Sei sulla pagina 1di 219

Informazioni su questo libro

Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Google
nellambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo.
Ha sopravvissuto abbastanza per non essere pi protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio
un libro che non mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblico
dominio pu variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono lanello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico,
culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire.
Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggio
percorso dal libro, dalleditore originale alla biblioteca, per giungere fino a te.

Linee guide per lutilizzo

Google orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili.
I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro oneroso, pertanto, per poter
continuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire lutilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresa
limposizione di restrizioni sullinvio di query automatizzate.
Inoltre ti chiediamo di:

+ Non fare un uso commerciale di questi file Abbiamo concepito Google Ricerca Libri per luso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamo
di utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali.
+ Non inviare query automatizzate Non inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo della
traduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantit di testo, ti
invitiamo a contattarci. Incoraggiamo luso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto.
+ Conserva la filigrana La "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file essenziale per informare gli utenti su questo progetto
e aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla.
+ Fanne un uso legale Indipendentemente dallutilizzo che ne farai, ricordati che tua responsabilit accertati di farne un uso legale. Non
dare per scontato che, poich un libro di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti di
altri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se un
determinato uso del libro consentito. Non dare per scontato che poich un libro compare in Google Ricerca Libri ci significhi che pu
essere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe.

Informazioni su Google Ricerca Libri

La missione di Google organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiuta
i lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico pi ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Web
nellintero testo di questo libro da http://books.google.com
(^o^> <?<?/H.. </. ^

Narbard College Aibrarv

lLIL t I8l)

^K^v^IlV, 1910
^. ^
>
"^
I^e 6eruiei ieele , ^m 'Iiailil ur loul ee ^u'! ^ 2 <ie eie uu
6 veuelllble, ne Mlxzu p l!e 6eelier I ueri u lalili.

Le ue ont P2 eulement 6e mol <zu'l>n ppien 2ux eusul8 en


leul 2ppiN2Ut !e reo et !e lgtin : oe 8nnt 6 uo!>!e et sublime
ekoze, o'et !'bi8toile 6e I'liumauil ouz 6e8 ime8 8>mple,
rauclo et iuelll>el>Ie,

^tll>elioU8-nnu plu <i>ie jamai ux mlboe eplou^e'e pl l


lempz, ooU8<:le z>i I'expelienee , et ^u> z>ln6u>>leut oe ln6
Komme, 6nnt ! Iilteiluie, !e eienee, ! pl>i!o8npl>ie eliletienne,
! z>Iiti<zue, I'e!ie ont pu, i^ule titre, e ^luiiel 6epui lro>8
ieele.

Kou ne z>ei<>il lien iter eu uu pieux oommeiee 6e Izne


et 6e penee veo le peuple ueien, ux<zuel8 uou ratlzelient
tuule n8 li-26ilinn8 i^elizieu, Poliyue et !itlel>ie.

'
rii?io <jl>^n^^

credit ^c/it/i^ov liyunl luunumentnluiu

DX r r I I IV H n l) l H^
z, , ncco, 1.1.
WW MV ' 3 i9io
oio^co VIIKI0I.I0 8110

8 0,

t^um primum eeeni,tuum 6e Xioni Carmen NM-


pl8zim!8 nonorinu8 et vremio nu<1 Lel8 luizze c!e-
oc>i-tum (1), equiem mximl> 8m lleetu8 voluntte,
quoll e clemum It!ie lu8 uo6ieuue eon8taret, uum
8uoeriore memuri 8nnl>i'U8 , klminiu8, kre8toi-u8
liiczue tuerentur. t)uum utem per Iitter8 nimum
meum tibi te8ttum vniui88em, tu eximi nunori8 et
voluntt>8 tue 8ininotione (2) it me 6evinxi8ti, ut
ex eo tempore te 8emper in oouli serrem. IXune vero
ut liquocl tl>n6em ex8tret teztimonium mori8 in te
mei, eon8t!tui nerbrevem nune Gummen trium ue lit-
ter!8 Itin'>8 6 te nittere, quem nuper coneinnvi,
quo sgeiliorem 8uuIpini8 l>6ole8centidu8 viiim cl Iti-
nm eloczuentium munirem. 8ecl ntequm venio 6 re8
i-omn8, nu6 in^ratum tibi sort88e eontin^et, me
nuei8 Nsrre, nuiQunl>m e8il,u8, uo8t rent8 Iittei'l>8,
eloquentise clizeiplin nucl no8 suerit ietgtg.
Igm primum neunte 8eeulo quintoeeimo ^3), auum
I^uclovieu8 v ^enil>, nnuenle imnergtore 8ii8mun6o,
I'gupinen8e ^tneneum nerui88et, tque llniniti8 ex-

Inzlituti Leliei exeuzum, t^pig l!, ^. 8pin et iii pu<I Inaunem


lullel, n, 1843.
(2) N,e! VilriuU p>tol 6 'ldomam Vuiiu . , . Neapnli ,
ei l^piz kit>ren!i>>, 1847, >u-8,
(3) ^nuo luccccxil. V, /^il ckl/a /l, <?a^a <ii Ha!>!<i e </el/a

e Lnmp,, l845, >n-8<>, n ^,, 4l e^.


ter>8 cloetni im>8 f;ent>8 mores emollire e88et re888 ,
litteri8 etim ooIitioriliu8 onlnestr otuit, czu , ve-
luli l> lonte, numnitl>ti8 rivuli in omnes 8uliloin
c!itioni8 nrte8 Mnarent. ^t <^uemlllmoclum lieri eon-
suevit, N08tri nomine vronul8ncli8 elli neriouli8 unioe
intenti, militari 8tucli qum mln8ueliore8 rte8 m-
!el)nt. Iupropler etilimzi eiro illn temlioru, nut ngullc
posteriore memoria nonnulli oucl no8 enumeri>rentur
litteris ^r2ei iuxt o ltin'>8 erucliti <l); ttmen ni
nguei nclmoclum suerunt, neczue Iitterrum eultu8 t3m
Igte nntuit, ut eivit8 nel!lncli 8tu6i>8 cl urklnitl>tem
qumcllm vicleretur trcluet.
luri8prrlclent>3 nostmocium vre cgeler>8 loetrinig l,
no8tri8 exeoli eoeol est, n^u nimirum cl uonore
ootissimum niterenlur. It<^ue mlixim eopi iuri8 in-
teroretum nnucl 8uul>Iuinoz nrovenit, czui inFenii eu-
nien in liorum 8ententi>8 l1i8pieiencli8 o8lentrent. ^t
in illorum 0s>erinu8 ortion>8 nitor cle8i6eranntur; nlne
,<t eloquentige sluclin eontieesoere null no viclerentur.
^seque ill literlieri ootert. <)uo enim ngetn cl exeullm
ele^ntim cl8ur^erent miore8 n8tri? Ilnus viclelioet,
iclemczue i^noti 8ev nmin>8 6oetor, see28, ll>lin8
ntczue itIie!>8 l>tter8 in 1'urinen8i ^ren!^mnl>8io pro-
iltedalur, in euius sli8oin!inl>m pernguei omnino eon-
venirent. ^uum vero nller poste, ll,nent>nu8 nni8, e-
oe88i88et, it clooentium vioe8 suerunt clivi8e, ul unu8
ortore8, poet8 Iler czuotgnnis intermewretur.
It 8e ngliekgnt in 8uolsini8 stucli numnitltl8 el
Iitterrum 8eeulc xvl, c^uum Lmmnnuel Pniliuertu8,
^Ilouro^um vux, nralliti8 lil,I!i8 ll ^u^ustm Ve-
romnc!uorum s2), ressiones no8tr8 n externo clomi-
ntu linernvit, quo tri^int im serme lnno preme-
rentur, )uum nru6enti.>imu8 nie- ?rineen8, mililige
silriter e clomi elru8, omne lli8oiplln!-um ^enu vellet
in8tl>url>re, qune 8leviente liello inm flelloruernnt, <!o-
et'<88imo8 unclic^ue viro8, mxilni8 nrono8it>8 nremii8
(l) Uuium<>cli luerunt pellu l^lll, Uubei-linu lliou, vnmiliu

Flu?! cklla /^oin in /'iemunto, l'ni-ino, Lllirin e ziiu, <8<l !H'8,


1'nm. I, p2, 66, 82 e F, , l!5 e e, , 276.) (2) ^n. vl^vil.
?
o-nmenti8nue, cl llocenllum invilnvit (l). U>8 clnu-
mei'Nllu e8t pr28el>tiln e!l>i-i88imu8 ille (^^slllliu8 ker-
i'rien8!8, numaniurum littelarum clootor, euiu8 in^enii
et ppgeoli' ei-uc!it!oni8 eomplui-n ex8lnt munument.
llt ne ^rneeo elim 8ei-moni 8UU8 clee88et nonoi-, 'lea-
clor^ Knenl1iu8j clomn <^niu8 , tuit i'ce88itu8 , czui
ninnium lelti8 8une raecarum tteri'uni nesiti88imu8
Iiidei-elur (2).
1Vunqum nte proleelo 8u!Hlpinoi-uin exnolitinni
lm in8lnitei' ni-o8veetum sue^nt; igmque nmne8,czui
liquicl cle !ittei'i8 noles!nt iudieni'e, eive8 no8ti-08 non
minu8 czun, liello, noi8 i'litiu8 clsu liczugnclo su>
tui08 eonnc!elint, 8e^ lui-tun 8unito Iionnsum 8pe8
intei-eeoit. t)uum eniin dlvininuruni ciaotrin nniti-
ln8 iin i-einne8 inleei88et, I5minnuel ?niliueltu8 ve-
ritu8, ne loi-te in no8lpl8 eti>n irrumnerel, ninil linti-
quiu8 usouit, <^um ut viro8 nietle in8ine8 a^vaeret,
quo^um oper vtrum religio inoolum>8 8ervl>i'etul';
ui3que munu8 etilm <>c!Mncllv!t 8uou!ninl>e 80008 8
itinu8 sosMncl, qule 6 numnittem peiiinent.
K^lu8 vero, Iittei'i'il>m nne ng!e8t!'lln 8ti8 88 cl
eivitteiu excolenlllim , ltine ntque itl>liee ela<^uen>
l!e 8noliu ex ^tliengeo 8U8lulit, et ^islciium, <^ui
nl>8ee nl'te8 trenne 8u8linei-et, clim'>8it (3). t)uo lzetuin
e8t, ut no8tr>8 l><!Ie80LntlI)U8 l1ilu8 czuilleln c^ litte-
s8 nun intereluclesetur; ecl ex e ^ieinlin , <^ule
in nriv3li8 80(!Iium se!iio8nruin eliit)U8 e^t reti'u8,
!m illl eommocl in unive^gin ^entem non proliei-
8eerentur , que nte ex vuulie eloczuenline 8onnll>
ol'onuxi^ent. Ke8tl>nt ^r^eeae litte', <^ue, uti 8u-
nr melnoilvi, n ^neoiloro lnen<ii euiu Iu6e ti--
lierentui-. ^t Nullo oo8t ee temnoi-um ciilneultte8
8une venerunt , ut I,oe quoc^ue ni^i8tei-iuin , veluti
8unervgei>neuin, ex ^tueneo reeretui'. liein nene inore-
idilem narro, eui 8enir sutigloinnruin in litteri8 pra-
^i'e88U8 oeentu8 e8t resesen^u8. ?iimisum nei> clueent08
(<) V. v^l.l.^vl>l , Fln'! l/eile l,^!>e^li </eFii <u<il llei Z'iemonl,
l'urino, 8l!p, K!, 845, in-8, Vol, I, ep, tl, p,F. l50 e 5,
(2) Np. eil, Vn>, II, ellp, l, p, 9 e eg,
(I) 0p. eit. Vu>, II, el,s>, >, pss, 19 o e.

,^
5
et moliu nn08 i!I rtium rein oloczuenli in ^oe
Nno 1'urinen8i venitug odmutuit. I'une viclelioet
ille upinionuin verver8ilte8 orle sunt, qne 8eeu!o
xvil itlio8 1itter8 vitiarunt. krte etilnn eei6it , ut
nion8tro8um illucl Carinii in^eniuni per i tempU8 in
line loo 6ventet, ei8que viti toinine8 nu8tr8,
veluti tne8, inv<lerent (1). t)uum ntein in ^tneneo
6e8i6errelur eln<zuentie cloolor, ouiu8 uotoritg in
Iitleri8 valeret, nullu8 in eerrimi iuZieii vir cleer-
rnte8 cl reotuin lrinitem revoestigt. Huorooler 8u-
iIoinornin litterg oenitu8 pe88umcll>te; tque il!
8eriotorum vortent ex8titerunt, qui e tempe8tlte <1
eneluin tollel)ntur, nun vero r>8um oum incl>^ntine
exeilre uun8ueverunt.
Ul><:tenu8 nrrti8 8i ll1nlur extern oell , quio8
iaentieni niiore8 N08tri iklietrentur , et intern lli8-
8i6i, que ouoliom rem mi8eie Inesetrent, nemini
vroleolo miruni villebitur^ nnminiou n8tri8 cl enni
cliein nun liou<88e oum reliqui entil)U8 cle littelrum
lnri in oontenlionein venire.
Illuxit tn6em 8eeulum xvnl; quumque Victoriu8
^mc!eu8, Iiuiu8ee nomini8 8eoun6u8, po8t lue6u8 iotum
I'raieeti 6 Knenum (2) vcein 8un!pini8 ttuli88et,
oinne8 0ur8 et eol;itl!tione8 8U8 eanvertit cl prnvetlen-
<!m eiviu Iiunnittem. lune enimvero, ex vrullen-
ti88imurum virorum eonzilio, ootim8 le^e8 8nxit li-
berl>Iiorinu8 cli8eiv^!ni8 soven6>8; quoclczue enut e8t,
s>eritl88imo8 uniu8ouiu8que 8oienlie vir08 Ilexit, quo-
ruiu cioolrin in eivilte exoo!ien6 uteretur ^3). Inno
videiioet numniorum Iitterrum in8titutione8 in ^tne-
neum tncieni kuerunt revoetae. Ll nrimo czuiclein
Lernrclu8 I^m, nel>politlnu8, uomn 82ne in reei
et latin'l8 Iilteri8 prot>tn8 et nooili8 ^4); mox llnminiou
(<) V. V^I.I.^DI>I , /i Q',/!' /I/ann IN /'iemnnle. I'orinn 8tuift.
Ne!e, l847, iu8,

(I) F<!-a iette d'!>el< ieg/l lu</e <iei /'iem<>?lte, Vol, III,

(4) V, Leru!! n<1reo l,me, epnlitu>, elulzueuli pl>


lszznli in ^e6emil> 'lliulinenzi , Olalion (nnvem). ^ue, l'^uli-
Knium , l?28, !N'8 nie.
9
KeAolottiu8 , romnu8; tum Nieron^mu8 l'glig-ueeniu
et Io8epnu8 Lrlolu8, prior quiu'em Nlutin, Iter vero
?tvio suerunt eeili, quiliu8 e!czuentil>e trl1en6l>e
munu8 permitteretur. Inler qu8 1'3l<!>lueeniu8 nrle8er-
tim et Lrlolu8 e^reie lle 5un!nmorum 8lu6i>8 meriti
unt, !Vmque Nulinen8i8 itlie^rum litterium oullum
psim8 imoenze l'ovit, c^ue nte ne^^erentur; ntque
nptimi nrono8lti8 exemn!l>rit)U8, no8trorum nure8 il-
oi 8ermoni venustgti 88ueseeit. ?lvinu8 ulem, exl-
mi eruilione Mleclaru8, nue in vrim>8 e8t luc>!n6u5,
c>uo6 cl>8eiplinl!e littergrum mnliure8 o,um nle line
ee voluit, 8iquiclem cluo, uti nuner giebm, suerunt
e temne8tte eloquentie <^oetore8 in "lurinen8i ^e>
emin , quo 8luc!io8i per triennium udirent. ^cl clo-
elorem qui !itinm eloquentinm f>roliterelur, nerlinetit
zere quatnni8 cle ortori in8lilul!une, onlimo8 8eri-
ptore8 ltino8 exnenclere, tque lIio8 lIi>8 eomuonere.
!IIiu8 vero, qui itliel>m eloquentim lrlxleret, vrgeei-
puum niunu8 mit poelieam Xri8totel>8, ^reeo8 itl>!o8-
<zue 80l?ivtore8 internretgri. Lrtolu8, quem non Iteret
<zuntum ineommom' ex ne 8tuc!iorum rtione nroii-
oizeeretur, 08len6it (1) , mIe li eum eloquentilie
Iumni8, qui lrium nnorum 8>ii>lio e6em 8ems>er clu-
oerentur. t^ur utem, ienlit, ex oolitiorum litterrum
M8tilutioninu8 exnun^i rlem eriliegm, veteri8 et re-
eentior8 evi ni8torinm, tum eivilem tum !itterril!M ,
>n8ci'iotione8, numi8mt, lique icl ^enu8, que turne
8>t virum i^norgre, qui Iitterl<rum eurrieulum 8>t emen-
U8 ? <)ugnronter rei litte l>rie mocleralore enixe nor-
lI)ntur, ut <1<8oiplin! immutgl, e!oquentie 8luclio8>8
cummocliu8 eon8ulerent,
Xegoio quo liltergrum lto que nrono8ui88el Ll>rtolu8
puolie uetorillite eonsirmat non suerunt. Ninilominu8
niorem uane rationem in 6oeenclo in8e 8eeut8, elo-
quentie enolnm liqugntulum erexit, ex qu e^re^ii
zne vir vroclierunt. ?ruse8or ?lvinu8 <rolum De-
ninam <2) cl !i>8torie 8tu^ium nrle8ertim exoltsvit.
(l) H<'a ol<, Vnl, III, op, 6, pn^, 128 e^,

6u<>8 et uelo^inl, i6il>, 6ecen>I, , nnu llx^^rxnl, V, or, cii.


V>, Ul, p, >U, plF, <97 ez;.
IN
Nie lenivellium eclueuit, ex eui8 ll>8einlin ex8litit
<^solu8 Lolt, qui memori no8tr ni8toi'ie sineio
tum 8ut>lpin'i8 88eruit. l^uare veri88ime de venin
8erin8>t (!i-nlu8 Loueernu8 (1): ?i-imu8 cloetrinae
5ue lumnN8 vernorum nss8ti>8 in me1i8 re8 <1ellu
xit; ni>imu8 ni8tnsim uneiiu8 uclenti8que t>-etvit.
iXemn utem inneinitui', I)eninm, n>-e8tnti88imum
nlnnium unenc!um e88 , c>ui u8<^ue ll i!l temnos
e!cszuentim in 'si,n> ineni ^i-eni^lnn8io trliid>88ent.
8itzuiciem eerrimn inssenio clontu8, i6emczue Iool'i8
otient>88imu8, il!m 8ll)i cloetrin! eomolrvit, ex <zu
8enlenlirum et verunrum eoni etllorezeit. lloo utem
8 totum litterig l,<ii<lei't , czuocl in nimum 8ini in-
c!uxi8et, vii-um, czui ntic>uitti uniee clec!itu8 i-eeen-
tiar nessli^eret, inentum e!nquentie mssi8trum lore;
e eontssio ex eiu8 8enol, qui It!oruin liltei'i8 levite'
tinetu8 ta,ue veterum cloeti-in veu8, ele^llntiosi-
liu8 clielioninu8 et 8ententio!i8 neunnc!i8 omnino e8et
intentu8, ieiuno8 l,amine8 ex8litui-08, qui verooi-um
Il8eiviiz eonlenti ci ssepmnm elo^uentim nun^um
:>88ui'Fl>nt.
<)uum i^ilur Lstalu8, eiu8que zeetglor Venin, uter-
que c!oeti88imu8, oolimm cli8eiolinnm in 8un!vino8
inluli88ent, e8liai- ex i!!<i temnore lluxit no8lrol'uin
oratio: mulli enituerunt in xnnlit !tinilte <li8ei'ti ,
in littet etilm ^ree>8 non me<lioeritei' ve-8ti. ^tc^ue
nt eeteic>8 omittm, Noi-uei'unt i!I temne8tte Iu8e-
pnu8 Ll-ettiu8, ?i-l>noizeu8 Kessig <2), 1'nom8 (^Iu8iu8,
et Vietoriu8 le ^lsesiu8, czui itliee !Nelnomene8 vin-
llex, velerum li-gssieorum ^Ic>sim e8t enn8eeutu8.
I!i8ee littei'i'uin ornlmenti8 su!zeot ntio 8uuInin;
c^unm exeunte 8eeulu xvnl taue nni8 in8e<zuentiuu8
mxime rerum nu!)Iiel-um ennvei^ioneg, et 8un ex-
terno clominatu neress<initnli8 8tuc!ium litteri8 ssl-ec>8,
Itini8 ntc^ue itIi8 nun nsum oueeei'unt, 8e lium-
nitti8 8emin 8emel inlluet, etim8i cl tempu8 <1e-

(!) Vonono^nni 6 1'Iioml Vlllperss t!!uio, 1ul>l>>, 1823, in-8".


(2) krnoizeug K>, nln Xllonuni in 8<it>!p!N> n, l>ccxi.ix,
lillei sslec!> t<zu >ll. cloeuit in l'aurin, ^e<<<:miil uzque ll
um loiiuz zzeeu xil, V ,!<ua c/<, Vn>, III, en, l !, oliss. 209,
11
ilare8l,nt, nun nonilu8 tmen exre8<:,!l , et, 8i ma<!a
sven5 k>c>8nii'et lartun , soile revivizeunt. ^uac! quillem
memoi-ii no8lrl> setum e8t, quum clua exoel!enti8 in-
z^enii et 6aetrine viri leoti 8unt, czui lilte^rum 6eoU8
in 1'ui-inen8i ^clemil tuerentur. 8neell>nt nee vorn
cl Ia8epnum Limantium et (^rolum Louonoronum ,
viro8 plne 8>nu!ll'e8, qui nuper in litteri 8uo!o!ni>6
Aenli8 namen runavarunl (1 ). IXeque vem , <zuempim
srt88e exi8tim3re, me nie mZizlr<i8 meo8 uitr nunm
<!eoet laucl^re, qu8> is8orum vieoanil< in lnuclgntem
etim reeia!nnt. ^umqunm enim eo 8>im nima erl;
immostl>!e8 il!o8 viro8, ut, quocl vit 8upnea'ittit, eo-
<Hm qua nsente8 nanore earum memorinm 8im nra-
8eutusU8, nunqugm lmen iuieia mar aNioiet. <)uum
utem 6ixera, vel-nl>uoa8 amnina etulem liline naztrnm
tuli88e ut Limanlia c!aotiare8, ut Lauotierana ele-
Antiare, omne8 im milii lnee 88en8ura8 eonsilla.
<^leterum nae nre^rtim IlUs!nn(Io8 rditrar , nuaci
unu8 etimz> iwenm tn!um eloquentim claeel-et ; t-
t!men tnt suit in ueurie!8, in ssseoi8 et ltini8 lil-
ter>8 nre8tntil , ut nimtm tiinlialnecm merila <li-
xi8e8-. lter vera, eui gr!,eee et !tine elaquentie
tpilliende munu8 e88et <!emln(itum, lnt! eur itlio
Stim 8tu<iil> 8eoutu8 fuerlt, ut, <ium omnium 8ententi,
lltinarum 8ui len>nari8 80i-i^lc>rum at>ili88im8 nnne-
l,ltur, cle itliei8 aoeritiu8 veri88>me iuc!ieret: ex qua
tiefst, ut jieenlli leultl>8 in 8 nan e88et ieiun et
nucil, 8ei! l8nei'8k! et <Ii8tinot multln-um rerum iuoun6
qul<Im vriette; in utriu8c>ue vera lora8inu8 nun-
czulm veterum 8ln!entil> reoentiarum claotrina 8eiun-
l^eretui'. Iuvt intercium, vicloe mi, nima renetere,
quotie8 clivinu8 ille 8enex Lilmantiu8 itIieo8 naetlrulu
nnlu8 oum exqu>8it!88lmi8 Numeri , ?in(iri , 8aotaeli8,

(!) lozepliu Vizmnnliuz, nalu ^IKii Inlimelii f>u6 Li^ure nno


u^eriori een 1.X1I, <I<:e>t n, iiiL^l'xxiv ; tizrnlu ulem
Lono^elunn , 1nrmel>> , ereplu et nnn occcxxxviil , <^uum
nuuclum 3tt>Z>et elt> nnum lerlium l exAe!M>ii. uiu
^it2ni v>6o in brn qui inzelibltui: l)li<>!l 8,:!,^^! inzeri-
plinue perptui uimvrlniu uxit 11>m5
Vzllllu^iu. Xu. 1'zurin,, ex Ollie, NF,, occci., in-8".
12
ut Nol-tii ol>lminil>u5 eompraret, Quorum Ieotl88imo8
Ioeo8 pro re nt memoriter reeitul; quotie8 illu-
5lliore5 IUoniveIIi et 6uiooil>r<!!nii N2l-r3tione8 cum
l'nuo^llldeis , oum 8llu8tiln>8 et I^ivini8 componeret.
IXeciue minu8 cleleotaligmur n,uum Loueueronu8 Vir^i-
liln8 t<^ue Hurtin38 8entenli8 8Ul>vi88>mi8 ^lilierii,
Pets3seue, ut X>io8li luminiliu8 nilraret.
deterum ouum ele^ntiorum litteriirum 6i8eip!in
lt>88ime ptet, vix Keri putert, ut cluo tantum viri,
lioet pre8tNt>88imi , 8tu6io808 intr ^u6rienniun
oommo<!e in8tituerent. ^propter optima 8ne eon8i-
lio, unine cleoem nn08, uot>8 mi8te>'ii8, novilc^ue!
<tuetrinl-um lot pltilione, c^ualerni l!octore8 in 1u
rinenzi ^tneneo ex8titerunt , quorum unu8 ni8tarim
veterum populorum per oiennium enlirraret , elilzui
lre8 in litter>8 ^reei8 , Itini8 tnue itl>8 tntummol!o
eloorzrent. ^u <zui<!em loee88ione czuum c8eentium
eommo<l>8 nonuum 8ti8 lui88e eon8ullum vi6eretur,
nuperrime eutum luit (1), ut litterarum eurrieulum
quinquennio contineretur, to^ue in in80 8ttim <!i8oi-
pline limine i8 e88et, ciui ineloriog8 ill8 praeeeptio-
ne8 s8iu8 traueret, <zu8 lumni in puerili in8titulione
im peroepi88ent s2) ; tum vero 8eptemviri Fi-eol8 ,
ltin8 tcpie !tlie8 !ittei'8 6ueerent eum ni8toril> eri-
tie zerintorum , nti<^u>88imll'um et recentiorum en-
tium I>i8toi'il!M, rengeolo^igm, rmmltiem ^ener-
lem , ttzue ni8lorim veler!8 piiilo80pnie ; p08tremo
cl I,eo omni, veluti eumulu8 (o), eeederet ^5c>3lxn,
<^ulm terni 8eor8um viri 8io traotgrent, nt mximi
cl minim ill 8e o'emiltei'ent, quinu8 pueruli e6uel>l-i.

(2) V, /iegn/amenl c,l. , a-<, 6,

elleleiaz <!lzeip!>nl>!> //e^cx^ elim rrl^uerillt, Illure <lu2l> ?!>-


linluin t.!tlei2ium neture lenuutientul; ciui veru rem me-
l!>c>6><?m p>elei'm>el>i>l, ll>m^uin imi u!>e!!>> vir, Hlielniio
l'lnlezzorez tl>nlummc>c!u nomineulur. V. /i<></o/menl" <</>

^
13
eorum^ue 8tui vel upim l>ettu!g fopMsi eon8ue-
veiunt.
<)uicl 8entim 6e ne nnvizgim 8tu6ioi'um plitione ,
<zu nlurimum ni>eoenti<ninu8 (1) lczue eruclilioni ,
Minimum optimorum exemnlsium imiwtioni c!tum
8t, im clixi in czul>cll>m zesintiunoul, nuum evulgvi
iinnino pguco^ menge (2), Uno unum in u>lezen8 53t>8
8it notgre, nzurcle omnino netum sui8e, ut nnno
>uinto nolitiorum littei'ln'um 8tu6io8i, Quorum et nu-
lilieum !tine t<^ue itIioe 8oi'intiuni8 8necimen llgse
tum 8o!ull> tum numer>8 tistsiel optione , n zeno!
itIiee et llitinge elo<^uenlile nenilu8 nzlinegnt , liiz
clizoinlini nnerm clatuii, ninil 8ne <l germoni e!e-
litilu et venu8ttem neitinentitiu8 (3). t)uni'8um tn-
c!em ie8 8it evazui' , nene8 eut08 tc^ue ele^nte8 vii'U8
iuieium 8it. czuiem nu8tra8, <^ui Iigno <liz<:in!inm
nupei- invexerunt, <^u 8tu<iio8i in multl e<1emque c!i-
vei-8 6i8troti rerum non6ei>e olii'uuntul' , cimoneoo ,
ut i>eoentiol'iuu8 , nuo8 uniee enlunt et ot8e>vnt,
<H <)uintilinum (4), clootol-em sv>88imum, iclenliclem
nimum clvertant , ouiu8 nee 8unt vern : ?ueri8
<^ue mgxime innium Int t<^ue nimum
l>uent , nsgele^encil ; ol>eter>8 , que <!
eruclitionem moac nertinent, lon^n et8
(1) V. iiegolamenl t, , 'l, 6, 9,
(3) t)ile?'>>anl onlic^e <i lomm VI!ui'! ,ui /le</nlamelo ^,ei
on<<l Fette ^ette', </el 28 </> iug/in l8i?. loriun, Fliuper! NeIe,
,848, in>8.
(3) V, KeIolamenl i<, , a^t. >3, lt>. t)^H'l>a!0nl e^il. cit.
Huio t2u6m ineommoo nnvizm itum et No^ t.iller>, llali iil
uou uoloore, u. ncoei^I , s>uiou 6ecrluin el, >i! , immut!l>
tu6ioiuni lHtinne, lumni Ieul><>ri8 uc>8t>e lloelrin oel <^'
irieuniuln treuum opeiiu <>ent Iitlei'i ilzei, llini et ine-
ei , liistnri vetuzlinli et leeenlinli evi , poli-emo re!>llo!o>e
tum ^ieol>e tum rcune, <)uo seln !n<^uent>e 8l<i>n> in pu-
tium vl>o>t>uul .enc>> i"!>etor>eluin >ulilut>nnum , i> mel!>-
<lio2 et Iiistnril! voleri pn<I<>nnnle. Iuvt ni exelibei iuzll
veit>2 , quibu Nei Iubri<mun> Kne ieeretnm l oxnln - i,'e/>e-
-len^a </< aieuni an, a^e<i /imo^tialo , eome iu mo/<!/>i>el< <ie//e
ale^ie, /^c^llie ^,ei c H Ze/le /.eitere eoi /le</nlamen<n <iei 38
^/ luali 184?, ilga I/i jill</en<> il tem/> neceas/o />e^ /o ziu</l
</e claiilc e ^7 /''! <ie//o <e<ve , ele,
(4) De lustit, nlt, I, 8, 8.
16
lalinarum oriziiwm piimu a88ur8mu8 ; tum vero notal
saium pioressioilk allzu mplituliine, sneseentsg lzuo-
que et aci nimlum lerme venture, per vaiias rerum
mulg,t>on8, oonlemplemur. ()uprositer ciolzeontibnL,
talinae oloczuenlias 8lu^i08i8, in brsvi veluli tabella litt-
rarum lalinarum vio8 8osotan6a8 xuibsrk cN8litui ; > a-
tu8 m nntimum laelurum, 8i mem commsnlalionem
in czuatunr poti8imum ^art8 izerorsm. t primo quiliew
ni8loriam crilioam breviler per8trin8erem lalinao linuae
et latinorum 8oriptorum ab auliqui88imi8 lsmporibu8 a
8;U6 di<:lilori8 oditum ; 6ein<^6 uream illam aetalsm
expeiierem, qua inter s^llas t ^u^usli mortem inter-
688>l; tum 8equior>8 evi enn6ilionem 8peolarem, quol^
ad ^u^usli 6XCS88U ad arianum perliuet; poslremo
in Ulu 8palium inquirl>rem , quu inter Ilalirianum Kl
Ocioacrem eNIuxit; qua nimirum lempe8tats Ilomanoruw
Mrae cl ocoasum ver^eie v>8ae 8unt.
>v ^^lyM88ll!8 TMlpOIUNlls ^N 8VI.I.XI: 0LIlDl,
YI.I ri.!^ ^XK0 r08^ UNLLU co?<lli^Hzl uci.xxvl.

dt! onlui^e i^Ll^ i.^?i!^e.

I>v pilmorcliis wlini sormonis dioluro 2, nrimum per-


lliNioillg qukslio oeourrit, tzuao MNtltii doclo uomie8
lorquet, de pnmi Ilgli ineulis. IVamque in !inulum
nri'mem srustia inquir8 , nisi prw8 nopuloium mii-
tiones et fallt iam nimo luoiis 88eeutu8. ()uum utem
eownlme8 uo w, eaoemqus <1>3oren2ntS8 enlenli
suei inl piolalae (1), illorum pini nobi8 Maxime pio-
balur , qui contsnclunl , ?e!<i8Z08, I^rl-benus , Ibero

(l) IIue zenlenliiu 6,z<:lepnlii!> v>6e pu<i llioivv, U^^i, ,


^n!i^. mm. , b. l et >I. I. K, plMcc.i! , De ?>>;> et pueril! lin
ue ltinelo. , rbulgi Oaltnruiu 1^35, in>4", ep. vl, vil, vul,
pz. 96-134. l)5. kllenei, Hcc/lcl'eHes ^u^ i'a^iFine et t'ancie ^l,>

</e //c, !/>!? ee H. Z,^,^, Nrve, Nli^ine, vetii<> et ine-


in<>>!3 lliuiii et liltelHlUi in Ill>!> uti^u elo. (Vnl. v opueu>,
e<ieiuie.). 8cll<jl^i., //l,<im'e al>!eFee </e / iltl>at. i<naln, 1'!!!!
l8!5, in-8 s/'om. /, <^<iu<!iln , t)siFle </e i />/>uialln <i l'/iaiie,

</! ^s! <!?!/?! ^<<"!c! iiu ni/ ^s<,FU.l<>. /'>><!, <>/iF<o^o <?li/elnnn .
l849, in 8'.
<8 UI8I0NIH cniilc^i:
liosque ex ^zill in liiaeeiam nluilei- lque in Ilaam
lllisg proleclo8 (1).
Nuiu8N0<ii 86ntunlill, qu cloeemur, Useeiae lltque
ItaNue popul8 eociem enere lu>88e pronalo, eerrimum
vinliioem niluuil lueoduium li^elcium (2), viium olim
npuc! Llsvo8 maximae exi8lim<ltioni8, quem eomplures
ex recenlioiibu (3) eouli 8unl. Itino aulem neoe88i'io
eoneilur, lin^uam saeeam et latinam uno eoclemque
lonle lluxi88e, et 8orno inte' e vinoulo conlineri.
lilm illucl quoque veii8im>!limum viclelur, llinm
liuuam , peiinlle e iiaeellm , tlialeoliz live^onim
populomm lu>88e conlwwm si), qui in unm genlem
eoaluerunt. ^uemadmocium vero 6i!ee!i eilius lueiun!
expolitae in i-aeca reione, inzeniis exmomenclis si!i8-
im; il pud Il!l)8 cliulin incullae lque noriicille
perm3N8elunl mler vilae l>a8luii8 8im>,Iicillem, inter
8re8te8 incolium mores s), qui ll linilimis deo <on-
tinenter vexiUi , innumer>8 ie< um ennver8ionil)u8 iae!-
renlur. Lx bis aulem 6i3!eel>8 e pot>88imum mev<l!uit,
<>Ucle in lraolu r<>8ioni8 erat, quam lideii Nnit, euique
I>08tea I^aliu nomen luil.
ksr aliquot aeoul tum igeca, tum !!in nzu 8ie
(1) V. Nrnunai, l , 94. t!. Vi,l.eii ?^?rnc, N>l, ion>. , I, .
pi.1, ll. K, , l , 5. t!s, tln, l!ri.i.^nl! Ue l!> !><;!! Ill!in<>,
pF, 457, ^l>n. ciicl! De sali I, lt,.v,r>> !>>, ll.,
pz;. 3, 3. I. . VV^l^rnii Ml. clit. !!. liu. l.!p> l?Ll , >n.8,
ep. 1,^4, pnz;. 28 et eq, Oun, VV^l,i De reli^ione Nnmnulum
l>nl>gu>im, Partie. 1 , 1'udin l845. <,4l.V4i nn, eil., p^. 3^
e N, , 229 e zeg. , 210.
(2) ^eavn! Nvciill Nizseiwlx, >e plimi ItIie enlnni et >o>
nee ^enlu, l,u6ni 8l>lvnrum l68<i> in-tu!,

Nnw l789,3 vo!, in 8. /legii iiisu.,< /<< , I>e,,.e!e^>e </r/l <><


<i L. X^oi , rirenl I8l0, i-8". ^V. li. Lose l.I>ni rmoni
etnztlor ^ui!, eleewn !o. , l?2li IH43, iil'8 (V. l'nelul, ,
I>^, xl et e<z) liilzuo pzgim.
(4) li^v^l p. il , pF. 48 e e^, ,98.
(3) II! lui, >>> p!ol>u s>ys>ulu veleque lerrezler, sl..,
il, 2, Ls. I'nnre?. , >v. l. 841.1,, O>. vl.

'
viFuit, ul nollli quilipiclm 801'01'e mulUcnelur, et 8u!i
unqul>ec>>! vi, id8 tgnlummolln ole^eerel. Hl cium l^eci
<l<?8kMl!88ni8 mm 8iiplonbu8 Noien8, 8ui ipk Ve8l!8>!8
Ml-islei-ol, lillin, eu!U8 neipnuo ex8lai-enl monumenl,
mlial>t)U8 Mll!ll!nuiliu8odn(ixi, 3pri8linil illa lurm 8ic
^iil sl), ut qua lempe8wte ?vs!ku8 in Il1il>m eum
eomis venil, Ilnmani lque Lpiiolae lliversu penilu8 8er-
mine ilm u!i viclerenlui'.
8ecl po8ll>l!m numanios eullu expolili in lillei-ai-um
mi^inem Ilomgin coencrunt incinii'ele, lune enimveio ex
!>iu8quo lin^u^e eulione in82i-uw Mnil8 pl>luil,luNo
<l'mum coniluin 8t, !<i3m lin^lwm c! neolienm nis-
<>< lim lionem ccecleie (2) , laue opinionem illlim cte,
<)!!'nll>!it)U8 in l!!im ls<liec!i8, inm nnmi eimnnn < l
l,<elium <im?nli8 lle celedi lum , inler ni!e8 siibuli^
NUN 88 NMgNllNllllM.
l^eleium communem !>nne ^^ueei et !!ini 8!'m(n^
uiiinem qunluur psileserlim Ziumenl oonl!rmnl; n!-
cum >irimnm eiuill- ex is)8i8 lilleiaium lmmi8, qui!),^
liaque 8 ulel-etur (3); Ileium ex ehmuloi ; ler-
tium ex mu!ti8 veil)U8, lisaeourum et ^inoium commu-
niliu8 !s>ue il^m nlgne kjiulicimlibu ; qumlum cienique

l>2!X^Ifv. !><,!.,., 1,1, 33.

)?.K fHi'/-/l,v^l //IX^V : ? i? /ifl X, i?iv n ^)li '^l/l'?. Uia,


ll^l. , nq, rom,, I, 9N. cl ylim^ii.., lnt. l>^t, l, 6, 3.
8l)i.!<;. U eu., !. !. , oip, I , ?8. 8l N^l!i>^i llie. qu<!
>n5esil!ul: l.!, lin^u et c>!Ie>ft lin^uae zzlce. l.e^c>2 l??<j.

(3) Nlo. 51. , ^n<!l<, lM, IV, 3, 1'^l!,, ^nn, ,1, !4: I^t
lolnie, i>, eli I,l,ni,^u vele^iiiuiZ <,rlecc>lum. Uj>u6 li!!
I'I.!. ll ?I. >>l, < : Ve!ere (!>!!>') iz>l!> <!5 e,!cm >!!>e>>,
qxl! none 5l !l!'>i>e , ini!!,, ei^il ^l>>l>'s !>>!,! ulilzni eii,
>>>,<? el !,<>! in p!l><,, clono I'lineijium , >l>l'lvl! ic! >i
>I!,l>l!!c um >ftliij>!>nn lli ! Il<!.?i!>l:^ ^li^ivou '>^vl?;
30 UI870IUXL 6Nl?l<^r
ex rnmmtiea l'ations, quam e7u>?^v lZraeei voenl.
Oua quiclem pozila n^uarum co^n^lione, boo pmegei-lim
inlellizi voln, si-u8lra nili liNinai-um lillesaium 8luliioo8
ul nlilzuam clocti inas pi-aezlantiilm eou8ecsUHUlu>', 8i rs-
ell ne levites czui^em l^erinl.

8> in llnliqui38lMllm lalini 8esmoni8 36wlem inquil-gmuz,


omni lLN6d>-j8 ei!-ouinfu8 nob>8 obvei-8ulur lzumciiu
reznuin ^!dnnm 8l6tit. IVuIIa enim 8uper8unl monuwenl,
ex <zuibu8 vg8>^l>ti8 illiu8 lalinas !inU3L eonilio nobiz
innutssolll. (>uie uoo lantuin lieel U886qui oonieelui,
priscaiu villelioel ilelioorum populorum liuguam zl^li-
bu8 ip8rum woiidu8 pprime l-8poni38e.
?8t liowam vew concii>3m, uzque cl 3NNUM Nldi8
llueentosimum, qua, tum st qu3cll-3^e8imum , quo ree3
luslunl exaeli, nel-pauea elim 6X8t3nl monumenw, lzu3s
llllinl 8srwoni8 vullum lque iu^ulsin uobi8 exliibeanl.
In ui8 pil0 enumLianlus clminH, <>U3S perlinkbant 6
ilu8 reliio808 lque ll lnvoo3lione8 veorum ilumai!-
lium. Ouum enim, uli nbet ?l3lo in ?ueclone ( l ), ninil
8il wiu eozniNum menlivus nu8li'l8 quw uulueii, lzuarum
8UMM2 VI8 03rm!ninu8 est nplioi' et C3nlil)U8 ; illl uu
Lomno8 uaucl eter lczus pull LseL08, in 83ori8 m3-
lure U8u>'p3i'i eoenli 8nt u^mni, quibu veorum Isucles
oIebslenl.
Hue aoe6unl o3l-m!n, qua vel 88 voo(2) vel ll
sle et liuiam eanerenlur in epu8 aul in sunLriuu3 s3)

(2) V. Ko, 6 vem ,. "lul.!., I'uzeul, llilpnl, I. 2; IV, 3,


- Ve olt, >ll, 5l. - Lrut, xix tzumiil.. De inztit. sl. !,
lN, 20. V>l.ril. ^x il, l; I, l, w.
(3) lvi.1.. De !ez, 1 , 24 ; rut. xn.
i.!k i. - cz?lii il. 21
acl clawrum viroruw virlules praellieancls; tum vew
bIIi8le et sallltliuneulae , qua mililes et lunioal pleds
in duoes lriumpuanle iooulariler ladarent ( ! ).
(Imululn czuillem veluzliszlmum Ilin6 nuae mouu-
mentum, ex eomwuni eruilorum zenlenti, est tal-me
/^ralwm ^svaimm, quo nounul a owuli, pleiique
vero a ^umae aelalem rstemnt. Iloe 8ne, lm^uam
quoll tlinet, cleo clislat ll i-eliquis vetuslioris evi monu-
menliz, ut uaetenuz praestanUzzimi plnlolozi vix proda-
bilsm ine 8en8m exseulperenl (2).
(1) V. I.IV. IV, 20, 53; V, 49; vil, lo, 38; X, 30; X,IV, 29.
Vein luieri in N,nmnuium <^ere p^ioie lim onninusili. Ls.
Q. N. Lliei, U!i 8xnn, 1810, iu-8. Uuingmul luil vul-
galigzilnum iUu lineu , ^uu lul, <)eli5 wiiite in l>ieu tiium-
po, in oullum pineenli nereut (8vri. In!. I.ix).
<,!>> t!ei udeit,
?Iiennie<!e l!ez2lein:
Ucee d' nunc liiuuipnllt,
<)ui uneit LI>i2i
^ieomee uune liinnintll,
<)ui uue^it l)ei'in.
Uuiu liin mui suere ellnleuae, in vivun, ^ur!inun> comno',!,
<zuibu, ut> it >?!. Vnpizeu, pneli , beiean, Iiuneraloris rlulew
eieolanl , iieuuz teli mi!i!ritel >liwt>nl :
Klie, inii!, miile, uiilie,
Hli, mie eeo^imu,
Uno nomn iniile, niiile,
Uie, mie !e<:>>I!viluus.
Hlie, i, inie vivt,
<)ui inie, mie c>oei6il.
1'aulnin vini >il>l>el nemo,
l)lluluin <u6it nuini.
(2) V. ^el ?itrum ^>-v!ium b liup. l, Xui, ^ntonin Uw-
d!o, ex u>lniaribu mo^o in nibe reperli <i8orin>. Knn>e ^^?,
iu.su!. l). ^MI, ^/l al e monumcntt' l/ei ^alel/i ^l^^aii icn//>l<l
gi ,n lav/<? </> ma^mn, e<i o^o ,accili, <l/e?-ail e cnmme'Ua<i, Nom
1795, vc>I, 2 in>4". l.znll, Hassg </> iingun e<ruca, I, 8, ^ >,
lom, I,PF, 142 l8<,, 6, Nenzi>n, !<!mnw ootlinl! mel^c,
!it>, I, o. 9, V, ubi enns. ^ranimalionl, !oe, p, LU8 el 8e<^<^,
^-8cori., l/l,!i. ai^, <ie /a iie>, ^m, ?ri 18l5, w. l, P8 '4.
Hl. L. r, LoiL?l>, 6,, lalel, A,ammai. /'. Fcuie, tun,, l! ,
pF, 290. l. Ili.^iieK, ve olminu I?ii>tluin ^rv!ium, onn!
<33L, ill'8". ll, X. L. DOLL, I.liui eimnni >elut. I,!
eiset, ?2ri 1843, pst L8 et qu.. O^l^v^i^l up.eit. 5lu</! /<?,

^
22 iNloill^ cniric^e
^c! l<ume elatem nnilinenl olim //Mn/Fa/i'me^),
(sui lneu8o Mttio 8lli, Mrl!8 sacerolibus l2), ene-
renlul'. lii quillem ontu8, quo n88im vleses 8oris)lol oz
omine!iuai'nl (3), lomno>'!8 iniusi intei-oillsrunt, 8 nre-
vjzzim lllnilim lwgmeul exoim8, et 8inFulrl que-
l!llin vocl)ul, c>ue nu<i F!mm<llic:<>8 noeui'l'unl (i).
s>< lm?n in is e8t ninmvertenclum , lidi8 nun e88o
<>xn!u>lum, ulmm ni!!U8M!)lji isliquize (l volnzlinreln
titeln peNinsent, nfuesinl lempm i Iv8U intelpolglse.
Iluc unum cn8lill iuler omne, !um cn!u8 ?> l> um ^r-
vnlium et 8Ii(>um, lum reliczu cm min, ll czm'uux
Pia eommemm vi , o i iclo i!la 8luinin numLio fui88^
eun8onnl, euius lorinilm nodiz um Iillliill l'erenlillnu
.VulU8 ^5), nuneiiiius vero Inn8 (ialvunius (6), el>i8

(!) V. I. N. lnca. , ve eii, et pneiit. Il. lin^ui!, zil>bi>li


C,l>llnr, 1735, ill-4, er>. ,!>, ^ xl, p, 23!1 ol eq<z, l!orn
,,p, eil, !><;, 78. Intel N)muu8 8!>le8 8unt e!iln recen8en6
XHineut eu l>88nient, line 8l ni'iv pneiu! in 1nuw ,
lnnnuem et llinelvziu oc>uorin! , <le ^u>Ii czzeril 8l^i.!ui> in
ieel, 6 Vrr, l. l,. vi,
(2) V. >,u6 rc>i>i:i>li!Vi 8upnlem l>n!i<l iom,; 'lc>L. liUi'el>i.I'U
Ue 8l>!>>8 , zlrli eei-oliduz pu<i It<,mu<>8 lil. 8>n. v, t>85.
(3) V, Ul<iv, Il^i^lo. >nli<i. rum >I,?N et e<z<z. pl.m^n^ll
< >um kump. xI, ,, ve n, >l.,>I, l, l4,45j vil,
3, 3, 26; ix, UN. ^vi.1.,, ve il., iil, 5!. Uc>ll^. , l!p. ,1,
86. <^li>i>i!i.,, ve in8l, oll, I, 1l), N^cnc. ,8:>llll. l, l2
8Lv. <l ^ene>6, ll , 186,
(4) I'Lzm, ve vei-unruin 8ij>n!l><:l>li<>ue <j v. zin!uei-n>,
Kl, pee>, 82!, vilgine. p^lll.. vi^o. , Duil.
5'ezli 6 v iment. Uze,, 8llurn. l, l5.
(5>) l)e lleli, ^I!l,i, ne<il>n et melriz l'lelnln, Ap, lv, v,
249?, <^s. Ile^, De inelii, p, 403 et >>, ^^1,. l'o-
m^il^. , Ue n>t8, op, vul, p. 323. l,m. 6 IIoil ,
l!p >I, l, l57. l^rl, iplom. p. l??, et >rt, opit., l. I,,
P2<f. 33. ziOLLli.1. , ve lilu iner,pl, , vol ll, PF, 185 et geqq.,
ect. >82U, vne et l^rnzs , Ne veru <zuem voc2nt 8lllurn^<>.
Nuniize, 1833, in-3". l^NLl,i!Lvi> nu Uin., /'/Hic /><,^>ll/ai>
iu/. p2li, l843, in-8.
(<3) Op. oit. ^Hluck s, /)e^ia />eia 7-l<m<ca zu- gl, <<<?/ /in-
?!>, F. HHH e eF, - Hlu</> /H, /)ei ^eo Hat', />. <iF^ ?^>
ll>> rvi8!ln>5 sumeuli cciliriut vir eru6>l>z!mu, in vetuztio-
siku i>8 LuuiUuium elm>n>t>u8, il>vlmum vollu8 cziiAm meliu
nLn i. - c.vi>i N. 23
iFLuin el lluellin, inaxim iwlicis oiizinidu lux tit

Ilaeo dievitei' <^e vetu8liunbu8 monumenli, que nu-


M6N8 68enl aciztiiel; iadum lloluru8 ci e, lzue
8!ul uruuone luesunt exargl, el pi imo quiciem cl ie-
^illsum ie^uln simenlil (!), qulle ante llissu8e et cl<8-
ipalae, p8le vero <^w tiuotliim psiri (2) in uiwm
cuclctllL, >'/ >i/ /^Ml'anl nomine luerunt llnle.
.^li leziaium le^um elatem neilinenl etim annale
/a^iml, qui memuiiile publiclie selmena'ae cauga pon-
l<!'>cil)l>8 mnxiw>8 perseriuedanlur (3), c>uiliue no8l indem
(ialliz Qi>plm, nno leime Ueeenlesimo, 8exlo el exa-
esim, ineencli luerunt ilbsumpli (t).
Ulotenu8 <ie lillin linu monumenli8 qunm^iu
liomani !e>nu8 narueiunt (5). l^xlleli8 utem reidu8,
lin8>iltosiue 26 eon8ule8 imperio, Nomani bell del!>8
^erenclo civer8U8 8ldino8, i.lino8, ernio08, Vo>8eo8
lque ^e<zuo8,rei mililai-i oliu8liu2m lllteii8 inlenli, pe>-

peclanclum ; il ut <! urium tl>nlu>ii><,6<> menzurm ei^el,


imililer 6ecurrenli!iu pli> rnulinerentur, x >!Ii utem ermi-
niliu eauln<iit, >tIiol>e pn8eo primur^i i-epelencl, <)uum
nim IlIi leeentinre ili^tlimieiz ver8>!>u voce in ue ci6i6ient
iluiter <!!>nnle, illucl illici clui>N!8 z;enu uitum el, cui

(1) Ile! less p>m enmiuVmnrllutili ^1.1.1 in Nlli<>n


pro N!!i!n, v^ ln lil>. 6e lopubl. il, 14; v, 3 - K ^. liri.i.ic,
>v, I - , 8envic> 6 ^enei, vi, 860; xil, 836 - kLi<, voo.
P!lio K Hrini^. Vlo^oile iu I<uu> - l> Xuu'r!o, luv.
Lei, ll, 16. l^s. L^cli, IIil, iuliplu. rom. , I, l. 8cLll!,
Hil8. 6 ^cil. Hnu. lil, 26, ive cle le^ibu inm, r>>, Lllnrt,
1824, zn.8.
(2) kuil l!2>u l>io pp>!-i8 l>equ!> 1zu!N>i 8uperl,i. V, po>
r., U liss, iu^iz, ^ 2 (vi. I, 2),
s3) 1I1I.I., , 0 ort,, ,1, 12.
^4) I<iv., U>t. ium,,vl,1. Nuo oeeilunt l,ikli ponlilion
vl pontilieii, I^ibri llu^ui! Clin.!.., De ut, veor, I, INz
cl iep., >I, 3l), li,!ir> in!>ss!lltuum ( l,iv. iv, ?z ix, <8),
Qibr, linlei (I.IV, ,v, 8, 13, 20 l 23; x,38; pQM., N. N., xnl, 2l),
<l t>u<> 6>i>int vetuzliore Iiiztoliei iomui.
2i ui5i(in>4r cnmc^l:
!lc>uol! iempu8 bumsnioiem cultum nelexerunl. Oultre
b inilin eon8ulll!8 imperii n8c>ue ac! annum urbis tre-
cenlesimum 8eunclum, quo tleeemviri luerunt oreli ,
nullum ex8tt lillerai um romanarum monumeutum.
Po8l crealos l1eeemvir8 primo 868 nodis Nerunt
lrllmenl leum xil lanulmum, quc>8 nmpssimis !u-
clibus effert lullius in lidrig <ie 0r!ore (1). Dmirum
ciuum svi88>W eertamina intsr Plre8 et plebeio per-
peluo ex3re8cerenl, neo reiae Iee8 ll quziibel lile8
clirimenllus , alque cl rem publicum rite ciminislranam
izm 52l>8 e88e viclerenlur, Lomni cie novis legibus le-
rencii tanem eoiwrunt, liue aequncim eivium
liberlalem perlinerenl. Itaque ex 8euil!u8con8u!ln tre
eon8u!re8 (2) in Lraeciam mi8erunl, nui 8olni8 le^es
6e80iiuerellt,et re<:2rum eivitalum instilul, mores iu^
rque uozoerent. Ouum p8t lriennium le^ali cum ttiois
leiuu8 liomam recliissent, plaeuit erellri llecemviros,
quibus cur novi iuris eonencii manclgretur. Ili, clibil
in en8ilium llermolioro <zuo6m Lpnesio (3), pnilo80pun
luno lorle in Ilaa ex8ulante, ins omne publicum priv^
lumque in xii Ibul8 clies8erunl (i).

(!) l, 43 et 44.
(2) Ki5i le^Hti Etilen 8p, ?c>tuW!U ^!tu, ^. Nn!iu, I'. 8u!'

(3) I^iv, , I, 31 et s^q, ki.i. , II. ^f. xxxiv, 5, le8tl>ir. Her-


m6oro dui pliezin ltuii in ooiuilic oubee pnziwin suie ,
pinoteie <^uu6 leeemviri lee 8u!nu> eet inteinrellllu, Iluio
nlent! ull^nly!7 L/V^^^ (0ll>o 6 Ilei-mooln pl,eic>,
vero xil 1b. ueloi-e), ^nu, ocl, liruni, nu, 181L-I817. Lrouiu.
l88, iu-4. Ol'. Uzcxeniz!m , Vin6ioie l>tiq<z. ium. to, l,
1> 1ei!tic>i>e 6eeu>viil>!i, lli^pn, 1843, >n-8.
s4) I,iviile nuio ^llllliolli <)e le^tiz rnn>ni iu l>le<:!ii> mi,
6em <tetr!>el<? eonllti uut ViLll, I<iLilll , I>DI.!LVL Luiunieil>
tt. 6e !<;. xil ^b. l,nv2ui> 1827. Nx <Iveo buiuoe veiiwlem
tuentul Xl!L, IIiiLii, 8e. Ozziriii , Kovum exmei! Inci villni
<!o lessnliz im, Etilen m>8, ele. Vit >82>, l.o^, viPul.
bi,t. iuli. 6e oliin et tunlibu le, xil 1t>. Hmtelc>6. 1829, in-8".
l!l>^vei, ve xi! Illljul. lontibu lque lmut<>, I>ii,en, 1838,

i^,,,la<,<>n </ x,I Tai/.,, Neie, 1834,


I.ILLN I. - c^ii.? II. 25
Onleuu!n qu>l!sm,doc cai'liu8 legum romluiciium lm-
poiis iniurill interoi^izss. dclleium siazinent! quae dn-
dieque 8ups>Funt, ex Hl. luii, Dian^sii N3Uornlt88ei ,
I^ivii, ^. (!el!ii, nliorumque operiduz eneelg, sl) Iiuncle
leslanwi', N,umna8 non oluin 8ud lezic, el onnsulmi
iwpeiio, ocl et cleeemvii-ollim aswle, Iioe e8l U8que cl
inilium 8aecu!l czuarli, az>e8ti et riiciioii ddiie liniicl
U8N8 lu>88e.
Oliiim quidem lin^uae cl8pei!tll!em nonlium lu>880
emol!ilm 8eeu!o in8equenli, itpeit!88iwe 08lenltunl lluo
esiilpli>2(2) czune e88snlin sciinonuiu monumento exti-ll
portlim <<ipen<iin; quorum unum ellillili refeliinl all n-
uum urbi8 quacIiinLnte8imum 8Lptul>68iinum (3), lle-
i um vero llcl linnuin quinent^imum lertium (H>). ^ qui-
du non e8t 8L>un8encIg, in8eriplio l^olumnae Ilo8ti't2e (5),

(1) V. l^c^a, Loiuorllrni, yuzluc' snnte iun oiv,!,, b, I.


l,e^e x>I 'ladul!. suis llmenti lezlilutN, iuztlil !>I. lne-
ein, Kiuleln, 1744, iu-4. ^. 1'nn^c>, //<<, </ / ^U7'l,!/,su<i,
-<,!, 1750, ill-lul. Loncllzuo, t!omn!e/al>e u? / ioi li
>I TViii, vol. il in-4", 1893. "l. ?. Vc>Ul.^e, Cone/u! > /
/oi ck^ ,il ?ii, I vel, >U'8, l'i-n)' 1804. I.. V^l.ki>i^?l! , /.e
leFFl tie//e x>I ^/e nminale econc/o l ^ln/'i l/etta /loiilica, l,oe
I82N in-". rllFMnl xil ^dul, ll. 0, Xei.1., rribuli 1825,
in-4". V^nvve L5l.r, 8peeimei> iui-iil. eleot izlen 6
Ueeemviri, enrumuue lezid, lilnuiiic;, 1826, in-8. zl zr,il^i,ev,
//<, ck iou^oe <iu l/l'oet mal, t^nliulte ^>a/' ^!/, /'once/ei, 1 vo!>
>i>-12", ?!-! 1829, (!ll, Lln^uv, dement </u <//<< Domain /,>
//ei'!!, <^<iull>, anno elc, ?>> 1835, in-8". Li.cioexii,
/Htl<u<e <io ^uHtlnlt? e<c, ?l>i> !839, in-8".
(2) I'rzelel bazee 6ua inzei-iplinne, 8cipionum monumenlu in-
cftlpl, q,i>nquo li iliulltur o>, viro LLLrn (l,l>t. 8el>, vo-
!ut. lel'xzi), pliz;, 129, 134, 156,
(3) l'. Liv. , xxxvnl, 56. Ixcn, r^cc:,c>i.,, (^ominout, <io linzu
!lt. ?wvil 1729, iu-8. ?n. ?ill^ei, H/onumenti ckssil Hci/,
Iloinll 1785, in sc>I. l,<Mli, HaFFi <i iingu el?-la<l, 1789, in-8,
OllLi,i>, Inzclint. !lin, n, 55l), 551. I^>eimn , Ilizt, ^nm, ,
l , p. 362 et e<z<z. Vl8ccii , t)/?- va^ie , I , p. I et eu.ci.
vmen, lNu>>^<! msle, 1784.
(4) V. 3iio?i>. pul! Kraeviuui, Xuliq, rc>m, Ineu?. , lom. iv,
e!. 1836. rucc!ii8, De oiiz;, lin^. ll. , pF, 325. 0ri.i.,
Iu3er. Il>t. u, 552.
(5) <i^<:c,oi,. n6 L>v>um, Xnlil>, ^nm, >v, z,,. 310, l,l?,,

^
36 lnsiokNL ciiincxe
l>uae, nun ui-di cunclile quacllinzentLgilno, quarlo el
nonll^sim, (!>iio vuio eonsuli posi! luil in luio, pro-
nleroll c>uocl primo nunico bello maxiin cum laude n-
vIem vietniiam de (^m ll>8inien8idu8 ieluli88el. ^imiiuw
insulilll lillt'Ni'um lrm, di80senn!ium e38uum nexu,
el ot)8olelae lils vno68, <^ue in nisee in8l!linlionibu8
uoouriunl, puerilem lalini 8eimuni8 etatem niodunl,
qu, 8imm3lll.ile 8tudin in uidein nandum inveelo(l),
unu ciibendi lulzuedilzue lex e>'t pnnuli eon8uetudo.
Lx dicti8 iilin illud oonNeilur, ltomano perpelu>8 belli
iaoltuz, U8que d nnum uiui8 oondilae qunFentS8>mum
decimum, quo primum punieum bellum luil ennseclum,
pllium ul nilii! serme de !iUei-i8 oogitasse. lline videlieet
!um<lniari8 eultus initiil npud ltman8 8unt repelend.
Ituiu8 utem Vk8li8i im denieuendimu8 tum in en-
t80N8uIto de ll<:odN>il)U8, quod perlinet d annum
,IU!N8ente8!MUM, 8<?plimum el 8ex8e8imum (2), tum
vero in rumani8 illiu8 evi 80!ipli-inu8, de quil)U8sumu8
dioluri.

>llli<z. !et. ll, l4. Q^i: 06 <;o?.e, Ne enlumn , nt^. t!. uilii ,
Ilnme lt35. l^lix<',<', >,, <it, p^, 297. l>^li, op. eil., I,
p. !42 el eq. I.ii l!i.Li!c, /) ^'nu?'aui c/l / /lma, p. 79,
(1) V. l>uiuee !i!>li es>ul xil,
(2) I^iv. , xxix, 8 et e<z. 3ei>2tueui>z!i!l! <Ie Leo!>n!>t>u,
5>ve ene^e velnzln <lIu!l>e uiue> t)el> viixlnlioii!!! xp
oliu, uotor UXlill^ro .<rv>?ia K>iul> 1729, i-l!. l6em
pu<l I'oleni nnv 8upf>Ieiuent u!riu8<^ue ll>eul> l>!>^lllulu l
Ml>nli, el l<:,, Ion,, l, p,. 7l. m.is,ri> , t?t/</u /
manue^,^ l/e /a iii/,/<<^ue /e Glenne, tum, I, Vienne l83l, in-4".
II^voi.o, Hulics. inm, inonum. le. n, 3. LnoirrLKv, t?s
/<nc/<e F^amma<,i /u' H</<u/e, loni. i>, ^>l>^. 297 et eq<z.
Iiuei>, np, oil, , p. 126 et eq.
l.uen i. - cii'lii' l. 27

<l/He e<u<w<'e co>ci et <<a<)iel ^luiae, ^uum o/ie<l

l.uclo 8conico8 iu uidem i>osli8 incluxit nnc li-ceeu-


lesimo, pi'imn ol iwna^ziino (l Deo, m iliun n!l>cui>clln.
x IlLlrusill V6io niimo !>izl>innoz Ilnmin ceilus suis
conswl, qui Ilante cl libicinis moclo >>onulum oble-
trenl (1 ). Hell U8L08 lu^ione >wle imiwli 8unl iuvene
romani in lesli quil)U8l!m 8ulomnidu8 p8l me8e3, in-
culilll llei' 80 in00Nl!il!8 V0!8!U8 sunl<oil>3, cilw8 /!?-
cennmo ke8oennia, Ueiruiia niucia, ixerunl (2).
lux l8eeni,ini8 Ilisoe ver8lNU8, quidu8 romni !uvene8 8
invieem calnerenl, nroNuxit ai^,a, mor(l30!8 comnodiuL
8enn8,qu0vai'!!'8umenlacmniil6olkIilu!-(3).?o8lqullM
vem lui seoniei paualim in rleni verlerunl, romn
iuvenile, aliaruln labularum aetu di8trioniliu8 relielu ,

(!) V. I'u^. , Liol. ,vnl; ^ueu>. 6>put., I, l. l>., v,l, 2,


V^i^ri^. zl^i , retnr. 6>elor. me!,>url>,, >l, 4. 'l^cli. ^nn!,,
,,v, 2l. 4. LLl.1.., vil, 2>. Vo,, Inlil. pl,, ll, 2.
(2) Ilc,^., Lp. >l, l, <39-l65. 8ev. 6 Xenki. , vi! , 95.
(3) D l^r coi>u!e Vnm , Ii>t, poet., lll, 9. l, 0,x.4l>
>N., D 52l^lie> (ilzeeoliiiu p<>i, l Nomzourum l^l, I'li>>,
ll)5 , in-8. Vm.rmi, v t^r ll>nl> nlur iu<jue li-
ptnriliu. I'2tv>> 1744, in 8. U^oir , /)<.nus ^u^ /a ,,n^s
(l>l. >I </ me,n,>kl ck i'^lca/, </ >>)<, et IH, /.^,). or>U,
e l)r lon>li> e>u5c>u ueloril secipu>, NIclenb, l?95,
in-8". Lieniii.iri , ^'al ^us <a ilv /ulne, Leneve l829,
in8. Zru!^!., v l^re low. inuol, e>>>z6m<zue <ie llu
et uce, Ubronn, 1844, in 4". I<i?ie, /, ut^re, / c'
m'</le /im (/le>ue </ ckuH! mon</, will, xvl, p 548),

^
28 uizromHL ciuiic^!?
alei/az (1) tnlum eit, b Ogois cceptag, qua ad
llit!'iuN>I)U8 siol ^288 N0N 8t (2).
Omnium ulem piimu8 /^. /,' ^nt/wnil, Zenere
rkru8 (3), laienli nalus, et liboi tuz ^l. I^ivii sanalonL,
>e!i<:l!8 8lll^r>8, qua !>c>uut iam NN08 Nomauoium tu-
lliil tenueint, eomukc!>c>8 sl l!l>F<)6^i!l8 (i) ex raeco in
!tinum 86rmonem ver^ (3) con8orip8!t, iemczus in
8rna notitllvit (6) iw inlis ad anno uidi8 conclitee quin-
enl68im0 quartoeoiwo, po8l 8opnooli8 et l^uripicii8 mo -
lem lere cenle8imo et 8exae8iwn.
Ouinciue nn8t 2nnn8 (7) l.ivii exemplum 8eeulu8 tneil
/Vaem, natione dmpnu8 (8), anilnum anpulil <l lra-
(I) XlellllNllo sl>nu!e,io 6>2l2S l, ^l!!l> Ozonrum muuicinio,
li<znin 5>mi!iluine!U nl>uie videutur cum (ilseenluin 6rn>te
l^iie! une xu6i 1>!n 6ixeiunlliumni <zn6ln st>u!,
q mginridu pelzeli, uoce<1erent, ^l!!n oiu nel>nt 8ut>ilo
l clniibu ini oolm nopulo peewnle, Nmnium priinu soll
on lleri enni^uvit l^, pc>sc>i>m uononien! , nuein ilieiroo
Velloiu I^llls^eulu (il, 9) tennarum inventurem uieit. Uuiuo
?un>nonii, qui luit 8^!! 2e<^u>>, nelc el l>u!n<z>iint enn>6>
numernlur, l>urum exlnt flammen!. In !>ne rein v>6 nrniu
vll^nvi >ln!iii, <^ui inzoribilur : ll I>ue>c> ?ou>nunil> l>c>nnnieni
tI!nlum nnet, w, <i!2Fovi>e 1826, in-8, I) 2lllni
neilini viue Vo,, luslit, pnet,, ll, 35.
(3) In. l,iv., loo. it. V>l>. U^x., !oo, il.
s3) l>r0ii> nntl> uriiuem r^uil nomeii ipzuui '^vs^i,:, <^uo!
II,!, nl virolu viotoi. V. >, I., vl.i.r,vo vil l^. ^u-
jloniei 6ierl, , lloipnli , 1838, in-8",
(4) Lxzwnllii enmue^ii-uiu lituli: <,!6ic>!u-l,v6iu Vi>0.
'lrssoel!il!Niu! veln I>u!umnl>!^ ^r!>i!!e - >6oni - HFill>u
>ix - ^niome - >nti<ip - l!onlul> - L^uu liu-
isnu - Llonll - Neiiuion- Ino - l,ao6m, - ?inle>!u
- 'lelen > 1'u<:el, Ilsluin r>i<zu> vi<1 pu6 Nnvr, Ool-
leetiln, tter, , ^>, 30, . Inler lrFwsnl veleluiu ^ntirum !liii.,
?l!ii 1554, in 8 - pu vei.llil, 8^ntm tln6 wlin. ,
!>uleliii<! pluiziorniu 1619, p 93 et e<z, - in et. veteiuni ll-
ssieolum cum not, 8eriveli> el Vo!l, 1693, in-8 z>u VoillD,
I'oeli! ceniei ^linniuin , II>elzw6 , 1823, in 8. vil^n,
I>, I^ivii ^n6rnnii lrm., to,, Verolini , 1835, in-8", s>^. 18,
(5) 8ve?,, ve iuzli-. ^rminl, , I,
(6) I.iv., loo, eit. (?) Qli.1.,, xvil, 1,
(8) OLi^i., I, 24, I<>umnn8 tgmen ^viun, Komllo ntu>
ltiltul. V. Onei Kl>evi! viw. vezolip, t ei, L, ll!u3nnn, len, ,
>843, i.8.
l.!ek l. - e.^rui in. 29
osdigg (<), oomoed!28 (Z) et sal^mm, c>uium leimu
liwenla pull kleium, 8ervium, ^lacrodium lil>8-
que (3). ^iunl fuizze ^evium Plenum saeelini um et mii e
llicaeilalis in seridenclo (H-): lsuumque eeirime invelie-
i-etur in minoipe oivilati8, in vinoula conieolU8 e8l (3),
et langem Loiua mi>8U8 lllieae odiitauno uidis eonitae
quinMNtesimo, nono et qulli-g^imn (6).
8itoientia (?) et poelica laeultale Livium et ^evium
lonFS zuperilvil <3miu FnmuH, quem vulo z)oeeo8 w-
mauae naientem vneanl, M268eslim quad reelo 8lui-
ni numei, ver8um neioieum liaque (imeeoium met>
psimu3 pu6 Ilumno8 U8urpav>t (8). Xalu8 e3l Itucli>8 in
nnidu (!alltticte nno pust uibem (.ndilgm vzv (9).
^<lo!e8oen8 meiuit piimum del! ^eloeo, Posten veio in

(!) Lll lrl>Fe<!irllin tilulo, <i>ia,,iin exlinl l>uu6 ^lmml>l>c>,


Ozmeut: Hleeti - Nliniie - <^uu li-uiuu8 - Ileclni^ -
Negiou Isilii^e! - l,veuru - ?unen>e - ?rnleil

(2) Ln>e<!i5!in! lilnli !>> 5uut : ^ennlilninenuz - ^ssi>!<>


>e! Xln - ^ilgtoria - H^lvntinute - ne - ^i!

l!<>metri - Demente > lleinetiiu - Niobolllsia - Lru-


li>2 - lizulu - l!uecml> - <ivmnt>l:u8 llHliolu -
l,mp6!n > I^upu - K2ule - ^eiliu > l'eex - l'l>>-
teiuvni'08 - I^ruieetu - knlli - <)u6r>^em>U! - 8nn>one5
8l!l>mu 8liinlili - lienl! - ^'ezlioullli i -

(3) Nniuznn., up. eit., 30-37, nl>^. W-U38. N<,?nr,, puewn


ceniei I^linnrnin , tcun. v, n. 79 et ec>z, LciLl, p, eil,,
xiv, p2. 123 et e<i<z.
l4) 's!.!.., ve l-l. , >I, 3, 70,
(5) pi.^1. , M>, lur,, il, 2, 57.
(6) lul.^,., Li-ut. xv. lll^nci^!, in I5nK. t)!>snn.
(?) V. Uon^l'., p!l. >I, l, 59: Lnniu et nien et lulti et
Iter Uonielu. l!l, Lrl.1.. , xvil, 17, ubi nuzlei- lu6lur , <^u<1
IwF tr8, leem, ooii> et llinni npiime ellelet,
(8) Iloe lorilllur l>^un>u in5 nu6 'liIi.l,. in Liut. xvul, et in
Nl2t. l.1. l)s. l,ill:llei', , ve leruu! nl, , I, >88, llirn. t!oi.ii. l>>!
n>i srmeutl>,>mteloc!l>ni !?<>?, iu-^i", <1n<,t, Ue^e!,pl;, 9 et l9,
(9) I'lll.i.. , Nlt. pro ^ie!>. puet, x z 1'uze, llip. I, t ; L,ul,
xvI. 8>i.. xil, 39.
8sclilu, uuclo in nibem venil a datone llocluew (1).
8e>)tulsssimum annum nt8, lieulan moido llbsunl-
s)tus esl, eil>8>ue 8wlua e mnrmoie in 8epu!elo 8cimn-
num fuil eonslitulil (2).
pluiima 80lip8lt Lnnius (3), inlei' qulie oct et viinii
lmgoelliae, et omoecliae quinqne enumeiantur ^). lloe
nulem lere convenit iMer viiu ele^anlif'^, qui lle n>
nini8 opeiibu^ 8l ^pzei-unl, Nullium po'elam plu inenin
lqu iuvenienlii lt:ulll, quam a><e vIui88e (5). ()um-
quam veio li!nniu8 clivlu e8l b IIslllio (6) 8ennoneiu
l>ll'ium tlil83e; in unive^um Inmen eiu8 8>i!u8 nori-il!!!-
08t, ineomtaque liiiua. Ilino cei > imo 8ane imlioio ()uin-
<i!ianu8: Lnnium, iebat, 8iout 83cw8 velu8lle lueos
>wrem8,in quibu 8'n<1ia et antiqua wuoia nnn tan-
wm hl)ut 8peeiem, quanlam leliionem (?).
kost Lnnium 8upnan elale Noiueiunl eompluie lii
eomiei et lsaziei noelae, quo um pauoulae leliquiue ll
w8 siurvenelunl. Itui um wen liuoil Z'. /.iomiu I'eFu/a,

(1) <^sN!>i. >'e?c>8 in vi>!> >I I'oro, l^lnniz, I,


(H) 'l'll^i.,, !no cit, I^iv , xxxvl, ., l>i.!. II. >,. vl,
3N, 3l. V.^,ri>.^x, , vul, !4, >!. 0vm,. .^rt ml,!,, 1, 40l).
(3) l!,!N!U n,im lilrilul >>>! ^t)re sseneri uelor, ljUin
l.uoi!>u8 ln<i >>mliulem leeit, Vi in nno >eni Nc>^?., 82<)s.
I, >0, <> li<,v,. Hl. 3, pz, 403 (eil. ?ul8e!>.).
(4) 'li^neilirum !i!u>i 1>> unl: ^e!>>!!8 > ^Vlill>lol>i -
^Villx - Xlcezli - ^iewzenn - ^!exn!el ^ n6r<,n>r>!l> -
.^nllrnm^ - ^ntinpe - ^l!,m - l!re8nnnnle8 > v!<>-
ll!e, > Lse!>ll>eu > I^uwenx! - Neolni-i I^tl - Ilcu!>n
- lnn - Iz,!>>z<en>> - Ole6e > >Iec!u8 - tlelonin^ - Giemen
- ?>en^!t>!en> > l'Iinenix - 8eip><> ^ l'elmun 'le!e>>!!U8
- ln^ozle. 0>inue<Nsin vel: Hst>I>l<!!l> - ^ulu - t!-
psn>u!um - <,'>e!i8 - pn<:rl>l!llo, n^um relniuil !e-
^lur nnc! II, Naill^, ?ul.> eenioi l,!in , lnm. v, I.iuie 1842,
in.8', pi^il,, r>-^menw eeo, 6oU><5>e >8<?, in-4".
<>i>o>?!ll, ^!eo! eri!, nnezi rnin. en>oo lix^uin !N8lln!>,
I><>!!i! !8!6, >-8, Nene, <>p, ci!,, x, p>f, !44 et 8;^.
(5) Uoi,^?,, I'n <i l>>8., 259 et 8e<i<j, yvw , 1'>>8> >I , 424 z
^n^- , I, l5, l!1, ^
(6) t)p. Uli ?!8, , 5<> et 8rq<^,
(?) l >n8t, ull , ,, !, 8.
eu /ibisa?, euiu8 /Vsae-al eomue<!lm ineinoiat .^u!u8
Uellmz (l ). Iluno ubsLcutl unl ^/. /^wi' Li-uncluzinus.
et /^. ^l/m Pl8lluien8is, ll's>e(!ie scriptoi-es, cl!i88imi
^ravill .enlenliarum, verborum ^nnclere, uet0>i!te
peisonarum. laelesum nilor, e! summ in excolenclis
opeiibn mann maZis vicieii polest lempoi-inus, qum
ipsit! desui886. Viiium lamen ^tlio p!u8 liiduebant ve!e-
68 ; ?cuvium viclei i 6ootiieni vuletmnt qui e83e doeli
lleelal)nt (2). Hie 8eplemlleeim trl>oellili8 8esisi8>l et
llull eomecli8, ciunsum nonnul! exswnt siFmenla s8)
et tituli (4); ^!tio utem Iiiuuuollil' lies et liuinciuliZin!
liil^oecliae (5).

(l) Xlll, 21. s,s, l.!V , xxl, 12; Ulla plllel, I^ielnium Iiunn
pui>!l>m csnen enn<l!6> l> novl>>, vil!,!, enenllum,
(3) yumiil.,, up. -it., L, l, 97. t!t. Unnx?. , Lp. >I, >, 55,
t e<^<z. VLI.I.. ?^?s!., ,1,9, Ne p<iv><, vi<> e!,m 1l^i.l. ,
U ol., I, 58; ll, 37; v llivinzl , I, 57; ll, 4; llrul , i.,!,I,
Llliv; v, nil,. , I, 3; v,I. De Xllin yvii,., ^in. , I, >5, !9,
(3) ^pu6 ^lll.1.. , Do <Iivin., I, 57; ll, 61; 0 lluil, , V, 32; Un
nl>t. Nor. , il, 36, Vz., Ko. , rr^. !><>qu, V, Nc>. el
llln. 8ien. , kll;m. vett. pniill-, !!>n , pr>!> 1564, in-8,
vsil.n. , 8^nt>n lr>f. !t. , l>l>r>i> 1630, iu 4 8^,i>!VLil , l!o>.
!eet. vel. trl>ie. , I<e)<! llO, >n-4. ruiv. II. vc>?L, ?ue!>-,
lt. c!, lr>l>,, luisi, v, i,. 98, 155 <^s, 8?!LOl.ii'l , De peuv.
l<ilc>lel, I^ipziue I83L, >n8". ^^eii,, t>pueu> p!,>!n!nz;. , l, I,
p. 8393, vonn. 1843. <:LN, op. >t. , ,liv, p. !?l7U.
(4) 1>F<e(l!2ruiu !> uut iuzcriplionez i ^ue!>ie - ^linp
Xiinolum iu^ieiuii - ^lI<>i>t - 0!>i^e - U!nsel -
Illmioii - Ilion - Klellu ve! Io6e - >>plr - ?!
> l'erilx, - pzeuo - lnlIu - 's!!! l>! ! - l'eueer

(5) Kokille - Xeizlll ^nel>e zeu Ieeiu - ^<f-


siieilinou! i> H!eti - ^!eme<>n ^lplieziline -
Hmpliitlu - Xn<!lom<:l! - >nc>ru>ne<I - ^nti>c>^><le -
>utiss<>i> - Xr<;nnl>ute eu <! - ^rinnium ><I>eiuln
^ ^8lvux - HlK! - Hlreu - ^utnm6> - L r e !> n e
Llntu - Lll^^zippu - L!vtl>em nelrl - Uoiplinliuz -
viomee Lleelr - Lpinn - Iipiul>>in<:I>e - Kri^
LiipK^l Viiivl><:e - k!l!io>i>n - Ileeub - Hellene
> l!il>-Io eu lUi^nlHuru^lenlilisipl! zeu ^nlips,!,
> Hlelezel - Kl^im>joi>e? - ?leun!nlm - >,c!!>!;l>
- Oenomu - ?l> l'elopiil per!<ie - pliiloelele

'
32 iiiswnl^ cxnlcz
l.unze inlin l'ueuvii et .^Uii lautem i Iigoeliia 8ul>-
lileiunl ^tti/lUL, <'. /> et <^. /u/m, piioriz enim
^/ec<,nl memoial Iuiu8 (1), e 8unlwe!e mnle convei'-
8m, in llero paium lillicll i^ulias nolal (2) ; in loNio
leniwlem siue ne> vis (3).
^t nobile e tempe8>ll!o inier eoinoein, um erinlore
seiet!!!!' ()umi <n't'//l Fla</u(H-) isul)er, quem n
zi-villlle Illuill IIolaliu(5), (). ?>alea(6), mu (?) ;
PI uolel e /. .i/iatt/ (l^), Vett/ ?Vi/i!lu.5 (u), /. OttmilUF
^itta (1 9), 6'. /l^ulV/u et 7'tt^l/iuH.
?nele oomiei el liuioi, .uos ulletenus memnsvi , i
nei'Nucoz exoisiiaz, lllbulas lueuerunt <!e (iiaeei 8uml28
ae versa, czuocl vel is>e sliliulurum jusoripliolle vli!-

1'!pl>u8 ' leiou ' 1'!>e!,> - Li!N>u!e - Linlxi.


IIi->m> !r^mnt v><^ pu6 LQU^.n, up, cit. , pz, xxvul, 191-193.
(1) Ve linib., I, 2; Lp. <i Hllie., Xlv, 30, Cl, 8vri. iu
lu!. s!,, i xxxiv, Voi.c^i', 8Lv:ii, pu <ell., xv, 24,
V^nnu, , Ue linz;, !!, , !>!, iv ! vi,
(2) Niut., xi.'.
(3) lliic!., xi.vI.
(4) lluiu poell memcl!ui' pieerlim <luo enmoedi , ?1u
oi nm t 8vnpl>!i!. V. 17lii.l.. , Lrut, . l.xxiv; Lp. ,iI ^llio.^
vil, 3. Hmn?!i..,x, 1,99 ^.ei.1. , ll,23; xv, 24. l^s. 8^-
uiii^lt, , Vi! 8lal. Oee>>>!, ^v!l<!!>. 1672, in-8". Liu !rml>!
legunlul puii 'lin.i^,, Ue l>t, I)enr. , I, 39; 's!!, dip. , lv, 32.
^. Li^ii,, >I, 23. ^i.>2i.t)VL!5l<, l,>i!, rnmienr. l.uu<!mi 1?!3,
in ln!. , l, nl. Lai^e, np. eil., l, v, pz;. 125 <?l e^.
8lLN3i. , l!l,?e!I. 8!l. 6epe><I, sl>u!ul. srg>i>. iuel>. !629, in-4.
(5) Lp. >I, 1, l>9.
() 1l)i.i., , 0 liuil, il, 4;17uz<:u! c!ip. >v, 31. ^. el.l.., xv, 24.
(?) Ilon^?., Lp, >I , l, 172, 8e,>!<!,, Lp i.xxxix
(8) 1iil.l, Urut., xi.v; U uib., 1,3. llc,^., Lp. ,!, >, 57.
Ve,.,.. 1'^^., I, 17. Yumili.., X, 1, !N9.
(9) Iluiu il>czum le^uulur pu >o. , Ollli5,, ?l<:i^. t,
8i^^v, Ln uiuueii'lim lilulnz: Lliiblltu - l!li<>>i - Loren-
liu - L!!un - duininl - I1l>rlen>u - lecolii -
Iur>pe>ill - ?ll>e!l2 - privizn - ?2!ll>2 > Huintu -
8elin2 - libioin - Vru - Velitlu.
(19) Huinlil ^ttl>e !!>! pim memul^nlul! imm>><:!, zu:,-
lm !> uut inzeiipliune! H.e<ii!io,i > X<zu e!3 - Lou-
ilialiix - Lp>^rlmmt2 - l.ueubl'llliu - Ollllerlei - ^1-
^lllnn! eu ^^ren il> - Suolu - 8upp>!02l><> - l'^i'o
piylieizo!!. V, IloRv?,, Lp. il^, 1, 79, ^. el.!.. , vil, 9.
5.INLN I. - c;pi II. < 33
liuut. Hin autem duplex apucl Itoluanos lraoecliae et
eomoeiae Zenus. ^iiuirum lrazoe^iae, quae zraeoo lunl
manarent, ce/)l<iatas liietau sunt; quae vero in romano
argumenta versareulur /)saeisria/ae (<). Hau! aliler 00-
Nuecliae vel Mi/iatas vel io//aias npellabanlur , prout
raeeos vel romanos mores relerrent (2).
Ouamvis ulem vetusliores Uli poelae romani u e-
qualibus lauentur; in Universum lamen oonstat, grae-
arum labularum inlernrelalionem lam parum lelioiter
is eessisse, ul <)uintilin (3) 8rm ipse palrius nli-
vum luc! alque elezans ^tlicnrum enus reoinere non
vieretur. ^ieque icl mirum, czua temneslale ()uirilium
iuzenium au nmni raeo leouie anesset quam lonissim,
el seen Ilomae nrimum per Llru8cn8 bomine8 osee (i)
peraz;i ooepla, ac^ui eliam nriseae severilali8 reti-
neret (5). daelerum norum praeserm poelarum opera
laetum e8t, ul Ilomani asperitalem paualim exuereut,

(1) 1rFne<lie 0leni<iltle 2 eien>6iz Kietze susinnt, <zuil>uz


etnre in rnee lrn^oecli nlelinnlur, l!nNlt gutem, nune ereni-
<!l>rm unm 8c>pnee!e ez iepelen6um. ?llltextte vero
noinen Huiernnt l> loz; nrtxtn, quam iniuzni mitrtuz et
piineine vili uuln!)l>nt, Vi6 in Iiane lein Uiumeem rnmm-
lienm et Nrnve, tulleet. liller. , ep, v, eel, I , z 2,
(2) ?2l!itne et le^alne oomnecse unmen leeerunt pnllium
et lo. Vi<ie LenvN, Ine eit, , 2, In tnti exeelluit pre-
ellim >liniu. V. Ilo^? , l!p. il, l, 5?. Vri^i.. ?^iec. il, 9.
lzte vera izlinuet^nlnr in lll>eatH, luernlin ,
mnlnri, ltnlin te, Nie !>u<l b re erit nutnie, Hu-
muo, oreler tr^ue6>lllu et eomne<Iim, !>3Nuie etim mimo,
nni 6 eunloen'iHM nrnniu eee6ereut, Koe nreeltim <iieiinu,
<^u in eomue<lil> nnminum vitin niuliou nelui nerzllin-
ullutur, in mim > d uul> tnnlum nerzon. <)um6mn6um verc miiui
prn iverzo lumenli enere !> elinm 6onnlentur onelinu,
>>l! nu6 KeVL !<:, oit, H 5 et 6. Illem in et, ul il 6e
lllbu! liniulonio, euin uelnl leilur Nuinlnn tlentinu.
(2) De in8l. ort., x, l, >N0,
(4) 8i>^n, I, v. Ll, lii^Li ^vei-li, !, Xll, e, pc>t,. :
Olli !u6i et lbu!e oene et miini lin^u romu non nebnnt,
I^nmHlliz tmen intelleet, !i enim en <1e!eln eet, lnmeu
limnum viel>t geimo, et enmne6ie ^et>nt>ii Nne <><: linFU.
(5) Lou^ilnn^nrlX'l, 6oc>moe6 /serent^U, 1'unn ,?o^c<:xlv.
2
34 uizioni^l! e!ilcHe
euumque litte! exeuule 8eouw ssxlo^l) pol ui-bsm
eolMN 88 liquantulum ei-izerent. Lxine 8ne8 tan-
llew eoepil luo^eese, lulurum ut aman zen8 liquanlio
Lraeoorum 8>oiim in Iilleri8 clsui'rel.

IIolenu8 lie nliquionkus poeli8 8eenici8, quorum


operkl nod>3 lewpu8 inviil. Venio nuno i!!o8, qui ex
eommuni ullZio enaliunt, et tooloium manibus
eliamnum lei untur. linrum piinoep8, i lsms>ri8 ltil>-
nem Iidem8, est M. ^<iu ^/ai, lzui 83>'8in3e natu
in llmbri inu uidi8 con<jjl3e xxvil, vix lei-um et
quclr2e8ilnum elli8 nnum inse88U8 cleee88it (2). Hic
<zuum clmoclum 3llole3een8 cl eomoellias 8cnl)entlil8 ni-
mum ppulissel, inox cliviliarum 8tulj!a lluolu8 ci wer-
oalui'M 8e eonlulil. 3e llveiz usu8 fortun, naupei'
Nomam recll, ibiczuo, ul quolic!inuin ibi vietuin p3>
sHre!,, 6 eileluni8en<j38 mol8 m3nu3>'!8 8eu ll-u8!i!e8,
<^U38 voeilbant, pizloi-i peram 8U3M loere oo3otu8 suil.
<)uumque molm in p!8t>ino vei-sarel, lw>i8 8ul)8ec:ivi8,
quibu8 b e ladors tium erat, 3l1 inlei-mizum comici
poelae ollioium clieilur 8e8e sevc388e ^3).
l)e numei labuli'um, qu8 ?!ulu8 exarzvit, miruw
qMNlum lli8senlin^ ei-iliei inter 3e. H1ii enim unam et

(1) 8un >6em teinl, Koo et nno ni.x,x, <zui suit !ll onl
!^ii obilum, nrim lil>lic>l!>ec in uibe Kom public pituil. V,
Nell5cn,, l>>?t, cl diblintk, ruwn,
(2) 1'ui.i.,, Lrul. , ,v.
(?) X. Lei.1.. , 1 , 3. v ,it, odilu et Zeripti . Xllii pluli
ll>zerlt>oneiu 6><jit l. ?!!.. p^lii in 8U p!ulil>2 fl)u!lum lli-
licin, kii>euf, <64! , in>8", Vic! eliam L^r. 8^>i^^, , Ne
v,ti8 rllwli, 'lerenlii !o. ^!lnb. l?>, in-8", Nuynern?, /)

</ /</,//>, 18l5, lom, v.

,
IilLLN l. - L4?K? Ul. 35
viilll! nu!NLlnl, lii quill<zue et viiuli, pili-8 quinqu
et tli^int, vel qua<l!inlH; nee 6e8unl qui eeulen et
li iinlll, ^ < ). Olllim ulem in lantil opinionum i80lep2nlill
niuil omuiun cerli no88imu8 Mimare, 8al<8 il liioere,
elale no8li vi^inti 8upere88e labulas, czuae omnium con-
sensu a ?!auli inzenio proleotae suiise ereclunlui'. In 8in-
z;uli8 enim 0il6em salin siparel. Narum vero tilu 8unl.

Hu<ieH , Mc^u , /mumm, /l'ucu/eni ^2).


ke8livi88iwi iuvenil vir luil ?l2ulu8, et loliu8 lallnae
cnmeclie paien8 iure a 6oeli88imi8 8empei- I>t>!lu8 e8l.
<)umqullm vei pier^que comoediilnim rzument i-zecn
snnte lierlVvil; iw tmen knilemonem, viplium, ^pol-
loclurum.pienalmum 2li8(ie e8l iinil!u8, ut t> eorum
vs8li!l8 pro opportun! tte rece^eiel. <)uo<j 8lne Kmoin
noelae nu illice fuit, qui in^ulsn excoiwncii vi
ulque cumine e8et dnnalu. ln labulrum economic,
pmeserlim vero in no6i 8!ulione inlerdum cluc!ie2t
uo8ler; l 8peclalol'S8 ck1i lepnre, et 8ubilii>8 czuidu-
dum c<i8iliu8 ll>cil,<zuo8 conieelur nuncium piospexeranl.
plileleiea nominum in^eni et mores zigpbice depinzit,
omuique venu8li88imi8 ioeis sdspesit <^3).
^cl il!iu8 ckolionem quoll alliuet, cleu pui et eIeN8
vi8 est, ul Mscu8 Vrro zelibeie non ubilavei, M528
?l2ulino sermone !neulus28 sui88e, 8i Inline loqui v1ui8-
8enl(i). Ou2invi8 ulem eae Iooulioue8 spucl saisinalem
(!) ^. LLI.I, loo, oit.
(3> l'i'lletei viii>li nee sl>u> iinuuu!! X8lnt 6eper6>l2rum
slmi>l pu<l l^eoiium ^bnoiuw, 1'2n!muuum , ?!>i>, ?reum ;
el memo,! u5ll l>o, l)^KN, ellllll >u!el cntic , poi
Nmzlum 5ci>ic l!><^ui il!!'!!!! , udi leunliil p!ul> lr^-
menl 2b ^n >!> iu eo<i. ^ml>io, leperl. Lin!ii>> <sl<>, iu-s.
(3) Ivui.,,voN><:,, 1,29. Lr.,, Lei, U^rc> , 8!uin. il, l.
^) yvilllil.. De in!, 01 t , x, !, 99,

/
36 U!8?onl^ cliic^l!
nuslrum ienliclem ocourrant, qu8 ^l^-? 6reei
ppellanl^l), nalivus tamen ie 8ermoni8 oancior in eins
ladulis elueet, quem alibi nequioquam quaera.
!>leo saoil qun Uoraliu8(2) ?>3ulino8 numero8 et 8le8
improuaverit. lloratian Kaec renreuen8>a etati m^i8
eonsentane icen est quam vera. ^uum enim tun
tempore per otia paois zraeoa elezanlia animaclverli
coepla luisset, mirum quanlum immutali oivilalis mores
in linzuam inlluxerint. ftuum aulem qui<ipi3m summe
expotum in poetis requireretur, quo recenlioris aetati
eultum relerret, plaulinan oomoeclia'e in ealumniam in-
e!<1erunl.
3.
^tbliu I'el'eni!.
Ouemaclmoum vi comioa et 8ermon>8 I68livitals ex-
oellit ?Iaulu8 ; 8io arte potis8imum lauatur i^3) ?ub/5
Ts^entm, qui (larlnaine rtus ann urdi8 serme quin-
entesimo, 8eoun<io et 86X28e8im, variis belli oaMus
Nomam luit elaln8. Ibi 8ervitulem serviil lerenlio I.uoano
8enatori,qui on^mlo jiz^z in^niu, rlidu8 liberalibu8
eruienum ouravit, et mox mnum!8it (4). Vit uu8 e8l
llmoum brevi. Mmque vix quinque et lriinla annas
nalu8, quum in ^readiam 80 eontu!i88et, 6raeoorum mor8
in8peoluru8, nunquam poste e8l vi8U8. De ip8ius morte
!ii alia per eonieeluram 8erip8erunl(5). daelerum quam-
m'u linmae vixit, lmiliari88ime utebatur 8oipine ^lri-
oanu et (!io l^aelio. Ilne factum est, ut nonnulli exi8ti-
(1) V. Ulnn, 8ie?ll^i <ls pwuti Ilinitte 6!zelttionin, quam
udlexmt be ve !tiniwle lalzo uzpeet, piiii 1578, in 8.
Lf. Innneno, U!8elt. 6 inenin eriunni ?!utini. llp! <833, in 4.
(2) Lp, 6 ?!,, 270 et <,<z, (3) Uon^i., p, il, l. 59.
(4) ve 'leieui ptli et oon6il!c>ne aoole 6i8lulunt 8. 8etli
(tm. i.v </e/ 6,<n. ^ca<i) et 0, t)v6nuiu (lom. l </I/< l)/,.,

(5) 8v7. in ^il ?, 'leren!!! tl!, yv,?, ecl, li , 3.


I.ILL I. - czplii IV. 37
mareul, isi8um in eomoellii3 oonllencli8 ad b>8eO lloolis-
8im>8 visi3 lliulum lu>88e^1). Haue vero 8U8pieinem
lovil exqui8ila lerenliaui 8simon>8 elegant,, quam no-
minem, nalione ^lrum, vix eou8equi po88e pulabaul
Ilomani.
lerenlii comoediae 8ex aclnuo 8upe>8unl : ^n<in vi-
delieet, Funuc^u, ^eauloniimo^umenl, ^tiei/^, Fec^a,
^a-mo. Ilarum quiclem argumenta ex I^enandro et
^pollodoro no8ler exore88il; noclum tamen tque ol'xovo-
//l^, quam vooanl, 8>o immutavit, ul e peuu 8uo de-
promptae videanlur (2).
In de8oribendi8 dominum 8tuclii8 plane 8ingulri8 lli-
eendu8 e8t Ierenliu8. In eiu8 laduli8 maxima urbanil8
prae8erlim 8peolalur, mir orationi8 venu8l8 et mundi-
tie8 (3), dilogu8 rtilieio quodam et varietate di8linclu8,
oerrimum iudioium, pleni88>ma oommuni8 nalurae eo-
gnilio. 8iqua vero in Ierenlini8 eomoemi8 eulpanlur, ea
lemporibu8 poliu8 quam poelae vitio lribueuda, qui ve-
lerum more8 et in8lilula diligenter ellinxil ^).

c^?m iv.
DL roii8i uric^.

/.') ille /4neistimcm, quem primum lliximu8 Itumae


(!) l'vi.i.. , Lp. <l Hllio., vil, 3. yumi. , ve int. or,l. ,
l, l, 99. Ol, prolnum I'eienliN eumue6ie, >zue iuzoiiui.
lu> X6s!p!>i.
(2) V. I, lllor?, ve rutinne c>nm l'oronli in sl>u5 leoi
iHline nveilenlii eoutu el, lommeut, l!o!on, 1843, in-4,
(3) V. puc! 8vei. (Vi! ?. 'lerelllii, v) elmin 6e l'slenl,
l vul L. Leri tribuunlur. Vei.1.. ?^ii:c:. , l, l?. lnl.
8c/l.i<i. , Poet., ul, 97.
(4) V. I. ll. llllzn, N enmne6i ^ec et rom, , item 6
1'eleulii oc>iuoe6!!5, ^mbei. l839, iu8, 0u Nl>nnu!l8 n-
z;!ecll> nu<! Nnmlinn rnmne^ill lirseooium vet, et mell, ei ip

'
A8 l8?on!^r cnnicxr
lbul8 cloei88e, Oll^eam quoque lalinam eon<liclil (<),
izuM ex Nomero viclelur ile>prellU8. Nuw8 scqui8
ex veteiibu8 lltmml!ci8 collect, et cum loci8 Nomeii-
o>8, unde pl-oseele 8unl, ili^enlei' conlulit Ilermilnnu8,
vir lioc:l!88!mu8 (Z). In ui8 autem, nun 8ecu8 alque in
tllnuli-um si8menl>8, dori-iliu8 ille occurnl et i!!enislu8
8si-mo im n Horlio nollllu8 (3) ; quo factum e8l ut
Cicero (i) I^ivianam 0liv88em cum rudi liquoDaea'ali
opere eompaiarel.
^.t omnium primi ie8 romns8 epici8 vcl-zibu8 eeeine-
iunl tlew ^Vae^iu et O. Fmn'u. Ille eim cirrmen ni-
orieum (5) lueulente qillem,ex luii 8enlenli (6),
8<l min8 polite exrvil cle piimo punico beo, in quo
linenia fecert. Nie vew ni'aeler poem de beo l'unieo
ecunclo, quod die88il ves8il)U8 lroeulici8, cuique ^'/on
nomen lecil, nnalium Iidi'08 xvnl pnxit rmine ne-
>oico(?), in quibu8 Nomanoi-um ni8toiiltm d illiquid-
t,imi8 ttzmno>inu8 c! e!tem 8um it e8l nel8eculu8 (8),
eivilzli lumne lru> elue on2l>i8 8t vll<:c:e. l)!>lil>n. l82I,
l,. V^ucen /)<'<. H' la cnmeck'e lalin, 1829, iii-8.
(1) Neruiei !>uiu8ee ollriuini meulin ooeurrit pu<l Le. lil, l6;
vil, ?; xvnl, 9. > ?ri<:in. vi, 4, 8; v>l, t>, 8; vul, ll; ,x, 6.
- plustere r>5iiu pu6 >n. , ^et. , viomell. lln8^n vetele
^iumlie<>8. V, Hn., op. eit , p;, IlK,
(2) Clement ilnetr, meli,, I, 9, l!29, p. <l?.628.
(3) Lp. ,1, l, S9-75. (4) Nrut.. ivul.
(5) ?<2evi'! l>l>llllin 6 Kell punieo lliuenl e<!i6il L. 8pn-
zeubelg. l,ipige !825, in-8".
(6) Vrut,, x.
(7) I>e l!nni> peribu8 v'ule <ju,ii'!i., , l>e ii>8t, ,!,, x , 1 , 88,
(8) ve !>uiu8oe uperi iumento v'xle pn?ei>?, , lez. ill, 2,
5 l ec><, <^s, 'lul.i,, 1'u<:n!. 6iput, l, l5 nnii llz>ment,
l>ul>e pnzzim Ie<;untur pu Vrronem , ^ium, >. lieluln ,!>oz.
zu, vic! puil Nieron. <^u'.umn,m, Klp<>I> <590, in-4", - l!>!m
ourllut p, ziesul, l,u^6n> Illv. l59H, >n-4". > Nne!> , lle l!n-
ninnrum l>nIiin lrimeilt! p, zle^u! ucli, Nnnn, >839,
>n-8", - ^M8telo6iu!, linnlznle Uee! , l?07, iu-4". - Oper l
8tu6io , 8pl>n^enl,e,-^, l,ip8>e <825, in-8". noen, np, oit, pss,
^lx, !3? et 8<i<z. In irz;meul l,iv. Xullroniei, <). llnnii, ll.Ifevii.
^l, l^ou , l,. ^ttii vil! e8ligt>nne8 et nnll>8 <i lolinn, V8i> ,
^'N5!!<,m> l699, in !n>.
^
l.!Ulin I. - c>l>li5 V. 39
!<l lNMnin quiilein nnbiz, ec! ai-le cio-e!^ >,oe! merilo
lieluz it.
c^riii v.

l'ei' Keo seime loinpoi <l pne^in lli<tae!iom, quam


tluniu primum pull Kumno8 exouzilavei-at, nimum
llciiunxit ^ /.ucseiluz tn,u, natu ex lamili, equelri
wman anno url)>8 onillle ci.ix. Iluio, Norenli duo
elle, msmoiiae pioclllum e8l, malorium noeumm o
uxos aul I^ucil! awicil lui88e propinalum , quo in luro-
iem otu8 8emelip8um inlei-feeit, quum annum stall
zerel quarlum et qu2cl>i>K08>mum.
Lpiourese lloolrinae 8eotali- I.uesetiu8, danopoemsle
5uo oomplexu8 e8t /)e ^enlm natu", czuo 8ex lib^ eon-
netur, earmine ueroieo exarallg. In quorum piimo et
eeunclo <1ooet quae et qualia 8>nt erum psimoria, qui-
buz s>uri8 ll>8lincta, quo motu leranlui', et quonam moclo
eaeteia proereenl. ln lertio animae naturam tu8>u8 expli-
el; in quarto it c!e im3,8iniuu8, o.uibu8 nomine8 tum
Vli!llnle8, tum ornnenle8 lLei eon8ueverunt. ln quinlo
lolu8 e8l ul oonsirmel, 8olem, terraiu, wre, baue <ie-
mque munlli compaem neque d aeterno lui88e, neque
eternum urturm; in 8exlu demum o'ili8enli88ime ve-
lerum opinione pel8eeulu8 e meleori, Deorum provi-
enlillin loli8 vii-ibu8 oppuznat; tum vew quem 6i8pu-
tat cle mordi8 et pe8te -, et poem 8uum clauit eleanli
pe8lililHli8 il!iu8 6e80i'lnlione , quae exal-<le8oenle bello
Pe!ononne8ioo Xlnen8 va8lavil.
l,uoretinum earmen e!eiM8 8l(1), non mulli8 in

(!) Yml!l., , x, <, 87,

/'
49 uislolUHL ciliilc^r
euii lu!inil)U8 ll!8linclum, 8e Mulla qulllem l-le 6X'
volilum^l). <)uamquam vorn oU8o!ell8 verbis buuclal,
non paium lamen jsisiu leotio conlert a linZuae lalinae
uberlalem ae proprielalem (2). lluie iultiei 8ussi-aalus
eul>88imu8 ie narum eleganliasum ardiler 2rolu8 ltou-
eneronl^, quum all: l^uerelium, inteiioris oelrinae
poelam, eum S88e, ul qui 8eme! clamaiunl, nunquam feie
S MN!0U8 <ilM!llNl, ot) l6e0Ul!ll08 8LN8U8 Kl 2NliqU!l!i8
emiem, quam in a8nerioie aliuuolinu, neeclum emol-
Iill8 numen8 , relinuit (3).
!^e eui ve> mirum 8lt, I^uerelianum op8 pauciosibu,
quam reliqua liomanoium oaimina, allioii poe8eo8 lu-
miniou nitele. Iloe enim non lm 8eiinlori8 inzenio,
quam ip8l rei naluiae e8t tiibuenum, quam no8ler tra-
clanam 8U8eepil. 8iquiliem ve! lNenio8>88imo viio vix
iieebit loeo8 ex mlima quae8lionum nalusalium 8ul)!ll!tale
pelilo8 , poeliei8 w0snilallou8 exornare. ^cl das quum
^aelsin piouiea, quam I.uoleliu8 psoliletur, veorum
provienliam tque animorum immorlatatem re8puat,
e proplerea nunquam aci8ui'8al e, quae 8ud 8N8U8
non oadnnl, 8ud!ime8 >Ilo8 8plnlu8 ex8l>U8uit, qui oratio'
nem altolluul. l^x quo iam palet, quanlo ?!atonioa 6o-
elrina, et 6ui-i8lina 8apienliaao' noe8iu exeolenam mai8
eonleiant, quam ill pui!o80p!iosum piaeil, quae noliu8-
quam morlalium menlem a eoelum erizant, numi 6eli-
zere ean8ueverunl.

(1) Tni.1.., Lp, <1 yuiulum sllleiu, ,1, ll, cs. 0vin., ^mnl.
l, 5, 23.
(2) V, irnezi^o, ve IV l,uell vi! et rmine (in Zuriet, eil.
Vol. I). > L. Ne>, vipul,lt. 6 luii >>umuitli, der l83l,
in 4. Vll.l.Li^l , /) /im </e /.ue^ice, zlelzn, to. il ,
p. 250 (e. iv Lruxe.).
ft)In p!est. 6 I^ueiel, , e<lil. 1'auriu, , u. ncccxxxl.
Iilvrn I. - c^rl!? VI. i<

c^?m vi.
NU 847VN.4.

Iluliiori letalis notam nou minus quam 8een!ei all>ue


epiei poetae ni-aeselerunt t'al'l'^u/ sitl^iae, quem aiunl
8U68826 Ullum lul8k in ovpiclo amnaniae ineunle 828-
eu! soplimo <^>). Nie pi-imu8 in8inem lamlem est cle-
pw8 in eu salvrae geuere ^2), quam Lnniu8 et kaeuviu
invexerant, quaeque no8lea 8ummm expoliunem ceepil
t Ilollio, persio et luveoale. 8ec! quum lii^inla 83lv-
sgi-um lidri, quo8 ver8U uexametic eonliillil I.uei!iu8,
preler perpuo28 reliquicls (3), nuno plane cle8iclel-eniui-,
velerum iuiei uoui8 est oquiesoenum. <)uamquam
veru in conllllii8 8enlenli8 beunt (i); incle lamen noe
vicielur ooiZi po8e, in I.nei!io inzenium tque urbn<)8
8l68 luisse !aun(io8, quidus uomines pe^lrinzerel;
l!uriu8eulu8 ulem alque imp!iw8 ver8U8, et ee!er vi-
l>2, qua in eo nnlauanlur, ex cloollinae 6eseotu et qua-
clam ne^lientia manasse, qua ie in 8eridenclo uleielur.
(1) De I>uei!in etle n>!ium qugnluiu 6!zenlil>nt eriliei iulel
.Ville in !>ne rem NnK^i., 8lvr. il, 1,32. Vri.1.. ?>?^<: ,
ll , 9, Of. L^vi.e , /1>cl. ^i, , lt. /,ueiil^. VzL , 8pee>-
wen uugezlionuni l.uci!iurum in Kneiuizene luueuiu , 1835,
P. 42 et eq.
(2) OllinT'li.. , De >nl. lt. x, 1, 93, 94. - Intel l!nulnni et
I.uei!>l>nm lvrion nnc >nlelet, <^uo6 >!!, uli it Ill>n>e<Ie (>>!,
P. 483) Viii nneml> ennlil, l>ee uleni versu !ieimell0
ezzet enuzelinl ^V, en> ul),
(3) V. vnu^, sliu. vett. puell-. !lin. I,uc!uni Nllv. 159?, in 4.
- t!ni ^utonii Vuipii, 1735, in 8, - ^pu6 Uvverlll>mnluin in ei!i-
tiuue l!enoliui, 1743, in 8".- Lum ?eii<> et luven!, Lipont. 1785,
in 8".- In ?erii e6itinu, ?lii! 1812. Nv>rz in ec>!!e<:tuei
lillei^i-iis, I>uz6. Llv. 1815.
(4) l'ui.i,. pe urt. il, 6; 6n Lnib. I, 3; p. l ^llie. ,<I, 5;
<l nrt. I, 6. Uonzi. , 8tvr. I, 4, 1 13; Ivr. I, IN, I et equ.
^- YmK^ii,, x, 1, 93, 9H.
j-2 uizinni^ cniiic^
^uiu8 rei eau88HM alseil Iul!iu8 ^>), quum it, non lam
llnet8 liino luizze Nomn8, ci quoium uclieium I.uei!l>i8

0^P>U7 VII.
L Nl8?0IlIX.

^ 8C!!ptor!l)U8, qul slsimum llpu6 Iloman08 s0e8iu llil-


ctlliunl, mm venim8 cl l!I8, qui 8l)!ut<l dslllione U8I,
8uo quocim iure nnmen ni8lor!<;o! um ^2) 8ibi vinl!ioie
vientur. Iloium prinoep8 memoilltui' 9- Nablus /''cto^,
quem I. I.iviu8 8oript< um llnliqui88imum vocl (3). Nie
eiioll tempor belli puuioi 86ouncli !ili!'o8v nnaum ^i)
llicilul' exrll88e, et rerum tuiiilium Iil)ro8 xvl, qui
lemp0!'l8 iniuria exoidelunt. ^ciem lerme tempe8tllte
IlNniblll8 Il>8loi!3m liaque compluia, que nuno egi
lleiantnr (3), eri^il /,. <?mu ^/imentuH, c>ui I. Livio
lUliatus lmqum c!i!>MN8 velsium monumenlosum u-
elor ^li).

(1) ve Lllib, I, 3.
(2) lN> ?il>viu al<^n<! nniu, 6s c>ibu upr memnrHvimu,
null! onn>I><lllnt num>> llzlliet nrnnn,
(^3) I^id, I, 44, - !'l>5>m I^ivin memorillu^, V><! >il>, I, 55; il,
40; VliI, 30; x, 37; xx, 7. - s!s. . L^lli;^?. , N y. rKiu
l'ielor 3iili<z>ii5. rom, Kil. p. I V >>>>>, 1842, in-8".
(4) Unluiu leliquil exzlllnt in nro ^nl, Niroobnni <l nislnii,
eum sr^menti Iiizlnlienriim volel, >2lin. L>!es 1579, in^8". -
Ile in llmenl> lzwlienrum n ^8. pupma oneoti luue
iull. m5l!<,, 1620, i.8.
(5) ?rler Nl>nnit>!> Iiiztormm ss!- rmnn erl>wm , uli
N3rlt Ninnv>u llIi<:l>rn. lii> I, orinzit l!ine nil<>lim <ie Lnli
l,enul!>i<>, Iibrum de l3l> , <! onmilii, >!e ennulnm nnte5tl ,
<ie oNlein iuiionnzu!!>, m^l!;<>F!oc>n likln 6u<> , nrn!!! nun
ll verbi nrio>, eniqu lidrn zx <1 re milliri.
(N) I.in, v>>, 3, - cl, >!!>, xxl, 38,
l.!llr.il i. - cl>m vil. 43
8ed nmnibu8 buiu^ce 3et!l8 ilisloricis lon^e exeeuit
V. ?owiu 6aio <^en8oriu8, quo simum liquod srli8
e> iticae lumen romanae Ki8toriae luil udmolum. t^eleber-
rimug liio vir, orlus munioipio luseulo, nno urbis eun-
ditae oxx, obiil oetoenario maior ineunle bello punico
terlio, quod ip8e per8u8erll. ln ownibu8 rebus sin^u-
lllri luit prudenli el induslri. ?fclm et ricolll 8o!er8,
et reipubl!ee perilu8, el iuiisoongullu, el mgnus im-
perutor, et probllbilis orillor, el cuoidi88imu8 lilterarum
suil. l)u3ruin 8tudium elsi 8enior ilrripuorat ; tamen tan-
tum in e<8 pro^ressum leoil, ut non llieile reperire nu88i,8
neque de illeei8, ne<iue de iluei8 rebus quod ei lueril
ineonilum. ^b dolesoenli oonfeeil oralione8. 8enex
8ribere bi8tori8 in8liluil, quarum luere libri 8plem.
?rimu8 oontinebat res e8l8 populi rumlni: seeundus et
lerliu8 nnde que<iue oivitas ort sil itIie; ob quam rem
omnes ^libros) t)nFlns videlur Hs>pel!88e; in quarlo
ulem bellum ?unicum primum; in quinlo seeunclum.
Neliqua bell pari modo perseeulus est usque d nrae-
turam 8er. 6!l)2e, qui diripuit l>u8itano8 ^1 ). 8erip8it
praelere librum de re militari <^2), nrr2l!onem de ex-
peditione Ni8Nllniea, popntne^inlll, seu diel memor-
bilill (3), el carmen </e mnb5 (i).
Nee ulem omni, praeler nonnul! llmenw (5),
(1) t!c>, Mro iu vil l!ln>, iil, l,^rl^, v snnli!,,
I.iv. I, 5 23, i, 42; ,!, H 9, p. l7, IlLLr, 0 snnlil, !'!.
l>-:!>!, p 126,
(2) V. ?!.>, in p!>,est, Iiizt, i>t,
(3) 1^1.,, 0e nw. I, 29,
(4) Nuiu: ermini, qun>l l!>vl!>mc> pnliu c^um m!lo onnzl-
ll, llmentulll exzlt pu6 H, l>Li.i,>iii , I, 2i
^viiti' omni vili !>l>I>l<! pllli>t:
8un>plu<>zu, cup'xlu >?>!;n, viliu,
Illilu i! !>!>t>lul ^- ! !l>6!ilur,
(5) <^2tnninli , iv Hl, l!loni <zu uperzunt lrmntl>, nunc
^riinum enrum ueliu ec!i<!it N, ^, l^in, linttinZ!! l826, in>8'.
- k'rzmenll! ortoluin luiUnorum nl> ^s>s>io in6e l!ee<> et Ol. Pore
l!tnne uc> l! <). ^ni-eum 8vmme!>>>m enr^it l>l<>u iuztlzvil

^
44 uisioiUHt: cnmc^r
uune clezisiNlul'. Ouare ubi velimu8 <le 86em iuilioium
prusene, cl veleies lantummuclo est iuleunum, qui e
legeie. Lx Iii lullium potizzimum aucli3inu8, ouiu8 liaeo
8unt verl): atonem qui nnzlsorum oralnrum , qui
quiclem nuno 8linl, le^it ? ul qui8 novit oiunino?. . .
^u>8 illo i-ilvioi- in lananclo? oerbior in viluperano?
in lloceno ecll88eienllque 8ublilior? lteleNkle 8unt ora-
tione mpliu8 oentum quinqullintll (qu8 quillem llbuc
invenerim et legerim) et verdi8 et rebu8 illu8ti ibu8. Licet
ex ni8 eliMnt e , que nolalione et wulle clizna 8inl,
omne8 osl>t0i iae virlute8 in e>8 lepeiienlui'. lamvero t)^'-'
F'ns eiu8 quem llorem, ut quocl lumen eloquenliae non
ullbenl?. . . Ornaii i-alionem llraeei pulanl, 8i verborum
immuwlionit)U8 ulgulus, qua8 appellllul r/icimu?, et 8en-
lenlillrum orlioni8que fnrmi8, qu8 vocanl <7/7!/u?.
I^ vei-isimile e8l, qugmsil in utruque ^enere o^ebei' et
cli8lin(;lu8 lo (<) - . Inlelli^es, nikil ilus lineameutis,
ni8i eosuin nizmentorum , quae invenla nonllum eignt,
No^em et colorem l1efui88e (2).
Extremis alonis tempnribus ecliti lneiunt Itomae n-
nle8 /.. Fcriboml /./ioni, ^u/' ?otuml ^ibmi, qui cunsu!
luit pul nle bellum punicum lerlium , utque liau il
multu s>al />. t'aipuf'Nll et t?. t?a//iusnl /^onum.
II8 8ut>8eculi 8unt /<. t'a^m Aemma, qui litno8
quatuor nnlium eon80rip8it ; tum 6". /'bm Utlirnn

, II. le,k. luiici 1832, in 8' . rli,! 1837 . "lui^i 1842.^.


Wli.!, zi. ?. (^wni Oenz. vit et in., vortmunll. 1839-43, in-4.
(1) In Lrul. xvil.
(2) It6 , i>xxvil. - l)Iunem n8im !u6t 1?lli.i.luz , pi-ezll!in
vern in liliio 6e eneelute ; 6 nit, iil , 33. <l. kl,ni^cn. in vil
t!ton. ; l,i>. xxxix, 4N; ?l.in. Il, K, , vil, 27; V^R. lzx, Iioczue.
Intel reeenlinre ulem !uvl>it ,6>re l>, L, Lii.i.illl. , Nielt.
lillei', in zl. ?lo, (^llloni <>iie upe^zunt crinl et lillweulll.
Iltreelit l81L, in 8. l^lKni, II>l. elucznenli icn, xI.
Ilueniznei' 1825, in 8, L.L, >VLN, tnmmeulzlio 6e I. pu^e.
t^l>ln> l!enui>> vil et molil>u, Lrme 1831, >. Il4iie, Vit
et !>m, vell, llizwrieor, i<>Vu. veinlini 1833, in 8, n, 89-l25.
I.INLN I. - cxr? VIII. i5
^e/l>/anu, i?au /annm, <7. Fsm/iomu TuM? et
/^. Coei ^nil/ia/sl', Quorum sieia Inzlui icil p388>m
veteribus memosanlui'.
^cl eanclem lei-me elntem iierlinent Fem^i,omu ^ei-
/w, t'loe/iH /<>', t"n. ei Fea?/. 6eM, /unm i^moe^a-
nu, Z'. /tuil'/m M/m, l?. ^iaiu 6aiuiu, /<. Corns/
F^//a, /,. Ottael'ill Z'/iuil, Mani/l ^enn/t', /.. ^o^ne-
i?m <^ena, <). t'/allck'u Ou</nFanu (!), ^Vmnu,

n/cu, Clique nonnulli, Quorum libs! interein'ei'uni.


Verum zi >lni/)a/'m exoipiaz, quem eon8lat maioiem
vo>8 8num uitoi'iae cl^iclis, et /^. Kennam, qui cii-
eitur lulo (2) 8upeiire8 umne8 ni^lorlco llioe 8U-
prkl38S, ceteri qn8 naelenu enumeisvimu8, 8ine ul!i8
rnc>menl>8 monumenw 8olum tempoium, Iiominum, In-
enrum e^irumczue rerum i-equeiunt; et clum mlei-
zsi'elu!' qui ciieeienl, unm clicencli laullem puwbanl
ezze dieviiatem (3). Ouamqugm veio anu8 li plu8 Kabel
virium, ltamen non exornalore^ reium, 8e<i lantummallc
n3i-i-Hlme8 ciloenlli 8unt ^i).

^plll VIII.

^uum Komas, s>8t exaet8 re^68, omni czuae lltl rem-

(l) <). l!!u6>! <ju26l!ssl>> i-eliczuize exzll pu6 ^. lieium,


b, il, 1 ; I , 8; ix, 1z xv, 1,
s) 0 wFib, , I, 2.
(3) <)uutl cle Iiizlni! ron>lle vetuslior! Kuiuzro etzti >t
6>ui>eii<j, <ui>i izeiuernut l'oui.i.v et 8^l^i.iri>, H/e'/n. ck i'^c<i,
</<?., /n,c^. vi, p, 14; vi,I, n, 64; l,, De Vr^?oi>5, Hu> i' Nituck
</ c/n^ />/. .,<ecl, ck i'^l, ^m, , l/ic/ll, 1738; Le<^^, l!p><:ri>
iueztini>! 6e l>it, inm, nli<z, sunlibu et ^erilzle, 1812, >n-4";
IVieinu, H?, ^nm, , tom. I,
(4) 1^1.1.,, lle c>it. , il, 12; l!e !ib, loo, eit, ; in Vrut, pazzim,
Vie llnxvze, Vit! et Klm, velerum nizlolicolun, ic,mi><-
s!ini 1833, in8.
46 linoni^ cnincxr
siudoilin pei-liuebanl nopuli i-liilrio lezeieulur, malus
eloquenlia exeoli ebuil, ouiu8 e8t ponuli volunlales im-
neuere quo velit, un<le ulem velil cleu'ueeie. Uino lelum
8t, ul, quamlliu populre imnerium liumne etil, nemo
lerme lueril oulioli8 inenii vir, quin sumiuo 8tullio cl
eloquenlim nilelelui'. 8e<l, uli pleraque mo>lllium n-
benlui-, xiui elim initiis ^wseela rumun eloquenlia
est; ul mimo Alis vicierelul' , 8>qui8 nluillii quaclam lii-
cenlli vi e8et inli'uLl8, null cluelrinae liadil ralione ( > ).
ltomllnilo eluquenliae ni8loiim nod!8 exliibel lulliu^
in libw, qui ingoiibilur F^uiu <^2), b! enumeraliz bre-
vilei- sll6ei8 oi-llloi ibu8, acl i-umn8 ooeclil (3). H5awum
vero 6'onieilmn 6ei^eFum primum memml, lie quo 8il
memoiiae pioclilum sui88S eloquentem (4); tum A. (aw-
Mm On80!lUN!,<:U!l!8 owl!one8oum I.V8ini8eompi-l(5).
I'osl uuno eump!u>e8 l'eoensel, qui oum eo 8ino'!U!'e8 niUu
vixeiunl ^6); in quitu8 A?/il'onem ^/i.caum eiusque
lium. Deinlle mino>e8 elille l7. H/plemm 6ai/u, ,
/. 6'oi/am, /^ /^au/um ^/aceeion/oum , oi-3,e8e>'l!m veio
t'. /<aei/m>l, />. ^/>canul iuliiorem el H'e-v. 5u//>!'cul
6a/bnl ^?), qu8 lloet<>8 lque eloquenle8 in p>imi8 p-
pel!t. Iluiu8 wmen oillliones quelilur lu.88e exilioie,
et >ello!enle8 mu^iz nliquitlllem, qum ul ^elii ul
8e!pil)i8 ^8).
^t 8unes!U!!bu8 eloquenti nie8ile!'unl ^/. >ieml7<
/^s>/)/l/u5, oozuomenlu /^cma, <7. i7mbo, ?Vle^u el
6'mu troe/il. lll in Lemo quiclem Lsiieeoium lenitglem

(1) ^111.1.,, 7U50, cji'put, I. 3


(2) <^l. 8ve?, , v c>s. rl>l, - N>!nl>, 6e eu, rorrupl. elu<z.
d Ll,l>ri>^, 8uce,l>ll> e!oc>, rum, l>il, in 6>l, Llul, lull.
(3) >ut,, ,iv. (4) lbi.. v,
(5) <^s, IH. 8rnc>r.l>, Ui, l U, ?ulc, l!ln t^euzul o>lul
!><!. 825, in4",
() Nrul,, xx,
(?) Nrul , xxl, . ^cul, 6>put, 1,30 c>l>, ill , ?, .
!1 nllic, l, 33 - (8) Niul il,i<l.
I.ILLK i. - c^ri.? vi, 4?
et verboi um eompi-euen8ionem Kl aslilioem l) lum luuclii!
Iuiu8^1); lrbonem et liu. tlraeeuum in 8ummi8
oialoribus bllbilos luiszo te8lalur, eoiumque oiulione^
memural onclum 8ti8 8nlenclia'8 verbi 80^ cuw8 nru-
cleuliaeque pleni88im8 (2) ; <ium cienique oi-lilorem cii-
eere nun ciubiliivit i-anem verbis, 8llpientem entenlii,
genere lolu ivem, et iuventuti p>e8eilim lebend um,
plopleie quu non 8o1um euere, 8ell elilim nleie inge-
MUNI P088^l ^!i).
08 utem 3N8que si88im memoil08 in Liulo (4)
elle eonzeeuli 8Ul Hs. ^tonmH ^5) et /^. />c<n<
t>aH i^l>), quorum ulerque pmptei- e^eiam cliei>n<li
saeullatem un cum 8uipicio, 8caevolli, <lulo et l^ullii
loquen3 inucilur Inlo in libi-is tie Oialore.
i!iu8a'em sorme etlltis fuit t'. I'ck'u eque8 i'omnnus,
qui, toste (oerone ^?), eo pervenisse vielur, quo noluit
lere Ilinu8 riltor sine raeois lilleris et 8>ne mullo U8U
perveniie. lluius os<ilione8 wntum suligi'um , lanlum
exemplorum, lntum uibN!lli8 uadenl, ut pene tlieu
l^lo scnnwe e8se viclenlur.
venique ul nonnuos omwmus, quoium menlionem
iniioit Iul!iu8 (8), (iuubus Uli summi8 l^rlisso et Antonio
proximi cc:e88e!unl /.. ^l/l/>/)< , 8l>8 orebei' in repe-
sieuclis, 8o!ulu3 in explicanis 8enlenli>8 (9); et ///L
6aszs Fi^abo , quo nemo unquam luelllt ui-bliniwle ,
lepore et 8uavil!e conclilior i^lll).
Oiatoium 80liplione8, de quibus liaolenus cclum e8t,
nunc plane e8iclergnlur, maeler neinauc liamenl,
(1) lbl., xxv; 1l!u>, igpui, I, 3,
(2) Llut. , xx>ilz 'luzeul. <Iipul, lue, eil, (3) vrut. , xxxnl
s4) l!>p, xv, xv! , x^ol, xxxnl,
(5) U ^taniu vie in lliul. xxxvil el xxx^nl; v orllt., il, l j
I. 3,
(6) ^r5i IllUl! vicle in Lput, xxxvn! el x>,lv. Ol, <Io Nie l,
30, 37; <l, 18; <ie n<l>I, ! , 56, (?) Lrul. xi.v,
^8) Li-ut, x^vl, - M Il^icl,, xl-vil, - (10) Il.icl, , x^iil.
i8 ulsltmix ciliric^l!
qune ^le^ei U8 llizentisgime nupei' eolleil lllque illusli <l-
vit^).C.e!erumel8iuuiu8moc!i oralosez lmquain ummi
et 8!N8ul2>'8 viii in llrulo lauclanlui-; i! wmen lie norum
Imillinus (^ioeroni e^t 88entieinlum, ul non iam nerleolam
uz eloczuenliam lrinuamllz, ed lurum o>clli<)es, ul illis
teinnnriliu8, vailie modansiu nulemu8^2).

c^pl^i lx.
NL ruii>o8ornl>.
^nle Luerelium , lie quo zup^a memcvi, pni!n8apni
nuum naduorlit lumen litterarum lilllnunim (3). De de
vew nune plluou, cliclum anle mini caciere vienwr que
lialiel I4>llin8 in Iu8culHN!8 Vi8pullllionibu8 (i):83siisn-
lie 8tuium, nil iil, velu8 ii quiliem in nn8ti i8 ^5); eci
lmen ante I.ilei elalem el 8oiuion>8, non renesio quo
unnkIlZsS NN88IM nomingtim. 0uil)U8 luiole8cen!ibu8 8tm-
oum Nio^enem, ^rilolaum nennatetieum et aoaciemioum
(2rneeiu (6) vielen d 8enalum ad ^tnenienzibu8 mi8808
K88 IsHlog: l^ui quum eipublieae nullam unquaiu ps-
lem lliZizsent. . . uunquain pi-oseelo 8elw8 e88eut exoi-
lli, neque cl illucl munu eleeli, nii in czuiduzliaiu prin-
einil)U8, lelnpoiibu8 ill>8, lui88nl 8lui 6oolnue. Oui
quum cHelsi'2 tteiiz m^nciarenl, ,!>! iu8 eivilr, lii or
lione8 5Ull8, !!> monument maiorum; Nllno mnli88unm
nmnium l-lium, dene vivencii dizeinlinam vila m,8
(1) ?r2mnt nrl<-um inn>nnrum l> ^npin in<1e (!l>ee<> et Hl,
Pore! <>oue uzque 6 Xuieum 8vmmenum eo!l, et >!!. U, >le>L.
I'uliei 1832, in.g.
(2) Vie in nane rem l'uium ip8um in Nrut, , xxv, i^xxxvl,
(3) V. I.ucn^, ,v. l-5. (4) iv, 3.
(5) 8oeelnt lull,, n^eo vll> 6 ?^ll>orln, yi fuit in It>jl>
i! temnniibu , <zui!,u l, Lrutu utlim likeillvit. I>u utem
<!c>o!l>nm in lmNin cvilten> nermHUllvizze , zuum eonieolnl
PruoIIe et, lum ^ui!i6l>lu eliw vezlizii inielnr.
(6) V. X, r. VenKn, ve l!ln6e Nomzm lee^lo, ^)lliecl,
l82?. i8".
DK i. - c^pi ix. t9
quam lilleris perseeuli sunt. Itaaue il!iu8 verae elezen-
lisque puilo80pnie, quae <juela soorale in peripaletieig
l^buo perman8!t , null lere unt aut paue moclum
latina monument,8ive pronter maznitu^inem rerum oc-
cupalinnemque nominum , 8ive elim quo6 imneril!8 e
nrobari p88e non arditratianlur.
^d de igitui' le^alione, uue Nomam venit anno usi8
onclitae vxcvnl, roiugnae nnilosopdias inilia et inore-
menla 8nt repelena. lune eniinveio czuum alii alium
ex nisoe nni1o8onn>8 seczuesentur (1 ), 8toieam praesertim
lationem aliamarunt ^c/i?t ^icanu mmol-, Anu ^aeliu
et /^ Fl-lU5 ^in, czui ea temneztate Nomanorum prin-
is>e8 seiedantui'. ()num autem morluo Dio^ene, ?anae-
tium Nuoclium, 8loioum eelebemmum, ullirenl, nuiu8
lllseiplinlle 8ooio8 neeli sunt l7. /'emm'um, 9. M/cum

ciil'um Fa/bum, no8tremo oomplures iusi8eon8ult08 , qui


liziclll 8toieorum nlaeita romani iur>8 8eveiilali apprime
eonvenire ex>8timbant (2).
Neliquis pdilosopdorum laniil!i8, alnue enioureae in
primi8 nomen eliam <^are coeperunt Ilomani. Iuvt lamen
in univer8um animavertere, nernaueo8 omnino luno
fui8e, czui 8e pni!o80pdo8 ni-osilerentur; caeteiU8 ulem
il 8e p!nlo8undiam oonlu1i88e , ul acl pereipien^am
eolenamque virlulem i!Iiu8 8tuio aiuvai-entur, atque
inter ^rg,viore8 reipudlioae oum8 nonestam ine animi
i-em!88>ouem pelerenl (3).

iIii Hntouini l>lal>, Vln!iui <842, in>8",


(2) V>6 in tlue rem I.VKiie!ll in <iipnwlil>n <! ?netic>,
?. I , ?, 6s, Iz ziLzc-lieni' v^?l Vc>i.i.Ui>c>vL , De exiu vi
num nnoznpl!! raec nl,uit in lloimzn iuiignrueuti in.
Hn>5w!n6, l834, in8.
(3) V, 1^1.1. , Oi-!, prn lcni pnel, vil, !I r, Nri>M,
50 uisionixL cni?><^

Hl, so' tllllu.

?aue im U. koreii dalonis openbu8 deperlli^.


Ns8lal ut breviter iCMus 6e ei8 lilii De w puzliea, qm
8lu8 aclllue ex8lal. Ilane pellam aiunl oritici, talem
ll N08 nn P6svn>88s, czuIem 2uolol' IP88 Ali Nlium pei-'
80sip8el'l, 8<I loede ssrllMMcll!!8 detl'uneiltM ittque
inlelpolalllm lui88e, qui vasio8 pllnn8 ex liiz l^tonis
libri8 gli8uerent. 8ecl quaeoumque ea demum 8it, mni
lamen facienda, tamquam monumentum N!8larieum. 8i-
quillem nliczuior 8ermo et quaedam norrldiora verli,
quae ibi oocui-runt, non mod ip8um dtoni8 nimum
depin^unl, 8ed et romanaium lilleiamm i!!iu8 aelalis
5peoimezi nob>8 exlbent vei->88jmum.

c^pvi xi.
VL IUNI8?Nl1r?I^.

In 8UIUMN pretio, vel ab 2Ntiqui88!M!8 lemporidu8,


lui8e apud Nomano8 iun8psudenliaN, et olar<88imo8 vi-
i03 nuiu8ee 8tudiu praelui88e oon3lal, quam eloquenliae
lamquam uoillulam et pedl33equam diunzerenl. 8ed
<zuum eimana iur,8 et lezum 8cientia ex media pdi!o8l>-
pliia, ul alt Iul!iu8, 8it penilU8 baui-ienda, nil mirum, 8i
Nile lempe8tle romam iur<8 intei'pi'ele8 ad iw pras-
lanliam nequiverunt 88urere , qua po3lmodum inola-
i-uere qui omne iu8 oivile nlea dilliizum et di^istatum ,
I.ILL i. - c^r^i zu. b<
in ee l quaedum ener (ii^erenle^ all arlem laoile re-
llezerunl (1).
Ownium veio , qui no tat iuriZmuclentium exco-
luere, pr!m8 enumeralur ^/-cu ie taiu, euiu8 com-
mentario8 memural lulus in libris e oralore (2). Hne
con8ecuti 8l>nl /^. ^/cm Fcaelio/a, Hs. /mu F^uiu,
^/. MlNl/u^i); tum Oau,quem eloquentium iuri8-
perili88imum, et <). Hsucn Keaevoia, quem iuri8s>eri!<i-
rum eloquenti8simum Cicero appellt in Uruln <^H). Hui
quiclem scaevol, quum neroulu8 e88el ll exooiluncium
qui in iure ul in equo verum ul e88el ul non e88et,
primu8 ioilur iu8 eivile oon8lilui88e.

c^pm xn.

^ulequam priori uuiu8 ni8torie prli Nnom impona-


mus, nonnull cle Fsammattca 8upei8unt llicenci, boe
esl lls rle emenciale loquencii, quae iuliu8 npucl No
M3NN8 ne in U8u quillem, neclum in bonnre ullo luil,
l)u in re svelonium prlle8eilim 8equemur, cuiu ex8l!
ck /iullf'ibu Framma<i<?l lider 8!U8u!,ri8.
^rammaliege sine8 (quam in Ilinum lran8lerenle8 iii-
iesaiuram vnoarunl), mullo I!iu8 quam nuue om p3-
lui88 eon8l2l ex ()uinlilino (5). Mmirum qu^luor ill
(!) V. I, . v^rn, Niwri iuliolli6. rom, I^ip. 1754. 0, H,
Nznll,v, Inl!lulin, iuli lom. l>>5l, lu^lu, liuew. l.ip, l826,
!-8". I. L, ^lvoei>Ki>! , v>8p uistui . 6e iu<i civil, nu6 ltc>mu<>
iooeixii 6><:i!6ic>u vi llicin uc>ue 6 Iulininuin imper!
Lronin !837, iu 4,
(2) I, 37; N, 33. cl, I^iv ,l, 40. con. ?<rl>. in vil
0wu. iil poro>, <l , !>d. I, lit 2, e liine iuli.
(3) so? !oo eil.
(4) xi. - cl. 6e ort. I, 39.
(5) v >n5t. urt, ll, <. <^s, V^0 ?puc! ^>2r. Viclor , 6
melli, c. l. I^ll^ , l> 6ivin. >, alz 6 niot, l, 42.
52 l,i8?onixr ni?ezr
pllslibu oonlineblllur, iecliano seu lezeni arte; emeia>
lione llbrosum / ena^aiione cn/)lorum , prae8ertlN ver
poelarum atczue I8toricorum; clenique ut/t'co. <)ue qui-
dem p08lreni pr, quum cle operidus 80riploruiu iui-
oarel, c!i8eerneret^ue qui in enuinuin e88el vel 8pu-
rium, quinam bri ermm vel liullerini e88ent ppel-
lancli, x^l?lX7?5 etiam nomen oblinuit. Huin immo velere
rammalioi eou8que prrs88i lueranl, ul rnetoriekl8 sliam
quaslillm in8lilulion68 traclerenl, ne vickelieet 8icoi omnino
lque ricli pueri rdetore3 ( < ) trN8serrenlur.
lamvero <zui cl illaw rerum tenuiltem lle8oen6srent ,
quas prima Fiammatieae parle cnnlinelur , et llerarum
element, verborum interpretItionem, 8vnlaxin, aliaque
id enu8 lanlummoo puero8 oeerenl, ni F-ammatl>tae
8eu littemiore Ilomani8 liioebantur. Oui e contrario
univer8um Zrammalieae dootriuae orbem eomplexi , per
mne8 poliliorum lilterarum 8S0088U8 exeurrerent, et
8oriplore8 vooe ut cripti i!Iu8!lareut, ii 6emum Fl-am-
maliel 8eu lltts^l appellabantur^Z).
?rimu8 aulem rammalioae 8luclium in urbem intulil
^aie Ml/intez (3), ^r>8taroni equi>8, qui m>88U8 lc!
8enlllum a reze ^ttalo inler 8eoundum o tertium Kellum
?unieum, 8ub ip8am nnii mortem, quum pro!ap8U8
oru8 8ibi fre8>88et, per omne lezationiz 8imu1 et valetu-
<1m>8 temp8, plurim8 ^l? 8udind6 seeit, <t88i1ue-
<zue lii88kruit, ae no8lri8 exemplo luit ci imilandum.
Inno 8eilioel eoeperunl Nomaui poelarum 8orum or-

Myr
)llM'lii., Ine. eil, 8vei. ve il!u8ti, lwmt, , IV.
(2) ^r
Xr illlmtle , <zus 2 uoul Neratni 6ieilui, eienti zt
enium , <^<ie poeli, t>itl>liei nrtolioi!a,ue clieunlul a parte
ioi-e. V^il, pu >l3l. Viewr, , 6e melri, e. l. l)f. 8,^^.
lue, eil, V>l.L5. , ve crilie, I, l, 2.
(3) Uoe uoniii! 6!itu luit 2 >!!!<> t!>>io>e u,l>e, in <^ul> ntn
e^t. V. l). r. Weinen , ve u! ^ltc, Uvn l83, in8.
l!r2le nie zlc>le 6ieitur nel?!! el>itlu inveni ul
peileei.
i.ll!ll i. - c^rm xn. 53
min (Ii!ienliu8 relraelare, e le^euc! eommenlanlioque
2>8 sliam not leere. Ll primn quiclem t'. Ociaoms
^amMtli ^aevii kunioum bellum, 9. Va^Fnle'u5 Lnnii
nugles, iiique 82tvr28 I.uoilii ooutinenli eriplnr expo-
zitas , in eerto8 czuo^llam libro 6ie88erunt. Lx so lein-
pore quum in8truxl88enl auxi88entPie o omni parle
sgiumatieam ^e/)Nl t'/auc/ et /^. ^s/l'u Mio, vir
zraeois Iitteri8 el lliliuiz eruili8im8 (!), publice tan-
llem eoepta el lloeeri uonnulli8 , <zuo8 enumeral 8ve-
lanius in opella, quam mo<lo memoravi (2). ^aem'u
ulem ^Vicanof- et ^use/m l)/il7,u omnium primi <lo-
eencl lamgm sunt conseculi; quorum nterque variae
eruiliouis !ibro8 evul^avil. 2elerum et pr2e8l2nli88>mo8
uuiusee aetali8 8eriplore8 in rammatieae stuclium inou-
dui88 vel ex eo palet, qnoci ^l. dato illam parlem exeo-
Iuit,que in veiborum riinelu inquirit, I.uei!iu8 ulem
poeta (3) ^s2-//?flv eonlr librariorum imperilim
primus eon8orip8it (i).

(1) V. 1'lll.!., in Nlut, , i.vl. 05. iznuwlioneiu 1.^. 0, V^


llrvznL, v. o!,, <zue iuzerioitui: viz^uiziti 6e I>. Xeo 8ti!nn,
diceluni in lnelni-iei ili<>, Nnetolieninlu 6 Uelenniu, ut
^iclellll, uelore. Inzerl unt ^>ii 8li!<>U! et l)Iu6ii 8eiv>> lr-
menl. Irzieeti 6 Nnenuin 1839, iu-8.
(2) t)2p, v et 8eq<z.
(3) Illium nio pnelll l)!ll ie it I^uoiliu , <zui plimn 2l^l
exl2vit necue, nun udent erilici lrmHie.
(4) ve tnii lei ^r>niutioe pu6 Nomno, nlaeter 8velonium,
>i6e> luv. , vil, 23N. 0. 1. Vc>. , De >-! l2ium<. I, 4L.
Ic>. vi., Nuovicimi, v nliczuH in Nomn, cnn rmmli<:<)ium
<lie,nliu , v!g, l>u6ier, Venet, l?<8.

'

^ .".^

l
4b NN urb. euncl, ll0l.il,I , H NN, ncci.1,11 <i>nt ci>rilum n,lum ,>.

c^pm i.
0l! c^I188I8 ?0I.III0lll8 NlI^lI^?I8 ,

Nelenu8 cie8osntein in i8 Ilomnorum eultuin u-


mu8 pkr8eeuli U8ll,us 8^Nas obilum, qui suit nno
p8t urbsm eonditam 86xeenw8imo, 8kxto et 8eptuaS8>mo,
l^xins mii-bili8 in lillori8 pwF!'S88ia , atque inorei-
dil>8 eur8U8 ll omnem oxeellenliam taolus e8l. <)uclplo-
pter llomani, czui lim rsi bellieile uniee inlenli, mau-
suelitties ^68 nslieisnl, Win uberem olawrum 8eri-
plorum loewm ecli^ei-unt, ut cum 6xpoiili88im quilque
ZentL im ^o bumanital oonlen^sre viclerentur.
8ecl llntequam vsnio cl llui-ae iiu8 ytatig 8c>-iptore8,
que inler 3yNas c!iollori8 ol ^uzuli mortem inler<:sz8it,
iuvat brevilsr in eau888 inciuirere , ob czuas e tempe-
8lllte Iil)6i'!!ore8 oclrin vensmLliliu exooli pucl Ito-
M3N08 cokpws 8int.
Im incie ab anno urbi conclit ni^xxxvl, czuum
Itomani, viel Pes86o, ^lsceclonum reM, alciue impei-ii
s>nibu8 prolati8, ope 8U8 mirum in mocium uxi88enl,
ig lerror mn8 lte Zontsg perv28erat, ut nulli lerme re^os
o populi 88ent, quin millencli8 Itomm Ik8li8, vielon
gentium ponulo cluwrentui'. ^o' naso, quum clisnliz.

F^
UNK ll. - c^rli? I. 5
zime 8enatii8 romnu8 in Lraecos inquirerel, qui persei
7ebu8 sluussNl, oowplure8 Nomam pel<luoenc!8 cur-
verat, ul merilaN ei8 poenaw ilrogarel. In bi8 nounul
6num6l02nlur exeellenli8 inenii et dootrinae viii, ou-
M8wod1 luerunt ?ulvbiu8 ui8toiiou8 et Paneliu8 pnilo-
80pKu8.
()uum izitur zi-lleci pnilo80pki et rnelore8 ludo8 pu-
b!ico8 Itomile pen>i88enl, d qu8 ilaret lolnan luven-
lu8, brevi leio<:e8 Lomanoruin auimi 1ibei'al!oribu8 di8ei-
plini8 lueiunt ewollili.volendum icl quidem, i-e<:o8 illv8
c!o<:wl'e8 Kllull it mull no8t 8entu8eon8u!la ex uroe
eieclN8 lu>88e. ^l Nonmni mox liilm opoorlunilstem na-
eli , lorion nimo ni-obala iam 8>bi 8ludi exeoluerunl.
^lenien8e8, u!i 8unl dictum el ^1), d 8en<llum
romanum ti-68 >lliu8 elli8 nobi!i88imo8 pbilo80pli08 le-
Mveiant, tKl-nelielu ex 3eademia, viogenem 8tioum,
et di'ilolimm peripalelicum, imvelrlum nli mulolam re-
miltereut, quam seoesanl mopter Oropi va8llionem.
lalium virorum 8pienlia rumnae iuventuli8 8ludia 8io
aocendit, ul 6 I08 ssequen8 u^oivlinae ou88 ooneur-
reret. ?rae caeten admir!iuni luit t!arneadi8 v>8 iuere-
dibili8 il! dicendi, qui nuam unquam in 8U>8 di8puts-
tioniou8 rem delendedal, quam nun probarel, nullam
oppuuadllt, quin everleret. Ouamquam vero, adnilente
praeserlim Salons, oelenerrimi ii vnilo8opni in Ll2ecim
luerunl remi88i; llllmen lilecae pnilo8oplne et grae-
ernm lillerlllum 8ludium 1lomnrum nimo8 8io eepe-
rat, ut in8iliva quadam di8eiplina dootioi- in die8 tieret
eivil8.
^d pdilo8apuiil!n quod atlinet, illam pre8erlim par-
lem lsclelHsunl, in qua de bonis rebu8 et mali8, deque
nominum vila et moiil)U8 digpuwlu!'. IIno enim d rei-

(1) I.,l>, l, ep, 9.


56 M8I0NIXL enliic^l!
publieae ulilitalem alaue 6 civium eommocla eonlerre,
uao eloquenliam a!i(1) rbiliabantui , quae in populaii
impeiio maxime liominalur. Viclelieel acl eloquenliam in
primis se oonluleianl Lom<u>i, qua res omnes bellum,
a paeem, acl Ieze8, acl iuclieia 8peelante8 agebaulur, el
qua uplimo ouique acutus acl bonore^ palebat. ki-aese lim
vsro poslquam imperio omnium ^nlium ecmzlulo,
lliutuln!l8 pae>8 olium eonlirmavil, nemo leie !aucli8
oupiclu aclo!e8eell8 non 8ibi 6 clieenclum sluclio omni
eniteuclum pulavil (2).
Ol2lol1du8 mox 88S eomile8 iunxerunt liistoiioi et
poetae. l)ui enim eipublieae maeeranl, lilteralc^ vi>o8
munesibu8 et beneNoiis eumulanclo, ll mu88 acrius eo-
lencla8 exoilaiunt. ()uum aulem, Lraeeia cleviela, amoe-
uiorum artium monumenla Ilumam luisseut lranslala,
bealiore8 llommes coepere 8>8na,labu!a8 niel8, v8a oue-
lala misHsl , 8que non usbana8 lanlum ae<le8, 8eci et
vill8 8U38 8UMpll!08iu8 oxornare. Ouo laelum est ul lio-
maui puleii 8en8ui maZis in clie8 acl8ue8oerenl, lque acl
kiraeeorum eon8ueluinem mosemque llecluceieutur <^3).
^clols8oent68 praeterea in lliaeeiam alc>ue .^ll>ena8 nrae-
8erlim m olecli, aclliibilis nobili88imi8 ooloribus, maximam
incle cloetrinae 8e^elem bauriebanl, quam po8tea oum ei-
vil)U8 eommunioarenl. Uncle illuci veri8sime ab Iloralic (^)
lliolum est:

Inlulil ieti lHti.

?08l!6mo <l liomanorum eullum bao lempe8lale eliam

(i) yumi. Iul, 0ll, XII, 2. (2) lui.1,., v oimt, !, 4.


(3) >pt in lino rem vir pu l>i>II<> olzrizimu (Hainl-^I/a'

et le ieri </'^iugu3l<!, c't />a,ce ^ue la Het ?>!<: <i ^> /</-
en< c^anae ee epue, ^. ,u^,<, </, /)a<, l0 l/ecemb?', <833,
(4) l!p, >I, l, ,5
i.lK . - c^ri^i i. 5?
cotulerunl bibliolliecas, cme in urde fuerunl in8lituw6;
qugi-um pi-im-, uti testawr kliniu8 <^l), Llb ^8>uio kolliune
je NNubiis Lalmatarum luit publioala. Iuliu8 etiam
^es!' <^2), czuum c!e ornana atque inzlsuena uioe on-
illliet, mbliolnec rec8 et Illlinll8, (luas Mctxim8
possel, pubcare cleslinaverat, ala !^l. Vaiioni cur com-
pillanclarum et clierenarum. 8eci talill Zenlem lie me-
cktantem mui'8 nraevenit. landein vero ^,UZU8tu8 <^3),
Wuin lemnlum ^pullini8 in 2ec!idu8 palalini8 excilaret,
iclit poilicu8 cum biblioldec latina et raeca <^i).
Ili3 iZilui' praecinue (iiumenti8, quae naclenu memo-
lllvi, quum inuxl88et uon lenui quiam e lIsaeei rivu-
In in urbem Ilomam, 8eci bunclanli88imu8 amnis illm-um
cj!8cipllui'um et arlium, liomani eo lcmpon8 8pitlio, n,uoci
8^I!e et ^u^u8ti exce88u continelur, 6 lillerarum l-
man, 38urrexei'unl. Ouumque nao Wmpe8tate e!eMuli8-
imu8 lueril Illtinae iiuuae urnlu8, et nrae8wn!i88imi
uwlores, poetae lczue uiztosici ni-2e8e!-lim Noruerint,
laolulu e8t, ut uiea romnuarum lilterai-um 3,el28 ^uzusli
nomine lionaretur.
IInc ellllem oelocieejm praezertim romani 8criptole8
i!Iztl-runt, 6e quidu8 8in8>!l2lim cji88ei-emu8. 8ell anle-
quam nuiu3moi tsc>clationem 33>'e^lmur, uaucl d8 re
enl Ialiu36 eloquentiae 8luio808 moneio, plebem rom-
nm in 8ermone familim'i uibanam 8ive eieganlioiem
lam linA'M non U8uip288e, cjuae in nu!u3 evi 8cri-
(1) u, ,, VII, 30. 0vlll., I'r.zt, I, 1, 71 et 72.
(2) 8vki". , Iu>, t!zl, xmv.
(3) 8vLi,, ^uFiizlu, xxix, Diu, i.I, 1,
(4) tim plivali numine !><: etle uromin eopim it>i enm-
plrunt. <)uoruin nrimu paullu ^miliu (V. pi.uizncn. in ?!!
^emiu) ex ?erei bri oinlinlneeani <zun<im ec>n6>6it, kie e-
leii utem celenri luit et 8p!enc>i6l I^ueulli bibliotnec, in quzin
ueli numiuez, linqulm in Nui'uin Ii<zuo6 iverzniinni, un6i<zue
eunllnebzut ( ?QUi^<:ll, in l.ueu), lll>e <Ie i v!6e l'uere , vizzert,
6 privzli l<^ue il>ullil>linu punliei velerum Kumnsuiu i-
bliulneei, ell^umliue Kli, Lelnni l8Z6,
58 l!l8i<ini^ cn!?il:xr
plonl)U5 elucel, sec! liuaclam nzult U8m lui88e minus
omla, quam ve!ere8 sammalici ermanem i^tieum,
postLsioses bai'ba?- npellare eonzueverunl^l). Lxlr
usbem vi-o 8ermo quillltm Iitinu8 vi^ebat, czui /lewF-
nwpiio nomin <1ic:entui'(2), i)roplere<l quoll lt ginoei
linzu romanll ltliqunlu>um ltbe88el, et pereFrinitHtem
nei-el ^3). <etei-um lauliui-e vi, i non olum oilioni3
elezanliae 8luclebnt(i), 8e<1 in clome3lien 8u et czuoli-
cliano 8esmone linguiun ^i-eom in n>-imi8 llimabnl,
<iuae tuuo lemi)o>!8 Komae et publioe lluoeri et impen-
8iu8 exeoli coeu! e8l. Itn,ue ni! mirum, 8i romani 3ori-
ptores, maximeczue noelae 8e86 cl (ll-aecorum imiwlionsm
oomp08uer!nt.
c^pm il.
Dl: >0L5I vllxx?ic^.

(omoecliilm nucl llomano8 mimuz exeevit, qui ,


8o2l>era(5) (leNnilul nuem, quoclvi8 enu8 olio-

(1) V, l!ei.i.. , xnl, ll, In, ?>oeo^, De n^u iomn


lutio, Iene 1735, in-4. Llli5?or, Xu Neni^!<i prol.
6e uratiuni lline iclinlizmi, ive 6 lliniwt plebei vi Oiee-
lonini; qun vicle in eiuHm ?>>, t. ni, p. 30? et e<z<z.
(2) Vie in ne rem l'ili.l.. in Nlut.,Xl.vI. <)nini. I, 5;vI,1,2.
cl. ?l.^lll. Irin, ni, l, 8; 1'iuo. I, 3, 23, uti 6 prenelini
elin et, <iui vero l^ue<lni uurorent nun lrit Nouize , e
Nlantere liuerenlnr llomni,
(3) Irinlex nlim iu viuit in It!i, lmnum viiieeet, l>
linuiu et itlloum; una eive romni, ooii Ilini no-
mini, noii namini itliei suerunt npeti. Hui ntem
iiverz iure ulllnl, liverzn el!m ermone ui suie vxloulur.
8int lFumentn l,ivil>nli i veri> 6 Oumni , b, II., e. 42:
Luinzni en uno (lll, urke ennll. Nl.xx>I) uetenlibu nelmizzuiu
t publice !line loczuelentui' , et nrzeeoninu latine venenlli inz
et. Lf. li^i^v^! an, eil,, pss. l46, 199,
(4) 8v2i, , 0e!v i.xx>l, (5) l)e nne, l, 9,

'
linen li. - c^?i il. 59
ni imilllii8 il ut riclieuluN llloillt. Hoc ulem
poli88imnm ilseredanl cowoellia et mimu8 inter8e;
czuod ill in erls czuom aetu8 ciivierelur , quibus
eonnexio et 8oluliu aliouiu8 nenlii oonlinebcltur ; die
uerpetuZlN uaoerel etionem, neque eerluiu ullum labulae
exilum (l): praetele ab mw tanlum erelur, nullo cii-
oil linieine ul eutu. .^lczue illu in primi8 iuval ni-
iuclverlere , miiuo8 obleelanliae niaesertim v!eueeu>2e
C2U8 in8liluln8, illenilii ioei 8clepenumem incll8i88e,
nequs verni8 et e8li!)U8 ubscenig ^2) ad8tiuui88e. ()-
propler eilo in ealumniam ineiclerunt, et labenlibug nni8
in 6e8uelu<jineiu adiere.
Wmornm 8eriptore8 nrae8t3Nti88imi naditi sunt Cnasu
.VattwL et /lecimu /,abem/ czuorum n>imu8 lmquam
vir eru<iili88iwu3 (lellio (3) Iclu<itu8, in uniniainnis 8ui8
nun d8ur6e neque bsone nov quaecigm voeanula lin-
xit(H-); llllernm vero equileiu romanum 8pe>-ae Iibertali8
ppelll ^laerodius (5), narr3N8 queina^mouN 8exa8>nt
nno8 nt8 a lulio <ae8re eoaelu tueril miluo8 publice
in 8oen 8^6- ^uno 8epiu8 memorat Lellius (6), eiu8-
lzue versus ex Hsl'ons (7) eproiul08, 8ti3 mun6e et
rapdioe solo8 Illu^al; euncleiu tamen renrebenliit, quocl
nimiuin lieenter verba novaveril (8), inullque ex 80>tli-
lliore vuli usu po8uerit (9).
(1) 'llll.i.. in ol2t. pro l)el. xxvil
(2) 0v,o., 1>it, N, 497, 515. (3) Knol, ^tlie. xv, 25.
(4) l!xzwnt zltt>! 0ment pu6 0e!Iiuln et llc:i<!i>in , <zus
in um oolleil iidit I'. Lurmi>uu in ^ntbol, It., t, l, p. L3N.
(5) 8wrnI. li, 7. Ll, 'lui.l.. p, 6 iv. xl, 18. 8vLio,,
In!. 082l. xxxix.
(S) 0p. oil. I,?;lil, 12; vul, 15; x, 1? ; xvl, 7. s. llc^l.,
8,hr. I, 10, L. (7) 0p. oil. x, 17. (8) xvl, 7.
(9) l,untnl piin pu vetele oriptore I^belii mimnluni
sr^ment, ^norum ui unllitu: ^Ixl>n6re - ^nn ?eionn2
- Xczuae el>!>6e - ri - ^u^ui^- ^n!Ir> - 8!Innitr>
- Laeomneiunn - (!!> - Lllueei'- l^llioel - Oztuliiu
- sntonii u3 > (!!2X - t!olnitc>l - l!ompitl>!i - On-
pllinu . Lronle - NpneKu - suil - 0!ii - Lemel -
60 M8WNI4I! cnliiczn
I^Iimoz etigm sonpliwvit /'bim 6^su, et teste 6ei-
lio(1) iznuZ Kaditus luit, qui I.berio anteponeretur.
Iliiius 3vri senlenliae lerunlur pleraeque lksiidae, et
oommunem usum oommoMl88lMlle , qucl8 memoranl
6e!!iu8 (2) st Ueroliiu8 (3).

i.. Variu, - j>. l)lii<im ^Vlizo. - 6, ^iniu /'lli, trltioi.

Lreviter mocl e Nimo^rlipdis (i); neo plur s tra-


8>oi8 (iioemu8, quorum miuimu8 provenlus exzlilil 836-
eulo ^uU8leo. I^amczue 8i /^. Vanum et Oi)'<imn exelpiaz,
qunrum aller TH^eziem, aller vero ^/etieam eouiit,
maximi 1au6il)U8 ^uintiliano (H) exornaw8, unu8 ^-
nmH /'oi/o, ex Uuralii (6) et Virilii ^) lestimonio, bisce
lemporidus romani coldurni cliznilatem lueri viu8 est (8).
Hetzer - Im^o - I^eu vlNU8 - !>te !<xzuent8 -
zl2leu - ?itIi8 - Keovninnli - I>!uptie > ^niliei -
?unelt8 - I'izoaloi - Ke8tin - 8>l!iul<l!' - 8t>ilnli2
- 8eriptur - 8e<iiitu8 - 8oroee - 8tm>nrie 'l2UlU8
- I'uze - Vilu.
(I) 0p. eil., xvil, 14. (2) Inic.
(3) 8tul>>. >I, 7. - ?ul>!>> 8vri 8enlen<i8 evu!vil Ic>, Nrelliu
I,in8le n. 1822, in 8; nnu utem 1824 e6i<lit 8unn>emeutuiu e6i-
lioui I^iuzieuzi novi88ime 8entenliluin ?ut>Iii 8vri et I>. I>l>eii>,
I>relerell ?. 8vri 8ententi8 ieoen8uit k. II. Lolne in nnsl. 8cen,
Izliniz, <^uo8 plnrie im Nlemolviiuu8,
(4) kiu8 Nl>c 6e l 6i88ei-uerunt Vo5w8 , Iu8t. pnet,, ll , 29,
- Xl?l.eii, U iuim>8 NnlNNorum , 0tlin^ae 1789, in-8".
8m.i,ev in Ll>e8. 0ivii ix, pF. 929 et 8eqi, L, H. Li>
iiork, <)utuc>i etl8 ie> oenie , Vimr 1798, in 8, ad <zun-
inm voluuliu tu<lic>8<,8 <le!ez;mu8.
(5) De int. ni-at. , x, 1, 98, - <)s. ial. 6e ot. x>I. - Ulriu8c>u<!
lri>l;oe6ie perpue tauluiunino exlut ll>ueul.
(6) 06. >l, I. 9; 8,t. I, 10, 43.
(?) el. iil, 8i; v,il, 9. s>s. 1'llo, 6 ^8inii ?c>IIioni
vit et 8tu<1>i8. I^u, Nt2v. 182U, in8
(8) Inler lriec>8 liiuzee ell>8 poet enumerantui elim
I.. ^lti!lU8, L. ^itiu8, 0. In!. t!lir 8li-!,l,<) , (). Nullius teeru ,
<^, luliu ^821', t!288>u ?lmeu8i8, ^uFl>8tu, ?unin8, l'urlllni,
0lee!>u8 il^ue, nomine uii8 <^um 8elinlinninu8 8ui noli. VI,
<N, r. M'un, Hto'! </-/la iette^. rom, I<ib. >I, e. 1, z 45.
cz?lii iil.
vL ?0L8i L?icz.

t^n. Miliiu. - i', I'ewnliu V<n so .4laeiu, -

I'Iwljqn 8un6siorum noewrum vili!mu8 in (iiaeeoium


inleinrelltlione in^nium 8uum lui88 perielilaloz. ^ee
8me !ilu6s luiiim ve8tiia 8eouli unt spioi uuiuzce as-
Wli8 noslzo 6naeu Matt/u et Z'. Te^enliu Varro, eo-
znomenlo ^<a'm< (!); ills quiclem Ilomeiieam Ililtlsm,
l>io aulein ^polloni! KnoM .^r^nnulicoi'um Iibi8 in la-
linuin 8Si'mon6m eonvertenclo (2). 8ocl lonze nobiliorein
viam inZr38U8 i'. V9ll'i Mi', in conc!en6i>, ^ieneick
<l veiere8 il, re8pexit, ul eel eomplm'a ex lIseci in
rein 8U2M derivlel, etL^ieiu lllmou 8eeu!i et Fenli8 8uae
vi-8lbu8 in8ou1sieret. <)uo laoto 8,om2no8 omne8 (3) , qui
ze einmen epiouin eonlulerunt, il po8t 86 seliquil, nl
meiit nlim8 in epio poezi lu88e ciioenu8 8it.
^illuz nauci proeul ad urbe Uantua in pazo, quem

(1) l!nnoiuell urtilu et b ^toe, Nuvin Li, Mrbnneu!,


in qu uli> rl. V. Vl.i.2i>, Ominent, <1e ?. lerenlii Vllirnni
vil et eiipli. zlunzzler, 1823, in-4.
(2) Ovio, , ^mnr. l, 2l, yllmiii., , De iut. oi-t. x, l, 87,
li!le, , p, orit. , p, 199 201. - Nuiuliee Vli-l>i8 inemoiluilur
elillin Ill>l> lilluot 8c>ulln>ei Iiolli, crinine Iieroio exl>ll>l>,
(3) In niz reeenzenlul Uol>u, ouiu pl>ue>le ex!l>nl re^uiue
De Kell Uigliieo; Vliu Nulu 'libullo !u<!lul! (!^!e^,
iv, I, 180. cs. Nullit. 0<l. ,l, 9, 5; 8hr. I, 10.82. LrouKliu.
6 'liliiill,, !<:. eit,)z I^ueiu Viiu8, 6e <^un IIorI>uz, 8!,)r. I,
10, 43; et Naei-oliiu, Llui-n. vi, 1 , 2; <iu Ndiriu Veein
(ii, IL), <)u>llti!in<, (x, 1, 99) et 8enec (<Ie beuel. ^1,3) me-.
mollltuz; l, kuliu Nililleu !<i, ll!>>c>>ie Quorum niier 6e>6lnlur
^V. Weioueni' , De Nuzlio noet duiument, Orimun. 1829, in-4";
<le 0. Vl>!z,'io Nulo, rimo. 1827, in-4; 6e I. Vl',o, 18291831 .
lu-4; ^e >l, rui-io v>l>leulo, Orimnn. 1826, in-4").
62 izinnl^L cniilcz
vulo ^nck voeai-unt, adle8cen8 ^lanluae , ^lemnnae ,
Ueiolani et ?iep<)li, lillerarum, weclieinae el /^9:f/.-
?lx5 oolosss uo'ivil. Ouum ulew Oolxinu8 i-um
eremonen8em el mnlunum velereni8 mi!ilidu8 llisli'i-
buisset, Visiliug gZei 8ui p088e88>one denu>8U8 Ilnmm
venit, idique ^inio pollione el Uaecenate 8ulf!nlibu8,
non olum ab ^uU8to imnelravit, ul illu^ ibi nre6iolum
reslituerelur, 8e innumeri8 etism benelle!l8 ob eerii-
mum ingenium luit cumulalus. ^nn8 naluz unum el
quincluaiuta ^lnen8 nrolici8ei eonsliluil, ul, biliiti8
Li-ecorum liocli88imi , Heneiem 8um 2<l unguem
castilliel. Imczue itei- in>-e88U8, August b Oiienle
revertenti ocousiil, el mulalo consilio, cie reclilu in pa-
liilliu eoilavit. 8e<^ in ilinere mordn lenlillus, biil Li un-
l^uzii anno urdis oonclilae occxxxv(l).
^>Flimnae ^ene/lio olio, 8i summa lanlum ez)il
8peetenlui', 8ie 8e dabel. ^enes8, ineensa 6raeo>8 Imia,
cum 8uorum selio,uli8 mgri 86 eommiltk Italiam petilurus,
inu'e ei8 malores o> li lei euantur. Iluo lanclem p08l v-
rio8 cH8U8npe!!it, excinilurque uumaniter rege l.lino
<iui I.av!u!im Nliam ei uxorem ciiuuei-et, nisi Iui'nu8,
Lululoium rex, ive^ai-elur. Hio I>3,vinige nuptias iam-
pril^em amdien8, ^eueam i-avi beo petil ; 8e6 proeo
langem inlei seetu8 , 8pon82m Iwiano vicloii el rezuum
babenclum permillit.
In lioo noemille, quo<^ uocleoim Iitiii8 eontinetui', uuo
omnino 8neelvil noeta, ul ^eneae in Ilaliam aclvenlum
tque Imperium Lomznoi'um Iroiani en8lilulum ce-
lebiai-el. Iltrum nie ^eueas in Ilaliam aclvenlu8 inler ui-
slorioas narrationes n inter labul8ll8 8it >-eeen8en<1u8 ,
iliil 8lne a n8. IIuiu8 czuiciem looi est nolare, nne
-e88S Viigilianae ^eneil1o8 aotionem praeoipuam, quae

(l) N, Vit Vii-z.


^
>
unius lei-me anni 8ptio oongislil. 8i ulem quelwU8
^uidu8Um episollii praeoipua daeo poemli8 elio exni--
nelur , 8S8S nom8 pie eele>i8 offerunt Vicloni8 more
in libw quNo; luclorum alque inferorum liegorip in
quinto et 8exlo; IVi8i lque Lu^ali mieilii in nono.
domplura, uli nuper innuebam, e ^ween lonte lluxit
nozter; quin et univei-8i leie uemli8 oi'xov2/!/lv ex
llomero e8l mulualu8 (1). Une mm illuct eonlicilui ,
Visilium wiuu8 leoumio in^enia in rebu8 invenienclis
um lui88 quam Ilomei-um ; al in pei Ncienl!i8 exni an-
<ii3que longe reoum pnetm rNno 8upei-!-i. I>!l re-
ver .^ene>8 Vil^ilianH, nre8lnti88imum tque unioum
exemp!!' pneliei snlu8, e!enli8 et mnill<:i a duelio-
ntiu8 86wper nadila S8t. sunt qui i-biti-entus, Visium
in quibu8<iN olaudicZre, qua neNinent d per8on!-um
pictur8 , <M8 in nnema 8uum invexil (2). Verum deo
Kl alig, nonnull, qe 3, enliei8 in ^eneille n88im luerunt
nowlii, ea pmleelo non 8unt, quae meritlin poelae oom-
wenctglionem lletradant. t reveiA ip8i romani 8ei-iptoie8,
Vilil 2equ1e8, 8ummi8 !au<t!bu8 noe poem exlule-
wn! (3); l)uinlilinu8 (>) ulem 8esibere non ubilavil,
Vii-zilium 3b Home 8eeunuN , 02eleii8 omnibu8 lonze
ezze gnleponenclum (5).

^lllck u^ ^!>F!te , rm/>a^e a^er tu /e />< /l^ueH et </?-ama<^u


</ uneie? et ck^ mmte-. ?>> l826, in8o, I. U^nc^cci opel-
>m, eul titulu: ^neick / tyn/^nnt! e le Imitation! </ va' icf'!'
lo^i tio/' e mnckN!, I.ivoli>c> l836, in-8,

M Ovm. , Xm, ul, 337, po?eni., leg. il, 25, 8.


(4) Ue int, oi-t, x, l, 85. t!f, IlenlL, De erm>e epiec, ^ I?.
l^. l.ec, Ne worum in Vir^ii ^ene>6 !>t>itu, Lnnn, 1836,
iu.go. Xnlic>u>ll Vilili! <j villlm pnnu rnm. 6e5ci>i>!e.
Lull. 18^3, >ll-8'.
(5) Li-evi a,uem xztiil pnem!, <iul><> uli;" s!l!l!ort<>suii>
6t i8ii^r cnl?<cxr

V<l enoimeilim ninxime oceciunt pnema! quae^am


neioiea, euiu8M^i uni ^illui earmin in nu/iil'aH /'s/ei
el ?^e<tt/li (1), De 6oma He/'enice^; (!. Ilelvii (Unnas ^2)
smen eui Fm?/sa nomen lit, !>que ill enuz(3), in
quibuz poew liezo>inlil)nibu8 nillezeitim, et nisloricig
ut Muloziz nassHllonidus inclulzere con8uevil (H). llo-
ium 8no puewaluin eeleberrim t)lii</lo coepla sunt
i-elerenllil.
Ilio oczuestri ea6smque opulent, sinili os>U8 8u!mone
in keli^niz anno urdis ooncliwe occxl, omae c!i-i88imi8
pliMllNI sUMMllli0!8 et I'NLl0!'i0l>8, P03te2 veM IUN8PM-
clentiae, eo^ente patre, oneiam 6ellil. ^llisnas eincle
luclioiulu cu8ll oiofeelu8 e8l; uncie N,omw rever8U8
C2U838 osHvit in low, alque mpli88imi8 ssinuo!l02s mu-
neiibu8 8t perlunotu8. 8ecl mox lori ner>e8uz, 6 man-
8>ie!iore8 MU828 reiit, et poe^in psae8eilim excoluil,
euiu 8luliio vel puerili mire lla^bcll. lladuil no8ts>-
uxoi'68 tre8, quilluin <iu8 i'epuMvil ; cuiu leili vero
vixit ooniuneli88ime n,lo.ue mluUi88iine. ?!ol-uit equaum
umnium noetarum samiliai-illlle , Ique ob inzenii nl6-
Inntiam ^uzu! ouonue erii8 fuit. I^il! ulem in vil

Vilssizuniulll unmil: nnzulul, 8uul utem Oulex, Lili, t!>i> ,


^etn, Ilile, ?l>l>p>!>, Nnretum, 8o inte, eruitn li
non oonztlll, ulrum Vilin int lrinui>6, uell ne.
(1) V, t), Kli.1., 8p>e>>. auim^veiAlonuiil iu Llu!>, Ilambullr.
1836, in.8, p, ,
(2) V, Wmcneni', Ue 0, llelvio Cinii poet, Lrimmze 1822,
823, >n-4.
(3) Null pertinenl l'uizna <zu3<lm rinin (V. VXn , nn. ei!,,
l>t>. >l, <:, 5), c>unruin pelpue exlnt le^ni, et Nomoli!-
lum >l>uorum poemt (V, WLl>uc>nr, Ilnmei izl wlini, eni-um-
<>ue Ougmen!, l>nlt, It, uiln, lom. iv, p, 5N7).

''.
unr ii. - cz?m m. 65
Oviai maiore 2nimaliver8ione inum villetur, quam eins
xzilium. ^imirum yuum qu!n<zua8e8imum iam aelaliz
nnum e88et preterZre88U8, t!e8llri8 ^uU8l! otlen8m
inourren8, lomon in oppicium Zle8ie inlerioris,
ponlum Luxinum rels3lu8 luit ; ubi novem terms po8t
zuu8 eoe88it (1). ^lulli mulw 6i8putrunl (2) e eu88ll
ex8ilii Oviiani; t qui lanclem Kao <ie re 8enlienum
il nobi8 non S8l comperluiu.
0viciiu8 prseeipuam 8ibi eupiae, laoililat!8 lque eis-
^utiae lauem o,uae8ivit Mlamo^ozeon Iibri8 xv, ver8U
bexamelro eoc>8(:ripl!8. Mmque innumew8 w^lll08,null2
inler 86 eognalione evinolo8, wm eominoclo arliLeio
eumpo8uit, ut unum et oontinuatum poem eonlioerel,
quo wuncli oriine uzque c! lulii t!a682ri8 mortem no8
lleciuoit. l)uo in ermine moo!o Iii8lorioi, moclo <ll2mtiei
zeriptoris pl'le8 2^en8, l2nt2 lloelrinae varietale, totque
M8i^nit)U8 verborum et 8enlentiarum !uminit)U8 oralionom
ciizlinxit, ul M2xim2 voluplate 2sfjoi2ulur Ieolore8 (3).
^llicl vero 8i puelae ex8ium non ob8lili83el, quominu8
extrem duie poeuiati M2nu8 coecieret (i), o,uae luxu-
nanl!8 ingenii lerli!i!tem C28l!82ret ?
praeter melamorptw8e8, liu etiam Oviclii poem ex-
io luit inlermi88um, n2r>2tionil)U8 pariter 20 e8cri-
plionibu8 inlexlum; /'ato'um nempe libri, quorum 8ex
wntuiumoo exrvit, quum in 2i>imo naberel o'uuciecim
oon8eridere, qui lotiem nni mensiI)U8 re8ponclerenl.
(1) Nviiu ipze (^nt. i, 10) pali-iM um et euu et vitam
<leeril>it.
(2) Vicle 0v,,, 1>>t, il , 103, 20? ; I , 5, 49. <F. Kocziikrc)? .
Fl', zu? /'Hui <i't)>lck, lUauug 1743, iu-8<>, LLl, ^Hame

>809. />!. </ei eav. LN0i.. ?vLN!o , Ml l844, in-4


(H.i/, tai. 1844, iom, ix, /,e, 27, x, 389, 39l). "lizcnl,
H,?-, ielia ie. ,<al. Vul, I, p, I, !id. 3, 35.
(3) V. LiLNi, t!o>meult. 6 oper mewmolpk, Qvi.
I. O. 8l:^l.i. ?oel. vi, ?.
(4) <uu!e iu bl>u: rem 'lrlzt. , 1 , 7, v, l33V,
66 UI8I0KI4L cnniczr
Llezanli nno CHsluine elegiaco, romanum oalenllariun,
zecMu, leztosulu et lunrum orizinem so llionem 6-
einil, lnullaqu sc! romn28 nliquilalez 8pec:tlinli3, nobis
prucliciit, que siuz!- apuci !i8 8oriplo!e8 requirimu (1).

c^pui iv.

IN8llw i!U8 po8S08 lleouz, quam ZlZ>l?ex7iv Lleci


vocnl, lullt 2Sl8 ^uZuzlH ?. V>Flium Mwnem, qui
in qualuol 6e^Ficomm libns praeoepla <ie ^l^ eulencliz
eomplexu K8l. In piimo zillie teil aiancla; in secuncln
lls ardridu8 et pluli8 8ol eominillencii ; in teilio cle
psooruiu oullu; in quarto clemuiu 6s pibuz et meilisioio.
Numc!luoum vero in Luco!ici8 exeiupllls 8ibi Ineuesi-
tum nronozuil; it in ^leoi'8ioi8 viclslui- 6 Ilezioa'i opU8
r8psx>888, quoll in8oribilur : "L^ xl 'H^l. 6esZie,
ut reliqu, buiu8s 8eneri8 noemaw, lorin liumlaxal
llillerunt s lioro, in quo 2sli8 aut li<8cil)lins euiuslibel
nraeoepl traclanlu!'. Ilino manat, liuo pi-a^ei-tim in due
oariuine L88L 8poetaiM. Lt primo qui^em, nl eerlo qua-
liam oslline re8 exponnlur; cleincle ut c>mnibu8, quibu
Neri pole8l, poe8eo8 venesibu8 exornentus, ne sici el
ieiung praeoentH laeium gssei-anl Ieeloi-jbu8.
^)uidu8 quiciem viitulidu8 omnino oommenclantur
^sorioil Vii-Zilian, que, oeloi-um iuclieio, omnium
exp0liti88imum et portecli^iinuiu op8 dadLulul-, qua
H Uanluani puetae inzenl 8inl npotVet. In bi8 vielicel
miru8 orclo eluoel, maxiina in ldacleni preoepti8 cli-

^zl,, K, vi, Ile!m>>j, !84U, in.4.


i^illLn u. - cxrm iv. 67
Mi, picturae viviciioies opportune pozilae, ciiotio last,
Nn!i<1z, et poelioo oinztu empor laullana, <zu res vel
Kumi^ioies piendorem eoneipere vi^entur. praezertim
vei-n VisiNum menium in ep>8ocl8 eu diiezgionivuz
pLetalur, cuiuzmncii 8unt procura, quae 6cle8gr>8 necem
Mut 8unl, Italiile Iauc!e8, vilae ru8li<:ae se!ioit28, po-
ztremn ^i-igtaei tudul, quae a viri3 e1en!io!>du8 qua-
dl 2ette 8umm>8 Iauclibu8 luil eeledrsl (1 ).

^ cllacticarn poe8in pertinenl etiam dviciillni libri


/)e a^ie amanck, De f-emeck amon, /1s mee/icamms
/ae/ei et Fa/ieutica, <ie quibu8 ^icemu8, czuum 8ermc>
eiil <ie el'M!N!du8 ele8>ei8. !Veo praeleimillenliu 7'esen-
/ Va/'', cuin8 sra^ment ex !ibr>8 n<lV3lib8 collect
>Vern8<lrsiu8 (2) , aul 6^alu /^a//em, Pii ^nezcticon
Armine Keroicn exaravit (3), ut ^em7u Hsace^, auetor
ci-mm!8 cie avibu8, cie venenli8 nim!iou8 et <ie virtu-
lioii8 deroaruln (i), l>ut ^/a^eu Mamim, ouiu8 noctie-
que 8Upe>-8UNl ^lronomieon libri v (5), ut ^uciim /u-
nw-, ouius egrmen tiuc Ieimu8 e ^etna(6), ut

(<) V, . 1l<;!D, Nizzert. 6 ^i^rezzionibu in Leolssie Vireil.


I.uuc>. l?99.
(2) le!e !l,ni minore, ^Ilenouli 1782, >u-8,
(3) WLnool>?, , !n<^ eil,
(4) Nvw, , l'iizt. lv, IN, 43 ! 8pe u volucr le^it luini ll>n>
<Iioi ^n, <)ue<^u neeet ernenz, <^ue iuvet nll> ziacer. !5!l
cri l>lmu De virtuliou uell>iuin cum eomment. , 6, Vi!!>l!
1581, in-8,
(5) Um!>> linro enm enmmenllirin <!!<!>t In, Fcnei-, puri!,
1579, in-8 Ct. r, I^co, U zlnuili, pnel p, I, qu c!e eiu,
nomine, nt>ill et iuenin <zu!>!nl, l,unee l832, in-4,
s) Noo c3imn Vii-in n!im et Colneo 8evero tribtum Wern.
68 ni5ioiie cliic^L
tileiar Oesmameu, <zui ^rli ?daenomeua versibug latmi
exp>-e88il(1), ul emum t'. /uiiu /sM'nu, ^uU8li li-
bei-lU8, qui ?oelioon 28lronomioon conciiil Iibro8 qua-
luol- (2).

Luoolioum carmen velU8liorit)U8 popull8 uau iu-


tum, in 8ioili pnNN sxcultuN lsrunl, ubi wili3 ooeli
lemperie8, pwui p38cua, llzus iunulllri re8S8 ullw
poet28 2(i oanLnum e rs pstoliti impellero ciebue-
lunl. ?iAS oaeler!8 auteui Itlsoesitu8 buio pos8608 Zensri
8iu8uIareN venustatSN ooncilianclo , pHstoritiHS vilas in-
noosntiam ol cjelioi8 8io umbravit, ut oarwinibus 8ui
wil2 qullam 8uavitl6 tlom>NL8 perluuclerLt. Lt <zuo la-
oi!iu8 8ioulu3 poelg, leZenlium 2uimo8 loneret, poliu8qu2N
8>08, rege, paslores et 8>lv8 L80iiplioll6 perptua
nobi8 exllideiet , rmti8 lormam 8ele8>l , czu p28lol6
inlsr 8 eolluqueute8 inueuntur.
lueocnti ve8liii8 inFl-e88U8 Vl>Fl7iu, p28loll>8 vitae
lslioilalom oommoe ver3ibu8 ellinxit. In doo lNSn plu3
2lli8 ilpparel, c>u2iu in raeon poela, euw8 ici^lli 8lue8l2
quaam 5>NplioilH,ls poll88ilnuN onmNkncialllui-. Ke<zuo
icl mirum. Virzili^ LNim politiorem aetalLin N2etu8, umll
llo!882r!a 2(l pztorulu vitam 8peet2Nlia exornavit, quae

6orL>i, vir 6ootl55lmn , I^neilin, i>i!n<> uetoli vinievil. Nie


et l,uoiiiu ille, 6 quein xtut 8enee epitc>Ie.
(1) Lononi primum in luosm nro6ieiunt n, iLc:<:l:i.xxiv.
(2) Uuiu oner omni perierunt, kluls autem ecl,xxvil, et
kuetie zllnuulU!!: , zu ul> in uomiil teluntur, ob lili ine-
IFutim b ette ^uzte bnoirero vi<ientr, e nrnplew n
ritieig euipliii elzuinli vi riumliou tribui eunuvelunl,
V. 8cerre, ve N^ini onpt, lt>u!l>r. elle tc>ue lv!c> (in 6il.
i.iL ii. - cxrm vi. 69
nue atque <l rei verilatem expre38a, 8upert>ae lioma-
norum aure8 iazliclioziuz repui88ent(<).
Leeem omnina ex8lnt Fcio</ae Virzilianae, quarum ar-
Dmeula, 8> quarlam, 8extam et eeiwam exoipla8, uaeo^
serme 8unl: aut p8lori8 que8tu3 ob ab8enlem alque in-
Llislm puellam , ut llu pa8tore8 eanlu inler 8e eerlan-
tez, alque alterno8 versu8 lunclenle8. 8lilu8 lenu>8 est,
quali8 eoloZam ecet; ornalior lamen et eomtior, quam
in ieulo poet.

c^pm vi.

<-

Illu 8alyrae enu3, quo6 Lnniu8 primum et ?aeuviu8


exeozilarunt, excoluit eliam ^/. T'ereni Va^o, natu
KoN3k anno urbi8 eonclilae vcxxxvul. kauea 8untacl e>U8
vilw perlinentia, quae ex veterlbu8 8eriploribu8, aut ex
>P8!U8 liororum fi-8menli8 lieeat naurire, eaque, maxima
ex parle, eonieolura tantummoo nitunlur (2). Illu osrlo
con8lat, Varronem, bone8l>88!M!8 reipublicae muner>bu8
naviler verlunolum, exare8cenle bello civili ?ompeiana8
prle8 8eouluiu lui88e ; po8tea vero in t!ae8ari8 raliam
reeeplum, ad eoqne bibliolueei8 raeei8 et Iatini8 pie-
seeluin, reliquaiu etalem prooul a repubea babenam
liec,e>'i886. <)uamquam vero a pilidu8 reipublioae in8>u8
NINU8 liber erat; atlamen p8t 6ae8ari8 caeciem, dello

(1) ! 0^r5. 8cxi.iQ, ?c>et. vi, 5, 8l>ou et I^cu. , Nu,e,lt.


pp. , p, <?l, I, 6. I8ei., Ui, 6 'llieoeiiw et Viiil. poet.
bneoo. <!oU!i>, <?66, in^. 0, Uvnk, I) Nomsnoium poei
bnenli, ,!. 184. iu-8".
(2) V. Ivi. vo, Lli.. p^re, lj>8. nit. !il. 6 >l. leren. V,rrnne.
I.uF<!. ,lv. <835, in 8".
70 uitjionlzu cniilcxi:
oivili lenovalo^), un cum ^ioeroue in nroZeriulorum
numerum rel2lu8, vix Iriumvirum eruclelit^lem evasil.
Iranc>uilll>8 rebu8, quum extromuni vilae tempu8 iu
Iillen8 li-auZgizzel, nolwMsilno elalis anno lloquiovil.
Lunianae slll^rg V3rio melro eranl o0N8or>Me, nuno
ueroioo, nuno eleziaoo, nuno pnaleoio, nuno iumnioo,
Vairo olulllm eliam orationem voi-zilius iiniui8ouil, el
8l^r8 8U28 H/enMea <lppollvil Nenippo, nuilosonllo
ovnioo, qui piimu8 apu (Iilieoo8 acl oaroenii nnminum
vilill oriore nno 80sibeno!! enere U5U8 e8t (s). Do nu-
mero (3) el pi'll68wuli (1) nuiu8inocli 8il^iruiu nini!
oerti illm pole8l amimari; cmns8 enim teiunoi-i iniun
inlercicierunl.
8 2.

I.ucil!N3m rlioneni in 6uoou8 8g,l;r2ium Iiliri8 8eeu-


lU8 L8t 0. //omim /^/nceu, Venu!! Nlu8 in ^puli anno
>l>Iii8 eonilae ci.xxxviil. Nie p^lrelu uuuil berlinum,
>t quo Itoiuam puor e^uolU8 , ibi Iit)er!il)U8 6i8oipliniz
luit in8lilutu8. Ine in l,reoim 80 oontulil pnil080pul2k
cli8oenae ou82, uti mo8 e^llt ilolesoentum lomanoi-um.
l)uumque H,tun>8 ver8aretur, nnum elntis yn8 ter-
lium et vio68!mum, a ^Vl. Lrulo a oivlle bellum exoilu
oontr ^nlonium el Ooiavianum, tl-ibunu8 milum me-
ruil, el proelio Pui!ippen8! inlorluil. Itaque violu3 el
sl) ^u, !>!> Uli,, eni>6, occx.

eolum puzleriai, I, 2) ^uuni il: In illi veleriliu unztri, zu


Hlenippum inlitl>, uoll inlernrotti , <^nm ni!l>tte eonnel>-
mu, Mull clmixla ex >nl>m3 p!>i!5<>>i!>!!l, mull iel dillleelioe,
(3) Oeto et oelliint Viruui t^i-e vn>Ao euumelzuliil, zu-
ruin reizlll ene^erunt Nnb, et Ileur, 8tennni iu sriuent>z poe-
lrum, 1564, >ll-8. Huznuiu pnpm, kineeKei 1589, in-lu!.
I^n, Oen^n, l,ipie 1844, iu4,
(4) V. ?. l^,LV, Us vit eiiptique INemppi d^uiol , et 6 -
l^> M, l'elenlii Vlioui, Onlnn, 1843, ii>-4.
l.lnen n. - c^ru? vi. ?1
boni8 paterui8 exutU8, premente pauperlale, a poesim
86 convertit. lline ^aeoenl!8 amieiliani emeruil, c per
euiu 8ubine ^u^uzlo reeonoilialu8, utriczue earu8 luit.
<)uainvi8 ulein munu8 epi8tIaruin 8orjbenltaruln ab
^uusw oblaluiu lletreela886l , die ninil plane reou8anli
8ueeen3u!t, atque una et alter beralitats eum loouple-
lavil (1). vL688il anno8 natu8 86ptem et quinquaZinla,
baerecle ^uZU8lo paiaiu nuneupalo.
l)uum e88Sl 8oral!u8 a natura nilar>8, urbann8, laoe-
lus; praeter el6anl!88imorlim et prineipum virorum
eonzueluckne tlorerel, neque ulli pkilosopdorum izcinli-
uae nomeu <lecli88et, ila in all/n inzenium 8uum elLnxil,
ut nomiuum errre8 et vilia non aeerrime in8eotaretur,
ecl rienti8 vullu et 8ooralic:a quaclam irnnia velliearet.
^cl nane Ienior>8 8alvrae rationem pluriluum eliam
oontulit rerum ramanarum eonilio. (juum enim impe-
rium 8ub uniu8 ominatu quievi88et, ?riueep8 auleiu ma-
niliou8 et !uxurio8U8 8UNiua ope nileretur, ut eivium
nimo8 p!>8tinae Iibsrlati8 reooralione avooaret, auli-
eum iull alque urbanuw 8oribeni genu8 luilinveolum,
izuo relorunl 82tvrae Iluralianae.
^ ua8 proxime perlinent 6uo e/>l<o/amm liori a^
2inioo8. ^e 8>qm8 a me lorte petal, quonam praeeipuum
inler 8tvra8 alque epi8tol8 iloraliana8 interceal i8eri-
inen (2), io, in 8atvri8 Venusinum poelam nuc 8peela8-
8e, ut vilia earperet ; in epi8loli8 autem lioo ei plopo8ilum
lui886, ut virlutem et none8lalem praeoiperel. ^ czuibu8
epi8toli8, argumenli feuere, aliquanlulum ci!8eeit iila,
nuae in8oriditur acl /'izonez. ^imirum IlorHliana aetale
malorum poelaruw lurba quaeaiu Itoiuae proveneral,

(1) 8VLI, in vit Unll poetse.


(2) zloLin , De hi tque epizln! Noiti 6>eii.
mine, I^ip, 1801 , in-4". WLicneni riowic> I e <j. Noi.
r>. evizlo, 6r>!i>lle 1826, in-4.

"
72 uisionizr cninczr
<zui 2 pulcri sensu abnnrrentes , lumorem quem<iiu vsr-
borum, alque iimnem senlenliarulu slrepilum aciamarent,
^ie pravn iztorum exemplo caelei-i eosrumpesenlui-, Uo
ralius I.. (nurniuin ?>8onem eiusque Nos cieleil,
quns uane epislnlliw millerel, in qua pi-aeceM <i rlem
poelioaiu speelanli null cerlo nrine conessit; quem-
clluoum in em'8tolis solemus, in quibus Iiberiu8 coi-
lall)ne8 no8ll8 cum 2miei8 oommuniellNus^).
t^etei'uin Nol2t!nll seribencli ratio tum in 83l^ns, tum
in ep!8lo8 in universuill lenu>8 qui6em est e pene pe-
clesll-is, seci naturalis, eie^ans, pura, venusla, liuens
equadllei (2), uti sei-iploseiu lieoebat, qui ouw in-
genio s-2eitu8, et mullo i-ei-um usu subaelus, veri88imi
calosibu8 omni reserret (3).

c^pm vil.

priusquam e l^liois wmanis <jieamu8, uaeo maeoi-


piencia vientur stuio8i8, ne i<iem iumoiuiu <ie Ivrie
Nomanoi-uin poesi ao e i-aeea lei-encium esse arbiti-en-
tur. Lraeoi nimiium poetae sponte veluti e teri-3, enU ,
et suo se inzenio relinquenles, omni ntu>-e, nidil liis
eliuei-unl. ^puc! Ui-aeeos l^i-ioa poe8i8 non 8eous 20 mu-
(1) I. Q. Lx, cummeut. e. 6 y, Uoit, r>, enizt. ?l
Iionciiul ntbur. 1833, iu-8,
(2) V, lli.iticu, 0e llt^ri Uc>rti,u>,, VlliIv, 1827, iu^.
Ili,oil, l,l>o!ie Venuiu,
(3) 8uut <zui intei !t>i>3 ,t^l <iun etillm eziiuiu ieeen2iit
^uuruN uunm Virzilio olim, pozte V,Ielio Ctnui lrikuwiu, in'
oiibilur Uile; !llum vero Oviium peitinet, zui ul, lbi<l>8
nomine immieum <zum6m uum eizeortnr.
I.I32K II. - 0H?I1I VII. 73
102. !uclo8 8olemne8, 82oriLei2, nublic2 le8l2 comil2b2-
lur. llino factum e8l, ul uuiu8Mfii carmin>8 enu8, pu-
lllio<8 pariler e privl!8 rebu8 immixlum, anucl ip808
quam Iclli88im siaterel, lque mullilj exeullum , essiiem
raeoi ingenii penil>88ime ex8cu!ptam relei rel. ^puc! Na-
imn08 e contrario, <iiver82 rerum pudcaium ouuiliu,
<jivcr83 in8lllul l^ricae poe8i minu8 l2vebant. I^rieae
po8608 iecebrae et Icviora carmina minu8 iueuna -
lorulu uribl!8 conlingere clsbuerunl, qui toli e88eut
in 2rmi8 traclanc!i8. Itumanorum animi bellica Iadnridu8
llurali, et 8eveririliu8 <ii8cin!ini8 intenli, 8eriu8 omnino
m d8ce amoeniore8 arle8 incubuerunt (1). ?08tea vero
quaiu aci Iiumaniora 8lu6ia 8s contulers, (raecnrum ve-
liia 8eeuli, ver8U3 et oralionem 6 graecam pulcritu-
<^inem pror8U8 eNingebanl; ila ut I^rica pe8>8 apuc! Ko-
M3N08 non nal, 8k 2 6raeci8 lran8!ala vicleretur.
?raeler A<mm, ^eium et C. />emium t?alvum, quo-
rum tan lummucio ex8lnt framenla (2), qui I^rieam Poetin
pucl Iiomano8 exeoluerunt omnino <iuo enumerantur ,
sal'u^ ^aie^m t'aiui/uz et O. Fosaiim /'iaecuz, eZreii8
zaue virlulibu8 lauciancii.
t'm'u Va/en'u taiuiiu, ciaro enere rlu8 anno ad
urue conila vci.xvil, patriam nabuit 8irmionem , penin-
8u!am Lenaei Iacu8 in zro Veruuen8i. Ilomam perlluclu8
a Uanli lorqualo, dum enio et muribu8 idi inciul^erel,
eomplure8 c!oelo8 et principe viw8 2luieiti2 6evinct08 le-
nuit; iuler quo8 reeen8entur prae8ertim <^orneliu8 Kepo8,
^!. Iu!liu8 Cicero, Mnliu8 Iorqualu8, dorniNeiu et ^8i-
ni8 ?ollio. 0u2Nvi8 utem uo8ler ne quallra^^mum
quiem 2el2li8 annum allizeril s3) , luere lamen qui
sl) <!^i.v^i, op. eil , p, 394,
^2) lloium jlmeut ooegit ^ll. Weicne? in lidr, qui in
5rioitui : koelzium Izlinoiuni Uc>5t>! , l,vii , Olllvi vi! l er-
minnm islilzui. I^inzi 1830, ill-8,
(3) Nieilur llztuu obiiz IVnme nuu u>!>, con, nc^cv.
?4 N!8?0lt!^ CN!?IXL

multo plui^l earminil ei trinuerent, quam quae dociieque


lezunlur (1); in czllibu8 eonenc!i3 maxiin, met vrielte
U3U8 e8t.
I^nc uee Veronensiz poelae ollrmin nur quocialu
eanore, et naliva, nnn ilclscita venu8litte nilentia, ma-
ximiz !u<jidu8 exlulerunt lloeirimi iuciioii viri (2). Ll
liSll!U8 (3) Willem, lNlk!' VLlsz, el683,nli88imum p0t3lN
clioit, et Nuenl8 il!iu8 earminum lleliei38 eommemoi-ilt.
Inler reeentio!-e8 ulem Lnuonei'onu8 (^.) loeupleleni au-
>eae latinilti8 auelorem, o noelam lon^e venu8li88imum
vaeat. Ll meiito quicleni. Mmque Vewnen8'>3 nie nnsles
sacelU8, uri)3nu8, ao prae3t3nt>33iiuo inZenio ualul
clonatu, 8l2eoi8 litteri8 erat imbutu3. Kea,ue 80wiu rae-
28 8knlenli8 in rem 8uaiu derivavit; 8e iaeea eliilm
vooabul l3lin>8 voeibu8 omnin 8t intei'nrelktlli8. ^uo6
inler caeteril te8tllulnr et 8pnnu8 oe 8Uktvi88imcl, et
(!1!iw3oni elezikl, ci!i28 iuouucIl33iNi8 0cti'Nillinu3 Inline
ss^liic^it.
(!HluIIu8 epiZramui.ilum (5) <zuoqne orkFiu3 auetor
lmt, in quil)U8 llluclantui' pi-cl68ei-tim Iiuei-ale3 in^enui
nN>ni8 iooi, multo urbanilltti8 8klle acl8pLi'3i. ^l praeoi-
pnam 8iui Illuem vinieat ob enitnalamiuN ?e!ei et Ine-

(1) lleutum fi-me st zexeoim l^ztui ozliuiu sxtnt, - 8unt


ljui Iiuie perueliu tr>nunl elmn, eui titulu pei vi^iliuill V.
neli, in <^nn Venoriz et Vri Iiue e!nrznln>', ^lii ounlllio
t) Oalulo lbieslin , ve! ?Iro , vI l zoriount. Nl><: 6 i
V. WDilnoc>?, , l'utzl !t>n. iniu. , tum iil , p. 435 ; iv , p. 854.
(2) l!oll, Ker. in vit Xttioi, xit. Ovin., ^inn, . , iil , 9.
'liiii.i., , iil, 6, Vi.i., p^?en<:., il, 36. ?. Lp, iv, l4.
<jliini., , Inzt. ort. , x, 1 , 98. zi^n^i.. , x, 78.
(3) Knot. ^tt. xix, 9.
(4) In prelt, ,! 6lu, , eclit. 'lurin, n wr.ecxx , in-8,
(5) ?reter Lztui eni^ramln^l, nonnullli pzim vteriluz
memol^ntul a I>i! t!l>el>r>, Lioerulli, t^nrnei l^alli, l,ueii zl-
nii , Vir^ilii, Iwiumlzue lu^enin prnteel, 8n6 quum !>eo pu<:
iuaum int, ontimum saotum xistimzvimu in nerorevi l>c>e nn-
lrn ennimenwlin, 6 n>l;r!,!nml>tc>Fs>>n>8 noinzc tllliz zln^itiui
unn cligzerere.

^
Linien u. - c^rlii vli. ?6
tidog, in lzuo plan Nodularis dio6Nl!u8 est, ivs orlioni8
Isuoeinium peoles, ive 86nlonli8 nootioo ol 8uavi88imo
quodam !pors cl>8linow8, 8>vs emum exiiuium llNisioiuiu,
quo in divers^ ldu8 inter 8S conneolsni8 U8U8 e8t.
volsuum 8U6, quo no8lor lidei-iu inzenium 8uum
860utu8, eompluril in 6s)ii'3mmHl!8 minus vereound,
nonnu oliam ob^oen in8ruk>il, olu-minum nilore et
venu8tlts omnino bnoi-renlia. l^eu cle8>inl qui poelam
N08lrum oliminontur , quoll in clim^ioniduz et comp-
Mionibn8 nimius, lonioribus sliam st c!ui'ioi'il)U8 vo>'di8
p!8 aequo inu^si-il (1 ). l)ue quiclsm pareiu8 omnino
el cisoum8n6oliu8 in (!atu1!o cuis>nlia, mrito impro02N-
lur, n,uuN ineplu8 iinilatos ea 8tuclio8lU8 con8sotetur.

2.

^t I^rioorum prineep8 pu N,omano8 uadstui' l). ^o-


satiu F'/accu (2) ; in8urit enim !ic>Uucio, et n!nu
68l iueun6itti8 st zwlias, et variis L8UN8 et verbi leli-
oi88im6 u6x (3). Ouilse 0u!nli!ilinu8(i) nuno I vnooi-um
lere 8olum iznum qui Iklur iosis non uoilavit (5).
IIorHt!u8 primu8 llpuc! llomano8 8lilum 8io lluiduil,
ul oum ^ltioi8 de urbanitats (6) eontenerot. Iloo autem
S8t oon8eeutu8, nosoio cznicl cliulum vorbi8 inciencio, czuo
vix con8picien reium oonsinw et rkpuZnanlia po88et
exni-iniork. Line ^uirilium oi-mo, non law vooibus n,uum
eo!oridu8 auotu8 , ver8utam plgne ckleritatsm et urda-

(1) 8e>i.i<;. , ?nt, vi.


(2) Lxzwut llniHtii rmilliuu ive o<j,i-u>i> libli IV; epo6on b, I;
et em>eli eeu!i.
(3) V, Ili^o^x, II feile u6eia Unilllii, len,, l?63,
(4) ve intit, nrst. x , 1 , 96.
(5) V. I. L^L. 8c^i,i<;. ?net. v, ?.
(6) Ymiii.., op, eil. vi, 3, l?.
76 m8ioni4i! ciuilcxr
N08 82lez ab eo babuit, quibu8 anlea oaruerat. Oul enim
ullimam, ila (lixerim, manum aeoepi88et, vel in anliqua
vitae 8imnlioilal6 , vel in bellioi expe<lilionibu8, vel e-
mum intei- tiibuniow olamoi-s8 et vulner, quae rempu-
blioam exkau8e>ant ?
1'uere lamen qui buno no8lrum leprebenclerent(l),
quo in (leci8 <les>xu8, mu8eum quoclllam upu8 eonle-
oerit, allabre quiem expolilum, at ex kasii8 et I.e8biiz
Iapi!!i8 eompo8itum. Ouocl quiem nun il e8l inlellizen-
6um , ul l,raeoo> um imitationem arueuam in Ilaralio
rbitremur. Ouamquam euim Lraeeorum luit 8tucli8iz8i-
Mus (2) ; ex Mrii8 tamen innnbu8 alque ex 8uo inzeni
Lomuleam plane vim, et 8plen6iclam uau8il brevilalem,
qua in raviosibu8 ai-umenli8 ?inai-i manikoenliam
lelioiler compen8avit. t multi quiem raeoi 8orinl(>i'e8
nune egilleianlui', quo8 ille prae oeuli8 babuit; seil in
ce!ebrani8 ome8lioi8 laeti8 lm pronlii8 coloribug U8U8
e8t, ut ab eo> um nemine 8umi potuerinl (3). Lt revera
mninu 8UU8 pparet llorallU8 quolie8eumque in palni
ai-umenli8 vei-8Hlul-, veluli quum ^u^U8lum et Dru8UN
celebrat ob vieloi'l8 <le bo8tibu8 relaw8; vel quum in
eivi!e8 c!izeoi'6ia8, aut in 8ui eouli luxum invebitur. Inno
enim romana vittu in eiu8 oarminibu8e!ucet, quam nou
liuncle, quam ex clivinioi-e 8ua natura selioiter expre88il.

(!) V. VVeicus!', Lumm, 6 H. llult r>. ol,llectl<,r>l>i!5.

(2) V, WLOll, U Uc>rlii lilaecn imiwuiil tuin o llinns


drevi einulitio, Wltlmbrz, , 1829, iu-4. Koilll, De Uo-
rl>> luiig ioo!, Oleivil, 183L, in-4,
(3) Lnn<:eon, in pls. 6 IIlt, , 6il, 1uiiu, , n, locccxlL,

^
I.IULN l>. - cxrdi vm. ??

c^?ui vm.

Oulmculm villi et lerox Ilomklnorum ineniuln 3, le-


viorum CHrminul !u8u llbnorsebat; ^uuzle tamen aelale,
quum et raeeae rlg in uideni inveolae, et impei-nt,8
eonsili eives cl effeminalum quemclllm laii^uorein ineli-
nareut, CatuiiuL (1), ^imH /ibi/m klliiczue 6 elei8
quoque exaranci^ nimuN ilinxeinnt. Huo saelum est,
ut 0uinli!illU8 (2) le^i-etiir, Ilomlln8 ele^i quo^ue
6raeco8 8uper88e (3).
IibuIIu8 squs8lri lmi3, N.ome rlu nn usl)i8 eon-
clite ocxc , lloi-snli auue aelale cleoe^sil , ciuum nno8
lei-me qua<jrl>Z!nt es8et ntu8. pro eneri8 llinitate be-
raliter >'U8litulU8, ezreigm Ilttei'i8 opsillm declil, et lle
more iuvenum romanorum trenne eliam militavil.
libnlli eleziae (t) iueunlio 8enteuliarum oandore pre-
gerlim eommenanlur, et inasseell ill 8li!i 8iNp!!cit2le^
qu lit, ut oarmin ex iluz inenio nullo p>ns8U8 laboie
2uxi38e viegnlur (5). ?ielelell quum liuulln mu!lu8
luent in llmoi'ibu3, ip8iu8 e1ezill8 i oo!on8 moeMia

(1) Omninc, lril 5nt 6lu> ezrmin e!e^i<:2, l>un>um plueei-


zmuni illucl et, <^>io<I inzoripzit: lle l)om Leleuioe.
(2) 0p. eit. x, l, 93.
(3) V. livii,. llnilLno, ve pnetlnm ele,:. pu6 NomNn
Piiueipum ingeuin et lle. llIl>elt<l , l842, >n-4".
(4) 8elipit 'lidullng eleiluiu b. ul, rmillum lil,. I.
(5) llo. <5pil. I, 4; Vel.1.. il, 36. Ue . 1>l,u!!> viw l
elmill. 6,5p. oiip. l>'n. .^ Q. ^roniv. I^ip, , l8!9. lle ^ I'ikui
vit, t er. ieit. l'n. ve Ll)i.ev. I>l>i-iz., l824.
78 mziomzi! cnmcze
eomilalur , czuae amatoril)U8 perlami!!ar>8 esse con8uevil.
Ilinc vere eeeinit Ovicliu8 (<):
Iluueo eruut lz;ne leuzcine, <>in><lin> im,
vizoeutur uumeri, oulle l'ibu, tui,

2.

8ex tanlum annorum 8palio a liduo ciistat FeH?iu^


^uw/m ^o/iei'tm ; nalU8 e8t enim anno urb>8 eonciitae
cxcvl. Iluno aiunt ex Umbria ortum luizzs; al quanam
urde omuino ineerlum e8l. Viclelur autem ultra quintuin
et 8eXe8!MUM aelal>8 annum vitam 8uam procluxi88e.
Ouatuor eleziarum libro 8erip8it, in quibuz eaelebz
ip86 l^ntdiae, 8>ve IIo8tiae cuidam nuptae blauciilur. In
noo, 8> minor quam in lioullo 8uavila8 eluoet, at maior
ink8t 8ententirum vi8. ^ci naee in ?ropertio 8inZu!ari8
quaeclam doclrina, et ad8o!uti88ima a>8 oeourrunt, qui-
bu8 acl poet8 ^lexancirino acceclil. ?rae oaeteris gutem
dalmaenum 8eeulu8, 8e Ilomanorum daimaekum p-
pellare nun 6udilavit in ele^ia prima bri czuarti (2).
?ion cle8unl qui ?roperlium ar^uant , quoll in oar-
m!nibu8 8ui8 tabula labuu8 ita 8ublexat, ut 8udob8euru8
inlercium il, alque a prnp08ito argumenta reoeclere vi-
cleatnr. ^l siquocl in Iiae re vilium et, tot virlutibu8 la-
men nitel, ut aeerrimi iuieii viri proi8U8 amni^ant,
libullo an kronertio primae 8int clelerenclae. lue enim
b ingenua quaam venu8tle, nie a 8enlenliarum allilu-
cline et eruclilione laullanciu ; ille tolu8 e8t romanu8, in
Iwo lere ^r^ca 8unt omni <^3).

(1) ^M!>l. I, 15, 28.


(2) V. I. 0^L5, 8c^!, pt, vl, ?. I.xn^re, /,,/cee lil, p. 89.
(3) Vi<! e!ntem ulriu^ noel e<>mllsti<>nem pucl IUu>
ilnm Ne6iet. 6 cnnl, in l'lprt. (Opp. tum. il , p,F. 903 et ,e^.).
I.I8LN II. - Lrm VIII. .79

3.

0wnibu8 puet!8, <ZU08 llelenu8 memorHvimu3, in^enin


t iuvenil! quaclam copia lon^e nraezwt Om'tim^'qui in
vitll Fi-Lvissiino inlorwnio Miotala, neo wmen ci cliu-
turnum tempu8 prociuelll, utpnle qua exs^imum n-
num non exee88il , multo plura 8orip8it quam eaeten,
quae innumeris vjslutinu8 oommeuclanlui'.
?i'jmae inter Oviclii opera ele^illoa ocourrunt Fe^ol-
<iw(1), 8ive em'8tollle una et vi^inti, in nuibu8 leminae
^uaecicliu inueuntus viri8 aul malelibu 8ui8 8ciiben-
tt; item viri ut amalolz leminiz ie8noncienle8. Ouam
eientsi- in m'8ee em'8lcI>z ermonem i8linxel!t poela, et
in taut <H8uum et personaruin varislale euiusque nlu-
mm expre^eril, quisque le^eno ne^pieiet (9).
Neroi(je8 exoipiunt /imo^um uii I (3), in quid
0vicliu8 MNlium ingenium, tque mores 8uo8 lieenliu
ellinxit; tum ^-tis ama/osa vraeoepw, que tril)U8 etiam
briz eomp!exu8 est, Klox veritu8, ne laseiviorem o pro-
lervaiu WU8M doni improbarenl, libellum exgivit, quem
mzeriosit: ^emeH amom!.
Naeo quiem mMria earmina luil nlequam exsul

pboonti - Llieiz ^enilli - ?Ke6l Nippnl^ln - Oennne


?li6i - Uvpzip^Ie !nui - !)><!<> ^enee - Uelmiuue
<1rete - viil Neiou - ^li<ine 1!>e<> - Lue
il<:^en - IU6e I<>ou> - l,<lmi ?loleil!ln - N^>
permneztl I^^ueeo - 8ppl>n ?uoui - ?ri Helen
- Nelen pri<l, - l^ezuer Nernni - Ileln I^en6io -
Xenuliu d^6ippe - l!^6ippe Heonli,
(2) Lou<Meon, ill nrelt. <I Ovici, Neroid,, eit, Izui-in. n.
lixnexxil. <^f. I, l)/^5. 8^iL, ?uet, vi, ?.
(3) !Hx nni!iil>ni>iiii enteuli Ovicu quixque klo 6 mo-
linu eripzit, ex quibu 6uu >>ie 6>e>tur Nummi <ie<l>e, (^<, >u
8l) n!8?oni4L cnnic^r
urde lleeeerel. L conti sio ip8iu8 ex3ilio accepti sunt
i-elei-enlli quinque ?niml 6t quatuor ^onlieasum e/'-
io/asum libri. In ni8 ciive quaeclam inzenii ven lau-
(lalur; t perpelui8 quereli, et earunem 8imilituinum
lrequenlia pene lati^gntur leclore. ?o8tsemo 8ulmonen8>8
eopiam teztantur elegille /)s meeil'eamine /an, Mcr, et
oreve quoam pnemalion ve>8uum lerme 8exeenloi um ,
in quo 8un /bl/l nomine L^inum quemclam, ^uU8li
liberlum, llii'18 evovel. ^iunt, Oviium uuiu8mocli bel-
lum cl tallimaodi imilalionom 8ei-ip8i88e , qui eontume-
!io80 quoam eaimine, eui litulu /bi, ^pollonium Kuo-
ciium, <ji8o!pu!um inwlum, acerrimo S8t in8ectatu8 (1).
^cl iuieium quo allinet <le t)vi6ian!8 oarmini-
bu8 (2) ^oneiatim prolerenclum , 8>o batielo, in ip8is
eluoere 8inulrem quanam urdani inzenii vim alque
ubertalem-, inei-eclibilem veiborum oeleiilalem, qua tot
lu^ienle salleulezque reium imine8 potuit notaie; na-
turam praelei-ea i-apuiee et molliter expre88am. 8ecl uoe
pro eeleri8 in Ovi^io e8l nimacivertenum, quo re-
Iiqui8 poetiz lalini8 8eoernilul'. ^imirum qua lempe8lale
Noiuani et vei-8U8 et oratiunem c! iaeoam pulci-ilui-
nem pror8U8 eNinZesent, ip8e unu8 e perpauci luit,
qui nn!!iu8 vs8liia 8eeutu8, nulli puleii lli8oip!inae a-
liiclu8, vullum udique 8uum 8ic 8erv!'et, ut vaiiu8 qui-
<lem et multiplex, 86ll nunquam 8i cli8simili8 ppareat.
I>'iuil praeteiea ni8i vernaoulum et romanum epinil;
plane ut 8i <1ee88el, multa ignorarenlur, quae ll ioma-
nam ^uzusleae aelati8 anliquitalem pertineut.
?laeter (atullum, lidullum, pwpei-lium et 0vic!ium,
eloZiaeorum poelarum lautem lulerunt^ulm ^alinu(3),
sl) le^i s ?Ii>!nmeI, li<iu nnnuu, qu Nvi6il> tri-
buunlur, intei 5Uppnit not lecenzeu.

>>ero>eo uu gt.
(3) 8unt qui puleut, czunt i beroisidu 0v'!i2M, Xu<o 8dil>o
l.lur ii. - cz?m ix. 8!
/'. ^a/Fl'u ^/z sl), Cmns/w 6a//m a Vii-io lanc!-
luz(s), t'. /'stlo Xibmovanu^ l3) aique, l>uu>um opein
!!!l<?,'e!li<.>I'l!Nt (i).
c^?^i ix.
ll K n I 8 ? Ii 1 .< .

'-

lux 8, qua !il)!'0 8linei!0!6 s5) a Ilol)l8 l8pulala 8UN>


<Io l!!8l0!iol3 romani8, iam palet quam vei-e ^llicu8 clieeret
iipu lulliuin s6), Kisloriam a^Kue ados8S litteri lalini8.
>llmquli ad ^uz8leam etalem pei-linenl qui nrimum ad
ermilimm Iiisloriam 8ciiti6n<ialn nimum apnulerunt ; al-
<Ili lini-um nobi!>88iml soiuxlui IuI>U8(!S8as, 8!8liu8,
l<mn!iuz K0s>n8 el, I. I.ivius.
t?. /ui/u ^'aeFar lanzzima rlu8 est lami!ia(7), anno
iirlii eondilao o01.1v (8). ^dmodum Iuveni8 Namen Dia!>8
<Ieslinalu8, ^(ii-nellm, (>innae onn8uli8 Nam, nxorem
duxit. zlox, 8vIIa reium 8ummam oblinenle , conquizitn
>> 1>>I>u<?n(!z, cuiuz nnmino Ire !> eniz>u>i> n!>!>omu, I,'!v5>!i
omno <j ?ene!oneiu, Ilemopliuouti ! ?n^!Iil!em, I'-
li1> ll Ouunein.
(1) v N<i!n vide liun^i., iv, I , >8U. c', lionxi. 0c!. ii, 9, 5^
8lvr. l, >, 83.
(2) NoI. x. - k>l LnlN. >>nu>8 Lllu ^m>> ?c>u>ni liu ,
<!>>niu uuet , ^> ,,p>!ni,i>l!m in lliuum lmnnrm llli>lu^>5e,
l mnrnm uorum 6 Ovtlieril! bru iv erinzizz liieitnl. V,
Vu!l! ,6 Vil. Lei. vi, 64, l>M5, , viol, ll. l, 14,
(3) Uuie t>i>>uun!u>' Louzulalin I>lvim Xuzutm <i>'
lnorte Uruzi Ueroni; slFmenIum v nv!Ft>l>n viu>
<;<?rmn>i per noennum eplenlrion! ; Llezi >
nbltuiu L, !>Ie<:eill!,

xvl llz memniiez 6e I'/Ve<!m> c!e luzer. et lllj. i,l^.),


(5) l)p. vil. !) Do less, ,1,2,
(?) v ent Iu!> V, (Ii.^Kc.un, , 0nom8t. , n!f. 414 et eq'>,
(8) iu!>> t!zi> vitziii Nrrnlnru i 8vetonium pl eetli
i-eznx>, > e!im ve>!>i u, <>ul>n!uii> drevil Nl>liel>3>ur, en,
f>nll8l!MUN! zt>j<?!>m.

^
82 u>8ior.!^l) cnliiczr
aci necem, mutala ve8le, nneturno tempore Koma elapzus
e^t. <)uum aulem, oomno8ila eiiilione eivili, in urdem re-
liizzet , ac! eloczuenliae lamani im' eomparanciam , l^or-
neum Ilolabellam, virum oon8ularem , reoelunclaruin
>>o8tulavil (1); eoczue ali8o!ulo, liuocium ececlere 8>awi!,
et all clcelinanciam invicliam, et ut per olium ^pooniu
Mloni, e!ar!88>mo luno 6>cen(!i ma>8lro, operam <!arel.
linmam rever8U3 lrinunalum mililum et u.uae8luram pe>
^ssra^ia populi a<ionlu8 e,<l. l)uae8tori ulterior Hi8nan>i>
uvenit; quumque manciato praetnri l>acie8 venire! ,
lmilNlivei-8 2mui Ilereuli templum ^lexanri Hla^ni
ima^ine, inMmuit; et lu8i i^ngviam uam perlaezu8,
locl niuil a e memoranile actum e88el ilm aelate(2).
<1a ^lexancier orliem lerrarum iam 8l!ue!88el, mi88>u
nem oonlinuo esNa^ilavil aci c!as>lanll8 quamnrimum ma-
iornm rerum occazme in urbe.
l!)i aelli erealu8, praeter comilium et forum et o-
8i!ic23, tapitolium etiam urnavil portieidu cl lemp8
,'X8lruoli8. Venalmne aulem et lulio et^Iaclialorium in-
uz un eum eol'^i et 8epralim ecliit. (^oneiliilto ic
popu lavore, lenlavil, ut ibi ^e^plu8 provineia llare-
!>. 8ecl qnum Imno, aclvei8anle oplimatium saelione.
non ol)linui88el, ponlilioalum Maximum peliil, et noi>
.^ine prosu8i88ima larzitiune 68t eon86oulu8.
praetor renunlialu, 6etecta eoniuralione tatilinae,
enaluque unive>80 in 8ooio8 saeinori8 ullimam 8laluel!>
jnienam, 8o!u mumeipatim ciivicieno cu8toclienc!o8c>ue,
plidlieali Koni, een8uit. I'o8l praeluram eum !^l. Libulu
:<c! cn8ulalum hveelu8, n,uamcliu liuno ma^lralum es-
8>t, uu8 omnia in repuolica acl arditrium af1mini8lravll.
suli iclem tempus l^alpurniam, 1^. Pi8oni8 liliam, lluxit
iixorem, et luliam Nam ^n.?ompeio eoNoeavit; quorum
(<) V. N>l>!n, >le cl>ui ecl, Ioc>. xxxiv.
I.jl^li !l. - c.^pl^I !X. 83
K t6nipe.8tate Maxime vaiedal ueloi ila8. Ni3 po38imun!
llclnitent!l)U8, t^ae8ar ex omni provineiaium copia Laia^
elezil, mbu8 navem annoz cum exerc'itu praesuit. dom-
plura ibi 8^88il, ul all Ve!leiu8 Patereu!u8 (!), vix multi^
va!um>m1)U8 expcana.
(!on8u! ilerum, alliuia iam mec1i!ai>8 et 8pei p!enu8,
ullum Iar^itioni3 aul Nieiorum Fenu8 in oive8 ut in
mi!il63 pudlies privalimque m>8>t. I>'ee minore tuclio
ezez alque provineia per terrarum orliem allioieb!.
llisce rlibu8 (!ae8ar, clum in ^II8 e886t, quum emnium
lavorem eapla.88et, 8>!)i acutum ac! ciominalionem aperuit,
quam vel elale prima im eoneupiverat.
?8tea vero , Review pompei muIli8Hus belli8 oonle-
o!>z, quin<iie8 trinmpnavit. Nino iolator perpelun8,
Pium cle ornancla in8truenclaslue urde, em e orinann
mplianlloque imperio eompiura in c!ie8 zaret; qua-
li-iennio p08lczu3m I'ompeium de0 ?dar8a!ieo eviceral
et rempublieam oppre88eral, in euria a eoniurali8 eon-
<N88U8 periit i6ibu8 marl8, nno ui!)l8 ennclilae eplin-
Zen!68imo clecimo.
Lt8i lol lanli8line neFoliis <1i8lentu8, animum an' litlera.^
exen!enc!ll8 ila aiunxil, ul8ve!an!u8 (2) le8!aretur, (!ae-
rem eloquenlia et re militari ut aequavi886 prae8lan-
ti8imorum ioriam, aul exee88i88e. In re rammalic
eliam ver8aw8, 8crip8il i)e ana/yF/a Iibro8 lluo8 (3), prae-
lewa ^ntl'caione (i) totillem, oarmina et libro8 quo8clam
a^/>icil)'m et eMio/a^um s). l)uae tamen <^ae8ari8 opera
nune cie8ic!erantur, 8i liazmenta quae^am exeipi8, quae
^!) N'>5t, rum. ,1, 46. (2) I.no, eil,, i.V. t!s. ym?. x, l, l14.
ll?) Yu,ni., !,?, 34. 6l. 'llii.i.. in Ni-nt, , i.xxil. 8vr-r. ,Iul. i.vl,
!^) u rnnne unt, quibu ve!ul> <l >6>ce Lalonein Uli
>enem c<:>!v!l ^ve^zuz 'lu liblum , c>u<> uneni !u<ti!iu 6
^e!m lulernt, 8ve?, p. oit, l,vl. 0!'. Lni.1., l!p. 6 ^lli:. , xil,
V; l'upie. , ,xv. ^cn. ^n!., iv, 34. ^i^!!.. , i>I, 3, -28. X
ll.!.., iv, 16.
15' 8vri. , loe. eil. ^ Lri.l. , ivil, 9.
8i ui8ionizL cillilc^r
lii!iZenli88ime F>mmtiei eoeZerunt. Veium lwlliequ
8uper8unl (^ilezaiiz As bsi/o Faiilsa t'ommenlal'l'ttt'um libn
Septem , Quorum inuli 8inu!i'um annorum res comp!-
eluolui", item De be/io cim'i iit i tres. Hui autem coeunt
limi ^s ieiio ale^anl/nno , /iico ei ^/iamenH, omnium
conssnzu, ^lliio M tio lribuuntur, <2e82ri8 lltmiari, qui
uetavum eliam libl um ^IIiei dei impeileelum 8UppIev;
elillwsi 8veloniu8 (!) 8ci'ip8e!it, su>886 clubitalum, llis-
liu8ne n l)pp>U8 lorum auetor luenl.
Huol viitulibu niteaul d2e82ii8 commentlii neiti-
8ime le8ttui- Iul!iu8 in Li ulo (2) : Ltiam commentanui
quo8m , it ille , 8ciip8it Caesar > ei um 8urum , vallle
quiclem psobanas. ^lulli 8unt, reell et venu8li, omni o>-
natu omtionis, l3Ml>um ve8le, cleliaelo. 3ecl lium voluil
li8 nadeie pai-al, une 8umereul qui vellenl 8eribere
lu8lonm , inepli8 lHlum foilH88e leeit, qui volenl ill
olilm<8lii8 innrere; 8ano8 quiclem liomine8 ll 8oribenl!u
clelerruit. I^iml enim e8l in ni8toria pura et illu8lri brs-
vitale liuloiu8. De 8clem IIir>iu8 (3) ita praeielll: ^<!en
nrndnlur omnium iuclieio, ut nraerenl uon nrsebi!
seu!t28 8orinlorit)U8 villeitlur. duiu8 lamen rei mai!
i!08lia, cm! reliczuorum est mirati. ^eteri enim
quam dene etquo emenclale, nos eliam, quam laeile al(>>,^
oeleriler eu per8erip8erit, 8oimu8. 0uibu8 vertm volui!
Nirtiu8 8iniKere, polit>88imo8 Iiuiu8mcli commentriu>
dae82re innumeri3 euri8 lii8lrctelo, lque inter bellorum

(1) l,oo. eil, IlLNin, <l Ll>e, Ke, l!>. p. 602, 8<M>>:!I1^
l)ip. e >n<!n<l<> belli liizp, zeriplore, Vrlll>!v., 1837, in-4 .
Iuvt Iiio <ln>m<lv>'lr , nounun !>lilr!o inznezto elroi'e prie
er<pi8e uoiuen Xu>> Uiitii l'?, !<2M<zue Ilii-liu et t'^n^>
l!uu ivei> vi luerunt, c>u> eonzullllu unt lunoli nun >!>!'
eun<!lte vccxl.
s2) Lp. >,v.
st) In pil, li!>r> vul 6e l, llll, Os. llLL No t^^
inum e Fe8tillm geriptule <l>5, Lousz;e et pllli, l845, in-8
>luei, 0rt, 6 vi e l>, t>-llen, llizcizi!, Vo>, >I, c>lt, 2l.
I.ILN !l. - c^!>m IX. 85
tnmullu3, ublwri 8oriplione in mi!itribu8 lentoriiz
luisse exar2t8.
Ouemamocium vero iure msntoizue ob 8entenliarnm
^ravitatem et e8ti88imum 8ermonem laullgulur ^lle8ar>8
oommenlarii; it acl res narrg.l8 quoci ltinel, ob quan-
<!<lm ne^Iizenliam cuipantur. Ll ^8ir.iu8 quiclem koio
gpucl 8vetnium(1) parum cliliZenler parumque inlezr
verilale eomp08ilo8 pu!t, czuum t!e8lls pieraqne, et que
per lio8 erant 8S8la, temere ereiclerit, et quae per e.
ve! oon8u!to v! etiam memoria Ip3U8 perperam eciie-
ril: exi8timatque re8criplurum et eurreelurum su>88e. 8ecl
quae eritiei p88im not^i nnl, 8U8peel2m quiclem ni8lorioi
liclem saeiunt; <U 8eripturi8 lauclem in i>8, quae aci or-
lionis ele^NliM perlinenl, ninil penil8 imminuunl,
<)u3libel vero ae!te Iuliu8 ^ae8<ir iuzenii nimique vir-
tute inter piae8lNti88imo8 viro8 l>llb!lu8 e8l, qui po8l Im-
minum memoriam Noruerint ^2).

2.
6. H'izz) 8lluiiui>.
I5x communi eruclilorum 8enlen!m prinoinem loeum
inter lu8torico8 Ilino8 obtinet t'. Cnpm ^ai/uim (3),
plebeio enere ntn8 ^milerni in 8bini8 mn urb. conti.
ocl.xvnl, Mrio et <inn<>, oon8uliliu8. ^lloie8oenlu!u8 o-
mam patre mi88U8, animum iu Iilleri8 itvit (i). ?o-
zlea vero c^uum 8e ci rempub!iem turbuienti88im2 lem-
pe8lts conlu!i88el, eiviiibu lluel!bu8 8e brini n88U8

(1) l>ne eil., i.vl, l!f. !U, L, Nni, ve t!. Iu! t!el> 6
Kizlorie. ki-eib!^, 1837, in-4". ltai^i., ve liiie el lluewliwl
Loium. tlel>. lri!,ul, , 1833, >n-4.
(2) ?.,!,,, U. ,, vil, 25.
(3) zl^nn^i.. , llpil. XIV, <9l. Ls. n,nxr, in Ki!,!, clllie,,
?, iv, p. 49 t 50.
(4) 8^l.i., lp, il, ep, ll 6 l)5, <!e ropuli!, urciin.
6 ui8ioni>r 0ll!i!c,^
68l. Lt Nlimo quillein qu83tui', (leinte piaetur rsuuN'
t!tu8, nobi!itg,li8 fileliuni PIM ooepit lldversa! i , Iqus
ceiiimas cum Nilone inimloili piaezertim exereuil,
'secl neque llmbilioniz aeeuMlio , neo silli tium 8luciia ob-
stitesunt, quoininu8 miUwnm'um moiil)U8 ii^eiviiet, el
loecliz se liuidinilinz inczuinai'et, ftuo laolum e8l, ul inl-
!N!cl!i liloe nowlu, ex 80N:lai'UM NUNerU 06N80!'e 6X-
nunzeretur (1). l)u6 tami'n eoutumeiia non fiezil eum,
86ll erexit. .>'m^ue c! 8Ux.I> 86 refeien8, czuibus mbiti!
ium delinuei'ut, !08 M8l8. populi lomklni, ut czuaeque
memoria clina vilieuantui-, nei^oi'idei-e i>^i6z8U8 s!,
()uum aulem ttu5 088l in nizlmii exai-llno8 , <S32ie
8UsslllNle, l^3S8I0!' ilerum 0relU8, ut Kone8lll8 ei lll
86N3lur>2ili cii^nilillem isc!ilu8 naterel; ll lanem proeon-
uli8 nomine IVumiciine sn'ovincme luil ni-aeleeU!8. In ur-
dem revei-zuz, in^ente ooe, prueon8u!illu8 zpoli (2),
^eeum altulit, et m2Fnilieenti88imi8 2e6ii)U8 in s)uiliuil!i
monle (3) ex8ti'ncl>8, se ad soridsncli Indium revooavit.
Obiit anno urbi3 coittwe uccxlx, quum czuinczuazeziwum
<letllli8 nnum noncium exee88i88et.
t!on8lt 8U8t!lim sex bioz oono!i<ii886 /ianaf-um
/ic)/)l</' ?-<i,ni 8^!!<le exoessu d llilinae oniuilliio-
nem; czui annomm loi-me duocle^im 8palio eonlinenlur.
8ecl 8>'> <8suuo imins lsloiwe nuuua tntum 8npel3liul
li-amontll (i). ?^ ,ennlilio lezuntm' elimnune Feiinm

sl) X, Qi.1., , xvil, 18, vin cx. xi., 3.


(3) Nic, <^5, xi.nl. 9, Noolmat, in 8, ?, 8,
(3) V. LrckDN, ve Nnm vt, mui-iz, I.ip!, l842 , in-3", p. 88,
(4) N. ^emii I^epiili ennz, oilin conti 8ul!m <i pnpnlllie
ull coniurntiuni; Orntin I., ?Iii!inni in enl eontr i.eni<Ii!ni;
^pizln! t)n. ?c>mpeii in Ilinni imperzlol', <l eualuin; ftrzliu
l), l)ull oon, c! pap. rcm. ; llier I^ioinii tsil,. pleo. d p!olem
<!e leltitoeniiu tlibunalu ; Loiztn! lz> !>tnli6>>l> <I ^cem
i'i'lnnruiu lessem. ?selerell extnt epilol 6ue 6 de. 6o -
publ. or6in,, qu nonnui 8IIuzt><> etim tlll>unc! eo teln-
tur (Vc>., I><! uizloiii:, !t, I, 15). <)uo<i vero ltinet 6 iaz
<ieelliiitiuile3 in Oieeiuneiu, u,ue 8IIu8t>i nomine lernntur,
I.INL il. - cxri)? x. . 87
/Ml/i/nMl et Hs//um t'atlil'nan'um (!), in quidu na>-
nnli8 nimuz 8pe, metu et leinuuee parllbus il!ien8,
zpctl liciei tiiztmieum aizuit. l'ulenenimlle i!)i 8lU
wMnum, uibium, pioeoium <le8ci'iotine8 ; nominui
ulN more8 law ^lpKiee (lepinunlui-, ul niliil nntuiuc
llplluz, niliil veiitatem expl'688iu8 l>uei8 e.xeozit!'e.
.^cl dee no8ter iavi8 udiu.ue 8entenl8, dum muxiinll
^lleitHlk in reruw euz8 inlzuirit, zin^ului l qoclN c!i-
.enlii zenere utilur, eleganti, ni-e^o et ioknii.8 pleno.
Hino bi-eviw ! 3, l)uinti><N (2) lantnneie !ullat,
<>u z,l)i leetoriz ttenlionem eonoml, eiczue eonieelancli
laeuiu nruebel, que inse eonsulto nraeteimizit (3). ?ei-
pelw vsro 8clll8tiuiu eu!n<lnt nnnuulli (^), qc(! cl
pws>08itm sidi brevit^lein 288esienam, nliliu8 voee^
mlei'clum U8u> net b U8U l>uolidilini sermonis inlermi88a8,
tque (llwne ni^l^erlim mulu<t8; nLlmciue c! iavit-
!em et orn2ll!m oilitiani8 eonfei unt, i naree ulai >8. s)u!e
!>^uc! ater e Illuesljlcle, <iuem zoesli^iine est imiw-
luz^5),il ei-ebe e-'t 8Ilu8liu8 lerum lrequenlm, ul ver-
darum prope numeium 8enlenliiu-uln numur eon3eliua-
tus; ila poi'i'0 ve>bi8 anlu8 et pre88U8, ul ne8cia8 utrum
w3 oralione, n vei-da 8entenl8 i!Iu8trenlur (6).

emn et quill oil, euiniiu ineertae zt!,ti lkelori e8e iribnellc!,


Uiluui ll vi^elur, <)uiuli>i2u< (lv, i, <i8) pro 8ll>>ut>2ni^
!2l>lz lui.
sl) l!t>3<i>> lleum t!ti!lli'ium leinpOr nnzleiiu fuerit; tt-
mell in plerizque e6ltiollil>u pizemiltitul L!Iu IiiAuilliiuo, ^in^tele
<^u<> lstolieu illuc! j'! quu !><: exllvit.
() ,v, , 45; x, 1, 32; x, l, 102 t ,qc>.
(3) V. zz,, Nviltu!>I,u !>>lnri 8>Iul. 8lut>F., <?85, !n-4",
l,rni!!lN, tuck ^'/l,Hlo!>e I, p, 309,
s4) ^i, poi.1., nuci 8veton., 6 >!>ulr. rmmt,, x. 8ir<, ,
kpit. c:x>v, ^, LLi^i.,, >v, l5, (!s. Ls,,znv, Onmm, 6 (^. ^iniu
^ninll, iilici oplimor, ltiullHtiz uclnr, oennre. leu, l?43,
in.4".
so) Vri.1., ?xi. ,1, 3s. 8r<:. vee>3iu. lx, 1; Cnnlrav. >v, 24,
ylilniil.. , Ico. eil.
s) l'ni.i.., De n,2l, il, l3.
88 I8?oiliz>5 cnmc.^

6sneilu iVe^o Aozliae nilti!8 el, qui p^us olim


Vei onen8lum luil in lrllnzsigclilll Ilaae reinne (!).l)un
imno et quibu pientiliu8 iwn eo8l!l. Iloe tlimeil ezl
compeilum, 6t nie (e^i'itj lolllluwm, et eo (iicttoie,
et poslea vix>88L, t^luu et t^ieeioni maxime aiuioum
>^l lilmiuiem; tl^ue l <I!<l!!izlllenu berln veneil inlul-
osplum cbii83s im uinis onnciillle lei-me 8epli!>8enle-
!,imo, quil^to et v!ee8>mo-, c>uum vielioet ^U8ulu8 im
>e> um omnium potentem ubliuerel (2).
Lx8lllnt eiu8 Vl/as e^ce//sntmm 6sascas l>n/iera/<
um (3), <M3 ^eo laute (i) 6ecluxit. Ul8ee 8udtexuil
Iirevem iiAtiuneuIam l!e >e8ibu8 peizm um et liiileeo-
rum, ubi nonnul! odiler llluzit cle d^m et villi, ck>
Xei'se , e udu8 ^rlclxei8ibu8 , cle Naellioenirk , i>lnk-
mone, ?li!inno, ^lexllnclso Mno, l^nlm, ^illiZon.
Demelrio, l>v8imllono, 8eleuoo et plolemaeo. Nane 8ub-
zequunlui- vilae Nam!Ioa>i8 et IlilnibllIi8, impel-llloi-m
e> l!l<l8!ilien8ium (5). (!uu8tt ^iepolem Iittsri8 eliem mo-
(1) V. Hlzrrl. ^^un ii/uFl/nia, vol, I, ^Ii>uc>, in-8,
^2) Us t!c>r. !>lloli ll, vit, moriuz, uoleiu el oviol>>
vill>z l^oiumenlliuin nerneluum iu t!nr, IXeonli exee, imperu
luruin vitl>8, eouzoliptulu l!l, llenr, l'lcnuelie, doltin^ 1804
iu-8, t!s, t!. l>, Il^nilii, t!mm, 6e l!ui>, Kep. v>I el 8erin!i
Oueliuburz;, , 1827, in-4".
(3) Viinli euumeintur: Hllilxii villecel, 1?!iem>zlc><:!>, >li>,-
>!>, l'2unil>e, lmnniz, l.v^u6r>, ^leili(!i, 'l'Iirllv!'!i, <^nm,
Uiiz , Ipllicillli , l!!>!i! > , limulliei, I)l>lmi, >>^l>w>l)N<1e ,
I'lnp>l>2e, ^?,!l>>, Luweui, 1'!>neiiz el l'imnlennli.
(4) Vi<1. li, II,>V^nenz, N>lzulilic> oiit, 6e lonlin. el ucloril!'
Lol-n, ?iep<fl>z, lIlnumF. , 1828. in-8, IIei7,e, (^nlll, !pl> ex
liluevclie >neu<ll>lluz l<zu iliicclu. l!6, l^ie!,et,, 1823, vol. !,
p, 432, 454,
(5) !'ul<! l>u> exiztiisent , !>u>um!)l!> vi! gut omuinn l ^r
miiiu I'rolio luizze pinleeln, <^u> ll>eoc!u>i e^ul> suit, ut !>
emlpm in cumnen6iu!U lui<: leacl, 8e<l !iu<I uilllenl nner>5
I.I8LK II. - c^pk? IX. 89
Misse villi romanorum belli ueum (l). Verum ex l>>8
8o!,i aetalem lul vila datoni maioii, in cuiu exlrem.1
parle il, 8e cle Mittne librum 8epllr2lim seoi88e , qui
empor! iniuria eliam lle8ic!erlur. veniizue exslal I.
?nmponii ^llioi vi!, in Pia oonzoibeitt! viclelur lii8lu-
i!eu8 praeeipuum 8lclium po8ui88e (2).
()ui ieiunilatem quanclam in .^enule repi elienclunl ,
iniqueilliquiclem faeiunt. IVlimizue unu8cini8que ex mente
<>u 8LNU8il, mninn est iuceancluz. Ilio utem le8w-
lur s3) 8e, mullo plura proterre quum pv88et, illeirc
madum llmnui88e, quoll uno volumine vil8 excellenlium
virorum eomplurium eonoluere eon8litui88et. l)umc>um
vei'u in lemporum et looorum nolatione inlerllum clau-
lliel no8ler; nemini tomen iure in clubium veniel illiu
ueloriliig el sicle8, quam vel ip8i vetere (i) lauclarun!.
^eterum (!orne!ii vitae prae8lanli88imorum virorum ima-
zines nnbi8 extiibenl rapdice 6epiel3, atque ezrezia all
imilanum exempla. In lii aulem llielio elezan 8l,
laeili, plana, pe>8pieua, el naliva quadam implieilate
8poule ilueu, unlle tirone8 ermanam pure loqueulli oun-
ueluclinem naurient (5).
^nneinnil, l >!! zu le^untur in vi! I^niuin<>n6!le , u!i t>ilo-
>>eu8 inl nrevitztein pnioetur. Uo 6 r v>6 I>^!!n in
I>l>r>8>cll editione, <ie insorinilur : ^emii l'rol, eu Oornei
>ep<,ti cell, imp. vile. ?ri., 1569, l.ir?.n>lii, Vin6i<:i>e
nlorn iniuri 5uneolc>rum. l^ip!, 1844, in-8", Ol, NXnn ,
>><u^ia <ie/la /lie^. ?-m. , vu!, il, ^ 207, 208.
(1) >. rl.,.., xv, 28.
(I) H eligm crinei-l>l unzler, inler <^ul> (!n> onicnrum et
Kxemnlnlum kli l^i (v,I, 18; xv,I, 21) >nmoln!ur ,
'luollllu pu<: Illutumiundo uneizunl !>inenl.
(3) In vil knllmin. >v.
(4) L^i.1.. xv, 28. pnl>. zlLl.z, ve il orni. l, 5.
(5) 0l..vli5 Nonmon , c<,nnol. ul. n. !,I, >Vvire^l:ii.,
Nil,!, lli. , ?. xil , n^ 116.
90 iii^oni.^l) cnislc^r
i.

Tlium /.wlunl palavii nalum nlerique aibiliaului' annu


u>'b.<:on6.8exceule8imo, quinlo et non3e8imo. Nie mdi-
lions vllcul>8, et lutui ee aelllli immoi Mlulem putius <ju3l
>vle8enlem 8^>'l2N 8peetan8, ncl iemuu!)!ic2m nunquam
ecszzil, 8eque tolum in !illei'U8 bdillit. ^uliquital!
lulew oo^nosoenciae eunicli88imu8, acl !>i8tu>'i3m poli88i-
mum sorekalui-. Ounrunlei' quum ma^num lu upuz
lnimn zilai'et, lorum vilielicet pline>oi8 tei !rum ponuli
pei'sel'ibLnclai'um, in ui-dem 8 eontnlit, 8peru8 8e n!u>A
et cerlioia moniment, invenluium. <)uo nno Lomam
venerit paiuln liquet; venire wmen eon8tal 8ub inilium
imnerii Hu88t6i. Itliue <>num <l!u vixi83el in urue ler-
lilrum 6omin, 8ummi8u,uu vi, i,^, omni ei-uditione orn3li5,
maximeniNuenti, nuum ei <!esu>88e adiumentum vicletm
3<i inzenium omni Mnereliooli-inneexeoleuclum. //^inia!
lmnam exi'8U8 intel' eliacum et o3nl3l)iieum bellum,
iiniw terms urli. eond. cxxiv, e3m evulgavit, vivo liuc
(!iie8!8 ^u8U8to. ?l>8t llniu8 exee88um in puliillm i-ecliil,
udi civil) lino>'il!eenli88ime exeenw8 cliem obiit impe-
! iiNle Ilbeiiu, s>UUM 08,>,Lt3N!w8 N2tU88LX el8c>ptni>^inlll^ I ),
l.iviiUliie liigtoii^e M3XIM3 l>3!8 inteliil. Kleuim X
eenlum N,u3<ll3^!nt3 bri, <IU>!)U8 !8 I0M3N38 Hb Ulbe
eonil, 3(1 mortem Uru^i le>m3nici eomn!exu8 luerat,
quinque et trizinta 8o!um 8uner8unl; neque il quiclem
omne8 oixilne. Neoem enim inte!ri libri inler deeimum
et viee8imum slesiciei'anlui'; lllii mueteie omne8 sol
liuinlum et ciuu!il8e8imum (2).

lom. I ectinn! I^iv.


(2) I^ivini !,!)r> omne illue upererzn!, 8eoulc> V pc>t Oliliztum
tum, t!s. Ii2<: 6e ie 8)ll>iu!>> l!p, iv, l?, t 8>niil! ^pomri!>
t!>>. >x, l4.

^
^)uum aulem vel liuilliiorum ignoinlia, vI alm qil-
vi lompm'um iniuna in iliqulim lwilizeu nsicis pill-lm
cumplur menclii ii>6p8i88nl, liuic c8li^llnc!a impsuse
tulju6sunt L3lu8 1lllNNU8, l^<lu!lmliu8 Viiil, 8j0N!U8,
l^onovius, vi'acli6ndo!-0iu8, el memo! n8t! >vl!'
obiu8^), l2Lud8iu8 (2) liilzuci. 8cl umnium maxim
Iaul!anu8 1oanne8 ?!eiu8liemiu8, vir 8ns immuilaliww
m'znu8, qui oo!l6cti8 unc^iqu mnnumenli, ciuluui 8UsA
centum l.ivi<in8 libiog l!sne>c!iln8 suunlkvil, n>m<u ui-
zloriei 8lilum lltc^uL ele^nliam, l^Uclulum lilni nus^t,
imiltu8 ^3).
Ouanlae mo1i8 6886tKom3N0!'um >68 univei-8U8, an in be
nclitu, ullm 8l>nliFeut<?8imum nnum clumi s('i8qU6
M8l8, P08tl0ium memnlio manciuik, cm!8quli ll>(!
xi8limadil, qui maZniluciinsm imneiii, ot inumi'll8 >-
um c!lve>8io!i68, et oivium virtutem, el beurum !l
vntuum Vii6!al(,chi neisiLncilll. l)uiiliimn in iL itu ver-
82ll!8 63l l/>viu8, ut 0MN68 l>!8ll)I!l:i UUM6I08 al)i>880 vi-
clsillui'. Iul'6 iilui 0uinliIi<lNU8: nun inliiNLtU!', inquil,
ini Sl'oatn8 kliuai-i I. Livium, cum in ngiiUllo mir2
iueunciilli8 o!a!i83imiqus oancluii8, tum in e0nc!iuniuu8,
!>>)! quum LIM! !il! i pul63t, eluquLnlem : illl qu8 (iicun-

(l^ l!n62tnne li!viue luolore L. 1^. W!:!. Lelulini , <8>5,


in-8".
^3) l^ivii 1Ii!<>l!ium lirum xxxnl ueliuz tque emeuc!l!u8 cum
kl. Iuul8>> ui<>ne uuli ex en6. Lainoelz;. 6ic>. k, Loellei-. kln-
eoluili, l822, iu-8",
(3) Kuperiime eti^iu I^ivii mnne (ieineiiluz et (^i.,^vviiiz v^l,-
^HH5, llmieu >6n>quo eoess ineu elu6itizimuz , qui il2>in>
plilll 6eel6> internreltinnein exquisiwe 8ne ele^nliae , in !u-

/<>. 'lnrin, 8!l>mperig KeIs, 1845, low, 2, in-8") ex onioibu


niolintueoae I'l>urinl>iz <1enlNinnt!N, tque nlimi l>ni><1veii<>-
nil>u l>uelm, <)>ien> q>6ein viruin, nimiz Mlurn Ilo lilleri re-
ptum , nounri euz numinn, ^<l>mc>ue I>Nerr>2 UFA verzlilu,
<>U2 eolunluie ex reeennriliuZ ^!u lequn Mile eonzueveruut,
ulllem nnelin imnenclit in ^rv!orl tu<ii , qniuug iiltei nuli-
Iiure in maiu nruvellinlur.
92 u!870N!4r cmilczr
lur omnill, cum rebus tum nersoni eeummoclilw 8unl.
sseolu8 quiciem, nraecinue eoz, qui 8unl duloiore8, ut
>iHsoi88ime liieam, nemo ui8lorieorum cammeucigvit ml-
8>8. leociue iminurtillem il!m 8aliu8tii veleciwlem (ii-
vs<8!8 virlul!bu3 eneoulu8 e8t ^1).
l'uil quillem ^8ini8 kollio, ueerdu8 lo sorinlorum
cllzlialni llevi 8ui, qui palgvinititlem qunnclam Livin ex-
nrubraret ^2). Verum ne lle re 8ne lon^am eclidit lli-
nulillionem Mllll)liu8 vir clii88lmu8 ^3), ex qu cullii
polest, eo 8o!um 8neel83e uaue puiunis nim2civer8ic>-
nem, ut qu8am in Liviu Iaoulione8 cilipeiel, quae pn-
lavinum ioquencli ^nu8 lorl388e recioierenl. <)uinu8 la-
men u!8l!)!'iei nolri fgm non e8l l)8eurla; quin immo
8>nzu!clii8 laeuucliae vir o ele8ilnlio>ibu8 8emner udi-
>U8 e8i.
kuere etium ex reeenliori!iu8 nonnuili, qui 2eerbiu8 in
I.ivium inveeli, omnem nrope ueluritglem ei lielrnere
conarentur ^i). I.ivium, iunl, 8n!encliclo ao noelioo in-
ffeoiu nlllu! cinnglum, 8uavem tque rnalum rerum
8e8lrum uarrnlnrem lui88e; l in 8, que (in nrinribu
urlii8 86CU8 ner8erin8il, omniuo ei liem e88e llelre-
elllNliam, nroplere qunci neee88rii8 cliumenlis erere!
cl exarilndiim I>i8lorim, eique labu!28 i8erueril, que
ci ueroi!i8, qu>8 voenl, ilelllte8 pertinerenl. ^de sie-
quenlem i!Im procliiorum el nurleutorum enumeralio-
nem, qulle nemini 8ne prooaountur, 8i inciaelum popei-
!um excinil>,8; iule cumplur, loca, Wibu8 oonlrarill cie

(1) He inl. orl, x, l, <0l et e>>q. l)l, Hl. ^, 8f.s). 8-


c. vi, p^, 46, 47, 1^. ^. 8rr<',, , l)e ir I, 16; Lp>5l. xi.vl,
>Vvl^^cii, , vit>>. cirit. , l'.xil, pz. 28 et 29.
(2) ym,'!!., , nn. eil. vul, il. 3,
(3) xlt inler ein liizoullione eem>e!>, llinl>ul^>, l699,
ilem in eclit, I^iv. 1)re!le>>lel>. I.ip!e, l8l, l8N4, >.8".
<!!, 's>,va<!il! , Hin,', </// /l ile!', ?<ai, iil, 3, ll.
(4) Ui pre eeleri lluuinelnuz el N. l. ^ienulllu , el-
rinii inlseni! et zin^u!-! 6uelrinl>e vir.
I.INLN ll. - c^?m IX. 93
clein e tsllclit; muIla denilme pi-st6i-mi8, aut suin8
n<l!,illa, imt nimia breviwte ob8ei-l>la, nlane ut inier
>li!e8iaiuin sbu>3i-um 8>iplo!e8, voliu8 quam intei- Fi-
VI88IM08 Ilisloiieoz enume>'ilnd8 688 videall'.
^t 8l>llm l^ivio auctoi ilalem siimi88imi8 ium gi'ulnenl^
l886i'u6i'unt Ilupei-lil!8, Neerenil!8, ^!NE8liu8, ^n!!>NlU8,
liique ; nuneirime veio l.llenmaimu^ ) conliimavil, ni-
luneo N8tl-0 8inces<18 snnl08 non defui88e , ex quibu
imi-ralionez 8lill8 denvllset. l)u>8 autem tam lw8pe8 in
sedu8 !0lUHN!8 L8t quin 80lt, blinde I.ivio monumenla
MUI886, ex quidi!8 eeitllm leium Nkll-sllndarum nolilin!
eon86querelui? ^uicl annale-; memoiem, in l>uibu8 >e8
omnes ginulomm nnoium wnudabat lilleii ?onlitex
Mximu8? Ouicl Iil)ra8 cen8ua!e8, quid oolumna8, aieu8,
lilulos 8tiltui8, 86nu!cii8, imini!)ll8 M88im in8clinlo5,
eie8 denicme tabula, qua um li-i miia imperante
Ve8n8ino eonllazra886 nairal 8veloniu8 (2), ubi pene
b exmdio urbi8 8enalu8eon8ul!a et p!ebi8eita eonline-
renlur ?
l)uod 8i nn8ler snu8 non nd8tinu!t, que de ro-
manae zenli niimoi'di!8 ferebunlus, qui8 merilo illiim
iuzulll, quum et velu8>ioia lemnos ^.66215 8ml involul.
<zuo8 ingenuo ni8tnrie non lieeal pi aetermittel e, el I^ivin
!p8e vel d initio I8toriae 8uae leztetur, eo8 nee assirmaie
nee i esellei e sibi in il!l!mofui88e? ()uod ulem plui'iinmn
lueiit in commemoiaud>8 p>odi8ii8 et po>tentl8, quae llu-
manorum NIM08 in re^ionem molo8 lerreient, icl !udi
poliu8 quam vitio ni8loiiei tribuendum rbilror, qui 8ie
Nomanosum opinione8, more8 et in8litula ves>88imi8 oo-
Ionl)U8 des>!nxit.
(!aeteium ad maltlelnalioam ralionem Kaee omni 8ie

(1) Ne lontibu Kizlorizlum 'llli l,lvi>. , l!uwm. I, Lollinz,


1822, in.4"; Cnmm. ,1. ollinF, , 1828, in.4",
(2) V<?5^>, , VliI,
xi^endll non pul, ul i qua in wntae moli opere minu
ccurilla nistoii oxoillei-int, idcii-oo levilllliz aut men-
cliloii lN8>muIlln6u8 ezze viliealus; quum nraezeslim non-
null ooeuri-iN nu<i veteis i-llvizzimoi-um viwi-um to-
limoni i^l), qi l.ivium oloquentine ao Ndki nr3e!rum
in primi8 nilleclic.'U's non clubiwnl. Noc i^ilur lenendum.
I.ivium, lllr ul l0m>w>um seeital U8UM, quibu8 re
ltomanorum nai-i oloquenti ne libkNats memoi-abanlui-.
tolllm i!!m pn>>l>!i lomnni maikslatom in immen8o 8un
oneie mirum in moclum expre88i88k, 8ive re8 ab ip80
nuii'lil8 8net68, q3 tot lamque memorat)il<:8 e8u
comnloetunlui, 8iv clomxm mn^niNonm ium o^natum
ullllinni et !0lem uKoi'KUom, quam l)uinli!inu3 ^2) in
io !c!uill.

",

^ll nnno latem oerlint'Nt ,-llii i-!'l>m ^8li-um Nltil'


lni'?8. Inter qu8 Lminl 7o</H ?tm/)<>!'! i3), nmiosibu^
<illl!i8 nwznalu, qni Iioi'i8 qimluni' ot qnltckazinlll, uni-
veii oi-bi 8eci nnlecinue (ii^ooi-um Ki^lni iam eomplexu
^8l. Ineooompuin 8eeutu8, d!8loiilt8 8u3 ?^/)/iea n-
It'!Invil! nnmuue a liom 8enlimo acl pi-imum el quaclr-
M5!Mm i^ ue^eeulu 08t i-e^ni Moeclonici, quo! n-
8U8liz llnlea limI)U8 in!u8um Pl>i!innu8, .^lexancli-i ^l3ni

(!) cremuliu O'ilu !>pi! ^e. , ni,!. iv. 34. l!s. Llnfli
et iu<>!<>!> l!e l. I^iv. in vn>. I !>>t, I^vii!>, <^ui>m evulll^il I^u-
!o!ie l>l>i-i,>>, I.^^,) V. Li.
(2) Op.eit.x, l. 33.
(3) Ne 1'rnssn pompeio vie Iutin. , ?resl,t. ; !>>,. xi,iil, l et o,
>55U. Nc>K<;^n. L.Vn!i. , I>t>. I, l9. 6e Iiizlnr. lt. 4,
N. 1^. NMf,^, De 'lrni ?<i>nel> eiu^ en>tmlnl> sunlinu et
urloriwle, >i> vc>>. ^v Onmment. 'siel, liullin^; item u enit,
I,i!!ni, >>il, .X. "sliulin. >84s, i'8".
Me>, mpliavit. 8eci Iwrum librorum tanlummock ex8!<ll
Ksiiloms a lustiiw f < ) enneinnal. ve^ei-antur etim U.

.1/e^a//n<> 6<ii'm ^3), ^uyull (>) et /lFn)i/)as per ni-


tone. l!x tot uteiu mnnumentonim usin^in emerze-
ninl ^zmenla que<lm nalium /,. /eneiei/ae ^5), et

(t>) 8e (mlinalcw, in low ?!ene8lino circa nemi-


i vcum, mnrmoii lue>808 publickvil.

c.^s^i x.
o L D I. o L l L > l I H .

0liMP>um null elall ul^iic' l'iiit nrnlnrum soelu.'-


l>!l2men sslixm nornanci feri!t>l!' memoria cli^ni, neque
i>?> nu>l!i qui nmninn nnmen Illmerinl, res ip8 nclmniK't
l l!e .V. ?///<i (l'cewne nlluo l8iu8 <1iol>mu5. qui ,
l'miom iilclillio, nrimil8 in eloquentm scile tIil.
(!) Ville I,iu K>t. ei-il. li. iv, ep. vul, ^ >.
s2) l'lionSLrice, Komment. Ue ^iuii pollinni vil et luilii,
<!nclnnl>e. I.n^. Nt. , 1820, in-".
^>) e ^u^uzti nro^enie Iil>!!uz, <^ui 5I> >Ie2e nnmiu
p!ne<> e,1>t5 suit, ex eommuni er<i6>lnlum onleuli, ninne ,>z>-
Pi!ieiu ezt.
(4) VVrikiii^ni' , N zHli<! ^U. lip!. <>lmi>e rquii Onmm,
!, limiu. , 1833. in-4"; cninm. il, in. 183, in-4" , >i,>, Ol,,,
^uss.nnerum reliquie, ib. <841, in-4".
(5) 8cripelal ^i>te>> nni>>. l'i-n xx>I. Nnliini nmenl
cum not, v^iorum <?6i6it IIverI<mniu in vol. il 8u!i> d ,<
>u!^li. ^mzlelncl. , l?42.
(8) V. 8v^?., De iutr. li>mm!>!., 5v,I. - llnrum s^itnsum
^Mn!, effo5l> i>n c!->l,l>no vs.c'i.^x , e^i! unt in li!-,
1! in,clit>itul- : l>'5!<,ium nni rnmuni l> V?srin ?!<> orclint,-!
w!i(>u!,<>, c,,ll> ?, !>>. I?o^i>>. liomne, i?s,('i.x?l,x , iu-ln!. - ^e-
co>>i,u> Vei'i'ii blneci ojerum >>^m!>u!il omni.
96 u>8ionr cumc^r
ln H^l'u ^rninali, ex eque8lri lamilia natu est mnx,
post urbem onndilam ocxi.vil. l)ui ucerrimum et llocilt
ingenium naolns, pu8lquam ex llumozlicll U. lullii palli>
Ilseisinil nauc! noenilendo8 sruotu8 peroeperal, ciolu-
eenlulu un cum Ouintu lralie llomum luil 6ecluetu^.
It)i Iilleril8 primum lioeln e8t u ^ulo Licinio .Tronin
>>oe>, cuil>8 luno maxime eelemalum erat in uroe nn-
meu. l'o8le vero ^oonium^lolonemliuoa'ium, elorem
5mmum eu8arum et maziztium, lliodulum 8toicum .
l'nol!ium et Xenonem epieureo8, et ?ni!ouem aeaclemi-
um uliivil; iuris autem civili8 nraeeeplorem naduit
<). .>lueium 8eaevo!am, eui il luil (lec!ilu8, ul, quoall
N83et, d eiu8 iateie nunquam di8oe6eret.
I1i3 izilur ingenii et nelrinarum mae8imi8 ezregil
ac! elnqueuliam in8lilulu8 Cicero in loro eoemt versai i :
'primmme cau8il pro 8exto Ito8oio diel lantum nnduil
eommenllationi, ul null e8et u,uae nnn ciiM eiul-
pulroeinio vilierelur.
llial ec> tempore in Cicerone 8umma graeilil^ El inlir-
mil8 oorpori8; quumcme ixnioi et meciioi eum Iiortaren-
!ur, ul eu88 Zere l!e8>8leret, cl lirmancinm valetuclinem
in ^8im proseetu8 est. ()uum venisset ^!uenu8, ex
men88 luil eum ^nlioclw, nndll>88imu veleri8 ellu'ewil>
pl>ilo8opl>o, 8imulque lii8oip!ilm U8U8 e8t vemelrii 8^ri.
non i^nunili llioenlii M38>8lli. poslquam vero ^8im ln-
lam per8> asset, Iluoclum peliil, 8eque ileunem, quem
llomae uciiveml, Nolonem pplicavit.
Illl iu urdem 8e recepit biennio P08t nou moo exer-
eitalior, 8ecl prope mutulu8. lune enimvero oum proplei
388iuiltem in eau8i8 etinliuslriam, tum propter exqui-
8>liu8 et minime vulgare orlioni8 8enu8,animo8 dominum
ao! 8e llieencli uovilate eonverlit. Huare primum quae8lui-,
deine ec!ili8 euruiis el praetor primv8 increclimli populi
volunlale luil renun!ialu5; ae wuclem nno urbi8 oonclilae
leinen >i. - cxi>? x. 97
ImiuL ocxc eonsulalum eplu8 , uk cieleetm 0t exslin-
el3m ^ltinae cninuilllinnem in primiz enitu. Ilauci i!
mu!la s)8l in <^!M liniumtsue imnindni'uin civium in-
uliillin clliuelus, nllllia exzullivit; linnee ?. ^rneo
!,en!u!c> et l'omnein niAeWi'tim clnitentilws, 8exlo<leo!!n,>
wen?! 8mm cum cFnitllle in ui'dem suit i^voonlu.
.^iliins natu siualnui' et ^uin<>liFintg, in eoe^iuin
uzurum onoplaluz e8t ; mox vew nmoonzu! ^icillm
psuviuoiM 8oNilus, bellum idi selieilei' 868>t, et imne-
loiiz namen pl-nmsl uit. Kxare8eente bei! eivili, ?om-
pii jM'Ies 8eculu8 est. l)uamqum veiu m> tun pnmpein
i ziilliilm lecerat eum daszam; tlamen quamiu nic'
wium omnium clominalum lenuit, n8tel' 6m!i8lr3!!nne
wipudca beriitu, 8ee lntum nm!o8ondie tiaciiclil, ll
<>uz et cluloris mellioinam et otii obleottionem nonekli-
<>>nm sietesel. ?08t (Iilt<)ii8 eaeem civiliuu8 Nuelinu8
ilmim iae!llt8, ^ulonii liiumviii iu8u, cu!u8 ciium
/Mi/i/iic 8il)i maxime eonti-xei-t, intelfeelu8 S8l nn
ui-bi^ eondillie nccxl, quum etali nnum Zgeret qni--
!nm et 8XM8!MUM (1).
l<8i Iu!!!8 quei'itur (^), inlinitum soiensium lerum
!2l),rt>m, 86N3t<M munei et tu>bu!enli88im8 reipu-
!>!ice lempeslgte ot>8liti88e, qumiuu8 ennsn-mal, etllle
e8 m'le celebsarel et i-eooleiel, quibu8 imero clec!itu8
lueigt; llamen in mllximi8 i!I>8 re^um agneritati^ et
lMuzliis temnnii, quanlum ei ve! l>nu8 inimieorum, ve!
eii8e mieorum, vel leznuulicil liibueiel otii, cl 8e>i-
uenllum pnliszimum enntut. Lt niuiimil quiu'em lullian
new lempo<i8 iniuriam ev^eruut, ex quibu3 8upei8un!
ovem et glum^uFn/ oi-ail'ons , qu8 le imdnil ve! <!
sl) V. I'l.ui. in >,I dieer. ^u, Vicion, ve vir. i. ep
i.XlxI, zieml>>!,li vill: L>e>on>8 per nun 6>Fet l> ^s,il!l>,
l<^ue emeu6t3 n l>. Hz^em. Nerne, 1828, in-8 C<e>n !>/
^nn .,/f</e ^u<- ^,. !^. l^,?!^, uln. s>2riz, 1842, in-8".
(2) Do 0rt. , I, 1.
7
98 ui8ioiu^ cnirlc^li
s>nu1um ve! in 86Niltu. In l>i8 ulyin lnt virtules elueent,
ul, t68te l)uinli!ino (1), in uuo lomauu igtore lut8
vi>-e8 8U8 eloquen, exnerlll it. 0>!!8 enim cluceie tli-
Mnlius, movere venemenlius note8l? t^ui tllntn unPiam
iueun(iilU8 illluil? !s>8ll ill N.U36 exln^uet, im^eliai-e eum
erecl8, et quum t!N8ver8um vi 8U3 imcem ler!, lmen
il!e nun >'pi vicleatur, 8e 8ecui. lilm in omnibu l>U3
eit l3nta anotoiiws inezt, ut sliszentiie pulleat; szuum
iulerim n<leo omni, c>ue v,x sin^ula liuig^ullm inle!!^-
8im<l ein eonsequi N0886l, Nuunl illdorala, st iu, qu
ninil puleiing cmdilu e8t, uillti n>'e8esert tilmen sei!-
<!!88imllin le!Ii!3l^m. l)ure nc immerilo I) Iinmin!UU!>
uetli8 8ue i'emu'e in iu<Iie8 cliotus 8t (2); nnu nn-
8tew8 vero icl eouzeeulus, ul (licern ><lm an nnm!m8
nmen, 8ecl eloquenliae Imdeatur (3). Idem l)uinti!i-
nu8 (H.) Inium eum Demu8l!iLne enmnlli'3N8 : ipgnrum
virtutes, it, nlei'^cine liDim 8i>ni!e8, cnn8ium, urcli-
nem cliviclenck, plnepainlli, s'ndn6i i-ationem, clenique
s>uae 8unl inven0N>8. In elossuenclo est nM lvei-si-
las (5): clen!,ini'l)emn8tlene8, ensiinswi-lullius; iile con-
oludit 8t!ietiu8, Ilie lalius; nuznnl ie oumius 8empe>,
Kio fiequentei' et nmulere; ii niln! sletialn nule8t, nuic
niliil lliioi; oulae n!u8 in io, i noc nalurae. 8!ibu8
eerts et eommi3ei-lioe , qui cluo pluiimum affeelu8 v-
lent, vineimu8. piaeteie !w nomine piaesellim lau-
s!anclu8 68l noslei', liuo 8lilum nruclenli rlllione rebu8 et
!i0ininibu8 ecommncwvit, l)uo<l quiclem uon in o^alinnl-

sl) Ne in5>.!t, Nl!,l. . X, l, lU8,


s.i) Vi>i "llli.l.ii?iu insuin in epilii. l!(I s:>mi>.vil, 24; IX, l8.
(3) I. ^I,v?. , l> npisw. Uni xxix. 8, ^lw. , ve muizt. xv l;
De liv. >,! >x, 5.
(4, i>. it. x, l, W6.
^.<) Ilane <zu>s!>w svoi-zittem nein U5 rps!>ell<I<?I, ?i3m<>uo
lm ^rueeu, lm lomlln! oi'li!<i>' u^inliuin 8>>!iu nrlinem
im^l) lgnlum peotlltur, 8ll et in e/)i<l)//H, ssuae ooliu-
zen!e et mp!iu8 enumeinnlui' d 00 8Liiptae ucl lami-
Imwz, ll .^lticnin, ci l)uinlum s,tl! em (3), t! Nrulum (3),
<)ue 8lli> em8lole tum c! mo<e8 et inMnium l^ieeroni^
o^,w8eenc!uw, tuiu nci lm'bicla 'eisiulilieae lempoia sxn-
(ucl, tum vem all eivilem pilicientiam lllc>ue ele^anlizm
li mii-um in mucllim conleiunl (i).
Verum llllu non muclo oililurum i-nmilnorum faoile
pnneen luit; 8cl umn<?8 qui nmlm'l <>rl!8 nraeoep!
l^ciei-ent, IcuM ^unerltvit. lnz ooein, liu>le cl rneloii-
cm >)eiliuent, licto enomemii eon8uevei-ul>t:
1 " bs wsnilMe Getane libi i il , opU8 nnNilum ,
Pioc! lulliug c!m<!u!n c!o!e3oen8 exaiavil.
2 /)e o^aio^s linii lil aci (>unium /^isi, in ciuili!<
itcle <ii-toi-s in8liluenc!, et eloquentiae Illucle8 celedil!,
3" FsM, ws </e c/an om/o^lbl/ udi eelebei^i-
innz oitoie, mllximecilie >'om3,n8 llepinxil.
i O/'aios, e </s o/ittmo gsne/s ck'csmil, ack F,A-

(!) 8uut <>ni pnlent, c>uin<^ue ex Iiizce orztinnibu ex unuiei


npcrum fullillunrum e8e xnunen628, lc^ne l>t> !><^un eelm
!ore, nzlenlnnili in^enii uzil, suise eunzrrintz. - Vide in !>n
rem: U. 1. <2ieelni , <> >u!ffu lerunlur, urtinue IV: 1 p,'t
seilum in enalum; 2" lil! <)uilllez nnzt reililum ; 3" ovo 6nm,>
u pnnliecz ; 4" 6u >,sllnioum leznouzi. Ilecunuvil, ui-
mH,er>nl>e inIe^rZz l. zi^llilan^i et l. Hl. <,e8ne>i 8u8lzue s>-
>it ?,-><!. Xufl.WuILu. Nernlini, !8N<, in 8 - . 1, Lieernni ,
<>ue vul^n serlui , uralin p>n iVl. zlaroeil. Necoz>nc>vit, N!iu<tve>-
inne e>cl8 interpretuni uuznue clieeit >?. >V Wniu. Lern!. ,
<8U2, in-8".
(2) Lni8lo!!>rum l! 6ivelN8 libi! xvlz 1. pomvnn. HUieun,
bli xvl; 6 Huinlum Onlirm livli i>I.
(3) Lxlt l!nilu!ll!-um liber 8MFu!r> c! Lrutum , czu vul^u
luii un,nio lelunli. 8ec! crilioi eleHotwi'inu !sllii>m z^u-
>>!> Inventur. Vie in Iiline l<>m i Hl. l. Oieeroniz en>zw>e . . ,
Ileel'nsuit et uiz l>nim2llveriuu>l,u i!!ulsvit l>r. 8ut>l/,
N>. , I8U9, in 8". In enntllim enleutiliiu <!ieiit l). kn
ln,^, Vin6ieil>e lliuil2li eniwl!l, <^iel. Hl. Lrulum, et
ljruti 6 Lieelunem, (intlin^. , 1844, i 4".
(4) V. ?l.m. Lp. lx, 2, 6l. vui'illlN, ve >ec!ic>ne enizlo!l,
lcer, in enoli i>!!i!ucnd!,, U!,l>!>!^! , <836,
! 00 ui8?oni4r cniric^l!
im. In noc libro >>sifseti oiatoi-i imzinsm nobi sxiii-
dsl lulliu.
3 T^ica </ ?><?bat'um/ noc est cls sontibuz pru-
tmlionum, 8su cls locis, n<Is sinuntni- ai-^umenla.
6" /)e /inl'tllions um/ana cka/oFU, lzuo diosro .^s
cum lilium clucst nraesspla Nis orawiiHS. In nac isiun
scrintiuncu! c>S8ic!si-2Ntur sS8si'tim exsmpl, quidu<
praeespla illuslienlur.
? Fe t>/)lmo ^eneie of'aiomm/ brevi lli8puta>>,
l>u>n lllius vsluti nruIoZnm nrsmi8srt c!u3di>8 ow-
linnibu Vsmo8lnsn>8 lllqu ^S8o!>vni8, 8S e Fl-asso i
Illtinum zsrmonem sonvs>'8!8.
8 Dsniczus Meton'eosUM a<i 6^. /sessnwm lidii iv,
^>uo6 wmsn onu8, potiu8quamLissroni, plsriquo oliticu
um Lucio (!uiN!lis!o,velN. Antonio Nnipboni, vsl L. ^eu
8liloni, vs! lii 6smum sx vslsnb8 lribusncium cen86n! (1 ,
^)umqu3m vom >3uci.Wtu>- luilian oper eis s^e/o-
ea, qulie Nllctsnu8 memoravi-, sx Ki8 wmsn, omnium
ssnlsnli, u>scinuam lulsiunt lauclsm clialnzi <is matu^
cl ^uiutuiu fiesem, in s>uitiu8 (!l388U8, ^ntoniu8, <H-
lll!u8 86NSX, <. Iu!lU8 lilsi- ^3tu!i, (!olw sl 8u!piciu<
Ioqusnls8 inllucuntur. In ni8os Iibs!8 non lioinm llintum
> nstoium mors nraeespta traclit iw8lsr; 8s s ip8i8 prae-
cspl<8 iudlCHt. Ll nrimo czuiclsin lioro cll88si'il cls elitiduz,
l>uibu8 >N8lluelu8 S88S 6sbs3t ollltor; in 8Sunclo it clr
invsnliono st 6i8no8>tions; in tsitiu cismum czuns 8pselnl
-ll sloculionsin sls^nlsi' alczus ornals nsizsquilui'. IIo>
lits08 quanli fsosritlu!!iu8 ip8S, N2tst3nsi-l>88>msxcsu!>'
lillw sp!8to! cl H,ltioum (2): 8unt sliam, inquil, cle

(!) voo! ez;il <j !><: re t^nni?. 8c:iil?. in sil!z;umen'>z, <ii>


!>l>n5 Nsreullium ^m!z>t ( Ist. IV Oieernni opnr llietnric re-
eeuluit t >uztrvit l^Iir. 8enll, I.ipzio , >804, in 8) s!s, N',-
5nullinum I. ^. L, V^ Neui>e, oui litulu: I1iz<zu>,l>n clo l
Xeo 8li!one ... 1'lieeti c! Knenum , 839, in8.
(2) I.il>. ,,,!, p. <9.
^
1.I8UK li. - czriil x. INI
niAloi'e lioii lres, mini venemenler j)w0clli, ll in li
epigwl all eunclem ^llieum(<): Do libriz niloms l-
oliim est a me clilienter^ cliu mullumque in muinu5
fuerunl; liezoridllg lioel. Ll levera praelei' quam quocl
Moll-snt <i eoinwunibus pi^eoepti, et omnem nliquo-
um lliouLin orillarmm eoinplecluntui', e nitent zsswoni
<>!clnli, ut nini! Iiae in re ^ei-leoliu, ninil iucunc!iu8
?u!!ino inenio p088el pi-olioisci.

2.
, ilosiell, iii^o /muce aelali salow ei ,/<<,

?ozlqullm l^iximu8 u!e 3l. lullio (Hioeione, 8li8 erile<5


niatoies et ruetore8 mem>'388e, c>ui dui8ee tempoii^
equales, ut paullo p08lenole8, in ellllem N2>cle8tlil ei-
boi-arunt. Iloi um quiem prineep8 lull O. FosienH F, -
ia/m, qui quum aiuociltm clo!e8oen8 or8U8 e88el in low
clicere, oelenler maiore8 eau88 uideri eoeplu8 S8l (2).
llil utem in verkomm 8plenciose ele82N8, eomp08ilione
<lpU>8, fHCuItale copi08U8; eaque erkllquum 8ummo in^e-
i, tum exeroil2llouibn8 maximi8 oon8soulu8. ?08lremo
mxim eiu8 vi8 in actione erat 8il, unlle ebal, ul
!Alioue8 eiu8 pi-onunliilllte mi8 quam leclas plaoerent
Nunc, iunl, (Acesoniz emulum, quum llioeni 8tu<iium
I>3u!um remi8i88el, ab eo lanciem sui88e 8upsslum (3),

(!) I.il,.iv, ep, 13. cf. lu>! ep. ,c> l>ep!m (6 sm. vi, !8))

in illui Iit>rum enutll. <^ui > et ll>!>z, <zu3lii tibi vieli


zeril>, o <zuoqu liqui uiu ; 8>n lilee, nun reeu, zuin,

(2) 'lui.l.. i Lrul. , i.xxxvi>I.


(3) v Nc>lli>o vi 'lvl.l.. in Nrut. , I, il, l.xliil, l.xxxvul el
e<zq. t!l. I>. t!. I^uz^c, , 8poeim. !>>8t. iuri6. 6e <). IIitu!o nr-
Iure, leeloni emulo. I^u. Lalliv. , <810, >8". lo. ,0z,
l^iei^ , et I^c. lozn. zr O^oc>i,i , Vi88r. <). Uollenin urwr,
lcer. ein. ^t>, 1823, in-4.
! 02 nlz?ni4L ckllic^r
.^cl IIail6N8ium moximi co6<!unt ^/. /,/c/niu 6>tt.u,

/>. et /,, t'. ?/one^ ot ^/. Ctte/m, tzuoium villulz l


viti, Lxp!i8u>lln!lii!8 in viuto (1).II8 l2M6N 0MN68 vincil
U. 6tli/M<, f>ui UN fll nrllln!' UNU8 6 mniu, 86tl potiu>
inter mult8 ni'ons 8!N8u!ar>8 s^).

t^/MM, llUI 8l cliutil!,^ vjxi886N>, Mil^N^M 6886NI 6l<X1N6N-


li6 Iliucl^m eon860u!i, invt s,!'cl6 636l6il8 nominal 6 Ms'
ceiium. czuem ljinlu8 (3) liosloni imilsm lore xjicavil,
cl /uium.6aeFa'em, czui nl) ^leo cliotii8 68l nmnium lere
ai'lUonun lalins Inqlli 0>6^2nli88im6 (4). s)uibli8 (lsmum
lnliun8<?ii(!u8 ^/. i!>0 H, tu, qu6m Iu!lin8 (5) clioei-s ni
,!ubiillvil, non linnum moclo eui886 exeieitulione <ji-
0encli, 8cl et >p8llm loczuentiam loou^l6lvi886 gravi
IHM rlium iu8!lU!nntn, 6t !!8m i-tl!)!!8 lioouz omn>^
viNul!8 oum 8MM3 6>nqu6nlill6 litUlis iunx>886.
U0l6NU8 c>6 0!l0!'i!)U8, in quiNN8 nilnl M8i 8in06!UIN
u 8NUM oocnl'1'61'61. Venin nun ll i2 lsmjior, c>uit)U8
roman sS8nun!io in uniu8 ^uU8ti ominlllum 6one683i!.
Lxine paulllim clkltoi'uit oloquen, ouiu8 mox interi-
InillS <ia8! 86min, iam 86 vivo, 8nr8H sni86 Iu!Iiu8
'USskbWr (6). K6U.U6 nliter l>6l'i Iiotuit. >'llN1U6 8ln!
renublie, 6loqu6ntilt6 8luclin maxim 6!nt niopo8il<
z^6M!ll V6l acl William, V6l 26 0P68, V6l cl liinilt6M,
(!) <llp. I.XVI, I.XX, I.XXVI, I.XXXVII, dl. p^v^. V. kr. 3 et ?
2) I l>i. i.xxx. Ol. <)mi.. x , l .
s3) Hpu<t lvl.1.. n Vrul. , i.xxl,
^4) Iliiit. i.xxil. <)l7i^i.. ve int, ni-!.x , 1, 144: 3>t), Oesai-,
!>it, folN tlINtUIN V!!3556l, nn nu ex nnztli ennll O>l!l0Nei!
nnmiNlelur; Wut in eo v,z el, >6 oumn , s eone>lti, ut
iuin eoH>! nims 6>xizz, c>uo I>e!>v>t, npr^t, Hnvein
eeinne 0! <-l!!wi>8 leredalllur; <1 zuiliuz vi6 l'^LN!'. ,
Niki. llit. libl, ep, w.
(5) In Lriil. . xcvil. ynmi. x, 1,
(L) ruzeul.llizpul.il, 2; o 0M0. I, W.
i^iLun ii. - 0 vrm x. l 03
s)uum utem oiuiiin UNM8 vnlunlate reeienlur, 0!V08
nn iin eloquenli, 8ec! lilizioiiidus, eoii upleliz, l^en-
wliunil)U8, !i>8quu Mcllis liilibus <j clivili, 3cl polezln-
lem, uci imperiit neb^nlui-. Ouuminu lmen elnsiuenti
8u!!o cg^eiel lqu ad niuilum veuiret o!)8lilit ^ulisti
deiAlillis et mgM'llel'.nl!; eoqus impeianle uciunl elinm
fueiunl iii^iiz fiieunclilie vi>, ut ^/. > VaieiM Ms^M/
6o<vmu, et t7. .luill /'oi/', ql!U7u>n >nimli8 liioitui' :l
l)liili!iano (I) nitius et eanciiclu^, et slioiinminuclu >)!e-
M>i'6N5 in lcen^o nodiwleiu iiam; iu ulleio mui
iiiv^nlio liiudalui' et summ Mzeuliil (:?).
Oinnium veio, <jui Iiae <letiil(!, >>03l exslinclilin !<>li^i!-
t>Iiom; ckoendi laude Nnrueiunt, eIcqileiUi88!!UU8 I>l)!l8
8l5usHa'tsermanlcu,uius in^enium in utio^ueelu^uen-
!i<e et oellmae Feueie pr2eeel!en8 !llucl2t8veloi!!U8i^3).
Re8liU i^ur, pcillio et ^lerinaiiieu, el8> velei-e !!!
et reo! ieencli vi s!3u!Iu!um iai clellexergnt (i), >)Ie-
risczue tamen Igudantur, pis>lei e quo illui um u>tioe8
siluribiiz etiiwi vi!!lil)U8 nilerenl. <uljiliitur e oonti'iU'i
<?aiMH 5sl,eniH, 6ai/w et ^/aecena, c>ui, (^uli eiant vile
moilie, e^dem nialionem 8Ulm enntaminiiiiilll; uteorum
Minimum peici, I UM2N elnquenlill eoi-iumpeietm ().
daeleium eti nwximu suit Kc lempe.^Illle lutinyi-uin
oilorum pwventu8, iuvgt tmen niniclveitere, bene
leeni 8eienlim, (>unm ^rl/^lx^ 6i<ieci voeluit, 8em
pucl Kuinilnn8 lui88e reeeplaln (6), nunnunquam eliam

(i) v inl. nrt. x, 1, l!3. Lf. llilllnz;. 6 c!lu8l enliupl, !c>cz, ,


All, xxvul. Hl. H. 8Lec- Loutrnv. >I , l2.
(2) (jllinii!.. il>>,!. (<l. I'n. . K. vil , 2U. I.. ^ 8ec. , lle
!>nc^Ul>!, nimi xvl.
(3) In 0>!i>;,,i!l, cs, llic>, ^5>!,i.vl, 2. 0vio. rt. 1,2,
(4) Vit! !)'>><>z. <! eusi enrrunt. e!oq. , xxl.
^,) ue zperlizzime !<?tlr uclor Uialligi, <^uem mno meiun-
>vi in r->p, xxvl. Os. (>m?'l!i.. p. oit. , ix, 4, 28 -, x, < , 1>6,
8vei. in ^u>;ut. , i^xxxv!. 8rxec!. Lp. cxiv.
(6) 8ve?. , Ue !. rlielnr. I.
1Ui illzionixi! ciliilcxi:
!ez;ibl>8 s>!Vli>l)itH!n exeicei i (1 ). posle vom quam lutm?
elu^tieliae czciplinZ, uiiliz iUl>us liuneslli cls)>iiii'U!zze!,
muI em s'3ezin ollU8 et ^lon^e >>sielive!'unl. Kl ex-
Il'LM! (>Ul(IelN I^uo 088I tomporillu (2) laiin! plimum
MMri clioonljl ex8lilsrunl, llunium !N8>8N!8 maxim^
l'uil /.. /^/ai/ll M^U8, optici quem, sniem t^ioerone, 8lu-
(!>05!8inn!3 ciuizque exeroerelui'. Huno udzeouli unt /.
Oiaei/tti ?///<, ^/)it/u, ^e^/ll 67', <^. ^/iim Wu,
N0v>'ien!8, /.. ^asi Z'/u, ^/. /'owl'u /.all' (3) et Ziu-
////u^/.u/'UHsi.), qui (loi^iam seeulu, raeeum 8i lem-
poiis rlietoiem, opellam exaravil cis /lgltt senlc>n/imm
s'f ^/ocullmu's (), que Ilnllieque ex8lal.

DL rli.8orllii.

Vc! !loi!3N <2i6!'uni8 saoultlein, ul ip8e pi'ul'llell!!',


>i!llmum ennlut immn8li IIa llooli'mkle 8eze8 n ^^eci^
Ii<ii!o8Upll!8 ^elilu, c>UM ipse aetute malm-ini'cum cividu^
st) v>6 I'UI.I., , Ue uia!. >il, 24. 8v>^. !oc. it. ' ^p^.Lri,!
(xv, 1l) vri>i> 8eulucon^ul!> c> exiMn6i <irl,e Itom s!,i!nl!'
>>!>>!! et l'beloi'itiuz ; item ^er!> clieli (!n<)l>i , quo im^ro!>!i >'!
eoeiuiti unt ^ui 6,o>s>!'>nl>m rlieluiicnni Itoma inliluei-e et oxe>
er p>!,nt, (F. l>:i.!,vn, U>5>!. t! l^nmNNlum Inljii ller, ,
, I, z 8. I c^Nlc. Hrt, ci it. , .,!, .I, o. l?.
(2) 1'iiu.. , De rt, ul, H,. c>. Hml. il, 4, 42. 8vLi. , Il'
!r. rliet,, <I,
(31 l)e l^>etio et I^nli'un !,!<> nnnu!II e,l>l 8ve!oniu5 ,
ell s>l>rte !il>r> ui I)e e!i, >!, etnriliu, <^m lemi>u8 no!>i^
inviciil. V. ynmi.x, 5. >8. ?l.m.U.>x, l4, 57,
(4) <^ll,?i!.. IX , 2, 10l ot eqq.
(5) V. Kulilii Lupi De ti<;ur. euleulillr. ot !oeu!. liri ll ; i-eeen^uii
et nowl. ceoit Uv>6 Ku!m!iniu5. l,u"ll. 8!lval, , >?68, in-8'.
^
leinen ii. - c^rin xi. 105
5liil> i! oummunievit, ut meiito <^iolu8 8>l silnlozn^liiiim
3 (iiecis c! Lomiinog piimu8 tiangtuIi^L (!).
Lxzlilut, ps<iel0!' nnnnuu s<'M6nla, c!lioioc:im lul-
!in opi?!' plulosn^lnca ^2) ; quoium veluli m'noemium
!>ue>i s>u.8unl !iu,i il ^ca</e?mc/'i , in czuil)U8 ilur
l! 30lsmill6 seoeiUiu!'>8 llootiina (.i) a!) ^i-oesa usque
3l! ?ui!onsiu, 8>v6, ul bl'kviu ckomn , lis vei-illite llum-
nai'um eoznilionum (-).
In Iil)ii8 v.cie /lmbm bono'um el ma/o/um xlzuiiil no-
ler czuiclnam lls 8umm bona et 8umwo mala 8N8esint
enieusoi, 8tuiei et periptelioi ().
?UHcu/anae <il/)u/aiwneH, quae lioi i8 v conlinenlui', 8unl
velnti m!Fce//a>!ea pdi!o8upl!ic, in quil)U8 re8 8unw>' tu!
beuo bLaleque viveuclum maxims ne088>'i<le, ila lwen
iitcLrlum nieuique lidi il pronn8ulu iumentum (6).
Lpionseoi um, ztoionsom tque oaclmiooi um p!oi!
lls Leo et provilion ooiupleelunlni' lidri ul </e nalus
veoi'lim (?). duili sjuiem osiplioni volnli npenliix Im-
(!) ^VvilL^!!. Lid!, ciit. I, I', 3. p, 2. n. Hll, Liee-
wni in nnozunuiin einzqu nlto merit. llzmnul^, , 1825, in 8,
8, >Qll. l!onlrov. eaclem, I, 8.
(2) ?eiieluut ex 1'uin>z oneriliu puilozopici l p!tnni
^iineu !l>l>ue ie<I6il>iz, ouin lnlummo6o ex8ll lrnienluin ;
2 l>o filnri liliri <I, ljun, vivo pellare (VLn.8en.xvl, I),
ciluu unersuie: 3" Oeeonomi eu8, in u^uo Xeunnliunlem e-
culu suert; 4" p>!>lc>ni protn^,,,', c>uem I!ine le>-l in-
!lN!'o!tu8; 5I^l>8 0ton>; li" l)uuuilio, 8u <le luclu
minueno; ?" Ileniliue I)il>!c>^u8, Norlenzii nomine in8erinlu,
<^uen> luiuz xrvell>t, ut ixmnm iuvenlulem cl n!>ilooi>nil>e
lucliuin xeiwre!. lluiuzce oneii !>l>>^men!, c>ue nnel> upe^nn!,
s^l?!'u,>l le rzeleii 8i>.o!',ill in l)ie. !li>f>n>, , nu.20, 2<!, 98,
l!8 el 5eqs>. I'^iniliiz in <^i. l>.if;, , >>l>z<. 43, 5(!,!U,1o3 l ec^<<,
(31 lu>lis>!ex el l>elloinilum ^ivizio. ^ieero c!u> lliluu! c-
<!emi euuinert, velerem, in <^nl Nolueiunt, niaeler elleleru.
8c>cl<<? el I'Ilo; novin, in czu eniluil ^>eei!. Vi<!e in l>n
rem ll^^N , //l,wl/<! </ <a /i/<l/o//e.
l4)V. . K,Nz!i'l,<^u!N!i!el>l,<!!i!>i'i8 ellllemie, I.ii>i!>e,l8W, in>4",
^1 V. <!. ?, liKD, l)e sormu. quinu p>>i>o<>s>ni loiri um-
mu,n bonum 6cs>n!erinl, I^ipz,, 1834, in-4".
(6) I. 6. Nnri^, , cl Oie. 'lnzeul. ,v, ??.
(1) V. 'N^?^rxc',ii, 8e!wl. in lue. 6e >',t, Ueur
1 06 n>?nni4r cniilc^L
I)l!!'i >,ul8l lzii>ullio </e i/il.'inalltine, quam N08ler d'ilNilw
cvisil, ul in liio piim Ouinlum swti-em inciuealex
^loieuium llucliinll molenlem , 86 clivinnliunem 8ec>ui,
mnnium >>umlla>um con86U8U enmurobnlgm ; in llllew
veio 8tuicm'um senlentinm ll6 ^ivinalione a Quinta !>!>
<!esen82m l>)86 !^fu2l (1). Ilisce Iid,i8 liu Nlltu! 601'UM
<>l <ie llivincllionL tilMliu^m omnl6M6lnm aecect be
inuluz, in quo imiiealiz^iiullm c/e /aio quaeztianem
I>erliollvil ft).
I.ini'os ck /t>Fiu^ numoio sex 6xa>'v'6wt ^ioeio. 8l!
luum s>H>!uw, quinlum el, sexlum lems!0ii8 iniuiiil uu-
l)>8 invierit, ls8 mioi'68 lanlummucln 8Up6i8uul. In l>i
lu!liu8 ip8 inclucitur !qu68 cum l)uinto sialie elliln
l'omponin ^tlie <j uriine et nalui iuris universi, st
<!e l68il)U8, quiu8 Ilumani >)<>li8^imum !6^e>enlui' (3).
In limis lil ck /^^i ilur m<ie8e> lim lie rebu Iw-
!!68li8 et Ulili!iu8 ^) ; in onell, </e eneetuie (5) I'!>ss!!ulu>'
lim vulo 8eneoluli umioi 8c!enl; in dru t/e 'cit/a 6
tn"i!t nuiln8nn!w8 I0MNU8, czuiI)U8 veia <i f<ll8!i mici
<ll808c:!u!', et leZos >iwnnnit, c>uinu8 iil sit le^en,
/^'tia^a (6) vem comuleclunlui' <l!)8ui'c!!i quaeclam 8lni-
cuium >)!ll<)il.
lieslgnl libi i vl lie 'SMbilra, quo 8> l>ni8 oupial c!e!!-
niie, reole dixerit, niui! aliull 886, n,8i quaiuclllin wmaui
imneiii Nl8ton<lm, in Pia per summa eamla e nlu-i'lmlm,
liuil Lomllni ! l olnuubcilm eonMuendmn et tutnam
(1) 8<',nc>i,i'e!'i , Uiz. 6 n!,i>. l!ie. !c>oc>, qui et 6 6ivint. nl,
(2) l'iinuij,!! I>u>uc<! <i>nllinni <! !l, l>6 c>zi6ll>N!>!ur,
m nnnnui niz lrll^men l>n. <:<x,l^,il x 0!ims>et<>, ei lnrle

<W, in-4.
s4) V, I, !>'. 8xs,nL, <)ul><> e !>l-. Li. <^u> unt 60 ulc
><>! nl<zu piupuzilo. (^uelinbur^, <82, iu-4".
(5) V. li. Ni^ni'Lil, U !u6. et viluper. in Illirn Lie. enecl
tl!!!!, !8N3. in-8",
(6) V. zlunllL^?, ?lo>oF0M, in <^ie, P3l!>6uxl>, lloipzl, l8<9.
I.ILLK II. - c^pil? XI. 10?
zznxei-unl; czuibuz mullae !!iin2l!vei8!0ne8 li(!eec!unt ex
p!>ilozas>l>!3 et oivi piuclent! cieninmle. Omuil) Iu>-
>ini8 opei >du8 s>nilc8<)pll!e!8 lwe e88e iilepuuen^um 00-
corcle teztantur erilici iioc!l8imi. Dnlendnm i^ilui, n!il>u:l
iumlaxl figmenl, uuo epe inter 6 vincnlu oon8n-
ei!, ^ n8 ^rvonizz (1).
Hio si qu>8 forte seczuiigt, iniimm fnenllulkmae pl-
loznpdiae s<iN8 pn>ecis,uu8, io, ^i(!eionem a piima iiilie
s!!6 nci 3UMMM 8eneelutem, moium ineeuium nlii-
!nzos>!wi'um 8lu6i08!88im,!m, ?!<tnnem >'>,(' 0lletei!8 uciu-
M288?, lllque ci lleilliemiel'NN! llnellium 8 in Nl'lM!8
l>D!ioi88, l>uuc! l>3 l<i!olen> muxime !i liiuv!i<nie
3!'Iill!s6lul' s2). Ou2 lmen in I eu nrne^ilim vi^elul
Wl88e, ul 6uotnne v<u'iellem, liliiuit iucrin t
cleiselu , d ele^nlem vi! et i>l!ilo80ii!mncli 8um 20-
e,!mmnc!>'el. s^ileleium <>uum nl>>!o8<isi!>ill i>8<<ue ci lu!-
anamaewlem nclum su>88el !<il!ni8lil!e!'!8exs>!!ect(3),
l^ieew pi'inni8 em ieete i!!u8tlv>t, et lummiiius eli^m
N>0N!8 U8U8, MN6N! (il'eenium cii3m et ele^anlianl
s)>e88it; iliilgn! ex>8lim<lN8 inleie88e c! c!eou8 et lauden
iviwli8, i-08 !m ><lve8 tamque ii>ee!3i8, !2lini8 elillm
>>t!e,i8 conlineri (<^). Hmim ulem, ul mocl memniavi,
Meeorum mniuin i>lli!8lpl!Usum rtiane8 plane pei'zpe-
ctg loderet n8te>', et 8um (ie i!!>8 8ententil>insuc!en!e>'
>>e liliere sei-rel, im >)l>.tet quanlum eivil)U8 8u>8 simluerit,
et quan! Iioceque 8int eiu8 in >>ni!8opnilllu meiila (!,).

(1) 1u!>!!ioz liro U lonnulic nnl 6>u!nrnm !)!>>!<>>


in lueem levncvit ^iv^i.11 >!w, v>>' eli5iuiu8, nun lum'c^xxil,
Ue >i> V. Lnkiziv, Uizzert. 6 l)!o, <Ie ron, el <! >ez;, liri in-
li',,. Ll-uninz;,, 1827, ii>-8".
(2) l^i.1.. , Oral. 6 l. Lrut. , lv, <^l. n,e>l>t, pl>l!<>i. l><!
Nrut. Ls, I, ^, L. V^K II>WI>L, Ol.'l, ^ieei',, fl/i>?5> Uiznuizilin
>>e p!>>!u. Lic, !nn!o preeinun, 1>>e<:l. lt!>n. , l83<i, in-8",
- I>>ci. 1nt. 6iv. 1, 2,
(3) V, A'ul.i.,, ^clloin, nntr'wi, , I, 2.
(4) Ne !, veoi-, I, 4, (5) X^, Iloiir, on. eil.
4 08 M570IUXL cniiicxt:

2.

praeter ^nilonem, viodolum uosque, 6e quioug im


tliolum e8l, eomplurez zraeoi nni!3nui liao elale N-
Main clventante, ibi con8e<jerunl vel ciooencii eau2, ve!
czuo prineipuin viruium ralia ^^l'eul. In liis ^Vi'co-
/um ^MHzeenum pre8ertim memoiant, ^ena^m,
^t^enaeum 8eleueien8em, pei ip!eli<:o8 ; ^ajz/iium p!z-
touieum tciue ^i/ienuc/ontt lls8en86in, 8toioum. Hins
vero llletum 68t, ul liumllui lilii aaiu reeorum pnilo-
80pll0!Ulu lmilii 8eel2rentur.
^eallemioorum rationem, oui Iu!liu8 ip8e lleilU8 luit,
tenuerunt in niimi8 /<. ^cu//uH, 8ummo vir iu^enio, et
mullg, oolrin expulilu8 (1); t?. ^Me/iu t'otta, quem in
libi! cle natura Deorum contra ^piourum st 8loio8 cii-
Mutantem viclemu8; ^ls. 7eeniu Var^o, a quem Cicero
80s>p8it !ibro8 quatunr ^cackmicorum ^2); U. F/'utu,
qui, le8le lullio, nnilo30pniam !alini8 litleris ila e8t per-
8eeutu8, uinil ul 8liem 6e rebu8 Lraeeia <te3!(jeraret(3);
pu8tremo, /'b/l'm et l7au Fein, et leinm'u ^o^uz, quoz
Pln!oui8 3uclitoro8 et lloeta uomines appellat (!aluluz
apucl l^ieewnem (i).
kuere etiam clooli ex 8loioorum enola eurnplure8 ,
inler quo3, mnium 8enlenlia, eminet ^/. Z'?- t'ato
l/iiesm. Nie enim Xenonis praeeepla arripuei at uon cli-
putancli eu8l>, ul magna la>'8, 8ed ila vivendi. <)uare

( ! ) l'lli.l.. , ^eem. 6iput. >I , 2,


(3) V. Lui.1., >Lp. ,! 6iv>zo8, >x, 8; ^e<j. <j>pul, , I, 2 el 3.
(3) Xollllem, pnzlei-.I, 3. - Inlel Nruli upei ^>!>>>uup!>!e! i-ecen-
e!ur lilier U vii-lute, l^uem ! Lieesonem mieri>l, V, <! nil,
donor, et in!<,l. I, 3.

^
i^lnen ii. - cvl>m xi. ION
mci'SlbLM 8>'^>lltem, qum erat n nnluril 80sllln3,
^spelua cun8tntii>, sie i-odoravit, ul toioil ootrine
M'6liwtm et vit paiilei' et morlk isfoirkl ^1). praeloi'
<.illnnom, ulIio8 milLlermillam, loiois 8unl<lnum6!iilli
i^. ^e/tz, sques rcmanu8 ^), l?. F/o,'^ <umnu8, et
soei, quem IuNiu8 in libi-is lio liiviuatione (3) inlkl- ii-
>nz memosat, qui sil'ozoztieoi-um ou883 8uut pw36c:ul!,
>sc ni'aelei'initlencli nonnulli, qui aliuruin nullo80'
plwium cH8eipIinM 86 elintuleiunt. 8>L tolum 8 pei-in-
leliei lsH^iclil^/. />/) /'o, enznomenta 6a//)urm'anH,
<iukiu (oew cie ioi um oellin cli88erentem incluoit iu
bw v <ie ^lbm bonomm s< nnioium/ svlngnsei3 nu-
wen eclil Z'. ^VlFl't/ ^u/l, vii- zuum olei'i8 !libu3
ni'!lu8, czukle lliznae linew e836Nl, tum cu>' inv8liZ2toi'
et cIi^LN earum remm, czua n, nalum involul^e viclen-
lu>' ^). ?c8t iXiziclium vero t), ^e^im, qui pv!nF0lM>
Me liil ciullciam i-^linns exncai-e eounlu8 <>8t (5).
8ocl pi-36 osleri lat!88!m gnncl Ilomno8 natuit epi-
euwomm cjuolnna, 8>V6 ^uud ei'2t cFnitu nerfaoili3, 8>v<>
ljuml namine8>nvll3i'!'nlui-i!!scebi'!8 !i>3ncl3e voluntl!8(6),
p^eeipu vorn Kilo etat pioui-oao ilio!8 emuli nn-
mii!nUli' 7'. />m/)oml ^liieu <^7), i7. Vs//em5 ^8) et /,.
^a/m, in Pia tu>886 clicuntui' nlurimae tterau, nc
eo viiiFM'ez, 3ed intLi'ioiS8 qulledam st !'oon(iile, llivin

I>) l)o (!tone loiou V. 1'u. in nr>, pro Uurn, XXIX t ze>><i,
^ Ls. 6e linib, bnnor. t uililnl, ul , 18; pre!2t. <! pr<!ox, ;
<! ine. I, 31.
(2) V. 1^11.1., iu Nrut. , l.v>. 8vL?. , ve iulr, zrmmt, ul,
lc >6m il>e et I,. ^!i8 8l>!, quem in l>nm>'>t>c> illin
memnrllvimu I>il>. I, e. l2,
(3)l. 8; >, 2l,
l^) 1^1.1.. in ssNFiNt. 1ill>l>i rwt. I.
(5) V. 8ees), Lp. nviil; 6e ir, ul, 36; ntur. qut. vil , 32,
^l>1 ^111.1.. 1uzou!. llizput. iv, 3,
(7) V. 'lul.i.. Vp. d lliverz. xnl , <; 6 Xttie.v, 19; <Ie n>>). bu,!,
ol m,!.I, 5; V, l ; <Ie 1l,'i>). I, ?.
I) e nn>. Den,-. I, 6; 6e ll>>. I, 2l
memoria, 8ummu veiborum et lvilas et legiMti ^l)^
quil>u8 liiun^endi 8unl ?. ^/bcu, s. Ca, ^/. /'bm
6a/in, /<. ^li/e!u aliiaue nounulli. !>'e nluia cle plu-
In8Ni>K>8 Iiuiu8ee e!ali8, ex c>uil)U8 ezn'ium quemque
Minute, zuNieiul.

c^plil xii.
5 8cN!i'!<)KINI18 IlLlll^,! l^7!!s.>l.^1!c.<N!..V
ri .iilinzi.iii.

l,l <!>!!! enlnp!!", ll el M3luemlio8 lli8i>)linz ex


stmec<8 s<inlim>8 Illluzciunl Ilomani ; ec mulli c!mac!mn
luere, nni in inlimam i!>m rlixm -linnem inquiierenl,
l>um 3lll:ev (^illeoi vn<,'3nt. Omnil>u8 8ne excelluil
^/. ^i/'un i'o/iw, quem ^^U8lu8 eurae in8lrnmenl>
beici et nublioi edilieii^ pillelecil. In quilnam urd>?,
quilu>8 paienlibus, czuouue <o orlu8 8>t nn cn8t2>.
!<'ui886 Ve>onen8em pleiiqne autumnl, nmie8ls ilulew
<n>8se ea'uclUum, el 8un luliu <^e8le 8>i>>enl!il lee>88e
ex is>8iu8 onere eo!!i<iimu8 <^2).
Lieooi'um V68!l8> 8eeuli>8 8<:s>N8>l '<is w/uieeima
li!)!N8 x n<> imperntorom ^u^U8lum ; in nuoi'um primi^
8eslem llFit <!e eilium con^liueliene, in clavn 6e que-
duelidu8, in uono <Ie ill ilsenileetlil-ae parle, cme in

(^) <?,!. p>>t. !>l>. I et il, ol plnoem. b. >v o>?r>!> V>ls>i,<lli>>


I>e lircliilee!,,^. - l) Vilruviu eiuz^ue opere <!ipNv!l ln. cliei-
6er, Vidu il. Vili-uv ?u!!>n,>! ^! l>ro>!>teelur, !>o. x. l.ipie p6

!<!,.> 18.^0, >'",


1.1!'. ii. - cv?i.i xn. l ! l
Iiowl<;>i8 zularibus cunlioienclis vergntil!,, qulleczue <i
llilieei "/'>5),5Vl/.v; clicitui'' in 6eeimn cle ineeiimiio.
In Nliiiizmoc !il)N8 est Viliuv!N8ineIioi llremteolui'ile,
quam Igliil^ mizlei'. Lii>8 enim 8>i!u8 nlebeins e8>,
et ull>3 ia Illliiig lin^uae elllte inm'Zmis. <)l!liml>um
vew o^linnem neieZrinitIe et numil!ui>8 cliconibus in-
luge!; lllimeu silo^ter ltntiqui!tem non est conlenmen-
clu: et 8i minus cl elelinligm, al coofesl n<I lin^ulw
iulerillilm et oom'llm i!!il>8 leelin, lncie enim liiseimus
vnce o !oculions8, ili sonileotonicue neoulilires, im8
liiizlsli llpuci g!io8 (zuaeieremus.

8 2.

I.on!!' 83N et molesla leeloi it)U8 ceideiet litloi'um


enumei'kltio, qu8 V^iio pliuimis et cmel>88!ml8 niieiibns
zi8 (!) maeNxit, qun.>c>ue ve!e>im>8 ^rammtiois 8e>-
vliloz ooe^il ^!be>tl!8 l'ilbi'iciii i mdniecii !lilin<>.
Ilaque 8t>8 8>l memosiiie, Vui^unem nunc iwstrum <!e
nmnibu8 le^e c!>8c,!nl!ni> xo!'i>>8>8e, cm<e uci iiim lliem
<l veleiimis ul e^.ll!!)U8 8U>8 lm88e>il insli-.itiie. s)uli-
s!ws!!ei- !!!,'8 n s)uinti!ln (s) ItoMNUsM eiucl!88!Ml!8
<l>0l8fll, pei>l!88imu8 n^lle Illtine , et 0MNI8 un-
flU!lal!8 et lerum rgecllrum rumim!'iimcme (3).
6x Vri-ullini8 pe>iuu8, nmetes lla nonnu, 8u-
nerzul lim i t>68 lis ^s f-u^iiea, ^u8 oetoZeai >U8 exivil.
ln miinn ilooel iiugnilm ralione teriii 8il holend-, in 8e-

(!) <^c>ntl>t ex ^, l!i'i.i.ic> (lil, IN), Vr>c>nem l>nu l>e!,v!> u


oclvu et zenluezimn iliin <7>i<!r>^on! et uonn^m! vnlumi
eonzei-isizizze ; x I'l.l. (!!.>,, xxxix, 4), lzm nnnuin !l>m ^ere!
elzvum et oln^ezimu, , ei >tonc!> nem nonllum keri^e ; nu>ieii>^
V^i.. IN.vx. (viil, 7, H 3), in en<!em !eo!u!<> el pirilum eiu,, et
'zre^inrum onei-um e,um ex!!i>e!>,m l>e.
(2) De in8>. lt. x, ! , 95. 5!. 1l<l.?,. , ><<>emi<-l. I, Ii ,
xU.xV; n.,-,6 <Ilvei-,ix, 8. 8r,ivr,5, , t!, >!!. >> !Ie!v,, vi,!
() I>or!i> ennieotur ,n Vr!-i>em s>^>!>>l,ui! l! vr, Kkl>V!'z i
!!<!ll>ni !,l!e!2ri,5. I.^. N>>!2V, !8!H,
l<2 uisiniu^ cnmc^
un^o zil s llnimilnlibu, <iil)N8 in a>'0 oolenclo pw-
ssl'lim opus es!; in teilio cl viglieis pazlionibus, Kno eil
<^o 3nim!il)!>8, csi!)uz via llpluin pdlum uppe^il^!,
!) sloolimll, ^u in uoe opeio conlinelus, o^ti-um nn
8t cliszorer. 8lill>8 klo^antinr alsill n, nlllini- quam t^glo-
i>in8, 18 serlu 65l, qui zorisiwi em cleeeat elatiz ^uzu-
8te3U. I unum s<)ll!l880 ljll!8 !0ps6Nl!N^<lt, quoci MINU8 st!
veiuoium con8l>'Ul:li!) silcit, ut 86N8U8 imploxu8 quslm-
mocio st 8udo!i8euru8 intr6nm l>F6nlibu8 eontinM. .

3.

si .^niom'um ^/lam exeini8, mellicum ^uuzli (^e-


8! >8, oui nnnnull perpemm liinuunlur si^zment ck
llisn</a va/etueims l c/e l?m))liVl>nb isl/5 <^<), nnu>
fll tiao lmpeLwlk iei meicae zciiptoi' ^u/u tarneliuz
^'e/ (2), pgli-ia romnu8. I)e nnii>8 pluenlibu et vi>
Ilum 8l>6nlilim 68t Hpu velei'08. Ou3rs eliilmzi dolu
weil (3), aeliu!>8 lmne>'atnsi8 (!Iu<zii, ett>8 ue
8ci is)tosil)U3 d>8um aclnumeiet-, lttiimen plerique ele-
^nlill et nitoiL ^elzillnns <liclioni8 prmnli, evo ^uZu-
8le (i), a c>uo oeils non bluil, isi8um l>c!critionc!um
>1l!tll!UNt (5).
^N8tt ex l)uinli!iclN0 s6), (!el8UM non 50>UM de p!>>-
l3opniH, l!e iuis eivili et e!n<iuentin 8ei'in8!88S, 8e zm-

(1) ^ntnn zil>e srssmentl, zu exti>nt, oullezit kloiinu


l!!<tl>ni. Ll>i , in. lUXI, in-8".
(2) V. L. l. <1ai.oil0l>, Do rollii romani in6e b nim
nriz;ine u<zue <! nem imper rm. oeoieut. l^ipz,, !84!, ii>-8"
(3) Ne > iut. I, l.
(4) Ui: ewle primu <3rec!-nm mazna eum Ilxio meclieiusm
Itnine !olitvit ^c!ni26e llitli^nuz, mennice ectse uotnl
V. ku^i. Ll^c)>iii, /, me</,ln eil ^^ie/ilall /</' 6en >>' /
,naiill<! cule erc, Vnni, >769, in 8".
(5) V. 1'izo5<:ni . F<^ia cktta /<>. i/, 's. 1 , 342 ; il, 330,
^lullen 1794. <^s, l)!> vilsm Iunn lOinio 0lnel>z)lHm,
M I.n, cit.
I!iuz iei milili-is et iuzlioe elim, et mellieinae mae-
06pl ls!iczu>88o. I^xPlibu^ opeiinu, maeler fi3inntuin
ck sie ileemi, Nll noz nervenerunl e/e mel/leina lilii'! vill ,
<<ui8!nU si<l!-8 8kxlH0ster!^,qu<c! inselisa^tlbuc!on8ci'ip8i!U.
I ll>8 Ilippaellem l^oum prae^Litim 8eelu8 , intim
inecliciNe nenelialiil dieitui 8ubii88e; oeeulla, oomulex
et invulul zio aporien^o, ut liiN Ilino vlllelnliiniz M'o
iclill peli p088inl. Veium liao de re >ienl<)!uin iuclicium
8tn. .V 08 czuoci Minel, 8<Ul8 8>l liioere, <>8um con>
cinna et elezanti soiibendi >line 8>o oommenari , ut
iure meiitnqu melil'cowm t'lcest lueiil 3pnel!lu8 (1).
c^plii xili.
vi: illni8?nii!)l:7i^.
l^x c8ip!in<l ^). Hlueii soevolae, s>uem supi'a memo-
vimu8(?), ulurimi inoceiunl iuiisconsulti. In l8 m-
xim lUlliltui' Cam .^uV/u^ <zu> ex lui! leslimoni (3)
iu!->8 oivil>8 illlionem nunquam o equitate seiunxil; qui
ila >uzlu8 et bonu8 vii- lull, ut natura non cli8cinlin2 eon-
Vlluz 88 vilieretui'; ilil Prilu8 e prucin8, ut X iure
emli nun 8ienli 8olnm ^uaeclam , verum lim bonitl>8
Hl viclerelur. 8e6 omninu8 lonze nre8lilit Fe?-) >^ui-
/xem M/m^i), euiu8 amimnilem <iul>,nci>lni et inoiecli-
bilem o pene <iivin2m in leid^inleipielandiz.lleczuita!
exolioan, 8einliam xloil (eero (5); nmnezque ail
ex omni ewte, qui in uib Iloma inleiZentillm uri
Ilubuerunl, um 8erv!o 8u!pieio non 88 camp<u-2Nl1o3.
Nuiu8 ve8l!8'>!8 in8lile!unl /l. t)^/'u5 et /ii/enl5 Val-uz
l>emonn8l8, reium anli<zuil!um non ineurio8U8, qui Di-
(1) V, I. u. 8cmi!.le , Lcup<!n6,ll! Kilnil, weil, u>!,e, 174H
I.ui>. Ni<^ol, /,et<e! 5/' Q>nli l^e/,,n , Unn, , l7?9, in-8"
<. ^. Nl?l.c:ll!^?r,v , /in alle n/!i'l> e al/a con<il!n<! l/< ^/, l^u<,
cel, il,nl>, l8!9, inl2,
(2) l.il,. I, on. 10, 13) 0>l>t, s>so X. Oerin,, xxvil,
(4) l)xInt eiu pizluloe >I 1 Oi^or. (^ li>n!. >', 5, 12).
(,,) pllilip^,, , ix, 5, - Ll, vi-ut. xxxxl.

^
Futurum !iblN8 quaclillZinl poisosipsil, fzuai-nm nonnul!
exzlnt si^zmenla s ! ) , knei-e etmm et i7. ?>ebatl< /'ezia (2),
et tce/l'u vtll/u ^3), et <). /le/m /ube/'l), et Vem'm
/Vaceu^, uliic>ne eomplureg viii piAsMlizzimi, qui iu>>
0!vil>8 coZnitionem tczue intei pi'olationc'm in s>8>le3!0M>
u retinuerunl.
8ll qnum iurispruilenlm venemenler op?8 uzen-
<18 et ll Fwliam pei-tineiel, plurimi, uli s,t, qui eq"
inzenio neque uoiai'iwte valei-ent, 8ene8eente renublic,
8e >U8 ^esnonclencium cleclerunt. Ouare in maximal
lemnosum oonluzione, 8iuti llonoi'05 et omneZ cliZniwli
i'2<1u8, 8io nuiu8 8eienlie 8nlencj0>' serme lleleln 8l (i).
Inno enimvew ^u8U6lu8, ul nr>8linam iui-i8p!-uc>e!Ni
tli^niwleni leslitneiet, piuc!enl>88imu euiciue elpei'il!88im
i8 lilnlnmmocl esse voluit pudliee ie8ponc!encli (3). l!t
sluo <ii6em, /Vuzu^lo imnerante, si>0 caetei'is eniluerunt,
^am /ltten 6a/)iio ^6) et viniluz /<bsa ^?); snosum
s>uum van m,ximLcie lli8er<'p,inte8 e8ent l^e iuse en-
!entie, lactin e8t, ul iu^iseonzulli ex illarum <ji8einlin
nroseeli in clul>,8 eliLlliemque ivelsa smi!ig8 ci>8oec!-
,-enl (8).
czplii xiv.

ptqum liomani 86 Ziliee>8 clc>cl!ibu8 exeolenclos


llec1iz8ent, non cieluei-unl viri inzenio, oeli in et renuz
sl) X. ^51^.,vi, 5. Ls. IIo>?znin, nizerwlic <! slment, zu
ex ^>seni Vri I>l,,i Xl^ Ui^ezlnlum nnerzuut. I'ubin';, l??5, in 4",
(2) Kp. cl In!!. , v,I. 5. (I) Uo^. , Lp. <l p.znu. ,37!,
(t) l'ui^. , 0e Owr. ,1, 19,
(5) .VnucI Nnm!>n>l iuligeonzullnlum reznnn taiuc>um pl iusi'
orinli !!,e>,l>l,ir. V. InHimK. in H Nepnn5 nrulienlum,
lle iure nt. ent. et eivil,
(6) ^uo, , 8l>!,>i-n>. vil, lI,
(?) Inler ole!ei-i> l>uenni!, erin! ennmer2n!r Nl?!v !!!>li vi>!,
<Inlun, nnnnul in lliz;ez>i<! exti,t l^^iuen!. t!l'. ^, L^l.!^., ?ilil, !N
(8) V. v vcii, Ni!, iu>>zprn6. inn,. , i. ni, c, 1, ce>. .
1.1NLN i!. - c^ru? x>v. 1<3
eli pi-26!!!, qui vel in maximis ocouplionil)U8, !lini
^,iWn>8 exnnIilionLm ieszi, <le roo8 r3mn>alioi>!
zecuralizzime ei ibsienl. 8io <, lulmm laezarem viclimu^
<luaz ck ml/oFa Ilbrog Ininm inizisse (1). Nreu8
lewnlius Vilrio qualuor et vizinli Iibro8 exarilvit ck /MF
i/ma ^2). LiMMillicaz eliam oommenllion<?8 lleri
mlivit i'. ^lFl'</iu /'Ill/uz, uoino 6x6!!!! 8nlenlia(3),
iuxt V,! I !>6M c!ot!85!MU8. Nilrcus clulem VIeriu8.(!o!-
vinus ^/ea/ine !ide!!o3 icl <is vel'l'i' et iitten in-
5l(i). ^ui quoll? T'u// ipss artig nuiu8 6i!>8Lnli88l-
mu8 luil, et in Nlio, ut sx sni8lo!l8 apparst, reols loquencli
uzquelzuaquo 83,8nerum6x<lcl<ir6mpr2eI)Lt^5).<I!el!UN!
8veloniu8(6) i-mmalicao clu<:lor8 praecii)u<)8 memoral,
F. /lniom'um 6m/i/wsm, mllFni inzenii virum, qui l!o-
euil primum in ivi lulii clom, leincie in 8U2 privat;
.V. ^oi/)ii<mn ^?t/ionlcm, 0,bl'imm /'/Vium, lloralii
m,'>8i8lruni (7), /itteium /WoioFUM, 6'/'ium /Vlam ,
Ve^nlim /'iacoum, in bizloiicis iam Illuclatum ^8), el
t". //'um Z/Mmum, ^ugnsli litierlum, ntions IIi8panun>
>! ^lexanrinum , qui preluit palaiinae bibliolnecae,
el Oviliin fami!!iizsiwU3 suil.

(<l>p.ix. z>,
(2) x t>!ee bri, ex Ignluiu le!i<^u> 5unl, >n <^Ull>u8 6lilll vel-
!>nr,n uc>ttioue miuule r>er<>^uilui Vll, sli>6u inteium l<>u
ineotu vi^etur; et, <^ui esu<iilnrum muz et, ^x^^" lu6iniu!>
nzeel^tur, <)>ipl<,s>ter dum mullipliei erudiliun e eommeud!,
l>6 !^I> lellulillm prum ennleit Vlfc>i!!um noe opu.
(3) >v, 9; x,x, ,4,
(4) <jl!li'iQ. m>n<ii'2t pll>erlim zl!Il>e Ii!ium de 8 liltel
>u liin l, 5, 23, de iuzt. n,l>t, - s.!. l, 5, l5, 35,
(5) lnleroideiunt dno l.ieei'nniz 6 !>ll>reum >im eo>tn!lum
!>>-!, Quorum puon>2 nlum sr,i<;menlli ^rummlleiz lseluulu,
Ixvlit vern in nnne rem ndire er>itIm ll 'lirnnem (cl smi!.xvl,
<?^, in zu l'uiu eum !>uc l!e uu vc>> lideliler expuzlu!!,
(U) il!utr. i-imllll, (?) Nur,^?, , l!^. >I , <, ?>,
^8) Qp, ix, ^ 5.
116

Xb 2NNU uil>. cuncl, oce,ll <2 CKrlllo Nl>l<> ,!, ) <! nnum Ulk.cuns, nccci,!!

c^rlii i.

8i zplllium lnaelerili lemsions le8pioi8, ium iull >


pi-omlu est, in8enull8 lilteia8, ut l-eliqua mortalium, l>
6X>8ui8 prnfeo!ll8 inill'>8, psimo ol-68oere et paullatim c>
8UMMUM peicluei -, mox 8enezoenclc cleNorere lque ll
eurrumpi, ul pene inleritumre^i^nlur. Ouo quiclem
luoulenler le8latur omanai-um lillerarum Ki8lo>lll, qu
ruiorez U8que cl bellum punieum eounclum, posle
8N8!M i!a expoliri coeptae sunt, ut aevo ^u8U8ten 8um-
mum p6i l<)Unni8 l^tiium UinZerenl. l!x!ne 2 prislin
elezantia et nilore lanlum reee83S>'e, ut 8eneetulem qua-
llam Kabere viclesenlur.
8e ab ^uZU8ti exoe88N prineipalum Itaclilani nn
omni venitu8 lepore et venu8wle earnit Ialinilg8.Nileenim
labente aslale ii Imper2lole8 iclenliem ex8l>lerunl, ul,
>^uibu8 lilterae vitam qu^i leoipere viei entus; euiusmoi
lueiunt, exempli ou82, Ve8pa8ianu3, Kei va e! Ililignu
l)ure Koo lemporl8 8plium, quocl oenlum leime et tnlui
nnl8 conlinetur, a^Fenie lalini sermon^ ael8 vul >>
pellatur.
1.1L6K in. - c^?u? i, 11?
Im veio in 0U838 inquirenli , ob qu8 P08t ^,uU8tum
!nta m omllis !ilteii8 commulalio lsola zit, lrss nol>8>
8>mum oeouri'unt: insu8H vieiicet in urbem nei-erinit^,
Keiilis C.e8i'um dom!l>tu8, Ilomilnorum luxuria et3-

proseelo nibil mzi8 quam reeepli in urbem perezrini


Pallium ermonem inliocre et rnane insulare eon8ne-
verunl (l). Iloe autem N,oman>8 mox evenlurum iam
portenclebat u'ivina illa lullii mens in Lrulo ^2), quum
qusrerelur, czuaci in urbem Ilomam mulli inczuinate in-
.quente8 ex luve 8<8 Ioei8 eonNuxi88ent. lamque eive8 nr-
lbatui-, ut 8ermnem expuiai-enl, et illlionem, lm-
quam otu883m ciniberent, que mulari non pote8t, nee
p>Hvi88!ma ulerenlui' eon8ueluclini8 reula. s)uin eliam
oum inlimo et smi!wsi88imo 8uo (3) iaeatU8 le8>batui-,
neminem iam reliljuum e88e praeter illum, in quo pN88et
imaginem antiqulle et vernoule le8livit2li8 3no8<:ere ,
po8tquam d8.e8re drsocatis et lrcM8Ipiui8 ntionibu8
oivit8 ciilla suiet, et pere^rini in 8enlum dleoli (i).
Oui vero 8i 6IIim univer8m 6lba (), lli8pnim
Ve8n8in iure l.lii clonatam vil88el? X^ daeo com-
nie in pruvineia8 elinolae, lezationes , ieFe8, e<jiel
niaelorum, alique icl enus secerunt, ut eviotae zente
paullalim violorum 8ermoni 2ll8ue8eerenl. lliue liarbrio
nnminll, uli Nt, p288im enliol2; Kino externae Iooutione8
I-0M2U3M uruniltem 8io viliarunt, ut 8>i8oenle in 6ie8

^l>'/>?? , ^z i//ii?. DinKV, II^L , Xnt. lom. 1,89. <5l. 6>l.-


v^> op. ei!,, p. 2lX>,

(3) V. Lp. 6 vlielum (^ sM. ix, 15).

(5) 'r^m?. , >. 1,8. *


l !8 UI870NN ckiiicxr
pere^rinilale, Iliu3 8eimc> liuin colurem uere atsslic
^ nalivo oanore ll^oizoere villeielur.
lltioam vor ab externa wnUim tiaminibus romann-
rum liNerariim viti Nux>8zent! l clome8>i00 etiam sunt
reciunciarunt. ?8tquam viclelicet bellatum acl bellum, et
omni pol68l3 cl lmuin sllit onllt, 8ud imperalono cic-
minatu veril28^, cza euiiizlidel 8l)riptioni primli vii tti
8t, si!uiit)l!8 moci>8 suit infraola. lune enimvero inst
clommanlmm, siuilnl, ena virtu e88el lormiciolosa, >>u-
liius allilieium i zcnlismic) szuaezitum, ul pauo be-
>icez 36ntentie quoclam qllazi veln oblenclereittur; luix:
eloquenli, civil, lm-lia et lnio acl umliialile exereila-
lione8 traciuet, fuoalum csuemclam nitorem et miniin.^
inventiunoull>8 quil('8>vit, cmae effeminatam 8eri!ienli8 !-
vitalem leslanlur; tune libicline ackenlancti, montw8:i
quaeciam vooabula inveela; luno ciemummlle8tullioruln
zenu8 naullo !iberiu8 et ereoliu3, perieull8um 8ervilu5
seeil (<).
t)llmvl8 anlem lmw3N!8 dae8rum 8aevilie8 maximam
!illeri8 pernieiem tlulerit, mullc miu8 lamen in libera-
Iiore5 ll>8oipl!n8 ex ec> liamnum manavit, ezuoct biclo et
luxuria null coeroenle invlu!38enl. ^pte in un rem
uolor ialogl ^e cau^i ru/iis e/o^ueniiae (2). s)ui3
enim, ait, qu>8 iznoral, et eloquenliam et caetera arte
<le8eivi88e vetere lori, non quoll praeelara inenia
-equinri evo eleoerin!, ecl e8icli uventuli, et nessl-
gentia parentum, et in8eienlia preoipienlium,el oblivione
mar>3 anliczm? Ouae ezuiclem mal primum in urbe uala,
wx per umver8m Italiam sl>8, uemo karla lueuleil-
Iiu8 expre85it, czuam Uarcu3 seneea (3): lorpent ecoe-

(l) p>.i. , Lp. I, 5. t!s. 'lzen. , Xnn!. ,v, lift l ,e^<z.


8vi. , vomilizil. x. Lei.!., xv, 1l ul> n.
l) cp.,v,,I.
I.INLN I. - X?l.L l. l >9
ineina ciesicozgo iuvenluli8, nee in uius nune8tcle lei
labore vi^ilcllu!'. 8amnu8 liinuoi'que , ao sumno et !an-
^lioi-o tuijiioi' malllium rei-um inclu8tria inv8il nimo.
^nlancli 83,!l<mcliqu6 nuno ob8eena 8luia elleminato le-
nent: et cilpiliiu sian^ers, et acl muliebie blllnclilill8
vooem exlenuai-e, moitie eoipuiiz oeiwre eum lemiu>8,
et iiulnun(l!88im>8 8e exooleie munil>!8, noslioium glio
lesoeutiuiu peeimen e8l...Lxp>lZNLlt!e8 nlienae nudioi-
liae, neUMnle8 8uae. I^uin clu>8 i^ltr fo!'l88S mira^
bilur quill CU882S il, qun in lmn clopi-avalll oivitale,
in lm c>!88n!utiz mo<iiiU8 eoiruiilum ilUioni8 8nli8 p>0-
veneiil, quoll aut veidoi um lioenlia exgullmel, ut pue-
nlil)U8 8enlenli0>>8 Illseiviiet, ut iminoic lumoie lu>-
M^oerel, lit inani!iu8 !oi8 daeoliaielul', aul ol8ui-i8, 8>
levilel LxeuleieiUui-, tl08Ll>Ii5 nileiel, ul niaeeisiilia pi-o
8ul)!!>nil)U8 Knliei-et ^1)? I^imilum ait l.ueiu8 i^eneoa (2):
lii8 86inne>' lwluininu8 luil illliu, c>lcll>8 vit: z;^U8 lli-
oencli putilion8 mce8 imilatur.
dasterum eli ii clielionum e8l!>z in Kuiu8 llevi 8> >>
p!<'ibli3 e8lciei'<ilu!', que in iiz elueet, qui eile lletalem
.^u^usle! tiniuiunt; mull lainen in il8lleni ooeurrunt
probanclil tque eliain lllNii'KNll-, luulta lloete, acute et
eammoe cliela; null, lemui , quae 8ianclibu8 imaginibuz
lque Ilituine 8e<entiz>'um 8>e i!!u8l!antur, ut quacum-
que aelale ina^'w cum liuolu ab ii8 le^ereulur, qui <liu
et mullum ilm e886nt in au>ei8 8i'inlorit)U8 vei8ti. ^cl
lwo vilia ip83, quiuu8 interuN ladorant, non ine qua-
llam volullle nutunliu', quoll in 8 8eneoenl!8 impeni
vestizili veluli znozoimu^ et quocl nob>8 8Upp6llilanl ubi
iullitiium uliinque exei'ceamu8.

^2) Lpn I.uei!., exiv.


1 20 u!8lo!n: cni?!!.,!e

0.^l^I II.

^'goetil , yuae 8esce l07nile /!?<!<-.

I.alin8 Usils in UNlVe,8UM li68liinanli millim PI'U'


luelo vil^bitui', lomauam ^ulein , null quam wlln
soriploium inzenia piovenerunt , in lraFnelli max,ime
elaullieai-e. ^uamvis enim-quinquazinta feiine lia^ioi !-
tini euumelenlur(l), piaecinuis veru lau6il)U8 a Ouin-
lian ll'ianllli' L. Villii ?'H^eie et Oviclii H/e<iea>' lan
lamen Iloinani inssa^raeemum lauciem in liaoe6ia 8ub-
Mi (iieeucii 8uiN. duiu8 (>iclem iei eu88a non lm ex
8onl>8 inzenin, quam ex inslilulis et mu>il)U8 polissimum
est lepeleucla ^2). l)uum im nrineipes eiv!lali8 vii-o
Ilomaui in soenam liaclucere legibus nronibeienlur, ac
pioplerea labularum noclos et argumenta iaeeo soule
lerivareul, siustra in rerum exlernarum traelalione lra-
gieos >!!o8 8pintu8 relzuiras, qu8 fatales patriae casus,
aut insancla ?elonilla<um Nazilia liraeei8 8Uppeclilarent.
Iiilioae I.alinorum ladulae superioi >8 aelalis, 8i nauca
eveiM lia^menta, >>eiic!llnt. 8e>i eeee nobis lleeem li-
^oediae ^3), l>ue 8eneeae nomini allciicuntur. in mu!-
tumque clis^ulatum est, ^l. ^nnaen 8eneoae, rlietosi(i),
<>n Luoio lilio, qui nliosonni cnznomeulo clonatur (5), an
(<) V.I^xKL, V'in>I,e!e lszzno,!, rnmu. l,>pz!l>e, !822,i 4",
I'rli^'ieui'mn ><,!no<u> s,^mel <^ue exlt cneil 8eli-
veriu in ?!<,i<!c!luse l>!;>c<>run> >Iii>u>!w, I>ull6uil LilV., l83l,
vol. >I. in-8",

lin^ll, l78!1,
(3) Ilerouleg sliln. 1!>^ele, I'liylilli >ve pllue-
n>, Ui spo!) lu, Oelli^u, ^l02<lo, ziel!, ^^-
memnun, Ilerou! l1leu, Oolllvi.
(4) II 8enec!l l!>lore vi,! cp. xill, ^ l. <
I.IULN in. - cz?n? l>. <2!
^l. .^nnaeu I^ucan (1), n lii euipiam zinl lnduenllne.
l)u2invis aulem in lm cliveisiz l<lmc>ue l!i8cien3nliliN8
llooturumliuminnm onin!onibu8^2)nin>! omni ceili i<>m
poszit eu!>8l!!ui; !I!l>ium lamen 8enleli!im maxime s''
bHri viclea, qui, nulul 8tv!i cli88imi!ilu!ne, urbwnl!',
nc>n unum eunt'mczue na^um liAue^iarum uolorem
lui886, 86t! 3, tlivei-8i8 i'Zenleae elalis 80>ipluridu8 ein-
eudit atque in unum corn^ Iil)ill>8 enne8>8,
vul^n 8eneee nomine innolui88e (3).
8enecan<l8 li Foecliils, Oelvi exeepl, ex 8osiunc!ei8
utque Kurinic!i8 llu^, peineiam Iu!iu8s!ie8!'8e!i8ei'
ulti FiLOium vim tque ele^nliilm extollere eon-
lur(^). !Vinque nraeleiquamsiuoc! lllbnl^e prle8 nium
ple inttzs 86 oonileient; inlllum ae lumiclnln clieentii
enu8, eieb!iorll)U8 8enlenl8 el c!e8ciinlioniliu8 I8oi-
vieu8; tum eoncit2>i8emnei sse(:lu8, vel quum milioribus
opU8 838el, fuclum illum uiloiem paiiunl, qui ex i-de-
tui-um olliuini8 ex>8lere t'onguevlt, quemque eNinzenclis
mcibu8 b8ui-cium, !nlel!>8enli8 iullieii nninine s8tillio8e
seiiciunt(5). ^)uac! lmen anum inleli, qu8i ne^em,
quilinilim in ui8ee l> il^elI8 po88e lauclari. 8iquiciem brevi
ciiola et euleal, ineilat lliveibi, iminum rnil8,
alque !liluc!o8en>euliruin, lezentium iniim<i8 neselllunl ,
et vim quanclgm lqne lclmirbilit2lem l>uiu8molli 8ori-
ptinil)U8 ooneilianl.

(1) >l. ^nneu l.ucllnu >!l srill, Liiz l^uoii 8enece plii!-
opni, >!! >p?, Hui ?nl>>m cecinil, <! H vl<!e e.is'. i>I. ^ I
(2) V,6 l>k^>, 8^i>l<;m liie. !l>l!n. llio^l!, l'ic>!uz,o <!>>
.^nuliec 8neoi>,ui>n tlFoei!llrun, , qun uperzunl, omuiumurloie,
Vilebe^,, <8N2, in-Z", DlDLnoi, tN'/^e,,, lnm.vol, !>!>,!, H !2L,
(3) 8ioc>. ^ec>i.!.ln. , Lrm, ix , v. 231. Vo8. , In!, p''!. ,
Iib.il, ep.l2, H ll; c!e puel! !l, cp. >il; 6 !>>wl. !<>t, , !>!i. l,
ep. xxx.
(4) puelio,, vi, L. <^s. ll^LoFr,!, Fi,! </c//a ietti?'. >l/, ,
!nm. ,1, b. I, o.2, 5 37.
(2) U. d, p<i.<;i>zii. N!el>. <I vi!i! I>k>Fec>!r. Hue 8eneel>n
Ilibuunlul. Lullin , !'65, in 4,
l 22 u!5?om4L enine^e
lioliuoz l'enteae ael<l8 li3giel>8 memeial soiivo-'
> iu8 (l ), ?! cete> i ulem clllli suisze vilienlui', libeiio
Inisteililuls, Mimecu .4t>ml/m ^t-au^u ^2) et ?t/ionll
^ecllNt/, queiu l)ninli!i<lnu3 (3) nmniuin lizieorum.
czunz vicii8et, longo piineipem l^ixil ; Vespasiani vero
letale i7u/ailli ille Mlinu, cui in limine 6e eau88i,<
l'oiiunllte eloquenliae coIIolZlienli n<iile8 sunt lil6.

c^?m lll.
or P0L8I L ? I e H.

V. ^innaeu /.canu ^nlubae natu in Ilizuaniil lwno


nrd. eoncl. oeexe, naliem l>buit 1^. ^nnaeum iVlelm,
l.. 8eneee s,!n!8nnnl frl!ein. ^ leneli unguiouli Ilu-
INllM l!N8llU8, e!H!-!88im<)8 N!eceplle8 nolU8 e8t Ite-
lnium l'lemonem et l^ninutum pni!o8nnum. OuuN
ulem ni'imll ingenii exnesimeul in !>'el'oni8 !uclinu8cle-
cii38el, iniliu n(I<)!o808nl!<le,nkll!'u 8u!srll8nle,clNll8lurm
el llugnikllum elilinuil. ^leque lmen in iAli Imneraloii
<iiu ne> iuu8!t. IVllmcM in quinquenna eei limine, in quo
.Ve^a ip8e i-eeilllveial, maxim planen elivea exeeplu8 ,
^L8H>!8 II-M in 8 eoneilllvil, qui vel inlol- noel8 l'l'lN"
einem 8>di iueum mnilie8iu8 viiuiieUllt. l!xincle I^uenuz
iuveuili mcluie e8lN8, quoc! elliminum 8uomin laiuam
u l'iineipe niemi viciei el, neque vesbi8 neque fgeli8 -

(1) ?l<m<:>t, !>>;io. Illlill., ,>.! >i>'8. t!s, Pein,, 6iil.


!>>'in <io trneclill uelnliku. l,u,!un> Llv. , lull, iu-8",
(2) Ilio lrne<lin, rliy>l, ui nonel> ^lreu, 1><!ll. Hu, vi,
39.^- Ull, C^. l.vl, 24. V,., Ue pnsl. I,l. , op. I.
(3) Ne in,t. <>it.,,, 1,98. cs.vill, 3, 3l. I'l.i,,pit. v>l,
!7. I'!?,, Xu!, x>l, 38, - I1>>Nss. <e cu> eorr. !<uz., lll
verzuz sum lemperavit, lloneo in kizonilinam onitlsalin-
New N0M6N 6! 8t. 0H llktoelil, IU88U8 VSN8 inl,i>o,
biil anno etatl8 8enlima et vieezimn ^!).
Int' Lucani opsi enumeiNlui' F'aili/'na/la, H'irai-um
lilil'i x, ^a/^icae /auias, HMu/ae, illiaqne nonnulla (2),
s^uae tmpoi'!8 injuria inleroiliei'unt. Lx8lllnl veio /'Hai'-
a/ius linn x, lie ueo civi intei' (^esai-em et l'omneium
88to. In nno I'lllino l!!8N3!!U8 puela , nnliu8<^u3m ex
Horalillno praeeenlo leeloi-em in mei8 i8 laperet (3),
bi8t0i-ieo3 860ulu8, ilb initio isrum exuiciitu!', et conti-
um ntlsiillionsm cl Nnem U8que ^ei^ncit. Onase moilo
n!icll>8 st it paelicil >9tione rce88i88e(i). ^ulnantui' etiizm
in l.ucllno li'esiuente8 a s)>'o>)08!t<) clecIinHtiones, luricium
ciuenlii nu8, Hcumina lieclllmaloiiil, et inenw reroin
luinimHi-um mnIiNcalio (5). I.au6Nlnr e cunlilxio cullle
quStlam claiissimaeque 8enlenliae (<>), i-clpuice Hlsju<>
l^ntl>8 nuzni'um, uidium et locoium de8Ci'lpllone8,
liiolio 83li8 nurll, luil^na isnii vi8, nu8l!emo i>imu8
iil<1en8 et oonoil2lu8, qua!i8 iuvenem llecuit, qui 8!evum
ll polenti8zimum ?< incinem nro8cinclele nou llutiilavil.

t?. 8il/ /lllliou.


t7. F7!U5 /iacu, iamanu8, ul n!eriu,ue il)ilrntui ,
Hd ineunle ewte bonarum lliuw 8tuc!iu3U8 2ci luii

sl) ^01?., <Vi!N3l. XV, 49, 56, 70; xvl, l?.


(2) Ne eripli I>uen> t>per6ili euuzule Al. X?oll L>!)>, vel,
Ulpn. , !>d. I, pa, 43 et e^.
(3) 110^^., Lp, s! p!nu. , v, l48 et eqy.
(4) <jniiii, x, l, 91. Ll. l'eino., 8lvrie. rxvnl; 8Lv. ,<l
libl. ^Venexi. I.
(5) V. in !ine rem : l!ixe5ii, l)e eloeulinu! pntlu> >lil>, velei",
luxuiie. ^et, seiuin, >>;. l>ip. il , p. 28 Ll. 1^4 U^nee, /le/le^eu. iui"

(6) Huinili.. Ion. eil. Ll. znill., l , 6l ; vil, 2l.


124 uisionixL cnnlczr
p!3ezei-llm et Virilii imilalionem 86 contulil. ?o8le3 in-
8ini8 c3U88i-um p3lwnu8, per omne8 nunorum ziauz
cl ool>8ulalum 38oen6it , quo 3nno ^ew cleo88il. ?ra-
onnsul ^z>m nrovineiam rexil; et nnvi88ime, il 8uo'en-
libu8 g,nn>8, in l^Mpaniam 8eoecien8, iui vil3m inei
sinivil annos natu quinque et 8eplu8>nt3.
In dainnllni 8ece88n, etat im 8>2vi8 8orin8it car-
mine neroion s iei/u /)<m'co eeune/o libi'08 vi!, in quibuz
liislorioum m8i8 ezit quam noet3m. I^xiu in 8i!io <>zl
inveniencli s3eu!t38; nee clivino io nililu Millus, line
quo nemo noelil bonu unqunm fuil(1). l!l mu!l quiew
3 l.ivio, Virilio 3>i>8que mulu3lu8, vermieullllum qnocl-
<1m npu8 oonoinnavit, in quo 8unelion!m ve8tii lei!e
ll^no8038^2). l)uaplontei'vel-i83imep!iniu8(3)mal0l'eeum
our quam in^enio o3smin3 ei'in8i88e le8llu8 e8t. l.3uc>3-
lur lmen quocl quae inzenio lieluesunl, inu^ria pen83v,
^omplura enim 8unl in buo poemale, quidu8 illu8ti-3lu!
!>>8loli, ereie morum no>3lione8, nlae tle8orinlioue8,
no8liemo vorboi-um el 8ententi3i-um Iumin3, que m3-
^num poeliene ol3tion> orn3lum ulfeiie eon8ueve>-unl (t)

3. '

De ^aio ^aie/'w /'iaoeo ^5) P3U33 omnino IiUesl8 8unl


prodita. ^iunl, I'alavii N3lum l>oiui88e 8ut> Ve8p38i3no;
ibidem proeul 3 nunlici8 nezolii8 in re 3Nu8l3 vit3iu

s>) Il.^l,, Ue 1^. I. cs. 'llli.i., , Ne Nl,l, il, 46.


z:
Xmler6,, l785, ill>8. Le?>, Uizqnlziti, 6e clnnno 8>l>n
(in 8i!ii e<iil. , low. l)

<4) l^lt?i>i.,, llnlssl. iv, >4; vl, 4; vil , 3.


(5) V!er>u nie I?!:!:. eo^nnmeulo 8et>nu lllou iirlu
zl , prn^lerelzucxi ex uonnulloluiu eulenli Hlu eet Feiiae in
sl2mnuie urne, une i>n!l>cen!ulllplvium venitV. ^n^. Ncvl,
i^inen lli. - c^?i in. l 25
ezi8e, ttesiiium 8luclil8 uniee intentam, el lunclem in-
lezill elate ubiisgs, impei-ante Damiliano, anno sn8l
l^mlum nalum oelavo et nonze8imo.
seripsil ^Fonauticon lim 08 vill , quo um pU8liemu8
muli!u8 ad uo8 nervenit(l). In !wo poemate ve8li8>l8 in-
8wz8U8 ^nollon Modii (2), rMNUlium expeciilionem
ie pe^squilur, ut eomplui e8 fal)u!ii8, qu8 nosla ^Iexm>-
l!i->uu8 lnlummo6o 6o!it)HVll, N08lei- lusiu naiiet o !uu-
tiu8 exoruel. ^cl ieenc enu8 l>u0li altiuel, Vi^ilium
zeoulu8, cl il!iu8 vim et aIeNlism pwxime 2cos88>!.
Hu' 6t8i in ^Fonautiel nun umni niteul,et s>wL8e>lim
mzolentes interum Ioeulione8 l>unclam qu>i nuelem
wb>i8 ollununt; pleiique lamen Valeiio l^Iaeco i>nmll8
l epioo oarmine pu8t Vliilium ^eserunl (3). s)uinlili-
nu (i) utem mullum in eiu8 moile !0mnll8 littest
3M!8l88o nlani88>me conlil'mkvlt.

Z'. /'/> Ftaim IXeiipoli o> lu8, Ml!8cli8oipliua U8U8


<?8l, vin unlimium urtium 8lu6ii8 cum >iucl8 elUllili.
Deine liomam ni'oseotu8, l>uum in^enin maxime valerel,
lllqus !^<lnl68 x tempore vei'8U8 luncleiet, Domilisni,
cui Maxime clulabatui-, 8ibi ialiam eoneilillvil. Vei-uni
uaucl i! multn p8l aule et luxuriae romanae s>eNile8U8,
/ntuT" <l t), ^aiel'lo ^Vaceu i'olioxann , autn <iei />nema lnlltn/ato ,
I.'Xr^on<il><:2, Mems>e eec. ^Vel ^V>> HaFFl lietta <,^. ,/. ^alie/n,
</> ^a</nva, tom. >v, n,^. l?82.
(!) 8unl qu, putl>t, p<>till mnite pllleventom , oolavulli libium
iu!vs on pl>luis. V. 8c:^l,i. , Poet. Iln. vi.
(2) l!x!llnl nu<j,!>u,>ie HnuIInnii N,!>n^>> ^7vu?lxH , in libi-o iv
<1ilmcl>t!x l^lin> ul kloe>iiil ^r^ou ulie erinort Vrru,
zu lempnri iniuri periolu!.
(3) Weicue? , Lpit. eilt. 6 l!. Vler rieoi .Vr^uuiulic, ,
I.ip,i, <8!2.
(4) I>o >n.t. osl. x, >. 9g.
126 izionize ciuiic^
in nalriam recliil, ibil^ue ciiein omit susiremum nno enii
liilno 8exto et nonaZesimo.
papinii 8lalii lezunlui' liociieque: l'^'^eaieitiibrixil,
in quibus bellum oecinit, czuoll ^izivi licl I!leb8 8^88-
l unl. 2 .4eH///eickH libii i! (l) cle rebus b ^elne Ze8li8
nle bellum lioinnum. 3 ^i/^a^um libii v, in c>uo8 cli-
versi i^umenli emmina eon^sil (2), Rivers eliam
melio 00N80iis>la (3). In niklce oner,bu3 ^l>o>'2l!M luxu-
ii<lN8 pell>e iu^enium, et lumorem quemllam elx-pun!
eriliei; mull elim ucl<leiu8 quam pili- il clicw. <)uibuz
lamen viliis ezie^i viilules eomilanlui'. !>'u8tei' enim,
quum muzni niiilu e8et nnetll, et sileiaque snclion
ure ni-onunlimet, m>ez!3tein csukln<l<lm Orminibu suis
l'oneililnN. <H<le!ei'um p!e> isqne 8tillii .Mliue ^nlizzimum
!<l(lilNlM'. ^)uum enim in ?7iebai</e et ^c/u/iell/e l! ev-
o!ioo8 poetas (i) lque ncl Vii'ilium ie8s>!Lien8, cumnio-
p8!t!8 8ibi exemn!iibu8 cls sisltestilnlill euntenerel, in
8i ealumniam ineiclil (5). l)o laolum e8l, ul nimis e>2-
boral, nun ine mo!e8l,cl 8eol>1 vicleselur. 15 eontraiio
in .W5, qnli8, eillorem et imnetum 8eeulu8, ex lemnoi'e
ci-iberel, nmnino 8UU8 et m^ u!ivu8 pparuil (6).
^1) l!x onmmnni crilieoluiu enlen cumpiure !>uiuce noeu-
!> !>!>s> <te><!eilni'
(2) V>6e 8lli> p!tc>!m , liblo ilvlum ^urto nreuoz>lm,
(3) praeter erm>n 6e l>e!!n (,ermn><:<> et l)<!!ou Dum
!iui, trn<fop6> e1>m iiilil, 8ll>u, <zurum in, ^Fo,'e,
memurl luven. 8t.v,l, 87,0!. 1'!>el)!<l.!il, 190; iv, 565; xl, 3>8.
(4) l'ne! /,u/l l> <!reci lxerunt s>s>e!!!> <^u> s>>, NomelUli!
vell>8>mn8 m>U>nz nmne ern>n>tu8 u> eumpieelereutur u<>u
2<l exitum t>e!>i l>u>n>, li,x !>>z lein 8ll>u8 ^Vnt>me!>nm pio>
lim est emilu, ^>> ^!>el,><<e!n eliziu eonc!>ert, ?!ulr-
c!> (V. v!lm 1'imoleonl.) et <)u>nli!!l>no (x, l, 53) Iu6l>n
De pneliz evclioi vi<!e l)^>llc>Kl >^ Milien, vil , 4; Ul5erll
<>e t)^e!n 5n!<'o; Nnnwki.1. c!e Ovs,i.c> p, 802; Ufv, iu xeur I
6 V,,^,!, Heneicl, >I ; I^l!<lz. i nres. cl ^Ilelllp. 2N zec^,
(5) <^l cur 1'l>eu>6n nrezellim >>l<> cnn^inuHvelil
8lt,z, sie! oolff ex eirnone l>u>!>l<) !>tri lertii 8>lvlu>,
<u^! ,I (,!l>uin> xnrei ,r>>>>t,
(L) V. Nvoo, ?rlt. 6 8!<>um, lom.I, p,xl,xil. V^!,
>rl 8<>ln>. <-<>^. l.in. il, p, W, 142, l. Oe, 8cvi.<<., l'ul,
vl . z, 8 8l2,
I.INKN III. - cxri.1 IV. 12?
?oel2i-um Iieroicnrum ll^enle eMi men elu6il
?. .'iail'u. ^amque ^a/en /?', quem Vk8pini ein
lut e^i-e^ium epienm nnelam (1), nunc cm'min penilus
llezicisiantui' (2). Hnou' iliem ^ieenciuni 6o Kab>w c
^e/binc, liuo8 nn incli^uo coniliono ppeal
(uinlinnu^ (3).

c^pui iv.

^<I lllvram 8ci it)LNl1lim cluo piaozeslim pc>t Nnralium


nnimum li(liiixei'l!!il, ^ulu8 pe^inz klacen l o^imu
Iuniu8 Iuv6na!>8. I^l ^e^m qui<l>in ecluesti i zener nullit
Volwriis in Nelruri, inn uib. coiul. occi,xxxvl, cio-
!L0ntli!!!8 Il9!Nll!N venit', iniczne Kt'niium pillliomnnem .
Vii-^inium l^laceum , po8li emn ^nnlieum (^oi nulum plii-
lnnntium uclivit, sin li!i>lei 8i0iooi'!im nlaoill !in<>N8
n^i-inuil. I^iezilim eoi-noii losingm <?l ve^eculnliilm vir-
^inlilom, quam eiill nutul' nrlilu!, 8Uinm2 vitae in-
nocenli l 8ucl>88imi8 morinn8 oumnlllvi!. <)uuml> vix
trice8!mum a?t3li8 nnum S88Sl inzi-e85U8, vilin 8>omucl>i
lleee8^il, ro!icli8 ai^i en (i), qniliU8 oornme geliili.

(!) v,!o, <>e U8, onri-, <!>o<s. , n. v l ix, <)m?li.. , x, I,W.


(3) Koonni, inier nun WernznorLu (in nneli !>, min. tnm,
!>l>k, 4,'i et ocz! ), 83>eio No triuuuut eliun I>inew, <z,I
<!!> xll>t,
(3> l^nr. cit. Knii-ii otim meminerunl yx 10 , I'nnl. iv, !L, ,,
<"t 8?c,, Ne benrs. vl, 3. Vc>5, nnlem ( v nit. lol. l. 2<) rni-
liKlni-, Nllbirium l>em /Velineuin <!e<!rioi!! in!!. N,!>l>vil>nun>
>^u!ltm ?l U. ^ntnnium !rimv>sm >Vl,n?Ns>nr, nn. oil lm. l,
>>i>ff, !H et <!<^, pennni, ^!ninnvlnn sneei Irinuil, c>ue el ip!,
>!erei<!il. V. Vnz., Ne nnet. Ii>!, cnn. l,
(4) !lrum tvrrin r^umenl nne, leelnl, in ver ine<^uen!>:
V!, ^n>2 , i^nivu, n>-incen5, ller, !>>>,

/^
l 28 !!i.<loiuzi! cilinc^l!
suae vili inseclillur. !>imi! um quum esset nosler b du-
leseenli latus lid severilalem eomposilus, el ravissimil
sloicoruin di^oisilin innutrilus (l), in sal^ris suis rriu8
indulsil salius, o Zenerosa quadam bile exl>rdeseen8,
perdilos nomiuum mores aoerbius perslrinxil. Kl, am
iuvenum mos esse solet, iw se liu^naeem in seribend
c veliemenlem orgeslilil, ul ve! IVeronem ipsum peterel,
qui rerum omuium summam oblinebat.
persii sts randis est, udilciorious lrilnsllionid!
lrequens, oanoisus, durior inlerdum lque bscuru!,,
^ul^ czuidem odseurilas non lm metui ^'eroniange do-
minglionis lriduend, uli l'also uounulli exislimrun>,
quam soribenlis inzenio, e! recandile bstrusaeque er-
dilioni ().

/)scmu /um' /rena/lL ^.uini oi lus in oppido Volseu-


rum, doleseenli in bonis arlrbus lrilnsacl, <id mediluu
terme elatsm deelllmavit, et serius omniuo d s3t^r?
seriuend se eontulil. NemoriZe prodilum est, luvennlem
iam oelozennrium , ob exZ^il^lum in sahr seplim k-
ridem outomimum, IIildiino uniee dileetum, per spe-
oiem lionoris urue suisse summolum, lque d prsele-
eluram oalwrlis missum in exlremos ^eg^pli Nnes, ib>
laedio vitsm Lniisse. Verum dano opinionem, que diu-
tius eruditissimis nominibus arrisil, memoria noslru lirmi-
arumenlis ki ncliius (3) explosil. t)ure lwo unum cerln

(l) .>lzno, ^/Uli etc. I, p. 2IL, 243,


(3) V, Uxusl^oie , lle ,V. l'ei-zii lvri, ?!eul>u!-F, >828, in i
zimou, (^usai </< Ha>al^, 1820, p. 40).
(3) Viie in uno rem I. V^>_. lxi:^!! per, qu inzeliunnlur'
l^imen crilieuin v, lunii luven!ivile. <^,inie. 1830,
>n-8". v vil l>, luuii luven! gneti<> Iter. l>rp .
187, in !'ul.
I.INLN III. - L4?lii IV. 1 29
c>zlt, luvenalein ud voiuitiano et Iraianu Impei-tu-
>i!iU8 vix>88e; et cun30l>i)li8 a<z,, e^eieelm (1), excw
iieMs eciisse.
yuum in coi-i'uptisziiN oivillite viveiel luveiililiz, llo-
wlii uibaiiitlil et loeti>8 ablealis, rizidi censoi'is per-
^nm 88linel in slllv!-!, lque in vili gels ulie in-
cliznlibunlius inveliilui-. ()a in re etsi lic! pe,^ii mlinnem
eoecl! vietur, uoo tamen cli^eiiminiz inler Vulle>-
miwin et ^quiimlem poetiim inlerceliil, quo >I!e am-
^uam om de sennla, tss ex loieoram lloulrin >>-
imilm clepromliz, aenus el punaeiu insM; nie cliulu, ni
lsmm uz nlenwreiu uumanae nalui-ae ooznitionem n-
clu, vel quum cleeliliualono quoam llwre inzm it, in
ulilur iil-zumenlalion! forma, quae cl uniuzouin^iw
(>>tlim M3!8 68t aceuinmoalii.
I^zl luven!, ornalum 8onnencll 8nu8, venmen!i!n!8
s>8uri8 et li-on>8 a!)uncIclN8lon3iu8 petil!8, 8epe elilim !-
XUI-MN8 et tumiclum. Ip3!U8 ioei eruili, inzeniozi, t
tu(1io8>u8 intercluin <M68ili. Ver8i,8 nume>oz>, vei dni nm
eyocatio 3uav>8 (2), iunelinae moe (3).

^ ?6!8>o et Iuvenile reeec1en8, Vr> iilNiie 5lilv! (H-)


>wn c>!88lmi!e!N 8e!!p8>l /'eiwmu ^i-b/les >l88!lien8>8 ,
(I) IUM ex !ee lvri ulrum 8u>n >t !> zi>,,zitll <!.
>>>tut clilioi, ^ ^ ,0
M I, c^e. 8^'.ia.rnelvl, 6, ?i ^>>, 9
M In nleiizque lelzi> el luven!' elt.oniouz leziw, 5l>l>>l> !, >-
!>.o.e mlione iumn!>e, <zn in Nomitini tempor inve!,, >,
>nbi!e nuie mueri in^enium si6mc,ue >n ,>>Ium wuul ,1-.
lili n.ffr.Xll, 35. 38. - Ue ie!>iu> poeli "lvr.e.. <,u.,.m ,>,,<-,.,
interc'xlelunt, V. VLiva^, l'oet. >!>t. min low. I. l !..,,.
!->t lvrie. p. xv. Kli?l)ii, proleFnm. 6 luven,, wm !. ,,. i.xv
s4) VlllronillN l>ie zpeoime !>de eUm in !. X3,>, >,< ^

/^
l ^0 ll!8?t>!!l^ cllI^,VL
equeztri ^enero nilluz. II>0 >)roenzui piimum llillnniHs,
et mnx eonsul viSntsN so plirem negotii ztenclil.
Dein revolutus ll vili, inter nuenz linniannm ^uiuni
iulxumstlus est eleganlilie m bei (l)^ InIem vein. quum
invicli IlMllini, l'iinoinis F!'2H excil^el, seelis veui,-;
vllam Nnivlt.
l?!xztt pelrunii ^a/^/con, ber poelicil et niuzil >-
lioue congorintu, secl luulus et llelrunealns, in >iu 8i
leinnon probr, et I^uronis silnosei-lim Nazitia 8uli omi-
ninu exnlelorum lemin, umque notavit. l^t, nisi oaznie^
'es rerum oosoenitztn ssencielentul-, niui! lorlasse ve-
>lUl>llU8 ezzol Nile l'elronii onell, in czu, nl>8 omnim
verbis multnquo aoumine, lwminum innres et inzenill lle-
oribunlul', eaqus dietioniz elez^nli nilel, quam in re-
czui aiZenleao aetlllis zointoi-ious siusli- leliuii'38 (2).
(!llelerum si ciuem s>!e luvet lres niaeeinuo8 8lvi! un
< unclilorez , <>ui nu^I liomanys Nui'uerunt, no ut Iteru
veido io ^leninzeio, ul nle intei' se ^i^ciminentur, !><!
llnsuldum eiil lliceie, llni-zlium s'<les, persium -
<lil, luvenalem tiecili/s. prinrem nll'cui virum n
peilvoris, Ilerum c/toiaz<<'em , terlium /l>snlem (3).

ive luu in inorlein imneriltnris t!>ul!ii. V. l,. ^. 8enec. ), ,


'>' Iu6. in mort. l!!. t!2eli kr. Luzeni linszen iuztr, , Ver-
eei, 1787, in4.
(l) l'xcn., ^nn>. xvl, <8 et sec><z. - 8unl s>ui >l exizlinlent ,
I'etrnniuin tvrieum , eunem non ee, <Ie <^u Ixe liizzeril ^oilu,
">nz<><: ewtem 6 ^rineinKlum llllieni ve! ^ntnninornw reiieiint,
8e>i ^,V5. l^iKLl,l.>ll in 6>ert. >>I <j l'erol, ecl^ m, ?en. , el
<>>>i>^n 0el,i.ill in coNeot. ingcrint, n, N75, rem expeiunl, el
is>l^ nr^omonli ennlirmnt, l^olronium !>une nnzli-um, ooewm, >>
<<>lclin et 5irone Nnruizze,
s2) V. Iluilis nigl. >in. lv, o. 7, not. 2.
(?) Ilnrnm lrium virtnte !>!<:<: verieu!i inler o eunlulil s.pe!!iu:
^erinr <>t ^Vul, Norenlinr t luven,!,,
?>u Venuin .init eri mu ioei.
z.ik m. - c.vi^? v. !3l

c^plli V.

.Xll 82l^rieo8 noetll8 ececlil /'/<nec/sUL, qui snu!urum


invo!lici>8 impronorum viti riciet, ><zue unumquemque
ui aclmunet ollieii. Ilio nalione Iurx, quo nnno, quidu
plLiNiduz 8il ni tu8, et quo clemum e8u in Itllam vene-
rit, non eon8wt. Hoo unum !illeri8 pinllum et, cx^ole^
8eenlu!um in llomanonim 8ervitulem reclilolulu, inox n
^uFU8lo sui88e Milnum>88um; et lideiio imperunte, 8einu
!NV!8unl MXlMlun llquilin ollllimitlltem pertl!>i83e ^!).
Lx8lnl ?!>el!ri /'abu/anem i/bri v, llutvclw, ?rliou-
loni et knileto mic:i8 in8eripti ; in quibu8 ^esunum 8
cuw8, camnloill morum et eivi!i8 pruclelNiae cloeumen!
p88im in8oer8it (2). Hoc nimiium lieri vi<temu8, ul c>un
lem>is8llll Iwminibliz sruucii S88el, que nimo 8enlilnl
bero ore niolerre, <l<l i ciisitinniim zener 86 eonver-
lanl, in quibu8 ulleclus nropiin cii!)U3cl<>m qua3i veliZ
obtenant. linque nosler ex raeco tonte i!!ll8 nrne8erlim
s3l)u!33 clerivavit, s>uibu8 per mb68 8eini sacinorll et
8evum liberii ominulum carperel. l)u8 quillem 8l^lu
tenui 8ec> elegant!, soi!i et puio 8>e cloinavil, ullerenlii
nilorem et gratum 8imp!io>l!em nnu8 nmnium retulerit.
Lquiclem miror, n8 kuaeciii virtule8 lm prvi a!) aequa-
!ibu8 ullbili>,3 tm88e, ut nemo ex veterinu8, pi geler ^lar-
liglem et ^vianum, i!!iu8 fal)ulu3 memoraret; 8enee (3)
vero ^680peo8 Iozo8, intenlalum sinue romni3 in8enii8

(!) <s, Prolog. sbu!<>ruin !>l>r> I.


(2) N> quiu^u sbu!lli-um lilil! ceeunt s!,! nnve <1ue el
lliint, <zu t)2t!<!n Inn><> primum e6>< ?ielpn>i nu liuiu
eou>> unocim, ^ngelu IVllliuz vir ei, ex Ouiee Valic nu-

(3) O<u<,!t, ,6 knl^l,,, xxvil

/^
l 32 uizioili^L cnliic^l:
opus liieerel. 8e p08leri merilam Ibreioio noelae lauem
non invierunl (^). Ouum enim primum, exeunle 8ae-
oulo p3l ^ri8lum nalum 8exloc!eeimo, ?!>3eliri sanula
a?etro pillmeo luerunt vu!^! ^uU8tuuni Iriea88ium,
in^eniogi et intelligente viri 8ummm in eo 8lv!i laoi-
talem et purilatem lauarunl; magnopere av>8i, quocl
polil>88imu8 linzuae lalinae auelnr no8l <iiulurnam obli-
vionem qu8i revivi8cerel.

c^?m vi.
i> u p i n ^ v ? l: ,

.Va/'c Va/s!< ^ln,-/la//,<,

i>!un INIU8 quam lilbulao ^80neae 8lllv>2m rellule!


epigrammaw^), in c>uil)U8 exeelluit.^/. Va/e,iuz^/aiil'ail,
Villiili n!u8 in teltilieri. Ilio, quum terlium lerme et vi-
o8iinum elas aimunl nens ltomam veni88el ?ierune
imperanle, 8eque mox <l Kpirammala 8oribencla eontu-
li8et, urbanilate 8ua omnium bonorum luclia 8iui lacile
eonoiliavit. Ouin et anucl Domianum ip8um raliam ini,
aquo equosli i lllgniwle,lribunalu nonurario et iure lrium
berorum auolus luit. Pauper tamen, aelate moveela, i
natriam re6iil(3); ioiczue nrovineia!i8 8olituini8, et muni-
cip!i8 invicliae porle8U8 (i) cl6ee88il.
8or!p8it H>lFsaimaium Iil)ro8 xiv, qui eliamnuue 8u-
p3>8un>. Ui8 uraemitlitur libellu8 </s /)sciac/l, in quo
complur lo^unlur, quae >larliIi8 ingenio viclenlur
(!) Lludil in 1'!>ellruiu iputl>c>n evulaiulll I, 6. 8, scliwn-
diu et ?r, I, Negdiiuniug , <^ul> vicl in ^uilneuzi ?!>6li e6i-
linno u. occcxxxiv. Ll. l!i5i., ?r<,!u><, 6 ?l>ell>o eixz^ue
lllbu!,, I.ip,, l?4,
(2) V. 1?n, <i. (inoicL, ve pii-llmmli ntu> cienuu oonzli-
!unl, Leroui, 1826, iu-8,
(3) ?!.,,, Lp, I, 2l.
(4) V. Klzniizi., plefzt, I,K, x>I epi^rimm.
I.IULN I!I. - c^rii? Vl. l 33
Klwn'ere. Iluiu carminl lwminem pioclunl in8enio8um,
aoulum, quilzue nlurimum in soribendu et 8Ii baberel
el lel!i8, nee eanllnsi8 minus (l). 8umm elim ciieliouiz
elezanli et numel08<8 vsi'sibu eummendanlui", ul non
immeriio, p8l alullum, zlrliasepizsnmmlllicoi um poe-
tui um prineens feiiltur. 8i eui ver lil)et utrilizque epi-
llllnm! inler 8 eonleire, venssime clixent, (^lllullum
urbilno qu0(iiu lepoi-s, ^larliillem aeumine, in c!U8uIi8
plll8eilim n>ez!ale (2). ^nelerum 8ouri-ili3 mull et
Ii8cen, que pull ui8onum poelam oecuri-unt, tem-
>wribu8 potius cmam senbenli inenio lribuencl (3).
<Iompluse8 !ii ex velei ibus Itomni8 epii mmata pn-
xerunt, quorum pleraque de8iclel3ntui'. Oue ex8lbnl,
in unum corpus ennge^il 82eeulo 8upesioi'e (i) 8ulmn-
n8, nupei-rime veio Ilenrieus ^le^eius (5), lui-ieen!,
vis, noo eliam nomine, de !ilteri8 !atini8 nnlime meiilu8.

c^?ui VII
5 UI8?0IlIH.

Ouemaclmoclum poe8i8, 8io uistuii quoque temnorum


viees pe>pe88ll, a prislinis vi>lulibu8 naualim lleNexil,
Inler p>ileeipuil8 veio 8ene8cenli8 lusionge o88 me-
mort I2cilu8 (6) ''t/am -el))ul/eas ul /'ms/ quum
ll L3M, 8ul) UNIU8 c!omin3lu,nemini im eeecleie lieerel,
tum /li'cimem nckentan</i, qua eneiN8i 8pii'ilU8 vi i sori-
Kencio cieleneienlur; nnstiemo oH'um ac/rs^u t/mnian/e,
(1) pl.M. loo. eit,
^2) V. V>v^on, Ds ldier, iliel,!!, 0, p. 23,
(3) V. l^n^i^l.,, Lpii-. xil, 43.
(4) ^m-teln^Ml , ,759, >??5.
(5) ^nlliolussi velerum ltinoi'um epi^rzmwluiu t poiuzlum,
Lllilinnem Vurmnui! cliz;ez>t et uxit Ueniicu zie^elu 1u>
i-ieonzi, I.ipilio, l35, vol. il, lil-8,
(8) lli!cl-, l, l.

^
!3i uisioilize Lninc^r.
quo slsl)3t ul <Ia38i'e8, (lum viveient f!<> lauclali, posl-
quam 020>cl8!ant, ine mocio m!)sFlialzun vitupeiai'Lnlul'.
.^ tillo c>llis, lm insensi viiluli lemnc)sibu8, voiitalsm
invezliglli'L , eamqus in lueem i>sose>> usus e8set, quum
omn ci-imon oliam paueosum gimsilieiumqu vsiooium
nro emt!i eszel nooi)tum (!)? czuum aoeuzaretu!' s!ift-
lnuliusdaicius, quociecliti^mwalinuz, lauclaloquo .^l. Liuto,
l^, <ll88ium ^oma/l'm l/<//im c!ix>88Sl(2)? quum 8ll-
VU8 p<inokN8 sZ) I. I.ivii ni^lasillM ex omnibuz liililiotllLci,
clmoven lUNLILl? quum li l.znieni l (!8z 8ev6li 30si-
^lli 86nluzoai>3ulli boleienlui (i)?
I^e siiiilei-mtn^Ia qua nadst iclom Iaoilu8 in libw
^nnalium quaito (5), uni queiilui' quocl in iclo 8ibi et
lNZ>0!'iu8 883Lt lllnoi'; quum mullo MMU8 i!Iu8t!'ill 8>ni licl
nllrranllm olloui^reiN, quam czuae n veluslioribus ni-
8tonoi8 eszent rolatll. l)uion anuci ios inMnlill bell ,
xnuznationoz ui'Iiium, lusi ellnliqu re^s , i8cnr<^ie
cnnsulum llclv6!8z Uidllnoz, plelii ol ptimatium esi!-
minll iILnlium nimnz m<;>s leneuiint, quam in nn-
Iinu8 8ui8 83SV3 pl ineipum iu83,, continuile 200U8ll!ion8,
<l!,oe8 mioili , nsi-niei, innoosntium aliaque ic! e-
nu8, quas neipsluz eiuin 8imi!iluclin8 llliolalem n<?s> >>
l^nnzusvei-unt (6).

8liliui(it)uz rm2ns !8lorik 8L!isl0iibus clnumo


inlur ^. ^<mas />'/o?5/ (iumqu<mi (^e elale 6 quam
s>) 8vei>, , 'Ndr. l.xl.
(2) 16 !<:. ril. 'lzo!?,, ^nniil, iv, 34, 35, 8e7e<'.,, c!nnz!!,
<l zi,e!llm, xxil.
(3) 8vl)?,, ^FXvI,
(4) Icl,, ib. xxxiv.
(5) C.n. 32 l eq,
(6) V. ^. >I viun^ , ?ab/e.,u <i /'em^l^o oma p^ec^iie <i'u e>
/,><> <u,' ie^ /Fl'!! </ /',/>, ?>,, l838, in 8',
I.ILLN III. - cx?m Vli. > 35
puUzsimum neltineat a wulti mbii vieo, quoium ulii
/VuusU, lii Iiaigni, n8 eliam llnriani 2qu!em le-
lunt(1). Nie romanllm msloiiilm d u<le eonciil d lm-
peratoiem ^u^ustum <>ii<llii<i!' biissZ) il coinn!exu8 e8t,
ut res 8l<l8 nnnois>e terrarnm posiulo in lirevi quilsi
lade!! cou8piei8 (3). Ve ermano eiu8 numine l>ulu
VIle zlNUllM cl>8NUllUM 8>t il Iu8>0 l^!>18in, il ?NN>ll!w,
Vo38!, Duliei'0, ^abl-icio !i!ii8que^i), nillil ltiuel llieere,
Domo autsm 1i>3snum fi88e, et s<ii!88 ex seneoilsliiu
Mnle, leie intel mn<?8 convenit. ll ne ni^stlinuin ar-
^liuiU inNlUum dieeni en8, et ouminn il! s>M5
iclenliem n^iilllinnem 8unm sie inzpe^it, nt (^wevius.
vir elu6il!88lmu8, Msmai non ciubitavelil, kloium i
liiittonc nese, siuetie e8lu nrenlum quilinloque doli-
s2886. t)une qn,lu<ium Iee>l)!U8 8Clipt viclenlui-, non
lzlmen 8ine euil. lllull enim vel>88ime dictum est, >o-
manl>8 !itlei8 <>u n>8p3n>8 mimum 8enstaiibu8 luisse vi
liilt8. lnlei qn8 ^i-lialis i,!ae8erlim, 8enee, I>ucnu8
et l^Inrus Ino u1er 8ul leceugendi. Ounrnpler miki
l-eete lle ?!o>u iudiellie videului', qui iunl, 8orip8l88e il-
lum l!i8ei'l quidem et ai^ut dielione, 8d que ileidum
l)oele, inleidum deelmul0n oonvenientio' 8>t quam !ii-
stoiieo ^5); >! 8o!emne ei entenlisL oumins elaudeie,
et snlendo<i8 magis quam vei'ili!8 tionem lodere,
^d interiuie autem kloiian! operi8 partes quoll 8se-

(l) V, I?ix)imu in Pi-ulo^o exe . 8^n Oncnt, I, p, 29l


<?t 87. k', >'i<'. ^>5l , e euit. leluin inwHN,, s>u<: ul nun,ii'
I.. .^nnnei, ive I^Iori, ive 8uee lr!ul, !>! nrn!i!i!!>5ziw
o!c, l.,p>l> , l8l)4 , >i>.8". (inuzze^n , U rluri uu viieril 2ll<!,
<^,!6IiIi,, l8I7, in4,
(2> !.. Hnn. k!n>-i l'nltc>me i-oi-uiu inmnzrum,
(3) ^'ulllur ><>ul pult, ?!c-ulli in !nlor>2 l>iv>> <?n>!on>
euueinnlire vului, <^euro enim I^ivin ie6it. >eo !l>ci!e 6i-
xerim , iilemno on !iu it, <^i 8inst>i!urum sei l,ivi> lirulum 3r-
^umeul eunzorinzil, <>ul> <!!><! extn!,,
^4) Vnz. , l< nizloriei !l, , l, 30, ^m, un. cit.

^

1 36 uizionizk ciuilcz
ol!, nuunua, elim oiilieiz p88im !em6N6nclun!li, :
N>K8S> linl vow c>U0c! nozlsr lem>w> um et !co> um nul-
liuiwm LliMNlius o8l pki'seoutus, nel>L lucl clicli,'
exaeczullv. iXmque nimiu3 inlonlum in llomanoi-um vi>-
tut exloenc!, Iwslium glniimn ol res ze^las 8al>3 m-
>)l8 et m38illc8 odseuit. Huae tamen vilig, mnn>3 zun!
einend! vii-lutius. ()uum enim eomplum ^I>anle>',
^mn>ioz>!<; ntqn inMios in uao epilam iul oonseiipla!
llN s!'U<j6Ntis8imU5 l8tttl'ieU8 clieeml8 08t N08l0!', PIUIN
8et!il!onunl ut immutt3 reipuulie^u eu8823 npsi,
piaeleie vir p!ne 8inFulH!-i8 ouilibsl viclsbitui- cnn8i-
lei lluli, ZUilM 80LI'!!' M!NUti88!M ciu^0c>u 3NSI'N!llU8,
l><tt>ue lllnlum notclNlln, ciuL memaiili, >wli88!,num diu
vicioreulu!- , ieiuniwwm naiiler lquo ulisom'ilalem ls-
^erit in onLl law comnenciioso, qunI c! 8en!inMnwll
0t MNU8 NN08 nelnet,

8 2-

t,'. Ve//eli /^a/eioiu .^eolani nlU8 i IIii'nin>8 (!)


Uno u>!)!8 oomnlas vLCixxv, fuit tum p3wrn, tum Mll-
lsiw gsnLw e!>'3 (2). Oui postc>u3m >!io>68 mililii'
i'Hu'uz ni'c>vec:tu3, 8lip3nc!ia fsoi83l in Il^iacia, in i^lneo-
llonia et tiLlMliniu (3) liueii imno^n!, quitS8to>'i8 et
pl'6lN!'i8 MUNL!') funLl3 08t. IlMslem veio <)!) 8t>ilun
:lmieitim in 8U8M0is)nom caniuriltiunis vo0illn8, ^uinszull-
803imo si'ML 6lali8 no moi-to pDLNliz cludi!.
l^xlii'avit //l'ta,'l'<? o,>attns Iini'03 il, lzuoium pilrs in-
loi'ii!, mllximsHUL !>!)!'! niimi initium(i), ot llni3 8<?ounc!i.

(l) V, Luzniiv., /ll>e,'c/l<! H /5c,^no, pz, ??, 93.

^4) I/,!ili ^>r,mi inilium, <^>ll>e nunc ex3>t, nnki ex>>,!>o! l')
I.ILKN III. - <^l>lil VII. 137
I.ilm ni-ioi- res ge-jlgg mullium gentium breviler pei'
zlmi, c>ue ante Ilumam eon^Iilam lluiueiunt; pnsteri
!>>la>im lomanam in minre iuelwalilm, d uibi exonlio
M>uitui' U8^o l! I.ivie, libeiii niittiig, exeessum,
lHU(ilUI' VeI!e<U8, <^U0ll 168 oiNlls ve! b ulm
Miqmlale renelen8, orevi et apella naii-atione cumple-
xu8 8il ; et praeeipue cmocl nominum mare8 et ingeni
Ilei-ler clen llemnxeril. l)ua in i-e non minoiis e8l d-
biluz ssum8lll!u8tiu8,2<l euiu imitalienem 8e tolum com-
sinzusiilt. 6il>8 ictio e!e82N3 el, 8l><lvis et plane roman;
IvIuZ lamen Noiiciior, qui oiatorilim soliu3 quam ni8t<i'
>iein 8ese relerill ralionem. ^cl liaeo seslivae cutaeque
onlenliae 8luc!io8>u8 lVecluentawe. 8e^ lloe p0li88imum
Veeius lepieenclilm-, c>uci in posteriore nperis parle
.e acl numilemlilieriiel8eiani a6u!alionemclemi8eril(!).
8i enim ei vera solidere nnn oedal, falsa eerle nen cle-
!)erl.

l)uemaclinullum adulancli stullio, sie aelale siar Vellein


kalercul suil ^n/sl'mz Mlirlmu, qui pastquam in ^8ia
eum 8ext ?mpeiu mili!z8et(2), Ilomae privalu3 vixil,
ubi erat natrici genere natu8. Z!xlremi8 liberii lemnnri-
bu8, no8t8einum ex8linelum,!il)ro3 ix evulgavil /ac^uni
^l'ct<)ru?^us inemo>'ablVmm , quikus Ilomanorum alcwe ex-
lerarum gentium re8 eonlinenlur, nutatu maxime llignae.
IIeo utem facta llietacpie ex variisseriploriuuslleeerpla,

linrum exereilum , <^ui le^ux >t> exoiclio 1r<l>no , c^nuin aizieoli


empezlil n<>vi!>u, ?lezlnr<:ill llucem 2miziet, zielnouluin con-
lilllit in inu 'l2lnliuo.
(l) Ue !,<: m>:u!i>, qulio in Veeii nnmine iuellit, ville L, Hlon-
<ir.>^f,n in Ommenl, eiit. 6 lil! !>itnr. Vell. lt., Nllliz;, l?98,
s2) V^l,N, >>l vx,, l^ctul. elor. memni-. >I, ; >v, ?.
138 uisioni^ caiiic^
in oeila <iu2el!<im eneia 8>o cliezil n8lei-, ut umni
exemnli cloeumenlll !ee!ollNU8 8Us>peM>'el. <u!snclu8
lamen, czuuli ines>lu8 inlei-clum verliorum et 8enlentim um
lluoep, 2 Nlltiva n,!'2nti8 sim^IieiMe csoeclit; llnimad-
veisionog et nraeee^ta ncl 8alie!tem u>que n^zent, et
domui ^uzu8le sueclissime lizenlatui-. Ilue .eeect cli-
eencli wtiu liisoolui', tumicl, deLlamgtoii, quaeque
libesli etat IunF!83ims !i8>l (< ).

^.

Oiunium N!8>a>l!um, ssui P08l ^ugU8lum lloiueiuul,


lonze ni'lneepz I>al)?lul' i). t'oi'ns/m ?aiu, eciues rn-
in, c>em !ii exl>em>8 lilieiii (!lu<!i! lemzu>-idus,
lii vew inilm im>>l'i> ^ewniu! a,lum sm-unl. l^lc^MM
i cilstrenzi et lm'ens! n>iera (iole8llel>lim oou8UM8l88el,
:l! mll',!'llAlu8 0c>>!e>8enc!o8 8 coulul, Ip8e utem lezt-
Iui'^2), c^uitlllem 8u,m a Ve8^a8iao >NLlw!ll>m, lilu
ilULtam, <l l>omilmn lon^iu^ lui886 >i>ovec:lm, ut landein
IVaian impeiante C08u!atum aluiuese!. ()un nnn cle-
ee88erit on Iniuet: eommun>8 tamn lloct! um nininleil,
eum U8c>ue >! IIa<l!!lii>um vixi8>e.
Inue^cliclem s>ut!88>mlim exLi'eei, 8!Iu8tium ex !.-
lln>8 8>ni IilcilU8 imitanlium sxopnzuit. piaeeiini veio
eiu8 opel 8unt //ia'/as et ^nna/e. II>8tc>! >> um Ill)>l>8 v
pi im exaravit b exee88u IVemnii? cl nbilum omitmni ;
ex quiuu8 qullluoi' libli s)!!0>e8 lanlmmollo ex8laut, et
llimicii >)ll>8 quinli. po-le nnalium !in>08 xvnl, qui
lMsil)!'!8 8sal!!!in eumpleetuulu!', s>uucl inte!' ^U8N8ti et
>'ei-i)ni8 moi-tem iillei-ee^il, ^l c1e8!(Ie!nlur ex l>>8 libn
8e>)lem-, c<uinlu8 videlioet, 8eptimu8, <iolvuz, nonus, lle-

(2) IlizI,. I, ,,
!.!LN in. - c.^rii? vn. l 3!1
eimus l lluo postronii (1). plaelsi- 8e>'i>)8il liuellum
</e 5lil, Moni et^o/iltii 6e> anlas, et vi!m t7n. /uli,
.lF^l'co/as (2).
In K>ze onei'!Nll8 laoilus eln^iem aniini 8i liinnioi
6xpi-88it. Ouum vlcisliokl Leiliinu inMni valbret, o
vodsmonlissiino ociia se^elui' in lsianno, si.ui ea lems>6-
8late impeiium wmanum Igbokllowbant, viviclis clso co-
lorinus 8llvg,z imnLicintium li!lS8 (ieninxit, iilyue in vili
3tli3 8^e 8peik inveolu8 68l. llinc 2eo!'I)ilcl8 ia, qu6
in lacit junlinatur, !ne Ilituclo 8knl6nlillsum, ninc?
I 6bl 36 I-6s>I LU6N8i0I!S8t quenm<>ni2<>,ll.u!tlll8 llm 8l!ll!U
^uaclilmmocio eunil, quaeczne UliZicum >>on0 ciix0!!m
loloiein il!!u8 operinl^ inuonnt; Kinn Finnin 2MU8illu<i
<!ie6N(ii N6!V08l!M, N!088llm, Ignlnni, 8nl6!>lin8l!m, sjllc
toilis M!i^nis>u6 nimi leotoi^ Minimum lnnentnl' (3).
IclUum, ntnoln 8><ivi88imum 8L! l>)!o!em, 6l oiviliz pru-
slnlias psHoolgrum in nl imissi), inoi ilu !am^nt vi,i 6>6-
HNtioie8. ^ima nim Mus im^ei ltieana tpi-inci^um
ocmzi s)si8s)Lxil; nemn aptinz, quum 6 sv^nln cliceiel,
eu5sa8 UMN68 exneuit ve! c8U8, vel 8niknli<l6, vel le-
!NLl'it.U!8(5). II<1 unum in nistoi ioo NU8t!-0 I-Lni'snsnun!,
<1c)6 eiu8 cliolia ilnisuL i^tas o8lila!N nnn p!ne ie-
(1) Ne uzz, n! ^m 17eil>iz prtem nperi 8ui nnalium,
prtem vo,o nomine !> i lni-iaru in clnnzverit, mulli mu!l e>>-
p8rnnl. X!>!8 pln!>lt>>!ini- vnlstur !>o <Ie re /^. (,ei.^i! (v, 18)
Slilenti lez'.nuli, nuil!8 nneari ern>u leruin narlHlinnem ,
<^uz>8 8ori>>tnr nn,n viilil; !ii 8> nri ni vorn narrnnnem inrum ,
l^uiliu 8rintnr in inlersuil, Hl revei !>>lnr>2 <jiell 08t l> >^re>:<
vei-nn i??,ii, ^u,! el >>8en6n N8llere, nieei-e, t!s.
1'lll.i., ve nrt. <I, 12.
(2) Inler 1ei!> nner <^ue inIereiclLlunl, enumerlu^ unt eo,-
plure orI>lle, c^ux: !'!>n,c> iuniur p^8im !u>!i>lu>', V. l'i.iiv,
15p. il. I; il, II; vil, 20
(3) F. ^!>I!. Wen,!',. De einen! Ion 1^:'l!i, "rilov. , 823, in.'!".
<4) V. licnc>c>, ,8nu!Iinno!! Iii^l. et nl. uper lueit , ^m-
!e>nH,, 1742, vn>. il in-8". ll^niv. I>e enn<li!in, c>un 1'neil,
<!e>mn>3in eonzorinzerit , el <io li^Ie ei lrinuencl^ Lernn ,
1825, in8^.
(5) Vie 1'>^,!^. Iliz^I, 4.
! 40 lll8lol^r niiic^
lest, et siIu8Pi2in 8a!!u8llna brkvilaz, cui sot!88imum
inciulzel, od8ouiit2t6 intLidum Iborel (1).

Illcitum 8szi>ilM' t?. ^slomu ?>an^u7/lll, non mo6o


czuoc! 8uppal- elill ei fuerit, 86 ^uoil in eociem lerme
rzumeiUa ver8lltu8, pari eliam libertale onsra 8ua cligLZ-
8Siit. IXatus oiro Milium imperil Ve8>)3,3iaui (2), intsr
8>'NMtion8 psimum iDelllsuit, st eau8323 eligm in las
otilavit. Rox, ?linio 8ull>ant6, lribunalum impetra-
vit (3), atczus ab IIcIr>3no sui8to!<lsum mazisler lui!
orsalu (i). Hao fsiins 8unt quae cle 8vetonii vil vt>-
lLiez memuiill prodicissunl.
domsilui' 80! !p8!l , qu26 l6MM8 nod>8 inviit so),
Iioclicm 8up6i8uut: 1 ^/s ckockseim t'as, ,/ 2 Iib<?!'
</s //isl'u F'mmii'cl'H ,- 3 liliLi' muti!u8 ck clan'/le-
io^ibm/ i llsmum quosunc!m poetarum vi!. Iiia na'
>i08leii0i-H 8v6tonii npsw paivi momenti clllmodum 8unt.
li! contilliio 8ummi8 !udibu8 olleiuntui' vila duolleeim
^ftzm um. IXiimcius nullit zclzenwto!', sum vilig, et vir-
tu<68 inzenuo narravit, cli!izLnt>88ims nolanclo c^uge cl
cuiu3czue moieg et inzenium eolalandum maxime per-

(1) V. UI.L, v 0. Lolll. 'leiti !ilc> <,!>zel^Uon3 er>>, 18N,


in-8", 8?n^v^, proluzinue ^cll. il , 3, p, 268, vl>ri>i.m ,
ve laeiw, trnzpo5>lion velunruin smenllzn^, l!r!n^, , l838, in 4"
(2) 8vLl. , Koro, i.vil ,ub lin, (3) ?l.i , p. i>I, 8,
s4) /VLi.. 8?^!, in vil Il36r!ni,
(5) In >i nmein!ul: < De Li-lleenluin !u5',nu !>!iei zinss-
lzli; 2 llo Nomnlum oellminibu l peowcu di-, il; 3" Ne
llnno rnmnu l. I; 4 ve >LN> , <zu i-eneriunlur in bli, b, !;
5 De lepublie l^ieernni 3veruz vill^mum . I; 6 Do vel>u
!?en!e lc>ue nnminidu; ?" U nm!noi veroi, el un<ie <zue<iue
suerint l>pne!It ; 8" Ne Nm!l eiugque inti!ul> el mc>ri!iuz 9 lli-
wlie l!l>ez!-m lulin >><^ue 6 Uomilizmum , br! vI; IN
8>emm et zei-ie illuslrium NomNNlum,
I.INLN III. - cz?li? VII. 1 jl
linei-enlsl). Nino Nl, ul que laoitus, ulpolo b !N8li!utu
llliena, <1e industrill misil, in 8v6lonio praezeilim repe-
liznlui-; nuc! quem llomoslie pmeseslim arcana iuvnt
inluei i, qua lempeslill Zene8oen8 im renunlio pi-ivaliz
l mullkdlibug per5epe c<M5i!iis regebalui (2).<)uam-
l>u2m veio non 6o6ln 86l monis nilurs , quo Caesar et
8!lu8liuz, Iilmquiuz piaeslilt; oiu8 liimen liiotio simplex
6l, peil, pro lemnosi ralione 8ti8 pui-, et bsvi!li8
8lUl1>08!8 PNli88!MUM M'ntmlui- (3).

8 6.
<?ttll< t)!'l!!< /t/l<,
l)e 0, t7si, illllte 6iznulllnt8 vii-i eiucliliszimi in 6i-
vei-828 omnino bierunt sulontill (i). weo clesuere qui
nuno 8(inloi(>m anquilali invidenll!, eisclesent, ip8iu8
!!!l!-!ilm H vir quoc!m llkllo s08l >enl8 !ittel-N8 lu>88e
coneinnatam (5). Ouum utem in tnl om'ninnum (!i80>e-
>i3nl! nun! 061 !i N3L cle >o s088!tssei-ri', s! odlldilioi' wmen
illorum 8enlLn videtur, cjui mbilianlui', Iiizlni-ieum nunc
N08t!'UM (Uio ul Ve8>)N8!NN !MN6!N,Nlil>U8 V!X!88S<)).
^xlliV'it ck /e>b,^ Fe/l .4/eH!ssnck'i Mn</i !id>'<i8 X (?),
(1) I. >, Kn^uzi:, Ue t!, 8vewn>> Ii-nn^u>>!> sunlit, et u!-!u>,!le,
Ne^nn , l83l, in 8>.
(2) lluni'.iieno!'!. in pl!llt 8vlcu,, 6il, 'lurin, iu<,<:<,xx,>!,
(3) V. 8zuiunvn?6?!'t!nil5illz, LnrnIllium 6e enere liiceui 8vet,
l >e inssnllinu , c^u in in erin oeeurrnl, solmi l<rm-
<llliei. In wm, ul 8,et ,, p, ?l3 6it.1niin, !826,
^4) V. (j, ^m?n !>!,. x, ep, 9 ul> init. Noi.l.eil, , Nizgerlnn
<Ie Luitio. IXnliml, , l?26. zionilar,, pol^tiizt. littor. ,v, o>>. !2,
n ' 4. 6. !>', Vz<;0l.u, i)ei/a genl l!u,l<i ck/i'ela <ii t), (!i'!,
ilolnn, >?4<, in 8. 8. I>.Ue<i, lliswri erilie, <^, l'.uri Nus>,
lil)>plli^ l>!c! , !802, in4,
(5) 6i?>i>, p^-rmu, l!nit, xxvil,
(6) Iulu I/ipziu, Nrizznniu, Iu, Kut^r>u (leetiunez vriu),
Vnzziu, ic^ue enmnlure,
(?) I^iori 6uc> psiose et pr <^u!ilim <iec>w> , lem^osi iniuiil
z>iielunt. <)uo nmn! le^linler. mnre zun ^^si!l>v!! !!><' I''>!>m>
in quib3 non Ulm !>!8turioi, qulll N!3lli! !8 n!-le3 eit, ut
Hlil8iin naliii8 sdulim, quam zeimanam !>l3lorimc0U'
6ilji!>ze videHlui'. )uoll quidem le8tnlli>' inane^ exonisus,
oreberrimHe desoi ipliones , <Ieel3M3loile eonoione et
niininm zlxcliuni in ^lexandsi virtulinuz exlnenclis, po-
sli-kmo 3l^Iu8 Nuiillus, iniituz, si-equelil)3 .cnli^qu
8entenlil3 dl8linelu8, et nimii8 inleiduin l^i^Illonidu
V!ll8U8 (!).

Incellae eliam elli8 8ci'iplnr vul nabeln!' /u/im


Obzs^uen,- ou>U3 l!tmn eazlae et zineei' ILutinne8, e-
vum ^U8U8l6UM!'e6n!uNlL8, 8Nll(lenl NN Innz;!U3 il Ii"<!!ni
lcmn<)i'll!U8 removeillui'. Lx3lllnl reciniile in8!N8 libel
/)e />wlilF ^2), uue nomine >i>eseili!N lilulianllae, quod
eeslaz qnilzclllm exliibeul verborum luiniu!z veiruncan-
<Iis nrol!iii8 nroonianlli^ue se!>8ioninu8 , ex auurali
disoinlina et velu8li33lmi8 ponliNonm libi'is l!ezum>8.
Ni8torio>8, ^08 uolenu3 memoravimu, acliun^endi
8l>nt ^u/ltiiu ^auL (3) et Fe^'l/i ^Von/anu si), Pii
Vespilsi^no impesante elilruei'unl, et lm^eiutoi- ip8e ?>aa-
nm, qui nizloiillm eondidil expedilion>8 adver3U8 Naeoz

(1) De <). Ou> lii etille, ile eoncliliane, in>;enic> et erintiz 6ne!e
6ieru!t b'nm. 8c!Lne in >ilru qui iueril>ilur i ^oinmenwriu
perpeluu in <). Oullii Kn 6 rebu egti X!exn6ri Kl. linro,
oUinge, l84, in-8". Ll. ci.enic. .^ orilie, p. lll , eet. 2,
ollp. 1, 4. I. I. 8^n?aml Lurliu lVulu csuuruu. renreneuziuu,
s>es5u. l5rln, l'?73?4, in 4. I. II. l!nell , Il8Ulpl
l!uilin in nurlieuliz Iilinil, I^ip8. , l?l9, in-8",
(2) In !loe inen!, e nr<!>"> nrrn!ur, <>ue !> unn urlii
eonliit nl.xl u XuFuztum venerunt,
(3) <)u>?ll., x, l, lN3. ?i.i., lp. iil, 5, L, Nillluss. 6e eu,
eorl. e!oc>, , xxx.
(4) <^u,?ll.. x, l, l2. l^ri?. , >uul>>, x>v, 19, Il.i?< ,
l^p. I, l3, 3. IliI<>", lle cuz. cnrr, e!uc> Ine. eil
ueejite sl). 8ecl !>orm ope>'2 lemnaiiz inini-i cle8ie-
Nlur. (elemm ex iis, que n88im (lieta 8^nl <ie K>-
sloriois, Quorum mnnum^nt <inue 8une>8unt, im lucl
siwuum e8l ctilli^!', Inslni'illm n8t ^uU8lum, maelei-
liuam u luoilo et svetouio, pplll>oi6 8tv!n et oratoric
maziz ciam veie liilelllri enentam lui88S. ()uum enim
!niiusl)o uetiiz l>i8t!iei 8uneiinium s<lLnc!l2m nequiienl
exnequai-e, Iteiiim lni vi!in8lim et 8>lieiu 8eiiuenlli
mlinnem 8ie lenuei-unt, ut in Net i-umento inzeniun
Micli!!'! , nun >8 naisili-e villeientui- (2).

c^rki viil.

8liltiln >>08t Kl. Inii t^ieewniz iletilteiu llec imnnitillil


eloquentille fcloie8 erat, ut p>!8lium e!eFuli<lm et inili
anilaleln ian) p6!l!ic!i8S vicleielur. (nius (juxiem rei
eus8i8 nleiique memoiant eommuniealllm eum viel!
Mlltil)u8 eivitiUeiu, pei!e>i!a8i88imil viituli lemsioril, ex-
nolklli libertalem et imm!lnium lviannuiuin clomin-
t>lm, 8u!i qnHus nui iin <ii'ali0N!8 tiiznil8 e83e p88et.
llncie tamen sieisnieitur eur eloquenlia uu<i eum reli-
lzui donis lU'tibn3 paullatim Komae inlerieiit, non ve>'o
our em foimllm eeepeiit, quam 8utine ntiull, quae-
nne cleo perverz eiu8liem traclenae ralione mini vi-
clelu,!- repelenliu. >'imi> um <>, lor et populai i iaelatione ci
umt)rli!e8 exereitalione ll-acluel (3), mne8 omninn
8p!ritu8 ami8it. Ut utem apucl kiraeeos, immulat im
^lnenaium eivilale, iiem 8opni8te, czui in expoenn
ermone ^oosali praeivesant, c! llsti8 8ndl!!itte8 8e enn-

n.mvcccxxv,
(3) V. luve. 8t. vil, l50-l??.
luleiunl; 5,0 llomae in iil loi-i v8litale, iqui liieel!>
sluciium owNleienlu!-, non nticzno8 im uemulai-i , zecl
in eo^um 8e!-i>)li8 oommen!n'i8 omnem inuslilam po-
neie eoepeiunl. Ilinc lucl snetu^um enu8 nsolluxil, in
<Il>iI)8 8lu<jium et eumen vicle8, natuigm cle8i6ei8,
extennalll veluti ourpora, que iuvenile8 rlu8 velint imi-
lari. pi-aelerea quae poslnemil e8enl in ite, p> ima Imdesi
oueM 8unt, et i-aloie,^, ne^ee! omni uu!i>3le, unum
voluolati nice 8lucl6b3nt. I<! vom quantum e!oliuenlie
olseeesit, nunc! mul!i8 opU8 S3t <^emon8lrai'e. l)uum enim
cluae nlimociuni narle8 osatori8 8int, el vinceucli et c!e!e-
ctlln^i, nemo non viilel, prineipem iam et puznaeio!!
lli e88e, ul 8i e8it, ne eloquenlia czuiclem po^gil inte!-
li^i. Ouare psHe8lnl!88imorum eloquentia cleelamLlu-
> ibus soee luit eon unta , 8ive quo ll rel)U8 civililiu
remoli in Ncti8 !umenti3 eon8eu68eerent, 8ive (>!
leleolllni egu8 per Noiic! noelarum loe lieentiuz ex-
eni'i'ei'ent. ^c vix lliei pote8t quam mulw8 lalsa ^uai-um
iiNium 8imi!itul!o cleoepent. ^ui<1 autem mzi8 cli8>zl,
<zum noetb oiatoie? Ouum ie clmiiadilglsm fciI,
liie liclem -, ie, ve! lienam ne>8nm imauu, b ipso
seribeni m'lilieio lauem qugeigl; Iiio optinn>8 Kllbe!u>,
8i i<! nenitl!8 lli88imuwveril. llnu'e im ptet, quoo! in !-
!ew vii-tu 8il, ic! ltei-! vilio e8se t> ibueucium, pweoisiue
i neseio (iicl clepielum el piooul <zue8ilum nimil>m
uilionis ouiam nroo'iclei'it,
^l iiu il6lati8 ostoie8 nim! iam nensi Ulldenw8, No-
lidum t^luin usuiMdlint, u!)i ^ro ibilrio !a8oivi>'enl
l)uocl p!as8e>!im reoitlianit)U8 (<) oeeptum el releien-

(l) ve veleiuw leeitzlinuili v>l!e> ?!.!,, I5p. >I, l4, <^li!i!l,


iv, 2; x, l, l>i!uss. eu. eurr. elc;. ix. ?enn 8tzr, l,
53. Illvk^!.. 8l>lvr. I, l, 6. zl^niizi.. vi, 48. Vo,, 0e vel!,
'eil., egp.vil, vul, ix, x, xl. ^pud Qi-uunvium (tum.x) I^M
snezoi. 's!>2,tlum velt. iliot. urzl. 6ee!m, ele,, prozerliio vcw
l-ivii l. - c^l>^ vi. 4 t3
<1ull, quibus rnelore8 eiroum8lnlium p1u8U8 mbiliose
caplai-enl. lll enim eloczuenliae mocierlrix audiloi um sil-
Mlia 68l; 8io ubi uaee ciesit, d ineplias lam (ieibi
neeesze est, o 8n!endi vili pro v!rtulibu8 IlwdiU'i. 8ecl
nemo melius ieeiltiouum lllslum exmessil, ciulm ?eliu-
Nu Grolle' in ip8n oneli (1) initi. Idi <juum mulla le-
8VL lie8oripl leuulur, lum veio plneel ominiz indi-
gnalio, qui, auditi lbelar<bu8, nezal sien nosse, l
!Iinu8 N2i8lr>8 eloquenli leviviseal; in Quorum 8cno!l8
ne imdellis quidsm diolionis vilia emeudluentur, et poe-
liou luror et eoni mirum in modum com 8enlen!icl> un>
'iillle punarent (2).

Useu >i!clel seilec.


Ugec eloquenliae vilia, quae ereium magislium
meum eeulu8 (3) daelenuz eommemuiavi , in declam-
nninus oocursunl U^. >1nnaol' F'snee'as, <zui ugnoiuine
^eto^ 8eu t/ee/amaiul' luit 2ppeIIcltu8. Hie eczueslii geueie
mlu8 l^ordub in Ilispania, Numam veuit ^u^uzlo im-
peianle , ibique dioendi artem nrole88U8 8t. Ires beros
ex llelvi coniuze susoepil, ^uc/um /1nnae?n Fen^a/n,
nomiuo puilosopdum, ^nnaeum Fe?ecam ^Vuraium, eui
pozle ex doplione /ulm 6ai/w uomen luit, siogtiems
^Wasum H^eiam, ^ueani poelae prentem. Hl liberorum
desideri 8llti8fllceret nosler, exaelg, im ewle, decem
Contwv'lamm, 8ive t'auasl u<il'calillm tibi 08 evu!-
vil, ex Fi-eci8 el Ilini8 sneloiidu8 depiomlos. x In8 libri
quinyue lanlum exslant iulini , dmodum muli el cor-

(1) 8l)l>cni>, I, ,1,


(2) Ol. Nillln, e <Mu, oori. e!oc>. 8rvre. Lunlruv. I , pi-zes.
t!. X. Lc>ei^i.. Dommenl. Ilizt. 6 m<ill2 b primi t!e8llb
!nq. lm. eullitioue , in Primi e Nlitorum elwli, Ueloui
l83, in-4
(H) LoucLo. in oi>. pres!. 6 (juinl. 6ee>mt
1 46 lu^loiuxe clunc^L
rupti , nrinw8 vielieet, 8eeunclu8, eplimu, onus et 6e-
eimu8. ^<j tt/ntwves oeeclil dei' unu8^ual) /,,
que lioel g, 5eneeclpo8l ^niwves e<iite suennt^vulM
amen illi 8o!enl nraemilli. Ouae quidem conlioveisiite
et 8ua8<xile, liomeztic lque umniilt! exereillllioni^
cau8ll, ab i>8 l8eentsi 8!eb2nt, c>ui in ilieloium elwli^
elonuenliue oneiam ciabanl, et eommuni nomine l/ec/am-
/ns an>)eI!N2nlui'(1).0uum3.ulem l>uiu8moc!ili<?e!<lm-
Uone8 in Net ll^ument nlerumc^ue ve^arenlur, iisque
iuni8 rerum lumor, et vani88imu8 8en!enti3> um zlienilu^
inesget, lied^l emninn, ul cio!e8cente8 ex illi rnelurum
nlliein!8 lli^e^i, quum in forum venirent, in lium se
leriarum ordem 6eIlU8 nutiirent. i>im! en!m,in 8 8cu0>i8,
ex !><8 cjuae in uu I>ibemu8 ul auliiednnl aut viciebant.
^elerum ex ln^e llee!umt!u!bu3 abuncie quidem
palet !npni inelori^ eumen et inzenium. ^Ilioi'e8 idi
enlentiile, viv!<iaec>ue imagine n8im ooeuiiunt. 8tv!u,^
est conei8U8, igulus, 8svi8, l!2N8lli<)N!liu8 eieder-, eo
lumen lueo iilus , c^ui puelieum maxime eolursm lese?
en, 2 nlltivo oliltiui eanliure ciiseeclit.

8 2.

Venimu8 a<i netorem, multo omnium celebenimum,


ljui rgeuleam elalem l!!u8l!<irunl. Mis< ^abu <)-
iliialUH i8 e8l, dulugnn nulu8 in Ilis^anikl eiteiioio (2) ,
lmno el!si8liana 8eeuno et lzunliiuMsimo. ?o8t ?ieioni>
(1) No 5ua^n^l>z t t!>lllnl>e'^llH vicie Nilll. 6 ru. eolr. elcxz
op. xxxv. s)s, luv, 8!.I, >6,
(2) IVnii <Ifuore l^ui Iiizpiu! izuiclem >i>>c'il>uz plo^nluiu , oc!
in It!> ortum <^u>,>l>!>l>n!N lerlent. U>5 inter reeentinre c>!>u-
!wr 8^l.v>io L^im vir ei, (/.'/ilu<^<! /taiin, l/iai, ^), ?io8 rem
in m6iu relin<zul>!<z, luiozu <II<>ii>!i Llkz<)L!ll sF<,,
</ei/a it<ic>', <ii. , lil>. l. cp, ul, ^ lN), ubi lFmenl lleruiltul,
c^uibu l'reli vir e>uiliimi lii lun enleulim lnenl^.
nwstem nuer 6ilb Ilomam pei-<!uclu8, vix lium lio-
levit, in low pi-imum mxim cum Iilu6e el ver82lu8.
veincle i-uetorem pioleszu, jicenlii allem publice <mcuil,
et psimu8 ex Iklinis et giaeeis ibetoiibus suil, cui 8ti-
penciium ex Nzeo per-jolveielur (l). Ouo in munere od-
eun<m 8 it nvum atque inllu8lliuw egil, ul clluum
nomen, ope, lomanum civililtem.noztremo eunsuliliiil 01-
nament con8equerelur. Inciem no8ttzu<>m opeiM 8un>
ne' viinli nuu8 eiuclienc!!8 publice (I) iuvenibu8 imneu-
cl,88et, s>uietem Ni>ctu8 (3) Iibro8 uo^ecim con8crip8>l ei,'
miliui/one l/'. Oullmquam veio perleclo vix leilio
bro (i) voiNllicMU8 ^UU8lU8 80MN3 8U3e nepolum cu-
mm ei clele^vit, niliilo tamem 8ezniu8 n8 8uum nei'e-
Zit, <zuoli e!im nunc le8>mu8.
klei'ique lneli-e8, qui arlem nrncli Iilleri8 trildie-
ruut, cnteiui!n!e8 lilnquam pllrv, quae psiu8 6i8cimu8
lulli, iw 8nl exor8i, qu28i persecli8 omni alio eneie
<!oe!line, 8ummm llummoc!o eloqiienliae manum im-
pouerenl. L conU'mio l)uinlili3uu8 in !>b>'i3 8ui8 t/e nil-
iuil'one omiona acl minoi' ! 8ludill, czuae 8i nezliZa
non 8>l maioi-idu !ucu8, Remitiere e uon iecu8klvit; nelzue
aliler o,um 8i ei lillilglui- ec!ucm(Iu8 omlor, cum ad in-
lautiH coepil inslitueie (5). ^V vul^ilii tamen via reee^Ien,

(1) 1>tu rlviu Vop2z>2N!! ex puben erlin ltiu> ll>ec>'


<zue inetoi-iou nu enlull elerl> nrimuz ennzliluit ( 8^einn, ,
Vep. , xvnl), Onln Lezleili illein lerme v!euut l<>ne pu<!
nu HO,^FH />^ 3Z ce<, l!x <zu<, lm pIt, zuanlo m!>u um i-omlli
lim i-newrinu eluin suerit, <z2m um uc>ll>, ^unrum Iznole,
i plemia neolenlur i>em nrnno!!, multu minor ( l)6et <!>-
er!), <zum num>Ii>in> eu>u<zue rlici limnlul.
(2) <)ul>H ltint l! luclinium i-^linnom, qum in enaliz puulicl
eczuenillul' Noinaui, vicie l,. liNLNe, lle <:!>a!t, romn, >ul>lu<
<Il8ert. Lonn. 1828.
(3) <)uem6iuu6um loml mi!>lc>5 puzl viffinli lipeu6>, il <H,>-
elure nnt viinli nno mizzlnnem l><>ne>m >mnelri>ut, V. Iu-
?li^, eo, , xil, l5,
(4) V, prouemium b. iv, 6 >nli>. ort.
(5) V. <2, r. Ol.rr. I) HulnftAn npllwo selluli i<>zeu<!
in3illo, vres,, l72i, in-4".

^"
1 i8 u!8?oluze cnincil:
insplizzimllz lnen!i38 non est per8eeulu8, quibus nonnulli
pusro nuno vellenl li Iillei-28 inslilui (1), neque inane
lanlum o nuciulas sii'eeeplione8 llislorio uuo oonlulil;
se6 vir cloolus in pnnnz, !n^enia8U8, et cliuluin U8i>z
experienli , nominem illum vei'L oivilem soi-n^re Wie-
<^tur, et pubcHsUln nnvalgsumque lerum llmini8tlllo>
nceamNocialum , qui re^sie oon8ili>8 urbeg, lunllare Ie-
8>Iis, emsnliclre iu^iciis p88ll (2).
!>'oque 8o1um0u>ntiliclnee >nzlill>l!n68 suturi olim sg-
Wii3 !e>e laeunillm vo85unl; t elen8 qu>8<^uL linei-
!ium 8luiornm 8neet2tol' nlunm l>ine Kauiiel, quibu
ei lieegl <^e Filleo>8 et lalinis !illei'i8 vei->88ime iuiom'e,
Numque 8!Nernm wmaui zei'moni8 8>mnli<:il2lsm piod-
l)il(3), gcerrimum czuoczue rbelori8 iuioium et 8apien-
am inii-abitur , qui in Iumni8 8u8 non eximiain 8Ium
clooliinM, 8e6 umne8 etiam nimi virlut68 exizors non
lwditavN.
8unt qui pdia ckciama/l'tineH qu8am Mnant, qu-
lum unlleviinli maili?-^, alwo vero oenlum quinque et
quadiliiulH minowL gnneantui'. Lx u>8 aulem el8i !ie
I!!8niticlioi'e8ele8luuioi'e8quevi83,e8unl,erilioorum!l>,m6n
llooll88imi eiu8mocli non 6886 i-bitsNlur, nt nobili8zim
uuie ilielon, euiu8 nomen piaelerunt, no88iul attribui (5),
Hie du ad8 ie eril eila/oFum nlemorare <is usalor/bu^,
z'ivo </e cau cossuptas e/o^uenliae , quem lii laoilu,
!ii ?Iinio iuniori, pr8 vero^uintiliano, lioel nullo pro-

(i) V>6 in nne m oilionem N vilii in nuerili in-


5l>tutinne vitn6i in liru eui lituln: 'l!icme Vl>!!ul>>
<1lti<>n !>n>te in Xuilorin inzximn N, ^lnen, 'lu-
lin, n nnc oeoex^il 6 nn. iv<:c)ci.il. ^u. "lllurln
ei Nie, r^, n. vc:c!<:i.>I, iu-8<>,
(2) V. NoZen, Ne pniln, yuinl. VVironur, l7?g, in-4".
8cnon et VVexcn,, Lumm. c>u l)ie. <!e uns s!o^uenl>e enlenli
elo, I.in., l80l,
(3) V. LOIMLI,!,, ?i-alegain. 6e rmml>e (juiulll.
l.ien m. - c^?li? viil. < ^9
Kbili l-umento, llsesibeullum puwnl(l). 8ecl quieum-
que llemum nuiu8ee clillloi auctor 8it, <^i8er!um 82ne et
8uion8 iuieii virum llioere nun tivbitaverim, et oum
pl>me notae eiiptoi'ibus conferenclum.I^amque in eU8>
z8 83F2eiler iuquisil, ob qu8 e tempi-i8 inlervallo,
quocl b ^uZu8lo g<l klavium Ve8p8inum ellluxei-al,
pr>8linll llinille et nilore 8uo eloquenti iece88!88el,
velei-08 oriltui-e8 cum reeentioridu8 pei belle oumnarat,
HNi8<zu6 l"2lniie ralionem 3oul>88ime exnenclit (2).

3.
6, />// ^eeiiiu 8eeuf!<iu.
Inler ^uinliliaui lii8einulo8 omnium maxime eniluit
<7. /'iml'u^ Caeci/lUH F'ecunl/u, ui!u8 Hovi (!omi cl i^aiium
laeum, quuin IVeio, 8epleni im nno8, erum uotiietui',
kliniu8 nie, iumc- lliolu8, ul clistinZuglur ?Iinio maio/'e
vuneulo 8U, quo lliil cloplalu8, 8ti8 malulv acre
ingenium Iitleri8 cleclit, et lullii ve8t<8ii8 in8ie88U8, cl
eloqunliae loriam contenllit. .^6ole8en8 in 8^ri mili-
lvil; mx in sr coepil iesrs, et per omnem iletateui
C2U8828 e^it tum pull eenlumvii'8, tum in8en2lu nobi-
U38!M8. Ouum Utem maxim pu<l Iiij!ium lllli
valel-el, per omne3 Konoium scclu8 ci cn8ul3tum et
auFurglum 28eeuclll) et tanclem Litn^niae nraoon8u!ri
portale luil p!-llelec:lu8 ^3).
(1) In lluiuze 6iI<>>;! ulxzuitlllem eur>c>iu in^uizivit, umuizque
lument, zuibu <)u>i>tiliu<, v! I'llcitn ut tribuilur nt blu-
iicIur, llientor exvon6it Oenr. l!ut. keboln in Luevelu
pei nliuloio. Vrati!,, l?98, in-8, lpz bnno clilllouin
ne<Zll 1<:ili, neque^uintilmni, ec! ineerli ueloi-i lluit, <^ui
luil 1eili ut <)>nt>!>ni e^uIi, t!l. Ili.c>l^!!f , ?lc>!ezc>lu. in
6iIn, I e!. Nl!c>ri!>u, Vlli>2v, , !8l9, in-8. Lcxzi'M, ?i-I,
in ^laeiti, qui vul^u lerlur, 6iI<ini 6 ltor>l,u, Hau 8xon,,
l835, in-4" N. O. ^V, Lini^i>?, <jueti<>n. pni!,,!. Lpeciinen vi
6 <2>n^>, <zui inerit>ilur ^0 lzluriliu, len. l839, in-4.
(2) V. ^. LciLi!>l, vi. l!e illlni 6s ollllitu plel2Nti,
!.>><:, <829.
(3) 0. pn ooun^i iunioii vil ele. 8lu6io lo. IU^o, ^,m-
leloc!,, 1709, >u.8.
!n I8?oit!xe cnlric^r
Lx ?!inii urali<iniou8 80>U8 oxsll /'ansM ,'cu Iiiin
lictus, czuum eonzul luisset cle8ignlu8. ^luptimu liltera-
rum llllu ellltem lulerunl Hilioia/'Uln libri deoem, in
<iuibus plurima leunlur, que cum eximiam ?!iii na-
lliram to^lantur, tum vero mxim nerlinent c! ni8turim
illiu elatis eclnianlliim. Im in nane^ricu, quam in
,'pizlolis kliniani inzenii nrae^lanlia, et iuvenilis qugeilgm
berlas laualur. Deleelal criuoni genu8 acutum, Nn-
riclum, limlitum, expolilum ,^louiuzc!m !8ojviae Nosouli,
poelicus lleeur et oumina Piaeliain enlenliarum nassim
neeuinml, li>i<> enezoenlem illam etalem nruliunl, qu
plus i'ti st ourae, qu<im inilffeclali onclnri8 8c> iploi ibus
ine88l (<).
I'raeler nu8ee lre8, o,uu8 mudo memni2vimu8, luerunt
!ii mulli 6iz<?rli, quib8 ill lempe8lnle sui um >!Ii>8l!re-
!ur. Kl On!Nllli>nu8 (2) quidem /)om,ium .^/rum laulial
st /ull'um ^/sl'eanum, euruin qu8 vi<ierat lun^e nraeslan-
l>88iino8 aralrk8, ?>ac/lalmn nraelerea sublimem et 3l>5
oerlum, et /uiiu ^eeune/um eui, 8> lunziui' eonlii88et
el8, c!ari88>mum numen or3luri8 ou pnsleio lui88st.
iVee praelermilleiuli Cn/) ^lbm Veses/ienn el^/i,
.Va-cei/u^, quc>8 auelur tiialuzi cle omio^lb s3) nuten-
li38imu8 eivi!al,8 et nrincines fori ciiceie nun clubilavit.

c.^p^i ix.
IL ?IllI.080rU!^.

8ub imperaluriu ominM plerique 8meulim nrosossi,


nun virlule o sluciiis utbabeienlui nbilusunbi labuiabiinl,

(!) V, Li?,, Disput. <I plinii pne. (in eit. ?!in). Qs,
l.^Kxnrk, i,^coe lv, p, 3?2, , 15. L. Ue?I.!lL, Lniuiuent. <i
loeutiun l'nii min, ver !><: , <^uin vocllnl, nnnniliil I.
ini-renlo. Up,!, 839, in4.
(2) U int. sllt.v, l, N8.
(3) l)p. Vl,I.
^
l.lnrn III. ' e.4?l IX. 1 i> !
8<?li vulluin et Iiislim et cl'!88enlienlem eaeteli lidi
U>m pezzimis ulUl-jnu8 nrelenu'eonl (l). Lt 8enec (2)
lzuilienl snerum illuium cullum memurl, e< inlo^um
canul, et nelizenlioiem d>din, et inioluln nigenlu
o<ilum, et eubile lmmi p08>luin, et quidquicl liucl mbi-
linem nerven vi 8equitu>-. x quo iiu iuli Mel,
Iniiusmocii Kumine8, nun musicere, se<l eunzpiei cumen-
l8, plilu8upnim non cl 8eeltoi-u!n u!i!lltem, secl <!
vnm 08lenl!ionem relull88e. Iln,ue recuium 8Ulin>-
lai-um mure, non viveie, 8ecl liizputai-e clocebnl, nun
iiltioiem illgin !erulunumni-um etcilvinHium 8cienlim,
e6 innem qnc!ni pnilo8onuie peeiem 8eeuli, in
vn38 lle veidi8 cli8een!liune8 Iiibnl, ul que /)//o^>'
/i/'a <uei'l , jm lel e8el /M/o/ogl'a (3).
Nue oeeclit, qunc! i!!iu8 elli8 inzeni rvidu8 nln-
lu8onl>iae 8!ucli>8 lesiu^ngi-ent. ^'emn enim leie cl i!I 8e
eonfeieNl, ni8i cmum lucii inlescairenlur, ul liquid
pmviu8 inlelveni^zet clies.czuein verliere Iiee>'el(4).8i qui
veio 88>clue n!n!u8unko3 uclirenl, I>>8 uilozunlii 8eno!
l!lve!8oriuin olii e> l. llue eonveniebant nun ul lliseeienl,
nun ul 2liqum vite le^em ooipei ent, cl quam more8 8uns
xiMi-enl, 8ecl ul o!)Ieetmenlo uiium neili-ueienlur (5).
Iliuo letum e8l, ul pni!o80pni ioerel, qum lullius
p3ul!u 8uuei'!U!'e memni i 6i eci8 c! liomno3 linz-
lule>l; ut enclemiei, pe>inletiei, !ieque s>InIu8Ui)dU'
uiu smilie 8>ne 8ueee88Uie clelieerenl (6), un 8tuieo-
um excenl, cui .^tta/u (1), /'all'au /'/) (8),

(!) Hli!K?ii.,, NN. eU. l, l. <^s. 1'xcn. , ^nn!. xvl , 32,


(2) r.P >, l,
(3) ,, <-,vnI, 24,
(4) 8ei<f,c-. , al, quezl. Vil , 32,
(5) !>!,, D>>. ov>>! , (!.
(t!) 1^,, 8r?!!-)c,, Kl>l. ^uel. Ine. eil.
(?) !U, 8!".^, , 8ui<-. >I, I., 8NLc!. , Kt. qu. >I, 9U>
^p. l.xvil, LVI.
M 8>,!<, ^. , l?^ i.vl c! l^ - vi: lii-evil, vilno, L.
152 nizionl.4L cniriczr
Ca^ //<( 1), MbM5 ?/auiu, 7^>eea /'<?/l^.
/iaca Hu^an (2), M,n/u (3) liique nomen clecie-
runl, virluli8 alque Imne8lali8 zluiosi. 8i cui vero mirun
lorle viliealnr, <zuo<1 Itomani b >I! puilo8onlin6i rationo
i'eoesserinl, quam Nullius nvexerat, lque in law eorru-
nt>8 morid8 8loieorum lloolrmm poli88imum 8eo,ueren-
lur, <zue oelllilalem in 8o!virlule eon8lituil; isnroseeto
mir l1o8iuel, i in lomnorum conciilionem N2u!ii3nel'
inquiillt.
imirum 8ei-in8il Iulliu8 extremi8 reipublieae tempo-
riI)U8, lzuit>l!8 eli2M8i Nomnorum Iiuerl8 im mullum
lui83et imminul; e lamen er! rorum romlinmum leli-
ci!g8, ut oive libero, <iuocl euicsue berel, no8ent 8en-
lire. Hin i dieeroni3 Iit)6!t28 in nn!!o8on!mrumnleiti8
eli^sncli8, ^lg mzxime pronret; bin ricle8 iile et poe-
licu8 neue clixerim olor, <iui k!utoni8 in^enio vrole-
lU8, luiannm pl!l!u8s)Kim exornnt. l! contrario 8ul>
Kerili <e82rum imperio, lznum ?rinein>8 vo!unlN8 <?83et
pro Iibu3, iam nn n!m loqui, 8ell ne coitclre qui-
llem nw ilrnilralu licebl. Innumsri exn!cillore8 et cleln-
lore8, mnANH merceclo oontlueli, omnium civium lacl
clic!n,ue di^enti^ime 8orulllUNlur; eonlinu<>e eou8-
liono8, peruicie8 innoeenlium, et czuolidign donorum
virorum 8upsilici omnium nimo3 lerriwbanl. ln ill
temporum cliMouIlale nullum liuli nerluzium Iiomlmi>
requum fit, ni8i in 8loicorum p!>il<>8onni, csull lN8U5
clvel38 tot C3lamiliit08 lirmllret, et ilioinm nimi8 ca>-
lum, o,U8i clixerim, obclneerel. Im clver8i8 lemporibus
<1e morle noliu8, quam c!e vila bene bellleque !N8!itl>enl!>
co^itauclum luit. llino vero 8udlri8li8 le eolor, o.u! nln-
lo80pllioa illiu8 el2li8 oper N338im insu8c2l; ninc inur-

(!) 8^!>^,^, v Ili>iiui!!. nmi, xiv.


(2) 'l^c)!?. , ^ni>li>., xiv, 57; xvl, 22.
(^i) III. , Hnul. xv, 1l.
i.!ril in. - cxrul ix. 153
l!e8 gravi^imam 8loicorum 8mentim amplexari, qui
ill pre8ertim nilunlur,ut extra om!!emleliiaelum8urnt,
ul ups lorlunam emineant, ul nim! llemum in8i8 iam 8>l,
quoll limeanl, quoll sperent, quoll llo!eant,quo laetenlur.

l)uam mollo llumbravimu8 8loiee llootrinae imagi-


nem, uane voli88imum in operibu8 8uiz expre^il /,. ^in-
naeu ^eneca (1), l^orllubae nalu8 in Iliznania, palre 1^1.
^nnaeoseneca rnelore, lle quo 8upra commemoravi. ^clo-
!e3cenlu!u8llomamllelluelu8, tanlalamquevariaeruclilione
acerrimum Ingenium exeoluil, ul aequa!e8 omne8 long
8anienlia ntecelleret. 8ub lmperatore llauclio in exilium
olu8 suit, qua8i unu ex moeeni8 luliae, tiermaniei Nliae;
iure an iniuri ineertum. ?08t anno lerme octo, allnilenle
^gripnina, ?iei'on!8 malre, ab exiu revoeatU8, praeluram
et sorl2888 eliain eon8u!atum ge88>l; quumque ^eroni'8
8lucI3 regenlli8 lleleetu8 lui88et, lamalillerarum, ingenli
mviliarum com et nolena in nrimi8 inelaruit. lanllem
ccu8tu8 tamquam popu!ari8 ?i80ianae eon!uralioni8,
illeoque a I^ewne all mortem ac!etu8, 8ibi ven8 ineilli
iu88it, nno ae!l!8 8uae terlin serme et 8exe8imo (2),
ve 8enecae natura et moribu8 t>i8loriei allmollum cl>8-
iclenl intor 8e. Iloo lamen intsr omne8 oon8lat, >uilo8n-
pnum no8lrum ab eximia ia virlule absu>88e, quam in
nneribu8 8ui8 rapnice llepinxil.
l^X8laut l i!!iu8 libri ill De i,a at/^Vo^n/um. 2 ton^o-
iai/o aci //eili/am ma/rem , quum iu38u Imneratori8 dlauclii

(!) V, I)!vLai', ^,l <?> /a li! et l ec/^ </o Hene^u', I^ri,


<^?9, in <2". l^nminenl!io 6 l,, /^. 8enecl>, iusczu in nlin-
upniam moril! (in ^nni!il>, ^enclemi Lanclvenzi). ll3n<l>>vi,
,W, in4,
(2) V. ^<^i?. >nn. x>I, 8; xil', 2, 3, l4, 20, 42; liv, ?, 5;
xv, 45, 5, 60 z xvl, l7.

.
<5i M8?oluzr cniric^e
in ^^iCM in8u!m lui88et se!elu8. 3 <?onziat/l) ne/
/^bium (lluclii lilieilum, ob fi-iUris moilem 8e 86 Mi-
clilnleiu. ^ t'on^oialio acl />/awlam in luolu Netilii lilii.
5" He /^omckn<?'n <ld I^ueilium. 6 /)e an/n' i nn</u/iiiate
cl ^unaeum 8erenum. ? /)e conlaiiia a/>/en/i ll
eunclem 8erenum. 8 i)e clomentt'a libi i nl li IVeronem,
x quiou8 mimu8 tllnwm 8upolt>8t, et p>8 8eeuni. 9 e
,'elil/aie liitae <! puiinum, lialiem l'ulinae, uxoii 8uae.
10 /^e Ma benia ad lIgionem siatiem. 1 1" ^s ol/o ai
w!l </>!>/'. 12 /)e iene/lc linri v>l ml .^ebutium
liberalem, l 3" Fpio/as cxxiv ad l.ueilium, 8icilie nro-
cuialurem, quae in s^umenlis pi!o8onluei8 ves83nlui'.
! H> ^niu^aiiunl ^uaell'num libri v>I. 1 5 Deinum ^?i2-
/.?X2^v?lu?lg,8ivsI.uu8inmoilemIlun6!illn!i8(!!au<1ii(1).
In I>!80 o^eiinuz, Uli 8UPI innuebllm, loicmm do-
ti inm N!2e8!!im sequilui' n<>8le> -, l nlluim nud eum
le^unlur modesliae, iavitali, iu8>i!ike, eoutinentiae,
liiumque virtulum pilleeepl, quae ll oniizlianas 8-
Iiieuliae lnlil)l!8 >>enilu8 m<m8se videnlui-. ^d illiu8 u-
lem 8e>idendl >-IioemquodNlnet,meonlimumfllelu!um
exixlimavi, 8i ninka>i88imum nao de >e OuinliIini (2)
iudieium in medium ploleilem: Lx indu8li'icl, it ille,
8eneeain in omni zenere eloquenlige di8luli simples vul-
8l3m s>80 cle ine opinionem, lwia damnaie eum, el in-
vi8um quoque liabeie 8um emdilus. Ouod ecidi! mini,
dum eoiruptum el nmniuus vilii8 siilelum dioendi 8eU8
>'evoo!'e (! severioi' 8ludi oonteudo. lum ulem 8olu
!>ie feie in manibus do!e8eenlium luil. <)uem non equ>
dem omnino eonlldlli- exouteie, 8ed uotiolit)u8 nraelerri
on inebiim, quo8 ille nun deslilerat inee88ele, lzuum
divei^i 8>l)i con8oiu8 zenel'i8, pleere 86 in dieendo n88e,

(!) ll'nc nneiwm , >nli 8enec: in lucuiu, ex>>>'> ui uotcu-om,


lNV<,>!,ts, >l>M MoNlUIVIMU!! IN l!l>N. IV N llt^l , ^ ^l, in nuli.

"-
i^inrn m. - c>rr ix. <55
s^uibus illi plaeeienl , cklliei'et. .^msbanl aulem euu
mgig quam imital)nlur; lanlumque nb so llelluebant,
quantum ilie b nliquis cie8cen^ei-l. kret enim onla-
tum, nse8, ul 8Ilem pi-oxim<i8 ii viio Neri. 8ecl pla-
cebal pwpter 8o!a vili, et a6 ea 86 qnisque cliiiMbat
ellmzenda, que potei-.it: cleinlie quum 8S iaclaisl enem
moc! lliceie, 8eneem inlam3bat. <uiu8 et muitae lioczui
et in^znae vii lutes suerunl: in^enium fei!e et eopinsum,
nlurimum 8>uii, mullll rerum eo^nitio: in qu lwen
<l!ic>uclnclo ab bi8, auibu8 inquiiencia lzimeclam M3nc!l)t,
<1eceptu8 est. Iigctllvit eligm omnem leie zwclioi'um mn-
leriam, >!m et ornlione eiu8, et poemat, et enistnlue,
et (lillla^i leluntui'(l). Bullae in eo elaieque 8enlen!iile^
mult eliam worum 8>'lll>a lezend-, 8ecl in elnquencln
eoi-suiil plerque, tczue, en pemiciozi^ima, czuocl dun-
<1l linleibus vitii8. Velle8 snm 8uo inz^ni llixi8e, nen
imlieio.
l)uae aulem lluloill anpellal t)uintiljk>nu8 8eneee vi,
naee seime 8unt: euiios nnlilnel, 3ucl<:ior68 tran8l>i-
tiones et senlsntiae, 8ine mn 80i'!Nli<inibu8 8ui8 inlextue,
in8o!il6 diolinne, vei nosum eumincl, suliae et minu-
l!88!lN uialioniz memt, null 8iie>>e vineulo inler 88
cnnnex (2).
Ilaeo quiclem iliMnlei' 8lnclio8i8 noliorum litlera-
i um velim mimaclverti. ln nnnnu!li8 enim elli8 nosti^
8erintl'inu8, qui lamen 8eneoe in^enio et oclrin
!ni88ims bznnt, iein piane ljominlllui' sFuliarum 8tu-
liiuiu, eclem Iignslationlim inlemnei'anlm, iclem ilxet!
cielelu8, quo lit ut si-i8i6>8 8a!idu8 lque euliz 8entenlii,^
^ucieant M3zi8 quam ven8.

(!) l? !>i 8nec!>e operiuz c-ztinn: el c!i!oz;> uuno 6ei<io>


<Z6 lllsioillXL cnnlcxl!

c^?m x.

I^lLdieilMin excoluil liberii et dlauii lemporidu


Fci'lbonmH /^a^Au co^nomenl DelAnaimnm. Iluius ex-
8lt libellu8 /)s com^on'iione neHcamsntlil'u? , wm uumi
et plebeio 8t^Io exawluz, ut pleiique ibiti-entnr, vilio
billriosum wee oorruntum n<>8 perveni88e. ^leo cle-
8unl qui illt exi8limeut, Imno opellam ^raece 2 soridoniu
eon8ei-lplain, 8e<iuioi'e etllle in Ilinum 8ermonem lui88e
onvei8m.

8 2.

Od mullinlicem lioclrinam pti88imum lauatur su


/^/mlUL Feeunckl, qui Veionas ortU8 liberio imperanle,
vilae exilum invenit W8eni ob oupiilatem nroniu8 con-
8pieiencli Ve8uvii mont>8, Namm28 evomonl>8, quum
nnum elllli8 eset 8exlum et quinqua^esimum (1).
Nie quum eximio e83el ingeuio, iuoreciiliili 8lullio et
8umm vizanlill, p8lqug,m 8ud (au6io in Germania
mili!il8zel, wilximi8 munerinu8 um Iuclu peslunelug 8l.
.^l lioel 8i'v>88!mi8 ullieii8 cl!8leutu8, comnlus volumin
b8olvit, ciua klinio juniore memoianlu' (2); ex czui-

(!) V, ?,,,,, Dp. I, 5; vi, lN, s.l. ^,^8l)!< Ne <;^noil!r,


A i vle el </ uun'aF ^ />/,. I'l>i->, 1829, lu 8,
(2) pl.i, , l!p. nl, 5. pnii zi!l>ll5 per lepeiM , <zuo
I.IN III. - cz?r? X. 157
I1118 tsnlummnllo exzwnt /^/onas nai/'// libri xxxvil ;
opus 6issu8um, eruclitum, in quo inNnilgm il!m resum
Vsielalem, <imiil)ili nexu clovinolani e!IM, quam l)>8
inill t mnIlU8 80l'inli'S8 meei 3t lalini ogrplim ue
<li8pe>'86 li-aotavssant. di-iticum 8ne aouinsn, reeenliorum
Mnrium, in ?!inio <l8is!atur(1). 8eli czuisnam exquigi-
lizzimum in natusa ni8loi'ia iliciioiumin Itomniz l'equii'llt,
qui plurimi8 am rem N!e8iii8 eaiLsent? dslsum
ziczua reniLUkN8oribu8 oaspenci no8te>' lklic>uil; c celw
uituit 8l^Ii virtuw, ut ninil 8il evi<isnliu8, ninil exni-68-
ziuz s2). Iclque wirum l!'!ll886 villsdilur, 8erinloism, czui
!m liivrscl leolione oinnsm psns looulioni colorem cle-
bindet miltois, cleo 8uum in univsi^o onere 8S nrae-
bui8 , ut iclem et V2liu8 ubic>ue npgi-eat ^3).

3.

Ouemaclmoclunl ?Iiniu8 maior in univi^ao nalui-as


bi8tri eladoiavit; 8io /'om/ion' M?/a, nalions t>!8paiw8,
MoFipuioa lclnluinmoclo tigowse e8l Z>l!88U8. 8orin8!l
ck illt ftsbi Iibro8 ill, quo8 llguclio Imperglore oonzlat
ejilii886 (i). (>UMvi8 ulem N08ter in re aclmullnin diM-
ei vol^relur, uloulequi Nsimu8 1.linorum suil, qui ler-
mruln siluw LxponslLl, inulla lamon izsnlicl mulloque

in no eniztol memorantur, unti ve iaoulllone ?<zuez!>-i b. I,


- vs vi! knmnnnii 8eeull6i b. il, - Leoluiu l,elninie l>, XX.
- 8tu6ic>i t>. ill. - llubii rmuui b. vill. - II>wlirull> 2 lino
XuLHii > xxxl.
(1) V, H. 1^. X. ?Le, t!ummelal>e u^ ia bolani^u e< l malil

?n, 1833, in-8.


(2) V. <!. ?. Veicn, l,sxiei ?>!uini 5peemei>. ^VUlewber,
1837-39, in4.
(3) V. Lonclieno. in plaes. H c, ?!in, 8eo, eil. Tuiin.
ocecxxlx.
1 58 uiioiuvr cnnil^L
inclioiu usus, pleinqne vero o Uiaeeiz llecsi'penz, e in
meclium llulit, ex quiuu8 eoal Iiauiii-, qu^LNilm lim
luent osli! laeie et liiviio, qui morwle initio leri-gz
lmnuerinl, quiuus mosibu, qu Ie, quovo imperio re-
8erenlu!.l)u2e omni io Nclsiavit.ulpesgpieuae lnevilti8,
<el siuillo noo WslliclL ictloiilz laullem 8il)i conciiliel sl ).

Do vita Caiume//ao nnl Und lei-m oonsl^t, ni! La-


<!ibuz .tum, 8t) libeiii et (uclii ominalu Komam
luinmii-ilsss. praelei' lilimm 8in8ulaiem ck nl-io-lbu,
cxztilnl ^olumeae </s ls 'iiea linn xil, piosa olllliuno
liusoi ipll, 8l (leoiwulu exoip>28, quem <ie cu/t /io, to-/ ,
i08tu kublii sz'Ivini , olllmlns beloieo ex3rvit, ut,
queiuamollum leslillur in plLfalione, poetlet numeriz
xplerel Leoizici carminis pai'tns Visilio omi888. In
nis llulem liblis nn minus 8>'>^2lioni8 perituiu, ^um
nililiuni, oazluiu ulyns eleilnlom 8oriptorem so pioit.

. 8 5-

Mximiz nonurit)U8 uNzl3lu8 (2) tt,omL Nssuil FeH)/u


/u/l /'sonlmuH (3) !>'! va et Iraiano Imperaloril)U8. Lt
5ud ^ei-va s>uicl6m eiealus oumtor aqumuN, 80lipil </e
a^uaeciuciibu sll Komae i7timmentanum , qui acluue
legilur, cliolion 8U8 ca8lial et !3in. ^t non ii8<iem
lilvli virtutibu8 Illuanlnr libl i iv lmieFemal/con , in qui-
(1) V. 'llzruuci^L, 0>8. e I'onlp. Hl! eiu^ue bi (in ?6>l,
l'nmp, zle!e).
(2) V. li.m., Lp. ,v, 8z v, 5,
(3) ^liu b bor el luu l'i nulinu, oliploi 6 r zil>,
l lempole pu!erinl.
duz eillcium quollque enn8!!!M, et 8I!ei'8 invenlum
expozuit, quo ^weci , romni, liique olarizzim! cluce
m bello uli eonsuevesunl.

c^pm xi.

I)ue i!le iui'igconsulldl uin lilMlae Maxime inter 88


mvei8e, quai-um lter ^uzuzlo iinpelllnte 6'. ^tteium
^a/)i/em, alleril ^/. ^il'il'um /.absuilsm 8eolare!ul', la-
U8 etiam in3ec>iienli lemsio^e pkiel'unt. Ouxm enim
libeii! aelate iiUer <Hai>lloi8 ci>8Lipu!o8 Musiu Haimz
(1), Fem/iwnl'u^ aulem ^wcu/ inter l.becni8 auljilore^
Mi8ziinum lloserenl ; qui prinriz <Iel!-in3m piodi-enl
Hlb/ni'am (^2); qui no8tei'iol!8, ^ocu/mm luerunl ppellali.
Vel uin ex utraque lamili siauoi aclmoclum suere, quoium
nnmiua non b8euralil ouvin. Ni aulom sere memoiilnlur
^>/. i7tteceu ^Vsf'va, t?. taHtt ^oFmu, g, qua 8at)inini
l^'osUW eliam nomen Kabiieiunl; U. ?c>ccem/Verva,
8Uper!c>!-i3 s>I!u8, siater Kerve Iml,eilllori8, 6^ >ilmm
^e/u, et omlttu >l/s,' Ioilo >u<l3li (3) ; p08t>'emo

c^rm xn.

s)un>8um lanem eva8i88e!, sequi! e liao aewle iam-


mlllicorum lliseipna, 6eet 8enee(3), quum quyi'ilui',
(Isgeeorum illum mordum 8upei vacanea diseencli, in No

(l) ?LN, 8t, V, 90; ?!?, I)<8, I, 2, 2; Cei.1.. pl>8!M.

(3) ^nn>, xil!, 30; xiv, 19.


(4) v l>i, 2!ii^u uonnu V, ll^cuil,, , l, 1,1 , . I, 8. 6,
H <2 et 8<z<z,
(5) ve l>iov>tle vi!,e xil, 2, 3.
!6N mziuniL cnlilc^
iNno czuoque irien8!88e. imirum plerique ramiUtioo^
um non, ul nle, in poeti8 allzue ni8lo>ii8 enrlHiicli8,
neque in iis niinavsi-lencljz alllbollldant, qua baidaia,
l>ue impropri, quas conti- legem Inquencli eszenl pu-
8lt2; 88(1 P2l'!e8 8U28 oblili, 3 lien 8e ll-an8lelebanl,
lque !3ne8 quae8liunoula8 ex2gitanle8 (1), in tio8
rei-um lutilium >8qui8llione eon8ene8cednl. ?<on cleluere
lamen nunnul, qui in iebu8 8riumllliei8 6ilientel et
cum !ue versarenlui-. In Iii8 Nemornclu8 in primi
(). ^comu /'etimnu, ?alavinu8, qui Lumae lloruit !Ve-
,one Impeialore, et per8niou2 drevique ciiolione in (!!-
eeioni or3lione8 eiuin6ut2rio8 8orip8it, cluiou8 lulani
lnci oli8cuiiiez, et illiu8 evi uisloriil eommos iu-
8linlur. volenlium 8ne, uuiusluolli eominentiu'iu8 mulilo
<^cl 08 nei-veni8e, alque Iieni8 8unerinuoli8 sort388<i
e0MN3(:ul2t08.

uotnri; au miuoi Ileeuli sueiit, <zum e!en; <^uo wter !Ieu-


lille; qun^ ^el>il>> nnulen inter vir^inez luizzet ; !^ui<l 8ireuez cgu
lre int u!ile ; ulrum liiciiuuLioi Huorec>u, n edr>oiol vixelil;
ljUlleuM ver Xenee mater; qunt nuoz vixerit ^eel, quo!
vini c65 ^lniniz e Fiei 6>ze<6enl>Iiiiz 6ec>eril, i>I>l>c^ue >6 u>,
<6<

z>> nno url>. eond. nccci.!!!! <ll ciirill ntn cl'llj

c^plll I.

<)ua8 ineunte llbro 8upel iore lieerescsnlig apuli ltoma-


n8 p0lilic>ri8 liumanilati cau88 memoravimu8, eaeclem
plans nobis oocurrunt, eleriorem litterarum latinarum
eoncliliouem enarranlibu8. 8i enim, iure civitati cum tot
xterni8 cmmunicato, perezrinila quasclam luit in ur-
dem insii8, et nalivu8 ille romani 8ermnni8 nitor, et
Nli8lin3 elezantia slalim po8l H,uU8lum cleleeerunl, iam
<^onieolura licet auzurari , quo lanclem noo Vitium litte-
rarum muoe886rit, quum p08t I^ervam ii Imperatoren r<>-
rum polirentur, czui in alieni8 reFionibu8 e88ent nati,aut
muliu8 extra urbem vixi88ent, quique complur68 provin-
cia!8 inguinale loczuenle Lomam ccirenl, czuorum mi-
ni8teric> ulerenlur. t)uae czuidem pererinila8 magis ma-
8i8que in linuam invasil, quum in8equenti tempore,
imperii secle Lvlantinm lran8>at, insolitae provineiarim,
lle8cr>nt!lin68, uova mai8lratuum atque lwnorum iwminil
suerunl inveela, p08tiemo eivi8 et militari clizciplini!
nenit8 suit immutata.
ll
<62 m?;l<)tti^ cnillc^L
srnseclo ex n!<, s>ui Imc lemne8lte imnerium olili-
nuere, nnnnul doimrum rlinm 88m'll<)re8 ItZbili sue-
ruiil, Uli Ilck'mnuz (!), 6uo .^nlonini (2) et ^lexanclei-
8ever8 s3). ^t 00mp!ur63 teteirimi lvranni <lomin3li
8unt, qui Iiuc Illulummoclo peeladant, ut pudcis ex-
euninu movinci8 exmlarenl, et larziliune milum vo-
luialez lemmerenl, et uro paeem lc^us otium 2 bar-
bai-i ^enlidug impeli-rent; intere clum mitaiis lieenlill,
bell intestina, reruni exleinarum oido, loecszimil
luxurio8 et perclili mores rem pudlicnm ne88um<jclrent.
l)uo fllolum e8l, ul Ilior inzeniu, ne3li!enli veluti zi6ere
Mala, conliee8oerenl.
Increlbile elim memnr3lue3l, ciunlopere lalini ei-
M0I8 elitlem !ne!aelnnt in8!entioi voeadu!, aut
<!x ultima mlitsuilule renelil, ul lioenlius eonlict, ut
^i^eco funlo pu!i(!iu8 lieiivulit, ul ex llul)U8 !inzu>8 ine-
>ile eo3,Ie8Lenli2, uul clemum momill in alillm izniN-
culionem l> aii3!aw. (>uocl Vitium riptoridu lwius etali
commune, in i>8 mAe^ertim oceuiril, qui eliri8li3nam 8-
monum irolile!0tr. s>umv>8 enim 8llnior>8 ootrinae
ralionem, ustr <I iu tempu8 czuae3itam, mortzum
in^euiiz nei uerint ; nttamen qunm libros sa8liciirent ,
nliclU!8reIi8!0num8uper8llli0Nl0U8 imbut08,elloli e38ent,
ul rudi'3 mullituclini8 eanlui 8e8e aecommoclgsenl, 8in-
cell I<ltiuil2le recec!ente8, vilio^um e 8orcl!bu8 inquin-

(1) II, 0 cum >pi nrnsezzoribuz et n!>i!ll5nn!>! , brig ve! erni-


nibu invicem e6ili, ene eertavil; ^liamnuin vero ciuetic>ui!>u
uz einher nz;ilt3t, ll>ue ut doelinl licleunt, liunuriuu tmen et
<I>vitz eumulavit, /Dl.. 8r^n?. in vilu lliilini.
(2) ^nlnninuz ?iu rbelnrinu et nniluznnbi, ner nmne nrnvin-
ciz, et iinnore et Iniin clelut; Hlurenz ulem ^ntnninu ^ni!c>>
opiiu lHntum nunni-iz m<;iztli > n.ibuit, ut >mA>nez eorun
l>urcz in !2liic> boret, lui.. L,vri?, in vil ^ntunim I'ii et ^l,
,Vtnii nlin,
(3) N!>lnr,!i! , ^ri>mmtioi , mo^ieiz, nillieinzliei, rclleeli
!?>!> iuzluil ^iexKncler 8everl>5, et llilniiH cleernvit et <>>e>-
>'!<> r>,,i, anonniz, nnunelum oz, molin in^enuuz , inri iuzzit
/Dl.. I.^,I!NK in vi!i> .^ic>x3Nsl,i 5ov?>i,
t-ini-n lv. - cvpl.? li. 5 63
<um icencli Zenu8 llvexerunl. ^ naee >N8N, libsariorum
et oululoi-um inoranli romanis lilterls lieliimenlo tml,
<zuiliu8 tclllcleiu iri-umpentes bardari exlremam peinieiem
llulerunt.
c^?m li
KL ? 0 L 8 l L?ic^,

luler poet8 lmiusoe cletatis piinoipem loenm oblinet


f?/tim 6"inu<//anm, qui natu ^lexmil'iae in ^e^vplu,
lloruil ^reaciio et Ilonorio impewnlibu. ^llale8een8 in
cilzlra pi-okeetu^ per vllnoz mililme ^^u^ >^ l> ibunaluiu
zcenclit. lanclein vero b inzenii praestanliam ab Imne-
r2loi6 llnnai-io in uinem aecitu, omniiniliuz 8uis ine!-
mit, czuibu8 im inler aim ludere ooi^usverat. De ip8iu8
nbilu ninil oerli memonss proclilum luit. kraetei' onm-
plura oarmina nanevsiell, spiziilmmalli, eclMia, epi8lo-
!l3 (1), 8ci'in8it De -Ml ^er^lnas b. i>I - A'^anic,-
inac^iain - /)e be// Fl/tiomoo - /)s bei/ Fetioo. In dizce
epiois poematis unimam iuenii viin 6xnsom8il poetil
HlexHucli'inm. 8ts!o U88 est elelwl!, Noiiclo, manisieo,
et 8snlenlillium lltiluine 8peotanil. In linkend Mmen
liberior e8t; 2uaoiol68 melapnnrg8 8eotiui-, et nimiuin
ciniclciam o sonllnz in clietianibu8 interum 8io eaptt,
ut verboruin zi'nc!itate leclori sueum saeere vilielllur(H),
s>) xl2ut Oll>uil>n>^ 1 pue")l!ci in prudiui et OI^n lr-
lrum eonsulalu ; 2 In Nuuum I>ni> il ; 3" De 1 eonu!t>i IIn-
UDlii ^>i>;ul> ; 4 De iv eonu!lllu e>u<iem ; 5" In uupli nnori,
^uzli et ^ll>e; 6 kezeennin iv in nupti Ilonnlii Hnu5li <>!
>!; ? ve be!!c> Lilnnirn ; 8 De <?nu!atu k!.l!!>i 1!>eu^<>>, i
9" In Lulronium lib, il ; ll 0e lu6>nu 8li!i<:non! b, il; 11 u
0ln!l!lu eiuzem; 12" Do 1>e<> Oelicn 8<?n ?ol!enliu<>; 13 N>'
vi eou5ultu Ilnunr ^ul^uz ^ 14 I^uz 8eren3 Kezin; 15 Hui-
!ki>lmiu!ii ?2<N> et l!e!el>ne; 1N lle i-ptu ?i-nei-p!ue b, I;
1 ?" 6>ntoui2cn!l> ; 18l:p!8tc>Ie; 19 LvIIi vil ; 20 llpiliimmzw.
(2) I, <^55, 8c^i.!c;, l'oel, vi, 5 ii!i!i>Rii, ve eine. s,ai>t !l,
^et, lux, ^c! 8em, l?!;, I.ip', li , pi>^, 49, 82, 8? l 8e,.><i,

/'
c^rlii iil.
vi: ?0L8i iv^ciicx.

?> Sttlianu Ml^ll. - O, 8e^enu 8ammonil. - ^Vemel/il<, -

8enlem lere enumei-anlur cli^aetiei uiu8 aevi pnelae,


quoi um lii alia Argument, sunt por8eeuti. Lt Tesenit'anu
widem MlM, natione H,ler, czuem plerique relerunl
cl 3epliinii severi et ^raeallae aelalem^l), poema eon-
cliclit vario carminum snere, <ie litten, ?/i7ab, M<M
ei metn, venu8l quaciam ele^nlia et mult eruilione
oommenclanuln.
9. Fsi'snu ^ammonicu , meclion8, inler ooenanum
(^raealla inlerlectu8, usroieum carinen comoosuit cle
meckema. Vir 8ui tempori (I00t>88iiuu8, mnlta Iiuo eonlulil
ci Ki8tor>2m clrlis 8Iul3li8 psrtinenli. 8ecl numile U8ur-
pavit 8oribeni enn8, neczue ullis poetioi8 Iumimdu8 ,!i-
8tinclum.
Hs. ^uf'el Olz/m/) ^Vemean, dartuazine orlu,
o8w ntque eleganli (liolione aetenz alri 8eriptoriliu8
loue mae8lilit. X8tat eiu8 i^ne^eiie, 8eu ck isnatt'one
oarwen acl darinuw et ^uwerianum , cum aliquot lraz-
M6nti8 tis <meM (2).
Ku/it /^et ^liienu, olaro enere ortus llaruit Lra-
tillno et Ineo8ia imperanlibu8. Nie ^rati chlv^.l^
ex iaeeo in latinuin 8erm0nem nilicie eonverlit; Nion^sii
^lexancirini poema, c>no in8eribitur Nll//'/^?!? oixQu-
s/.5>^5, ver8iou8 ueroiei8 inte prelatu8 e8t; /)sc?//)tt'one/
me man'ttmas a 6a<l'bu ti ^/liam jambioi8 vei'8ibu8
^l) ^!>i Uarlizli e<^>iIem sliiz onntenunt. In tnt zenten-

(2) ?rplm uounul Nololiz iv tlit>uunt l<emez!!io , zuas


clnelizzimi c>ui<zue Llpuinl0 vinilicar nou 6ubi!lunl,
I.INDN IV. - zr? m. 165
e^aivit, cuiuz ex8tt fi-azmentum. Li cl^encla gliquol
minori mumenli c> min, c>iI)U8 non meinei em in^enii
et lloctrinae lautem est cN8eeulu8 (1).
^n'5c'nnu^, coznomento ^aezanen , e^ualiz Iu8li-
niaui, mlleler eomnlui' rem lgmmlltic^m 8neot2nli,
carmen nimxil ner<)ici8 ver8ibu8 cie /io<ienbl<H etmeilzur,
<zuocl nonnul Ilnemnio ?nnnio palaemoni pei-perM
lnduilur.
C/auH'u ^uilimH Mmail'anus, nalione <,allu8, Ilonnrio
impesanle, 8ummi8 donoribu8 Ilomae perlunelu8, //'ne-
mn'um eis retili con8crin8it, noemlion 8upia elalem sie-
MN8, ornlum, et in 6uo8>idi'N8 cli8linctum, cjuibu8 nrole-
elionem 8ugm in (Uiam et reilum in urdem nai ravit. In
noc caimine ele8ieo,quclmut!wm a no8pe!venit, cer-
simL invedilur noew in Iuc!aeo8 et ^Nll8li<ln8, quibu8
maxime ei'itt insen8U8 (2).
Hl'on^ 6<iit), qui vixil circa tempoia ^nloninorum,
<llll'c^a ecjiil e/e monbu a<i Amm, in quib8 crilici e-
ine M2NU8 ve8li!a pll88im Fn8cunt.

<^?UI IV.
vL rL8i ncoi.ic^.
?. /uliu llal/iunuz. - Dseimu H/agM! ^nmu.
l^arinu et IXumeriano 1mneiloi'ibii8 Noruit T'. /uiiu
tlllipurmuH, 8iculu8, euiu8 nciliuc le^unlur Fc/oFas xl,
<!liuini8 i'lilicia l<iue ele^nli igtion!8 lorina lauanae.
l)2mqugm vei-o cllneociilum pai-ilei' alque 2 Virium
s3pexil; in linenis tamen pll8lorum muridu8 zwecum
noliu8 czullm romNUN poewm videlur expi-e^i^e.
^cl nauilo pa8le!-ioi-em aetatem portinel Feeimu M-

(1) V. >Vel>inr, ?nte lt, min. low. v, n. il.


(2) 2iiiri, 0!i5ervti<me8 in Kulilii lu6ii Kumlllisni cimen
<le ,-eilu no. Leinui, 1837, in-8.
FNU ^M0NM5, Lll!lll8Ien8i8, 8<l>mm<llic:u8 , 1-llelor el
Ioel>. Nie no3lqunm li!ler8 pull 8u<>8 nuboe oeuissel,
llomam ceilu, (isilliiini et Vulenliniani 8tu^i'>8 p^esuil,
une ^ con8u>2lum ii c!ill8 paluil. Lxli-om 8uo lem-
Iiom in >)illi im i ecliil ; ibique !lone8ll>m olium notU8 ,
oomplui ecliclit inzenii et clnetiinae 8ue monument.
p>ele>' nonnull, pic>8ll m-!iane onn8eiisla, et eHsminn
<ju6lillln vllsii zensris et iumenli (1), ^U8nnii /ck/ii'l
xx enumeiHnlur, in cluil)N8 romani ei'lunni c8lilaleln
et oetieum lepurem lje8!6e>ginu8 (2).

0H?I1I V.
vi: P0D8I I^illc.4.

?>aeler nonnu (liucliani et ^uWnii caiinin qu<?


i>uu wenitt!2vimu8, 6 I^rieam lwiu3oe e!ctli8 poeim
perlinent Ii^mni ^ul's/ /'/'Utiellti ('/emsnl! (3), qui
olli'l8licmorum noelll! um c!3ri88imu8 b2bi!u8 e8l. Uc posl
clolesoenliam in IittLN8 t>N8aelllm, dlinnelalaie llono-
rin mnli88>mi8 KonoiiliU8 suit Nne8t9tu8. Illnem ver

^l) Norum tiluli unti I^iKel epiffrmmtin; l^nliemeii, l>uo ot


loliuz 6>e> ffnlmm; ?lentl>!> j (^ommemoraliu ^rleznrum Lui-
>N^ll>euium; llnitpliill uei-nom , <zu> bei! trnieo iuwlfuerunl; v
xil l^ezzliliii, nel Zvetuuium 1'>-n,^ll>!!um orisiliz, muuuzlwn; U
!>6em Iu!w l)ere uz^ue 6 zu lempor wlraztien ; l!Irl
>ir!ez, ive nr<1>> uonillum UlKiuin; I^ullu enwm pientuiii; l^u-
rundem entenlize enleni vei-zinu expewe; Lelu^Ulium ; I3^>>-
Wille ; ?er>oenl>e in Iwmeri Ilikxjem et Oc>^ein,
^2) II^VKe, Lenzur in^enii et worum I>, IU, ^ouii. Opuzo.
^,ei!c!, vi, p. l9, II, H. ^. ^!?LNi'. ^ /i>ue ck^ </uH! mn</),
<837, Win. xl, p. 704,
(I) Inwr pruentii opel enumeiznlur i l!lnemerinon >>t>er, x>l
nvmnu eoul'luenz; lle enrnniz se ^l -f^? Ii^mni xiv ; .Vpo-
llieoziz; Ilkoui'lieiz ; I'z^eniuzeuill ; Oontr 8)mmc!!um !l> l! ;
v)pl>enn !>!>. il.
I.IIMN !V. - c^ru? vi. I li?
llumanllium leium siLitaesuz, imneli-al muneium vilo-
tinne , 8 loluiu saeri Iilteri8 c!e<lillil. llbeie 8ne ooniil,
<?t miig sseeluum suavitiUe , ein izlianam pielatem iec!o-
lenlium, lilul^llnlui' ?i-lll1enlii earmin; t 8lv!u8 !i'b<n i5
!,ae^6 aul ud8o>6l>8 voibu8 twi-si(Iii8, ei'Mllnll lalini
80I'M0N!8 venustllle !l!N^!38ime det.
L3em le>'6 viittils et viti nimallverluiU enlici i
Hsminibu ^Ve/cn ^ioi/mn, I>uc!unen8>8(1),el ^oeiu
>><iuiil (2) , ljul se8el'tim in Ca^mine /'t'/ia/ all anli-
quoi-um imillllionLln 8 86 eemnouere 8>u6uit, cumplui ex
i!8 peleilo, qua rebu8 clinstianis 8eile aoeommoclgre!.

c^pi vi.

I)ua8 et quildrazinta skular vei^u elegiaco ex^ivil


/'/!) ^imnu ^j) ex i>8, nuZe etiain8i rizmein no
!) /V680P0 llooes>eii>t (nam viclelur earum s>n>nu8 aueloi
IIe8io(Iu8 si)), nomine tgiuen ^680pi maxime eelebran-
lur. 0umqu2in veio U08te>' 8ub ^nlonini Noruil, qui
viros clueliin exoe!!entS8 loveiunt, et uene 6e lilteii^
meiili 8unl; lunze lainen inf,, knaetlii liludem 8d8ti!it,
oum quo neque exeozilandi vi, neque 8tv1i ele^ntia et
Kwilitce e3l eonserenciu8. ^lque eo mai8 quu ei8 la-
bui28, <Me pueioi um mnidu8 um lesesentui', naecll-
0Z0i'um iznoranli 8ine moo mocleztiaczue loeclavit ().

(1) Lci-ipzit elmii> xxiv, ^ter Lpizlnlarum librn ix, Uuiu


>,pe> e<I>6^t dur. l'!>. l^,>ilie, t>2riii, 1552, iu4,
(2) xIlli>>, (i-meu l^<:!>I, en mirliilinni ivinurum !,!>,';

(4) Hm!!!.., lle iuzt. ort, , v, ll, l9.

^
,
c^pl.i vu.
L r.4Ul.!8 II.i:8ll8

Vemc nunc c! leve seii^Uunis Zenu8, poesi Nnilimum,


<>uoci ^lilesiorum otio, cmi mu!I>88!M3m .^8ie uilem
incoleient, vel pol>U8 b X>-!8ll^s ^llle8iaeuium uclnre,
^lil68!2L lllbulHe nomen juvenil (!). dowsiluie8 ex diso
tauulis eonisrunl l>reci ; il lamon ul 8ut3equenle8
^olisiloiez siiiorum V68lii premerent. ^nu NM3N08
uuloin Zlesiai-um exemp!!' (2) (leclit ^u'u ^/)u/emz,
^lc!uien8i8 ex ^liica, pui!8opnu8 nllonic:u8, iuiiscon-
!<u!tuz el oilor 8ui lemporis d!l88lMU8. Vilit ^nlnninu
?io Impelnloi'e, et mul! weee et Inline 8ci-!U8>t tum
8o!ula, tum numeiis 28t>iola i-lione, quo um <men
pleraque perierunl ^3). ^l prae eaelens ^puleii opeiibul,-
(1) kli>8 zli!e!38, 8lve, t lii sillleot, lOllnenze8 ( omani),
nrieilli nnnu prnui omniuw exenilzlunl, Lt l!!ronull! <zui-
,!em, <zu> 8>->perl>t matorio lirn, lut <^i!i<:ii>, 8)?!-! vieiu
iirovinoill, Imblio8, qui mlc>rim 60 N.nu6l>n l 8)non><!
!lc>l>m ooueinuvit, pr<:util>u8 8^r>8 nrossntu8, nuc! L^lnni
ducatuz el, Ileliollolu^, qui s,!)u!in zli>wm oou,6it c! 'l!-
j<elle el LI>li<:!>, u,lu et Lmi, <>ue nrN8 I'Iweuieum iuil,
I^ueiliu, qui I>uei> in ziuum melluunlnlil! ec>wnlu 8l ,
plllimm lizduil 8imotl>m, ^eliie 'llllin, <>un liwnlionli
<?t Leucinpe mole re<>>)im U8 , ^>exn6i>l> !t oliunclu, Dx Iii
!>>ue !>> eien>p!> nutet , l!>u!ll,um >I>ll>!rum iuounl>u!l ex
uiielllis reiunibu 88 -uelenclil, <)um ulem incle in LlAecillN!
!u!eiit lrn8>le, idon'eilnl nluu ullet, Iti8iml>8 >l>i e^eruul
l.i^ice, V, l'. U^NlLi. IlliLKll, N ori^iu l!u!rum lo>u>>neu8.
11^, cm,, lL82. - Ol. eric., Lommenwr. 6e liltel, ie<, ^u^.
lilurinalum 1852, p, 31.
(2) Inler sl>l>ll>5 zl>!oiz, <zue iuml>ic> lonle Nuxerunt, nun
uui leunt elim "l. l'etrun, XlKiti-i 8t^rioull, <le zun
liiximu !>l, I, 0. 4, ^ 3, ?i-etereli zli!, ti,m eonlli, 6i-
eitur Ininellol t!!c><I>u ^!l>inu5, uuium lm, >t luu ll-
pilnliuu in ein vil, nun ignulii Iinlieoutur, czumv> moiuerller
enl eripl.
(3) Lxzlnl !>>l2mcrp!ieon , iv ini llurei !il>li xl. - ^pu!n^>i,
ive c!e m^>l> der. - rlulinluin nii >v, - U !1o 8ncsl!3, - Ue
ln^male l'IIc>ui lidii ul, > De niun6o lider inzuiuris. - rr"mc:i,l<>.
1.186 iv. - ezrui vin. 1 69
Imidanlui' Miamorp/io^eon , 86 /abuiasum M'/eiarum s/e
Hlno libri xl, in quit>U8 inepliae mn^wm, ^ce^olum
Naiti, lurum caleiviie 83l^liee s>es8li inunlui- (1 ). Il3N.e
fIduIllw F/-aeeanicam pnellt no8tei'; namczu naud liler
iie I^uciilni az/'nuj, ex uobus prlln>8 !inri8 est epwmnUl
melamipno8eo8 I.uoii ?lien8i8. Iloe lamon iseiimen
inleroeckt, quod I.uoii Iibi-08 conli-axit l,uoinu8, amplili-
cavit ^puleiu8, llcl8cil>8 pi-e8ortim nonnu!8 epizo<Ii!8,
quorum nuloneriimum e8l sgoula de ?8vone(2), quin lo-
lM ex nltunio pnil8oplliii proseollim L88 deM0N8l!2Nl.
^lul! 8NL eruclilinne, et uiblin le8ljvilate eomiuenlllilul'
^pulemnum uu8 </s anc)/ at fll8lic!in8e in eo renuciian-
lui- 2uat:ii'e8 et noeticae l>-N8lationk8, tum vero in8o!en8
el iuou8ti'08il liuaellam diclionnm lioenlia, uncle tumor
et vaniloczuenti et 3lneimu8 quiclam color, nalivu lto-
M3nrum cancioie quam luaxime abnori'en8.

c^?lii vm.
DL n I 8 ? o n I ^.

1.

l)uemllllmoclum in noel>8, ila in 8olul<le owlioni8 8^-


ntoribu, lszue in Ul8torioi8 plae8erlim, 8eczuioi-i3 l>el!ili8
ve8ti8i depl'el,en(1imu8 , cieei-e8cenle in <Iie8 eoiwnlli
8eriuenclique liberale; 8i mocl /u<mun exeipi<imu8, in
<zu eleganlioi^ evi s)258im virlule8 8no8eimu8 (3).
klel-iczue ad ^nlonini ?ii lempora nunc: releiunl, cuiu3
exslanl //l'zw/'lai'llm /'/'/M/ca/'um liuii xxxxiv Xino

(1) V. IiD Lr^U, Fu? i'e </'^ i'^ullie (^!/<!m, ck Z'^c^, </<<
/<!,. tum. xxxiv, s>. 48),
(2) V. LznLzi6 tAuw, lle ?^e!!<!, llibulH.I'Illlonie. zlizen,
,835. in4.
(3) Ue luzlinn "li-ogi opil, criozil I, II. 8?. Nir5!!>5Ki, l!li!! . ,
l2L, iu-8".
1 70 ulzrom^i! cnliic^l:
usquo cl <3,e8iom ^uFU8lum (1). l)uil)U8 libl i8 1u8linu8
8>6l:2z et totius olliis dizloii in epilomen eoezit, (iu3
per MullH llll?U83,8 VoillMlNl, IrN^U8 ?0MN<?iu8,IIle0N0Mpi
exemplum 8eeutU3, ^U8U8t6lI etle Iclline ner3e> !N8eral.
Iuvl omnino in N2NC rem Iu8linum ls8um iluclire. l5x Il!8C6
Iro^i vo!uminibu8, il ille, pe>' olium, qua in urtw
ver8abg,mur, eo^niliouo quaeque c8ni88>mll exeeip8i, et
omii-zis I)i8, que nec eo8N08oenc!i volunlate iuouncla, nee
exemplo oranl neee83riii, nrevo veluti Norum corpu8eu-
lum feoi (2). Unde iam iuci cniFilur, qunam cju8i
vs>2"/lv ex Irozi I3trii3 lui88e a Iu3lin oonltm.
Ll rever nlnliluils na88im in ulio enilome narriUione-;
uccui runt ouni08e et crnlite, in csui!)U8 nu3ter non mnclu
sentenliaz, 8e et voe8 ip83 viclelur Iro^o si83o mu-
tualuz.. Uulta vero lu8!U8 ab in narriU dreviler 6eo
per8lrinxit, ut nexu narilloni^ l,itum 8ervalu 3^1 >iil
prorecleretur (3).
^uum izitur Iu8tinu8 Iro^i dlclione3 ut nlurimum re-
linueril, et8i nun ec!em udique ^uclet uralioni8 venu-
3w!e, uieuin tamen ,^u8U3tei 8ueouli culurem plerumque
reterl, ntque omnium nuiu8ce aelli3 30>iptorum ele^an-
l!33!MU8 lldetur. ^<1 Iiaeo quum nemo llpu vetere8 Nn-
M3,no8, >iret(!r Iu8tinum, tuliu8 lerme urdi3 l>!8turiilm
nol)!8 exliiliuerit, iure meriloque viri crliore8 nmc
^pilomen nluiimi leeeiunt, acj cuiu8 lmotorilalem si) in
tantii requoruin 8crintorum illetuia lmu rro nol)>8 e3l
snzienclum.
(l) I'nili ppio ppc>l>nlur luzlini luztnrie l> potior zu, parle,
Iwe et reuuz HIl>lle<ic>n,c>, <>u nru vil d xxxxl Iiizlnrieuz
perze^nitur,
(H) X'. luzlini prelt,
(li) 8un! <^u> in^ulnruin lirnrum prn!o<;<i veleri ouipiiu l;rm-
mntic lrinullnt. Vi<!e in Ilno rm: I'ruAl ?nmpeii llizlori-
rnm I>!>i>>pr>, prului emll6, 6, <i. II, Ln^K^?, ^lU2tei,,
l89^, in 8,
(4) v "lroi ?nmne!> eiuzque epit<>mzlc>r>8 luzlini lonlibu !
inilllori! >li> vic! cnlNii><>n!l>!!ll!!m .X, !l, l^, !Ii:eilL?i!l, zull luzliuunl
l.<nrn n. - c^?li? vi. 1 ?l

8e^h>lars /<io?'ias ^ugullao,

kleiique niztorieolum , sjui tertia et Mi'lo necu!


post <lu islum nalum lloruei unt, I>ue lerme zpLolsse vi-
clntui', ul Impklgtoium vitaz Postens psoei'snl -, c^ui ici-
0irco /ttonae ^u^mlas c/'l^iol'e fueiuol llpponli. It
nimilum ferento illoruiu lempoium eoiMlione, ut ac!
?i'ineipez, <^ui oli nmnia potent in ispublio, omni oo-
^italions lerrentur Kislonoi. 8ex ulem vulM enumem-
lur iluiusmucli eriptore, czu! iimotim e<ii oongueverunl:

/^o//l'o (3), /^/rl'u ^o/cu (i), ^e/iu /.an^n'cl/u l),

Ui MN63 veleium elezanli in criuenci clisco^e-


n e ilalice l(I6ituin nuper exnmavit I'n^Oizril ^N!iil.rivz, en>le<>
ineug, vir !tin> tczue iwei litleri cum siiimi eruilu8 (luzlini
!>i8loril>8 ?!>>!inni<:38 ex leN8>ni> Hbr, <,lunc>vii cum eleeti v-
riuluni 8u>8<^ue nnliz e6!6il, >w!im intelnrewlinnem V3lil>^ue
leetiune ex <IunKu cociii, mz, NI!>!i<>lI>, 1'nurin, nunc nr,Nuiu ex-
eerpt <jioit l^v, ^rnulu, in Nnio ^l!>enn 1urin. Oueii
^V^. I^l^, zeiu8), l'inii'ini, ex nllio, !<!<,, nn, nrc^xi^viil. in-8",
(1) IIuiu8 sx8wt viwe p, ^ei Il^xilinni, I., Xelii Veri, HI. Di
<!>ei Iu!ini, t!, I'8eunii Kiz;li, 1^. 8epliiuii 8veri, Hl, ^urelii
^nlouini 8u Llirae!!, I., 8en!imii lielze.
(2) Iluiu leitur til>mnun<: vit ^vi6ii (!88>i lvli>ni,
(3) 8uper8unl v!le ?. I^ieinii VIeri2ni enini-i, V!li,ini i-
nioriz, 6>Iieni, <), !u>ii <i2ieui 8>ni!>ni, HI. l^>l>u6ii t,nl!>iei, et
XXX lvrl>nnnrun>,
s4) Ne^ns 8unt viwe 1^, Nnmitii ^urelini ^ss- , Hl l^!l>uc!>i
l'neili ^uz; , ^ ^nn l'iuriani Xui?, , HI, ^uiei I'rnbi ^!^, , I'ivmi ,
!>zlurllini, prneu et Lnno8i lvi'nnuorum, t!ri, ?<umelin> el <^!>-
rini ^u^>;,
(5) ^ei I^zmnriclii, yuem nonnui i!ilri>lui', unum ennem-
<1e 88 lc^u ^um 8prtil>num, xzwut viwe l!nmmo6i, ^n
louini, Ninumeni, >l>FI>!i, ^lexnndri 8evli,
(L) Uui,i8 leFunlur !,6!eci vite l', Xnwnin! pii , !>l, ^urI,i
,^nlnnini , Ii, X'ei-i, ?, Ilslvii ?erlinic!8, v Lloclii Xibini, U, l)n!ii
.^Ierini, L, lui zixiinini pli>8, l!, lui zlxiiuini lii, >l, ^nlnnii
lins^izni plli8, zl, Hnlonii l!nr6ini i, Hl, Hnlnnii t>n>-6ii no-
sn!>z, I) lliei Ll>>n>ni , Hl, <^!<>ii punieni Hlximi,
<?2 I8I0NN ciunczi!
runl (1); et, 8> Vomseum excini8, in nolatione tempo-
i um neliknleg , in renelilionibu8 inepli , et miuuliore
cur Ievi88imkl quaedam per8eeuli, twucl rro ob3curilale
lanoranl. I^on parvi lamen laoien6i, czuoci ea Iilleri8
mauclarunt, czuae liuncle lruzlr pelerentur. IIuiu8mc!i
8unt ?rineipum epi8lo!e , 8en2lu80on8ulla , aliaque icl
j;onuz monumenl, czuidu8 res romanae b llaiiano 6
(!arinum il!u8lr2nlur (2).

8 3.
8X<u ^re/iu Victor,

paullo ae!le p08lerior, lon8lanlio et luliano Impera-


tiibu8, tloruit in urbe FsX<u ^ureiiu Vl'ctt', nalione
^ler. I>ioel Kumi looo natU8, bonarum arlium 8lu^i>8
vim 8idi il Konoid munivil; et po8l(iugm procon8u!ri
liznilale b luliano lluctu8 lui88et, urbl8 Itomae praele-
elU3 et con8ul fuil anno p08l duri8lum natum lreoente-
8imo, lerlio et 8enlui>Fe8imo. Lx eiu8 operibu8 8upei8unl:
1 liuellu8 Fe o^Fme Fsnii romanae,- 2 ^s oiil iiu-
<'bu ui bi ^omas (3) ; 3 He tezan'bu gd Imperators
^UFU8t0 U8N,Ue ll ^0N8lllNUM, t!oN8t2Nl!N! lilium (i).
(1) Dt celern nm!Nm, l'i'enelliu knln in vits. ^urenli
uniuz ex XXX t^rznui, peile nrnletiir , e 2<lem nilr!em eu-
toiie , 8<i e que 6 lo^ueiltmill oeilinent, uiliil ulre, Illein
in viw Leuzuiini^ U nun, >t, ouivi oeum, nun lm cli-
lte <zum L6e!iler eliptum: ueczu e^c> elo^ueulim videni pc>>-
oilu ee, e rem.
(2) V, UVKe, l!enul ex eiipwium Int. Hu. in nnuzeu
Xoil. Lotlinie, I8U3, in-8. <!. Klzzcovil 0nue. ?uUmllnn
, I.ip,, l??(i, in 8".
(3) Uuuo libellum !ii Onrnen liepnli , !>i 8velnuin, p etinm
pliuio iuninri, ut ^laoito, lut ^enniu !'e6iann n>im zerivlelunl,
8e<! viri ele^niiore ^ureo Vieloii reele viniellut ex veleruii
onioum !>ell!tt.
(4) 8unt <iu> nnztro eliN lnl>nl epilomen 6e 0ezl>lil>u8 2>>
Imperlle ^Vu^uto <1 exoezsum llienunz, 8e<! erilioi eunlirnillnl,
>>2ne 6 lluin eliptnreiu peltiueie ineert elllli, el 5orlze ll,l
^ulelium Vietorem, zueui eu^uumeulo minorem ppeanl.
5I8L IV. - cxl>n? Vlil. 173
Ll8> quibuscliuu non 8pernen<zae Ialinitali3 auclor cii-
eilur ^uieliu8 Victor; non nauea lamen in ein lidel!!-,
oecurruni, que oeoiclenlis lalinae linzuae vilia urouul.
I.SLnclus iilur non utique pronler oralion>8 oa8lilteni
et nilorem , 86(1 pronler verilai>8 8luc1ium et rerum noli-
liam, quam ip8e ex velu8lioriou8 iibri8 epromsil, qui
nunc cleMerantur.

()uo zeuere , quave enle orlus 8it Fut^M amdizi-


lur, ai enim alid! nalum lerunt. Iloe lamen inlei oiune8
eon8tare viso, lui88e primum <on8lantino Uazno ab epi-
8toli8, eine una eum Imneratore luliano aver8U8 Per8li8
siUN880 (1).
8ciip8it ju8u Valenlig ^U8U8li Fseiiaslum /ion'ne
/-ommlas, x diis i8tinelum, quo re8 romanas ad urbe
oonclita ac! Valens Imperium ila S8l uer8eoulU8, ut 8er-
valo temporum orm'ne , czuae in paee aut in bei! polis^
zimum eminerenl, quam tieri poluilbrevizzime elsicleliler
eoieret. Noo ulem nomine perma^ni liabiiu3 es! no-
8ler; et Zraece, italice, ^lliee, ermaniee, ni8pnioe et
brilanniee reiiclilU8, vel ab anliqui88imi8 temnoribu8 in
manibu8 dominum mullum luil. 8eli czua brevitate prae-
serlim eommenatur Lulropiu8, Iiaso eaclem illi cleo no-
eere visa e8l, ut multorum inlernolalionidus loearelui (2).
I!Iiu8 8tvlu8 lacili8 8t, pei8nic:uu8, apertu, qua!>8 vicle-
lieet lii8toriae epilomen clecet; dau inelezaniem etiam
(lixeri8, 8i verborum 8oi cle8 emanlur, cieteriorem aetalem
re<m!enle8.
(1) 1lcll>iciiL , vizz. 60 vi! et eript, Dulrnpii in clit, Lutrnp
(2) kreeinu! lllinnii illlerpolatniez vul^n feiuntur pzuluz, Wr-
nefric fiuz et I>l>nc!u!n>!u8 8lFx, ^nurum o>ie>-l! ^ri^z^rm exzt
l!>5!Nl!5> m,?l:o!!.
1 7i> ulzioilivs) c>iicvf)

^ul>o>>!! llcczunlis KsAl Ku/u, Fsetiianum et ipsecom-


>08uil /u/tlae f'omanae, Imperillori Vlllenlinilino msen-
plum, in quo eursim et pi-operanliuz soNc^ss quam par
8it, reg romaime nllrillnlui- usque acl umlum Imperillusl8
loviaui. ^!i quoque 8ub Iluli nomin lerlur opella De
szsiombl urbl> Komae , ubi omniz wm publica, quam
piivata aeclilicia bievissim ssei-ibunlui-. Vei-um i qu
bi8ce lidellis Kistniieo nozlio parl est lau, ea 8ne ex
isizniligument, iu!nexorg,lini8e!e8nli<;8tlspele(1 ),
8 6.

.^l) Kulropio et Kuto , qui res roman8 in epilome


coeMiAnl, naucl 8eiunZen<iu8 e8l /.uc ^m/?ei'u5, quem
plenque 8equiorem nnc latini 8ermuni8 elalem re-
tsiunl(2). Nie iiln<m memonaiem exaravil, Uaci'iuo 8uu
in8ciinlum, in quo, 8hlo usu8 nuclo et 8imp!ici, breviler
leo re pelslrinxit, quae in tolo oibe e3ent memoillbi-
!ez, piaezerlim vero que Kistosiam, ll zlsonomiam
et eo^rapbiam peilinerenl.

^liquanlo mgiorem celebrilatem quam equIe8 8ui


(le>)tu8 et /immianu ^/a/'cei/muz, qui 8ub (^on8t3Nlio
et p!oximi8 Impeiatoribu8 vixit U8que Ineoclo8>um.
De nuiu5 palria et pa>enlibu8 ai all protuleiunl (3).
(N V l'lzcmlicki: et MIII>!IV!^!I in e!it, 8ex, Uns,
(2) 8^:, Onoml, I, 430, 7lcllc>!.k) v,ert, <Ie ^Vmpeo
in iiiliune Xmpe!>n2.
(3) l^x !>!>ru xxnl, ep, 4, H l0, n!el perligzime , ^mmiznuin
!me ^i?cl> ^enere n.ilum Xit enini i ,< 3li>c!>!N zcsioloiibu Ki-
l.!LLU IV. - vpm VIll. 17^
plenque vero oninanlui-, ^ntiocliiae dllucl ignodili ^enere
nituin, prim gellte lilleris tque rm>8 opei'in elli^c.
l.ti'Ulu cklistillnum 8anienliam il 8eculU8 neene, multi
cluditilnl (l). 8ecl uaee ninil (j n<>8. llluti esl Iluiusee
cripliuuis notare, ^mmiimuin Mi-ceinum no8l mximc>8
belli ladoies, czuinqua^imo serme ewlis nnn, Inen-
68iu imperiale, 2<l 8crioen(lnm /iio^l'am 8e eonluli88e,
<>U 108 868li!8 a /)^mei/>aiu i7aes /Vef'lias a<i Va/eni
mlel'/t nairavit !ioii8 xxxl, Quorum liecieeim p>io!C5
inteieiclerunl s2).
<)uum no8ter, luliano Imnei-lltore , bello nki-8ic 8li-
penllia l2e>et, nuui!iure8 0>'ionli8 tc>ue Oecicleuli sim-
vinci<l8 ne> vgiltu8 , muH incle illiisiuil, czue piobe cn-
Milll Iu8lorie l!e Ncleliter mnll>et. ^eque 8Inm in
externa uel!>8 deseiibenlliz clilienlei' est vei'8llln8, 8e<l
res elmm usban8 et cloine8lie8 8>ne l>!lium 8lu<!>0 no-
tavil, et prinoipum viwium inzeni et mni'e cleninxit.
^ligre 8i ll!8toiiollm Nclei in iVIllioellin 8neetenn>8, nae
ille vellemenler lul!2llllu8..^l vei'ba lalinis u,lbi>8 in'
llila, iilecnieae quaeclum allzue uoisiliae llietinnes,
lonFioi' inteiclum et peilurunt lerum exno8ilin, oilioni
neisnicuilali maxime llieiunl, et casll-ei^ein no^i'liecum
Iwminem laoile pruciunl (3).

8 8.

llislorieorum uuiusee aelli8, ljui quiclem in liqu int


numero, urinem olauclunl Fui/) ^ovei'm et />//.<
8toi>e>8 nnt, ^U2m tielepnlim llleoi oo^n niui nm8, >, !<ie>
nnLrmzlu!- ex ep. L, ^ W !>l>r> czuem mn6n meiunl vi, b> l>e<!
le^unlur: Irzui >v enim l-i^ickliv <I!e!MU8 l^leei, >> s!!,
<^mrri.ei 6e ^mm, ziai-ceiul vit el !il>li8 I.nvan,, 1<i27,
(1) X, v!?ki N ^mm, zll>l, Oomm, Ne> <84<
(2) I Mi liiu >i!,n8, czui Iioieczue ex!nt, mulli pi8z>ii> Inri
ueullunt !>>ul<!8 nut iulel>>s>!l>li,
l.^) U^VKs), Oi^ur in^enii et I>!8tc>ii2r, >mm, zlllre, (inllin^ ,
l8U2 sypuze, ^,c<!,, vi, p, 35).

-^
176 U!8iom^e cnmc^
<),oiu, qnoiuni utei'^uo clactrinam el>si3lian3m prokeL-
zu, in eaclem izumenlo elalioravit. ?iioi' nempe nalione
Uilllll soripzit //lHiunas ac/'as l'bw il ab cbs cll<illu
uti anilum c/lnil'anum /e/le aua</'MFeniel'mllm (1 ); alter,
vom l.u!tunu vel H>8pllnu8, ^'tona/um /bw vil ab
o/^e conti/il) aei annum c^n'ianlm ccccxvil (2).
<)uum 8u!piciu8 in 8allu8lii leetione plui-imum lui88el,
eii>8 colnrem quoclammod lelerl in I,i8loria (3), cm ple-
ril^ue maxiiuam liclem lliungunt. llaee 8gne, el3i vitii8 nun
cili et, Ii2u ineleZanli tameu 8ls!o e3l consoi-ipl. Ouare
8i il!m eommenclavero piae quibu8clam reeentioribu3 li-
oelli3 (i), czuo8 audio nueri8 no8tn8 nwvoni, latinao lin-
8uae 8lucli08<8, mne3 milii tacile a58en3uro8 eonNcl.
^ 8u!picli nra68tanlim nn aecellil l)ro8>U8, quem
iwnnulli tamczuam oieuluni eaipunl. l3iu8 8t^lu8 nee
plane ineullu8, ne<^ue omnino latini eimoni vennstati
repunan8 (5),

^Voiitia 6ssnilaiun ul'l^ue im/',

?o8>quM (lieluin e8t <ie ui8toriei8, a c>uitu8 6ele>ii


!>aee Komanurum aeta8 illu8li-atul', uaud ab8urdum vi-

>lrtw> - Lp!8tn> c! Nezicieiium - 6 l^uzeliiuill prezlivtelum <l


^urelium mconum - 6 Lzzuww aorum . ve vit N. zizitiui ,
l'llrnnengig epigeoni.
(2) 8er>pzit etiam XpninFelienn 6o l>rl,itr I>l,sllte, ol Domino

(3) In 8u!o>e>n liizlnril , <zum uimixlve^inniliu eluin ,


Xuuzl laurinorum eVillenclain ourvi x nNicin i u, occci. .
!ce8 8!luzlil>uu , d c^un unzler erlueno viclelul rezpexigzs, u>
me memuri ert, llisnlsi notavi.
(4) 8peownt Iiaeo verb npellam, Illtinue rammlllieae a!uini>>z
pumiee n>opoilm, izuze inzciiditiil : 8>se!,<l okliztiauaru in
orintnrum. Vl! s,^e a iiubi liuellum Iiu>U8Lemo> , ^lli ^er-
man Nilioiie 6n!e<:entii!o noztro insuet, czuolum uie p<?l-
mlini relellet nitii dleliouiliu 6ue8coio,
(5) 6, r. N. Lecii,, vi, e Oruzii sontil,, t uelnrilllt. Lc>l!> ,
>83l, >n>8^. L. vi; NKen, Ue OlNii vil, eizqe niztns,
>!!).-> vi!, Ijoron,, 3ll, iu-8".
l.lLLn iv. - c^rnt ix. 1??
llelur librum memomie, ad inoeit uotois pnuilo po8l
Ineoclosii lempora eonNatnm, qui inseiibitur: ^Voil'im t/l-
Fm'iaium uinit^us MMN (!). In lwe clissnilalkz lam ei-
vile quam mi!itaie8, et provineiae i-omani imnerii cn-
linenlui'. Iline ^12X^/2 2nlicsuilllt!8 notitiam, puiloloi
autem nomin petenl, <winn8 commocle et latine eileiantur
M3!8li-lli8 et munei, ciuae i'eeentioi' ael8 in rernm pu-
bearum rationem incluxit,

c^pui ix.

Ouae ciliue ex8lanl coiiupli uu!u8 aevi opera oraloiia


eloquenliae ce8um anerli83ime te^lantur. ^)uin et oi-
wiia saoulla8 pncl Ilomn08 penilu8 6eleei88e clieencl
88el , ni8i elatem luli88enl .^/. Ctns/l /^wnion/? ^2)
oi'lic)ne8, O. ^uw/i F//mmac^i orationum liazmenla (3),
et Mnevneae quaeclam o>3lione8^quilrum auetore3 le^
(1) IIno npe!Im eominenwi-i! >ll5llvit eoul xvs liUivc l'^>
noi.li, Nessienzi (?ia1,ili <i>Fnittum utriuzczne imperii euni ooli-
inentzrii. Venelii, 1533, iu-ln!,) ; nuperrime velu niinlxlvelzinniuu
nuxit 6, L^ii,!. llnnn,, 1833-40, in-8, <nm Iiao ?!<>titi reete
juiz eumpizverit oium , <zui pu 8ul,!pinns nl6iit 5l>ecu!<> u>
neriure, oum Iiue litulu: H^l.l.1, <?a^ie/le <// ?lemonie.
(2) l. s.nrn, l'lonto, ntic>u ^ser, elo^uenti Iu<1e Nowae Na-
rnit, Ilniriin Imnerloie.
(3) lronloniH <,rtiune3 cum epiztoii, et <). Xurelii 8^mml>c!>!
r!i<>nnm fssment in iuoem ni-imu evncllvit ex eo66. n!imn,
Liliol!,, Xmbio, et Vtio. Hei.ii zl^m, vir ei. ( l. Lornei
l^rontoni nerll cum eouuueutar! et noli ^. Ui, N,nme, 1823,
in-8. <) ^urei 8^mmeni oel ortionum ineilsi-um pzrle in-
venit, nnt!lzue <lee!rvit ^. IVli. liemze, 1823), Ixtnt eli!N
8vrumcni enito!rum nri x, Llleterum e!1 krnulnniz et 8^mm-
oni onei !u62ntur tum ol> eivilein ^U2n<lm nru6uliM, l>ul!
in ipziz elueet, tum veio ol> nliquitLli nolitizm ; ll tiluv <>uc>>!
lliuet, zeouli vit'n nun rneeclont. Keczue eu^enli X, NH!>
zulizeripzeiiin, <zu> in nie6>en6 narum eloquent! et oetinno
nimiu lor!ze lit, Vill in nuo rem Olln. II^VKli Lenur inenii
et inoiun (). ^ni-ei 8^mmet>i , cum n,morui>>d ex eiu epi
lo!lum bli, liotlinae 1801. L>cili>i!l>i' , l, t!orn, krunlon,!,
pelum uunei in lueom nrolraetolum noli et neeiwen, lene ,
!2
1? ul8ioill,^e ckiiicve
runlur i7i5Miil ^/amesim ( ! ) , ^umeniu, ^Va:a/',

lmperaluium oli coal pr2e8orlim in klalliae oivilgls^


bonssioia. 8i aulem wunnmenlll czuueciam oxoi^iamus ,
c>ui!)U8 iorum tomporum nizlori iuvgtur, vix c>uk!ciu2m
in nuiusmocli orlionidu8 ooourrit, quo en> cialionduz
prodolur; qui e contrario drl)r28 ccliones, lumidilz
at^ue involulll enlsnliaz, poslremo uumilem et turnis-
8imain dsLntiltiunLM in iisein rspucliant.
?ieo mainrem lurtllgze lauem merenlur nunnulli, qui
rdelonei eommentllriiz, zr^eou lonlo ut nlurimum lieri-
valis , zlucl>0808 ci0ll'8eenl08 eloquenlia siilleespliz im-
1)ueient, In I>i8 memorllnlur in pi imis ^^ui/a /iomanu,
ouiu8 ex^liU Iiuo!luz/)e /?<// sn/enimsum ei e/ocullom,
e saeou opuseulo .VlLXiuulri >'umenii exLrntu8; /im
Hu^nianu, qui ^quilnL on?!l3Ni, cziiliw mocio memoravi,
clioilur 2!)sulvi8; Cun'u />'oi'ial/lln , cuiu8 leunlur
eliamnune ^?-i '/ie/os/cae libri ill; p08trema ^/ar
Vlcloi /, s>ui priwtLr glia nonnnl! erinsil ^^uKiil'onem
n I et il /il'l '/is/on'col'um ^iceio?'. Ili omne8 lerlio
au! ciuarlo 8aeou!o clnisliano vixorunl, eorumque onera
8imul evu>8vit l^!ucliu8 ^pperonius anno 8unerior'i3
llLculi 8xlo et lzuinciue8imo (3).
<8>L, Hein nrol, in <^un eln uuwulul, <^uz illm Licil-
z^^ll? Iizuuit in e<lml>> lonnenzi s,el l>ew!en> nni l8!l>.
Vil.!,!-.,^!, /1c H,,m7o e l/e Fi-^,^'. pliz, 1849.
(>) l'!si<^u <Iuo I>!un!>'>>i!n5 memnruut, llllinnum NNeF^rioi
lull oripU^; <iull-m !>um Lenin!, linin vero iuuiorein
nsiell!' onnLueveruut,
(2) lu llilione pe^^i-ieorum veteruiu , <zue prncliit Veuolii
nnno upeiioi! ecu clecimnnnno, piaetei- nllic>nez iuruu, ^uo-
lum uomiu I>i I>I>e3, nunuu!!e Il'uulul ineeili uelnli, lzuu
li!n l>!ii !i>8 llinuuut.
(3) .Vi>l!iui >I>eluil!8 llllini, ^i^enlnrati, l7ZN, iu-4", t!ulu ncl-
i>c>I!iunidu!! Iiu!,nK<!U!i l!c!>t el lucuplewvil (^r, ll, ^lulc!>e>-,
I.in5ilo, l83<, in-8".
i.!uxil iv. - c.vl>l)? x, 17!>

c^?^i x.

8 1.
i, ^)ulsiz et tNlei<iil<.
XuIIos pmlecw peiu8 meieri cle omnidu8 moi-l^Iidus
iuclie, s>l!<liu qui plnlosonlliiim, veiuli liciuo lliliNeium
venale iicerunl, czui nler vivunt, s>uam vivencluin esse
plaeeipiunt. Lxempla enim 80 ipsos inutis isoinlincle
eiieumleiunl, nulli iw vilio qun in8eczuunlur odnoxii.
liaeo vsrdll, quibu8 8eeea (1) I^ucilium suum clocedil!
^uinlU plnlosopni sinl ucliencli, ermllnnm pnosoplw-
rum Kuiusee llel3ti8 iingineiu nodi8 exllibeut; quorum
M3ximu8 pwventus ex8lilil U. ^ntonino impeianle, ul
?<lncis>!8 wtmm oaptaisnt, qui stuioorum doetnne lld-
liielus ^/<l'/<<)/iH ooznomento luil clonatus^Z). ^t nuius-
nwi nedulonum, c>ui 8ano!>8zimlle isoin! inae noinen
ementii-eutui, nullit monumeiUcl lilteiis 8untpi-oilH.l)u3ss
unus /i/)u/sl' luit, <zui lmo leinneslate pllosopni i^ni-
lalem lueietus, illilln ooliin3m prulessus, czuam ^inmo-
niu8 ^lexanliiinus mimum anucl(,!lleeo8 invexit, qu^eque
/)/l'i<i5l)/i^l'n ^isH?nne/nna , 86 /Vso^/aionica tuit npellaw,
proplerea ciuocl ^lexancliias ort, klalonis plilci! cum
leeenliorum unerslilionibuz eoniun^ei-et (3). lluins 6oo-
tnnae 8neeimen cleclil ^nuleius in oneiibus suis He De
Foc/'ati,' Fs ck</mnis /^/a/onl dii ul; /)s unt/o ber
8ingu!cli'l8 , ea usus sci idkncll nttione, czuam alibi nota-
vimu8, quum seiiuo esset cle filbuli8 Nesiis (i).
(1) lp. cvul. 35.
(2) Xaec tuclii nllnzopliil! suit 6ec!ilu8 l, H.ntnniuu8, ut >i-
eilu igm in imoitorim li^nilalem, linen <I iomuiu ^pnlln!!,
>I>8<:en6i oul>, veniret, Illi., O^ril. in vi! l. ^ntunini pn>!uo>il><
(3) V, IIn,i:lli) , Komment. c>L vi! el erint, ^nnleii (in
l'ruleom. 6it, ^nuleiiu ).
(^j) I^ib, iv, e2p. ?.
189 mziokizi! clunczk
^pulei comes aeeedit 6^/ci</,uL, qui quai l saeoulo
olliisliano narlem piimem ?'i)?lael /'/atonl'cl laline est
inlel'pi-eltus, et commentltiiis luzUavi!.

8 2.
tVtt'iltionae a/xenlias l^iass.

^cl nuilosoplini um smiiiam neilinentetiameni-istiNe


Hpienliae eriptores, nrile8!iln!>88imi8 ingeniis eulebiatl;
inter quo eminent O. Fe/iiimlu^ /'/of'sm 7's^iuiiiam,

,/anz, I'^azciu Caeel/iu ^MN, F^/l'tti'u,l ^ue-

Hl/rmnu, /Inl'eim ^/ani/z ^o/'^ua/u Kelien HoM


ll 1/nFN ^uresl'u Cal0t/ol'u5. 8ecl quum l>uiu3mol1i
lwnnnes veo devuli, animum clivinis oil!ionidu8 ln-
lummoo exereerenl, et loli essenl in pronFllN(iH (^Iilisli
^ootsin, poenltenckm 8ibi temporis iHoturam laceie vi-
edanlur, quo in sln exei'eenllo in8um8>88ent. Oupl-
plei' venu8te et eoneinnae orlioni8 8eou>i, bilsbarum
iUczue norrium seridendi zenus nleruluque usurpai unt ( ! ),

^l) ^eczu i mii-um, Ip> eniin <>neenl>tm> verdi prnli


unt, ve>! xpolinuyin elinm l<^u lti erMMAliez Igz
nessSl, ^!e <zu> nleui luite rnilretur, !>><: nat>i lemere 6e
lalini olilizti nienli eriptoribu lLrmzri , i>ivIiit ipo
I>20 e re In^uente uire. Xviilinv8 eoulr (!oen. il. l ^
i! Huulo minuz uc> Il,oll clebemu <ie legu 6eriv2n6c>'
i^um nnuliuui, <^unl!o >ve Ix! >v illucl mezm, intelliilur
in >l<;uilt <^unc! iiellur; lzunlum nnu in eipntione
rmoni, 6 in 6mnnllti<)li vli!l> et minr inteulw.
Nienc)V!li , l!p>t. l<il cl I'lumzolii <> I5e:!ei>'><: illterolell!<>,
liin> llbst elonuii vuultm, lizzimiilHl em ebet t
tugor, 1,1, Du et leporeiu rli rlielorie eoutemnen te,
et puerili et pluiliili e!o<^uii vnutlm, <i netrum
llpturrnm Flvitl>tem eonsuzimu, <^lonm zi, Ln>t, <l
I^n<ir. v, 49 : Dne et inm lnzuen> rtem, c^uim uiagi-
leiill <i>e>plil>e exll>c>l> >n>uu2!il, elvare 6enex>, Nm
iout nuiu <^u<xzue enizlnlae tenor ellunlil, nnn meteiiu! onl-
inuem luin, unu blI)2llm! eou luzioueill evito; itu
I.ii!ll IV. - cH?m X. 181
Ouae lmen illl nolim inleii, lluzi omnem omnino
lliznilstem serum clivinaium 8oiinloril)U8 elr!leno!gm
pulem. l<2mque niele>quMN,uolt plerique omne8 nalivu
intei^um eancloi-e nilent, et Zinulari quaclam 8uaville,
et iueuncia pene dixe^im moe8lil!kl le^enlium an!mo8
^erlunuul , non e^vesim , et M'nucium /'s//cem Iiaull
8ilns ineleNli cliclion 8um luisse, el ^aclant/um In!-
3ni 8till vistu^ lam lelieiler 88 eon8eoutum, ul
<?uri8lianu8 Cicero wenlo it nppeliglu (1).
8eci Kgee !evios<8 8ne momenli. Mlto aulem glavioiit
iila ul, quae 4Nlei'll)i'O8 Uloium operum N>le8 8ne-
olanl, ob qu8 eele>i8 victeslllnl ebiiliani ninin>8 eii-
plore. lam nrimum mnium eon8t!, nu8l1,.^. 8eneem,
neminem nucl I.lino8 Norui86, qui mullinlieis claolrinlle
viielltle 8>l cum ^mbs08io, cum llieionvmo tque ^u-
ZU8lino eoms)!'nu8; ci 8eienliam vero quoll nltinel
nerum xpelenllrum et lllZienlinrum, quam f^oV<7lv
<3ee'l vooNt, ilemque ll nimi excelsilalem el mZni-
luinem, qulle bumana omnia e8il:illl, el infw 8 P08
rbilrelui', klatonem ipzum, lullium et laeilum lone
U8 oe88i88e.
pleleimitlo zinZularem eloqueni vim, quae non in
eonoiomou8 lntum , qu3 in lemn!>8 nlbe>nt acl ponu-
lum, zell in Iueubi-Htionlbu8 p88im lueet, ciuibu8 oun-
i3N2m lloeliinam b nvei^ariolum leli oerrime lue-
wntu!'. Hell eie^inm liull 8unere8t in8orum in Iilem8

ntusqu et Nlepoi lianum eau eivlli eonteinnu,


<zui inllinum ve!>men!r xizliino, ut velu cueleztiz nracu ie>
tl!Nl ul> >e>;u!i von!. <,rl>lXi , ?rl>elt, <t vi!, l!e!ii
^iell, i ^ !oelli!>u oemu , ut > cii !><^uo iinpcill! ein-
>ui> nnl 6 ei-u6>!lum nur (lnculiil , non i-gunt, qunl!
li!u5 noti vldelni zrli rzmmzli! lege ne-
l. <) ^uum jll> int, i>i!>i> ne ioruui veil molmul,
l^ui in r!ui >!illei-> pl>n Iwsnile, el lun llinniz i^nllii,
ll ei>lentie pei'ri^ioule l>6venlui,
(<) V. Uino, Un. ^1, u, w.

^
^'t"
l82 M8iani,li5 cnrliaHr
piomelum. I^!iM8i in seiiuendo iomni sermonisc-
slilale bellvoiinl, re wmen bene peinenz, littewruln
ltinai-lim 808Nltl>ln>6 csulimmcdn 8unl dicencii. i>'imi-
um eczuioie >!! eliUe in piolaniH 8<:i'int<>!i!)us nidli
iam !ii liumoinbllntu!', nisi >luli quillaw deolawllloles
al^ue inne3 8opid8llle. (^Iui8lin3 8o!um cloeli in orlc>-
168 et pI>!lo8oMo8 enulrieiill, uucle nnvu5 8nient!e n>
vulu8, qull8! inooiiiinlu li!ii<iim 8UC0U8 kl 8anZUl8, in
lalinas litlei3 inlluxil. Onumlzue l^nii8lino!UM studio
et eui luliua linzli in i'eliMni mvsleri, saeiilicia et
eelimulz so!Vc>8ei!t, f<ieluin est, t, eliamsi lubentibu
Unis nonuli seimone uzuinaii 8>l desil, re!l8!<in!8 di-
seei^Iue ^nUi Iwmincs d Iibw3 cliient, llzue Imo po-
!l88imum de enu8 ci line U8czue ewleni nionaztNn-
lei et (1).
t!rleium s'e cluiztianis 80i'is)!oi'lUl!8, s>uo3 suni me-
moluvi, lalini 80> moni8 eleilntill nomen 8uum nnslenwti
pson^^>l Iluell>iu8, <^ui Ilame nt>!8 ex 2Ntiqui88im
samili nnnn olu'isliim cs.cc:i.v, ciole8eentinm ^l!ieni8,
lideialiolidu- lli^ei^Iinis inlenln8, linnseil. ploiente in-
vent oli exee!!en8 inzenium et 8in8ul>em doelrinlim
i'e^i ieodoi'lou miiiliee llileclus, cl iiiecipu reinul)!!-
02L inuner fuil slmoln. 8oc! lertio im eN3u!tu pes-
sunotu8, im^wdornm invi<Iim nou elsuzil. ^nrnlUe^
02U8H indiel, nruclitionis dlimniUus, lieinum in earcei em
luit cl6lluelu8, e tainlem iznno8 ntu8 unum et 8ontu-
gin!, Ilieolloi'ioi iu88u 8eeun neic:u83li8 (2).
Unit upel'sunt Loetnii ner de re llieoloie et sKi-
(!) IIo <<e luziu dixi in oi-lln Un !lini nrizlil^
<: apientilil! ori^lnli !>,<8 , !>!>!>,! lu6z li! us,!cl>nt!>!>
in >i6!!<>r><> lNAximn N, Xreluz) mnzii 1urin, I nnn. nnvembl,
nn, !nct)^i.v ; oo<3e!uc>ue uno ev!^! Ii N., oloin lul>l!n>.

^'!, 1849, ^o'< eicnx/'!?' e c^itia c/ei/a i,ee'alu'n ^oe? </


/.e/>ae, vn/Fa^/ lia H, t?!'!, /Viinn, 1358, 7N-8",
(2) K, r. NenLzin?, v vi! et zorwt, Votzlnii Ili, ' Vnzt ,
1842, inH.
LlLil IV. - c.4?i^ XI. 183
Io80>I>ic!V. 8ecl ei-ucliliuuo, 8menliii et 8li!i candoie pr
caetsllg celebillntui' De eao/a/ll)ns /)/il/t>HO/i/ae liliii v,
szul> iiartim pioz, prlim polic oraliuns , c>c!s cle-
llusu-j eon8ciip8!l, ut ammi 8ui e^iludinom l>uo<!nm-
modo loniiet (1).
c^plii xi.
DL 8cnirionlnii8 nrnn x^iril^i.11.'
L? !H1Ar!^?I<^NlM.
IVon modo 0!iltioni8 olegnli longo ilia 8Us>0!'ioruin
Iudom 8ud8titoiunt Iiuiu8oe ne!ali8 8L!'is>l!08, od o
czuoquo ingenii vi, quao in leium onu888 inquiiil, eldiu-
lusN ol>8ei Vliono di8oin>in> um Nno8 ni-oloi >o cnn8uovit.
Olmpi'oploi' maxima illoi um pai-s, czui uao lompo^wlo in
studio 8unl voi8ti sei um naturalium et matnemaliolum.
ud vo!ero3 ita respoxo unt, ut nmniil loi-mo d iis oumni-
>85o dioondi 8<nl, milolor dielionom, lmnm nleiiquo in-
eul!m et b.'n ulii'io inquinawm N!08oleiun!. Ll prior
<iuid?m t'. //l'u Fo/mu, oliiu8 aolalom conlerunt ud
unum onr!8li<lnuin ccxvnl, ^o/l//i/<liem, 3on t'oi/ecianea
ua -e^um memoi'ab/imm deiivavil ex plinii m^toria nlu-
mli. Indo olim Nnxoi-untlilii'i v De e meck'ca, qui ?ilw
Va/enano tiiununlni', et O. Fel'eni H'nmmonl'el ea^men ck
!)/-' ml),bc'u/?l cllsui/ambuz. I^x 8>2eo>8 80s!nlu>ibu8 !i-
l)ro8 3U08 (2) oxm'ossit t7oe/l^ ^luveilanu medious, ^/e-
t/ickl>o,'ui?l (3) 800la addiotu; 8>'llbc:o pgriler lonlo ma-
(!) LnliD, eircll likrn Nnluii c!e l)un8oll, unzervaliune, D'p8i>>,
>83l!, in -4".
(2) Leleium iv eutnrum nzgzionum b, lil ; 'lzrium zive
euronicruin nllzzinnu, >it>, V.
(3) 'iniex !u,lnuH Soleies >i?!!e<ruin ^onu, InssMitienl'u
su i t !c>n um , e mni > io c, i in el molkoiiieuium, cle c>u>-
!i viclo <^c>!u>u in n>nel'<>l, 1!>minn I.c!io<!N ^lelnnienrum
eclum inzlilui^ze 6,citr, <zul> in lre <!ein<ie l>ui!i nbiit ,
l'n<? u m tioorum viIieel, Lniz^n l!> etiourum, I^oleotien-
, um, (^l, L. Q, n, v 0s!i<, ^niellno iulei melkniouz me-
<lic3 !,>! ,^n<,!,i!i, I,iz,, , <8<L, in 4,
nZlsso cliounlur ?b/li Vege/n Kela/i </e //omet//'/
86l> aie reie,masl'a iidii >v. Aue I,bel <7n. ^/mee//u
cozuomenlu LlM'Fu in libro </e leHeamlNliu e/n/)l>i-
e/^, ))/,<// ei sa/l'ana/ibu omni leiine seribunio I^argo
uut ll ibuenll, >)288!m ve<o ex nul!l8, qui ilelsle ium
nnleeeciunl, Iiilu^it ?'/<eol/o?-u /',/zcl'anu liliiu iv eru/n
Wet//cnrul, el lim um tie Heia, 8e u c/e selu o/uil/bl/.
?iec>ue lilei' enlienclum lle /'//ti/u ^itl7w Tauw ^em-
/l'aw, qui jn Ill)l>3 8ujz <is 's ^^tiea ( l ) ^olumeae p^ile-
eilim ve8ii^i nei8equi!ui'. In pleri8que emlioninus, lii
rei !U8li(:2o 80l!>)luiinu5 come3 nleiumque cliuniwl'
/^ai/ackm ol) 8li!um 8imi'!icem, ueo n!ne invenukium.
lius lmen ewlem d ^rcadii el Ilonoiii lemstol- pei -
lillele 2il)i!rillul' enliei c!e8nlinre8.
.^ 8c>in!onuu, de quiliuz modo diolum o8l, >eees8il
l7oe/mz /lM'm, cuiu8 nomine fei unlui- De ,-s eo^ulna! ,
8<?u t/e l)bl)l ei cons/ttnenil dli x. siquillem 2sii8 3U
nweeenlu nnn liunde liunm ex iienu 8uo villelurclensom-
8>88e. 8ul ljui nulunl <^2), In8ce !<N!'l8 ex lx^ulneulu
poliu8, quam ex nuelure nnmen s>lotum sm88e. 8ecl c>uisl-
ljuicl clemum Imc de ie enliendum 8>!^ ei3 8lilu5 uclis
>l l)>'d2!U8 deleiiuii8 evi 8Li^lurem prodil.
Itelllnt rel'um mtl>8Mlic:!l>m eriploie, de quiduz
nlec>u2m suluo dico, animadveilendum e8l, 7n//<eeo
nomine llu elille ai^o/o/Ml quoliue sui88e donnlam ,
l<e videeel ex 33l>l8 lutn> in'aedieeie >>wlilel)lu!',
8ic /uiiu /ll'cu ^/alemu in mai/ie^eo lim i, l^ui oc!

oxil I>e inziliuue.


(2) Vcm, lut. ni2t. Xll, 8ot, <3, l>nic. , Lililiol!, I!,
ll , 25 8zx>ll, l>nomt. I, l vor, >;uu>i! lre Nume

k!eii, er 6 Liberi, !el!l>i8 vorn 6 'lr>iiui olleui ser


not, viclelui' lxielnr pu u> H^ieil uoiuiue >nzer>s>8>zo, <>>wll
llo reliuz ^oret 2l! ^u!m peili<!l>l,u, U >^>e> V. l>i.l,,il,
K, >x, l7^ x, 48. 8eD., (^o!, 6 II!,',,!! Mlrem ; Lp. <i
l.ucil. xcv, ^- luvL,^ , 8t. lv, 23z xl, 3

^>
enumei'anlui', c!e vi wntum izserit, quam 8l>g, in mor-
lalium vililw ei loilunM exercerent. elenim cl ma-
//ien zierlinkt Fwma/lea^l) lllsoiplin, lle q comwen-
t2i!<)8 80ii^8eiunl A'c/u /^/aec, viFFenu l/^b/cu, /s^-
F<'nz F^omaiiel liiczue. Ilem eisn iei militil8, czuam
M)t/eil et /Vat>'<5 ^eFeim ^ena/u (2) iu8l!'llN!Nt; ille
quidem etlito libi'o <ie ocablt/i ^e mM'// bio aulem
eon8Ciipli8- libiiz v e/e ^s mMm' llc! VIenUninum II,
quo8, ul ip86 te8lli!ui' (3), ex oummenllliii8 <tun>8, (!elsi,
1'rnnlini , ?lel'ni, illque ex eun8lilulionil)U8 ^ugu8tl,
IiililUli, lllldiigni Minimum <!p!-om3!t. Li ullil 8<ine e8l
^ec Ve^etii eommenwlio, Nli<iuiltt8 8tucl!U8l8 peiquam
u!i!>8, neque Iioiiic! ciiolione omnino impi-obltndll.
Po8l>eino acl in3>Kem3lio<i8 czeii)Iin8 pwxime lleeeclil
^l^2l, euiuz pelpauca ex8lnt monument uane
elalem neilinenlill (^). In Iil8 enumeranlur /ime^al-l'a
quae6m /eszc^^iin (5), ^si/llc^/zin't'ci^noZ'l'a/i^m, Vib/i
Fe^ue/'/ IideIIu8 eie /?umbl, /ontibuz, incbm, lemo-
Hl/, ^aiuMu, mtmiibM) Fenil'b, czuoium llsiucl poe!ll8
mentio lit, lillque nonnu!!, quae cum komnonio !>Ielll
<ii con8ueve>uut,
(!) <)> vi^elieet ssrurum t oa^lrorum menzur! joeel reeo
>>/^il, c^uo intru>neulu>n ><>ni!!et ^li men,,, <zuo ^ie Uexne
cl lineain irizunlur. Iteeentiore '/?iv nnel!ut, V. Ll'iim ,
Institut, n, 46, 3i5, Uei ^ri-ie erinlui-e lezezczue villi cur
>V. 6<>eii, ^mlloH., tL?4, in^i.
(2) 7<nn ennsun^eiiu cum ?!>^io Veetio Nento, 6e c>u
unr memlvimuz in erinlurinu cum ulul!iu<n.
sI) l.iu. I. cp, 8.
^4) V. 8c!!iii>i.i?l, Omni, qu nzlen'Iilur, velere lnmnn <1e
pruieleui ulinu z;eu"!'nl>>e liniliu upliiue ee meriluz, We
,ll,r., ,844, in4.
(5) llupliciz eneil lu<>>-unt pu6 Knmnl> ilineroli. Kimi-
sliin nerzerinl, in <^ui!>u lue, euluinnuu c!>!uli 6i>o>>
lillnlur, cuiuzmc>6i et Itiue ruriu >lnini et Uie>nu.
1 ^inilHnu m ; iio! , <j>ie in lue >u> len!ezei!lrnt, u!i
'l'!! t'enlin^olian !> ioimu cn/l ^^F^/lV/ie, l)o vs>
leriliu linmNniuin >!ieliii vi,ie 6inu!!iouen> ?. >Veei.l.ic!!i,
<?<litm ^mzle!n<lmi n, !?35, 0! I'. itin, l'lulin^ 6nuu cu,
<>ni<!n^, el nuv t!, inne>lii inlincluel. inzlrucl zluili et uner
^c<t, !il, rez;, llnnuceuz, l^,i>i , l82<, in suj.

i
1 8N I1I8?0M>L cnirlc^l:

^?UI Xll.

Zenesoeule l>ae Hellte nullius sorl880 cliseiplinHe im-


pen5<u8 qum iuiis 8tuciio clecliti sueruut Ilumlini. l)uocl
<^uillem Ilaclriuni opera prae8erlim suelum est, quo impe-
ranle I0M3N3 iurispruclenli novum l>ullsi vullum incluil,
et iuri8eon8u!li lnl Konorum in8i^n!nuz luerunt lmnestall,
ut nil! iis cl llinitutem lle6886 vi<leretur. ?r<ie oaeleris
llulem 8>'<UiH et liuclnrilllte puc! llallrilnim valeuiml /-
/l'u Ce/u, ^Vemi/'u^ /Vlc et Fn// ///nn, qui
8a!)iniim<le 8olio!ile silmam umi8 oinuium lueoalur. Ili
Imperi>lori8 iu88u veterum praetorum eclicln oulle^it, nov
conclillit, ex quiuus exslilil iucl corpus iuris rmunni ,
<^0ll ^H'c<m ))es/)eium suil np>>el>lui (l). .^lox ^n!o-
uini pii et 8esluentium Imperalorum uelllle plurimi etiin
iuriscnn8ul!i proveneruiU, inler cmos eminent/.. ^o/uiu^

Fcasvo/a, ^em///au /'/?'!, /)om/// ^//)/a, /-


i/i ?//, //e^snnl! M</<?t/n. Ilorum r8ponsa p8-
im in l'uncleetis oceurruol, e<> lilo oonseriplil qui au-
reum l!ini ei'munis eimclorem plerumo,ue rellclil. s>uos!
quiclem nemiui mirum viebilur, consiclerilnli iuriscon-
sultorum mm es et in^enium, czui anlin,U!s8imurum !ez;um
cnrmeu et coneepl verda morclicus teuere cnnsueverunl.
postquam vero don^lanlinus ^Inznus responclenm' iuris
sgoullatem m uclenlinu8 llllemil, et soll prinoipi il>8 lee
interpretuuc!ie88e voluil, romaulle iurisprudenliue oruculu,
obmuluei unl. !5x eo tempore lmperlorum consliluliones
pro legibus I>ui!<le. llinc Cat/eH? 6>eFu'/anu , //e^mo^e-

(!) V, lrnp, VII>, >?. -.^, <!. 8, rnvKClii'., l><! e^icln ?lelnr,
>-!>, p>nl>e>^m nes^e!, I!i!,, <830, in 4, l^. ^, LlL!<?.il, U
8i>!vii I!inr!> inei,!,^ <i rclirw l'ret^li rile ,ie8li,n2N<!>8, l^in,,
1.181:1! IV. - czpl.'r xiil. 18?
>', 7Visotie)!anu (1), /^n/aneu, cl c^uoi iim nni-
mm w8 ei populo seddeietul-, nci quem unum, 8lnle
wpublioa, ius le^um onnclen^i-um sierlineual ^2).
0^P(1I XIII.

^!</< ^oiliu, - t's', -

^se na eligin lii<?n>t8 une lemnore rmmHlici8 lle-


luit, quo Ims)6i'at0!e8 immunille nlii.^ne I)enes!cii8
p28inl orniliuut. lluo enim plerumque lieii villemus, ul
inolinli8 iam Ii!lei'i8 ttme in l!e!eriu8 ve> Fen!ibu8, ii me
eaeleri8 in lmnnie nuneanlur, qui relielo renim i>nin!ere
ae niloie, in l>aclencli8 maeeenli3, in neinenclencl>8 8v!!u-
bi8, in quoclllin in^ui ciica voee8 8lul!io, in siizida demum
et mi08ll eincliliuno oon8ene8eunt. I^ne tamen sliclum
est, ut l'llMMglici , PlNsUM 08l !>N8U8 8<lNl18 !eet<l3 8er-
vare, liitinum 8LIM0NSM bnilillrie, PliMlum lieii NO-
terat, vinciielll-ent. Inlerillc nulem lanclancluz >'i?8ei tim
.1u/ 6e///5, quem Vo88in8 ^3) d Im>)oi'<U<m Iillriani
iletatem leleil, nleric^ue vem 8iid /Vntnnine ?i mnxim
N0sU!386 ennlendunt. Ilic, llamae erlU8, tque ^t!ieni3
iitleii eru<i!lu8, i-ammalieni'um el siniluloZorum emli8
UilL s)i-!ncen8 IillIiiU>8 e8l. I^x8tnl H8 ^eie Miene
in xx Ii!)!08 cli8!iidul<ls , Quorum lmen oewvu8 (i)^et
initium 8xli 6e8i<Ie!Nll!i'. Iloe nomine ^ocimm ^ttican
<ipu8 8uum in8oiin8it ^e!Iiu3, pronteie qnnci >0N^>ncil!!8,
ut IN88 it (5), N6I' niemem uelil)i!8, in nzi terrae ^l>

(1) De 6nz55ir, Ni, 6 onseelion Lo<i, 1I>e<,l!<,!l!>!, I>eo>,,


1825. n>4".
(2) V, Lxs,n, Ilizt, iuilniu, i-niu,
(3) De >>!t !t,. !, l!),
(4) Vcllivuz nie lior xv ez,!li!,iiz eonlinenalur, czuui-um nr^n-
menlll <>!>im l><j nu nrrveneiunl,
(5) I^iu, xx, c.ip, !l.

^
188 ni87onixr cinncxl:
lioae u8ce eommenllione8 lllees-e exorsuz suil. l)uum
utem mu!l in ll>8 pnoloica, ciilic, lnslorieg , pnilo-
8opnica , liaque lnemoralu clizn ex innumeiis brig
raeoiz et lalinig eolleZiszet, jp8i8 82epe 8U8 veleruiu
8<:iinlol'um lliolionibuz ; 8lilu8 incle orlu8 e8l cii8p3i-i!i8,
puru8 inlercluiu elooncinu8: in quo wmen liquol vilia
nolanlur, alque in p> imi8 in8n!ele8 ciue<l2m voce8, quu
oeilllm 8equinii8 etli8 nolam relerunl. Itoe i^ilur no-
mine Uellii Inoubslione praegeitim 8nt !auclllncl2e ,
quoll in ni8 3uliquil2l!8 t!>e8U>u8 veluli <le!i!e8cit.
^lullum quoque c! auliquilali 18loi iin conkeN dellus
tenzonnl 8>'2minaiio! e e/is naiail, 8eu </e uma os-
Fl'ns, 8illi8 nililio 8li!o s!nzc!-iptu8. Velerum pni!o8opul3m
el nniloloillm i!!u8ts3nl /iureiil ^/aesob Commenianol'um
libri il in F'onlniunl H'cl/i/tim', elullino pere cieeerpluin
cle l-epulilie, Faillla//tum lidii vI, et Iibel!u8 s til/-
^ese<lil ei Hte/eta/ibu F-aee iaiml^us vsbl/ neo sirus-
lei milteuc!l!8 Ml^/ianu Mneu /'e/H? l?a/>e//a, cu>U8 is-
ilnr Fa/Fn'eon novem libni, con8wn8, N3i-lilu 8olutl,
>rlim Numeri adztsiol or!ione. x bis cluo >iiiore8
sl)ulam nui rant M/iil'amm /'ni/oioAl'ae et H/el'clini ,- reliqui
86ptem Inucies oonlinenl grammiliioae, clialeoticae, l nelu-
026, eomeli-iile, mitumelicge, glionomiae etmu8>cn.e.
In le aulem i-ammatie ni>ie8eilim elaboi-ai unl, nrae-
tes /^onlonem, cle quo 8uprH ciiximuz(l), ^/anu Vici.
nnu, ^ <?// /)ona<u, ^e/iu ^l<F!lml<, /inl!< Ca/iei,,
F'eH!/! /hm/ion /<etu, ^Vomu ^/awe//u, Vel/u /,cFu,
.^ssol'u ^/nus //onsi, /Vam' Foti/,a<es l?a'<l,
/)/o/ns</e, /'/ci'anil, l?onent/al!ique, quoium stera in
unum coisU3 eon^la ni imum ecliit LIi8 ?ul8euiU8 (2) ,
nnpeisime veio l'iic1eiieu8 Linliemannuz (3).

(l) l,i!i, >v, ep, N,


^2> IIl>nnnv. , n, ncv, iii^j",
(3) l^izl!le, Hu, un<u)xl, vul 3 iu-4.
i.!: iv. - c^rui xm. 1 89
llie 8l>8 erit cle il!u8trioiiu8 nniu8oe aelali8 8crinlo-
iinu8 peiquam lnevile' ciixi88e: omnes enim nei8ec>ui in-
liuiti pe> >3 68sl, alque ad clolozcentum ialionibu8 alie-
num, quoium ^lalia no8tei- ln'o omn!8 lakor luil8U8ceptu8.
Ob uane Pli88imum 0U88M ilb ill>8 etiam c8nulalio!u-
bus al)3linui, czuitms recenliore8 in inlimam lilleiarum
lalinarum raliunem lu8iu8 inquirunl- eo vel maxime cml!
imiu3moc!i animaclver8ionibu8 !al>88imu8 eamnu8 palebit
in aoro28ibus, quibu8 maioiem nuio nistoi-iae luesm alque
mptuclinem acce88uram eonNclo. daelerum eloquenliae
8w6i808 vetiemenler norlabor, ut uanc Uesarum lali-
Usum naereciitatem , quam a mioi'il)U8 no8lri8 aeoepi-
mu8, ilizenli88ime lueanlui- (1), iclciue 8em'u8 anim
reputent, Ita!8 eommoc!i8 8ui8 perperam en8ulm'88e,
qnoti68eumczue lernm uiU'um perlaesi externa Stativen-
rieia tantummoclc> 8eotarentur.
(1) In llne lem v'xie i cn-alinuem NL mm .Iliellzilii! !<>il'
>u in librc, <zui inzeribitur , l'nnmne VI>nulii Nrstioue
l!I>il<: in l>u6itniio n>xiino li. Xtnnsi l'sniinengi
so uno i,ucllll,xi.il c! nu, ,occc,l.>I, ^uz, Izurinoiuiu , ex
YMe, Ne, n, vccc, 1.1I, in 8,

/^
2^,> '., -
190

l..^IMI 8Mzl0^I8 VLIU8Il0KI8.

..veine szacerole) in aeem intraverunl, et ulla pre-


c<lti snut, et, ule>3 gperlis per clivum ikleuerunl ; eincle
sudzelliz marmoreiz censeerunt, et pimes laureatnz per
pudcus p^rlili sunt, idi o,nne8 lumemulia cum l2pin>8 <lc-
ceperunl, elveazun^uenlaverunt, et necle cluza ezl; nmnez
loris exierunl.- ini zucerotes clusi, zueeinct!, libellis ae-
ceplis, carmen descinenle lripoaverunl in verd, baec.
no Ig iuv.ile, eno8 I3e8 iuvte, en<>8 I8e8 iuvnle , nev
luaerve warm 8in8 ineurrere in pleore8, novo luer ve mlirmll'
fti^nz ineurrere in pleori, neve luer ve mnrwlir er inourrer
in plenri, 8tur lurere mar limen, ft!1e 8ta berder, tur
lulere mar limen II 8<2 derber, 8wr lulure mar limeu, 8ll
e derber. ^8em^uni3 Iternei kxlvnelipit conelo, 8emuni8 l-
lerne zclvoegpit eonoto, 8imuni3 nlternip 6voenit ^ouet^n.
Uno maiinor iuvato, eno mrmor iuvto, eno3 marmur iuvlo.
'lriumpe, triumpe, triumpe , triuinspe, triu^mpe. l'ozl llipo-
ualionem eine, zi^n llla, public! (zervi) introierunl et
nelloz recepernnt.

8ei liemonem lulmiu ic>!)>8 oeeiit nei 8uper eenu tulito!;


liemo ei lulmine eoei eoit uloe iou8t nu> Ueri opurtewil.
8ei euipz Kemonem !oebe8m clolu eien morteil! 6uit pri-
ce>6n6 e8wc! 8ei em imnruilen ins clolo mIo<l ooei8il pro o>
pitel neei8ei et ntei eiiu8 enlln eonoione nristem ullioilo<l.
peleo l>nm iunoni nei lnoilncl ei.tllneod iununei orinibo
<!em>8si8 2enm leminam egictcl,

8In iu vuelclullll: Kit, ntewmino : iilur, em enpilp.


8i clvllur euemve ztrVit, mnnum euclo ilicilu.
13!
8i murl>u3 evit8ve Vitium szoit, cjuln iu8 vocbil iumentum
d:>Io : i nnlet, nreer.im ne 8lernilo,
8i enziet, qui in iu8 voeulum vindieit, milito.
^8iduo vindex 8idV8 e8to: proletriu cuique volet vindex o8to.
Lud vi rem, Uli pirunt, orto.
?>lln psieun!, in cnmitio aut in loro ab ortu llnle meridiem
cu3m con8eito, oum perorant mt>o prsezente.
?lzt meridiem pre8enli 8>litem vioilo.
8nl 0L28U8 8unrem tompe8t8 8to.

Vde8 8udvlde8 >


exlr>> quam ! mordu 8onlieu8
vnlum, l>d3enli rei publielle ero, ut 8ll>lU8 die eum dn8>e
iutereedl: nm i (juid durum lual unum iudiei gruilrove reove ,
eo die dilen e!o,
l!ui le8monium deluerit, i terl!8 diebu8 udpurtum ubvnzulu-
tum ito,
8i nox furtum taxit, lm nliqni c>cll, iure ceu8 v8lo.
8i luei furtum luxil, 8lm nliczui endo ip8o ep8it, verderiitor,
il>ic>ue, eoi furtum lnelum e3cit, Uicitor.
8ervu3 virzi8 oe8U8 8xo deleitor: Innudez l>ruelori irliilrnlu
verderator noxiam^ue decernit.
8i 3: lelo delenzint, czuiritato endo^ue plorgtu: pot deinde Li
onezj L8e!ut, 8v lrliude elo.
8i furtum lenee lieioo^ue eonceptum e8cit, nlc>ue Uli M3nile8lum
vindicator.
8i adorat lurto, czuod nee mnito8!um e8eit, duplione decidito.
8ln!uri v!ien<>8 ,irl>ore3 e<>ezit, in 8inz;ul3 XXV i>eri luito,
^li pro lure cwmnum deeizum eeil, lurli ne udoralu.
l-uilivue rei <letern^ueturill>3 etu.

8i quid endo dep08ito dolu mlllo lgetum e8eit, duplione luito.


8i czui uneiariu teuere mpliu8 tuner8it , qudruplione luito.
^Vclver8U8 no3tem etorn^uctorit 8to.
Veri eonle8i rebu8<me iure iudieti8 XXX die3 iuli 8untn. ?ozt
doinde mnnu inie^tio eto, in iu8 llueito. Ki iullietum lcit,
uut quip3 endo em iure vindieit, 8ecum duoito, vineito ul
nervo nut eomnedit>u8 XV nundo ue miore: t 8i vuiet mi-
nure, vineitu.
5i volet, 8uo VIto: n! 8uu VN qu! em vinetum nndebit , Iil>rl>8
ll>Ni3 endo d!e8 dato: i volet, p!8 dulu.
>'i cum eu pcit, I^X d!e8 endo vineuli relinelo. Interibi trini
nundini8 eunlinu>3 iu Omitium prociwto, leri3o,ue 2e8timil>m
iudicn praedienlo.
^t 3i plure8 erunt, rei terli nundinig prti3 8eci>nto: i plu
ininu8ve Leeuerunt, 8e frnudkzw: si volent, u!8 l^iderim pere-
Fre venum d^nlu.
192

pler insinsm llesormlwlom pueruiu eito neeato.


tndn beri iuti8 vilse neei8 venum llnc!ique powzwz ei el<x
8! p!er lilium ter venunlIVit, Nliuz pntre b!' S8to.
8i qui ei in (lecem luenzibu proximi ooztumu nzlus ezoit,
iutu8 eto.
Taiulo ^ <ie ^iiialli! et lte.
plersgmili uti Is8it, 8uper oeeuniae lutelneve 5ue rei, it
iu S8l,
.^zt Inte8tto woritur, oui V nere8 nee eit, znllw8 pro-
ximu Kmiam Ndelo,
8i zni>lu8 nee eseit, entili lmilim nere nncitnr.
8i liberlus inle8tlo ineritur, eui 8V8 nere nee ezeit, zt p-
trenn pntrenive litieri ezeint, ex el lamili in ein samiliam
preximo neeuni^vuitor.
?<om!llll inler nerecle pro porlionidu8 tlereilarl erew, ei!
8unl.
<^eterrum fmilie rerum eretn nun eito, i volent nerv<ie8,
eretum liwiuntn: I'rgetor 6 eretum eienclum 3rt>itro8 tri <ltu,
8i ptersmilil>8 into8lte mnritur, eulnnnbes 8u Kere o8cit,
l^nutu8 prnximu8 tutelnin neitnr.
8i lurinzu ut proiLu ex!8tt, 8t ei eu8w8 neo ezeit znto
runi zentiliulncsue in eo peeun!lvLiu8 polel ezl.

?aiu/a ^/ <ie </om!Nl et <ie />.^e<>ne.

(jVm nexulu laeiet mne!piumque , uti linZua nuneuo8it , it


iu8 eto,
8Inllil>5 ierit, iuplione 62wnltor.
8ttu!iber empwri 6n6o ber eto.
Ke ven6il trn8<zuscll>l emntori non czuiriter , lonieum
tizf^etum ezeit.
V8 uoturit sunll! biennium:
2V8 V8 eto.
zlulieri, <zue I^um mtriinonl ersso pu virum remansit , u
trinoetiuni b e U8urpl>nc!i erzo beseit, U8U3 e8to.
8i quin iure umnum oun8eruul , 8eeun6um euin qui po8ic!e!
8t 8i qui cluem lioerali eu8 manu <i8ert , 8eeuu<iuin libei
tatelu vin<I>oi8 6w.
liznum iunelum l>s<libu8 vineaeve ne eoneapLt ne olvit. H!
qui iunxit, 6up!ione 6mn2tor. lizn <iul>nuque 8<>rntll, 6onet
clemt erunt, vin<iiore iu8 eto.
8i vir mulieri repuclium milers vulet, e3U8m ieitu Karun>c>
unw

8i c^u6rupe8 puperiem sxit, Hominu noxiXH8timim orerlo


8i nolet, n,uo<I noxit clt.
193
8Iniuri rupiti, . . . , ^l i oau, reito.
<jni lruze exent8it
<jui lruem ratro ozue!tm lurlim nox pvit eeuitve, upeuu
Lereri neeator. lmpube praetor rbitratu verberalur uo-
xiamozue leeernito.
<)ui peou en6o slieuo impoit
Hui eue eervuwve lrumeuti <I e<le poitum lulo eleu
inosnit, vinetu vert>ertu ini ueestor: tieu, noxiN
roito. 8i nee icloueu eeit, leviu ti^ztor.
8i ^uluiurikllu Iteri lxit XXV eri pueuae uulo.
8i qui vipuI0<:eut8it esrmenve eouvI8it, quo inlmiam laxit
lluZiliumve Iteri, luw lerito.
tjui mewbruiu rupzit, ni eum so pgieit, tlio eto.
<^ui uz ex enitali lu6it, libero <L ervo l!l, eri poeuge uuto.
Hui e iri 'leztarier Iibripeuve luerit, ui tetimonium friatur,
improbu jute8tbjlio,utlto.
8i lslzum tetimouium 6ie8it, xo lleleitor.
8i ozui nomiuem liberum lolo seien morli 6uit . . .
Hui malum earmen iue2ut8it, malum veneuuni laxit cluitve,
pakiei6a eto.
Hui pareutem nee8it , enut obnubito ouleo^ue inutu in pro-
Nuentem inerzitor.
8i tutor <io!u wIc> erat, vituporato, qun<Ioque Unit lutel
zeit, turtum uplione luito.
?2tronu8i clienti lru<lew lxit, 8eor eto.

Taiula ^/// cke iul'iiu^ ^f'aelllOf'lli.

^mdituz parieti extertiu pe est.


8ocl!e8 leeui c^uaw vulent, 6uui ue <zui ex publie eokom-
p2ut, ibi lerunto.
v liniuiu ratione lex ineert , H exemolum leZiz .... ^ltioe
8oloni
Intr V. ?. eternXuetoriw eto.
8i iurnt iliue , tiuibu reuui krlletur srbitro tri vieilu.
. . . nortu
. . . uereium
. . . tuurium
8i rbor in vieiui lunclum impen6et , XV. ?. ltiu ubluoalor.
8i lu in l o6ue iet, omino ledere iu elo.
8i qua oluvia mnu nocet, rraetor reeue quae rbitro tri
vieito, noxoque clomino oavetor.
Vi in poNeeto VlII. ?. in msraetu XVI r. law elo.
8i vi 2Neete iziinut eoit, <^u volet, iumentum gito.

rrivilei ne inruznto.
Kexo oluto, lorti nli iremp iu ew.

^,3^!.'^,
19t
8l iu<lex ldilerve iure <ltu od rem iu<iien<l2M pecnnilun
t)pit , opit! eto,
Us opile elvi uii per Maximum eemiliglum ne lerunto.
^uneztorez pIlioi6I, qui 6 renn epit!it>U8 zuSlNt, pu
nule eregntor,
8i quin urbe enetu noeturnu it28it, egpit! eto.
8i ui nl6uel.em eoneit28it eivemque perauel, trsnzuit, e-
p>tl etu.

6 iureiurauu

neminem mortVm in Vrbe ne epelito, neve urito.


8umntu8 et luelum UeorVnium iuIlLmnvele,
Uue plu ne loitn.
No^um ei ne poliw,
^liuu rieinii et X tibicinibus loriz elev. iu e8lo.
Hluliere en ne r6unto. neve leum luneri ergo nbenlo,
llemini mertu u8 ne leito, quo not lunu laci, extr qum
i bei. ensove neztic mertV eeit.
8ervi unolurg emnizque eireumpuwtia uleriter,
Murrlit putie morluo ne in<iltor.
?<e lunge euren neve eeli2e psgeleruntnr.
<jui eernnm plit ipe peeunive eiu , virtuti r^n rzuilol- ;
et ini murtuo ngrentiuuzczuiu , 6um intu posilu eeit so-
risvLrel'lul', e lrzue impnzit et.
Vni plul funer ne leito, neve nlurez leeto lei-nitn : nevo
urum Dito. Ht i oui uro 6enle vineti ee!nt, im eum il,
epelire nKLve llu6l!tu.
Nogum buslumve noVm ni-uniu l,X. l>. ecii iena, i lominu
nulet, ne leitn.
reii butive etelnHuctnnlu ete.

<juoc! postremum populus iu8it, ><I iu llum et,


putrid eum plebe eo?<ul)I iu nee esto.
, . , 6ett3tum , , eu 6 eri elelk>n6i

de piznere
8i <zui rem, 6e qu tu liet, in gerum <Iec!ie28it, unlione <le-
ci<!>!<>,
l>> vinclj^igm tl8m tulit, ?leter lei ive tliti lbilro tri
c!t: eei om snillio lrueti cluplinne 6eei<!ite.
8> 5<>!vuz zi ioUe llominu furtum lxil, noximve noxit, noxe
c!e<iiw.
195
!8cI?N0 ?KI!z 8LI>l!I.cI 8cil>l0IIl,
Lurue!iu8. l,ueiu. 8eipio. Ll'blU8 ^N2!VUli. ulre p!0nlU8
soi-ti, vir. pienzau c>uniu3. lurm virlulei prium luit
conzol ceu80i'. i6il>8 czuei. luit. pucl. vo8 ^2ur8l. L>82un
8mnl<i. eepit 8<iKiA, omn l,ouen, op8l<le8que. nulloueil,

mscmrilo cul,H!>^5 llU8Hl^i,^l: ,


nuii.l<> l>08i^i: rono.
sc, Lin. I. l. eo8. vursnm 0lleinien8>8 en sieell!
rem eeren, ee8t^ nns8, eoenl03 pup Nomni , 3rtl3um
be<lene1<i seftemet; leeionsei er!0!nien8ei8 omneiz m^axi-
m8^ue U<:i8trs^t<i8, lsuee3 noveb<8 relietei8 nn^vem , enztl ei
exfoeinnt. zloelsm mnenitm urbem p^unonn6o oepet, nque
osem mese8ti'tl><i progpere r^em nvebo3 mri6 eun8I primu
c^8t, rzmeeo8(zue ej!23e8que nvIe primo8 nrnavet p3srvetque
ckebm i.x, o^umque ei N3vebu3 (ie) o!8si8 pnenie omsni
Pr3t8^u )um8 0PI38 e3rl3oinien8i3 , pr8entesci mxumoc!
<!Mtwre6 oslnr^om, in Ito m^ri puesn3n<loll vieet, xxx^
Zu nsve8 eepe^t eum 8ooiei3, eptesmrezmomque ciuei quin-
rln^<)8<zue trire8mc>8iue N3vei8 xsxuepre8et. ^uro^m optom
numei 5^53ci2, sleeu^tom 3pwm pi-e<i3 numei cw,c.
Iell>ve^ eptm 8 :i^i>? (c yuiniecie) sponilocl: triomp^o^ue
nv3le6 presn<l poplom sNomannm 6n3vet, e3plivo8^ rwoi-
nilen8ei8 inoe^nun 6suxet nte ouron, prim8que eon8ol de
eel^eift el8czu) e3rt^3einien8eom lriompavel. Lsrum rerem
reo . p. <z. r. ei nanee enlumnin pl

imciiiril 8l!cMo^ 8erui.cn! 8cil>iol!l.


llono. eine, plairume. eoenliont. N^om?), ,
6uonnln. optumo. lui8. viro
Iiueium. 8nione, 2Iio3 Vlb3li
eonol. een8or. 3i6i8. bie fuet. spu<l v8?). ..
nee eepit. l^or!. Xlerizque urue
<le<let, 1'emne3t2tel)U8. i6e. mereto.

8LKX7U8c08I1l.II1I vl! ^ccUM^I.III8.


sy-1 zlsoiu8 l.. s. 8. ?u8lumiu8 L. f. 03. 8en3tum eon8oluerunt,
K. netnb., p6 e<iem vuelonai 8e. rl. . LIaucii. N. s. l.,
VIeri. ?. l, <). Klinuei. L. f. Ne Len!lnu8 quei loi6er2tej
nt, it ex6ieeu6nm cen8uere: nei <zui8 eorum 8enI (l, b-
enl) nsbui velet. 8ei <^ue3 e8ent, quei 8ibi ^eieerent nece8U8
03 benI liabei' , eei8 utei 6 pr. urbnun> Komzm venirent,
<lo que e,8 lebu8, ubei eurum ulr sl. verbn) uiw 8et, utei
entU8 no8ter 6eeerueret, 6um ne min<i8 8en2ti'!)u (c) L
6ent lquom e^3 re3 eo8oleretul. 8c:28 vir nequ>8 6ie8e ve-
let eivi8 romnu3, neve n<minu3 ltins!^, neve 8oeum czui8<zum,

<
196
nisei pr. urbnum <iisent, ipze <le 8entuas 8ententi<l, 6um no
minn8 8enwribu8 t! <le8ent, quum e re8 eo8leretur, innsi-
ent, (l, iousi8et) een8uere; 8eerc!o8 nequis vir eset, maxister
neczue vir neque mulier quisczum eset; neve peeuuiam <zui8<zui!l
earum eomoinem ^u1bu>8e velet, neve maislratum, neve pro
M3zi8lrtuo neove (l. neque) virum neque mulierem quizquain
tecise velet; neve pnstnso iuter secl eoniour8e, neve oomvnvis,
neve enn8pon6i8e, neve eomproluezize velet, neve <zuisqu<lm ii-
6em inter ecl leize velet, er in qveltncl (l. oquoltncl) ne
(sui8<ium leei8e velet, neve in poplieoH, neve in preivlc>6, neve
extr6 urbem 82er <^uiqum fee>8e velet, n>8ei pr. urbsuuiu
6iset, isczue 6e sengtuos sententi!, 6um ne minus 8entorjl,ns
l! 6e8eut, quem e r8 eonzulerelur, iousiseut (l. inu8i88et),
eensuere; nomines plcu8 V uinvorsei virei taue iuuliere8 83er
ne quisqugm leeise velet, neve interibei virei plou <luobu,
inulieribus plnus tribus rluise volent, ni8ei 6e pr. urbni sen>
tuosque sententi! , utei supr<l scriptum est^ Niee utei in eon
vntioni6 ex6eietis ne minus trinum nounclinum; 8entuo8qus
sententism utei seientes esetis, enrum sententi it luit. 8ei que
esent qusi rvnrsum e6 leoi8ent, quam supr6 scriptum est,
eeis rem eputIem leien6m eensuere ; lque utei noee in w-
bolgm nenm ineei6eretis , it entus inuem eensuit, uteiczue
em liier ioubegtis, ubei lei!umecl gnoseier pot>8>t; tque utei
e b0n2li, 8ei au 8unt, extrd qum 8ei uicl ibei eri est,
iti utei 8upr6 scriptum est, in liebus X quibus vunei tbeli
6ti erunt, sloi>i utei ciismow ient in ^ru leursno.
19?
NX

l'l. VIlulii epizln! llic!oum Vitiiolium I^. 5


Opii 6ivi!n l5

zm rmi xo rc>8^ uL cnmni'zi oci.xxvl.

l!^rm I. ve oi-iin linu Izliu l?


L^rv? II, De vetuztinribu !tiue liuzu illonumeuli. 20
Oxrm III. Ue pn! 6s>mti<: 2?

^'um />>' /i/ei'anlu' ib.


^ 2, ^. ^ll Z'/autl 34
^ 3. />ubliu5 T'eT'entlU^ 36
O^rui IV. ve po8i pie 3?
/.. /,!<! ^u<i>!>nll>l , l)n. ^Vae>!U, , ^nnlu^. ib.
llxrii'r V. ve po8i 6i3lill 39
T'. /,<:?' <xlsA ib.
L^ru? Vl. De 82lvi 4l
<7alu^ /,ul,u ib.
l^rm VII. ve bil<,, 42

7alo?ei il>.
l!^ri7l VIII. ve loquenlill 45
l!^ri7i IX. De pbilnsupbi 48
L^rvi' X, v eiiptoribu lerum ntuiIium 50
^/. /'<'<!., l!at<> ib.
l!em XI. ve iurizpruenti ib,
l!^l>n^ XII. v lmmtien ^ 5l

I^ILDK 86cvNNU8.

il, 2NU0 urbi eunil oclvl, a nnum ori.x,il <p5l cl>rilum Nlllum li>

Lxrm I, ve AU88I8 pnlitinng KllMlu!wli8 , <!!> evum


^uzuzloum wllximo lluluit 54

^
198
crn? ii lle pnezi 6liml>e ?, 58
t!n. H/attlu, i). /.aiefil, Z'. H^u, mimn-
!pl>! in.
j2.
liei 60
x?u? III N puzi epic 8l

Z'. Z^!>AlV>U ^Zll" in.


5 - Z'uiiiu l>>><i!> ^Vaw 64
c^?m iv, ll pne> 6i<lli<: 66
Z'. ^!>F>/>l ^/a? <> in.
5. Z'. 0><!U ^V5, Z'. ?''>< Z^al'lo ^ci'nu,
<-tlU< /><ilUH, viemlliu ^/ac', ^. M>
>iil, I,uel>UH /u!', l^a- te-man,<:ul,
0. /ulll /Z^FIN! 6?
l!xrn? V, N pnei nucnlio 68
Z' /^>F>l!lu /!/<>' ib.
^rn? VI. ve t^l 63
^/. /e^en<<u5 Z^'!' in.
9u<nlu< /ZlN'allU^ /'iacou^ ?N
c^?m vn. N pnei I^rio ?2
z i. l?l,u^ Z^a/enu< tluiil in.
9. //o?>a<!Ui Z^/aecu 75
c^rmr VIII . !) !e^>3 ??
0. Z^aie^iu^ daiuttu^, ^<iiu T'iiui/l in.
z 3. He^riu5 ^lN'eili ^/>-e<u< 78

l^^neii! lattu^, l!. Z>e<i ^iii? .... 73


c^?L ix. vn nitc>l! 81
l!. /uliui O/', ^uli ^<><>u in.
<?. t!</>u HattitlU5 , 85
t!sneilui ^Vc/> 88
Till Z<>ll 90
^5. 7>Fl Z'om/ieiui, ai^ue /!<?!>>, ^unT'llm
/e?' </,</?'<' 34
s^rirr X. Ue eloquenli >> 95
^!/. T'u/liu l?l' >> in,
9- ZZn^l^, a/ii^ue /uiui ae<a< 'e
el ^etn' lU<
c^rm XI. U pllilnznpl <N4
z l. M. T'ulttu Qce^o in.
!2.
^<l?'7'<>, oliifue /,/!ln,,n^/!l ^uFu.lleae -tat/, >l)8
cx?u? xn. ll eriplnribuz rerum wlk<illli<:i!im et
nturIium lll)
^!/, ^!l?'l'!UH /'iil il>,
M, TeT'entlUi ^as? lll
^ntnnli .Vuz, ^ulu^ tx"^ t?e/> lll
c^ru^ XIII.. N iunplu<leuli l lI
c^ru^ XIV., De liutiz l l4
9U

Hl, 2nu uit>. Ulla, ccil < obrilw nw ll> s unu uib. oixl. :
<pnl cliri!. nal, vil>.

l^^rui' I. l)ul !t>l!s litterze pnt ^uf>utuiu pii-


tiu2 elut> 65eoliul ?, Ils
l!/^l>ui II, ve poe! 6rmtie 120
I'/'aFne^iae, nuae Henerae umino /'tu', . . , ib.
Q^ru? III. v puei epic >> 13?
Hl. H/. ^inueuH /.ueani ib.
z 2 ll. Hill! /akci 123
> 3. Q ^a/e^l /'iaeci 124
H 4, />. /'a^iniu^ Hin, 125
Q^rlli !V. ve 8t^r 12?
i 1, ^luli /'il /'iaceu^ ib.
H 2. /ecimui /unii />/ >> 1 28
h 3. ?V<u />e<^nlui ^i>i<e^ l29
O^rui V. ve sbu! Hupio 131
/><<>! >< ib.
Lzrui' VI. De epilmle 132
H/a?-cl /^aiei'iui ^!/a't!aiu il.
s^ruT' VII, Uo biztuii l33
Hl. /,. ^na^ /^lo/'l , 134
H 2. 0u^ ^elielli /'<?'!</ 13V
H 3. ^aienl H/arnnl 13?
H 4. txlii lillmeill T'acill >> l38
^ 5. i^all H>>e<n!u ?>an^iuiiuF '. 140
H 6. <il t!u^<il /iu/l l 41
H ?. >ui>UH t>ie^uen 142
Qzrm VIII. v eloquent, 143
H 1. Ml, ^nnaeuH seneca 145
H 2, /l/a^cu^ ^aiiu^ uinlllianl 146
H 3. l!. /'/> tkeeiliui Heu</i 149
L^rni IX. !)s pbilozopbi 150
/.uciu ^nnaeu Heneoa l 53
L^rill X. Ue llplollbu ri<m> uturIium et ml!ie-
mglillrul l56
H 1. Hc^iinniui /.ai'auH /leHlFnakani <.... il.
H 2, 0!u /'/<< Hcuiuj > ib.
H 3. ^m/>l>NlUH Meia l5?
< 4. /,! /unl'u M/e'<,l <^>/ue//<i l 58
H 5. He^rlll^ /ul ^>lln ib.
O^rv^ XI. De iur!plu6uti 159
Lzrui XII, De rmmlie ib.

^
200
I^IlltM yl1>U1K5.

ib nnn urli. nn. erl, < cbrlw nl>w !>


6 llunum uib. euuil. ccilil <put Obiillum natum c<:u:l^I>.

leckem I. <^uie put 1l>U> exoeum pleeipiti ouiu


!lille litt 6 viti ezeiveriut p. 161
O^rui II. ve poei epie 163
tAau<nl t!/au<i!<ll ib.
L^rlll III. ve poezi <ii:l!o 164

/luliillu ^Vumatlanl, Dl^ <?alo ib.


L^rv? IV. v pnezi buenlio 165
7'./ulilt)ai/>u?',l, /)ee?nu^MiFNl^u^<l!Ui ib.
L^rill V. v poezi Ivrio 166

H'<<nl ^/lllno^ , <7ei F/ui>ul .... ib.


L^rui VI. v Kbul Xezopie 16?
/^iapiu ^vll ib.
Ornr VII. ve fbuli zli!eii 168
^uciu ^uieil ib.
c^?vl VHI.Ve Iiiztori >> 169
^ 1 . /ustlnl ib.
H 2. Hc^!/>ln' ^<^lne ^UFuzlae ^ 1?l
j 3. Hecrll ^ureiil F'iet? 172
^ 4. llto^l 173
H 2. He^ll /lu/u^ 174
^ 6. /, ^m/,eilu,< ib.
H 7. ^mmianu ^/a^cellinl ib.
H 8, Hui^ieiu Heve/'UH et Z'au/lu 0^ 175
^ 9. ^Vuliil <il</ltatum ui^lui^ue im? 176
Orui' IX. ve elouueuti 17?
<^l>m X. II pkilozupbi. 179
Hl. /,. >3/uie!! et t)/a/u ib.
H 2. ^'lxinae l/>ieniiae e^inlnsel 186
L^rui XI. ve eiipwribu leiuw utullimll et lutbe-
lieliim 183
Oxrui XII, v iurizpiueuli 186
Lzrui XIII. ve lll>iul!<: 18?

M>t<anuH H/inel Felia: ^av//, a/^ue ei


gl^ammatieae <:'>/><>' .... ib.

Uli/-l/>/v li^uet mouuwenloillm Ilini ermuni velulliori 190

>
.
^
/"
'

Potrebbero piacerti anche