Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
IL CONTRABBASSO INTEGRALE
ESERCIZI PER IL
PASSAGGIO DALLE 3 ALLE 4 DITA
(e magari 5)
LA DITEGGIATURA
Il primo tipo di diteggiatura adottata sul contrabbasso è stata quella lombarda che usava 1
indice e 4 mignolo (dita strette) per un semitono, e successivamente 1- 4 (dita larghe) per
l’estensione di un tono, subito abbandonata.
Il più antico e tradizionale, è quello detto "alla tedesca" 0 "alla napoletana" ideato da
G. Negri che usa 1 indice, 2 medio, 4 mignolo (escludendo l’anulare) tale diteggiatura
è diffusa in tutto il mondo tranne che in Italia.
La seconda detta "all’italiana“ (scuola di Parma con Hiserich, Carlo Montanari e
Asioli) che usa 1 indice, 3 anulare, 4 mignolo (escludendo il medio che si usa come
rinforzo dell’anulare) è diffusa prevalentemente in Italia e, in minor modo, in alcuni
paesi dell’Europa Occidentale.
La terza diteggiatura, la più moderna, (ed a mio parere la più efficace e naturale, tanto
che, non avendo essa un nome specifico la chiamerò diteggiatura naturale), usa, come
per gli altri strumenti a corda, 1 indice, 2 medio, 3 anulare, 4 mignolo. Quest’ultima
diteggiatura, che a mio parere, è destinata a sostituire le altre due, ed è stata già
utilizzata nel XIX° dal grande Domenico Dragonetti, dal contrabbassista Franck sin
dalla prima posizione arretrata, mentre Sieke la adottava dalla seconda posizione,
anche da François Rabbath e Marcos Machado (che ne è stato suo allievo).
Recentemente è utilizzata in coesistenza alle 3 dita da Michael Wolf, presso la
American School of Double Bass, presso l'Università di Stato di Illinois e presso la
Valdosta State University, anche Silvio Dalla Torre, Jimmi Roger Pedersen, Rino
Zurzolo e Renzo Schina generalmente più o meno dalla 4° posizione in poi e spesso
destinati al pizzicato jazz.
Questo metodo come già detto è rivolto a chi già suona e vuole passare dalle 3 alle 4 dita
sempre in tutte le posizioni, però se qualche coraggioso vuole iniziare sin dall’inizio
consiglio di utilizzare tale tecnica fin dai primi studi sebbene tutti i metodi ufficiali
(Bille’,Simandl) si siano indirizzati verso la tecnica delle tre dita, per cui si deve iniziare
dalle prime posizioni usando solo tre dita (non 1-2-4 oppure 1-3-4, ma semplicemente 1-2-
3); il 4° dito può essere usato dal quarto semitono in poi (es. il Sl naturale sulla 1° corda).
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. I
Studiando con la tecnica naturale sui metodi pensati per le 3 dita verrà spontaneo usare
all’80% 1-2-3; in caso contrario la maggior parte degli studi avrebbero minor valore
didattico.
Finché non saranno disponibili metodi ufficiali, basati sulla tecnica a quattro dita, sarà
compito di ognuno di noi riditeggiare gli studi e i concerti.
Prima di parlare delle differenze tra le varie diteggiature è bene precisare che ci riferiamo
alle posizioni sul manico, cioè dentro la prima metà della corda fino all’ottava superiore.
Da quel punto in poi si usano le posizioni col capotasto ( ) ovvero pollice, 1 indice, 2
medio, 3 anulare, (il mignolo non si usa tranne che in casi rarissimi) con due principali
tecniche: la prima pigia la corda verso il basso senza alterarne la linea, la seconda tira la
corda verso sinistra " alla Mengoli " dopo la prima ottava, ”alla Negri" dalla 12° (intervallo)
in poi; la scuola di Parma (H. Hiserich) la usa dopo la 15°. Nonostante questa tecnica sia
usata da molti solisti con ottimi risultati, e sempre consigliabile pigiare la corda come nel
primo esempio poiché esso è il più logico e naturale.
VANTAGGI
Esteticamente piacevole
Il 3° dito e rinforzato dal 2° che ne segue i movimenti
SVANTAGGI
VANTAGGI
SVANTAGGI
VANTAGGI
SVANTAGGI
E’ da precisare che, usando le 4 dita, quando si pigia con un qualsiasi dito le altre dita
non devono obbligatoriamente trovarsi nella posizione degli altri semitoni ma possono
stringere e allargare la posizione a piacere, basta che siano rilassate e morbide, senza
irrigidire la mano.
Consiglio di eseguire i primi esercizi con moderazione e senza sforzare troppo la mano
per evitare problemi fisici, un esercizio al giorno curando suono e intonazione (si può usare
anche l’accordatore per essere più precisi) credo che vada bene, e importantissimo rimanere
morbidi e rilassati con dita, mano e braccio.
DITEGGIATURA NATURALE
Per brevità scrivo solo l'esercizio per la 1° corda, da ripetere in 2°, 3° e 4° corda, ripetere in senso ascendente.
1-2-3-4 + 4-3-2-1
œ œ # œ œ œ b œœœ œ œ # œ œ œ b œ n œ œ œ œ # œ œ œ b œ n œ œ œ œ # œ n œ œ b œ n œ œ ˙ ˙ # ˙ ˙ ˙ b ˙ ˙ ˙
1
?c
# œ œ œ# œ # œ n œ œ b œ # œ œ œ # œ œ n œ œ b œ # œ œ œ # œ œ n œ œ b œ œ n œ œ # œ œ n œ œ b œ # ˙ ˙ ˙ # ˙ # ˙ n ˙ ˙ b ˙
1 2 3 4 4 3 2 1 Etc...
?
9
œ #œ œ œ œ œ bœ œ œ #œ œ œ œ œ bœ nœ œ #œ œ œ œ œ bœ nœ œ #œ nœ œ œ œ bœ nœ ˙ #˙ ˙ ˙ ˙ ˙ b˙˙
1 2 3 4 4 3 2 1 Etc...
?
17
œ# œ œ# œ # œ n œ # œ n œ œ# œ œ# œ œn œ œn œ œ# œ œ# œ œn œ œn œ œ# œ œ# œ œn œ œn œ ˙ # ˙ ˙ # ˙ # ˙n ˙ # ˙ n ˙
?
33
œ œ #œ œ œ bœ œ œ œ œ #œ œ œ bœ nœ œ œ œ #œ œ œ bœ nœ œ œ œ #œ nœ œ bœ nœ œ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙ b˙ ˙ ˙
?
41
œ # œ œ œ œ œ bœ œ œ #œ œ œ œ œ bœ nœ œ #œ œ œ œ œ bœ nœ œ #œ nœ œ œ œ bœ nœ ˙ #˙ ˙ ˙ ˙ ˙ b˙ ˙
?
57
œ œ bœœ bœ bœ nœ #œ œ œ bœ nœ bœ bœ nœ #œ œ œ bœ nœ bœ œ nœ #œ nœ œ bœ nœ bœ b˙ n˙ #˙ ˙ ˙ b˙ ˙ b˙
?b œ n œ # œ
65
2
?c
4 3 2 1 1 2 3 4 Etc...
# œ n œ œ b œ # œ œ œ # œ # œ n œ œ b œ # œ n œ œ # œ # œ n œ œ b œ # œ n œœ # œ œ n œœ b œœ n œ œ # œ # ˙ n ˙ ˙ b ˙ # ˙ ˙ ˙ # ˙
?
9
4 3 2 1 12 3 4 Etc...
œ œ bœ œ œ #œ œ œ œ œ bœ œ œ #œ nœ œ œ œ bœ œ œ #œ nœ œ œ œ bœ nœ œ #œ nœ œ ˙ ˙ b˙ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙
?
17
œ bœ œ bœ #œ œ #œ œ œ bœ œ bœ #œnœ #œnœ œ bœ œ bœ #œ nœ œ nœ œ bœ œ bœ œ nœ œ nœ ˙ b˙ ˙ b˙ #˙ ˙ #˙ ˙
?
25
b œ œ b œ œœ # œ œ # œ b œ œ b œ œ œ # œ n œ # œ b œ œ b œ œ œ # œ n œ # œ œ n œ b œ n œ œ # œ n œ # œ b ˙ ˙ b ˙ ˙ ˙ # ˙ ˙ # ˙
?
33
œ bœ œœ œœ #œ œ œ bœ œ œ œ œ #œ nœ œ bœ œ œ œ œ #œ nœ œ bœ nœ œ œ œ #œ nœ ˙ b˙ ˙ ˙ ˙ ˙ #˙ ˙
?
41
œ œbœ œ œ #œ œ œ œ œ bœ œ œ #œ nœ œ œ œ bœ œ œ #œ nœ œ œ œ bœ nœ œ #œ nœ œ ˙ ˙ b˙ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙
?
57
œ b œ œ b œ b œ n œ #œ œ œ b œ œ b œ œ n œ #œ n œ œ bœ œ b œ œ n œ #œ n œ œ bœ n œ bœ œ n œ #œ n œ ˙ b ˙ ˙ b ˙ b˙ n ˙ #˙ ˙
?
65
3
?c
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 42 31
#œ œ œ #œ #œ œ nœ #œ #œ œ œ #œ œ œ nœ œ #œ œ œ #œ œ œ nœ œ œœ œ #œ œ nœ #œ œ #˙ ˙ ˙ #˙ #˙ ˙ ˙ #˙
?
9
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 13 2 4 4 2 31 13 2 4 4 2 3 1
œ œ b œ œ œ b œ n œ œ œ œ b œ œ œ œ n œ œ œ œ b œ œ œ œ n œ œœ œ b œ œ œ œ n œ œ ˙ ˙ b ˙ ˙ ˙ b ˙ ˙ ˙
?
17
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 11 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 31
# œ # œ n œ œ œ œ # œ # œ # œ # œ n œ œ œ œ # œ œ # œ # œ n œ œ œ œ # œ œœ œ n œ œ œ œ # œ œ # ˙ # ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ # ˙ # ˙
?
25
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 24 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 11 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1
œ œ b œ b œ b œ b œ n œ œ œ œ b œ b œ œ œ n œ œ œ œ b œ b œ œ œ n œ œœ œ b œ œ œ œ n œ œ ˙ ˙ b ˙ b ˙ b ˙ b ˙ ˙ ˙
?
33
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 11 3 24 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1
œ #œ nœ œ œ œ #œ œ œ #œ nœ œ œ œ #œ œ œ #œ nœ œ œ œ #œ œ œ œ nœ œ œ œ #œ œ ˙ #˙ ˙ ˙ ˙ ˙ #˙ ˙
?
41
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1
b œ œ n œ b œ b œ œ œ b œ b œ œ n œb œ œ œ œ b œ b œ œ n œ b œ œ œ œ b œ œ œ n œ œ œ œ œ b œ b ˙ ˙ ˙ b ˙ b ˙ ˙ ˙ b ˙
?
49
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4 42 3 11 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1
œ œ #œ œ œ #œ œ nœ œ œ #œ œ œ œ œ nœ œ œ #œ œ œ œ œ nœœ œ #œ œ œ œ œ nœ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙
?
57
1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4 42 3 11 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1
bœ nœ œ bœ bœ nœ œ bœ bœ nœ œ bœ œ nœ œ bœ b˙ ˙ ˙ b˙
?b œ n œ œ b œ b œ n œ œ b œ b œ n œ œ b œ œ n œ œ b œ b ˙ ˙ ˙ b ˙
65
1 3 2 44 2 3 1 1 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4 42 3 11 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1
4
?c
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 11 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 31 1 3 2 4 42 3 1 1 3 24
# œ œ # œ # œ # œ # œ n œ # œ # œ œ # œ # œ œ œ n œ œ # œ œ # œ # œ œœ n œ œ œ œ # œ œ œ œ n œ œ # ˙ ˙ # ˙ # ˙ # ˙ # ˙ ˙ # ˙
?
9
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 11 3 2 4 4 2 3 1 13 2 4 4 2 31 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
œ bœ nœ œ œ œ bœ œ œ bœ nœ œ œ œ bœ œ œ bœ nœ œ œ œ bœ œ œ œ nœ œ œ œ bœ œ ˙ b˙ ˙ ˙ ˙ ˙ b˙ ˙
?
17
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
œ œ #œ #œ #œ #œ nœ œ œ œ #œ #œ œ œ nœ œ œ œ #œ #œ œ œ nœ œ œ œ #œ œ œ œ nœ œ ˙ ˙ #˙ #˙ #˙ #˙ ˙ ˙
?
25
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
b œ b œ n œ œ œ œ b œ b œ b œ b œ n œ œœ œ b œ œ b œ b œ n œ œ œ œ b œ œ œ œ n œ œ œ œ b œ œ b ˙ b ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ b ˙ b ˙
?
33
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 11 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
œ œ #œ œ œ #œ nœ œ œ œ #œ œ œ œ nœ œ œ œ #œ œ œ œ nœ œ œ œ #œ œ œ œ nœ œ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙
?
41
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
bœ œ œ bœ bœ œ nœ bœ bœ œ œ bœ œ œ nœ œ bœ œ œ bœ œ œ nœ œ œ œ œ bœ œ œ nœ œ b˙ ˙ ˙ b˙ b˙ ˙ ˙b˙
?
49
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
œ #œ œ nœ œ œ #œ œ œ #œ œ nœ œ œ #œ œ œ #œ œ nœ œ œ #œ œ œ œ œ nœ œ œ #œ œ ˙ #˙ ˙ ˙ ˙ ˙ #˙ ˙
?
57
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 24 42 3 11 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4
œ œœ œœ œœ œ ˙ ˙
? œ #œ #œ #œ #œ nœ œ #œ #œ œ œ nœ œ #œ #œ œ œ nœ œ #œ œ œ œ nœ ˙ #˙ #˙ #˙ #˙ ˙
65
4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 3 1 1 3 2 4 4 2 31 1 3 2 4 42 3 1 1 3 2 4
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 4
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 5
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 6
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 7
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 8
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 9
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 10
Scale e arpeggi
?c œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
œ œ
œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ
Do
33
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
œ œ #œ œ œ œ
œ œ #œ
IV° e poi in III°
? œ œ #œ œ œ œ #œ œ œ œ #œ
œ œ #œ œ
7
Re
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
œ œ #œ #œ œ œ
œ #œ #œ
IV° e poi in III°
œ œ œ #œ
? œ #œ #œ œ œ #œ #œ
œ œ #œ œ
13 Mi
œ œ œ œ œ œ
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
bœ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ
III°
?œ œ œ œ œ œ œ œ
19
Fa
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
œ œ #œ œ œ œ
III° e poi in IV° con 1-3-0-1-3-0-2-3 ... etc...
œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?
25
œ œ Sol
œ œ œ
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
III° e poi in IV° 1 ottava sotto
œ œ #œ #œ œ œ
? œ œ #œ #œ œ œ #œ œ œ œ #œ
31
La
œ œ #œ œ œ # œ œ
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
IV°
? œ # œ #œ #œ œ œ #œ #œ
#œ œ #œ #œ #œ
œ œ
#œ #œ
œ #œ #œ # œ
37
Si
œ œ œ
2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 2 1 4 2 2 1 4 4 4 4 1 2
IV° e poi in III°
In oltre potete adattare gli esempi per tutte le altre tonalità e con svariati colpi d’arco e pizzicando.
œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙˙
?c # ##
38 # #
œ œ œ œ œ œ ˙
1
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
II° 2 1 4 1 2
œ œ
4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2
# œ œ #
?# # n ##
5
# # n
4
II° 2 1 4 1 2 4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2
œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙˙
?# # œ œ n#
9
# n
1
II 2 1 4 1 2 4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2
œ œ œ œ œ œ ˙
?# œ
13
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ n
b
4
II° 2 1 4 1 2 4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2
œ œ œ œ œ œ
? œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙˙ # ##
17
b n#
1
II° 2 1 4 1 2 4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2
œ œ œ œ œ
? # ## œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ # ##
21
# # #
1 4
II° 2 1 4 1 2 4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2 2
? # ## œ œ œ œ
# # œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ
25
œ
1 4
III° 2 1 4 1 2 4 2 1 4 2 2 1 2 1 4 1 2 4 4 2 1 4 2 2
œœ œœœœœ œ œ œ œ ˙
II° 4 4 4 3 1 3 4 4 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 4 4 4 3 1 3 4 4 2 2
œ œ œ œ ˙
?# œ œ œœœœ œ œ œ œ œ œœœœ œ œ ˙
˙ #
5
#
4 4
III° 4 4 4 3 1 3 4 4 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 4 4 4 3 1 3 4 4 2 2
˙
?# œ œ œ œ œ œœœœœ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙ ##
œœœœ œ œ œ œ œ œ œœœœœ œ ˙
9
# #
4 3
IV° 4 4 4 3 1 3 4 4 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 4 4 4 3 1 3 4 4 2 1
œ œ œœœœœ œ œ œ œ ˙
III° II°
œ œ œ œ ˙
?# # œ œ œœœœœ œ œ œ œ œœœœœ œ ˙
˙ # ##
13
# #
4 4
II° 4 4 4 3 1 3 4 4 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 4 4 4 3 1 3 4 4 2 2
œ œ œœœœœ œ œ œ œ ˙
? # ## œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ n˙ n#
nn
17
# œ œ
n˙
4 3
III° 4 4 4 3 1 3 4 4 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 4 4 4 3 1 3 4 4 2 1
IV°
?# ˙ n
œ œ œœœœœ œ œ œ œ ˙
21
œœœ œ œ œ œ œœ œœ œ ˙ ˙
œ œ œœœœœ œ œ 4 4
IV° 2 2 2 1 0 1 2 2 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 2 2 2 1 0 1 2 2 2 2
? œ œ œœœœœ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ ˙
25
œ œ œœœœœ œ œ
4 1
III° 2 2 2 1 0 1 2 2 4 4 4 2 1 2 4 4 1 1 1 4 2 4 1 1 2 2 2 1 0 1 2 2 2 2 2
œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
I° 1 1 1 1 4 1 2 1 2 4 1 4 4 4 4 2 4 1 4 1 2 4
œ œ œ œ. œ œ
II°
? J ‰ J ‰
5
II° 2 2 2 2 1 2 4 2 4 1 2 3 3 3 3 1 3 4 3 4 1 3
. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?œ œ œ œ œ œ J ‰ œ œ œ œ. œ œ
J ‰
9
4 4 4 4 2 4 1 4 1 2 4 4 4 4 4 2 4 1 4 1 3 4
? œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ ‰
J ‰
13
J
2 2 2 2 1 2 4 2 4 1 2 1 1 1 1 4 1 2 1 2 4 1
III°
? œ œ œ œ.
œœ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œj ‰
17
J œ œ œ œ. œ œ
4 4 4 4 2 4 1 4 1 2 4 2 2 2 2 1 2 4 2 4 1 2
III°
?
œ œ œ œ œj ‰ œ œ œ œ œj ‰
21
œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ. œ œ
1 1 1 1 4 1 2 1 2 4 1 4 4 4 4 2 4 1 4 1 2 4
IV° IV°
? ‰ ‰
25
œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œj œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œj
3 3 3 3 1 3 0 3 0 2 3 1 1 1 1 0 1 3 1 3 0 1
˙ œ
?œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ ˙˙
5
œ
3 2
III° 1 1 3 4 1 3 4 1 4 4 1 3 4 1 4 3
˙ œ
?œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ ˙˙
œ
9
3 3
III° 1 1 2 4 1 2 4 1 4 4 1 3 4 1 4 4
IV° II°
œ
?œ œ œ œ œ œ ˙˙ œ œ œ œ œ œ ˙
˙
œ
13
1 4
II° 2 2 4 1 2 4 1 2 1 1 3 4 1 3 1 2
œ
œ œ œ ˙
I° III°
œ
?œ œ œ œ œ œ œ
˙˙ œ œ ˙
17
1 4
III° 2 2 4 1 2 4 1 2 1 1 2 4 1 2 1 2
œ
œ œ œ ˙˙
II°
œ
?œ
21
œ œ œ œ œ œ
˙˙ œ œ
2 1
III° 4 4 1 2 4 1 2 4 2 2 4 1 2 4 2 2
II°
? ˙ œ œ ˙˙
œ œ œ œ œ œ œ
25
œ œ œ ˙ œ œ ˙
˙
2 1
III° 1 1 2 4 1 2 4 1 2 2 4 1 2 4 2 2 2 2
œ bœ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ bœ œ #œ œ œ
I° 2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2
? œ œ œ œ œ bœ œ œ œ b œ
œ œ œ œ ##
# ##
5
I° 2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2
œ nœ #œ œ œ nœ œ œ œ nœ #œ œ œ nœ œ œ
? # ## œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
n ##
#
9
# # n
I° 2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2
œ # œ œ œ œ œ œ # œ œ œ nœ œ œ
?# # n œ n œ n œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ n#
13
# n
I° 2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2
œ œ œ œ œ
? # œ nœ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ nœ œ #œ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ n
œ # œ œ œ
17
b
I° 2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2
œ
? œ œ b œ œ # œ œ œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ œ b œ œ # œ œ œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ # ##
21
b n#
II° 2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2
? # ## œ n œ # œ œ œ n œ œ œ œ n œ # œ œ œ n œ œ œ
25
# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
˙
2 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 4 2 3 2 1 2 2 2 4 2 3 2 2 2 4 2 1
œ. œ œ œ œ œ œ. œ. œ œ œ œ œ œ.
I° 4 4 1 2 4 1 4 2 2 4 4 1 3 4 1 4 3 3
?
5
œ œ. œ œ.
3 3 4 1 3 4 3 1 1 4 4 1 2 4 1 4 2 2
œ.
I°
œ œ œ œ œ œ. œ. œ œ œ œ œ œ.
? œ œ. œ œ.
9
4 4 1 3 4 1 4 2 2 3 3 4 1 2 4 3 1 1
I° I°
. œ.
?œ œ œ œ
œ œ œ œ. œ.
œ œ œ
œ œ œ œ
13
. œ.
1 1 2 4 1 2 1 4 4 4 4 1 2 4 1 4 2 2
I° II°
? œ. œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ
17
œ œ œ œ.
. . .
2 2 4 1 2 4 2 1 1 1 1 2 4 1 2 1 4 4
II° II°
? œ. œ œ œ œ œ œ
21
œ œ. œ œ œ œ œ œ
. œ. œ œ.
.
III° 4 4 1 2 4 1 4 2 2 2 2 4 1 2 4 2 1 1
III°
? ˙
25
œ. œ œ œ œ. œ œ œ œ œ ˙
œ œ œ œ œ. œ
. 1
2 2 3 0 1 3 2 0 0 2 2 4 1 2 4 2 2
III° III°
. . œ. œ. œ. ˙ œ. œ. œ. œ.
œ. œ. œ. œ. œ.
II°
œ
2 4 1 2 4 1 2 4 4 2 2 2 4 1 1 2 4 4 2
. . œ œ.
?œ œ ˙ ##
5
#
2 4 1 2 4 1 2 4 4 2 2 2 4 1 1 2 4 4 2
#
?# œ œ. . .
œ . œ.
œ .œ . œ. œ. ˙ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. n#
œ ˙
9
# n
2 4 1 2 4 1 2 4 4 2 2 2 4 1 1 2 4 4 2
II°
.
? # œ. œ. œ. œ. œ .œ . œ. œ. ˙ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ.
œ œ. ˙ n
13
b
III° 4 1 3 4 1 3 4 3 3 1 4 4 1 3 3 4 1 1 4
? . œ. œ. œ. œ. .œ . œ. œ. ˙ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. b
17
b œ œ ˙ b
2 4 1 2 4 1 2 1 1 4 2 2 4 1 1 2 4 4 2
III°
? b œ. œ. n
21
b œ œ œ œ. œ. œ ˙ œ œ œ œ œ. œ œ œ. n
œ. . . . . . . . . . . ˙
IV° 1 3 0 1 3 0 1 0 0 3 1 1 3 0 0 1 3 3 1
? .
œ œ. œ. ˙
25
œ œ. œ. œ œ
œ. œ. œ. . œ œ
. . . .
œ œ œ
. . . œ. ˙
2 4 1 2 4 1 2 1 1 4 2 2 4 1 1 2 4 4 2
?## ‰
n#
5
# n
1 2 1 2 4 2 4 2 2 4 2 1 2 1 2 1 2 4 2 4 2 2 4 2 2 1 2 1 2
œ œ
œœœœ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œœ œ œ œ œ œ œ . œ œ
œ œ œ œ n
?# ‰
9
b
II° 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 1 2 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 2 1 2 1 2
III°
œ œ œ
œ œ
? œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ # #
‰ n##
13
b
II° 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 1 2 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 2 1 2 1 2
III°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
? # ## œ œ œ œ œ œ œ œ‰ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ n n #
17
# #
II° 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 1 2 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 2 1 2 1 2
III°
œ œ œ
?# œœœœ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ n
21
# n
II° 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 1 2 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 2 1 2 1 2
I° III°
?œœœœœ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œœ œœ œ œ œ œ œ . œ œ
25
œ œ œ œ œ
1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 1 2 1 2 1 2 1 4 1 4 2 4 2 2 1 2 1 2
II° I° III°
˙ œ #œ nœ œ ˙ œ œ œ bœ ˙ œ #œ nœ ˙.
?#
9
4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1
˙ œ bœ œ œ b˙ œ œ bœ œ ˙ œ œ bœ ˙.
?# #
13
#
4 3 2 0 3 2 1 0 4 2 1 0
?# ˙ œ #œ nœ œ ˙ œ œ œ nœ ˙ œ #œ nœ ˙.
17
#
II° 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1
?# ˙ œ nœ œ œ n˙ œ œ bœ œ ˙ œ œ bœ ˙. ##
21
# #
4 3 2 0 3 2 1 0 4 2 1 0
?## ˙ œ #œ nœ œ ˙ œ œ œ nœ ˙ œ #œ nœ ˙.
25
#
III° 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1
?##
29
# ˙ œ nœ œ œ n˙ œ œ bœ œ ˙ œ œ bœ ˙.
4 3 2 0 3 2 1 0 4 2 1 0
J ‰ n
53
4 b
III° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
œ œ #œ œ œ œ #œ œ œ
III°
œ œ œ œ œJ œ œ #œ œ
? œ œ œ œ ‰ ‰ J ‰ # ##
5
b #œ J n#
III° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
III°
œ œ #œ œ œ œ #œ œ œ
? # ## œ œ œ œ œ œJ ‰ œ œ ‹œ œ J ‰ n#
œ # œ œ œJ ‰ n#
9
#
III° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
œ œ #œ œ œ
III°
œ
?# œ œ œ œ œJ ‰ œ œ #œ œ œ #œ œ J ‰ n
# œ œ # œ œ œJ ‰
13
n
III° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
III°
œ œ œ #œ œ œ
? j ‰ œ œ œ œ œJ ‰ œ œ #œ œ œ #œ œ J ‰ # ##
17
œ œ #œ œ œ # #
IV° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
IV°
? # ## œ œ ‹ œ œ œ œ ‹ œ œ œJ #
j‰ œ œ ‰ œ œ ‹œ œ ‰ n ##
21
# # œ œ œ œ œ J n
œ ‹œ œ
IV° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
IV°
?## j ‰ j ‰ œ œ #œ œ œ œ # œ œ œJ
œ œ #œ œ ‰
25
# œ œœœœ œ
œ œ #œ œ
IV° 4 2 1 2 2 4 2 1 2 1 3 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4
IV°
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 25
œ œ œ
Ripetere su e giù per la tastiera
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ
œ œ
?# # 2 n#
54 # 4 n
II° 3 4 1 1 3 1 4 3 1 III° 4 1 3 3 4 3 1 4 3
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?# n
5
b
II° 1 2 4 4 1 4 2 1 4 2 4 1 1 2 1 4 2 1
III°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?
9
œ œ œ œ œ œ œ œ œ # ##
b n#
II° 1 2 4 4 1 4 2 1 4 2 4 1 1 2 1 4 2 1
III°
œ œ œ œ œ
? # ## œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ
œ œ n#
n#
13
#
II° 1 2 4 4 1 4 2 1 4 2 4 1 1 2 1 4 2 1
III°
œ œ œ
?# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ
œ œ n
17
# n
II° 1 2 4 4 1 4 2 1 4 2 4 1 1 2 1 4 2 1
III°
?œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ # ##
œ œ œ œ œ œ
21
œ œ # #
II° 1 2 4 4 1 4 2 1 4 2 4 1 1 2 1 4 2 1
III°
? # ## œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
25
# # œ œ
II° 1 2 4 4 1 4 2 1 4 2 4 1 1 2 1 4 2 1
III°
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 26
œœœ œœœœ œœœœ œœœ œœœ œœœœ œœœœ œ œ
?# 2 œ œ n
55 # 4 n
II° 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 4 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 4 4
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
? œ œ b
9
b
4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 4 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 4 4
b n
4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 4 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 4 4
# n
4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 4 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 4 4
œ œ œ œ œ œœ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?# œ œ œ œ #
33
#
4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 4 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 4 4
?# œ œ œ œœ œœ œœœœ œœ œ œ œœ œœ œœ œœ œœ œ œ ##
41
# œ œ #
III° 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 4 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 4 4
?##
49
# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ
IV° 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 3 4 1 3 0 4 1 3 4 1 3 1 4 3 1 1 3 0 4
œ #œ œ œ œ œ œ nœ œ œ œ
III° II°
œœœœœ œœœœ œ
?# œ #œ œ œ #œ œ œ #œ œ œ œ ˙ #
5
# n
3 2 3 2 3 4 3 1 4 1 4 3 1 4 3 1 4 1 3 4 1 3 4 1 3 4 13 1 2 4 1 2
II° III°
≥ œœœœ œ œ œ
?# œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ # œ œ
10
œ #œ œ
III° 4 1 3 4 3 1 4 1 4 3 1 4 3 1 1 2 4 1 2 4 1 2 2 1 2 4 4 3 4 1
IV° III° III°
œ #œ œ œ œ œ œ nœ œ œ œ
?# œœœœœ œœœœ œ n
œ #œ œ œ #œ œ œ #œ œ œ œ ˙
14
II° 3 2 3 2 3 4 3 1 4 1 4 3 1 4 3 1 4 1 3 4 1 3 4 1 3 4 1 3 1 2 4 1 2
III° IV°
≥
? œ
œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
19
#œ œ œ œ
œ œ #œ œ œ #œ œ œ
III° 2 4 1 2 1 4 2 4 2 1 4 2 1 4 3 4 1 3 0 1 2 0 4 3 4 1 2 1 2 4
? œ #œ œ œ œ œ œ nœ œ #œ œ œ œ ˙
23
œ œœœœœœ œœ
œ œ œ #œ œ œ #œ œ œ œ
˙˙ ˙
II° 2 1 2 1 2 3 2 0 2 4 2 1 4 2 1 4 2 4 1 2 0 1 2 0 1 2 4 1 1 2 4 1 2
˙˙ ˙˙ ˙
?˙ ˙
28
˙ ˙
1 4 1 1 1 4
2 2 2 3 2 2
œ œ œ œ œ œ œ
III° I°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ
? œ œ œ œ œ œ œ #
5
b n#
4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 4 2 1 4 1 4 2 1 4 2 1 4 2
œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ
?# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ
9
#
II° 4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 1 2 3 4
III° I°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ n
œ œ œ œ
13
# n
4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 4 2 1 4 1 4 2 1 4 2 1 4 2
œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ
?œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ
œ
17
II° 4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 1 2 3 4
œ œ œ œ œ œ œ œ
I°
œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ
III°
? œ œ œ œ œ œ
21
œ œ œ œ
4 2 1 4 2 4 1 2 4 1 3 4 4 3 1 4 4 2 1 4 1 4 2 1 4 2 1 4 2
œ #œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ
?# n
5
# n
3 2 3 1 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 1 4 3 4 1 3 4 1 3 1 1 2 4 1 2
œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ
œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
? œ #œ #œ œ œ
9
3 4 3 1 4 1 4 3 1 4 3 1 1 2 4 1 2 4 1 2 2 1 2 4 4 3 4 1 3 2 3 2
I° II° III° II° I°
œ #œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ
? ##
13
#
3 2 3 1 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 1 4 3 4 1 3 4 1 3 1 1 2 4 1 2
II°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ
?# # œ œ œ œ
œ #œ œ œ #œ #œ œ œ œ œ œ
17
# œ œ
3 4 3 1 4 1 4 3 1 4 3 1 1 2 4 1 2 4 1 2 2 1 2 4 4 3 4 1 3 2 3 2
I° II° III° II°
œ #œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?## œ œ œ #œ œ œ œ œ
21
#
3 2 3 1 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 1 4 3 4 1 4 4 1 3 1 1 2 4 1 2
˙ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ
?
5
4 3 1 4 1 3 1 4 1 3 4 2 1 2 4 2 1 2
II°
˙ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ
?
9
4 4 3 1 3 4 3 1 3 4 3 1 4 1 3 1 4 1
II°
˙ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ
?
13
3 1 4 2 4 1 4 2 4 1 4 2 1 2 4 2 1 2
II° II°
?˙ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ
17
4 2 1 4 1 2 1 4 1 2 1 4 2 4 1 4 2 4
III°
?˙ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
21
œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
1 4 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 4 1 2 1 4 1 2
IV°
?
26
œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
1 4 2 4 1 4 2 4 1 0 3 1 3 0 3 1 3 0
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 32
œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Squarcio
œ œ
62
?c
1 1 1
II° 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 3 4 3 1 3 4 3 1 3 4 1 3 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1
?œ
4
œœ œœ
1 1 1
2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 2 4 3 1 3 4 3 1 3 4 1 3 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1
III°
œœœœœœœœœ œ œœœœœœœœœ œ
Squarcio
? œœ œœ œœ œœœœœœœœœ œ
7
1 1 1
3 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 3 4 3 1 3 4 3 1 3 4 1
IV°
? œœœœœœœœœ œ
Squarcio
œœœœœœœœœ œ
10
œœ œœ œœ œœœœœœœœœ œ
1 1 0
3 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 1 3 2 0 2 3 2 0 2 3 0
? œœœœœœœœœ œ
13
œœœœœœœœœ œ œ œœœœœœœœœ œ œ
œ œ œ
0 1
0 2 0 3 0 2 0 3 0 2 3 1 3 2 0 2 3 2 0 2 3 0 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1
œœ œ œ
1 1 1
3 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1 3 4 3 1 3 4 3 1 3 4 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 1
IV°
w
III°
?w ww
19
w w w w w
w w
1 4 1 3 2
2 2 2 2 0 2
63
?c
I° 1 2 4 2 1 4 2 1 4 1 2 4 4 2 1 2 1 3 4 3 1 4 3 1 4 1 3 4 4 3 1 3 4 1 3 1 4 3 1 4 3 4 1 3 3 1 4 1
II° I°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœœœœœœœœœœœœœœ
?
4
I° 1 2 4 2 1 4 2 1 4 1 2 4 4 2 1 2 1 3 4 3 1 4 3 1 4 1 3 4 4 3 1 3 4 1 3 1 4 3 1 4 3 4 1 3 3 1 4 1
II° I°
? œœœœœœœœœœœœœœœœ œ œ œ œœ œ œœ œœ œ œ œ œœ œ œœœœœœœœœœœœœœœœ
7
2 4 1 4 2 1 4 2 1 2 4 1 1 4 2 4 1 2 4 2 1 4 2 1 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 1 4 2 1 4 2 4 1 2 2 1 4 1
III°II°
? œœœ œœ œ œœœœ œ
œ œœœœœœœœœœœœœœœœ œœœœœœœœœœœœœœœœ
10
œ œ œ œ
IV°III°
2 4 1 4 2 1 4 2 1 2 4 1 1 4 2 4 1 2 4 2 1 4 2 1 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 1 4 2 1 4 2 4 1 2 2 1 4 1
?
13
?
16
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœœœœœœœœœœœœ œœœœœœœœœœœœœœœœ
œ œ œ œ œ
1 3 0 3 1 0 3 1 0 1 3 0 0 3 1 3 2 4 1 4 2 1 4 2 1 2 4 1 1 4 2 4 4 1 2 1 4 2 1 4 2 4 1 2 2 1 4 1
? œ œ œ œœ w w w
œœœœœœœœœœœœœœœœ œœ œœ œœ œœ œœœ w
19
w w w
1 3 4
1 2 4 2 1 4 2 1 4 1 2 4 4 2 1 2 2 4 1 4 2 1 4 2 1 2 4 1 1 4 2 4 2 2 2 2
œ œ œœ œ œ œ
œœ œ œ œ œ œ
?c œ œ œ œ œ
œ œ œœœ œœœœ œ œ œ œœ
64 œœ œ
I° 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 1 2 2 4 1
œœœ œ œœœœ
II° III° IV° III° II° II°III°IV°
œ œ œœœ œ œ œ œ
? œ œœœœ œ œ œ œ œœœœœ œ œ œ
œœ
œ œœœœœœ œ
4
œ
4 1 3 4 1 3 4 1 3 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 3 1 4 3 1 4 3 1 4 1 3 2 4 1
œœœ œ œœœœ
Tutto fermo come prima .....
œ œœœœ œ œ œ œ
? œ œœœœ œ œ œ œ œœœœœ œ œ œ
œœ
7
œ œœœœœœ œ œ
Squarcio.....
4 1 2 4 1 2 4 1 3 4 1 3 4 1 3 4 1 3 4 1 1 4 3 1 4 3 1 4 3 1 4 3 1 4 2 1 4 2 1 4 1 3 3 4 1
œœœ œ œ œœœœ
? œ œ
œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ
œ œœœ œ œ œ œœœœœœœœ œ œœ
10
œ œœ œ œ
Squarcio....
4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 1 2 2 4 1
œœœ œ œ œœ œœ
? œ œ
œ œœœœ œ œ œ œ œ œ
œ œœœ œ œ œ œœœœœœœœ œ
13
œœ
œ œœ œ œ
4 1 3 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 0 1 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 3 1 4 1 2 2 0 1
œ œœœœœœœ
? œœœœœœœœ œ œ œ œ
œœœœ œ
16
œ œœœœ œ œ œ œ œœ
œ œœœ œœœ œ œ
œ œ œ
œ œ
3 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 4 1 2 0 1 3 0 0 3 1 0 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 3 4 1 1 2 0
œ œ
? œ œ œ œ œ œ œ œ œ
19
œ œ ˙.
œ œ œ
0 2 2 1 2 4 1 4 4 1 2 4 2 1 2 3 1 4 2 1 1 1
II° I° III° II° III° IV° IV°
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 35
œ œ œ œ œ œ œ œ œ Squarcio
œ œ œ œ œ œ œ œ Squarcio
œ œ œ œ œ œ œ
?# 2
65
4
I° 4 3 1 3 4 1 3 4 4 2 1 2 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 4
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?#
4
I° 4 2 1 2 4 1 2 4 4 3 1 3 4 1 3 4 4 2 1 2 4 1 2 4
I° II° Squarcio
?# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
7
4 2 1 2 4 1 2 4 4 3 1 3 4 1 3 4 4 2 1 2 4 1 2 4
II° II° III° Squarcio.....
?# œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
10
œ œ œ œ œ œ œ œ
Squarcio....
III° 4 2 1 2 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 4 4 3 1 2 4 1 3 4
III° IV°
?#
13
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Squarcio
IV° 4 2 1 2 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 4 2 1 0 1 2 0 1 2
IV°
?#
16
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Squarcio
IV° 4 2 1 2 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 4 4 3 1 3 4 1 3 4
IV° IV°
?# œ œ œ œ œœœœœœœœ œ œ ˙
œœœœœœœ œœœœœœœœ œœœ œœ
19
4 2 1 2 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 4 4 2 1 2 4 1 2 4 4 3 1 3 4 1 3 4 4 3 4
III° III° III° Squarcio II° IV°
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 36
œ œ œ œ œ œ
œ
œ œ œ
œ œ
?# 2
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ
œ
66
4
I° 1 2 1 4 4 1 4 4 2 4 2 3 1 2 1 1 4 1 4 2 2 4 2 2
II° II° III° III° IV°
?# œ œ œ œ œ œ
œ
œ œ œ
œ œ
œ œ œ œ œ œ
4
œ œ œ œ œ
œ
3 4 3 1 1 2 1 1 4 1 4 0 2 4 2 3 1 2 1 4 4 1 4 4
III° IV° IV° III° IV°
?# œ œ œ œ
œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
7
œ œ œ
œ œ œ œ œ
2 0 2 2 4 1 4 4 1 2 1 4 2 4 2 3 4 1 4 4 1 2 1 1
œ œ œ œ
œ
II°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
?# œ œ œ œ œ œ œ œ
10
œ œ
3 4 3 1 2 4 2 2 4 1 4 2 1 2 1 - 1 2 4 2 3 4 1 4 4
œ œ œ ˙˙ ˙
I° II°
œ
I° II°
?# ˙
13
4 1 3
1 2 1 4 1 3 1
˙ ˙
?# ˙ ˙
˙ ˙
˙
16
˙ ˙ ˙
1 1 4 3
2 0 1 2 1 2
œ œ œ œ #œ œ
œœ œ œ #œ œ œ œ
?c #œ œ #œ œ œ œ
#œ œ #œ œ œ œ #œ œ œ œ œ bœ
#œ œ #œ œ
69
4 2 1 1 34 4 2 1 1 3 4 4 2 1 1 3 4 4 2 1 1 3 4 4 2 1 1 34 1 2 4 4 31
œ œ œ bœ œ ˙˙ ˙
II° III°
œ
I° IV°
œœ œ œ b œ œ ˙ ˙ ˙ ˙˙ ˙˙ ˙ ˙
? œ œ œ bœ #œ œ œ œ bœ œ .. ˙ ˙˙ ˙.
4
#œ œ ˙ ˙˙.
˙
4 2 1 1 1 1 1 1 1 4
1 2 4 4 3 1 1 2 4 4 3 1 1 2 4 4 31 1 2 4 4 31 2 4 2 3 3 2 2 2 2 2
œ œ œ
III° II° II° II° II° III°IV° III°
œ œ œ
I° II°
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
? œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ ..
œ œ œ
11
œ œ œ œ œ œ
œ œ
Fermi il più possibile con qualche allargamento ...
4 2 1 2 4 2 1 2 4 3 1 3 4 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2 4 2 1 2
œ œbœ œ
II° II° I° II°
œœœœ
II° I° II°
œ œ bœ œ œœœœ œ b œb œ œ
? œœœœ œ œbœœ
œœœœ œœœœ œ œ bœ œ .
21
œœœœ œ œ œ œ.
Tutto il rigo con squarcio ...
4 2 1 2 4 2 12 42124212 42124212 42124212 4 2 12 4 2 12 4 2 1 2 4 2 1 2
œ œ #œ œ bœ nœ œ
I° II° III° IV° I° II° III° IV I° II° III° IV
œ b œ œ œ #œ œ bœ nœ œ œ œ # œ œ œ œ bœ nœ
? œ #œ œ #œ nœ œ œ œ b œ
œ œ #œ nœ œ œ
27
œ
2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1
œ #œ œ œ œ bœ nœ
IV° III° II° IV°
œ #œ œ œ nœ œ
III°
œ
? #œ œ #œ œ bœ nœ œ œ
œ b œ
#œ œ #œ nœ œ œ
œ #œ œ bœ nœ œ
32
œ # œ œ
œ
2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1
IV° II° IV°
˙
II° III°
œ œ # œ œ œ œ bœ nœ ˙ ˙ ˙
? œ œ #œ œ nœ œ œ .. ˙˙ ˙ ..
37
œ ˙ w
1 3 4 4
2 1 2 3 4 3 2 1 2 1 2 3 4 3 2 1 2 2 2 2 2
III° II°
Romano Daniele - IL CONTRABBASSO INTEGRALE. 39
Concludo questo metodo, tirando un altro sasso, con l’invito a provare ad impugnare l’arco alla
francese in posizione alla tedesca o meglio alla Dragonetti, è ormai la mia presa personale, più
efficace e rilassante rispetto le due prese classiche.