pro-
74 FASTOR UM verf.230
num
SSVVT Mart. 9. 55.Protinus afpicies venienti noctes coronam
56 Chronice 57Gnofida, Thefeo criminefacta Dea
tica , Iam benè perjuro mutarat 9conjugeBacchu,(est.
tumCreoritur.
57
a Gnoto live! Qua dedit ingrato 6ºfila legenda viro,
Großlo pri 61 Sorte torigaudens,quid fletam ruſticadixit?
maria cjus Vtiliter nobis perfidus 63 ille fuit.
urbe , quæ
& hodie , in- Intereà Liber 65, depexos crinibus 66Indos
jule nomine Vicit, & 67 Eoo dives ab orbe redit.
Candia dici-
tur. 58.Con- Inter 68 captivas facie præftante puellas
fule Epifto- Grata nimu Bacchofilia regis erat.
taqúe littore?°cur-
nes Nonradu Flebat amans conjux,fpatia
lam
31.Catul.67 Edidit 7 incultis talia verba comu . (vo
59 Theleo. En iterum 72 fluctusfimiles audite querelas,
60 In Laby-
rintho Cre En iterum lachrymas accipe 73 arena meas.
6 Dicebam memini) perjure
Thefeus.Plut.
tenfi & pe fide Thefen,
Marito Bac Ille 74 abiit, eadem crimina Bacchus habet.
cho. 62 Lufa- Nunc quoq; nulla viro clamabo,fœmina credat,
na. 63 The. 76 Nomine mutato caufarelata mea eft.
feus. 64 Bac
chus 65 Or Outinam meafors, 77qua primum cœperat, iffet!
natos capil Lamque egoprefenti tempore 78 nullaforem.
lis. 66 Quo
neminem,, li Quid me in defertis morituram 79 Liber arenis
Herculem , Servabas potui dedoluiffe femel.
Bacchum, A- Bacche levis, leviorquetuss, quæ temporacingunt
lexandrum
excipias , cũ & Frondibus , in 82 lachrimas cognite Bacche
exercicuper- meas , 4
venile fe-
runt. Aduit Aufus es ante oculos addu &tâ pellice noftros"
Juftinus
men, Semi- ta Tam bene 3+ compofitum follicitare torum.
ramidem. 67 Heu ubi pactafides? ubi qua jurare folebas?
Orenţali. 68 Me miferam quoties hac egoss verba loquor.
Indorum.
Ariadne.70 69 Thefea culpabas , fallacemqué ipfe vocabas:
86 (rar,
Sineofo, 71 Ludiciopeccas 8 turpius ipfetuo.
ObQuia
triftitia,
ante 87 Nefciat hoc quifquam, tacitifqué doloribus u-
72
de, Thefeo ,
ita in Naxoinfula,conqueftafuerat. 7 Littus. 74Fugit ille me. 75 Viola
ta bdei . 76 Si Bacchum Thefeum dices, res rediit.77 Si infortunium meum
permanfillet,78 Mortua. 79 Bacche. 80 Morte finire dolores. 81 Pam-
pinis & Hedera. 82 Lachrymis. 83 Meretrice mariti8784 Conjugium,
Me dereli-
85 Queror de perfidia. 86 Qui pejus fallis,
&tam effe.
Ne
verf.246 LI B. III. 75
Ne toties falli's digna fuiffeputer. 88 Ipfa in
culpa. 89 In
Pracipuè cupiam celari Thefea, ne te codem deli-
39 Confortem cu'pagaudeat effe fua. &o. 90 Iro-
A puto,prapofita eſt 9°fuſca mihi candidapel■ nice. gredo,91&Ni- de-
Eveniatnoftris hoftibus ille 91 color. lex formicas illa
Quidtamen hoc refert? 92 vitio tibi gratior ipfo ne. 92 93Negredi
Com.
Quidfacis?amplexus93 inquinat illa tuos, eft, maculat te.
Bacchefidem præfta, nec prafer amoribus ullam lib:1:de 94 Pafiphal Ar-
Conjugis, ffueui femper amare virum. Le 156, 95
Ceperunt 9+ m trem formofi cornua tauri. Cornutus
Me tua.fed ladit illepudendus amor. cebat PingiturBac Chus , Vide
Ne noceat quod amo, neq; enim tibi Bacchena Doctii, nabium Far ad
Quod flammas nobis faffus es ipfe tuas. Senec. Hip-
Nec, quod nos 99uris ,* mirumfacis, ortus in igne pol 753-
Diceris, & patriâ raptus ab igne manu. 96 In tau-
rum , & in te.
Illa ego fum, cui tufolituspromittere Cœlum, 9-Mini 98
Hei mihipro Calo³ qualia dona fero! Amorem.99
4
Dixerat:audieratjamdudum verba querentis more. AccendisMi- a-
Liber, ut à tergo fortè fecutus erat. ratu diguum
Occupatamplex , lachrymafq;per ofculaficcat, fulmine. Me- c 1 Natus
Et pariter Cali fummapetamus, ait. (mes. tam.3.Fab.3
Tu mihijuncta toro , 5 mih junéta vocabula fu- Devortium, 2 Lovis. 3
Nam tibi mutata Libera nomen erit.
4 Ariadnen.
Sint tua tecumfaciam 6 monimenta corona: 5 Me Libe
7 Vulcanus Veneri quam dedit:illa tibi. rum , te Li-
beram voca-
Dictafacit:gemmafqué novem transformat in bunt, Signa,
9 ignes : hoc mari .
moniú, me-
10 Aurea perftellas nunc micat illa novem . moriæ , im.
10. II Ex ubi 2 fuftulerit , totidem quoque 13 perimentia.
"
' SEX 7HancCoro-
deferet ortus, nami . Vulca
14 Purpureum rapido “ qui vehit 6,axe diem: nus conjugi
7Alteragraminco fpectabis & Equiria 9 campo. Veneri :Ari-
illa
Quem Tyberis curvis in latus urget aquis. autem adna, nuptu
Qui tamen 20 ejectâfi fortè tenebiturunda: ræ Baccho
Celius accipiet pulverulentus equs! dedit, & Po--
nendo coro-
na in cœlo.
Stellas. 10Clara.11 III.Idus Martias. 12Oriri fecit. 1; Occidere. 14 Lu-
cidam.15 Phoebus. 16Curru, 17 Cum prima celebrata fint , propridie
Kalend. Mart, 18 Libro 2. Faft. 22. 19 Martio Campo , ad fatus Ty-
beris , aut fi die nimium exundaveric in Celio monte, 20 Effufa
exundanc 21 Mons, Tullio Hoftili , Vrbi adjectus .
D 2 Idibus
M
76 FASTORU verf.262
22 In quo II. Dibus eft Anna feftum 22geniale Perrenna,
genio indul. 1.1Dib
getur.23 Qui Haudprocul aripis advena Tybri tuis.
ex Etruria Plebs venit:ac virides paßim24disjectaper herbas
venit. 24 Co- Potat: & accumbit cum pare quifque fua.
juge. 25Co-
lo.
dines26fulcro-
Arun- Sub lovepars durat: pauci tentoriaponunt:
rum loco.27 Sunt quibus ramis frondea facta cafa eft.
Proteco.28 Parsfibipre rigidis calamosftatuere columnis:
Licet te& ti Defuperextentas impofuere 27 togas.
non annos29 Sole & tamen, vinoqúe calent: anufqueprecantur
Tot fint,
optant, quod 29Quotfumut cyathos: ad numerumą bibunt.
calatos30Qui
cuant eva- Invenies illic , qui 30 Neftoris ebibat annos:
CCC annos Qua fit per calices facta Sibylla fuos.
vixit , Met. Illie & cantant quidquid 33 didicere theatris.
12:188. 31 5
Tot calices, Et jactant faciles adfua verba manus :
quod anni Et ducunt pofito duras craterechoreas:
Neftoris e- Cultaque diffufisfaltat amica comis. [vulgi:
rant. 32 Nu- Cum 58 redeunt, 39 titubant:& 4° funt ſpectacula
mero pocu-
lorum,equa- Et 4 fortunatosobvia turba vocat.
vere annos
Sybilla. 33 Occurrit nuper (vifa eft mihidigna relatu)
Cumaa, quæ 42Pompa fenempotumpota trahebat anus.
mille anuos Aya tamen hac ideafit, quoniam 44 rumoribus
• vixit , Met.
lib. 14. 149. Fabulapropofito nulla45 regenda meo. [er at:
34 Audive- 46 Arferat Ænea Didomiferabilis igne:
re.35Agitat
36 Leves.37 Arferat exftructis infua fato 18 rogis. [ carmen
Poftqua de- 49Compofitufque ignis, tumuliquein $0 marmore
fierebibédoi Hoc breve, quod moriens ipfa CI reliquit, erat.
38 Domum. Prabuit Æneas & caufam 52 mortis, & enfem:
391 Ebrieta
te. Exci- Ipfa fuâ Dido concidit 53 ufa munu.
tant40specta-
tores.41 Qui Protinus invadunt 4 Numida fine vindice reg-
ebrii Nil Et potiturcaptâ Maurus Iarba domo. (num,
cupiunt,gau--
dét, metuúte. 42 Chorus. 43 Anna Perenna. 44 Vulgi fermonibus ,
ve, dolentv
45 Celando. 46 Amoré , vide AEneid, 4. 47 Mortem. 48 Lignis
illum in ufum conftructis ; nam quem latet , combufliffe antiquitus
mortuos? 49 Vrna , in qua cinis erat. 50 Sepulchri. 51 Ita
ipfa mandabat, ut extat inEpiftolis. 52 Fugiendo: fed Iuftinus dicit , id
non actum effe , fuga AEnea; fed odio Hiarba , Maxitanorum regis, qui,
fubdenuntiatione belli,matrimonium petebat, Inft.18.6. 53 Confoffa. 54
Africa populi. 55 Tutore, 156 Carthagine.
57Se-
LIB. I I I.. 77
verf.277
57 Seqúe memor fpretum, 58 thalamis tamen in 157 Vide
ueid. lib.AE-
4.
quit 9 Elifa, 207.58 Ló.
En ego,quem totiès 6oreppulit illa, fruor. co in quo
fuiffetThalá-
Diffugiunt61 Tyrii,quo quemque agit error, mus. 59 Di-
63Amilo 64 dubia rege vagantur apes. (olim Sprévit. donis . Go&
65 Tertia66 nudatas acceperat area meſſes, Carthaginie
Inque novos ierant tertiamuſta cados fes, qui pro-
Pellitur67 Annadomo, lachrymanfque 68 fororia fedi eratTy-
ros AEneid.
Mania.germanaÏjufta dat antefuæ. (linquit 1,342. 62 lá
Miftabibunt molles lachrymis ™ unguenta72fa- dudum. 63
Vertice libatasaccipiuntquecomar. { villa Deapium pública,vide re-
Terquevaledixit, cineres ter adora 74 relatos Virg. Geor,4
Preßit, & eft 75 illis viſaſubeſſeforòr. [ aque 165 64 Interræ.
Tertins
Nallaratem, comitefquefuga, 76pedelabitur 77 annus, a mel-
78 Mania refpiciens ,dulcefororis opus. fibus, & vin-
demia dif
Fertilis eft 79 Militefterili 80 vicina 1 Cofyra feriptus. 66
Infula, quam Libyciverberat 82 undafreti, Palea excuf-
fas.67 Dido-
Hancpetit 83 & hofpitio regis confifa vetuftor nis fóror. 68
Hospes opum dives Rexibi 89 Battu eråt. Aforore cos
Quipoftquam didicit cafus 9º utriufquefororis, dita.69 quias. Ere-76
Hac inquit tellus I quantulacunque tua eft . Humectatur.
Et tamen9 hofpitiifervaſſet ad ultima mùnw, 71 & Mos tùm
mortuos,
Sedtimuit magnas 99 9º Pigmalionis opes. & vivós in-
94Signa95 recenfebat bis Ifolfua , tertiusibat üngere. 7
Annus, & exilio terraparanda nova eft . Mortuis Cineres. ca 73
97Frater adeft,belloqúepetit, 98 Rexarmaperofus pillos pone.
Nosfumus imbelles , tu fugefospes, ait. bant , Sene:
Troas 98.74
Luffafugit, ventoque ratemcommittit.& undis, ofculata eft.
99 Afperior quovis aquore frater erat. 75. Ineffe cfs
acri, 76Pes,
Eft propèpifcofos lapidoſi ¿ Cratidis amneš eft funis quo
Parvus ager: Cameren incola turba vocat, velum trans-
fertur nobis
de schoot. 77 Profpero. 78 Carthaginis. 79 Infula, inme
dio maris mediterrani , hodie Malia, 20 Sica inter Illyricum &
Corcyram. 81 Infula maris Lybiet hodie Corfura Pantalarea.
82 Maris. 83 Amicitia. 89 Battum lithic regnaffe in Cyrenes
camque urbem condidiffe, author eft Inft. 137. idem teftatur Silius, at-
que illic Annam recepiffe. 90Didonis & Ama. 91 Melita qua fane pår.
va eft.92 Ius hofpitii antiquitus facrum erat,ut,receptum hofpitio trade-
rehofti,nefas effet. 93Fratrisillius. AEneid, 1.350. 94 Sodiaci. 95 Per-
currebat.96Annæ.97 Pygmaleon.98 Battus.99Sevior. Fluminis Calabriz,
Met.15.315,2 Nomenagri , ad oftia Crathidis.
D3 Iltne
78 FASTORUM verf.295
3Dimittunt
Navis. ,4lluc curſus erat: nec longius abfuitindė,
quia prope Quàmquantùm novis mitterefundapoteft•
Portum erat, Vela + caduntprimò : & dubiá libranturab aurâ.
vel halcydo-
nia. 5Vi vix 6 Findite remigio navita dixit aquas,
fentiatur un- Dumqúeparant torto fubducere carbafa lino:
de veniat. 6 Percutiturrapido puppis 9 adunca 1º noto:
Remis agite.
7Inde ghe Inque**patens æquor fruftràpugnäte¹² Magiftro
haelen.8 Fu- Eertur: & exoculis vifa 13 refugit humus.
Dibus.6 Cur Afiliunt pultus: 4 imoque àgurgitepontus
va.toVento.
11In aperiй Vertitur:& canas 15 alves haurit aquas.
mare.12 Gu13) Vincitur6ars
bernatore Vtitur:at votisvento:is necjàm moderator
quoq;pofcit opem. ¹t habe.
Videtur re- [nis
fugere, quia lactatur¹9tumid
illi inaltum as exul lumina
Humidaque oppofitâ² Phæniffa2 per undas:
vefte tegit.
I
abripieban-
tur. 14 A Tuncprimum Dido felix eft dictaforori:
fundo. 35 Et quacungaliquam corporepreßit humum.
Navis. 16
Gubernandı . Ducitur ad 2+ Laurens ingenti flamine littus
27 Clavo. Puppis.& expofitis omnibus , hauftaperit.
agitur. I ampius Æneas regno, 27 nataque Latini
18 Sedprece
res
19 Inflatas. 28 Auctus erat:populos mifcueratq; 29 duos.
Phoeni 30 Litt re dotali folo comitatus Achate,
20Anna.Ty-
ro,
ciæ urbe , " Secretum nudodum pede¹² carpit iter;~
profecta.
Oculos. 2221 Adfpiciterrantem:nec credere fuftinet Annam
Ne procella Effe; quid in Latios illa veniret agros?
videret. 23 DumfecumisÆneas ; Annaeft, exclamatAcha-
Sepulta eft ,
Trift, o fi 36Ad nomen vultusfuftulit illafuos. ( tus.
mile vide ?Heu fugiat?quidagat? quos terra quarat bia-
bis. 24 Lau- 18Anteoculos miſerafatafororis erant. (tus?
In 39Senfit , & alloquitur trepidam 4° Cythereius
rentinum26.25
Vento.
ficco. 27 La- beros s
vinia vide , 41 Flet tamen admonitu mortis , Elifa, tua.
12. AEeid.
937.28 Pof. Anna,per hancjuro, quam quondam audire fo-
fidebat. 20 42 Telluremfatoproſperiore dari ; (lebas
Trojanos
Arcades illuc& profectos fub Evandrolib: 1 :Faft: 10 30 Latio accepto dotis
Loco.31 Trojano.qui ipfifemper comes fuerat 32 Anna . 33 Poteft: 34 Qua-
re.35 Cogitat. 56 Noveratenim nomen, 37 Ne videatur. 38 Didonis mor
rua,perfidia AEnea. 39 Timorem ejus 40 AEneas Veneris , (ita dicta a
Cythera urbe, inqua concha appulit, cum mari orta effet) filius. 41 Anaa.
42 Italiani.
Perque
verf.380 LIB . II. 79
Perque Deos comites , hac nuper fede locatos:
43 Sape meas illos increpuiſſe moras. 43Virg.AE-
Nec timuide 44 mortetamen ; metus abfuit ifte.c.4: 275.
• +4 Didonis.
Heu mihi! credibili 45 fortior illafuit.
Ne refer, afpexi 46 non illo 47 corporedigna 45.V feetipfa
occider ,
Vulnera , 48 Tartareas aufus adire domos. pooit au-
Attu, feu49ratio te noftris appulitoris. TiXHeian
inter figna
Sives Deus, regni commoda carpe mei • fortitudinis,
Multa tibismemores, nil non debemus Elifa, can revera
Nomine grata tuo,gratafororis eris.. at pufillani
mitas , non
Talia dicentis + (neque enim pes altera reftat) poffe ferre
55 Credidit, errores expofuitquéfuos. olores. 46
Mortem il-
Vtquédomum intravits Tyrios induta paratus, us. 47 Fe
57 IncipitÆneas, catera turbafilet. mineo , AE-
Hanc tibicur tradampia caufa Lavinia conjux acid.6. 45nú.
48 Infer .
Est mihi, confumpfinaufragus hujus opes. 49 Voluntas
OrtaTro eft , regnum Libycâ poffedit in orâ, ua. 50 Seu
Quamprecor ut chara more $ fororis ames. juffa Deorú,
uc ego veni.
Omniapromittit , falfumque Lavinia vulnus 51 Memores
Mentepremit tacira, dißimulatqué 9 metus, ubi multa52
debemus.
Donaqué cum videat præterfia lumina mitti Omnia AE-
Multa palàm,mitti clàmquoq,multa putat, neid.1: 603.
Non haber exactum quid agat ,furialiter odit pta 53 Obbenefi
acce--
Et parat infidias , & 62 cupit ulta mori. cia.54Reftat
Noxerat, ante³torum vifa eft aftarefororis quod ulte-
rius agat. 55
Squalenti Dido 65 fanguinolenta coma . AEnex. 56
Efuge, nedubita, mæſtum foror effuges tectй , qui Purpureos
color
Sub68 verbum querulas impulit aurafores præftantiffi
"Exilit, & velox humili fuper aufa feneftra mus in Tyro
73 Sejacit , audacem fecerat ipfe timor. fiebat. 57 Lo-
qui.58 Acfi
Cùmg, metu rapitur, 7tunicâ velata recinctâ foror effet.
Currit , ut auditis territa dama lupis: 59 Sufpicio
nis adulte-
Corniger hanctumidis rapuiſſe 76 Numitius undis rii. 6o Ipfa
vidente. 61 Conftitutum, 62 Contenta eft, licet moriatur , modo fitulta.
63 Annæ. 64 In fommo. 6; Ita enim apparebant umbræ , ut mortuæ
erant, AEneid. 2. 272. 66 Quod tibi motitiam creabit, 67 Domum.
68 Cum hæc dixiffet. 69 Stridentes 70 Ventus: 7.1 Anna. 72 To-
ro. 73 De feneftra. 74 Quali non iret. 75 Semiveita , tempus
enim nonterre videbatur, ut fe totam recingeret. 76 Fluvius , qui labitur
per Aricinum aemus, per Laurentinos agros, nobilis morte AEner.
D 4 Credi
80 FASTORUM verf. 352
77 Fluenti. Creditur, & 77ſtagnis occuluiſſeſuis.
non e Sido- 78 Sidonis intereà magno clamoreper agros
78Anna,que
nia erat :fed Quaritur: apparent " ? figna, notaque pedum.
ut diximus Ventum erat ad 8 ° ripas,inerant veftigia ripis,
exurbe vici-
na Tyro. 79 81 Suftinuittacitas confcius amnis aquas.
veftigia.
Numicij. 80 loqui8²viſa eſt,placidiſumNymphaNumici,
81 IpfaAmne
Ne ftrepitum 82perenne latens, Anna Perenna vocor..
85 vefcuntur
84 erratis lati feqúe agris,
diemqúeinmero.
derent. red-
labendo 82 Protinùs
Et &6 celebrantlargo
Fatetur, pro-
prielocutam Sunt quibus bac 87 Luna eft, quia menfibus im-
nonfuifle.83 7 pleat annum [bovem
Jugiter. 84
Quærendo Pars 88 Themin , 89 Inachiamparsputat eſſe
90
pererratis. Invenies quite 9° Nymphen Atlantidadicant, ´i
25 Vt moris
erat in facris 91 Teqúelovi primos Anna dediffe cibos.
86 Secbrie- Hac quoque, quam referam, noftras pervenit ad
tate notant. Fama,nec à veri 92 dißidet illafide. (aures
87
nimLuna
inannu,e-] Plebs vetus, & nullis etiam tunc tuta 93Tribunis
& menfesjus 94 Fugit, & in 95 Sacri vertice montis erat.
cft;
menquod no- làm quoq;, quemfecum tulerät, 9defecerat illos
, Anna)
præ fe ferre Vidus, & humanis ufibus apta 97 Ceres.
videtur. 88 Orta98fuburbanis quadam fuit Anna 99 Bovillis.
JuftitiæDeä.
89 Ifidem Pauper ,fed multa fedulitatis anus.
AEgyptioru Illa levi mitra canos incinta capillos
Aumen,quod Fingebat 4 trepidâ ruftica libamanu.
vaccafpecie
colebant,cui Atque itàperpopulum fumantia manè folebat
rei Io Inachi Dividere , hecpopulo copia grata fuit.
filia, mutata
a love "in " Pace domifactâ, 7 fignum poſuere perenne,
vaccam, an- Quodfibis defectis illa ferebat opem
fam dederat,
Met. 1. Fab. Nunc mihi cur cantent fuperest obfcæna puelles
10,12. 90 E Dicere, nam 9. coëunt certag, probra canunt.
filiabus At-
lantis,lib.4. Nuper erat Deafacta, venit¹ Gradivus ad An
Faft. 2. 91) Et cum 12feductâ talia verba facit. [nam,
Quæ Amal-
theafuit,lib.5.Faft.2 . 92 Verifimilis eft. 93 Tribunitiapoteftas, inftitu-
ta eft,ut plebs contra potentiam Magiftratum tuta foret. 94 Seceffit. 95
Montefito trans Anienem amnem, cria millia paffuum ab urbes actum id
Anno V. C.260.vide Flor.1.23.Liv.l.2. 96 Per annum enim , præterprós
pter illic morabatur. 97 Frumentum. 98 Prope urbem fitis. 99Oppidum
Latii,erant quoque Bovilla Campania. Diligentiæ. 2 Geftamen mere-
tricis Lydica, aut Phrygis. 3 Pinfebat. 4 Præ fenectute.15 Calida.6 Reconci->
liatione.7 Simulachrum,ftatuam.8 In defectu . Conveniunt,forte obfcænu
eft,verbu;ut quod dicât,faciat. 10 Anna. 11 Mars.12 Ducam infolú locü.
1 Men
verí. 340 LIB. III. 81.
13Menfe meo coloris,junxi mea temporatecum, 13 Mario
14 Multa
Pendet ab officio fpes mihi ™+ magna tuo. officio tuo
15 ArmigerArmigera correptus amoreMinerve Mars,& pero. 15 Mi-
Vror, & hoclongo tempore¹é vulnus alo. nerva bellis
Effice 17 Diftudiofimiles coëamus in unum, præerant, fu
Conveniunt 18 partes ha tibi comis anns. pra verf 3.
16 Amorem.
Dixerat , illa 20 Deumpromiffo 27 ludit inani, 17 Belli. 18
Et 22 ftultam dubiâ ſpem trahit uſquemora. Tuum ficium.eft 19of-
Sapius 23 inftanti mandataperegimus inquit, Benigna. 20
Evicta eft,precibus²4 vix dedit illa manus. Morte m. 2x
Credit amas, thalamos parat,deducitur illuc Quis rara. 99
enint
Anna 26 tegens vultus ut nova nupta fuos.id de Palla-
Ofculafumpturus fubitò Mars afpicit Annam, de 27fperaret?
Marti
Nuncpudorelufum, nuncfubit ira Deum. obnixius pe
Ludis amatorem chara28 nova diva Minerva, tenti.24 Co-
Nec res hac Veneri 29 gratiorulla fuit. ceffit. 23
Quos cú Pál-
30Indejoci veteres, obfcænag, verba canuntur, lade intret.
Et juvat hanc magno¹¹ verba dediffe Deo. 26. Nubétes,
Aamea , vul-
32 Prateriturus eram gladios in 33 principefixas, cans tegebats
Cùm fic à 34 caftis Vefta locuta focis. ut pudorem
velar ent. 27
35 Nedubita meminiſſe,meus fuit ille 36facerdos, Deceptum e
37 Sacrilegatelis 38 me petiere manus. Adnam ; prè
Pallade ha
Ipfa virumrapui,fimulacraque nuda reliqui, beret. 28 Re
40 Qua ceciditferro Cafaris umbrafuit. center Dea
Ille quidemcælopofitus Iovis 4 atriavidit: facta. 29 Que
Et tenet in magno templadicata 4 fore. bora bat ,la
aclotypia
At quicung, nefas aufi 44 prohibenteDeorum tea quoniam an-
rem cum·
Numine, 45 polluerant 46 pontificalecaput, Marte ha
Mortejacent meritâ , teftes eftote 47 Philippi, 1A buerat. 30
b obfcoena
re. 31 Decepiffe 12 Omiffurus fuiffem. 13 Iulio Cæfare , qui occifus efts
Idibus Martis, tribus & viginti vulneribus , Suët. Cæfar: 82, 88. $4
Qaz a caftiscolebantur. 35 Ne cun&are referve. 36 Pomtifex Maximus ,
Suer Cæfar.13.17 Quæpontificem occidebant. 38 Inpontifice meo. 39Cæ..
farem incœlum, vultfe feciffe eum Deum nam poft Cafaris mortem,appa
ruit Cometa, inquem eum transformatum,docetur Metam: 13:51 . tum et
jammummi cufi, fignati Cometa , cum hae epigraphe Divo Iulio, Suet:
Cæfar 88. 40 Quam illi Cæfaris loco percuterent. 41 Qualia author deferi
bit,Met. 1 : 168.42 Appianus author eft , quod populus funus in medioforo
edidit, & templo juxta pyram conftituto,ut Deo facra exhibuit. 43 Cædem .
44Contra Deorum confilium.45 Violaverant. 46 Suet. Cæfar. 13.47 Thef
falia civicas,apud quam,primo Cæfar & Pompejus; deinde Auguftus, cum
Bruto & Caffio dimicaverunt.
D5 Et
82 FASTORU M verf.355
48 Interem-
ptorum eCa- Et48 quorum fparfisoßibus albet humus.
ftris Bruti , Hocopus,bac"pietas, hacprima elemĕta fuerüt
Suct: Aug: Cafari , ulcifci jufta per armapatrem.
13: Flo:4:7- tera cum teneras “ Aurora refecerither-
49In Iulium 12 pofter bas,
adoptivu pa-
rentem. 50 $4
Imperii. 51 SA Scorpius a primâ parte videndus erit.
Divi Odavi 13 Ertias poft Idus " lux eft celeberrima Bac-
Cæfaris Au-
gufti. 52 VI- BacchefaveVatidum tuafesta cano (.cho
cifcentia pa $ 8 Nec referam Semelen , ad quã nifi fulminajecă
trem.53 Po- Iuppiter afferret, 9 parvus inermis eras.
ftridie Idus) Nec,puer utpoffes 60 maturo tempore nafci,
Mart . 54
Chronice o- Expleum Patrio corpore Maru 61 opus.
rietur fole 6 Biftonus & Scythicos longú eft narraretrium-
jamprope
rietem exia- Et domitas +gentes thuriferInde tuas. phos,
Aenie 55 A- Tu quoq7Thebane mala prada ta eberes ma-
Jiqua parte. Ing, tuumfuriu acte69 Lycurgegenu [tris,
56 xvi.Kal.
Aprilis . 57 Ecce liber fubitospifies , " Tyrrhenage monſtra
Feltu 58 Na- Dicere,fednon cft carminis hujus opus.
ivicate tua,
Metani Carminishujus opus caufas exponere, quare
Fab 3. Non- 72 Vilis anuspopulos ad fua 73 liba voret.
nus Bace 7. Antetuos 74
59 Parvi no- oriusara fine 75 honorefuerunt.
minis 60 76 Liber, & ingeledis 77- herba repertafocis.
Poft
menfem. nonun.
61 Te memorant 78 Gange, totoque orientefubacto,
Formatio 79 Pr mitias magnofepofuiffe lovis.
in , 62 Sitos Cinnama
qua Thracia 82 tuprimus, captivag, thuradedifti,
prope ftagnú Deg2 triumphato viſcera & rofta bove.
Bittoniú. 63 Nomine abauthoris ducunt &* Libamina nomen,
Septentrios
maliores po Libag,, quod fandt spars datur inde focis.
pulos, clau Liba Deos &fiunt, 89 fuccis quia dulcibus idem
dentes extre
ma Alia & Europa.64 Bacchus , a quototus oriens fuba&tus, cujus moni-
meatum,quoque in Scytia reli&tum narrat Curtius 7 : 9.65 Arabes,quorum
regio thus tert. 66 Indus eft fuyius, qui-India nomen dedit, 67 , Penthe11
Metam 3790. 68 Agaves. 69 Lycurgus Taraciasex , quum vites am.
putare veller, in contemptum Bacchi,ipfe fibi tibiam lafit. Vide Servium
ad 3. AEneid.14. 70 Nautas mutatos in Pifces Metam: 3: Fab ult
71 In Lytrheno Mari. 72 Pauper. 73 Quæ pinferat in feftum Bacchi.74Na-
tivitatein 75 Ino,aræ non erant. 76 Bacche. 77 Voi jam aræ, tum herba
crefceba , 78 Flavio maximo India 79 Primas prædæpartes. 80 Nata in
AEthiopia,& Arabia,Met: 10 :308. 81 Natain captiva Arabia. 82 Capto.83
Sacrificata 84 A Libero 85 ta dicuntur , quæ dis primo offeruntur 86
Sacrificatur.87 Aris. 88 Sacrificantur, Virg. Ecl:3:77; 89 Multo.
Gast Gaud
verl.369 LIB . III . 83
Gaudet, & à Baccho mella repertaferunt.
Ibat arenofo Satyris comitatus ab 9 Hebro, 90 Flumine
Thracię dif
Non habet 9 ingratosfabula noftra jocos. větu undente fe
Iamque eratad Rhodopen, 93 Pangeaqueflumina in mare AE-
94Ærifera comitum cum 95 crepuere manus. Seum.gr In-
venuftos . 92.
Eccenova coeunt 96 volucres tinnitibus acta , MonteThra-
ciæ , ita di-
Quo que moventfonitus ara fequuntur apes. tum, a regi-
08 na cognomi-
97Colligit errantes, &in arbore?? claudit inani
Liber, & inventi pramia mellis habet. në ibidem
3 4 fepulta 93
Vt Satyri, lenifquefenexf tetigere faporem, Fluvios in
Quarebantflavosper nemus omnefavos. Pangæo ma
Audit in 6 exefa ftridorem examinis ulmo , dantes, quod
eft promoto-
Aspicit . *& & calat , dißimulatquefenex. rium confine
Macodonia.
Viquepiger pandi tergo refidebat afelli,
Applicat bunculmo, corticibufque cavis 194 ο Cymbala,
ρόπτρο
Conftitit ipfefuper ramofoftipite nixus, mota inBac-
chanalibus
Atque avide trunco to condita mellatpetit. Meta:3·532
Millia crabrorum coeunt . & 12 vertice nudo 6: 594.95
3 Specula defigunt , oraque prima notant. Sonuere. 96
Apes.97 Co-
Ille adit praceps, & calce feritur + afelli:' veniunt. 92.
Inclamatquefuos auxiliumque vocat. Examen a.
Concurrunt Satyri turgentiaque oraparentis fequi pium folitu
tinni-
Rident, percuffo claudicat ille genu, cus , Georg:
Rider & ipfe Deus, lumumg, inducere monftrat Apes. 151.I Ca
99
Hic paret monitis, & linit 18 oraluto. a, quæ illis
Nelle Paterfruitur, liboque infufa calenti pro alvcareo
erat, 2 No.
Ture repertori fplendida mel a damus. inen primi
Femina cur praffet non est rationis operta. inventoris.
Famineos thyrso concitat ille choros, 3 Silenus. 4
Guftavere
Cur anus hæc faciat queris ? 24 vinofior atas Julcedinem.
Hac erat , & gravida 25 munera vitis amans Loculos
26Cur`èderâ cinctaeft?edera eft gratiffimaBacho, continebán- quibus mella
tur 6 Conca.
va vetuftate.7 sifenus pra'dam banc fibi foli petebat- Patuli. De quo actú
1 :2009 Nihiljam, fi cortices excipias, reftabat, 10 Abdita 11 Acerbil
me apium,que dicuntur ,hominem vigint: feptem i&tibus,interficere. 12 Ca-
pitc: 13 Aculeos.14Mirantis cafum domini fui, 5PerpetuiBacchi comites.
16Multis crabrorum tibus 17 Bacchus. 18 Facie. 19 Bacchus qui pater
nur óx dicitur 20 Sacrificamus .21Sacra,21 Ignotæ. 23 Hafta
geri folica, in feftis Bacchi. 24 Vino magis dedita, 25 Vinum. 26 Sacra fa-
Etura Baccho. 0% ..... Hoc
AM
84 FASTORUM verf.385
27Facile eft.f Hoc quoquecur itàfit,dicere 77nulla mora eft.
28 Ex urbe
Nyfa , inA- Nyfades Nymphas,puerum quarentenoverca ,
rabia. 29Iu- Hancfrondem cunis oppofuiffeferunt.
none , Meta . Reftat ut inveniam,quare toga¹¹ liberadetur
3:Fab.3. 30
Depofita 32 Luciferis pueris candide Bacche tuis.
prætexta , Sive quod ipfe puerfemperjuvenis videris, a
puerili vefti-
mento. 31 Et media eft atas inter utrumque tibi.
Que majo- Seu quia tu pater es,patresfua36 pignora natos
rest, & pofi Commendant cura, numinibus tuis.
tos extra pa-
ris potefta- Sive quod es 7 liber veftis quoque liberaper te
tem decet. Sumitur, & 38 vita liberioris iter.
32 Faces ti.
bi ferétibus. Autquia, cùm colerentprifci 9ftudiofius agros
33. Ideoque Et faceretpatrio rure 4 Senator opus,
id concedis. Et caperet 4 fafces à curvo Conful aratro,
puer,pueris
34 Iuvenem Nec crimen 42 duras effet habere manus,
puerumque,
35 Speciali Rufticus ad 43ludos 44populus veniebat in urbem.
nomine Bac- Sed45 Dis, nonftudiis ille dabatur honos:
chus Pater Lucefuâ ludos 46 uva commentor habebat,
dicitur. 36 Quos cum 47 tedifera nunc habetille Dea
Charos ut
pignora. 37 Ergo ut 48 tironum celebrare49 frequentiapoffet,
Nomine. & Vifa diesdanda non aliena toga,
re; quiavina
libertatem Mitecaput 51 Pater huc,placatag, cornua vertas,
dant. 38 Re- Et des ingenio vela fecunda meo.
moto cufto-
de. 39 Im- Itur ads Argeos, quifintfuas paginadicet,
penfus.
, de 40
Id
Quintilio L., 14$4Hac,ficut memini, prateritàqué die.
STellas Lyconiam vergit declivis adAriton
narrat Flo Milvius, hac illâ nocte så videnda venit.
rus 1.11 . 4159 Quid dederit volucri,fi vis cognofcerecælum,
Signaconfula-
rii impe- 60Saturnusregnis à lovepulfus erat.
ris. 42 Ab Concitat iratus validos Titanas in arma.
op er e cal lo-
fas. 43 So- Quaquefuit fatis 62 debita, tentat opem.
lennia. 441
Qui alias in agris effent. 45 Honori Deorum : non voluptati. * Fefto. 46
Bacchum, qui docuit ufum uvæ, antea ignota. 47 Cerere, cui in facris E-
leufinis facespræferebant infra 4:Faft:6.48 Adolefcentium.49 Chorus. 50
Non inepta,non inconveniens.51 Bacehe.52 Loca faèris faciendis dicata.s
Inqua fcripta funt fefta ftata. 54 Hodie & beri . 55Vrfam Majorem, Lycao-
nis anteafiliam,Met 2 : 497.56 Accedit 57 xv.Kal:Aprilis. 58 Vefperi;nam
Chronice oritur.59Quis milvium ftellam fecerit.6oLib: 1: 118.61 Gigates,
& TMS TiσECs, a vindicta;quia vindicaturi Saturni injurias,,cœlum op-
pugnabant.Met:1 :Fab: 5. 62 Fatoprædefinitam.
Ma-
verf.400 L1B. III. 85
Matre fatusterrâ¸monftrum mirabile, taurus 3 Genera-
Partefui ferpens pofteriorefuit. tus.64 Ante-
riore parte
Hunc triplici muro 65 lucis incluferat atris taurus po
66 Parcarum monitu 67 flyx violentà trium. feriore ler-
vifcera qui 68 tauriflammis adolenda6 dediffet, pens . 65 Syl
vis denfis.66
70 Sors erat aternos vincere poffe Deos. Palus apud
Immolat hunc™ Briareusfáltâ ex™ adamentefe- inferos . 67
Trium foro-
Et jamjàmflammis exta daturus erat.(curi, rum, quæ vi
Iuppiter4alitibus rapere imperat, attulitilli arbitrium necifque
"Milvius, & meritis 76 venit in aftra fuis. habere dicú
15 na dies media eft, & funt facraMinerva, Lachefis ur. Clothos A-
788 Nominag, àjunctus quing diebus habet. tropos , ,no-
79Sanguineprima vatat,necfas concurrerefer- minibus. Monftri hu- 62
Cauſa,quòd eft illâ 8 nata Minerva die. (re, jus.69Sacri-
82Altera tres fuper ſtratâ celebrentur 83 $ 5 arena, ficaffet. 70
84Enfibusexertis bellica lata Deaest. Fatum. 71
Pallada
Qui benèplacarit teneraqudonate
nunc pueri,Pallada, e puella ræ Gigas Ter
filius,qué
erit. centimanú
& centum
Palladaplacata lanam mollité 86puella geminú fin
Difcant, & plenas exonerare colos gunt.
riffima72 Du-
Illa etiamftantes 18 radio percurreretelas ma
teria . qua
Erudit, & 89 rarum 9° pectine denfat opus. taurum oe-
Hanccole, qui maculas laſis de veſtibus aufers, cideret . 73
Hanc cole, velleribus 92 quifquis ahenaparas. Confeftim 2
74 Avibus.
Necquifquam invitafaciet bene vincula plan- 75 Partem
Pallade , fit 94 Titio doctior ille licet. extorum, 76
095 manibus collatus 96 ta Relatus inter
Et licet Epeo ftellas, 77
Sitprior, irata Pallade, 97 mancus erit. XII.Kalend.
Aprilis . 78
Quinquadria
79 Ludis gladiatoriis. 80 Pugnare,81 Exclufa e Iovis cerebroslib:5: 116.
22 Quatuor féquentés . 83 Loco gladiatoria , 84 Pugna. 85 Hine Iuve
nalis. Eloquium Demofthenis , & Ciceronis , Incipis optare de socis quin-
quatribus optar, Quisquis adhuc uno partam colis affe Dainervam, 89
Que colum & lanas tracatis cujus quoque Dea Pallas, 88 Inftru
mentum , quo kamini interponitur fubtegmem nobis de Schier spoel
89 Rarum eft ftamen , denfa tela. 90 Inftrumentum ita a fimili-
tudine di&um. or Fullo. 92 Tinctores 93 Calceos. 94 Su
tore fummo , alias Batio , quem futrinam invenife , teftatur Pli
nius. 95 Opere, 96 Fabro equi Trojani › AEneid. 2: 264. 97
Imperfectus.
Yos
86 FATS TORUM verf.414
98
99 Quia Medici . 98 Vos quoq, 99 Phabad morbos qui pelletus arte,
Phœbus me Munerade veftris pauca referte Dea.
dicine
tot, I Nec vos turba ferifenfu
Met.uve- fraudante magiftris
521. 1 Qua $ Spernite, difcipulos 4 attrahit illa novos.
Vos accepi. Quig moves cœlum, tabulas coloribus ? uris
fis; nam dat Quiquefaci doctamollia axa manu. or
Galenus O
pes. 2 Sav. MilleDea eft operum, certè Dealcarminus illa eft,
in difcipu Si mereor,ftudiis adfit amica meu : 1
los. 3 Defti-
tula 4 Ad. Caelius ex alio quà mons defcenditin aquum,
ducit. 5 A- 12 Hic ubi nonplanaeft ,fedpropèplana via est.
Atronomie Parvalicet videas capta delubra Minerve, 22
vérfans
bos glo-
terre Qua Dea natali cæpit habere fuo, &
ftrem, & cœ- 14 Nominis in dubiocaufa eft, I capitale vocamus
leftem , vel
forte fculp- Ingeniumfolers, ingeniofa Dea est
tor, qui ce 16 An, quiade capitisfertur , fine matrepaterni
lum, inftru- Vertice cum I clypeoprofiluiffefuo.
mentú foul-
ptorium mo- An, quiaperdomitus ad nos 18 captiva * Phalifcis,
vet,d Pictor. Venii , & hocfigno 19 literaprima docet.
7Diftinguis.
8 Statuarii , An,quod habet lege, 20 capuis quapenderepœnas
qui faxa ex- Ex illojubeat 21 furtareceptaloco.
polunt9 s quacung trahas ratione 2 vocabula Pallas=··
Pocfcos. O
Dighus fom. Producibus noftris 23 agida femper habe.
11 Ad radi-
ces montis 24Summa dies equg, intubas luftrare canoras
Cœlia, uroi! Admonet: & forti acrificare Dea.
aftili
Tullo Ho.
adje&to. 2-03Nuncpotes ad Solem 27 Jubla:o dicere vultu
22 In via pa• Hic 28 hère Phrixea² 9 vellerapreßit • ovis.
rum acclivi Seminibus teftisfcelerata fraude 32 noverca
13 Capit
coli. 14 Ca- Suftuleratnullas, utfolet , herba 10179 comas.142
præ 15. Vt
eapta fit quafi capitalis. 16 Iovis, e Iovis cerebro. a Vulcano , armata
extraca Lucianus in Dial: Deor. 17 AEgide cuin qua pingitur. 18 Vt
tanquam captiva adducta fit. Erat autem moris Romanis , ut domitarum
gentium numina , ad urbem portarent , credentes , gentes tam diu ca-
ptas fores ac Deos , tanquam obfides retinerent. * Italja populis . 19
C quod captam, & captivam notat . 20 Poteftatem vita nevilque. 21
Fures,qui inde aliquid woftulere. 22 Capta: 23 Clypeum . 24 VI
tima 25 Tubas confaorare adores divinas. 26 x111! Kalend. Apri
lis. 27 Erecto. 28 Heri. 29 Tergum. 30 Arietis. Frumen
tum quod fereretur. 32 Inonis Cadmi filiæ, uxoris Athmantis , re
gis Thebarum. 33 Frondes,
30-75759
Mit-
verf.428 LI I B. III. 87
Mittitur ad Tripodas certâ qui forte reportet, 134 racuPhœbio-
lu; nam
Quam fteriliterra 36 Delphicus edat opem. le menfa iri
17Hicquoq, corruptus & cumfemine nunciat Hel. pode aurea,
Etjuvenis Phrixifunerafortepeti. (les) Dan refponfa
tur. 35da-
Vtg 40 recufantem cives , & tempus, & Ino. orte bebant
Compulerant regemjuffa nefandapati: refpófa Deo-
Etforor, & Phrixus * velati tempora virtis rum . 36 A-
.42. pollo, quiin
Stantfimul ante¹¹aras. * junctag, fatagemur. Delphis ora-
culum habe-
Afpicit hosut fortepependerat athere mater: Dat.37 Nun-
Et ferit attonita pectora nuda manu: cius ab loo.
Ing ++ dra onigenam 45 nimbu comitantibus ur- men ne. 38 Vt fel
erat. 39
Defilit: & natos eripit inde fuos: (bem Lidetorun
Vtquefugam.capiant, aries nitidißimus auro Atuamantis,
Traditur: ille vehitper 47 freta longa duos. ori ex piore ux-
Nepucle
Dicitur nfirmâcornu tenuiffe lin ſtrå No Neganté
48Fœmina: cum defe 49 nominafecit aqua. rú immolatu- fe
goatos.
Panefimus periit, aùm vult §¹ fuccurrere lapfa Circumdati
52Frater:& extentas porrigit ufquè manus. 41 Hoftiæ
AEn. 2 : 123.
Flebat , ut amissäs³ gemini conforte pericli, +2 Eandem
54 Caruleo junctam nefcius effe Dea. mortem. 43
Litoribus tactis ariesfit fidus ad hujus Nepneles
Pervenit in Colchas aurealana domos . ( Eos , nubesGræcis
quod eft.44
16 Γ'reis ubi luciferos 56 veniens pramiferit 'shebas, qua
ru condito
58Tempara nocturnu aqua diurna feret, res , lati ex
17 ndequaterpaſtor 9faturos ubi 60 clauferit ferpents de
hædos, tious,Met 3 :
61 Canuerint herbavore recente quatèr, Fab:
Comiti 45
bus
62Lanus adorandus,cumque hoc 63 Concordia mill s . m46&
Phrixu
Et Romanafalus, araque Pacis erit. (fis ellen. 47.
18 una tregitmenſes, huius quoq, tempora me Nede Maria. 48
Finit Aventino Luna colenda jugo. fisHelicfpotus, 49
qui potius nomen traxiffe videtur, TX quia Græcis vicious
erat.50Mergiturs 51 Opem ferre. 52Phryxus. 2 Maris & Novercæ.54Ne-
ptuno,cujus Nympha teile.35 Ouen potea inde abitulic Iafon. Met Fab:
1.Eft autem Colchus.regio Afiæ minoris,ad Pontum Euxinum.PofteaMe
grelia dicta.56 VI11,Kal. Apri, Fit autem æquino&tium, cum Sol ingredi-.
tur,primum Arietis punctú,conftitucu in æquatore:verum ftellæ Arietis ja
omnino ad taurú retrocefiere,57 Aurora 58AEquino&tium,59Quod vefperi
contingit 60In fabulis 61Mane,cum terra rore madet,62Lib: 1 Faft:4 63
Concordia multa templa Romæ erant.64 Periodofua menfes facit.65 Pri-
die Kal.April-facra Dianæ erant, in Aventino monte.
-FASTOL
88 verf.I
FASTORU M
LIBER IV .
Mens
90 FASTORUM verf.271
66Feri, cru-1
delis. 67 Ge- Mons quog, poft illum traditaregna Proce,
niu,
malii6869 A10 Quefequitur66 duriNumitorgermanusAmulii.
concubitum Ilia cum Laufe de Numitore 67 sati,
70 Romule. Enfecadit68 Patrui Laufus, placet IliaMarti,
VeneProaviam
rem. Tequeparit gemino * juncte 7 Quirine Remo.
71 Dignus Illefuosfemper Venerem Martemy parentes
fuit.72 Illu Dixit , من71 emeruit vocis haberefidem,
ertum,Mar- Névefecuturi poffent nefcire nepotes,
te,& Venere.
75 Menfes Tempora Disgeneris continuata dedit.
continuos , 75
Marti & Ve Sed Veneris menfem Grajo fermone notatum
meri inferip- Auguror, 76 à fpumus eft Deadicta maris.
fit. 74 Apri. Nec tibifit77 mirum Graco rem nomine dici,
lem.75 Græ 78 Itala nam tellus Gracia major erat.
co nomine
dicum, 76 Venerat 79 Evander plenâ cum claffe fuorum,
Apagdith Venerat & Alcides, Graius uterque genus:
Venus
8770 dica,TB Hofpes85 Aventinis & armentum pavit in arvis
άφρα a 8 Clavig8er & tanto eft8 + Albulapota 8 Đèo.
fpuma , hinc Dux quog Neritius, ?teftes Leftrygones extat,
Aprilem di Et quod adhuc Circes nomina littus habet.
AusnP.
Dei mutato
77 Et am Telego 2 ni ,jam mænia 91 T buris udefr
Ne mirare Stabant, Argalica quæ pofuere manus.
78 Extrema Venerat Atrides fatis agitatus Halefus,
pars Italia, A quofe 9 dictam terra 98 Phalifcaputa tät.
ubi nunc
glia PianaPuyoAdjiceTrojana I fuaforem 2 Antenorapacis ,
olim magni
Græcia dicta Etgenerum Oeniden Appule Daune 3 tuum,
79 Libro : Faft:10. 80. In Italiam, 81 Hercules. 82 Boves Hifpanos
atque multos comitum illius remanulle in Italia dicunt. 81 Cui clava
arma erant. 84 Tiberis. 85 Poftea facto Deo. 86 Viyfies , ita dictus
a Nerito, monte Ithaca , acceffit autem ille Italiam , 87 Teftantur, Vlyf-
fem in Italia fuiffe 88 Italia Populi apud Cajetam apud quos Viyilem
fuifle teftatur om. Odiif.K, 82. Metam : 14 241. 89 Littus Circæum,
fitum ab Antio, Latiæ oppido, ftadiis CCX C. de Circe, vide Homerunis.
Metamor, eitatis locis. 90 Thufculum oppidum , conditum a Telegono,
Vlyffis ex Circe filio,lib . 3:46. 91 Condita a fratribus , Tyburto , Catul-
lo Cora Græcis, vide Servium, ad AEneid:7 650, 92 Græcæ, Argos
Metropolis Grecierat. Erat autem Telegonus Italus: verum patreVlyfle
Græconatus, apudquem quoque fuerat in Gracia.93 Agamemnonis Atrei
fili 94 Morte.95 Expulfus ab AEgiftho & Clytemneftra. 6Agamemnonis
vel filius , vel comes. 97 Nominatam. 98 Vt Hal fus Phalifcus
20:1.99 His adde, 1 Vide Di &tyn Cretenfein Libro 5. 2 Qui fiat, Inft:
ferme pervenit ubi nunc Venetia funt , AEneid: 1 446. 3.illic loci
Diome
dem ,Oenei nepotem qui,uni comperiffet, uxorem turpiter vivere,quiaille
Venerem fæferat , potetus eft Appuliam , atque ille fuper induxit,filiam
Dauni, Appuliæ regis atcque illic multas condidit urbes.
Serus
verf.39 LIB . IV. 91
4 Serus ab Iliacis , &poft Antenora flammis 14tosPoft mul,
Anuos
Attulit Eneas in loca noftra Deos. AEneid, :v:
Hujus erat Solemâ Phrygia comes unus ab ¡då, ult. 5 Troja-
no incendio
A quo Sulmonis mania nomen habent. & ruina. 6
Sulmonisgelidi patria Germanice noftra, [ eft! Socius AE-
Me miferum Scythio quàm procul illafolo nez , quem
quidam ge..
Ergo2age:tam longasfed fuppr me mufa que- herum ipfius
Non tib: funt maſtafacracaneda lyra ( relas: dicunt. Mõte in 7in-
Quò non liver adit?funt qui tibi menfis hono- perio Troja-
Fripuiffe velint, invideantque Venus. [rem no. 8 Vrbs in
Phalifcis
Nam, quia Ver¹aperit tunc omnia: denfag .
, ce- Trift:4: 274
Erigoris afperitas: fœtag, terra patet: [dit toHic locus
manifefte a-
Aprilemmemorant ab aperto tempore dictum. git,de exilio
Quem Venus 20 injectâ vendica alma manu. Ovidii , hinc
Illa quidem totum dignißima temperat annum: faftos alii dicunt,
inexi-
* Illatenet nullo regna minora Deo: lio fcriptos,
Iurag dat cælo, terra, natalibus26undis : alii tantum
Perquefuoscoitus continet omnegenus: editos. 11
IllaDeos omneis27 ( longum eft numerare)creavit: gione Scythia, re-
fita ad
Illa *fatis 8 caufas, arboribufque dedit: Pontum Eu-
xinum
Illa rudes animos hominum contraxit in unum: Perge. 12
13
Et docuitjungi cum³ °pare quemquefuâ· Compefce
Quidgenus omne creat volucrum nifi blanda querelas . 14
Verfu Lyrico
Nec coeatpecudes:fi levis abfit amor.•· (voluptas? proprie : fed
Cum maretrux aries cornu 32 decertat : & idem per fynech-
dochem, pro
Frontem dilecta ladereparcit ovis. omni verfu .
r Depofitafequitur taurus feritate juvencam: 15Quid livi-
0 Quem totifaltus, quem nemus omnes tremit. di non agut.
16Quod me-
Vu eadem lato quodcung fub aquore vivit , fis tuo nomi-
Servat:& innumerispiſcibus implet aquas. ne di&tus fit.
17 Terram ,
ex qua her-
be arbores,ex quibus folia proveniunt, &c. 18Quæ omnia condenſat i 9Fer-
tilis, 20 Sibi peut,quafi manu retineret, 21 Regit, injungendo matrimonia
cunctis animantibus .22Quod de Cupidine teftatur Venus,AEnei:1 669. 23
SicApollinem domuit,Met.1 :Fab . 9. Lov.1:10, 2: 5,12 &c. Merc. 2: 12,17,
8.Plut.5.6.Vel forte volucres intelligit. 24 Hominibus brutifq;.25 In qui-
bus natafuit 96 Pifcibus. 27 Namferme omnes .*Frumiento 98Quia foecun-
ditatis Dea eft.29Vinculoconjugii,quo nullumfirmius .30Conjuge 31 Ve-
nerea 3 Lædit arietem parcit ovi. 33 Timet ob feritatem.34 Veneris po-
tentia, quæfacit fpecies immortales eile,
Prima
92 FASTORU M verf.54
Primaferos
35 Múdities Venerunt's habitus homini detraxit : ab illâ
terram in- cultus, mundaqúe curafolo.
travic.36Lu-
cubratum. 37 Primus amansclaufas
carmen³ vigilatй 18
noctes
Diciturad continuiffe fores.negatâ
Qua, ad do-
minam.
admiffus non e- Eloquiumque
Proque fuafuitcaufâquisque
39 duram exorarepuellam:
difertus erat.
rat . 38 Ante Mille per hanc artes nota:ſtudioque¹²placendi,
Ianuapuella
fux. 39 Ab Qua latuereprius, multa reperta ferunt.
amore40
fam. In Hanc quifquam titulo menfis fpoliare fecundi
aver-
amando. 41 Audeat? à nobisfitfuror ifteprocul.
Venerem.42 Quid quòd4 * ubiquepotens, templis frequétibus
Cultus,orna-
tus, fucus , Vrbetamennoftrâjus DeaMajus habet. (auita
&c. 43
orbe Per Pro Troja 44 Romane tuâ Venus armaferebat ,
m terra-
rum.44Vnde! Cumsgemuit teneram 46 cufpide lafa manum,
tu ortus eft. Cæleftefque duas 48 Trojano judice vicit s
45 Indoluit. victas hoc meminiffe Deas !
46 A Dio- 49 Ah nolim
mede vide Aaracique 50 s ° Nurus dicta eft , utfcilicet olim
Homer. Magnus 5 Iuleos Cafar haberet avos.
Ixiados NeoVeneri tempus,quàm Ver erat aptius ullum,
336.47Iuno- Verenitent terra , Vere 52 remiffus ager.
nem &Palla-
dem,quibus, Nunc herba ruptâ tellure cacumina tollunt,
Venere for Nunc tumidogemmas corticepalmes 54
mofiore ja- agit,
dicavit Pa- Ets formofa Venus formofa tempore digna eft,
ris,datohuic Vtquefole , Marti continua
malo.148 t 55 ta fuo est. Epes
ride , filioPa- s7Vere monet curvas materna per aquorapup-
Priami, Re Ire, nec hybernasjam timuiſſe 59 mínás.
gis Trojano- Rite Deam colitis Latiamatresque murusque,
rum. 49 Ne
ideo infefta 61 Etvos queis vitta, lungaqúe veftis abest. :-
fint Romanis Aureaº½marmoreo redimicula demitecollo,
rebus ur
Trojanis c- Nunc aliiflores, nùn:6³nova danda rosa est.
rant.50Nup- quoquefub viridi64myrtojubet illa lavari,
ta Anchife , Vos
nepoti Afcaraci . 51 Ortos Lulo , AEneæ filio . 5 Remittere ,dele&aré ali-
quando notat, & ager quia delectabilis eft , & fe ipfum delectare videtur.
53 Focto. 54Producendo occupatur. 55 Tempus vernum formofiffimon
eft. 56 Martid Aprilis jungitur , utVenus Marti folebat , in adulterios
Metam:4. Fab: 5. 57 Allicit coelo faventi. 58 In quibus nata eft. 59 '
Procellas. 60 Nupta. 6 Virgines quarum veftis , vita atque ftola
erant 62 Statuæ, quæ ex Marmore. 63 Verna, 64 Coronata myrtos
lavabantur mulieres , Kalend. April.
Cau
verf.70 LIB IV. 93
Caufaqúecurjubeat, difcite, 65 certafubest. eft. 65 Cognita
66 Stil-
Littoreficcabat 66 rorantes nuda 67 capillos, lantes aqua.
VideruntSatyri turbaproterva Deam, 67 Caput
imo totum
Senfit,& oppofitâtexit fua corpora myrto, corpus. 68
Tutafuitfacto, vosqúe 68 referrejubet. Imitari. 69
Multafortu-
Difcite nunc quare Fortuna thura 69 virili. næ templa
Detis 7 eò, gelida qui locus humet aquá. Roma erant:
Accipitille lucuspofitovelamine ' cunctas. fed fortuna
virilis, tem-
Et 74 vitium nudi corporis omne videt. plum habe-
Vt tegathoc, caletque viros, fortuna virilis bat,extra ur-
bem , apud
75Praftat,& hoc parvo thure rogatafacit Tiberim,vel
Necpigeat tritum niveo cum lactepapa ver apud lacum
Sumere, & expreßis mella liquatafavis. Memoren-
fem.70 Lo-
Cùmprimùm cupido Venus eft79 deducta marito, co. 71Tem-
80 Hocbibit, ex illo tempore nupta fuit. plum , quod
apud Tibe-
Illam fupplicibus verbis placate, 81Sub illa rim,vellacu
Et formo ,& mores , & bonafama manet. effet, 72 De-
82 Romapudicitiâproavorum tempore lapfa eft, pofitis bus. 73 vefti-
Vir
Cumaam veteres confuluiftis 83 anum." gines, & Nu
Templajubetfieri Veneri,quibus ordinefactis, yum. ptas 74 N-
75 Pof
Inde Venus 85 verfo numine cordatenet. fe tegi. 76
Sempèr adÆneadas 8placido pulcherrima vultu paru și mod o is
m thur ei
Refpice, totque tuas diva tuere 87 nurus, feratur. 77
Dùm loquor elata 9° metuendus acuminecaude Contufum .
Scorpius in virides 9 pracipitatur aquas. 78 Papaver
cum melle
2NOx92 ubitranfierit, " cœlumqúe rubefcere laceque &
primò dulce erat, & *
Caperit, & talta rore querentur aves, foninum ex-
citabat itaq;
" Semuftámquéfacem vigilatâ nocteviator multis die
Ponet, & ad 6 folitum rufticus ibitopus. nuptiali da-
batur, omen
futuræ dulcedinis. 79. Duca domum , & in thalamum. 80 Papaver
mixtum melle & lacte , quod dein Veneris poculum dictum. 81 Sub
imperio illius. 82 Romanæ mulieres , aliquando omnes , fepofito
pudore , rucbant in Venerem ; ut Patres inde libros Sybillinos in-
fpicerent, atque idem viderunt , TemplaVeneri facienda effe quibus
fructis,immanis illa libido ceffit. 83 Sybillam Cumæam , cui mille annos
vivere,ab Apolline,datum erat. 84 Ex præfcripto, 85 Verfa ira.pronepoti-
16 Reti-
ne inlegitimoamore. 87 Romanos ortos AEnea. 88 Nuptas
bus,pofterifquetuis. 89 Kal. April. 90 Quia venenum continet. 91 Occidit
Colmice.92 Poftri,Kal.93 Aurore tempore, quiapleiades Cofmice oriun-
rufticusMadida
tur.94 cantent, 95 Cum faces extinguuntur, 96 Mane ad aratrum
properat ,
Pleia-
FASTORUM verf. 84
94
97 Liberare Pleiades incipient humeros relevare " paternos
Aulas quia- Qua feptem dict ,
onere, fextame n effefolent.
ur, cœlum
humeri Sen quòd in 9 amplexus fex hinc Venere Deorй ;
s tuis
ferre , Mei: Nam Steropen Ma ti concubuiſſeferunt:
4:662 . oc- Neptuno 2 Halcyonen, & teformofa Celano:
dusautem
dit fy- 3 Maja , & Electram , Taygetamque ovi:
illudHe-1
lace; ut fo- Septima mortali Merope tibi,Sisyphe,nupfit:
propin- Panitet:& factifola pudore latet.
quitate non Sive quod
appareat , & 8 Electra Troja fpectare ruinas'
quali non el- Non tulit :ante oculos oppofitque manum•
ie videatur. I
98 Ferucan- Tir ir fine perpetuo cælum verfeturin are
tiquisfepten " Terjung at Titan, terg, refolvat equos:
cum O- Protinus infiexo Berecynthia tibia cornu
des ,picia
ele
Vidius tantu Flabit : & Idaa fefla parentis erunt.
fex efle fta- Ibunt femimares : Inania tympanatundent:
tu.t, & hodie
tantum fex Araqué tinnitus are repulſa dabunt,
apparent, cupfa fedens molli comitum cerviceferetur
feptima fie- Vrbu per medias 21 exululata vias
la,proculdu-
bio corrupta 22Scenafonat, ludig vocat ,ſpectate² +Quirites.
fit. 99 Con- Et fora 25 Martefuo litigiofa vacent.
cubuere
diis. cum Et 26 Quarere multa libet,fed me fonus aris - 7 acuti
hinc natus Terret, & horrendo Lotos 28 aduncafono.
Ocnomaus. 29DaDea, quam fciter, do &tasybeleza neptes
Ex qua tải-
reus natus 3 V.dit, & has curajußit adeffemea.
Matre Mer Pandite mandati32 memores33 Helicon alumna,
cut 4 Dar-l
dani genetricem. 5Matré Lacedemonis,6 Filio AEoli, qui poenis fuis,apud
interos, laus fe mortalem fuifle teftatur. 7 Non modo , quod mortali nu.
pferit:fen & fcelefto. 8 Ex cujus, Dardano filio , res Trojane oriæ. 9 Ne
videret Trojanam ruinam , &jam tectis oculis non appareat , quia fin-
gunt oculos ftellarum videri tantum , 10 Continuo circulo. II Ter
hat mane, & vefperi , id eft, Nonis April. 12 Cybelen , magnam
Dcum matrem , itadictam a Berecyntho , Phrygia monte. 13 Fistula,
olim effecta ex animalium tibiis. 14 Cretenfis , a monte Ida , ni ma-
Sat Pluygia.
lis : 115 15
Caftrati , quales omnes Cybeles facerdotes erant, #luv:
16 Concava qualia majorem dant Arepitum. 17 Cym-
bala . 18 Non ftans, utco firmitudo terræ, quam Cybele repræfentabat, ex-
primerctur 19 Eæminato, 20 Sacerdotum, 21 Vlulatu celebrata. 22 Co-
modi aguntur,feftis hifce Megalefiis,quibus tres priores TerentiiComa-
die actæ. 23 Incitant. 24 Romanos. 25 Metaph. a bello. 26 Quæin his fa-
cris occurrunt. 27 Acute fonantis . 28 Curva fiftulaex loto arbore, 29 Dic:
30Mulas accurate doctas effe.3 I Docere cam rem que mihi curas excitabat.
32 Memoria præditæ. 33 Mulæ itaab Helicone moute dicta.
Gali
verl. 100 LIB . IV. 95
Gaudeat 34aßidub cur Dea magno fono. 34 Car Cy-
bele magno
Sic ego,fic Erato, menfis 36 Cythereius illi fono colatur,
Cffit, quod teneri nomen amoru habet. 35 Mufarum
usta, X7 18-
Reddita Saturno 37 fors hac erat:optime regum
spxy ama
A nato fceptris 38 excutiere tuu. re. Aprilis.
Illefuam metuens,ut quaque erateaita, prolem us, 16 Venere-
ab orbe
Devorat,immer am vifceribusque tenet. Cythera , ad
Sape Rhea quefta eft , toties fœcunda, nee ungua quam orta
Mater & indoluit fertilitatefua, > ari арри-
lu. 37 Dictú
Iuppiter ortus erat, pro magno ++ tefte vetuftas erat oracu
Creditur, acceptam parce movere fidem. lum. 38 Ex-
Vefte latens faxum cœlefti gutture 4 ſedit, eller 30 39
Sicgenitor fatis decipiendus erat. J tuens, come-
Arduajamdudum refonat tinnitibus Ide, it cum. 40
Vxor illius,
Tutus ut 1 infanti vagiat orepuer. Las Ops ai-
Pars manibus cl peos,geleaspars otunditinanesta. 41 Ma-
23 ter manere
Hoc Curetes habent, hoc Corybantes opus non poterat.
Res latuitpatrem,priſcique * imitaminafacti st : Confri
EraDea comites , rancaque terganmovent. tata eft. 43
Natus . 44
56Cymbalaprogaleis ,pro fcutis tympanapulfant, reflitur vc-
57
Tibia dat Phrygios , ut dedit ante, modos. teres.45 No-
38Defierat, capi , cur huic genus acre 59 Leonum 46Lapis, Dubitare.
pro
Prabeat infolitas ad juga curvajubas ? Love fafciis
ovolutus 47
Defieram, cœpit , feritas mallitaper illam in gut-
Creditur, id curra teftificatafuo eft are Saturni,
65At cur turrifera caput eft onerata coronâ? infátecome- cum id pro
An primu turres 53 63 urbibus illa dedit ?
teret. 48
Creta mos,
cui alius ejufdem nominis in Phrigia erat, 49 Parvo ore. jo Quan
ris 51 Incolæ Creta , terræ filii fed fecundum alios ftirps Idro
rum dactylorum. 52 Socii Corybantis , filii laf " qui poftea in
Phrygiam profectus, cum Dardano , illosillic illa facra docuit. 53 Na- ~
tum effe lovem. 54 Ad. mutationem prifci facti. 55 Tym
pana ex coriis. 56 Inftrumenta concava ænea , quorum collifione
ingens tit fonus , hæc pulfanc, cum olim tantum fcuta , &
farent. 57 Inflang Phrygiam tibiam ; qua dextra parte , unumpul-3galeas
finiftra , duo feramina habens ; gravem nunc acutum dat fo-
Dum. 58 Erato defierat loqui.nunc59 Leonibus vehebatur Cybele.
бо Hæc coercuit feros homines , id per leones , fub juguni miffos ,
teftatur. 61 Ovidi verba funt 62 Cornabatur Cybele , coro.
na, ubique inftar muri , terres eminebant. 63 An primaurbes mu-
ro turrito cunxit,
An.
96 FASTORU M verf. 110
64 Rem fej64
ita habere 66 Annuit.Vnde venit dixi fua membra6fecandi
confirmavit, Impetus ? ut tacui, 67 Pieris orfa loqui.
Turrita au- 68Phryxpuer in fylvis facie fpectabilis altis
tem
erat ,Cybele
quia 65Turrigeram cafto junxit to amoreDeam.
serra turres, Hunc fibi fervari voluit, fua templa tueri,
& oppidafu- Et dixit, femper fuc 72 puer effe velis.
ftinere debe
bat. 65 Ex- lle fidemjußis dedit, & fi mentiar, inquit,
fecandi par- Vltima, qua fallam, fit 74Venus illa mihi.
genera- 75
tes
tionis, 66 Fallit:& in Nympha 7 Sagaritidedefinit effe.
Furor. 67 E- Quodfuit hincpœnas exigit ira Dea.
rato unaPic
ridum i.c. Naidavulneribus fuccidit in76 arbore factis?
mujarum , 77Illaperit: 78fatum Naidos arbor erat. ( &й
ita
montae,Picro
dicta- 19Hicfurit:& credens thalami procumbere to
rum, 68 A- Effugit & curfu & * Dindymafummapetit,
tys miran- Et modò 82 tollefaces: remove modò, verberacla-
dùm autem, Sape Paleftinas jurat adeffe Deas. (mat:
quod hanc
Deam & Ille etiam faxo corpus laniavit 84 acuto, (est.
Cretenfem . Longaquéinimmundo pulveres tractacomar
& Phrygien-
fem facit , Voxg, fuit, merui,meritas dofanguine pœnas,
neque enim Ahpereantpartes, 86 quanocuere mihi!
illa migrale
legimus. 69 Ahpereat dicebat adhuc, onus inguinis aufert,
Cybelem.70 88Nullaque funt fubito fignarelicta viri.
Attraxit fibi
amorci, non Venit in 9exemplumfuror hic, molles miniftri
propedetein 9 Cadunt * jactatis 42 vilia membra comis.
Venerem
Dea 71 Talibus 93 Aonia facundâ voce Camana,
voluit,
atfibi infer. Redditaquafiticauſa 94 furoris erat.
viret,72 In-
veftis, non vir, ut cum aliqua rem habueris. 73 Promifit. 74 Actio Ve-
nerea. 75 Rem cum Sagaritide habendo, defiit inveftis effe. Eft autem Sa-
garitis, patronimicum , a Sagari, Fluvio Phrygiæ. 76 Læfa arbore qua.
dam, occidit Nympham. 77 Arbor. 78 Nympha eandem cum arbore
mortem habebat , quod de Hamadryadibus fabulantur , quod habeant ean-
dem cum arboribus vitam. 79 Atysin infaniam redactus eft. 80 Rue-
re domum. 81 Montes Phrygiæ. 82 Exiftimabat furias , ipfum faci-
bus & ftagris feqni 83 Furias , dictas a Palefte, Epiri loco , in quo
Furiarum templum erat. 84 Acuta tefta virilia abfcidit: 85 Foeda-
bat fe pulvere. 86 Quibus fidem violavi . 87 Repetebat. 88 Abla
tis virilibus. 89 Imitati funt furorem illum 90 Effeminati gr
Abfcindunt, * Soluto crine. 92 Ipfis vilia. 93 Mufæ , diaz
a regione Aonia , parte montana Bocorix. 94 Quo fe ipfi ca-
ftrant.
Hoe
verf. 123 LI B. IV. 197
Hocquog dux operismoneas precor, unde? "pe- ducis.96D0 95 Quæ me-
Venerit, an noftrafemper in urbe fuit ? ( tita- ceas-97 V:1-
98 Dindymon,& Cybelen, & amœnam frondibus In de imago al
lata fuerit. !
Semper, Iliacas¹mater amavit opes. (den 98 Montes
Cum Trojam Aneas Italos portaret in agros, Phrygiæ. 99
Eft Deafacriferas penè fecuta³ rates, Trojanas res
1 MaterDeo-
Sednondum fatis Latio fua numina pofci rum.2 Impe-
Senferat, affuetis fubftiteratque locis. rium Troja-
num. 3 Na
-Poft, ut Romapotens opibus jamfæcula quinque|| ves , quæ
Vidit, & è domito " fuftulit orbe caput. Deos Troia
nos vehebát.
Carminis Euboïci 8& fatalia verba facerdos 4 Fata non-
Infpicit , infpectum tale fuiffe ferunt, dum permit-
10Mater abeft, matrem jubeo Romane requiras: tere ut La-
tium, tende-
Cùm veniet , caftâ eft accipienda manu, ret. 5 Phry-
Obfcura fortis 11 patres ambagibus errant. giisubi ante
Quavéparens abfit, quovépetenda loco. fuerat. 6
Quingentos
Confuliter Paan, divümqúe accerfite matrem annos ftere
Inquit, in 13 Idao est inveniendajugo. ( bat fpexit rat.7 Circu
orbem
Mittuntur proceres.Phrygia tunc fceptra tene- domitum. 8
15 Attalus,16 Aufoniisrem negat ille viris. VaticiniaSy-
Miracanam,longo tremuit cùm murmuretellus , bille mææ , Cu- que
Et fie eft 17 adytis diva locuta fuis: Euboica di-
Ipfa peti volui:nec fit mora, mitte 9 volentem. citur , quia
Cuma Chal-
Dignus Romalocus, quo Deus 20 omniseat, cidenfium ,
21 Illefoni terrore pavens, proficifcere dixit: populorum
Eubær, Co-
22Noftraeris, in Phrygios Roma referturdlonia erat. 9
Protinus innumeracadunt pineta fecures, ) vos. Inventum in
Illa quibusfugiens Phryx25 pius ufus erat. linis.toMa libris Sybil
Mille manus26coëunt , & pictacoloribus 27 uftis ter dicitur
di hincfere orti funt. I Senitores Romani , aRomulo ætatisquia , automnes
Cura
fimilitudine, patres dicti. 12 Apollinis Oraculum. 13 A regione, finiti
ma Ideo monti, ideft, Phryga 14 Legati ex proceribus Romanis. 15 De
quo Attalovide Iuft. 36 : 4.Qui regnum Pergameum conftituit. A.V.C.511,
fuit autem hic,avusillius, qui P.R.hæredem fcripfit, 16 Romanis. 17 Locis
fecretioribus , nulli nifi facerdoti adeunda, fingit autem , vocem ex adytis
veniffe,quiaignorabatur unde erat, 18 A Romanis. 19Me que decedere vo-
lo 20Hinc etiam,omnes devictarum gentium Deos, Romam advexere. 21
Attalus, 22 Tamen Phrygiorum eris,licet Romæ fis. 23 Profapia Romana.
24Sylvas. 25 AEncas , qui, naloxlu pius dicitur. 26 Conve
niunt ad naves ftruendas. 27 Pictis colorious , Libro 3. 46. vel quia ma
teria, coloribus apta, prius uritur.
E Cale
UM
TOR
98 FAS verf. 138
Cæleftum matrem concava puppis habet.
28
28 Neptuni
qui cum fra- Illafui per aquasfertur tutißima 23 nati,
ter Iovis e- Longaque Phryxea 29ftagnafororis adit.
rat hujus
filiu,s efle de. Rheteumqués
*
capax, Sigeaqué littora tranfit,
bebat. 29 33 Et Tenedon veteres 32 Eetionis opes.
Hellefponte, Cyclades excipiunt, 34 Lesbopoft terga relictâ,
cui Helle Quaqué Caryfteisfrangitur unda 36 vadis.
foror Phryxi, Tranfit & 37Icarium, * lapfas
nomededit ubi38 perdidit alas
Lib. 3. Faft. Icarus, & vafta nominafecit aqua.
15. Erat
tem, au Tunc39 lava4° Creten,dextrâ¹¹ Pelopeidas undas
Regnú
Pergameű , Deferit, & Veneri facra 42 Cytharapetit. (rй
in littore Hinc mare Trinacrum, candens ubi tingerefer-`
Hellefponti . 44Brontes, & Steropes , Aemonidesquefolent.
30Promoto-
ria littoris quora 45 Afralegit, 46Sardoag, regna
Trojani. 31 Refpicit à remis. * Aufoniamque tenet. fini-
* ftris
Navium.
Infula prope 48 Hoftia contigerat, quàfe 49 Tyberinus in altum
Ilium, AE- Dividit, & campo 50 liberiore natat.
meid: 2: 21.
32 Littus Omnis eques , miftaque gravis cumplebefenatus
Thebanuin , Obvius ad Thufci fluminis ora venit.
ubi Ection Proceduntparitermatres , natique , virique,
regnavit,pa-
ter Andro- 52 Quaquecolunt fanctos virginitate focos.
macha,
risHectouxo-
ris. Sedulafune viri contento brachia laffant,
33 Infula Vix fubit 3 adverfas + hofpita navis aguas..
maris AE- Sicca diù fuerat tellus, 55 fitis ufferat herbas ,
gx1.34 Poft- (rat,
quam Les- Sedit limofopreffacarina 56 vado.
præternavi- Quifquis adest operi, 5 "plus quampropartelabo-
gaflent. 35 A Adjuvat& fortes 58 vocefonante manus,
Caryfto, ur-
be Euboer. 9 Illa velut medioftabilis fedes infulaponto,
36 Littus e- Attoniti60 monftroftantqúe , paventque viri.
nim Euboi-
cum,fcopu-
lis infame eft. 37 Se.mare quod inter Samum, & Miconum. * Laxatos . 38
Fab. vide Met. 8. Fab. 3. 39 Nam inter continentem, & Cretamnaviga-
bant.40 AEneid.3. Creta Iovis magni mediojacer infulaponti, 41 Peloponef-
fum peninfulam. 42 Vide fupra 97 43 Siculum , quia Sicilia triangularis
eft.44 Gigantes miniftri Vulcani,infabricando fulmine, a quo quoq; no-
menhabent,nam Beguin & Spoπn Græcis dicitur,fingunt autem idfie-
ri incaminis AEtnæis, ob ignis copiam.45 Mare Lybicum navigat. 46 Re-
gna Sardinia,infulæ maris Mediterranei. 47 Cum inter Sardiniam , & Sici-
liam effet.* Italiam. 48 Oftia Tiberis. 49 Sc.amnis, vel Deus. 50 Latiore,
Met. 1:42.51 Tiberis, exApenino,per Etruriam labentis.52 Sacerdote, Ve-
fas1.6 Faft: 10.53 Adverfo flumine attrahunt. 54 Peregrina. 55 Siccitas,
56Fundo adhæfit.57 Supra vires . 58 Clamore,ut incitarent trahentes. 59 Na-
vis. op Novitate. Clau
verf.152 L 1 B. I V. 99
61 Claudia Quinta genus 62 Claufo referebat ab habe 61 Hiftoria
apu
Nec facies impar nobilitate fuit. (alto. Suet. Tib.d2.
s
Cafta quidem (fed non eft credita) rumor 64 ini- 62 Claudia,
Laferat,& falfis criminis altarea eft. (quus orta Appio
Claufo , po-
66 Cultus, & ornatis variè 67 prodiffe capillis , ftea Claudio
Obfuit, 68 ad rigidospromptaque linguafonos. lia, dictoa qui fa-
Sabinis
Confeia mens recti fama mendacia ridet, ortá,Romam
69 Sednos in vitium credula turbafumus. duxit, Virg.
Hacubi caftarum proceßitab agmine matrum. AEnei.7.78. & Servium
71Et manibuspuramfluminis haufit aquam. ad illum lo-
72Tèrcaput irrorat, " tèr tollit ad atherapalmas, cum , Liv. 2.
63 Pulchri-
Quicung, afpiciunt 74 mentecarere putant. tudo.64 Fal-
75Summiffoque genu , vultus inimagine diva fus. 65Accu-
fabatur fu-
Fixit,& hos edit crine76jacentefonos: pri. 66 Ve-
Supplicis alma tua genitrix fœcunda Deorum Atis.67 Etil-
Accipefub certâ conditione 77 preces. lam inpubli-
cum veniffe,
Cafta negor, fi tu damnas , 78 meruiffe 79 fatebor, capillis lu-
Morteluam panas judice vita Deâ. xuriofe ne-
xis. 68 Lo-
Sedfi crimen abeft, tu noftra pignoras vita quédi liber-
81 Re dabis, & caftas82 caſtaſequêre manui. tas. 69 Vitia
Dixit, & exiguofunem 83 conamine traxit, facillime
credimus.70
Mira,fed in 4fcenâ teftificatque loquor. E coetu ve-
MotaDea eft,fequitur ,ducem, 86laudatquefe- nit. 71 Lota
Index latitia fertur ad aftrafonus. (quendo . orabatt purior effer,
Fluminis ad flexum veniunt:Tyberinas priores 2 Confper-
Atria dixerunt, undè 89finifter abit. git tenuibus.
guttis. 73
Nox aderat, querno religant in ftipitefunem, Deos orans
Dantque levi fomno corpora 91 functacibo. habebat au-
tem numeris
Lux erat & querno 9²folvunt àſtipitefunem , ternarius a-
liquid myfti
ci,
busVirg76Ecl.8:73174.77 . Geor.1.34.
Soluto crine , uthi omnia facraperagebant. Flexis
74 Infanam effe.7775Meas genu-
, quæ ti-
bifupplexfum. 78 Me adulterii . 79 Pœnam. 80 Fortevitta, ut hevir
ginitatis , namfolis virginibus , vittas geftare , fas erat. 81 Re ipfa
oftendas. 82 Si cafta fum , fequetur navis me trahentem. 83 Parvavi.
84 Relata intheatro , vel Metaph. vifa a multitudine , quæ ad videndum
miraculum , tanquam ad fcenam s confluxerat. 85 Precibus ,
& navis quæ Deam vehebat. 86 Probat virginitatem illius > imo
id coufque proceffit · ut illi ftatua in templo Cybeles erecta
fit , quæ bis , ardente templo , incolumis remanfit, Valer. Max, 1: 8,
51 87 Palatinum amnis Tiberini. 88 Veteres. 89 Cum fin finiftram flecti-
1- tur partem. 90 Quercu. 91 Refecta. 92 Quo navis religata
grat.
E 2 Ante
100 FASTORUM verf. 167
93 Extructo 3
ibidem alta-! Antè tamen pofito thuradedcre foco
ri. 94 Alba Antè coronaruntpuppe & fine 94 labe juvencara
fine maculis.- 95 Maitarunt,operum , 96 conjugiique rudem.
95
runt, rifica
Sac96 Ve. Eft locus in Tiberim quà 97 lubricus influit 98
meris, & for- Almo ,
te etiam ju-
gi. 97 Volu- 99 Et nomen magno perdit in amne minor.
Dilis .98Par. Illicpurpureâ canus cum vefte facerdos
yus Fluvius, Almonis, dominam, facraque lavit aquis.
non longe ab 3 Exululant comites furiofaqué
Hoftieli via, tibia flatur,
in Tiberim Et feriunt molles taurea terza manus.
fluens .99In-
influés inTi- Claudiapræcedit lato celeberrima vultu,
berin), idem' Credita vix tandem 6 teftepudica " Dea.
monie
i Præhabet.
fene- Ipfa fedensplauftro 8 porta eft invecta Capenâ ,
Etute. 2 Hinc Spargunturjunctaflore recente 9 boves.
ortum , ut 10 Nafcia accepit, " templi nonperftitit author,
quotannis il-
Liclavaretur 12Augustus nunc eft, antè 13 Metellus erat:
3 Exclamant 14Subftitit hic Erato, mora fit,fic catera quaro,
præ lætitia. Dicinquam, IS parvâ cur ftipe quarat opes ?
4 Horren
vel da, Contulit as populus, 16 de quo delubra Merellus
a gallis
furiofis. 5. Fecit ait, danda mosftipis indè manet.
Coica tauri- Curl vicibus factis ineunt convivia quaro ?·
na tympanis
extenfa. 6 Tunc magis indictas concelebrantqué dapes.
Dea pudi- Quòd benè mutarit¹9 fedem Berecynthia dixit,
Comproban-
Le
citiam.7 Cy- Captant mutatis fedibus omen idem ?
bele, 8 Qua 21 Inftiteramquareprimi 22 Megalefialudi
ad Appiam9 Vrbeforent noftrâ, cum Dea (fenfit enim)
itur viam,
Trahentes Illa Deos inquit,peperit, ceffereparenti,
Plauftrum. Principium dati mater honoris habet.
10
NaficaScipio
acce- Cur igiturgallos, qui fe 24 excidêre, vocamus ?
pit id inur. Cum tantum PhrygiáGallica distet humus?
be: fed Li
vius,eum , id in mari egiffe , author eft, lib.29: 11. Sext: Aur: Vict, II
Noa idem templi author fuit, 12 Qui des collapfas refecit, Suet.
Auguſt. 29. 13 Cæcilius Metellus. 14 Tacuit. 15 Cur fti-
Pes pro Dea petatur. 16 AEre dato templum ædicavit, 17 Per
fodalitates viciffim celebratas. 18 Convivia non indicta , ad quæ non
vocabantur. 19 Cum e Phrygia , Romam migraverit. 20 Cum mu-
tua convivia delebrando , id quoque imitantur, ut mutatio quoque faufta
fic. 21 Rogabam iterum. 22 Ludi magnæ Deorum matri celebraban-
tur. rogaturum
Nonis Aprilis , cam cæteri poftea , ut ex Kalendariis liquet. 23
Me . 24 Sibi Virilia amputavere . 25 Pete hæc a Geo-
graphs
Inter
verf.181 LIB. IV. IOL
Inter ait2 viridem² 7Cybelen, altafqué 28 Celanas 26 Herbolu.
27.Montern.
Amnis it 29 infanâ nomine Gallus aquâ. fa quo Gybe-
Qui bibit indè,furit,proculhinc difcedite,queis leeft.nominata
28Vrbé
Curabona mentis , qui bibit indè,furit. (est Phrygia co-
Nonpudet herbofum dixi poſuiſſe 31 moretum terminam
Indominamenfis ? ani fuacaufafubeft ? Infanos Lydia. 29
fa-
Lactes mero veteres ufi narrantur & herbis, cienti, 30 A
34 Spontefua fiquas terra ferebat, ait. Gallo flumi
ne. 31 Info.
Candidus 35 elixa mifcetur cafeus herba, dabilitatibus
Cognofcatprifcos ut Dea prifca cibos. Cybeles,mo-
4.36 pofteracum cœlo motis 37 Pallantias aftris retum cafeo &e lacte
her
Fulferit, & niveos Luna 38 levarit batur,more-
bis appone-
equos. tum autem
Quis?dicit,quondam facrata eft colle 4° Quirini eft caleus eú
Hac fortuna diepublica , verus erit. coctis ber-
STErtialux memini ¹¹ ludu erit : hac mihibis 34 Meta. St
quidam 103.35 Co
Spectanti fenior 42 contiguufqué loco , Яx.36 VIII
Idus April
Hac ait illadies , 43 Libycis qua 44 Cafarin oris 37 Aurora ,
Perfida 45 magnanimi contudit arma 46Iuba, Pallantis
Dux+7mihiCafar erat, fub quo48 meruiſſe tribu- lia. 31 Leva-
bit onere.
Glorior, officiis prafuit ille meis. (nus Aurora pes
Hanc ego militia 49 fedem,5 ° tu paceparasti riphrafis. 39
Qui dicet &e
Inter 5¹bis quinos ufus honore viros. vera dicet.
Plura locuturi fubito 52 fubducimur imbre , 40 In monte
Quirinali té !
Pendula53 cæleftes 54 Libra movebat aquas. plum erectu
55 Antè tamen quàmſumma dies ſpectaculafi- 41 ta. Sc.42Dica
Qui
Enfifer Orion aquore merfus erit. (ftat, mihi proxi
6.57 PRoxima 58 victricem cum Romaminfpe- mus loco fe-
xerit $9 Eos, debat. 43 In
Aphrica 44
Caius Iulius Cæfar. 45 Arrogantis , & fuperbi, cujus .fpe-
cimina vide apud Cæfarem Bello. Afri. 46 Regis Mauritania
Flo: 4: 2. 47 In illo bello. 48 Militaffe. 49 Hunc dignitatis, nam
fubfellia paria illic non erant. 50 O Ovidi. 51 Adfcriptus
in collegio decimvirali , occupato in cognofcendis quæftionibus civi-
libus. 52 Ego , & fenex ille. 53 Pluviam. 54 Quæ , fo-
li oppofita Chronice oritur. 55 Ante medium diei , cum fpectacula
fierent. 56 Occidet Chronice , paulo tamen aute occafum folis.
37 v. Idus Aprilis. 58 Quæ omnem orbem vicit, 59 Aurora
Grace γώς.
E3 Et
102 FASTOR UM verf.195
Que vide. Etdederit Phœbo ftella fugata locum,
ri nequit. 61
Amphithea- 61 Circus erit62 Pompâ celebris, numeroģ, deoré,
trum ,62 So Primaqué ventofis 6+palmapetetnr 65 equis.
lennitatibus.
63 Imagini- Hinc 6 Cereris ludi, non eft opus indice caufa,
busdeorum, Spontè Dea munus, 67 promeritumquépatet.
circumlato-
rum ordine. Panis erat primis virides mortalibus 68 herba,
64 Victoria, Quas tellus 69 nullofollicitante dabat.
cujus infig- Et modò 70 carpebant vivax è cespite gramen.
ne palma, 65 Nunc epula è tenerâ fronde cacumen erant.
Qui celeres
fuut inftar Poftmodoglans72nata eft, 73 benè erat jamglande
venti.66Cir- reperta ,
cenfes ludi.
67 Quid de Duraqué 74 magnificas quercus habebat opes.
humano ge- Prima Ceres homine ad meliora alimenta 75 το
nere fit me-) Mutavit glandes 76 utiliore cibo. (cato:
rita. 68Her.
be crant lo Illajugo tauros collum præbere77 coëgit..
co panis 69 Tuncprimum foles 78 eruta vidit humus.
Sine labore,
Met. 1. 103. 79Es erat in pretio, 8 °chalybisjàm maſſaplace.
70 In cibú. Heu benperpetuo debuit illa81 tegi! (bat:
71
frondes te- 82 Pace Ceres lata eft , & vos orate coloni
pallages
neræ e cacu- Perpetuampacem , pacificumqué & ducem.
72 In- 84Farra Dea , micaquélicet& falientis honorem
mine. inufus
venta
humanos. 73 Detis, & in veteres 86 thureagranafocos ,
Bene conten- Et fi thura aberunt, unctas accendite 87 tedas:
ti erant. 74
Cibos quos Parva Bona Cereri,fint modò 88 cafta,placent.
magnifacie. Above 89 fuccincti cultros removete miniftri:
bant.75Pof- 9°Bos aret, 9¹ ignavam facrificate 92 fuem.
quam vocaf
fet homines. Apta 93 jugo cervix non eft 94 ferienda fecuria
76Fruméto. Vivat, & in durâ fape laboret humo.
77Vt ararét,
78 Everfa Exigit ipfe locus , raptûs ut 95 virginis edam.
diem vidit , Plura 96 recognofces , pauca 97 docendus eris.
Cum au- Terra tribus9fcopulis vaftum procurrit in aquor
id eft,patuit.
79
rum, & ar-
gentum incognitum effet.80Ad inde conficienda inftrumenta Georgica. 81
81 Nunquam e venis erui, ut nunquam bellum oriretur. 82 Lib. 1.352 83
Optate diuturnam vitam Cæfaribus. 84 Molam. 85 Salis falientis, cum in
ignem jactatur. 86 Thus facrum. 87 Faces , quaffari folita , infacris
90
Eleufinis
Non . 88 Si a puris91
facrificandus. Cuiprocedant.
manibus data. ad opus.
anima pro89faleParati 92 Lib 1.
75. 93 Vt aratrum trahat. 94 Sacrificanda. 95 Proferpinæ , Me.
vam. 5. Fab, 6. Claudianus. 96 Multa jam fcis, & tibi inmemoriam re-
tocanda erunt.97 De novo. 98 Præmotoriis, quæ funt Pachynus , Pelorus,
Lilybæum.
Tri
verf.210 LIE. I V. 103
99Trinacris, à pofitu nomen adeptaloci, 199 Sicilia ,
Iuftin. 4.2.
2 Grata domus Cereri , multas ea³ poßidet urbes, A Situ. 2
In quibus eft culto fertilis + Enna folo. Quia fera-
6 cillima re-
Frigida cæleftum matres Arethusa vocarat, gio , Lucan.
Venerat ad facras & 7 Deaflavadapes. 3:64, Flo. 3.
Filia, 8 confuetis ùt erat comitatapuellis, 19. 3 Con-
tinet. 4 Op.
Errabat nudo per fuaprata pede. pidum , non
Vallefub umbrofa locus eft afpergine multâ longe ab E-
Humidus ex alto 9 defilientis aqua. rice, celebre
fano Cereris
Totfuerant illic, quòt habet natura , colores: 5 Flumen,de
Pictaqué dißimiliflore¹¹ nitebat humus. quo Met. 5.
Fab. 10. 6
Quamfimul 1 2 afpexit , comites accedite dixit, Deas cœle
Et mecum plenosflore referte ¹³ finus. ftet. A fru-
menti colo-
14Pradapuellares animos oblectat 5 inanis re, fic dicta
Et non 16 fentiturfedulitate labor. eft Ceres. 8
Hac implet lento calathos è vimine nexos, Quibufcum
elle confue-
Hacgremium , laxos 17 degravat illafinus. verat. 9 Sca-
Illa legit calibas, huicfunt 19 violaria cura, turigine fon-
tium. 1oVer-
Illapapavereas fubfecat ungue 20 comas. ficolori. IL
I
Has Hyacinthe tenes, illas Amarate moraris : Comebatur.
Pars 23 thyma, pars rorem , pars 24 meliloton na 12 Proferpi-
filia Ce-
amant. reris. 13
Plurima leta rofaeſt: ſunt &fine nomineflores: lioquinfinus
Gremia , a-
251pfa 26 crocos tenues, liliag, 27 alba legit. proprie eft ,
Carpendiftudiopaulatim longius itur, omne id
Et dominam cafu nulla fecuta 28 comes. quod inter
pectus &bra-
Hanc videt:& vifam9patruus velociter aufert: chia eft, vel
Regnaque caruleis in 31 fua portat equis. finus veftiú,
14 Metapho-
Illa quidem clamabat Io carißima Mater ra a militi-
Auferor , ipfa 32 finus abfcid eratque fuos. bustranflata.
15 Nullius
pretii. 16
Studio mimiente labores. 17 Florum pondere. 12 Flos luteus , Virg.
Eclog. 2: 50. 89 Loca violis referta 20 Flores , quos
unguibus dicerpit. 21 O Hyacinte detines hos , de hyacinto vide Me-.
10. Fab. 5. & 13. v. 395. 22 Flos non marcefcens , ex a privativo , &
μαραίνω fed potius rubicunda fpica, quam fos eft. 23 Thymus , ros
marinūs , nota herbæ. 24 Herba crocohaud diffimilis , fertis ne&endis
ideonea. 25 Proferpina. 26 De Croco Plin. 16. 35. Met.4. Fab 10.
27 Ad differentiam cruentorum. 28 Nulla comitum Proferpinam fe-
quitur, 29 Pluto frater Iovis , illius pater. 30 Subnigricantibus. 30
Tartarum , cujusille Deus. 32 Veftes dilacerabat.
E 4 Pan
104 FASTOR UM verf.224
33 Ad infe- Panditur intereà Ditı³¡ via,namqúe diurnum
ros.34 Vipo- 34 Lumen inaffueti vix patiuntur equi.
te femper
verfantes, choras aqualis , cumulatisflore caniftris,
infernalibusin At 35
tenebris. 35 Perfephone clamant ad tua 36 dona veni.
Comites. 36 37Vt clamatafilet, montes 38 ululatibus implent,
Flores quos
tibi donabi- Et feriunt maftapectora nuda manu. (nam,
mus.37 Poft- Attonita eftplangore Ceres, 39 modò venerat En-
quam.381m- Nec mora, me miferam, filia dixit ubi es?
re.39clamo-
mani Ab A- Mentis inops rapitur, ut quas audire folemus ,
rethufa re. 4 Threiciasfufis 41 Manadas ire comis.
verfa.
Thracia10E
. 41 Vt vitulo mugitfua 42 Mater ab ubere rapto,
Mulieres , Et quaritfæusper nemus omnefuos:
celebrante s Sic Dea non retinetgemitus, & concita cursu
Bacchi feka,
ita dictæ , Fertur, & è campis incipit 43 Enna tuis .
Indepuellaris nalta eft 44 veftigia planta ,
μαινεπαι 45 Etpreffamnoto pondere vidit humum.
quia furiba-
de currebat, Forfitan illa dies errorisfumma fuiffet ,
Met. 3: 535 | Si non turbaffent 46 figna repertafues. (Sub
710, 6. 594, Iamque 47 Leontinos, %Anifenaqueflumina cur-
II:1.42Vae- Praterit, & ripas 4herbifer 49 Acituas.
ea. 43 A lo-
co ubi tunc Praterit & 50 Cyanen, & fontes lenis Anapi,
erat.44vefti- Et te vorticibus non adeunde 5 Gela.
giapedūPer- Liquerats Ortygiam53Megarea , 54Pontagia .
fephones.45
TaUTÓTHS. Quàqué55 Simethaas accipit aquor aquas.
eam ad, Antraque Cyclopumpofitis exuftacaminis,
46 Veftigia,
que
Baratru du- Quiquelocus curva 57 nominafalcis habet.
xiffent.47Si- 8 Hymeran, & 12 Didymen, I Agrigentaque 14
ciliæ oppidu Tauromenonque
prope Enna. * IS
49 Anifin, Sacrorumque Melampafcula lata boum.
finmen Sici-
lia, nequa-
quam legendum Amena, cum Amo Latij fic flumen. 49 De quo Met. 13.
887. 50Amnes mixtiprope Syracufas, De Cyane , vide Metam. 5. 425.
51 Amnis,prope Galeam oppidum, maximus AEneid: 3 : 703 . 52 Infulam
ante Syracufas, & eodem nomine, dicitur Delos , Infula Mars AEgæi. 53
Megaram,urbem Siciliæ antiquiffimam.54 Fluvium prope Megaram.55 Si-
methumfluvium, fluentemper agros Catanxos. 56 AEtnam , ubi Cyclopes
finguntur, ferrum cudere,fupra 143.57 Drepanum,quod Græcis falcem no-
Eat. 58 Poetice, proHimeram,urbem Siciliæ. 12 Infula Liparcorum, five
AEoliarum,prope Siciliam. 13 Oppidum interPachynum, & Lilybaum. 14
Taurominium,Infulam prope Siciliam. Sacrificandorum, 15 Flumen ni❤
gra aqua, quæ alijs locis,multa cognomina flumina, habet.
Hine
verf. 238 LIB. IV. 105
Hinc¹Camerinan adit ¹7Thapſonqúe, & 18Elo- marit 16 Locus
inus
ria Tempe , inter Pachi
Quaque jacet zephyro femper apertus 9Eryx , lybæum num , &. Li-
17
Làm Peloriaden, ¹ Lilybeag, jàmg 22 Pachy Infula ,circi-
23Luftrarat terra25 cornuaprimafua. (non ter dece fta-
Syracu
Quacing 25ingreditur miferis locacuncta que- dia diftans.
Impletit amifsu cùmgemit²´ales Ityn . (relis 18 Amoena
Pervices modò 28 Perfephone, modòfilia clamat, loca, quæ in
Clamat: & 29 alternis nomen utrung , ciet, ut Sicilia funt,
Tempe in
Sed neq, Perfephone Cererem, necfilia matrem loribus Theffalia, o-
Audit:& alternis nomen utrunque perit. undanti ab.
a. 19
31 Vnaque,paftorem vidiſſet, an arva colentem: Mons Sici-
Vox erat: hacgreffus ecqua puella tulit ? ¡liæ, ab occi-
dente fitus.
Iàm color22 unus ineft rebus:tenebrisque teguntur 20Pelorum ,
Omnia: jam vigiles 33 conticuere canes: promotorių
Alta jacet vaftifuper ora Typhoeos 34 Etna: Italiam &ans. 21fpe-
Li-
Cujus 35 anhelatis ignibus ardet humus: lybęum,pro-
Illic accendit geminaspro 36 lampadepinus; motoriú Li-
Hinc Cererisfacris nùnc quoqúe tedadatur . byæ proxi-
mum. 22 Pa-
Eft fpecus exefiftructura pumicis afper, chynum , O-
rientalius
Non homini regio non adeunda fera: promotoriú.
Quò fimulac venit, 4 frenatos curribus angues 23 Pervide-
Iunxit:& aquoreas ficca pererrat aquas. rat 24 Pro-
motoria ,
Effugit ad42 Syrteis: & te 43 Zanclaa Charybdis : vulgo capita
Et vos4 Nifainaufraga monftracanes: dicta.25 Pa
trix. 26 Ce-
45Adriacumquepatens latè binaremqúeCorin- res. 27 Pro-
Sic venit ad¹7 portus Attica terra tuos. (thon: gne, Metam .
Hicprimùmgelido fedit maftißimafaxo : 6: 625. 28
Quatenus Ce-
Iйnd 48 Cecropida nunc quoque trifte vocant. res, Perfe
Sub 49 love so duravit multis immota diebus, phone ; quan
tenus mater ,
filiam clamat. 29 Alternatim dictum. * Vocat. 30 Fruftra vocatur. 31 Vna
vox erat.fi qua paftorem, &c. 32 Omnia nigra videntur. 33 Dormiunt. 34
Mons Sicilia, perpetuo ardens , impofitus corpori Typhoeos Theomachi,
Met:5:346.35Fingunt,anhelitum illins, AEtna vices follis præbere. 36Lu-
mine. 37 Eleufois, quæ nocte celebrantur. 38 Illic accedebantur faces.39
Concavi.40 Cereris currus ferpentibus trahebatur,Met:8 : 800.41 No mer-
fa.42Scopulos, in Libyco mari.43 Zancle,hoc eftMegane propinqua. Sco-
puli in fretoSiculo,naufragijs infames.44 TeScylla, Nifi filia, cujus ingui-
Da, in canes mutatafuit, Met:14:1. De alia autemScylla , Nifi filia, agitur,
Met: 8.Fab: 1.45Mare fuperú,hodie Golfo diVenetia.46 Situm in Iftmo Pe
loponefi,fpectas hinclonicu,illincAEgeu mare.47 Athene portus habebat,
ad mareAEgeü . 48 Atheniéfes ita dicti a Cecrope, eorú rege luft: 2:6. 49
Subfrigido cœlo,fub dio. 50 Vt faxum durum fit,& immobile.
E5 ES
106 FASTORUM verf. 253
51 Nocturni Etsi Lunapatiens
frigoris. 52 , & pluvialis aqua.
Omnis locus Forsfua cuique loco eft, qui nunc Cerealis³ E-
fuam fortu- Dicitur,bic54Celei jurafuere fenis. (lenfis.
nam habet.
53 Vrbs At- Ille domum glandes , excuffaque mora rubetis
tice regio- Portat, & arfuris arida ligna focis.
nis,ubi tem. Filiaparva duas 56 redigebat monte capellas ,
plumCereris
fuit. 54 Qué Et 57 tener in cunisfilius ager erat.
regem
dicunt, fuific
Ce- 58 Mater ait virgo59 (mota eftDea nomine matris)
reremhofpi- Quid facis in folis incomitata locis
tio
tem. excipic-
55 Öm- Perftitit &fnior, quamvisbonus urget, & orat
ne pomum, Tectafuafubeat 2 quantulacunque cafa.
rubicundum, Illanegat :fimularat, 63 anum, 64 mitrag, capillos
mollius,mo-
rum dicitur. Prefferat, 6 inftanti talia dicta refert.
56 Domum Sospes eas,femperý, 66parens, mihi filia rapta eft,
agebat. 57 Heu meliorquantòſors tuaforte mea eft !
Parvus. 58 Dixit,& it lachryma 67 (neg, enim lachrymare
Cereri', no-
menhic æta- Deorum eft)
tis eft. 59
Quia nefcie- Decidit in tepidos 68 lucidaguttafinus.
bat , an ma- Flentpariter 69 molles animis virgoque,fenexgz ,
ter effet. 60! Et quibus hac jufti 70 verba fuere fenis.
Ligua, 61
Premit. 62 71 Sic tibi,quam raptam quaris,fitfiliafofpes,
Exigua. 63 Surge , nec exigua 72 despice tecta casa.
Non indica- 73
batfe Deam. Cui Dea fic inquit,fcifti quà cogere poffes,
64 Orname- Seqúe 74 LevatSaxo , fubfequiturque fenem.
to Phrygica
mulieris, 65 75Dux comiti narratquàmfitfibifilius ager,
Petenti ut Nec capiatfomnos , invigiletqúe 6 malis.
intrct.
Nunqua 66li- Illa 77foporiferum parvos initura 78 penates.
beros defide. Colligit 79 agrefti & lenepapaver humo.
res. 67 Quia Dum 81 legit, 8 oblito ferturguſtaſſepalato,
beati funt
68 Non la- Longamqueimprudens 84 exfoluiſſefamem.
cryma. 69 Qua quia 85 principiopofuitjejunia noctis,
Mifericor- 86Tempus habent cœna fydera vifafibi.
des. 70 71
fponfo. Re- 87 Limen ut intravit , luctus videt omniaplena:
Fias voti compos. 72 Contemne. 73 Permovere. 74 Surgit. 75 Senex
ille refert Cereri. 76 Vigilando augeat. 77 Papaver frigidum eft , atque.
ideo foporem gignit, extinguendo fpiritus. 78 Domum. 79 Ex agris.
80Molliffimis floribus. &t Colligitpapaver. 82 Oblinebat. 83 Dicitur.
84 Per Dierefin , pro exfolvife. 85 Vefperi. 86 Conftrue. Sidera
vifa habent fibi temp. &c. Cenam fignificat, quam præcipue curabant
Romani. 87 Domum Celei.
Iàm
verf.269 LIB . IV. 107
Làm fpes inpuero nulla 88 falutiserat. ,88 Vitæ. 89
89Matrefalutatâ, (mater Menalina vocatur ) matrem fa- Poftq uam
93 Iungere dignata eft ospuerilefuo. lutaffet. 90
91 Pallor abit,fubitasque vident in corpore vires, Sub fpecie
ofculi , im.
Tantus cælefti venit ab 92 ore vigor. mortaléfpi-
Totadomus lata eft, hoc est materque,paterque, ritu immit-
tens, 91 A
Nataque, 93 tres illi totafuere domus. puero, & cu
Mox epulasponunt, 9 liquefacta coagula lacte, pallore mor-
Pomaqúe, & in 96 ceris aurea mella fuis. bus , cujus
fignura crat.
97Abftinet almaCeres , 98fomnig, papavera causa 92 Cereris.
Dat tibi cum tepido lacte bibendapuer. 93 Non fer-
vi, non nu-
99Noctis erat medium, placidiqúefilentiafomni, merofa fa-
I Triptolemum gremio fuftulit illa fuo. milia.94 Ci-
Terg, manupermulfit eum, tria³carmina dixit, bosiqui illis
epulæ erant.
4 Carmina mortali non referenda fono, 95 Laccoa-
Inqúe foco corpus pueri vivente favilla gulatum. 96
Mel infavis.
Obruit, humanum 7purget ut ignis onus? 97 Cibis.98
8 Excutiturfomnoftultèpia mater, & amens Soporifera.
Media
"Quidfacis ?exclamat, ¹ºmembrag , ab ignera- 99 nocte enim
CuiDea, dùm nones dixit,fceleratafuifti, [pit. modi hujus
omnia facra.
12 Irrita maternofunt meadono metu. fiebant. I
131fte quidem mortalis erit ,fedprimusarabit, dictum ita Puerum
Et14 feret, & cultapramia tollet humo. . 2
Ternarius
Dixit &egrediens nube trahit, ing 16 Dracones numerus il-
Tranfit , & alifero tollitur axe Ceres . lis mifticus
18Sunion¹9 expofitum, 2 °Pyreaque tuta receffu 3erat,fup. 157
Incatatio-
Linquit, & in dextrum quajacet22 ora latus, nes,Vir:Ecl:
Hincinit Agaum, quo24 Cycladas afpicit om poterat 8:69. 4 Non,
Na-
25 Ioniumqúe capax, Icariumqúe legit, [nes, fo, verfus il-
los referre,
ergo callide diffimulat, 5Hominis , ne immortalis fieret. 6 Calida.7 AE-
ftimat, ut metalla, ita quoque corpus humanum, a. fæceterrena , igne ex-
purgari. 8 Expergifcitur . 9 Quæ filium cineribus obrui non volebat. 10
Corpus filij. Sc: inquit. 11 Dum times Scelus committere. 12 Vana.
13 Non omnia : verum jam aliquid dabo. 14 Frumentum , idque Athe-
nienfum inventum effe, teftatur luft: 2: 6. 15 Vt videri non poffet. 16 Ad
currus draconibus protactos. 17 Currum per Senech, 18 Promotorium ter.
ræ Atticæ. 19 Procurrens in mare. 20 Pro Piraeaque nam paid's
Athenienfissportus eft.21 Sinu. 22 Attica littora.23 Sc: mare,ita dictum
ab AEgro, rege Athenienfium,ibidem fubmerfo. 24 Infulæ numerofe, in
AEgro mari, circa Delon,25 Magnum mare, inter AEgrum, & Adriati
cum mare. 26 Inter Samum, & Micomum,
E6 Per
TO8 FASTORUM verf.278
27 Mare
ter in- Perque urbesAfia longum petit 27 Hellefpontum ,
Pontum
Euxinum , & Diverfumque locis 28 alta pererrat iter. (dos,
AEgau ma.3: Nam modò thurilegos² 9Arabas , modò defpicitIn-
re lib:
Fast: 15. 28 Hinc Libs,hinc Meroe, ficcagterrafubeft.
Sublimis per Nunc adit³ Hefperios, 3+Rhenum , 35 Rhodanum-
aera. 29 Po- que, is 36 Padumqúe,
pulos Afia,
interSyriama Teqúe futurepater 37 Tybripotentis aqua.
erratas
eft 38 in dicere terras, 4
mare Ery-
thræum , &) Quoferor?immenfum
Prateritus Cereri nuüus orbe locus.
Indicum,ubi
Thus nafci- Errat & in calo, liquidique 39 immunia ponti
Bar, Met:10: Alloquiturgelidoproxima figna 40polo. [ftis,
309. 30 Li-
bya. 31 AE- 41 Parrhafides ftella ( namqúe¹² omnia noffe pote
gyptus , Sy- Aequereas nunquàm cùmfubeatis aquas)
nech,Meroe au-
tem eft , Perfephonen natammifera monftrate¹¹ parenti,
Nili Infula. Dixerat, huic 44 Helice talia verba refert.
192 Deferta 45 Crimine nox vacua eft , Solem de virgine raptâ
loca Africę,
propter Confule, qui 46 latè facta diurna videt.
ni- 47Sol
mias arena- aditus quam quaris, ait, ne vana labores,
rum ficcita- lovisfratri 49 tertia regna tenet.
ees. 33 Ita- 48 Nupta
los, & Hifpa- Questa diù ſecumfic eftaffata 5 tonantem,
nos . ita di- Maximaque in 2 vultu figna dolentis erant.
aos 870
Si memor es de quo mihifit Proferpina nata.
το εσπέρι 53 Dimidium cura debet habere tua.
fella vefper-
tina; quia il- Orbepererrato, fola eft injuria facti
la regiones, Cognita: commißi 54pramiaraptor habet.
funt Græcia
ab occidete, Ac neque Persephone digna eft pradone marito, -
bi fe bac Necgeners hoc nobis moreparandus erat.
ftella34often-
dit, Flu- Quidgravius victore 56 Gyge captiva tuliſſem?
men ex Al-
pibus proveniens, dividens Germaniam, a Gallia, effundens fe in mare At-
lanticum. 35 Flumen ex Alpibus , per Narbonenfemprovinciam , illabens
Mari Mediterraneo. 36 Flumen fe in Adriam, a Vefulo monte , effundens .
37 Flumen Romam interfecans , quod quoniam Roma caput mundi erat,
Bagitur, imperium inaquas omnes babere. 38 Terras quas pererravit, &
Mer:5: 403. Quarenti defuit orbis. 39 Quæ non defcendunt infra horizon-
tem.49 Auftrali. 41 O Stelle Vrfæ majoris, fic dicta a Pharrafia, fic enim
Arcadia dicta, unde Califte, quæ in fydus hoc mutata, erat orta erat Met:
2:Fab:50. 42 Quafi omnia viderent. 43 Mibi. 44 Vrfamajor, ab Helice
oppido, in quonata Califte. 45 Raptus nocte non commiflus . 46 Per totum
hemifphæriu terræ.47 Adiit folem.48 Filia.49 Iupiter,Neptunus, & Pluto,
fortiiferuntur, fuifle deimperio, & Iovi cœlum, Neptunum Maria cúter-
ris,Plutoni infernum obtigiffe. 50 lovem. 51 Vt patrein eommoveret 52 Tu
que illam,atque ego,curare debes.53Solú cognita nondú punita .54 Raptá
tenet,cum poenas fubire deberet.55 Per vim.5o Theomagho Met:1 Fab:5:
frasce Briarei, de quolib:9:399. Quam
verf.297 LIB IV. 109
Quam nunc 57 te cæli fceptra tenente tuli ? 157 Te rege.
58 Modo
Verum impuneferat, nos hac patiemur inulta. reddat , uon
58 Reddat, & 9 emendetfaltapiora novis . peto pœnam
ulteriorem
Iupiter hanc lenit, factumqué excufat amore, 59 Reddedo,
Necgener eft nobis ille 62 pudendus ait. raptam. 60
Non ego nobilior, 63pofita eft mihi regia cœlo: Placat, ór
Poßidet 64 alteraquas , 65 alter inane66Chaos. Qui iple , fa-
tis quid; a-
Sed fi fortètibinon eft 67 mutabalepectus, mor effet ,
68 Statquéfemeljuncti rumpere 9vincla tori, fciebat. 62
vtpote frater
Hoc quoq; tentemus,fiquidem jejuna remanfit, illius . 63
Sin minus, 72Inferniconjugis uxor erit. Sorte data
154 Frater
Tartarajuffus adit fumptis 73 Caduciferalis, Neptunus.65
Spequé redit citius, certaquéjuffa refert. Tertius fra-
ter Pluto. 66
Rapta tribus dixit, folvit jejunia granis, Infernum , u
Panica qua 76 lento cortice poma tegunt. bi tenebræ
funt , & om.
Non fecusindoluit,quàmfi modò rapta fuiflet aia chaos cf-
Meftaparens, longa vixý, 78 18 refecta mora est. le videntur.
Atqué ita, nec nobis cælum eft habitabile dixit: 67Quod mo
79 Tartarearecipi me quoque 80 vallejube, propofito.68 veri poflet a
81
Et facturafuit, 82 pactus nifi Iupiter effet. Seniétiaheç
83 Bis tribus ut cœlo menfibus illa foret. tibi confir
mata eft. 69
Tuncdemums vultum , Ceres,animumqué rece- Conjugium ,
Impofuitqué fua fpiceass ferta coma : 70 Explore-
pit, mus. 71 Ni-
Largaqué provenit 86 ceſſatis meſſis in arvis (; hill comede-
Exvix congeftas 87 area 88 opes. rit.72Pluto-
89Alba decent Cererem, veftes 90Cerealibus albas Dis..73 Mer-
curius , quí
Sumite; nunc pulli 92 veller is ufus abest. Deorum nu-
tius erat, di
70ccupat Aprilis Idûs cognomine 93 Victor &tus, a cadu.
Iupiter, hac illifunt,9 + data templa die. ceo ; virga
Serpentibus
connexa,quá
manibus tenebat. 74 Alatus hic capite & pedibus erat , quas ,cum Galea:
& calceis, accipere, & deponere poterat. 75 Quæ hodie Granadentiavocan-
tur; quia in co Hifpaniæ regno,quod Granada dicitur, uberrimus eorúpro-
ventus.76 Cortex enim fermecoreaceus eft. 77 Cum audiret reddi non pof-
fe.78 Ad fe rediit, 79Præ filiæ defiderio 80 Quia tartarus depreflus eft. 81
Ingreffura infernum. 82 Statuiffet, 83 Per dimidium anni fpacium, quod
ideodicitur, quia Luna per incrementa, & decrementa, tam diu latet,quam
apparer, 84 Solitum. 85 Coronam triticeam, cum qua depingitur 86 Qua
abiente Cerere, ceffaverant a ferendis fructibus . 87 Locus ubi frumentum
excutitur.88Frumentum. 89 Quia læta erat, go Feftis, 91 Nigri, 92 Pan-
ni ex vellere confecti.93 Iupiter Victor. 94 Dedicata.
Has
ΓΙΟ FASTORUM verf.311
95 Glorie-
bantur Ro- Hac quoque,nifallor,populo9 ' dignißimanoftro
mani , quod 96 Atrialibertas cæpit haberefua.
depulfis re- 8Luce 97 fecuturâ tutos petenavita portus,
gibus,liber-
tatem adepti Ventus ab occafu9grandine miſtus erit.
erant.96 Ex- Sit99licet, & fuerit,tamen hac¹ Mutinenfia Cafar
tructa ab A- Grandinemilitiâ 2 contudit arma suâ.
finio Pollio-
ne, Suct : Au- Tertia poft Veneris cùm luxfurrexerit¹Idus,
guft:29. ibi- Pontifices fordafacraficate bove.
dem ingens Forda ferens bos eft 8& fœcundaqué dictaferendo,
bibliotheea
erat. 97 Po- Hinc etiamfœtus nomen habereputant.
ftridie Idus Nunc gravidum pecus est,gravida quoquefemi-
Aprilis. 98
Per fe impe- Telluri 9 plena victima plena datur. [ ne terra.
tuofus qai Pars caditoarce lovis,tèr denas curia vaccas
impetus a
grandine au- Accipit, & largofparfa cruore madet.
gentur. 99 Aft ubi vifceribus 12 vitulos rapuere miniftri,
Tempeftas. I3
I Arma An- Sectaqué fumofis exta dedere focis. ( eft,
tonii ,niten- Igne cremat vitulos qua natu maxima 14 virgo
tis , Brutum Luce 15 Palispopulos purget ut ille cinjs.
Mutina ex-
pellere Flo- Rege Numâ¹7 fructu nòn respondente labori
rus 4. 4. 2 Irrita decepti votacolentis erant.
Vicit. 3 Nam modò ficcus eratgelidis aquilonibus annus,
XVII. Kal.
Mali. 4 Poft Nunc ager aßidua 18 luxuriabat aqua.
5IdusAprilis.
Prægnan Sape 19 Ceres 20 primis dominum fallebat herbis.
te 6 Cele- Et 21 ante 22 obfeffo ftabat avena folo.
brate.
Vterum.7 Sc:8 Etpecus 24 ante diem partûs edebat 24 acerbos,
Fœtum a fe- Agnaqué nafcendoſapè 25 necabat ovem.
rendo dedu- 26Sylva vetus nullâqué diu 27 violata ſecuri¸
cit, funt ta-
men, qui, a Stabat 28 Manalio facra relicta Deo,
fovendo di- Ille dabat tacitis animo responsa29 quieto
tum,putant-
&
9 Semine.10 Noctibus,huicgeminas rex Numa maƐłat oves¿
In templo
Iovis Capitolini ,11 Triginta curias conftituerat Romulus, lib: 2.68 . hines
cuique curiæ, vacca mactabatur. 12 Nondum natos. 13 Ardentibus. 14
Veftalis. 15 In Palibibus,infra Faft:13.16 Cinis ille fervabatur,ut populus
tum eoluftraretur. 17 Proventus labores non adæquabat, 18 Abundabat, 19
Frumentum.20Cum primo e terra prodiret,21 Avena fatua fterilis. 22 Oc
cupato, 23 Ante conftitutum tempus. 24 Immaturos, Metaph: a fruccibus,
25Partus intempeftivi, fæpe lethales, femper periculofi funt. 26InSylvis,
utdiximus , omnis eorum religio erat. 27 Non cædua. 28 Pani, a Mana-
lo. Arcadiaficbat.
infomniis monte, inquo fæpe vifus erat. 29 Dormienti , id enim in
Prie
verf.326 LIB. IV. III
PrimaCadit Fauno, leni cadit altera 31 Somno 30 Sive Pa-
Sternitur induro vellus utrunque folo. ni , de quo 1:
2: Faft. 12.
Bis caput intonfumfontana's fpargitur unda, ulorum 31 Deo fom-de
Bis fua fagineâ tempora fronde tegit. quo Meta:
35 Vfus abeft Veneris, nec fas animalia 36menfis : 92. 32
Ponere,nec digitis 37 annulus ullus inest. Incaltum.33
Luftrabat,ut
Vesper ubi eft rectus,fupra nova vellera corpus omnis noxa
Ponit adoratoperfua verba Deo. abelict, 1: 2:
Interea placidam redimita papaverefrontem caput 18. 34 Fago
1 coro-
Nox venit , & fecumfomnia 41 nigra trahit. nat. 35 Veti-
Faunus adeft , oviumquépremens pede vellera 4 tus facrificá-
Edidit à 43 dextro talia verba toro: (dura tibus, lib: 2:
165:36 Cum
Morte boum tibi rex Tellusplacandaduarum, provita malis ager ani-
e-
Detquéfacris animas una juvenca 44 duas. tur, ut Ani-
Excutitur terrore quies, Numa vifa + revolvit, mal occide-
Et fecum ambages, cacaquéjuffa refert. retur. Vide-
tur, Numam
Expediterrantem nemori gratißima conjux, id habuiſſe ,
Et dixitgravidapofceris èxta bovis. exinftitutio-
Exta bovis gravida+ dantur, fœcundior annus ne Pythago.
ræ, qui , ab
Provenit & fructum terra pecusquéferunt . omnibus a-
nimalibus
1 Hanc quondam Cytherea diemproperantiùs ire abftinendú ,
lußit , & admiffos pracipitavit equos, putabat. 37
S¹Vt titulum imperii quamprimùm lucefequenti Vt fe animo,
. Augufto juveni 52 prospera figna darent. folutos & corpore
ofté-
Edjam præteritas ubiquartus 55 Lucifer derent Ablatus
. 38
per
10SE Idus noctem, 39
Refpicit, hac 4 Hyades55 Dorida nocte tenent. Ovium ma-
II &atarum. 40
11 PRoxima cùm veniet terras vifura patentes Soporifera ,
56Memnonis in rofeis Lutea mater equis , ut antea. 41
Des ducelanigeripecoris quiperdidit Hellen Obfcura. 42
Caprino , 46
43
Vt boni omims effet, 44 Suam & foetus animam. 45 Reputat.
Priufquam domum veniret. 47 Dea Egeria , cum qua , nocturna le
colloquio fingebat habere, 48 Sacrificantur. 49 Venus menfis
hujus Dea. 50 Solares præcipites defcendere. 51 XVI. Ka
lend: Maij nam tum Auguftus Imperator falutatus. 52 Fœlicia,
victoriofa figna militaria. 53 Aurora. 54 Stellæ infronte Tau.
ri. 55 Mare , eft autem Doris , uxor Nerei , filia Oceani : occi-
dunt autem , & oriuntur ftellæ illæ , jam ferme cum fole, 56 Auro-
ra, quae nupta Titkono, Memnona genuit. 57 Ariete • vide Libro
3: Faftor: 15
Sel
112 FASTORUM verf.341
58 Sole ex 58 Sol abit, egreffo 59 victima major adest.
Ariete. 59
Tauras. Vaccafit an Taurus, non eft cognofcere promptu.
In pofterio Pars prior apparet , 60 pofteriora latent.
kellæe- Seu tamen eft taurus , five hoc eft 61 fœmina fig-
re parte
nim
nonfunt. 61 62Iunone invita munus amoris habet. [num,
Vacca, 62
Quia fi tau. 1263 TErtiapoft Hyadas cùm lux erit orta 64
rus eft , cft remo as ;
ille, de quo 65 Carcere5666 partitos 67 circus habebit equos.
Met: 2: Fab:
ult: fi vacca, Cur igitur 68 miffa junctis ardentia tadis
de qua Met: 69Tergaferant vulpes, caufa docenda mihi eft.
13.Fab:
1: 10: Frigida 70 Carfeolis nec olivis apta ferendis
63 X11:
Kal: Maiæ. Terra, fedadfegetes ingeniofus ager.
64Poftquam Hac ego 72 Pelignos 7 natalia rurapetebam.
occiderunt
Hyades. 65 Parva, fed aßiduis 74 humida femper aquis.
Equiria ce-
lebrantur, in Hofpitis
Dempfer antiqui
75 at emeritis intravimus ades,
folitasjàmjugaPhœbus equis .
circo maxi-
mo.66Repa- Is mihi multa quidem ,fed& hac narrarefolebat,
gulis.67 Or- Vndè meum prafens 78 inftrueretur opus.
dinatos, 68
Emile. 69 Hoc ait in campo (campum , oftendit) habebat
Facibus in Rus 79breve cum duro paria colona viro.
80
Carfeoli , Illefuam so peragebat humum , five nſus aratri,
tergoligatis
70
eratoppidú , Seu curva falcis , five bidentis erat.
1
riaVia
in , inVale-
AE- Hac modò 81 verrebatftantem tibicine villam,
quis, 71V- Nunc matris plumis ova fovenda dabat.
ber. 72 Po- Aut virides malvas, autfungos colligit 83 albos,
pulos moně
73 SulItalie . Authumilem grato84 calfacit igne focum.
74 Trift: 4: Et tamen aßiduis exercet brachia 85 telis,
274. 75 Vbi Adverfufqué minas frigoris 86 armaparate
folebam di-
verti . 76 Filius hujus erat87 primo lafcivus avo,
Quorum o- Addideratqué annos ad 88 duo luftra duos.
pus jam fini-
tum crat > Is capit extremi vulpem in convalle 89 falicti,
Metap. a nu-
litibus. 77 Periphrafis temporis vefpertini. 78 Hæc fabulæ defu-
metur. 79 Exiguum. 80 Suum opus facit. 81 Purgabat, 82
-Avis. 83 Si fungus , totus albefcit optimus erit. 84 Calefa-
cit. 25 Texendo , quod opus , olim etiam nobiliffimæ feminæ age-
bant. 86 Veftes. 87 Adolefcens. 88 Habebat annos duode-
cim , quid luftrum fit , vide Libro 2: 92, 89 Campo falicibus
confito.
Aba
verf.356 L 1 B. I V. 113
9°Abftulerat multas illa cohortis aves. 90 E loco u-
bi alebantur.
91 Captivam ftipula fœnoqué involuit, & ignes 91 Vulpem,
92 Admovet, urentes effugit illa manus. 92 Incendit.
93 Frumen-
Quàfugit , incendit 93 veftitos meßibus agros, tum , quæ jā
Damnofis vires ignibus 94,aura dabat. in agris c-
Factum abiit96 monumenta manent: nam dicerant .94 !Ven-
re 97 certam tus. 95 Præ
teriit. 96
Nunc quoque lex vulpem Carfeolana vetat. Quod vulpes
incedatur. 97
Vtg luatpanasgenus hoc, 98 Cerealibus ardet: Fixa certa-
99 Quoqué modofegetes perdidit ipfa perit. que lexpro
hibet, nomi-
13NOx abiit, oriturqué aurora,palilia pofcor, nari vulpem
Nonpofcorfruftrà,fifavet alma² Pales. Caricolanas
AlmaPalesfaucaspofteriora 4facra canenti, quia illud o-
minofum e-
Profequor officiofi tua facta pio rat. Vel ne
Certè egode vitulo cinerem,ftipulamg, fabalem, ad certaid confti-
vulpes
7 tuatur. 98
Sapètuli plena februa toſta manu.
Certè egos tranfilis pofitas tèr in ordine?flammas, Paleis , fti-
Virgaqué To rorales laurea mifit aquas. pulis,99Fla
II mis.1Vocor
MotaDea eft, operiquéfavet, navalibus exit ad Palilia. 2
12 Puppis,habent ventos jam mea velafuos. quæ Paftorú dea,
Pecorú
Ipete 13 virginedpopulus 14 fuffimen ab arâ. Partui præ-
Vefta dabit , Vefta munere's purus eris. erat , & pro-
ventui agro-
Sanguis equifuffimen erit , vituliqué favilla , rum. 3 Lau
Tertiares dura culmen 16 inane faba. des. 4 Reli-
Pafter ovesfaturas adprima "crepufcula luftret, pra giofo.319.5 Su-
6
Vnde prius fpargat, 19virga verrat humum. Que tú quo-
Frondibus & 20 fixisdecorentur ovilia ramis, que creme-
Ettegat ornatas 21 longa corona fores. bantur.'7 Pi-
amina,lib:2:
22Carulei fiantpuro defulfure fumi. Faft:2, 8 Id
23Teftaquéfumantifulfure balet ovis. Iqnoque mo-
ris in pali-
liis , ut fœnum accenderent , eafque flamma , tranfilirent Tibul:2:5:44.
9 Februa. 10 Guttatim decidentes . 11 Portu. 12 Metaph, a navibus , id
eft, carmina fluunt, 13 Veftæ, quæ ipfa virgo eft, & a virginibus colitur,
14 Quod fumis adolerent , quod facrificarent 15 Luftratus , 16 Stipu-
la, cuijam fabr excuffe , 17 Vefpertina ; nam per prima , matutina non
intelligit, fedpaulopoft occafom folis , non enim mane faturæ funt. 18 4
Lavet. 19 Fafcis e virgis . 20 Præfixis. 21 Magna alias multa,
22 Adoleatur fulfur , cojus flamma eft cærulea . 23 Luftrabantur om-
pia fulfure , Metam : 7: 261 : & forte hoc inde ortum , quod vellera
inde candorem contrahant.
Vre
114 FASTORUM verf.370
24 Sacrifica
25 Rofmari- 24Vre² maris rores,² 6tedamą,,herbafg, 27Sabinas,
num cunctis) Et crepet in mediis laurus 28 adufta focis.
notum . 26 Libaqué de 9milio milii 30 fifcella fequatur,
Tæda eft ar-
bor ex carú Ruftica pracipuè eft hoc Dea lata cibo.
genere, quæ Addedapes 12 mulctrumqué fuas , dapibusqué.
picem ferút. 33 refectus
27 Libro 1:
172,28Diis. Sylvicolam tepido lacte precare Palen.
29 Specie 34Confule, dic, pariterpecori,pecorisqué magiftris
fruméti,Bel-
gis Geers. Effugiatftabilis noxarepulfa meis.
30 Vas fe-
mineum, vi- Sive 6 Sacropavi,
Pabulaqué è 38 fedivé fub arbore
buftis infeia carpfit37ovis
facrâ,
,
ro pervium, 40
ad forman- Si nemus intravi³9 vetitum, noſtriſvè ¹ºfugata.
dos cafeos , Suntoculis Nympha, 41 femicaperqué Deus,
ergo Merom.1 Si mea falx ramo 4² lucum fpoliavit 43 opaco -
pro cafeo.3
Rufticorum. Vndedata est agra 44fifcinafrondis ovi.
32
quo Vasmulge-in Da veniam culpa, nec, dum degrandinat 46 obfit
tur. 33 Sa-1 Agrefti 47 fano fuppofuiffepecus.
tiatus. 34Fa-
ve. 35 Omne Necnoceat 8 turbaffe lacus, signofcite 49 Nympha,
damnum ex- Mota quod obfcuras 50 ungula fecit aquas.
clufum. 36 Tus Deapro nobisfontes, 52 montanaquéplaca
Infciens egi
Ovesinfacra Numina, tu ſparſøs per nemus omne Deos.
pafcua. 37 Nec Dryadas,nec nos videamus 4 labra Diana:
Dicata nu-
mini cuida. Nec Faunum , medio cùmpremit arva die.
38 Locis u- Pelle procul morbos, valeant homines ,,gregesqué,
bi mortui
cobufti funt. Et valeant vigiles, provida ‹ turba, canes.
qui femper Neve minus multo 56redigã,quàm manè fuerút,
religiofi a- Neves7gemam referens vellera rapta lupo,
pud
rant. illos
39 Lu-e- Abfit iniquafames: 58 herba,frondefg, fuperfint:
cum facrum. Quag laventartus , quaqué bibantur aqua. 61
6
40 Que fin- 9Vbera plenaprema, referat mihi cafus 6x ara,
guntur,afpe
tum humanum fugere,ut fic defenderent,eas nunquam vifas. 41 Pan, Fau-
nus.42 Sacrum nemus quod inciduum erat.43 Frondifero.44Vnde fifcinam
implevi.45Vfquedum grando vires amifit. 40Vitio mihi vertatur.47 Luco,
vel antro Fauno facro 48Me, aut oves meas,bibendo.49Fontium præfides.
50 Pes animalis .51 Pales. 52 Pana, Satyros, Sylvanos, Naiades, Dryades,
Hamadryades,Oreades, &c. 53 Silveftres Nymphas. 54 Loca , ubi Dianafe
lavat; nam labra funt vafa lotionis, AEneid: 12:417 . Refpicit autem ad A-
&cona,Met: 3 :Fab:2. 55 Qua cavet,ne aut lupus, aut fur oves abripiat. 56
Pauciores oves domum agam,quam ad pafcua egi.57 Doleam,58 Alimenta
pecori.59 Vaccarum. 60 Contra quam Melibus queritur, Virg:Ecl: 1:36.
61 AEncos nummos pro quibufvis .
Dent-
verf.385 LI B. I V. 115
62Dentqué viam liquido vimina rarafero. 62 In 'pre-
medo cafeo,
Sirqué falax Aries,conceptaqué femina conjux effiuat ferum
64 Reddat, & inftabulis multafit agua meis. per fifcella.
63 Proclivi,
Lanaquéproveniat nullas 6 lafurapuellas ad venerem .
Mollis,& adteneras quamlibet apta manus. 64 Ovis pro-
Qua precor eveniant, & nos 66faciamus ad67anni 65 t agnos.
ducaQuæ præ
Paftorum 68 domina 69 grandialiba Pali. [tus duritie, nen-
70HisDeaplacanda eft, hac tu converfus ad ΟΥΝ tium manus
non ledet.66
Dic quater,& 72 vivoperlue rore manus. Sacrificemus
Dum licet,appofitâ veluti cratere 74 camella 77. Virg. 67
Ecl:Sin-
3:
Lacniveum potes,purpureamqué's ſapam. gulis annis.
Moxa per ardentesftipula crepitantis acervos 68Deæ, 69
77Trajicias celeri ftrenua membrapede. Cum prove
tus nofter
Expofitus 78 mos eft , moris mihi reftat origo. tantus fit , ut
80
79Turbafacit dubium, 82 8 ° cæptag, noftra tenet. liba magna.
fieri poffent
Omniapurgat³¹ edax ignis³² vitiumqué metalli 70 Verbis
Excoquit:idcirco cum³ ²duce purgat ovès. & rebus. 71
Ad orienté.
An,quia cunctarum contraria84femina rerum 72Fluenti a-
Sunt duo, difcordes ignis & unda³ Dei, [runt qua. 73,Ex-
861unxerunt elementas patres,& aptumqué puta- petit.74 Va-
fis genus
Ignibus, & fparfâ 89 tingere corpus aquâ? quod rufti-
Anquòdin his vita 9° cauſa eſt, "bac 91 perdicis 75 inufu
Sapa efteft
dit exul ,
muftum de
His novafit92 conjux , hac duo magnaputant ? co&tum , ad
93Vix equidem credo:funtqui94Phaotonta refer-[tem, tertiam par-
95 Credant,& nimiasDeucalionis96aquas . (ri ignem,76e Per fti-
Pars97quoque cumfaxispaftores98faxaferibant, pulis &um. confe-
77
Scintillam fubitò profiluiſſe ferunt. - Tranfilies.
78 Solennia
Paliliorum. 79 Varietas.80 Retinet verfus meos ne fluant. 81 Confumens.
82Scoriafordefque metallorum, igne confumuntur ,utmetalla puriora red-
dantur:quin etiam,quædam metalla, vi ignis,penitus abfumuntur, de qui-
bus Chymicosconfule. 83 Paftore , velforte Ariete. 84 Elementa. Sentit
autem, quod etiam veriffimum, omnia ex igni & aqua prodire,fic videmus,
& pluvia & fole herbas cerfcere, &c,fi alterutrum defecerit,marcefcere. 85
AquaNeptuni facra. 86 Vtrumque adhibuere his facris. 87 Majores. 88
Conveniens. 89 Abluere , non enim tingere , id eft, immergere poterant,
fpargendo, 90 Confervatio vitæ humana. 91 Solebant , exulibus inter-
dicere aquam & ignem. 92 Iubebatur , nova nupta , tangere aquam & ig-
nem,quorum primum feminam; alterum, maremreferebat,ex quibus om-
nia generantur 93 Sequentia mihi nonfunt verifimilia. 94 De quo, Met: 2:
Fab: 1: 95 De quo, Met:1: Fab: 7. 96 Abundantiam aquarum. 97 Dicit.
98 Silicem.
Prima
116
99 FASTORU M verf.400
Prima,ob
artis ignora- Primaquidem 99 peit: ftipulis exceptafecunda
tiam, iisufu Hoc argumentumflamma³ Palilis iter?\ est.
non
I Fomitevenit.el An magis hunc morem + pietas Aneia fecit,
Aipulis para- Innocuum victo cui dedit ignis iter ?
eſtvero propius, cum conditaRoma eft,
to.
originem . 3 Hoc tamĕ
2 Initiu
Vfitata in 9 Transferrijuos in nova tecta Lares,
Palilis.4 An Mutantesque domum tectis agreftibus ignem,
pietas AE-
nex buic Et 10 ceffatura fuppofuiffe cafe.
mori origi- Perflammas 12faliiffe pecus , faliiffe colonos:
nem dedit. 5 Quodfit¹3 natali nunc quoque Roma tuo.
Incendium
Trojanum
6 Verifimi- . Ipfe locum vati 14 cafusfacit: urbis 15origo
lius. 7 Tem- Venit:adesfactis magne 16 Quirine tuis.
pla. 8 Quid Làm luerat panas 17 frater Numitoris : & omne
Lares fint , Paftorum18gemino fub duce vulgus erat.
vide1:
fed pro Contrahereagreftes , & maniaponere utrique
hic2:30819
quolibet deo 20Convenit:ambigitur¹¹mæniaponat uter.
fumitur. Nilopus est dixit22 certamine Romulus ullo:
Cum di tem-
pla mutarét. Magna 23 fides avium eſt: experiamur¼4aves.
10 Quæ jam
ceffaret effe Res27Alter
placet: 2528Aventinum
alter init nemorofifaxa²+Palati:
manè cacumeninit.
templum.
Tunc tem 11
- SexRemus hic² 9volucres, bis fex videt 3 ° ordine:
poris teplo. 31 pacto
12 A&ta effe
pecora gau- Statur:& arbitrum Romulus ' urbis habet.
dii ergo. 13 33 Aptadies legitur, qua mænia 34fignet aratro ,
Eo die cuRo Sacra Palis fuberant,inde 4movetur opus.
ma condita
eft, 144Cafu Foffafit ad'sfolidum, 36frugesjaciuntur in ima,
in hunc locu Et de 37 vicino terra petita folo.
incidimus.
15 Dies quo 38Faffa repletur humo,plenag, imponitur ara,
Mrbs condita
Met: 14:781 . 16Romule , 17 Amulius, ob expulfum fratrem , & abjectos ,
in Tibrim,Romulum Remumque, Flo:1: 1 : Liv: Plutar, in Rom. 18 Ro-
mulo
utrumq&ueRemo 19 Congregare in unam civitatem. 20 Convenit inter
. 21 Quis fuo nomine civitatem dicat. 22 Contentione , li-
te. 23 In augurii s capiund præftan aves. 24 Vtrum illæ per auguria
eligant. 25 Romulu s. 26is Rupem tPalatinum › arboribus confitum.
27 Remus. 28 Aventini montis . 29 Vultures . 30 Sequentes fe iuvi-
cem. 31 Sententiajam dicta, ut quiplures vulneres vidiffet , & locum, &
nomenurbiponere
nofi , ut inomnibut.s 32 Nominierant
, veteres s & loci condendæ urbis.
, ineligendi 33 Valde omi-
s diebus, Lib: 3. Geor:
1:276.34 AEdificaturiurbes, locum aratronolabant . De domibus id do.
cet, Virg: AEneid: 1:429. 35 Prope erant. 36Inchoatur.35 Ad duratellu-
rem,nobis het welfant.360men futuræ fæcunditatis . 36Injectaei terra,ex
aliis locis collecta,ut ita quoque incolas, illorú locorum, ad fe traherent.
38Refert hic omnes folennitates,adhibitas ,in condendis urbibus, Et
verf.412 LIB. IV. 117
Et novus accenfo 39 fungitur igne focus. 39Habet ac.
céfum igné.
Indèpremens4°ftivam defignat mæniati fulco, brium 40 Manu- ca-
44 Albajugum niveo cum bove vacca tulit, puluar &ara-
Voxfuithac regis, 44 condenti Iuppiter urbem, tri. 41 Foffa
46. fa-
Etgenitor 45 Mavors, Veftaqué mater ades, vomere &ta. 42 Tau-
Quosypium eft adhibere deos, 48 advertite cun- rum euvac-
49Auſpicibus vobis hoc mihiſurgat opus . (& ti, cajungebât ,
Longafits huic atas, 5¹ domina , potentia terra: in dis defignan-
muris,ur-
Sitquefubhac 52 oriens , occiduusquedies. bium , vaccá
5 Illeprecabatur , tonitrû dedit omina 4 lavo quidem trinfecusin->
Iuppiter,& lavo fulmina miffa polo. taurum ex
Auguriolatijaciunt 56fundamina cives, trinfecus, &
Et novus exiguo tempore murus erat. (carat, tauro ita utfiniftra
vacea
8.
Hoc 57 Celerurget opus , quem Romulus ipfes 8 vo- effet ; & ita
Sintque Celer cura dixerat ifta tua [Sam caput velati
Neue quis aut muros, aut factam vomere fof. toga ftivamparte,
tene
Tranfeat,audentem talia dede neci. [ muros bant locis , porta-
61 Quod Remus ignorans , humiles 62 contemnere rum ratrum por- a-
Cepit , & 63 his populus dicere tutus erit ? tantes. Su-
64Nec mora trafiliit,retròCelers occupataufum, tem mebant
invenau
66Illepremit duram fanguinolentus humum. cos albos ad
68 Hac ubi rex didicit , lachrymas introrsus ob- 43 bonumRomomē.
uli
ortas
44 Mihi qui
69Devorat, &clausü pectore vulnus habet. urbem con-
Flerepalàm non vault,exemplag, ” fortiafervat: lib:3:Faft:1. do. 45 Mars
Sicque meos muros tranfeat 72 72 hoftis ait. 46 Quam ,
Dat tamenexequias, necjàm¹²ſuſpendereftetum eandem Cybele, cum
om-
Suftinet,& 74pietas dißimulandapatet. nium Deoru
750fculaque applicuitpofito fuprema 76 pheretro, gunt,urbiu matre , fin-m
conditrice. 47 Quos pius invocare debeo. 48 Refpicite pacato
vultu. 49 Veftro aufpicio & favore 50 Vrbi. 51 lus in ter-
ram, dominantem omnibus rebus. 52 Orbis oriens, & occidens. 53 Romu.
lus.54 Profpera,tonitrua enim læva boni ominis erant,AEneid:2 : 693 . 55
Colo. 56 Fundamenta. 57 Aliquis comitum Romuli . 58 Ad hoc munus.
59 Muri, quoque inter res fanétas , vetitafque tranfiliri , numerantur
Inftitutionum, lib. 2 : Tit: 1. 60 Occide tranfilientem muros , hinc , Re.
mum,quidam,a Celere occifum, fabulantur. 61 Occidendum , qui muros
tanifiliret.62 Saltu, 63 Ironice. 64 Continuo. 65 Quafi affeutus , & af
fequendo interficit. 66Remus. 64 Vulneribus confoflus . 67 Occifum effe fra
trem.68Fingit, Romulum indoluiffe,de morte fratris; cum alii fcribant,Be-
mum juffu fratris, interemptum.69Detinet.70 Dolorem.7 1Fortium virorú,
qui nunquam fleverant.7 2Hoftis,tranfcendendo, murosRomanos,percat.73
ditto. differre.74Amor fraternus.75 Vltimafratri.76 Feretro,aAique
Cobibere,
de foren-
118 FASTOR U M verf. 426
77 Quæ fra-
tres hos edu- Atque ait , invitofrater adempte vale.
ducaverant , Arfurofque artus unxit, fecerequodille
Lib:3: 28,5. 77 Fauftulus,& 78 mæftas Accafoluta comas.
un- Tumjuvenem nondùmfacti flevere79 Quirites ,
227. hiquo-
gebant
quehunc, 78 80Vltimaploratofubditaflamma rogo eft.
Mæftitiæ I
ergo.7 9No- Vrbs oritur(quis tunc hoc ulli crederepoffet?)
dum dicti 82 Victorem terris impofiturapedem.
Curibus, Sa-a83 Cuncta regas,& fisſub magnoCaſare84fempèr,
Quirites
binorum op- Sapèetiam & plures nominis hujus habe.
pido,poft
&um fœdus,pa- Et quotiès fteteris domito 86 fublimis in orbe,
cum Tatio Omnia finthumeris 87 inferiora tuis.
corum rege. 141488 Pales nobis eft,jàm89Vinalia dicam,
80 Vltimo
loco rogus 9°Vnatame media eft inter utraque dies.
incenfus eft. Numina⁹¹ vulgares Veneris celebrate puella:
81 Cum mu- 9¹ Multa" profeſſarum quaftibus apta Venus.
riRemo tráf
filirentur.82 Pofcite 4thure datosformam populig, favore,
Quæ viarix, Pofciteblanditias , dignaqué verba joco.
fubpedibus 98
univerfuni Cumquefuâ domina date grata 97 fifymbria
terrarum or- 99Textag, compofitâjuncea vincla rofâ.(myrto,
bem rediget. Templafrequentari Collinaproximaporta
83 Apoftro- I
pheadRoma, Nunc decet, à Siculo nomina colle tenent.
84 Immor- Vtque Syracufas ³ Arethufidas abftulit armis
talitatem Cę- Claudius, & bello te quoque cepit 4+ Eryx.
fari præca.
tur.85 Cría- Carmine vivacis Venus eft translata Sibylla,
res Augu-
ftos, ex corú Inquefua ftirpis maluit urbe coli.
profapia . 86 Curigitur feftum Veneris vinalia dicant,
Imperatrix, Quaritis, & quarèfit7 lovis ifta dies.
87 Minora
te,88,Pala lia 8Turnus , an Aneas Latiagener effet 9 Amata
abfoluta fút. Bellum erat, Hetrufcas Turnus ¹³ adorat opes.
89 Dicta, al
vino tunc effufo, inhonorem Iovis: non Veneris. 90 Vtpote , qua ix. Kal.
Mai celebrantur. 91 Meretrices , quæ tunc Venerem colebant, adportam
Collatinam, 92 Crebræ actiones Venereæ. 93 1llarum, quæ profitentur,
proftitionem corporis. 94 A Venere. 95 Pulchritudinem . 96 Ad vos
accedentis. 97 Herba alias tymbreum , non diffimile nafturtio , Belgis
Gekrulde Balfem. 98 Myrtus Veneri faera fuit. 99 Corollas rofaceas,
juncis intertextas. 1 Ab Eryce , Siciliæ monte, unde imaginem hanc tran-
ftulerant, Erycea dicta erat, 2 Vrbem Siciliæ. 3 Apud anas Aumen Are-
thufa eft , de quo Metam: libro 5: Fab: 10. 4 Vide fupra 238. 5 Va-
ticiniis Sibyllæ , quæ decem fecula vixit, 6 Romanos a venere ortos, de
monftratur, lib: 3: Faft: 1. 7 Iovi facrata fit. 8 Hiftoriam vide , fex
pofterioribus AEneid. libris. 9.Coniugis Latini Latii Regis, 10 Orat
opem ab Etrufcis. Liv. in initio.
Cla
verf.440 LI B. IV. 119
Clarus eratfumptis ferox * Mezentius armis, 11 Rex E-
crufcorum .
Et vel12 equo magnus, vel pede major erat. 12 Equite, &
Quem Rutuli Turnufquefuis afcifceretetant pedite vali-
dus. 13 Ruti-
Partibus, hac contra duxita 15 Thufcus ait. lorum Rex.
Stat mihi non parvo virtus mea, vulnera teftor, 14emvt ipfis
op ferat.
Armague, qua 17 fparfi fanguinefæpe meo. 15Mezetius .
Quipetis auxilium, nongrandia divide mecum 16 Vulneri-
Pramia, de 18 lacubus 9 proxima mufta tuis.bus , & fan-
20Nulla mora eft operi, veftrum dare, vincereno- guine.17Co fperfi . 18 De
12 Quàm velitÆneas ifta negata mihi. (ftrü eft vinum prelis ,expri-
tibi
23 Annumerant Rutuli, Mezentius induit arma, mentibus.19
Induit Eneas, alloquiturque Iovem . Proximo an-
no, Hinc
24Hoftica Tyrrheno vota eft 25 vindemia regi, quidam re-
26 Iuppiter e Latiopalmite mufta feres. ferunt , vini
27Votavalent meliora, 28 cadit Mezentius ingens , du& mercede
tum co-effe
1 Atque 29 indignanti pectoreplangithumum. Mezentium ;
Venerat Autumnus calcatis fordibus uvis, alii illú im-
Redduntur merito 30 debita vina lovi. pium,petiiffe
fibi primi-
tias, dis de-
Dieta dies hinc est vinalia, Iuppiter illa
Vendicat, & feftis gaudet ineffe fuis. bitas, 20 Fa-
cilis labor
18.32 Sex ubi, qua restent, luces Aprilis habebit . crit. 22 Ne
33In medio curfu tempora veris erunt. pfius fim
Etfruftrà pecudem quares AthamatidosHelles : cipiunt Ris,23con-
Ac-
35 Signaque dant imbres: 36 exoriturque canis.ditionem. 24
Hac mihi Nomento Romam cum luce reditem, Hoftes, Me-
zentio Etru-
Obftitit in mediâ 38 candida turba viâ. fcorum regi,
39 Flamenin antique lucum 4° Rubiginis ibat, Quod t . 25
voverunmefis
Exta 41 canisflammis , exta daturus ovis. in frugibus ,
Protinus acceßiritus 4 nè nefcius effem, id Vindem ia
Edidit hacflamen verba 43 Quirine tuus: in uvis. 26
Tibi primi-
tias dabi-
mus.Vnde forte apparet, quod primitias , fibi depopofcerat Mezentius. 27
AEnea Dis divina tribuentia . 28 AEneid: 10:verfu ulimo. 29 Moriens
indignabundus adhuc 30 Promiffa. 31 Vt qui pluribus diebus , tum quo-
que colatur. 32 VII . Kalend: Maias. 33 Medium ver. 34 Arietem
vide Lib: 3: Faft. 15 qui tunc occidit , occafu Heliaco , fole inprincipio
Tauri conftituto. 35 Sole , in hifce fignis conftitutis , imbres fiunt. 36
Cofmico .Efthic canis minor, qui prope Taurum conftitutus, cum fole ori-
tur, occiditque. 37 Oppido Latii. 38 Candidis veftibus induti. 39
Sacerdos . 40 Rubiginem colebant Romani , non quia prodeffet : fed ne
noceret. 4 Canem , & Ovem imnolaturus . 42 Vt facra illa cognofce-
rem. 43 Romule, quia ille Quirinalis facerdos erat.
Арва
120 FASTORU M verí.455
44 Quæ
alperas red-res 44 Aspera Rubigoparcas 45 Cerealibus herbis,
dis. 45 Fru- Et trematinfummâ lene cacumenhumo.
mento. 46 Tu fata fyderibus cœli nutrita 47fecundis
Politum , le-
vigatum, 47 Crefcere, dum fiant falicibus 48 apta,finas.
Propitijs.48 Vis tua nòn levis est,qua tufrumenta¹9notafti.
Matura. 49 Moftus in amißis illa colonas 51 habet.
Rubigine te-
Ligifti. 50In- Nec venti tantùm²²Cereri nocuere, nec imbres,
ter res amil Necficmarmoreo *pallet adufta 533 gelu.
zat. 52 Repu-
fas.051 Fru- Quantùm fi culmos 54 Titan incalfacit udos.
mento. La- Tunc locus eft ira Diva timenda tua.
guer.53Prui-
na dura Parceprecor, fcabras ,manus à57meßibus aufer
ftar marmo- Neve noce cultis : 5*poffe nocerefat eft .
durum 9ample&tereferri,
re- Nectenerasfegetes,fed
ris- 54 Sifol
Pluviæ
pente fucce- Quodquepoteft alios perdere, perdepriùs.
dar-5s Rubi- Vtilius gladios , & tela nocentia 62 carpes,
go tunc me- Nil opus eft illis, 63 otia mundus agit. [eus
tuenda cft. 64Sarcula nunc,durusqúe bidens, & vomer adun-
56 Manus o-
mnia fcabra Raris opes niteant , inquinet armas fitus. ?
facientes.57
Agris. 58 Conatufquealiquis vagina 66 ducere 67ferrum,
Quafi dicat. 68 Aftrictum longâfentiat effe mora.
Ne fac id,ad At tu nè69 viola Cererem,femperque 70 colenus .
oftendendam
potentiam Abfentipoßit folvere vota tibi.
tuam, quia Dixerat, à dextrâ villis mantilefolutis
te id pofle
fatemur. 59 Cumque meripaterâ thuris 72.acerrafuit.
Rubigine
fice.60 in Thurafocis,
Occi- 74Turpiaque vinumque
obfcænadedit, fibrafque
vidimus bidětis,
exta canis. (ris,
dere.61 Cor-
rumpe. 62 *Tu mihi,cur detur facris74 nova victima qua
Rubigo, in- 76 (Quafieram) caufampercipe
vadendo ali- flamen ait.
78
quid, id fe- Eft canis (Icarium dicunt) quofydere 18 moto
per,erodits& Totafitit tellus , 79 praripiturque feges.
partes ali-
quas aufert
3 Pacem. 64 Inftrumenta Georgica. 65 Situs eft lanugo ex humore
proveniens, tum cum longo tempore, aliquo ufi non fumus. 66 Stringere.
67 Gladium, 68 Rubigine vagina hærentem. 69 Non lædenti frumen.
tnm. 70 Sacerdos. 71 Villofa veftis. 72 Arcula , continens thus . 730-
vis, Libro 2.35. 74 Non adhibenda Sacris. * Sacerdotis refpontio. 75
Canis. 76 Nam interrogaram id ego. 77 Canis minor , ita dictus
ab Icario , cujus canis erat , apud quem , quum diverteret Bacchus , in
ebriati coloni Icarium occiderunt. Bacchus autem & filiam illius Erigo-
nem, & canem inter ftellas retulit , Hygin, 133. 78 Orto. 79 Rubigino
corrumpitur, 41
.1873 200 1
Pro
ver1.470 LIB. IV. 121
Procanefydereo canis hic imponitur are, 180 Commu
Et, qua refiat 30 ³° nil, nifi nomen habet. ne , quia
to Cùm Phrygis relicto & Affaraci Tithoniafratre revera fel-
la non funt,
quod dicun
82 Suftulit immenſo tèr jubar orbefuum, tur. 81Pria-
Mille venit variis florum & Deanexa coronis, mi , cujus
84 Scenajoci morem liberioris habet. frater Titho
nus filius
Exit& inMajasfestumflorale Kalendas , Laomedon-
Tunc repetam,nunc me grandius urget opus. maritus, tis', Aurore
82
86 Aufert Veftadiem, 87cognati Vefta recepta est I v. Kalend.
Limineficjufticonftituere 88 patres. Majas. 83
Flora. 84
89Phoebus habetpartem:Vefta pars altera ceßit: Theatrum.
9° Quodfupereft illis , tertius 9 ipfe tenet. 85 Extendi.
9 State 93 Palatina laurus: pratextaque quercu bi 86 Ti-
tur. habe fa-
Stet domus, aternos 94 treis habet una Deos. cram. 87 In
ædibus Au-
gufti , cognatitibi , utpote orti ab AEnea. 88 Majores. 89 Templi
hujus meminit, Suet. Auguft. 29. 90 Quod illi non occupant. 91 Au-
guftus. 92 Metam. 1, 562. 93 Sitæante palatium. 94 Veftam , A-
pollinem , Auguftum , cui vivo quoque divini oblati honores , Horat.
Epift. 1. Lib. 2.
FAS TORUM
LIBER V.
7
132 FASTORU M verf, 151
54 Blan
55 Peccatis.
diti is Etpro54 delictis hoftia $ 5 blandafuit.
56 mitter e vellet
veniam me- Sape Icvem vidi , cùmiàm fua
ruit..56Pec- Fulmina, thure datofuftinuiffe ≤ 8 manum.
catafulmine
punire.57 Cu Atfi negligimur, magnis 59 injuria pœnis
pfi facrifi- Solvitur, & 60juftumpraterit ira modum.
cium exhi- Respice 61 Testiaden,flammis² abſentibus arfit:
beretur. 58
Cum fulmi Caufa est,quòd 63 Phœbes arafine ignefuit.
ne. 59 Ne- Respice 64Tantaliden, eadem Dea tela tenebat,
glectas Deo-
rum, Hor.3. 65 Virgo eft, & 66 pretos bis tamen ultufocos.
Od:6.60Ni- Hippolyte infelix velles coluiſſe 68 Dionem,
mio irafcen- Cum confternatis diripereris equis.
do, medium
под Bovit Longa referre mora eft69 collecta oblivia damnis,
61Meleagrú, Me quoque Romani 7°praterierepatres.
Theftii Met:
potem, ne- Quidfacerem? perquod fierë manifefta doloris ?
8:Fab:4. 62 Exigerentnoftra qualia damna 7² nota ?
Combre
comburere- s 73 Excidit officium 4 trifti mihi, nulla tuebar,
tur,qui idem Rura, necinpretiofertilis hortus erat.
illofa- Lilia deciderant , violas 75 arerevideres,
cumhabebat.
tum
63 Diana , 76Filaque puniceilanguida facta croci.
que renoli
prumideo a-
immi- Sapè mihi77 Zephyrus , dotes corrumpe
Terat,caufam Ipfa tuas dixit: dos mihi vilis erat.
mortis Me- Florebant olea , venti nocuere 78protervi.
leagri.64A- Florebantfegetes , grandine lafa feges.
gamemno-
nem,Tantali Infpe79 vitis erat,cælum ingrefcitab 80 auftris
nepoté,Met: Et fubitâ frondes decutiuntur 81 aquâ.
12:Fab:1.65
Quas feveri- Nec 82 voluifieri, nècfumcrudelis in irâ,
tas dedecet. Cura 6 repellendi fed mihi nulla fuit.
'66 Ventos
objecit, quo Convenere 84 patres , & fi benè floreat annus,
minus vela Numinibus noftris annuafefta 35 vovent.
imus votis : Conful cum Confuleludos,
ob interfet,- 86 Annu
darepoffen
&um , ab A- 87 Pofthumio Lenas perfoluere mihi.
gamemn one,.
aicatum ei cervum, 67 Confule Senec Hippo:Met: 15: Fab:45 . 68 Venerem
Diones filiam. 69 Damnacollecta ex Deorum oblivione.70 Honorem mihi
non dederunt. 71 Iram meam iis demonftrarem. 72 Dedecoris , ftigmatis,
quo affecta eram.7 3Moefta noncuravi flores meos.74Florum.75Ariditate
perire. 67 Habentisfoliatenuia,filorum inftar. 77 Maritus meus. 78 Impe-
tuofiores.79Vtuvas ferret.80Ventis pluvialibus. &1 Imbre.82 Necjuffi, ut
venti,grando,imbres læderent flores;fed modo non vetui . Oftendit vim fua,
fidiendi.
modopermittendo,tantumegiffet;
84Senatores.85Promittunt.86quid
Omnia beneefficere
agendo, poffet? 23 Impe-
florerefacimus. 87 Le
mas & Pofthumius, fefta annyafecere Anno V. C. 516,
Qua
verf.166 L.1 B. V. 133
Quarere 88 conabar quare 89 lafcivia major 88 Veram
caufam La-
His foret in ludis , liberiorquejocus: &antius red-
Sed mihifuccurrit numen non effe 9° feverum: dit. Florum
quandam
Aptaque delitiis 9 munera referre Deam . meretricea,
9 Tempora futilibus cinguntur tota coronis: arte, multas
Et94 latet injecta9 splendida menfa rofâ. opes acquifi-
viife arque
Ebrius incinctis96 Philyra conviva 97 capillis illam,; popu
Saltat: & imprudens utitur arte meri.. lum R. bære-
98 Ebrius ad 99 durum formofa limen amica dem fcripfif
fe , inque
lius memo- il
Cantat: habent unita molliaferta come.
2 riam , cele-
Nulla coronataperaguntur feriafronte: braffe, fefta
Nec liquida vinctis flore bibuntur aqua. hæc , mere-
Donec eras miftus nullis Acheloë racemis: trice digna..
89 Scurrili.
Gratiafumenda non eratulla 6 rofa. tas verius
Bacchus amatflores : Baccho placuiffe coronam dixiffet. 90
Ex Ariadnaofydere noffe potes. Quæ floribus
præfideat, 91
Scena levis decet hanc:non est, mihi credite,non Flores. 92
Illa cothurnatas inter habenda Deas. (est Caput. 93
Confutis,ne-
TurbaNonquidem cùr hos celebret 1 ° meretricia lu- xifq; corol
ex II difficili cognita caufafuit. (dos; lis,folite in
Non eft de tetricis , non eft de¹2 magnaprofeßis , ri convivis.da-
, ex rofis
Vultfua plebeiofacrapatere choro. & nardo..94 ·
Et monet atatis 15 fpecie, dum 16floreat , uti,, te&ta eft Tota rofis..
. 95
17 Contemnunt fpinam cùm cecidere rofa, Splédide ap
Cur tamen , ut dantur veftes Cerealibus alba, para . 96
Corotana
Sicest hac cultu 18 verficolore deans? e
Philyra co-
rollaria. 97
Cinto capite 98 Mores ebrietatis. 99 Aperirinefcium. Balfamo
perfufæ ; ita enim olim , in conviviis , agere foliti erant. 2 Meto ny-
micus» pro lato inter pocula. 3 Temperant vinum aqua. 4 Aqua,
5 Vino expreffo ex racemis. 6 Nulla rofea corona te capiet 7 Co-
rona ,de qualib: 3 : 258. 8 Comoedia lafcivior. 9 Magnificas ma.
jeftate plenas. eft autem cothurus , calceus altus adhibitus in Tragediiss
ces.inde1perfonæ
ut majores
Racione, , graviorefque
12 Severis. 13 Nonapparerent.
tonitrua , 10 Nude
bella, meretri-
ftudia, ma- +
ria curat : fed flores. 14 A plebe fpe& tari , non a gravibus viris, re-
fpicit ad Catonem, qui , floralibus excedere , decebebat ; nam au-
thoritate illius perniota meretrfces, prodire aufe non erant , priuf-
quam ille decederet. 15 Decore , pulchritudine. 16 In juventu-
te. 17. Comparatio plena effet, ut fpina , delapfa rofa , Ipernitura
fic & gravior ætas , præterita juventute, 18 In floralibus decent
veftes Variegatæ,
10
134 FASTOR UM verf.179
19 Albedo
fegeti ineft. An quia matur is 19 albeſc it meßis ariftis ?
20 Forma. Et color 20 fpecies floribus omnis ineft ?
21 QuibusC- Annuit,& motis flores cecidere capillis ,
coronata
rat. 22 Vt 22 Decidere in menfas ut rofa miffa folet.
cum accum-
bentibus co- 23Lumina reftabant, quorum me canfalatebat,
vivis , rofa Cùmfic24 errores abftulit illa meos.
jadata
méfas cadut, quia 25 purpureis
in VelLuminafunt collucentfloribus
noftros agri,
26 vifa decere dies:
23 Faces ,
quarum in Velquia necflos eft 27 hebeti nec flamma colore,
Floralibus Atque oculos infefplendor uterque 28 trahit:
ufus. 24Du
bitationes Vel quia 29 delitiis nocturna licentia noftris
25 Tanquam Convenit, 3° à vero tertia caufa venit.
ignibus, de- Eft breveprætereà, de quo mihi quarere reſtat,
corantur flo-
ribus , agri. Si liceat: dixi : dixit & illa, licet.
feftis Cur tibi pro Libycis clauduntur rete leanis
26 Appro-
priata
noftris. 27 32 Imbelles caprea 33 follicitusque lepus??
Vterque
turo fa- Nonfibi reſpondit 34+ fylvas ceßiffe,fed hortos,
, & fla-
granti colo- Arvaqué 36 pugnaci non adeundafera.
re. 28 Con- Omniafinierat : tenues 37 feceffit in auras.
vertit in fe.
29 Meretri- Manfit odor, poffesfcire fuiffe 8 Deam.
cia, lafcivia)39 Floreat ut toto carmen Nafonis in avo
no&e ufita- 40Spargeprecor donispectora noftra tuis.
ta. 30 A ve-
ro defumpta 4Noite minus * quartâ promet ſua ſydera
eft.31 Agica- 42 Chiron
báturin flo-
ralibus, non Semivir , &flavi 43 corpore miflus equi:
Icones , uri: Pelion44Hamonia mons eft obverfus in 45 auftros.
fed capræ Summa virentpinu , catera quercus habet.
lepores,
32 &c. 46 Phillyrides tenuit, faxoftant antra vetufto,
Capiútur.
33 Timidus. Quajuftum memorant incoluiffe fenem.
34 Receffus
Ferarum. 351
Cultos. 36 Quos leones ingredi non decet. 37 Evanuit. 38 Et Flo.
ram odoriferam , & quamlibet De am. 39 Metaphorice legatur, anie-
tur. 40 Effunde in me flores tuos. 41 V. Non. Mai. 42 Ad.
fcendet Centaurus , nempe ortu Chronico. 43 Humano , & equi.
no, patre
fali 44 Theffalia , ab AEmo monte dicta ; vel ab AEmone, Thef
. 45 Meridiem 46 Chiron , Philyra Nymphæ fi-
lius cum qua Saturnus rem habens , fuperveniente uxore , fe in c-
quum fubito transformavit ; ut inde primus Centaurus fit natus.
Ille
verf.193 LIB. V.
135
47 Ille manus olim miffuras Hectora leto 47 Achillis,
Creditur in 48 Lyricis detinuiffe modis. occifurasHe-
Venerat 49Alcides 5 ° exhauftâ parte laborum, Iliad t&ora, Hom:
5 I Iuffaque reftabant ultima penè viro. , 22.
48 Lyram
Stare 52 fimul cafu Troia duo 53 fata videres. percuterejdi- diciffèluv.7.
Hincpuer Aeacides, hinc love 55 natus erat. 49 Hercules.
Excipit hofpitiojuvenem Phillyrius heres: 50 Duode-
Et caufam adventus 6 hic rogat: 57 ille docet. cim labores,
Herculi im-
Respicitintereà 8 clavam, 59 fpolium , leonis: pofiti erant,
Virque athis armis, armaqúe digna 60 viro. quorum,par- tem jame
Nec fe, quinhorrens auderent tangerefetis perfecerat.
Vellus, 6 Achilea continuere manus,! 51 A Iunone
Dimg fenex tractat ²ſquallentia tela venenis: fius.52 noverca ip-
Excidit, & lavo 63 fixa fagittapede eft. fortunaForte
. 53
Ingemuit 4Chiron:taxitqúeè vulnere ferrum: Duo, a fatis
ordinati • e-
Etgemit Alcides, 65 Amonius puer. verforesTro-
Ipfa tamen lectas 67Pagafeis collibus herbas jæ ; nam
Trojaprimo
68 Temperat:& vana 69 vulnera mulcet ope. ab Hercula
7°Virus edaxfuperabat opem,penitus , recepta de capta ,dein-
ab Achil-
Oßibus, & toto corporepeftiserat. le ita oppu
Sanguine centauri Lernaa fanguis 72 echidna Fillius gnata,ut poft
mortés
Miftus, ad auxilium 7 tempora nulla dabat fe amplius
Stabat ut antepatrem lachrymis perfufusAchil- defendere no
Siaflendus 7+ Peleus,fi moreretur, erat. (les pollet. chilles,54Aca-
A-
Sape manús 75 agras manibus fingebat amicis , cinepos. 55
76 Morum, quosfecit, pramia doctor habet. Hercules ,
Ofculafape dedit , dixit quoque fape jacenti, Iovis exAlc-
mene filius,
Viveprecor , nec me charerelinque pater. 156 Chiron .
17Nona diesaderat, cum tu juftißime Chiron 57Hercules.
58Hercules.
78 Bisfeptemftellis corpora cinctus eras. 59 Pellem
leonis , Her-
culistegamen. 60 Tanto heroe, 6s Achilles puer ,tum contrectavit horri-
dam pellem.62 Infecta, de quibus agitur , Metam. 9: 232 . 63 Vulneratus
pes eltfagitta. 64 Præ dolore, 65 Thefalicus Achilles, fup.191 . 66 De-
cerptas. 67 Oppidum Theffalia, prope Iolcon. 68 Mifcet. 69 Incura.
bilia. 70 Quo fagittæ tinde erant. 71 Prorepens , & excedens offa,
72 Serpentis in Lerna , palude Peleponeffi , victa ab Hercule , licet, ab
fciffo capite, duo aliafuccrefcerent, Metam: 9: 192. 73 Moram mede-
læ nontulit. 74 Pater Achillis. 75 Chironis. 76 Mifericordiæ ex-
titat in Achille. 27 Poft vulnera. $78 Cum quidem ap-
parentis, N ke
Hanc
136 FASTORUM verf.208
80 fequicuperet,fed ide
79 tract
Quamil.
avit.! 5HVnc 79lyra curva
nea-nondùm
80 Quoque
afcendere. 81 Est via:nox aptum & tertiatempus erit.
Proprid
Non. Maji ie . Corpius in cælo, cum cras lucefcere non as
82 Pridie Dicimus:à mediâparte 3 videndus erit•*´
Non. 83 Or- 84
Inc
tus crit , 7Hinc ubirius protulerint formofatèr Hespe
ora ;
Chronice.84
Planeta Ve- 8.5Terdederint Phœbo fidera 86 victa locum :
nus,qui
ne Lucifma-
er, Ritus erit 87veteris 8nocturna89 Lemuriaſacrí:
vefperi He- Inferias tacitis 9ª Manibus illa dabúnt. (rant,
fperus dici- Annus erat brevior, nec adhucpia 9¹ febrúa no➡
tur. 85 VII. Nec tu dux menfum 92 Iane 93 biformis eras.
IdusMaji.86
Superata làm tamen extincto cinerifua donaferebant,
fpledore fo
lis. 87 Fefti 95 Compofitig, nepos bufta 6piabat avi.
olim cele- Menfis erat 97 Majus majorum nominedictus.
-brati. 88No- Quipartem prifci nunc quoque moris habet.
&e,facra dis
infernalibus, Nox ubijàm2 media eft,fommumý, filentiapra-
celebrari fo- Et canis, & varia conticuiftis aves, [bent,
ficia inferis, Ille memor › ritus veteris, timidus , Deorum
lita.89Sacri-
90Defuncto- Surgit, habentgemini 5 vincula nullapedes.
rum anima-
bus. 91 Fe- Signag dat digitis medio cumpollicejunctis ,
bruariú di- Occurrat tacito ne levis umbrafibi..
aum a voce Cumque manûspurasfontanâ &perluat undâ,
februa, 1:2: 9 Vertitur, & nigras accipitore fabass
Faft: 2. quo
menfe infe- Averſusý,jacit:fed dum¹²jacit,hacegomitto,
riæ fiebant,
1.2: Faft:17. Hus, inquit, redimo¹³ meqúe, meosgúfabis.
92A quo la- Hacnovies dicit,nec respicit,umbra 14putatur
.nuarius di- * Colligere , & nullo terga 16videntefequi.
aus 93 Rurfusaquam 17 tangit , 18 Temefaag concrepa
erat.1:1:
Bifrons,
Faft: 4. 94 Et rogat, uttectis exeat 19 umbrafuis. [ara,
Mortuorum ,
95 Depofiti in urna, 96 Placabat. 97 Supra Paft: 1. 198 Sacri
fub Romulo inftituti. 99 Cum umbræ fepulchris exire feruntur. 4.Vi
gil. 2 Verficolores. Sacri. 4 Pius. Nudis pedibus. 6 Con-
Tule Plinium 28. 2. & ut oftendat , manus fibi nondum paratas effe , ad
jactandum fabas. 7 Tenais. 8 Expiavit fefe. 9 Avertit fe ipfum, 10
Libro 2: 288. 11 Procumbit humi. 12 Dum projicit. 13 Vmbras
majorum meorum. 14 Recte, putatur , cum non colligat. 15 Spar-
fas fabas. 16 Invifibilis. 17 Luftrat fe. 18 Cymbala ænea, ex
Temefa, Cypri urbs , ubi acs præftantiffimum foditur. (19) Errans
in illius domo,
Cum
verf.222 LIB. V. 137
Cùm dixitnovies, manes exitepaterni,
21 20 Cum an-
20 Refpicit , & purè facra ¹¹ peractaputat.
Dictafit unde 22 dies, qua nominis extet origo, tea refpicere
non auderet,
Mefugit , ex aliquo eft 3 invenienda Deo. ne manes vC.
titos vide-
24Pleiade nate mone's virgâ venerandepotenti, ret. 21 Aba-
Sapè 26 tibi eft 27 Stygii regia vifa 28 Iovis . 22 &os manes
Nomen
Venit adoratus Caducifer, accipe 29 caufam Lemuriorú.
Nominis, ex ipfo eft cognita caufa Deo. 23 Deus hic
3Romulus ut tumulo fraternas condidit umbras, inducendus
erit.24Mer-
Et malè veloci juftafoluta Remo, curi fupra
32 Fauftulus infelix , & paßis Acca capillis 43. &c. 25
Caduceo
Spargebant 33 lachrymis offa pereftafuis. movente fo.
Inde domuredeunt fub 34 prima crepuscula ma- mnos, 26Vt
nuntio Deo.
(fti, rum.27
35Vtg erat in³ duro procubuere toro. Quia
Vmbra 37 cruenta Remi vifa eft affiftere lefto, hæc inferna.
Atque hac 38 exiguo murmure verba loqui. liafacrafut. 28 Plutonis,
En ego 19dimidium veftri parfqúe altera voti qui id apud
Cernitefim 40 qualis, qui modò 41 talis eram. inferos.qu
Qui modò ,fi volucres habuiffem regna jubentes, Jupiter › od
4; culis. 29in
Inpopulopotui 43 maximus eſſe meo. Hanc caufam
Nuncfum elapfa rogi flammis, & inanis imago, ipfe Deus de.
dit. 30L.4:
Hac eft ex 44 illoforma relicta Remo. 424. 31 A.
Hen ubi Marsspater eft:fi vos modò vera 45 lo➡ gili in tranf-
47 Vberaque expofitis illeferinadedit. (cuti, filiendis mu-
ris,32Alum-
Quem lupafervavit , manus.hunc temeraria ci- nus.33 Sole-
Perdidit , ò quantò mitior 48 illa fuit ! ( vis niter lachry-
SaveCeler crudelem animamper vulnerareddas , chrymas la-
mandi, &fer-
Vtque ego,49fubterras fanguinolentus eas. vandi , Ro
Noluit hocfrater, pietas aqualis in illo 52 est, more in
manispofitů.
Quod potuit, lachrymas manibus ille dedit. 34 Inftante
Nunc vos per lachrymas,per" veftra alimenta ro- nocte. Qualem 35 ha-
Vt celebremnoftrofignet honore diem. (gate bebant. 36
Vipote Ru
ftici. 37 Vulnera illa gerens , que acceperat. 38 Iam inter filentes um-
bras. 39 Alter eorum , quos educaftis 40 Interemiptus . 41 Fratri
æqualis . 42 Augurio fuo comprobantes regna. 43 Rex. 44 Qui antea
abaetores vicerat, lib. 2. 186. 45 Qui morienti opem non tulit. 46
Cum dixiftis , nos Marte natos. 47 Mifit lupam, porrigentem nobis ube-
ra. 48 Lupa, Celere. 49 Ad inferos. 50 Vulneratus. 51 Me ita occi-
di, 52 Qualis in me fuit 53 Quæ ci dediftis.
Man
138 FASTORU M verf.238
54 Fauftulis
& Acca cu- Mandăte m' 4amplecti cupiunt ,& brachia tědět,
piunt Remu Lubricaprenfantes effugit umbra manus.
amplc&i.illi
Dicando 55 Vtfecum fugiens fomnos abduxit imago,
diem.156 Sa- Ad regem voces fratris uterque ferunt.
crificatur Romulus obfequitur, lucemqúe Remuria dixit
mortuis. 57
R quod cum 57 Illam, quâpofitis 55 jufta feruntur avis.
Spirit
ro u afpe- Aspera mutata eft in lenem tempore longo
Græcis
fcribitur , in Littera, qua totonomineprima fuit.
I quod nul- Mox etiam 58 lemures animas dixereſilentum,
lo, id eft,gle- Hic fenfus verbi , 59 vis ea vocis erat.
ni Spiritu, & 60 Fana tamen veteres 61 illis clauférediebus.
utraque lit.
tera canina Vt tunc feralitempore operta vides.
fefta mor- Nec vidua 62 tedis eadem, nec virginis apta
eft. 58 Cum
tuorum Le. Tempora , qua nupfit nòn 63 diuturnafuit.
muria dice- Hác quoque de causâ , fi teproverbia6 + tangunt,
rentur,mor.
tui Lemures 65 Menfemalum Majo nubere, vulgus ait.
di&ifunt. 59 Sed tamen hac triafub eodem tempore 65fefta,
Etymon, 60 67 57 Inter fe nullâ continuata die. (res ,
Templa. 61
Quando fe- 8Q Vorumf . 68 mediis 69 Bæotum Oriona qua-
ralia fiunt 1: 70Falfus eris:"figni caufaſonãdo mihi eft
2: 282. 62
Conjugiis Iuppiter, & lato 72 qui regnat in aquorefrater,
quorum fig- Carpebant 773 focias , Mercuriusque vias.
num
tad Tempus erat,quo +verſajugo referuntur aratra,
63 Conjunx,
aut divortio, Etpronus 75 faturalac bibitagnus ovis.
aut morte Fortèfenex Oricus angufticultoragelli
feparata. 64
Movent. 65 Hos videt , exiguamftabat 76 ut ante cafam.
VidePlutar. Atque ità" longa via eft,nec tempora
problemate Dixit, & hofpitibusjanua noſtrapatet.longafu. [persüt:
86. 66 Le-
muria ter Addidit & 79 vultum verbis, iterumý, rogavit,
noctibus ce- 80
lebrata. 67 Parentpromißis , dißimulantqúe Deos.
Quiaper fin- Tectafenisfubeunt nigrodeformiafumo,
gulos dies Ignis in hefternoftipite parvus erat.
interrumpú-
tur. 68 Me-
dio die trium illorum V Iduum. 69 Bocotia , ubi ex Iovis , Neptu
ni, Mercurii urina ortus, ut &nomen yfío, docet. 70 Deceptus eris,
nam tumHeliace occidit. 71 Cur in cœlo receptus fit. 72 Neptunus. 73
Vna. 74 Converfa , nevomer terram fcindat, id cft, vefperi. 75 Pafta.
76 Cumpræ foribus cafæ fuæ ftaret. 77 Priufquam ad hofpituni veniatis.
78 Diei. 79 Benignum , Metam. 8:680 . 80 Se Deos effe. 81 Pridic
focis appofito.
Ipfe
verf.254 LIB. V. 139
Ipfe genu nixus flammas excußit ab 8² aurâ , 82 Flatufuo
83
Etpromit & quaffas, comminuity, 84faces. accendit ig
Stants calices,minor inde86fabas, olus alter ha nem.83Qua-
87 tiendo fra-
Et fpumat teftapreffus uterque fuâ. (bebat & tas.84Lig-
Dùmg, 88 mora eft , 88 tremulâ dat vina ruben- na. næ. 8586 Pati-
Vilia
tia dextrâ , obfonia. 87
Accipit 90 aquoreus pocula prima Deus. Operculo.
Qua fimul exhaufit, da nùnc bibat9'ordine dixit accedant. 88 Vt epulis
89
Iuppiter , audito palluit 92 ille love. Tremeti præ
Vt rediit animus, cultorem9¹ pauperis 95 agri fenio. 90 t
Immolat , & magno torret in igne bovem. Neptunus.
91 Bibatur
Quay puerquondàmprimis diffuderat annis, ordine quo
Promit 97 fumofo condita vina cado, fedemus , ut
jamIovis vi-
Nec moraflumineam98 lino calaverat99ulvam, ces fint. 92
Sicquoquenon I altis incubuere toris. Hyerus per-
territus fa-
Nunc dape, nuncpofito menfa enituere Lyao, Gusfuit. 93
Terra rubens crater , poculafagus erant. Exigui. 95
Verbafuêre Iovis ,fi quidfert 4 impetus, ora, Solitum ratra ipfi
a-
5 Omne feres: placidi verba fuerefenis. trahere. 96
Curafuitconjux primâ mihi chara juventå na.97 Vetufta vi-
Sordi-
Cognita, uùnc ubìfit quaritis? " urnategit. da.98Lincis
Huic ego 8 juratus vobis in verba vocatis Aragulis. 99
Viva accum-
Conjugio dixi folafruere meo. bebant cx-
Et dixit,& fervo,fed enim diverfa voluntas tera cum lu-
Eftmihi, necconjux,fed 10 pater effe volo. xuria inftru-
menta, inco-
Annuerant omnes, 1 omnes ad tergajuvenci gnita adhuc
Conftiterant , pudor est ulteriora loqui. erant. 1 Pro
magnificen-
Tuncfuper injectâ texere madentiaterrå, tia lua. 2 Vi-
13 làmý, 14 decem menfes , & puer ortus erat.no. 3 Non
Hunc Hyreus,quia ficgenitus, vocat 15 Vriona, ¡pellex. argentea4 fu-
A-
Perdidit antiquum 16 litteraprimafonum. nimus cupit.
Creverat Timmenfum, comitemfibi Deliafum- s Id omne
Ille dea cuftos , illefatelles erat. [pfit, accipies. 6
Iuvenili 2-
Verbamovent iras nòn 19 circunſpecta Deorum, tate, 7 Mor-
tua eft.8 Te-
ftatus Deos. 9 Non pœnitet me id promififfe. 10Gnatum habere vellem.
11 convertebant fe , ad coriumbovis
ant diterra.
Omnes , ut in mingerent . 12
Obrueb 13 Lotio divino, 14 Præteriere , Libro 1.
17. IS Ex urina. 16 Ov in O mutato. 17 Orion ter
maximo corpore fa&us fuit. 18 Diana venatrix. 19 Inconfiderata.
24am
140
20 FASTOR UM verf. 271
Produxit
Scorpionem Quàm nequeam dixit vincere,nullafera est.
tellus. 21In- Scorpion 20 immifit tellus , fuit 21 impetus illi
vafit Dianá. 22
22 Lato- Curva gemellipara fpiculaferre dea.
nasque Dia- Obftitit Orion , Latona nitentibus aftris
nam cum A- 23 Addidit , & meriti pramiadixit , habe.
polline , uno
partu pepe- 9SEdquid & Orion, & caterafydera mundo
rit. 23 Retu- 24Cederefeftinant ?nox coarctat iter?
lit eum
ftella s. inter Quid folito citiùs liquido 26 jubar aquore tollit
Adulatur 24 Candida Lucifero 27 prav eniente dies ? [bant,
Augufto,fin- Fallor? un arma² 8fonat?nònfallimur.armafona-
ges, no&tem
ei cedere.25 29Mars venit, & veniens bellicafigna dedit.
Brevi
cit. 26 fa. 30Vltor ad ipfefuos cælo defcendit honores,
us Ma-
tutinos ra- 11 Templaque in augufto confpiciendaforo.
27Prx28- Et Deus eft ingens , & opus , 32 debebatin urbe
dios.nte.
cede
Crepitant.29 Nonaliter nati Mars habitare fui.
Fefto
VltoriMartis
s, ac- Dignagiganteis hacfunt delubra 34 tropheis,
36Hincfera Gradivum bella movere decet.
cedere
tur Marfingi-
s.30 Seu quis ab 37 Eoo nos impius orbelaceſſet,
Mars.31 Ex- Seu quis ab 18 occiduo fole donandus erit,
40
Auguftoab, Perfpicit 39 armipotens operis 4 faftigia fummi,
tructa
Suet. Ang. Et probat inuictos illa tenere deos.
Erathoc Perfpicit inforibus 41 diverfa tela figura,
29.infuofo-
ro.
forumcivile Armaqúe 42 terrarum milite victa 43 fuo.
ubicaufe a- 44Hinc videt Anean oneratumpondere 45 chare,
gebantur.Cu Et tot46 lulea nobilitatis avos. [tem,
ipfi adhuc a-
liud
effet, templu
de quo Hinc videt47Iliaden humeris¹³ ducis armafere
61 n.
So
Suet.Iul:44. 49 Clarag dispofitis acta ›ºſubeſſe 6x viris.
32 Templum Spectat & Augufto pratextum nominetemplu,
Deo dignu. Et vifum letto Cafare 63 Maius opus.
33 Augufti ,
qui originem ab illo traxit. 34 Victoriis relatis a gigantibus , qui cœlum
oppugnarunt. 35 Hinc exire , exercitum in hoftes ducturum. 36 Martem
fic a gradiendo dictum. 37 Orientali, ubi tum temporis , Parthus adhuc
erat.38 Vbi Gallia, toties jugum excutiens. 39 Mars. 40 Altiffima tem-
pla. 4 NonRomana: fed variarum formarum, utpote omnibns gentibus
crepta, & in memoriam illic fufpenfa. 42 Totius orbis. 43 Romano
ab ipfo originem ducente. 44 Ab una parte, 45 Ferentem patrem ,
AEneid: 21 734. 46 Proavos Cæfarum. 47 Romulum Ilie filium.
48 Acreonis, Ceninenfium ducis , fuperati monomachia , quæ arma lovi
Feretrio fixit.Plut. 49 Fortia facta 50 Subfcripta effe. 61 Statuis
corum , in ordinem collocatis. 62 Infcriptum. 63 Hæcj epigraphe
vifa magnificentius fecitopus.
Vove
verf.285 LIE. √ , 141
64Voverathocjuvenis tunc,cùm piafuftulit ar- 164 Promife
rat templum
A66 tantisprinceps 67 incipiendus erat. (ma: Marti. 65
Ille manustendens inftanti milite 68jufto, Contra Bru-
tum & Caf-
69 In conjuratos talia dicta dedit : fium , Iulii
Si mihi bellandi 70 pater eft 72 Vestaque facerdos terfectores.
Cæfaris in-
Autor, & ulcifci nomen utrunqueparo. 166 A bello
Mars ades, & fatia " fceleratofanguineferrum contra con-
Stetquefavorcausâpro meliore tuus. juratos , &
ædificando
74Templaferes,& me victore vocaberis 75 ultor: templo Mar-
Voverat , & 76fufo latus ab hofte redit. tis. 67 Inci-
Nec fatis eft meruiffefibi cognomina Martis, pere debebat
imperium
78 Perfequitur Parthi figna 79 retenta manu. fuum, 68 Pu
80
Gensfuit & campis, && ¹ equis , & tuta fagit cipis ituro Prin-
Et circunfufis invia 83fluminibus. (tis, fectoresinter-
. 69
Addiderant animos Crafforum funera 84 genti, Contra. 70
C.Iulius,qui
Cum 85 periit miles fignaque, duxquefimul. me adopta-
Signa 86 decus belli Parthus Romana tenebat, vit,atque i
deo ulcifci
Romanaque aquila 87figniferhoftis erat. debeo morte
Iss 38 pudor manfiffet adhuc,nififortibus armis illius.71 Qui
Cafaris 9 Aufonia protegerentur opes. quoque pon-
Ille notas 91 veteres, & longi dedecus avi tifex maxi-
mus erat,Su.
Suftulit , agnoruntfigna recepta 95 fuos. Iul. 13. 72
Patris , &
Quid tibi nuncfolita mitti 94 poft tergafagitta? pontificis.73
Quid 95 loca?quidrapidi profuit ufus equi ? Paricidaru.
Parthe refertaguilas, 96 victos quog, porrigis ar- tibi 74. erigam
Templa
97Pignorajam noftri nulla pudoris habes.(cus.75 Quia te
Rite Deo templumý, datum,nomený, 98 biſultor, ultu adjuvante Is
sfut pa-
Emeritus votidebita 99 folvithonor. trem. 76 Vi
Solennes ludos Circi celebrate Quirites, Eto.77 Quod
femel Mars
merueritnomen id, cum bifultor fuerit , efficiendo ut Parthi Signa redde-
rent. 78 Recipis, quafibello repetita.79 Amifla inclade. Craffiana, & An-
toniana, Flo: 3:11, 4: 10, Inft. 42. 4. 80 Vaftacamporam planitie, ita ut
commeatus,intrantibus deficere. 81 Equitatu magno. 82 Quas & fugien-
tes, acerrimein hoftes mittebant. 83 Araxe, Euphrate,Tygri.84 Superbæ
perfe fatis,Iuft.39.10. 85 Capti aut cæfi funt. 86 Ornamentum. 87 Par
thus ferebat Aquilas,pertica impofitas,quas in bellofequebantur, 88Ere-
ptorum fignorum.89 Italiæ.90Defenderentur, 91 Infamiæ. 92 Alioquinper
longa tempora dedecori fuiffent futura,cum tum per 35. andos habuerant.
93 Redditafuis Flo: 1:12. 94Cum fimulata fnga, acerrime pugnatis. 95 In-
culta. 96 Revera Parthus nondum victus erat:fedpacem habebant , æquali
jare cum Romans.97Victoriæ figna 98AdverfusBrutum, Calliumq;,&Par-
thos.99Extruxit templum.*Amphitheatri, 1Romani.
Non
142 FASTORUM verf.300
2 Ludi fce. Non vifa eft fortem fiena decereDeum.
nici. 3 De
quibus lib.410 PLeiadas ^4 aspicias omnes totumqúe ſo.
Faft:2. 4Or- rorum
tos heliace
folejam ten- Agmen,ubi ante Idus nox erit una super,
dente ad ge- Tunc mihi nòn¹dubiis authoribus incip. t aftas,
minos.5/111 Et tepidi finem tempora veris habent.
Iduum.6 lu-
xta probatos Idibus orapriorftellantia tollere taurum
anthores. 7 Indicat,huic fignofabula notafubeft,
Dies ante I-
dus. 8 Vnde 9Prabuit ut taurus Tyriafua tergapuella
venerit. 9 11Iuppiter, & falsa cornua¹¹ frontetulit.
Mer,Europa.
13. 2. Fab. Illa jubam dextrâ¸lavâ retinebat¹ 4 amictus,
oPhoenicia, Et timor ipfe novi caufas decoris erat.
cujus
Tyrus urbes
& Si- Aura 16finus implet,flavos movet aura capillos
don erant,I 17 Sidonific fueras afpiciendalovi
Mutatus
Taurum. 12 in SapeEtpuellares fubduxit
metuittatus ab aquore
aßilientis aqua.18plantas,
Fi&a fron-
te. 13 Collu Sape 19 Deus prudens tergumdémittit in undas,
tauri, 14 Ve- Hareat ut collofortius illa fuo.
defceren
ftes 15 20Littoribus tactis ftabatfine cornibus ullis
ne t,ma-
Formæ, 16 Iuppiter,ing Deum de bove verfus erat.
Peplum ve-a- Taurus initcælum, teSidoni 22 Iuppiter implet,
liafque
ftes. 17 Eu- Parfque tuum terra 23 tertia nomen habet.
ropa,1918Iupi-
des. Pe- Et cæli fignum 24 Phariamdixerejuvencam.
terjam Tau- Quabos ex homine eft, ex bovefacta 25 Dea.
rus. 20 Cre. Tumquoqueprifcorum 26virgofimulacra virorй
senfibus. 21 Mittere 27 roborea fcirpeaponte folet,
Transfertnr
inter aftra . Corporapoft28 decies fenos qui credidit annos
22Gravidam Miffa neci, fceleris criminedamnat 29 avos.
facit femine
fuo.23Euro- Fama vetus tunc, cùm 20Saturnia terra vocata
pa, 24 AE- Talia fatidici dicta fuerefenis. (eft,
gyptiacam,
Phato infu-a 32Falcifero libatafeni duo 33 corporagentes as vra
la . Intelligit Mittite, qua³4 Thufcis excipiantur aquis.
Io, mutatam
in vaccam ,!
de qua Meran . 1.Fab. 10,13 , 25 Cum fubfpecie Tfidis ab AEgyptiis cola
tur. 26 Virgo veftalis. 27 Ponte Sublicio in Tiberim dejicere.
28 Senes fexagenarios , interfectos " ut foli juvenes imperium habe-
rent. 29 Majores. 30Antequam abItalo, Italia diceretur. 31beA.
licujus vatis. 32 Saturno. 33 Ligatos homines, 34 Ti ri
Buenti ex Etruria.
Donec
2 LIB. V.
verf.315 143
Donecin hac venit 35 ↳ Tirynthius arvaquotannis( 35HerculesTiryntho,
aBoeotia
Triftia 36 Leucadiofàcraperaéta 17 Deo. op-
Illum 38 ftramineos in aquam mifiſſe Quirites, pido, deejur
in Italiam
Herculis exemplo.corpora 39falfajaci. adventu , vi-
Parsputat, utferrentjuvenestofuffragiafoli, de1, 1. 272.
Pontibus infirmospræcipitaffe fenes. 36 Saturno ,
qui ,'proprie
Tybridoce verum , tuaripa vetuftiorurbe est, Leucadius
Principium ritus tu benè noffepotes. non dicitur :
Tybrist arundiferum medio caput extulit alveo, fed fed Phoebus
quiala-,
Raucaqúe4 dimovit talibus ora fonis: pud Leuca
4 Haclaca defertas vidifinemænibus herbas: dem, Apolli
ni facra hu-
Pafcebat 4 paucos utraque ripa boves. jufmodi fic-
Et,quem nuncgentesTyberim noruntq, timet- turnu rent, shicLeu-
Sa-
Tuncetiamprecori defpiciendus eram. [que cadius dici-
46 Arcadis Evandri nomen tibi faperefertur. car.37 Alias
Ille meas 47 remis advena torfit aquas. mode. 38 Ro
manos fa-
Venit & Alcides turbâ comitatus 49 Achiva: atos ex ftra-
Albula (fi memini) tunc mihi nomen erat. mine, quos
deponte ja-
Excipit hofpitiojuvenem 50 Pallantius heros: &tareliceret.
Et tandem Caco debita pœnafuit. 39 Non ho-
mines: fed
52 Victor abit fecumg, boves Erytheidapradam hominé re-
Abftrahit:atcomites longius ire 54.negant : Ferentian. 40
Magnag pars horum defertis manfit in agris: Reg ime , 41
Coronatum
Montibushisponunt fpem , 5 larem fuum . arundinibus.
Sapè tamenpatria 17 dulci tanguntur amore : 42 Aperuit.
43 Vbinnnc
Atq aliquismoriens hoc breve mandat opus Romacft.44
59Mittite meinTyberim:Tyberinis vectus ut un- vagos. 45
Littus ad 60 Inachiumpulvis inanis eam. [ dis colas TimentTibe ac
Difplicet haredi mandati cura 6 fepulchri, ts.46Lib. 1.
Mortuus 62 Aufoniâ conditur 63 hospes humo. Faft Remis. 10. 47
in Ti-
64 Scirpeapro domino Tyberijactatur imago: berim ve-
Vt 65 repetat Grajas per freta longa domos. &tus eft. 48
Hercules.49
66 Hactenus: & 67 vivo fubiit 68 rorantiafaxo Græca. Sy-
nech. 50 Evander , Pallantis filius, 51 Prædatori , lib. 1: 276, 52
Hercules. 53 Hifpanas , ab Erytra infula , juxta fretum Herculeum , 54
Non fuftinent progredi. 55 Facultates fuas 56 Domos continentes la-
Yes, 57 Grato. 58 Facile factu. 59 Iactate cadaver meum. 60 Græ-
cum , ab Inacho, Peloponeflifluvio. 61 Exequiarum , ut in amnem præ-
cipitaretur. 62 Itala. 63 Græcus. 64 Vt tamen voluntatem expleant,
65 Alluatur. 66 Dixit, 67 Crefcenti 68 Madentia.
Antra:
144 FASTORUM veri.150
69 Villefa-1 Antra: 69leves curſumſuſtinuiftis aqua.
cilius, regia
fuam ingre- 12 Lare7 ° nepos Atlantis ades: quem monti-
di poffet. 70 bus olim
Mercurii.71
Vna Pleiadú Edidit Arcadiis 7 Pleïas una lovi.
Maia, lib.4.7 Pacis & armorumfuperis imifque Deorum
86. 72 Qui
caduceo, & }, Arbiteri: 73 alato quipede carpis iter:
eloquentia
fua, bellum 74Late lyra pulfu,nitidaquoque
Que didicit latepalaftrâ:
75 cultè lingua docente loqui.
& pacé cau-
fatur. 73 Ta- Templa tibipofuerepatres 76fpectantia circum
laria Mercu- Idibus ex illo efthæc tibi fefta 77 dies. (ces
rii alata e- Te, quicumquefuasprofitentur 78 vendere mer
rant. 74 Ly-
ræ, Palæftr æ Thure dato tribuas ut fibi luera rogant.
Mercurium Eft aqua 79 Mercurii porta vicina³ ° Capena,
inventorem
ferunt. 75 Si juvat expertis credere, & numen habet.
Rhetoricá , Huc venit incinctus tunica mercator,& urnâ
quæ dicere,
feu copiofo 83 Purus 84fuffufâ,quamferat,haurit aquam.
loqui docet. Vdafit hinclaurus , lauroſparguntur abudâ
76Propecir- Omnia,
git & ipf qua
e fudominosfunt
os lauro 86, habitura novos.
cum maxi- Spar
mum. 77 rorante capillos,
Confecratu Et peragit folita 87 fallere vocepreces.
fuit id tem-"Ablueprateriti 88 perjuria temporis inquit,
plum,&dies.
78 Mercato- Abluepraterita perfidaverbafide.
res quorum
tuDeus. 79 Sive ego tefeci 9 teftem, falsoúe 9° citavi
Sacra, dica- Nou audituri numina vana Iovis ,
Ita a SiveDeum 91 prudens alium, divamúe fefelli,
ta. 80Cape-
lucis
nis dicta. 81 Abftulerint celeres improba verba92 Noti.
Luftrandi Etpereant veniente die 93 perjuria nobis,
vim,a numi-
ne inditam. Nec curentfuperi , fiqua locutus ero.
82 Laxa. 83 94 Da modo lucra mihi,dafactogaudia lucro,
Luftratus.84 dediffejuvet.
Suffundendü. Et 95 fac 95 ut emptori verba
85 Venalia. Talia Mercurius 97 pofcentes audit ab alto
86 Madida. Se memor 98 Ortygias furripuiffe boves.
a
67a Linguler
qu fal e
emptoresfolent. 88 Cum vendens merces pejuravi. 89 Te mihi inte-
ftem vocavi. 90 Falfojurans invocavi Iovem , quem vanum, & non
auditurum (perabam. 91 Data opera, 92 Venti. 93 Perjuria, quæ
& hodie committan . 94 Hoc unum peto. 95 Fac. 96 Vt gaudeam ,
decepto emptore. 97 Exaudit orantes , ut ipfis mentientibus adfit.
aliasridet. 98 Phereas vaccas , Admeti , ita dictas a Delo infula
que alias Ortygia dicitur.
At
verf.347 L 1 B. V. 145
t mihi99pandepreor tantò ¹ meliora petěti. I99D oce me,
Nonfurta
* A In gem
inos ex quo tempore Phœbus eat. non perju-
3Cùm totidem de menfe dies fupereffe videbis, ria.2Quando Sol geminos
Quotfunt Herculëi facta laboris , ait. ingregitur.3
Dic, ego 4 respondi , caufam mihi fyderis hujus, cim Cumdiesduode-
fu-
Caufamfacundo reddidit ore Deus. pereant , id
-Abftulerant raptas Phaben, Phabes , fororem eft, x111Ka-
6 Tyndaridafratres, hic 7 eques ,ille pugil. lend. Iunii.
Bellaparant repetunt , fuas &frater, & Idas 4Fabula Rogavi. 5
hæc
Leucippofieri pactus uterquegener. ab aliis fic.
"His amor, utrepetant, 1 ° illu,ut reddere nolint, narratur, ut
Pollux im-
Suadet , & ex causâpugnat uterque II pari. mortalis,co-
Effugere 12 Oebalida curfu potuere 13 fequentes: tri ceffiffet fra-
Caftori
Sed vifum eft celeri vincere turpefuga. mortuo di-
Liber ab arboribus locus eft apta areapugna midi um vi-
tæ ,ut alter
Conftiterantillo nomina 14fida loco. natim vive-
25Pectora transjectus Lynceo Caftor ab enſe rent,AEnci .
Non 16 expectato vulnere preßit humum. 6.121.jatque
ideo utrum-
Vlter adeft Pollux: & Lyncea perforat haftâ: que in cœlis
Quà cervix humeros continuata tegit. relatum effe
Verum au-
18Ibatin hunc Idás: vìxý eftIovis¹9igne repulfus: thor nofter
20Tela tamendextra fulmine rapta negant. fabulatur >
Làmqúe tibi Pollux ¹¹ cœlumfublime patebat, quod rapié-
test Phoebe
Cum meadixifti percipe verba 22 pater. & Elairam ,
Quod mihidas uni cœlum,partire² duobus, filiasLeucip
Dimidium toto munera majus erit. pi AEtoli
defponfatas
Dixit, & alternâfratrem ftatione recepit, Ide & Lyn-
ceo , fratri-
Vtile24follicita fydus utrunque rati. bus Germa-
Ad²5lanumredeat,qui quarit Agonia quidfint, nis, qui illas
Que tamen infaftishoc quoq, tempus habet. bello repete-6
bant, &c.
Prognati tex
gemino ovo. 7 Caftor. 8 Pollux. 9 Ida & Lynceo. 10 Caftori & Pol-
luci. 11 Amore. 12 Lacones , Caftor & Pollux; In Oebalia enim, fen
Laconia natus uterque Amiclis. 13 Quicunque fequerentur. 14 Caftor
& Pollux, celebres mutua fide. 15 Græcaconftructio, pro Pectore 16
Quod non timuerat. 17 Trajicit. 18 Invafit Pollucem. 19 Fulmi-
ne. 20 Ferunt , cum fulmine percuffum , tamen telum retinuiffe. 21
Deus factus erat. 22 Jupiter,qui fpeciali jure, pater meusdiceris. 23 Mi
hi, & fratri meo. 23 Alternatim . tempus cum fratre partitus eft, cumA
tamen, utraque ftella, fimul appareat. 24 Si nautis, intempeftate , ignes
appareant Caftores dicti; qui bifulci funt, boni ominis effe creditor, 25 la-
nuar.l.1:Faft:8,26 x11 Kal: Iunii.
Mouse
146 r FAST. LI B. V. verf.362
27 Mino 14 Ofte fequente diem 27 canis Erigonejus
de quo Li- 28 exit ,
bro 4: 451.
28 Heliacel Est alio figni reddita caufa loco.
oritur. 29 29 PRoxima Vulcani lux est , quam lu-
x. Kalend: IS
Junias : 30 ftria dicunt,
Aqua con-* 3º Luftrantur * pura, ³ quasfacit ille, tuba.
itur
fperg fiant,
, 16 32 Vattuorindè notis 33 locus est, quibus
Pura QVattuordio ne.lecti s
31 Quas il-
le ex ære
fabricabat. Vel 34 mos facrorum , vel ³ fuga regis ineft.
Quibus, 17 NEc te 36 prætereo populi Fortuna po-
32 uli
fing dies, tentis
in Kalenda-
riis notan- Publica ; cui 7 templum luce fequente da-
tur. 33 VII.| tum est.
Kalendar.
Junii. 34 Hanc ubi dives aquis acceperit 38 Amphitrite;
Immolandi Grata Iovifulva roftra videbis 39 avis.
confuetudo. 18 AVferet ex oculis veniens Aurora 40
35 Regifu- Booten :
gium, Libro
2. Faft. 19. Continuâqúe diè fidus , 41 Hyantis erit.
36 v.1. Ka-"
lend. 37
Dies. 38 Neptuni uxor; que hic pro mari ponitur. 39. Aquila,
Iovis avis , oritur Chronice. Eft autem aquila illa in coelum tran-
flata ob raptum. Ganimeden. 40 Qui tarde oritur , ideoque & il-
lius mentio facta , Libro 2: Faft: 9. 41 Hyadum frater , fu-
praFaft. 3, Qrietur Heliace.
FASTO-
verf. I རྩྭ 147
FASTORUM
LIBER VI.
3
160 FASTOR UM verf. 185
21 Nil
lii. Nil Nil 21 opis in curâ fcirent fupereffe Deorum,
22auxi
prodeffe. 23 22 Etdatafollicitâ thuraperire manu.
Occafio pu Atg utinampugna²³pateat locus!arma capeßet,
gnæ daretur.
24 Vincere. Etfi nonpoterunt 24 exfuperare , cadent.
25 Famem Nunc inopes victûs, ignavaque'sfata timentes
metuentes,& 27 Montefuo claufos²8barbara turba premit.
inde morte,
non per, ar- Tune 29 Venus, & lituopulcher, ¹¹ trabeâque
ma hoftium: Quirinus ,
fed per ino-
piam.27 Ca- 32 Veftaque pro Latio multa locuta fuo est.
pitoline. 2833 Publica refpondit cura eftpro manibus iftis
Gallorum ;
nam Roma- Jupiter: & pænas Gallia 34 victa dabit.
ni,præter fe, Tu modò , qua defunt fruges , fupereffe 35 puten-
& Græcos Effice : nec 36 fedes defere Vefta tuas. [ tur,
omnes gen-
tes barba- Quodcumque eft 37 folida Cereris 38 cava ma-
ros, dicebát. china frangat ;
29Quæ,quia
AEneæ ma. 19 Mollitamque manu duret in ignefocus
ter , Roma- Iufferat: & fratris 40 Virgo Saturniajußis
norum quo- Annuit: & media tempora noctis erant.
que curam
gereba t . 30 Làm ducibus fomnum dederat 4 labor 42 incre-
Baculo ad- pat illos
unco :fed fi. Iupiter: &facro , quid velit, ore 42 docet :
nenodo, or-
namento an- Surgite: & in medios defummis arcibus hoftes
gurum, qui Mittite, 43 quam minimè tradere vultis opem.
adjungeba-
tur Romulo, Somnus abit,qnaruntý, novis44ambagibus “; acti
quíaaugurio Traderequam nolint, &jubeantur opem.
Vicerat Re- fe Ceres vifaeft: jaciunt Cerealia dona.
mum fratré. Ef 46
31 Lib.1 :19. lactafuper 47galeas ,fcutaqúe longafonant.
illa 48Poffe fame vinci fpes excidit, 49 hofte repulfo,
32 Vbiur.33
colebat
Mihi, qui & 50 Candidapiftoriponitur ara lovi.
rex, & ideo Forte revertebarfeftis Veftalibus illàc
publicus fu.
34 A Iulio
Cæfare, Flor: 3: 10. Comme, Cafa: nifi refpiciat , ad vi&oriam
Camilli , Flor: 1: 13, 35 A Gallis. 36 Vrbem Romam ,
in qua coleris, 37 Frumenti nondum fracti per molas . 38 Ma-
china molaris , quæ cava dicitur , quia alter lapis cavus erat 39 Pi
fam, & co&tam in panem. 40 Vefta, quæ Saturni filia , & foror
Iovis. 41 Obfidionis. 42 In fomniis, 43 Quod jam
minime carere vultis, 44 Obfcuris vocibus Iovis, 45 Agitati
46 Frumentum , cujus Dea Ceres. 47 Panes in Gallica cade-
bantarma.48Galli cum fepane peti viderent, exiftimabant , id prænumia
copiafieri , & ita fame, arcem ad deditionem cogi nonpoffe, 49 Gal.
lo. 50 Pulchra
24 .
verf. 199 LIB. VI. 161
Quà via Romanonunc¹ novajuncta ²foro eft. celeberrima 51 Nova via
Hucpede matronam nudo defcendere vidi. Roma. 52
Obftupuitacitus, fuftinuiquegradum. Forum hoe ,
53 Senfitanus4vici na loco, sjuffumque federe Magnum & Vetus &
di-
Alloquitur 56 quatiens voce trementecaput: atum ,fitum
Hac ubi nuncforafunt, "uda tenuerepaludes, linum & interCapito
58 Amne redundatisfoffa madebataquis, Palatinum .
59 Curtius ille lacus, 60ficcas quifuftinet aras, montes. Me mirari.
53
Nuncfolida eft tellus ,fed lacus antèfuit. 54 Quee in
QuaxVelabrafolent in Circum ducere pompas, vicinia ha-
Nilpraterfalices , craſſaqúe cannafuit. bitabat. 55
Me. 56Senio
Sape 63 Suburbanas rediens 64 conviva per undas tremens. 57
Cantat , & ad65 nautas ebria verbajacit. Olim faere.
Nondum 66 conveniens diverfis ifte figuris, 58 Si quan
do exunda-
67 Nomen ab averfo ceperat amne Deus. ret flame. 59
Hic quoque lucus eratjuncis & arundine den. lacum hane
Ferunt effe.
Et pede70 69 velato non adeundapalus. (fus, in quo fe
Stagna recefferunt, &aquasfua ripa coërcet, mifit di-
Curtins• Val:
Siccaque nunc tellus, 7 mos tamen ille manet. Max: 5 : 6.
72
Reddiderat caufam, valeas anus optima dixi, hiftoriam Plut:inRom: a-
Quod fupereft 73 avi 7ªmolle fit omne tui. lio modo re-
75 Caterajam pridèm didici puerilibus annis, fert. Alii
Curtium la.
Non tamenidcirco prætereunda mihi.
Mania76Dardanides nupèr novafecerat77 Ilus , cum di&um
volunt , a
• Ilus adhuc 78 Afia dives habebat 79 Curtio con
opes.
Creditur armiferafignum cælefte 81 Minerva fule , qui il
lum locum
Vrbis in Iliaca 82 defiluiſſe 83 jugo. fulmine ta-
84Cura viderefuit, vidi templum , locum , fepfit, cum, circu-
60 In
85
Hoc fupereft illic, 86 Pallada Roma tenet. ficco collo-
Confulitur,87 Smintheus, lucoque obfcurus opaco catas.61Lo-
cus in quo
unguentarii habitabant. 62 Triumphales. 63 Olimfuburbanas, 64 Be-
ne potus. 65 Per paludes illas navigantes. 66 Vertumnus Deus , que
fe invarias figuras transformabat, Met: 14: 647. 67 Di&tus erat Tiberi.
mus, quia curluntTiberis mutaverat, hunc & Deum Tiberis fingebant. 68
Sylva nonficca: fedpaludofa , in qua junci . & arundines crefcebant. 69
Calceato.70 Aquæ ripas non tranfgrediuntur.71 Quod nudis pedibus, tan-
quam peraquam incederet. 72 Quare, matrona nudis pedibus incederent.
73Quia anicula paru ævifupererat 74Iucundü.75Quæ adVeftæ fefta perti-
nerent.76 Trojam.77 Trojanus rex e Dardani pofteris 1:4: 16, 78 Trojan
imperii,quod Afiæ præcipuum erat.79Regnum. 80Quia armataDea erat, &
ardiorúfciens,81Palladium.S2 Cecidifle e cœlo.83 Montibus. 84 Rudera
Trojana.85Quantum fupereft. 86PalladiúRomãmiffum,&c. 87 Apollo,cu-
jus templum, in urbe Chryfa erat. Hos
162 FASTORU M verf.214
88 Quiava-
ticinia dabat! Hos nòn 88 mentito reddidit orefonos.
89Effigiem e 89Atheriamfervate Deam,fervabitis urbem,
cœlo
90 Incol u- Imperiumfecum transferet illa loci.
lapfa.
memab ho- Servat, & inclufamfummâ tenet Ilus in arce,
ftibus. 91 -94 Curaque ad 92 hæredem Laomedonta venit.
ServandiDe
am. 92 Suc- Sub93 Priamofervataparùm,sìc 94ipfa volebas,
cefforé im- Exquo 96 judicio forma revicta tua eft.
perii
93 Vitimo illius. Seu genus Adraſti ,ſeu98furtis aptus99Vlyſſes,
Trojano re- Seupius Æneas, eripuiffe ferunt.
ge. 94 Apo- 2 Author in incerto eft, ' res eft Romana, tuetur
ftrophe ad
Deam, 95 Vefta, quod 4 aßiduo lumine cuncta videt,
Scilicet Ra- Heu quantum timuerepatres, quo tempore Vefta
pi. 96Epif A Pa-
ride t.5. Arfit, & 7est tectis obrutapenèfuis !
97
des Adrafti. Flagrabant " fanctifceleratis ignibus ignes,
Diome-
ex Deiphil e Miftaque eratflamma flamma profana pia.
hlia , nepos, Attonita flebant demifo crine miniftra,
98 Vafer Abftulerat vires corporis ipfe timor.
verfipellis
99 Vide Me- . Provolatin medium & magnâfuccurrite voce.
Dam:13:337: 9 Non eft auxilium flere o Metellus ait.
AEneid: 2: Pignora 11 virgineis T2 fatalia tollite palmú,
162. 1 Mi-
rum quod Nonea funt voto, fed rapienda manu .
fcribant
neam ab- AE- Me miferum, 4 dubitatis, ait,dubitare videbat,
fportaffePal- Etpavidaspoftoprocubuiſſe genu.
fadium, cum 15 Haurit aquas, tollensý, manús ignofcite dixit
ida Græcis, 16 Sacra virintrabo non adeunda viro.
effer. Qui Si fcelus 17 eft, in me 18 commißi pœna redundet,
anteereptum
eripuerit. 3 Sit 19capitis damno Roma folutamei.
Palladium
Roma eft. 4 Dixit & irrupit, factum 20 Dea raptaprobavit.
Quiafemper Pontificifque fui munere tuta fuit.
vidédo fem- Nunc benè lucetis facrofub 21 Cafareflamma:
per id ferva-
repoteft. 5 Ne combufto Palladio transferetur, 6 Templum Veftr.
7eft,Veftales lachrymis agenda non
ΤΟ foci.
Cecilius8 Virgines
Metellus Veftales.
pontifex 9max.
ResMa Seneca Libro 4:
Conte: 1. Qui, cum illo incendio oculos amififlet , co honore ami-
us eft , ut curru ad Senatum veheretur. II Vos virgines Veftales.
12 Palladiona , cum quo fatum reipublicæ erat. 13 Precibus, 14
Auferre inde fimulachrum. 15 Extincturus incendium · & luftratu-
rus fefe. 16 Adyta: 17 Intra Veftæ atrium. -18 Sceleris.
19 Vitæ meæ. 20 Pallas. 21 Auguko pontifice max. qui rem Vefta-
lem reftituit, Suet. Aug. 31.
Ignis
verf.228 LIB. VI. 163
22 Vefte
Ignisin 22 Iliacis nunc 24 erit, eftquefocis. TrojanęDee
Nullaqué dicetur27 vittas26 temerarefacerdos 24 Sit æter
Hoc duce , nec viva defodietur humo. S.25Virgi
nitatem cu
Sic 28 inceftaperit, quia²9quam violauit in illâ jas fignum
Conditur, & tellus,Veftaqué numen idem eft.vitta.26Pol-
Tùmfibi Calleco 31 Brutus cognomen ab hofte lucre, vens 27que Vi-
Fecit, & Hifpanam³¹32 fanguine tinxithumum. fuit pas
ftupr i Sie
Scilicet interdum mifcenturtriftia latis , Oppia perik
Necpopulum 33 toto pectorefefta 34juvant . Liv: 2. Sic
35Craffus ad 36 Euphratenaquilas, 7 natumqué, LAV: Minutia8. . 28
38 fuosqué Qua Bupro
Perdidit , & leto est ultimus ipfe datus. cam gravitor
Parthequid 39 exultas & dixit 40 Dea : 4 figna pecc aliaato acta
ince f
remittes , committeres
Quiqué necem Craßi vindicet , 42 ultor erit. 29 Terrame
Vekam. s
IIAT fimulauritis viola dementur afellis, A Callecis
Et Cererisfruges44 afperafaxa terent: vicis.31 Iu
45Navitapuppefedens delphina videbimus in- nius 32 Hef Brutus.
tili.
47 Humidacùmpulſo nox erit orta die. (quit 33 Plenarie.
I [àm 48 Phryx à 49 nuptà quereris Titho- 35 34 Delectat.
M. Craf
ne relinqui , Cas ,Flo: e3;
Etso vigil Eais Lucifer exit aquis. 11: Vell :
terc:2:46.
Itebona matres , veftrum 52 matraliafeftum , 13Pa6 Afix Alu-
´53 Flavaqué 54 Thebana reddite libadea. ¡men ,qui e-
Pontibus & magno juncta eft celeberrima circo ra lis
t fatas.in-
terminu
56 Area, qua pofito de 57 bove nomen habet, ter Romanos
8Hac ibiluceferunt Matuta facra parenti & Parthos .
37P.Craff .
Sceptriferas 9 Servi templa dediſſe manus. 38 Exercitu
69 Qua deafit, quarefamulas à limine templi luum.39Tri
Arceat (arcet enim libaqúe toftapetit,) umphas. 40
Sive Pallase
five vesta.
41 Militaria Flo.4:12. Mars Vltor:fup:4: 290.42Ventidius, Flo:4: 9. vell
2:78. 43 Flores,& fertæ quibus coronabantur,fup: 156. 44 Lapides mo-
lares jamiterum circum aguntur. 45 Ille enim ortus , & occafus fiderum
obfervat.46 Ortum Chronice, quod ipfe Ovidius hic docet. 47 Occidente
fole 48Tithonus erat Laomedontis Phrygiæ regis filius. 49 Aurora.50 Ma-
ture oriens,dies enim jam circiter longiffimi funt.51 Orientalibus. 52 Ma
tute Deæ, dictæ, obbonitatem, matrem.53 Teftua eum dabatur,huicDeg
ita di&um, quod in tefta coquebatur.54Filia Cadmi.conditoris Thebarum
Met: 3:129.55Pontefublibio. 56Forum boarium . 57Quia bos æneus,ibidem
fitus erat. 58.1 Idus Iunii.59 Servii. 60 Qualis fit Dea, 61 Ad ignem
coca ; nenpifta.
Bacche
164 FASTORU м verf.242
Heder
62Pampi a, Bacche 62 racemiferos ederârredimitecapillos
nis
coronabatur Si domus illa tua eft , âdirige
&
vatis opus.
Bacchus.
Familia;nam 6364Arferat obfequio Semele Iovis, accipit65 Ino
Bacchus , ex Териет , & fummâfedula nutrit ope.
Semele ne-
pos Cadmi , 66Intumuit Iuno, "Traptâ quòdpellice natum
cujus filia. Educet, at 68 fanguis ille fororis erat' (Så,
Matua
Fulmine af-64 Hinc agiturfuriis69Athamasfed 7 maginefal-
flatafuerat, Tuquecadispatriâparve 71 Learche manu.
Met:3: Fab: Mafta Learcheas mater tumulaverat* umbras
3.65 Mater- Et dederat miferis omnia 72 jufta rogis.
teratua. 66
Irafcebatur. Hacquoquefunestes ut erat laniata capilles
67 Extincta 13 Profilit, & cunis te 74 Melicerta rapit.
Semele. 68
Nutritas , e Eft fpatio contracta 75brevi,freta bina 76repellit,
fororis Se- Vnaque pulfatur77 terra duabus aquis.
meles,fan- natum complexa lacertis,
guine, 69 Huc venit infanis
Met:4: Fab: Etfecum è celfo 78mittit in alta jugo.
13.70 ima Fig- Excipitillafos Panope, 8° 80 centumqueforores,
mentis
ginationi o- Et placido lapfu per fua regna &81 ferunt.
blatis. 71 Nondùm & Leucothee , nondum ora puer
Quem cum VorticibusdenfisTybridis ille 8 Pa-
tenent.(lamon,
occideret .
leonem au- Lucus erat, dubium84Semele, Stimelené vocetur,
tumabat. * 85Manadas Aufonias incoluiffeferunt.
Corpus, cu-
vis,animaja Quarit ab his Ino,qua 87gens foret, Arcadas effe
nmbra erat. Audit,& 88 Evandrumfceptra tenereloci,
72
funeraQuere-ad i89Dißimulata Deam Latias Saturnia Bacchas
quirebantor. 90 Inftimulatfictis infidiofa fonis.
73 Iifdem O nimiùm 9 faciles, & totopectore capta!
furiis agita.
ta. 74 Filio- Non venit hac veftris 9 hospes amica choris♦
lum illius,& Frande petit,facrig, parat cognofcere" ritum,
Athamantis. 04
75 Continet Quèpoßitpanaspendere, 4 pignus habet.
enim tantum
fexclɔpaffuum.76 Refiftit utrimque mari. 77 Ifthmus Corinthiacus. 78
E rupe, in maredefiliebat. 79 Nympha marina. 80 Najades permaltæ.
81 Per maria deferebant. 82 Nondum mutati erant in Deos, Metam :4:
541 83 Ad Tiberim pervenerant; nam illuc deductos fingit. 84 seme
le Bacchi matre. 85Sacerdotes Bacchi furibundæ. 86 Italas. 87 Quæ in-
coleret terram illam. 88 De quo, Lib:1 : Faft: 10. 89 Non oftendens fe
Deam effe. 90 Incitat ad iram. 91 Infana. 92 Peregrina. 93 Mores
Bacchantium. 94 Infantem, quem , ut pigans fervat , hunc li ab ca
avellatis ,fatis poenas co dabit.
95Vix
verf.257 LIB. V I. 165
95Vix benè defierat, complent ululatibus auras (95 loquiIuno vix
defie
*Thyades effufis perfua colla comis. rat, Baccha
Injiciunt ,⁹manús, puerumqúe avelleretentät, TO
Quos 97 ignorat adhuc, invocatilla Deosely. 96
Puero . 97
Diquevirique loci miferafuccurrite matri, Deos Latii ,
Clamor98 Aventini faxapropingua ferit . quos, utpote
Appulerat ripa vaccas 99 Oetaus Iberas peregrina >
non noverat.
Audit, & ad vocem concitus urget iter. 98 Auditur
Herculis adventu, ³que vim modò ferre parabat, ventino. in monte A
Turpia faminea terga dedere fuga. [ chi? Hercules, 99 ab
Quidpetis hinc(cognorat enim) matertera Bac- Oeta monte,
in
An6 numen quod me, te quoque vexat, ait? tuus eft, lib. quo mor-
Illa docet partim, 8 partimprafentia nati 4272.
9 Continet, & furiis infcelus iffe pudet. i Aba&as a
Rumor,uteft velox, agitatis pervolat alis, no. Gyge2Hifpa
Fefti-
Eftquefrequens Ino nomen in ore tuum. nanter per
12 Bacchę.
Hofpita Carmentis fidos intraſſe ¹³)penates 14git. 3
Vt fœminę
Diceris, & 14 longam depofuiffe famem. ferme facere
6
Libafuas properata manu Tegeaafacerdos QuodIno folent. 5ef-
Traditur, & fubito cocta dediffe foco. fer. 6 Iuno-
Nuncquoque libajuvantfeftis matralibus illa fam nis. itineris.
7 Cau-
18 Rufticafedulitas gratior artefuit. 8 Non anfa ,
19Nùng,ait,
22 à 20 vates venientiafata refigna, turias Atha-
Qualicet, hofpitiishoc precor23 adde meis. quife mantis . &c
Parvamora eft, 4 cæli vates acnuminafumit, re precipitaf- in ma-
Fitquefui totopectore plena 25 Dei. fet, dicere. 9
Tacet. 10
Vix illamfubitòpoffes cognofcere, tantò Quod, agita-
26 Sanctior, & tantò, quàm modò major erat. tafuriis,fce-
Lata canam, gaude 27 defuncta laboribus Ino, lera commi
fiffet. 11 Fa-
Dixit,& huicpopulo 28 profperafemper ades. ma velox ef-
ficit , O Inox
ut nomentuum frequens , id eft , frequenter fit in ore. 12 Matris E-
vandri. 13 Domos. 14 Cibos fumpfiffe. 15 Cito parata. 16 Car-
mentis vates , a Tegea Arcadiaoppido. 17 Quia Carmentis Liba illi
dedit efurienti ideo nos quoque liba offerimus. 18 Diligentia inar-
tificiofa. 19 Cum apud matrem Evandri effet, 20 Carmentis vates e-
rat , Libro 1: 237. 21 Aperi. 22 Quatenus di id finunt. 23 Ad-
de id donum , dono hofpitii. 24 Coelefta numina , ut fit in dia
dusty. 25 Apolline repleta , ut poffet vaticinari. 26 Quia plena
Dei , quoque Dea videbatur. 27 Quæ jam laborum finem habes.
28 Favens
No
166 FASTORUM verf.272
29Vt
nam aliosnumé: Numen eris Pelagi, natum quoq, 29pontus habe
fubmerfos Innoftris aliudfumite nomen aquis. (bit,
quoque
tus habet por Leucothee Grajis, Matuta vocabere noftris,
(dicit,
Met. 1, 361 In portus nato jus erit omnetuo.
J0Quam jan Quem nos Portunum , 3 fua lingua Palamona
habetis,& Iteprecor noftris, 34,aquus uterque.locis.
Græcia ha31335 Annuerat,promiffafides,
bebitis. pofuere labores,
QuafiAnn Nomina mutarunt, hic deus, 37 illadea est.
De ab al- Cur vetet ancillas 38 accedere quæritís? 39odit,
bedine fpu- Principiumque odii, fi finat illa, canam.
mr.
te 32 For 4: Vna miniftrarumfolita eft 42 Cadmea tuarum
atempore
matutino 33 Sapefubamplexus conjugis 43 iretui.
Græca. 34 Improbus hane Athamas 44furtim dilexit, ab illa
Propitius-35
Confirmave-1 + Comperit 46 agricolisfemina tofta dari.
rat.36 Meli- 471pfa quidemfeciffe negat, fedfama 48 recepit,
certa , jam
Palemon, & Hoc eft curodiofit tibi ferva 49 manus.
Portunus.37 Non tamen hancpros ftirpefua pia materado-
InojamLeu- Ipfaparum felix vifafuiffeparens. (ret,
cothea , &
Matuta. 38 3 Alteriusprolem melius mandabitis illi,
Ad templum Vtilior 54 Baccho quàmfuitipfa 55 fuis.
illius , unam
antem ad- $6Hanc tibi, quò properas memorant dixiſſe, <7
mittebant , Rutili ?
qua alaphis Luce meas Marfe 59 conful ab hofte cades.
excipiebant.
las
19 Famu . 60Exi tus acceßit verbis , flumenfque Theloni
40 Si ipfa Purpureum mifti fanguine fluxit aquis .
mihi veniam 62 Proximus annus erat 63 Pallantide victus eâde
det 41 An
tiphera. 42 64Didius hoftiles ingeminavit 65 opes.
Ino Cadm Lux eadem fortuna tuaeft,67% 67antorg 68locus ,
filia. 43Rem
cum conjug Sed fuper injectis 69quis later ifte togis ?
tuo habere.
43 Infcia uxore. 45 Intellexit Athamas.46 De qua re,l : 3 :Fab: 15. 47 Ino
negat fe tofta femina dediffe 48 Rem ita refert. 49 Servæ, quas manu pro-
ptas effe decet. 50 Pro liberis fuis 51 Diligens liberos. 52 Quia uovercas
Phryxum & Hellen interficiendos curavit; &mater, Melicertapræcipitem
inmale dedit; & alter ipfius filius Learchis.apatre interemptus eft 53Hine
nepotibus:nonfiliis,apud hanc Deam ,bona optabant, Plut.inQuæft. 54 Cu-
jus matertera erat.55 Liberis.56 Matutam.57P Rutilio eam dixiffe fabu-
latur,ne procederet, feftis matralibus. 58 Populo Italiæ fortiffimo.59 Vide
Flo:3: 18. Vell.2 : 16.60Vaticinium impletum eft. 61 Italia flumen,ubi octo
milliaRomanorum Cæfa.62Sequenti anno 63 Die,proprie aurora,quæ Pal-
lantis filia erat 64T Didius Prætor, Vi&oriam.66 Fors fortuna,cujus té-
plum feeundum Tiberim fuit,ftru&tum a Servio Tullio,quampoftea Nero,
in aurcaDomú repofuit.67Servius,qui author eratcultus Matuta.68 Idem
templumutriq; eft.69Quis,in téplo tuo,pannis tectus jacet? Starvins
verf.286 LIB. VI. 167
Servius eft,& 70 conftat eum, fed caufalatendi 7fcimus, Id certo
72
71
Difcrepat,& dubium me quog mentis habet. Me dubitare
Tum Deafurtivos timidè 72 profitetur amores, facit. 72 Ti
metprofiteri
73Cæleftemque homini concubuiffepudet. 73 DeåFor-
7+ Arfit enim magnâ correpta cupidine regis, tunam. Amore 75
74
75 Cacaque in hoc uno non fuit illa viro. Finguntfor.
76Nocte domum parvâſolita eft intrarefeneftra, tunam cæca,
Vnde 77feneftralis nominaporta tenet. ut nihil de-
cernere pof-
Nunc 78 pudet,& vultus velamine celat ama fet : verum
Orag funt multa regia teda togâ. [ tos, hunc folum,
cx aliis , po-
An magis eft verum, poſt Tullifunera plebem terat decer-
80Confufam placidi mortefuiffe & ducis? nere. 76 Re
Nec modus 32 ullus erat, crefcebat 83 imagine la- giam.77 de Plut.ProVi-
Donèceumpofitis occulueretogis. (&tus, blemate 35.
84Tertia caufa mihi ſpatio majore canenda eft. 78 Fortuna,
85 Nos tamen adductos intùs agemus equos. quod amaй .
veritServi
86 Tullia conjugio fceleris 87 mercedeparato, 79 Multis80
Hisfolitaest dictis extimulare && virum: pannis.bata
Pertur .
Quidjuvat effe pares ,te noftra cade? fororis, Doloris. 81 Regis. 82
83
Mequetui 9¹ fratris, fipiajurap acent ? Vifo illius
Vivere debuerant, & vir meus, & tuaconjux, Cadavere ,
9² Si nullum aufuri 93 majus eramus 94 opus. vel ftatua
Et caput & regnumfactum eft dotaleparentis. 84 Quarete-
Servius
Si 95 vires97 indictas exige dotis opes. gatur.85.Al
Regia res 98 fcelus eft ,focero 99 cape regna necato, legorice re brevis. Pro
e-
Et noftraspatrio fanguine tinge manus. o. 86 Servii
I Fallii filia,
Talibus inftructusfolio ¹ privatus in² alto 7 Morte
Sederat, attonitum vulgus ³ ad arma ruit. prioris ma-
Hinc 4 cruor,& cædes, infirmaý, vincitur atas, riti, 88 Tar-
quinium Su-
Sceptragenerfocero rapta 6 Superbus habet. perbum. 89
Habebat
Tullius daas filias, forociorem, & mitem; fimilefq; filios Tarqninius Pri
feus bine conjugia iunxere fed difparia , dando mites , ferocibus , atque
ab his mites occidebantur. 90 Vxoris tuæ. 91 Mei mariti. 92 Så jām
ad pietatem vis reverti. 93 Quiaparva inde orta utilitas. 94 Scelus. 95
Caput regis, & regnum fit tibi dotale. 96 Si virili andaciapræditus fis. 97
Non promiffas. 98 Reges fæpius folent fcelera committere, 99 Occu-
pa, ne expecta. 1 Nondum rex. 2 Regio , Liv: 1. in fine. 3 Alir ad
defendendum Servium, alii Tarquinium. 4 Bella civilia. 5 Senex
Servius. 6 Tarquinius, cui, a moribus, cognomentum Superbus.
Ipfo
ORUM
168 FAST verf.3or
7
Qux excul-
7tæ,&incul tæ Ipfefub Efquilii, ubi erat fua regia, cafus,
ab hoc rege Concidit indura fanguinolentus humo.
erant. 8 Oc- 9 Filia Tº carpento patrios initura 17 penates
cifus eft,per-
cufforibus,a Ibat permedias 12 alta,feroxqúe vias.
Tullia , mif- Corpus ùt aspexit, lachrymis aurigaprofufis
fis. 9 Tullia.
Io Vehiculo 14 Reftitit, hunc tali 5 corripit illafono. 6
matronali. Vadis, an expectaspretiumpietatis amarum?
11 Regiam. Duc, inquam invitas ipfaper 17 era rotas,
12
reginaVt jam
con- 18 (Certafidesfacti) diétus¹ 9 fceleratus ab illâ
fpici poffet. Vicas , & aternares eapreffa 20 notâ eft.
13 Regium.
14 Cohi buit Poft tamen hæc aufa est 21 templum monimenta
carpentum. parentis
16 Trifte , Tangere : mira quidem,fed tamen acta loquor,
15Objurgat.
quod com- Signum erat in folio refidesfub23 imagineTulli,
motus fue- Dicitur hac 24 oculis oppoſuiſſe manum.
ris, cæde re-
gis. 17 Non Et vox audita eft , vultus abfcondite noftros,
modo per Ne 25 nata videant ora 26 nefanda mea.
corpus; fed
per ipfam fa Vefte datâtegitur, vetat hancfortuna²¼moveri›
ciem. 18Ve- Etfic è temploeftipfa locuta fuo.
ra funt qua
refero.. 19 Ore revelato quâprimum 28 luce patebit
Cum prius Servins, hac 29pofiti primapudoris erit.
Cyprius vo-
caretur. 20 Parcite
Solennesmatrona 3 ° voce
fatis eft vetitas attingere veftes,
moverepreces.
Nomine ,
que, tanqua Sitquecaput femper 31 Romano tectus amittu,
æterna infa-
mix , nora Quirex in noftra 32feptimus urbe fuit.
eft. 21 Adire Arferat hoc templum, fignotamen illeperper-
templum, a Ignis, opem nato 35 Mulciber ipfe tulit. [sit
patre extru
Aum. 22 Re- Namquepater Tulli Vulcanus , 36 Ocrifia mater
gali. 23 Ad Prafignisfacie 37 Corniculanafuit.
militudine Hancfecum 18 Tanaquil facris de more peractis
Tullii regis
fa&tum. 24
Imaginis. 25 Quæ per meum corpus vehi fuftinuit. 26 Faciem. 27 Re-
moveri afacie. 28 Quando Servii hæc imago videbitur. 29 Quod matrone
pudorem ponent. 30 Quas ego veto moveri. 31 Toga, vefte Romanorum .
32 FuitServius fextus Rex; fed author hic T. Tatiuni annumerat,qui a Ro-
focietatem
mulo in qui regni acceptus Fortune.
fuit, 33Creffam 34 Servii.
, five 35 ,Vul
Ocreftem
canus ignis Deus. 36 Ferunt &
Ocrifiam fediffe ad focum , cum repente , in flamma , virile mem-
brum appareret , ex quo Servium concepit , ideoque ex Vulcano , Deo
ignis. 37 A. Cornicules Latii oppide orta. 38 Vxor Tarqui-
mi Prifcis
Jußit
verí. 316 LI 1 B. V I. 169
lußitin 39 ornatumfundere vinafocum. 139 Paratum
facrificio.40
Hicinter cineres 40 obfcani forma virilis Membri . 41
Aut fuit, aut vifa eft, 41 fed magis illafuit. Quia ex eo42
concepit.
Inffafoco 42 captivafedet , conceptus ab illâ Serva Ocri.
Servius à 43 cælofeminagentis habet. (Scofia.43
Vulcano E Deo*
,
Signadeditgenitor tunc cùm caput4+ igne coru- Vulcanus.44
Contigit, inque comis flammeus 5 arfit apes. Igne Lam-
Te quoque magnificâ 46 Concordia dedicat ade benti,Flo:1:
47 Livia, 48 quam charopraftitit illa viro. in 6. 45 Ignis
apice ad-
49Difce tamens veniens atas, ubi Livia nunc eft fcendens. 46
Vide Lib. I.
5x Porticus, immenfa tectafuere 52 domus. Faft. 13.47.
53Vrbis opusdomus unafuit, ſpatium tenebat, vxor Octavii
Que brevius muris oppida multa tenent. Concordiam Augufti. 48
Hac aquata folo eft nullofub 55 crimine regni, Marito fuo
Sedquia 56 luxuriâ visa nocerefuâ eft. præftitit. 49
Occafione
57 Suftinuit tantas operumfubvertere moles, hac, agit de
Totquefuas baresperdere Cafar opes. deftru&ta por
ticu Livia.
19Sic agitur cenfura, & sic exemplaparantur, 50 Poftera.
·Cùmjudex, alios quod monet, ii pfefacit. 51 Porticus
" Nulla nota est veniente die quam dicere poßis, quam Augu-e
&tus , nomin
61 Idibus invicto funt datatempla Iovi. uxoris Livię
Etjàm quinquatrús jubeor narrare minores, exftruxit
63 Nunc ades o cœptis +flava Minerva 65 meis , Sue. Aug.29
52 Domus
Cur 66 vagus incedit totâ tibicen in urbe ? exftru&ta , a
Quidfibi67perfona, quid 68 63 togalonga, volunt? Iulia Caii fi-
a. 53 Ac fr
Sic69ego ,ficpofitâ 70 Tritonia cufpide dixit, urbs fuiffet.
Poffem utinam dočta 71 verba referre dea. 54Minus.55
Non quia af
Temporibus veterum tibicinis ufus avorum fectafe reg-
Magnus, & 72 in magno femper honorefuit. oum crede-
Cantabat 73 fanis , cantabat tibia 7+ ludis, batur , utcu
domo Vale-
JriiPublicolę
fa& tum,qui, cum ædes tutiffimo loco haberet,creditus eft affectaffe regnum
atq; ideodomum ipfe diruit.Sic poft mortemManlii Capitolini,de quo fu-
pra 93 , Domus illius diruta.56Quia nimis luxuriofe ædificata erat 57 Potuit
afe impetrare,ut everteret. 58Quarü ille hæres erat.59 Precundo infe ipfo,
quod aliis mandaret.60Nulla re infignis eft, veniens dies.01 Vt Idibus Apri
lis, Iovi victori;fic jam invicto, templum datum fuit.62Fefta Minerva, de
quibus,l 3.Faft. 15. 63Tempus eft. 64Flavicoma. 65 Et feftis tuis.66 Erra-
bundus.67 Larve quibus perfonati incedebant,68 Muliebre ornamétú,69In
terrogavi.7 Minerva, a Tritone, fonte Creta,ubi nata fuit. 71 A verbo ad
verbum.72 Quia in facris præcinebant,73Templis, inter facrificandum, 74
Scenicis, vide Didaf.Terent.
H Can
170 FASTOR UM verf.331
75 Quods Cantabat maftis tibia 75 funeribus.
quoque apuc
Judæos ob- 76 Dulcis eratmercede labor, tempus , fecutus eft,
fervatum.76 Quodfubitigrata77frangeret artisopus.
Merces
cem cie- Adde quod78 aditis,pompa qui79funeris irent,
effidul
bat laboré . Artificesfolosjufferat effe decem .
77 Difturba- 81 Exilio mutant urbem, 82 & 2 Tyburque recedunt,
ret.78 Quo. 83 (Exilium quodam
rum erat, 2- tempore Tybur erat. )
desfacras, & 84 Quaritur infcenâ cavas tibia, quæritur 85.a.
ludos cura-1 Ducit fupremos88 nanianulla choros. (ris,
re.179 In fu-
neribus. 8089Servus eratquidãquantolibet 99 ordine dignus
Tibicines. Tybure,fedlongo tempore liber erat.
81 Relin-
quunt exules Rure dapesparat ille fuo, turbamý, canoram
urbem. 82 Convocat , ad feftas convenit illa dapes.
Oppidú pro- oculig, animig, natabant ,
pe Romam. Nox erat, & vinisfito
83 Tunc te- Cùm 95 pracompo nuntius ore venit.
poris,
rium Rom a- Atqueità, qnid ceffas convivas"folvere? dixit.
impe-
num , tai , 97 Auctor vindicta jam venit ecce tua,
exiguum c. Nec mora, conviva valido titubantia98vino
rat , utaTy- Membra movent, dubiiſtant , l'abant pedes.
burextr li-
mites effer. At dominus difcedite ait, 2 plauftrog, morantes
84 Defidera- 3
tur. 85Tybi- Suftulit, inplauftro fcirpea latafuit.
cen. 86 Sa- Alliciuntfomnostempus motuſqúe merumqúe,
crificiis. 87 6.Potaque feTybur turba redire putat.
Fune bres.38 Iamg per Exquilias Romanam intraverat urbě
Cantilena
lamentabi- Et mane inmedio plauftrafuere foro
lis.89 Servi, Claudius ut poffet fpecie, 9 numeroque Senatum
nullo honor
re digni ha- Fallere, perfonis imperatora tegi.
bebantur fed 10Admifcet alios , & ut hunctibicina cœtum
hic omni
dine or
dignus! Augeat, in longis veftibus ire jubet,
erat. 90Ma- Sic 12 reduces benèpoffe tegi , nefortè notentur
nu miffus "
libertus.
Prædio. 9291 Tibicines . 93 Solennes. 94 Vt neque oculi , neque mens ,
officium facerent . 95 Præmeditatis verbis. 96 Dimittere. 97 Herus qui
semanumifit , & afervitute vindicavit. 98 Quod illos jam inebriando vi-
cerat. 99 Dubii an ftarent, an vero caderent. I Qui jam adderat , aut
dominus convivii. 2 Plauftro vehebat illos. 3. Corbis ex viminibus col-
ligatis , qui plauftro impofitus, ut ebrii melius quiefcerent. 4 Longum .
5 Vacillacio currus, inftar cunarum. 6 Omnes tibicines, 7 Portam
Efquilinam. 8 Vehentes illos, 9 Appius Claudins cenfor , qui in
veniam pronus erat. 10 Admifcendo alios tibicines , ut & numero fal-
leret fenatum . 11 Vt tibicinæ viderentur, 12 Redu&i io urbem.
.Con
verf.346 LIB. VI. 171
Contra collega juſſa rediſſe ſui. 113 C. Plau-
tii. 14Mulie-
Resplacuit, cultugue¹ novo licet 15 idibus uti, bri . 15 Cum
Et canere ad 16 veteres verbajocofa modos. quinquadria
minora funt,
17 Hac ubiperdocuit , fupereft mihi difcere,dixi, 16 Antiquo
Cur fit 18 quinquatrús illa vocata dies. more non
Martius inquit habet tali mea nomine fefta, nova arte. 17
Cum Pallas
Eftquefub inventis hac quoque 19 turba meis. me hæc do-
Prima terebratoper 20 raraforamina 21 buxo, cuiffet . 18
Meafefta fic
Vt daret effeci tibia 22 longafonos. vocata. 19
Voxplacuit, faciem liquidis' referentibus undis Tibicines
Vidi, & virgineas² + intumuiffegenas. nam tibia
Palladis in-
25 Ars mihi nòn tanti eft, 26 valeas tibia dixi, ventum, 20
Excipit *abjectam 27 cefpiteripa fuo. (fum Pauca fora.
mina.Horat.
Inventam Satyrus primum 28 miratur , & u- art.Poe.203
Nefcit, & afflatam 29 fentit habere fonum. 21 Quod li-
Et modò 30 dimittit digitos, modò ³ concipit au- fimum gnum eft,ut
aptif-
làmg, inter Nymphas artefuperbus erat . (ras , fiftula inde
32 Provocat & Phœbum, 33 Phobo fuperante pe- paretur. Teres. 23 22
34Cafarecefferunt àcute membrafuâ. [pendit , Repulfanti-
Sum tamen inventrix authorque ego 35 carminis bus imagine
faciei 24E
Hoc eft cur noftros bars colit ifta dies . (hujus, faci , orc
13 38 Tertia nox veniet , quà 39 tu Dodoni
Dione concepto,
Canendi fi25
Aula. 26Non
Stabis Agenoreafronte 41 videnda bovis. it mihi ne-
Hac eft illa dies, quâ tu pergamina Vesta gotium te.
TybriperHetrufcas in 4 mare mittis aquas. ripa , inqua cum. 27 In
145143 quà fides ventis, Zephyro data carta cefpites crat
Sa nauta , abjeci. *
Marfi 28
Cras veniet veftris ille 4+ fecundus aquis. Fa&tamas. tan-
to artificio.
29 Audit. 30 Vt tibicines folent agere. 31 Spiritum attrahit , ut majori
nifu flare poffet. 32 Vt caverent, bic lyra,illefiftula, 33 Superatus, a Pho
bo, pœnas
per carminadedit. 34 Spoliata,36Metam.
, celebratur. t . Fab.
Artifices illi.6. 3537 Artis muficæ,
Noftra fefta. quæ,
38
XVIII, Kalend. Iul. 39 Stella Veneris , non Planeta , fed fixa in
Tauro, quæ tum ante folem oritor , alii nec male , Dodona Thyene , ut
fit Hyadum una. 40 Tauri , qui Europam , Agenoris filiam , avexit,
Metam. 2. Fab.ult. 41 Qua ftercus, ex æde Veftæ, in Tiberum defertur.
42 In mare inferum . 43 Cui revera nulla fides. 144 Propitius na-
vigationi veftræ.
H 2 At
172 FASTORUM verf. 359
+
45 Ergo ipfe .. Is AT pater +5 Heliadum, radiosubì 46 tinxe-
rit undis ,
Sol. 46 Ku-
bro colore Et cinget 47geminosftella 48 ferena polos.
lidos proles 51 Hyrêa lacertos.
Vix 49Tollet humosva
re. 1. c. ma-
tinxerit
ortus fueat. Continua delphin nocte 52 videndus erit.
47 Auftra- Scilicèt hic olim Volfcos, 53 Aquosquefugatos
lem , & Bo- Viderat in campis 5+ Algida terra tuis.
realem. 48
Lucentibus Vndefuburbane clarus 55 Tyburtes triumpho,
ftellis. 49 Vectus in es niveis Pofthume victor equis. [funt,
Hicc quidam
hun verfum 16 571 57 àm fex & totidem luces de menfeſuper
inferüt,Nam Huic unum numero tu tamen adde die.
duofunt au- Sol abit è Geminis, & Cancri figna 58& rubefcunt,
ftris hic eft a-
quilonibus il- Capit 9 Aventinâ Pallas in arie coli.
le,Proximus,
avento nome 17 am tua 6 Laomedon oritur nurus, ortag no-
uterque tenet. Pellit,& èpratis canadspruinafugit. (& tem
50 OrionReddita, quifquis is eft6 : Summano templafe-
qui jam ma- runtu r ,
ne oriri in-
cipit , de to Tùm cùm Romanis 63 Pyrrhe timendus eras.
actum12.
Faft. lib.551 18SHVnc quoque cùmpatriis 64 Galatea rece-
Quia imma- perit undis ,
ns gigas. Plenaquefecura terra 6< quietis erit,
52 Chronice!
orietur. 531 Surgit humo 66juvenis telis afflatus 67 avitis,
Italiæ popu- Etgemino 68 nexas porrigit angue manus .
los, Flo. Notus amor 69Phadra, nota eft 70 injuria Thefei,
11. 54 Algi-
dum quoque Devovit 7 natum 72 credulus illefuum.
oppidum nō 73 Solliciti terrentur equi , fruftràqúe retenti
procul a ,Ro- 74
ma.55A Ty. Perfcopulos dominum duraquefaxa trahit.
bure Roma Exciderat curru, lorifqúe 75 morantibus artûs
ve&us, triu- Hippolytus lacero corpore raptus erat. [Diana.
phafti. 56 76
More triu- Reddideratque animam multùmindignante77
phaot ium
57 Tredecim dies fuperfunt , xiv. Kalend. Iul. 58 Sole. 59 Sacri.
ficatur Palladi , in Aventino monte, 6o Aurora iterum oritur , uxor
Tithoni , filii Laomedontis, 61 Quia pruinam adferre folet. *. Data. 62
Deo mittenti fulmina , noce. 63 De quo confule , Flor. 1. 18. 64
Nympha, Nerei & Doridis filia , quæ hic pro mari fumitur : ut fit fenfus,
en marereceperit, occidentem diem. 65 Somni 66 Ophiuchus , Serpen-
tarius, qui Chronice 68
Implicitas.69De qua oritur. 67 Fulmine
Epit.4.Seneca Iovis , avi
Hyppoí.70 QuafuiPhoedra
, interemptus
eum affecit.
71 Hippolytum.72 Credens,vera efle,que a Phordra narrabantur. 73 Con-
fternati, Met. 15. Fav . 45. 74 Hippolytnm, 75 Implicitus loris illum reti-
nentibus. 76 Mortuus erat. 77 Quia & cafus, & venator erat.
78 Nulla
verf.373 LIB. VI. 173
78 Nulla Coronides caufa doloris ait.. 78 Non eft,
cur doleas ›
Namý,79piojuveni vitam 80 fine vulnere redda, AEfculapius
Et cedent arti triftia & fata mea ait, qui erat
82 Gramina continuo 83 loculis depromit eburnis , Apollinis,exCoronide
Profuerant 4 Glauci .86 manibus illa prius. (bas . natus,7 9Ne-
5
Tunc cùm obfervatas augur defcendit in her- ganti ince.
ituofnmAd-
Vfus & auxilio eft 87 anguu ab angue dato. ulteriú co-
Pectora ter 88 tetigit, ter 89 verbafalubria dixit, mittere. Curatis vul-80
Depofitum terrafuftulit 9`ille caput. neribus. 81
Lucus eum,nemorisquefui Dicłynna receffu Mors. Herbas va-
82
Celat, Aricino eft 92 Virbius ille lacu. riis viribus
At9 Lachefis, Clothoqúe dolent fuafila teneri, præditas. 83
Et fieri 9+ regni jura 95 minora fui. Apothecis
eburneis : na
Iupiter96 exemplum veritus direxit in 97 ipfum tum qui re-
Fulmina ; qui nimia noverat 98 artis opem. (cribeba media præ-
,
Phabe99 querebaris Deus eft, 2 placare parenti: diluebat ntea-
Propter te, fieri quod vetat, ipfefacit. dem. 84Cum
19Non ego te quamvis properabis vincere Cain Deú Me.
caretur, mu-
far, cam:13 : Fab:
Si vetat aufpicium, 4✦ ɲġna movere velim. 9. In. Ibin.
Sunt tibi Flaminius Thrafymenaque litora 6278,85 No-
tas fibi, cog-.
teftes; nitas.86AE
Per volucres & aquos multa monere Deos. fculapius.87 Cum interfe-
Temporafi
* veteris quaris 9 temeraria 10 damni: cilet angu angué,
Quartus ab extremo menfe bis ille dies. alter is
I berbam
20poftera lux meliorfuperat¹¹Mafaniffa¹¹Sy- que ulit,tetigit-
demor-
phacem
Et cecidit telis 13 Hafdrubal ipfe 14 fuis. ui caput ;
quovitrepe ate
ad am re-
diit , quod auxilinm AEfculapius tum obfervavit 88 Herba illa. 89
Non modoherbis: fed & carmine egit 90Hippolytus allevavit caput mor
tuum, 91 Diana. 92 Ille, qui jam Vrbius ett, latet in fylva Aricina, quæ
prope Romam erat. 93 Parcæ,quibus vitæ necifquepoteftas. Quæ finguntur
nere,& cum filum, tum quoque vita abrumpitur. 94 Mortis. 95 A qua re-
greffus dabatur. 96 Ne id in exemplum fieret. 97 AEfculapium. 98 Medi-
cinæ, qua mortuos, ad vitam revocabat. 99 Gnatum tuum interemptum.
1 AEfculapius inter Deos relatus eft. 2Ne irafcere lovi parenti tuo.3 Exi-
tat illum a mortuis, quod fieri nolebat. 4 Movere militaria figna, quæ to-
tus exercitus fequebatur. 5 Caius Flaminius, qui ad Thrafimenum lacum
cú Annibale confixit,Flo:2:6,Liv: 22.6Exemplu tibi dare poffunt.7 Augu-
ria,& alia portenta,nam tum aquila prodire nolebat, Val: Max:1 :6.8Propi-
tios.9Quæ temeritate confulis, aceiderat. 10Adverfæ pugnæ. * IX.Kal.lul.
IIRexNumidia,amicus Populi R. 12Occupatoré Numidici regni,Val.Max.
8.13.9.14. 14|Africanis . 13 Fratrem Hannibalis.Inft. 38.6. 21Tem
H3
174 FASTORU M verf. 385
21 TEmpora labuntur , tacitifque fenefcimus .
15 Vt annis.
equi non
frenati. 16 Etfugiunt IS freno non remorante dies.
Cujus tem- Quàm citò venerunt 16 fortunafortis honores,
plum trans
Tiberim fuit Poft [7 feptem luces Iunius actus erit. S
17 Coleba-
tur enim Ite, Deam lati fortem celebrate ¹ 9 Quirites,
O
VIII, Kalen- In Tyberis ripâ munera regis habet.
das Iulias. Pars pede,pars etiam celeri decurrite 2 cymba,
18 Quæ & Nec pudeat 2 potos indè redire domum .
fortis eft, &
Fors dici Ferte coronata juvenum convivia 23 lintres,
tur. 19 Ro-
mani. 20 Multaqueper medias vina bibantur aquas,
Templum a Plebs colit hanc , quia qui pofuit de plebefuiffe
Servio da- Fertur, & ex humili * fceptra tuliffe loco.
tum.21
& per Nam pon- Convenit & fervis, ferva quia 25 Tullius ortus
tes , & per Conftituit 26 dubia templapropinqua dea ,
Aumen, iter
illuc erat. 22 ccè Suburbana 27rediens male fobrius ade..
22 Vt folet 28 Adfellas aliquis talia verbajacit.
in
Sintfeftis. 23 29Zona latet tua nunc, & * cràs fortaffe latebit,
in na-
vigtis cpula Dehinc erit 30 Orion afpicienda mihi.
parate. 24 Atfi 31 non effet potus dixiffet eâdem
Inter nayi-
gandum.
* Venturum tempus 32 folftitiale die.
Ad regnum 23 33 LVcifero fubeunte, 4 lares delubra tu-
promotus. lerunt,
25 Servius
fuit e ferva Hicubifit docta 35 multa corona manu.
natus ,fupra Tempus idem 16 Statoris erit, 37 quod Romulus
314.26For-
tunæ que 38 olim
femper du Ante Palatini condidit ora jugi.
bia
Vrbi. 28 1724 it 39 reftant de menfe dies , quot nami-
fperi 2 cum na parcis
interdiu fe- Cum datafunt 4° trabea templa Quirine tua.
fta celebrata 41
funt. 29 Ita 25 T Empus luleis cras eft natale Calendis ,
Aellas allo- Pierides captis addite¹²fummameis.
quitur. *Pe-
rendie adfcen-
det. 30 Orion de quo 5. 367. 31 Si modo fobria mentis effet. 32 Lon-
giffimum diem, quo Sol quafi ftare videtur , quem Author ponit. vIA.
Kalend. Iul. 33 Sequenti die. 34 De quibus , lib. 2. 308, 5. Faft. 2.
35 In campo Martio , ubi juventus corollas nectebar. 36 Iovis Stato-
ris. 37 Templum. 38 In bello adverfus Tatium , Liv. 1. Plut. 39
Tres ; nam tot funt Parce 40 Romule trabeate , Libro 1: 19. 41 Cras
orienturcalendæ Iuliæ. 42 Extremam perfectionem.
Dicite
verf.399 L I B. VI. 175
Dicite 4 Pierides 4 quis vosaddixerit ifti , 43 Mufæ.44
Cui dedit 45 invitas victa noverca manus, Quis Vos
Herculi jun.
Sic ego , fic Clio , clari 6 monimenta Philippi no, xerit. 45Tu-
Afpicis , undè trahit Martia cafta genus. quæ, vi-
48 Martia 49facrifico deductum nomen ab Anco, res illius per
duodec
laboresim
Inquapar facies so nobilitate fuit. , pro
bavit. 46
51Par animo quoqueformafuo refpondit in illâ, Templum ,
Et genus & facies, ingeniumqúe fimùl. quod , mo-
Nec quod laudamus formătu 52 turpeputaris, numentum eft, Philippi
Laudamus magnas hac quoque partedeas . confulis. 47
Nupta fuit quondam + matertera Cæfaris illi, Sive, Catonisuxor
Vti
O decus, os facra fæmina digna domo ! cenfis , five
Sic cecinit Clio, 56 docta 57 affenfereforores , Julie mater .
Annuit 58 Alcides , 59 increpuitqúe lyra. 48 Qux, no-
men ab An-
co
fortita eft. 49 Pio. 5o Regia. 51 Omnia eximia. 52 Contem Martio ,
nen-
dum . 53 Venus , Iuno , & Minerva , moverunt de hac litem. 54
Dubium, quam materteram , & quem Cæfarem, an Iulium , an Augu-
ftum , intelligat. 55 Cæfarum , qui & Pontifices erant. 56 Relique
Mufæ. 57 Confentiebant. 52 Herculem, 59 Lyra Mufarum Co-
muit.
FASTORUM OVIDII
FIN 1 S.
H 4 P. OVI
176 verf. I
P. OVIDII NASONIS
TRISTIVM ,
Liber Primus.
ELEGIA I.
ELEGI AI I. verf. 65
Dimi
verf.87 LI B. 1.. 183
Dimidia certè 50o parte fupereftes ero. [ ma ! que 50 Conjuge
dimidia
Hei mihi, 1 quàm celeri micuerunt nubila fla - pars eft mei.
Quantus ab athereo perfonat axe 52 fragor ! 51Quantum
& quam ce-
Nec levins laterum tabula feriuntur ab undu , ler fulmen
Quamgrave balifta monia pulfat st onus. perftringit
oculos meos
Qui venit,hicfluctus fluctusfupereminet omnes : Cœlo ha
55 Pofterior nono eft undecimoqueprior benti polos
Non letum timeo , 56 genus eft miferabile leti: ceu axes. 152
Tonitru . 53.
Demite naufragium, mors mihi munus erit. Latera na-
Eft aliquid, fatoquefuos & ferroque cadentem (vis . 54 Saxa
Infolita moriensponere corpus 59 humo: petræq; pro-
pulfa bali-
Et mandarefuis aliqua, & Sperarefepulcrum: tis. Confule
Et non aquoreispifcibus effe cibum. de his Vege
tium , Lip-
61 Fingite me dignum tali 62 nece: non ego folus fum. 55 Re
Hic vebar: immeritos cur meapana trahit? ferunt tæ decimuPoe-
Pro64fuperi, virides Dei , quibus aquora cu quemque flu
Vtraquejàm veftras fiftite turba minas: [ ra: ctum nentiorememi.
Quamg, dedit vitam 66 mitißima Cafaris ira, effe. 56 Nau
Hancfinite infelix in 67 loca juffaferam. fragium. 57
Si quoniam68 merui pœnam, meperdere vultis: Propria &
non violenta
Culpa mea eft 69ipfo judice morte minor. morte. 58
Mittere meStygiasfi jàm voluiffet ad undas Aut etiam
in bello. 59
Cafar, in hoc veftrâ non eguiffet ope. In loco ho-
Eft illi noftri non 71 invidiofa cruoris minibus
Copia: quodquededit, cùm volet, ipfe 73 feret. proprio.
Teftari. 60 6r
74Vos modo, quos certè 75 nullo puto, 76crimine Licet ego
Contenti noftris jam , precor, efte malis . (lafi, dignus
62 Naufraeffé,
Nec tamen, ut cuncti miferum fervare velitis, gio. 63 Cur
Quod periit,falvum jam caput effe potest. illi meę po
Vt marefubfidat,ventifque 78 ferentibus utar: pes ne partici
erunt.64
Coeleftes
quibus in ventos poteftas. 65 Maris , quibus & color maris
affingitur. 66 Ira quidem fed non crudelis verum mitis.
67 Scythiam . 68 Vultis me pro meritis meis punire. 69 Qui,
non Capitalem poenam , contra me conftituit : fed modo exilium. 70
Habens per fe vitæ necifque poteftatem , 71 Mors mea illi invi-
diam non excitat. 72 Vitam. 73 Adimet. 74 Di. 75 Nul-
lo enormi crimine.. 76 Nil addite malis , illatis ab Augufto 77
Licet. 78 Faventibus , fecundis.
184 TRISTIUM verf.102
79 Tamen Vt mihiparcati s: 79nòn minùs exul ero.
remanebo
exul.80 Non Non 82 ego divitias avidus fine fine parandi
mercator Latum mutandis mercibus aquor aro
tia
quæftusnavig
gra-o. Necpeto, quas quondam pet:182ftudiofus, Athe-
81 Navigo, 83 Oppida non Afia, nòn mihi vifaprius: (nas:
Bt merces Non ut 84 Alexandri claram delatus in urbem,
mutem . 82
Studii gra- Delicias videam & Nile 86 & jocofe tuas: [ ſet-
tia , quæ
thenis A- Quod87 facile eft, opto ventos, quis crederepof.
flore-
bant. 83Scri- 88 Sarmatis eft tellus, quam mea velapetunt:
bit author
Pont: lib: 2:, 89Obligor, ut tangam favifera littora Ponti;
364. fe Afia Quod fit àpatria tàm fuga tarda queror.
vidiffe, itaq; Nefcio quo videam pofitos ut in orbe Tomitas,
non hic non Exilii 92 facio per mea vota viam.
negat , fed
privativum 93 Si me diligitis , tantos compefciteflutus:
eft, utfenfus 94 Pronaque fint noftra numina veftra rati.
fit.
petoNec iam Seu 95 magis odiftis, 96 juffa me avertite terra:
Afiam,
at primo op Suppliciipars eft in regione 97 mori.
pidaAlexa
84 videan . Ferte quid hicfacio?) rapidi mea corpora věti:
driam,ab A- 99 Aufonios fines cùr mea¹ vela vident ?
lexádro ma- 2 Noluit hoc Cafar:quid, quem³fugat ille, tenetis?
gno condita,
Cur.4.8. 85 4Afpiciat vultus Pontica terra meos.
Vrbem ad Et jubet , & merui : nec , qua damnaverit ille
Nilum fuviú
conditam , Crimina, defendi fafúe piumúe puto.
plenam deli- Si tamen acta daos nunquàm mortalia" fallunt:
tiarú & mi- A culpa facinus fcitis abeffe meâ
randorú. 86 9
Apud quem Immòitàfifcitis: fi me meus abftulit error:
multa joco- Stultaque mens nobis , nòn fceleratafuit :
IT
fa 87Quod Quod licèt ex minimis, domuififavimus illi:
tur.perpetra-
facile mihi Si fatis Augufti publicajuffa mihi:
concedi pof- Hoc I2 ducefi duxi feliciafecula: proqúe
fet.88Regio,
partim in Europa,partim in Afia, fita ad feptentrionem Ponti, quam hodie
Cofacki incolunt . 89 Injunctum mihi.90 Incolam . 91 Infaufti , aut Siniftra
pars,quam ingredienti Pontum incolunt Tomita , quorum terra , jam fub
regno Polonico.92 Peto.93 O Superi, dilemma addit. 94 Propitia.95 Pluf-
quam Auguftus.96 Facitote me in Scythiam venire.97 Voluit Cæfar nehic
morerer,quodfi ab autem naufragus peream,contra ipfius fiet mandatum,
98 Curhic moror. 99 Littora Italiæ, cujus partem Aufones incolebant. I
Cur, enavi velifera, Italiam profpicerepoffumus? 2 Vt Italiam viderem.
3 Relegavit.4 pallage, pro afpiciat vultus terram vicinam Ponto. 5 Exi-
lium.6 Hominum.7 Latent. 8 Scelus. 9 Qui qualis fuerit harolari nequeo
toLicetfuerim e minimis fautoribus. II Familie, genti 12 Imperatore.
Ca
verf.117 LIB. I. 185
15 Cafaretura, piis 14 Cafaribufque dedi : 13 Illi & in
illius faluté.
Sifuit hic animus 16 nobis , ità parcite divi: 14 Iulio de.
17 Sin minùs : alta cadens obruat unda caput. functo, rio jamTibe-
ad-
Fallor: an incipiunt 18gravida evanefcere nubes ? optato. 15Vt
Victaquemutati 19frangitur ira maris? faverem Au-
Non 20 cafu vos , 21 fedfub conditione vocati , præfenti gufto, 16 A
pe
22 Fallere quos non eft , hanc mihifertis opem, riculo, mentumjura- fu-
mit. 17 Si animus mihi malus fuit. 18 Minitantes tempeftatem. 19
Repellitur. 20 Id contingit, 21 Di , a quibus , fub conditione inno-
centiæ meæ, petii ut languefceret tempeftas. 22 Quos, quia nunquam fal-
lere poffumus , necegojam fefelli..
EL E-
190 TRISTIU M verf.185
ELEGIA IV.
ELEGIA V.
ELEGIA VI . verf.245
ELE-
verf.323 LI B. I. 201
ELEGIA I X.
E' St²mihi ,fitý, precor, flava tutela Minerva &I intri Difficilis
Navis: & àpictâ caßide nomen habet. hæc eft cata Ele-
)
Sive opus eft velis ; minimam bene currit gie , conti-
ad auram: nens ,procul
dubio , mul-
Siveopus eft remo ; 6\remige carpit iter. ta corrupta 3
Nec7 comites volucri contenta eft vincere curfu: neque etiam
liquido ap-
Occupategreffas ? quamlibèt, antè rates.
Etpatiturfluctus : fertqúe aßilientia 10 ΤΟ longè paret , num
de una, num
de duabus
Aquora : necfavis victa▾ madeſcit aquis. navibus a
Illa Corinthiacis primùm mihi cognita 13 Cen- gat . 2 Ha-
chreis , beo ego na
Fida manet trepida 14 duxqúe comefquefuga ; vim . 3 Qua
favicona
IS
15Perque vot eventus,& 16 iniquis concita ventis Minerva
Aquora , 17 Palladio numine tutafuit. puppi appi-
&ta , tutele
Nunc quog, tutaprecor, vaftifecets oftiaponti, def locoend, et.
quoqs
Quafque petit, 19 Getici littoris intret aquas. A galea Mi4
Quafimul oliamare me deduxit in Helles: nerve, picta
Et longum tenui 2 limite fecit iter: in puppi fu-
Fleximus in 22lavum curfùs, & ab23 Hectoris ur pra 174. ve-S
Flaccidis
Venimus inportûs24Imbria terratuos. (belis ob exi-
Indè levi vento 25 Zerinthia littora nacta, guum ven-
tum, celeri-
26 Threiciam tetigit 27 feffa carina Samon. iter tamen
navigat. 6
Et remigio apta eft. 7Longo
Naves quæ prope eam funt. 8 Affequitur, 9
Longe. ΙΟ tempore, IT Rimas agens , inte-
rius madefcit. 12 Cum apud Cenchreas , extremitatem finus Corin-
thiaci effem, primo eam cognovi, 13 Alii terris. 14 Comitatur &
præcedit:vel me vehit , fi elegia de una navi loquatur, 15 Per varios
cafus. 16 Adverfis. 17 Auxilio Minervæ fub cujus tutela eft. 18 Hel.
lefpontum oftium Pontus Euxiui. 19 Pontum alluentem Getas 431, 20
Ad Hellefpontum,abHelle, Nepte AEoli, & orta AEolia, regione Ponto
contermina, dictum.Faft.3.Faft. 15 21Tenui & non apparentifulco. 22Ad
lævum littus , quod Europeum eft. 23 Troja alii legunt Herculis , ut
Heraclea fit. 24 Portus Selimbræ littoris Propontidos, 25Thraciæ litto-
ra, ita di&a a Zerintho urbe Thraciæ,26Samothraciam infulam maris AE-
gæi. 27 Cum nosfefi eramus.
I S Saltus
202 TRISTIUM verf. 333
28 Brevis (Saltus ab hac terrâ 28brevis 29Epirea petenti:
trajectio. 29 Hac 30dominum tenùs eft illa fecuta fuum,
Differunt le. 33
&tiones ali Nam mihi Biftonios placuit 32pede carpere
Stentora, a Hellefpontiacas illa reliquit aquas : (campos.
Bii Statyrea,]
Joea ferme 25Dardaniamy petit 36 auctoris nomen habentesm
ignota, 30
Xia&enus na Et te37 ruricolâ 38 Lamface tuta Deo. (undas
vis aliam 49 Quàque per40 anguftas malè velta virginis
dominúfuú, 42 Sefton 43 Abydend Separat urbefretum. Lengte
vehentem ,
fecuta fuit. Inde Propontiacis hærentem 44 Cyzicon oris,
vel ego con- Cyzicon 4 Emonia nobile gentis opus. (ces,
ductor, terra
ingreffus de- 46 Quaque tenentponti Byzantia littora +7 fau-
reliqui navê Hic locus eft 48 gemini januavat maris.
ca31 Thra Hac,precor, 49 evincat,propulfaqúe fortibus Au-
ciúlittus.32
velo; ná pes 50Tranfeat inftabilesftrenna* Cyaneas, (firis
funis eft ve. Thynniacofque finus , & ab his per 51 Apollinis
to alligatus, urbem
be schoot.
Exiftimat ' s² Actafub 5+ Anchiali mæniafindat iter.
Mycillus
hunc locum Inde 54 Mefembriacos portûs, & Odeſſon, & árces
a Merula de- 55.Prætereat dictas nomine,* Bacche, tuo.
torqueri, cu Etquos 56 Alcatkoi memorant à manibus ortos
campos pro 57 Sedibus his profugos conftituiffe 58 lares.(be,
mari & pede
pro funi ac- A quibus adveniat $ 9 Miletida 60 fofpes ad ur-
cipiat :veru
utraque fignificatio fatis, prefertim apud poetas , ufitata: pofteriorem
vid. Faft.3. 283. 33. Mare,nifi proprie velis. 34 Propontidem in-
greffa. 35 Altera navis , Trojan , fitam in dextro littore Hellefpon-
tisin Aljas petit. 36ADardano dictam! 37Priapo.380 Incola Lamfaci urbis,
abAbydo 170ftadiadictantis 39Hellefpontum.40 Illic Afix & Europe di-
Atantia,feptem ftadiorum eft.41 Helles.42 Vrbem Europe. 43 Vrbe Afix,
videEpift.18.44 Vrbem juxta Propontidem fitam in Afix. 45 Theffaliæ, ab
AEmo monte. 46Quaque Bosphorus Tracicus faucium inftar coar&tatus, in
littore occidetali habet Bizantiu,fic olim Conftátinopolis dictafuit.47In.
troitus.48Ab unaparte Pontu habet, ab altera Propontidé, & Paulo remo-
tius mare AEgæum.49 Superet navis mea Fluctitantes infulas Semplega-
des,de quibus fabulantur,flu&titare, & interfe concurrere, jamque hic jam-
que illic appareres erant autem loca illa vadofa,ut reciproco aftu maris,ja
aquis tecta effent,jam plurajam pauca apparerent.Confule Petrum Gylliu.
50 Thunias oppidufuit,ad finiftram Ponti , 51 Appolloniam, Afticæ oppidu,
alias Antium dictum.52Findat navis mea mare.53 Caftelli, conditi ab Ap-
pollinatibus.54 Mefembriam Megarenfium Coloniam. 55 Coloniam Mele-
forum. Dionyfiopolim. 56 Et tranfeatpopulos, fitos fub moenibus Alca-
thor,arcis Megarenfium,dicta ab Alcathoo Pelopis filio:non autem liquet.
quos dicat,non Mefembriacos,dehis antea: non Chalcedonicos nam hi in
Propontide fiti,nifi illú fine ordine agere dicas.57Hoc loco.58Domicilia,
Tarescontinentia 59Quidam Iftropolim hic intelligunt: fed commodiusTo..
mintelligas, locum exilii Ovidiani. 6o Salvus. זי
{... 610f-
verf.344 LIB. I. 203
61 Offenfi quò me contulit ira Dei. 61 Quo ira
Augufti mi-
62 Hacfi contigerit, 63 merita cadet agna Miner. hi impofuit,
64Nonfacit ad noftras hoftia major opes. (va: utme cofer-
rem.62Si il.
Vos quoque 6s Tyndarida, quos hac colit 66infu- ad evenerit.
la, fratres, 63 Quæ ob
Mite,precor, 67 duplici numen adeffe via. beneficia, id
merita fuit,
68 Alteranamqueparat 69 Symplegadas ireper 64vacca qui-
Scindere Biftonias alterapuppis aquas(altas: væ Miner.-
demimmola
Vosfacite ut ventos, loca cùm diverfapetamus. i folitaerat,
71 Met.4.755>
7*Illafuos habeat, ne: minùs iftafuos.
12: 151. Ve-
rum jam in
exilioprofectus, non habebat tantum pecuniæ, ut fibi vaccam compararet..
65 Caftor& Pollux, nepotes Tyndari invocari foliti a nautis 66 Samo-
thracia;nam cum inpericulo Argonauta verfarentur Orpheus Samothraci-
busvota,fecit, & continuo fedata procella , duæ ftellæ inhorum capita
defluxere, &tumper Samothraces hos defignari creditum. 67 Vtraque.
68 Vitima hujus clegia , me dubitare nonfacerent , de harum navium nu❤
mero , nifi alibi auctor mentionem faceret fe terra & mari profe&um.
69 Per Cyaneas , pofitas juxta Ancyreum, promotorium Afiæ , qua Col.
chon navigatur, 70 Thraciam a lacu Biftonio dicam. 71 Vtraque navis
propitium ventum habeat , licet non eundum curfum teneant.
Quicunque
Itteraquacunque efttoto tibi lecta libello, 1verfus. 2
L Eft mihifollicita temporefacta ' via," Qua Roma
3Aut hac me, gelido 4 tremerem cùm menfe De- Tomon na-
Scribentemediis Adria videt aquis :(cembri , Littera igav . run3
Aut poftquam bimarem curfu fuperavimus 64 Frigerem.
Ifthmon Mare A-
driáticum
Alteraque eft noſtra ſumta carina fuga. hodie Golfe2
di Venetia,
6 Anguftiam
illam, qua Peloponnefus jungitur continenti , quæ utrimque mari al-
Juitur, 7 Novim navem , accepimus > de qua Eleg.fup,
16 Quod
204 TRISTIUM verl.35 L
8 Tempefta-
tes. 9 Infu- Quod facerem verfus inters fera murmura Pon-
læ in mari 9 Cycladas Ageas obftupuiſſe puto. (ti,
AEgeo Ipfe ego nunc miror, tantis animique, marisqúe
κύκλῳ 10 Fluctibus, ingenium nòn¹¹ cecidiſſe meum.
Circum De- 12 Seuftupor huicftudio five eft infania nomen:
tum fitæ,un-
de & Cycla- Omnis ab hac curâ mens 13 relevatamea est.
dum nomen
70 Incon ka- Sape ego¹nimbofis dubiusjactabar ab 15 Hædis :
tia.11Extin- Sape minax 16 Steropes fidere Pontus erat:
aum efle 1217 Fufcabatqué diem 8 cuftos ErymanthidosVrfa:
Seu Poefis Aut9Hyadasfavis auxerat Auſter aquis . 2
ftupidos ho-
mines facit, Sapè 20 maris pars intùs erat : tamen ipfe 21
ut non fen- trementi
tiant occur-
rentia , feu Carmina ducebam qualiacunque manus
infanos. Nuncquoque 22 contenti ftrident Aquilone rus
Stupet , 13 ut dentes ,
nihil nifi hoc!
curem. 14 Inque 23 modum tumuli concava furgit àqua:
Nimbos & Ipfegubernator 24 tollens ad fiderapalmas ,
pluvias
creantibuspro-
. Expofcit votis , 25 immemor artis , opem.
15 De qui- Quocunque afpexi,nihil eft nifi mortis * imago :
bus,F. 5.F.2 26 Quam dubia timeo mente, timens , precor.
16 Pleiadi-
bus, quarum Attigero portum, 27portu terrebor ab ipfo:
unaSerope , Plus habet infefta 28 terra timoris aquâ.
Faft. 4. 85. Nam fimul infidiis hominumpelagique ?laboro:
17 Obducto
cœlo nubi- Etfaciuntgeminos enfis & unda metûs.
om- 30 Ille meo vereor ne fperetfanguinepradam:
cebantnigref-
bus
nia. 18 Ar. Et titulum noftra mortis habere velit.
tophylax. Barbarapars¹² lava eft avida fubmiffa rapina,
Stella in19 Quam cruor,& cades,bellaque fempèr habet.
fup.171.
fi hybernis agitatum fluctibus aquor
Faft:5: Faft. 35 Cum
frontetauris
3.20 In navi Pectorafunt ipfo 36 turbidiora mari.
aqua erat.21
Præ metu.
22 Extenfi. 23 Vnde attolluntur , uttumuli , facientes concavos hiatus.
24 Supplex Deos orans. 25 Immemor , opem ab artepeti deberi. * Res
prænuntiantes mortem 26 Nefcio an vitam fperare aufim, & precari de
beam, an mortem timere. 27 Forte vadofo. 28 Vipote Barbara, & occide
re folitaperegrinos. 29 Peto. 30 Ne enfis morte mea prædam fperet.
31 Etgloriam quæret,morte Romani. Alias Hac , ut ad undam refera-
tur. 32 Thracia , adlævam Ponti fita. 33 Structa ad rapinam. 34 In
habitatam regionemillam, 35 Pontus femper hybernis fluctibus agitetur,
36 Inquietiora.
A Qu
verf.365 L 1 B. I.
205
Quò magis his debes ignofcere , 37 candide lector, 38 37 SiSincere.
liber
Si 38 fpefint, ut fun , inferiora tuâ. non tam per-
39Non hac innoftris ,ut quondă ,fcribimus hortis : politus fit
Nec confuete meum 40 lectule corpus habes. 39 ac fperafti.
Inter ro-
Iactor in indomito brumali luce 42 profundo las & flores
verfus com-
Ipfaque caeruleis charta feritur aquis. ponimus 40
44 Improba pugnathems: 45 indignaturque , Cum molli-
quod aufim ter cubarem.
Scribere 46 fe rigidas incutiente minas; 41 Hyeme,
cum dies
47 Vincat hyems hominem : 48 fed eodem tempore, breviores ›
quafo , tempeftates
graviores
49Ipfe modumftatuam carminis, 5 ° illafui. funt. 42
Mari . 43
Confpergi-
tur flu&ibus. 44 Metaphorice , nam improbus homo effet , qui oppu.
gnaret poetas. 45 Male ferre videtur. 46 Procellis naufragium mi-
nante. 47 Hyems me vincat, 48 Si modo. 49 Finem faciam
componendi verfus. 50 Irarum fuarum,
TRI-
206 verf. I
P. OVIDII NASONIS
TRISTI V M
Liber Secundus .
A D
A V G V S T V M
CESARE M.
I Cur. te
iserum tra- Vid' mihi vcbifcum est, 2 infelix
cto. 2 Qua cura, libelli,
cura me in.
felicem fe-f Ingenioperii qui mifer ipfe meo?
cit. 3 Dam- Curmodò damnatas repeto mea
natas ab Au-l 4 crimina Mufas
gufto & ideo
a me.4Qur An femel eft pœnam commeruiſſeparùm?
mihi crimi- Carmina fecerunt , ut me 8 cognofcere vellent
nis locofue-
re. 5.Verfus, Omine nonfaufto 10 femina, virqúe meo.
quarum au- Carminafecerunt,ut me, ¹¹ morefque notaret
6dores Mufe. Iampridem 12 invifâ Cefar ab arte meos :
Miffum
effe in exi- Deme mihiftudium, 14 vita quoq, crimina de-
lium. 7 Id 15 Acceptum refero verfibus effe nocens (mes::
effecerunt,
8 Vita cla- Hocprecium cura vigilatorumqúe laborum
vellent Cepimus :ingenio eft pæna reperta meo.
rus effem,ut
me
cognofcere. Si faperem,doctas odiffemjure forores.
9 Quod mi.
hi infœlici- Numina & cultoripeniciofafuo.....
ser ceffit. 1oQuiautrumque amare docui . Ir Notam , & ftigmainureret;
vel difceret , nofceret. 12 Ab arteamandi , quam jam dudum odio habe
ret. 13 Nullumcrimen admififfem , fi non ftuduiffem . 14 Vita lafci-
væ præteractæ. 15 Imputo verfibus. 16 Verfuum , laborando &
vigilando , compofitorum. 17 Mafas , quas novem forores fingunt.
18 Mihi, qui illas colui.
At
verf.8 LI B. II. 207
Atnunc (tanta meo comes eft infania 19 morbo) morbum 19 Poefin ap-
20Saxa meum refero rursùs ad ictapedem. pellat, quia
Scilicèt ut victus repetit gladiator arenam , nocuerat ipfi
Etredit in tumidas naufraga² puppis aquas. gorice 20, Ablego
24 Pru
Forfitan , ut quondam 23 Teuthrantia regna dens volens-
tenenti, que repeto,
que nocuere
26Sic mihi res? eadem vulnus opemqúeferet, mihi. 21.
Procellofas.
Mufaquequamovit, motam quoque leniet iram: 22. Navis.
" Exorant magnos Carminafape Deos. 123 Telepho
Ipfe quoque 26 Aufonias Cafar 27 matrefque nu- Regi Myliæ
Carmina 28turrigera dicerejußit Opi. (rufque generi cefforique fuc-
Inſferat & Phœbo 29 dici,quo tempore ludas Teuthranti
30 Fecit,quos atas afpicit una fèmèt Vide libro I
50. 24. Re-
Hisprecor 1 exemplis tua nùnc,mitißimeCafar, genti.
Fiat ab 32 ingenio molliorira meo. 25. Idem
Auguftus
Illa quidemjufta eft: nec me 33 meruiffe negabo: 26 Verfus
34 Non adeò noftrofugit ab orepudor. 27. Feminas
Latinas . 28.
Sed,nifipeccaffem,quid tu³35 concederepoßes ? Cybele , de
Materiam venia fors tibi noftra dedit. qua Faft. 4.
Si , quotiespeccant hominesfuafulminamittat Verfus faft 3.. 29.
30.
Iuppiter.exiguo tempore 36 56 inermis erit. Inftituit In-
Nunc ubi 37 detonuit,ftrepitug, exterruit orbem, dos feculares
Purumdifcußis aëra reddit 38 aquis. 131. Quæ ipfe
dedifti . 32.
Iureigiturgenitorg, Deum, rectorg, vocatur : Quod ad ver-
lure capax mundus nil love 4º majus habet. fus dumfcriben-
aptum
45 Tu quog, cúmpatria rector dicare paterques eft. 33.tram
Vtere more Det nomen habentis42 idem. tuam,& poe-
4 Idg facis: nec te quifquam moderatius alternam. adeo34.impNonu
Imperii potuit 44 frana tenerefui. dens fum.35
Tu veniam Partho 46 fuperatoSapè dedifti, Con don are,
47 Non conceßurus quam tibi victor erat, j36. m Poft-
qua omnia
Divitiis etiam multos & honoribus auctos fulmina con-
Vidi,qui tulerant 48 in caput arma tuum: fumpfiffet. t
37. Pof
quam Tupi-
ter tonare defiit. 38 Nubibus aquasconftantibus, 3.9. Quia triftia lætis tem-
perat. 40. Superius. 41. Vtille Deos , fictuhomines regis. 42 Patris.
43 Modereta regnas. 44. Moderamina. 45. Populo Afiatico, infenfitimo
Romanorum hofti. 46. Blanditur Augufto;nam nunquam Parthos, a Ro-
manisfuperatos,penitus,legimus : faktem non temporéAugufti. 47. Quam
Parthus tibi non dediffet , fiteviciffet.48. Contra te et vitam tuam con-
jurafent
t Quaque
208 FASTORUM verf.24
49 Finem Quaque dies bellum, belli tibi 49fuftulit iram,
belli fecit,&
iracundiæ Pars fimul templis utraque dona tulit.
tuæ modum Vtg tuus gaudet miles quod 52 vicerit hoftem,
pofuit. 50 Sic, curfe victum gaudeat, hostis habet.
Victrix , &]
vida.51.Vi Caufa mea eft‹ ªmelior, qui nec contraria dicor
ctimas , & Arma,nec hoftiles effe fequutus 55 opes.
gratiarum
actiones dis. Pers6 mare per terras,pers 7 tertia numinajuro;
52 Quia vi- • Perte prafentem confpicuumque Deum .
eft. potitus
to ri53. Quia 8 Hunc animum faviffe tibi, vir maxime, meque
victoria tual 59 Quâfolâpotui,mentefuiffe tuum.
tuam
tus es,exper- Optavio peteres cœleftia fidera tardè:
ricordiam. Parfquefuiturba 61 parva precantis idem .
54. Quam
hoftium, & Et pia thura dedi 62 pro te cumque omnibus unus
conjurato- Ipfe quoqueadjuvi 63 publica vota meis.
rum. 55.Po- 64 crimina dicis,
tentiam im- Quid referam
65 Mille libros illos,
locisplenos quos'
nominus eße tui (reliqui,
perium. 56.
Per Neptu. Infpice 66 majus opus , quod adhuc 67 fine fine
num , cui 68 In non credendos corpora verfa modos.
mars terræ-
que poteftas Invenies veftri 69praconia nominis illic :
ceffit 57. Invenies animi 70pignora multa mei.
Plutonem, Nontua carminibus 7 major fitgloria nec quò
cui tertia
fors , nempe Vt majorfiat, crefcere poffit, habet.
inferni con 72 Fama Lovis fupereft : tamen 73 hunc, fuafalta
tigit.* Iteru
Auguft um 74 referri.
Deum facit, Etfe materiam carminis eſſe, juvat.
& femper
mortalibus Cumqué 75 Gigantei memoranturipralia belli :
præfentem ; 76 Credibile eft latum laudibus effefuis.
quum cæteri
aliquando in Te celebrant alii quanto decet ore : tuafqúe
coelis ef.
fenti &femper vifibilem; cum alii nunquam vifibiles effent. 58. Animum
meum tibi deditum fuiffe. 59. Cum corpore, & armis non valerem 60.
Tarde morereris , non aditurus Campos Elifeos : fed tranfferendus inter
Deos, & fidera, 61. Non reputanda , cum alii me majores effent. 62.
In falutem tuam. 63. Cum publice , pro faluteprincipis , vola & fuppli-
cationesindicta effent. 64. De arte amandi Supr 1. 12. 65. Lib. 1.
de art, 90. 66. Et materia , & mole. 67. Inperfectum. Lib. 1. 259.
68. Metamorphofim. 69. Laudes tuas. Libr. 15 Fab. ulti 70. Te-
ftimonia, propenfi animi mei. 71. Cum jam infinita fit. 72. Vt per totum•
orbem, Iovis inftar, prædiceris. 73. Iovem. 74. De fe verfus componi
75. De quoMetam. 1. Fab. 5. 76, Non pro certo id afferit:fed pro verfi¬
mili. 77- Quantum tu ipfe meritus es.
Inge
verf.38 LIB . I.I. 209
Ingenio laudes 78 uberiore canunt, (tum , 78. Majore.
Sed tamen, 49 ut 80 fufo taurorumfanguine cen- 79. Compa -
rationem
Sic & capitur minimo thuris honore Deus.. inftitui analogtiam
, ut
Ahferus, & nobu nimiùm 82 crudelirer hoftis! Di, licet ma-
83 Delicias legit qui tibi cunque meas : xime ter-
84 Carmina nenoftrisfic te venerantia libris magnis fa.
crificiis , &
Iudiciopoßint 85 candidiore legi. hecatombis
Effe fed irato quis temihipoßet 86 & amicus ? delectentur;
fic quoque
Vix tuncipfe mihi nòn immicus eram. minimo Ta-
87 Cum cæpit quaſſata domus ſubfidere partes crificio capi-
untur: Ita &
Inproclinatas omne recumbit 88 onus. Augufte , li-
Cunctaquefortuna §9 rimamfaciente dehifcunt: cet maxima
Ipfafuo quadampondere 9° tracta ruunt, ingenia tibi
Ergo 21 hominum (quafitum odium mihi carmi grata non contemfint ;
ne : quàg . nis minora.
80. Inlacri-
92 Debuit, eft vultùs turbafecuta tuos. ficiis effufo.
At (memini) vitamqúe meam , morefque proba- 81 . Delecta-
Illo, 93 quem dederas,prætereuntis equo . (bas , cur . 82.inftar
mibi, Ille
94 Quodfi nonprodeft, & 95 9 honefti gloria nulla crudeliffimi
Redditur: at nullum crimen adeptuss eram. hoftis, nocu-
Nec malè commiffa eft nobis fortunareorum, it. 83. Qui-
cunque ania-
Vfque decem deciès inspicienda viris. toria mea ti-
2 Res quoqueprivatasftatui fine criminejudex bi 84. prælegit.
Reliquos
Dique meafaßa eftpars quoque ³ victafide. verfus te ve-
4
Me miferum ! potui, fi non extrema nocerent, [nerantes. 85.
Iudicio tutus nonfemèl effe tuo. Defecato ab
omnibus
Vltima meperdunt, imoquefub aquore mergit præjudiciis. 86. Quia
Incolumentoties 6 unaprocella ratem omnes facta
Nec mihi 7 pars nocuit de gurgite parva: fed tua compro-
omnes bant.87.Me-
taphora , a
terræ motu,
88. Tota moles domus. 89. Quia rima oborta omnia labafcunt. 90.
92. Quod debuit , turba iramtua Comprobavit.
93: Cum 91.Omnium.
Depreffa,
me equitem fecifles . quibus folenne erat equo prætervehi,
Idii Iuliis , atemplo Martes, ad Caftoris. 94. Me equitem effe. 95.
Honefta meafacta non compenfantur. 1. Centumviratus mihi concre-
ditus eft. 2. Minores caufas, & privata judicia utpote qui triumvirfu-
erat, Infra Lib 4. 290. 3. Succumbens. 4, Vitimum iudicium tuum.
5. Abfolutus. 6. Vnica ira tua, 7. Parva marspars.
Prefere
210 TR RISTI UM verf.52
8. Hic genu- Prefferehoc fluctus , Oceanusqúe caput.
inamicaufam
exill fui 8 Cur aliquid vidi ? cùr noxia luminafeci?
obfcuris
Cur9 imprudenti cognita culpa mihi eft ?
volvit ; qu
verbis, jn-a xo Infcius Altaonvidit fine vesteDianam:
melatet, ne- Pradafuitcanibus nec minus illefuis.
que ipfe au- Scilicèt infuperis etiam II fortuna laenda eft:-
thorprodere
voluitMeru- Nec veniam,lafonumine, 2 cafus habet,
la putat,
agi hic 13 Illa noſtra die, quâ me malus abftulit error.
de inca-
fto, de quo Parva quidemperiit , fed 14fine labe, domus,
diffe- Sic quoqueparva tamen, patrio dicatur ut avo
Sueton.calig
23.nec
tit Beroald. Is Clara, necullius nobilitate minor.
9. Cum id Etneque 16 divitiis, nec paupertate notanda eft:
1o. Vt Vndefit in neutrum conspiciendus eques.
non inquire-
rem.
Aaron vi- Sit quoque noftra domus vel 7 cenfuparva, veľ
dit Dianam, {ortu :
non data o- 18 Ingeniocertè non latet illa meo.
pera, dequo o videar quamvis nimiùm 19 juvenilitèru-
Metam. 3. Grande tamen toto nomen ab orbe fero. (fus :
Fab.3 & ta Turbaqúe doctorum Naſonem novit : & audet
menpunitus,
ficego, forte 20Non fastiditis annumerare viris 22
sujus fero Corruit
aliquid vidi, hac igiturcrimine
Sednonexiguo acceptafub¹¹ uno.
Mufis lapfadomus
poenam. II.
Luendum Atque eaficlapfa eft, utfurgere, fi modò lafi
eft . quod 23 Ematuruerit Cafaris ira, queat.
contra deos,
forte fortu- Cujus in?4 eventu pœna clementia tanta eft,
ma commif Vtfuerit noftro 25 lenior ira metu.
fum. 12.26 Vitadata eft:citraquenecem tuaconftitit ira:
Cafuaria
peccata pu- Oprincepsparcè viribus uſe tuis t
28
niuntur
que quo- Infuper accedunt,te nòn 27 adimente, paterna
a dis.
13. Ia die (Tanquàm vita parum muneris eßet) 29opes.
domusnoftra
periit Nec mea² 930decreto
& Necmea damnaſti facta Senatus,
Selectojudicejuſſafuga eft.
14. Sinecul
pa.15.ingenio
Cele- Triftibus invectus verbis (itàprincipe dignum)
bris
meo, hac ætate; vel patrum fæculo clara omnino. 16. Clara divitiis vel
paupertate. 17. Non prime claffis. 18. Quod per totum orbem celebraba-
tur. 19. Lafcive. 20. Le&tis fine Faftidio. 21. Grata Mufis. 22. Quod
Cafaremlæferat. 23. Lenita , & tanquam maturafacta fuerit. 24. Quæ
cum evenit,& executioni mandata fuit,tam clementer tractata fuit. 25. Vt
graviorempoenam metuerem. 26, Qui, cum potuift occidere , noluifti id.
27.Quod exulibus fieri confueverat. 28. Hæreditaria. 29. Latafenten-
tia a fenatu. 30. Conftituto ad cam rem, alii Secreto, 31. Triftibus
mihi.
Vitus
verí. 316 • LIB . II. 211
Vitus es 32 offenfus , ùt decet , ipfe tuas. 132 Crimina
que te offen-
Adde, quodedictum quamvis immite, minaxg derant. 33
Attamen inpana³ ³ nomine lenefuit. Infcriptio-
ne, & titnlo.
Quippe 34 relegatus, non exul dicor in illo, 34 Differunt
Parcaque fortunafunt tibi verbamea. relegatio, &
Nulla quidem 36fane gravior mentifquepotenti hoc perpe exiliu'; quod
Pana eft, quàm 37 tanto difplicuiffe viro. tuum fit, it
Sedfolet interdumfieri placabile numex: lud in tem
pus : & reli-
Nubefolet 38 pulfa candidus ire dies. gatio, juxta
39Vidi ego pampineis oneratam vitibus ulmum, I. C. alia eft
Quafueratfavo fulmine taca Lovis. deportatio
in infulam ,
Ipfe licèt fperare vetes,fperabimus : atque alia relega-
4 Hoc unumfieri teprohibentepoteft. tio fimplici-
Iter ex pome-
Spes mihi magnafubit, cùm teª¹ mitißimeCafar: riis locoru.
Spes mihi, refpicio cùm mea 42 fafta, cadit. tuen 35 Confi-
tia for-
Ac veluti ventis agitantibus aquora,non eft tunam mea.
43 Equalis rabies, continousquefuror : 36San æ me.
Sedmodò 44 fubfidunt, intermißiquefilefcunt, tis. 37.
gufto.38MeAu-
45 Vimquéputes illos depofuiffefuam : taphorice De-
Sicabeunt,redeuntqué mei, varianty timores, pulfa ira le.
nitas redire.
Etfpemplacandi dantqué negantqué tui. 39 Maximus
Perfuperos igirur,qui48 dant tibi londa, dabunta, ulmora cor vitesde-e-
Tempera, Romanumfi modò¹Înomenamant: rant. Virg.
Perpatriam,qua te tuta &ſecure parente eft: Eclo. 5:32:
Cujus & in populopars ego nuper eram: quæ iis ad-
debantur ne
52 Sic tibi,quemfemperfactis animoqué mereris, prone jace-
Reddatur 53 grata debitus urbis amor: rent , atque
Livigsic tecum 54 fociales impleat annos, maximum
infortunium
Qua, nifi te, nullo conjuge dignafuit: protendebate
55Qua fi non effet, calebs te vitadeceret, fi quid ful
mine ta&um
erat;fic jam dicit , vidi quæ antea ira Deum ta&a erant , omnimode re.
ftituta. 40 Sperando in tuam clementiam , te non ladimus. 41 Qui
omnibus ignofcerefoles. 42 Quiapeenam merui. 43 Non femper eadem
tempeftatis vis. 44 Quieta funt, 45 Furoremtempeftatis. 46 Iam hoc
jam illudtimeo. 47 Iam fpero jam vero minime. 48 Hæc confcri-
pta funt, fenectute Augufti quippe Cofl. Hiruo & Panfa Ovidius natus
eft, id eft, initio imperii Augufti , & quinquagefimo anno in exilium mif-
fus, quo tempore Auguftos jam fenior erat. 49 Res & imperium Roma-
num. 50 Dictatore fub Augufto , pax erat, & Ianus claufus , Faft. 1: 43.
51 Romano inpopulo. 52 Quod fi me reftituisprecor uthonor quemfem-
per, &c. 53 Romæ tibi gratæ. 54 Conjugales. 55 Nifi Livia exifteret,nul-
la uxorte dignaeffet, ut cælebs maneredebuiffes.
Nul
212 TRISTIUM ver1.83
56 Sic te in- Nullaque, cui poffes effe maritus , erat:
colume fit Sospitesie tefit 56 natus quoquesospes : & olim
& gnatus in- Imperium 57 regat hoc cum feniorefenex:
columis.nul- <8
lam Airpem Vtfaciuntqué tuifidus juvenile nepotes,
Augufto fi 59 Pertua.perg, tui factaparentis eant.
peris exce- Sic affueta tuisfemper 6 victoria caftris,
Iuliamfuiffe 61
legimus: fed Nunc quoquefepraftet, notaquéfigna petat:
is in filium 62 Aufoniumqué ducem folitis circumvolet alis ,
Tiberium
adoptaverat. Ponat & in nitida, 63 laureaferta coma, (nas,
57
nexVtteille fe- 64Per quem bellageris : 65 cujus nùnc corporepug-
fenio-
rem fuften- 66 Aufpicium cui das grande: Deosqué tuos:
tet in impe- Dimidioqué tui 67 prafens , & respicis urbem:
rio. 58 Et Dimidioprocul es , favaqué bellageris,
nepotes tui
fulgeant , ut 68 Hic tibi sicredeat fuperato victor abhofte:
fydera , hic Inqué coronatis 69fulgeat altus equis :
Druf um & Parceprecor:70 fulmeng tuum fera tela reconde
Germanicu
intelligit; ná Hen nimiùm mifero cognita tela mihi !
C &L
res mor- Parce pater patria:nec nominis immemor hu-
eratCala
tui, Agrippa 73Olimplacandi fpem mihi tolle tui. (
jus:
exul. 59 Te Nonprecor ut redeam , quamvis majora petitis
& Iulium Credibile eft magnos fape dediffe 74 Deos.
imitentur.
60 Victoria 75 Mitius exiliumfi das propiusque roganti:
Dea femper Pars erit èpœnâ magna levata meâ
in caftris
tuis fit. 6177Vltimaperpetior, 78medios projectus in hoftes:
Adfit tibi. Nec quifquam -9 patriâ longius exul abeft.
62Romanum, Solus ad egreffus miffusfeptemplicis 8 ° Iftri,
principem
forte Tibe- 81 Parrhafia gelido virginis axe premor
rium intelli-
git vel Drufum. 63 Victoriam, cujus fignum laurus triumphantibus da-
ri folita. 64 Cujus ductu, fide Tiberio agit, refpicit ad bellum Illiricu.
De quoSuet.Tiberi 16: 17.Si de Drufo, refpicit ad Germanicum Flor: 4:
12. 65 Quæ legati tui agunt, tua funt. 66 Favorem Deorum tuorum.67
Ipfepræfens es, & gubernas rem Romæ, & per legatos tuos proculbella ge-
ris. 68 Sive Tiberius , vel Drufus. 69 Triumphum aget. 70 Iram
qua omnia diffipat, ut Iupiter fulmine. 71 Quod nomen illi illatum , te-
ftis eft Suet. Aug. 58. 72 Vt mitis , tanquam pater , effe debeas. 73
Poft hæc. 74 Deos quorum unus , fæpe majora dare petentibus , quam
ego peto. 75 Vc Tomi non cogar exulare. 76Et concede mihi roganti, lo-
cum Romapropriorem, 77 Maxima mala. 78 Ad loca imperiiDanu-, ho-
ftibus cincta, miffus. 79 Roma 80 Ad oftia Iftri Fluvii, alias
bii dicti, qui,tefte Tacito , De Mor. Germ. Molli & clementer editomontu
Annobajugo effufus, plurespopulos adit, donec inPonticum marefex meatibus
erumpat.feptimum enim Paludibus hauritur.81 Polo Arctico,dicto a Califte,
virgine Arcadica, ubi : Parrhafus mons,inurfam & deinde inSydus mutata,
lazy-
Met:2:Fab.5:6:Faft: 2:Faft:9.
verf.96 LIB. II. 213
82lazyges, & 83 Colchi, 84 Metereaqué turba, 8582 ftres Campe-
Scytha-
Getaqué, ram populi.
Danubii mediis 86 vix prohibentur aquis. 83 Populila.
dextram ad
Cùmqué alii 87 Caufa tibifintgraviorefugati: tus Ponti-
88 Vlterior nulli, quàm mihi, terra data eft. Alias Corf.
Longiùs hâc nihil eft nifi tantùm 89frigus & ho- qui quoque
Scytharum
Et maris aftricto qua cost9° undagelu. ftis , populi. 84
91 Hactenus Euxini pars eft Romana finiftri: Meterea
Proxima Bafterna, Sauromataqué tenent, urbis fupra
Thyram fu-
Hac eft9+ Aufonio fubjure » novißima: vixque men, incolæ.
96 Hafit in imperii margine terra tui, 85 Libro 1:
226. 86Quin
Vndèprecorfupplex , ut nos in 97 tuta releges: invadāt nos.
Nefit cumpatriâpax quoque adempta mihi. 87 Majori
delicto rele-
Ne timeamgentes , quas non 98 benè fummovet, gati. 88 Vl-
Neve tuus poßim 99 civis capi. (
1 Fasprohibet Latio quenquam defanguine nam ptentrioné.fe-
ab hofte Ifter: terius in
89 Inhabita
Cafaribus falvis, barbara vincia pati.(tum, bile.90 Gla-
$Perdiderint cum me duo crimina, carmen, & 6 ciale mare.
Alterius facti culpafilenda mihi est. (error: 91 Huc ufq;
Romanu im
Nam 8& tanti nonfum , 9 renovem ut tua vulne- perium , in
finiftro , &
ra Cafar, Europeo Pó-
Quem nimioplus est indoluiffe femèl. ti littore. 92
11Alteraparsfupereft: quâ 12 turpi crimine, le- Scythia Germaniæ , vel
Arguorobfcæni doctor adulterii ( tus, populi , vel
Fasergo eft aliqua cælestia 14 pectorafalli: ad Mare Se-
Et funt notitia multa 16 minora tua. ptentrionale,
vel ad Iftru
Vtqué Deos, Calumqué fimùl fublime tuenti, fumen fiti,
Non vacat exiguis rebus adeffe lovi: qui & Gala
taj & Peucini
Ex te8pendentem sic dùm 19 circumfpicis orbem: vocantur. 93
20 Sarmatæ,1:1
Effugiunt curas inferiora tuas. 106. 94 Ro-
mano imperio. 95 Vltima. 96 Quafi non ftare id dicat : fed hærere modo.
97 Exilio mihi des loca, ubi hoftis non timetur. 98 Tuto. 99 Romanus
civis.Græcis,
1 AEquitas non permittit.
dicebantur 2 Romano,
omnes exterræ gepes:3 aSalvo imperio.
Romanis vero ,4 omnes,
Barba-
ri, a
fi Græcos exceperis.Sed proprie barbarus eft alicui , cujus linguam nó in-
telligit, Lib:5:279. 5 Caufa fuerunt exilii. 6 Qualis ille error fuerit , non
conftat. 7 Erroris. 8 Reftitutio niea tanti non eft. 9 Dolores tibi in animo
revocem. 10 Semel iis dolore affe&tum fuiffe. 11 De qua agam, 12 Quodfi
id commififfemturpe effet. 13 Accufor. 14 Tuum pectus , o Augufte, qui
inter cœlites referri dignus es,& referédus eris. 16Nodigna ut a te cogna
fcantur, 17 Regensi cœlum, & ingentia, 18Nutu tuo cuncta agenté.19 Inqui-
ris quæ in orbe aguntur. 20 Quoniá mens tua majoribus occupatur.
Sci-
TRISTIUM verf. 110
214
21Poftquam 21Scilicèt imperii princepsftatione relictâ,
curam impe-
rii ,ut miles 22 Imparibus legeres carminafalta modis:
Rtationé,reli- 23 Non ea te moles Romani nominis urget:
quifles. 22 Inquétuis humeris tàm love fertur²4 onus;
Elegiacos
verfus, 23 25 Lufibus utpoßis advertere numen ineptis ,
Imperiúnon 26 Excutiasque oculus 27 otia noftra tuis.
moleftu tibi Nunc tibi Pannonia est , nunc 29 Illyris era do-
eft.24 Meta-
phor. Onus manda;
quod re ipfa 30Rharica nunc prabent , ¹¹ Thraciaqué ar-
grave , Ted
sibi leve eft. ma metum. (cas
25 yt fit
facultas tibi, Nune petit³²Armenius pacem:nùc³35³porrigit ar-
luforiis poe- 34Parthus eques,timidâ captag, figna manu .
matibus nu- Nunc te³6 prole tuâ³7juvenem Germania fentit:
gifque infi.
fédi,26Per- Bellaquépro magno Cafare , 38 Cafaragit.
legas. 27 Denique ut intanto , 19 quantum non extitit
Verfus otio unquàm ,
compofitos.
28 Regio I- Corpore, 40 pars nulla est , qua labet imperii:
Aro hodie Vrbs quoquete,
mina,conter- 42
& legum laffat tutela tuarum,
Slavonia di- Et morum fimiles quos cupis effe tuis.
a , ca ab 41 Nec tibi contingunt, quagentibus otiapraflas,
Augufto do-
mita,Flor:4: 4+ Bellaqué cum multis irrequietageris.
12. 29 Gen- Mirorin hoc igitur 45 tantarumpondere rerum,
tes, agentes Vnquàm te noftros 46 evoluiſſe jocos.
fub Alpibus,
imafqu e val. Atfi quod mallem) 47 vacuus fortaſſefuiſſes,
les earum , Nullum legiffes crimen in 43 arte med.
quafi clau-
Ara cuftodi- Illa quidem fateor 49 frontis non eſſeſevera
entes , Flor.
codem cap. In quos Auguftus ipfe fecit expeditionem . 30 Populorum
Alpes incolentium, pertingentium ad Italiam ufque. 31 Septentrionalfum
Germaniæpopulorum, fitorum ad Pontum Euxinum. 32 Aliæ populi , qui
victi aPompeio, hoe unum fervitutis genus affueti erant,ut rectores a Ro-
manis acciperent,Flor: 4:12. 33 Bellum minatur. 34 Populus Afiæ , de
Flor: 3:11 4,9:
qu o Flo. 4: 12. 3610.Drufo
fiana,
35 Remittis figna militaria, erepta in clade Craf
privignotuo , quem legatum in Germaniam
mifit. 37 Augukus quidem fenex erat : fed juvenis Drufus. 38 Drufus
pro Augufto, vocatur autem Drufus Cæfar,non, quia aliquando Cæfarfuit:
fed quia efamilia Cæfaris erat, 39 Maximum imperium Auguftus habe-
bat. 40 Nulla Provincia male regatur. 41 Novæ leges fatigant te , quas
Auguftus varias tulit , Suet: Auguft: 34. 42 Quos in fubditis tibi fimiles
vis.43 Non licettibi otiofoeffe, 44 Non tum Auguftus per fe , fed per le-
gatos bellagerebat, & confiliis de iis conftituebat. 45 In tanto imperio.46
Perlegiffe,namlibri olim non erant per folia compacti, ut apud nos: fed in
formam Cylindri convoluti;unde & volumina dicta, quae, quis legeret evol-
veredebebat 47Curarum.48 in arte amandi.49 Nonconvenire fevero; &
gravihomini.vel magnificentiam prima pagina, & frontepræ feferentia. Scrip.
verf.122 LIB. II 215
Scripta, nec àtanto 5 principe digna legi : 150 Monar.
cha.51 Veti-
Non tamenidcirco legum ¹¹ contrariajußis ta legibus
Sunt ea, Romanas 52 5ª erudiuntqué $3nurus. 52 Docent.
53 Feminas.
Neves quibus feribam poßis dubitare, libellus 54 Inquaru
Quatuorhos verfus è tribus unus habet. ufum.55Pri-
Efteprocul56 vitta tenues , 57 infignepudoris, mus verf:17.
56 Virginea
Quaque tegis medios 58 inftita longapedes. ornamenta
Nil,nifi 59 legitimum, conceſſaqué 60 furta, ca- capitis, Veftis virgi57
nemus : nea,quas pu
Inqué meonullum carmine¹ crimen erit. dor decet,
62 Ecquidab hâc omnes 63 rigidas fummovimus 58 Circudatos.
arte , Limbus
infimus ve-
Quas +ftolacontingi vittaqué fumpta vetat? Ais nalis,matro-
quæ
At matronapoteft
66 65 alienis artibus uti : pro ipfa ma-
Quody, 6 trahat,quavisnòn°7doceatur,habet. tur. trona59fumi-
Per
Nil igitur matronalegat.quia carmine68ab om- leges licitu.
Addelinquendum doctior effepoteft. (ni 6o Veneris.
Quodcung, attigerit (fiqua eftftudiofa 69finiftri inconce Docendo
ffa
70 Ad vitium mores inftruet indè ſuos. nam non mi-
Sumpferit annales (nihil eft 72 hirfutius illis ) randu, quod
defcortatio-
Factafit undèparens73 Ilia , nempè leget. nibus tamen
Sumpferit 74 Eneadem genitrix 75 ubi prima agat,quasin
requiret , vetitis non
numerabant.
Eneadum genitrix 76 undèfit alma Venus. 62 Quid er-
77Perfequar inferiùs (modòfi licet ordine ferri) bunt 80 accufa-
me. 63
Poffe nocere animis carminis omne genus. Honeftas.64
Nontamen78 idcirco crimen liber omnis habebit . Honeftarum
malierů ve-
79 Nilprodeft , quòd non lædere poßit idem. ftis.65Non a
10 Igne quidutilius? fi quis tamen ³¹ urere tecta me confcri-
Caperit, 82 audaces inftruit igne manus. ptis plures
enim artes
erant corruptarum mulierum, de quibus Iuvenalis Sat.6; velfcripta aliena
abamore, ad amorem transferrepoteft. 66 In malam partem, & ad Amo-
res.67 Amare. 68 De qualicunque materiaconfcripto. 69 Pravitatis. 70
Peccatorum materiam acquiret. 71 Hiftorias Romanas. 72 Minus
conveniens , cum amatoris lufis. 3 Mater Romuli , quae a Marte com-
preffa fuit. Liv. 1: Flo: 1: 1, Plut: Rom: Faft:3:Faft:1. 74 Virgilium. 75
Vbi Venus AEneam peperit, Quod Marodocet, AEn.1 :621 , 76Nempe e
marifanguinolento, ab abfciffo virili membro Saturni , vel unde , id eft ,
ex quofufceperit AEneam. 77 Porro, pergam perfequi.7 8Quia malis no-
cere poteft.79Veriffimum hoc; nam ea quæ refutantur, quidam tranftulere
inmalam partem 80Sine quo vivere nonpoffumus, unde aqua & ignis exu-
libus interdicitur, Faft:4: 395. 81 Incendère, 821Sceleftas,
Eripit
TRISTIUM verí.135
216
83 Salutares, Eripit interdùm, modò dat medicina falutem:
& noxias Quaquèjuvet, 8; monftrat, quaquè fit herba
herbas. 84 nocens ,
Latro habet
gladiu, quo 84Et latro, & cautus pracingitur enfe viator.
aliis infidias
ferat. 85 lu- Illefed infidias, hicfibi portatopem.
ftas , & bo- Difcitur, 85 innocuas ut agat *86 facundia caufas:
nas defen- 87Protegit hacfontes , mmeritofqués premit.
dat. 86Rhe-
torica. 87 89Sic igitur ca men rectâfi 9º mente legatur.
Defendit ta- Conftabit nulli 91 poſſere nocere meum.
men noxios.
do aliquá- Et,quoddam vitii quicung, hinc concipit, errat,
88 Opprimit Et nimiumfcriptis 92 arrogat ille meis,
accufat, 89
Eodem mo- Vt tamenhoc 93 fatear, 94 ludi quoque 95 femina
do,ut Ignis, 96Nequitia:tolli tota 97 theatrajube. prabent
Medicina , Peccandi caufam quàm multi fæpè dederunt,
gladius,Rue-
torica nihil 98 Martia cùm durumfternit arenafolum.
noxii in fe Tollatur 99 Circus: non tuta licentia Circi eft:
habent, bene Hic fedet ignoto junétapuella viro.
que;fic
ufa quo-e Cum quadamſpaciētur in hâc ut amator eadem
Carm
meum, &c. Conveniat , quare³ porticus ulla patet ?
90 Nonan, ad.
ulteri 91 Quis locus eft templis auguftior?hac quoque‘vi.
Ex verfibus In culpamfi qua eft 7 ingeniofa fuam . [tet,
oriri poffe Cumfteterit lovis & ade: Iovis 9 fuccurret in ade,
meis vitia.
92 Demit.93 Quam multas 1 ° matres fecerit ille Deus.
Addam . 94 11 Proxima adoranti Iunonis templa , I2 ¹²fubibit
Principia.95 13 Pellicibus multis indoluiffe Deam.
Scenici.
96 Amoris 14 Pallade conspectâ, is natum de crimine virgo
& tiarú.ú ***Suſtulerit quarè quajet Erichthonium .
cæterar
nequi
gnifica,o mas
97Loc l ntum & fpe&tacula conftru&ta. 98 Campus Martius, A.
in orame
Odae 9: Lib. 1. Vel ludi gladiatorii.e 99 Locus,
motis fæpe caufa. Horat.cunqu
in quo certamina , cujuf generis fiebant 1 Hinc quoqu , Ovidius
docet in'Arte 1:69. poffe inveniri quod quis amaret . 2 Puella ideo deam-
cus apud
bulat inporticu; utaccedat ad illamesamatorm. 3 Portiulare nt . Roma nos va-
riæ erant, extru&tæ, ut in iis vitant cœlu deamb 4 Cur alicui
licetporticum intrare. 5 San& tior, magnificentior , remotior ab amori.
bus. 6 Quia materiam præbebunt 7 Mala , & ad mala excogitanda fa
gax. 8 Templa . 9 Cogitabit. to Prægnantes fererit , nempe Danaen.
Ledam, Califtam, Ele&ram, Semelen, Alcmenem , &c. 11 Quæ janda
funt templo Iovis , in monte Capitolino. 12 In mentem veniet. 13 Pel-
lex eftnieretrix cum alterius marito rem habens. 14 Effigie Palladis .
15 Cum Iupiter , renuente Minerva , Vulcano conjugium illius fpopon-
diffet. Ille virginem vi aggreditur , & inter luctandum femen effundit , in
terram hincpuer ille natus, vide Met. 2:554.Servium in 113,vcrf.3.Geor.
16 Servandum dederit filiabus Cecropis. Vene-
verf.148 LI B. II. 217
Venerit in magni templi 17 ¹¹ tuanuminaMartis : 17 Quem tu
colis; utpote
Stat LO Venus ultori juncta viro antefores. proavu tuú,
201fidis ædefedens sur banc¹ Saturnia,quaret, &18 militem.
Egerit Ionio, 2 Boſphorioqué mari. &ti erant in
In Venerem Anchifes, in Lunam²5 Latmius he, adulterio
In Cererem 26 Lafius , qui referatur, erit.{ ròs, Met:4 Fab:5
19MartisVI-
Omnia +7 perverfas poffunt corrumpere mentes: toris.Faft:5:
28 Stant tamen illafuis omnia tuta locis. 276. 20 Des
AEgyptiacę
Atprocul àfcriptâfolis 29 meretricibus arte, quæ cadeni,
30 Summovet.* ingenuas paginaprima manus. cit , cum Ibs
Quacunque 31 erumpit¸² quà nonfinit ire fa- de qua. 10.2E
1.Fab Meta
cerdos, " Iuno Saturni
Protinus hac vetiti criminis ³ ³ aðta rca est. MarisMedi- filia. 22 Pars
Non tamen eft facinus verfus evolveres molles : terranei, in-
Multa licet cafta 35 nonfacienda legant. ter Cretam
Sapefuperciliinudas matrona 37 feveri, & Siciliam ,
dicta ab Io
38 Et Venerisftantes adgenus omne , videt. 13 Per Bof-
4 phoru Thra-
Corpora veftales oculimeretricia cernunt. cium , frætu
Necdominopana res eacaufàfuit,uno na qua in Pontu
At quare in noftrânimia eft lafcivia Mufa? Euxinu via
·Curvé meus 42 nequamfuadet amareliber ? quafi Bis
Nilnifipeccatum manifestay, culpat fateda eft: póp 24 AEnea
Pænitet ingenii , 4*judiciiqué mei. Pater 25Eu
45 Cir non Argolicu potiùs que concidit armu.demion, cum
47Vexata eft &iterum carmine Troja meo ? ¡mio quo Cari
in Lat
monte , rem habuiffe Lunani ferunt, illumqueillic multo temporefopicum.
26 Iovis ex Electrafilius, cum quo Ceres concubuit 27 Pravas. 28 Non
diruuntur ideo templa. 29 Inufum meretricum, 30 De Art:1 : 16, * Pudicas
31 Intrat. 32 In adyta , solisfacerdotibns pervia. 33 Rea criminis il
liciti agi poteft ; Sicquoque , fi quæ caftafcripta mea tangit, ulterius pro.
greffa eft, quam licet; & ideo illa , non ego culpandus. 34 Perlegere ,
Supra 119 35 Lafcivos. , 36 Nonimitanda. 37 Gravis. 38 In Flo-
ralibus , de quibus Faft: 5: Faft . 39 In omnem formam Veneris , de
qua Artis : 3, Circa finem. 40 Quas maxime caftas effe decet, ut
ftupro commaculate vive terra obruerentur ; quibus & locus in
theatris erat , Suet Auguft. 44.41 Verfibus. 42 Pra-i
vus. 43 Fatebor me fcribendo peccaffe. 44 Quod judicave-
1. id genus operis fcribendum 454 Cur non Trojanum Bel-
a conlcripli. 46 Græcis, a primaria Civitate Argo. 47
Repetendo miferiam , videtur alludere ad verfum Augufti in mortem
Maronis. Iterum fentire ruinas' Troja fuas , iterum cogetur reddere vos
tes. 48 Quia tot de Trojafcripfere.
K Cur
218 TRISTIU M verf. 160
49 Bella
bisThebaru, ur- Curtacui 49Thebas ? & mútua vulnera fratrй?
fitæ in Boeo- Etfeptem portasfub duce quamquefuo? .. $
tia , quæ fta- 51 Non52mihi materiam bellatrix Romanegabat:
tius Papinus Et 2 pius est patriafacta referre labor.
Heroico ex-
aravit. 50 Deniquecum meritis impleveris omnia Cæfar,
Polynicis & 53Pars mihi demultis una canendafuit.
Etcoclis, vi-
de Eurip. Vtque trahunt oculos radiantia lumina Solis,
Phoenifias, Traxiffent animum sic tua facta meum
51 Supererats
Bella Roma- Arguor immeritò: 56 tenuis mihi campus ara-
na canta nda. 57Illud erat magna fertilitatis opus. (tur:
52 Amans 58 Non ideo debet pelagofe credere , fi qua.
Patrix. 53
Pars meri- Audeat exiguo ludere cymba lacus. (aptus
toru , id eft, 59Forsan hoe dubitem, 69 numeris levioribus
factoru tuo-
rum , quod Simfatis , inparvos fufficiamque modos.
multi tece- Atfi mejubeas 61 domitos Iovis igne gigantes
re, canenda] Dicere, conantem debilitabit 62 opus.
fuit. 54 Fa- Divitis ingenii eft immania Cafaris
ciunt oculos alta
ad fe con-
verti. 55 Re- Et 64Condere, 65 materiâ nefuperetur opus. se
tamenaufus eram fed detrectarevidebar:
prehendor
immerito , Quodque nefas, 68 damno viribus effetuis .
ré
quodCæfa Adleve rursus opus, 69juvenilia
non canta- carmina,7° ve
rim. 56Levis Et 71 falfo movipectus amore meum (ni:
materia
&tatur. 57tra- 72 Non equidem vellem:fed me mea¹ fata trabe-
Bella Augu. Inque meas 7 pœnas iugeniofus eram. (bant:
fti *I aboris Heu mihi cùr ? didici?cùr me docuere parentes?
58 Alleg. No
magna ten- 76 Litteraqué eft oculos ulla morata meos ?
tare debet, Hac tibi meinvifum lafcivia fecit, ob artes,
qui minima Quas ratus es77 vetitosfollicitare toros.
perferre po- Sedneque me nupta didicerunt78furta magiftro:
eft. 59 Me-
ritoeft quod
Lib. 1: Fab:5 : Qua
quæram, 60 Rebus. 61 Gigantomachiam , Met. Gravitas
de re deliberat, Author Amor. 2: Fleg: 1. 62 ftili, öz
Facundi. 64 Confcribere maxima facta. 65 Nam tefte Saluftio, di
afactis adequanda funt, 66 Furftem. 67 Abnuere. 68 Ne tenui
terfcribendo , imminuerem ingentia facta tua , quod fas non eft. 69
Amatoria. 70 Exercuianimum meum . 71 Scribendo falfos , & fi-
ctitios de me amores. 72 Nonhoc ftudio agebam . 73 Ita dis vi-
fum erat. 74 Vt componerem ob que punirer. 75 Poefin. 76 vl-
lum tempus confumptum , in ftudro litteraturæ. 77 Nuptarum con-
cubitus. 78 Adulteria quæ furtim committuntur.
Quod
verf.175 L 1 B. II. 219
79 Quodqueparum novit, nemo docere poteft. 179 Ergo,ne-
que ego ad-
Sic ego 80 delicias, & mollia carmina feci, ulteria , quæ
Strinxerit 81 ut nomen fabula nulla meum. ipfe non no-
vi. 80 Ama-
Nec quifquam eft adeò82 media de plebe maritus, torias, 81 Vt
83 Vt dubius vitiofitpater ille meo nulla fabula,
de amoribus
Credemihi, 84 diftant mores à carmine noftro : meis narra-
.1 ta , læferic
Vita verecunda eft, 85 & Mufa jocofa mea.
Magnaque pars6mendax operi eft, & ficta meo- nomen 82 Non mo.
meu.
Plusfibi 87 permifit compofitore fuo• (rum , do , non de
Nec 88 liber indicium eft animi , fed 89 honefta patriciis:etiam nonde fed
voluptas media plebe.
Plurima 90 mulcendis auribus apta refert. 83 Quod ob
adulterium ?
Accius effet atrox, 92 conviva Terentius effet, uxoris,dubi
Effentpugnaces qui fera bella canunt. taretur, num
Denique compofui 94 teneros non folus is amores: Pater ille prolis
effet.
Compofito panas folus amore dedi. 84Differunt.
Quid nifi cum multo 96Venerem confundere vino 85 Verfus
laffivi. 86
Præcepit Lyrici 97 Teia 98 Mufa 99"fenis? Narrans non
Lesbia quiddocuit Sappho , nisi amarepuellas? veros amo-
Tuta tamen Sappho, tutus & illefuit: res 87Plures
amores con
Nectibi³ Battiade nocuit,quod fæpè legenti tinet, quam
4 Delicias verfu faffus es ipfe tuas. authorfecit.
88 Ex fcrip
Fabulajucundi nulla eftfine amore "Menandri: tis, animus
Etfolet hic pueris 7 virginibufque legi. judicari non
Ilias ipfaquid eft aliud, nifi 9 adultera,de qua poteft. Juptatis89Vo
ergo
Inter amatorem pugna 10 virumquefuit ? feribitur. 90
IIQuidpriùs eft illicflammâChryfeidos?aut qua vt delecta-
ret.91 Si ut
2
Fecerit iratos rapta ¹² puella ¹³ duces ? Libri , fic &
anthores ef
fent. Accius
Tragicus,qui jam interiit. 92 Qui fæpe de conviviis agit, 93 Heroici. 94
Lafivos. 95 Verfus amatorios. 96 Ebrietatem, Amori, jungit, vide ip-
fum carmine 5, 8, 13. 07 Anacreontis cujus Patria Teon. 98 Verfus.
99 Se fenem effe ipfe , teftatur carm , 11. 1 Poetria , a Lesbo infula,
vide Heroidum Epift: 15. 2 Anacreon. 3 Callimacho, a Batto generis au-
thorc. 4 Amores. 5 Comoedia. 6 Comici Græci, ex quo , Terentius fe
multa tranftulifle , fatetur. 7 Innuptis. 8 Poema Homeri 9 Helena.
10 Paridem & Menelaum. 11 Quid prius occurrit , amore Agamem-
nonis in Chryfeidem ? confule Homerum. 12 Chryfeis captiva , A-
gamemnoni attributa. 13 Agamemnonem & Achillem, vide He-
roid: Epift: 3.
K2 Aut
220 TRISTIUM verl.188
14
Poema Ho- Aliud Ant quid ¹ + Odyſſea eft, nisi ↳fœmina propter
amorem ,
meri.15 Pe
nelope , vide Dum 16 vir abeft , multis una petita viris ?
Epift. 1. 16 Quis nisi Maonides Vencrem 8& Marte , ligatos
ylyties, 17 Narratin obfcano corporapronfa toro ?
Homerus ,
24.18Lib.
vide Adul, Vnde, nisi indicio magni fciremus Homeri,
terium Ve Hospitis igne I9 duas incaluiffe Deas.
neris cum Omne genus fcripti gravitate Tragedia vincit:
2farte, vide Hac quoque materiamfemper amoris habet.
Homerum
Ody . 8. Nam quid in 21 Hippol, to eft,nisi caca flamma
207.Met. 4 22 noverca ?
Fays' 5- 19 Nobilis eft 23 Canace 24 fratris amore fui.
Circen, atqs
Calypfo ca- Quid non ? 5Tantalides agitante 26 cupidine cur-
pras tuiffe a- Pifaam Phrygius vexit 28eburnus equis ? ( rûs,
more Vly is,
vide Ody Tingeret ut ferrum natorum fanguine mater,
S2340, 44 Concitus à lafo fecit amore dolor.
42. A Fecit amor fubitas 31 volucres cum pellice regem;
&26Majeftate
fuperat 21 Qua fuum luget nunc quoque materltym.
ftea,quo
De po- Sinon Aeropen fraterfceleratus amaffet ,
Seneca
Tragediam 33 Averfos Solis non legeremus equos.
feripfit, que Impia nec tragicos tetigiffet 34 Scylla cothurnos,
confule , &
Heroi Epift 36 Nipa rium crinem defecuiffet amor.
4. 22 Pha- Qui legis Electram & egentem mentis Oreftem ,
dræ.23 Con
fule, Heroi Agifthi crimen 38 Tyndaridofque legis. (ra ?
Epift 1 24 Nam quid de tetrico referam domitore Chime-
Manacrei 25
ps Tan26 Amore. 27 Hippodamen , five Hippodameiam , natam
Pelofilius.
tali
Pife inThefalia. Fabula hæc eft. Ocnomanus fæpius interpellatus de
conjugiofilia Hippodameie, refpondit fe illi daturum , qui scurfu equoru
illum vincer ita, ut cum procus currerecepiffet, OEnomanu Ariete Io-
et;
vi facrificaret. Peracto facro ipfe currum confcendit , & velocitate equo-
rum, genitorum vento , omnes affecutos hafta transfixit . Pelops autem
corrupto auriga,evafit, videServ. ad verf, 7 : Georg. 3.28 Quafi triumpha-
bundus iret. 29 Gladium . 30 Medea vide Senecam , 31 Tereum , Philo
mea,Proguem ,Met.6 Fab : 8.32 Thyeftes qui vitiavit AÉropem, Atrei, fra-
tris fuiuxorem , vide Senee: Thyeft. 33. Ne infandu illud epulum viderent,
Thyefts Act 5, cum nox,medio die oboriebatur . 34 De qua, Met: 8. Fab: 1.
35Cochurni ,proprie erant calcei fragicorú,altiores; ut itaperfonati altio-
res apparerent,pro rerú Majeftate: fed hic pro materia Tragica fumutur.36
Nifi amore refecafletpurpureum crimen Patris. 37 Tragediam Sophoclis
&Euripidis . 8 Clytemneftræ , quæ occifo Agamemnone maritum habebat
AEgiftu, atq, ideo ab Orefte, & Electra liberis Agamemnonis interempta
eft,vide Vell Patere 111, Eurip,Elect 39Bellerophonte , qui ,ftupri accufa-
tus, miffus eft adChimera, Solymos , Amazonas occidendü cü victor rediif-
fetsprobataq ; innocétia, accepit uxore,filia regisLycia, cum dimidiaQuregn.
emi
parte.Confule Hom . Iliad 6. 155.
verf. 200 LIB. II. 221
Quem letofallax 40 hospitapenè dedit? [40 Scheno
Quidloquar + Hermionem ? quid te 42 Sche- lum beasfallo il-
accufás.
neia virgo ? 41 De qua E-
Tegue43 Micenao ++Phœbas amata duci¿ pift.Hero.8 .
Quid 45Danaën, Danaiué 45 nurûs, matremqué 42 Atalanta,
Cene i five
47 Lyai , Scheneifilia,
48 Hamona, & 4? noctes, que coïere, so duas? Met.. Fab. 11.to.43F
Quid * generum Pelia ? quid Thefeatquidve Agamemnon
52 Pelafgum , ni. 44 Caffa.
dra , Phoebi.
Iliacam tetigit qui rate primus humum? facerdos Se.
Huc Iole, Pyrrhig, parens, buc Herculis uxor, ne. Agamem
Huc accedat 55 Hylas,56) 56Iliadefque puer.. 145 Quam Iu-
piteradama-
57 Tempore deficiar, tragicos fi perfequars &ignes: vit, & muta
Vixque meus capiet nomina nudaliber. tus in aurea
Eft & in 9 obfcanos deflexa tragœdia risûş: pluviam,vo
ti fui factus
Multaque 63 prateriti verbapudoris habet. eft compos .
Necnocet auctori, 62 mollem qui fecit Achille, 46 Andro-
maden, Pct-
63 Infregiffe fuisfortiafacta 6 modis. fei Danaes
65 Iunxit66Ariftides67Milefia crimina fecum: filii Met.conjuge,
4. Fay
68 Pulfus Ariftides nec tamen 69 urbefui eft. 18. 47 Bac-
70 chi , Semele
Nec qui defcripfit corrumpifemina matrum intelligit ,
Met 3 Fa.3.
48Hrmone,
qui , interempta Antigone , eo quod Polynicem &fratrem bumaffet ,
fe ipfum gladio transfodit , vide Sophoclem , Euripidem in An-
igona 49 Herculis natales , Plaut. Amphit. Vide. 50 Ple-
rique tamen fentiunt , tres noctes coifle . Admetum , maritum Alceftes,
filia Peliæ illius , de quo Met. 7: Fab: 4. Quam Apollo adamay it.Eurip.
Alceft. 5 In cujus vita occurrunt, Hippolyti mors,raptus Phædre, Ariad-
nes, Helena,de his confule Her, Epift. raptufque Proferpinæ ,in gratiam
Perithoi . Lib. 1:19 52 Protefilaum , vide Heroid . Epift. 13. 53 Vxorem
Herculis , quam, vi occifo Patre Eurytho , rege OEchaliæ , duxit, 54
Deidania, quæ Achillem, amore , vefte muliebri abdidit. Variæ uxores
Herculis fuere.Iole,de qua jam actum. Megara, quam ipfe interfecit, vide
Senec:Herc:Fur Omphale Lydia regina , apud quam nebat.Deianira , quæ
ipfum interfecit, vide Hero: Epift. 55 Puer Herculis fuccubus, quem , po-
Atea a nymphis,fibi ereptum indoluit. 56 Ganymedes Tros fuccubus quoqs
& pincernalovis 57Tempus me deficiet.58 Amores,intragediis contentos.
59Rifibilia præ obfeuenitate. 60 Infamiæ antiquæ. 6 Homero, 62 La-
fcivum. 63 Contaminaffe: 64 Verfibus. 65 Compofuit. 66 Poe-
ta aliquis , quem illum non effe exiftimo, qui ob juftitiam infignis eft.
67 Libros Melefios dictos , erant autem illi lafcivi , ut Melefii impudici,
& molles erant. 68 In exilium miflus . 69 Pulfus fuit Patria. 70 Mo-
dum, quo gravide abortum fubirent,
K,3 7 En
222 TRISTIUM verf.209
71Hemiteon] 71Eubius impura conditor hiftoria.
72 Libros
extrem e Nec, qui compofuit nuper 72 Sybaritida,fugit:
protervię.73 Nec, qui concubitus nòn tacuérefuos.
Adulteria
fua . 74 , Suntque ea74doctorй monumentis miſta vjrori,
bris doctoru 75 Muneribusqueducum publica factapatent.
annumeran Neve 76peregrinis tantùm defendar ab armis:
tur.75Datis,
au&oribus Et 77 Romanus habet multa jocofa liber.
corum, mu-
neribus vel Vtquefuo78 Martem cecinit gravis 79Ennius ore,
edicto ducú Ennius ingenio maximus , arte rudis:
divulgati Explicat ut caufas rapidi & Lucretius ignis,
funt. 76 A 82 Caufarumque triplex vaticinatur opus:
pereg rinorů
verfibus. 77 Sic& fua lafcivo cantata eft fæpè Catullo
Romanorum Femina, cui falfum 84 Lesbia nomen erat:
Poemata.
Licet Ennius78 Nec contentused, multos vulgavit amores ,
bella Scipio. Inquibus ipfefuumfaſſus adulterium eft.
nis compo Parfuit 86 exiguifimilifque licentia 87 Calvi.
fuit , funt &
lafcivi alii. Detexit variis qui 88 fuafacta 89 modis.
Lati- Quid referam Ticida? quid * Memmi carme?
79Antiquif-
fimus
norum Poe- apudquos
garum. 80 91 Rebus adeft nomen , neminibusque 92 pudor.
Non tam, ex:
politus ut 93 Cinna quoque his comes est Cinnaqúe 94 pro-
Poeta Ovi- cacior 95 Anfer,
dii ævo erat. Et 96 leve 97 Cornifici,parque 98 Catonis opus.
81 In hifto-
ria naturali. Et quorum libris modò diffimulata 99 Perilla,
22 Materia, Nomine nunc legitur dicta, Metelle, tuo.
formam
caufam ex-, & Is quoque Phafiacas 2 Argon qui duxit
in un-
ternam. De Nonpotuit Veneris furta tacerefua. [das,
TribusSeneca.
lege caufis Nec minus Hortensi , nec funt minùs improba
Epift. 65. 4 Servi
Nifi E- Carmina:quis dubitetsnomina tantafequi?
lementa in-
telligas -
therem ,ter- quæ ex faniori Philofophia , a qua non abhorret Lucretius,
ram, aquam,
tantum elementa funt. 83 Amafia. 84 Quam fub Lesbiæ nomine proponit.
85 Edidit. 86 Corpore, vel fcriptis, 87 Oratoris & Poetæ falfi. 88 Multis &
variis verfibus. 89 Amores.90 Poetæ, cujus meminit Sueton in Catone. *
Qui mordax Rhetor,& Poeta fuit, de quo Suet. Cæfar.49.91 Obfcoena pro-
prie dicunt.92 Ignominia. 93 Quintus Helvius Cinna. 94 Petulantior . 95
Poeta indoctus a Propertio dictus . 96 Amatorium.97 Poeta.98 De quo Suet,
In Gram. 99 Difsimulata quænam erat,& nomine Metelli dicta , vel antea
tecta,fedjam vero nomine Metella dicta, 1 Colchicas, a Phafi, illius regio-
nis,flumine. 2Qui Argonautica confcripfit. 3 Stupra. 4 Lafciviores Poeta.
Verit
5Imitari Stylum illorum.
LI I B. II.
" verf. 222 223
"Vertit Aristidens Sifenna: nec obfuit illi 6 Vertit in
* Latinu fer-
9Hiftoriaturpes inferuiffejocos. monem. 7 De
Necfuit opprobrio celebraſſe Lyricordia¹Gal- quo fup. 207
8 Orator &
Sed linguam nimio non tenuiffe mero. (lo: Poeta, 9Iux-
Crederejuranti 3 durum 14putat effe Tibullus , taRomanam
15 Hoc etiamde fe quòd neget illa viro. hiftoria,tur-
pia fcribere.
16Fallere cuftodem demum docuiffefatetur, to Amafiam
7Sequefuâ miferum nunc ait artepremi. fuá. 11 Cor-
Sapè velut gemmam dominafignumqueproba - cujus Gallo, nelio pauca
Per caufam meminitfe tetigiffe manum. ret, adhuc poe-
Vtque refert, 20 digitisfæpè eft nutuque locutus : mata circú
feruntur. 12
Et 21 tacitam menfa duxit in orbe notam . Ebriofum
quibus è fuccis abeat de corpore livor,
Et 22 illum fuiffe.
13 Difficile.
Impreffofieriqui folet ore, docet. 14 Vide il-
Denique abincanto nimium petit ille marito, lum , lib: 1:
23 Sequoqueutifervet, 24peccet ut illa minus. Quia Eleg: 7,illa15,
Scit cui 25 latretur, cùm folus 26 obambulet ipfe , adulterium
Cui totiesclaufas 27 excreet antefores. illius, mari-
Multaquedat28 furti talispræcepta , docetque to negat. 16
Qui cufto-
Qua nuptapoßintfallere ab arte viros. diebat illa,
ne adulteriu
Necfuit hoc illi frandi: legiturque Tibullus, committeret
Et placet: & jàm te principe notus erat. 17 Quia ip-
Inuenies eadem blandi 32 pracepta Properti: fum quoque
fallebat. 18
Districtus minimâ nectamen ille 33 notâ eft. Annuli. 19
His ego 34 fucceßi: quoniam 35præftantia 36 candor Amatoriam.
Nomina vivorumdißimularejubet. 20 Signis
quam arté,
37Non timui (fateor) ne quà tot iêre carina, ham ad por-
Naufragafervatis omnibus unaforet. ram Otho-
Sunt aliis fcripta > quibus 18 alea luditur mannica,ad- eo inufu effe
artes : Jdicunt ; ut
(cum mil lia
aliquod ho
minum convenerint, nullum marmur audiatur.21Quæ non audiebatur, &
intelligebatur. * Fucos. 32 Bafiantium, 23 Non admit-
tat illum ad uxorem , 24 Minus , cum aliis , rem habeat. 24
A Cane. 26 Ante fores domina. audiri 28
Adulterii. 29 Damao. 30 In omnium manibus poffet.
27 Vt erant illius
fcripta. 31 Ejufdem argumenti 32 Vide illius poemata. 33 D-
decore. 34 Tempore, quod quoque docet , lib: 4: 400. 35 Infignes vi
ros, nec dum vita functos. 36 Pudor,ne adulator viderer. 37 Allegorice ,
Quod tot bene evenit , ut uni mihi male cederet. 38 Defcribentes alex
modum, 1
K 4 Hac
224 TRISTIUM
32 Hinc a- Hac est adnoftros non level crimentavos. verf237
pud
fum CaoDiony + Quid valeant tali, quopoßis 42
+2 plurima jactu
nem. Trociof 43 Fingere, damnofos effugiasque canes.
Avo- Teffera quos habeat numeros: diftante vocato ,
fuge.:40aleam
lude
rum noftro- Mittere quo deceat, quo dare miſſa modo.
rum tempo- 48 Difcolor utredograffetur limite miles,
re.41Quid,
quis , taloru Cum 49 medius gemio calculus hoftes? perit.
jacturefficere Vt magè velles fegu,fciat,& revocare priorem:
poffet. 42
Plurimapu- Nec tutò fugiens incomitatus eat..
&ta,que da- vi Parva
Inquâfedets
viciffesternis
eft 56 inftructa tabella
ctoriam continuaffe fuos. lapillis:
bant. 431a
&tare,ut im- Quique alii lufus (neque enim nunc 57 perfe-
mobiles &) quaromnes)
velut fixe 8Perdererem 59 caram tempora noftrafolent.
fint. 44Mini-
canitformas alius jactusquepilarum:
ma
damnum in Ecce
puncta,
ferentia, di- Hic artem nandi 62 pracipit, ille 63 trochie
cta, ab infa Compofita eft aliis 6 fufcandi cura coloris :
mia , Canes 65 Hic 66 epulis leges, hofpitioque dedit.
Belgis efels.
45 Inferi- Alter 67 humum , de quafingantur pocula , mon-
pros. 46 Qui Quay , docet, liquido & teftafit apta mero. ftrat,
reftat,
ftat & di . Talia luduntur 70
ad victo 7 fumofo menfe 71 7 Decembri,
riam. 47Pro Qua damno nulli compofuiffe fuit...
varia parte. 72 Hi ego deceptus, non triftia carminafeci:
48 Inludo
datrúculorú Sed triftis noftros pænafecuta jocas.
ubi calculi Denique 75 non videode totfcribentibus unum >
multi,militú
nomine di- Quemfuaperdiderit Mufa, 7+ repertus ego.
cuntur. 49 Calculus , obfitus , duobus adverfarii calculis . 50 Non tum
quidem femperperit: (faltemprout jam apud nos ludus ille exercetur) fed
indifcrimine verfatur. 51 Adverfariicalculos. 52 Calculum primo motú.
53 Retractus, 54 Eft. 55 Quem trium calculorum ladum vocant 56
Directa linea , fuos calculos pofuifle . 57 Omnes recenfebo. 58 Fallere
otium. 59 Irrecuperabilem. do Verfibus defcribit. 61 Modum ludendi
pila. 62 Docet. 63 Fuit, apud veteres, lufus trochi, plane ille, qui noftro-
Jum puerorum, cum doliorum vimina propellunt , ut procurrant. 64 Vt
mafculi viderentur , & exercitati folibus. 65 Apicius , de quo Senec.
de Beatavita 11. 66 Quomodo epulæparari deberent. 67 Fictilia, in.
ter quæ maxime Romanis laudata myrrhina , que forte noftrorum porce
Lania funt, 68 Vafcula. 69 Ludicra proponuntur. 70 Cum ignes fu-
mum dantes, excitantur, 71 Quo menfe, Saturnalibus tekis,genio induige-
bant. 72 Horum imitatione deceptus . 73 Nullum alium videoPoctam . 74J
Alios quærendo , me folum video,
Quid
verf.249 LI B. II. 225
Quidfifcripfiffem75 mimos76bfcœna77jocantes, dias,a 75 Come-
minis
Quifemper 78 vetiti crimen amoris habent? agi folitas ,
In quibus aßiduè 79 cultus procedit adulter, alias mimi ·
obfcœniores
Verbaque so datftulto callida & nupta viro. verfus dice-
Nubilis hac virgo , matronag, virý,, puerque bantur. 76
* Spectat:& ex manâparte 82 fenatus adest. Qualis Comoediavetus
e-
Necfatis 83 inceftis & 4 temerari vocibus aures: rat. 77 locis
Affuefcunt oculi multa 85 pudendapati. fuis immif
Cùm ,fefellit amans86 aliquâ novitate maritu, Qui centes. 78
ficto fa-
87Plauditur, & magnos palma favoredatur. bule argu-
Quog, minus prodeft, panà eft 89 lucrofapoëta, per mento,amores
fem-
Tantaquenon parvo criminal prator emit . continent : na
Infpice ludorum 92 fumptus, Augufte, tuorum, finis diarum comœ-
nu-
" Emtatibi magno talia multa leges. ptiæ. 790r-
94Hac tufpectafti , spectandaque Sapè dedifti: natus infce-
Majeftas adeò 95 comis ubique tua est. nam venit
80 Decipit.
996Luminibufqué tuis totus quibus 97 utitur orbis, 81 Vxor. *
93 Scenica vidifti 99 latus adulteria. Dú agútur.
T 82 Nam, &
Scriberefifas eft imitantes² turpia mimos: fenatoribus
› Materia minor eft debitapana mea. etiam fpecia-
An genus hoc fcriptifaciuntfuas pulpitatutulis locus da
tus.83De in.
6 Quodque libet mimis ,fcena licerededit? ceftu agenti-
7 bus.84 In te-
Et8 meafunt populo faltata poëmatafæpe: meritate du
Sapè oculos etiam detinuêre tuos. ci. 85 Quia
Scilicet in domibus veftris itprifca 9 virorum multa nefa-
10 Artifici fulgentcorpora picta manu: da, illic pala
intheatro a-
guntur, & oculi illis adfuefcunt. 86 Nova arte. 87 Quod in fine comœ.
diarum , fi populo placerent, fieri folebat 88 Victoria. 89 Lucrantur eo
poetæ, & illa eft , quam accipiunt poena. 90 Si poetarum crimina
dicenda funt. 91 Cujus officium aliquando erat , fudos populo exhi
bere 92 Expenfa in ludos. 93 Comoedias multospretio remuneratas,
94 Vide Suet. Auguft: 43. 95 Blanda , affabulis. 96 Oculis tuis. 97
Quibus totum circumfpicis orbem. 98 Adulteria in theatro reprefen
tara. 99 Cum applaufu . 1 Nam vere omnis turpitudinis fchola eft,
Comœdia. 2 Comici , & hiftriones 3 Amoris non adeo turpis.
4 Comœdias. Synecdochice , Theatra , cujus pulpitum pars. 6 Sce-
na dedit mimis omnem licentiam 7 In fcenis acta fuere , qua
mihi tum quoque , illam licentiam dare debuiffent, 8 Te fpectan
te. 9 Heroum. 10 Artificiofa, 11 Apparent.
KI δια
226 TRISTIU M. verf.262
12 Oftedat. Sic, quæ concubitûs varios , Venerisquefiguras
13 Quale il- 12 Exprimat I eft aliquoparva tabella loco:
Aud cubicu-
lum de quo Vig, fedet vultufaffus 15 Telamonius iram,
Suet
43. 14Tiber.
Vtex Inque oculis facinus 16 barbara mater habet:
picto vultu Sic 17 madidos digitis ficcat Venus uda capillos:
appareat. 15 Et modò 18 maternis 19 tecta videtur aquis.
Ajax Tela- 20Bella fonant alii telis inftructacruentis:
monis filius,
hujus ire au- Parfque 21 tui generis , pars tuafacta canit.
tem
ptionem defcri-
vi- 22Invidame ſpacio² natura coërcuit arêto:
de, Met. 13. Ingenio vires exiguasque dedit,
384 16 Me- Et tamen ille tua felix Eneidos 24 auctor
dea, ex cujus Contulit in 25 Trios arma virumque toros.
oculis colli-
gi poterat, Nec legiturpars ulla magis 26 de corpore toto,
magnum effe Quam non 27 legitimofæderejunctus amor.
quodpararet 28Phyllidis hic idem , tenerosqúe 29 Amaryllidis
Senec.Mede.
17Nuda cri- 3 ignes
mépectit.A- Bucolicis juvenis luferat antè i modis,
mo.1.358.18
Ex quibus or Nos quoquejampridem³ ³fcriptopeccavimus ifto:
Da cft.19 Na- Supplicium patitur³ ³nòn nova culpa novum.
tat. 20 De-
fcribant bel- Carminaqué edideram, cùm te³4delicta notatem
la. 21 Faca Praterii toties irrequietus eques.
Cæfaris, ut
paulo poft Ergo quejuveni mihi nòn nocitura pútavi
Incanus e Scriptaparum prudens, nunc nocuêre feni.
git. 22 Invi Sera 36 redundavit veteris vindicta libelli: ~
dens gloria
meæ. 23 Ar- Diftat & à meriti temporepana fui.
eta fcriben Ne tamen omne meum credas opus effe 38remiſsi ›
di materia.
24Virgilius . 59 Sapèdedi noftræ grandia vela rati.
25 In Dido.Sex ego Faftorumfcripfi totidemque libellos:,
nis Tyro 41 Cumquefuo finem menfe volumen habet.
profecta
amplexus Idquetuo nuper + fcriptumfub nomine Cafar,
AEneid: 4.1
26 De toto
opere AEneidos. 27 Non firmo connnbio. 28 Ecloga 3
29 Ecloga 8. 30 Amores 31 Verfibus. 32 Amorum. 33s Edi-
deram jam illos libros. 34 In equiluftrio. 35 Non notatu fum,
sec ab equo detractus , quod facinerofis fieri folebat 36 Acceflit.
37 A tempore commiffi mali. 38 Iuvenilia & amatoria
poemata. 39 Alleg: fæpe magna Poemata feci. 40 Mentes.
4 Vaufquifque liber cum menfe finitur. 42 Videtur hoc opus Au-
gufto dicatum fuiffe : fed interveniente exilio , idmutatum ,
infcriberetur Ger-
manico .
Et
,
verf.277 LI B. II. 227
Et tibifacratum 43 fors mea rupit opus. [ nis: 43 Exilium .
Et dedimus tragicis 44fcriptum 45 regale cothur - 44 diamTrago
Me-e-
Quaque 46 graves debet verba 47 cothurnus deam.45 Re-
habet. gum
Cultima capto contineus.facta
48 Dictaque funt 49 nobis, quam manu 46 Magnifi
Defuit, 5 infacies corpora verf a no vas. s ca. 47 Vide
vis
fupra. 197 .
Atque utinam revices 53 animum paulifper ab 48 Confcri-
Et 5+ vacuojubeas hinc tibi pauca legi: [ irâ, pta.49 Mihi.
Pauca quibus primâ furgens ab origine mun - 50 broVide , Li-
1 , 158.
Intua deduxi tempora Cafar pus. [ di 51 Cura, 52
Metamor-
Afpiceres quantum dederis mihipectoris ipfe: phofis. 53.
58 Quoquefavore animi teqúe tuof, canam , nimum Sedatum ab a-
Non ego mordaci6 °diftrinxi carmine quenquã: ira habeas.
Nec meus ullius crimina verfus habet. 54Otiofo.55
62 Candidus àfalibus 63 fuffufis felle refugi: Incipiens.56 Met.1. 3.
Nulla vene nato litte ra mift a joco eft. 57 Quantum
Inter totpopuli, tot fcripti millia noftri , animi. 58 Id
præfertim in
Quem mea 65 Calliope laferit unus 66 ero , operis fine
Non igiturnoftris ullum gaudere Quiritem apparet. 59
67 Auguror, at multos indoluiffe , malis . Satyra. 60
Offendi, 6
Nec mihi credibile eft quenquam infultarejace- Prodiit, 62
Gratia 69 candorifi qua relicta meo eft. [ ti, Sinceris.
Mordaci- 65
fle- bus. 64 Læ-
72 e aliis poßint tuanumina
His precor atqu
Opater , patria cura falusqúe tua! [ t&i, denti.65 Mu-
Non ut in Aufoniam redeam :nififorfitanolim, farum una,
hic pro car-
Cum longo pane tempore 14 victus eris. mine pofita.
75 Tutius exilium, paulòque quietius oro. 66Romanú.
67 Puto. 68
Vtpar delicto fit meapæna fuo. Metaph.expo-
Co-
temtui
nere me mi-
feram. 69 Modo par pari referant. 70 Divinitas tua. 71 Möll iri .
72
PontoPaterapatriæ
. fupra 91.73 Italiam. 74 Mitigatus. 75 Non in
KE P. OVI
228 verf
P. OVIDII NASONIS
TRIST IV M
Liber tertius.
ELEGIA I.
ELEGIA V. verf.141
Ad Carum.
1 Nifi fidus Sus amicitia tecum mihi parvus ; ut illam
fuiffes.2 Ma-
jori amici- V Non agrèpoßis dißimulare,fuit:
tia. 3 Mefe- 'Ni me complexus ²vinclis propioribus effes,
lice, 4 Cala.
mitaté mea. Nave meâ vento forfan euntefuo.
5 Receffere Vt cecidi, cunétique meamfugêre 4 ruinam,
ab amicitia, 5Verfaque amicitia terga dedêremea :"
mea, 6 Ful
mine afflata Aufus es igne lovis 6percuſſum tangere corpus,
tangere, pia- Et deplorata limen adire domus :
men exifti- 8
mabatur; ne Idque & recens praftas, nec longo cognitus ufu,
Jupiter male Quod veterum mifero vix duotrefvé mihi.
id ferret,
aliqui ut Vidi ego confufos vultus, 10 vifofqúe notavi,
leva-
rent quæ ille Ofque madens fletu, pallidiufque meo.
quam rem : Et lacrymas cernens in fingula verba cadentes,
deprimeret
transfert adt
Auguftum,ne ille fimili modo indignaretur , aliquem Ovidio opem ferre.
7 Mifera. 8 Novus amicus. 9 Pauci . 10 Cum viderem, bene obſerva-
vi. 1 Te flentem quoties loquereris,
Ore
verf.148 LIB. III.
239
Ore meo lacrymas, ¹² auribus illa bibi. 12 Verba ac-
13Brachiaque excepi 14preſſo pendentiacollo, cepi. 13 In-
ter ofcula
Et fingultatis ofcula miftafonis. 14Ar&e
cumdato 15cir
Sum quoque,Care,tuis16 defenfus viribus abfens: Cum verb. a,
17 ScisCarum veri nominis effe loco. propter fin
Multaqué pratereà manifeftifignafavoris gultus, plena
18 Pectoribus teneo non abitura meis . exprimi,non
pote rant. 16
DItibi poffe tuos tribuant 19 defenderefempèr, Patrocina-
Quos in materiâ 20 profperiore juves . tus, 17 Non
dabo tibi
Si tamen intereà,quid in his ega¹¹I perditas 22oris, verum no-
(Quod te credibile eft quærere) quaris, agam: noceret men , ne id
Speitrahor exiguâ ,quam tu mihi²4 demere noli, dixit Eleg. , ut
Triftia leniri numina poffe's Dei. fuperioris:
Seu 26 temerè expecto, five hoc contingerefas eft, fed Carum te
dicam , loco
Tu mihi, quodcupio, fas, precor effe 27 proba. veri nomi
Quag, tibi eft lingua facundia , 28 confer in illud ; nis. 18 Nun.
Vi doceas 29 votumpoffe valere meum. quam obli-
vioni danda.
Quò quifqué eft major , 30 magis eft 3 placabilis 19Liberare,
Et faciles motus mens generofa capit. 20 Quam. me
ira: inexilio 21
32 Corpora magnanimo fatis eftproftraffeleoni: Mifer. 22
Pugnafuum finem, cùm 33 jacet hoftis, habet. Regionibus. 23Suftentor.
At lupus, & 34turpes inftant morientibus arfi: 24 Defiften-
Etquacunque minor 35 nobilitatefera eft. do apatroci
Majus apudTrojamforti quid habemus Achille? gufti. 10. 2526Au
Vt
36 Dardanii lacrymas non tulit illefenis. Auguftus le-
Qua ducis Emathiifuerit clementia,37 Porus, Non modo niatur. 27
38Præclarigué docentfuneris exequia. affirma fed
Neve hominum referam 39 flexas ad mitius iras proba monftra & de.
o
40 Iunonisgener eft, quipriùs 441 hoftis erat mnibus, mi-
Denique nonpoffum nullam fperarefalutem , hi,id eft, in
42 Cùm nonfitpœnæ caufa cruenta mea meum com-
modum , fas
Non mihi quarenti peßundarecuncta, petitum effe, &c. 28
Omnis tua
facundia id
agat. 29Reftitutionis in integrum QuiaClementia principes decet.31 Ad
ignofcendum.32 Vide Plinium de Leone,33 Cum humi ftratus eft.34 Infa
mes,nec nobilis,utleones, 35Generofitati. 36Priami, cui fienti reddidit cor.
pus Hectoreum. Ixz w. 481. &c. Alexandrific dicti ab Ematia, feuMa
cedonia Agel: 14: 6.37 India rex, ab illo in amicitiam receptus, Curt:8,14.
38 Meojudicio, agit hic de funere Darii,illati in patriumfepulchrum. 39
Mitigatas.4oHercules, du&ta Hebe illius filia Faft. 6.F.1.41Cui Iuno man
davit duodecem immenfos illos labores. 42 Cum non ob homicidufuga.
tusfim.43 Invertere totum Romanum imperiú,44 Conjuratü fuiffet, in vi
tam Augufti, principis orbis. Casa
TRISTIU M verf. 164
240
45 Adverfemus Cafareum caput est, quodcaput orbis erat.
majestat 46
Cæfaris . 45 Non aliquid dixi, violentaqué lingualocuta
Impia. 47 Lapfavéfunt nimio verba profanamero eft,
Ebrietate. Infeia quodcrimen viderunt lumina , plector:
48 Oceli me
imprudente . 49 Peccatumqué 50 oculos eft habuſſemeùm
49 Ob fub- id Non equidem ¹¹ SI totam poßum defendereculpam,
pœnam Sed partem noftri criminis error habet,
¢o. 50 Vi
diffe . Me, Spes igiturfupèr eft, facturum, ut molliat 52 5² ipfe
ex omni 53 Mutatipœnam conditione loci.
parte , inno-
xium often- Hoc utinam nitidi Solis 5ªprænuntius ortus
dere. 52 Au- Afferat admiſſo 56 Lucifer57 albus equo.
guftus.
Mutatione 53
loci, 54 Lucifer , qui , cum oritur , fina dat mox orituri folis. 55
Orto, admiffofupra horizontem . 56 Planeta Veneris , qui , mane Lu-
cifer, dicitur: ponitur biepro die ut aliquodie exiliuni mutetur. 57 A
colore , vel Fauftus.
L ELE
TRISTIUM verf.187
242
EL EIGIA VII.
L3 ELE-
246 TRISTI U M verf.236
ELEGIA IX.
ELEGIA X. verf.253
2
Et fupereft fine me nomen in urberadentmeum : Memoriein-
hæreat, 3Po-
3 Suppofitum m ftellis nunquàm tangentibus a, fitum ftellis
fub
circú❤
Mefciat in media vivere barbaria. (quor ploralibus >
s Sauromata cinguntfera gens , 6 Befique, 7 Ge. quæ nunqua
Quàm non ingenio nomina digna meu!{taqué, occidunt. 4
Inter me-
9Dum tamen aura tepet , 10 medio defendimur dios barba-
II
AtIlle
cumfuis liquidus bella repellit aquis.
triftis hyemsfquallentia ( Iftro:
protulit ora, ros.
matæ,5lib:1:
Sar-
105. 6 Gen-
Terraqué 13 marmoreo eft candidafacta gelui tes : Thraci
Dùm patet & Boreas , & nixjactata 15 fub minæ.7 bus conter-
Lib>
Arito : 1:115. 8 In-
'digna ut ce-
lebrentur ingenio meo. 9 AEftate. 10 Interfluente. Defendit , ne
flumen tranfgrediantur hoftes. 12 Triftitiam adferens. 13 Dura
inftar marmoris . 14 Apparet. 15 In feptentrione , fub
urfa fydere.
L 4 Tum
248 TRISTIUM verf. 259
16Procellis. Tum patet has gentes 16 axe trementepremi.
17 Nec li- I7
quefit , folis Nix jacet : & jactam nec Solpluviaque refol-
calore , nec Indurat Boreas, perpetuamqué facit, [vunt,
aquis plu-18 Ergo, bì delicuit nondùm 19 prior,altera venit :
vialibus
Diuturnam. Etfolet in multis 20 bima jacere locis.
21 commoti vis eft Aquilonis, ut altas
prior nix li- Tantaque
19 Antequa 22
quefa&ta eft, Equet humo turres , 3 tectaqué rapta
fuperningit ferat.
altera. 2024 Pellibus, & futis arcent malafrigora braccis :
Gemina, &
diverfo tem- 25 Oraqué de toto corpore fola patent,
poreRapacis.
21 lapfa Sape fonant 26 motiglacie pendente capilli,
22 Diruat , Et nitet 27 inducto candida barbagelu.
profternatq;.28
23 Domici. Nudaqué confiftuntformam 29fervantia tefta
cilia fecum Vina? nec haufta meri, feddata fruftra
rapiat. 24 bibunt. (rivi?
Braccis,con-
fectis ex vil- 32 Quid loquar,ut cuncti¹³ concrefcant frigore
lofis pelli- Dequé lacufragiles effodiantur 34 aqua?
in illis& Ipfe, 35 papyrifero qui non anguftior amne,
bus, quod
hodie
regionibus Mifceturvafto 36 multa per ora freto,
mos eft. 25Caruleos ventis 37 latices 18 durantibus Ifter
Nuda funt
& cætera .Congelat , & 9tectis in mare 40 4 ° ferpit aquis:
funtteda.
Pruina ca- 26 Quàqué↔ rates ierant, pedibus nùnc itur: Ú
undas
pillos
pante , occu-
ftri- Frigore concretas 42 ungula pulfat equi.
dorem 27 Perqué novos 43 pontes , fubter labentibus undis,
edunt. moti
Congelato Ducunt Sarmatici barbara 44 plauftraboves.
anhelitu.
Sine vafis28 Vix equidem credar : fed 45 cùm fintpramia
29 Poculum falfi
( teftaceum , Nulla, 46 ratam debet teftis habere fidem.
confiftereponim,
exprimen
tia. 30 Vidimus ingentem glacie 47
Nec hauriuntur vina. 31 Sed congelata per fruftra bibuntur. 32
Quid vinum refero? 33 Congelantur. 34 Glacies. 35 Ni-
lo ferenre Papyrum. 36 Per multa ora fe in pontum effundit,
Libro 2: 95. dicit , feptem id oftiis fieri. 37 Aquam. 38 Ven-
tis gelu excitantibus. 39 Sub glacie 40 Labitur. 4I Na-
vigaverant antea. 42 Et equi aquas tranfgrediuntur. 43 Gla-
ciem pontis vicem præbenten . 44 Currus , & rhedas trahunt. 45
Cum nihil fit , quod me , ad mentiendum , impellat. 46 Quia o-
culatus fum teftis credi dignus fum. 47 Congelatum
mare.
Lubria
дваддо ць
verf.272 LI B. III. 249
Lubricaqué48 immotas 49 teſta 50 premebat fifteban 48 Quxt gla-
co-
aquas. cie. 49 Gla-
Nec vidiffe fat eft: durum calcavimus aquor:
50 Tein-
cies tefte
ftar.
52Vndaqué non Zeeudo fubpedefumma fuit. gebar. 5
Si tibitales fretum quondams 4 Leandre fuiffet, Ivimus in
Nonforet angufta morstua 55 crimen aqua. que mari.52 Ne-
aquape
Tùm neque fe 56 pandi poffunt delphines 57 in des meos
auras gehoorend madefecit.
58 Tollere , conantes dura coërcets 9 hyems 53 Congela.
tum. 54 Qui
60 alis, Hellefpont
Et, quanquam Borea jactat
s is infone t u
Fluctus in 661 obfeffo gurgite nullus erit. tranare fole-
bat vide
Inclufaqué gelu ftabunt ut 62 marmore pupper: Hero: Epift:
Nec poterit 6 rigidas 64 findere remus aquas. merfio 18. 55 Sub-
tua
Vidimus in glacie pifces hareres ligatos, non impu- .
66 Sedpars ex illis tunc quoque vivafuit. taretur Hel-
Sive igiturnimii 67 Borea vis fava68marinas, Patuli lefponto. 56
, lati.
Sive 69 redundatas flumine 70 cogit aquas:` 57 Exfilire
Protinus aquatoficcis Aquilonibus 1ftro ex aqua
71 Invehitur72celeri barbarus hoftis equo. quod delphi-
nes facere
Hoftis equopollensongèqué volantefagittâ. confueverút. 58 Exfilire.
73 Vicinam latè depopulatur humum. 59 Glacies.
Diffugiunt alii: nullifque tuentibus agros 60 - Fingunt
74 Incuftodita diripiuntur opes. ventos ala-
tos effe , quia
75 Ruris ope'sparva,pecus , & ftridentia plauftra: tam cito ac-
Etquas divitias incola pauper habet. ré penetrát ;
Pars agiturpinctis poft tergum capta lacertis , ut fenfus fit,
licet maxi-
Refpiciensfruftrà rura, 77 laremquefuum. ma tempe.
78 ftas erit,ma-
Pars cadit " hamatis miferè 79 confixa fagittis, quietum
Nam 80 volucriferro 81 tinctile virus inest re eft . 61 Mari
teato glacie,
ac fi obfef.
fum effet. 62 Ac fi durifsimo marmore , & lapide hærerent,
63 Duras. 64 Movere, 65 Congelatos . 66 Quibufdam pifci-
bus, tum etiam vivis , vel femivivis. 67 Frigus ortum a Borea.
68 Ipfuni mare. 69 Quas alveus , præ copia , non capit. 70 Con-
fiftere facit, 71 Glacie , tanquam æquo pavimento , ftrato. 72 Ho
Res fumen tranfgrediuntur. 72 Potens equitatu , & celer equis. 73
Tomo. 74 Rufticorum opes. 75 Si quid adhuc rei familiaris haber
76 In captivitatem abducitur . 77 Domos. 78 Vacos & ha
mos habentibus! 79 Transfoffa. 80 Sagittis. 81 Ec
veneno tinxere tela, ut vulnera difficilius curatu fint.
6024
Дне
250 TRISTIU M verf.285
82 Corrum-
punt. 83 Im- Que nequeunt fecum ferre, aut abducere 82 per-
meritas. 84 dunt :
Ab hoftibus Et cremat infontes84hoftica flammas cafas.
accenfa.
Tugurja ru 85 Tumquoque, cùm pax eft, 86 trepidantformidine
fticorum.36 belli:
Quia infida Necquifquam preffo vomeres"Sulcat humum.
pax eft. 87
Arat.88 In. Aut videt , aut metuit && locus hic , quem non
colæ hujus vider , 89 hoftem:
loci. 89 Infi-
dias. 90 Pi- Ceffat 9 iners rigido terra 91 relicta fitu.
gra defidio- 92 Non hic pampined dulcis latet uva fub umbrâ:
fa quiafru-
&tus non fert. 93 Nec cumulant altos fervida muſtalacus.
91 Deferta. Poma 94 negat regio : nec haberet 95 Acontius
92 Non vi- in quo
xis bic cref-
cit. 93 Nec Scriberet hic 96 domina verba legenda fua.
vina præ- Afpiceres 97 nudos fine fronde ,fine arbore căpos:
muntur.
Non fert. 9495' Heu loca felici non adeunda viro !
VideHeroid.Ergo tàm latè pateat cùm maximus orbis :
Epift: 20.
96 Cydippa. Hac eft inpanas terra 98 reperta meas.
97 Nec
vas , nec fyl-
gramina habentes. 98 Excogitata.
Invehiturin maledicum .
x Irrides. 2
Accufas. 3 I quis es . I infultes qui cafibus , improbe ,
Sine inter-
mifsione 4 SM Miegu noris, 3&dempto fine 4 cruentus
Sanguinem , agas:
& cruorem
expetens. 5 Natuses à 6 fcopulis, nutritus lacte ferino:
Vide Lib: 1 Et dicam filices pectus habere tuum.
284. &c. 6
Quia ut fco- Quis 8 gradus ulterior, quòfe tua 9 porrigit ira
puli , fic tu
quoque in
fenfibilis cs. 7 Ferunt Phyfici, homines naturam illarum induere, quarum
lactelacte
uutriti funt; jamModus.
nutritum quia hic ferinam naturam habebat, putat illum feri-
no ,& 9 Procedat.
Reftatt
verf. 295 LI B. III. 251
Reftat? quidvé meis cernis abeffe malis? ro Peregri-
nis non ad-
Barbara me tellus, & inhofpita littoraponti eunda. II
Cumque truci Bored ¹¹ Manalis Vrfa videt. que Vría major,
olim
Nulla mihi cum genteferâ¹² commercia lingua. Califto, Ar.
Omniafollicitifunt locaplena metus. cadica fuit.
Vtque fugax avidis cervus deprenfus ab urfis, Met, 2. Fab.
4.5. dicitur
Cinctaque 13 montanis utpavet agna lupis : autem Mæ-
Sic ego 14 belligeris àgentibus 15 undique feptus, palis, nalo, aArca-
Me-
Terreor,hofte meum 16 panèpremente latus. diæ monte .
17Vtquefit exiguum pœna, quòd conjuge charâ, nio.1312 Commu
Silve
Quodpatriacarreo, 18& pignoribufque meis : Atribus &
Vt malanullaferam, nifi 9 nudam Cafaris iram feris. 14:Bel-
20 Nuda parum nobis Cafaris irá mali eft? licofis. "IS
Circumcin
Et tamen est aliquis , 2 qui vulnera cruda re- aus. 16 Ho-
tractet, fte exiftente
mihi ad la-
22 Solvat & 23 in mores ora difertameos." tus.17 Quafi
In caußâ²+facili 25 cuivis licet effe diferto : exilium nom
fit fatfs poe-
Et minima vires frangere 26 quaffa valent. næ, utquo-
27 Subruere eft arces, &ftantia mœnia, virtus: que accedere
Quamlibet ignavi 288 pracipitatapremunt, debeat tua
infultatio.
Nonfum , qui29fueram; quid inanemproteris 18 Amicis.
umbram ? 19 Solam.
20Ironice.
Quid 30 cineremfaxis 31buftaque noftra petis? 21Dolorem
32 Hector erat tunc cùm bello certabat : & idem nondum ab-
Tractus ab Amonio non erat Hector equo. latum, reno-
vet. 22 Cau-
Me quoque , 34 quem norasolim , non effe me- fam agat fa
mento : cunde. 23
Contra. 24
35 Ex illofuperant hacfimulacra viro. Facile pro-
Quidfimulacraferox dictis 36 inceßis 37amaris? batu, ut mea
Parce,precor, 38 manes 39 follicitare meos. eft, qui ipfe
peccaffe
fateor. 25 Vnufquifque facile multa ingerere poteft. 26me Semifracta.
27 Fortitudo. 28 Iam victa, & diruta. 29 Cum Romæ dege
rem. 30 Me civiliter mortuum 31 Cadaveris reliquias.32 Hector fortis
erat,cum pugnabat ; nam Hector fæpe numero , per Antonomiafiam , pro
forti fumitur : fed cum ab Achilleter circum Trojam raptaretur , Quan-
tum
AEne.erat mutatusIliad.
ab illo Hectore
&c., qui redit exuvias indutus
1 2,214. 22, 326, 33 Theffalico , unde Achillis.
Achilles
erat ,fic ab Hæmo , Theffaliæ monte, dicto. 34 Qualem. 35 Se non
magis illium dicit , qui antea fuit , quam fimulachrum eft , is quem
refert. 36 Accufas. 37 Atrocibus. 38 Vmbram meam,utpote quis in
tervivos,jam numerandus, non fum. 39 Irrequietos reddere.
T La Omnime
252 TRISTIUM verf.30
mniaSintdata - Omnia 40 veraputa mea crimina; nilfit in illis,
40
opera com- Quod magis errorem, quâm fcelus eſſe putes;
milla
tibi hoc fa- Pendimus ènprofugi
. 41.Si
42
4. (fatia tua pectora)pœnas
tis.42.Molc- Exilioque graves exiliique 43 loco.
Ras. 43.To Carnifici fortuna poteft mea 45 flenda videri.
mo. 44.Fe Te tamen est 46 unojudice 47 merſaparum.
ro homini,
quales dece Savior es trifti .88 Bufiride,favior illo,
effe carnifi 49 Qui 50falfum 51 lento torruit igne bovem :
ces. 45. Mi
ferabilis . 52 Quiquébovem Siculofertur donaſſe tyranno,
46 Solo tuo 55 Et dictis artes conciliaffefuas. (jor :
judicio.
Afflicta. 4754
48 Munere in hoc, rex , eft ufus,fed 55 imagine ma-
Qui rex crat Nec fola eft56 operisformaprobanda mei.
io - Afpicis à dextrâ latus hoc 57 adapertile tauri?
AEgyptcrude
rum
liffimus, ho- Hac tibi,58 quemperdes, conjiciendus erit.
fpites
lans ,immo- Protinùs inclufum 60 lentis carbonibus ure:
Ser. ad vid.
s Mugiet,& 61 veri vox erit illa bovis. (fes,
verf.3.Geor . 62 Pro quibus inventis ,ut 63 munus munerepen .
49. Phalare.
50AE neum, 64 Da,precor,ingenio pramia digna meo,
qui homi- Dixerat : at Phalaris , pœna 65 mirande re-
nem inclufe-
rat. 51. Re. pertor,
motiori , ut Ipfetuumprafens 66 imbue, dixit, opus.
lente com. Nec mora: 67 monftratis crudelitèr ignibus uftus
bureretur,
inclufus. 52 Exhibuit 68geminos ore gementefonos.
Perillus,qui Quid mihi cum 69 Siculis, 7 ° inter Scythicos ,
Phalari bo- Getas ?
vem æneum,
illum, exco-1 Adte (quiquis is es) noftra querela redit.
gitaverat, utque
inclufus, 73 Quantaque vis,poßis
72 fitim noftro explere cruore
avidogaudia ,
cordeferas :
cam torrere-
tur, lamenta-
tionibus 74Tot malaſumfugiés tellure, tòt aquorepaſſus
mugitum re-
ferret;& Perillus, præmii loco, primus bovi inclufus eft, ut ab illo experi-
mentum caperet, 53. Verbis laudaffe , exquifitiffimum hoc tormentum.
$4.Sermocinatio Perilli. 55. Quam externa fronte apparet.56 Bovis, quem
artificiofe fabricavi. 57 Feneftram in dextro latere habet. 58 Quem oc-
cidere vis. 59 Inferendus. 60 Languidioribus. 61 Referet veram
vocembovis. 62 Pro invento hoc bove. 63 Bovem quem tibi donavi.
64 Perillus. 65 Mirabilis. 66 Inchoarincipe. 67 Quorum modum , ipfe
regi monftraverat, 68 Humanos, & bovinos. 69 Tyrannis , quorum illa
infula fertiliffima fuit , fed longe a me remotis. 70 Feros , & remotos
populos degenti. 71 De te iterum conqueror. 72 Amorem fanguinis &
mortis
bo. 74meæ.73 meo: quantum expētis miferiis meis ; quas tibi narra-
In itinereGaude,
Te
verf. 322 LIB. III. 253
Te quoqueut 75 auditis poffe dolereputem. 175 Si tibi o-
Crede mihi, fi fit nobis collatus Vlyffes, mnia referre
76Si malaV-
77 Neptuni minor eft quàm 78 Iovis ira fuit. lyffis,de qui-
bus Hom. in
Ergo quicunque, es, 79 refcindere crimina noli : libris Odyff.
Deg,gravi & duras vulnere tolle manus. Cum meis
Vtg mea 81 famam tenuent oblivia culpa : conferantur,
ut auctor a-
Facta & cicatricem ducere noftrafine. git fupra lib.
Humana memor 83 fortis , qua 84 tollit eofdem , 1. 113. 77
Et 85premit,86 incertas ipfe verere vices. Supra Lib:1.
223. 78 Au-
Et quoniam,fieri 87 8 " quòd nunquàmpoffèputavi guni. 79 Re-
Et tibi de rebus 88 maxima cura meu s Ovare , ut
ulnera, quæ
Non eft quòd &9 timeas : fortuna miferrima no aovacula a-
ftra eft : periuntur 80
Omne90 trahitfecum Cafaris ira malum. mmites. 81
enuiorem
Quod magis ut 9 liqueat , neve hoc ego 92 fingere minorem
credar, ulpam effi
rent. 82Pri-
Ipfe velimpanas expertare meas. 10fanari,ut
ulnera quæ
catricibus
coeunt. 83
Fortunæ. 84 Elevat profpera fortuna. 85 Opprimit. 86 Inftabilem for
tunam. 87 Quod mihi impoffibile videbatur. 88 Tu res meas curas ;fed
in malam partem , ne poena levetur. 89 Me redditurum. 90 Dat gr
Vt tibi idliquido conftet. 92 Mentiri.
ELE
256 TRISTIUM verf.356
ELEGIA XIII.
In natalem fuum.
1 Relegando ECcèfupervacuus (quid enimfuit utile na-
in Scythia.2
Conftituto fei?)
tempore,qui 2 Adfua natalis tempora nofter adest.
erat dies 13 Dure quid ad miferos veniebas exulisį annos?
Kal April.
Quare,hic Debueras illis impofuiffe + modum.
annus, cæte- Si tibi cura mei , velfi pudor ullus adeſſet,
ris annis,mi
hi exuli ad- < Non ultràpatriam mefequerere meam.
ut morerer. Quoque loco primùm male fum tibi cognitus
ditur?4Fine,
S Non comes 7 Illo tentaffes ultimus effe mihi. (infans,
Inque relinquendo, quod idem fecerefodales,
6 Quo effes.
exulis loco Tu quoquedixiffes triftis in urbe, vale.
infelix natus
7Illic quoq Quid tibi cum Ponto? 9 num te quoque Cafaris
mortuus fu+
iffem, 8Vt no Extremam gelidi mifit in orbis humum ? (ira
us ac Scilicet expectas folitum tibi moris 10 honorem ?
amplies
ceder ad Pendeat ex humeris veftis ut alba meis?
me quem 2 Fumida cingatur florentibus ara coronis
mifit,Qui
tu fequeris, 14 Micaquéfollenni thuris in igne fonet?
m foli. Libaque dempro te genitale notantia tempus?
10 Celebra
tione
tam " Vide Concipiamqué bonas ore¹7favente preces?
Propert. 3.8.18 Non itàfum pofitus, nec funt ea tempora no-
11Albatiju
cedebant ve! Adventupoßim latus ut effe tuo. (bis:
teres,diebus Funeris ara mihi ferali cinta 20 cupreſſo 15
natalitiis . 127 Convenit, & ftructis 21.flammaparata rogis.
Fumans
oblatofacriex Nec 22 dare thura libet 23 nil exorantia divos:
ficio.13 Flo In tantisfubeunt nec bona verba malis.
ribus orne
tur.14Sacri Si tamen eft aliquid nobis 25 hâc lucepetendum,
fice thus. 26In loca ne redeas ampliùs ifta, precor:
Immolem,&
facrifice 16 Dum me terrarumpars pane 2^novißima Ponti
Lætum. I 28 Euxinusfalfo nomine dictus habet.
Tacito,ut fa
crarite fieripoffent, 18 Non ficres meæ fehabent,19 Tam felicia. 20 Que
circum coemeteria conferi folebant.vide Hor Oda: 14:1:2, 21 Exequiæ.22
Sacrificate . 23 Cum in patriam non reftituor.24 Precari.25 Natali,cum fo.
lemniter deos precabantur 26Vt fequenti anno nonfim in Ponto. 27Vltima,
28Quæ non av fed der eft. infra.4: 70.
ELE
verf.370 LI B. III. 257
ELEGIA XIV.
P. O VI-
verf. 1 259
P. OVIDII NASONIS
TRISTI V M
Liber quartus.
ELEGIA I
ELEGI A II.
I
Iam fera Cafaribus Germania, totus ut orbis . Tiberio.
Cogni tus. 23
Victapoteft flexo fuccubuiffe genu. Majeftatem
4 Altaque velantur fortaßè palatiafertis , Romanam ,
Thurag inignefonant, inficiunt diem: Alexis genu- er
bus, venera-
7 Candidaque 8 adductâ collum percuſſaſecuri ri. 4 Sertadres
ΙΟ Victimapurpur 9
eofanguine tingit humum: palatiis. appenduntur
1°Donaqueamicorum templis promiffa Deorum Sacrificia 5
Reddere victores 12 Cafaruterqueparant: fiunt.6Fumo
obfcurant
Et qui Cafareo 13 juvenes fub nomine crefcunt, Quales ad. 7
Perpetuò terras ut regat ifta + domus: victimas re-
Cumg,bonis snuribusprofofpite 16 Livia 17 nato quirebantu 8 Elevata.9 r.
Muneradat meritis, 18fapè datura , Deis: Confpergit.
2.)
Etparitèr19 matres , & quafine crimine ca- di 10 Votiva,fi
amici, &
Perpetua
21 fervant virginitate focos. [ftos propitii ef
Plebs pia, cumqúepiâ lætatur plebe Senatus, ient.II Vter-
22 Parvag, cujus erampars ego nupèr eques. que vido-
Nos procul 3 expulfos 24 communia gaudia 25 res thefinper apo
, 12Au-
fallunt, guitus, & Ti-
Famaque tam longè 26 non nifi parva venit. berius. Drufus &
13
Ergo omnis populus poterit ſpectare triumphos, Germanicus,
Cuma 27 ducum titulis 28 oppida capta leget: filii Tiberii,
qui & Cæfa
Vinclaque captivà reges cervice gerentes res dicti. 14
29 Antecoronatos ire videbit equos. Familia illa.
15 Feminis.
16 Vxor Au.
gufti. 17 Tiberio. 18 Quia di , pofteafæpius id beneficinm præftabunt.
19 Nupiæ. zo Veftales, de quibus Faft: 6: 142. 21 Amando principes.
22 Et equites, quorum unus fui , licet minimus. 23 A patria, 24
Principibus , Senatui Equitibus , & plebi. 25 Falfo narrantur.
26 Pauca de iis rebus audio. 27 Captorum > qui tunc circum-
ducebantur , Art: Am. 1: 109. 28 Quorum imagines quoque
ferebant. 29 Ante currum triumphales.
mat Bransen versiert Et
264 TRISTIUM verf. 65
30 Conver-
fus , ex læti- Et cernet vultûs 3? aliis 31 pro tempore verfos:
tia, intrifti- 32 Terribiles aliis, immemorefquefui. [ret:
tiam. 31sCo- Quorum pars³ ³ caufas, & 34 res ,& nominaqua-
veniente té- 35 Pars referet , quamvis noverit illa parùm.
pori.32Non
memores fe Hic, qui 36 Sidonio fulgetfublimis in oftro,
captivos ef Duxfuerat belli, 37 proximus illeduci.
fe. 33 Quare Hic 38 qui nunc in humo lumen miferabilefixit,
ducantur in
triumphum . Non ifto vultu, 39 cùm tulit arma , fuit.
34 Geftas . Illeferox, & adhuc oculis hoftilibus 40 ardens,
35 V ipfe
Ovidius do. Hortatorpugna, 41 confiliumque fuit.
cet > Arte: Perfidus hic noftros42 inclufitfraude locorum,
Am: 1: 112. Squallida demißis 43 quiteġit ora comis:
36 Purpurea
vefte qui illo, qui fequitur, dicunt mactata 44 miniftro.-
color, apua Sape recufanti 46 corporacapta Deo. [nes,
s
doniofqueSi, 47Hic lacus, hi montes , hac tot caftella, tot am
Tyrio
præftantiffi- Plenafera cadis , plena cruoris erant. [ris,
mus.37Digni-
tur tingi- Drufus inhis meruit quondàm 48cognomina ter-
tate. 38 Ter- Qua bonaprogenies digna 49parentefuit.
prælio. soCornibus hic frattis viridi male tectus ab ulvâ
ram tuetur.
39In
40 Micans. Decolor ipfe fuofanguine Rhenus erat.
41 Quibellu
ftibus ho- 53Crinibus èn etiam 54 fertur Germania paßis,
fuafit.42 In- Et ducis 55 invicti fub pede mafta fedet:
alias Collag, Romanaprabens 56 animofa 57fecuri
fidiis ,circu-
venit
Conclufit, Vincula fert illâ, quâ tulit arma, manu.
43 Hosfuper
Longo capil- in curru 58 Cafar victore vehêris
litio , inam
German co- 59 Purpureuspopuli 60 6º ritèper oratui.
mati erant. Qua ibis* manibus circum plaudêre tuorum,
61
44Sacrificu- Vndiqué 6 jactato flore tegente vias.
10.45Invito,
nec petenti Tempora Phabea62 Lauro cingentur: Ioqúe
hujufmodi Miles, 63 lo, magnâ voce, triumphe 64 canet,
* facrificia. 46
vos
Ser , bel
lo captos, facrificatos . 47 Quorum imagines circumf erebantur . 48 Ger-
manici. 49 Nerone. 50 Viribus fractis . Solebant autem fluminibus cornua
dare quæ fi fracta dicerent , a fimilitudine boum , illa victa de-
notabant. 51 Defenfus 2 fingit autem > Rhenum Deum fluvialem ,
quosfub aquis, & ulva fe occultare dicebant , atque ibidem penetralia ha
bere. 52 Accolarum .53 Quod ejulantium eft. 54 Imago Germaniæ cir- ◄
cumfertur. 55 Triumphantis. 56 Fortia , qualia Germanorum erant. 57
Ferienda fecuri, perfupplicium . 58 Cæfar triumphali curru veheris, cum
hos vicifti. 59 Purpura indutus, quod triumphabundi agebant, 60 Solenni-
ter. Applaudent Romani tibi , 61 Spario 62 Triumphans coronam lauream
gerebat, quæ facra erat Phoebo,Met: r: t an-
si acclamare , lo triumphs . 64 Clamabit58.63 Soleban milites triumph
Ipfe
verf.80 LI B. IV.
265
Ipfesfono,plaufug, fimul, fremituý 66 calentes & 65 cæter
Tubaru or
67 Quadrijuges cernesfæpè refiftere equos : inftrumento-
Indèpetes 69 arcem,& delubra 79faventia votis, rum mufico-
Et dabitur meritolaurea vota? Iovi, rum. 66 A-
nimofos..67
Hac egofummotus, quâpoffum 73 mente, videbo: Quatuor e
* Ereptinobis 74jushabet illaloci. quis , trahe-
baturcurrus
Illaperimmenfas fpatiatur libera terras ; ing triumphis
In cælum celeripervenit illa viâ. qui, junctis
laterib
Illa meos oculos mediam75 deducit in urbem; us .
ibant, ut, ex
76 Immunes tanti necfinit effe boni. [nos: antiquiori-
Invenietqueanimus , quà currûs ſpecket 77ebur- bus
matibunumif-
s, ap-
Siccertè in 78patriâ 7 ?per breve tempus ero. [paret. 68
89Vera tamen capietpopulusſpectacula felix , Pref fi multi-
Latagué eritprafens cum duce turbafuo, tud ine . 69
Capitolina.
At mihi, 822fingenti tantùm , longèque remoto, 70 Deos fa-
83 Auribus hic 84fructus percipiendus erit. ventes tibi.
71 Promifla
Atqueprocul Latio diverfummiſſus in orbem, 72 Capitoli-
Quinarret & cupido vix erit ifta mihi. no , cuivi-
Is quoque jam 86 ſerum referet 87 veteremque dabant, &ores laur
triumphum ; · Animo 13 &
88-Quotamen audiero tempore , latus ero■ { - imaginatio
Ella dies veniet, mea gua 89 lugubria ponam: neperpenda
Interdi&i.
·9º Cauſaqué 9¹ privatâ publica majorerit: 74 Animus
meus jure
imrare po-
teft-Romams
fingula per-
pendendo. 75 Proponit mihi fingula, quæ Romæ geruntur, acfioculis
cernerem, 76 vacuos , otiofos cum tantum bonum agatur, 77 Tri-
umphales. 78 Rome. 79 Cogitatione , quæ momento temporis
diftantia multis parafangis , comprehendit . 80 Non imaginaria , ut
ego. 81 Multitudo. 82 Imaginanti in Phantafia 83 Narratione.
84 Gaudium hoc. Parte Italiæ. 85 Audiendi. 86 Poftquam
dudum factum eft. 87 Præteritum dudum. 88 Si forte id acci
dat , ut audiam triumphafe Romam, 89 Mærorem abjiciam.
Lætitia. 91 Triftitia mea.
M ELE-
UM
266 TRISTI verl.91
ELEGIA III.
ELEGIA IV.
verf.133
ELEGIA VI verf.194
ELEGI A IX . verf.258
ELEGIA X verf.274
De fe ipfo , adpofteritatem.
་
280 TRISTIUM verf.282
20 Celebres Imus ad 20 infignes urbis ab arte viros.
ingenio. 21 Frater ad Eloquium 21 viridi tendebat ab avo,
Ajuventute.
22 Præcla- Fortia verbofi 22 natus ad armafori.
rus caufidi-
cus. 23 Poc- At mihijampuero cæleftiafacraplacebant,
fis. 24 Quod Inquefuum 24furtim Mufa trahebat opus.
nec ipfe fcic Sapepater dixit: Studium quid inutile tentas
bam.25Non
ferens lu. 26 Moeonides nullas ipfe reliquit opes.
crum.26H0- Motus eram dictis , totoque Helicone relicto,
merus,fupra
Lib: 1: 24.1 Scribere conabar verba foluta 28 modis.
27 Monte, Spontefuâ carmen 29 números veniebat ad aptos :
quem Mufa Et quod tentabamfcribere , verfus erat.
incolunt. 28
Pedibus. 29 Interea tacitopaffu labentibus annis
Ad numeru Liberiorfratrifumpta mihiqúe³ ° toga eft.
poeticum. Induiturque humeros cum lato 3 purpura clavo,
30 Prętexta,
puerili vefte, -- 12 Et ftudium nobis , quodfuit antè , manet
depofita; fu- Iamque decem vita fratergeminaverat annos,
pta
queefttoga,
laxior Cum perit , & capi 34partecarere mei.
erat & viri
lis veftis. 31 Cepimus & teneraprimos atatis 35 honores ,
Senatoria Deque viris quondam pars tribus unafui.
veftis pro- 37 Curiareftabat , 38 clavi menfura coacta eft :
prie :fed hic Majus erat noftris viribus illud onus.
provirilito-
ga fumitur. Necpatiens corpuss nec mensfuit apta 39 labori,
quefugax ambitionis eram.
fratris o- Sollicita
22 Mihi,poe
fis:
ratoria fa- Et petere 42 Aoniafuadebant tutaförorès
chitas. 33 Vi- 41 Otia, judiciofempèr amata meo.
ginti anno- 42 Temporis illius colui foviqúepoëtas :
rum erat.34
Pari.35 Off- Quotqueaderant 43vates, rebar adeffe 44Deos.
cia
lia. juveni- volucres legit mihigrandior avo,
36 Tri- Sapèfu asnocetferpens,quajuvat
umvir. 37 Quag herba,45 Macer.
Vt in fenatu Sape fuosfolitus recitare Propertius 46 ignes,
adfcifcerer.
38 Velveftis 47Iurefodalitii qui mihijunctus erat.
Senatoriæ , 48 Ponticus heroo.*Battus quoque clarus iambs.
vel guberna-
culis meraph, a navibus defumpta. 39 Moleftiis. 40 Mufæ, fic di&tæ ab Ao,
me fonte Bocotio, illis facro, 41 Tranquillitatem animi. 42 Zuxegros
meos. 43 Poeta. 44 Quare poetæ Dei dicantur vide Cicer: pro A. Archi-
45 Emilius Macer, qui de avibus,ferpentibus, & herbis fcripfit. 46 Amo.
res. 47 Qui mihi fodalis erat. 48 De quo vide Propert.lib: 1:Ele: 6:49 He-
xametrocarmine. Dehocnilme audiviffefcio, forte Baffus de quo
Propert
Dul
verf.298 LIB. IV. 281
Dulcia convictus membrafuêre mei. 50 Convi
dores.SEV
Detinuit noftras x numerofus Horatius aures , Fluens. 52
Dùmferit 52 Aufoniâ carmina culta lyrâ. minaLyri Latina car-
ca
Virgilium vidi tantum , necavara Tibullo fcribit. 531
Tempus amicitia fata dedêremea. Solu m . 54.
Succefforfuithic tibi Galle , Propertiusilli:
TOY
Mors,
Eleg:9: vide
lib:3
Quartus ab hisferie temporis ipfe fui. Amor. 55
Vtque ego majores , sicme coluere 46 minores 6 Temp bullus,oreT i
Cor.
Notaque non tardefacta Thalia mea eft. Gallo fuc
Carmina cum primum populo 8juvenilialegi, fteriores. 57 ceffit. 56P0-
59Barba refecta mihi bifvé , femèlvéfuit. Verfus, quo-
6 Moverat ingenium totam cantataperurbem rum, Thalia
Nomine non vero dicta x Corinna mihi. una Mufaru
caufa eft. 589
Multa quidemfcripfi
is , fed qua vitiofaputavi, Amatoria.
Te62 ndatur ignibus ipfe dedi. [cremavi , 59 Vix bar-
quoque cumfugerem , quadam placitura bam habeba.
60 Nobili
Iratusftudio carminibufqué meus. taverat. 6r
6 Molle 64 cupidinis nec inexpugnabile telis Hoc nomine
amicam di
Cor mihi , quodqué levis caufa moveret, erat. cerefolebats
Cùm tamen hic effem , minimog, accenderer igne, vide Amo-
res. 62 Pur?
65 Nominefub noftrofabula nulla fuit. gaturisco
Pane mihipuero nec digna , nec utilis uxor buftione 63
Eft data, qua tempus perbreve nuptafuit. vium, Amori64per A
Illi fucceßit , quamvis fine crimine conjux, P more. 659
Non tamenin noftrofirmafutura 67 toro, Nulla infa-
68 annos mia de mes
*Vltima, qua mecum feros permanfit in annos, fabulainftar
Suftinuit conjux exulis eſſe viri. narrara eft.
Filia me mea 69 bisprimafæcundajuventa, 66 Facto di
vortio.67 In
".Sed non ex uno conjugefecit avum. noftro con-
Etjàm complerat genitor fua fata, novemque jugio. tia. * Ter
68 Seni-
Addiderat luftris altera luftra novem. les ad annos
Non alitèr flevi, quàm mefleturus 7 ademptum 69 Bis pepe-
Illefuit matri proxima bustatuli. rit. 70 Tem ”
Felices ambo, 74 tempestivèquefepulti , pus quod a
fatis confti-
Antediempæna quòd periere mea. tutum ' èrat,
Me quoquefelicem , quòd non viventibus illis 71 Nonage
narius erat,
Sum mifer, & de me quòd doluere nihil. vide Faft: 2;
92-72Mor-
tuum 73 Cineres, & quod poft combuftionem fuperat , juxta matrem col.
locavi, 74 Opportuno tempore.
Si
282 TRISTIU M ver
verf.f.331616
75
76 Mortuis.
Tenuis, Si tamen 75 extinctis aliquid nifi nomina restant,
& incorpo- Et 76gracilis fructos effugit umbrarogos.
rea anima. Fama77parentales 78 fi vos meacontigit umbra,
77 Parentú. Etfunt inStygiocrimina noftra 79foro.
78 Si me ex-
ulem fcitis. Sciteprecor 80 caußam (nec vas mihi fallerefas
79. Si apud (eft)
Minoem , & Erroremjufa nonfcelus effefuga.
Radanthum 81 Manibus hocfatis eft ad vos ftudiofa reverter
infernales 82 Pectora , que vita quaritis alta mea.
juices
culor. 80aclam mihi canities , pulfis & melioribus annis ,
Exilii. 81 Venerat, antiquas + mifcueratque comas..
Vmbris. 82 Poftque meus 85 ortus 86 Pifaa vinctus oliva,
Le&ores. 83
Firmiori- 87 Abftulerat diciès pramia victoreques ;
bus, & ju-
nioribus, 84 Cùm maris Euxini pofitos ad lava Tomitas,
Se: Canis, 85arere me lafi 89 principu irajubet.
Nativitate. Caufa mea cunctis nimiùm quoque nota ruina,
86 In certa-
mine, apud Indicio non eft teftificanda meo. nocentes?
Pilas vido- Quidrefera comitum , nefas ?famulos
res olea co- Ipfeque multatuli non leviora fuga.
ronabantur. 92 Indignatamalis mens eft fuccumbere , Seque
87. Erant de Prastitit invictam 93 viribus ufafuis.
cem Olym-
lympica.cer- Oblitusq
Padi ue mei , 94 ductaqueper otia vita,.
tamina Infolitacepi 95 temporisarma manus.
quinto quo- Totquétuli terrâcafus pelagogué , quot inter
quo incipié-
te.anno , ce- 96 Occultum ftella confpicuumquépolum.
lebrabantur; Tacta mihi tandem 97 longis erroribus acto
unde Olym- luneta 98 pharetratis 99 Sarmatis ora Getis.
annosquinque
pias conti- Hic ego I finitimis quamvis circumfonor armis,.
net ,ut Ovi- Tristiaquodpoffum carmine , fata levo
dius quin- Quod quavis nemo eft, cujus referatur ad aures;,
quagena-
rius , in exi- Sic tamenabfumo 4 decipoqué diem.
lium mitte-
retur. 88 Vi. Ergo quod vivo , durifqué laboribus obfto.
de li:1:107. Nec me 5 follicita tadia lucis habent ;
89 Decl
90 ara- Gratia Mufatibi namtu folatiaprabes ,
Augufti
da. 91 Exi-
lio. 92 No-
luit vinci, & fuccumbere ærumnis. 93 Conftantia interna. 94 Iuventutis.
95 Media, huic tempori appropriata. 96 Hemifphærium quodfupra, &
quod infrahorizontem eft. 97 Poftquam jactatus fuerim . 98 Sagittiferis.
99 Regio Sarmatica. 1 In medio bello fim. 2 Exilium mihi minus mole-
Aum facio. 3 Quiintelligat. 4 Otium fallo., 5Miferæ vitæ. 6 Poefis.
In
verf.333 LIB . IV. 283
7 7 Levamen.
Tucura requies , tu medicina venis : 8 Cogitat io
Tudux & comes es : tu 8 nos abducis ab 9 Iftro pes meas. 9
Inmedioquémihi das to Helicone locum : Libr: 2: 95-
TO Sup.283.
Tu mihiquodrarum eft , vivo IIfublime dedišti 11 Præcla .
Nomen ; ab exfequiis quod darefama folet. rum.12 Poft
Nec, qui detractatprafentia livor , iniquo mortem.
Injufta ca13
Vllum denoftris dente momordit opus . lumnia. 14 2
Nam tulerint magnos cùm fæcula noftrapoetas ; Meliores me
Nonfuit ingeniofama maligna meo Sol exiftimo.
Poetarum.
15
Cumg, tegopreponam multos mihi,non minor illis 16 Prædi-
Dicor & in totoplurimus orbe legor. &iones. 17
Getica. 18
Siquidhabent igiturvatum præfagia veri Lectoris: 19
Protinus utmoriar , non ero 17 terrataus. Quod illam
mihi dede-
Sive 18favoretuli,five hanc ego carminefamam; ris. 20 Sin-
19.Iurè tibigrates 20 candide lector ago. cere.
P. OVIDII NASONIS
TRISTI V M
Liber quintus.
EL E G7 I i A L
Ad Amicum , ut & hunc librum accipit.
Vnc quoque de Getico nostri Librorum
noftrorum.
ftudiofe , libellum
Littore, 2 præmißis quatuor 2 Prioribus .
adde meis.
H Hicquoque talis erit, qualis for- 3 Infelix.
tuna poeta ,
Invenies toto carmine 4 dulce nihil. 4Iucundum .
Flebilis ut nofterftatus eft , itàflebile carmen, 5 Trifti.
Materiaferipto convenientefuo.
6 Non exul,
6 Integer & latus " lata &juvenilia lufi, 7 Amato--
Illa tamen nine me compofuiffepiget. ria.
TRISTIUM verf. 5 .
284
8 "Exilium
meum cele. Vr
81 cecidi , perago fubiti praconiacasus
9
bro. 9 Ipfe Sumque argumenti conditoripfe mei,
de me ipfo Vtquejacens ripâdeflere Cayftrius ales
fcribo, 10
Olor fic Diciturorefuam deficiente
12 necem.
didus,aCai- Sic ego Sarmaticas longè ¹² projectus in oraba
Aro, flumine Efficio tacitum ne mihifunus cat. 1.
Lydia. II
Moriente Deliciasfi quis 4 lafcivague carminaquarit,
quo tempo- Pramoneo, nunquàmſcriptaquòd iftalegat.
re, olores Aptior is huic Gallus , blandique Propertius oris,
canerefabu-
lantur. 12 Etplures, 16 quorum nomina magnavigent.
Fugatus.tacés Atque utinamnumero nos non effemus in illo,
13.Ne
moriar. 14 Hei mihi!cur unquàm Muſa locuta mea eft ?
Legerevult Sed dedimus pœnas, Scythiciqué ¹¹infinibus lftri
15 Petenti
lafciva, 16 Alle 18 pharetratilufor amoris abeft, na
Inter ama Quodfupereft , focios ad 19publicacarmi flexi,
torios poe- Et memores jußi nominis eße mei.
tas. 17 Pro
pe Iftrum,de Si tamen ex vobis aliquis tàm multa requiret,
quo1: 2: 95 Vnde 29 dolenda canam , multa dolenda tuli.
18 Cupidi Non hac ingenio , non hac componimus arte .
nis pharetra
gerentis19 2 Materiaeftpropriis ingeniofa malis,
Publicemif- Et quotafortuna pars eft in carminenoftræ ?
fa. 20 Tri-
ftia. 21 Pro- 22 Felix quipatitur qua numerare poteft.
prià mibi Quot frutices fylva , quotflavas
dant mala Tybris arenas »
materiam. Molliaquot Martis 24gramina campus habet:
22Parvapa- Totmalapertulimus:quorum medicina quiefqué
titur. 23 Ca- Nullanifi in 25ftudio eft Pieridumqué morâ.
pus Martius .
re- Quis tibi Nafo 26 modus lacrymofi carminis? in-
vera innu idem ,27fortune qui 26modus hujus erit. (quis
merabilia
funt,25 Otia Quod querar illa mihi 28pleno defonte miniftrat:
poctico,& Nec 29 meafunt, fati verbafed iftamei.
mufarum
cultu, 26 Fi- At mihificarâpatriam cum conjuge reddas
nis, 27 Exi- Sint vultus hilares , 30fimqué quod antèfui.
lii.28
de.29 Abun-
Natu Lenior3 inviði fi fit mihi Cafaris ira:
ræ meæ co- Carmina latitiajàm tibi plena dabo.
fentanca.
Lætus. 31 30 Non tamen ut 2 lufit , rursus mea littera ludet:
Mitigati, 32 Sit femelillajoco luxuriata meo. (levata,
Amatoriis
ver fibus. 33 Quodprobet 33 ipfecanam : pæna modò ¹ªparte
Cæfar. 34 Non torum exilium : fed locus mutetur.
Bat
verf.24 LIB. V. 285
Barbariam , rigidos effugiamqué Getas. 35 Ille fcri-
bendi mo-
Intereâ noftri quid agant , nifi triste , libelli ? dus. 36 Mo-
35 Tibiafuneribus convenit ifta meis. deratus. 37
Atpoteras , inquis, 36 meliùs malafèrrefilendo, Vis. 38 Vide
lib: 3: 311.
Et tacitus casus dißimulare tuos : 3'9 In enco
47 Exigis ut nulli gemitus tormentafequantur : bove. 40 Vi-
de Hom:
Acceptoquégravi vulnereflere vetas. Iliad: 24.
38 Ipfe Perilleo Phalaris permifit in 39 are 520. 41 Qui
permiferun
(les: Here.42 Vide t,
Ederemugitus, & bovis orequeri.
Cùm ↑ Priamilacrymis offenfus nonfit 41 Achil- mer: 6: Fab:4
Tun'fletus inhibes , durior hofte , meos ? 43 Apollo &
Diana . 44
Cumfaceret 4 Nioben orbam + Latonio proles : venit flere.
Non tamen & ficcas 4+ jußit haberegenas. 45 Inevita-
bile , 46 Hi
Eft aliquid 45 fatalemalumper verba levare : rundo , aut
Hoc querulam Prognen,47Halcyonengfacit. tam:6: Lucinia,Me-
Fa:7.
Hoc erat ingelido quarè 48 Paantius antro 47 Met: 11:
49 Vocefatigaret Lemniafaxafud. Fab: 10.48
Strangulat inclufus dolor atg cor aftuat intus, Philoctetes: vide Met:
$2 Cogitur & vires multiplicarefuas. 13: 48. Et
Das veniam potiùs, vel totos tolle libellos: do&iffimuin
Farnab. ad
Simihi nonprodeft, hoc tibi, lector,obeft. illum locú.
Sed nec obeffepoteft ulli:nec fcriptafuerunt 49Lamentis.
Noftra nifi auctori perniciofafuo. [cogit? 50 Infulam
Lemnum.51
At malafunt ,fateor. quis te malafumere Nulli notus.
Aut quis deceptum 8ponerefumpta vetat? 52 Augetur.
53 Scriben-
Ipfe nec emendo:fed.ut huc deducta legantur, di.54Lamé-
Nonfunt illafuo barbariora loco. tatio.55 No-
cere. 56 Ob-
NecmeRomafuis debet conferrepoëtis: jicit. Non
InterSauromatas ingeniofus eram. funtculta.57
Denique nulla mihi captaturgloria, quag Refpondit.
58 Deponere
Ingenioftimulos 62 ſubderefama ſolet. removere.59
Nolumus aßiduis animums tabefcere curis: Corrigo. 60
Quetame irrumpunt,quoq, vetantur, cunt. thas. Apud Scy-
61 Co.
Curfcribam, 65 docui: 66 cur mittam, quaritis parare.62 In-
iftos: genium ex-
citare,63 In-
Vobifcum cupio 67quolibèt effemódo.mag bærendo fe
confumere.
64 Me invito mihi obrepunt. 65 Expofui. 66 Cur fi Sarmatica fint , nos
apud Sarmatas retineam 67 Si non corpore; faltemfcriptis.
ELE-
TRISTIUM verf. 41
286
ELEGIA II.
Aduxorem,netimeat rogareCæfarem .
tur. 2 ECquid , ut è Ponto nova venit Epiftola , palles ?
* Times.
Aperi
Satis valet3 Et tibifollicita folvitur illa manu ?
perferre - Pone metum, valeo : corpus ,quod antè laborum
rumpas. 4 Impatiens nobis invalidumquéfuit:
Licerem
fuetudi nem.. Sufficit, atque ipfo vexatum induruit uſu:
6 Dolor an- Antam infirmo non 4 vacat effe mihis
randa , con- Mens
siquus 7Cu. agrajacet, nec tempore roboras fum-
folidanda 8 Affectus animi, quifuit antè, manet. [fit:
é
Parvis ma- Quaqu mora, patioquéfuo coïtura putavi,
lis. 9 Móra . Vulneranon aliter, quam modò facta,dolent.
10 Majora
octe- Scilicèt exiguisprodeft
accrefcunt
IIPhil annoſa vetuftas:
tes,Met: 3: 1°Grandibus accedunt tempore damna malis.
45: 313 . 12 Penè decem totis aluit II Peantius annis
Venenatum . 12 Peftiferum tumido vulnus³¹ab angue datй.
13 Hydra
cujus tabe 14Telephus æternâ confumptus tabeperiffet:
fagittæ in- Sinon, quanocuit, 16 dextra tuliffet opem.
fectæ
14 Vide,erant,
Li- Et mea¹ "fifacinus nullum commifimus, opto.
bro 1: 50. Vulnera quifecit, facta levare velit.
Incura -1 Contentuſqué meijàm tandem 199parte doloris,
15 vulnere.
bili
16 Achilles . Exiguumpleno de mare demat aqua.
17 Quonia Detrahat ut multum, multum reftabit 20 acerbi:
18 Augu-
ftus. 19 De Parfqué meapana totius inftar erit.
multis dolo- Littoraquot conchas,quòt amana rofariaflores,
ribus paucos Quotvefoporiferum² granapapaver habet:
demat. 20
Adverfi . 21 Sylvaferas quòt alit , quòtpiſcibus unda nata-
Semina. 22 Quot 22tenerum pennis aërapulfat avis:[tur,
Liquidum. - 23 Tot premor adverfis,quafi 24 comprendere co-
23 Innume
rabilibus Icaria numerum dicere coner26aqua. [ner,
24 Verbis Vtqué via cafus,ut²“amarapericula Ponti,
comprehen-
dere 25Gut- Vt taceamftri& tas in mea28fata 29manûs:
cas maris
numerare.. 26 Synec. Maris. 27 Triftia. 28 Mortem. 29
Enfes,
Bar-
verl. 56 L.I.B. V. 287
Barbara me me tellus, orbifqué novißima magni me 30 Vltima.
Alius mi-
Suftinet, & Javo cinctus ab hofte locus. bi exilii lo-
31Hinc ego trajicerer ( 2 neque enim mea culpa432 cus Non
daretur.
ob
cruentaeft) homicidium
Effet, qua debet, fi tibi cura mei. fugatus fu.
Ille Deus,benè quo Romana potentia ' nixa eft, 34 33 Auguftus.
Fulta, te-
Sapefuo victorlenis in hoftefuit. &a, farta.
Quids dubitas? & tuta istimes?accède,
orbis habet. rogaqué: 35 -Interpol-
illum
Cafarenilingens mitius pro me. 36
Me miferum , quid agam ! fi 36 proxima qua- Propinquí mei. 37 Re-
que relinquunt, linquis me
37 Subtrabis & fracto tu quoque colla jugo milcrum, 38
Quò ferar? unde petam lapfis folatia rebus? Nullum llegarice.a
38 Anchorajam noftram non tenet ullaratem. micum ha-
Viderit, ipfefacram quamvis invifus ad 40 arā beo. 39 Au.
Confugiam, 41 nullas fummovet ära manus. guftus. Vltimum40 au-
Alloqua homini
Si fas reften43abfens 42,cua numinafupplex, xilium. 41
love poffe loqui. Nemo tam.
mifer eft
44Arbiter imperii,quo no certi eft as fofpite cunctos quin ad ará
46 Aufonia curam gentis habere Deos: admittatur.
42 AuguAú
Odecus, patriaper te florentis imago! abfentem.
O virnon ipfo,quem regis,orbe minor! 43 Privato
Sic habites terras,& te 47 defideret ather: cum princi
pe. 44 Im-
Sic ad48 pacta tibi fidera tardus eas. (temperator. 45
Parceprecor, minimamqué tuo49de fulminepar- manorum Vivo.46 Ro- ,
Deme:fatis pana , quodfuperabit, erit. Italorum.47
Ira quidem moderata tua eft : vitamqué dedifti: Debitum Expe&et, 48 ti-
Nec mihijus civis, nec mihi nomen abeft. bi cœlum.
Nec meaconceffa eft 5 * aliis fortuna: 5*nec exul 49 Ire
in me. 50 ture
Edicti verbis nominor ipfe tui, Ius · & no.
Omnia , hac timui,quoniam meruiffe videbar: men civis
Sed tuapeccato lenior ira meoeft. Romani ha-
beo,fup: 2:
54Arva relegatumjußiſti viſere Ponti, 6551 Exuli-
Et Scythicumprofugas fcinderepuppe fretum, bus. Libro522:Vide
69.
Iuffus ad Euxini deformia littora veni. 53 Exilium,
priv
civitatio
atis nem
&c. 54 Loca vicinas Ponto. 55 Navigare.
SUT*
263Едно
7
288 TRISTIUM verf.73
56 subpolo quoris, bac 6 gelido terrafubaxejacet.
feptentrio-
mali. $7 Ma- Nec me tam cruciat nunquàm fine 58 frigore
Lehabent..58] cœlum ,
Frigidiffima Glebaque canentifemper obuftagelu.
regi o: 59 Nefciaque eft vocis quod barbara lingua 60
Dura,6oLin-
guæ, 61 Bel. Latina:
To.62Exigue
circumferé- Grajaque quod Getico mifta loquelafono est:
tix.63 Secu- Quàm quòd finitimo cinctus premor undi-
ritas.64 Ho- què 661 Marte:
Ates,er65
voc . 66Rei,
A Vixqué 6 brevis tutum murus ab hoftefacit.
Zancle urbe Pax tamen interdum eft, pacis fiducianun-
prox ima, 67 3.quam :
Saxumin arma locas.
freto Siculo, Sic hic nunc pati , nunc timet+644
tu r
infame
frag luft: Hinc ego dum 65 muter , velme 66 Zanclea 67
iis, nau-
411.68 Ab- Charybdis
-forbat. 69 68 Devoret,atquefuis ad69Styga mittat aquis:
Occidat ,eft!
autem Styx, Vel rapidaflammis urar patienter in™Ætna:
fluvius infer- Velfreta Leucadii mittar in alta Dei. み
nalis ad 74
quem mor- Quod 14 petimus , pana eft : neque enim mifer
tui ire di- effe recufo,
cuntur. 71 Sed precor , utpoßim 75 tutiùs effe mifer.
Libenter, ac
fi minus fup-
pliciam foret. 72 Monte ardente Sicilia, Vir: Georg: 1: 471. Iuft:
4: 1. 73 Ab altiffimis Saxis , provolvar in mare Apollinis , Leuca-
dii didi a Leucade inqua illi fanum erat. 74 Sic perire, 75 Fu-
tiori loco. Ja
ELEGIA V. verf.134
2 Vxoris.
Petit.3 Poe-21A Nnuus affuetum domina natalis honorem
fin. 4 Vlyf Exigit: ite manus ad mea³ facra mea.
fes Lacitis Sieg wondàm feftum 4+ Laërtius 5 egerat heros,
filius.
ser In Forfan in extremo conjugis orbediem.
erran5 dû.
6 Celebra- Lingna ? favens adfit noftrorum oblita malorü ,
verat nata- Que putodedidicit jàm 8 bona verba loqui:
lem. 7 Ta
cens ne in Quaqué femel toto veftis mihi fumitur anno,
Ber turbet Sumatur fatis 10 diſcolor alba meis.
nosNatali
8 Lata. II Araqué 12 gramineo viridis de cefpite fiat,
u-
xoris. 10In- Et velet tepidos nexa corona focos. [ mas,
conveniens , Da mihi thura, ¹puer, pinguesfacientiaflam-
bris lugu-
quia effe de- Queda pio fufum ftridat in 17 igne merum.
Beret. 11 Optime natalis , quamvis procùl abfumus , opto
Genio. 12 18 Candidus huc venias, dißimilifqué meo.
Vivo.13 .Te-
gat. 14 Mi- Si quod & inftabat domina Imiferabile vulnus:
nister. 15 O- Sit perfunctameis tempus in omne malis.
leagenas. 16 21
Libatum ge- Quaqué gravi nupèr pluſquàm quaſſata
nio. 17 Sa- procellaeft,
crifico. 18
Lætus. 19 Quodfupereft , tutumpermare navis eat.
Dolor. 20 Illa domo, nataquéſuâ, patriâquéfruatur:
Depofuerit Erepta hacunifitfatis effe mihi.
Quatenus & non eft in caro conjugefelix,
21Allegorice. 13
inperpetuú.
Que mifera Parsvita trifti cetera nube vacet.
fuit.22Peril.
[fens:
Ia. 23 Quo- Vivat, ametqué virum, quoniamfic cogitur, ab-
ufque ego il.l 14 Confumatqué annos, fed diuturna,fuos.
Jam infelicem reddo. 24 Peragat .
Ad-
verf. 146 LIB. V. 293
25Adjicerem & noftros : 26 fed ne contagiafati [ noftris 25 Idem de
pete-
Corrumpant timeo quos agit ipfa, mei. ren , 26 Ne
27Nil homini certum eft , fieri quis poffeputaret , tunum meum infor illi
Vtfacerem in mediis 28 hac egofacra Getis? obfit 27 Fu-
Afpice ist 29aura tumensfumosè thurecoortos turum . 28
Natalia. 29
InpartesItalas & loca dextraferat. Ventus. 30
Senfus ineft igitur 31 nebulis, quas exigit ignis: Felicia : vel
Confiliumfugiunt cetera penè meum. proprie,nam
lli ad meri-
33 Confilio, commune facrum cùm fiat in * ará diem con-
Fratribus, 35 alternâ quiperiêre manu: vertenti,Ita-
Ipfa fibi difcors , tanquàm mandetur ab illis, rat.3 ta dextra e-
Fumo.
Scinditur in partes 37 atra favilla duas. 12 Felicema
Hoc(memini)quondamfieri 38 non poffeloquebar, juxore meam con- cum
Et me 39 Battiadesjudice falfus erat. jun&tionem.
Omnia nunc credo, cùm tu nòn¹ftultus ab Arcto33 Senfus eft
Terga vapor dederis ,42 Aufoniamquépetas. cum Polyni-
ces et Elo-
Hac ergo lux eft , qua fi non ortafuiffet, cles combu.
Nullafuit mifero 4 fefta videnda mihi. rerentur ,
Edidit hac44 mores illis heroibus aquos:; Hamma tan-
quam diffidi-
Queis erat 45 Ection 45 Icariufqué pater. oum illorum
Natapudicitia eft47ſecum probitaſqué, fides gentir et , in
uas parte
At nonfunt iftâgaudia nata die: divifa eft:s
Sed labor,& cura,fortunaqué moribus 48impar, Vide Stat,
Iuftaqué de 49 vidno pænè querela toro. Papi.12. Si
nile vide Se-
Scilicèt adverfis probitas exercita rebus e AEdi. 32x
Triftimateriam tempore laudis habet. 34 Non cafu
& fortuna
Si nihil infeftidurus vidiſſet Vlyffes, Exequiæ: 35
Penelopefelix , ST fed fine laude foret. Rogo. 3.6
No conveni
Victor 52 Echioniasfi virpenetraffet in arces, ens. 3 Tri-
Forfitan Euadnen¹¹vixfua noffet humus. tis , vel atro
Cùm Pelia genita tòtfint, cur nobilissuna eft? umoVeobfita. Ran-
Ima,tanquam
fentiens in varias partes fcinderetur. 39 Author illud referens, alioquin &
Callimachus Battiades dicitur. Lib. 1,227.40Prudentur. 41 Recedas a fep-
tentrione. 42 Italiam. 43 Lęta . 44. Vxorem meam tani moratam. 45 An-
dromache. vide Lib: 4, 10. Nifi Eurytion legas , & Iolem Herculis uxo-
rem intelligas. 46Penelope,vide Heroi.Epift. 1.41.47 Cum uxor mea naf
ceretur. 48 Indigna. 49 Quod licetuxor fit, tamen viduum torum habeat.
50 Adverti. 51 Incognita effet caftitas tua. 52 Thebam, ab Echione focie
Cadmi, dictam, Vide Metam Lib: 3 , 126. 53 Vide Lib: 4,122. De arte
Am: Lib: 3,11. 54 Patria, 55 Alceſtes, vide Val. Maxi.4,6 Eurip Alceftes
Servium ad lib:4, AEnei. 694.
N3 Nempe
294 TRISTIUM verf, 162
6. Admeto. Nempè fuit 56mifero nupta quòduna viro.
57 Extiliat
quis priorffice at Iliacas " tangat prior alter arenas:
Protefilao ,
vide Hero Et Laodameja, nihil ,pietas
tua, quod malles 18cùr referatur, erit,
ignota maneret,
Epift. 13.47.
58 Cur a&ta Implerent ventis fi mea velafui.
illius con. Diitamen, & Cafar 60 Dis acceffure,fedolim,
fcribantur.
59 Si felix Aquârint 61 Pylios cum tuafatadies ,
fuiffem.
Inter Deos 60 Non mihi, quipænam fateor meruiſſe:ſed 6²illi
Parcite,
referendus. que nullo digna dolore dolet.
1 Neftoris,
ditific a Pylo Patria , qui trecentos annos vixit, 62 Vxork
ELEGIA VI verf.166
NS ELE
298 TRISTIUM verf.22 3
ELEGIA VIII.
E LE GIA XI . verf.261
ELE
TRISTIUM
307 verf.336
ELEGIA XIII.
Tu
LIB. V. 308
verf.348
Tu tamen, utfalfa poßis quoque pellere 97culpa 97 tis. Levita-
98 De-
Crimina: quod 98 non es, ne videâre, cave. fertor ami-
Vtquefolebamus 99 conſumere longá loquendo citiæ. 99
Confabulan-
Tempora,fermoni deficiente die :: (ces do. I Cum
Sic ferat, acreferat tacitas nunc littera va- dies, ante
Et peragant lingua charta, manufqúevices. quam verba defi
Quodfore, nenimiùm videar 4 diffidere , fit me cerent. 2
Fiat littera-
Verfibus hocpaucis admonuiffe fatis. rum com-
Accipe quo fempèrfinitur epiftola verbo, mutatio. 3
Atque meis diftent ut tuafata, vale. Scriptas.cre-
Minus 4
dere. 5 Diverfa fint,
P.NA
verf. I 3·09
P. OVIDII NASONIS
DE
1 PONT O
Liber primus.
E LE GIA I.
ELEGIA III
. verf. 75
I 1 Addi&us
HAnetibi Nafo tunsmittit Rufinefalutem, tibi. 2Si mi-
Qui mifer est, ulli ¹ fifuus eſſèpoteft. fer alicujus
Reddita confufa nupèr³ folatia menti, effe poteft.
Auxilium nostris ſpemqúe tuleré malis. 3 Epiftole
Vtqúe Machaoniis 5 Paantius artibus heros, confolato- riæ. 4 Medi
6 Lenit o medic am vulnerefenfitopem : cina, fic dic-
ta, a Macha-
Sic ego mentejacens & 7 acerbofaucius itu, one AEfcu-"
Admonitucæpi & fortior effe tuo. lapii filiome-,
Etjam deficiens sic ad tua verba revixi, Hummo
dico. 5 Phi
" 9 Vrfolet infufo vena redire mero. lo&etes Pæ
antis filius,
qui læfus a venenata Herculis fagitta , poft longum tempus fanatus eft.
Rem: Am: lib: 1:56. Trift: 5:31. 6 Curato. 7 Magno dolore percitus.
8 Conftantior. 9 Vt languidus refocillatur haufto vino; dicit autem vena,
quia illefanguinem continent, præcipuum vitæ nutrimentum : vel utpul-
fus arterie redit.
03 Ja Nee
DE PONT O verf.122
318
oDedit. Nec tamen 1º exhibuit tantà facundia vires,
Carentia
Jore. do- Vt meafint dictis pectora¹¹ faua tuis.
12 Plus!
tamen fupe. Vt multum demas noftro de pectore cúra,
rerit , quam 12 Non minùs exbaufte, quod fuperabit, erit.
fublatum, 13
Levamen a- Tempore ducetur longofortaffe cicatrix
liquod orie Horrentadmotas vulnera ¹ + crudamanus.
tur, metaph,
avulneribu s. Non 15 eft in medico ſemper 16-relevetur ut
14 Nova. 15 ager:
In
medici.poteftate
16 17Interdùm dactàplùs valetarte malum,
Sanetur. 17 Cernis, ùt è 18 molliſanguis pulmone 9 remiffus
Morbus me- 20 Ad Stygiascerto limité ducat aquas ?'
dicina po-
Bentior eft. Adferat ipfelicet 4 faeras²² Epidaurius herbas,
18 Porcfo Sanabitnulla23 vulnera cordis opera
filevi. 19Qui
inter co- Tollere 24 nodafam nefcst medicina podagram,
ftas , & pleut Nec 25 formidatu auxiliatur aquis.
ram mem-
branam , in- Curaquoq, interdùm nullâ eſt medicabilis26art "A e,
Auxerit , Autfi fit, longa eft 27 attenuanda morâ.
pleurites gi- Cum benè firmarunt animum præcepta 28 jacen·
guitur; fi a- tem,
pud ipfum
pulmonen Sumptaque funt nobispectoris 22 arma tui:
tabis
bilis incura.
caufa Rurfus amorpatria ratione valentior omni,
erit. 20 Cer- Quod tua fecerunt fcripta, 31* retexit opus.
eft occidat
to autem Sive pium vis hoc , feu vu 3 muliebre vocari,
Styx palus Confiteormifero molle cor effe mihi.
21 Medica- Non
infernalis. dubia eft * Ithaci prudentia ; fedtamen op-
tas. 22 AE.I 35 Fumum depatriispoßo viderefocis. (tat烹
fculapius, Nefcio quå 36 natalefolum dulcedine cunctos
cultus in E- Ducit, & immemores nonfinit effefui.
pidauro ur Quid melius Româ? Scythico quidfrigorepejus?
be. 23 Qux
certo certius 38 Huc tamen ex illâ barbarus urbe fugit,
Beriferafunt. 39 Cùm benè fint claufa caved Pandione nate,
24 Refiften-
zem & dura. Nititur infyluas quaque redire fuar :
vel quodoc-ar- Aßuetos tauri 4I
ticulos 4x faltûs, affueta leones
cupet,eofque utnodos intumefcerefaciat. 25 Hydrophobia, orta exmorfu
canis rabidi,qua tamé fubirania aque marine immerfione fanari perhibent.
26 Confolatione. 27 Tempore confumenda eft. 28 Confternatum 29
Argumenta , & rationes. 9 Superans omnes rationes. 31 - Comminuit ,
diffuit ; ut Penelope, quæ, telam quam interdiu texebat , nocte retexebat.
Hom: Odyff: 2 : 94. 32 Patriam amare. 3 Invalioum. 34 Vlyfis patria
Itacenfis. 35 Allegor , propatriafrui Ody . 1. 57. 36Patria. 37 Augu
ftius. 38 Scytha, Scythiam Romæpræponit. 39 Hirundo , & lucinia olim
Progne, & Philomela filiæ Pandionis. Metam. 6: 677. 40 Inlibertatem .
41 Pafcua (42 Nec
"1
verf. 138 LIB. I. 219
(42 Nec feritas illos impedit) antrapetunt. fint 42 Licet feri
, feritas
Tu tamen exilii 43 morfus èpectore noftro tamen nattl-
44 Fomentis fperas cedere poffetuis. ram hanc
non mutat.
Effice, 4 vos ipfi ne tam mihi fitis amandi, 43 Dolores
46 Talibus ut levis fit caruiffe malum. ita vexantes,
47Atputo 48 quåfueram genitus tellurecarents, ac fi morde-
rent. 44Con-
folationibus
In tamen 49 humano contigit effe loco, .
Orbis inextremijaceo defertus 59 arenis, 45 Ne in mi-
feriis veftris
51 Fert ubi perpetuas obruta terra nives. ita confolan
$52 Nonager hic pomum, nòn dulces educat uvas, Vi di litis. 46
præftite
Non falices ripa, robora monte virent ; rit non .
con-
Nevefretum la laudes terra magis , aquorafemper folara cum
Ventorum rabies folibus orba 56 tument. foelices fitis.
Quocùng afpicias, campi cultore carentes. 47 Prolepfis .
48 Cum ca-
Vastag 7 que nemo vindicet, arvajacent. rere debean
58 patria. 49
Hoftisadeft dextrâ levåg, à parte timendus, Apud homi-
Vicinog, metu terret utrumque latus. nes, humano
Altera Bistoniaspars eft fenfura fagittass nomine di-
gnos. so Ste-
Altera Sarmatica spicula miffa manu. rililoco. 51
I nùnc & veterum nobis exempla virorum, reaa eft ni
vibus,ut alia
Quiforti cafum mente tulêre, refer. loca fatis.
Et grave magnanimirobur mirare 61 Rutili, 15& Vide :
• Non ufi reditus conditione 62 dati. Trift: 3,334.
( rellus, 53 Palufties.
63 Smyrna virum tenuit, non 5¹ Pontus & nostica Auviales. 54
Smyrna minus 5 nullo panè petenda loco. Sicciora lo-
ca amantia..
Nondoluitpatria 6 Cynicus procisl effe 57 Sino- 55 Sereno
68 Legit enim fedes Atticaterratuas. (peus, colo. 56 A-
Arma Neoclides qui 7°Perfica contudit armis, gitantur. Quorum pro- 57
71 Argelica
72 primam fenfit in urbefugam. prietatem nem o fibi
73
Pulfus Ariftides patriâ, 74 Lacedamona fugit, adfcribit 58
Inter quas dubium, qua 75 prior effet, erat. Ad fepten-
Cadepuerfacta 76 Patroclus 77 Opuntareliquit, trionem meridem,. 59&
Thracias, vide Trift: 1 , 334 60 Infortunium. 61 P.Rutilii, de que Val:
Max:2, 10.6, 4. 62 In victoria Sullana. 63 Vrbs Ioniæ. 64 LocaPon-
tucircumiacentia. 65 Ferme maxime expetenda. 66Diogenes.qui exulabat
Athenis:Diog: Laert. 67 Sinope , urbs prope Pontum, patria Diogenis
erat. 68 Elegit Athenas. 69 Themistocles, Necolis filius. 70 Xerxem
vicit. vide Iufti:lib: 2, 12 Corn: Nep . 71 Argis. Quia deinde Cor-
cyram, hinc ad Admetum Molofforum regem, hinc Ephefum, & ad Perfas
migravit 72 Alius Arhenienfium dux, Confule Plutar. 73 Athenis..4
Spartam , Laconia urbem. 75 Quæurbs melior, 76 Vide: Faft: 2, 29.
77 Vrbem Locrenfium.
04 78 Theſſa-
DE PONTO verf. 154
3.20
78 Phthiam, 18 Theffalicam adiit hofpes Achillis humum.
Achillis
eriam. 79 pa- Exulab 79monia & Pirenida ceßit ad undam.
Theffalia, ab Quo duce & trabs Colcha & facra cucurrit
AEmo mon-
te. 80Corin- aguk,
thum, a Pi Liquit & Agenorides 84Sidonia mania Cadmus,
Jene fonte , Poneret ut muros 5 in meliore loco. (tub,
di- venit 86 ad Adraftum Tydeus , 87 Calydonefuga.
illusin arce,
fto
Aum. 81 Et 88 Teucrum 89 Venèri grata recepithumus.
Navis Ar-
go, intelligit Quid referam veteres Romana gentis, apud quos
autem lafo Exulibus tellus ultima 9° Tyburerat? (avis
nem, m:
Meta vide
7. Perfequar ùt cunctos , nulli datus 92 omnibus
Fab : 1. 82 Tam procul àpatriâ eft 93 horridiorvé locus.
A. Pallade
Fada Quò magis 9+ ignofcatfapientia veftra 9 dolenti,
. 83
Cadmus A- Qua facitex dictis non ità multa tuu.
genoris fi. Nectamen 96 inficior, 97 fi poßent noftra coire
Tius.84Pho
nicia urbé. Vulnera, praceptis poffe coire tuis.
25 In Bao Sed vereor ne me 98 frustràfanare labores,
tia. Metam Nesjuver admotâperditus ager ope.
3. Fab: 1.
36 Argos. Nec loquor hac 99 quiafit majorprudentia nobis,
37 Prófugus Sedfum, quàm I- medico notior ipfe mihi.
Calydone
AEtolia ur Vttamenhoc ità fit, 4
³ munus tua grande volun-
be, ob Alca Ad mepervenit, confuluique boni. (tas
shoum , Ly-
cotheumq; interemptos. 88 Telamonis filius, a patre non receptus , finite
bello Troiano. Inf: 44, 3. Vell: Pater 1, 1. 89 Cyprus , infula maris
mediterranei . 90 Sic exulabant Tarquinii , fie Corriolanus , fic tibicines
de quibus Fast: 6, 333. 9. Exules. 92 Vnquam. 93 Incultior. 94
Mihi , nec id muliebréputet. 95 Qui dolor non obfervat præcepta tua.
96 Nego. 97 Si dolor confolari poffet. 98 Defperata re. 99 Quia
pluratenoro, 1 Tibi confolanti . 2 Licet incurabilis fit dolor. 3 Pro-
penfus animus. 4 Grato animo accepi .
-TGRB 2: 0 05 275307 A
ELE
verf.193 E1 B. I. 323
ELEGI A VIII.
Ad Meffalinum. Antiquam cum familia
illius amicitiam refert.
Quam ver- Ittera pro verbis tibi Meffalinefalutem,
bis præftare L Quam leges, àfavis attulit ufque Getis.
nequeo, 2 Si
Getis ve. Indicat auctorem locus ? àn nifi nomine lecta
miffefcias, Hac me Nafonem fcribere verbalatet ?
feis quoque 4 Ecquis in extremopofitus jacet orbe tuorum,
a quo veniat
litteræ. Af- Me tamen excepto, quiprecor eße tuus ?
fcripto 4 An
quis amico- Diiprocul à cunctis ,qui te venerantur ,amantý
rum tuorum Hujus notitiam gentis abeße velint.
apud Getas
refidet ? 51 Nos fatis est inter glaciem Scythicas ,fagittas
Qui oro ut Vivere fi vita eft mortis habenda genus.
amicus effe
poffem.6 A- Nos premat aut bello tellus, autfrigore cœlum,
micis.tuis.7 Truxg, Getes armis, grandine pugnet hyems:
Scythic . 81 Nos habeat regio, nec pomis 12 fata, necwvu, \"
Si exules , Et cujus nullum ceſſat ab hofte latus , mili
qui civiliter
mortui funt, Caterafitfospes cultorum turba tuorum,
vivere dica- In quibus, 14 utpopulo,pars egoparvafui.
tur. 9 Ferus Memiferum, fitus verbis offenders iftis,
truculentus.
10Infefta fit. Nosg 16 negas ullâpartefuiffe tuos.
Vide Vtque fit hos verum, 18mentita ignofceredebes.
Trift:3:334.
12 Fœcun- 19 Nil demis laudi gloria ria noftratu
nof a. Of
da. 13 Pars. Quisfe Cafaribus natum non 20 fingit amicum ?
14 Querum 21
ut minimus Da veniam falfo, 22 tu mihi Cafar eris.
inpopulosic Nec tamen irrumpo , quò non licet ire, fatis
quoque mi- que eft
Bimas fui.
15 Me tibi 24 Atriafi nobis nonpataiffe negas.,
amicum
iffe, fuas
16Dicis , Vtg tibifueritmecumnihil amplius, uno
non fuiffe in- 26 Nempefalutaris,
a quàm prius, ore minùs,
citiam, 47 Licet verum dicam , 8 Etiamfi mentirer. of
ter nos ami~}
slorior te mihi amicum: 20 & Cum etiam vere non fit amicos./:21
Mendaci. 22 Te Cafaris loco colam. 24 In amicitiam tuam, te
enfcio venio, 24 Si non negas ,me in domum veftram admiffum.25
Vt nulla major amicitia fuerit, quam poteftas falutandi . 26 Meexule, uá
mus falutantium te, abeft , nam fumma cum folemnitate olim faluvatum
procedebant;
Nu
verf.276 LIB LT 329
27 Nec tuuseftgenitor nos inficiatus amicos, 27 Paler
Hortator Audii, caufag, 28 faxá, meiston tuus non no-
abat, me a
=
Cui nos & lacrymas, fu, remum infunere munus , imicum fuú.
Et dedimus medio ??fcripta canendaforo. 28 Lumen..
pocfis. * De-
Adde, quod eft frater tanto mihi junctus amore, plorare mer-
Quantus in 30 Atridu, › Tyndaridis fuit. nos moris folem
32.Is menec comitem, nec dedignatus amicum eft: niter Romanis -
Si tamen 33 hac illi non nocituraputasi - rat. 29 Epi
Si 34 minùs , 35 hâc quog , me mendacem parte chaphium
30 In Aga
fatebor, memaone &
Claufa mihipotiùs totafit illa domus. Menelao ,
um , A.
Seds neg, clandenda eft, & 37 nullapotentia vires quor amennon
Præftandi,peccet ne quid amicus, habet. rapta Hele
Et tamen ut cuperem³ culpam quog poßenegeri, uxore na, Menela
, belle
Sicfacinus nemo nefcit abeße mihi. illam recu
Quod nifi delitti 4° pars excufabilis effet, peravit. 3
Caftore &
41 Parva relegatipænafuturafuit. Polluce
Ipfe fed hoc vidit, qui 43 pravidet omnia,Cafar, Faftor:
Faft: 13.s32
44 Stultitiam dici crimina poſſe mea. Frater tuus.
45 Quag, egopermifi, quàý, est res paßa,pepercit,,, Amicitia
Vfus& eft modicè 46 fulminis igne fui. mea, 34Sca
Nec vitam, necopes, necademit poffereverti id tibi pla
ceat.. 35 A-
Si +7fuapor veftras victafit, ira preces. micitia fra
Atgravitercecidi : quid enim mirabile,fi quis Noneft tris tui. 36
cau-
48 Alovepercuffus non leve vulnus habet ? fa1, cur claus
Ipfefuas quamvis vires +9 inhiberet Achilles , fa dicatur.
37 Nemo ,
Miffagraves ictus Pelias hafta dabat. licet potenss
Iudicium nobis igitur cùm vindicis adfit, efficere po
53
Non eft cur tua mejanua noſſe ‹ ³ neget. teft, ne ami
Culta quidem (fateor ) 54 citrà quàm debuit, peccet. cus quid
illa eft : vellem ,38Ge
Ime abfolu-
tum a culpa
effe, ut liber fum a fcelere 39 Omnes fciunt. 40 Si pars cafi
non contigiffet. 41 Minor quam meruiffem, 42 Me fceleftum
non cflè. 49 Novit. 44 Non fcelus, 45 Perpercit mibi
quantum, ob crimen, potuit. 46 Iræ. 47 Illius. 48 A CR
faris ira fugatus. 49 Non pro viribus feriret. 50 Achillis fi
lii Pelei, 51 Augufti. 52 Sit in meam partem. 53 Dic
me nunquam receptum in domum veftram , 54 Minus. 35 Vt non
debito modo illam coluerim,
Sed
༢༢༠ DE PONT O verf.291
56.Nonalte Sedfuitinfatis hoc quoq, (credo) meis.
ri magis ad
diâus eram 56 Nec tamen officium fenfit domus altera no-
57Domi ve Hic illio veftro & fub larefemper eram. (ſtră:
Av 58 Li- Quay rua eftpieras utte non extolat ipfum,
ettituus
fx amicus •Ius aliquod tecumfratris amicus habet.
59 Quiefcé-
tibus , cum Quid? quod , ut 59 emeritus referenda estgratia
amplius a- ·Sic eft fortuna éspromeruïße tua. (femper,
gere non Quodfipermittis nobis fuadere, quid 6ª optes,
poffunt 60
Tibi qui Vt 63 des, quàm 64 reddas , plura precare Deos.
fortunatus Idg 65 facis,quantumg, licet 66 meminiffe,folebas
es. 61 Per- 67 Officii caufam pluribus effe dati.
gére a meri
tis. 62 Opta- quolibet 68 in numero me, Meffaline, repone,
re deberes. 69 Sim modò pars veftræ non aliena domus.
63 Gratis 70 mala Nafonem , quoniam meruiffe videtur,
eum mibit
antea aéce Si non ferredotes, at meruiſſe dote.
peris.64 Cú
antea bene-1
ficium tibi datum fuerit. 65 Plura das , quam reddis. 66 Narrate
mihi. 6 Te mulcis beneficia contulife. 68 Affectorum a te benefi
tiis. 69 Sim fub clientela veftra 20 Exilium . 71. Fati
ALL MAG ६ 3
-32
ELEGIA IX. verf. 298
C4beamico
suo 2Quem, A tibi dilecto 2
miffam Nafonefalutem,
ut animæ Accipe pars anima magna, Severe, mea.
partem dili- Neve roges quid agam , 3. fi perfequar omnia , 4
gebam. 3 Si Summafatis noftrifit tibi nota mali. (flebis:
feriberem o-
maia mala . Vivimus aßiduis 6 expertes pacis in armis,
4. Sc: com-
miferatione Dura pharetrato bella movente Getâ.
mei, 5 Bxi- Deg, tot 8 explufis fum 9 miles in exute folus,
lium, & 10- 10 Tuta (neg invideo) catera turba latet.
eus exilii 6
Sine pace. 7 Quog, magis noftras ¹² veniâ dignere libellos,
Sagicis pug-
tractare Exulibus10exInurbe
nante. 8debeam paceRomana. 9 Exilium mihi facit, quod arma
. 11 Sc: Exulum. 12 Excufatione , fi
quædurius dicta contineat,,
Hac
verf.303 LenB. I. :
·Hacin¹³ procinātu carmina facta leges. 13 Raptim
non medi
Stat vetus urbs, ripa vicina 14 binominis Iftri, tando. 14Qui
Manibus pofitu vix adeunda loci. & Danubius
17 dicitur. 15
16Cafpins.Aegypfus, defefi creditur ¼"ipfis, Natura loci,
Condidit, & proprionominedixit opus. A 16 AEgyp
20
Hanc trux¸¹&Qdryfiis inapino Marte perem fus, Afiæe Cafpia
gente
Ceprt & inregem fuftulit arma Getes. (ptis- 17 Incolis
12 Ille memor magni generis, 33 virtute quod an, fibus. AEgypfien-
18 VI-
Protinus innumero milite cinétus adeft. (get, bem AEgyp-
Necpriùs 35 abfceßit , 46 meritâ quàm cade no fum dixit.19
Thracibus
centum urbem inco-
27Senimis ulcifcens, extititipfe noceus. fentibus , fle
28 Attibi rex avo deturfortißimenoftro, diais, ab O-
dryfia Thra-
29 Semper honoratâfceptra tenere manu. ciæ urbe, 20
Teqúe quod & 1º præftat ( quid enim tibi ** ple- Subitanea
niusoptem ?) impreffione.
21 Contra
2 Martia cum Magno Cafare Romaprobet. regem AE-
Sed memor undè abii, queror ôjucunde fodalis, gypfi. 22
Rex.23 Quod
34Accedant noftris fava quod arma malis. genus & ipfe
15 Vt careo vobis Scythicas detrufus in oras, luftrat. 24 fuis factis it-
Quatuor autumnos › ↑ Plëias ortàfacit. Paratus,nam
Nec tu credideris 18 urbana commoda vita . cum to-
19 Quarere Naſonem, 4º 40 quærit & illa tamen. gati olim in-
cederent,ali-
Nam modò vos animo dulces reminifcor amici, quid acturi
↑ Nùnc mihi cum charâ conjuge nata 41 fubit : cingebant fe-
Atg, domorurfùs ,pulchra loca+ vertor ad urbis, urbe, c. 2526Ma.
Ab
Cunctaque mens oculis 43 pravidet illafui. jorem pos-
info.
Nunc fora, nunc ades , nunc marmoretecta nam rens , quam
theatra, meruiffent.
Nùncfubit 46 aquatâporticus omnis huma. 27 Nimium
Gramina nùnc 47 campi pulchros 4º ſpectantis in puniendo Apostrophe28ad
bortos, vicinum il
lum regem.
29 Semper imperium habere. 30 Iuvat. 31 Amplius. 32 A. Ro-
mulo, Martis filio, condita, vel bellicola. 33 Aqua materia epiftolam in-
ceperim. 34 Quod bellum exilio accedat. 33 Poftquam. 36 Relega
tus. 37 Cum jam Vergilia oriantur, oriuntur autem ftellule ille 4 Nonas
Aprilis vide Fafti 4. Faft: 2. fed mane ; cum Menfe Octobri vefperi ori-
antur. 38 Romanæ. 39 Petere reftitutionem in urbem. 40 Optaret,
licet fperare non auderet. 41 In memoriam venit. 42 Phantafiailla
concipio. 43 Tanquam præfentia proponit fibi. 44 Tam civilia, quam
venalia . 45 Templa. 46 Livia , Vide Faft: 6, 320, &c. 47 Martii
-campi. 48 Luxtam quem pulchri horti. Stage
332 DE PONITO verf217
49Folly nom
Quentes. 5P Stagnaqúe & 49 Euripi, ›› virgineusg liquor.
Aqua virgo, puto, sic urbis miſero eft erepta voluptat
in via Præ-15 At
neftina, fic Quolibet utfaltem 42 ruvs frui liceat...
dicta, quia Non meus amiffos animus defiderat 53 agroi,
virgo hanc Ruraque $4 Peligno confpiciendafolach bro
aquam inve- Nec
nit prima ·quoss·55pomiferispofitos in montibus hartos: A
F. I 232. Spectat 56 Flaminia 7 Claudiajunīta via.);
51 Prolepfis. 58 Quos ego 59 nefcio cui colui , quibus ipfefoleba
52Locopro 60
pinquo. 53 Adfata fontanas (nec pudet) addere aguas.
Patriam.
In quo Su54 Sunt ibi , 6x fe vivunt , noftrâ quoquè 6² confita
mo erat , O. guadam,
vidii patria Sed non & noftrapomalegendamanu.
55 Fertili- Proquibusamißis urinam contingerepoffet
bus. 56 Vie , &s
Arata , a C. 63 Hicfaltem profugogleba colenda mihi. ✨5
Flaminio,
Róma, Ari- Ipfe ego 64pendentes (liceat modò) ripe capellas,
mium. 57 Ipfe velim 6s baculopasseremixus over.
Quam Appi- Ipfe ego ne 66folitis infiftantpectoracunis, st
us Claudius 67 Ducam ruricolas fubjuga panda boves.
Capuam uf
que duxit.58 Etdifcam Getici qua norunt verba juvenci,
Se. Hartos Affuetasillis adjiciamqúe minas, ostaa
Nefcius
in cujus ma- pfemanu 6ª capulumpreķi moderatoraratri,
nus deventu Experiar 69 motaſpargere femenhumo,na ɔria
xi fint. 60Ri- 70
gare herbas . Necdubitem longis 7° purgareligonibus Arvas
01 Nifi exa- Et dare quas 7 fitiens jàm 72 bibat bertur
ruerint, 62 aquas. lshoftem,
Plantatæ ar-!
bores. 63. Sinde fed 7 hoc nobis , 74 ?+ minimum quos inter &
bic mihi a Difcrimen,murus clauſaqueportafacit?
ger effecujus
fet pof- At tibi nafcenti ( quod toto pectore lator )·
cultu tempus 75 Nêruntfatales fortiafiladea [brâ,
fallerem. · Te modo campus habet,denfà modòporticus um-
Pafcentes 64
cum pendere Nine, in quoponis tempora 77 rara, forum.
videntur. 658 Vmbria terevocat, nec non 79 Albanapetenten
Vt paftores
folent, 66 Semper occupetur mens, in confideratione curarum . 67 Ara-
bo terram, 68 Stivam aratri gubernans. 69 Arata. 70 Eradicare
fatuas herbas. 71 Arida. 72 Attrahit, 73 Oves, aratrum, ager, &c.
74 Cum inter nos & Getas, tantum murus , & portæfunt ; nec extraur-
bemhorum habere poffes. 75 Parcæ, quæ nendo difponebant fatahomi-
num. Trift: 4 32. 76 Videfupra. verfü. 3 , 14. 77 Voi raro lites agis.
78 Ameena Italiæ regio , inter Sabiniam , & Etruriam , 79 Albanam
villam.
29.Apa
verf.332 OLPE G $39
Appia ferventi ducit ab urbe rotâ, 80 Via Ap
pia vide
Forfitan hoe optes, ut 82
8² juftam fupprimat iram verfu 318.
Cafar, & hofpitiumfit tua villa meum. 81 Incitata,
82 Qua non
Ahnimiùm eftquod amicepetis , 8.3 moderatiùs immerito
sarEt voti (quafo) contrahe vela tui. [opta, mihi fuocen
Terravelim propior, nulliqúe &84+ obnoxia belloer 83 Ne
prope Rot
› Detur, erit noftris pars 35 bonadempta malis . petestant
toman fimi® 84 Pacata. 85 Magna.
I
ELEGIA X. verf.335.
•DI SONDE
Ad Maximum. Defletâ Celfi morte à Ma-
ete straoximo auxilium petit.
I 2
NAſo fuo profugus mittit tibi Flacoefas 21 Exul Sc. amico.
3 Si
lutem, mifer alicui
Mittere rem³fiquis, quâ caret ipfe, poteft. falutem di
4 Longus enim curis vitiatum corpus amaris, cerepoteft.4 Conftrue.
Nonpatiturvires languor habere fuas. Languor
"Necdolorullus adeft,necfebribus Turor Sanhelis, longus enim,
Et peragitfoliti 2vena tenoris iter. non patitur
corpus viti-
Os10 hebes eft,IIpofitay movent faftidiamenfa , atum curis
Et querorinvifi cùm venit hora eibi. amaris , ba-
berefuas vi
Quod ¿mare,quodvellus, appone,quod educat aër, res 5 Cor-
14 Nil ibi, quod nobis efuriatur, erit. ruptum,infe
15 Nectar & ambrofiam, larices epulasque deorum dolet &um. 6 Nec
mihi
Det mihi formofa gnava 16 Leventa manu : aliqua pars.
Non tamen exacuettorpens fapor illepalatum. Que Ver.
anhe..8
Stabit & inftomacho & pondus inertediù. lantes red-
3
Hac egondu 20 aufim, cùmfint verißima, cuivis duar; 9 Pul-
fus arterie
Scribere, delicias ne mala noftra voces. 'eftutfolebat
effe. 10 Tardum ad manducandum, & guftandum. 11 Appofitio cibi nau-
feam mihiprovocat, 12 Prandii & cœnætempus. 13 Pifces, terreftria a-
nimalia, aves. 14 Nullius appetitus mihi eft. 15 Deorum potum ci-
bumque. 16 Hebe juventutis dea, quæ dis a poculis eft, de qua vide Faft:
6,33. 17 Non gratus erit ori. 18 Cibus aggravans ftomachum. 19
Non concoquente. ao Ne quis me delicatioris oris dicat.
21 Scili-
336 DE PONTO LIB. I. verf.371
211vonia, 2221 Scilicèt isftatus eft, ea rerumforma meaT142 ,
Vr cibis ca- 1ª
pipoffem .23 Deliciis etiampoßit ut eſſelocus.
Si quis me 23 Delicias illiprecor bas contingere, fi quis
delicatiorem 24 Ne mihifit levior Cæfaris ira, timet.
dicat,vellem
ipfum mea lsquog quigralici cibus eft in corpore² 6fomnus,
mala experi- Non 27 alitofficio corpus inanefuo.yn
ri 24 Ne in Sed vigile, vigilantą, mei finefine dolares,
aliumlocum
revocer, 25 Quorum materiam ³ dat locus ipfe mihi.
Macilento, Vixigiturpoßis 30 vifos agnoſcere vultûs,
26 Qui cor-
pus , inftar + Quoquéierit, quaras, quifuit antè, color,
abi
27 Non, nutrit.
re- Parvus in 32 exiles 33 fuccus mihipervenit artus,
ficitme. 28' Membraquefunt cerâpallidiora 34 nová.
Semper me Non35 hac immodico contraxi damna 36 Lyao,
vexant. 29 Scis, mihi quàmfola panè bibantur aqua.
Non modo
abfens Ro- Non 7 epulis oneror,quarum fit tangar amore,
ma , fed & Eft tamen in Geticis 18 copia nulla locks.
præfens To-
mos. 30Me. Nec vires adimit 39 Veneris 4º damnoſa voluptas:
km vultum, Nonfolet in maftos illa venire thoros.
do Quonto
31 mutatus 42 Vnda, tocusá , nocent, & caufa " valentior iftis
fuerit. 32 44Anxietas animi, qua mihi femn, eradeft.
Tenues.
Chylus 33 & Hanc nifi ta paritèr As fimili cum fratre levares,
chymus. 34 Vix mens triftitia noſtra tuliſſet onus.
Alba que 46Vos eftis fracta tellus nònduraphafelo :
ex apibus
primo mel- Quamque negant multi, vos mihifertisopem.
fificantibus Forte precorfemper, quia fempèr egebimusillâ,
colligitur. 35 Cafaris47 offenfum dùm mihi numenerit.
-Morbam, &
argopiar Qui meritamnobis 48 minuat, nòn finiat , iram.
36 Vino , ab Supplicuèr veſtrosquisquerogate 49 deos,
authore il-
lius Baccho
qui Lycus dicebatur, & traveDey 37 Cibis', &delitiis ingur.
gito me 38 Noohuc apportaren tur. 39 Coijus. 40 Maxime corpori
oxia. 41 Apud triftes. 42 Clima frigidius, 43 Major. 44 Do
lor 45 Ejufdem indolis. 46 Allegorice. Vos mifero mihi requiem
datis. 47 Tam diu , donec Auguftus mihi reconcilietur . 48 Tranferi.
bendo me in alium locum. 49 Fautores, forte Germanicum , & Dru
ating
P. OVI-
verf. I 5337
P. OVIDII NASONIS
DE PONTO,
Liber fecundus.
ELEGIA I
Ad Germanicum. Defcriptio Triumphi Tiberii,
I I
Vequoque2 Cafareipervenitfama 1 Tiberii. z
triumphi, De quo tri-
umpho , con
3 Languida quò feßi vix venit fule Suet.
aura Noti. Tib: 17, 18.
Nilfore dulce mihi Scythicâ re- am 3 Ad Scythi
ubi
hotus, , a me.
gioneputavi, ridie flans
$ làm minus hicodio eft,quàmfuit antè, lacus. cum venit a
Tandem aliquid pulfà curarum nube "ferenum languet. 4
Vidi, 7 fortuna verba dedique mea. Acceptum , S
Cum trium-
8 Nolit ut illa mihi contingere gaudia Cafar, phum Cæfa
9Vellepotest cuivis hac tamen una dari. ris audirem.
6 fucundum.
Diiquoquent àcunctis hilari pietate colantur; 7 Fefelli for
Triftitiamponiperfuafestajubent. tunam me-
am. 8 Licet
Denique quod certus 11 furor eft audere fateri, Clar me
Hâc ego latitia, 12 fi vetat ipfe, fruar. lætari nolit
Iuppiterutilibus quoties 13 rigat imbribus agros, 9gaudium Hoc foluntri-
"Mixta tenaxfegeti crefcere lappafolet. umphi Tibe-
Nos quoque frugiferum fentimus 15 inutilis rii vell poteftcon-
Numen,&16invitâ fæpè juvamur ope. [ herba cedi e , mihi
Gaudia Cafarea mentis 18 proparte virili to Lætitia
Sunt mea, 19 privati nil habet illa domus. nam illi ge-
ntaliter cele-
Gratia20 Famatibi per quam spectata triumphi brabant fefta
Inclufo mediis est mihipompa Getis. Ideoru m. iz
Quod omnes
infaniam judicabunt. 12 Si me ob triumphum lætari nolit. 13 Madefacit.
* Adhærens veftibus. 14 Benignum numen Cæfaris , quod cunctis benefa-
cit. 15 Civis , in numero civiú, non reputandus, 16 Aliis benefaciendo,
beneficia illa me tangunt. 17 Cæfaris . 18 Projure , quod unufquifque
homo adea habet. 19Omnia, quæ familia Augufta babet , adpublicum
fpectant. 20 Que , mihi exuli inter medios Getas , narrafti folennitates
triumphi, ac fi præfens fuiffem.
21 India
O verf.11
DE PONT
338 22
1 Te 22nar-
rante. Vt 21 Indice te didici, nupèr 2 vifenda coïffe
illum trium- 23 Innumerasgentes ad ducis orafui.
phantem vi- 24 Quaque capit vastu immenſu manibus orbem,
derent.
Multos ho 23 25 Hofpitis Romam vix habuiſſe locum.
mines. 24 Tu mihi narrasti, cum 25 multu lucibus antè
Quæ impe. 27Fuderit aßiduas nubibus Aucter 28 aquas ;
rium habet
in omnes 29 Numine cælestifolemfulfiffe ferenum ,
terras. 25 10 Cum populi vultu conveniente die.
Peregrinis
fpe&tatu con- Atqueitàvictorem cum 32magna vocis honore,
Auentibus. Bellica laudatis 33 dona dediffe viris
26 Diebus Claraquefumpturum pictas 3+ infignia veftes,
præcedenti-
bus, 27 Plu 55 Thurapriùsfanétus impofuißefocis.
ferens. Iuftitiaque fui caftosplacaffe parentes,
vias Imbres.
28
29 Non ca. Allo quo templumpectorefemperhabet.
Tu : fed vo- 38 Quàqúe ierit, felix adjectum plauſibus omen,
"Juntate Deo 39 Saxdquejactatis erubuiffe rofis.
rum.
to, ut30 Læ- 40 Protinus
vultus argento 1 veros imitantia muros,
populi erat. Barbaracum victis oppida lata viris. (ſylvas,
31 Tiberi-
um, 32 Ver- 42 Fluminaqúe & montes , & in altas proflua
bis honorem 43 Armaque cum telis inftruejunctafuis.
Indicanti- Deqüe 44 trophæorum quodfol45 incenderat auro
bus. 33 Di-
Aribuiffe Aurea Romani 46 tectafuiſſe fori.
phaleras,
ronas, co-ar- 47 Totque tuliſſe duces captivis additacollis
millas , &c. Vincula,pænè hostes quotfatis effe fuit.
34 Appara.
tum trium. Maximapars
48 Inquibushorum & bellivitam
fumma veniamqúe tulêre,
caputquefuit.
phalem. 35
Sacrificaffe, Cur egopoße negem minui mihi Cafaris iram,
quod tri- 49 Cum videam mires hostibus effe Deos ?
umphaturus Pertulit kùc 5º idemnobis, Germanice, rumor,
ante portam
agebat . 36.
Pios, Augu-
ftum, adoptivum ; Cl. Neronem , naturalempatrem. 37 Inquo di refi-
dent, ac li intemplo effent. 38 Quocunque loco, triumphator incederet.
39 Viæfaxis ftrata. 40. Solebant in triumphis circumferre , figuras re.
gnorum , urbium , montium , fluminum captorum, Art: Aman: 1, 113.
41 In fimilitudinem verorum murorum . 42 Rivuli profluentes. 43
Omnia inftrumenta bellicacolligata. 44 Ex auri, quod in monumentis
victoriæ erat, colluftrati a fole, fulgore , & reflexione omnes ædes aureæ
apparebant. 45 Colluftraverat, 46 Confiftentia circa forum Romanum .
47 Tot principes in triumpho circumductos effe, quodfere juftum nume-
rum exercitus implere potuiffent. 48 Qui principes belli fuerunt. 49
Cum videam, illum & hoftibus ignoviffe. 5o Fama nunciavitmihi.
s¹ Oppida
verf.26 L 1 B. II.
SI* Oppidafubtitulo nominis effe tui. 339
St Ductu
+tuo oppida
Atque easte contra,nec muri 55 mole,nec armis, capta efle &
Necfatis ingenio tutafuiße loci. adfcripta no-
Dii tibidents annos, 56 à tenam éatera fumes, Contraexer- mini tuo. 52
Sintmodò 57 virtuti så tempora longa tua. citum tuum.
Quod precor, eveniet , funt quadam 59 oracula dine. 53 Magnitu
54 Na
vatum, tura. 55 Lon
Nam Deus optantiprofperafigna dedit. geva m vi-
60Te quoque victorě 61 Tarpejasfcandere in arces, tutem tam. 56 Vir-
for-
Lata coronatis Roma videbitequis . tunam , &c.
63 Maturosqúe 64 pater nati ſpectabit honores, natura militaria a
tua
Gaudiapercipiens, quæ dedit antè 65 fuis. habes.
66làm nunc hac àme juvenum bellog, 67 togâque Fortitudini .
Maxime, dicta tibi 68 vaticinante nota. 58 Longe
vitas. 59
Huncquoque carminibus 69 referamfortaßè tri- Prædi&tiones
umphum, poetarum.60
Triumphan
70 Sufficiat noftrisfi modò vitamalis tem de Ger-
71 Imbuero Scythicas fi nonpriùs ipfefagittas, tandem manis , quod
con-
Abftuleritqueferoxhoc caput enfe Getes. tigit , Coff
Quòdfi mefalvo 72 dabitur tua laurea templis, C. Celio , &
73 Ominabis dices verafuiſſe mea. L. Pompo-
nio . anno
quinto poft.
quam hæc funtfcripta. 61 Capitolium, fic diâum a Tarpeio, cuftode illius
loci. 62 Triumphalibus. 63 Plenos. 64 Tiberius. 65 Confanguineis.
66 Ordo eft. 0 Maxime juvenum! bello togaq; jam nunc nota a me vaticinante
dictatibi. 67Pace, cujus fignum toga. 68 Vaticinando. 69Defcribam. 70ŝi
tam diu vivam. 71 Si non fanguine prius commaculaverim fagittas i. e.
fagittis nonfuero occifus. 72 Si triumphabis me reftituto, 73 Præ
fidiationes
.
■musVt &Maxi-Ir
fis,& Maxime , qui claris nomen virtutibus aquas.
dicaris. 2 Necfinis 2 ingenium nobilitate premi.
Nobilitatem Culte mihi ( ³ quid enimftatus hic à funere dif-
zuam oppri- 4Supremi vita tempus ad ufque mea. (fert?)
mere inge-
nium ; ut Rem facis, S afflictum non averfatus amicum,
quia nobilis Qua noneft avo rarior ullatuo.
ES id non Turpe quidem dictu, fed fi modò verafatemur ,
exerceas. 3
Quid differt Vulgus amicitias utilitateprobat. [neftum,
exilium hoc,
ab ipfa mor- Curaquod expediatprior eft , quam quidfit hoë
te? 4 Adfu- Et cumfortunaftatque caditque & fides.
gam meam Necfacilè invenies multu in millibus unum,
ufque. 5 Me
miferum. 6 9Virtutempretium qui putet effefui:
Ideo amicu Ipfe decor retti, fattifi pramia defint,
probant,quia
utilitatem 12 Non movet, & gratis pœnitet effe probu.
illis præfta-
re potef t. ༡ Commodum , & utilefit, 8 Amicitia . 9 Qui vir.
Rutem, ob feipfam ,. amet. 10 Pulchritudo . II Virtutis. 12
Neminem ad bonitatem impellunt. 13 Abſque remunerations.
Nil,
verf.107 LIB. II. 345
Nil, nifi quodprodeft, carum eft : 15 en detrahe 14 Commo
menti ditas ama
tur. 15 Si a
Spemfructus avida, nemo 16petendus erit. vara mens no
Atreditus jam quiſquefuos amat, &fibi fpectaret fo-
T8 quidumlucru . 16
Vtile, follicitis computat articulis. Amicus. 17
[fit Prov
Illud amicitia quondam venerabile nomen entus, a
19 Proftat, & 20 in quaftu pro meretrice fedet. micitiæ, & fructus a-
18
Quo magis admiror, non ut 21 torrentibus undis Enumerat
Communis viti 22 tequoqúe labe trahi digitis fuis,
bona inde
Diligiturnemo, nifi cuifortunafecunda eft : ipfi reditura
Qua fimul 23 intonuit,proxima quaquefugat. in digitis
autem nume-
En ego non paucis quondam 24 munitus amicis rare, follici-
Dumflavit velis aurafecunda meis: corum eft. 19
25 Vt feranimbofo tumuerunt aquora vento, Venum eft.
In mediis laceranave relinquor aquis. 20 Si quæ
Atus facien.
Cùmque alii nolint, 26 etiam me noſſe, fateri, dus fit,inftar
meretricis
Vix duo projecto tresvétuliftis opem. licitantipro-
Quorum tu 27 princeps , neque enim comes effe, hementer ftat. 21 Vc-
Sed auctor, Auentibus.
Nec 28petere exemplum,fed29dare dignus eras. 22 Te non
30 Te 31 nihil exacto nifi nos peccaffefatentem fequi maxi-
mam homi-
Spontè fitâprobitas officiumque juvat. num partem.
Iudice 2 te mercede caret 33 perfeqúe petenda eft cem 23 te Infocli-
fece-
34 Externis virtus incomitata bonis. [ cum, rit. 24 Cin
*
Turpeputas abigi, quia fit 35 miferandus, ami. &us, ut mihi
Quodquefit infelix, definere effe 36 tuum. pro vallo efle
potuiffent.
37 Mitius eft 38 laffo digitumfupponeremento : 25 Cum in-
Mergere quàm liquidis ora natantis aquis foelix fa&tus
fui nemo me
Cerne quid 19 acides poft mortem praftat 40 curavit. 26
amico, Dicant, nul
lam nobis a-
41 Inftar& hanc vitam mortis habereputa. micitia fuif
4¹PirithoйThefeus 4 Stygias comitavit adundas, le 27 Pra-
cipuus. 28.
Petere quem fequereris. 29 vt alii te fequerentur. 30 Conftrue. Pro-
bitas officiumque, iuvat fponte fua , nihil exacto te, nifi &c. 3 Cum ni-
hil a me exigeres , necpeteres . 32 Tuo judicio. 33 Propter fe ipfam.
34 Divitiis aliifquefortune bonis: Repudiari 35 Infoelix : 36 A-
micum. 37 Humanius . 38 Allevare caput , feffi natando. 39 Achil
kes AEaci nepos. 40 Patroclo , cujus mortemvide Iliad: 16, 1. luctus.
exequias, vindictam , librisfequentibus 41 Puta meam vitam inftat mo
tis calc. 42 Vide Triftum. 1: 194 43 Ad inferos, ubi Styx amnis eft,
PS A4 Sty
348 DE PONTO verl. 122
44 A morte . A4ªStygiâ quantùm ±5mors mea diſtat aquâ?
45 Exilium
meum,inftar Adfuitinfanojuvenis 46 Phocaus 47
Orefti,
mortis ha- Et meanon minimùm culpa ¹¹ furoris habét.
bendum.› 46a Tu quoqúe 48 magnorum laudes admitte virorus
Pylades
Phocæa Pa Vtque facis, lapfo, quampotes, affer opern.
tria Alix Si bene49 tenovi,fi quipriùs effe folebas,
minoris ur Nuncquoque es, atgs animi non cecideretui:
be. vide in
fra Quo fortuna magis favit, magis ipferefiftis,
108.Lib: 3
& c. 47
Infaniæ & Vtquedecet, ne te vicerit illa, caves.
Euroris Poe Et bent uti pugues, 5.3 benè pugnans efficit hoftis,
tici, 48 Lau ·Sic eadem 54prodeftcaufa, s nocetque mihi.
des . quibu
magni viri s Scilicèt indignumjuvenis ≤6 clarißime ducis
Achilles , 57 Tefiericomitems flantis in orbe Dea.
Thefeuss
lades Py9Firmus és, & 6º quoniam non funt hæc qualia
, Jau
dantur; quod 61 Velaregisquaffe qualiacunqúe ratis. [velles,
auxilio ,fuis
fuerunt fac Quaque ità concuffa eft, utjàm cafuraputetur,
ut in tequo- 63 Reftat adhuchumeris fulta carmina tuis.
que locum
habeant. 49 6+ Iraquidem primò fuerat tuajufta,nec 6s ipfø
Ingenium Lenior, offenfus qui mihijure fuit.
tuum. so Quique dolorpectus tetigiffet Cafaris alti,
Conftantia
ma. 51 Quo 67 Illum66jurabas protinùseſſe tuum.
miferior Vt tamen andita eft noftra tibi cladis 68 origo,
fum , magis Diceris erratis 69 ingemuiſſe meis.
Ne meafor- Tunctuame primùm folari litteracœpit,
juvabis.
tuna , te a Et laſumfecti fpem darepoſſe 7 Deum.
propofito Movit amicitiatùm te conftantia longa,
avertat. 53
Miferia 74Antetuos ortûs qua mihi cœpta fuit.
fumma vi Et 75 quod eras aliis faltus, mihi natus amicus,
me oppri-
mens, efficit; Quodquetibi in cunis ofculaprima dedi.
utfummavi,
mihi opem Quod cumannis veftra domus teneris mihi fempèr ab.
feras, 54
Reddendo te
te amicum mihi. 55 Reddendo me infoelicem. 6 Rarioris virtutis.
57 Te recedere cum fortuna. 8 Fortunæ , quam , volubili globo infti-
Rentem, depingebant. 59 Conftans. 6o Quandoquidem fortuna non eft,
qualem optares. or Allegorice quodcunque pro mifero me reftat agen-
dum, agis. 62 Peritura. 63 Tuo auxilio adhuc fum, id quodfum. 64
Ture mihiprimo iratus erat. 65 Augufto. 66 Cum Cæfar irafceretur, tu
ipfius iramtanquam tuam profequebaris. 67 Poftquam. 68 Caufa exilii.
69 Non iratum fuiffe. 70 Confolari. 71 Epiftola 72. Auguftum, 73 Me
tam diu vobis amicum fuifle. 74 Cum patre tuo, antequam tu nafcereris.
75. Cumaliis fecifti amicitiam, cum me, cum mafcereris invenifti.
Culta
verf. 137 LIB. II. 347
Culta fit, 75 effe vetus nunc tibi cogoronus. 176 Cogorfe-
Me tuus ille pater [ Latia facundia lingua, nex-beneficia
a vobis pe-
77 tere : 77 Non
Qui noninferior nobilitate fuit. ]
Primus ut auderem 78 committerecarminafama minor gene.
re. quam e-
79 Impulit, ingenii dux fuit ille mei. loquentia.
Nec quodfitprimo nobis â tempore cultus, 78 Vt verfus
ederem. 79
80 Contendo fratrempoffe referre tuum. Perfuafit. 80
Tetamen ante omnes itafum complexus, ut una Nec provo-
Quolibet in cafu gratia noftrafores. co ad fra-
trem tuum,
Vltima me tecum vidit, mastisque cadentes ut teftetur ,
Excepit lacrymas 32 Italis oragenis. illum cultupa
nobis effe, a
Cum tibi quarenti, 83 num verus nuncius effet, primo tem-
Attuleratculpa quem malafama mea : pore. 81 Vt
Inter confeffum 84 medius dubièque negantem Tolus amici-
ciam meam
Harebam,pavidas dante timore 8 notas.(fter, occupares.
Exemploquenivis.quamollit aquaticusAu- timum 82 LittusIta-
ul-
88 Guttaper 89 attonitas ibat obortagenas. a quo
Hacigitur referens , & quòd mea crimina primi folvebam, Num verus 83
Erroris venia 91 poſſe latere vides : ellet rumor
Refpicisantiquum lapfis in rebus amicum, de exili o
92 Fomentisquejuvas vulnera noftra tuis. neo 84Nes
confiteri ,
Pro quibus optandifi nobis copia fiat, nec negare
Tam benepromerito commoda milleprecor. audebam. 85
Sc.Veritatis,
Sedfi 94 fola mihi dentur tua vota, precabor, 86 Liquefa
Vt tibi fit falto Cafare, 95 falva parens. cit. 87 Plu-
Hac ego, cum 9 faceres altariapinguia thure, 88Lacrym (vias ferens.
a.
Te folitum memini 9 prima rogare Deos 89 Perterri
tas. 90
Jans. 91 Condonari, quiaprima vices funt, quod lapfus fuerim. 92 Nar-
Confolationibus . 23 Pro tanto beneficio. 94 Si id modo , quod
pro mé agis,
hic mort impetravero. 95 Mater, nonprecabatur pro patre , quia
uuserat . 96 Sacrificia dares, 97 ' Vt bene Cæfari , bene
parentibus effet.
P.6 ELE-
348 DE PONTO verf.150
ELEGIA V. verf.167
Effigi
Augufti, &em R Edditus eft nobis X Cæfar cum Cafare nupèr,
Tiberii. 2 Ques mihi mififti maxime Cotta² duos.
Alias Deos. Vtg tuum munus ³ numeru,quem debet,haberet,
Complec
geretur to- Eft tibiCafaribus 4 Liviajunētafuis:
tam Fami- Argentum felix, omnique beatius auro,
liam, 4 Effi. Quod, fueritprecium cùm rude, numen habet.
gies Liviæ,
uxoris Au- Non mihi divitias dando 8& majora dediſſes,.
gufti.s Fo 9 Calitibus mißis noftra ΤΟfub ora tribus.
Lix argentü
ex quo ima-. Eft aliquidſpectare deos, & adeffeputare,
gines effe. Et quafi 12 cùm vero numine poffe loqui.
cta funt . 76 Quantum ad 13 me, redii, nec metenet 14 ultima
Carius,
Cum maffa Vtg priùs mediafofpes inurbe moror. (tellus,
pretiofa fuit, Cafareos 16 video vultus, velùt antè videbam,
quid jam di e- Vix hujus voti spesfuit ullamihi.
rit cum
facti fint ex Viguefalutabam numen cœleste 17faluto,
Co? 8 Magis
accepta. 9 Quod reduci tribuas, nil puto 18 majus habes.
Imaginibus Quid noftris oculis nififola¹ palatia defunt ?
Augufti,Ti-
berii,Livia, Qui locus ablato Cæfare vilis erit.
qui inter Hunc ego cumspectem, videor mihi cernere Roma,
Deos funt
referendi. Nam 21 patria faciemfuftinet illefua.
10 Fallor,
Ante oculos an irati mihi ²² funtinimagine vultus,
meos. 11Sta- 1
ruas principum.12 Cum ipfis principibus, 13Sc: Attinet. 145cythia 15 Rome
fum. Trift: 1 r. 16 Videndi Cæfares 17 Saluto imagines , ut Cæfarem
ipfum , 18 Quam Cæfarem, quem jim, in imagine, video. 19 Capitolium.
ZoNifi Cæfar adfit. 21 Ille totam infe continet Romam, 22 Videntur,
Torva
verf.277 LI B. II. 357
Torvaque• 2 3 nefcio quid forma minantis habet? 23 Nelcio
4 Parcevirimmenfe major virtutibus orbe, quomodo
mihividean
Inftaque 24 vindicta fupprimefrena tuæ. tur minari,
Parce's puerfecli decus admirabile nostri, Augufte.
Terrarum dominum 26quem tua cura facit. 24 Ne puni
me,quodju-
Perpatria 27 numen, quod te tibi cartus ipfo eft, re re.poles age
25 Tibe
Per numquam 28furdos in tua vota Deos. ri, quem
Perg 29 thorifociä,quæ¹par tibi fola reperta eft, puerum di-
Et cui majeftas non onerofa tua eft. cit, quia fi-
lius Augu
Perg,tibifimilem virtutis imagine 32 3ª natum, ftierat, cum
Moribus agnofci , qui ¹¹ tuus eſſe, poteſt. jam quin-
Perquetuos , vel avo dignos vel patre nepotes , quagenarius efler, 26Qui
15. Qui veniunt magno per tuajuffagradu. curandoter-
Parte leva minimâ, noftras & 16 contrahe pœnas. liasfua ram regis,a-
ut ad
Daquelocum Scythico qui fit ab hosteprocul. adoptionem
refpiciat 27
Et tua (fi fas eft ) à Cafare proxime 37 Cafar Martem,. 28
38 Numinafint precibus non inimica meis. Difficiles ad
Sicfera 9quàmpriméªpavido Germania vultu, 29 concedendű.
Liviam
Ante triumphales 4 fervaferaturequos. uxorem . 30
Sic paterin Pylios, 44 Cumaos mater in annos Digna te..31
Vivant, & poßisfilius effe diù. Quæ Maje-
ftati tuæ 2-
Tuquoquéconveniens ingenti nupta marito, qualis eft.32
Accipe46 nondurâ fupplicis aurepreces. Tiberium.33
Sic tibi virfofpes, sìcfint cum prole nepotes, Ate adopta-
tus. 34 Cæ
Cumqúebonis 47 nuribus &quas peperere nurus. farem Ger.
49 Sic , quem dira tibi rapuit Germania, Drufus Drufum.mi- manicum, &
Pars fueritpartus fola caduca tui, norem qui
51 Sic tibi maturè fraterni funeris ultor, digni funt ,
52 Purpureus niveis filius inftet equis. quibus Ti.
berius fitpa-
Annite, ó 53 timidis mitißima numina votis, ter & Augu
Aus avus . 35
54 Præfentes aliquidprofit habere Deos. Celeriter
Perficiunt juffa tua. 36. Minues. 37 Tiberi , qui fecundus es
ab Augufto . 38 Exaudi me. 39 Citiffime. 40 Confternato . 41
tur
Imago Germaniæ circumfere in triumpho. 42 Auguftus. 43 Ne-
ftoris , in Pylo nati, qui tercentum vixit annos, Met, 12 : 188. 44 Sibyllæ
Cumræ,quæ mille vixit, Met: 14: 141. 45 Livia. 46 Facili. 47 Tibe-
rii , & Drufi uxoribus. 48 Neptes. 49 Sic folus Drufas , mortuus in
Germania , moriatur in juventute , deDrufi autem morte vide confola-
tionem ad Liviam,5oFiliorum, & nepotum tuorum, 51 Sic Tiberius Ci-
tiffime triumpham agat, de Germanis, compenfans mortem Drufi. 3 2 Pur-
pura veftitus.53 Non conftanter a me prolatis . 54 Imagines principum pe.
mes mehabere,
Gafao
TO verf.29
2
$58 DE PON
ad fta- Cafaris adventu
55 Fugiens
tes tutus gladiator 56 arená
tuas impera- Exit, & auxslium nònleve vnltus habet.
torum
ri erant,libe- veſtrajuvet quòd, ¹ º quà liset,ora vi,
; Nos quog, demus,
mulso ma-
ta
gis , fi ad Intra eft 59fuperis quòd domus ´una tribus.
præfentem Felices illi, quinòn fimulacra , fed 63 ipfos,
confugerent
imperatoré, Quique Deum coram corpora vera vident.
Campo Quod quoniam nobis invidit inutile fatum,
gladiatorio- . Quos dedit 63 ars vultús , effigiemqúe colo.
57 Præfen
sia impera- Sic homines 64 novêre Deos, quos arduus ather
i. eft
torisprod
pugnant , Occulit, & colitur pro love 65 forma Iovis.
Quatenus 58
& 66Denique qua mecum eft & erit finefine, cavete,
quoufque li- Ne fit ininvifo veftra 6 figura loce.
cet. 59 Prin-
cipibus , feu Nam 68 caput è noftrâ citius cervice.recedet,
potius illo- Etpatiar 69foßis lumen abiregenis:
e Au- Quam careă vobis,ô7°publica numina, ” raptis,
nempftatuis,
Fum
gufti , Tibe- Vos eritis noftra 72 portus & aurafuga.
rii, Livia.61 Vosego complectar, Geticis fi cingar ab armis,
60 Mea
Ipfos princi- Vtqúe meas aquilas, 73figna ego veftrafequar.
74
pes.62 Info
lix. - Aut ego me fallo, nimiâqúe cupidineludor,
63 Effi- Autfpes (stis,
-gies effor- exilii commodioris adeft.
masas abar. Nam minùs & minùs eftfacies in imagine tri-
te. 64 In fta. Vifaquefunt dictis76 annuere ora meis.
tnis, & inta-
ginibus illo- Veraprecorfiant 77 timida 78prafagia mentis,
rum. 65. I. 79luftaqúequamvis eft,fit minor iraDei.
mago. 66
Quafi dicat, quoniam imagines penes me , & habeo , & femper habebo
veftrum erit efficere , ne in Scythia fint , & per confequens , ego inde
revocer. 67 Statua 68 Patiar potius caput mihi amputari. 69 Sciffis
genis mihi oculos erui. 70 Principes publici. 71 Ereptis mihi.
72 Voicum auxilium. 73 Vt Romani milites , aquilas fequuntur, fic
ego te fequar tanquam figna. 74 Decipior , perfuadendo mihi id
quod opto. 75 Imagines mihi magis magifque favere videntur. 76
Moto capite , probare mea dicta. 77 Non audenti credere. 78 Signa.
79 Licetjure irafcatur mihi Auguftus , tamen minuatur ira illius.
ELE-
veri.304 LI B. II. 359
ELEGIA IX.
e ELE
O
362 DE PONT verl. 344
ELE GIA X.
ELE
364 DE PONTO verf. 370
ELEGIA X I.
P. OVIDII NASONIS
DE PONTO ,
Liber Tertius.
"
ELEG . I A I.
心
Ad Conjngem. Quam primo negligentiæ
accufar deinde variis modis precatur ut
Liviam pro fe adeat..
ELE-
TO verl.19
3
378 DE PON
ELEGIA IV .
ELE
382 DE PONTO verí. 250
ELEGIA V.
1
· verl· 263... LI B. III. 383
Quem quoniam 22fatum patriâ vobis relictis, 122 Quoniam
decretadeo-
Inter inhumanos maluit effe Getas ; um me ex-
Quod licet, ut 2videar tecum magis effe legendo, runt. lare volue-
Sapeprecor ftudii pignora mitte tui. 23 Mit-
te mihi ali-
Exemploque meo, 24nifi dedignaris id ipfum,, quoties ora-
25Vtère,126 quod nobis rectiús ipfe dares. tiones tuas.
24 Nifi meu
Namg, ego qui periijàm pridem Maxime vobis, exemplum
Ingenio 27 uitor 28 nonperiiffe meo iequi olis.
29Redde vičem,nec rara tui 30 monumentaL laboris exem 25 luxta
plummeŭ
Accipiant noftra grata futura manus. fcribe quo
31
Dic tamen &juvenis ftudiorum plene meorum, Præftaret que mihi. 26te
Ecquid abhis ipfis 32 admoneare mei ? (cis ? mihi exem
Ecquibus autrecitas factum modò carmen ami- plar effe. 27
Laboro: 28
Aut, quodfæpeføles, exigis 34 ut recitent ? Ingenio ex-
Interdum queritur tua mens 35 oblita quid abfit, cellere. 29
Nefcio quid certèfenfit abeffe tui, Par pari re
fer, cumque
Vtque laqui multum de meprafentefolebas go mittam
Nunc quoque Nafonis nomen 8 inore tuo eft. S mitte. 30
39
Ipfe quidem Geticopeream violatus ab arcu. Pocos 321
( Et fit 40perjuri quàmpropè pœna vides ) Num poefis
Te nifi 41 momentis 4 - videopane omnibus abfens tionem mei men- fa-
43 Gratia Dias,44 menti quolibèt ire licet, ciat? 33 An
verfus tuos
Hac ubiperveni nulli cernendus in 45 urbem,»- prælegis
46 Sape loquor tecum, teqúe loquentefruor.A tuis. 54 Vt ils
Tùnc mihi difficile eft, #7 *7 quàmfit benè , dicere, li prælegant
48Candida jadiciis illafit hora meis. (quàmý, carminafuz 35 Dum nie.
Tunc me,49fi qua fides, 50 cœleftifede receptum, ici quid a.
lam moefte
Cumfortunatisfufpicor effe Deis. habeat. 37
Rurfus 5¹ubi huc redii, cæli fuperosque relinquo, Amicu tu-
52 A.Stygenec longe Pontica diftat humus. um. 38 Lo
queris de
Vndè ego fi fato nitor 3 prahibente reverti, me.39 Occi
54 Spem fineprofectus Maxime, tolle miki. dar hic a
Getis.40 Pe
juranti. 41 Minimis temporis partibus. 42 Imaginationi proponam. 43
Nonmihi licecubique effe: fedquidem cogitationibus meis , ideft, omnia
imaginari licet.44 Cogitatione. 45 Romam Trift, 11. 46 Fingo mihi col-
loquium tecum. 47 Quam tum mihi contentus fim. 48 Læta, 49 Simi-
hi credas, 50 In cœlis apud Deos degere Cum tui memoria mihi ex-
cidit. 52 Tantopere mihi locus hic difplicet, ac fiStyx effet;eft autem Styx
flumen infernale. 53 Sifata nolintme reverti.54 Cupidinem,& fcribe mi- 1.
bi num id poffibile.
ELE
384 DE PONTO verſ.279
ELEGIA VI.
Cujuspœ-
nomen hic Afofuo pofuit¹ nomen cuipænèfodali,
nefcripfera Mittit ab Euxinis hoc breve carmeaquis,
2 A Ponto At ficanta parùm ſeripfißet dextra quis effet,
Euxino. 3
Officii loco Forfitan 3 officiopárta querelaforet.
querereris Curtamen 4 hoc aliis tutum credentibus, unus
de me. 4 Vt Appellent
nomine de- ne tecarmina noftra rogas ?
fignentur. Quantafit in mediâ clementia Cafaris irâ,
Ne nomine- Si nefcis, exme certior effepotes.
tur in fcri-
ptis meis 6 Huic egoquampatior " nilpoff- m demerepœna,
Ex mea pœ- Sijudex meriticogerer effe mei.
na id difce- Non vetat ille 9 fui quenquam meminiſſe fodalis ,
re,7Nó pof-
fem minue Nec prohibettibi mefcribere, teque mihi.
m,8Pec- Nec10fcelus admittas, fi confoleris amicum,
re poenam
mea
cati. 9,Mei. 11 Mollibus & verbis afperafata leves.
10 Non tibi Curdum 12 tuta times,facis ut reverentia talis
idpro fcele
re imputabi- Fiat in Auguftos 13 invidiofa Deos ?.
tur. Ii Con- Fulminis afflatos interdum viveretelis
folatoriis. Vidimus, & 16 refici 17 nonprohibenteLove
12 A meno- 18 Nec quia Neptunus navem lacerarat Vlyßis,
minari,quod
nemini ob. 19 Leucotheë nantiferre negavit opem.
fuit 13mQuia 20
amicu ab Crede mihi, miferis cæleftia numina 2 °parcunt,
amico deti- Necfemperlafos &finefine › premunt.
neret, 14 Cr-- 22 Iuftitia
fares.15Pe Principe vires
nec noftro Deus eftillefuas.
23 moderatior ullus,
4 temperat +
cuffos. 16 28
Curari. 17 Nuper cam Cafar facto de marmore templo,
Non indigne
ferente , fa- lampridèmpoſuit 2 6 mentis in adeſua.
nari læfos afe, 18 Vide Ody . 5. 339. 19 Deamarina , de qua Met: 4.
Fab: 13. Faft: 6, Faft: 12. 20 Aliquando adfunt miferis. 21 Puniant.
22 Cæfare quem Deum facit. 23 Clementior. 24 Non agit quan-
tum poteft : fed quod juftum eft. 25 Iuftitiæ nuper templum dica-
vit quodtemplum, inter opera publica non recenfetSuetonius;nifi intelligas
forum, apud Martis Vltoris, Suct: Auguft. 29, 26 Quamdudum mente
habuit,
Iupi
verf.192 LIB. III. 285
Iuppiterin multos 27 temeraria fulmina torquet, 27a caufa Nolla ju-
28
Qui penam culpa non meruêrepati, Cum Neptu
28 Obruerit cùm totfavis Deus aquoris undis, ous tot de-
Ex illis 25 mergipars quota dignafuit ? nergat a-
quis 29Quá-
Cumpereantacie 30fortißima quaquevel ipfo ula pars id
Iudice, delectus Martis iniquus erit. meruit. 30
Præftantiffi
At fifortè velis 32 in nos inquirere, nemo eft mi milites,
Quife, quodpatitur, 33 commeruiffeneget. animalia & bellicofa
Addequod exstinctos vel aquâ, vel 34 Marte, vel Ele&io .oc 3
"Nullapoteft iterùm 35 reftituiffe dies. ( igne, cidendorum.
Reftituit multos, aut pæna partelevavit 32 In Roma
nos, & cort
Cafar, & in multis me velit effeprecor. Cæfares. 33
An tu, 38 cùm talipopulusfub principefimus, pli fatentur
59 Alloquioprofugi credis ineffe4° metum? fe pœna dig.
nos. 34 Præ-
Forfitanhacdomino 41 Bufiridejure timeres, lio. 35 Ful
Aut42 folito claufos urerein are viros. mine. 36 Ad
Definemitem animum 43 vano infamare timore , da.ere.37 vitam per
VC
Savaquidinplacidis 44faxa vereris aquis ? partem nælevet.pœ18
Ipfe ego quod fcripfiprimo 45 finenominevobis, Cum a tam
46 Vix excufaripoffe mihi videor. Clementi *
Sed·pavor.attonite rationis ademeratufum, principe re
gamur.
Scribendo39t
Cefferat omnenovis confiliumqúe malis.
47Fortunam meam metuens, non vindicis iram, ad to exulem.
Pericu
Terrebar titulo 48 nominis ipfe mei. Jium. 41 De
Hactenusadmonitus 49 memori concede poëta. quo trift. 3.
Ponat ut inchartis nomina charafuis. 308.42 Phá-
laris vide
Turpeerit ambobus longo mihi proximus ufu, Trift:3.309
Si nullâ libri parte legare mei. +3Tyranidis
nfamé red-
Netamen ifte metus 53 fomnos tibi rumperepoßit, ere.44Sco-
Non ultrà 54 quam vis officiofus ero. pulos Allega
etuis pria-
Teques tegam qui fisnificùm permiferis ipfe, cipum iram
Cogetur nemo 56 munus habere meum. potenté qui-
Tu quog, quem poteras velapertè tutus amare, tem perde
e : fed in
57 Sires eft anceps illa, latenter ama. placido prin
ཛྫཱ་ cipe. 45
Quod nomina in Triftibus diffimulaverim. 46 Vt confiderarem nihilperi-
culi effe. 47 Refpiciens ad me punitum , non ad Clementiam Augufti. 48
Vix meum nomen audebamlibeilis præponere.49 Mihi, me memorem effe
amicorum. 50 Amica 5 Etmihi & tibi. 52 Amiciffimus. 53 Sollicitum te
tenere. 54 Non te invitum nominabo, 55 Non nominabo te. 56 Honorem,
cum a me nominari. 57 Si id tibi periculofum videtur.
R ELE-
O
386 DE PONT verí. 209
ELEGIA VII.
P. OVIDII NASONIS
DE PONTO,
Liber Quartus.
ELEGIA I
Epiftolam T
ab illo feti- Ccipe Pompei dedu&tum carmen
ab illo,
ptani.
Debitor eft vitaqui tibi Sexte
Sua.
2Si non-ma-
Le fers . te AQui 2finonprohibes à me tua no-
a me nomi- minaponi,
marit Accedet meritis hæc quoque fumma tuis.
Sive
verf. 3 LIB. IV. 391
Sive trahis vultús, equidempeccaffefatebor, fronté Corrugas
Delictitamen eft cauſa * probanda mei, , quod.
indignantiu
Nonpotuitmea mens, effets quin grata, teneri, eft. 4 Quia
Sit precor officio nòn gravis irapio. idfeci, ut of
ficiofas effe.
07 quoties ego fum libris mihi vifus in istis 5 Scribendo
Impius, in nullo quòd legerêre loco. gratiam red-
deret. 6 Ne
O quoties, alii vellem cùm fcribere, nomen irafcere, ob
Rettulit in ceras infcia dextra tuum. pietatem
Ipfe mihi placuit mendis in talibus error, meam. 7
Quoties me
Et vix9 invita eftfaltalitura manu . peccare ar
10Viderit adfummum dixi, licet ipfe queratur, bitrabar "
Abpudet offenfam 11 non meruijſepriùs. quod ad te
12 fi quid ea non fcribe-
Da mihi, ¹² eft, hebetantem pectorarem.8Scripli
14 Oblituspoteronon tamen effe tui. (Lethen. fcribebant cuum nomie,
Idque finas oro, nec fastidita repellas autem olini
Verba nec officio crimen ineffeputes. in tabulas
Et levis hac meritis refératur gratia tantis : cera illitas,
Sin minis, invito tequoquegratus ers. quod Ovi-
dius hic an-
Nunquàmpigrafuit noftris tua 17gratia rebus, charta, nuit , licet
illius
18 Nec mihi munificas arca negavit opes. rvo , jam in
Nunc quoque nil fubitis clementia territafatis, Invitus .
cerdele
Auxilium vita 20 fertque refertque mea. vi. 10 Tan
Vndèrogesforfan 2 fiducia tantafuturi dem dixi,vi-
Sit mihi ? quod finxit quifque, tuetur opus.aJerit, id eft,
gat ut vult.
V3 Venus artificis labor eft & gloria Coi, Nonprius
24 Aque reomadidas qua premi t imbre comas : fcripfif le , fi
Arcissist Altaa vel eburna vel area cuftos. id offenfa c
rit. 12 Si
Bellica Phidiacâ ftar 26 Deafacta manu : hujufmodi
Vendicat² ùt Calamis laudē, quos fecit, equor Aume detur,
Oblivio-
28 Vtfimilis vera'vacca Myronis opus : nem induce
29Sic egofumrerum nòn ultima, Sexte, tuarum , tem, AEnei
6.714.14VC
Tutelaqueferor munus opusqúetua. memor ad te
Ccribere pof-
fem, 15Contemtas litteras. 16Faciam id tibi profummisbeneficiis.r7Amor
tuus.18Large mihidabas ex opibus tuis.19Infortunio.20Aliquoties dar. 21
Temihi auxilium laturum.22Proprium opus, Metaphora a figulis. 23Pica
ab Apelle Coo,de qua effigie videPlinium 24 Qua exprimit imbrem e co-
mis.25Vt Phidias,inter aliafecit ftatuam Minervæ, eximin pulchritudinis,
in arce Athenienfi,vide Plin 34,8.26Pallas.27Vique Calamis,de quoPli
nius,codem loco, laudatur quadrijugisfa&tis, &c. 28 Vacca fimilis vive-
ti,a Myronefacta, vide Plin.29Vt illa operafaciunt,ut laudentur artifices s
fic auxilium quod mihi præftas , te celebrem efficiet.
R 4 ELE
DE PONT O verf. 19
392
ELEGI A IL
E
verí.62 L1 8. IV. 395
Etfubitocafa, 24 qua valuere, ruunt. 24 Maxima,
potentiffima.
25 Divitis audita eft cui non opulentia Cræfi? 25 Ditiffimi
Nempè tamen vitam captus ab 26 hofte tulit. rum regis Lydo-
, vide
27 Ille Syracufiâ modò formidatus in urbe, luft.1.7. 26
Vix humili duram reppulit 28 arte famem. Cyro. 27
Quidfuerat ? Magno majus? tamen ipfe rogavit DionyfiusS i-
ciliæ , cujus
Summißifugiens voce clientis opem. metropolis
Cuique viro totus terrarum paruit orbis, Syracufe
Tyrannus
Indigus effectus omnibus ipfe magis. Iuft: 21: 5.
Ille Iugurthino clarus 33 Cimbroque triumpho, terario, 28 Eudo lí vi
Quo victrix 34 toties Confule Roma fuit: &um fibi
In cano 35 Mariusjacuit cannâqúe paluftri, comparavit.
Pertulit& tanto multa 36pudenda viro. 29Pompeo.
videFlor: :
37 Ludit in humanis divina potentia rebus, 5. 30 Viaus
38 Et certamprafens vix habet horafidem. a Cæfare
Littus ad Euxinum 39fi quis mihi diceret,ibis, Ptolomei petiit opem
Et metues arcu 40 ne feriare Geta. regis AEgy-
41 1. bibe, dixiffem,purgantes pectorafuccos, ptii, tribu-
tari Roma-
Quicquid& in tota nafcitur 42 Anticyrå. norum. Ca
Sum tamenhacpaffus, +3 necfi mortaliapoßem , far vili,Bello
Lib:Ci-
3.
Et fummipoteram tela cavere Dei. Flor: 4: 2.
Tu quog, factimeas, & qua tibilata videntur, lexandro 31 Velde A-
44
Dam loqueris, fieri triftiapoffe puta. Iveneno in-
terempto,in-
tellige ; vel de Pompejo , qui extremam imperii partem , mediam fe.
cerat , & poft inhumatus, in littore jacuit ; nifi de Iulio Gefare malis,
occifo in curia. 32. Vide Saluft. Flor. 3. 1. 33 De ultimis Germa
niæ populis , tum invadentibus Italiam. 34 Qui odies confulfuit. 35
Devictus tandem a Sylla. 36 Indigna confule. 37 Tamleviter , ac fi
luderet , mutat. 38 Et præfentia ferme incerta funt 39 Si quis
mihi exilium prædixiffet. 40 Ne occidendus fis a Getis. 41 Infa
num illum prædicaffem , nam juffiffem , ututeretur Helleboro , purgante
mentem ; tantacopia , quanta crefcit in Anticyra , ubi maximus illius
proventus. 47 Infula , prope Phocaicam regionem, 43 Si iræ pri
vati, non ir Augufti , refiftere po eram, 44 Cancta mutari pof.
fum.
R 6 ELE-
1396 DE PONTO verf. 73
ELEGIA IV.
Y Auftriil-f
lic pluvias Illa des adeo eft auftralibus humida nimbis ,
adferre fo Nonintermißis ut fluat imber aquis :
lent. 2vNeefterilis locus ullus ita eft, ut non fit in illo
tota die Miftaferè duris utilis herba rubis :
pluat. 3 Vi
inter rabos Nil adeòfortuna 4 gravis miferabilefecit,
fteriles , & Vt minuant nullâgaudia parte malum.
aculeatas 3 6
non nafcatur Ecce domo,patriâqúe carens oculisque meorum,
quoque her. Naufragus in Getici littoris actus aquas:
ba , adrem
quam ali- Quatamen inveni vultum " diffundere caufâ
utilis. 4 Ad Poßim,fortuna nec meminiffe mea.
verfa , 5V Nam mihi cùm fulvâ³ triſti ſpaciarer arena,
ubique
verfa fit.au-6 "Vifa eft à tergopenna dediffe fonum.
Ego, adfunt.
mala cui to Refpicio, nec corpus erat quod cernere poffem,
7 Expandere Verba tamenfunt hac aure recepta mea.
vultum , & Enego latarum venio tibi nuncia rerum,
letari, 8Cum Famaper immenfas aëre tapfa vias.
folus in ca
pis obambu Confule¹² Pompejo, quâ non tibicharior alterį -
larcm. 9 Vi- Candidus & felixproximus annus erit.
fas fui audi- Dixit, & ut lato Pontum rumorere
re volatum . replevit,
10 Hæc au 14 Adgentes alias bine Dea vertititer.
divi.
ma , cujusFa- At miki dilapfis inter novagaudia curis,
defcriptione 15 Excidit afperitas hujus iniqua loci.
vide Me . Ergoubi 16 lane biceps longum referaveri annữ,
12 : 39. qua Pulfus & àfacro menfe December erit:
huc advol
vi. 12 Am Purpura Pompejum fummi velabit honoris,
cotuo fum-
mo. 13Fau 19 Ne titulu quicquam debeat illefuis.
Rtus. 14 Vi
per alias gentes id quoque fpargeret , egregie autem hic effe&ta famade-
fcribit. 15 Oblitus fui afperitatis hujus loci. 16 De Iano, & ejus
officio , vide Faftor. 1. Fafto: 4, 17 Et December Ianuario la.
cum dederit. 18 Purpura confularis. 19 Tantus eft , ut confulatus .
illum nonefficiet majorem,
Cer
verf.87 LIB. IV.
397
Cernere jàm videor rumpipænè atria ? turbâ, dine 20. Multitu
. 21 An-
Et populum22 ladı deficiente loco. guftia loci
Templaque Tarpejaprimùm tibifedis adiri, premi.22.10.
Etfierifaciles in tua vota Deos. vis Capito
lini , in mo-
Colla boves 23 niveos certa præberefecuri, te Tarpejo.
Quos aluit campus herba →→Falifafuw. 23 Albos
impenfiùs boves facri-
Cumque Deos omnes, tùm quos aquos ficare. 24
Effe tibi cupias, cum Iove Cafar erit. Faft: : 44:
Curia te excipiet, patresque ex more 26 vocati, pro 25 Maxime
.
27Intendent aures ad tua verbajuas. 26 pitAdd
iosuct
i
Hos ubifacundo tua vox 28 hilaraveritore, ad Curiam,
27 Attendet
Vtquefolet, tuleritprofpera 29 verba dies : orationem
Egeris & meritasfuperu cum Cafare grates, & propof
tionem tua,i
10 Qui caufam,facias cùr itàfæpè dabit: 28 Latos
Indèdomum repetes toto comitante Senatu, red diderit
Officiumpopuli vix capiente domo. oratio tua.
19 Preces .
Me miferum, turbâ quod non ego cernor in illâ, vel acclama.
Necpoteruntistu 2 lumina noftra frui. tiones. 30
Tot benefi
Quod licet, abfentem quapoffum 33 mente videbo, cia dabit , ug
Afpiciet vultus Confulu illa fui. fępe illi gra
14 tias agas.3r
Diifaciant,aliquo fubeat tibi tempore noftrum illosqui ac
Nomen, & neu, dicas, quid mifer illefacit ? cedunt • ad
Hactuaprotulerit 35 fi quis mihi verba,fatebor officia ftanda præ-
Protinus exilium mitius effe meum. Tuum con 32
fulatum vi
dere 331m a-
ginatione. 34 Recorderis mei. 35 Si quis nuntiaverit, te ita dixiffe.
ELEGIA V. verf. 98
1 Elegiac
ITe¹ leves Elegi doctas ad Confulis aures verfus , aptii
Verbaquehonorato ferte legenda viro. ad levium
Longa via eft, nec vos pedibusproceditis aquis, compofitio-
Tectaquebramalifubnive terra later. nem .2Hexa
metro & Pe
tametro. 3 Nam media hyeme , Bal: Ianu: creabantur confules.
Cum
398 DE PONTO verl. 100
4 Thraciam.
Montem Cùm gelidã¹Thracen, & opertumnubibus Æmă,
ad feptentri- Et maris Ionii tranfieritis aquas :
onales ter- Luce minus decimâ¶dominam venietis in urbem,
minos illius Vtfeftinatum nònfaciatis iter.
regionis . 6
Ante deci- Protinus inde domus vobis Pompeja petatur,
mum diem Non eft 9 Auguftojunctior ullaforo.
Romant, 8 Si quis,
7Licet.9Sita ut in populo, qui fitis,& undè, requirato
in foro Au- Nomina deceptâ qualibet aure ferat.
gufto, 10 Vi 2 Vt fit enim tutum, ficut reor eße 13 fateri,
hieri folet.
II Illum de- Verba minus certèfica timoru habent.
cipientia. 1214 Copia nec vobis ullo prohibente videndi.
Quamquam.
13 Sc. No. Confulis, ut limen contigeritis, erit..
mina. 14 Aut reget illefuos dicendojura Quirites,
Poftquam ad Confpicuumfignis cùm premet altus 16 ebur.
ædes confu-
lis pervene. Autpopuli redituspofitam componet ad haftam,“
ritis ,facile
illum videre Et minui magna nonfinet urbis opes.
poteritis. 15 Aut 18 ut erunt patres in Iulia-templa vocati,
Judicabit Detanto 19 dignisconfulerebus aget.
Romanos
fic a Guri-, Autferet 20 Auguftofolitam natoquefalutems
bus,receptis Deqúe parùm noto confulet officio.
a Romulo in Tempus ab his vacuum²² Cafar Germanicus omne
civitatem ,
dictos. 16 Auferet, 23 à magnis hunc colit ille deis.
Sellam
lem qua Cum tamen à turbarerum requieverit harum,.
,decuru
Fat: 1:41. Advos 24manfuetasporriget ille manus.
17 Aut clo- Quidg "parens ego vefter agåfortaßè¹ requiret,
cabit fub.ha- Talia vos illi reddere verba volo:
fta , id eft,
publice , in Vivit adhuc vitamqúe tibi deberefatetur.
foro ad ha- 27 Quodpriùs àmiti Cafare munus habet.
Ram audio-
nariam,tri- Tefibicùm 23 fugeret, memori folet orereferre,
buta & ve. 29 Barbaria tutas exhibuiße vias.
&igalia 30
manorum,Ro- Sanguine Biftoniumquòd non tepefecerit enfem,
18 Cum Se- Effectum curâpectoris eßetui.
natus inVe
neris con- Additapratereà vita quoque multa tuenda
gregatus e Munera, neproprias attenuaret opes.
rit,quodIn.
Lium dicitur,quia C.Iulius id condiderat. 19 Ingentibus.20 Salutatunsibit
Augufto Tiberioque. 21De novo confulatu. 22 Amicus Gæfar Germanicus,
filius Drufi, adoptivus Tiberii, cuiFafti infcripti, reliquo tempore apud il
lum erit. 23 Poft Cæfares. 24 Sæpe continentes verfus meos.25 Auctor. 25
Optabit iniis legere.27Quod Auguftus illi concefferat. 28Cum deportare-
tur Tomon29A barbaris.30Thracum, vide Trift:1:234131 Neceflaria ad
vitam. P10
verf.117 LIB. IV. 399
Pro quibus ut meritis referaturgratia,jurat,
Se fore mancipium tempus in omne tuum. 32 Servum
Nampriùs umbrofâ carituros arbore montes,. tuum.93 Iu-
rathec prius
futura
Etfreta velivolas nòn habiturarates : . 34
Verfo
Fluminaque infontes curfu reditura 34fupino, ternatural & pre
i.
Gratia quàm meriti poßit abire tui. 35 0 Elegi
35 Hac ubi dixeritis , 36fervetfua dona , rogate, poftquam
htc dixiftis
Sicfuerit vestra $7 canſa peracta vie. Pompejo.36
pergat
tueri vitam , quam dedit. 37 Munus vobis mandatum. Vt
ELE
verf.146 L1 B. IV. 401
ELEIGIA VII.
ELE-
veri 173 LI B. IV. 403
ELEGIA VIII
I I Dode,
Itterafera quidem ftudiis exculte Suilli,
Huc tuapervenit,fed mihi grata tamen : Aola 2 Qua epi
fcribis,
Quapiafipoffetfuperos lenire rogando fi gratia tua
Gratia, laturum² temihi dicis opem. Cafarem
3 Vtjàm nilpraftes, animifumfa& tus amici movere
fet ,uttupof-
id
Debitor, & meritum, vellejuvare, voco. Jageres . 3 Li
S cet. 4 Vell e
Impetus iftetuus longum modò duret inavam juvare mihi
Neve malispietasfit tua laffa meis. meriti loca
lus aliquodfaciunt affiniavincula nobis, eft. 5 Sc: ju
8. vandi.6Mul-
Qua Semper maneant & illabefactaprecor. titudo cala
Nam tibi qua conjux, eadem mihifiliapanè est: mitatum fa-te
Et qua texo generum, me vocat illa virum. feffum ciat.7 Affini
Hen mihifi lectis vultum tu verfibus ift is tas. & vt non
Ducis, & affinem tepudet effemeum ! modo, con-
nubiis ; fed
At 12 nihilhic dignum poteris reperirepudore, & voluntate,
Praterfortunam, qua mihi ¹³ cæcafuit. affines fi-
Sen genus 14 excutias , equites aborigine primâ, Pr mus. 9 Forte
ivigna e-
Vfque per innumeros inveniemur avos . 3 Suillius rat quam
Sive velis, mores qui fint inquirere noftri, du-
xerat.10 Ge
16 Errorem mifero detrahe, labe carent. Der es uxo.
Tu modò, fiquid.agi ſperabispoſſe precando, ris meæ. tr
Corrugata
Quoscolis exorafupplice voce Deos. fronte iraf
Diitibifunt, Cafar juvenis,¹º tua numina pla- caris, 13 Non
Hac certè nulla eft natier ¹¹ ara tibi. (ca, eft, quod te
mei pudeat
Non finit illafui vanas 22 antistitis unquàm fed fortuna
'mer. 12 Im-
meritomalum tribuendo 14 Confideras, 15 Longa ferie habui avos
equites. 16 Excepta fola exilii caufa, 17 Si fperas precando quid
agi poffe.18Cæfares, 19Germanicus, nam hæc poft mortem Augufti fcri-
pta videntur. 20 Deum tuum, 21 Auxilium, 22 Cultoris.
Efe
DE PONT O verf.186
404
23 Siexigual Effepreces, noftris hinc peto rebus opem.
opem modo Quamlibèt eviguâ → ſi nos eajuverit aurâ,
tuleris. 24 Obruta de mediis cymba refurget aquis.
Omnia con- Tunc ego thura fram² 4 rapidis folenniaflammis,
fumentibus,
25 Impera- Et quantum valeant 2 numina, teftis ero,
tores 20Fof Nec tibi de 6 Parioftatuam Germanice templum.
fo in Paro
infula , una Marmore, 27 carpfit opes illa ruina meas.
busCycladi-
quoa 28 Templa domûs facient vobis urbesqúe beata,
candidiffimu Nafo fuis opibus 29 carminegratus erit.
erat,27 Exi Parvaquidem fateorpro magnis °munera reddi.
lium enim
diminuitdi- Cumpro conceffâ verba falute damus.
vitias meas. Sed qui, quampotuit, dat maxima gratus abundè
28 Familia Et finempietas contigit illa fuum. Cesty
& urbes foe
Liciores ædi Nec quade parvâ pauper Diis libat acerrâ
ficent tibi Thuraminusgrandi quàm data lance valent.
templa, 29 Agnaque tàm lattens quàm graminepaſta Fali
Carminibuss
quibus folus Vidima Tarpejos inficit iltafocos. (fco,
potek graNec tamen officio vatumpercarminafatto,
šias referre
30Verfus 31 34 Principibus res eft aptiorulla viris.
Finem ufque
pervenit, a Carmina veftrarum ³ › peraguntpræconia laudu ,
gendo quan Nevefitactorum fama caduca cavent.
tum poteft. Carmine 37fit vivax virtus, expersque fepulchri,
32 Pauca, in 18 Notitiamfera poſteritatis habet.
exiguo thu
ribulo apau- 39 Tabidaconfumitferrum lapidemque vetuftas,
pere datasa Nullaque res majus tempore 4º roburhabet
grava Scripta ferütannos fcriptis Agamemnona nofti,
que acmul
funt;
ta , a divite Et quifquis contrà, velfimul arma tulit.
deFaft33
data V1 Quis Thebas feptemg, ducesfine carmine noffet?
: 1:42.
* Ad Fovis Et quicquidpoft hæc, quicquid & antèfuit ?
Capitolini Ditquoq * carminibus (fi fas eft dicere) fiunt,
aras mata- 46 Tantag majeftas ore 17 canentis eget.
tur.34 Nulla
resprincipi
aprior eft carmine. 35 Laudant principes. 36 Efficiunt , ut fama
omnia.prædicatur.
Virtus femper & Cognos
principum
fcitur a feris pofteris . fit.39 37Confumens
immortalis 40 Se: ad confumen-
das res 41 Multis annis, leguntur. 42 Daces Græcorum , & Trojano.
rum. Cicero de Achille. Nam nifi Ilias illa exftitißet , idem tumulus , qui
corpus contegeret, etiam nomen obruißet. 43 Bellum Thebannm , inter fra
tres Eteoclem, & Polynicem, vide Statium Papinum, Eurip Phoen.44Sin-
gulasportas oppugnantes. 45 Celebrantur, qua in re omnis honos co-
rumconfiftit. 46 Divias. 47 Pociæ.
Sic
verf.201 ✅L 13. IV. CL 405
Sic 49 chaos ex illâ natura moleprioris, 48 Per poe-
cas. 49 Vide
Digeftumpartesfcimus haberefuas. Met:1: Fab:
Sic affectantes cœleftia regna gigantes 1.2.50 Mer
51 Ad Stoga nubifero vindicis ignedatos. 1: Fab:5. 55
Fulmine Io
52 Sic victor laudemfuperatis Liber ab Indis, vis ad infe.
33Alcides capta traxit ab Oechalia. tos depref-
fos. 52 Sic
Etmodò Cafar qvum,que virtus addidit aftris, Bacchus lau-
Sacrarunt aliqua carminaparte tuum. datus eft ,
Si quid adhucigitur 56 vivi, Germanice, noftro devicer quod Ingos
$7 it: 53
Hercules.
Reftat iningenio, ferviet omne tibi.
Non potes officium vatis contemnere vates, STO & air-
59 Iudiciopretium res habet ifta tuo. ans quia
tain fortis
Quodnifite nomen tantum ad majora vocaſſet, erat. 54 Lo
61 Gloria Preridumfumma futurus eras. Co vel in
·Sed 62 dare materiam nobis,quàm carmina,mavis, vel Theffalia
in Arca
Nec tamenex toto 53 deferere illa potes. (ces, dia , vel in
Nã modò bellageris, 64 numeris modò verba coër- Euboca 55
Et. Carmina
Quod aliis opus eft, hoc tibi lufus erit, Auguftum ,
66 Vtque necad citharam , nec ad arcum fegnis inter Deos
Apollo eft, رrelatum ,vel
celebrem ad
Sed venit adfacras 67 nervus uterque manus : cœlum uf.
Sic tibi 68 nec docti defunt, nec principis artesè que cantave
Miftafed eft animo 69 cum love Muſa tuo. runt,& can-
tando cele-
70 Quaquoniam nec nos undâfummovit ab illâ, braverút. 56
71 Vngula Gorgonei quam cavafecit equi• Vividi,flori
di 57 In can
72 Profit, opemqueferat communia facra tueri, tando laudes
Atque iifdem studiis 73 impofuiffe manum. tuas. niam58Quo
iple
Littorapellitis nimiùm 74 fubjecta 75 Corallis, poeta es ,
Vt tandemfavos effugiamqúe Getas, poemata ma
gni
46 Clanfay, fi miferapatria eft, ut ponar in illo, [debes , vide facere
Qui minus 77 Anſoniâ diftet ab urbe, loco. Paft: t: 12!
Vnde tuas poßim laudes celebrare 18 recentès 159 Verfus a
Le æftiman
Maguaque quàm minimâfacta referre mord. tur. 6oFama.
61 Pocta 62 Mavis agere, fcribenda nobis ; quam ipfefcribes
re. 63 Relinquere bella verfibus. 65 Alii in
poclin. 64 DefcribisComparatio.
fcribendis verâbus, defudat, tu ludis. 66 Ve Apollo prom
ptus eft cantu & armis,&c. 67 Cithare & arcus. 68 Doctrina ,& bellice ar
æ
tes.69Doctrina cumprincipe,qualis Iupiter erat.70Qu , quoniam me acce
dere ad Hippocrené fecit, c.quoniá pocta fu.7 1Quam Pegaſus percuffione
pedis fecit,Met.5 256.72Profit mihi ftudium tecum commune.7 3Operam
impendere. 74Vicina.75 Vide fupra.37.7 Ne liceat mihi Romam redire.77
Italia. 78 Cito ad aures meas pervenientes.
Tax-
406 DE PONTO verf. 335
79 Cxfares.
30 Qui fer- Tangat ut hoc votum
80 79caleftia, chare Snilli,
metibi fo- Numinapro 3ºfoceropænèprecareino.
ser fum.
GAllio, crimeneritvix
Carmine excuſabile nobis ,
habuiffe meo. 1 Ira Augu-
te nomen non fti quam
Tuquoque enim (memini) I¹ cœlefti cufpidefacta, fulmini con.
fert. 2 Moc-
Fovifti lacrymis 2² vulnera noftra tuu. rorem ex e-
Atque utinam rapti jactura laſus amici, xilio oriun
[tem. 3 Si ti
Senfiffes ultrà,quod quererêre, nihil. bi nihil do-
Non itaDiisplacuit, qui te fpoliare pudicâ lorificum ,
Conjuge, 4 crudelés, non habuere nefas. præter exili.
um meum ,
Nuncia nam luctus mihi nuper epiſtola venit, contingeret .
Lettaque cum lachrimi funt'tua damna meu. habuere 4 Non nefas
,
Sedneque folariprudentemftultior anfim, crudeles ha
8 Verbaquedoctorum nota referre tibi. beri , 5 Nun-
9 Finitumque tuumfi non rationedotorem, cians uxoris
tur mortem.
Ipfa jampridemfufpicor eſſe mora. 6 Amiffio u-
Dum tuapervenit, ¹ºdàmlittera noftra récurrens, xoristux. tuæ 7
quod minus
prudens, confolari te prudentiorem poffum. 8 Sententias Philofophorum,
de contemnenda morte. 9 Et jam tam fero eft , ut dolorfit finitus. 19
Dam refponfum a me acciperes.
S 3 T'ét
414 DE PONTO verf.335
* Contine- Tot maria & terras permeat, annus abit.
eurintracer- 11 Temporis officium eftfolatia dicere certi,
tum tempus.
12 Novus. Dum dolor 12 in curfu eft, dùmpetit ageropem.
13 Dolorem . ↳ vulnera mentis,
14 Iterum At cùm longa dies fedavit 14
refufcitat ad. Intempeftivè qui monet, ¹ª illa novat.
monendo Adde quod ( 5 atque utinam verum tibi venerit
15 Quoduti- (omen)
nam ita con- Conjugiofelixjampotes eſſe{novo.
tingat.
S4 ELE
DE PONTO verf.363
416
ELEGIA XIII.
ELEGIA XV.
svidcturhic
Sextus Pom- Si quis adhuc ufquàm noftri non immemorex-
pejus , pro- Quidvérelegatus Nafo requirat agă. ſtat,
curaffe apud Cafaribus vitam, I¹ Sexto debere falutem
Auguftum ,
ne. Ovidius Mefciat, àfuperis hic mihiprimus erit. 1-
Decideretur. 3 Tempora nam mifera complectar ut omnia vita,
2 Secundus Ameritis ejuspars mihinulla vacat. •
erit
fares.poft.Ca-
SiQua numerototfunt, quòt in hortofertilis anni
totam vitam Punica fublento cortice grana rubent.
eurra,femper Africaquot fegetes,quot Tmolia terra racemos,
eutra,femper
bene de mel 7"Quot Sicyonbaccas, quòtparit Hybla favos. ,
gra Confiteor, 10 testere licet, 11fignate Quirites,
meritus fuit.
4.Quod
na funt in Nilopus eft legum viribus, ipfe loquor.
borto,
fito maliscon- 1 Inter opes , & me rem parvamponepaternas,
Pupicis Pars egofum cenfus quantulacunque tui.
fertili anno. Quam tua 15 Trinacria eft, 16 regnataque terra:
5 Fertiliffi Philippe,
marcgio..
Lydia lic a ITQuàm domus Augusto continuata foro.
Tmolo mon- 18Quàm tuarus oculis dominiCampaniagratu,
te,
Quod di&a.
olive7 Quaque relicta tibi, Sexte, vel emptatenes ::
nafcuntur Tam² tuus èn ego fum, cujus te muneretrifti
prope Sicy- Non potes in Ponto dicere habere nihil.
on, Achara
oppidum. 8 Atque²² 22 uutinam poßis, & detur aminius arvum
Quantum 1
mellis colli- 23 Remquetuam ponas inmelioreloco.
gitur , apud Quod quoniam in24 diis eft, tenta lenireprecando
Hyblam, Si- Numina, 25 perpetuâ quapietato colis.
ciliæ
9. urbem
Habes me, debitoremconfitentem. 10. Potes hæc locoteftimonii!
habere 11. Subfignate fubfcribite tanquam teftes; 12. Vtlegibus co.
gar. 13 Pone me quoqueinteropes paternas , licet res parva fim. 14
Divitiarum tuarum. Sicilia, vide. Faftor, 4: 209. Cujus ille ut &
Macedonia, patronus videturfuiffe ; erant autem illi patroni , qualesho.
die, a Politicis Agentes vocantur. 16 Macedonia 17 Quam domus
tua, fita prope Auguftum forum, fupra102, 18. Quam vus tuum, in Cam
paniafitum. 19. Oratum tibi. 20 Et quæ hæriditate, vel emptionepof !
lides. 21 Cum ergo tuus fum poffides & aliqua inPonto. 22 Veinam
nihil habere pofles. 23.Me commodiore exilio donares. 24 Cæfari
bus. 25 Quos femperobfervas.
16 Erro
verí.431 . L 1 B. IV.
421
26 Erroris nam tu, vix est decernere, noftri 261Sc: acri-
Sis argumentum majus, àn auxilium, mine ,ut fen-
fus fit, Sis tu
27 Nec dubitans oro,fedflumine fæpèfecundo maju s argu
28 mentum, an
Augetur remis curfus euntis aqua. auxilium in.
Et pudet. & metuo fempéré, eadem , precari, certum cft,
Nefubeant animo tadia jufta tuo. fa&tum meu,
Verùm quidfaciam res immoderata cupido eft, federrorem non crimen:
Da veniam vitio mitis amice meo. elle ; na vix
Scribere fapè aliud cupiens, delabor codèm : rc. eft decerne
Ipfa locum 34per fe littera noftrarogat. 27 Non
oro , quia
35 Seu tamen effectus habitura eftgratia,feu me dubito : fed
36 Dura jubet gelido Parcafub axe mori : ut te curren.
cem magis
Semper inoblitâ 37 repetam tua munera mente, incitem . 28
Et 38 mea me tellus audiet effe tuum. Vide lib. 3.
39 Audiet & calopofita eft quacung, fub ullo, Eleg. 7. 29
Iterate to ^{
40 Tranfit noftraferos fi modò Mufa Getas. cies ejufdem
Teque mea caufamſervatoremquefalutis, orationis, 30
Cupido me
41 Meqúe tuum librâ norit& are 41 minus. dium tenere
Quodfempereadem nequit.
fcribam,&petam. Aliam materiam captans. 33 Com 31
modiorem 34 Me non attendente. 32 35 Seu favor me reftituat. 36 Seu
hic mori debeam; eft enim Parea vitæ neciſque arbitra. 37 Reminifcar.
38 Qar me habet. 39 Fatebor omnibus populis • me tibi obftri&tum.
ac Simea carminaferuntur extra Scythiam 41 Me minorem fervum tut
effe, quamfi ære, & pretio appenfoempus elki 42 Ali Magis legunt,
P. OVI
424 verf.r
P. OVIDII NASONIS
CONSOLATIO
A D
' LIVIA M
AUGUST AM ,
**Vix
432 eus CONSOLATIO verf. 114
32 Alv 32Vix capit adjectas alvens altus aguas.
Tiberis. Vix Làmque rogi flammas extinguerefluminis¹¹icu,
continet
quas , ex o- Corpus intactum tollere35 certus erates
culis adafflu
entes BuSustentabat aquas,curfùsqúe inhibebat 37 ³´equò-)
men. 33 1- Vt poffet foto 18 proluore amne rogum. (rum,
gnem ,ere-
combur qua Sed Mavors templa vicinus, & 39 accola campi.c
cur, aqua fua Tot dixit¹ ficcu verba nequo ipfe genis :
Alluvie. Quanquàm annes decet Ilira, tamen Tyberine
extinguere.
34
35Certo pro- quiefcass
pofuerat 30 Non tibi, non ullu vincere 42 fata datur.
Retinebat ne
ulterius flufte43 meusperiit,periitqúe¹¹arma inter & enfes,
erent. 37 Et dux pro patriâ, funere¹s caufalatet.
Quorum
fu , quoqucur.e Quodpotui tribuiffededi, victoria parta eft,
flumen Aue 16 Autor abit operis, fed tamen extat+ opus.
bat. re38 E- Quondam ego¹i tentavi Clotog, 49 duasý,forares,
verte flu- • Pollice que certopenſafevera
&ibus. 39 Vt Remus trahunt':
Campi Mar- $ & Iliades, & $2 frater conditors 3 urbis
tii,
quod rarum Effugeret aliquâ ſtagnaprofunda viâ.
40Flens,
in Marte. 4De 55 tribus una mihi partem accipe, qua datur ,
Impetus. 42 inquit,
Decreta De-
orum. 43 Maneris, ex iftis quodpetis, 56 alter erit.
7mox & Veneri Cafar promiffus uterque,
In Bello. Hictibis
Bellicofus.
44
45 Non Ici- 59 Hosdebet olos Martia RomaDeos.
mus , quare 61 Sic cecinere Dea, nec tu Tyberine repugna››
tam cito fu- 62 Irrita necflammas 63 amre moraretuo. ,
blatus fit.
46 Drufus Necjuvenis pofiti fupremos deftrue bunores :
47 Victoria. Vade age, & 64 immißu laberes 65 pronus aquis.
48 Peti ,i 66 Paret, & in longum fpatiofas explicat undas,
a Parcis
quarum Clo- Structaquependenti 67 pumice tectafubit.
to una. 49 Flamma 68 diu cunétata caput contingere ſanctu
Lachelin &
Acropon. 50 Erravitpofito lentafibi ufque toro.
Quæ nengoTandem ubi complexá eſtſylvas 69 alimentaque
vitas homi-
num difpo. Sumpfit,
nunt. 51 li
confu le Faft.
filius , de quoum infer
&Martis1.54Styga nalem,5. he. Romul
227.non52morer us,. 53
entur Roma.
55 Parci s.
Trift:
56 Romulus immortalis crit. 57 c. Datur. 58 Veneri conceditur immor-
talitas Cæfaris 59 Hi, ex Romanis, foli di facti funt 60 A Marte con
dita 61 Sicdixere Parca.62 Nonprofectura, quoniam combuftio, illius
infatis erat. 63 Deftrue rogum , pofitum illi in fupremum honorem 64
Reductus inalveum. 65 Adoftia tua. 66 Martis confilium fequitur. 67
Qualia finguntur antra amnium. 68 Non continuo voluit agredi le&ulum,
in quo corpus ftratum erat. 69 Ligna, fomitemque. Aethe
verf.129 AD LIVIA M. 433
Aetherafubjectis 7º lambit & aftra 71 comis . 70 Adadfce.
ufque cul
7 Qualis in Herculea colluxit collibus Oeta, dit. 7 Flam
Cumfunt impofite membra cremata 73 Deo. ma , que fu
premum in
Vritur hen decor ille viri, generofaqúeforma, igne , ut co
Et facilu vultus uritur ille vigor, ma in homi
Vitricesque manus, facundaque principis ora, lis ne, 72 Qual
fuit com
Pectoraque ingenii magna capaxqúe 75 domus buftio Her
76 Spes quoque multorum flammis uruntur inculis,in Mo
tc OEta,vide
ifdem, Met, 9. Fab
1fte rogus mifera 77 vifcera matris habet. 3, 4, Sene.
Facta ducis 78 vivent, operofaqúe gloria rerum Herc. OEt.
Hercule,
Hac manet, hac 79 avidos effugit unarogos. 73 qui tú Deus
81 Pars erit hiftoriæ , totoque legetur in avo, factus fuit.
74 Non tri-
* Seque opus ingeniis, carminibusque dabit. Htis,& fevera
83 Stabis in roftris tituli fpeciofus honore, 75 In qui.
84 Caufaque dicemur nos tibi Drufe neci . bus , ingeni-
um,utin do-
At tibijus veniafuperest Germania nullum, mo , habita.
Poft modo tu 85 pœnas barbare morte dabis bat. 76 Ab-
fumitur ja,
86 Afpiciam regum 8& liventia colla catenis , quicquid
Duraqueperfavas vincula nexa manûs. multi fpera-
Et tandem trepidos vultûs inqúe illa ferocum ban dolet 7 Tam
t.7Livia,
89 Invitis lachrymas decidere orag nis. ac fi vifcera
Spiritus ille minax, & Drufi morte 9°fuperbus illius com.
burerentur.
91 Carnifici in mæfto carcere dandus erit. 78 Prædica
92 Confiftam , latisque oculis, latusque videbo bantar. 79
Omnia con-
93Strataper 9+obf œnas corpora nuda vias. fumentes.80
Hunc 95 aurora diem 9' spectacula tantaferentem vaa & fola
Quam primum 97 croceis rofcida portet equis . interit non
glotis , cum
98 Adjice 99 Ledaos conco dia fyderafratres corpore, 8c
Templaque Romano confpiciendaforoscer Illius a&a .
in hiftoria,
magna, partem impictunt, 82 Materiam . 83. Statua tibi pro roftris eri-
getur 84 à bella nora, tibi caufa mortis fuere! 85 Mortelues, mor-
tem Drufi. 86 In triumpho, 87.Lurida 88 Nunc demum, cum ante fero-
ces fuerant. 89 Flentes illos contra voluntatem. 90 Blatus , quia Dru-
fus in illorum bellis mortuus, 91 Occidendus in carcere. 92 Non
zan tranfitui modo videbo , fed morabor. 93 Vbi corpora , occiforum
Ain carcere , fpe&tanda proponuntur , in viis . 94 Foedas cadaveri-
bus 95 Vtinam Aurora, quam diem advehere fingunt , talem nobis
det diem 96 Vindictam de Germanis. 97 Fingitur croceis equis ve-
hi , a colore aurora. 98 Ad opera illius , redit Ovidius . 99 Ca-
ftorem & Pollucem, Leda filios, quibus templum ædificaveraty Faft. 1.
Faft. 19. 1 Prope forum Romanum.
T Quàm
CONSOLATIO verl.143
434
Qam parvo numeros implevit principiis avo,
2 Quam
exiguo tem Inpatriam meritis occubuitque fenex ?
pore multa Necfua conſpiciet (miferă me) munera Drúfus,
meruit. 3 Si Necfuapra templi nomina S fronte leget.
merita con-
fiderantur , Sapè ' Nero in lachrymas ſummiffâvoce loquetur
fenexfuit. 4 7Cur adeofratres, heufinefratre deos ?
Ipfe vi Certus eras nunquàm nifi victor Druſe reverti.
debitnontem-
plas Fron Hac te debuerant tempora, victor eras.
ufpi cio. Confule nos, duce nos, duce jàm victore caremus
Tiberius.
Cur folus eo Anvenit9 totâ mæror in urbe locum.
ad templum
Caftolis comitum Drufofedpia
& AtInfelix, fqualent 10 immißis ora capillis,
II turbafuo.
Pollucis. 8
Sc. referte Quoré aliquis tendens ¹ªin tefuabrachia dixit,
nobis. 9V- Curfine me? cùr sìc 13 incomitatus abis ?
nufquifque
dolore po- Quidreferam de te¹¹ dignißima conjuge Drufo ?
teft. 10 Non Atque eadem Drufi digna¹ parente nurus ?
comptis. II
Ob Drufum Parbenè compofitum,juvenumfortißimus alter,
fuum mor- Alterajamforti mutua cura viro.
Buum. Ad Femina tuprinceps, "? tufilia Cafaris illi
corpus 12tuu.
13 Sine fa Nec minor es magni conjuge¹³ viſa Iovis.
militio. 14 Tu conceffus amor, tufolus & ultimus illi,
Antonia , di-
&a minor, Turequiesfeffogratalaboriseras.
ad differco- Te moriens per verba ²º novißima queſtus abeffe,
Liam alterius >Et?" motain nomenfrigida linguatuum.
fororis > nu-
pix L Domi- Infelix recipis, 22 nòn quempromiferat ipfe,
tio Aheno Nec qui miffuserat, nec tuus ille redit.
I bardo > ne- Nec tibi deletos poterit narrare 23 Sicambros,
ptis Augu
fti,ex Octa- Enfibus & Suevos terga dedißefuis.
via majore
forore, con-, Fluminag & montes & nomina magna locorum,
novo.
fanguinea, & Et fi quid miri vidit in orbe 24
M. Liv
15 Antonio.
ia. Frigidus ille tibi , corpusque refertur 25 inane,
16 Conju Quem prematfine te fternitur ecce torus,
gium fuelix.
17 Amavit
te, ut filiam principis. 18 Te ut Tunonem , vel certe ut Liviam habuit.
19 Ligitimus & folus. 20 Vitima. 21 Moribundus te vocavit.22 Nam
le victorem, & triumphabundum rediturum promiſerat. 23 Vide fupra 9.
24 Incognito antea, 25 Vacuum animæ. 26 Non conjugalis
יזי , fed phe-
retro imponendus. I
Què
verf.159 A D LIVIA M. 435
37
Quò raperis * laniata comas? fimilis furenti.127
Quoruis? attonitâ quidpetis ora manu ? tuusimte
petusQuo
rapit ? 28
19Hocfuit Andromache cùm vir religatus ad 30 und laceras
Terruit admiffosfanguinolentus equos. (axes Senas. to modo29 af-
Hoc fuit Evadne, tunc cùmferienda corufcu fiectatuican
14 Fulminibus Capa ens impavida ora dedit. iromache .
&oris
Quid mortem tibi mœfta rogas?amplexag³ ³natosx , Vide
Pignora de Drufo ola relicta tenes? 1ad. 22.
Et modòperfomnos agitaris imagine falſå? 51830 Cur-
un. ji vi
Teque tuo Drufum credu habere finu ? ic Frift. 4.
Et fubitò tento rasqúe manu, fperasque receptum ? 2135.474. Cum Ca-
Quaris & in vacui partepriore tori? paneas ful
Illepio, 34fi non temere hac creduntur, 3 in arvoine occi.
Inter honoratos excipietur avos. tus fuit. 13
Germanicú
Magnaqué 36 maternu majoribus , aqua paternis Cæfarem J
Gloria quadrijugis aureus ibit equi cur intcripti
faat Faftoru
Regalique babitu, curruque fuperbus 38 eburno libri &
39 Fronde triumphali tempora vinctus erit. Claudium
Accipient juvenemª¹Germanicafignaferentem pine impe
ratorem ; &
Confulis imperio conſpicuumqué decus. adhuc filiam
nabuit, Li .
Gaudebuntque fua merito cognomine+3 gentis, viam uxo-
Quod folum domito victor ab hofte tulit. rem C Ca-
Vix credent 44 tantum rerum cœpiſſe tòt annos faris , nepo
Magna viri latum quærerefacta locum. tis Augufti,
exlulafilia,
46Hac+7i pfumfublimeferent , hac 8 optim a mater & MarcoA.
Debuerant lucûs attenuare tuos. Viplano
grippa; dein-
Famina digna illi , quòs * ⁹ aurea condidit atas, de Drufi Ti.
· - ·Principibus natis, principedigna viro. berii Nero-
Quiddeceat * Drufi matrem, matrem , Neronis Dis filii. 34
Si modohæc
Afpic ,e quofurga s afpice mane toro. verafunt.35
4to campo E-
lyfio, cujus
uem vide AEneid. 6 637. 36 Claudiis, & Liviis per adoptionedefcriptio-m,
vide Suet. Tiberium 1, 2, 3. 4. 37 Inftar triumphantis. 38 Tri-
umphali. 39 Lauro coronatus. 40 Sc. Manes , & proavi. 41 De.
vide Germaniæ. 42 Cum fafcibus , quibus vivus utebatur , utpo-
te qui conful moriebatur. 43 Datum effe pofteris, meritum nomen Ger-
manici , a devita gente, 44 Tampaucis annis tot res peractas. 45 Lon-
gius tempus. 46 Facta. 47 Attollent gloriam ipfius. 48 Livia.
49 De qua, vide Metam. r. Fab. 3 50 Digna Augufta familia.
Perpende, quantitibi fint filii. 51 Cujus Vxor fis.
T2 Non
IO
436 CONSOLAT verl . 174
52 Princi- Non eadem vulgusque decent & ‹ ² lumina rerum,
pes. 53 Ne
iuccumbe o- Eftquod præcipuumdebeat iſta domus.
neri , ut la- Impofuit te altofortuna, locumqué teneri,
mentando
oftendas , te lußit honoratum, Livia perferonus.
a dolore vid te oculos, aures , trahu, tuafalta, nota.
am. 54 0 Nec voxmiffapoteft principis ore tegi. (mus,
mnium me. Alta mane, fupraque tuos exfurge dolores,
Les in te co
vertuntur,551 Infragilemá, animum, & quò potes ufque tene.
Attendimus
-56 Celari . 59 An meliùs per te virtutum exemplapetemus,
vox privati Quàm fi Romana principis edis opus ?
anter priva Fata manentomueis , omneis expectat 61avarus
tos parietes Portiter, & turba vixfatis una 62 ratis.
fæpe claudi
tur , at non l'endimus huc omnes 63 metaproperamus ad ună,
principis. 57 Omniafubleges mors vocat 6 ¦ atrafuas.
Oftende te
invictam, & Ezcè necem intentem 65 cœlo terraque, fretoque
potentiorem Cafurum 66 triplex 67 vaticinatur opus.
dolore. 581
Quantú po I nunc, & 68 rebus tantâ impendente ruinâ .
tes. 59 Quo. In tefolam oculos & tua damana refer.
imitari Maximus ille quidemju venupespublica vixit,
modoteme
lius
poterimus ? Et qua natus erat 7. gloriafumma domus,
quam
Rendas . fi o. Sed mortalis erat, nec tufecurafuifti,
agere digna Fortiaprogenie bellagerente tuâ.
7 ܐutenda,data
Romana Vitadata eft 72 eft fine fœnore nobis
principe. 60 Mutua, nec certâ perfoluënda die....
Mors qua
præcipuax 74Fortuna arbitriis tempus difpenfat ubique,
pars fatoru spllarapitjuvenes, fuftulit illafenes. (bem
61 Charon,
de quevide Quàque ruit, 75furibunda ruit totumque per or-
AEneid. 6. Fulminat,& 77 cacis caca triumphat equis.
385 62 Qua
Aumen Sty- Regna Dea 78 immitis parce irritare querendo,
ga tranfvehi 59 Sollicitare animos parce potentis here.
poffent.. 63
Finem 64 Qua tanzen & hoc uno triftis tibi tempore venit,
Quia atros
efficit. 65 Vide cœlum ,terram, mare interire. 66 Tria elementa ; nam
* ignem , & aerem , fub nomine cœli comprehendit, 67 Paßive , diči.
tur, prædicatur 68 Cunctis rebus interituris 69 In que , totum impe-
rium fperabat. 70 Qui gloria affeci familiam fuam. 11 Cum homo erats
nori potuit, 72 Commodato accepimus , gratis , ita ut repetenti reddere
debeamus. 7 Qua, quis cum fuenere accipiebat, perfolvere debebat , ela-
pfo tempore fed ita cum vita non agitur , 74Fortutto,nec certa ratione mo-
rimur 75Infania, ut quod illi vifum ,non quod juftum , faciat.76Yagatur, ac
P fi fulminaret. 77. Qua fortuna fæpe malis , bona; & bonis , mala tribuit,
cocamillam rtun2.79Sollicitos
tenerc. 80 Iamdicebant
tibi tantuniinjufta,nec
triftis eft.C fecti facilis,fc.fo Sape
veri.190 ΑΡ LIVIA M.
437
Sapè eadem rebus favit amica tuis. 81 Nobili
famil 82
Nataquòd es altè,quòd fœtibus aucta duobus , Liberia. is 83
83 Quodqueetiam magno confociata Iovi. Quodque
84 Quòdfemper domito rediit tibi Cafar ab orbe , uxor gufti.his84Au-
Geftat & invictâprofpera bella manu : Quod Augu
Quod fpes simplerunt maternaque vota Nerones , terratum ftus , totun
oX-
Quodpulfus toties hoftis utroque duce, bem fub im-
86Rhenus & 87 Alpina valles & fanguine nigro perio rede.
88 Decolor infecta teftis 9 targus aquâ, gerit. 85 .
Quod Tibe
Danubiusque capax, & Dacius orbe remotorus, & Dru
Appulus hinc hoftis per breve Pontus iter.. fus tanti fue-
re , quantos
93 Armeniusquefugax, & tandem 9+ Dalmata perare aufa
VE Jupplex, ruifti. 86Flu-
Summaqué Pannonii. TICA ortum
Germdifperfiperjuga
an culpa ex Alpibus .
Et medò fit una
95 cognit minor.
us orbis, divideas
Germ a
96 Afpice quam Galliaania,
, in
Adde quod eft abfens, fletus 97 nec cernere nati Fundenique
Semineces oculosfuftinuere tui. fe in Ocea-
Quidolor& menti 98 levißimus influit agra, num Ailan-
ticum. 87.
Acciperes luctus aure 9 coacta tuos. Rhetia ab
Pravertiique I metusper longapericula luctum fupra his devicia
8. 88
Tu quibus auditis anxia mentis eras. Sanguinole-
Non ex pracipii dolor in tuapectora venit, tus.89 Forte
Sedper mollitos antètimoregradus. corruptus eft
locus , quia
5 Iuppiter antè dedit fati malafigna cruenti, nihil , quod
Flammifera petiit cum tria templa manu. tuis nvenire po-
de hoc
Iunonisque gravi nocte impavidaque Minerva Rumine alias
Sanitaque & immenfi Cafaris ilta 10 manus. fter, degoquo extat, I-
Sdera quin etiam cœlo sı fugiffeferuntur, vide Trift.z.
hic Micyll. Appulus per Daciam fluens. Eft autem Dacia, regio194. 91 Bene
ad Iftrum
quam tum fuperavit Auguftus , Flor 4. 14. 92 Pontus quoque fenfit vi-
"ctorias illius 93 Populus Afiæ,debellatus a Tiberio, Vell.Pater, 2.94. 94
Loca ad Adriam fita, de quorum victoriis .vide Flor. 4. 12. 95 Hactenus
'incognita regio.96 Vide,quantum fortuna tibi plus dederit , quam abftulit.
97 Quod noluerit tedolore afficere, ut morientem videres. 98 Qui minus
tangit animum , quando auditur quam cum etiam videtur, Horat Art Poet.
180, 99 Invita. Pericula, quæ diu nietuifti, fecere luctum leviorem 2
Quæ omnino metuebas cum audires. 3 Inopinanter. 4 Præpa-
ratos. 5 Iupiter ipfe oftendit , minere infortunium aliquod. 6 Ful
mine. 7 Sc. templum. 8 Intempeka , media. 9 Bellicofa . ro-Ma
nus ftatuæ Cæfaris disjecta, 1 Trifte, & nubile cœlum erat.
T 3 Luci
TIO verf. 204
438 CONSOLA
12 Non ma- Lucifer & 12 folitas deftituiffe vias.
ne vifus. 13 Lucifer in toto nulli comparuit orbe,
Lucifero
Venere. 14 Et venit 13 ftella non præeunte dies.
Obfcuritas.
15 Moritu Syderis hoc 14 obitus terris inftare monebat.
rum princi 15 Et mergi Stygià nobile numen aquâ.
pem, nam,u
Venus Luci- 16 At tu qui fuperes meftafolatia matri,
da fupra o Comprecor illi ipfi confpiciare fenex.
mnes fellas, Perque 8annos diuturnus easfratrisqué , tuosqué
obícura fic. Et vivat nato cum fene 20 mater anus.
bat;fic cele
bris fupra a- Et ventura 21 precor Deus excufarepriora,
lios prin- Dum volet, à Drufo catera bata dabit.
ceps erat.
Gurus mori- Tu tamen aufa 23potes tanto indulgere dolori,
16 Apoftro- "Longiùs ut nolis, heu 24 malèfortis , 25 ali.
phe ad Tibe Vix etiamfueras pancas 26 vitalis in horas.
rium 17 V
te fenem vi 27Obtulit invita cum tibi Cafar opem.
deat. 18 Admovitquépreces, & 18 jus immifcuit illi,
fenio tuoE, Aridaque affufa 29 guttura tinxit aquâ,
compenfa 30
mortemfra Nec minor eft nato fervanda cúraparentis,
tris, 19 T1- Hic adhibet blandas ³¹ nec finejurepreces.
berio.20 Li-
via. 21 Opto Conjugis & 3² nati meritumpervenit ad omnes,
ut hoc eve Conjugis & nati Liviafofpes ope est,
iat. 22 Pof Suppr
mortemDru imejàm lachrymas ," non eft revocabilis iftis
fi reliqua le- Quemfemelumbriferâ ¹ªnavita lintre tulit,
ta erunt.ere13 Hectora tot fratres, tot 1 deflevere forores,
Tantop
doles. 24 Et 36pater& conjux, 37 Aftianaxquépuer,
Impotens a Et*longaua parens, tamen ille redemptus ad ignes
nimi. 25Nu- Nullaqué perftygias umbra renavit aquas.
trimenta ti-
bi affumere . 38 Contigit hoc etiam Thetidi : populator Achilles,
26 Vidura 39 Iliaca ambuftis oßibus arvapremit.
27 Cum vo-
luit Augu- 40 Illi cæruleum 41 Panope matertera 42.crinem
ftus, te cibú Solvit, & immenfasfletibus auxit aquas .
cap ere. 28e Confortesque dea centum, ** longavaý, magni,
Precibufqu
minasregali-
ser addit, 29 Bibendum tibi dedit. 30 Tiberio 31 Non injuria, vel etiam
cum imperio, 32 Quod illi de temerueruntomnestangit. 33 Drufus flen-
do revocari non poteft. 34 Quem Charon fcapha fua tranfvexit. 35
Vide luctus illos 22 Iliados, 36Priamus & Andromache.37 Filiolus illius.
* Hecuba.*Nemo a morte revixit. 38 Luctus fupra filium, pervenit ctiam
ad Thetidem, matrem Achillis . 39 Ad Trojam obiit. 40 In honorem illius.
41QuefororThetidis erat, 42More lugentium.43 Marinæ.44 Neris.
Qcea-
verf. 220 AD LIVIA M. 439
Oceani conjux, Oceanusque pater. (omnes 45 Potue
Et Thetis ante omnes , fed nec Thetis ipfa , neque runt orco
45 Mutarunt avidi triftia jura 46 Des. excipere. 46
Plutonis . 47
47Prifca quid hùc repeto ? 48 Marcellum Octavia Heroum le
culo acta. 48
flevit, M. Marcel
Etflevitpopulo Cafar 49 utrumque palàm . lum , nepo
Sedrigidum jus eft, & inevitabilemortis tem
fti, exAugu
foro
Stant rata non ullâs fila tenenda manu. re Octavia,
Ipfe tibis [ emiffus nebulofum littus $2 Averni vide fupra
33.49 Mar
Sicliceat,forti verba i tot orefonet: cellum &
Quid numeras annos ? vixi 54 maturior annis. Drufum 50
55 Altafenemfaciunt, hac 56 numeranda tibi. Fila Parea.
rum,ideft,
57Hu avumfuit implendữ, nòn <8 ‹8Seguibus annis : tempus a ne-
Hoftibus eveniat 19 longafenecta metu. mine retine-
ri. poteft. S
Hoc60 atavi monuere mei, proavique Nerones, Si Drufus e
Fregerunt 61 ambo 6ª Púniça bella duces. mortuis re-
" Hoc64domus ifta docetosper te mea Cafaris alti diret vernus,52.A-
pro-
66 Exitus hic mater debuit effe meus. prie peftilés
Nec meritis quicquam 67 illajuvant, magis, af- Italia lacus
eft , juxta
fuit 68 illis quem , aditü
Materhonos, 69 titulis nomina plena vides. inferni fin-
gunt: fedhic
Conful & 70 ignoti victor Germanicus orbis, pro ipfo in-
71 Quifuit hen mortis publica caufa, legor. ferno fumi
Cingor 72 Apollineâ victricia tempora lauro, car. 53Dice.
ret boc mo-
Et 73 fenfi exequias funeris ipfe mei. do. 54 Diu-
7+Decurfusque virûm notos mihi, donaque regu, Ja& tior. 55 Si
ta meain-
Cunctaque75 per titulos oppida lecta fuos. fpicies , vi-
Et 76que me officio portaverit illajuventus, debis multos
fenes , tam
multa non feciffe, 56 Confideranda. 57 Fa&tis. 58 Inilluftri-
bus. 59 Hoftes mei diu in inertia & timore vivant. 60 Appii,
& Nerones , vide Suet. Tiber, 1, 2 , 3. 61 Claudius Caudex , &
Nero 62 Carthaginienfium 63 AEtatem factis determinandam.
64 Familia Cæfaris. 65 Per conjugium tooni. 66 Mors. 64 Nul-
la res magis dele&tat , quam merita vel illa juvat , fc, domus Cz.
faris. 68 Factis meis. 69 Cognominibus. 70 Antea nobis igno.
ti. Qui titulus , vel Qua caufa. 72 Quæ fuit Daphnis >
Phœbo amata , qua triumphantes coronabantur. 73 Concepi mag-
nitudinem. 74 Noveram tumultum. 75 Circumlata in funere ,
imagines captarum urbium , ut in triumpho fieri folebat. 76 Quan-
to ftudio,
T 4 Q4*
440 AD LIV I AM. verf. 233
77 Phere. Qua fuit antemeum tam generofa 77 torum.
78
trum.
Augufti78, có Denique landari ? facrato Cafaris ore
facrati ad Et 29 merui, lachrymas elicuique Deo.
imperium.
79 Mea cau. Et 80 cuiquam miferandus ero , jàm comprime
fa fievit Au- fletûs,
guftus . 80 Hoc ego, quiflendifum tibi caufarogo.
An igitur
licui a- 81 Hac fentit Drufus, fi quid modòfentit, in um-
mife-
randus vide brâ,
bor ? 81 Sic 82 Nec tu detanto crede, minora viro.
Drufi fenten
tia eft: 82 Eft tibi, fitque precor, 83 multorumfilius inftàr,
No conci- Parsque tui partûs fit tibi falva prior.
pe humilia Eft &84 conjux tutela hominum, quo fofpite vefträ
de Drufo .
81 Tiberius, Livia & funeftam dedecet effe domum,
qui id tiba
teft are
præft po multi vix facerent. 84 Auguftus. 8; Non decet fami-
quod
liam triftem effe.
26 P. OVI
fxx
verf.1 441
P. OVIDII NASONIS
IN
I B. I N,
Ex Editione
Andreæ Naugerii .
Ꮴ4 Illins
M
468 P. OVID. IN IBIN. verf. 319
24Meo qui-
de judicio, 24Illius exemplo violes fimulacra Minerva ♪
refpicit poe- 25 Aulidis àportu qui leve vertit iter.
em, 27 Naupliadag ; modòficto pro criminepœnas
ta,m,adquVly
fe
AEnci 2. MorteInas: 28 nec te non meruiffejuvet.
167. legi- 29 Ethalon ùt vitâ fpoliavit Ifidius hofpes :
mu s ,fan
neis gui- Quem memoràfacris nunc quoquepellit Io.
mani
bus autre Vig, 30 Melantheam tenebris à cade latentem
staffe Mi.
nerve Ratua. Prodidit officioluminisipfaparens. ་།
25 Qui , ex 31 Sic tud conje&tu fodiantur corporá telis :
Aulide , ubi Sicprecor auxiliis impediaretuis.
Græci con- Qualis equos pacto,quosfortis agebat Achilles,
venerant.
Trojampro- Acta Phrygi timido eft , nox tibi talis eat.
fecius eft. 16 Nec tu quàm 33 Rhefus fomno melioréquiefcas :
Palamedis
Met. 13,50 Quam comitès Rhefi tùm nécis, antè via:
AEnei. 2.81 , 34 Quàm guos cam Rutule morti Rhamnetede
27 Nil tibi derunt
innocentia
zua profit.28 ImpigerHyrtacides, Hyrtacidaqué comes.
Cum facer-!
་ dotes Ifidis Cliniadaqué modò circumdatus ignibus atris
AEgyptia Membraferas Stygiafemicremata neci.
AE- 36 Piqué Remo murosaufo tranfire recentes :
ce, interfe-
ciffent
thalum , in- Noxia fint capiti¹ ruftica tela tuo.
terdictum 18 Denig, 9Sarmaticas inter Geticaf fagittas,
eft , ne quis Hisprecorut vivas, & moriare locis.
ex familia
illorú , AE. Hac tibi tantifpèr + ſubitòfunt miſſa tibello :
gypium in- 42 Immemores ne nos effequerare tui..
traret, 29 De Paucaquide,fateor; 4 fed di dent plura rogatis ;
qua vide
Met.. Fab. Multiplicentque fuo votafavore mea.
eft cum Poftmodoplura leges, & nomen habentia¹tverum :
To.atqueca-
item
Ifide. Con- Ets pede quo debent acria + bellageri.
fule Apuleu
lib.10 30 Vt Codrus, Melanthei filius, qui ob paricidium latitans, prota-
ctus eft a matre. 31 Sic occideris,uthi, quos recenfebo. 32 Vt Dolon, qui
fpeculatum remiffus, promiferat Hectori,equos Achillis,ab Vlyffe occifus
eft nocte, vide Iliad. 10.303 33 Iliados 10.481. 34Quam Rhamnetes, cú fo-
ciis Retulis,qui occifi funt a Nifo & Euryalo. AEnei 9. 35 Vt Aleibiades,
Cliniæ filius, cujus domus, apercufloribus Perficis , igue circumdata eft,at-
E que ita periit.Corn.Nepos. 36Vide Faft. Faft..37 Paftorum manus ,a qua
Roma condita. 38 Vt exilio tam miferhas, ac egofum ,39 VideTrift. 1.105.
40 Vide Trift. 1. 215. 41 Feftinanter compofito. 42 Diafyrmus . Vt videas
elle mihi, quod opponam tuis calumniis. 43 Peiora tibicontingant, quam
a dis petii. 44 Cum tenon Ibindicam, 45.Iambicis , hoc enim mailem ,
quamHeroicis. 46 Diffida fcribi
FINIS.
INDEXvade
༣ tecris
RE RUM
»{ { k &
"1
VERBORUM
FINI S.
3
21