Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Tqveni
rainer maria rilke
3
viarejio pizasTan, italia,
23 aprili, 1903
Zvirfaso batono, Zalze gamaxareT saaRdgomo baraTiT, radgan igi kargis mauwyebeli aRmoCnda;
raki iakobsenis didma xelovnebam ase Rrma zemoqmedeba iqonia Tqvenze, vfiqrob, rom sworad
moviqeci, roca Tqveni cxovrebis uamravi SekiTxva swored am savse sawyaulisken mivmarTe.
axla ki Tqvens winaSe gadaiSleba `nils liune~-s didebuli da Rrma samyaro; rac dro gadis,
miT ufro metad aRiqvam am nawarmoebis mTel sidiades. miT ufro mravlismetyveli da
cxovrebiseuli sibrZniT savse geCveneba; marTlacda, yovelives moicavs igi: uCumes da ufaqizes
surnelsa Tu mZime nayofTa umZafres gemos; aq yoveli movlena da sagani bolomdea Secnobili,
gancdili, gamocdili da mogonebaTa mTrTolav eqoSi xelaxla moZiebuli. am SemoqmedisTvis yoveli
gancda erTnairad mniSvnelovani da yuradsaRebia; TviT uubraloesi SemTxvevac ki bedisweris niSans
atarebs, xolo Tavad bediswera sakvirvel, vrcel qsovils hgavs, sadac yoveli gviristi usazRvrod
nazi xeliT aris Caqsovili sxva gviristebSi. maTTan erTad qmnis mTlianobas, romlis aucilebel da
ganuyofel erTeuls Tavadac warmoadgens. Tqven am romanis pirvelad wakiTxvis bedniereba geliT
win. uecrad ucxo samyaroSi gadainacvlebT, gamoucnobi sizmariviT gagaognebT misi moulodnelobiT
aRsavse garemo. Tumca, SemiZlia giTxraT: ramdenjerac ar unda waikiTxoT es romani, misi
zemoqmedebis Zala odnavadac ar ganeldeba: iakobsenis nawarmoebebi arc maTTvis Cveul jado-Zalas
kargaven da arc momnusxvel zRaprulobas, riTac pirveli wakiTxvisTanave xiblaven adamians, dro
Rirsebas hmatebs da aras aklebs am nawarmoebebs da madlierebis grZnobiT ivsebi, radganac sibrZnes
eziare, samyaros ubralo da uSualo aRqmis sibrZens da ufro Rrma rwmeniT ganimsWvale sicocxlisa
da sakuTari Tavis mimarT, radgan Seicani sakuTari, Tavisufali da Zlieri buneba.
Tqveni azri romanis _ `aq vardni unda xarobdnen~, _ formis srulyofilebisa da daxvewilobis
Taobaze srul WeSmaritebas warmoadgens; marTals brZanebT wignis winasityvaobis avtorzec. Tumca,
Cemi Txovna iqneboda, rac SeiZleba naklebad ikiTxoT esTetikur-kritikuli xasiaTis literatura;
kritikuli nawerebi, ZiriTadad, ama Tu im partia-dajgufebis azrdakarguli, usicocxlo
Sexedulebebia, anda moxerxebuli sityvaTTamaSi, sadac dRes erTi Tvalsazrisi batonobs da xval _
meore, misi sawinaaRmdego; xelovnebis qmnilebani usasrulo martoobiTaa aRbeWdili da maTi wvdoma
yvelaze nakleb swored kritikas xelewifeba. mxolod siyvaruls ZaluZs samarTliani iyos maT
mimarT, Seicnos da SeinarCunos isini. sakuTar Tavsa da Sinagan alRos unda endo kaci da ara
romelime nawarmoebis winasityvaoba-ganxilvas anda literaturul kritikas; davuSvaT, cdebiT; maSin
icodeT, rom Tqvenive Sinagani cxovrebis bunebrivi zrda TandaTan odesme mainc migiyvanT ufro swor
da marTebul TvalsazrisTan. adroveT wynari mwifoba Tqvens azrebsa da Sexedulebebs, xels nu
SeuSliT Tqveni CareviTa da ZaldatanebiT. yovelgvari winsvla Rrma Sinaganobidan unda
momdinareobdes, gamoricxulia am procesis daCqareba da wabiZgeba. yvelaferi namdvili isaxeba,
mwifdeba da mere ibadeba. Tqveni yoveli STabeWdileba, gancdis sul patara Canasaxic ki sakuTar
wiaRSi, sibneleSi, gamouTqmelSi, aracnobierSi, Tqvenive gonebisTvisac miuRwevel siRrmeSi unda
ataroT, raTa iq sruliqmnas, Semdeg ki Rrma morCilebiTa da moTminebiT unda daelodoT axali
WeSmaritebis dabadebis saaTs: ai, mxolod amas hqvia xelovanis cxovreba, rogorc azrovneba, ise
Semoqmedeba.
aq drois sazomi aRar arsebobs. weliwadi araferia da aTwleulebic wamis uswrafes ganilevian.
iyo xelovani, niSnavs: ara Tvalo da iangariSo, aramed nela mwifde xesaviT, fesvebSi axmaurebul
wvenebs Zalas rom ar atans; igi imedianad dgas gazafxulis qariSxlebSi da ar eSinia, viaTu
gazafxuls zafxuli ar mohyveso. zafxuli ki modis, magram is mxolod maTTan modis, vinc
moTminebiT eloda, vinc ise uzrunvelad, mSvidad da farTod cxovrobs, TiTqos maradisoba hqondes
win gadaSlili. me vswavlob amas yoveldRiurad, vswavlob tkivilebiT, romelTa madlobelic var:
moTmineba yvelaferia!
rihard demeli: roca mis wignebSi karg pasaJs wavawydebi, momdevno gverdis gadafurcvlis
meSinia xolme; meSinia, ar daamaxinjos da gaaubraloos yovelive is, rac mSvenieria da sworedac
rom siyvarulis Rirsia. savsebiT samarTlianad SeniSnavT, roca ambobT: es aris vnebiT savse
cxovreba da Semoqmedebao – da, marTlac, SemoqmedebiTi wva Zalze enaTesaveba sxeulebriv, sqesobriv
gancdas da maTi tkivili Tu sitkbo sinamdvileSi erTi da imave ltolvisa da netarebis sxvadasxva
gamovlinebas, sxvadasxva formas warmoadgens. xolo Tu vnebis, Jinis nacvlad sityva sqess ityvis
4
kaci, sqess misi farTo, wminda mniSvnelobiT da ara eklesiur dogmaTa azriT, maSin demelis
xelovnebis mniSvneloba Zalze didia. misi poeturi Zala pirvelyofili instinqtiviT Zlieria da
dauokebeli. es Zala sakuTar, dauokebel, gabedul ritmebs moicavs da am instinqtidan, ise, viT
kldidan, Tavis nebaze amoxeTqs da amoifrqveva xolme.
Tumca, rogorc Cans, misi es Zala yovelTvis gulwrfeli da pozas moklebuli ar unda iyos;
esec xom erT-erTi mZime gamocdaa xelovanis SemoqmedebiT gzaze. mas arc ki unda axsovdes Tavisi
Tvisebebi, raTa maT uSualoba, siwrfele da siwminde SeinarCunon. magram xSirad xelovanis arsebaSi
axmaurebuli sxeulebrivi Zala aucilebel siwmindes veRar eziareba xolme, veRar iqceva daduRebul
da dawmendil, spetak erotiul gancdad; radgan is Zala adamianuri ki ara, mxolod mamakacuria,
vnebaa, Jinia da foriaqi. amasTan, im dromoWmul, cru Sexedulebebsa da qedmaRlobas daumZimebia,
riTac mamakacma siyvaruli daamaxinja da SeboWa. am mwerlis sqesobrivi gancdac SezRudulia da
veluri, ragdan mas uyvars mxolod rogorc mamakacs da ara rogorc adamians. aseTi amazrzeni,
warmvali qveyna zraxva ki akninebs demelis xelovnebas, orazrovansa da saeWvos xdis mas. gacveTili
formebiTa da yalbi vnebebiT Tavmomwone es Semoqmedeba moklebuli ar aris biwierebas, aufasurebs
yovelgvar Rirebulebas da nakleb sicocxlisunariania (xelovnebis bevri nimuSis darad). amisda
miuxedavad, demelis Semoqmedebis dadebiTi mxareebic ar unda daviviwyoT, Tumca, SeuZlebelia
migvizidos da mogvxiblos im mxdalma samyarom, sadac siyvarulisa da erTgulebis nacvlad Ralati
da qaosi sufevs; demelisTvis WeSmariti, namdvili bediswera ucxoa da miuwvdomeli: misi xelovnebis
warmaval, droebiT vnebaTagan gansxvavebiT WeSmariti bediswera bevrad ufro rTulia da tragikuli.
igi uzenaesi raobis, maradiul RirebulebaTa Ziebisken ubiZgebs adamians da saamisod Zalasa da
rwmenasac hmatebs.
rac Seexeba Cems wignebs: siamovnebiT giZRvnidiT yvela TqvenTvis sasurvel nawarmoebs, magram me
Zalze Raribi var; Cemi wignebi, maTi gamoqveynebis dRidan, me aRar mekuTvnis, SeZena ki Zalian miWirs;
amitom auxdenel ocnebad meqca, Cemi nawarmoebebi im adamianebs vuZRvna, romlebic guliT Seiyvareben
maT.
ai, furcelze CamogiwereT yvela Cemi adre gamocemuli wignis (da gamomcemlobis) saxelwodeba,
maT Soris uaxles publikaciebsac naxavT (Tormeti Tu cameti wigni gamovaqveyne), xolo maTi SeZena
SeZlebisdagvarad Tqvenzea damokidebuli.
Zalze gamixardeba, Tu am wignebs TqvenTan daviguleb.
kargad iyaviT,
Tqveni
rainer maria rilke
aTi dRis win, dasneulebulma da daqanculma, davtove parizi da mivaSure CrdiloeTis vrcel
dablobs, romlis sivrcem, siwynarem da zecam, wesiT, unda momakeTon. magram pirdapir gadauRebeli
wvimis burusSi amovyavi Tavi. mxolod dRes ineba da odnav ganaTda zeca wvimiT aforiaqebuli
qveynis Tavze. mec vsargeblob am pirveli naTeli wuTiT, raTa Cemi xma mogawvdinoT. Zvirfaso
batono, werilze pasuxi Zalian dagigvianeT, Tumca, ar ifiqroT, rom damaviwyda – piriqiT: es iseTi
werilia, sxva werilebs Soris xelaxla rom gadaikiTxaven xolme. man ufro axlos gamacno Tqveni
Tavi. albaT, gaxsovT, werili pirvel maiss dagiweriaT da roca mas am Cum sivrceSi vkiTxulob,
maRelvebs Tqveni gasaocari wuxili da zrunva sicocxleze; aq ufro metad vgrZnob amas, vidre
parizSi, sadac yvelaferi sxvagvarad xmianobs da yuCdeba im udidesi xmauris gamo, romlis winaSec
sagnebi SiSisgan TrTian; aq ki, sadac mZleTamZle qveyanaa Cems irgvliv, sadac zRvebidan monaberi
qarebi qrian, swored aq vgrZnob, rom vearvin gipasuxebT kiTxvebze, veravin agixsniT gancdebs, Tqvens
wiaRSi sakuTari cxovrebiT rom cxovroben. veravin SeZlebs amas, radgan rCeulnic cdebian, roca
uCumaresisa da gamouTqmelis sityvebiT axsnas cdiloben. miuxedavad amisa, mjera, pasuxs miiRebT,
Tuki bunebasa da im ubralo, SeumCnevel sagnebs CauRrmavdebiT, romlebzec Cemi mzera isvenebs axla:
ubralo, patara, sxvebisTvis SeumCnevel sagnebs, romlebic, SesaZloa, moulodnelad diadni da
usazRvrod mniSvnelovanni gaxdnen. Tuki Tqven am moCvenebiTad Rarib, patara sagnebs SeiyvarebT, da
5
ubralo msaxuriviT moipovebT maT ndobas, maSin yvelafers ufro advilad aRiqvamT erTmaneTTan
Serigebul-SekavSirebul erTianobad. SeiZleba es gonebiT ver moaxerxoT, romelic mudam
gakvirvebulia da ver mogyvebaT, magram Tqveni uSinaganesi cnobierebiT, sifxizliTa da codniT
CaswvdebiT am erTianobas. Tqven jer axalgazrda xarT, yvelaferSi axalbeda da damwyebi. amitom
girCevT da gTxovT, moTminebiT aitanoT da ataroT yovelive auxsneli, rac ki guls giforiaqebT.
SeiyvareT Tavad kiTxvebi.
SeiyvareT isini daluquli oTaxebiviT da ucnob, idumal enaze dawerili wignebiviT. axla nu
eZebT pasuxebs, romlebsac ver ipoviT, radgan Tqveni cxovrebiT ar misulxarT am pasuxebTan. saqme
is gaxlavT, vicxovroT, gamovcadoT yvelaferi, sakuTari cxovrebiT gavceT pasuxebi sakuTar
kiTxvebs. amJamad ki icxovreT sakuTari kiTxvebiT da, iqneb, erT Soreul dRes, Tqvenma cxovrebam
SeumCnevlad SegiyvanoT pasuxis siRrmeSi da, egeb, imis unarsac atarebT, rom am Tqvens Sinagan
monapovars saxe da forma misceT, anu yvelaze wminda da netari cxovrebiT, xelovanis cxovrebiT
icxovroT. xolo amjerad ndobiT moekideT yvelafers, rac gewvevaT, da Tu es Tqveni nebidan an
raRac Sinagani saWiroebidan momdinareobs, aiReT Tqvens Tavze da nurafers SeiZulebT: diax, sqesi
Zneli ram gaxlavT, Zalian Zneli. magram yvelaferi Znelia, rac Cven dagvekisra, yvelaferi
seriozuli, – Zneli da rTulia; da yvelaferi seriozulia da mniSvnelovani. Tuki mixvdebiT amas da
sakuTar znesa da bunebaze, sakuTar gamocdilebaze, bavSvobasa da Zalaze dayrdnobiT moipovebT
sakuTar (tradiciisgan da zne-Cveulebebisgan Tavisufal) mimarTebas sqesTan, maSin aRarc
SegeSindebaT, rom, vaiTu, man sakuTari Tavi dagakargvinoT da yvelaze wminda, Rirseuli gancda
SegibRaloT.
sxeulebrivi sixaruli – grZnobieri gancdaa. is ar gansxvavdeba wminda Wvretisgan an, davuSvaT,
im SegrZnebisgan, tkbili nayofi rom aniWebs enas. sxeulebrivi sixaruli, yvela sxva SegrZnebis
msgavsad, imitom mogveniWa, rom SeviZinoT usasrulo gamocdileba: is aris Cvens mier samyaros
Secnoba, sicocxlis codna, yovelgvari codnis brwyinvaleba da savseoba. cudi is ki ar aris, rom
Cven am gamocdilebas veziarebiT, cudi da savalalo is gaxlavT, rom TiTqmis yvela udierad ekideba
mas. adamianebi tlanqad flangaven sxeulebriv Zalas, sqesiT erTobian, Tavs iRizianeben
mowyenilobisa da sulieri gamofitvis Jams, nacvlad imisa, rom es Zala cxovrebis uzenaesi
wuTebisTvis gadainaxon. da adamianebma xom kvebasac aseve daukarges saxe da azri. erTis mxriv,
gaWirvebam, meores mxriv ki, fufunebam mTlianad aamRvria am pirveladi moTxovnilebis siankare. aseve
aimRvra da gadagvarda yvela sxva uubraloesi moTxovnilebac, romelTa wyalobiTac xdeba
sicocxlis usasrulo ganaxleba. magram mavan calkeul individs SeuZlia isev gaicxados maTi azri
da am naTeli azriT icxovros (da Tu calkeuli adamiani, mainc sxvebze rom aris mijaWvuli, ver
SeZlebs amas, – gamorCeulad martosuli namdvilad moaxerxebs). ai, am kacs SeuZlia gaixsenos, rom
mcenareTa mTeli silamaze samyaroSi gabatonebuli siyvarulisa da urTierTltolvis ueno, Cumi,
maradiuli saxeobaa. da mas SeuZlia cxovels ise Sexedos, rogorc mcenares: mcenareze xom ver
vityviT, rom igi xorcieli JiniT Tu vnebiTaa atanili. mcenare Sejvardeba, ganayofierdeba, izrdeba
da mravldeba im aucileblobas damorCilebuli, im kanonis ZaliT, romelic ufro didia, vidre –
Jini da vneba, da ufro Zlevamosili, vidre – nebeloba da winaaRmdegoba. o, netav, adamianmac ufro
Tvinierad da seriozulad ataros es saidumlo, riTac gaJRenTilia mTeli dedamiwa, TviT umciresi
sagnebis CaTvliT. o, netav, ataros, aitanos da igrZnos, ra saSinlad mZimea es saidumlo, nacvlad
imisa, rom agre msubuqad da zedapirulad moekidos mas. o, netav, adamiani mowiwebiT aRivsos Tavisi
nayofierebis winaSe, romelic erTia, sulieri iqneba igi Tu xorcieli, radgan sulieri qmna
fizikuridan moedineba, maTi arsi erTi da igivea, oRond sulieri qmnadoba sxeulebrivi tkbobis
ufro Cumi, ufro amaRlebuli, ufro maradiuli gameorebaa.
azri: `iyo Semoqmedi, Casaxo, gamosaxo sicocxle~ – carieli sityvebi iqneboda, samyaroSi rom
ar dasturdebodes da ar xorcieldebodes; litoni ram iqneboda, aTasgzis rom ar adasturebdnen
sagnebi da cxovelebi. Semoqmedebis sitkboebac imitom aris esoden mSvenieri da amouwuravi, rom igi
savsea milionobiT sagan-arsebiT Casaxva-dabadebidan momdinare namemkvidrevi mogonebebiT.
Semoqmedis erT azrSi cocxldeba aTasobiT miviwyebuli siyvarulis Rame, rac mas sidiadesa da
amaRlebulobas aniWebs. xolo RamRamobiT erTmaneTs SerTuli, erTmaneTs Cawnuli wyvilebi, monanave,
rwevad vnebas rom eZlevian – diad saqmes aRasruleben: isini agroveben neqtars, siRrmesa da Zalas
romelime momavali poetis simRerisTvis, romelic odesme wamoimarTeba, raTa gamoTqvas gamouTqmeli
netarebani. Seyvarebulni momavals gamoixmoben da, Tundac mcdari iyos es siyvaruli, Tundac brmad
exveodnen isini erTmaneTs, momavali mainc modis; aRimarTeba axali adamiani da im SemTxvevis fskerze
(Cven rom SemTxvevad vTvlidiT) iRviZebs kanoni, romlis ZaliTac gamZle Tesli gzas miikvlevs
6
kvercxujredisken, ganxmuli rom egebeba mas. ar SegacdinoT movlenaTa zedapirma. siRrmeSi yvelaferi
kanonia. xolo vinc mcdarad da cudad cxovrobs am saidumloTi (aseTni ki bevrni arian), Tavadve
kargavs am saidumlos, sxvas ki, TviTonac ar icis, ise gadascems mas daluquli weriliviT. ar
dagabnioT saxelTa simravlem, SemTxvevaTa sirTulem: SesaZloa yvelaferze maRla dgas da Zlieria
diadi dedoba – es saerTo urTierTltolva. qalwulis silamaze, im arsebis silamaze (rogorc
Tqven mSvenivrad brZaneT), romelsac jer araferi moumoqmedebia – momavali dedobaa, mis wiaRSi rom
mwifs, emzadeba, SiSobs, winaswargrZnobs da eswrafvis Tavis momavals; dedis silamaze ki msaxureba,
mzrunveli dedobaa. xolo moxuc qalSi es silamaze did mogonebad qceula. da me mgonia, rom
fizikur-sulieri dedoba mamakacSic aris; Casaxva – es erTgvari saxea Sobisa, xolo roca mamakaci
Tavisi Sinagani sisavsidan qmnis da warmoSobs, esec erTgvari Sobaa da dabadeba. SesaZloa, es ori
sqesi ufro axlosaa erTmaneTTan, vidre hgoniaT. samyaros didi ganaxlebis sawindari, iqneb, swored
is gaxdes, rom mamakaci da qaliSvili, yovelgvari mcdari moridebisa da qvena zraxvaTagan
Tavisufalni, moZebnian erTmaneTs ara rogorc sapirispiro arsebani, aramed rogorc da da Zma,
rogorc mezoblebi; moZebnian da SeerTdebian rogorc adamianebi, raTa erTad, ubralod, mkacrad da
moTminebiT ataron sqesis simZime, saerTo uReli, maT rom daekisraT.
magram es, rasac SeiZleba mravalma miaRwios odesme, axla mxolod martosulis xvedria:
martosulma unda moamzados es safexuri da aaSenos sakuTari, SedarebiT Seumcdari xelebiT. amitom,
Zvirfaso batono, giyvardeT Tqveni martooba da mSvenierxmieri moTqmiT atareT mis mier mogvrili
tkivili. axlobeli adamianebi, rogorc ambobT, Soreulni arian TqvenTvis: es ki imas moaswavebs, rom
Tqveni sivrce farTovdeba da Tu Tqveni siaxlove Soria, maSin Tqveni SoreTi uzarmazari unda iyos,
varskvlaveTs unda emijnebodes. gixarodeT Tqveni samyaros zrda, samyarosi, sadac veravis gaiyolebT.
iyaviT keTili ukanmavalTa mimarT, iyaviT mxne da mSvidi maT winaSe, nurc Tqveni eWvebiT dastanjavT
da nurc Tqveneuli, maTTvis gaugebari nugeS-sixaruliT SeaSfoTebT. gamoZebneT maTTan urTierTobis
ubralo da saimedo forma, romlis Secvla aucilebeli ar iqneba maSinac ki, roca Tavad SeicvlebiT.
giyvardeT sxva adamianebSi ucxo, gansxvavebuli saxis sicocxle, gaugeT sibereSe Sesul
adamianebs, Tqvengan gansxvavebiT martoobis rom eSiniaT da gaurbian, nu gaaRvivebT im tradiciul
dramas, rac mSoblebsa da Svilebs Soris gamarTula. Svilebs es did Zalas akargvinebs da, meores
mxriv, anavlebs mSobliur siyvaruls, romelic maSinac ki aTbobs da ifaravs Svilebs, roca maTi
vera gaugia ra. nu mosTxovT mSoblebs gagebasa da sasurvel rCevas. magram gwamdeT im siyvarulisa,
memkvidreobasaviT rom dagaxvedres. gjerodeT: am siyvarulSi didi Zala, madli da locva-kurTxevaa
da ar gmarTebT misi mitoveba, rac ar unda Sors waxvideT Tqvens gzaze.
mixaria, bolos da bolos, Tqveni interesebis fardi profesia rom airCieT, rac
damoukideblobasa da sakuTar TavSi dafuZnebis saSualebas ganiWebT. moiTmineT da daukvirdiT, xom
ar SezRudavs da daTrgunavs Tqvens Sinagan cxovrebas es rTuli profesia. me Tu mkiTxavT, es
arCevani mZimea da damZabveli, gaxevebuli tradiciebiT aris damZimebuli da amocanaTa pirovnulad
gaazrebis saSualebas ar iZleva. martooba ki am metad ucxo viTarebaSic Tqveni saimedo TavSesafari
da navsayudeli iqneba. misi meSveobiT aucileblad ipoviT sakuTar gzas. yvela Cemi survili Tan
mogyvebaT am gzaze da Cemi ndobac Tan gaxlavT.
Tqveni
rainer maria rilke
Zvirfaso da Rirseulo batono, Tqveni 29 agvistos werili florenciaSi miviRe da, ai, ori
Tvis dagvianebiT gibrunebT pasuxs: gTxovT momitevoT. ar miyvars werilebis wera gzaSi,
mogzaurobis Jams, radganac kalamsa da qaRaldis furclebze metad ganmartoebis Cumi saaTebi da
Sesabamisi ganwyoba mWirdeba.
romSi daxloebiT eqvsi kviris win CamovediT; am dros romi ukacrieli da udaburi qalaqia,
autaneli sicxis gamo; Tanac xmebi dadioda, epidemia mZvinvarebso da dabinaveba gagviZnelda; aman ki
mousvenrobisa da daZabulobis atmosfero Seqmna Cvens irgvliv: ucxoobisa da usamSobloobis
gancdac kidev ufro gagvimZafrda. amasTan, romi (Tuki aq pirvelad xar) Tavidan mZimed moqmedebs.
mwuxare da mgloviare STabeWdilebas tovebs adamianze Tavisi usicocxlo da bneli muzeumebiT; es
7
qalaqi TiTqosda mwuxared oxravs, mwuxareben miwisqveSeTidan samzeoze gamotanili, wvalebiT
aRdgenili warsulis naSTebic, im warsulisa, romliTac ubadruki awmyo sazrdoobs; glovoben sul
sxva droisa da sxva epoqis SemTxveviTi narCenebi, sxva xalxis, sxva cxovrebis saxecvlili da
uRono sagnebi, romlebic Cven aRar gvekuTvnis da arc unda gvekuTvnodes; bolos da bolos, am
uamravi arasasiamovno STabeWdilebiT daRlili rogorRac gons modixar; Tumca, jer isev dabneuli
fiqrob, rom gansakuTrebuli aq araferia da amqveyand sxva romelime qalaqi SesaZloa aranakleb
mSvenieri iyos. es ZvelisZveli, aqauri xelosnebis mier rudunebiT aRdgenili Zeglebi, Taobebi rom
eTayvanebodnen, – srulebiT daclilan uwindeli Sinaarsisgan. maT daukargavT azri da guliTadoba.
magram am qalaqSi mainc bevri silamazea, radgan silamaze yvelganaa amqveynad. cxovelmyofeli wylebi
ZvelTaZveli akvedukebiT moedinebian da moednebze, qvis TeTri fialebis Tavze Tavbrudamxvevad
cekvaven, mere farTo auzebSi iSlebian da licliceben. maTi CuxCuxi dRisiTac ismis da RamiT kidev
ufro Zlierdeba, Rameebi ki aq veebaa, varskvlavebiT moCiTuli da niavqarebiT galbilebuli. da
baRebia qalaqSi mravlad. xeivnebi da kibeebi, miqelanjelos mier gamogonebuli kibeebi, ferdobze
daqanebuli nakadulebis nimuSiT nagebi, daqanebaze safexuri rom safexurs badebs, viT talRa _
talRas. amden STabeWdilebaSi, pretenziulad axmaurebul aqaurobaSi nel-nela gulisyurs ikreb da
sakuTar Tavs ubrundebi. TandaTan im TiTo-orola sagansac amCnev, romlebSic maradisoba
damkvidrebula, ganmartoebul sagnebs, romelTac Seiyvareb da romelTa martoobasac gaiziareb.
jerjerobiT isev qalaqSi, kapitoliumis maxloblad vcxovrob. aqedan Sors ar aris romauli
xelovnebis SesaniSnavi Zegli – amxedrebuli markus avreliusis qandakeba. male erT myudro, ubralo
oTaxSi gadavinacvleb. mas patara, Zveleburi aivani akravs da Rrmad aris did parkSi Sefarul-
SeyuJuli. ase rom, saimedodaa daculi qalaqis aurzaurisa da gamudmebuli foriaqisgan. mTel
zamTars iq gavatareb da vecdebi bolomde ganvicado didi siCume, romlisganac simSvidesa da mraval
SemoqmedebiT, nayofier saaTs moveli.
axal saxlSi ufro Sinaurulad vigrZnob Tavs, vidre – aq, qalaqis centrSi. iqidan mogwerT
dawvrilebiT pasuxsac. axla ki isRa damrCenia, gamogitydeT (SesaZloa Tavidanve unda gamemxila
TqvenTvis), rom wigni, romelSic Tqveni naSromi daibeWda da romelzec mwerdiT, ar mimiRia. iqneb,
ukan dagibrundaT vorpsvededan? (radgan vici, rom Zveli misamarTiT miRebul gzavnilebaTa
sazRvargareT gadagzavna ar SeiZleba). es varaudi yvelaze dasaSvebia. vimedovneb, wigni ar daikargeba
(samwuxarod, italiis fostisTvis amanaTebis dakargva iSviaTobas ar warmoadgens).
am wignsac, iseve, rogorc yovelgvar cnobas Tqvens Sesaxeb, sixaruliT moveli; aseve leqsebsac,
amasobaSi rom dagiweriaT, siamovnebiT wavikiTxav, roca ki maTi wakiTxvis SesaZleblobas momcemT;
isev da isev, gadavikiTxav da vecdebi, ganvicado isini mTeli Cemi arsebiT.
keTili survilebiT,
guliTadad gesalmebaT Tqveni
rainer maria rilke
8
xolo roca mogvianebiT mivxvdebiT, ra ubadruki, mSrali da sicocxles mowyvetili yofila
mTeli maTi saqmianoba, ratom isev ar unda SevxedoT mas bavSvis TvaliT, rogorc raRac CvenTvis
ucxosa da gaugebars: rad ar unda vumziroT mas Cveni sakuTari samyaros siRrmidan, sakuTari
martoobis sifarTovidan, martoobisa, romelic Tavad aris saqme, wodeba, xelobac da daniSnulebac!
ratom unda gavcvaloT bavSvis es brZnuli vergageba aTvalwunebasa da mogeriebaze? vergageba xom
martoobaa, aTvalwuneba da amxedreba ki – monawileobis miReba imaSi, rasac gavurbivarT.
Zvirfaso batono, ifiqreT im samyaroze, rasac Sinaganad atarebT da rac gnebavT, is uwodeT am
fiqrs: bavSvobis mogoneba Tu momavalze ocneba. mTavaria, ar gamogeparoT is, rac Tqvens sulSi
ibadeba, aRimarTeba. ai, es daayeneT im yvelaferze maRla, rac Tqvens irgvliv xdeba da trialebs.
Tqveni Sinagani cxovreba Tqveni siyvarulis Rirsia, mTeli Tqveni Zalebi misken unda mimarToT; dros
nu dakargavT imis gasarkvevad, Tu ra adgili giWiravT adamianTa Soris, ra pozicia gaqvT maT
mimarT. aba, vin getyviT amqveynad, rom es adgili saerTod gagaCniaT? vici, ra mkacria Tqveni
profesia da rogor ewinaaRmdegeba igi Tqvens bunebas. vicodi, rom SemomCivlebdiT da gamarTlda
kidec Cemi winaTgrZnoba; me ki verc dagamSvidebT da verc ganugeSebT; SemiZlia mxolod girCioT:
dafiqrdiT, riTi gansxvavdeba Tqveni profesia sxva profesiebisgan, gana yoveli profesia aseve
mkacri, momTxovni, mtruli da TiTqmis siZulviliT gaJRenTili ar aris mravalTa mimarT? TiTqosda,
am profesias mTlianad Seewovos uxmod mobuzRune, munj, uJmur mosamsaxureTa gulSi dagrovili
mTeli siZulvili. Tqveni amJamindeli samsaxuri sxva samsaxurze metad rodia damZimebuli
dromoWmuli, tradiciuli SexedulebebiTa da mcdari warmodgenebiT; davuSvaT, arsebobs samsaxuri,
romelic mzerisa da WvretisTvis saWiro Tavisuflebas mainc aniWebs adamians. iseTi samsaxuri xom
mainc arsadaa, romelic farTod daukavSirdeboda im diad sagnebs, namdvil cxovrebas rom qmnian.
mxolod martosuli emorCileba, saganTa msgavsad, Rrma kanonebs da roca igi ciskars anda idumali
qmedebiT aRsavse mwuxrs egebeba da SeigrZnobs, Tu ra xdeba am dros, maSin masac, micvalebulTa
msgavsad, Camoscildeba yovelgvari wodeba da movaleoba. Tumca, jerac sicocxlis SuagulSi dgas.
batono kapus, rasac Tqven amJamad ganicdiT rogorc oficeri, imasve ganmcdeli iqnebodiT nebismieri
sxva movaleobis Sesrulebis Jamsac; sazogadoebaSi yovelgvar adgilsa da mdgomareobaze uaric rom
TqvaT da sruliad ubralo, msubuqi urTierToba daamyaroT mis wevrebTan, maSinac ki ver gaeqceviT
am SemboWvel grZnobas.
asea yvelgan, Tumca es SiSis anda sasowarkveTis uflebas ar gaZlevT; Tu adamianebTan saerTos
ver poulobT, maSin sagnebs dauaxlovdiT, isini ar migatoveben; jer xom isev aq arian Rameebi da
xeebSi monavarde qarebi, ucxo da ukidegano qveynebis Tavze rom mimoqrian; saganTa da cxovelTa
samyaroc uwindeliviT faruli da idumali qmedebiTaa savse. da Tqvenc ufleba gaqvT SeuerTdeT mas.
bavSvebic xom iseTive naRvlianebi da bednierebi arian, rogoric Tqven iyaviT odesRac; da roca
gaixsenebT bavSvobas, maSin xelaxla daiwyebT maT Soris, im martosul bavSvebs Soris cxovrebas da
mixvdebiT, rom didebi da maTi saqmianoba arc ise mniSvnelovani yofila, rogorc geCvenebodaT.
da Tu fiqri bavSvobaze, masTan dakavSirebul siCumesa da ubraloebaze gaSinebT da gtanjavT,
radgan aRar ZalgiZT iwamoT RmerTi, romliTac savse iyo Tqveni bavSvoba, maSin CaekiTxeT sakuTar
Tavs, batono kapus: marTla dakargeT RmerTis rwmena?! xom ar ajobebda geTqvaT, rom RmerTis rwmena
jer kidev ar mogipovebiaT? radgan rodis unda gerwmunaT igi? xom ar ggoniaT, rom bavSvs SeuZlia
xelpyroba misi, visi tareba Zlier mamakacTac ki uWirT da visi simZimec welSi xris moxucebs?!
nuTu, gjeraT, rom adamians, visac namdvilad hyavs RmerTi, SeuZlia ubralo kenWiviT dakargos igi?!
an, egeb, fiqrobT, rom kaci, romelsac RmerTi hyavs, SeiZleba RmerTs daekargos? magram Tu
aRiarebT, rom igi ar yofila Tqvens bavSvobaSi da arc manamde da rom qristes ar miego
tanjvisTvis sazRauri, xolo muhamedi sakuTarma siamayem imsxverpla, – da Tu SiSiT gaacnobierebT,
rom RmerTi axlac, ai, amwuTas, roca masze vsaubrobT, ar aris TqvenTan – maSin ra uflebiT
laparakobT masze, rogorc gardasulze, da raRad eZebT, rogorc dakarguls?!
nuTu, ver xvdebiT, rom is axla modis, is, vinc uxsovari droidan aRgviTqves da
gviwinaswarmetyveles; is momavalia, saboloo nayofia xisa, romlis foTlebic Cven varT?! ra giSliT
xels, rom momavalSi daiguloT misi dabadeba da ise icxovroT Tqveni cxovreba, TiTqosda is erTi
mtkivneuli da mSvenieri dRe iyos am xangrZlivi fexmZimobis istoriaSi. nuTu, ver xedavT, rom
yovelive, rac ki xdeba, jer mxolod da mxolod dasawyisia; da, gana, yvela es dasawyisi ar
SeiZleba misi dasawyisi iyos, roca dawyeba TavisTavad yovelTvis ase mSvenieria?! da Tu RmerTi
Tavadaa sruloyfileba, maSin xom win unda uZRodes raRac, SedarebiT mcire da naklulovani, raTa
mas SeeZlos arCevnis gakeTeba am simravlesa da mravalsaxeobaSi. gana, is ukanaskneli ar unda iyos,
9
raTa yovelive daitios da moicvas? radgan ra azri eqneboda Cvens arsebobas, Tuki is, viskenac
miviswrafviT, mxolod warsulSi arsebobda?
rogorc futkrebi, ise vagrovebT yvelafridan utkbiles neqtars da RmerTs vaSenebT. viwyebT
Senebas sul umciresiT an uxilaviT (Tuki siyvaruli gvamoZravebs), vqmniT mas maSin, rodesac
vSromobT da maSinac, roca visvenebT; vqmniT Cveni dumiliT Tu sul patara, martoxela
sixaruliTac, vqmniT yvela saqmiT, rasac martodmarto, Tanamonawileebisa da mimdevrebis gareSe
vakeTebT; Cven viwyebT mis Seqmnas, visac iseve ver moveswrebiT, rogorc Cven ver mogveswrnen Cveni
winaprebi. magram isini, didi xnis winaT gardasulni, xom CvenSi arian. aq daleqilan, tvirTad
dasdebian Cvens bediweras da Cvens sisxlSi miSrialeben, warmoqmnian romeliRac Jests, drois
siRrmeebidan rom aRsdgeba xolme.
arsebobs Zala, rasac SeuZlia wagarTvaT imedi, rom Tqvenc masSi – uSores-usasruloSi iqnebiT
odesme?!
SeegebeT Sobas aseTi RvTismosaobiT, ifiqreT, rom SesaZloa, RmerTs swored es Tqveni
sicocxliseuli SiSi sWirdeba, raTa daiwyos TqvenSi qmedeba. iqneb, Tqveni gardatexis dReebi
swored is dReebia, roca TqvenSi yvelaferi misTvis iRvwis da emzadeba, iseve, rogorc odesRac
bavSvobaSi, TavdaviwyebiT rom iRvwodiT misTvis. aRivseT moTminebiT, xalisiT, da gaxsovdeT, yvelaze
mcire, rac Cven SegviZlia gavakeToT, esaa: imaze metad ar gavuZneloT RmerTs qmnadoba, vidre
dedamiwa uZnelebs gazafxuls, roca gazafxuls mosvla swadia.
keTili survilebiT,
Tqveni
rainer maria rilke
minda kvlav SegexmianoT, Zvirfaso batono, Tumca, amjerad sagulisxmos verafers getyviT. bevri
mwuxareba gamogicdiaT. yvelafers ukve Cauvlia. da, Turme, es Cavlac mtkivneuli da damaRonebeli
yofila TqvenTvis. magram dafiqrdiT, geTayva, egeb ki ar Caiara, aramed pirdapir gulisgulSi
gagiaraT! da egeb am satanjvelma bevri ram Secvala TqvenSi, erTianad SegcvalaT Tqveni arsebis
romeliRac kunWulSi? cudi da saSiSi mxolod is mwuxarebaa, yvelas dasanaxad saxeze rom
moirgeben xolme, raTa am upiratesobiT sxvebi daCrdilon. zerele da ugunuri mkurnalobis
wyalobiT mourCeneli snebisa ar iyos, mwuxarebac mxolod droebiT ixevs ukan da sul cota xanSi
axali, uaresi ZaliT ifeTqebs xolme. ase grovdeba da gubdeba CvenSi amgvari naRveli da iqceva
cxovrebad, im cxovrebad, romliTac Cven ar vcxovrobT, uarvyaviT da davkargeT. aseTma cxovrebam ki
SeiZleba sicocxlec mouswrafos adamians. Cveni codnis sazRvrebs miRma rom SegvZleboda gaxedva da
cota kidev iqiT, Cveni gumanis winaxazsac rom gadavcilebodiT, maSin iqneb Cvens mwuxarebas ufro
meti ndobiT movkidebodiT, vidre – sixaruls; radgan swored maSin, roca vmwuxarebT, raRac axali,
raRac ucnobi ram Semodis CvenSi, yvela grZnoba SiSiT munjdeba mis winaSe, ukan ixevs da
12
warmoiqmneba: siCume. is ki, axali da yvelasTvis ucnobi, dgas im siCumis SuagulSi da dums.
darwmunebuli var, yvela Cveni wuxili im sulieri daZabulobis wuTebia, romelic Cven dambla
gvgonia xolme, radgan aRar gvesmis Cveni gaucxoebuli gancdebis xma, radgan uceb wagvarTves
yovelive SeCveuli da axlobeli, radgan im gadasasvlelze vdgavarT, sadac gaCereba ar SeiZleba.
amitom midis xolme mwuxareba, siaxle ki, romelic man moiyola – Cveni gulis uRrmes sakanSi Sedis
da iq uCainardeba, – sisxlSi gadadis da veRarc vigebT, ra iyo es; iqneba vinme Seecados Cvens
darwmunebas: araferic ar momxdarao, magram Cven xom SevicvaleT, saxe vicvaleT im saxliviT,
romlis karic stumarma SeaRo. verc ki vityviT, Tu vin gvewvia da egeb verc verasodes gavigoT,
magram bevri ram migvaniSnebs, rom momavali Semovida CvenSi, raTa Cvens wiaRSi gardaisaxos,
gardaiqmnas didi xniT adre iqamde, vidre aRsruldeba, amitom aris mniSvnelovani: martodmarto da
yuradRebiT ganvicadoT mwuxareba, radganac CvenSi momavlis SemoWris wami, erTi SexedviT, ase
daSretili da umoqmedo rom gvegona, sinamdvileSi bevrad ufro savsea sicocxliT, vidre – is
SemTxveviTi da xmauriani wuTebi, roca momavali Cvens SigniT ki ar ibadeba, aramed garedan gvexleba.
rac ufro Cumad, moTminebiT da Ria arsebiT vmwuxarebT, miT ufro Rrmad da Seumcdarad iWreba
CvenSi raRac axali. miT ufro advilad viTvisebT mas, miT ufro Cvens bediswerad gveqceva igi da
mogvianebiT, roca es bediswera `aRsruldeba~ (anu Cvengan amova da sxvebs mieaxleba) – is axlobeli
ineba CvenTvis. es ki aucileblad saWiroa da Cveni ganviTarebac TandaTan iqiT aiRebs gezs, rom
ucxo aRaraferi SegvemTxves da mxolod is gadagvxvdes, rac didi xania ukve Cvenia. vin icis,
adamianma moZraobis arsis gamomxatveli ramdeni cneba moifiqra da gadaifiqra, da, ai, TandaTan imis
aRiarebamdec miva, rom is, rasac Cven bedisweras vuwodebT, garedan ki ar iWreba adamianSi, aramed,
piriqiT, Tavad adamianis wiaRidan amoimarTeba. vinaidan bedisweraTa umravlesoba, – vidre adamianSi
arsebobda, _ adamianma ver Seiwova da sakuTar wiaRSi ver gardasaxa, amitomac veRar scnobs maT,
roca isini misi siRrmidan zemoT amodian. bediswera imdenad ucxoa kacisTvis, agre hgonia: swored
am wuTs damatyda Tavso, da ificeba: aqamde msgavsi araferi gadamxdeniao. iseve, rogorc karga xans
mcdarad hqondaT warmodgenili mzis moZraoba, Cvenc aseve arasworad gvesmis momavlis dinebis gza
da kvali. momavali, Zvirfaso batono kapus, myarad dgas: es Cven vtrialebT usazRvro sivrceSi.
da ra gasakviria, Tu ase gvimZims igi da gviZneldeba?
xolo Tu kvlav martoobaze visaubrebT, maSin dameTanxmebiT, rom arCevani ar gagvaCnia: Cven
martoni varT. didi-didi, Tavi movityuoT da ise moviqceT, TiTqos ase ar iyos. magram ara sjobs,
vaRiaroT, rom Cven sworedac martosuli arsebebi varT? am gulaxdili aRiarebis Semdeg, iqneb,
Tavgzac davkargoT, radgan yvelaferi gamogvecleba, razedac Cvens mzeras Sesveneba uyvarda,
axlobeli sagani aRar SegvrCeba, xolo Soreuli sagnebi usasrulod dagvSordebian. myudro
oTaxidan winaswari Semzadebisa da gafrTxilebis gareSe kacma cicabo kldeze rom amoyo Tavi, maSin
Tu dageufleba msgavsi gancda; gaugonari unugeSoba Segipyrobs, sasowarkveTa, rom ganwiruli xar,
rom raRac uxilavisa da usaxelos xelSi Cavardi, SiSic agitans, SiSi, romelmac lamis adgilzeve
gaganadguros. xan mogeCveneba, vecemi da sivrceSi miveqanebio, xanac aTas nawilad daSlilsa da
damsxvreuls warmoidgen Tavs (ra uzarmazari tyuili unda moegonebina am adamianis gonebas, rom
gancdebi daemorCilebina da daemSvidebina?!). ai, aseve icvleba martosulisTvis manZilebi da
sazomebi; amgvari cvlilebani mraval rasme iwveven, Tundac imgvar SegrZneba-warmodgenebs, kldis
qimze darCenil adamians rom daeufleboda, da SiSebs, romelTa atanac SeuZlebeli Cans, magram
aucilebelia esec gadavitanoT. Cven rac SeiZleba unda gavafarTovoT Cveni warmodgena Cvens
yofierebaze. man isic ki unda moicvas, rac gaugonaria. es ki simamaces gulisxmobs da Cvenc,
arsebiTad, swored aseTi simamace mogveTxoveba: warbi ar SevixaroT im yovlad warmoudgenlis,
gamaogneblisa da jeraryofilis winaSe, rac momavalSi SeiZleba SegvemTxves. sicoxcle didad
daazarala adamianTa simxdalem, simxdalem swored am TvalsazrisiT: `xilva~, `gamocxadeba~, `sulTa
samyaro~, sikvdili – yvela es CvenTvis esoden axlobeli movlena – mSiSara adamianma yoveldRiuri
uaryofiT ise Sors gandevna sicocxlidan, rom gancdebi, romelTa meoxebiTac isini unda Segvecno,
ukve dagviClungda da dagvelia. RmerTze arafers vambob. magram auxsnelis winaSe SiSma mxolod
calkeuli adamianis yofiereba ki ar gaaRariba, aramed adamianis adamianTan urTierTobac daaviwrova,
TiTqosda es urTierToba uzRvavi SesaZleblobiT aRsavse kalapotidan sadRac xriok zedapirze
gariyes, xriokze, sadac araferi xdeba, radgan mxolod sizantisa da sizarmacis brali rodia,
adamianuri urTierTobebi ase auwerlad erTferovani rom gaxda da mudam, yvelasTan erTsa da imave
saxes rom iRebs da meordeba; – damnaSavea Cveni SiSic im sruliad axali, gauTvaliswinebeli gancdis
winaSe, romlisTvisac Tavs moumzadeblad vTvliT. magram mxolod is adamiani, romelic mTel
sicocxles moicavs Sinaganad, yvelaze ufro auxsnelis CaTvliT, SeZlebs meore adamianTan
13
urTierToba mudam cocxal sinamdviled ganicados da bolomde isazrdoos Tavisi yofierebis
wyarosTvaliT. adamianis yofierebaze rom vfiqrobT, Tvalwin SedarebiT did anda patara sivrces
warmovidgenT xolme, magram adamianTa umravlesoba Turme Tavisi oTaxis erT kunWuls icnobs,
fanjris niSs, an iatakis im zols, razedac dadis. ase ufro uxifaTod da myarad grZnobs Tavs da,
mainc, gacilebiT ufro adamianuria is xifaTiT savse mousvenroba, romelic ubiZgebs edgar pos
tusaRebs, xelis cecebiT ikvlion Semzaravi saknis formebi da TvalebSi Sexedon TavianTi
mdgomareobis gamouTqmel saSinelebas. Cven ki tusaRni ara varT. arc maxesa da xafangSi moxvedris
safrTxe gvemuqreba da, saerTod, arc arafers surs Cveni daSineba da wameba. Cven sicocxleSi varT
Cadgmul-Canergilni, anu – iseT stiqiaSi, yvelaze metad rom Segvesabameba da sicocxlesTan
saukunovani Seguebis Sedegad ise davemsgavseT mas, rom, rodesac Cumad varT, iRbliani mimikriis
wyalobiT, lamis arc ganvsxvavdebiT im arsebaTagan, gars rom gvaxvevia, araviTari safuZveli ara
gvaqvs, undoblad ganvewyoT samyaros mimarT, radgan is xom sulac ar gvmtrobs! Tuki SiSi modis
misgan, es Cveni SiSia; Tu ufskrulebi aqvs, esec Cveni ufskrulebia, da Tu sadme gansacdelia, unda
vcadoT da SeviyvaroT igi. Tu davyvebiT im Segonebas, rom siZnelisken warvmarToT Cveni gza, Znels
CaveWidoT, maSin is, rac axla yvelaze ucxod gveCveneba, yvelaze axlobel-erTguli gaxdeba CvenTvis.
rogor unda daviviwyoT msoflios TiTqmis yvela xalxis is uZvelesi miTi (lamis am xalxebis
gaCenis dRidan rom arsebobs), sadac urCxuli umZafres wuTs mefis asulad gadaiqceva xolme. vin
icis, egeb Cveni cxovrebis yvela urCxuli mefis asulia, Cvens simamacesa da sikeTes rom elis. egeb
yvelaferi saSineli da Semzaravi – Tavis siRrmeSi – mxolod umweo da sawyali ram aris, Svela
rom swyuria Cvengan.
amitom, Cemo batono, nu SeSindebiT, roca Tqvens winaSe iseTi uzarmazari mwuxareba azvirTdeba,
romlis msgavsic jer ar ginaxavT; nu SeSindebiT, Tu mousvenroba Rrubliani cis Suq-CrdilebiviT
gadauvlis Tqvens xelebsa da saqmianobas. Tu dafiqrdebiT, mixvdebiT kidec, rac xdeba TqvenSi.
mixvdebiT, rom sicocxles ar daviwyebixarT, xelSi upyrixarT da arc dasacemad gagimetebT. ratom
gindaT Tqveni cxovrebidan gandevnoT mousvenroba, tanjva Tu sulieri tkivili?! gandevnoT ise, rom
verc gaigoT, rad iRvwodnen, anda ra saqmes aRasrulebdnen isini TqvenSi?! rad CasciebixarT sakuTar
Tavs: netav, saidan movida es mwuxareba an saiT midiso? arada, kargad mogexsenebaT, rom gardatexis
xanaSi brZandebiT, gardamaval safexurze da, aki, arc arafers natrobT, Tqveni gardaqmnis garda. Tu
Tqveni romelime gancdis avadmyofuroba gakrTobT, maSin gaixseneT, rom avadmyofoba organizmis ucxo
sxeulebisgan gaTavisuflebis saSualebaa da organizms mxolod vexmarebiT imiT, rom avada varT.
bolomde unda movicvaT es avadmyofoba, raTa mere erTianad gadmovanTxioT, radgan es aris
organizmis winsvla. amJamad, batono kapus, imdeni ram xdeba Tqvens sulSi! Tqvenc moTminebiT unda
aRivsoT, rogorc sneuli da Tan gamokeTebisken pirqmnili. iqneb, marTlac orive xarT. ufro metic:
Tqven mkurnalic xarT, sakuTari Tavis mkurnali. magram avadobisas xSiria iseTi wuTebi, roca eqims
lodinis garda sxva araferi marTebs. ai, ra unda SeiZloT Tqvenc, sakuTari Tavis mkurnalma.
metismetad nu iCxrikebiT Tqvens gancdebSi, Tqveni amJamindeli mdgomareobis naucbaTev Sefasebasac
erideT: miuSviT suli Tavis nebaze. winaaRmdeg SemTxvevaSi, advilad daadanaSaulebT Tqvens warsuls
(igulisxmeba: moraluri TvalsazrisiT) Tqveni axlandeli mdgomareobis SeqmnaSi. magram rac
bavSvobisdroindeli Secdomebidan, survilebidan da ocnebebidan dResdReobiT moqmedebs Tqvens
arsebaSi, es is ar gaxlavT, rac Tqven gaxsovT da rasac bralsa sdebT. gardasuli da umweo
bavSvobis xana imdenad rTuli da mZimea, imdeni gavlenis qveS eqceva da Tan isea amovardnili
realur cxovrebiseul urTierTobaTa sferodan, rom bavSvobaSi Cadenil codvas codvasac ver
daarqmev. saerTod ki, movlenaTa saxeldebisas, didi sifrTxile gvmarTebs, xSirad swored sityva
`danaSauli~ arRvevs sicocxles da ara – usaxelo da uaRresad pirovnuli saqcieli, romelic,
SeiZleba, adamianis sasicocxlo aucileblobas warmoadgenda da misi cxovreba Zalze umtkivneulod
miiRebda kidec mas. Tqven TvliT, rom yovelive bevr Zalas garTmevT, ase imitom fiqrobT, rom
gamarjvebis fass azviadebT. gamarjveba is `didi saqme~ ki ar aris, romelic, ggoniaT, rom
aRasruleT, aramed didia is, ramac Seamzada Tqveni gamarjveba, riTac SegeZloT Tavidan ageridebinaT
cTomilebani. didia is, rac marTalia da WeSmariti. is rom ar dagxmarebodaT, Tqveni gamarjveba
mxolod moraluri reaqcia iqneboda da sxva araferi, axla ki Tqveni cxovrebis arsebiTi nawili
gaxda, nawili im cxovrebisa, batono kapus, romelsac sikeTes vusurveb. gaxsovT, albaT, yrmobis
asakSi rogor iswrafvodiT raRac `didisken~. axla ki, vxedav, rogor eltvis Tqvens arsebaSi es
`didi~ `diads~. amitomaa Cveni cxovreba mudamJams Zneli. magram swored imitom gvzrdis Sinaganad,
rom Znelia.
14
Cemi werilis dasasruls amasRa davZen: nu ifiqrebT, rom is adamiani, vinc ase cdilobs
ganugeSoT, udardelad cxovrobs am ubralo da Cumi sityvebis miRma, romelTac xandisxan simSvide
moaqvT TqvenTvis. icodeT, am adamianis cxovrebaSic mravali tanjva da mwuxarebaa, rac sityvebs
miRma imaleba. ase rom ar iyos, igi verasodes ipovida sityvebs, romelTac ZaluZT nugeSi scen
sxvas.
Tqveni
rainer maria rilke
Tqveni
rainer maria rilke
15
verc warmoidgenT, Zvirfaso batono, rogor gamaxareT Tqveni saucxoo weriliT, romelmac
amjerad kargi, gulwrfeli da naTeli ambebi momitana: TandaTan ufro vrwmundebi, rom yvelaferi es
namdvilad sasixaruloa; saSobaodac swored es mindoda TqvenTvis meTqva da momewera. mTeli zamTari
sawer magidasTan gavatare. Tumca, arc daRliloba migrZvnia da arc mowyeniloba. Cveni ZvelTaZveli
dResaswaulic ise ucbad Semomepara, dro Zlivs meyo saSobao samzadisisTvis da werilisTvisac ver
movicale.
Sobis dReebSi xSirad vfiqrobdi Tqvenze da vcdilobdi warmomedgina, Tu ra simyudrove da
simSvide sufevs SiSveli mTebiT garSemortymul Tqvens ganmartoebul cixesimagreSi: warmovidgen
xolme, rogor erkinebian am kldeebs samxreTuli qarebi, TiTqos lodebad daSlasa da STanTqmas rom
upireben maT.
raoden usazRvro unda iyos am diadi moZraobebiTa da xmebiT aRsavse siCume: da Tuki mTel am
moZraobaSi Soreuli zRvis Srialsac SeigrZnob kaci, Srials, romelic am pirvelyofl harmoniaSi
SesaZloa yvelaze Sinagan bgeras warmoadgens, maSin mxolod erTi ram unda gisurvoT adamianma:
endeT da moTminebiT ganicadeT am gansacvifrebeli martoobis zemoqmedeba, romelsac mogvianebiT
veRarc ki amoSliT Tqveni cxovrebidan, mudam igrZnobT mis farul gavlenas, radgan is yovel Tqvens
mermindel gancdasa Tu saqmeSi gaagrZelebs sicocxlesa da idumal qmedebas, rogorc winaparTa
sisxli erTvis Cvens sisxls, Cvens ZarRvebSi miedineba da dasabams aZlevs im erTaderTs,
ganumeorebelsa da Taviseburs, rac Cven varT, maSinac ki, roca vicvlebiT.
ra Tqma unda, mixaria, rom daimkvidreT Tqveni adgili cxovrebaSi. Tqveni samxedro samsaxuri,
wodeba da forma, erTis SexedviT, SeiZleba advili egonos adamians, Tumca, es xelSesaxebi da viwro
yofiereba ukacur garemoSi, adamianTa mxolod mcirericxovan jgufTan erTad, myisve simkacriTa da
sxva, uCveulo mniSvnelobiT aRibeWdeba. Cveulebrivi samxedro samsaxurisgan gansxvavebiT, igi
drostarebas, drois fuWad flangvas ar gacliT, damoukidebeli moqmedebis unars aZlierebs TqvenSi
da drois fxizlad gamoyenebis SesaZleblobasac gaZlevT. da rom Cveni cxovrebis pirobebma
gardagvqmnan da xangamoSvebiT bunebis diadi da mniSvnelovani movlenebis pirispir dagvayenon –
sworedac rom aucilebelia CvenTvis.
Tavad xelovneba erT-erTi saxeobaa cxovrebisa; savsebiT SesaZlebelia, sadme ubralod, SenTvis
cxovrobde da Seucnoblad swored xelovnebisTvis emzadebode; yovelgvari namdvili saqmianoba ufro
axlosaa xelovnebasTan, ufro enaTesaveba mas, vidre romelime naxevrad artistuli, farisevluri
profesia, xelovnebasTan siaxloveze rom debs Tavs da sinamdvileSi amaxinjebs da uaryofs
WeSmariti xelovnebis arss. ai, amas sCadis mTeli Jurnalizmi da TiTqmis yvelanairi kritika da
kidev didi nawili imisa, rasac literaturas eZaxian da rasac auCemebia, literaturad iwodebodes.
mokled rom giTxraT, Zalze mixaria, rom Tavi daaRwieT am mcdar da pretenziul gzaze moxvedris
safrTxes, uaryaviT is, rac ar iyo Tqveni mowodeba, da gabedulad arCieT mkacri sinamdvilis
pirispir marto dgoma. dae, am werilma gangamtkicoT da dagifaroT am gzaze.
mudam Tqveni
rainer maria rilke
16