 Av442013

 dgh55456

dr.Adelina Vinca
 dr.Adelina Vinca

URAT DENTARE

Konstruksione protetike fikse që kompensojnë një ose më shumë

dhëmbë të humbur
-Përmes spirancave cementohen për dhëmbët shtyllë
-Percjellja e shtypjes dentare: dhemb-periodont-kocke
Trupi i urës ose
intermedieri
Mjetet lidhese
ose spiranca

Dhëmbi
shtyllë-
Sherben si
bazament
dr.Adelina Vinca
bashkuesit
Numri i elementeve te nje ure
percaktohet duke mbledhur numrin e
elementeve te intermedierit me
numrin e konstruksioneve te
dhembeve shtylle

dr.Adelina Vinca
INDIKACIONET janë në varësi të:

 madhësisë së defektit
 Pozicionit të tij në harkun dentar
 Gjendjes së parodontit
 Lartësisë së koronës klinike të dhëmbit
 Raportit të okluzionit

dr.Adelina Vinca
INDIKACIONET

 Zëvendësimin e defekteve dentare të kufizuara (1-3

dhëmbë, 4 dhëmbë në front)
 Zv.e defekteve kur dhëmbët e mbetur kanë faktor
biologjik pozitiv (dhëmbët shtyllë mos levizin, mos
jenë të zhveshur,mos keni ndryshme periapikale)
 Për ngritje të okluzionit

dr.Adelina Vinca
Përparësit e urave
 Përshtatshmëria fiziologjike-përcjellja dentare e
shtypjes
 Adaptimi i shpejt
 Ruajtja e shqises së shijes dhe prekjes
 Adaptimi fonetik
 Efekti estetik
 Efekti profilaktik

dr.Adelina Vinca
KONTRAINDIKACIONE

 Defekte te medha ku mungojnë 4 e me shumë

dhëmbë (një pas një)
 Kur shpërndarja topografike e dhëmbëve të mbetur
nuk është e favorshme
 Kur dhembet e mbetur kanë faktor biologjik negativ
 Atrofi të theksuara

dr.Adelina Vinca
Mangësit e urave

 Dekortikimi voluminoz
 Kushtet e
papërshtatshme
higjienike
 Çmimi i lartë

dr.Adelina Vinca
Ura duhet ti plotësojë këto kushte
 Të ndërtohet në madhësi dhe formë sa më afër
natyrales (f,e,f)
 Puthitje marginale ose cervikale
 Pikat e kontaktit
 Higjienike, të jetë i mundur pastrimi i tyre
(gjysemhigjienike)
 Materialet te jenë rezistente
 Te mbizotroj shperndarja e forcave ne drejtim
vertikal duke eliminuar fr.horiz.

dr.Adelina Vinca
PARIMET BAZË për përgatitje

 Parimi morfofunkcional (FEF)

 Parimi mekanoprotetik
 Parimi biologjik

dr.Adelina Vinca
Pjesët e urës
-dhëmbët shtyllë
1.parësore
2.dytësore

-spirancat

-trupi i urës

-bashkimet

dr.Adelina Vinca
Dhëmbët shtyllë
 Shtyllat parësore
 E kufizojnë hapsiren pa
dhëmbë
 Shtyllat dytësore
 Gjinden pranë shtyllave
parësore dhe sipas
nevojes kyqen në to

dr.Adelina Vinca
 Spirancat ose retinuesit

 ( cementohen mbi
dhëmbët shtyllë)
 - kurorat -si spirancë :
- *metalet fisnikë
- *m/qeramika
- *qeramike

dr.Adelina Vinca
Materialet për mbarimin e urave

 -kërkesat për materialet :

mekanike,kimike,elektrokimike,estetike dhe
biologjike
 -aliazhet e metaleve fisnike dhe jofisnike
 -rrëshirat dhe materialet qeramikore
 - kurora të pjesërishme
 - inleje

dr.Adelina Vinca
Trupi i urës

 (kompenson dhëmbët e
humbur)
 Përbëhet nga anëtaret e
mesëm

dr.Adelina Vinca
Bashkimet ose vendet ku spiranca
bashkohet me trupin e urës

 Fikse: Gjysëmfikse :
Të salduara ose të me ndihmen e
derdhura ateçmentave ose
lidhjeve nyjore

dr.Adelina Vinca
Ndarja e urave
Ndarja topografike
 - ura frontale

 - ura anësore

 - ura gjysëmcirkulare

- Ura cirkulare

dr.Adelina Vinca
Ndarja e urave në bazë të llojit të
bashikmit
 Urat fikse ku të gjitha bashkimet janë të salduara
 Urat gjysëm fikse ku njeri prej bashkimeve është
ateçmenti ose lidhja nyjore

dr.Adelina Vinca
Ndarja e urave në bazë të materialit
 -urat nga metali
 -urat e fasetuara
 -urat nga metal-porculani
 -urat nga porculani

dr.Adelina Vinca
Ndarja e urave në bazë të pozitës dhe
numrit të dhëmbëve të humbur

 - të thjeshta  - të përbëra

dr.Adelina Vinca
Urat- te metat e tyre
 - dekortikimi i madhë i
indit të shendosh të
dhëmbit

 - kushtet e dobësuara të
higjijenes orale

 - çmimi i lartë i tyre

dr.Adelina Vinca
Kustet që duhet ti përmbush ura
 -ligjet mekanike
 -ligjet biomekanike
 -kërkesat higjijenike
 -kërkesat estetike

dr.Adelina Vinca
STATIKA E URES
 1.Konstruksioni i fortë-të pengohet lakimi

 2.Trupi i urës duhet të kufizohet me

spiranca respektivisht me dhëmbë shtyllë

 3.Trupi i urës duhet ti bashkojë meset e dhëmbëve

shtyllë në vijë të drejtë

dr.Adelina Vinca
Rregulla e parë statike
 Ura duhët të jetë me
konstruksion të fortë,
për tu penguar lakimi
nën veprimin e forcave
okluzale

dr.Adelina Vinca
Rezistenca e urës ndaj lakimit
Varet nga:
1. Materiali nga i cili është e mbaruar ura
2. Nga gjatësia e urës
3. Nga lartësia gingivo-okluzale

dr.Adelina Vinca
Nëse nuk respektohet rregulla e parë :
 -deformohet ura
 -çahet ura
 -faseta bjen
 -ndahen skajet e spirancave nga dhëmbët shtyllë
 -decementohet ura

dr.Adelina Vinca
Rregulla e dytë statike
 Trupi i urës duhet të
kufiohet me spiranca,
përkatësisht me dhëmbet
shtyllë

dr.Adelina Vinca
Rregulla e tretë statike
 Trupi i urës duhet ti bashkojë meset e dhëmbëve
shtylla në vijë të drejtë

dr.Adelina Vinca
Te urat harkore
(modifikohet rregulla e tretë)
 Madhësia e distancës ndërmjet vijës së drejtë, e cila
i bashkon faqet distale të dhëmbëve shtyllë
dytësorë dhe vijes së drejt, e cila i bashkon meset e
dhëmbëve shtyllë parësorë, duhet të jetë e njëjtë
ose më e madhe se gjatësia e krahut të llozit, i cili
neutralizohet me dhëmbët shtyllë dytësorë.

dr.Adelina Vinca
Biomekanika stomatologjike
 “ shkencë e cila merret me studimin e ndikimit të
forcave okluzale dhe të forcave tjera mbi dhëmbë,
me pasojat që mund të shkaktojnë këto dhe me
masat që duhet të ndërmirren për menjanimin e
tyre”

dr.Adelina Vinca
Ligjet biomekanike
 Ligji i parë  Ligji i dytë
 Dhëmbët shtylla të urës  Indi lidhës i dhëmbit
dhe aparati i tyre lidhës më së miri i përballon
duhet ti kundërvihen forcat që kanë kah
forcave që veprojnë në paralel me boshtin
gojë zgjator të tij

dr.Adelina Vinca
Ligji i I biomekanik
 Aftësia biomekanike e
dhëmbit është trysnia
më e madhe që ky dhe
aparati i tij lidhës, mund
ta përballojnë pa u
dëmtuar.

dr.Adelina Vinca
Nuk duhet haruar
 Rezistenca e dhëmbit
ndaj forcave horizontale
është e vogel
 -për 60 herë më e vogel
se rezistenca ndaj
veprimit të forcave
paralele me boshtin e
dhëmbit

dr.Adelina Vinca
Duhet ditur se :

 - te dhëmbët natyral
intaktë, ekziston një
harmoni në mes të
morfologjisë okluzale,
inklinimit të dhëmbit,
lartësisë dhe pjerrësisë
së tuberkulave dhe
rezistencës së
parodonciumit

dr.Adelina Vinca
Tuberkulat funksional
 -Tuberkulat bukal të
mandibullës
 Tuberkulat palatinal të
maxillës

dr.Adelina Vinca
Ligjet themelore biomekanike
 Forcat të cilat veprojnë në gojë nuk duhet të jenë
më të mëdha se aftësia e dhëmbëve shtyllë për t’iu
përballuar këtyre
 Forcat duhet të janë paralele me boshtin zgjator të
dhëmbëve shtyllë.

dr.Adelina Vinca
 dr.Adelina Vinca

RREGULLAT
HIGJIENIKE TË URËS
.
Rregullat higjienike
 - akumulimi i pllakut dentar në sipërfaqe të urës
duhet të jetë sa ma i vogël
 - pacienti duhet ta mbaj me rregull higjienen e
gojës
 - konstrukti i urës duhet ta ketë formen e duhur

dr.Adelina Vinca
Akumulimi i pllakut dentar
 Formohet në dy faza

 Ai formohet në të gjitha
sipërfaqet e forta dhe në
materiale të vendosura
në gojë

dr.Adelina Vinca
Rregulla higjienike II
Pacienti duhet ta mbajë
higjienën në nivel të
lartë.
- - Këshillat

- - Mjetet

dr.Adelina Vinca
Mbajtja e higjienës vështërsohet
(1)

 - kur anëtaret e mesëm të urës e shtypin indin e

kreshtës alveolare ose kur faqja gingivale e
bashkimeve e shtyp papillën interdentale

dr.Adelina Vinca
Higjiena e urës vështërsohet (2)

 Kur faqet e anëtarve të mesëm të urës që

kontaktojnë me indin, janë konkave, përkatësisht të
thelluara ose janë të vrazhdëta

dr.Adelina Vinca
Kërkesa biologjike

 e pranueshme është
vetëm ajo urë,
sipërfaqet e së cilës
mund të pastrohen
rregullisht

dr.Adelina Vinca
 dr.Adelina Vinca

ESTETIKA E URËS
.
Çka është estetika

 Estetika është çdo refleksion metodik, filozofik dhe

estetik në lidhje me të bukurën dhe artistiken.

dr.Adelina Vinca
Estetika

 Harmonia mes ngjyres

dhe formes

dr.Adelina Vinca
Kualiteti i ngjyres

 -refleksioni

 -tonaliteti

dr.Adelina Vinca
Morfologjija e harkut dentar
 Harmonia e vijave
morfologjike kufitare
me vijat e fytyres
 Harmonia e pozitës së
harkut me konturat e
fytyrës

dr.Adelina Vinca
Cili është kuptimi i të bukurës në
protetikën stomatologjike

 -punimi protetik duhet të harmonizohet me

karakteristikat individuale të fytyrës, të nofullave
dhe të dhëmbëve , ashtu që prezenca e tij në gojë të
mos vrehet fare...

dr.Adelina Vinca
Fazat e mbarimit të urës 1
 FAZAT KLINIKE  FAZAT LABORATO.
 -pregaditja  -fitimi i modelit të
 -planifikimi punës me kulte lëvizëse
 -dekortikimi  -modeli i antagonistit
 -MASA anatomike me gips
 -MASA E ANTAGO.
 -vendosja e modelave
në artikulator
 -REGJ.I KAFSHIMIT

dr.Adelina Vinca
Ure cirkulare ne nofullen e siperme

dr.Adelina Vinca
 Fazat e mbarimit të urës 2
 FAZAT KLINIKE  FAZAT
LABORATORIKE
- prova e konstruksionit  - Modelimi i urës nga
metalik të urës në gojë dylli
- Caktimi i ngjyrës  - deponimi i objektit të
modeluar në cilindër
 - derdhja e metalit
 -përpunimi i metalit

dr.Adelina Vinca
Fazat e mbarimit të urës 3
Pjesa klinike Pjesa laboratorike

Prova me dentin Modelimi dhe pjekja

e qeramikës
Glazurimi
Dorëzimi i urës

dr.Adelina Vinca
Dekortikimi
 Modifikimi i formës
natyrore dhe i
dimensioneve të
kunorës klinike i
nevojshëm për pranimin
e punimit protetik
 Me te njëkohësisht
arihet edhe paraleliteti i
dhëmbëve shtyllë.

dr.Adelina Vinca
 HARKUN E
DHËMBËVE NË
TËRSI
 GINGIVEN E LIRË
DHE NJË PJESË TË
GINGIVËS NGJITËSE
NË GJËRSI PREJ 3-4
mm NGA SKAJI
 SULKUSIN E
DHËMBËVE TË
DEKORTIKUAR
dr.Adelina Vinca
Pregaditja e modelit të punës
 Stabiliteti i kulteve lëvizëse
 Dëmtimi i modelit gjatë manipulimit
 Dekortikimi,vija e demarkacionit,raporti ndërmjet
kulteve lëvizëse dhe paraleliteti
 Konfiguracioni i kreshtës alveolare dhe raporti i saj
me dhëmbët shtyllë dhe antagonist

dr.Adelina Vinca
Stabiliteti i kulteve lëvizëse është i
kushtëzuar nga:

 Lartësia e mjaftueshme
e bazës së modelit të
gipsit

 Gjerësia e prerjes
minimale të prerjes së
gipsit në dy anët e kultit

dr.Adelina Vinca
Modelimi I urës

 Nënkupton modelimin e
spirancave, të trupit të
urës dhe bashkimeve

dr.Adelina Vinca
Modelimi i trupit të urës varet
 -nga raporti ndërmjet anëtarve të mesem dhe
antagonistave të tyre
 -nga raporti ndërmjet anëtarve të mesem dhe
kreshtes alveolare
 -nga raporti i anëtarve të mesem dhe indeve të
faqeve, buzëve , gjuhës dhe harkun e dhëmbëve në
tërsi
 -nga raporti fqinjësor i anëtarve të mesem

dr.Adelina Vinca
Raporti ndërmjet anëtarve ë mesem
dhe antagonistëve

Kontaktet gjatë
inekuspidimit maksimal
duhet të jenë
 -intime

 -stabile

 -me intensitet të njejt

 -të përqendruara sa me

afer mesit të urës

dr.Adelina Vinca
Raporti ndërmjet trupi dhe kreshtes
alveolare
Anëtaret kontaktojnë Anëtaret nuk
kontaktojnë

 Sipërfaqësor  Urat higjijenike

 linear
 Lartësia optimale –
3mm
 Minimale 0.5-1mm

dr.Adelina Vinca
Lartësia e trupit të urës duhet të jetë
mbi 3 mm

dr.Adelina Vinca
Karakteristikat kryesore të kontaktit
me kreshten alveolare

 1.kontakti duhet të jetë i

lehtë dhe pa shtypje

 2.ekzistojnë edhe format

anatomike në formë të
shalës

dr.Adelina Vinca
Raporti i anëtarve të mesëm me
dhëmbët fqinjë dhe me harkun në tërsi

 Trupi i urës duhët ti

përshtatet formës
themelore të harkut të
dhëmbëve në tërsi

dr.Adelina Vinca
Raporti reciprok mes anëtarve ose
ndarjet mes tyre

 Ndarja duhet ti përngjaj

dhëmbëve natyral

dr.Adelina Vinca
Bashkimet te urat janë:
 -të sallduara  -të derdhura

 1.modelimi dhe derdhja

e kunorave(spirancave)
 2.provohet dhe miret
masa e re ku punohet
trupi i urës
 3.trupi salldohet

dr.Adelina Vinca
Modelimi i urave
 Modelimi i urave
frontale
 Modelimi i urave të
siperme anësore
 Modelimi i urave të
poshtme anësore
 Ura me spirancë në
formë të inllejit

dr.Adelina Vinca
Ura me element të varur-apendiksi
 1.Kur mugon incizivi lateral i sipërm-kanini bëhet
dhëmbë shtyllë
 2.Kur mungon paramollari i parë i poshtëm
dhëmbët shtyllë bëhën paramollari dhe mollari i
parë
 3.Kur anëtari i varur gjendet në njerin skaj të urës
së gjatë anësore

dr.Adelina Vinca
Paralelometri në protetikën fikse
 1. Si instrument për analizën e modelave

 2. Si instrument për mbarimin e punimeve fikse

dr.Adelina Vinca
Paralelometri si instument për analizën
e modelave
 - në degen vertikale vendoset mina e grafitit
 (vërtetohet pozita, inklinimi dhe raporti ndërsjell i
dhëmbëve shtyllë)
 - nëse dhëmbët shtyllë nuk janë paralel mes veti në
drejtim oro-vestibular dhe mezio-distal URA NUK
MUND TE VENDOSET MBI TA.

dr.Adelina Vinca
Paraleliteti i dhëmbëve shtyllë
 Nëse boshti zgjator i
një dhëmbi ose boshtet
e të gjithë dhëmbëve
shtyllë formojnë kënd
më të madhë se 24` me
drejtimin e vendosjes
së urës atëherë ky
joparalitet është
EKSTREM

dr.Adelina Vinca
Modeli për analizë vendoset në
paralelometer

 - përcaktohet shkalla e devjimit të boshteve

zgjatore të shtyllave nga drejtimi i vendosjes së
urës
 - shenohen pjesët e faqeve anësore të dhëmbëve të
cilat duhet të menjanohen me dekortikim me qellim
të paralelizimit të tyre

dr.Adelina Vinca
Paralelometri si instrumet për
mbarimin e punimeve fikse
 1. Formohen, përpunohen dhe llustrohen sipërfaqet
paralele të punimit fiks me që rast përdoret teknika
e FREZIMIT

 2. Vendosen dhe bashkohen elementet speciale

lidhëse-ateçmenet në vendët përkatëse në pozitë
paralele me rrugën e vendosjes së protezës

dr.Adelina Vinca
Paralelometri përdoret për
 -punimin e kurorave të
dyfishta ose kurorave
teleskopike
 -punimin e urave
gjysëm fikse
 - kurorave me forma të
dedikuara

dr.Adelina Vinca
Kurorat e dyfishta- teleskopike
 - kurora e mbrendëshme

 -kurora e jashtme

dr.Adelina Vinca
Kurarat e dyfishta përdoren
 1. Sistem për retensionin e protezave parciale
 2. Sistem për zgjidhjen e disparalelitetit të
dhëmbëve shtylla
 3.Sisteme për retensionin e urave të lëvizëshme

dr.Adelina Vinca
Zgjidhja e problemit të disparalelitetit
të shtyllave
 - dhëmbët shtyllë me inklinim të theksuar,
dekortikohen ashtu që faqet anësore të qdo njerit
prej tyre të jetë paralele ose të konvergjojnë lehtë
ndaj boshtit zgjator
 -miret masa,punohen modelat e punës
 -modeli vendoset në paralelmeter

dr.Adelina Vinca
Kurorat me forma të posaçme

 -kurorat në kuader të pregaditjes së dhëmbëve për

pranimin e protezave parciale të cilat retinohen me
kroshe klasike
 -kurorat në kuader të pregaditjes së dhëmbëve për
pranimin e protezave parciale me elemente speciale
lidhëse-ateqmente

dr.Adelina Vinca