Paradisus Animae

£. .h~ MUftm Sc.
PARADIS VS
A N I M M
CHRISTIAN&,
Lediftimis omnigena? Pietatis
delitiis amoenus:
Studio & opcra
1ACOBI MERLO HORSTII,

Ecclefiae B. Mariae Virginis in Pafculo
PASTORIS.
Ix novtfltma Auoims recognithne*
COt. AGRIPPINiE,
Snm^t. Balth. ab Ecmondt,
&Sociorum» M PG £XX 8
.
LXPLICATtO TITVLI,
& Argumentum Paradisi.
Septem CeUuk Tituli rejpondent totidem Seclionibm
PARADISI.
I. Dev s O p t. M
a x. principem locum obtimt qui Hortum 10- ,
luptatis fttt Paradifum , imo cozlum terram , &

omnia qu& in eis &
funt, condidit ab initio , idque folius hominis caujfa. Vide, quam
humili, pia, &grata mente nobis Aucior tam Potens , Sapiens,&
Bonus colendm efi ?
I I. Status innocentis, primorum Parentum , in Paradifo typus erat
ejusfelicitatis &>glori&, qua Beati nunc fiuuntur in caelo , quo
vit& innocentia pervenerunt. Nos ergo terrefiri Paradifo exules , ad
cceieftem SanBorum exemplo & Patrocinio affiremus.
I I I. Adam pofi admijfum crimen fugiens latebras qu&rit. Sed quo fii-
giesmifer ut ejfugias oculos Dei, qui videt omnia
, ? Ejus voxefi:
Adam ubi es ? qu& agnitionem culp& , Poenitentiam e^*
refipifcentiam Admno fuadet : 'Jjhttd ni & nobts ?fed abftnt verba
malitix. ad excufandas excufationes iupeccatu ; Mulier quam de-
difti mihi ^>c. ,
I V. Vefies Adamo & Ev& »Deo faB& Virtvtes indicant ut :
illis corpus ,ornatur animus.

ftc his Natur& Virtuti- Veflibus calor ,
bus calor Anim&fovetur. Ne & nndi ftmus & nos foedi in oculis
Dei, ornemur virtutibus. Ne tepidi fiamtts &fi'igidi, Caritate
& lufiitia indui fiudeamus
V. Lignum Vitae efi in medio Paradifi , cujus efu refiauranda erat vita-
Hominis , & immortalitas paranda. Nobis in medio Ecclcfit exponi-
tur Panis vivvs $> coelefiu, ex quo , Qui manducat , non
morietur inseternum.
VI. Serpens afiu fuo feduxit homineminmortem. Chriftus , inquodo-
lus non eft , Pajfus & mortuus in Cruce vitam nobts reddidit. O ma-
gnttm Pietatis opus , put femper &gratamentc recolendum !
VII. Die feptima requievit D e v s ab operjefuo. Et homo per o r- M
t e m requiefcit a laboribus fuis. Jhiod vero o r s fit homini M
poenalps 0* acerba , per Evam
efi: JJhtod vero ftt janua Salutis
& VitA beat& , per Mariam efi. llla cum Serpente ; H&c cum
Angelo Gabriele loquitur. O dijpar colloquium ! Inde Mors , hinc
Vita profiuxit.Colamus Mariam ; & non cademus in Mortem , nifi
qu&dttcat adVittm,
,
Sereniffimo & Reverendiflimo

P R I N C I P I
FERDINANDO,
ARCHIEPISCOPO
COLONIENSI,
BAVARIiE D VCI, &c.
SEPTEM VIRORVM,
PRiESVLVM, PRINCIPVM
SYDERI;
IMPERII GE RM AN IM,
PATRIiE DELICIO.
Sereniftime Princeps , ClementiJIime
Domine ,
Aradisvm plantavi , conquifitis
undique plantis lectiffimis, non ad Vo-
luptatem , fed ad Pietatem , ( quan-
quam delicias jungere pietati, quid ve-
tat, cum fola mens pia confcia fit liqui-»
dx & fincere voluptatis ? ) Tutor itaque feu Cu-
ftos qusrendus mihi fuit : (an Cherubin, aut An-
gelus quifpiam ? ) qui prophanum vulgus arceat
aditumque cuftodiat, ne temerario cujufquam in-
A 5
curfu
,;
DEDICATIO.
curfu violetur. Deo quidem haud difficile fuit
plantatum a Paradifum valido munire prxfi-
fe
dio utpote , cui ad nutum parent Adminiftra-

;
torii illi Spiritus Sed cumegotuo, ClementifT.

:
Princeps , fubfim imperio , qua fronte Te Para-

difo meo cuftodem ftatuam? Verumtamen foli-
cite quxrenti Tu folus voto meo par occurrifti
utpote, qui tanquam alter Cherubin ad urbis hu-
jiis cutelam pofitus hoftes incurfu prohibes , & in-
digenas ab omni clade feliciter tueris. Neque huc

gladio flammeo atque verfatili opus habes fuavi- :
ter enim dilponis omnia , &: fubditorum quieti ac

tranquillitati , Prudentia, Benignitate, & qua-
cunque potius ratione quam violenta manu con-
^nlis. Atque ut propius & convenientius inftitu-
to meo loquar Moyfis potius quam Iofue arma
; ,
capeftis imo &: ita hunc contra Amalecitas id

, ,
eftImperii ac Religionis hoftes pradiantem, di-

gnis Sacro Prsfule 1 uppetiis adjuvas.
Teftis inclyta Colonia tua , in qua ha&e-
nus inter ipfos quafi bellorum furores & incen-
dia, Pa c e fruimur: & circumftrepentibus un-
dique armis , nec non frementibus Hoftibus, tan-
quam fecuri vivimus non fine peculiari Numinis
,
ope quam utique nobis rara tanti Princi-

,
pisPietas, &Orandi afliduitas , jufTu

tuo , & piifTimo inftituto , jam hic a multis annis
hucufque per omnes Ecclefias fine intermiflio-
ne continuata conciliant. Tantum valet apud
Devm deprecatio jufti aflidua. Nempe vana
fine
,
DEDIC ATIO.
fme Deo eft & poteftas Vna vti-
omnis vis ;
LIS EST AD OMNIA PIETAS. HuiC ego

pro modulo meo adminiculum quoddam hoc la-
bore conferre ftudui. Si conatum pro inf Ita Cle-
mentia Celfitudo Tua probaverit , fat hocbene-
ficii erit. C#tera Providebit Devs; qui
Te nobis (hoc unum eft fubditorum omnium vo-

tum ) fofpitet fervetque diu , &.' ik tandem tua,
& Gregis tui merces magna nimis. Colonia? , in
loco Pafcua?
Sereniflimae & Reverendillima* C. S.
hnmilis SactUanai
IACOBVS MERLO HORSTIVS,

B. Marise in Pafculo Paftor.
A 4 P I O
:,,
PIO LECTORI.
EN hahes,pie Lector,
Paradifum non mi-
nore mmc denuo cura ejr labore renovatum
qttam initioplantatum. Nam quod tndufirtis horto-
rum cultonbm foiemne efi , /// novis fempcr rarifque
fiortbm , plantts , herbts coHigendtsfiudeant ;
quin rjr
veteres exfiirpent ubipnlcriores nacli fuerint idem

, ;
cjr miht acctdit. Jûamvis enimpriorem Edttioncm

henigntor acproniorfie mea ,favor exccpent fecun- -,
dis tamen curls ,ideft , fipienttortbm, locum relicium

expertmfum ; tta quidem, ut quem nunc vtdes Para-
difum ,pxne alterum , novumque tibi fpondere aufim
Sed an protnde gratum prorfus aptumquc pa/atis o-
mntum? Vereorfane {nam quid unumunquampla-
cutt omnibm ? ) Forte , qut Scrtptur^ ejr rerumjpiri-
tualtum exiguum , vel nullum gufium habent , nec in
Paradifo delitias invenient. Forte & pro/txttas ali-
cubifafcidio erit.
Sedhabeantfua illt Officiola , fuas preculas vui-
gares , aliaquefimilta , fu& devotiont congrua ; utan-
tur illis crfi'uantur. Paradisvm tnterimper-
mittant minus occupatis , aut magis exercitatis. Sunt
quibm la&e opm efi quando alit foltdo cibofeltcim
\
aluntur. Spero tamen utrtfque non defuturum quofe ,
refciant modo palatum fafiidtt expcrs attulerint.

\
Ex a/torum Hortis & Vtrtdartis , velutt S. Augu-

ftini , fjr Thoma: dc Kempis , cyc. non pauca in
Paradifum transplantart poterant ( utificfumprtma
Edit. ) fed uterque teritur manibm omnium. Pofie-
rtor quidem a nobis ettam novis nuper curts edittts , ejr
Notis
PIO LECTORL
Notls illuflratus ; infuper ejr novls Ejufdem Auth.
longe pulcherrimls auclus Opufculis fub tit. V i A-
tor i s Chriftiani.
Simile quid in Afceticls S.Avgvstini,
S.Bernardi, Aliorumque Opufculis novo
fchemate propedtem cultius aucliufque edendis moli-
mur. Vnde nonvtdebatur operaprettum , qutdquam
excerpere.
Denique , fi quidin hoc Paradiso vel per
we , velper operas erratum ; humanum id effe me-
mento. Ecce nec ille Dei Paradifus expers erroris
ftat : Immoprtmus & gravifimus tbi commijjus efl.
Sed errorem correxit Deus ; non extinxit errantes.

Sic & tu , mt Lector, vel errorem benigne
corrige ; vel nos mone , paratos corrigere ubicunque .,
deprehendemur erraffe. Irrepfiffe nonnulla video men-

da , fed gr alia quadam qux nollem , per noflram a
demum curts emaculanda. In-
prcelo abfentiam, tertiis
terimfic utere hoc Paradifo /// ad illum Supemum ,
tibi viamflernas ; &fi dignum cenfes , velumco ad

Deum fujjirio , bene precerts Auclori.
Of f i c i v m B Virg. v 1 1 Tfalmi , Litania magis ufitatje ; & Alia

Hu&dam feparatim nunc eduntur , ut cujufvis arbitrio vel addi vel
demi poflint.
Quse proeterea fcire tua retert , vide fis ^r&fat. feq. & introduclione in
Tarad. poft Calendarium.
A s C H R I-
. ,
CHRISTIANO
L E C T O R I,
Dc Scopo , Methodo , & Ordine
PARADISI.
VArios hoec /Etas , ( ut eft fcriptorum ferax ) libros protulit Chri-
ftianae Pietati utiles. Documenta 8c monita
Alii Spiritualis vitce
tradunt. Aliifacrasmeditationes, 8cpiorum Adfedtuum argumenta
fuggerunt. Alii denique Orationes , OfHcia , Litanias 8c formata pie-
tatis Exercitia continent. Vix eft, ut queramur deefle , unde pietatem
hauriamus ; Varietate 8c mole tantum non obruimur.
Itaque Operse pretium faclrurus videbar , fi fingulorum luftrarem
Hortos 8c Viridaria Plantas flores, fruticefq ue melioris notae felige-
: ,
rem , 8c novum quendam Paradisvm voluptatis , feu potius

Pietatis adeoque fuccum , 8c medullam eorum omnium,
plantarem ;
quae Pietatis cultum fpe&ant , unico Libello , ad ufum quotidianum

commodo , compleclrerer. Hcec mens 8c intentio mea , quam ex libri
methodopleniuscognofces, quam fubjicio.
I. CumOratio fit defideriumalicujusboni, 8c Hominis fit agere
propter finem ; quis oranti finis propofitus ? Dev s
utique , qui eft
fupremus Finis, 8c fummum hominis bonum. Itaqueprincipio8c
prima Se<5fc. ut par eft , colenda proponitur fandtiflima Trinitas, feu
D e v s Trinus 8c Vnus , in cujus clara vifione 8c fruitione confiftit fi-
nis hominis , D e v s mim cultusfui ipfe merces eji.
II. Arduus hic finis 8c impoflibilis nobisvideri poffet; nifivide-
remus jam alios attigiffe. Neergofegniusad illum tendamus; oportet
nos eorum exemplo excitari. Cur enim defperemus nos poffe , quod
aliosnovimuspotuiffe? PotueruntfaneBeatijamcum De o regnan-
tes in coelis ; 8c ut nos quoque poffimus, patrocinio fuo nos adjuvant.
Itaque deeorum cultu Sc Veneratione agetur Sefiione 2.
III. Porro Sandios imitari nonpoflumus, nec Patronos habere
nifi a vitiis refipifcentes ipforum exemplo Pcenitentiam agamus , 8c
,
veterem hominem exuentes, novum induamus hinc ergo de Pceni- ;
tentia 8c peccatorum confeflione rite inftituenda agetur Seilione 2

IV. Veruva declinare a wWononfufficit, nifi 8c bonum faciamus ,
Sc officiis Iuftitiae Chriftianas ex aequo ftudeamus. Hinc de vita Spiri-
tualiScReligiofa, Virtutibus quoque 8c mediis ad eam idoneis tra-
«Stabit SeBio 4.
V. Ne vero hcec vita debiliteturScdeficiat, fed magis magifque
roboretur 8c crefcat , alimento indiget; at quonam illo ? Panis confir-
njat cor fiominis , is utique qip de Coelo defcendit , dat xitam mundo , &
Caro enim Chrifit vereeficibus, & Sanguis ejus vere efipotus, Hic vires
animai
,
:
aninwe reparat ac roborat, ne deficiamus in via. Itaque de facra Com-

munione,acfacrificioMifBeagetur5ec?/'(7wej-.
V I. Cseterum , quia tentationibus & miferiis multis femper ob-
noxia eft hominis vita , nihil eft quod nos ad praefentis vitse labores
,
8c dura quaivis fortiter perferenda , potentiusexcitet, autetiam in ad-

verfis foletur, quam Exemplum , feu Vita , Mors , 8c Paffio Salvatoris
Chrijlo enimpajfo in Carne, & nos eademcogitatione armemur ; hac fpe
freti , quia,y? compatimur, <& conregnabimus. Hinc dc Vita & Paffione
Chrifti meditanda, imitanda, aget Seci. f.
VII. Dum
ergo his Exercitiis.Sc piis ftudiis continuo dediti vivi-
mus, identidemad Vitaemetam properamus. Sed tanto fecurius, fi
vivamus mortis ubique memores 8c Matrem VitaeacMortisDomi- ,
nam id eft Virginem Deiparam, femper, 8c in mortem ufque fedulo

,
colamus. Itaquecoleeam, ut fidelis cliens in vita ; Sc ipfa monftrabit

fe effeMatrem in morte. Ad hoc cultus Virginis Matris, cura Mor- &
tis feptima Sectioneproponitur. Vtquemadmodum e v s requievit D
diefeptimo ab omni opere quod patrarat ; fic homo per illam, in cujus &
tabernaculo recûievit Dominus tandem , feliciter requiefcat a laboribus
fuis, 8c Deo, qui ipfe laborantium merces, aeternum fruatur.

Hoc modo,Sc hac methodo videor percommode complexus omnia,
quaecunque ad ufum 8c ExercitiumChriftianae Pietatis defiderari pof-
funt. Hoc enim fingulariter mihi propofitum ut medullam 8c fum- ,
mam totius Pietatis tum quoad theoriam tum quoad Praxin brevi
, ,
& commodo libello colligerem, 8c hoc laboreomnibustam Laicis,

quam Ecclefiafticis fervirem. Velim autem Meditationes feu Exerci-
cujufque Se&ionis pofitaattentius legi 8c expendi , in qui-
tia initio ,
bus praecipua Spiritualis Vitx documenta Verbis 8c Sententiis ut ,
plurimumfacrisexpreffi ; idque formaColloquii interChriftum Sc

Hominem , quiacompertum habeo , tanto acrius 8c vehementius fti-
mulari hominis Animum quo major eft docentis 8c monentis aucto-
,
ritas; Sicaltius, inquam, verba penetrant cor , quia non tam ab ho-
mine , quam a D profedta creduntur.
e.
Vivus eft enim fermo D e , 8c efficax , i 8c penetrabilior omni gla-

dio ancipiti , 8cc. Heb.4.
APPROBATIO Cenfbris.
Paradifum httnc anima Chriftiamt , a lacobo Merlo Horftio SS. TheologU Lkentiat»
plantatum, &
rarii omnigenx, Pietatii delitiis amxnum , ut multorum devotioni
firviat , luce &

typu dignum cenfeo. ColonU , iv Âprilu , MDCXLIV.
Henricm Francl>en Sierflerphitu , SS. Theol.
D. Eccl Metrop. Colon.Presb.Can. Gy-
rnnafii Laurenr. Regens, Libror.cenfor.
T A-
1
TABVLA TEMPORARIA
Anni Litt. Aur. Epa- Septua- Dies Ci-
Diii. Dom. num. ftac. geiima. nerum. Pafcha.
e 18 viij 2 Febr. i9Febr. 6 April.

d - 19 XIX 2$ Ian. 11 Febr. 29 Mart.
cb 1 j
i4Febr. 2 Mart. 17 April.
A 2 XIJ 29 Ian. 1 s Febr. 2 April.
g 3 XXUJ 21 Ian. 7 Febr. 25 Mart.
f 4 iiij ioFebr. 2 7Febr. i4April.

ed S XV 2 Febr. 19 Febr. 5 ApriJ.
c 6 XXVJ i4Febr. Mart.
3 18 April.
b 7 VIJ 6 Febr. 23 Febr. 10 April.
A 8 XVltJ 29 Ian. 1 s Febr. 2 April.
gf 9 xx ix 1 8 Febr. 6 Mart. 21 April.

e 10 x 2 Febr. 19 Febr. 6 April.
d II xxj 25 Ian. 1 1 Febr. a9 Mart.
c 12 l) i4Febr. 3 Mart. 1 8 April.
bA 13 XllJ 30 Ian, i6Febr. 2 April.
168$ g 14 xxiiij 18 Febr. 7 Mart. 22 April.

1686 r 15 V ioFebr. 27 Febr. i4April.
16S7 e 16 XVJ 26 Ian. 1 2 Febr. 30 Mart.
1688 dc 17 XXVIJ 1 5 Febr. 3 Mart. 18 April.
T689 b 18 viij 6 Febr. 23 Febr. 10 April.
1690 A 19 XIX 22 Ian. 8 Febr. 26 Mart.

I691 g I
j
n Febr. 28 Febr. 15 April.
I692 fe 2 XiJ 3 Febr. 20 Febr. 6 April.
I69J d 3 xxiij' 18 Ian. 4 Febr. 22 Mart.
1694- c 4 iiij 7 Febr. 24 Febr. 11 April.
1695 ( b 5 XV 3oIan. 16 Febr. 3 April.

1696 Ag 6 xxvj 19 Febr. 7 Mart. 22 April.
J697 f 7 vij 3 Febr. 20 Febr. 7April.
1698 e 8 XVllJ 26Ian. i2Febr. 3 o Mart.
J699 d S> XXIX 1 s Febr. 1
4Mart. 9 April.
r e-
FESTORVM MOBIilVM.
Driiq;
Anni Afcen- Pente- Corpus IndU poft Driica j.
Drii. flQ. coftcs. Chrifti. ftio. Pent. Advent.
1670 15 Maji. 25 Maji. $ lunii. 8 26 3o Nov.

1671 7 Maji. 17 Maji. 28 Maji. 9. *7 29 Nov.
I6 7 2 26 Maji. 5 Iunii. 16 Iunii. lo 24 27 Nov.
1673 1 1 Maji. 21 Maji. 1 Iunii. II 27 3 Dec.
1674 3 Maji. 13 Maji. 24 Maji. 12 28 2Dec.
1675 23 Maji. 2 Iunii. 13 Iunii. 13 1 Dec.

2S
1676 i4Maji. 24 Maji. 4lunii. 14 26 29 Nov.
1677 27 Maji. filunii. 17 Iunii. IS 24 28 Nov.
I678 19 Maji. 29 Maji. 9 Iunii. I 2S 27 Nov.
I679 11 Maji. 21 Maji. 1 Iunii. 27 3 Dec.
I680 3oMa)i. 9 Iunii. 20 Iunii. 3 24 iDec

I681 1 5Maji. 25 Maji. S Iunii. 4 26 30 Nov.
I682 7 Maji. 17 Maji. 28 Maji. S 27 29 Nov.
I6S} 27 Maii. 6 Iunii. 17 Iunii. 6 24 28 Nov.
I6S4 11 Maji. 2i Maji. 1 Iunii. 7 27 3 Dec.
1685 31 Maji. iolunii. 21 Iunii. 8 24 2Dec.

16S6 23 Maji. 2lunii. 13 Iunii. 9 2S 1 Dec
I687 8 Maji. 18 Maji. 29 Maji. 10 -7 3 o Nov.
1688 27 Maji. 6lunii. 17 Iunii. II .24 28N0V.
1689 19 Maji. 29 Maji. 9 Iunii. 12 2S 27 Nov.
I690 4Maji. i+Maji. 25 Maji. 13 28 3 Dcc

I691 24Maji. 3 Iunii. i4lunii. 14 .
25 2Dec
I692 15 Maji. 25 Maji. S Iunii. 15 26 30 Nov.
1693 3 o April. 10 Maji. 21 Maji. I 28 Z9 Noy.
I694 20 Maji. 30 Maji. iolunii. 2 25 28 Nov.
169S 12 Maji. 22 Maji. 2 Iunii. 3 26 Nov.

I696 3 1 Maji. 10 Iunii. 21 lunii. 4 Dec
I697 16 Maji. 26 Maji. ^lunii. S 26 iDec.
I698 8 Maji. 18 Maji. 29 Maji. 6 27 30 Nov.
1699 2«Maji. 7 Iunii. iSIunii. i
7 24 2» Nov.
I A-
IANVARIVS F E B R V A RI V S
Habet dies xxxj. H at>et dies xxvii).
I ^ Circumcifo Domini. Ignatii epifc. Sc mart.

1 b Purificatio B. Marut.
3 C & mart.
Blalii epifc.
4 d Andrea; Epifc. & Conf.
5 e Vigilia. Agathx virg. mart. &
6 f Epiphania Domini. Dorothea: virginis Scmarty-
7 iis.
g
$ î Romualdi Abbatis.
9 b
XO c Apollonis virginis Scmarty-
II d Hygini Papx Sc martyris. rum.
12 e
13 f
14 E Hilarii cpifcopi & confeffo-

ris. Valentini presbyteri & mar-
15 ~4 Pauli primi Eremita». tyris.
15 b Marcelli Papa? &
Martyris. Fauftini & Iovitaj marty-
17 c tAntonit îbbatis. rum.
13 d Cathed.S. Petri Rom.
19 c Mariae, Marthae, &c.
20 f Fab. <Lr Sebajl. martt. Simeonis cpifcopi & maxty-
Agnet. virg. & mart. rum.
22 *A Vincentii & Anaftafii mar-
tyris.
Emerentianoe virginis & mar- Catbedra fantti Fetri Jintio^
tyris. chitc.
Timothei epifcopi & marty-

ris. Vigilia.
Converf. S. Pauli Âpoft. Matthix îpoftoli.
Polycarpi Epifcopi & marty-
ris.
Ioannis Chryf. epifc.

Agnetis fecundo.
Prancifci Salefii Epiicopi.
In anno biflextili Februarius elt
Petri de Nolafco Confcflb- dierum 29 , 5c feftum S. Matthiae ce-
zis. lebratur die2s. & bis dicitur Sext*
i\alend. hoc eft , die 24 Sc die 2 5 , &
littera Dominicalis , quae adfumpta
fuit in menfe Ianuario , mutatur in
prxcedentem ut fi in Ianuario lit-
:
tera Dominicalis fuit Â , mutatur ui

praxedentem quae eft g, &c.
M A R*
M A R T I V S
•
A P R I L I S
Haiet dies xxxj. Habet dies xxx.
d i
^81 Francifci de Paula Confeflfi.

J
a e 2
3 f 3 b
4 g Lucii Papae & martyris. 4 c
5 î S d
6 b 6 e
7 c Thom* de Âqnino Confejforit. 7 f
8 d 8 g
9 e Francilci Romani. 5 ^4
IO f Quadraginta martyr. 10 b
II
g II C Leonis Papa: 6c Confefloris.
12 ~4 Gregor. Paptt, & Cenf. & Ecclef. 12 d
Bocl. 13 e
33 b 14 f Tiburtii, Valcr. & Maximi
14 c martyr.
15 d IS g
16 c 16 î
«7 f *7 b AnicetiPaps Jc maxtyris.
JS 18 c
g
19 vi lofeph Confefforis. 19 d
20 b Ioaehimi Confejforit, 20 e
21 c Btntdtftt îbbatit. 21 f
22 d 22 g Soteris &CajiPontlficum&
13 e martyrum.
-4 f ti î Georgii martyris.
*J g *4nmmi*t. B. M«rit» i4 b
26 ^ *S c Marci Ettangelijla.
2- b 26 d Cleti& Marcel. rontijicurij
2S c & martyrum.
29 d 27 .e
Jo e 28 f Vitalis martyris,
31 i 29 g Perumaityris., -
3° *i
MAIVS
M A I V S I V N I V S
Habet dies xxxj. Habet dies xxx.
I b Philippi & Iacobi Âpoftolorum. I e

2 C Athanafii Epifcopi Sc Con- - f Marcelli , Petri, atque jxafnii
fefforis. martyrum.
3 d InVentio S. Crucu. 3 g
4 c Monica: viduac. 4 î
5
f 5 b
6 8 loannu ante portam Latinam. 6 .c
7
--/ Staniflai epifc. martyr. d
7
8 b Âpparitio S. Michaelu. 8 e
9 c S. Gregorii Nazianzeni Epi- 9 f Primi 8c Feliciani mart t.
icopi. io B
IO d Gordiani & Epimachi mar- II Jl Barnabs Âpoftoli.
tymm. 12 b Bafil. Cyril. Nab. & Nazarari
II e martyr.
ii f Nerei , Achillei , Domitillae 13 c Antonii de Fadua Confeflb-
Virginis , & Pancratii mar- ris.
tyrum. 14 d Baliiii epifc. & conf.

13 8 15 e Viti , Modeiti , & Crefcenhx
i + ^ Bonifacii martyris. martyr.
J5 b 16 f
16 c Vbaldi epifcopi 5c confeflb- 17 g
ris. IS ^ Marci & Marcel. mattyr.
17 d 19 b Gervaiii & Protafii marty-
18 e rum.
19 f Pudentianx virginisi 20 c Silverii Papa: & mart.
:o g Bernardini confeflT. 21 d
21 ^ i: e Paulini epifc. & conf.
*i b -3 f Vigilu.
23 c -4 Nativita* S. loannis Baptift*.
g
14 d -5 iA
25 e Vrbani Papa & mattytis. :6 b Ioannis & Pauli martyr.
26 f Philippiconfeflbris cum com- *7 c
memoratione S.Eleuth.Pa- 28 d Leonis Papac & confeflbris ?c
px & martyris. Vigilia.
27 g Ioann. Tapx & martyr» 29 c Pttri & Pauli Âpoflnl.
~ o ui 30 f Commemorati* S.Pauli Âpnflel^
29 b
3o e Felicis Paps & martyris.
31 d Petronilla; virginis.
J VLIVS
I V L I. V AVGVSTVS
Habet dies xxxj. Habet dies xxxj.
Petri adVincul.x.
,'g
&
I
\*A \Viftario S. Mane, Stephani Papx martyiis.

b Inventio S. Stephani.
i
c Dominici confefforu.
4 Dedicatio S. Murite ad Nivcs.
d
S
e Â Transfgurat. Domini.
6
f b Donati epitcopi & martyris.
7
8 Cyriach Largi 8c Smaragdi.
d Vigilia.
» 9
io Septem frat., & SS. Ruf. ac e Laurentiimartyru.
Secun. f SS. Tiburtii Sc Sufan.
II Pii Papa: & mart. Clara: virginis.
12 Naboris tk Fel. martt. SS. Hippol. & CafT. marty-
»3 Anacleti Papae martyris. & rum.

H Bonaventurae Epifcop. &c con-
fefforis. ÂJfumptio B. Maria.
Vigilia,
15
i<J
17 Alexii ConfelToris. Agapiti martyris.

IS Symphorofa: cum fepfcem fi-
liis martt. Bernardi Abbatis;

19
20 Margarira: virginis & marty- SS. Timoth. & foc marty-
ris. rum.
21 Praxedis virginis. Vigilia.
22 Martx, Magdaiena. Bartholcmxi Âpoft.
23 Apollinaris epifc. & mart. Ludovici confeir.
24 Vigilia. Zephyiini Papa: & mart.
2$ lacobi Âpofloli. ..4 Âuguft. epiji. conjcjf. & £cd,
26 Annac Marns B. Mariac. Drfior.
*7 Pantaleonis martyris.
28 Nazarii, Celfi, £c Vift. Decottatio S. laannis Baptiflx.
.29 Martlue Virginis. Felieis 6c Adauftimartvriim>

30 Abdon & Sennen marty-
rum.
31 Ignatii confefToris.
S E P T E M-
SEPTEMBER OCTOBER
Hctbet dies xxx. Habet dies xxxj.
r f Agidii Abbatis. JL Remigii Epifc. & confeff.

z g b
3 ^ c
4 b d Francifci Confefforu.
5 c e Placidi & foc. martt.

6 d f
7 e g Marci Papa: &

confefT.
s f Nativitax B. Ma.rU, *A
9 g Gorgonii martyris. b Dionylii , Ruftici , &
EleuthJ
10 ^L Nicolai Tolent. ConfelT. martt.
XI b SS. Proti &
Hyacinthi mar- c
tyrum. d
IZ c e
33 d f
14 e Exaltatio S. Crucis. g Callifti Papae & martt.
35 f Nicomedis martyris. >A
16 g Cornelii & Cyprian. Pontif. b
martyrum.
»7 u< d Luca Euangeliftx.
18 b Thoma£ Epifc. & conf. e
IP c Ianuarii epifcopi & fociorum f
maityrum. Hilarionis Abbatis.
;o d Vigilia.
î e Matth&i Âpoft. & Euangel.
22 f Mauritii & foc. martt.
23 g LiniPapi&martt. Chryfanthi & Darig marty.
-4 iA rum.
-5 b Euarifti Papae & martyris.
26 c & Iuft. martyrum.
Cypr. Vigilia.
^7 d Cofmx & Damiani martt. Siraonu & lud* oipoft.
n? e
cy f Dedic. S. Mkh. Ârchan.
30 S Hmon. Presbjt. Conf, Vigilis.
K 0<
NOVEMBER DECEMBER
1
Habet dies xxx. Habet dies xxxj.
Feftum omnium Sanciorum. I 1 f

Commemoratio omnium fidelium 2 g Bibianae virginis Sc marr.
defuntlorum. 3 î Francifci Xaverii ConrefTce
ris.
Caroli Epifcopi & Confefl*. 4 b Barbara virginis & mart.

cum commemoratibne ocl: 5 C Sabba: Abbatis.
omnium San&orum & Vi- 6 d Nicolai Epijcopi & confeff.
tal. Sc Agric. maitr. 7 e Âmbrofti Epifcopi 0" confejf.
8 f Conceptio B. Mari/t.
9 g
10 î Melchiadis Papa: & mart.
Quatuor Coronatomm mar- II b Damafi Papse & confcfl".
tyrum. 12 c
Dedtcatio Baflics. SalvatorU. 13 d Lucia virginis & mart.
14 e
Martini Epifc. & conf. IS f Eufebii Verccll. Epifcopi 5c
Martini Papas 8c mart. 16 g martyris.
17 Â
18 b
19 C
20 d Vigilia.
Gregorii Thaum. Epifc. " e Thomx ^tpoftoli.
Dcdicatio Bafilicarum Petri & r
Pauli.
VigiLia.
Pontiani Papae & mart. Nativita* Dommi.
Prafentatio B. MarU. Stephani Prol omartyris.
& mart.
Carcilias virginis loan. Âpoft. & Euang.
Clementis Papa: & mart. SS. lnnocentinm mdrtt.
Chryfogoni martyris. Thomat Cantuar. Epifcopi Sq
Cathartns, virginis & mart. martyris.
PetriAlexandriniEpiicopi & Silveftri Papx 8c confeiT.
martyris.
Hec Epacl. 19. nunquam eft inufu,
quando eodem anno comurrit cum «w-
nifi
Vigilia. reanumert ij>6

*Andre* ^poftoll,
B a JN-
INTRODVCTIO
IN PARADISVM.
A.radisvm vides, pie Lector, apertutn
omnibus nolim tamen quenquam temere huc pe-
:
dem inferre. Quin paucis in aditu te prsemoni-

tum volo.
Vulgaris admodum crror cft ; devotionem in libris
ponere , vel habere quae magis in anima quaerenda eft.
:
JMuki fe devotos putant, aut tales putantur, fi bene mul-

tas , ac prolixas quotidie ex piis libellis Preces , velut ,
penium quotidianum , certa quadam ac ftabili Jege per-

iolvant.
Efto , habeat hoc aliquam pietatis fpeciem : Nec id
ego quidem prorfus damnaverim: At fi tales interim non
mutent &
emendent mores, nec intcrnae pictatis, aut lo-
lidse virtutis rationem habeant,fed identidem in iuis pre-
culis haereant &
acquiefcant ; cuinon meritio iufpedta
iit hujuimodi Devotio ? Caret quippe radice ac iucco ,
unde pendet omnis iincerae pietatis vigor.

Nam hoc potiflimum nomine commendatur orandi
ftudium , quod profedtus , ac iandioris vitae praefidia
comparet. Benc novit vivere ait Auguftinus , qui recle novit
,
orare. Ita eftj Mutua fimt bona^ Vitae,& bonae Orationis

auxilia : nec alterum fine altero confifterc poteft. Ora-
tionem bona vita comraendat$ Oratio bonam vitam
confervat ac promovet.
Quis ergo cenfendus Devotus , quaeris ? Is utique , qui
erga res divinas Orationcm, , &
pictatis officia prompto
afTe&u ducitur: Sed &
vitam quoque divinodignam ob-
fequio ducere nititur. Vis ergo, mi Chriftiane, pius efle,
aut certe fieri ? Hoc non fit verbis quantumvis piis fan-
ftiique, fed fadis. Dum itaque legis pias, fancl:as, devo-
tafque preces, parem junge pietatis afTeclum
, ferium &
ad pios fenfus in temct cxprimendos ftudiun? adhibe
Nam
;:
INTRODVCT. IN PARADIS.
Nam/Jw legere, facile quivis , ctiam impius, potcft. Scd
pic lcgcre (curare , fcilicet , ut fan&is verbis reipoijdeaiftt
mores) hoc non nifi piorum eft. Paucis,quod ore verfas,
hoc fac in corde fentias ; ne audias tu Hicpopulus labiis & :
me honorat, cor autcm corum longe efl a mc aut lllud Quare tu : :
enarras juftitias meai ? 6vC.

Quid enim eft Oratio, nifi mentis in Dcum cle-
vatio ? Quomodo autcm mcns erit in ccelo , fi mores in
cceno jaceant ?
Porro fblet OrAtio in Mentalem Sc Vocalem divi-

di ;
quod cave fic accipias ,
quafi Vocalis fblius vocis aut
oris officio conftet : Nam & in ea mentem requirimus ,
fi non adu, faltem habitu virtute prsefentem. &

Quid enim Oratio fine mente nifi palea fine grano , ,
cortex finc medulla, lampas fine oleo, flores finc fructu ,

corpus fine anima ? Falluntur prorf us qui Deum fpccio-
fis, excultis, vel etiam fandis verbis fled:i putant. Spiri-
tus eftDeus,& in fpiritu adorandus eft.
Quorfum crgo verba, ritus,ceremonia3 ? dicat aliquis:
Nempe ad fblum hominis animum excitandum Is unus :
eft, quem refpicit, & quo movetur Deus. Ecce Cain &
Abel fiatres utrumque quidem offcrcntem Deus vidit
;
fed difpar ofFcrentium animus utriufquc apud Deum

munera & merita difcrevit , ut fblius Abelis f acrificium
rei^pexiflc dicatur.
De triplici Attentione Orationis vocalis , nempe ad
Deum^ ad verba ,• & ad fenfum verborum nota res eft
3
nec eft prasfentis inftituti Dodrinam

, orandi prolixius
tradere. Peculiarem id Tradatum requirit ; Quaj vero
magisncceflariavifafunt , in Colloquio I Secl. pius Le-
c t o r inveniet.Sed quia vocalis Oratio male nimium
apud plerofque audit pauca non abs re ante Paradifi in-
,
greffum pramotanda duximus.

Duplex itaque eft Vocalis Oratio; Vuhlica Sc Vri-
vata : ?£ illam Pfalmodia Ecclefiaftica, feu Horx Canon.
B 3 perti-
,
INTRODVCTIO
pertinent : ad hanc Preces arbitrarias,quas quifque vel fibi
ipfi format , vel ab aliis formatas affumit. De pojieriore j
nunc agimus,& ut bene fru&uoieque fiat, Regvi-as

quafdamhuc neceflarias paulo poft trademus quoeta- :
fnen priori quoque non minus convenient.

Duo autem lunt M
o d I csteris perfectiores,quibus
inftitui poteft Oratio vocalti.
I. Cum orans attente &
perfe&e recitat fingula ut :
etiam intelligat, quae legit, fed progreditur continuo^ ita I
ut nufquam mens inhaereat, &

leifta ruminet.
Eft quidem hic vulgaris Modus orandi fed fic vix :
aliquo pio guftu pafcitur animus orantis. Nam li quem

forte pium fenfum vel affe&um verbum vel fententia
quaepiam fuggerat , is in progreffu ad alia protinus elabi-
tur & evanefcit.
Vnde fimiliseft hic modus pluvias , feu imbri , cum
impetu,6c copiofe cadenti, qui fupei ficiem terrce tantum !
lambit.non perfundit,aut irrigat. Nam priuiquam imbi-

bi poflit, defluit. Sic,inquam,illa Fo^/w wôfeftinafen-
fibiliter tantum afficit orantem ; fed nullo fblido affectu
mentem imbuit j dum nullibi pes figitur, & continuo ad
alia pergitur.
I I. Inftituitur Vocalu Oratio, quando oras non
modo cum intelledu verborum , fed & in fingulis quali
verbis, aut faltem fententiis, pium aliquem fenium confi-
cientibus , mens pauliiper infiftit, eas expendit ac rumi-
nat ; feleque, quafi gratum nacta pabulum reficit.
Sic verbi gratia recitando Qrationem Dommicam, aut
Vjalmos^m. vocibus,aut fententiis nonnihil immorari licet,
& expendere quid quid fpiritualis
cceleftis illic mellis
,
guftus,fblatii, &
doctrinae lateat,ad congrups ex fingulis
arfe&us, verbi gratia £dei, fpei, amoris,&c. eliciendos.
Hoc genus orationis eft inftar continuat:e Pluvix
rninutis quidem,{ed denlis guttis decidentis; quae proin-
de terram fubit, &
ad interiora penetrat, eamque copio-
fius
IN PARADISVM.
ac fcecundat. Talis quippe Oratio , certum
fius irrigat
habet fcopum &
finem ; adeoque certos poft f e arTe&us
menti impreflbs relinquit, unde deinceps reficitur,pafci-
tur, irrigatur uberius,
Hujus orationis modum & praxin nos paffim per fin-
gulas Paradifi Se&. in Oraitonem Dominkam fat luculenter
oftendimus.
Ita fblitum orare illuftrem fan&imonia & dodrina Vi-
rum V.Leonardum LeJ[tum,re&tt Audtor Vkx cap.i o.Exem-
plum fit, inquit, Dominica precatio (idem judicium efto
de aliis) quam non curfim ut multi male fblent, percur-
,
rebat ed fingulos verficulos bis , ter, vel fsepius repete-

; f
bat nec ad fequentem tranfibat prius , quam prioris fin-

:
gula verba morofe excufliflet , &

fapido cordis afFe&u
pariter deguftaflet. Satius liquidem , ajebat , efle , femel
duntaxat Orationem Dominkam fic repetitis & deguftatis

verficulis recitare ,
quam centies exigua attentione eam
curlim percurrere. Sed age,pauca in hanc rem tradamus.
M O N I T A
m omnt ORATIO NE perutilia,
I. Prasparandus eftanimus. Ante orationem prdpara ani-

tnam tuam , &
noli effe quafi homo tentans Deum. Nempe co-
gita ferio quid fadurus fis ; Nam loqueris

,
ages cum &
Deo , Creatore tuo ; Cceli Terraeque Domino ; laudes
illi dices ; tuas illi neceflitates &

infirmitates expones ;
opem ejus & beneficia pofces : At quam attente , reve-
renter , religiofe, pie, humiliter intantx Majeftatis con-
fpe&u hsec fieri necefle eft !
I I. Praemitte aclum Contritionis, Nam Deus peccatores

non audit, imo odit ; nempe qua tales ; feu, quos peccafle
non poenitet. Et quomodo audet reus impcenitens inge-
rere le confpe&ui ofFenfi Iudicis ?
III. Praefige tibi bonam Intentionem; imb non unam,
fed plures.Nimirum , quod orationem ad fblius Dei
B 4 glo-
INTRODVCTIO
gloriam, tuam, 8c proximi falutem inftituas , hac vel illS.
virtute, donarij hoc vel illo vitio liberari defideres, &c.
I V. Vetegratiam ad pie , attente , & utiliter orandum.
Interim tu ipfe firmiter propone , nullas alienas ab or -
tione cogitationes ,
quantumvis importune , quacunque
fpecie , aut utilitatis pnetextu fe ingerentesfcienter ad- ,
mittcre Ideoque fenfibus, prasfertim oculis,

; auribus &
diligentem cuftodiam adhibe. Quam facilc per has por-
tas intrat , quod pacem animi turbat ? Locus devotioni
magis idoneus , diftract.ioni minus obnoxius eligatur.
Compofltio corporis ca fit, quas pietati ierviat.
V. In ipfo dccurfu Orationis faapius recollige mentem.^Me-
moriam divinae praefentipe frequentius renova. Adfper-
genda fubinde Oratio (nempe vocalis, prazfertim ab alio
formata) &c quafi condienda propria aliqua mentis allo-
cutione, ut Sc ipfa ex ie Deum compellet,ac per fe, quafi
fine adminiculo alterius cum Deo agat^quod fiet elicien-
do congruentes verbis aut fententiis leeris affecr.us, nem-
pe Tidei, Spei, Cbaritatis,Contritionis, Gratitndims,Hnmilitatis,&c.
V I. Denique ab Oratione reverenter difccdere memen-
to. Admiflus a Principc ad Colloquium ncgotii tui

caufla , fi eo expoiito confeftim obverfb dorib difcede-
.,
rcs ; non exhibito ullo reverentiae, aut gratas mentis m-

dicio ; quam id eilet indecorum ac rufticum !
Itaque Orationis tuae fucceflum paucis examina j Do-

le de commiflis defedibus ; ac veniam pete , oblcquium
licet imperfe&um Deo fupplex oiler & commenda ut ,
per merita Filii I. C. B. Mar. Virg. Sc omn. SS. gratum

habeat ; idquc ad intentionem feu tinem initio prosrixum
Haec omnia breviterac facilefieri poiTunt, Formulas
infra okibimus,
Hic eftmodus rede 8c utiliter orandi , feu formulis
Precum in Paradifo ahbive praelcriptis utendi quemfi :
non obfervcs, bone Lector; libens & ego fatebor,

vocalem Orationem aridam eflc ,, omnis lucci , 6c fpiri-
tualis
IN PARADISVM.
tualis guftus fru&ufque expertem : fieri, quod Propheta
querirur ; ut comedas & non fatieris; bibas & non inebrkns -,fe~
mines multum, & &c.

inferas parum,
Ilabent lane,non inficior, hoc incommodi orationes,

quae recitantur ex libris,(ied quid mirum,ubi deficit illa,
quam diximus, orandi induftria ?

)
quod fcepe affedtibus
propriis,aut neceflitatibus ejus qui recitat,minus refpon-
deant;ita icilicet,ut verba faepe ibnent compun&ionem,
amorcm Dei,&proximi;ftuduim divinas Legis, detefta-

tionem cupiditatis, &c. (verbi gratia cum dicit Domine ;
twn efl
meum-y neque elatifunt oculi rnei. Idem, quo-
exaltatum cor
modo dilexi legem tuam Domine, tota die meditatio mea eji. Propter-
ea ddexi mandata tuafuper aurum &
topadim , &c. Inclina cor
tneum m teflimonia tua, & non in avarit'tam,Scc.) Cum tamen
recitans nihil eorum guftet in animo , imo affe&us his
virtutibus contrarios fentiat ; nec refleclat feie , ut vel
femel de iis exftirpandis cogitet. Adeo non convertitur
Oratio ejus in finu ejus. Nimirum dum alienos cibos ,
quaii prxmanfos,& ad alterius palatum guftumque prce-
paratos , iine mafticatione confertim ingerit fraudatur ,
jucundoiapore; neceosiat probein iuum fiiccum &Q

fanguinem convertit.
Quid hic porro remedii , nifi ut pios illos conceptus
in libris precariis exprciTos quaii apud ie natos ex inti-
,
mo animi fui ieniu pronuntiet iiique inter legendum af-;
fe&um iuum coniormct; &quos infefe deprehendit

contrarios naturce rebellis affectus, coram Deo abnegetj
ejufque gratia vincere & corrigere ftudeat.
Sccuriilima autem in hoc genere eft OrAtio D o-
m Ni i cuivis hominum generi,ftatui,& necef-
c A quce
,
fitatibus omnium accommodata, nemini non conve-

nicntem & neccflariam orandi materiam iuggerit Vt :
non mireris, pie Le&or fi m Paradiib hoc novo per fin-

,
gidas Se&iones tot , &

tam varia in Orationem Dominicant
Exercrlia vidcas. Quinpotius mecum mirare, quod tam
B y
fit
:
INTRODVCT. IN PAUADIS.
iit fcecunda piorum fenfuum, &
tam varium ac multipli-
cem orandi uium una,atque adeo brevis Oratio praebeat.
Sed quid mirum,quando ipfe Magnus in fuprema Cu-
ria LibeUorum fupplkum Magifter , eam nobis concinnavit
&; di&avit ? Elogia ejufdem plura pulchra iane petat &
Lector ex S. Cypriano, S. Auguftino, <Scc. nobis id
per has anguftias non licuit.
Complures,& novas quidem hic LitaniAs da-
mus; fed ne quenquam offendat novitas : ex meris Scri-
ptura? verbis &c fententiis conftant. Et prascipua , tum
divmas natura? , tum 8c Perfbnarum in SS. Trinitate at-
tributa ,
pcrfedfciones, orficia , beneficia, laudes 8c elogia
repra^fentant : Et reipfa quid f unt, nifi Afpirationes de-
votse, quales ex verbis Scripturae fano fenfli acceptis fir-
mare cuivis liceat ?
In his ceterifque pius Lector , ni fallor, fat uberem
habcbit piorum affettuum , &
fan&arum meditationum
materiam. Si cui forte prolixitas alicubi pariat nauleam,
is ftudeat eam vincere, vel condire Amore Dei Sin mi- :
nusj prolixiora in partes dividi nihil vetat. Alioqui,ficut

in lauta menfa , fic & in Paradijb varia vides apponi fercu-
la; utquifquefeligat,quod magis ad guftum. Prceftat
enim 8c hic multum potius , quam multa. Sed verbis
S. Auguftini ciaudamus Introductionem
Neque critm, inquit, ut nonnulli putant, hoc cjl orare in multilo-
fjiihji diutius oretur. Aliud ejifermo multus,aliud cfi diutumus ajfe-
ttus. Na)n & de ipfo Domino fcriptum efl , quod pernoclaverit in
orando, & quod prolixius oraverit ; ubi qutd aliud,quam nobispr&be-
bat exemplum, in tempore precator opportunus, cum Patre exauditor

atcmus ? Abfit eriim ab oratione multa locutio , fed non defit multa
precatio,fifervcnsperfeverat intentio.Nam multum loqui efl in oran-
do rem neceffariam fupcrfluis agere verbis. Multum autem precari,efl

ad eum, quemprecamur, diutuma, &pia cordis excitationepulfare.
Namplerumque boc negotium plus gemitibus , quamfermonibus agi-
tur, plusfletu, quam ajfatu, Ep. 121» 1
O R A-
»
,,
ORATIO PR£PARATORIA,
Ante quamlibet Orationem utiliter pumittenda.
OMnipotens aeterne Deus , ego peccator indignus, attamenopus
manuum tuarum, venio coram te, ut laudem te, quia tu es

Deus, Dominus, Creator,Salvator ac Confervator meus quem foluni !
mihi , proximifque dona ad falutem utilia prseftare poffe fcio, quia

fumme potens es j 8c velle non dubito , quia fumme bonus es. Quem
omnescreaturaeincceloScinterralaudaredebent, Sc nunquam pro
merito laudare fufficiunt.
Verum mifer ego ad orandum Te , heu , quam indignus , Sc impa-
ratus venio ob innumerapeccata mea Doleo ex intimo corde meo !
quod unquam oftenderim Te Deum meum , fumme bonum , quem

laudare 8c amare fuper omnia debueram.
Sed tu me fac dignum per mifericordiam tuam £c munda me :
pretiofo Sanguine Iefu Chrifti Filii tui Salvatoris mei , ab omnibus

iniquitatibus meis. Quin 8c ab omnibus vanis , noxiis , Scalienisco-
gitationibus libera cor meum , ut in fpiritu , 8c veritate Te adorare
& laudare valeam ; ab immenfa bonitate tua petiturus
8c quae fupplex
fum, obtineam ; idque fecundum beneplacitum clementiflimae vo-
luntatis tuae , cui per omnia me libens , fubjicio. At quomodo fervus
inutilis inveniet gratiam in confpe&u tuo ? Refpice 6 Pater in faciem,
Chrijii tui , in quo tibi bene complacuit : in cujus Nomine fupplex
rogo , ut clementer exaudias me.
Ecce ardentiffimas e)us orationes , pios affe£tus , 8c fan£la defide-
ria , fandliffimas ejus cogitationes verba 8c opera j omniaque Vitae
,
Paffionis ac Mortis illius merita offero Tibi , ut ex illorum perfe&io-

ne, 8c unione fuppleantur omnes defe£tus mei , 8c per Illum velut
Mediatorem 8c advocatum noftrum, placeat Tibi, 6 Pater aeterne
obfequium hoc fervitutis mese.
Et utinamafte£hi, zelo 8c fervore beatiffimae Matris 8c Virginis
Mart£, fancxorum Angelorum, 8c omnium Beatorum, praefertim
Patronorum meorum , N. 8c N. Te colere , amare 8c laudare valearrt.
Idque eo fine ut auferas a me , quidquid Tibi difplicet in me
,
imprimisN. 8c N. Imperfedlum meum vident oculi tui, 6 Scruta-

torcordium. Gratiam quoque , 8c virtutes mihi magis neceffarias,
ut in vocatione mea dignius ferviam Tibi , velut has N. 8c N. benigne
largiaris. omnia AdmajoreinnominU tmgloriam, meam 8c proximo-
rumfalutem, 8c defundlorum folatium , maxime quibus iingulari-
ter obligatusfum.
Hoc unum Domine vehementer defiderat anim^ niea , nimirum
fervire , placere , 8c adhaerere Tibi i nunc8cin sternum. Tuenim
esDeusmeusScowwfd. Amen.
: :
Oratio ante lloras.
APeri Domine os meum ad benedicendum fanctum nomen

tuum cupio enim tibi attente Sc fideliter plallere , teque pure
:
laudare , in unione illius perfedtiffimoe attentionis , qua tu Patrem

rogafti Sc laudafti in terris ; Scpraefertim , qua cum ardorecordistui
Sc in fudore fanguineo vultus tui orabasad montem Oliveti.
Adjuvamegratiatua, finequanihilpoffum. 8c visimmenfsecha-
ritatis tuse fuppleat oninem defedtum meum, ut placeat tibi obfe-
quium fervitutis meae, quod offero ad gloriam nominis tui, 8c meam,

proximique falutem. Amen.
Alia.
ACtiones noftras , quaefumus Domine afpirando proeveni , 8c ad- ,
juvando profequere ut cundta noftra oratio 8c operatio a Te

,
femper incipiat , 8c per Te caepta finiatur. Per Dominum noftrum.
Alu.
DEus cui omne cor patet , 8c omnis voluntas loquitur , 8c quem

nullum latet fecretum ; purifica per infufionem fan£ti Spiritus
cogitationes cordis noftri , ut te perfecte diligere 8c digne laudare me-
reamur. Per Dominum noftrum.
O R A T I O.
officmm, aut orationem claudens.
Dlrigatur oratio mea ficut incenfum in confpectu tuo , 6 Rex

Regumoptime potentiffime 8c fapientiffime. Defedtus 8c
, ,
errores ejufdem ignofcat qusefo, paterna clementia tua, Sc fiifcipe

eam inunioneomniumorationum Diledti Filii tui Iefu Chrifti , 8c
Eledtorum tuorum in ccelo 8c in terra ; ex omni aftectu Triumphan-
tis 8c Militantis Ecclefise
Ad gloriam tuam 8c laudem B. Virginis 8c Sancborum omnium;
, ,
eorum praecipue, quos hodie, vel ex decreto Ecclefia: vel tamquam ,
Patronosfponte mea colendos fufcepi

Ad memoriam Paffionis Iefu Chrifti Salvatoris mei in gratiarum 5
aftionem proomnibusbeneficiis tuis: Ad falutem omnium , quife

mihi commendarunt : in fatisfaftionem pro peccatis meis , Scgratia
tua impetranda 8c hac virtute N. 8c concede ut benedicam Te in
, ,
omni tempore ; 8c ficut laus tua femper eft in ore meo fic etiam cor- ,
de 8c opere Te prsedicem ut fobrietate, modeftia zelo devorijne,

, , ,
puritate, obedientia, manfuetudine, 8c patientia tibi placeam : ut

omnes Te ament, 8c glorificent, qui es benedi&us in faecula i-unen.
Alia,
-
Alia.
CLementiflime Deus , qui me peccatorem ex infinitabonitate fua

non dedignatus es ftare in confpedhi tuo , utlaudarem te; igno-
fce mihi precor , omnes errores meos , quos vel ex ariditate vel negli
gentia vel infirmitate naturae , intef orandum admifi
, ne oratio ;
mea fiat mihi in peccatum ; Sc glorietur adverfum me inimicus meus

quod iis ipfe vulneret armis , quibus ille feriendus erat.
VideDominehumilitatemmeam, 8claborem meum , Scdimitte
univerfa delidh mea, per Vnigenitum Filium tuum, in quo Tibi
bene complacuit. Placeat Tibi oratio 8c operatio mea quce heu in
, , ,
multis deficit. Sed non defpicies fan£tc Pater, fi refpexeris in faciem

,
Chrifti tui illum enim cumulafti omnibus bonis 8c gratiarum the-

:
fauris , ut illius abundantia nos divites eflemus.

Confirma hoc Deus , quod operatus es in me , juravi enim & ftatui
cuftodire judicia juftitise tuae. Facut diligammandatatuafuper au-
rum 8c topazion , amer a Te , 8c amem Te in seternum. Amen.
Alia breviter.
SVGripe, clementiflimeDeus, intervenientibus meritis unigeniti

tui Chrifti Iefu , precibus quoque beatiflimas Marise Virginis , 8e
pmnium Sanclrorum tuorum , officiumfervitutis mese.
Et fi quid egi laude dignum , propitius refpice 8c quod negligen- :
teractum eft , clementer ignofce. Qui in Trinitate perfe&a vivis 8c

regnas Deus per omnia fecula faeculorum. Amen.
£TER-
,
M T E R N O
TOTIVS VNIVERSITATIS
AVCTORI RECTORI, ,
I v D I c I,
DEO TRINO, & VNI,

Potenti, Sapienti, Bonoque
IVSTITIÊ, & PROVIDENTIJB
A B Y S S O:
MlSERlCORDIiE PARENTI,
TER OPI MAXIMO.
QuiCcelum Gloria,
Mare PotenTia,
Terras SapientUj
Omnia Bonitate, irao Teipso feples,
Altiffimo fiiper omnem terram.

Cujus oculi lucidiores fiiper fblem , circumfpi-
cientes omnes vias hominum.
REGI
REGI MAGNO
fuper omnes Deos,
Qui fblus habes immortalitatem, & lucem inhabitas
inacceflibilem.
Qui omnia in menfura , & numero , Sc pondere

difpofuifti.
In quo Vivimus, Movemur, Sc Sumus.
Qui aperis manum tuam ; & imples omne animal

benedi&ione.
Qui es Principivm & Finis;

Et S v Mmvm Rationalis Creaturae Bonvm;
Tuus fum ego : Tua funt Omnia,
E X Q.VO, P E R O^V E M , & I N QJO
funt omnia.
Quid enim mihi eft in caelo ?
Et a Te quid volui fuper terram ?•
O Dey Mev & Omn

s s i a.
PARA'
,
PARADISI
ANIMÊ CHRISTIANifi
S E C T I O I.
PRO DOMINICA.
Compleftitur h&c Seftio Litanias , orationes , Gratiarum aftiones ,
varias Meditationes , & expofitiones Oratlonis Dominiu, aliaque

exercitia pietatis ad SS. Trinitatem. Pumijfo ta-
men ante omnia Colloquio inter Chriftum & Homi-
N
nem ; quo modus diligenter , pie & utiliter orandi traditur & }
rmnspxU in Deum affeclibus excitatur,
C A P. I.
Colloquium ChrifK & Hominis de modo

redte & utiliter orandi.
§ . I. Orandi &
necejfitas utilitas.
C H R I S T V S.
Omo narus demuliere , brevi vivens tem-

pore, repletur multis mileriis : fed tanto mi-
icrior, ii pofitus inter ipfas miferias nefcit
pauper ,
quia mifer eft
, nudus , de- & & &
adeoque nec curet remedia , quibus
bilis ;
poterat confulere fibi , non ponatDeum adjutorem &

fuum. Si ignoras , 6 homo , veni , fecede paulifper me-
cum extra turbas , & ducam te in fblitudinem, Sc ibi lo-
quar tibi ad cor, fi forte fic agnofcas miferiam& nudita-
tem tuam.
Memento itaque mihomo, , quia ego feci te , &tu
non ipfe te. & quidem creavi te ad imaginem meam cum
non efies : cum vero perditus efles ego ipfe redemi te ,
C non
% PARADISI S E C T. I.
noncoriuptibiltbusauro velargento^, aut gemmis pre-

tiofis , fed fanguine meo pro te effuio. At quo fine , nifi
ut laudes nomen meum , &
iervias mihi in hac vita , &
poftea mecum regnes in omni seternitate ?
Tu vero vide jam,quantis periculis & malis obnoxius
fis in via hac ,
priufquam ad metam illam
qua ambulas ,
pervenias. Nonne in tenebris , &

in umbra mortis fe-
des ? nonne in medio laqueorum perambulas ? Quo-
cunque vertis te , five ad dexteram , five ad finiftram ,
ubique hoftes, &
infidiae : foris pugnae , intus timores.
Diabolus , tanquam leo rugiens , circuit quaerens quem
devoret. Mundus totus in maligno pofitus , allicit ut
decipiat \ caro , hoftis tuus domefticus , inter omnes &
periculofior , blanditur , ut inficiat. Creaturae, quas tibi
fcals efTe debebant ad Creatorem , in mufcipulam fiunt
pedibus infipientium. Ipfi fenfus tui portas iunt, 8c fene-
ftrse , per quas ingreditur mors in animam tuam.
H o m o. Verum efle quod dicis , 6 Domine, ego ni-

mis frequenter experior ; ut nihil mirum fi exclamem &
ego , Infelix ego homo , quis me liberabit de corpore
mortis bujus ? Aut quo me vertam in tot periculis? quid
faciam , ut dirigantur pedes mei in viam pacis , falu- &
tis ? ut non peream , fed fecurus ad metam, id eft, ad te , ,
D e v s meus , &
fiimmum bonum , falvus perveniam ?
Anguftis mihiiuntundique ; cum vero ignorem quid
agere debeam , hoc folum habeo refidui ut levem ocu- ,
los meos ad te in cselum, unde veniat auxilium mihi.

Christvs. Hoc eft quod perfuafum tibi ante,
omnia cupio,nimirum ut intelligas quam neceflaria tibi ,
iit feria & frequens OrAtio. Invoca me ergo in die

tribulationis ; eruam te , 8c honorificabis me. Fruftra
enim jacitur rete ante oculos pennatorum ; eorum fcili-
cet , qui ponunt in ccelis nidum f uum ; qui relidla terra
iaepius mente in caelum cvolant. Nam qui habitant in
adjutorio Altiflimi ?
illi demnm fecure in protedione
Dei
:
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. j

Dei casli commorantur. An fecurum te putas , dum in-
niteris prudentia? tuas, &
ponis carnem brachium tuum?
at coîtationes mortalium timidas , incerta; omnes &
providentia; veftrae. Sine me nihil poteftis facere j quia
ego do vellc, pofle, & perficere.
Qui line oratione praefumpierunt ardua ; aut aggref-
fi funt perficere confilia & cogitationes cordis fui , ad
nihilum reda&i funt &
confufi ; telas araneae texuerunt
fuerunt velut hortus abfque aqua , omnis fortitudo&
eorum , ut favilla ftuppx. At vide hominem orationi
deditum : hic erit, tanquam lignum plantatum fecus de-
curfiis aquarum : &c omnia quaecimque faciet , profpe-
rabuntur. Scrutare fcripturas, quia ipfas perhibent tefti-
monium de his , qua; virtute orationis ab omni faeculo
patrataliintmira&iupra omnes natura; vires majora;
nempe, invocatonomiiieDomini, qui facit mirabilia
magnalblus.
Homo, Mifercre mei Domine , quoniam inops Sc
pauper ium ego ; & iicut puer parvulus, ignorans egref-
f uin & introitum iuum , qui manus quidem pedes ha- &
bet , fed niiiqiiam progredi poteft , niii adjutus ope ma-
tris aut nutricis iiiae. Fruftra ego conor , laboro in &
fiidore vultus mei , fi quidquam grande vel parvum mo-
liar fine te , in quo nos omnes vivimus , movemiir , 8c
fumus ; nec fiimus lufEcientes cogitare aliquid ex no-

bis , tanquam ex nobis , led omnis noftra fufficientia cx
Deo eft.
Christvs. Itaque fili , fi indiges fapientia , aut
Icientia, poftula a me, & dabitur tibi. In me iunt omnes
theiauri iapientias & fcientiae abfconditi. Falleris,ii ora-
tionem negligis , &
folo ftudio aut induftria humana il-
lam comparari putas. An non audifti multos fervorum
meorum ingenue confeflos quod plus , oratione ,
quarri
multo ftudio& le&ione profecerint? Si honores & opes
defider*s,meus orbis terr*e & plenitudo ejus, meum
eft
?
C 2 eft
4 PARADISI SECT. I.
eft confilium , mea eft prudentia, mea eft fortitudo. Per

mereges regnant ; mecum funt divitia? & gloria , opes ,
& juftitia. Ego Dominus, fufcitans, de pulvere egenum.

Facile mihi eft fiibito honeftare pauperem , & collocare
humilem cum principibus populi mi. Vires valetudi- ,
nem aut vitam optas ? Scito quod in terra nihil line

,
caufla fit , &

de humo non egreditur dolor. Ego mari
& ventis , &
omnibus elementis impero ; 8c confeftim
obediunt mihi. Ego occidam &
ego vivere faciam: per-
cutiam &
ego fanabo. In manu mea funt omnes fines
terras , &
in ditione mea cun&a funt pofita. Bona &
mala , vita mors& : &
omnia quae defiderari pofTunt.
Fruftra hasc quseris alibi fi me primum non requifieris.
,
^.2. Praparatio ad orationem per affeclm bumilitatis
& Pmitentkfeu contritionu.
H o M o. Vere omne datum optimum , & omne do-

Mum periectum de fiirfiim eft,a te,inquam, 6 Pater opti-
me qui das omnibus affluenter adeo etiam ad dandum
, ,
facilis & pronus , , imo jubeas.

ut ames rogari
Paratum cor meum Deus, paratum cor meum, fiepius
loqui tecum > &
effundere in confpedu tuo orationem
meam.
Sed quid eft homo , quod ita magnificas eum tam , &
amanter invitas ad orationem, feu ad colloquium tuum >
Egone comparebo coram te , loquar ad Dominum &
&
meum , cum fim pulvis cinis ? imo, quod gravius eft,
indignus & ingratus peccator ,
qui toties lasfi & offendi
majeftatem tuam ? Heume, fi juftus in principio fer-
monis accufator eft fiii nec audet appropinquare tibi
,
cgo impius &

peccator ubi parebo ? Quid mirum , fi
anxiatur in me fpiritus meus , turbatur cor meum ? &
li anguftiae undique, dum hinc orationis necef-
mihi fint
fitatem attendo, hinc indignitatem meam recogito. Sed
quo ibo a fpiritu tuo, & quo a facie tua fugiam ? Servus
tuus
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. y
tuus fum ego, da mihi intelle&um , & docemefacere
volantatem tuam.
Christvs. Ego fiim qui ad orandum , & lo-
quendum mihi exhortor, & invito te. Veni ergo & noli
timere. Sedvidetamen,neimparatusvenias. EnMoy*
fcn refpice- Hic venturus ad colloquium meum, jubetur
calceamenta deponere de pedibus fiiis. Tu quoque fac
fimiliter. Exue primum a&us affe&us ex pulvere ter- &
rx maculatos. Multi enim quafl nullum minus quam , ,
me praefentem credant aut neminem viliorem minufve

, ,
honoredignum judicent fic temere irreverenter ir-

, &
ruunt ad alioquium meum. Sicne reus coramludice,
cliens apud patronum fervus apud Dominum fubditus
, ,
coram Principe mendicus coram divite cauflam fuam

,
agit ? Imo ficnehomo unusalteri-fibiaequaliloquitur?

Tu vero fi vis placere mihi, aut effugere iram indignatio-
nis mex fac diligentius te ad orandum compares. Ma-
,
ledicl:us enim qui racit opus Dei negligenter.

Itaque ante orationem praepara animam tuam, noli &
efle quafi homo ,
qui tentat Deum. Facit hoc autem ,
qui mediis non ordinariis , aut non reclie ordinatis dona
mea poftulat : qui orationis fruitum a me cxfpe&are au-
det, quam ut ccepit fine cura ac diligentia , fic fine guftu
& affe&u ; mente peragit. Nempe hi funt qui la-
arida
biis me honorant cor autem eorum longe eft a me. Sed
,
ecce quid hoec pra:paratio requirat a te.

Inprimis dole ex intimo corde , quod me peccando
toties offenderis ; quia non eft fpeciofa laus in ore pec-
catoris. Quomoda enim tu enarrabis juftitias meas , 6v
affumes teftamentum meum per os tuum ; tu , qui odi-
fti difciplinam meam , &
fermones meos projecifti re-
trorfum ? Ad quem
vero promptius 8c benignius ego
refpiciam , quam fuper humilem fpiritu , contritum cor-
de, Sc trementem fermones meos ? Voluntatem timen-
tiiim ne faciam ?
& deprecationem eorum exaudiam,
C 3
Qquo-
6 PARADISI SECT. I.
O quoties vscavi ego te & renuifti, & defpexifti omne

,
coniilium meum quid mirum ! & ego te iubinde tar- , fi
dius audiam, aut prorfus audire renuam O quoties ob- ?
turafti aures tuas ad clamorem pauperis & miraris, ; fi
clames iple, & non exaudiaris ?
H o m o. Vere icio Domine quod ita & quod , fit ;
non juftiricetur homo

compofitus e o. Sivoluero D
contendere tecum , non potero tibi refpondere unum
promille. Sijuftificare mevoluero , os meum conde-
mnabit me. Peccavi in caelum , coram te, jam non & &
fum dignus levare ad te oculos meos. ii cor meum O
non reprehenderet me , fiduciam utique magnam habe-
rem ad Deum. Iniquitatem fi aipexi in corde meo , non
exaudiet Dominus. Sed quis poterit dicere , mundum
eft cor meum ?
Certe vir pollutus corde labiis ego &
fum. Ego fum qui peccavi , malum coram te feci. & I
Quis vero mundum faciet de immundo conccptumfe-

mine , nif 1 tu Domine , qui lavifti nos in fanguine tuo ?
Munda itaque cor meum labia mea. Amplius lava me &
ab iniquitate mea , &
a peccato meo munda me. Doleo
ex intimo corde , ob amorem tui , quod orTenderim te
&
Deum , Salvatorem, iummum bonum meum. Iuravi
8c ftatui deinceps , per gratiam tuam , cuftodire judicia
juftiti:e tuos ,
prjeiertim in his N. & N. Cor contntum
& humiiiatum Deus ne defpicias , neque irafcaris fuper
orationem iervi tui.
^.3. Prtfjrafio ad Orationemper direftionem

Intenuonis & finis.
CHR 1 s tv s. Quia agnofcis peccata tua ; ego li-
bens ignofco. Nam quod cêcus ille dicebat , Deus pecca-

tores non audit ; id lano leniu verum eft ; nempe de impce-
nitentibus acceptum : nam qui avertit aurem fuamne
audiatlegem, oratio ejus erit execrabilis. Itaquepec-
cata tua non te puiiilanimem faciant , fed humilem. Sa-
crifi-.
,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. r

crificium mihi gratiilimum eft fpiritus contribulatus, feu
cor contritum & humiliatum.
Hoc proemiflb diligenter expende quo fine ad ora-
, ,
tionem venias. Nam ad principem nemo iupplex venit

nifi certum finem iibi propoiitum habeat. Ita tu quoque
memor infirmitatis & egeftatis tuoe attende ierio cur , ,
mecum loqui quid a me petere velis ubi ope & gratia

, ;
mea magis egeas quem poriilimum hoftem armis ora-

:
tionis impetere & ferire debeas

id eft , ad quod vitiuni
,
expugnandum , ad quam virtutem obtinendam cadefti

auxilio prascipue opus habeas. Certum,inquam,fcopurn
tibi praefige , &
huc orans mentem deiideria dirige. &
Novi ego quidem quinoviomnia abftondita cordis ,
,
quid deiit tibi. Sed hoc te ipfiim quoque noile volo ut ,
cognitio propriae neceilitatis & indigenti^, fit tib quafi

;
ftimulus & calcar ,

quo ferventius ac ftudiolius te inter
orandum geras. Alias orans eris , quafi aerem verberans,
& in vacuum, nullo pra^fixo icopo,jacula mittens. Idem
meminiile te par eft in aliis orationibus,qua2 vel fpectant
ad laudandimi me , vel ad gratias pro beneficiis agen-
dum, &c.
H o m o. Quam dulcia faucibus meis eloquia tua
Domine , fuper mel ori meo quibus tam dignanter Sc
,
fuav^ter ad orandum me inftruis Sed heu confitebor

!
adverium me iniipientiam meam Domino, tribulatio- &

nem meam ante ipfum pronunciabo. Nam infelix ego
homo cur diflimulem miferiam meam coram te , cui pa-
tent interiora cordis mei , &
delicta mea a te non funt
abicondita ? Hoc eft autem quod gemo ,
quia tam raro
invenit fervus tuus cor fuum , ut puram & finceram ora-
tionem efrundat in conipectu tuo , adeo illud abripiunt
curae & fbllicitudines hujus Heu.quoties iine fpi-
faecuii.
ritu & inteliectu, ad orationem venio & quH orem ne- ,
fcio. Lingua orat 8c mens mea iine fruilu eft mcra &
, ,
arida conf uetudine fere ad orandum venio , vix raro mc-

C 4 mor
8 PARADISI SECT. L
mor finis, id eft, gloriae tuas, vel falutis propriae. Parum
quoque follicitus quomodo oratiouem pro certis vitiis
,
meis vincendis, aut virtutibus magis necedariis obtinen-

dis, rite Sc decenter inftituam. Parce mihi Domine, qui
fblus nofti , uti verus Pontifex , compati infirmitatibus
noftris. Tu enim cognovifti figmentum noftrum.
Vides ficut olim, ita &
nunc , pro dolor , quia fenfus
8c cogttatio humani cordis in malum prona funt , ab
adolef centia flia. Corpus enim , quod corrumpitur , ag-
gravat animam , & terrena inhabitatio deprimit fenfum
fola, quas furfum funt cogitare, quaerere &
fapere volen-
tem. Et quod magis mirandum, vel potius miierandum
infelix ego tunc fere magis experior miferiam iftam
quando malis & miferiis meis apud te remedium quae-
rere debeo ; id eft , tempore orationis : tunc enim mille
cura^, quafi impetum faciunt in me, &
cogitationes meas
diflipatcs fimt , torquentes cov meum. O
quid intus pa-
tior , dum meute cadeftia trad:o , &
mox carnalium tur-
ba occurrit oranti opto inha3rere csleftibus, fed depri-
!
munt res temporanea? , &paffionesimmortificatae. Sic

jador inter flu&us in hoc mari magno , fadus fum&
mihimetipfi gravis, dum fpiritus tendit flirlum , caro &
gaudet efie deorfum. D
e v s meus ne elongeris a me
neque declines Impera ventis & man,
in ira a fervo tuo.
iit fiat magna in corde meo. Domine, ante
tranquillitas
te omnc defiderium meum, & gemitus meus a te non eft
abfconditus.
§. 4. Attentk&Reverentiafuboratione. Remedium
adverfus Difirdiiones.
Christvs. Quod homo invitus patitur , id illi
ad peccatum non imputabitur. Tu faitem conare,quan-

tum potes , abigere mufcas illas impoitunas , orationis
vidlimam defcedantes. Si nequis vincere , patienter fu-
iline. Orationituas nihil meriti decedet j imo.accedet
etiam
,
,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 9

etiam , fi Delector enim ego hoc orantis
viriliter agas.
agone, &
exercitio ; Sc tum fere propior lum , cum lon-
gius abeffe videor. Tu vero id unum cura, ut f emper fir-
mum habeas propolitum attente pie orandijidque fiib &
orationis initium ferio fecifle permagni intereft. Vnde
licet contingat , pro humana infirmitate, mentem oran-
tis inter orandum diftrahi, vis tamen illius propofiti ini-
tio fa&i per omnem orationem fefe diffundit ; eamque
confervat in valore quam diu non intervenit volun-
fiio ,
tas contraria propofitum illud abrumpens. Quid enim

,
volo, rili, nifi cor tuum ? hoc fi bonum, omnia bona.

Vt autem cor tuum efficacius in oratione ftabilias
hoc unum femper memento quo cum agas dum oras. , ,
Quis enim veftriim ferio cogitans , ftare fe in confpe&u

meo , Iudicis fui , Domini ac Creatoris fui , mmmi Re-
gis ; &c. non ftet attonitus &
attentus, plertus reveren-
&
tia; timoris ? Quis non horreat obvertere mihi dor- ,
fum,& mentem ad alienas & inanes cogitationes ne- , ;
dum oculos ad vana aut os ad fabulas & nuo-as conver-

,
tere ? Ecce quid animi fuerit,quidve fblicitudinis ac for-

midinis dilecris meis Abrahamo, Moyfi, Davidi, Ioanni
Pr^curfbri meo, Petro, Publicano, aliifque multis, cum
verfarentur in confpeclru meo. Nonne ego fupremus
Monarcha caeli & terrse cui Cherubim Seraphim ,
, &
& omnes angelicae poteftates, trementes affiftunt ? Ac-
cedentem ad Deum oportet credere , quia eft , ajebat
Apoftolus meus. Ita video prorfiis , incredulitas veftra
& csecitas , aut languida fides , qua me prasfentem credi-
tis,irreverentes vos facit coram me, coram quo tremunt,
qui portant orbem.
H o m o. Erubclco Domine , cogitans ,
quis fis tu ,
$c quis f lm ego. Nempe audet vilis terrae vermiculus

& putris ranuncula e palude prorepere ad thronum fiia
Dei & curiam intrare caeleftem illam

gloriae fiimmi ; ,
utique curiam, ubi Rex Regum fteilato fedet folio , cir-
£ £ eurri-
io PARADISI SECT. I.
cumdatus innumerabili fpirituum beatorum exercitu.

Siccine ingrediar ego in locum tabernaculi admirabilis
ufque ad domum Dei ? Egone in conipe&u Angelorum
piallam tibi;adorabo ad templum ian£tum tuum,& con-
fitebor nomini tuo ? Hoc eft , quod ferio viva fide &
peniabant viri fancli &
dilecti tui : hinc tam religiole &
reverenter coram te, in oratione verfati iunt. Sed heu , ,
zelus eorum longe eft a me, &

hinc ego elongor a te, ita
ut iaspe nufquam minus fim , quam ubi effe videor , cum
in oratione verfbr. Sic dum orando cauiam meam agere
volo , deteriorem facio , &
dum placare te cupio , magis
ofFendo.
§. y. Frequentk & afliduitds orandi.
Christvs. Quid mirum, ubi eft thefaurus tuus

ibi eft &c cor tuum , ubi affectus figitur , inde intelle<5tus
difficulter avellitur. De terra es,nec fatis curas , ut con-
verfatio tua fit in caelis , nimium verias ac di-
fed terrena
ligis ; hinc tibi fubnafcuntur illas fpinas , qux tam valide
lacerant cor tuum , & fuffocant bonum femen ne fru- ,
ctum ferre poflit. Iam vero tu ipfe cogita quam vehe-

menter diipliceat mihi,quod videam filios hominum cir-
ca negotia carnis ac feculi , &
bona hujus vitas totos oc-
cupari tam ferio : Sc orationis a qua dependet asterna
,
ipfbrum falus , &

gloria nominis mei , tam modicam efle
curam. Afpice filios hujus feculi, edunt, bibunt,ludunt,
ducunt in bonis dies fuos nec in his prolixe morari cui-
,
quam eorum grave eft. Circa villas, juga boum occu- &
pantur , variis fe immergunt curis 8c negotiis , infinitis
fe mifcent quasftionibus, nunquam otiofi, male tamen &
femper occupati, quia nunquam vacant, ut videant,quo-
niam ego fum Deus. Aut fi quando orare libet, vel id in
ultimam horam, &tempus minus idoneum rejiciunt,
vel obiter & perfunctorie faciunt. Siccine ferret prin-
ceps aliquis terrenus fe ttinc primum admitti a te ad
collo-
,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. n

colloquium cum vulgus & faex populi praeceflit ?
,
Non fic vir ille fecundum cor meum , David ele&us

meus. Rex erat,& regni ampliffimi negotiis implicatus;
led tamen praevenerunt oculi ejus ad , ad me diluculo
meditandum eloquia mea ; laudem mi- & fepties in die
hi dixit ; imo media nocte &
furrexit ad laudandum me.
Non fic alii plurimi amici mei , qui mihi ftudent ma-
gis placere quam hominibus quibus anima plus eft
, ;
quam efca aut potus, aut veftimentum ; quin omnia de-

,
trimentum faciunt , &

arbitrantur ut ftercora, ut me lu-
crifaciant. Libenter fe fubducunt occupationibus , ubi
poflunt ; aut fic occupationes difponere curant, ut inter
externa negotia ,tempus quoque non delit uni negotio
animae, quod ceteris omnibus prseponderat. Vnde ftatis
horis intrant in cubiculum fuum claulo oftio orant , & ,
me in abfcondito,erTundentes coram me corda lua; quin

& diluculo vigilant ad me, ut melior diei pars, qua mens
liberior ac purior eft , nobiliori operi , id eft , orationi
detur. Et hi funt ,
qui recipiunt a me plenius lumen in-
telligentise, quo dirigantur in viis fiiis : hi funt qui ube-
rius guftant, quam fuavis fit Dominus ; &c quam non ha-
beat taedium converfatio illius.
Sic tu quoque fili , vide quid profit tibi , fi univerfiim

mundum lucreris , & unum neceffarium , id eft , curam
anima? tuae negligas. Prudentiae ergo tuae pone modum;
nec in multis iint adus tui : nam qui minoratur aclu ,
fipientiam inveniet. Quaere primum regnum Dei, ju- &
ftitiam ejus , confidens ,
quia &c cetera adjicientur tibi.
Quid fbllicitus es , & turbaris erga plurima ? quid ftulto
labore conftimeris ? miferere animoe tuae ,
placens Deo.
cui bonus eris, fi tibi nequam fueris ?
Quorfum tam anxie cogitas de luccefTu negotiorum ,
cum damno orationis ? hoc habe pro certo,
quae moliris,
quod ad felicem rerum tuarum eventum plus bona ora-r
tio quam emnis humana ratio conferet. Iada fupcr mp
,
curam
12, P A RA D I S I S E C T. L
curam tuam , quoniam mihi eft cura de te, tanto quidem
major, quo majori fiducia inniteris mihi, providentia; &
meae conatus tuos committis. Certe nifi ego aedificem
domum , in vanum laborant omnes , qui aedificant eam,
Credifne hoc ? Beatusqui intelligit. Multi enim non
capiunt verbum hoc : nempe qui confidunt in virtute
fiia , &variis fe torquent curis &
laboribus, fed infelices
meditantur ut araneas , dum fe fruftra exhauriunt Sc evi-
ifcerant ; quia non recurrunt cum Moyfe ad tabernacu-
lum , ut confulant Dominum. Vanum eft vobis 6 filii ,
hominum, ante lucem iurgere. Tunc demum tempeftive

furgetis ad laborem , cum fbl juftitia? per orationem in->
vocatus illuxerit vobis.

H o m o. Vtinam , mi Domine ,
qua? prolixe & falu^
briter ingeris auribus meis , efficaciter & cordi impri-
mas. intellexi, quid horteris &
jubeasj doce me quoque
facere voluntatem tuam , ut non impediar orare femper
& benedicam Dominum in omni tempore , femper laus
ejus fit in ore meo. utinam in lege tua fit voluntas mea ,
ut meditari in ea die ac no&e fint delicia? meqe. Nullum
fane temporis momentum eft quo non fruamur benefi-
,
ciis tuisnullum proinde efle par erat quod a tua laude

, ,
vacaret. unde &

Apoftolus fine intermiflione nos ora-
re monet & tu ipfa aeterna Veritas dixifti
: , oportet femper
orare & ntmquam deficere.
§. 6. Fiducia & refignath orantis,
Christvs. Hxc nofti 6 homo beatus cris , , fl
Ne fis fervus fciens voluntatem Domini

fic feceris. , &
non faciens. Recole quot ego ftimulis , monitis, exem-
plis& parabolis ulus fim, ut vobis affiduitatem,frequen-
tiam fiduciam & perfeverantiam orandi perfuaderem.
, ,
Vtique paratus eft dare ,

qui tantopere excitat ad rogan-
dum. Memento Cananeas tam conftanter orantis;& poft
plures repulfas tandem exauditae 3 item, illius, qui nodu
-
forcs
,

fores amici puliabatj donecnec
obtineret quod deftitit,
voluit. Item Iudicis, neque Deum , neque hominem ti-

mentis qui tamen vidua; importune iblicitantis cauilam
,
fiiicepit.
Nuncveroii rariuspraeftantur vobisdona & bene-
ficiamea, idvobis ipiis imputate. Non eft abbreviata
manus Domini facere vobiicum miiericordiam iuam:
ied vos non facitis vos dignos capaces , dum non ro- &
gatis quemadmodum in re tanta dignum eft. Nam etii
,
adeatis me aliquando id tamen ita facitis languide qua-

-,
,
fi non deiideretis accipere neque ea fide , qua congruit,

:
deprecamini ; &
niii confeftim concedam quod petitis 5
animum abjicitis , orationem deferitis male loquimini ,
aut fuipicamini de me & de bonitate mea perverfae co-

-,
gitationes afcendunt in corda veftra ,

quaii iupra cardi-
nes perambulem
casli , &
veftra non coniiderem. Quiti
oculi mei femper aperti funt iiiper fideles meos , aures &
mea? in preces eorum ; nec deero ipiis in tempore op-
portuno.
Si moram fubinde facio , idquoque utilitatis veftrse
caufla fit ; ut defideria dilata crefcant ; iic capacior &
fiat homo donorum meorum. Nam
diu deiiderata dul-
cius obtinentur; cito autem data vileicunt. Itaque ii quid
roges a me, & non ftatim dedero tu nihiiominus perie- -
}
•vera pulians & clamans quia tandem aperietur

, : tibi.
aut fi etiam nolim dare , tu tamen gratias ajque referes
danti &
neganti, iciens,quia id nego,quod novi non pro-
futurum. Neicit enim homo iaepe quid petat , (uti fi- &
lii Zebedaî, ) aut quid conducat iibi in vita iua , numero
dierum peregrinationis iiis , & tempore quod velut um-
bra prxterit : Ego vero novi optime
,
quid unicuique
expediat attamen , ob hominum iniipientiam aliquan-
:
do do iratus, quac nego propitius. Hoc unum fcito, quia

fi non ad voluntatem , certe exaudieris ad ialutem. Ita
cxauditus eft Apoftolus meus , a ftimulo carnis liberari

petens j
14 PARADISI SE C-T. I.
petens ; imo fic exauditus fiim egO ip|e a Patre meo $ fo-
gans calicem paflionis transferri alê. An fervus major
aut melior erit Domino fuo ? Optirrla erit oratio tua , fi i
conformis fuerit meas , quam fudi in horto inter fummas

anguftias cordis , iubjiciens me totum voluntati Patris
mei. hinc & iila orandi formula , qua Dif cipulos meos
& vos omnes fic docui orare, Fiat voluntas tua, <Scc.
§.7. Vetitio divini auxilii.
Homo. O immenfa charitas 6 inexhaufta pietas !
fecundum divitias bonitatis tuoe Domine tam multis in- ,
ftruis me , &
hortaris ad colloquium tuum qui bono- ,
rum meorum non eges. Quid eft quod delitias reputas ,
agere cum filiis hominum ? Vtinam defideret anima mea

inops & arida ad te, ficut cervus defiderat ad fontes aqua-
rum. Vtinamrepleaturosmeumlaude. Vtinamtamego
paratus fim accipere,quam tu paratus es dare. Oleum mi-
fericordiae tua; ftillat, imo fluit ubertim ; modo vafa va-
cua non def int. Ecce vas cordis mei ; fed plcnum fbrdi-
bus &pravis defideriis , tu quaefo evacua cxpurga , &
quin & dilata cor meum , ut impleas illud. Igne charita-
tis tuas accende me frigidum, ut dirigatur oratio mea fic-
ut incenfum in confpeclu tuo. Non f erpat humi , car-

nis aut peccati mole deprefla , fed afcendat ad te veloci-
ter, & defcendat fiiper me mifericordia tua.
C A P. II.
Varia: Expofitiones & Exercitia in Ora-
tionem Dcminicam.
OJUtionum omnium fumma , exemplar & norma eJiOratio
Dominica ; tanto utiqtte majon inpretw habenda, quoplu-
ribus uteras omnes prsirogativu antecellit
Aucloritate inpnmis , & dignitate , auia ab ipfo Cbrijio forma^
t.% afacro illius oreprofecla,

Brevi-
,

Brevitate quoque acfacilitate commendatur ; attamen pr&gnans
fenfibus atque mjfteriis mirabili ordine perfeclijjime compleclitur ,
qiMquid recle a Deo petipoteft.

Qmn & fingularipollet effic4cia,ut facile Deum permoveat,oran-
tique conciliet : quomodo enim j&leftis Pater non exaudiat ; quos
filiifui diiecli , Advocati & Mediatoris noftri pr&ceptu verbifque in-
ftruclos fupplices venire videt ?

Denique omnes bon& Orationis partes , kges & conditiones brevi-
ter ,fed luculenter exprimit : adeoque fedulo & attente recitata de-
votionis fpiritum vebementer excitat, acpromovet.

Vnde cumb&c Oratio Chrifti ore Apoftolis tradita, (ingulariter
Chriftianis commendata effe debeat ; & Ecclefiaftich in Offcio divi-
nopcrquamfamdiaris &frequensfit , Puntta qmdampro illius Ex-

pofitione paucis ex S.Tboma altifque annotare vifumfmt : adqua
fi
oransfubtnde mentem reflecleret -
3 fortaffe affecluftuttuque majore
illi tamfrequens unius ejufdemqtie orationis repetitio conftaret.
lamvero gttftum ut&aliarum rerumjpiritualium, ideo
illius ,
rarius percipimus , quiafere circa corticem \uremus , nunquam , aut

raro ad medullam ipfam penetramus.
Pater nofter qui es incoelis.
HJEc cft Pr&fatio Orationis Dominic& : Dei benevolentiam ca-

ptans , & oraturo optimos orandi ajfeftus , id eft, Amorem &
Ttmorem commendans.
Nam Pater eft an non dignus Amore ? Sed vide
fi ,
quali. Nam modus bonitatis, eft menfura dile&ionis.

Sed quanta eft bonitas Patris asterni ? Deus eft , in fe-
iplo fumme beatus, coeli terraeque conditor, Rex ac Do-
mintis attamen Pater nofter efle ,
: haberi cupit , & &
nos viciflim , viles terras vermiculos, imo peccatores, in-
dignos qui fervi vocemur , filios fuos efle vocari gau- &
det. O
qualem charitatem dedit nobis Pater, ut filii Dei
nominemur & fimus. O immenfa Patris bonitas ! fed
ubi par fiiiorum Amor ?
Porro quis eidem iili Patri timor debetur ? qui in cce-

\o
t6 PARADISI SECT. I,
lo velut fblio majeftatis fuas refidet , & tamen ubique
praefens arcana quaeque perfpicit imo cceleftia fimul ac
,
terrena gubernat ? Vere magnus Dominus & lauda-

eft
bilis nimis, cujus potentiae & magnitudinis non eft finis,
cui Cherubim &
Seraphim trementes adfiftunt.
Ecce qua charitate &
fiducia qua etiam humilitate , &
reverentiaoraturus animum componere debeas.
Seqmntur nuncfeptem Vetitiones , quibits partim Bonapetimus,
partim Mala deprecamur. Nam cum Oratio fit interpres defiderii
noflri , ea petimus in Oratione Dominica , qu& licite defideramus.
lam verb quodprimofub defiderium cadit ,
efl Summum Bonum,feu
ultimus F i N I s. Deinde, qm huic obtinendo idoneafunt, Media.

Denique, ut removeantur qm confecutionem impediunt, obflacula.
Torro fummum Bonum & Finis nofler , Deus efl , cujus quidem
Gloriam mprinm infeipfo exmero &puroAmoris affettu
defideramus, dkentes
Santtificetur nomen timm.
Id eft , Nomen tuum in fe fumme fan&um admira* &

bile, taleetiam habeatur ab omnibus ; agnof catur per ve-
ram Fidem, laudetur per firmam Spem ; colatur per fin-
ceram Charitatem. Non eget quidem opera noftra , ut
fancT,um fit nomen tuum ; fed quia fanctum gloriofum &
eft , adeoque fons &
forma totius fancritatis , id per nos
/ancrrs moribus declaretur ; ita formentur mores o- &
mnes actus noftri , ut qui vident converfationem no-
ftram , &
opera quas facimus , glorificent te Patrem no-
ftrum in caelis.
m
Hoc nobis fit fixum corde, frequens in ore, placens
inopere: Sanctificetvr Nomen Twm.
Ecce praxin facillimam purae Intentionis , crebro per
diem exercendas.
Uoc pravio, proximum efl defiderium glork Dei intuitu noflri,
ut nos eafruamur velutfummo Bono , & hic ajfeclus nafcitm ex di~
ieclumDei, qua. nos ipfos in Deo diligtmus, bincpetimus
Advenkt
,
t>E CVLTV & ADOR, SS.TRIN. 17
Adveniat regnum tuum.
Rogamus inquam, 6 Domine, quia hic fumus exules

,
8c peregrini a Patria , & a dulciffima chari Patris facie

fecluii, gravi jugo principis mundi hujus premimur ; fac
ut toto cordc anhelemus ad Te in ccelum. Non finas nos
diligere mundum , aut ea qua; in mundo funt : fed quoere-
re Sc fapere quoe furium funt. Cum vero peregrinationis
noftrx fimsadvenerit , fac nos oequo ac laeto animo hoc
regnum mundi , 8c omnem pompam feculi contemnere :
& illudregnum qucerere cum deiiderio; & invenire cum
gaudio ,
quod nobis prasparatum eft ab origine mundi
ubi dabis nobis aeternatecum gloria & Te ipib frui.
Sed jam ut potiamur fummo bono , aliis quibufdam bonis , velut
mediis & adminiculis opus babemus. Pucipuum eft Obedientia

mandatorum Dei. Necenimaptus eftregnoDei qui nonfacit
voluntatem ejus; neque meretut ad vitam ingredi , qui mandata non
fervat. Sed quifervabimus, nifi Is quijubet, etiamjuvet ? unde me,-
rito rogamus ,
tiat voluntas tua.
Tu enim, nofti 6 Domine ,

quia etfi promptusfit fpi-
ritus nofter facere voluntatem tuam ; tamen perficere
,
non invenit quia caro infirma eft ; imo prona ad ma-

,
lum eft; & pugnat adverfiis ipiritum. Nam corpus quod

corrumpitur,aggravat animam. Vnde ad mala fere pro-
.nius feruntur quam ad bona fenfus hominis abadole-
lcentia fua. Et hinc faepius etiam,quid quomodo ore- &
mus, aut quid nobis expediat , nefcimus Tu vero id no- :
fti optime, qui nofti omnia. Fac ergo fciamus quid nos
,
velis facere 5 fed & gratia tua efficaci

iic dirige volunta-
tes noftras juxta beneplacitum voluntatis tux , ut quod
xis , nos quoque velimus ; quod praecipis , id alacriter
faciamus. Da (^vod ivbes, et ivbe QJod
vis.
D Verum,
x8 P A RA D I S I S E C T. I.
Verum, ut homo Deijttffa alacriusperagat, etiamnecejfe efi, pr<£~
fentis vtu bonis & fubfidtis non ommno deflitui. Varits entrn necef-
fitatibus & defeclibus obnoxii fumus , quamdiu hoc mortale corpus
gerimus. Itaque petimus ,
Tanem nofirum quotidianum da nobis hodie.
Tu inquam ,
qui aperis manum tuam, Sc imples omne
animal benedi&ione ;
pullos quoque corvorum , & vo-
lucres cceli non negligis ; led benigne curas ac pafcis ,
Sc hominem quem creafti ad imaginem tuam

,
, & quem
pretiofb languine cceli hasredem fecifti , cura tua defti-
tuet ? Non petimus quod luxui Sc voluptati lerviat ; fed
quod vidui , Sc neceflitati fufficiat : ne forte nos a ier-
vitio tuo feculi carx & iollicitudines abftrahant. Vt ve-
to mente pariter ac corpore fortes ierviamus tibi ani- ,
mas quoque noftras pafce cibo verbi tui quin P A- : &

&
K e illo ccelefti Angelico confbrta nos in hoc mundi
deierto ne deficiamus in via qua tendimus ad Te do-
, , ,
nec epulemur tecum in regno tuo.

Ecce quo ordine a quo, Sc quo fine bona tempora-
, ,
lia petenda fint.

Sequentibus petitionibus petimus a nobis removeri Mala , feu ob-
fiacula ,
qtt£ confectttionem Fin i s impediunt. Sunt vero tria
potiflimum.
Primum efi peccatum commiffum , (in multis enim offendimus
omnes.) hinc oportet ut humtliter & frequenter petamus dtmitti no-
bis debita nofira. Vruflra vero petit mtfericordiam a Domino , qui
nonvult, cumpotefi, mifereriproximo. Cujus rei memores , hac
mertto utimur orandiformula
Dimitte nobis debita nofira,ficut & nos dimittimus

dcbttortbus noflris.
In multis (heu miferi) indies offendimus omnes. per-

imusDomine, niii iervcs nos iecundum magnam miferi-
cordiam tuam Domjne. Sed Sc fcimus quod ii homo ,
homim
homini referyet iram, fruftra a Te quasrat medelam ; di-
mitto itaque ex animo omnibus inimicis meis amore , &
tui benefacerc paratus lura his ,
qui oderunt, vel unquam
loeferuntme. Doleo ex intimo corde , quia offendi Te ;
parce peccatis meis Domine.
Ecce praxim utilillimam Sc faciilimam Contritionis
frequenter exercendae.
Alterum obftaculum efl Tentatio , qm nos follicttat ad peccata ,
& ab obfervantia divim voluntatis impedit. Vnde liberatus k pecca-
tis pmeritis , timeat futura , &fugiat. Sine Deo autem quis effu-
giet? Conjcii itaque hujus infwmttatis noflrx, , &potenti& tot bo-

fluitn, quibus obnoxia femper eft vita noflra, rogamus ;
Et ne nos inducas in tentationem.
Agnofcimus 6 Domine ,
quia fine te nihil poflumus ,
a te vero eft omnis fivfficientia noftra , ne itaque delerat
nos gratia tua ; nec permittas ut pulfati forfan aliqua
tentatione Mundi, Carnis, aut Daemonis , mox fiiccum-
bamus. Vides ,
quae fit fragilitas noftra , & quantis infi-
diisviribufque tentetur creatura tua tam care redempta.
non dubitamus pio providentiae tux confilio geri o-
,
mnia nec tcntari malum effe fed vinci. Non itaque

; ,
pcrmittas nos tentari ftipra id quod pofTumus ne tentati ,
forte deficiamus ; fed adjuva utvincamus; faciliserit

vi&oria, fi tua nobis adfpiret gratia.
Liberati a malo culp& , in aliud etiam obflaculum , idefl , tnala
Tccna frequenter impingimus. Tot, inquam , vita pr&flentis adverfa,
velutfames, itella, morbi, damnarerum,fann,vit£,etiam pias quan-

doque mentes gravitcr concutiunt. Itaque tnerito tandem oramus ,
Sed libera nos a malo.
Quod nos quidem pro affe&u noftro malum cenfe-

mus, vere tamen &c in fe malum non eft nili vitio no-
, ,
ftro fiat. A Te Domine , Vita & Mors , honeftas ,

pau-
pertas & omnia ; <Sc quomodo mala erunt , cum lint a
D 2. Svm-
20 PARADISI SECT. I.
S v MMo bono ? fiunt tamen ifta non raro mala, cul-

pa, ideft, impatientia, pufillanimitate & diffidentia no- ,
ftra. Tu vero nos conforta gratia &c fblatio tuo & fac, ,
ut diligentibus Te omnia
cooperentur in bonum. Hlc
ure, &c ieca, uti medicus aegrum, cui ab his licet duris re-
mediis ipes vitsc reliqua eft. Hic corripe & caftiga , uti
Pater filium , cui fervatur hasreditas. Imo proba , tenta,
Sc purga me,uti aurifex aurum,quod igne probatur. Ex-
coque & confolida, uti jfigulus vas deftinatum non in in-
teritum , fed in honorem , uti vas glorios in vitam aeter-
nam.
Hts &[imil'tbiis meditationlbus fubinde condtenda efl Oratio D0-
imriicA ; Alias , qmd triirmn , fi multis tamfttfrequens in ore ,fed
rarofapiat in corde ?
IvIeditatio in Orationem Dominicam

ex Epiftolis S. Pauli colle&a.
Pater nofter, qui es in cozhs.
BEnedidus Dev s , & Pater Domini noftri I e v s
Chrifti, Pater mifericordiarum, & Deus totius con-

fblationisrf. qui prasdeftinafti nos inadoptionem filio-
rum ,
per Icfum Chriftum b : folus habens immortalita-
tem , & lucem habitans inaccefribilem c : cum gaudio
gratias agimus tibi ,
partem fbr-
qui dignos nos fecifti in
tis fandtorum in lumine d Non enim accepimus fpiri-

:
tum fervitutis iterum in timore ; fed accepimus Spiri-

tum adoptionis filiorum, in quo clamamus Abba, Pater.
Ipfeenim Spiritus teftimonium reddit fpiritui noftro ,
quod fumus filii Dei. fi autem filii ; Sc heredes heredes :
quidem Dei j coheredes autem Chrifti e.

a zCorinth.i. b Ephcf. i. c iTimoth.6. d Colojf.i. c Rom.t.
1 . SanchficetuY nomen tuum.

Da ut imitatores tui fimus , ficut filii chariflimi a :
»W5- & ut
,
DE CVLTV&ADOR. SS.TRIN. 21
& ut lucis ambulemus in omni bonitate, &
filii , juftitia,
& veritate probantes quid beneplacitum tibi

: ,
iit : nec
communicemus operibus infrucluoiis tenebrarum b ne ,
nomen tuum per nos blafphemetur inter Gentes c. Di-

gne Euangelio Chrifti converfemur d , ut fimus fine que-
rela & fimplices tui fine reprehenfione in medio
, filii , ,
nationis pravae & perverfae tanquam luminaria in mun- ,
do , verbum
continentes ad gloriam tuam in die
vitae ,
Chrifti ambulemus digne Deo per omnia placen-

e , ut
tes ; in omni opere bono fru&ihxantes , <Sc crelcentes
in fcientia Dei/. da , ut five manducamus , five bibrmus,
iive aliud quid facimus , omnia in gloriam tuam facia-
mus g.
b Ephcfis. QRom.z. dPhi/ip.i. C Philip. %. fCol.i. gjfsr.io,
2. Advemat regnum tuum,
Quiacaro &fanguis regnum Dei poflidere non pof-

fiint 4; hinc fledimus genua noftra ad te Patrem Domi-
ni noftri Iefu Chrifti : ut des nobis fecundum divitias

gloriae tux, virtute corroborari per fpiritum tuum in~ m
teriori homine Chriftum hubitare pe-r fidem in cordi-
:
bus noftris b , ut non regnet peccatum in noftro mortaii

corpore. Tu enim eripuifti nos de poteftate tenebra-
rum,& tranftulifti in regnum Filii diledionis tua3 c. Sci-
musautem, quoniam fi terreftris domus noftra hujus h;i-
bitationis diflolvatur ,
quod aediricationem ex EJeo ha-
bemus , domum non manufadam , zeternam in ca;lis :
Dum autem fumus corpore , peregrinamur a Domi-

in
no d , ideo defiderium habemus , diflblvi , efTe cum &
Chrifto e.
Propter quod non denximus. Sedlicetis, qui foris

efthomo nofter corrumpatur ; tamen is , qui intus eft
renovatur de die in diem. id enim quod in pradenti eil
jnornentaneum &
leve tribulationis noftrae , fupra mo^
D 3 dum
a l Corinth. ij. b Ephtfij, c Colof i, d * Cer, $. c fkil. l.
dum in fublimitate aeternum gloriae pondus operatur in

nobis non contemplantibus nobis quae videntur fed
, , ,
quae non videntur. Quae enim videntur,temporalia liintj

quae autem non videntur, aeterna /.
f 2 Corinth. 4.
3. Tiat voluntas tua.
Tu enim es Domine ,
qui operaris in nobis velle &
perficere pro bona voluntatetua a. Itaque fac ut implea-
mur agnitione voluntatis tua;, in omni fapientia & intel-
le£tu fpirituali : ut ambulemus digne , tibi per omnia
placentes b 5 haec eft enim voluntas tua, fm&iricatio no-
jftrar.
Nolimus conformari huic faeculo ; fed reformemur
ut probemus quae fit voluntas
in novitate fenflis noftri ,
,
Dei bona, bencplacens, & perfe&ad nam noftra ad bo- :
num per fe nimis infirma eft non enim fufficientes fu- :
mus cogitare aliquid a nobis ,

quafi ex nobis , f ed fuffi-
cientia noftra ex Deo eft e. Dagratiam tuam , ut perfi-
ciamuseandem exanimo, ficut adminiftratorii fpiritus
tui in minifterium milli propter eos qui hereditatem ca-
pient f alutis /.
a Philip.z. b Colojf.i. c \TheJf.+. d Rom.iz. C 2 Cor.j. f Hebr. i.
4. Panem noflrum quotidianum.
Eft magnus quaeftus pietas cum fufficientia. Nihil

enim intulimus in hunc mundum haud dubium , quod ,
nec auferre quid poffimus. Habentes autem alimenta

& quibus tegamur , his contenti fimus a.
Sintergomores noftri fine avaritia: contenti pras-

fentibus. Tuenimdixifti: non te deferam neque dere-
linquam ita ut confidenter dicamus Dominus mihi
: :
adjutor b. Prope es Domine. Nihil folliciti fimus c, fed

ubique &
in omnibus inftituti fciamus fatiari 8c efurire, ,
abun-
1 I Timoth, 4, b Hchr, 13. c fMUp, 4.
abundare & penuriam pati Ante omnia vero exercea- d.
mus nos ad picratem ,

quas ad omnia utilis eft ,
promii-
fionem habens vitae ,
quas nunc eft , & futura; e.
Da nobis non fperare in incerto divitiarum , fed in tc

Deo vivo ,
qui praeftas nobis omnia abunde ad fruen-
dum bene agere
, , divites fieri in bonis operibus : facile
tribuere , communicare , thefaurizantes nobis
libenter
fundamentum bonum in futurum , ut apprehendamus
vitam zeternam/.
Potens autem 6 Deus omnem gratiam abundare
es , ,
facere in nobis ut in omnibus omnem fufKcientiam ha-

,
bcntes abundemus in omne opus bonum. Qui autem

adminiftras lemen feminanti panem ad manducan- : &
dum pra;fta.bis£.
d Philip. 4. e 1 Tim. 4. f 1 Tir/t. 6. g 2 Cor. 9.
f.
Et dimltte nobis debita noflra.
Quoniam non habitat in carne noftra bonum ut non ,
quod volumus bonum hoc faciamus fed quod nolu- , ,
mus malum hoc agamus a & regnante peccato in no-

, :
ftro mortali corpore obedivimus concupifcentiis ejus bi

,
heu quam faspe exhibuimus membra noftra arma iniqui-

tatis peccato c &
divitias bonitatis , patientiae
! lon- &
fanimitatis tuas contempfimus non curantes, quoniam !
enignitas tua ad pcemtentiam nos adducit; lccundum

autem duritiam noftram , impcenitens cor thelauriza- &
vimus nobis iram in die irae , revelationisjuftijudicii &
tui , qui reddes unicuique fecundum opera fua d.
Sed veniat , Pater benigniflime , fuper nos mifericor-
dia tua : 6c oftendens divitias gloria? tuae , fac nos vafa
mifericordia; tuae , praeparata in gloriam tuam e ; ubi &
abundavit delictum , fuperabundet gratia/. &
Ecce remittimus &
aliis minas , ut te Dominum no-
ftrum in cselis propitium habeamusg. Tunosquoque

4 indue D
3 Rom.j. t> Rom.$, ( ibid, iRom.z, e Rom.$. f Rom.%. g EphA.
24 PARADISI S E C T. I.
indue ficut ele&os tuos, vifcera mifencordiae , benigni-

tatem , humilitatem , modeftiam , patientiam : ut fimus
invicem benigni , miiericordes , donantes invicem , ficut
& tu in Chrifto donafti nobis /; ; nulli malum pro malo
reddentes ; ied fi fieri poteft , quod in nobis eft , cum
omnibus hominibus pacem habentes ; non defendentes
nofmetipfbs, fed demus locum irae,tibi relinquentes vin-
di&am. Nec finamus nos vinci a malo , ied vincamus in
bono malum Quas pacis iunt fac, iectemur 3
i. qua? , &
sedificationis iunt, invicem cuftodiamus J^,
h Eph.q., i Rom. \i. k Rom. 14.
6. Et ne nos inducas.
Memores fragilitatis noftros rogamus te f Pater pien- ,
tiflime, ut tentatio nos non apprehendat, nifi humana a :
ne ficut ierpens Evam feduxit aftutia iua, ita corrumpan-

tur fenfus noftri , &c excidant a iimplicitate ,
quae eft in
Chrifto Iefu b. Fidelis es Deus, non patieris nos tentari
quod poiTumus , fed etiam facies cum tentatio-»
fiipra id ,
ne proventum, ut poffimus f uftinere c.

3 I Corint. io, b 2 Cor. ii. c I Cor. 10
7. Sed libera nos a nulo.
Confirma nos denique cuftodi a malo a. contere &

fatanam fub pedibus noftris velociter b , ut non circum-
veniamur ab eo:non enim ignoramus cogitationes ejus c.
Da ut induamus nos armaturam tuam , ut poflimus ftare
adverfus iniidias Diaboli ; reiiftere in die malo , in & &
omnibus perfedli ftare induite loricam fidei charita-
: &
tis , &
galeam fpem falutis d. Non fimus fidentes in no-
bis ; fed in te Deus e. Ideoque confidfmus hoc ipfum ,
quia qui ccepifti in nobis opus bonum , perficies ufque
m diem I e s v Chrifti/. Fidelem credimus eiTc te , qui
repro-
a 2 TbefaL 3. b Rom J«, c i Cor. z. d Zphefi, f, I Thsft.%. e Z Ca-
mth. j. fpiuttp.i.
. ,:
;
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. ^

repromififti: quotquot enim promiffiones tuas funtj
iiint;, eft & Amen.

g Htbr. II.
ORATIO DOMINICA
Variis piis conceptibus ad meditandum ido-
neis inftru&a.
Ix Lud. de Ponte , Leflio , & alm.

Pater nofler.
MVltiplici j ure & nomine Pater ; i Titulo Creatio* .
qua nos ad imaginem fuam fecit.

nis ,
2. Adoptionis , per gratiam, qua nos fecit heredes fuos

& coheredes unigeniti fui. quam merito Pater , qui O
eandem gratiam
toties paratus eft peccantes recipere in
ut tandem quoque admittat in gloriam , quae eft heredi-
tas filiorum Dei. Et haec quidem Paternitas magno fte-
tit Filio Dei , qui morte crucis 4 pretio fanguinis eam &
nobis comparavit.
3 Patrem fe Providentia praeftat , fuftentando corpus ,
tot creaturis in cibum &
remedium datis ; Sc animae tot
gratice &
falutis auxiliis tam amanter confulendo ut vel :
hinc tantum fblus vere Pater dici mereatur. Vnde ait

"Nolite vocare vobis Patrem fuper terram , ums efl enim Pattr ve-
fter , eft. Et merito , nam , Pater meus
qtd in ccelis matet &
mea dereliquerunt me , ( quid enim opes praeftare pofTunt
animae , vel etiam corpori abfque Deo ? ) Dominus autem
afjumpfet me : numquam deferit , nif] dereli&us.
4. Difciplina & correptione. Nam Pater filium, quem
amat , arguit & caftigat.
j. Pater Indulgenita & amore. Quomodo miferetur
Pater flliorum , ita mifertus eft Dominus timentibus fe.
Itaque fi ille Pater, utique Filius ego. O quanta haec 6i->
jmitas ! omnino par eft , ut prasftem ingenui rilii partes

D 5 amore
2<S PARADISI SECT. L
amorc , obfervantia , obedientia\ Qui iftuc ex fervo ut
vilimancipio prove&us fum , , quam indignum fi dege-
nerem, &
Patrem tam bonum ofFendam ?
Porro precationem ab hac compellatione nos ordiri
voluit- , ad excitandam in nobis fiduciam adeundi Deum,
utpote Patrem , &
obtinendi petita ; quia gloriatur &
in hoc nomine , quod Pater
gaudet fe ita compel-
fit ,
lari. Itaque filiali afFectu ad ipfum accedamus , conemur
ei placere per omnia , eaque petamus, quas talem Patrem

deceant.
Nofter.
Nofter , inquam , non meus i quia cum unicum ha-

, .
bet filium naturalem , voluit quam plurimos habere ad-

optivos , tum Angelos , tum homines idque ita, ut bo- ,
no filiationis unulquifque gaudeat fi nullum haberet , ac

confortem. Nam oona Dei non minuuntur communi-
catione in plures.
2. Cum ita fit generaliter bmnium , ut tamen fingu-
lariter fitPater fingulorum , vult nihilominus dici nofter
ut moneat nos fraternas charitatis, nulla exceptione gra-
dus , dignitatis , setatis, atque ut fratres invicem diligen-
dos, proque omnibus communiter orandum, nullo fpre-
to, unde Malachias $ tJumquki non Pater unus ommum no-
ftrum? nunquid non unusDeus creavitnos? quare ergo dcfticit
unufquifque fratremfuum ? Nihil tamen vetat privatim pro ,
aflfedu aliquando , fic Deum alloqui ,

quod ita pleno
jure filius fim adoptivus, ac fi forem unicus.
Qui es in ccelis.
Cum in omni loco fit , Ccelum exprimimus , i. ut re-

verentiam in nobis excitemus illius Majeftatis in ccelo
velut throno refidentis.
2. Vt mentes noftras ad ccclos erigamus,ubi eft filio-
rum Dei patria & hereditas, "
3- Vt
,
:

3. Vr intelligamus, nos hic effe exnles & peregrinos
debere autem lta vivere quafi in coelis fit converfatio
noftra.
4. Vt monear , illuc oculos animumque levare , unde
fblum veniet auxilium mihi.
Caelumquoque & propria Dei fedes funt animas fan-
Ax a terris elcvatae, in quibus habitat Deus per gratiam,
& eas lumine cognitionis fuas peculiariter illuftrat.
Ha&enus prooemium 3 f equuntur petitiones.
I. Sanclijicetur nomen tuum.
Habearis , qualis"es , purus , fan&us , juftus, verus, re-

&us. Nihil ita Deus aeftimat quam ut fanctus habeatur
&: praedicetur. Vnde toties ait , Sancli ejlote , quiaegofan-
ftusfum. Hinc iratus eft contra Moyfen & Aaron ,
quod
non ian&ificaflent eum ad aquas Contradi&ionis coram
filiis Ifrael. Porro id unicum eft Beatorum carmen
Sanclus , Sanclus , Sanclus.
2. Non ait , Potentia , aut Majeftas tua ; fednomen
tuum , ut fimul includat quicquid Dei apud nos nomi-
natur , totum videlicet fanclum efle, pro eo celebran* &
dum. Nominatur autem Omnipotens , Sapiens , Crea-
tor, &c.
3. luum inquit , quia fblum tuum eft fan&um per fe-
,
ipfum ; unde jufti ftillam participant. Ergo, Tuum, non

noftrum ; Regi faeculorum immortali invifibili , fbii &
Deo honor & gloria in faecula faeculorum ; nobis autem
confufio Cur ergo tam ftudiofe gloriam noftram,
faciei.
&z grande nomen quaerimus qui nefciri & contemni ,
potius optare debuimus.

4. Abfblute ait , Sanclificetur , non reftringens ad cer-
tas perfbnas ; quia optandum, ut id fiat ab omni creatu-
ra cadeftium , terreftrium , & infernorum nec ad cer-
:
tum tempus quia par eft; , ut laudetur nomen Domini

in omni tempore.
$. Por-
z% PARADISI SECT. I.
y. Porro ian&ificatur Dei nomen , ii homines cre-

dant ,
quae revelat ; iperent ,
quae promittit ; faciant
quae jubet : colant Deum, ut ipie praecepit ; ament eum
ex toto corde , idque atteftantibus operibus ; ut qui vi-
dent opera noftra bona , glorificent Patrem qui in cae- ,
lis eft. Digna fiiii ingenui &

bonas indoiis oratio , nihil
prius aut potius deiiderare , quam gloriam Patris ; ho-
nori ejus omnia poftponere. Non nobis Dominc , non
nobis , fed nomini tuo da gloriam , flt nomen Domini
benedi&um ex hoc , &c.
1 1. Adveniat regnum tunm.
At regnat in caelo , 8c in terra, in mari, & ubique ; Sc

Telint nolint, omnia ierviunt ipii, <Sc in ditione ejus cun-
«ftafuntpoiita. Itaque petimus ,
•
i. Regnum quo nuncregnat injuftis pergratiam.

,
qui per omnia ipii lubjiciuntur.

2. Quo regnat in Beatis per gloriam ; iftud autem
adveniet nobis , ii in primo permanlerimus.
Quare ait, Adveniat ; quali iponte iecuturum. Et qui-
dem iftud omnes optant , at primum non ita , quia cum
labore conjunctum eft ; juftitia enim paratur Sc conier-
yatur mortificatione carnis , & concupiicentiae ,
quae
regnat in membris noftris, repreflione.
3. Itegtium illud coniummatum atque perfectum, cum
Deus erit omnia in omnibus in Reiurrectione mortuo- ,
rum , quod expe&ant animae beatae.

4. Tuum non mundi Regnum quod ambiunt filii
y ,
hujus ieculi quod non niii caducis bonis infinitis cu-

, ,
ris , & mille periculis conftat ; multoque minus peccati

regnum ,
quod funditus everium cupio. Filiorum eft
continuo iuipirare ad patriam , haereditatem pater- &
nam , caeteris pofthabitis , appetere. Heu mihi quia incola-
tus meus prohngatus efl. Cupio dijjolvi, & ejfe cum Chriflo. Ouem-
«dmodttm deftderat cervns adfontes aquarum , &c.
1 1 1. Tiat
.
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. agj
III. Tiat tua,ficut & Voluntits in codo, in terra.
i. Voluntas tua , fbla femper bona, re&a, perfeclia &

in omnibus : quam nobis infinuat praeceptis , confiliis ,
ac infpirationibus ; nec non juflis eorum , qui Dei no-
mine praefunt. Ad
haec exequenda fufficit , quod Deus
ita velit & jubeat
adeo quidem,ut fi ei paream,& man-
;
data ejus fervem , vitam promerear ; fin minus , mor-

tem.
2. Tua, non mea, qua? perverfa eft : neccarnis, quae
contraria fpiritui; nec mundi, quse vana: nec Diaboli,
qua; maligna : fed Tua, quae eft regula re&itudinis : nam
quae eft voluntas tua , nifi fan&ificatio noftra ? Norc
enim exigis a nobis nifi quod profit nobis
, , non tibi ,
qui bonorum noftrorum non eges.
3. Modus faciendi , Sicut in coelo ab Angelis, ubi nulla
eft rebellio voluntatis iniquae ; ita integre , prompte, ve-
lociter , fortiter , amanter , alacriter fiat in terris ; ubi
refiftere voluntati tuae , eft nolle duci fuaviter , funiculis
charitatis ,
quod eft hominis , fed velle cogi ,
jumenti
inftar, viribus potentiae tuae ; vel trahi vinculis juftitias
tuae. Doce me Domine , facere voluntatem tuam, quia Deus
,
meus es tu. Ecce Domine , fervus tuusfum ego Domine , quid ,
me visfacere ? Loquere Domine quia auditfervus tuus.
I V. Panem noflrum quotidianum da nobu hodie.
1 Panemgratk & Non enim in fblo pane vi-

verbi Dei.
vit homo : fed & animae fubfidiis opus habet. Nam ut
duplex eft vita hominis , ita duplici quoque cibo feu pa-
ne nutritur.
2. Praecipue Panem vivum, qui de cxlo defcendit ; Pa-
nem fuperfiibftantialem Eucharifticum ;
qui confirmat
cor hominis, & fpiritum roborat.
3. Panem corporalem , vitae fuftentandae neceflarium;
pro quo tamen adeo non vult nos effe fblicitos , aut ni-
iuis
jo . PARADISI SECT. I.
mis anxios , ut a benedi&ione divina eum expe&ari ju-

bear.
4. Nojkum : non meum , urpote communem , & in-
ter frarres parriendum,qui eundem Deum Parrem agno-
fcimus omnium ,
qui dona fua non uni , vel paucis fed ,
neceffitari oinnium fervire voluir.

jr. Quptuiianum, Si de fpiriruaii, non illum qui eft pau-
corum fingularirer dile&orum quo indignum me repu- ,
to , fed communem , quafi portionem neceflariam , fine

qua non vivirur: Ira eriam fi de corporali accipiarur non
abundanrem ad luxum , &
genium , nec in plures annos
repdnendum , fed ad uium &
neceffirarem quoridianam.
6. Da nobis , pro omnibus ranquam frarribus peren-
dum , eriamfi alioqui odienribus. orate pro perfequentibus &
calumniantibus vos 3 8cfi videris inimicum efurienrem , ciba
iilum.
7. Hodie , quia vult nos quotidie petere , femperque
ab ejus pendere providenria. Avocar eriam a luperflua
cura de craftino , ad exemplum dari olim Mannce in fin-
gulos dies. Oculi omnium Domme Tu da illu efcam
in tefperant ,
in tempore opportuno ; aperi manum tuam & imple omne animal

benediclione.
V. Dimitte nobis debita nofira ; ficut & nos dimitti-

mus debitoribus nofiris.
1Mulris enim debiris Deo fumus obnoxii ; in mul-

tisoffendimus omnes , rum ob mala commifla rum ob •>
bona omilla , quae facere debuimus. Nifi Deus ex mife-

ricordia dimitrar , quis fiiftinebir ? fi pro rigore juftirioe
agere voluerir , quis porerir unum reipondere pro mille ?
Itaque ad folam mifericordiam reftat refugium.
2. Sed fruftra , fi nos proximis non condonemus of-
fenfas , quce tamen exiguae , fi conferanrur cum debitis ,
quibus nos Deo tenemur ; nempe decem millibus talen-
toruin. Et nihilominus , qua Dei bonitas eft , paratus
eft
,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. $x

cft dimittere decem millia ; fi nos mille dimittimus.
Sed vide,& cave. Dimittet, ficut dimittis.
3. hanc &
conditionem &
claufulam apponis orationi tuae. Si ae-
pre tarde minus fincere , &c imperfe&e dimittis , idem
, ,
time &
cxipeda a Deo. Omnino contra fe profert fen-
tentiam , qui rogat fibi dimitti debita , nondimittens
debitoribus fuis , idque ex animo. Si iniquitates obfervaverti
Domine^ Domine quisfuftinebit? &c.

•
V I. Ef ne nos inducas in tentationem.
Non petimus , ut non tentemur , quia id fsepe expc-

dit ; & a Deo fapienter permittitur ; fed , ne tentatio-
ni fiiccumbamus : aut etiam , ne tentari iinat , quando
praevidet , nos fuccubituros. Tentatio faepe eft occailo
& matcria exercendae virtutis Sed Dei eft modera- : ita
tentationem & opitulari imbecillitati noftrae ut non

ri , ,
tentemur fupra id , quod poffumus , fed illaefi vadamus.

Troba me Domine &
tenta me , ure renes meos , & cor meum , &.
videfi via iniquitatis in me eft , &c.
V 1 1. Sed libera nos a mab.
Ab omni genere malorum. Sicut orat Ecclefia in

Mifla. Libera nos qu&fmus Domine ab omnibus malis prateritis
pr<tfentibus , &futuris , nempe , aeternis , & temporalibus 5
animae & corporis.

Deinde a malo , hoc eft a maligno Dasmone ne po- , ,
teftatem habeat exercendi in nos malitiam & invidiam

fuam.
Mala hic cenfentur non tantum quae animam tan-
, ,
gunt , fed quse corpus etiam famam fortunam ita af-

, &
ficiunt , ut animae malum Sc nocumentum inde timeri
poilit. Si ambulavero tn medio umbrs mortis , non timebo mala ,
quoniam tu mecumes. lllumina oculos meos , ne unquam obdor-

miam in morte, ne quando dicat inimicus meus , Fuvalui adver-
fus eum.
Amen.
3a PARADISI SECT. L
Amen.
Tiat ,fiat. Magno defiderio pronuntiabitur : nam de-
fiderium pauperum exaudivit Dominus. Magnaetiam
fiducia , ut qui ea petamus , quce petenda pradcripfit
ficut ait Ioannes : H<ec eft fiducia , quam habemus ad Deum ,
quia quodcunque petierimus fecundum voluntatem ejus , audiet nos t
fcmrns , quoniam habemus petitiones , quas poftulamus ab eo.
C A P. III.
ln quo
LITANIiE V A R I £,
AD SS. TRINITATEM,
& fingulas Perfonas.
NoTA.fic Le ftor , has , &fequentes Litanias ex

Jacra Scripturapotiffimum coUeclas , Nomina, Titulos, Attribttta, &
Elogia divina tum Natur£, tum Verfonisfingulis appropriata comple-
Ui. Et poterant hujufmodiplura colligi ; fed opufculi anguftia non

permifit. Addendum illud quoque : Si quisforte (fciolus magts, qttam
pius) putet hdc Epitheta Vocandi potius cafu efferenda, quam Nowm-
nandi; is locisfuisfuppleat, vel fubintelligat has particulas : Qui es.
Interim meminerit,ftc quoque orare Ecclefiam Agnus Dei &c , ,
miferere nobis. Item San&us Devs, San&us fortis

San&us & immortalis , miferere nobis,
L I T A N I M
AD SS.TRINITATEM.,
KYrie Eleison, Chrifte eleifbn.
Kyrie eleifbn.
Pater de coelis Deus 1 £J
Fili Redemptor mundi Deus 3 I g»
Spiritus San&e Deus , | b
S. Trinitas unus Deus t .
j cr
Deus
, , ,,, ,,, , ,, , , , ,

Dcus ex quo per quem & in quo' iuntl
,
,
omnia Rottt. II.

Qui iblus es Deus > Pfal. 8y.
Qui Moyfi nOmen tuum E G o s V M o^y 1
svm, patefecifti Exod. 3.
Deus Deorum Dominus Vfal. 49.
Deus in quo vivimus, movemur, Sc fumus, - Att. 17-
Dominus Deus,fortis, zelotes,viiitans ini-
quitatcm Patrum in rilios , Exod. 10.
Cui ibli debetur omnis honor '& gloria 1 tim. 1.
Cujus majeftate repleta eft terra Vfal. 71.
Qui facis mirabilia magna iblus Pfil.ilS.
Dominus Altiifimus iuper omnem terram, Vfil.96.
Qui ibkis es bonus ,
LUCA l8.
Deus cujus irae nemo reiiftcre poteft Ic^ <?.
Qui es, qui eras, & qui venturus es ,

ÂpOC. I.
Dcus Abraham,Deus Iiaac,& Dcus Iacob,

Rex Regum, & Dominus Dominantium , ^ | 1 T«w. 6.
Qui baltheum Regum diilblvis & prsecin- 3
gis rcnes eorum °*>b
§-1 12.
Qui iblus habes immortalitatem, & lucem
inhabitas inacceilibilcm 1 Tim. 6.
Dominus Exercituum Deus Iirael lfai& 37.
Fortiilimus Deus Spirituum univeriae car-
ms Num. 1 6.
Qui fecifti ccelum Sc terram,mare, & om-

nia quae in eis iunt Vfal. 14;.
Quifacis judicium injuriam patientibus
& das elcam eiurientibus , ibui.
Deus miier icors ,

patiens , & multae miie- Num. 14.
ricordiae, Scverax Vfil. 8 5T-
Dcus judexjuftus, fortis, & patiens ,

Vjal 7. •
•Incujus manuanima omriis vivcntis , &

ipiritus univeriae carnis lob 12.
Deus nofter Ignis coniumens Hebr. 12.
Deus
34 PARADISI SECT. L
Deus fidelis , & abfque ulla iniquitate , ju-~)
. ftus & re&us DeUt. 32.
Deus caijus irae nemo refiftere poteft lob 9.
Dominus fcrutans cor, 8c probans renes lerem. 17«
Qui aperis manum tuam , & imples ompe
aniinal bened i&ione Pfal. 144.
Magnus .
confilio , & incomprehenfibilis
cogitatu , lerem. 32.
Quifacismagna, &
infcrutabilia, Sc mira-
. bilia quorum non eft numerus , lob $.& 9.
Pater orphanorum Iudex viduarum & PfaL 67.
Qui folvis compeditos,& illuminas caecos, Pfal. itf.
Magnus Dominus nofter , cujus fapientiaj
non eft numerus Pfal. 146.
Sufcipiens manfuetos Dominus , & humi-
lians peccatores ufque ad terram %bid.
rv
Cujusoculi apertifunt : f uper omnes vias H
rt>
riliorum Adam 3 lerefn. 32.

Vnus legiilator , Sc Iudex ,
qui potes per- 3
o
dere, & libcrare ^.Ierem. 4.
Qui fanas contritos corde , & alligas om-
nes contritiones eorum Pfal. 14&
Dominus mortificans & vivificans dedu- ,
cens ad inferos, reducens & , 1 Reg. 2.

Deus non volens iniquitatem , Pfalm. $.
Qui habes poteftatem corpus & animam
mittere in gehennam Luca i2#
Dominus formans lucem , & creans tene-
brasj faciens pacem, & creans malum , ifak 45"»
Qui multiplicas gentes ,& perdis eas & ,
fubverfas in integrum reftituis , lob 12.

Cujus oculi lucidioresfunt fuper folem,
circumfpicientes omnes vias hominum ,
Ett/. 23.
Qui revelas profunda de tcnebris , 6c pro-
ducis in lucem umbram mortis lob 12.
Deus
, , ,, , , , , , , , ,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 3*

Deusapud quem noneft perfbnarumac-"
ceptio Jtom. 2«
Qui apprehendis fapientes in aftutia fua, &
confilium pravorum diflipas lob 5*.
Qui viviricas mortuos , & vocas ea , qua?

non funt, tanquam ea quas funt Kom. 4.
Deus univerfe carnis , cui non cft difficile
omne verbum lerem. 32»
Qui fecifti terram in fortitudine tua , &
pr# parafti orbem in fapientia tua ierem. yr.
Qui das pluviam fiiper faciem terras, & ir-
rigas aquis univerfa 2fl£
f.
Qui das efcam omni carni Vfal. i$6.
Qui omnia propter temetipfum operatus
cs, Vrov. 16»
Vivens in fecula faeculorum t*,ApOC. IO.
Qui omnia in menfura,& numero,& pon-
dere difpofuifti ^Sap. ir.
Quem ccelum , & cceli ccelorum capere
non poffunt §-3 Reg. 8.
Terribilis in confiliis fuper filios hominu. , ? Vfal. 6f,

Apud quem tanquam momentum ftaterx
eft orbis terrarum ,
Sap. 1 1.
Qui operaris omnia fecundum confilium
voluntatis tuae , Ephef 1.
Qui menfus es pugillo aquas,& ccelos pal-
mo ponderafti ifak 40.
Qu i dominaris poteftati maris , Sc motum
rlu&uum ejus mitigas Ffal. 86.
Qui appcndis tribus digitis molem terra;
& libras in pondere montes , ifau 40.
Deus magnus Dominus , Rex magnus &
fuper omnes Deos , Vfal. 94.
Rex fsECulorumjimmortaiis, invifibilis, fb-
lusfapiens, j iTim.i.
E z San-
3<S PARADISI S E C t. t
San&us, San&us, San&us , 1 ^ ifak 6«
Deus protc&or nofter , & merees noftra l

o>
magna nimis y q G«». 1 5^,
Vnus Deus, &

Pater omnium, qm es jfuper j ^
omnes, & per omnia, & in omnibus no- §-
bis ?' Ephef.
, J fa
Propitius efto, Parce nobis 6 S. Trinitas.
Propitius efto, Exaudi nos 6 S. Trinitas.
Ab omni malo, Libera nos 6 S. Trinitas.
Ab omni iliperbia, & elatione animi
A gula, crapula, & omni Ventris ingluvie
Ab ira, invidia, & omni mala Voluntate ,
Ab omni luxuria, & immunditia ,

cr
o
-t
Ab omni acedia, & inordinata triftitia p
Per immeniitatem potentiae tux O
Per infinitatem Snpientiae tuas 1
0>
Per abundantiam bonitatis tuce ,
Per aeternitatem glorioe, Sc majeftatis tuae H
Per altitudinem icientiae &
providentiae tuae ,
5'
Per ineffabilem magnitudinem charitatis miferi- &

cordias tuae ,
Per abyfTum juftitiae & judiciorum tuorum

In die Iudicii
Peccatores, Te rogamus audi nos.
Vt tibi ferviamus in ian&itate & juftitiaomnibus '
diebus noftris ,
n
Vt te Dominum Deum noftrum adoremus , & tibi O '
{ fbli ierviamus CfQ
Vt nomen ianctum tuum in vanum nunquam aiTu- 3

mamus }
Vt feftos & iacros Ecclefiae dies religiofis & piis c
operibus fanct.iriccmt.is ,
Vt parentes , Praelatos , fupcriores, & qui parentum

loco nobis iunt , dcbito honore , reverentia , 8c
obedientia proiequamur
Vt
,, , , ,
DECVLTV & ADOR. SS.TRIN.

-
37
Vt nullius vitae, famae, honori, ex ira, odio, vcl invi- )
unquam noceamus
dia
Vt neminem damno furto , , vcl quacunque injuria
feu dolo, feu vi laedamus ,
Vt ab illicitis carnis defideriis , & impuris affe&ibus -t

cor noftrum cuftodiamus o
Vt nunquam adverfus proximum falfum teftimo- v g
nium, aut mendacium loquamur ,
Vt bona proximi non concupifcamus ,

P-
Vt te Deum noftrum ex toto corde , ex tota ani- &
ma, & totis viribus diligamus , O
Vt te fuper omnia Sc proximum propter te , ficut
,
nos ipfbs amemus

Vt quod nobis fieri nolumus, alteri non faciamus ,
Vt omnem gratiam in nobis abundare fadas , Te roga-
mus audi nos. •
Vt divitias bonitatis patientiae ,

,
longanimitatis tiioe- &
non contemnamus, Te rogamus audi nos.
Vt exhibeamus corpora noftra hoftiam viventem fan- ,
&:am, Deo placentem, Te rogamus audi nos.

Vt ad regnum, quod parafti nobis ab origine mundi, nos*
perducere digneris, Te rogamus audi nos.
Agnus Dei,qui tollis peccata mundi,Placa nobis Patrem,
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi , Propitius efto no-
bis peccatoribus.
Agnus Dei, quitollis peccata mundi, Dona nobis Spiri-
tum fan&um.
O beata Trinitas , Audi nos,
O adoranda Trinitas Exaudi nos.
Kyrie eleifbn. Chrifte eleifbn. Kyrie eleifbn.
Paternofter, AveMaria.
f. Benedi&us es Domine Deus Patrum noftrorum,"
Rt,Et laudabilis, 8$ gloriofus in faecula.
ir. Benedi&us es Domine in firmamento caeli. ^; Et
laudabilis, dc gloriofus, & fuperexaltatus in iaecula.
E z t» Bciv-'
t. Benedicant te omnes Angeli,&: San&i tui. ^.Et lau*

dent te &
glorificent in fascula.
if. Benedicant te cceli, terra, mare, &
omnia, quas in eis
funt. î. Et laudent te, &
glorificent in faecula.
"5^. Benedicamus Patrem , &
Filium , cum S. Spiritu.
^. Laudemus, &
fuperexaltemus eum in fcecula.
ir, Domine exaudi orationem meam. 3£.Et clamor meus
ad te veniat.
Oremus,
Omnipotens fempiterne Deus,qui dedifti famulis tuis
in confeffione verae fidei , gloriam
aeternae Trinitatis
agnofcere 3 & in potentia majeftatis adorare unitatem
quaefumus , ut ejufdem fidei firmitatp ab omnibus fem-
per muniamur adverfis.
Deus , qui omnipotentiam tuam parcendo maxime 6v
miferando manifeftas : multiplica mper nos mifericor-
4iam tuam , ut ad tua promifla currentes cceleftium bp-*
norum facias effe confortes.
Qmnipotens fempiterne Deus ,
qui abundantia pie-»
tatis tuae Sc merita fiipplicum excedis & vota -

3 efFunde
fuper nos mifericordiam tuam ; ut dimittas ,
quae con-*
fcientia metuit ; & adjicias quod oratio non praefumit,
fer Dpminum.
£ I T A N I M
AD DEVM PATREM,
Exfacra Scriptttra colleftje.
KYrie eleison. Chrifte eleifbn.

Kyrie eleifbn.
Pater fande, audi nos. Pater jufte, exaudi nos.
Pater de ccelis Deus 1 g
Fili redemptor mundi Deus ? S^ I
Spiritus Sanete Deus , 1 b

3? Trinitas unus Deus 3 J cr.
P^65
,,, ,, , , , , , , ,, , , ,,
DE CVLTV & ADOR. SS,TRIN. 39

Pafer noftcr, qui es in Ccelis , 1 Mattb. 6.
Benedi&us Deus &

Pater Domini noftri
Iefu Chrifti 1 Vetr. 1.
Pater miiericordiarum , & Peus totius

coniblationis 2. Cor. 1,
Qui coniblaris nos in omni tribulatione

noftra Ibil
Pater Deus benedi&us in iecula R.om. 9,
Patcr quxrens adoratores in Spiritu & ve-

ritate Ioan. 4.
Pater ex quo omnia ,

1 Cor. 8,
Pater gloriae & Dominus cceli & terra? Epbef.i,
Qui mififti Filium tuum unigenitum in

mundum, ut vivamus per eum 1 loan. 4»
Pater Chrifti, qui uique modo operaris ^loan. j.
Pater D. N. I. C. ex quo omnis paterni-

tas in ccelo & in terra nominatur g Epbef. 3,
Qui elegifti nos in Filio ante mundi con-

ftitutionem g EpH I.
Qui nos in adoptionem

praedeftinafti fi- ST
liorum per Ieium Chriftum l, Ibid.
Qu,i myfteria abicondis a prudentibus j &

revelas ea parvulis ILttth. 1 r<
Qui benedixifti nos omni benedictione

ipirituali in cceleft%us Ephef i t
Qui dimittis nobis peccata noftra llatth. 6.
Qui elegifti nos ut eilemus ian&i Sc im-

,
maculati in confpedu tuo , Ephef 1,

Qui das ipiritum bonum petentibus te Luu 11,
Pater luminum , quo omne datum opti-
a
mum , & omne donum perfe&um de-
icendit lacob. 1,
Pater vivirkans, &

mortuos iuicitans }
loan. f.
Pater videns in abicondito Mjfttb. 6,
Pater habens vitam in temetipfb, lom. j.
£ 4 Agri,
46 PARADISI SECT. L
Agricola ufque modo operans, loan. i fH
Qui fblem tuum oriri Facis fuper bonos &
malos, Hatth. fo
Qui pluis fuper juftos & injuftos ,
Ibtl
Quinumerafti omnes capillos capitisno-
ftri, Hattb. io.
Qui proprio Filio non pepercifti , fed pro
nobis omnibus tradidifti illum ,
Rom. 8.
Qui vocaftinos in fbcietatem Filii tui, i Cor. i.
Qui gratificafti nos in dile&o Filio tuo, Epbef i
Cujus Filius fervi formam accepit ut fer- ,
vos redimeret, P)nl.i.

Qui tranftulifti nos in Regnum Filii dile-
ftionis tuce, Colof. i.
Qui dignos nos fecifti in partem fbrtis fan-

d:orum ^Colof i,
Qui ad nuptias Filii tui nos vocafti Q'Matth. 22.

Qui dilexifti nos, & dedifti confblationem
n>
>-t
)
'aeternam d 2 Thef 2,
Qui iic dilexifti mundum , ut Filium tuum
unigenitum dares r\ loan. 3.
Qui voce de coelo delapfa,a magniflca glo-

ria, clarificafti Fiiium tuum , %Petr. i„
Qui tibi in Fiiio tuo bene complacuifti Ibid.
Cui complacuit dare nobis regnum ,

Luu 12.
Cu]us facicm femper vident Angeli in cce-
lis, Luu 1 8>
Qui talem charitatem dedifti nobis ut filii
tui nominemur, & fimus ,

1 Iok 3c
Qui voluifti nos conformes fieri imaginis

Filiitui, Rom. §,
Qui regnum ele&is tuis a mundi conftitu-
tione parafti Mattb..2.$ t
Qui fine acceptione perfbnarum judicas

:ctmdum opus uniuicujufqw J iPetr.i.
ln
, , , , , , , , , 3
DE CVLTV& ADOR. SS.TRIN. 4t

In cujus domo manfiones multas funt , 1 ^loan. 14.
Pater cui omnia funt poflibilia ftdoan. 3,
Pater qui diligis Filium , omnia dedifti § & .
inmanu ejus p I
Sine quo nemo venit ad Filium, nifi tu,Pa- g- 1
ter, traxeris eum J ?'loan.<i.

Propitius efto Parce nobis Domine.
;
Propitius efto , Exaudi nos Domine.
Propitius efto , libera nos Domine.

Ab omni malo , libera nos Domine.
A poteftate fatanae , libera nos Domine.
Ab ira,odio,& oirini mala voluntate,libera nos Domine,
Ab imminentibus peccatorum periculis libera nos Do- ,
mine.
A morte perpetua "
I
Per altiflimam, qua intueris abyflbs,fcientiam tuam,

Per immenfam qua omnia ex nihilo creafti , poten-
, cr
tiam tuam
p
Per fuavem, qua cuncta gubernas, providentiam 3
tuam ? ">
Per aeternam , qua mundum dilexifti , charitatem d

o
tuam, 3
Per infinitam, qua omnia imples, bonitatem tuam,
In die Iudicii
Peccatores , Te rogamus audi nos.
Vt nomen tuum femper &
ubique fan&ificetur , ")
Vt regnum tuum nobis advenire concedas J

— 1
01
Vt voluntas tua femper in nobis fiat ficut in ccelo Sc
O
in terra c/q
Vt panem noftrum quotidianum nobis dare digne- 3

ris, >«
Vt debita noftra nobis clementer dimittere digneris,
Vt nos fut> umbra alarum tuarum protegere , & ex
omni tentatione eripere digneris ,
Vt nos ab omni malo liberare digneris
4* P A R A D I S I S E C T. L
Vt fpiritum bonum petentibus te dare digneris , 1 *•%
Vt quod fideliter petimus, efficaciter confequamur , 3 I
Pater in nomine Filii tui fr?

AgnusDei, qui tollis peccata mundi, &c. j b
Vt des nobis fecundum divitias glorias tuae , virtute cor->
roborari per Spiritum tuum in interiorem hominem f
Ephef.3.
ir. Prote&or nofler aipice nos Deus.
$£. Et refpice in faciem Chrifti tui.
ir. Memento noftri Domine in beneplacito tuo.
fy. Vifita nos in lalutari tuo.
ir.Oftende nobis Domine mifericordiam tuam.
$£. Et falutare tuum da nobis.
ir. Domine Deus virtutum converte nos.
yt. Oftende faciem tuam & falvi erimus.
•^. Domine exaudi orationem meam.
$t. Et clamor meus ad te veniat.
Oremus.
Omnipotens fempiterne Deus, dirige actus noftros m
beneplacito tuo , ut in nomine diledi Filii tui mereamur
bonis operibus abundare.
Deus celfitudo humilium , & fortitudo re&orum, qui
per unigenitum Filium tuum , ita mundum erudire dL-
gnatus es , ut omnis illius adtio , noftra fieret inftrudtio
cxcita in nobis Spiritus tui fervorem , ut quod ille verbo
&exemplo falubriterdocuit, nos efficaciter imitari va-
leamus.
Deus a quo bona cun&a procedunt , largire fupplici-
bus tuis , ut cogitemus te infpirante quae re&a funt, te &
gubernante eadem faciamus. Per Dominum noftrum.
IITA*
, , , ,,, , » ,, , , ,, , ,
DE CVLTV & ADOR. SS. TRIN. 43
L I T A N I JB
Pnmpua nomina,Titulos, Elogia & OfEcia Ver-

b 1 Incarnati , I e s v Chrifti Salvatoris
noftri comple&entes.
Hx Scripturis utriufque Tejlamentu
KYrie eleifbn. Chrifte eleilbn.

Kyrie eleifbn.
Pater de coclis Deus, Miferere nobis.
Fili Redemptor mundi Deus, Miferere nobis,
Spiritus Sancle Deus, Miferere nobis.
S. Trinitas unus Deus, Miierere nobis,
Verbum caro fa&um loan. 1.
Verbum plenum gratiae & veritatis loan. 1.
Verbum Domini Vfal. 32.
Deus per quem omnia fa&a fiint loan. 1.
Benedi&us Dominus Deus Ifrael Luca 1.
Vnigenitus filius Dei loan. 3.
Filius Dei dilectus Luc& 3.
Salvator Chriftus Dominus , gLuca 1»
Magnus & filius AltiiEriu' ^JbUCA I.
Fjlius Dei vivi q Matth. 1 69
>
Emjnanuel, id eft, nobifcum Deus £ Matth. 1.
Vnigenitus Filius, qui es in finu Patris %-Ioan. 1,
Filjus Dei dile&us, in quo fibi Pater com-
placuit Matth. 3.
Omnipotens fermo Domini Sap. 18.
Sapientia ab aeterno ordinata Vrov. 8.
Benedictus qui venit in nomine Domini Lucdi i£.
Brachium Domini Jfai. fj.
Salutare Dei noftri ifai. 5" 2,
Imagq Pei invifibiiis 3 Colof. 1,
CuJ
Cui donatum eft nomen , quod eft fuper"

omne nomen Pbil. 2.
Portans omnia verbo virtutis tuae , Hebr. i»
Principium creaturas Dei Apoc..$.
Primogenitus omnis creaturae Colof. i.
Primogenitus in multis fratribus Rom. 8.

Heres univerfbrum Hebr. i.
Flos campi &
lilium convallium , Cant. 2.
Germen juftum Domini ifai. 4 .
Expe&atio Gentium Genef. 49.

Admirabilis, Confiliarius, Deus, Fortis ifefc 9. .
Angelus Domini Pfai^.

Angelus Teftamenti Malach. 3,
Deus nofter in terris vifiis, & cum homini-
bus converfatus Baruch. 3,
Semen Abrahae gGal. 3.
Stella ex Iacob orta nf>Num. 14,
Leo de tribu Iuda G Apoc. ?.
Radix Iefle 3 IJat. 11.
Filius David %-Matth. 1.
Filius Hominis ?Mat.%.&c,
Iefus Nazarenus I0.19.&C,
Vir a focmina circumdatus lerem. 3 1
Sandum ex beata Virgine natum LtlU I.
Filius Mariae primogenitus Matth. 1,
Fru&us ventris Mariae Luc<£ 1.
I e s v s filius Ioieph a Nazareth loan. 1.

Veritas de terra orta Pfal. 84.
In cujus nomine omne genu fle&itur
coeleftium , terreftrium , Sf inferno-
rum Pbil. 2.
In quo fiint omnes thefauri fapientiae , &
fcientioe abfconditi Colof.z,
Per quem omnia fa&a funt, & fine quo fa-
&um eft nihil . loan. 1,
Iil
, , ,, ,, , ,, ,, , , ,, , ,
DE CVLTV&ADOR. SS.TRIN. 4*
In quo habitat omnis plenitudo divinitatis'
corporaliter Colofz.
Sacerdos in aeternum fecundum ordinem
Melchiiedech Vfal. rop.
Pontifex futurorum bonorum Hebr. 9.
Pontifex ian&us, innocens, impollutus,fe-
gregatus a peccatoribus , excelfior &
ccelis fa&us Ibid.
Pontifex magnus, qui penetrafti ccelum Hebr. 4.

Mitis, & humilis corde Matth.ni
Sponius dile&us, candidus,& rubicundus,
elecr.us ex millibus Cantic. y#
Caput corporis Ecclefias Colof.i,
Caput omnis principatus poteftatis , & Colofz»
Paftor bonus animam tuam dans pro ovi-
,
bus tuis ^loan. 10.

Paftor & Epiicopus animarum noftrarum, $>i Vttr. 3.
Sanctus Sancliorum Dan 9-

>3 -
Princeps Paftorum p 1 Vetr. ?.

Teftis ridelis & verus ,
&Apoc. 3.
Propheta magnus v Luca 7.
Vir Propheta, potens in opere & fermone,
coram Deo &
omni populo Lucdt 24.
Vere Propheta , qui venturus eft in mun-
dum loan. 6.
Meflias, Dcfideratus cun&is Gentibus , Iom. 4. &

Qui miilus es euangelizare pauperibus , ia- Agg. 2.
nare contritos corde , & praedicare ca- Ijai. 61. &
ptivis remiilionem Luu 4.
Vnctus a Domino Spiritu S. virtute & Acior. 13.
Vncûs aDeo oleo isetitice prse conibrtibus
tuis , Pfil. 44.
S pecioius forma pr x filiis hominum , Vfd. 44.
Rex magnus iuper omnem terram , Vfal 0,6.
Rex Iudêorum Mat.z.&c.
Rcx
4<S PARADISI SEGf. I.
Rex Ifrael Ioan. i,

Excelfus prae Regibus terrae Pfal. 88.
Dominus Legifer nofter Ifai. 33.
Lapis vivus a Deo electus & honorifica-
tus, 1 Petr. 1*
Lapis reprobatus ab aedificantibus , &

fa-
&as in caput anguli Pfal.117.
Lapis abfcifius de monte fine manibus Dan. 2*
Lapis pofitus in Sion , fummus , angularis, Ephef.i. &
ele&us, pretiofus 1 Petr. 2»
Pofitus inruinam &refurreclionemmul-
torum in Ifrael Luc&i.
Lux mundi loan. 8.
Lux vera, quae illuminat omnem hominem
venientem in hunc mundum loan. 1.
Stella fplendida &
matutina , %ApOC. 12.
Sol Iuftitiae t^MAlach. 4»
Via, Veritas, & Vita } %Ioan. 14.
Vitis vera, cujus nos palmites 5 Ioan. 1 c.
ClavisDavid ÂpOC. 2.
Oftium Ovium *
loan. 2C.
Arca teftamenti Dei Apoc. ir.
Manna abfconditum Apoc. 2.
Panis vivus & verus de caslo defcendens Ioan. 6.
Panis vitas & intellectus Eccl. 1 j\
Panis Dei dans vitam mundo , Ioan. 6.
Panis nofter fuperfubftantialis Matth. 6.

Panis cor hominis confirmans Pfal. 103,
Pinguis panis praebens delitias regibus , Genef.4.9*
Rabbi, qui a Deo venifti, Magifter loan. 4.
Princeps regum terrse Apoc. 1.

Deus £c Princeps pacis , 1 Thef f 4
Pax noftra qui fecifti utraque unum Ephef. 2.
Magifter 8c Dominus loan. 13*

Dominus Dominorum & Rex Regum , J
Apoc. 17-
Vir
,, ,
,, , , ,, , , ,, , , ,,

Vir dolorum, Sc fciens infirmitatem Ifai.f^
Qui languores noftros vere tuiifti lfai.f^
Cujus livore fanati fiimus , Ifaufi.
Qui dilexifti nos , 8c lavifti nos a peccatis
noftris in fanguine tuo Apoc. I.
In quo pofiiit Deus iniquitatem omnium
noftrum
Tanquam ovis ad occifionem ductus Act. 8.
Quaf i Agnus coram tondente fe obmute-
fcens 1/5».
y 3.
Agnus abfque macula Exod. 1 1.
Agnus occifus ab origine mundi Apoc. $.
Qui vulneratus es propter iniquitates no-
ftras, & attritus propter fcelera noftra , ifai. fi.
Qui falvum fecifti populum tuum a pecca-
tis eorum ^Matt. ni
Princeps & Salvator nofter W'Acl. 2.
Salutare Dei gentibus mifliim ,
\ Propitiatio pro peccatis noftris § 1 loan. 2.

Quifa&us es nobisfapientiaaDeo&ju- cr
ftitia, & fan&iricatio, & redemptio ,

*
1 Cor. 1.
Apoftolus &; Pontifex confeffionis noftrae, Hebr. 3.
Qui non venifti vocare juftos , fed pecca-
tores Matt. 9,
Qui venifti quaerere & falvum facere quod
perierat Luc. 19.
Qui temetipfum exinanifti formam fervi
accipiens Vhilip. 2.
Qui pro nobis animam tuam pofuifti 1 loan. 3.
Qui acquifivifti Ecclefiam fanguine tuo ,
Acl. 20.
Qui non venifti miniftrari fed miniftrare, Matt. 20.
Qui fa&us es obediens Deo Patri ufque ad
mortem Crucis Vhil. 2.
Vnus Mediator Dei & hominum, homo
I e s v s Chriftus 1 Tim. 2.
Novi
Novi teftamenti Mediator tiebr. 8.

Audor fidei & conmmmator Hebr. 12*
Qui eripuifti nos ab ira ventura I Theff. i,
Dominus meus & Deus meus loan. 20,
Dominus fortis & potens in prxlio Pfal.23.
Dominus exercituum Zacb. 2.
Primogenitus mortuorum Apoc. 1.
Refurre&io &vita loan. 11«
Qui fuifti mortuus, & vivis , Apoc. 2.
Qui traditus es propter deli&a noftra ; &
refurrexifti propter juftificationem no-
ftram K0W.4.
Qui fecifti nos regnum & facerdotes Deo
& Patri Apoc. 1.
Qui oblatus es, quia ipfe voluifti
Pafcha noftrum gri Cor. i»
Habens claves mortis &
inferni 2'Apoc, 1,
Cui data eft omnis poteftas in ccelo & in V
terra g Matt.2,%*
Qui afcendifti fuper omnes coelos pphef^
Qui fedes ad dexteram majeftatis in excel-
fis Hebr.i.
Advocatus nofter apud Patrem ,
1 loan.2r
Per quem habemus acceflum ad Patrem , Ephef 2.
&
Qui es, qui eras, qui venturus es Apoc . 1
In omnibus principatum tenens Col. 1.
Vivens in faecula fa?culorum Apoc. 1.
Pater futuri feculi ifai. <?.
Templum & lucerna civitatis fan&as Apoc. 21,

Chriftus pax noftra ,
qui fecifti utraque u-
num, Ephef 2
Spes noftra 1 Tim. 1.
Rex gloria? Pfal. 23.
Candor lucis aeterna? Sap./.
Splendor glorix, & figura fubftantis Dei, j Hebr. 1.
Spe-
, , , ,, , , , , , , ,

SpeculumfinemaculamajeftatisDei, 1 Sap. 7.
Lignum vitas Apoc. 2.
Lumen vitse , ^ loan. 8.
Fons vitse
Au&or vit^
Alpha & O mega <3 yi/W. r.
Principium& finis '
3 4?0f. 18.
Primus & noviflimus £-ApOC. 22.
Qui conftitutus es a Deo Iudex vivorum
Sc mortuorum , j
2 Ttm. 4.
Qui es fuper omnia Deus benedi&us in ie- J
cula J Rom. 9.
Domine.
Propitius efto, Parce nobis
Ab omni malo, Libera nos Domine.
Per aeternam ex Patre generationem tuam , cr
Per temporalem ex matre nativitatem tuam ,
Per ian&iflimam vitam converfationem tuam & o
</>
Per acerbiflimam paflionem mortem tuam &

Per gloriofam refurre&ionem afcenfionem tuam, & o
Per adventum tuum ad judicium , 5*
Per coaeternam Deo Patri gloriam tuam
Peccatores ; te rogamus audi nos.
Vr. ante omnia quaeramus regnum Dei , & '
juftitiam ejus ,
Mattb. 6.
Vt difcamus a te ,
quia mitis es & humilis
corde, nMatth.n*
Vt diligamus inimicos naftros ; & benefa o
OfQ
ciamus his qui oderunt nos , % Matth. f.
Vt abnegemus nofmetipfos , & tollentes ) g
crucem noftram te fequamur »Matth.i6,
Vt fimus prudentes ficut ierpentes: &: fim-
plices f icut columbs , Matth.io*
Vt fic luceant opera noftra coram homini-
bus , ut gloriricent Patrem noftrum qui
in ccelis eft
Vt
c
)0 PARADISI SECT. I.
Vt perdamus animas noftras in hoc mundo;")

& in vitam anernam eas cuftodiamus loan. 12.
Vt non timeamus eos qui occidunt corpus,
fed illum qui poteft &; animam & cor-
pus perdere in gehennam Matth. io.
Vt non thefaurizemus nobis thefauros in
terra, led in ccelo ,
Matth. 7.
Vt proximum temere nunquam judicemus,
Vt in nomine tuo Patrem rogantes juxta ,
promiiTum tuum, exaudiri mereamur , loan. 1 6.
Vt omnia quae nobis fieri volumus ab ho-

,
minibus, &
nos illis faciamus , ,iW.
Vt caveamus ne corda noftra graventur
, rt
in crapula,ebrietate, & curis hujus vitae, o Luc.zi.

Vt relicla via ipatiofa qua; ducitad perdi-
3
tionem ;
per anguftam portam quae du- ^ s
cit ad vitam, intrare contendamus , g Matth. 7.
Vt jugum tuum fuave , &
onus leve liben-
ter & cupide fufcipiamus § Matth.n.
Vt talenta a te accepta , fedulo ad uluram
collocemus Mattb.z^.
Vt Verbum tuum corde bono Sc optimo
fufcipientes multum fru&um affera-
,
mus in patientia Lttc. 8.

Vt de hora mortis noftrae & adventus tui ,
incerti, femper vigiles & parati eile ftu-

deamus Matth.zf.
Vt ad rationem villicationis noftrae red- &c.
dendam ferio nos comparemus , Luc. 1 6.
Vt per gratiam tuam ulque in rinem perfe-
verantes falvi iiamus Matth.io.
Agnus Dei qui tollis peccata mundi, miierere nobis.
Agnus Dei qui tollis peccata mundi.exaudinos Domine.
Agnus Dei qui tollis pecaua mundi , dona nobis pacem.
Pater nofter. Ave Maria.
Oretnus.
, , , , , , , ,, , , .
DE CYLTV & ADOR. SS.TRIN. yi

Oremus.
Deus qui pcr coa*ternam tibi iapientiam , hominem ,

cum non eilet , condidifti , perditumque miiericorditer
reformafti ,
prafta quaeiumus ; ut eadem corda noftra
infpirante , te tota mente diligamus , & ad te toto corde
curramus. Per eundem Dominum noftrum.
L I T A N I M
DE S. S P I RI T V,
Ex facra Scriptur.u
K Yrieeleiion. Chrifte eleiibn.

Kyrie eleiion.
Pater de coelis Deus
Fili Redemptor Mundi Deus
Spiritus ian&e Deus
S. Trinitas unus Deus ,
Spiritus a Patre Filioque procedens loan. i y.
Spiritus de Chrifto teftimonium perhi
bens ^loan. i^.
Spiritus veritatis iuggerens nobis omnia »-Ioan. 14»
Spiritus docens nos omnem veritatem % loan. 1 6.
Spiritus in Mariam iuperveniens , } o Luc. 2.
Spiritus cujus virtute mirabili incarnatio 3
Domini in utero virginis pera&a eft f.lbM.
Spiritus Domini replens orbem terrarum Sap. r.
Spiritus Dei habitans in nobis , 2 Tim. 1.
Spiritus iapientise & intelle&us , ifai. 1 1
Spiritus coniilii & ibrtitudinis , Ibid.
Spiritus fcientia? & pietatis , Ibid.
Spiritus timoris Domini Ibid.
Spiritus gratia? & miiericordias Hebr. 10.
Spiritus ianditicationis Rom. 1.
Spiritus virtutis, diledionis & ibbrietatis , i
zTim. r.
F 2 Spi-
y* PARADISI SECT. I.
Spiritus gratia; & precum Zach. 12.

Spiritus lidei, pacis, Sc amoris ,
Rom. 8.
Spiritus Humilitatis & Caftitatis ,
Gal. j.
Spiritus charitatis , benignitatis , & man- j
fuetudinis | Jbid.
Spiritus patientia? , modeftia? , ac conti-
nentiae ibid.
Spiritus compunctionis Rom. r t.

Spiritus multiformis gratiae i Petr. 4.
Spiritus Domini qui initio creationis aquis
incubans, eas fovifti & fecundafti. Gen. 1.
Spiritus quo infpirante loquuti fiint fan&i
Dei homines iVetr. 1.
Spiritus cujus un&io nos docet de omni-
bus, ..1 Ioan. 2.
Spiritus qui fcrutaris omnia,etiam profun-
&^
da Dei 3 1 Cor. 2.
n>
Spiritus poftulans pro nobis gemitibus in- •-t
r n>
enarrabilibus § Rom. 8.
Spiritus qui fuper Chriftum baptizatum in
fpecie columbae defcendifti *
Mattb. 3,
Spiritus inquo renafcimur loan. 3.
Spiritus omnia fcrutans , etiam profunda

Dei, 1 Cor. 2.
Spiritus per qucm diffufa eft charitas Dci

in cordibus noftris Rom. y.
Spiritus Domini liiper Chriftum rcquie-
fcens ifai. ir.
Spiritus adoptionis filiorum Dei Rom. 8.
Spiritus adjuvans infirmitatem noftram Rom. 8.
Spiritus mavis, benignc , fuper mel dulcis ,
Eccl. 24.
Spiritus principalis confirmans nos , Vfal.ô.
Spiritus qui in die Pentecoftes fiipcr Di-
fcipulos Domini in linguis igneis fcdens
apparuifti Acl. 2.
Spiri-
, , , , ,, , , , , ,,, , , , , , ,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. ^3

Spiritus quo repleti Apoftoli intrepide'
Chriftum confefli fiint Acl. 4.
Spiritus arguens mundum de peccato , &
de juftitia, &judicio Ioan. 1 6.
Spiritus fide purificans corda noftra Atl.i^.

Spiritus nos vivificans. &I<m«. 6.
n^
Spiritus gratias & dona tua variediftri-
n
buens ' n i Cor. 12.
Spiritus dividens fingulis prout vis g 1 Cor.i2«
Spiritus difcretor cogitationum & inten-
tionum cordis £ Hffcr. 4.
Spiritus Paracletus manens nobifcum in
aeternum I<w». 14.
Spiritus difciplinae effugiens fi&um , nec
habitans in corpore fubdito peccatis &*/>. 1.
Propitius efto j Parce nobis S. Spiritus.
Propitius efto 5 Exaudi nos S. Spiritus.
Ab omni malo
Ab omni peccato
A tentationibus & infidiis Diaboli
Ab omni proefumptione & defperatione ,
Ab impugnatione veritatis agnitas

Ab invidentia fraternae charitatis ,
cr
Ab omni obftinatione & impcenitentia ,
n
Ab omni immunditia mentis & corporis
A fpiritu irae, rixce & diflenfionis
A fpiritu fornicationis co
Ab omni fpiritu malo co

, TJ
Per asternam ex Patre &
Filio proceffionem tuam
Per miraculofam conceptionem Filii Dci te coope-
rante fa&am
Per defcenfionem tuam fuper Chriftum baptizatum,
Per apparitionem in transfiguratione Domini
Per adventum tuum fuper Difcipulos Chrifti
Indiejudicii, J
F 3 Pec^
74 PARADISI SECT. L
Vt nobis parcas, Te rogamus audi nos.
Vt llcut fpiritu vivimus , ita & fpiritu am-1
bulemus Gal. f.
Vt fpiritu fa&a carnis mortificemus Rom. 8.
Vt non contriftemus Spiritum S. Dei Epb. 4.
Vt Spiritui gratix contumeliam non fa-
ciamus, Hebr. 10,
Vt iblliciti fimus fervare unitatem Spiritus
in vinculo pacis , Epb. 4.
Vt fpiritu ambulantes defideria carnis non •
periiciamus , Epb. j.
Vt non omni fpiritui credamus , fed pro-
bemus fpiritus, ii ex Deo iunt 1 loan. 4,
Vt memores nos eiie templum Spiritus
fandti , illud violare caveamus o 1 Cor. 6.
Vt errantes inftruamus in ipiritu lenitatis o

& manfuetudinis » Gal. 6.
Vt feminemus in fpiritu , & de fpiritu me- \ s
tamus vitam asternam , B ibtd.
Vt paupertatem lpiritus in nobis excitare

& fovere digneris § Matt. 5%
Vt nos mites & manluetos reddere digne- f
ns lbtd.
Vt gratiam pii lu&us & fan&amm lacry-

marum nobis dare digneris ,
lbid.
Vt verae juftitiae emriemfitimque in nobis

accendere digneris lbid.
Vt fmceros mifericordias charitatis af-&

fe&us nobis inf undere digneris , ibtd.
Vt fpiritum rectum innovare, cor mun- &

dum in nobis creare digneris , ibid.
Vt fimus paciiici, &; digni vocari filii Dei, Vfal. 4,

Vt perfecutiones propter juftitiam forti- Ibtd.
{:er & conftanter perferamus (

Ibid.
Yt
,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. ?y

Vtnos a blafphemia Spiritus , cuiremif-] ,_j
fio in hoc Sc futuro ieciilo negatur , cu- £

ftodias , a§ M"tt- I2 «
Vt non contriftemus Spiritum fan&um )> 2
Dei , in quo fignati iumus £;£/>/;. 4.

Vt nos in finem ufque in fide , fpe , & cha-
ritate perieverare concedas , j ^
Agnus Dei qui tollis peccata mundi effunde in nos Spi- ,
ritum fan&um.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi , emitte promiffum
in nos Patris Spiritum.
Agnus Dei qui tollis peccata mundi , da nobis Spiritum
pacis.
Vater nofler. Ave Maria.
ir. Cor mundum crea in me Deus.

$i. Et fpiritum redtum innova in vifceribus meis.
ir. Ne projicias me a facie tua.
Bi. Et Spiritum fan&um ne auferas a me.
'$. Redde mihi laetitiam falutaris tui.
^. Et fpiritu principali confirma me.
ir. Spiritus fan&i gratia.
fy. Illuminet fenfus & corda noftra.

f. Domine exaudi orationem meam.
fy. Et clamor meus ad te veniat.
Oremus.
Deuscuiomne cor patet omnis & voluntas loqui-

tur & quem nullum latet fecretum
,
,
purifica per in-
•fufionem S. Spiritus cogitationes cordis noftri, ut te
perfe&e diligere , &
digne laudare mereamur.
Adiit nobis quaefumus Domine virtus Spiritus fan&i
quae &
corda noftra clementer expurget, Sc ab omnibus
tueatur adverfis.
Omnipotens fempiterne Deus , cujus Spiritu totum
F 4 cor-
$6 P A RAD I S I S E C T. I.
corpus Eccleiise ianclificatur & regitur , exaudi nos pro

univerfis ordinibus fupplicantes , ut gratiae tuae munere
ab omnibus tibi gradibus fideliter ierviatur. Per Domi-
num noftrum.
C A P. IV.
Rosarivm, Oblationes, & Exercitia quo-
tidiana ad SS. Trinitatem.
ROSARIVM SS. TRINITATIS,

a prcEclaris Theologis ufitatum & com-
mendatum.
Ejus recitandi modus erit ifte.
Vr.miffo fymbolc Apofl. Credo, &c. dic :
Pater de cceiis Deus, milerere nobis.
Fili Redemptor mandi Deus, miierere nobis.
Spiritus ian&e Deus, miierere nobis.
S. Trinitas unus Deus, miierere nobis.
Deinde Rofarium per tres Decades hoc modo decurres. Initio cu-
jufque Decadis , feu ad tres majores glokdos Rof. leges Orat. Domin.
Ujmno
adjeclo ex
iilo 7. Benediclio & claritas,
Angelico Apoc.
& fapientia, & gratiarum actio, honor, & virtus, & for-
titudoDeo noftro in icculaieculoram. Ad fingulos vero
minores globulos legas verba Trihagii Serapbici Iiai. 6 , &Doxvlo-
gu Ecclefiaftiu, Sanftus, Sandus,Sanclus, Dominus Deus
Sabaoth 5
plena eftomnis terra gloria ejus. GloriaPa-
tri , &c Filio , &c Spiritui iancto. Sicut erat in principio,
& nunc & iemper, & in fecula ieculorum. Amcn.
Teftatur Cornel. a Lapide in c. 6. ifai. bujufmodi Exercitium
viultis docits &pits virismagnofruclu ufttatum ejfe. Eftemmfm
brevis Doxologia, inquit
1 ProfcJJiofidei SS. Trinitatis contra ktreticos & itfideles.
2. Eft exercitmm religwnts , fpei , cbantatis x

gratitudims , aha~
rumque vtrtutum.
3. Eft
3. excitamentum
Eft & ktitk quaforti- devotionis , fptritualts,
terferas adverfa & ardua ac omniagenerofe

tentationes : difficilia
fuperes & quafi exempb

,
Propheu Benedicas Dominum regti ,
in omni tempore.
4. Vitam ac officium Angelicum pro modulo noftro amulamur,
dwn hac nitimur , & ordimur affiduo laudareDeum, quodAngeli
in ccelo fine intermiflione faciunt : & nos una cum illis tbidemfa-
ciemus. H&c enim vere vita &funtlio angelica eft , laudare Deum.
imo ita incipimus effe beati, & converfationem in ccelis habcre : quk
terrena tranfcendimus , & circa Deum ejufque laudem occupamur.

ltafere Cornelius.
Adde ,fic monemur , praxi & exercitio recl<& intentionis affuefce~
re -j ut omnia ad majorem Deigloriam referamus.

Sicpariter noxium illum , & homini quafi a natura infitumpra-
vum affeclum , quo proprk glork in omnibus fercftudet , paula-
timcxuimus & abolemus. E contra profitemur omnem gloriam foli
Deo , utpote fupremo fonti omnis boni ,jure reddi, nobis non nifi con-
fufionem deberi.
Ad hos ac fimiles pios ajfeclus excitandos alendofque , diverfisvi-
ris eximie dociis & piis cur&fuit , variis devotis conceptibus & me-
ditationibus diclam Doxologiam, Gloria Patri, &c. illuftrare. Vi-
deri poteft Card. Tolet. Serm. 14. & 1 y. in Pfal. 3 1 . Iulius
Mazarinus totis trigtnta concionibus. Cornel.a Lap. in 0,1 1. ad
"Rom. Mauburn. in Rofet. Exercit. p. 1 . difi. 1 . tit. 6. c. 7. Mihi
inter cetera , brevis ifte modus placet : Gloria Patri , qui
me cum non eflem, ad imaginem fuam potentia fua crea-
vit ; & Ftlio, qui me, cum perditus eflem, fua fapientia 8c
fanguine reftauravit -
y & Spiritui fancto , qui me filium irse,
tum in baptifmo , tum alias fsepe poft lapfum , fua gratia
& bonitatejuftificavit.
Tanta , inquam , ac talis pro his omnibus & fingulis
fit Gloriaficut erat in principio , ante omnem creaturam , ea-
dem & major etiam fit nunc m prsefentis vitas noftras de-
curfu , &femper , ufque ad confummationem feculi , & iu
feculafeculorum , Amen ; in omnem asternitatem , fine ullu

F y ter«
j8 PARADISI SECT. L
termino , ab omnibus Beatis , in Patria, ubi nulla erit ia-
tietas ,
quies , aut ceflatio a laucie divina. Talem inquam
ac tantam laudem ac gloriam nttnc , id eft , hoc iplb tem-
pore, dum recito iftam doxologiam, opto ac nitor defer-
re Deo ac reipfa fimul exhibere. Vide quam prtgnansjit piis
fenfibus brcvts iflluc formula.
Vnde cenfet Corn. diclo l. nWtl fanclius , nihil Deo dignius aut
gratius , nihilbomini utiltus orari , aut fieri poffe. ibid. tefiatur Rofa-
rium hoc a B. Nicolao Scrario Societ. I e s v Theol. edi-
tum. De eo quidem in ejus vita , openbus pr&fixa leguntur ifta
Incredibile diclu efi , quanto pietatisfenfu , illam divim lauda-
tionis formuhm , qua Pfalmos omncs Ecclefia condudit , ufurpare
folitusfit. H£C (Doxologia) illi privattm publiceque operum o-

tnnium principium &finis. Hanc nunquam fine pracipuo quodam
tirdore , qui in vultu quoque emicaret , pronunciabat. Hanc fi a
fjmpboniacis cani audiret ornativts , geflire fcilicet gaudio actrium-
pbare videbatur. Quam vero uberes illi ex ea , caleflefque fententk
defumma illa divinitate ajfluerent , quamque ea volvenda inflam-
tnatum indks divin&glorhfludium inpecioregltfceret, non modofre-
quentibus, ubtfe occaflo dabat,fermontbtts ; fed
publicis etiam monu-
tnentis prodere olimfluduit, &c.
Vorro ad hanc corollam majore cumfruclu & affeclu recitandamt
"Nota ex Thoma Saillio in Tbef Vrecum.
i . Doxologia ifla tria potijjimum nos agere poffe. i . Laudare
SS. Trinitatem. 2. Etdem gratias agere. 3. Ab eaaltquid petere.
Cogita ergo antequam corollam incipias , qutd horum velis, an omnia
fimul, anper dtflinftas decades, an unumper omnes.
2 . Vropone tibi caufam, vel communem, velfingularem,ob quam
Deumfic laudare velis. V. G. vologratias agere , aut laudare Deum
ob lefu Chriflifacrofanclam Nativitatem , Pajftonem , &c. ob voca-
itonem meam -, ob beneficium tale N.privatum , velpubltcum , &c.
Similitcr expende , quidpetere velis , an vtrtutem aliquam & gra- ,
tiam , an liberationem a tentatione aliqua , an opem & auxilium itt
bac vel illa re. Quidquid enim petis , (fiquidem recte) haud dubie ,
tion nifi majorem Deigloriam qmw %
Exer-
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. ^p
Exercitium quotidianum
A D SS.TRINITATEM,
Blafii Palmse Clerki Regul. S. Pauli.
c
creafti
Lementiilime
li ,
,
Domine Deus meus
& Spiritus fan&e qui me propter temetipfum
,
& cui ob plurimas graviflimas caufas mei totius

, Pater Sc Fi-
tributum debeo : ob id ego nunc, quanta vi maxima pof-

fum & ofFero divinae Majeftati tuas omnes cogi-
dirigo
tationes, verba & opera totius meae prcecipue vero
vitae ;
hujus diei, conjungens ea meritis & operibus Iesv

Chrifti,dulciflimi Redemptoris mei,& Beatiflima? Virg.
Maria; , fuaviflimae Matris & Patronae meoe, & omnium
Beatorum Angelorum , SS. &juftorum ,
qui unquam
fuerunt, funt, aut erunt.
O fi praeter anguftum hoc cor meum , infinita alia ex
divina potentia,cui nihil impoflibile eft,poffiderem,quo-
rum omnium id unicum eflet votum, officium, conti- &
nuum ftudium , affidue refpicere , agnofcere , cogitare ,
amare &
laudare te Deum ac Dominum meum.
Proindeque prOteftor nunc coram te , tota ccelefti &
curia, hanc eiTe mentem meam, hoc meum votum de- &
iiderium, in omnibus cogitationibus, verbis,& operibus
meis, imo &
in omnibus fufpiriis,mbtibus, rerpiratio- &
nibus meis , hoc me fingulariter velle intendere , ut &
cum illis jungam, atque in eundem cumulum congeram,
&
omnem illam vim, multitudinem a&uum, ac cordium
divinae Majeftati tuae placentium , ut illa mecum nun-
quam intermittant exercitium illud ad quod ipia jure
creationis , &
coniervationis obligantur , nimirum ut
femper te cognofcant, colant ac diligant.
Qu od oflicium nunc quidem ego prsefto , prarftari &
<h me volo,quanta maxima perfee1:ione,ac finceritate fierl
ppllibile eft 3 idque nulla habita ratione , vel prcniii, vel
iiip-r
©*o PARADISI SECT. I.
fiipplicii alicujus ; fed fblum propter Te fiimmum meum

bonum cum hxc tibi debeam multis ex titulis At praz-
; ,
cipue ex his Quatuor

i. Vt profitear tuam fupremam majeftatem, gloriam,
& excellentiam , ideoque tibi cor meum intime conjun-
gam.
2. Vt gratias tibi agam ob innumera beneficia , tum
generatim, tum fpcciatim mihi praeftita.
3. Vt tibi aliquatenus pro peccatis meis fatisfaciam,
& te mihi nunc & in hora mortis propitium inveniam.
4. Vt a te impetrem auxilium & illud omne, gratiae ,
quod mihi opus effe nofti ad finalem perieverantiam , Sc

seternam tui fruitionem conlequendam.
Te itaque fuaviflime Domine mi ,
per vifcera miferi-
cordias tuse fupplex oro ; digneris admittere hasomnes
oblationes ; Sc me praefervare ab omni peccato eamque ,
mihi prasftare gratiam, ut nullam cordis mei partem,cum

quacunque re creata &c tranfitoria commutem,led totus,
quantus quantus fum, Vni tibi Creatori Deo , DominoJ,
ac fummo bono meo jugiter adhaeream.
O B L A T I O
-
fid ipftus pulcberrlma 3
Qua homo Dei titulis quatenus eft audor na-

fpedatis
turaj, ei fe totum fecundum univerfum ftatum natura-
lem oflert, percurrendo partes aut facultates fingulas,
in hunc ferme modum
Bx Tranafco Bourgoineo Congreg» Orat. Vresbjt.

in Ligno vita.
OFfero Tibi , 6 fumma aeterna , Sc adoranda Trini-

,
unus Deus , animam meam quam c nihilo crea-

tas
fti : offero corpus meum quod de limo formafti ; do
Tibi intelle&um meum, memoriam meam,cor volun- &

tattni
: : ,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 6t

tatemmcam; & omnem illarum facultatum vim &ca-
paciratem,omnes a&us,aut afFe&us, aut cogitationes,de-
iideria, &c. qua? ab illis in aeternum procedent , aut pro-
cedere poilunt, ofFero, & dedico.
Sufcipe, 6 Domine Deus, omnes fenfiis meos, illo- &
rum vim , functiones &
ufum , oculos meos , omnes &
aipectus, auditum,odoratum, guftum,& ta&um omnes
:
appctitus,& omnes illorum operationes omnes denique :
arterias , venas , membra &

ofla corporis mei , omnes il-
lorum facultates, & motus aut actus, &c.
Ha:c omnia in lempiternum Tibi offero, dedico,con-
lccro , &
devoveo. Dignare hoc fervitutis meac Sacrifi-
cium in odorem iuavitatis fufcipere.
ALIA OBLATIO AD DEVM.

Qua homo fpedatis Dei titulis ad ftatum & ordinerq
gratiae fpedantibus , ei fe totum quoad ftatum vitae
fpiritualis per gratiam offert ac dedicat.
Ex eodem Bourgoineo.
OSumme ,
potens , &
mifericors Deus, adoranda &
incomprehenfa Trinitas,offero Tibi,dedo, con- &
fccro animam meam omnes vires, & potentias illius, o-
,
mnem capacitatem voluntatis ad te amandum intelle-, ,
cT:us ad Te cognofcendum ad me humiliandum & ad

, ,
Te glorificandum
Do & orTero omnem obedientialem anima? meae po-
tentiam ad cooperandum divimgratk tU£ , ad implendas 0-
mnes voluntates tuas. Domine , ante te omne deiiderium
&
meum, gemitus meus a Te non eft abfconditus, f ufci-
pe omnia poflibiiia voluntatis meae deiideria ad Te lau-
dandum, tibi placendum ferviendum &
&
Ac tandcm oftero do Tibi omnes afFedus cogita- ,
tiones, verba, & opei'a , fada & facienda meam

, vitam
tempus meum , aerernitatem meam totum efFe meum in
,
natura
62 P A RAD I S I S E C T. I.
Hatura &
gratia , me denique tanquam viliflimum in- &
digniflimum mancipium Tuoe omnipotentiae, bonita- &
tis , & a mifericordia tua totaliter dependens
: atque ex
vi hujus me& nunquamper tuamgratiam revocandx

donationis
omnia mea in perpetuum Tua efle intendo defidcro. &

EXERCITIVM QVOTIDIANVM
longe utiliffimum.
QVo non ftne magno gratk & pietatis incremento , homo

feipfum & omnia operafua offert Deo , in unwne aclionum
& meritorum Domini noflri lefu Cbrifii.
Mirum ditlu , quantum profettui rer<£ pietatis &gratkferviat I
praxis & ufus ret~l<z Intentionis, qua ad Dei folius \
gloriam omnia noflra referimus.

Sed longe utilius erit boc exercitium , fi Chrifli atlionibus noflras
jungamus, &fic eas dterno Patri offeramus. Hortatur ad hoc Paulusy
five manducatis, inquit , five bibitis , five aliud quid faci-
tis , omnia in gloriam Deifacite. iCor.io. Etiterum: \
Omne quodcunque facitis in verbo, aut in opere, omnia l
innomine D. N. Iefu Chrifti. Colof. 3.
Sic acliuncuk noflra alias viliflima, fic affiittioncs, dolores & mi-
ferk , imo fic omnes etiam greffus , refpirationes & fufpiria Chrifli I
aclionibus , meritifque unita,fummipretii & dignitatts honorem in- 1
duent, necpoterunt Deo Patri non effe gratiflima.
Hoc tantundem efl acfi plumbum , liquato auro immtffum , auri \
decore & valoredonetur. Hocperinde eft acfi vas aqm , praflantts

vini dolio infufumjotum mutetur in vinum. Hoc efl, calefieri de vel-
leribus Agni, qui tollit peccata mundt. Nos enim mtferi & inopes,qui
meritorum &juftitk noftrxfiduciam non habemus , quomodo Patri :
placere poffumus nifi per Filium , inquo ftbibene complacuit? ille 1
enim eft
caput noftrum , cujus influxu membra vegetantur , de cujus
plenitudine nos omnes acceptmus. Et qui poterit nos ptus Patcr de- ij
(piccre,fi infaciem Cbriftijui reftexerit ? fed eccepraxm.
A D
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 6$
AD DEVM PATREM
O B L A T I O.
OClementiflime Pater miiericordiarum , & Deus

totius coniblationis , ego creatura tua licet indi-
gna, &vile mancipium tibi Domino & Creatori meo
benigniflimo humiliter me iifto & ad te non quidem
;
meis , fed dilediilimi Filii tui Domini noftri Iefu Chri-

fti meritis confiius, lupplex accedo, gratiae ac benignita-
tis tuseparticeps fieri cupiens , qua adjuvante in iingulis
meis cogitationibus, locutionibus, 8c operationibus, ita
meadvoluntatisacbeneplaciti tuiregulam dirigereva-
leam , quatenus tibi Domino meo gratum 3c acceptum
debitsc iervitutis obfequium exhibeam.
Tibi itaque , 6 benigniflime Pater , me totum ac om-
nia mea , qui es omnium dator &
coniervator , offero ad
promptiilimum iervitium &
obiequium tuum : idque in
unione oblationis dQectiilimi filii tui Domini Ieiii Chri-
ftj,qua ille adhuc infans tibi fefe in templo; deinde orans
in horto j tandem moriens in ara crucis obtulit Sc com-
mcndavit.
Efto 6 clementiifime Deus propitius mihi miierrimo
peccatori; &
ne deipicias me opus manuum tuarum ; ied
reipice in faciem Chrifti tui , quem nobis dedifti advo-
catum &
mediatorem.
meam compenfet, utquod
Ipfius dignitas vilitatem
meis non poffunx, ipfius meritis obtineam.
Dignare itaque pro infinitatua bonitate,& clementia,
meumhoclicet viie obiequium ad majorem tui Nomi-
nis gloriam, & anima? meae ialutem,propitius acceptare.
O B L A T I O
Somni & Vigdlt.
o Dulciflime Deus, offero Tibi

meam in unione omnis ibmnt & vigiliae
ibmnum & vigiliam
-
3
itemque
Refur-
64 PARADISI S E C T. I.
Refurre&ionis^liitui Salvatoris mei , qua ipfe poft tri-
duumamorte velutfbmno excitatus, vi propria vitam
refumpfit. Praefta quaefb,ita me necefTaria corporis quie-
te uti
, impendere , ut omnia cedant ad majo-
flc vigilias
rem tuam gloriam &

animae meae falutem.
O B L A T I O
Cogttationum, locutionum, aclionum, &c.
OAmantiffime Deus , offeroTibi omnesmeasco-
gitationes, locutiones
, &
actiones , omnes labores
omniaque negotia ; hoc die, vel unquam a me fufcipien-
da, una cum omnibus laboribus, adionibus,& moleftiis,
quas unigenitus tuus Salvator nofter ad nos miferos pec-
catores redimendos aliquando fufcepit.
Offero Tibi hasc omnia in agnitionem debiti illius ,
quo tibi utpote fupremo Domino meo obftrictus furn

,
& in gratiarum actionem ,

pro immenfis tuis beneficiis ,
quse mihi a vitae exordio ad hanc ufque horam contu-
lifti.
Refpice me quaefb propitius , &

per omnia ita me di-
rige fecundum divinam tuam voluntatem , ut te donante
tibi placita cupiam, &
tota virtute perficiam , ad majo-
rem tuam gloriam, &
animae meae falutem.
O B L A T I O
'Refeclionis & cuta corporis.
OBenigniffime Deus , offero Tibi neceflariam cor-

poris mei refe&ionem & curam , in unione ccena?
& refedionis quam dulciffimus Fiiius tuus Salva-
illius ,
tor meus inftituit cum chariffimis Difcipulis f uis inftante

Paffionis hora.
Prsefta mihi gratiam tuam , qua adjutus ita curam , &
refe&ionem corporis moderari valeam , ut illud iplum
fuftentero,& confervem, fed ad tuum fervitiura hono- &
rera
,,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 6f

rem tanto magis idoneum , citra quoque damnum aut
incommodum animx meae.
O B L A T I O
Orationis & exercitiorum piorum.
OMifericordiflime Deus offeroTibi mcashujus ,
diei orationes feu preces omniaque bona opera ,
& pietatis exercitia, te afpirante 8c adjuvante fufci-

pienda.
Placeat tibi , 6 asterne Deus , ea fufcipere in unione
omnium meritorum, Sc orationum Iefii Chrifti Filii tui,
quas ille pro nobis in monte Oliveti, alibive perfudit.
Prasfta qusefo per amorem dile&iflimi Filii tui , mi-
hifemper falutarem petitionum , Sc orationum mearum
effedum , quatenus tibi ad majorem tuum honorem
meamque falutem proficere videbitur.
O B L A T I O
Adverforum, Scc.
O
hucufque
Mitiflime Deus
guftias , dolores
fuftinui ,
,
,
aut pofthac
offero Tibi tribulationes
omnefque affli&iones meas, quas
me f iiftinere vis : in
,
unio-
an-
ne acerbiflima? Paflionis unigeniti Filii tui Salvatoris

mei,& in unione omnium dolorum, cruciatuum,& aftli-
ctionum , quas ille pro me perdito peccatore redimendo

fuftinere non recufavit.
Prxfta 6 benigniflime Deus mihi gratiam & opem
tuam,ut nec ego affli&iones a te fuf cipere, nec propter te
fuftinere refugiam, fed in iis sequo & libenti animo tole-
ratis nomen tuum laudem ac glorifkem & falutem ani-
,
ma? mcx ex iifdem quaeram, ac percipiam. Amen.
G A D
AD DEVM FILIVM
O B L A T I O.
OBenigniflime & dulciilime Domine Iejfu Chrifte ,
Salvator mundi ego licet peccator indignus

, , tuo
tamen pretiofb fanguine redemptus , ad te Deum Sal- &
vatorem meum humili mente , &
intimo cordis afte&u
confugio.
Et quiatu tetotum prome mifero peccatore redi-
mendo, in ara crucis Deo Patri in redemptionis pretium
obtulifti ; ego quoque 6 amantiflime Iefii offero Tibi
me ipfum totum, quicquid fiim, quicquid ero, cum om-
nibus quae habeo, & habiturus fum.
Sufcipe quaefo Domine inmanus ineffabilis miferi-
cordiaetus animam pariter & corpus meum, fenfus, fer-
mones , &
adtiones meas : & per omnia me dirigere
ita
ac gubernare dignare omnes peccandi occafiones
, ut
femper effugiam ne unquam in laqueum maligni fpiri-
,
tus incidam 3 fed tibi Deo ac Redemptori meo tuifque

mandatis indefinenter inhseream , adeo ut me a te nec
vita,nec mors, nec ulla fortunae fbrs feparet.
Rogo te 6 amantiffime Iefu per illum amorem , qui
tenoftrae falutis caufla efinufiimmi Patris in Virginis
uterum traxit,fupple imperfedionem adionum mearum,
quae ex parte mea exigui funt valoris meriti , nifi de &
tua plenitudine fiipplementum defedus acceperint.
Conjungeobfecro indigniflimum obfequium meum
cum omnibus quae egifti &
paffus es ex perfecliflima il-
la 8c inefFabili charitate , & obedientia & cum divitiis
;
fatisfadionum & meritorum dile&ionis tuae Patri aeter-

no illud offerre digneris ut de tua abundantia mea dite-
,
tur inopia,& quam ex me ipfe nullatenus mereor, te me-

diante gratiam obtineam.
Obfecro etiam te 6 dulciflime Iefii per fanctam In-
carnationem, Paflionem & Mortem tuam, & per omnia
quas
,

quo2 noftrae falutis cauffa egifti , miiererc parentum , fra-
trum , fbrorum , amicorum benefactorumque meorum
,
vivorum &
defun&orum communica iis meritum pre-
:
tiofi Sanguinis tui , &

Paflionis tuae , ut ope gratice tuas
adjuti fic vitam prcefentem inftituant , ut tandem in cce-
lis aeternae vitas praemia recipiant.
AD SPIRITVM SANCTVM
O B L A T I O.
OSan&e Spiritus , cum Patre & Filio unus , & ve-*

rusDeus, fine cujus numine nihil eft in homine.
Regenerati enim ex aqua &
Spiritu fan&o , membra fu-
&
mus Chrifti Iefii, filii Ecclefiae ejus, quam Tu quoque
continuo influxu gratiae &
bonitatis tuas regis , prote-
gis, fcecundas, atque fan&ificas.
Tibi itaque cor meum , meque ipfiim totum ofFero ,
omnes res 8c actiones meas fupplex tibi devoveo ac con-
fecro.
Tu, quaefb, purifica per infufionem donorum cha- &
rifmatum tuorum fenfiis , &
cor meum , ut tibi fempef
cafto corpore fervire, &
mundo corde placere valcam.
Et quia fine Te nihil boni a nobis cogitari poteft , ne-
dum perfici ; tua me quaefb gratia iemper prxveniat , 8c
(equatur , ac bonis operibus jugiter praeftet efle inten-
tum : eaque cum ex ieipfis indigna fint ,
quae placeant
tibi, accipe clementer in unione fan&iflimorum ope-
riun &meritorum Chrifti Iefii , ut ficut iile per Virgi-
nem puriflimam , Te obumbrante , conceptus , factus
eft nobis Salvator , fic ex illius gratia , charitate , me- &
ritis infinitis , noftras infirmitatis , &
inopiae fubfidium
fentiamus.
Accende lumen fenfibus , infunde amorem cordibus
infirma noflri corporis virtute firmans perpeti. Amen,
G 2 Cap.
C A P. V.
MODVS ASPIRANDI
ad intimam
Cum Deo unionem ,
Per Actv s virtutum internos
Seu
ExercitiA ad genuinum D E cultum & amo- i
rem , & ad Chriftiani hominis perfe&ionem

obtinendam aptiflima.
Ev Blafio Palma , Clerico Regulari S. Vauli , Italke magn.x
omnium approbatione fipitts edita.
P R M F A T I O.
HO M Jpondere
o chriftianus
velit ,
, fi modo ,
continuo adniti debet ad conjunclioncm
rocationi & nomini fuo re-
cum
ultimofuoFine, quiefl Devsj utei,quoadfieripotefi,uniat
animam fuam. Ad boc vero cenfet S. Dionyf Areopag. compendia-
riam viam & facillimum modum
, ejfe , ft Animafidelis continuo,
per inflammatas & ajpirationes , frequentes amoris aclus , affeclus
ac deftderia ajfurgat in Deum ; intemo ajfeclu ad ipjum ajpirando ,
cum tpfo colloquendo , traclando ; & ei denique corde puro , &tnr

flammato deftderet inlwere.
Uac, eodem Doclore, eft admirabilis illa , & occulta SapientU
ttnitiva , qu&finepr&via meditatione , & invefttgatione omni, tra-

bit ajfeclum amanits furfum in Deum : crefcitque extenfwne affecltis
in iUum : fefe exercens , brevi, crebra , & ardente oratione , aclu-

quevirttttum: ita ut dicere pojfimus , fundamentum perfeclionis
pr&feritminternA , contineri cerits quibufdam acitbus & motibus
animi , erga Deum & proximum : quos bic per modum orationum
proponimus.
Vbi tamen cavendum eft , ne , qui illas ufurpat , ullum votum
aut
,,
:

aut promijfionem facere intendat , qtu vim habeat obligandifub no-
vopr<ecepto ; fid tantumper modum liber<& oblationis , & devotionis
eos attus exerceat ; certus , quo fzpius & ftudiofius id eftfaclurus
tanto fe majus lucrum inde capturttm : cumjpe non vana , brevi

expedtendifeomniamoreterreno, uniendi fe totum ei , quifolus &
eftfummum , &
verum bonum ideft , Deo. ,
Ouod ut reclius fiat , quia finis operipretium ac laudem tribuit

proponemus ante omnia folemnem Vroteftationis formulam , qua
anima , coram Deo , concipiat rettam intentionem , & Voluntatem
ad reclijfmiam amufiim componat , utjpretis omnibus altis , folms-
Deigloriam , & obfiquwm qmrat.
I.
PVRA INTENTIO,
Seu proteftatio, operandi pure pro Deo, fine omni
commodo amoris, aut obiequii.
Omnc , quodcunque facitis in verbo , aut in opere , omnia in Nomine
Domini Noftri lefu Chrifti facite. ColofT. 3.
1 f~\ San&iflima & Individua Trinitas Pater Fi-

. , , ,
^' lius, 6c Spiritus S. ego, mifera & indigna crea- ,
tura tua firmo & conftanti propofito me totum hodie

,
in fan&iffimam & juftiffimam voluntatem tuam proji-

,
cio ; meipfum ex toto corde pronuntio *

Sc abnegando
ac proteftor, quod totus velim efle tuus ; nec habeam &
quidquam , nec habere velim unquam aliud, quam te fb-
lum te fblum volo quaerere, te lolum amare, idque fin-
:
cere, limpliciter, ac pure, fine meo commodo.

Et firmiter nunc propono deinceps Tua? Majeftati ,
fupremas fervire, &

eandem amare non tam ut effugiam ,
pcenas carcerem , aut infernum evitem : neque ut mihi

,
des confblationes , aut beatitudinem in altera , aut aliud

quidquam defiderabile in vita prasfenti ; fed'pra?cipue
ut quaeram te folum . velim te fblum , amem te fblum
G 3
Et
7o PARADISI SECT. I.
Et certe fblus mihi firfficis ,

qui es verum , unicumque
complementum omnium.
Quare uni tibi me do & dedico in asternum , idque
,
tam firmo & inviolabili propofito tam fincero cordis ,
affecfu ut tota anima mea te amare tibique fervire fii-

, ,
pradi&a intentione velim , etiam

viverem feculis infi-
fi
nitis. Hoc inquam

, , eft confilium , hoc decretum, haec
enixa voluntas mea.
2. Si dare vis mihi dulcedines & confblationes , fis
benedidusj enim tanquambenignus&amabilis

facies
Deus , qualis fuifti femper , es , eris ego viciflim & : &
ago gratias infinitas ficut etiam fi illas mihi dare non
: ,
velis. Imo, fi immittere vis mihi pcenas, aerumnas, ve- &

xationes, asque benedico tibi, & infinitas gratias ago.
3. In hujus propofiti confirmationem , nunc teftem
appello Beatiilimam Virginem Mariam , Reginam coe-
lorum, cum omnibus Angelis Sandis in ccelo degen- &
tibus quos omnes rogo , ut intercedant pro me apud
: ,
tuam divinam Majeftatem quo meum hoc propoiitum :
te fblum pure in omnibus nihil aliud quserendi , cre-

, &
fcat, & impleatur.
Quare 6 mi dulciflime Domine, ad te iterum me con-
verto, & obfecro,ut digneris acceptare meum iftud pro-
pofitum,& dare vires, quibus illud implere valeam : quia
fine te prorfiis nihil poffum. Et quia me talem agnof co ,
ideo ad te recurro , tibi me commendo totumque com- 5
mitto,& in vifceribus Mifericordias tuae abfcondo. Suf-

cipeme igitur Deusmeus: ampledere me fpesmea:
, ,
immuta, & transforma me in te per omnia o dulcifE- , ,
me Pater.
4. Hac ipfa intentione, & fine, flatuo me exercere in
infra f criptis exercitiis
, &
a&ibus virtuofis : quos fi in-
terdum ore , &
opere explicare fatis non potero, nihilo-
minus intendo , &
nunc propono, corde implere , omni
momento temporis , <Sc femper } maxime in hora mor^ -
tis,
. ,,
DE CVLTV Sc ADOR. SS.TRIN. 7i

tis , conatu affe&uque maximo modo excellentiffi- &
mo; quo per me, vel aliam quamcunque creaturam fiunt,
ac tu ipfe nofti fieri pofle. Et eccc nunc illos omnes tibi
offero , perinde ac fi eos ipfe elicerem : fimulque toto
corde te rogo , per infinitam tuam bonitatem , mife- &
ricordiam, ut eos acceptare digneris. Amen.
I I.
ACTVS FIDEI.
Sine Tide impofftbile efl placere Deo. Hebr. n.
I. Tides, tanquamfundamentumreliquarumvirtutum, primum
inter Virtutes Theologicas locum obtinet : & eji habitus intelle-
clus a Deo infufus , quo Fidelis iUuftratus affentitur , atque ad-
h&ret iis , qtu ab ipfo Deo , per Eccleftam , revelata , &propo-
fita funt.
EGo 6 itaque , fideliflime , & veriffime Deus, firmifc

fima & prima Veritas toto animo ample&or fun-
,
damentum hoc fidei : ideoque humillime in terram pro-

ftratus adoro, & veneror te, in ccelo & in terra: & opti-
mo excellentiffimoque modo ,
quo poflum , firmiffime
profiteor & ex nunc, & in perpetuum, corde credo,&
:
ore confiteor omnia quas dixifti, revelafti, & propofui-

,
fticredenda : mediante fan&a Ecclefia praefertim ea :
quae continentur in Symbolo Apoftolico ; affirmans

omnia certiffima efle , ut nihii omnino de ipfis poffit in
dubiumrevocari.
2. Ideo coram tua Divina Majeftate , tota curia &
ccelefti , confiteor , & firmiffime proteftor , velle me in
hujus veritatis confeffione vivere&mori. Ahquam ,
prseterea cuperem ut univerfus Mundus firniiffima fide

,
te cognofceret & confiteretur

, & f ummopere doleo :
quod te non credat, adoret, veneretur, ficut oportet.

3 Quare obfecro te per pretiofum fanguinem,vitam,
& moxtem Domini mei, Iefu Chrifti: per merita fandif-
G 4 fimae
fZ P A RAD I S I S E C T. I.
limae Matris ejus , & interceflionem fanclorum Apofto-

lorum , Diicipulorum Martyrum Confeilbrum , Vir- , ,
ginum , omniumque Sandtorum Ele&orum tuorum &

ut velis in me , &
omnibus hominibus fanctum iftud lu-
men Fidei augere , & in Infidelibus illud accendere : ut
eo magis omnes te agnof cant , confiteantur , adorent
juxta deiiderium iandti Prophetas tui , cumquoexcla-
mo : Confiteantur tibipopuli, Deus, confiteantnr tibipopuh omnes
omnis terra adoret te , & pfallat tibi. Laudatc Dominum omnes
Gentes , &c.
4. Sed &
lubens offero tibi , fi opus fuerit , vitam &
fanguinem meum pro hac Fidei Veritate , confeflio- &
ne tuenda. Atque utinam, 6 fandtiflima Trinitas, Pater,
Fili , &
Spiritus fan&e , tibi placeret dare mihi gratiam
Martyrii , pro eadem obeundi ego me non modo :
promptiilime cum gratia tua , offerrem ad omnia dura

,
& afpera fed etiam pro maximo beneficio reputarem, fi

:
multa crudelia, pro tus Veritatis amore daretur perpeti.

Exaudi me dulciflime Deus.
I I I.
ACTVS SPEI & CONFIDENTIvE

I N D E V M.
Nolite amittere confidentiam veflram , qm magnam
habet remunerationem. Hebr. 1 o.
I. Spes efl Virtus menti noflr& a Deo infufa , qua certo beatitudi-
mm ,
per mcrita lefu Clrrifli , Redemptorti mflri , fimulque ex
operibus noflris gratia Deiprxventis expeclare debemus,
EGo & proftratus

tus
itaque
,
, Deus meus omnipotens
, te adoro & veneror
, totus inclina-
: cui nihil
inipoflibile & , difficile eft ,
juxta veriilimum illud efFa-
tum Apud Deum non efl
; impojjibile omne verbum. Et quia per
eandem omnipotentiam tuam promififti mihi cceleftem

gloriam : ideoque etiam me vocafti , ut eilem tui con-
fbrs
,
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 73,

fbrs 8c fimilis , 6 Bonitas infinita , per auxilium tuum ,
dc bona opcra ,
quae cum gratia tua fpeciali ftatuo fa-
cere , Spero , & a te fblo confequi defidero , vitam aeter-
nam.
2. O Vere omnipotens Deus , ecce ego apertiflime
cognofco , tantum bonum mihi promifTum me pofli- ,
dere non poffe , nifi te mediante : teque defiderare , &

velle illud mihi dare ideo enim Filium tuum pro me in
:
mortem dedifti.
3. Gratulor mihi , &
exulto , mi fuaviflime Iefu, bo-
nitas infinita, quod per te fblum poflim beatus fieri : ne-
que aliud nomen fub ccelo datum fit nobis , per quod
falvi fiamus. Vnde nec placeret mihi beatitudo , nifi per
te illam haberem quandoquidem omnis fpes mea,
,
fi- &
ducia in te pofita eft eamque in te fblo , fixam ratam-
:
que volo , benigniflime &

dulciflime Iefii , fummum
& ultimum bonum cordis mei.
Et hinc tanto jubilo, tanta confblatione afficior : tan-
tamque fentio fiduciam , ut videar mihi jam tenere ac
poflidere bonum quod defidero
,
: quandoquidem fcio
quod Filius tuus unigenitus quem tantum bonum
, per
mihi dare vis , fit Redemptor meus & in negotio tam
,
arduo fidus advocatus.

4. Quare , Pater omnipotens , toto corde firmiflime
fpero , pofle me a te , cum fis liberaliflimus , confequi 8c
obtinere omnia , qusecunque mihi ad falutem neceflaria
fuerint.
Ac primo quidem veniam omnium meorum peccato-
rum quantumvis multorum & enormium tum etiam
, , :
vires ad iuperandas omnes difficultates , in hacvitaoc-

currentes. Ac tandem gratiam perveniendi , ad fruen-
dum perpetuo feliciflimo tuo afpedu.
Et quanquam Ccelum, terra, omnes creaturce con- &
tra &
me conjurarcnt, ipfe jam in portis inferorum con-
fifterem, nihilominus benevolentiflime Pater , femper
G $ in
74 TARADISI S E C T. I.
in te fperare vellem , Sc confidere , dicendo cum Pro-

pheta , Inte, Domine , fperavi ; non confundar m aternum. In
Dommofperans non infirmabor. Amen.
I V.
ACTVS AMORIS ERGA
D EV M , Sc proximum.
Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo. Luc. i o.
I. AmorDei, tantx. efi nobilitatis & excellentk , ut omnes Beati ,

& omnes res creata , qu<zque creari poffunt , pr&fiantius nihil un-
quam poflint agere quam , ut Deum diligant. Atlus autem amo-
riseft, bene velle rei amata , & gaudere de bono , quodhabet $
eique optare , quod non habet.
EGo
mum adum
itaque defiderans exercere hunc excellentifH-
amabiliflime Deus , ac fuaviflime Do-
,
mtne fumme gaudeo, mihi complaceo, tibique congra-

,
tulor,de tuis infinitis perfe&ionibus, Sc attributis: quod

fblus tu fis qui es , & fummum infinitum bonum fifque :
Deus infcrutabilis ,& immenfus qui comprehendi non

,
pofEs , neque fatis ab ulla creatura cognofci.

2. Gratulor tibi tantam tuam fuper nos, fuper &
omnia , poteftatem , gloriam , dominationem , impe-
rium : &
quod haec habeas a teipfb. Profecto, Domine,
fi per impoffibile , aliquid ego pofliderem , quo tu care-
res , omne tibi libentulime cederem Sc tribuerem:

illud ,
imo poflem effe Deus , nollem tantum ideo , ut tu fb-

fi
lus efles, nec parem haberes.
3 Opto quoque, ex intimo cordis mei affedu de- &

fidero ut omnes creaturaj , quae funt in ccelo terra , Sz
, ,
mari , &
quidquid ufpiam eft, aut effe reperiri poteft &
omne fuum efle tibi acceptum referant , honorem tibi
exhibeant , & obfequia : te laudent, magniricent, ament
omnes , inducti fbla tua infinita bonitate , & excellcn-
tia
:
DE CVLTV&ADOR. SS.TRIN. 7?
tia tuas Majeftatis : quia tu fblus es omni amore dignif-
iimus.
Sed & maximo gaudio me afficit ,
quod quidquid
creaturas prasftare conantur tui amore , id omne tuaedi.-
gnitati, & magnitudini longe fit impar.
4. Et quia tu ex te iplb iumme es amabilis , toto pe-
ctore defidero te amare , illa perfe&ione , qua te ama-
runt , amant , &in aeternum amaturi funt omnes Beati.

Et hac eadem affe&ione cordis , offero tibi illum fervo-
rem, floremque charitatis, qua tu te ipfum amas, amafti >
& in aeternum amaturus es.
y. Superabundogaudio , infinitas tibi gratias ago ,
quod tu ipfemet meum &

omnium creaturarum , offi-
,
cium fuppleas, £n amando teipfb. Et hunc ipfumamorern

tui ipfius ,offero tibi in giatiarum
, a&ionem pro omni ,
gloria , honore beatitudine qua frueris

, una cum omni ;
illa gloria, honore,laude, quam unanimi confenfii omnes
beati Spiritus, &

omnes jufti hujus mundi tibi deferunt.
Et in fumma , tuum efle , tuam gloriam & omne tuum ,
bonum in teipfb cupio, & propter teipfum.

6. Et hoc tibi de me certum efle velim 6 dulcis A- ,
mor meus quod tam firma, tamque conftanti voluntate

,
ftatuerim te diligere , ut, etiamfi mihi nihil unquam, ne-

que in hac,neque in altera vita,boni velles conferre: imo
fi in hac vita omnibus asrumnis afhceres, in alterafivp- &
pliciis addiceres acternis nihilominus tamen amare te
,
velim , &c ex intimis medullis cordis mei tibi fervire

ne ad momentum quidem (tuame gratiaadjuvante)
ab amore tuo defiftens , aut quidquam remittens. Quod
ut clementiffime confirmare , &
acceptare digneris , hu-
millime peto,
7. Quando vero, Domine, praecipis mihi, ut
piiflime
amem etiam proximum meum pro tam dulci pra^cepto
,
tibi gratias ago & ideo quantum poffum, impello vo-

:
,
luntatcm meam, ad ipfum amandum,

Cupio
76 P ARAD I S I S E C T. I.
Cupio ipfum amare, precorque ipfi omne bonum,

a te
quo felicior , tibique gratior fiat : maxime N. N. a qui-
bus rebellis mea voluntas nonnihil abhorret.
Roô dimitte illis omnia fua peccata : & concede, ut
arripiant remedia neceilaria ad vitam aeternam confe-
quendam quod fi noveris expedire , ut ego caream ali-
:
quo dono tuo, quod ipfis attribuas ecce Domine Deus :
meus , nihil detre&o. Magna me voluptate perfundit

amor, quo illos profequeris; & perfec"tio, qua illos exor-
nas pro qua gratias tibi maximas habeo.
:
8. Quodfi, te permittente contingit me ab aliquo ,
ofFendi , & vexari nihilominus jam nunc te oblecro ,

,
priuiquam illud eveniat , ut velis ipfi dare veniam & vi-

tam aeternam : & hoc
quia tu iprtim amas , egoque de-
,
lidero tibi in omnibus conformari , ut nihil unquam ve-

lim ego , nifi quod vis tu ipfe , Dominus & Deus meus,
Amen.
V.
ACTVS ADORATIONIS
A d SS. Trinitatem.
Dominum Deum tuum adorabis. Lucx 4.
1. Cultus latru , quifoli Deo debetur , eji aclus mternus ,fimutac
externus, quo rationalis creatura Deumcolit, bumiliando fe, ani-
mo eum adorandi & , profitendt Deum. ODeusimmenfz ma-

^jeflatis & magnitudmis, Vater, Fili, & Spiritus fancle.
ECce ego omni illa, qua poffum, fubmiffione , & hu-

militate ,
pofitus coram tua divina Majeftate , Deus
meus agnofco me creaturam, & opus manuum tuarum,
,
a te per omnia dependens te univerfbrum abfblutum :
Dominum digniflimum qui pro tali ab omnibus ha-

:
,
bearis &
honoreris infima cordiali fiibmiflione humi
,
proftratus , & ex profunda abyffo mei nihili te adoro ,
adoratione latriae: & tantas Maieftati in infinitmn me

fub-
,

&
fubmitto , onmemque reverentiam , honorem , quem
poffum, cxhibeo.
2. Contentus etiam fum, imo contentiflimus, me ni-
hil efle, nihiique poffe, niii a te proveniret ; imo nollem
efle , nec aliquid pofle, nifi dependenter a te.
3. Ideoque invito , &
invoco San&iffimam Virgi-
nem , beatos Spiritus, & totam Curiam cceleftem ; imo
creaturas univerfas , ut mecum adorent
, 8c , venerentur
agnofcant tantam Majeftatemj jam nunc, una cum il- &
lis te adoro , &
agnofco ; imo ifto meo a&u omnes alias
adorationes, alios cultus ,
quibus hadlenus afFecl:us es, 8c
quibus affici te conveniebat ; omnes inquam, eos
, cultus
uno fafciculo comprehenfbs, & colligatos,tibi offero,&
dedico.
4. Tandem 6 Deus meus coniecro tibi omnia qui
, ,
,
es abfblutus Dominus univerforum fingulariter autem :
omnes meas cogitationes,verba,operatam interna,quam

externa tibi offero & devoveo illud unum fiipplicans,
, ;
ut inme perfe&iflime impleatur amabilis tua voluntas

qua me creafti, & vocafti ad tibi ferviendum, Amen.
V I.
ACTVS LAVDIS
& gratulationis.
Laudate Dominum omnes Gentes. Pfal. 116.
r . Laus qii£ Deo tribuitur , prout e Sacris ttteris difcimus, confiftit in
omni atlu virtutis ,five corde,five ore,five opere & externo quo-
piamfigno , ad manifeftandam excellentiam dmm Virtutis ,fiat.
Et Congratulatio eft aclusgandii , quo afficimur de bono alterius,
quodjam confecutus eft, acpojftdet.
EGo itaque , 6 Domine volo nunc

hos a&us, 8c cor meum excitare, dicen-
tua, elicere
, , afpirante gratia
do affedu intimo animae mex Laudabiliflime Deus , : &

Po-
7% PARADISI SECT. I.
Dominus meus cum jubilo , cordis mei pronuncio, pro-

clamo , depraedico , totique mundo patefacio , quantum
fcio &
poflum, inaeftimabilem magnitudinem, excellen-
tiam , &
magnificentiam tuam ; quod fis Infinitus , &
Immenfus Immutabilis ,
: a^ternus &
Potentiflimus, :
Sapientiffimus , Optimus, San&iflimus, inrinitoe per- &

feclionis , Creator cceli & terrae
primum Principium, ,
& ultimus Finis omnium rerum qui omnia fumma pro- :
videntia regis &gubernas. Horumomnium caufagau-

deo, & gratulor tibi.
2. Et ideo nunc ego magno applaufu , toto pe&o- &
re te laudo , , magnifico
exalto , veneror : atque utinam
hocpoflim abfque ceflatione pra?ftare , femper &ino-
mni loco terrarum tantum, quantum te exaltant, magni-
ficant, honorant, honorabunt, honorarunt , honorare &
potuerunt fimul omnes creaturse, omnes qui fuerunt, &
iunt, & futuri funt.
3.Imo cupiofimul reddere tibi omnes illas laudes ,
quas potuiflent , poflunt , poteruntve deferre Beata Vir-
go ; fandiflima Humanitas Chrifti : tantum , quan- &
tum poflimt adferre innumeri Mundi , 8c infinitae crea-
, tam vifibiles
turae quam invifibiles quas omnipotens
, ,
manus tua creare poteft. Et tantas laudes, tantos hono-

res defidero tibi exhibere ,
quantos nofti exhiberi pofle,
& quantos mereris.
Quia vero me facultas iftud prceftandi deficit opto ,
faltem , tribuere tibi omnes illos honores , laudes , &

quas tuo adjutus auxilio offerre poffum,& quantis tu te-
ipf um amoris viribus amas quibus nunc iftum, qualem-
:
cunque meum affeclrum laudis , velut exilem appendi-

cem, adjungo.
4. Congratulor autem tibi , condeledor , &la;tor,
quod tu Deus meus tam fis magnus, tamquc laudabilis,
,
ut neque vires omnis creaturae , vel in. terra , vel in ccelo,

lufHciant ad te digne laudandum,& magnificandum : ied
interim
,
DE CVLTV&ADOR. SS.TRIN. 79
interim gaudeo , te ipfum laudabiliflime Domine,
, id, in
fupplementum illarum omnium, abunde prazftare.
V I I.
GRATIARVM ACTIO.
ln omnibus gratias agite. 1 ThefT. ^.
1. Gratiarum aclio efl mamfefla confejfw accepti beneficii , tendens

in bencfaclorem, infignum compenfationis.
EGo nunc Deus meus agnofco o-

, liberaliilime
mnipotentiflimum, milericordiffimum,a quo omne
, te
bonum procedit : & confiteor a te mihi provenifle in-

numera beneficia,& flngulariflima dona,ab inftanti con-
ceptionis mex
ufquc ad prsefentem diem qualia fiuit
, :
Creatio, Redemptio, Vocatio,donatio S. Spiritus,Con-

fen atio , 8c infinita alia ab iftis profluentia ,
r
in iildem &
contenta : licet eis fuerim indigniflimus : maxime vero
beneficio N. N. pro quo nunc , & pro omnibus aliis
tota contentione cordis mei , totifque viribus , infinitas
tibi gratias ago ficut infinitus eft amor tuus , &c bonitas
,
tua, qua illa mihi largitus es.

2. Agnofcens itaque me tibi obligatiilimum , 6 Bo-
nitas infinita , &
nefciens , neque valens referre tibi gra-
tias , quantas deberem , &
cuperem , invoco Iesvm
Chriftum , Beatam Virginem omnes creaturas , tam , &
vifibiles , quam invifibiles , ad agendas tibi pro me gra-
tias : & illas ,
quas ipfae, quocunque gratitudinis genere
modoque tibi reddiderunt, reddunt , & in ssternum red-
dituraz funt, ego illas pro me nunc omnes tibi offero : &c
una cum illis, eodem affedu, recognitione, Sc gratiarum
actione, tibi gratias ago.
3. Neque hoc eo facio quafi mea fint ifta bona fed
, ,
quia tua funt. Ego enim promptus & paratus fum illis ,
privari, quotiefcunque illa repetere tibi placuerit : & oro

ut
8o PARADISI S E C T. I.
ut idipfum facias reipfa,quotielcunque ad majorem tuam

gloriam proficere judicaveris.
4. Ago etiam gratias divinae Majeftati tuae , quod fis,
qui cs : &
pro omnibus bonis,qux poflides. Prxterea in
gratiarum a&ionem , &
gratitudinem pro omnibus do-
nis , &
beneficiis conceflis , &
concedendis mihi , &
aliis omnibus creaturis , quae funt , fuerunt , vel erunt
fpecialiter pro his , qua? copioiiflime largitus es hucuf-

que fan&is Angelis , &
hominibus , Beatiflimas Virgini,
Sacrofandtas Humanitati Filiitui, Domini noftri , eo,
quo maxime delecl;aris , ritu modoque ofFero tibi, Deus,
Deus teipfum qui es complementum
, : perfedio o- , &
mnium.
y. Neque his contentus in fignum gratitudinis ex
, ,
ifto momento meipfiim tibi dedico dono trado cum , , :
defiderio &
voluntate tibi fidelitcr ferviendi , cordia- &
literaeternum te amandi : humillime rogans ut hoc , ,
quale quale munufculum , undequaque tua Majeftate in-

dignum , etiam antea mille nominibus tuum , acceptare
digneris, Amen.
VIII.
ACTVS OBLATIONIS.
Sacrifirium Santtificationis afferes Domino. Eccl. 7.
1. (~\ Digniflime Domine, Deus meus,Pater,Fili,

V-f & Spiritus fanclie , agnofco me per omnia
tuum tum quia me
: creafti , tum quia me redemifti ut :
omittam innumera alia beneficia mihi prasftita pro qui- :
bus fi millies me tibi fingulis horis impenderem nihilo- ,
minus infinite tibi obftriclius manerem,ac debitor. Qua-

rc ego jam talis, qualis fum, libere , &
maxima, qua po£
fum, efficacia, me tibi confecro,offero, per omnia do- &
no,in pleniflimum holocauftum,anima2,& corporis mei
6c omnium quae habeo, vel unquam poifum acquirerc.
Hoc
DE CVLTV & ADCR. SS.TRtN. %i
:
Hoc autem facere cupio;eo modo,qUo tu deiidcras,&

quo maxirrie decet.ut me tibi offeram &
cOnfecrem. Ac
proinde libentiilime & liberaliilime fubmitto me fan-
,
ctaflimis tuisprasceptis, & nutibus in perpetuum.

Et quia ego jam totus tuus fum,rogo ita me poflldeas,
ut nunquam ipfe mihi amplius reftituar, autmeijuris
efHciar fed ut omne meum velle, facere, diccre, non fit
;
aiiud ,
quam quod voluntas tua fancliilima & reftiilima ,
vult me velie , facere , dicere : & raeum non velle , non.

facere non dicere, fit itidem tiium non velle, tuum non.
,
facere tuum non dicere fiatque pure folum quando ,

, :
quomodo quantum tibi digniilime Domine placet a

,
, ,
me fieri, non aliter.

2.. Praeterea offero tibi omnes divitias, bona fpiri- &
tualia rerum omnium tum creatarum, tum earum, quas ,
habes in theiaufis omnipotentiae tuas:ita ut n 3mn^s mess

eifent, libcntiflime vellcm tibi iilas cedere dvel ialtem ad
iolum tuum honorem, &c amorcm expenderej.-. >
3. Offero tibi omnia bona ipiritualia cogitationes, ,
verba, Sc opera bona, qu.32 fecemnt, faciunt, faCturi funt

omnes homines qui fuerunt funt, futurive fiiht ufiquam
,
in hoc mundo imo omnes iftas cogitationes-, vexba, &z

:
opera bona qua; poffent habefe infiniti hdmines, quot-

,
que creari poflunt a tua omnipotentia ita ut, fi poffem, :
cx amore tuo eadem facere vellem illa efHcacia , qua tu

fcis maxima rieripofie illo niodo qui eifet Maje- : & ,
ftatitux gratiilimus.
4. Offero quoque tibi ornnes peenas, dolores,marty-
ria & omnia mala pcenoiaanimae & corporis, quae pafli
,
iunt patiuntur & paffuri funt omnes homines iive

, , , irt
mundo, iive in purgatorid, iive in inferno, in fatisfa&io-

ncm & augmentum gloriae tuae & omnia,
juftitiae tuae , ;
quae icis abomnibus & iingulis tolerari poife non fb- ,
lum in hoc orbe, fed etiam in centum millibus, & infini-

tis Mundis^Purgatoriis, 3c fkmmis inf^rnalibus ita ut ii :
H tibi
82 PARADIS.I SECT; I.
tibi placeret, cum gratia tua,omnia talia libentcr propter

amorem tuum -, falutem meam , & proximi ,yellem per-
pcti.
y. Pra?cipue tamen offcro tibi preeiofum fanguinem,

& infmita merita Domini mei I e s v Chrifti ; cum
mcriti.s Beatas Virginis , & omnium Sanctorum & una ,
cum illis omnia iupradicba : iicuti etiam orrmes meas eo-

gitationes, yerba, opcra, ftudia, occupationes, a&us hp-
diernse diei, & totius vitps-rneo?.
Denique deiidero facere hanc oblationem , illo cor-
quo tu nofti fieri ppfle flagrautiilimo ;
dis affechi, to~ &
tics,quoties ipiritum duco,ut totus in. seternurrUim tuus,
tibique addi&us. Amen.
A C -T V S RESLGNATIO-
NIS ERGA DEVM.
Omnem follkitudmem veflram' projicicntes in
eum. i Petr. 5-.
1. \ /f
I piiiIimeDomine,omniarfecT:ucordismei
IVl abnegato per omnia, tibime totum refi-
gno 8c maximo quo tu fcis
; fieri pofle , defiderio : &
quantumper me fieri poteft , defidero perfeciiilime vo-n
luntatem meam in tuura divinum beneplacitum trans-v
fundere, :.,in quo iolo cupip mihi complacerc, quieicere,
& in nulla re alia.
Quare te rogo , velis dc me rneifque rebus omnibus ,
difponere, quo modo, & quantum tibi placet,Cv videtur

conducere ad majorem tuam gloriam.
. Sic igiturtotus in terefignatus , offero me paratum
ad acceptandum a potentiflima tua manu, quidquid mihi
acciderit in hac vita five illud profperum, fivc adverfum
,
fuerit,
2" QHare ** V1S me VLvere vitam, gratanter accipio : 1}
vis
;
,
:

vis me mori non recufb , : fi vis me fanum, accepto fani-
tatem infirmum , iniirmitatem fi locupletem , di-
: fi :
vitias pauperem, volo paupertatem : fi honorabilem,

: fi
placet honor fi inhonoratum , non abhorreo ab igno-

:
miniis : vis ut habeam confblationem , illam volo fi & :
defolationem me vis eile

, non abfterreor : fi in gratia
apud homines, volo & ego fi vis me efle odio :
•
pro ini-
micis orabo, & in perfecutionibus te laudabo.
3. Et ideo nolo habere oculos nifi ad te videndum : ,
neque aures nifi ad te audiendum neque linguam, nifi

, :
ad loquendum de te neque cor , nifi ad te amandum :

:
neque memoriam,nifi ad recordationem tuoe dulcedinis

neque intelle&um , nifi ad agnitionem tux Majeftatis
neque manus, nifi ad tuum famulatum neque pedes, ni- :
fi ad tuum obfequium neque corpus , nifi tibi ad vi&i-

:
mam neque vitam, niii tibi in facriricium.

:
4. In f umma ita fine omni exceptione tims cde: vo-

,
lo, ut, me ipib exfpoliato, & omni mea proprietate exu-

to , San&iflimae tuae voluntati (quandoquidem meam
jam tibi donavi, & irrevocabiliter dono nunc , di in per-
petuum) omnes meas cogitationes verba, & opera, tam ,
interna , quam externa , & omne meum eile & polTe ,
quae giatia rua dignatus es mihi largiri ,

permittam , refi-
gnem, transfcribam.
Neque volo quidquam velle , aut non velle niii quo- ,
modo,quando,& quantum tu vis,& non vis: ita ut tuum

Beneplacitum iit meum fummum , ultimum deiide- &
rium, jucunditas, confblatio,omni tempore in re qua- &
libet. Quare piiflime Domine , aflifte mihi tua fandiili-
ma gratia, (iine qua fcio me nihil poife) ut omnia cedant
in honorem & gloriam tuam,& perfeciiiiimae adimplea-
tur fandiilima tua voluntas , Amen.
H 2 DE-
84 PARADISI SECT. L
X.
DELECTATIO DE DEO.
Dekclare \n Domino,& dabit tibi petitiones cordis tui.VM. 3 6.
Verum gaudium eft deleclatio , ex illis rebus profecla , qm Deifunt ,

quia vera materia omnisgaudii eft in Deo, & in excellentia ejus.
1. /~\ QuantasergojucundiffimeDomine, caufas

^-J- habeo ,
jubilandi & exultandi ! quandoqui-
dem tu es Deus ille, qui eft, nimirum infinita? Potentiae,
Sapientice , Bonitatis , Pulchritudinis , Mifericordiae ,
Iuftitiae , Fidelitatis , & innumerabilium aliorum Attri-

butorum,tanquam principium finis omnis boni: cum- &
que tantus ac talis elles dignatus es eoufque extollerc,
naturam humanam , illamque tibi unire , ut vere dicatur,

Deum efle hominem , & hominem cfle Deum : Deum
quidem natura , hominem vero dignatione gratia. &
Quinimo praeterea promiirfti mihi etiam aeternam feli-
,
citatem, & Beatitudinem

: idque innumerabilibus tefti-
moniis ac fignis,tam in antiquo, quam in novo teftamen-
to confirmafti. dignatio O
Bonitas infinita Dei , ac ! O
Domini noftri
1. Itaque avide, Domine mi, defidero, & volo in po-
fterum, adjuvante gratia tua , omnem animi mei dele&a-
tionem , efie in te , deque rebus , quas tuce
ac de te iolo ,
fiint , meque ad te pelliciunt de te bene dixit, qui

: ficut
dixit : Deus meus, &
omnia. Tu fblus es bonitas , Thefau-
rus , Paradifiis creaturae rationalis in hoc , 8c in altero ,
Mundo.
Gontra vero faftidio , prorfufque averfbr hunc
3.
Mundum, &
omnia, quae illius fint. Neque minus mihi
moleftum eft ea videre , audire cogitare , quam fordi- &
diilimam cloacam cadaver putrefcens, ac fterquilinium.
:
Omnia enim prae te , Domine , arbitror ? ut ftercora 3

,
-
abomjnor, ut rem contagiofam,

4. Et
;

4. Et cupio tuse fblius dulcedinis guftu affici,tantum-
que tuis e rebus gaudium &

voluptatem capere , omnes
vero res mundanas &
qua^cunquc cor meum a te aver-
tunt, refpuere,abhorrere,deteftari. Ad hoc pracftandum
adjuva me Domine
, , tua pietate, ut ierviendo tibi , gum
gaudio, & perfe&ione, in hac vita, poflim te cum Beatis

videre, & frui xternum in altera, Amen.
X I.
2ELVS HONORIS DEI ET ,
SALVTIS ANIMARVM.
Zehts dotnus tm comedk me & exprobrantkm , opprobria tibi y
cecideruntfuperme. Pial. 68.
1. ^7 Elofiflime Deus meus qui gloriam tuam al-

,
£-J teri non das , &

omnes animas iolus creafti
ideoque inter alia tua nomina etiam Dominns Zelotes ,
, &
Deus dtmulator , vocari voluifti ; doleo , & fumme crucior
nomine omnium illorum hominum , qui in iuis aciioni-
verum
bus, relinquentes &
reftum finem,qui iblus es tu,
fiunmum 6c unicum bonummiagis res temporale s,& ca-
ducas,hujus Mundi,quxrunt,& amant,quam te con- : &
tinuo peccantes, tradunt iein poteftatem crudeliilimi
fui hoftis, Diaboli id quod iine magno mcerore, Sc pce-
:
na, cogitare, &$ loqui non poffum.

2. Quare Deus meus ego viliflimus peccator nuk
, , ,
lius pretiiapud te offero pro gloria Nominis tui , ac

,
pro ialute totius mundi merita omnium Electorum, qui

,
fuerunt,iunt,& futuri funt ufque ad finem Mundi. Et fi
ego fblus ob amorem

, &
honorem tuum fuftinere pof^- ,
iem omnes pcenas omnia tormenta quos omnes fervi

, ,
tui pafli funt , modo per ejufmodi

perpeflionem efficere
poflem , ut nullus unquam te amplius offenderct , toto
corde rogarem, ac f upplicarem tibi pro hac gratia.
Quin potius,amore tui integre (fi ita tibi placct)abdi-
H 3 come
86 P A RAD I S I S E C T. I.
co me omnibus, fi quae forte extant apud te,meritis meis

& bonis operibus : (fi tamen unquam aliqua tibi vere
grata pneftiti) & ofFero illa tibi ccterno Patri, unita cum
meritis Filii tui,pro converfione totius Mundi > ut fic ab
omnibus honoreris in terra, ficut in ccelo.
Et fi poflent omnia flagella , qu& aliis debentur pro- ,
pter flia peccata, meo tergo infligi,ut ipfis parceretur, 6c .
meritum hujus mei fupplicii, in bonum ipforum cederet,

etiam prohis terogarem; fi ita expedit , jamhumi- &
liter te rogo 5 ut pro hoc , qualicunque meo obfequio,
des omnibus gratiam perfe&iffime tibi ferviendi ; itaque
te amandi , ut nullus amplius te ofFendat fed perpetuo :
omnes te laudent , ac benedicant non minus , quam fa-

ciunt omnes Angeli, Sancli in ccelo. &
3 Praeterea tanti facio honorem
. gloriam tuam , &
ut eligam potius manere seternum in inferno , pati &
omnia tormenta , quam ut tu vel unico momento pri- , ,
veris tuo honore cum tibi omnes honores debeantur ,

:
mihi autem omnes pcenas, anxietates,& dedecora ne : &

defraucjeris tuo debito honore veniant obfecro fuper : ,
me omniaopprobria, anxietates,.5c miferias.

Et fi hoc non fufficiat ad te honorandum , veniant m-
per me omnia mala animce Sc corporis , abfque peccato :
eaque talia, 8c tanta, qualia quanta , tu fcis pofle inve- &
niri , five in inferno , five in terreno hoc mundo , five in
purgatorio ; & , fi qua fieri poffunt , iisadhuc majora
gravioraque. Sed tu interim,o Amor meus,ne oblivifca-
ris mei
ed des mihi gratiam ,
, f fortitudinem ad fiifti- &
nendum illa , ficuti ego libenter , pro amore , honore &
tuo, paratus fum illa acceptare,
AC-
;
DE. CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 87
X II.
ACTVS TIMORIS DEI.
Beati omnes, qui timent Dominum. Pfal. 127.
lupistimor cfl anxietas qiudam cordis , qm retrahit homincm ab

illicitto ufti membrorum &fen[ttum exteriorum, intcrnorumque
,
affecluum:ne anima, vcl omnino, vel ex parte , a Deofeparetur

aut qu.tr.tt deleciationem in aliqua crcatura , atque ita refiigefcat
ardor Jpiritusl
1. Tj* Go itaquc ,timende ac tremende Domine nunc ,
•*--'' confiderans infinitam Majeftatem , Sc magnitn-

dinemtuam, in cujus confpe&u tremunt omnes ipiri-
tus , coeleftes, terreftres & infemales , totus confuins ob
meam monftroiam indignitatem
, abyiTum defcendo in
nihili mei; magnopere timens, ne te oftendam,& ieparer
a divina tua gratia : ficut aliis multis evenit , eo quod in
conipccl:u tuo redte non ambularent.
2. Itaque dum cogito iblum quod poflim te ofFen-
,
dere peccatis venialibus , ac mortalibus , horreo ; to- &

tis artibus meis contremiico ; maxime quod agnoicam
me omnino debilem & imbecillem , & nihil poiie , fine

gratia tua fingulari.
3. Agnofco tamen etiam Domine,hunc timorem eile
mihi valde neceflarium,& utilem; ideo inftanter illum &
a te peto 3 ipflimque ut in me augere, animae mex im- &
primere velis, rogo, dicendo cum Pfalmifta : Confige timo-
re tuo carnes meas, ajtidiciis enim tuis timui.
P I E L E C T O R,
Similes aliarum virtutum Aclus qmreinfra Sed:. iv, ubipro--
priam fedem habent.
H 4 C a p.
C A P. VI.
Contemplatio piiilima
ATTRIBVTORVM DEI,
& Aclus
Ad affeclus Virtuofis cliciendos relata
Ex BLASIO PALMA, Clerico Regtrfari S. Fauli.
PRMFATIQ.
LJcet omnes excellentk , & perfecTtones divim ahfiluu , prout
inDeofunt, neque inter fefe , neque a divina effentia , fint
re ipfa diflincls. '.fedflntflummum, abfolutiffimum, & flmplkijfimum
ens , nihilominus quia nofler imeUeclus ejl nhnUhebes adilias , tit
tnfefunt, intelligendas, ideo utitur variU, & diverfis conceptibus, at-

quc dtflhiclknibus , & conatur delibare aliquid illarum perfeclio-
num : quas deinde folemus vocare Attributa divina, qiu nos tan-
qttam excellentias diflinclas
(
licet unitijftmas inierfe) attribui-
jnus Deo.
Quarum cognitio , quamvis tam altafit ac fublimis , iitmajc
tnmundo invenrrinon pojjlt : nihilominus tamenillis quipraclk
tllam pojfident , erit excellentiffma Regula ad acquirendas omnt
Virtutes, & bonajpirkualia : quia cognkio Dei , & imkatio virtu-
tum ejus, cfl noflra perfeclio : ficuti e conira igncratio Dci, eflfom
omnis peccati & mtferiarum. Nojfeenhn te , confummata juflkli
efl : &fcirejuflkiam & virtutem tuam , radix efi nnmortalttatU ,
Sap. cap. iy.

Ouare ad norrnam & flmilkudinem acluum virtuoforum , jam
pr&mtfjbrum ,etiam paucos quofdam , ex Atiributis divinU colligere
vtfumefl , ut devotus Chriflianus pravia hac face pojftt pervenhe ad

diciam notitiam & perfeclwnem vk& cumjpe tandem ; confcquetidi
completam, & confummatamjufhtiam qua , eflfrukto tpflus Dei in

vka Aterna,
ES S E N-
,!
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 8?
I.
ESSENTIA DEL
Hm eft vita &terna , nt cognofcant tefolum Deum verum , & quem
miftfti, Iefum Chriftum. Ioan. 17.
1. T^ Omine mi , tu es fimpliciflima Eflentia , & ideo

JL^ m omni genere perfe&ionum abfolute infinitus
nec quicquam tibi poteft addi,vel deeile. Incomprehen-
;! fibiiis es omnium locorum,omnium temporum,
refpectu
omnium voluntatum,& omnium intelligentiarum. Quia
tu excedis omnia locacomprehend&omnes differen- ,
tiastemporum transfcendis omnes mentes , abfbrbes

,
omnia corda hominum Sc Angelorum quo fit ut tu fo~ ,
kis teipfum digne comprchcndere, mctiri, intelligere, &

amarevalcas.
2. Immenfus es implendo , penetrando , eminendo
fuper omnes res creatas &
creandas immobilis,indeter- :
minatus , incircumfcriptus : quia tua infinitate omnes

terminos , &
fpatia imaginaria infinite tranf cendis. Et
ideo natura,operatione, cogitatione,affecl:ibus es immu-
tabilis; quia non cadit in te umbra viciflitudinis,mutabi-
litatis, fcd in eodem efle, & velle, femper es firmifllmus*
3. iEternus es abfque principio, 8c fine : amplecteris
unico punclo , indivifibilis astemitatis , omnem duratio-
ncm & differentiam temporum : neque obis aliud tem-
pus,quam perfedlillimum Nunc illud, quod tempori fem-
per ex sequo refpondet : tibi ipfi es adasquata & perfe-
el:ifliraa menfiira acternitatis.
4. Quia igitur , ut firmiflime credo,tam grandis eft ,
Dominc mi tua excellcntia nunc toto meo corde

, :
fumma cum humilitate 8c reverencia te adoro & vene- ,
ror & una cum fpirifibus Beatis & juftis

, te confiteor ,
efle, qui es : & coram te humi profiratus reverenter me

inclinQ,<Sc profundiflima humilitate fubmitto:& quia di-'
H y
gnus
9o PARADISI SECT. I.
gntis cs omni amore , te in seternum amabo , integro &

fincero amore.
Et prceterea pro gloria tua defidero, ut omnes creatu-
rx in seternum te ament , agnofcant, revereantur, hono-
rcnt 8c laudent : ideoque ofFero tibi meam vitam , vires ,
facultates, & quidquid habeo, vel pofTum habere.

j. Infuper gaudeo & delecr.or,quoties c'ogito,te Do-
minum efle tam magnum , infinitum , incomprehenfibi-
lem, immenfum immutabilem, asternum ,
, & in te inve-
niri omnes perfe&iones praedi&as.
6. Congratulor tibi intimo affecliu cordis, tuam tan-
tam Majeftatem gloriam ,
& beatitudinem, quam pofli-
des , & asternum poflefTurus es : ideo convoco omnes
creaturas , ut mihi congratulentur , dicendo : Benedhite
omnia opera Domini Domino , laudate & fuperexaltate eum infa-
cula, &c.
Duplici fuperabundo coniblationc,
7. jubilo,cum &
fpero & confidero iftud ipfum tuum bonum , futurum
aliquando meum quia illud mihi promififti, promerui-
:
fti , praeparafti , largitus es , per Chriftum , Filium tuum
Vnigenitum Sc Redemptorem meum : quo itidem te-

cum in aeternum fruar , modo fidelis in amore tuo per-
manoam. Atque tum fatiabor, cum apparuerit gloria tua,
I l
POTENTIA.
Apud Deum omriia poffibilia funt. Matth. 19.
1. /~\ Deus meus omnipotens,tu es illa Potentia,qu33

^'
omnia, quascunque vult, poteft : qux nullam &
omnino infirmitatem admittit neque unquam fatigatur ,
operando omnia ex nihilo producit,eadem facilitate ad

:
nihilum itidem omnia redudtura, fi velit nec quidquam :
illi refiftere poteft, fed omnia ipfi obediunt.

O adoranda, tremenda & religiofb filentio veneran-
,
da
,:
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 9i

da Omnipotentia ! Tu Rex feculorum , per te ipfum
omnia potes : a te inftituta eft , &
dependet omnis po-
tentia,omnis vis, fortitudo,induftria & energia omnium
rerum. Tu inquam , omnia ex nihilo creafti,
, fuften- &
taculo tui influxus cadem confervas Omnipotentias , &
tua2 manu , quafi fufpenfa tenes, ne in nihilum fuum, un-
dc prodiere , recidant. Tu Domine , per te ipfum potes
dare , &
agere non folum omne illud , quod omnes ho-
mines una ,cum SS. Angelis animo concipere poffunt
ied etiam omne illud quod infinita tua fapientia cogita-
,
re poteft : cum omnipotentia tua lit aequalis fapientia:

tuce , & aequaliter fe extendat & diffundat quia haec , :
fbla eft regula & menfura

, Quam enim aliam ha-illius.
beat menfuram immenfa Potentia , nifi ipfam Immenfi-

tatem ?
2. Complaceo mihi , &gaudeo, Domine de tanta ,
tua Majeftate & Potentia

ex cujus confideratione, ro-
;
ô te , ut profundiflimam reverentiam , &c fubmiflionem

erga divinam tuam Majeftatem animo meo imprimere
velis. Placet etiam , ut difponas ftatuas de me , o- & &
mnibus creaturis , fecundum tuum beneplacitum : quia
nemo poteft tibi dicere , cnrficfaris ? omnia tua funt , Sc
opera manuum tuarum.
3. Fac , Domine , ut femper prae oculis habeam hanc
certiflimam veritatem, nempe, te mihi aflidue pra^fentem
effe : &
manu tuas omnipotenti32 mihi minitari fulmen
ssterna; damnationis, fi mandatis tuis non obtemperem
& ita te nunquam orFendam.
Da infiiper fiduciam & fecuritatem cordimeoerga,
te ne ullum praster te timeam & ne creatura ulla pofrit

, ,
me feparare abamore tuo nam quid fiint omnes alia? :
creaturas li tecum conferantur, quam nihil ? vel quid mi-

hi mali, fine tua permiflione, pofiunt inferre? quod fi ta-
men ab aliqua permittas meaffligi hoc ipfiim , Domine ,
mi, cedit in meam falutem, & mihi cooperatur ad acqui-

rendam
rendam vitam aeternam, Et ideo omnem meam rlduciam

pono &
repofitam voio in te , Potentiflime Deus , ac
, :
Domine, Amen.
I I I.
SAPIENTIA.
ADeo profettacft fapicntia. Eccl. i^
I. f~\ Sapicntiflime Deus , tu cs illafap lentia ,
quae
V-*^ comprehendit omne , quod poteft excogitari
ignorantia in te nullum habet locum : omnes res fcis ,
& diftin-
j
nec falli potes vel errare 3

quia perfe&ifEme , j
<ftiffimeomnia cognofcis : omnes res praefentes, praeter-

itae futurae, omnes poflibiles, imaginabiles omnia quae
, :
funt , &
quae non funt, tibi, Deus meus, funt praelentia
&; in fancto tuo confpedbu pofita.
2. Tu es prototypon , & primarium fignaculum o-
mnium rerum : tu puritate ,& fubtilitate penetras rXia
omnia , intimeque ornnibus inexiftens , apte cunda di£*

ponis. Et licet attingas , & penetres a fine ufque ad fi-
nem fummo ufque ad imum omnibufque te peni-

, Sc a ,
tiflime infinues, nihilominus minime te cum ulla re con- >
fundis aut permif ces ; nec labe vel minima contamina-

ris , fed femper in tuapulchritudine , candore , fince- &
ritate permanes.
Tu es au&or, & artifex tu exemplar, idea, men-
3. :
iura & finis omnium rerum neque fblum architectiis

, :
illarum quae funt, & acceperunt fuum effe, & fpeciem a

,
te ipfis impreflam, feu vifioiles, feu invifibiles : fed etiam

illarum , quae non funt , & per omnipotentiam tuam fie-
ri poffunt , utique in infinitum longe plures iis ,
quse fa-
<ftae funt.
4. O Sapientia admirabilis haec totam fimul ambit

!
seternitatem , & intra fe totam Immenfitatem capit, to-

tam ad fe trahit Infinitatem , omnia in ipfa quoddam ha-
bcnt
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. n
bent aeternum efle, & seternam vitam : Deniquecaret
principio & fine & per omnia eft immutabiiis.
,
j. Placet mihi Domine gaudeo, & congratulor ,

tibi.
iftam tuam profundiflimam fapientiam ,

qua fcrutator es-
cordium. Si cgo vel parum hanc tuam fapientiam immi-
nuere , vel obfcurare poflem , ne agnofceres maln:iam
meam , &
fcelera mea , non facerem : imo potius vel-
lem ipfe deftrui 8c annihilari , quam ut vel unico punclo
tua mpientia minueretur. O fapientiflime Domine , ex
ifto tuae lucis inexhaufto fonte radium aliquem diffun-
de , precor , in mentem meam , ut perfe&e cognof cere
poffim pulchritudinem virtutis , 8c turpitudinem pecca-
ti : ut hoc fugiam , iilam autem profequar, magis ma- &
gifque diligam ; id quod ad gloriam , 8c honorem tuiun
ccdat fempiternum. Amcn.
IV.
B O N I T A S.
Bontu es tu , Domlne & bonitate tua doce mejujli*
, in
jicationes tuas. Pfal. n3.

i. "T*\ Omine & Creator omnis boni , tu bonuses,
-*-^ non hoc vel illo modo, non in hoc vel illo gene-
re bonitatis, fed abfolute, fine principio, & fine ; fine li-
mitatione , line modo, nifi eo quo ,
fine menfura prseoc-
cupas & ample&eris omne bonum.
,
Tu es ipfa plenitudo & univerfitas boni , cui omnes

res, a fuprema fiibftantia creatse , ufque ad materiam nu-
dam ac primam , omne fuum bonum acceptum referre
dcbcnt.
Tu fimpliciffima eflentia tua omnem excellentiam ,
,
omnem perfedionem omnem beatitudinem & omne , ,
bonum poflides: nec.Bonitas tua , perfedio ullum &

habct limitem aut terminum : eo quod prima ac prima-
ria f it , neque ab ullo dependeat.
2. A
5>4 PARADISI SECT. I.
i. A te omnia dulcia
trahunt fuam dulcedinem , o-
mnia pulchra fuam pulchritudinem , omnia lucida ilium
jfplendorem omnia , quaj vivunt, luam vitam omnia ,
: :
quae fentiunt , fuam feniationem omnia , quce moven- :
tur , fuum vigorem omnia intelligentia fuam notitiam ,

:
omnia perfetta fuam perfe&ionem omnia demum qua- :
licunque modo bona hauriunt f uam bonitatem.

3. Tu magnus es fine quantitate , bonus fine qualita-
te , infinitus line numero formofiis fine figura setcr- , ,
nus fine tempore immenfus fine loco , diffufiis fine ex-

,
tenfione ,
perfe&us fine multiplicitate , altiflimus fine
fitu.
4.Tu centrum Vniverfi , ad quod naturali pondere

resomnes feruntur in quo omnia conquiefcunt a quo
, :
omnia fuftentantur intefunt iliecebraa omnis amoris

:
confummatio omnis defiderii terminus omnis motio- ,
nis , fatietas omnis appetitus.

Quanta eft hasc vis tuae illius fummx Bonitatis , ad
cujus parvi radii fplendorem tanto impetu currit omnis
creatura dum unaquxque illarum appetit particulare
!
fuum bonum 8c ad illud totis viribus connititur quod

, :
bonitm nihil aliud eft quam leve veftigium & fignum , ,
tuae Bonitatis. Hoc omnem creaturam tam potenter

mhit hoc in mundo tantos motus excitat Quidquid
: :
enim in rebus creatis fe movet , agitat operatur bonj , ,
intuitu movetur & agitur. Si lenis umbra boni tanto,

impetu trahit, quanto magis trahet ipfa veritas ? iila, in-
quam, pulchritudo &
bonitas infinita j clare viia, id eft,
tu ipie, Domine, dulciflimum &; f ummum bonum ?
j. Trahe mentem meam ad te, 6 immenla pulchritu-
do eamque ad te fuper omncs res creatas , vinculo in-
, ,
diffolubili , & ligamento asterni amoris adftringe. Quid

quaeram &
dcfiderabo extra te , qui cs plenitudo omnis
boni : fons finis , fuavitas , vis
, medulla omnis boni ? &
Valeant ergo alix res omnes, te femper cogitem, amem
ad
,
:
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. $>j
ad tc contcndam ; tibi uni adhacrcam iu te coinmorer :
tc laudem , bcnedicam, Sc omnibus viribus animae meae

Sc tota vita mea uni tibi ferviam. Omncs res tranfito-
xlx , vcl viles , vel charae mihi fint ; quatenus tux boni-
tati congruunt : nulla alia ratione lllas contemnam , vcl
acftimem. Pcrfice me , iecundum altiifimum tuumbe-
neplacitum, in cogitatione Sc amore tuo : commuta me
totum in te iplum ut unus tecum fpiritus , efficiar ; ut
jam non mihi fed tibi vivam. Amen.
,
V.
SANCTITAS.
tson eft fancius , ut eft Dominus. i Reg. 2.
j. T"\ Omine , Deusmeus, Tu diceris fandlus multis

*—^ modis. 1 . quia tua Eflentia eft prima radix , &
origo omnis fan&itatis , Sc puritatis. 2. quia eft obje-
&um , Sc menfura omnisfanclitatis : uno verbo , tu ei
principium efficiens omnis
, forma , exemplar , Sc finis
Iplendoris fanctitatis , qui in creaturis reperitur. Et per
te ipfum.fan&us es per efTentiam tuam : nimirum fau-
:
clttate fundamentali , obje&iva & formali. Tam perfe-

&a eft fandtitas tua , ut nihil quidquam ei poflit addi, vei
demi ; quia eft fan&itas eflentialis, & univerfalis.
2. Gaudeo Sc complaceo mihi de ifta tua fandita.tc ,
fonte effentiali omnis pulchritudinis & puritatis : a qua.

omnes creaturce intelledualcs fan&itatem. , &c puritatem
fuam accipiunt. Hanc fan&itatem propoiuifti nobis imi-
tandarn : non vero Poteftatem , non Sapientiam , non
altitudinem Majeftatis tuae ; cum dixifti Sancli eftote : ,
quorium egofanclmfum. ( Levit n.) Non poftulas tamcn

a nobis tantam ,
quantam eminentia fan&itatis tuae re-
quirit j ied ejus faltem imaginem quandam qualem fci- :
licet cum gratia tua , infirmitas noftrae naturae capere

pote-ft.
3. Hanc
t>6 PARADISI SECT. I.
3. Hanc tuam fan&itatem , & puritatem veneror ,
honoro amo &

admiror. Vtpote cui omnis reveren-
, ,
tia, honor & amor debetur. Hxc pi^fentiafua fandi-

ficavit , &
fan&iricat totum mundum unde quocum- :
que me verto , proefentem te confpicio , ubicjue exi- &

ftentem te veneror laudo , honoro benedico tan- , , & :
quam in facro templo glorias tua:. Singulari tamen mo-

do animam meam , quae multo capacior auguftior eft &
mundo corporeo ,-ad fimilitudinem Templi cultui tuo ,
fandificafti , tibique in habitationem confecrafti. &

ideo intra me , in penetralibus animse mea; te habitan-
tem afpicere valeo : hic in fan&o filentio tecum ipfb
converfari , hic tecum delitiari poflum ibi te placare
:
obfequiis : ibi te adorare : ibi a te iftam fandicatem &

puritatem petere idquejam , Doniine mi , toto cor- :
de , &
omnibus animi mei viribus cupio facere , Sc Im- •
petrare.
4. Conabor etiam , Domine, 8c nunc propono, totis
viribus fugere omnes impuros , inordinatos affectus , &
& omnes maculas anims quibus templum ,
tibi ianctum
violari & profanari poflet quia Domine,
, : , f ine dubio,
plurimum diligis tuam fanctitatem , ki
iicut neceffario 1
neceflariomagnopere odifti peccatum , &c omncm im- \
munditiam deteftaris.
7. Deniquetibi, tanquam auctori , fini, regula? &
cxemplari omnis fanctitatis, a qua,ad quam lecundum &
quam fancrrricantur omnes res in ccelo 8c in terra tit ,
gloria benedidio , gratiarum a&io , ab omnibus crea-

,
turis in ccelo £c in terra. Amen.
B E-
DK CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 97
V I.
BENIGNITAS.
Jpfe Dominus benignus eft. Luc. 6.
1. T -
'
V, mi Domine, Bonus diceris ratione perfe-
-* dionis naturalis : ratione ianctitatis , 8c ratio-
ne beneflcentise : quae nominari poteft Benignitas : 8c
hxc nihil aliud eft quam quaedam naturalis tua pro-,
'i penfio tua bona communicandi cum rebus inferiori-

,
bus , & creatis ,

pro capacitate cujuique.
ii
O quam vere benignum te demonftras , Domine ,
c I quia cum nulliiis indigeres , tibique ipll fufficientiili-
v mus eiles nihilominus ex nihilo res omnes creafti 6c
, ,
ex iuae nullitatis abyflb eduxifti , dando eis eiTentiam ^

formam pulchritudinem appetitum boni fugam ma-
, , ,
\i , vires functiones impetum motum fitum mo-

, , , , ,
dum ordinem
, ,
perfe&ionem , 8c terminum : prout
cuique iilarum commodum eft , &c amabile : 8c hoc
Mnonobtuam aliquam commoditatem , vel utilitatem:
\ ied ut ipiis bene eile , 8c pro iua quaequc capacitate
participarent de tuis bonis , guftarentque fruclum tuae
Ibenignitatis. Etideoomnes res te laudant , tacitiique
jvocibustuambenignitatem celebrant. Cali enarrant glo-
\ mm Dei , & opera mamumejus annuntiat firmamentum , .&c.
Pfal.18.
2. Sed in genere noftro humano fecile omnium ex-
cellentiilime reiplendet tua Benignitas. Tu ad imagi-
nem , 8c iimilitudinem tuam nos creafti , 8c chara&e-
nos iignafti : intelle&um , memoriam , 8c
re vultus tui
voluntatemnobis dedifti, quibus divina? gloriae,j& bea-
titudinis tuae capaces.efficimur : divinis iniiiper auxiiiis
& ornamentis nos inftruxifti , ut mereremur , 8c con-
(equeremur tam pra^ftantia bona. Angelos etiam nobis
cuftodes , &
re&ores ailignafti : tandem totum mun-
I dum
5>S PARADISI SECT. I.
dum creafti Sc plurimis bonis inftru&um pro habita-

,
tione &: fblatio nobis donafti. Quid majushisbenefi-

ciis ? quid ifta benignitate mirabilius fingi excogita- &
ripoteft? maxime cum hasc omnia feceris , uthacra-
tione nos perduceres ad fedes cceleftes ,
participefque j
nos tua? beatitudinis faceres. r

|
.
3. Ergo quantus fum i &

quantum pofTum, gratias ti-
bi ago , &
innumerabiles gratiarum a&iones refero tibi
Domine , pro tam infigni benignitate , &
omnes crea-
turas invito ad te laudandum , &
benedicendura : Bene-
dkite omnia opera Dommi Domino : laudate, &
fuperexaltate eum
infacula &c.
,
4. Gaudeo Domine ,
quod tam benignus fis , des &
temetipfum; Sc quafi abjicias ad res viles infimas &
quod infirma curare , abje&a erigere , humilia extollere
gaudeas. Et ubi gravior neceffitas , paupertas , miferia
inftat , ibi liberalius opes tuas efFundere , opem pro- &
penfius adferre fbleas: id quod proprium eft verse Be-
nignitatis.
y. Doleo &
pcenitet me non imitatum fuifie iftam
,
tuam Benignitatem quia fui fxvus afper , impius erga

: ,
proximum meum nec bona fortunae, vel animi in auxi-

:
lium proximi converti j fed faspius contrarium feci. Ideo

nunc toto corde humillime a te veniam peto , propo- &
no , te adjuvante iftud inhumanitatis vitium emendare ,
& efie benignus , fuavis , &
amabilis erga omnes , idquc
ftudio imitandae divinas t\ix benignitatis.
Quia ab ifta tua benignitate proxime , immediate &
provenit amor tuus , & difFunditur in omnes creaturas
quo vis bona tua cum illis efie communia; Quare obfe-
cro , velis igne ifto accendere cor meum , ut fiam beni-
gnus , & charitate plenus. Amen.
VII. PRO.
,
V I I.
PROVIDENTIA.
EcceDomine, tu cognovifti omnia novjflima , & an-
tiqua. Pfal. 138.
1. V) Rovidentia tua, Domine, gubernat omnia,a fiim-

i- mo coelo ufque ad infimas partes terrae : a fupre-
mo fpiritu ufque ad abje&iflimum vermiculum. Haec ab
aeterno omnes res cogitavit, concepit, diftinxit,apteque
diipolait. Sine lege iftius nihil prorfus oritur , nihil mo-
ritur, nihil operatur, movetur, quiefcit.
Hinc omnia , quae carent ratione tanta cum ratione ,
operantur , &
tam ordinate tendunt ad fuum finem ho- :
mine excepto, quia dotatus libero arbitrio, ipfbmet abu-

tens, iongiflime faepe recedit ab ordine divinas , & parti-
cularis tuae Providentise ,
proponendo fibi alios fines
contrarios illis, quos illa ipfi conftituit.
Nequeideo tamen ab univerfali tua Providentia fc
liibducere poteft : cum incidat in juftas pcenas ,
pecca-
to , & peccatoribus decretas : quo fit , ut etiam in im-
probis ordo divinae tuae Providentia? mire refpondeat.
2. Vse mihi ,
qui toties quasfivi f ubducere me a pa-
& vivere volui fecundum im-
terna tua Providentia ,
prudensmeumjudicium: & ideo dum volui fubterfu-

fere divinae tuae Providentiae manum , quae me duce-
at ad vitam , in mille pericula , errores , peccata, im- &
pegi : fimulque incurri juftiflimas pcenas , confilio Pro-
videntiae tuae miferis peccatoribus conftitutas , ad glo-
riam infinitae tuae Iuftitiae : quam , dum ftolide me
proripiebam a Benignitate , & Mifericordia tua , vel
invitus incurrebam : , 6 & me miferum thefauriza- !
bam mihi pcenas Iuftitiae : & dum fiibtrahere me vole-

bamfuavijugodivinorum tuorum praeceptorum , fiib-
mittebam me duriflimae fervituti daemoniorum : & dum
I 2 fper-
ioo P A RAD I S I SECT. I.
fpernebam oeterna praemia, promerebar ceternafiipplicia.

O ftultitia , fanguineis lacrymis deploranda ! pceni-
tct : ah toto corde me pcenitet : humillimeque a te ve-
niam peto.
3 Obfecro te , Domine , per omnia mirabilia duleif-
.
fim^ Providentiae tux aufer a me hanc ftultitiam , &c

,
da gratiam , qua femper ante oculos geram tuam illam

Providentiam ut quidquid profpcri vel adverfi accide-
:
ritmihi , ab ipfa mihi provcnire intelligam , idque de

manutuapro magno beneficio accipiam. Haecmeafit
in adverfis prima confolatio. Haec in terroribus inge-
neret mihi fiduciam , in periculis fecuritatem , in ar-
duis fortitudinem ; in rebus adverfis patientiam , in per-
turbationibus tranquiilitatem : animi in futurorumex-
fpedatione quietem. Hoec auferat a me omnem fblici-
tudinem , ut a fola benignitate Providentiae tuas fecurus
dependeam. Haec dirigat omnes res meas , illafque gu-
bernet ufque in flnem , prout novit expedire ad gloriam
tuam , &
meam falutem. Quibufcunque mediis uti vo-
luerit , profperis, an adverfis : honore an ignominia, in-
famia an bona fama : abundantia , an penuria : infirmi-
tate, an fanitate vita , an morte: nihii recufb , nihil re- :
pudio : quidquid elegerit ipfa , id re<fliflimum 8c confiil-

tiflimum judico , &
ut gratiflimum exofculor.
Hoc unicum enixum meum defiderium & votum eft
voloque , ut femper fit , facere , dicere , cogitare , mi
Domine^ ad gloriam tuam ,
ficuti tu judicas utilius effe
& meam falutem , ut in omni oeternitate te contempler,
admirer , amem , honorem , laudem , benedicam , in
omnibus rebus , & fuper ornnia. Amen.
VIII. MI<
,
DE.CVLTV & ADOR. SS.TR.IN. 101
VIII.
. M I S E R I C O R D I A.
Mifericordia Domini plena efl terru. Pfal. 32.
1. \ >f Ifericordiflime immenfa Mi- Domine , tu illa

i- V J. fericordia es omnem mi- ,
quse excedit infinite
feriam , &
malitiam noftram. Primum enim tu edu- ,
; xifti me cx nihili tenebris , dedifti mihi vitam no- & , &

i bilcm naturam , fa&am ad imaginem tuam cum ea , &
maxima ornamenta , intelligentiam , judicium ratio- ,
nem memoriam , voluntatcm contulifti. Deinde ab

, ,
humili ftatu naturae elevafti me ad fublimem ftatum

gratiae , adoptando me in filium tuum. Prasterea pri-
mis duobus ftatibus alium nobiliilimum adjunxifti ni- ,
mirum ftatum glorias : nam multo perfe&iora , Sc ex-

cellentiora funt dona gloriae , quam gratiae. Ad hunc
gradum immcnfa tua bonitas , &c mifericordia me de-
iiinavit.
Quare 6 anima mea, fi obtinuifti fecundum gradum,
,
fatage ,'ut evadas etiam ad hunc tertium praeiertim quia

:
habes tot praefidia & adminicula ad coniequendam tan-

tam felicitatem : ut funt fan&iilima Sacramenta, relicta
& acquiiita nobis a Chrifto Ieiu Domino noftro qui , :
etiam pro complemento & cumulo omnium bcneficio-

,
rum ian&iflimum Sacramcntum pretiofi corporis , 8c

Sanguinis fui nobis reliquit.
2,. Ah Domine , illumina cor meum , ut poflim co-
gnofcere immenfam mifericordiam tuam , cognitamque

magni faciani , & habeam femper ante oculos , uti du-
cem&rcgulam; donec miferae hujus vitae vinculisex-
pediar & anima mea obftricr,a tantae benevolentiae ne-
,
xibus & tam cxquiiitis beneficiis corref pondcat to- , ,
to corde te amando totam fe dedicando fan&oque tuo

, ,
fervitio & honori fe mancipando.

I 3 Ofer-
io2 P A R A D I S I S E C T. I.
O ferviam tibi Deus meus, tota vita mea

, : nihil aliud
cogitem , quam facere , quod fit ad gloriam tuam , &
ad eandem tanquam ad fcopum optatiffimum omnes
meae actiones , vires , dotes tum naturae tum gratiae di-
rigantur. Aliud vires meae tum corporis, tum animi non
intendant, fpe&ent, quaerant , quam facere fan&iifimam
voluntatem tuam. Et 6 utinam aliqua faltem ex parte
correfpondeam infinito tuo amori , quo me femper pro-
fecutus fuifti , ut tam magno benefa&ori non fim omni-
no ingratus.
3. Benedic anima mea Domino , & omnia , qu& intra mefunt ,
nomini fantlo ejus.
Benedic anima mea Domino , & mli oblmfci omnes retributio-

nes ejus.
Qui propitiatur omnibus iniqtutatibus tuit : Qm fanat omnes

Infrmitates tuas.
Qui redimit de interitu vitam tuam : Quj coronat te in miferi-
cordia & miferationibiu.
Qm replet in bonis deftderium tuum, &fic renovabitur, ut aqui-

Ujuventus tua.
Benedicite fimiliter mecum Domino omnes Angeli
& Archangeli & vos omnes Principatus &
: , Potefta-
tes omnes Virtutes
, &
Dominationes omnes Throni ,
Cherubim Seraphim Benedicite inquam, & lauda-

& : ,
te , &
iterum fine fine laudate communem Dominum
noftrum : quia fecit nobifcum non fecundum iniquita-
, fed fecundum magnam
tes noftras & Paternam miferi-
cordiam fuam. Laudate illum Cceli , Terra , Mare , &
omnia qu£ in eis funt laudent & fuperexaltenteum in
,
,
fxcula. Detur ergo Deo gloria ab omni creatura bene- :
dicat , &
gratias agat Domino , omnis creatura in omni
locoDominationisejus: &
hoc fiat in faecula faeculo-
rum. Amcn.
IX. IV*
.
I X.
I V S T I T I A.
luftitiaplena eft dextera tua. Pfal. 47. Qui$ novit poteftatem

m tu& , aut pr& timore tuo iram tuam
dinumerare ? Pfal. 89.
:.\T Vllus, Domine digne poteft exprimere magni- ,
i^ tudinem & multitudinem fuppliciorum quae ,

,
peccatoribus praeparafti & affignafti olim perferenda ;

,
per omnipotentiam tuam. Sicut mifericordia tua eft

infinita ita infinitaeft juftitia tua ; quae infmitis modis
,
nonfblum in futuro^faeculo , fed etiam in ifto, quod pro-

prium eft mifericordia? , contra peccatores manifeftabi-
tur ut omnes difcant te timere ,
: qui benignitate fua- &
viflimi Patris non moventur faltem feveritate ]uftiffimi ,
Iudicis terreantur , qui non finet malum ullurri impuni-

tum neque bonum uilum irremuneratum abire quia
, :
apudte noneft acceptio perfonarum, cum fisjuftifli-

musjudex.
2. Deledat me, Domine, placetque mihi ha?c tua ju-
ftitia , qua fi vel tantillum poffem te privare , ne pofles
punire peccata mea, non facerem imo proteftor, fi ma- :
litia mea duritia , &

obftinatione nollem converti ad
,
poenitentiam : atque adeo fi induratus , impcenitens ,

defperatus mori vellem ( quod grande malum 6 Deus
meus , procul averte) Si tamen eo ufque defiperem , ex
hac hora proteftor , &volo, utjuftitia tualocum ha-
beat , mittatque me ad aeterna fupplicia : ut quia volun-
taria , & falutifera pcenitentia nolui glorificare miferi-
cordiam tuam , faltem in tormentis glorificem juftkiam
tuam.
3 Sed 6 mi dulciffime Domine , dum ago hanc vi-
,
tatn ,
poiTum per gratiam tuam provocare a tribunali
Iuftitiae tuae : ad tribunal Mifericordiae tuae: Sc ideo hac
I 4 hora,
io4 PARADISI SECT. I.
hora, pro femper magna fiducia Domine toto corcle,

, , ,
tota anima , totis viribus mifericordiam tuam appello,

teque obiecro per Iefum Chriftum Filium tuum , ut
ignofcas mihi peccata mea ne horrendo Iuftitiae tuac
; I
tribunali reus fiftar. San&e promitto me in pofterum, , \

cum divino auxiliotuo, emendare velle vitammeam,
& vivere , ut decet iervum bonum : ut per veram pce-
nitentiam , iuavius & dulcius tua miiericordia gloriiice-
tur. Amen.
X.
FINIS VLTIMVS.
Jgo jum », & u , primipium , & fini* , diiit Domimts Deiis,
Apoc. i.
i. f~\ Vemadmodum tu, Dominemi, esprima,

V^ & fuprema cauia rerum omnium ,
efficiens
ita pariter es ultimus finis earundem : ac pra^cipue crea-
turas rationalis. Vnde oportet me longe a creaturis ani-
mo recedere, nullamque in eis fpem collocare; quia
permultum me impediunt ,
quo minus ad feliccm illum,
&Z ultimum meum finem perveniam ,
propter quem tu
me creafti : qui es verum , unicum , & iuramum bonum
meum.
i. Vnde nihil mihi magiscurse ac cordi efle debet
quam ut conjungar tibi viiione, amore, gaudio in qua
, ;
unione coniiftit & meum iummurn bonum & iumma ,
tui gloria. Quare omnes delec"fcationes, illecebras hu- &

jusvitas, in comparatione hujusmaximi boninonniii
ut meras iordes &
ftercora arbitror. Et ex hoc momen-
to temporis dirigo omnes meas cogitationes , opera , Sc
defideria ad hunc finem ; neque fatigabor , aut defiftam,
donec ad eundem perveniam.
3. Verum quia ex me ipfb non fum idoneus ad tam
magnum bonurn 3 adte, 6 miiericordiflime Deus , re-
curro j
DE CVLTV & ADOR. SS.TRIN. 10;
curro -, ut per 'immenfam bonitatem ,
qua creafti mun-
dum , & factus es homo & propter homines fponte te
,
morti fubdidifti, perque alia infinita beneficia mihi prae-

; Sc per aeternum beneplacitum tuum , quo me gra-
ftita
tis ad tam fublime faftigium gloriae praedcftinafti s noli -
occludere mihi fontem tam profufae beneficentiaerquam-

vis ego fim ingratiflimus, &
negligentiflimus, dum tem-
pus habeo operandi bonum fed hoc ipfum potius tuam :
benignitatem incitet, ut tanto magis me adjuves, ac pro-

regas quanto ego f um infirmior. Recordare , obfecro,
,
finis ad quem ab seterno me deftinafti ne irritum fit in,

, ,
me fandiitimum confilium, ac defiderium tuum.

4. Illumina mentem meam lumine fancti Spiritus
tui , quo dire&ore , poflim perfede cognofcere vanita-
tem hujus mundi , &
pericula , quae in ipfo latent , de-
prehendam. Ex altera vero parte intelligam quoque ma-
gnitudinem excellentiam fuavitatem immenfbrum bo-
, ,
norum , quae mihi in te ipfo praeparafti pro quibus :
toto corde tibi gratias ago , omni vanitati lubens re- &
nuncio.
Fac, miDomine, utmens mea aliud non cogi-
y.
tet nec quicquam intelle&ui meo firmiter imprimatur,
,
quam hic Vltimus Finis : ut fpretis per omnia omnibus

caducis , &
temporalibus , me protinus elevem ad aman-
das res asternas , & hunc felicem & ultimum meum fi-
nem defiderandum.
Nunquam mca bona defideria , nec cefient
deficiant
fiifpiria pro illa felici Patria j neque ego
, vel gemitus
unquam cefTem pugnare contra meipflim , quemadmo-
dum etiam nunc propono facere , donec perveniam ad
ftadiihujus metam quando omnes San&i requiefcent
,
in tefummo Bono & ultimo Fine per vifionem, & amo-

rem, & ineffabilem confolationem } cum pervenerint ad -
confummationem fux intentionis ac impletionem defi- ,
tam optati Sc expedati 5 nimirum ultimi finis ,

derii &
I y fummi
io<T P A R A D I S I S E C T. I.
ftimmi Boni pro quo tam heroice decertaverunt , ufque

:
ad gloriofillimam vi&oriam. Amen.
CONCLVSIO
Amorofi Pa&i cum Deo.
TAndem , dulciflime mi Domine , quia cognofco te
efleunicum meum bonum, fummam meam felicita-

tem, & beatitudinem , nullo pa&o committere debeo ut
fenarer a te f ed magis curandum mihi omni ftudio , ut
:
tibi femper ar&illime conjun&us permaneam. Quare

defidero, &
operam dabo, ne momentum ullum tempo-
lis praetereat , quo non confirmem ea, quae ha&enus an-
notavi , &
conftitui. Et ut hoc aflequi poflim , cupio
nunc , qua poffum reverentia humilitate cum tua di- & ,
vina majeftate inire pa&um, & perpetuo faedere fancire,

ut quemadmodum quoad vixero nunquam ceflabo re-
, ,
fpirare : ita nunquam ceffem in te Credere , te Amare,

te Laudare, Gratias tibi agere , me OfFerre j me tibi Re-
{ignare, in te Sperare, Gaudere ; & abhorrere a mundo,
velut a pefte habere Zelum honoris tui ,
-
3
falutis ani- &
marum : te Timere , me Humiliare, poenitentiam agere,
fan&a Proponere, &
Amare proximum meum. Caftita-
tem , Paupertatem , Obedientiam colere, petere a te, &
quae fiipra petivi. Prasterea te cognofcere , adorare, Te-
que Deum Infinitum, Immenfum, Immutabilem, iEter-
num Omnipotentem
, Sapientem Bonum Sandum, , , ,
Benignum Providum Mifericordem Iuftum & ulti-

, , , ,
mum noftrum Finem , confiteri. Atque hanc prorfus

cfle nunc mentem meam , fumma cum animi demiflione
coram D. T. Majeftate , tota ccelefti curia proteftor, &
quod cupiam toto corde , tota illa virtute puritate in- ,
tentionis & efficacia qua maxima pofTum omnia ifta

, , ,
obfervare ,
quae fupra notavi , & dixi.
Idque toties quo-
ties refpiravero : & quoties ad aliquem hujufmodi aclum
tibi
;, , ,

placentem ac gratum mentem convertero. Accipe
tibi
Domine illum nunc : &
pro illo , &
pro omni tempore.
Atque hoc animi mei defiderium ratum confirmatum-
que fit , gratiofiflimo beneplacito tuo in aeternum.
Amen.
C A P. VII.
HYMNI RHYTHMICI
de Sanctiflima Trinitate.
T) Rofitentes Vnitatem Vnus fplendor , unum lu*
- VeneremurTrinitatem men,
'Pari reverentia. Cun&a fiint hic paria.
;Tres perfbnas aflerentes, Patri Natus eft aequalis
'Perfbnali differentes Nec hoc tollit perfbnalis
A fe differentia. Amborum diftin&io.
Hasc dicuntur relative, Patri Compar, Filioque ;
Cum fint unum fiibftanti- ab utroque
Spiritalis
ve; Procedit connexio.
Non tria principia. Non humana ratione
Sive dicas tres, vel tria Capi pofTunt hx perfbnas ;
Simplex tamen eft ufia Nec harum difcretio.
Non triplex eflentia. Non hic ordo temporalis ,
Simplex efle,fimplex pofle: Non hic fitus aut localis
Simplex velle, fimplex nof- Rerum circumfcriptio.
fej Nil in Deo praeter Deum
Cun&a fiint fimplicia. Nulla caufla praster eum ,
Non unius quam duarum, Qui cauflat cauflalia.
Sive trium perfbnarum Digne loqui de perfbnis ,
Minor efficacia. Vim tranicendit rationis 5
Pater, Verbum , Sacrum Superat ingenia.
Flamen, Quid fit gigni,quid procef-
Deusunusj fedhitamen fiis,
Habent quaedam propria. Nefcit homo , licet grefliis
Yna VirtuSjUnum Nurnen , Tentet per {ublimia.
'
Quif-
xo8 P A R AD I S I SECT. I.
Quiiquis credit non fefti Credat quod Ecclefia.

net; Vt in una jam moramur ,
Et a via non declinet Sic in una moriamur
• Abiens per devia. Fidei conftantia.
Servet fidem , formet mo Trinas iit laus Vnitati
res Sit & iimpk-e Trinitati
Nec defle&at ad errores, Coaeterna gloria. Amen.
H Y.M NVS RHYTHMICVS

DE SANCTO SPIRITV.
QVi procedis abutro- Tu fubvertis & rcfellis
que Hoftium nequitiam.
Genitore, Genitoquc Te docente nil obfcurum ;
S p i R i t v s paraclite Te praeiente nil impurum ;
Redde linguas eloquentes Cunda funt iplendentia;

Scd accende primum men- Gloriatur mens jucunda
tes Per te iana per te munda ;
Charitatis fomite. Gaudet confcientia.

Tu procedens a duobus , Quando venis,corda lenis
Coasqualis es ambobus Quando iubis,atra3 nubis
In nullo diiparitas. EfTugit obfcuritas.
Par majeftas peribnarum Sacer ignis pedus uris
Par poteftas iingularum ; Non comburis , ied a curis
Et communis Deitas. Eruis, dumviiitas.
Auior Patris, Fiiiique Mentes prius imperitas
Par amborum, &
utrique - Et lbpitas, 8c oblitas
Gloriaconiimilis. Erudis & excitas.
Cor ad fidem facit pro-
Ccelos,imples,terras foves,
Mare domas, cuncl:a moves num,
Permanens immobilis. Ori muto reddit ibnum
Tu commutas Elementa Manans a te claritas.
Per te iuam Sacramenta O quam felix quam feftiva ,
Prasftant efficaciam. Dies, in qua primitiva

Tu malignam vim repellis ; Conditur Eccleiia !
4
Vivoc
, :: , ; , , ;, ,
D£ CVLTV& ADOR. SS.TRIN. 109

Vivx funt primitize Nil falubre, nil ferenum ,
Nalccntis Ecclefia? Nihil dulce, nihil plenum
Tria plebis millia. Sine tua gratia.
Panes lcgis primitivi Tu caslefte condimentum
Vna flunt adoptivi &
Medicamen unguentum,
Fide dao Popnli. Aquas ditans elementum
Nempe duos unum fecit Virtute myfterii.
Cum duobus fe proefecit Nova fa&a creatura
Lapis caput anguli. Te laudamus mente pura j
Tu perverfos corde vitas Jsx prius ex natum
Sed fynceros mente ditas Gratise nunc filii.
Dona fapientise. O qui datores &donum,

Veritatem notam facis ; Tu qui condis omne bo-
Et oftendis viam pacis num,
Semjtasjuftitise. Mentis dona gaudium.
Dat liquorem Helifius Tange corda , terge for-
Largum fundit roremDeus, des,
Vbi vafa vacua. Vinclo pacis , fac concor-
Vtres novi non vetufti des,
Sunt capaces novi mufti Adfis ad praefidium.
Tu fac corda congrua. Sicut poft aicenfum Chrifti
Non hoc mufto vel liquore, Rudes linguis imbuifti
Non hoc fumus digni rore Variis Difcipulos
Si difcordes moribus. Sic nos vife ; fic dignare
In obfcuris vel divifis Diflidentes congregare
San&a nequit paraclifis Vna fide populos.
Habitare cordibus. Demum mortis ab hac val-«
Confblator alme veni le,
Linguas rege, corda leni. Duc ad vitam re&o callc
Nihil fellis vel veneni Laetos de victoria.
Tui fert praefentia. VbiPatris,ubiTui,
Nil jucundum , nil amce- Et aeterni Verbi frui
num Mereamur gloria,Amen.
F I N I S S E C T. I.
E L E-
, ,
III
ELECTIS ET DILECTIS
TRIVMPHANTIS
ECCLESIi
C I V I B V S,
DEI DOMESTICIS.
Qui Reduces ab Exilio mundi , jam Patria
fruimini.
Qui STVDIO VIRTVTIS ftrenue decurfo

Bravivm accepiftis.
jam
Qui Regnvm Coelorvm violenti
rapuiftis
Et jam laetamini, ficut vi&ores capta praeda.
Qui ami&i ftolis albis , Agnvm fequimini quo-

cunque ierit.
TRANSIISTIS PER IGNEM

& AQVAM;
Iam introdu&i eftis in refrigerium.
FLENTES OLIM MISISTIS SEMINA

VESTRA;
Nunc cum exultatione portatis manipulos veftros.
ESVRIISTIS & SITIVISTIS
IVSTITIAM;
Nunc fatiamini ab ubertate Domus Dei.
P A V-
112
PAVPERES SPIRITV RELIQVI*
STIS OMNIA,-
lamgrandiufiira centuplum accepiftis ;
FIDELES OLIM SERVI & OECO-

NOM I;
Nunc conftituti fiiper omnia Bona Domini

in terra viventium.
OLIM PARVI IN OCVLIS VESTRIS;

ET VILES SECVLO;
Nunc honorati nimis ; Sc confortatus eft
principatus vefter.
EMENSI ESTIS HOC TEMPESTVO-

SVM SECVLI MAREi
Iam portum felices tenetis.
fcevobis SECVRI; denobis SOLLICITI.

nexm
Ita fperare jubet Amoru , Qui in Chrifto
connedit
& Triumpbantis Ecclefiae cives.

Militantis
TV O IESV REX, & CORONA

SANCTORVM ANNVE.
JBeati qui habitant in Domo tua Domine
In fecula feculorum laudabunt te.
SECTIO
!
«3
SECTIO II.
De cultu & venerationc Sanctorum cum Cliriflo

regnantium in ccelis.
PRO FERIA SECVNDA.
C a p. L
Colloquium inter chriftum ejr hominem , quo tradituf
modus cjr Praxis colendi Sanclos.
H O M o.
QVam dile&a tabernacula tua Domine virtutum
&
defieit anima mea in atria tua*
concupifeit
Dum
enim contempior felicitatem Elec~torum
tuorum qui nunc tecum epulantur in regno tuo ,
,
in- &
ebriantur ab ubertate domus tuoe & torrente voluptatis
,
tuae potantur ; fitit etiam anima mea ad te Deum foitem

vivum , quando veniam &
apparebo ante faciem Dei ?
Taedetanimam meam vitae meae totmiieriis dolori- &
bus ptenae. Quis dabit mihi pennas , iieut columbae , &
volabo,& requieicam ? Melior enim eft dies una in atriis
tuis iiiper millia. Heu mihi, quia incolatus meus prolon-
gatus eft. Infelix ego homo,quis me liberabit de corpore
mortis hujus ? Cupio dilTblvi &
eile tecum , mi Chrifte
Iefu. O quam beati ,
qui habitant in domo tua Domi-
ne ! in faecula faeeulorum laudabunt te.
Christvs. Suftine adhuc modicum mi homo
, ;
& ut fecurius iftuc pervenias ,

priusviam difce qua ad ,
gloriam pervenerunt San&i& Amicimei, obfervaeo-

zum veftigia , fi vis ad eandem metam pervenire. Qup-
rum praemia deledant te vide ne labores & certami-
,
na recufes. Nemo coronabitur , nifi qui legitime certa-

verit. Nonne opoituit illos, imb 8c meipfum laborare Sc
pati -
2 & fic intrare in gloriam ? Et ecce Ele&is meis

K, quo-
ii4 P AR ADIS I S E C T. II.
quoque inter iftas carnis milerias vita in patientia , mors
in defiderio fuit fedverbis& exemplomeo probedi-
,
dicerant , quod regnum ccelorum vim pateretur, vio- &

lenti raperent illud. Magna utique bona iiint , quae prae-
paravi diligentibus me , & mirum alicui videri poterit, li
non nifi Amicis meis ftrenue laborantibus & bonum

certamen certantibus illa donem ?
Nec tu privaberis hifce bonis , fi ambules , ficut illi
in innocentia , & adfcenfiones difponas in corde tuo , in

valle ifta lacrymarum , in loco ,
quem pofuit tibi primi
parentis,& tua ipfius iniquitas. Sed noli timere,Ego te-
cum fum , prote&or tuus j ego ante te ibo , gloriofbs &
terras humiliabo. Qui fan&is adfui , tibi non deero : &
dabo tibi benedidHonem ut eas de virtute in virtutem
, ,
donec cum Ele&is meis videas Deum Deorum in Sion

& inebrieris ab ubertate domus meae.
H o m o. Beatus homo quem tu erudieris Domine
,
& de lege tua°docueris eum. Doce me,qu32fo,facere vo-

luntatem tuam particcps enim-, ego efle cupio om- &
&
nium timentium te, cuftodientium mandata tua.
Christvs. Haec eft voluntas mea , fan&iflcatio
tua j fan&us efto , quoniam ego fandtus fum, a quo om-
nes San6ti hauferunt , quidquid in ipfis iandtitatis fuit.
PofTem ego quidem me unum , uti abfblutum omnis vir-
tutis &
perfe&ionis exemplar, tibi proponerej ego enim
fiun Via , Veritas , &
Vita. Ego fum oftium , per me fi
quis intraverit , falvabitur. Sed perutile tibi fuerit , ele-
ftos meos,fratres tuos, carnis infirmitate tui fimiles, qui
tamen per gratiam meam mundum; carnem,Satanamque
ftrenue vicerunt , intueri ; cum forte non videatur adeo
mirum f i in operibus meis inveniatur eximia & fingula-
ris perfe&io; & rara omnis gratiae ac virtutis excellentia;
cum plenitudo divinitatis habitet in me corporaliter. Id
vero non poteris non mirari , fi San&os videas in fragili
carne non fecundum carnem vixiile , fed perdidiile, f aiu-
tari
,
DE CVLTV & VENER. SANGT. 115-

tari odio fui , animas fuas in hoc mundo , ut in vitam
aeternam cuftodirent eas.
I. Laudatio Sanflornm.
Inprimis ergo frequenter audi , lege, meditare, ad- &

mirare San&orum gefta , lauda ipfbrum virtutes , id eft
Conftantiam, Patientiam, Fortitudinem ; extolle Cafti-
tatem, &
Abftinentiam; praedica Obedientiam, Pauper-
tatem, mundique contemptum quet in : eis virtutum in-
fignia, tot potentia; & bonitatis meae miracula praedicas.
Si igitur vis honorare Amicos meos in gloria mecum
regnantes, aut quemlibet e San&is Patronum tibi magis.
diledum gratum illis defideras obfequium prae-
colere;fi
ftare; Deum,agens illi gratias,quod San&um N.ab
lauda
aeterno fibi elegit amicum; quod illum praedeftinavit,vo-
cavit,juftiricavit, &
demum gloriflcavit; quod gratiam ,
& virtutes inf udit, quod tot bene agendi occafiones ob-
tulit, quod inter tot tentationes, mtidias, laqueos pe- &
ricula praefentis vitae protexit ; quod perfeverare dedit in
finem ; & nunc eum in ccelis tanta gloria &
honore co-
ronet. Denique quod eorum exemplo vos commoneat ,
&excitet,ut ad fimile praemium,& bravium,foi'titer pu-
gnando contendatis.
Et hinc non eft cur timeas , ne forte per San&orum
laudes quidquam derogetur laudi &
gloriae meae. Qijia
non potes eorum laudare virtutes quin me laudes au-
, ,
cr.orem omnis virtutis &

gratiae ; iine me enim nihil
potuerunt facere; ego dedi velle & perficere. Omnis er-
go Sanclrorum laus ad me velut fontem redit ego vitis , ,
ipfi palmites erant,nullum fru&um a femetipf is ferre po-
tuiffentnifi in vite manfiflent.

, Vnde dum illis merce-
dem dono, non tam ipfbrum opera bona, quam mea do-
na corono.
Verum hoc ipfi femper agnoverunt ingenue ; nihilfe
habere,quod non acceperint.&quamvis facerent omnia,
K z fafli
u6 P AR AD I S I S E C T. II.
faffi tamen funt fervos fe inutiles efle ; unde ncc vane
gloriati flint , fed nomini meo femper dabant gloriam.
hoc tu adverte , &
imitare ; fic vere laudabis San&os , &
Deum in San&is fuis.
Ho M o. Mihi autem nimis honorificati funt Amici

tui Deus, nimis confortatus cft principatUs eorum. Quis
enim digne valeat laudare Sandtos tuos ? perftringit eo-
&
rum majeftas gloria oculos meos , qui fulgent coram
te, quafi fplendor firmamenti, Sc quot ccelum ftellis, tot
virtucibus lucent. Verc mirabiiis es, Domine,in San&is
tuis. Laudo , &
gloririco te pro immenfa pietate tua
3uia tam large praevenifti cos in benedidionibus dulce-
inis, pofuifti in capite eorum coronam de lapide pretio-
fb ,
gloria & honore coronafti eos Domine.
1 1. Invocatio Sttnttorum.
Christvs. Ad Sandrorum quoque laudem , &

gloriam fpe&at, ut invocentur in auxilium, in nccefli- &
tate vos protegant. Eft quidem tantummodo ex me auxi-
lium tuum } nec eft in alio aliquo falus, quam in Nomine
-
meo fcd hoc gratuito concefli Eledis meis, ut, cum mi-
:
hi rideliter,& toto corde fervierint,facilior promptior &

lim ad opem &
gratiam praeftandam his, quorum caufam
apud me Sandi,id cft, intimi amici mei velut IntercefTo-
res &
Patroni fufceperint.Iungitur enimEcclefiaTrium-
phans Militanti in vinculo charitatis Sc articulus de -,
communione Sanclorum , quam vos indies in Symbolo

profitcri fbletis, admonet vos, quam utiliter Sandos im-
ploretis 8c honoretis ,
quos ego tantopere honoravi.
Quoties cgo retraxi flagella mea de populo ; quoties Re-
gnis, Provinciis , Civitatibus peperci propter fervos &c
ele&os meos , qui fteterunt clamantes ad me , ut averte-
rentiram meam. Etfi tantumvaluit deprecatio Iufto-
rum,cum degerent in carne tot miferiis defedibus ob- &
noxii , quid non poterit, cum extraomnem naturae cor-
ruptxo-
DE CVLTV & VENER. SANCT. 117
1'iiptionem pofiti , velut familiares &c Aulici mei degunt
mecum felices in regno meo ? tanto utique ad commife-
rendum proniores,quo propiores fa&i funt ipfi fontimi-
lericordiae: & quo verius agnofcunt veftras miferias.Ne-
que cnim beata iila Patria charitatem eorum abftulit, fed
auxit. Sunt illi quidem jam in portu , at vos in mari flu-
ctuantes & naufragantes vident : implorati autem a vo-
bis ,
protinus recurrunt ad me , ut ego fuccurram , nec
aequum eft ut confundam faciem eorum , aut quidquam
denegem eis.
H o m o. Dulcia fiint hasc eloquia tua Domine ego ,
cnim indignus peccator fed opis indigus faepe nefcio

, ,
quofugiam, dumpeccatis multis fbrdidus non audeo

comparere in confpe&u tuo. Sed nunc veniam confiden-
itius fub umbra Dile&orum tuorum
, ut quod meis non ,
pofTum, placentium tibi meritis, precibufque confequar.

O utinam particeps ego fim omnium timentium te , 5y
cuftodientium mandata tua.
III. Inntatio Santtorum.
C h r 1 s t v Verum fcito,mi homo,quia fruftra lau-
s.
dat & invocat Sandos,qui imitari non curat. San&orum

enim vita tibi casterifque Fidelibus meis norma vivendi
eft. Ad eandem enim metam tenditis cur non ean- , &
dem quoque viam tenetis ? An forte vitam petitis, via &
1
pergitis cujus noviflima ducunt ad mortem ? O quam
,
I
multi funt inter eos , qui gerunt nomen & infignia mea y
i quibus iblemne eft cum Divite illo veftiri purpura 6c
j
byfTo, epulari quotidie fplendide , omnem vitam in flsii-
f
ciis agere, & nihilominus Lazarimortem fbrtemque au-
1 dader fibi promittere ? qui cum impio Balaam nequiter
I vivunt, &c nihilominus ftultifTimo voto. ncjyiilima optant
Sandorum fimilia. Quid dementius ? Qubmodo exigere
'
audent, quod non meruerunt ? quomodo metere volunt,
quod non ieminarunt?quid?an cum operariis meis,qui in
vinea mea portarunt pondus diei &z ceftum,mercedcm pe-
K 3
tunt
n8 PARADISI SECT.II.
tunt illi, qui ftertendo , ludendo, edendo, ducunt in bo-
nis dies fiios ? Serviunt mundo & carni , &arae mer-
cedem repetunt ? quid magis praepofterum ? mihi qui-
dem difpenfatio a Patre meo credita eft, fed ut fblis ope-
rariis mercedem tribuam. nam quae feminaverit homo
hsec& metet qui feminat in carne fua de carne metet
; ,
& corruptionem & qui feminat in fpiritu de fpiritu

; ,
metet vitam seternam.

Tu vero , 6 homo intuere fideles operarios meos in
, ,
quibus vera perfe&io &

religio refuliit. Illi fervierunt
mihi in fame fiti &
in frigore nuditate irt labore
, & , &
fatigatione, in vigiliis & jejuniis ; in orationibus Sc me-
ditationibus fan&is ; in perfecutionibus & opprobriis
multis. Qiranrfrequentes , & ferventes erant in ex- illi
cercitiis piis : quia inviclum ab oratione fpiritum nun-

quam relaxabartt. Quam rigida abftinentia domabant
corpora fua quam follicita cuftodia adverfus omnem
!
concupifcentias impetum fefe munire ftudebant hxc !
confiderami homo, &.vide, quam modicum fit, & pene

nihil quod tu agis
,
quid eft vita tua, fi illis fuerit com-
;
parata, cum quibus coronari deCderas ?

H o m o. Opcruit confufio faciem meam Domine ,
Deus meus,quia tam difTimilis faftus fum fratribus meis,

& peregrinus filiis Matris meae,Ecclefio2. Heu quomodo
apparebo irt confpecftntuo , in conciiio Iuftorum , tanta
charitate ardentium ? /Illi curn timore & tremore opera-
bantur falut.em iuam. Alius verebatur omma opera f ua
lciensquod non parceres delinquenru Alius caftigabat
corpus fuum &
in {ervitutem.redigebat,ne cnm aliis prae-
dicaret, ipfe reprobus fieret, Alius, etfi fanctus ab utero
matris fuae, feceflit infolftudrnem, ut faciliiisfervaret in-
nocentiam. Non veftiebatur mollibus , fed de pilis ca-
melorum tegcbat lumbos fuos .; &nonnrfi mcl fylveftre
cum locuftis fumebat incibum. Alii m jcjunio & oratio-
ne Deo fervfebant omnibus diebus rkx fific; Inlege :;
Pq-
DE CVLTV & VENER. SANGT. 119
Domini omnis eorum voluntas & voluptas erat,hoc illis
praecipuum in omni vita,aut cum Deo,aut de Deo loqui.
O quantus San&orum fervor O zelus ferviendi Deo ! !
O quam mirabilis fuifti in San&is tuis Domine !
Chr istvs. Non immerito tu quidem mi ho- ,
mo , miraris magnalia virtutis meae , & Sanclrorum glo-

rioia certamina praedicas ; fed jam gloria eorum non fine
confufione tua. Ecce enim San&i homines erant fimiles
tui, paffibiles , mortales, fragiles , nec fortitudo lapidum
fortitudo eorum nec caro eorum aenea erat. Sed ex eo-
:
dem luto formati eadem infirmitate carnis circumdati

,
erantjficut & tu. Senferunt illi legem in membris fuis&

repugnantem legi mentis fiiae. Mundus illos quoque
graviter perfecutus eft. Nec mitior illis Satanas quam ,
tibi, imo multo infenfior fuit. Et tamen vide quam for-

titer fteterint in bello. Quomodo urgebat eos charitas
mea requiem non indulgebant corpori fuo & fugiebat
! ,
fbmnus ab oculis eorum cum timore & tremore opera-

:
bantur falutem fiiam : fbliciti ambulabant coram me , ut

uni mihi placerent. Ita ibant de virtute in virtutem :
crefcebatque eorum femita, quafi lux fplendens ufque ad
perfe&am diem. Ecce hi fimt qui venerunt ex magna tri-
bulatione. Hi ludibria &
verbera experti,infuper vin- &
cula & carceres , lapidati funt, fedi funt, tentati funt, in
occifione gladii mortui fiint ; circuierunt in melotis , in
pellibus caprinis, egentes, anguftiati, &c. & his omnibus
aeterna gloria digna ad quam per tot labores
iliis vifa eft,
i& certarruna contenderent ,
pro qua tibi fubinde oratio
paulo longior , brevis inedia , aut levis mortificatio dura
nimis & molefta videtur.
Sed quaere nunc ex Apoftolo meo Paulo, an illum pi-
geatlaborum, quos pro me pertulit , quod caftigaverit
carnemfiiam, &
in fervitutem redegerit , quodtoties
virgis, tot plagis casfus fit jquod totpericula, tot aerum-
nas, terra marique pafTus fit 3- quod plus omnibus labora-
K 4 verit,
i2o P A R AD IS I S E C T. II.
verit, quod angelum Satance,id eft,ftimulum carnis, (me
itadifponente ad falutem ejus) permoleftum fenferit ?
quin gloriabatur etiam tunc in infirmitatibus fiiis , fpe &
futuri leniebat moleftiam prasfentium malorum Sciebat
:
enim non efle condignas paffiones hujus temporis ad fu-

turam gloriam: nam momentaneum &; leve tribulationis
hujus ceternum gloriae pondus operatur in vobis. Vnde
nec fames , nec nuditas , nec mors , nec ulla creatura
poterant iilum feparare a charitate mea quin bonum ,
certamen certaret, fidem fervaret, curfum confummaret,

& fic repofitam coronam juftitise exfpe&aret.
fibi
Qusere etiam lubet , ex Martyre meo Laurentio ,
, fi
an ilium pceniteat modico temporis patio corpus fub- f
jeciile tormentis , &

igni torrendum dedifle. Eccejam
mille &
plures anni lapfi fimt quod unius tantum diei
,
Sc noctis laboribus cum inseftimabili gloria fruitur. 8c

quot adhric annorum millia ,
quot mifiium myriades fii-
perfunt quibus eadem perfruetur ? Similiter converte
,
te ad omnes San&os , 8c videbis , quia nemo fme certa-

mme coronatus eft , nemo fe non certaffe vellet. femi-
narunt omnes in lacrymis , &
ideo jam in exultatione
metunt. laborarunt modicum , &
invenerunt fibi mul-
tam requiem. tranfierunt per ignem aquam , &
fie &
edudti f unt in refrigerium. Abfterfi ego omnem lacry-
mam ab oculis eorum , &
jam non erit amplius neque
ludus neque clamor , nec ullus dolor , quoniam prio-
'
ra tranfierunt. Si ergo illi fic glorificaverunt Deum m

corpoie fuo , &
calicem falutaris acceperunt , quid tu
retribues Domino , pro omnibus qu32 retribuit tibi ?
Eadem certe te infignivi imaginej eodem fanguinete
redemi , &
vocavi in eandem hsereditatem incorrupti-
bilem seternam
, & confervatam in ccelfs. Vt quid er-
,
go non potes cum his findis bibere calicem meum ? Et

tamen cum iilis vis effe confbrs regni mei , vis cum his
coronari &
dividere fpolia,quibufcum pugnare non vis ?
H o m o. Mifer ego pofitus a longc anhelo & fiifpi- ,
ro. Excitant me
Sanclorum prielia dele&ant
, fateor , :
& premia Trahunt exempla ad imitandum. Velle qui-

:
dem adjacet mihi, perficere autem non invenio memo- :
rare quaeib , Domine , quas mea iiibftantia nonne ven- :
tus eft vita mea ? Quid potero miler ego , niii tu operi
manuum tuarum dexteram porrexeris ? Tu es virtus &
corona San&orum omnium. Te cooperante tam miran-
da geflerunt Amici tui. Tu quoque praeveni me gratia
Omnia pofmm in te qui
tua, Sc adjuvando profequere. ,
me confortas. Deduc me Domine in femitam mandato-

rum tuorum,quam ipfi San&i tam alacriter cucurrerunt,
quia tu dilatabas cor eorum , ut per illorum veftigia ve-
niam ad te , &
una cum San&is tuis laudem te , adhs- &
ream tibi in omni aeternitate.
Christvs. Confide, mi homo E20 Sanctis meis :
certamen forte dedi, ut vincerent, difcerent quoniam &

omnium fortior cft patientia. Tecum vero nunc mitius
agitur. Nec enim eft cur putes ad hoc requiri tempus
perfecutionis. Pie vivere volenti non facile deerit per-,
(ecutio. Tu faltem in pan is proba conflicl:ibus , quam

r
virilitcr ftare poflis in majori certamine.

Ecce Apoftoli mei reliquerunt omnia fecuti fiint , &
mej tu faltem aftedum relinquc, &fibona hujusvi-
•zx arHuant , noli cor apponere. Maityres fanguinem
|[uum fundere, &
mori pro nominemeo nondubita-
bant tibi vero non dico , morere , pone vitam , vince
:
Tyrannos , aut fanguinem pro me funde fed mortifica :
membra tua quae fiint fuper terram. Carnis defideria re-

prime. Abnega temetiplum. Eftopatiens, humilis,man-
(uetus. Ne reddas malum pro malo. Ori tuo pone cufto-
diam , fepi aures tuas fpinis. Averte ocuios tuos , ne vi-
deant vanitatem. Reconciliare fratrituo. Frange eiu-
panem tuum. An hasc & fimilia gravia tibi erunt ?
rienti
Non potes ferre mortem ? Fer faltem patienter contu-

K 5" meliam,
122 P A R A D I S I S E C T. II.
meliam aut levem injuriam. Nondum uique ad iangui-
,
nem reftitifti , uti tot Martyrurn meorum millia. Ecce

ipfae juvenculse &
tenellas Virgines iexum aetatem fli- &
perant, &
conculcato mundo, carne , ac dcemone, devi-
d:is quoquc Tyrannis , iilibata mente , ac corpore ad ve-
xiilurn crucis evolant ; & tu non poteris caftigare cor-
pustuum, & in fervitutem redigere ? Sed fuaviter vi-
vendo,& delicate nutriendo iervum,id eft, corpus tuum,
fperas tam moili, ac lata via, te recta ire in ccelum. Age,
non eft hsec via San&orum. Surge qui dormis & ego ,
illuminabo te. Non eft abbreviata manus mea. Ego qui

San&is adfui, tibi non deero fi tu ipie non deiis tibi. :
-Itaque ferventer San&os lauda, frequenter invoca ; dili-

genter imitare. Ego, ut iilorum , fic & ero merces tua
magna nimis.
C A P. II.
DE CVLTV ET VENERATIONEj
SS. Jngelorum , ejr pr^cipue Angeli Cu-
ftodis , Admonitio.
PRtcipuo devotionis cultu fanclos Angelos veneraripar eft. id a

nobis tum excelkns natura Angelicd dignitas ; tum fingularit
ecrum in nos amor & beneficiapoftulant. Sunt enim creaturx no-
biliflima , Jpiritalesfubftantia : Aulici Dei , & femper vident fa <
ciem Patris qui in ccelis

eft.
Nequehoc tamen, ait S. Bern. mi-
nifterium evacuat pietatis : qui ccelos incolunt , terras
non deipiciunt. Omnes enim adminiftratorii Spiritus
iunt , mifli in minifterium propter eos qui haereditatem
capiunt falutis. Serm. 2. de S. Vittor.
Diiigunt nempe concives fuos , per inquit S. Auguft.
quos fuas ruinae fciiTuras reftaurari exipe&ant. ideoque

magna cura & vigilantias ftudio adfunt nobis : omnibus
horis & locis fuccurrentes, & providentes neceilitatibus
noftris.
:,

rioftris. Ambulant enim nobifcum in omnibus viis no-
ftris ; intrant , &
exennt nobiicum attente confide- ,
rantes ,
quam pie, quam honefte, in medio prava? natio-
iis converfemur.
Adjuvant laborantes protegunt quiefcentes, hortan- ,
:ur pugnantes, eoronant vincentes, congaudent gauden-

:ibus , &
compatiuntur patientibus. Quoties bene agi-
tius, gaudent Angeli, &
triftantiir Dsmones. Quoties a
Dono deviamus Diabolum laetificamus

, Angelos fuo , &
âudio defraudamus &c. S. Augufl. in Soliloq. cap. 2.7.
,
Siwulari vero reverentia Angelos nojiros Tutelares quibus man- ,
iavit Deus de nobu , ut cuftodiant nos in oninibus viis nojiris , co-
ere & obfervare debemus : & fiepius in illis Dei laudare clemen-
tam, qui tam fideh fortique frxftde unumquemque adverjus ma-
•ignihoftisinftdtas , & tam vam prafentis viu pencula commu-
ztvit.
Geterum gratijjimtts Angelu & nobis utilijjlmus cultus erit ; Pu-

enttam illorum femper , & ubiqtte revereri. Prklare Bemardus
[nquovis angulo An.gelo tuo reverentiam habe. Tune
,
mdeas illo prcefente , quod me vidente non auderes ? in

?£ Quihabitat. Serni. 3.
Porro vifum efi fapientibm /nihilefficacm malis obfiftere cotia-
quamfi qttu virigravis intuitum , fola mam mente ftbi propo-
ibtts
met. Sed quem pudet hominis Ethnici verbis Clrriftianum coni-

Mlare , huncpude^t ifto minuspium vjderi. Accipe, inquit, uti-
em & falutarem claufulam, quam te affigere animo volo.
Aliquis v 1 R bon vs (Talu utique Angelus cuftos ) nobis
;ligendus eft , ac femper ante oculos habendus , ut fic
:anquam illo fpe&ante vivamus 5 & omnia tanquam il~
vidente faciamas. :'Magna pars peccatorum tollitur ,
1 peccaturis teftis adfiftat. Aliquem habeat animus

}uem vereatur , -cajus au&oritate etiam fecretum iuurn
an&ius faciat. felicem illum O ,
qui non adus tantum ,
ed &
cogitatus emendat.
ltaqtte Iwjus moniti memor , lutelaris tui duclum ddigenter
obfir-
124 PARADISI SECT.II.
ebferva, & prompte fequere. Sapius pcr diem in & tenU; periculis
tionibits femper illum invoca , utprotegat te fideli cufiodia , omt

ines ;
grejjus tuos dirigat , aclus projperet , occafiones malas , & pericuU

fubmovcat : hoftium fraudes & infidias avertat.
Itapiis viris in more pofitum fuifje legimus , qui ad cmne nego-

tium angelico fe prcefidio munire ftudebant , nonproprios tantum cu-
ftodes Angelos invocare foliti , fed eos quoque , quibufcum cauffafalu-

tis , pacis , aut divintt glork traclandum erat. Vnde & Angelos Re-
gnorum, Vrovinciarum , Civitatum, Locorum , & pufides folicite
implorabant. Exempla habes , ( ut alios omittam ) in S.Francifco
Xaverio. Turiell. lib. 6. vit. c.f. in S. Abyfio ; Cepar. lib.2.

vit. c. 3. in Vetro Fabro. Orland. Hift. Soc. lib. 3.11. 29. ,
tS. Francifcus quamfuerit devotus erga S. Michaelem, vide Bon^v.

in vit. cap. 9. Hosimitare, & deprehendes arcanum hoc effe , j
fed ejjicax ad res felicius agendas , ad multa pericula declinandtt

\
frjfidium.
l r t a n 1 m
D E SANCTIS ANGELIS.
Ex Sacra Scrtptura collec~l<&.
KYrie eleison. Chrifte eleiibn.

Kyrie eleiibn.
Chriftc audi nos.
Pater de caeiis Devs, miierere nobis.
Fili Redemptor mundi Deus, miierere nobis.
Spiritus S. Deus, miierere nobis.
S. Trinitas unusDeus, miierere nobis.
S. Michael princeps cceleftis exercitus Dan. 10.
Qui pradium magnum in coelo cum Dra- O
cone commiiifti £ Apoc. 12.
Qui Draconem cum Angelis apoftatis de \ o
ccelo projecifti g ibid.
j
Quicum Diabolo diiputans y decorpore [f.lud.Epift.

Moyii altercatus es. j
*
Deut . ult.
S. Ga-
, ,,,
, , , , , , , , , ,, ,
DE CVLTV & VENER. SANCT. 125-

>. Gabriel ,
qui Danieli divinam vifionem
patefecifti
ûi cum Azaria &
fbciis ejus in fornacem
defccndens , flammam ignis excuffifti D.tn. 3.
Qfti Zachariae Ioannis ortum miniftc- &

rium prasnunciafti Litc. r.
ûj mimis a Deo ad Mariam in Naza-
reth Incarnationis Verbi Dci nuncius
,
extitifti. 2 Ibid.
>. Raphael unus e feptem fpiritibus qui ro

adfiftunt ante Dominum % Tob. 12.
ûi Tobiam Iuniorem fidus viae comes o
falvum duxifti Y>' Tob. 5*.
ûi dasmonium a Sara depulifti Tob. S.

Qui Tobiae feniori vifum reftituifti. Tob. 12.
5. Seraphine , qui ignito carbone os Ifaias
purgafti ; ^ ifa. 6.
5. Cherubine ,
qui ad cuftodiendam viam ^
ligni vitae conftitutus fuifti Gen. 3.
ûi fuper fblium Dei excelfum & eleva-
tum ftatis ifm. 6.
ûi jugiter Deo , San&us , Sandus , San-
&us, concinitis
rt
Iûi ab Abraham habitu peregrinorum n
hoipitio fufcepti eftis *S Gen. 18.
ûi Sodomitas caecitate percufliftis 3 Gen. 1 9.
o
Qui Loth cum fuis , de medio impiorum cr
eduxiftis ribid.
ûi Abraham cognita ejus obedientia , ab
immolatione unici Filii revocafti Gen. 22.
Qui per fcalam Iacob afcendiftis & de-
fcendiftis Gen. 28.
ûi cum Iacob luctatus , eum in femore
percuflifti Gen. 32.
Qui Iacob de cun&is malis eruifti Gen. 48.
Qui
ii6 PARADISI SECT. II.
Qui Domos Ifraelitarum pertranfiens, pri-" I
mogenita jEgyptiorum percuflifti Exod. 12.

Qui Ilraelitas ex ./Egypto per mare ru-
brum & defertum in terram promif-
,
iionis deduxifti Exod. i\.

Qui Moii legem Dei tradidiftis &c.
Qui Balaam cum aiina ad maledicendum Aclor. 7.
Iiraelitis pergenti reftitifti NWW.22.

Pnnceps exercitus Domini ,
qui in auxi-
lium Iofue miiTus fuifti lof.f.
Qui ob peccatum Davidis ieptuaginta mil- o
lia virorum de populo peftilentia per- o
cuflifti ~ 21^.24.
Qui Danieli in lacum Leonum cibum pro-
curafti Dan. 14.
Qui una no&e in caftris AfTyriorum cen-
tum oAoginta quinque hominum mil-
lia peremifti ^§.4^.19,
Qui Heliodorum thefauros templi rapere
volentem acriter caftigaftis 2.Mach.$.
Quilofeph trepidum ad conjugium Ma-
ria; Virginis animafti Matth. r.
Qui Chrifti Nativitatem Paftoribus an- O
Ht
P
O Luc&
nunciafti rt 1.
Qui nato Salvatore gloriam Deo , & pa-

cem hominibus gratulando decantaftis o Ibid.
p
Qui Ioieph de fuga cum puero I e s v & o
Matre ejus in iiLgyptum monuifti 55" Matth. 2.
Qui Chrifto in deferto,poft depulium tcn-
tatorem, miniftraftis Matth. 4.
Qui Chriftum in agonia pofitum confor-
tafti, Luu 22.
Qui lapidem a iepulcro Chrifti revolvi-
fti > Matt. 28,
Qui juxta iepulcrum Chrifti m albis fedcn-.
tes
, ,,, ,, ,, , , , , ,

tes,Chriftum redivivum mulieribus prce-'
dicaftis loan. 20.
ûi Chrifto in coelos afcendente ejus Di-
fcipulis apparuiftis Aftor. 1.
ûi Apoftolos e carcere edu&os palam m

templo ftatuifti Aftor.
S-
ûi Petrum e vinculis Sc manu Herodis
mirabiliter liberafti Aflor. 12.
Qui Herodem divinos honores ufurpan-
tem percuflifti »1
Ibid.
ûi Lazarum in finum Abrahae deporta- O

3
ftis, •
O LllU . 16.
Qui hominum curam & cuftodiamaDeo 5»
mandatam accepiftis Pfal. 90.

ûi femper faciem Patris, qui in ccelis eft,
videtis Matt. 18.
ûi fuper uno peccatore pcenitentiam a-
gente gaudetis f^LUCdif.
Adminiftratorii fpiritus qui capientibus
haereditatem falutis in minifterium mifli
eftis Hebr. r.
Dei,qui facitis voluntatem ejus
Vliniftri
q Vfal.i 02,
ûi Cornelio Centurioni per Petrum fa-
lutis monita procurafti o Aftor. io,-
ûi orantium preces ad Deum defertis, "5 1ob.i\.&
ûi cum Chrifto in majeftate fiia ad judi- p Attor. 10.
cium procedente venturi eftis , a"Matt.2$.
ûi ad fupremum tribunal totum mun-
dum tuba citabitis 1 Tbeff.fr
ûi Ele&os in fine feculi congregaturi
eftis Matt. 24.
!ûi de Chrifti regno omnia fcandala col-
ligetis lbid.
ûi malos de medio juftorum feparabitis Matt. 1 3.

Dmnes fan&i beatoru Spirituum Ordines,
Acun-
ia3 P A RAD I S I S E C T. II.
A cunctis periculis per SS. Angelos tuos, libera nos Do-
mine.
Ab infidiis Diaboli per SS. Angelos tuos,libera nos Do-
mine.
A pefte, fame, & bello per SS. Angelos , libera nos Do-
mine.
A fubitanea & improvifa morte per SS. Angelos , libera
nosDomine.
Peccatores, te rogamus audi nos.
Per SS. Angelos tuos, te rogamus audi nos.
Vt nobis parcas, te rogamus audi nos.
Vt Eccleiiam tuam regere & coniervare digneris , te ro-
gamus audi nos.
Vt Reipub. Chriftiana? pacem &
unitatem largiri digne-
ris, terogamus audi nos.
Vt omnibus fideiibus defunctis requiem aeternam dona-
re digneris, te rogamus audi nos.
Agnus Dei, &c. Pater Nofter.
Pfalmus ex variis VfalmU.
LAudate Dominum de ccelis : laudate eum in ex-

celrls.
Laudate eumomnes S. Angeli ejus: laudateeumo-

mnes virtutesejus.
Benedicite Dominum omnes Angcli ejus: potentes
virtute , facientes verbum illius , ad audiendam vocem
iermonum ejus.
Benedicite Domino omnes virtutes ejus : miniftri e-
jus, qui facitis voluntatcm ejus.
Benedic anima mea Domino : 8c noli oblivifci omnes
retributionesejus.
Qui redimit de interitu vitam tuam: qui coronat te ul
mifericordia Sc miieracionibus.
Quoniam Angelis luis mandavit de te : ut cuftodiant
te in omnibus viis tuis.
In
DE CVLTV & VENER. SANCT. isu>
In manibus portabunt te : ne forte offendas ad lapi-.
dem pedem tuiun.
Super afpidem &
bafilifcum ambulabis &c conculca- :
bis leonCm &tiraconem.

Immittit Angelus Domini in circuitu timentium eum;
& eripiet eos. Gloria Patri.
£. In confpecr.u Angelorum pfallam tibi Deus meus.
g*. Adorabo ad templumfan&um tuum , confitebor &
inomini tuo Domine.
^. Domine exaudi orationem meam. y.. Et clamor
meus ad te veniat.
oremus.
DEus, qui miro ordine Angelorum miniftcria homi-

numque difpenfas concede propitius
: , ut a quibus
ribi miniftrantibus in coelo femper afliftitur , ab his 111
:erra vita noftra muiiiatur. Per Dominum noftrum.
Oratio ad S. Mkhaelem Arcbanqelum.
OSan&e Michael Archangele coeleftis militia? ,
Princeps qui femper

, in adjutoriumpopulo
ftas
Dei, & pradiatus es cum magno Dracone Serpente anr ,
iquo, eumque proje.cifti de ccelo, & Eccleiiam Dei for-

:iter propugnas ut portae inferi npn poflint praevalere
,
adverfus eam ; Oro te ex intimo corde , ut & mihi adfis

in hocdirficili Scancipiti praslio , quod mihi fragili Sy
inermi creaturae cum eodem hofte gerendum eft.

Tu efto mecum 6 Princeps fortif.Iime ut fuperbo
, ,
Draconi , quem tu virtute divina glorioie vicifti , quem-

que Chriftus fiipremus Rex nofter , m afTumpta noftra
rtatura proftravit , fortiter refiftere , eique feliciter pra-
valere poflim ; &c ita de hofte triumphans una tecum ,
& cum fan&is Angelis jugiter laudem Dei clementiam ,

qui quidem Angeiis malis poft peccati ruinam, jufto
judicio negavit rnjfericordiam a
nobis tamen homi-
L nibus
j 3o PARADISI SECT. II.
nibus poft lapfum , tam mifericorditer refurgere dedit ad
gratiam.
Oratio ad S. Angelum Cuflodem.
OBiecro te Angelice fpiritus , Cuftos ac Tutor

meus fidelis , ut me cuftodiae ac prote&ioni tuae ex
divina bonitate commiffum, in via pacis, proiperitatis 8c
falutis , hodie femperque dirigas atque ab omni fpiritu
;
malo, gravique tentatione defendas;

Nofti enim dulciffime Cuftos , quia conditus fum ad
Dei ipfius noftri Creatoris imaginem ; redemptus quo-
que pretio tam magno , id eft, Chrifti fanguine, de pote-
ftate Satanae : Tibi vero Dei providentia in curam Sc
tutelam traditus. Et quorfum haec omnia ? nifi , ut non
perderet hoftis invidia, quem tanta circumdat Dei boni-
tas & clementia.
Adflfte tu ergo mihi fideli cuftodia , ne fruftrentur iri
me tanta divinae Rogo te chariflime

bonitatis infignia.
Angele, per amorem clementiffimi Dei,quo,caeteris An-
gelis reprobis de faftigio felicitatis fuae per fuperbiam
icorruentibus , tu una cum bonis in gratia & gloria fer-
Vatuses; Precor, inquam, ut&ego te favente&ju-
vante fentiam efficax Dei auxilium , quo ferver a lapfu &
periculis, in gratia vero, bonifque operibus, Dei crea- &
toris mei cultu &
amore conftans permaneam ; donec
ad vifionemejus in ccelefti patria perveniam, eumque
una tecum &
Sandis omnibus laudem per omnia faecu-
la. Amen.
Alia brevis, ad S. Angelum Cufiodem.
OAngeleDei, quicuftos esmei, me tibi commiA

fiim pietate fuperna, hac die, vel notte^ hora, illumina,
cuftodi, rege & guberna.
t. Angelis fiiis Deus mandavit de te. Jjt. Vt cuftodiant
te in omnibus viis tuis.
i Omni-
,
DE CVLTV & VENER. SANCT. i

3
r
OMnipotens xterne Deus ,

qui me licet indignum
ad imaginem tuam creafti , & Angelum tuum ian-
<9:um ad mei cuftodiam deputafti , da mihi fervo tuo , il-
lius du&u &
cuftodia malorum omnium tam animas
quam corporis pericula feliciter pertraniire , poft hu- &
jus vitae curriculum , cumillo adasterna gaudiaperve-
nire. PerDominum.
C A P. III.
De Fatronis e numero Sanclorum eligendis, ejr in-
dies pecu/iari devotione colendis.
PAtronum e Sanclorum nttmero certum unumplurefve elige ,
dtlige , & itnitari flude , per horum manus , omnia tua opera
Deo indies offer. Eorum patrocinio te mane & vefteri, &Jkpius m-
terdiu , pr&fertim in rebus arduis & adverfis , in periculit & tenta-
tionibus commenda. Hos velut arbitros & teftes acTionum tuarum
habe-3 fed &dtreclores baberefatage. Valetemm bkquoquemo-

nitum Phtbfophi, quod fupra de Angelis allatum eft.
Porrocumfeftos eorum dies Ecclefia celebrat , tunc quoque tu pie

4C devete cltens Patronos tuos peculiari aliquo pietdtis Exercitio ho-
norare memento : videlicet pruiiano jejunio ; eleemojyna aliquajpi-
rituali vel corporali ; oratione folito dtligentiore -, carnis caftigatio-
ne , &c. Sic honorati & conciliati SS. Patroni non deermt futi
iltentihus, in necejfitatibus & angufliis.
EXERCITIVM
quotidianum
Sett Commendatio fui ad Veum , & fanftos Patronos*
PAter de ccelis Deus, miferere nobis.

Fili Redemptor mundi Deus, miferere nobis.
Deus, miierere nobis.
Spiritus iancJte
unus Deus, miferere nobis.
Sanct.a Trinitas
San&a Maria, ora pro nobis,
L 2 Sancte
«ja P AR AD
IS I S E CT. II.
San&e Michael Archangele ora pro nobis. ,
San&e Angele cuftos , ora pro me & tuere. >
Similiter recenfe, & invoca uteros Patronos tuos. Deinde ora hoc y
vdfimili modo
OBLATIO SVI
A D D E V M.
ODulciflime Domine Iefu Chrifte ; in unione cha-
qua te asternoPatri tuo commendafti'& ob-
ritatis
tulifti , pro falute noftra in cruce moriens 8c ad exem- ,
plum trium Magorum , Tibi recens nato tria myftica

munera ardenti cordis affeclu offerentium , & in virtute
charitatis qua unquam placuerunt ,
,
fervierunt tibi &
omnes Sancti &
Elecl:i tui, ego indignus peccator offero
tibi Deo creatori meo tria munufcula , exigua illa qui-
dem , attamen VniTibi mmmo jure debita ; Offero , in-
quam, Intelledum, Voluntatem , Memoriam meam &
Offero Corpus , Animam , &
Statum vitse , ad quem
me vocare dignatus es.
Omnes Cogitationes, Locutiones, 8c A&iones meas,
AD MAJOREM NOMINIS TVI GLORIAM,
ad meam lalutem , & proximorum asdificationem pure
&; plene refero.
Rogo te , clementiflime Iem , ex intimo corde , per
vifcera aeternas bonitatis tuse, & per virtutem charitatis a
qua clamans ad Patrem tuum , exauditus es pro reve-
rentia tua,& per dulcedinem amoris quo tres Magos, &
eorum munera tam benevole & clementer fufcepifti.
Rogo te per omnem mifericordiam, & bonitatem,quam
ab ihitio mundi in hanc ufque horamerga miferos&
peccatores oftendifti , ut &me refpicias oculis miferi-
cordiae tuse : & gratam habeas iftam licet indignam obla-
tionem meam ; 8c fic deinceps me regas efficaci gratia
tua , tuam Gloriam, meam ,
ut ad Proximo- &
rum falutem , omnia quas in me , aut circa me funt , diri-
'
... j
gantur
,
DE CVLTV & VENER. SANCT. rjy.

gantur & difponantur. Tibi enim placere, tibi adhaerere
dcfiderat anima mea nunc , & in aeternum.
OBLATIO SVI
ad beatam Virgimm,
SAn&a Maria , Mater Dei , & virgo , ego licet indi-

gnus, qui lerviam tibi , attamen de materni cordis tui
clementia confilus , eligo te hodie coram Angelo meo
cuftode , & tota ccelefti curia , in meam Matrem & pe-
culiarem Dominam, Patronam , & Advocatam. Firmi-
terque propono me deinceps Tibi & Filio tuo fervire
velle fideliter , & adhaerere perenniter.
Obiecro te Mater facratiflima,per amorem quo Filius
tuus jam moriturus in cruce femetipfum Patri luo , Te
vero Difcipulo fuo & hunc viciflim tibi commendavit
ut me lufcipias in curam & tutelam tuam & adiis mihi ,
inomnibus periculis& anguftiis totius vitae meae ; led

prascipue adliftas in hora mortis meae. Amen.
COMMENDATIO
ad SS.Pamnos^
OSan&i Patroni mei , mihi fingulariter electi & di-

lecti : Commendo me vobis ex toto corde per amo-
rem Domini noftri Iesv Chrifti , &c rogo vos per fin-
gularem illam Sc ineffabilem Dei omnipotentis bonita-
tem & miiericordiam; qua vos ab aeterno libi elegit ami-
cos ,& gloriae ac regni iui praedeftinavit haeredes.
Obfecro vos quoque per copiofam illam &refficacem
Dei gratiam qua vos in via,velut vafa mifericordiae pras-
:
muniit & praeparavit ad gloriam.

. Vos enim etfi in hac valle mileriae,<5c fragili carne con->
ftituti , attamen induti virtute de ccelo adveriiis omnes
hoftes veftros ftetiftis immobiles : nec ullis Mundi in-
iidiis aut camis illeeebris , aut Daemonis artibus a cha-,'
,
ritate Chrifti Ieiii potuiftis ieparari j fed iUi in finem &

L 3
mor-
134 PARADISI S E C T. II.
mortem ufque conftanter adhaefiftis ideoque velut invi- ,
&i pugiles nunc cum Chrifto duce veftro regnatis &

,
triumphatis in gloria.
Congaudeo , & congratulor ex animo gloriae Sc fe-
licitati veftrae , Deumque laudo , &z ,
qui vos ita dilexit
evexit, 6 Patroni mei j fed interim fufpirat

fancti an- &
helat , ad Vos gemens ac tremens anima mea , inter tot
hoftes, &
falutis diicrimina, rogans vos per divinae miie-
ricordiae vifcera , & fuprema illa ,
quibus nunc in ccelis
fruimini ,
gaudia ; ut mei clientis veftri memores apud
Altiflimum tanquam Patroni fideles, obtineatis mihi ef-
ficacem Dei gratiam, qua ego fequar veftigia veftra,& &
fortiter hoftibus meis, Mundo, Carni , ac Daemoni refi-
ftam nec uliis unquam ipibrum iniidiis viribuique iiic-
:
cumbam ; ied Chrifto Salvatori meo in mortem uique

exemplo veftro conftanter adhaeream , fic vitam hanc &
mortalem inftituam , ut nunc vobis in gratia , tunc &
conjungar in gloria , Deum una vobifcum laudem per &
omnia iascula. Amen.
COMMENDATIO
E T
O B L A T I O
Ad ftnttos tres WLagos & Reges , quorum facra CorprA
& religwfe afjervat colit
AGRIPPINA COLONIA.
OSancli Magi , Reges inclyti , Gentium primitia^,
Patroni magnifici, Rogo vos per amorem Domini
noftri Iefu Chrifti ,
quo vos Reges ita dilexit , 8c allexit
Rex Regum , ut deiertis fedibus veftris & ipretis lon-
ginquae viae periculis & incommodis , veniretis ad vifi-
tandum , Sc adorandum cceli terrseque Regem in Beth-
lehem natum.
Rogo
j
;
DE CVLTV Sc VENER. SANCT. 13

Rogo vosper virtutem gratiae fuperna? , qua vos mi-
fericorditer praeventi recens natum mundo Salvatorem
tam ardenter Sc ftudiofe quaefiviftis ; Sc inventum tam
religiofe & reverenter adoraftis ; 8c elufis Herodis im-
pii Regis infidiis feliciter in regionem veftram redi-

iftis.
Rogo vos per eximias illas virtutes Fidem , , Religio-

nem,&; Charitatem veftram, quae tunc in vobis,non ftel-
la tantum , oculos fed magis ipfb Iuftitiae Sole recens
,
orto , mentes veftras illuminante , mirabiliter effulfe-

runt. Vos enim , quamvis parvulum infantem , fine ullo
'
apparatu regio , in humili tugurio , in vili praefepio, inter

jumenta jacentem & vagientem videretis, attamcnut
Dominum fupremae majeftatis forti Sc indubia fide a-
iignoviftis , & ut Regem Cceli Sc Terrae myfticis veftris
muneribus magnifice honoraftis , &
ut Deum , ac Crea-
torem veftrum intima devotione, in terram procidentes,
humiliter adoraftis.
Rogo inquam
, vos per has virtutes veftras ,
, per &
amorem , Sc humanitatem
, qua vos , muncra veftra &
fufcepit Salvator , dum parvulus natus eft nobis ; ut Sc
me fufcipiatis in tutelam veftram , Sc obtineatis mihi
Tria a Chrifto munera pretiofa , &
mihi nimis utilia j
Fidem vivam Spem firmam Charitatem fervidam. °
, ,
Obtinete mihi quoque Tres virtutes fummenecef-

farias, virtutem purag Caftitatis , fincerae Humilitatis ,
Sc verae Pietatis ; ut his velut donis , a Chrifto liberali-

ter ego praeventus , viciffim tanto promptius , gratius &
offeram illi quantiilacunque bona &donamea; ideft,
Thus devotae Orationis ; Myrrham Mortificationis
Sc Aurum Charitatis , feu bonae operatjonis. Ad majo-
xem ejus gloriam , qui eft Rex &cuiorurn immortalis.
Amen.
L 4 O R A-
ftff "PARADISI SECT. II.
ORATIONES ad San&os.
Ex P. Canifio r S. 1.
Trecatio de quovis beato Apojloto.
BEnedi&us fis Domine ,

perennis fons bonorum om-
nium qui fan&os Apoftolos
,
Filii tui primogenitos,
ac primos Euangelii praecones , Eccleficeque Chriftiana?
columnas ac fundamenta prae San<5tis omnibus delegifti,
uteorum falutaribus do&rinis & admirandis operibus
fides Catholica apud Iudaeos & Gentes , totoque terra-
rum orbe plurimum illuftraretur.
Tuam igitur majeftatem humillime rogo , ut fkut fu-
per Apoftolicae confeflionis petram a te mndati , &c per
eofHem religionis noftrae principes ad fidei unitatem vo-
cati , atque in una Ecclefiae domo congregati manemus
ita non folum Apoftolicam illorum do&rinam tradi- &
tionem firmis gratifque animis retineamus , verum etiam
fan&am eorum converfationem irreprehenfibiliter vi-
vendo fedtemur.
Et cum Chriftiana profeflione ardentem inprimis
charitatem,jugemquepatientiam conjungamus. Perle-
fum Cliriftum Dominum noftrum.
Intercede pro nobis beate N. Chrifti Apoftole , prae-
dicator veritatis atque Martyr , tuifque precibus obtine,
ut Catholicae fidei finceritas , variis 6c peregrinis do&ri*
iiis exftin&is , in orbe reflorefcat , &
ego terminis Apo-
ftolicae praedicationis atque traditionis innitens , ea quae
vocationi meae congruunt , fbllicite prasftem , nihil au-
tem Chrifti amore & Ecclefiae unitate in omni vita anti-
quius ducam. Per eundem Iefum Chriftum Dominura
noftrum. Amen,
?m*-
,
DE CVLTV& VENER. SANCT. 137
Precatio de quoltbet ftnclo Chrifti Martyre.
BEnedicam Dominum tam gloriofum , ,

potentem ac
mirabilem in fanclio fiio N.qui tam praeclare in utra-
que, tum militante tum triumphante, fulget Ecclefia.
Pretiofa ejus interris vita, pretiofior mors,pretiofifIi-
ma ejufciem in qua Rex aeternus coronavit
ccelis gloria ,
militemfuum pro ad mortemufque

fide atque juftitia
ccrtantem , quia fundatus erat fiipra rlrmam petram , &
tanquam aurum in fornace probatum refplenduit.
O invi&um Chrifti athletam , quem non hujus vkx
blandimenta, non hoftium infidiae, non fuppliciorum vis
aut tortorum immanitas ; non vita, neque mors, aut ulla

creatura a charitate, quae eft in Chrifto Iefu,feparare po-
tuerunt. O San&e N. ora prc&nobis ut adverfa omnia ,
tum nos ipfos, & mortem quoque Dei amore vincamus ,

utque Chrifti calicem exemplo tuo intrepide bibamus ,
quitecuma communi Domino in ccelis coronari defi-

deramus.
Trecatio ad quemvis S. Confefforem.
DOmine Iefii Chrifte Rex gloriae , & fplendor San-

d:orum ,
gratjas ingentes agimus tibi ,
qui tot proe-
clara lumina, & ardentes quafi faces in Ecclefia,colloca-
fti , ut qui in domo tua vivunt & aliena luce indigent
,
San&orum tuorum vocibus , monitis , viitutibus, exem-

plis & fcriptis paffim illuminentur.
Inter alios vero Confeffores fan&um N. eximie fiib-
limafti , multis ut eflet exemplo & patrocinio : cujus &
precibus apud te cupimus adjuvari , ut cum tuis Confef-
ibribus fidem Catholicam non fblum corde ore , fed &
etiam vita &
opere perfe&e confiteamur.
Vtquefcientes &
facientes Domini voluntatem,in do-
mo tua tamquam accenfa luminaria
, , undiquaque fplen?
L y dere,
i 3 ft P A R AD I S I S E C T. II.
dere , & nomen tuum femper glorificare poiHmus. Qiu
vivis &c regnas, per omnia f&cula faeculorum. Amen.
Ad quamlibet fanclam Foeminam, pufertim Virgmem.
LAudemus Deum noftrum ,

qui inter ca?tera poten-
tiaefuae miracula etiam in fexu fragili multa &mi-
randa patravit ; alias quidem aliis praecellentibus virtu-
&
tum gratiarum dotibus ornans ; fed praecipue genero-
fum &plufquam virilem animum teneris infirmis va- &
fculis , prasfertim virginibus, inferens , ut tyranni minas,
&
mortem tormenta contemnerent , ad agonem non &
aliter quam ad delicias &
epulas pergerent.
H32C Dei magnalia in te hodie praecipue veneror , 6
dilecliflima Chrifti fponfa , N. &
fimul per tantam tibi a
Chrifto conceflam gratiam fupplex precor , ut mihi &
majorem gratiam Deo placendi , meamque vocationem
complendi impetres Et maxime quidem , ut in vera
:
fide, charitate &

patientia indies proficiam ; mundi ille-
cebras & carnis voluptates fan£tae continentia?, & abfti-
nentis ftudio vincam , nihilque Chrifti jugo fuavius Sc ,
amore charius fentiam, quoad tecum beata immortalita-

te potitus, Deum laudem in faecula.
Precatio ad quemlibet Sanclum, cujufcumque ordinii.
GRatulor tibi ex animo fandte Dei N. quem Rex a>

ternus gloria & honore ccelefti mirifice coronavit,
&fupremae curise principibus in regno fuo fublimiter
aggregavit.
Et quoniam non eft , cur de teipfb fblicitus efle velis
aut debeas , noftri & fmtrum curam, quaefb, geras, & in
charitate illa quae non excidit , amanter procures quae
nobis ad bene beateque vivendum inprimis neceflaria
efle nofti.
Succurre interceflione tua in his tantis vitae periculis,
& inter hoftes medios conftitutis, ut a maculis expurga-

ti,ad
ti ad vos communemque patriam fecure proficifcamur.
,
Per Iefum Chriftum Dominum noftrum..
Vrecatb ad Sanclos omnes Ecclefia triumpbantis ve-

tm acgeneralis.
OMnes Sandi tui quasfiimus Domine, nos ubique , ,
adjuvent, & interceflione fua ketificent ut dum ,
eorum merita recolimus , patrocinia fentiamus. Et pa-

:
cem tuam noftris concede temporibus ab Ecclefia , &

tua cun&am repelle nequitiam. Iter a&us, & volunta- ,
'tes noftras & omnium famulorum tuorum in lalutis

, ,
tux Benefa&oribus noftris fempi-

profperitate difpone.
terna bona retribue , &
omnibus fidelibus defun&is re-
Ejuiem aeternam concede. Per Dominum noftrum Ie-
um Chriftum Filium tuum.
DE FE STIVIT ATIB V S
San&orumriteperagendis , utilis admonitio ex
S.Bernardo.
TRiafunt, qu& infeflivitatibus Sanclorum vigilanter confide-*
rare debemus ; Auxilium Santti ; Exemplum ejus; Con-

fufionem noflram. Auxilium ejus quia qmpotens in terra, po~
,
\tentior efl in coelis , ante faciem Domini Deifui. Sienim, dumhic

yiveret mifertus efi peccatoribus & oravit pro eis , nunc tanto am-
plius, quanto verius agnofctt miferias noflras , orat pronobisVa-
trem ,
quia beata illa Vatria charitatcm ejus non imminuit , fed
augmentavit. Neque enim , qma tmpaflibiUs omnino , ideo & in-
compaflibilts fattus efl , fed mnc potius induit fibi vifcera mifiricor-
du , cum antefontem mifericorXu exiftit.
Debemus etiam axtendere Exemplum ejus, quia quamdium
ttrris vifus efl, & cmn bomimbus converfatus e/l, nondeclina-
vit neque ad dexteram , neque adfiniflram , fed viam regiam te-
nuit, donec veniret ad illum , quidicit, EgofumVia, Veri-.
tasj &Vita. Intuenmibumilitatemoperumejus, aucloritatem
xerbo"
i 4o PARADISI S E C T. II.
rerborum ejus , & titnc vtdebitis , quomodo tam quam exem-
verbo,
plo luxerit inter homines, qualia nobis vefiigia dereliquerit, ut ambu^
lemus pcr ea, & non erremus in eis.
Sed & diligentiori intuitu confufionem noflram infiiciamus ;
quia homo illefimilis nobisfuit ',

pafftbilis , ex eodem lutoformatus
ex quo & nos. Ouid ergo ejl , quod non folum difficile , fed & im-
pojftbile credimus , utfaciamus opera qmfecit , utfequamur vefiigia
ejus ? Confundamur fratres , & contremifcamus ad vocemijiam,
ftforte \uc confufio adducat nobis gloriam , fifortegratiamgenerct

tiobis timor ifie.
Uomincs ifiifuerunt , qui pr&cejferunt nos , qui tam mirabiliter
proceffcruntperviasviu,,ut vix eos homines fuiffc credamus. Sic-
trgo in Sanclorumfefiivitatibus & gaudere & confundi debemus
gaudere, quia Vatronos prdmifimus : confundi ,

quia eos imitart non
pojfumus, Serm. in vigil. SS. Petri & Pauli.

C A P. IV.
M V S O D
Recitandi Orationem Dominicam:
Vna cum memoria & veneratione Sanctorvm,

Vater nofier , qut es m ccelis.
OP A t e r jEterne, in cujus domo manfiones mul-»

tx funt , ubi locum Ele&is filiis tuis paravit Vni->
genitus tuus ; ad quem poflidendum , jam plurimi ipfa
duce feliciter pervenerunt , nunc revelata facie vi-? &
dent Te fuaviflimum Patrem fuum. Ecce nos exules Fi-
lii Evx , de exilio ad Patriam , imo ad Te Patrem no-
ftrum intimis votis ,

, &
fufpiriis anhelamus idque tan- :
to ardentius &
confidentius , quia fratres noftros olim
carnis &
naturas conditione nobis fimiles , illuc jam nos
praeceflifle novimus ; unde &nos tua gratia per eorum
veft-igia, & patrociniaeoperventurosiperamus, Nam
qui
;
DE CVLTV& VENER. SANCT. 14,

qui tam abundanter eorum ,
replet in bonis defiderium
num &
nobis utpote filiis fliis unam benedi&ionem
,
non refervaverit ? Meritorum quidem juftitise noftne &

fiduciam rion habemus Sed quia copiofa Filii tui Red-
:
mptio nonrelinquit nos meritis inopes , hasctibi pie

Pater, inprimis obtendimus. O Pater, refpice in faciem
Chrifti tui, in quo tibi bene complacuit.
Et ecce fupplices quoque pro nobis ad thronum glo-
i3B tux veniunt ipfi Ele<5ti tui, fratres noftri (unum enim
undemque Patrem habemus in Ccelis) jam quidem de

ialute fua fecuri , fed de noftra fblliciti. Nam 6c nos iibi
cohseredes habere defiderant j &
orationibus meritif que
iiiis nos ad portum felicitatis provehere fatagunt.
Horum quoque intuitu nos 6 clemens exaudi , qui

propter Diledos tuos Abraham , IfaaC , Iacob Davi-
, ,
dcm,&c. nonfemelpropitium &

beneficum in alios te
fore promilifti. Itaque ante omnia petimus, ut
I. Santtificetur twmen tuum.
Adoramus te fandiffime Deus ,

quia tibi fbli debetur
omnis honor & gloria & horiorem ac amorem
; unde
(andi nominis tui per nos femper & ubique dirfiindi ac
promoveri rogamus. Omne quod agimus , dicimus, co-
gitamus , ad iolius nominis tui gloriam dirigi volumus &
optamus.
Ad hoc ficut excitamur exemplo , utinam fic adju- &
vemur auxUio fandiflimae Virginis M
a r i je , quas ele-
&a in Matrem Filii Dei magnificabat non feipfam , fed
,
Dominum,eo quod refpexiffet humilitatem ancillae fuae

Sc feciflet iili magna , qui potens eft, & fan&um Nomen
ejus.
Itidem nos monent SS. Angeli, quorum uni-
cum orficium & ftudium eft fandificare & laudare no-
,
men Domini. Vnde & indefinenter tibi canunt Sanclus, ,
Santtus, Sanclus. Nato autem Saivatorejmox gloriam Deo
in
142 P AR AD I S I S E C T. II.
in excelfis concinunt ; fed neque nunc definunt laudarc
Deum ;
quin & nos ad Deum per lan&a opera fanctiri-
candum identidem monitis & inftinctibus fuis exftimu-
lant. Sic ergo luceat lux noftra , fic opera pateant , ut
qui vident , Deum inde glorificent.
2. Adveniat regnumtuum.
Adoramus te Domine , quia Rex es fummae majefta-

tis & potentiae ; &z per Filium nos haeredes Re-
fecifti
gni tui. Vnde & per preces & , lacrymas , gemitus fu-
fpiria SS.Patriarcharvm & Prophe-
t A r v m rogamus , ut quemadmodum illi regnum no-
vi & iEterni Regis ; Mefliae , inquam , Filii tui Adven-
tum in carne tot fufpiriis , & ardentiflimis Votis defide-
rarunt ; ut nimirum veniret tandem Rex ille manfuetus,
pacificus , Rex gloriae ,
potens in praelio , defideratus
tam diu cun&is Gentibus , fefTurus in fede David Patris
fiii , & redempturus Ifrael ( neque enim licebat illis in-
gredi in regnum Dei , nifi prius introiret Rex gloriae
aditumque patefaceret : ) fic & nos, patefa&ojamre-
gni cceleftis introitu defideremus ab incolatu hujus fae-
,
culiadregnum majeftatis tuae citius perduci; ubime-

lior eft dies una fiiper millia , in tabernaculis peccato-
rum. O beati qui habitant in domo tua Domine O re- !
gnum tuum regnum omnium aeculorum O quando

, f !
perveniet in nos regnum Dei
3. Tiat voluntas tuaftcut in coelo , &'mterra.
Adoramus te Pater fuaviilime, quia non vis, nec po-

,
tes velle , nifi quod juftum fanctiim, ac falutare eft un- , ;
& fiipplices oramus per merita & interceflionem SS.

de
Apostolorvm & Discipvlorvm tuo-
rum , ut ficut illi vocati a te ,
promptiflime voluntati
tuae paruerunt dum ad unius juflionis vocem mox re-
, ,
lictis omnibus te fequuti fimt 5 & dcmum jufli ire itt

,
mun-
DE CVLTV &VENE R. SANCT. i
45
mundum univerfum, ad praedicandum Euangelium, nul-
lis difficultatibus aut remoris abfterriti , fufcepemnt o-
pus impofitum ; &
hoc unum deinceps egcrunt , ut ho-
mines docerent facere Voluntatem Dei , fervare man- &
data ejus , quorum obfervantia unica eft homini ad falu-
tem via ; ita , inquam , fac , ut nos ftudeamus cogno- &
fcere , quae fit voluntas Dei bona , beneplacens , per- &
fe&a ; cognitam vero perficere ferio curemus ; ne fimus
;ex iis , qui fcientes Dei voluntatem , nec facientes , pla-
gis multis fiunt obnoxii.Da quodjubes Domine,& jube
quod wis.
4. Tanem nofiruni quotidianum da nobis hodie.
Adoramus te , benigniflime Pater ,

quia pafcis nos a
juventute noftra , &
tam corpbri quam animae paterno ,
affedu neceflaria provides. Vnde precamur te per &

merita ac patrocinia SS.Martyrvm tuorum , ut
ficut illos in hoc faeculo inter tot preffuras pcenas , , &
certamina , cibafti pane lacrymarum in menfura ; fed
&faepealuifti eos in fame; velcerte ( quia non in fbld
:
pane terreno vivit homo )

pane filiorum , id eft, patien-
tiae , fpei , verbi tui , & confblationis
pane vitae Sc in- ,
telle&us confirmafti cor eorum , nunc vero vincentibus

das edere de ligno vitae , quod eft in medio Paradifi tui.
Sic&nobisintotvitaehujusanguftiis neceflitatibus &
dare digneris efcam corporis &
animae , in tempore op-
portuno ; ne deficiamus in via, qua fuftinemus fequi- &
mur te. Vtinam aflequamur , &
fatiemur cum ipfis nos
quoque ab ubertate domus Dei.
y. It dhnitte nobis debita nofira.
Adoramus te, Pater mifericordiflime , quia multus es

ad ignofcendum , & praeftabilis fuper malitia. Vnde &
iiipplices rogamus te per merita & interceflionem SS.
Confessorym tuorum , ut ficut illi vifcera cha-
ritaris
144 PARADISI S E C T. II.
ritatis & miiericordiae erga proxiraos nunquam claufa
geflerunt; quin omnes offenias &injurias libenter&
ultro dimilerunt inimicis fuis -
3
oraruut pro perfequenri-
bus fe , & benefecerunt his, qui oderunt eos
; fic nos &
parati limus ad dimittendum proximis propter te 3 ut tu -
viciflim facilior fis ad ignofcendum nobis , propitius &

£as peccatis noftris } nequeiecundum iniquitates noftras
retribuas nobis.
6. Etnenos inducai in tcntationem.
Adoramus te, Pater amantiilime,qui neminem tentas,

malorum es. Vnde & humillime fupplica-
fed intentator
mus permerita Sz orationes SS. Virginvm, ut
ficut illae , iicet astate , fexu , ac viribus debiles , attamen
virili animo per gratiam tuam omnes tentationes , id eftj
Mundi illecebras Carnis fpurcitias Daemonis infidias,

, ,
fortiter & feliciter vicerunt tua gratia Sc

, ita & nobis
ipfarum interceflione detur, nullis unquam tentationibus
cedere ; fed amore tui , viriliter refiftere omnibus , quas
nos poffent ieparare abs te , cui fbli adhxrere nobis bo-
xium eft , nunc &
in aeternum. Interim nihilominus tu
Domine proba &
tenta nos utrum fmcere diligamus te.
Sed ne patere nos tentari fiipra id , quod poifumus ; fed
fac cum tentatione proventum exitum : namiigra- &
tiam tuam addas : &
ridem nobis adaugeas, omnia pote-
.rimus in eo, qui nos confortat.
7. Sed libera nos a ma!o.
Adoramus te, Pater mitiflime, quia fblus cs bonus, Sc

fummum hominis bonum. Vnde & rogamus per rnerita,
preces & patrocinia Omnium Sanctorvm, Sc
,
Ele&orum tuorum , tecumjam in ccelo regnantium , ut
iicut illos ex hac corruptione carriu , in qua fomes omnis

maliiu eft , &
ex hoc mundo , qui totus in maligno pofitus
eft j &a Satana qui incentor malorum eft, liberafti, eoque
perl
, ,
DE CVLTV & VENER. SANCT. 14;

>erduxifti , ubi liberati ab omni malo jam feiices fruun- ,
ur omni bono ,
quod Tu ipie es ; fic & nos ab omni-
)us malis &.miieriis erepti , Elecris tuis tandem aggre-
;emur , ubi pariter te Summum & omnebonum-obti-
tere , & una cum lan&is in a;ternum laudare poffimus.
\men.
ubjunge infine orationem Ecclefix, , qua claudit Pr<cdicationem Vo~

minicam : nam boc loco apprime congnut.
Ibera nos ,
quaefumus Domine , ab omnibus malis
*—' praeteritis ,
praeientibus, & futuris & intercedente
:
)eata & glorioia

iemper Virgine Dei genitrice Maria
:um beatis Apoftolis tuis Petro Paulo , atque An- &
Irea , &
omnibus Sanctis , da propitius pacem in diebus
loftris utope miiericordiae tuse adjuti ,
: a peccato ii- &
nus iemper liberi, &
ab omni perturbatione iecuri. Per
:undem Dominum noftrum , &c.
C A P. V.
LITANIiE SANCTORVM
RhythmiciE, &
Varii Hymni Rhjtbmici ad diverfos SS. Eorumfmul
Elogia fpaucis compleclentes»
5? Vmme Pater, fan- Carnem , Crucemque iub-

3 deDEvs, ifti
>ator mundi , fa&or meus, Cceli miiTus culmine.

Potens & propitius Quidquid carnis per rea-
Jalva , precor , creatu- tum
ram , Cor contraxit inquinatum,
'ro qua carnis hanc natu- Tuo lava ianguine.
ram Sancle Spiritvs, be-
Tuus iumpfit Filius. nigne
esv noftram fufcepifti Charitatis urens igne
M « Renes
i+6 P A R A D I S I S E C T. II.
Renes &
praecordia QuiDraconem de Ccelo-
Mentes , precor , noftras rum
munda Profligaftifedibus ,
Et fuperni nos fecunda Ne fuperbi deprimamur

Roris abundantia. Fac demiffos ut jungamur
,
Dev s Trinus in perfonis, Per te Cceli civibus.

Individuus in donis ,
Gabriel qui nunciafti
Vnus in fubftantia Cum Mariam ialutafti
Noftram fac infirmitatem Grandia myftcria
Per Spem Fidem Chari- Fac ut toto redamemus.
, ,
tatem Corde Deum , &lauderiius

Tua firmet gratia. Tanta pro clementia.
M
O A r i a fulges Polo O Eaphael qui Tobia? J
Sed poft Deum praees So- Ducem te praebebas viae ,

lo ;
Caeco lucis copiam
Nec non Salo Domina En errantem fer tutelam ,
En nos Tibi mancipamus En me caecum, fermede w

;
Tu fac clemens quod roga- lam:

mus Eia, fac ut videam.
Fortes ad certamina. Age Cufios gloriofe
Alma De i Creatoris , Serve Dei generofe
Sed & Rei peccatoris Creatura nobilis
Mater clementiilima Mei, precor, curam gere
O fis reis Advocata Dux fideiis, & tuere
Hinc es Mater 5 hinc na- & Prsefens in periculis.
ta San<5ti Seraphim ardentes
Pro le s ex te maxi- Per amorem , noftras men-
ma: tes
Virgo potens praeclara & Inflammate fortiter
Super omnes Virgo rara Vt ardenter redamemus
Partu Virgo clarior Et vobifcum collaudemus
Corde fimus Deum nunc &jugiter.
fac purgato
&
Quo fit Tibi,quin Nato Sandi Cherubim lucentes
Cultus nofter carior. Noftras illuftrate mentes
Mkhad Dux Angelorum. Numinis notitia
Dei
, , ; ,,, , , , ,, :,, ;, ,,
DE CVLTV & VE NER. SANCT. 147

Dei nofle majeftatem ; Et fjgnorum prasfides
Sed &noftram vilicatem Pervosnoftra fuftentetur,
Per vos prasftet gratia. Nam fe nixa collabetur
Commendate nos 6 Tbro- Fiuida maceries,
v.t Arcbangeli limmo Deo
f
IChrifti plagis, paflioni Afliftcntes, mihi reo

Sanguinifque pretio. Ferte patrocinium.
Donis Iefu fic fruamur Dum tentati f ufpiramus
*
Vt in throno tunc fiftamur O 11 per vos fentiamus

Iudici propitio. Ccelitus auxilium.
O vos Dominationes Ave Ccetus Angelorum
Veftrss nos Orationes Summo Regi Beatorum
Muniant Dominio. Pradens ad obfequia*
Cedat Satan Caro Mun- Reftauranda pro ruina
, ,
dus Maiignorum, nos divina

tiis, queis ChriftusRex, Per vos fervct gratia.
fpes, pondus Patriarclu Prepltete &
Pars, fors, Sc pofleflio. Zelum nobis obtiuete
Precor vos 6 Principatus Veftra per praeiidia
Vt qui Princeps nobis na- Vt vobiicum reguftemus
tus Qua? nunc fola fpe tene-
Datus & in pretium mus ;
Solus in nos dominetur, Bona cceli grandia.

Mundi Princeps exturbe- San&i Reges, qui jam nato
tur) Regi Regum corde grato
Cordis fervans atrium. Tria fertis munera.
oteftates opem ferte Mentem Thtts det eleva-
£n quot hoftes nos aperte tam
Quot occulte vulnerant! Mjrrba carnem caftigatam
Chrifti fudor, & flagella Aurmn formet opera.
Cruor , clavi , crux , mors , O Prxcurfor Chrifti , ma-
bella. gnus
Perfequentum conterant. Paftor a te di&us Agnus
3 Vwtutes vos ccelorum , Mundi tollit crimina.
Vlira terris vi geftorum ? Hoc Paftore fac regamur
M z
'
Do-
14S P A RA D I S I S E C T. II.
Doncc hic pcregrinamur Hoftis contra furiam.
Exules a Patria. O Iacobe qui bibifti
Avc Iofepb iponie digne Velut conlors Ree;ni Chri-
Matris Virginis benignas fti,
Cuftofque caftiilime. Paflionis calicem
Lunae iplendor atque So- Fac ut expers mentis va-
lis, nx ,
AmorSponfe nos&Pro- Toto corde Chriftianse

lis Sequar vitas tramitem.
Fac acccndat intime. Ccetus vos Apofiolorum
Vetre Claviger Ccclorum Terne Duces,&; Ccelorum
Et Patrone peccatorum Clara luminaria
Chrifti clarus gratia Chriftum ,
precor , cxo-
Fac nos vere pcenitentes ; ratc
Vt quod noftras fcedat Vt nos pari charitate
mentes Trahat ad cceleftia.
Lavet pcenitentia. Euge Stephane beate
Taule Vas ele&ionis Martyr Chrifto confecra-
Quantis te replevit donis te,
Mira Dei pietas Primus rubens ianguine,
Ora Chrifti per amorem , Fac amore nos ferventes ,
"Nenos mortisin errorem Et adveriis non cedentes
Mundi trahat vanitas. Promptos hofti parcere.
Fac Andrea qui iubifti -Fortis pugil 6 Latirenti ,
Vt iidelis fervus Chrifti Qucm nil movit vis tor-

Cruccm cupidiilime menti
ISIobis abfit gloriari Ncc Tyranni feritas
INiii Cruce ialutari Quce te fecit fic invi&um
In cma ialus anima?. Vt nos armet ad confli-
O loannes Chrifti care &um
Cui Mater iine pare Fortis , ut mors chari- ,
Datur in cuftodiam , . tas

IÎortis , precor , in agone O Vincenti qui vicifti
Te cum Matre mecum Et invitlus jam cepifti
pone Prjemia vincentium
Dcs
: , ,, ,, ,! , , : , ,:, : , , ,

Des invictum robiir mcn- Tibi mens , fed omni meile
ti Dulcius cloquium
Soli Chriftus nam vincenti Noftra quoque mens mite-
Manna dat abfcondi- fcat,
tum. lcfus illi fac dulceicat
O cruore purpurata Omne luper gaudiurji.
Et jam Chrifto fociata Euge turba Conf([orum
Saive cohors Uartyrum Fide viva, zelo morum
Quantam regno vim Cce- Chriftiflagrans munere
iorum Ope veftra dum iovemur
Intuliftis, nec malorum Et nos Chriftum prorite-
Vis effregit animum mur
Nec nunc defunt perie- Ore, Corde 8c Opere.
quen tes Ave Virgo Catbarina
Quin in noftras fsvit men- Do&os vincens, & divina
tes Prcevaiens icientia.
Mundus, Caro, Satanas, Contra Sophos inirunitos
Nec tam dira funt tormen- Pia fac nos eruditos
ta, - Niti Sapientia
Quam nociva blandimen- Virginum iaivete chori
ta >
Quibus datum mundo mo*
.
O nos iervet charitas. .
XI ,;
Sancte Pater Mgufune Carniique deliciis

'Bonitatis qui divina? . Vefter caftas nobis mentes
Clarus es indiciis Sponfus amans continen-
Fac nos ibivat peccatorum . tes.
Vinclis Deus , 8c maiorum Veftris donet meritis.

Liberet iuppliciis. Ave dulcis Magdalena ,
Salve Pater Benedicle Charicate Dei plena

Lcgiilator, Dux invicte Peccatorum gloria
Potens patrocinio Toto fac pceniteamus
Vitae nobis dux 8c mortis Corde, tecum diiigamus
Sis, tecum iortis
ut bonas Iefum iuper omnia.
Perfruamur gaudio. Ama ialve labe carens
Bemarde, fine felle Sancta X)d Matris parens ,
M 3 Magnis
tyo P A R AD
I S I S E CT. II.
Magnis fulgens meritis Stabiles in gratia.
Mater prsefto iis cum Nataj Omnes Sancli, qui regnatis
Sed & Proles nos beata Chrifto jundi,quem lauda-
Vitse donet praemiis. tis
Ave Cohors ElecTiorum Cunclis procul hoftibus:

Angelorum & Sanclorum Per vos noftra mancipetur,
Ccetus omnis inclyte (Vt vobiicum coronetur)
Veftra femper nos tutela VitaDeilaudibLis.
Chrifti ducat in fequela O quos nunc viator orat
Et falutis tramite. Quantum Deus vos hono-
Omnes Sancli tviumphantes rat
Et in Ccelis jubilantes Quanta beat gloria
Perenni lsetitia Honor Illi, laufqLie pura
TMoftra Deo praefentate Sit ab omni Creatura
Vota, fimul nos fervate
(
Qui dat unus omnia.
HYMNVS RHYTHMICVS
ad SS. Angelos.
L
Dum
Aus erumpat ex
cl:u,
pfallentes in conipe-
affe-
(cl:u,
Exturbatus eft turbator
Prasceps ruit occupator
DeiLiblimiiolio.
Cceli ftamus Civium. Sub tutela Michaelis
Vox jucunda laus decora
, Pax in terris pax in ecelis
,
Quando voci concanora LaLis «Scjubiiatio.

Puritas eft cordium. O quam potens hic virtute
Angelorum choros laLidet Pro communi ftans falute
,
Quiiquis ad eorum gaudet Triumphat in praslio !
Provehi confbrtia. Hinc incentor pravitatis

O laus digna qua San6to- Throno pulfus claritatis
,
rum Hunc oberrat aera.

Recenfetur Angelorum Dolos ftruit virus mndit ,
Celebris vi&oria Angelorum fed retundit

!
Draco vicT.us profligatur, iEmulum cuftodia.

Et adhaerens efFugatur Trcs diftin&se Ierarchiae
Inimica legio. Trinitatis Theorise
Vacan^
, , , ,, , : , ,, ,
DE CVLTV & VENER. SANCT. iji

Vacant &
myfterio. Iufta datur portione
Sed nec deiunt contem- Gloriae difparitas.
plantes Vetus homo novitati
In confpcclu Throni ftan- Se terrcnus puritati
tcs, Conformet cceleftium.
"Noftri minifterio. Coaequalis his futurus
O quam mirae charitatis Etfi nondum plane purus,
Eftfupernae Civitatis Spe praefumat praemium.
Trina diftributio ! Hos devote veneremur
Quae nos amat tuetur & (Vt ab ipfis adjuvemur)
Vt ex nobis reftauretur Alacres obiequio.
Ejus diminutio. Deo jungat nos amore
Sicut inter funt mortales Angelorum cum fervore
Status plures ; nec aequales i£mula devotio.
Gradus dantur gratiae. Deiecretis reticentes
Sic contingit & Beatis ,
Interim cceleftibus
Vt fit fiimmae Deitatis Erigamus iiirium mentes,
Difpar gradus gloriae. Supplices cum manibus j
Sicut lunae nunc Sc folis Vt cceleftis tueatur
Et ftellarum magnae molis Cohaeredes Curia
[mpar fulget claritas ;
Et utrimque concinatur
Sic in illa regione ,
Iugis Deo gloria. Amen.
HYMNVS RHYTHMICVS
De Vita & Elogiis
S. loannis Baptijfte.
T) Raecurfbrem fummi JDandum ftupet $ dum Le«

- Regis gatum
£t Praeconem novae legis Audit miflum ccelitus.
Qrnat cceli gloria. Nam aetatem & naturam
•>ed & ortus gratiofa Spe&ans, aegre remfutu-
Nec non mortis pretiofa ram
Terris eft memoria. Credere decrepitus.
ater fenex novum Natum Pater haerens hpc infirmat,
M 4 Quod
172 P A R AD I S I S E C T. II.
Quod atteftans mox con- Celcbrat myfterium.
firmat Thori fructus Matri dan-
Lkiguae dcftitntio. tur,
Dum non paret verbo Pa- Et jam Matris expiantur
rens Sterilis opprobria.
In fiiblato fit apparens Ortu tanti Prsjcurforis

Sermone punitio. Multi timent, fed timoris
Prsccurfbre nondum nato ; Comes eft lsetitia.
Nec dum partu referato Se de mundo fervans mun-
Dona clarent ccelica. dum,
Noftro fble tunc exclufus , Munde vivit intra mun-
Verioris eft perfufus dum
Luce folis myftica. In astate tenera.
Prius novit diem verum , Sed e mundi mox convi-
Quam noftrorum fit die- clu
rum Cedens, loco, vefte, vicliu
Vfus beneficio. O quam pra;fert afpera !
Ille notus nondum natus , Lege vitae fub angufta

Nondum naicens eft rena- Mel fylveftre cum locu-
tus fta,
Meflice commercio. Cibum non abhormit,
Alvo Deum Virgo claudit Camelorum teclus pilis
Claufb claufus hic applau- Perdelertum, mundo vi-
dit lis
Ventris e cuftodia. Ccelo magnus claruit.

Linguas geftus obfequun- Quem dum replet lux fu-
tur, perna
T)um pro lingua fic lo- Verse lucis fit lucerna
quuntur Veri Solis Lucifer.
Infantum prodigia. Novus prasco novae legis 3
Mater parit j Pater credit Imo novus novi Regis
Redeunte fide, redit Pugnaturi fignifer.
Linguae beneficium. Singulari Prophetia
Eia felix partus Matris , Prophetarum monarchia
Quo fbiuta lingua Patris Sublimatur omnium.
,
,, , ! ,, :
,
,
; , ,, , , ,, , ,, ,
DE CVLTV & VENER. SANCT. iS

$
Hi ventumm Hic praefen-
, Vi mundantis omnia.
tcm Contemplemur omnes i-«
Hi promiifum , Hic viven- ftura

tem Quem putabat turba Chn-
Monftrat orbis Domi- ftum
num. Stupens ad prodigia.
Ardens vita , verbo lucens Qui cervicem non erexit
Et ad veram lucem du- Sed indignum fe defpexit
cens, Domini corrigia.
Multa docet millia. Atteftante palam Chrifto
O pneclarus mos docendi
« Non iurrexit major ifto
Vbi formam dant vivendi Natus de muliere.
Do&oris veftigia Sefe Chriftus fic excepit
Non lux quidem fuit ifte Qui de carne carnem cepit
Sed ut daret tibi , Chrifte Sine carnis opere.
Lucis teftimonium. O columna veritatis
Non lux erat , ied lucerna Non arundo levitatis
Verum Chriftus lux aster- Nufquam palpans cri-
na; mina!
Lucem creans omnium. Scribas pungit & Doito-
Dum baptizat Chriftum fores,
ris Vocans legis transgrcfTo*
Chriftus reddit dignioris res
Aqua? beneiicium. Viperse genimina,
En ut ambos curat Nu- Arguebat & Herodem
men Vnde vinclrus ab eodem
IftiFlamen, illi flumen Sed haud victus carcere.
Addidit praeconium. Fert injufte juftus pce-
Qui baptizat, elevatur nam
Baptizatus non lavatur Rem deteftans , vah , ob-
In quo nulla macula. fccenam
Aquae lavant ,
quin lavan- Regis & adulteras.
tur Inde f sevit vis Tyranni
•Queis lavandi vires dan- Sed hinc crevit laus Ioan-
mr, m,
M Ty
iy4 PARADI S I S E CT. II.
Tyranno fupplicium. Chriftu , fed hunc minorari
Stulrus fervit fapienti Capitis abfciflio.
Quia juftus in pnefenti Mors eft jufti pretiofa ,
Probatur per impium. Quam prasceflit gloriofa

In natalis iui ccena ,
Vitas converfatio.
Capitali plecti pcena Nos ad laudem tui,Chrifte,
Rex Ioannem j uflerat. Praecurforis & Baptiftae
Spiculator faltatrici Reddimus encomia.
Lama defert Genitrici Tu nos ab hac mortis valle
Caput, quod petierat. Duc ad vitam reclo calle ,
Crux defignat lublimari Perejus veftigia. Amen,
HYMNVS RHYTHMICVS
De S. Petro Apoftolo,
Vttam & elogia ejiis breviter complettens.
PEtri laudes exequamur: Vetrus Chrifti fe vocantis ,
Ad quas Petae provoca- Nulla tamen tunc patrantis

mur Signa vel prodigia
Bafts & memoria. Voci
cedit, verbo credit
Laus Auclori cedat rnundi; Sequi juiTus.mox obedit
-Primus Paftor in Secundi Infequens veftigia.
Celebretur gloria. Vanis praefert veritatem
Tetrus fandK fax Amoris , Linquit rete,linquit ratem,
Lux dodrina3,dux fervoris, Quin relinquit omnia.
Norma fapientis. beate Bar-Iona O
Sed exemplar & Timoris , Cui. Chriftus cceli bona
HFachis lapfum poft erroris , Spondet, & fubfellia
Forma pcenitenti^. Pede calcatfluctus maris ,,
•Hunc pifcantem Pifcatoris Sed nutantem falutaris

Ad capturas dignioris Regit illum dextera.
Opus traxit gratia. Fidem quatit fi tempeftas ,
Nam qui jubet iic pifcari, Tua, Chrifte, mox poteftas

-Pifces vitas vult fervari Fac tranquillct aequora.
Quos prehendunt retia. Mota Chrifti quasftione
Brevi
,, ,, , : : , :
DE CVLTV& VE NER. SANCT. iy;

Brcvi claudit fub iermone Iugis admonitio.
Fidc neceflariam. Chriftus cailim mox futu-
Huuc peribnam dicit u- rum
nam: Sciens pandit, neiecurum
Sed ncc tacet opportunam Sterneret prxiumptio.
Natura? diftantiam. Sed proftratum Patientis,
Cami cire quod negatum
f ,
Anxiumquc Reiurgentis
Hoc ccelefti revelatum Reftauravit vifio.
Pandit magifterio. Quod negando ter pecca-»
Spiritalis hinc ftru&ura vit,
Architefti iurgens cura Simplex Amor expiavit
Petn ftat imperio. Trinaque confeilio.
Poteftate nam miranda Qui fequuti delinquentem,
Ligas hic,qua? iunt iiganda; Quis det iequi pcenitentem.
Rata iunt quas ibiveris. Similicordolio ?
Claves tibi Chrittus dedit Chriftus carum Petro gre-

Quibus cceli porta cedit gem
Et tremendas Inferis. CommilTurus ,
prius legeni
Transformantis ie Mefliae ,
Charitatis ponderat.
Moyiis, necnon Helix Amat Petrns,6c amatur ;
Frueris colloquio. Sed rogatus tremens fatur
Hic manere ii datum,
fors Cautum caius fecerat.
T-ali fbrte te beatum ,
Auro carens & argento
Cenfes &
conibrtio. Coruicat miraculis
Sed quid erit majeftar,em ;
A nervorum fub momento
Et perenni Deitatem Ciaudum iblvit vinculis.
Contemplari gloria ? Paralyii diilblutus
Iun&is ubi tot Beatis , i iEneas erigimr
Dies una claritatis Petrum praelens Dei virtus
Melior quam millia ? Ad~ votum proiequitur.
Chrifto ialvatori
Petrus Acceriitus ad Tabits
pidus comes, opcat mori Funus, prece fusa, vitas
Pariter cum Domino. Reparat officia.
Zelus calcar eft Amoris Vmbra iarrat hic languen-»
Sed & cafus iit Timoris tes,
Mor«
7^6 PARADIS I S E C T. II.
Morbos pcllit non ccden- Nero fremit furibundus
tcs Malus lugct impium
Medici pcritia. Nero cujusVrbs acMun-
Sacri gregis curam gcrit dus
Dcfraudantes gravi feric Horruit imperium.
Conjuges iupplicio. Inde Petro crux paratur
Fraudes odit &
railaces A miniftris lceierum.
Hinc tam gravis in menda- Crucifigi ie teftatur
ces Velle Chriftus iterum.
Dei £evit ultio. Crucem videns prasparari,
Vinctum tcnet hunc Hero- Suo gaudet conformari
des; Magiftro diicipulus.
Scd fruftratur ; dum cufto- Sed eodem fitu lignum
des Haud fubire cenius dignum,-
Adhibet prxfidio. Cselum fpe&at pedibus.
Vinclis ruptis relaxatur Ergo Chriftum fequens
Et fecurus ipatiatur Cruce
Angeli iiibfidio. Scandis Ccelum ; quo te
Simon magus odit
Vctram Duce
Magum Simon Petrus pro- Nobis detiir aditus.
dit, Eja portas Gregi pande
Pr#fid.cntem mox explo- Memor iftud Tibi grande
dit, Munus datum ccelitus.
Satana? negotio. Paftoris noftri meritis
'Dum voiare Magus quasrit, Ac precc faiutircra
Gravi ruens lapiu perit ;
Nos a peccati debitis
Sic divina jufte ferit i£terne Paftor libera,
•
Obftinatos ultio. Amen.
II Y M N. V:
S
In laudem S. L A u rentii Martyris.
Aureato per agonem O fi puras ex amore
L Laudis geftit mens fer-

monem
Cordelaudes dem
Martyrum delitio
ore&
!
Promerc Uurcytio. Accufatus non negavit

Et
; , ; ! ,
,, ,,,
DK CVLTV& VENER. SANCT. i y7

Et ardores non expavit Lumen coram omnibus.
Ardens Chrifti charitas. Iuvat Dei famulum
Sic ncc igne depravata, Crucis fuas bajulum
Scd fornacc comprobata AiTum quafi ferculum
Firiget auri puritas. Fieri fpeAaculum
i
muficorum
Sicut chorda Angelis, Hominibus.
Tenia fbnum dat canorum Non abhorret prunis volvi,
PJeclri minifterio Qui de carne cupit fblvi
Sic in cheli tormentorum Et cum Chrifto vivere.
Melos Chrifti conreflbrum Neque timet occidentcs
Dedit hujus tenfio. Corpus , fed non prxvalcn-
Tortor vide, quali fide tes
Stat invi<5tus inter ict.us ,
Animam perimere.
Minas & incendia. Sicut vafa figulorum
Spes interna, vis fuperna Probat fornax, eorum&
Coniblantur , 8c hortantur Soiidat f ubftantiam
Virum de conftantia. Sic & ignis hunc aflatum,
Nam thefauros du requiris, Teftem ccelis comprobatu,
Per tormenta non acquiris Reddit per conftantiam.
Tibi ; fed Laurentio. Nam cum vetus corrumpa-
Hos in Chrifto coacervat, tur,
Cujus pugnam Chriftus fer- Alter homo fblidatur
vat Veteris exitio.
Triumphantis praemio. Vnde nimis confortatus
Nefcit Sandi nox obfcu- Eft Athleta; principatus
rum, InDeifervitio.
Vt in pcenis quid impurum Huncardoremfadum foris
Fide tra&et dubia. Rorem putat vis amoris
Neque cxcis lumen daret Etzelusjuftitiae.
Sinoneiradiaret Ignis urens,non comburens
Numinis pradentia. Vincit prunas , quas adunas
Fidei confeftio O minifter impie
Lucet in Laurentio. Parum fapis vim finapis
Non ponit fub modio Si non tangis, vel non fran-
Statuens in medio gis,
Sed
ijS P A RAD I S I S E C T. II.
Sed & fragrat ,
quando fla Regis Regum fortis miles
grat. Qui duxifti poenas viles ,
Thus inje&um ignibus Certans pro juftitia

Sic arclatus, & alTatus Qui tot mala devicifti
Sub ardore, fub labore Contemplando bona Chri-
Dat odorem pleniorem fti,
Martyr de virtutibus. Et seterna praemia
O Laurenti laute nimis , Fac nos malis eludlantcs
Rege vido Rex fiiblimis 5 Demum ccelo jubilantes
Chrifti potens gratia Tecum frui gioria.
HYMNVS COMMVNIS
Infefto cujufcunque Sancti.
LVx illuxit triumphalis, Pompas,opes, & honores
In qua vitae temporalis Arbitrans ut ftercora.
Iam decurfo ftadio Mundi calcans hoc defer-
Stola prima decoratur tum,
Et fecundam praeftolatur Non cucurrit in incertum
Sanclus N. cum gaudio. Via pcrgens regii.
Hujus fidem, gefta, mores Non loricam enfem , fcu- ,
Et pro Chrifto tot labores tum

Digne decet recoli. Verum ride cor imbutum
Vt qui vita, verbis, fignis, In conflidum protulit.
Caftus, pius, & infignis , Rarus fermo, durus vi&us
Fattus eft lux feculi. Parcus fbmnus- his invictus
Praefens illi vita vilis Armis hoftem domuit.
Ad fuperna mens fubiimis j O feftiva dies ifta
Zelatpro juftitia. Qua te felix Agonifta.
Blandimentis , aut tormen- Coronavit Dominus
tis Finis fuit in agone
Non evertit ftatum mentis Sed honoris &
coronas
Dolus aut faevitia. Nullus erit terminus.
Hic contempiit mundi flo- Mole carnis liberatis
rcs j Et a Chrifto dccoratis
Rcgni
, , ,, ; ,:, , ,:
DE CVLTV& VE NER. SANCT. if 9

Regni diademate. In hac valle lacrymarum ,
Nunc adeptus quod quas- Sicut cervus ad aquarum
rebas Fontes, anhelaveras
Clare vides, quod videbas Nunc torrente voluptatis
Prius in amigmate. Domo fruens ubertatis
Lud:us,labor, &
certamen, Affatim te fatias.
Tranfierunt ; fed fblamen, Adventanti gratulatur
Requies 8c praemia Cum concive gloriatur
Quje nunc a te Iefu Chri- Angelorum Curia.
'
fte, Gaude felix N. &
exulta , ,
Tuo dantur Agoniftae Quia merces tua multa.

Finis erunt nefcia. Et immenfa gloria.
Sors mutata jam doloris Inter coeli Senatores
Vrbs aeterni nam decoris Iam locatus, fac exores
Nil admittit afperum. Chriftum mundi Iudi-
Nunc iiluxit, 6 germane cem:
Dei cultor, illud mane Vt quam fbntes, heu, time-
Quod non habetveipe- mus
rum. Te Patrono declinemus
Invenifti fidum ducem Iram Dei vindicem.
Qui te duxit ad hanc lu- Culpas lava, carnem frena
cem Fac exortes omni poena
Dei Patris Vnicum. Precum efficacia.
Hunc dum fequi geftis pu- Vt in Chrifto vera Vite
re, Radicati, verae vitse.
Non aberras, fed fecure Capiamus praemia.
Iter carpis ccelicum. Amen.
FINIS SECT. II.
I L L V-
:
i6r
ILLVSTRISSIMIS
|GRATIjE PRiECONIBVS,
VIVIS POENITENTI^
S P E C V L I S,
PECCATORVM PATRONIS:
DAVIDI REGI & PROPHETiE,
Viro fecundum cor Dei ; .
Sed tamen Homini ;

qui cecidit , ut cafu fuo
nos cautos rcdderet. »
Cujus ( 6 magna D e i pietas !

) unica vox , fed
ab imo profe&a corde , meruit
indulgentiam.
Apostolici quoque Coetvs Vertici

PETRO BAR-IONiE,
Coeli Clavigero, Ecclesiê, Basi,^
Ovivm Pastori:
Sed qui & ipfe permifms eft labi ut lapfis ,
difceret compati
Qui immemor fiii , & defertor Domini , fedmox

refipifcens, flevit amare.
Tam conftans E i v s
,
quem negavit , A m o r fuit ?
tantum unus Chrifti refpe&us valuit.
N Tibi
i6z
Tibi quoque MARI£ Peccatrici
Quondam famoiie
Sed nunc AMiCiE, imo SroNSiE formofoe
Cui dimifla funt peccata multa
QVlA DILEXISTI MVLTVM.

Oefficax Ocvlorvm imber!
P e d e s rigat Salvatoris,
Et fbrdes abluit criminis.
Nec tv his S ej v ng e n d v s es
B E A T E LATRO,
C.ui C R v x Compendium & , Scala Paradisi
O ter felix Latro, qui
fuit.
R e g e m agnofcis
Quem Crucis & ignominioe confbrtem vides
R E G N V M,
Et ecce , mox eodem die voti compos , Regni , &
Gloriae confbrs fa&us es.
O POENITENTIVM EXEMPLA!
O PECCATORVM SOLATIA!
Qui fequuti fumus Peccantes,
Sequamur Poenitentes,
Et fequemur seternum cum Chrifto
Regnantes.
SECTIO
,
*« 3
SECTIO III.
De Pcenitentia feu converfione Peccatoris , Sc
v Exercitiis huc fpe&antibus.
PRO FERIA TERTIA,

C A V. I.
Colloquium chrijii & Hominls de mododgen*

d<z poenitentU.
§. i. Deplorattojlatm & miferkhommUpeccatorif.

H O M o.
INfelix ego homo, quis me liberabit de corpore mor~

tis hujus ? ut quid vivo diutius, ut quid etiam terram
occupo ; ego lignum aridum &

infrugiferum ; ego
femper ingratus,& injurius in Deum meum;dum non ni-
I fi peecata peccatis accumulo, 8c fiC thefaurizo mihi iram
in die irae , & jufti judicii Dei ? Heu fcio nimis expe- &
rior , quia non habitat in carne mea bonum ; corpus &
quod corrumpitur,aggravat animam.Faeio igitur malum,
ic pecco quotidie;&,quod gravius eft,raro aut nunquam
recogito,quam grave iit,quod delinquo,nec ftudeo con-
dignis lacrymis & gemitibus placare mihi faciem Dei
creatoris mei, quem toties ad iram provoco.
Heu quam multa habeo qux defleam , cum nihil fit
unde merito rideam Tenebrae cordis ,
! lubrica eon- &
fcientia,cafus in vitia,& gratiae ja&ura,tot laquei pec- &
candi pericuia, quid nili flere &
gemere movent ? Quis
dabit capiti meo aquam, &
oculis meis fontem lacryma-
rum? Et plorabo die ac nod:e,damna temporis praeteriti,
& pcricula futuri; &mala animae meae, quse multiplicatai
funt fuper numerum. Ah Domine Deus meus, quid un-
quam rkt de me , cum deficiam quotidie , & non defi-
N 2. nam
i*4 PARADISI SECT. III.
nam ofFendere te ? Quando convalefcam de infirmitate
mea ? Quandorefurgam qui dejeclus flim in limo pro-
,
fundi ! putas adhuc ipes eiie poterit reiurgendi? putaihe

mortuus homo rurfum vivet ?
En de profundis clamo ad te Domine ; O exaudi vo-
ccm meam Non eft mihi.fpes de m"e; Et utinam firmior
:
f lt in te. Defperatio enim mihi ingeritur valida, quia m-
firmitas mea mdies crefcit ex culpa. Et fi dixero nunc ,
incipiamjtempus eft jam de fbmno furgere; tempus enim

nimc acceptabile eft , &
dies falutis ; ftatim adeft pecca-
tum proc foribus quafi jugum grave , & ficut talentum
plumbi deprimens collum meum : &
erigitur adverfum
&
me inimicus meus, confuctudo mali quafi vicTxim , &
vind:um trahit me compedibus fuis.
Vide Domine afflicliionem meam , erue me a circum-
dantibus me,quia confortatus eft timor eorum fuper me.
Periit enim confilium a me , &
fortitudo mea defecit.
Confractum eft brachium meum, &
gladius meus falvare
me non poterit. Tu fblus es qui mihi ad refugium reli-
iftus es ; fed quem ego, heu, nimis faepe reliqui ; unde &
merito timeo relinqui, imo jam vereor, ne projedus fim
a facie oculorum tuorum.Kam vultus tuus fuper facien-
tes mala , ut perdas de terra memoriam eorum. Domine
ante te omne defiderium meum , &
gemitus meus a te
non eft abfconditus.
$.2. Redargutio & confufw Pcccatoris.
Christvs. Audivi gemitus tuos, 6 homo,& cla-

rnor cordis tui pervenit ad aures meas: nam juxtaium
his , qui tribulato funt corde , &
humiies fpiritu falvare
paratusium. Verum Sc tupaulifper audijuftasquerelas
meas. Ego quidem calamum quaftatum non contero,nec
linum fumigans extinguo : meum enim non eft perdere
quenquam ex his quos dedit mihi Patermeus.Sed tu ipfe
vide quam merito contra te exardefceret ficut ignis ira
mea.
;
D E POE NITENTI.A; t6£

mea. Ego condidi te ad imaginem & fimilitudinem
meam, Sc ianguine meo redemi te prius mancipium Sa» ,
tanae, ut fervires mihi. Verumtamen tu fervire me fecifti

in peccatis tuis ,
praebuifti mihi laborem in iniquitatibus
tuis. Reducinmemoriamj&judicemurfimul. Narra,
iiquid habes, ut jiiftificeris.
Nonne cgo fum pater tuus qui poiTedite feci, ,
, & &
creavi te ? Tu vero Patrem qui te genuit dereliquiftj , 6c
Ioblitus es Dei creatoris tui. Si Pater ego ium , ubi eft
honormeus? Et ii Dominus ego.fum, ubi eft timor
meus? Ecce Filium te mihi enutrivi Sc exaltavi, tu autem

fprevifti me. Cur, qui in doino Patris tui poterascnutriri
croceis, Sc veftiri duplicibus , majuifti abire in regionem
longinquam adhserere alienigenis amplexari ftercora ,
, ,
& nudus fame ac frigore tabeicere ? quid feci tibi , aut

quid moleftus fni, ut deiereres me ? Quare me dereliqui-
fti fontem aquce vivae , Sc fodifti tibi cifternas diilipatas ,
quae continere non valent aquas?
Animam tuam rnihi in canflimam fponfam elegeram
tu auteni maluifti poft alios amatores ire. Ego viam re-
&am Sc planam monftrabam tibi nam fum lpia via ; , ve-
ritas, & vita. Vt quid ergo lailatus es in via iniquitatis,«Sc
ambulafti vias diificiJes , in quibus non nifi contritio &
infelicitas, & viam pacis noluifti cognofcere ?
Ego legem vita; 8c diiciplina: dederam tibi , ut fer-

vandd mandata mea , oftenderes quod diligeres nie , Sc
vitam haberes ; Tu vero odifti.diiciplinain meam, 6c fer-
mones meos projecifti retrorfum. O quoties vocavi ego,
6c renuifti ! manum meam, Sc non afpe-
quoties extendi
xifti & fprevifti omne cortiilium meum Nonne jugum
; !
meum fuave & onus meum leve ? ut tu potius ires eme-

,
re tibi quinque juga boum & abires poft concupifcen- ,
tias cordis tui , quae mergunt homines in interitum &c,

perditionem ? Fili hominis ufquequo gravi corde ? ut
quid diligis vanitatem &; quaeris mendacium ?
N 3 Homo.
166 PARADISI SECT. III.
Homo. Vere icio quod ita fit , & quod non juftifi-»
cetur homo compofitus Deo. S j uftiricare me voluero, i
veritas condemnabit me Si innocentem afleruero pra-i

; ,
vum me comprobabis.Si voluero contendere tecum,non

potero tibi unum reipondere pro mille. Peccavi. Quid
faciam tibi 6 cuftos hominum ? Ecce iniquitatem meam
ego cognoico , &c fa&us fum mihimetipli gravis. Cur
non tollis peccatum meum? nam licut onus grave grava-
tas iiint iuper me iniquitates meae. Fateor , iram merui
non indulgentiam. Vnde iiejicis me a facie tua, jufte fa-
cis. Sed li milerum & indignum vel inter mercenarios
recipis, miiericorditer facis. O ii liiperexaltet miiericor-
dia judicium, quia ipia eft iiiper omnia opera tua.
Ecce miier ego, peregrinus & exul a coelefti Ieruialem
defcendens incidi in latrones , & exipoliatus tunica im-
mortalitatis & multis plagis acceptis, iemivivus relidus
,
fum j & jam putruerunt cicatrices meas a facie iniipien-.

tias meae & non
, ianitas in carne mea. Si tu me ne-
eft ,
glecto, praeterieris, quis miierebitur mei, aut quis ailiga-

bit vulnera mea ? Si tu non infuderis vinum confolatio-
nis , & miiericordiae oleum ;
quis idoneam medicinam
conficiet ? ii denique denarium, id eft, ialutis pretium tu
non periblveris ; quis ad hoc iufHcret ?
§. 3. Foenitentktiecejfttds, &ExcitatioVeccatorh.
CHr Animaequior efto , 6 homo ,

1 s tv s. noli &
timere. Perditio tua ex te: tantummodo ex meauxilium
tuum. Ego ium Samaritanus, Verus ille rnedicus, quiad
hoc in mundum veni ut mederer contritis corde. Ego qui
languores tuos ipie portavi j imo qui vulneribus tuis ex
ianguine meo remedium praeparavi. Nolo enim mortem
peccatoris , fed ut convertatur vivat ideoque veni & :
quserere,& ialvum facere quod perierat. Non veni voca-

re juftos, ied peccatores. Neque enim opus eft bene ha-
fcentibus medico , ied male habentibus. Memento vocis
meas,
,
D P OE N I T E N T I A.
E 167
"'
neae, qua invitavi ad me omnes peccatores terrae,dicens;
°i Venite ad me omnes qui laboratis & onerati eftis & , ,
a"
ego reiiciam vos.
"i '
Veni ergo tu & , & revertere per aliam viam in regio-

id
nem cceleftem, quam monftravi peccatoribus , ut ambu-
m Via autem haec eft , Pcenitentia. Siergo
,;arent in ea.
u vis vitam ; Diverte a malo fac bonum , memor efto un- &
^lde excideris , &
pcenitentiam agens prima opera fac.
JRedi pracvaricator ad cor , vide quia amarum eft reli- &
•jquiffe Dominum Deum Creatorem tuum. Deponeo-
sjrnnern malitiam ; abjiceoperatenebrarum; fac fru&us
'liignospcenitentiae; abnega impietatem 6c fecularia de-
iiideria. Atque deinceps fbbrie,jufte & pie vive in hoc fe-
ilculo. Haec eft via ,
quae ducit ad vitam ,& alia non erit
prseter eam.
H o m o. O quam dulcia faucibus meis haec eloquia
tua Domine! fuper mel & favum ori meo. Iam utique fe-
undum multitudinem dolorum meorum in corde meo
animam meam. O fi-
confblationes tuae laetificaverunt
delis fermo & omni acceptione dignus quia Chriftus !
venit in hunc mu.ndum peccatores falvos facere, quorum

primus ego fum. Iam ergo memor efto verbi tui , in quo
mihi fpem dedifti: Recipe filium prodigum,& profugum
a facie tua ; & nunc revertentem ad dulciffimum Patrem
uum , brachiis dile&ionis ample&ere. Ne projicias me
1 facie tua, & dimitte omne malum fervo tuo & ne de- ,
eas de libro viventium nomen meum.
§. 4. Incitatio peccatoris ad maturandam pcenitentiam.
Christvs. Ego fum, ego iple fum,qui deleo ini-

quitates tuas , propter me ; & peccatorum tuorum non
recordabor. Egoquijuftificoimpium, dimittens ei o-
mnia delic"r.a,propter nomen meum: nam & milereri po-
tius eligo , quam iralci & parcere malo quam punire.
,
,
|
Quid ergo times ? quid trepidas ad finum tantse pietatis
N 4 acce-
i<$8 PARADISI SECT. III.
accedere ? paratior fum ad indulgendum
tu ad ,
quam
pcenitendum.
Sed vide , ne tardes converti ad Dominum, ne dif-> &
feras de die in dierri. Multa hic funt morss dilationis &
incommoda. Nonne dum seger es , non differs curam
valetudinis, fed mox acceriis medicum, & principiis ob-
viandum cenles, ne forte fruftra paretur medicina , poft-
quam morbus per longiorem moram invaluit.
Prudenter 3 fed cur idem non facis cum animus tuus ,
aeger eft tunc certe multo periculofms laboras quai

!
,
fi corpus tuum , & intima vifcera peftis , aut veneni vis
pervafiflet. Quid ergo ftertis , quid moraris ? fiirge

propera , & convertere ad Deum ialvatorem tuum : m
quando ut leo rapiat animam tuam 6c non fit qui redi ,
mat neque qui falvum faciat. Memento creatoris tui ir

,
diebusjuventutistuae : & cave ne aiTueicas cuicunque

peccato. Nihil enim fortius hominem ligat quam mala ,
confuetudo. Vt difficile eft naturam expellcre iic ma--

, ,
lam coniuetudinem qux eft quafi altera natura. An ve-'

,
r6 mundo &
carni florem , at fecem debes mihi, qm tibi
dedi omnia ; nec viiia, led optima : &z tui caufa fui in la-
boribus a juventute mea ?
H o m o. Durus eft multis hic fermo Domine ncc :
poiTunt eum capere. Vnde iftae eorum voces Vcnite & :
fruamur bonis, qua; funt, & utamur creatura tanquam in

"juventute celeriter. Non prsetereat nos flos temporis.
Coronemus nos rofis,antequam marcefcant. Nec defunt
inter illos, qui longitudinem dierum fibi promittunt ; &
interim ducunt in bonis dies fuos ,
quafi in fine lat tem-
peftivum fit, recogitare annos prseteritos in amaritudine
anims iux ; &
tunc demum rogare te , ut deli&a juven*-
tutis &
ignorantias eorum non memineris.Quafi juftum
hoc fit, ubi abundavit deli&um , fuperabundet Sc gratia.
Et hasc quidem dicunt iniipientes in corde fuo ; cujus
rci yita &
ipfa opera teftimonium perhibent,
§. 5. Pcr-
:,
,
D E P OE N I T E NT I A. i6 9
§. ^. Peenitentiawndijferendajfelongiorhviu.
CHr isjtvs. Scio, quia ftultorum infinitus eft nu-

nerus; ied tu, noli aemulari in malignantibus ; fi te la- &
iaverint pcccatorcs, ne acquiefcas eis. Nc ambules cum
[is,prohibe pedem a iemitis eorum.Nam cum irruerit re-
>entina calamitas, & interitus quaii tempeftas ingruerit
uiando fiiper cos venerit tribulatio & anguftia tunc in- ,
I 'ocabunt me , Sc co quod defpexerint

non exaudiam ;
I >mne eonfilium meum 6c increpationes meas neglexe-

;
int. Audi quilquis fpe longioris vitae differs meliorem
Stulte quid li hac nocle , quid fi hac hora,repetam a te

,
nimam tuam,quo putas,infelix ibit?6 quot milliahomi-

lum deluiit iftaipes,autmagisftultapraeiumptio!at nunc
n inferno poiiti iunt mors depaicit eos ;
, hoc maxi- &
ne torquet illos , quia neglexerunt operari bona , dum
empus haberent. nimirum ob fpem incertam , certum
alutis remedium neglexerunt,nec tam voluerunt deiere-
,e, quam differre pcenitentiam. Sed dilatio ifta perditio
uit : praeciia eft enim velut a texeute vita eorum , dum
idhuc ordiri viderentur : mortui iunt, antequam fe mori
cifetit j & qualis eorum in extremis pcenitentia fucrit
ii hoc fcilicct,illos maxime tunc pcenituit
ipfe collige.
tc ctiamnum , fed fruftra pcenitet, quodpcenitentiam
empore opportuno neglexerint, 8c pcenas aeternas pau-?
:is horis, quod facile poterant, non redemerint.
Vtinam tu faperes damno alieno , cautior fieres in &

retamardua. Promiii.ego quidem veniam pcenitenti
ed vitam non promili in craftinum difterenti. Hodie er-
2;o fi vocem meam audieris, noli obdurare eor tuum; ne-
cis enim quando veniam tibi quid fi ut fur in no&e,

: &
aora qua minime putabis ? vigila itaque,
, omni hora &
paratus cfto.
Ecce,quid eft vita tua,nifi vapor ad modicum parens?
quid corpus rnille cafibus , mifenis, & periculis obna^
N 5:
xium ?
i 7o P A SECT. III.
RAD I S I
xium ? & levis febricula aut
quod vcntus quandoque ,
cafus aliquis fubitus in momento profternit & huic tam ,
fragili fulcro tu audes inniti & fidere ?
Nonne ftultam iftam iiduciam fatis arguunt tot obvia

quotidie mortalitatis exempla; quae, fine difcrimine asta-
tis, fexus , conditionis , fed non fine certo providentiae
mcx confdio , frequenter ingeruntur oculis tuis , ut di- _
(cas quam inanes fint hominum fpes quam fallaces co-,

, ,
gitationes ; & memineris, accidere tibi pofle, quod cui-,

quam potuit. & felix , & fapiens eft qui ex alieno malo ,
emendat f uum.
Homo. Iuftus es Domine , 8c recT;um judicium
tuum; fed parce mihi, fi loquar ad Dominum meum, ego
pulvis &
cinis. Nunquid voluntatis tuae eft mors impii ?
nonne miferationes tuas fuper omnia opera tua ? Sc cum
iratus fueris , mifericordias recordaberis ? Nonne tu di-
xifti ; Nolo mortem peccatoris ? &, impietas impii non
nocebit ei , in quacunque tandem die converfus fuerit
ab impietate fua ? An non ergo pcenitendi tempus erit,
quoufque eft vivendi ?
§ f
6. Non dijfcrenda VcenkcntU mtuitu divina mifericordu,
ChrisTvs. Nimis infipiens es,6 homo ,

quifqui$ j
tibi blandiris fpe mifericordiae , immemor juftitiae mea; ; j
ideone tu malus eris, quia ego bonus fum ?
An ideo miiericors &

ad veniam praedicor , ut facilis
tu pecces fecurius , &
liberius ad iram me provoces , &
tandem cum me pro libitu tuo faturafti opprobriis , ni-
, I
hilominus mifericordiam meam tibi fidenter promittas ?

fateor , magna eft mifericordia mea erga peccatores , |
dum tempus eft miferendi : fedtu , qui toties a me per j
mternas infpirationes , toties per praecones verbi mei

monitus es , at femper reftitifti fpiritui meo inftar , &
afpidis furdse, &
obturantis aures fuas, non exaudifti vo- |
ccm meam ,
quomodo mifericordiam meam in fine fpe- j
rare
;
D E POENITENTIA. i 7r
re audes ,
qui fecundum duritiam & impcenitens cor
um thcfaurizas tibi iram in die irse >
Eft potius cur timeas ',

ne forte ob contemptum mi-
ricordioe mex ultro toties oblata;,tradaris in reprobum
:nfum,& deinceps totus abeas poft defideria cordis tui
\fc ita cum in profundum veneris , contemnas adeoque :
1 mdem indignus mifericordia ibli juftitiae referveris. hac

nim merito ultione percutitur peccator , ut moriens
I
\ blivifcatur iui ,
quivivus&ânusoblituseftmei.
Ne ergo dicas , Miferatio Domini magna eft multi- ,
. ldinispeccatorum meorum miierebitur ; ut enim miie-

•i cordia, lic &
ira ab illo cito proximant , in peccato- &
i !s reipicit ira illius. Tu potius ambula dum lucem ha-
; es ,ne tenebrae te forte comprehendant quodcunque ,
I oteft manus tua , inftanter operare. Nefcis , quid olim

icies , aut poflis cum defecerit virtus tua. Nunc ado-
,
I
I :fcentior corrige viam tuam in cuftodiendo fermones

,
( leos. Ecce nunc tempus acceptabile nunc dies falutis, ,
'
hos negligis,nimis temere aliud tibiipatium Pceniten-
| ae polliceris. Sera Poenitentia raro vera: non tam enim
j
cieruntur peccata quam deferunt quia peccandi vires
, ,
: ericiunt ; & mirum valde eft quod.rei tam incertse &

,
iubice audeas falutem tuam committere qui alibi certif- ,
ma quseque follicitc perquiris. Nuncoffero tibigra-

I
i-am meam, quce

repudiataolim forian jufte negabitur.
O ii fcires quam periculoium noxium fit , in va- &
uum gratiam meam recipere vocantem me repelle-
, &
anhelares ad me,iicut cervus ad fontes aquarum fata- :
eres ut per bona opera certam voeationem tuam face-

,
2s: age nunc ergo,quod tunc adlum voles,cum plus age-
non poteris , &

non egirTe cum poteras vehementer, ,
olebis 5 fed nec refiduum amplius dolori remedium in-

enies. Quas ieminaverit homo, hasc metet. hasc vita &
ft tempus iementis,in morte tempus meflis aderit j ii ie-
linaveris in carne tua coiruptionem , decarnemetes

cor-
i72 P.ARADISI.SECT; III.
corruptionem. Tu itaque nunc iemina in lacrymis,quod
tunc in exultatione metas.
Intelligite hcec , qui obliviicimini Deum ; intelligite,
ne quando rapiat, &
non fit qui eripiat.
Ecce ego dimifi nonaginta novem oves in deierto , &J
te unam errantem quasiivi: Sc jam velut paftor bonus pa-
ratus lum tollere te in humeros meos ut reducam te ,
gaudens in ovile meum. noli diutius defraudare me deh-

derio meo &
Angelos meos gaudio , quo gaudent iuper
,
uho peccatore pcenitentiam agente.

• Homo, Vere erravi ficut ovis quae periit ; fed tu re-?
quire iervum tuumDomine ,

qui venifti quaerere & ial-
vum facere quod perierat.Tibiioli peccavi &c malum co-
ram te feci ; led en occaiionem iliuftrandx glorias tua.% il
juxta promiiliones tuas, miiero & humili prseftes miieri-
cordiam tuam : &
vincas , cum judicaris , iiniftra homi-
numjudicia, qui de te non fentiunt inbonitate, iedin
vindicandis hominum deiiclis rigidum valde immitem &
judicant. Ego vero confcius clementiae, & bonitatis tuaa
revertar ad te, ut filius prodigus ad Patrem miiericordia-
rum. Ne proj icias me a facie tua.
§.7. Examen Confckntk, prhno dijpofttio adCon-
tritionsm & Confeffionem.
ChR I s t v s. Revertere fili mi quid foris veice-j
, ,
ris iiliquis porcorum cui apud me paici licet delitiis fi-

,
liorum > Revertere in roto corde tuo ego recipiam , &

te w amplexus meos. Sed ecce modum Recogita in- :
primis omnes annos &

dies in peccatis actos in amaritu-
dine animce tuae ; Sc ierio teipfum examina ; diligenter
omnes confcientise latebras excute. Si obiter tantum Sc
perfundorie hoc egeris,multa te eifugient: pravum enim
Sc inicrutabile eft cor hominis , &
quis cognofcet iilud ?
Nihil dirHciiius, quam Nosse SEiPsvM:ied nec
quidquam utilius. Vanum autem eft , fcire omnia , fi
teipium
D E POENITENTIA. 17 $
teipfum neicias. Morbiim fuum nofle , fanitatis ini-
tium cft.
H o m o. In multis offendimus oranes. & tu qui-

dem Domine probafti me cognovifti me & , Sc omnes
greffus meos dinumerafti ;
quia omnia nuda &aperta
iunt oculistuis; tufcisoptime quid litinhomine, 8c
intelligis cogitationesmeasdelonge. Seddelicta quis
noftrum ab occultis meis munda me Domi-
intelligit ?
ne. vereor enim omnia opera mea, fciens, quod non par-
cas delinquenti. multiplicatse fiint iniquitates mex , iu-
per capillos capitis mei ; 8c non potui , ut viderem. Scd
tu, diuxvera, qui iiluminas omnem hominem venien-
tem in hunc mundum , iilumina tenebras mentis meae ,
ut videam ubi declinaverim a mandatis tuis ;

, rurius &
dirigai in viam rectam. Refponde mihi , quantas habco
-
iniquitates & peccata.

§ 8
. . Contrkio, phna pars Pcerittenth.
Christvs. Facile refpondebit tibi confcientia

tua , nili forte cauteriatam aut obduratam habueris. in-
iterroga illam lerio , non filebit. Nonne faepius non ro-
gata angit & arguit , Sc fecreto verbere flagellat peccati
reum ? tamen poft diligens examen non occur-
Si quae
runt memoriae, illa mea; committe milericordias nec te :
fcrupulis fatiga volui enim ego hoc Pcenitentiae facra-

:
mentum tibi potius eife ad fblatium quam tormentum.

Attamen amor fui facit non rarb ut declinet homo cor ,
fuum in verba malitias ad excuiandas excuiationes in

peccatis. Tu vero in teipium fungere partibus Rei , Ac-
cuiatoris , & Iudicis omni affecr.u fepofito ; cumque tc
,
nocentem deprehenderis , non parcas tibi ; fed feverius
||teipfum,coargue , & dole ex intimo corde quod offen- ,
• 'deris & contempferis me Deum Creatorem & Salvato-

; .remtuum, quem fummo Amore,utpote fuper omnia bo-
num, compledi debueras.
i
Cogita,
174 PARADISI SECt III.
Cogita , quantopere ob ja&uram fubinde"
rei viliflimas
doleas &
plores : &
non doles, cum feci&i detrimcntum |
animae tuae, &

amififti me, fiimmum bonum tuum ? Do- '
minum me fateris fed ubi eft Timor meus ? Patrem vo-

b
cas me, 8c ubi eft Amor meus ? Quoties ego Tibi fecre- ;
to locutus ad cor dixi imo dixit tibi propria confcien-

, ,
tia tua ; Perverfa eft via tua, non hac itur in caelum ha?c ;
eft via lata quae ducit in perditionem non hac iverunt,

, ,
qui Deo placuerunt. Vfquequo tu diliges vanitatem 8c >
quaeres mendacium ? fed tu projecifti nihilominus fer-

mones meos retrorfum ; & ecce adhuc ego fto ad oftium
& pulfb, & vix admittor.
H o m o. Non intres in judicium cum fervo tuo, quia
non juftificabitur in confpe&u tuo omnis vivens. Me-
mento quaefo Domine, quod ficut lutum feceris me, 8c
, \
in pulverem reduces me, & cum nihil oderis eorum,qu33

fecifti , cito anticipent me mifericordiae tuas ,
quia pau-
per fa&us fum nimis.
§. 9. Modus exckandi irtfe Contritionem fett

dolorem depeccatis.
Christvs. Memento 6 homo ,

quae fecerim ti-
bi. quid enim habes quod non accepifti ? & vide ,

quia
malum Sc amarum eft, dereliquifle te Dominum Creato*
rem tuum & tam ingratum & injurium effe fummo be-
,
nefa&ori tuo.
Ego C r e A v 1 Te ad imaginem & fimilitudinem
meam , & fignavi lumen vultus mei, ut agnofce»
fiiper te
res &laudares me Creatorem tuum , conftitui tefu- &
per opera manuum mearum. Sed tu cum in honore efc ,
ies , non intellexifti ; comparatus es jumentis infipien-

tibus , &
fa£tus es ficut equus mulus quibus non eft &
intelle&us.
Sed & ego ha&enus tam paterne ac provide Con*
servAvi te, Sc fovi te , ficut aquiia provocans ad
volan-
D E N I T E N T I A,
P OE 7S t
volandum pullos fuos, & fuper eos volitans. ego vires &
v'aletudinem,ego in tot periculis & adverfis falutem prce-
ego vi&ui necefTaria, & alia innumera beneficia tri-
ftiti,
bui tu vero quorics

: donis & beneflciis meis in-
ipfis
fblentior fa&us , his in mei contumeliam abufiis es ; dum

incrafTatus , & impinguatus dereliquifti Deum fa&orera
tuum?
Et fi hxc parva videntur , recole multo majora. Cum
perditus efTes Satancemancipium , aeternas mortis de- &
bitor , ego tui caufla de ccelo veni , o M o F A- &H
ct v s ium, proptcr te fervi formam accepi, cum efTem
Dominus omnium : tot labores & dolores fliftinui , &c
RedeM I te pretio magno non
, corruptibilibus auro
vel argento , aut gemmis pretiofis , fed fanguine meo , ut
glorificares & portares me in corde & corpore tuo. &,
quid ultra debui facere vineas meae, Sc non ieci ?

Sed quid retribuifti mihi, pro his omnibus, quae retri-
bui tibi ? nonne mala pro bonis,& odium pro diledione
mea ? expe&avi, ut faceres uvas,& ecce labruf cas. Ven-
didifti animam tuam fine pretio,cujus pretium eft S a n-
V» V i s meus. Namquid fiint ifthasc omnia, obquae
tam facile &
fiepe perdis animam tuam prodigis ac , &
vilipendis fanguinem meum, quid, nifi fumus umbra ? &
iquid aliud fceda carnis voluptas quid inaniflima mundi
,
vanitas ? aut turpis lucri cupiditas ? ha^c omnia Apofto-

lus meus , caeterique amici mei arbitrati iiint velut fter-
cora, ut me lucrifacerent. Tu vero tanti ea facis,ut faepe
me malis offendere quam hominem sterna bona &
, ,
gaudia perdere , quam caduca ; & mandata mea potius,

quam mundi judicia contemnere.
Et quid prodeft tibi , fi univerfum mundum lucreris,
[iinimas vero tuae detrimentum patiaris ? Haeccine reddis
mihi homo ftulte & infipiens ?
H o M o. Quis ftabit ad loquendum tibi, aut refpon-
debit unum pro rnille ? agnofco ,
quia tu es Deus longa-
nimis,
i 76 PARADISI SECT. III.
nimis , Sc patiens , Sc multae mifericordioe.-, qui mifereris
omnium , & diflimulas peccata hominum propter pceni-
tentiam.6 quis dabit capiti mco aquam Sc oculis meis ,
fontem lacrymarum ? quia non cuftodivi legem tuam, Sc

in vanum accepi animam meam pro qua tu dile&am ,
animam tuam dedifti in mortem. Quid dicam tibi o ,
immenla bonitas ? peccavi fed parce mihi noli me

, , &
condemnare, qui pro me damnari voluifti.
Christvs. Ego dilexi te in charitate perpetua,
Sc te viciflim ad amorem mei tam fuaviter , Sc tantis
praemiis invitavi: tuvero cucurrifti velut adultera poft
amatores multos ; Sc ut efles amicus mundi, mihi inimi-
cus fieri non horruifti. Dereliquifti me, fontemaquae
vivaz , Sc fodifti tibi cifternas diflipatas ,
quae continere
non valent aquas cum pofles , haurire aquas in gaudio de
fontibus Salvatoris. Maluifti, inquam, hoftem iequi,qui
oblequium iibi praeftitum , & brevis voluptatis uiuram
ceternis fiippliciis peniat ,
quam me ,
qui iequentes me
gloria 8c honore corono.
§. i o. Dolor depeccatu camjfe venU.
H o m o. Domine ,
Peccavi malum coram te feci. &
Sed dicam cum impio
abiit ut Major eft iniquitas :
mea , quam ut veniam merear. Qnm fcio , quia multus

es ad ignofcendum ; Sc licet peccata mea multiplicata
iint valde , tamen Sc mifericordiae tuae non eft numerus.
Defperarem utique , fi nefcirem mifericordias Domini.
Et tentator quidem non dormit ; fed huic oppono , mi
Iefu , memoriam abundantiae fuavitatis tuae quam exhi-r ,
buifti Davidi graviter peccanti Adulterae , Proditori :
Marice peccatrici , Petro neganti , Chananeaeclamanti

Latroni feditiofb pendenti , ipfis etiam Crucirixoribus
tuis. Sperent ergo in te,qui noverunt nomen tuum,quo-
niam non derelinquis quaerentes te Domine , imo qui
etiam non qua^rentes invitas.
Erravi,
D E POENITENTIA. 177
Erravi, ficut ovis qua? periit. Doleo ex intimo corde,
ob amorem tui. Et.utinam nunquam offendiflem te u- ,
tinam deinceps non offenderem in aeternum. quis mi- O

hi tribuat , ut iim juxta menfes priftinos , &c fecuiidum
dies , in quibus fruebar adhuc paterna dulcedine vultus
tui veruntamen nunc etiam relpice in me ,
! miierere &
mei,quia unicus &
pauper fum ego; iuicipe fervum tuiim
in bonum , quo enim ultra fugiam a facie tua ? Nufquam
mihi bene fuit fine te , poftquam fiii profugus a te. Ne
projicias me a facie tua , riec fimul tradas me cum pecca-
toribus. Sacrificium tibi ipiritus contribulatus,cor con-
trirum &c humiliatum non defpicias. Qui lcrutaris cor
& renes,tu nofti defiderium cordis mei,& gemitus meus
a te non eft abfconditus.
Christvs. Numquid obiivifci poteft mater in~
fantem fuum , ut non mifereatur filio uteri fui &fiilla !.
oblita fuerit , ego non oblivilcar tui ego enim 4edi ani-
:
&
mam meam pro te , lavi te in fangiune meo fi fuerint :
peccata tua ut coccinum , quaii nix dealbabuntur , fi &

i fuerint rubra quaii vermiculus, veiut lana alba eruut.
Homo.Q quam bonus & fuavis eft Domine fpkitus
tuus in omnibus ! Benedic anima mea Domino r - re noii
r oblivifci omnes retributiones ejus: qui propitiatur omni-
bus iniquitatibus tuis, qui fanat omnes infirmitates tuas ,
qui redimit de interitu vitam tuam, qui coronat te in mi-
fericordia & miierationibus ,
qui replet in bonis defide-
rinmtuum, renovabicur ut aquilaejuventustua. G.ratias
tibi ago Domirie ex intimis rneduliis animse mea? , quia
,
vitam &
miiericordiam hucufque dedifti mihi nec in ,
iplis peccatis , ut quidem poteras, perdidifti, ut nimiruni
bonitas tua ad poenitentiam me adduceret.
§. it. Aherap(erittent'kepars,Coiifeftio t
C h r 1 s t v s. Sed,ut plenius reftituaris gratia? mea?,

poftquam cohfeilus es adverfus te injuftitiam tuam mihi,
O vade
i 78 PARADISI S E C T. IIL
vade Sc bftende te quoque Sacerdoti , cui poteftatem
dedi ligandi atque fblvendi. Qui enim ablcondit fce+
lera fiia , non dirigetur : qui autem confefTus fuerit &
reliquerit, mifericordiam confequetur. ,
pro anima Fili
non confundaris dicere verum. Eft enim confufio addu-
cens peccatum; &
eft confufio adducens gloriam. Aperi
itaque vicario meo integre,& fincere conlcientiamtuam,
&ule tibi ccelum aperiet ; ad hoc enim traditae funtiili
claves regni cbelorum.
Qgid erubefcis coram homine, tui fimili & peccatore
dicere, quod non erubuifti coram me facere ? ubicunque
enim es, iemper apertus es oculis meis , qui contemplan^-
tur in omni loco bonos &
malos. Faceilat ergo hic pu-
dor tunc iblum utilis , cum vis peccare : noxius , cum
:
vis pcenitere. Quid enim eft celare peccata nifi vulnera ,
tegere , & neceflarium medici manum nolle admittere,

donec computrefcant a facie infipientia; mx. Siccine
pluris tibi eft honor tuus , quam falus tua ? propalari &
times apud unum hominem tui fimilem , poftea coram
toto mundo accufandus damnandus ? &
Quid facies mifer in die illatremenda quando reve- ,
labo abfcondita tenebrarum , & manifeftabo confilia

cordium ? & nihil occultum erit , quod non fciatur ? &
quod in tenebris did:um geftumque eft in lumine coram j
toto orbe patebit ? nonergo pudeat dicere quodnpn ,
puduit facere.
O quam multis facramenta mea, vafa gratisE & falutis,
intempeftivi pudoris vitio fiunt lapis ofFeniionis , & pe-
tra fcandali ! Sed tu vince hunc praepbfterum pudorem,
& humilia te coram Sacerdote quem vice mea delega-
,
vi tibi, uti medicum & eonfiliarium. . Dic iniquitates

tuas, ut iuftificeris.
H o m o. Dixi Confitebor adverfum me injuftitiam
,
meam Domino, quin & Homini,quem loco tui veneror.

tu Domrne remitte impietatem peccati mei. Homo
fum,
;,
:
I
D E POENITENTIA.
i 7P
I fum , & fcio mea bonum
,
quia non habitat in carne ->
t & fi dixero, quia peccatum non habeo, mendax fum j &

\ mc ipfum feduco. Errare labi ignorare decipi hoc , , , ,
ijmeum eft ; cur negem aut diflimulem ? cur innocentior

I aut iandtior apud hominem videri velim
$ quam tu me
I
i eilk nofti :qui vides intima quasque cordis mei ? aperiam

;j
potius illi candide omnia vulnera mea ; ut ita facilius cu-
. rer ab illo 5 quem ut deftinatum a te mihi medicum
agnofco. .
§. 12. Tugaoccafionum&recidivte.
C h r 1 s t v s. Fili peccafti,ne adjicias iterum. Sed &

de priftmis deprecare,ut tibi dimittantur. Rediens ergo
I
a Confeflione , jam velut totus in Iordane, id eft, balneo
fenguinis mei, mundatus es a lepra peccatorum tuorum
,-vide ergo ne revertaris velut fus ad volutabrum aut in- ,
:ftar canis advomitum: ecce jam fanus facFus noli am-
plius peccare,ne quid deterius tibi contingat. Facilis re-

11 . argumentum eft pcenitentiae minus leriae.
lapfus, - .
Propone ergo firmiter omnia prius pati quam me ,

,
f rurfiis ofFendere. adhocvero plurimum tibi proderit
i:i nofle in quod vitium feraris proclivius. item quibus pec-

1
i: candi occafionibus labi foleas frequentius , ut hic te po-

rt 1 tiflimum munias , ubi te infirmiorem , &; magis periculo
0; obnoxiumdeprehenderis.
_£-I)iligenter vero , &
non obiter ipfam fcrutare radi-
cem,a qua una fere pullulantomn.es illae fpina2,tribuli, &
nojxia germina animae tuae. lUam.er.gQ fl excideris a aut
.faltem repreilens, multum profectfti.
Verum haec res ferio a paucis agitur , hinc haerent
femper in eodem futo , non ia-
accufant confcientiam ,
nant. Deponunt. peccata fiia , §c proponunt meliora

jfedmox redeunt advomitum. Nuncdeflent commuV
fa, &
paulo poft rurfus deflenda committunt atque :
hunc ludum omni fere vita mecum ludunt , donec mor$

jnifi O a inex-
180 P A RAD I S I S E C T. 1 1 1.
inexfpe&ata eos rapiat , Sc demergat in profundum ; Sc

puteus inferni fuper eos urgeat os fuum.
Cave , 6 homo , ne imiteris eos qui fic abutuntur pa-
tientia ac longanimitate mea : &c toties gratiam meam
iri vacuum recipiunt ; rurfum crucifigentes fibimetipfis
Filium Dei, 8c oftentui habentes. Dico tibi, difEcile eft
eosrurfus renovari ad pcenitcntiam. Terraenimfaspe
venientem fiiper fe bibens imbrem , Sc generans herbam
opportunam illis , a quibus colitur , accipit benedicticr-
nem a Deo. Proferens autem fpinas , ac tribulos, repro-
baeft; 8c maledi&o proxima; cujus confummatio eft
in combuftionem. Nonne etiam homo hominem a quo
faepius offenditur , tandem prorfiis excludit a gratia Sc
amicitia fua ?
H o M o. .Heu Domine, lsetatus fum paulo ante in his

quae dida funt mihi a te ad confblandum me. Sed nunc
rurfus verba profers terrore & amaritudine plena, Quid
dicam , Domine mi ? Confundor Sc erubefco levare fa-
ciem meam ad te , quoniam iniquitates mex multiplica-
tx funt fuper caput meum. Nam &
ego vilis fa&us fum
nimis , toties iterans vias meas 6c canis abominabili^
,
oculis tuis, toties reverfus ad vomitum. Quo ibo a fpiri-

tu tuo, &quo a facie tua fugiam >
C H r i s t v s. Quo , mi homo , nifi ad ejus miferi-
cordiam cujus potcntiam peccando contempfifti. Ne J
,
jno veftrum redle fugit a me $ nifi ad me a mea feverita- :
te ad meam bonitatem. Quis enim locus te excipiet ftt^

gientem , ubi me non invenies prsefenterh ? Ifta auterri
mgerens tibi, fi contriftavi te ad pcenitcntiam; bene qui-
dem. Quaeenim fecundum Deum triftitia eft , pceni-
tentiam in falutem ftabilem operatur. Hoc unum mo-
neo te, ut aliorum periculo 8c damnp fapias, qui ore qui-
dem confitentur peccata fiia cor autem eorum non eft
;
TedumcumDeo^ quin femper eadem repetunt &ci\c ,
tandem pereunt.
Quam
,,
DEPOENITENTIA. 181
Quam facile eflet multis effugere peccata, feria fi vel-
lent pericula fugere? Nimis proni ad mala funt fenfiis
hominis ab adolefcentia flia; 8c tu inter ipfas occafiones,

feu incentiva peccandi illa?fus tranfibis ? Numquid po-
|
tcft homo abf condere ignem in finu fiio , ut veftimenta
i
illius non ardeant ? aut ambulare fiiper prunas , ut non
comburantur plantae ejus ? ecce David,Salomon,Petrus,
aliique plures fapientia &c fanclimonia celebres erant ;
histamen occafio in ruinam fuit , unde 8c tibi in exem-

plum humanas fragilitatis , &
cautelx proponuntur. Illi
enim tam facile lapfi docent te quoque labi pofle ; tu &
audeas fidere,& in mediis periculis fecuritatem pro-
tibi
mittere ?beatus homo, qui femper eft pavidus,
§. 13. Bonum propofitum.
H o M o. Iuravi 8c ftatui cuftodire judicia juftitiae

tuas.Sed quid ego pofliim facere fine te?fruftra ego pro-
pono , nili tu gratiam apponas , operi manuum mea- &
rum porrigas dexteram. Volo ego quidem fervire tibi
\ fed fine te non valeo j tu ergo, qui dedifti velle, da perfi-
cere. Confirma hoc Domine , quod operatus es in me
I
[
nec projicias me a facie tua &
Spiritum fandtum tuum
,
ne auferas a me. Confige Timore tuo carnes meas , 8c

Amore tui vulnerea cor meum, ut his velut duobus pedi-
bps ambulem jugiter in femita mandatorum tuorum.
§. 14. Tertia Poenkenm pars, Satisfadio.
Christvs. Ambula coram me, 8>c ego ero tecum,

in omnibus 8c dirigam greflus tuos. Sed
viis tuis , an ,
nefcis , quantum fe glorificavit , 8c in delitiis

peccatori ,
fuit, tantum illi deberi tormentum ? nonne aequum eft
, ut pro menfura delidi, fit &

plagarum modus ? tu, fi fo-
pis, prosverte fententiam Iudicis ; & in temetipfiim ani-
madverte ne forte tandem mittaris in carcerem , non
:
exiturus indc , donec reddas noviflimum quadrantem.

O z Faci-
t%z PARADISI SECT. III.
Facilius eft, modo divinse juftitiae fatisfacere, dum adhuc
tempus eft mifericordiae & dies falutis : faciiius hic fol-
vere delicFa, quam refervare in illud tempus,cum ego ju-
ftitias judicabo.
Itaque convertere ad me in toto corde tuo , in jejunio,
ia fletu , &
plan&u. Voluptates quidem carnis deli- &
tias fequendo faepius ofFendifti me ; nonne aequum eft
ut caftiges corpus tuum, &
in fervitutem redigas,ut ficut
caro laeta te traxit ad culpam fic affli&a reducat ad ve-,'
niam?
Sed ScOratio humilium & manfuetorum mihi fempei*
placuit,meque permovit ut propitius fierem peccatis eo-
rum. Eandem ergo &
tu ferio adhibebis , ut ego tan-
quam verus Pontrfex &
advocatus ad dexteram Patris
interpellem pro te l &
pretium fanguinis mei , merita &
paflionis meae r quibus fatisfeci pro peccatis totius mun-
di, ofFeram seterno Patri meo.
quoque redime peccata tua : nihil aeque me
mleemofynis
fledtit ad mifericordiam , quam fi videam vos egenis &
affli&is fraterna? charitatis afFedtu mifereri. Si vero iis
mifericordise vifcera clauferis , & eorum clamorem audi-
re neglexeris , vide ne ipfe aliquando clames & non ex- ,
audiaris. Vis ergo fatisfacere pro peccatis tuis ? Ecce ,

bona eft Oratio cum Iejunio, Eleemofyna. &
Porro Satisfadio omnium optima , mihi gratiflima,
tibique utiliffima eft , adverflis ipia vitia , & vitiorum
radices omnem pcenitentice vim dirige. Itaque adilla
yirtutum exercitia ferio , ac potiffimum te conver-
te , quae ipfbs vitiofbs animi tui afFecl:us magis oppu-
gnent 3 qua;que magis molefta fint carni
-
qua paite ,
pronior eft ad peccandum. Nam quorfum pedi malag-

ma admoves , dum faucium caput remedium pofcit ?
Sua cuique morbo fic &vitio remedia mnt. Pceni-
;
tentiam certam non facit nifi odium peccati , quando

,
fic pcenites , ut tibi amarum fapiat in animo quod antea

,
dulce
D E PGENITENTIA. 183
lulce fuit in corpore,tunc vere pcenites, & me tibi con-
:ilias.
Sed dura tibi forte videntur ,

quse moneo ; at duriora
unt ifta monita praeiervari cupio.
a quibus.te per haec
jjj
Attamen, dic mihi, nonne tu ha&enus duriora pro mun-
n do , & carne tuapaiius es ? quod illis placuit , quodSa-
raanriuggeffit, fecifti prompte &

alacriter; quod ego prae-
:epi, coniului, rogavi, per amorem & ianguinem meum,
\k mortificationem meam circumferres in corpore
o, refpuifti. Anfallor?
Ecce ego arguam te , & ftatuam contra faciem tuam,
>Jonne ii ipes aliqua lucri , honoris aut praeeminentiae
fFulilflet tibi, mox omnem moviiles lapidem , longif.
(ima itinera, terra marique iuicepilles ? Si morbo corre-
tus fuiiles , omnem potius fubftantiam erogailes in
edicos , ferrum & ignes pailus eiles , quam vitas peri-
ulum iubifles. _ Si ab alio injuria , damno aut contume-
ia laeius fuiiles 5 quid non feciiles pro commodo , fama
honore tuendo ? At vero, ut mihi placeres, quam exi-

uum eft, quod egifti ? Vere, ii laborailes modicum, in-
eniiles multam tibi requiem; fi decimam partem &
eorum , quae fecifti pro faeculo, fecifles pro ccelo ; ialvus
utique &beatus viveres. nam jugummeum fuave, &
onusmeumleve.
Verumcredere iftud vix poteras ; quidmirum? non
guftabas, quam fuavis fit Dominus, nec fapiebas ea quae ,
utpote ineicatus his,quae iunt fuper terram.

iurfiim iunt ;
Sed quem fru&um habes ex illis , in quibus nunc erube-

fcis, quorum finis mors eft ? Liberatus autem a peccato,
fervus fa&us es juftitiaej ficut ergo exhibuifti membra
tua iervire immunditiae , & iniquitati ad iniquitatem , ita
nunc ea exhibe iervirejuftitia? in fen&ificationem , Sc
tunc cognoices , quam iuavis & bonus fim ego , his qui
reclo funt corde.
H o m o. Vere Domine , ubi converto me ad omnia,
O 4 in
inquibus ha&enus fruftra fudavi , nihilvideo inomni-
bus,nifi vanitatem & arrli&ionem animij & nihil perma-
fble. Tu autem Domine in seternum permanes.
nere fub
Quid ergo > Tibi 6 Domine adhaerere deinceps mi-
, ,
hi bonum eft & ponere in Te V N o fpem meam.

, &
quid me feparabit a Charitate tua ? utinam hoc nec vita,
nec mors,nec ulla creatura valeat. $ed quomodo veniam
ad te, &uniar tibi, nifi traxeris me In funicuiis charitatis
tuas ? Trahe me , qucefb ut curram ad te velut cervus ad
,
fontes aquarum. Adjuva mepropter gloriam nominis

ruj, quia tu es Deus Salvator meus.
Prolixius excurrit hoc colloquium quam ah initio deflinaveram.
Sed quid refert ? paulo accuratius ea materia traclari debuit , cujus
nfus quotidianus eji^maximeque neceffarius. nam qttotidiepeccamus.

it h<ec diligentius expendijje fortaffe proderit , ut non tamfipe , aux
ccrte, non fcede peccemus.
L I T A N I iE
P OE N I T E N T I V M,
Ix Sacra Scriptura collecla.
Quarum ufu excitatur Peccatoris animus ad fpern
indulgentise, & ftudium Pcenitentise.
KYrie eleiso.n. Chrifte eleifon.
Kyrie eleifbn.
Chrifte audi nos. Chrifte exaudi nos.
Pater de, ccelisD e v s miferere nobis.,
Fili Redemptor mundi Deus, miferere nobis,

Spiritus fande Deus, miferere nobis.
S, Trinitas unus Deus, miferere nobis.
P A RS I.
Deus qui non vis mortem peccatoris , fed) ^

magis ut convertatur & vivat l fr Euech. 3 3,
Qui Angelis peccantibus non pepercifti , i
h
fed in tartarum cruciandos detrufifti , j trzPet.z.
Qui
, , , ,, , ,, , , ,, ,, , , '
P E POENITENTI A. i8y
ûi Adam poft lapfum ad agnitionem cul-"
. -pq? & rehpifcentiam vocafti Gen. 3.
ûi impium Cain de venia deiperantem a
facictua projecifti Gen. 4.
.ûiNoe diluvio &. irapiorum exitio per
Arcam clementer eripuifti Gen. 7.
ûi Loth de medio peccatorum eduxifti Gen. 19,
ûi Pharaonem fi&e pcenitentem & indu-
ratum, tandem horribiliter punivifti Exod. 14.
û_i populum Ifrael de tribulatione ad te
clamantem , e dura Pharaonis iervitute

liberafti ibid.
ûi Moyii quadraginta diebus jejunanti

legem in monte dedifti Exod. 34.
|
ûi precibus Moyiis , populi prsevarkan-
tis peccata dimiiifti S Exod. $2,
ûi Ionam ex vehtre ceti ad te clamantem
faivafti
3 T
J-
, ûi Ninivitis in jejunio , iacco , & cilicio P

o
peenitentibus pepercifti &.lon. z.
II.
1 ûi Davidem per Nathan ad agnitionem
culpx venire fecifti 2 K*g.i2.
j
ûi Davidis confitentis , & in cilicio pce-
peccatum tranftulifti
nitentis 2 Ag.I2.
I !ûi eidem ob peccatum numerati populi
trium plagarum optionem detulifti 2 ftg.24.
I ûi Achab humiliato & pcenitenti peper-
cifti , 3 ftg.2I.
ûi Indith in cilicio & cinere pro falute
populi deprecantem exaudifti ludith 5>.
ûi Ezechiam cum populo in iacco , ci-

nere, & jejunio te invocantem ab exer-
citu AiTyrionun liberafti
Quh
1S6 PARADISI SECT. III.
Qui ManafTem poenitentem exaudifti , & 1
in regnum fuum reftituifti 2 Var.

3 3
Qui Efther jejunantem in oculis Regis Af-
iueri gratiam invenire fecifti Efth. 1 4.
Qui Mardochajum in facco & cinere te
invocantem a patibulo liberafti Ibid. 1 6.
Qui Machabaeis jejunantibus , & in facco
& cinere te invocantibus auxilio fuifti , 1 Mach.i.
Qui Sacerdotes pro populo plorare. orare
&c facrificare j uflifti loel. 2 . &
alibu
T T T
Quivenifti in hunc mundum peccatores

falvos Facere , 1 Tim. 1.
Qui redempturus mundum, Ioannem pce

nitentiae praeconem praemififti ^ 5 Matth. 2
Qui eundem vi&us , & veftitus afperita

te mirabilem , fpeculum pcenitentiae de- y
difti,
Qui quadraginta diebus & totidem no&i-
g ibtd.
>h
busjejunafti,
" Matth.^.
Qui dives in mifericordia,propter nimiam
charitatem qua dilexifti nos cum efle- ,
mus mortui peccatis convivificafti nos

,
in Chrifto Eph.2.
(>
QuiMatthaeum in telonio fedentem tua
gratia praevenifti Matth. 9. a.
Qui Publicanum cum dolore & humilita-

te pe&us percutientem , juftiiicationis
gratia donatum teftatus es , lM.lt. \
Qui Paralyticum, dimiflis primum pecca- ^
•
tis, a morbo liberafti Luc. f.
Qui Filii prodigi ad Patrem revertentis
exemplo ,
peccatoribus fpem veliia2&
indulgentia; praebuifti LUC. If.
Qui
,, , ,,,, , , , , , ,
ûi Mulieri Samaritanae fontem aqua^ vi-"
vx patcfecifti loan. 4.
ûi Zachaei pcenitentis , . 8c aliena refti-
tnentis domui falutem attulifti Luc. 19.

ûi Chananaeam in oratione perfeveran-
tem benigne exaudifti Matt. 1 y.
ûi mulierem in adulterio depreheniam
clementer abfblvifti loan. 8.
ûi publicanos Sc peccatores recepifti, &

cum eis manducafti Lttc.
f, &
ûi Mariae Magdalenae multum diligenti
peccata multa dimiilfti Luc. 7.
ûi Petrum ter negantem benigne refpi-
ciens , ad agnitionem criminis lacry- &
mas pcenitentiae permovifti LUC. 22.
ûi latroni pcenitenti ,
pendens in cruce
Paradif um promififti tf LW.2 >2.
ûi peccatum non fecifti , & peccata no- ) %
ftra in corpore tuo ftrper lignum pertu-
lifti, "g? 1 Vetr. 2.
ûi attritus es propter fcelera noftra.
I V.
ûi diligis omnia ,
quoe funt , & nihil odi-
ftieorum qua? fecifti Sap. 11.
ûi quafi aurum in fornace probas Ele-
<5tos tuos , Sap. 3<
ûi das locum Sc tempus pcenitentia; in
peccatis Sap. 12.
ûi flagellas omnem filium quem recipis
& diligis , Uebr. 12.
ûi quos amas, arguis, & caftigas , Apoc. 3.
ûi non vis aliquos perire , fed omnes ad
pcenitentiam reverti 2 Vetr. 3.
ûi venifti quaerere <Sc falvum facere quod
penerat Luc. 19.
Qui
\
iSS P.ARADISI S E C T. III,
Qm mifereris omnium & diflimulas pec-'
,
cata hominum propter pcenitentiam , Sap. ii.

Qui factus es propitiatio pro peccatis no-
ftris ,
i Ioan. 2.
Qui peccatorum in jejunio, fletu, & plan-
cl:u f e ad te convertentium mifereris , loelz.
Qui mifericordiam vis &
non facrifi-
cium Luc. y.
Qui non venifti vocare juftos , fed peeca^

tores ad pcenitentiam ££ lbtd.
Qui benignitate tua nos ad pcenitentiam : j?
adducis .
Eont. 2,
Qui Paulum perfequentem ac devaftan-

tem Ecclefias mirabiliter vocafti '
Acl. p.
Qiu eundem triduo jejunantem & oran^

tem illuminafti Ibld.
Qui poft pcenitentiam omnium pecca- ,
torum noftrorum non recordaris am-

plius Ez.ecb.i2.
Deus benigne, mifericors, patiens, & mul-
tas mifericordias , & praeftabilis fuper
malitia. loelZf
V.
Propitius efto, Parce nobis Domine.
Ab omni malo, libera nos Domine.
Ab omni peccato, libera nos Domine.
A fubitanea mala morte, libera nos Domine.
Per Baptifmum &
fan&um jejunium tuum, libera nos
Domine.
Per labores Sc dolores tuos, libera nos Domine.
Per fanguinem tuum quem. in remiflionem peccatorum
,
noftrorum effudifti, libera nos Domine.

In die tribulationis, &
anguftias, & tremendi judicii tui,
Jibera nos Domine.
VI, Pec-
, ,, , , , , ,, , , .
D E POENITENTI 189
V I.

Ztadveram pcenitentiam nos perducere^
digneris >
Vt nos ipfos dijudicare , & judicium tuum

evadere pofHmus 1 Cor.ti.
/t dignos pcenitentiae fru&us tempeftive
faciamus Matth. 3.
Vt ficut exhibuimus membra noftra fervi-
re immunditia? & iniquitati, fic ea nunC
exhibeamus fervire juftitia? ad fan&ifi-
cationem Rom. 13/
T
v t non demus ultra locum Diabolo
nec ,
Sol unquam occidat fuper iracundiam

noftram Epbef.4..
/t abnegantes impietatem fecularia de- & o
fideria, fobrie, jufte, pie vivamus , & c
3Q
Tit. z.
/t caftigemus corpora noftra & in fervi- n

tutem redigamus 1 Cor. 9.
/t non regnet peccatum in mortali noftro

5- Rom.
corpore 6. .
/t non exhibeamus membra noftra arma-

iniquitatis Ibid.
/t non diligamus mundum neque ea quce ,
inmundofunt, 1 loan, 1.
V II.
/t non conformemur huic feculo fed re- ,
formemur in novitate fenius, noftri Rom. 12.

/t non plus fapiamus quam oportet , fed ,
fapiamus ad fbbrietatem lbid.
/t non inebriemur vino in quo eft luxu-

ria Epbef. 4.
/t tanquam vera membra carnem
Chrifti
noftram crucifigamus cum vitiis & con-
cupifcentiis GaU $.
Vt
i 9o P A R D
A I S I S JE C T. III.
Vt omnis fermo malus ex ore noftro non
procedat , fed fi quis bonus ad aedifica-
tionem fidei Epb. 4.
&
Vt omnis amaritudo, ira indignatio tol-
latur a nobis ibid.
Vt non efficiamur inanis gloriae cupidi lbid.
Vt deponamus veterem hominem cimia-

ctibus jfuis, & novum induamus in jufti-
tia & fandtitate veritatis , lbid.
Vt non fec undum carnem vivamus,fed fpi-

ritu facta carriis mortificemus ,
. Vxom. 8
Vt divitias bonitatis,patientia?,& longani-

mitatis tuas nunquam contemnamus & Tom.z.J
Vt adeuntes ad thronum gratiae cum fidu-
cia,milericordiam confequamur,& gra- \ g - .
tiam inveniamus in auxilio opportuno » Hebr.±.

Dei pofHmus 5-
Vt induti armaturam ftare
adverfus infidias Diaboli o Epb. 6.
Vt cum metu & tremore , falutem noftram
operemur Vbil.z.. 1
Vt omnia detrimentum arbitremur pro-
pter Chriftum Vbil. 3. /
Vt peccatis mortui, juftitias vivamus , 1 Vetr. 3.

Vtpermultas tribulationes hujus feculi
nos in regnum Dei introire concedas A&. 14.
Vt nos hic urere & purgare & iri aatefhum
parcere digneris
Vt nos exaudire digneris
Dei
Fili J
AgnusDei,qui tollis peccata mundi,parce nobis Domine.
Agnus Dei,qui tollis peccata mundi,exaudi nos DominbJ
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miferere nobis.
Chrifte audi nos. Chrifte exaudi nos. 7
Kyrie eleifon. Chrifte eleifbn. Kyrie eleifbn.
Paternoftcr.
i. Et!
,
D E P OE NIT E NT I A. 191
i/. Et ne nos inducas in tentationem. R:. Sed libera
nos a raalo.
fc,
Domine non fecundum peccata noftra facias nobis.
. Neque fecundum iniquitates noftras retribuas- no-
bis.
jjr. Domine ne memineris iniquitatum noftrarum anti-
I
quarum. ^* Cito anticipent nos mifericordiae tus
quia pauperes fa&i iumus nimis.
#, Adjuva nos Deus falutaris nofter. ly, Et propter
gloriam nominis tui Domine , libera nos , & propitius
efto geccatis noftris propter nomen tuum.
f. Ab occultis meis munda me Domine. Ru Et ab
alieni*i parce iervo tuo.
(
ir. Ne memineris Domine deli&a noftra , vel parentum
! uoftrorum. rn Neque vindi&am iumas de peccatis

t
noftris.
i f. Ne tradasDomine beftiis animas confitentium ti-
|bi. Rt. Et animas pauperum tuorum ne obliviicaris in
finem.
t. Domineavertefaciemtuamapeccatismeis. r^. Et
1
omnes iniquitates meas dele.
j
f. ;Hedde mihi laetitiam falutaris tui. r.. Et fpiritu
;
,
principaliconfirmame.
i
f. Domine exaudi orationem meam. ri. Et clamor
meus ad te veniat.
Oremus.
Eus qui nullum refpuis , fed quantumvis peccanti-

I
bus per pcenkentiam pia miferatione placaris : r^-

fpice propitius ad preces humilitatis noftrae,ut tua valea-
,mus implere praecepta.
DEus qui juftificas impium , & noii vis mortem pec-
majeftatemtuam fuppliciter deprecamur,
catoris
;
ut nos famulos tuos de tua miiericordia confidentes cce-

lefti protegas benignus auxilio , & affidua protectio-
ne
t 9z PARADISI SECT. III.
ne conierves 4
ut tibi jugiter famulemur j & nullis tert-
tationibus a Te ieparemur.
DEus qui non mortem ied pcenitentiam defideras
peccatorum fragilitatem conditionis humanae be^
,
nigniflime reipice
, &
conatus noftros pietate tua profei
quere , ut per immenfam miiericordiam tuam peccato^
rum noftrorum veniam , in tuo iervitio conftantianl , Sc
tandem praemia perleverantibus promifTa feliciter conie*-
quamur. Per Dominum noftrum Iefiim Chriftum, &('/
C A V. III.
VARIiE O R A T O N E I S
Pcenitentium*
Orationes adverfasfeptem Vitia Capitaliay qutfingitlk

fmgulis Pfalmis Pcenitentialibusfub-
jungipojfunt.
i. Adverfm SvperbiAM.
DOmine Iefii Chrifte , mitis & humilis corde , qui a
documentum fumere, verbo
teipfb nos Humilitatis
& exemplo jufliftii namcuminformaDeieflessequa-
lis iEterno Patri formam fervi accipiens
, humiliafti te- ,
metipfiim j fadus obediens ufque ad mortem , mortem

autem Crucis ;
Tolle a nobis omnem iiiperbiam mentifque tumo- ,
rem ut nulla in re gloriantes pra^terquam in Te ne-

; ,
,
minemque defpicientes iubmifie de nobis ientiamus

,
Teque folum humili corde laudemus. Et fi quid boni

habere videmur ; non a nobis, fed a Te defcendere, per-
enni omnium bonorum fonte , agnoicentes non nobis ,
fed nomini tuo gloriam perpetuo demus. Amen.
II. Ai
,
1
1 1. Adverfus Avaritiam.
\ iberaliflime Deus ,
qui bonorum noftrorum non
l4— eges' ; & bona tua nobis tam abunde largiris ; fed Sc
de bonis ad ufum vitx conceflis , nos liberales erga pro.<-
ximos inopes efle jubes: ideoque eleemofynas &c charka-
tis opera nobis aflidue commendas Inclina cor no- :
um in teftimonia tua Sc non in Avaritiam ; Da nobis

,
emporalia pro nomine tuo libenter tribuere , Sc libera-

iter communicare.
Cupiditatem vero quas omnium malorum radix eft

,
i cordibus noftris evelle : Vt aliena non appetentes, pro-

pria autem , non ex triftitia , aut neceflitate , fed plena
manu pioque animo largientes licut hilares datores a te ,
iiligi, paratumque a conftitutione mundi regnum perci-
Dere valeamus. Amen.
III. Adveffm Gvlam.

DOmine Iefu , Abftinentbj fpeculum , qui ut falu»
tarem abftinentiam nobis verbo &c exemplo com-
iiendares , carnis noftrae mortalitate ailumpta ,
quadra-
nnta diebus Sc totidem no&ibus jejunafti Sc non irl :
olo pane , fed in omni verbo, quod procedit de ore Dei,

lominem vivere docuifti Da faucibus noftris melli- :
luum eloquiorum tuorum guftum quas funt dulciora ,
uper mel & favum Vt ciborum lautitiem , Sc omnia

:
Sulae irritamenta refpuentes fbbrie Sc pie vivamus in ,
ioc feculo : & fimplici vidu

eoque moderato conten-* ,
:i , dona tua cum gratiarum aclione fumamus ; nec deo

ventri, fed tibi Deo viventi, &; nos tam benefiee pafcenti
Ksryiamus. Amen.
I V. Adverjus Lvxvriam.
DOmine Iefu Chrifte , caftarum mentium cuftos , &
pudicitias amator,qui ut munditia tibi maxime pla-
P cere
i94 P A RAD I S I S E C T. III.
cere oftenderes ,ex puriffimae Virginis Matris utero i
'
carnem humanam affumere dignatus es ; Refpice propi-

tius fragilitatem noftram. Cor mundum in nobis crea
& fpiritum re&um innova in vifceribus noftris. Et da
nobis carnis concupiicentiam continentiae freno cohi-
bere; omnia hbidinis incentiva vincere, carnem ipfam &
timore tuo configere : ut hoc domeftico hofte devi&o ,
tibi cafto corpore lerviamus , &
mundo corde placea-
mus. Amen.
V. Advcrfus I N v i D I A M.
IEfu amantiffime , charitatis exemplar , qui amore Dei
& proximi,univerfa legis prascepta concludis: Da no-
bis te Deum & Redemptorem ex toto corde ex tota
, ,
anima, mentcque tota diligere ; quando tu tantopere nos

prior dilexifti, ut animam tuam pro nobis dederis.
Deindeut proximos noftrosex intimis amemus vi-
fceribus , effice :illumque fblum odio habeamus , cujus
invidia mors introivit in orbem terrarum : ut de proxi-
morum profperitate gaudentes , eorumque adverfitati
condolentes, de nullius infelicitate laetemur. Sed omni-
bus Invidiae ftimulis repulfis, ad te , qui vera charitas es
perveniamus. Amen.
V I. Adverjiis Iram.
Mltiffime Iefu,qui ut agnus manfuetus, qui portatuf
ad vic"Umam , & ficut ovis ad occifionem ducl:us
non aperuifti os tuum, fed tracl:us,illufus, confputus,per-
cufTus & denique Cruci affixus non modo malum pro
, ,
malo non reddidifti; fed infuper pro transgreflbribus

Deum Patrem orafti:Infere quaefb cordibus noftris man-
fuetudinis & patientiae virtutem ; ut Irae furorem com-
primentes, manfueto corde malum in bono vincamus,&
inimicos noftros diligamus quo beneficentia noftra
:
tanquam ardcntibus prunis incenfi , ad mutuum inflam-

men*
D E I T E
P OE N
T I A. i 9 f N
'"
nentur amorem unanimes uno ore , ac frater-
, atque ita
t-] la charitate honoriricemus te Patrem noftrum in terris ,

% \k tandem affequamur in ccelis. Amen.
VII. Adverfits Acediam.
DOmine Iefu ,
qui nullum fugiens laborem , noftri
caufa fatigatus ex itinere, faspius efurifti, fitifti , va-
aque pertulifti incommoda: fed & in oratione frequens
>erno&:afti : Expelle a Corde &: corpore noftro omnem
lefidiam & torporem ut ad tibi ferviendum in
; vigiliis ,
cjuniis, & orationibus prompti fimus & alacres ac nos ;
^ otos ad tuam gloriam, & proximorum falutem expona-

10,
ut non dormitet anima noftra pras tasdio, fed viam
nus :
M nandatorum tuorum alacriter curramus , ubi dilataveris

j
^ ror noftrum , per amorem tui proximi ne forte tepi- &

iitas noftra aliquando naufeam tibi moveat ^ ineipias &
ios evomere ex ore tuo.
Vl '
If Accende igitur in nobis , ignem tuas charitatis , no-

'
tramque imbecillitatem perfice ut lri te , Sc a-te corro-

:i "
,
:lt
*»orati, per bona opera vocationem noftram ceftarri face-
Inl
]
'e fatagamus ; & quodcumque poteft manus noftra , in-
®i itanter operetur; ut tibi fbli placeamus t, 6c tu fis tandem
lerces noftra magna nimis. Amen.
Vres breves & nervofe Orathnes pro remifftorte peccatorum &

emendatione vitx. Exprecibus German. P. Canifii,
O R A T I O I.
^^X DulciflimeDominelefu Chrifte,ego indignus pec~

^>^cator admoneo Te omnium fan&arum cogitatio-
'ium , quas unquam ab aeterno hucufque habuifti , il- &
ius maxime,qua tu,6 VerbumiEternum Homo Fieri
r
'ogitafti. Admoneo Te quoqueomnium piarum cogita-

ionum , quas unquam. pro tui nominis honore fandi in
celis piique homines in terris habuerunt , aut deinceps
,
labebunt. P 2, Ocle-
i 96 P ARAD I S I S
III.E C T.
Oclementiflime Domine, precor ex intimo corde, ut
tu viciflim ignofcas mihi omnes vanas , turpes , malas &
cogitationes quas hucufque contra aut praster tuam vo-
,
luntatem habui , aut ut alii haberent , quomodocunque

cauflafui. Paternofter. AveMaria.
O R A T I O II.
OPiiflime Domine Iefu Chrifte, ego mifer peccator
admoneo teomnium bonorum &c falutarium ver-
borum quae unquam locutus es fiiper terram vel qua;
, ,
ab aliis in nomine tup unquam prolata funt, aut deinceps

proferenda.
Rogo te humiliter 6 bone Iefu , dimitte mihi omnia
verba quae hucufque contra divinam voluntatem tuara
locutus fum , aut ut alii loquerentur auctor fui. Pater no-
fter. AveMaria.
O R A T I O III.
OSuaviflime Iefu Chrifte , ego peccator indignus
fed pretiofb fanguine tuo redemptus , admoneo te
omnium bonorum operum ,

qua; falutis noftrx cauffa
operatus es in medio terrae , vel quas unquam ab aliis in
nomine tuo fa&a funt, aut pofthac facienda.

Obfecro te piiflime Domine ignofce mihi quidquid
,
,
unquam male agendo contra legem tuam, & nominis tui

gloriam ignoranter , vel fcienter commifi , vel ut ab aliis
committeretur caufla fui.
Porro 6 benigniflime Domine , omnes cogitationes
meas, omnia verba, omnia opera, dirige ordina fecun-&
dum tuum divinum beneplacitum , ad laudem nominis
tui ; eaque juxta perfediffimum exemplar fandiflima;
converfationis Sc vita; tua; conforma. Tuus fum,& ero,
o Domine , vivens & moriens. in manus tuas , me &
omnia mea commendo. Paternofter. AveMaria,
O R A
DE POENITENTIA, 197
O R A T I O
Veerittentis, ex Eodem.
Olefu Chrifte , Salvator mundi qui omnes pecca-

,
tores clementer invitas , & quidquid ad te venerit,

lon benigne fiifcipis, foves ac reficis,ad-
ejicis foras, fed
:i
jnoneo te immenfae charitatis , qua te pro nobis
illius
£;
ponte in cruce obtulifti , &
largiflima pretiof 1 Sangui-
f lis tui effufione tam abundanter exfblvifti pretium f alu-
is noftrae, &
expiafti peccata mundi.
Per facratiflimam &
efficaciflimam pcenitentiam tuae
:
- an&iflimae vitae , &
mortis innoxiae rogo te fupplex ,
4 it ignofcas mihi omnia peccata mea , quemadmodum
n irompte Latroni in cruce pendens ignovifti , eique Pa-
adifum promififti.
!
omnia peccata mea in profunda

Projicio nunc do- &
orofa vulnera tua. Quidquid mihi deeft de fufficientia
ontritionis &
pcenitentiae , hoc tu dementer fupplere
igneris ex divitiis fatisfactionum meritorum tuo- &
&
m, omnium dolorum,pcenarum ac laborum,quos in
ii uo fandtiffimo corpore libens afTumpfifti , ufque ad &
cerbiflimam mortem pro nobis fuftinere voluifti.
Et quemadmodum tu fons omnis clementiae, ex mera
haritate, & intimo cordis fufpirio pro inimicis tuis ora-
ai: H imo fanguinem quoque tuum pro tuis tortoribus fu-
,
ifti; ita me indignum tac quoque participem tuasfan-

'tiflimae vitae & paflionis j ne pereat in me frudus ejus,
id omnibus liberatus peccatis , & dignis eorum fuppli-
iis , me tutum omnino ad te , & tui cultum & amorem
onvertam.
Concede mihi 6 fiimme clemens Salvator,ut te pecca-
smeis nunquam amplius crucifigam, fed virtute me- &
to crucis tuae de praeteritis peccatis meis fincere do-
;am ,
praefentes tentationes fortiter fiiperem , deinceps
P 3
viara
i98 PARADISISE CT. III.
viam crucis &
pcenitentiae teneam , in bonis operibus &
in finem ufque perfeverem 5 Tibi enim vivere , in te &
mori cupio.
Commendo tibi cOrpus animam &
omnia mea , &
amicos quoque &
benefa&ores meos , vivos defun- &
d:os. O Iefu fili David miferere nobis, fac nos omnes &
ferio declinare peccata, &
tua implere mandata,ad majo-
rem tuam gloriam, &
noftram falutem. Amen.
O R A T I O
ElegantiflitM S. Bernardi proremijftonepcccatorum.
N unione doloris tui,quo cauflam doloris mei affum-

I pfifti & emendationem pro peccatis meis fufcepifti
,
Domine Iefii Chrifte; cum univerfitate dolentium,& ve-

re pcenitentium, & te in veritate quserentium , confiteor
tibiomnia peccata mea , mala commifla, Sc bona omifla,
vel non pure , aut negligenter fada , ficut tu ea nofti in i
numero, pondere,& menlura,& dies perditos vita; meae,

in quibus te offendi , &
laudem tuam minui, a te fum- &
&
mo bono cecidi, proximum fimul in cafum traxi.
Sufcipe ergo Domine de mea mifera vita refiduum
annorum meorum. Pro his vero quos vivendo perdidi
quia perdite vixi cor contritum & humiliatum Deus
,
non defpicias. Dies mei declinaverunt & perierunt fine

frudu j impoflibile eft enim ut revocem eos, fed placeat
tibi, ut recogitem eos in amaritudine anima? mea^.
Domine abyffus profundiflimae miferiae mex abyf-
fiim invocat altiffima; mifericordia? tuas, Ne contineas
in ira milerationes tuas,& fontem inexhaufta; mifericor-
diae tuae circa me exiccari non permittas propter pec-
cata mea 3
qui mifereris omnium & nihil odifti eorum
;
quae fecifti , diflimulans peccata hominum propter pce-

nitentiam.
Xuum eft Domine remittere peccata, miferere mei,
quia
D E POENITENTIA. i 99
quia jam tempus eft gratiae & miferationis. Et dum tem-
pus eft emendationis,da mereri gloriam benedictionis,ne
in die confummationis me feriat verbum maledi&ionis.
Fac me quaefb Domine affueta mala relirrquere , 8c
tibi placita opera agere , &
ftudium quod hucufque ia
peccatis exercui , teadjuvante deincepsin tuavolunta-
te exerceam , ut ubi abundavit delictum , tua gratia re-
abundet.
Et rogo te per temetipfiim per amorem piiflimse
, &
Matris tuae gloriofae Virginis Mariae , per interceflio- &
nem omnium San&orum , atque ele&orum tuorum , ut
ignofcas omnibus peccatis , negligentiis , & ignorantiis
meis ; &ne perdas me cum iniquitatibus meis , neque in
finem iratus referves mala mea.
Recordare Domine Iefii , quia tuum non eft perdere
ex eo quod Pater tuus dedit tibi ; fed tuum eft proprium
mifereri femper &
parcere ; neminem perdere , fed falva-
re ; quia Pater tuus mifit te in mundum , non ut judices
mundum, fed ut vitam habeamus per te: ut fis pro nobis,
non contra nos. Quod enim debuimus,tu fblvifti ; quod
peccavimus, tu luifti ; quod negleximus, tu fiipplefti.
Proficiat ergo Domine nunc &
in extremis meis ple-
naria , imo f uperflua fatisfadio tua amara mors tua , 8c :
pretium fufi fanguinis tui , renovatio fatisfadionis tuae ,

venerabile myfterium Corporis &
Sanguinis tui , quod
tibi quotidie offertur in Ecclefia pro falute fidelium ; in
&
quo es tu ipfe Sacerdos facrificium ille qui ofFert,pa- :
riter, & cui ofFertur,& hoc ipfiim quod orfertur,ad pro-?

merendum in prsefenti gratiam ,
quam non mereor ; ad
obtinendum in futuro requie.m & gloriam , quam tua
amariflima mors impetravit.
Imperfedum meum Domine viderunt oculi tui , fed
tu pie,mifericors& pra;ftabilis fiiper malitia, ne imputes
mihi ad aeternum fupplicium qui omnia ad fiimmum &
,
perfe&um bonum optime & perfediflime & fapientifli-

P 4 me
aoo PARADISI SECT. III.
me praeordinafti. & ne
me deleri de libro vi-
permittas
tx fed offer mihi portionem, quas me contingit, in fiib-
:
fidium , tuse videlicet pretiofae Paflionis , pro qua homi-

nem voluifti habere tibi cohasredem in terrra viventium.
Te igitur Domine moveat &
inclinet ad mifericor-
diamhumanas fragilitatis coniideratio ,
quia nofti ,
quac
iit & quod non vane conftitueris ho-
hominis fubftantia,
minem fuper terram. & conferva me opus t\xx pietatis ,
ne incafTum circa ipfum laboraveris & ne infru&uofa ,
iit in me immaculati cruoris tui efFufio.

Tu qui es purificationem faciens peccatorum, praefta,
ut emundatus a peccatorum fbrdibus, & illuminatus acie
mentis cognofcam teâtque agnofcens in diredione cor-
dis mei jugiter ad te tendam &
afpirem, ut felici tandem
exitu ad te merear pervenire Iefu Chrifte , qui cum Deo
Patre in unitate Spiritus fan&i vivis £c regnas in faecula
ficulorum. Amen.
C A P. IV.
O R A T I O
Dominica
Varie adufum Foenitentium accommodata,
M O D V S
Jteatandi Orationem Dominicam cum reflexione mentis adPara-
bolam Pilti Prodigt j cliciendo affettus compunttwnis -
} perfequen-
tia velfimiliafujptrta.
Ex P. Chrift. Mayer in Induft.
Pater nofier.
OPater amantiffime , qui majori aflfe&u & cura (6-

pro filiis tuis licet indignis , quam uilus
licitus es
pater , imo quam mater ulla pro filio uteri fui j Heu quo
deveni
! :
D E P OE N I T E N T I A. aor
deveni mifer ego culpa mea , &c fponte a tali Patre difce-
dens ; gratiamque ejus bona mihi tam liberaliter con- &
cefTa diflipans Eheu fovebar olim velut in finu dulciffi-
!
mi Patris mei j nutriebar in domo ejus, menfas particeps

eram ; utpote filius , Sc nihil mihi deerat. Nunc verfor
in regione longinqua , inter alienos , & ignotos peregri-
nus, exul, famelicus & nudus.
i . Sanftificetur nomen tuum.
Quot nominibus debui, quot modis potui, fanctifica-

re , redamare , & glorificare te Patrem infinitae majefta-»
tis, potentiae,fapientiae,bonitatis ; tot beneficiis praeven-
tus, tot fiibfidiis munitus ! Doleo, quod non fecerim! en
ex hoc momento totis praecordiis meis quam intenfiffi-
me defidero id facere in seternum.
2. Adveniatregnumtuum.
O quam ftulte duram Mundi , Carnis, Diaboli tyran-

nidem elegi prae dulci jugo tuo ! laflatusjam inviaini-
quitatis & perditionis , quam avide rurfiis afpiro ad pa-
ternum regnum , ad regnum gratias , & gloriae tuae , ubi
pax, &
gaudium in. Spiritu fando
3. Tiat voluntas tux.
O quot malorum mihi caufa extitit mea propria , per-

verfa voluntas qua contra fan&iflimam tuam volunta-
,
tem fic abufus fum, ad reatum pcenae contrahendum,qua

uti debebam ad augmentum gratiae gloriae promeren- &
dum ! non mea , fed tua fandiffima voluntas deinceps
femper, & in omnibus,de me,& a me fiat,ficut fit a Bea-
tis in caelo.
4. Panemnoflrum.
O Pater liberaliflime , fatians Eledos tuos ab uberta-

.
te domus tua; : a quibus ego nimis ftulte fegregavi me
P 5 quanti
aoz PARADISI SECT. IIT.
quanti mercenarii indomo Patris mei abundantpanibus,
& ego hic fame pereo Heu nutriebar olim croceis ,
! &
pane filiorum j nunc vix filiquis porcorum inanem ven-
trem impleo. O
utinam liceat mihi,fi non ut filio,faltem
ut mercenario rurfus vefci pane gratia? tua?
5". Et demitte nobis.
En proftratus coram te clamo : Pater, peccavi in cce-

lum, & coram te
jam non fum dignus vocari filius tuus,
,
fac me ficut unum de mercenariis tuis. Doleo,quod un-

quam offenderim te : ignofce, ficut &ego ignofco o-'
mnibus, propter te.
6. Et ne nos.
Recepiftime nunc quidem Pater in gratiam cum

me brachiis charitatisj fed nofti
ofculo pacis, conftringis
infirmitatem meam obfecro ne permittas me in ceter-
; ,
num amplius feparari a te & abire vagum in defideria

,
cordis mei.
7. Sed libera nos.
Praeferva, &
libera me ab omnibus malis, hujus fu- &
turae vitae ,
quaeenus obfunt glorias tuae faluti meae &
promovendas , ut abfque impedimento tibi perfecl:e fer-
viam in terris , & beate te fruar in ccelis , ubi exclufb
omni malo , tu eris omnia in omnibus , & ummum bo-
f
lium diligentibus te in aeternum. Amen.

.
ORATIO DOMINICA
adverfiis feptem vitia Capitalia.
o Ratio T)omimcapiorumJenfMmfacundiJfimaeft,&qua-
fi Panoplia,feu mavti Vanarion,adverfus pefies
ttu , qui omnes ex infauftafeptem vitiorum Capitalium radkeputtu-
& morbos ani-
iant. Contu hac non incongrue adhibetur Oratio D o-
minica,
Vnie
, : , ,
D E POENITENTIA, 203
Vnde feptuplex ifl\uc malignitas fub figura Beflkfeptem capita
habentis inApocal. defcribitur , qm cum abommabilis nimium ,
&bomini infenfaftt, nunquam ceffat unovelaltero capitumnos
impetere ; &
maUtkfux, virus in nos diffundere , ita ut cum unimt
ehditur , alterumfe erigat ; quo delnlitato , almd convalefcat ; acflc
fibi invicem fuccedant.

Imo non rarofimul velut agmmefaclo nos impugnant , prout ho-
tno falutis fwt non incurius fubinde expertus novit.
Quare Salvator , qui bujufmodi luclum nobis ad exercitium vtr-
. tutis &jneriti cumulum reliqutt , opportunum nobis remediumad
. manum dedit in Qrationefua , quamfeptem petitwnibus , quafi toti-
dem telis inflruclam nobts tradidit , quibusfengulisfengula Beflk iU
liuscapitaconfigamus. Itaque dicendo
Pater nofler qui es in ccelis ;

^
LEva oculos tuos ad Deum , Patrem tuum ,

qui ia
& alta a longe cognofcit imo pro-
ccelis habitat , ;
i pe eftomnibus invocantibus le & his qui tribulato iunt ,
corde. Cogita ergo quis & quantus in ccelis ,

adju- fit
tor tuus quam potens 8c bonus nempe Deus & ipfe

,
; ,
j Pater tuus. Ne
ergo time in hoc confli&iu ; confidens
j de paterno Dei in te afFectu , cum Propheta ; Dominus
} Prote&or vitx meas , a quo trepidabo ? Et inprimis qui-
g dem dicens
1. Sanclificetur nomen tuum.
Contra primum Beftiae caput,id eft, Svperbiam,

telum dirige
Cum enim fuperbia quae initium eft omnis peccati
inftigat nos ad elationem animi , vel ftudium proprii ho-
j.
noris, laudis, Sc excellentiae ; fapienter hanc peftem pro-»
,,. fligamus , fi illi ornnem laudem gloriam deferamus &
,,.
qui fblus ex fe vere fan&us magnus eft : ideoque me-&
g.
rito laudandus , ac glorificandus. Dicamus ergo , Va* O
ter nofter cceleftis , fanclificetm mtnen tuum , non noftrum
tnum,
io^ PARADISl S E C T. III.
tuttm inquam , nomen fan&um agnofcatur , glorificetur
,
& laudetur ab omnibus , per omnia. &

Hocenim veredignum-&:juftumeft ; cum e contra
nihil indignius fit quam ut fe extollat vel honorem Sc
,
,
laudem appetat homo peccator pulvis & cinis putre- , ,
do & vermis, ufiirpando fibi quod Dei fblius eft cum

, , ;
dicat Apoftolus , SoliEt Propheta hu-

Deo honor &gloria.
manam gloriam prorf us abhorreat , dicens , Non nobis Do-
tninc , non nobis , fed nomini tuo dagloriam.
Ergo.fimili affe&u dicamus &
nos , Santtificetur nomert
ttium. Quia fi nos ipfi gloriam noftram non quserimus
erit qui quaerat
: fi Deum fblum m omnibus Sc per o-
mnia honoremus , ille honorantes fe honorabit , con-

temnentes autem fe reddet inglorios ignobiles. Qui &
glonam Deo debitam ufurpant fibi, confufio operiet
eos.
2,* DifcufTo &
elifb fuperbise capite , plerumque dia-
bolus ad Avaritk tentamenta fefe convertit , poft bonum
honeftum, utile proponens ac fuadens. Itaque inflammat
animas defiderio bonorum hujus feculi , hoc unice la- &
borat , ut homo his acquirendis confervandis tempus &
& a^tatem omnem impendat , in illis fpem ponat , 8c k
multis divitiis felicitatem fuam aeftimet.
Nos e contra penfantes, quam fmt hasc vana, caduca
infufficientia ad fatiandum cor humanum; promiffata-
men a Deo ad neceflitatem , etiam non fbllicitis nobis
,
fi primum qu33ramus regnum Dei juftitiam ejus: con-&

fultius fane terrenis defpecl:is, erigimus ocuios mentis ad
;'
illud coelefte regnum ad illam haereditatem immarcef-
(ibilem , incorruptam , &
incontaminatam in Ccelis
quam fbli merentur accipere , qui divitiis cor non appo-
nunt; qui regnum mundi &
omnem ornatum fasculi
contemnunt: &
ad cceleftis regni opes continuo fufpi-
rant: orantes ex animo
Adve-
: : ,
;
D E POENITENTIA. 2qj
Adveniat Regnum tuum.
Regnum omnium fieculorum ubi replebimur in bo- ,
nis domus tuaz; & fatiabimur, cum apparuerit gloria tua:

credimus enim videre bona Domini in terra viventium.
O quae &
quanta illa nec oculus vidit , nec auris audi-
!
vit, nec in cor hominis afcendit , quae praeparavit Deus

diligentibus fe.
Interim quoque regnumtuum juftitiae&gratiasnobis

ddveniat quod nos licet pauperes rebus bonis tamen o-
: ,
peribus &
meritis divites faciat. Nam pauperem quidem
vitam gerimus fed habebimus multa bona , fi timueri-
,
mus Deum. Vere enim divitiae non funt terrenae opes

fed virtutes, & gratiae dotes.
- 3 Sed cavendum, ne expetentibus regnum Dei , lan-
.
guor &
torpor obrepat nec enim omnis qui dkit, Domine ,
:
Domine , intrabit in tegnum coelomm : fed qui fecerit voluntatem

Patris qui in ccelis efl.
Itaque poft devidam Avaritiam , proximum contra

I Acediam certamen erit. Eam hoc telo pete
s
&
Tiat voluntas tuaficut in codo , in terra*
Hoc eft, utinam ficut Ccelites,ita & nos terrae incola?

eam faciamus.In ccelo fumma exultatione laudatur Deus.
j
In ccelo ad obfequium ejus mira promptitudine Angeli
. affiftunt. Vtinam hoc fimili devotione , alacritate , &
I promptitudine a nobis fieri poflet in terra. Idfaltemex
. animo velle, multum eft coram Deo$ qui bonae volunta-
« tis infpcdor eft.
4. Quia vero carnis infirmitas cogit nos corporis vi-
\
res cibo potuque reficere , & huic operi fe voluptas ad-
. mifcet, hac occafione Guk vitio diabolus nos illaqueare
1 & ad exceffum in qualitate, aut quantitate cibi, inducere
. nititur. Quo contra fedulo rogandus nobis eft Deus, qui
nos creavit natura fragiles , & huic indigentia? , reftau-
randi quotidie per cibum vires, obnoxios; dicendo
Vanem
2o£ PARADISI SECT. III.
Vanem noftrum quotidianum da nobis bodie.
O clemens Deus,neceflaria vi&us nobis largiri digna-

re ; &
fic nos regere , quatenus cauflam necefritatis non
vertamus in negotium voluptatis; nec ad vitas luxum, fed

ad naturae fuftentationem , ufum earum rerum , quas no-
bis benigna tua manus largita eft , referamus ; carnis im-
&
petum , lege Dei re&ae rationis coercentes. Dignare
etiam nobis dare panem cceleftis fapientiae , ut guftantes,
quam fliavis fit Dominus , Gulae ijlecebras refpuamus
prae cujusetiam faporis dulcedine omnes corporis deli-
cias, tamquam porcorum filiquas faftidiamus.
y. SeddumGula refraenatur, plerumque Diabolica
malignitas lr<z & Impatientk occafiones machinatur , ut
rancoris vitio fuperati , abftinentiae frucl:u fpoliemur ; Et
Deo reddamur invifi , inter ipfa etiam jejunia ; ficut 3c
apud Ifaiam, qui ad lites ad contentiones jejunabant.
illi
Contra hoc virulentum Beftiae caput valida manu in-

torquet telum, qui orat ex animo
Dimitte nobis debita noftra , ficut & nos dimittimus

debitoribus noflris.
Remiflionem enim peccatorum indies a Deo petere

necefle habemus ; nam in multis offendimus omnes.
Si vero Deus iniquitates obfervaverit , quis fuftinebit ?
Porro non aliter eam confequemur quam fi in nos pec- ,
cantibus non irafcamur , fed ex corde dimittamus ; tunc

quidem libera fronte ac fecure diduri ; Dimitte nobis ,
iicut &
nos dimittimus
Cujus quidem claufiilae appofitio merito nobis timo-
rem, Sc follicitudinem incutit. Quid enim fi non dimit-
tas debitoribus tuis? quid fi minus plene &
fincere? quid
fi etiam dolofe &
fpecietenus ignofcas ; &
interim iram
animo foveas , & vindidam mediteris certe contra te, ;
non pro te Deum invocas , non Patrem habitums , fed

judi*
, ;
DE POENITENTIA. 20*
iudicem audiefque, Ex ore tuo te judico, ferve nequarn,
:
vis dimltti tibi, ficut tu dimittis, &c.

Nos ergo cautiores facti , faciamus quod monet Do-
minus : Cumftabitis ad orandum, dimittite ,fi quid habetis adver-
Alioquin li homo homini refervat iram
fus aliquem. , ,
quomodo a Deo quasret medelam ?

6. Quod fi lenes animo , & ad omnem inj uriam pla-
cabiles effe didicerimus curandum reftat ne hxc le-
, ,
nitas in mollitiem quandam &remiffionem animide-

generet , & fic in Luxuriam carnis diabolus nos fenfim in-
aucat.
Videntes itaque hoc tam deteftabile malum Luxurut
longe lateque per humanum genus dominari ; ita ut non
minus hodie , quam olim omnis caro corruperit viam
fiiam , vehementer habemus ab hoc peftifero Beftiae ca-
pite timere , cum Sapiens dicat : Multos vulneratos dejecit ,
&fortiJftmi quique interfetli funt ab ea. ideo Deum fiipplices

Adjutorem imploremus. nec enim continentes eflepo-
terimus, nili Deus dederit. Oremus ergo
Et ne nos inducas in tentationem,
Hoc eft, ne nos ad refiftendum fragiles induci permit-

,tas
,
quia fi viribus noftris relinquimur, abfque dubio in-
ducimur &
fiiperamunea eft noftra in malum pronitas.
7. Sed quamvis in congreflibus praemiffis improbus
inimicus fruftrari fefe fenferit , nihilominus non defiftit
,, illotandem fibi propriiffimo vitio,I»v«&e fcilicet veneno,
( nam invidia diaboli mors introivit in orbem terrarum ) animam
perimere ftudens , ut proximi profperitas in noftram ce-
dat crucem torturam.&
Vnde fit , ut non redis oculis afpiciamus proximum
noftrum , dolentes de rebus ejus profperis, de adverfis &
gaudentes. A quo peffimo & diabolico vitio petimus irx
nne liberari, dicendo.
Sed
ao8 PARADISI SECT. III.
Invidia? fcilicet, quod perfe£te malos efficit : quia ve-

neno, quo ille extreme Malus plenus eft,inficit incen- &
dit.Quid autem pejus,quam bonum alterius in fiium ver-
tere malum , qui congaudentes alieno bono , iliud quafi
fiium reddere poterant,& fic iplufmet ex eo fleri meiior,
felicior, ac fummo Bono vicinior, digniorque.
ORATIO DOMINICA
ad Deum Patrem recitanda
Vt per virtutes & merita Tilii ejus , noflra vitia

& defeclus expientur.
Tater nofter.
OSan&iflime Pater ; per immenfam illam charita-

tem , qua dedifti nobis , ut filii Dei nominemur 6c
fimus, rogo Te ex imo corde , ut clementer ignofcas mi-
hi , quod te amantiflimum Patrem meum hactenus debi-
to honore &
filiali amore profequi neglexerim ; fed te
peccatis meis frequenter & graviter offenderim ; teque

ex corde meo , in quo velut in ccelo & folio tuo ,
pro-
priam fedem habere debueras ,
peccatis meis faepius tur-
piter ejecerim.
O clementiflime Pater refpice in faciem Chrifti Filii
,
tui^& miferere mei. Rogo in unione illius infinitas cha*

qua ab asterno Filium tibi coaequalem genuiftij
ritatis, &
tempore prasordinato hominem fieri pro nobis voluifti
Rogo in virtute abundantiflimas fatisfa&ionis ,
quam
idem dilediflimus Filius tuus , & innocens frater nofter
Iefiis Chriftus', tibi pro me prxftitit ut ardentiilimam
,
charitatem divini cordis illius una cum digniflima laude

,
6c honore ,
quem in fumma humilitate tibi exhibuit, be-
nigne fiifcipias , in compenfationem omnium peccato-
rum & dcfeduum meorum.
i. San-
,
D E POENITENTIA.' 209
1 . Sanftificetur nomen tuum.
O dulciffime Pater , obfecro te , ex omni affe&u cor-

dismei , parce mihi , quod fanctiflimufn nomen tuum
non eo , quo par erat religionis cultu , honore , reve- &
irentia fanclificaverimimo etiam fepe contumelia affe-
:
cerim; Chriftianum quoque nomen, quod gratia tua ge«

ro, moribus indignis tam fcede fiepius deformaverirm
O fumme Pater, obfecro te, ut in expiationem omnis
culpae meas digneris accipere abfblutiffimam vitae fan&i-
moniam chariffimi Filii tui, in qua ipfe benedi&um No-
men tuum glorificare , & tot fignis, miraculis, fermoni-
bus , & operibus , triginta tribus & amplius annis ,
qui-
us vixit in terris , laudare ac fanctificare nunquam in-
ermifit.
1. Adveniat tegnum tuutn.
O Pater mifericordiarum, rOgo Te, ignofee mihi cle-

mentiflime quod Te cceli terraeque Regem, Sc regrtum
,
tuum asternum , in quo fblo eft vera pax, requies gau- &
dium, nunquam eo quo decuit ardore & zelo quasf ive- ,
rim. Rogo dulciflimam clementiam tuam , ut fandifli-

mos labores gratiilimi Filii tui, quibus me &c omnes ho-
mines fibi in regno tuo cohaeredes fecit fufcipere digne-
ris , pro omnibus negligentiis &
defe&ibus meis , quos
?go infelix admili , dum , quae fiirfum funt , tam negli-
$ :ênter quaefivi & fapui -
t tam vero ardenter , quae fuper
icerram.
2. Vtat Voiuntas tua.

\
j
O mifericordiflime Pater,ignofce mihi quaefb pro lnfi-
;iita quod divinam ,
bonitate tua , &
altilTimam volunta-
:em tuam , debui , non femper pnetulerim tO"
rneae, ut :
:ies velle meum , quod femel tibi devoveram , denuo per
peccatum ufurpaverim : &

piiflimam voluntatem tuam
circa
Q^
2io PARADISI SECT. III.
circa me fa&am minus prompte , reverenter, & libenter
amplexus fim.
Obfecro Te , 6 aeterne Pater ut promptiflimam refi-
,
gnationem cordis amantiflimi Filii tui , perfe&ifli- &

mam ejus obedientiam , qua tibi fa&us eft obediens uf-
que ad mortem crucis fiifcipere digneris in emendatio-
,
&
nem omnis meae inobedientia? , praevaricationis man-
datorum tuorum.
4. Vanemnoflrum.
O largiflime Pater ,
qui aperis beneficam manum
tuam , & imples omne animal benedi&ione , adeoque &
me licet indignum pafcis a juventute mea, tot corpori
meo, tot animce bona tam liberaliter providens ? Precor
ex totis cordis vifceribus Parce mihi, quod dona
, be- &
neficia tua, tum ad corpus , tum ad animum nutriendum
fpe&antia , tam ingratus accepi , toties iis ipfis ad tui in-
juriam , &
meam damnationem abufus fum ; dum vel iis
nimium cor apponerem j vel iis inordinate fruerer , vet
pro illis debitas tibi gratias non perfblverem.
Obfecro Te, mi Pater,per amorem Filii tui unigeniti,
ut ipfius jejunia , famem , fitim , &
mirabilem abftinen-»
tiam,omnefque gratiarum a<5tiones,quas ipfe cibum fum-
pturus offerre folitus eft, accipere digneris in compenfa-
tionem omnis meae incurise &
ingratitudinis quam un- ,
quam in donis '& benericiis tuis percipiendis admifi.

5*. Et dimitte nobis.
O Pater immenfas bonitatis , fi debita & iniquitates

noftras obfervaveris ,
quis fiiftinebit ? adeo in multis of-
fendimus omnes. Itaque rogo te, per aeternum amorem
tuum, ut clementer ignofcas mihi, quidquid unquam,aut
ufpiam quomodocumque deliqui ; aut fi forte peccanti-
bus in me non plane juxta praeceptum dimifi j vel inimi-
cos meos non ex corde dilexi ?
Oju-
D E P OE N I T E N T I A. 211
O juftiflime Deus rogo Majeftatem tuam ut , , , in fa-
tisfa&ionem fufcipias infinitum pretium Sanguinis , &
afTe&iofiflimam orationem diledtiflimi Filii tui,qua pen-
dens in Gruce, inimicis fuis a te ignofci poftulavit.
6. Et ne nos inducas , &c.

O benigniflime Pater , ignofce mihi ,
per inceftimabi-
lem charitatem tuam , quod concupifcentiis , pravis &
defideriis ha&enus , non fatis diligenter ferio refiftere &
conatus fim 3 fed magis Mundo, Carni, ac Daemoni mala
-
luggerentibus confenferim. Vnde merito variis malis fa-

dhis fum obnoxius. Precor , 6 Domine, fi divinse provi-
dentiae tuae confilio , vis me fubinde tentationes fentire j
nunquam tamen permittas confentire. Digneris qusefb 6
potentillime Deus,gloriofam vi&oriam Chrifti,Filii tui,
qua Mundum Satanam , Carnemque fubegit una cum
, ,
'fan&iflima converfatione ejus, omnibufque laboribus, &

doloribus illius mfcipere, in fupplementum omnis negli-
gentice& fragilitatis meas adeoque me liberes ab omni •
Malo & perducas ad omne Bonum quod utique alibi

, ;
non eft,nec aliud, tu Solvs & VNVS, 6 Deus

nifi
meus & m N A. Amen.

, 1
C A P. V.
Inflrucliones & Exercitia pro Confeflio-
ne facramentali.
Brevis inftru&io Confeflionis utiliter

inftituendae.
I" Nter afcetiu feu pk vita exercitia nullum feqttehtius Confejfio-*

ne : fed cujus in multis exiguus aut nullus efl fruclus , quia nott
amvers, ptetatis & melioris vitx fludio , quampro confuetudine
>biter & perfunclorie peragitur.
I. Itaque cogita , qiwdpiafacra?nentipoenitent'ufiequenta-
Q^z tio
tiofit mediumfaciUimum brevi magnosfaciendiprogreffus in viaper-
feftionis. N*w i . ?er eam peccata & peccandi affeftus, exuuntur.

2. Vtrtutis & profeftus Jptritualis fludium excttantur. 3. Gratia,
& Dei cbaritas augetur. ^.Confcientupuritas , tranquiUitas &
fecuritat acqumtur ; borror mortis minuitur, &c.
I I. Excita yfeu renovafervens Deftderium,firmumquepropofl-
tum debita cum difpofitione, cura, ac devotione hoc facramentum Fce*
ntteniu obeundi ; idque intuendo
1. Finem bujusfacram. adeo pretiofum ; quieflVeniapecca-
torum , curatto languorum aninu , Eenovatio fervorts , Augmentum
mcritorum gratU fgloruz, &c.
2. Modum adeofacilem & efflcacem merita Chrifliftbi appli-
candi , tantofque divimgratk tbefatiros participandi , per crebrum,
ferium, affeftuofum hujusfacramenti ufum.
3 Incitamenta huc utilia , qualiafunt , Dei voluntas , qul
unice defiderat fanftificationem noflram ; Divinorum beneficiorum
multitudo , Peccatorum gravttas , Viu brevitas, Temporis graiu in-
eertitudo, Diflriftijudicii metus, JEternitatishorror^ Pcenarum alte-

rtus viu acerbitas , &c.
III. Pete ejficacem Deigratiam ,
qtia agnofcas, detefleris, ape-
rias , & emendes peccata tua , per infinitam Dei mifericordiam , qux
tam benigne te ad pcemtentiam exjpeftat & excitat, &c.
I V. Revoca in memoriam peccata tua, certa quadam methodo ,'
quajuvarifolet memoria. Vide ubi in Deum , in Teipfum , m Proxi-

mum peccaveris ; cogitatione, verbo, opere. Eaqtte coUige Breviter,
wiflis generatibus, & imperimenitbus, feu non neceffarus, & qiufnb

condiitone a plerifque narrari & qu£
folent , ad excufationem fui
magts, quam accufationem Jpeftant. Integre , explicando omnium
peccatorum , qu& confcientiam gravant ,Jpccies , numerum certum ,
aut verifimuem, & circumflantias neceffarias, mutantes (peciem,&cc.
Clare , certis , fimplicibus &perjpicuis verbis fingula exprimendo,
certa a dubiis , materiam gravem a levi , aftum deliberatum afub-
repiume,feu advertentiam ab inadvertentia 5 confenfumplenum afe-
mipleno, &c. fecernendo.
V. TotffimHmjtrcA veram cordk Contxitioncm labora -, Vt

dc
D E P OE NIT E NT I A. 213
de his , omnibtifque peccatis totius vit& doleas exfolo &puro Dei a-
tnore , &c.
2. Vtfirmum & conftans propofltum concipias , b&c omnia ,
pr&ferimt magts voluntaria & , in qu&fitpius

impingis , ferio emen-
dandi, occafiones eorum &pericula cavendi : Deo demceps perfe-
iitus ferviendi , &placendi. Et h&c omnia cumfiitali fiducia paterna
Dei mifericordk, &cc. Porro utiliffimum erit ,ft affuefcas fi-equentare
hunc aftum contritionis;pr&fertim ante orationem, inpericula lapfus,
poftlapfum: intentaitone , antefomnum, idque vel unico fujpirio.
O Iefu amo Te, & doleo ex corde, quia ofFendi Te.

R D I A
E M E
quaedam communiora defe&us & vitia emendandi.
I. Concipe, & f&pius renovaferium&fervenspropofttumca-

jendi omniapeccata, maximeea in qu&pronwr es.
I I. Mane protefiare coram Deo contra molefliores tentationes ,
& procliviores lapfus, deteftando eos-y ac contra voluntatem tuam ejje

*cfemper fore,firmtter decernendo.
III. Pr&meditatwne praclica ante quodvis opus majoris mo-
menti utere , cum renovatione Intentionis , & Propofiti , emendandi
confuetos defeclus , & petitione grati , idque fiat fajtem per breviafu-
Jpiria.
I V. Attende fcopum feu finem cujufvis operis , & cave Jbllici-
te, neaberres^ veHmpingas in defeclus tibi famiitares. Serwage,

quod agts.
V. Exerciitum pr&fenti& Dei in omnibus adbibe , crebra & afi-

fiuofa ad Deum fufprria ejaculans.
VI. lntuere Chriftum uti vtvumjpeculum & exemplar omnis
perfccTwnts , & imitari nitere , excitans teipfum , eo ipfo quodgeris. ,
mmine Chriftiani.
VII. In tentationibus recurreftatimfihali affettu &fiducia ad
lejkm, ejufque dulcijftmum cor, &facra vumera. Item adfinum dul-
ctflim& Matris Virg. Mari&,ficfacile evanefcet omnis tentaiw. Renova
qmqueproteftationem mane fattam contra ejufmodifuggeftiones &
Q_3 tenta-
2i 4 P A RAD I S I S E C T. III.
tentationes. Heroice te refigna. Tempefiive te manifefia Patrijpiri-
tuali ,
pete confilium , &fequere.
VIII. Renova zslurn exjiirpandi radices bas N. xel illas N.
peccatorum , per examen particulare ; per exercitium mortijicatio-
nis , dcc.
Oratiopr&paratoria ante ConfeflionemSacramentalem.
COnditor cceli 8c terras Rex Regum, 8c Dominus ,
dominantium ;
qui me de nihilo fecifti ad imagi-
nem & fimilitudinem tuam, & me proprio tuo Sanguine
redemifti quem ego peccator non ium dignus nomina-
:
re, nec invocare, nec corde cogitare.

Te fuppliciter deprecor , humiliter exoro , ut cle- &
menter refpicias me fervum tuum nequam. Et miferere
mei , qui milertus fuifti mulieris Chananaeoe , Sc Mariae
Magdalenae ; qui pepercifti publicano, latroni in cru- &
ce pendenti.
Tibi confiteor , Pater piiflime , peccata mea ; quas fl
volo abfcondere, non poflum, tibi Domine : parce mihi
Chrifte, quem ego nuper multum offendi cogitando, lo-
quendo , operando, &
in omnibus modis, in quibus ego
fragilis homo &
peccator peccare potui, mea culpa, mea
culpa, mea maxima culpa.
Domine, precor tuam clemeritiam, qui de ccelo
Ideo,
pro mea falute defcendifti: qui David a peccati lapfu ere-
xifti, parce mihi Domine, parce mihi Chrifte, qui Petro
te neganti pepercifti. Tu es Creator meus & Redem- ,
ptor meus ; Dominus meus & Salvator meus 5 Rex ,
meus & Deus meus.

,
Tu es fpes mea,& fiducia meaj gubernatio mea,& au^

xiliatio mea confblatio mea , Sc fortitudo mea defen-
; ;
£10 mea & liberatio mea ; vita mea, falus mea, Sc refur-
,
redio mea ; lumen meum, & defiderium meuni; adjuto-

rium meum, 8c patrocinium meum.
Te deprecor &c rogo , adjuva me 3
& falvus ero ; gu-
berna
D E POENITENTIA. 215-
berna me , &
defende me ; conforta me , confblare &
&
me y confirma me, lastirica me ; illumina me, viiita
-
&
me. Sufcitamemortuum, quia fa&ura opus tuum &
fum.
Domine , ne dcipicias me, quia famulus fervus tuus &
fum , quamvis malus, quamvis indignus peccator ; fed &
! qualifcumque fim , live bonus , five malus , femper tuus
ium. Ad quem ergo fugiam, niii ad te vadam ? Situme
cjicis, quis me recipiet ? fi tu me defpicis ,
quis me aipi-
•
cict ?
Recognoice me ergo indignum ad te refugientem ,
quamvis fim viiis &
immundus quia fi vilis immun- : &
i dus fum , potes me mundare : fi ccecus fiim potes me ,
1 Uluminare fi infirmus fum potes me fanare fi mor-

:
,
:
'
tuus &
fepultus fiim , potes me refufcitare: quiamajor
eft miiericordia tua, quam iniquitas mea major eft pie- :
,|
tas tua, quam impietas mea : plus potes dimittere, quam
!
ego committere ; & plus parcere ,
quam ego peccator
'
peccare.
Non ergo defpicias , Domine , neque attendas multi-
]
j
tudinem iniquitatum mearum ; ied iecundum multitudi-
1
nem miierationum tuarum miierere mei , propitius &
efto mihi maximo peccatori.
Dic anima? mea^ Salus tua ego fum: qui dixifti, Nolo
:
mortem peccatoris , fed magis ut convertatur yivat, &

Converte me Domine ad te , noli iraici contra me.&
Deprecor te clementiilime Pater propter miiericor- ,
diam tuam fupplico &

exoro , ut perducas me ad bo-
&
num finem , ad veram pcenitentiam, puram confeflio-
•
nem , &
dignam fatisfadionem omnium peccatorum
'
meorum, Amen.
Oratio ante confeflionem Sacramentalem.
DOmine Deus , qui illuminas omnem hominem ve-

nientem in hunc mundum , illumina quaefofplen-
Q_4 dore
*i<5 P A R D
A I S I S E C T. III.
dore gratiae tuse cor meum,ut fufKcienter cognofcam de-
fedus &peccata mea eaque cum vero cordis dolore
, &
contritione confitear,ficut oportet coram te,& facerdo-
te miniftro tuo , ac plene pro iiidem fatisfaciam , eaque
emendem,ad laudem &
gloriam tuam,& benedi&ae Ma-
tris tuae, ac San&orum omnium, ac falutem animae meae,
Amen.
Oratio poft confejftonem.
GRatias tibi ago pientiflime Iefu quod me indi- ,
gnum peccatorem ad pcenitentiam patienter exfpe-

&averis , veniam & indulgentiam peccatorum mihi cle-
menter concefleris. Sufcipe obfecro hanc humilem con-
feflionem meam quam feci &quicquid mihinuncde-
,
fuit ad plenam & fynceram enumerationem peccatorum

meorum,.&convenientem proiifdem dolorem , tuex
fonte milericordiae tuae , ac thefauro paflionis tuae beni-
gne fupplere digneris , meque perfe&e abfolutum habe-
re in coelis : & praefta auxiiium gratiae tuae , ut deinceps
peccata devitem , ac fidelius tibi ferviam , intercedentc
gloriofa Virgine genitrice tua Maria, omnibus fan&is, &
qui tibi placuerunt ab initio mundi : juravienim &fta-
tui deinceps cuftodire judicia juftitiae tuae , te adju-
vante , qui vivis &
regnas Deus in faecula faeculorum
Amen,
Alia Oratia ante confejftonem Sacramentalem,
SVfcipe confeflionem meam, piiffime ac clementiilime

Domine Iefu Chrifte unica fpes falutis animae meae
,
& da mihi , obfecro

contritionem cordis ,
, lacrymas &
oculis meis , ut defleam diebus ac no&ibus omnes negli-
gentias meas cum humUitate puritate cordis. &
Appropinquet oratio mea in confpe&u tuo Domine.
Si iratus fueris contra me , quem adjutoremquaeram?
quis miferebitur iniquitatibus meis ? Mcmento mei Do-
mine,
:
I
D E POENITENTIA, Z17
1
1 minc ,
qui Chananaeam & Publicanum vocafti ad pceni-
tentiam, & Petrum lacrymantem fufcepifti. Dominc
Deus meus, fufcipe preces meas.
Salvator mundi Iefu bone qui te crucis morti dedi-
, ,
i fti, ut peccatores falvos faceres, refpice me miferum pec-

•
j
catorem invocantem nomen tuum : & noli fic attendere
malum meum , ut oblivifcaris bonum tuum : & fi com-
I
mifi undc me damnare potes, tu non amififti unde falvare
foles.
Parce ergo mihi , qui es Salvator meus , & miferere
peccatrici animas meae : fblve vincula ejus , fana vulnera.
:•
Domine Iefii
, te defidero , te quaero , te volo : oftende
: mihi faciem tuam,

j
falvus ero. &
Emirte igitur , piiflime Domine, meritis puriflimae &
ilimmaculatae femper Virginis Genitricis tuae Mariae &
: ) San&orum tuorum , lucem tuam veritatem tuam in. , &
animam meam quse omnes defectus meos inveritate
,
mihi oftendat, quos confiteri me oportet, atque juvet &

: doceat ipfbs plene &
contrito corde explicare. Qui vi-
i vis & regnas cum Deo Patre.
Owtiopoft Confeflionem.
Slt tibi Domine, obfecro , meritis beat33 femper Vir-

ginis Genitricis tuae Mariae , & omnium San&orum,
I grata & accepta confeffio mea, & quidquid mihi de-
ifta
, fuit nunc & alias de fufficientia contritionis de pu-

, ,
ritate & integritate confeffionis fuppleat pietas & mi- ,
fericordia tua : fecundum illam digneris me habere ple-

nius & perfedius abfblutum in ccelo. Qui vivis & re«
gnas.
ACTVS CONTRITIONIS,
ad remiffionem peccatof um obtinendam efficax 3 in fom
mam orationis reda&us.
Porro circa eum obfervanda fequentia
2 i8 PARADISI SECT. III.
i.. Aftusfidei, i. Dolor de peccatis. 3. Amor Dei fupcr omnia,

4. Propofitumdefuturo. j. Oblatiofui per Chriftum. 6. Spes
vem&pcr Chriftum. 7. Petitio gratk & auxiliiDei,
DOmine Iefu Chrifte , verus Deus & homo, Creator
ac Redemptor meus
2. Pcemtet me ex toto cofde ,
quod offenderim te
Dominum & Deum meum
3• Quem amo fuper omnia.
4. Et propono flrmiter amplius non peccare omnef- ,
que peccandi occafiones devitare , confiteri implere &

pcenitentiam , qux mihi fuerit injun£ta
$\ Et in fatisfa&ionem peccatorum meorum offero
tibi facratiflimam vitam , Paflionem , ae mortem tuam ,
toturnque pretium fanguinis tui pro nobis effufi , merita
quoque B. Marise femper Virginis , &omnium Sandto-
rum, atque omnia opera mea, totam vitam meam. &
6. Et confido in bonitate &
mifericordia tua infini-
ta, quod per merita pretiofi Sanguinis tui , mihi remiffu-
rus omnia delicba mea.
ils
7.Et gratiam uberem largiturus , qua vitam fan&e

inftituere, tibique perfede ufque in finem fervire va-
leam. Qui cum Patre fandoque Spiritu vivis ac regnas
Peus in faecula benedi&us, Amen.
Admonitio de A&u Contritionis.

COntritio adeo res eftpretiofa & efficax, ut momen~
to vel mille , graviffima etiam , peccata extinguat , hominem
Deo recoticiliet; ac beatam mternitatempeccato dcperditam recuperct,
fi
quem (fublata Confejfionis occafione ) fic mori contingat. Cor
contritum Sc humiliatum Deus non defpiciet. Contritio
maxime nititur amore Deifuper omnia , continetque tres aftus
vero
PrI M v s , eft Dolor ob ojfenfum Deum, qui dignijfmus eft ,
ut ab omnibus,fuper omnia ametur, & colatur.
Amici bonum, quod qitovis lethalipeccatoperditur, mfiwiw eft,

majus
:
D E POENITENTIA. ii 9
najus omriibus bonis : hinc & malum, quod quovis kthalipeccato in-
urritnr, infinitum eft,majus malU omnibus-.proinde tanti bonijaclu-
a, & mdttantiperpcjfio , majorem mertto dolorem incutiat , quam

i bona cuncla viupufentis, valetudo,fama, vita, cdtera omritafint
£rdita. lntertre millies ,jocus eft,fi Aternis inferorum igritbus confe-
\atur, quibtts nospeccatum vel unicum obftringit.
Secvndvs, eftpropofitum , non amplius dclinquendi 3

tquefi quid iniqueftt acquifitum, reftituendi.
Ex hocfirmo animi decreto , ita paratumfe quis offert ad omnes
)« leges fervandas , ut dicat : Dixi, Doraine, cuftodire legem
uam : quicquid praecepifti , 6 mi Deus , faciam quam
ofTum integerrime.
Tertivs, eft Spes veriu , & Petitio gratu ad feriam
u emendationem.
i
Accufarefe , &fenon emendare , eft Deum tentare : nee quic-

uam valet , a malis veniam pofcere , & mala de novo iterare. San-
uis autem & mors Domini lefu hanc nobisfiduciam ingerit , ut h<x.o
\eremus. petamus tanta , feriam fcilicet emendationem vit<z , poft

imgravcs ac multiplices offenfas.
Accufatio fui
Btpropofitum emendanda viu, ubi quis in culpam, qttam

fciveratftbi maxime cavendam, relapfus eft.
bMi
homo ad
amantiifime
te redeo
Deus ego ingratus ego perditus
,
poftquam iatis
,
a te per illicita
,
im evagatus : nunc te amicum quaero , quem

mihi ipfe
oftem feci. Iterum deliqui: poft tot jam cafus,iterum &
ecidi.. Ah! Domine,in culpam illam,quam fciebam tibi
lurimum difplicere,mihi maxime nocere, in hanc ipfam
:erum relapms fum.
Quantum mihi hxc cavenda eflet, praefeiebam, ta- &
len non cavebam. Ita Majeftatem tuam 6 Deus ofFen-
i, gratiam tuam perdidi , ccelum amifi , meipfum dam-
avi , &; quam ob caufTam ? ob rem nihili, meram va- &

nitatcm:
ftio PARADISl SECT. III.
nitatem quid enim aliud eft
: illa, quid commo- voluptas
dum illud, &c. quae captabam ?
Seio,Domine,tu mihi fuper omnia es amandus: agno-
fco , mi Deus , quod lex tua & tuus honor cariora mihi ,
effe debeant rebus creatis omnibus & tamen tarn

,
perdite meipfum amo , ut meum honorem , lucellum

meum, meamque libidinem, tibi,tuae legi,tuoque hono-
ri prastulerim jam faspiflime.
Ah quam adhuc
! carnalis fum ! & licet ego negem , ,
opera mea loquuntur. Mundusnon tantummihi non-

dum crucifixus eft, fcd totus in me vivit & fpirat, plenus
fiim pravis motibus, foedis concupifcentiis, defideriis, &
infinitis miferiis : & tamen non humilior ; quin asftimari i
& praeferri gaudeo.

Vita mea merus eft Euripus , meriffima mconftantia , l
8c mutabilitas : fenfus mei exteriores ,

quoquo volunt
liberrime expatianturquam varias, & quam foedx ima-
:
gines animum meum faepius incurfant Quam cgo, 6 mi !
Deus, dura & immobilis cautes fum, cum de pcenitentia

agitur ad loquendum quam promptus & incautus fur-
! !
dus ad monita falutis ; ad fabulas nugas avidus : quae &

coelum &
Deum concernunt , nimis peregrina mihi funt
6c faftidioiaj quae ad terrena lucra,& corporis commoda
ipe&ant, facillime apprehendo.
Cum orandum eft, totus naufeoj cum epulandum, to- j
tusinhio. ad cultum divinum teftudo fum , adlufum&

jocos aquila velocior. ad honefta repo , ad vetita volo.
ad invidiam &
fiifpiciones proniflimus fum , ad excufa-
tionem alienae imperfeAionis perdifficilis. mihi mol-
lis & lenis flim , aliis durus & rigidus. Vixtangor, &
en irafcor & ferio
, j certe lingua , cum manu non pof-
lum. Nemo me lasdit , in quem non ultionem mediter
& vindidam.
Concupifcentiae ignes , oDeustunofti, quammihi
lint vicini : hic ego quidem difHmulo tego,tibi tamen, &
omun-
! ,
:
DE POENITENTIA. 221
mundi ocule , aperta funt omnia : nullum cordis fecre-
im eft, quod tibi celari pofEt. quotics,& quanta fa- O
rum me propono &
fpondeo : mox omnia in ridicu-
t, imd in flagitiofam oblivionem evanefcunt.
Iure igitur doleo , me dolenda toties committere

hoc ipfum doleo, me non magis dolere,nec fatis,
16 vel
:t par eft, propriam fentire miferiam.
Etquamvis ha&enus ad omnem pietatem lentiiTimus
aerim, & heu nimis akcer & feftinus ad vitia, tamen ta-
s deinceps efle nolo. Ego non ero ego. Non ego qui
fii. Dixt , nunc ccepi , iter ad ccelum nemo bene perficit
ifi .qui quotidie incipit.
j
Igitur firmtflime ftatuo , opetua, Domine, confi-
js, priores culpas illas , & omnem peccandi occafionem
: uam diligentiflime cavere. ofithaec mutatio dexterae
I >xcelfi
. Dominus meus, & Deus meus 6 cor mundum & , ca-
jtum in me crea : innova, oro, in me fpiritum redum , ut
andem aliquando vitam ferio emendem , ex animo te
mem, & ad finem vitae fic perfeverem.
F O R M V L A
;xcitandi affeclus pios Gratitudinis , contritionis , &c.
tum ante, tum poft Confeffionem.
Ix P. Cbrifl. Uaja. tn Induft.
Olefu Deus cordis mei , & lon-

infinite mifericors ,
ganimis, infinite fuavis, & amabilis,quomodo cum

?atre & S. Spiritu multiplicas fitper me , inter cceteros
iledos tuos, inajftimabiles divitias mifericordiae, longa-
limitatis , bonitatis, &
caritatis tuae, huculque toties me
:am ingratum cum Petro refpiciendo ; toties me indi-
mum cum Magdalena longe a te aberrantem in viam fa-
utis revocando ; toties tam immundum in fanguine tuo
iealbandoj toties tarn prodigum filium 3 in ofculuni pacis
reci-
222 P A RA D I S I S E C T. III.
recipiendo ; toties tam infidelem fponfam in intimarri
familiaritatem invitando.
Vere miferator & mifericors es Domine ,
patiens , &
multum mifericors. Vere fiiavis es univerfis , & mifera-
tiones tuce fuper omnia opera tua. Conflteantur tibi
omnia opera tuajmaxime opera mifericordiae pietatis, &
& San&i tui miferationes tuas experti benedicant tibi ,
rriifericordias tuas aeternum cantantcs.

Agnofco,veneror, ample&orque vifcera mifericordiae
tux tantae erga me, Ele&ofque omnes, comprehenlbres,
& viatoresj atque illorum,omniumque poflibilium crea-
turarum poflibili affecr.u gratias ago , agamque astefnum
pro ineffabili illo asternas dilecrronis exceffu , quo me in-
ter illos a tot peccatis,in quae incidiflem,clementer prce-
fervafti ; labentem tam longanimi-'
in tot quotidie toties
ter tolerafti tam mifericorditer ad pcenitentiam lapfum
;
exftimulafti ; tam benigne pcenitentem in gratiam rece-

pifti :infuper mihi tam liberaliter efficacem voluntatem
refipifcendi copiofam gratiam fancr.ius deinceps viven-
di,& firmam fpem perfeverandi, gloriamque confequen-
di,communicare hucufque dignatuis es.
Pro his aliifque innumeris bonitatis tux beneficiis ,
utinam tota vita laudaflem te,& gratias egiflem! Vtinam
te infinito honore &amore digniilimum femper amaf-
fem &glorificaflem Vtinam' nunquam offendifIem,nec
!
offenderem pofthac in aeternum !
Sed eheu, quam parum agnovi, amavi, glorificavi te,6

Bortitas infinita ; quid retribui tibi pro omnibus quae re-
tf ibuifti mihi, praeter irtnumeras offenfiones,ingratitudi-
Doleo de his
nes,negligerttias? &
de omnibus,& fingulis
totius vitas peccatisexanimo, noripropter fupplicit
,
metum; aut^gloriae detrimentum iedpure propterttf' :
Deum meum irtfiriite amabilem quia tibi quem diligo ,
cFiiigamque asterrtum, fiipcr omnia, displiceht.

Ardertter dciidcro , firmit-crcjue propono , -cmendare
omnia
, ,,
D E P OE N I T E NT I A. 22 f
mnia peccata mea , maxime haec N. cum gratia tua pcr
xc media , &
novo fervore me totum tuo impendere
;rvitio, &c.
Pcr eandem benignitatem &
charitatem tuam infini-
&
m qua cum Patre Spiritu fancto , 6 Bone Ieiu , mie'
,
gratum peccatorem , &

pcenitentes omnes toties ocu-
;miiericordiae tuse tam benigne rerpexifti,longanimiter
>lcrafti , in ianguine tuo dealbafti , nunc refpicere &
olerare , &
dealbare non definis , memento miierere &
itius Ecclefiae tuae fan&ae , ejufque capitum & mem-
; rorum, &c.
O
Regina San&orum omnium , Mater Dei , vir- &
10, S. Angele cuftos, San&i Patronimei N. omnef-
ibe Ele&i benedicite , laudate , Sc iiiperexaltate Domi-
kim mecum , Sc pro me , pro hoc aliif que benefkiis mi- ;
», Sc vobis , omnibufque collatis , & conferendis in ae-

hrnum gratiamque impetrate,illum nunc
: perfecte glo-
olim beate vobifcum in patriaj aeternum
:,ficandi in via,
li cum Cherubim &
Seraphim accinentes : Sandtus ,
anclius, San&us , Dominus Deus Sebaoth. Benedi&io
I
LrclaritaSjC^f.
Alia Formula pulcherrima excitandi affeclins

poft Confeflionem
Ex eodem : tbid.
Olefii infinite amabilis , unde mihi tam vili terre

vermiculo, tam immundo peccatori tam ingra- ,
k> fervo,tam prodigo filio, tam infideli fponfae tanta mi-

i ratio tantae benignitatis : tanta dignatio tantae majefta-
s,tanta dilectio tantas charitatis , ut me toties a te lon-
|'2 aberrantem oculis miferieordiae tuae reipicere , erro-
I ?um reducere , caecum illuminare , lapiiim erigere y 8c
I I pads ofculum invitare digneris ? San&us , San&us
an&us, Dominus Deus Sebaoth^
< Agno-
224 PARADISI SEC T. III.
Agnofcaris , ameris , &
glorificeris infinite , infinities
ab omnibus, in omnibus,fuper omnia, gratis, propter te,
in aeternum, & ultra.
Quomodo multiplicas fiiper me hucufque miferi-
cordiam , charitatem , & bonitatem tuam ! Agnofco
veneror , ample&or : omniumque creaturarum poffi-
bilium poflibili affe&u gratias ago , agamque in aeter-
num.
Quam parum & imperfe&e te infinito honore amo- ,
te , obfequio digniffimum redamavi ; glorificavi , in-

iuper quoties fic N. offendi ! Agnofco , deteftor ingra-
titudinem meam tantam erga te , atque ex animo doleo
propter te. Ignofce, fupple per te. Ex momento hoc te
tuumque fan&iffimum beneplacitum brachiis dile&io-
nis , &
omni poffibili pietatis affe&u ( licet me vclJes
annihilare , aut reprobare , quod infinita bonitas tua
non permittet) ar&iffime conftringo , conftringamque
in aeternum.
Da ut fciam, velim ,
poffim id perfe&e praeftare, ficut
/cis & vis & omnes mecum
-
y ,
per lacrymas, fudorem, &z
fanguinem tuum.
Iefii Deus cordis mei, da gratiam omnia peccata, ma-
xime hoc N. emendandi j in haC N. virtute proficicn-

di , hoc N. opus reformandi in fan&a vocatione perfe-
:
verandi. Fac,ut in te vivam,in te moriar,in te perennem:

fim obfecro totus tuus , &
tu meus, 6 Iefii, in aeternum ,
per merita tua, beatae Virginis omnium SS. &
Hic Vanitentiam injunciam perfolve.
II. C
Imilem gratiam , indulgentiam , mifericordiam
«^ omnibus , pro quibus mori dignatus es , pro &
quibus maxime orare teneor, &
fbleo, praefta o Bone Ie*
hi , per infinitam charitatem tuam , per lacrymas , f udo-
rem , &
fanguinem tuum , per merita Beatae Virginis
^Matris tuae, &; omnium San&orum.
Defun-
, : ;, , ,, : ,: ,
D E P OE I T E T I A. 22?N N
Defun&is requiem concedendo, ut a peccatis expiati*
Sz in refrigerium edu&i , pro me ingrato peccatore te ,
perfe&iflime ament, laudent, & glorificent.

Iuftos in gratia conftitutos confervando , promoven-
do, adjuvando , ut in fan&itate , juftitia tibi fervientes &
omnibus diebus vhx fuse eant de virtute in virtutem
donec beate videaris ab eis in ccelefti Sion.
Peccatores omnes oculis mifericordiae tuasbenigne
refpiciendo, ad agnitionem, timorem,& amorem tui mi-
fericorditer convertendo , ut 8c ipfi dealbati in fanguine
tuo , mifericordias tuas nunc in terris , olim in Ccelis ,
cum Beatis omnibus decantent in aeternum.
D. D O M I N I C I
C A R T H V S I A N I
'Exhortatio ad Pcenitentiarti.
HOmo Dei
Cur, incarnemori-
creatura Tot funt gaudia San&o-
rum
tura Tottormenta reproborum,'
Eft tam parva tibi cura Quod immanitas amborum
Pro aeterna gloria ? Nullo fenfu capitur
Illa quanta fit fi poft mor-
fcires , Donec anima
Praeteream nil fitires tem ,
Nec mundana fic ambi- Aut bonorum fumat fbr-
res, tem
Vana, tranfitoria. Aut malorum ad cohortem
Et fi pcenas infernales Improvife rapitur.
AgnovifTes, quce, & qualesj Quando caro fepelitur ,
Tuos utique carnales Heu de fpiritu nil fcitur
Appetitus frangeres Vtrum gaudet, an punitur^
Et innumera peccata >
Non fit magna mentio.
Di&a, fa&a, cogitata Lu&us quidem fimula-
Mente tota confternata tur j
Merito deplangeres. Sed fubftantia vaftatur

R In
zi6 PAR AD I S I S E C T. IIL
In propinquis generatnr Iuftam tamen approbabunt
Zelus &contentio. Iudicis fententiam.
Mors eft bonis, mors eft Et quod lbnat magis du-«
malis, re,
Sedfbrs nimis inaequalis Omnes Dei creatura?
Subinfertur, aeternalis Aggravabunt jufto jure
Vitae, vel interitus. Ream conf cientiam.
Exequiae fi celebrantur Sed haec facris ex fcele-
Si vel noti convivantur ftis
Ni defun&o fufFragan- Ipfa fui fiet teftis ,
tur, Nullam judicis in geftis

Si tunc eft immeritus. Intuens injuriam.
Nullum tempus pceni- Tunc horfibiles torto-
tendi res
Mora nulla revertendi Tot incutient terrorcs
Nec tunc locus fugiendi Vt jam fentiens dolores
Miferis fupererit. Vertatur in furiam
Si visfurfum, detrahe- Tunc a bonis reproba-
ris, ta,
De abyffis extraheris In feipfa defperata
Iudici ut prajfenteris j Anima fic defolata
Nihil tibi proderit In profundum mergitur.
Iefum fi non dilexifti Vbi chaos obfirmatur
Nec Mariae fervivifti Numquam ut egrediatur ,
Nec patronum quaefivifti Sicut Abraham teftatur
Tibi in fubfidium Huc illuc non pergitur.
Quis orabit pro deli- O quae lingua vel nar-
do? rare,
Quis fpondebit pro convi- Vel quis fenfus cogitare
cl:o? Quis vel audet numerare
Quisjudicio tam ftrido Mala multiplicia
Fiet in praefidium ? Quae daranandis fimt
Pacis Angeli afiabunt parata
Sicut fcriptum eft , plora- Et diverfis deputata
bunt j Prout fingula peccata
Exigunt
, , ,, ,, ,
, ,: , ,, : :, :,
, ,
D E POENITENTIA, 22?
Exigunt & vitia ? Vultu femper poflis frui
Ignis , frigus procella- Felix prorfus, illa cui
rum Vifio conceditur.
Sulphur , fcetor tenebra- A qua numquam fepara-
rum, tur,
Ingens lu&us animarum Sed perpetud lsetatur
Pars earum calicis. Mali nihil formidatur
Sempiterna mors , dra- Nec quis ibi lseditur.
cones Illic Angelorum chori,
Fames , daemones , bufo- San&i facie decori

nes Vivere , nunquam mo- &
'
Amarillimos agones ri,

Superaddunt mileris. Mortis nec memoria.
Tot fiint loca tenebro- In seternum fed gaude-
fa, re,
Tot tormenta monftruo- Summo bono inha»rere
&, Cun&a bona poflidere
Quot hasc terra fpatiola In aeterna gloria.
Atque vilibilia. Numquamauris hicau-
Quali parum fint mi- divit
randa ., Nec videre quifquam fci~
Nec ad illa comparanda vit 5
Iftaquippe enarranda Solum qui in ccelis vivit

Haec indicibilia. Scitexperientia;
Sic lsetitia San&orum Quid a malis liberati }
Angelorum
Iucunditas Et in gloria locati
"eigloriaDeorum Ipli poflident beati
Eft inenarrabilis. In Chrifti prsefentia.
Eris clare Deum videns Sed his paucis propala-
Amans , tenens , fruens, ritis,
dens, Parrim taclris narratis , &
Potens , fciens, placensju- Quae tum landis tum da*
dens mnatis
Firigens, liber, agilis. Brseparata legimus
Vbi Conditoris tui Iam prudentius agamus
R 2 San&am
2*8 PARADISI SECT, III.
San&am vitam eligamus ,
Et quotidie viiefcit
In hoc mundo defleamus Fallax ejus gloria .,
Mala quae peregimus. Qnx demergit ad infer-
Non vivamus utjumen- , na.
ta , E rg° glotia mperna ,
Ne poft mortem ad tor- Vita nobis fempiterna

menta Iugis iit memoria.
Veniamus lamenta & Vt defun&i fublevemur >
Intolerabilia. Cum cadeftibus lastemur
Modo veniam precemur, Et in Deo gloriemur
Mortem Chrifti medite- Summe dele&abili
mur Qui folus glorificandus
Ad fuperna praeparemur Eft , amandus & optan-
Defiderabilia. dus
Ecce mundus evanefcit Laudeque magnificandus
Decorejusjammarcefcit: Eft interniinabili. Amen.
S. A V G V S T I N V S.
Videte qualU debeat ejfe poenitentia : quia multi ajftduefl dicunt
ejfe peccatores , & tamen adbuc ilios deleclat peccare. Profejfw eji ,
non emendatio. Accufatur anima , non fanatur i Pronunciatttr
ojfenfty non tollitur. Panitentiam certam nonfacit ,nifi odiumpec-

cati, &amorDei. Quando fic panitcs , ut tibi amarum fapiat in
animo , quod antea dulcefuit in vita ; & quod teprius obleclabat in
\
corpore , tpfumtecruciatinmente , jam tunc bene ingemtfcis ad

Veum, & dices : Tibi foli peccavi, & malum coram tefeci. Serm. 7
de temp.
S. GREGORIV S.
Pcenttenliam agere, efl &perpetrata malaplmgere, &p\angen~

da non perpetrare.Nam quific alia deplorat, ut tamen alia commit-
tat,adhuc poenitentiam agere, aut difftmulat, aut ignorat. Hom.34
in Euang.
S. A M B R O S I V S.
Quid in craflinum dijfers ?& hodiernum diem
Potes lucrari. COr
xendum eji enim , ne & illum non tenm & hunc amittas. 3 Kon
exiguum
DE POENITENTIA, 229
txiguum detrimentum eft vel hou unius : &ma hora totks viu
ymiocft. EpHr,. 82.
S. AVGVSTINVS.
Vercutitur hac animadverfwne peccator , ut moriens oblmfcatur
fui, qm dum viveret oblitus efi Dci. S. Auguft. Serm, 1 o. de om-

nibus SS. Vide cundem libr. jo, Homil. 41.
D M.
Deus converfwni tm indulgentiam promtfit , fed dilationi tm
diem craftinam nonpromiftt. m Pfal. 144.
F I N I S S E C T. III.
R3 D E O
: :
23*
DEO OPT. MAX.

M A G N Maris
1 Hujus
ARCHITHALASSO:
Cui Venti & Mare obediunt.
Sub Cujus Imperio

Ad ^ternitatis Portvm
Per Vaftum hoe MUndi Pelagvs,
Varias interProcellas,
In Magna EccLEsiiE Navi,
Chriftiana N a v i g a t Gens Mortaliuril. 3
Feiiciterque provehitur j
Auxiliante impriinis
FIDEI Cynosvra,
•
SPEI Anchora,
CHARlf ATIS Remigio.
Clavvs PRVDENTIiE curfum dirigit
|Malvs IVSTITIA reaaNavemfervat:
[Rvdentes FORTITVDlNlS eandem firmant
Bolis TEMPERANTIiE pericula prsecavet
RAf I O fedens in SpecvlA,
Hoftes, Sidera, Tempeftates, obfervatj
Scopulos &
lyrtes declinat
HvMlHTAS.
PAVPERTAS fugit Piratas:
CASTITAS vitat Sirenes:
OBEDIENTIA clamat Celevsma,
R 4 Sed
Sed & interim Antlia Poenitentiae Sentinam
exhaurit.
Denique Oratio,Ieivnivm,Eleemosyna
Cêterasque Virtvtes Vela fua pandunt.
Sed quid haec profunt , aut pofTunt omnia ?
Si non fecundus afpirat VeNTVS:

Tuse, inquam, 6 fupremum Nvmen &Flamen,
GRATIiE FAVONIVS?
Sine quo pofTumus nihil ;
Ex quo eft omnis noftra fumcientia.

Etecce, Motvs Magnusin Maiu fa&us
Graviter quaflat Navem.
domine, SALVA NOS PERIMVS. ,
Marisj
Mirabiles Elationes
At mirabilior in altis Dominvs.
O magne mundi Rector,
Quando impesabis Ventis & M A R 1
Vt fiat tranquillitas magna ?
Quando dabis Halcyonia?
Et laetum canentes Allelvia, dicere
Tranfivimus per ignem Sc A Q.y A M ,
Et eduxifti nos in. Refrigerivm?
SECTIO
,
233
S E C T I O IV,
Varia Exercitia ad ftudium Virtutum } &
Chriftianav perfeftionis utilia
Complectens.
ORATIO PRIPARATORIA,
Ad omnetn ptam lettionem.
BBatus homo quem tu entdier'ts,Domine, & de lege tua docue-

ris ettm : ita Domine : Beatus omninb, quia errare nequit Te
Duce ; nam V l A es : necfaUi Te Dottore, quia V E-
RItAs es : necperire , Te Protettore, nam Vita es. Ita-
que Bonitatem , & difciplinam , &fcientiam doce me. Nam multa
quidempajfim audio virtutis acpietatis documenta ; multa degratk
tm obtinenck mediis ; monitis ac mandatis tuis pie ac ddigenter k
Servis tuis confcrtpta lego ; fed quomodo intelligam , nifi tu illumi-
nes intellettum ? & quomodo perficiam , nifi & tu inflammes
affettum ? Velle quidem adjacet mihi, perficere autem non inve-
nio. Nihil utiqttepojfumfine Te ; at in Te omnia , aquoefi omnts
nofira fufftctmtia.
ltaque dum ego lego , qm pie confcriptafunt in libris ; Tu eadem
fcribe qmfo digito ttto in tabulis cordis mei : Nam pulchre ditta mul-
cent quidem aures ; fedfine te non movent animos. Tmfira , in-
qvam, loquitur mihi homofimilis mei, quantumvis pie, dotte, diferte
loquatttr: nifi tuDomine mihi loquaris intus ad cor. Ejaergolo-

quere Domine , quia auditfervus tuus : Sin minus , fac ut audiat
quifacisfurdos audire, & mutos loqui.
Sed infuperfac , ut ardeat cor meum in me , dum loqueris mihi.

Doce nte facere voluntatem tuam , ne adgraviusjudicium mihifit,
fcmffe qtitd &velis, nonfeijfe. Servus enimfckns voluntatem Do~
mini , & nonfactens , plagis vapulabit multis. Atfervus tuusfttm
ego : Da ergo mihi intellettum , ut dtfcam mandata tua : addegra"
tiam, ut cuflodiam illa in toto corde meo. Nam tibi uni deinceps pa-
rere, &placere, aternumque adhtrere defiderat anmnimaa. O
Deus cordis mei j &pars mea Deus in &ternum %
K $ CAp a
2B4 PARADIST SECT. IV.
C A P. I.
DE DOCTRINA PIE VIVENDI

colloquio inter Chriihim &c Homi-
nem tradita,
§. I. Ajpiratio ad viamfalutU.
HO M o. O Sapientia iEterna, Domine Deus meus,

quam admirabile eft nomen tuum in univerfa ter-
ra ? Tu quidem omnia haec creafti ex nihilo potenti dex-
tera tua & ex immenfa bonitate tua formafti me cum
; ,
non eflem,ad imaginem tuam ; cum vero perditus eflem,

redemifti me in fanguine tuo; &
pretioiam animam tuam
in mortem dedifti, ut ego vitam haberem.
Signafti quoque fuper me lumen vultus tui ut agno- ,
fcerem te fummum Bonum meum. Vnde 8c ad te,6 Deus

meus , defiderat anima mea quemadmodum cervus ad
,
fontes aquarum. O quando &

quomodo apparebo ante
faciem Dei ? Nec enim in hac terra deferta, invia, &c in-
aquofa j in hoc loco horroris& vaftae fblitudinis , viarn,
fatis certam & fecuram reperio.

Tu itaque lux vera quae illuminas omnem hominem
,
venientem in hunc mundum illuminare mihi qui in te-

,
nebris,& umbra mortis fedeo,ad dirigendos pedes meos

in viam pacis & Illumina tenebras meas: Dic quid
falutis:
faciendo vitam aeternam poflidebo ? Tu qui vkm Dei in,

veritate doces , , qua ambulem , ut
oftende mihi viam in
perveniam ad te, 6 Salus, 6 Vita mea.
ChrisTvs. Merito de via quasris , quas ducit ad
vitam. Eft enim via quas videtur homini bona, fed novif-
fima ejus ducunt ad mortem. Arcl:a vero angufta eft &
via, quae ad vitam ducit; &
pauci inveniunt eam At fpa- :
tiofa via, quae ad perditionem tendit heu quam multi : &

vadunt per eam Nimirum his curas non eft, in bivio
!
imo
:
DE EXERCIT. VIRTVT. 23?

imb inter tot ambages & diverticula qucerere de via re-
&a & gnarum
, ducem requirerc.
viae
Hinc in circuitu impii ambulant & non invenientes ,
viam pacis & veritatis,mifere pereunt. Indicabo ergo ti-

bi,6 homo,quid fit bonum,&: quid ego Dominus requi-
ram a te.: utique facere judicium & juftitiam; diligere &
mifericordiam; & fbllicite ambulare cum Deo tuo.
H o M o.Scio , Domine , quia non eft hominis via
ejus nec viri eft , ut ambulet ,
; &
dirigat grefTus fuos.
Nefcit omnino finem fuum ignorat introitum : exi- &
tum fiium homo peregrinus &c advena fuper terram. Si-
ne te fumus ficut oves errantes , non habentes Paftorem.
O Paftor bone , require fervum tuum. Dirige me in ve-
jritate tua , & doce me ,
quia tu es Deus Salvator meus.
jEt vide , fi via iniquitatis in me eft , & deduc me in via
sterna.
$,2. Viavita Christvs; Per Ohfervationem

mandatorum ejus.
'[{*** Hr1stv s. Vk viam fcire ? Ecce, Ego fiim Via,

V^/ Veritas & Vita, Vta in exemplo; Veritai in prorhiflb;
Vka in praemio. Qui fequitur me non ambulat in tene- ,
)ris, fed habebit lumen vitse. Ego exemplum dedi vobis,

ut fequamini veftigia meaût quemadmodum ego feci,ita
Sc vos faciatis. Infpice ergo vitam meam , & fac fecun-
dum exemplar , quod tibi in monte monftratum eft
Nempe,dif ce st me, quia mitis fiim humilis corde; non &
enim veni,ut facerem voluntatem meam,fed ejus qui mi-
Ik me : imo fadus fum obediens Deo Patri ufque ad
tnortem, mortem autem Crucis.
&
Vade ergo tu,6 homo,& fac fimiliter: Efto humilis
Sc obediens& vis ad vitam ingredi ferva mandata.
: , fi ,
Primum autem & maximum mandatum Diliges Do- eft:
i minum Deum ex toto corde i\K>,&c & Proximum tuum .
teipfum. Qui habet mandata mea, Scfervatea;

IGcut ille
2 3 <5 PARADISI SECT, IV,
ille cft qui diligit mc. Nam probatio dile&ionis exhibi-
tio eft opetis.
H o m o. Eja Creator mi,operi manuum tuarum por-
rige dexteram, ut non declinem a mandatis tuis. Vtinam
dirigantur viae meae ad cuftodicndas juftificationes tuas
"Nam a lege Domini voluntas mea. Sed, heu, infelix ego
liomo , condeleclor quidem legi iecundum interiorem
hominem , fed lentio aliam legem in membris meis , re-
pugnantem legi mentis meae , ut non quod volo bo-

num, hocfaciam, ied quod nolo malum; adeo proni funt
ad malum fenfiis hominis ab adoleicentia fua : cor- &
pus quod corrumpitur , aggravat animam : Et quomo-
do diiigam te , quemadmodum diligi vis, Sc debes ? cum
modus diiigendi te fit, diligere fine modo ; quia tu exce-
disomnem modum.
Christvs. Mandata mea gravia non iunt j multb
minus impoflibilia Iugum enim meum iiiave & onus
: ,
meumleve. Si mihi non credis, convincent te tot mil-

lia fidelium meorum ,
quitoto corde adhaeierunt mihi.
Imo pueri quoque, & tenellae virgines iexu & a:tate
fragiles, confundent te. Ecce quomodo computati iiint
inter rilios Dei,5y inter fanctos fbrs illorum eft. Carnem
cum defideriis fuisamoremei crucifixerunt 3 mundum,
& omnes ej us illecebras calcarunt ; minas quoque &c
omnia tormentorum genera fortiter ipreverunt;Satanam

viriliter vicerunt 8c iic jugum meum ampledentes cum
,
gaudio , in toto corde iequuti funt me Redemptorem

iirum. Et tu non poteris quod illi, illae ? &
Ho m o. Hi iiint, qui ut nubes volant,ego autem de-.
bilis Sc claudus humi repo nimis, confortata eft virtus
eorum &
non potero ad eam pertingere.
,
Christvs. Contemplare crgo , 6 homo , (huma-

num dico propter infirmitatem carnis tuae) eos qui ia-
pientes fiint , ut faciant mala, & laetantur cum malefece-
rint 5 fcd 8>c vitulos Epmaim doctps diligere trituram
filios
DE EXERCIT. VIRTVT. 237
filios inquam,hujus faeculi : Ecce quam impigre currunt,
& fudant, quomodo dijfcruciant fdb, ut modica, & mox
pcritura, terra? bona comparent fibi ! Cur, & unde for^-
tiores illi fiint filiis lucis in generatione fua ? Cur , cum
£111 fic exhibent membra fua fervire iniquitati ad iniqui-
tatem , tu non poflis ea exhibere ad ferviendum juftitiaj
in fan&ificationem Experire ialtem & vel modicum
? ,
labora, & invenies tibi multam requiem. Videbis quan-

to ccelum lucrari , quam terram ; mihi quam
faciiius fit
&
mundo placere fervire. Agnofces quoque miferiam eo-
rum qui ambulant vias tam difficiles , quia labor con- &
tritio , &
infelicitas in viis eorum , qui viam pacis non,
cognoverunt ; At via; mex , vice pulchraj ac faciles. Vt
quid ergo diligitis vanitatem &
quasritis mendacium ?
quid laliamini in via iniquitatis ? Vfquequo gravi cor-
de , 6 mendaces filii hominum in ftateris ? Quid pro-
derit vobis totum mundum lucrari , &c animae detrimen-
tumfacere? . .
H
o m o. Quo ibo a te Domine ? verba vitae aeter-
nx habes. Teftimonia tua credibilia fadta funt nimis.
Beatus homo quem tu erudieris Domine , Sc de lcge
tua docueris eum. Vias tuas demonftra mihi &c femitas
tuas edoce me. Deduc me in femitam mandatorumtuo-
rum , quia ipfam volui viam autem iniquitatis amove
-,
a me.
Christvs. Audi verba mea, quia fpiritus vita &
flint. Ego docens te utilia. Beatus homo, qui audit me>
& cuftodit fermones meos. At vani funt omnes homi-

nes ; in quibus non fubeft fcientia Dei, Ecce paucis Sc
faciiibus monitis inftruam te in via hac qua gradieris.
Ducam te per femitas aequitatis; quas cum ingreifus fue-
ris , non arctabuntur greilus tui , & currens non habebis
ofFendiculum. Tu
autem diligenter auiculta fermones
meos , &
repone eos in corde tuo. Si enim volueris ler-
vare-mandata mea, confervabunt te.
o m o, H
238 P A R A D I S I SECT. IV.
Ho M o. Loquere Domine quia audit iervus tuus.,
Sed & da mihi intelle&um , ut dilcam mandata tua , &

cuftodiam illa in toto corde meo. Doce me facere vo-
luntatem tuam , quia Deus meus es tu. Ne fervus fciens
voluntatem Domini , &
non faciens, plagis multis vapu-
lare dignus iit.
§. 3. Confideratio Finis creatumti noflr<e*
CH R
tuas fcepe
Ante omnia Finem creationis
1 s tv s.
& ierio
tecum coniidera. Nofti enim ,
quia fine cognitione Finis legitime ordinari media non
pofTunt. Cogita ergo quorlum creatus iis H o m o : &
factus ad imaginem iimilitudinem meam &
Cur tam :
nobile donum Rationis prae cseteris animantibus acce-

peris : Cur in hunc mundum quaii in ampliilimum thea-
trum introduclus iis. Denique cur tot laboribus totius
vitae meas, & fanguine meo pretiolb redemptus tot in- ;
fiiper Sacramentis & cceleftis gratia? proeiidiis inftru^

,
ctus iis.
Numquid enim vane conftitui omnes filios homt-

num ? Et quorium tot illis corporis animique donacon-
tuli ? an ut ftudeant cumulandis divitiis ? ut famam no-
minis &
gloriam quasrant ? magnifice &. ample ajdifi-
cent, quaii hk asternum victuri ; ut conjungant domura
ad domum , &
agrum agro copulent ; ut circa villas , &
juga boum occupentur ; ,ut induantur purpura byiTo, &
& epulentur quotidie fplendide ; ut voluptati , otio. , lu-
dis , & jocis vacent 3 ut comedant & bibant & ducant
,
in bonis dies fuos , rati hanc efTe partem iiiam ? Vah im-
pia , & nimis impar liberalitati mex cogitatio. Nara
multo quidem altiore fine ego hominem condidi , &
redemi.
H o M o. Lauda 6 anima mea Dominum landabo ce :
Domine in omni vita mca. Quid enim eft homo quod

memor es ejus ? Aut quid appoiiufti erga eum cor tuum,
tuqui
DE EXERCIT. VIRTVT. a 39
tu qui nullam habes indigentiam ? An forte bonorum
At quid habemus
noftrorum egebas , ut conderes nos ? ,
quod non accepimus ? Tuus eft orbis terrae , & omnis

plenitudo ejus. Solum ut divitias bonitatis 8c glorise
,
tuae in nobis oftenderes , fecifti nos. Cum enim natura

tua fit fumma bonitas , nihil magis defiderat ipfa , quam
ut communicare ac diffundere pofEt. Quis poterit, 6
le
Dominc, enarrare mirabilia Potentize, Sapienttae,&; Bo-
nitatis tuae ? Quid retribuam Domino pro omnibus
quae retribuit mihi ? Benedic anima mea Domino , Sc
noli oblivilci omnes retributiones ejus. Adhaereat lin-
gua mea faucibus meis , fi non meminero Creatoris mei.
Christvs. Ofi faperes, 8c intelligeres, & finem
tuum ac beneficium Creationis tua; ut par eft, seftimare ,
nofles Audi ergo, & intellige. Ego quippe intelledum

!
tibi dedi, & firmavi fiiper te oculos meos,ut non fis ficut
equus,&mulus,quibus non eft intelled:us,ad cognofcen-
dum Deum Creatorem fuum lntellettum inquam, dedi,
: ,
,ut agnofceres me Deum ac Dominum tuum Vohint-a- :
tem, ut me diligeres, & cceleftia fblum appeteres Memo- :
riam , ut mei & beneficiorum meorum femper memine-!'

jris: tmguam, ut me praedicares omnes denique&?j/w:
,i Sc vires tum tum anima?,ut haec omnia ad No-

corporis,
i minis mei Gloriam converteres Et cum fideliter hoc : ,
: munere perfunclus fueris , tunc demum Ego ipfe ero

I mercestua. Egofiimmum Bonvm tuum,quo adepto
i plane fatiabitur defiderium tuum. Nam animam lummi
i
boni capacem quidquid fummo minus eft , implere non
,
poterit.
Ecce mi homo
, hic eft Finis tuus , ad quem conditus
es. Ideo pofitus es velut peregrinus , 8c incola in hoc
mundo , non habens hic manentem civitatem , fed ut fu-
i turam inquiras. Ideo conftitutus in hoc ftadio , ut ftre-
|
nue currendo &
certando tandem accipias bravium , &
coronamjuftitiae.
At
24^> PARADISI SECT. IV.
At 6 qui non fapiunt,nec intelligunt
caeci &C infelices,
haec , adeoque nihil minus curant , quam id cujus grati!
conditi fiint : &, quafi in vanum acceperint animas fiias
tantum folliciti funt:
ita circa praefentia toti in his oc- &
cupantur , quae inquirunt gentes , qua? ignorant Deum :
imo quae pecudes , quibus non eft intelleclus ad aliorum
finem cognofcendum , appetunt. Vnde quafi jumenta
computreicunt in ftercore fiio: ita vivunt , corrupti Sc
abominabiles facti in ftudiis fiiis , quafi non fit Deus ; 8c
non fit fcientia in Excelfb: vel quafi unus fit interitus ho-
minis & jumenti, &
aequa utriufque conditio. Adeo ra-
ro velnumquam ccelum Sc cceli praemia cogitant
H o M o. Vere Domine fignatum eft fuper nos lumen
vultus tui quia una cum lumine Rationis feu dono in-
; ,
telledus imprefTa funt animis noftris,benevolenti33,amo-

ris ac gratiae tux veftigia:& hinc quoquededifti lsetitiam
in corde meo , nafcentem ex confiderationc doni tam

excellentis : & bonorum , quae pracparafti diiigentibus
te eoque dono bene utentibus. Tu enim es pars haere-
,
ditatis meae , &

calicis mei 3 tu es , qui reftitues haere-f
-
ditatem meam mihi. Quid enim mihi eft in ccelo , a^ &

te quid volui fuper terram , 6 Deus cordis mei , pars. &
mea D E v s in aeternum !
§. 4. "Recia &pura Intentio.
CH R 1 s
qui eft
Tv
Cognito ergo fine Creationis tuae
Gloria
s.
mea, vide, ut in omnibus act.io-

nibus tuis huc tendas, &
velut in fcopum collimes,id eft,
ut omnia opera tua referas ad maiorem glo-
riAm nominis mei. Praxis enim purae Sc
Redas Intentionis, eft quafi compendium o-
mnis pietatis, & perfe&ionis. Si oculus tuus fimplex 3c
totum corpus tuum lucidum erit. Sive ita-
rect.us fiieiit,
que manducas, five bibis , five aliud quid agis , omnia ad
gloriam nominis mei facere memento.
Ecce
:
,
!
DE EXERCIT. VIRTVT. 2+r

Ecce labor modicus. Sed cujus immenfiis eft fru&us
(ementis exigua fed quae meflem mire copioiam pro-
,
fert. Ars facilis , fed quae aurum ex plumbo , quovrs &

vili metallo conficit id eft Dei amorem gratiam ex : , &
iquolibet opere, vili alias & inutili, elicit <Sc auget.
i Nam beneficio Re&ae Intentionis opera tua de fe in-
jdigna , indirrerentia , ac mere naturalia , virtutis & me-

rationem induunt , divinam lucrantur gratiam nihil
riti :
etiam perdunt commodi temporalis , ied tibi ipfi ma- &

gis jucunda facilia, &
mihi longe gratiora fiunt. &
O
quam multi Fraudantur fru&u laborum fuorum
vitio corrupta? intentionis qui tamen fere blandiuntur !
fibi ,tamquam gens qUae juftitiam fecerit 8c placent ,

,
(ibi in multitudine operum fuorum quae tamen exiguo ,
gloriae meas , aut verae pietatis affe&u faciunt : fed tan-

cum, ut videantur ab hominibus ; aut propter retribu-
|:ionem hujus potius quam futurx vitae. Verum erit
zum accepero tempus ego juftitias judicabo nempe in , :
iiie magna cum lcrutabor Ieruialem in lucernis tunc

, ;
j>go illuminabo abfcondita tencbrarum , & manifeftabo

i:oniilia cordium.
O quam multa qux nunc arrident , tunc amarefcent
uam multa quae nunc fplendent , tunc fordebunt ?
uid enim coram fum tini- me Iudice ,

qui redditurus
:uiquejuxtaoperafua; &c in primis juxta operum in-
entionem quid inquam laude ac mercede dignum
, , ,
ulti veftrum proferent ? Amen dico tibi jam ante re- ,
eperunt mercedem fuam id confecuti fiint, quod quae- ;
lerant id eft mundi gloriam nominis famam com~

, , , ,
noda carnis opes favores dignitates & quid fuper-

, , , :
:ft , quod ego remunerer ? Qui enim commodi aut ,
lonoris fui potius , quam gloriae meae , & mihi placendi

lciiderio , ad opera etiam pia ducuntur , non mihi fed ,
bi ipfi , mundo , & carni ferviunt & quOmodo mer- :
:edem a me exigere audeant ?

Vide
242 P A RAD I S I S E C T. IV.
Vide vanitatem hominum ftulto inani labore fe &
confumentium. Seminant multum , &c inferunt parum
comedunt &
non fatiantur ; bibunt non inebriantur &
& qui colligunt mercedes , mittunt eas in facculum per-
tufum. Tu vero mi homo , cautior efto , vide , ne &
& tu agendo multa nihil agas , omnem laboris tui fru- &
cl:um perdas : ut quid appendis aurum tuum , & non in
panibus ; & argentum tuum non Vfque- in faturitate ?
quo claudicas in duas partes ego fum Dominus Deus ? Si
tuus in toto corde tuo fequere me. Si quid aliud ma-
,
vis , vel amas fiipra me , quid titulo Sc nomine meo glo-

riaris ? Quid ufurpas infignia mea ? Si fervire deledat
mihi fervire regnare eft : fi gloriam quoms magna gloJ ,
ria eft fequi Dominum : Ego fcquentes me gloriiicabo

qui autem contemnunt me , erunt ignobiles. Si merce-
dem optas , ame uno poftula ; & unde potes majorem
exfpeclare ? Nec enim nec auris audivit
oculus vidit ,
nec in cor hominis adfcendit , quas prseparavi diligenti-

bus me. O
f I in hanc remunerationem faepius refpiceres 3
nullus certe labor gravis tibi videri poflet. Nam fpes

mercedis fblatium eft laboris : Et ecce E G o ero
MERCES TVA MAGNA NIMIS.
H o m o. Dignus es Domine accipere laudem , 8c
gloriam , & honorem ab omni creatura : cur non a &
me quoque ,
qui creatus flim ad imaginem tuam , 8c
emptus a te pretio tam magno , ut glorirlcem te Deum
meum in corde & corpore meo ? Quis plantat arbo-
rcm , aut vineam , & de fru&u ejus non edit ? Tu vero
Domine plafmafti me & plantafti in terra hac. Tu vi-
,
neam hanc Animam meam de Êgypto tranftulifti ;

, ,
in hocftatu. N. vocatione. N. officio. N. me collocans.

Abfit a me ut cum exfpedaveris uvas ex me non pro-»
, ,
feram niii labrufcas.
Vtinam fit anima mea licut hortus irriguus , bonis

fructibus , id eft , fblidis virtutibus fcecundus. Abfint
inanes
:

tnanes flores tantum placentes oculis , id eft , fallas
,
?irtutes &
opera non niii in ipeciem bona qux tan- ,
11
quam fcenum velociter arefcent. Eradiceturomnisplan-
tatio fpuria ,
quam non plantavit Pater veritatis , fed
vanitatis &c iuperbiae.
Vtinam fim , inquam , ficut lignum quod plantatum
[ecas decurfus aquarum , frudtum tibi reddat in tempore
flio ; ne veniens , & non inveniens fru&um verae pieta-
ds ineo , maledicas arbori infru&uofe , &jubeaseam
^xfcindi, & in ignemprojici.
Ad te itaque fuipirat anima mea ad te refpiciunt ocu- ,
mei qui habitas in ccelis Abfit ut ftatuam oculos

[[ ,
:
h neos declinare in terrani; &laborare malim provilf

w lercore , quam pro honore amore tui praemio & , &
ct iîtae cceleftis. Non libet inanem gloriam venari cui ,
cterna promittitur. Apoftolusquidemtuusomniaarbi-

ffi
vic
:ratur ut ftercora , ut te lucrifaciat. Etvere: quidenim
tiu'labemus ex iis , ubi tranfierint , niii quod erubeicimus ?
'«
3 quam optabimus aliquando magis ferio laborafle pro
ipee, &
non in vanum Ecce Domine tibi cor meum !
,
,R'!>fFero , fcedere iempiterno tibi dico omnia opera , &

nea. Sanctificetvr nomen tvvm in.
<$ Jne, & fit benediclum in fccula.

m i
Christvs. Cave igitur , aliud bonum quaeras
. i| 3onum tuum , 6 Homo. Eft enim bonum aliud
quaere
:lteri , fed tu quaere bonum tuum. Nemo bonus nili
mmus d e v s , quid ergo tibi deeft , cui adeft fum-
&
um Bonum ? Sunt inferiora bona , quae aliis aliis &
oona funt. Pecori quid bonum eft , nili implere ven-
;
rem , , dormire , vivere , fanum effe
carere indigentia ,
iênerare Tale tu bonum quaeris , cohaeres Filii Dei ?

?
pio uuid gaudes , quia fbcius es pecorum ? Erige fpem tuam

id Bonum bonorum omnium.
Ita S. Aug. invf.ioi.
[v: i H o m o.
Mihi adhserere fummo Bono , tibi inquam, ,
L
biii Oco meo bonum eft , ponere in te fpem meam vo- & :
r,rv S 2. lun-
244 P A Pv AD I S I S E C T. IV.
luntarie facrificabo tibi , & confitebor Nomini tuo Do-
mine, quoniam bonum eft. Quid enim mihi eft in ccelo,
& a te quid volui fiiper terram ?
C H r i s t v s. lnterim bonis inferioribus, id eft, cx-
teris creaturis meis non prorms interdico tibi : neque e-
nim fruftra feci eas. Scito tamen his omnibus non aliter
utendum, neque arnanda ea , aut quaerenda, nifi in quan-
tum tibi auxilia effe pofTunt feu media ad finem tuum ,
comcquendum. Felix qui ex omni re creata elicit amo-

rem Creatoris;& qui ex creaturis libi facit fcalam in cce- •
lum, qux alias fiunt in mufcipulam pedibus infipientum.

H o m o. Confidero ha?c omnia a te Dominc condita
propter me, omnia pulchra & bona valde fed quanto tu :
pulchrior, melior, 8c amabilior, conditor eorum ? Si ita

amatur ftilla &
guttaboni , quanto magis amandus ipfe.:
fons, &
immenlus Bonitatis Oceanus ? Vtinam te fuper'
omnia diligat anima mea, &
nihil aliud, nifi propter te.
§. f. Studiu?n moriificationitfui ipfius , fiu atfiodu

cordis &fenjuum.
CH R I s tv s. Bonum quidem
amorem mei nifi te ipfum o-
fed fruftra afpiras ad
defiderium tuum:
,
deris. Nam male conveniunt amor carnis & amor Crear

toris Itaque qui amat animam fuam perdet eam qui
:
, ;
vero odit animam fiiam in hoc mundo, in vitam seternam

cuftodiet eam. Vnde fi fccundum carnem vixeris, morie-
ris ; fi vero fpiritu facla carnis mortificaveris, vives. Sine
hoc odio tui non potes meus effe difcipulus.
falutari
Mortifica igitur defideria tua , fenfiis tuos , mem- &
bra tua fiiper terram , ut non , quaecunque volueris , fa-
cias.
Inprimis omni cuftodia cuftodi cor tuum,quia ex ipfb
vita procedit. Thcfaurum valde pretiof iim ego commifi
tibi : fed tu illum vaie ficvtili , cui plura quam ulli vitreo
pericula imminent , id eft , arca cordis tui, inclufum cir-
cum-
DE EXERCIT. VIRTVT. 245-
Do & hoftibus obno-
:umfers , multis utique infidiatoribus
fflo cium quem tamen tu
: ipfe laepe prodis, dum fenfus malc
ruftodis, & proftituis.
,ci O cjuam pauci ierio cuftodiunt vias fuas,ut non dclin-
uee quant in lingua fua unius vero lipguce damna & deli&a
!
ilitc hulla lingua recenfcre fufficit. Si quis autem le religio-

pan '.'um exiftimat , non refrenans linguam iuam hujus vana ,
m ,-ft religio. Nonne tu ipie toties expertus nofti fenium ,
imo iliquem amoris mei,ac guftumdevotionis multo tandem

ccc âbore colligi , ied & eundem tam facile paucis vcrbis
mn ânibus 8c otiofis diflipari ? Vide quantum momenti ad

ndit
profectum pietatis, unius linguae diiciplina conferat. Scd
tot aoc pauci cogitant , quamvis expericntia didicerint , in
5ij[
Jnultiloquio non deefle peccatum quantumvis dixe- , &
,'nj [imegOi£ternaVeritas, deomni verbo otiofb redden-
m lam eile in extremo judicio rationem.
te,
Sed &
aliorum icnfuum diligens cuftodia plurimum
acit ad hoc , ut homo in amore mei proficiat , perie- &
reret ufque in finem. O
quam multorum animas oculi
lepraedati iiint ! Eva , Dina David plurefque alii tibi
,
,
.'xemplo iint; nam felix & fapiens eft, qui ex alieno malo
:avetfuum. Averte ergo oculos tuos ne videant vanita-
em. Quin potius inftar Iobi pange fccdus cum oculis
uis ne per illos csecum amorem
, aut noxium aliquem ,
ifredum haurias. Facilius erit tibi eum non admktere ,

n
. mamadmifTumejicere.
Sepi aures tuas fpinis , ne pateant beftiis vaftantibus
:or, velut detra&oribus, maledicis,turpiloquis. Quando
ederis ut comedas, ftatue cultrum in gutture tuo, id eft,
n
mlam refrena , nec efFundas te fuper omnem efcam , 8c
-ide ne fumens cibum voluptati naturae fervias potius
•
|uam neceffitati. Quin partem aliquam cibi gulae fub-
rahe, & mihi in membris meis ofFer.
Cogita, quas ego delicias tui caufa dereliquerim, quas
inaritudines adfumpferim: ideoquc & tu ipfe denega tibi
% .
S 3
multa,
24<* P A RAD I S I S E C T. IV.
multa ,
quse carni placent nocent
, ut ab
fed fpiritui : &
illicitis , etiam
te faciiius cohibeas in licitis lubinde ap-
petitum reftringe , fciens , quia ego gaudia longe majora
prseparavi his, qui ifthasc varia amore mei contempferint.
Homo. Operuit confufio faciem meam Domine ,
cum video te in laboribus a juventute tua ubique fe&ari ,
dura & afpera 3 nos vero nomine Chriftianos , tam de-

gcneres ab exemplo tuo. Quid enim aliud nos tota
efle
vitadocuifti, qui propofito tibi gaudio , fiiftinuifti cru-
ccm , confufione contempta , quam voluptates fperne-
re , abnegare nosmetipfos , ferre crucem , fequi te. &
Tu utique noveras reprobare malum , eligere bonum &
Elegifti autem ,
quod durius & carni moleftius erat : id
ergo melius, id magis eligendum.
utilius, id
Sed quam pauci in hoc lequuntur te Omnes quas !
iiia , id eft ; carni iiiavia funt , quasrunt , nec pudet nos
fub fpinofb capite membra effe delicata. Diicipuli &c

iervi tui fumus , 8c haberi volumus. Sed heu quanto
promptius mundum &c principem ejus audimus quam !
ftudioie carnis defideria perficimus ! Domine ante te

omne def lderium meum , & gemitus meus a te non eft
abfconditus.
Christvs. Tu vero deinceps fequere veftigia
mea , &
moitificationem crucis meae jugiter poita in
eorpore tuo. Caftiga corpus tuum , in lervitutem re- &
dige. Ecce eledi mei , viri virtutum , quomodo oderunt
animas fuas in hoc mundo , ut in vitam aeternam cufto-
dirent eas : at hoc erat vere eas amare. O fi agnofceres
$c tu ,
quia mundus tranfit , &
concupifcentia ejus fu- :
git & vit;a umbra

tua velut , &
quafi vapor ad modicum
parens. Quid vero tandem optabis fecifle ? quid demurq
iupererit tibi de cundis gaudiis tuis nifi crux , tribulatio,
&: affliclio animi ? O
quam fe tunc deceptos plangent
quando extrema gaudii luSus occupabit , qui nunc ex-
ulta/u in rebus peflimis , & fub fentibus cfle delicias
com-
,, ,

computant ! Nam
hominis denudatio operum
in fine
illius j &
malitia horas extremae oblivionem faciet luxu-
riae magnae. O
fi amaritudines , quibus terminantur ifto-
rum voluptates & gaudia deguttares clamares utiquc

, , j
Mors in olla ; Mors in deliciis carnis nec liberet edere ;
ex eo quod guftatum adfert mortem neque bibere

,
:
vellesde calice hoc , cujus vinum nunc quidem ingredi-

tur blande , fed poftea mordebit ut coluber , &c ut re-
eulus venena difrundet cum faeces calicis mei bibent
:
omnes peccatores terrae : nam tandem ignis Sc iulphur

Sc fpiritus procellarum pars calicis eorum.
Et quidem fi medicus prasciperet tibi infirmo , ut cer-
tisabftineres eduliis , quantumvis guftui gratiilimis ; pa-
reres utique amore vitae &
valetudinis quanto magis :
mihi cauila anima; tux 8c falutis aeterna^ ? uiquequo er-

,
go velut parvulus diliges infantiam , , ut ftultus

,
qua2 &
tibi funt noxia, cupies ?
H o m o. Benedidus fis in asternum Domine ,
quia
fic moncs me ut &
ego non extendam ad calicem Ba-
,
bylonis manus meas. Quin renuit deinceps dele&ari

anima mea. Memor autem ero tui , o 1 e s v & deli- ,
cias mihi non deerunt nam dele&ationes in dextera tua,

:
& deliciae tuae, efle cum filiis hominum.

Teneant ergo alii tympanum citharam , vefcantur &
pinguibus , veftiantur mollibus , lafciviant in ftratis f uis
ubique relinquant figna laetitiae fuae : ego vero delecla-
bor in Domino Haec mihi fola maxima voluptas erit,
: &
propter te aliam nolle voluptatem ; ut guftare pofHm
quam fuavis fis Domine D e v s meus ;
quod intelligerC
non facies abladatos a lacle , avulios ab uberibus
, nifi
terrenae voluptatis : nec dabis manna de ccelo , nif; ci-
bis iEgypti coniiimptis : adeo non licet fiimmis pariter
dekdari Sc inrimis.
Interim fentio ( cur diflimulem coram te , qui nofti
iatima mea ?
)
quanta fit vis voluptatis ; pcr quam
S 4 ctiam
248 PARADISIJSECT. IV.
etiam Cedros Libani everfas elie ftellas, quafi de cce- , &
lo xrecidiile video Sc quid infirmus ego de me praefu-
:
mere potero ?
6. Diffidcntiafui, & ajjidutt Orationis cura.
CH tium
r i s
,
t v s. Hoc
agnofcere
eft fapientia?
quam fitis , quod non inflrmi
Sc falutis ini-
&
fitis mfficientes aliquid ex vobis tanquam ex vobis co-
,
gitare , nedum agere : fed quod omnis iuificientia veftra

ex me fit.
Sine me nihil poteftis facere : ficut palmes non poteft

ferre fruclrum a femetiplb , nifi manlerit in vite , fic nec
vos , niii in me manferitis. Nifi manu artificis moveatur

malleus , digitis fcribse calamus , quid efficient utraque ?
H o m o. Vere nifi tu Domine aedificaveris domum ,
in vanum laborant omnes

qui aedificant eam. Fruftra
,
nitimur nos a;dificare turrim , qui fumptus ex nobis non

habemus ad perficiendum. Tu autem omnia operaris in
omnibus , quoe falutis funt. Sine te nihil omnia poffum ,
in te, qui me confortas.

Christvs, Merito itaque deferuntur a me filii
mperbiae , qui confidunt in virtnte fiia, in multitudine &
divitiarum fuarum gloriantur , ut reli&i fibimetipfis , vi-
deant quam nihil iint & poilint fine me Sc quod ego
,
, ;
fim do velle, polfe, perficere.

fblus, qui
H o M o. In te Domine vivimus, movemur,& fumus.
Fortitudo mea & laus mea tu es , bone Iesv: tu fb-
lus faclus es mihi in ialutem. Vnde non in arcu meo fpe-
rabo , nec gladius meus falvabit me. Non manus noftra
excella ; Domini faciet virtutem, &c.
fed dextera
Christvs. Nihil ergo fblicitus fis fed in omni ,
oratione petitiones tux innotefcant apud D e v m. In-

nitere non fuper baculum arundineum ; fed fuper Dile-
ctumtuum, omnem curam ineum projice; &videbis
mutationcm dextera: Excelfi , qui facit mirabiiia magna
fblus.
:! ,

fblus. Vidifti fubinde aliquos parum profeciflelaut etiam
omnino defecifle fiducia iui & orationis incuria fa&um ,
fcito. Hinc eft quod hortatus iiim ego fepe vos 3 item-
,
-
que Apoftolus meus oportere iemper & fme intermif.

, ,
iione orare, &

non deficere. Et quamvis hoc multis dif-
ficile videatur, attamen quam iit facile, norunt ii,qui in-
ter ipia etiam negotia , ftudia , colloquia , nullo negotio
mentem iuam elevare iblent in Deum. Vel iemel eniin
oculos in ccelum attollere cum intimo cordis affe&u
ardens oratio eft , & tenerrime cor meum afficit. AfFe-
ctusenim fonsiitoportetejuimodi orationum, quales
iiint Dolor de peccatis , Deteftatio vanitatis hujus ias-
,
culi , tcedium praefentis vitse, defiderium futurse, Gratia-

rum aclio pro inflnitis meis beneiiciis Admiratio mira- ,
bilium Dei , Deum Zelus divini honoris ,

Fiducia in ,
ied cumprimis ardens mei A M o R quo defiderat ani- ,
ma conjungi Dile&o ilio.

AfFe£tuum autem hujuimodi ignis,maxime exardeicit
in meditatione qui proinde femper jaculatoriis foven-
:
dus eft. Et illarum quidem materiam- tum virtutes ma-

gis neceflarice ; tum omnia quae fenfibus occurrunt, fug-
gerere pofTunt.Vnde ajebat Vir illefecundum cor meum,
Delettafli me Domine in faftura tua in operibus manuum tua- , &
mm exultabo.
Ita vero uti creaturis,non eft omnium fed eorum,qui :
exercitatos habent ienius , ad difcretionem boni mali. &

Nam non cognofcet , &; ftultus non intel-
vir infipiens
liget hsec. Alioquin eundem Prophetam meum praeeun-
tem fequere , & crebro per breves , fed ignitas formulas
ad me fufpirantem imitare. Tales funt, ut paucas e mul-
tis iuggeram
Quam mngnifica funt opera tua Domine ! Omnia in
iapientia fecifti j impleta eft terra poifeilione tua.
Vtinam dirigaritur vise meas , adcuftodiendasjuftifi-
cationes tuas
S s Heu
«;<> P A RAD I S I S E G T. IV.
Heu mihi ,
quia incolatus meus prolongatus eft ! Cor
mundum crea in me Deus &c. ,
Quemadmodum defiderat cervus ad fontes aquarum,

itadeiiderat animamea adteDeus. Sitivit animamea,cW.
Illumina oculos meos , ne unquam obdormiam in
morte , nequando dicat inimicus meus prasvalui ad- ,
verfuseum.
Diligam te Domine fortitudo mea Dominus firma- ,
mentum meum, & refugium meum, & liberator meus.

Dominus regit me & niliil mihi deerit 5 inlocopa-
,
fcuae ibi me collocavit.

Sk nomen Domini benedi&um ex hoc &c. ,
Vnam petii a Domino hanc requiram ut inhabitem

, ,
in domo Domini omnibus diebus vitas meae &c. ,
§. 7. Excrcitium Vufentk Dei.
CH T V s. Hoc modo fiet etiam quod ad pro-

r 1 s
pietatis non minus utile tibi futurum eft

fectum
,
utnimirum mcmoriam praelentias meae jugitcr geras in

corde tuo 3 &
fic agas omnia ut qui verieris ubique in,
oculis meis
Ambula itaque coram me 8c efto perfectus. Vis au-
,
tem male agere ? quazre tibi locum , ubi ego te non vi-
deam ; & age fecure quod vis. An nefcis quia ccelum & ,
terram ego impleo , & quod omnia nuda & apertafunt

oculis meis ? nam oculi mei lutidiores iuper lblem , in
omni loco contemplantur bonos & malos ? Quid eft
quod multi quafi equus & mulus fine freno praecipites
,
femntur in omnem nequitiam ; & quare fine timore filii
hominum perpetrant mala ? nimirum ,

pra> quia me fibi
fentem non credunt, 8c non proponunt Deum ante con-

fpedum fimm. Tu vero in omnibus viis tuis cogita Do-
&
minum ; me , inquam , ego dirigam greffus tuos. Vide
qnanti fit confpeCtus alicujus viri boni gravis, ad con- &
tinendum hominem in ofRcio Sc modeftia. En quam fb-
licite
,
DE EXERCIT. VIRTVT. 25-1

licita & accurate coram eo agis omnia , quam etiam cau-
te provides , ne eo praefente quidquam mali vel indecori
committas. Et tu audebis me prasfente, quod homine f pe-

<5tantc non auderes? An forte plus hominis oculos revere-
ris, quam Dei, Domini, judicis tui, qui poteftatem habet
St corpus , Sc animam tuam mittere in ignem aeternum ?

H o M o. Quo ibo a fpiritu tuo , quo a facie tua &
fugiam , qui intime praefens es mihi , fcrutaris cor &c &
renes meos ? Sed , heu cur non
, ita vivo , uti oportebat
haec credentem ! Heu ftupiditas cordis noftri ! Sic agi-
i mus , ita vivimus , loquimur , &c. Quafi circa cardines
1 cceli perambules , &
noftra non confideres. Hominem
1 mei fimilem , vermis vermem timeo , Deum meum , &
i Regem univerfi , Iudicem omnium Regum terra? non
I formido Miierere mei 1 e s v Fili David. Et quid vo-
!
lo , nifi ut videam ? Videam , inquam , te circa me , imo

intra me ? non longe enim es ab unoquoque noftrum.
Abfit ut deinceps non fit Deus m
confpe&u meo femper j
tu fis mihi a dextris ne commovear. quanta mihi in- O
difta eft neceflitas bene fandeque vivendi, qui femper 6c
ubique verfor in confpedu Iudicis cund:a cernentis !
§. 8 . Ordo Viufeu Aftionum & cura temporis.
CHdumr t v s. Cura proinde , ut honefte

1 s fecun-
ordinem omnia tua fiant. Nam qui fcit, fe ma-
&
gnum habere fpecl:atorem imo cenfbrem ad:ionum , fe-
,
rio cavet , ne confufe &

inordinate agendo oculos ejus
bfFendat. Quid tu facies , me omnia tua coram fpe&an-
te ? In primis ergo certo ordine a&iones tuas diftribue
quin &; fingulas diei horas defcribe tibi , quoad licet.
Vide quid fingulis agendum j hoc unum age , quod&
agis, tempore prsefcripto.
Miraris hujufmodi monitum, quafi nimis fcrupulofum
& minutum ? Sed fcito , quia quas a Deo fiint , ordinata
funt. An nefcis quantus eeo fim amator ordini^ , qui in
certo
ap, PARADISI SECT. IV.
certo ordine ,
pondere , ac menfora creavi omnia ? At
vero hoftis meus Satan, olbr eft ordinis, au&or confuiio-
nis ; nempe illuc fpeclans , ubi nullus ordo, fed fempiter-
nus horror inhabitat. Vnde ejus fblius fraus eft, cum pio
vacas operi , alia tibi agenda &c curanda fuggerere ; ut te
ab illo d iftrahat. Tu vero , ut eum eludas , in unum id in-
cumbe quod agis > aliorum curam abjice aut tantifper
,
;
fepone. Omnia fac in tempore fuo. Vt negotia funt ita ,
te illis accommoda. Graviora & magis neceilaria uti ,
funt , quae gloriam meam

tuam concernunt , 8c iaiutem
meliorem utique & juftam
temporis portionem me: ito
requirunt. Cave praepofteram multorum agendi ratio-
nem , quibus maxima de minimis cura eft, de maximis &
minima. Qui tempus deterius refervant mihi poftquam ,
meliorem temporis partem negotia fa;culi curse cor- &

poris abfumpferint. O
iniqui rerum seftimatores Hinc !
confufio tenet eos : inde turbantur & moventur ficut

& omnis fapientia eorum devoratur.
ebrii,
Tu vero non ed pie & prudenter difpone adiones'
fic, f
tuas Sc primum quaere Regnum Dei & Iuftitiam cjus

, ,
ficmagna tranquiilitate animi perfrueris. Ordo enim eft

caufa pacis facit noile quid
: quando agendum fit , &
cogitationum volubilitatem corrigit opus quodcunque :
fufceptum urget ac perficit , otium excludit ; dum ipfe

recurfus temporis te monet officii , unaqusque hora &
opus fuum exigit.
H o m o. Iufta fiint qua^ hortaris , Domine , & grata
mihi , fed qui poffunt haec fieri ? Tu fcis Domine ,
quan-
tum temporis nobis etiam faspe invitis eripiant occupa-
tiones , negotia , amicorum vifitationes , & colloquia ,
aliacque neceflitates hujus vitse. Quin vides , 6 I e s v,

vides corpus hoc quod corrumpitur , aggravet ani-
, uti
mam , & terrena
inhabitatio deprimat fenfum cceleftia
cogitantem.
ChrisTvs. Hoc eft quod vehementer diiplicet
mihi
! ,
DE EXERCIT. VIRTVT. a^
mihi tam raros efte qui pretium temporis agnofcant
, ,
quod ego hominibus indulgeo ad agendam pceniten-

tiam , ad augendam gratiam meam gloriam in ccclh , &
acquirendam.Ecce pro?terit tempus acceptabile,ied nun-
quam rcvocabile & nemo recogitat corde tranfeunt
, :
dies falutis , 8c nemo fibi occafiones bene agendi non re-

dituras periile caiuTatur.
Tu vero devita, quantum potes,fures temporis, (ami-
cos,fermones,& occupationes parum utiles) Sc quoniam
dies mali funt , redime tempus , potioribus amicis , Mihi
& Animae tuae, tribuendum. An grave moleftum eft, &
quod poftulo ? Vide quantum temporis corpori , cibo
fomno, recreationi, colloquiis, conviviis, &c. detur : 6c
! tu tantillum non dabis Deo,Anim2e,i£ternitati?0 quam
funt homines prodigi temporis , cum ferviendum cft va-
nitati quam parci, cum pietati vacandum eft,cui merito
!
omne tempus debebatur

Porro &
hoc moneo , fili , ne in multis fint acfhis tui
diftraclus in varia, non fufficies ad fingula. Qui minora-
tur a&u , fapientiam inveniet. Coanguftatum enim eft
ftratum cordis tui , & pallium breve utrumque opcrire
non poteft. Sapientum quoque faeculi non nemo agno-
vitj quod ad bonam mentem nemo perveniat occupatus.
i
Et quomodo tu, tot obrutus negotiis,ad veram pietatem
i fjervenies? Vides negotiofbs homines?0 fi infpicere pof-
; its ipfbrum confcientias ; videres quam mifere laceren-
tur quafi inter fpinas , & vepres & quomodo inter tot
:
curas &c negotia paulatim extinguatur Ipiritus , affedhis

cxarefcat «Scomnis rerum facrarum euftusfenfim fine
,
lenfu depereat. Sic nempe itur in duritiam cordis; ab il-

la in avQrlionem ; & denique in contemptum & interi-
tum. quid mirum ? alieni comederunt robur eorum, Sc
ipfi nefcierunt.
• Si fapere vis malo alieno, (quod vere fapientis eft) va-
ca & vide ,
quia ego fum Deus , dignus a te coli fuper
omnia.
2?4 P A R AD
S E C T. IV. I S I
omnia. quorfum tibi , me negle&o turberis erga pluri-r
fi
ma , & cum damno animse totum mundum lucreris ? -
Sed efto , vocatus es ad laborem , non potes te prorfus 1
eximere negotiis : & ego nolo te deeffe negotiis vocatio-

nis tuae j honeftis , neceflariis tantum
faltem utilibus , ,
(
occupari ftude : magis tempori quam tempus

fic fane te ,
tibideefTe comperies. Vel faltem frequentius converta-

tur anima tua in requiem fuam , vide , cui potiflimum &
fis obnoxius debitor 5 Domino utique qui f uper omnes , 1
j
benefecit tibi.
Quotidie ergo femel ad minus afcende cum Moyfe in \p

montem , ut colloquaris mecum. Secede tantifper a tur» Ib
ba , &
intra in cubiculum tuum , velut ex tempefta- & 1 m
te in portum quietis te recipe ; claufb oftio, in abfcon- & 1 at
dito loquere mihi : &

ego illic utpote in folicitudine , , B tti
tibi loquar ad cor-j quas ad pacem tibi. Ecce , pia illa & , ft
Heroina Iudith in fuperiore parte domus fiiae habebat i q.
Oratorium ,
quod indies cumanciilis orandi gratiain-
gredi fblita fuit. Putas hoc obfuifle confiliis & negotiis
ejus ? imo nemo virorum, tamprudens aut felixfuit,
nemo Principum populi tantam opem falutem uni- &
verfce Regioni attulit.
illi
Siautemvis in hoc quotidiano fecefTu utile exerci-

tium ; facile occurret , ubi familiarior mihi efle ccepe- t
ris , Scrarior inter homines. Ecce; Ora, Lege. Cum
oras , mihi loqueris cum pia legis , ego loquor tibi 8c

: :
quid dignius, quid utilius, aut jucundius homini ?

H o m o. O
quam modicum eft Domine quod poftur jl gc
las a nobis Vere omne tempus vitas noftras fbli debe-

!
r:
batur tibi. Nullum enim temporis momentum eft quo ,
»non fruamur beneficiis tuis ; nullum quoque efle debe-

bat, quod vacaret a laude & memoria tui. Vtinam faciam
qii32 docuifti me , ut ordinatione tua totus mihi decurrat
dies. Vtinam fic intendam aliis , ut nunquam obiivifcar
tui, & amorem gloriae tuse, & fupernae Lerufalem ponam
in principio lastitise meae. §. 9.
,!,
DE EXERCIT. VIRTVT. fcyj
£.9. V't<t Dux , feu Magifter ftintualti.
&
cH
quia
r
metipfum
1 s tv
,
s.
fic
cum ceciderit non habet fublevantem fe. Tra&a

Sed cavc , ne fis fapiens apud te-
enim facile corrues. Vx autem foli
,
cum fapientibus cauflamtuam. Nemo tamfapiens, ut

coniilio iapientioris fubinde non egeat. Audiens fa-
piens fapientior erit : qui vero odk increpationes , infi-
piens eft.
O quam multos fallit amoi*fiii ; quam multi in caufla

propria caecutiunt ,
qui in alienis nimium oculati funt
Ecce David ,
quis illo fandior , aut mihi carior ? atta-
men poftea lapliis eft , & peccavit peccatum grande , nec
agnovit ,
qui alioquin fatis gravi raptorem ovis fenten-
(
tia ferire noverat ) donec aperte , per fervum meum
Nathan corriperetur. Moyies quoque fervus meus ^
quamvis facie ad faciem ei loquerer , is nihilominus fb^-
ceri fui Iethro , hominis ethnici confilium libenter , nec
minus utiliter audivit ; ita Paulus Ananiam , Eunuchus
Reginae Candacis Philippum , Cornelius Centurio Pe-
trum humiliter audierunt.
Habe ergo & tu fidelem viae ducem ,
qui non ignoret
aftutias Satanae quem conflilas in dubiis ; cui revelcs
:
fecreta cordis tui ; quem fecure fequaris. Sed fi vera &

dura potius quam blanda & mollia prophetat tibi ne
, ,
oderis eum. Meliora funt vulnera diligentis quam frau- ,
dulenta ofcula blandientis. Cave imiteriseos quidili*

gunt iniquitatem , & oderunt animas fuas , adeoque pru-
rientes auribus ,
quasrunt fibi magiftros molles , Sc a ve-
ritateauditum avertunt ; Cave , inquam , ne credas his
qui loquuntur tibi non nifi placentia ; qui dicunt pax
I Sc non eft pax. Nonne medicus aegrum perdit cui par- ,
cit ? Sic qui te beatum dicunt, ipfi te decipiunt.

Vide ergo cui animam fidas. Si profecturus efles igno-
ta via , &
mediis nodis tenebris , an ignarum xix du*
cem
^6 P A RA D I S I S E C T. IV.
cem velles ? Si periculofb morbo laborares , an rudem
& imperitum cuperes medicum ? an mollem ,
qui par-
cendo tibi perderet te Imoequi &jumenti fuicuram
?
nemo committit nili experto Sc fideli & cui animam

, :
committas , parum referre putas ? Illi denique fecurius

committes animam tuam, qui novit curare fiiam. Si cx-
cus caeco ducatum prseftet nonne ambo in foveam ca- ,
dunt ? Et qui fibi nequam, cui bonus erit ?

H o m o. Falli 8c errare humanum eft.Fateor Domi-
ne. Vtinam provideas mihi ducem habentem zelum Dei,
iecundum fcientiam qui idoneus fit inftruere me in fpi-
,
ritu lenitatis Sc manf uetudinis qui non qua? lua fimt :
quasrat, fed quae Iesv

qui,inquam,amore tui,
Chrifti;
Sc proximi , non parcat mihi , ut utrique tu parcas , Do-
mine. Corripiatmeplane juftusinmHericordia, in- &
crepet me ; oleum autem aflentatoris non impinguet ca-
put meum : &c in illo quidem, non tam hominem, quain
te in illo loquentem audiam. Nam veritas undecunque
eft, a te eft, qui es prima veritas.
§. 10. Examen Confcientix qiwtidianitm.
Christvs. Reftat unum quod ,

niii quotidie &
ferio cuix tibi fuerit,fruftra videberis in caeteris la-
borare. Eft autem quotidianum Examen Con-
lcientias -
} quod quidem tanti momenti eft, ut f me eo vi-
ta pia & fpiritualis diu fubfiftere , aut fblidus in virtute
progrefTus fperari nequeat. Nam cum initium falutis fit
notitia peccati ,
quomodo ille de emendatione vitaB
cordis compuncliione, aut pietatis profedtu ferio cogita-

bit,qui ne quidem curat nofle defeclus luos ? Quomodo
de venia & remiilione peccatorum a me obtinenda fbli-
citus erit ,
? quomodo lanari
qui neicit ubi offenderit
quseret ,
qui morbum fuum non agnofcit Quin magis !
blanditur iibi uti finus per omnia , & complacet iibi

quaii homo frugi,& qui non fit operatus malumj&'dicit,
quia
DE EXERCIT. VIRTVT. 2jr
quia dives fum,£c nullins egeo: & nefcit,quia ipfe eft mi-
ier,& miierabilis, & pauper, & cascus, & nudus.
O Homo intus videres te diipliceres tibi & pla-
, li , ,
ceres rnihi (ed quia ignoras te places tibi & diiplices

, , ,
mihi. Quam multi multa fciunt,& ieiplbs neiciunt! cum

tamen vanum iit omne , quod ad seternitatem non prod-
eft. Quammulti circaalios &aliena occupantur, &
ieipibs negligunt Tu, mi homo, ii iapis, quidquid iit de
!
aliis, inprimis pone cor tuum iiiper vias tuas, miierere &
animas tuas . qua nihil tibi carius aut pretioiius in vita
tuaj cujus ii-detrimentum patiaris , totum mundum &
lucreris, quid proderit tibi ?
Homo. Eheu Domine in multis offendimus •
om-
nes. Sed deli&a quis intelligit ? Omnino ii dixerimus ,
quia peccatum non habemus , nos ipibs ieducimus , &

Yeritas in nobis non eft. Heu qua? ifta ftupiditas cordis
noftri , ut non icrutemur vias noftras , an etiam cor no-
ftrum reprehendat nos ; ied, cauteriatas conicientias ha-
bentes , diilimulamus peccata noftra ,
quaii gens qua; ju-*
!
ftitiam fecerit; & de progreifu in via Domini tam par um
curamus ?
• Christvs. Si vos ipibs dijudicaretis , non uti-

i
quejudicaremini. Sedquia proprium fcrutinium iiib-
j
terfugitis , nonne majus judicium iumitis ? Proinde hor-
! tor ego vos ii qua; forte per diem dicitis in cordibus
,
|
veftrisiii quce mala decernitis &
agitatis in animo (nam ,
ex corde exeunt omnia crimina ) de his in cubiiibus ve-

!
ftris , cum ibli eftis , extra turbam ftrepitus , jam & &
|
ad quietem membra componitis, compungimini, dolete,
& refipifcite.
. O
quam male coniulunt fibi,qui totuni diem inter oc-
cupationes,negotia,curas,& ftrepitus extrahunt; demum
laili & ibmnolenti ad quietem properant ut vel tantil- ;
lum orationi, & examini vacare tasdeat Quid dicam de !
|
his ?
qui coniiu'gunt mane ad iectandam ebrietatem 8s !
T potan*
^8 P A RAD I S I S E C T. IV.
potandum ufque ad vefperam , donec vino aeftuent : qui
diem inter coenam , pocula ,lufus, jocos, fabulas clau- &
dunt ; ficque demum, inftar temulenti Holophernis, aut
beftiae , fomno &
vino fepulti , jacent in ftratis fuis ? O
ftulti! quid fi hac ipfa no&e mors petat jugulum veftrumj
miferce animae quo ibunt ? Nonne ubi ceciderit lignum

ibi erit?Quid fi fbmnum illum longus perpetuus fbm- &
nus excipiat , quid tunc viri ifti divitiarum invenient irt
manibus fuis? Quid fi infelices adhuc vino madidi fiftan-
tur Iudici ? O quam horrendum erit incidere tales in
manus Dei viventis Intelligite hasc qui oblivifcimini

!
,
Deum, ne quando rapiat, & non fit qui eripiat. .
H o m o. Illumina Domine oculos meos ne unquam ,
obdormiam in morte nequando dicat inimicus meus , :
praevalui adverfiis eum. Agnofco enim non hominis, fed

pecudis vitam effe fic claudere diem fic ordiri , imme-
, ,
morem Dei; fine quo nec ad momentum vivere,nec mo-

veri, nec efle Da mihi , ne unquam afcendam
pofTumus.
in lectum ftrati mei neque dem fomnum oculis meis ,
,
& palpebris meis dormitationem ; quin prius recogi-

tem tibi transadum diem in amaritudine animas mex;&c
fic corde contrito &
humiliato,quod non defpicis,recon-
ciliatus tibi , in pace in idip£im dormiam & requiefcam.
Christvs. Sic fac, mi homo , & vives. Serio
inquam , ac fovere te ipfum quotidie, vefperi potiflimum
examina ; ad tribu-
diclaj facta, cogitata totius diei quafi
nal revoca 3
quid
-
commiflione ,
quid omiflione pecca-
veris , recognof ce. Quomodo monita falutis , a me tibi
hadtenus tradita in praxin & uf um redigere ftudueris
,
expende , & ubicunque te deliquifle deprehendis tei- ,
pfum coargue,dole ex animo pcenam in teipfum ftatue :
in fequentem diem meliora propone gratiam meam :
ad hoc poftula fed inprimis gratias pro acceptis eo die

:
beneficiis age. Denique corpus animam mihi com- &

irienda. Sic fecurius dormies.
Alias
,
;
DE EXERCIT. VlRTVT*
Alias certe audacia magna eft;imo periculofa temeri-k
^
me offenfb, & non re-
tas, confcientia onufta peccatis ;
conciliato; fbmnum Capere. Adde,quod nifi quotidie,&
quidem non perfun&orie fed diligenter hoc Examen
,
inftitueris, in eodem femper hcerebis luto eadempoft :
menieSjimo plures annos in te vivent vitia,& vires etiara

acquirent : adeoque invalefcent , ut poftea ea expugna-
re non mfficiasj quia raftro difciplinas quotidiani Exa- &
minis , fpinas &tribulos , quos h&c terra maledi&o ob-
noxia -
3
id eft, corrupta natura, identidem germinat tibi
exftirpare neglexifti.
H o m o. Benedicam te Domine in omni tempore
femper laus tua in ore meo. Benedi&us es Domine , qui
docuifti me a juventute mea; &
utinam ufque in fe-
&
ne&am fenium ne derelinqUas me. Vtinam dirigan-
tur vix mea; , ad cuftodiendos omnes hos , quos nunc
audivi , fermones tuos. Ne fervus fciens voluntaterri
Domini fui , &
non faciens , plunbus plagis vapularg
dignus fit.
C A p 4 t I.
EXERCITIA VARIA
in Orationem Dominicam.
GRADVS AD PERFE CTIO NEM,

juxta feriem Orationis Dominicx.
I. DeiAmor, Praefentia , &Reverentia4
Patet rwflcr qm es in ccclis.
X N Coelis habitas , veluti in throno gloris tuae ; Sed

•*• alta a longe cognofcis , & noftra intime confideraSi
Nam oculi tui lucidiores fble. Vnde e fblio majefta-
T 2 tis
7.6o PARADISI SECT. IV.
tis tuae conternplaris in omni loco bonos & malo$ : dile-
«ftos vero filios tuos peculkri favore ac benevolentia re-
fpicis. Da mihi oblecro, quod jubes, ut amem te,& am-
bulcm coram tejtimeam quoque te,non ut reus Iudicem,
fed ut filius Patrem 3 &
ftudeam efTe perfeclus , ficut tu
-
Pater meus cceleftis perfe&us es.
I I. Intentio Pura, feu Zelus Divinx Glorix.

Santtificetur Nowen tuum.
Id unice , &
ante omnia defidero 6 bone I e s v , ut ,
in-Nomine tuo flectatur omne genu ut a me ab ; &

omnibus reda &
pura intentione omnia fiant ad majo-
rem gloriam Nominis tui ut ab omnibus cognofcaris
:
&c colaris, 6 iandi/rime Redemptor mundi Vtinam fic :
quoque luceat lux noftra coram hominibus , ut videntes

converfationem noftram bonam , glorificent te Patrem
noftrum in ccelis.
III. Amor & defiderium Rerum coeleftium.

Advenlit regnum tuum.
•
Sumus enim advenae &
peregrini fuper terram : Ad
hoc vero nati , &
quod majus eft fic formati ad imagi-
,
nem tuam ; imo redempti per languinem tuum , ut fimus

conibrtes regni tui , (non enim habemus hic manentem
civitatem , fed futuram inquirimus ) ut quse furfum funt
quaerentes 8c fapientes,non quas fuper terram,converfa-
tionem noftram habeamus in ccelis. O fi primum quae-
reremus Regnum Dei, Sc juftitiam ejus ; de cseteris enim
tu nos, Domine, facis fecuros. Quid ergo erit in mundo
(
qui totus in maligno pofitus eft ) quod mihi fic arri-
,
deat ut immemor fiam Regni tui ubi in bonis replebi-

, ,
tur defiderium noftrum ? Qujd erit quod me f eparet a ,
te } Valeant omnia regna Mundi,& omnis gloria eorum.

Melior
! ,
DE EXERCIT. VIRTVT. i6t

Melior eft mihi dies una in Regno tuo,fiiper millia : imo
caetera regna vana,brevia, caduca funt : Solius Regni tui
non erit finis.
I V. Refignatio Sc Conformitas cum voluntate

divina.
Tiat voltmtas tua,ficut in ccelo, &m tcrra.
Fiatomnimodo perme, inme, &deme, quoad

corpus,& animam,& omnia mea. Omnes Angeli,omnia
Elementa mare , venti , & &
omnes crcaturas pbediunt
vocituae : quanto magis ego vermis terrx , fervustuus
faciam voluntatem tuam > Tua voluntas utinam fit f um-
ma & fbla mea voluptas fed & vera mea felicitas velle
: ,
quod Quid enim mihi eft in ccelo ,- & a te

vult Deus.
quid volui ftiper terram ,6 D e v s cordis mei , & pars
mea D e v s in ccternum
V. Moderatio circa ufum Creaturarum.
Panem nojirum quotidianum da nobu bodie.
Non petimus quod voluptati ferviat , fed quod necef-

fitati fufficiat. O Domine, oculi omnium iperant in
te , & tu das efcam in tempore opportuno , Tu
illis
aperis manum tuam , &

imples omne animal benedi-
cl:ione. Ecce projicio &
ego in te omnem curam meam,
quoniam tibi eft cura de nobis. Tribue tantum vi&ui
meo neceiTaria &
fac , ut habens vidum , 8c quibus
-,
tegar , his contentus lim ; gratus in omnibus erga te da-

torem omnium. Abfit.a me , ut abundantiam donorum
tuorum luxus, faturitas, &
otium comitetur. Heu quam
multi a frudu frumenti vini , &
olei multiplicati , im-
rînguati & incraflati derelinquunt te Deum fadorem
luum ! Mihi fat magnus quasftus erit ,
pietas cum fuf-
ficientia.
T 3 VI. Dile-
%t\ PARADISI S E C T. IV.
V I. Dile&io Proximi etiam Inimici.
& dhnitte nobis debita nojlra , ficut & nos dmittmius

debitoribm noftris.
O
quam fuavis eft Domine, Spiritustuus Sicne
, !
nos doces orare ? quafi modus gratiae indulgentiaj &

tuae pendeat ex moribus noftris , affe&u noftro in &
proximum. nova O mira orandi forma& fimul ! &
pietatis tuae teflera Ecce quales fumus 'm proximos ,
!
talistu erisinnos. Ergone difficilis eroad condonan-*

dum proximo , ut te quoque talem experiar. Quin po-
tius ero tardus ad iram 5 &
Sol non occidet fuper ira-
cundiam meam. Abfit a me , ut (im implacabilis , vin-
di&ae cupidus , &
raemor injuriaeadverfus proximum
meum , ne &
tu memineris iniquitatum mearum anti-
quarum , Sc in ira tua corripias me. Quid ni denarium
unum libens dimittam proximo , ut tu innumera talen-
ta dimittas mihi ?
VII. Fortitudo in tentationibus,
Et ne nos inducas in tentationem,
Quid enim eft vita hominis fiiper terram , nifi ten^

tatio Sed ne finas
? me tentari lupra id quod poiTum.
Nihil autem pafium fine te -, at omnia in te , fi confor-?
tet me gratia tua. Da ut tentationes Carnis mortifica-?
tione , & occafionum fuga praeveniam. Leoni illi rugien-»
ti , qui circuit quaerens quem devoret , reiiftam fortis in
Fide. Mwidi judicia contemnam momentanea aeternis
:
minime praeferam. Fac ut omnis tentatio mihi fit a4

diiciplinam -
3 nulla ad ruinam.
VIII. Con-
;
,
VIII. Confeflio Divinoe providentia?.
Sedliberanosamalo.
Nam eccc, dum fic ad apicem virtutis enitimur,multa

nos hic undique perturbant mala: fed in quibus omnibus
dominatur divina tua Providentia. Teftatur id Propheta
tuus dicens Nw; eji malum in civitate, quod Dominm non fece-
:
rit ; malum nempe pcense , quale fcilicet eft , bellum , fa-
mes, morbus, egeftas, &c. Hosc ne in malum culpoe ver-

gant , id obnixe rogamus hoc enim foret maximum o-
:
mnium malorum Cseteroquin mala non erunt , fi non

:
feparent nos a te fummo bono. Id tuae potentix, bonita-

tis, &fapientiae eft , 6 Domine , fic mala ifta dirigere, ut
diligentibus Te omnia cooperentur in bonum.Tam enim
potens es , ut nullum permitteres malum , fi non poffes
inde elicere majus bonum.
ORATIO DOMINICA,
Ad trcs virtutes Theologicas , & quatuor Cardi-»
nales accommodata.
Seu , quomodo feptem UU virtutesfub totidem petitionibm Orationit
Dominica petends. & exercentk.
Vater nojier , qui es in codis.
/^\ Pater seterne ,

qui filiis tuis hereditatem in ceelis
V^ & bona , fed filios non dege^
invifibilia praeparafti
neres, & mores in Patre , id eft , teipfb dignos re-
eis tali
quiris : da ut perfe&i efle ftudeamus , ficut tu Pater no-
fter perfedus es. Non enim fumus fufficientes ex nobis
(ed omnis fufficientia noftra ex te eft. Itaque in nomine,

imo&verbisdile&iffimiFiliitui, virtutes donape- &
cimus, fine quibus tibi placere , & regnum tuum obtine*
re non poffumus.
T4 I. FI-
264. P A RAD I S I S E C T. IV.
I. F I D E S.
Santtificetur nomen tuum.
Vbi vera & viva fide Devs colitur, ibi Nomen ejus
optime lan&ificatur. Credo Domine , quia omnipotens
es, fumme fapiens, &
fuper omnia bonus ; verax quoque
&c fidelis in promiflis, imo ipfa veritas. Domine adauge
fidem meam ; Adjuva incredulitatem meam , ut te in ve-
ra fide & veritate fan&ificem.
Mirabilia quidem opera & judicia tua Domine;fed ve-
ra & juftificata in lemetipfa.Admirabile eft nomen tuum
in univerfa terra; fed non eft apud te impoffibile omne
verbum. Teftimonia tua credibiiia mihi fa&a funt nimis,
ideoque domum tuam ( Ecclefiam ) decet fan&itudo.
ISfam quid indignius, quam talia credere ; talibus mo- &
ribus vivere , ut quod ore confitemur , id eft , nofle te
fa&is videamur negarc ? Abfit hoc a me,fed vivax potius
fides vigeat in me ; ut moribus fidei congruentibus fan-
cl:ificem nomcn tuum gloriofum in faecula. ]N!am quid
proderit nomen Chriftianum, fine moribus Chriftianis ?
II. S P E S,
AdvenUtregnum tuum.
Quod paratum nobis eft ab origine mundi. Ex infini-

to enim amore fecifti nos hseredes regni tui cohaeredes ,
aiitem Chrifti. Spero itaque videre bona Domini in ter-

ra viventium. Quid enim 6 Bonitas immenfa ? Tot mo-
dis vocas me , & repellere me poteris ? lic invitas & tra-
hisme, 3c deficere fines in via ? InteDominefperavi
non confundar in aeternum. Haec fpes repolita eft in li-
nu meo. Haecin omni anguftia confirmat cor meum, ut
11011 deficiam in tribulationibus meis. Credo enim quod
Redemptor meus vivit ? &

adimplebit me Lxtitia cum
Vllltll
!
DE EXERCIT. VIRTVT. z6f

vultu fuo,cum introducet me in Regnum fuum. O Spes,
qux non confundit Spes tanta? remunerationis 6 quan-
!
tum eft folatium labons
III. C H A R I T A S.
Tiat volunw tiuu
Amore tui 6 dulciflime Pater, inflamma cor meum ,

,
fic utique facere voluntatem tuam &

parere mandatis
,
tuis grave non erit. Amanti enim nihil difficile , nedum

impoffibile,quia fortis eft ut mors, dile&io. Hsec utinam
repleat Sc regat cor meum. Hinc enim nafcetur 8c nu-
Itrietur inter te & me morum iimilitudo & voluntatum ,
unio , ut iit mihi unum velle tecum & idem nolle nec , ;
fit ulladeinceps voluntatis frieae erga tuam rebellio : Sed

in lege tua fit omnis voluntas mea. Quodnam autem lu-
culentius veri amoris &
amicitise indicium effe poflit ?
Nonne qui habet mandata tua 8c fervat ea, ille eft.qui di-
ligit te ? Certe probatio diledionis exhibitio eft operis.
IV. TEMPERANTIA, ,.
Vanem noftrum quotidianum da nobis bodie.
Vt corpus cibo,fic animus Temperantia pafcitur: imo

fobrius 8c moderatus vic"fris 8c corpori & animae utilis
t. Itaque da mihi , ut ufum rerum dele&abilium ad &
vitam hanc pertinentium rectae rationis freno guber-
nem:ne forte crapula &
cura ventris gravetur cor memn:
& fic corpus quod corrumpitur,voluptatibus immerfiim
deprimat animum cceleftia cogitantem. Merito autem

quotidianum hoc pabulum poftulo, quia voluptatis efca, ;
fub omnibus paene creaturis , quibus utimur quotidie,

latet, 8c nobis infidiatur ubique.
T s V. IV-
*66 P AR AD IS I S E CT. IV.
V. I V S T I T I A.
Et dimitte nobis debita noflra.
Iuftitiar eft reddere unicuicjue quod fuum eft. Quid

autem proximo debemus, niii, ut invicem diligamus ? ut
alter alterius onera portemus j &
fic adimpleamus legem
tuam ? denique ut proximo faciamus , quod nobis rieri

vellemus ? Iuftum quoque eft, ut qui decem millium ta-
lentorum , id eft , longe gravioris debiti condonationem
a te petimus: centum denariorum , id eft , debiti minimi
remiffionem proximo non negemus. Hujus ergo juftitia;
zelum & amorem da mihi Domine , ne ea neglecr.a inci-
dam in manus juftitiae tuse. Nam fi homo homini fibi ii-
mili reiervat iram ,
quomodo poterit a te fperare miferi-
cordiam ? Nonne juftum eft, ut qua menfura menius eft,
remetiatur ei ?
VI. FORTITVDO.
Et ne nos inducas in tentationem.
Multis tentationibus obnoxia eft vita hominis , imo

tota ipfa tentatio eft. Itaque virtute Fortitudinis corro-
bora cor meum , ut nec feducat profperis , nec adverf is

fuperer , & feparer a te. Vides enim quas fit fortitudo
mea, ut refiftere poffim. Quin Fortitudo &
falus mea tu
es Domine. Mrferere ergo mei , &
quoniam infirmus
fum. Sed &fortes quaefierunt animam meam. utinam O
fjartior illis, tu, inquam, fortis &
potens in praslio fuper-
venias : fic utique non timebit cor meum , quoniam tu
mecum es Si Deus pro nobis , quis contra nos ? Non
!
enim patieris tentari nos fupra id quod pofTumus, fed fa-

cies cum tentatione proventum.
VII. PRV-
DE EXERCIT. VIRTVT. 2 6/
VII. PRVDENTIA.
Sed libera nos a malo, Amen,
omne malum, quem Prudentia rexerit,

Facile effugiet
quae eft re&a ratio agibilium. Da ergo mihi Domine vir-
m tutcm hanc, ut quidquid ago, prudenter agam , <Sc fineirt
:ri
in omnibus refpiciam. Nam ubi Prudentia praeeft, mala
a. jetiam cooperantur in bonum : at ubi deeft
, ipfae qnoque
jvirtutes in vitium abeunt bona evadunt mala. Fac

j ipfa
ergo, ne inftar caeci temere currentis, impingam, cor- &
ruam in malum , fed palpebrae praecedant grefTus meos,
Da mihi fimplicitatem columbae , fed imprimis pruden-
tiam ferpentis ut ficut is malum capitis avertit obje&u
-,
corporis : fic ego , corpus &

membra potius exponam
cormentis : quam detrimentum animae patiar , quod ex-
:remum eft omnium malorum.
MODVS RECITANDI
Orationem Dominicam ad excitandos pios
affe&us , meditatione interpofita.
Ex P, Ckifi, Majer,
Pater nofier.
P\ Omine cceli & terrae, infinitae cum unigenito Filio

*S tuo 8c Spiritu fan&o majeftatis potentiae fapien-f, ,
tiae, bonitatis, ac proinde infinite honorabilis, & amabi-

fons bmnis boni , a quo certa cum fiducia fperanda
lis ,
amnia bona naturae, gratiae, gloriae,
i, Sanclificetur nomen tuum,
Sanctificeris , ameris glorificeris a me ,

,
omnibuS, &
'n omnibus perfectionibus tuis, potentia,fapientia,boni-
;ate , rnifericordia, juftitja, in omnibus judiciis decre^ &
tis
a<5& PARADISI S E C T. IV.
tis tuis , circa me omnes, , 8c omnia j in omnibus operi-
bus naturae, gratiae, gloriae j in omnibus permifllonibus
in omnibus beneficiis tuis , omni poffibili modo ; gratis
propter te, infinite fuper omnia, nunc, femper,aeternum,
&z ultra. Vtinam fic f emper a me , & ab omnibus glori-
ficatus fuifles , & deinceps femper fic gloririceris &: fan-
ctificeris
2. Adveniat regnum tnum.
Vtinam in me &
omnibus perfe&e regnes nunc per
, ,
gratiam tandem per gloriam. Vtinam anima mea ante

,
omnia quaerat regnum Dei ; quas fiirfum funt , fapiat, &

defideret ; non quae fiiper terram. Vtinam pertasfa prae-
, ubi peccatum regnat , ubi ambitio fuper-
fentis exilii
bia, &c. dominatur ; ad illam Deatam vitam, regni x- &
terni pofleffionem indefinenter afpiret. Vtinam id fem-
per fa&um fuiflet, &
ex momento hoc fieret perfecte, ut
tecum,& cum omnibus SS. tandem regnernus in omnem
seternitatem
3. Tkt vohmtas tua.
Fiat a me &
ab omnibus viatoribus tua fan&iflima
,
voluntas in perfe&a prasceptorum , confiliorum o- &

mnifque beneplaciti tui executione, pure propterte,
tam exa&e alacriter & conftanter omnibus ditbus &
, ,
momentis vitas noftrae in terra , ficut fit a JBeatis feu

Comprehenibribus asternum in cceloj cum infatiabili
pro beneplacito tuo. Vtinam
flefiderio tibi gratificandi
id femper a nobis omnibus , intelle&u , afFeclru , efredu
fa&um fuiflet, & deinceps fiat, ficut vis, cum omni pof-
fibili perfe&ione
4. Vamm nofirum quotidianum.

•
Omniafubfidiacorpori &
animae neceflaria ad gra-
tiam ,
perieverantiam , & gloriam coniequendam nobis
mife-
DE EXERCIT. VIRTVT. n6 9
milericorditer largiri dignare, ficut tibi placet ; ad maxi-
mam tuam gloriam , hodie &
omnibus diebus vitajno-.
ftra?, per tuam infinitam bonitatem.
$. Etdi?nittenobis.
Coiidona nobis ex immenfb thefauro mifericordia;

tuae omnia peccata noftra , corde , ore, opere, omiffione
perpetrata ; omnem ingratitudinem noftram, pro tot be-
heficiis tuis ; oirines injurias tibi, proximifque noftris, il-
;
atas : ficut & nos , ex toto corde, pleniffime remittimus

pmnibus omnes ofFenfas , (ut reconciliati fratribus, faci-
jliusinveniamus viciffim &nos gratiam in oculistuis)
i.dque ex puro amore tui infinite amabilis, indefefib, affi-
'iuoque conatu ufque ad extremum vita; ipiritum.
6. Etnenosinducas.
Ne permittas nos ullis unquam mundi, carnis, diabo-

i tentationibus fuccumbere , fed gloriofe de omnibus in
pirtute tua triumphare, nunc, femper, in hora mortis,ad

majorem tuae infinitae potentice , iapientiae &c bonitatis
^loriam luculentius manifeftandam.
7. Sed libera nos.
Praeierva &libera nos clementer abomnibus malis

:orporis,& animce, praeientibus & futurisj quatenus nos
i perfectione, perieverantia, & falute confequenda, glo-
promovenda impedire , aut retardare polTunt.
riaque tua
iit fine impedimento perfe&ius te amare , 8c glorificare
,
poffimus in tempore , beatius olim in aeternitate , idque

hon tam ob noftrum emolumentum,quam ob glorias tuas
incrementum.
Amen.
Fiat,quod peto,ficut vis,quando vis,quomodo vis,per

irifcera mifericordiae tuae, per merita Filii tui, B. V. Ma-
tris
i7o PARADISI SECT. IV^.
tris ejus, &omnium San&orum. Atque utinam hxc
Omnia pia defideria renovarentur ame& omnibus , fi
lieri poflet, gratuito amore tui,intenfiflime,ficut eft pla-

citum ante te, omnibus momentis temporis gratiae
C A P. III.
L I T A N I M
CHRISTIANARVM
VIRTVTVM,
Tx Sacra Scriptura colletlt,
KYrie Eleison. Chrifte eleifbn.

Kyrie eleifon.
Pater de coelis Devs, miferere nobis.
Fili Redemptor mundi Deus, mifercre nobis.
Spiritus fancle Deus, miferere nobis.
S. Trinitas unus Deus, miferere nobis.
Qui primos Parentes in originali juftitia"'
& innocentia creafti Gencf.i.
QuiAbel fingulari religionis afFe&umu-
nera fua ofrerentem refpexifti Genef^.
Qui Noe inter perverfbs ,
juftum inven-
tum, a diluvio per arcam fervafti g Genef.7,
Qui Loth & Abraham fingulari holpitali- ^
tatis laude illuftres fecifti [ o GenefiS,
Qui Abraham mirabili obedientia , 8c fide
decorafti o. Genef.22,
Qui Ifaac & femini ejus benedi&ionem o
mnium gentium promififti Genef.26.
Qui Iacob mira in adverfis patientia Sc fi
ducia roborafti Genef.29.
Qui Iofeph fingulari pudicitiae , Sc caftita &c.
tis amore donafti Genefi^.
Qui
, , ,,, , , , ,, ,
DE EXERCIT. VIRTVT. 17 i
Qui Moyfen populi tui Ducem & virum' ,
mitiflimum, in omni domo tua fidelifli-

mum praedicafti N«w. 12.
i
Qui eidem eximiam crga proximos cha-
ritatem, & fraternae falutis zelum infpi-
rafti, Exod. 32»
Qiii Filiis Levi magnum vindicandi hono-
ris tui zelum indidifti lbid.
|Qui Samuelem Prophetam juftitiae aman-

tem , &
ab omni munerum corruptela
alienum populo tuo judicem dedifti 1 Reg. 7,
IQui David regem , virum fecundum cor &iz.
tuumjjuftitia^manfuetudiniSjacpietatis
laude iiiblimafti
I
ûi Salomonem fapientiamirabili, pace,
& gloria fuper omnes terrae Reges ex-
ornafti
3
R<g-4*
I ûi Tobiam infigni patientia,& erga pro- "y
ximos mifericordia decorafti Tob. 2»
ûi Iudith fingularis caftimoniae pieta- &
tis viduam, orationis fiducia, magna- &
:
nimitatis gloria nobilitafti JudithS.
\
ûi Efther Sc Mardochaei fidelitate popu-
lum tuum ab excidio liberafti Ep. 8.
ûi Iob mira &rara patientia nobis o-
mnibus in fpeculum & exemplar pa-
tientia; dedifti Jobi,&c*
ûi Eliam prophetam fingulari zelo , &
libertate fpiritus , adverfus Pfeudopro-
phetas & impios armafti 32^.18.
ûi Iofiae Regi pium legis & religionis
'
zelum infudifti 2P^r.34.
ûiDanielem prophetam fingulari abfti-
nentia, fobrietate & fapientia decorafti, Dan. 1.
)ui tres Pueros ob confefTionem tui in
forna-
I
2/i PARADISI SECT. IV.
fomacem ignis ardentis , intrepidos inO
trare, & illselbs exire fecifti Van. 3.
Qui Matathiam & Iudam Machabaeum,
,
iingulari zelo & amore legis & patrias ,
religionis in hoftes armafti 1 ILic. 2.

Qui feptem Machabaeos una cumMatre
invi&os inter fupplicia fecifti 2 Mac . 7*
Qui facratiflimam Virginem Mariam
ab omni peccato immunem in purifli-
mam Sponfam & Matrem elegifti Luu 1,
Qui eandem fingulari Caftitatis,Humilita-
tis Obedientiae & Vktutum omnium
, ,
privilegio prae caeteris ele&is omnibus

exornafti Ibid.
Qui fenem Simeonem juftum & timora-

tum magno defiderio exfpe&antem
,
redemptionem Ifrael, adventu tuo mirc >-i
recreafti ^ % LUU2.
Qui Annam filiam Phanuelis afliduo tibi a
, I
o
in jejuniis & orationibus in templo fer- j
31
vientem, tui confpectu recreafti K. Ibid.
Qui tres Magos Reges magno zelo ad re-

quirendum &
adorandum cccli terrae-
que Regem recens natum excitafti Matth. 2.
Qui eofdem Magos illuftri Fide ad agno- ,
fcendum in parvulo Infante Deum &

Hominem, ftella duce iiluminafti ibid.
Qui Ioannem Baptiftam mira vitae aufte-

ritate §c abftinentia , Praecurfbrem , &c
Praeconem mififti
pcenitentiae Mattb. 3.
&
Qui eundem zelo amore veritatis ad ar-
guendum impii Regis crimen intrepi-
dum fecifti Uarci 6.
Qui difcipulos & Apoftolos , rudes ,
pau-
peres , & fimplices elegifti , fed per^
eos,
,, , , , , ,,

eos, totum mundum Euangelio fubje-0
cifti, Matth. 4.
Qui loannem caftitatis dono infignem,
lingulari amoris privilegio dignatus es ,
loan. 13»
Qui Cananasae fupplicantis fidem & oran-
di perfeverantiam commendafti Matt. 1 5%
Qui ccnturionis & Reguli fidem miraculo Kh
& fanitatis beneficio approbafti Matth. 8.
Qui Publicani humilitatem fingulari prae- & loan.^.
conio extulifti Luu 18.
Qui in turbis triduo te fiiftinentibus ver-
bi divini audiendi zelum miraculo com-
probafti Marcl 8.
Qui in die Pentecoftes Apoftolorum tuo-
rum corda igne S. Spiritus in tuo amore
confirmafti Attor. 2.
Propitius efto, parce nobis Domine.
Propitius efto, libera nos Domine.
Vt abnegantes lmpietatem Sc fecularia de-"|
fideria , fbbrie , & jufte & pie vivamus
,
inhoc feculo Ttt. 1.

Vt operemur bonum , dum tempus habe-
mus,
Vt digne ambulemus vocatione qua vocati
H Galat. 6.
l-C
flimus, O
CfQ
Vt fupportemus invicem in charitate , fbli-
citi fervare unitatem Spiritus in vincu- ^ a>
lo pacis ,
ibid.
Vt fimus fa&ores verbi , & non auditores

tantum Iacok r.
Vt habentes alimenta 8c quibus tegamur,
his contenti fimus 1 Tim. 6.
Vt nemini quidquam debeamus, nifi ut in-
vicem diligamus , Kom. 13.
Vt provideamus bona , non tantum co-
V ram
274 P A RAD S E C T. IV.
I S I
ram Deo, fed etiam coram omnibus ho-")
minibus Rom. 12.
Vt corpora noftra hoftiam viventem fan- ,
&am, Deo placentem, rationabile obfe-

quium noftrum exhibeamus Ibid.
Vt nulli malum pro malo reddamus , lbid.
Vt per bona opera certam vocationem no-

ftram facere fatagamus ~l ?etr. 1«
Vt bonum facientes non defieiamus Galat. 6. !
Vt lemper in Domino gaudeamus Fhil. 4.

Vt non quae noftra, fed quas I e s v Chri-
fti fiint, ante omnia quasramus Thil. 2.
Vt qui ore confitemur Deum , facris non
negemus $ Tif. 1.
Vt omne quodcunque facimus in verbo ,
CTQ
aut in opere , omnia in gloriam Dei fa-
ciamus yi coi.i.&
Vt errantes in fpiritu lenitatis Scmanfue- £ 1 Cor. io.i
tudinis inftruamus cL Galat. 6.

Vt omnia noftra in charitate fiant 3 1 Cor.i6»
o
Vt alter alterius onera portemus, & fic ad-
impleamus legem Chrifti Galat. 6,
Vt gratiam Dei in vacuum non recipia-
mus, 2 Cor. 6,
Vt Sanclorum intuentes converfationem
eorum fidem & patientiam imitemur Hebr.i$,
Vt militantes Deo non implicemus nos
negotiis fecularibus 2 Tim. 2.
Vt inomnibus fumamus fcutum fidei , in
quo tela nequiffimi ignea extinguere
poffimus Iphef. 6.
Vt fic curramus in hoc vita; ftadio , ut tan-
dem bravium accipiamus j i Cor. 9,
'
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, Adauge nobis F
DSMi
Agnus
:,
DE EXERCIT. VIRTVT. z7f

Agnus Dei ,
qui tollis peccata mundi , Infunde nobis
Spem.
Agnus Dei ,
qui tollis peccata mundi Accende in nobis
,
Charitatem.
Kyrie eleifbn. Chrifte eleifbn. Kyrie eleifon.
Patertiofter.
Oremus.
DEus qui diligentibus tefacis cun&a prodefle da :
cordibus noftris inviolabilem tui amoris afife&um

ut defideria de tua infpiratione concepta , nulla poffint
tentatione mutari.
DEus qui fuperbis refiftis , & gratiam praeftas humi-
libuS, concede nobis veras humilitatis virtutem,cu-
formam fidelibus Vnigenitus tuus exhibuit ut
jus in fe ;
nunquam indignationem tuam provocemus elati,fcd po-

tkis gratiae tux capiamus dona fubjecti.
VRe igne fan&i Spiritus renes noftros , & cor no-
ftrum, Domine : ut tibi cafto corpore ferviamus,
& mundo corde placeamus.
DEus, qui Vnigeniti tui patientia antiqui hoftis corf-
trivifti fuperbiam , da nobis quaefumus , quas idem
,
piepro nobis pertulit , digne recolere ficque exemplo ,
ejus, nobis adverfantia asquanimiter tolerafe.
DEus, qui juftificas impium, & non vis mortem pec-

catoris : majeftatem tuam fuppliciter deprecamur
ut nos famiilos tuos de tua miferieordia confidentes coe-
lefti protegas benignus auxilio , &
affidua prote&ione
conferves, ut in ftadio virtutum indefefle currentes acci-
^ piamus bravium , & nullis tentationibus unquam a te fe-
paremur. Per Dominum noftrum.
V 2. C A P,
i7 6 PARADISI S E C T. IV.
C A P. IV.
E X E RCITIA PIISSIMA,
feu Praxis & A&us variarum Virtvtvm,
Ex Ludovico Palma Clerico Rcgul.
jlia ejufdem mire pia & utilia exercitia

habes fupra Secl. I.
I. A&us Compunclionis & odii contra peccata.

Veclina amalo &fac bonum: inquirepacem &perfequcre eam.
Pfal.33.
1 .
jf^ Ontritio efi , qua quis ex animo fuper omnia detefiatur
^— ;
commijfa peccata , ob Deum offenfum 3 cumfirmopropofito
& non amplius peccandi adjunclajpe venk.
confitendi, :
ODeus meus & Mifericordia mea,ego vere contri-

}
genua cordis mei,fummoque cumdolo-

tus, fleclo
re animi humiliter me accufo , coram divina Majefta- &
te tua meam culpam agnof co, confitendo omnia peccata
mea , Sc omnes abominationes commiflas toto tempore
vita; meae, in fuperbia, avaritia, luxuria, invidia,gula,ira,
acedia ; &
in vitiis omnibus , quas ab idis promanant
quia ,
proh dolor nimis inclinatus ,
! effufus in omnia &
fui. Cujus me mmmopere pcenitet , ac doleo peccafle
non amore prasmii juftis promifli, quo dignus non fum ,
neque timore fuppliciorum peccatoribus infligendo-
rum, quibus undequaque fum digniflimus fed ideo tan- :
tum, quia offendi te, 6 Deus meus, qui ex te ipfb f iimme

bonus es , &
f uper omnia colendus ; imo ipfa Charitas
ipfa Bonitas, ipia Majeftas.

I I. Et propter magnum amorem qucm tibi debeo, ,
quemque erga te gero, Domine, odi,deteftor,abominor

peccatum , amorem proprium , inordinatum amorem
creaturarum & omne illud quod me poteft impedi-
, ,
re , quo minus tibi pev ian&um tui amorem conjungar

& uniar. Qmd-
;

verbo & opere
QmdqtriH peccavi cogitatione , , five
ex frsgiiitate , five ex ignorantia, five ex malitia, contra
tc , Deum meum , contra proximum, & meipium, quo-
cumque modo quo portum dico
: toto cordis aflect.u , ,
meam culpam meam maximam culpam poenitetme

, :
peccarle ac doleo , quod hac hora non ientiam tantum

,
oaium neccati ncque habeam tam ferium dolorem, nec

,
tantarn ruram deflendi prceterita ; neque tam firmum

propoiitum cavehdi futura peccata , quantum velicm 8c
deberem habere,ut meis tantis abominationibus refpon-
deat.
"
III. Ideo te precor,Deus meus,accepta iilud odium
infinitum quo tu peccatum deteftaris in lupplemen-
, ,
tum ejus quod ego habere deberem

; in vicem dolo- : &
ris , quo careo offero tibi,-MifericordifIIme Pater, do-
,
lores lefu Chrifti, Filii tui RedemptoriS mei, fimul- , &

que facrificium immaculataevifce ejus Sc fanelaim fcr- :
vorem ac zelum, qui illum traxit ad ignominiofiifimam,

&; acerbiflimam Mortem, ut peccatum deftrueret.
I V. Ah I e s v , mi clementiflime ad pedes rriiferi- ,
cordiarum tuarum me profterno , obiecrans te per cha-

ritatem illam, quae de ccelo te traxit in uterum Virginis,
iit mihi applices merita amariflirnae; tuse pafIionis,&; pre-
tiofiflimi fanguinis, quem pro pecCatoribus,quorum ego

maximus ftim, effudifti : 8c it& fuppleas omnes meos de-
fe&us, &
ignofcas mihi Omnia vitia , peccata, negligen-
tias, & ingratitudines.
Largire, qua;fo, ut omnia ifta in pofterum longe a me
fiant: & quamvis ego natura non poilim eile impeccabi-
lis, iaitem, 6 Bonitas infinita, fac mihi hanc gratiam , ne
unquam mortalirer peccem. Sane hoc eft,quod etiam tu
fpie vis defideras petis', & mandas da quod jubes, 8c
, , :
jube quod vis.

Deinde fac, rDomine , ut loco fupradi&orum vitio-
rum , in me imprimantur omnis generis fanclae virtutcs

V 3
quod
»7$ PARADISI SECT. IV.
quod totum cedat tibi in gloriam gratiarum a&ionem, ,
nunc & femper, & in fecula feculorum. Amen.
ACTVS BONI
PROPOSITI.
luravi , &ftatui cuftodirejudkiajuftith ttti: Pfalm. 1 1 8
I. f^\ Potentiflime Deus ,

quia illuminante gratia
Vyj^ tua cognofco quantopere fim obligatus ad be-
,
ne operandum, & profequendam virtutem ad declinan- :
dum a malo , & fugiendum peccatum : ideo nunc o-

mnino mihi diffifus , totufque confiius & innixus fan-
&ae tuiE gratias ,
propono , & tota virtute liberi mei ar-
bitrii ,
plenjflirno , deliberatiflimoque confenfu ftatuo
nunquam amplius peccare : potius millies fingulis &
lioris profundere vitam , quam unquam graviter te
Deus meus , offendere : aut tentare quidquam face-* ,
re , dicere , aut cogitare ,

quod fit contra tuum benepla-
citum : fed ut bafdifcum fugere omnem occafionem
peecandi, & quidquid tibi difplicet : quandoquidem ego
volo, quaseunque tu vis, ac deteftor,qusecunque tu dete-r
itaris.
Et fiquod abfit , continget , me committere,
forte ,
vel omittere quidpiam contra tuum beneplacitum , id ,
omne jam nunc proteftor non fore mece voluntatis 8$ ,
mentis , fed malignx fiiggeftionis fiibiti motus huic , & ,
meo decreto contrarii. Tu Domine , , fac, ut in eoderri

firmus perfiftam , & ut nullas tales obreptiones admit-
tens , omnium defideriorum & motuum meorum, gratia
tua juvante, plenus fim dominus.
Quapropter libere tunc renuncio omni confenmi
tu$ voluntati contrario , abfblute me abdico liber- &
tate arbitrii , quoties ad malum alliciar , & in periculo
ver/abor te offendendi ., &; in omni eo , quod tendit ad
malum.
II. Prs>
;
,
DE EXERCIT. VIRTVT. 2.79

II. Praeterea propono etiam inpofterum perfe&if-
iime omnia tua divina praecepta fervare , quse tibi in &
Baptifmo , aut aliis votis promifi : conabor etiam quan-
tum per gratiam tuam potero , imitari fanctiffimam vi-
tam tuam & comparare habitum omnium earum virtu-
,
tum quae tibi magis placent & facere per omnia tuam
, :
re&iffimam voluntatem,& in omnibus reprimere meam,

in mala propenfam , fubjiciendo illam tui amore omni-
bus meis fuperioribus , sequalibus, inferioribus tan- & •
demque ingredi viam perfe&ionis, per illa media, quce tu

Magifter meus , in fan&o Euangelio tuo , verbis , & ex-
emplis monftrafti.
III. Adjuva me igitur, Domine; quia fine tuo fingu-
lari auxilio non valeo exequi , & implere bona ifta mea
propofita : da mihi vivam fldem , fortem & conftantem
animum ; ut ficut tu peccare non potes per naturam , ita
ego non poffim per gratiam tuam.
I V. Denique rogo te , ut declarationem hanc mex
& approbare digneris tuo judicio
voluntatis acceptare,
ut omnia fint & fiant ad gloriam & honorem tuum
,
falutem animae meae & proximi mei & fecundum fan-

, ,
cliiflimam tuam voluntatem : cui , cum toto meo efle

quod mihi largitus es, me dedo, & confecro, Amen.
I I I.
A C T V S
Humilitatis, & cognitionis fui.
Quifebumiliat, exaltabttur. Lucas 14. 18.
I. TT Vmilttas efi Virtus , qu& repimit appetitum , nefe immo-

*
*- derate tn alium extollat.
Et quomodo ego , viliffimus vermiculus terrae , cum
video teDeus meus , amore mei humiliatum ad patien-
,
dam ignominiofiffimam mortem quomodo , inquam , -,
V 4 ego
2 8o P A R
A D I S I S E C T. IV.
ego me aiidebo extollere,& non potius infra terram abf-
&
condam cum me agnofcam tam fuperbum, & ingra-
!
tum ut non credam inveniri aliquam creaturam , quae fi

.,
a te habuiilet tantam gratiam & tot beneficia, quot ego,

non multo majore fervore & fpiritu tibi ierviillet, quam
ego. Imo quia hanc veritatem ex corde, & jficuti eft iti ,
rcipfa,non fatis agnoico, fateor me fuperbiflimum, & in

vcritate aliis omnibus viliorem ; adeoque propter meam
vanitatem &
ftultam fuperbiam , tibi Deo meo, merito ,
invifum & execrabilem.

I I. Heu me : fic excsecavit me fuperbia mea , ut me-
ipfum non agnofcam , &
non videam , Domine , quod
quanto plura dona a te accipio , tanto gravior iit ingra-
titudo mea , &
majora peccata mea j tantoque ftridlior
a me tibi reddenda fit ratio. Ideo profedo ego fum vi-
lior peccator omnibus aliis 5 & credo , neminem tam
longe unquam a te receflifle ,
quam ego per mea
recefli
flagitia ; imo credo, maximos quofque peccatores fi ha-
buiffent talia aaxilia, ego majore feftinatione ad
cuaiia ,
te redituros , ac forte femper , &

majore linceritate cor-
dis, & afteclu, te amaturos &
honoraturos fuifle fane
, :
magis dolerent de fuis peccatis, ac fidelius tibi fervirent,

quam ego.
III. Obftupefco, Domine, quomodo fuftineas con-
fpedum meum , cum fim creaturatibitam ingrata. Et
ideo prorfas indignum me reputo, ut tibi ferviam, tuque
exaudias orationes meas ; indignum omni gratia. & cce-
leftibus infpirationibus ; imo indigniflimum quia tam ,
parum ad lucem tuam refpicio : ideoque pridem fui pro-

meritus , ut ate projiciar , 8c relinquar in tenebris & er-
roribus : indignus etiam., cum fim tibi tam inobediens
& refractarius, qui habitcm inter tuos fideles & in do- :
mo fervorum tuorum: a quibus, me tra&a- fi pro meritis

re vellent , nihil aliud audire me oporteret quam contu- ,
melias 6z convitia. Quin etiam procul amandari me con-

yeniret
DE EXERCIT. VIRTVT. 2,Sr
veniret a confbrtio omnium hominum, ne forte putredo
meorum abominabilium ulcerum , Sc vitiorum ,
quen-
quam iilorum inficiat.
I V. Vellem etiam omnibus notam efle meam extre-
mam vilitatem & miieriam, ut omnes jufta me abomina-
tione deteftarentur , ac zelo gloriae tuce pro meritis ex-
ciperent.
V. Admiror Domine tuam erga me pietatem inaefti-
mabilem , qua me tolerafti hucuique , neque ut fumma
erga te ingratitudine promerebar m profundiflimum in-
ferni puteum deturbafti; Imo agnofco me fblum propter
meam ingratitudinem omnes alias creaturas indi-
, inter
gnum divina tua cura & amore quibus o-
,
providentia ,
mnes alias creaturas proiequeris &horreico intuens me :
ipium tanquam rem ultra quam dici poteft, lbrdidam ,

, ,
odioiam, &
abominabilem petoque a te, b lux asterna,
:
ut femper magis me ipium agnofcam ne unquam fuper ,
alios amplius perverfe me extollam.

Ah Domine, ex infima abyfTo miferice mece clamo, &
invoco abyfTum Milericordias & pietatis tuas j dona mi-
hi hanc gratiam. Amen,
I V.
A C T V S
Petitionis ad Deurru
Quodcumque petieritis Patrem in nomine tneo j dabit

vobis.. Ioan. 15".
T3 Enevolentiflime Deus, & Dominus meus, quam-

j
I.
U vis ego fim tuus creatione , confervatione , Red-
emptione, luftiricatione , fpeciali vocatione, naturali &
conditione : magis tamen peculiariflima ele&ione libe-
ri mei arbitrii cupio efle , &
fum tuus : ideo nullius alte-
rius januam, pro gratia aliqua , praeter tuam qui es fon>
>
& origo omnis boni ?

mihi licet pulfare,
V 5 II, Ne-
2$2 P ARAD I S I S E C T. IV.
I I. Neque aliud defiderarc ,
petere, aut velle a te de- i
beo, unum, quod tibi magis placet,

nifi illud majorera & i
tuam gloriam concernit : &

fi quando meam volunta-
tem alterius cujufquam rei defiderio moveri continget

illam jam nunc abominor,deteftor,& fieri nolo: precor-
que divinam Majeftatem tuam ne unquam in fimilibus ,
me exaudias. Imo propterea primo & principaliter peto,

& fumma qua pofTum contentione te rogo ut perfe-
, ,
ftiffima tua voluntas in me femper fiat mea vero nul- :
lius fit efKcaciae : adeo ut nihil prorfus in me inveniatur

quod non fit tuum.
Quia tamen voluntas mea prorfus otiari non poteft
opto, ut quocunque feratur non fbla feratur Domine , ,
fedfemper conjun&a cum tua qusefbla eftfan&a , &

re&a. Ita cum gratia tua defidero , ita apud me ftatuo ,
itacoram curia tua coelefti proteftor.

III. Quare, Domine, quoties aliquid a te peto, nihil
intendo petere,nifi per Iesvm Chriftum,Filium tuum;
fandiflimis ipfius , &
meis qualibufcunque defideriis pa-
riter conjundis. Itaque benigne Pater , fi non mea , fal-
tem gratiofa defideria Filii tui merentur admitti. Sic ex-
hibes Iuftitiam ipfi , mihi mifericordiam : tibi vero ipfi
concilias honorem &
gloriam. Voluntas dulciffimi Filii
tui, Deus meus, vult, defiderat, mandat,ut ego fim mitis
& humilis corde , patiens, benignus , charitate repletus ;
cupit ut vivam tibi , mihi moriar. Da , benevole Pater
Filio tuo , ut impleatur hoc , tam pium fan&umque de-
fiderium ejus ; fic enim fatisfiet etiam tuo : &
ipfius ho-
nor & totius SS. Trinitatis laus & gloria augebitur.
V. Domine , quia nihil ego boni ex meipfb pra»-
I
ftarequeo concede mihi hanc gratiam , ut ego te finam
,
facere , quascunque volueris ; ut meum facere, fit ac- &

quiefcere tibi, ut agas in me id unum quod maxime tibi ,
placuerit.
Et ut in me nihil fit ,
quod tibi difpliceat exorna me ,
fandis
fan&is virtutibus , dando mihi augmentum Fidei , Spei y
& Charitatis humilitatcm fpiritus, puritatem cordis, 8c

:
omnes lllas Virtutes , dona , gratias , quas fcis mihi efle

neccflarias; & quidquidde gratiatua inmea fiveani-.
ma, fivc corpore defideras inveniri : quo melius tibi pof-
lim placcre , dignius Sc fidelius fervire , & te perfecfcius
amare.
Rogo infuper ut mihi des gratiam perveniendi ad
,
eum gradum perfectionis quem ab aeterno deiideras me

,
confequi : , media ac diipofitiones ne-

des etiam auxilia
ceflariasad obtinendum eundem.
V. Praeterea , tota contentione pedoris mei , peto a
te, veram contritionem de peccatis meis ; plenam re- &
miflionem illorum : &
ut in pofterum des , me millies
potius velle corpore mori , quam ut vel femel moriar
anima.
VI. Itapiuses, duiciflime Domine : itaad rogan-
dum ipfe me excitas Mifericordia tua , ut ego terra &
cinis petere audeam, non folum id quod habes , fed illud
etiam ,
quod es ipfemet : peto , inquam , infimus tuus
cliens , ea qua poffum demiflione animi te fblo & uni-
, ,
CQ perfrui j in te fblo , refpirare , & quiefcere, & non iti
aliquo tuo dono quantumvis excellente , nobili ,

pretio-
fo, d.ivino.
VII. Peto puriflimam illuminationem intellecûs, ad
tria praecipue cognofcenda. Primum ad cpgnofcendum
rjerfecliflime beneplacitum tuum , Sc faciendam integre
iandiflimam voluntatem tuam. Deindead cognofcen^-
dam propriam meam vilitatem ingratitudinem & ad , ,
omne bonum indignitatem. Denique ad habendam per-

fedam notitiam omnium virtutum moralium illafque ,
confequendas, quo in me, Deus meus, amor tuus nudus,

purus, ac fincerus magis magifque proficiat.
VIII. Tandem rogo te , placeat tibi acceptare meas
orationes , non ut a me procedentes , fed velut a te in-
fpira-
284 P A RA D I S I S E C T. IV.
jpiratas : &conjungere cum orationibus Fiiii tui
illas
Iesv Chrifti,fan&ifIImaj Matris fuae, SS. Angelorum,

Apoftolorum, Martyrum, Do&orum, Virginum, Con-
feflbrum,& utriufque Ecclefiae,triumphantis ac militan-
tis ad obtinendas fupradidtas gratias
: dotes fpiritua- &
!es,& corporales: tam mihi quam proximomeque atten-
das, Domine, perfqnam meam, fed illorum, quorum of-
fero tibi merita precefque , per Iesvm Chriftum ,
,
Filium tuum a quo derivatur , : provenit omne opus &

tneritorium , &
omnis bona voluntas. Quod totum ce-
dat ad fempiternam gloriam, honOrem amabiiiflimx, &
adorandce , gloriofiflimasque Trinitatis, Amen.
V.
A C T V S
Renunciandi voluptatibus ,
pro confervanda
Caftitate.
Eruntfhtit Angeh m coelo, qul neque nubent ,
neque nubcntur, Matth. 22,.
I, T) Vriflime Domine , & meritiilime pofleflbr cor-

-*• dium humanorum do omnimo- , tibi libentiffime
dam pofleflionem Sc dire&um dominium meorum ,
omnium renunciando omni affe&ui terreno, 8c fenf ua-

,
li dele&ationi : ita ut fi ego poffem frui omnibus vo-

luptatibus , & deliciis fenfus & carnis ,
qua? ab omnibus
hominibus delibari ac percipi folent , quaeque defide-
rantur ; &
fi poflem illis etiam fine peccato perfrui , hi-i
bilominus tamen liberaliflima mente illis renunciarem ,

& promptifllme illas refugerem : ficuti nunc renuncio
& refugio quo tibi magis placeam , tibi puriiis vivam
,
meque tibi conformem.

1 1. Prseterea non fblum repudio quafcunque dele-
dationes carnis , fed etiam feniualitatis : ut funt oculo-
rum,
,
DE EXERCIT. VIRTVT. 28;

rum ne afpiciant
, illa obje&a , quae octilishominum vi-
dentur pulchra, dele&abilia, & curiofa,aut etiam quam-
cunque rem creatam, qua; ipfbs afEciat.
Sic etiam renuo omnem aliam dele&ationem , quam
a quacunque re creata poflent accipere fenfus mei ; id
quod toto corde defidero in me impleri , tantum ut;ma-
gis oble&er in te , tibique gratior fiam. Quia cum la-
queos omnium iliecebrarum abrupero , meum cor &
ao omni guftu , &
oble&atione terrena purgavero, tunc
demum facilius iilud f e tibi conformabit , Bc uniet cum
tuo corde , mi dulciflime Iefu. Et fic potero felici tui
.confpect,u potiri,quemadmodum dixifti Beati mundo cor- ,-
de,quoniam ipfe Deum videbunt. Extingue igitur in me , Do-

mine , & extirpa radicitus , funditufque omnem cupidi-
nem carnis, & fenfuum.
III. Imo ut magis tibi placeam lerviam Sc te pu- , ,
rius amem non folum repudio omnes fupradi&os gu-

,
ftus, voluptates, Sc delicias : fed etiam ftatuo ne illis qui-

dem inhiare, quse funt fpiritus nifi qua profunt ad exci-
,
tandum in me faftidium fenfiialium, eoque perducuntîit

mea tota oble&atio, guftus , Sc confblatio in te fblo fit
Sc in benepiacito fan&iflimas voluntatis tuae, Amcn.
V I.
A C T V S
Renunciandi bonis temporalibus, amore
paupertatis.
Qta non renunciat omnibus , quxpojfidet , non potefl metts
ejje difctpulus. Luc. 14.
I. T) ExRegum, & Dominus Dominantium , Deus

-*- V. meus
, fuperabundo confblatione , Sc cor
meum
exultat gaudio, quando cogito,te abfblutum effe univer-
fbrum , Sc inter univerfa mei quoque , poftremi Sc mini-
m\
1%6 P A R A D I S I S E C T. IV.
mi Dominum. Vnde ab alio quam a te poffideri no- , ,
lo nec aliud ego pofEdere aut habere volo pro meo bo-
:
no, & thefauro, quam te ita ut fi mihi orTerretur poffef-

:
fio & Dominium totius mundi cum omni fua opulen-

, ,
tia, fplendore, potentia,ego promptiflime ipfi renuncia-

rem, iicut in praefens illi fponte. libereque renuncio : ne-
que illi fblum, fed etiam omnibus aliis rebus, quos ab hu-
mano corde in hac vita deiiderari poflunt : atque hoc tui
iblius amore.
I I. Et ne, cum omnibus renunciaro meum animum ,
detineant aliqua de fingulis , profiteor Domine , quod fi

me nunc exui velis ami&u, quo tegor , & omnibus com-
moditatibus meis privari, aequo id animo ferrem; ut ma-
gis me tibi , quinudus pro me in Cruce pependifti, con-
formem , 8c magis in mea nuditatc tibi placeam , Domi-
ne Iefu.
Siexturbarer & excluderef domo quam inhabito ,
tibique Domine magis piaceret me habitare cum feris in

fylvis , aut in quocunque alio loco vili morari , forem
contentus.
III. Si quando privabor melioribus cibis frudi- &
bus terrae , 8c ad fuftentationem vkx non nifi panem
durum , ac cibarium cum aqua habuero contentus ero, ,
& pro eo gratias agam : quandoquidem Sc illo fiim in-

dignus , propter multiplicia peccata mea. Ah Domine
imprime cordi meo hanc veritatem adjuva , ne per- : &
mittas me iftis vanis bonis mundi,autquacunque re crea-
ta , exquifita ,
pretiofa , vel tenuiflime affici : fed totum
meum bonum thefaurus & divitiae mcx m te fint
, , , &
cor meum in te fblo conquiefcat. Amen.
VII. AC-
,
DE EXERCIT. VIRTVT. 28/
V I I.
& C T V S
Renunciandi proprias voluntati , ex virtute
obedientise.
Si qm Vuk ventrepojl me , abneget femettpfum, & tollat cru-

cemfuam, &fequatur me. Luc. 9.
I. "O E&or & primus motor univerfi , cui omnia obe-

JN. diunt , Deus infinitse Majeftatis , defiderio ardet
cor meum ,
quoties mecum ipfe cogito ( cogito autem
faepiffime ) &; me per o-
quomodo poffim tibi placere ,
mnia beneplacito tuo conformare. Et propterea nunc

ultro , &
libere, me totum tibi ofFero, mancipO ; pe- &
culiariter autem propriam meam voluntatem, cujus libe-
ram pofleffionem tibi trado , refigno quandoquidem & :
aliud , praeter hanc , in mea poteftate non habeo. Hanc

ergo per omnia , &
in omnibus , cum pleniffimo ufu 8c
exercitio fan&ae obedientiae , fan&iffimse tua; voluntati
fubjicio : renunciando plane firma refblutione, quantum
pouum, voluntati & libero meo arbitrio.
1 1. Tuaque gratia fretus propono, femper tibi obe- ,
dire, in omni re, non facili magis quam difficili; ample- ,
i cl:endo de novo , & acceptando libentiffime omnia fan-

fta tua prxcepta , & quantum ratio vocationis 6c officii
mei patitur , etiam confilia : defiderans , ut illa fint per-
petua regula , ac lucerna pedibus meis , lumen femitis &
meis : dulcia fint faucibus meis eloquia tua ; adimpletio
eorum fiiper mel &
favum. Voluntas tua fit corona ca-
pitis mei & tanquam torques in collo meo facere quse
: ,
tu, Deus meus, mandare nobis, fiiadere dignaris. No- &

lo proinde meam voluntatem, vel in minimo unquam ti-
bi efle rebellem,fed femper ad unguem tuse conformem:
ita ut fbla contraria cogitatio, & motio, fit mihi dolori
ac tormento.
III. Sub-
z8S PARADISI SECT. IV.
III. Subjicio etiam hanc meam voluntatem , tui
amore , omnibus meis fuperioribus , in omnibus illis re-
bus ,
qiiae funt confentanea? divina; tua? legi
, aut ei non
exprefle contraria?. Quantumvis autem ardua, molefta-

que mandaverint ; nihilominus propono cluti tuo auxi- ,
lio, prompte illa exequi.

I V. Ah Domine tolle , tolle tandem penitus a me
propriam meam voluntatem 3 nec fit amplius indicium
-
,
neque veftigium mea? voluntatis in me fed omnia mea :
tua fint : exure Sc redige illam ardore

, igne tui amo- &
ris in favillam ; ut ablato &
confumpto malo , tctus ego
tandem purus Sc tibi gratus evadam, Amen.
VIII.
ASPIRATIO Mentis in Deum.
Os meum aperui, & attraxijpiritum , Pfal. 1 8.
I. ODeus meus, propter immenfum illum amorem,

quo me profequeris , utinam ego fic redamem
te, ficut mereris & debes amari.
• 1 1. O
Domine mi , Deus amoris , Bonitas infinita
utinam, ficut ego in te,& per te fblum vivo, furn, mo- &
veor, ita etiam meum vivere, moveri,<Sc efle totum cedat
in honorem, & gloriam tuam.
III. O Pater mifericordiarum , utinam talem me
;
facias,qualem Filius tuus meretur,& Spiritus fandus me
efle defiderat.
V. Amare te volo, Domine, quia fumme bonus es
I
mei veroipfius curam habere non alia de caufa , quam
quiatuusfiim; &confervatio mei ad honorem tuum
pertinet. Et ideo proteftor, totam curam,quam habitu-
.
rus fum de me , non futuram quafi de re mea , fed quafi
de tua, id eft, non mei, ied tui caufa me amabo.
V. Gratum hoc tibi fit , Deus meus : acceptutn &
habe,
DE EXERCIT. VIRTVT. 2 8p
habc , Dominc ob amorem dile&iflimi Filii tui Iefu
, ,
Chrifti Redemptoris mei in quo tibi bene complacuit.

,
IX.
A C T V S
Eliciendi , cum audimus vel videmus aliquod
bonum proximi.
Partkeps ego fum omntum timentium te , & cuftodientiitm
mandata tua, Pfal. 1 1 8.
L T*\ Omine Deus meus cum audio, & video proxi- ,
*~* mum meum, & particulariter N. tibi iervire, 8c

bonialiquid facere vel moliri; gaudeO, &multumiti
hoc mihi complaceo. Et bonum ipiius quafi meum re-
puto : &
tanquam meum, illud tibi offero, dedico, cum
omnibus iilis bonis qua? omnes Sancli peregerunt olim ,
& peraguntadhuc in univerlo mundo , ad aeternam glo-
riam tuam , perinde ac fi ipfemet ea fecifiem , face- &
rem.
I I. Ago tibi gratias Domine , ,
pro bonis infpiratio-
nibus& auxiliis, qus tam huic perfbns, quam omnibus-
meis proxi.mis tribuifti & tribuis ad bene operan-
aliis ,
dum loquendum & cogitandum neque aliter de hoc

, , :
tibi gratias ago , quam fi tale beneficium proprise fuifTet

exhibitum animas mea?.
III. Quin etiam infinuo & immitto me in pro-
,
prium cor ipfius , & omnium famulorum, & famularum

tuarum, ut iimul cum eis ex corde perficiam omne illud,
quod ipfi in cultu & obfequio tui faciunt & defiderant ,
facere. Tu enim fcis Domine, quod ego idem omnino

,
vrellem prsftare fi tu a me idem fieri velles

, & ad idem ,
agendum gratiam vires occafionem, , facultatem da-

, &
res. Ntilla profe&o me dimcultate, nullo timore ab illo
prajftando me absterreri fmerem.

X iV. Ad-
2po PA RAD I S I S E C T. IV.
I V. Adauge vero , Domine , enixe rogo, in illo, bo-
num ,
gratiam , Sc merita , cum omni virtute quantum ,
ipfe, te infpirante, defiderat, aut te fciente, indiget : ut a

quo tibi grata prasftantur obfequia multo etiam gratio- ,
ra, & perfecriori modo deferantur»

V. Denique largire ,
quaeio , Domine. mi , ut.quiA
quis viderit tale bonum exemplo inflammatus
,
, paria
meditetur , & agere ftudeat fecundum dilpoiitionem
,
tu£E voluntatis , ad majus tuum obiequium , Sc glo-

riam. Amen.
x.-
ACTVS ELICIENDI,
Cum audimus & videmus aliquod malum proximi,
I» quo judicio judicaverltW, jtidicabimini , & in qua menfura menji
fuerttti , remetietur vobis. Matth. 7.
I. \ /f I perfecrjflime Domine , cum audio , Sc video

J.V1 aliquod malum,maxime fpirituale,proximi mei,
/ummopere compatior humanae fragilitati. quamvis o- ,
mnibus communi 5 &

praecipue compatior defecltui hu-
jusN. Attamen non credo tantum efle malumillud, ,
quantum mihi videtur , vel efTe dicitur imo forte nul- :
lum eft neque tale videtur lucidiflimo oculo tuo , quale

:
noftro fallaci. Si tamen, Domine f crutator cordium no-

ftrorum, eft culpa aliqua magnopere doleo de lapfu fra-
,
trismei multo magis autem de tua offenfa.

:
1 1. Ego in vicem hujus defectus, in compenfatio- &

cem tua? offenfoe , ofFero tibi pretiofum fanguinem Iefu
Chrifti , Filii tui , tantopere humiliati attriti propter &
fcelera noftra : illius charitatem,manfuetudinem, ac lon-
ganimitatem inter continuos noftros defedus tibi re-
pra?fcnto.
III. Sed
DE EXERCIT. VIRTVT. 2^1
III. Sed heu ! &
ego ad ipfum perpetravi: vel in alio'
limilite non minus offendi,proh dolor &gravius etiam !
te offenderem,nifi tua me gratia pradervaret.Vnde etiam

toto corde gratias ago tibi pro auxilio , fine ullis meritis
meis mihi prceftito.
I V. Optime fcio, Domine, te ex quovis malo elicere
poflemajusbonum j alias malum non permitteres. Ce-
dat ergo ad majorem tuam gloriam defe&us ifte ; ad ma-
jorem vero humilitatem &
cognitionem fui ipfius qui ,
peccavit.
V. Oro denique , occlude omninm oculos , ne inde
fiimant audaciam patrandt fimilia : liga linguas morfu
confcientiae , ne de re illa male loquantur, neve ex mino-
redeliclx), quod per humanam infirmitatem admifTurn
eft, per defe&um charitatis , 8c improbitatem humanam
plura alia nafcantur.
X I.
A C T V S
Charijtatis , eliciendae exquacumque re creata
bona malaque.
Diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum. Rom. 8.
[. T> Enigniflime Domine, magnam capio voluptatem,

-D non folum ex omni illo amore, quo te prolequun-
:ur omnes fandi, & jufti, qui funt in hac vita fed multo :
nagis illo quo te longe fincerius compleduntur tum

,
,
lli , qui corpore liberati adhuc in aditu Regni cceleftis

,
:ommorantes avidiflime faciem tuam expe&ant tum

, :
con-
Ili,qui in penetralia felicitatis admifIi,clarifIimo tui
pedu fruuntur homines Sc Angeli ac proscipue inter

, :
llos SS. Humanitas I. C. Redemptoris noftri , Bea- &

iilima Virgo Maria.
II. O
11 ego poffem te amare omnibus illis affedi-
X 2 bus,-
1
292 P A R A D I S I SECT. IV.
bus, quibus illi omncs te amant quam id libenter hi-! &
lariter praeftarem Sed quia non poffum, gaudeo faltem,
!
ipfbs, qui melius pofTunt , id facere : optoque ut femper

magis magifque id faciant , & in amore eodem perieve-
rent in asternum, fecundum beneplacitum tuum.
III. Ex altera parte , Domine, vehementer diiplicet
mihi : ac doleo , plurimos alios e fervis tuis negligentius
te amare plerofque etiam pro amore , tibi referre inju-
:
rias. Obfecro, Domine, pro infinita Bonitate tua, igno-
(ce illis ,&largire gratiam tuam, qua fe emendcnt, te &

vel jam incipiant amare fuper omnia, in omnibus exe- &
qui tuam iandiflimam voluntatem.
I V. Sed quid dicam de illis, qui a te ad imaginem, &"
fimilitudinem tuam formati , & innumerabilibus benefi-
ciis donati , cum te, quem mper omnia amare deberent
ne agnofcunt quidem , improbi ? quantum
infideles 8c
hoc, amabiliflime Domine , dolorem mihi creare debet
quas excutere lacrymas?Vtinam omnium illorum corda,
6c voluntatem in poteftate mea haberem, ut poiTem illos
tuo amore inflammare Ecce , Domine , faltem cogita-
!
tione mea purgatos, ab omnibus peccatis quales ego e£ ,
fe deiidero, & tu faccre potes, omnes illos puros, & fan-

cl:os tibi offero,ad honorem & gloriam tuam.
O quanta mihi feiicitas eveniret poflem ego fup- , fi
plere defecT:um ipforum ,

profequcndo te a&ibus illis a-
moris , quibus ipfi te profequi deberent Sc non folum !
ipfbrum defecium , fed etiam pravorum Angelorum , Sc

hominum damnatorum, qui pro amore laudibus, exc &
crabili contra te odio iraque flagrant, longe pejus , quam
flammis inferni. Sed quiane pro mea quidern parte, fatis
amare, ac laudare te fufHcio,omnem meum,& aliorum &
defe£tum,defiderio faltem, quo poffum 3 quantum pof- &
fum, fuppleo.
V. Interea magnum mihi fblatium eft , quod fciam
tuam divinam Majeftatem , inrinito lua: voluntatis affe-
«5tu
,,

tfiu fatisfacere pro omnibus, & omnes amandi partes ex-
plerc cum infinito amore amas te ipfum. Quare fum-
:
mopere gaudeo,& hunc amorem nunc tibi humiliter ex-

hibeo,& pro me oiFero,in lupplementum etiam omnium
iilorum qui omittunt hoc facere 6 Deus amor meus
, , ,
fummum, unicum bonum meum & !
O R A T I O
Divi Thonu Aquinatis , ad multas magnajque virtutef
impetranditi aptiflima.
COncede mihi ,
quaefb omnipotcns & miiericors
Deus ,
quas tibi placita funt , ardenter concupiice-
re ,
prudenter inveftigare , veraciter agnoicere, & perfe-
&e adimplere.
Ad laudem & gloriam nominis tui ordina ftatum
,meum : Sc quod a me requiris ut faciam, tribue ut fciam,
poflim, & velim : &c da exequi ut oportet, & expedit fa-
luti animae mece.
Via mihi, quaifb, ad te fit tuta , re&a & confummata
ion deficiens inter profpera & adverfa , ut in illis non
xtollar, & in non deprimar. In prof peris gratias ti-
iikis
)i referam & in adverfis fervem patientiam. De nullo

,
,>audeam vel doleam , nifi quod promoyeat ad te , vel
j
iquod abducat a te. Nulli placere appetam, vel difplicere
•
::imeam, nifi tibi.
Omnia in charitate da facere & quod ad cuJtum
,
:
f :uum non pertinet ,
quafi mortuum reputare. A&iones
rieas da peragere non ex confuetudine , fed ad te referre
:um devotione.
omnia tranfitoria propter te ,
Vilefcant mihi chara &
omnia tua ,
nihi fint &
tu Deus meus plus quam omnia.
Dele&et me omnis labor qui eft pro te , tasdiofa fit &
nihi omnis quies, quae non eft in te.
Frecuienter &
ferventer damihi dulciilime Dpmine
X 3
cor
i!
2p4 P A RAD I S I S E C T. IV.
cor meum ad te dirigere, defeclionemmeamcum &
emendationis propofito, dolendo penfare.
Fac me Deus meus humilem fine fictione , hilarem fi-
ne diflblutione , triftem fine dejectione , maturum line
gravitate , agilem fine levitate, veracem fine duplicitate ,
timentem fine defperatione , in te fperantem fine prse-

jiimptione , caftum fine corruptione , proximum corri-
pere fine indignatione , ipfumque aedificare verbo &
exemplo fine elatione, obcdientem fine contradi&ione
patientem fine murmuratione.
Da mihi, dulciflime Iefii, cor pervigil, quod nulla a te
abducat curiofa cogitatio : da immobile , quod nulla
deorfiim trahat indigna affe&io : da invi&um, quod mil-
la fatiget tribulatio da liberum , quod nulla fibi vendi-
:
cet violenta dele&atio : 8c da re&um ,

quod nuila feor-
fiim obliquet finiftra intentio.
Largire mihi dulciflime Deus meus , intelleclum te
,
cognolcentem , diligentiam te quaerentem, fapientiam te

invenientem , converfationem tibi placentem , perfeve-
rantiam te dulciter Sc fiducialiter exfpe&antem , fidu-
ciam te feliciter ample&entem : Da tuis pcenis configi
per pcenitentiam , tuis beneficiis in via uti per gratiam
6c tandem tuis gaudiis in. patria frui pergloriam. Qui
cum Patre & Spiritu fanclo vivis & regnas &c , .
C A P. V.
ALIA EXERCITIA
prsecipuarum virtutum.
Ex via vit<e tcterm.
i. Exercitium
Viv& Fidei.
Redo tibi, 6 veritas, 6 bonitas,& hic,&: ubique mi<

hi prajfentiflime, & haec, N. & quaecunque f cripta,
fa&a,
DE EXERCIT. VIRTVT. 29?
fa&a , & a te di&a funt ad meam effe inftru&ionem 8c
, ,
certiflima effe proiiteor coram. curia tua neque eile

,
quod excufem , nifi credam illa , 8c opere id oftendam

per gratiam tuam.
Tu potentiilimus , Sc fipientiflimus , 8c optimus , 8c
ego non credam tibi ? 8c hoec teftimonia voluntatis tuos
non amplectar ? vere crcdibilia mihi , 8c amabilia fatfta
fiint nimis. Sive rationem 8c Sapientes , rerum na- five
turam infpiciam, & audiam. Vtinam te audiviiicm fem-

per,6 omne bonum,& nunquam te ofFendiilem. Vtinam
vita mea te honoraflem & ex patientia mea oftendillem
,
fidem meam.
Verum ex nunc in seternum credam , diligam te &
opere , 8c veritate. Fac de me quod tibi vif um in a?ter-
num,& ego gratia tua quam f civero voluntatem tuam fa-
ciam ex intimo tui amore , 8c quaecunque revelafti pro
ialute mea ampledar , & omnes voluntates tuas , 6 vita
mea, 8c omne bonum, Amen.
II. Exercitium
Spei.
Tu fcis Deus meus , tu fcis quod non fimus mfficien-

tes aliquid facere ex nobis , uti nec hoc N. tanquam ex
nobis. Itaque ego pulvis & cinis ad te confugio uti per ,
te , & per patientiam & confolationem Scripturarum

fpem habeam , & in te fperans non confundar. Tune
enim 6 bonitas
, fic N. me vocas , 8c repellere me pote-
ris ? fic invitas 8c trahis ad fequendum te , 8c deficere
fines in via ?
In te , Domine fperans
, fcio, non coniundar in seter-
num, inveniam in membris meis legera fepugnan-

etfi
tem legi mentis mea? , nequc dignus fim gratia tua , fed
qui dedifti mihi Corpus Sanguinem tuum in pre-&
tium , &
te hodie paratus es dare in pignus falutis , &
X 4 qui
n9 6 P A RAD I S I S E C T. IV.
qui tot beneficiis N. praevenifti , toties me Sc petere
juflifti
, &dare promififti , 6 bonitas , 6 vericas , dabis
utique mihi quod petam , ut toto corde fperem in te \
3c quamvis occideris me , 6 fpes , vita mea , in te &
fperabo; etfi confurgerent in me caftra mundihujus,
& totius vanitatis , tamen portio mihi erit cuftodire
legem tuam &
te fequi ; quo enim ibimus a te bone Ie-
iu ? nonne vita mea es, &
verba vitas asternce habes ?
III. Exercitiurn
Charltatii.
O charitas Deus meus da mihi intelle&um , difcam &

mandata tua , five per epiftolam
five per creaturam lo- ,
quaris ad cor meum; quicquid enim ad falutem difco, tu

prasfentifTimus mihi me intimo amore doces , 6 falus
mea , &
medicina anima? mea2. Et quanto id amore
doces me , qui nihilum ium apud te tune bonorum !
meorum eges , ut tu fpontaneo amore, tot me bonis, &

charitate tua prasvenias ?
Sic enim , Pater asterne, dilexifti mundum , ut Filium

tuum unigenitum dares. Sic tu benigniflime Iefu Fili
Dei, ut pro me in mortem vitam dederis tuam & gravia :
mihi efle queant mandata & confilia tua ? diligam er-

gote Deus fortitudo mea , oquamtibi adhasrere mihi
Bonum eft
Quidergo mefeparare poterit a charitate tua? an
anguftia ?an fames ? an nuditas ? an periculum ? an per-
iecutio ? an gladius ? fortis enim utmors dile&io tua, 8c
non poterunt extinguere charitatem ,
aquas multae fpero
ignem quem venifti mittere in terram , &c vis ve-
ia eft ,
hementer accendi. Amen t
IV. Ex*
, ,,
DE EXERCIT. VIRTVT. z$ T
IV. Exercitiiim
Tro charitate Vroximi.
O Deus meus Credo tibi 8c fpero in te,

charitas , &
diligo te toto corde , & proximum propter te. Etenim
in hoc cognofcent omnes quod difcipuli tui fumus , (i
,
dile&ionem habuerimus ad invicem.

Hoc mandatum limile maximo. Qui
inquiebas efle
enira diligitproximum, vere legem implevit, qui nor\ &
diligit , manet in morte. Si ergo ante omnia mutuam in
nobismetiplis continuam charitatem habere debemus
ex hoc in ceternum fiiper omnia hanc fervare volo , Sc
difcipulus tuus effe , neminem judicare , neminem ver-
bo aut opere contriftare fed fblari juvare , ultro ho-
, ,
nore omnes proevenire , omnes in te diligere omnibus ,
etiam minimis facere quod tibi facerem , 6 amantiflimc

Iefu.
Mandatum enim , dixifli, novum do vobis , ut diliga-
tis invicem,ficut dilexi vos. Cum igitur dignatus fis ani-
mam ponere pro nobis & me : & ego debeo & cupio
non pecuniam, non commodita-
gratia tua,pro fratribus
tem fblum ponere, fed &
animam meam.
Da autem mihi, 6 Iefu, non diligere verbo,neque lin-
gua, fed opere &
veritate , ut quascunque volo ut faciant
mihi homines , id faciam illis feu tibi potius : qua enim
menfus menfura fuero, remetieris mihi, teipfum dabis &
mihi, qui es fpes mea, falus mea, refugium meum» &
V. Exercitium
Gaudil Jpiritualis.
Quod mihi in hac fblitudine gaudium Deus meus ,
tu omne bonum } fed eheu longe & a me, & pro-

nifi !
pe & intra me videoque te per fpeculum in «nigmate,

, ,
X y
Quan,-
298 PARADISI SECT. IVl
Quantum ergo & qude gaudium mihi efle poteft ,
qui
in his tenebris fedeo, Sclumen tuum , 6 Sol jufti-
tise , non video ? Gaudens tamen gaudebo in Domino, I
Sc exultabo in Deo Iefu meo , qui poft tenebras fpero

lucem.
Vtinam cor meum &
caro exultent iii te Deum vi-
vum. Vbique enim etiam in hac lacrymarum valle ma-
teria gaudii mihi eft. Servit enim mihi omnis creatu-
ra , &
cceli enarrant gloriam tuam , 8c annuntiant mihi
amorem tuum.
Muros video cceleftis Ierufalem pofitos in oculis
meis , ne ne patriae oblivifcar. Adhaereat lingua mea
tui,
faucibus meis , fi non meminero tui. Dele&afti me Do-
mine , in fa&ura tua , &m
operibus manuum tuarum
exultabo.
Et cum fcriptum legam Dele&are in Domino,& da-
:
bit tibi petitiones cordis tui nonne dabis eas mihi, qua3
:
fiint Gaudere in te Domino meo femper, Sc exultare m

:
te, in gloria tua, quodque tibi fledatur omne genu ? uti-

nam fic gaudeam , ut vita? hujus gaudia repellam con-
ftanter , &
te fruar, ac taedia feram fortiter, quidquid &
tibi vifum fuerit ; tuus enim fum : quemadmodum &
defiderat cervus ad fontes aquarum , ita defiderat anima>
jmea ad te Deum.
VI. Exercitium,
Vvo Tiducia in periculis.
Prote&or ndfter , afpice Deus , & efto firmamentum

& refugium meum etenim credo tibi , Domine , &in
:
te fpero,& toto corde te diligo. Deus meus ne elongeris

a me , Deus meus, in auxilium meum refpice , 8c me em-
ptumfanguine tuoftantem inlubrico, undiquelaqueis
& foveis animae mex cinclum trahe in funiculis chari-
tatis tuae.
O quis
DE EXERCIT. VIRTVT. 2 P5>
O quis dabit mihi pennas,llcut columbae, ut volem &C
non deficiam , ut iequar fic te Paftorem meum gratia
tua, &adhaeream tibi toto corde meo !
Tibi, 6 Ieiu, dereli&us eft hic pauper ; orphano mihi,

quaeio 6 Pater miiericordiarum , fine quo nihil poifum,
eftoTutor &Adjutor: Tu enim esDeusmeus, fpes
mea unica, protedor meus , cornu ialutis meas, & fuice-;
ptormeus. Amen.
VII. Exercitium,
Gratitudinis erga Deum.
Confitebor tibi Domine in toto corde meo , narrabo

omnia mirabilia tua. Mirabilis enim fa&a eftfcientia
tua ex me luper miiericordia,& verkate tua erga me.Vn-
de enim hoc mihi , ut recorderis mei , tot me prasve- &
nias benedi&ionibus dulcedinis , &
amantiffimae chari-*
tatis tuae ?
Adhaereat lingua mea faucibus meis, fi non memineYo
tui in principio laetitiie meae. Tu enim potentiflimus, &
ego vapor,& nihiij tu iapientiilimus,& lumen;& ego te-
nebrae,& ignorantiajtu bonitas ipia,& juftitiae mese,iicut
pannus menftruata? ; &
tamen hsec mihi praeftas, ape- &
ris manum tuam mihi , &
imples me omni benedictione.
Ideo eru&avit cor meum verbum bonum, dico tibi &
opera mea, &
totum me,ut facias de me volentem in bo-
nis & malis in tempore , & in aeternitate trado me tibi,
qui tradidifti temetipiiim pro me. Reddo me tibi, ut vi-
vas in me , & tibi moriar & diligam te totx> corde meo»
,
Amen,
VI II. Aliud exercitium
Gratitudinis pro innumeris Dei beneficiis.
Quid retribuam tibi,Deus meus,pro omnibus qux re*

tribuifti
300 PARADISI S E C T. IV.
tribuifti mihi , cor , corpus ? Credo
, & animam meam
cnim tibi, &
in te fpero, &
vere toto corde te diligo.
Ecce vota mea tibi Domino meo reddam coram omni
populo tuo, &
defideria hasc, qui dedifti incipere N. da-
bis fpero perficere.
Spondent hoc beneficia plura , corpus fanguis tuus &
pignora mihi funt , fed f uper omnia Charitas tua
,
quod
non me deferes , neque derelinques. Confiteantur tibi
populi Deus, confiteantur tibi populi omnes.
Repleatur os meum laude tua , ut cantem gloriam
tuam , tota die magnitudinem tuam. Benedicam te Do-
mine in omni tempore , non labiis tantum , fed faclis. &
Vtinam fic luceat lux mea coram hominibus , ut videant
opera mea bona , &
glorificent te qui in ccelis es.
Amen.
IX. Exercitium,
Vro Affeclu Refignationis,
O Chriftelefii refugium meum Domine mi, credo,

, ,
& in te fpero, & te toto corde diligo. cum vero in te vi-

vamus moveamur & fimus ex hoc momento in aster-
, , , j
num tibi vivam, & movebor, & ero.

Quid enim mihi in ccelo & a te quid volui fuper
effc ,
terram ? fi quid eft, toto corde abnego, ut amem te tota

anima mea. Et vere quid velle miferi extra te pofTumus,
in te uno omnia habentes >
Ecce appofiiifti mihi in hoc N. aquam ignem,mor- &
tem &vitam triftia , laeta fperanda &
timenda j quid
, &
optabo aut timebo ? ad quae extendam manum meam ?
ego nefcio introitum 8c exitum meum o Ief u nefcio , , ,
tu fcis , fac de me quod placet tibi , tuus fiim ego toto

corde.
In manibus tuis fbrtes meas , five in morte , five
in vita. ad te levabo cculos meos & extollam mauus
meas
DE EXERCIT. VIRTVT. jor
meas in fancla , benedicam te Domine in seternum , ia
aeternum.
O unica fpes Chrifte Iefu Deus meus , fiat voluntas
,
tua,ficut in ccelo 8c iti quod ego volo,

terra,fiat,fiat,non
ied quod tu. Ecce ut jumentum fadus fum apud te &c ,
ego iemper tecum, ideo omnem fblicitudinem meam, fi-

ve de publicis, five privatis agatur, in te projicio,ex nunc
in seternum quoniam fcio, tibi de illis & iftis, ter maxi-
;
me Deus, eft cura, etiam de me; etfi noveris me, & nihi-
j
lum meum cuftodi me obfecro propter te ut pupillam
, ,
oculi, & umbra alarum tuarum protege me.

fiib
Etfinon eft malum in civitate quod non feceris a- , ,
mantiifime Domine mi quid querar ? fiat fiat voluntas

,
,
tua j Sc fi non eft bonum nifi a te, ad quem refpiciam nifi

ad te? &: prseftolabor cumfilentio falutare tuum Deus
meus, & diligam te toto corde meo. Amen.
X. Exercitium,
Tro affeclu Eumilhat';!»
Difcere me jubes a te , Magifter bone, ut mitis fim Sc

humilis corde. Et unde obfecro, qui nihilfum&va-
por,ignorans odio an amore dignus fim,ipfe me feduco >
Si nihil fum , fi nihil habeo quod non accepi , tua funt &
omnia cui me prasponam ? Omne datum optimum , 8c
,
omne donum perfedum defurfum eft defcendens a Pa- ,
: treluminum. Et Deo gratias, Deo gratias, Deo gratias,

video quid fim , ubi fim, &
qualis ; ubi, eheu, efle hodie,
pofliin, quid faciam 8c facere hodie poffim ? mala fcilicet
omnia ex me , & bona aliqua per te ; non enim fumus
fufficientes facere aliquid cx nobis , tanquam ex nobis ,

fed fafficientia noftra ex te eft , & omnia opera noftra
operatus es in nobis.
Nunquid ergo gloriabitur fecuris contra eum qui fe- ,
, &c coram te, ter maxime Deus, qui exaltas hu-

cat in ea
miles
3 o2
P A RAD I S I S E C T. IV.
miles & defpicis fuperbos etiam Angelos mente cor-
, ,
dis fiii & humilias omnem fuperbum. Cupio igitur

,
gratia tuarecumbere tecum in noviflimo de nullo que- ,
ri omnia enim in vero judicio fecifti, nullum asmulari

;
ex te enim in te & &

per te f iint omnia , Deus cordis
mei &
omnia.
xi. Exercitium
Vro Contemptu Rerum terrenaruni.
O
fapientia iEterna, 6 Veritas , 6 Magifter bone , qui
eru&afti nobis abf condita a conftitutione mundi, da mi-
hi , ut idem fapiam tecum, idem loquar. Beatos eos ap-
pellem , nempe pauperes , mites , patientes , pacificos ,
quos tu appellafti, &
funt in aeternum apud te, tot San&i
& Ele&i tui.
Da ut de mundo,& concupifcentia ejus fentiam quod
tu Deus meus nonne enim tranfit inftar navis,floris,vo-
:
lucris, fluminiSjfumi Sc vaporis quidquid eft ? quid enim

qui ab orbe condito hoc in loco , urbe , regione , vel
etiam a faeculo fuerunt , ubi nunc funt ? ubi ergo illi &
brevi erunt, qui nunc funt ? tranfierunt illi,& non eft in-
venire veftigium eorum, tranfibunt hi. &
Vanitas vanitatum,& omnia vanitas. Scio, fcio,& tu
fbla veritas , fola bonitas , quam diligo fuper omnia , pro'
qua defero omnia. Quid enim prodeft mihi ulli ho- &
mini , fi univerfiim mundum lucretur , &
animas fiias de-
trirrientum patiatur ? quid prodeft ?
Vere enim non fatiatur oculus vifu , nec auris auditu

impletur, neque anima his terrenis omnibus ; resenim
omnes extra nos fbla cognitione fere in nobis funt , imo
aeque anima in opinione ibla , atque reipfa quiefcit , ne-
que in ullo omnino quiefcere poteft cor meum , nifi re-
quiefcat in te.
Cur ergo in vanum curro , & a£rem verbero ? cur ul-
liusiJ
,

lius hominis diem quaero, aut judicium revereor ? Mihi
pro minimo eft ab ullo judicari, aut ab humano die.
Quid vero mihi opus eft csetera quaerere , quibus ex-
pleri non poilum ? &
quae rfi primum quaefivero te, ul-
tro adj icies mihi ? Erant igitur qui conndunt in nihilo ,
& loquuntur vanitates , conceperunt laborem , pepe- &

remnt iniquitatem j ova afpidum ruperunt , telas ara- &
neae texuerunt , &
cum di&um fit a te , Nifi quis re-
nunciaverit omnibus , quae poffidet , non poteft meus
efle difcipulus , abnego omnia &
adhsereo tibi > Deus
meus, omne bonum. Amen.
xii. Exercitium,
Vro Taupertate.
O Rex regum 8c Dominus dominantium ,

qui mihi
hic ades& ubique me confervas verene dixifti Beati
, :
pauperes fpiritu 6 veritas

, & ego beatus efle nolim, &;
,
habere regnum tuum & fimilis efle tibi Regi meo, Deo
,
meo & iedere aliquando, 8c tecum judicare vere

, ? ele-=
gifti pauperes in hoc mundo , &c defiderium pauperum

foles exaudire.
Eligeergome, &exaudime, quia ecce toto corde
& iincero abnego omnia propter te , parva magna , &
faltem afFeftu, ut dicere aliquando poflim Ecce nos re-:
liquimus omnia &

fecuti iumus te , quid ergo erit no-
,
bis ? quid ? certe thefaurus maximus in ccelo. Et quis

ille ? Tu ipfe amantiflime Iefu. tu enim thefaurus meus
, in quo cor meum &

omne defiderium meum.
Nudus egrefliis fum de utero matris meas &
nudus ,
|
vertar illuc j & ego nudus, nudum te Iefiim fequi cupio ,
(
'
& perfedus efTe,& vendere omnia, ut inveniam in te hic
i
& in seternum centuplum & omnia. Amen.
xi ir.
304 PARAD I S I S E C T. IV.
XIII. Exercitium,
Vro Obedientia.
Humiliafti temetipjfum Domine Deus meus , Sc Rex

meus, obediens ufque ad mortem, mortem aut.crn
facr.us
crucis , ut difcerem a te , ut fim mitis &

humilis corde ;
8c ego non fequar te fic invitantem me : non audiam te
dicentem j Qui vos audit , me audit, qui vos fpernit, me
Ipernit ?
Sequar per gratiam ttiam melior certe eft obcdientia

:
quam vic\imx, 8c aufcultare magis quam offerre adipem

arietum quafi enim peccatum ariolandi eft repugnare,
;
Sc quafi fcelus idololatri3e,nolle acquiefcere. Itaque per

gratiam tuam fubje&us ero omni creaturce propter te
maxime fuperioribus meis five bonis , iive dyfcolis ; &
voluntarie facrificabo tibij qui oblatus es propter pecca-
ta mea , Sc attritus propter fcelera mea , ut nec in ullo
opere inveniatur voluntas mea.
Neque inquiram, velut nec Abraham,quare praecepe-
ris mihi,tu enim fapientia asterna es,& ego puer nelciens
introitum &
exitum meum. Tu bonitas infinita es , &
de me quafi fblus eflem , fblicitus effe dignaris -
3 &c fcio,
vir obediens loquetur viclorias.
Quid igitur eft Domine Iefii
, Redemptor mi , quid
vis me facereparatum cor meum , paratum cor meum
? :
da quod jubes , &c jube quod vis fervo tuo , fiiio ancillas
tua?. Veni enim facere voluntatem tuam,Deus meus,vo-
lui, &
volo legem tuam in medio cordis mei. Amen.
XIV. Exercitium,
Vro Caftltate.
O
fili Virginis Iefii Chrifte , dilediflime anims mc#,
cujus oculi contemplantur me omni loco,beati fane lunt

mundi corde, vcre beati , quoniam ipfi te videbunt 3 hoc -
eft
;, '

eft unicum votum meum , &omne deiidcrium meum.
Audivi dicentem Eccleiiaften tuum : Qui diligit cor-
dis munditiam, propter gratiam labiorum fuoruin,habe-
bit amicum regem ideo ego eam diligo , ut tu mihi
:
amantiftime Domine mi,amicus fis,qui dcdifti mihi gra-

tiam , ut caperem verbum , quod non omnes capiunt, ut
non nuberem,ied eflem,ficut Angelus Dei,ibliicitus tan-
tum de iis,quae Domini mei fimtj ut anima mea tota ptil-
chra , 8>C iine macula , &
ruga , audire aliquando merea-
tur : Veni, veni de Libano f bror mea fponfa, veni, coro-
naberis.
Sed quia fcio quoniam aliter non poilum efle conti-
nensmiii tu Deus des mihi,rogo te per viicera mifericor-
dix tuaD , cuftodias animam meam quoniam ego fanclus ,
fum , ut vitcm occafiones eas & converfationem N. Sc

,
diligentiflirne fenfiis cuftodiam, ut ignem illum evadam,

qui ad internecionem devorat , nrat vero me ignis amo-
ris tui, quem voluifti vehementer accendi, Amen.
XV. Exercitium,
Vro Vatkntyu
Audio te patientiflime Icfii , & video te velut praefen*

tiflimum, virum dolorum, 8c fcientem inrirmitatem, au*
dio dicentem verbo & exemplo , ut in patientia pofli-
deam animam meam qui vult venire poft me,tollat cru-
:
cem fiiam, & equatur me.f
Itaque cupio tollere crucem &fequite. fcioenini

,
quod non fines me tentari fupra quod pofliim. Tu no-

id
fti onus jumenti tui,
vires, quale ego facrus fiun apud te.
Et fcio bona
, &
mala , paupertas honeftas a te Deo &
meo f unt,- neque eft malum in civitate, quod non feccrit
Dominus. Et ii bona de manu tua accepimus, mala qua-
re non fuftineamus >
Iram tuam Domine portabo , quoniam peccavi tibi
Y oinne
3 o6
PARADISI SECT. IV.
omne gaudium exiftimabo , uti me hortatur Apoftolus
cum in varias tentationes incidero , & recogitabo te ,
amantiflime Iefii ,
qui talem fuftinuifti adverfus temet-
ipfum pro me contradi&ionem , ut paticntia mea multo
precioiior auro inveniatur in laudem & gloriam nomi^
nis tui ,
qui tot ac tanta pro me pafius es , ut intrares in
gloriam tuam. Et , fpero , momentaneum hoc N. Sc
leve tribulationis noftrae , fiipra modum in fublimitate
aeternum gloriae pondus operabitur in nobis. Amen.
XVI. Exercitium,
Vro Abftinentiit.
O aeterna Sapientia , fierine poteft , ut non tinniant

adhuc ambae aures noftrse praecepto illo tuo primo, dato
homini, primo &
fand:o In» quocumque die comedcris, :
morte morieris , 8c adhuc Evae noftrae libet aufcultare

& hofti huic viliffimo fuccumbere , ventri ut deo pa- &
rere ? &" edere , 8cnunquam fatiari filiquis porcorum ?
juftus comedit & replet animam fiiam , venter autcm
impiorum infatiabilis.
Nonne omnis qui in agone contendit , ab omnibus
fc abftinet , & illi quidem , ut corruptibilem coronam
accipiant, nos autem ut incorruptam ?
Nolo igitur amore tui , qui pro me efiiriifti quadra-
ginta dies , & fitifti , felle & aceto in cruce potatus es ,
nolo propter viliflimam eicam , momentaneam voluptar

tem deftruere opus tuum , Deus meus fed libens , fi
, :
placuerit , Domine cum Nazaraeis vinum &

fequar te ,
iiceram non bibam, in quo eft luxuria, fed dcfidero cum

Daniele &c Elia , Ioanne , Sc omnibus fancliis tuis fo-
brie , & jufte , expedare beatam
8c pie tibi vivere , 8>c
fpem,. &c adventum gloriastuae 6 Deus, ofatietas, 6

vere omne bonum meum. Amen.
XVII. Ex-
! ,
,

XVII. Exercitium,
Pro fervore Spiritus renovamo.
Domine Iefu Rex meus , Deus mcus , tu pro me

8c
in laboribus es a juventute tua omnes ele&i tui portant
:
pondus diei & seftum 5 fol , fydera elementa 8c omnes

, ;
creaturse tuas ferviunt mihi , ut ego ierviam tibi : Filii

hujus quid non faciunt pro viliffimis bonis ? pro
fasculi
fumo honoris , umbra voluptatis , quomodo iudant
&
feie dikruciant Et ego iervus tuus emptus precto
!
tam magno , condu&us mercede tam grandi , adhuc fta-

bo toto die otioius ? Quin fuave jugum tuum , onus &
leve gaudens fuicipiam. portabo &c giorificabo te in cor-
ipore meo ; 8c per gratiam tuam quodcunque poteft ,
facere manus mea , inftanter operabor pro te , qui lic

operaris omnia in omnibus pro me ; 8c iic oper atus cs
ialutem meam in medio terras. Nam qui parce icminat
parce &
metet Bonum autem facientes ii non deficia-
:
mus 3 6 quamcopioie, tempore iuo metemus portan- ,
kes manipulos noftros cum exultatione Tunc iatiabi- !
mur ab ubertate domus tuos ; &c comedemus panem in

rcgno tuo in xternum , 11 hoc brevi xitx momcnto in
(udore vultus noftri veicamur pane , Sc regno tuo vim
taciamus
Quid ergoegeftatem operaturmihi manus remfila,
cum manus fortium iibi paret divitias ? Audio dicen-
ccm Qui congregat in meife filius fapiens eft qui au-
, ,
;
:em ftertk asftate , Ecce nunc tem-

filius confuiionis.
aus acceptabile 8c tempus meiiis vita pra:fens
, nunc , :
iies lalutis , in quibus multos meritorum 8c gratix tujc

'nanioulos colligere licet veniet hycrns in qua nemo
: ,
:
»perari poterit. Mors enim non tardat tempus irre- : &

Vocabile volat. Da mihi , ut horum memor , j&tagam
ierbona opera certam facere vocationem, ne ii fortc te-
ndus eile ccepero, incipias tu evomere mc ex" ore tuo. &
Y 2 XVIILExer-
3 oS P A RAD I S I S E C T. I V.
XVIII. Exercitium
Vro mortificatione curiofitatis.
Domine Iefu Chrifte , in quo omnes thelauri fcientiae

8c fapientiae abiconditi utinam novcrim te nove-
fiint ; ,•
rim me;utinam noverim voluntatemtuam. Illa enim fbla

fcientia fufricit mihi , qua iti aeternum iapiens 8c ialvus
efle pofium Sc cognoicere te , videre te ac poffidere in
; ,
te omnia ; eo plura ac pcrfe&ius, quo minus me hic vana

curiofitas in diverfa diftraxerit. Vnum enim eft necefla-
rium , & ha?c eft vita ceterna
unum te cognofcamus. , ut
Hseccine vcra fiint? hoeccine viva fide credo ? quafi &
crederem, fic vivo, cogito, loquor, 8c operor coram te >
8c in te fpero, 6 fpes unica 3 te amo, 6 iniinita bonitas
-
&
hic mihi prssfentiffima ?
Credo ,'Domine , adjuva incredulitatcm meam, fpero
in tc fblo,& fcio, non confundar vanitas enim vanita- :
tum , &c omnia vanitas &

ficut amore tui fiiper omnia
:
doleo. quod offenderim te ita toto corde amo te fuper ,
omnia. Et quid ultra me feparare poterit a te , 6 Ielii

6 vita 6 amabiliffima charitas 6 Deus cordis mei Sc
, !
omnia Quid nunc, anima mea quceram altiora

! for- ,
&
tiora me fcrutari ? Cur oculos convertam ad vanitatcm
Sc non ad te 6 lefii , in quo fblo eft falns noftra ? Sed
cheu ! per negligentiam terra noftri cordis inculta fpi-
nas & tribulos germinat j 8c quia in feipfa non invenit
requiem , foris cogitur evagari anima noftra ; Sc dum a
f ui circumfpedlione torpefcit; incuria fui,curiofam in alia
facit. Et vero omnis fapientia , fcientia, expcrientia, va-

na eft ,
qua; ad aeternitatcm non prodcft. Quid ergo efl
nifi afllicr.io Animx ,
qu3e fatiari non poteft , neque in
ulla creatura quiefcere, fed in te fblo,in quo fimt omnia?
O felix anima , cui tu unus es omnia , & quce in te videt
omnia,& a te accipit, & ad te dirigit omnia,6 Deus cor-
dis mei, & omnia. XIX. Ex-
, ,;
DE EXERCIT. VIRTVT. 3 op,
XIX. Exercitmm
Pro pace & tranquillitate animi.
Crebro hominipio ufurpandum.
Nam Pax Dei exfuperat omnem fenmm.

Agnofco , Domine Iefti , mihi praefentiflime , quod in
pace fa&us fit locus tuus. , Tu vero folus
pax noftra , &c
centrum,& requies,& omne bonum mihi es. Quid ergo
opto , aut fpero jam praeter te ? Quid metuo , aut doleo
extra te Tu amor meus ; tu timor meus.
!
Domine mi,mane obfecro mecum , in te fine quie- &

fcat anima mea; &
delecletur in te : Quid enim eft,quod.
paci iili qua; in te eft comparari valeat , cum exfiiperet
, ,
iomnem fenfiim ; & plus quam juge convivium fit fecura

& quieta mens, quam inhabitas ?
Abfit ergo , Domine mi ut ifta N. res me turbet ,
hanc petam; de illa doleam extra te. Nulla enim adferre

!mihi ullum bonum poteft , fi pace tua caream. Et quid
mihi deefle poteft , fi te omne bonum habeam ? Cur
prae fbrdibus & fpinis his N. te 6 fummum hominis bo-
;num , perdam pacem inquam , animae mex ? Habeant
,
.fibi, qus volunt, filii hujus fsculi ; Ego autem in te gau-
,debo , & exultabo in Deo Iefu meo ; Tu vero difpulfa

r.ube vanitatis hujus , & oftenfa luce voluntatis tuae ,
racies ( ita& humiilime rogo ut pax & fere-

fpero ) ,
tua repleat & exhilaret cor meum. Nunquid etfi

jtiitas ,
haberem omnia fine te nihil eflem & nihil haberem

, , ,
inter omnia fed & renunciare omnibus deberem,

; vel- fi
cm tuus Quorfiim ergo haberem illa ,

effe difcipulus ?
[i te una cum illis habere non poflem ? Si Sonum meum
micum tollefent , aut minuerent , ideft, pacemani-
x meae ? Et quidem ideo petuntur, $c quasruntur ifta
it quiefcat in iis cor noftrum ; fed quis unquam hoc afle-
ûutus eft ? imo inquietum femper eft cor , donec in te

Y 3
folo
fio PARADISI S E C T. IV.
iblo requiefcat. Nam capax fummi boni ,
quidquid te
minus eft, illo repleri aut iatiari non poteft.
Ita icio , ita credo, ita mihi denunciant fiecula proeter-
ita, & omnis creatura.
Curvero nonreipuo illud bonum? cur illud malum
non admitto quod dum longc eft & cxtra muros eft ,
,
,
velut hoftis aipeChi iblo , 8c aftectAi turbat animarn

meam ? AbiitDomine, avertc hoc a iervotuo; cujus
certe pax & omne bonum
cft conquieicere in voluntate
tua. Tu nofti
quid cxpediat publicc Sc privatim glorijc
nominis tui , &
meoe ialuti : Ego vcro , cum id ignorem ;
quid fpero , vel metuo ; quid doleo , vel gaudeo , nili de
voluntate tua ?
Et vcro ,
quidquid eveniat , nihil fcio , fiet , nec ca-
pillus dc capite peribit non folium arboris , non arena
->
movebitur , abique providcntia tua Vnde ncc mirari :
dcbeo , nec de ullo unquam eventu conqucri facla :
cnim eft , &

fiet voluntas tua ; quin Sc mea ; quia to-
ties eam
reiignavi uti jamrchgno tibi cujus ego
, & ,
fum
totus , &
omnia Vnde hiuuillime rogo ut nun-
: ,
quam b Sapicntia aeterna quidquam iecundum meam

, ,
iniipicntem voluntatcm facias 5 aut fieri permittas. Fiat

mihi potius in omnibus lccundum vcrbum bcnc- &
placitum tuum. Sola tua voluntas fecundiilimus ven-
tus quo afpirante
,
inter tot fluctus vita: prxientis , ad
portum ialutis , & beatas aeternitatis iecure pcrvenire
liccat. Amcn.
xx. Excrcitium
Dc recl:o ufu bonorum :
YtilijTnnnm Divitibus in hocfmdo ; ut V..E divitum ,
iis vertatur in beatitudinem Pauperum.
Legite divitcs, & intclligite.

O benigniiBmc Dcus , cujus cft orbis tcrra?, Sc pleni-
tudo
,
DE EXERCIT. VIRTVT. jtf

tndo cjus ;
qui bonorum noftrorum non eges , fed bona
tua nobis tam large communicas prout Sc cgo de libc- :
rali manu tua ifthaec bona me recepiffe fateor ;

Scd vcrcne bona funt ? O bone Icf u,tu aetcrna Veritas
dic mihi obfccro;quia pungit Sc angit me fermo tuus. V&,
inquis , vobis divitibus , qui hic habetis confolationem veftram : Sc
divitem illum teftaris recepiffe bona in vita f ua , fcd dc-
mum fcpultum in inferno.
Siccine nos gloriamur in bonis iftis , & beatos dici-
mus quibus hoec funt ; cum tu ceterna veritas iis vx com-
,
mincris ? imo addis Amen dico vobis, quia dives dijficile intrabit
,
in regntmi calorum; 8c rurfum Facilius eft camelum : transireper
foramen acus, quam divitem intrare in regnum codorum.

Hxccine vera flint immo veriflima ; utpote verba x-!
tcrnx veritatis. Quomodo ergo nos illa vocamus bona ,

&ea curis ac laboribus paramus ? An quod facient pofli-
dentes bonos Sc tibi fummo bono gratiores ? Verum
,
audio te non divites, fed pauperes elcgifle in hoc mundo

Itcm, Si dtvesfueris, non eris immunvs a deliclo; Sc iterum, omnes
qui volunt divites fieri in hocfzculo , incidunt in tentationes & la-
qtieos diaboli; & defideria multa inutilia & nociva, qm mergunt ho-
mines in perditionem.
Sed forte auxilio funt ad commodius ferviendum tibi?
Verumaudio, 'NonpotefiisDeofervtre &Mammom; &ite-
rum: Oui amat aurum nonjufiificabitur. Ni/;i/ enim eft iniquius
,
quam amarc pecumam j & , Beatus vir , qui poft aurum non abiit ,
nec Jperavit in pecunk thefauris ; Beatos quoque pronuncias

pauperes Jpiritu, quoniam ipforum eft regnumcwlorum.
O
vox Domini confringentis cedros Sc revelantis !
condenfa An huic credo Deus meus ? verene credo tibi

!
o aeterna Veritas ? voe mihi mifero quem fluxa bona ad ,
brevc momentum conceffa in tale difcrimcn adducunt

per ea feparari poffim a tc fiimmo bono , Sc mergi in
iit
pcrditioncm ac cxtremum malorum !
Quid faciam tibi , 6 cuftos hominum 5 quarc pofuifti

Y 4 me
3 ii P A R A D I S I S E C T. IV.
mc in loco ftatu tam& faciam,ut per bo-
lubrico? Quid
na tcmporalia non amittam asterna ? Iubes , ut diviriis, ii
aflluunt,cor non apponam.ut non lupcrbc fapiam; ut ho-
norem te de fubftantia mea,jmo tua nihil cnim intuli in ;
hunc mundum,fed ncc aurerrc quidquam potcro.Dirpen-

fator quidem tuus ium fed cheu ubi vcncris politurus
; !
rationem cum fcrvis tuis , quomodo rideiis inveniar ?

Anguftix mihiiunt undiquc. Scd eccc , icio quid fa-
ciam. Potius quam pcream xtcrnum , abjiciam omnia
propter te ; 8c tu rcftitucs mihi longc mcliora. Arcta eft
via 6c angufta porta , potius quam cxcludar a tc , iibcn-
tiiiime ponam , aut potius apud te dcponam omnia. Scio
cnim , quia tu potens es depofitum meum iervare , qui
teiplum fervas mihi, o Deus meus &c omnia.
Dixifti, 6 xtcrna Veritas, non iblum rcligiofis mo- &
nacliis ; ied omni Chriftiano, Ni/j qtiis rcnumiaverit ( ialtcm
affcchi ) omnibus qiu pojfidet, non potejl mcus cffe difapulus.
Renuncio itaque omnibus , &, humillime rogo te pcr

vifccra milericordixtux , ut poflim cfTe diicipulus tuus
6 Domine ialus 6c vita noftra, tu non dele&aris in pcrdi-
tione & mortc cujufquam; Aufer ergo a mc concupifccn-
tiam oculorum , Scfufcipe hocdcfuicriummcum, quo
jamiecundum afTcelum animimei omnibus renuntio,
rcipia etiam paratus faccrc potius, quam te ofrendcrc ; cc
pauper eile potius cum Lazaro,quam cum Epulonc dives,
Itaque cor mcum , Sc omnia mca, id cft, quae tua iunt,
tibi lubens ofTero. Diiponc dc iis , prout tibi placet Si :
cnim tua funt , utivcrefunt, iniquus fim , lijustuuni

ufurprm mihi.
Efto igitur , tollat ca vcl vis hominum , vcl cladcs bel*
lorum , vel malitia Satanx , vcl injuria tempeftatum vel ,
aliusquicunquc caius Ego in tc unum rcipiciam pa-

: :
tienter «Sc humilitcr dicam cum Iobo Dominus dedit , Do- :
pmiUS abjluht ; Jit nomcn Domim bcnediclum.

Si petat a mc paupcr , aut notius tu ipfe pcr paupercm i
fub- |
,:

fubfidium reddam libcns
: , nam tuum repctis; Sc tamen,
quae charitas tua cit centuplum promittis. An fortc
,
oifiidamtibi, & potero unquam a

mc ullum triftem ac
vacuum dimittcre? Nequaquamj itacoramte, Sccce-
lefti curia tua propono.
Quidquid praeterea cognovero exratione, aut pru-

dentwn confilio aut tua inlpiratione fore ad majorcm
, ,
tuam gloriam ( non meam ) id paratus lum facere. Dc-

,
ierenda femel in morte , jam potius affectu tui caufla ,
defero perdenda jam volcns pcrdo ut ierventur tibi

; , ;
ideoque mihi apud tc. Iam abrenuntio omnibus , ut fim

tuus difcipulus.
Si mundus haec non intelligit,cujus eft hic thefauriza-
rCjilomum ad domiim conjungere,familias augere,iplen-
dide vivcrc,ambulare inmagnis,grande nomen quaererc:
utinam laltem ego inter diieipulos tuos, &c difpenfatores
fideles per gratiam tuam efle dcf iderem , tanquam reddi-
turus brevi rationem villicationis meae , rcfponfurus &
tibi , quxrenti , cut non dcderim ad uiuram talenta tua
neque cnimfallere te poilum. Scioquid afervo mco
exigerem ; fcio quid a me tu poftules. Abiit vero ut iim
icrvus iciens voluntatem Domini, &c non faciens.
Ergo me , Sc omnia mea ex toto corde reddo tibi.
Eccc jam affecTiu pauper fum Eccc reliqui omnia ,
: &
fequor tc. Quid crgo erit mihi ? Tu Deus meus, omnc &
bonum Tu merces mea magna nimis. Tu pars hie-
: &
rcditas mea ; &
quidnifufficiat mihi ? Quin etiam nunc
das mihi tcipium j id eft , corpus 8c fmguinem tuum.
inluper ccntuplum , &
vitam octernam promittis. Credo
tibi, quia Veritas cs ; omnis autem homo mendax.Credo
tibi , quia fumma bonkas cs ; 6v beneficiis vinci non po-
tcs ; Etenim quae vere tua iunt, ca rcddimus tibi, o Dcus
cordis mei,iuicipe ea,iicut finccro corde offero:Tu vcro,
quando pkccbit tibi.mcabonisfeculi pauperem,fed tuis
donis divitem fufcipias in aeterna tabcmacula tua, Amcn.
Y 5 Cap.
31+ P A RAD I S I S E C T. IV.
C A P. VI.
Exercitia matutina £V vcfpertina complectcns.
EXERCITIVM MATVTINVM.
VT recle piequc
Itaquc
diem transigas
mane evigilans ,
, plurimum
protimis dici aujpicio
rcfert bene ccepiffe.
Dei memo-
riam pinge , & cave , ne Aclionnm fr Cogitationum primitias ,
alius habeat prxtcr Deum. Male & infeliciter tibi nullus ibit dies,
quem Dco aufpice cceperis. A fontc enim omnis boni , quid mfi bo-
num ?
Quinque pun&a excrcitii matutini.

I. Sisgratiis. 2. Coroffer. 3. Opus dijpone futurum. 4. Vita
peccatum. y. Subftdiumque pcte.
I. G R A T I A R V M A C T I O.
OALtemc Deusjaudo te,& gratias ex intimis cordis

mci vifceribus ago tibi,quia me Creafli ad imaginem
t-uam ; & pretioio FiliituifanguineRfl/«wi/?ime: Scd &c
prxtcr alia innumcra bcncricia , hucuique tam clemcntcr
Con-ervafli mc ; &
hac no&e a periculis maliiquc mc cu-
ftodicns , ad hujus diei initium incolumcm pcrduxifti.
Quid rctribuam tibi Domine ,
pro his & aliis omnibus,
quaj dcdifti mihi ?
II. OBLATIO SVI IPSIVS.

Eccc Dominc totum libcns offero tibi , aquopro-
fluxit omnc quod habco Corpus , Animam , utriuf quc
:
vircs, &c omnes hujus diei Cogitationes, Verba, Opc- &

raAd Maiorem Nominis Tvi Glo-
riam purc Sc planc rcfero ut in his omnibus lau- ;
detur &glorihcctur nomcn tuum benediftum in llccu-

la : idquc in unionc omnium opcrum , quse Salvator no-
ftcr
,;
DE EXERCIT. VIRTVT. 3x5-

fter in tcrris in perfecliffima charitateproialute noftm
gcffit:ut cx abundantia mcritorum unigenin Filii tui
inquo tibi bcnc complacuit , meajuvetur infirmitas , &
defe&us fupplcatur.
III. DISPOSITIO ACTIONVM.

Scd quiJ mc vis facere, ut placcam tibi ? Scio Domi-
nc,quia rigidam totius vit x 8c temporis rationem reddc-
mus tibi ,
quando vcnies pofiturus rationem cum lervis
tuis. Et hinc mcrito vercor omnia opera mca , iciens
quia non parces delinqucnti ; neiciens autem , qua hora
vcnturus iis , &
citaturus me , ut rcddam rationem villi-
cationis mcx &
quid, ii hodie ? Itaque cum in hoc fta-
:
tu N. officio , N. gratia tua vivam , ftudiis

, operibus &
vocationi mcx congruentibus,velut N. & N. diligentius
incumbam 3 omnia honcfte , & fecundum ordinem face-
re conabor.
Et quia jubes primum quxrere regnum Dei ; negotiis
& curis externis parcius me tradam, nc tempus deiit ne-
gotioriun omnium maximo, feu curx ialntis & xtcrnita-
tis.Agnoico enim quia vanum cft curarc & lucrari o- ,
mnia, 6c te iolum , fummum bonum perderc. Quin po-

omnibus , Sc in omnibus
tius prae tc quxrct anima mea,
6 Dcus mcus omnia. &
IV. FVGA PECCATI,
Vtinam , 6 Domine , dirigantur hodie vix mex ad
cuftodicndas juftificationcs tuas ! Et ccrtc non libct am-
bulare vias peccatorum , vias difficiles , in quibus nil nifi
contritio 8c infelicitas ; nam etfi initio videantur bonx
tamcn illarum noviffima ducunt ad mortem. IuraviSc
ftatui cuftodirc judicia juftitix tux. Dixi , Cuftodiam
vias mcas, ut non delinquam inlinguamea. Avertam
oculos mcos ne vidcant vanitatem
, utinam omni : &
cuftodia fervem cor meum. Scio, hasN. cvillasN„
occa-
5
i<5 PARADISI S E C T. IV.
occafioncs fepius mihi fuillc damnofas ; Et quomodo
eidem mc rurms hodie periculo committam ? Non fa-
ciam 6 Domine, amore cui um placcre, fcrvire, &c adha:-
rerc dcfiderat anima mea.
V. PETITIO GRATI£ DIVINÊ.

Verum, 6 Dominc, quid prodcft hxc vclle, nifi tu des
pofTc & perficere ? Fruftra proponit homo , nifi qucm
gratia tua diiponit. Tu nofti fragilitatem meam, quia in-
ops & mifer cgo ium ncc quidquam fine tc faccre pof-
,
fum imo ne cogitarc quidem fed ex te uno cft omnis

, :
fufEcicntia mca. Exurge itaque in adjutorium mihi Sz ,
efRcaci tua gratia vires addc ut quod volo bonum feli-, ,
citer pcrficcre poffim.

Tu quoquc.6 fan&ifiima Dei Mater, Virgo,& Patro-
na mea fingularis , curam clientis tui fufcipe , &c monftra
tc cfle matrem. Tuque 6 Angele cuftos , qui juflu boni-
tatis divinae mci curam fiifcepifti. Et vos 6 SS. Patroni ,
mei N. N. mihi pnecipue diledi, hodie clienti veftro fi-

dclitcr adfiftite, 8c in viam falutis dirigite. Vcftris, quae-
fo, precibus & meritis apud Deum agite , ut ejus gratios
dudu ic vivam hodie ut vobifcum vivam , gaudeam
f , ,
Peumquc laudcm in astcrnitate. Amcn.
EXERCITIVM Ingcntis mcriti& efficacise fcu a&us Hcroicus ,
& Pactum cum Deo ineundum.

EX Philippo Rovenio Archiep. Philip. Vicar.
Holland. in Jnftit. Chrift. pict. Et P. Mart. a Matre Dei,
Carm. Excalc. in Gpnnaf. Vhil. Chrift. Quos dc vi &puft m* l
tu httjufmodi Excrc. plenius conftde.
Omo pius Dcum indcfinenter laudare & modico Lxbore

tj -» plurimum mereri cupiens , hujusmodi Pa&um cum Deo
inircpoteftj Xempc, quod ad certa qtudamftgna v.g.fanitum um-
panx ,
:,
DE EXERCIT. VIRTVT. gxf

p .4)it, afpcclum Cceli , tunfionem pecioris , &c. (namfignapropla-
cito afjumi & multiplicari pojjunt ) velit & gratum habeat quodvis
opus bonttm, ctDf.o gr.itum, quod unqu.tm faclum efi,feu bodie
fit , aut unquam deincepsfuturum eft, autfieri pojjet. Item, totiesfe
ipfum velle Deo offierre; dolerede peccatis; renorare propofita V0-
ta ; Detim adorare, laudare, &c.

Vim & valorem hujufinodi Aclus a contrario colligere
licet. Si qttis (l.ttueret fccttm, quoties audit campanam, ccelum rejpi-
cit, Scc. toticsfe velle ratum &gratum babere , qiucqmd unqu.tm

mali aclum vel agendum efi,
optaretque fe ejus ejje participem, quan-
ta isfe culpx ofiringeret : Hoc itaquefi m malo tam efficax eft, quidni
idem bono applicatttm immenft virtutis & meriti erit ? Seden For-
mulam hujufmodi Pa&i.
O bcnignilfnne Pater mifcricordiarum, Dcus,Domi-
nus , mcus ex quo pcr quem cs: in quo
ac Creator :
, ,
funt omnia. in te enim vivimus movemur f umus : , &

proindeque fupremijure Dominiiomnia fcrviunt tibi
Hinc Sc tuus fum ego ; uti nunc mcipium trado tibi in
fervum perpetuum foedere fempiterno ; ut omnia vit je
mex momenta &c omnia qux intra me Sc circa mc
, ,
funt , Nomini tuo. Sed quia prxfentis vi-

bcnedicant
tx neccflitates minus finunt mentem indefincnter in-
tendere laudibus tuis hitic talc Pactvm tccum mi , ,
Domine, inire cupio.

Quoties ccelum fiifpexero ; vel pectus pcrcuflero , vel
piam imaginem adfpexero. Quoties horologium; aut fi-
gnum MuTos , vcl Elevationis facratiilimaj hoftiae per-
cepero ; Rofarium , vel librum in manus accepero.
Quoties carnem , mundum, vel Daemonem me in qua- ,
cunque materia ridei , fpei, charitatis , caftitatis , patien-

tiae , humilitatis, &c. tentantcm fenfero , &c. Nunc
pro tunc declaro , toties me facere 8c exercere velle
omni meliori ,
quo fieri potcft , modo Sc forma A&us ,
hofce iequentes : etli forte pro tunc ad hoc mente minus

adverterem,
Toties
3x8 P A I S I RA D
S E C T. IV.
Toties , inquam
gandeo Sc gratulor tibi cx animo ,
,
ob intinitas perte&iones tuas, quod fis Q^v i e s id eft, ,
D e v s lumme potens iapicns , bonus , mifcricors, ju-

,
ftus , &c. Summum Creatura: rationalis bonum. Quod

nullius cgeas , utpote tcipio lat bcatus , & lufficicns tibi
noftra autem omnis fufficientia cx te lit.
Gaudeo etiam, Dominc, proptcr opcra bona,qua: un-

quam fa&a iunt, hodic fiunt, fientque deincep.s, proptcr
amorcm tui aliaque omnia,qu:e fieri pollent ab iis quos
:
crcafti & crcarc potuifYes ; idquc ea , qua poilibilc cft

perfedtionc.
Gaudeo ob ea quae Dominus noftcr Iefus Chriftus ,
Virgo Maria SS. Angcli, Patriarchae, Prophcrx, Apot

,
ftoli, Martyres, Confcilorcs, Virgincs. omnelquc SS. Cv

fidclcsoinnescgcrunt ad gioriamtuam; necnonoba-
morem quo te xternum proiequcntur
, , Sc laudes ,
quas
tibi in pcrpctuum diccnt.
Offero tibi omnia Sanctx Miilx Sacrificia , qux vcl
hactcnus in Ecclciia pera&a , vel deinccps uiquc ad con-
lummationcmicculipcragendaiunt idque animo Ado- ;
randi Sc laudandi tc uti Devm

liipremce majcftatis, po-
tentias, iapicntix, bonitatis, &c. Item Gratmtxhi agcndi;
ncc non Viicandi tc , &c bona gratia: Sc gloria: Impen.mdi
a tc.
Doleo de pcccatis mcis omnibus &

lingolis cx animo ,
proptcr amorcm tui. Spero de infinita mi.cricordia tua
cum gratia tua, non amplius offcndcrc tc.
vcniam. Propono
Dolco quoquc ob tot pcccata a mundi initio hucuf- ,
quc a quocunquc hominc commilla iilquc tc tam gravi- ,
tcr oflcnlum. Opto cx animo, ut compcnfari aliquatcmis

meo ianguinc poflcnt. Vtinam vicc cujulque peccati
iingulisyEtcrnitatismomcntis millc tibi obfequiaa SS ?
Angclis, 6c omnibus Bcatis defbrantur.
Dimitto cx animo, amorc tui, omnibus qui mc offcn-
dcrunt , vcl quomodocunquc beferunt opto illis pro : &
fingu-
,
i
9
flngulis oflfenhs ; a te peculiarem aliquam gratiam , ieu
bencficium. Et utinam nunquam ipfi tuam offcniam in-
currant.
In manus tuas committo me , &c omnia mca ; prxfer-
tim finem vitx meae , ut diiponas dc me , uti re maxime
tua, in tcmpore 8c a?ternitate, quod tibi placuerit, 8c vi-
ilim fuerit forc ad Majorcm tuam.
Poftremo offcro tibi,quidquid poffum melius,&: me-
liorimodo ; prxcipue vero vitam, Paffioncm , 8c
Sanguinem D. N. I. Chrifti in gratiarum actionem pro
bencriciis omnibus Corporis 8c animas , quas a tc ha&e-
nus acccpi , 8c dcinccps accipiam pradertim pro chari- ,
tatc qua ab aeterno dilexifti me. Et pro dono pcricve-

,
rantia: obtincndo; ut tibi inicparabiliter adhxream.

Hunc ipfiim Adhim quo ad fingula membra , aliaque
,
his implicitc incluia , toties ratum effe volo quoties ali-

quod e fignis prxftitutis, vel praeftituendis edidero: imo
tot vicibus ,
quot creatura: producr^ funt a te , aut pro-
duci poffunt : quoties ipiritum duxero. Dcnique quotics
poiTiDile , id ipfum iterari ac muki-
vel imaginabile eft , ,
plicari. Atquc hoc pure ob amorem tui omncique bo- ,
nos ac ian&os rines, qui ab ullo haberi poflcnt.

Do M i N e , quod dixi, di&um, fa&um, gratum, ra-
tumquc volo 3 affe&u , effectu, fru&uque, quo ad licct
-
maximo.
Uunc aclum hacforma prolixiore , fcmcl in die pr,tfertim mane ,
vel ante , feu pofl Sacrum , exercerefufficit. SedfiepiJJitne adfigna
conflituta repetatur ;
quod baud erit difficde ; cilm fola & unica
mentii direclwne , feureflexionefieripojjit. ltemdicendo, O Ie-
s v , vel, O Devs mcus 8c omnia.
ORA-
3 20 P A RAD I S I SECT. IV.
ORATIO V T I L I S S I M A,
Qua mane quivis Actaones fuas , cv omnia D e o com*
mendct, ac Chrifti Meritis uniat.
Ix prxcttus German. p. Petri Cantfu Soc. I.
LAudo tc cx toto corde mco, & gratias ago tibi,Do*

mineDcus mcus, quod, cum nihil cilcm creaveris
mcad imagincm tuam nimirum ut sterni & iiim-
: ita
mi Boni,id eft,tui ipluis capax cllem. Et cum jam perdi-

tus eflem utpote filius irie , cv rcus aeternae maledictio-
,
nis ; tu nihilominus cx vi immcnh amoris tui , pcr tuam

fanct.iflimam vitam Sc paflionem , mortcm, ev pretioium
ianguincm tuum rcdemifti mc.
Vnde , iicut omne bonumdc tuaiolius manurcci-
pio ; ita hoc quidquid cft, <S: me ipfum totum ad Laudem
&gloriam (upremse Majeftatis tax viciilim lubens in

perpetuum ofrero.
Dcniquc cum indignus cifcm omni gratia & bencfi- ,
cioj imo plcnus immunditia, cv dignus iupplico; tam bc-

nignc mihi Spiritum fan&um , una cum donis luis lar-
gitus cs. Et iupcr ha:c omnia , aeterna mihi in ceelis bo-
na 6v gaudia pra:parafti.
Obiccro quoquc pcr immcnfambonitatcm tuam o ,
bcnigniflinic Salvator Iciu Chriitc ut hoc die meab ;
omni pcccato cuftodias , nc perdam gratiam tuam fcd ,
cor mcum , cv omnem intentionem meam, intcilecrum ,

& voluntatem , omncs corporis <$c animi vires ad tui
folius cultum cc honorcm convertam ut cogitationes , •
veiba .S: opera mca tibi per omnia placcant.

Scd quia ob iummam imperfectionem meam,non fum
iufHcicns , quid quam agere , imo ne cogitare quidcm ex
me ipfo , quod coram oculis divinx Majeftatis tua: gra-
tum , mihi utile, aut mcritorium eile poflit ; Ex te autem
<-ft omnis (unicientia noftra : hinc te fuppkx cc humilli-
me
: ;
DE EXERCIT. VIRTVT. îr

mc rogo,un def ecr,ui 6c inopice mex ex infinita abundan-
tia charitatis tuae, 8c incxhaufto meritorum tuorum the-
iauro iliccurrcre digncris.
Et fic dcmum offero & commendo tibi Domine Iefu
Chrifte indigniffima & ex viliffima opcra mea
fe ut tu -
}
unias ca digniffimis & fan&iffimis

, operibus totius vitas
tuae, in ardentiffima & perfecriffima charitate facfis qua ,
tu omnia ad falutem noftram operatus es m medio ter- ,
xx pro beneplacito & gloria aeterni Patris

j
tui.
Dcnique quidquid hodie me agere vel pati necefle

fucrit hoc , prccor, non tantum clementer fufcipe ; fed
,
etiam per tuam fancf-iffimam Incarnationem , Vitam ,

Paflionem , ac Mortem mcritorium
, mihi ac farutife-
rum effice ; ut per hoc animae meae falus magis magifquc
juvetur , &
omnis vita mea , tuae fan&iffima? vitae ac paf*
fionisexemplo perfecfius conformetur: utque hoc padto
ad juvandam proximi mci falutem , ad pacem charita- &
i tcm cum co fervandam magis fiarn idoneus. Ante omnia
vcro, ut divinae Majeftatis tuae voluntatem , obfequium ,
&amoremtoto corde promovere acperficere valeam.
Amen.
BENEDICTIO
Uane & vejperi ufurpanda
Ex Eodem.
PAx Domini noftri Iesv Chrifti ; Sc virtus facra-
tiffimx Paffionisejus. Signum S. Crucis, & Titulus
triumphalis Iesvs Nazarenvs RexIvdêo-
rvm. quoque Beatiffimae Virginis Mariae
Intcgritas
Cuftodia SS. Angelorum, praefertim Tutclaris mei ; &
fuffragia omnium Elecf orum Dei fint inter me, 8c om- ,
nes inimicos meos vifibiles &

invilibiles , nunc & in ho-
ra mortis meae; Amen. In nomine Patris,& Filii,& Spi-
ritusfen&i, Amen,
Z E X E R-
322 P A R A D I S I S E C T. IV.
EXERCITIVM VESPERTINVM.
VEfper , dum cttbitttm te confcres , cave ne Dcifis immcmor ,
cujus farore bucufquc dicm & vitam perduxtfit ; forfan non

perduclurtis ufque mane nifi Deum tibt hoc vejpere concilks. Mortit
fane memoriam ipfe quodammodo lcclns mgcrit , in qucm velut infi-
pulcrum nuda membra reponis ; & qtiid efifomnus ipfe , nifi frater
& imago mortis ? Nimium temerarins cfl , qui offcnfo , & non re-
conciliato Dco , audetfe noclt & fomno Lrcdere. Ouin fic potitts ad
noclurnam te quietem compara ac fi quis auri infufttrret :
, Hac
nocte repctcnt a tc anirnam tuam. ideoque memento oran-
dum cum Vropheta : Illumina oculos meos , nc unquam
obdormiam mortem, nc quando
in dicat inimicus meus,
prsvalui adverfus cum.
Quinque pun&a excrcitii Vcfpcrtini.

i.SolveDeogrates. 2. Petelttmen. 3. Difcttte mentem. 4. De-
litli veniam pofce. y . Recide malum.
I. GRATIARVM ACTIO.
Olnfinita Bonitas, gratias ex intimo corde ago tibi,
pro omnibus bencriciis tuis, quae mihi indigno ho-
dic & tota vita mca tam liberalitcr contulifti. Sittibi
,
laus & gloria, a mc, & ab ElecKs in ccelo Sc in ter- tuis,

ra & ab omni crcatura tua, tn iacculorum la:cula.
;
II. P E T I T I O L V M N I I S.
O in multis ehcu
Sapicntia i£,tcrna ofrendimus o-
, ,
mncs; fcd dclicla quis intelligit ? Tu 6 lux vera illumina!

tencbras meas ut vidcam fciam quid defit mihi. Tu
, , &
nofti omniaabfcondita cordis: omncs greflus mcosv &
confidcras. Da ergo ut quicquid hodic contra tc , cogi-!J
tando, loqucndo, vcl opcrando dcliqui, id plcne rccogi-
tcm tibi in amaritudinc animx mca:.
. III. DISCVSSIO CONSCIENTI£,,

O Scrutator cordium 6v rcnum Dcusjinfelix cgo pcc-
cav;
DE EXERCIT. VIRTVT. 32$.
Cavi hodie in Ccclum Sc coram tc Et quomodo pofTum :
celare tc, qui praevidifti omncs vias meas ; intellcxifti &

eogitationes meas de longe ? Quid faciam tibi, 6 cuftos
hominum? HeumiDomine; Peccavi, & dcliclamca
a tc non funt abfcondita. Sed & meipfum dijudico, en
fi
reprehendit me cor meum, in his maxime.

Hic exartrina confcientiam tuam , eoque totius diei decurfum repe~
te : ubifueris , quibufcum egeris, quid cogitaveris, dixeris,feceris, cx-
pende. Sed memento pro ratione fiatus ; officii , feu vocationis tm
examen infiituere ! ficfacile , quid commijftone ,
quid omijftone pec-
caveris , agnofces. Item , quid in exercitio Virtutis N. tibi magis ne-
ceffarlt , quui in extermtnatione vitii N. tibi magis infefii profeccris ,
•
ferio difpice , &c.
IV. P E T I T I O VENI£
O Pater mifericordiarum,qui non lastaris in pcrditio-
; nc peccatorum , refpice me fecundum multitudincm mi-
;
fcrationum tuarum. Ego omnes ofFenfas hujus diei,&: to-
tius vitaemex dcpono in abyfFum asternce charitatis tuae,
1 qua dilcxifti nos. Dolco cx intimo corde mco me tam ,
ingratum fuifle tot beneficiis tuis , &c toties te Deum &c

furnmum bonum meum ofFendifle. Precor per mortcm
&c amorcm filii tui Icfu Clirifti, parce mifcro; Sc dimittc
I
mihi clcmentiffimc, quidquid hodie, vel unquam in Te ,
proximum, Sc mcipfum peccavi.
j V. PROPOSITVM EMENDATIONIS.
i
O potentiflime Deus fine cujus numine nihil eft in
,
j
homine coram te & omni curia ccelefti propono fir-
, ,
I miter , exactius regulam voluntatis tuae fequi; morcs

. corrigcrc, vocationi meos propius attendere : peccata fi-
I
mul ac pericula fugcrc &c. ,
Verum hsec cgo quidem volo^fed fine te non valco.Tu

ergo qui das vellejaddc pofTe ac perficere.Daquodjubes,
Sc jubc quodvis;ut fbbrie,juftc,&pie vivam in hoc fecu-
;
-
'
lo: & seternum te laudem cum San&is tuis in futuro. .
•
•
Z 2 Sufci-
324. P A RAD I S I S E C T. IV.
Sufcipe hoc defidcrium racum , Domine
ficut incen-
fum in conlpectu tuo. facriricium hoc vefpertinum ie- &
rotinum deprecationis mca; ne delpicias pro inrinita
milericordia tua.
Vos vero , 6 fan&i Patroni mci inprimis Virgo Ma- ,
ter, &c tu Angcle Cuftos, Sc tu N. omncique ccclitcSjqui

indcfeile laudatis Dcum , ctiam dum ego tantifpcr quic-
f co 8c filco , Vos mci curam agite , & Dco mc commcn-
datc , ut protcgar ab iniidiis hoilium mcorum, qui nobis
dormientibus lcmper vigilant , parati ad noccndum. Sit
Dcus protcclor noftcr , 8c nulla nobis advcrfitas noccrc
poterit.
Domine Deus auge in nobis Fidem Spcm & Chari- ,
tatem. Radicitus extirpa omnc peccatum,& vitium, dif-

cordiam, infidelitatcm , crrores, opiniones. Incrcpa er-
rantcs , converte incrcdulos. Schilinaticos in Ecclcfias
unitatcm recollige,lumen gratice tuae ilhs oftende. Ecclc-
fix tuae Paftorcs &
Praepoiitos , cxterofque Primores
Imperatorem, Reges, Duces, Epifcopos,& omnem Po-
teftatem ab omnibus adverfitatibus corporum anima-
rumcjuc cuftodi.
Peccatores ad veram pcenitentiam convertc. Iuftos
in bono conferva. Cogitationes corum , vcrba Sc opcra
confirma. Mifererc omnium Domine: in tua fervitu- &
te deditos tibi corrobora. Enutri operarios : crige mcc-
ftitia prcffos , inrirmos cura , cgcntibus neceffaria admi-
niftra ,
pcrcgrinantibus optatum largire in Patriam redi-
tum: in pcriculis maris conftitutis portum falutis tribue:
prxgnantcslaetifica, captivos fblvc.
Dimittc omnibus qui mecum peccavcrunt , vcl quos
ad peccandum impuli. Affedis per mc iiijuria,fcandali-
zatis vel circumvcntis , redde centuplum. Sanguinc vel
familiaritatc mihi conjundorum , Parcntum , Fratrum,
Sororum, quorum utor opcra vcl opc, qui pro me orant,
ejui orationi meae fe conunendarunt, omnium de me
bene
,,

benc fentientium iter in via falutis dirigc. Exaudi iJlos in
quacunque tribulationc ad te clamaverint. Inimicis no-
ftris &
nobis Charitatcm largire pcrpetuam. Sit in om-
nibus patientia,benignitas,miiericordia. Procul fit invi-
dia, ira, Sc amarulentia.
Scd & piiffime Pater miferere omnium animarum in
Chrifto dormientium. Inprimis parentum meorum,cae-
terorumquc , cum quibus familiariter fum convcrfatus ,
quorum haereditates nunc poffideo, omniumquc, qui
vcl
Requiem aeternam dona eis Do-
in tua fide requiefcunt.
mine, & lux pcrpetua luceat eis. Amen.
P A t e r aeterne per vitam & mortem dile&i/fimi
,
Filii tui;pcrque vifcera mifericordiae tuae rogo te,conce-

de mihi , ut in bono pcrfeverem , & moriar in gratia tua.
Bone Iesv pcr charitatem aeterni Patris,& ulti-
ma in cruce verba ,
quibus Patri fpiritum commendafti
Te rogo, fufcipc fpiritum meum in fine vitae mece.
Spiritvs fan&e Deus miferere mei,& fan&a in-
fpiratione tua mc femper &
potiffimum in hora mortis
meae corrobora.
San&ilfima Trinitas , unus Deus miierere mei , nunc
8c in. hora mortis mex. Amen.
ASPIRATIO HORARIA. 1
O Deus infiniu miferkordk : Doleo ex amore tui , quodun-

quam offenderim Te. Amo te ex toto corde meo. Adoro & laudo
te per ardorem charitatis & infinita merita dileclifjimi Filii tui
Vnx cum amore Spiritus fant\i,cum defiderio &fervore B.Virg.
M Ar1 m & omnium Ele&orum tuorum , Petoque ut des
mihi contimium tui amoris augmentum, omnes meas attiones prtzvc-
niendo & dirigendo ad Gloriam tuam.
F I N I S S E C T. IV.
Zj A M O-
: 5
31/
Amori & Delicio Generis
H V M A N I ,
IESV CHRISTO,
Cujus dcliciae fiint efle
Cuni Filiis Hominum.
L I G NO VIT£,
in mcdio Paradisi pkntato
Cujus fru&us immortalitatcm praeftat cdentibus,
AGNO PASCHALI,
IMMACVLATO EV CHARISTIC O;
Qui in pcrpetuam Exitus ab iEgypto
comedendus eft memoriam.
MANNiE DE COELO VERO,

Quod omncm Saporis in fe fuavitatem continet.
PANI ANGELORVM,
Scd& CIBO VIATORVM,
Quem manducandum , peregrinantibus in hoc
deferto, quafi prodigus fui
Devs dcdit MortalibvJi

V I T I VERiE,
Quae ccelcfti fucco Palmites in fe manent&s
fce cundat & vegetat
Quin & Vinum profert germinans Virgines : Ac
ksetiricans cor hominis,
2 4 PELI-
328
PELICANO MYSTICO,
Qui pe&oris fui cruore pullos nutrit fuos.
SAMARITANO SOSPITALT,
Qui vi N v M Charitatis , &olevm Mifcricordije
noftris infundit vulneribus.
SACERDOTI IN iETERNVM
SECVNDVM ORDINEM
MELCHISEDECHj
Qui panem & vinum, iinmo Se ipfum obtulit.
P O NT VM M O I F I C I S
SANCTO,INNOCENTI, IMPOLLVTO,
SEGREGATO a PECC ATORIBVS.
Qui necefle non habet pro fuis , uti alicnis pcccatis
offerre vi&imas.
PASTORI BONO,
Qui in loco pinguis PASCV/a
ove s luas pofuit -,
Immo Carne & Sangvine

fuo pafcit.
Et quid majus dare potuit

Qui nobis S e p s v m i dedit 5
Nascens in Socium
Convescens in Edulium 1
Mor 1 e n s in Pretium ; &

REG NA n s daturus cft in Praemium ?
SECTIO
3*f
S E C T I O V.
De modo pic Communicandi , celebrandi & au-
diendi Miflam , una cum Orationibus & variis
Excrcitiisad ufum ram Sacerdotum
,
, quam
Laicorum accommodatis.
P RO FERIA QJ N T A. I
C a p. I.
Colloquium fett Meditatio de facra Commttnione recit

& litiliter injlttuenda omni Jlatui ferviens.
§. i. Excitatio , feu invitatio ad facram Communionenu
Christvs.
VEiyte ad me omnes, qui laboratis & onerati cftis,
& ego reficiam vos. Ego enim fum paftor bonus,
qui pofui animam meam pro ovibus meis , &: pa-
Corporc
fco eas pabulo vitas longe dulciflimo, id cft,ipfb
& Sanguine mco. Feci enim grande convivium , ut o-
ftcnderem divitias &
potentiam Regni mei. Venite ergo
& comedite panem meum, &
bibite vinum, quod mifcui
vobis delitiae enim meae funt efle cum filiis hominum.
:
Confbrtes gratiae &

gloriae meae , id eft , omnium bono-
rum meorum vos reddere cupio, omni jure & more vc-
,
rae ac fidclis amicitiae.Et ideo de caelo veni in hunc mun-

dum, &c Homo Tatlns fura tot labores, cruciatus,
, mor- &
tem ipfam fuftinui , & defiderio magno delideravi hoc
palcha manducarc cum Difcipulis meis.
Vt vero perpetuum memorialc tanti amoris mei , &
pignus futurae glorix relinquerem vobis , meipfum dedi.
Ecce , totum me dcdi vobis : naf cens in fbcium , con-
vefcens in edulium , moriens in pretium , &; tandem re-
Z $ gnana
330 PARADISI SECT. V.
gnans pramiium. Et quid potuimajus , aut excellcn-
in
tius darc ? aut quid potui amplius faccre, quod non feci ?
H o m o. Verc tu Domine fuavis , &c mitis , &c mul-
tum miiericors. O quam admirabile
nomen tuum in eft
univeria tcrra Sed quid eft homo, quod memores ejus ?
!
aut filius hominis quia vifitas & ita magnificas cum ?

, ,
Iônnc pulvis , & cinis , & univcrla vanitas , omnis

homo vivcns? &c dignum ducis , fupcr hujuicemodi
aperire oculos tuos ? ingredi ad eum &c maniionem ,
apud eum facerc Quid rctribuam Domino pro omni-

? ,
bus quce retribuit mihi ? Tu Domine dives es in omnes ,

<\: potcns itipcr omnia, tua funt omnia: cgo vcro &
cgcnus Sc pauper fum ; ied tu bonorum mcorum non &
eges. Et quid , fi dem tibi omnem fubftantiam meam ,
imo fi mcipfum dcdcro , quid dignum poterit cile tantis
beneficiis tuis ?
Chr i s tv s. Immola Deo facriiicium laudis , &
rcdde Altiilimo vota tua. Pergratum a^terno Patri , &
mihi placcns iacrificium cft , oblatio feu perceptio Cor-
poris, &
Sanguinis mei. Hoc ergo frcquenter , ied re- &
vcrcntcr fac in mci commemorationem Ad hoc enini :
hsec facramyfteria, in Ecclciia mca cxftare volui, ut amo-

rcm mcum &
beneficium rcdemptionis tux percnni
, ,
mcmoria recolercs. Scio,tcaliudmihi non poiTe rcpen- I

dere ied an gratum animum & tanti bencficii mcmo-
: ,
riam rcddere non potes ? potes utique ; ncc convcnicn-

tfus ,quam in hujus myfterii pio & frequenti ufu Et fi :
ncgligis , vide ne & tu ccnicaris cum ingratis & iudignis

illis, <S: cxcludaris a ccena mea.
H o m o. Quam magna multitudo dukcdinis tuae
Dominc quam palam exhibuifti timcntibus te
,
! qui , ut
dulcedincm tuam in filios tuos demonftrares , panc iua-
viilimo dc ccelo pracftito eiurientes reples bonis. Quant
dulcia faucibus mcis eloquia tua , quibus me tam aman-
tcr invitas ad tc lcd heu quis cgo fum, ut dc menfa tuaj
!
,
6Rcx
!
DE SACRAM. EVCH ARISTIÊ. 331

6 Rcx magne fupcr omnes Regcs , comcdam panem
omnibus dicbus vitx mcce ?
§. 2. Dignitas & excellentia Augufttflimi Sacramenti.
C H r I s t v s. Hoc cft quod tc volo diligcntius ex-

pcnderc: neforte, iilcviusaeftimcsbencficium, quod
praeftiti ridelibus mcis , tandcm fias tepidus , <Sc nauiect
anima tua iuper cibo ifto tanquam lcviflimo ; iic ego &
quoque incipiam te evomere ex ore meo. quam felix O
es , mi Chriftiane , ii novcris bona t.ua ,
qui in loco tam
pinguis paicuae collocatus cs , & cui tanto beneficio , Sz
convivio tam nobili frui conceilum eft ! Scd tu imprimis
beatus cs ^ 6 Sacerdos , quem lingulari honoris privilc-
gio elegi mihi de populo , ut ftes coram me velut Ami- ,
cus Sc Coniiliarius meus intimus , inmeniamea, & ci-

bum inde capias quin 8c ceteris fidelibus meis diipenfes.
,
Tibi certe conceilum eft , quod Angelis negatum cft ( 8c

quo merito tuo ? ) Dominum majeftatis , ofEcio prorius
admirando , trcmendo , ek; vere divino , ore iacro confi-
cere , &
quafi e throno gloriae iux evocatum in altari
praeicntem iiftere , ( obcdiente Deo voci hominis ) eum-
que manibus contrectare , ac caeteris diipenfare. Stu-
pent ad hoc cceli , &
Angeli myfterium attoniti vene-
rantur j dum infra ie vidcnt , qucm iupra ie femper
adorant. Et homo , vel Saccrdos , hoc ipfum animo
frigido , impuro , 6v diftracto tractare audet ? qui &
toties pafcitur pane Angclorum, adhuc filiquas cum
porcis deiiderat
H o M o. Magna omnino dignitas hominis major ;
Sacerdotis. Sed & magnum procul dubio utriufque de-

;
bitum vivendi tantae dignitati conformiter. Verum, heu,
. Domine , video prasvaricantcs , tabefco : &
quam in &
j multis ipfe deficio Imperfectum meum vident oculi
!
]
tui. video & ego aliam legem in membrismeis, repu-
ij
gnantem legi mentis mex , 8z captivantem me in legc
j
pec-
332 P AR A S I DI
S E CT. V.
peccati , ut non quod volo bonum, faciam, fed quod no-
lo malurn.
§. 3. Vtifttas & neceffttas dulcifftmi Sacramenti Eucbariflic.
Chr 1 s tv
Eccc acl hoc ego offcro tibi gratiam ,
s.
& opcm mcam imo ipJum mc gratia? fontem

, omnis , &
boni autorem, in hoc facramento largior. Scio, quia fine
me nihil potes facere fed ecce ego lum panis vivus, qui
, ,
de ccelo defccndi Panis inquam cor hominis confir-

: , ,
mans, quem ii frequenter reverenter acciperes, brevi , &

fcntircs mutationem dexteras Excelfi ; tunc enim ficut
adipe, & pinguedine repleretur anima tua fortis po- : &
tcns fieret ad opera virtutum, in fortitudine cibi illius &
«mbulares per hoc mundi dcfertum , ufque ad montem
Dei. Qucm vero hoftem timeat , qui me adjutorem, Sc
intimc fibi praefentcm habct? confidcntcr hic dicet,
cum Apoftolo mco : SiDeuspronobis., quiscontranos? &,
Omnia pojfum in eo qui me confortat. Aut cum Viro illo f c-
cundum cor meum , Si ambulavero in medto umbn mortis, non
timebo mala^ quoniam tu mecttm es.
H o m o. Sit tibi , Domine seterna laus & gloria

,
quia parafti in confpcdhi meo menfam advcrf us cos qui

tribulant mc. Et utinam deinceps ex illa vires, & robur
accipiam pugnandi contra hoftcs meos. Cur vero hacle-
nus id minus fa&um cft , infirraata cft in paupcrtate &
viitus mea ? cur tam facile cefli tcntationibus, 6c advcr-
iis ? an , quia faftidivi menfam tuam , oblitus fum co- &
mcdere panem mcum, hinc dcfecerunt vircs mcai pra; &
inopia ? An quia minus digne reverentcr id icepius fa- &
ccrc praiiiunpii ?
Chr 1 s tv s. Dixifti quod res eft, mi homo, nam

iicuti vita corporis cibo fuftcntari debct, qui,quod calor
naturalis abfumit , continuo reparet : ita planc vigor
ipiritus , nc a;ftu concupiiccntix paulatim conlumatur
cibo frcqucntcr reitaurari debet, Quis iit llle cibus
qiU"C-
)
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 33?

quxris Ecce Caro mea
? & Sanguis meus vere vere eji cibus , efl
potus : hic cft panis quotidianus , panis ,

qui de ccclo dc-
icendit ;
quo ii frequcntius , & dignius fe reficcrcnt Fi-
dclcs , lk inprimis Sacerdotcs mci lconcsigncm , vclut
fpirantes, ab hac mcnla recederent, hoftibus, ipfi Dia- &
bolo tcrribilcs , (ftc loquitur Cliryfoft. Homil. 6 i adpop. Ant.
NuJlum ccrte efficacius rcmedium adverfus tcla ncquii-
fimi ignea , & tentationes maximc carnis, cum qua vo-
,
bis alioquin cft quotidiana rara vi&oria. Ejus pugna, &

enim cupiditates aqua , qus hauritur in
facile rcftinguet
gaudio de fontibus Salvatoris ; meis inquam , quos ia
,
hoc Sacramento omnibus aperui , vinum germinans &

virgincs quod hic propinatur : quia ego iblus iatio ani-
,
mam inanem eiurientem bonis ,, &

delitiis nunquam &
perituris ; ego praebeo illi panem omne delcd:amentum
in ie habcntem. Et quid non boni eveniet illi , ad qucm
cgo fons &
auclor omnis boni venire dignabor ? Veni-
te crgo &
comedite panem meum,& bibite vinum,quod
miicui vobis, & incbriamini chariflimi.
§. 4. Freqtientia , qua ad SS. Myfteria accedendum.
H o m o.Sed video Domine , quia plcriique durus

eftfcrmo tuus , &
non omnes capiunt eum 3 nam ut
eos prxtercam qui ambulant in tenebris , nec credunt
vcrbo veritatis , dicentes : Qwmodo hic poteft nobis carnem
fuam dare ad manducandum ? vidcmus alios paflim multos
facile ccdcre argumentis ,
quibus fuaderi videtur rara
communio.
C H r s t v s. Ego novi quam proni fint fenfus
1 ,
hominum ad mala quam levibus, 3c frivolis ex cauflis ie

;
retrahi & impcdiri finant a cultu &z fervitio meo quia

,
,
alias ftudioic nimis omnem captant occafioncm fervien-

di mundo, carni, & voluptatibus.O quam facile crcdunt
Djemoniiiiadcnti voluptatcm, invitanti ad efumpomi
vctiti , & divinitatcm mendaciter poliicenti ! Et mihi,
qui
334 P A R A D I S I SECT. V.
qut carnem meam in cibum offcro , Cv ad manducandum
tam amicc hortor invito , quin &
manducantes divi- &
nx confortes naturaj, nec non immortales fore pondeo, f
crcdere & parere recufant ! mihi, qui fiim ipfa Via , Ve-
ritas & Vita.
Sed ccce fraudcm Pharaonis ctiam nunc agnofce , qui
invidcns honori meo , non vult dimittere populum
mcum; ut facriricet mihi in dcferto,fcd in mcdio iEgypti
cum occupat opcribus luti , laterum &
palearum (quid ,
cnim aliud fiint terrena haec , argentum Sc aurum , opcs,

honores, & c\ivx hujus xculi?) ut non vacet ad lcrvien-
f
dum mihi :& tamcn quam funt homines alacrcs & in-
,
defem" ad laborcs, ex quibus non manducant, niii panem

doloris qui multo minori labore potcrant comederc
!
pancm habentcm in fe omne deledamentum , &c omnem

laporisfuavitatcm.
Non lic non fie fed ambulabant in
olim fidclcs mci , ,
fimplicitate cordis fuiamorc & /clo plcni perfeveran-

;
,
tes erant in communicatione fradionis panis , oratio- &

nibus. Ita nimirum quotidiano hujus cibi ufu crcvit cs:
adolevit primitiva Ecclcfia mca , ut pra; illius defidcrio
facilc contcmncrcnt omnia , nec ullis minis , tormcntis
aut blandimcntis icduci fcfe finercnt.
Recolc , o ChrHHane fcd tu inprimis 6 Clericc
, , \0:a
primordia nafcentis Ecclcfix quando credentium erat ,
cor unum ts: anima una: admirare zelum &amorem.

Eccc quo major
,
in illis crat contcmptus rcrum terrcna-
rum co major crat
, cura cultus 6v honoris mei. Sed ubi
nunc illc zelus ? illa incbriatio Spiritus ,
pax &z gaudium
in foiritu fando ? heu, quomodo obfcuratum eftaurum,
mutatus cft color optimus !
Filii hominum ulqucquo gravi , cordc, ut quid diligi-

tis vanitatcm & quaeritis mcndacium ? quarc lignum vi-
tae relinquitis?quare deferitis fontcm aquae vivae,& qux-

ritis vobis cifternas difHpatas ,qux contincie non valcnt
aquas >
,
DE SACRAM. EVCHARISTIjE. 335-

aquas ?Sane fciretis donum Dci & quis cft qui vos
fi ,
,
Invitat , <Sc qui icipium vobis offert in cibum , magna

alacritate currerctis ; ncc opus
vos ad hanc ccenam
eflct
magnam , & ad has nuptias compcllere. Verum abfcon-

dita iiint ha:c modo aiapientibus &prudentibushujus
farculi, qui non fapiunt ea,quae Dei iunt. At vero norunt
pauci pauperes fpiritu ,
qui majores in uno hoc caeleftl
ferculo delitias ,
quam in omnibus mundi gaudiis inve-
niunt.
H0M0. Erubefco Domine ,& in memctipfb con-
fundor ,
quoties hasc audio & cogito dum mores pri-
:
morum fidelium & noftros alpicio j hcu quanta diipari-

tas ! fed ne dcipicias nos Deus ialutaris nofter ; fac nos,
qualcs habere deiideras ; torpentcs excita, C32cos illumi-
na, claudos crige ; tardos compelle intrarc, ut impleatur
menia tua. Docc me facere voluntatem tuam ,
quia ier-
vus tuus ium , ut voluntarie iacrificcm tibi , confitear &
nomini tuo Domine : ut quemadmodum ccrvus ad fon-
tes aquarum deiideret ad te anima mea ut concu-
, ita :
piicat <Sc anima mea in atria tua,Dominc. Quid-

dcficiat
ni enim ultro veniam &
accurram , ut hauriam de fonti-
bus Salvatoris ? cur non libcns introibo ad Altare Dci
ad Dcum qui lastificat juvcntutem meam ?
§. $\ Impedimntafrequentis Communionis.
Christvs. Conftanter itaque omnia obftacula,

quibus alios pailim rctineri vides , tu zeli amoris gla- &
dio perfringe. Sed inprimis pone modum ncgotiis , Sc
curis hujus fasculi,quibus vclut ipinis mens humana pun-
gitur, &c cave nc in multis fint act us tui. Quorfum enim
cor tam mifcre &
multiplicitcr diftrahcre , cujus unionc
? Qujd turbaris crga plurima
longe felicius vivitur , &
VnvM omnia tibi neceflarium idemquc mihi
iupcr ,
gratiifimum id cft curam anima: ncgligis ? nonne ani-

, ,
ma plus quam corpus ? & quid proderit , lucrari omnia,

8c ani-
33<* P ARAD I S I S E C T. V.
&; animam perdcre? mihi quidcm nihil ingratius aut mo-
leftius,quam has audirc voccsrVillam emi,& juga boum;
uxorem duxi,& ideo non pofliim vcnirc. N onne has Sc
cgo tam icvere & manifcftcdamnavi ? tu
fimiles olim
vide an aequum fit, rcbus tam inanibus mc poftponi.
Homo. Fateor Domine, nimis indignumeft, ob

rcs inancs & caducas dcrclinquere te , menlam tuam , &
quam tu in tanta charitate , tot dclitiis , tot divitiis , non
tibi ipii , non Angclis , .ied nobis hominibus praeparafti.
Verum tu ipic nofti , intcr tot negotia , tum privata, tum
publica ; in tot curis &c ncceifitatibus hujus vitx ,
quam
difficiic homini fit , mcntem habcre collcctam , &z lurH- |
cicnter diipofitam , ad ritc participandum tantis myftc-

riis.
Christvs. Quin tu tanto magis fcftina ad me ,
cujus conlilio & providcntia gcruntur omnia : quoenim

negotia iunt magis ardua ,
quo majori prudentia indi-
gent: tanto, inquam, magis rccurrc ad tabcrnaculum, 8c I
coniule Dominum : habes lbi magni

fontcm iapientice ,
coniilii Angelum. Si itaquc indiges iapientia,pete a me,

& dabitur O quam multi tcxant
tibi. fi ara-fcires ,
tclas
ncoe & in vanum laborcnt quam multis multa cedant
, !
quia os Domini non intcrrogant

infelicitcr, ! Vanum cft
vobis antc luccm furgcrc,pergere ad labores, & ncgotia 5
niii cgo ibl juftitise conatibus vcftris praeluxcro.

H o m o. Vere Domine , cogitationcs mortalium ti-
midx, «Scomnes providentix noftrae. Tu itaquc

inccrtx
mihi dcinccps lux & dux cris & confilium mcum jufti- ,
ficationcs tuce. idcoque fipius cum Moyic rcciuramad

tabcrnaculum, ut coniulam Dominum.
§ . 6. Anfacra Commuriione abjiinendum objudku &
[ermones hominum.
CHR 1s t v s. Scd & plurimi iiint qui ob mctum ,
Cv judicia hominum, rarius accuiubunt mcnlx mccc. Tu

vero,
DE SACRAM. E VCHARISTIiE. 337
vcro ,
qui folum judicem luprcmum timcndum efle no-
fti, gchcnnam, tu qui
ut qui habet poteftatem mittcrc in
mihi placcrc vis,cur potius ex ore vulgi, quam mco pen*
dcs? Nonne omnis homo mendax? ego fum ipfa vcritas ?
Mihi crgo placcre Sc parerc antc omnia ftudc , noli &
conformari huic faeculo ncquam.Si vero hominibus pla-
cerc defideras, meus fervus eflc non poteris.
Caeterum fi pie vivens , &
mihi ferviens perfecutio-
nem Sc calumniam pateris ; gaudere temagis convenit
quam dolerc , quod dignus habcaris , pro nomine meo
contumeliam pati hoc enim vere Chriftianum eft in-
; :
terim vcro te confcientia bonse voluntatis folare : vcniet

dies , cum cgo Iudex fupremus manifeftabo omnia con-
filiacordium , &arguam judices cogitationum iniqua-»
rumtunc quidem turbabunturtimorehorribili , tu
ipfi
vero ftabis in magna conftantia , fi nunc in patientia fte-

teris : vincenti enim dabo manna abf conditum &c no- ,
men novum.
H o m o. Fac , Domine , ut mihi pro minimo fit ut ,
ab homine judiccr aut ab humano die. Quia dies ille ma-

gnus rcvclabit omnia. Vni tibi placere appetam , dif- &
plicere timeam.
Sed nunquid placcbit tibi, fi confcius indignitatis
meae , & majeftatis tuae
nec non revercntiaj tantis mv-
,
\ fteriis debita; , nihilominus prarfumpfero toties venirc
ad te ? Nonne vereri debeo, ne familiaritas contemp.tum

pariat ? ita enim multi cenfent ; &
ego ipfe fanclius for-
ian & revcrentius , &majori guftu fruduque faciam ,
quod rarius fecero.
§. 7. An utulo Humilitatis &
Reverentk abftinen-
,
dum afreqttenti Communione.
Christvs. Obfecro vos, 6 fideles mei,fed in hoc

non fatis fideles , ne ultra dicatis malum bonum ; & fb-»
cordiam ac tepiditatem veftram virtutis fpccie indua-

Aa tis ,
338 P A R A D I S I S E C T. V.
tis , fallentes vofmetipfbs ; nam oculos meos lucidiores
fble fallere difficile erit. Vosne raritas , & mora tempo-
ris , aut dilatio difponit , ut digniores fiatis menfa mea ?
Ecce ego novi ,
quid fit in hominc , qui novi omnia abs-
condita cordis. Sed quam prsparati veniatis ad me
poft moram fatis longam , teftis eft mihi confcientia ve-
ftra , quam ego intime pervidco arguam vos : &c ftatuam
contra faciem meam ;
quia impia ha:c pietas eft ; & irre-
ligiofa reverentia ,
quas pietatis titulum praetexit pigri-
tias, & fpecie reverentias, religionis zelum fingere novit.
Sed mentita cft iniquitas fibi. Siccinc faluti propinquior
33ger , quo diutius medicum fugit ? iliene magis inca-
fit
lefcit, qui longius ab igne receflerit ? Ego vero f iim me-

dicus ,
qui portavi languores veftros ; ego fum qui veni
ignem in terram mittere , & quid volo nili ut ardeat , Sc
corda veftra fuccendat ?
Sed apertius loquar tecum mi homo ut agnofcas , ,
quam graviter hic cum multis erres. Sacramentum Cor-

poris & Sanguinis mei confert gratiam , nifi f ufcipiens
aliunde ponat obicem , hoc utique fateris ; nonne ergo
quo frequentius fumis, eo plus gratia; percipis ? creicen-

te autem gratia , fimul cref cit fides , f pes, charitas, devo-
tio, reverentia, puritas, casterosque virtutes ,
quae intelle-
ctum illuminant affectum excitant, cor purificant , &c-
,
& nonne hic eft ornatus hxc veftis illa nuptialis quam
, ,
prxcipue requiro a te , ut digne venias ad menfam

meam?
Vides ergo , quomodo una communio difponat ad
aliam ; adeoque ad craftinam optime difpofltus veniat
qui hodiernae effedlus feufrudtus fecum attulerit. Nec
eft cur hinc contemptum timeas. Inter homines qui-
dem ex familiari converfatione facile contemptus nalci-
tur , quia ex frequenti convidu , defe&us , imperfectio-
nes , &
vitia cujufque magis innotefcunt ; at quanto lae-
pius &
familiarius mihijungeris 3 tanto plures tk majores
in
,
DE SACRAM. EVCHARISTI^. 339

in me perfe&iones invenics , ac proinde majore me ho-
nore ac reverentia proiequeris.
Vcrum apertius eft hoc , quam ut probari neceffe fit
quamvis contrarium fuadcat pater mendacii , Scinultis
perfuadeat, qui modicum de gloria mea, de ialute fua pa-
rum folliciti , ambulant in defideriis cordis fiii. Hinc ,
quiafciunt, ar&iorem fui cuftodiam , cqntinuum ti- &
morem comites efle debere frcquentis communionis ,
,
ipfiqui oderunt diiciplinam malunt frequentem com- ,
munionem , quam pravam coniuetudinem intermittere,

utquaii iinefreno liberius abcant poft concupifcentias
fuas Nam & genus libertatis a?ftimant, a communione
:
& facrificio vacare cum tamen mihi fervire regnare

, fit.
Quod li fbrte iblemni fefto , aut officii debito exigente

communicent aut facrificent tantifper pietatem co-
, ;
lunt, donec munere fiio perfunclii fint; mox ad ingenium

& priftinos mores velut canis ad vomitum
, fus ad , &
volutabrum reveriuri. Audite cceli &auribus percipe
terra vos enim querelae meas teftes advoco quando me
, ,
non audiunt homines quibus intcUe&um dedi. Tilioi

,
enutrivi & exaltavi, ipfe autemjprevernnt me. Cognovit bos poffef-

forem fuum , & afinus prtfepe Dommi fui : ifrael autem me non
cognovit, &populus meus non intellextt. , inquam, Quam male
mihi vicem referunt homines,quos ego creavi redemi, &
ut iervirent mihi quibus ego tot terrx bona nutriendo
!
corpori ; animae vero Corpus Sanguinem meum de- &

di. Nimirum iimilesfadi jumentis infipientibus , aut
potius ftupidiores illis , non agnofcunt benefa&orern

(uum. llla enim quantumvis rudia , dominos tamen fuos
agnofcunt parent illis &
famulantur ad nutum , ad quo-
Irum praeiepia modico tantum feno paicuntur. Hi au-
tem , quibus menfa mea &
caslefti epulo quotidie frui
datum cft , heu , ingrati , non refpiciunt benefactorem

(unm.
Aa 2 £.8. £ue-
340 P A RAD I S I S E C T. V.
§. 8. QmrimonU Chrifti adverfus ficcrdotes tcpi-
dos , & negligentes.
Sed ad vos inprimis 6 facerdotes qui defpidtis no-

, ,
men mcum , fpe&at hceoquerela mea. Nonne ego elegi

vos in miniftros meos , &
diipenlatores myfterioruni
Dei j dans vobis poteftatem , qualem neque Regibus 8c
Principibus teme, imo nec Angelis ipfis dedi ? Sed quo-
tufquiique in vobis hic ierio recogitat corde ? Quis in-
cendit Altare meum gratuito ? Quis voluntarie iacrifi-
cat mihi Nonne ficut populus,fic facerdos; omnes quae
?
fua iunt,qua:runt? Vnuiquiique feftinat in domumfuam,

Domus autem mea deierta eft.
Iam vile paflim eft , & vulgarium facerdotum munus
frequentius agere facerdotem , quotidie afliftere facris
Altaribus , & offerre Deo Sacrificium : nimirum qui de
Altari vivere debent.At quos ego exaltavi,& lautius enu-
trivi,ipfi fpreverunt mejNam incraflati,impinguati,dila-
tati , derelinquunt Deum fadorem fiium & qui edunt :
panes meos , viventes fplendide de patrimonio meo , ipfi

magnificant fiiper me iupplantationem. Siccine honori
fibi ducunt Proceres Auls rcgis , fi plebs ruftica indies
accumbat ad menfam Regis , &
ipfi interim circa rus, 8c
pecora, &
viliora minifteria occupentur ?
Nonne quibus plus datum eft, plus requiretur ab eis ?
Nam Laicos quidemfeculi curas,cducatio prolium,mer-
cimonia , &
vitoe hujus negotia facilius exculabunt ; vos
autem , qui fegregati eftis mihi in opus ad quos adiumpfi
vos , ut militetis mihi , ideoque non implicemini nego-
tiis fecularibus ; quam exculationem habebitis ? Castera
omnia vobis aliena iunt ; hoc unum maxime proprium

^fervireDeo. Ego enim elegi vos ex omni populo„ut fte-
tis coram mc, &
miniftretis mihi, colatifque me,& ado-
leatis mihi incenfum ; deinde ut fitis quaii legati me- &
diatores apud Deum pro delidis populi.
Itaque
Itaquead vos praecipue pertinet frequenter fungi fa- ,
cerdotio , &
habere laudem in nomine ipfms, ut qui prac
caeteris Deo cultum &
honorem,proximis opem,defun-
ctas folamen peccatoribus fubfidium vobis ipfis fingu-
, ,
larem curam debetis omnes vero fimul fraudatis quo-

;
,
ties non legitime impediti , haec facra myfteria negligi-

tis. Etlevis ifta vobisinjuriavidetur ,
quodtam ampla
& magnifica poteftas, vobis a. me gratuito collata, culpa
negligentiae veftrae otiofa & infrudhiofa maneat , Sz gra-
tiam Dei in vacuum recipiatis ?
O
quantum boni facere , quantum mali avertere Sa-
ccrdotes poiTunt , qui officio flio legitime funguntur !
Sed quomodo poteritis fubfiftere injudiciomeo cum ,
ponam rationem cum fervis meis , & talenta vobis data,

cum ufuris repetam ?
Ecce defblatione defblata eft terra , quia non cft qui
recogitet corde. Manum fuam miiit hoftis ad omnia
l deiiderabilia ejus. Vndique venerunt vaftatores,& con-i
li culcaverunt partem meam ; facli funt greges mei & m
c rapinam , &
oves meae- in devorationem. Vos vero , 6
} Sacerdotes , non afcenditis ex adverfo , neque opponi-
; tis murum pro domo Ifrael , ut ftetis in prcelio in die
l Domini , fed comeditis agnas de grege , vitulos de &

medio armenti , bibentes vinum in phialis aureis , opti-
( mo unguento delibuti: nec eft, qui patiatur f uper contri-
( tione Iofeph.
An forte remedia tot malis a folis milirum copiis 8c
I armis exfpectatis? Fruftra confiditis in principibus,in fi-
liis hominum, in quibus non eft falus. Fallimini,ii puta^
|
tis in robore exercitus bella confiftere. Longe poten-?
tior belli nervus, pietas eft , quia ad omnia utilis eft. Sed
'
hxc quam rara in viris ,

qui caftra fequuntur ? ubi luxus,
libido rapacitas blalphemiae , 6c qux vitia non domi*
'
, ,
nantivr ? Et quid mirum , {i per hujufmodi homines infe-
tliciter
caufla ,
pacis, patrix, & religionis agitur ? Dei eft
Aa 2 adiu-
adjuvare , Sc in fugam convertere ; veftrum vero eft , 6
Sacerdotcs , ftare inter vivos Sc mortuos , donec ceflet
quaflatio. Veftrum , levare puras manus ad Deum cum
Movfe ; Sic utique facilius vinceret Iofue, Sc Amalecitas
deleret, Veftrum , inquam , eft ftare inter veftibulum Sc
altare, Sc dicere Parce Domine, parce populo tuo ; ve-
:
ftrum eft ofFerre Patri meo fanguinem meum , ut hoc fa-

crificip placatus avertat flagella iracundise mx , nec per-
mittat effundi fanguinem innoxium, aut finat eos fieri in
opprobrium, qui pretio tam caro redempti funt.
Hxc funt arma militise veftrce , quibus pacem Sc falu-
tem Reipublicae Chriftianaerecuperare, &propugnare
dcbetis. Quis fapiens inter vos & cuftodiet hsec ut in , ,
diebus fuis placeat Deo^ & in tempore iracundiae fiat re-

conciliatio ?
Scrutamirii Scripturas , 8c omnes hiftorias evolvite ,
ir.venietis ,
quia virgam irse Sc ultionis mex non immifi
nif 1 peccatis provocatus; nec retraxi, nifi Sacerdotes pio
zeio exurgerent , Sc placarent indignationem meam.
Vnde & negligentia feu depravatio cultus & facrificii
mihi debiti , indicium fere femper fuit imminentis ma-
gna^ vaftitatis Sc deiblationis. Nimirum privantur in-
grati bcneficio,
nec intelligunt
qui nefciunt Dominum ;
dignitatem &c officium Sacerdotii. Fitque hoc jufto

meo judicio , ut tollatur ab indignis regnum , detur &
genti facienti fructus ejus , & qui contemnunt me, fiant
ignobiles.
H o M o. Heu Domine : Quomodo obfcuratum eft I
aurum , mutatus eft color optimus ! Venerunt gentes

, latrones in hsereditatem tuam.
impii , alieni polluerunt
templa 8c fandluaria tua. circumdederunt nos mala quo-»
rum non eft numerus. Nos vero, quid dicemus ad ha?c ?
Non eft malum in civitate ,
quod Dominus non fecerit,
Vifitas enim in virga iniquitates noftras, 8c in verberibuS
peccata noftra.
Chri-
, .

CHr t v s. Ego cum accepero tempus jufti-
1 s ,
tias judicabo. Ego ipie fuper paftorcs requiram oves

meas : & viiitabo eas.
H o m o.Iuftus es Domine , reclum judicium &
tuum. Sed parce peccatis noftris. intuere reipice &
opprobrium noftrum nec in ceternum irafcaris nobis.
:
Sacerdotes tui induantur juftitia , ian&i fint , quia tu &

fan&us es, ut honorificent minifterium mum , Sc facrifi-
cent facrificiumjuftitias j
quia Victimas impiorum abo-
minabiles.
§. 9. Reverentiafeupuparatio per affeclumXimoris^quo

accedendum adfacra Myfieria.
Christvs. Dum ergo frequentiam facras men-

fx fiiadeo, nolo immemor fis reverentice,qua huc venien-
dum. In Zachaso amor , & alacritas mihi vehementer
placuit , fed non minus in Centurione timor , &
reve-
rentia. Ille me gaudens fufcepit in domum ftiam,
hic ve-
ro confcius proprioe infirmitatis , non audebat recipere
me fub tetflum fuum. Optimum vero eft utrumque affe-
clumjungere , &
duobus quafi pedibus Timore &
Amore ad hanc menfam venire.
Porro timorem quidem excitabit 111 te Fides : nam fi
Credas firma fide , me Deum , ac Dominum , qui ccelum
Sc terram majeftate repleo, quem Angeli trementes ado-
rant, in hoc Sacramento vere & realiter prcefentem effe
quomodo non tremebundus accedes ? PJane quidquid
hicpeccatur, dixeris defedtu fidei fieri. Impurus , aut

pcccato fbrdidus nemo veniet , fi me omnis puritatis
7
auctorem , Sc omnis impuritatis ultorem hic prafentem

cile credat.
Ecce quam manifefte ille fecretorum meorum con-
fcius , & fidus iriterprcs voluntatis mex , Paulus electiis
(
. meus idipfiim moneat. Probct , inquit , feipfum bomo, &fic
depane illo edat , & de calice bibat ; qui enim manducat & bibit
Aa 4 indigne,
344 P A RAD I S I SECT. V,
indigne , judiciumfibi manducat & bibit,non dijudicatis corptu Do*
tnini. Quid clarius ?
Homo. Terret me hoc fulmen verborum, 8c quis illa

? quis ad tremenda
fine horrore legat, audiat, vel cogitet
Sacramenta Corporis &
Sanguinis tui venire audeat ?
Etiam cceli coram te non funt mundi ; quanto magis
&
homo putredo vermis * Dicam ergo potius cum alio
Apoftolotuo: ExiameDom'me,quiahomopeccatorfum: ne
forte reus fiam Corporis &
Sanguinis tui , fi temereap-
propinquem tibi.
Christvs. Verbis quidem acrioribus & formi-

dine plenis, fed veriflimis utitur Apoftolus meus ad cau-
telam veftram , ne panis vita? cuiquam culpa fua mortis
venenum fiat.Et tamen, quam pauci,qui verba Apoftoli,
etfi graviffima,pro dignitate ponderent ? Raritatis argu-
mentum eft , acceiTus multomm ad tremenda ha;c my-
fteria tam facilis &: temerarius.Ecce quam leviter & im-
paratihuc multi veniunt j quafi nullumhujus cibitam
nobilis , ab aliis vulgaribus difcrimen noverint , quail &
quam me fulcipere, aut potius
nihil lcvius putent, ,
quafl
neminem minus, quam me hic pra^fentem credant.
Sedheu, quamjufta mihietiam hiceft querimonia
, 6 Sacerdotes & Chriftiani mei
adverfiis vos vos in- : ,
quam , qui fic inhonoratis me tam irreverenter tra- , &

cl:atis ac recipitis Sacramenta Corporis & Sanguinis
mei Vos qui juxta idolon Dagon ftatuere audetis Ar-
!
cam Domini id eft , ad facrofanc-mm corpus meum

,
r.pntimetisaccedere corporeSc corde tot peccatis fbr-

dido. Qux conventio lucis & tenebrarum ? qu.x fbcie-
tas Chrifti & Belial
Concidat idolon avaritias, gula;,li-
?
bidinis , vanitatis , &c. alias Arca exitium magis quam

falutem tibi adferet. Quid vobis, o ftulti Philirtaei, (im-
pii Chriftiani) cum Arca Domini?non eft mihi voluntas
ln vobis , &
munus non fuicipiam de manu veftra. Quo
mihi multitudincm vi&imarum veftrarum ? plenus fum,
nc
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 34$»
ne offeratis ultra facrificium fruftra , incenfum abomi-
natio eft mihi , manus enim veftra? iniquitate plenae fiint.
Olim quidem Sacerdotibus di&um eft : Sacerdotes fancTt
erunt Dcofuo, & non polluent notmn ejus, incenfum enim Domirit ,
& panem Deifui offerunt , & ideofanfti erunt. Et iterum : Sa-

cerdotes qui accedunt ad Dominum , fanclificentur , ne percutiat
cos , &c. Quin Sc de populo accefTuris ad facri-
caeteris
ficia , vide , quam f evere fan&itas ac munditia praecepta
fit. Homo haoens maculam , aut aliud vitium corporis ,
ab offerendis panibus &

facrificio repellitur. San&i efle
jubentur, quinon nilifiguram umbram gerebant: &
quid vos qui tractatis rem ipfam 8c veritatem , 8c ipfum
,
Sandium San&orum ? Qupe proportio finiti ad infini-

tum ? aut qua? comparatio panum , boum ovium ad &
ipfum Dei Filium ? an non asquum , ut pro diftantia di-
quoque difcrimen lan&itatis ?
gnitatis, fit
Iam vero ipfa vera facramenta Corporis Sc Sanguinis
mei quoties corde, ore, manibufque impuris polluuntur,
Sc tamen fecure vivitis, quafi gens, qua3 juftitiam fecerit.
An, quia non profertur cito contra malos fententia, ideo
fine timore filii hominum perpetrant mala ? Nunquid
tamgraviter peccarunt filii Aaronindigne fan&uarium
ingrefli , &
alienum ignem offerentes ? aut Bethfamitas
Arcam curiofius intuiti }
quorum plufquam quinquagin-
-
ta millia ob irreverentem Arca? confpe&um fiibito de-

leta fiint ? Num ita graviter peccavit Oza religiofo , ut
ipfiquidem videbatur, officio Arcam fuftinens ? an gra-
yius peccavit Balthafar, indignis manibus facra vafa con-
tre&ans ? Et hos tamen , aliofque piures, aut ignis con-
lumpfit j aut terra vivos abfbrbuit -
3
aut alia gravis vindi-
&a adeo fevere femper omnis irreverentia , $C
corripuit :
impietas erga facrificium , Sc res mihi dicatas olim ca-

ftigata eft.
O felices vos, fi kvetis manus veftras in fanguine
peccatorum , &
aliorum mala vpbis fint in cautelam ; ut
Aa j dein««
34* P A RAD I S I S E C T. V.
deinceps facrificetis mihi facrificium juftitias de corde
puro &confcientia bona. Victimas enim impiorum abo-
minabiles funt coram me , & gravius peccant offerentes
"Tndigne me regnantem in ccelis , quam qui me cruci-
fixerunt ambulantem in terris. Hienim, fimecogno-
viflent nunquam Dominum gloriae crucifixiflent. Illi
,
Vero cum Deum me efle & vero in hoc Sacramento

,
praefentem fateantur , adeo tamen indigne me tra&are

non verentur.
H o m o. Iuftus es Domine , fi difputem tecum , &
omnes vias tuae , veritas ; nec eft homo luper terram ,
qui
poflit arguere te , & dicere , Cur ita facis ? fbla voluntas
tua juftifrima facti regula eft. Veruntamen loquar ad Do- 1
minum cum fim pulvis

, & cinis. Hortaris nos Domine
ut frequenter veniamus ad Sacramenta tua ; fed viciflim
per hujufmodi exempla feveritatis tux quem non abs-
terreas ? An nonego merito metueredebeo-, ne cum
Oza &Bethfamitis peream ad conta&um confpe- &
d:um Arca; fancliiilimi corporis tui ? Ne vefte nuptiali
carcns ejiciar a ccena tua ? Non eft enim homo qui vivat
& non In multis offendimus omnes ;
peccet. quis &
pradiimat venire ad te ? defidero ego quidem ; fed , fi
iniquitates obfervavcris , Domine , quis f uftinebit ? Do-
mine ante te omne defiderium meum , gemitus meus &
a te non eft abfconditus.
Christvs. Verba mea non pufillanimem te red-
dant, fed humilem: Sacrificium mihi gratum fpiritus
contribulatus Si illud prsemiferis , lacriricium Corpo-
:
ris & Sanguinis mei lecurus offerre poteris. Cor con-

tritum &
humiliatum ego non defpiciam. Etiam cum
peccatoribus manducare &
converfari volupe mihi fuit
non enim eft opus bene valentibus medico , ed male f
habentibus.
Itaque ut digne accedas ad menlam mcam , primum
purga confcientiam fincera confeflione , vcra contri- &
tione
,
,
DE SACRAM. EVCHARISTI^, 347

tione abomni peccato mortali & peccandi affectu. Vc ,
vero adhuc dignior, mihique gratior vcnias & majorem ,
gratiam pcrcipias veniales etiam culpas & omnes pra-

, ,
vos animi affeclus & quidquid oculis meis difplicere

,
nofti , ; omnino quo purior ad me venies

exuere fatage
eo majorem gratiam recipies.
Attende quid fecerim in ultima ccena mea , hoc Sa-
,
cramentum inftituens Priufquam enim Difcipulos meos

:
ad facram Ccenam admitterem , pedes eorum ablui ut ,
hac ceremonia, myfterii plena, mentis munditiam often-

derem iis neceffariam , qui digne ad Sacramenta mea
,
venire cupcrent. Nam qui lotus eft , feu mundus a pec-

catis gravioribus , non indiget , nili ut pedes lavet , id
eft , ut affeclus animi purgatos habeat. Sicut enim
qui per terram ambulat ,
quamvis incedat caute , vix
tamen cavet ,
quin cceno & pulvere pedes maculet ita ;
difficile vobis eft in terris vivere & non infici aliquan-

,
do terrenis. Vnde ficut affe&us animi faepe ex terrena-

rum rerum ufli inquinantur fic aepe lavandi funt ; , f fed
tunc maxime cum ad me ipfiim puritatis fontem
, , ac-
cedere vultis.
Interim quotidiani defectus , quos ego faepe permitto
ad exercitium virtutis &
humilitatis cuftodiam , ( modo
defit affedlus , &
adfit vincendi conatus ) non debent
vos abfterrere. Novi ego compati infirmitatibus ve*
ftris , &
gratius mihi eft , vos ad me amore duci , quam
timore retrahi : quia Lex mea potius amoris , quam
terroriseft.
H o M o.
Benedictus fis Domine , qui pro humanita-
te tua tam benigne
Sc amanter inftruis me. Tanto itaque
alacrius 8c fecurius deinceps veniam ad te , fi modo
quantum in me eft, nihil , te propitio mihi confcius fim ,
fuper peccato mortali , aut peccandi propofito , ( Verba

funt Gerfonis )
peccatis autem venialibus ,
quce non omni-
no impediunt , expiandis , multa & facilia media te lar-
siente
34 S P A R A D T. V.
I S I S E C
giente fuppetunt. Hoc unum fcio, quiaapud Domi-
&
num mifericordia, copiofa apud eum redemptio.
£. 10. Tuparatio propinquior adfacram Communwnem
per affeclum Amoris.
Christvs. Pofito jam pede Timoris ,

qua? eft
prasparatio quafiremota; accedejampropiusaltero&
quaii dextero Amoris pede. Imprimis fit diligens cura
rectas& piae Intentionis ut non ex more aut alio fine
, ,
pejore, fed amore mei, & falutis propria», &c. cum fame
Sc deflderio cceleftem cibum capias. Cibus ille palato
fuavior ; &
alendo corpori utilior eft , qui cum fame 8$
appetitu fiimitur : infuavis &
noxius , qui faftidienti
ftomacho ingeritur ita prorfus ego animas inanes
: &
& efurientes bonis impleo, 6c faftidiofbs divites dimitto
inanes.
H o M o. Heu nos miferi , cur non urget nos amor
tui ? non ftimulat fames , & nuditas ? non incitant vul-
nera & pericula noftra ?
Christvs. Guftate & videte ,

quam fuavis fim
ego quam potens , bonus
, , liberalis , mifericors. Vide
quoque quia tu es mifer , & miferabilis & pauper 8c , ,
nudus : in me autem fperant oculi omnium & ego do ,
illis efcam tempore opportuno. Sed hxc confiderare,

in
paucis curas eft , &
ideo naufeat anima eorum fuper
cibo ifto tanquam leviflimo ; adeoque quibus frui licet
delitiis menlae meae, adhuc fiifpirant ad ollas Êgypti 8c •>
qui pafci poterant pane filiorum , magis inhiant filiquis

porcorum.
Tu vero, cum federis mecum, ut comedas , diligenter
attende, quae pofita funt ante faciem tuam nempe, quis :
fit , & quam pretiofus cibus ifte ,

qui tibi fiimendus pro-
ponitur. Videntes olim Filii Ifrael manna de ccelo , di-
cebant admirabundi : Man hu, quid efl hoc ? Quanto magis
tu , Chriftiane , qui non manna Angelicis manibus for-
mato,
,
DE SACRAM. EVCHARISTIjE. 34?

mato , fed corpore meo
fan&i Spiritus opera concepto
,
pafceris ? nonne potius hujus cibi excellentiam cogitans,

admiraberis, idque non frigide ruditer,fed ut in medi-&
tatione tua exardefcat ignis ? Nofti , quomodo olim A-
gnus Pafchalis (figura Sacramenti hujus) fumi debebat >
nihil ex illo crudum, aut co&um aqua, fed afliim tantuin
igni comedendum erat : fic quoque igne amoris praepa-
rari hic cibus debet, ut magis fapiat & profit.
Aptiflima huc erit meditatio vitas & paflionis meae ,
in qua quidem ita exarfit amor meus , ut aquae multac

non potuerint extinguere eum. Monumentum vero
tantiamoris, hoc Sacramentum inftitui. Si amare pi-
guit pudeat non redamare. In his & fimilibus exerci-
,
tiis , & piis affe&ibus plenius te docebit &*diriget un-

&io Spiritus.
Neque enim grave & moleftum tibi videbitur, modi-
cum temporis exercitio tam pio & utili, ante ufum tanti
myfterii impendere ; fi cogites ,
quot ritibus & cere-
moniis ,
quanto apparatu Sacrificia vetcris legis peragi
debuerint. Lege Numeros, Leviticum, &c. admirare, 8c .
fic tecum ratiocinare : Si hoc in umbra &c figura , quid

in re ipfa Sc veritate ?
Quid vero magis indignum aut mihi moleftum efle ,
poflit, quam fl videam, nihil paflim minore cura & fbl- ,
licitudine fieri quam cultum & facrificium meum quo

, ,
tamen nihil in terris fublimius, nihii excellentius ? Fefti-

nat quilque in domum fiiam , at domus mea deferta eft
properatur ad negotia , ad colloquia , hofpitis , imo &
Regis Regum, qui de ccelo venit ad te, non ut reficiatur
a te, fed ut reficiat te, exigua cura eft. Siccine tu ipfe in-
vitatus ab amico tuo excipi te velles , tam inurbane tra-
daii, tam inofHciofe dimitti ?
Regiae illas puellae (Efther 2.)anno integro excoli debe-
bant, ut tandem proditurae coram rege AfIuero,gratiam
invenirent in oculis ejus ; & Sacerdoti , aut cuivis fideli
meo
jjo PARADISI S E CT. V.
meo moleftum erit, horulam , aut vel quartam horas par-
tem impendere , ut debite ornatus & prseparatus adiiftat
Regi Regum, & gratiam inveniat in oculis ejus ?
Homo. Heu, caecitas & duritia cordis humani tam ,
iheffabile donum non attendere, non magis revereri o- !
mnia alia lollicite nimis & accurate peragi, ad facram ve-

ro Domini menfam tam obiter & perf undtorie nos prse-
parari? EcceDomine confiteor tibi adveriummeini-
quitatem meam ; led &
imperfe&um meum vident ocu-
li tui 3 hujufmodi ego loquor tecum mi Domine , Sc te
viciflim talia loqucntem audio : ( nonne ignitum elo- &

quium tuum vehementer ? ) tamen languet &
friget &
cor meum ; & anima mea velut aqua tibi
terra fine
ignem gercf in finu meo , & cur non ardet cor meum ?
Fons aqux vivas ante oculos meos eft , 8c cur non defi-
derat anima mea ad te , ficut cervus defiderat ad fontes
aquarum ?
Christvs. O fideles animas ,
quas ego in perpe-
tua charitate dilexi & pretio tam magno redemi quas
, ,
pabulo tam pretiofo haclienus pavi & deinceps paratus ,
fiim pafcere Vos 6 amici & convivas mei attendite

; , ,
vobis nec ibi

; incurii ubi caufla tam gravis & ar-
fitis ,
dua, & plena periculis agitur ubi, inquam, iors tam in-
;
sequalis , nimirum pro cujufquediipo-

vitse vel interitus,
fitione &
meritis obtingit. Ecce fontem, imo mare gra-
tiarum habetis , ex quo tanto plus quiique hauriet , quo
vas capacius attulerit. Dilata 6 homo , os tuum im-
, &
plebo illud , finum animae tuas charitatis , devotionis , ac
perfectionis defiderio amplia ego qui folus defiderium
,
cordis fatio , te replebo donis gratiae meae , ut tu in me,

& ego in te maneam me autem habens, quid erit, quod
:
ultra defidcres ? mea enim, mecum fiint omnia.&

H o m o. Mane mecum Domine , pone te ficut fi- &
gnaculum fuper cor meum. Trahc me poft te, ut curram
in odorc unguentorum tuorum. Accende in me igncm
queni
: , : ,
DE SACRAM. EVCHARISTIjE. 3ft

quem venifti mittere in terram. Vtinam diligam te Do-
mine, firmamentum meum , refugium meum, libe- & &
rator meus, utinam ardentiflimo Angelorum omnium &
Elcclorum amore comple&ar te , ut me nihil feparare
poflit a te , tu enim es fors mea , pars mea, Deus in se- &
ternum, cui adhasrere , mihi bonum eft. Quid enim mi-
lii eft in caelo, &
a te quid volui luper terram ?
C A P. II.
I T A N I fc
EVCH.AR.ISTIC-ffi,
tum Sacrificantibus j tumCommu-
nicantibus utiles
Exjacra Scripura co/lectx.
Nota Qu& hisftgnis [

: ] inclufa reperies, ad folos Sacerdotes
pertinent j & ab aiiis prxtmnpojftMt*
T7' Yrieeleiion.
l\- Chrifte eleiibn.
Cyrie eleifon.
'ater.de coelis Detis ,
qui fic dilexifti mundum , ut Filium
tuum Vnigenitum dares eumque pro nobis carnem ;
fiimere, &
Crucem iiibire fecifti Miierere mei :
't eum totis vifceribm , & intimis amcris ajfeclibus excipiam : &
meipfum totum , quantusfum, tibireddam, nec mibi , fed tibi
vivam.
fater iEterne, qui amore noftri proprio Filio non peper-
cifti, ied pro nobis omnibus illum tradidifti : Miiere-
re mei
'ttanu cbaritatis opus arata mente recolere , atque in hoc Sacro
myfierio commemorare valeam.
ater ian&iilime ,
qui mififti Filium tuum in mundum
non
3P PARADISI SECT. V.
non ut judicet mundum , fed ut mundus falvetur per
ipfum: Mifereremei:
Vt Corpus & Sanguis ejus non mibifit adjudicium & condemnatio-
nem ; fed ad vitam &falutem.
Vatei fapientifEme, qui mirabili confilio falutem noftram
operatus es ih medio terrae: Filium tuum, quem ab & *
seterno tibi aequalem genuifti , in tempore de Virgine

nafci, & in hoc Sacramento novo & admirabili mo- , ,
do exiftere & ufque ad confiimmationem faeculi no-

,
bis adefle voluifti : Miferere mei

Yt tam inefabilis gratk & charitatis tm beneficiis nunquam ingra-
tus inveniar.
optime,apud quem Advocatum habemus lefum Cbri-

Vater l i
Jhm, qui eft propitiatio pro peccatis noftris : Mifere- ij
re mei
Vtpereumpeccatorum veniam & indulgentiam apud te confequi \
merear: Ecce enim Agnus Dei qui tollit peccata mundt.

Vater potentiflime
,
qui voce clara teftatus es hunc efle
Filium tuum dile&um , in quo tibi bene complacuit : ; l
Milerere mei
Et quia tibi de attibusweispUcere non valeo, refpice infaciem Chrifll
tui, utper eumgratiam in oculis tuis inveniam.
Vater liberaliffime, qui juxta promiflionem Filii tui di-
,
>
j
ledtiffimi , dabisnobis fi quid petierimus in nomine iil
ejus: Mifereremei:
Vt hoc quod uniceprecor, obtmeam : nimirum , ne unquam indigne,
vel adjudicium Corporis & Sangtimis Filii ttti myfteriafumam. \
Vaterorphanorum, in quem fperant oculi omnium, tu & ,
das illis efcam in tempore opportuno Miferere mei : : i

\
Etpanem quotidianum da mihi hodie ; Vanem^ inquam, vivum, qtti
de coelo defcendit, ut confirmet cor meum, & nutriat in tternum.
I I.
FILI Redemptor mundi Deus ,

qui ex infinita charita-
te opus noftrae redemptionis fufcepifti 5 & in caftifli-
m<
: : : :
DE SACRAM. EVCHARISTI^. ^3
'
mo Marice Virginis utero carnem fiunens, in fimilitu-r
dinem hominum fa&us es , & habitu invcntus ut ho-
mo : Miferere mei
Vt tam immcnfz charitatis tm , & fitnftiffwM Incarnationis memo~*
rhm intimo corde recolam , quotiesper hoc Saaamentum nafcern
in anima mea.
lefu dulciflime Salvator , qui parafti menfam in confpe-
dcu noftro adverfus omnes qui tribulant nos : Mife-
rere mei
Vt nunquam pr&valeant adverfiim me inimici mei , nec timeam ma*
la, quoniam tu mecutn es 3 & in hoc Sacramento mihi mtime
pr&fens.
lefu amabiliflime ,
qui dixifti : Venite ad me omnes qui
laboratis , & onerati eftis , & ego rerkiam vos : Mi-
ferere mei
Vtrekvcrponderepeccatorummeorumi quoniam ficut onus gravn
gravatafuntfuper me ; & refice hoc coekfiipabulo efnrienicm ac
deficientemjpiritum meum.
lefu mifericordiflime, qui mifertus es fuper turbas, diu te
fliftinentes : & non habentes quod manducarent, mi-
rabili virtute potentiae tuae omnes ad fatietatem pavi-
fti: Mifereremei:
Vt non deficiam in via,fifuero cceleflifiaudatus alimonia.
lefu pinguem nobis dedifti panem, prs?-

liberaliflime, qui
bentem delicias regibus , 8c cibas nos ex adipe fru-
menti: Mifereremei:
Vtficutadipe&pinguedme repleatur anima mea, nec arefcat ali*
quando cor meum , fi oblivifcar
comedere panem meum.
[efu benigniflime , qui nos exhortaris ad f umendum te ,
dicens Caro mea vere eft cibus,

: Sanguis meus ve- &
re eft potus. Et r Nifi manducaveritis Carnem Fiiii
hominis , &
biberitis ejus Sanguinem , non habebitis
vitam in vobis : Miferere mei
B da milri huncpanem &potum dignefumere, ttt mn efiiriam nec
,
fttiam iterum, nec moriar in Aternum.

B b lefii
3^4 P A R AD I S I S E C T. V.
lefu fuaviflime ,
quem Zachaeus fufcepit gaudens in do-
mum fuam : ac Centurio prse reverentia non eft auiiis
recipere fub te&um jfiium : Milerere mei
Vt utriufjue affeclum, id eft, Amorem & Timorem,femperjwgm %
cumTefufcipioindomummeam.
lefu humillime, qui etiam cum Publicanis & peccatori-
bus familiarius agere , &
manducare dignatus es , di-
cens: Non efle fanis opus Medico , fed male haben-
tibus : Miferere mei
Vt ad me quoque peccatorem, divertere digneris ; & fana ariimam
meam ,
quia infirmatur adnwrtem.
lefu Rex magne & mirifice, qui ut oftenderes potentiam

ac divitias Regni tui, fecifti nobis grande convivium
& ad illud omnes Regni tui f ubditos tam amanter vo-
care dignatus es : Miierere mei
Vt ad hoc divinum convivium ktanter &propere ;fed nunquam ritft
vefte nuptiah indutus accedam.

Jefu amantiflime, qui defiderio defiderafti , antequam pa-
tereris , hoc Paicha manducare cum Difcipulis tuis
Miferere mei
Vt quemadmodum deftderat cervus ad fontes aquarum , ita ad te
Deum vivum in hoc Sacramento dejideret aritma mea.

lejii puriflime ,
qui volens inftituere hoc Sacramentum ,
primum pedes Diicipulorum tuorum pofitis in ter- ,
ram gennSus abluifti, in fignum puritatis ac munditiae,

quam nobis haec SS. Myfteria fumpturis commenda-
tam efTe voluifti Miferere mei :
Itampliuslavameabiniquitate.mea; &a meis munda

peccatis
me ; non tantumpedes ; fed & manus & caput aUuens ; id cft,
ut affeclus , & opera , & intentiopuraftnt, dum menfo tux par*

ticeps effe cupto.
lefu benigniilime , qui lignum medio Paradi-

vitae in
fi, id eft, Ecclefiae tuae, contra omnes morbos,
& ipfam mortem animse noftras pofuifti : Mifere?
re mei
w
: : : ,::
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 377

Vt frttttum & immortalitatis inde capiam & renovetur ex
vita , eo
Jicut Aquik,juventus mea.
tefu largiffime ,
qui teipium nobis dedifti nafcens in fo-
cium,convefcens in edulium , moriens fn prctium , &
regnans demum daturus es in pramrium Mifer. mei :
vt pro tantis beneficiis omrittempore benedicat tibi anima mea, &

omnia qtM intra me funt , nominifanttotuo.
efu veracirfime, qui te ipfum tradens in cibum Sc potum,

dixifti : Hoc efi Corpus meum quod pro vobis tradetur i ,
Et Hic eft
, Sanguis meus qui pro vobis effiindetur :
,
;
Miferere mei
't non vactllem infide, & vefbis om tui : quia itt es ipfaVefhas , in
cujus ore non efl inventus dolus aut mendacium ; es quoque Deus
fumme potens, apud quem non efi impojfibile omne verbum.
°fu mitiflime, qui difceflurus ex hoc mundo ad Fatrem >
reliquifti nobis juge monumentum immenfr arhoris

tui ; &
fecifti in hoc Sacramehto memoriam rhirabi-
lium tuorum , jubens nos hoC facere in tui comme-

morationem Miferere mei' :
tfimper memoria tmmorfim ttii , imffabikm fotentiam , fapien-

ttarn, ac bomtatcm tuam bic relucentm venerei • affvdiie ; neo
unquam oblivifcar omnes retribuiwnes tuxs.
fu manfuetiffime ,
qui nec ludam a confbrtio Diicipu-
lorum , & menfa tua , in ultima Ccena excludere vo->
luifti : Milerere mei

egp , beurinnis indtgnus ,& infidelis ferVus tuus , nutiqtiam cum
ludafiam retts Corporis & Sanguinis tui.
ii gratiffime ,
qui pera&o hoc myfterio coram Difci-
pulis tuis,Patriy£terno gratias egifti,& hvmhodi&o,
ad hortum orationis locum egreflus es: Miierere rtiei
'nunquam ab hoc tam excellenii convivio ingrattts recedam jed :
tanti beneficiiferiaconfideratione,magts magtfqtte in tvxamorem

•
exardefcat anima mea.
\ u Sacerdos in astcrrium , Paftor bone , qui temet- &
|
ipfum in Ara crucis obtulifti vicliimam; 6c pof Iiifti ani-
Bb % mam.
tf6 P A R A D I S I S E C T. V.
mam tuam pro ovibus tuis eafque pafcis ipfb Corpo-
,
re & Sano-uine tuo : Mifererc mei

Vt quia erravtficut ovis qm periit , require fervum tuutn, & repor-
ta me bumeris tuis in ovile tuum , &pafce in locopafcua , ubi me

collocafti.
lefu clementirfime ,
qui Difcipulis in Emaus euntibus tt
rpecieperegriniadjunxifli , 8c in fra&ione panis de-
mum te cognofcendum praebuifti : Miferere mei

Vt te>quemfub bisfiguris vere mibi pufentem credo , etfi oculis nor
video, tandem revelatafacie contemplari merear: & intertm dum
me dulci alloquio tuo , & pabulo Corporis tuipafcere diguaris k
via 3 amore & defiderio tui ardens in meftt cor meum.
I I I.
Spiritvs jfancte Devs ,

qui myfterium Incarna-
tionis Domini N. leju Chrifti mirabili virtute divinita-
tis operatus es in utero Virginis ; eam ineffabili modc
fcecundans &fan&ificans,utdignumFilii Dei ha-
3
bitaculum effici mereretur : Miferere mei

Vt ego quoque eundem Dominum ac Deum meum fyncero ajfet
acpurocorde in hoc Sacramento concipere 3 & deincefs fanl
operibus palam oftcndere valeam.
I V.
S. Trinitas unus Devs , qui aperis mani

tuam, & imples omne animal benedi&ione : Miferc
re mei
Vtpanis ille qui confirmat cor bominis , detur mibi ad vefcendum, i
infortitudine cibi illius ambulem p& boc defertum ufque ad mon- ^ '
temfanclum tuum.
S. Trinitas unus Deus, qui filiis Ifrael in memoriam libera-
tionis a dura fervitute Pharaonis Agnum Pafchalem,
noftri Salvatoris typum, edere juflifti Miferere mei: :
Vt quotiefcunquefumo b&c divina mjfteria , noftu redemptionis opm

grata mente recogttcm.
S. Tri-
: : : :
DE SACRAM. EVCHARISTliE. ^?
S. Trinitas unus qui filios Ifrael per defertum eun-
Detts ,
tes manna de ccelo & cibo Angelico, omne dele&a-

,
mentum habente pavifti , ied tandem fuper eo

in fe
nauieantes ievere punifti : Miferere mei
Vt purgato cordn palato , guftern & videam qnam fuavis fit Domi-
ntts ; nec unquam naufeet anima meafttper cibo ifto tanquam le-
vijjimo.
S. Trinitas unus Deus^ qui non femel olim irreverentiam 8c

injuriam circa Sacrificium <Sc Arcam ( figuras tan- ,
tum Sc umbras huj us Sacramenti noftri ) commiflam.

gravi punitione caftigafti : Miferere mei
7t his exemplis monittts , cautius ,finclitts, & religiofius Sacrofancla
myfteria tua traclare fatagam.
S. frinitas unus Deus , qui pro infinita clementia tua ele-
giftime in miniftrum tuum 6c de ftercore erigens ,
pauperem voluifti me fungi Sacerdotio ut ofFeram

, ,
tibi dona 8c facrificia in odorem fuavitatis Mif rnei :
T
t buic tam fublimi & fanclx, vocationi dignis moribtis rejpondeam ,
tibique puris manibus ac mundo corde femper immolem Sacrifi-
cium Uudis , & reddam tibi Altijjima vota mea.
. Trinitas unus Deus qui

habere miniftros, di-
,
vis fanctos
cens: San&i eftote , quoniam ego fan&us fiim : Mi-
ferere mei
't a terrenis curis & carnis defidertts abflrahatur cor meum , ut iff
fanclitate &juft'ttia coram te fervire valeam omnibus diebus viu

mes..
]
V.
ANCTA MAria, quae fbla inter mulieres bene-<

dicl:a , ad altiifimum Dominicas incarnationis myfte-
rium eleda, 6c a Spiritu fandto praeparata, Dominum
cceli & terras caftiflimis vilceribus tuis concipere,no-
vem menfibus geftare ac mundo Salvatorem , edere
meruifti: Oraprome:
t & ego indignusfamuhts tuus hunc ipfum Dominum , hno Tilium
Bb 3
tuum-
35-S P AR AD I S I S E C T. V.
tufim pura mente in hoc [fitcrificio ] (vel) Sacramento fufcipe*
re & portare [ aliifjue difpenfare ] valeam.

Omnes SS, Angeli , 8c Archangeli ,
qui Dominum veftrum
propter nos hominem facium humiliter adoraftis , 8c
jacentem in praefepio Regcm veftrum cum ftupore
venerati eftis , nec non gaudium dc nato Salvatore
nunciaftis , &
jam regnanti in ccelis ad minifterium
femper adfiftitis ; quin etiam ipfum Altare, celebran-
te Sacerdote , frequentes ac venerabundi cingitis
* Orate pro me
Vt &
ego hunc panem Angelorum dignofemper honore traclem , &
ejusfreqiienti ufu fic confirmetw cor meum , ne unquam mi\i%
prxvaleant inimici mei.

San&e Iofeph , qui in fponfum Mariae Deipara? , irm &
Nutritium Chrifri lefu a Deo dele&us , Sponlas &c con-
jugi tuas fedulam curam, &
obfequium ; Alumno , ac
filio tuo putatitio omnem cultum honorem prae- &
ftitifti: Oraprome:
Vt & ego utriquefedubfamularivaleam : &pufert'mi Chrifioin
Venerabili Sacramento debitum cultum ac reverentiam fempet
exhibeam.
V I.
S A n c T E Simeonj qui longa exfpe&atione vehe* &

menti defiderio Meffiam videre cupivifti , eumque
tandem oculis tuis cernere , in ulnas tuas fufcipere &
meruifti , dicens prae gaudio : Nunc dimittis } &c%
Ora pro me
\'t & ego ardentcr defidercm yidere Iefum ingloria , nec minus ve+
hementi dcfiderio ad ipfum in hoc Sacramento vere pr&fentem
fempcr anhelem , eumque fuavijfime complecii merear ulnii ani*
7i2£ me£.
San&i Hagi & Reges , qui ftella duce de longinquo ve-
nien-
* Ita tejtantur SS.Va.tre:, Ckryfoflom, GregormM. Vide in Âphorif. nojlris

fycharrj}.
: : : : ,:
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 35^

nicntcs , ad Rcgem Regum rccens natum propera-
ftis eique munera veftra iingulari fide
, intima de- &
votione , procidentes in terram, bumilitcr obtuliftis
Oratc pro me
Vt ego quoque adhunc ipfumRegem vere in hoc Sacramento pr<&-
fentem adorandum, & muneribus ineis licet exiguis honorandum,

fimilifide & religwne veniam , velpotius donis ejus puveniar , &
fimUi, qua vos, clementiafufcipiar.
Omnes SS. Patriarchtz & Propheu^ qui variis typis, figuris,

& umbris hujus Sacrificii & Sacramenti myfteria
praefiguraftis , & ad Mefliam ingenti defiderio mul- ,
tis votis ac fufpiriis anhelaftis : Orate pro me

Vt ego, non quidem umbram,fid rem ipfam ; nonfiguram ,fed ipfam
veritatem ; non Arcam , fed Sanclum Santtorum ; rion oves aut
boves , fed ipfum Dei Tilium fanfte traclare , acpuro corde com-
pleclivaleam.
Omnes SS. Innocentes ,.qaiChv'Ao recens nato tenella
corpora veftra , &
ipfbs infantiae atque innocentise
annos novelli Martyres confccraftis : Orate pro me
7tego ingrediar in innocentia mea , ad Altare Dei , una cum hoc &
[Sacrificio] feu Sacramento , me ipfum Deo meohoftiam vi-
vam,fanclam,placentem offerre valeam.
'.
Ioannes Baptifta , qui vifitatus a Chrifto , & Matre ejus
exultafti pra?gaudio in utero Matris tuce. Poftmo-
dum vcro indignum reputabas te , qui fblveres corri-
giam calceamenti ejus ; dignus tamen , qui , ipfius
Chrifti prasconio , maximus inter natos mulierum, &
plusquam Propheta audires ; facrum ipfius verti- &
cem baptizando contingeres Ora pro me :
't & ego Utabundusintrdeam ad Akare Dei , ad Deum qui Idificat

juventutem meam. Sed tamen non fine timore &profunda bu-
milttate coram tremenda ejus majeftate compartreftudeam,
VII.
'.
PEtRE Princeps Apoftolorum ,
qui Chriftum
Bb 4. Filitim
3<?o PARADISI SECT. V.'
Filium Dei vivi , non quidem ex inftinctu carnis &
fanguinis, fed revelatione iEterni Patris in coelis,con-
feifus es : & pafcendas ab eo oves ; fed & claves cceli
accepifti : Ora pro me
Vt ego in hoc Sacramenro vtva & immobili fidc confitear verum
J)eum Dominum meum Ieiiim Chriftum eumque vere
ac ,
ac realiter hicpufentem agnofcam proindeque eum , utpar eft, ,
reverear.
S. Paule ,
qui facr.us ex lupo agnus ; ex perfecutore pras-
dicator Euangelii; ex vafe contumelia2,vas Ele&ionis
Sc raptus in tertium Ccelum , de cceleftibus myfteriis
iingnlariter edo&us fuifti , adeoque inftitutionem , Sc

legitimum ufiim hujus Sacramenti graviffiinis verbis
tradidifti: Oraprome:
Vt ego accejfurus ad \uc tremenda myfteria , priusferiojuxta moni-
tum tuumprobem tneipfum ; foUicite cavens , ne illa adjudicium
'
& mortemfufcipiam ; ncc unquam uus ejficiar Corporis & San-
vumts Domim.
S. loanncs dilccte Domini , qui in noviffima Ccena fingu-
laris tui erga Magiftrum,ejufque viciffim erga te amo-
ris fiducia recubuifti luper pe<5tus Domini , &:inde
fuxifti fluenta cceleftia ,
quce eru&afti poftea fcribens
Euangelium , &
inftar Aquila? fublimius evolans ad
contuenda , nobifque referanda divini 6c incarnati
Ferfo myfteria : Oraprome:
Vt ego ad clmfium Salvatorem meum in Sacramento pufentem
inagtstrahar amore , quam dcterrear timore : &ftnciafiducia
innitar fuper Dtlctlum meum 5 bauriamque in gaudio aquas viu
de fontibus Salvatoris.
Omnes SS. Apoftoli , qui in ultima Ccena , ab ipfb Chriftq
Salvatore Sacerdotes creati,poteftatem accepiftis con-
fecrandi hoec SS. myfteria; ied prasmifla pedum lotio-<
ne , quafi fymbolo de interiori munditie hic
puritatis,
neceifaria admoniti , fic ad verum Agnum &
id eft ,
Corpus 'Sc Sanguincm Domini veftri mandijcandum;

admiiii eftis Orate pro me
: Vt
: : : : :
D£ SACRAM. EVCHARISTI^. 361

Vt Cêgogratiam & munus Sacerdotii [pervcftrosSucceflb-
res manuum impofitionc mihi collatum] debito bonore
vcnerer , & non riifi mundata prius confcientia ad partkipanda
Ijjcc dmna myfieria verium.

SS.Euangelifla, qui inftitutionemhujus Sacramenti illu-
ftri teftimonio afferuiftis : Orate pro me
Yt egoplenafide ,fpe viva, cbaritate fervida boc magnum myflermm
venerarifemper ac participare valeam.
Omnes SS. Difcipuli Domirit , qui una cum primis Fideli-
bus perfeverantes eratis quotidie in communicationc
fra&ionis panis , ita ut credentium eflet cor unum ,
&; anima una : nec quif quam aliquid fuum efle dice-
ret: Orate pro nobis
T
t & nos, qui de uno Pane,& de uno Calice participamus non , riifi
m unione pacis & vinculo ad Sacramentum

cbaritatis , & pacis
Amoris accedamus : idipfum dicamus &fentiamus omnes t &

fic unanimes uno ore bonorficemus & glorificemus Deum , &
Dominum nofirum Iefum Chriftum ,
qm efl pax noflrafa*
(iens utraque unum,
VIII.
Dmnes SS. Martyres , quiChrifto Regi Martyrum Cor-
pus &
Sanguinem limm nobis in ara Crucis Sc com-
munionis offerenti , Corporis &
Sanguinis veftri vi-
CT,imam reddidiftis : Orate pro me
't ego Spirituali martyrio mortificem membra meafuper terram , &
[oblaturus] (feu) fufcepturus/kn* myfteria, me ipfumprius
?naclem Deo hofliam vivajn,acceptabilem,fanclamJ)eoquepU*
centem, facrficium Iuflitk, in odoremfuavitatis,
^mnes SS.Pontifices 8c Confeffores Sacerdotes Domini,
qui ut miniftri Chrifti, &
rideles diipeniatores myfte-
riorum Dei , fan&e funcr.i eftis Sacerdotio 5 pro &
populo hoftiam placationis frequenter obtuliftisêun-
demque pane verbi , &
Sacramenti indefefle paviftis
Orate pro me
Bb y Vt
g&l PARABISI SECT. V.
^f C/^fl munerefidelis[Sacetdotis] (five) Chti&iamflrenue
fungar , ne oblata falutis remediajprevijfe , velgrattam Dei in va-
aium recepijfeforfan inveniar.
IX.
S.Trancifce, qui confcius puritatis ac fan&itatis ad Sa-
cerdotium requifitae, ab eo prx reverentia abftinuifti
Ora pro me
Vt & ego munus tamfanttum &fublime condigne tftimare ac bo*
norareftudeam.
S. Thoma de Aquino ,
qui angelico pollens ingenio , 8c
excellenti dodtrina cultum ac venerationem fan&iffi-
mi Sacramenti fingulariter in Ecclefia promovifti:
Ora pro me
Vt hujus Sacramentifides , devotio, & reverentia magts indies crefcat
acproficiat in anima mea.

Omnes SS.Monachi 8c Eremiu, qui egreffi de-jEgypto
hujus feculi, id eft, mundo mortui , avulfi ab uberi- &
bus, abladtati a la&e,quod propinat mundus,non am-
plius fufpiraftis ad ollas carnium , fed concupifcentias
carnis viriliter calcantes , cibo Angelorum, manna de
coelo, pane vivopaviftis indefertohujus feculi ani-

mas veftras donec veniretis ad terram promiffionis
,
la&e 6c melle manantem Orate pro me :
Vt ego viles Sgjpti cibos faftidiam ; voluptates , inquam, feculi fper-

nam pr& defiderio hujuscibi coeleftis , nec delecler filiquis porco*
rum^ cui datum eft vefcipanefiitorum.
Omnes SS. Virgtties Sc vtdua , quse plusquam virili animo,
conftans propofitum continentiae & caftitatis arri-
puiftis , adeoque obtuliftis corpora veftra hoftiam
vivam fponfb veftro Deo viventi , Regi feculorum
immortali , Sc fic caftas ac perpetuas cum Sponfb nu-
ptias celebratis : Orate pro me
Vt ego per vinum germinans Virgines caftitatis zelum imbibam ,
ac continue puri cordis amore indijfolubile teneam cum Sponfo
vcftro
:
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. jtf^j
veftro connubium, eumque in boc Sacramento vere pufentem me-.

dullitus ac totis vifceribus ampleclar, & exofculer.
X.
S. Maria Magdalena ,. quce una cum Sorore Chriftum ho-

fpitio excepifti , ied vacans a minifterio , &
iedens ad
pcdes Domini , audiebas verbum illius. Alias quoque
in convivio Phariiad , pedes Domini lacrymis tuis
ubertim manantibus lavifti, Sc capillis teriifti ; iic &
amorem in Dominum , & dolorem criminum palam
oftendens. Dcnique pendenti in Cruce adhseiifti,
& fepultum vi amoris seftuans quaefivifti : Ora pro
me:
?t & ego a curisfeculi abftraham cor meum , & qu<tram pu omni"
bus in otio fanclo vacare Deo : Acceffurus vero ad Dominum
rneum in boc Sacramento , prius contriti cordis lacrymas ojferam
Deo meo , & crucifixo libenter adb&ream j non qu&rens gloria-

ri , nifi in Cruce Domini mei Iefu Chrifti.
Dmnes Sancti & Elecli Dei, qui jam revelata facie, in patria,
vifione beata afpicitis &plenojam ore manducatis
,
Panem illum ,
quem nos nonnifi per ipeculum in ae-
nigmate conipicimus , &aliena ipecie velatum acci-<
pimus. Vos emm felicesportum tenetis; adquem
nos miieri tendimus; 6 quot inter tempeftates 8c
pericula ! Viatico egemus , ut fiiperemus. Viaticum,
Chriftus eft ; Via utique, Veritas, & Vita & unicum*
:
fblatium peregrinationis noftrae : Orate pro nobis

't eo nos faltem Juftentemur in Vta : donec vobifcum & nosfa*
tiemur ab ubertate domns Dei t &torrentevoluptatis ejuspote*
murinPatria,
O R A T I O.
£us ,
qui nobis iiib Sacramento mirabili paifionis
tua2 memoriam reliquifti : tribue,qu3efumus,ita nos
orporis & Sanguinis tui ficra myfteria venerari , ut

redem*
354 PARADISI S E C T. V.
redemptionis tuae frucr.um in nobis jugiter lentiamus. .
Qui vivis Sc regnas in unitate Spiritus fan&i Deus , per [
C?mniaia:culafaeculorum. Amen. ,
C A P. III.
ORATIO DOMINICA,
Variis Exercitiis & piis conceptibus ad praxin l
pie Communicandi accommodata. i
ficceffun adftcrum Convivium , in quo Cljriftus tpfeftimitur, non

immerito Chifti quoque verba , & ipfam, quam defacro ittiits ore
kauftmus , Orationem , velut Bcnediclionem menf&pr&mittemin.

Sacerdos quidem in Miffa ;paulo ante Communionem eam reci- i ,
tat ; fed in ea ame Miffam perutiliter quoque meditabitur ; quiril

& Commimkaturus quifquc bincfacikpips affeftw bauriet. Di- ! I
camus crgo ex intimo animifenfu :
Vater nofter.
POtentiflime , fapientiflime , clementiflime ,

qui, ut
dulcedinem in filios tuos demonftrares, Pane liiavif- :
fimo de ccelo przeftito , efurientes reples : quce crea- & c
fti, omnia tam paterne Sc mirabiliter alis , foves, ac con- j
fervas. Ecce&egounus , tuo-

licet viliffimus filiorum
f um , confidenter nunc levo oculos meos ad te , Qui es in
ialis , ut tu paterna; benevolentias oculis refpicias fiiper jjg
rne miierum , & inopem ; procul agentem a facie Pa- 1.
tris , inter filios Evae , in valle lacrymarum , exulem 8c vL

peregrinum fuper terram ; & fiifpirantem ad te dulcifli- K
rnum Patremmeum. Quidvero nunc potiflimum pe- 1'mi
tamate? nifiut
I. Sanclifcetur nomen tuum.
Hoc enim cft praecipuum votum , & defiderium cor-
dismei , ut omnia quae facio , dico , cogito , cedant ad
,
majorem gloriam Nominis tui. Et nunc prxcipue , cum

ad
j
DE SACRAM. EVCHARISTI^. j£j

&
ad facra myfteria Corporis Sanguinis Filii tui venio j
hoc unum intcndo , hoc unice defidero , ut laudetur fu-
prema Majeftas , Poteftas , Bonitas &
Sapientia tua ; cui
'debetur ab omni creatura omnis honor Sc gloria
, , jeter-
na laus , Sc gratiarum a&io. quia fic dilexifti nos, ut Fi-

lium tuum Vnigenitum nobis dares , &
in cibum , &m
(alutis pretium. Pro quo, cum digne a nobis laudari ne-
queas, utinam ipfe Filius tuus clarificet te, nam tu ex- &
iltaftieum fuper omnia 3 -
&z dedifti illi nomen quod eft
,
(iiper omne nomen.
2. Adveniat regmm tuum,
Cujus regni felicitatem , ac delitias in hoc Sacramen-

to prcelibamus. Dedifti enim nobis in pignus futura?
gloriae Corpus & Sanguinem Filii tui &
fic nos quo-
:
que per gratiam adoptionis fecifti tibi heredes , cohere-

des autem Chrifti.
Interim vero,dum adhuc in exilio peregrinamur a Do-
mino, fac nos, fic uti hoc facro pignore, ut indies, magis
magiique in nobis proficiat regnum tuum gratia?,& tan-
dem perveniat in nos regnum tuum gloria?.
3. Tiat volunus tua.
Qux eft autem voluntas tua , nifi fanctificatio noftra

maxime cum accefluri fumus ad hcec fan&a fan&orum ?
Vis etiam ut manducemus Carnem Filii hominis , bi- &
bamus Sanguinem ejus ; alias non habituri vitam in no-
bis Quis autem hoc facere prcefumeret , confcius infir-
:
mitatis fiise, nif i id tam amanter &

dignanter tu una cum
Filio velles ,& praeciperes ? (Nam idem eft utrique vel-
le , idem poffe.) Quia ergo ita vis ;fiat quod vi^j quo- &
modo vis. Nempe Sanftos nos efle vis, quia San&us es,
imo San&us Sandorum,ad quem accedimus,Filius tuus.
\ Sed quis Sandum faciet,nifi tu ? Da quod jubes. Fac ut
San&a non tra&emus nifi fancle,cafte,& religiofe, Vnde.
Sicut
$66 P A RA D I S I S E C T. V.
San&i pleno ore, puro corcle Sc ardentt
Sicut in calo , ,
defiderio manducant hunc Panern vivum revelata facio: i
ita &
nos m tcrra magno defiderio, &c puro affedu conw
, . i,
edamus eum fiib fpeciebus velatum , donec nos cum. & W

Ele&is fruamur illo in propria fpecie ; fatiemur ab & r'
ubertate domus tuae.
4. Vanem nojirum quotidianum da nohis hodie,
OculienimomniumintefperantDomine, &tudas \
illisefcam in tempore opportuno. Tu aperis manumil

tuam , &
imples omne animal benedi&ione , mihi & !
deefle poteris ? Scis autem Domine quia non minus A-Vl

,
nima,quam Corpus cibo reparari indiget,ut vivat. Nam j
iicut illud naturalis calor, fic hanc aeftus concupifcentiae r\ '
continuo depafcitur. Sed 6 felices filios , qui in Domo V

tanti Patris (Ecclcfia) fic abundant panibus Hic Panis !
gratiae,& verbi Dei,copiofe frangitur. Hic panis Sacra-» f I
mentorum , 8c prafertim Panis iile vivus , qui de ccelo '
defcendit,qui natus in Bethleem, id eft, in Domo Panis; ;
Panis Angelorum, Manna cceli, omnibus apponitur. Q !
pretiofa 8c nobilis efca ! 6 grandis aeterni Patris charitas V

&c mifericordia Mihi enim non ferenti, neque metenti,
! T
neque horrea habenti , frumentum Eleetorum , 8c Panis jF
vitae e ccelo datur. Tu Domine feminafti illum in ter- !p
ris ; tu mortis falce mefiuifti : tu eum in horreo Ecclefia? '
tua? nutnendis filiis tuis totum expofuifti.

Da mihi ergo , benigniflime Pater, ut hoc Vane fcepius *
digne reficiar ; imoetiam quotidie (finon facranientalirr V

ter , faltemjpiritualiter) recipiam , quod quotidie mihi pro* P
fit ; nam quia pecco , &
deficio quotidie merito etiarrt *
, fr>
quotidie remedium accipio ,

quod vires reficiat. O uti-
nam hoc ccelefti Vane 8c viatico ita fuftenter in hoc de-
ferto,ut in fortitudine cibi illius ambulem ufque ad mon- ' i;
tem Dei
5% m i
,
;,
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. %6f

. y. Et dimitte nolmdebita nojka.
Heu, quam miilta & gravia in multis enim offendi-

!
!nus omnes ; vere miieri nos & inopes folvendo non fui-
icius, nec iumus.
\ Scd ecce Domine apud te eft miiericordia, copioia &
pud Filium tuum redemtio; quem noftri miiertus dedi-»
:i nobis. Ille juftus,impollutus,& innocens per omnia :
uod nos debuimus , ille iblvit : quod nos peccavimus
)ie luit, &
juftitias tuae abunde fatis fecit , donans nobi<j
ramenfum thefaurum meritorum fuorum , inflnitum &
retium ianguinis fiii.
Hoc autem totum pretium velut depofltum habemus>

pretiofo ian&iilimi Sacramenti f crinio reconditum.
Hunc ergo thefaurum nunc offero tibi 6 Pater aeter-
quantum exigis a me pro debitis meis.
£,ut inde capias,
go, unde fblvam, non habeo; at Filii tui fuperabundant
lierita, ut inde noftra fblvantur debita.
Propter hunc itaque dimitte nobis , Sicut nos dimittt- &
us debitoribus noftris. Dimittimus, inquam, ne forte extra
nculiim charitatis indigne tra&emus Sacramentum

icis & unitatis & fruftra a Deo quasramus medelam
; 5
homo homini refervemus iram.Quae enim nobis com-
unicatio in Corpore & Sanguine Domini , fi membris
>rporis ejus myftici , id eft, proximis noftris , commu?
one pacis &
amoris non conjungimur ?
Oportet nos utique, cum accedere volumus ad altare^
ius reconciliari fratribus noftris, fi quid habent adver-»
m nos & fic venire ad

, ofFerendum munus noftrum,
oc filius tuus nos & facere docuit, & ipfe fecit. Nam
;ndens in cruce, & fblvens omnium debita,dimiiit ini*
icis fuis ; 6c pro tortoribus te fupplex oravit , dicens
iter, ignofce illis, &(. dimitte mihi itaque debita mea
•o quibus Filius tuus offert merita fiia : his enim feclu-

» , fi iniquitates obiervaveris , Domine , quis fuftine-
j|ti &c. 6. Et
$6% PARADISI SECT. -'
V.
6. Et ne nos inducas m tentationem.

ODomine, quiparaftiin confpecTru noftro menfam
adverfus omnesqui tribulant nos ,
, panem appoms &
hic, qui cor hominis confirmat adverfus omnestenta-
tiones Mundi, Carnis , &
Dsemonis : da mihi per cibum
cceleftem & vivificum vires & robur , , ut tentatus non
fuccumbam, fed tibi conftanter adhaeream.
Non ftudeam efle amicus hujus Mundi, aut confbrmari
huic feculo , fed virtute cceleftis cibi transformer in te,
ut uni tibi placere cupiam,& difplicere timeam. Sordeat
mihi terra,quia hic ccelum intueor,&; mundi totius Do-
minum comple&or.
Nihil me Carnis delicia* moveant , cui carne Agni im- ;
maculati,& manna cceli vefci datur,in quo delicias longe \
majores, & omnem faporis fuavitatem invenio.

Damon vero quid poterit in me , quando mecum eft
Deus ? fi autem Deus pro nobis, quis contra nos ? &c.
7. Sed libera nos a malo.
Multis enimin hac vita cafibus &

miferiis obnoxii:
{umus ea vero cenfentur mala, quatenus nos fragiles de-
:
jiciunt , & abftrahunt a Te : abduci autem a Te, id eft

1 ummo Bono hoc utique eft fiimmum malorum. Quis
,
vero liberabit nos ab hoc malo,niii Tu fons omnis boni?

& quem nobis dedifti Advocatum apud Te omniique ,
&
ialutis felicitatis au&orem lcjus Clmjius,q\ii nos a pec-
:
cato, & a morte hberavit in fanguine fuo ? fI

.
HocMediatore fac ut omnianobis cooperentur in

bonum,quia non eft nobis in alio aliquo falus. Is ergo,ut
vere praeiens eft in hoc Sacramento,ita nobifcum fit ubi-
quc,ille nos pafcat, regat, coniervet, protegat; ducat pro
clementiilimo fuo beneplacito , velut oves pafcua: fuse
quidquid nobis evenerit , malum non erit , fi non feparet
nos a fummo Bqhq. Nam mihi adhxrcre Deo bontun
eft*
..
DE SACRAM. EVCHARISTIjE. 369

eft &c. quid cnim mihi
, eft in ccelo , &c a te quid volui
luperterram? &c.
Voterit luc meditatio orationis DominiCA, ut ante,fic poft Miffam
aut communionem effc ufuu
ORATIO DOMINICA
Iuxta quatuor facrificii fines j feu quatuor Obla-
tionum genera.
Ad uium tum Celebrantium, tum Commumcan-

tium, accommodata.
Sacrificia in veteri lege varia erant*
Holocauftum ; Hoftia pacifica ; eaque duplex , itna in

gratiarum adionem pro beneficio accepto : Altera ad impe-
trandum beneficium. denique Hoftia pro peccato. Vide Le-
vit. primis feptem capp.
Itaque quatuor Sacrificiorum genera paffttn recenfenturjois titulist
1 Latreuticon ,fcu Sacnficium Laudis , Deo offerri Jolitum
pure ad ejus laudem , & bonorem fupretm Majeftatis , atque amo-

remfummx Bonitatis ejus. Hinc tota vittima cremari debuit, ut no^
taretur i.SummumDei dominium in res omnes. i.Omnia ad
eum referenda, ut ultimumfinem. 3 N<w totos effe Dei, &c.
.
2. Eucharifticon,yb Sacrificium gratiarum aclionis, quo ptv

beneficiis divinis gratk referutitur.
3 Impetratorium, quogratiam ac divina beneficia,tum cor~

poralia,tum [piritualia nobis aliifque petitnus.
4. Propitiatorium , quodadveniampeccatorumpetendam,
& Deum nobis placandum pertinet.
Omnetn horum facrificiorum vim & efficaciam unicum Nova?

& Legis Sacrificium eminenter infe compleclitur.
"'
Vndepius & utilis Miflam audiendi, Celebrandi,dr Com-
w municandi Modus erit , ad bos quatuor fines facram Aclionem re-
2;
ferre In quem ufutn Oratio Dominica commodefubferviet,jux«
:
* t* modumfequentem ;
4
y C c Vatet
3
7o P A RAD I S I S E C T. V.
Vater nofter qui es.
DOmine fan&e Pater ,

qui legalium multitudinem
hoftiarum , in unius Sacrificii nova; Legis Hoftia
concluiifti ;
quique nobis in Dile&o Filio tuo , facerdote
Magno, Sc Summo utriufqueTeftamenti Pontifice, per-
£e<t\x Oblationis fecundum quod nos facere-
exemplar ,
mus, ipfe inMonte Calvancemonftrafti Fac quadumus, :
ut per tuam gratiam , fiamus conformes imaginis Filii

tui, qui nobis fimilis fieri dignatus es in forma fervi.
Et ficut ille femetlpmm cruento modo in Cruce,
quoad Corpus &
animam , fecundum ritum Aaronis j Sc
incruento modo , fecundum ordinem Melchifedech , in
ultima Ccena , tibi iEterno Patri f uo obtulit ; ita nos
ejus excmplo, Corpora noftra in hoftiam viventem , fan-
clam , tibi placentem &
rationabile obfequium quotidie
offeramus: Animam quoque, Sc omnes ejus. vires ac
potentias , in Holocauftum laudis : in facrificium Eitcbarifti-
cum pro donis acceptis , in Impetratorium pro accipiendis
8c denique in Propittatorium pro pcccatis immolemus.
I. LATREVTICVM.
Sanclijicettir nomen tuum.
Dominc Icfii ,
qui i£terni Patris amore , non
Chrifte
tuam , fed omnibus Sc per omnia gloriam quas-
illius in
rens , tradidifti temetipfum pro nobis oblationem ho- &

ftiam Deo in odorem f uavitatis ; Laudo Sc Adoro ex to-
to corde meo fummam tuam Potentiam Bonitatem , ,
Sapientiam Iuftitiam , Mifericordiam , &c. quse in hoc

,
Sacrificio, &
opere Redemptionis mirabiliter elucent.
Gaudco per hanc oblationem vana Gentium idola , &
profana facrificia abolita , Sc lincerum verumque tibi
Deo vivo Sc vero cultum ac honorem reftitutum eile ;
Vnde ego nunc immolo tibi facrificium laudis , Sc reddo
Altif-
,

Altiflimo vota mea. Crcdo tibi & Spero in te cc Amo te , ,
fuper omnia meque ipfum tibi plene refigno & totius

: ,
Intcllcdrus Voluntatis
, & Memoriae meae vi&imam
,
tibi oifero in holocauftum perpetuum ; idque donec
Adveniat Regnum tuum.
Quod parafti nobis ab origine mundi 6 Rex magne ,
& Princeps Rcgum terrae ,

qui regnafti a ligno ; & prin-
cipem hujus mundi ejecifti foras ; Qui dilexifti nos 3c ,
lavifti nos a pcccatis noftris in Sanguine tuo ut faceres ,
nos Regnum &

Sacerdotes Deo.
O Ielii R ex meus , &Deus meus; Ecce ego fervus
tuus , &c filius ancilloe tuae Eligo te hodie mihi in hac
:
Communione feu Sacriricio MifTae , in Regem perpe-
tuum ,• & offero me tibi in fervum fempiternum. Tibi

fbli facrificabo deinceps hoftiam laudis , & nomen tuum
invocabo. Sit nomen tuum Domine, , benediclium, ex
hoc nunc & ufque in feculum.
II. EVCHARISTICVM,
Fiat voluntas tua.
Domine Iefii hunc mundum, ut

Chrifte, qui venifti in
faceres voluntatem Patris opus Redemptionis
tui , &
noftrae , quod tibi dederat , perficeres. Vnde ad eam &
implendam fa&us es obediens Deo Patri , ufque ad mor-
tem , mortem autem Crucis. Hujus autem obedientiae
merito , omnis gratia , falus vita , &
omnia in nos bo- &
na tam copiofe redundant.
Sed quid ego retribuam Domino , pro omnibus qua?
retribuit mihi Scionihiltibigratius fieripoiTe, quam
:
^ fi voluntas tua per nos in omnibus fiat.
^ Ecce itaque in unione fan&iflimi Sacrificii tui , quo

te AZtemi Patris voluntati fponte fiibjecifti ( Oblatus :
enim es , quia ipfe voluifti ) quodque ego nunc in hac

Cc % Com-
372 P A R A D E C T. V.
I S I S
Communione , omnem voluntatem
vcl Mifla recolo ;
meamtuaelibens &integrefubjicio &hanc abomni- •>
bus , ubique &

femper , plcniilimeque fieri percupio j
idque in Gratiarum actioncm pro omnibus beneficiis
tuis Creationis , Redemptionis , Confervationis , Gu-
,
bernationis, &c.
Benedic anima mea Domino , &
omnia quse intra me
funt, Nomini fan&o ejus, &c.
III. IMPETRATORIV M.
Vanem nofiritm quotidianum.
O Pater amantiilime , cujus infinita liberalitate Iefus

Chriftus Filius tuus datus eft nobis Dux Medicus Pa-
, ,
ftor Nutritius, &c. Sic enim dilexifti mundum ut Fi-,
lium tuum Vnigenitum dares.

Qui ergo proprio Filio fuo non pepercit fed pro no- ,
bis omnibus tradidit illum ,

quomodo non etiam cum
illo omnia nobis donabit? praefertim cum tantamejus
fiduciam ipfe nobis Filius fiiggerat , dicens : Si quidpetk-
ritis Vatrem in nomme meo, dabit vobii.
Nunquid ergo , fi petierimus Panem, dabit nobis lapi-

dem, aut pro ovo Scorpionem ?
Ecce nomen ejus , &
fimul infinita merita Sacrificii
in Cruce pera&i, repraefento tibi , Pater Êterne j ro- &
go ut Panem quotidianum des nobis , Panem Corporis,
ied Animae prxcipue : fub illo quidem petens omnia vi-
tx praefenti neceflaria fiibfidia , ut melius ferviamus tibi
liib cibum animae, feu dona gratiae , & quascunque ad
iflo
'
'
cor confirmandum pertinent ; ne deficiamus in via qua ,
tendimus ad Patriam j ubi fatiabimur ab ubertate domus

tuas, &c.
IV. PRO-
:
,
IV. PROPITIATORIVM.
It dhnitte nobis.
O Patcr mifericordiarum, apud quem habemus advo-

catum D. N. Iefum Chriftum qui fa&us eft propitiatio ,
pro peccatis noftris ; 6c reconciliavit nos tibi in Sangui-

ne fiio cum fe Hoftiam pro peccato in Ara Crucis obtulit. O
pretium magnum! 6 copiofa redemptio,& fatisfa&io m-
perabundans pro meis, imo totius mundi peccatis !
Hanc modo reprsefento &c offero tibi , 6 pie Pater

dum in hac Mifla , vel Communione , illius memoriam
renovo.
Sed & victimam corporis & membrorum meorum
voluntaria mortificatione immolo tibi in facrificium f pi-
ritus contribulati. Corcontritum & humiliatum Do-
mine , ne qu^fb defpicias : fed refpice in faciem Chrifti
tui ,
qui peccata noftra pertulit in corpore luo
; cujus li-
vore f anati fumus.

Quid vcro proderit nos a peccatis praeteritis liberatos
efle,fi non muniamur adverfus futura ? Rogamus itaque
Etnenosinducas.
Nam mnt fenfus hominis ad malum ab adole-

proni
Domine tu nofti miferiam noftram,&: infia'-
fcentia fua.
mitatem figmenti tui Sc quam nihil poffimus fine te«
,
Rogo te per vim clementiae tuce & propitiatorii illius ,
Sacrificii in Cruce pera&i,ut procul a nobis omnia fcan-

dala, tentationes, pericula, occafiones amoveas, per quas
denuo nos ad pcccandum induci pofle praevides.
Abfit ut iratus nobis , tradas nos in defideria cordis
noftri ; 8c tentationibus ,
quafi fludibus maris expofitos
fineRedore&remigejadarifinas. Quintu, ofidclis
Deus , efto mecum in tentatione , & non permittas me
tentari fupra id, quad poflum,
Cc 1
Ad
374 P A RAD I S E C T.
S I V.
Ad hoc offero tibi Sacriiicium Corporis & Sanguinis
tui , ut vircs contra tentationes Mundi Carnis ac Da> ,
monis mihi praeftes. Si tu Domine nobifcum Sc pro no-

bisj iiihil nobis nocere potcrit.
Sed libera nos.
O Domine ,
qui neminem vis perire , fed omnes falvos
fieri mala quoque pcenae , per quos in malum culpas , id
;
eft, offenfamtui, &ja&uramfalutisimpeliipoflemus

n nobis auferri petimus. Flagella iracundias tua? , Bella
famem, morbos, &c. a nobis clemens averte.
Agnofcimus nos merito hax pati , quia peccavimus
intefratrem, imo Patrem noftrum } &jam nonfumus -
digni vocaii filii tui.
Attamen propter temetipfum Domine 8c propter ,
nomen tuum ,
quoniam bonum eft amove a nobis pla- ,
gas tuas , &

omnia mala propitiatus averte aut faltcm ,
fac ut diligentibus te omnia , etiam mala, cooperentur

, ,
in. bonum.
Hoc flne offero tibi 6 lefu facrificium iftud feu , ,
Communionem Corporis Sanguinis tui , imo Te &

Ipium velut antidoton &
alexipharmacon omnismali.
Si ambulavero in medio umbrds mortis , non timebo
mala, quoniam Tu mecum es.
Aliud Exercitium in Oratione Dominica , VI I Verbis in Cruce
itccommodatum babes infra cap. 7. de Modo Aud. Mijjam, n, 12.
C A P. IV.
METHODVS feu PRAXIS
Expedita ,
pie & utiliter , tum Communicandi
tum celebrandi Miflam,
AD fruclus cxfacramento Eucbarifth,

piendos 5 ipfe Modus accedendi plurimum momenti
& facrificio MiJJkperci-
habet.
I
u
: ,
DE SACRAM. EVCIIARISTI^. 377

Adverte itaque modiim valde imperfecttem & expertcm
, , (piri-
tiulis confolatwnis effe non vulgares quafdam &

, riifi ver- conceptts
bis expreffas precandi formulat ante &pofl Miffam & Commuriio-

nem recitare.Majorem utique mduftriam & puparatio-
requirit
ncm boc Sacramentum tamfubltme & gratiarum , tantis pollens
donis ac virtuttbus ; fed tamen in opcraiwne rejpondens modo ac

dtfpofiiwni reciptentis.
Eft enim boc Sacramcntum cibtis ariim& , non mtntis ei utilis &
necejfarius , qttam fuus corpori. Getcrum prodefl is cibus , nutritque
plurimum , qui cumfameflunntur : ad hanc autem cxcitandam con-
ducit , aliquod corporis exercitium cibi fumptioriipr&mtttcre : illud
eritm vitiofos humores tn ventriculo reflduos abfumit ac dijfipat ; unde

excitatus calor naturalis acuit flomachum , ut cibi fit appetentior ,
& ctbtis ipfe ftat aptior ad concocTwnem , bonamqtie totius corporis

itutritionem.
Variprorfus ratione, itt arittm cibus (idefl, Sacramentum Cor-

porii & Sangutnis Chriftt ) magtsprofit , cum fame fumendus erit.
qutdfaclo opus, paucis accipe
Mcns ptis medttatioritbus , fanclifquc exercitiis occupanda. Hxc
enimpravas aritnu pajfwnes paullattm expellent , &calorem inea
charitatis, &divirit amorisignem accendent ; ut cibi ccekflisfliat
avidtor, aptiorque ad illum cumfruclu, & augmento fumendum.

Aiwquin flne fame & orexifttmes hunc Cibttm , adeoque guflum
illius perexiguum habebis : Et qritdreflat, nifi ut tandem naufeet
aritma tua fuper cibo iflo tanquam levijfimo ? quta nimirum non
guflas, quam fuavis fit Dominus in hoc coelefti cibo , qrii etfi conti*
neat omnem faporis fuavitatem tamen non ritfi aritmam inanem ,

,
& efurtentem fatiabit borits.
Exercitia itaque dabimus ad majorcm hujus cibifamemfruclum-
queaccommodata, fedqu.c per modum piarum afptrationum ufur-

pes , non obiter & perfunclorie , fcd affecluofe , & corde potius
quam ore pronuncws.
Vnus eritm animi affeclusefl, quo ritfi commendetur & condia-

tur qnodvis pietatis opus, ingratum erit, acprorfus infiptdum.
Liberum cuique crit bac excrcitia extendere. Nos eritm tnodum

Cc 4 dun-
$ 76 P AR AD I S I S E CT. V.
duntaxat,&formampr<efcr'tpfimus. Quamvis verear nefint,quihocy
velfimileexerctuumfaftiditant tanquamprolixius ,
quodtoties cirat
Communionem aut Mijfam adbibeant.
Sed utinam illi mdjefiatem hujus facrificu & Ucramenti mc-
lius perpenderent , & ex iUius ufu fiuclum & fpirituakm refeclto-
nempercipere magisferio cuperent : mhd enim durum amanti : un-

de operd & laboris nefcit faftidium , in quogratu coelefttsflagrat de-
fiderium.
Quodfi non xacetfcmper, utile tamen eritfpius hoc paclo facram

Communionem, aut Miffefitcrificium inftituere.
Quamquam non videam , quafronte hac in repoffit a nobis ac-
cufari prolixitas , qui alias in rebus ludicris vanifque nimiumfumus
froltxi & temporis prodigi.
Quotusqtufque eft , qui non in diesfmgubs unius folid.t hora (ne

dicam plurium) fpacium,facile indulgeat curando & cibando corpori?
Etgrave erit tantundem , imo vel hor<& quadrantem dare coelefti con-
vivio ? At tibi non nifi mortale corpus , hic anima immortalis pabu-
lum accipit.
Qutd ! cstera corports & reifamtharis

, ncgotia , tanta cura &
diligentia, tam accurate & attente Aninu
peragi ; vero c^falutis ne-
gotium , & hoc negotiorum omnium maximum , tam ofcitanter &
prxcipitanter traclari
EXERCITIVM ante Mifiam aut Communionem.

Puncta hujus exercitii varia , ad tria principalia revocari.
pofTunt. I. Probatio mi. 1 1, Excitatia Devotio-
nis. III. Poftulatio Gratiae.
I. P V N C T V M.
PROBATIO S V I.
PRobatwio necejfitatem indicant I. Sacrificfa veteris Te-

ftamenti, qiLtfigna tantum feu umbra figurA hujus Sa- &
cramenti erant , &
tamen non nifi a mundis fanclifque tracla-
ri debebant. Mtium fane , quot cerimoniis ritib.ufque expiari de-
buerinf)
DE SACRAM. EVCHARISTIjE. i 77
buerint , qmillaojferebant. VidcExod. 38. Lev. 22 , &c.
2. Graviflima Apoft. Verba, qiiibus indigne [umentes ajjiril
reosfore Corporis & Sangiimis Domini. O qttam neceffe , ferio mo~

nentem velpotius minantem audire ! Probet fe ipfum homo ,
& fic de pane illo edat, &c.
3. Ipla ratio , quiafancla nonnifi fancle traclanda , quid au-

temfancltus hoc Sacramento , in quo prtcfens eft ipfe Sancjus San-
clorum ?
I. Inprimis ergo examina confcientiam tuam, quamfigravioris

culpx ream invenis, pceniteniu Sacramento expiabis , ne indignus
acceltas , &judiaum tibi manduces. Levwres quoque culpas &
inordinatos animi affeclus removere conaberis, utpleniorem ex h<$
Sacramentofiuclum capias. Deinde concipe intimum de peccatis

dolorem, cumfirmo emendationis propcfito.
ODulciflime Deus Creator ac Salvator meus , doleo
ex intimo corde, quod unquam ofrenderim te Do-

minum ac Deum meum , te , qucm amare debeo fiipcr
omnia , quia 8c fuper omnia bonus es , Sc plurima mihi
bona tribuifti &, heu, mfelix : ingratus ego peccator &
non rctribui, nifi mala pro bonis.
Verum propitius efto peccatismeisDomine, nunc
enim firmiter ftatuo ac propono non amplius te ofren-
dere, omnefquc peccandi occafiones fugere , ideoque
nunc hoc Sacramentum fumere cupio , ut in amore tui
confirmer , & contra omnes peccandi occafiones mu-
niar, ut tu in me, & ego in te maneam.
I I. Vide an recla & fjncera ad \ucfacra myfteria ve*

intentione
fitas, an ex confuetudtne tantum , aut aliofine inordinato. Valde
autem utilts eft Vrobatio Intentionis , quia lntcntio datjpeciem
aclui, & eft radix meriti. Praxis erit hujufmodi.
/""^ Vpio 6 Deus offerre tibi hoc facrificium ad laudem.

,
^—' & gloriam nominis tui,ad utilitatem quoque anima;

mc;e,totiufque Eccleiias tuae fan<ftae.Itaque voluntaric fa-
C c j crifi»
3 73 P A RAD I S I S E C T. V.
crificabo tibi, Sc coniitebor nomini tuo, Domine quo-
,
niam bonum eft.

Quid enim aliud quaeram praster te , 6 Deus meus Sc
omnia ? Si te habeo quid eft quod non habeam ? Si te
,
colo propter te , tu eris merces mea magna nimis. Quid

autem mihi fit in ccelo , &
a te quid veiim iuper terram
cum tu fis pars haereditatis meae Sc calicis mei tu qui ,
,
reftitues haereditatem meam mihi ? &c.

Poffet autem Direclw Intentionis particularius fieri , fejpeclen-
tur Fines ad quos ex vi injiitutionis , Sacrficium adeoque Sacra-
tnentum referri debet.
I. Enimeft LATREVTICVM,
Seu bolocauJium,offerendum Deo, in agmtionemfupremt ejns dominii,
& tanquamfummus cultus Juprenu majejiati ejus debitus.
ODomine, dignus es propter mmmam exccllen-

tiam , fapientiam , &
potentiam tuam , accipere ab
omni Creatura laudem , gloriam , honorem. Itaque &
confitebortibiDomine intoto cordemeo, &glorifi-
cabo nomen tuum in aeternum , immolabo tibi Sacriri-
cium laudis , Sc reddam tibi , 6 Altiilime , vota mea , &c.
Sisbenedi&us, laudabilis , Sc glorioius & fuperexalta-
tus in iecula.
II. Eft EVCHARISTICVM,

Seupacificum , offerendum Deo gratiarum aclionem
pro innumerU ejus beneficiis.
QVid retribuam Domino pro omnibus quas retribuit

mihi ? qui toties propitiatur omnibus iniquitatibus
meis ; Sc infuper coronat me in miiericordia 8c miiera-
tionibus Qui toties replet in bonis defiderium meum ,
?
& tam benigne providet corpori Sc animas meae ? Minor
ego fum cundis miierationibus tuis Domine ; quia miie-

ricordia tua magna eft fuper me , &c*
ODo-
,
,
DE SACRAM. EVCH ARISTIiE. 370

O Dominc ,
quia mc fccifti dcbeo tibi meipfum &;
, j
quia mc refecifti pcr Filium qui pro mc faclus eft ho-

,
mo, dcbcrem plufquam meipfum.

Sed quid lum ego ? pulvis & cinis ; quid caetera >
Vcntus & Sed Sc tu , Dominc bonorum meo-

vanitas. ,
rum non eges. Ecce itaque Filius tuus dile&us. Eum

tibi , o Pater , offero in gratiarum a&ionem , quia nihil
pofTum mclius nec gratius offcrre , quam eum in quo
,
tibi bene complacuit.
III. Eft PROPITIATORIVM,

Ojferendum Dco, inpropitiationempeccatorum.
ODomine , tam amanter invitatus ad fplendidum
convivium tuum , quid faciam ego mifer , nudus

& inops nec habens veftem nuptialem ;
, confcius tot &
peccatorum , quibus iram mcrui potius quam gratiam ?
Ecce Mcdiator Dei &
hominum , Chriftus Ielus Filius
tuus. Hunc offero Tibi j ipfum inquam qui peccatum ,
non fccit fed fa&us eft propitiatio pro peccatis noftris

,
6c lavit nos in fanguine fuo , &c.

O Domine , relpice faciem Chrifti tui , m vide &
quantos in vita labores , in paflione pcenas , in morte do-
lores pro nobis fuftinuit. Offero tibi hsec omnia in fatis-
fadionem pro peccatis meis , idque per hoc Sacrificium,
ut hujus virtute , illorum vim ac efficaciam mihi imper-
tias , &
clementer indulgeas delida mea , neque vin-«
dictam fumas de peccatis meis.
IV. Eft IMPETRATORIVM,

Offerendum Deo , ad impetranda Bona CorporU & Amm<e, & aver*
tenda qutctmque mala, idquepro nobmnetipfts, AmicU, &lni-
micis, Iujiis, & Veccatoribus, Vivis, Defunclts, &c.
& largus in donis a
.01
(~\ Domine , dives in bonis , :
^' quo ,
pcr quem , & in quo funt omnia» Ego vero
ege-
3$o p A RAD I S I S E C T. V.
egenus &
pauper fiim. Sed quid non impctremus a te ,
qui nobis dedifti fontem ipfum omnis gratise , id eft , V-
nieenitum Filium tuum ; &
fimul cum illo omnia nobis
bona donafti > In hunc omnes gratise bonitatis , ac fa-
pientiae thefauros fine menfura congeffifti , ut effet dives
in omnes.
Eum itaque offero tibi,ut per eum qui interpellat pro
nobis, & exaudiri meretur pro reverentia fua, des Eccle- i
fix tuae incrementum & pacem Iuftis perfeverantiam ;

;
Peccatoribus veniam; Defunctis refrigerium; nobis om-

nibus tuam gratiam, &
tandem vitam seternam, &c.
V. Qifsa hoc Myfterium inftitutum eft a Cbrifto , in memoriam \
TaJJionisfu^perutile eft , Deoquegratijftmumjpecialt direciwne In- 1
tentionu illud ojferre ob memomm & veneraiwnem Pajfwnis Do- 1
mnicA.
II. P V N C T V M.
EXCITATIO DEVOTIONIS.
Accejfurus ad h±c tremenda Myfteria , non contentus habituaft devo-
tionc,aclualem omniftudio excita. Prodertt ad hoc,una cum exer- ;
tliw nobilijjimarum virtutum meditarifequentia (nam in medi-

'.
tatione exardefcit ignis devoiwnU) nempe : Quisftt, qui in hocfa-

cramento venit, Ad quos veniat } Quare , quonwdo ,
quoties ve-
matj &c.
I. Exercenda F I D E S.
Cogitando quodftt Chriflus ipfe, verus Deus & homo ,pro nobis na"
tus,pajfus, & mortuus, vere & realiter hicpufens, &c.
OChrifte Iefu, verus Deus & Homo,unius cum Pa-

tre fubftantiae
1
, majeftatis & potentise ; firmafide
credo ac profiteor , quia tu vere ac reipfa pra:fens es in
hoc Sacramento. Tu enim ipfa veritas dixiftirHor cft corpus
vteum. Credo quidquid dixit Dei Filius , nihil hoc verbo
veritatis verius Domine adauge fidem meam; &c.
:
Hoc
, ,

Jlocfidei exercititmi hic cumprimis utile efl , quia vivafides hujut
articuh eft, cui inmtitur omnis Sacramenti hujus dtvotio. Namft vi-
vafide Chriftum verum Deum ac hominem in hoc facramento prz-
fentcm crcdimus , quifieripoteft , tam modico revereniu acpictatis
affectu traclari a nobis tamfanfta ac tremenda myftcria ?
II. Exerccnda S P E S,
Cogitando quodftt Deusfummc clemns , mifericors
mitis ,fitpiens, &c.
ODomine virtutum , beatus homo qui fperat in te

quare anima mea,
triftis es &
qiiare conturbas me >
*"
Spera in Deum omnis boni fontem, gratia? auclorem, &
^ quem in hoc Sacramento pradentem habes : Accede ad
eum confldenter ,
quoniam fuavis , mitis , multrs & &
1
mifericordias eftomnibus invocantibus fe. Ille ibl us da-

re poteft omnia , quia fuper omnia potens eft , imo dare
vult omnia, quia fumme bonus eft.
O fpes mea Deus,propter hoc lcetatum eft cor meum,
dum teipium in hoc Sacramento recipio quiafpero ,
plane nihil te non daturum , qui nobis dedifti teipfum j

in te Domine confido , non confimdas me ab expe&a-
tione mea.
III. Exercen(k CHARITAS,

Cogitando, quodftt Deusfumme bonus, perfeftus, Ube-
ralis, tam amans noftri, &c.
ODulciffime Salvator Chrifte lefit , quanta fuit tui
xis amoris quae te traxit e finu Patris in hanc lacry-

Je
marum vallem, ut humanam carnem affumeres , infinitas
miferias, injurias, imo crucem, mortemque flibires : id-
que fblum propter miferos nos homines & propter no-
ftram falutem.
O quantus amor! damnare nos poteras,& falvare ma-
iuiftij
luifti ; nos rei eramus , & tu innocens fubis fupplicium ,
ut reos liberes.
Ex amore itaque ad nos in carnem venifti & demum ;
hoc mundo ad Patrem, in pignus amovis hoc

abiturus ex
Sacramentum nobis reliquifti ut modo prorfus novo ,
& mirabili fcmper maneres nobifcum , cujus deliciae funt

eifecum filiis hominuin.
O Domine quantum dignus es amari qui tanta fa-
, ,
cis amore noftri ? diligam itaque te Domine fortitudo

mea. Dominus firmamentum meum,& refugium meum,
£c liberator meus.
O Deus charitas ,
qui in charitate manet , in te ma-
net cupio te fuleipere in hoc Sacramento , ut tibi fir-
:
mius uniar amoris vinculo. Quis mc feparabit a charita-

te Chrifti Salvatoris mei ? utinam hoc , nec vita , nec
mors, nec ulla fortunas fbrs, aut ulla creatura valeat.
IV. Exercenda HVMILITAS,

Et Reverentu, meditando quodfit Dens fmnma majeftatis 3 &
tamen e throno gloru fiu vemat ad te infimiwi
terra vermiculum, Scc.
ODomine Deus nofter quam admirabile eft no- ,
men tuum in univerfa tcrra Tu es Rex cadi Sc !
terrae quem laudant Angeli adorant Dominationes

,
,
tremunt Poteftates.
Sed quid cft homo ,
quod memor es ejus , faciens ei
memoriam mirabilium tuorum ? aut filius hominis, quo-
niam vifitas eum in hoc Sacramento ad eum veniens ?
,
Domine non fum dignus ut intres fub tectum meum

, ,
fed tantum , &c.
V. Ex-
V. Excitanda FAMES,
Et defiderium , confider.mdo I. Multiplicesfruclus &gratiai
hujus Sacramenti: deinde tuas mifcrias, & necejfitates.
OPanis fan&e ,
panis cor hominis confirmans, quem
qui manducat , vivet in aeternum ,
qui non mandu-
cat vitam non habebit. Quam dile&a tabernacula tua
,
Domine virtutum, concupilcit deficit animamea in &

atria tua Domine , ubi Panem illum difpeofas , das &
efcam timentibus te.
Inclina aurcm tuam &
exaudi me , quoniam inops 6c
pauper fum ego ; &
refice efurientem animam meam ,
ut in fortitudine cibi illius ambulem per hujus mundi de-
iertum ulque ad montem Dei , doncc manducem te ple-
no ore in regno tuo, &
fatier ab ubcrtate domus tuae.
V I. Denique Exercitium feu Meditatio Pajfionis Dominiu ,

inprimis ejjicax efi, ad excitandam cordis devotionem , &c.
III. P V N C T V M.
POSTVLATIO GRATIiE.
Quia omnis noflra ddigentia , & omnis Pr&paratto minor efl , quam
ut tantis myfteriis fufficiens ejfe queat, merito tandem a Deogra*
tiam ; a B. Virg. Angelo Tutelari , SS. Patronis , & ccelitibus
otnnibus, opem Jubfidiumque fupplices pofiulavimus.
I. Itaque roga Deumper merita Tilu, & omnium SS. utgrd-

tiam tibiprtftet digm fufcipiendi hoc Sacramentum.
OSumme Pater mifericordiarum , refpice in faciem

Chrifti tui, qui tibi in perfe&iilima charitate factus
eftobediens ufque ad mortem crucis , in virtute me- &
itorum cjus , nec non dulciflimx Matris ejus Virginis
Maria: , SS. Apoftolorum , Martyrum , ConfcfTorum ,
Virginum , Sc inprimis Patronorum meorum N. N. Sc

omnium
3 $4
P A R A D I S I S E C T. V.
omnium SS.gratiammihitribuc , ut gratum tibiobfe-
quiumexhiberevaleam , fac quaefb, ut quodmeisnon
polTum , placentium tibi meritis precibufque confe-
quar.
1 1. Repufentatis chrfto peccatis, imperfeclionibus, omnibufque ne-

cejfitatibus tuis , per merita pafjionis & Sanguinis ejus pete ve-
?iiam, &pie communicandi gratiam.
Olefu Salvator mundi qui venifti peccatores falvos ,
facere, & dixifti Venite ad me omnes,qui labora-

:
tis & onerati eftis & ego reficiam vos Ecce ego pec-
, :
cator ad te venire audeo,quia copiofa eft apud te redem-

ptio.
Venio ad te , a quo recedens erravi ,ficut ovis qu^
periit ; fed tu Paftor bone, qui pofuifti animam tuam pro
ovibus tuis , qui venifti quaerere , & falvum facere, quod
perierat , require fervum tuum Domine ,
quia mandata
tua non fum oblitus.
Venio ad te multis plagis faucius , tot pravis paflioni-
bus graviter afFedus , fed tu Domine, fi vis, potes me fa-
nare. nofti enim male habentibus opus efTe medico.
Tu vero es ille Samaritanus verus animarum medi- ,
cus , qui languores noftros portafti , tu es , qui dedifti in

animce meae medicamentum , pretiofi Corporis tui Sa-
cramentum.
Miferere ergo mei Domine , fana animam meam , &
quia peccavi tibi. Sacrificium tibi,Domine,fpiritus con-
tribulatus. Cor contritum & humiliatum non defpicies.

Hoc prius offero tibi , ut Sacrificium pretiofi Corporis
8c Sanguinis tui, fecurius offerre valeam.
Tu itaque dirumpe vincula peccatorum meorum. Sic
enim digne facrificabo tibi hoftiam laudis , & nomen
Domini invocabo, &c.
III. Ad
,,
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 385-
III. Ad Sptritnm fanttum bumiliter convertere , ut doriis juk

Chriflo lefu , dignum in te praparef habitactdum , fuutfecit m
J 'irgine Dcipara.
Quac inclufa funt his fignis [ ] , ad folos Sacerdotes fpe&ant.
OClementifTime Deus fine tuo numine nihil cft in ,
homine, ex te cnim omnis fufrkientia noftra. Sine

te nihil boni facere, nec ftatu aut vocationc noftra digne
fungi poifumus. Cuftodi animam mcam ,
quoniam ian-
cTius ium, ialvum fic lervum tuum Deus mcus ipcrantcm
in tc. Sanctus ium dono iidei 8>c gratix quo mc in Ba-
ptiimo iancliricafti.
[Sandtus quoque mm
munere Sacerdotii,quo mc fun-
gi voluifti (id enim fanctum eft; ut ei digne refpondeam,
lanchis cifc debco , id eft , fegregatus a tcrrcnis, purus
caftus, multis gratiae dotibus Sz virtutibus conipicuus ; )
Sancli ciTe debebant ,
qui figuram tantum & umbram
hujus Sacramenti gerebant : quanto magis cgo , ipiam
tradans rem Sc veritatem ?
]
Sed quis fan&um &: mundum faciet de immundo
conceptum iemine ? Tu utique 6 Deus ian&iricator
qui cs Sanctus San&orum , a quo omnis fanctiricatio
noftra, &c.
I V. lmplora opem Santtomm , ut tibi gratiam fanttx, Commuriw-

rits impctrent a Domino.
OSan&i Dei omnes per eum vos rogo quem vos , ,
facie ad faciem nos autem hic per fpeculum in

,
aenigmate videmus & velatum in hoc Sacramento iui-

,
cipimus ; mihi quceio precibus veftris apud

iiiccurrite
Deum , nunc
in Sacramento poflim recipe-
ut iic illum
re , ut aliquando eum in propria lpecie vobifcum me-
rear videre.
Tu praecipue 6 lacratifTima Virgo Mater, quae Spiritu
lan&o cooperante gratia plena Deum,
hominem , &
D d purif-
1%6 PARADISI S E C T. V.
puriffimis vifceribus tuis concipere Sc portare meruifti
impetra mihi ,
quaefo ,
gratiam fan&i Spiritus, per amo-
rem Filii tui , ut & ego eum digne in hoc Sacramento
excipere & portare valeam , &c.
Adfis o Angele Cuftos , & clientem tuum pio du&u
dirige ; ut Panem illum Angclorum , Dominum caeli
& teme, decenter excipiam.

O Patroni N. N. mei, Aulici Dei,fuccurrite, & Do-
mino veftro hofpitium cordis mei congruenter adorna-»
te, &c.
V. Denique fi pumiflis hujufmodi exerckiis necdum fentis eum

, ,
quem deflderas; &

quem Sacramenti dignitas requmt, affeclum ,
fervorem, &
amorem in fufceptione bujus Sacramenti 3 nolt dejici -
animo , fed humiliter ora Deum , ttt faltem deflderium cordis &
bon& voluntatis affeclumfufcipiat.
ODeus fcrutator cordis mei , cupio fiimere, utinam

reipfa poffim , mirabile & ccelefte Sacramentum
omni, qua par eft, pietate & religione, omni affe&u,de-
fiderio , & fervore Angelorum & electorum tuorum. ,
Domine ante te omne defiderium meum ; paratum cor

meum, Deus, paratum cor meum, offero tibi totum cor
meum, & omnia. Defiderium pauperis exaudi, 6 Domi-
ne, pneparationem cordis ejus audiat auris tua. Suppleat
divina &. immenfa tua benignitas, quicquid humana mea
non valet iniirmitas, &c.
Adverte hoc Exercitium , ut &fequcntia ttaformata, ut & Sd~
cerdotibus celebrantibus Miffam , & Ldtcis commtmicantibus fervire
poJfint,pauctdis omiflis aut mutatis.
PoJJunt its quoque utiaudkntes Miffam, pro Jptrttuali Commu*

nione , utfic intentio audientis Mijfam magis conformetur intentioni
celebrantis ; & hic efl utiliflimus modus audiendi Miffam.
Yorro exhibemus hic varia Exercitia, longiora, brevtora ; velut di-
verfafercula in una menfa; ut varietas arceat faflidtum,ex crebra tt-

vius & ejufdem repctitione nafcifolitum. Varii quoque , variopaltto
dwflapojcunt. A S P I-
,
DE SACRAM. EVCII ARISTIÊ. 38,-
ASPIRATIONES
Communionem. fub
MAgtw reverentk & inthmptetatis ajficlu adventns tanti llo-
Jpitis exctptcndm eji. Frequentabis ergo aclus viv£ Tidci, Spei,
& Cbaritatis : agnofces &prxdtcabis Dei majeflatcjn, bonitatcm,&

dementiam : propriamfateberis miferiam & fragditatem. Hinc inii-
mis antmi deftderiis & ajfetltbus cum Cbriflo jam pufente colloque-
ris. Hucpojfunt adbiberi brevesfed igniu Ajpirationes, quales in Pfal-
ntis & Euangeliis multx : Sed cordepotius, quam ore proferentU: do-
necpoji recejfwn ab altari in qutete proltxius eafdem expendrre liceat.

Hos bic alujuas fuggercmus.
Subfacra Communiom ; tum & aluis ufutfuturz.
Diligam te Domine fortitudo mea : Dominus firma-

|
rncntum meum ref ugium meum , & , & liberator meus.
Quid eft homo, quod memor cs cjus, aut filius homi-
lis, quia viiitas eum ?
Quam bonus Iiracl Dcus, his qui reclo funt corde !
Contitemini Domino quoniam bonus , quoniam in

(eculum mifericordia cjus.
Laudate Dominum omnes gentes,Iaudate eum omnes
>puliejus.
Quoniam confirmata eft fiiper nos mifericordia ejus
veritas Domini manct in seternum.
Qucmadmodum defiderat cervus ad fontes aquarum:
, deiiderat anima mca ad te Deus, &c.
Mihi adhaerere Deo bonum cft , ponere & in Domi-
Deo Ipcm meam.
Quid enim mihi eft in ccelo , &c
a te quid volui fuper
1
erram ?
Magnificat anima mea Dominum.
Et cxultat Spiritus meus in Dco lalutari meo , ch*.
Beatus venter qui te portavit , &c.
Vnde hoc mihi ut Dominus mcus veniat ad me ?
Dd 2. Bene-
3
Bencdi&us ,
qui venit in nomine Domini. Domine
non ium dignus, &c.
Similia unicuiquefacile privata indufiria ; aut potim
unclio Spiritus fuggeret.
Jiuc [peciant & hujufmodi amorofa fujpiria.
Quis es tu, Domine, ium ego ?

&c quis
Tune venis ad me , Rex fummus , ad infimum fer-
vum ? &c
Tu ,
qui de finu Patris , venifti in puriflimum Virgi-
nisuterum , intrabis in hoc vas impurum , &z ftabuium
» fbrdium ?
Scio, Domine amor urget 3 & vincet te. Eja veni Do-
mine , Sc noli tardare. Sed veniat , obfecro , tecum illa
multum defiderabilis bonitas manfuetudo , charitas Sc

, ,
mifericordia tua ,
per quam excufetur , &juvetur mife-
ria mea.
Ecce Domine jam habeo te , qui habes omnia. Pofli-
deo te, qui potes, &c poilides omnia Ergo 6 Deus meus :
& omnia abftrahe cor meum a caeteris omnibus extra

:
te , in quibus nil nifi vanitas 8c afflicrio fpiritus ; in te

^no rixum fit cor meum in te fit requies mea ubi eft , ,
thefaurus meus fumma veritas 8c vera felicitas, &c felix

, ,
ceternitas.
6 Domine, mens mea dulcedinem praefentiae
Sentiat ,
tux. Guftet quam fuavis fis Domine ut inefcata amore

,
,
tui nihil qucerat extra te unde gaudeat , quia tu es gau-

, ,
dium cordis mei, parsgiiea Deus in aeternum. &

Tu es medicus animae me33, qui languores noftros tuo
livore fanafti. Ego vero fiim infirmus illead quem fa-
,
nandum de ccelo venifti , itaque fana animam meam ,

quia peccavit tibi.
Tu es Paftor bonus , qui pofiiifti animam tuam pro

ovibus Ecce ego ovis illa
tuis. ,
qua; perierat , & tamen
dignaris me pafcere Corpore & Sanguine tuo : Sufcipe
me
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 38-9
•mc nunc in humcros tuos. Quid negabis mihi ,
qui Te-
ipfum dcdifti ? Rcgemc, & nihii mihi dcerit , inloco
pafcuas, ubi me collocafti donec ad pafcua vitae aetcrnae
j
perducar.
O Jux vcra quas illuminas omnem hominem vcnicn-
,
tcm in hunc mundum, illumina oculos meos, ne unquam

obdormiam in mortem &c. ,
O ignis jugiter ardens & nunquam deflcicns. Ecce

,
me tepidum & frigidum ure rencs meos & cor meum

:
•
ut ardeant amore tui. Igncm enim venifti mittere 6c :
quid vis flifi ut acccndatur ?
O Rex cceli & terrae , dives in mifericordia , ecce ego

egcnus & pauper fum, tu nofti ubi magis egeam tu lo- , ;
lus mc ditarc & juvare potes. Deus adjuva me, & ex the-
iauris bonitatis tuoe iuccurre inopi anima: mex.
O Dominus meus & Deus , meus. Ecce lervus tuus
ftm ego,da mihi intellecl:um,& excita afFedum,ut fciam,
Sc faciam voluntatem tuam.
- Tu es Agnus Dei,Agnus fine macula,qui tollis pecca-
ta mundi, tolle de me, quod mihi nocet,& tibi difplicetj
8c da, quod nofti tibi placere, 8c mihi prodefle.
Tu es amor meus , Sc omne gaudium. Tu es Deus
meus &
omnia. Tu es pars haereditatis meae , &;calicis
mei, tu es qui reftitues hcereditatem meam mihi.
O Deus meus & omnia , abfbrbeat ,
quaefb mentem
mcam vis ignita & melliflua amoris tui, ut amore amoris
tui mundo moriar qui amore mei dignatus es in cruce
,
mori, 6 Deus meus & omnia.

'
C A P. V.
Exercitivm poftMifTam aut Communionem.
Pro Saccrdotibus &Laicis.
T) Erafta Hiffa aut Commtmione,permagni refert,noffe uti illo tem*
* pere, quo apnd nos demoratur Clmfttts , & tanti hofpitispr£-
Dd 3 fentU
3po P A RAD I S I SECT, V.
fentiafiui . Neque enim tempus, ad negotiafalutis agenda, magis op~
portumtm habere poffumus , quam cum ipfum, penes & intra nos ba-
bemtis falutis Audtorem.
Pulcre acpie, utfolet, monet Tbomas de Kempis lib. 4. de hmtat.
Oportet inqtiit ut non iolum praspares te ad de-
Chrflt. , ,
votibnem ante Communionem , fed ut etiam te follici-

te conferves in ea, poft Sacramenti perceptionem, Nec
minor cuftodia poft exigitur quam devota prceparatio ,
prius. Nam bona poftmodum cuftodia , optima iterua»

eft prosparatio ad majorem gratiam. ex eo quippe reddi-
tur quis valde indilpofitus ;, ii ftatim fuerit ad exteriora
nimis efFufus.
Ex teipfo difce quid hicfaclo opusfit.
, Si qtitjpiam invttajfet te ;
fed domojam exceptum, mox , qttaft tadio confortis, defererette , &

ad qu& nefcto ludicra & inania fefe converteret, non dtgnatus tefa-
indtari colloqmo , aut ttUo benevolentk & humanitatis ojjicio , nonne
inurbanitm & indignum hoc ejje diceres , deteflans etiam hujufmodi
amicum, utpoteparum ojjicii memorem
Vide itaque , qtitd de tis dicendum , qui Deo in domtimfttam rece-
pto , (
quatu vero , quantufque Iric hojpes efl?) mox illi dorfum ob-
vertunt, & abeunt ; nec curant cum eopaulifper converfari, quid hoc
efl , nife vilipendere hojpttem ? imo etiam graviter ojjendere ? maxi-

nie cum isfit hojpes , qui venit ad te , non ut reficiatur ate , fed ut
reficiat te. 0-
Quid crgo fic properas? qwd qmris puter Deumtuum? plus

tUe tedoccbtt , quam omnes libri ; plus deleclabit , quam omnes ami"
ci ; pkrapuflabit commda, quam omnes mundi artes , opesfcim-
iu , Scc. . , j
Tu ergo duc hofpitem in cubiculum interius , id eft

cor tuum ; cave a multiloqiiio ; (ait ctt. Thomas, ) mane in
fecreto , &
fruere f uaviflimo hofpite tuo ipium enim :
habes , quem totus mundus tibi auferre non poteft.

Nos veropropraxifacileExerciimtn dabimus $ idque tribus potif-
fimttm Punclis comprehenfum.
I, PVN-
!
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 39 i
I. P V N C T V M.
GRATIARVM ACTIO.
I. Vt excites te ad debitam Gratiarum atlionem , excrce aclus w-
rxFidei; mixtis affecltbus Humilitatis , Revemitu, admiratio-
nis, &c.
OClementifHme Salvator , Chrifte Icfu ,
quam fua-
vis es & mitis & multx , mifericordix , omnibus
invocantibus te ? Cum enim non eflemus , divina Po-
tentia Creafii nos : cum inimici tui eflemus , e ccelo ve-
niens mira Sapientia & quia fine te tam ~Redemifii nos :
corpore, quam fpiritu, vivcrc,moveri, & effe non poffu-

mus , immenfa Bonitate tua , tot Sacramentis Sc auxiliis
gratioe nos ufque Confervas , imo corpus & Sanguinem
tuum , id eft , Teipfum , modo prorlus admirabili , in hoc
Sacramento largiris. O charitas 6 pietas ! ! 6 novum, Sc

grande myfterium
Tune Deus meus, ad me venire dignaris ? Rex ac Do-
minus lummx Majcftatis , ad inrimum fervum ? Deus ad
hominem ? Creator ad crcaturam ?
Vnde hoc mihi ut tu Domine venias ad me ? a quo
abire poteras, quia homo pcccator fum quid eft homo, :
quod memor es ejus,aut filius hominis,quia vifitas eum ?

:!* An nef cis, quis fim ego ? pulvis utique & cinis , vas for-
dium , efca vermium & ad hunc tu de ccelo venis ? O ,
Deus & Dominus nofter quam admirabile eft nomen

, ,
tuum in univerfa terra ?

1 1. Hic exerce attus Gratitudinis, & Laudationis Dei,pro tan-
tis beneficiis.
Quid retribuam Domino pro omnibus, qux retribiiit

mihi? utinam aperiantur labiamea,& repleatur os meum
laude , ut cantem gloriam tuam , tota die magnitudinem
tuam ; & enarrem univeria mirabilia tua.
Magnificet anima mea Dominum , tot tantifque affc-
Dd 4 da
&:a beneficiis , & exultet fpiritus meusin Deo falutari
meo ,
quia refpexit humilitatem fervifui, &fecitmihi
magna qui potens eft, 8t elurientem implevit bonis.
Bencdic ergo nunc anima mea Domino & omnia, , i
me iunt Nomini fancto ejus Benedic anima

quae intra , ; i:
mea Domino 8c noli oblivifci omnes retributiones

,
j
ejus j Qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis ;

qui I
ianat ,
per hujus Sacramenti virtutem ômnes infirmita- II
tes tuas, &c.

III. Quiafolus omriino nonfujficis , tantis benefcits digneprt- \
dicandts,omnes Sanclos,imo & creaturas omnes ad Deum collaudan- \
'
dttm invita. Sicut tres Pueri infomace ignis incolumes , omnes cceli,
terrt , marifque creaturas ad Dei laudem provocabant , dicentes una

voce ; Bencd icite omnia opera Domini Domino &c. , Sed
quantc potius nos , cum eum recepimus intra nos , per quem a morte -
& dtemi igrits incendio liberatifumus ? Vndepio Ecckfi.t ritu Sacer-

dotes illttd Canttcumpoft Mtjfam recitarefolent.
Magnus es Domine &z laudabilis nimis ; Et quis nar- J
rabit potentias tuas , omnes laudes tuas >

auditas faciet
Ego quidem, etfi omnia membra mea verterentur in lin-
guas , &
omnes yitae mex refpirationes in tui laudes & I
gratiarum a&iones ; attamen longe minor eflem cun&is i
miferationibus tuis. Vnde agnofcens infufRcientiam I
meam id unum votis omnibus exopto , ut omnes Crea-

,
turae tux , meeum & pro me laudent & benedicant no- i
rncn tuum in aeternum.

Sedante omnia, 6 clementiflime Deus , accipelau-j
des & gratiarum adtiones
,
quas Fiiius tuus Salvator
nofter in afTumpta humanitate ab inftanti Incarnatio-
nis toto vitae f ux decurfu perfolvit. Et illas praecipue ^
cum inftituens hoc Sacramentum , 8c quafi jam tum

agnofcens , impares nos effe gratiis tanto beneficio re-
ferendis , elevatis ocuiis in ccelum ad te Deum Patrem
,
fuLim omnipotcntcm , omnium noftrum nomine tibi

gratias egit.
Sufcipe
,,
DE SACRAM. EVCHARtSTliE. 39J

Sufcipe o mitiflime Pater & gratiarum a&io- , illa.s
nes , quas B. V. Vnigeniti Filii tui Mater , tibi obtulit

quandocum, quemego ipfejaminclumm pe&orimeo
complc&or, ipla fiiis caftiflimis vifceribus concepit,por-
tavit & peperit Nec non &
, quas toto vitas fuse
; illas ,
tempore, & potiflimum, quoties jam fublatum in cxlos,

in Sacramento recepit, ex ardenti cordis defiderio «Sc in-
tima devotione perfolvit.
Benedicant quoque , &
laudent te omnes Angelici
fpiritus , qui throno Majeftatis tuae jugiter trementes
adfiftunt, &
cantant incefiabiii voce,dicentes Sandus ; :
Sandus Sanclus. ;
Defidero quoquc cx toto corde ut omnes Sandi 8c ,
amici tui tecum modo regnantes in ccelis

, quorum ,
communionem credimus , meam infufficientiam com-*

pcnfcnt fuis digniflimis laudibus ,
quas unquam hic in
& vencratione hujus Sacramenti devotifli-
terris, in ufii,
me obtulerunt & quas tibi modo decantant, cum reve-

;
lata facie comedunt Panem vitas ; 8c torrente voluptatis

tuce potantur. Participem me fac Deus omnium timen-.
tium te, &: cuftodientium mandata tua.
O
utinam pariter omnium piorum fidelium affedtus,
fervores,& omnia tibi in terris placentium vota,defide-
ria me unum colligere poflem &
Sz merita in tota ; iic
animi intenfione te amare, & honorare, pro tanto amore
& honore, quo me in hoc Sacramento dignatus es.
, fi quotquot in mundo fuerunt , iiint,
Profiteor enim
devotorum qui debita cum prasparatione, de-
aut erunt ,
votione &
fruclu diviniflimum hoc Sacramentum un-
quam acceperunt , vel accipient Si , inquam , eorum :
omnium conatus defideria & grati piique affeclus in.

, , ,
me unum concurrerent libens fane & ultro omnia ,
prorfus in laudem &

gloriam Nominis tui & debitam ,
gratiarum adionem convcrterem. Et tamen (ingenue

fateor , 6 Domine) nihilominus fervus inutilis eilem
Dd j: nce
394 P A RAD S I S E C T. V.
I
nec condigne te laudare poifem; quiamajor esomni
laude. Sed parce mihi Domine , quia inops &c pauper
fum ego , &
faltem defiderium pauperis, fed obfcquium
bonae voluntatis non defpicias. O utinam benedicant
•omnia opera Domini Domino , laudent Sc f uperexal-
tent eum in fecula, &c.
II. P V N C T V M.
O B L A T I O.
I. Offer Dfo Patri Filium , una cum omni ejus meritorum thcfturo.
OPater mifericordiarum & Deus totius confbla- ,
tionis, quomodo dilexifti nos

Ita nimirum,ut Fi- !
lium tuum Vnigenitum dares femel quidem in pre- ;
tium, fed indies in cibum. Quid tibi pro tanta charitate

vilis ego creatura retribuam ? Hoc ipfum , quo tu nihil
dignius dare poteras ; ego nihil majus acciperc". Ipfum,

inquam, dilectiflimum Filium tuum offero tibi , mi Pa-
ter , quem pro falute mea tam amanter obtulifti ; in. &
hoc [Sacrijicio] Sacramento , quod pro jugi illius benefi-
cii memoria celebramus,tam gratiofe [offerendumj fumen-
dum dedifti.
Quem potius tibi offeram , 6 Pater aeterne, quam Fi-
liumtuumdile£t,um,in quo tibi bene complacuit?Quern
alium dirigam intercefTorem tibi ego reus, nifi hunc,qui
eft propitiatio pro peccatis meis ? Advocatus j Pontifex
Summus non alieno fed proprio perfufus
, cruore , Ho-
ftia fancla Agnus iine macula, qui peccatum non fecit
j
ied tulit peccata mundi &c languores noftros fuo livore

,
ianavit ?
Ecce fpes mea ; tota fiducia mea , Chriftus Iefus Fi-

lius tuus Salvatormeus. Noli , quaefo , defpicere hanc
oblationem , quamvis id mereatur offerentis vilitas ; fed
afpice , precor , propitius , quia in infinitum major
eft oblati dignitas. Refpice in faciem Chrifti tui , qui
tibi
DE SACRAM. EVCHARISTIÊ. 39*
tibi pro noftra falutc factus obediens ufque ad mortem
in crucc pro nobis fefe hoftiam obtulit.
Nonnc hic eft innocens ille,qucm,ut fervum redime-
res,Filium tradidifti? Recole,pic Pater,quia hic eft ipfe*
quem , etfi cx tua virtutc parem tibi ab seterno gcnuifti,
mcx tamen carnis participem fierivoluifti , ut confbrs
humanitatis, conlortem me faceret divmitatis.
Attcndc in Filio , quod te moveat mifereri fervo ; 8c
dam dile&i Filii tibi patent vulnera , mea qusefb tegan-
tur fcclera : & quia caro mea te laceflivit ad iram , caro
Filii tui te fle&at ad mifcricordiam.
Sufcipc igitur , 6 fan&e Pater , omnipotens , seternc
Deus ,landtam hanc &

immaculatam hoftiam Filii tui,
quam ego indignus famulus tuus tibi offcro, una cum o-
mnibus cjus virtutibus, meritis, vulnenbus, cruciatibus,
plagis, f uipiriis, facri fudoris ac cruoris guttis.
ln unione amoris , quo ipfe tibi in Ara crucis fe-
illius
metipf um obtulit in laudem &

gloriam nominis tui , irt
,
gratiarum actionem pro omnibus beneficiis tuis in me,

ik.m totum gcnus humanum collatis.
In expiationcm quoque peccatorum meorumjin fup-
pletjonem omnium defcctuum meorum : in folatium &z
rcfrigerium omnium fidelium vivorum , defunctor &
rum, &c. Per eundcm, quem hic offero, Dominum no-
ftrum Iefum Chriftum filium tuum, &c.
1 1. Ojfcr teipfum Chrifto , qui fe tibi tamammter offerre d'h
gtutus eft.
G amantiflime Salvator, quam magna eft mifericordia

tuafuperme! quem >« ctfi vilem & indignum peccato-
rem,emifti pretio targ.magno, prctiofulimo,inquamjfau-
guinctuo! .,-:
Nam ut me Satanoe mancipium libcrares,tu verus Dei

Filius temetipfum in ara crucis Deo Patri in redemptio-
nis pretium obtulifti ut vero me pafceres $c conforta-
:
res, tenietiplum uu;\c in cibum dcdifti.

Quid
3
5>S P A RAD I S I S E C T. V.
Quid retribuam DominoSc pauper fim , cum inops
cgo,pro omnibus quce retribuic mihi ? Vilne ut praebeaaa
tibi cor meum ? Nihil asquius. Nonne Deo fubje&a erit
anima mea, a quo eft omne falutare meum ?
Omni prorfus jureanimammeamfibi vendicat , qui
pro mea fiiam pofuit. Paratum cor meum Deus , para-
tum cor meum. Ecce animam fimul corpus meum. & .
Accipe me totum qui me totum fecifti

, j Sc cum totus'
perieram, pro me totum te dedifti.
Vemm quae commutatio , fi pro te reddam me ? nem-
pe,pro Domino fervum? pro Deo hominem?pro San&o
ik jufto impium ? pro Agno immaculato lbrdidum pec-
catorem ? &c .
Sed tu Domine qui dignum habuifti me pro quo ,
dares, non alium quam te 3 nunc quoque , fuppliciter ro-

go , ne avertas faciem tuam a me , neque defpicias mc
Deus falutaris meus.
Sufcipe fervum tuum in bonum j qui accepifti pro me
formam feiTi. Suf cipe hominem , qui pro me fa&us es
homo. Sufcipe peccatorem,qui venifti peccatores falvos
facere. Require ovem perditam, qui venifti quosrere, &
falvum facere quod perierat qui es Paftor bonus , Sc r
Agnus fine macula, tollens peccata mundi.

Sufcipe pariter obfcquium fervitutis meoe,quod oculis
tuce majcftatis indignus obtuli , in unione illius facriricii,
quo tu temetipfum pro me Deo Patri in ara Crucis ho-

ftiam obtidifti.
Conjungc vile fenntium meum , cum omnibus quae
egifti & palTus es ex perfe&iflima-charitate obcdien- &
tia, & cum divitiis fatisfacl:ionum :
(lc meritorum tuorum
Patri seterno illud offerre digneris , ut de tua abundan-
tia mea ditetur inopia , & quam
ex me ipfo nullatenus
mcreor, te mediante gratiam obtineam.
In manus tuas commendo fpiritum meum, 6 Domine
Deus veritatis ?
qui me redemifti. Tibi deinccps adha?-
rere
rerc mihi bonum cft,& ponerc in tc Domine fpem mcain.
Quid cnim mihi lir. in coelo, &c a te quid vclim fupcr ter-
ram ? Tu cnim cs pars hasreditatis mea: & calicis mci tu :
es, qui rcftitues hazreditatem mcam mihi.
III. P V N C T V M.
P E T I T I O.
I. Ne dubites, tiic avlde & inflanter multa petere, tibi ipfi & proxi-
mis. ihefiaurum infinitum opum cceleflium bic babes. Vctc,quan-
tum vis. Aviditas petentis liberalitatem donantis provocat. Drfata

os tuum , & Deus implebit illud. Inprimis bumiliter pete vcniam
peccatorum, negligentk quoque, & defecluum , quos m ufiu hujus

Sacramenti admififli.
OClcmentiffime Salvator,in multitndine mifericor-

dix , & bonitatis tuae introivi
[ad altare tuum] ad
menfam qua confcius miferias
convivii tui , a iniquita- &
tis meae, merito abftinere debueram, ne forte acceflu te-
merario reus fierem Corporis Sanguinis tui. &

Verum tu dulciflime Dne delid:a mea , & ignorantias
meas ne memineris, fed potius reminifcere miierationura
tuarum Domine,ut non intres in judicium cum fervo tuo,
quia non juftificabitur in confpecru tuo omnis vivens.
Si enim iniquitates obfervaveris Domine , Domine
quis fuftinebit ? quis accedere ad menfam tuam audebit ?
quis feret rigorem juftitia? tuac? aut quis fubfiftet in con-
tuse, coram quoetiam cceli non
fpe&udivinas majeftatis
funt mundi ?
Ecce 6 Domine confiteor adverfum me injuftitiam
, ,
meam , tu qiucfo remitte impietatem peccati mei , Tibi

fbli peccavi , & malum coram tc fcci. Sed tu qui venifti
peccatores ialvos facere,ialva mc,ncc projicias me a tacie
tua,pro cujus lalute temetipfum fponte tradidifti in pre-
tium; pro cujusalimonia temetipium in cibum dcdifti.
Oquanta erit fiducia pcccatoris , cuicognita eft tanta
pietas Salvatoris I Quid
3P8 PARADISI, SECT. V.
Quid ergo, 6 Chrifte Salvator, impedire me poterat
quo minus venirem ad te, qui e iummo ccelo falutis meae
caufTa venifti ? Infirmus quidem & affli&us mm nimis -
3
ied an ideo a facie tua fugiam ?
Imo vel ideo fblum ad te venio ,

quia infirmus fum ,
non enim opus eft bene habentibus medico , fed his qui
maie habent, tii autem fblus es medicus animae meae, qui
languores noftros tuo livore fanafti. Sana ergo animam
meam, 6 Domine, quia peccavi tibi.
Iniquitates mese ficut onus grave gravatae fiint fiiper
fhe : & quis alleviabit, aut quis portabit onus meum? Tu
es 6 Domine, Agnus Dei qui tollis pcccata mundi qui :
bajuiafti crucem ut noftram portares iniquitatem

, qui ;
dixifti:Venite ad me omnes qui laboratis onerati edis, &

& ego rehciam vos : &
cur ad te non veniam qui fblus ,
;
relevare potes peccatorum meorum f arcinam ?
Ego vitiis praviique paflionibus coinquinatus fum , &

ideo ad te confugi : quis enim alius mundum facict de
immundo conceptum femine, niii tu Domine, qui lavifti
nosapeccatis noftrisin fanguinetuo? Quoefblavame
ab iniquitate mea, &
a peccato meo munda me.
Ego fum filius ille prodigus , inobediens , qui a te &
profugus omnem confumpli fubftantiam^ nunc extre- &
mam patior inopiam ; quo ibo , fi ad te non redeo , mi
amantiflime Pater ? tu enim es Pater mifericordiarum $
& Deus totius confblationis ,
qui femper recipis in gra-
tiam revertentes ad te filios , 6c affedu paterno foves ,
& ample&eris.
Ego quidem non fum dignus vocari filius tuus , fed tu
nihilominus vis haberi,& eife Pater meus. Sis itaque mi-
hi propitius & clemens , recipe exulem filium, operi nu-
dum,refice efurientem. Quomodo mileretur pater filio-
rum,fic miferere mei, b milerator mifericors Domine,&
Nunquid enim laetaris morte &
perditione peccato-*
in
ris, qui ut ego viverem pro me dignatus es mori ?
Ecce»
DE SACRAM. EVCHARISTIvE. 399
Ecce,qua iiducia ad te vcni,6 Chrifte SaIvator,quam-
vis fim homo peccator. Sed tu parce mihi per infinitarh
mifericordiam tuam, li non ea, qua par erat cura, prcepa-
ratione , ac devotione tremendum hoc peregi myftc-
rium.
Memorare Domine ,
quae mea fubftantia , fpiiitus
quidem promptus eft, caro autem infirma, & tcrrena in-
abitatio deprimit fenfiim multa cogitantem. Domine
ante te omne defiderium meum , gemitus meus a te &
non eft abfconditus.
1 1. Quiajam recum babes Deum & Salvatorem tuum , D«-
um, Medicum, Doftorem , Vattem & omne bonum ; Polentijfimum
r
imul ac Optmium , id efi , qui & pojftt , & velit tibi donare omnia
adfalutem utilia ,magna fiducia effunde in confpeftu ejus cor
ideo
tuum, & tribuUtwnem tuam ante tpfum prontmtia, opem &

^rath in necejfitatibus pofiula.
O benigniflime Deus , cupio ex toto corde tibi fcrvi-
re deinceps & juftitia & fancliitate, omnibus diebus vitiB
mea2. Vtinam dirigantur viae mese ad cuftodiendas j ufti-
ficationcs tuas !
Hoc votis omnibus dcfidero , ut cor meum ab omni-

dus rebus creatis abftraham , tibique totus uniar , ut per
lujus facramenti virtutem, ego in te,& tu in me maneas.
Tibi adhasrere cupio , quia tu es Deus Salvator meus ,
ux,Dux, Medicus,Magifter,imo Pater meus,& omnia.

Vtinam exhibeam corpus meum hoftiam viventcm ,
'an&am,Tibi placentem. Vivam egojam non egOj vivat
ero in me Chriftus, quem intra meipium habeo. Iuravi
) Deus, &
ftatui cuftodire judicia juftitiae tux.
Verum 6 Domine
, velle quidem adjacet mihi , perfi-
:
|:ere autem non invenio , quia in membris meis inve-
1
1 110 aliam legem repugnantem legi mentis meae , ut non
uiod volo bonum , hoc faciam. Ad te itaque 6 Domi- ,
,
ie levavi oculos meos ,
quia imperfe£tum meum vident
'culitui.
Tu
4oo P A R A D I S I S E C T. V.
Tu refpice precor oculis mifericordise tuae infirmita-
tem meam : nam fine te nihil boni facere pofTumus , ex
te autem eft omnis furncientia noftra. Tu itaque deduc
me Domine in iemitam mandatorum tuorum,quia ipfam
volui.
Eripe me de inimicis mcis Domine ,
qui parafti in
confpeclu meo menfam , nunc cx gratia tua fa&us
(cujus
fum particeps ) adverfus eos qui tribulant me. Fac me-
cum fignum in bonum, ut videant qui oderunt me Sc , ,
confundantur quia tu Domine adjuvifti me Sc conlb-

, ,
latus es me.
Da mihi intelle&um, & fcrutabor legem tuam, & cu-
ftodiam illam in toto corde meo. Proba me Deus,& fci-
to cor meum, interroga me,& cognofce femitas meas,&
yide fi via iniquitatis in me eft & deduc me in via aster-
,
na dirige in confpecl:u tuo viam meam ut declinem a

j ,
via, cujus noviflima ducunt ad mortem.

O f crutator cordis mei , vides quam fim fragilis Sc ,
pronus ad hoc , N. vel illud , N. vitium ego quidem :
lapfiim cavere propono 5 fed tamen labor , nifi tu manura

fiipponas 5 Adjuva ergo , 6 Domine infirmitatcm meam ,
gratia tua.
III. Vtrtutes cbrifliano homine ; & tuo potiffimum Jlatu
feu vocatione digjias expende. Ad eafque Jpeciale auxilium gratk ,
per virtutem Imjus Sacramenti,pete.

O Chrifte Iefu , mitis <Sc humilis corde ,
qui , cum in
forma Dei efles , teipfum exinanifti formam iervi acci-
piens , ac etiamnum humilias te ad manus cujuslibet in-
digni Sacerdotis ; qui demittis te ad fpecies panis vini, &
adeoque a multis viliter 8c contemptim te tradari finis
da mihi , ut non fit exaltatum cor mcum , neque elati
fint oculi mei , non ambulem in magnis , &c. ut non al-
tum fapiam, fed timeam.
O mi Domine", .qui cum dives efTcs ,
pauperis fervi
formam acccpifti. Inclina cor meum Deus in teftimonia

tua,
DE SACRAM. EVCII ARISTIiE. 4or
tua,& non in avaritiam, ut dele&cr in via teftimoniorum
tuorum ficut in omnibus divitiis
, , ut habens vi&um 8c
amictum, his contentus fim, &c.
O
Agnc immaculate , qui de Virgine nafci voluifti, da
mihi puritatem mcntis &
corporis pcr illud quod hic
nobis das, Ymttm germinans virgines. Cor rnundum crea
in mc Dcus, &c.
O
Chriftc Iefii, qui ut agnus innocens du&us es ad vi-
ctimam , tot injurias &
opprobria paffus es, da mihi fpi-
ritum patientice &
maniuetudinis. Difcam a te mitis cile,
Sc humilis corde, &c.
O Chriftc Salvator ,
qui fitiens aceto &
felle potatus
es ; «Sc omncs ipiritus delitias nobis in hoc facramento
paraftiaufcr a me ventris concupifcentias. Da ut tibi
,
Dco meo ferviam, non ventri, aut voluptati ; Aufer a me

ventris concupifccntias ; ne cor meum unquam gravctur
crapula Sc cbrietate, &c.
ODominc,qui in horto cum fudore fanguinis prolixe
6c ferventiflime orafti, fac ut laudem te cx toto cordc,ne
dormitet anima mea pra? taedio in tuo cultu ac fervitio.
Rcddc mihi Ixtitiam ialutaris tui, &c.
O Domine ,
qui ex vcra charitate pro inimicis tuis
orafti: fic ut diligam proximum iicut meipiimi, & bcne-
ffaciam his, qui oderunt me, &c.
O dulciflimc Salvator & Scrutator cordium; tu nofti,
'yiidiit in homine qui omnes vias meas coniideras. Tu
,
cisoptimc quibus in hoc ftatu , N. officio N. in quo per

»ratiam tuam conftitutus fum , virtutibus donis ma- &
$is indigeam.
Tribue itaque mihi gratiam tuam , qui tam copiofiim
^ratia; thclaurum , imo tcipfum gratia; aucl:orem nobis
n hoc Sacramento dedifti , & me nunc ad illius parti-
ipationem tam clcmentcr admiiifti. Qua? autem non
>Dvcnientilli bona, ad quem divertere dignatur fons ipie
>onorum ? Ingreffus aliquando in Zachjci domum, dixi-

Ee fti:
4 o2 P A RAD I S I S E C T. V.
fti: Uodie huic domuifalus fafta eji. Ingreffusjames, 6 Chri-
fte , domum animae meae , dic ei ,
quaefb , Saltts tua ego
fum ;
quia dicere tuum , eft facere , & tu iblus es Dcus
Salvator meus.
Adjuva mcDeus lalutaris meus , & propter gloriam
nominis tui libera me , & falva me ,
quid eft enim lefus ,
nifi Salvator ? vere non eft aliud nomen fub ccelo datum
hominibus, in quo oporteat nos falvos fieri.
O
Domine , quia tam dignanter venifti ad me , non
dimittam te , nifi benedixeris mihi , tu qui aperis manum
tuam, &
imples omne animal benedi£tione.
O
utinam accipiam bcnedidicnem a Domino, mi- &
lericordiam a Deo falutari meo , quatenus eam de virtute
in virtutem , donec clare te videam Deum deorum in
Sion , quem nunc in Sacramento velatum , per fpecu- &
lum in cenigmate video.
IV. Vetc quoque proximis tuis , hisprafertbn quoshabes fin-
gulariter commendatos , hujm Sacrificii aut Sacramenti fruftum
applicari.
O Domine, cujus vifcera mifericordise patentomni-

bus : qui neminem vis perire , fed omnes homines falvos
fieri , ideoque pro omnibus mortem fubiifti , &
hoc Sa-
cramentum inftituifti : falvos fac fervos tuos, Deus meus,
fperantes in te : memor efto congregationis tuae quam ,
poflcdifti ab initio.
Salvum fac popidum tuum Domine , & benedic hae-
rcditati tuae , & regc eos , & extollc illos ufque in
sctcrnum.
Subvcni , qucefb , famulis tuis , quos pretiofo fanguine
tuo redcmifti. Mitte eis Domine auxilium de San&o
Sc de Sion tuere eos.
Miferere parentum , fratrum, amicorum, bene-
f adorumque mcorum , & N. N. Communica iis me-
ritum pretiofi finguinis tui , infalutem noftram efFufi;
ut in vita prsefcnti gratiam ad ferviendum & placen-
duin
: ,
DE SACRAM. EVCII ARISTI^. 403

dum tibi pcrcipiant & demum ad oeterna:: lic vitae
gloriam pcrvcniant ; &c te iplo fruantur oeternum , ut
opc gratix tux lic vitam prxfentem inftituant , ut tan-
dcm in ccelis xternx vitx praemia rccipiant. Addehic etiam
defimctos , ikc.
V. Pcr nwms & merita
beatiflinu Virgtnis Marke pete com-
Commumonem tuam.
mendari Deo Sacrificium attt
O dulciflima Virgo Matcr , quae eundem Dominum

qucm ego modo iulccpi de Spiritu fancto conceptum , ,
in iacratiilimo utcro tuo portare meruifti

; intcrccdc pro
meapud cundcm Filiumtuum , omnifque negligentiae

6c indignitatis , in fummi hujus Sacramenti lumptionC
commillx veniam mihi impetres. Vel ftc ora cum mellijhio
Bernardo
O Mater miiericordiae , per te precor accefTum ha-
bcam ad Filium & per te nos fuicipiat qui pcr te datus
, ,
eft nobis. Excuiet apud ipfum intcgritas tua culpam no-

ftrae corruptionis, & humilitas tuaDco tam grata noftra?
veniam impetret vanitaii iupcrbix. &
CopiofaCharitas tua noflrorum coopcriat multitu-
dinem peccatorum , &fcecunditastuaglorioiafcecun-
ditatem nobis confcrat meritorum. Domina noftra , O
Mcdiatrix noftra Advocata noftra tuo Filio nos com-
, ,
menda , tuo Filio nos reconcilia , tuo Filio nos re-

pradenta.
Fac 6 bcnedicta per gratiam quam meruifti ; per mi- ,
fericordiam , quam peperifti ; ut qui te mediante digna-
r
tuscft ficri particeps infirmitatis & miicriae noftrx , te
quoque intercedente participcs nosfaciat bonitatisac
gloriae f uae , Iefus Chriftus , Filius tuus , Dominus no-
fter, qui eft fuper omnia benedi&us in f xcula.
VI. Sanctorum, & inprimu Patronorum , opeacinterceflione
frutlum bujus Sacrificti, aut Communionis a Deopete.
O Sanctt Dei omnes qui jam pertranfiftis hujus mor-
,
talkatis pclagus & pervenire meruiftis ad portum feli-

,
E e 2 cita-
i
404 P A RA D I S I S E C T. V.
citatis ceterme ;
qui in carne viventes , fic Domino^fer-
viiftis , ut jam cum ipfb fne fine regnetis.
Obfecro vos per veftram charitatem , fecuri eftis de
vobis , fblliciti eftote pro nobis. Per ipfum vos rogo ,
qui vos elegit, qui nunc replet in bonis omne defiderium
veftrum , eftote memores noftri , qui adhuc in mediis
naufragii periculis verfamur.
Subvenite mihi miiero peccatori,qui ad portum quie-
tis,quem vos feliciter attigiftis, afpiro,ut per veftras ora-
tiones veftro tandem jungar confbrtio.
Sed interim, dum hasreo in via, opus mihi viatico eft ,
ut non deficiam in via. Viaticum noftrum eft Chriftus

ipfe Salvator ,
quo vos fatiamini in patria, nos fuftenta-
mur in via , donec veniat tempus , quo vobifcum fatie-
tnur &
nos ab ubertate domus Dei.
Adefte mihi , quadb , precibus meritifque veftris , ut
panis ille cceleftis , &
viaticum divinum , quod modo
lumpfi mihi contra omnes infirmitates , pericula
, in- &
fidias praeftet robur &
tutamen : ut in fortitudine cibi
illius ambulem per hujus mundi defertum ufque ad mon-
tem Dei , &

ibidem dulciilima illius fruitione vobifcum
jugitergaudcam; &
Deum una vobifcum laudem per
omnia fsEcula. Amen.
ADMONITIO
Ad omnes Chriftianos ,
praecipue Sacerdotes , de
pio hujus Sacramenti ufu.
IN fupcrioribns punciis antc &pofl Communionem , plus minuf-
ve ,
pro opportunitate temporis , poterit exerceri pius Afceta ; m
cibi tam exccllentis guflu frucluquefraudetur.
Vnde ennn fit, ut qui divina Sacramenta toties frequentant ; ad-

buc tamfriguii, torpcntes & imbecilles maneant ? Comedunt, & non
fatiantur ; bibtmt , & non inebriantur -, feminant multum & infe-
runtparum! Nonne is qui in boc Sacramentoreipfafumitur , efl
ignis
,
DE SACRAM. E VCII ARISTI^. 405-

ignis confumens ,
jugtter ardens , & ntmquam deftciens ? nonne lux
mundi ejl ? tionnc Caro epts vere cjl & Sanguis
cibtis , ejus vere
efi
pottts ?
Cur ergo de cibo tam pretiofo&pinguinonrepleturficnt adipe

& pmgttcdine anim.t nofira ? Cur , qui pane Angelorttm toties pa-
fcimur , adhuc dclcclamur filtquis porcorum ? Cur , qtii lucem &
folcm ipfttm totics rcciptmus , nonfulgemus ? cur morcs actitfque no~
firi radti non funt ? cur mundum non illujlramus ? Cnr , qut ad
ignem tam prope &frpe accedimus , non ardemtts , cnr altos quoque
non accendtmv.s ?
Nimtrum obiter & perfttncloric opus tam arduum gerimus ; ufu

potius ,
qttam affeclu ducimur. Meditationem negltgtmus , in qtta
debebat htc ignis exardefcere.

H<£C ftpe cogtta Chrifiiane ; fed tu inprimis Sacerdos j ne tan-
tam Deigratiam totks in vacuum recipiahs.
E X E R C I T I V M
mire elegans , & efficax
Poft MiiTam aut Communionem.
E.v P. Antonio Molina Carth. in Infirttcl. Sacerd. qui
afferit , hacforma utiliorem excogttari non poffe.
f~\ Pater mifericordiarum Deus totius conlblatio- &

^-J nis qui ex abundantia inrinita2 charitatis tuae dedi-
:
fti nobis unigcnitum Filiumtuum , ut omnis qui credit

in eum, non pereat, fed habeat vitam a»ternam ; utque ex
immenfb mcritorum ejus thcfauro noftra fuppleatur ino-
pia En cgo mifer peccator,fed per mifericordiam tuam,
:
.vocatus in fbcietatem Filiitui: nunc quoquc particeps

fa&us fum Corporis &z Sanguinisejus. Proindeque il-
lumjaminpecliorcmeo complc&or, tanquam rcm &
meam intime mihi conjunctam poflidco.
,
Atque ut talem, in unionc charitatis,qua feipfum olim

dedit pro nobis m ara crucis , & modo fe dat &z com-
municat in Sacramento Altaris tibi eum offero una
:
Ee 3 cum
4 o6 PARADISI S E C T. V.
cum omnibus meritis atque virtutibus in aeternam lau- ,
dem & gloriam tuam ut in iilo tibi perfecte

: compla-
ceat : & nos ,
qui tibi placere de a£tibus noftris non va-
lemus, dile&iilimi Filii tui meritis Sc patrocinio, perfe-
dte placeamus.
Offero tibi Pater lan&iftime , omnem ejus charita-
tem, religionem, obedientiam humilitatem pauperta- ,
,
tem maniuetudinem patientiam , cum aiiis omnibus

,
,
virtutibus , quibus excelluit ut totum, quod mihi defi- ,
cit, per illas iiippleatur.
Cumque ego debitas tibi gratias agere nequeam pro ,
beneficiis inme collatis offero tibi omnes laudes quas

, ,
ipie obtulit cum vifibilis inter homines veriaretur in

,
terra : Sc quas tibi nunc offert in gloria.

Cum vero fatisfacere nequeam tibi pro debitis , feu
peccatis meis ; offero tibi omnes ejus labores , jejunia
vigiiias , fatigationes , orationes ;
quidquid denique fe-
citaut pertulit primo inftanti conceptionis , quouf-
, a
que ipintum emiiit in Cruce omnes anguftias, dolores :
ac tormenta paflionis , omnem fanguinem pro me effu-

fiim, omnia vulnera pro me accepta , ac mortem prome
toleratam.
Eccehiceft thefaurus , Pater clementiflime , inquo
totam f pem repofui ; hae funt divitiae quas offero in f a- ,
tisfaclionem omnium debitorum meorum.

Adfpice pie Pater in faciem Chrifti tui ,
, cum fit &
hicFiiiustuusdileclius , in quotibi femper bene com-
placuit qui mihi nunc intime conjunctus eft , fupplex
,
rogo ut me quoque refpicias oculis miiericordias tuae.

,
Sub ejus protectione ac tutela , fub umbra meritorum

iplius compareo coram te , ut illum prascipue intuens
me quoque clementer ac benigne reipicias , tanquam
mancipium ejus, &
fervum pcrretuum.
Nepermittas,obfecro,ut perer.t iila anima,qiiD2 toties
in fe recipit Fiiium tuum , qui a te miilus venit in mun-
dum,
:

dum, quxrere & falvum facerc,quod pcricrat. IIoc pr«-
fta mihi pcr infinitam mifericordiam tuam. Amcn.
C A P. VI.
Alia Exercitia pro communicantibus continens.
PRAXIS brevior
Vie communicandi, tam Sacerdotibus quam Laicis; ttim ante,
tnm poft MiJJam, & Communionem accommodata.
1. Dtrige Intentionem.
OSummc ac potentiflime Deus , in Iaudem & glo-

riam fuprcmxMajeftatis tux;in memoriam fancliif-
fimx vitx, paflionis , ac mortis lefu Cbrifti Salvatoris mci
In gratiarum a&ionem, pro omnibus donis beneficiis &
tuis , mihi indigno pcccatori , &
toti Ecclehce tuae con-
ceffis ; In propitiationem pro innumeris peccatis meis ;
pro falute mea , &
proximorum N. pro folatio quoquc
Defunclorum N. &c. ego indignus peccator SS. Cor-
poris 6c Sanguinis Filii tui myfteria recolcre , feu rcci-
pere cupio. Vere Domine in Te folo totum eft, quod fa-
tiarc poflit cordis mci defiderium. Quid enim mihi eft
in ccclo ,&aTc quid volui fiiper terram ? nonne tu ipfc
eris mcrces noftra magna nimis ?
2. Aclum Contritionis exerce.
Sed & facrificium fpiritus contribulati Tibi mi Domi-

ne, una cum Sacrificio & Sacramento Corporis & San-
, Salvatoris mei humiliter offero.
guinis Filii tui Dolco
enim cx intimo corde, quod te Deum meum,fumme bo-
&
num , in me tam bencficum , ac toties in Sacramento
me reficicntem, unquam ofrenderim peccatis meis;prx-
fertim talibus , N. & N. qux tu nofti 6 Scrutator cor-
dium : fed & mifer ego peccator in amaritudine animsc
mcs dolcns confitcor. Vtinam nunquam offcndillcm
Ee 4 Tc:
40S P ARAD I S I S E C T. V.
Te: fed cor contritum & humiliatum Deus non de-
fpicies , Tu qui amore noftri dedifti nobis Vnigenitum
tuum , ut nos lavaret a peccatis noftris in fanguine
fiio.
3. Exerce Tidem.
Equidem credo firmiter,fi bone Iefu,& viva fide pro-

fitcor ,
quia Tu ipfe , & pote-
Deo Patri asqualis in gloria
ftate , verus Deus & homo, vere & realiter proefcns es in
hoc Sacramento : qui de ccelo miilus venifti in terra
quaerere & falvum racere, quod perierat. Ideoque vere
,
natus es de Virgine, pafTus, crucifixus, & mortuus, & in i
memoriam amoris tui Corpus & Sanguinem tuum 110- |

bis in hoc Sacramento reliquifti.
4. Exerce Spem.
Et quidni fperem in Tc , 6 fiimma fpes unica falus , & j

1
anima; meas ? aut quo fugiam , nifi ad Te , 6 Iefu, unicum 1
refugium meum ? qui dixifti ore tuo facrofanclo Venite : |i
ad me omnes , qui laboratis &

onerati eftis , &c ego refi- |t
ciam vos. \
O quam dulcia faucibus meis hxc eloquia tua Domi- 1 i
ne , fiipcr mel ori meo , ideoque venio confidenter ad al- H

tare tuum , ubi Te ipflim fpe plenus accipio. Si cnim Te j
habeam, quid non habebo ? quia Tu es,qui habes, po- &

tes omnia, &
bonus cs fuper omnia.
Dominus regit mc &z nihil mihi deerit , in loco pa-
, j:]
fcux ibi me collocaviti nempe ubi ipfe Paftor bonus, qui : i
pro ovibus fuis pofuit animam fuam, nos pafcit, non alio 1
cibo, quam Corpore Sanguine fiio. &

Quid non dabis homini , cui Teipfum dedifti ? Non
patieris utique bone Iefii, mihi aliquid ad falutem deeffe,
qui toties recipio,mectimque habeo Te falutis audorem.
T
]S on utique, propter nomen tuum, quod eft Iefus.
j\ Exerce Charkatem.
Vere cnim Deus Salvator mcus , <Sc bonus cs fupcr

cs
omncbonum. Et idco diligo
, Tc
Chriftelciu, quiex
nimio amore mei in carncm venifti , ad mortcm ufque &
dilexiftime, &infignum hujusamoris in Sacramcnto
Tc ipfum dcdifti. Amo inquam Te fupcr meipfiim Sc
, ,
omnia aut certe fic amarc Tc & tibi ibli fempcr adhas-
; ,
rcrcvchcmentcr dciidero utinam pcr virtutem Sacra-

,
mcnti hujus, tanta intcr Tc &c me coaleicat amoris unio,

ut nihil me icparare queat a charitate Chrifti Salvatoris
imei,
6. Renova Fropofttum.
Quae vero huic mco defiderio tuoque imperio adver-

fantur ,vel etiamqiuc cceleftishujusMannce guftum&
dulcedinem impediunt , vcl ut haec N. &z ifta ferio 8c N .
lincere cavcrc propono,idquc ex folo amore tui. uti- O

pam copiofa &
efficax gratia tua in virtutc unione , &
hujus Sacramenti fubveniat propofito voluntatis mex ,
per ic (tu nofti Dominc,)tam labilis &
inrirmce. Imper-
fcdum mcum vidcnt oculi tui , exTevero omnisiufK-
cientia mea.
7. Exercc Bumilitatem.
Sed quomodo audeo accederc adTe? Nonne tuo

Deus, Dominus,Creator,ac Redcmptor meus,Rex cceli
§c terrae, &c. At,quis ego ? Vilis terrae vermiculus, pul-
/is Cv cinis , &quod indignius eft, totics erga Te inobe-
liens & ingratus pcccator, &c.
Vcre Domine non fiim ,
Iignus,ut intrcs iubtc&um meumrSed memento Domi-

le, quia cum cffes Dominus omnium.affumpta fervi for-
naveniftiadnos Sc famiiiaritcr egifti cum Publicanis

,
?c peccatoribus. Dcnique humiliafti temetipfum uique

tdmortem. Illaquadb te moveat humilitas , utmevi-
Ee y lem
4io P ARAD I S I S E C T. V.
lcm & humilem non defpicias. Sed clementer ad me
venias : aut venientem ad te benigne fufcipias.
8. Pofiula gratiam.
Rogo te itaque 6 Pater rcterne per vim illius fortiiH-

mi amoris ,
qui traxit Vnigenitum tuum e finu tuo in
Virginis uterum, ut homo fieret propter nos homines :
Rogo vehementiam defiderii illius quo defi-

te per ,
derabat in ultima Ccena manducare Pafcha cum Difci-

pulis fuis j &
perficere opus redemptionis noftrse. Per
vim quoque illius amoris , quo facrificium facramen- &
tum Corporis &
Sanguinis fui in memoriam immenfi
amoris fui , & pignus futune gloriae inftituens , ipfis & i
nobis omnibus ieipfum in cibum dedit.

Rogo te quoque per virtutem illius ardentiflimaB Cha- ]
ritatis,qua femetipf um Tibi aeterno Patrifuo iD ara Cru-

cis in facrificium &
pretium pro nobis peccatoribus re-
dimendis obtulit , ut falutari gratia tua ita me dirigas , &
facris myfteriis Corporis &
Sanguinis ejus ita digne me
femper uti facias , ut copiofum inde frucl:um robur &
contra omnes Mundi, Carnis,ac Daemonis infidias con-
fequar, Vitia, & hrec N. maxime fugiam.
Virtutes vero ftatui meo maxime neceflarias velut ,
Charitatem, Humilitatem,Puritatem, N. & N. diligen-

tius exerceam, & fidelius Tibi in dies fervire ftudeam.
9 Ojfer Teipfum & omnia Deo.
.
Quid enim aliud retribuam tibi Domine pro omni-

bus qua2 retribuifti mihi ? Nonne vitam meam , corpus
& animam & omnia , debeo qui donafti gratis o*-
tibi ,
mnia, imo ipfum Filium tuum, qui pro me vitam ani- &
mam fuam pofuit ?
Vere Domine me totum Tibi debeo , qui reo redi- |
mendo innocentem Filium totum impendifti. Vtinam

poflem exhibere corpus meum hoftiam viventem , iau-
dam,
,
DE SACRAM. EVCHARISTI^. 4 i£
ftam Deo placenwm.
,
Vtinam anima mea tfbi vivat, &
omnia mca ferviant tibi. Eccc paratum cor mcum Dcus,
paratura cor mcum. Tu , quxfo Domine , cjui animum
potius quam manum rclpicis , fervum paupcrcm ne de-
ipicias non habentcm , quod gratius ofFcram Tibi
;
quam eum in quo tibi benc complacuit deinde pro-

, :
rcrentem duo minuta id cft , corpus , animam meam &

Iquse in tuum obiequium &
omne beneplacitum pure ac
iplanereiigno.
Communioncm cum
o oblationem aut
io. luiwe tttani obla-
tione &-7)ieritii Chrijii.
Tu vero mi dulciifime Redemptor, Advocatus Sc

Mcdiator apud Dcum Patrcm, ne deipicias me,fedobla-
tioncm indigni peccatoris una cum ian&iffimis operi-
,
bus tuis in iuprema charitate fa&is , aeterno Patri pro-

,
pitius ofler £ccommenda.

Conjunge hoc officium fervitutis meae cumpretio-
fiffimo illo facrificio , quo te D e o Patri in eminen-
iffima charitate & obedientia in ara Crucis obtulifti.
Ecce Domine inops & pauper fiim ego tu vero dives ;
in meritis & miierationibus , fed quibus divitias boni-

atis tux potius , quam miferis peccatoribus cumula-
i ? fuccurre ergo paupertati meae ex immenfo thefau-
ro mcritorum tuorum &
ex abundantia infiniti amoris
,
ui perfice omnes a&iones meas. Et nunc praefertim

Taeparationis & devotionis meae circa haec tremenda
yfteria nimis exiguae & infufficientis defe&um cle-
,
enter adimple.
ii. Deo Patri repufenta merita Filii.
O Patcr actcrne,refpice in faciem Chrifti tui. Ecce hic

*ft Filius tuus diiedlus, in quo Tibi bene complacuit 6c :
ramen Mundum,ut Filium tuum unigenitum

fic dilexifti
iares pro mundi falutc. Nimirum ut fervum redimeres^

Filium
4 i2 PARADISI S E C T. V.
Filium tradidifti ; illum quoque pro nobis Advocatum
apudTe &c Mediatorem efle voluifti,ut quod noftris non
pofTumus,ipfius meritis apud Te confequamur. Illius fa-
crificiiim in Cruce pro nobis oblatum , illius opera &c
merita ut perfe&iflima funt , ita non poiTunt Tibi non
effe gratiflima.
Vtinam illius abundantia meam fuppleat inopiam , ut
ob honorem &c amorem Filii gratum quoque nunc ha-
beas iervi tam vilis obfequium.
12. Sanclos, maxime Vatronos tnvoca.
Ad vos quoquc 6 Sandi & Amici D e i fiipplex con-T

fngio.Te imprimis 6 fandtiflima Dei Matcr Virgo 8c
, , .
Patronamea, quasgratia plenaDeum&hominempu-j

liflimis vifceribus tuis meruifti portare.
Et yos 6 Sandi N. & N. Patroni mihi iingulariter
,
eleclii & diledi. Vos modo videtis illum facie ad faciem,

Sc pleno ore manducatis panem illum , quem nos non
nifi per fpeculum in amigmate aipicimus , 8c fpecicbus
velatum accipimiis. Vtinamveftro inteiventu adjutus

hoc ccelefti pane Sc viatico digne iaepius reficiar in via
ut tandem vobifcum eo fatiari merear in patria. Amcn.
PRAXIS BREVIS PIE CE-

lcbrandi & Communicandi Sacerdotibus &c Laicis,
Tum ante , tum poft MifTam ad Communio-
nem utilis.
Obfcrva bic aclm pMcipuarum Virtutum.
ODulciftime Salvator Chrifte lefu, Adoro teintoto

corde meo : &
Gratias ago tibi ex intimis vifceribus
animse mea; , quod tanta charitate nos miiere perditos
rcdemeris pretio Sanguinis tui. Et in hujus Amoris tui
memoriam, nec non in pignus futurae glorias , tam admi-
rabili Potentia , Sapientia Sc Bonitate dederis nobis in
cibum
-,
DE SACRAM. EVCIIARISTI^. 413

.cibum «Sc potum ipfum Corpus &c Sanguincm tuum.
iDeniquc ad h.rc divina Myfteria , me viliilimum pccca-
[jtorem in numerum tuorum [Sacerdotnm] iervorum , tua
abili clcmcntiavocaredignatus lis.
Sed heu infelix ego homo qui ha&enus tam indigne

,
vocatione mea vixi , &

toties , &c tam graviter te Deuih
Imcutn offendi peccatis meis ( praefertim his N. ) At
Inunc de iis doleo cx intimo corde meo ; ob Amorem tui fu
Iper omnia &
dcinceps Tibi foli fervire, placere
: ad- , &
haricrepropono.
Proindequc nunc accedens ad Menfam Convivii tui
lex omni affectu cordis mei tibi [hoc ftcrifcium Mijfe] di-
jtmiflimam hoftiam Corporis &
Sanguinis tui , quam tu
llpfe fcmel pro nobis in Ara Crucis obtulifti,pura fim- &
Iplici Intcntione, ojfero ad laudem 8c gloriam iEternas
IMajcftaris tux ; ln mcmoriam facratiflimas Incarna-
Itionis, Vitce, Paflionis, ac Mortis tua?.
In gratiarum actionem pro omnibus donis benefi- &
lciis toti ccetui Eledtorum
, &
mihi, licet indigniflimo,
,
iiucufque pra:ftitis:vel unquam praeftandis : In propitia-

Irionem pcccatorum. Pro falute quoque Fidelium Vivo-
Irum, N. Et folatio Defun&orum N.
Et utinam ex omni affcc"tu,fervore,& defidcrio Ami-
iTorum tuorum , feu jam regnantium in ccelis , vel adhuc
"nilitantium in terris , hoc tam grande tuae pietatis opus
jeragere poflem, (yel potuijfem.)
Corde fiquidem Credo mi lefu, Sc ore confitcor, quia
,
I Patcr Êternus Deus feipfb fiimmc beatus , potcns , pcr-

,
eCtus , &
nullius egens fecundum infinitam miiericor-
iiam luam iic dilcxit Mundum , ut te Fiiium fuum Vni-
genitum nobis daret Salvatorem.
1 Crcdo quoquc, quodTu ipfc Patrii£qualis pero-
unia , ex vi immeniae charitatis de finu Patris de-
tuae
ce/idifti in uterum Virginis , <Sc propter nos homines
lamofaclus e$.
Crcdo,
414 P A R A I S I D
S E C T. V.
Credo,quod ex amore noftri hoc Sacramentum in ul-
tima Coena inftituens , verum Corpus Sanguinem &
tuum , id eft , Teipium nobis ad manducandum dedifti.
Et denique Patri tuo fa&us obediens uique ad mortem ,
temetiplum pro nobis hoftiam in Ara Crucis obtulifti.
Ideoque Spero inte , &
magna riducia venio ad te 6 ,
Domine , qui noftri caufTa tam mira facere ; tam dira &
pati voluifti. Quid enim negabis , qui fic amafti, ut tc-
ipium dares ?
Amo te quoque 6 Bone lefu , ex tota virtute cordis

meij 6c femper dcinceps, & in ceternum amabo; ii tu dc-
deris.
Sed quid retribuam tibi Domine , pro tanto muncre
& pro omnibus quas retribuifti mihi ? Ecce Abnego me-
metipfum &
totum me , id eft Corpus , Animam , 8c
omnia mea in omne beneplacitum benigniflima? volun-
tatis tux plene refigno.
Verum quid habeo , quod non acceperim ? Quid eft
homo fi comparetur Fa&ori iuo ? Quid vilis Creatura
,
vemiis terrse , mifer peccator , & fervus inutilis praaftare

poterit Deo, Creatori ac Domino fuo ?
Agnofco quia inops & pauper ium cgo : ideoque H«-
viilw me fub potenti manu tua. Tu vero 6 Domine Iefu
utpote Advocatus & Mediator meus, dives in meritis.&
miicrationibus, iuicipe cauflam mcam.
Et ex thefauro immcnfas charitatis tuce fer opem in-
opijemece : &pretium Sanguinistui , omniumque me-
ritorum tuorum repraefenta >£terno Patri tuo ; &. hinc
iuppleomnem dcfeclum meum , pra?cipuehujusme32,
heu , nimis modicae &
imperfedta? prajparationis, qua ad'
liazc SS.myftcria venio; ut ficEiperTcplaccatoble-
quium indignifEmae fervitutis meas.

Fac ctiam 6 Bone lefu pcr omnes miferationes tuas
, ,
tit hoc tremcndum Myfterium admirabilc donum &

charitatis tua?, dcbita femper Fide, Rcvcrentia &c Grati-
tudine
;
DE SACRAM. EVCHARISTIvE. 417

idque puro & ardenti corde nunc 6c
tudinc profequar :
lempcr rccipiam Statum hunc quoque meum N. ad

:
quem me cx iingulari gratia vocarc dignatus es,Charita-

tc, Caftitate, Humilitate, Maniiietudinc, Patientia , So-
brictatc,drr. Moribufquc tibi placitis,& [Saccrdote,] fideli
lervo tuo dignis excolcre ftudeam. Idque ut fervitus mea
magis tibi placeat : Ad majorem gloriam tuam, Ecclefias
utilitatem, & propriam, proximique falutem.
Vnde tandem lupplcx obfecro , ut per virtutem Cor-
poris &z Sanguinis tui abftrahas cor meum efficacitcr ab
omnibus noxiis aflfe&ibus , N. qui guftum ac fru&um
hujus Sacramenti impediunt, intime tibi unias,& & in-
corpores , ut guftem quam fuavis iis Domine , & unus
tccum efficiar ipiritus, ut tu in me, ego in te maneam &
adeoque nihil fit , quod me unquam feparare valeat a te.
Nam tibi adhaercre mihi bonum eft,efrr. Quid enim mi-
hi eft in Ccclo , & a te quid volui fuper terram ? 6 pars
mca Deus in aeternum !
Modus brevis & utilis excitandi affe&us ante Sc

poft Communionem.
Ex P. Chrijt. Mayer.
AMabilis Deus cordis mei,unde mihi indignifli-

lejii,
mo peccatori tanta dignatio, tantaque dile&io tan-

tx Majeftatis , ut me oculis miiericordise tuse tam beni-
gne ref picere , tam amanter vifitare , tam mifericorditcr
reficerc , tam paterne fovere , tam iuaviter , efficaciter ,
mirabiliter , ad gloriam mihi praedeftinatam , ut fpero ,
deducere hucufque digneris ?
Benedi&a fit in aeternum infinita Bonitas,Charitas,&
Mifericordia tua, qua mc ingratum, cum Patre fancto &
Spiritu ab aeterno hc dilexifti ; dccernendo mc cum Ele-
&is omnibus iic Creare,Redimere,Dotare,Vocare,Con-.
fervare,Glorificare: qua mc iutcmpore quoad corpus,&s
ani-
4i6 PARADISI SECT, V.
animam fic Creafti , Confervafti , Dotafti , tanto pretio
lacrymarum fudoris , , & fanguinis tui pretioiiflimi olim
Redemifti; tam liberaliter idem pretium mihi applicafti
Sz nunc applicare non definis , lic juftificando , fic vo-
cando , fic prcefervando , fic ad bra-
, fic te mihi uniendo
vium gloriae invitando.
Agnofco , &
ampledor charitatem tuam aeternam cr-
ga me, omnefque Ele&os tuos, atque illorum, omnium-
que creaturarum poflibilium poftibili affeclu medullitus
gratias ago.
Agnofco , & deteftor ingratitudinem meam tantam
erga te, atque intime Doleo teque Dominum meum, ac :
Deum meum fimili affe&u Adoro, Laudo, Glorifico in :
centrum nihili mei infra omnes me dimitto, Sc Majeftati

tux inclino i cum gratia tua fola fim id, quod fum.
In te, 6 infallibilis Veritas, Credo in te 6 unica fpes : ,
mea, mihi plane diffidens Spero te Amo , amabo fii- : &

per omnia, in aeternum,6 Fons omnis boni infinite ama-
bilis Gaudeo de omni perfe&ione beatitudine , glo-
: ,
riaj & beneplacito tuo ; meque tibi ufque in mortem ,
& annihilationem mei Refigno : totus tuus efle , &c m

asternum pcrmanere defidero ficut tu totus meus efle :
dignaris ; omnem vitam meam obfequio tuo gratis offe-

ro, &
infinitas vitas, fi haberem, lubens offerrem.
Omnia pia dcfidcria te gloriricandi . quoe unquam ha-
bui, renovo, prava revoco, ac deteftor, Sc contra volun-
tatem meam efle, ac fore proteftor. Vtinam te fic iempcr
amaflem, &
nunquam offcndifIem,ncc offendcrem poft-
hac in ceternum
Doleo de omnibus peccatis mcis , quia tibi quem di- ,
omnia difplicent cupio 8c propono ferio e-

ligo fiiper , :
mendareomnia , maxime hunc particularem defecl:uml

&
N. novo fcrvore me totum tuo impendere fervitio,co-
nando omnia agenda pcrfccic faccre maxime hanc vir- ,
tutem cxercere,N. aut reformare hanc a&ioirem ordina-

riam, N. In
; ,,

In fatisfa&ionem me totum tuo offero beneplacito :
veniam cum finali gratia precor fpero per te bone le-

, &
fu, 111 cujus mcritorum abyffum me demergo.
Tu aetcrna charitate tua fupplere digneris omne im-
pcrfectum meum, per tua fan&iffima mcrita : meque tuo
in omnibus conforma beneplacito , &c gratiam errtcacem
largire, hos defe&us emendandi, has virtutes excrcendi
aut acliones ordinarias reformandi & perievcrandi m
,
vocationc, & gratia tua ufque ad finem ut Te 6 in : Iefu ,
quem crcdidi , in quem fperavi quem dilexi in

,
via , cum
Ele&is omnibus videam : amem , laudem, gloriflcem ae-
ternum in patria.
1 1. Per candcm charitatem tuam , qua cum Patre, 8z
Spiritu fan&o fic dilexifti mundum, 6 bone I<?/#,memen-
to , &miierere totius Ecclefix tuae iandte , ejufque Ca-
pitum, Pradatorum, Principum,Paftorum: Statuum Ec-
clefiafticorum , Ssecularium, Religioiorum, omniumque
3ui maxime poffunt glorix tux, ialuti animarum pro-&
effe, & obeife
Parentum item Fratrum, Bcncfactorum, Sc Amico-
,
rum mcorum qui ie mihi commendarunt qui me con-

,
:
triftaverunt, aut quos ego contriftavi, offendi,juvare ne-

glexi , quos per me indignum in viam falutis dirigere de-
crevifti, omniumque vivorum &c defun&orum , pro qui-
bus mori dignatus es.
Horum omnium propitius miierere , defundis re-
quiem , vivifquc gratiam concede , ut tibi perfe&iflime
ficut fcis , & vis, placeant per merita B. Virginis Maru
, ,
Matris tuae ,& omnium San&orum quae tibi tuis unita ,
offero, ut ea repraefentes JEtemo Patri, (una cum omni-

bus deiideriis, conatibus & oblequiis meis, valde imper-
fectis ,
) fa&us ufque ad mortem,nunc
cui olim obediens
gloriofus Pontifex ad interpelJandum pro nobis.
afliftis
Pater reipice in faciem dilecti Filii tui,& per eum mi-

fererc nobis , gratiam largiens , ut te cum eodeni dilecto
Ff Filio
4 i3 P A R AD
S E C T. V. I S I
Filio tuo, Sc fan&o Spiritu cognofcamus , amemus, lau-

demus, Sc glorificemus, cum omnibus Eleclis tuis nunc,
Sc in a?tcrnum.
Miferere noftri Domine mifcrcre noftri , adjuva
, &
nos , ficut nofti nobis neceiTe efle in corpore , anima. &
fcis omnia, potes omnia, qui vivis, regnas in fecula. &
1 1 1. O
Regina San&orum omnium , fancle Ange-
le cuftos , omnes fan&i Patroni mei , pro omnibus be-
nericiis nobis collatis , Sc conferendis in asternum Ma-
gniricate Dominum mecum , Sc exaltemus nomen cjus
in idipfum.
EXERCITIVM PECVLIARE.
Vro Sacerdotibits ante MiJJam.
o
tor
Summa Sc adoranda Trinitas
na Deitas , Deus Creator
,
meus fumme potens, fapiens, bonus, juftus

;
,
, una , vera, Sc astcx-
Salvator, &Guberna-
& mffe-
ricors ; ego creatura tua quamvis indigna , te laudare ;
,
& fcrvire defidero

tibi ;
quia ad laudandum te creatum
& fingulari gratia tua vocatum me recognofeo. Sed quis
tu ? Deus ac Dominus omnium Rex cceli terra? : &
magnus Sc laudabilis nimis ego vero viiis terrae vermi- :
culus pulvis
,
&
cinis, &, quod indignius toties erga te ,
inobediens , &
ingratus pcccator : quomodo aufim &
vcnirc ad facrificandum tibi , Sc confitendum nomini
tuo, Dominc ?
Verum facrificium tibi gratum eft
, fpiritus contribu-
latuscor cOntritum Sc humiliatum Deus nondelpicies.

,
Doleo itaquc ex toto corde , quod unquam offendi te, 6

Deus meus Sc f ummum bonum meum. Averte faciem
,
tuam a pcccatis meis Sc refpice in faciem Chrifti Filii

: ,
tui unigeniti hic eft enim dilectus in quo tibibene

: ,
complacuit quem tantis gratias donis tam large cumu-

:
lafti, ut de plenitudine cjus nos omnes acciperemus.
Ego
DE SACRAM. E VCHARISTIi£. 419
Ego itaque licct indignus peccator, attamcn, pier gra-
tiam tuam Sacerdos & iervus tuus, offero Tibi 6 fumme
Deus , facrificium Corporis &
Sanguinis Domini mei
Iefu Chrifti : idque facere fummopere defidcro,cx omni
affectu , fervore, & dcfiderio, quo illud unquam obtule-
runt Sancta tecum nunc gaudentes m ccelo, aut offerunt
pii etiamnum viventes in terra.
In unione quoque immenfae illius charitatis , qua fic
dilexifti mundum, ut Filium tuum unigenitum nobis da-
rcs : In unione amoris ,
quo ipfe de finu tuo venit, in ute-
rum Virginis,& Homofitttts eft. In unione facrificii admi-
rabilis, quod idem Vnigenitus tuus, in ultima Ccena,co-
ram Dif cipulis fuis inftituit,& tandem in Cruce moriens
coniummavit.
Et fimul offcro tibi pretium fanguinis ejus , cun&of-
que laborcs dolores omnem thefaurum charitatis
, , &
ejus: Merita quoque beatiflimae Matris ejus omnem :
iidem, pcm, f &

charitatem Iuftorum omnem humilita- :
tem , & mortiricationem vere Pcenitentium : omnes

gratiarum actiones , & laudes , quas tibi univcrla Eccle-
iia, tum militans in terris, tum triumphans m gloria per-
fblvit.
Et primo quidem ad fummam divinae Sc
illud offero
lEtcrnae Majelhitis tuae gloriam,cuItum,& adorationem,
tibi velut fupremo Deo, Domino,ac rerum omnium au-
. dtori debitam. In honorem quoque & commemoratio-
fcnem facratiflimae Humanitatis ,Incarnationis , Nativita-
tis Paflionis , Mortis , RefurreAionis ,
, Afcenfionis &
Domini noftri Iefu Chrifti.
Deinde offero tibi hoc facrificium in gratiarum actio-
nem pro tam admirandis donis , & charifmatis frnctit-
,
fimae humanitatis Filii tui Iefu Chrifti collatis : Et pro

pietate magna nimis qua illum nobis in Patrem ac
illa ,
Magiftrum Advocatum ac Mediatorem dedifti Pro

, :
innumeris gratias donis , & virtutibus ,

quibus ornafti
Ff 2. beatif-
420 P A RA D I S I SECT. V.
beatiflimam Virginem , Filii tui Matrem , fanct.os Ange-
los , & omnes Ele&os tuos & ; inter cseteros San&um
N. vel SS. quorum hodie fcftum feu memoriam celebrat
Ecclefia : Item pro omnibus beneficiis tuis & auxiliis
gratias , toti congregationi Fidelium tuorum in genere ,
vel in {pecie collatis ; & iis maxime quibus praedeftina-

,
tos praevenis , & profequeris , eofque efRcaciter in finem

fuum dirigis.
Peculiares quoquc hanc gratiflimam obla-
gratias,per
tionem Filii tui, pro omnibus beneficiis tuis
ago tibi ;
mihi a principio vitse meae , in hanc ufque horam tam li-

beraliter praeftitis ; prascipue vero , quod me indignum
peccatorem,nullo meo merito,fblo beneplacito bonitatis
tuae, ad hoc ofHcium Saccrdotale,ipiis etiam Angelis ve-
nerabile, ad hsc inquam lacroianclia Myfteria Corporis
,
& Sanguinis Filii tui traiflanda, Sc difpenfanda,inter mi-

niftros tuos aflumere dignatus fucris , ad laudem & glo-
riam nominis tui ; & aafidelis populi falutem.
Praeterea , quia Filius tuus eft propitiatio pro peccatis
noftris , & totius mundi ofFero etiam tibi , 6 fumme :
Deus , hoc facrificium in expiationem peccatorum

, , &
latisfact-ionem, pro injuriis, contumeliis, blafphemiis, &C
peccatis omnibus, qua? pailim in toto mundo fiunt,con-
tra gloriam Nominis tui, heu, quam multa gravia fed & !
major eft apud te miiericordia ; copiofa apud Filium &

tuum redemptio j imo copiofior omnibus mundi crimi-
nibus fatisfa&io ejus En fanguis Filii tui clamat ad te
:
de terra ; utique non vindi&am, fed veniam. Parce Do-

mine parce populo tuo , quem redemit Filius tuus fan-
,
guine iuo.
Denique quia in hoc facrificio ipfiimomnis gratia;
fontem, Sc omnis noftras falutis audorem tradamus, of-
fero tibi hoc facrificium Filii tui , ut per ejus fanguinem
& nomen petentcs impetremus , quod noftris meritis
non valcmus.
Propter
DE SACRAM. EVCHARISTIi£. 421
Propter hunc itaque refpice Ecclefiam fponiam ejus ,
eamque tibi fine macula &
f uga fpcciofam exhibe ; fi-
dem fpem, charitatem ei adauge ; Periecutorum Sc ho-

,
ftiumcjuscontereiuperbiam. Hccrcfes ie&asexter- &

mina. Populis a fide alienis veritatis tuae lucem infun-
de; eofque adduc in ovile tuum: ne pereant tot ani-
mae ad imagincm tuam creatae , Sc ianguine Filii tui
,
redemptac.
Provide Eccleiiae tuae Praeiules & Paftorcs fideles j
feu operarios ftrcnuos , 8c irreprehenfibiles ,

qui ibllicite
vigilent in cuftodia gregis fibi commifli , &
exemplo Fi-
lii tui , fummi Paftoris , etiam non dubitent animas fuas
ponere pro ovibus fuis.
Da univerfis , quos in Clerum feu Religiofae vitae fta-
tum vocare dignatus es , morum ac vitae ianclimoniam ,
zclum pro honore tuo &
proximorum falute , in eis
,
accende ut fideles inveniantur miniftri tui &c dilpenia-

, ,
tores myfteriorum Dei.

Supplico tibietiam, 6RexRegum, proRegibus,
Principibus, 8c Magiftratibus Chriftianis ; ut des eis pa-
cem & concordiam ,zelum &c amorem juftitiae , fidelem
fubditorum curam 5 in fide &
Ecclefia tuenda conftan-
,
tiam.
Refpice propitius fiiper omnes congregationes illis
commiflas; &
omnia membraEcclefiae &Politiae cle-
mens protege ; ut qua quifque vocatione vocatus eft ,
in ea tibi digne , &
laudabiliter ferviat. Da Iuftis perie-
'<
verantiam ; Proficientibus fervorem; ied praecipue pec-

catoribus pcenitentiam. Tu enim non dele&aris in per-
ditione morientium,ied ut mortui viverent.Filium tuum
mori voluifti. Trahe ergo ad te pcccatores funiculis cha-
ritatis tuae ; nec enim venire poterunt , niii charitas tua
traxerit illos.
Exaudi 6 clemens eorum inprimis vota 8c
, , deii-
deria ,
quorum mihi cura fingulariter inciunbit : vel-
Ff 3 nt
422 PARADISI SECT, V.
ut parentum , cognatorum , , amicorum benefa&o-
rum , &
inprimis eorum , quorum anima? mihi com-
mendatae funt : &
de quibus aliquando rationem exi-
ges a. me. Dirige omnes , quxfo , in viam falutis aster-
nos , ut te donante tibi placita cupiant , tota virtute &
perficiant.
Intuere omnes tentatos , segros , in anguftiis Sc peri-
culis pofitos , efto benignus confblator afflidorum
, Sc
Pater pupillorum clemens quoque Iudex Viduarunij Sc

;
Prote&or omnium Fidelium Chriftianorum quia ad te :.
funt oculi omnium , donec miferearis eorum. Inimicis

quoque noftris parce Domine ; fac ut ament te fuper
omnia proximos propter te.
;
Refpice quoque ad animas in Purgatorio detentas (Nw

Sc N. quibus tu fcis me magis obligatum. ) flt illis ple-
num refrigerium ,
per hoc magnum falutis noftrae pre-
tium , id eft , fanguinem Filii tui, cujus una guttula cun-
cta totius mundi fufficiens eft expiare delida.
Ecce Domine , quia voluifti me fungi Sacerdotio
pro his omnibus legatione fungor apud te omnes a me :
exfpc&ant elevationem manuUm mearum , facrificium

hoc incruentum utinam dirigatur , flcut incenfum m
:
confpeautuo.
Verum 6 Domine quia fum ipfe circumdat,us infir-
,
•mitate quomodo laudabo te cum non fit fpeciofi laus

; ,
in bre peccatoris ? aut quomodo pro alienis peccatis

interceffor veniam , qui de propriis non fum fecurus ?
Ecce itaque unicus advocatus , & Mediator nofter ,
qui
& condigne laudet te & , interpellet pro nobis Filius
tuus. enim nobis Sacerdos
Ille hoftia , offerens 8c , &
Agnus innocens, in quo macula non eft,nec
oblatio. Ille
dolus inventus eft m ore ejus, Ille clamans ad te mere- ,
tur exaudiripro reverentia fua. Ule infinitum tibi the-

,
faurum Sc pretiumexhibet , provotis, neceflitatibus

anguftiis , 8c periculis omnium ,
pro quibus ipfe tibi
fa&u*
fa&us cft obcdiens nfcjuc ad mortcm ; ik. vclut Paftor
bonus poluit animam fuam.
Pcr cum itaque da &c mihi , ut hunc Statum, ad quem
mc vocarc dignatus cs , virtutibus illi dcbitis ac neccfla-
riis, velut charitate, zclo, caftitatc, manfuetudine, humi-
litatc &c. diligenter cxcolam. Tu mc fac , qualcm me
,
tibi vis habere miniftrum ; Iuva Domine , 6c quod vis ,

jubc. Quis enim mundum cx immundo facict ? nonne
tu, qui ex nihilo facis omnia ?
Ideoque rogo te Domine ex intimo corde meo ut ,
per virtutem Corporis Sc fanguinis Domini noftri lelu

Chrifti, jungas Sc incorpores me illi intimc
, utunus ,
cum ipfb efficiar fpiritus, ut illc in me, & ego in ipfb ma-
neam ; nec quicquam fit, quod me nunc, aut in aeternum
icparare queat a charitate quas eft in Chrifto Ieiu Do-
,
mino noftro. Amen.

Voterant bic quoque ex Tboma de Ketnpis lib. 4. de Imitatione
Cbrtjii , feltgt orationes & excrcittajpiritu pknijftma ad Mifjam &
Communioncm Pic injittuendam. Sed libellus ijiepajftm cji in ma-
nibus omntum , & nova etiam cura , in gratiam piorum per nosad*
wnatus, auclus o" tllujirattts : inde petat cui lubct.
Ad Sacrumfaciendunipuvia oblatio S. Bonaventuu.
ECce.cceleftisPater, recolcns mortem illamunigc-

niti Fiiii tui Domini noftri lefu Chrifti offero tibi ,
hanc hoftiam ,
quam ipfe olim obtulit pro mea & fotius
mundi falute. Ecce ad altare tuae majeftatis tranfmitto
oblationem vivajri , quam tu in miferatione multa miiifti
! ad altare crucis immolandam pro nobis. Recordare ergo
iilius facrofan&i fudoris ,
quaii guttae fanguinis decur-
rentis in terram.
Refpice illam virgineam carncm , verberibus crudcli-
:erflagellatam, colaphis 8c alapis crfam, livoribus tumi-r
lam, fputis maculatam, fanguinc cruentatam, fpinis per->
roratam, clavis conrixam, lanceayulneratam.
F f4 Illa
Illa ergo pietas ,
quae Filium tuum traxit & vicit , ut
in ftatcra crucis totius mundi peccata libraret,ipfa te co-
gat Pater milereri nobis mileris. Refpice oblecro non
noftra peccata , fed in faciem Chrifti tui. Non enim in
juftificationibus noftris preces noftras profternimus, fed
in multitudine miferationum tuarum.
C A P. VII.
De modo pie audiendi Miflam.
ADMONITIO
de Excellentia , Vtilitate Sc Reverentia
facrificii Miffa;.
QVi Miffam indies non audit , vel etiam nonfacit , cum poteft
velutrumque negligentius facit , is dignitatem &utihtatem
tanti facrificii, velignorat, vel certe, non utpar ejl, nftimat.
In Miffa enitn totumfalutis noflu'pretium , & omnis meritorum
Chrifti thefaurus cuivis chriftiano proponitur ; &pucipua & fidei
redetnptionis noftra myfteria renovantur.
Incurius ergo falutis fux, in Deum quoque ingrattu , & adpietatis
cjficia nimium languidus convincitur ;

qui beneficium redemptwnit
fuxfepittspia mentis meditatione , &grato in Deum affeciu non re-
cofit : adeoque opespretio tam magno, id eft, Chriftifanguine partas
& tanta viu Chriftian<zpY£fidia negligit.
Trcquentem utiquePaffwnisfux, & gratam amoris fui erga nos
wemoriam Salvator a nobis requmt , cujus tam nobile , puftans &
Tnonumentum Hcclefu fiu reliquit, dicens : Haec quotiefcunque
feceritis, in mei memoriam facietis.
Itaque non erit abs re, hic qu&dam annotare, qu& & tanti facrifi*
cii dignitatem, ac utilitatem palamfaciant, &fidehbus majorem ejus

reverentiamftudiumqueconcilient.
Quisenim fidelium,dif S. GregoriusM.4 Dial. cap.^6^
habere dubium poflit , in ipfa immolationis hora ad Sa-

ccrdotis vocem ccelos aperiri -
3
in iilo Iefu Chrifti myfte-
rio
,
,
DE SACRAM. EVCHARISTIjE. 42?

rio Angelorum choros adefle , fummis ima fbciari , ter-
rena cceleftibus jungt ; unumquc ex vifibilibus atque in-
viilbilibus fieri ?
Confirmat Im Chryfbft. lib. 6. de Sacerd. Per id tempus ,

tnquit , quo facrificium pcragitur , Sz Angeli Sacerdoti
afliftunt, &
cceleftium poteftatum univerfus ordo cla-
mores excitat j &
locus altari vicinus in illius honorem
qui immolatur , Angelorum choris plenus eft Id quod :
credere abunde licet vel ex tanto illo facrificio , quod

,
tunc peragitur. Nimirum Dominumfuum fine fatellitum ob-

,
fequio relinquant beatiilli, & adminijhatorii Sptritus , & velut

atriici tanti Regis ?
Sed audi fententiam mirabilem , attamen reriflimam , quam

\babet auclor valde pius & doclus , P. Antonius Molina , lib.
& Infi. Sacerd. Traci. 3, cap. qua omnes

9. Si charitas, inquit,
omnino fandti jam inde ab orbis principio arferunt , 8c
cx hoc in finem ufque ardebunt , fi merita cun&orum
& pra»conia Deo fa&a cumulentur; fi tormentaMar-
jtyrum , qui heroica fortitudine vitam fanguinem pro &
Chrifto fuderunt fi virtutes Confeflbrum , Patriarcha-
:
rum , Prophetarum , Monachorum , Eremitarum , cae-

terorumque omnium , qui alio genere Martyrii magtS
prolixo , &
certa quadam ratione magis difficili feipfos
cruciaveruat , & jcjuniis , vigiliis , oratione rebelles
fregerunt appetitus.
Deniquefijungantur omnia obfequia Deo prasftita
quamvis gratiflima , praeterita , praefentia , futura : norx
cam perfe&am laudem honorem comple&entur &
quam vel ea f ola MifTa , quam Sacerdos humillimus 8z
pauperrimuscclebrarit.
Et nefine ratione loqui videatur, addit : Ratio hujus efl, quia
in omni Miila Chriftus eft principalis Sacerdos ,
qui ut
talis , aclu ipfum offert facriricium : Munus vero Sacer-
dotis eft colere Deum, Vnde in Mifla Chriftus eft , qui
•maxime colit & honorat Patrem ut defe&um noftrum ,
fuppleat, Ff y Et
42(5 P A A I S I S E G T. V. R D
Er certum eft,omnes fimul creaturas non tantum pof-
fe deferre Deo, quantum Filius Dei , adeo ut facrificium
Miffa?, tum ex parte ejus, qui offert,tum illius,qui offer-
tur,excedat maxime omnem religionem & cultum,qui a
qualibet creatura poflet vel conjun&im exhiberi.
Quapropter [ut merito addtt idem auclor) videant Sacer-
dptes quam ingentcs divitias manibus fuis compleclan-
,
tur. Pudor & ignominia eft,effe,qui facillime,& ob rem

nihili , tanta; magnitudinis thefauro fe & alios fpolient.
Itaprsdiclus Auclor, <zquegravis ac religwfus.
Confidera yamînquit Cardin.Bellarminus) quam fit trifte
8c deplorandum, videreSacerdotem divina Myfteria per-
agentem , Angelorumchoris undique feptum qui ad ea, ,
qiia? ipfe operatur &

loquitur,ftupent ac tremunt,& pras
admiratione ingentes clamores excitant,& tamen Sacer-
dos in medio pofitus , totus frigidus , quafi ftupidus &
non attendit.,quid agat; non intelligit, quid loquatur; &.
ita properat ad finem, ita figna involvit, ita verba prajci-
,
pjtat , quafi latronibus a tergo inlequentibus urgeretur.

Clamamus in Chriftum ipfum eile
Sacramcnto altaris
pradentem , &
interim nonnulli ita facra tra&ant myfte-
ria ,
quafi nihil minus verum efle putarent. Vide Bellarm.
<Con.<}. Dpm,^.. AdvenU Etlib. i.de Arte bene mor. c. 14.
Sed & reyerentix tantis mjfteriis debtU etiam alii memores ejje
debent,qui Miffs, utilitcr intereffe volunt. Valde enim depkrrandum.
eft, inter Cimftwws reperiri, qui corpore prsfentes in templo, men-

tefimul & oculis vagentur-Jabulas mtfceant,nugas &jocos verfent ,
adftent velutjpeclatores altcujus comoedk: nec ullam babeant eorum r

qutfacerdos,facris operans, agit, ac exhibet, rationem. Qwd turpius-,
bomini Chriftiano , qttam Chrifti Bedemptaris fui tormentajpeclart
tam irreverenter & indevote ?
Qmdindignius., quam facrifkio dolorum Chrifti , & acerbijfi-
nu Pajftonis ejus , renovari memoriam , redemptionis , inquam, no-

ftrx, beneficium recoli , & hominem Chriftianu,m tam exiguo de-.
bitdi gratttudtnis &. pietatis. affeciu adftftm 5 & , quod eft

tndi r
gmus ,
,
DE SACRAM. EVCPIARISTI^. 427

immemorem
grims , non tantum ,fed & contume- beneficii injurias ,
Hafque, rifufcilicet,fabulis ,jocifque, tampio benefaftori regerentetn.

Quid hoc eft aliud, quam , ubipcccata expiari debebant , novis vete-
ra cumulare ; & cum magna fui pcrnicie in venenum medicamenta
convertere ?
Quam male luc bominum perverfitas cum loci fanttitate co-
htret ! Domum enim Dei dccet fancittudo quippe quam inhabi» ,
i
tat Sanclus Sanclorum. Dixeris , non credere tales , magnttm illum
coeli & teru Kegem Dominum mortuorum ac vivorum judicem ,
, ,
effe in hoc Sacrificio pufentem nam cum eum laudent Angeli ado-
: ,
rent Dommationes , tremant Potejiates , ipfifabulis , nugifque va-

cant. S. Chrjfoft. alihjuc Patus, non aliterfere vocant bac myfteria 5
xpuam horrenda, quam tremenda, qttibus Clrriftiani nonfine tremore
intereffe debeanr.
Hinc eft ergogravis.illa Concilii Truknt. acbnonitio. Quanta ,

inqutt , cura adhibenda fit , ut facrofan&um Mifla? facri-
ficium omni religionis cuitu ac veneratione celebretur ,
Buivis facile exiftimare poterit ,

qui cogitaverit male-
i&umeum infacris litteris vocari ,
qui facit opus Dei
legligenter.
Quod ii neceflario fatemur , nullum aliudopus adeo
'an&um ac divinuma Chrifti fidelibus tradari pofle,
:mam hoc ipf um trcmendum myfterium,quo viviiica illa
loftia ,
qua Deo Patri reconciiiati fumus , in altari per
Sacerdotes quotidie immolatur : Satis etiam apparet
Dmnem operam Sc diiigentiam in eo ponendam efle , ut
juanta maxima fieri poteft , interioris cordis munditia ,
& puritate , atque exteriori devotionisâc.pietatis fpecie
jeragatur. Seff. 22. cap. de Miffa.
Illunc
itaque in finem dabimus hic Exercitia aliqua , & diverfos
nodos pie & utiliter attdiendi Mtffam ; ut inde quifque feligat ,

quod
nagis arriferit, vel ut, quiplures uno dte Miffas attdtre cupit,varietate
1 pfafubinde renovet Jpiritum , & pellat faftuiium , quod crebra uritus
epetitioparerepoffet.
quipriore modo ,'tdeft, applicatione Paffionis Domini-

IPorro
4i3 PARADISI S E C T. V.
cx uti roluerit,fciat necejje non ejje,ut fingulis Mijfe partibusfinguk
itieditationes ex &quo refpondeant , (quamvis idfatis commode fieri
pojfitjuxta modum hicpr&fcriptum.) Sed uni aut alteri^pro ftio quif-
qtteajjeclu, infiftere poteft, non intermiffa interim Jptrittiali Commu-
nione.
M O D V S SEV PRAXIS PIE

audiendi Miilam,per exercitium Paffionis Dominicae.
CVm facrficium MiJJ& fit viva

crificii
& vera
cruenti,quod Chriftus in ara Crucis,fui Corporis
repr&fentaiio illius
& San-
Sa-
gtiinu immolatione, Patri &terno obtulit & confummavit

Optimus, & grati&plenijfimus modus audtendi MtJJam eft,myftica
facrificii hujus aciione , ad Dominic£paJfionis articulos applicata, opus
tcdemptionis noftr&pio mentis affeclu recolere.
Nam etfi Chriftus ipfe hicfit princtpalis ojferens & , Sa-

oblatio :
ccrdos tamen Chrtfti perfonam gerit , unde & habkusfeu veftimenta i
ejus, & tota Mifft aclio cum Chrifti pajfione fimiutudinem habent.
Ac i. ToniuYafignificat fpineam coronam.

2 Ami&us, velamen illud, quod oculis Chv.fti obtentum eft.
3 Linea tunica , veftem albam , qua ab Herode ad ludtbrium

tndutus eft.
4. Cingulum,/fl««, quibus medius conftriclus eft in horto.
j". Manipulus, vincula quibus facrs. manus tamqttam hominis

ntfarii adftricl£ funt
6. Stola ifuncs , qtti collo ipfius divino injeclifunt, cum crucem

hajulans ad montem Calvaru duceretur.
7. Caiula , veftem purpuream , qu£ data eft Chrifto in dorm

Vilati.
8 Crux in cafuU , eam crucem , quam Chriftus gejfit , & in
quapro nobispependit.
9. Calix , acerbum dolorum calicem , quem noftri caujfa libens ,
txhaufit.
1 o. Sacri panni , qtti explicantur in altari, Sindonem, lintea-
VhnA, quibusfacrum Cbifti corpus mrolutum eft,
EXER-
DE SACRAM. EVCHARISTI&. 42^
EXERCITIVM PRIMVM
Pie audiendi MiiTam.
I.PRÊPARATIO AD MISSAM.
T Nterim dum expeclatur Sacerdos, induens, & pr<tpafans fe adft-
J- crificium , recordare, oanimamea, quanto defiderio adventum
Meffu in carnem venturi Patres olim expeclaverint.
OPater ceterne, qui fic dilexifti mundum, ut Filium
tuum Vnigenitum dares pro redemptione noftra j
quid pro tanto munere &
amore retribuam tibi ? Eccc
iplum Filium tuum Vnigenitum j quo nihil tibi charius,
nihil nobis pretiofius.
O quot fuipiriis ,
quam ardentibus votis defideratus
pie ruit cunclis gcntibus! donec tandcm miilus a te fbr-
mam fervi accepit , & mortali carnis noftras tunica m-
dutus, majeftatem Deitatis obtexit ; deque Virginis ute-
ro in mundum prodiit : 8c tibi fa&us obediens , ufque
ad mortcm, nos ab asterna morte redemit.
Ecce Domine tam immenfoe tantae , charitatis opus in
hoc MiiTa; facrificio , in tuam Gloriam , & Fiiii tui Mcmo-
iam recolere cupio. Tu quasfb Domine poflide ac rege
cor meum gratia tua , ut pie, religiofe, ac decenter id ta-
:iam,ut placeat tibi hoc obiequium meum,&: profit ani-
nae mex.
Subjungt pojjethic & fequentibus articulis ; omnibus aut aliqtu-
>us, pro opportunitate & arbitrio cujusltbet,fequens
A S P I RAT I O AD CHRISTVM,
Qtiit Exercttium nobdiflimarum virtutum continet.
j/"\ Domine quanta fecifti , &

qualia pafliis es , ex vi
^<-J immenfi amoris tui erga me Sed quid ego retri- !
bui ? aut quid retribuam ?

Doleo ex intimo corde meo , quod unquam offcnderim
:e, qui tantopere dilexifti me.
Credo,
43« P A RA D
S I S £ C T. V. I
Credo , in te viva fide , 6 aeterna veritas ; quia tu ipfe es
Deus &
homo Dominus Salvator meus.
-, &
Spero in te Domine , 6 unica fpes , <Sc vera falus anima;
meas.
Amo te quoque fuper omnia , ex toto eorde meo , 6
fummum Bonum meum utinam abibrbeat me ardentiiH- ,
ma vis amoris tui ut nihil unquam feparet me a chari-

,
tate Chrifti Iefu Salvatoris mei. Quid cnim mihi eft in

ccelo, & a te quid volui fuper terram ?
II. AD CONFESSIONEM.
Quare Sacerdos ad pedem altaris humiiiter indmatus , inter Mi-
:
wjlrosfacit.
Ajpice utichriftus, afjumptis Difcipulis , &totius mundi pec-

catis , ad montem Oliveti , procidens infaciemfuam oret , & ob paf-
fwnis & mortis immihentis angorem , fed magts peccatorum no-
ftrorum horrorem , fatfudor ejus, tanquam gutta fanguinis decur-
rentis interram.
Et ego ulterius offendere te potero peccatis meis ? 6
dulciflime Domine ? qui tanta fecifti , Sc talia pafTus es,
Szc. utfupra,
III. AD OSCVLVM ALTARIS,

& Introitum Miffc.
Vide ut Chriftus , velut Agnus manfuetus , benedicli oris fui ofcu-
lumporrigit impio proditori ; &ftc amortsftgno hoftibus intrdeunti-
bus in hortum tradttur.

Et cgo pro vana creatura, tradam aut deieram Te, mi-
tiflimeDomine , qui tam charum habuifti me , ut pro
me de manibus hoftium liberando , in manus impiorum
tradi volucris ?
IV. AD KYRIE ELEISON.

]d eft , Domine miferere : Quod ternis vicibtis repetitur ,
Confidera Vetrum , qui poft tamfpeciofa promiffa conftantk &

fide-
DE SACRAM. EVCHARISTI£. 431
fidclitatis , Dominumfuum ter abnegavit : necrefipttit, ritfi poftqnam
tnifericors Dominuscum rejpexit.
Ecce Jpeculum httmatu miferk. Tamfacile labimur ; fed non

refurgimmjufi Dei mifericordia fttccurrat. H<cc itaqtte ftpe,imo fem-
ter tmploratida. Hoc indtcat tam crebra repetitio, Kyrie eleifbn j

qttia res ardua efl , & maximum opus divinx mifericordk , peccato-
rem converti, & refipifcere. Sed , quantum hinc Angelis gaudium,
fupcr uno peccatore poenitentiam agente ! ul commode fubfeqmm

Hjmntts monebit Angelicus.
Heu milcricordiflime Iefii , quam 8c ego inconftans
& lubricus firi in bonis propofitis ! quoties & ego , im-
mcmor promifIi,cum Pctro negavi te Domine! At quam
raro lacrymis veri doloris deflevi peccata mea ! O & fi
hoc cum Petro valeam ; deinceps in bono pcrfeve- &

rans exhilarem Angelos , Scunacumillis cantemtibi:
Gloria in excelfis Deo.
V. AD COLLECTAM,
Epiftolam & Graduale.
Cogrt a coUeclas poptdi adverfus Chriftum accufationes , confilwM
m domo Caipht , variafque , qttas hicpajfus efi , injurias , jputa ,
alapas , & tllufiones. O manfuetiflime Domine ,

quanta fe-
cifti, cvc. Htfitpra.
VI. AD EVANGELIVM.
Quod a dextera ad Uvam tranfiens Sacerdos legit.
Ajpice ut Clrriftus a Caipha ad Pilatum tranfeat ; examhietur ab

hnpiis de doclrina & Difcipults ; accufetur ob pr&dicatum Euange-
lium, ideoque multis injuriis & contumeliis ajjiciatur.
OSapicntiflime Domine ; de ccelo venifti Magiftcr,

utviam Dci in vcritate docercs , nos a terris in cce- &
lum duccrcs. Vt vero pcrfc&ius impleres munus tuum,
prius ccepifti facere , quam docere. Et tamcn calum-
niam patcris mera erat in verbis tuis veritas ; in factis
!
probitas }
in omni converfatione fynceritas 5
(quis enim
poterat
43^ P A RAD I S I SECT. V.
poterat arguere te de peccato Et nihilominus tu Do-
? )
minus, Magifter, & Iudex omnium, ab impiis iniquis &

judicari, &c reprobari fuftines !
Vtinam ego corde bono & fertili lufcipiam femen

verbi; feu Euangelii tui , Scfrudum multum adferam
in patientia.
VII. AD OBLATIONEM.
Cogita , o amma mea , quomodo Chriflus a Pilato ad Herodem ,
ab boc rurfus ad illum mittitur

-
3 ubique iRuditur , contemnitur , &
reprobatur.
O fpeciofe prcehominum 6 defiderium & ex^

filiis ,
Ipe&atio Gentium Tune fis modo opprobrium homi-

,
num, & abjectio plebis, in quem defiderant Angeii pro-

fpicere : in quo iEternus Pater fibi bene complacuit
oblatus es,quia ipfe voluifti pro nobis,& heu,fic deipice-
ris ! Ecce Domine , Ego me totum offero tibi;ne quasfo
defpicias me, qui te totum dignatus es offerre pro me.
VIII. AD LOTIONEM MANVVM,

& Orate fratres.
Cogtta Chriflum innocentem a Pilato lotione manuum declarari
exhiberi populo ; fed a rabidis illis canibus mortis reum clamari , &
latrone Barabba pejorem aflimari.
O quoties & ego creaturam perverfo arTeclu prsepo-

fiii Deo creatori meo! O innocentiflime Domine quanta
fecifti, &c. utfupra.
IX. AD PRIFATIONEM.
"Expende vehementem Chrifti dolorem & cruciatum animi, cum
,
ingens illud odium, & extremam luiUorum rabiem vidcret,qua,dum

Vtlatus ejus dimijftonem omnibus modis qmreret, ab impiis ad crucem
nwrtemque poflulabatur, &c.
Nonne tu es Domine , cui paucis ante diebus ingre-
dienti urbcm , applauferant omncs , canentes Hofanna, ,
Bene-
Benediclus qui vcnit in nomine Domini ? Nonnetues,
cui canunt Augeli ; Sand:us , Sanctus , Sanctus ? heu
triftis <S: fubita cataftrophe fcilicet , difcam a te Domi-
!
ne , favoribug humanis inniti ; Confidcrc in filiis ho-

minum , in quibus non eftfalus: Quin tibi fbli adhas-
rere mihi bonum eft , Sc ponere in tc Domine fpcm
mcam, &c. O
patientiflime Dominc, quanta fecifti, &c.
utjupra.
X. A D C A N O N E M.
Afpice ut Cbriflus ab hnpiis mhufiris , crudditer ntmUflageUatur,
fpinU coronatur,a Pilato traditur cructflgendu$,mox gravi ligno crucU

onujins, multo labore Jcandtt montem Calvark, &c.
Heu Domine, quonam te deduxit grandis mea iniqui-
tas,Sc immenla tua charitas FlageUa iracundiae tux ego
!
mcrueram: Sc tu innocens pro me flagellaris! iEterna me

crux mancbat 3 tu eam derivas m humcros tuos. Vcre
-
dolores noftros tu tulifti Domine , Sc languores noftros

ipfe portafti ! &c. O clementiflime Dominc ,
quanta fe-
cifti, &c. utfupra.
XI. AD ELEVATIONE M.
Cogita Cbnftum clevari in crucem , & coram ommpopulo con-
fpicuum & nudum exponi.
O Chrifte Iefu , adoro Te ,

qui exaltatus es a terra , ut
omnia trahas ad te ipliim. Video enim te extenfis in cru-
ce brachiis,qua!i nos ampledi cupientem,& clamantem:
Venite ad me omnes , qui laboratis Sc onerati eftis , 8c
ego recipiam & reficiam vos.
O Domine, fi fcgnius ego ad te venio, trahe me, Iefu,
funiculis charitatis tuae,quam moriens in crucc monftra-
fti. Scire, 8c quaerere lefum> Sc hunc crucifixum, fit mihi
fumma & fbla voluptas. Abfit mihi gloriari, nifi in cru-
ce Domini mei Iefii Chrifti, &c.
OPater aeterne , ecce hic eft Filius tuus diledus , in
G g quo
quo tibi bene complacuit
Refpice in faciem Chrifti
j
tui , & averte faciem tuam a peccatis meis

;
propter quae
Vnigenitus tuus humiliavit femetipjum, Tibi fa&us obe-
diens , ufque ad mortem CrucU. Eccehiceft Advocatus
nofter , apud te , &
propitiatio pro peccatis noftris. Ipfe
enim peccata noftra pertulit m
corpore fuo fiiper li-
gnum &
livore ejus fanati fumus: i Pet. 2.
:
Percutio itaque cum Publicano , ex intimo dolore

cor meum tantis peccatis obnoxium ; quas lola ad tanta
fupplicia traxerunt Vnigenitum tuum. Per hunc ergo
propitius fis mihi peccatori.
Ecce vox fanguinis Filii tui clamat ad te de terra , non
vindictam , fed veniam. Paflio mors ejus fint mihi &
precor in remedium &
remiflionem peccatorum meo-
rum. Pcenas, &
vulnera Corporis ejus , medela fiant
animae meas , &c.
XII. AD ORATIONEM DOMINICAM,

Qua feptem petitioritbns conflat. Cogita , anima mea , feptem
ultima & fancliflima Verba, qm Chriftus in cruce protulit,
I. Pater nofter qui es in coelis,fanftificetur nomen tuum,
ODa Domine Patrem omnium

mihi
colam,amem,timeam,& proximum meum
, ut te noftrum
propter
te , vera & fincera dileclione comple&ar : Sicuti tu do-
cuiftinos exemplo tuo , pendens in Cruce, pro inimi- &
cis moriens &
orans , Pater ignofce illis. mirus rarus O &
amor ! O
fi imitemur , qui Chrifti nomen profitemur
Nemo fme magis honorat nomen tuum , o Chrifte , aut

luculentius fe difcipulum tuum, id eft, Chriftianum pro-
bat , quam qui exemplo 8c amore tui , etiam inimicos
diligere didicit.
2. AdveniatRegnumtuum.
Illud , inquam , cujus confbrtium Latroni in cruce

pro-
,
DE SACRAM. E VCH ARISTIjE. 43?

promiiifti , diccns , Hodie mecuin eris m Paradffo. Viinam vo-
ccm iri horamortis mea?.
illam fua</iilimam audiremerear
Da mihi Domine Fidem , Spem , 8c Pcenitentiam
Latronis , 6c ab auditione mala non timebit cor meum.
3 . Fiat voluntas ttu ,ftcut in cdo & in terra.
Vis ncmpe 6 Icfu etiam chariilimos tuos confbrtes

,
cfie crucis tua: imo vis hoc iignum c(k

; , indicium &
amoris tui. Ecce in dulciflima Matre tua , Difcipulo &
quem diligebas , id agnoicere licet. Teftes erant ipe- &
ctatores crucifixionis tuae : fed heu ,
quo cruciatu cor-
dis iui ?
Nempe ut hic doloris gladius tam dile&as anhnas
etiam chariilimae Matris ,
perfodcret , id tuce voluntatis
erat: Sed & hoc quoque; utiblatium non deeifet af-
flidis.
Vnde dicebas Mater
ecce Tilius tuus ,
: , ad Difcipu- &
lum : Ecce Mater tiu. Impar quidem commutatio , ut pro
Fiiio Dei , Mater reciperet filium Zebedaei , &c, Sed
quia haec fuit voluntas tua, acquievit Sc Mater.
O Domine Ecce tuus ium ego ; vis me ibcium paf-
,
fionis tuae paratum cor meum Deus Vis etiam con-

? :
iolationis ? paratum cor meum. Fiat in me omnis vo-

luntas tua. Nam quam in cadis , id eft , Ele&is tuis , 8c
tibi amantiilimis fieri voluifti cur ego detre&em ? Pla- ,
omnibus cupio
cere tibi in parere per omnia , fed : &
adde gratiam. Pati tecum non recuib: fed auge pa-
tientiam.
4. Panem nojlrum quotidianum da nobU hodie.
Si enim tu Domine , non reficias me , utique cito de-

ficiam. Domine qui pafcis me a juventute mea , uique m.
fene&am & ienium &c cum defecerit virtus mea ne de-
, ,
relinquas me. Memento quia cauiTa mei clamafti ad Pa-

trem , quafi dereli&us in anguftiis , Deus meus , ut quid de~
Gg 2 reliquifti
reiiquifli nie ? Ad te funt oculi omnium , & tu das illis
efcam &
robur in tempore opportuno. Ego quoque
clamo ad te in fame &
anguftia mea. Si tu me defpicis, -
quis refpiciet ? Si me dcieris ,

quis recipiet ? Si me re-
pellis, quis reficiet ?
y. Et dimitte nobis debka noflra.
Quia ideo tam copiofe profudifti languinem tuum ,

ut copiofa nobis effet redemptio , 8c pretio tam ma-
gno exiblveres debita noftra ,
quas nemo folvere pote-
tat , nifi tu. O amor, o defiderium falutis noftra; ! Vn-
de languens amore ,totufque jam exanguis arens ia &
cruceclamas, Sitio, fed quid , nifi calicem Paffionis &
mortis , ut eo funditus exhaufto ,
plene dilueres debita
ieu delida noftra ?
6. ~Et ne nos mducas in tentationem.
Sed , ut Paftor bonus duc & rege nos velut oves pa-
,
fcua; tuae: & ut Mediator nofter commenda nos iEterno

Patri tuo fervandos , cui tu moriens teipfum commen-
dafti dicens : Vater in manus tuas commendo Jpiritum meum.
Ne finas Domine nos perire, qui venifti qucerere & fal- ,
vum facere quod perierat.

7. Sed libera nos a malo.
Quorfum enim tot labores, fudores, Sc dolores totius

? quorfum totum Redemptionis opus , quod
vltx tuae
ateinCruce Confummatum efledixifti, niii utnoslibe-
remur ab omni malo gaudeamus in te Vno vero ,
: &
Summo Bono ? O utinam mihi detur illo frui. Amen, Fiat,
6 Chrifte 5 Fiat 6 ialus & vita
iefti & pars mea Deus ia ,
aternum.
XIII. AD
XIII. AD DIVISIONEM HOSTIiE,
Sc Agiius Dei.
Cogtta fcparationem anmu Chrifli a. Corpore , id efl , mortem,

<\u,\m ille velut Agnus innocens ad occiftonem dttcius pmttlit,ttt tolle-
retpcccata mundi. Item dcfcenfum ad inferos, Scc.

O Dominc tune Au&or vitse moreris ut ego mor-
, ,
tis reus vivam ? quis mihi tribuat ut mundo & carni ,
moriar , & tibi foli vivam ? Sc liberatus de profundo in-

ferni, tecum exultem in gloria ? 6 Domine , quanta fe-
cifti ! &c. utfttpra.
XIV. AD COMMVNIONEM.
DumSacerdosfacraUyfteriafumit , cogita corpus Chrifti imponi
fepulchro , & tu quoque eum repone inpeclore tuo ; Et ad hocjpiri-

tualem Communtonem inftttue : qu& vivis Ftdci , Spei , Charitatis
acTtbuspotiflimumconflat. Eccepraxin:
Adoro te Domine Ieiu , , viva Sc vera fide , in hoc Sa-
cramento, corpore & anima, carne Sc fanguine, vi mira-
bilis potentiae , fapientia; & bonitatis vere praefentem
,
;
&fpero in te-ofonsomnisbonitatis Sc mifericordias $
non enim fum dignus ut intres fub tectum meum fed , ,
tantum dic verbo , Tu qui folo nutu potes omnia ; Sc fa-

nabitur mifera Sc languens anima mea.
Amo te Domine tam amantem mei , ex toto corde
meo,fuper me Sc omnia : Sc ideo cupic fumere te modo,
faltem fpiritualiter ,
pcr os Sacerdotishujus , Miniftri
tui ;
qui adftans altari tuo, offert nunc facra myfteria pro
nobis omnibus ; ut manducem te, Sc muter in te,& unus
tecum efficiar fpiritus , ut nihil me feparet a te , fed in
aeternum adhxrcam tibi.
Fac , 6 Domine , per haec myfteria , tanta charitatis

tuaemunera , ut facrum Corpus tuum aromatis , bo- &
no virtutum odore condiam, Sc findone purae confcien-
tis involutum , in cor novum mundumque reponam ,
Gg 3 utinam
43 8 P A RAD I S I S E C T. V.
utinam tu in me & ego m te jugitermaneam , Sc re-
quiefcam &c. ,
XV. AD POSTCOMMVNIpNEM.
Chrifium a morte refurgentem & apparentem , multis cogita,
Vtinam & ego

nunc a morte peccati vere refurgam , &
deinceps tecum , in novitate vitce ambulem. Mortuus
eniraes propter deli&anoftra, & reiurrexifti propter
juftiricationem noftram. O Domine ,
quanta fecifti
utfupra.
XVI. AD ITE MISS-A EST,

benedi&ionem , & Euangelium S. loannu.
Cogita quod Chriftus munere redemptionis bumam jam plene

perfunclus , velut glonofus Triumpbator coelos afcendat , & Apoftoli
acarpta Cbrifti benediclione , mundum univerfum
euntes in , prxdt-
cent Euangelium omni creatuu &c.
,
O gloriofiflime Iefu , egone mente defixus in , terris

hasrebo ,
qui te Patrem meum in ccelis efle cognofco ?
Tu me tecum duc in altum , ut ,
quae firrfum fiint ,
quae-
ram , & fapiam , non quae fiiper terram. Da , ut con*
verfatio mea fit in ccelis.
O Chrifte Iefu ,
qui in ccelo , tanquam in throno Ma-
jeftatis tux refides , & tamen in altari prasfens efle , Sc
permanus hujusSacerdotisofFerridignatuses ; laudo,
adoro & amo te ex toto corde 5 fed non dimittam te
, ,
nifi benedixeris mihi.

EftoMediator nofter, ubi es ad DexteramDei fe~
dens ; &
Patrem indefinenter interpella pro nobis:
oftendeei fanguinem Sc vulnera , omnia merita tua j &
quomodo ibi poterit efle repulfa , ubi tot fimt charitatis
infignia ? O Domine, quanta fecifti ! &c. utfupra.
Cap,
DE SACRAM. EVCHARISTIÊ. 439
C A P. VII.
ALIVS MODVS
Pie audiendi MifTam.
VNhi« e prmpttis ChriftuUU pietatis offciis eft , Miflce Sa-

crificio & frequenter , devote adfiftere. Inprimis ergo
excita teipfum ad attentionem & reverentiam confideratwne divin£

Majeftatts, ubique quidem fed hic maximepr&fcntis.
Deinde junge & conforma Intentionem tuam intentioni Sa-
cerdotis : id e(l , offer cum eo hoc Sacrificium , &fac quantum ,
Iket , quod ipfefacit , ftc entm & tu quoque particeps eris Corporis
& Sanguinis Domini.

Tanta fiquidem eft vtrttts hujus facrijicii , ut qui pr&fentes In-
tentionem fuam cum Sacerdotis intentione conjungunt , ftmul
xumfacerdote , de facrifcio participent ; cibique divini gtiftum &
fruclum percipiant : nonfecus ac membra corports, ad qmper os ci-
bus & alimonia defertur.
Eft enim Sacerdos velut os , interpres , atque legatus populi Clm-

ftiani: ipfe alloquitur Deum , orat , laud.it , facrificium pro falute
populi totius ojfert ; eorum maxime , qui Mijfe facrificto pufentes ,
& facrificanti fttnt intentione conformes.
ld patet ex Canone , in quo dicit Sacerdos : Memento Do-

mine , &c. Sc omnium circumftantium , quorum tibi
fides cognita eft , & nota devotio , pro quibus tibi ofFe-
rimus , vel qui tibi ofFerunt hoc Sacrificium laudis , pro
ic , fuifque omnibus ,
pro redemptione animarum fua-
rum pro pe falutis
, f , & incolumitatis fuae , tibique red-
dunt vota lua scterno Deo vivo & vero.
, Ecce qmftt Sa-
cerdotis hoc facrificium offerentis Intentto j Eademfi quoque tuaftt ,
& vis, virtufque facrificii tua quoque erit.
Gg 4 FOR-
440 P A RAD I S I S E C T. V. f
FORMVLA FORMANDI
intentionem ante Sacrum audiendum.
Ex P. Clmft, Maycr.
SVfcipe S. Trinitas unus Deus hoc facrofan&um Sa-

crificium Corporis &
Sanguinis Domini noftri Iefu
Chrifti ,
quod ego indignus fervulus tuus una cum facri-
ficiis omnibus tibi unquam oblatis aut offerendis , uni-
tum iandiflimo eodem Domino noftro in
Sacrificio ab
ultima ccena 8c ara crucis oblato per manus Sacerdotis
, ;
offero divinae majeftati tuae omni poflibili pietatis affe-

,
<5hi ex puro amore tuae infinitae bonitatis , lecundum

,
fancfiffimam ejufdem Domini noftri S.Matris Eccle- &

fix intentionem.
i. Ad maximam aeternamque divinae majeftatis tua?
gloriam, amorem, beneplacitum.
2. In proteftationem fupremae excellentiae "& domi?
nii tui, & noftrae fubjecHonis,& dependentiae a te.
3. In perpetuam commemorationem paffionis ac
mortis ejufdem Domini noftri.
4. In honorem augmentumque gloriae B. Virginis
totiuique curine triumphantis,
5". In gratiarum acfionem aeternam pro omnibus be-
neficiis fan6tiffim32 humanitatis Domini noftri , B. Vir-
gini matri cjus, patronis meis, & praede-
omnibus beatis
ftinatis , & mihi indignuTimo hucufque collatis, & con-
ferendis m aetcrnum.
6. In latisfadionem peccatorum meorum omnium-
,
que fidclium vivorum & defun&orum.

7. N. N. vel pro hac gra-
Singulariter offero pro his
tia obtinenda.Secundario pro his N. N. mihi peculiari- |
ter commendatis, omnibufque pro quibus orare foleo Sc

|
teneor, ad impetrandam def unctis requicm,vivifque gra-

tiam te agnofcendi , amandi , glorificandi nunc perfe&e
in via , oliui bcate in patria, Sufcipe & perficc hoc defi-? I
derium.
,

derium mcum ubercmque ad pic id complendum
,
,
gra-
tiam & bcnedi&ioncm largire. Amcn.
F O R M V L A BREVISSIMA
excitandi contritioncm & devotionciri3& renovandi
intcntioncm cum petitione gratiae antcMuTam.
Ex Eodem.
OI e s V infinitc amabilis , qui ex voluntate Patrfs

cooperantc Spiritu fan&o , non iemel tantum te
mihi in focium, edulium, facrificium,pretium,praemiurn
-dare dignatus es , fcd quotidie denuo ofFerre dignaris ;
-quanta tua eft erga mc iugratum liberalitas, charitas, mi-
fericordia quanta mca crga te ingratitudo , flupiditas
?
.malitia, qui tot, &

tanta mala , &
peccata reddo pro tot
Sc tantis bonis ? dolco de his . . . Sc omnibus totius vi-
.
tx peccatis , purc propter te infinitc bonum a me offen-

fiim. Cupio omnia cmendare, Sc pro omnibus fatisface-
rc, ficutvis. Supple, ignofce, recipc me in pacis ofcu-
lum per lacrymas , fiidorem, Sc fanguinem tuum , &; hoc
fan&um Sacrificium.
O fi diviniflimo huic mcmoriali paflionis tua? , monu-
mento potentia?, fapientia; Sc bonitatis tuoe, & Compen-
dio omnium mirabiliuin tuorum afliftere poflem ea at-
(
quam exigit tuce divinse
tentione, devotione, reverentia,
majeftatis proefentia , tot Angelorum aiTiftentium fre-
qucntiartot myfteriorii,quae hic geruntur,magnificentia.
Defidero id praeftare , mi Deus , ex totis praecordiis
meis , ad maximam tuam gloriam , amorem , beneplaci-
tum , in gratiarum aftionem omnium bcneficiorum , in
fatisfa&ioncm pcccatorum mcorum , omniumque fide-
lium , pro his N. N. omnibufquc vivis Sc defun&is , ad
impetrandam iis veniam, gratiam, gloriam.
Quod ut digne prxftare poftim , da obfecro mihi co-
•piofam gratiam , Sc benedicKonem , per merita tua >
B. Virginis matris tux, Sc omnium San&orum.
Gg s ORA-
442 P A R A D I S I S E C T. V.
ORATIO ANTE MISSAM.
CLementiflime Pater mifericordiarum , & Deus to-
tius confblationis qui lic mundum dilexifti, ut Fi-
;
lio tuo unigenito non parceres fed eum in paflione ac ;
morte acerbiflimas crucis noftrae reparationi impende-

res, quin etiam ejus oblationem tibi gratiflimam , ad re-
novandum illius in nobis fru&um , in Ecclefia tua quo-
tidie renovari velles ; tribue nobis ; quaelumus , huic
tam admirando & falutari , divinas tuae potentiae , fa-
pientiae ac bonitatis myfterio , tam attente , reveren-
ter , & devote interefle , ut cruenti illius facrificii par-
ticipationem , per hujus incruenti oblationem quam ef-
ficacifTime coniequi valeamus. Per eundem Dominum.
Slgnofanttdi, Crucis te confignans , cum Sacerdotefu incipe
In nomine Patris , &c.
Pfalmus XLIL
IVdica me Deus , & difcerne cauflam meam de gentc
non fancta ab homine iniquo
: & dolofb erue me. [
Quia tu es Deus fortitudo mea quare me repulifti :
& quare triftis dum affligit me inimicus ?

incedo ,
Emitte lucem tuam & veritatem tuam ipfa me de- :

j
duxerunt 6c adduxerunt in montem fandum tuum & , t
in tabernacula tua.
Et introibo ad altare Dei : ad Deum qui laetificat ju-
ventutem meam.
ConritebortibiincitharaDeus, Deusmeus: quare
triftis es anima mea, &
quare conturbas me ?
Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi, falutare
vultus mei, 6c Deus meus.
Gloria Patri , &c.
Introibo ad altare Dei : ad Deum qui laetificat juven-
tutem meam.
Adju-
,

Adjutorium noftrum in nominc Domini : quifecit
ccelum Sc tcrram.
Confejjlo generalis.
Confiteor Dco omnipotcnti , &c.
Uymnus Angelicus.
Deo &
G Loria in excelfis
bona: voluntatis. Laudamus te
adoramuste, glorifkamustc.
, in terra
,
pax hominibus
Bcnedicimus te
Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam.

Domine Deus Rex coeleftis DeusPateromnipotens.
,
Domine Fili unigenite Iefu Chrifte. ,
Domine Dcus agnus Dei Filius Patris qui tollis

, ,
,
peccata mundi, milercre nobis. Qui tollis pcccata mun-

di,fufcipedeprecationem noftram: qui fedes ad dexte-
ram Patris, miferere nobis.
Quoniam tu iblus Sandhis. Tu fblus Dominus. Tu
fblus Altiflimus, Iefu Chrifte, cum San&o Spiritu irt
gloria Dci Patris. Amcn.

i/. Dominus vobifcum.
^. Et cum Spiritu tuo.
H&cformula in Mijfafipius repetitur, qua Sacerdos &fideles ajji-
fientiim divimgrathfibi mutuo imprecantur, ut ea pr&fente divinis
myfieriisperagendis magisfiant idonei.
DE COLLECTA.
CollectA dicitur oratio , in qua Sacerdos totiuspopu-
h, vel Ecclefu necejjitates & pericula , feuvota & defideria , qua-
Ji Colle&a Deo reprstfentat. Vnde dicit , Oremus ; quafi ad-
fiantes invitet ad hanc oratioimn conjunttis votis animifque fa~
ciendam.
ORA-
ORATIO AD COLLECTAM.
OMnipotens fempiterne Deus , te firppliciter ora-
mus , ut refpicere digneris dc excelib San&uario
tuo , fuper congregationem noftram, & Eccleiiie tuae
preces, pro nobis omnibus ad te, Sacerdotis hujus mini-
fterio, deftinatas clementer acceptes, & exaudias.
Ideoque pro immenfa tua mifericordia , largire nobis j
peccatorum noftrorum veniam, integritatem mentis, in-
columitatem corporis , neceflariam vitse fuftentatio-
nem : pacem in diebus noftris , aeris temperiem, fertili : i
tatemteme.
Catholicae fidei unitatem , extirpationem haerefium
coniiliorum iniquorum deftru&ionem , orthodoxas re-
ligionis incrementum , charitatis ac pietatis fervorem ,
finceram animi devotionem , tolerantiam, longanimita-
temque in affli&ionibus gaudium. Omnia deni-
, in fpe
que ad falutem tum animae tum corporis utiiia fed ad
, ,
tu32 inprimis glorke augmentum idonea. Per Domi-

num.
A D EPISTOLAM, .
Graduale, &c.
Qmfere ex Tropheticis , aut Apoftolicis fcripturis defumuntur ,

-
mfculta diligenter 3 velutfi Apoftolum , aut Vrophetam ipfum do-
centem , monentem , vel arguentem , 8cc. audires.
Vnde magnus videtur abufus , & non levisjaciurapietatis, &
utilitatis publiu , in ojficio folemni leclionem hanc epiftolicam ( velut
& oraiionem Dominicam , Symbolum , &c. ) vix tnceptam mox

abrumpere , & tam veteris Ecclefi<& inftituti non nifi umbram quan~
damfervare. Vorrofi leclionem hanc percipere nequeas , orabis inte-
rim hoc modo.

OiEterne Deus ,
qui nunquam definis nos indignos
famulos tuos publico Ecclefias tuae minifterio , A-
poftolicis, Propheticis , aliifque facris do&rinis, mo- &
nitis ,
,
nitis
DE SACRAM. EVCHARISTI,E.
, adcultum& amorcmtui Nominisexcitare,
wSc
advcrfiis mundi , carnis , dxmoniique infidias praemu-
nire:
Da quaefumus, ut falutaria dogmata,ac monita omnes
ex animo femper amplectamur, eifque mores, omnem &
vitam noftram ferio conformare conemur.
Et ne tandcm nobis ad cumulum damnationis cedat
viam veritatis, lcu voluntatem tuam, per tot interpretes,
ac przecones tuos cognovifle , non fecuTe : da nobis &
gratiam &c vires , ut quas facienda toties cognofcimus ,
efficaciter facere valeamus. Amen.
A D E V A N G E L I V M.
Evangelivm ex prifca &pia traditioneftantes ait-
dke confuevimus. Primo , in tefttmonium reverentk Chrifto velut
prtfenti & docenti exhibendt.
Deinde , ut profiteamur alacres nos ejje Chrifti Difcipulos

ad ejus doclrinam tum auribtts excipiendam ; tum moribus expri-
vtendam.
Dcnique , ut oftendamus nos , velut militesfub Chrifto duce ,
arma militis. noftr& , quibus contra hoftes noftros pugnemus , exfidt

& doclrtna Chriftipetere , &pro ejus veritate tuenda paratos effe
quidvis agere & pati.
Crvc i s fignum adfiontem, os, &peclus , tum ante , tum

poft Euangelti leciionemformarifolitum , admonet nos ,ftc excipten-
dam efft Clmftt doctrtnam , ut eam & complefiamur corde & $ io~
qtiamur ore, & opere profiteamur.
Demde, ut curemus , ne volucres cocti , id eft ,fpiritus iili aerii no-

ftrs.falutis hoftes , bonum doclritu Euangeliu fenten abripiant ; aut
ftcultforfan curx , velutftim , illud fujfocent , ut fructum facere ne-
qutat.
Porro, quod Sacerdos recitaturus Euangeiium , tranfeat a dextera
adftnijiram , indicat ludais , tamquam genuinis , primum pntdicari
debuiffe Euangelnim : fed iliii non recipientibus 3 Apoftotos converfos
ejfe ad Gatfcs,
O R A-
44* PARADISI S E C T. V.
ORATIO AD EVANGELIVM.
DOmine Iefu Chrifte,qui a Dco venifti Magifter ; Sc
viam Dei nos olim quidem vi-
in veritate docuifti ,
fus in terris,& cum hominibus converfatus hodie etiam :
per Euangeliftarum lcripta , & praecones verbi tui do-

cere non ceflas.
Da nobis intelle&um capacem falutaris do&rina? tuce.
Accende & affe&um zelo f apientias cadeftis: doce nos &
facere voluntatem tuam ; ut fidem, qux ex auditu Euan-
gelii nafcitur,& quam lingua noftra ioquitur; etiam mo-
ribus vita fateatur ; ne ad cumulum culpae & pcense no-
bis cedat , lcivifle voluntatem Domini & non feciile

,
utrumque enim opus eft fblius gratice tuas , ut f ciamus &

faciamus, quia ex nobis fervi inutilcs fumus ; ex te autem
eft omnis fufficientia noftra.
Vofi leflum Euangcliam.
LAus tibi Chrifte,qui per te ac Apoftolos tuos,Euan-

gelium orbi praedicare,ac incredulos veroe fidei luce
illuftrare dignatus es.
Euangeliofubjicitur Symbolum , feu profejfio fidei ; refle qui-
dcm, quiafides efi ex auditu verbi Dei, & magna multitudo gentium
ex pr<edkatione Euangelii fidem Cfrrifii amplexa cfl. Recita illud una
cum Sacerdote, fed vivofidei &pietatis affeflu : ftc enim excitabis in
te ardentem in Chrifti fide zjelum , adeoque confianttam &perfeve-

rantiam. Nibil quoque potentius ad excitandum innobisDei amo-
rem & timorem ; quamfi vigeat in nobis vivafides eorum , quct in
Sjmbolo continentur.
S Y M B O L V M NIC£NVM.
CRedo in unum Deum , Patrem omnipotentem, fa-
dorem cceli & terrae, vifibilium omnium & invifi-
bilium.
Et inunumDominumlefumChriftum, FiliumDei
Vnige-
: ;
DE SACRAM. EVCHARISTI.&. 447

Vnigcnitum& ex Patre natum ante omnia £ecula.
,
Dcum dc Deo , lumen de lumine , Deum verum de Deo
vero.Gcnitum non fa&um,confubftantialem Patri per :
quem omnia facta unt. f
Qui propter nos homines , & propter noftram falu-

tem defcendit de ccelis. Et incarnatus eft de Spiritu lan-»
cto ex Maria Virgine. Et homofacltts eft. Crucifixus etiam
pro nobis flib Pontio Pilato, paflus &
fepultus eft.
Et refurrcxit tcrtia die fecundum Scripturas.Et afcen-
dit in ccelum fedet ad dexteram Patris. Et iterum-ven-
:
turus eft cum gloria , judicare vivos &

mortuos , cujus
i regni non erit finis.
Et in Spiritum fanctum , Dominum & vivificantem
:qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre & Filio
liimul adoratur , &
conglorificatur : qui locutus eft per
Prophetas.
Et unam fandam Catholicam &
Apoftolicam Eccle-
fiam.Confiteor unum Baptifma in remiflionem pecca-
torum. Et exfpedo refurredionem mortuorum , &c vi-
tam venturi foculi, Amen.
Cnmficerdos ad oblationemfeprdparat, itaprecare
DOmine Iefu Chrifte, Fili Dej vivi, & gloriofe Vir-

ginis in memoriam & laud^m immenfce charitatis
;
tuae, qua te nobis totum in altari Crucis impendifti : Ec-

\ ce prcefens MifTae facrificium , ficut & alia omnia ,
quae
pcr Sacerdotum manus toto orbe celebrantur , hodie
offero tibi repraefentanda JEtemo Patri tuo , in unionc
&c efficacia illius oblationis , qua ipfe in cruce moriens
facroianctum Corpus & Sanguinem tuum promundi
falute obtulifti.
Fac ut cjufclem Corporis & Sanguinis tui oblatio;qux
in myfterio hic renovatur, & incruento modo fub ipecie
panis & vini peragitur , ut fru&um fuum efficaciterob-
tineat : adeoque vivi inde gratiam , fidclcs dcfundi re-
quiem,
448 PARADISI SECT. V;
quiem, & hi, pro quibus iacriiicium offertur, miiericor-
diam ac vitam coniequantur aeternam.
Sit quoque hoc ipium Sacrificium ,
quod frudfcum
paflionis & mortis tuae in ie continet,pro innumeris be-
nericiis tuis nos collatis gratiarum actio & pro inri-
in. ,
nitis peccatis commiilis, ac bonis omiiIis,pceniique pro-

meritis propitiatio & fatisfa&io ialutaris. Qui vivis &c
regnas, &c.
Alia.
O Vicipe fan&a Trinitas hanc oblationem quam una

^ cum Sacerdote , tibi offerimusob memoriam Paf-
,
fionis, Relurrectionis, Aicenfionis Ieiu Chrifti Domini

noftri.
Et in honorem beatae Marise iemper Virginis,& beati
Ioannis Baptiftas , &
fan&orum Apoftolorum tuorum
Pctri &
Pauli : & iftorum & omnium San&orum
, , ut
illis proiiciat ad honorem, nobis autem ad ialutem.
Et illi pro nobis intercedere dignentur in ccelis,quo-
rum memoriam agimus in terris. Per eundem Chriftum
Dominum noftrum Amen. ,
Materia Sacrificii puparata Sacerdos lavat manits, indicans,nort
tiifi lotis purifque mentibtts hoc ipfum facrificium traclandum ejfe.
ORATE FRATRES.
Sacerdos futftbi confiius infirmitatis ad populum fidelem con-
varitur, petens illius fe precibus adjuvari,ut facrtficium Deo acceptum
omnium nominequeat ojferre. Advertant itaque qui Sacro inter-
fant, ut qttod rogantur, faciant, id eft, tum Sacerdotem, tumfacrtfi-
cium Deo humiliter commendent 5 ut hoc quod ojfert , ommbuspro-
ficiat adfaluxem.
O R A T I O.
Mlttat tibi Dominus auxilium de SancTio , & de
Sion tueatur te, memor iit omnis iacriricii tui , &
holocauftum tuuin pingue riat.
Afta.
,
DE SACRAM. EVCIIARISTI.E. 449

Alu.
Vfcipiat Dominus facrificium dc manibus tuis , ad

laudem &
gloriam Nominis fui ad utilitatcm quo- ,
quc noftram,totiufque Ecclefix iuo: fmctje.
O R A T I O
Vro Sacerdote celebrante.
SAccrdotes tui Domine induantur juftitiam ; hic prse-

fcrtim ,
qui modo aftat Altari tuo Cv orat pro ncbis
ut parcas populo tuo , &c non des haereditatem tuam in
pcrditioncm. Vtinam fan&us iit ,
quia tu fanctus es, cui
fervit ; ut,puritatc vita:,prxftet fe dignum facris altaribus
miniftrum , &
dcbita rcvcrcntia honoret SS. myfteria ,
3c mojcftatem nominis tui.
Eccc facrificium hoc &
quodcunquc hacterius bbtu-
lit, aut dcinceps ofrcrct, cgo nunc orfero tibi, in unione
iftius rcverenti^, qua tu ipfe 6 fiimme Saccrdos holo- , ,
cauftum te obtulifti pro nobis , a miniftris tuis ofterri &

in Ecclelia voluifti, Amen.
Sacerdos ad aclionem illam , hi qux ipfum facrificium proprie
confijlit,jam accejfitrusfufationemprxmiitit; qtu eji puparatio &
excitatto qtudam popttlt ad hanc ipfam aclionem , ea qua par cji
attentione, revcrentia & pictate projequendam.
Vnde cnm dicit, Surfum corda , meminiffe debemus, pofihabitis

terrenis curis & cogitatioriibus , adfuperna & coclefiia mentem ejje
transferendam, maximc quia moniti a Sacerdote refpondemtts , Ha-

bcmus ad Dominum, neforfan arguamur mendacii , dumfecuh
rebtts impltcati, aliud proferimus ore, aitud cordc gerimtis.
PRiFATIO ECCLESIiE.
GRatias agamus Domiuo Deo noftro.
Vere dignum Sc juftum eft , aequum 8c falutare ,
nos iemper
tibi &
ubique gratias agere , Dominc fanctc,
Pater omnipotens, a?terne Deus. Per Chriftum.
h Pcr H
4?o P A RAD I S I S E C T. V.
Per quem Majeftatem tuam laudant Angeli , adorant
Dominationes , tremunt Potcftates , cceli ccelorumque
virtutes , ac Bcata Seraphin ibcia cxultatione concele-
brant, cum quibus &c
noftras voces,ut admitti jubeas de-
precamur, fupplici confeifione dicentcs
Sanctus , San&us , Sandlus Dominus Deus Sabaoth.
Pleni iiint cceli, 8c terra gloria tua : Holanna in excelfis.
BenediCtus, qui venit in nomine, &c.
O R A T I O.
BEnedi&us fis Domine Iciu Chrifte , fili Dei vivi, qui
noftri miiertus e ccelo delccndifti , & aiTumptum de
Virgine Corpus &
Sanguinem tuum in ara Crucis , vera
pro peccatis noftris hoftia libcraliter obtulifti.
Laus tibi 8c gloria , quod ex eodem Corpore San- &
guine tuo non modo panem vitas nobis in Sacramento
f umendum, fed etiam iacrificium in altari per Sacerdotes
offerendum inftituifti, atque ad mundi rinem uique cele-
brandum reliquifti.
ORATIO SVB CANONE.

Ex P. Chrift. Mayer.
c
&i
Lementiilime Pater , fuicipe hoc iacroiandum Sa-
crificium de manu facerdotis , in unione facrofan-
illius facrificii quod tibi dilectus Fiiius tuus tota vi-
,
ta, in ultima ccena in cruce obtulit pro me , pro N. N.

,
Sc omnibus pro quibus mori dignatus eft.

Refpice in faciem Chrifti dilediilimi Filii tui , in quo
tibi bene complacuifti, &
per aeternam dile&ionem, qua
nos fic dilexifti , per infinita merita ejuidem Vnigeniti
tui , per ejus Incarnationem , Adventum, Nativitatem ,
Circumciiionem, Lacrymas, Labores, Paflionem, Mor-
tem, per infinitam Charitatem , qua tanta pro me fecit
dixit, paffus eft.
Ec
,
DE SACRAM. EVCHARISTIiE. 4 ?i
Et per merita ianctorum omnium triumphantium &
-militantium Memento & miiercre Ecclciia; tuse ejui-
, ,
que capitum Summi Pontificis Impcratoris , Prxla-

, ,
torum Principum , omniumitatuum Eccleiiafticorum,

,
religioibrum , iaecularium ,
qui maxime poffunt glorix
animarum prodeile vcl obefle
feute (Sc ialuti :
Parentum item, fratrum, benefactorum amicorum &

meorum qui ie mihi iingulariter commendarunt N. N.
,
qui me contriitavcrunt, quos ego contriftavi,oftcndi,ju-

vare neglexi, & quos per me in viam ialutis vis dirigere.
Horum omnium milerere Pater miiericordiarum

ficut fcis &
vis , gratiam iis concedcns , ut tibi perfe&if-
fime placeant , te agnofcant , timeant , ament , gloiifi-
cent cum eodem diledto Filio tuo &c Spiritu ianc\o,nunc
&c iemper Sc in fecula iectilorum.
A D iELEVATIONEM.
Qutd Pe&oris Tm\{\o fitb elevatione ? Indicat , i . Humilt &
fincera bic in Deumfide cpus ejfe, qu,t captum tngcnii verbo Deifubji-
aat. 2. Stgmficat magno cordts defiderio ad ctxleftcm illum abum, qui

fftendttur, nosfemdebere. 3. Vebemenii cordis dolore deteftanda
rjfcpeccata, qiu nos facrificii illius participaTione faciunt indignos.
Itaque cum Publicano illopercutiendttmpeclus 3 non eo modo, qtto
ntdli hoc tempore in Ecckfia pcclus fola confuetudine ,fme ttllo do-
lorufenfupercaiumt , pariim interbn mernores , quod boc rttu (eipjbs >
confcicntiapeccatorum, rcprehendere & caftigare moneantur.

lUequidem magno cordis dolorepeftus tundebat , veltit reprehen-
dcns corfuum, quod ipfe admifforum aiminum origo effet
& femina-
rittm , tlltnnque maW-um omniumfontem rcpttrgari a Dominopoftu-
\ans.
O R A T I O
Ad elevaitonemfacrt Eoftk.
SAlve falutaris viclima ,

pro me & toto genere huma-
no in patibulo Crucis oblata. ChriilcRexaeternc ,
Hh 2 homo
4?2 P A RAD I S I S E C T. V.
homo crnciiixe propter hominem,refpicefacratif]imamj]
carnem tuam pro me cruci clavis affixam , & lancea per-|
foratam.
Atque illa ,
quaefb ,
pietas ,
quoe te traxit & vicit , utl
in ftatera gloriollflimae Crucis totius mundi peccata ex-1
piares : illa te cogat clementia , ut miferearis mei pleni
miferiis ,
qui fonte miferationis nunquam manare cef-
fas , cuftodiens animam & corpus meum in vitam aeter- 1
nam.
ORATIO SVB ELEVATIONE.

Ex P. Cbrifi. Majer.
Jejii Fili Dei & Muirh Virginis
o&
figi, in crucc
Dominus meus 8c
Deus meus infinite amabiiis qui amore mei cruci-
mori dignatus es,
,
adoro, amo-,
,
& glori-
fico te omnium crcaturarum poflibilium poflibili afFe-
d:u , cum Patre & fandto Spiritu & ex animo defide- ,
ro, ut adorcris , ameris , & glorificeris infinities ab om-'

nibus , in omnibus , fuper omnia , omni poflibili mo-
do , gratis ,
propter te , nunc, femper , in aeternum , 8c>
ultra.
Credo in te , Spero in te , Amo te quidquid amas &
propter te ; Doleo pure propter te, quod unquam offen-i
derim te. Ignofce, indulge, fupple per te.
En ex hoc momento paratum cor meum ad omnem
rmtum tuum. Tuus fum , eroque ceternum 5 poflide me, 1
Sc tu^ voluntati penitus conforma.

Pater refpice in faciem dilediflimi Filii tui, quem tibi
in Sacriricium laudis ,
gratiarum adionis & propitiatio-
nis offero , & per illius lacrymas , & fangui-
fudorem
nem ; pcr gemitus fiifpiria , & per labores & obfequia
per dolores &
fupplicia, per infinita ejus merita miferere
mei,iilo rum N. N. &
omnium, pro quibus mortuus eft,
gratiam largiens te perfede femper amandi , tuamque
fandif-
: : ,
DE SACRAM. EVCII ARISTI.£. 47.3
ffl
fen&iilimam voluntatem amplcCtcndi cxcqucndi in &
r
, temporccs: xtcrnitatc.
Jt Pcr eundem dilectum Filium tuum miicrcrc , mifcri-
cordiifime Patcr, animarum fidclium defunctorum mihi
commcndatorum N. N. omniumquc pro
peculiariter
quibus praecipue me vis orarc; veniam,& rcquicm oeter-
nam illis clcmcntcr indulgcndo,ut asternum bcncdicant,
laudent St glorificcnt , cui dcbetur omnis laus, honor ik
gloria.
Alhtfincli Thopu Aquinatis.
A Doro tc devotc latens Dcitas : Quse fub his figu-

<±± ris vcrc latitas.
Tibi fecor mcumtotum fubjicit, Quia te contem-

plans, totum deficit.
Viius , ta&us ,
guftus, in te fallitur : Sed auditu fblo
tuto crcditur.
Crcdo quidquid dixit Dei Filius : Nil hoc verbo ve-
ritatis vcrius.
In crucc latcbat ibla Dcitas : At hic latet fimul Sc hu-
manitas
Ambo tamcn credens atque confitcns : Peco quod
pctivit latro poenitens.
Plagas , iicut Thomas , non intueot : Deum tamen
meum tc confitcor.
. Fac mc tibi iemper magis ct edere, In te fpem habere
e diligere.
O memorialc mortis Domini^ Panis vivus,vitam ptae-
(lans homini
Pra:fta meae menti dc tc vivere, $c te illi ferrtper duicc
fapere.
Pic Pclicanc Icfu Domine , Me immundum munda
:uo Sanguinc :
Cujusuna ftillafalvurn faccteTo.tum mundumquit

ib oiuni fcclerc.
Hh 3
Icfu
4 ?4 P A R A D I S I S E C T V. .
lem quem velatum nunc afpicio, Oro fiat illud, quod

tam fitio.
Vt te revelata cernens facie Vifu fim beatus tuae glo-
,
riae. Amen.
Alia fub Elevatione.
AVe verum corpus natum ex Maria Virgine

pailum immolatum ,Cruce pro homine in
: vere
Cujuslatus perforatum , vero fluxit fanguine j Efto

nobis prasguftatum, mortis in examine.
O
clemens, 6 pie, 6 dulcis Ieiu Fili Marise.
Da ut ficut te nunc videre merui fub forma panis , ita
cum ad judicandum veneris ; fecurus & gaudens merear
te videre in gloria tuas Majeftatis , & perpetuo perfrui in
regno asternas claritatis. Vbi cum Deo Patre, & Spiri-.
tu fand:o, vivis & regnas Deus, in fa^cula iseculorum.
AD ELEVATIONEM CALICIS.
SAlve nobiliflime Sanguis , de latere Domini mei Iefii
Chrifti profluens , & totius veteris & novae culpae

maculas diluens , ablue , fan&ifica & cuftodi animam
meam in vitam aeternam. Amen,
Item utilijjlme recitantur illa verba ex bjmno SS.Ambr. & Aug,
TV Rex
Filius.
glorias Chr-ifte: Tu Patris fempiternus es
Tu ad liber:indum fiifcepturus hominem, non horrui-

fti Virginis uterum.
Tu dcvifto mortisdculeoaperuifti credentibus regna
cxlorum.
Tu ad dextcram Dei fedes, in gloria Patris.
Iudex credcris eife venturus.
TecrgocRijdumus, tuis famulis fiibveni ,
quos pre-
tioib fanguine redemifti.
• Puts lector ex biifeligat quod mags vkcet ; mc enim omnia fub
tmofacro conveniunt,
Outfo
DE SACRAM. EVCIIARISTIiE. 4 yy
Oratiopoft Elewttionem. Ex S. Auguft.
OMnipotcns Patcr, qui fic dilcxifti mundum , ut Fi-
lium tuum unigcnitum dares , ut omnis , qui credit

in illum , non pereat , ied habeat vitam aeternam pcr :
tunc dile&um Filium tuum , cujus bcatiffimam Paflio-

ncm , cv glorioiam Reiurrectioncm , in ccelos Afccn- &
fioncm rccolo, te oro, cduc de carccre animam mcam ad
conritendum nomini tuo.
Libcramca vinculis pcccatorum , quem propria &
mcrita faciunt lcthalem timerc fententiam, pcr hujus di-
lccti Filii tui ad dcxteram tuam confcdcntis intcrpella-
tionem, rcftaura placatus ad vitam.
Qucm cnim alium dirigam intercefTorcm tibi, nefcio,
nifi hunc, qui cft propitiatio pro pcccatis noftris: qui fe-
det ad dextcram tuam, intcrpellans pro nobis, advocatus
meus apud te Dcum Patrcm , Pontifex fummus , non
alieno, ied proprio pcrfufus cruore. Hoftia fandla, bcnc-
placens , & perfeda in odorem fuavitatis oblata ac- &
ccpta , Agnus finc macula , qui pcccatum non fecit , fed
peccata noftra pcrtulit , &
languores noftros fuo livorc
fanavit. Hic eft , quem propter peccata populi tui per-
cuflifti , licet ipfe fit dilcctus , in quo tibi benc compla-
cuit.
Adfpicc , mitiflimc Patcr , dilecti Filiitui humanita-
tem , Sc milcrcre fuper iniirmi plaimatis debilitate. Vi-
dc Rcdemptoris fupplicium , & rcdempti dimitte de-
lidum.
Oro te Rcx San&orum , in hunc Sanctum Sand:o-
rum , Rcdcmptorcm mcum fac me currerc
pcr hunc ,
viam mandatorum tuorum, ut ci valeam ipiritu uniri,qui

mca non horruit carnc veftiri Ieiiis Chriftus in farcula
,
bcncdidus. Amcn.
Hh 4. Ad
4frf P A RAD I S I S E C T. V.
Ad Memoriam defunclorttm ex S. Ambrof,
ROgamus etiam te fan&e Pater ,

pn} fpiritibus fide-
lium Defunctorum, ut fit illis falus 2eterna,gaudium
& refrigerium fempiternum.
Hoc magnum pietatis Sacramentum Domine Deus ,
meus fk illis hodie magnum & plenum gaudium de te

,
pane vivo &

vero qui de ccelo defcendifti,
,
das vitam &
raundo, de carne fan&a &
benedicta, Agni videlicct im-
maculati,qui tollis peccata mundi.& potari de fonte pie-
tatis tua?, qui per lanceam militis de latere emanavit cru-
cinxi Domini noftri , ut confblati exultent in laude Sc
gloriatuaian&a, Amen.
Ad Memoriam Sanciorum.
ExEodem.
Mlhi quoque Domine indigno fervo tuo fecundum

multitudincm mifcrationum tuarum miferearis, &
concefla in praefenti fcelerum venia , ne me finas in f u-
turo ieculo excruciari cum impiis.
Sed aliquam portiunculam dones cum San&is tuis in'
ccelis, qui in tua membra coaptati, & in te unum corpus
effecti ,
gratias ob tuum pro fe effufum pretiofum San-
guincm, quo illos lavifti, rependentes,pro te fratribus &
fuis gloriofum Sanguinem fundere non dubitarunt , qui
te in vita fua amaverunt, Sc in morte funt imitati, Sc ideo
coronas triumphales meruerunt.
Qiiorummelicet imparem meritis ,
participem ta-
mcn fac fola miiericordiatua,fuccurrcntibus eorum me-
ritis, Sc precibus. Amen.
Ad Oratwnem Domimcam,
OPater mifcricordiarum , nos, etfi indigni, quifervi
dicamur tui,audemus te Patrcm noftrum,nos filios'
tuosdicerej quia gratuita bonitas tua per Filium tuum
nos in hujus nominjs Lonorem adoptavit. Et ipfe Filius
tuus
,
DE SACRAM. EVCHARISTIvE. tff

tuus tui compellandi tiduciam addidit , eo iplb ,
quod
krecandi formulam prxfcripfit.
Agnofcecrgo dilcclillimi Filii tui , quam nos docuit
orationcm , Sc largirc propitius pcr cundcm Filium
tuum quicquid pcr iplum , ab iplo cdo&i tc petimus
,
diccntcs : Pater noftcr qui es in ccclis , landificetur no-

men , &c.
Expofitionem orationis Demiritu habesfuprafecl. i.pag. 17.

qu<c hic erit valde accommodata.
Llbcra nos qucelumus Domine , , ab omnibus malis ,

pra:teritis, praelcntibus, & futuris,
Et intercedente
beata &
gloriofa fcmpcr Virgine Dei genitrice Maria,
& bcatis Apoftolis tuis Pctro &
Paulo , atque Andrea ,
cum omnibus San&is, da propitius pacem in diebus no-
ftris, ut ope milericordice tuce adjuti , a peccato limus &
Icmpcr liberi, &
ab omni pcrturbatione lecuri. Per eun-
dem Dominum.
Agnus Dci qui tollis pcccata mundi , &c»
Oratio.
T~\ Vlciftimam pacis vocem Domine Iefu a mortuis

*-^ redivivus , ad tuae dile&ionis Difcipulos emilifti ,
dicens: Pax vobis, quam &
jam iturus ad paflionem, iple>
eomprccatus fueras, diccns, Pacem meam do vobis : pa-
cem meam relinquo vobis : tolle a nobi.s quaelb , Agne
Dei immaculatc pcccata ,
noftra , aufer a nobis iniquita-
tes noftras ,
quce intcr nos & te divilerunt , ut remillis
peccatis , pacem tecum habeamus ,
quae in teftimonio
conlcientiae bqnae fuavi jucunditate reiultat : ut in ccele-
ftibus regnis pacera illam, quae cxuperat omnem fenfum,
&: intellecr.um ,
perpetuam confequamur.
Olculum Pacis concordi.t & amoris fymbolum efl ,fanclapri-
mitiv* Ecclefu confuetudme celebratum. Sokbant entm ttmc chri-
fli.fdeki m facris cqnventibus fefe invicem magno beneyolemii &
Hh $ chari-
4^3 P A RAD I S I S E C T. V.
diaritatis ajfeclu ofculari,adjunclafalutatione , Pax tecum. MX~
xime vero ante perceptionem Euchariftk , ut nimirum ad Sacra-
inentumpacis & charitatU , fepofito omni odio & rancore fecurim
accederent.
Sed quia resperfe bona ,fucCeffu temporis abufu vitiata eft , ofculi
fancli ufus in ofculum TabeiU mutatus eft , manente mhUominus fi-

gnificatione pacis & concordix cumproximis colend& , tum maxime ,
tjuando fairis Chrifti myflcriU digne ac falubriter intereffe &parti-
cipare cupimus. Vorro de ofculi fancli ufu confule Baronium
Tom. Annal. An. Chrift. 4^.
i. pulcre Raph. de la &
Torre in 2, 2, S. Thomoe, q. 84, a. 2, diip. 5".
AD COMMVNIONEM.
Vum S.tcerdos communicat , fpiritualis Communio minime tibi
audire voles. Eft autem fpiritualis

negligcndafi cumfiuclu Miffam
,
Communio (ut docet S. Thom. 3. p. q. 8. a.i, ad 3.) exer-

ckivaexcellentijjimorum acluum : Eidci,inquam, Spei & Charitatis;
quofine reali id eft, umo

Sacramentifumptione ,fiuclus Sacramenti,
cum Chrifto, acquiri poteft.
Trimum itaque excitanda viva &
vera fides circa hoc Sacramen-
tum; qUiifacilcfukiripoteft, confideratione divin£ Potentk Sa- ,
fientu, Bonitatis, & Veritatis.
Hincfequatur Exercitium Spei ; quid enim neget tam bonus &

clemens Dous , qui feipfum dedit ? quid nonpoterit , etiam non pr&~
fens corpore ? quipuerum Centurionis , &plures alios , ctiam abfens
curavit ?
Denique excita Amorem , & ardenti cordis defiderio afpira & de-
fidera ad Chriftum, velut adfontem vivum ; ex quo qui biberit, non
fuwt in Aternum. Opta ergo Chrifto per virtutem Corporis & San-
&
incorporari intime ; ut velut unus cum illofpiri-
guinis ejus uniri
nunquam abeo feparari pojjis.

tus ejfcclus,
Magmvirtutu &
unhtatiseft luc fpiritualis Communio ; itd*
utficpe non minorem adferat ftuclum , & gratiam , quamplerifque
ipfa Sacramentalis : Vnde quam ea nobis cuu effe debeat ,
colligitur,
maxime cumfitpius unodie 3 nunquam fine noyo femper gratlt &

charitatis
;
DE SACRAM. EVCHARISTI>£. 40
charitatis incremento injlttui poflit. Yide de hac etiamfupra , initt$
bttjus Modi audiendi Mijjam.
O R A T I O
Vro Communione Spirituali.
ECce adfto pauper & inops ad tuam

menfam magni Re-
gis, & amantiflimi Patris mei, Chrifte I e s v;'
8c credo 6 ceterna Veritas, quod vere e fummo cce-

tibi,
lorum ad verbum Sacerdotis ut me vifites , venire di- ,
gnatus es verumtamen confcius inrirmitatis mex 8c

: , ,
peccatorum meorum non audeo facramentaliter mfci-

,
pere te j led dico cum Centurione, cujus fervum abfens ,

uti alios plurimos, fanafti Domine, non fum dignus, ut
:
intres fub tectum meum 5 fed per os facerdotis veni in

animam meam.
Munda ,
quosfb , illam a malis ejus & imperfe&ioni-
bus N7^ 6hia bonis & virtutibus N. pafce Corpore Sc
Sanguitte tuo, ut ficut catellus , comedat de menfa Do-
mini fui , & adipe ac pinguedine cadeftis benedi&ionis?
repleatur.
Aliapro Cotmnunione Spirituali.
ODomine I e sv , agnofco te verum efle panem

vivum, qui de ccelo, ut nos teipfo palceres, defcen-
difti,& intra has fpecies mira dulcedine, ftupenda digna-
tione, potentia admirabili te abdidifti fcio te cupidum :
pafcendianimam meam.
Credo in te, quatenus hic es infinitos latere fpiritua- ,
lium donorum thelauros gratix maximam ubertatem,
adquorum omnium participationem anhelat ardentei

inops anima mea.
Credo verbo quod dixifti : Qui manducat me , vivet
propter me. Ecce panis vive , mifer ego fame & frigore
pene confedus , inrirmitatibus multis obnoxius, accedo
ad
4<fc> P A RAD I S I S E C T. V.
ad te , ut manducans te ,
plcnius & verius vivam dc te
fovear ad te , 8c faner a te , confido tc non averfaturum
indignitatem, infirmitatem & inopiam meam.
Vere profiteor me indignum , ut intrcs fub te&um
meum. Ideoque etiam non praîumo te modo inducere
in hofpitium cordis mei , facrofan&i Corporis tui reali
mandncatione : fed fcio Sc credo cum Centurione , te
ctiam abfentem, id eft, fine Sacramcntali Communione,
uno folo verbo me pofle curare, ditare, Sc fanctificare.
. Si enim afpeclus aenei ferpentis tanti fuit , ut morfbs
ab ignitis ferpentibus potens effet curare,an non erit po-
tentior fides ,
qua te contemplor , ad curandos morfus
ferpentis tartarei ? ille typus erat, tu veritas : ille umbra,

tu res ipfa : fi ta&us fimbriae veftimenti tui incurabiles
morbos valuit fugare,quid nonpoterit conta&us augufti
Corporis 8c divini Sanguinis tui, etfi npn corporalis ,
mentalis tamen per defiderium Sc fiduciam ? r/ . ,
Si umbra difcipuli tui Petri omnes morbos. corpora-

les potuit abigere : qux segritudo animi ftare pqtcrit, &
non continuo cedet fplendori divinse Majeftatis tuse >
Veni igitur ad me Domine , Sc fana peccatriccm ani-

mam meam , refice imbecillem
ciba efurientem tu , :
qui ex voluntate Patris cooperante Spiritu fan<5to , per

mortem tuam mundum viviEcafti vivifica me pafce :
,
me , fan&ifica mc hoc facrofan&o Corpore Sc San-

guinc tuo : libera me ab omni peccatp fac me tuis fem- ,
per inhcerere mandatis,& a te nunquam feparari permit-

tas. Amen.
COLLECTA.
DEus , qui nobis fub Sacramento mirabili , Paflionis
tuae memoriam rcliquifti : tribue quaefumus,!ta no.s
Cofporis Sc Sanguinis tui facra myfteria vener^.ri , ut
Redemptionis tuae fru&um in nobis j ugiter fentiamus,
Ad,
: : ,
DE'SACRAM. EVCHARISTIiE. 4.61
Ad , I T E MISSA EST.
ECcc Pater setcrnc , Mifla jam cft falutis Hoftia,
quam tu dc ccclis mififti in tcrram. Placeat tibi
quaefo quia hic eft ipfc Filius tuus , in quo tibi bcne
,
complacuit. Agat nunc , quaefb, officium Mcdiatoris Sc

Advocati , ubi lcdct ad dexteram tuam , interpcllat &
pro nobis. Memento omnis patientias , charitatis &
manfuetudinis cjus; cvorantem in nomine dilecliFilii
tui exaudire digneris quia ipfe dixit : Si quid pctieritis
:
Patrem in nomine meo , daoit vobis. Hoc unum peto

Dominc ,
placcat Tibi hoc Sacrificium , admajorem
gloriam Nominis tui , profit mihi fidelibus tuis, vivis &
6c defunctis, ad falutem, Amen.
Adfincm Mijjk cum Sacerdos populo benedicit , te reverenter in-
,
clmes :
T.t xclut cocleftem a Deo benedicTtonem exfpeclans,cumfide magna

dicas
BEnedicat <k cuftodiat nos omnipotcns & miieri-

cors Dominus, Pater, & Filius & Spiritus fanctus.
,
Deinde faclo figno Crucis infronte , initium fancli Euangeliife-

cttndum loannem recita in hunc modum
erat Verbum,& verbum erat apud Dcum,
IN principio
& Dcus erat Verbum. Hoc crat in principio apud
Dcum. Omnia pcr ipfum fa&a fiint: & fine ipfo faclum
cft nihil, quod fa&um eft. In ipfb vita erat & vita erat :
Jux hominnm & lux in tencbris lucet & tcncbros cam

: ,
non comprchenderunt.
Fuit homo mifTus a Deo , cui nomcn erat Ioanncs.
Hic venit \\\ tcftimonium, ut tcftimonium perhibcrct de
luminc: ut omncs credercnt pcr illum. Non erat illc lux:
(ed ut teftimonium perhiberet de luminc.
Erat lux vcra ,
qux iliuminat omnem homincm ve-
nicntem in liunc mundura. In mundo erat 6c mundus ,
per
4*2 P A R A D I S I S E C T. V.
per ipfiim fa&us eft & mundus eum non cognovit.
, In
propria venit, &
eum non receperunt. fiii
Quotquot autem receperunt eum , dedit eis potefta-

tem filios Dei fieri his qui credunt in Nomine ejus
, :
qui non ex fanguinibus , neque ex voluntate carnis , ne-

que ex voluntate viri , fed ex Deo nati funt. Et Verbum
carofaclumeft, &
habitavit in nobis (&vidimus gloriam
ejus ,
gloriam quafi Vnigeniti a Patre) plenum gratiae <Sc
veritatis.
Vrecatio pia poft peraclum MiJJkfacrificium.
Mlfericordiflime Domine qui nos miferos Morta- ,
les non dedignatus es , etiam in hac hora ftare in

confpedu tuo ad te glorificandum pariter ac prsedican-
dum: Condona mihi in ipfo Precationis hujustempo-
re commifla errata, five per occupationem,fiveper men-
atque cogitationis in abiurda defideria indu&ionem,
tis
uti ne glorietur inimicus adverf um

me , quod ne in ipfo
quidem tempore Doxologiae, ConfefIionis,atque Syna-
xeos a peccato mihi caverim. Amen.
Altera pofi peraclum Milfizfacrificium.
VJE mihi mifero, qui Deum meum tam negligenter

laudo Ecce Dominus meus amariflime pro me
: to-
ta nodte pafTus , nullam requiem habuit, & ego una hora
vigilare cum eo non pofTum ?
Adjuva me Domine Deus meus,ut valeam tibi fapien-
ter pfallere , & femper placitam exhibere fervitutem
Qui vivis , &c.
lnfine offer hoc tuum obfequium lefu Chrifio per manm Deipau,
Angeli Cuftodu , Patronorum , & omnitmt SS. in unione Sacrificn m
Ara Crucis oblati , & omnium meritorum ejus : idquejuxtapntmif-
fam intentionem. Vel dic cumfingulari attentione fequentia
Benedicite Domino omniaoperaejus: Benedicani-
ma mea Domino &c omaia quse intra me fiint Nomini
, ,
San&o
, ,: , , , , ,, ,
DE SACRAM. EVCHARISTIi£. 4^3

San&oejus. Vtinam affcctu omnium Angelorum , 8c
Sanclorum te complccT:ar,&: tibi gratias agam, 8c omnrs
fpiritus laudet te Dominc.
Sufcipe, obfecro, in gratiarum a&ionem, Pater aeter-
nc , vitam &
mortem Vnigcniti Filii tui , pcr hanc da &
mihi ut vivam , & ierviam tibi omnibus corporis raera-
bris, & potentiis animae meae.
Domine ante tc, hoc cft deiiderium meum,ied imper-
fc&um N. meum vidcrunt oculi tui ; verum eccevota
N. mea, tibi Dominc, reddo in confpeclu omnis populi
tui & mcmor beneficiorum tuorum & immenice cha-
, ,
dico & devovco tibi omnia opera mea. Cre-

ritatis tuae,
Jo tibi & in te fpero & toto corde te diligo 6 Deus

, , ,
ncus, veritas mea,miiericordia mea,c>: refugium meum,

Sc omnia.
llymnus S. Thoma Aquinatis de venerabili Sacramento.
LAuda Sion Salvato- Sit jucunda, fitdecora

rem Mentisjubilatio.
llauda ducem 8c pafto- Dics enim folemnis agi-
rem tur
Ilii hymnis & canticis. In qua menfae prima reco-
Quantum potes, tantum litur
aude Hujus inftitutio.
JC^nia major omni laude ,

In hac menfa novi Re*
Nec laudare fufficis. gis >
Laudis thema fpecialis, Novum pafcha novae legis
t.Panis vivus Sc vitalis Phafe vetus terminat.
» rlodie proponitur. Vetuftatem novitas
Quem in iacrae menia Vmbram fugat veritas ;
ccenae , Noclem lux eliminat.
rurbae fratrum duodenae Quod in ccena Chriftus
Datum non ambigitur. geflit
Sit lausplena, fitfbno- Faciendum hoc expreffit
ra In fui mcmoriam.
Dodi
4^4 P A &AD I S I S E C T. V.
Do&i ficris inftitutis Mors eft malis , vita bo-
Panem, vinum, in falutis nis:
Confecramus hoftiam. Vide paris fumptionis
Dogma datur Chriftia- Quam fit difpar exitus.
nis Frado demum Sacra-
Quod in carnem tranfit pa- mento
nis, Ne vacilles led memento ,
,
Et vinum in fanguinem. Tantum cfle fub fragmento,

Quod non capis quod Quantum toto tegitur.
,
non vides Nulla rei fit fcifTura

Animofa firmat fides Signi tantum fit fradura
Praeter rerum ordinem. Qua nec ftatus , nec ftatura
Sub diverfis fpeciebus Signati minuitur.
Signis tantum , &
non re- Ecce panis Angelorum
bus, Fadus cibus viatorum
Latent res eximiae. Vere panis Filiorum ,
Caro cibus , fanguis po- Non mittendus canibus
tus: In figuris praelignatur
Manet tamen Chriftus to- Cum Iiaac immolatur
tus, Agnus Pafchas deputatur
Sub utraque fpecie. Datur manna Patribus.
A fumente non conci- Bone paftor panis vere, ,
fus, Iefu noftri miferere

Non confra&us , non di- Tu nos paice, nos tuere
vifus Tu nos bona fac videre
Integer accipitur. In terra viventium.
Sumit unus,fumunt mil- Tu, qui cuncl:a fcis &
lc, vales
Quantum ifti tantum ille
,
3
Qui nos pafcis hicmorta-
Nec umptus conlumitur.
f lcs:
Sumunt boni fumunt Tuos ibi commcnfales j
,
mali Coheredes fodales &

Sorte tamen inosquali Fac fandorum civium,
Vitae vcl interitus. Amen. Alleluja. -
Aln*
: , , , , : :
DE SACRAM. EVCH ARISTIjE. 4*f

Alius llymnus ejnfdem Docloris Angelici.
Angc linguagloriofi Verbo carnem efficit

Corporis myftenum Fitque ianguis Chrifti mc-
Sanguinifque prctiofl rum ,
Qucm in mundi pretium Etfi fenfiis deficit ;

Frudus ventris gcncrofi Ad firmandum cor fince-
Rex effudit gentium. rum
Nobis datus , nobis na Sola fides fufficit.
tus Tantum ergo Sacramen-

Ex intact.a Virgine tum
Et in mundo
converfatus, Veneremur cernui
Sparfb verbi femine Et antiquum documcntum
Sui moras incolatus Novo ccdat ritui ;
Miro claufit ordinc. Pra*ftet fides fupplementu

In fupremze nocte ccenx Senfuum defec~tui
Recumbcns cum fratribus , Genitori, Genitoque
Oblervata lcge plene Laus & jubilatio ,
Cibis in legalibus ,
Salus, honor,virtus quoque
Cibum turba: duodence Sit ik. bencdicfio :
Se dat fuis manibus. Proccdenti ab utroque

Verbum caro,pancm ve- Compar fit laudatio.
rum Amen.
F I N I S S E C T. V.
Supra , pag. 160. col. 1 , ante S.Francifce, pone.
S. Bernarde
, qui fidc &
zelo fuccenfus , fchiimaticum Sc
pertinacem Duccm * dextera , non ferro , fed facra
Dominici Corporis Hoftia armatus expugnafti ; Ora
pro nobis
Vtfortes infide buJHS Sacramenti ; Diabolo & miniftris ejus , veiita-
tem bujus mjfterii impugnantibus canftunter refiftamus.
Ef infine ejufdempag. & col.
* Gulielmum Ducem Aquitajiii. Vir. S. Bcm. lib. 8-

cap. 6. Edit. noitrx.
Ii Dile-
, , ; , ,
4*$
Dilecto, Candido, Rvbicvndo,
SPONSO SANGVINVM
IESV CHRISTO,
Qui cum in forma Dci effet , natura , non
rapina a?qualis Deo
Semetipfum exinanivit,
Servi formam pro fervis accipiens.
SPECIOSO PRiE FILIIS HOMINVMj
Sed cui demum non erat ipecies , neque decor
cum fa&us nempe vermis eft, 6c
non Homo.
DESIDERIO COLLIVM jETERNORVM,
& expe&ationi Gentium.
Sed qui defpe&us poftea & quafi noviffimus
,
virorum fuit
BENEDICTO QV VENIT N I I
NOMINE DO MINI.
Sed qui tandem fa&us eft opprobrium
Hominum
Et abje&io plebis ,
Qui iniquitatcm non fecit neque dolus fuit

,
in ore ejus:
Attamen cum fceleratis reputatus cft

Et peccata multorum tulit ;
LEONI DE TRIBV IVDA;

Sed qui ficut ovis ad occifionem ductus eft -,
Et quali agnus coram tondente

ie obmutuit.
Iiz VIRO
4*3
V I R O D O L O R V Mj
Qui torcular calcavit fblus
Et de gentibus non habuit virum fecum.
Qui languorcs noftros vere tulit

Et attritus eft propter fcelera noftra.
PASTORI BONO,
Qui pro ovibus fuis pofiiit animam fuam.
PONTIFICI FVTVRORVMBONORVM,
Qui per proprium fanguinem introivit
Semel in San&a , aeterna redemptione inventa.
MAGNO COELI TERRiEQV^ REGIj

cui venti & mare obediunt.
Sed qui humiliavit femetipfum, fa&us obediens

Deo Patri
Vfque ad mortem crucis.
Dignus es, Domine, accipere virtutem

Divinitatem , & Sapientiam
Quoniam occifus es , & redemifti nos Deo in
fanguine tuo.
TIBI BENEDICTIO, ET HONOR,

ET GLORIA, ET POTESTAS, IN
SECVLA SECVLORVM.
A M E N.
SECTIO
¥9
S E C T I O VI.
De Vita ac Paflione Domini noftri Iefu
Chnfti.
PRO FERIA SEXTA.

C A P. I.
Colloquium de modo Vitam ac Paflionem Sahatoris

nojtri pie, tum meditandi, tum imitandi.
§. i. Exbortatio ad conftderandum optts Redemptionis.
Apostolvs. llocfentite in vobts, qtiod & in Chriflo lefu,qul
cum informa Dci effet, non rapinam arbitratus ef,ejjefe <equalem

Deo,fcdfemetipfum exinanivit formam fervi accipiens.
AVdicum6 homo , , ferve non utique bone & fidelis,

qui eiTcs in natura 8c conditione fervili , at-
tamen fervire conatus es arripere liberta-
riolens,
tem , & aequalitatem Domini tui. Audi vide , quia &
Chriftus, cum in forma Dei eflet, non rapina, ied natura
cequalis Deo utpote & iple omnipotens asternus im-
, , ,
mcnfus, &c. exinanivit lcmetipfum non iblum formam ,
fervi accipiens,&.in fimilitudinem hominum fa&us fed ;
etiam minifterium fervi impjevit, humilians femetipfum,

& obcdicns ra&us Patriufquead mortcm.
Scd parum tibi videatur , quod, cum efIetFilius&
coxqualis, tanquam fervus lervivit. Patri , fi non fer- &
vo luo plulquam lcrvus iervivit. Fa&us quidem eras , 6
homo, ut lcrvires Creatori. Et quid juftius,quam ut ier-
vias illi a quo creatus cs ; ime quo ncc vivcre, ncc mo-
,
veri ncc cllc potcs ? Quid vcro beatius aut iublimius,

, ,
quam icrvirc iiii,cui fcrvire regnare eft? Et tamcn dixifti,

"Xonfcrviam.
Sed ecce vcnit Creator tuus,vqnit Dominus tuus, &c.
I i 3 paratus
4 7o P ARAD I S I S E C T. VI.
paratus fervire fervo fuo. , etiam rebelli &
contumaci
venit non miniftrari , fed miniftrare : Venit , inquam, ut
tu recumbas , ille miniftret , ut te quiefcas , ille fatigetur
& fudet; ut tu faneris, 8c ille portet languores tuos: imo,
ut tu vivas, ille moriatur pro te.
O fervum bonum Sc plufquam Iacob fidelem,qui non

feptem , fed triginta tribus & amplius annis fervivit pro
te. Quam vere fervivit, in omni fide, patientia,& longa-
nimitate ! non utique tepide, vel invite; quia exultavit ut
gigas ad currendum viam obedientiaemon fi&e,qui etiam
animam poft tot Sc tantos labores fuperimpendit ; non.
murmuranter, quia innocens flagellatus , nec os aperuit
fa&us ficut homo non audiens , non habens in ore fuo &
redargutiones. Et quid ille fervus ultra debuit , aut po-
tuit tibi facere ,
quod non fecit ? O deteftabilis fiiperbia
hominis fervire contemnentis ,
quae alio exemplo non
potuit humiliari, nifi fervitute, Sc tali quidem ipf ms Do-
minifui
Christvs, O Homo, fi habes aures audiendi
audi quid Ele&us Apoftolus meus dicat fidelibus meis
nam confcius arcanorum meorum : loquitur ex ore meo.
Et ipie eft qui portavit nomen meum coram Regibus ,
& principibus tcrix. Ipfe, qui non arbitrabatur ie quid-

quam fcire , nifi Iefum , me , inquam crucifixum ; un-
,
de etfi loquatur inter perfec\os fapientiam in myfterio

abfconditam tamen loquitur me Chriftum cruci-
: tibi
fixum , qutdem -fcandalum Sc his qui per-
incrcdulis ;
eunt ftultitiam ; tibi autem &:his<nn falvi fiunt , plane

,
Dei virrutem &

fapientiam. Et ecce exemplum humili-
Mtis mese , qua ego Deus Dominus fervivi vobis , ifi & ;
laboribusajuventute mea, ufque ad mortem Crucisj

merito lngemt ocuiistuis, ut vel fic difcas humiliari &
, atque referfe gratiam tantse humilitati Sc boni-
fubjici
tati meae. O quam dure lervire me feciili in peccatis tuis!
laborem pr#buifti mihi in iniquitatibus tuis ! Et quem
labo-
:
DE VITA AC PASS. DOMINI. 471

laborem? Vfque ad defatigationem , cfuriem &c fitim !
fed ufque ad fudorem , fudorem autem fanguinis decur-

rentis in rcrram Sed ufque ad mortcm , mortem autem
:
crucis.
1 1 o M o. O Domine, quid cft homo,quia iic innotui-
fti ci, aut Filius hominis, quia reputas eum O quantum ?
laborafti, Dominc mi, in fcrvicndo mihi ! Iuftum profe-

&o, & aequum cftct , ut faltem dc cctero tu quielccrcs ,
tuulque fervus , vcl ordinc vicis fiice fcrviret tibi. Quam

magno , Dominc mi , inutilc tibi mcum fervitium redc-
mifti , inquam , qui fi minifterio opus haberes vel
tu , ,
plulquam duodecim lcgiones Angelorum fubito haberes

ad omnem nutum tuum O quam fiiavi benigna arte ! &
pietatis recupcrafti tibi ,
, fubdidifti fcrvum contuma- &
-cem , vincens in bono malum humilitate confundcns ,
fuperbum beneficiis obruens ingratum Sic nimirum

, !
fapientia vicit malitiam. Sic carboncs ignis congeflifti

fiiper caput inimici ,
quibus acccnderetur ad amorem 6v
obfequium tuum.
Vicifti Dominc
, vicifti rcbellcm. Ecce do manus in
"vincula tua jugoque tuo cervicem fuppono. Dignare
,
tantum, ut ferviam tibi patcrc, ut tibi laborem. Accipe

:
me in fervum fcmpiternumj En fervus tuus fum ego,licet

inutilis , nifi nunc quoque mecum fit , mecum laboret &
gratia tua femper prceveniens &
fubfequens. Prxvenit &
nos , prior oftendens Exempla humilitatis patientiae &
Subfequaturnos,adjuvans,ut imttemur,qii32 oftenfafunt.
O quam felices nos , fi fuper hoc audiamus confilium A-
poftoli tui,hortantis nos,hoc !entire in nobis,quod in te,
o Icfu ,
prasceflifle cognofcimus ! O quis det mihi, ut fe-
Tio confcrvem omnia verba haec,conferens in corde meo,
ut in meditatione mea exardefcat ignis amoris tui,& cur-
ram deinceps poft te in odore unguentorum tuorum ?
Erravi ficut ovis quae periit; quis deducet mc in viam re-
d:am , quae ducit ad vitam , ut inveniam 8c tcncam cam ?
Ii 4 £.2. Clm~
471 P A RAD I S I S E C T. VI.
§. 2. Cbriftusnobisiwitatidmproponitur.
Devs Pater. Ego ab initio creavi hominem |
rectum nempe
; ad imaginem & fimilitudinem meam at :
ille, cum in honore eilet non intellexit &c qui creatus

, : J
erat ut effet divinx coniors naturas , comparatuseftju-

jnentis infipientibus, &c iimilis factus eft iilis.
Adam primus homo quitranfgrediensman-

Hiceft ,
datum meum eje&us eft de Paradiib & reus mortis ac

, ,
perditionis facius. Ethunc quidem nimis infelic.iter imi-

tatifunt, facrique culpae ejus&pcense ibcii , quicun-
que ab eo fecundum naturalem generationem deicende-
runt. Sed non eft voluntatis meae mors infelicis homi-
nis; nec dele&or in perditione peccatoris immo fic ego : ;
i
dilcxi mundum ut Filium meum Vnigenitum darem

ut omnis qui credit in eum non pereat , ied habeat vitam
aeternam.
Hic eft fecundus homo,de ccelo cceleftis,qui non ter-
rcnam fed cceleftem in terris vitam duxif Hunc itaque
, .
dedi ducem ac prseceptorem Gentibus ; ut quiiquis ie-

queretur cum, non ambularet in tenebris,fed haberet lu-
men xltx. Hoc quafi prototypon vivum exemplar de &
coclo mifi; idque tot donis, Sc gratiis,omnibufque virtu-
tibus pulchre prorius ornatum omnibus propoiui , ut il-
lud imitari ftuderent, quos ego pra^fcivi pnsdeftinavi, &
conformes fieri imaginis Filii mei;ut fint &
ipii cohaere»-
des cum eo Regni mei. Primus quidem homo de terra

terrenus, iecundus homo de ccelo cceleftis. Itaque ficut
portaftis imaginem terreni (primi Parentis Adami inftar
tranfgrcdiendo pracepta mea. ) fic portetis imaginem
ccelcftis (Chriftiexemplumlequendo) iervientes mihi
in fan&itate Sc juftitia omnibus diebus vitae veftrx.
Afpicite in auctorem fidei &
confummatorem Icfum,
qui propolito fibi gaudio fuftinuit crucem confufione ,
contcmpta.
Ecce
,

Ecce hic eft lpcciofus prae Filiis hominum in quo ,
habitat omnis plenitudo divinitatis non umbraticc lcd , ,
corporaliter. Hic clt Filius mcus dilectus in quo mihi ,
complacui ipium audi , & (equere. Mihi placeie cu-

,
pis ? ipfum imitari ftude ; tanto mihi carior cris quan- ,
to illi limilior. Quin ctiam iicut Iiaac non bcnedixit , ,
Iacob, nili indutum veftibus primogeniti lui ; iic nec tu

bencdicrJoncm accipies a me , niii indutus vellenbus
Agni immaculati , id cft , veftibus ieu viitutibus Vnige-
niti mci.
Abj ice crgo opcra tencbrarum , Sc indue arma lucis,
imo inducre Icium Chriftum. Inipice , & fac iecundiun
excmploi" quod a me tibi monftratum cft , ambula co-
,
ram mc pcr viam quam prxivit diledus meus quan-

, ,
do in terris viius, &z cum hominibus converiatus eft. Et

exemplum dedit vobis ut qucmadmodum ipie fecit , ita
,
Sc vos faciatis.
H o M o. Benedicl:us Deus Sc Pater Domini noftri
Iefu Chrifti ; Patcr miiericordiarum 6c Deus totius
coniolationis ,
qui dives es in miiericordia ; propter ni-
miam charitatem ,
qua dilcxifti nos , cum eflemus mor-
tui peccatis , convivificafti nos in Chrifto , ( cujus gra-
tiaialvatifumus) & conreiufcitafti Sc coniedere feci-
fti in cceleftibus in Chrifto , ut oftenderes in ieculis iii-
pcrvcnicntibus abundantes divitias gratias tuoe. O quam

duiciafaucibus meiseloquia tua, qnibus nos vocasiit
ibcietatem Filii tui. Sed egone iequar Deum
, ? fervus
Dominum ; limus terra: Regem cceli ; Pufillus immen-
(um ; infimus fummum , «Sc tam infirmus omnipoten-
tem?
§. 3. Dem llomo ftcltu , ut ejjct tmitalrilii.
Christvs. Ego dc ccelo veni , & ex invifibili

faclus fum vifibilis : <Sc quia iplendorem majeftatis meas
fcrrc ac fuftinere non poteras , cgo exinanivi memcti-
I i
y pfum
474 P A R A D I S I S E C T. VI.
plum, fervi formam accipiens ; in fimilitudine hominum
fadius , & habitu inventus ut homo. Vt vel fic fequi 8c
me, quem fequi
imitari poffes gloria magna eft ; &c afle-
qui, fumma veftra felicitas.
Nam cum per primum hominem pofteriomnes fta-

tu felicitatis fiiae excidiflent , reftitui non poterant nifl ,
Duce aliquo praeeunte. Quis vero hic eflet ? Hominum I

j
quifpiam ? at omnes una ficut naturae ita culpas con- |c

, ,
ditio tenebat. An Angelorum aliquis ? at neque fic ple- k

na, &divinae juftitiae par fatisfa&io fuiflet. Deusita-ifl
quefblusad hoc idoneus erat ; at is videri non poterat. 9
Vt ergo exhiberetur homini , qui videretur ab omni, (JU &
& quem tuto fequeretur homo , egoDeus fadtusfum P
Homo ; fimilis vobis , mortalis, ut omnis mea a&io veftra W
ellet inftrudio j & divinitas mea vobis in humanitate n
prceluceret.
Quid ergo ha;fitas in bivio ? Rectam & regiam falu 4*
p
tis viam ego furn Via per me , fi quis intraverit , f
quasris ? ,
falvabitur. Dubitas, quid de honoribus,divitiis, gaudiis, t
voluptatibus hujus fa2culi,quid de judiciis hominum,drf.

fentias ? Vide , quid ego fenferim ; hoc fecurus am- &
pledere ; falli non poteris ; quia ego fum Veritas. Times
affl igi , pati , aut mori pro Nomine meo ? Ecce ego fum j
l
Vita , falus tua , &

omne bonum, etiamfi mortuus f ueris, §1
\ives. Ego enim veni ut vitam habeas & abundantius ,
habeas. Paucis Ego fum tibi via in exemplo veritas in

: , 1
promiflo, vita in praemio.

Homo. Adoramus te Chrifte rex Ifrael, pariter Sc ,
Gentium ; Princeps Regum terrae ; tibi Chrifte facri- ,
ficiiun laudis immolamus pro multitudine bonitatis tuae,

quam oftendifti nobis ; femini nequam ; filiis perditis.
Cum adhuc inimici tui eflemus , recordatus es miferi-
cordiae tuae. Vidifti affli&ionem populitui, &tad:us
dulcore charitatis intrinfecus , appofiiifti cogitare fu-
per nos cogitationes pacis & redemptionis. Parum
fuit
;
DE VITA AC
PASS. DOMINI. 47;
fuit charitati tuaj conlummandum opus noftrafa-
ad
lutis Cherubim aut Seraphim aut unum ex Ange-
, ,
is deftinarc ipie venire ad nos dignatus es

: per man- ,
datum Patris , cujus nimiam charitatem experti fumus

in te.
O amanda & admiranda dignatio Deus immenfae
!
^lori.r,vermis contemptibilis fieri non deipexifti. Deus

Dmnium , coniervus iervorum apparere voluifti. Parum
:ibi vifum eft , Patrem te nobis efle, & Dominum 5 Fra-
:er nofter effe dignatus es.
O quantas tibi gratias teneor referre (Tbom. de Kem-

w) quod viam re&am bonam dignatus es mihi , 8c &
cun&is jfidelibus , ad aeternum regnum tuum oftende-
*e nam vita tua via noftra ;
! nifi tu nos praeceffit.
, &
les , & docuifles ,
quis fequi curaret ? Heu ,
quanti lon-
ê retro manerent , niii tua praeclara exempla infpice-
-ent Ecce adhuc tepefcimus auditis tot fignis tuis 8c
! ,
lodrinis ;
quid fieret fi tantum lumen ad iequendum,
:e non haberemus ?
§. 4. Clmfluni twmm quid nos moneat,
Christvs. Vis efle gratus erga me , 6 homo ?

ieqmeme: Hoc
mihi gratiflimum erit. Nihil aequius
lihil etiam Patri gratius , quam fi ipfum fequatur filius.
£fto ergo imitator meus, ficut filius chariflimus. Quor-

iim putas te vocari ex Nomine meo , nili ut fequaris
/eftigia mea ? Vrc his , qui tam gloriofiim Nomen
Dtioie &
indigne gerunt ; qui , inquam , Chriftiani vo-
:antur, &nonfiint; qui ore dicunt , fenoffeme, fa-
iis autemnegant. Adeo de iequela mei , feumoribus
/ere chriftianis , modica permultis cura eft. Melius fane
alibus erat , viam veritatis , fidem meam non agnoviflc,
juam agnitam in injuftitia detinere. Heu , quam triftc
nihi eft , videre , ita prophanari paffimNomen Sc infi-
mia mea,
Caete-
47(5 P A R A D I S I S E C T. VI.
Coeterum, fi omnis, qui dicit fe manere ih me, debet
ficut cgo , ita Sc ipie ambulare ; multo magis qui pro me
manere fe dicunt, &c qui pro me legatione mnguntur , id
eft , difpeniatores myfteriorum Dei , Miniftri mei &
fi me non iequuntur, inexcufabiles fiint. Nunc vero, qui
propiusfequimedebuerant , ia^pe acerbius periequun-

tur me ; &
qui edunt panes meos , magniricant iuper
me fupplantationem. Quid eft quod dilecti mei in do- ,
mo mea faciant icelera multa ? Quid? Inter hoc etiam

non minus , ac inter Filios hujus faeculi dominatur zelus
6c contentio, faftus & ambitio, avaritia & crapula, luxus
& fuperbia
Nonne ifta iunt opera carnis tenebrarum ? Ego ve- &
ro ium lux vera , Sc qui iequitur me non ambulat in tc- ,
nebris. Quae conventio Chrifti ad Belial ? lucis ad tene-

nebras ? &
putas eos merito cenieri iub nomine ib rte &
mea, aut rite vocari filios lucis , qui diligunt magis tene-
bras quam lucem ? Morum quidem flmilitudo , con- &
ciliat &confervat amicitiam , &c hos ego dicam amicos
meos qui mihi moribus tam iunt diflimiles ? Ego illos
,
agnofcam pro Difcipulis meis qui oderunt difciplinarn

,
meam, 8c iermones meos projiciunt retrorimTi? Miniftri

mei erunt qui dicunt
,
Domine Domine &c non fa-
: , ,
ciunt ,
qux dico ?
H o m o. Doce me facere voluntatem tuam venifti ,
quippe a Deo Magifter ; &

utique viam Dei in veritate
doces, ficut poteftatem habens. Ccepifti enim facere
.<& docere. Da ut fequamurte Sc ad fpeculum vkx tu«,
.noftram formemus. Nam quos elegit Pater tuus hof ,
vocavit ut iint conformes imaginis filii fui. Vtinam;

,
amantiflime Iefu, des mihi,ut ficut portavi hadcnus ima-

ginem terreni , ita deinceps portem imaginem ccclcftis j
& non qusram conformai huic fxcalo nequam , fcd ti-
-
i
bi. Vtinam iequar te quocunque ieris, Nam qui dicit

fe in te manere , debet ficut tu, ita ipie arr bularc fed & :
quo-
]iiomodo pofliim ? Tu enim cxultafti ut gigas ad cur-
•cndam viam , Sc quis potcrit acquis paflibus ambulare
:ecum ?
§ y . . Chriflumfiqtii gloriofum, jucundum, utilc.
CHr 1 s tv s. Conare faltem a longe fequi, & cur-

ere ad deftinatum fiipernae vocationis bravium. Ecce fi-
ii hujus fcculi, qua induftria opes, & honores quaerunt;

]ua patientia mundo conformari , & hominibus placere
iudent ,
quam fbllicitis obfequiis captare gratiam priii-
:ipum, &
favorem potentum Qua alacritate audacia ! &
ritam exponunt milites in oculis Ducis fui, in pericu- &
a quaevis ruunt intrepide fed quae merces horum o- !
nnium poft tantos labores & fudores ? Quid nifi fru- ,
tum terrae ventus Sc fumus ? vanitas , Sc ami&io fpiri-

,
:us ? tranfeunt enim omnia, velut umbra, Sc nihil fiib fb-
e in eodem ftatu permanet. Minori certe labore tu mihi

ervire & placere potes ; minori opera ccelum Sc asterni-
atem lucrari ; Sc ncgliges ?
6 filii hominum quid diiigitis vanita-
Quid crgo , ,
em, Sc mendacium? fcitotc quoniam Dominus

quaeritis
an&um f uum mirificavit mc inquam, tot tamquc mi- ; ,
is infignivit donis Sc virtutibus ,*

ut vita mea vobis fpe-
:ulum & cxemplar efTet. Me itaque fcquimini.
Quid ambulatis vias difficiles mundi aut carnis ? Ec-
:e, contritio Sc infelicitas ih viis pcccatorum ; at viae
neae , viae pulcrae : jugum quoquc meiun fuave , & onus
neum leve. Ego facio prava in dire&a & aipcra in vias ,
jlanas. Ego errantes reduco laborantcs rcficio perf e- , ,
rerantes corono.
Itaque qui mihi miniftrat, me fequatur. Gloria magna
Hl fequi Dominum , nam ubi fum ego , illic Sc miniftcr
neus erit ; Sc poflidebit regnum , quod paratum eft ei
ib originc mundi. Cujus quidem gloriam fi noftes , ni-
lil tibi grave effct facere aut pati : Sc dics laborum
pauci
pauci viderentur tibi ,
pras defiderii & amoris magnitu-
dine. Regnum enim meum vim patitur & violenti
,
rapiunt illud : vim autem ccelo inferre, eft animam mam

perdere , feipfum vincere , &
pravos animi fui motus
feu carnis defideria frangere. Hoc certe amanti non eft
dimcile ; imo jucundum fiet , maxime fi fimul afpi-
ciat in remunerationem j nam fpes mercedis folatium eft
laboris.
Sed efto,laboriofum fit,num ideo detre&abis ? an cu-
pis & tu federe mecum in regno meo , non vis bibe- &
re calicem,quem ego bibi ? Tune audies miles Chrifti,&;
horrebis afpera, quae Dux ample&itur ? mi ho- Faileris,
mo, falleris fi fperas de deliciis tranilre ad delicias hic
, :
gaudere cum mundo: & poftea gaudere mecum in ccelo.

NemoSandorum fine certamine coronatus eft. Mê-
ipfum refpice , nonne oportuit me pati , itaintrare in &
gloriam meam ? &
tu fine labore, patientia intrabis in &
gloriam alienam ? Age ergo fortiter , f uftine patienter
labor brevis eft , &
momentaneus, merces vero perpetua
& immortali.s.
&
H o M o. Paratus fum , non fiim turbatus. Viarn
mandatorum tuorum curram, ubi dilataveris cor meum.
»i
§. 6. Clmftijequela conftat abnegatiojieful , &jugi

morttjicatione.
Christvs. Inprimis ergo, fi vis venire poft me

abnega temetipfum,& tolle crucem tuam,& fequere me.
Ego quidem tui caufTa veni de fblio meo, fepofita ma- &
jeftate mea fadus fiim particeps humilitatis tuas , ut tu
exuens veterem hominem , novum indueres, qui fecun-
dum Deum creatus eft, & mortiflcares membra tua,quae
funt fliper terram. Ego mortem in cruce fubii pro te, ta
faltem crucifige carnem tuam cum vitiis 8c concupi- ,
fcentiis,& malis defideriis moreremifi iic mihi coraraor-

tuus fueris, mecum vivere non poteris.
Homo.
,

H o m o. Fateor Domine quia dignus cft morte,
qui Quis mihi tribuat,6 benigniffimc

tibi rccufat vivere.
Iefu, ut moriar mihi amore tui, &

vivam tibi? icd omnia
vincit amor & quid tuus non poterit ? Tu fummus om-
;
nium, fa&us cs omnium infimus quis hoc fecit ? (verba :
S. Berturdi) amor dignitatis nefcius j afFe&u potens ; fuafu
lcfKcax. Quid violentius ; de Dco triumphat amor , 8c

mihi impcrare non poterit ? Amorcm meinon poterit
cxpugnare amor Dei mei ?
Nimirum odifie me debeo ut amcm te. Perdere j u-
,
beor animam meam, ut inveniameam, &te, omne

bonum. Ecceparatum cormeum. CupiotuusefTecx
toto corde meo. Qui autem tui funt , carnem crucifi-
gunt cum vitiis &
concupifcentiis. Circumcidc, 6 Do-
mine , carncm & praeputium cordis mci ut in numero ,
filiorum tuorum ccnferi poffim. Tu Domine,non fiilcc-

pifti nomcn Salvatoris , ni{i circumcifus ego pretiuin :
Sanguinis tui , &

falutem percipere non poflum , niii
tnortificationem tuam,velut fignaculum, portcm in cor-
Dore meo. O utinam ha;c mihi fumma voluptas f it dc- ,
'cdari in Domino, & aliam ,

praeter te, nefcire volupta-
tem. Renuat fane confolari anima mea ; memor nimi-
rum tui fblius nam dele&ationes in dextcra tua ufque

j
.n
;
fincm. Nulla, Domine,me trahet voluptas, fi tua tra-
cerit charitas.
Trahe me itaque poft te ,
qui per amorem trahis om-
lia ad teipfum , ut curramodore unguentorum tuo^
in
irum. Ideo iane apparuit gratia Dei Salvatoris omnibus
hominibus , erudiens nos , ut abnegantes impietatem Sc
[ecularia defideria, fbbrie, &
jufte,& pie vivamus in hoc
faeculo.
C h R 1 s t v s. Ita eft mi homo , fbbrietatem debes
:ibi ipfi, juftitiam proximo, pietatem Deo. Continuum
; ,?urre mentis ftudium, eft quafi j uge Martyrium. Fruftra
ûasris rcquiem & pacem in hac vita ,
quae eft velut mili-
tia
tia fuper terram. Erit aliquando , cum requiefces a labo-
ribus tuis ; cum quas fcminafti in lacrymis, in exultatio-
ne metes ; tunc labores manuum tuarum manducabis ;
beatus eris , &
bene tibi erit ; &c cxultabis, velut meflo-
res in mefle, & vi&ores capta prxda.
Sed nunc tempus eft laborum Quid horres ? Ego : I
pro te in laboribus a juventute mea. Ego difcurri per !
vicos , &plateas nufquam mihi requiem , nunquam

,
otium indulfi ; in fame &c fiti,in aeftu &c frigore,opeiatus

fum falutem tuam in medio terrae. Ego etfi comprehen-
fbr eflem, etiam in corpore, tamen cohibui gloriam,qua3
alioquin ex anima in corpus rcdundaflet; idque ut abun-
dantior eflet, Sc acerbior ex carentia omnis folatii Paflio
mea.
Hinc fadum , ut in horto orans prae horrore mortis ,
ex mcerore cordis , fudorem.fanguineum profunderem ;
Sc in Cruce velut dercliclus a Dco Patre, clamarem. Ec
tu ubique gaudia , &
carnis commoda quaercs ? delicate
Sc molliter nutries carnem tuam? confidera potius vitani
meam, &
cum tuam meas tam diflimilem inveneris,in te-
ipfb confundere ; ut non abs re monct Servus illemeus
ad imitationcm mei vos exhortans ; Bene inqutt vere- , ,
cundari potes infpe&a vita Ielii Chrifti , quia tc illi non-

dum magis conformare ftuduifti,licet diu in via Dei fui-
O
fti. quam malc convcniunt confblatio carnis,& confi-
dcratio mex paffionis Et tamen qui curam carnis perfi-
!
ciunt in defideriis ,mirantur , cur in meditatione

fcepe
paflionis mex nonfentiantarHcianimasfuas. Vtiquefi
eflent focii paflionum, fterent & confblationis.
Ecce pum David nudis pedibus clivum olivarum con-
fcenderet , omnis familia fimili habitu illum fccuta eft.
Vrias noluit divertere in domum fuam ut in molli ftra- ,
to rcquiefcerct, eo quod Ioab dux cjus, cum Arca &c ce-

teris commilitonibus luis eflent f ub pellibus te non : &
pudebit militare fub vexillo crucis , & vacarc deliciis
camis ?
carnis comedcre & bibere & ducere in bonis dies
? ,
tuos ? Ducem ac caput habere fpinoium , ik mcmbrum

cilc delicarum ?
H o m o. Operuit confufio faciem mcam ,
quia tam
longe adhuc abiiim a femitis tuis. O utinam liceat mihi
hoc deinccps icntire in me quod te 6 bonc Ieiu fen- , , ,
fifTcvidco; ut, inquam , eodem affc&u in bonishujus

vitae, omnibuiquc creatis veriari ftudeam , quotever-
iatum cognofco ; tu enim es ipia Veritas &c iapientia
cile
fleterna qui tecum iapit , is ccrte non defipit quia tu falli :
non potes , ied nequc fallerc. Qui fequitur , 6 Via a?ter-

na , aberrare non poteft. Qui adhaeret tibi , 6 Vita im-
mortalis unus tecum fiet fjiiritus, ncc morictur in a?ter-
,
num. Vtinam vivam cgo , jam nonego, vivas vero tu

inmeChrifte.
§. 7. Chrifli Humilitas & Hanfuetudo hnitanda,

CHr 1 s tv s. Si vis , ut vivam in tc , Vitam meam
velut rcgulam , & normam idcntidem , vitce tk moribus
tuis formandis adhibe. Inprimis vero Pajfienem meam di-
ligentius recole , in qua virtutes omncs , tanquam roiac
inrer ipinas clarius emicant.
Vidc quis fuerim , &
quid fecerim ego. Nam cum in
forma Dci eilcm , non rapina , icd natura a;qualis Deo
in gloria &
majeftate mcmetipfum exinanivi iervi for-
,
mam accipicns. Nec veni miniftrari ied miniftrare. Et

apponet ultra magniricare iehomo iupei- terram ? Ad-
huc ambulabit in magnis , mirabilibus iuper ie ? Vide &
me proftratum ad pedes Diicipulorum meorum , eofque
lavantem Sc abftergcntcm , cv quid volui , nifi exem-
plum dare vobis , ut quemadmodum cgo feci , ita & vos
•faciatis ?
Quid crgo fuperbis 6 tcrra & , cinis ! quomodo prae-

fiimitis,6 filii hominum,cxtollere in altum cor veftrum?
qmd amatis primos accubitus , & primas cathedras >
Kk cur
cur tantopere contenditis,quisnam veftrum videatur efle
major ? Quin potius difcite a me , non mundum fabri-
care , non mortuos fufcitare , caecos illuminare , aut alia
prodigia facere, fed, quia mitisfum & humilis corde.
Non latuit me perfidia proditoris mei , & tamen iri
coena coram ipfb genuflexus procumbens , pedes

ejus ,
veloces ad effundendum fanguinem meum,manibus meis
attre&are, lavare , &extergere dignatusfum: fed nec
eundem accedentem ad dfculum oris mei averfatus fum
quin os in quodolus inventus non eft , oriquodabun-
davit malitia , dulciter applicui ; dicens : Amice , ad quid
venifti ? Et grave aut durum tibi videtur , fi prior figna
& indicia humilitatis exhibere debeas , aut verbum man-
iuetudinis proferre coram inimico tuo ?
H o M o. Humillime Iefu , vere humilitatem ab ortu
tuo in mortem ufque dQcuifti nos. Et certe non eft difci-
pulus fupra Magiftrum , necfervus majorDominofuo.
Itaque cur pudeat me hominem inutilem , exemplo tuo
vilera & humilem fieri ? aut quomodo audeam deinceps
ambulare in magnis , aut in mirabilibus fuper me ? Vere
nimis indignum eft, ut, ubi fe eo ufquedemittit fiipremus
omnium Dominus , ibi infletur & intumefcat viiis terrai
vermiculus.
Vtinam femper eligam potius abjeclius efle , in domo
Dei magis , quam habitare in tabernaculis peccatorum
,
& humiliari tecum , 6 Domine, ut tecumpariter exaltafi

merear indie vifitationis.' fcioenim quiafuperbis refi*
ftis, foiis autem humilibus das gratiam.
$.8. Paupertas & terrenorum contemptusexempb

Cbrifti nobis commendatur.
Chhistvs. Sed quia dimcile & rarum eft inteft

, ,
divitias & bona hujus fasculi non altum fapere & humi- ,
lem efle ; ego fecuriorem vobis viam monftravi. Con*

tempfienim omnia , ut docerem vos , divitiis caducis &
terra;
,
DE VITA AC PASS. DOMINI, 485

tcrrce bonis cor non apponere , icd magfs thciaurizare in
ccelis, ubi ncc aerugo, ncc tinea demolitur.
Nonnc cum diveseilem , &
Dominus univeribrum ,
nullius habens indigcntiam ,
pro vobis fa&us fum cge-
nus ? Ego ccrtc inter ipfa nativitatis mea; primordia mox
paupcrtatem amplexus iiim, quamdeinceps iemper&
vivens &
moriens colui. Nonne mea eft terra Sc pleni- ,
tudo ejus ? &

tamen cum nafcerer in terris, vix habui ubi
reclinarem caput meum , unde in ibrdentis ftabuli pofi^
tus ium pnrfepio, quia non erat mihi locus in diveriorio.
Bcatos prrdicavi paupcres : Matrem Apoftolos tales &
elcgi ,
hoc mundo , divites in fide.
pauperes , inquam , in
Pauper vixi nudus , &
egcns in Cruce mortuus fum SC ,
tandcm in alicno fepulchro conditus. Ecce ut extrema

paupertas mea arguit infatiabilem avaritiam veftram ! O
ftulti mortales ! Certe , qui non renunciat omnibus, qua;
poiridct (ialtem animo paratus reipia facere , cum id
,
nonor mcus aut ialus propria vel proximi poicit ) non

,
,
poteft meus effe difcipulus.

Videquidjuvenem iJlum retraxerit , volentem iequi
me; nempc rclinquere divitias , illi nimis durum gra-
, &
ve viium cft , &
ideo triftis abiit. Et cur etiamnum tam
pauci fequuntur mc ? Nonnc quiaplurimi poftaurum
abeunt , &
a minimo uique ad maximum omnes avaritiae
ftudent? &
dum Mammonae ierv iunt , me negligunt^
quia nemo poteft duobus dominis iervire.
O dedecus hominis Chriftiani , ufurpare nomen
mcum , 6c tam alienum eiTc a moribus meis ; quafi in &
vanum acceperit animam fuam, ita ledari avaritiam, quas
cft idolorum fervitus ; &
in multitudine divitiarum iua-
rum gloriari ; & quafi gentes
,
qua; ignorant Dcum , Sc
providcntiam meam , ita turbari circa plurima , ibli- &
citum erl c circa praeientia tantum , quomodo fibi thciau-
rizent in terris. O
filii hominum uiqucquo gravi corde
ut quid diligitis vanitatcm &

quaeritis mendacium ?
Kk 2 Vos-
484 P ARAD
I S I S E C T. VI.
Vosne bona Domini in terra viventium ?
creditis videre
Siccine afpiratis ad bona aeterna quas praeparavi diligen-
tibus & fequentibus me ? Haecne eft via quam monftra-
vi vobis ? Rccordare faltem tu , 6 homo , paupertatis
meae, abfynthii & fellis.
H o m o. O Rex regum, cujus eft orbis terrae, & uni-

verfa quae in eo funt & tamen omnium egenus propter
,
nos fieri dignatus es : Vere beatus, qui intelligit luper te

egenum &pauperem. Merito beatos dixifti pauperes
fpiritu,quoniam ipfbrum eft regnum ccelorum. Vtinam
tecum merear fleri paupcr & inops ut inopia tua fiam ,
dives. Da mihi ante omnia quanere regnum Dei & ju- ,
ftitiamejus: minimum vero fblicitum efle denecefla-

riis (abfit , de fuperfluis) corpori &
vitae : onera enim
hxc funt, gravia fane & permolcfta homini volenti fequi
veftigia tua. Vtinam fciam fatiari & elurire & abun- : .
dare & penuriam pati Sc difcam in quibus fum fuffl-

: ,
ciens effe. Vere enim magnus quaeftus eft pietas cum

fufEcientia.
§. 9. Mtra Chrijli Patientia quomodo a nobis mitanda,
C H r 1 s t V s. Vtique beatus homo,cujus Dominus

Deus ejus.Domini cft terra,<Sc plenitudo cjus. Qiiid er-
go illi deefle poterit qui habuerit fibi amicum haben-
,
tem omnia ? tanto quifque magis abundabit bonis oeter-

nis , quo minus inha:fcrit hifcc terrenis. Itaque fi Sc tu
reliqueris omnia , faltcm affcdu &c fecutus fueris me,
,
ccntupium recipies, &

vitam aeternam poflidebis.
Scd neceiTe infuper , ut praepares animam tuam ad
tentationem , fi me fequi voles. Nam omncs , qui pie
vivere volunt in me perfccutioncm pati necefle eft.
,
Quomodo cnim coronabitur nifi qui lcgitime certavc-

,
rit ? Rcfpice me excmplar omnis patientiae. Nihil cft

,
quod non aequanimitcr toleretur , fi Paflio mea ad mc-

moriam revocctur.
Cogita
DE VITA AC PASS. DOMINI. 48?
Cogita ergo , qux &c quanta cgo paffus fum ; &c lc-
via fient , qucecunque pateris. Vt vcro fileam dolorcs &c
cruciatus , quos in corpore nimium graves f iiftinui ; rc-
colc tantum , contumelias , injurias , Sc opprobria cx-
probrantium , quas ceciderunt iliper me ; &c quo me-
rito meo ? Ego fanavi infirmos ,
pavi famelicos , illumi-
navi cnecos , ego tranfivi benefaciendo Sc fanando o-
mncs feci in cis opcra
, quas nemo alius fecit. Et quis ,
mc argucre de peccato ? nemo prorfus. &c tamcn

potuit
cxacuerunt in mc ut gladium linguas fuas hinc audio
, , :
vorax &c potator vini blafphemus , tilius fabri , in prin-

,
cipe dxmoniorum ejiciens daemonia daemonium ha- ;
bens, feducl:or 8c feditiofus, Samaritanus, amicus Pu- &

blicanorum, imo inter fceleratos reputatus , reus mortis,
& latronc pcjor habitus fiun fadus opprobrium homi- ,
num & abjeclio plebis. Et haec quidem omnia pafTiis

,
(um , vobis relinquensexemplum ut fequamini veftigia ,
mca. Quid crgo flctis quid fufpiratis 6 homines, dum

,
,
forte fuftinetis vcrborum injurias ? Recogitate , qualem

ego fuftinui a peccatoribus adverflis mcmetipfum con-
tradidionem , ut non fatigemini animis veftris deficien-
[tcs.
Siccinc ego dcbui habere adver/arios 8c oblocutores,

^c vos vultis omncs habere amicos,& benefa6tores? Vn-
de coronabitur paticntia vcftra , fi nulla adverfitate ten-
ketur ? Ego ccrte innocens Sc impollutus per omnia , &c
,nihilominus obnoxius invidios , atque calumniae , docui,
fruftra vos hic immunitatem quxrere. Me oportuit pa-
•ti- &c ita intrare in gloriam meam.
Erras, erras,mi homo,fi aliam vitam tu quxfieris. An

•difcipulus crit fupra Magiftrum ? & fervus,major domi-
•no f uo ? Me itaque pailo incarne, &c tu eadem cogi-
tatione armare , &c gaude potius , quam triftare , fi di-
gnus habcaris pro nomine meo contumeliam pati. Hoc
nimirum ante omnia diicere &c fcire oportet difcipulos
Kk 3 fcholas
4 8<5 P A RAD I S I S E C T. VI.
fcholae meae j
quia fortiter agere , & mala pati Chriftia-
num eft , & nota amicitiae mex. Nam ii pati malum
eifet , ego non elegiilem iftud ; neque Matri meae , &c
chariifimis quibufque meis calicem paifionis meae pro-
pinaiTem. Vtique novi ego reprobare malum & eligere
bonum : propoiito autem mihi gaudio , elegi crucem
confuiione contempta. Vndepati noneftmalum. Sed
nihil unquam mali pati, peilimum : optimum vero me-
cum eile iub cruce.
Quos enim diligit Dominus, caftigat : flagellat autem
omnem Filium, quem recipit. Quod ii tu extra difcipli-
nam e(k vis cujus participes fadli iunt omnes vide ne
, , J[
adulterinus iis, Sc non filius genuinus. Omnis autem di- i
iciplina in prseienti quidem videtur non effe gaudii ied ,
mceroris ;
poftea autem frudum pacatiilimum exercita-
tis per eam reddet juftitias.
H o M o. Omnino Domine inter filios eile & cen-
ferivolo, ideoque corrigi aPatre nonrecuib. Ethaec
erit mihi coniblatio , ii arHigens me dolore , non parcas
modo non in ira corripias me. Pati tecum cupio , 6
Chrifte Ieiu , iim nunc tibi ibcius paifionum , ut fim de-
mum & Confblationum. Scio enim , quia , ii compati-
mur, & conrcgnabimus.
§. i o. Summa Cbrtfli Charitas potiflimum mtrandx
& imitanda.
Christvs. Sed in his omnibus,& iiiper omnia po-
tiifimum expende Cbaritatem qua ego deiideravi con-
, &
fummavi opus ialutis veftrae.Tanta iiquidem fuit,ut aquae
multae dolorum &
amiclionum non potuerint obruere
eam. Propter vos Pater meus,ne quidem proprio uni- &
co Filio ; ied nec ego mihi ipii peperci : in rinem certe
dilexi vos, &
ut Paftor bonus , animam meam poiui pro
ovibusmeis; majorem autem charitatem nemo habet
quam ut aiiimani iuam ponat quis, pro amicis mis.
Q M 0# H
:
DE VITA AC PASS. DOMINT. 487

H o m o. Imo Tu majorem habuifti Domine,poncns
eam etiam pro inimicis. Cum enim adhuc inimici efle-
mus,pcr mortem tuam,& tibi rcconciliati iumus, & Pa-
tri. Quaenam alia videbitur efle , vel fuifle vel fore ii- ,
milis huic charitati ? vix pro jufto quis moritur ; tu pro

impiis pafTus es: moricns propter deli&a noftra. Qui
venifti juftificarc gratis peccatoresj iervos facerc fratrcs
captivos cohaeredes ; cxulcs reges. Quem non accen-
dat charitas tua, o Iefu, quas accendit Sc illuftrat omnia ?
a fummo enim ccelo egreilio ejus, nec eft, qui fc abicon-
dat a caloreejus. Ipiosquoque publicanos & peccato-
res non reipuis , & manducas cum
ied recipis Ipiis eis.
vero inimicis tuis, qui tibi injurias,contumelias, & mor-

tcm ipiam intentant his tu benefacere ftudes. O rara
, ,
qua2 poiuifti prodigia fuper terram !
§. ir. In Cruce Cljrifii omnis vtrtutis compendium.
CHR 1 s Sed forte cuperes haec omnia com-

tv s.
pendio difccre Ecce fchola omnis virtutis ,

? perfe- &
cliionis eft mons Calvariae Cathedra vero docentis cft :
ipia Crux. Hanc ego confcendi , expaniis quaii bra- &

chiis omnes invitavi ad me,dicens Venite ad me omnes, :
qui laboratis &

onerati eftis, ego reficiam vos ex- & : &
altatus a tcrra, traxi ad me omnia,vi do&rinae potentiffi-
ma, id eft, exemplo, amore meo. &
Vide , quantum in fchola hac profecerit Apoftolus
meus , qui proritetur , ie nihil fcire nifi Iefiim , hunc &
Crucirixum unde : &
ftigmata mea portabat in corpore
fuo : & confidenter alios hortabatur : Eftoteimitatores
mei, ficut & ego Chrifti.
Afcende ergo &tu in montem myrrhse , collem &
thuris i
fed heu , quam paucis curas eft, huc mecum con-
1
fcendere ! Plures invenio ibcios menias ,

quam crucis
mcae. O quot miilia hominum ego aliquando iaturave-
ram panibus ? quot infirmos fanaveram ? quot cxcos &
Kk 4 claudos
4 88 P A RAD I S I SECT. VI.
claudos curaveram ? ubi vero erant , cum ad montem
pergerem bajulans crucem ? quis tuncfuit, quicauf-
fam meam ageret ? Vere torcular ego calcavi folus, de &
gentibus non fuit vir mecum. Ego folus languores ve-
ftros portavi ; omnes noti mei fugerunt a me oblivioni ,
datus fum tanquam mortuus a corde Tu difce exem-

, :
plo meo non ponere carnem brachium tuum, non con-

,
fidcre in principibus aut filiis hominum , ia quibus non

eft falus.
Cum fceleratis quoque & latronibus deputatus fum ;
& tamen humiliavi memetipfum, & factus fum obediens

ufque ad mortem crucis & tu recufabis humiliari aut
; ,
parere in re facillima , cum ego in re tam ardua adeo

fuerim obediens ?
Nudus in cruce pependi , Sc fi quid fanguinis in me
'
reliquum fuit , id totum large profudi pro falute tua ; &c

tu divitiis appones cor tuum ? vel etiam mihi in paupe-
re hauftum aqua? , aut vilem nummum erogare , grave
tibi erit ?
Afpice carnem meam virgineam , tot plagis vulne- &
ribus , nimis crudeliter laceratam , erubefces tuam &
in deliciis Sc voluptatibus fovere.
Ego flagellis cxfus , fpinis coronatus clavis confof^.,
fus , affixus patibulo , opprobriis faturatus , mortc &

condemnatus , omnium tamen dolorum im-
turpiffima
memor in omnibus prefTuris meis , nec femel aperui os
meum,ut aut querelas, aut excufationis,aut comminatio-
njs , aut maledicliionis verbum , adverfus tortores meos
proferrem^ ied quafi ovis ad occifionem ductus fum, &
velut agnus coram tondente fe obmutefcens , non ape-
rui os meum : &
quomodo tu levi faspius , aut nulla oc-
cafione pulfatus , ira &
impatientia tam vehementer per-
turbaris ?
Vide etiam quali potume in fiti mea potaverunt ; &
intellige quam fit indignuni , ut tu in deliciis nutrias
carnem
DE VITA AT PASS. DOMINI. 48^
carncm tuam: epulcris fplcndide, bibas vinum optimum,
vcntri ac voluptati fervias.
Iam vcro contra odium &
invidiam ftat immenfa cha-
ritas mea, qua ctiam pro inimicis mcis oravi, pro ipfis &
auctoribus mortis meas mori non reculavi.
Ho m o. O
quam multus cs ad ignofcendum 6 !
quam magna multitudo dulcedinis tuas Dominclo quam

longe cogitationcs tuce a cogitationibus noftris! 6 quam
firmata eft , etiam fupcr impios milericordia tua mira !
res illi clamant

-, Crucifige : tu clamas, Ignojce.
, verbum O
bcncdidtionis, quale non cft auditum a fasculo !
- C h r 1 s t v s. Scd neque ceflavi txdio aut languo-

rc vidtus quin ex amorc &
,
zelo falutis tua» confumma-'
rem omnia & tu quoquc memento certare bonum cer-
:
tamen curfum conlummare & perfeverare in finem

, , , fi
falvus efle velis & rcpofitam tibi coronam juftitia; con-

,
(equi.
Infpice ergo,6 homo,& fac fecundum exemplar,quod
monte monftratum eft. Intucre hic myfticum ler-
tibi in
pcntem in altum crciftum fic enim facile curaberis a. :
moriibus Serpcntis antiqui &c fanaberis ab omnibus in- ,
rirmitatibus tuis.
H o m o. Agnofco quia altiflima 8c utiliflima fcien-
,
tia eft , fcire lejum , &

hunc crucifixum. Itaque mihi ab-
lit gloriari, niii in Cruce Domini mci Iefu Chrifti 3 nam -
verbum crucis , uti pereuntibus eft & ftul-

fcandalum
titia : ita his, qui falvi iiunt , & fapientia. Vti-
Dei virtus
nam per te 6 Icfu , , mihi mundus crucifixus & ego fit ,
mundo Vtinam ignorem omnia

! potius ,
quam te , in
quo iunt omncs thefaurj fcientias & fapientiae Dei. Bea-
tus homo, quem tu crudicris Domine, & de Iege tua do-
cueris eum. Docc me non fcire tantum, fed racere vo- &
luntatem tuam ?
Christvs. Tunc vere difcipulus amicus meus &
eris , fi feceris quae cgo praecipio tibi , non vcrbis tan-
Kk y tum,
490 PARADISI SBC T. VI.
tum , & multo magis exemplis. Sed heu rari
fed etiam ,
fiintvcri amatores & imitatores mei nec mirum plu- !

;
rimos enim piget cognofcere & meditari, quse ego fece-

rim, quaeve docuerim & imitari libeat; Oblivioni cgo ?
datus ium , non eft qui recogitet corde : quod autem

ignorat quis ,
quomodo diliget ? Amor utique in. inco-
gnitum tendere non poteft.
Proinde tu certo tecum ftatue nihil efficacius efle ad,
amorem mei nihil utiiius ad lalutem hominis , quam fit

,
afiidua meditatio Vitae ac Pafiionis meae. Nimisduri

& ferrei cordis eft , quem tanti amoris vis non emol-
lit ? Quis audebit peccare, fi ferio cogitet,quam horren-
da paiTus lim ego , ut hominem a peccati mortis jugo &
liberarem ? Hsec vero perdis omnia , Sanguincm &
meum proculcas,quam primum fciens in peccatum con-
fentis. Quid, an vilis tibi erit anima tua, pro qua ego la-
boravi triginta tribus annis in hoc mundo ? Tune illam
vendes pro nihilo , quam ego emi pretio tam magno
id eft , Sanguine meo ; &
quam ego vita mea cariorcm
habui ?
Vide quid agas , mihomo, inter maxima pramiia 8c
fupplicia conftitutus esÎlla ego in laboribus doloribus &
multis praeparavi diligeiitibus me ; Ha?c degencres 8c
contemptores manent. Si beatus efle yisfcquere ?ne,Quid
times ? Vise meae vias pulcrae ; quas cum ingreffus fucris
non ardabuntur greitus tui : Ego feci prava in direda ,
&alpera invias planas. jugum meum liiave, &onus
meum leve. Ego,qui dudor tuiis fum,etiam adjutor ero;
& tandem merces tua magna nimis.
§. 12. Conclufw & Gratiarum Attio pro Vita & Paflione

Cbrijli. Ex fando Bernardo.
Gratias tibi Pater referat omnis lingua ,
pro fupcrab-
undantia charitatis tuse ,
qui unico Filio cordis tui non
pepercifti, led pro nobis omnibus illum tradidifti ia
mortcm
mortcm ut eum tanquam fidelem Advocatum haberc-
,
mus coram te in ccelis.

Eccc enim gloria & honore coronatus
, in dextera
Majeftatistua2adfift.it vultui tuo pro nobis : caroenim

& f rater nofter eft. Refpice Domine , in faciem Chrifti
tui , qui tibi ufque ad mortem obediens fa&us eft : nec

recedant ab oculis tuis cicatrices ejus in perpetuum , ut
memincris , quantam ab eodem fatisfa&ionem receperis.
Et tibi Domine lelu , fortiifime zelotes , quid gratia-
rum rctribuam , ego homo pulvis &c vile figmentum ?
quid enim pro mea ialute facere debuifti non fecifti > &
aD imo pedis ufque ad fummum verticis te totum in
aquis pailionum demerfifti , ut me totum extraheres de
illis, cv intraverunt ulque ad animam tuam : nam ani- &
mam tuam in mortem perdidifti, ut meam perditam mi-
hi redderes.
Et ecce me duplici debito obligafti. Nam 8c pro eo
quod dedifti tuam, debitor tibi fum pro mea quidem: &
anima bis a te mihi data fcmel in creatione
, femel in , &
redemptione, quid magis jufte tibi reddam, quam ipfam,
non habeo.
Pro tua autem pretiofa anima , ita contribulata , quid
ab homine digne rependi poflit non invenio. Nam
,
etii caelum Sc terram , &

omnem ornatum eorum pro
ea pofTem rependere certe nec fic uique ad menfuram
,
dcbiti ullatenus attingere poilem. Vt autem ipfiim-,

quod & debeo, & poflibilc mihi eft, retribuam, tui Do-
mine, muneris eft.
Diligendus es mi Domine , toto corde , tota anima ,
tota virtute , & tua mihi fequenda veftigia , qui pro me
mori dignatus cs. Et quomodo fiet iftud in me , nifi
per te? Adhaereat anima mea poft te:quia tota virtus ejus
pcndet cx te. Et nunc Dominc , Redemptor meus te ,
utverum Deum adoro, in tc confido, tn te fpero,& qui-

bus pofTum dcfidcriis ad te fuipiro , adjuva imperfe&um
meum.
492 P ARAD I S I S E C T. VI.
meum. Ad tua? Paflionis gloriofa infignia , in quibus
falutem meam operatus es totum me inclino. Tuae vi-
,
«Soriofae Crucis regale vexillum in nomine tuo, Chrifte

adoro. Tuum fpineum diadema , tuo rubentes fangui-
ne clavos ,tuo iacro lateri immerfam lanceam , tua vul-

nera , tuum fanguinem , tuam fepulturam , tuam glo-
riofam , &vidoriofam reiurre&ionem , &
glorirlcatio-
nem , Chrifte , fuppiex adoro Sc glorifico.
Odor enim vitae ipirat mihi in omnibushis. Horum
vivirico odore fpiritum meum , Domine, a peccati mor-
te refufcita. Horum virtute ab aftutiis Satanas me cu-
ftodi , ac me conforta , ut jugum mandatorum tuorum
fuave fiat mihi , &onus Crucis , quod poft te bajulare
me jubes, humeris animae meae fit leve.
Quae eft enim fortitudo mea, utjuxtapraeceptum
tuum mundi preffuras tam multiplices invido animo fu-
ftineam ? Nunquid pedes mei tanquam cervorum , ut
velocem curfbrem per fpinas &
confragola paflionum
confequi valeam ?
Sed audi vocem meam , &
inclina fuper fervum tuum
iuavem crucem illam, quae lignum vitae eft iis, qui appre-
hendunt eam ; ut fpero curram alacriter , portabo infa-
tigabiliter eam, quae ab inimicis eft, crucem, poft te. II-
lam inquam diviniflimam crucem humeris meis impone,
cujus latitudo eft Charitas , cujus longitudo eft i£terni-
tas, cujusfublimitaseftOmnipotentia, cujus profun-
dum eft infcrutabilis Sapientia. Configi illi manus meas,
&: pedes meos , &totum pafEoni tu«e conforma fervum
tuuni Domine.
C A
: ,

C A P. III.
ORATIO DOMINICA,
Diverfimode ad chrifum ejufque Pafionem
accommodata.
I. MOD V S R E C I T A ND I
Orationem Dominicam.
Commemorando pucipuos quofque Chrifti Titulos.
Pater nofler qui es.
ODulciffme Vater Iefu Chrifte qui , nos, vitio primas

nativicatis ex Adam filios irae & perditionis rege-
ncrafti filios Dei , & heredes vitx asterna? , in ianguinc
tuo ut merito
: Patremfuturifiuuli te vocet Propheta tuus.
Nimirum Patrcm & Au&orem te nova; creaturae , feu
regenerationis noftras ; Patrem novx & ha&enus inau-
ditas dilectionis agnofcimus , colimus, adoramus. Et ec-
ce quam bonus fis pater , &
quam pronus ad opitulan-
dum filiis tuis , eo ipfo fatis oftendis , quod normam &
orandi, &
ipfa nobis verba fuggeris, quibus facile cffi-> &
cacitcr, quicquid netierimus Te , vel Patrem in nomine
tuo, obtinere pomnius.
OPater DN I. refpice in faciem Chrifti , Filii tui s
quoties ejus inftitutione formati, fupplices te rogamus*

Audi & tu 6 Pater nofter Iefu ,
quoties verbis tuis tc
humiliter compellamus, dicentes
Sanflificetur nomcn tuum.
O lefu, Sacerdos Magne, qui in diebus tuis placuifti Deo ,

$cinventus es juftus tcmpore iracundia; fa&us es
, <Sc in
reconciliatio. Qui non per alienum , fed per proprium
Sanguinem introifti femel in fan&a. Talis enim decebat
ut nobis Pontifex cflet. San&us, innocens, impollutus
legregatus a peccatoribus, qui non haberet neceiTe, ficut
faccr-
facerdotes ceteri ,
prius pro fuis deli&is hoftias ofFerre
deinde pro populi.
Ecce fan&us es , &
fanctum Nomen tuum. Nam &
talis in ortu tuo ; immo &
ante ortum prsedicaris ab An-
gelis : &
Patcr iEternus Nomen tibi dedit , quod eft fu-
per omne nomen ; ut in Nomine tuo fledtatur omne ge-
nu. Vnde a fblis ortu ufque ad occafiim laudabileeft
Nomen tuum.
Quid ergo fanctitati Nominis tui conferemus nos vi-
les terrae vermiculi? Nempe Nomen tuum in fe fan&ifli-
mum , a nobis fanctlficari , id eft , honorari & praedicari
debet, fed vita imprimis, & moribus fan&is. San&i, in-
quis, eftote, quoniam ego fan&us fiim. Quis vero fan&os
& mundos faciet de immundo conceptos femine, nifi tu
o Sacerdos in aeternum fanct-ificans omnia ? qui dilexifti
,
nos & tradidifti temetipmm pro nobis oblationem &:

,
hoftiam Deo ut fancliiricares tibi Ecclefiam non haben-

,
tem maculam aut rugam. San&irlca ergo nos in veritate,

ut nos fan&iricemus te ; &
fic luceat lux noftra coram
hominibus , ut videntes opera noftra bona, glorificent

Te, &
Patrem tuum, qui in ccelis eft.
O lefu Rex magne f uper omncs Rcges terrae. O Rex glo-

riae, qui venifti nobis (primo Adventu tuo) manfuetus &
frumilis ; non incutiens majeftate vel potentia terrorem ;
fed miferos humilitate & clementia recreans. NatUs de

ftirpe regia, regnas in Domo Iacob; & Regni tui non e-
Regnum quidcm tuum non eft de hoc mundo
rit finis.
attamen ftans coram prsefide Regem te efle non difli- ,
mulas. Quin
Cruce regium titulum praef ers. Infu-
Sc in
per gloria &
honore coronavit Te Pater iEternus,& da-
ta eft tibi omnis poteftas in ccelo in terra. &
Eja Kex Regnm Opt.Max.Regnum tuum nunc quidem
Gratiae,demum Glorix nobis adveniat. Abfit,ut ficut Fi-
liiBe-
DE VITA AC PASS. D.OMINI. 4?f,
lii Belial, dcfpiciamus aut detre&emus te Regem j immo
volumu$Te,6 Rcx Pacifice &
Sapiens,rcgnarefupcr nos;
nam juftitia ck. clementia firmatur Thronus tuus. Itaquc
lntende,proipcrc procede,&rcgna ui nobis,utpote omni
jure tibi lubje&is. Dominare quoque in medio inimico-
rum tuorum, & rege cos in virga ferrea ut nos de manu ;
eorum liberati ferviamus tibi in fan&itate & juftitia o-

,
mnibus diebus noftris. Et fic gloria regni tui indies ma-

gis magifque crefcat, ac proficiat.
Tut voluntas tiu.
O lefu Domine & Magtjler ,

qui vcnifti facere Sc docere
voluntatem Patris tui. O Doraine , ego fervus tuus , 8c
Filius ancillx tuae. Quid ergo me vis faccre Domirie , ?
Paratum cor meum;paratum facere quod jubesjparatum

fugere, quod prohibes. Scio , quia non omnis , qui dicit
tibi , Domine , Domine , fed qui fervat mandata tua, hic
placet tibi. O Iefu Prtceptor miiercre mei ; doce me fa- &

cere voluntatem tuam : ne , li fim fervus iciens volurara-
:em Domini , &
non faciens y plagis multis vapulare di-r
-
| mus riam. Da quod jubes, & jube quod vis.

Vanem noflrum quotid,
!0
.
lefu Paflor
:aas, ficut
Bone; qui venifti e ccelo
Paftor vifitat gregem fuum. Sed
, ut vifitares ovei
& pafcis oves
:uas in paicuis Quis vero pafcit gregem,
uberrimis. de &
a&e ac carnibus ejus non pafcirur ? Tu autem oves tuas
pia propria carne &
fanguine palcis.immo animam tuam
ônis pro ovibus tuis.
Ecce Paftor bone , erravi ficut ovis qnae periit, vagor
?er avia, paicua non inveniens. Require ovem tuam , &
2 mpoiitam humeris repone me in loco pafcuae , ubi mc
jlim collocafti ; & nihil mihi deerit , nec corpori , ncc
inimae. 111 i alcndo educas Panem de terra : hanc Pane
:celi confirma nc deficiam in via.
Dimttte
4p5 P A RAD I S I S E C T. VL
Dimitte nobis debita.
O lefa Redemptor piiffime ,

qui dilexifti nos , & tradidifti
temetipflim pro nobis , ut nos redimcres ab omni iniquita-
te , &
mundares tibi populum acceptabilem. Gratis
venundati eramus ; &
fine argento redimendi j Attamen
empti fumus pretio 8c 6 quam magno Non enim cor-
: !
ruptibilibus auro vel argento , fed preciofb Sanguine tuo

redempti fumus. Dimitte nobis ergo debita noftra pro ,
quibus tam abundans perfblvifti precium. Si autem tu

iniquitates obfervaveris, quis fuftinebit; dum non eft qui
redimat, neque qui falvum faciat ? Nam quis eft pra:tcr
te ,
qui peccata dimittat ? Nec frater , nec ullus redimet
homo 5
quia apud te fblum , 6 fumme Redemptor , mileri-
cordia, & copiofa redemptio.
It ne nos inducas in tentationem.
O lefu Salvator & Medice piiflime qui venifti in hun

,
y
mundum peccatores falvos facere qui languores noftr :
ipfe tulifti, & dolores noftros vere portafti , tentatus ip

per omnia abfque peccato , ut fcires tentatis compati.
Dixifti non efle fanis opus medico fed male habcntibus. ,
Ecce turbam languentium , &a

te opem falutis cxfpe-
dantium. Vides quam debiles &
infirmi fimus ; nec re-»
(iftere malis ; nec bonis infiftere ex nobis poifumus
adeo fenfus &
cogitatio humani cordis in malum prona
funt. Spiritus quidem promptus eft ; Sed caro infirma
heu, quam facile tentationi fuccumbit Tu b ! Salvator fal-
va nos. Tu 6 da robur , fer auxilium.
Cceleftis Medice
Gratia tua potcns medicina eft. omnia poflumus inte^ I
fi nos confortes.
Ecceopic Samarkane , jacethomo, quiincidit inla-

trones , fecus viam , multis plagis faucius femivivusj , & j
deiertus ab omnibus. Ecce jacct in domo mea paralyti*

cus
,,

cus , Animus meus piger , & viribus impotens ad opera
virtutis : veni & cura eum.
Attamcn fi ita vifiim tibi urc etiam Sc feca nam , : &
hoc medici eft non aegri odio fed amore. Inf unde vi-
, ,
&
num oleum vulneribus ; efto illud mordeat fcd hoc , ,
mitigat. Non parcit

medicus aegro , nc perdat. Quin
percutit , ut fanet : amara porrigit, ut purget.
Amarum quidem poculum, Tentatio Sed tu, o pru- :
dcns Medice, pro natura &

neceilitate cujufque id tempe-
rare nofti , ut facias cum tentatione proventum. Itaque
& cgo paratus fum bibere calicem tuum , immo tecum ;
nam tu prior etim bibifti ; non dubitans fore falutarem
ii tu diiutum porrexcris.
Eccc in manu tua fum ego ; fi vis , potes mc curare»
Sana me Domine , & fanabor. Salvum me fac , & fal-
vus ero.
Sed libera nos a mdo.
O Iefu Itidex clementiflime , cui omnc judicium dedit Pa-

ter, non uzjudices mundum ; fed ut mundus falvetur pcf
te. Itaque cum manifcfte venies in nubibus cceli , cum
firtute & majeftate magna , difccrnere populum tuum ,
at reddas unicuiquc fecundum opera fua tunc 6 Icfu ;
as propitius mihi Iudcx ; &

non intres in judicium cum
ervo tuo ; quia non juftificabitur in confpeAu tuo om-
lis vivens ; Ne tunc, precor , in furore tuo arguas me ,
ed fupercxaltet mifericordia judicium , ut non fecun-

ium iniquitates noftras retribuas nobis.
O Iefu in die maia libera me a malo ,
quod cft fupre-
,num malorum ; nam mors peccatorum peffima ; quia eft
eparatio a te fummo Bono. O quis dct mihi , ut in die
lla tremenda ab auditione mala non timeam Difcedite a. :
ne maledtcti ? Nam tibi adhaerere mihi bonum eft o f in : i
etcrnum non f eparer i te Amen. Amcn. !
Ll II. MO-
49» PARADISI SECT. VI.
II. M O D V S
Recitandi Orationem Donimicam, accommodate
Ad VII. Effufiones Sanguinis Iefu Chrifti.
DEus , qui alias faciles & pronas habet aures in preces nojhas ,
apud Propbetam tefiatur , fe abominari orationes & votafup-

plicum, Quia manus veftra? , inquit, fanguine plenoe funt.
At nunc mhil <eque ad effcaciam orandifacit , quamfi manum men-
temque Chrifiifangiime calentem homofupplex extendat. Accefli-
ftis , ait Apoflolus , ad teftamenti novi Mediatorem Iefum
Chriftum , & fanguinis afperfionem , melius loquentem :
quam Abel : melius , utique. Nam fanguis Abel clamat vin- i
dittam; at Chrifti Sanguis veniam & mifericordianu Orare

ergo vis utiliter ? Caticem falutaru accipe j &fic mmen Domini
invoca
Vater nofier qui es in cocliu
OPater Domini noftri Iefu Chrifti ,

qui propter nos
non pepercifti unico Filio uteri tui : ficut nec ipfe
pcpercit fibi, tradens femetipfum pro nobis, quia voluit
6c nos dilexit in finem. Omnia vincit amor 5 an Deum
quoque quo , majus fortius ?
nihil &
vis amoris Nec O !
aqua? multse potuerunt extinguere charitatem ; quin &

tu ita velles ; &
Filius tuus omnem landtiflimi Corporis
lui fanguinem per tot rivos crTunderet. Ecce venio ut
hauriam aquas in gaudio de fontibus Salvatoris. Rofeo
ejus cruore tincTias &
imbutas manus ad te in ccelum
levo. Ecce hic eft Filius tuus dileclus in quo tibi bene
complacuit. Relpice in faciem Chrifti Filii tui : vide an
tunica Filii tui fit , tam pretiofb refperfa Sanguine. At-
tendequare rubrum fit indumentum ejus; &deinceps
ad nos mileros Evae filios , fed jam adoptione tuos per
Sanguinem Vnigeniti tui, oculos mifericordias converte.
An patiemur rcpulfam, ubi pro nobis clamat non fanguis
Abel,
,

Abel ncc hircorum , aut vitulorum ; fcd Sanguis Agni
,
immaculati Iefu Chrifti Vnigeniti tui ?

O
leiii dilc&e, Candide, Rubicunde, Sponfc Sangui-
num, qui rcdemiiH nos Deo in Sanguinc tuo, admitte me

propitius intrantem in iancta pcr Sanguinem tuum. En
caliccmfalutaris (Sanguinistui) accipiam , Nomen &
Domini invocabo. Itaque antc omnia rogo, ut
I. Sanclificetur nomcn tuum.
Non cnim , 6 Ieiu eft aliud fan&ius nomen fub ccelo

,
datum homihibus in quooporteat nos falvos fieri Sc

, ;
quod magis honorari dignum fit, quam tuum, 6 San&ii-

iime Iefu Nomen inquam , fuper omne nomcn quod
, , ,
impofitum tibi eft in Orcumcifwne, quando jam natus mox

pro nobis ccepifti tencllum ianguinem i undere. O fac
incaleicat hic ianguis in cordibus noftris , & excitet in
nobis zclum & fervorem dilatandi iemner gloriam No-
minis tui. Sit Nomen tuum 6 leiu , benediclum ex hoc
,
nunc 6c uique in feculum.
I I. Adveniat regnum tuum.
Rcx cnim es tu,6 Ief u,& quidem magnus fuper omnefe

dcos, & Reges terrse. Sed , heu, qualis reputaris ab im-
piis Quomodo te Regem honorant quali diademate
!
,
zoronant quibus geftibus adorant Nempe ut fatuo &

,
!
ludicro Rcgi illudant ,

plectentes tibi Coronam defpims du-
riflimis, & alte capiti tuo infigentes.'
Pcr hujus fan&iflimi Sanguinis,emiiionem, fac in nos
rvcniat Regnum tuum , ubi nos coronas in miiericor-
dia & miferationibus. Et dcnique rcgnum tuum illud
|ibi gloria & honore coronamur. Id nobis obtineat San-
ûis pro nobis in Coronatione cftufus.
III. Yiat voluntas tua*
O Ieiu ,
qui voluntatem tuam noftri cauila promptil-
Ll 2 iimc
joo P A RAD I S I SECT. VI.
iime rcfignafti in beneplacitum Patris tui , fa&us obe- i
diens ufque ad mortem j cum in Agonia ad montem Oli-

veti tantis premeretur anguftiis cor tuum, ut fiidor tuus,
ficut.gutta; fanguinis, de toto corpore deflueret.
Ecce voluntatem meam
merito tui caufla refigno;
. tua?que fubjicio ; ut tua , non mca
fiat ; Efto , defuper ad
horrorem &
fudorem ufque anxietur in me fpiritus
meus ; optabo nihilominus ut Fiat volunta-s tua. fac id, O
donetur mihi pcr fanguineum Sudorem tuum.
I V. Vanem noflrum quotidianum.
O Iefu, fupra dorfum tuum ai-averunt peccatores & ,
flagellis , virgifque ,
quafi vomere, raftro , & ligone ter- j
ram corporis tui fubegerunt. Scd quanta nobis ex tam

crudeli cultura meflis, & fruduum copia parata Nem- !
pe ut dum hic
cibamur pane lacrymarum ; & in udorc f
vultus vefcimur pane noftro ; Pane quoque vitas & in-

telleclus nutriamur 3 & ficut adipe & pinguedine replca-
tur anima noftra ; doncc in fortitudine cibi illius peram-
bulemus hoc defertum ; & tandem edamus & bibamus
fiiper menfam tuam , Sc fatiemur ab ubertate domus Dei.
Fiat, 6 Iefu , pcr Sanguinem ,
quem pro nobis in FlageUa"
itone fudifti.
V. Et dimitte nobis debita nojlra,
O Iefu patientiflime , cujus Sanguis toties pro nobis

erTufus cft in remiilionem peccatorum. Nam & a crude-
liflimis tortoribus non femel veftimcnta tibi violenter
& crudclitcr detrahi ; adeoque vulnera tua fcpius re-
novari , magifque dilatari , non fine acerbiflimo dolore
fuftinuifti 5 quia nimirum homo veftem innocentias pec-
cando pcrdidit &
reftitutam faepius , itcrando peccata ,
fcedavit.
Rogo te per facra Vulnera tua crudeli veftium expo-
liatione renovata , & Sanguinem ex eis tam copiofe ma-
nan-
DE VITA AC PASS. yoi DOMINI.
nantcm, dimittc nobis debita noftra. Nam, tefte diledo
Dilcipulo tuo , Sanguis I. C. cmundat nos ab omni pcc-
cato. Fac ut cxpoliantes nos vetcrem hominem cum
a&ibus fuis , jnduamus novum qui fecundum Dcum ,
crcatus eft , in juftitia & fandtitatc vcritatis. Sanguis

tuus , o Icfu , emundet confcientias noftras ab operibus
mortuis ad fcrviendum Deo vivcnti.
V I. Et ne nos inducas in tentationcm.
O Iefii ,
qui transfixis nianibus &pedibus Cruci truculen-
ter nimis afHxus es , & totidem quafi fontibus vel cana-
libus fan<niincm copiofc profudifti. Ecce in manibus
tuis fortcs mea;.nam & cadentem tenes me, & jaccntcm
i crigis 8c ftantem protegis. In manus tuas commendo
mc. Sub umbra alarum tuarum protcge me a facie co- ,
rum qui affligunt 8c pcrfequuntur me. O fi contra om-

ncm tentationem ftem fortis in fide tibi Chriftc, con- , ,
fixus cruci ut ab amore tui me nec vita ncc mors, nec

; ,
ulla creatura feparet.
VII. Sed libera nos a malo,
O Iefii refugium affli&orum, Ecce in medio malorum

8c laqueorum mifer homo perambulat ;
quid faciet , ut
sffugiaf, ? ubi quasret afylum, ut tutus lateat ? ubi ? nifi
in finudulciffimi cordis tui , ad quod per Latus apertum

fancea nobis aditus patefa&us eft. Intrabo iftuc intrepi-
dus , & ibi habitabo fecurus , tanquam columba in fora-
mine petrse ; in caverna maceriae. Ibi abfcondita cft for-
r
ritudo mca.Bonum mihi erit iftic cn e,& ibi figere taber-
laculum , ubi nec flagcllum , nec ullum appropinquet
1
nalum. Inde quippe Sanguis & Aqua profluxit; ut & fit
iblutio fcclcrum , & fortitudo fragrlium & miferi»,
-emedium , & contra omnia

firmamcn- falutis pericula
:um. O bone ab omni hLdo , quando
Iefii , libera me
:am amanter pandis mihi finum Amoris , dulciifimum
Ll 3
Cor
jo2 .PARADISI S E C T. VI.
Cortuum', ideft, Teipfum rontem omnis Boni. Amen,
Amen.
III. M O D V S
Kecitandi Orationem Dominicam
accommodate ad V11 Verba Chrifti in Cruce.
Vater nofter qui es.
i . Santtificetur Nomen tuum.
O Domine Iefu , San&e San&orum , unius cum Pa- j
tre in ccelis glorias & majeftatis Tibi quidem in omni ;

j
yita ,
quoad in terris vifus & cum hominibus converla-
, i
tus es i
fed nec minus in mprte id unice curae fuit, femper, 1
& ubique gloriam Patris tui quaerere ac praedicare. Vi- 4

debaris quidem in extremis mortis anguftiis quaii de- I
reliclus a Patre clamare ; Deus mem ,
quare dereliquifti me ? I
( Nempe influxus divinitatis & gloriae tuae tantiiper fuf- :
penfus humana fibi relicta mortis aculeum

ruit, ut natura
acerbius fentiret. llla dereli&io ad cumulum pater-
) f ed
nae tuaeque gloriae ceflit. Nam obediens ad mortem
,
fa&us es ; propter quod exaltavit te Deus , <3c dedit tibi

nomen, quod eft Juper omne nomen.
O Ielu fic pro me dereli&e , fac ne unquam prxfer-
, , j
tim hora mortis, projicias me,

in. cum defecerit virtus &
mea , ne derelinquas me , propter gloriam Nominis tui j
Nequando dicat inimicus meus , Deus dcrcliquit eum j
perfequar & comprehendam eum ,
quia non eft qui eri-
piateum. O Deus neelongeris a me, neque defpicias
me Deus falutaris meus. Da ut etiam in deiblatione , Sy
inter flagella te benevolum Patrem agnofcens , dicarn
cum Viro probatae patientiae Sicut Domino placuit :
fa&um eft. Sit Nomen Domini benedi&um,

ita
ar. M-
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. yo 3
2. Adveriut reguum tuum.
Illud , inquam 6 , Ieiu , cujus Tc Dominum Latro tc-

cum crucirixus agnovit , diccns ,Memcnto mci cum ,
vcncris in Regnum tuum : cujus quidcm coniortium tu

protinus illi promilifti , diccns , Hodie mecum eris in Paradifi.
Da mihi 6 Iefu , quae furium iunt quaerere ubi tu es in
, ,
dcxtcra Dci iedens ; quae iurilim iuntiapere, non quae

ftiper terram. Sed ante omnia , da mihi cor verc eontri-
tum &
humiliatum , quod non deipicias , ut in fine
,
cum Latrone dicere mihi magna cum iiducia liceat Ad* :
veriutRegnum tuum ; Memento meiDomine, olim pro

ime pendcns intcr Latrones in Cruce , nunc cum Beatis
rcgnans in ccelo O ii tunc cgo merear audire Ho-
! & :
die mecum eris in regno mco.
3. Fwr VQluntas tua.
O Icfii obedientiflime ,
qui fa&us es pro nobis obe-
dicns Deo Patri uique ad mortem mortem autem Cru- ,
cis. Vnde palam teilaris Confummatum effe nempe opus ; ,
jRedemptionis humanae ( 6 quam arduum ac dirficile ) !
'tibi a Patre commiiTum.

O mei fiint , fe-
Iefu da mihi , ut quae ftatus & officii
rio periiciam , , curfum
ut bonurrr certamen certando
coniummando a te exipedare poflim coronam juftirise.
Nam ii faciam ego , quodjuilifti; Tufacies quodpro-
miiifti.
4. PanemNoJirumqttoiidtanum."
O Iefii noftrae falutis magne Zelator. Quid enim in

Cruce pendens , & te fitire clamans ,quid , inquam , fitic-
:bas , aut dcfiderabas aliud , quam falutem noftram ? certe
deiiderio deiiderafti hunc cibum manducare , & hunc
calicem bibere. Siccine quod gula noftra peccavit , tam
acerba fitis cxpiare debuit ?
Ll 4 Ofi
5 o4
PARADISISECT. VI.
O fi des mihi ita propriam fitire falutem; ficut tu alie-
nam Quid vero proderat tibi, fi me falvares > Nimirum
!
gratuitus amor mei iitim illam accendit Cui utinam ego :
digne refpondeam,non negligens ipfe curam falutis measj

fed nec ftudium aliense. Vtrumque enim inftar dulcis <5c
jucundi cibi nobis effe debet. Nam unicuique mandafti
de proximo fuo ; &
peccata popuii facerdotibus come-
dcnda dedifti Abfit, ut naufeet anima eorum liiper cibo
:
ifto tanquam viliflimo , &

nimium duro. Vtinam zelus
domus Domini comedat eos ; ita, ut non comedant, nec i
commoda , feu bona Ecclefise capiant , nifi zclo Domus i
Dei, ad quos illius cura pertinet.
5*. Et dimitte nobis debita.
O clementiflime Iefii , qui vulneratus mortuus es & |
propter deli&a noftra; qui non vis mortem peccatorum, |
ita ut nec ipfbs tuae mortis audtores, Sc carnirices ab hac I
miiericordia velles exclufbs, quin pro eis orares, dicens : !
Vater ignofce iUis. O pietas inaudita O miiericordia inef-

!
fabilis
Per hanc precor, ignofce mihi,& dimitte debita mea.
Ecce & ego paratus ium ex animo idque exemplo , &
verbis tuis monitus , ignofcere inimicis meis ; ne fruftra
quasram a te mifericordiam , (i erga proximos referverri
iracundiam.
6. Et ne nos indacas in tentationem,
O fuaviflime Icfu ,
qui tentatus es ipfe per omnia ab£
que peccato; neminem vero tentasj fed intentator malo-
rum es ; immo omnium tentatorum refugium 5f virtus
adjutorintribulationibus. Idquodfatis inipfa Cruce
monftrafti , tam pro dile&iflima Matre &
dile&o Difci-
pulo fbllicitus , cofque fibi invicem commendans ; ut mutua
cura & ope,haberent in adyerfis f blatium : in tentationir
bus remedium.
Vti-
DE VITA AC PASS. DOMINT. foj-
Vtinam pariter 6 Dominc iollicitus fis mci ut non
, , ,
timcam quid taciat mihi , vcl homo vcl Daemon mali- ,
gnus:& quaii ftans lub Crucc provideam tc in conipectu

mco icmpcr , quoniam a dcxtris cs mihi, nc commovear.
7. Sed hbera nos a mulo.
O Ieiu fortiflimcmam fortis ut mors dile&io : Ha?c te

mori cocgit : fed & mortcm ac mala omnia fccit vince-
rc. Tu itaque a malis Sc miicriis hujus vita; mortalis jam
tum libcrandus, iecurc & tranquille in manus Patris JE-
tcrni ipiritum tuum commendas velut ultro vitam 8c ,
animam illi rcfignans,a quo acccperasjiciens quia potens

erat rcfufcitarc tc ad vitam , ncc morti , nec ullis malis
amplius obnoxiam.
Da mihi, 6 Ieiu, fic perfungi hujus vitx pcenis , labo-
ribus , malis, &c miicriis , ut cum ad fincm pervenero, fi-
liali fiducia ,
prompta voluntatc reddam tibi Creatori
meo animam mcam Tu vero a Malo damnationis xtcr-t
:
nx (6 malum horrcndum ) libera mc qui redemiiti

, !
,
ruc Dominc Dcus veritatis. Amen, Amen.
C A P. III.
L I T A N I M
VIT£ ET PASSIONIS '
DOMINI NOSTRI
IESV CHRISTI.
KYrie Eleison. Chrifte clciibn.
Kyric elciibn.
Pater dc ccelis e v D s , miierere nobis.
Fili Redcmptor mundi Deus, miicrcre nobis ?
Spiritus S. Deus, miiercre nobis.
S. Tririitas unus Deus, miierere nobis.
L 1
j Iefii
S o6 PARADISI SECT. VI.
Iefii cundtis gentibus defiderate ,
lefii in mundum a Patre miffe Galat. 4.

Ieiu de Spiritu fan&o concepte , Luc. 1.
Iefu Verbum caro fa&um , Ioan. 1.
Iefii formam fervi accipicns , Vhtl. 2.

Iefii in utero Matris Ioannem vifitans &
exhilarans Luc. 1.
Ielu de Maria virgine nate -, Luc. 2.
Ielii pannis involute Ibtd.
Ieiu in prasfepio reclinate ,

Ibtd.
Ieiu ubere virgineo la&ate ,

lbtd.
Ieiii Paftoribus in prasfepio manifeftate ,

Ibid.
Iefu circumcilionis Legem fponte fufci-

piens Ibtd.
Iefti Magis adorate

a Matth. 2.
Iefu in templo praefentate £*Luc. 2.
Iefu ulnis jufti Simeonis excepte tplbid.
Iefu iniEgyptum deportate j>
§ Matth.z.
Iefu ab Herode ad necem qusefite , g Ibtd.
Iefii in Nazareth nutrite P.lbid.

Iefu in Templo inter Do&ores invente '
Luc. 2.
Iefii parentibus fiibdite Ibid.
Iefii a Ioanne baptizate Matth. 3.

Iefii in deferto tentate Matth. 4.
Iefu cum hominibus converfate Ibid.
Iefii rudes &z pauperes difcipulos eligens Ibid.
Iefu omnibus languentibus mifericorditer

opitulate Ibid. &c.
Iefu in monte coram Patribus transfigu-
rate Mdtt. 17.
Iefu prae compaflione fuper Ierufalem la
crymate Luc. 19.
Iefu Rex mitis Ierufalem ingrefle Matt. 2 1
Icfu zelo domus Dei vendentes Sc emen

tes ejiciens Lttc. 19.
Iefu
, , , , , ,,, ,, , , ,
, , ,,, , , ,
DE VITA AC PASS. DOMINL jo 7

Iefu triginta argenteis venditc Matr. 2.6.
Iciu ad lavandos Diicipulorum pcdcs in-
clinatc , loan. 1 3.
Icfu Paicha cum difcipulis manducans Matt.26.

Ieiu Corpus tuum nobis in cibum , & ian-
guincm in potum largite , Ibid.
Iclu in orationc proftrate Ibid.
Ieiu iu agonia ianguinco iudore perfufe lbid.
Iciu ab Angelo confortatc , ibid.
Iciu oiculo a Iuda traditc ,

lbid.
Iciii a miniftris crudeliter ligate Ibtd.
lcju a Diicipulis dcrelicr.e Ibid.
Iciu Annce & Caiphce prceientatc ibtd.
Iciu alapa a miniftro pcrcuile ,

Ibtd.
Iefu a falfis teftibus acculatc ,

Ibid.
Iefureusmortisjudicate % Ibid.
Ieiu in faciem confpute ,
Q>Ibid.
Icfu oculis velatc 3 Ibid.
Icfu colaphis cceie s Ibtd.

o _
Iciu gratis odio habitc cr loan. 1 <\
lciu , qui corpus pcrcutientibus & gcnas
vellentibus dedifti Ifd. yo.
Iefii a Petro ter negatc ,
Matt. 2.6.
Iefu vin&us Pilato tradite ,
Matt. 27.
Iefu ab Herode fprete & illufc Ibtd.
Iefu vefte alba indute ,

Ibid.
Icfu Barabbx poftpoiite Ibtd.
Icfu flagellis immaniter ccefe Ibid.
Ieiu propter fcelera noftra attrite Ifa.fi.

Iefii quaii leprofus rcputatc Ibid.
Iefu vefte purpurea indutc Marc. r

f.
Iciii ipiniscoronate Matt. 27.
Ieiu arundinc pro fccptro donate Ibid.
Iefu a Iudceis ad cruccm poftulate Ibid.
Iefii morte iniquilEma condemnatc Luc.23.

lcfu
*«• P A RAD I S I S E C T. VI.
Iefu voluntati Iudaeorum tradite 1 Ibid.
Ieiii pondere gravate

crucis loan. r 9.
Iefu tanquam ovis ad occifioncm du&e Ifa. $3

Iefu myrrhato vino &
felle potate Mttrc. 1 ^.
Iefu nudus in cruce confixe Matt. 27.

Iefii qui dilcxifti nos , &
a peccatis in fan
guine tuo lavifti Apoc. 1
Iefu qui propofito tibi gaudio , fuftinuift
crucem confufione contempta Hebr. 1 1
Icfu qui tradidifti temetipfum pro nobis
oblationem &
hoftiam Deo in odorem
fuavitatis fyhef. 4.
Iefu cum iniquis reputate Marc. 1 j.
Iefu interduos Latrones crucifixe Matt. 27.
lefu regio titulo in cruce per Pilatum infl-
gnite £* I0an.l<}.
Iefu pro inimicis Patrem deprecate <f Luc.
' 23
Iefu opprobrium hominum fadte , f § P/&21.
Iefu a prastcreuntibus blafphemate g Matt. 27.
Icfu a Iudasis derife ,
^lbid.
Xefu a militibus in cruce illufe ,
' Luc. 23.
Icfu a latrone convitiis laceffite , Ibid.
Icfu Latroni pcenitenti paradifum polli-

citc, Ibid.
Iefu qui Ioannem Matri tua? in filium

commendafti Ivan. 19.
dcrelidum atteftate
Icfu te a Patre Matt. 27.
Icfii fitiens aceto potate Ioan. i<?.
Iefii qui omnia dc te fcripta in Cruce con-
fummafti Ibid,
Iefu qui Spiritum tuum in manus Patris

jam moriturus commendafti Luc. 2 3.
Patre pro tua reverentia femper ex-
Ief u a
audite ttebr.
f.
Icfu ufq; ad mortem crucis obedicns fa&e,. Thil. 2.
Icfu
,, , , ,, , , , , ,,,, , , , ,, , <
DE VITA AC PASS. DOMINI. s°9

Iefii lancea transfixe loan. 19.
Icfu , de cujus latere exivit fanguis &
aqua Ibid.
Icfu qui peccata noftra fuper lignum in

corpore tuo pertulifti i Petr. 2.
Icfu, cujus livore fanati fumus lbid.
Iefu propitiatio nobis facle ;
i loan.it
Icfu de cruce depofite , Marc. i j.
Iefu in findonemunda involute Matr. 27.
Iefu in monumento novo tumulate Ibtd.
Iefu qui poft mortem ad inferos defcen-

difti, g 1 fetrt 3.
Iefu qui mortuus es propter delicta noftra,
& rcfurrexifti propter juftificationem o
noftram S Rotn. 4.
Iefu in ccelum ele\r ate §- Ador. r.
Icf u in Patris dextera collocate r pfal. 109.
Iefu gloria & honore coronate Ffal. 8.
Iefu Rex regum , & Domine dominan-

tium Apoc. 19»
Iefu qui parafti nobis locum in Domo Pa-
tris tui loan. iz.
Iefii nofter apud Patrem advocate 1 loan. 2
Iefu Spiritum Paraclitum difcipulis elar-
1.
£ ite ' Aclor.
mortuos judicature
Iefu vivos Sc 2 Tim. 4.
Iefu rcprobos in ignem asternum miffure Matt.if.
Iefu paratum eledtis regnum collaturc , Ibid.
Propitius efto, Parcc nobis Iefii.
Ab omni malo, Libera nos Iefu.

A fubitanea &c improvifa mala morte
Ab infidiis diaboli 1
Ab ira, odio, Sc omni mala voluntate } Lib.nos Ielu.

rr
A morte perpctua
Pcr myftcrium fandx Incarnationis tua?,
j
Per
?io P AR AD I S I S E CT. VI.
Per Adventum tuum 1
Per Nativitatem tuam
Per Circumcifionem tuam
Per impofitionem fanctiflimi Nominis tui
Per Baptifmum Sc fan&um jejunium tuum ,
Per labores &c vigilias tuas ,
Per Agoniam &

fanguineum fudorem tuum ,
Per alapas &

flagella tua
Per f pineam Coronam tuam ,

Per Crucem &c Paflionem tuam
Per fitim, lacrymas, 8c nuditatem tuam ,
Per Sacratiilima quinque vulnera tua ,
Per Mortem &
Sepulturam tuam ,
Per fan&am Refurrecr,ionem tuam ,
Per admirabilem Afcenfionem tuam ,
Per miilioncm Spirjtus fan&i Paracliti
In diejudicii,
Peccatores
Vt peccatis mortui juftitiae vivamus i Vetr. 2.
Vt gloriari nobis non libeat , niii in cruce

D. N. I. C. Gal. 6.
Vt amore tui mundus nobis crucifixus fit
8c nos mundo Plbid,

Vt crucis mortificationem jugitcr in cor- H
pore noftro circumferamus 3 2, Cor. 4.
Vt carnem noftram cum vitiis 8c concupi-
fcentiis crucirigere ftudeamus
Vt te paflo in came , 8c nos eadem cogita-
tione armemur §_ 1 Vetr. 4.
Vt crucem noftram quotidie tollere , & te
fequi valeamus Y> Matt. 16.
Vt quas nobis lucra funt , propter te detri-
menta arbiti emur Vhil.
y
Vt te Iefum crucirixum fcire ante omnia
ftudeamus 1 Cor. 1.
Vt
: , ,, , .
DE VITA AC PASS. DOMINI. T 1 *
Vt Sanguis tuus emundet nos ab operi-'

«
bus mortuis ad ierviendum Deo vi-
venti _
o
Hebr. 9.
Vt empti prctio magno glorificemus

Deum in corpore noftro j 1 Cor. 6.
Vt mortui peccato , & confepulti , dein- ra

>-«
ceps tecum in novitate vitx ambule- O

mus, > g Rom. 6.
Vt femel emundati ab operibus mortuis c
rurfum te Filium Dei crucirigere , &
oftcntui habcre caveamus £: llebr. 6.
Vt reli&um a te nobis exemplum intuen- o

fcquamur veftigia tua
tes ,
'
iPetr.2.
VtficutfociipafTionum fumus , ita iimus
& coniblationis. 2 Cor. 1
Agnus Dci, qui tollis peccata mundi, Parce nobis Icfn.

Agnus Dei, qui toUis peccata mundi, exaudi nos Iefu.
Agnus Dci qui tollis peccata mundi Miferere nobis
,
,
Iefu.
Pater nofter. Ave Maria.
ORATIONES de Paflione Domini.
Rejpondent feptem boris Canonku.
AD MATVTINAS.
DOmine Iefu , per amorem quo tuos in finc dilexi-
,
fti : per fanguineum fudorcm, quem in horto fudi-

fti -, per injurias , &
dolorcs quos a tuo Difcipulo tradi-
tus &; vcnditus , ab impiis Iudxis ligatus &; diftra&us 111-
ftinuifti , ablblve meorum vincula pcccatorum , & liga
hanc animam meam fortiiTimis charitatis tux funiculis ,
qui diifolvi non poflint. Qui vivis , &c.
A D
yi2 P A R A D I S I SECT. VI,
A D P R I M A M.
DOmine Iciii,qui hora diei Vrlnut Pilato pnefentatus,
Iudex coeleftis judici terreno & reus falibrum cri-
,
minum ab impiis Pontificibus factus fuifti ; iiiccurre no-

bis miieris peccatoribus in judicio , ut non aeternis iiip-
pliciis cum impiis condemnemur, ied tuis fidelibus jungi
in coeleftibus mercamur. Qui vivis.
A D T E R T I A M.
DOmine Ieiii , qui hora diei Tertia flagellis caeiiis , &
ipinis coronatus fuifti ; tribue nobis famulis tuis,ut j
corpora noftra voluntaria caftigatione macerantes , iub

capite ipinoib digna cenieri membra mereamur. Qui
vivis.
A D S E X T A M.
DOmine Iefii , qui hora diei Sexta transfoilis mani-
bus Sc pedibus, e Crucis ligno pcpendifti, iiidemque

clavis damnationis noftra? chirographum in patibulo
eonfixifti : concede animae meae , ut liberata a iervitute
pcccati, has iandiilimas plagas tuas,tanquam iniignia li-
bcrationis meae iemper feram in medio cordis mei. Qui
vivis.
A D N O N A M.
DOminc Ieiii ,
qui hora diei Nona , confummatis o-
mnibus , inclinato Deo Patri ipiritum red-
capite ,
didifti , atque in mortuum hominum genus ipiraculum

; concedemihi peccatori, ut qui totum rae
vita: inipirafti
tibidcbco pro me fado ; totum me itenim debeam pro
refedo, ncc jam mihi, ied tibi, qui pro me mortuus es,in
perpetuum vivam. Qui vivis.
AD
DE VITA AC PASS. DOMINI. jij
AD VESPERAS.
P\ Omine Iefa ,
qui hora
Cruce dcponi
Vefpertina £
J^ mortuus vo-
in fan&iflima; Genitricis tuce brachia
uifti ; concede propitius, ut Sc cruccm meam,quam mi-
li largiri pro tua bonitate volueris , nunquam in vita de-
relinquam, &
ia morte ex ea depofitus , per clementifli-
mce Matris tua? manus ante te merear pradentari. Qui
\ivis.
AD COMPLETORIVM,
DOmine Iefu qui hora Completorii in fepulchro quie-
,
& a Matre tua mceftiiTima Sc ab mu-

vifti , , aliis
lieribusplan&us fuifti fac nos , quaefumus , tuam lan-

:
cliiilimam PafTionem veris lacrymis plangere , nec un-

quam ea ,
per quas itcrum crucifigaris , admittcre. Qui
ivivis.
C A P. IV.
Rofaria &: Exercitia varia Rhythmis compre-
hcnfa , de Vita ac Paflione Chrifti.
A D M O N I T I O
de fcquentis Rofarii fcopo & ufu.
Chriftiarit hominis cenfura non Nomine ,jed Vita conftat. N0-
mirits qutdem profejjio gloriofa eft ; fed rithil ad dternam Glo~
riam profutura, rixfi Nomtrit tamfanclo par vita rejpondeat.
Porro Chriftt Vtta nobis debet effe norma vivendi. jam vero Chri-
fttarit nomen multi ufurpant , fed devitahocNomine dignaparmti
folliciti ; &
tamen audacler fperant , in Gloria Chriftifefore confor-
teSyCujtts m vitajeu in viajtonftudent ejfefeftatores. O quam muU
tos (nemine tenus Chriftianos) deludtt luc fpes , aut potim pufum-
ptto ! adeofcilicet ignavos, aut ignaros, ut Nomen tam fanttum fan-

ttioris viu calcar ejfe nefciant 5 Nw Chriftiani potius ejfe quam dici
,
relimus,
Mm £uid
P4 P A RAD I S I S E C T. VI.
Qmd facto opus ? Ecce , Speculum Vita Cbrifti eft. Infpket
6 Chriftiane , tuamque compone ; & ,
quia reclum fui pariter
& obliqui rcgula eft , in illa decorem multum , variafque virtu*

tes obferva ; in tua maculas & Vitia ; fed tanto facilius eluendat
quo diligentius Speculum fine macula confules.
lllud ergo femper obverfetur oculis tuu , & in Chrifti vita medi-
tare die ac nocle , ut vite tm vitia & Chrifti virtutes agnofcas , Mo*
rum odium harum amorem , & imitandidefiderium concipias. Me-
ditatio enim notitiam parit , illuminat intelleclum , affeclum excitat,
& voluntatem accendit. At vcro ignoti nulla cupido ; & quid mi-
rum fi
paucos Chriftus habeat imitatores
, ? Mcdttari enim Chrifti
Vitam acgeftapiget , imitari libeat ? &
Tu vero o Chriftiane, depufentU Rofarii ufupauca accipe.
,
Totam Chrtfti Vitam breviter cxhibet fed uberemfatii , nifallor, :
meditandi materiam fuggerit. In priori parte verfuum myfterium

feupunclum ex vita & geftis Chrifti proponitur : in pofteriore ajfe-
cius aliquispius exprioribuselicitus , maximevirtutis indicat£ dcftde-
rium exprimitur.
Diftribuitur autem in quinque Seci.feu Decades ,
I. Infantiam & Adolefcentiam Salvatoris ufque ad Baptifmum

continet.
I I. Vitam Chrifti ufque ad Pajfwnem defcribit.
III. Vaflionem Chrifti ufque ad Crucifixionem.

I V. Crucifixionem & Gefta in Cruce ad mortem ufque.
V. Geftapoft mortem, denique RefurrecTtonem y Afcenfionem,8cc,
Serviet boc Rolarium cum alias , tum facra Communwni &
Miffz , pie peragendA & audtendd. Cum enim utraquefit mcmoriale
Pajfionis Dommiu , vix melius aliunde , quam ex his ipfis myfteriit
petipoteft Exercitium.
Vt vero fruclum tibi Rofarii pufentis ufusmajorem adferat,
fac ubtcunque aliquam Chrifti Virtutem cernis aut legis, protinus cor-
dis affeclum elicias, qui virtuti aut rei geft<t magis refpondeat.
Varii autem iunt affe&us animi , operi tam pio congruen-
tes , quibus trrigari fubtnde medttatio debet , alias inanis , fterdifque
fntura. Accipe eos breviter una cumpraxi.
I. Cotlh
::
DE VITA AC PASS. DOMINI. yi?

i. Compajftonis in adverfis, Congratulationis in Utis. Condo-
eo tibi ex animo , Domine tam indigna, & acerba , pro
me indigno patienti , &c.
2. Compunctionis ac Contritionis. Heu me quia peccavi,
doleo, quia Tibi tot dolorum caufla fui. An vilclcam mi-
hi ipfi , qui fcio me emptum pretio tam magno ? parvine
Ixftimabo animam meam , cujus prctium languis Chiifti
cft ? An ruriiis peccabo infelix ego , pro cujuspeccatis
tanta paifus eft Filius Dei ?
3. Spei ac gaudii. Mihi adhasrere Deo bonumeft, &
ponerc in Deo ipem meam. Quid non (perem a te qui ,
tanta fecifti &paiTus es propter me 6 Deus meus 6g , ,
unicum refugium meum ?

4. Laudis acgratiarum atlionis. Quid reti ibuam tibi Do-
mine pro omnibus quae retribuifti mihi ? Benedic ani-
ma mea Domino , &
omnia quae intra me funt nomini ,
landoejus.
lnutationis. Exemplum reliquifti nobis 6 Domine,
f.
&visutfequamurveftigiatua. Daquodjubes, &jube
quod vis.
6. Admirationis. Quis es tu Domine , & quis fum ego !
Tu qui pateris, Deus ac Dominus cs, juftus ac innocens

Ego vilis lervus , terrae vermis , & peccator ,
qui pcenas
merui , quas tu fuftincs 6 prodigium , !
7. Amoris. O dulcis Iefu , falus Sc vita mea : omnia

opera tua Domine tuum mihi loquuntur amorem ! e
ccelo te traxit Amor & in Virginis uterum compegit
,
Amor tecruci confixit, & quid me leparabit a chari-

atc tua ? Vtinam nec vita nec mors , , nec ulla ibrs hoc
valeat.
1« bisergo affeftibuspro qualitate materk exercenda mens ; &
medttatio vttx & pajftonis Cbrifti condienda efl ; fed eorum praxin
tnfingulis punclis , exhibet fequens Rofarium, &plenius tedoce-
bit unclio Spiritus. PotiJJitna tamen ajfettuum Contritionis &
hmtatioms cura erit , pufertim Inciptentibus. Hic enim puctpuus
Mm 2 ejl
yirf P AR AD I S I S E C T. VI.
cft Pajfwnisfruttus , ex eapeccati odium , & virtutis amorem hati-
rirc. Qmd autem efficacius adpeccatifugam,quamfi cogites,Quan-

ta oportuit Chriftum pati
, ut nos a peccatis eriperet ?
Quid potentius adanwrem , quamfi cogites : Deus homo

virtutis
fadtus eft, ut in carne vifibilis , &

nobis limilis, virtutum
exempla imitanda proponeret.
Porro in hoc Rofario hz Virtutes potifftmum obfervamU : Humi-
litas , Obedientia, Maniuetudo, Patientia, Mifericordia,
Charitas , &c. Hasfimiles nota , imitare , & aliospios ciua eaf-
dem afeclus exerce. Non deerit huicftudio Chrifius ,
qui quos Viu
fm docet Exemplis , Gratk quoque prtfidiis ducit : &fequentesft
tandem £ternis Glorkpumiis coronabit*
ROSARIVM D. N.
IESV CHRISTI,
Trmpua viu ac PaJJionis ejuspuntta ,
gata brevitate complettem
& uberem meditandi materiam^facilemquepraxmfuppeditans.

C Vmme Pater 6 Creator, Matris tuse me clientem
*-^ Ielii clemens 6 Salvator, Ac materno confidentem
Spiritus 6 Confervator ; Fove Patrocinio.
Deus regens Omnia ccetus te San&orumIefii
Mundo, precor,corde pra> Iun&i Choris Angelorum

fta Mundi laudant Iudicern.
Noftra pro falute gefta His cum laudes me pro-
Rccolam myfteria. mentem
Iefii Matrem felegifti Sed ob noxas metuentem
Et Serpentem contrivifti Clemens audi fupplicem.
G ermine virgineo. Credo m Deum.
DECAS
, , , ,,
DE VITA AC P ASS. DOMINI. ji 7

Et cjiud ampla meditari
D E C A S I.
Vcl tcrrenis gloriari
Iefii Thronum Majeftatis, Mens prsef umit hominis?
Sumcns formam vilitatis Ave Maria.
Noftri caulla deferis. natum Te Paftorum
Iefii,
O f ac nobis ad falutcm , Vifit plcbs, Angelorum &

Tantus Amor det virtutem, Canit vox laetitiam.
Et nosjungat Supcris. Tux laudis fac amantem ,
Pater nofler. Vt aeternam Tibi cantem
Iefii Virgo Salutata In excelfis gloriam.
Te concepit fcccundata Ave Maria.
Spkitus per gratiam. Iefu Deus & Salvator
O f ac Dcum te tremendum Legi pares ut peccator
Cafto femper ampleeten- Circumcidi fiiftinens.
dum O fac carnem, fenfus va-
Pe&ore concipiam.
Ave Maria. Circumcidat morcs pravos,
Mater Te geftabat
Iefu Mens fuperna fapiens.
Dum per montcs feftinabat Ave Maria.
Vifitans Elifabeth. Te dotantes
Iefu Reges,
O fi Mater Dei digna Rcgem Regum venerantes,
Iun&a Prolc tam bcnigna Vultu colunt ccrnuo.
Me frequentcr vifitet. Quam tot donis mihi da-
Ave Maria. tis,
Mater praeter morem
Iefii Vicem reddam charitatis ?
Virgo parit Te, dolorem En me Totum tribuo.
Nefciens Puerpera. Ave Maria*
Charitate fac perfe&a Iefu Legi fe fubdentes
Flagret in Te mens afFc&a, Deo fiftunt te Parentes ,
Quam non frangant a- Nulla quos lex obligat.

fpera. O fac mihi cor fit re&um,
Ave Marta. Omnem femper quod affe-
Iefu tui Terraj fines j dlum
Sed vix,caput quo reclines, Lege tua dirigat.
Alundo nafcens invcnis. AveMaria.
Mm 3
Icfii
ji8 P A R I AD S I S E C T. VI.
Iefu neci Te quaerentem Nefraus malame confun-
Regem fugis, faevientem dat,
Caedibus Infantiae. Fortis fide mens retundat
Cun&os me fac declinare, Daemonis nequitias.
Qui mc poflent fpoliare Ave Maria.
Tuae vita gratiae. Iefu vocas Pifcatores
Ave Maria. Et fequuntur Te, Do&ores
Mater ut abfentem
Iefli Mox futuri Gentium.
Dolens quaerit Te , docen- O fac, intus te vocantem
tem Mox fequamur : fed cun^
Templo gaudens reperit. ftantem
Fcelix qui Te cuftodire GrefTum trahe mentium.
Vel amiffum reperire Ave Maria» !
Mox quaerendo poterit. Iefu Sponfbs cohoneftas

Ave Maria, Dum rogante Matre prae-
O Potens audi nos Creator , ftas
Audi Clemens o Salvator ,
Vinum ,
praefens nuptiis»
Audifancle Gubernator , Fac amicos ordinatis,
Deus meus, & omnia. Te prae cun&is charitatis
Ora Dulcis o Maria Profequar officiis.
Vlaca Natum Materpia AveMarh,
Jufolamenfis in via-t Iefu terras peragrando
lUefalus , Patria, Et ubique praedicando
Quanta incommo-
DECAS II.
da!
fers
Iefu fonte baptizaris Pro Te frigus & fudorem,

Placens Patri declararis 5 Famem, fitim, & laborem
Teftis adeft Spiritus. Mente feram placida.
OfiFitefalutari Ave MarUi
Fonte laver, ut probari Iefu zelo charitatis
Poffim tibi penitus. Flagrans , 6 quot a pecca*
Pater nofler, tis
Iefii poftquam jejunafti Reparas ad gratiam
Quam potenter profligafti fi meos primum mores,
Satanas verfutias Dein curem peccatores

Tuam.
, ; , , , , ,!,,
;
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. yi?

Tuam zelans gloriam. Eilc mihi potiorem
Ave Maria. Bona fuper omnia.
Iefu multas diu Gentes Ave Maria.
Te docentem fuftinentes O Potens audt nos Creator ,
Verbo, Cibo recreas. Attdt Clemcns 6 Salvator ,
O corpus coniervante ,
fi Audifancle Gubernator
3 Scd cor magis confirmantc Deus meus, & omnta.

Cibo femper nutrias. Ora dulcis o Maria
Ave Maria. Placa Natum Materpia ,
Iefu doces, facis mira Jufolamen fts in Via
Sanas morbos; pellis dira, llle Saltis, Patria.
Sed quid refers ? Odia.

Menti lemper fac benigna ,
DECAS
III
Bona praeftcm, nec maligna Icfu Deus 8c Magifter
Movear invidia. Lavas pedes ut miniftcr
Ave Maria. Damnans arrogantiam.
[efumonteThabor grandis Lava,precor,me fbrdentcm,
Majeftatis typum pandis Et quae forfan fcedat men-
Dans praeguftum gloriae. tem,
O ii nunc inibnte
vita Elue iuperbiam.
Fcram celib tandem Monte Ave Maria.
Praemia vi&oriae. IefuPafchadum fecifti
Ave Maria. Tuis cibum Te dedifti
[efu petis Solymorum O ftupenda charitas
Vrbcm , deflens tot maloru Panis Vive me conforta ;
Cladibus obnoxiam. Ne me vincant fors adorta
Dfituivis Amoris Mundus, Caro , Satanas.
Mihi praeftet vim Doloris Ave Maria.
Vt malorum veniam. .Iefii fanguinem fudabas
Ave MAria. OransHorto,cum Te dabas

l[efu vili te vendentem Patris in arbitrium.
Cernoludam, &proden- O. fi cor des refignatum
tem Et quod iemper fit paratum
Deum pro Pecunia. Duci per imperium.
Vnum tui fac Amorem AveMaria.
Mm 4 Icfu
yao P A RAD I S I S E CT. VI.
Iefu lupis tradebaris Iefu dire flagellatus ,
Sed ut ovis ducebaris ,

Pugnis, fputis es fcedatus ;
Mox futurus vi&ima. Purus omni vitio.

Oranis expers fim rancoris, O quam dignus fum puniri!
Scd affectum fac Amoris Sed da pcenis his muniri
Cordis gerant intima. Mortis a fupplicio.
Ave Maria. Ave Maria.
Iefu tra&us per furentes ,
Iefu fpinis coronaris
Tuos cernis fumentes Et illulus adoraris
Quis non tecum plan- Regens orbem nutibus.
geret ? O fac zelo femper vero ,
Fac adverfis nos conftantesi Affe&uque Te fincero

Sic fecundis non nutantes ; Dignis colam laudibus.
Nii a te nos feparet. Ave Marid.
Ave Maria. Iefu Praefes Te fpe&andum
Iefu vincTius accufaris Foras ducit •, fed damnan-
Quin & iiles dum culparis; dum
Iras procul motibus, Plebs dimittit Barrabam.
Fac me linguamrefraenare Abfit ducar hoc errore
Senfus omnes caftiaare Vt tain diras gentis more
Pravis ab affe&ibus. Quidquam Tibi praeferl.
Ave Maria. Ave Maria.
Iefu Petrus te negavit O Potens audi nos Creator ,
Sed fleris crimen expiavit Audi Clemens 6 Salvator t

Tuae vi Clementiae. Audifancle Gubernator
O fi nunquam Te negarem,
Deus meus, omnia^ &
Vel me reum mox purgare Ora Dukis o M.iria
Fletu Peenitentiaer. Vlaca Natum Materpa ;
'
Ave Maria. Tufilamenfisinvia;

lefu falfo judicaris lHefalus,Patria,
Alba vefte fubfannaris
Iudex fummae Gloriae. DECAS IV,
Fac me nullum judicare ,
Crucem dum portabas,
Iefu
Solum fciam me damnare , Heu quam mole laborabas!
Vitas judex propria?. O ii poft te gradiar !
A\e Maria, Eja

: ,, , ,, !, ,
!
DE VITA AC PASS. DOMINI. fit

Eja Cruccm fac rollcndo , Iefii fummi Fons 6 Boni
Et conftanter Tc fequendo Qua clcmenterdas Latroni
Fru&um crucis adicquar. Pcenitentiveniam
Pater nojier. Cor contritum mihi dona ,
lefu vcftc dcnudaris Vt hinc migrans tecu bona
Sed hcu, quantum cruciaris Paradiii capiam.
Cauffaverecundioe ! Ave Maria.
Fac mc nunquam fpoliari Iefu Matre commendabas ,
Qua nos decet pcrornari Et Ioannem,quemamabas,
Vefte pudicitise. In fblamen mutuum.
Ave Maria. Fac Amborum mihi cura .
Iefu direTe diftentum Semper adfit in preflura

Crucifiorunt.o Tormentum Salus 8c auxilium.
Vitam praeftans Homi* Ave MarU,
ni! Iefu clamas voce trifti
Abfitmihigloriari Vt quid, Pater,me liquifti?

Jsfifi lytro falutari O tormcnta fortia
Et in Cruce Domini. A te nunquam derelinquar,
Ave Maru. Ne tentatus forte vincar
Iefu trina nomen linsua Mortis in anguftia.
Tibi ponit Gens maligna Ave Maria.
Laeto fulgens omine. Iefu fiti flagras totus j
Prccor lefu N.iz~arene Sed, heu, quales tibi potus
Salva nos , nam pendet plc- Gens propinat impia
ne Memor potus tam amari t
Salus ab hoc Namine. O
quam velim refrenari
Ave Maria. Carnis defideria >
Iefu Patri pro tuorum Ave Maria.
Culpa fupplcx Torto- Iefu culpam Protoplafti
fis
rum Morte luens , confummafti

Sic nos docens vincere. Redemptoris munia.
Haftes amem,icd non ficê, Cor Amoris vi concepta
'•
Zelo qua^ram ne vindiclx Ad implendaduc Praecepta,

Mala malis reddere. Sandaque Confilia.
Ave MariOj. 4vc Maria»
Mm % Iciu
£22 P A R A D I S I S E C T. VI.
Iefu vita dum migrabas Senfit enfe lauciam
Temet Patri commenda- Cor da Cruci fic affixiuii.
bas Vt Te Iefum crucifixum
Heu Sol luget obitum. Scire fblum cupiam.
Fac extrema mortis hora Ave Maria,
Meum Tibi fine Mora Iefii tandem fepeliris
Reddam gaudens {piritu. Et aromate condiris j
Ave Maria. Heuquos inter gemitus
O Votens audi nos Creator , In Te meam fepeliri
Atidi Clemens o Salvator , Mentem praeftes & con-»,
Audifdncle Gubernator , diri

Deus meus, & omnid. Vndione Spiritus,
OradulcisoMarid, AvcMarid,
Vlaca Natum Materpid, Iefu limbum fpoliafti 1
Tufolamenfis in Via , Dum captivosliberafti

llle Salus, Vatria. Triumphator nobilis.
DECAS V.
O fac cunctis fblvar malis
Nec inferni tam pcenalis
Iefu noftros ob reatus Stringar unquam vincu-
Infbns durae Morti datus lis.
Reis donas veniam. Ave Marid,

O per facras Mortis fru&u, Iefuvida Refurgebas
Fac,ne fequens carnis ducl:u Morte, mceftis apparebas
Male morte peream. Confblator cordium,
Vater nofier. Fac a morte vitiorum
Iefu cor dum perforatur Redivivus te decorum
Fons Amoris dilatatur j Expers cernam fbrdium»
Corda rigans arida. Ave Maria,
Salvatoris patent fontes Iefu comes queis ividi
Quid haurire vetat fontes Petens Emaus, non fuifti
Aquas in laetitia ? Cognitus a fbciis.
Ave Marid. O fi fruar Te praefente ,
IefuCruce Te pendentem Nec abducar unqua mente

Cernens Mater, heu quo Tuis ab eloquiis.
mentem Ave Maria,
Iefu
, , , , , ;, , ,
DE VITA AC ASS. DOMINI. y 2 j

[efu Ccelos Afcendifti O mi Iefu me defende
Et Triumphans accepifti O dc ccelis huc intende
Summum Ccelo bravium. Mater plena Gratia.
Vt & ego comprehendam Ave Maria*
;mc rac curram ( nec offen- Iefii Iudex es venturus
dam) Et mercedem redditurus
Pcr hoc mundi ftadium. Fa&is noftris limilem.
!
Ave Maria. Mitem te nunc in Amore

Ccelo Paracletum
(efii Colam, ne tunc in Furore
Mittens , facri Gregis cce- Sentiam terribilem.
tum Ave Maria*
San&o reples Pneumate. Opotens audi nos Creator ,
per Numen Veritatis Audi Clemens o Salvator,
Nbftra reple pietatis Audifancle Gubemator,
Pe&ora charifmate. Deus meus & Omrinu
Ave Maria. OraDulcisoMaria,
!efii Matrem exaltafti Placa Natum Materpia ,
Supra Ccelos, & ornafti Tufolamenfes in via t
Super omnes Gloria. llle Salus, Patria.
AFFECTVS ANIM£
Devotae , Rhythmis expreffi
Ad Membra Iefu chrifli Crucifixi.
D E C A S f,
Die Dominica
A D P E D E S.
SAIve Iefu, Dux Sanclorum, Pater nofler. Ave Maria.

Mundi Lux, Rex Angelorum
Via, Vita, Veritas. Iefu fummas Rex virtutis
?ax & Salus Filiorum Vi&or mortis, Dux falutis,
Xua quos, o Vir Dolorum ,
Tuae Crucis me confbrtem
Gignit Mors & Charitas, Jac, ut tecu guftans morte
Fiain
p4 PA RAD I S I S E CT. VI.
Fiam confbrs gloriae. Sed ut Magdalenam cerne
Culpa terret hoc pofcente Tuis pronam Pedibus.
Sed Crux vifa fulcit men- In hac Cruce ftans erecl:us
tem: O fi fpedet me Diledus
Quin affixum du te cerno , Sicut Petrum tunc refpexit,
Toto corde me profterno ,
Quando lapfus refurrexit
Spe fubnixus venise. De peccati fordibus.
Clavos pedum ,
plagas du- Quajram Iefum , fed in
ras, Cruce ;
Et tam grandes heu, , fifTu- Nec fpe fallar ipfb duce.
ras O per Nomen falutare
Palpans, laetor ex affedu Anhelantem amplexare
Sed horrefcit in afpe<5hi Et fub alis protege.
Mens defixa vulnerum. O per facros, precor,pedes,
Tantas grates charitati Duc nos tecum cohaeredes.
Quas agemus fic falvati ? Pedes noftros per defertu
O quis amor ifte grandis ,
Ambulantes in incertum
Tale fumens reparandis Via pacis dirige.
Perditis remedium.
Dulcis Iefu, Deus fortis , E C D A S II.
Tu pars mea? mmma fbrtis,
Habens Te , quid non ha-
Feriall. AdGENVA.
bebo ? SAlve Iefu,D«x Sanfterum,
Mundum lucrans quid va- MundiLux, Rex Angeloruniy
lebo Via, Vita, Veritas.
Sine tuo Numine ? Vax & Salus Filiorum ,
Plagas pedum rubicundas Tua quos Vir Dolorum ,

Et cavcrnas tam profundas Gigriit Mors & Cbaritas.
O fi detur introire
Vaternofter. AveMaria.
Vt dum tempus inftat ir#
Protegar a fulmine. Chrifte Iefii fons bono-
Coram cruce procumben- rum,
tem, Spes Vita peccatorum, &
Tuos pedes ampledentem, Agnus purus verus Deus ,
Bone Iefu non me fperne 5 Crucis ligno tanquam reus,

Laflis
! ,, ,,,, ! ;: , :, , ,,
r;
DE VITA AC
Laflispendes Gcnibus.
PASS. DOMINI.
Quid, heu , mifer fum
w fii-
O quam paupcr quam ! O cl:urus

nudus A&u vilis, corde durus ?
Qualis, heu,in Cruce ludus Nonnc vivam Salvatori
i Deus homo fuit fa&us ! Qui non fugit pro me mori,
Spontc tamen , non coa- Ne fbns cgo morerer ?
ctus, Tui tra&us per amorem
Traditus tortoribus. Ecce fequor in odorem
Iefu noftrae fpes falutis , Impar quidem charitatc j
Et redemptor fervitutis Sed pro tua pietate
Tune fervis redimendis Supple, vel diflimula.
Servus fa&us huc defccndis iEquo minus eft quod pra>
De Ccelorum culmine fto
O Majeftas infinita Corpus obftat hoc quod
Sic pro nobis inanita ! gefto.
Quid pro tali charitate Sed tu vides imperfeclrum
Non dem tota voluntate ? Et tu fblus qui defedtum
Quid pro fufb fanguine? Vindices a macula.
O vis mirx charitatis !
Sic fuccurrens defperatis ! DECAS III.

NonneTibitamCceleftes? « TTT . ., w., n r C
Ad MANVS.
quam r
c* •
c Fenalll.
fct lnrerni Terre-
,
ftres SAlve Iefu , Dux Sanfto-

Iurc curvant genua ? rum,
Vacillantes Tu firmafti Mnndi Lux, Rex Angelorum,
Tu trementes confortafti; Via, Vita, Veritas.
Quin elifos erexifti Tax &Salus Filiorum ,
Compeditos Tu folvifti j Tua quos, o Vir Dolorum
Cceli planans ardua. Gignit Mors & Charitas.
Amor tuus, amor fortis
Pater nofler. Ave Maria.
Non extin&us aquis mor-
tis. Chrifte Iefu Paftor bone
Per hunc pia mihi cura Heu quam lafTus
,
ex ago-
Precor adiis in preflura j ne
Fac a morte libcrer. Sed & Crucis mole fa&us
(Quam
j26 PARADISI S E C T. VI.
( Quam portafti procultra- Perduc nos ad Crucis pal-
"dus) mam,
Fixis pendes manibus Profligatis hofttbus.
Manus fan&as quidfeciftis? Caufa mei fic extenfus
Vnde fic commeruiftis In te meos trahe fenfiis
Ramis dirae Crucis jungi ; Meum pofle, velle, fcire,
Et crudeli ferro pungi Fac a Cruce non abire ,
Quae ferviftis omnibus ? Sed adftringe Manibus.

En ut Sanguis circumqua- Manus 6 quae nos plafma- 1
que ftis,
Manu fluit ex utraque. Et corruptos reparaftis

Heu cruore purpuratae Quidnam reddet bonis tan- I
Manus clavis perforatas tis
O falutis pretium Plagis duris , rivis fandtis

Manus Cruci copulatas Pauper & inutilis ?
Sed ad opem non ligatas En cruore tuo lot-um

Rebus duris contemplabor; Tibi me jam dedo totum.
Nec me vana fpe folabor Tuce fan&ce Manus iftae
Contra morae taedium. Me defendant Iefu Chri-
Stipulantur quas exponis fte,
Manus Cceli plenae bonis Cun&is in periculis.
Queis auditum , & loque- 1
lam, D E C A S IV.
Viftim dabas & Medelam, FerialV. AD LATVS. I
Miferator omnium.
Optans per te reddi fanus, SAlve Iefu Dux Sanclo-
Tuas fupplex polco Manus. Yitm,
Sana me, &
falvus ero Uundl Lux , Rex Angelorum, (
Potes enim ( quid nifpe- Via Vita Veritas. , ,
ro?) Vax &

Salus Tiiwrum
Medice languentium. Tua quos , Vir Dolorum ,
In tam larga charitate Gignit Mors Charitas. &
Num fraudabor bonitate ? Vater Noft. Ave Maria.
O per Crucem , precor , al- O f alvator fumme bonus
mam, Ad parcendu mire pronus
Heu
, ; , ,, , ,, !, , ! ;; ,, ;,
-Icu
DE VITA AC
quid ita laniatus
P ASS. DOMIKT.
Tuum Latus en contingo ,
w
ûr flagcllis fic aratus Et ardentcr ad me ftringo.
Crucc pcndcs horrida ? Iuxta te mc, Iefu, ponc
iccc Latus Salvatoris Nam iic luclans cum Dra«
n quo latct vis amoris cone
/nda manans &
cruorc Non timcbo jacula.
Jacro beat nos liquore ; In hac fofla me reconde ;
Corde rigans arida. Induc meum cor profun-
kce latus quod palpavit de;
idc Thomas dum nutavit. Vbi degens convalefcam
•ja nobis hic jucunda Et in pace requiefcam
'orta patet ad fcccunda Vi fecurus hoftium.
Salvatoris pafcua. Hora mortis fac reatus
luc anhelans appropinquo; Expers tuum petam latus
,
}ui m multis , heu , delin- Cuijungar cumBeatis

quo, Nec involvar praeparatis
ed qua miler aufim fronte, Laqueis venantium.
i non ipfe boni fonte
Traherer ad ardua ? D E C A S V.
) fons dulcis fupcr vinum
irus pellens ferpentinum
FeriaV. Ad PECTVS.
Jui iititis huc venite , SAlve Iefu , Dttx Sanclo-
,t gaudentes hinc hauri- rum
te; Mundi Lux , Rex Angelorum ,
Dum fons Vitae fcaturit. Via,Vita,Veritas.
laga rubens aperire Vax & Salus Filiorwn ,
^^
'ac cor meum Te fentire: Tua quos , o Vir Dolorum
) fi detur introire Gignit Mors & Charitas.
ûid tunc amplius fitire Tater Noft. Ave Maria.
Dc tcrrenis poterit ? O Lux Mundi Chrifte
) quam dulcis fapor ifte Deus,
ûo guftaris Iefu Chrifte ! Cceli decus, Amor meus
loc imbuta mens fapore Pulio Pe&us venerandum
irum fi non ex amore O li pandas ad intrandum
Carnis rumpit vincula. Vitse doraiciiium
Sum-
f28 P A R A D I S I S E C T. VI.
Summas thronus hic virtu- En abyiTus hic SophiiE
tis, De qua vena mentis piae
Forma latens fervitutis. In Diledum quondam flu-
Hic voluptas Beatorum xit
Hic folamen afflidorum Du recumbens illinc fiixit
Inopum refugium. Abdita myfteria.
Eja Chrifte tuum Pe&ns Hic theiaurus bonitatis
Meos trahat hinc afFecr.us Arca vivens Deitatis ;
O vagos comprehendat
fi Officina charitatis
Etalgentes mox fuccendat Et totius Trinitatis
Tui flamma pe&oris Nobile Triclinium.
Pecr.us mihi praefta mun- EjafandtumDeiTemplumi
dum Vitae norma , Lux Exem-
,
Pium gaudens
, , & jucun- plum
dum O totius Auctor boni
Forte , conftans , & beni- Fac Ele&is nos apponi ,
gnum In terra viventium.
Vides quam nil ccelo di-
gnum D E C AS VI.
Mole queam Corporis.
Pect-us Cceli ftillans rore
Feria VI. Ad C O R.
Dulci trahit nos odore. SAlve Iefu , Dux Sanfto-

En hoc noftrum ccelo fatu rum
Sed terrenis inquinatum Mundi Lux , Kex Angehrum
Tu de Ccelis imbue. Via Vita Veritas. , ,
Splendor Patris &

figura , Vax &
Salus Ftliorum
Dare gaudens ex natura $ Tua quos , Vir Dolorum ,
Deiblatis & egenis Gignit Mors & Cbaritas.
Bonitatis unda plenis
TaterNoJier. AveMaria.
Cataradtis influe.
O praedulce Iefu pecrns O divinum Cor aveto
Tuo fiam dono redlus. Te laluto corde lseto.
Vt immunis a peccatis ,
Te complecti me dele&at:
Vt tranfcendsm charitatis Iftud unum quod affe&at
Carnis defideria. Cor ad Deum fitiens.
Oquii
,: , ;;
!: :,:
, ,;
,
! ,,,
; >
DE VITA AC P ASS. DOMINI. pp

O quis amor Cor urcbat Sit hxc prima mihi cura ,
Qu tc zelus tunc urgcbat! Vt Te mente qua?ram pura.

is
Cum te prorfiis cxhaurires O quam vere tunc lseta-

Vt tc nobis impartires , bor
O fons indcficiens O quarn feli*x gloriabor ;
O mors dira , mors amara ! Iefiim cum pofledero !
Vah immitis, & avara Pande cordis tui finum ;
Quce nec Ieliim praeterifti Scis queis meum fit vici-

Quin hunc telo feris trifti num.
Rumpcns Cor dulcifli- En, mi Iefu, cor paratum,
mum. Cape, ne vis Poteftatum ,
ra O pcr mortem quam tulifti, Caro, Mundus rapiat.
Et cor fodi pcrmilifti Huc anhelat, huc movetur,
Mcum ,
precor , Intelle- Vbi cubet, &
moretur.
dtum
•
Nil pra; Iefii lubet fcirc ;
Redde iimul & AfFe&um Nec terrenum quid ara-
Cordi tuo confbnum. bire
[n medullam cordis mei Vt te iblum faplat.
[O fac fummce dator fpei)
. Tuus amor inferatur DECAS VII.
Mcus in Tc transferatur
His caducis altior.
Sabbato, AdCAPVT.
ûifquis amat, fed fincere SAlvelefu, Dux Sanclo-
rloc quod loquor , fentit ritm
vere Mu.ndi lux , Rex Angelorum,
modus eft Amori
NTrtllus Vta, Vita,Ver'ttas.
?ro Dile&o cogit mori Tax & Salus Tilioruml,
Amor mortc fortior. Tua quos , o Vir Dolorum ,
\mans vivit per amorem GigvtMors & Cljaritas.

'
Mefcitmoras vincitmore. ,
Tater Noft. Ave Maria.
ûidquid jubet Praedile-
ctus Caput fpinis coronatum
?romptus capit hoc affe- Totum languet crucnta-
&us ,
tum
Nulli cedens afpero Pugnis livet conquaiTaftim,
Nn Sputis
T3 a PARADISI S E C T. VI.
Sputis horret deformatum. Et a juftis nos defende
OCoelorumgloria Criminum fuppliciis.
Iefus forma fpeciolus ; Iefu Ccetus Militantis
At malignis iic exofiis ; Caput , atque Triumphan-
Ah quem prasfert nunc hortis;
rorem ,* Fac per caput fic tra&atutrii
Cujusfpe&ans indecorem Ne fim membrum delica-
Cceli gaudet curia tum
Priicus vigor , nos & viror Subfpinofb Capite.
Quo receflit, Iefii, miror. Fac ut confbrs Paffionis ,
Vt lux fblis in defectu Ejus quoque doner bonis.
Sic appares in afpe&u Quin per Crucem tecumj
Nec eft tibi fpecies. mori
O mi Iefu fic affe&us Prsefta Crucis amatori
Pro me & defpe&us
vilis 5 In hoc vita2 tramite
Cum favoris tui figno Sed cum portus inftatmor-
Tua, precor, fit indigno tis,
Clara mihi facies. Sis adjutor, quaefb, fortis.
Rubent oculi madentcs In fuprema mortis hora
Livet os ; vacillant dentes Veni Iefii fine mora
Gense diris tument plagis Cum falutis anchora.
Aures dolent vulfa2,magis Cummevoles hincmigra
Saturae convitiis. re,
Hunc 6 vultum dulcis Nati Bone Iefu, dux appare.
Cerne Pater, & placati Efto clemens Advocatus ;
Lucem vultus mox often- Nec ut Iudex implacatu*
de^ Mea penfes opera.
HYMNVS RHYTHMICVS
ln Uudem S. Crucit.
LAudes Crucis attolla- Nam per Crucem trium*

mus phamus
Nos qui crucis exultamus Inimicum fuperarous
Speciali gloria, Felici vi.&oria.
Dulcc
, , , , ,: , , , , , , ,,
DE VITAÂC PASS. DOMINI. 73*

Dulce melos tangat Cce- Crucis fit religio.
los, Lignum dulces aquas fecit,
Dulce lignum , dulci di- Ligno lilex aquas jecit
gnum Moyfis officio.
Credimus melodia. Nulla falus eft in domo ,
Voci vita non difcordet Nili Cruce munit homo
Dum vox vitam non re- Superliminaria.
mordet Neque fenfit gladium
Dulcis eft fymphonia. Nec amifit filium
Servi Crucis Crucem lau- Quifquis egit talia.
dent, Ligna legens in Sarepta
Qui per Crucem fibi gau- Spem falutis eft adepta
dent Pauper muliercula.
Vitje dari munera. Sinelignisfidei,
Dicant omnes , & dicant Nec Lecythus olei
finguli Valet nec farinula.
Ave ialus totius feculi In Scripturis fub figuris
Arbor falutifera. Ifta latent, fed jam patent
quam felix quam prae- ,
Crucis benericia.
clara Regcs credunt , hoftes ce-
Fulget haec falutis ara dunt
Rubens Agni Sanguine) Sola Cruce, Chrifto duce,
macula
ni fine Vnus fugat millia,
Qui mundavit fecula Ifta fuos fortiores
Ab aatiquo crimine. Semper facit & vidores ;
Ha?c eft fcala peccatorum , Morbos fanat & languores,

cr quam Chriftus Rex Reprimit Daemonia.
Ccelorum Dat captivis libertatem
Ad fe traxit omnia. Vitae confert novitatem
orma Crucis hoc oftendit, Ad antiquam dignitatem
ue terrarum comprehen- Crux reducit omnia.
dit O Crux lignum triumphale
Quatuor confinia. Mundi vera falus vale !
ova fulgent Sacramenta Inter ligna nullum tale

ed en typis quod contenta Frondc , florc , germine.
Nn 2 Medi-
j 32 P A RAD I S I S E C T. VI.
Medicina Chriftiana Poft hanc vitam veras lucis
Serva fanos, aegros fana ,
Transfer ad Palatia.
Quod non valet vis huma- Quos tormento vis lervire,
Tuo fit munimine. (na, Fac tormenta non /entire.
Afliftentes Crucis laudi Sed cum dies inftat irae.
Confecrator Crucis audi Fac nos clemens introire
Eja lervos tua? Crucis Ad aetcrna gaudia.
HYMNVS RHYTMICVS,
repraefentans asterno Patri Vitam , Paflio-
nem, ac merita Chrifti.
Vroteclornofier ajpice Deus , & rejpke infackm Chri-

ftif«i. Pfalmo 83.
PAter Fummse Maj eftatis, Recordare cruciatus

Recordare Charitatis Queis a Matre carus Natus
Qua das mundo Filium. Et a Ioieph quceritur.
Recordare Pietatis Recordare Pater mitis
Qua de Throno Deitatis ^ftus, gelu, famis, fitis
Intrat hoc Exilium. Quibus fepe quatitur.
Recordare Iefu Chrifti Recordare, quia lafTus
Cur quem Parem genuifti Ventos, imbres, dura pafTuS
Forma fervi naf citur ? Circumquaque graditur.
Recordare quod Salvator Recordare quodlaborans,
, ,
Legi parens ut peccator Docens fanans , nec non ,
Carne circumciditur. orans

Recordare, quia natus Taedio non frangitur.
Et in fceno reclinatus
Per tres Magos colitur.
PARS II.
Recordare Simeonis REcordare,cur Magiftef

Per quem Matri Paflionis Pedes fuis , ut minifte*
Gladius exponitur. Humi ftratus abluit.
Recordare, quia Deum Recordare Pietatis
Ad perdendum velut reum Et quo zelo Charitatis
Herodes perfequitur. Cibum f efe prajbuit.
Recor-*
•
, ; ,,,, ,,, , , ,
DE VITA AC PASS. DOMINI. 5^33

Rccordarc, quo mcerorc
P A R S III.
Quo pavorc, quo dolore
Orans horto ftringitur. REcordarcquale pondus
Rccordarc, quia poris Crucis portat ,
quia
Rcfblutis, vi trcmoris mundus
Sansuine perfunditur. Mole culpa? premitur.
Rccordare, quo tumultu , Recordare, quia Cruci
Quibus dolis, quali vultu, Per iniquos ira truci
Mitis Agnus capitur. Innocens affigitur.
Recordare, quia vindus Recordare, quia vermis
Et latronis inftar cin&us Et non homo tam inermis
A miniftris trahitur. In altum engkur.
Recordare, quia tufus Recordare, quod mvictus
Laceratus Sc illufus Victor tanquam maledi&us
Humi dure fternitur. Sic pendere cernitur.^
a Rccordare, quia Iefiis Recordare, quali zelo
Stans vclatus, palmis cx- Natus a te miffus Ccelo
fiis Tot indigna patitur.
Prophetare cogitur. Recordare, quanto luctu
Recordare, qua corona Vifb ventris fui fructu
Cun&a comprehcndens Pia Mater angitur.
dona Recordare, quo fermone
Sanctum caput cingitur. Mira Chrifti pro Latrone
Recordare, quod cxutus Pietas exprimitur.
Flagellatus 8c confputus Recordare potum fellis
;
Purpura contegitur. Et accti, quod tenellis

ecordare quam modefte Labiis apponitur.
Vadit alba cin&us vefte Recordare, quo pavore
Sed a cun&is fpernitur. Eli clamans in dolore
Rccordare, quia gratis Se reli&um queritur.
^.cculatus, ab ingratis Rccordare , quemtremo-
Tandcm morti traditur. rem
Recordare, quiajuftus Tcrra praefert, Sol horrore,
Condemnatur ; &injuftus Dum Lux Mundi mori-
Barrabas diinittitur. tur. »
Nn ? Re-
5-34 PARADI5 I SECT. VI.
Recordare, quo livore Recordare, quo Majeftas,
Manat unda cum cruore Quo par Tibi fe Poteftas,
Dum cor Nati foditur. Quo demifit Gloria.
Recordare , quo mucrone, O quae traxit vis Amoris ,
Charse prolis in agone Vt portaret tot doloris

Pecr.us Matris fcinditur. Innocens fupplicia
Recordare, per quem plan- Vere iiimmae Pietatis
&um Et immenfse Charitatis
Corpus ejus facrofancrnm Ifthsec funt indicia.
Cruce mox deponitur. In hac ergo tam fcecunda
Recordare, quo condu&u Charitate, nos emunda
Quanto fletu, quali luctu Vitiorum fbrdibus.
Sepulturae traditur. O fac Chrifti cicatrices
Recordare, precor , Nati. Charitatis dent radices
Curvolebastot huncpati, Noftris fixas cordibus.
Pcenas &
opprobria ? Amen.
AD SEPTEM EFFVSIONES
Sacratijftmi Sangumis lefu clmfti, contrafeptem
peccata Capitalia.
I. I N CIRCVMCISIONE.
Contra Luxuriam.
Ve Iefu ,
qui cruorem
Noftra luis vitia
Tener fundis,& labo- Fac non altum fapiamus
rem Sed &
cafum timeamus
Subis ab infantia. Iun&um cum Superbia,
Vt fervemur a peccatis
Cor, os, fenfus puritatis
,
III. IN FLAGEL-
Fac ornari gratia,
LATIONE.
Contra Iram.
II. IN AGONIA,
Contra Superbiam.
AVe Iefu, laniatus
Diris flagris , nil tur-
AVe quo fudore

Iefu,
Mades orans , quo pa-
batus,
Stas perfufus Sanguine.
i vore Ofac
, ! , , , ;
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. fjf

O fac nobis Crux dulce- Sacrum fundis Sangui-
fcat, nem.
Vinccns Iram mens mite- Ardor tui fac Amoris
fcat Vrat nos, &
vi fervoris
Tetro vacans crimine. Arccat torpcdinem.
IV. IN CORONA- VII. IN CORDIS

TIONE. Apertione.
Contra Gulam. Contra Invidiam.
AVe Coronatus
Iefu, AVe
Cor
Iefii, qui facratum
das nobis , dila-
Heu quam pur- larga
tatum
puratus
Fontem pandens gratia:.
Stas cruoris copia
Aqua lavet, Sanguis ornet
Trahat furfum fpiritalis
Nos voluptas, non carnalis Et nos duplex Amor for-
met
Ventris ad obfequia.
Nefcios Invtdu.
V. IN VESTIVM S. AVGVSTINVS.
Detra&ione.
Infpice Vulnera Pendentis
Contra Avaritiam. Smguinem Morientis ; Tretium
Redimenti* Caput habet
AVe Iefu, dum nudaris
Refricatis cruentaris
;
natum ad ofculandum; Cor aper-

incli-
tum ad Mtgendum ; Bracbia ex-

Graviter vulneribus
tenfa ad ampleclendmn ; totnm
Chrifte tibi, fac, jungamur,
Corpus expofitum ad redimen-
Nudi nudum te fequamur
dttm. H£C quantafint cogita: Httc
Liberis affe&ibus.
inflatera cordU appenck, ut totus
VI. IN CRVCIFI- tibifigatur in corde , qui totuspro
XIONE. tefixusfutt in Cruce.
Contra Acedtam. SALVTATIONES,

Ad quinque
AVe Iefu,qui transfoffis
Cruce membris,plenis Vna cum
Chrifli Vulnera.
petitionc proeci-
foffis puarum Virtutum.
Nn 4 M
73<S P AR AD IS I SECT. VI.
Ad vulnus Siniftrae.
Ad vulnus dextri Pedis.
Vro Manfuetudine. \ I
Vro Humilitate.
SAlve Levce Vulnus Chri-
SAlve vulnus gratiofum fti
Chrifti fluens fangui- Sanguine purpureum.
ne. Fac me quovis cafu trifti
Cor da mihi fru&uofum , Mitem pacificum&
Vacans omni crimine. Cunc"tis,quos Tu redemifti,
Simplex, Humile, zelofum Lenem ac benevolum.
Imo gaudens ordine. Vater. Ave.
Vater. Ave.
Ad vulnus Cordis.
Ad vulnus finiftri Pedis. Vro Cbaritate.
Vro caftitate. SAlve fciiTum cum dolore

Iefii cor dulciilimum.
SAlve plaga peramcena Nobis patens ex amore
Profluens fblatio. Prasfta cordis gaudium 3
Per te fiat in me plena Det virtutum cum fplen-
Carnis caftigatio. dore
Cafto tibi mens ferena Charitas incendium.
Iungat fe confbrtio. Vater. Ave.
Vater. Ave.
DE SEPTEM
Ad vulnus Dexterae. V E R B I S
Vro obedientia. a Chrifto in Cruce prolatis.
Salve, rubens ex cruore I. Verbum.

Iefu, plaga Dexterae.
O fac tua cum fervore
AVe qui ma&aris,
Iefu,
Sed tortorum depre- ,
Iuffa quaeram propere caris

Geram cordc,promam ore, Patrem, culpae parcere.
Praeftem promptus ope- Prompte fac nos indulgere,
re. Nec vindi&am exercere
Vater. Ave. Corde, verbis, opere.
II. Ver-
; ,, , , : , , ;,
DE VITA AC PASS. DOMINI. ?37

II. Vcrbum. V. Verbum.
Avc Icfu, qui Latroni Avc Icfu, qui teftaris
Pcenitcnti rummiBoni Sitim,icd, hcu, qui potaris,

Promififti gratiam. Tu qui pafcis omnia !
alinos contritione Fac setcrna nos fitire

&
Nunc mortis in agone Mundi, Carnis faftidire
Fac mercri veniam. Fugitiva gaudia.
III. Verbum. VI. Verbum.

Ave Iefii, qui praefentem Ave Ielu, confummafti
Cruci Matrem , heu , do- Iufla Patris, & donafti
lcntcm Tua nobis merita.
Commendas Difcipulo. Bcne fac nos inchoare
Pari nos tuere cura Sed &plene confummare
Pcr te conftet mens fecura Tua beneplacita.
Quovis in periculo.
VII. Verbum.
IV. Verbum. Ave Iefu, qui lermonem
Ave Iefu, qui dixifti Morte claudens, & ago«
Pater quid me reliquifti nem
Tantis in fuppliciis ? Patri tradis animam.
e nos linquas ut ruamus , O mors tua nos emundet
emper tecum perfiftamus Vitam bonis fac fcccundet
Fortes in anguftiis. Mortem dct tutiilimam.
C A P. V.
Orationes <varU de Pafiione Domini
ORATIO PIISSIMA,
Antc imaginem Crucifixi dicenda.
Ex Vrecib. German. P. Cantfii,
Rex Ccelj & terrae, fuaviflime Salva-

o Iefu Chrifte,
torac Redemptor nofter j Adoro ac benedico te
Nn quia
y
55 S PARADISI S E CT. VT.
quia me , ac mundum
univerfum per fandam Crucem
tuam tam mirabiliter , ac care redemifti. quam ex- O
cellentem , pretiofam , ac efficacem Hoftiam pro nobis
in Ara crucis immolafti ! O
quantum laborafti ; quant-
opere coar&atus es , donec Sacrificium , quod ccepe-
ras rperficeres Per Lignum Satanas nos olim feduxit,
!
ac perdidit. Sed per Lignum tu rurfiis inimicum vici-

fti > nos clementer redemifti , falutem nobis aeter- &
nam acquififti.
O pretiofum lignum ! 6 efficax fignum ! 6 gloriofum,
& omni veneratione dignum myfterium! 6 arbor excel-
lens, quae fruct.um vitae produxit
Sed, heu, amantiflime Iefu,quo labore,qua laflitudine
grave illud pondus Crucis longa , difficili , ardua via, &
«ad montem ufque Calvariae bajulafti humeris tuis ! quo
dolore , & cruciatu fan&iflimx manus ac pedes tui cla-
vis perforati,ac cruci aflixifunt ! Quam crudeliter pafTus
es in ea diftendi corpus tuum , ita ut diflblverentur jun-
dauxx ac compages membrorum tuorum , & dinumerari
polTent omnia ofla tua! Et quare hasc omnia,niii ut dele-
res ,
quod adverfus nos erat chirographum decreti
, , &
ipfiim tolleres de medio afilgens illud cruci ? Vt
, in-
quam innoxio fanguine tuo dilueres culpas noftras ,
, &
fententiam damnationis in nos latam aboleres ; adeoque
reconciliares omnia , pacificans per fanguinem Crucis ,
five quae in terris funt, five quae in ccelis. Colojf. i.
Proinde 6 dulciflime Salvator, Iefu Chrifte , fidelifli-

me Paftor Animas meae , fufcipe me indignam creatu-
ram , ac errabundam oviculam tuam. Pande mihi Cor
ac Vulnera tua , ut in illis una cum miferiis iniquita- &
tibus meis abfcondar , protegar , ac purger. Crucifige
in me carnem meam cum vitiis concupifcentiis. Ex- &
tingue omnem fiiperbiam , vanitatem, & omnes affedlus
pravos evelle. Spiritum quoque recl:um innova in vilce-
ribus meis. Excita in me voluntatem feriam ac efficacem
ad
;
DE VITA AC PASS. DOMINI. 5^9

eQi
ad omne opus bonum ,amorem
ac fincerum tui fblius
indcfeflum cultum & pcrpctuum obfequium Vt ab-
, :
fit mihi gloriari , nifi in Cruce Domini mei Iefii Chri-
fti per quem mihi mundus crucirixus fit & ego mun-
;
,
do dixifti cum exaltatus fuero a tcrra omnia traham

: , ,
ad meipfum ; Ecce trahe me poft te ; ut nihil fit quod ,
in aetcrnum me feparare poflit a te qui Crucem af cen- ,
difti pro me,nec ab ea defcendifti,nifi plene confummaf-

|ies opus falutis meas. Amen.
Breves & nervofaj ORATIONES

Ad Chrtftumpatientem.
Olefu Chrifte unice Salvator meus, ne pereat quas*

,
fb aut frudu fuo fruftretur in me mifero acerDiffi-

,
ma Paflio & mors tua. Per omnem ignominiam tuam,&

amariffimam mortem tuam,& vulneratum cor tuum lar-
gire mihi gratiam, nunc in hora mortis meae. Amen.&
I I. O Crucifixe Iefu Chrifte,Salvator mundi,omnes
dolores tuos,& pretiofum Sanguinem,ac mortem tuam,
Sc omnes miferationes tuas pone inter ftriftum judi-
cium tuum &
miferam animam meam, Amen.
I I I. O bone Paftor Iefu Chrifte ,
qui pretiofo San-
guine tuopafcis &
purificas oves tuas. Copiofa effufio
iandiffimi Sanguinis tui , &
omnis paffio tua fit mihi, &
omnibus peccatoribus in folatium & falutem. Amen.
I V. O innocens Agne Dei, qui per Crucem & mor*
tem tuam , tollis peccata mundi. Per innocentiam tuam,
per cruciatus ,
poenas & anguftias cordis tui in Cruce
perpeffas, parce mihi in die tremcndi judicii tui, & mife-
rere vivis 8c mortuis. Amen.
V. O Fili obediens Deo Patri ,
qui calicem horren-
dx paffionis tam promptc & alacriter haufifti , felle
quoque & aceto in fiti tua potatus es. Per omnia duriffi-
ma tormenta , ac vulnera , fac ut fim manfuetus & pa-

tiens 3
y 4o
PARADISI S E C T. VI.
tiens;& iEterno Patri ufque ad mortem obediens. Ameh.
V
I. O
Iefii lumme facerdos , qui obtulifti Deo Patri
oblationem mundam ; &c ad reconciliandos Deo pecca^

tores prorfus efEcacerrT, Per infinita merita vitx, Paflio-
nis, ac mortis tuae , fac ut mundo moriar , tibi & fbli vi-.
vam; 8cdemum hinc in pace dimittar. Amen.

V 1 1. O Iefu Nazarene , Rex Iudceorum ,
per victo-
riam ac triumphum quem contra hoftes tuos noftrolque
in Cruce retulifti. Serva me ab hoftibus meis. Corpus
£: animam meam ab omni periculo tuere. Ecclefiae tua?
largire pacem &
concordiam ; defuncris veniam re- &
quiem: Peccatoribus pcenitentiam indulgentiam 3 &
Omnibus gratiam 8c miiericordiam. Amen.
S. GREGORII
de PaJJionc Domini brevesprecationes.
I. /~\ Domine Iefu Chriftc , adoro te in Cruce pen-

V-*^ dentem , coronam fpineam in capite portantem.
Deprecor te , ut tua Crux liberet me ab Angelo percu-
tiente, Amen. Pater. Ave.
O Domine Iefu Chrifte

2. , adoro te in cruce vulne-
ratum felle & aceto potatum.
, Deprecor te ut vulnera
,
tua fint remedium animae meae. Pater. Ave.

3. O Domine Iefu Chrifte , rogo te per illam amari-
tndinem Paflionis tuae , quam in hora mortis fuftinuifti
maxime tunc, quando anima fan&iflima de benedi&o
tuo corpore eft egrefla. Miferere animae mese in egrefTu
fuo de corpore meo , &
perduc eam in vitam aeternam,
Amen. Pater.Ave.
4. O Domine Iefii Chrifte,adoro te in fepulchro po-
fitum,myrrha & aromatibus conditum. Deprecor te,ut
tua mors fit vita mea, Amen. Pater. Ave.
f. O Domine Iefu Chrifte , adoro te defcendentem

ad inferos , & tuos inde liberantem captivos. Deprecor
te,ut
,

:c , ut illuc nunquara me patiaris introire Amen. , Patcr,
Ave.
6. O Domine Iefa Chrifte , adoro te a morte remr-
>entcm, & in ccclum afcendentem,fedcntemque ad dex-
eram Patris. Dcprecor te, ut iiluc te iequi, & tibi prae-
entari merear, Amen. Pater. Ave. }
7. O Domine Iefii Chrifte , Paftor bonc , juftos con-

m r
a ,
peccatoresjuftifica, omnibus fidclibus miierere,
Sc propitius efto mihi miiero & indigno peccatori,
Amen. Pater.Ave.
Precatw.
Bfecro te Domine Ieiu Chrifte , ut paflio tua fit
mea,qua muniar,protegar
virtus derendar. Vul- &
era tua iint mihi cibus 8c potus, quibus pafcar , inebrier
jc dele&er. Afperfio Sanguinis tui fit omnium peccato-
mm meorum ablutio. Mors tua fit mihi gloria fempiter-
ia.In his fit mihi refecrio , exultatio , fanitas , ftudium,
*audium, defiderium corporis &
animse, nunc Sc in per-
)etuum,Amen.
Atta pecatto.
U
r"\ Omine Iefii Chrifte, Fili Dei vivi, pone Paffionem,
Crucem
inimam mcam, nunc
, &
Mortem tuam inter judicium tuum 6C-
&
in hora mortis mcr.
Largiri mihi digneris gratiatn 8t mifericordiam , vivis
reniam, defunctis requiem,Ecclefice tuae pacem,cuncl:if-
mepeccatoribus vitam Sc gloriam fempiternam ,
Qui
rivis & regnas.
ORATIOtfES S. Birgittae.
De Pafftone Chrijti longe devotiJftm£,
Oratio I.
Olefii Chrifte , aeterna dulcedo te amantium , jubi-

lus excedens omne gaudium & omne deiiderium
ialus
j4* PARADISI S E C T. VI.
Jalus & amator peccatorum ,
qui delicias tuasteftatus es
efle cum Filiis hominum,propter hominem homo factus
in fine temporum : memento omnis praemeditationis 8c
intimi moeroris , quem
in humano corpore firftinuifti
inftante faluberrimae Paftionis tuas tempore in divino
corde praeordinato.
Memento triftitiae & amaritudinis ,
quam in anima
teipfb teftante , quando id ultima ccena Difci-
habuifti ,
pulis tuis Corpus &

Sanguinem tuum tradidifti pedes ,
eorumlavifti, &
dulciter eos confolando imminentem
Paflionem praedixifti.
Memento omnis timoris , anguftiae & doloris ,
quem
in tuo corpore delicato ante Paflionem crucis tuae per-
tulifti, quando poft trinam orationem & fanguineum lu-
dorem a Iuda difcipulo tuo tradebaris , ab ele&a gente
capiebaris, a falfls teftibus accufabaris, a tribus judicibus
injufte judicabaris , in eleda civitate, in Pafchali tempo-
re, in florida corporis juventute innocenter damnabaris,
vefte propriaexuebaris,& veftibus alienis induebaris,co-
laphizabaris , oculis &z facie velabaris , alapis caedebaris ,
ad columnam ligabaris, flagellabaris, fpinis coronabaris
arundine in capite feriebaris, & innumerabilibus aliis ca-
lumniis lacerabaris.
Da Domine Deus mihi ob memoriam harum
quaefb
mortem meam
ante crucis tuae Paflionem veram ante
Contritionem, puram Confeflioncm dignam latisfaclio-i
nem, ac omnium peccatorum meorum remiflionem. A-
men. Vatcrnofter. AveM^ria.
Oratio I I.
Olefu mundi fabricator ,

quem nulla dimenfio vero: rt
termino metitur , qui terram palmo concludis , re-i

cordare amariflimi doloris , quem luftinebas, cum Iudaei
fandiflimas manus tuas ad crucem obtufis clavis primo
.afExerunt, &
ad perforandum deiicatiflimos pedes tuos,
cum
,

rum non efles conveniens voluntatieorum , dolorem fu-
per dolorem vulneribus tuis addiderunt, &ficcrudeli-
ter te diftraxerunt , Sc extenderunt in longum latum &
crucis tuae , ut duTolverentur compages membrorum
tuorum.
Deprecorteperhujufmodi facratiffimi & amariifimi
in memoriam ut des mihi timorcm
cruce doloris , &
imorem tuum Amen. Paternojier. AveMaria.
,
Oratio III.
Olefu cceleftis medice, recordare languoris, livoris
& doloris, quos in alto crucis patibulo levatus,paf-
!us es in omnibus dilaceratis membris tuis , quorum nul-
!um in fuo ftatu recte permanferat , ita ut nullus dolor
(imilis tuo dolori inveniretur , quia a planta pedis ufque
non fuit fanitas ,
ad verticem capitis in te tamen om- &
nium dolorum immemor , Patrem pro inimicis pie exo-
rafti , dicens : Pater ignofce illis ,
quia nefciunt quid fa-
ciunt.
Per hanc mifericordiam, &
ob memoriam illius dolo-
ris, concede , ut haec memoria Paffionis tuae amariffi-
mas fit omnium peccatorum meorum plena remiflio , A-

rnen. Paternojler. AveMarta*
Oratio I V.
Olefu Angelorum , paradifus delicia-

vera libertas
rum , memento mceroris & horroris , quos fiifti-
nebas , cum omnes inimici tui quafi leones ferociffimi te
circumfteterunt Sc colaphizationibus , confpuitionibus ,
ungulationibus , caeterifque pcenis inauditis te molefta-

verunt.
1 Per has pcenas, & per omnia contumeliofa verba, du-
riilimaque tormenta,quibus te Domine Iefii Chrifte om-
ines inimici afflixerunt , me ab om-
deprecor te ut liberes
,nibus inimicis raeis vifibilibus , & dones me fub um-
bra
bra alarumtuarum ad perfe&ionem falutis aeternae per-
venire, Amen. Vater nofter. Ave Marli.
Oratio V.
Olefli fpeculum charitatis 'aeternae , memento illius

mceroris, quem habuifti,quando in fpeculo ferenif-
fimae majeftatis tuae confpexifti praedeftinationem ele-
cT:orum per merita tuae Paflionis falvandorum , repro- &
bationem malorum per fiia demerita damnandorum , 8c
per abyfiiim miferationis tuae , qua nobis perditis pecca-
toribus & defperatis tunc condoluifti & quam latroni ,
in cruce exhibuifti, dicens : Hodie mecum eris in Para-

difb. Rogo te Iefli facias mecum mifericordiam in hora
mortis meae, Amen. Pater nofter. Ave Marta.
Oratio VI.
ORex amabilis & amice totus defiderabilis , me-

mento illius mceroris ,
quem habuifti quando nu- ,
dus & miferabilis in cruce pependifti, & omnes amici Sc

noti tui adverfiis te fteterunt & nullum confblantem ,
inveniebas,nifi fblam dilecftam Genitricem tuam in ama-

ritudine animae fiiae tibi fideliilime aftantem ,
quam Di-
fcipulo tuo commendafti , dicens 5 Mulier , ecce filius
tuus.
Rogo te piiflime Iefii per gladium doloris ,
qui tunc
ejus animam pertranfivit , ut compatiaris mihi in omiii-
bus tribulationibus & afflictionibus meis corporalibus
Sc fpiritualibus , & da mihi confolationem in tempore
tribulationis , &inripra mortismeas, Amen. Vaterno**
fter. AveMana.
Oratio VII.
Olcfii fons inexhauftae pietatis quiexintimoafre-* ,
cT:u in cruce dixifti Sitio , lcilicet falutem genem

:
humani, accende quaefb cordium noftrorum defideria ad

omnc
:
DE VITA AC PASS. DOMINI. 74;

omne opus perfedum , 8c fitim carnalis concupifcentiae,
aeftum mundanoe deledlationis in nobis penitus refrigera
Sc extingue. Amen. Pater. Ave.
Oratio VIII.
/~\ Iefu dulcedo cordium ingenfque fuavitas mcn- ,.
^—' tium per amaritudinem aceti & fellis quam pro

, ,
aobis deguftafti hora mortis noftrae concede nobis

, in
:orpus & languinem tuum digne percipere ad reme-
iium & confolationem animarum noftrarum. Amen.
°ater. Ave.
Oratio IX.
Olefii rcgalis virtus ,
jubilufque mentalis , memen-
to anguftics 8c doloris quem pafTus es , quando prae
mortis amaritudine Sc Iudaeorum infultationc cum ma-
»na voce te a Deo Patre derelictum clamafti , dicens
Deus meus , Deus meus , ut quid me dereliquifti ? Per
lanc anguftiam pcto a te , ut in anguftiis noftris non
lcrelinquas nos Dominc Deus nofter, Arnen. Pater nofter.
Maria.
Oratio X.
f~\ Iefu,alpha & omega,vita & virtus in omni tempo-
*-^ re, recordare ,
quod a lummo capite ufque ad plan-
m pedis te pro nobis in aqua Paflionis tuas demer-
ifti.
Propter latitudinem &

longitudinem vulnerum tuo-
um , doce me , per veram charitatem cuftodire latum
nandatum tuum, nimis peccatis demcrfum , Amen. Pa~
er. Ave.
Oratio XI.
oj Iefu abyfTus profundiffima mifericordice

go te propter profunditatem vulner,um tuorum,quae
, ro-
Oo per-
j4* PARADISI S E C T. VI.
pertranfierunt medullam offium & vifcerurn tuorum , ut
me fubmerfiim in peccatis emergas , abfcondafque me in
foraminibus vulnerum tuorum a facie iras tuae, donec
pertranfeat furor tuus Domine. Amen. Vater nofter,
Ave Uaria.
Oratio XII.
Olefu veritatis fpeculum fignum unitatis , charita-

,
vinculum , memento multitudinis innume-

tifque
rabilium vulnerum tuorum , quibus a fummo capitis ufJ
que adimum pedis vulneratus fuifti , Sc SS. Sanguine
tuo rubricatus , quam magnitudinem doloris in virginea '
carne tua pertulifti pro nobis Pie Iefii quid ultra de-
!
buifti facere & non fecifti ?

Scribe quaefb , 6 pie Iefu , omnia vulnera tua in corde
meo ,
pretiofiflimo Sanguine tuo , ut in illis legam dolo-«
rem tuum & mortem , ut in gratiarum a&ione ufque in
finem jugiter perfeverem, Amen. Yater. Ave.
Oratio XIII.
Olefu Ieo fortiflime , Rex immortalis & invi&ifli-
me, memento doloris , quem pafrus es, cum omnes
vires cordis & corporis tui tibi penitus defecerunt , &
inclinato capite dixifti : Confummatum eft.
Per hanc anguftiam & dolorem miferere mei in ulti-
ma conf ummatione exitus mei cum anima mea anxiata ,
fuerit , & fpiritus meus conturbatus. Amen. Vater nofler.

Ave Marta.
OratioXIV. I
Olefii unigenite altiflimi Patris , fplendor 3c figurtl

fiibftantix ejus , memento obnixae commendatio-
nis qua Patri fpiritum tuum commendafti , dicens : In
,
manus tuas , Domine , commendo fpiritum meum. Et

lacerato corpore , rupto corde , cum valido clamore
pate-
DE VITA AC PASS. DOMINI. 5:47
:>atefactis vifceribus iniiericordia; tus pro nobisredi-
nendis, expimfti.
mortem precor te Rex San-
Pej hanc pretiofiflimam
Sfcorum confortameadrefiftendumdiabolo mundo,
, ,
:arni &
ianguini ut mundo mortuus tibi vivam
, in , &
lovifhmahoraexitusmei iuicipeadte revertentem ipi-
itum meum exulem &
peregrinum. Amert. Putcr mjla.
ive Mjtria.
Oratio XV.
Olefu vitis vcra Sc fcecunda, memento iuperefHuen-
tis & abundantis eftuiionis Sanguinis tui , quem
u ficut dc botro exprciTum copioiifiime efrudifti , quan-
lo in cruce torcular iblus calcafti , & lancca miiitari per-
oifo latere nobis ianguinem & aquam propinafti , ita ut
C minima gutta in te remaneret, &c demum quaii myr-
x faiciculus in altum iulpenius & delicata caro
fuifti ,
evanuit , & liquor viicerum tuorum exaruit cv me- ,
ulla oilium tuorum emarcuit.

Per hanc amariilimam Pailionem, 8c pretioii Sangui-
is effuiionem , pie Ieiii ,
precor te , luicipe animani
in agone mortis meaz, Amen. Patei' nojier. Ave ALiriA
CONCLVSIO.
Domine Iefu Chrifte , FiliDeivivi, iufcipe hanc
orationem in amore illo fuperexcellenti , in quo
mia vulnera tui iandiilimi Corporis fuftinuifti , &
hiierere mei famuli tui , &
omnibus peccatoribus , cun-
ique fidelibus tam vivis quam defundlis da miiericor-»
iiam, gratiam, remillionem &c vitam ceternam, Amen.
Oratio defmgulii artknlis PaJJtonis.
DEus , qui pro redcmptione mundi voluifti nafci,

circumcidi , a Iudaeis reprobari Iuda tradirore
, a
'fculotradi, vinculis alligari , licutagnus mnocensad
Oo 2 vidir
y 48 P ARAD I SI S E C T. VI.
vi&imam duci atque confpe&ibus Annae
, , Caiphae, Pi-
lati , & Herodis indecenter offerri , falfis teftibus accu-
fari , flagellis & opprobriis vexari , fputis confpui , fpi-
nis coronari , colaphis coedi , arundine percuti , facie ve-
lari , veftibus exui , cruci clavis affigi , in cruce levari
inter latrones deputari , felle & aceto potari & lancea ,
vulnerari. Tu Domine per has fan&iffimas Poenas tuas,

quas ego indignus recolo , & per fan&am Crucem 8c
mortem tuam , libera me a poenis inferni : & perducere
digneris ,
quo perduxifti latronem tecum crucifixum.
Qui cum Patre & Spiritu fan&o vivis & regnas in fas-
culafa?culorum, Amen.
Vrecatlo devotiflima ante Crucem Domini.
BEnigniffime ac optime Chrifte Iefu , en me ad te re-

ad te, 6 pie, revertor. Scd rubore fuffundor,
cipio,
& vehementer pudet , cum tua ifthsec fpedo Vulnera
cum cerno fpineam Coronam , teque haec omnia mea
cauffa perpeffum cognofco. Ego iiquidem , ego f um
qui ifthsec tam dira inflixi Vulnera : ego Coronam hanc
f pineam in tuum facrum Caput imprefli ego te in hanc :
Crucem adegi.
Sed 6 quanta tua eft Charitas ? quae tua clementia &
Mifericordia? Peccavi ego,& tu plecl:eris,debitaeque ne-
cispoenam pro me luis. Tuus ipfe hoftis fui , at tu per
Crucem tuam me efficis filiumj fervus fui,at tu Sanguine
tuo me liberum afleris.
O fi femel concefferis , ut Amore tui totus flagrem,
tum vero tibi , cui meipf um ac omnia mea debeo , libens
hanc etiam Vitam impendam , Amen.
C A P.
1 1 :: : : , :
DE VITA AC PASS. DOMINI. y 49
C A P. VI.
X E R C I T I A V A R I A,
ad honorem Sacrorum quinque Fulnerumi &:
fcptem Ejfujionum Sanguinis D. N. Icfu Chrifti.
ROSARIVM D. N. IESV
CHRISTI DVPLEX: quod
Vel ad memoriam feptem effufionum Sanguinis Iefu Chrifti
Vel ad honorem quinque facrorum Vulnerum recitaripotcft.
rius Rofarium habetfeptem Decades
Modus rccitandi hic crit
Pumijfofmbolo Apoftol. Credo
Ad fingulas Decadcs dicfemel Orationem Dominicam,
& deciesfeqtmitem Salutationem, Variato tantnmper quamlibet
Hecadem myftcrio Effufionis.
AVe dulciflime
milericordia tecum.
Domine Iefu Chrifte, Gratia plenus
Benedufla fandiflima Vita,
Paflio , Sc mors tua j 5c benedictus Sanguis tuus , quem
pro nobis effudifti , &c.
Ad fingulas Salutationes, poft effudifti : Adde
n I Decade , In Circumcifione tua.
[n 1 , In Agonia tua.
n III, In Flagellatione tua.
n I V , In fpinea Coronatione tua.
'n V , In Detradione veftium tuarum.
j?H VI, In Crucifixione tua.
f» V1 , In Apertione Latcris tui.
In fine cujufque Decadis , feu ultinu Salutationit , fubjungefe-

juentem Ajpirationem ad Beatijjimam V. liariam
Sanda Maria,Mater dolorofa,per gladium doloris,qui

ocrtraniivit animam tuam , impetra nobis fru&um San-
Oo 5
guinis
jyo PARADISI SECT. VI.
guinis I f. s v Chrifti Filii tui , nunc & in hora mortis
noftra?. Amen.
Aliispiu affeclibus, induflriis, & iptentionibus condiri pojjet reci-
tatio hujm Rofarii : ut nempe finguk Decades dirigantur , vel
contraftngula vitia Capitalia ; vel ad Jeptem pracipuas chrijii Vw-
tutes imitandas ,
quas pajjim proponunt Cantjius , Cofterus, & alii:
V.g.Decas.
I , Vro Chrifti Humilitate.
II, Pro Manfuetudine.
III, Pro Patientia.
IV, Pro Obeciientia.
V , Pro Benignitate.
VI, Pro Charitate.
VII, Pro Liberalitate.
Ef in hunc quidemfinem , per fingulas Decades initio falutatio-
nis addi pojjet Epitheton ad hujujmodi virtutes recolendas corm-

riiens. v.g. Ave Humillime. 2, Maniiietiilime. 3, Patien-
tiftime. 4. Obedientiilime. ^Benigniflime. 6, Aman-
tifllme. 7, Liberaliilime Domine
I e s v Chrifte , &c.
Item potefl reatari hoc Kofarium pro Septem donis Spiritus
Sand. Itempro 7 Beneficiis contentis in OrationeDo-
minica. Item , quia per Sanguinem Chrifli feptem Sacramenta
fuam habent efficaciam ; offerri poterit hoc Rofarmm ad Salutarem
Sacramentorum ufum fmgulis fufcipientibus impetrandum. v. g.
Decas 1 pro Baptizatis. 1 1 pro Confirmatis. 1 1 1 pro Poenitenti-
bus. ivpro Communicantibus. vpro Ordinatis. vi pro Conjuga-

ty. vii pro Moribundis.
Posterivs Rosarivm, ad Sacratiflim*
Christi Vvlnera, habet quinqwDecad.es , fu
wili modo decurrendas.
Porro adfingulas Salutationes , poft effudifti, adde^
ln I , Decade , De Vulnere dextri Pedis tui,

ln II, de V ulnere finiftri pedis tui.
In III, <te Vulnere dextrce manus tuce,
in
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. yji

In I V , Vulncre iiniftros manus
de t\ix.
In V , <fe Vulnerc Cordis tui.
I» jfwe cujufjue Decadis adde Ajprr. ad B. Virg. San&a Ma-

ria , &c. ut fup.
Enjacillimum & homini utilijjimum , Drogw gatijfimum mo-
dum recolendi quotidte Paflionem D. N. Iejii Chrifti , cujus Myjhria
facile hac methodo revocantur in memoriam.
Septem Gratiarum A&iones

Ad VII Effufiones Sanguinis Iefii Chrifti -
3
Contra 7 Vitia Capitalia.
I.
OHumillime Domine & Magifter Iefii Chrifte , ve-

Deus & homo. Tibi fit aeterna laus & gratia-
rus
rum actio quod in tenella astate tua , id eft , octavo die
,
mortalis vitae tuae pretiofum innoxium fanguincm &

I tuum pro nobis effundere; & ut verus Abrahae filius do-
I lorofe circumcidi volueris.

Per hanc fan&iflimam Effufionem Sanguinis tui, fiip-
omnem Superbiam,
plico pro gratia Humilitatis adverfus
i&vanitatemfaeculi. Paternofter. AveMaria.
I I.
OBenevole Pelicane Iefii Chrifte,verus Deus Sc ho-

mo Tibi fit aeterna laus Sz gratiarum adlio, quod
, ,
in horto ex ingenti cordis anguftia Sanguineum f udo-

rem profuderis t eumque cum refignatione promptiflima
-
pro nobis moriendi, Patri tuo obtuleris.

Per hanc fanct-iflimam EfFufionem Sanguinis pcto
gratiam Liberalitatis , adverfus omnem cupiditatem&
avaritiara. Paternofter. Ave.
I I I.
OSponfe caftiflime Iefu Chrifte , verus Deus Sc ho-

mo.Tibi lit aeterna laus & gratiarum a&io^quod in
Oo 4 prae-
772 P A R AD I S I S E C T. VI.
prtftorio Pilati , te atrociter alligari , & Virgiiieam car-
nem tuam crudeliter nimis flagellari ac laceran pafTus es.
Per hanc fan&iflimam EfFuiionem Sanguinis rogo te
pro gratia Caftitatis, adverfus omnem Luxuriam &c libi-
dinem. Vaternofier. AveMxria.
I V.
OAgne manfuetiflime , Iefu Chrifte , verus Deus ac

homo. Tibi fit aeterna laus ac gratiarum a&io,
quod fpinis acutiffimis fan&um caput tuum coronari , ac
dura arundine defuper percuti paflus es.
Per hanc fandifHmam Effufionem Sanguinis oro te
pro gratia Manfuetudinis adverfus omnem Lram, vin- &
dicfce cupiditatem. Pater nofier. AveMaria.
V.
ODulciflime & abftinentiflime Hofpes Iefu Chrifte,

verus Deus ac homo. Tibi fit seterna laus ac gratia-
rum a&io pro expoliatione veftium tuarum quas tum
, ,
ante tum poft bajulationem Crucis non fine peracer-

, ,
ba vulnerum tuorum renovatione ac dilatatione fa&a eft.

Per hanc fan&iflimam Effufionem Sanguinis obfecro
te pro gratia fobrietatis & Abftinentias , contra omnem
Gulam, & crapulam. Paternofter. AveMaria.
V I.
OBone & fideliflime Samaritane Iefu Chrifte, verus

Deus ac homo Tibi fit seterna laus ac gratiarum
:
adio quod ardentiflimo amore noftri fanclifHmas

,
,
rnanus ac pedes tuos Ligno Crucis arrigi & pro redem- ,
ptione noftra dire perfodi paffus es.

Per hanc fandiflimam Effufionem Sanguinis enixe
peto gratiam fraternas Charitatis contraomnemlnvi-
diam &c fimultatem. Pater. Ave,
VII. OZe-
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. sSi

V I I.
Zclofiflime liimme Sacerdos Iefu Chrifte verus

f\
^-^
,
Deus ac homo Tibi iit aeterna laus ac gratiarum

:
i&io i quod Sacrum latus tuum lancea perforari aperi- ,
•i, ac vulnerari paffus es.
Per hanc facratiffimam EfFufionem Sanguinis poftulo

; | upplcx a tc gratiam ian&i Fervoris ac Zeli , contra om-
[iem Acediam , 8f torporem , in tui fervitio , omniquc
>ietatis exercitio. Pater nofter. AveMaru.
COMMENDATIO
Sui Quinque Vulnera Salvatoris.
ipftus in
I.
D Enigniffimc Iefu dulciflimo Vulneri Pedis tui dex-

U
,
tritoto cordis affectu offcro ,

quaecunque mihi pro-
Jpera & jucunda in hac vita contingere,pio Providentias
Luaj eonlilio difponis , illaque fic tux divinae voluntati
lina mecum unio , ut ab ea nulla proriiis tcntatione fepa-
[•ari aut avelli velim in aeternum. Pater. Ave.
I I.
Enigniifime in dulciflimo Vulnere benedi&i

Iefii
B
,
Pedis tui recondo omnes tribulationes , ad-

iiniftri
/erfitates,anguftias , &
amaritudines , quas Divina Pro-
ridentia tua totius vitae meae decuriu mihi yel immittet
vcl evenire permittet ; eafque unio 8c conjungo amari£-
imis doloribus tuis, hoc unum defiderans, ut momenta-
.leum <Sc leve tribulationis meae , asterniun gloriae pon-
ius mihi operetur in Ccelis. Pater. Ave.
I I I.
Enigniflime Iefii in dulciffimo Vulnere benedi&a;

B Manus ,
tus dextrai deinceps repono omnia opera

Oo j mea,
j?4 PARADISI SECT»VL
mea quaecunque per gratiam tuam fact.urus fum ; eaque
, fl
ficdico ac confecro honori ac gloriae tuaj, ut eorum me-

ritum per vanam gloriam corrumpi plane nolim : fed ut
merces integra & copiofamihi repofita maneat in Cce-|t
lis. Pater. Ave.
I V.
BEnigniflime Tefu in dulciffimum Vulnus finiftrae

, i
Manus tuae immergo omniavitia, &delidamea,!;'

unice flagitans, ut ea rofeo Sanguine tuo,quem pro falu-ij'
& extinguas,ne co-w

te noftra ex eo profudifti,fic aboleas
ram divino tribunali tuo, me accufent, & a te jufto judi-jk
ce contra me fententiam damnationis expoftulent. A-lc
men. Pater. Ave. i
V. *c
BEnigniflime Iefu , in amorofum transfixi cordis tui

vulnus refigno cor meum, cum omnibus fiiis defide-r
riis,& affedibusjut illud divino amoretuo fic imbuas,&:
trahas , ne pofthac unquam amplius vel minimum rece-
dat a mandatis tuis. Amen. Pater.Ave.
EXERCITIVM Aliud ad Qumque Vulnera.
I.
Mltiflime Iefii ,
per falutiferum Vulnus dextri Pedis
tui,ignofce mihi, quidquid unquam pravis cogita-
tionibus contra te deliqui: ejufque infinitis meritis com-
penfa, quicquid boni cogitare neglexi : ut pofthac te fb-
Jum fummum bonum meum defiderem quasram ; & ,
in-
veniam quem diligit anima mea. Amen. Pater. Ave.
I I.
DVlciflime Iefii ,
per benedidum Vulnus fitiiftri
Pedis tui , ignofce mihi qusfb ,

quicquid lenluum,
tam
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. Sf%

am internorum, quam externorum abufii , contra Divi-
mm beneplacitum tuum pcrpcram gefTi ; 8c iic pofthac
fraeno timoris tui cos coerce, ut quali mundo , &c omni-
3us creaturis mortuus, nihil fenriam, nihil concupifcam,
lili tc folum Deum meum pro me Crucirixum. Amcn.
*ater. Ave.
III.
P\ Vlciflime Iefii ,
pcr facrum Vulnus dextrae Manus
*->' tuae, humiJlime fiipplico, ignofce omnibus malis &
;itiofis actibus mcis,fimul etiam ex illius merito,in inte-
^rum reftitue , quidquid culpabili negligentia , in quo-
:unquc obligationis genere, per omiflionem peccavi : &C
iic , ut pcr gratiam tuam deinceps , talenta abs te mihi
roncreditafruduofiusimpendam. Amen. Pater.Ave.
IV.
P\ Vlciffime Iefu,per Vulnus finiftrae Manus tuae,igno-
—' fce iracundiae meae ac fubitis impatientiae iraeque
notibus,in quos faepe minima data occafione nimis pras-
:cps Sc imprudens erumpo ; atque ex ejufdem Vulneris
Panario , verae in omnibus adveriis patientiae re-
nedium mihi fubminiftra
fc:celefti , ut promifTam manfiietis pof-
idere merear terram viventium. Amen. Pater. Ave,
V.
Vlciflime Iefu per facrum vulnus perforati Cordis
,
tui, clementcr ignofce, quicquid cor meum volun-

te perverla , aut intentione prava unquam deliquit ; &
n diviniflimum Cor tuum lic infere fragile cor meum
jt nihil fentiat,nihil ambiat,nihil conciipiicat,niii fecun-
lum cor tuum; &inejusdireclione jugrter conquie-
cens , inomni bono ufquc ad rinem vitae firmitcr perie-
/eret, Amen. Pater. Ave.
OBLA-
f$6 PARADISI SECT. VI.
O B L A T I O
Donimm Paflionis , & quinque Vulnerum Salvatorh
adDeumPatrem.
CLementiflime Pater, aeterne Deus, pro meis pariter

& totius mundi peccatis,offero tibi,unice dile&ura
Filium tuum , in Cruce pendentem. Offero tibi facra-
tiifima Vulnera ejus , quae noftri caufla fufcepit. Offero
tibi quoque Paflionem , dolores , anguftias , preffuras ,
/anguinem &
mortem ejusj in flammatiffima illa charita-
te,qua pro nobis m
Ara Crucis obtulit femetipfum j me
una cum illo, divino fervitio tuo mancipans,& in fempi- i
ternum , ad laudem & gloriam tuse Divinx majeftatis

obligans, & addicens. Amen.
I.
CLementiffime Pater Vulnus , 8c Sanguinem , labo-

res & dolores
Dextrse Vnigeniti Filii tui , contra
&
omnem inobedientiam rebellionem meam offero tibi;
impenfiffime orans,ut ex eo mihi perfe&iffimae obedien-
tisefpiritum infundas , quo nutum beneplaciti tui , tam
prompte exequar, quam cito umbra corporis fiii motum
fequi confuevit , ut tuam deinceps in omnibus volunta-
tem amem, quseram, atque perficiam. Amen. Pater. Ave,
1 I.
CLementiffime facrum Vulnus ,

Pater , dolorem &
Siniftrae Vnigeniti tui
, &
ejus profundiffimam hu-
militatem offcro tibi , contra fuperbiam , vanam glo- &
riam , omniaque exinde pullulantia peccata mea devote ,
obfecrans,ut,hujus vulneris virtute,omnes vanitates ani-

mique tumorcm in me funditus evellas ac deftruas quo ,
vilitatem meam intime cognofcens, in vera cordis humi-

litate , per contemptum & ignominiam, tibi valeam fer-
vire cum gaudio. Amen. Pater.Ave.
I I I.
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. ^7

I I I.
CLementiffime Pater Vulnus & Sanguinem ; , cru-

ciatusac tormenta dextri Pedis Vnigenititui, ejufc
que pcife&iffimam patientiam offerotibi, contrapu-
fillanimitatem &
impatientiam meam ; orans , ut hoc
i vulnere generofae conftantiae , invi&aeque tolerantiae ,
des mihi virtutem & gratiam ,

qua de manu tua quae-
libct advcrfa , &c hujus vitae moleftias , calamitatcs &
i incommoda cum gratiarum a&ione fufcipiam ,• aequa-
nimiter f iiftineam ; fortiter vincam : &
inter quofcun-
. quccafus & eventus , in tux providentiae brachiame,
i &omnia meaplena fiducia 8c refignatione conjiciam.
. Amen. Pater.Ave.
IV.
CLementiffime Pater, facrum Vulnus finiftri Pedis
Vnigeniti Filii tui , ejufque piiffimam mifericor-
diam offero tibi contra omncm duritiam inclemen- ,
tiam , & invidiam meam orans ut ex hoc Vulnere

; ,
,
i
tanquam ditiffimo virtutum omnium aerario, dones mihi
affedum mifericordiae , pietatis compaffionis ac man- , ,
fiietudinis , cum primis erga eos ,

qui me forfan offende-
runt, & laeferunt ; ut eos charitatis vifceribiis, in neceffi-
tate compledar ; &
in omnibus prompte fiiccurram ;
eorum quoque defedus ac infirmitates in fpiritu leni-
tatis fupportem. Amen. Vater. Ave,
V.
CLementiffime Pater , rofeum bcnedidi Cordis&

Lateris Vnigeniti Filii tui Vulnus , & ferventiffi-
mamejus charitatem ,
qua tepariter humanumge- &
nus profecutus eft; Offero tibi contra omnem Acediam,
teporem , ac fbmnolentiam meam in fervitio tuo com-
mifTam ; rogans obnixiffime , ut ex hoc abundantifTimo
gratiae
cj8 P A AD IS
R I S E C T. VI.
gratiae Fonte talem mihi cultus ac honoris tui zelum
infundas ,
quo
ex toto corde diligam ,
te in omnibus & ,
operibus meis Nomen tuum intime ian&ificem ac be- j
nedicam $ te iblum cogitem , te iblum defiderem , tibi 1
fbli placere cupiam , ac diiplicere timeam , omnemque \
vitam meam glorias tuas libens ac gaudens impendam. ,
Amen. Pater.Ave.
SVfcipe clementiilime Pater , hanc oblationem meam I
in facrofan&a Iefu Chrifti Filii tui Vulnera , noftrae

falutis diviniilima amoris tui monumenta
remedia ,
eamque mihi ex illis largire gratiam , ut fiib illorum

praefidio ac munimine vivens ac moriens , tuto ac fe-
cure deliteicam j donec eadem , una cum Beatis omni-
bus, in gloria majeftatis tuae jugiter contemplari , &rob
ca te laudare merear. Amen. Pater. Ave.
Vevoufalutationes Vulnerum Salvatoris.
I.
SAlve fuper omnia benedicl:um Vulnus dextrse Ma-

nus Crucifixi Domini mei Ieiu Chrifti , pro mea &
omnium hominum ialute, roieo ftillans cruorc j Protege
me Domine , &
falvum fac dextera tua j ut percu-
tiat inimicum infernalem , nequando dicat : Prasvalui
adverfiis eum , quem tu Sanguine tuo rcdemifti. Dedu-
cat me mirabiliter dextera tua ; ut omncs cogitationes
actus & fermones mei femper reda tendant & dirigan-
fcopum & finem meum. Da mihi gefta-
tur ad te,utpote
rc femper ardentem lampadem oleo charitatis inftru-
,
&am , ut dignus habear , qui tecum ad cceleftes nuptias

intromittar ut cum feculum judicaturus adveneris , ad
:
dexteram tuam conftitutus , audire merear cum Ele-

<5tis tuis Venite benedidi Patris mei , percipite Re-
:
gnum vobis paratum a conftitutione mundi. Amcn.

Vater. Ave.
I I.
DE VITA AC PASS. DOMINI. S S9
I I.
Alve beatificum Vulnus finiftrae Manus Salvatoris

s mei Domini Iefii Chrifti,pretiofifIimo Sanguinepur-
puratum ; O
Domine , manu tua forti brachio excel- &
fo ad nihilum redige quidquidfiniftrum, perverfum, 8c
,
iniquum moliuntur adverfum me, qui cogitant mihi ma-

la.Comprime vires hoftium,qui quaerunt animam meam.
1
Tuere me,& adefto mihi , in omnibus rribulationibus ,

& adverfitatibus meis,& a cun&is malis praeteritis, prae-
fentibus & futuris clementiflime libera. Eripe me de
,
manu perfequentium me & ab his qui oderunt me gra-

;
tis.Dicanimaemea?,falustuaegofum Pereantquime :
perdere feftinant ut de manu inimicorum meorum li-

;
beratus , in fanctitate &

juftitia ferviam tibi omnibus
diebus vitas meae. Araen. Pater. Ave.
I I I.
gratiofum Vulnus dextri Pedis Domini mei Ie-

!
SAlve
fii Chrifti ; immaculati Agni , qui tollit peccata raun-
di conlperfum fanguine. Perfice Domine Pedes meos
,
tanquam cervorum , ut indefeflb curfii per viam mandaJ

torum tuorum incedam : eaque femper exquiram , qu»
tuae divinae placita fiint voluntati. Dirige grefliis meos in
lege tua , &
in operibus mandatorura tuorum , ut de vir-
tute in virtutem pergam , donec videam Deum Deorum
in Sion. Lucerna pedibus meis fit verbum tuum , lu- &
men femitis meis , ut etiara proximis lucis exempla pra-
beam, quo tu Deus meus ante omnia Sc in omnibus glo-
rificeris nunc Sc in aeternum. Amen. Fater. Ave.
I V.
SAlve venerabile , Domini mci Iefii

finiftri
, Pedis
Chrifti,undique purpureo madefadum fanguine,vul-
nus : Evelle Domine Pedes meos a laqueo, quem ftatue-
runt
fto P A RAD I S I S E C T. VI.
runt mihi inimiri mei. Cuftodi animam meam a lapfii
ne fiam hoftibus meis in praedam. Non veniat mihi pesi
fiiperbias ; Nec exaltatum fit cor meum ; aut elati oculi;
mei : ne in mirabilibus ambulem fuper me : fed in fim-
plicitate cordis mei , coram te incedam omni tempore,
Deduc me Domine per femitas juftitice; Sc vias tuas edo-i
ceme, ut fciam quid acceptum fitcoramteomnitem-|
pore, & opere compleam univerfa, quss praecepifti mihiJ
Amen. Fater.Avc.
V.
SAIve faluberrimum Cordis lateris Domini mei &

Iefu Chrifti , militis infli&um crudeli cuipide Vul-
nus , copiofb fanguine &
aqua , in noftrorum ablutio-
nem peccatorum, redundans ; Vulnera , quaefo , amoris
tui jaculo , cor meum , ut te in omnibus fuper omnia; &
colat , revereatur , honoret, &
propter te fblum, proxi-
mum quemque Chriftianae fraternitatis amore profe-
quatur. Munda cor meum ,
puriflimo fanguine & aqua
lalutari ,omni labe peccati emundatus te Deutn
ut ab ,
Salvatorem meum, quem, qui mundo funt corde, foli vi-

debunt , in omnem aetermtatem merear contemplari,
Amen. Pater.Ave.
A D CHRISTVM,
po tmpetrandafacratijfimorum ejm Vulntrum devotione.
ODulciflime Sandlarum animarum Sponfe Iefii, ac*

cende quaefo cor meum igne Divini amoris tui & ,
falutiferorum vulnerum tuorum , ut diligam te , ex in-

timo corde ; vifita me "mifericorditer , & mentera
meam gratia tua inebria ,
quia te fontem fuavitatis,
ardenter expetunt intima mea. O ignis qui fuaviter
ardes , fecrete luces ,
potenter incendis , occupa totara
mentis
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. <;6i

mcntis meae latitudinem ; aflidua facratiflimorum Vul-
nerum tuorum mcmoria : ut te pro mc paflfum , & vul-
ncratum, lolum ciuriam, & fitiam
ad te lufpirem, atque ;
anhelcm; tuamque mellifluam faciem a:ftuanter videre

concupiicam. Amen. Pater. Ave.
I I.
TRansfigc, amabilis Iefii, medullas animas mcas , fua-

viter penetrante dile&ionis tuae fagitta, ut faucietur
6c langueat anima mea intimo tui & Vulnerum tuorum
amore; & exinde penitus in dile&ioncm tui rcfbluta
colliquefcat: in te tota tranfeat : tibique infeparabiliter
adhxreat. Amen. Pater. Ave.
I I I.
SEpara Domine mentcm meam , ab omnibus, quas fub

coelo funt, ut tibi foli tuifque vulneribus, pro mea ia-
lutc fufceptis, libcre intendat : tu fblus eam,ut verus pof-
fcflor , legitimufque Dominus inhabitcs. Defcendat in
eam fiiaviflimx paflionis ac mortis tuae memoria cum
incnarrabiji charitatis tuae fragrantia , quae puras ac cce-
lcftcs in me exfufcitet afpirationes, ac dcfideria, ut, ficut
ccrvus ad fontes aquarum, ita ad te defideret anima mea.
Amen. Pater.Ave.
I V.
DAmorum Dominc Iefu, ut flamma devotionis auguflifli-

quinque Vulnerum tuorum cfficaciflime
fiiccenfus , ex toto corde meo rcdamem te ficut tu me :
[
dilcxifti diligam te , b unica falus animae meae y dili-
,
'
gam tc quantum poflum , quia prior dilexifti me , ut

etiam poneres animam tuam pro me , ut per mortem Sc
Vulncra tua vivam in te. Amen. Pater< Ave,
Pp V. O Ama«
$6z V A RAD I S I SECT. VI.
V.
OAmabiliffime 6 deliciofiffime animarum Spon-

,
fe Ieiu pro me in Cruce facris quinque luculen-

, ,
tioribus plagis ; veluti tot amoris chara&eribus infigni-

te ; defcribe in tabula cordis mei , &
indelebiliter impri-
me dulcem amorem Vulnerum tuorum , nulla unquam
oblivione delendum , ut tui deliderio femper asftuans ,
igne dile&ionis tua? inardeicam , ab Oceano divinae &

, ufque dum majefta-
Benignitatis tuse penitus abibrbear
tis tux 8c facratiflimorum Vulnerum tuomm gloriam
in Ccelo perenniter contemplaturus adiiimar. Amen,

Fater. Ave.
ALIA OBLATIO
Sacrorum VulnerumVomlni , pro expiatione peccatowm.
I.
ADoro te mifericordiffime Iefii , tibique gratias ago

pro cundtis injuriis , perfecutionibus , laboribus &
fatigationibus tuis , meae falutis caufla fufceptis ; quae
omnia tibi in falvificum Vulnus dextri Pedis tui depono,
ut tu ea Ccelefti Patri ofFeras pro peccatis meis in unio-
ne Divinse charitatis tuce, qua haec multo plura noftras &
falutis caufla libentiflime f uftinuifti. Amen. Pater. Ave.
II.
ADoro te piiffime Iefu , tibique gratias ago pro cun-

clis opprobriis , deriiionibus , contemptibus , va-
riifque ludibriis , falutis noftrae caufla perpeffis ;
qua;
omnia tibi in falvificum Vulnus finiftri Pedis tui offero ,
ut tu eadem orTcras ccelefti Patri tuo pro peccatis meis
in unione ardentiffimas Charitatis, qua haec omnia libens
pro noftra ialute fuftinuifti. Amen. Vater. Ave.
III.
,,
:;,
DE VITA AC PASS. DOMINI. j<*

3
III.
ADoro te clementiffime Iefu tibique gratias ago ,
pro univerfis doloribus pcenis cruciatibus vul-

, , ,
neribus, & livoribus tuis mei amoris ergo fufceptis quas :
tibi in facrum vulnus dextrae Manus tuae iiipplcx ofTero

ut tu eadem offeras ccelefti Patri tuo , pro peccatis meis
in unione divinae charitatis tuae ,
qua haec omnia pro no-
bis redimendis fuftinuifti. Amen. Pater. Ave.
IV.
ADoro te manfuetiffime Iefii, tibique gratias ago pro
cun&is, fingulif que preciofiilimi Sanguinis tui gut-
-tis , mei cauila , in crudeliflima pailione tua effufis , quas
omnes in vulnus iiniftrae Manus oftero , ut tu eafdem of-

feras ccelefti Patri tuo , pro peccatis meis in unione fer-
ventiilimae charitatis ,
qua eundem Sanguinem tuura
caufla noftrae falutis effudifti. Amen. Vater. Ave.
V.
ADoro tc patientiffime Iefu , tibique gratias ago pro
cundlis gemitibus , iuipiriis, &c preiTuris cordis tui
pro fudore quoque & lacrymis ,
propter nos effuiis. de-
nique pro amariflima morte ,
quam mei cauiTa fubiifti
qua; omnia Sc iingula offero tibi in facratiflimum Vulnus
benedidi Cordis &Lateris tui, ut tu eadem offeras Cce-
lefti Patri tuo , pro peccatis meis , in unione immenfe
charitatis tuae , qua haec omnia falutis humanae cauilai
;
pertulifti. Amen. Pater. Ave.
ORATIONES
&
Pro avertendis omnibus malis noxis totius Ecclefiae
Per merita & vtrtutem Vulnerum Chriftt.
I.
P\E/w qui non mortem fed pcenitentiam defideras pec-

**J catorum, populum tuum ad facratiflima vulnera tua,
Pp 2 con-
?tf4 P A R ADI S I S E CT. VI.
contrito corde confugientem ,
propitius refpice, ut dum
illa devote honorat ; bella, famem, pcftilentiam, Sc qua>
cunque alia iracundiae tius flagella ab eo clementer amo-
veas.
I I.
DEus qui contritorum non fpernis gemitum Sc mce-

rentium non defpicis affect,um,adefto precibus no-
ftris , quas in tribulatione noftra ad facra Vulnera tua ef-l
fundimus, eafque clemeuter fufcipiens , tribue , ut quic-|j
Cjuid contra nos diabolica? &
humanoe moliuntur inii-j
dice, elidatur,atque in nihilum redigatur; ut nullis tenta-j
tionibus lasfi ; fed de omni tribulatione atque anguftiar
erepti, tibi Deo noftro in Ecclefia gratias referamus.
III.
Dlmitte Domine peccata noftra , & e facris Vulneri-'
nobis mifericordiam tribue quam preca-|
bus tuis
mur, ut humilitatcm noftram attendas, tribulationes ad-ji
fpicias,adverfitates repcilas; affectumque petitionis no-
ftrae largiens, fupplices tuos clementer exaudias; & fcuto
Vulnerum tuorum prote&os, ab omni malo cuftodias.
IV.
Plcntiffime Deus ,
qui iniquitatum ad te converforum
non recordaris, fed corum gemitus clementer exau-
dis , refpice tot templa , tot altaria, tot pia loca , facro
Nomini tuo olim dedicata , nunc haereticorum abomi-
nationibus prophanata 5 reminifcere hasreditatis tua?,au-
guftiflimorum Vulnerum tuorum fufceptione , nobi- &
liflimi Sanguinis tui effufione , acquilitos ; Sc Vineam
tuam ,
quam ferus aper exterminare conatur , ferventer
vifita , & illius cultores , devaftantium rabiem
adverfiis
tua virtute corrobora ; victores effice, &
in ea bene ope-
rantes tui tandem fac Regni poffeffores.
V. Deus
: ,
:
DE VITA AC PASS. DOMINI. ^;

V.
DEtts qui conteris bclla , impugnatorcs in teipe- &

rantium, potentia tux defenfionis cxpugnas; auxi-
liarc fidelibus tuis, invicxillimorum Vulncrum tuorum
defeniioncm invocantibus, ut omnium inimicorum fuo-
rum fcritatc depreila , 8c omni eorum hoftilitate diflipa-
ta , incellabili tc gratiarum a&ionc laudcmus.
Qui vivis
6c rcgnascum Deo Patre in unitate Spiritus San&iDeus
per omnia fajcula Jsculorum. Amen.
C A P, VII.
De culcu &: honore SS. Nominis Iesv.
Mlrafunt meUiflm hujtis Nominis pmonia , magna privilegia
ut merito quifquis vere Clrriftianus ejfe vtllt , [ummo illud a-
tnore & bonore complecli debeat. In hoc Komine oramus qtiicquid
& impetramus. Quidquid petieritis Patrem in no-
volumtn,
mine meo, dabit vobis, Ioan. 16. SedMellifluiNominis
Elogia ex Mellifluo Do&ore audiamus.
Iesvs, inquit , eft mel in ore; in aure melos; in cor-
dc jubilusjfed & medicina. Triftatur aliquis noftrum?
cft
Vcniat in cor Iefns, & indefaliat in os. Et ecce, ad exor-
tum hujus Nominis lumen , nubilum omnc diftugit , re-
dit fcrenum
Labitur quis in crimen , currit infupcr ad laqueum
mortis defperando ? Nonne , fi invocet Nomen Vitas
! confeftim refpirabit ad vitam ?
Cui aliquando ftetit ante facicm ialutaris Nominis ,
duritia , ut aflblet cordis , ignavias , torpor, languor ace-

dia: ? cui fons foite ficcatus lacrymarum, invocato Iefu,
non continuo crupit uberior ?
Nihil ita irae impetum cohibet,fuperbiae tumorem le-
dat, lanat livoris vulnus, extinguit libidinis flamma,i;tim
temperat avariti» , ac totius indecoris fugat pruriginem.
Pp 3
Siqui-
$66 P A RAD I S I S E C T. VI.
Siquidem cum nomino Iefum, hominem mihi propo-
no mitem , &
humilem corde , benignum , fbbrium, ca-
ftum , mifericordem , &
omni denique honeftate ac fan-
diitate confpicuum , eundemque ipfum Deum omnipo-
tentem , qui fiio me exemplo ianet , &
roboret ad- &
jutorio.
Hcec omnia mihi fbnant, dum infbnuerit Iefiis. Sumo
igitur mihi exempla de Homine, auxilium a Potente &
tanquam pigmentarias fpecies 3 hoc tanquam unde
illa
acuam eas , Sc facio confe&ionem , cui fimilem medi-

corum facere poteft nemo.
Hoc tibi ele&uarium habes , 6 anima mea , recondi-
tum in vafculo vocabuli hujus , quod eft Iefus. Salutife-
rum certe , & quod nulli unquam pefti tuce inveniatur
inefficax.
Semper tibi in finu fit , femper in manu , quo tui
omnes in Iefum, & fenfus dirigantur & a&us, &c. Serm.
1 y in Cant.
MODVS FACILIS ET SVAVIS

Semper orandi & fimul honorandifan&if^
fimum nomen Iesv.
QViajubemur a Cbrifto ,femper orare , &
nunquam de- \
ficere : ab Apoftolo autem , omnia , quaecunque faci-
mus, five m verbo , five in opere ; omnia , inquam in no- ,
mine Domini noftri Iefu Chrifti facere ; Ecce compendiofum

&facilem Semperorandi modumi unalefum honorandi, &
Seleclas , inquam , & ignitas adjpirationes e Repo Propbeta hic Ity-
bes , quibus non tantum ad omnem aclionemfacile mens elevaripojftt

inDeum; fed & injirui quibufdam 3 quafi regulis &mediis l ad 1
operumperfeclionem utilibus^
ASPI-
! ,
,
DE VITA AC PASS. DOMINI. f 67
ASPIRATIO HORARIA
Ad laudem fanttiflimi Nominis I e s v.
N Nomine tuo Domine falvum me fac , & vijtute tua

I judicame.
Et propter gloriam Nominis tui Domine libera nos , &
propitius efto peccatis noftris propter Nomen tuum.
Sperent in te ,
qui noverunt Nomen tuum j quoniam non
dereliquifti quasrentes te Domine.
Voluntarie facrificabo tibi , & confitebor Nomini tuo
Domine, quoniam bonum eft.
Sit Nomen Domini benedictum ex hoc nunc & ufque in
faeculum.
Mane dumfurgts.
ILlumina oculos meos, ne unquam obdormiam in

morte ne quando dicat inimicus meus : Proevalui
,
adverfus eum.
&
Ego dormivi fbporatus fum , exurrexi , quia Do-&
minus fiiicepit me.
Si memor fui tui fiiper ftratum meum , in matutinis
Domine meditabor in te, quia fuifti adjutor meus.
Vtinam hodie dirigantur vix mex ad cuftodiendas j ufti-
ficationes tuas
Servus tuus fum ego , da mihi intellectum , ut fciam te-
ftimonia tua.
Hgediens domo.
via teftimoniorum tuorum delectatus fum , ficut

'.
JL in
inomnibus divitiis.
Efto mihi in Deum protedorem , c^ in locum munitum
ut lalvum me facias.
Si ambulem in mcdio umbrae mortis , non tirnebo mala
quoniam tu mecum es.
Pp 4 Vias
S 6Z
P A R A D I S I S E C T. VII.
Vias tuas Domine demonftra mihi 5c iemitas tuas edo-
, I
ceme.
Servavi mandata tua &
teftimonia tua ,
quia omnes vias i
meae in conipe&u tuo.
Regrediens domum.
IVdica me Domine ,
quoniam ego in innocentia mea .
ingreiTus ium , &c in Domino iperans non iuiir- i
mabor.
Efto mihi in Deum prote&orem , & in domum refugii , I
ut ialvum me facias.
Si dicebam : Motus eft pes meus , miiericordia tua Do- j \
mine adj uvabat me.

Viam iniquitatis amove a me,& de lege tua miierere mei.
Spirkus tuus bonus deducet me in terram re&am pro-
'
pter Nomentuum Domine viviiicabis me-in aequi- jj
tate tua.
Ingrediens Temphtm.
INmum
multitudine mhericordia; introibo Do- "tuae in
tuam, adorabo ad Templum iandum tuum in
timore tuo.
Exfludi Domine vocem deprecationis mex dum oro ,
ad Te dum extollo manus meas ad Templum ian-

,
ctum tuum.
Sic benedicam te in vita mea , Sc in Nomine tuo levabo i
manus meas.
Vt videam voluptatem Domini &c viiitem Templum
ejus.
Sicut Cervus deiiderat ad fontes aquarum , ita deiiderat
anima mea ad te Deus.
Ante Orationem.
Ntret in conipectu tuo oratio mea , inclina aurem

I tuam ad precem meam,
Exaudi
DE VITA AC PASS. DOMINL <:6 9
Exaudi Dcus orationem mcam &

nc deipexeris depre-
,
cationcm mcam, intcnde mihi, £c exaudi mc.

Sicut oculi ancillae in manibus dominae fiUB , itaoculi
noftri ad Dominum Deum noftrum , doncc milerca-
tur noftri.
Voccm mcam audi iecundum miiericordiam tuam Do-
mine, iecundum judiciiim tuum vivifica me.
<Sc
Suicipc me iecundum cloquium tuum vivam &

non , &
confundas me ab cxlpcclatione mea.
Vofi Orationem.
INtrct poftulatio mca in conipe&u tuo , iecundum

cloquium tuum eripe me.
Exaudi me Dominc quQniam benigna eft miiericordia
,
tua iecundum multitudincm miicrationum tuarum

,
reipice in me.
Secundum miiericordiam tuam memento mei tu , pro-
pter bo.nitatem tuam Domine.
Vnam petii a Domino hanc requiram, ut inhabitem in
,
domo Domini omnibus diebus vitae meae.

Suftinuit anima meain verbocjus, iperavit anima mea
in Domino.
Ante lcciioncm llorarum.
conipedhi Angclorum piallam adorabo ad

IN Templum iancraim tuum Sc confitebor Nomini
,
tibi ,
tuo.
. £xaltabo te Deus mcus Rex, & benedicam Nomini tuo
in faeculum, Sc in iceculum iaeculi.
Sicpialmumdicam Nomini tuo in iarculum iaeculi ut ,
rcddam vota mca dc die in diem.

Vt audiam vocem laudis tux ut enarrem univeria mira-
,
bilia tua.
SecundumNomentuumDcus, iic&laustua, juftitia
plena cft dcxtcra tua.

Pp $ Vofi
y 7o
PARADISI SECT. VI.
Vofi Uoras.
IVbilate Deo omnis terra, pfalmum dicite Nomini ejus,

date gloriam laudi ejus.
Exaudi Domine vocem meam , qua clamavi ad te , mife-
rere mei &
exaudi me.
Septies in die laudem dixi tibi, fiiper judiciajuftitiae tuae.'
Voluntaria oris mei beneplacita fac Domine , 6cjudicia
tua doce me.
Sit nomen Domini benedi&um ex hoc , nunc ufque &
in faeculum.
Ante Miffam.
INtroibo in domum tuam in holocauftis , reddam tibi

vota mea, quse diftinxerunt labia mea.
Et introibo ad altare Dei , ad Deum qui lsetificat juven-
tutem meam.
Sacerdotes tui induantur juftitiam, & fancti tui exultent.
Voluntarie facriricabo tibi , & confitebor Nomini tuo
Domine, quoniam bonum eft.
Sicut adipe & pinguedine repleatur anima mea & labiis ,
exultationis laudabit os meum.

Pojl Mtjjhm.
ILluftra faciem tuam fuper fervum tuum , falvum me

fac in mifericordia tua Domine non confundar quo-
,
niam invocavi te.

Expandi manus meas ad te , anima mea , ficut terra flne
aqua tibi.
Sitivit in te anima mea , quam multipliciter tibi caro

mea
Vt liberentur diledi tui , falvum fac dextera tua & ex-
audi me.
Sacriricium Dco fpiritus contribulatus : cor contritura
6c humiliatum Deus non defpicies.
orm
DE VITA AC PASS. DOMINI. S7t
Orans pro aliis.
ILluminare his qui in tcnebris , Sc in umbra mortis fe-

dcnt, ad dirigcndos pcdcs noftros in viam pacis.
Exurge Domine , adjuva nos Sc libcra nos propter No-
mcn tuum.
Salvum fac populum tuum Domine Sc benedic ha?re- ,
ditati tvtae Sc rege eos , Sc extolle illos ulque in aster-

num.
Vt ponant in Deo fpem fuam Sc non oblivilcantur ope-
rum Dei, Sc mandata ejus cxquirant.
Salvos fac fervos tuos Deus meus, iperantes in te.
Ad Leflionem , feu Studii.
INtelledum da mihi Domine , fcrutabor legem &

tuam, &cuftodiam illam in toto corde meo.
Eripe me de inimicis meis Domine , ad te confugi , doce
me facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu.
Servus tuus fum cgo da mihi intelle&um , ut fciam te-
,
ftimonia tua.
Viamjuftificationum tuarum inftrueme, &exercebor
in mirabilibus tuis.
San&um Sc terribilc Nomen ejus , initium fapientiae ti-
mor Domini.
Ante Congreffum , feu Converfationent.
IVdica me Deus , & difcerne cauflam meam de gente

non fan&a, ab homine iniquo & dolofb erue me.
Et erue me de manu filiorum alienorum , quorum os lo-
cutum eft vanitatem &c dextera eorum dextera ini-
, ,
quitatis.
Suicipefervumtuum inbonum, non calumnientur mc
fuperbi.
Vide quoniam mandata tua dilexi Domine , in miferi-
cordia tua vivifica me.
Salr
y 72 P A R A D I S I S E C T. VI.
Salvum me fac Domine , quoniam defecit fancT:us , quo-
niara diminutas lunt veritates a filiis hominum.
Ad Vrandium vel Coenam,
IN tempore
fperant oculiomnium, &tudasillis
te
opportuno.
efcamin
Edent pauperes & laturabuntur,& laudabunt Dominum

qui requirunt eum ; vivent corda eorum in farculum
fasculi.
Sitivit in te anima mea,quam multipliciter tibi caro mea.

Vt educas panem de terra , Sc vinum laetificet cor homi-
nis.
Superbo oculo & infatiabili corde, cum hoc non ede-
bam.
Tro memorU pajfwnis Domimc<c.
IN me
manus commendo lpiritum meum
tuas , redemifti
Domine Deus veritatis.
Exurge Domine , judica cauflam tuam memor efto im- ,
properiorum tuorum , quce ab infipiente funt tota

die.
Sufcepimus Deus mifericordiam tuam inmedio templi
tui.
Vifitafti terram, & inebriafti eam, multiplicafti locuple-
tare eam.
Salvafti enim nosde affligentibusnos , & odientesnos
confudifti.
In Adverfitate,
Domine fperavi non confundar in aeternum

IN te
juftitia tua libera me.
, , in
Educ de tribulatione animam meam , & in mifericordia

tua diiperde inimicos meos.
Secundum multitudinem dolorum meorum in corde
meo, confolationes tuae laetificent animam meam.
Vt
DE VITA AC PASS. DOMINI. 5-73
Vt qui J Dominc rcccflifti longe , defpicis in opportuni-
tatibus, in tribulationc ?
Si ambulavero medio tribulationis

in , vivificabis me, Sc
fupcr iram inimicorum meorum cxtendifti manutn
tuam, 8t falvum me fccit dextera tua.
In tentatione,
INtendc anima: meas , 8c libera eam, propter inimicos

meos cripe me.
EfFunde frameam , Sc conclude adverfus eos , qui perfe-
quuntur me, dic anima? mex, falus tua ego fum.
Si coniiftant adverfum me caftra , non timebit cor
meum.
Vfqucquo exaltabitur inimicus meus fuper me ? refpice
Sc exaudi me Domine Deus meus.
Sub umbra alarum tuarum protege me,a facie impiorura
qui me aiilixerunt.
Ad quodvis Negotiutri.
INclina Domine aurem tuam & exaudi me quoniam ,
inops & pauper fum ego.

Ego autem in te iperavi, dixi Deus meus cs tu, in mani-
:
bus tuis fortcs mea?.

Secundum mifericordiam tuam vivifica me , & cufto-
diam tcftimonia oris tui.
Viam juftificationum tuarum inftrue me &exercebor
,
. in mirabilibus tuis.
Sicut oculi anciiloe in manibus domina^ fiins , itaoculi
noftri ad Dominum Dcum noftrum doncc milcrca- ,
tur noftri.
Vejperi dnm mcwnbU.
ILlumina oculos meos , ne unquam obdormiam in

mortc , ne quando dicat inimicus meus : prsvalui
adverf us eunh
Efto
5-74 PARADISI SECT. VI.
Efto mihi in Deum prote&orem , &
in domum refugii,
ut falvum me facias.
Si dedero fbmnum oculis meis , &
palpebris meis dor-
mitationem.
Vivet anima mea &
laudabit te , &judicia tuaadjuva-i
bunt me.
Sub umbra alarum tuarum protege me a facieimpio-j
rum, qui me afflixerunt.
Aclns Amoris & Ccntritionis.
toto corde meo Domine fortitudo mea,

INDominus diligo te
firmamentum meum,& refugium meumJ
&liberator meus.
Ego iniquitatem meam cognofco , & peccatum meum j
contra me eft femper.

Sacrificium Deo fpiritus contribulatus , cor contritum
& humiliatum Deus non delpicies.
Vtinam dirigantur vise meae ad cuftodiendas juftificatio-
nes tuas.
Secundum mifericordiam tuam vivifica me , & cufto-
diam teftimonia oris tui.
ASPI RATIO
Horaria ad Iesvm profelki morte.
ILlumina oculos meos ne unquam obdormiam in mor-

te ne quando dicat inimicus meus , praevalui ad-
:
verftiseum.
Efto mihi in Deum prote&orem &
in domum refugii,
,
ut falvum me facias.
anima mea ad fontem vivum , quando veniam
Sitivit &
apparebo ante faciem Dei ?
Vnam petii a Domino , hanc requiram , ut inhabitem ia
domo Domini omnibus diebus vitae meae.
Spiritus tuus bonus deducet me in terram re&am 5 pro-
pter
,,, ,, ,, , , ,, ,, ,,,,, ,

pter Nomcn tuura Domine viviricabis me in aequi*
tate tua.
H Y M N V S
SiLtvjJTmms ad Chriflum Iesvm : Alias
IVBILVS Amantis Anims

S.Bernardo adfcribi folitm.
D E C A S I.
Efii dulcis memoria Claufb cordis cubiculo ;

I Dans vera cordis gau- Privatim, 8c in publico
dia Quaeram amore fedulo.
Sed fuper mel & omnia Cum Maria diluculo
Ejus dulcis prxfentia. Iefum quseram in tumulo
Nil canitur fiiavius Clamore cordis querulo
Auditurniljucundius Mente quaeram , non ocu-
Nil cogitaturdulcius lo.
Quam Iefus Dei Filius. Tumbam perfundam fle-
Iefu fpes pcenitcntibus tibus
Quam pius es petentibus Locum rcplens gemiti-
Quam bonus te quaerenti- bus:
bus! Iefu provolvar pcdibus
Sed quid invenientibus ? Strid:is haerens amplexi-
Ieiu dulcedo cordium bus.
Fons vivus , lumen men- Tua premam veftigia
tium, Anhelans ad obfequia
Excedens omne gaudium, Nec definent fiifpiria
, Et omne deliderium. Quam tui detur copia.
Nec lingua valet dicere Iefu Rex admirabilis
.Nec littera defcribere ; Et triumphator nobilis
I^
^
Expertus poteft credere , Dulcedo ineffabiiis
; Quid fit Iefum diligere. Totus dcfiderabilis.
Iefum quaeram inledu- Paternofler. AvelLma.
lo,
D E-
57<S PARADIS I S E C T. V I.
Da mihi per praeientiam
D E C A S II.
Tuam videre gloriam.
M
Et nos
Ane nobifcum Do-
mine,
illuftra lumine
Cum
queam
digne loqui ne-
De tc, tamen ne fileam :
Pulfa mentis caligine Amor facit ut audcam ,
Mceftos reple dulccdine. Cum de te folum gaudeam.

Quando cor noftrum Tua Icfu diledio
viiitas, Grata mentis refeclio
Tunc lucet ei vcritas Replens fine faftidio
Mundi vilclcit vanitas Dans famcm deiiderio.
Et intus fervct charitas. Pater noftcr. Ave hUrlt.
Amor Iefii dulciflimus
Et vere fuaviiiimus
D E C A S III.
Plus miliies gratiffimus QVi te guftant eiTi-

Quam dicere fuificimus. riunt :-
Hoc probat ejus Paffio ,

Qui bibunt adhuc fitiunt
,
Hoc Sanguinis cffulio Deiiderare nefciunt

Per quam nobis redemptio Nifi Icfum , quem diligunt»
Datur, &
Dei vilio. Quem tuus amor ebriat,
Iefum omnes agnofci- Kovit, quid Iefus fapiat !
'
te, Quam felix eft, quemfa-

Amorem ejus pofcite tiat
Ielum ardenter quasrite Non eft ultra, quod cupiat.
Quxrendo inardeicite. Iefu, decus angelicum
Sic amantem diiigite In aure, dulce canticum :
Amoris vicem reddite In ore, mel mirificum :
In hunc odorem currite In corde , nedar ccelicum.
Et vota votis rcddite. Defidcro te millies
Ieius audor clcmentix Mi Ieiu, quando vcnies ?
Totius ipcs liEtitia; Me iaatum quando facies j
Amoris fons Sc gratiae ,

Vt me teipfo faties ?
Veras cordis deliciae. Tuus Amor continuus
Iefumi bone ientiam Mihi languor afliduus
Amoris tui copiam Tu totus es mellifluus
Fruclus
! , ,, ,, , ,,, ::, , !, , , ,,, ,
,,,! ,, ,
;
DE VITA AC PASS. DOMINI. v?

Fructus vitae perpetuus. Hic amor ardct jugitcr ,
Iefu , fumma benignitas Dulccfcit mirabilitcr ;
Mihi cordis jucunditas j Sapit dclcctabiliter

Incomprehcnia bonitas Dele&at &; feliciter.
Tua me ftringat charitas. Hic amor mifTus ccelitus
Bonum mihi diligere Hasret mihi meduliitus
Iefum, nil ultra quaerere Mentem incendit pcnitus
Mihi prorfus deficere Hoc delectatur fpiritus.
Vt illi qucam vivere. O bcatum inccndium
O Ieiu mi dulcillime ,
O ardens defiderium
Spes fuipirantis animaj O dulce refrigerium
Te piae quserunt lacryma: Amare Dei Fiiium
Te clamor mentis intimx. Iefu,flos Matris Virginis,
Quocunque loco fuero, Amor miras dulcedinis
Mecum Ielum defidero. Tibi laus, honor Numinis ,
Quam laetus cum invene- Regnum beatitudinis.

,
ro ! Veni veni Rex optime

,
Quam felix, cum tenuero ! Deus immenlas glorke ;
Tunc amplexus , tunc ArTulge menti ciarius

ofcula Iam expedatus longius.
Quae vincunt mellis pocula; Ielu ible ierenior
O quam bcata copula , Et balfamo fuavior ,
Sedheu, quam parvamo- Omni dulcore dulcior

rula Caeteris amabilior.
Pater nofter. Ave liaria. Cujus guftus iic afficit^
Cujus odor fic reficit
DECAS IV.
In quo mens mea deficit
IAm quod quaefivi, video: Solus amanti fufficit.
Quod concupivi , teneo Sis precor meum g£u-
Amore Iefu langueo dium
Et corde totus ardeo. Qui cs futurus praemium
Iefus cum fit diligitur Tu fblus mea gloria
Hic amor non extinguitur Spes, decus, & vi&oria.
Non tepefcit, nec moritur Paternofter. AveMaria 9
Plus crefcit , 8c accenditur. gratia plena.

j78 PARADIS I S E C T. VI.
Tu fons miiericordiae
D E C A S V.
Tu verae lumen patriae :
TV mentis dele&atio
Amoris coniiimmatio
Pelle nubem triftitise
Dans nobis iucem gloria».
Tu mea gloriatio Te cceli chorus praedicat,
Iefu mundi falvatio. Et tuas laudes replicat
Mi dile&e revertere Ieius orbem lsetificat
Confbrs paternae dexteras Et nos Deo pacificat.
Hoftem vicifti profpere In pace Iefus imperat
Iam cceli regno fruere. Quse omne fenfiim fuperat:
Sequar quocunque ieris: Hanc mea mens deiiderat
Mihi tolli non poteris ,
Et ea frui properat.
Cum meum cor abftuleris Iefiis ad Patrem rediit
Iefii laus noftri generis. Ccelefte regnum fubiit

Cceli cives occurrite Cor meum a me traniiit
Portas veftras attollite ;
Poft Iefum iimul abiit.
Triumphatori dicite Quem proiequamur lau-
Ave Ieiii Rex inclyte. dibus
Rex virtutum Rex glo- , Votis, hymnis,& precibus:
rias Vt nos donet cceleftibus
Rex iniignis victoria? ,
Secum perfrui fedibus. A-
Ieiii largitor venias men.
Honor cceleftis patria?. Parernojier. AveMaria.
ASPIRATIONES
XXXIII, in bonorem totidem Annorum D. N. I. C.
juxtapucipuos ejus Titulos 8c Attributa ex S. Scrtpt. con-
cinnatae.
I e s v s Verus Deus.
Olefu Verus Deus de Deo vero. Efto mihi in Dcum

protedorem, & in domum refugii , utfclvumme
facias.
O lefu Verbum Patris aeterni , qui noviifime locutus eft
nobis in Filio iiio, Vtinam audiam quid loquatur in •
me Dominus. O lejit
DE VITA AC PASS. DOMINI. f? 9
O Iejii Sapicntia Parris".Damihiquxrere&iaperequx
furium iunt 3 ut guftem quam fuavis fit Dominus.
I e s v s Verus Homo.
OJefu primogenitus in multis fratribus. Fac nos tibi

cohaeredes in Domo Patris noftri.
O Iefu Verbum Carofactumj quicum eiles in forma
Dei , exinanifti temetipium , formam feirVi accipicns.
Non iit mihi grave humiliari pro te.
O lefu Filius hominis,in fimilitudinem hominum fa&us,
& habitu inventus ut homo. Fac ut ego divinx fraiir
conibrs naturae per gratiam.
I e s vs Creator.
Olefu Creator meus , cor mundum crca in me , Sz

ipiritum rectum innova in viiccribus mcis.
O Ie\a plaimator meus ; Memento quod iicutlutum fc-
ceris mc. Vtinam fim vas in honorem,<Sc non in con-
tumeliam in domo tua.
O Iefu auctor vitcemese. Tibi vivetanimamea : nam
mihi vivere Chriftus eft; &c mori lucrum.
I E s v s Dommts nofier.
Olefu Dominus &c Deus meus. Servus tuus liim ego:

poffide me, & nemo prceter te.
O Iefii Rex meus.: Rege me , tk nihil mihi deerit in loco

pafcuce, ubi me collocafti.
O lefu Pater meus. Ego vero non iiim dignns vocar i fi-
lius tuus, attamen ne projicias mc a facie tua.
I e s v s Doclor.
Olefu qui venifti nobis a Deo Magifter. Bonitatem ,
& diiciplinam, & fcientiam doce me.

O praeceptor
leftt qui coepifti facere & docere. Doce
,
Q^q 2 me
580 P A R A D I S I S E C T. VI.
me facere voluntatem tuam ; tit difcam a te , quia mi-
tis es & humilis corde.
O lefu Lux mundi via veritas & vita Illumina oculos
, , , ,
meos ; & deduc me in femitam mandatorum tuorum,

quia iplum volui.
I e s v s Vaftor.
Olefu Paftor bone ,

qui pofuifti animam tuam pro
ovibus tuis. Propter nomen tuum deduces me
Sc enutries me.
O lefu Panis Ecce anima mea fiiftinet te , ne dimit-
vitae.
te jejunam, ut non dericiat in via.

O lefu Fons vitse. Sitivit anima mea ad te ; Fac ut hau-
riar aquas in gaudio de fontibus Salvatoris.
I e s v s Advocatus.
Olefu Advocate nofter apud Deum Patrem. Fac

avertat iram fuam a nobis.
O Mediator Dei & hominum. Sanguis tuus clamet
lefti
pro nobis non vindictam, ied veniam.

O Salvator ialva nos , qui venifti quaerere
Iefu , & falvum
facere quod perierat.
Iesvs Sponfus.
Olefu Sponie ianguinum deiponfa me tibi in mife- ,
ricordia & miierationibus.

O Amator ipecioie proe
lefu , hominum. Trahe me filiis
poft te in funiculis charitatis tuce.

O lefu zelotcs animarum,cujus delitiae funt eile cum filiis
hominum. Amem te, &c nihil, nifi propter te.
I e s v s Medicus.
o lejii Medice
nafti.
, qui languores noftros tuo livore ia-
Sana anunam meam quia peccavi tibi.
Olefu
,

O Iefit Agnus innocens ad occiiionem du&us , tolle pcc-
cata mundi, mci inprimis peccatoris.
O lefu Samaritane , infunde vinum Contritionis , &z
oleum miiericordiae vulneribus meis.
Iesvs ludex.
Olefu qui venturus es judicare vivos & mortuos. Ne

intrcs in judicium cum iervo tuo.
O Iudex miiericors qui non venifti perdere quen-
lefu ,
quam. Parce mihi & rclponde pro me.

O Iudcx tremendse majeftatis
Iefu ftatue me inter ,
oves &Ele&os tuosj ut abauditione malanonti-

meam.
Iesvs Glorifcator.
Olefu pars hxreditatis mese & portio mea in terra , ,
viventium, Hcereditatem meam reftitue mihi.

O gloria corona & merces noftra magna nimis.
lefu , ,
Admittc me in bona Domini,quoe praeparafti diligen-

tibus te.
O Ieftt vita , falus , & refurre&io noftra. Cupio diflblvi
& effe In aeternum nihil me feparabit a te.
tecum.
Tibi adhcercrc mihi bonum eft. Quid enim mihi cft
in Ccelo, &
a te quid volui fuper tcrram ?
Oratio ad lefum.
OBone I e s v , 6 piiffime Iefu , 6 dulciflime Icfii,
6 Ieiu fili Mari£ Virginis , plene mifericor-

dia & pictatc. O dulcis Iefu , fecundum magnam rai-
fericordiam tuam miferere mei.
O clementiflime Icfu , deprecor te per illum Sangui-
nem pretiofum, quem pro peccatoribus efFundere volui-
fti ut abluas omnes iniquitatcs meas
, in me refpicias : &
miierum Sc indignum , humiliter veniam petcntem , &£
hoc nomcn fandum Iefu invocantem.
Qc[ 3 O nomtn
ySi PARADISI S E C T. VI.
O nomen Iefu, nomen dulcc nomen Ieiu,nomen de-
:
lectabile : nomen Iefu nomen , Quid enim

confortans.
Jefus eft , nifi Salvator ? Ergo lefu propter nomen fan-
&um tuum efto mihi Iefus, & falva me : ne permittas me
damnari, cjiiem de nihilo creafti.
O bone Iefu , ne perdat mc iniquitas mea , quem fecit
omnipotens bonitas tua. O
dulcis Ief u,recognolce quotj
tuum eft, &c abfterge quod alienum eft.
O benigniflime lefu,miierere mei,dum tempus eft mi-
ferendi , me in tempore judicandi. Quae uti-
ne damnes
litas in mco dum defcendero in aeternam cor-
fanguine ,
ruptionem ? Non mortui laudabunt te Dcmine Iefu,ne-

que omnes qui defcendunt in infernum. O amantiflime
Iefu, 6 defideratiflime Iefu, 6 mitiflime Iefu.
O Iefu , Iefu , Iefu , admitte me intrare in numerum
Electorum tuorum.O Iefu credentium.O Iefu falus in te
folatiumad Te confuo-ientium. Iefu dulcis remiflio O
Qmniurn peccatorum.
O lefu Fili Mariaz Virginis , infunde in me gratiam
fipientiam, charitatem, caftitatem, humilitatem, ut pof-
fim te perfede diligerc tc laudare , te perfrui , , tibi fer-
vire & in te gloriari & omnes ; ,
qui invocant nomen
tuum, quod eft Iefus. Amen.
Oratio.
DEus qui gloriofiflimum nomen Iefii Chrifti Filii

tiii Domini noftri fecifti fidelibus tuis fummo fua-
vitatis arreclu amabilc, Sc malignis f piritibus tremendum
atque tcrribile: concede propitius,ut omnes qui hoc no-
men Icfu uevote venerantur in terris , fanftas conibla-
tionis dulcedinem in prasfenti percipiant , & in futuro
gaudium exultationis &c iuterminabilis beatitudinis ob-
tineant in ccelis. Per cundem Dominum noftrum Iefurn
Chriftum.
;
DE VITA AC PASS. DOMINL 783
Ajpiratio ante quodvis optis.
OChrifte Iefii , in unione charitatis illius

,
qua opus
noftra: Redemptionis opcratus es in medio teme
ofrcro tibi hoc opus N. &omnes adiones meas , ad
majorem Nominis tui gloriam , mcam & proximorum
falutem.
FINIS SECT, VI.
CLq 4 Elect^
, ,
ELECTiE & DlLECTiE

iETERNI PATRIS FILI^,
VERBI INCARNATI GENITRICI,
SPIRITVS SANCTI SPONSiE,
Totivs SS. Triados Sanctvarioj
ANGELORVM DOMIN^j
hominvm tvtricij
Peccatorvm Advocat^;
AFFLICTORVM OMNIVM ASYLO3
COELI TERRiEQjE ReGINÊ.
Qux gratia plena, & intcr mulieres bcnedi&a 5

Infelicis Evae NOMEN
mutans 5
aut verius mutuans OMEN;
Verefadaeft MATER VIVENTIVM,
Quae quafiAvrorA Confurgens

Sedentibus in tencbris & umbra mortis
,
SoLe m Ivstiti^ reduxit in Orbem.
Q^ ? Quas
Qux terribilis ut Caftrorum A C I E S
ORDINATA,
Haerefes & Poteftates tenebrarura
profligat.
Quse ipfius Mater fa&a Ivdicis,
(
Quid autem Ivdex Matri neget fuae
?
Facilem reis ofFert fpem, opemque veniae,
Quaemorientiin CRVCE FILIO,

Materno, fed conftanter, adfiftens Cordej
Eheu! acerbonimiumdolorisgladio
Materna fibi fenfit transverberari vifcera.
Sed hoc uno tunc , (

quid enim fic loqui vetat ?
Felix & laetaj
Quod inter luprema Dilecti Morientis
Oracula
Diledum Discipvlvm jufla fufcipere
in Filiumj
Pro uno , & in uno multos accipiens Filios -

3
Omnibus una nobis fieret in Matrem.
SECTIO
5*7
S E C T I O VII.
Dc cultu &
Vcncratione B. Virg. MARIiE.
Item de Cura & pnjsparatione bene
beateque moriendi.
CVltum Virginis MariÊ; & curam beata M o r~

t I s Sedtioni & Dieifeptinu , ideft Sabbato
refervavimus. Namperfexdies , id eft jpattum viu no-
ftn , tendimus ad Sabbatifmum ,fca requiem vitA aterm. Sab-

batum enim legis , ejus qtmtis ,
quam
poft hanc vitamfideles ex-
Jpettant , tjpus erat , Heb. 4. Vndcficut poft laborem fex dierum,
feptimo die vacabant ludxi ; ita nos confecli hujtts vit<e laboribus ,
per viortem feriabimur , ac Sabbatum agemus feftivum ac fole-

tnne.Ecce beati mortui qui in Domino moriuntur. ,
Amodojamclicit Spiritus , ut requiefcant a laboribus

fuis. Apoc. 14.
Porro diem Sabbati Deiparas Virginis honori pecu-
liartter dicavit Ecclefia ; & picrum ufus obtmuit ,ftngularibus pie-
tatis officiis, eo dte Virginem Matrem venerari; utpeream, tfi
fujtts tabernaculo requtevit Dominus , ad beatam requiem tanto

felicius perveniant.
Non eft ergo cur mircris , pic Lector y fi

Matrem Vit-e ^
MorTem hic una proponi videris. Sic omnino decuit ; ut Ma-
ter mifericordk, Vita & Spes noftra, qtu V itm nobis Auftorem
protulit , morituris adverfus Mortem Patrona commendare-
tur. Mortis quidem debitum per primam Parcntem contraxi-
mus,fedper Altcram, (vcrius Matrem viventium)^'##«?K vi-
tapartktpavimus. Vnde nmtto ipfi tanquam Vita&MortisPA-
trona toto orbe colttur. Et qtudemjam paffmi pi.i midtorum confue-
tudnic receptum cft , ut pro (elici morte quotuhe Litanias , vulge
Lauretanas, profe invtcem recitent.
Hac quoque mente Pavlvs PapaV. Salutationis An-

gelicaftequentemufum Indulgentiis centum dierum adhoxM
fingu-
5 88
PARADISI SECT. VII.
fingulas Chrijii fidehbus commendavit : In cujus Salutationis ap-
pendice fingulariter beau Matris opem & interceffionem I N
Hora Mortis Nostr^, pofcimus. Nec deerit
ifta fanefideli pr&fidto clieniibus fuis in morte , qm & morienti in
Cruce Tifto fuo adftitit ; & binc quafi fingularis patrocinii erga
moribundos Privilegium confequi meruit,

Vnde clarum efi , hoc poftffimum nomine cultum Virgmis Deipa~
u commendari ?
quod clientibus fttis in Mortis agone fidelisfemper
Tatrona & Mater adfiflat. O quot iUafaucibus inferni eripttit! quot

gratu Tiliifui , cccloque refiituit. Exempla plurima occurrunt pajfim
in W(ioriis :>
& Scrtptoribusfanttifftmd Vrrgmis magnaliatrattantibus,
Indetupete, &adbeatam quoque mortem per Matris ViUopem

enitere. Eoque pta mente inclama fiequentet
Maria Mater gratias
Mater mifericordia? ;
Tu nos ab hofte protege $

Et hora mortis fufcipe.
C A P. I.
Colloquiuminter Christvm &: Hominem

de modo bene beateque moriendi.
§. 1. Excitatio ad Curam bom Mortis.
OMnis carofxnum & , omnisgloria ejus , quafiflos agri. £x- \
ficcatum efi fcenum, & cecidttflos,
CH rt v s. Ecce Homo quid eft vita tua fuper

1 s
Fcenum hodie virens,cras arefcens ventus

terram?
,
& umbra celeriter fugiens ; fumus 8c vapor ad modicum

parens : Audite hsec omnes gentes auribus percipite ,
qui habitatis orbemrquique terrigenoe & Filii hominum,

fimul in unum dives & pauper juvenes & virgines fe- : ,
nes cum junioribus,audiant verba oris mei. Omnes enim

vos una & immutabilis fententia mortis conftringit
Statutum eft omnibus hominibus femel mori : & poft
hoc
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 789

hoc Iudicium. Omncs vos, & citius,quam putatis,mani-
feftare oportet ante tribunal meum,ut rccipiat unuiquif-
quc , prout gcilit in corpore iuo , iive bonum , iive ma-
lum. Talcm autcm unumqucmque judico, qualem inve-
nio, dum cum per iatellitem meum, id eft, mortem, cito
ad tribunal meum.
La:tareergojuvenisinadoIeicentiatua, & in bono
iit cor tuum in dicbus juventutis tuae , & ambula in viis
cordis tui , & in intuitu oculorum tuorum. Sed icito
quod pro his omnibus adducet te Deus in judicium.
Quin ii iapis maturediipone domui tuae quin morie-
, ,
ris & non vives. Nec eft cur viribus aut aetati fidas.
,
Nonne vides juvenes quoque robuftos & vegetos , imo

pauperes & infantes ,
quotidie mori , levi etiam iaepe ex
cauila, vel cafu? Vas fidile, aut vitreum, iive recens, iive
vetuftum, seque fragile eft; ii ceciderit in terram, frangi-
tur. Fruftra canos exipedas, quos major pars hominum
non attingit.
H o m o. O Deus meus , tu creafti hominem ad ima-
gincm tuam ;
gloria & honore coronafti eum,& confti-
tuifticum fupcr opera manuum tuarum ; &ficiiibito
inpulverem reduces me, &
dumadhuc ordior , fuccides
me ? Memorare Domine quae mea fubftantia nunquid :
enim vane conftituifti omnes filios hominum? Ecce

morimur omnes, &
quaii aquae dilabimur in terram,quae
aon revertuntur.
Christus. Quis eft homo qui vivit , non vi- &
debit mortem, eruet animam iiiam de manu inferi ? Sed
sfto longitudine dicrum repleam eum j quid tandem
,
crit ? Si annis multis vixerit homo,& in his omnibus \x-
tatus fuerit nonne memirfiile debet tenebroii temporis,

,
& dierum multorum,qui cum venerint,vanitatis arguen-

Traniierunt enim omnia illa tanquam um-
tur praetcrita?
bra,& tanquam navis, quae pertraniit aquam; cujus,cum
praetericrit , non eft invenire veftigium, O felices , qui
memi-
ypo P ARAD I S I S E C T. VII.
meminerunt , fe effe tanquam exules &
peregrinos fiiper
terram ; vel etiam ficut Oeconomos , & difpeniatores
hoc mundo conftitutos fuper bona Domini fui qui
fe in ,
venturus fit hora qua minime putatur , ut ponat ratio-

,
nem cum fervis fiiis. ]
Sed heu miferi , qui , tanquam ego peregre profeetus

iim, &fero rediturus; fic luxuriantur in bonismeis,
immemores temporis illius , quo citabo eos , ut reddant
rationem villicationis fuae. Itane homines in honorc a
me conditi non intelligunt ; comparantur jumentis infi-'
pientibus , & fimiles illis fiunt ? quafi fit unus utrorunV
f
que interitus , Scquafi homo nihil amplius habeat ju- f
mento ; cum ego creaverim eos ad imaginem & fimili-

tudinem meam, &
addidos oeternas morti,fanguine meo
redemerim , ut mecum cceli hasredes fierent. Vt quid' i
ergo tanquam caeci in mortem currunt , in asternum &

pereunt homines empti a me pretio tam magno, propter
quos ego veni , ut vitam habeant , abundantius ha- &
beant ?
O quam pauci, qui haec ferio recogitent corde; & qui

in his meditari, ducant fapientiam ! Quam multiho-
minum ,
quafi percullerint fcedus cum morte , & cum
inferno fecerint padtum , dicunt, flagellum mortis inun-
dans cum tranfierit , non veniet ftipcr nos. Sic nempe
avertunt faciemfuam, ne videant in finem noneftti* :
mor Dei , nec cura mortis ante oculos eorum. Idco du-
cunt in bonis dies fiios , in momento ad inferos de- &
fcendunt.
H o m o. Quid faciam tibi 6 cuftos hominum ? Ma-
,
nus tuze fecerunt me , & plafmaverunt me totum in cir-

Cuitu, & fic repente prsecipitas me ? Parce mihi , Do-
mine, nihil enim fimt dies mei. Qux utilitas in fanguine
meo , fi defcendero in corruptionem ? Nunquid confi-
tebitur tibi pulvis,aut annuntiabit veritatem tuam?Niin-
quidnarrabit aliquis in fepulcro mifericordiam tuam? Sc
veri-
! ,
DE
B.V. MARIA, 8c BEATA MORTE. fii
veritatem tuam in perditione ? Non eft in morte qui
memor fit tui in inferno autem quis confitebitur tibi ?
,
Nunquid bonum tibi videtur f opprimas me opus ma- , 1
nuum tuarum?Siccine dies mei velociores erunt curiore,

ugicnt & non videbunt bonum ? Itane velocius tranfi-
Dunt quam a texenteitela fucciditur ut confummentur ,
lbique ulla ipe ? Remitte mihi , ut refrigerer priufquam

ibeam; & amplius non ero.
§. 2. Ars bene mortendi neceffariajltper otnriut.
CH r t v s. Ego mortem non feci , fed invidia

i s
mors introivit in orbem terrarum: quia cjus

diaboli
)pera , per unum hominem pcccatum intravit in mun-
lum, Sc per peccatum mors, in quo omnes peccaverunr.
taquc ftatutum eft omnibus hominibus femel mori. SVd
lpc unicum tibi iblatium relichim eft , quod flcut iii
\dam omnes moriuntur , ita in me omnes vivificabun-
,ur. Sed vide , ii hoc beneficio meo frui cupis , ut non
sdaf is a morte fecunda ; quia mors peccatorum pefli-
ua. Sed heu, quid eft hoc, quod vita,cujus fpatium tam
•reve eft , &
qua; tota ne quidem ad neceflaria, 8c inpri^-
\MS ad debitam prxparationem mortis fufficere poteft
i fupervacua & inania majori ex parte a plurimis mor-
ilium impenditur
, Nonne , fi haberes fblus omnes annos dies, horas,
, &
.mne tempus , quo ftetit , & ftabit mundus ; fimulquc
•mnem iapientiam, & providentiam, induftrtam fed Sc ;
innes artes , opes, amicitias, favores & quidquid opis

:
utcommodi in terris unquam haberi poteft nonne il- ,
ldomne mcrito ad hoc converteredebe-res, ut felix ob-

ngeret tibi illud ultimum momentum quod de tota ,
'.ternitatc tua ftatuet; a quo in perpetuum vel mifer

el beatus futurus es ?
H o m o. Cum me converto ad univerfa opera , quat

iciunt manus hominum, & ad labores, in quibus fruftra.
fudant,
Wtl P A RAD I S I SECT. VIL
iudant , video in omnibus vanitatem & affli&ioncm ani-
mi , &
nihil permanere fub fble. Et idcirco toeduit me
vitas meos videntem mala univerfa efle fub fble , cun- &
Qlz. vanitatem , &c affli&ionem fpiritus : adeo quod in
multa lapientia, multa fit indignatio qui addit fcien- : &

tiam , addit 8c laborem. O
vanitas vanitatum <Sc omnia
vanitas
Christvs. Vt quid igitur ita follicitus cs & oc-
cuparis erga plurima ? Quid juvat altum fapere ? Quid
fcrutari fubtilia, magis quam utilia? Quid ambulas in

magnis & mirabilibus fuper te ? Ecce unum eft neceila-
rium, Sctre Mori. Hxc vere eft Ars artium, Sciemia fcien- &
tiarum, Qui hanc novit, parum ei oberit, fi nefciat ccete-
ra. Qui vero hanc nefcit , parum ei proderit , alia omnia
noviffe. Nonne cetera omnia terram , &z brevem vitam
Jpedtant hxc Ccelum,
: &
immenfam ^ternit-atem ?
Itaque quoad vivis, difce Mori: idque tanto magis,quia
hujus Artisnonlicet niii unum experimentum caperc
quod fi male fucceilerit, poftea non licebit errorem cor-
rigere. In aliis quidem artibus , fi quid per ignorantiam
vel incuriam prima vice peccatum eft , lecunda facile
corrigitur Hic femel tantum erratur
: deinceps fera : &
& inutilis pcenitentia eft. Tunc enim claufa erit janua
mifericordias meae : nec in aeternum fupererit fpes indul-i
gentiae. Vbicunque ceciderit lignum , five ad Auftrum,
uve ad Aquilonem , ibi erit. Sapientiflimus ille eft , qui
frequenter cogitat finem fuum ; 8c talis nunc efle nititur
in vita qualis cupit inveniri in morte. Quis fapiens , &
,
cuftodiet hxc >

Vere enim hxc magna fapientia eft, feipfum infpicere;
Nojje feipfiim j fcire inquam , quid fit Honw , habens cor-
pus ex humo &
fpiritum de ccelo ;
, quod illud per &
mortem revertatur in terram de qua fumptum eft , : hic
vero redeat ad Deum qui dedit iilum , ut recipiat prout
gefEt in corpore, five bonum, five malum.
! ,
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. jpj

Hxc meditarc , in his efto ; infta in mi homo.
illis ,
Mcmorare noviflima tua , &c in acternum non pecca-

bis , nihil xque tibi proderit ad tcmperantiam om-
nium rcrum ,
quam frequens mcdttatio mortis. Quo-
modo enim exaltabis cor tuum aut unde fiiperbies ,
qui pulvis &c cinis es pulvercm reverteris ? , &c mox in

Num lubebit in deliciis fovere &c nutrirc carnem tuam
qua: brevi haereditabit ferpentes &c beftias , vermcs ? , &
Quomodo divitiis , honoribus &c vanitatibus feculi ap-
poncs cor tuum a quibus te forfan hodie , vel hac
,
no&e , licet imparatum &c invitum , feparabit amara

mors ? Et tunc , quae parafti , cujus erunt ? quam fa- O
cile contemnit omnia , qui femper cogitat fe moritu-
rum Vtinam homines fapercnt, &c inteliigercnt, &c no-
!
viffima providerent
H o m o. Agnolco Domine , quia breves dies homi-
nisfunt, & numcrus menfium ejusapud tceft : con-
: ftituifti terminos ejus, qui praeteriri non poterunt. Scio
; quia morti trades me ubi conftituta eft domus omni
,
viventi.Et quis f um ego ut refpondeam tibi &c ver-

, ,
tecum contendam ? Iuftus es Domine , fi dif-

bis meis
putem tecum cd f 1 non irafcaris fupcr orationem fer-
: f ,
unum rogabo te Domine Notum fac mihi fi-

vi tui , , :
nem meum &c numerum dierum meorum quis eft ut

, , ,
fciam quid defit mihi quot funt dies fervi tui , quibus :
adhuc militabo fuperterram, donecveniat immutatio

mea?
§. 3. Matura prtp.tratio ad Mortem.
CH r pora
1 s
,
tv
vel
s.
momenta
Non eft tuum
,
quae Pater pofuit in
, mi homo, fcire tem-
fiia pote-
ftate: T uum eft Vtgtlare , attendere , &c omni hora para-
tumefle. Latetenim ultimadies,utobferventur omnes,
omnes eft,quae tibi ultima efle non poflit.
quia nulla inter
Tuum ergo eft 1 edimere tempus , &c laborure dum dics
R r eft;
j94 A R A D I S I S E C T. VII.
P
eft ; veniet enim nox, in qua nemo potcft operari. Tuum :
eft fatagere , ut per bona opera certam vocationem tuam 1

facias. Ecce nunc tempus acceptabile , ecce nunc dies Jj
falutis : nimis infipiens eft ,
qui illos elabi finit , & alios 1:
fibi promittit : interim circa inania , voluptates , &c curas .
hujusfaeculidiftinetur. Sed cur vis fcire , quod tibi non

expedit ? Hoc fcito 8c habe pro certo fingulare boni-
, , \
tatis &
mifericordia? mex argumentum efle quod vo- i ,
luerim mortis horam hominibus incertam efle. Sienim y,

f ciretur 6 quam multi hinc noxias fecuritatis
, fbmno- & j,
lentise occafionem caperent, multo fegnius falutis fuas \„ &

curam agerent, eamque in extremam aetatem, in mor- I &
tistempusrejicerentNonneidmodo paflimfit, cum !
nec diem nec horam nec momentum habeant a morte

, , !
fecurum ? Heu nefcit homo finem fuum & tamen

, , ,h
finis curam negligit ! Vnde ficut pifces capiuntur hamo, L
Sc aves laqueo , fic capiuntur homines in tempore malo , x
cum eis extemplo fupervenerit.
Tu vero 6 homo memento , , Creatoris tui in diebus L j
juventutis tuas, antequam veniat tempus afRid:ionis tuae : j

L
fciens quia bonum eft homini , fi portaverit jugum Do- ij.
mini ab adolefcentia fiia : timenti enim Deum bene erit ,;
in extremis ; & in diebus defun&ionis iuas benedicetur. i

Vide ergo quomodo caute ambules , non quafi infi- '
piens, fcd ut fapiens.Quas vero major infipientia, quam, \{.
cum a brevi hujusvitiemomento tota pendeat aeterni-

tas , &
in hora mortis de omni asternitate fententia fe- ,
rcnda fit , ut in perpetuum vel pcenas , vel gloriae depu- l
terisj hujus tamen rei periculo tamparum providere? t
Omnia alia follicite & diligenter curare , id unum

quod fblum & prae cceteris omnibus curae effe debebat
negligere ?
Quid necefle eft homini majora fe quaerere,cum igno-

ret quid conducat fibi in vita i ua numero dierum pere-
, ,
grinationis fuae, & tempore, quod vclut umbra praeterit?

Ofilii
,
DE
O
B.
filii
V. MARIA,
hominum ufquequo gravi corde
& BEATA MORTE.
, ut quid dili-
w
gitis vanitatem , &z quaeritis mcndacium ? Veruntamcn
in imagine pertranfit homo Sed Sc fruftra conturbatur.
:
Anni ejus licut aranea meditabuntur. Sicut cnim. illa
multo labore texit telam iuam : fed evifcerat icie ; &

quid muicas venatur ? ka annos virx iux con-
niii viles
iumunt homines j Sed quo tandem fru«5tu ?

H o m o. Ecce menfurabiles pofuifti dies mcos 8c ,
fubftantia mea tanquam nihilum ante te. Quoniam mille

anni ante oculostuos tanquam dieshefterna quaeprce-
tcriit. Domine , nihil enim funt dies mei.
Parce mihi
Mcmento quoniam ego advena ium apud te & pcre-
,
,
i grinus ficut omnes Patres mei.

C H r I s t v s. Propterea hortor ego vos tanquam ,
advenas & peregrinos abftinere vos a carnalibus delide-

|
riis , & curis hujus icculi ,
qux miiitant advcrfus ani-
mam. Ecce peregrinus non hseret in via ; non dcfleclit
;
ab itinere , ut carpat flores , & quasrat delicias , ut nuge-
tur & otietur : quin potius deiiderio patrix & iuorum
in itinere ccepto continuo pergit & properat. Si vero
(ubinde quieicit , aut reficit corpus , id neceilitatis po-
Itius cft , quam voluptatis , ut denuo refumptis viribus
[•llacrius & ambulct.
pcrgat
Tu fac fimiliter & redime tempus a rebus iftisvanis
,
ic tranfitoriis in quibus nil nifi vanitas & afflidio fpiri-

,
Inis : &c rei fuper omnia ieria; ac necefTariae , id eft , cu-

! '2Ebonx Mortis & beatae Êternitatis illud impende.
,
Nefcis enim quam diu fubfiftas & fi poft modicum tol- ,
at te fa&or tuus. Ergo quodcunque poteft manus tua ,
nftantcr opcrare , quia venit nox in qua nemo poteffc

)perari. ncc enim opus nec ratio , nec fapientia , ncc
,
cientia erunt apud inferos quo tu properas. Nunc age, ,
ûod a&um effe voles , cum amplius agere non poteris ;
k non egifle, cum poteras, vehementer dolebis.

H o M o. O Domine qui dives es in mifericordia ; an-
Rr 2 guftia;
59 6 PARADISI $ECT.. VII.
guftiae mihi undique,ne derelinquas me. Operi ma-
fiint
nuum tuarum 8c extrahe me de luto

porrige dexteram
,
faecis, ut non infigar nam ecce de

: profundis clamo ad ,
te : Vitam quidem meam quotidie corrigere dilpono.

Semper autem de die in diem difFero & dum hoc in fu- :
turo facere propono fit ut illud futurum femper fit fu-

,
turum imo forte nunquam futurum. Domine Ieiii

;
quam diu ponam confilia in anima mea ? qux utilitas in

Sanguine meo,ii defcendero in corruptionem. Illumina
oculos meos , ut nunquam eos a confpedtu mortis averr
tam ,' ut inftantia pericula videam nec unquam obdor- ,
miam in mortem ne quando dicat inimicus meus

, ,
prse-
valui adverfus eum.
Christvs. Ofi nofTes, quantopere hominis jam
morituri mentem crucietmemoria temporis olim tam
inutiliter perditi ! O fi quoque damnatorum in fiiis tor-
mentis anguftias, querimonias &
ejulatus , fed, heu, ina-
nes,videre poffes, quid putas confilii caperes ? Ecce, hoc
unum ilii deplorant maxime , quod cum tam horrendos
cruciatus brevi &
facili labore redimere potuiffent ; at-
tamen mortis immemores , hasferint in rebus inanibus

& interim tempus comparandi oleum in vafis fuis , occa-
fionem bonorum operum , & dies falutis neglexerint.
Duxerunt iiii quoque , velut multi hodie , in bonis dies :
fiios; at quam breves,ac paucos ! & in puncl:o ad inferos

defcenderunt,ubi jam miferi torquentur fine fine. O fe-
licem te, fi fapias damno alieno !
Afpice divitem Epulonem illic non jam amplius in de-

litiis f plendide epulantem,fed miiere in pcenis ejulantem.
Quis veftrilm fbrtem divitis olim non optaffet potius

quam pauperis Lazari ; cum ifte in delitiis , hic vero in
fame Sc anguftia viveret Sed ecce, jam omnes Lazarum
?
feliciflimum pr^dicant , Epulonem miferrimum Hic :
quidem dum alter eorum recipit bona in vita fiia ; altei

,
autem mala, difcrimen non agnofcis 5 quin miraris etiam

&con-
,
DE B.V. MARIA, Sc BEATA MORTE. s 97

Sc conturbaris ; fed tace , donec intres m fanctuarium
Dei, & intclligas in noviflimis eorum.
H o m o. O quam bonus Ifracl Dcus , his qui rc&o
fnnt cordc ! Sed & juftus es Domine & re&um judi- ,
cium tuum. Cur vcro diflimulem ? (fcrutaris enim cor

& renes meos.) . Sa?pc moti funt pedcs mci , pcene eftuii
Junt greilus mei,dum zclavi fuper iniquos, pacem pecca-
torum videns ; quia non cft reipectus morti eorum.
Nunc vcro miiericordiam Sz judicium cantabo tibi Do-
•minc, quia in tempore fuo tu reddis unicuique fecundum
opera iua.
f
Chr i s tv s. Sed quomodo , cum tam fit difpar
;amborum exitus , &tibi etiamnunc deturoptio inter
fbrtem utriuique, quomodo, inquam, qui cupis efle felix
cum Lazaro , Vitam nunc eligis Epulonis ? cur laute 8c
•molliter nutris carnem tuam ; & faepius viles beftias im-
•penfius curas, quam homines famelicos & inopes ?
Sed hcus , u ego mifero ifti, ex fingulari gratia , redi-
tum in vitam concedcrcm ,
putas rediret ad fblitas deli-
cias ? iterum inducretur purpura 8c byflb, aut epularetur
quotidie fplendide Lazarum jacentem ad fores do-
?
mus Vere dico tibi in cinere

iuce ncgligerct ? cilicio , &
ôtius pcenitcntiam ageret ; nullumtemporis punc~tum
line fruge &
feria falutis cura elabi fineret ; imo quid-
quid unquam in toto mundo cruciatuum laborum &
^xcogitari poflet, id omne iblus fiibiremallet, ne rediret
id locum iftum tormentorum ubi jam tot centenis an- :
lis asftuanti linguae fuae veluoam aquae guttulam optat

5c per infinitas annorum myriades optabit,fed nunquam
obtinebit.
Quis hominum haec audiens non timeret , timen- &
io relipifceret? Quis poterit habitare de vobis cum illo
igne devorante ; quis habitabit ex vobis cum ardoribus

empiternis ? Vere hoc ftupendum fupcr omnia ftupen-
la , credere aetema ifta fupplicia peccatoribus parata , &
Rr 3
nihilo-
f9 % PARADISI SECT. VII.
nihuominusadeofecurevivereinpcccatis ; tam au- &
da&er in eo ftatu morari , in quo mori non auderes : iu
morte totius osternitatis exfpe&are fententiam , nec ta-
menmaturius de bona morte follicitum efle. Quis ita
falcinavit oculos veftros,ne videant in finem? Nam quo-.
tufquiique veftrum talis modo efle curat , qualis inveniri
in morte optat , cum citabitur ad fupremum tribunal
meum ? &
tamen nefcis , an id cras , vel hodie , an hac
ipia hora futurum fit.
O quot parabolis , quot minis monitis ego docui & :
vos , Vtgtlare , attendere , paratos effe Quid vero tot !
exempla hominum omnis aetatis , fexus , conditionis in-

dies paflim ante oculos veftros morientium ? quid tot
fubiti cafus , tot febres, &
morborum genera ? quid cla-
mant hxc omnia, nifi, Vigila ; Efto paratus, Difpone do-
mui tuae quia morieris ? Memento accidere tibi pofle
,
quod cuiquam potuit. Hodie hodie fi vocem Domini ,
audieris , noli obdurare cor tuum. Derelinquat impius

vias f uas , & vir iniquus cogitationes fuas & revertatur ,
ad me, &miferebor ejus : quia nunc tempus miferendi

ne forte mox flt puniendi.
H o m o. Iuftus es Domine fed parce mihi, fi ut mi- ,
nus fapiens loquar ad Domiaum meum , cum fim pulvis

& cinis. Numquid voluntatis tuse eft mors impii? Non-
netudixifti: Nolo mortem peccatoris. &, Impktas impti non
nocebttei, m quactmque d'te< converfus ftierit abimpietatefua. Et
kerum : Omne quod vencrit Quid fi
ad me, non eftciamfora-s ?
ergo vel fero & fub vefperam circa undecimam horam

, , i
venero , an me rejicies? Quid fi vel jamjam moriturus :
pcenitentiam egero de peccatis meis , cor contritum &

humiliatum an defpicies ?
C H r i s t v s. Quid hoc audio ? tu quafi unus &
de infipientibus loqueris j &
declinas cor tuum in verba
malitiae , ad exculandas dilationes in peccatis ? Tunc
peccarevis, quamdiu vivis , & pcenitere primum jam

mori- i
,
DE B. V. MARIA, 8c BEATA MORTE. 799

moriturus ? Hocue eft pceniterc, i\ definas neccare, cum
amplius non potes ; cum peccandi vires dehciunt ? cum
te pcccata potius deferunt, quam tu illa? Qux ifta cmen-
datio vitam mutarc velle in melius cum jam vivcrc de-
, ,
finendumeft? Ah nimium falleris Ego quidem pceni- !
tenti promifi vcniam , fed diffcrenti iii craftinum vitam

non promili.
Vt autem probe fcias & caveas tibi
; hxc eft vcra Pce-
nitentia , quas mei cauila amore mei dcplorat

, feu ex , &
defcrit peccata ; adeo quidem, ut e centum moribundis ,
qui eoufque pcenitentiam diffcrunt,vix unus aut alter ve-
re pceniteat. Illaenim nafcitur non ex amore mei ied ,
ex amore Dolent quippe, non quod me offenderint,

fui.
ied quod damnationem jam imminentem timeant; quam

1
fi una cum morte pofTent evadere non timerent ad vo- ,
,
mitum, Sc pnftina peccata redire. Quomodo ergo dice-
: tur vere in mortc pcenitere , qui vult, nec timct , quam
j
diu vivit , peccare ?
Nolo ego quidem mortcm pcccatoris ; nolo te , aut

quemvis peccatorem defperare ,
quamdiu vivit. At ego
te periculi admoneo , & volo te fecuriora eligerc. Nam
plurimi tunc pereunt ,
pauciflimi vere pcenitent. Et
quomodo tu praeliimere audes inter tam paucos
quo- te
i que futurum. O fi videre pofles ,
quam multa homini
;
przefertim peccatori , ciixa mortem occurrant ,
quce dif-
ricilem reddunt veram pcenitcntiam Hinc enim segrum !
;
vis morbi premit; illinc angit confcientia,& peccatorum
enormitas quam tunc prrmum longe manifeftius
,
. quam unquam antea confpicit. Hinc tcmporis prseteriti

. tam inutiliter , in rcbus inanibus confumpti recordatio
pungit ac laccrat confcientiam : illinc treraor futuri , &
i jam inftantis ,
quo dc omnibus di&is fadis cogitatis , ,
reddenda erit ratio, cruciat. Hinc diaboli peccata exag-

gerantis , Sc ad defperationem impellentis infidia? il- ,
linc metus Iudicis , &

horror inferni , fic obruunt mile-
4 '
600 PARADISI SECT. VII.
rum , ut nil nifi fasva praefumat perturbata confcientia
nil nifi jufta judicia mea , cum defperatione veniae cogi-
tare valeat. Afpicit enim peccata ilia , abique reipedtu
mifericordiae meae, quam illi tunc quoque extenuare,aut
prorius abfcondere nititur malignus fpiritus.
Quid putas tunc ipei
, vel animi reliquum erit miiero
homini Videt jam relinquenda omnia, quae in vita ilia-

?
via 8c cara fuerunt , &

nihii amplius iolatii vel auxilii ab
iis iperari pofle. Peccatorum memoria terret ; hora red-
dendas rationis inftat. Immutabilis iententiae horror ex-

animat. Fugere ieu latere impoffibile ; comparere nimis
intolerabile. Si ad vitam prceteritam refledat oculos,to-
tumejuscurriculumquaii momentum temporis appa-
ret: Siadfuturum; id eft, ad aeternitatis infinitum ipa-
tium reipicit, heu, quis dolor tam modicO momento , 8c
rebus tam inanibus , beatitudinis seternae ja&ufam fecii-
ie ! Hxc omnia ita hominem perturbant , ut vix ialutari
alicui cogitationi locus iit reliquus. Vnde fit , ut iaepe
etiam prxveniat judicium meum , damnans ieipfum eo ,
quod non cognoverit tempus vifitationis iuae , iic de-? &

iperans abeat in viam Cain , dicens : Major eft iniquitas
mea, quam ut veniam merear.
H o m o. Anxiatus eft Domine fuper me ipiritus
meus in me turbatum eft cor meum , fed
, conturbata &
funt omnia oila mea a turbine iermonis tui. O quam
,
horrendum erit incidere in manus Dci viventis Quis !
poterit iuftinere vocem tonitrui tui magni in die illatre*

menda ? Nec enim cogitare licet , quod folum ad ter-
rendum me verba componis inania. Quis vero ftatum
morientis melius novit quam tu ? O Bone lefu da mihi
ut praeoccupem faciem tuam in confeilione, & diem ex-
tremum matura pcenitentia praeveniam , ne tribulatio &
anguftia illius horae inveniat me.
Christvs. Ideo jam hortor te ne difFeras. Quin
dicis , Nunc cvpi f Eri ûdis hodie vocem meam , ne obr
durcs
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. tfoi
durcs cor tuum nec diffcras
, in craftinum
qui nefcis an ;
cras fubilftas ; muko minus differ in horam mortis : fed

nec etiam in tempus morbi Nam illud nimis ineptum
:
eft , ut congrue te morti praepares. Tunc enim 8c animi

£c corporis vires languent doloribus, &c aliis,quas mor-
:
i
bi pariunt, moleftiis animus ita iaepe obruitur, ut quae ad
benc moriendum pertinent , vix leviter cogitare, nedum
ferio ponderare fufficiat.
Quam faepe vidifti aegros delirio corrcptos , & ufu ra*
tionis prorius dcftitutos, nihil potuiile diiponere eorum
quae vcl ad praciens faeculum, vel ad futurum fpe&arent >
Expericntiaquoqueteftefcis fi quisdcntium, oculo- ,
rum, calculi, vcl alio dolore acuto crucietur,etiamfi alias

bonus &
pius fit , quam difficile tunc ei iit , animum re-
bus piis & cceleftibus intendere. Nimirum illuc rapitur
tota intentio mentis , ubi eft vis doloris. Et quid putas
in moite fiet ?
Hasc fideliter , & amore tui prolixius inculco tibi , mi
homo , ut non differas de die in diem negotium falutis
tuae nec curam bonae mortis in horam mortis rejicias.
; ,
Cur periculum eligis ubi ofFertur fecuritas ? Cur vis rei

tam incertae & dubiar. cauflam , qua nullagravior & pe-
riculofior, id eft, animae, & aeternitatis tuae committere,
qui omnibus in rcbus
alias certiora quaeque & magis fe-
cura tam fbllicite perquiris ? Ecce nunc offero tibi gra-
. tiammcam; firefpuis,fortealiasjuftenegabitur. Non-»
ne hac animadveriione merito percutitur peccatar , ut
moricns oblivifcatur iui , qui vivens oblitus eft mei ?
Nam quomodo audes me tibi in morte propitium polli-
ceri, quem ilc contempferis in vita ?
Intelligitc haec inflpientes in populo,& ftulti aliquan-
j
do iapite.O il cognoviiles & tu & quidem in hac die,qus
ad pacem &
ialutem tibi ! O
modo tempus mifericor-»
fl
diaj &c gratiae meae non vacuum reciperes Aderit

in !
enim, &; fbrte in die qua ignoras, & hora qua non fperas,
Rr j;
aderit,
tfo2 PARADISI SECT. VII.
aderit,inquam,tempus juftitiae mex; tunc quidem fi bene
egeris , recipies j fi autem male , quid mirum , fi reddam
tioi fecundum opera tua ? Sed tunc fruftra rogabis in-
ducias ufque mane fruftra clamabis cum illo fcelefto ad
,
Dominum , aquo mifericordiam non es confequuturus.

Nam quoties vocavi ego te,& renuifti ? defpexifti omne
confilium meum , &
increpationes meas neglexifti?
Nonne merito ego quoque in interitu tuo ridebo , &
flibfannabo , cum id quod timebas , advenerit ? Cum ir-
ruerit repentina calamitas , & interitus , quafi tempeftas
ingruerit ,
quando venerit fuper te tribulatio <5c angu-
ftia?
In vita quidem fervivifti mundo , carni , voluptati- &
bus , in die anguftia? tum demum recurres ad me ? Non-
ne impudentiae eft , ad eum in neceffitate confugere
quem in profperitate contempfifti? Quid fi nuric dicatur
tibi : Vbi fiint jam dii tui , in quibus habebas fiduciam ?
furgant & opitulentur tibi , & in neceflitate te prote-
gant. Nonne aeger facilem, & officiofum in morbo me-
dicum , experiri fblet ,
quem fanus obfequiis, & muneri-
bus fibi devincire ftuduit ? at fi contumeliis & injuriis
eum quid putas exfpedabit ab illo? An
affecerit, non vi-
des quotidie cum judicium exfpe&atur de rebus etiam
,
minimis , litigantes quietem nullam capcre j fed nunc

Advocatos adire , nunc Procuratores , nunc Iudices
nunc iftorum cognatos , amicos , vel affines , eorum &
emendicare opem &
favorem ? Et homo , cujus caufla
graviffima, id eft, de vita vel morte asterna pendet coram
fummo Iudice , quafi fecurus agit , &
de praefidiis cauffa:
luae parum curat ! Vide
j quid fatuas illas virgines ex-
cluferit Regno coelorum dormitarunt,tardarunt,oleum

:
quaerere neglexerunt,aut ferius a prudentibus petierunt

6c fic audiverunt : Nefcio vos : at quas maturius para-*
tx erant , intraverunt cum Sponfb ad nuptias. Cur &
tu 6 homo non vigilas
, , cur non tempeftivc fbllicitas
pro
! !
DE B.V. MARIA, Sc BEATA MORTE. 60 3

pro patrocinio apud Elc&os mcos ,
qui & ipfi fedebunt
mccum judicantes tribus Ifracl ? Cur prascipuc non
concilias tibi dilecliflimam Matrcm mcam , quce potcns
eft apud mc patrocinio fuo ? ( Non cnim aequum eft ,
ut quidquam denegem Matri mcas ) ut lic invcnias gra- ,
tiam in oculis meis ? Intelligitc hsec qui obliviicimini

Dcum , ne quando rapiat , rion fit , qui eripiat. Qui &
habct aures audiendi , audiat, nec projiciat holce fcrmo-
nes meos retrorfum , ne iecundum duritiam fiiam im- &
pcenitcns cor theiaurizet libi iram in die & jufti ju- irae ,
dicii mci. Vtinam homines faperent, & intelligerent, &

noviflima providercnt
H o m o.
Heu coccitas 8c duritia cordis mei qui hasc ,
frequenter audio & tamen adhuc languide me gero in

,
tam arduo & periculolo negotio. Vtinam Domine vi- ,
vus iermo tuus , & erHcax , &c penetrabilior omni gladio

ancipiti ,
mea uique ad divifionem ani-
pertingat intima
mx & fpiritus. Vtinam operetur in me ficut operatus ,
eft in
v
Sandis Sc Elecliis tuis quorum mors pretiofa ,
fuit in confpe&u tuo. Vnde inebriantur ab ubertate do-

mus tuoe , 8c torrente voluptatis tu33 potas eos. O beati
qui habitant in domo tua Domine : & in flecula iseculo-
rum laudabunt te. O bcati mortui ,
qui in Domino mo-
riuntur [ Vtinam moriatLir anima meamortejuftorum,
&c fiant noviftima mea horum fimilia

Qu£ hec §. diciafunt de periculo panitentU infinem vita dilat<e9
Ji cui duriora videntur ; is legat S. Auguft. Hom. 41. inter yo.
Item lib.de Voenitx. 17.& aliospajjim de 1 v Noviflimis traftanteu
§. 4. Bona vita, optima ad bonam Uorfem via,
CH R
t V s. Sed cur illi beati ? nonne quia trans-
1 s
ignem & aquam

icrunt per edudri fnnt in refri- , &
gerium ? ubi neque mors neque clamor, aut ullus dolor ,
erit ultra. Iam enim requielcunt a laboribus fiiis , &

opcra corum quae egerunt in vita } fcquuntur illos ?
,
Merito
<Jo4 PARADISI SECT. VII.
Merito tu quidem fbrtem illorum optas. Sedquanto
fanius erit votum tuum fi cures tu vivere more jufto-
, &
rum, ut Gc demum eorum morte defungi poflis ? Si , in-
quam &c tu contendas intrare per anguftam portam Si
, :
& tu vim inferas regno ccelorum ; nam ecce violenti ra-

piunt illud.
Optabat nimirum &
impius ille Propheta fibi extre-
majuftorum; Sed non ita &
principia. Mortem fpiri-
tualium optant fibi etiam carnales , quorum tamen vi-
tam abhorrent fcientes pretiofam efle mortem iancto-
,
rum in conipectu meo: cum e contra morspeccato-

rum peflima fit. Sed nonne ftultum & ridiculum votum
eft optare mortem Lazari & vitam Epulonis ? Velle
, ,
bene mori, &

male vivere ? nunquid coliigunt de fpinis
uvas , aut de tribulis ficus ? Non fic itur de deliciis ad
delicias ; ut hic ventrem , iilic mentem impleas.& Vis
autem bonam &
felicem mortem ? Ecce optima ad bo-
nam mortem via eft ante mortem vitiis & cupiditati-
;
bus moii. Imo hsc erit fbla & vera vita carni ac mun- ,
do mori &: Deo vivere. Ita ergo nunc confuefce mori,

,
quoufque wivis fic fiet, ut fecurius mortem, cum vene-

j
rit exf pedes.

Et hujusquidemmyfticae mortis imaginem , feufor-
mam aliquam , ab ipia morte corporis accipere potes.
Nam hxc , quamprimum invadit hominem , mox ufum
ienfuum 6c appetitum omnium voluptatum tollit, ocu-
,
los claudit aures obftruit ; ori perpetuum filentium in-

,
dicit -
y
a charis &: notis feparat , omnia deiideria mundi
hujus extinguit Hasc vero &
fimilia , tu ipie iponte tua
:
facere potes , &

multo quidem iublimius atque excel-
lentius tibique multo utilius , quam fi tantum juris
, &
violenpise in te morti relinquas.
H o M o. Sed quam mihi mortem loqueris Domine
dum me fpontanee, fpiritualiter mori jubes ?&
Christvs. Adhuc tu iine intelledu es t nec ca- -
pisj
,
DE B.V. MARIA, BEATA MORTE. 6o? &

pis j
quod fi fccundum carnem vixeris morieris Si au- ;
tem Spiritu facta carnis mortiricaveris , vives ? Caftiga

corpus tuum , & in fervitutem redige ; mortirica mem-
bra tua, quae uper terram. Exue veterem hominem
f iint f
cum adtibus f uis , &

novum indue ; prohibc linguam
tuam a malo averte oculos tuos , ne videant vanita-
:
tcm, &c. Noli diligere mundum, neque ea quse in mun-

do funt ; fuge amicos, &
fbcios, fi una cum illis me ami-
cum habere non poflis. nimis enim noxia amicitia eft
quse me confbrtem non patitur : Diflimula injurias,con-
tumeliis ne redde vicem : ad opprobria tace , tanquam
non habens in ore tuo redargutiones. Sine te tradlari ar-
bitrio fuperioris,inftar mortui,qui ncmini repugnat.falu-
tari morte perdc animam tuam in hoc mundo , in vi- &
tam asternam cuftodies eam.
Si fecerishaec, aeftimaberis tanquam mortuus fuper
terram fed vita tua abfcondita mecum erit in Deo. Non
:
apparebis magnus & glorioflis coram mundo , fed omnis

gloria tua erit ab intus , id eft , in tcftimonio conlcien-
tioe tuaz. Incedes tanquam triftis , femper autem gau-
dcns; poflidebis tanquam non poflidensjuteris hoc mun-
do , tanquam non utens. Hoc eft mori antequam mo- ,
riaris. Vt paucis dicam :
Ante omnia fuge peccatum j & non erit cur malam

mortem timeasj ftimulus enim mortis peccatum lasdere :
aut pungere non poteft, ubi peccatum non eft mala cer- :
te mors putanda non eft , ubi bona vita prxceflit. Exer-

cc ergo te ad pietatem & juftitiam fic nunquam te ma- ,
la nec improvifa mors obruet , quia pia inculpata vita, &

cft continua prseparatio mortis. Vnde juftus , fi morte
praeoccupatus fuerit, in refrigerio erit.
Sed heu, quam crudelis eft mors, in eos ,

qui vixerunt
mundo, 8c concupifcentiis ejus ! quam gravi eos tandem
aculeo ferit,quifapientes funt ut faciant mala;bene autem
facere nefcierunt Qui nunc ducunt in bonis dies fuos,
!
runc
tunc vident,quantus extrema gaudii ludus occupetrtunc
enim vinum, quod ingrediebatur antea blande , mordet
ut Coluber, &
velut regulus venena diffundit.
H o m o. Quis mihi tribuat, ut mundo, carni mo- &
riar, &
vivam tibi, qui pro me mortuus es ita femper : &
paratus fim moriiut vivam ego , jam non ego ; fed tu vi-
vas in me 6 lefu ? Agnofco enim ,
quia nemo fecurius &
feliciusmori poterit,quam qui melius fan&ius vixerit. &
Attamen nefcio , quomodo nihilominus terrores mortis
circumdederunt me, ut horream,& fugiam, quod tamen
fcio me non poffe cffugere. Sed quid hoc mirum, quan-
do fan&iffimos etiam viros video non fuifle immunes a
timore mortis ?
Et quid dicam de te ipfb , Domine ? nonne mortem
exhorruifle vifus es , cum pras anguftia cordis tui , in
horto fa&us eft flidor tuus tanquam gutta^ fanguinis de-
currentis in terram ? & cum diceres , Triftis eft ani-
ma mea ufque ad mortem 5 & calicem illum transferri a
te rogares ?
§. y. Antidota adverfus fiigam & borrorem

mortis.
CH r 1 s t v s. Infirmitates nempe veftras ego fuf-

ceperam in me , ut agnof ceres quanta paterer ego ,
pro vobisj& quam vere languores veftros ego portarem.

Quamvis non tam mortem horrui,quam peccatum,quod
morte delcndum, verfabatur ante oculos meos. Eatenus
tamen admifi timorem mortis , ut tu jam minus timeres
mori utpote cui ex merito mortis meas, mors eft finis
: ,
peccati, & introitus ad vitam.

Sednunc videcur multi veftrilm mortem timeant:
nam varias fblent efle caufas; fi autem bene difcutias, nul-
l'a rationabiJis & idonea. Hoc potius agnofces,non mor-
tem, qua; nihil veri in fe mali habet, fed potius malam vi-
tam , f uper omne malum timendam efle , eo quod hanc
fequan-
,,

(equantur aeterna mala. Quamvis diverium videre fit
t in riliis hujus faeculi ,

qui in vitiis luis vivunt iecure , &
; tamen mortem vclut iummum malum vehementer hor-
rent. Hoc nimirum habent iniipientes , qui in tenebris
! ambulant , ut timeant ubi non eft timor , 8c ubi eft
,
t quaii lecuri ambulent ; ut , inquam inania pericula ti- ,
meant , vera contemnant. Quid enim eft mors , quam

itatiment homines, niii leparatio animas h. corpore ? At
mors, quam non timent, eft ieparatio animae a Deo ; 3c
ea quidem tanto magis timenda , quopejuseft animam
quam corpus perirc.
Sed dic, mi homo , quid eft in morte , quod times aut
fugis ? Nonne melior eft dies mortis , die nativitatis ?
Crede mihi,aut potius,expertus ipfe fatere : Quia homo
natus de muliere brevi vivens tempore , repletur multis
miieriis : qui quaii flos egreditur & conteritur & fugit ,
, velut umbra , & nunquam in eodem ftatu permanet.

i
Quam diu vivit , in medio laqueorum perambulat , in

1 mundo inquam ,
,
qui totus in maligno poiitus eft ; ubi
\ nihil niii concupiicentia oculorum concupiicentia car-
,
i
nis , & fuperbia vitae. Hinc ientit in membris fuis aliam
|
legem repugnantem legi meVitis iuac. O gravis & mole-
f fta luda, ied rara &c vidoria difficilis !
IHxc omnia certe adeo iemper amicis meis gravia Sc

molefta viia iunt , ut mors iilis in defiderio , vita in pa-
i tientia eilet. Hinc iHi eorum plandus & gemitus : Heu
mihi ,
quia incolatus meus prolongatus eft. Taedet ani-
mam meam vitae mea;. Infelix ego homo 5 quis me libe-
rabit de corpore mortis hujus ? &c.
Deindc hominis vita nihil aliud eft, quam via, carcer
exilium,&; tamen in his moram optat,qui mortem fugit.
Quid eft hoc laflari in via ,
, &
eam nolle finiri ? horri-
do 3c iquallenti carcere concludi , inde educi nolle ? &
Quis peregre conftitutus, maxime ii inter hoftes mul- &
ta pericula verictur, non optat citius in patriam regredi ?
quis
tfo8 P A R A D I S I SECT. VII.
quis fe felicem non asftimat , fi mox ab exilio liberetur >
Ejus eft nolle mori , qui mavult cffe miler , quam foelix,
qui patriam prae exilio , qui luccm prae tenebris , ccelum
prae terra neftimare neicit.
H o M o. Vere Domine , vita noftra non cft nifi mili-
tia,feu tentatio &c continua lu&a f uper terram. Heu mi-
hi,quia incolatus meus inter tot pericula,laqueos,& infi-
dias mundi,carnis, & fatanx prolongatur. Quid homini
eft diu vivere , nifi diu vexari , vel fenfu , vel metu malo-
rumPnam foris pugnoe,intus timores. Dies peregrinatio-
nis noftne pauci 8c mali j &c tamen , quae cxcitas noftra
eft,optamus diu viverejmortem horremus,& differri cu-
pimus ,
quod evadcre non poffumus : cum tamen mors
nobis iit , aut effe dcbeat finis miferiae , terminus culpae,
janua vitae, aditus Patriae, &c amplexus tuae prcefentiae.
Miieri fumus quam diu vivimus j fed eo milcriores t -
quod crefcente aetate vix , aut raro mcliores fimus ; vcl

quod miferiam noftram non agnofcimus ; imo ctiam di-
meos ut videam ubi iim,
ligimus. Aperi quaefb oculos ,
nimirum in exilio &c. &c quo afpirem nempe ad Pa-

, ,
triam :nec ultra mori timeam ; fed potius cupiam dif-

fblvi, &tibiconjungi. Nufquam enim mihi beneeft,
nec erit fine te. O
quando educes me de carcere hoc ?
quando liberabor de corpore mortis hujus ? &c.
Christvs. Sed multi quoque mortcm fugiunt
quia florent in faeculo
, opibus , honoribus, &c voluptati-
bus affluunt , &

beatum dicunt populum , cui haec funt.
Heu quam amara eft mors homini habenti paccm in f ub-
ftantiis fuis
; cujus viae dire&ae flint in omnibus ad- , &
huc valenti accipere cibum Sed 6 ftulti tardi cordej
! &
6 modicae fidei homines terrae bona deferere durum cft
!
vobis ,
qui exfpe&atis ccelum & fummum bonum , fta-
tumque omnium bonorumaggregatione perfeclum?Ec-

ce oculus non vidit, nec auris audivit,nec in cor hominis
adfcendit, quae ego pr^paravi diligcntibus me imo cgo :
ipfe
,
DE B.V. MARIA, BEATA MORTE. 609 &

ipiceornm honor Sz gloria, Sc hxrcditas, Sc voluptas,&
mcrces cro magna nimis.
H o m o. Credo vidcre bona Domini in terra viven-
tium ubi ir.ebriabimur ab ubcrtatc domus tux Sc dics
, ;
ima melior crit fuper millia. Sed heu, cur ita languida eft
j
fides mca ut pri frufto terrae non magis ccelum am-
,
biam ? Cur non defiderat anima mea ad tc Deus,ficut de-
fiderat cervus ad fontes aquarum ? aut ficut mercenarius

pnftolatur finem operis f ui ? Quando tu ipfe Domine
portio mea es in regione vivorum. Tu pars haereditatis
mci',& calicis mci. Tu qui reftitues haereditatem meam
mihi ? Domine adaugc fidem , excita cor Sc defideriurn
mciim.
Chr 1 s t v s. Vide ergo, quia per mortem longe ma-
jora recipis,quam deferis. Certe fidelibus meis mors non
eft jaciura, fed lucrum. Nam pro vita brevi ac caduca Sz
undiquc plena miicriis,recipiunt bcatam Sz immortalem,
ubi nullus dolor erit ampfius. Pro caducis mundi bonis ,
lucrantur bonaDomini in terra viventium. Pro vanis vo-
Iuptatibus carnis, torrente voluptatis asternae potantur.
Quid ergo te retinet in f iculo ? An parentes, cogna-
tos, amicos, Sc fimiliares delerere durum eft ? Sed vide
quo pergas moricns Ad patriam utiquc cceleftein ubi
: ,
magnus te charorum numerus exfpecliat Angclorum, A-

poftolorum Martyrum, Virginum,
, omnium Ele&x>- &
i
rum meorum quorum converfatio Sz afpe&us longc ju-
,
cundior tibi erit quam ulla amicitia in terris unquam

,
fuerit. Et ad eorum coniortium non magis anhelas?Ob-

liviicerecrgodomum Patris tui Eoredere de tcrra SC :
cognatione tua ; quia portio tua in terra viventium : in

terram melle Sc la&c manantem introduci non vis , Sc
mecum cile in Paradifb ?
Quid timcs cxire? Elecli mei litati funt, cum refpon-
fiini mortis acciperent quod vclox , Sc elTet dcpolitio
tabernaculi eorum. Ecce Vas eie&ionis ,

quomodo cu-
S f pit
<5io PARADISI S E C T. VII.
pit diiTolvi , & effe mecum , 8c mortem in lucro ponit.
H o m o. Quidni cuperet diilblvi Paulus ? Bonum
certamcn certaverat ; lidem iervaverat ; curfum con-
fummaverat ; de reliquo fciebat repofitam fibi coronam
juftitia^, quam tu rcdderesillijuihis ludcx Imo cer- :
tus crat ,
quod nihri illum iepararet a te. Ego autem ,
quia pcccator fiim , diifolvi non cupio , fed formido \
lcicns quia mors peccatorum Quomodo non

pcifima.
peifima , ubi non iiibvenit vita Formido cxue Sc in
? ,
ipio portus ingreiiu contrcmiico dum vcrcor non pro-

,
pe airiitcrc ,
qui excipiat exeuntem. Quomodo enim fe-
curus exibo , ii non tu Domine cuftodias introitum &
exitum meum ? Heu ero ludibrio Sc prxdx Latronum
intercipientiumme, non ailiftente qui redimat , ncque
qui falvum faciat. Beati omnino moitui, qui moriuntur
in Domino Sed heu , Domine, neicit homo, amore an
:
odio dignus fit , &

qua; illum fors a morte maneat ; 8c
quomodo non timeat Sc fugiat mortem , cujus exitus
tam incertus eft ?
CHr i s t v s. Non ideo mori timeas , fed male vi-

vere. Quorfum eft fugere quod effugere non potes , , Sc
ita vivere unde grave periculum incurras ? Atqui hoc
,
ego volui ut cum timore Sc tremore operareris ialutcm

,
tuam , ut contenderes intrare per anguftam portam , &

ires per vitam ardtam illam quidcm fcd quosducitad
, ,
vitam. Nihil eft quod magis minuat timorera mortis ,

quam vitam agere in continuo timore Dei , & pradentis
vitae gaudia f pe futurorum fjêrnere. Caftiga ergo & tu
cum Paulo corpus tuum , Sc in fcrvitutem redigc. Eccc
mundus ipfi crucifixus erat, & ipie mundo : & quomo-
do non libens moreretur ? Crede mihi, non invitus mo-
ritur, qui jam pridem vitiis,& mundo moituus eft. Nam
quid ilii adimcre poteft mors qui nihil amat in mundo ; ,
fcd thefaurum iuum habet in codo ?

Q£in audi quod magis mneris , talibus ne quidem re-
pcnti-
DE V. B. MARIA, & BEATA MORTE. 6it
pentina & iubita mors timcnda cft quam alias ita hor-
,
rent homines ; &c cur ? an quia mala ? minime , fe.l quia
plerumque imparatos , &c vitiis ac rebus tcrrcnis nimi.s

implicatos deprefaendit nam quos paratos invenit , his
5
adeo non eft mala j ut potius lit facilis expeditus tx &

malis hujus vitas ad ajterna bona , &c rcquicm pcrpctuam
traniitus.
O quam libcntcr & iecure moritur , quem nuliius rci
affechis tenet in mundo! quampromptc ingreditur viam
univerfae carnis,qui carnis in le dciidcria calcarc ftuduit?
Tali homini mors non erit gravis , &c ingrata, fed potius
inftar placidi lomni , quo poft laborcs & laflitudincm
fciia mcmbra recreantur. Vnde &c amici mci dicuntur
mori in Domino , quia cum ego ipiis fucrim hactenus
fcopus & finis vivendi.ad quem omhis eorumaclio in- &
tcnrio tendebat,in morte demum fincm fuum metam, &
id eft, mc ipiumattingunt, &c ita in pacc m idiplum dor-
miunt &c requiefcunt ubi jam non crit amplius luctus ,
;
ncquc clamor ncc ullus dolor quoniam priora traniic-

, ,
runt. Et hinc mcrito mors corum, pacis nomcn habct.

Cum cnim vita hominis fit militia iuper tcrram &c ;
Iravis vobis iit coliuctatio advcrius principes tenebra-

rum, utiquc Elc&i mci moriuntur in pace, quia in morte
Dmnia eorum bella &; certamina quiefeunt , idque quia
Irenue militarunt fub vexillo meo, &c iequentes me Du-
:cm , qui mortcm vcftram moricndo deftruxi , &c vitam
taeiurgendo rcparavi ; atquc idco pacc &c praemio vidto-
i'ix aetcrnum potiuntur. At non lic impii , non fic , qui
taadtenus habucrunt paccm in divitiis &c vitiis fuis,poftca

curbabuntur timore horribili , & cum xternis infcrorum
i^cenis luclan dcbcbunt.
&
H o m o. O fi mihi diccrc liccat Nunc dimittis :
crvum tuum in pace quia vidcrunt oculi mci ; imo au-

,
iierunt &c aurcs mex ialutare vcrbum tuum. Nam cttr

nori deinccps timeam , qui fic ad Patrcm mcum vado ?
Sf 2 Cur
tfi2 P A RAD I S l S E C T. VII.
Cur non libens dcieram lutcam hanc ac ruinofam do-
mum cum fciam quia ii terreftris domus noftra hujus
, ,
,
habitationis difiolvatur quod aediricationem ex Dco

,
habemus , domum non manufac\am aeternam in ccelis ? ,
O quando liberabor de corpore mortis hujus O quan- ?
do veniam & apparebo ante faciem Dei ? &c.
§. 6. Dijpenfatio Tcflamenti , &-rerum temporalium

riuit ure ficienda.
CH R i s
poflis, rnature
tv s. Sed ut tranquiliius
difpone domui tuae , dum adhuc fana
& fccurius mori
mens eft in corpore iano. Huc fpe&at, ut tempeftive te-

ftamentum condas ; alicna reftituas , liquidas rationes
procures, &c. Pcriculofe hasc in horam mortis differun-
tur, nonfinegravifopitisjactura, tum animae tum rei ,
familiaris.
Circa mortem enim aut vis & moleftia; morbi , aut'
fpes fallax vitoe longioris , aut fubita privatio judicii 3c
ienfuum, aut alia incommoda minus te idoneiun reddcnt.
O quam multi hic errant (& quis dubitat, hoc Daemonis
ftratagema eflc?) qui vcl cx negligentia, vel ex inani pcr-
fuaiionc, (quaii aliquid funefti ominis habeat matura dif-
pofitio teftamenti) rem hanc differunt in horam morris; ;
& tunc primum rebus terrenis difponendis animam ap- |
ponunt cum terra jam linquenda erat

, cceli falutiP , &
que potior cura efle debebat. Sic enim follicitudo intem-
peftiva mentem avocat a Deo : diftrahit a cura falutis &
animoe , & involvit curis faeculi ; adeoque tempus vitas
refiduum, fed breve , &
nimis pretiofum , fblique bcatx
mortis ftudio tribuendum miferc perdit.
Porro in condendo teftamento, hoc potiffimum cura,
ut iit aequum, pium &
perlpicuum , ut concordiae iit
,
non litium icminarium. Et inprimis iic difpone de bonis

tibi a me conceflis , ut oftendas te diipcnfatorem eorum
a mc conftitutum cile , non dominum. Sanc , fi negligas
me,
;
,
DE B. V. MARIA, &-BEATA MORTE. 6i$

mc quo habcs omnia, nimis iniquus cv ingratus cs. Si
, a
tibi ipfi nequam cs, cv parcus in animam tuam,cui bonus
cris? optimum iicdiipcnfarcbona temporalia ut non ,
amittas, imo ut pcr ca lucrcris aeterna.
§. -. Elcemofps. tempeftm ante mertem commendatw.
HO& m o. Nudus cgrcfliis fum dc ventrc matris meae

nudus revcrtar illuc,nihil intuli in hunc mundum,
hauddubium,quod ncc auferrc quid poflum. Quid ergo
prodcrit mihi in hora mortis poiliderc aurum Sc argcn-
,
tum,aut totum mundum,& animx detrimentum iaccrc?

Vtinam rcdcmptio animae meas, fint divitiae mea*. Scd tu
Dominc bonorum meorum noneges quin tuurn eft ar- ,
gentum, tuum cft aurum, tua cft tcrra plcnitudo ejus &
6: quid homo dabit Dco, qui dat habct omnia ?&
Christvs. Idco pauperes fcmpcr habctis vobif-
cum. Ego vcro quod uni ex minimis meis feciftis mi-
,
,
hi rachim rcputo. Manus paupcrum mcum cft gazophy-

lacium; quod illic rccondis, invenies. Viri autem divitia-
rumdormicnt lomnumfuum&nihil invcnient in ma-
nibusluis. Ante mortcm itaquc bcnefac amico tuo <S: ,
iecundum vires tuas exporrigens da pauperi. Amicos au-

tcm tibi dc mammona iniquitatis fac paupcrcs ut cum ,
defeccris, recipiant tc in a:terna tabernacula.

SGd 6 caeca ec ftulta avaritia mortalium ! Thefauri-
zant, & ignorant cui congrcgcnt ca , habituri hasredem
;>ft ie, quem ignorant, utrum lapiens, an ftultus futurus
lit ; 6v iile in laboribus eorum quibus ipfi
dominabitur ,
quidquam tam vanum? Et tamcn labo-

dciiidarunt: an cft
rarc non celTant ncc fatiantur oculi eorum divitiis ncc
; :
recogitant dicentesj cui laboro,& fraudo animam mcam

bonis ? Et ecce vcnit extraneus dcvorat quidquid
, &
avare congcftum cft , &
negatum neceflitatibus paupc-
rum ; idquc j ufto judicio meo, ut avari ifti, qui lic ama-
'runt divitias , fru&um non capiant cx eis , icdhabcant
Sf 3 tan-
6i 4 PARADISI SECT. VII.
tantum afRi&ionem 8c curam fuperfluam ut addant, &c ,
congregent, &c tandem relinquant alienis divitias iuas.

H o M o. Sed quid fi tales largas difponant eleemo-
fynas poft mortem, dotent Ecclelias; illuftria monu- &
mcnta relinquant ? &c.
C H R i s t v s. Quid hoc cft nili pleno ftomacho , ,
cum amplius ingerere non licet , iupcrflua cum faftidio

rcjicerc? Non eft magnum,dare,quod tecum auferre,aut
quo diutius frui non poflis ; quodque velis, nolis, rclin-
quendum eft. Gratam quidem habeo omnem eieemofy-
nam ; eo tamen dif crimine,ut unus foepe nummus viven-
Sc iani gratior mihi iit,quam centum morientis. Nec
tis
enim tam cenium, quamafre&um ego pondero ; is vero

quanto major in viventibus ,
quam morientibus ? quos
ferc reiinquendi neceflitas potius quam pia voluntas \i-
,
berales facit. Vide ergo ne fallat aut ieducat te vulgaris

,
error hominum, quod malunt alienis quam propriis ma-

nibus dare.
O
quam multos novi ego , qui pauperes, quos quoti-
die vident ante oculos iuos, negligunti imo duros &c in-
humanos fe in eos oftcndunt: &
tamen Teftamenta con-
dunt , in quibus de alendis pauperibus poft vitam fiiam ,
imo poft plura fajcula futuris fblliciti videri volunt. Sed
an putas iilos fincera intentione duci, 8c tangi cura pau-
perum ? opera. charitatis Sc mifericordiae illis cx amore
inei cordi eiTe ? Dico tibi -
3 (ndvi enim quid iit in homi-

ne) qui ita avare bonis iuis incubant,ut in vita iua immi-
tes Sc parci iint erga pauperes , fcd in morte primum li-
berales , ne tunc quidem darent, ii ipii diu-

5c benefici :
tius frui bonis fuis polTent. Scd ecce quia aliud lecum ,
tunc auferre nequeunt , qui inglorii iordidi vixerunt &

h\ fasculo (quod avaris proprium eft) ialtem famce Sc no-
mini iuo a morcc coniultum cupiunt.
O
miieri quis ita faicinavit oculos veftros ut non
, ,
videant vanitatcm hanc , qua major nequit inve liri iub

fole ?
!
DE B.V. MARTA, & BEATA MORTE. 6i<;

fole ? Oculis quidcm hominum bclle illuditis : fed an
mcos c|uoque falletis ,
qui lucidiores fblc contemplantur
intima cordis vcftri ? Vos qui habctis fubftaritiam hujus
mundi, ii videritis firatres veftros neceffitatetn habere, &
clauferitis vifcera veftra abiis, quomodo charitas*Dei
manct in vobis ?
Si , inquam non movent Vos paupcres quorum mi-

, ,
fcriam , famem
nuditatem ipii cernitis oculis veftris ,
,
quis vos credat movcri inopia paupcrum,quos nunquatn

viiuri cftis ? An non ipfa pradentia obje&i efficacius
movct fenfus &
oculos , quam fbla imaginatio ? An for-
te oculis <Sc manibus alienis plus fiditis quam veftris ?
O quam bcnc conf ultum cilet caufa: pauperum fi dives ,
quiiquc fuae potius oetatis pauperes ,

quam pofteritatis
pafceret
Ho m o. Sed nonne Domine monuifti nos alias ,
de co quod fupereft darc elcemofynam ? Quid fi crgo ,
profuiior fim in pauperes in vita: &c ipfe dcmum cgeam ?
Certe nec hoc prudentis fuerit. Dabo ergo tunc cum

mihi fufficict &
fupcrcrit ; hoc autcm primmn in morte
conftabit.
Christvs. Qui pafcit volatilia CoeH & dat ju- ;
mentis cicam ipjbrum , & pullis corvorum invocantibus

eum ,
putas is deferet tc, ii amorc cjus pafcas mein
mcmbris mcis. Modicx fidci ,
quare dubitas ? Nimi-
rum haec eft prudcntia carnis , & riliorum hujus feculi ;
'
at pii qui norunt fidere Dco , liberales funt crga paupc-

'
res , & nihilominus iecuri dc fufficientia propria. Non-
ne dixi , & D.ite & dat non
dabitttr vobis ? , Oiti paitperi , indi-
gcbit. Domno
Ttxner.ttttr & ,
qtti nrf.retttr pattperis , vicifilturfmem
fit.rm reddet Ottiparce femm.it p.ncc &

ei. Ouj ,
nrctet. femin.it
in benediclionibtts de ,& autcm admi-

benedtclionibns metet. Oift
nijlrat [cmen femin.mti &pamm ad manducandum , & prxflabtt ,
nmitiplicabitfcmen veflrttm ? Scc. Quid crgo trepidas , tales
habens repromiflioncs ? Si negotium tibi eflet , cum Iu-

S f 4 d&o
616 P A RAD I S I S E C T. VII.
dceo vel Publicano; & habcrcs chirographum ab eo,cre-
deres ei : & ecce promifla mea conhrmo tibi chirogra-
phomeo,id eft , Scripturamea; & adhuc diffidis ? Sed
efto , liceat fuas cuique necellitates attendere in erogan^-
dis eleemofynis. Non damno ego rationabilem provi^
dcntiam : necjubeo femei omnia profunderc. Quotuf-
quiique vero eft, qui regula re&se rationis, & non potius
metitur neceflaria ftatus
inftincliu carnis vitce ? Hinc &
plurimi iiberales,immo prodigi in feipfos,<Sc res vanas,ac
lupervacuas ; at parci in pauperes & inopes inveniuntur.
Tu vero,quomodo potueris.itaefto mifericors,fi mul-
tum tibi fuerit, abundanter tribue ; fi exiguum 5
& hoc li-
benter impartiri ftude.
Qucecunque vero aliis pro te facienda committere vis f
per te iplum perficere ftude.Nam fi moriens in ceternum
iveris iupplicium (verbapii &
reltgiofe viri loan. Lanjpergh) te-
ftamenti tui apparatus ,

pompa funeralis, eleemolynce ac
facrificia poft mortcm quid conferent damnato ? Hcec
potius, dum vivis,mihi facrifica ; ut non folum a peccatis
libereriSjfed etiam in gratia mea creicendo ad damnatio-
nem non pervenias , ied a peccatis me prsefervante liber
in bonis operibus ad finem uique pericveres.
Age ergo nunc,chariflime,quidquid agcre potes ; noli
confidere iuper amicos , proximos , nec in futururq &
tuam diffcras ialutem,quia citius oblivifcentur tuihomi-
nes,quam ccftimas. Melius eft nunc tempeftive provide-*
re, Sc aliquid boni prcemitterc,quam fuper aliorum auxi-
lio iperare. Sinon es pro te ipio ibllicitus modo , quis
erit pro tc ibllicitus in futuro ? Thomas de Kempis lib. i
Nunc itaque fanus etiamnum ac vegetus eleemofynis

redime pcccata tua. Ambulanti in tenebris plus lucct
fax una quce praefertur, quam plures,quce fequuntur. Da
tua,dum tua fiintjnam poft mortcm,tua alterius erunt,&j
alieni arbitrii, nec tam fideliter difpeniabuntur, quam tu
futurum putas.
Rema-<
:
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. 6i 7

Remancnt in faeculo, mi- cuncla quae feculi fiint, fbla
dcHinctorum comes eft. Si eam neglexcris

fericordia
modo, comitabuntur te forte peccata tua ; eo duccnt &
te unde fubiequentes elccmoiynoe aut alia remedia te
,
educerc non potcrunt. At elcemofyna tcmpeftiva ab

omni peccato Sc a Morte liberat , & non patituf animam
irc in tcnebras ; icd facit invcnire miiericordiam & vi-
tam a:tcrnam. Vcrc bcatus , egenum
qui inteliigit fuper
cc paupcrcm, in dic mala liberabit eum Dominus. Vnde
conridenter , lcd cc vere ajebat illc iervus meus : Num-
quam lcgi mala morte obiiile ,
qui libenter opera miieri-
cordix cxcrcuit. Htcron.
Homo. Vcriifima jflint omnia,qua2 loquutus es Do-
mine ncc habeo quod rcipondcam : quamvis avarus
,
Sc conquifitor hujus feculi , rcgre haec audiat , & triftis
abcat , dicens in corde iuo ; Durus eft hic iermo quis ,&
poteft cum caperc ? iicut divcs illc ,
quem de via perfe-
ctaonis interrogantcm juififti vcndere ,
q;iae habebat , &
dare pauperibus, & iequi te.
Chr t v s. Adco difficile eft divitem eife 8c

i s ,
intrare in. regnum ccelorum. Vae divitibus qui hic ha- ,
bent coniblationcm iuamj ied duri in proximos fuos.

Vcre nihii iniquius quam amare pecuniam. Hi enim &
animam fuam vcnalcm habcnt. Bcatus efle vis? noli abi-
re poft aurum , &
opcs ; ncc fpera in theiauris pecuniae,
Rari talcs funt in tcrris. Sed tu efto unus inter paucos
Tu , inquam , thefauriza tibi theiauros in ccelo , ubi fe-
curus fis a furibus &tincis. Efto, thefaurizent alii in
terra ; & vocent nomina fua in terris fuis ; tibi fat erit,
fi nomen tuum fcriptum fit in ccelis. Qni voluerunt

ex bonis fibi conccifis faccrc fibi nomcn juxta no- ,
mcn magnorum qui fiint in terra & extollere car-

, ;
ncm & fanguincm pcriit memoria eorum cum ibni- ;
tu. Non iic viri milericordiae quorum juftitiaeobli-f

,
vionem non acecperiuit : corum enim nomcn in bene-

Sf y
di&ione
tfi8 PARADISI SECT. VII.
di&ione eft : &
eleemofynas eorum narrabit omnis Ec-
clefia Sanctorum.
H o m o. Inclina cor mcum Deus in teftimonia tua,
& non in avaritiam. Averte oculos meos , ne videant
vanitatem. Imo da , ut videam agnofcam vanitatem &
hanc qua nihil vanius nempc, abundarc ad modicum,<Sc
:
lEternum egere laudem quasrere momentaneam,& con-

:
fufionem lucrari perpetuam.

Pro doclrina hujits Pttncli, de Eleemofynis tempeflivis vide Chry-
fbft. bom. 60. adpop. & 1 8. in Ep. ad Eom. Sed inprimis Balil.
hom. 2. in divitcs avaros. Item Comm. in c. 1 4. Eccli. v. 1 3
§. 8 . Reconciliatio cum inimicis ante mortem necejfar'14.
CH eft
r 1 s t v s. Porro eximium opus mifericordiae
, & ad bonam mortem fumme necefTarium, non
tantum liberaliter donare egenisjfed etiam libenter con-
donare inimicis. Si enim homo homini refervet iram
quomodo a Deo qaaeret medelam ? Tune tam rigide il-
latam tibi a fratre injuriam appendes ,
qui infinities ma-
jorem faepe intulifti mihi ?
Qujd fi brevi citavero te ad tribunal meum, ut fcruter

in lucernis adustuosj quomodo fuftinebis ? an poteris
unum refpondere pro mille ? Mifericordiam itaquc
quam tunc requires a me hanc nunc oftende proximo
,
tuo , eadem enim menf ura remetietur tibi. Quomodo

vero audes clementem me fperare judicem , qui tam iiri-
mitis &
implacabilis es erga confervum tuum ?
Expende diligenter utrumque debitum,& quo tu ob-
noxius es mihi, &
quo proximus tuus tibi.
O quantum hic difcrimen ! fi hoc expenderis ferio
utique faciesilli, quod tibi velles £tme fieri. Relinque
ergo proximo nocenti te, &
tunc deprecanti tibi iblven-
tur peccatatua. Iudicium autem fine mifericordia ei
qui non facit mifericordiam.
H o m o. Fateor Domine in multis te indies offen-
dimus
;
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6i 9

dimus omncs , fed parce mihi Dominc , <Sc non intrcs in
ludicium cum icrvo tuo quia non juftificabitur in con-
,
lpectu tuo omnis vivcns. Si cnim iniquitatcs obiervavc-

ris Dominc , quis luftincbit ? Dimittc mihi clcbita mca
egolibens amore tuicx animodimitto omnibus dcbi-

toribus mcis. Sic cnim mori docuifti mc tu ipfc moricns
in Crucc,quando pro inimicis &: tortoribus tuis Patrcm
prafti , &
pro nobis omnibus , cum adhuc inimici efle-
mus,morivoluifti.
§. p. Repctita exhort.xtio ad curam bene moriendi.
CH r i s tv
pie bcatcquc moriendi.
s. En habes , mi homo , doctrinam
Faccrgoapprehendas di-
fciplinam iftam in tcmporc ; nc ii quando irafcatur Do-
minus , pereas de via jufta. Niliil lic tua rcfert , quam ut
fcias benc mori ; f uturus fcilicct cx hoc vel mifer , vel ,
bcatus m omncm xternitatem, prout mori te contigerit.

Ad hoc autcm ut bcne mori poflis nihil xquc necefla-
, ,
rium, acbcnevivcrc: ad utrumquc vcro cgovitamtSc ,
mortcm mcam impcnditibi. Trigintaenimtribus , 8c

amplius annis intcrris vifus & cum hominibus conver-
iatus um, cxemplum tibi rclinquens, ut iequaris vcftigia
f
mca. Sanguinem ego iudavi pra; timore 6c anguftia mor-

tis; ut non eilct cur tu mortem timercs. Mortem deni-
qucipfamfuftinui ut dcbito mortis ostcrnae, quo tu ,
tcncbaris libcr effes. Vide homo, quantum laboraverit

,
pro tc Deus tuus. Certe nec in omni mundi fabrica

tantum fatigationis adfumpfit. Illa cnim dixit faclia , &
iunt, mandavit &z crcata unt. At vero hic Sc in diclis fu-
f
ftinui contradictorcs ; & mfiictis obfcrvatores ; Sc in tor-

mentis illuforcs ; (Sc in morte exprobratores , &c haec omnia
propter te. Ecce quomodo dilexi tc. Vide ergo qualiter
tc vivcre ,
quomodo mon oporteat , ut non percat in te
tantum prctium redcmptionis tuas, & fruftrentur omnes
labores mei,
Homo,
62.o V A R A D I S I S E C T. V 1 1.
H o m o. Dignus plane eft morte qui tibi Domine ,
Iefu recufat vivere : Valde omnino mihi amandus es ,
Eer
quem ium & vivo, nunc & aeternum. Quid retri-
,
uam Domino.pro omnibus quce retribuifti mihi? Non-

ne fi conferrentur in me omnes vitae filiorum Adam : <3c
omnes dies faxuli , & labores omnium hominum

,
qui
fuerunt,iunt,aut erunt,nihil effet ad comparationem eo-
rum ,
quce fecifti pro me. Sicut exaltantur cceli a terra
fic exaltata eft vita tua, a vita noftra ; & tamen illa pofita
eft pro vita noftra. Cum ergo tibi Domine , donavero
quicquid f um , quicquid poiTum , nonne iftud eft iicut
ftella ad fblem, gutta ad fluvium , lapis ad montem , gra-
num ad acervum; fed quse proportio finiti acînrinitum ?
Non habeo nifi minuta duo Corpus & Animam vel ,
•
potius unum minutum Voluntatem meam & non da-

, :
bo illam ad voluntatem illius ,

qui tantus tantillum tot
tantiique beneficiis praevenit qui toto fe totum me ,
comparavit ?
Inclina ergo tibi Iefii , modicum id , quod me di-
gnatus es effe , atque de mea mifera vita , fufcipe obfecro
refiduum annorum meorum. Pro his vero,quos vivendo
perdidi, quia perdite vixi, cor contritum humiliatum, &
6 Domine,non defpicias. Dies mei ficut umbra declina-
verunt , &
prscterierunt fine fructu impoffibile eft , ut :
revocem eos. Placeat ut recoeitem tibi eos in amaritu-

dineanimae mea;. Demum vero ad hoc tantum, precor,
da mfhi beate morijUt mifericordias Domini in seternum
cantare valeam.
CHr i s t v s. Ego calamum quaflatum non con-
tero, & linum fumigans non extinguo. Tantum efto ri-
delis ulque ad mortem. Non enim deledor in perdi-
tione morientium. Revela Domino viam tuam, & fpera
in eum,& ipfc faciet : iine quo nec capillus de capite tuo
peribit.
§. 10. Re-
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 62.1
§. 10. Refignatio fui omnbnodu in Detim.
HO M o. Confcius cgo ,
tux,in pace in idiplum dormiam c\: requieicam,nec

Domine
amore vita? , nec timore mortis anxius. In manibus tuis

; tantae charitatis
fortesmeae. Ia&oiuper te , Domine , ornnem curam

mcam, quoniam tu iollicitus es mei; & omnes capilli ca-
pitis mci numerati lunt coram te. Conftituifti mihi ter-
minos, qui praeteriri non poterunt.
Dominus es ; quod bonum fuerit in oculis tuis, fac,&
quisfum ego, ut dicam tibi cur , ita facias ? Nunquid lu-
tum dicet tigulo, quid facis figmentum contradicet
? aut
ficlori luo ? nunquid enim nos in manu tua , iicut lutum
in manu figuli ? Itaque voluntas tua, mea crit.# Si vis me
vivere, paratum cor meum Deus, fed auge gratiam,ut fi-
delius tibi icrviam : Si jubes mori, paratum cor meum ,
fac tantum pace in rccipi fpiritum meum. Tu mihi o

Chiifte , Vivere es , 8c Alori lucrum. Si quidem vivere
diutius dabitur , vivam tibi leu gloriae honori tuo. Si &
mori me volueris , mors mihi in lucro erit : coniequar
cnim &comprehendam te,quem hadcnus quxrit di- &
ligit anima mca. Itaque fi ambulem in medio umbrse
mortis, non timebo mala,quoniam tu mecum es. Sufci-
pc me lecundum eloquium tuum ,
( dixifti enim , Nolo
mortem pcccatoris) Sc vivam & non confundas me ab
;
exlpe&ationc mea. Hanc unam vero gratiam peto &

,
exlpedto a te Domine , ut quandocunque me mori vis ,

fcu hodie , ieu cras ; in medio annorum, feu in ieneclute
>ona , des faltem in gratia tua mori. Illumina oculos
icos,nc unquam obdormiam in morte; nc quando dicat
inimicus meus , Praevalui adverfus eum. In manus tuas
Domine commendo fpiritum meum redenufti me Do- :
mine Deus veritatis. Tuus fum Domine feu vivens, ieu ,
moriens. Fiat in me voluntas tua : fed ne permittas in

aeternum me feparari a te, 6 Deus meus 6c omnia.
Ecce
Ecce habes,pie Lfc7or,Dodrinam bene moriendi : Seu qttafi
rcmotam Vr&parationem ad mortem ; Sed cum primis neceffariam
ei , qui vult bene mori. Vropinqua puparatio confiftit in aclibus &
exercitiis viva Fidei, Spei,Charitatis,ch\ Et inpio ufu Sacra-
mentorum ftdeft Pcenitentise , Euchariftice
, Extremas &
n
Vn£tionis. De his vide Exercitium in Oratione Dominica
aliaque fecunda parte hujits Seciionis.
W
MEDITATIO C
In Orationem Dominicam
A P. II.
b
Acconjmodata ad Cultum & Venerationem BeatifT.
Virg. Deipara:. i;
Vater nofter qui es in coclis.
Olefii Verbum & Filius Vnigenitus iEterni Patris ,
qui cum effes in forma Dei & in finu Patris, non ,
rapinam arbitratus es te cequalem Deo , temetipfum

exinanifti, de ccelo in terram veniens , & Virgi-
illibatce
nis uterum ingrediens , Filius hominis , & frater nofter [:
fieri dignatus es ;immo fervi formam accepifti ficque ,
in terris vifus , cum hominibus converfatus & falutcm ,

10
noftram operatus es in medio terras. Et demum con- ™
fummato Redemptionis opere , reverlus es ad cum qui

mifitte; ut nos quoque in ccelum reciperes , haeredes' K
quidem Dei, tuos autem cohceredes.

Itaque per Matrem tuam , 6 Iefu, accefTum habeamus
ad te, qui pcr ipfam datus cs nobis. Excufet apud te, in-
tegritasejusculpam noftra? corruptionis : humilitas &
ejustibitamgratanoftrae veniam impetret vanitati ; 8c
Juperbioe copiola charitasejusnoftrorum cooperiat mul-
titudincm peccatorum : 8c foecunditas ejus gloriofa fce-
cunditatem nobis conferat meritorum. Inprimis vero
rogamus per ipfam, ut
Santli-
,
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. £23
S.iuclificetur nomen tumn.
Magnus cnim cs Domine,& non

laudabilis nimis: fed
cft fpeciofa laus in ore peccatoris. Ergo fuccurrat inopia:
& indignitati noftrx Virgo Deipara Mater , inquam , ,
tua. Nam ii a laudato laudari , ca dcmum vcra laus cft

hominum imo quis Angelorum ad fanctificandum
quis ,
Nomen tuum tam erit idoncus ac fanctiflima Matcr ,
:ua ?
Et eccc , Magnificat anima ejus Dominum ,

quia fe-
:ifti ci , & pcr cam nobis magna ,
qui potens es . & fan-
ftum Nomcn tuum; ut beatam modo dicant eam omncs
ecncrationcs. Haeclaus gloria Matris rcdundet ii\ &
ilium. Et dum Matris tam admirabilis nomen ma- &
taalia omnis celebrat Ecclelia; Nomini tuo, 6 Iefu, de-
ur glovia, ut flumina ad locum , unde exeunt , revertan-
ur 5 Cv itcrum fluant ubcrius.
O Icfu Fili David ,

qui natus es Rex Iudxorum de
vlaria Virgine , Cceli Rcgina , ut nos Rcgno extorres
educcres , & Rex efTes iuper nos , regnaturus in do-
no Iacob , cujus Rcgni non erit finis. Quandocmm
>lacuit regix clcmentiae tuce viiitarc plebem fuam , a
ma diu clongata fuerat ; haecfbla Virgo digna invcnta
«uit , in cujus virginali aula , tu Rex Rcgum a regalibus
edibus vcniens , thronum tibi , & primam manfionem
ntcr filios hominum cligcrcs. Illud itaque Regnum no-
*is adveniat , cujus ut nos cohaeredes efficeres , ingreflus
s uterum Virginis , & exinanifti temctipfum formam
ervi accipiens
; in qua contumclias, injurias, flagella,&
nortem dcnique Crucispati voluifti, &ita intrarein
;loriam tuam. O Rex gloriae, deftruc regnum peccati &
iatana»; & regna in nobis modo per gratiam ut demum ;
ios tecum rcgnemus in gloria.

Fijtt
<*24 PARADISI SECT. VII.
Tkt voluntas tua.
Fac nos, 6 Domine, prompte Sc alacriter tuae obedire

voluntati; idque exemplo Matris tux quae ad infblitum ,
Angeli conipedum,& affatum turhata quidem cft ; mox

tamen voluntati tuae fe promptiflime iubmiiit , dicens
Ecce Ancilla Domini , fiat mihi fecundum verbum tuum. Immo
& tuo ipfius exemplo,qui etii verus Deus,tamen paruifti
Matri, necnon Patri Nutritio tuo; Et eras fubditus illis.
Nonne Deo fubjecfca erit anima mea imo etiam homiiil ,
propter Deum, quando 8c Matri Dei , ipii Deo, nihil &

prius fuit quam parere.
Vanem noflrum quotidianum.
Tum Corpori tum Animae neceflaria de manibus

,
tuis exipe&amus. Scis enim 6 Pater quia his omnibus ,

,
indigemus. Sed &

Mater tua noftri follicitapro filiis
fupplicat. Nam uti quondam in nuptiis inopiam Sponfi
& Sponfse non diflimulat ; ita &c noftri quoque curam
gerit tibique penuriam miferorum fuggerit. Audi 6 pie
,
Iefu intercedentem pro nobis. Tune qui mifertus fuper

turbas , tot millia faepius fatiafti , nobis per Matrem ro-
gantibus Panem negabis ?
Sedecce Panem, quem inprimis defidero , illa ^

ipfa Mater tua coxit in utero fuo. Memento Domine
quia caro es de carne ejus, in Bethlccm , id eft, in Domo
Panis , genitus ; &
per eam in prxfepio , velut pabulum
jumentorumrepofitus. Etanut jumentum fi&us ego
ium antc te. Quis det mihi frequenter competenter &
edere de fru&u iilo ventris , quem terra illa benedi&a
quae omnino inculta nec fofla , nec feminata , de lolo ro-
re cceli germinavit, Panem Angelorum, alimoniam vittB
aeternae. Pafcc me pro neceflitate corporis , fed inprimis
animae, qui das eicam omni & pullis corvorum in-
carni,
vocantibus te. Aperis manum tuam & imples omne ,
%
animal benedi&ione. Et
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6z s
T.t dimitte nobis debita.
Nam grandi debito tibi nos obftri&os fatemur,&: pluf-

quam deccm millia talentorum tibi debemus. Heu bone
Iefu,folvendo non fumus. Sed apud te Domine,miieri-
cordia. Et ecceAdvocatam pro nobis apud te Matrcm
tuam. Ncmo enim ad hoc tam idoneus , ut ha?c Mater
amantiflima , Mediatrix noftra, per quam primum fufce-
pimus miiericordiam tuam Deus. Haec eft illa,in qua in-
icftimabile opus miiericordia; quod prasdeftinafti 6
Deus ante iecula tn rederaptionem noftram primum a
, ,
temundi Artirice tabricatum eft. Hasc eft illa m cujus ,
Utero lalus niundi initiata eft. Ibi ruptus eft paries inimi-
citiarum, quem intcr Ccelum &c terram Protoplaftorum
inobedicntia conftruxerat. Ibi confcederata fimt terre-
nisccelcftia, <Sc obviavcrunt iibi in oiculo pacis Miferi-
cordia 6v Veritas,quando in unam candemque perionam
concurrerunt divinitas & humanitas. Itaque quime-
dianteMatre tuadignatus es ficri particeps inrlrmitatis
8c miieria? noftra; , ipfa quoque intercedente participcs
nos fac pietatis ac miiericordix tux. Audi dulciflimani
Matrem tuam 6 Iefu nec cnim decct ut confundas fa-
, ,
ciemejus, aut quidquam deneges Matri tua?. AudiiSc

ralva nos Iefu, pro quibus Virgo Mater te orat.
Et ne nos indiuas in tentationem.
Timemus enim , ne ficut ferpens Hevam feduxit aftu-

ia fua,ita corrumpantur fenius noftri.Verum id nos fb-
iatur, quod divina fapientia jam olim,id eft,mox poft in-
liClam plagam , faluti noftrx proipicicns , inter fer-
.icntem & iemen muiieris inimicitias pofuerit ; ipfa ve-
o caput ferpentis,per femen,feu frudum ventris tui con-
riverit. Nam ut culpam,qua? fuggeftione ferpentis irre-
>fit in mundum , expiares , de Virgine immaculata , in
jua nihil fuum malignus tentator invenit , nafci voluifti.

Tt Per
6z6 PARADISI SECT. VII.
Per hanc itaque rogamus , 6 Iefu , contere Satanam fub
pedibus noftris Elide omnes tentattonum vires ,

: ver- &
f utias , ne quando dominentur nobis inimici noftri. 11-
lumina oculos meos , ne unquam obdormiam in morte
peccati ; ne quando dicat inimicus meus , Prasvalui ad-
verfus eum.
Sed liberanos a malo.
Quodcunque tandem illud fit quod animae detri- ,
mentum vel laluti diicrimen adferre poflit. Nam ut a

,
corporis malis & incommodis omnino vivamus immu-

nes ; vix id audemus petere aut fperare cum id ne qui-, :
dem chariilimas pariter & innocentiflimoe Matri tua;

conceilum fit. Nimirum peracerbus illedoloris gladius
transfigere debuit animam ejus Crucis tuas Sc ipia Ma-. :
ter tua confors efle debuit. Et quis noftrum hic efTe vo-
let eximius ?
Ergo malum ,
quodcunque nobis evenire voles , fao
ne noceat animce. Sic potius nos noftra rege, ut omnia &
nobis cooperentur in bonum. Vnde ficut jam moritu- ,
rus Matris geffifti curam , eam dilecto commondans

,
Difcipulo j fic nos Matri per ipfam tibi commenda-

, &
tos fove uc protege 1 ub umbra alarum tuarum ; ut non
,
accedat ad nos malum ; &flagellum non appropinquet

tabernaculo noftro. Amen.
M E D I T A T I O
In Salutationem Angelicam.
Oft Orationem Dominicam , frequentior ufus Saluta-

tionis Angelicas jampajfnn inter pios fideles obtinuit; quam
recle & merito , oftenjum eftfepius : & res ipfa convincit. Efto
ringantwe invidi ; cavillentur Mariomaftiges , & impii ; nobis non
potcft non vehementer probari mos Virginem falutandi & orandi
formida ,
qu£ Cceh allata eft per Det Nuncitmi ; immo , qiu
Deum
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. 627
Deum babct atiiiorem ; nam injiruilum a Dco veritjfe Leg.it um
bunc, qitis dttbitet ?
Sic crgo ett.irn bodie merito reiieqtte bonorabitur Vtrgo ,

qttam
Detts ohm tta voltiit bonorare. Sed age , p.tucis monflrcmtts ufum &
fcopttm Salutat. Angel. Namfuccinila verbu , jedprsgnans my-
Jhriis , majoremftti , toties repetita , dabit gujhtm , fi rv.mmetur
pattlo dihgentitis.
Nibtl quidern tam dignttm ac converitens Homirit Cbrfliano ,
qttam Rcdemptionis memoria: At cttm flu&pia acfrequens

prtmum cy pr.uipiutm itlms myflerium fit Incarnatio Filii Dei j
banc ipfam vero niiffa c&iitus ad Virginem iegatione perficere Jia-
ttterit Divina Sapientia ;
quvs neget , decens effe , & gratum Deo
pietatis officittm , illa ipfa Verba ,
qutbus tantum Myfierium , (per
totjamjecula exfpeiiatttm , tot tantifque fujpiriis defideratum ) ab
Angelo nnncuri volttit , crebro revolvere : adeoquc Salutationem ,
qua Legattts e Ccelo mtjfus ,

primttm compellavit Vtrginem tanto de-
Jimatam Opeii , in delttits babere ? pr&Jertim cum idfiat , ut Sa-
lutando Virginem a Deofic pr&dikiiam , cy ckii.tm ex ommbus
tnMatrem, benelicium pr&cipue Redemptionis noflr&, &
Dominica: Incarnationis cpusgrat.i mente rccolamus.
Poi-ro dumpie Jaiutamtts Virginem ,
qtitd m falutationis ab
ea exjpeclemtts vtcem ? Nimirumfiilutanubus vtctjfim referet falutis
optattonem , attt potitts opem. Quomodo eritm Mater in devotos

Clientes , Filiifuifuturos cob&redes tam benevola , matcrna fupef
,
eos conrinere poterit vifcera , pr&fertim quando gratam tanti Myfle-

rii , m ipfa oitmperaili, memoriam ingerimus? tunc , fane , ad
fruiius cr bertcftcia ejtis in nobts promovenda fuppitci preceFtiium
: compellare gaudebit.
Qutd eritm gratitts clementijfitm Matri ,
quam fi id nobisobti-
rteat ,
propter qttodfaiia efl Dei Mater ; feu , cujus caujjafaiius efl
tn ipfa Deus bomo ? Trttfira atttem & tpfa Det Mater , & Deus
bomo ; fi bomo nonfteret dtvin& confors natur& , feu composfaiuits.
Hoc ut avertat Detts, rogemus per Matrcm, ftlutantss eam ex aritmo,
Tt z Ave
6z% P A RAD I S I S E C T. VII.
Ave Maria.
SAlve & gaude 6 beatiflima , purklima , & digniflima

Virgo Maria ! 6 praeclara Stella Maris ,
quae clarius
ceteris fulges fideribus in tenebris hujus feculi : quas tam
honorifice ialutaris ab Archangelo ccditus ad te miifo -,
&ab Eliiabeth cognata tua , Spiritu inftru&a divino

& nunc quoque ab omni congregatione fidelium tui A-
moris &
Honoris defiderio : Ecce laudo ac faluto te, &
gratulor tibi, 6 fan&iflima Virgo Sc Mater Et in te lau- :
do Deum Patrem , qui Filium fuum unicum , fecit &

tuunij unaque noftrum omnium Fratrem. Laudo Deum
Filium , qui te fibi elegit in Matrem , ut per te fe nobis
exhiberet Salvatorem. Laudo Deum Spiritum S.qui hoc
opus inefFabilejin utero tuo,virtute fua mirabili conium-
mavit.
Gratia plena.
IRa & maledidio in omnes Filios Adce. Tu autem in-

venifti gratiam apud Deum: imo gratia plena es; omni
vacua vitio , &
cuncT;is virtutibus , ac donis gratiae re-
ferta. Quid mirum , fi gratia plena ,
quando plenitudo
divinitatis in te habitavit corporaliter ? cum ipfe Fons
gratia; & falutis aud:or , tibi fbli fefe penitus infudit > 8c
per te velut rivum feu canalem in omnes effundi voluit ?
Ca^teris quidem San&is minore menfura data eft gratia
Etenim nonnullos
tibi ipfa fe infudit plenitudo gratiae.
quoque plenos gratia legimus 5 fedtuplena, valdediffe-
renter & praecellenter ab illis. majora Nam ubi vafa &
minora implentur ; omnia quidem plena ; Scd ibi tamen
major abundantia liquoris, ubi major capacitas vafis. At
quanta haec fuerit in te , ut caperes Deum , quem totus
non capit orbis > ut, inquam, effes Dei Mater, Ccelorum
Regina , Angelorum Domina , Hominum Mediatrix &
Advocata ?
Ad
;
,
^DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6i 9

Adquid wcro plena, nifiutinnos quoque redundes ?
Vtinam derivcntur aqua: tuce foras : fluant in nos aroma-
ta illa , chariimata fcilicet gratiarum , ut de plenitudine
tanta nos omncs accipiamus.
Sit pietatis tua; 6 Virgo beata ipiam qua plena es
, ,
, ,
gratiam dirFundcre,ut redundante benignitatis tiue vcna,

accipiant rei veniam, medelam a?gri, puiilli corde robur,
afflier.iconiblationem, periclitantcs opem &liberatio-
ncm Vtinam vcl guttulam ego merear de plcnitudine
:
tanta, ad rigandum iiccum aridum cor meum, &

Domintts tecum.
ODivcs & beata poileflio, cujus Dominus Deus

cjus ! Quid ibi non iit boni , ubi adcft Dominus
fons ipie totius bonitatis ? Vtique cum Dei fint omnia
poflidenti Deum nihil dcefle poteft. Vere tecum Domi-
nus ,
qui cum juftis omnibus : tecum vero multo excel-
lentius ,
peculiarem providen-
per ipecialem gratiam, &
tiam; tecum in animo , tecum in utero. VirtusAltii-
iimi (Dei Patris) obumbravit tibi. Spiritus S. iupervenit
in tc. Vcrbum caro faclrum prodiit ex te. Dominus te-
cum ; & in te , uti Rex in Solio , iponfus in Thalamo ,
Amicus intimus in amico j fmo multo intimius , ar- &
d:ius. Fac 6 Domina ut mecum iit Dominus per gra-
, ,
tiam, qui tecum fuit pcr arcliiilimam amoris unionem,&

corporis pra;fentiam Omnia haud dubie aderunt bona,
:
qucm penes erit Dominus nec ulla timebo mala fi me- , ,
cum fuerit Dominus.

Benedicla tu m mulieribus.
VTique benedida in mulieribus ,
qusefblaplacuifti
fummo Regi ex Merito benedida
tot millibus.
1
qus tot votis &

iufpiriis expetita tot ieculis expeda- :
'
ta tot vaticiniis prjenunciata. Vere benedi&a in mulie-
,
ribus , quoe a communi maledidione , conditione &

Tt 3
mulie-
6$o PARADISI SECT. VII.
mulierum eximia ; ita ut nec fterilis mancas , nec virgi-
nitatem perdas, nec cum dolorc parturias.
Cseterum dura neceilitas, & grave jugum fiiper omnes
alias filias Evx ; fi fcecundae , foedantur & cruciantur.
Gen. 3. fifteriles, maledicuntur. Exod.2.3. Tuiimul&
fcecunda , & munda & cruciatus expers
; , maledictio-
nem Evx convertifti in benedicf,ionem.
Maledicfa olim terra in opere Praevaricatoris ; quoe
etiam exercitata ipinas &tribulos germinat heredibus
maledidionis. At nunc benedida terra in opere Red-
emptoris , quae remiilionem peccatorum , fructumque
vitas parturit univerfis ; &
filiis Ada? fentcntiam origina-
lis maledicti diifolvit.

O Benedicla utpote Mater Filii , in quo benedicen-
,
tur omnesGentcs; &

hinc beatam te quoque dicunt
omncs generationes , quia fecit tibi magna qui potens
eft. Concipis enim , icd iine concupiicentia : gravida
es , ied non gravata. Paris , ied fine triftitia. Neicis vi-
rum , &
giguis Filium. O qualem Filium lllius fis ve- !
raMater, cujusDeus eft verus Pater ; Deumparis, &

de Deo concipis ; Virgo fcecunda ; cafta puerperaj
Mater intacta : Quid ni ergo Benedi&a tu in mu-
lieribus ?
Et benediclus Fruclus ventris tui lefus.
BEnedictus , inquam , quia auclor gratiae , fons &

omnis benedictionis , in quo benedicta: iunt omnes
Gentes. Hunc in te benedicimus laudamus o Virgo & ,
bencdicla quem etiam iolum iuper omnia laudat

, &
magnificat anima tua, quia magna mirabilia hsc, quae &
miramur &
veneramur in te , fecit tibi , qui potens eft
liiper omnia, Benedi&us Deus in iecula.
Eva fru&um mortis comedit; nos quoque peremit: &
Tu frudum vitae mundo protulifti, & ecce reviximus. O
beatus venter 5 cjui talem nobis fru&u. portavit & pepcrit.
Las-
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. 6$i
Laetaris 8c epularis hodic 6 fan&a Parens, fed in fpe-
,
cie altera de fructu ventris tui. Eja Matcr , faturare glo-

ria Filii tui ; fed dimittc reliquias tuas parvulis tuis. Tu
jam ad menfam Domina 3 nos fub menfa catclli. Sicut
oculi ancillaej iu manibus Domince iux ita animce noftras ,
famelicx de tc praeftolantur alimoniam vita;. Per te fru-

ctum communicavimus in menfa pradentium my-
vitce
ftcriorum ; pcr tc cundem Fructum vitae communice-
mns in menia pcrcnnium gaudiorum , Iefum benedictum
Fru&um vcntris tui. Amcn.
Deufu Sc Elogiis Salutationis Angelkd. Vide in V 1 A-
tore noftro Chrifiiano f iiaviffima vcrba Thomt de Kcmpis
Par. 2,pag. 174.
Htc ?ws paulo , quam ferebat infiituttim , prolixius , ingratiam
corttm, quibus nonfapit totics rcpetttum , Ave Mar i a.
P a v l v s V. Pontifex conceflit recitantibus
Ave M
a r 1 a ad horx pulfiim centum dies in- ,
dulgcntiarum.
C a p. III.
L I T A N I JB
De B. MARIA Virgine,
cx Scriptura Sacra \
Vleraque fenfu allegor. & accommod.

7" Yr 1 e Eleison. Chrifte eleifon.
IK Kyric eleifon.
Chriftc audi nos.
Pater de ccelis Devs, miferere nobis.
Fili Redcmptor mundi Dcus, mifercre nobis.
Spiritus S. Deus, miferere nobis.
Tt 4 S.Ma-
6$z P A R AD I S I S E C T. VII.
«S. Maria 1
S. Dei Genitrix
S. Virgo Virginum
S. Maria Mater Viventium Gcn. 3.
S. Maria ab aeterno ordinata Prov. 8.
S. Maria gloria Ierufalem ludith.if.
S. Maria Patribus promifia Ifa. 7.
S. Maria myfticis miraculis praefignata Exo.-$,cjrc.
S.Maria Oraculis propheticis prasnunciata, Ifa.7.

S. Maria caput Serpentis conterens , Gen. 3.
S. Maria ex ftirpe David progenita Matt. 1.
S. Maria ftella Iacob , Num. 24.
S. Maria tabernaculum Dei cum homini-
bus, Apoc. 21.
S. Maria Lilium inter Spinas Cant. 2.

S. Maria rubus ardens incombuftus O Exod. D #
""
S. Maria vellus Gedeonis Ittd, 6.
S. Maria thronus Salomonis >3 2 Reg. 1
S. Maria mulier fortis , g Vrov. 31.

S. Maiia univerfas filias fupergrefla , v-.lbid.
S. Maria fpeculum fine macula , '

Sap. 7.
S. Maria ftella matutina , Eccl.

f.
S. Maria Aurora confurgens , Eccl. 6.
S. Maria ele&a ut fbl Cant. 6,
S. Maria Caftrorum acies ordinata , Ibid,
S. Maria Turris eburnea , Cant. 7.
S. Maria favus diftillans Cant. 4.
S. Maria Hortus conclufus , Ibid.
S. Maria Fons fignatus , Ibid,
S. Maria puteus aquarum viventium Ibid.
S. Maria jufto Iofeph defponfata Matt. 1.
S. Maria inviolabile virginitatis propofi-

tum amplexa Luc.i*
S. Maria ancillam Domini,ad obediendum
ei,teprofefla, LUC. I.
S. Maria
i
,,, ,
, , , , , , , ,

B. Maria ab Angclo honoriricc ialutata , Lnc.i.
m
")
S. Maria gratia plena

S. Maria inter mulicres bcncdicta , Ibtd.
S. Maria a Spiritu S. obumbrata libui. ,
S. Maria fcemina circumdans virum ler. 31.
S. Maria Mater Domini Luc. 1.

S. Maria Matcr vcri Salomonis , A:L*ff. 12.
S. Maria mulier amicta iblc v4/W. 12. ,
S. Maria Eliiabeth cognatam vifitans L#C. I.

S. Maria terra benedicta germinans Salva-
torem J 47- A
S. Maria porta foli Principi pervia ,
S. Maria Virga Aaronis florida N«w. 17.
S. Maria Mons de quo iine manibus abf-
,
f ciffus eft lapis Dan.2.

S.Maria cum fponfblofcph inBcthleem
profe&a T3 Luc. 2.
S. Maria Filium enixa in prxfepio re- r o
, &
clinans g Ibid.
S. Maria puerpera , a Paftoribus Magis ST.Ibid.& &
'
viiitata Matr.z.
S. Maria Filium juxta lcgem circumcidi
fnftinens LUC 2.
S. Maria legi Purificationis fponte te fub-
jiciens Ibid.
S. Maria in jEgyptum cum Filio & Spon-

fo profuga Uatt. 2.
S.Mariacx Êgypto in terram Ifrael rc-
verfa, Ibid.
S. Maria qux Filium triduo dolens quaefi-

xm ,
Luc.2*
S. Maria quae Filium in Templo gaudens
invenifti ibid,
S.Maria nuptias prxfentia tua , unacum

Filio honorans ? loan. 2.
Tty S. Maria
tf
3 4 P A R A D I S I S E C T. VII.
S. Maria Filio defe&um vini in Nuptiis^
iniinuans Luc. 2.
S. Maria quoe ftabas juxta Crucem Filii Q loan. 19.
S. Maria dilecbo Difcipulo commendata, J£ loan. 19

S. Maria doloris gladio transfixa ^ o Luc. 2
S. Maria Spiritu S. in die Pentecoftes re- 3
o
pleta P.Aclor. 1.
S. Maria, quae cunctis generationibus bea-

ta praedicaris j Luc.i.
Per aeternam ele&ionem tuam in Matrem Filii Dei, ~)
Per amorem Filii tui unigeniti

Per gaudium Angelorum in Nativitate Iefu Filii tui
jubilantium
Per Sanguincm ejus tenellum ,
primum in Circum-
cifione fiifiim
Per dulcedinem ambris , quo fovifti Filium irifan-
& virgineis uberibus la&afti
tem,
Per adorationem, & myftica munera Magorum
Per oblationem Filii tui in Templo , a>
Per affectus amoris, gaudii, gratitudinis, admiratio- O
CfQ
nis, laudis &c. quos vifis tot Filii mirabilibus
,
concepifti
Per omnes anguftias moleftias , incommoda quce >1
, , P
primum in Bcthlehem , cum non effet tibi locus C
Br
in diverfbrio, deinde fugicns in iEgyptum exper-
c
ta es
Pcr humillimam obedientiam Filii, qua tibi & Iofe-
pho fiibditus erat
Per dolorem materni cordis quo abeuntem ad Paf-
,
fionem Filium profecuta es ,

Per gladium acerbiflimi doloris , qui fub Cruce Filii
pertranfiit animam tuam

Per gaudium ex Refiirreclione Filii perceptum ,
Per inaeftimabilem exultationem cceleftis curiae in
AfTumptione tua 3
Vt
, , , , , .
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6$f

Vt Filio tuo nos commendare <Sc reconciliarc di-1
gneris
Wt promptam Filio tuo in omnibus parendi volun-
tatem nobis obtineas ,
Vt in neceilitatibus cv anguftiis noftris Filii tui cle-

mcntiam nobis exorare digneris ,
Vt in omni tnbulatione vinuin divinas coniblationis
o
nobis impetres Qg
Vt nos tanquam Mater filios tenellos continuo fo- ^ 3
c
vere, ac protegcre digneris
Vt nobis in horis mortis adiiftere , ac ferpentem I
calcanco noftro inliuiantem reprimere digne-
ris
o
Vt oculos tuos miicricordes ad nos Advocata noftra
convertas
Vt fru&u vcntris tui nos aeternum frui facias ,
Agnus Dci cjiii tollis pcccata mundi, &c.

Pater Nofter. Ave Maria.
ir. Dignare me laudarc te Virgo iacrata.
^. Da mihi virtutem contra hoftes tuos.
ir. DirTula eft gratia in labiis tuis.
r^. Propterea bencdixit te Dcus in aeternum.
ir
. Poft partum Virgo inviolata permaniifti.
R;. Dei Genitrix interccde pro nobis.
ir. Dominc cxaudi orationem meam.
!
iy. Et clamor meus ad te veniat.
Oremus.
PRotcge Dominc famulos tuos fubfidiis Pacis , &

B. Marise icmper Virginis patrociniis confidentes , a
cunclis hoftibus Sc pcriculis redde iecuros.
Conccde nos famulos tuos quadumus Domine , per-
petuamentis 6c corporis lanitate gaudere &glorioia ,
B. Marise iemper Virginis intcrceilione a pra:ienti libe-

rari triftitia, 6v aetcrna perfrui iaetitia.
Acun-
6^6 "PARADISI SECT. VII.
Acun&is nos quaefumus Domine mentis corporisj &
defende periculis , intercedente B. &
glorioia fera- &
per Vtrgine , Dei Genitrice Maria , cum beatis Apofto-
lis tuis Petro &
Paulo, atque beato N. omnibus Saa-j &
&is , falutem nobis tribue benignus pacem , ut de- &
ftructis adverfitatibus , & erroribus univerfis , Eccle-
lla fecura tibi ierviat libertate. Per eundem Dominum
noftrum.
C A P. I V.
ROSARIVM DEIPARiE
V I R G. M A R I I.
Ex Fita (jr Blogiis ejufdem.
ADM o N i t i o de fequentis Roiarii

fcopo & ufu.
Vltam Cbrifli Salvatoris Rofarh Bhytbmico ; &grata adufuni

quotidianum mcthodo , digeflam babes Seft. 6. Similem ope-
ram beatijjimt Redemptoris Matri , ejufque Cultoribus non ingratam
fore ratus,fequens Rofarium adomavi.
In utroque hoc potijjimum fbeftavi , ut Cbrifli , & matris ejus
Mark vitam ac Elogia prtcipua, velut unofafce & intuttu tibipone-
rem ob oculos ; & devotis pariter meditationtbus , & piis affecttbus
materiam fuggererem.
Tu itaque alternis pk mentu exercitiis Chriflum & Chrifti Ma-
trem cole : Gratior autem ipfls, aut utilior tibi cultus non erit, quam
ft imitari ftudeas ,
qttos colis. Vr&dara utrobique omnium virtu-
tum exempla fulgent ; eaque pajjim Rofarium utrumque fatis
indicat.
De Cbrifti vita ac virtutibus , tum meditandis , tttm imitandis ,
babes Seft. 6. Sed nunc quid potijjimum in Cbrifii Matre mirc-

ris , ac imiteris, id malo ut ex mellifltio Ambrofiioredifca:. Sit
vobis (inquit tlle) tanquam m imagine defcripta Virginitas,
Vita-
;
DE B. V. MARIA, &
BEATA MORTE. 6 37
Vitaque B. Mariae de quavelutipeculorelucetipecics
,
caftitatis , & forma virtutis. Hinc iumatis licet exempla

vivendi , ubi tanquam in exemplari magifteria expreila
probitatis, quid corrigere, quid eifugere,quid tenerede-
teatis , oftendunt. Virgo erat non iblum corpore , ied
etiam mente , corde humilis , verbis gravis , animo pru-
dens , loquendi parcior , legendi ftudiofior, intenta ope-
ri , verecnnda iermone , arbitrum mentis, iblita non Iiq-
minem, ied Deum quserere.

Nihil torvum in oculis , nihil in verbis procax , nihil
in actu inverecundum. Etpoft multafubdit ;
Talis denique fuit Maria , ut ejus unius vitaomnium
fit. Si igitur au&or non diiplicer
difciplina opuspro- ,
bemus ut quicunque ejus optat pnemium imitetur

: ,
exemplum &c. U&c Ambref. lib. 2. de Virgimbus.

,
S. BeRnARd vs Homil. 4 fuper MifTus.
Ne avertas oculos tuos a fulgore hujus fideris ( Mark ) fi

non
vis obrui procellis :
fi infurgunt venti
tentationum , rejpiceftellam ,
voca Mariam , &c. Ipfam fequens non devias ; Ipfam rogans non
dejperas : Ipfam cogitans non erras. Ipfa tenente non corruis. Ipft
protegente non metms. Ipfa duce non fatigans. Ipja propitia pcr-
venis , & fic in temettpfo experiris ,
quam merito diftumfet : It
nomen Virgmis Maria.
nc
Dh r
^ Abc
.
T
I.
Gaude Ccelum & mirare ;
pfdle term j plaude Ma _

SAlve Mater Pietatis ,
re
Per oeternum Trinitatis Denm laudent omnia.
Condita coniilium. Nam Creator Potens jure ,
Vt immenfum , Increa- Novo fcetu Creaturx.

tum Mundo parat gaudia.
Verbum Patris , incarnatum Ave Maria.
Mater gignas Filium. O quam felix & prasclaraj
Fater nofter, Deo grata, nobis cara
Vir-
C$% P A RAD I S I S E C T. VII.
Virginis Conceptio Hinc devota famularis
Qnx parentes infecundos Manens templo, nec laffaris
Prole beat, nos immuncios Domini fervitio.
Vitae beneficio. Pfallis, oras, & laboras
Ave Maria. Deum laudas, & honoras
O quam praeftans atq; pura, Proximos officio.
Qux tranfcendens carnis Ave Mafu.
jura Hinc accendunt omnem
Nefcit improperium ! fexum
Eja claufum plaude Ccelum, Caftitatis ad amplexum
Recreatur en anhelum Viro-inis veftiVia.
Patrum deiiderium. Erat olim laus fcecundis ,
Ave Maria. Sed jam nova profert mun-

O quam felix fulfit hora dis
Qua confuvgens ha?c Aurora Virgo privilegia.
Mortis umbram diflipat!
'
Ave Marlu
Quae natalem nacta purum, En>o Matrem Salvatoris
Tota pulcra jam venturum Votum cordis , & vox oris
Mundo Solem nunciat. Ceiebretinjubilo.
Ave Maria. Cujus Ortus Medicinam
O Beata, qux futura Cuj us Vita vim divinam
Dei Mater es Natura ; Dat lanjnienti ixcxAo.
Nobis Mater Gratia?. Ave Maria.
Paradifus Voluptatis Te rogamus voto pari
Et Aiylum Libertatis j
Fac nos portu falutari
CaiuTaque laetitix. Dci iiitat gratia.
Ave Maria. Da Virtutem caftoe mcntis
Novum zeli mox exemplu Ne quem calcas tu
, , Ser^
Das tenella ,
petens Tem- pentis
plum Perdat nos verfutia.
Praeientanda Domino. Ave MariJk
Et nos trima fcandis
ter qui Patcr fumm.z Majcjiatis
Gradus, prima cafto pandis Iciu Rcx Clcmcntu ,
Vota libens animo. Spiritus Tons Sanclitatis
Ave Maria. Vnius Potcntlc.

Pct
,, , , , , ,, , ,,
DE B. V. MARIA, ic BEATA MORTE. tf

39
Pcr tot dona pietatis O mirandam novitatem !
Auclor indulgentu Matris ornat caftitatem

Confer opcm dejoLxtis Filii conceptio !
Et augnentagratix. Eva mortis tulit idlum j

Ave delct malcdi&um
D E C A S II.
Cedit jam deceptio.
1
Alvc Virgo Salutata , Ave Maria.
*
Et mox frudtu fceamda- Prima Parens nobis lu-
ta, ctum
Quo Salvantur fecula. Scd Secunda vitae frudum
Vcrbum Virgo conccpifti Protuiit cum gaudio.
Paranympho dum fuifti Ev^jugoServitutis,
Gabricli crcdula. Sed Maria nos Salutis
Pater nofier. Africit remedio.
Rcgi Rcgum quam fuifti Ave Maria.
Dignaiponia! Qu_ac f uliifti, Tu naturae contra ritum ,
Vtinjjnmsldmm. Ar&o prasgnans Infinitum

Sic coniortcm jam naturae Vcntre claudis parvula.
Scd mutato carnisjure Homo Deum, Stella Solem
Dci capis Edium. Nata Patrem, Virgo Prokm
Ave Maria. Antiquum IuvcncLila.
Virgo Viro deiponiaris ; Ave Maria.
Scd iis Mater expers maris, Vno iinu capis Agnum ,
Virgo geftas uterum. Et Lconem , Parvum , Ma-

lojepb timet, ied fecurum gnum
Reddit Angclus purum
, &Fincm Principium. &
Promovet conjugium. Et mortalem , j£ternum-
Ave Maria. cuie,
Rubus olim ardcfccbat ;
Et Ca-lcftem , Terrenum-
Sed nil ignis dcpaiccbat ; que,
Quin illaefus viruit. Servum atque Dominii.
Sic virtute fpiritali Ave Maria.
Salvo Horc virginali IIujus nodum Sacramenti
Virgo Dcum genuit. Non lubtiiis argLicnti
Ave Maria. Pandct indagatio.
NoiTe
640 P A RA D I S I S E C T. VII.
NofTe modum non eft Donum geftans fingulare,
meum Paritura line pare
Scio tamen poffe Deurrt Mox AncillaDominum.
Quodnon capit Ratio. Vatcr nojlcr.
Ave Marta. Pcrgens ergo poft conce-
Quis non laudet & laetetur? ptum
Quis non gaudens admirc- Per montana , mox efFe-
tur dbim
Opus tantae gratiae ? Tantae monftras Gratiae.
Vt afcendat Homo reus. Hinc cum Matre Viiitata
Quo defcendit potensDeus Senfit proles nondum nata
Servi tectus lpecie ! Tuae vim praefentioe»
Ave Maria. Ave Maria. H
Et tu Virgo tam prceclara Dum fe Matres amplexan-

In qua gefta tarn lunt rara tur
Domini myfteria Mox utrinque revelaritur
Per hcec ,
precor , nos pec- Vrclmm magnalia.
catis O quam pium fert Amo-
Et terrenae pravitatis rem
Exime miieria. Quantum prscftat & Ho-
Ave Maria. norem
Vater fumnu Majejlatis, Virginis praefentia ?
Iefu Rex Clemcntia Ave Maria.

Spiritus Fons Sanctitatis , Ecce manus Prophetarum
Vritus Potentk. Mox percepit jubar clarum
Tcr tot dona pktatis Salutante Domina.
Aitclor indulgentu , Et quis erit peccatorum ,
Confcr opem defolatis Quem non dives merito-

Et augmentagratk. rum
Beettanta Foemina ?
D E C A S III.
Ave Maril
SAlve Virgo Chrifti Pa- Quifquis ergo fis , memcn-
rens to, (to
Virgo falve labe carens Quantum noftri munimen-
Salve Flos 6 virginum. Favor profit Virginis.
Cui
, : , , ,, ,
DE B. V. MARIA & BEATA MORTE.

, 6+z
Cui Deus Majeftatis Arca, Turris Hxc vocata
Magna tot, vi potcftatis Et Caftrorum ordinata
Caufla Fecit hominis. Aeies terribilis.
Ave Maria. lignum Vita:, Scala Cceli

Caput Anguis Hacc contri- Omni patens Vrbs Fideli
5»vi Arx inexpugnabilis.

.
Cujus formam concupivit Ave Maria.

Rex i£ternje gloriae. Vorta Cceli, Templum Dei ,
Nihil ira trux Scrpentis , Maris Portus, ad qucm rei

Nihilin hanc vis frementis Currunt cum fiducia.
Potuit invidiac. Nec auditum quod ialutis
Ave Maria. Implorata deftitutis
Ha:c cft Virga fercns Flo- Deneêt auxilia.
rem j Ave Maria,
Felix Terra, Salvatorem Pater {umnu Majeflatis
Gcrminans fidelibus. Iefu Kex Chnentk ,
In hac natum Cceli rore Spiritus Fons Sanctitatis ,
Manna, grato dans fapore Vnius Potentix.

Robur viatoribus. Per tot dona pietatis
Ave Maria. Auclor indulgentix- ;
hi£C eft ille Fons fignatus Confer opem dejolatis ,
Hortus claulus, &c rigatus, Et augmentagratk.

Gratia; fluminibus.
H&c eft Velius trahens ro-
DECAS IV.
,'
rem ; SAlve Mater novi moris

Ager plenus, dans odorem Expers paris quae dolo-
Cundis terrae finibus. ris
Ave Maria. Salvatorem Gentium

lUc eft Tfoonus Salomonis, Nil hic fcedum , nil pro-
Cui nullus par eit in donis ,
brofum
Arte vel materia. Talem Matrem tam for-
Ebur candens Caflitatis , moium
Aurum fulgens Cbaritatis ,
Dccet Puerperium.
Denotat myfteria. Patcr nofler.
Ave Maria. Gigas vclox, Pugil fortis
Vu Prin-
6^2. P A RAD I S I S E C T. VII.
Princeps pacis, vi&or mor- Cur vis pauper asftimari
tis Vulgi portans munera ?
Rex immenrus gloria. Ave Maria.
Ad currendam venit viam Pulcra Trias 6 Virtutum !
Complens in fe Prophe- Quibus claret hic imbutum

tiam Matris cor & Filii
Legilque myfteria. Obedire tam paratis

Ave Maria. O quis Amor Vuritatis
Sed 6 vilis apparatus Qnx Vaupertas animi
Cxli Rex ac Terrae natus Ave Maria.
Pauper eft obfequio. Quos tranfgreiTor necat
Ecce Rector Angelorum pomo
Boum confors & Paftorii Chriftus falvat, fadus Eomo,
Iacet in prasiepio. Miro prorfus ordine.
Ave Maria,- Adam primus per Confor-
Homo fuum parit Deum , tem,
Fovet, tra&at, nutrit eum , Perdit nos 5 fecundus mor-
Fert Vortantem omnia. tem
Cibum Pani, potum Fonti , Deftruit in Virgine.
Vi&um Vit£, cunas monti Ave Maria.
Soli praebes lumina ! Num abhorres Peccatores,
Ave Maria. Sine quibus nunquamfores
Dulce Matcr Os la&avit Tanto clara Tilio ?
Cujus manus nos formavit Si non eflent redimendi -,
Et dat eicas omnium. Nulla tibi pariendi

Qui fe Nafcens in Conior- Redemptorem ratio.
tem, Ave Maria.
Et in Lytrum mor- Sed quam prompta fis A-
Vaffus
tem, more,
~Regnam dat in Praemium. Pro Materni cordis more
Ave Maria. Dextram ferre miferis j
Sed cur matcr fummi regis Monftras figni fpe divini
Vltro fiibis juila legis Dum pro Sponfis cura vini
Legi non obnoxia ? Supplex Nato fuggeris.
Vura Tota cur purgari ? Ave Maria.
En
, , , ,, , , ! ,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6+$

En 6 Mater Pictatis ,
Sed ncc Terra fas abf condi
Quanta noftris tpe rogatis Corpus, cx quo Sator mun-
Tua dent prxiidia !
Per te Deum quoerit reus Etialvatorprodiit.

Ad qucm per tc vcnit Deus ,
Iurc carnis vincit jura ,
Sis amborum media. Qux non unquam pcritura

Ave Maria. Verbum Carne vcftiit.
Pater fumtm ^lajeflatis , Ave Maria.

Iefu Rex Cletnentk , Exaltatcc fupra coelos
Spiritus Tons SancTitatis ,
O quo plaufli dulcc mclos
Vnius Potentu. Cceli canunt Agmina
Ver tot dona pietatis ,
Quidni ? Ccelo , Tcrra,
Auclor indulgentk j
Mari,
Confer opem dejolatis , Virgo debet celebrari
Et augmentagratk. Vndcquaque Domina.
Ave Maria.
D E C A S V.
Ergo Virgo fic promota
SAlve Mater quae penden- CaulTa noitri, noftra vota
tem ,
Promovenda fufcipe.
Et pro nobis moricntem Quod ii rcos fan&a fpernis,
Cruce ccrnis Filium : Vt qnid fis praelata tcrnis
Heu ,
quis dolor ! perdis Hierarchiis, reipice.
Natum Ave Maria.
Cujus vice commendatum In hac valle lacrymarum
Recipis Difcipulum. Nihil conftans , nihil cla-
Pater nofler. rum ;
Quifurrexit viucens mor- Sulpccta fiint omnia.

tem, Quid hic nobis erit tutum ?
Ccelo locat te confbrtem Cum ncc ipfa vel virtutum
Patris fedens dextera. Tuta fk vidoria ?
Miro gaudes aucta dono Ave Maria.

Dum fublimi fulgesThro- Caro mcnti rclu&atur
. no Mundus carni iliffragatur
Cceli calcans fidera. Nobis in pcrnicicm.
Ave Maria. Satan inftat nos infcftans ,
Vu 2 Nunc
644 P A RAD I S I E C
S T. VIL
Nunc fe palam manifc- Qux poft Chriftiun prima
ftans, f edes
"Nunc occultans rabiem. Inter Nati Cohasredes
Ave Maria. Clientes annumera.
Tot ac tantis laccfflti Ave Maruu
Non valcmus , heu , reniti Natus Patri cruentatum
Pafli damna virium. Cor , & corpus vulnera-
Hinc fagittis tot ferimur 5 tum,
Hinc diverfis irretimur Scd tu monftras ubera.
Laqueis venantium. Et quis poflit non audiri
Ave Maria. Vbi conftat tot uniri
Sed Maria mater Dei Amoris infignia ?
Tu poft Natum fida Spei Ave Maria,
Anchora Fidelium. Pater fummA Majeftatu,
Tu Solatrix mifcrorum Ief u Rex Clementk ,
Tu Patrona peccatorum Spiritus Tons Sanclitatis ,
Preflis fer auxilium. Vnius Potentk.

AveMaria. Ver tot dona pietatis ,
Intendentes tuae laudi Auclor indulgentk $

Nos attende, nos exaudi Confer opem defolatis
Nos a morte libera. Ef aug)nentagratk.
A P. V.
Varii Hymni Rhythmici ad B. Virginem

M
A R I A M.
Pia Meditatio in Salutationem Angelicam,
ûmero verfuumxv, annum atatis indicans, qua MariA

Virgo ab Angelo falutata , & De i Materfacla efl.
AVe Virgo , Spes falutis j Dans folamen , & da-

Eva tulit fervitutis mnatrs
Tu tollis opprobrium. Vitcereddensprasmium.
O Maria defperatis Gratia tu fingularis
Maris
, ,,; , ,, ! ; ,,
DE B. V. MARTA, & BF.ATA MORTE. 645-

Maris ftella Solem paris Supernorum Civium.
Dei mancns Filium. Mulicribus honorc
Vena fluis
Vlcna donis Pnvis Mater, at amore
Aquam Vitce , malce Iuis Corda trahis omnium.
Adfercns remedium. Et quis tantce puritatis ;
Dombius, qui cuncla rcgit Vt perfolvat digne iatis

Sibi Sponfam teielcgit ;
Virginis prxconium ?
Dominamque Gentium. Benediftus, qui fit Homo ,
Tecum manens munivit ,

, te Servans ,
quos damnavit
Caput Anguis mox con- pomo
trivit Adam primus hominum.
Nobile commercium. Fruftus mire delicatus
Benedafta qu.i; praccellis Et in cibum nobis datus
Et matronis , & puellis ,
Robur fit languentium.
Major privilegio. Ventris cafti natus flore
Tu fbns roris, favus mellis Verum latus Cceli rore
Plane dulcis nulli fellis
, Fruclum pellit noxium.
Subjacens contagio. Tui fiimus, en, Clientcs ,
1« te nihil indecori Tu iis Mater, &c gcmen-

Hinc te laudant omncs tes
Chori Ducad Cceli gaudium.
H M N V
Ad Beatam VvVmeni Maria m.
AVe Virgo
Mater
iingularis
noftri Salutaris
Navis
Heu
currit
,
; fed currenti
quot obftant 110-
,
Cceli Decor, Stella Maris xia

Arca mundi myftica. Hic Sirenes voluptatis
Nos in hujus VitaeMari Mundus , Caro , cum Pi-
Ne permittas naufragari ratis
Sed favoris vela cari Mortem paene deipcratis

Clemens in nosexplica. Hasc intentant omnia.
Sxvit mare furunt venti Poft abyfTos nunc ad Cce-
Flu&us furgunt turbulenti j lum,
Vu j Fluens
6\6 PARADIS I SECT. VII.
Fluens unda fert phaielum, Quae fulgore pra:is Soli-,
Nutat malus, fluit velum Nos commenda tuas Prpli.
Failax fugit Anchora. Moeftos fac ketificet.
Fleu tabelcit in his malis O Maria pro tuorum
Homo nofter animalis Dignitate meritorum
Sed tu Mater ipecialis Supra Choros Angelorum
Ad luccurium propera. . Sublimai'isunice.
Tu perfufa Coeli rore Sede fulgens jam iuperna
Caftitatis ialvo flore Sorte gaude /empiterna
Novum Fru&um novo Pietate ied matema
more Nos in imo refpice.
Protulifti jfeculo. In.conipedu Summi Re-
Verbum Patri coaequale gis
Corpus iumat ut mortale, Sis devoti mcmor gregis
Clauftrum fubit Virginale -
} Qui tranigreilusjuiTalegis
Latens hocergaftulo. Supplicat pro gratia.
Te prasvidit & elegit En ftat miier pcena dignus:
Qui potenter cun&a regit, Sed 8c Iudex en benignus
Nec pudoris clauftra fregit, Reis Ipei dedit pignus
Sacra replens vifcera. Crucis fa&us hoftia.
Contra primae Matris mo- lefu iacri Ventris FrucUus ,
rem, Nobis iis per mundi flu&us

Nec prefTuram , nec dolo- Via, Lux, Pux , & Condu-
rem, <5tus
Pariendo Salvatorem Salvus ad cceleftia.

Suftinens puerpera. Tene clavum rege navem,
,
Radix ian&a, radix viva

, ,
Tempeftatem feda giavem,
Flos & Vitis, & Oliva Nos in portum inducfua*
Nulla cjuam vis iniitiva vem
Iuvit, ut fru&iiicet. Tuapro clementia,
Lampas Soli,fplendor Poli, Amen.
De
, , ,
DE B. V. MARIA & BEATA MORTE.

, 6± 7
De feptem Gaudiis
B. M A R I JE Virginis.
I. Gattdium.
GAude Virgo Mater Quem vidifti mortem pati,

Chrifti, Fulget Refurrecl:io.
Quia lcfum conccpifti Fac ab imo vitiorum
Gabriele nuncio. $urgat mens , & fuperno-
I Ergo Mater , fac falvemur, rum
vNamquod Matrm tefate- Guftum fpiret Adio.
miir, Ave Maria.
Noftra Salus ratio.
V. Gaudium.
Ave Maria.
Gaude Ccelos Afcendente
II. Gaudittm.
Nato, vides quem repente
Gaude Mater Deo plena ,
Ferri motu proprio.
Novo gignens fine pcena Via vitae reftituta
Fcetum puerperio. Quarh poft Natum tu fe-
!
Eja Virgo peramcena , cuta
! Cafto natum mcns ferena, Fac fequamur fcrio.
'Strinât dcfiderio. Ave Maria.
Ave Maria.
VI. Gaudium.
III. Gaudium.
Gaude quia Paracletus
Gaude quod ab Oriente MifTus Ccelo , novos fcetus
Magi ftella praelucente Igne format Entheo.
Dona ferunt Filio. Igne facri nos Amoris
Fac donemur Pietate Fac accendi, ne laboris
jFide , Spe , cum Charitate, Capiamurtaedio.
Pudoriique lilio. Ave Muria.
Ave Maria.
VII. Gaudium.
IV. Gaudium.
Gaude quae poft Chriftum
Jaude, quia dulcis Nati fcandis
Vu 4 Aftra
tf
43 P A RAD I S I S E C t V II.
.
Aftra Cceli, fiique grandis , Per te nobis defcur frui

Filii confbrtio. In perenni gaudio.
O fac Fru&u Ventrfs tui Ave Maruu
H Y M N V S
De feptem doloribm beatiff. V. Mariê.

Dolor I. Triduojamperditum!
Hu us memor ° doloris
A Ve dulcis
fti,
Quas cor tuum gladio
Mater Chri- )
Chriftum fac inveniam

Et inventum per Amoris
Transrigendum diicis trifti Nexum femper teneam.
Senis vaticinio. Ave Maria,
Tanti memor fac doloris Dolor IV.
Mihi fis praefidio
Vt poft vallem hanc mce- Ave dulcis Mater Chr ifti
roris Quce dilectum Filium
Cceli reddar gaudio. Capi, caedi, flens vidifti
Ave ILirU.
Manibus crudelium.
O per pcenas Patientis
Dolor II. Nobis fit impunitas
Ave dulcis Mater Chrifli Per amorem Condolentis
Qus prae Regis furia ,
Matris crefcat charitas.
,
Saevientis caede trifti Ave Maria»

Fugis exul Patria.
Dolor V.
O Regina Beatorum
Noftri Spes Exilii ; Ave dulcis Mater Chrifti
Fac infra&us vi malorum Quae fub Crucis arbore
Fiam conibrs Filii. Gemens , Natum morte
Ave Maria. trifti
Vides, heu, fuccumbere.

Dolor III.
O per enfem hunc Dolo-
Ave dulcis Mater Chrifti ris,
Natum lugens inclytum. Qui tunc fc idit ani-
O quam triftis quachvifti. mamj
Fac
; ,,
, , , ! , , ,,,
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. 6^

Fac me firmet Vis Amoris la conmiendare dignetur in coelis.
Mortis ad Vi&oriam. Idcm Now efl dubittm, eani

:
Ave Maria. qttx, mcrnit pro liberandis pro-

ferre pretium pojfe plus omnibtts
Dolor VI.
Sanclts , liberatis impendere fuf-
Ave dulcis Mater Chrifti fragium. Tefolam, 6 Maria,pr<?

Qiice de Cruce mortuum fancla Ecclefta folicitam pr& o-
Vlnis Natum fufcepifti mnibus Sanctis fcimits, qu& impe-
Madens unda flctuum. tras inducias transgrefforibus , i(t
feja prxftet vis doloris ,

renuncicnt fuis erroribus.
Mater plena gratice
Afpiratio Horaria ad
Vt fupremis lerver horis
B. Virginem.
Gremio Clcmentice.
Ave Maria. O Maria Mater gratk
Mater mifericordk
Dolor VII,
Tu nos ab bofleprotege ,
Ave dulcis Mater Chrifti Et in bora mortis fufcipe.

Qike fepulchro conditum
Alius Hymntts ad Beatatn
Plangis Natum , hcu quam
Virgmem.
trifti
Mente volvens abitum SAlve Virgo ftirps bea-

In virtute tot dolorum , ta,
Quos tulifti fortiter Fru&u cujusinftaurata
Omnem contra vim malo- Vitce funt primordia.
rum In Salutcm prceparata
Stare nos viriliter Dcfperatis fpes optata
Demum (brte Beatorum iEgris dans remedia.
Fac gaudere jugiter. Iuga legis quos premebant,
Ave Maria. Ad te vota fufpendebant
Plan&us & fufpiria.
S. AVGVSTINVS. In tormentis poft te fle-
Omnes Marix patrocinia o- bant
mni ntfu implorenms ',
ut ditm Te lamentis requircbant
fupplia obfequio eamfirequenta- Captivorum agmina.
mvs in terris, ipft nos prece fedu- Tcmplum fa&a Majeftatis,
Vuy Pulfos
6So PARADISI S E C T. VII.
Pulfbs primae dignitatis Cujus animam gemen-
Ducis ad palatia. tem
Pjjradifus voluptatis Contriftantem , Sc dolen-
Tu virore fan&itatis tem
Pcrfudiftifascula. Pertraniivit gladius.
Verbo fceta, partu laeta O quam triftis & afflicla
Nobis datum profers Na- Fuitilla benedida
tum Mater Vnigeniti

Genitricum gloria. Quae mcerebat & doie-
Omni laude digna gaude bat
Stella Maris, Sol quem pa- Et tremebat cum , videbat
ris, Nati pcenas inclyti.
Mundum replet gratia. Quis eft homo qui non
Stella fuleens, fcelix ortus fleret
Cujus du&u vitas portus Chrifti matrem 11 videret

Patet pulfis Patria. In tanto fupplicib ?
Mortis jam deletur pa- Quis poflet non contri-

dhim: ftari,
Cadit hoftis jus confra- Piam matrem contemplari
dum, Dolentem cum Filio >
Ditis lugent atria. Pro peccatis fux gentis
Per te falvi te collaudent Vidit Iefum in tormentis
Per te detur , quod non au- Et flagellis fubditum.
dent Vidit fuum duicem na-
Preces Sc mens confcia. tum
En nos culpa? moles pre- Morientem defblatum
mit Dum emifit fpiritum.
Scd tuNato,quos redemit, Eja Mater fons amoris
Offer & concilia. Amen. Me fentire vim doloris
Fac, ut tecum lugeam.
Vknelm beat& Mark
Fac ut ardcat cor
Vwsinis.
o meum
STabat matcr dolorofa In amando Chriftum .
Iuxta crucem lacrymola Deum,

Dum pendebat Filius. Vt fibi complaceam.
Sanda
, , ,, , , , , , , , ,
DEB.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6S i

San&a matcr iftudagas Paffionis ejus fbrtcm
Crucifixi fige plagas Et plagas rccolcrc.
Cordi mco validc. Fac me plagis vulnc-
Tuinati vulnerati rari
Tam dignati pro me pati Cruce hac inebriari

Pcenasmccum dividc. Ob amorem Filii.
Fac me vere tecumflc- Inflammatus 6v accen-
re, fus,
Crucifixo condolere Per te Virgo fim dcfen*
Donec ego vixero. fiis
Iuxta cruccm tecum fta- Indicjudicii.

rc, Fac me Cruce cufto-
Te libentcr fbciare diri,
In plandu defidero. Morte Chrifti praemuniri
Virgo Virginum pra> Confoveri gratia.
clara Quando corpus morie*
Mihi jam non fis amara tur ,
Fac me tecum plangcre. Fac ut animae donetur
Fac ut portcm Chrifti Paradifi gloria.
mortem Amen.
H Y M N V S
mire devotus ac elegans
llonori Deipart Virginis M A R I JE >
a S. Cas m ro i i , Ftlio Cafimiri Iagellonii

Regis Polonia; , compofitus , &
quotidie recitari folitus.
Out anno 1 60 4 , cnm Sancli illius fipikbrum renovaretur ,
c apiti ipfiusfuppcfitus rcpertus efl.
E n c Eiusfefta, eiusgefta
D
t\ -c
C Aa S t
I. r< 1
Cole devotifiima.
1 Jrr
OMni die dic aninia

Maria? Contemplare mirare &
Mea laudes , Ej us celfitudinerm
Dic
tf f2 P A R A D I S I S E CT. VI I.
Dic felicem Genitricem Sed neceffe, quod prod-
Dic Beatam Virginem. effe
Ipfam cole, ut de mole Piis conftat mentibns.
Criminum te liberet. Vt intendam, quod impcn-
Hanc appella, ne procella dam
Vitiorum fuperet, In ipiius laudibus.
Hcec perfbna nobis do- Ave jMariA.
na
Contulit Cceleftia.
DECAS II.
Ha^c Regina nos divina QVamvis fciam ,

quod
Colluftravit gratia. Mariam
Lingua mea dic tro- Nemo digne praedicct
phaea Tamen vanus & inlanus
Virginis puerpefae. Quifquis illam reticet
Qu£ infli&um maledi&um Cujusvitaerudita,
Miro transfert germine. Difciplina Ccelica 5
Sine fine dic Regin^ Argumenta & figmenta

Mundi, laudum cantica Deftruxit haeretica. :
Eja bona femperfbna Cujus morcs tanquam

Semper illa pra*dica. flores
Omnes mei fenfus ei Exomant Ecclefiam.
Pcrfbnate gloriam. A&iones & Sermones
Frequentate tam beatas Miram prseftant gratiam.
Virginis memoriam. Evx crimen nobis li-
Nullus certe tam difer- men
tst Paradifi clauierat.
Extat eloquentiae Haec dum credit &c obedit,
Qui condignos promat Cceli clauftra referat.
hymnos Propter Evam homo fae-
Ejus excellentia?. vam
Omnes unde Accepit fententiam
laudent
gaudent Per Mariam habet viam
Matrem Dei Virginem. Quae ducit ad Patriam.
Kullus fingat quod attingat Haec amanda laudan- &
Ejus cclfitudinem. da
Ei
Cun&is
, , , ,, ,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6?$

Cunctis fpecialiter $ Quam non flexit nec alle-
Venerari, praedicari xit
Eamdecet jugiter. Fraus Scrpentis veteris.
Ipla donet, ut quod mo- Gencroia formoia &
nct David Regis Filia.
Natusejus, faciam: Quam elegit Rex ,
qui re-
Vt rinita carnis vita g ic >
Lxtus huncalpiciam. Et creavit omnia.

O cun&arum fcemina- Gemma decens , rofa rc-
rum cens,
Decus atquc gloria. Caftitatis lilium
&
Quam cle&am evcctam Caftum chorum ad polo-
Scimus fupcr omnia. rum
Clcmens audi tux lau- Quae perducis gaudium.
,
di A&ionis Sermonis &

Quos infbntcs conipicis. Facultatcm tribue.
Munda reos, Sc fac eos Vt tuorum meritorum.
Donis dignos ccelicis. Laudes promam ftrenue.
Virga IciTe, fpcs op- Opto nimis ut imprimis
prcfTae Dcs mihi memoriam
Mentis &z refugium Vt deccnter & frequenter
Decusmundi, luxprofun- Tuam cantem gloriam.
Dominiiacrarium. (di, Quamvis muta Sc pol-
Ave Marta. mta
Mea i ciam labia
D E C A S III.
Prxlumcndum , nec fiien-
Vltae forma , morum dum,
norma Eft dc tua gloria.
Plenitudo gratix. Virgo gaude , omni lau-
Dei Templum , & Exem- de
plum Digna Sc prceconio.
Totius Iuftitiae. Qlke damnatis libertatis
Virgo ialve, per quam Fa&a es occaiio.
valvx Semper munda & fce-
Cceli patcnt miferis j
cunda
Virgo
6?4 P A R A D I S 1 S E C T. VII.
Virgo tu puerpera. Docuifti fpernere
Mater alma velut palma Deum quceri , carnem teri
Florens & fru&ifera. Vitiis reliftere.
Ejus flore & odore Mcntis curfum tendi fiir-
Recreari cupimus. fum
Cujus frudu nos aluctu Pietatis ftudio
Liberari credimus. Corpus angi, motus frangi^
Ave Marla. Pro ccelefti prcemio.
Tu portafti inter cafti
D E C A S IV.
Ventris clauftra Dominum i
PVlchra tota fine nota Redemptorem ,ad honorem

Cujufcunque maculae Nos reformans priftinum.
Fac nos mundos &
jucun- Mater fada fed intada
dos Genuifti filium
Te laudare fedule. Regem Regum, atq; rerum
O Beata per quam
,
data Creatorem omnium.
Nova mundo gaudia Benedida per quam vi- ,
Et aperta fide certa da

Regna fiint Cceleftia. Mortis eft fententia
Per te mundus laetabun- Deftitutis fpe falutis
dus Datur indulgentia.
Novo fulget lumine AveMariA.
Antiquarum tenebrarum
Exutus caligine.
D E C A S V.
Nunc potentes funt e- BEnedidusRcx Invidus,

gentes Cujus Mater crederis.
Sicut olim dixeras Nobis datus ex Te natus
,
Et egeni fiunt pleni Noftri falus generis.

Vt tu prophetaveras. Reparatrix, Confblatrix
Per Te morum corru- Defperantis anima;
ptorum A preffura quse ventura
Delinquuntur dcvia Malis cft, nos redime.
Dodrinarum pcrvcrfarum Pro me pete, ut quiete
Pulfli funt proeftigia. Sempiterna perfruar.
Mundi luxus atq; fluxus Ne tormentis comburentis
Sta-
, ,; , , , : : ,, ,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 6^

Stagni mifcr obruar.
Quod requiro, quod fu- P A R S VI.
jpiro " Va dulci prece fulci
Mca fma vulncra -*- Supplices, & refove.
Et da mcnti tc pofcenti Quicquid gravat,vel depra-
Gratiarum munera. vat
.Vt iim caftus & modeftus, Mentes noftras, remove.
Dulcis, blandus, fbbrius Virgo gaude , quod de
Pius,redus, circumfpe&us, fraude
Simultatis nefcius. Daemonis nos liberas
Eruditus Sc munitus Dum in vera & fincera
Divinuseloquiis ,
Dcum carne generas
Timoratus, & ornatus Ulibata &c dotata.
Saciisexercitiis. Ccelefti progenie.
Conftans , gravis & fua- Gravidata, ncc privata
vis Flore pudicitix.
Benignus, Amabilis Namquod eras, perfc-
Simplex , purus , & matu- veras,
rus, Dum intacla generas,
Paticns & humilis. Illum tra&ans atque Ia-
Corde prudens ore ftu- , dtans,
dens Per quam fa&a fueras.
êritatem dicere Commendare me digna-
Vtalum nolens , Deum co- re
lens Chrifto tuo Filio
?io femper opere. Vt non cadam , fed evadam
„
Efto tutrix & Adjutrix De mundi naufragio.
Zhriftiani populi ; Fac me mitem pclleli-
?accm praefta, ne molefta tem,
>Jos perturbent feculi. Compefce lafciviam.
Salutaris ftella maris Contra crimen da muni-
Jummis digna laudibus men
ûoe prxcellis cunctis ftcl- Et mentis conftantiam.
\tque luminaribus. (lis Non me liget,nec fatiget
Ave lUm. Seculi cupiditas
Qux
6$6 P A RAD I S I S E C T. VII.
Qike indurat &c oblcurat Sua fcrvet gratia
Mentes fibi fubditas. Nec antiquus inimicus
Nunquam ira, nunquana Seminct zizania.
dira Da lcvamen & juva-
Me vincat elatio mcn
Quas multorum fit malo- Tuum illisjugiter,
rum Tua Fcfta, five Gefta
Frequenter occafio. Qui colunt alacriter.
Ora Deum,ut cor meum ayc ILxria.
C A P. VI.
ORATIONES VARIJE
ad BeatifT. Virginem Deiparam.
Oratio S. Bernardi ad Deiparam Virgmem

M A R I A M.
ODulcillima Virgo Maria, per te accefTum habea-
mus ad Filium , &
per te nos fulcipiat qui per te ,
datus eft nobis. Excufet apud ipfum intcgritas tua cul-

&
pam noftrae corruptionis, humiiitas tua Deo tam gra-
ta noftrse vcniam impetret vanitati ac fuperbiae.
Copiofa charitas tua noftrorum cooperiat multitudi-
nem peccatorum Et fcecunditas tua gloriofa fcecundi-
:
tatem nobis conferat meritorum.

O Domina noftra,mediatrix noftra, Advocata noftra,
tuo Filio nos commenda , tuo Filio nos reconcilia , tuo t!
Filio nos reprxfenta. Fac,6 benedicta,per gratiam quam ;„
mcruifti , per mifericordiam ,

quam pcperifti , ut qui „
te mediantc dignatus eft fieri particcps infirmitatis &

miferiae noftrce , te quoque intercedcnte participes nos .
faciat beatitudinis <Sc gloria? fuaz , Iesvs Chriftus Fi-

lius tuus Dominus nofter,qui eft fiiper omnia benedictus
infxcula. Amen,
Oratio
7
DE B. V. MARIA & BEATA MORTE.,

65
Oratio ad Beatam Ytrgtnem Mariam, &fimaLtd
B. loannem Euangdiji.im.
Olntemerata &
in aeternum bcnedi&a , fingularis
,
atquc incomparabilis Virgo Dci genitrix Maria ,

gratiffimum Dei templum , Spiritus iandi Sacrarium ,
Ianua Rcgni Ccelorum , per quam poft Dcum totus vi-
vit orbis terrarum. Inclina Matcr miiericordiae aures
tuae bonitatis indignis iupplicationibus meis, cv efto mi-
lii miierrimo peccatori pia & propitia, in omnibus auxi-
liatrix.
O
Ioannes beatiffime Chrifti familiaris amice , qui &
ab cotlem Domino noftro I e s v Chrifto Virgo es c!e-
ctus , &
inter casteros magis dilectus atque in myfteriis ,
cxlcftibus ultra omncs imbutus Apoftolus enim ; &

Euangelifta fa&us cs prarclariflimus te etiam invoco :
cum Maria Matre ejuidcm Domini noftri Iefu Chrifti

Salvatoris , ut mihi opem tuam cum ipia conferre di-
gneris.
O duae gcmmoe Cceleftes, Maiia & Ioanncs O duo , !
luminaria divinitus antc Deum lucentia , vcftris radiis

fcelcrum meorum effugatc nubila. Vos enim eftis illi
duo , inquibus unigenitus DeiFilius, ob iinceriflimaj

Virginitatis meritum , dilecraonis fua: confirmavit privi-
legium pendens uni veftrum ita dicensjMulier,
in cruce :
ecce Filius tuus deinde ad alium ; Ecce Mater tua.

:
In hujus ergo tam facratiifimi amoris dulcedine , qua

tunc orc Dominico vclut mater &
rilius ad invicem con-
liunet.i eftis, vobis duobus ego miierrimus peccator com-
mcndo hodiecorpus 6c animam meam utinomnibus :
•horis atque momentis interius atquc exterius firmi cu-

,
ftodcs , &
pii apud Dcum intcrcelibres mihi cxiftcre
dio;nemini. Poicite mihi quadb , corporis 6c animx fa-

,
lutcm.
Agitc quadb , agite veftris glorioiis precibus , ut cor
X x meum
6j8 PARADISI SECT. VII.
meum inviiere 8z inhabitare dignetur Spiritus almus
gratiarum Largitor optimus , qui me a cuncT:is vitiorum
lordibus expurget j Virtutibus iacris illuftret , exor- &
net , in diledlione Dei & proximi mei perfede ftare &
perfeverare me faciat , & poft hujus vitae curfum ad gau-
dia ducat Ele&orum fuorum benigniflimus Paraclitus.
Qui cum Deo Patre , & Filio vivit & regnat in faecula
ficulorum, Amen.
Commendatw ad B. V.
ODomina mea , fanda Maria me in tuam benedi-

,
ctam fidem ac fingularem cuftodiam

, in finum , &
mifericordia? tuae hodie ,
, quotidie , &in hora exitus &
mei , animam meam &
corpus meum tibi commendo
omnem fpem Sc confblationem meam , omnes anguftias
& miferias meas , vitam &
finem vitas mex tibi commit-
to : ut per tuam fandiilimam interceilionem , per tua &
merita , omnia mea dirigantur &
diiponantur opera , fe-
cundum tuam tuique Filii voluntatem.
Oratio ad beatam Vtrgmem MariAM pro

felici Morte.
ODulciilima lefu Mater , Virgo Marla Patrona mea,

,
viiceribus miiericordiae plena mihi miie-

, luccirrre
ro peccatori , antequam mors f ubitanea improviia fu- &
perveniat : ne fubito &
imparatus de hoc mundo trans-
cam.
Ora pro mc llaria Virgo benedidla , ob unigeniti Filii
tui Domini noftri Iefu Chrifti paflionem ac mortem
amariflimam,ut peccati deteftatione,Diaboli operum &
ejus abrenunciatione , vera contritione , pura humili &
confeflione, pcenitentia & fatisfacl:ione,digna Dei acce-
ptione, & proximi diledione, Filio tuo reconciliatus dc
hoc mundo transeam.
Et fac mecum mifericordiam tuam , 6 beata Virgo
Maria,
:
DE B. V. MARIA, &BEATA MORTE. 6^ 9

Maria, mater Dei, in illa tremcnda hora, quando ipiritus
yitales deficient , & mortua lingua ie nequibit movere
ad invocandum te ; neque oculi mei lucem capere pote-
runt , aureique meae nulli voci patelcent Memorefto :
tunc 6 Maria precum,quas nunc fiindo ad aures tuas pie-

tatis,& iubveni mihi in illa ultima hora ncccflitatis meae,
utliberer a miniftris Diaboli & collocer
, cum Chnfti
ridelibus, Filii tui iervis & amicis, Amen.
Alli oratio ad B. Vrrgmem Mariam.
OBfecro te Domina iancTa , Maria mater Dei pietate ,
pleniflima, SummiRcgisFilia , Mater glorioiiili-

ma,Matcr orphanorum,Coniblatio deiblatorum,Via er-
rantuim,Salus omnium in te iperantium,Virgo ante par-
tum, Virgo in partu, «Sc Virgo poft partum, Fons miicri-
cordix, Fons ialutis &
gratiae, Fons coniblationis in- &
dulgcntiae, Fons pietatis cV: loetitiaz, Fons vitae Sc veniae
per illam fan&am 6v inefTabilem laetitiam qua exulta- ,
vit Spiritus tuus in illa hora , in qua tibi per Gabrie-

lem Archangclum annunciatus 3c conceptus Filius De»
fuit.
Et pcr illam fancTam &
inefFabilem humilitatem , in
qua tu reipondifti Archangclo Gabrieli Ecce Ancilla :
Domini Ftat mihi iecundum vcrbum tuurri

, per illud : &
divinum myfterium , quod tunc operatns eft in te Spiri-
tus fan&us, & per inefTabiJem gratiam, pictatem, miieri-
cordiam , amorem & humilitatem, per quas Filius tuus
,
Dominus noftcr Jefus Chriftus defcendit accipere hu-

• manam carnem in venerabiliilimo utero tuo Sc per glo- :
i
rioliffima gaudia, qux habuifti de Filio tuo Domino no-
ftro lefii Chrifto.
Et pcr illam fancFam &
maximam-compaflionem , Sc
accrbif limum cordisdolorcm qucm habuifti, quimdo Fi-
lium tuum Dominum noftrum Iejinn Chriftum ante
Crucem nudatum, &
iil ipia levatum, pendenfem, cruci-
Xx 2 fixiim,
lixum, vulneratum , fitientcm , amariflimum potum , fel
& acetum ori ejus apponi vidifti: Eli clamantem audifti,
& morientem vidifti.
Et per quinque vulnera ejufdem Filii tui per con- : &

tractionem vifcerum tuorum prx nimio dolore vulne-
rum fuorum : &
per dolorem quem habuifti, quando vi-
difti eum vulnerari& per fontes Sanguinis fui & per
, :
omnem paflionem ejus & dolorem Cordis tui Sc per , ;
fontes lacrymarum tuarum ut cum omnibus San&is & :
Ele&is Dei venias & feftines in auxilium & confilium

,
meum m omnibus orationibus & petitionibus meis

; ,
in omnibus anguftiis & neceflitatibus meis & in omni- ,
bus illis rebus , in quibus ego fum aliquid fa&urus, locu-

turus, aut cogitaturus,omnibus diebus ac nocl:ibus,horis
atque momcntis vitae mex.
Et mihi famulo tuo impetrcs a dilecto Filio tuo Do-
mino noftro Iefii Chrifto virtutum omnium comple-
mentum cum omni milericordia & conlblatione omni
, ,
confilio & adjutorio , omni benedidione & fand:ifica-

tione,omni falvatione, pace Sc profperitate,omni gaudio
& alacritate : etiam abundantiam omnium bonorum
ipiritualium , &
fufficientiam corporalium , gratiam &
fan«5bi Spiritus,qui me bene per omnia difponat, animam
meam cuftodiat , corpus meum regat protegat , mcn- &

tem erigat, mores componat, a&us probet, cogitationes
landas inftituat , praeterita mala indulgeat , prasfentia
emendet , & futura moderetur vitam honeftam
: ca- &
ftam mihi tribuat : Fidem, Spem , &
Charitatem mihi
prseftet : articulos fidei firmiter credere, & prsecepta le-
gis obfervare me faciat:fenfus corporis mei regat & pro-
tcgat , & a peccatis mortalibus me femper liberet & de-
fendat ufque in fincmmeum.
Hanc orationem fuppliciter exaudiat , & fufcipiat & ,
vitam aeternam mihi tribuat. Audi, intercede pro me &

dulciflima Virgo Maria , mater Dei 6c mifericordias
Amen, C a p.
: 1;
C A P. VII.
DE ROSARIO
B. V. Vuigan.
PIO LECTORI.
INter cttera Pfetatis Exercttia , fiequcns inprimis eft ufus Rofa-
rii B. Virg. quod qittdem integrum conftat XV Orationi-
bus Domin. &i5'o Salutat. Angelicis. Altas divifim reci-
in Gaudiofum, Dolorofum,Sc Glorio-
tarifolet, diftribtttum
flim quorum unicuique Quinque tribuuntur Myfteria

:
Gaudwfo, i , Incarnatio Chrifti. 2, Vifrtatio. 3 , Nati-

vitas. 4, Oblatio. j,Inventioin templo.
.Dolorofo, 1 Oratio in Horto. 2, FJagellatio. 3, Coro-
,
natio. 4, Crucis Bajulatio. j , Crucifixio.

1
Gloriofo , 1 , Rcfurre&io Domini. 2, Alcenfio. 3 Spi- ,
ritus S. Miflio. 4 , Adfumptio B. Virg. j , Coronatio

Ejufdem.
Notandum itaque nimisftcrilem , imperfeclum , & omnis
(piritualis guftus expertem orandt modum ejje, ad globttlos precatorios,
(utifere [olct ntdc vttlgus ) fine ulla mentts reflexione ad prtdicia
Myfteria 3 Sett, nulla intcrpoftta meditatione , & Affecluum exci-
tatiorte , Pater & Ave , identukm , & indeftnenter revolvere
&ftc decurfo Rofarto , velutpenfum abfolvcre. Nam quisfiuclus aut

quis gufttts talis orationis ? V. qu&fup. cap. 2 annotavimus circa
Salutationem Angelicam. T« vero, Pie Le&or, Si visgratum Deo,

ejufque Matri; & tibi ipfi utilem Rofarii ufum ; hoc vel fimili
modo procedes.
I. Oraturus Rofarium , cerfam &piam aliquam Inten-
tionem , certumve fcopum habepm oculis ; &hucpctegra-
tiam a Deoper ejus Matrem; brevijftmis faltem fuftirits.
I I. Sub initium cujufqtie Decadis Myfterium in eadem

recolendum paultfpcr expende ; &congruentes pios affettus elicere
ftude , Hoc antem , utfactlms , & utiliusfiat ,

prodcritplurtmum,
Xx 3 XV de
66% P A R A D I S I S E C T. V 1 1.
X V de Myfteriis Rofariis aliasper otium meditationem , infti-
tuiffe ; adeoque exaclius ponderaffe fingula y & reconditos in ivs
dmtu Potentise, Sapientia2,Bonitatis,Iuftitiae,Miiericor-

dias , &c. tbefauros penetrajfe , affecius in iis latentcs notaffc &c. ,
H£C enimfacile cum res exiget^ occurrent memorit. Formam

, &
Praxin tradit P. Chrift. Mayer in Indufl. par. i cap. 1 3 Inde . .
pete , fi
libet ; Enchiridion molienti non licetomnia, qU£veUem y
congerere. Hzc tamen pauca praterire non poffumus.
Martinus Navarrus , Docliffmius Vir , qmfexagmta amplius
annos confuetudinem habuit quotidie recitandi Roiarium , nec un-
quam tntermifit ,
quantumvis publico docendi munere , &pluribus
uno die lettionibus occupatus. Is , inquam , adfaaliorem Myfte-
riorum confiderationem hunc Modum fuggerit , ut ad fingulas
decades, myfterium ipfum, cui volumus intendere, Salutationibus An-
gelicu, breviter inferatur. Hoc modo
IN I. ROSARIO Gaudiofo.
AdfinguUs Decades cuilibet Salutationi Angelica , pofi nomen

I es y s adjiciatur:
Ad 1 ,
Quem Virgo concepifti.
Ad 2, , Quem vifitans Elifabeth portafti.
Ad 3 , Quem Virgo genuifti.
Ad 4 , Quem in Templo praefentafti,
Ad j ,
Quem in templo inyenifti.
\n fine Decadis , vel pofi fingula, S. Maria Mater Dei , Ora
pro nobis, &c.
IN II. ROSARIO Dolorofo.
Adfingidas Decades cuilibet Salutationi Angelic<e,poftwmen I Esv

addatur.
Ad 1 ,
Qui pro nobis Sanguinem fudavit,
Ad 2 ,
Qui pro nobis flagellatus eft.
Ad 3 ,
Qui pro nobis ipinis coronatus eft.
Ad
,

Ad 4 ,
Qui pro nobis Crucem bajulavit.
Ad 5:
Qui pro nobis CruciHxus cft.
,
Etpoftfingula^ S. MariaMatcr Dei, &c.
IN III ROSARIO Gloriofo.
Adfinguks Dccades poft nomen I E s V addatur.
Atl 1 ,
Qui Rcfurrcxit a Mortuis.
Ad 2 ,
Qui in Coelum Adfcendit.
Ad 3 ,
Qui Spiritum fanctum mifit.
Ad 4 ,
Qui te in Ccclum alTumpfit.
Ad y Qui te in Cceiis coronavit.
,
Videripoterit citattts Navarrus Mifcellaneo z^deRofario : Vbi

alia invenies notatu digna.
ORATIONES feu pias Afpirationes
Qwbus condienda recitatio Rofarii , & omnis

Oratio vocalis.
Ex P. Chrift. Maycr.
I.
ODeus meus infinite laudabilis , & amabilis fuper

omnia quem laudat , &
adorat in gaudio tota Coeli
curia ; utinam vel nunc tandem cSc ego digne te laudare
& glorificare merear,hoc quantulocunque orationis ob-
fequio quem heu, tam imperfe&e huculque laudavi, &:
;
glorificavi ; immo quem toties offcndi, tot peccatis

, 8c
negligentiis meis; de quibus ex animo doleo propter te :
ignofcc &
fupple pcr tuam infinitam bonitatcm ; pcr &
eandcm fufcipc hoc exiguum a Creatura tua , fervitutis
obfequium , in unione mcritorum Domini N. Iefu
Chrifti, B.Virginis Matris ejus, omnium Sanctorum, &
ad fupremam aeternamque gloriam tuam ; amorcm ,
,
6c beneplacitum 3 in gratiarum adionem omnium be-

X x 4 neficio-
664, P A RAD I S I S E C T. VII.
neficiorum mihi, omnibufque collatorum, m fatisfa&io-
nem omnium peccatorum pro his N. vel pro hac ne-
, ,
ceflitate N. & pro quibus maxime orare teneor ad im- ,
petrandam Peccatoribus veniam, defun&is refrigerium

& requiem ; mihi , vivifque omnibus gratiam perfeve- ,
rantiam , gloriam. Perfice gratia tua , iine qua nihil pof-

fum , deiiderium meum , iecundum fan&iilimum bene-
placitum tuum.
I I.
OPiiilima Mater fiipple hoc imperfe&um obfe-

quium meum apud dile&nm Filium tuum. Mon-
,
matrem. O piiilime Iefu fufcipe hoc idem de

ftra te efle
manu B. Matris tux ; unitumque tuis , Ejufdem om- &
niumque San&orum meritis, ofFer aeterno Patri,ad om-
ncs pias , fan&as , & utiles intentiones. Pater refpice in
faciem dile&i Filii tui, Sc miferere nobis, pro beneplaci-
to tuo, ad maximam, aeternamque gloriam tuam, Amen.
Poft fingulas Decades
Renova affeftumglorificandi B. Vtrginem ipfumqtte

Deum , bis fujpiriis.
LAudent Sc benedicant te 6 gloriofa Dei mater &

Virgo , omnes beati comprehenibres , in omnibus
donis naturae , gratiae Sc gloriae tibi conceilis, infinities ,
fupra omnes puras creaturas , perfe&iflime , ceternum in
Ccelis ; omnefque viatores mecum te colant, ament imi-
tarique in omni perfe&ione ftudeant, omni coiiatu,iem-?
per Sc iniatiabiliter in terris ; Sc tecum laudent Sc glori-
ficent, Sc fuperexaltent omnes cum omnibus etiam pofc
fibilibus creaturis infinities benedi&um Filium tuum
cum Patre & fan&o SpiritUj in omnibus perfe&ionibus,
operibus &
bcneficiis iuis omni poflibili pietatis affecTxi
fuper omnia, graiis propter f e,nunc, femper,aeternum Sc
ultra.
Vel
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 66f

Vel bis brevionbus.
BEnedicaris , gloriofa Matcr Dei Virgo

infinitics ab ,
omnibus, in omnibus, iuper omncs puras creaturas ,

pro divino bencplacito, pcrfectiflimc, fingulis momentis
tcmporis, &
aeternitatis ; Et glorificctur fiiperexalte- &
tur bcnedi&us Filius tuus j cum Patre Spiritu fan&o&
inrinities ab omnibus , in omnibus , fuper omnia, infmi-
tc , omni poflibili modo , gratis , propter fe , nunc, fem-
per, asternum &
ultra.
Vel bwiflime fic.
VTinam , 6Domina , lauderis , ameris ,

gloriofa &
ab omnibus ficut in ccelo
glorificeris in terra &
& tecum benedicatur, ametur &
glorificetur fandiflima
Trinitas, propter te,omni pofBbili modo,fuper omnia,in
aeternum & ultra.
Veldemum Sufpiriis poftfingulas Decades variatis.
Vofiprimam Decadcm.
&
glorificent te, gloriofa Dei, Ma-
L Audent, amcnt,
ter , &
Virgo inrinities , omnes Sancti , Angeli, 8c
,
Archangeli , cum tota Curia triumphantc , cum quibus

aliquando fperamus te videre , &
glorificare seternum in.
ccelis ; Et tecum laudcnt, ament, &
glorificent infinities
fan&iffimam Trinitatcm, infinite in omnibus, fuper om-
nia, omni poflibili modo, in ceternum, ultra. &
Vofifecundam Decadem.
LAudent, ament & glorificent te gloriofa Dei Mater

Sc Virgo , omncs fan&i Patriarchae Prophetae A-
, ,
poftoli 8c Difcipuli Domini cum tota Curia triumphan-

te, &c, titfupr.u
Xx 5 Tofi
Vofl tertiam Decadem.
Aadent ament Sz glorificent te, &c. omnes fancti
L Martyres,
,
cum tota Curia, &c.
Vofl quartam Decadem.
LAudent , dr. oinnes lan&i ConfefTores , cumtota

Curia, &c.
Vofl qumtam Decadem.
LAudent , &c. omnes SS. Virgines , & Vidusc , cum

tota Curia, &c.
lttm alia O RATIO poft Rofarium
Vel quamhbet Orationem.
OM Ar i A
refpice oculo pietatis
Mater gratiae , mater mifericordiae
hoc exiguum meae fervitutis

obfequium ,
quod mellifluo cordi tuo emendandum
perficiendum , &
reproeientandum dilecto Filio tuo of-
fero, ad maximam ejus gloriam, amorem, bcneplacitum;
in gratiarum aetionem aeternam, ad gratiam nobis impe-
trandam illi placendi perfectiflime, in tempore, Sc aeteF-
nitate, &c.
O Iefu Fili Dei &
Mariae Virginis , dignare de manu
piiflrma? Matris tuce fufcipere,& infinita pietate tua liip-
plere, hoc tepidum, aridum, &
diftractum orationis ob-
jequium ; &unitum ardentiflimis tuis Orationibus , Sa-
crificiis laudis , &
infiniti meriti ac valoris obfequiis
repraefentare iEterno Patri , ad omnes Sanctas inten-
tiones, &c.
Pater refpice in faciem Chrifti diledi Filii tui , Sc
,
miierere nobis gratiam largiens , te cum eodem dile&o

Filio tuo,& Spiritu S. amandi &
glorificandi,'nunc per-
fe&einvia, olim beate in patria , juxtatuumfandtiili-
mum beneplacitum. Per eundem Dominum noftrum.
O R A-
, :
,
DE B.V. MARIA, Sc BEATA MORTE. 66/
ORAT I O ad B. V. M A R I A M
Pro fubfidio in hora Mortis.
Ex pi'0mi Yiri Francifci Titclmanni Ord. S.Franc. deobfcr~

xat. demum Capuccitii, Cotitemplat.fere defumpta.
OMatcr benigniflima, quas moricntem in Cruce Fi-

lium coram vidifti & verba noviffima heu, quam
, ,
Pcr omncm illum cordis tui dolorem

triftis audifti ! &
amaritudincm , qua tota velut abiinthio inebriata fuifti
Per gladium illum,qui pcrtranfiit animam tuam,rogo te,
ut hoc durum ac lapideum cor meum tuis apud Deum ,
potentiflimis prccibus & meritis emollias & convertas

,
in carncum ut patienti diledliflimo Filio tuo , Domino

,
mco, uti par eft, compati valcam. Idcmque ille gladius ,

qui tam accrbc vulneravit animam tuam , penetret quo-
quc vilccra cordis mei.
O Matcr dolorola pcr ultimum illud Filii morientis
,
alloquium , quo te compellabat de Cruce Difcipulum ,
tibi commendans, fiippliccs oramus, ut nos in filios tuos

fufcipias. Non enim ad folum Ioannem , eo ipfo tem-
porc tccum Cruci adftantcm putamus dirigi verba Filii
icd unico Difcipulocominusmonftrato, omncsfidcles
& dile&os per omncs fcquuturas generationes fub unius
exemplo & praefcntia credimus defignatos. Quomodo
& illud viciftim didum Difcipulo Ecce lUter tua non ; ,
adillum unicum folumve Difcipulum credimus perti-

nere , fed ad univcrfos nos , quicunquc ad Filium tuum
per fidem pertinemus ; tamcn llli quoad corporale ob-
iequium peculiarem quandam tui curam commiflam
,
agnofcimus.
Cum itaque vi quafi ultima? voluntatis fua: nos tibi
in filios reliquerit moriens dilccl:ifTimus Filius tuus ; ac
viciflim te nobis dederit in Matrem , Teftamento huic
nequaquam te contravenire pofle aut velle ,
perfuafum
habe-
66% V A R A D I S I S E C T. VII.
habemus ; utpote quod morte Teftatoris mox fequuta
confirmatum fuit.
Huic ergo Teftamento 6 Mater piiflima pareamus
, ,
iitrique Tu nos in filios fufcipe nos te omni cultu 8c

: :
obfequio comple&emur ut Matrem. Tu nobis Matris

impende curam, noftrum erit,filialem tibi rependere ve-
nerationem. Et quamquam nunc in Coelis longe fiipra
nos exaltata gaudeas &
regnes cum Filio ; materno ta-
men nos exules filios tuos affe&u fovere non delinas
Sic enim eft voluntas Filii,qui fe ipfum nobis Nafcens &
per te donavit ; &
Moriens nos tibi unicse Matri fuae
commendavit.
Ipfe quidemnobis Frater , imo Pater ; Sacerdos quo-
que &
hoftia fieri dignatus eft: &
jam in Ccelo ad dexte-
ram Patris refidens , Advocatus nofter efle non definit.
Tu pariter nobis te Matrem milericordiae Patronam , &
exhibere ne ceffa; eo etiammagis quo propius afliftis
Filio (qui nihil Matri negare poteft fupplici ; ) ipfi in- ,
quam, Fonti mifericordiae proxime conjunila; quem

olim miferis Adae filiis de Ccelo produxifti.
Eja ergo Advocata noftra , illos tuos mifericordes
oculos ad nos converte , &
Iefiim benedidum frudum
ventris tui , nobis modo propitium redde poft hoc ; &
exilium oftende. O
clemens , 6 pia, 6 dulcis Virgo Ma-
ria, Amen.
CONCLVSIO I. Partis, Sed. VII.

Ad Cultores Beatifl Virginis Deiparae-
SAnftijJimam itaqtie Chrifti Matrem , tu quifquis es , Chri-
ftiane , Patronam ac Matrem habe ;
& fingulari pietatis cultu
indies venerare. Deigratiam & mifericordiam defideras? Ecce cana-

lis divins, mifericordi<z , Dei Mater eft ,
per quam primum in ter-
risfufiepimus mifcricordiam de manu Dei nofiri. Ipfa enim gratia

plena
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 66}
plena ipfum gratix Fontern fttis & mun-
claufit rifcertbus >•
in
dttm tintverfum ad nos ufqus dertiavit. Iam vero quid ijla Mater
Cceli terrxqtte Regina non impetret ? An quidquajn Ftlius poterit de-
negare Matrtfiu ?
Ergo in periculis , in anguftiis , in rebus dubiis Ma-

riam cogita ; Mariam invoca : Non recedat ab ore, non
recedat a corde. & ut impetres orationis cjus furFra-
gium non deferas converfationis exemplum. Ipfam fe-
,
quens non devias Ipfam rogans non delperas Ipfam

: :
cogitans non erras. Ipfa tenente non corruis Ipfa pro- :
tegente non metuis. Ipfa duce non fatigaris. Ipfapro-

pitia pervenis. Ita Meliifluus Bernardvs Serm. 2.
de lattd. B. V. Cole ergo Dei Matrem in vita : & vere Matrem te
coluijje fenties in morte , & in omni sxerrittate. Gaudet utique fe

& haberi ut Matrem. Ad hoc enim Dei Mater fafta
colt eji 3
-
ut
Mater & Mediatrix Peccatorum.
effet
F I N I S S E C T. VII , P A R T I S I.
PARS ALTERA
SECTIONIS VII.
Continens Exercitia ad bene beateque
moriendum.
PIO LECTORI.
POfterior Pars hujtts ultinu Seft. exhtbcbit Orationes &
Exercitia varia Morte, profelici Sanis , Êgris,
Moribundis accomtnodata, & perutilta. Nemo itaqtte h&c
fafiidiat , aut negligat qttafi aliena, & ad &gros folum, aut mortbun-
. dos pertinentia.
Qumfctto , tutijftmum ejfe , ut quidquid tibi in morbo , & mor-

te ipfa ufui ejfe vis 5 in eo etiamnum fanus verfari & exerceri i«-
lipiai.
Quis*
67 o P A RAD I S I S E C T. VII.
Qmsquis erivm fanus hujufmodi Exercitiis gaudet ; infirmus &
tnoribundusfiuclum ex iis majorem capwt. Vereor autem , ne gu-
ftumeorumperexiguumtemporcmortisfentiant ,
qui talia farit &
incolumesfaftidiunt.
Itaque Imc ipfafrequentius lege ac meditare. Sed & morere fub-
inde dum vivts : ideft, Moribundi quodammodo perfonam afifume
dum adhuc integufunt corpori arimioque vires. Age ca qtufiacies ,
aut fiacla voles , jam mortturus. Nimirum fiacile recurrunt mo-

rienti , qiu vivens amavit , & libens excrcuit. At nonfiacile in ne-
ccjfttate pufto funt remedia ,
quorum in projperitate , exigua fiuit
cura, velmemoria.
Ceterumprior Editio Paradifi habebat hoc loco piiflima qua-
dam Exercitia , tamfanis , quam &gm ad minuendum vit&pr&-
,
fentis amorem , ad acuendumfiuttm defiderium aptijjima exfuavif-

fimis Soliloquiis Thomae de Kempis excerpta. Sed \uc pr<e-
fenti editione vifum omitteu , eo quod nnper Opufculum lUud,
uti & alia Ejufdem fclecTtflima , /wViatore Chri-
s tiano Notis illuftrata ediderimus : Hunc , fi
libeat , pius
Lector adeat
Admonitio quid homini Chriftiano

faciendum ingruente mdrbo.
QVamprimum incideris in Morbum , memento eum non fecus

accipere , quam de manu Domini ; & gratias age , quod te
ut filium paterne vifitet. Imo offer tead graviora ; & in manus

dtvin& providentk totum te confidenter projice : Neque fiduciam
in Medico colloca : id Afic Kegi pemiciofum fuiffe , Scriptura
refert.
Adhibeatur tamen Medicus, fied Animi prmpue, id eft Con-

feffarius. Vtriufique enim , Corporis &
Animi falus con- &
gruU curanda remedits ; fed hujus utique tanto magis , quo pejus eft
Animam, quam Corpus perire.

Sed & qui Covporis
fialutem amat Animae cura nihilprius ,
babeat.Animae enim mala ideft peccata ficpe redundant in , ,
Corpus: &
in membris noftris nonfine Deiprovidentia , mor~
bis
,
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. 6-%

bii corripinmr ;
quia pravis affetttbus ammi Lmguemus. Hi ergo
primum profligandt ; fic faciltus a Corpore morbos peUemtts : aut ,
(
quod non mintis optabtle ) cum majore Antmi fruttu fluftiw-
btmus.
Hanc curandi mctbodum Mcdicus fupremus docuit , qttt ctt-
raturus tnflrmos , Aninu flere prius quam corporis rattonem ba~
bebat.
Idem nos faciamus ; & corpore fani effe nitamur , fed men-
te primum fana. Verum, o ftupenda resl Agttur de JEterm
vita, & Momentanea : Vro hac omnia y ferio & feftinan-
ter, pro illa vix quidquam, & non nifi flero & oflcitanter agi-
tnus. Si fapis , mi Cbriftiane , correptus morbo , primum adi
& concilia tibi Deum : Is adbibitam deinceps curam vel flaciet
faltttarem Corpori 3 vel certe morbum , imo & mortem , A-

nimas.
C A P. VIII.
L I T A N I i£
Sanis , iEgris, Moribundis, accommodata:,
e Sacra Scripura.
KYrie Eleison. Chrifte eleifbn.

Kyrie eleifbn.
Chrifte audi nos.
Chrifte exaudi nos.
Pater de coelis Devs , mhererc nobis.
Fili Rcdemptor mundi Deus, milerere nobis.
S. Trinitas unus Deus, miierere nobis.
Qui hominem ad imaginem & fimilitudiO
g
nem tuam formafti ! £ Gen. i»
Qui fpiraculum vitae in faciem hominis in-
j §
Ipirafti, j ^ Ibid.
Qui
67z V A R A D I S I S E C T. VII.
Qui lignum vitae adverfus mortem corpo-' I
ris in medio Paradifi produxifti Genef.2:

Qui poft contradtum per primos Parentes
reatum mortis, veneno Serpcntis Se-
men mulieris oppofuifti Ibid.
Qui genus humanum ob peccatum variis

miieriis morbis ac morti fubjectum fo-
, Genef. 3.
latio ac remedio non deftituifti lob. 14.
Qui omnibus primogenitis ifcgypti una
nocle deletis Ifraelitas illaelos iervafti Exod. 12.
&
Qui Moyfen Aaron ob peccatum incre-
dulitatis extra terram promiiTam mori
fecifti Num. 20.
Qui populum ignitis ferpentibus percuf-
fum, asnei Serpentis afpe&u liberafti N/flK. 21.
Qui Bethfamitarum plufquam fo millia
ob vifam curiofius Arcam mortedeJe- &
vm, \
Qui ex Ifrael 70 millia virorum ob nume-
o
ratum a Davide populum , triduana pecr
ftilentia fuftulifti •
2 Rg.24.
Qui mifertus fuper afflidione populi , An-
gelum percutientem ab internecione
revocafti lbid.
Qui Naaman Syrum per Elifeum a lepra

fanafti 3^.8.
Qui precibus Eliae prophetae mortuum
puerum ad vitam revocafti 32^.17.
Qui Regem Ochoziam idola fiiper valetu-
dine confulentem morte punivifti 4R^.i.
Qui per Elifceum Prophetam Filium ho-
fpitae defunctnm vitas reftituifti
Qui per ofla Elifaei mortuum ad vitam re-
vocafti
4 R ^ X 3-
Qui Afam Regenfplus in Medicis ,
quam j
in
, ,, , , , , , , , 1 .
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 67 3

in Dco confidentem prxmature morH
fecifti iPar.16.
Qui Ezechiam in infirmitatecum lacrymis
deprecantem a morte & morbo libe-
rafti, if,. 38.
Qiii Iob aSatana tantifperaffligipermif-
ium,infigni patientia roborafti lob.i.&c.
Qui increpas per dolorem in le&ulo , &
ofla hominis marcefcere facis , lob. 33.
Qiii ad dandum pofteris exemplum patien-
tias, Tobiam plaga csecitatis probari vo-
luifti Tob. 2.
Qui medicos , & innumeras remediorum
fpecies propter neceflitatem hominum
creafti Eccl.tf.
Qui mortem non fecifti nec dele&aris in
j
perditione vivorum
;
1
§*' S.ipiefit. 1
,
Qui miflus es mederi contritis corde , & (, 3

prxdicare captivis indulgentiam,& con- 3
° r ,
f omnes lugentes
olari ,
vrij*.6i.
Qui fenem Simeonem virum juftum , , vi-
fb Meffia ex hoc feculo in pace dimi-
fifti, Uite 2»
Qui filium Reguli in Capharnaum fanafti Ioan. 4,
Qui hominem 3 8 annos in infirmitate ha-

bentem, verbo fanum fecifti loan. $.
Qui Socrum Petri magnis febribus deten-

tam liberafti LUCA 4.
Qui bene omnia fecifti , & f urdos audire,
tk: mutos loqui ALtrci 7.
Qui cum Publicanis & pccca-'

familiariter
toribus egifti; dicens, Opus non efle va-
. lentibus medico,fed male habentibus Matth.$.
Qui Paralyticum jacentem in le&o, &c per Ibid.
te&um fubmiilum curafti Lum 5.

Yy Qui
674- P AR A D I S I S E C T. VII.
Qui mulierem 12 annis fluxu fanguinis la-0
bor«ntem , &c fruftra a medicis multa Marci f.
paiTam fanafti Luu 8
Qui caccos diverfbs lucis beneficio dona- Matt. 9.
fti, loan.9.
Qui leprofbs complures fblo nutu a lepra &c.
mundafti, Matt. 8.
QuifiliamlairiArchiiynagogi defunctam , 10. &c.
refufcitafti Luca 8 . &
Qui mulierem fpiritu infirmitatis annis 1 8 Matt. 9.
inclinatam , ad perfectam fanitatem re-
duxifti, LUC&13.
Qui Lunaticum mifere a Dasmone affli-
&um liberafti Matt. 1 7.

Qui fervum Centurionis male habentem
abfens curafti § 'Matt. 8.
Qui defun&um unicum filium Matri fua2 Q
viduae vivum reddidifti ^ % Luu 7.
Qui Chananeae filiam male vexatam a Dx- g
monio liberafti 27 Mdff. 1 f.
Qui Lazarum quatriduanum de monu- *
mento refufcitafti loan. 1 1.

Qui omnes male habentes, Lunaticos, Pa-
ralyticos , hydropicos , variifque lan- ALtff.4.9.
guoribus & tormentis comprehenfbs Marci i.
curafti Luca 4.
Qui in agonia , triftis ufque ad mortem 14. cfc.
fanguinem fiidafti Luu 22.
Qui Calicem paflionis & mortis a te trans-
ferri rogans, voluntati Patris,tuam fub-
jecifti Lhca 22.
Qui Latroni tecum crucifixo confbrtium
Regni promififti Luca 23
Qui factus es pro nobis obediens Deo Pa-
tri ufq; ad mortemmiortem autem Cru- j vhil. 2.
cis Qui
, , , , , ,,, , ,,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 67 $

Qui moricns in manus i£terni Patris fpi-")
ritnm commendafti ,
luu 23.
Qui inclinato capitc, magna voce clamans
lpiritum tradidifti loan., 1 9»
Qur per mortem deftruxjfti eum qui habe-
oat mortis impcrium Hebr. 2.
Qui vulneratus propter iniquitates no-
es
ftras, & attritus propter fcelera noftra ,
Qui infirmitates noftras accepifti , & x- tSdtt. 8.
grotationes portafti extfa.ff.
Qui peftilentiam & morbos ob peccata Deut. 28.
immittere confuevifti Ezscb.2.%.
Qui morbos , &
adverla corporis fospe &c.
etiam non caufla peccati, led ad gloriam Ioan.9. &
Dei manifeftandam immittis 11.
Qai quos diligis, hos caftigas & flagellas ,
^Hcbr. 12.
Qui irrevefentes erga facra myfteria fx- (V'
pius infirmitate, ac immatura morte ca-

ftigafti 3 1 Cor. 11.
o
Qui pcr umbram Petri multos ab infirmi- cr
tate liberafti * Acl. $.
Qui per fudaria & iemicin&ia Pauli mul-

tos infirmos.curafti Acl. 19.
Qui per Apoftolos tuos mortuis vitam, &
infirmis variafanitatum beneficia con-
tulifti, Afl-.p.&fr
Qui abftcrfifti omnem lacrymam ab ocu-
lis Electorum tuorum Apoc. 7.
Dominus viix &c mortis habens potefta-
tcm, Sap. 1 6.
Dominus prote&or vitas noftrae Pjal.26.
Patcr milericordiarum & Deus totius
confolationis ,
qui confblaris nos in o-
mni tribulatione noftra 2 Cor. 1 .
Fidelis Deus , qui non pateris nos tentari j

Yy 2 iupra
fiipra idquod poffumus fed facis cum')
,
tentatione proventum ut poflimus fii-

ftinere i Cor.io,
Qui vulneras & mederis , percutis, & ma- g
nustuaefanabunt ^lob.f.
Qui omnes homines yis falvos fieri , & ad "y
%
agnitionem veritatis venire g i Tim. 2.
Qui mortificas & vivificas : deducis ad in-
feros & reducis ;
I ftg.2.
Qui venturus es judicare vivos Sc mor-
tuos 2 Tim. 4.
Tropitius efio, Parce nobis Domine.
Ab omni languoris moleftia
A fiibitanea, & improvifa, mala morte
Per dolorem & cruciatum circumcifionis
tuae, F LUU 2.
1
Per dolores mortis, qui te in horto,Paffio- cr

cz
ne inftante, circumdederunt 3 Luca 22.

Per zelumamoris tui quo dolores noftros o
tulifti , Sc languores noftros tuo livore d
fanafti ifa. h.
Per anguftias cordis tui in Cruce , cum te
a Patre dereli&um clamafti Matt. 27.
Per gladium doloris , quo cor dulcifli-
mx Matris tuas in paflione transfixum
Luc<e 2.
Teccatores, Te rogamus audi nos.
Vt tanquam advenas & peregrinos aefti-') H

memus nos fiiper terram 3 P/4/.38.
Vt non habentes hic manentem civita- og
tem , futuram tanto ardentius inquira- { 3
m.if
mus I (S>
Hebr. 1 3,
Vt inter tot procellas & pericula vitas , in
requiem iilam quam fperamus in Ccelis,
ingredi feftinemus Hebr. 4.
Vt
, ,, , ,, ,, ,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 67 ;
Vt momentaneum & leve tribulationis no-~

ftraj , ceternum glorice pondus operetur
in nobis 2 Cor.4..
Vt non negligamus difciplinam Domini Prov. 3.

nequc fatigemur , dum ab eo arguimur llebr. 12.
Vt omne quod applicitum nobis fuerit,ac-
cipiamus j & in dolore patientiam ha-
beamus Ecdi. 2.
Vt in quibuslibet morbis & afllictionibus

nihil ftultum contra Dominum loqua-
mur, lob
Vt ficutbona fufcepimus de manu Domi-

ni , ita & mala cequanimiter fuftinea-
mus, lobz.
Vt iecundum multitudinem dolorum in o
corde & corpore meo confblationes o ,
tuze lcetificent animam meam w

3 , Pfal. 9 $.
Vt ficut abundant pafliones Chrifti in no- s )•
bis, ita & per Chriftum abundet eonib- c

latio noftra ^zCor. r.
Vt femper mortificationem Iefii Chrifti in D
corpore noftro circumferamus £ lb\L
Vt afpicicntes in au&orem fidei & con-
fummatorem Iefiim qui propofito fibi ,
gaudio fuftinuit Crucem , per patien-

tiam ad propofitum nobis bravium cur-
ramus Hebr. 12.
Vt magnificetur Chriftus in corporeno-
ft ro , five per vitam , fi ve per mortem , Pbil. 1.
Vt Chrifto pro nobis paffo in carne,& nos

eadem cogitatione armemur 1 Petr. 4.
Vt hoc tempus acceptabile , & dies falutis
nequaquam otioie tranfigamus 2 Cor.6,
Vt recogitemus tibiomnes annosnoftros
in amaritudine animae noftrce ift. 38.
Yy 3
Vt
67 % PARADISI SE.CT. VII.
Vt incerti de mortis & Iudicis adventu
mature domui noftra? difponamus , ifai. 38.
Vt llne timore de manu inimicorum no-
ftrorum liberati , ferviamus tibi in fan-
ctitate &juftitia, omnibus diebus no-
ftris
Vt deiiderium habeamus diflblvi efle &

cumChrifjto, Vhil. 1.
Vt univerium ftratum noftrum in infirmi

tate noftra verfare & componere di m
gner is Vfd. 40.
Vt diligentibus Deum,morbi,& mala cor
poris omnia cooperentur in bonum Rom. 8.
Vt iani ex mOrbo tua gratia facti ne quid ,
nobis contingat deterius , non amplius

peccemiis I Ioan -
s-
Vt aceipientes armaturam Dei , poffimus
3
refiftere in die malo -
} & tela nequiffimi f g
lgnea extinguere , .
g Epbef.6.
Vt iicut in Adam omnes morimur , fic in,
te vivificemur
Vt five vivirnus , Domino vivamus ; five
morimur, Domino moriamur Rom.14..:
Vt nec vita nec mors, nec alia
, creatura, a
Chrifto nos feparare valeat Rom. 8.
Vt nobis vivere Chriftus fit , mori lu- &
crum Pbii. 1.
Vt & fi ambulem in medioumbrae mor-

tis } non timeam malg , quoniam tu me-
cum es Pfal. 23.

Vt in ultimoagoneLeoni illi rugienti for-
tes in fide reiiftamus , 1 ?etx. $V
V.t moriamur morte juftorum , & novifli-
ma noftra fiant horum fimilia ,
Num.zii
Vt illurnines, oculos meos , ne unquamj
obdor-
,, ,, , , , .

obdormiam in morte , ne quando pra>
valeat adverfum me inimicus meus , Pfal. 1 2.
Vt nos libercs dc corpore mortis hujus ,
Rom. 7.
Vt cducas de cuftodia animam meam ad
confitcndum nomini tuo Pfal. 142.
Vt nos moricntes cum bono Latrone,dul-
ciflima promiflione tua,& Regni exipe-
dtatione laetirices g Luu 2 3
Vtnonintres injudicium cum fervo tuo
quia non juftiricabitur in confpe&u tuo 3
c
>
omnis vivens Pfal. 142.
Vt non fecundum peccata noftra facias p
nobis j neque fecundum iniquitates no-

ftras retribuas nobis Pfal. 1 02.
Vt inhabitem in domo Domini , omnibus
diebus vitae mcae Pfal.2.6.
Vt terreftri domo hujus habitationis diiTo-
luta, domum non manufa&am habea-
mus in Ccelis 2 Cor. 8.
Agnus Dei qui tollis peccata, &c.
Oremus.
DEus , qui Vnigeniti tui patientia antiqui hoftis fu-

perbiam contrivifti, da nobis quaefumus, quae idem
pro nobis pertulit, digne recolere , ficque cxemplo ejus
cun&ia nobis adverfantia aequanimiter tolerare.

D e v s humani gcneris benigniflime conditor,& mi-
"(
! fericordiflime reformator ,
qui hominem invidia diaboli
ab oeterna felicitate dcje&um , unigeniti Filii tui pretio-
fb fanguine redcmifti , vivifica nos famulos tuos grati:e
tuae vigore & jacentibus manum porrige falutarem
, :
reple nos gaudio cordis & ketitia fpiritus expelle a no- ;
bis omnes hoftiles infidias & mitte nobis medicum fa-

,
iutis , Angelum qui nos in anguftiis politos con-

pacis ,
iblationibus tuis attollat , quibus in pracienti confequa-

Yy 4 mur
<>8o PARADISI SECT. VII.
mur auxilium , Sc in futuro praemio obtincamus aeterna.
Devs, fub cuj us nutibus vitae noftrae momenta de-
currunt , fufcipe preces humiliter ad te clamantium , ut
te omni adveriitate & aegritudine liberati ,
perpetua
gratiarum actione laudemus. Per Dominum noftrum
I e s v M Chriftum Filium tuum, &c .
O R A T OI
Ad hoc idem impetrandum , quodfumme & unice

efi neceffarium.
DOmine I e s v Chrifte , obfecro te per amorem

quo omnium hominum onera portafti, ut facias me
onus triftitia2 meae cum gratitudine fiifcipere de manu
providentix tuoe , 8c de voluntate paterni cordis tui , &c
pro tui amore , quamdiu tibi placuerit cum pleniffima ,
mei ipfius refignatione, longanimiter fuftinere, ita dum-

taxat , ut me tua gratia conrirmes , ne unquam te vel in
modico offendam,aut a fandillima voluntate tua vel mi-
nimum recedam.
Atque utinam poflem omnium fingulorum , qui &
pro te pafli funt , hominum prefluras fblus fufferre , ut
qualemcunque vicem redderem infinitse charitati tuas.
Eja bcnigniffime I e s v , Ita quxCo unias voluntatem
meam, cum fan&iffimo beneplacito tuo } ut aliud optare
nequeam, quam quodtuvis.
C A P. I X.
VII. GRADVS ad Beatam Mortem,
five Exercitivm quotidianum Orationis
Dominicae pro felici Morte.
Fater nofter qui es in coelis.
OPater Êterne Iesv Christi Filii tui per

naturam , nofter per gratiam : Creafti enim nos ad
imagi-
:,
DE B. V. MARIA, 8c BEATA MORTE. 68 r

imaginem tuam , &
cum per pcccatum fa&i eflemus filii
irx j pcr Sanguinem Filii tui adoptafti nos in filios gra-
tix, &hxredes vitae aetemx. Et quamvis Ccelum tibi
Scdes iit majeftatis Sc glorix tux ; nos tamen in terris
continuo relpicis , 6c patcrna cura , charitate ac provi-
dentia rcgis.
Ad te itaque levo oculos meos
, 6 clcmens Pater
, qui
undc veniet auxilium mihi. Ad te defi-

habitas in ccelis ,
derat anima mea ficut cervus ad fontes aquarum. Creafti

cnim nos ad tc &c inquietum eft cor noftrum ; donec
,
redeat, &c requicfcat in tc. Nam ubi Pater meus eft , ibi
patria mea eft ; ibi fpes , &c hxreditas mea ; &c portio
mca in terra viventium. Ad te f ufpirat cor meum; adhx-
anima mca poft te. Vtinam fulcipiat me dextera tua
iit
quoniam melior eft mifericordia tua fupcr vitas.O quan-

do liberabor de hoc exiiio quando educar de hoc car-
;
ccre in quem miiTus fum

, furtim fliblatus de patria ?
,
Quando introibo in domum Patris mei ubi manfiones ,
multx funt ? quando confblaberis me ? quando educes

me de hoc lacu milerix,& de luto fecis ? quando veniam
<k apparebo ante faciem Dei Patris mci ? quando adim-
plebis me lxtitia cum vultu tuo ut videam non per fpe-,
cidum, in xnigmate,fed facie ad faciem. Beati qui habi-

tant indomo tua Domine , in lxciila fxculorum lauda-
bunt te. Ecce Afcenfiones iftuc in corde meo difpofui
in hac valle lacrymarum , in loco quem pofiiit mihi
prxvaricatio primi Parentis. Tua benedi&ione adjutus ,
ibo de virtute in viitutem , donec videam te Peura deo-
rum in Sion.
Gradus I. Viva Fides,

Sanftificetur nomen tuum.
INprimis pcr vivam & veram Fidem ;

quia fine Tide im-
poilibile eft placere Deo. : Accedentem enim ad te, 6
Yy y Deus,
dSaTpP ARADISI SECT. VII.
Deus oportet credere quia es, & inquirentibus te remu-
, ,
nerator es. Iam vero quid eft vita noftra fuper terram ,
nifi accefTus , feu progreffus ad Devm, per duos pe-
des Fidei & Spei ? Nam quies & adhaeflo , feu complexus
& fruitio , quae perfe&as charitatis eft , refervatur Pa-
trias.Tunc enim amplecleris revertentem ad te e regio-
ne longinqua filium, &
ftola prima indues eum.
Interim credo Domine te efle Qui es 3- id eft , Deum
fiimme Potentem , Sapientem , & Bonum fiiper omnia
& quod diligentibus tu ipfe futurus
fis pra2mium,& mer-
ces magna nimis. Credo quod Redemptor meus vivit

& in noviflimo die de terra furre&urus f iim , & m carne
mea videbo Deum Salvatorem meum. In hac fide vivere
& mori cupio. Hac fide nixus in omni cruce tribula- ,
tione preflura , morbo ac ipfa morte perftabp fecurus

, ,
&tam in adverfis, quam in profperis fandiflcabo 8c

laudabo nomen tuum nihil vel de divina tua potentia ,
:
vel de paterna benevolentia dubitans ,

qua & poflis , 8c
velis mc fervare.
O Domine confirma & adauge Tidem meam , pro glo-
ria Nominis tui ,
quod tunc optime fand;ificatur a no-
bis , cum infa&is potens , in diclis verax , in promiflis
minime falkx viva fme crederis. Vnde Moyfes Aaron &
ingrefTu terrae promifloe a te prohibiti funt, quia non far,-
te coram populo , non credentes tibi in edu-
clificarunt
cenda aqua de petra. N«w. 20.

At Abrahae prompta fides ubique laudatur , qui in re-
promiflione tua non hasfitavitdifridentia , fed conforta-
tus eft fide dans gloriam Deo. Confeftim enim exiit de

,
terra &
cognatione fua , &
venit in terram , quam mon-
ftrabas illi, fciens, quia quaecunque promifit Deus, poteft
& facere. Rom. 4.
Credo &
cgo videre bonaDomini in terra viventium,
'
poft egrefTum ab hoc feculo. Evoca me hinc , quando-

cunque voles : fed da ut Fide duce , fequar alacriter
t i cre-
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. tf8j
crcdens rirmiter , quia potens Sc bonus es tu : & fpiri-
tus tuus bonus deducet me in terram re&am & propter
nomen fan&um tuum Domine , vivirkabis me inaequi-
tatc tua.
Gradus II. FiRma Spes,

Adveniat rewium tuum.
o
REgnum inquam , quod paratum eft nobis ab ori-

,
gine mundi Eripuifti enim nos de poteftate tene-

;
brarum , 8c tranftulifti nos in Regnum Filii dilcdionis

tux ; ut iimus cohaeredes ejus iecundum fpem vitaj seter-
ijae. Nam fi in hac vita tantum fperantes fumus , mife-
rabiliores fumus omnibus hominibus. Dominus pars

hxreditatis meae Sc calicis mei , Tu es qui reftitues hae-
reditatem meam mihi. O quando hoc erit ? nam hic ad-
venae iblum &
peregrini fumus, non habentes manentem
civitatem ; fed futuram inquirimus.
Interim gloriamur in Spe gloriae filiorum E 1 : nori D
fblum autem , ied &
gloriamur in tribulationibus, fcien-
tesquod tribulatio patientiam operatur patientia au- :
tcm probationem probatio fpem fpes autem non con-

, ;
fundit. Rcm. y. Sic nimirum pcr multas tribulationes

oportet nos introire in regnum De 1 : Sed ipes tantaa
tnercedis iolatium eft omnis laboris. Non enim funt
condignae pailiones hujus temporis ad futuram gloriam ,
quae revelabitur in nobis.
Providebo itaque te Domine in confpe&u meo fem-rf
r, quoniam a dextris es mihi,ne coraraovear. Propter-
laetabitur cor meum , infuper &c caro mea requieicet
in fpe. In pace in idipfum dormiam & requiefcam. Quo-»
niam tu Domine fingulariter in fpe conftituifti mc. Et
quae eft exfpectatio mea nonne Dominus ?
, & fubftantia
mea apud tc eft. Suicipe me iecundum eloquium tuum ,
5c vivam, 6c non confundas me ab exfpe&ationc mea.

In
684 P A R A D I S I S E C T. VII.
In te Domine fperavi non confundar in aeternum,
, in.
juftitia tua libera me, &c .
Gradus III. Sincera Charit a s.

Tiat volunt.is tiu , ficut.
QVas eft autem voluntas tua , 6 amantiilime Pater,

niii ut amem te ? Ecce jubes, ut diligam te cx toto
corde meo , &
ex tota mente mea , &c. Sed da quod ju-
bes, &jube quod vis. Vides enim quot remoras tuas vo-
luntatis ; quot amoris obftacula patiamur j dum corpus
hoc, quod corrumpitur, aggravat animam. Volo quidem
Sc ego iic amare te , &
condele&or legi tuas fecundum
interiorem hominemied invenio aliam legem in mem-
,
bris meis , repugnantem legi mentis meas , ut non , quod

volo bonum, faciam.
Hen , infelix ego homo ,
quis me liberabit de corpore
mortis hujus ? gratia tua per Iesvm Christvm
Dominum noftrum. Da ergo ne amando animam meam,
perdam eam j ied ialutari odio confervem in vitam aeter-
iiam.
Sed & audio , quod fi quis diligat mundum , vel ea
quae in mundo iunt , Charitas De i non iit in eo. Ex- it
pellatergo &
hunc pravum amorem de corde meo fortis
ut mors, imo fortior morte Diledtio ut nihil iit , prae- :
iertim in esreiTu meo de hoc mundo quod me poilit ie- , p:
parare a charitate ,
quas eft in Chrifto I e s v Domino f
noftro.
Abibrbeat me yis amoris tui , ut amore amoris tui
mundo moriar , qui amore amoris mei dignatus es in
cruce mori.
Gra-
,
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 68;
Gradus IV. Participatio

Sacramentorvm.
Panem noflrum quotidianum.
DE v s , qui ha&enus pafcis me a juventute mea: 6 fi

ufque ir. iene&am , Sc cum defecerit virtus mca ,
non derelinquas me. Nam peregrinantes per hoc defer-
tum , ad terram promiflionis , cibo opus habemus non
minus animx quam corporis j ne deficiamus in via. Non
enim in fblo pane vivit homo j fed de omni verbo quod
procedit de ore tuo. Itaque cibus animse eft Verbum
&
tuum j item Sacramenta tua, prsefertim Panis ille An-
gclorum. Manna de ccelo verum , Corpus inquam , Sc
Sanguis Domini noftri Iesv Christi, dicente
ipfb , Caro mea vere eft cibus , &
Sanguis meus vere eft
potus , ex quo fi quis manducaverit , non morietur in
«ternum.
O da mihi , Domine, ut cum ingrediar viam univerfas
carnis , & ex deferto mundi hujus ad patriam promiflio-
nis ajtcrnae proficifcar, Viatico non deftituar : praefertim
vero Panis ille divinus confirmet cor Corpore meum :
inquam, ac fanguine tuo refice animam meam, ut in for-

titudine cibi illius ambulem ufque ad montem excelfum
gloriae tux , ubi Electos tuos, quos hic ad tempus cibafti
pane lacrymarum , cibabis ex adipe frumenti , fatiabis &
eos ab ubertate domus tuae.
Gradus V. Remissio Peccatorvm.

Et dimitte nobis debita noflra.
C Cio,Domine, quia nihil coinquinatum poteft intrare

i3 regnum ccelorum nec admittis quemquam nifi re-
in :
conciliatum 8c tibi , &

proximo fuo. Et, heu, mifer ego
& inops, debitis infinitis tibi teneor obnoxius, nec unde
fblvam
6%6 PARADISI SECT. VII.
fblvam, aut fatisfaciam , habeo. Quidfaciam? Ecce,
apud te Domine mifericordia , & copiofa Filii tui Red-
emptio. Ille venit fblvere deli&a noftra ; & peccatores
falvos facere, quorum primus ego fum Ne intres, quse- :
fb , in judicium cum iervo tuo quia non juftificabitur

,
in confpeclru tuo omnis vivens , fed refpice in faciem

Chrifti tui.
Doleo ex intimo corde ,
quod inquam ofrenderim te
Deum & fummum Bonum meum. Ideoque dimitto ex
animo proximis meis omnes ; ne forte fruftra a
ofTenfas
te Domino meo fperem mifericordiam , fi ego fervus
confervo meo refervem iram. Dimitte ergo mihi juxta ,
promiflum Filii tui (Dimittite, ait, dimittetur vobis,) &

prasfertim in ultima illa hora , ctim prsefentabor coram
te Iudice meo. Heu me fi tu iniquitates meas tunc ob-

,
fervaveris! O fi chirographum decreti contrarium nobis,

& debitorum meorum deleat Sanguis Iesv Chri-
s t i , qui pro nobis eftufus eft in Cruce in remiifionem
peccatorum.
Gradus VI. Victoria

Tentatio.nvh.
Et ne nos mducas in tent.
QVid enim eft haec vita noftra, nifi tentatio , & mili-
tia continua Inde gravis nobis col-
fiiper terram ?
luclatio cum hoftibus multis &

potentibus , quibus refi-
ftere non fufficimus , nifi tu Dominus , potens in praelio
pugnes pro nobis; &c protegas nos.
Ofidelis D
e v s , ne patere me tentari fupra id quod
poffum; fed fac cum tentatione exitum ; pra^fertim circa
horam exitus mei ex hoc mundo 3 tunc enim vehemen-
tius inftare fblet hoftis, infidians calcaneo noftro.
Adefto mihi in illa ancipiti lu&a , & ultimi agonis
momento , a quo pcndet tota aetemitas mea , Sc fhi&us
omnium
:
DE B.V. MARIA, &

BEATA MORTE. tfff*
omniumlaborum, quospromefuiccpit ; Sc fanguinis
qucm pro me effudit Filius tuus.Hcu me,fi in me fruftrc-
tur pretium ejus.Conforta me,nc tentationi iuccumbara^
Ulumina oculos meos ne unquam obdormiam in morte
ne quando dicat inimicus meus prasvalui adverfus eum.
,
Da mihi ut accipicns armaturam Dei, poffim refrftere ia

die malo ; &
omnia tcla nequiflimi ignea extinguere nc :
coronam juftitiae mihi repoiitam iurripiat. Si tu pro

nobis , quis contra nos ? Siambiiieminmedioumb n
mortis,non timebo mala,quoniam tu mecum es. Si con-
fiftant adverfus me caftra, non timebit cor meum, &c.
Gradus VII. Liberatio

a MorTe £terna,
MVlta quidem hic nos mala premunt , Sc ad te , 6

Deus,ire compellunt,ut liberari petamus:MunduS)
qui totus in maligno pofitus eft : Satan quoque malm per
excellentiam:aliaque pcenae mala innumera.Scd nil aeque
malum , ac Mors Animae , infaufta proles peccati. Nana;
peccatum , cum coniummatum fuerit, generat mortem.
Itaque Mors peccatorum pejftma. Nimirum ieparari a mm^
mo B o n o Hoc eft malum omnium malorum. O ii
,
in die mala ab hoc malo liberet me Dominus. Non enimi

mortui laudabunt te Domine, neque omnes qui defcen-
dunt in infernum. vivens vivens ipfe confitebitur tibi.
O *Dominchbera animam meam; milericors Dominus
& j uftus. Eripe animam mcam de morte ; oculos meos
a lacrymis ,
pedes meos a lapfu, ut cantem tibi canticura,
novum ; 8c facrificem tibi hoftiam laudis.
Fortitudo Sc Laus mea Dominus , & fadus eft mihi
in falutem.
Dextcra Domini fecit virtutem, Dextcra Domini ex-
altavitme, &c.
Non
Non moriar, fed vivam, & narrabo opera Domini.
Caftigans caftigavit me Dominus , & morti non tra-
didit me.
Dirupifti vincula mea, abforpta eft mors in vidoria.
Anima mea fkut pafler erepta eft de laqueo venan-
tium:
Laqueus contritus eft j &
ego liberatus fum.
Confitebor Domino quoniam bonus, quoniam in fas-
culummiiericordiaejus. Amen. Amen.
C A X.
EXERCITIA P.
pro inflrmis tempore morbi.
O R A T I O
Pro Patientia in morbis & ajjliftionibus corporis.
LOquar ad Dominum, cum fim pulvis & cinis um- ;
modicum parens. Memo-

bra fugiens, aut vapor ad
rare Domine quas mea fubftantia. Memento quod ficut
lutum feceris me ; &
in pulverem reduces me. Ne ergo
multa fortitudine contendas mecum ; quas eft enim for-
titudo mea, ut fuftineam 3 aut quis finis meus, ut patien-
-
ter agam ? neque enim fortitudo lapidum fortitudo mea;

neque caro mea senea eft. Vt quid ergo fagittse Domini
in me funt quarum acerbitas eoibit fpiritum meum Sc
, }
terrores Domini militant contra me ?

Sed quid, an in Cadum ponam os meum aut contra- ;
dicam fermonibus San&i ? Quin dicam potius Domi- :
nus dedit vires, fanitatem, &c. Dominus abftulit. Sicut

Domino placuit ita fa&utn cft. Sit Nomen Domini be-
nedidum. Domine ; ita fentio. Iuftus es Do-
Ita, dico,
mine&re&umjudiciumtuum; Et certe graviora ego
merueram. Si judex meriti mei ipfe fieri cogerer , nihil
poflem huic , quam patior, poena; demcrc.
Agno-
:;
DE B.V. MARIA, BEATA MORTE. 6$ 9 &

Agnofco ergo manum Patris bcnignc caftigantem ;
non dexteram ludicis in ira punicntem. Scd hoc unum
rogo te Patcr clcmcntifTimc agnofce tigmentum tuum
, ,
fragile , & puiillum ;

quid ferre valeat , nc fuccumbat
ex ie quidem nihil penitus 3 ex te omnia , li gratia tua
-
confortet.
Itaque da robur , ut pati & portare poflim ; Vatientiam,
inquam Haec mihi omnino neccffaria eft
, deiidero.
Hanc da mihi Domine ; ecce paratum cor meum &
Deus paratum cor mcum accipere quidquid mihi ap-
, ,
plicitum fuerit j ita ut etiam haec mihi iit confblatio , ut

affligens me dolore non parcas. fac Domine , ut in O
paticntia mea pofiideam animam meam ideoque fre- :
quenter refpiciam in faciem Chrifti Filii tui , ut ipfb tan-

ta ac tam dira in carne paflb , & ego eadem cogitatione
armari ftudeam. lllefa&us eft tibi obediens uique ad
mortcm, & mortem Crucis. Ego necdum ufque ad San-
guinem rcftiti. Scntio tamcn quantam vim patiar dum ,
,
aculci morbi, & dolorcs mortis irruunt in me.

ltaque fortitudinem meam ad te cuftodiam. Quoniam
tu cs fortitudo mca, & rerugium meum. Tu es protector
vitas mcx. , Proba me Domine & tcnta me ure renes
;
mcos &; cor mcum ut inveniar aliquando dignus te ;

, ;
velut aurum quod in fornace probatum eft. Scio qui-

, ,
dem quod non lint condignae pafiiones hujus temporis

,
ad futuram gloriam , quae revelabitur in nobis attamen :
novi quoque , quia , ficut oportuit pati Chriftum , ita &

intrare in gloriam fuam ita Sc Chriftianus , ii non con-
,
formetur iuo capiti, 6c non tranfeat per ignem aquam; &

liaud cducetur in rerrigerium. Ecce Domine jam in igne
fum ; 8c quam diu ? Hoc tuum fit. Serva me interim qui
tres pueros in fornace Babylonis fervafti illasfbs. Educ
me quoque quando voles incolumem
,
, ; ut & ego bene-
dicam tibi cum omnibus Creaturis tuis in omnia faecula ,
dicens, Bcnedicite omnia opera Domini Domino, &c.
Zz Allui
690 PARADISI SECT. VIL
Aliud Exercitium pro Patientia habes fupra Seciione 4. px-
gma 305-.
Aspirationes & Confiderationcs

Animse pioe
In morbis & adverfis utiles.
I. /~\ Sapientia jEterna, quae attingis a fine ufquead

^—r finem fortiter & diiponis omnia iuaviter tan-
, :
gis me fortiter hoc morbo & malo corporis fed diipo- ,
ne idipfum fuaviter ad gloriam tuam & falutem meam j

qui omnia in pondere, numero, & menfura difponis.
2. Oquo omne datum optimum & omne
Pater , a ,
donum perfe&um; fed & haec infirmitas feu afflidio

mea nonne donum tuum eft ? An eam cafui & fortunae
,
tribuam non agnof cens tuam providentiam ? Abfit hoc

,
a me; Scio enim , quia tu gubernas omnia Sed&tu :
Dominc cuftodis omnia offa noftra unum ex his fine te ,
non conteretur. Quin & capilli capitis noftri omnes

numerati funt apud te. In manibus tuis fbrtesmeae. Tu
percutis & fanas , vivificas & mortificas. Sive vivimus
iive morimur , tui fiimus Domine. Fiat in omnibus vo-*
luntastua. Si bona fufcepimus de manu Domini , mala
quare non fuftineamus ? qux tamen mala non erunt , f
ea f ufcipimus ex mente Domini , qui nos corripit ut fi-
lios, ad difciplinam. Nempe diligentibus Deum , haec
ipfamala cooperantur in bonum.
3. O
Domine ego fervustuus, &rilius ancillas tuae j
fac de me , quod placitum fuerit ante te ; Sc quis fum
cgo , qui repugnem tibi ? Quis enim reftitit tibi , &
pacem habuit ? Ecce ego lutum , tu figulus. Finge , <Sc
cxcoque me , fi ita vifum tibi , in camino tribulationis r-
ut fiam vas in honorem.
4. O Medice, qui verbo curas omnes languores animae,i
ftcc minus corporis ,
quando id animae nofti expedire
- • Sana
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 69 t

Sana me Dominc , & ianabor in anima ; falvum mc fac ,
Cv corpore quoque Confido in te non in
ialvus cro. ; &
medicis , aut ullis rcmediis. llla quidem non refpuo :
Scd nili tu reftauraveris domum ruinolam corporis mei
in vanum laborant omncs qui aediiicant cam.
Remediis ergo, ii quas porriguntur, tu praefta vires, ut
efficaciam fuam habeant in me Sin minus Patientiam : ,
opcrarc in anima mea nam illa certiflimum : praden- &

tiifimum eft adverfus omnes morbos mala remedium. &
Scd eccc jam agnofco te reipia Medicum. Orficiuni
mcdici eft noxium humorem ab asgris corporibus expel-
lcrc , amara etiam potione , aut duro quovis remedio.
Id tu facis , nunc 6 cceleftis medice , hac affli&ione cor-
poris mei. Durum quidem remedium , ingratum fa- & ,
teor , carni meas ; Sed intemperans inobediens aeger &

crudelem facit medicum.
Nimirum cgo cur negem ? Saspe indulfi carni mea*
,
nutrivi eam in delitiis ; multam noxiae bilis pravi hu- , &

moris colluviem contraxi. Itaque contraria forte con-
trariis curanda judicas. Fiat Domine dctur caro in in- ,•
teritum; modo Spiritus falvus riat. Caro nos laeta traxit

in culpam afflicr.a utinam reducat ad veniam. Vre, fecaj
,
modo parcas in xternum.

O R A T I O
Ad Cbriftum orantem m Hortofub irinium Pafftonis.
Pro gratia & fblatio in hora mortis.
Triftis eft anima mea ufque admortem; Et progrejfus puftllum pto~
cidtt tnfaciemfuam , orans & dicens : Pater mi , fipojjibile eft,
tranfeat a me caitx ifte. Veruntamen ndnficut ego volo , fedficut

tu. Etfattus m agonia prolixms orabat. Etfattus eftfudor ejus 9
ficut gutu fangumis decurrentis in terram.
ODominator Cceli & terrae , Iefu Chrifte , robur ,

fortitudo , & vidoria Martyrum ,
qui per te inful-
Zz 2 tant
69 z P A R A D I S I S E C T. VII.
tant raorti , & in morte vi&ores exultant. Vnde ergo
tibi metus ifte ? unde tam anxia fupplicatio ? unde fudor
tam mirus 8c inauditus , id eft Sanguineus ? Nonne obla-t
tus es ,
quia ipie voluifti ? nonne voluntarie omnino ia-
Deo Patri obtulifti ?
crificium iftud
Quis non timeat 6 Domine ii times tu quem omniai ,
,
timent ? Quis non concidat exanimis , ii tu procidis in

faciem , cui curvatur omne genu ? Quis non exhorreat
ad mortis aipe&um , fi tu , qui vicr,or mortis futurus es J
rnorte appropinquante, iic formidas ?
Sed benedidus fis in ceternum , mi Ieiii , quia ad con-
fblationem infirmorum membrorum tuorum , haec in-
firmitatis indicia aiTumere dignatus es ; ne camisinfir-i
mitas nobis deiperationem ingerat , ubi ad pailionem &!
mortem promptus eft Spiritus.
Eja Domine recordare vehementis illius triftitiae , il-
lius paVoris , horroris , & terribilis anguftiae ,

quae velut I
inundantes aquae intraverunt uique ad animam tuam

cum jamadeilet initium acerbiilima? Pailionis tuas; adeo- 1
que pronus caderes in terram , & peteres a Patre trans-

ferri calicem iftum abs te.
Recordare duriilimi illius agonis, lii&ae, heu, nimis &

acerbx, qua tibi cum morte, in triftiilima illa nocl:e con- 1
fligendum fuit , quoe &

fanguineum e toto corpore tuo |
fudorem heu quam violenter expreilit

Memento , inquam Domine quorium haec omnia ?
, ,
Vtique propter nos homines , propter noftram ialu-&

tem. Et quidem erit, cum &
ego veniam in hanc horam
&
cum ego in hunc hortum ieu campum certaminis in-
grediar ; ut cum morte congrediar. Heu Domine , Quid
tunc fiet de me ? Sine ope tua fubfiftere non potero j
quin deiiciam &
fuccumbam , niii tu mecum fis pu- , &
gnes pro me; tu , qui laborantes oneratos invitas ad &
te, ut eos reficias.
Calicem quidem tuum , & ego bibere paratus fum

quo-
:

quomodo cnim ego peccator rccufabo eum cum tu ,
Agnus innoccns illum prior cbiberis ? Itaque deprecari

eum non audeo attamen hoc cnixc precor, Domine ut
: ,
tempercs mihi calicem iftum , 8c amaritudinem ejus , (ic

Gratu 8c confolationis tuae fontc diluas , ut non abhor-
rcam nec fubterfugiam, quo minus bibam illum omnia
, :
enim potero per Gratiam tuam , fi me confortcs. Sed 8c

calix Gloru tux inebrians quam praeclarus eft ! O ubertas
Domus Dci quam inebriabuntur Ele&i tui
, ! O torrens
voluptatis,
quo potabis amicos tuos Quid ifta fpes 8c !
exfpe&atio non leniat , condiat , aut dulcoret > certe

omne durum ac grave tribulationis noftra; , asterniun
Gloriae pondus alleviat.
Verum Domine in his non mea voluntas fed tua fiat ,
Lcnem Sc fuavcm mortem non peto; Sed qualem tu

vis , & nofti fore ad majorem gloriam tuam 8c meam ,
falutem. Totum hoc tuoe pietati, 8c voluntati committo.

Si difficiliorem mihi ludam , 8c graviores mortis angu-
ftias divina providentia tua difpof uit , fiat voluntas tua.
Paratum cor meum Deus ; fed conferva 8c adauge in me
fidem , 8c fpem praefentias , bonitatis , mifericordiae &
tux y nec derelinquas me Deus Salvator meus ; ficut nec
-
Patcr tuus dereliquit te ; mitte , inquam , 8c mihi An-

gelum fanctum tuum , qui in illis anguftiis me confola-
tionibus fuis erigat ,& confirmet onmemque virtutem
,
inimici propulfet a me donec pcra&o hoc agone laetus

, ,
triumphem , & merear a tc coronam vitae quam pro- ,
mififti diligcntibus te & perfeverantibus uique in fi-

,
nem, Amen.
Zz 3
Cap.
fp4 PARADISI SECT. VII.
C A P. X I.
Vrotefiationes fepitts ficiend* , & maxime ante

mortem, ab eo, qui chrtjliane vivere, cr
mori defiderat*
I.
primis proteftor me tota animi promptitudine

IN ,
a divina providentia acceptare hanc & quamcun-

que aliam crucem , morbum imo & mortem ipiam, di-,
vinae voluntati meam pleniffime & agno- fubmittens ;
fcens me non fblum hac afflictione, inflrmitate & mor- ,
te , verum etiam omni alio graviori fupplicio , ipib et-

iam inferno propter innumerabilia peccata mea
,
dignii-
iimum.
Sufcipio infuper hanc infirmitatem Scmortem, ob
reverehtiam facratiffimse Paffionis Domini noftri Iefu
Chrifti , dolores , moleftias , & acerbitates ,
quas to-
lero , cum moleftiis , doloribus , & amariffimis pcenis ,
cjuas in vita ,
paffione & in morte flia pertulit , uniens j
fuppliciterque eum rogans , ut dignetur eas acceptare

pro pcenis innumerabiiium peccatorum,quorum in Pur-
gatorio debitorem me fateor , adeoque in remiffioncm
culparum mearum 5c maxime earum , qux plurimum
,
confcientiam meam urgent, & quas majori cum diligen-

tia confeflas , & diligentiori fatisfa&ione abolitas modo
optarem.
II.
PRotector quod ficut ha&enus in vera S. Catholicse

& ApoftolicaeEccleiixfidevixi, &credidi firmif-
fime ,
quicquid mihiquc
illa credendum pro-
credidit ,
pofuit lpeciatim autem articulos Symboli Apoftoli-

,
ci 5 ita etiam velim mori in eadcm fide in hunc finem : &

con-
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 69 f

confitcndodico ; Crcdo in Dcum Patrcm omnipotcn-
tem , &c. omnia eodcm fenfu intelligcns , quo iila fem-
pcr intcllexit fan&a Mater Ecclciia.
III.
PRotcftor me humillimc petcrc rcmiffioncm omnium

meorum peccatorum commiflbrum contra divinam
Majeftatem, proximum, &
meipfum,cogitatione,verbo,
opere , &
omiffione in obfervantia mandatorum Dei
:>ra?ceptorum Ecclefiae (Regulae conftitutionum quas &
jrofefTus fum) in operibus mifericordiae , tum fpiritua-
ibus , tum corporalibus ; in abufii Sacramentorum ,
Sc negligcnti cuftodia fenfuum meorum , omnium , in-

quam peccatorum meorum
, feu mortalium , feu venia-
lium ; occultorum & alienorum , veniam precor a Deo
meo per infinitam bonitatem & mifericordiam ejus
,
,
per meritum vit32 , paffionis & mortis Domini mei 8c ,
Filii ejus Iefu Chrifti , & per potentiffimam interceffio-

ncm gloriofiffimoe Virginis Mariae matris Chrifti per ;
opcm omnium Angelorum Sandlorum & San&arum , ,
Curias cceleftis,& fpecialiter Patronorum meorum. At-

que humillime a divina bonitate pcto,ut dignetur ex hoc
tam immenfb thefauro omnes dcfe&us meos in confef-
fione Sacramentali commiflbs fiipplere ; vel nunc de- &
mum veram ac iinccram mihi largiri contritionem de
ommbus peccatis meis.
IV.
PRoteftor quod ex animo ignofcam omnibus qui me
unquam quocunque modo laeferunt vel offendcrunt,
imo illis a divina Majeitate omnia illa bona prccor quae ,
defidero animae meae , infirperque veniam peto , fi eis oc-

caiionem me offendendi praebuerim. Deumautemo-
mnipotcntcm rogo , ut profunde ac vivaciter hoc
ipfum in cordc mco fcntiam , & vere ac fincerc dicere
Zz 4 valeam,
69 6 P A RAD I S I S E C T. VII.
valcam , Dimitte mihi debita mea }
ficut 6c ego dimitto
debitoribus meis.
V.
PRoteftor quod humillime ex toto corde veniam ro-

gem ab omnibus illis quos malo exemplo factis
, , ,
verbis yel quocunque modo fcienter vel ignoranter

, ,
offendi, ad omnem fatisfa&ionem me paratiffimum offe-

rens^ & Deum enixe rogans , ut fi quem kefi , aut de-
fraudavi mihi memoriam renovet ,
, ejus relarciendae &
omnis injuriae finceram voluntatem plenam faculta- &
tem mihi ante mortem tribuat.
V I.
PRoteftor me cogitationibus verbis

, operibus im- &
paremdivinae bonitati efle nec infinitis beneficiis
,
& gratiis ,
Domine
quas tu mi , mihi prasftitifti , tam
univerfalibus quam particularibus tam publicis quam
,
,
,
privatis , tam manifeftis quam occultis ullo modo

, ,
refpondere pofle ; adeoque fandiiflimis tuis pedibus ad-

volutus ,
quas poffum maximas }
maximoque animi af-
fed:u gratias ago.
Appello itaque beatiflimam Virginem Matrem tuam ,
Patrqnam meam , fandlos Angelos praecipue Cufto- , &
&
dem meum ; omnes Sandtos Sandas curiae cceleftis ,
fpecialiter autem meos Patronos advocatos , ut fuis &
gratiarum adionibus fuppleant meum defe&um , fin- &
gularem ingratitudinem , de qua doleo , ac te veniam
rogo. Optarem autem mihi hoc cafu tot linguas cor- &
da , quot funt creaturx in mundo , quot ftellx in ccelo
quot folia in arboribus , quot arenae in littore maris , ut
aliquo modo pares gratias decantare tibi valeam , ideo &
lllud Propheticum affumo
Benedicite omnia opera Domini Domino , laudate
& fiiperexaltate eum in faecula.
Lau-
, :
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. 6 97

Laudatc Dominum de ccelis : laudatc cum in ex-
ccliis.
Bcnedic anima mca Domino , Sc omnia qua* intra me

nomini iandto ejus.
flint,
Bencdic anima mca Domino : &c noli oblivifci omnes

rctributiones cjus.
Bcncdicam Dominum in omni temj>orc : femper laus
ejusin orcmco.
Similiteromnibus illis gratiasago, qui mihi ullum
bcneficium corporalc aut ipirituale praeftiterunt : pra>
cipuc iliis , qui mc inftruxerunt , corripuerunt , Sc ad-
monucrunt ; aut ullam mihi occafionem de dulciilimo
mco Ieiu bcne mcrendi cx charitate praebuerunt.
V I I.
PRotcftor me velle vivere , Sc mori , munitum meri-

tis Paffionis , Mortis , & Sanguinis a Salvatore meo
efFuii item Patrocinio glorioiiffimae Virginis ,
; &
omnium San&orum EccleiKe , ac reliquorum , aui ad-
huc funt , aut erunt uique ad finem mundi , quae omnia
Dco ofTcro pro remiilione omnium meorum pcccato-
rum , & in gratiarum a&ionem pro omnibus beneficiis
a divina Majeftatc rcceptis.
VIII.
EX nunc pro hora mortis meoe fiipplico beatiffimae
Virgini Angclo meo cuftodi omnibus San&is ut
, , ,
quoad vixero Sc maxime in hora mortis meae , efficaci-

,
bus fuis interceffionibus meritis impetrent mihi ve-

, &
ram fidcm certam ipem ardentem charitatem , con-
, ,
ftantem fbrtitudincm profundam humilitatem , invi-

,
ftam paticntiam omneique alias virtutes quae mihi pro

,
,
reliquo vitae meae , acmortis articulo neceffariae iunt

ideoque ex nunc pro tunc dico :
Maria Matergrath
Mater Mijtrkordk ,
Zz 5- Tn
69 % PARADISI SECT. VII.
lu nos ab hofleprotege ,
Et bora mortisfufcipc.
Omnes Sancli & Sancld Dei , intercedite pro me , ut di-
gnusfim mori ingratia Chrifli.
I X.
PRoteftor quod fi Deo permittente contingeret me

vitae aut mortis tempore ab hofte malignoquacun- ,
que tentatione pulfari me nolle illi conlentire neque

, ,
tacite, neque expreffe, neque fignis, neque verbis, neque

fa&is j adeoque ex nunc pro tunc revoco, irrito dete- &
ftor omnes &
qualelcunque cogitationes , quas daemon
mihi fuggerere poterit foli enim Deo Creatori meo, in
:
finem ulque adhasrere , &

fidelis efle volo Abrenun- :
cians ex nunc denuo &

totaliter Satanae , omnibus &
operibus ac fuggeftionibus ejus.
X.
DEnique commendo animam meam Deo Creatori

qui eam ex nihiio creavit : Chrifto Salvatori ,
qui
eam fuo Sanguine & morte redemit : Spiritui S. qui eam
in Baptifmo fibi fandiricavit. In manus tuas Domine
commendo fpiritummeum. Deus propitiusefto mihi
peccatori.
Similiter proteftor ,
quod ubi in agone conftitutus ,
amplius lingua loqui non valuero , faltem animo defide-

rem Deo meo uniri ; &
ex nunc pro tunc illi offero ago-
niam, labores, fudores, Sc pafliones meas, uniendas ago-
niae, fudori fanguineo , doloribus paflionibus dulciffi- &
mi Salvatoris mei, Iefu Chrifti, in remiflionem peccato-
rum meorum , &
ad gloriam ejus seternam omnefque :
ipfi afliftentes Angelos toto corde deprecor , ut me in

hoc mortis articulo fideli praefidio defendant.
C A P.
;
DE B. V. MARIA & BEATA MORTE. , 69 p
C a p. XII.
Exercitivm feu Protcftatio
Infirmi &: Moribundi.
Qua: coram Ven. Sacramcnto ab infirmo Viaticum ,
fumpturo, vcl ab alio cjus nominc utilitcr lcgctur.
Vtilia etiam a&as in Gmmumme , tum fank ,
quum mfirmu.
OPatcr miicricordiarum, Sc Dcus totius confblatio-
nis, Ecce cgo crcatura tua facla ad imaginem tuam,
Sc rcdcmpta Sanguine Vnigcniti Fiiii tui , compareo co-
ram tc Crcatore mco ; a quo , cv ad quem creatus fum
cujus gratia vixi hactenus , cv cui dcinccps quouique tibi
viium fuerit , vivcrc volo ; propter quem, in quo mo- &

ri cupio ; Adoro tc lupplcx ad qucm dciiderat, millies &
iufpirat anima mea ad te clatno , quem iolum pvx om-
:
nibus amo, 6 quics mca,ipcs mca,amor mcus,deiidcrium

mcum, Sc omne bonum cordis mci.
O Patcr amantiifimc quamvis iim minimus filiorum
,
tuorum, imo indignus vocari rilius tuus, quia te non ho-

noravi , ut Patrem vcnio tamen magna cum fiducia,
: &
mc projicio ia iinum Sc brachia iuaviilimaj charitatis, 8c
miicricordiae tux dolens ex intimo corde meo , quod
:
unquam dercliqucrim te Deum mcum , fontem omnis

boni , a te diiceilerim dulciilimo Patre meo tui oblitus :
fucrim qui omni momento, quafi omnium aliorum im-

:
mcmor, nunquam oblitus es mei.

O rrtinam nunquam ofFcndiilem te 6 Deus meus , &
omnia Suicipe ialtem hoc ab intimo cordis mei ardens
!
votum, ac deiiderium mcum Dumtempus eft miieren-

;
di, rcfpicc in me , «Sc miicrcre mei. Scis cnim , Domine ,
quia amo tc pluiquam me ( aut certe iic amare deiide-

jo ) & fuper omnia ,
quaj funt , & effe poifunt amabilia.
Scia
7 oo PARADISI SECT. VII.
Scio cui credidi ; &
quia potens es depofitum meum fer-
varc fcio etiam quia cor contritum
: humiiiarum 6 &
Dens non defpicies.
Spero quoque quodniinquam projicies mc a facic
tua , tu qui tam amanter invitas nos ad te dicens Ve- , :
nite ad me omnes qui laboratis &

onerati eftis ; &c ego
reficiam vos. Ecce Domine venio y Tu, qui omne, quod -
ad te venerit , non ejicis foras , fufcipe me iecundum

eloquium tuum , vivam ,& &
non confundas me ab ex-
fpeclatione mea. Educ de hoc carcere animam meam ,
ad confitendum nomini tuo.
O
felix hora quando liberabor de corpore mortis
!
hujus ? Quando veniam ad te ? quando venies , con- &

folaberis me ? quando non per fpeculum in aenigmate, &
fed facie ad faciem videbo te ? quando depoiito hoc cor-
pore , quod corrumpitur , &
aggravat animam fine re- ,
mora laudabo te ? quando fervum tuum dimittes in pa-

ce, ut pure fcrviat tibi ?
Priufquam autem abeam , & amplius non ero , faltem

cupiodivina^Majeftati tua? in hac lacrymarum valle ex
omnibus animi viribus incipere offerre facrificium lau-
dis j laudem te.
ut deinceps in fkcula faeculorum
quod ab reterno di-
Gratias igitur ago tibi infinities ,
gnatus fueris de me tam amanter cogitare ; & in tem-

pore creare me ad imagincm tuam Et quando venit :
plenitudo temporis, redimere me Sanguine Vnigeniti

Filii tui ; toties mihi parcere peccanti , de tenebris &
peccati toties me revocare in admirabile lumen tuum.
Quid vero tibi o Domine I e s v pro laboriofa vi-
,
,
ta , & acerbiilima morte tua & quod toties mc pafccre

;
dignatus es Corpore &

Sanguine tuo ; quid, inquam tibi
pro omnibus , quae retribuifti mihi, retnbuam, 6 Sponfe
diiecte animas meas ?
AbyiTus nihili mei , &
miferiarum mearum invocat
abyfTum bonitatis &
immenfas charitatis tuê in voce ,
quin-
,
,;
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 7 or

quinque cataraclarum , id cft vulncrum tuorum ih his ;
cnim tota ipes , &

fiducia mea proptcr hxc , &c immcn- :
f iim oceanum mifericordiae tux cx iis manantem , fccu- ,
rus vcnio ad tc , ctii mifer nudus Sc paupcr , quia tu , ,
divcs es in omnes 8c bonorum meorum non egcs. Ca-

,
licem lalutaris quem mihi propinas , quamvis amarum ,

libcns accipiam dc manu tua bibam illum tecum , &
quia tupriorillum promeebibifti , cum ita vehcmenter
iitires falutem meam. Sed & nomen Domini invocabo
& facriiicabo tibi hoftiam laudis.
Quis mihi tribuat , ut cx omni affecr,u cceleftis cmix ,
omnium Angelorum , & Sanctorum & , inprimis ian-
ctiffimoe Matris tux pro hoc ar&iflime complecri
, tc
poflcm; utomnium corum , omnium creaturarum &
vocibus &
afFecr.ibus, te laudem atque glorificem ?
Accipe Domine cor meum in holocauftum, quod jain
totum tibi prxbeo j Do &
oculos mcos , ut te iblum vi-
deant , &
in te omnia aurcs meas , ut audiant verbum
:
tuum ; os , feu linguam , labia mea , ut replcantur &

& cantent gloriam tuam , tota die magnitudincm tuam ;
Manus mcas , ut extendam eas in ccelum ad orationem ;
vel ad proximum pro eleemofyna ; ad mandata tua : &
Pedes mcos , ut dirigantur in viam pacis omnia dcni- :
que membra & ofla mea ut dicant : Domine ,

quis fi-
milis tibi ?
Benedic anima mea Domino , omnia quae intra mc &

fiint , nomini fancto ejus Benedic anima mea Domino :
Sc noli oblivifci omnes retributionesejus. Abrenuncio

jam omnibus terrcnis his quia in te uno omnia habeo :
abnego me , quia tuus fiim ego & vivo ego jam non ,
,
ego , vivis autcm in mc Chrifte I e s& diligo te ex

v -,
corde meo , ex tota anima mea , , ex tota mente mea &

ex totis viribus meis.
Pone ergo me juxta te, cujufvis manus pugnet con- &
tra me : Et ii forte contingcret deinceps ut vi morbi
aut
aut hoftis fallacia , aliena ab his cogitarem vel loquerer
ea nunc revoco & abrenuncio & conteftor coram te
;
Deus meus, & te, 6 beatiflima Mater mca, Virgo Maria ,
& te mi Angele Cuftos & vobis 6 dile&i Patroni mci

, ,
N. &c N. quia in fide Catholicoe &c Apoftolicae Ecclcfue

vivere & mori volo : 8c in lolo Deo ac Domino meo Iefu
Cbrifto, ejufque meritis confido :Et amo illum fuper om-
nia, toto corde , tota anima mea , & ulque ad extrcmum
fpiritum amare volo.
Quidquid contra ha:c tam fan&e,tamque feria volun-
tatedecreta mihi vel hoftis tcntatio , vel carnis infirmi-
tas ; vel morbi vis aut corporis afrli&io iuggeifent , nul-
lum cupio ciTe in tribunali tuo 6 Dcus idque omnino , :
nunc abominor, execror, abjuro &

hocque teftamen- :
tum in dic judicii iblum volo validum effe; quod paratus

fiim fanguine meo coniignare; pro quo,& pro te,6 Dcus
meus, millies mori opto, ut tibi vivam,cui omnia vivunt;
tibimoriar, dulciilime lefu , quiamoremei dignatuses
mori.
O R A T I O
Vofifumptam in morbo SS. Eucharifliam ,
Ad I e s v m Chriftum Mundi Salvatorem.

Qtu etiam aliaspoft Commumonem erit ufui.
CLoria tibi Chrifte ,
qui in dulcedine tua paupercm
meam animam viiitare & refocillare dignatus es.
Nunc dimittis iervum tuum Domine fccundum ver- ,
bum tuum in pacc.

Iam te teneo dulcis amor jam ultra non dimitto te ,
, ,
jam Mundo 8c omnibus, quas mundi lunt, lubcns valefa-

ciojam gaudens ad te venio, Deus meus.
Nihil amodo nihil 6 bone I e s v
; me feparabit a
, ,
te ; tibi enim Chrifte conjundus fum, in te vivam , in te

moriar, Sc in tc, ii volueris,in aetcrnum permanebo. Vi-
vo jam non ego, vivit vero in.me Chriftus.
Taedet
,

Tiedet nunc animam meam vitas meae ; cupio diflblvi
& tilc cum Chrifto : mihi enim vivcre Chriftus cft , &
mori lucrum.
Iam non timebo mala ambulans in regione umbra*
moi tis, quoniam tu mccum es Domine , &
iicut delide-
rat ccrvus ad fontes aquarum , ita deliderat animamca
ad te Dcus iitivit anima mea ad Deum fontem vivum
:
quando veniam & apparebo ante faciem Dei mei ?

Bcnedic mihi, lefu amantiifime,& nunc in pace dimit-
tc mc, quoniam tuus ium ego 5 &
in aeternum ultra nun-
quam dimittam te.
O ii fclici tibi copula nunc ibcier in a»ternum, 6 fi to-
tus in te immcrgi , totus abibrberi &
iepeliri in tc me-
rcar,6 ii anima mca intcr amplcxus tuos iuaviter requie-
icens,abiorbcatur tota in te,& feliciilime fruatur te Deo
amatoreiuo.
Quidmihi jamultra cumMundo, mi amantiilime
lefu f Ecce nec in ccelis quidquam prster te volui.
In manus tuas Domine lefu , commcndo ipiritum
meum. Rccipe me,dulcis amor, ut in aeternum mihi bc-
nc iit in tc & in pace iliaviter in te obdormiam & rcr
,
quicicam.
O R A T I O N E S
Pro felicc morte , tam ianis quam iniirmis
plurimum utilcs.
Qtit non mintU apud moribundos, ab aliis, paucis mutatis ,

utiliflime recitari pojfunt.
Oratio I.
DOmine lefu Chrifte per agnoniam

, orationem , &
tuam fan&iilimam, quam orafti pro nobis in monte
Oliveti, quando fa&us eft fudor tuus iicut guttae iangui-
nis decurrentis in terram ; obiecro te , ut multitudinem
fudoris tui fanguinei ,
quam prae timoris tui anguftia co-
piofif-
7 o4 P A RAD I S I S E C T. VII.
piofiflime pro nobis effudifti , ofFerre & oftendere di- 1]
gnerisDeo Patri omnipotenti contra multitudinem , I

omnium peccatorum [meorum (bujusfamuli tui N.) 8c li-
bera [me (eum) in (hac) horamortis [mea* (fiu) ab
omnibus pcenis & anguftiis ,
quos pro peccatis [ meis
m. (fuisfe) meruifle [timeo (tmiet.) Quicumeodem
Deo Patre & Spiritu S. &c.
Vatemoftcr. AveMaria.
Oratio II.
DOmine Chrifte, quipronobis inCrucemori

lefu
dignatus es obfecro te : ut omnes amaritudincs ,
paflionum & pcenarum tuarum quas pro nobis miferis ,
peccatoribus iuftinuifti in cruce & maxime in hora , illa
quando fan&iflima anima tua egreiTa eft de corpore tuo

ian&iflimo , ofTerre & oftendere digneris Deo Patri
Omnipotenti, proanima [mea (ImjusfamulituiN.) &;
libera [ me ( eum ) m hac hora mortis , ab omnibus pce-
nis &
paflionibus quas pro peccatis [ meis me meruille
,
timeo. (fuisfe meruiffe timet. ) Qui cum eodem Deo Pa-

tre, & Spiritu S.
Vater nofter. Ave Marli.
Oratio III.
DOmine lefu Chrifte, qui per os Prophetas dixiftij

In charitate perpetua dilexi te , ideo attraxi te mi-
icrans tui : obiecro te , ut eandem charitatem tuam
quxte de ccelo adterram, adtolerandas omnium pai-
iionum tuarum amaritudines traxit , offerre often- &
dcre digneris Deo Patri Omnipotenti pro anima [ mca
( bujtis famuli tm N. ) &
libera [ me ( eum ) ab omnibus
paflionibus &
pcenis , quas pro pcccatis [ meis me ti-
meo meruiile (fuis fe meruifje timet ) & falva animam
[meam ( ejus ) in hac hora exitus [ mei. ( fui. ) Aperi
mihi ( ei ) Domine januam vita; 8c rac [ mc ( eum )
, ,
gau-
;

gaudere cum San&is tuis in gloria. Qui cum eodem Deo
Patre &
Spiritu S.
Paternofter. AveMaria.
- Domine lefu Cbrifle , qui redemifti nos pretiofb finguine
tuo , fcribe in anima [ mea
tui N.) tua pretioiifTi- (fatmdi
ma vulnera ianguine tuo, ut [ diicam (difiat) in cis Jcgcre
tuum dolorem , contra omnes dolores <Sc poenas , quas

pro peccatis [ meis mc meruiife timeo ; (fuisfe meriiiffe ii-
met ) amorem tuum , ut [ uniar (utuatur) tibi amore in-
vincibili ,
quo a te & omnibus Electis tuis , nunquam
poilim perpetuum ieparaii.
(pojftt) in
Fac [me (eum) Domine lefu Chrifte, participem facra-

tiflimae Incarnationis iandiilimae Converiationis, ama-
,
riilima: Pailionis ,
glorioiiifimae Reiurrcdionis , & ad-
mirabilis Aiceniionis tux.
FaC [ mc (
eum ) Domine participem facratiilimorum
Myfteriomm, & Sacramentorum tuorum.
Fac [ me (eum) Domine participem omnium oratio-
num & iacririciorum, qii33 fiunt in Eccleiia tua iancl:a.
Fac [ me ( eum ) denique participem omnium benedi-
clionum , gratiarum , meritorum gaudiorum omnium ,
,
Ele&orum tuorum , qui tibi placucrunt ab initio mundi,

& concede mihi (ei) ut cum his omnibus in confpe&u
tuo gaudeamus in aeternum. Amen.
COMMENDATIO Animae in manus Creatoris.
ln manus tuas, Domine, commendo ffiritum tneum.
IAm commendo ianus 8c valens, ut commendatum ha-

quando
bcas , 6 Chrifte ,
iilum commendare non po-
-tero amplius nondum fblutum. Ti-
, etli iuis vinculis
meo tempus illud, quo iuter vivos ero, nec eile me fciam.
Videmus in pleriique moribundis id ricri. ipirant,vivunt,
&c vivere ie neiciunt. quis palpitantem tunc ipiritum
A a a &
7 o6 PARADISI SECT, VII.
& migrare trepidantem , tandem tamen ex amico carce-
re migrantem recipiat, ii tu excludas, 6 Creator ?
Chrifte patientiilime recordare etiam te in extremis ,
illis anguftiis lacrymarum , deieri queftum efle , ipiri- &

tum Patri commendafle, exclamafle, expiraffe.
Adteegojamclamo , ut tu Salvator meus ipiritum
meum fufciptas quocunque morbo , , tempore , loco , &
corpore abeuntem.
Recordare, bone lefu , in cruce te brachia expandifle
pe&us aperuiife, caput inclinaife. Ecce, anima mea a re-
bus creatis omnibus deferta, refugium quaerit in illa tua :
brachia idh immittit , in tuum illud pe&us iefe ingerit

admitte obiecro , miieram ,
, ne inde exturba , donec &
ira Dei tranieat. hic iecura, hic ab inferorum iatellitibus
tutalateat.
Ergo in-manus tuas Domine commendo fpiritum
, , ,
meum, imo tuum, quia tu eum creafti & reparafti Fig- :
mentum tuum, 6 Deus, ne deipice.
C A p. XIII.
De modo agendi apud infirmos , prsefertim
moribundos.
AMplum ac celelre eft hoc argumentum ; nec intra tam angu-

ftos ,
qui nobis rejlant , Paradiii limites arclandum. Vberius
iftudperfequetur P^dagogvs iEgrotantium, & Ago-
nizantium ,
quem , Deo propitio, vtdebitpius Lecior, Nuncpaucis
qudidam proponemus.
Cui itaque cur& ac cordi eft Chriftiana cbaritas , eam ft unquam
nlias , tum prscipue apud Infirmos & Moribundos , often-
dat ; eo nempe temporis articulo ,
quo de fumma rei decertandunt
eft , & caujja totius iEternitatis agenda. O res plena difcrimi-

nis ! Et quid ; fi JEgerfolus in artnam defcendat , congruU auxiliis
deftitutus ?
Taceffant ergo inde otiofi c> curkfijpeftatores : Mfint veropii bo-

imncs,
. ,

mines, qui cum hortando, ttim conlolando, tum orando Mo-
ribundnm in illa dijfiiili lucla , fideliter adjuvent , & adfelicem exi-
tum dtrigant.
Potiffmta tamenftt circa Contritionem , Fideni, Spcm ,
Charitatem , & Rcfignationem cura ,idefl , Moribundusfi-

rium de pcccatis fuis dolorem concipiat ; ut viros ac efficaces
AcT:us , Fidei , Spei ,ac Amoris erga Dcum Proximum-
que exerceat ; ut fefe totum refignet ac conformet divint vo-
luntati : infiniu Dei mifericordk immobiliter inbxreat, 6cc.
Complura buc opportima pajjim Paradifus/^gmtf -
3
Nos com-
wodopii Le&oris obiter qiudam annotabimns.
Memento tamen ku & fimilia apud infirmos ( maxime quibtis
vwrbus infeflior efl, caput debile, ratio nonperinde lucida) non teme-
re & confertim , fed fenfim, leniter , & per intervalU mgerenda ut :
fpatium its etiam detur, audita nontiibil ruminatidi; & ufumfuunt in
vertendi. Nam & oleum copwflus , ac cum itnpetu effufum Lampa-

dem non alitjed extingutt &pr<eceps : imber ayvafubvcrtit , aut de-
fiuit ; at quijenfim decidit, terramfubit, irngat, &fcccundat.
Videas multum apud JEgros bac inparte peccari , dum iu ritmium
legetido ,& alloquendo ,ftpe etiatn parerga , & qiu minus ad rem ,
.ingerendo caput obtundttur.
Si cui ergo libet uti Paradifo apud Infirmos & Agonizantes

puterea, qusehac ipfafec-t. 7. tradimus, ufum habebunt fe-
quentia.
Profeflio feu Ad us Fidei fett. 1 . pag. 7 1
A&us Spei ibid. pag. 72.
A£tus Charitatts tbid. pag.
74.
Modus excitandi Contritionem. Colloq. fecl. 3. §. 9,
pag-i7±>
Quomodo animandus Peccator fpe divinae miferi-
,COrd\x. 176.
ibid.
Litanije Pcenitentium ex S. Script. pag. 1 84.

Oratio elegantiflima S. Bern. pro remiflione peccato-
tum.pag. 198.
Oratio Dominica ad ufum pcenitentium aptata.p.200.
Aaa 2 Actus
7 o3 PARADISI SECT. VII.
Aftus compun&ionis &
odii contra peccata.^.276.
Exercitium Fidei, Spei, Charitatis./wg. 294, &feq,
Exercit. Refignationis. pag. 300.
Contemptus rerum terrcnarum./wg. 302.
Patientice.p^. 305".
Exercit. Ingentis Meriti, &c. pag. 316. Scft. vi. de Vaf-
fwnc Domini ,
plurima inveniet pius Le&or huc idonea 5
praefertim in Colloquio inter Chriftum & Hominem.
Item Litanire de PafTione Domini.
Afpirationes Rhythmicae ad membra Chrifti patien-
tis. eadem Secl.
A\uquc Orationes ibidem de Paflione Domini.

Denique fupra , bac ipfa Sect.exCoWoquioplurimapetipof-
funt , apud JEgros non inutilia , nec ingratafutura.
Oratio ad B. Virgincm pro felici morte. cap, 7. infne.
Litaniae &
Oratio Dominica iEgris Moribundis &
accommodata ,
par. 2. bac Secl.
ltem Proteftationes, aliaque qmfequuntur ibid.
Hts omnibus addenda
Sele&a? Qudam Formulae, & Sententiae/«;ra
Ad exercendas Virtutes Theolog. &c. qm circa tnortem pucipm
conveniunt.
Ad Exerckium Fidei.
CRedo in Deum Patrem , qui me creavit ad imagi-
nem & fimilitudinem luam.
Et in Iefum Chriftum Salvatorem meum ,
qui me fiio
fanguine redemit.
Et in Spiritum S. qui me in Baptifmo fan&ificavit.
Credo Domine ; adauge fidem meam.
Credo quod Redcmptor meus vivit ; in noviflimo &
die de tcrra f urred:urus fum 5 in carnc mea videbo &
Deum Salvatorem meum.
Credo quia apud Deum non
, eft impoflibile omnc
vcrbum.
Credo
.

Credo quidquid dixit Dci Filius Nihil hoc verbo ,
veritatisverius.
Credo Domine Icfu quia tu es Chriftus Filius Dei
,
vivi , qui in hunc

mundum vcnifti non perdcre led fal- ,
vare nos.
C^cdo quidquid Sari&a Catholica, & Apoftolica Ec-
clcfia a Chrifto Sc Apoftolis hucufquc crcdit , £c mihi
crcdcndum propofuit cujus Ecclefix pctra &z funda-
,
mcntum eft Chriftus Icf us , diccns , Tu es Pctrus , Sc f u-

pcr hanc petram xdifkabo Ecclcfiam meam , & portje
infcrinon prxvalcbunt advcrfus eam.
Hic rccitetur Spnbolum Apojlolorum. Credo cuifubjunge in , ,
hac ride natus Sc baptizatus fumj in^hacvixi, perDei

gratiam in hac viverc , & mori volo : Adjuvet , & con-
fortct mc contra omnem tentationem charitas &c gratia
Iefu Chrifti Salvatoris mei, &c.
Aclum Fidei. vide Secl. 1 . Pag. 71
Ad Exercitium Spei.
INnumerafunt in Pfalmis, Prophetis, Euangcliis, hticper-
tinentia: Nos aliqua dclibabimus , prout occurrent memori±: Ni-
hil quidem tam neceflarium Moribundo ,
quam ut fir-
mifhmam de divina mifericordia Spem in animoreti-
neat ; Nam hoftis eam prxcipue convellcrc nititur.
Dominus illuminatio mca & falus mca,quem timcbo?
Dominus protcctor vitx mcx , a quo trcpidabo ? &c,
Vfal. 2.6.
Si ambulavcro in medio umbrae mortis , non timebo

mala, quoniam tu mecum cs. Pfil. 22.
In te Dominc fpcravi, non confundar in setcrnum , in
,
juftitia tua libera me. Pfil. 30.
Dominus mex & calicis mei. Tues
pars hxreditatis
mcam mihi.
qui reftitucs hxrcditatem
Providebam Dominum iri confpectu meo fempcr,
quoniam a dcxtris eft mihi, ne commovear,
Aaa 3
Pro-
7io P ARAD I S I S E C T. VII.
Propter hoc lcetatum eft cor meum & exultavit
,
lingua mea , inluper & caro mea requiefcet in ipe , &c*

Tfd. i y.
Exurgat Deus & diilipentur inimici ejus & , fugiant

qui oderunt eum, a facie ej us ; ficut deficit fumus, defi-
ciant ; ficut fluit cera a facie ignis, fic pcreant peccatores
a facie Dei. Vfal. 67.
Iuxta eft Dominus his qui tribulato fiint corde , &
humiles fpiritu falvabit. Vfd. 3 3
Quare triftis es anima mea, & quare conturbas me ?
Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi, falutare
vultus mei & Deus meus.
Pfal. 41
SicDeusdilexitmundum, ut Filium fiium unigeni-

tum daret ut omnis qui credit in eum non pereat fed
, , ,
habeat vitam aeternam. Non enim mifit Deus Filium

iuum in mundum ut judicet mundum fed ut mundus
, ,
lalvetur per ipfum. Ioan. 3.

Sed &
fi quis peccaverit , Advocatum habemus apud
Patrem, Iesvm Chriftum juftum ipfe eft propitia- : &

tio pro peccatis noftris non pro noftris autem tantum ,
:
fed etiam pro totius mundi. 1 loan. 1.

Amen, amen dico vobis, quia qui verbum audit & cre-
dit ei qui miiit me ; habet vitam asternam, & in judicium
non vcnit, fcd traniiet a morte in vitam. Ioan. j.
Omne quod dat mihi Pater, ad me veniet, & eum qui
venit adme,nonejiciamforas. Amen amendicovo- ,
bis, qui credit in me, habet vitam aeternam. loan. 6.

Ego fum Reiurrectio & Vita, qui credit in me,etiam-
fi mortuus fuerit , vivet & omnis qui vivit & credit in
,
me non morictur in aeternum. Ioan. 11.

Si Deus pro nobis quis contra nos ? Qui etiam pro-
,
prio Filio non pepercit fed pro nobis omnibus tradidit ,
illum ; quomodo non etiam cum illo omnia nobis dona-

vit? Quis accutabit adverfus cledos Dei? Deus qui jufti-
ficat. Quis eft qui condemnet? Chriftus Iesvs qui mor-*
tuus
,
DE B.V. MARIA, &

BEATA MORTE. 7 n
tuus eft , imo qui cc rcfui-rcxit , qui cft ad dextcram Dei,
qui ctiam iuterpcllat pro nobis. Rom. 8.

Nemo noftrum iibi vivit , & ncmo fibi moritur. Sive
enim vivimus Domino vivimus , : morimur Domi-
irve ,
no morimur Sive ergo vivimus ,: five morimur, Domini

fumus. Rom. 14.
Scimus quoniam ,
ilterreftris domus noftra hujus ha-
bitationis diilblvatur, quod aediricationcm cx Deo habe-
mus , domum non manu fadtam , asternam in ccelis.
Nam & hoc ingemiicimus habitationem noftram
in
quoe de ccelo eft , iuperindui cupientes , ii tamen veftiti
non nudi inveniamur. 2 Cor. 5.
Nunc magnificabitur Chriftus in corpore meo five
pcrvitam, five per mortem. Mihi enim vivere Chriftus
eft, &mori lucrum. Eile cum Chrifto multo magis mc-
lius.P/w/. 1.
Noftra convcriatio in ccelis eft , unde etiam Salvato-
rem exipecTamus , Dominum noftrum Chri- Iesvm
ftum, qui reformabit corpus humilitatis noftrx,conrigu-
ratum corpori claritatis iiix. Phil. 3.
Fidclis icrmo &
omni acccptionc dignus, quod Chri-
ftus I e s v s vcnit in hunc mundum peccatores ialvos ,
facere, quorum primus ego ium. 1 Tim. 1.

Qui perleveraverit ufque in finem,ialvus erit. Matt.2.4.
Efto iidelis uique ad mortem , & dabo tibi coronam
Yitaj. Apoc. 1.
Derelinquat impius viam fuam : Sc vir iniquus cogi-
tationes iuas , & revertatur ad Dominum & miiercbi- ,
tur ejus , & ad Deum noftrum ,

quoniam multus eft ad
ignolcendum. Non enim cogitationcs mex cogitatio-
nes veftrae , neque vix vcftra; , via; meae. Quia ficut
cxaltantur cccli a terra , iic cxaltata? iunt vix mcae a viis
veftris , & cogitatioues mex a cogitationibus vcftris.
Nunquid vol^ntatis mea? eftmorsimpii, &nonut

Aaa 4 con-
7 i2 P A RAD T. VII.
I S I S E C
convertatur a viis fuis , &
vivat ? Convertimini agite &
poenitentiam abomnibus iniquitatibusveftris. Et-non
erit vobis in ruinam iniquitas quia nolo mortem mo- ;
rientis, revertimini & vivite. Ez.ech. 1 8.
Vivo ego dicit Dominus Deus nolo mortem impii

:
fed ut convertatur impius a via fua , Converti- & vivat.

mini a viis veftris peffimis. Et quare moriemini Domus
Ifrael ? E7ech. 33.
Miferator &c mifericors Dominus , longanimus , &
multum mifericors.
Quomodo miferetur pater filiorum, mifertus eft Do-
minus timentibus fe ,
quoniam ipfe cognovit figmentum
noftrum, &c. Pfal. 102.
Suavis Dominus univerfis , & miierationes ejus fiipe
omniaoperaejus.
Allevat Dominus omnes qui corruunt , & erigit o-
mnes elifbs. Vfal. 144.
Plvarifaei dicebant Difcipulis Iefu ,
quare cum Publi-i
canis & peccatoribus manducat Magifter vefter ? At Ie-
fus audiens ait Non eft opus valentibus medicus fed
, ,
male habentibus. Non enim veni vocare juftos, fed pec-

catores. Matth. p.
Venite ad me omnes, qui laboratis & onerati edis -, &
ego reficiam vos. Et invenietis requiem animabus ve-
ftris. Matth. 11.
Ego fum Paftor bonus : & cognofco ovc-s meas \ &C
cogriofcunt me meae.-Sicut novit me Pater,& ego agno-
fco Patrem & animam meam pono pro ovibus meisi
:
loan. 10.
Ovcs mex vocem meam audiunt & ego cognofco ,
eas,& fequuntur me & ego vitam aeternam do eis &

: ;
non peribunt in artcrnum, & non rapiet eas quifquam de

manumea. loan. 10.
Commendat charitatem fuamDeus in nobis v-quoi-
niam curn adhuc peccatores eflemus , Chnftus pronobis
mortuus
, .
DE B. V. MARIA, & BEATA MORTE. ? i|

mortuus cft. Multo magis nunc juftiiicati in San-
igitur
guine ipiius , ialvi crimus ab ira pcr ipilim. Si enim cum
inimici efTemus, rcconciliati iumus Deo per mortem Fi-
lii ejus , multo magis rcconciliati lalvi crimus in vita
ipfms. Ro)u. f.
Attum Speividefett. i.pag. 72.
Ad Exercitium Charitatis.
Dlligo te Dominc fortitudo mea Dominus firma- ,
mentum meum & refugium meum 3 8c liberator

mcus. Pfal. 17.
Mihi adhasrere Dco bonum eft,6c ponere in Domino
Deo lpem mcam.
Quid enim mihi eft in Ccelo , & a te quid volui iuper
» terram ?
Defecit caro mea,& cor meum Deus cordis mei 5 8>C

:
pars mea Deus in asternum. 72.

Pjal.
Quemadmodum defiderat cervus ad fontes aquarum,

anima mea ad te Deus.
ita deiiderat
anima mea ad Deum fortem vivum , quando
Sitivit
veniam 8c apparebo ante faciem Dei mei ? Pfal.4.1
In manus tuas Domine commendo ipiritum meum ,
redemifti me Domine Deus veritatis. Pfal. 30.
Quis nos ieparabit a charitate Chrifti ? tribulatio ? an
anguftia an iames ? an nuditas ? an periculum ? an per-
?
iecutio } an gladius ? ied in his omnibus iuperamus, pro-

pter cum qui dilexit nos. Certus fum enim , quia neque
mors , neque vita, neque Angeli, neque Principatus, ne-
iquc Virtutcs, neque inftantia, neque futura, neque forti-
tudo, neque altitudo, ncque profundum , neque creatura
.alia poterit nos ieparare a charitatc Dei, quae eft in Chri-
"fto Ieiii Domino noftro. Rom. 8.

Attum Charitatis vide Sett. i.pag. 74.
- Attwn Reiignationis habes ibtd, pag. 8 2
Aaa 5 Ad
Ad Exerckium Contritionisj
Ex Pfalmisplurimafuppetunt, E. G.
Mlferere mei Domine, quoniam infirmus fiim : fana

me Domine quoniam conturbata funtoflamea.
Vfal. 6.
Deli&a quis intelligit? ab occultis meismundame

Domine, & ab alienis parce fervo tuo. Pfal. 1 8.
DelicTra juventutis meae,& ignorantias meas ne memi-

ncris. Pfal. 24.
Propter nomen tuum Domine propitiaberis peccato
meo multum eft enim. ibid.
:
Vide humilitatem & laborem meum & dimitte uni-

:
verfa deli&a mea. ibid.
Domine ante te omne defiderium meum , & gemitus

meus a te non eft abfconditus. Pfal. 3 7.
Domine nelonge me , mi-
facias miferationes tuas a
fcricordia tua , & veritas tua femper fufceperunt me.
Vfal. 39.
Quoniam circumdederunt me mala , quorum non efl
numerus, comprehenderunt me iniquitates meae, & non
potui ut viderem. ibid.
Miferere mei Dcus fecundum magnam mifericordiam
tuam. Pfal. yo. item plures fe7itenti<z ejtifdemPfalmi.
Ne memineris Domine iniquitatum mearum anti-
quarum cito anticipent me mifericordix tuas, quia pau-
,
per fa&us fum nimis. Pfal. 78.

Adjuva meDeus falutaris meus , &
propter gloriam
nominis tui libera me , &
propitius efto peccatis meis
propter nomen tuum. ibid.
Oftende nobis Domine mifericordiam tuam , falur &
tare tuum da nobis. Pfal. 84.
Nonintres injudicium cum fervotuo, quianonju-
ilificabitur in confpe&u tuo omnis vivens. Pjal. 142.
De
:
;
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 7 r^

Dc profundis clamavi ad tc Dominc. Pfal. 1 29.
Si iniquitatcs obfervaveris Dominc Domine quis fiw,
ftinebit ? ibid.
Mitto alia ,
qttia innumera. JUc atttem injpechnen tantum aU
lata fint.
C a p. XIV.
ORATIONES
EtfententU qtudam coram moribundis , vicina,
jam morte frequentand*.
Moribundus vel alius ejus vice teneat Crucifixum , 8c
recitentur interim iequentes orationes.
ADoro te , I e s v Chrifte , & benedico tibi , quia

per crucem tuam redcmifti mundum : Salvator
mundi falva me qui per crucem ,
fanguinem tuum re- &
demifti me. Trahe me ad tc 6 bone lefu qui dixifti, cum ,
exaltatus fuero a terra,omnia traham ad meipfum. Trahe

&
me tene fortiter, nc quilquam me rapiat de manu tua
ut nihil me feparet a te m xternum.
O clementiilimc lefu , te deprecor per pretiofum fan-
guincm tuum,quem pro peccatoribus effundere voluifti,
ut abluas omnes iniquitates meas.
O Anima Chrifti fancl:irica me 6 Sanguis Chrifti.pu- :
rifica mc ; Corpus Chrifti lalva me Aqua lateris Chrifti ;
lava me ; Paflio Chrifti conforta me. O bone Iefu exau- ,
di me : abfconde me 5 ne permittas , 6
intra vulnera tua
bone lefu, me fcparari d te , in hora mortis mese voca me
jube me vcnire ad tc , ut cum Sandis tuis laudem te in
faecula.
O Creator & Redemptor meus
, , lejit Chrifte, totum
mc tibi dedo non me rcjicias Ad te venio non me re-
, : ,
pellas.
Ne projicias me a facic tua, &Spiritum fancliura
tuum
7 i6 PARADISI SECT. VII.
tuum ne auferas a me. Ne perdat me iniquitas mea
quem creavit omnipotens bonitas tua.
Reipice in me oculis milericorui^ tuse Domii le Ieiii ,
Chrifte rex aeterne Deus & homo cruciiixus propter'

, , ,
hominem. Exaudi me fperantem in te: Miiere~e rnei ple-

nimiferiis &peccatis, tuquifontemmiierationisnun-'
quam manare ceilabis. Salve ialutaris yj&ima ,
pro me
& omni humano genere in patibulo Crucis oblata.
Salve nobilis & pretioie ianguis , de vulneribus cruci-
fixi Domini mei lefii Chrifti prorluens & peccata to-
tius mundi abluens. Recordare Domine creaturce tuae
quam tuo ianguine redemifti.
Mihi abfit gloriari , nifi in cruce Domini noftri lefu
Chrifti, perquem mihi mundus crucifixus eft , &ego

mundo.
Ecce video te , mi dulciffime Salvator pendentem ,
in
cruce , extenfis brachiis & inclinato capite ,
quafi nos
amplexari paratum, &
blandiflima voce nos omnes invi-
tantem ; Venite ad me omnes , qui laboratis onerati , &
eftis, &c ego reficiam vos.
Ecce venio Dominej Fac mihi fecundum verbum

tuum: & refice me; venio enim laffus, &
onuftus ponde-
re peccatorum meorum ; Fac bonitatem cum fervo tuo ,
qui languores & labores noftros in cruce portafti.
O R A T I O
Ad Ieftim cWiftum mundi Salvatorem.
, fons mifericordiae , oftende mihi pauper-

IEfu Chrifte
culx creaturas tux miiericordiam tuam adjuvame :
in hac extrema neceflitate. Creator Redcmptor&

meus , lefu Chrifte pone paflionem , crucem
, mortem &
tuam, inter judicium tuum &
animam meam,
Totum me tibi dedo,non me rejicias; ad te venio,non
me repellas, Nunc Domine fecundum voluntatem tuam
fac
,,
:
,
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 71,-

fic mecum milericordiam, & prarcipe in pace rccipi fpi-
ritum meum, redemifti me Domine Deus veritatis j So-
net in mentis meae auribus vox illa dulcis Domine lefu ,
Hodie mecum eris in paradiib.

Suicipe me, lejit Crucifixe, inter amorofa tua brachia
quae pro me in cruce extenfa cerno &
complector Suf- :
cipc me inter deiidcrabiles amplexus tuos , trahe ad &

tc animam mcam ; fufcipe me bone Iefu, in mifericordia
tua ; fufcipe in pace fpiritum meum, Amcn.
Illumina,6 bone lefu, oculos meos, ne unquam obdor-
miam ne quando dicat inimicus meus pra>
in rrorte
, ,
eum. Pfal. 1 2.
valui adverius
Domine Ieju Chrifte , Fili Dei vivi pone pailionem ,
cruccm &c mortem tuam , inter judicium tuum ani- &

mam meam.
Ne memineris, bone leftt , iniquitatum mearum , cito
anticipent me milericordiae tuse ,
quia pauper faclus iurn
nimis. Pf.ilmu$7%.
Dulciilime Domine lefu Chrifte ob honorcm & vir-
,
tutem tuse benedictas pailionis jube me adicribi in nu-

,
merum electorum tuorum.

Non intres in judicium cum fervo tuo , mifericordif-
fime Iefu , quia non j uftificabitur in confpe&u tuo omnis
vivens. Pfalmus 1 42.
Vnam petii a Domino , hanc requiram , ut inhabitem
in domo Domini omnibus diebus \itx meae.
Educ de cuftodia animam meam , ad confitendum
Nomini tuo , me exfpe&ant jufti donec retribuas mihi.
Suicipe me iecundum eloquium tuum , vivam 3 & &
tion confundas mc ab exfpe&atione mea.
Piae & nervoftt Aspirationes

Agonizjtntibus utiliflimt.
OPater aetcrne ; ego fum indigniifimus fervus ille
quem fic dilexifti,ut Filiura tuum unigenitum dares

pro
7 i% PARADISI SECT. VII.
proeo. Facin horahac mifcricordiam cum fervo tuo
nepereat inmepretioiusfanguisejus. Nam qua? utili-
tas mihi in fanguine Redemptoris fi ego defcendero in,
corruptionem ?
O lefu Chrifte , Ego fiim ovis illa perdita , quam tu
reli&is 99 , in deferto tam laboriofe quaefivifti , 8c
impofitam humeris reduxifti. Tu es Paftor bonus ,
qui
pofuifti animam tuam pro ovibus tuis. Erravi ficut
ovis quae periit , Require fervum tuum. Ne permittas^
ut eam rapiat , qui circuit modo tanquam leo rugiens ,
Sc quaerens quem devoret. De ore leonis libera me Do-
mine, &c.
O
Iefu ego mm mifer ille , qui defcendens de Ierufa-
lem, incidi in latrones , &
acceptis multis plagis, femivi-
vus reliclius fum. Tu vero es medicus meus, verus ille &
Samaritanus , qui mifericordia motus fuper me , alligafti
vulneramea : imo qui ex fanguine vulneribus tuis &
mihi medicinam parafti. Tu es qui languores noftros
portafti, & cujus livore fanati fumus.Miferere Domine
in hac ultima hora mea ; Domine ad adjuvandum me
feftinaj priufquam moriatur anima mea pereat in &
seternum.
O Iejit, Egofiim infelix ille peccator , &reusmuL- {
torum criminum. Tuveroes AdvocatusmeusapudPa.- 1
&
j
trem , propitiatio pro peccatis meis. Non enim vis

mortem peccatoris,fed ut vitam habeat. Venifti in hunc
mundum peccatores falvos facere. Fac ergo mecum.mi-
iericordiam in hac extrema hora vitse meae. Efto Media-
.tor & Advocatus meus apud. Patrem. O bone lefu , pro-
pitius efto mihi peccatori , &c. In manus tuas Domine
commendo fpiritum meum, &c.
C A P.
1
DE B.V. MARIA, & BEATA MORTE. 71$
C A P. XV.
ORATIONES
Qua'dam, &c verba mcmorabilia San&orum
in extremis.
BEatus E l 1 G 1 v s Noviomeniis Antiftes fiios cum

Ucrjmis complextis,iifqtte vakrejuflis,poJlquam tacite altquam-
dut oraffet, demum in has voces erupit :
Nunc dimitris, inquit, fervum tuum Domine fecun- ,
dum verbum tuum io pace. Memento quaefo, quod iicut

lutum feceris me & non intres injudiciumcumfervo
;
tuo ,
quia non juftificabitur in confpc&u tuo omnis vi-
vens. Memento mei ,
qui fblus llne peccato es , Chrifte
mundi Redemptor , & educens me de morte corporis
hujus , transfer in regnum tuum. Scio nae confpedura
tuum non mereri : tu tamen fcis , quia Spes mea femper
in mifericordia tua.
Ifuit
Et nunc quoque in confeffione iandi nominis tui
xnoriens,extremum, Chrifte, anhelitum efflabo. Sufcipe
crgo me fecundum magnam mifericordiam tuam, non &
confundas me ab exipedatione mea. Aperi mihi prope-
xanti januam vitae , & principes tenebrarum non occur-
rant mihi. Tua me manus inducat in locum refrigerii, &
velin ultimam manlionem exiis quas praeparafti iervis
tuis timentibus te.
Sub his verbis efflavk ammam.
De S. Bern ardo Abbate Clarevall. qui in agritudine ,
qtu extremaputabatttr ,graviflimis & aureisplaneverbis Inimicum

'accufantem confudit-jta habet Author vit^qui tuncpufens aderat.
Cumque extremum jam trahere fpiritum videretur in
cxcefTu mentis fiiae , ante Tribunal Domini fibi vifiis eft
prasfentari. Adfuit autem &
Satan e-x adverfb, improbrs
cum acculationibus pulfans. Vhi vero omnia ille fuerat
profe-
720 P A R A D I S I SECT. VII.
profecutus : & Viro Dei eflet pro fua parte dicendum
nil territus aut turbatus, ait
Fateor non fum dignus ego: nec propriis pofliim me-
ritisregnum obtinere Ccelorum. Caeterum duplici jure
illud obtinens Dominus meus,haereditate fcilicet Patris,
& merito Paflionisj altero ipfe contentus , alterum mihi
donat ; ex cujus dono jure illud mihi vendicans , non
confundor. In hoc verbo confufus inimicus , &c. lib. i»
cap. 12. verba pukra omnibus moribundis incukanda.
B. LAVRENTIVS IVSTINIANVS,
Patriarcha Venetus
Ita pofitus m Extremis orabat
TV Domine, quod dum vitam meam confidero,

confufio
fcis
fit mihi potius appellanda, quam vita. Sed
in fpiritu humilitatis Sc in animo contrito fufcipe me

, ,
6 bone Iefu , vita & falus animas mea^. Neque enim in

juftificationibus meis profterno preces meas ante faciem
tuam, fed in miferationibus tuis multis.
Illa ego ovis amifla ad te Paftorem meum redeo. Vo-
cem tuam novi , non alienorum. Peto Domine , ut ad

ovile tuum reducas me. Potesne vocem fpernere balan-
tis oviculae & confugientis ad te ? Nonne tu es ille qui
dixifti 5 me omnes, &c. Sc iterum clamabit ad me ,
Venite ad ,
Crego exaudiam eum, cum tpfofum in tribulatione ?

Ecce clamo plus corde quam ore Domine. Ecce tri-
bulatio proxima eft , &
non eft qui adjuvet 3 non eft qui -
liberet &
falvum faciat, nili tu bone Ielu.
Sed neque beatorum Spirituum fedes affedare aufim,
qui fpeciem intuentur SS. Trinitatis ; portio tamen ali-
qua Creaturae tuae poftulat micas iuaviflimae menfae tuas.
Vtinam merear vel abje&us efle in domo Domini, magis
quam habitare in tabernaculis peccatorum. italaurent,
lttfiin, m vita caf.n.
ORA-
O R A T I O
B. Hieronymi in agone mortu a moribundo dicenda , aut
moribundo pnkgenda.
PIc Icfu, virrus mea, refugium meum,fufceptor mcus,

liberator meus , in quem ipcravi , cui credidi ,
qucm
dilcxi. Summa dulcedo turris fortitudinis, Sc lpes mea
,
a juventute mea. Voca me dux vitse meae, Sc ego refpon-

dcbo tibi. Opcri manuum tuarum quod de limo terraj ,
Crcator omnium formafti quod oflibus

, & nervis com-
pegifti , cui vitam moriens tribuifti, clementias tux por-
rigc dextcram.
Tempus eft , ut pulvis in pulverem revertatur , fpi- &
ritus redeat ad te Salvatorem , qui huc illum mififti. A-
peri ci Domine januam vita^, nam pro me in ligno crucis
tanquam latro pcpendifti ; fufcipe me milericors Deus
iecundum multitudincm miicrationum tuarum. Nam
latroncm ad te currentem in cruce moriens iufcepifti.
iEgrotus fum , inhrmata cft in paupertate vita mea , Sy
ideo ad te Dominc curro medicum.
Sana me, Domine,& ianabor : &
quoniam in te con-
fido , non erubclcam. In te Domine iperavi , non con-
fundar in a:tcrnum.
At quis ego fum , piifEme Dcus , ut tam audadter Io-
quaradte? peccator fum, 8c in peccatis enutritus : ca-
daver putridura, vas fcetidum, elca vermium. Parce mi-
hiDomine. Qua; enim victoria eft,ii pugnando mecum,
Ihe vjceris
,
qui minus fum antc te quam ftipula ante fa-
ciem venti ? Dimitte omnia peccata mea 8c erige de ,
ftercorc pauperem.
Exurge & adjuva me Domine , exurge & ne repelias
in finem. Intret poftuiatio mea in conipecl:u tuo,Domi-
ne , &
iiat manus tua ut lalvum me faciat. Ecce homi-
nemtjui defcendens ab Hiericho , captus a latronibus &c
Bbb vulne-
vulneratus , femivivus reli&us Jfum. Tu pie Samaritane
recipe me. Peccavi nimis in vita mea , & malum coram
tefecij aplanta pedis ufque ad verticem capitis non eft
in me fanitas.
Certe nifi in ligno crucis moriens me adjuvifles,digna
erat habitare in inferno anima mea. Ego pie lefu , ium
pars tanti pretii : pro me fudifti fanguinem tuum pretio-
iiilimum, non me repellas a te. Ego ium ovis quae erravi,
require eam bone paftor, appone iilam ovili tuo, ut jufti-

ficeris in fermonibus tuis ; nam promiiifti mihi quod ,
quacunque hora peccator ingemuerit,falvus erit. Dolens

f um iniquitates meas ego cognofco ,
: delida mea co- &
ram me funt.
Vere non fum dignus vocari jfilius tuus ; quia peccavi
in coelum & coram te. Sed auditui meo dabis saudium
Sc lstitiam. Averte faciem tuam a peccatis meis dele ,
iniquitates meas fecundum magnam mifericordiam

tuam. Ne projicias me a facie tua neque fccundum pcc- ;
cata mea facias mihi , neque fecundum iniquitates meas

retribuas mihi,fed adjuva me Deus falutaris meus,& pro-
pter honorem nominis tui libera me. Benigne fac in bo-
na voluntate tua , ut inhabitem in domo tua omnibus
diebus vitae mex , ut cum habitantibus in ea laudem te in
seternum.
O R A T I O
A circumjlantibns dicenda pro animam agentibus.
CHrifte lefu crucifixe , in unione ferventiflimi amo-

ris ,
qui te vitam omnium viventium in cruce mori
cocgit pulfamus ad medullam benigniflimi cordis tui
,
& rogamus, ut animae famuli tui fratris noftri N. pccca-

taomnia dimittas , &
tua fan&iflima converfatione &c ,
tux acerbiflimae paflionis merito , omifla ejus fuppleas ,

eumque fuperabundantiilimam miferationum tuarum
multitudinem facias expcriri 3 nofque omnes, iingula- &
riter
ritcr hunc fratrcm noftrum N. quem proximc vocare
difponis ,
placito tibi modo praepares , eique praeftes, ut
cum vera patientia ,
perfe&a relignatione , plena pecca-
torum remiflione , validiflima fide, fpe firma , & integra
Charitate , in perfedHflimo ftatu , in dulciffimum am-
plexum, &z i uaviflimum ofculum tuum, felicitcr ad tuam
aeternam laudem expiret.
Eja dulciflime Redemptor , Domine Iefu , per illas
lacrymabiles voces ,
quas in cruce moriturus edidifti , &
paffionis doloribus confumptus dixifti,Deus meus,Deus
meus , ut quid me dereliquifti , ne quaefb longe facias a
famulo tuo fratre noftro N. tuae miferationis auxilium ,
nam illc in & momento extremae afRi&ionis

hac hora ,
pra? defectione animae & confnmptione fpiritus te invo-

care non valct.
Pcr triumphum fanctae Crucis & per mortis paflio-
nifque tuae infinitum meritum cogita Domine , de eo
cogitationes pacis & non aftlictionis , fed mifericordiae
& confblationis. Libcra eum de omnibus anguftiis, tuif-
que fan&iflimis manibus, quas pro co nobifque omnibns
in cruce clavis affigi permififti I e s v bone amantifli- , &
me Pater crue eum a tormentis illi debitis ,
, perduc &
ilium in requiem asternam. Amen.
Buc Jpcftant Orationes profclici tnortefupra

cap. xi . in fine pofete.
PIO LECTORL
Hlcjam Paradisvm claudimus , pie Lector 3
quotefic utiprecor , &bortor, ttt ad Alterttm tibi flcrnat
rt.tm ; & mtgraturus hinc, audire merearis & ttt : Hodie mecum
eris in Paradifb.
Sat multum rependes Autbori j Si tdem tpfi ex animo ctim uno ad
Demnfujprrio apprecere.
Bbb 2 S E-
724
SEQ.VENTIA.
Dles irx, dies illa Qua?rens me, fedifti lafTus :
Solvet fseclum in fa- Redemifti, crucem paffus:

villa: Tantus labor non fk cai-
Tefte David cum Sibylla. fus.
Quantus tremor eft futu- Iufte judex ultionis

rus ,
Donum fac remiilionis
Quando Iudex eft ventu- Ante diem rationis.
rus Ingemifco, tanquam reus
Cun&a ftri&e diicuf liirus! Culpa rubet vultus meus
Tuba mirum fpargens fbnu Supplicanti parce Deus.
Per fepulchra regionum , Qui Matiam abfblvifti
Coget omnes ante thro- Et latronem exaudifti
num. Mihi quoque fpem de-
Mors ftupebit, & natura difti.
Cum refurget creatura Preces meae non funt di-

Iudicanti refponfura. gnae,
Liber fcriptus proferetur Sed tu bonus fac benigne,
In quo totum continetur, Ne perenni cremer igne.
Vnde mundus judicetur. Inter oves locum prajfta
Iudex ergo cum fedebit Et ab hcedis me fequeftra,
Quidquid latet,apparebit: Statuens in parte dextra.
Nil inultum remanebit. Confutatis maledicl:is
Quid fum miier tunc di- Flammis acribus addidis,
^cturus ? Voca me cum benedi&is.
Quem patronu rogaturus? Oro fupplex & acclinis
Cum vix juftus fit lecurus. Cor contritu quafi cinis j
Rex tremenda; majeftatis Gere curam mei finis.
Qui falvandos falvas gra- Lacrymofa dies illa
tis, Qua refurget ex favilla
Salva me fons pietatis. Iudicandus homo reus.
Recordare Iefu pie Huic ergo parce Deus.
Qujod fum caufa tuse vix ,
Pie Ief u Domine
Ne me perdas illa die. Dona eos requie. Amen.
E P I-
;! :
72$
EPITAPHIVM
HOMINIS CHRISTIANI,
VITi£ REGVLAM EXPRI MENS.
D. (X M.
Sifte gradum Viator
HIC TERMINVSVIA, ET VITA TVA AC MEJ5..
ILLE EGO QVI NATVS PRIDEM
AC NOTVS ERAM SiECVLO;
En denatus hoc jam lateo
nudus nullufquc Sepulcro.
PVLVIS, CINIS, ESCA VERMIVM,

VIXI ANNIS (n) PAVCIS,
SI SPECTETVR ATERNITAS;
Ad hanc tamen currendum mihi fuit
in ftadio fugacis vitae.
TEMPVS VIVENDI, utBENE MORERER,

&VITAM MERERER IMMORTALEM,
Dedit mihi, & dat etiamrtum tibi clemens D e v s
ILLIVS, & OMNIVM QV O QV E MOMENTORVM

St rifta a me Iudici rcddenda fuit iatio ;
VTIQVE ERIT ET TIBI.

VIXI IN EO (n) STATV,
AC ID (n) MVNVS GESSI.
Qui mihi Ho n o s , idem Onvs fuit j
6 moleftum & grave
Mifcrum efle qui non Capjantj
Mirum non, decfle qui Cvpiant,
Bbb 3
O QVAM
yz6
O QVAM ME IVSSIT RIGIDAM
S V P R E M V S T A T E R F A M I L A S I
REDDEK.E RATIONEM VILLICATIONISMEA!

SI.SAPIS,ET CREDIS AMICO
SYNCERE MONENTI,
Huc tu quoque te para quotidie ;
NAM ex meo periculo te cautum reddi
felicis fimul & fapientis erit.
POSSEDI DE.T.ERRjR BONIS

MODICAj
( Attamen fatis ad Vfurn Vkx -
3 fatis ad Votum ,
quod
Negessitas rexit, non Cupiditas.;
Etiam horum, ad novilTimum ufque quadranterri

reddenda fuit ratio.
Zfto> Res AngvstA fuit mibi; fcd
( experto fas eft credere )
Avgvsta fergttur,
Sic tutius ad
O Viri Divitiarvm thefaurizatis

& ignoratis cui ,
EGO NIHIL INTVLI IN HVNC

MVNt>VM, NIHIL EXTVLI.
Quod in Ccelum praemifi per manus Pa v p E rvM,
Inveni& hoc Solvm:
,
Vps limiliter cum dormieritis Somnvm

veftrum, aliud invenietis nihil.
O AMI-
, 4
727
O AMICI VIVITE LiETI-AT
NON IMMEMORES LETHIj
En quondam laetus vobifcum , vos jam reliqui , & a.
vobis reli&us
INIVI SOLVS ^TERNITATIS ITER.

QJOD ESTIS. FVI } QVOD SVM, ERITIS:
QVIS SCIT AN CRAS, AN HODIE,
AN HAC IPSA FORSAN HORA.
Memores mei eriim & vefirum.
efiotejudicii , fic erit
O HOMO BVLLA, QV AM B R E V S HAC I VITA!

QVAM LONGA ATERNITAS!
VERE MOMENTVM VNDE
PENDET iETERNITAS!
iEternitas Glorije 8c P oe n £.
Adillam VIRTVS ducit;
Adbanc VOLVPTAS.
ELIGE, SEMEL PERIISSE,

ATERNVM EST.
HOC POSTREMVM TE ALLOQVORj
Defiderans te haberc confbrtem mccum in Terra Vi-
ventium , una cum Christo Iesv,
In quo fblo Salvs eft & ViTa Mortalium.
ILLI 6 VIATOR VIVE, ILLI MORERE,
ET ATERNVM VIVES.
Antemortem Mori vitiis, mors eft optima.
Beati mortui , qui in Domino moriuntur.
Bbb PIO
728 L I T A N I &
PIO LECTORL
Lltanise fequentes ftto loco, (id
eft
fed:. 2.) per incuriam omif-
f& (uti &

alia qu&dam , qu& emendabunt pofteriores cur£) hic
bigratiam LecL reponuntur. Porro in bis Litaniis , etft quxdam

fententk videantur certis Sanclorum Ordinibus appropriari ; nihil
tamcn vetat, qtun aliis etiam SS. tribuantur.
L I T A N I M
de omnibus Sanctis,
Ex S, Scriptura coUett&.
KYrie Eleison. Chrifte eleiibn.

Kyrie eleifon.
Chrifte audi nos.
Chrifte exaudi nos.
Pater de ccelis Deus, miferere nobis.
Fili Redemptor Mundi Deus, miferere nobis,
S. Maria ,
quae in D
e 1 Matrem ele&a
benedi&a inter mulieres , & beata di-
ceris per omnes generationes , Ora pro
nobis. Lum 1.
Qmnes SS. femper coram
Angeli,qui e o,1 D
ad ejus laudes Sc obfequia ; ad homi- & | ifa. 6.
num minifterium parati ftatis ,
I
Q uebr. 1«
Omnes SS. Patriarcb& & Prophet& ,
qui Mef- §
fiae adventum multis votis ac fufpiriis [~z Cen. 49.
defideraftis , variiique figuris , ac vatici- 1 ° ifa. 7. &
niis praefignaftis Zalikifepifi
Omnes SS. Apoftoli, & Difcipuli Domini
Qui reliquiftis omnia & Chriftum fecut ,
eftis, MAtt. 4.
Quj
,,, , , , , , , ,
AD OMNES SANCTO S. 729

Qui nati pro Patribus,Patriarchis,& Pro-"
phetis Filii,principes inper omncm ter-
ram conftituti cftis Pfal. 44.
Qui in omncm terram lbnum Euangclii
diffudiftis Pfal.18.
Qui mifli eftis ad oves, qux pericrunt, do-
mus Ifrael Matth. 10.
Qui fuiftis odio hominibus propter no-
men Chrifti ibid.
Qui gavifi eftis dignos vos habitos pro no-

mine Iesv contumeliam pati > Attor.
f.
Qui miili cftis ficut oves in medio lupo-
rum, Matt. io,
Qui permanfiftis cum Chrifto in tentatio-
nibus fuis Luu 22.
Qui actionum omnium Chrifti teftes , & OHW
arcanorum ejus confcii fuiftis ,
r-t
o Attor. 2.
Qui infirmi & ignobilesfecundum car-y' <t

nem, ele&i a Chrifto, mundi potentiam
O
& fapientiam confudiftis o
o~
1 Cor.i.
Qui induti virtute ex alto , & Spiritu S.
confirmati, intrepide Chriftum confefli
cftis, Luc& 24.
Qui obediftis Deo magis quam homini-
•
bus, Attor. 5;.
Qui virtutemagna teftimonium Refurre-

dionis D. N. I. C. reddidiftis Attor.4,
Qui homines line literis, & idiotae, conci-
lio Iudasorum ftuporcm incufliftis ,
Ibid.
Qui fedebitis fuper fedes i2,judicantes 12

Tribus Ifrael Mittt. 19.
OmnesSS.Martyres,
Qui pie viventes in hoc laeculo perfecutio-
nem paffi eftis 2 Tim. 3.
Qui in cruce Domini gloriati eftis Galat.6.
Bbb s
Qui
7l o L I T A N I Jg
Qui in patientia veftra poffediftis animas" 1
veftras LilU 21.

Qui odiftis animas veftras m hoc mundo
& in vitam aeternam eas cuftodiftis ,
Ioan. 12.
Qui per fidem viciftis regna , operati eftis
juftitiam, adepti repromifliones Hebr. 1 1

Qui ludibria 8c verbera experti , infuper
vincula & carceres, lapidati , fe&i , va-
rieque tentati eikis ,
lbid.
Qui veniftis de magna tribulatione , & in

ianguine Agni ftolas veftras laviftis Apoc. 7.
Qui perfecutionem paffi eftis propter ju-

ftitiam ; Sc jam fecuri regnum ccelorum
poflidetis Uatt. y.
Qui ftabitis in magna conftantia adverlus
eos, qui vos anguftiaverunt Sap. y.
Qui a Charitate Chrifti nulla vi , nec frau-

de, nec ipia morte feparari potuiftis , V-^
o
Km». 8.
Omnes SS. Confejjbres , 3
Qui cuftodes in vinea Domini pofiti fui- o
cr
»' Cant. 1.
ftis,
Qui non fumpfiftis vobis honorem,fed vo-
cati eftis a Deo tanquam Aaron ,
Bebr. $.
Qui militantes Deo non implicuiftis vos

v negotiis fsecularibus 2 Tiw. 2.
Qui pofiti fuiftis a Spiritu S. regcre Ec-
. clefiamDei, Acl. 20.
Qui ut fervi fideles &
prudentes fuper fa-
miliam Domini conftituti eihis , Matt. 24.
Qui in vinea Domini pondus diei , & x-
ftum portaftis Matt. 20.
Qui ut viri fpirituales in fpiritu lenitatis &
manfuetudinis errantes corripuiftis Gal.6.
Qui ut veri Paftores pofiiiftis animas ve-
ftras pro ovibus veftris loan. 1 o.
Qui
,, , , , , , ,, , ,
AD OMNES SANCTOS. 73 t
Qui non vosmctipfbs, fed grcgcm Domini i
rideliter paviftis Ezecb.

3 4.
Qui pcrvigilaftis, pro ovibus, tanquam ra-
tionem pro iis reddituri Hebr. 13.
Qui modcftia , fbllicitudine , & vitas fan-
ctimonia honorificaftis miniftcrium vc-

ftrum, Rom. 11.
Qui accepta a Dco talenta cum ufura red-
didiftis, Matt.zf»
Qui omnibus omnia facta eftis , ut onlnes
Deo lucrifacerctis 1 Cor. 9.
Qui afcendiftis ex adverfb & vos murum ,
pro domo Dci oppofuiftis ,

Ez£cb.i$.
Qui fidclcs miniftri Chrifti, & difpenfato-
res myfteriorum Dei fuiftis ~. 1 Cor. 4.
Qui do&i fuiftis , &c ad juftitiam erudiiftis g
multos , & jam fulgetis ut fplendor fir-
mamenti j & quafi ftellx in perpetuas ^ g
aeternitates a Dan.iz»
o
Omnes SS. Monacbi & Eremitoe , cr
Qui jugum Domini fuave, & onus ejus le-
ve alacriter portaftis Matt. 1 1,
Qui tollcntes cruccm vcftram Chriftum
fecuti cftis Matt. 16,
Qui crucis Chrifti mortificationem jugi-
ter portaftis in corpore veftro 2C0Y.4-
Qui carnem vcftram cum vitiis & concu-
pifcentiis crucifixiftis Gal.f.
Qui mundo crucifixi fuiftis , GaU 6.
Qui vos ipfos caftraftis propter regnum
Dei, Matt, 19.
Qui mifla femel ad aratrum manu, retro
non refpexiftis Luc&y.
Qui induti armaturam Dei fortiter ftetiftis
adverfus infidias Diaboli Epb. 6.
Qui
732 L I T A N I M
Qui abundare & penuriam pati, faturari &'
efurire didiciftis , Vtiil. 4.
Qui digne ambulaftis vocatione ,
qua vo-
catieftis, Ephcf.4..
Qm fblliciti fuiftis fervare nnitatem fpiri-
tus in vinculo pacis ,
lbid.
Qui tamquam mortui faeculo vitam abfcon-

ditam cum Chrifto in Deo duxiftis , Colof 3.
Omnes Sanfti & San&a? Dei
Qui non arbitrati vos comprehendifle ad ,
anteriora vos femper extendiftis ,

Vtiil. 3.
Qui omnia detrimentum feciftis , ut Chri-
• ftum lucrifaceretis ,
ibid.
Qui quas furfum funt fapuiftis & quaefivi-

ftis, non quas fiiper terram q Colof 3.
Qui Chrifti bonus odor fuiftis 2 2 Cor.z.
,
Qui gratiam Dei in vacuum non recepiftis, ^ 2 Cor.6.

Qui humiliaftis vos in hoc faeculo & ideo ^ 5 ,
in ccelis exaltati eikis , s Luu 1 8

Benedicli Patris v£terni,qui regnum vobis cr
ab origine mundi paratum poflidetis ,
* Matt.2$.
•Qui caftigaftis corpora veftra , in fervi- &
tutem redegiftis 1 Cor.p.
Qui cum timore &tremore falutem ve-
ftram operati tHis ,
Vhilip. 2.
Qui ufi eftis hoc mundo tanquam non
utentes 1 Cor.7.
Qui glorificaftis,& portaftis Deum in cor-

pore veftro ,
1 Cor,6.
Qui dilexiftis inimicos veftros , & benefe-
ciftis his, qui oderunt vos Matth. j.
Qui potuiftis omnia in eo,qui vos confor-
tat Ftitlip . 4.
Qui vobis non in terra, fed in coelo thefau-
rizaftis j Mttth. 6.
Qui
, ,, , ,, ,, , , , , , , j .
AD OMNES SANCTOS. ' 15

Qui quaefiviftis primum regnum Dei ,
&'
juftitiamejus Ibid.
Qui per anguftam portam,& ar&am viam,

quae ducit ad vitam , intrare conten-
diftis Matth. 7.
Qui mundi cordis amore ad Deum viden-
dum prove&i edis , Matth. 5%
Quipacis amantes filiorumDeinomine,
& haereditate gaudetis ibuL

Qui milericordes erga proximos ,
jam mi-
fericordiam abundc confecuti eftis ,
Matth. j.
Qui non efuritis , neque fititis amplius j
nec cadit fuper vos fbl, aut iillus aeftus, Apoc. 7.
Qui perfeveraftis in finem , & idco falvi
fa&i cftis , q Matt. 1 o.

Qui fic cucurriftis in ftadio , ut jam potia-
mini bravio <* 1 Cor. 9.
Qui per multas tribulationes intraftis in L
o „
regnum ccelorum 3
o
Actcr. i±* ^
Qui tranfiviftis per ignem & aquam,& re- cr
du&i eftis in rcfrigerium
Qui coelum violenti rapuiftis Matt. 1 r
Qui pauperes fpiritu regnum ccelorum ,
poflidere meruiftis Matth. j\

Qui triftes & lugentes in hoc faeculo ,
jam
confblamini Matth. f.
Qui mites &
patientes adverfus injurias ,
terram viventium poflidetis Matth. f,

Qui efuriiftis & fitiviftis juftitiam, & nunc
cceli delitiis fatiamini ibid.
Qui inebriamini ab ubertate domus Dei

& torrente voluptatis ej us potamini VfiL 3 f.
Qui ut palmaj floretis,& ficut cedri Libani
multiplicamini in domo Domini PfaL 91*
Qui lastamini coram Domino,ficut qui 1«-
tantur
734 L I T A N I M,
tantur in mefle , & ficut vidtores capta^l
prseda, quando dividunt fpolia ifai. p.
Qui flentes mififtis femina veftra & nunc ,
o
rt
cum exultatione metentes, portatis ma- n>
"T3
nipulos veftros
>1
O p/^-"r-
Qui exultatis in gloria , & lastamini in cu-
bilibus veftris crP/*/. 149.
Qui habitatis domo Domini
in , & in i'x-
Eo'
cula fseculorum laudatis eum

Propitius ejlo : Parce nobis Domine.
Ab omni malo
Per omnes San&os Ele&os tuos , &
Per fideles fervos tuos ftantes in confpecr
n>
dtu tuo >-t
Per dilectos & amicos tuos tecum in caelo \, O

<*>
regnantes
Per merita &
interceflionem omnium Ele-
o
o
clorum tuorum g.
5'
Per pretiofam in confpedu tuo mortem o
San&orum tuorum Pfal. 1 1 j.
Teccatores, Te rogamits audt nos.
Vt particeps nos facias omnium timen-~)

tium te , & cuftodientium mandata
tua, Vftl ii 8.
Vt exemplo San&orum converfatio no- H
o
ftra fit in ccelis g
>-t Phil. 3.
o
Vt ficut Eleeti in ccelo , fic & nos in terra
voluntatem tuam prompte faciamus , . 3 Matth. 6.
c
o
Vt impleamur agnitione voluntatis divi- '
£>
nae , in omni fapientia & intelle&u fpi- 5-
rituali 3" Colojf.i.
Vt fimus prudentes ficut ferpentes, & fim- M

plices ficut columbas ,
Matt. 1 o.
Vt femper in Domino gaudeamus , fed in
terim modeftiam ubique fervemus , J Phil. 4.
Vc
, ,, , , , , , ,
AD OMNES SANCTOS.
Vt omnia probemus , & quod bonum eft,~)
teneamus i Tbef. f.
Vt non fpercmus in incerto divitiarum,fed
in Deo vivo i Iim. 6.
Vt nos licut Ele&i tui vifcera mifericordi;e
induamus coiojj: 3.
Vt San&orum intuentes converfationem ,
fidem quoque & patientiam imitemur Hebr.i$.

Vt te Dominum in San&is tuis aflidue laU-
demus Vfal 1 yo.
Vt & nos cum San&is tuis per anguftam H
portam intrare contendamus h LttC£ 1 2.
'
o
Vt pax tua qux exuperat omnem fenfum,
, OQ
cuftodiat corda Sc corpora noftra , 3 Phil. 4.
B
Vt exhibcamus nolmetipfos, ficut Dei mi- ?
niftros, in multa patientia c 2 Cor.6.

Vt fub Rcgibus & Principibus jufte acpie
gubernantibus , Vitam quietam ac tran- o
quillam in omni pietate caftitate aga- &
mus, 1 Tiw.2.
Vt dignos nos facias in partem fbrtis San-
<3:orum in lumine Coloff. 1.
Vt adeamus cum fiducia ad thronum gra-

tiae tuae, &
mifericordiam in auxilio op-
portuno confequamur Hebr. 4.
Vt Te in coelis cum omnibus Beatis laude-

mus & fuperexaltemus in fecula , Datu 3.
Agnus Dci qui, &c.
ORA-
73*
o R A T o
Ad omnes
S A N C T o s.
Exultabunt Sanfti in gloria , ktabuntur in cubilibus Jiiis.
AVete omnes Electi & dile&i Dei , , Angeli & Bea-

omnes qui ab yEterno ad gloriam & fuprcma
ti ,
bona Domini in terra viventium praedeftinati in omni

gratia confirmati , & nunc cceleftis gratiae bravio do-
nati c(\:is.
Iam enim SS. Trinitatem facie ad faciem laetantes in-

tuemini, eamque inerfabili gaudio fme fine laudatis.
Salve inprimis 6 fan&iflima Domina mea, irrio Mater
Domini mei ; Cceli Terraeque Regina , Patrona & Ad-
vocata noftra Virgo M aria.
Salve & tu, mi Angele cuftos , cujus curae Sc tutelas a
divina bonitate commiifus fium.
Salvete vos omnes dilect.iflimi Patroni mei ,
praefer-
tim N. & N. quibus me nunc & femper humillime com-
mendo.
Ego indignus laudo , honoro & imploro vos ; & in
augmentum gloriae & exultationis veftrae offerovobis
omnis falutis bonique fontem &
thefaurum, nempe dul-
ciflimum Cor Iefu Chrifti D. N.
Gratias ex corde ago Deo , qui vos elegit juftifica- &
vit per immenfam gratiam fuamj qui praevenit vos in
benedict-ionibus dulcedinis fuae , quique vos confervavit
in via per omnia falutis obftacula , & fic demum beatifi-
cavit in gloria. Gratias aeternas ago Deo pro omnibus ,
donis & bencficiis , quae in tempore dedit vobis : in &

jeternum daturus eft.
Ejafelices AmiciDei, obtinete mihi Clienti veftro

plc-
ORATIO adOmnes SANCTOS. 737
plcnam peccatorum vcniam, 8c pcrfectam mci ipfius ab-
ncgationem, ut per viam anguftam fequar veftigia vc-
ftra: Sed &
paccm Dei , qux cxuperat omnem fcnfiim,
fcu tranquillitatem animi ; intimum 8c fincerum Dci
amorcm quo vos fiiccenfi Mundum , Carncm, Dxmo-
,
ncmque &
omnia vitx prxfentis advcrfa fortitcr ac glo-
riofc viciftis, pcr vos fupplex expoico.
Orate quaefb pro me nunc
, ,& in hora mortis, quan-
do hinc migraturus , & ad fummi Iudicis horrcndum
T-ribunal fiftendus fum : ut non intret mecuminjudi-
cium , fcd fccundum infinitam milcricordiam fuam me

judicet; utfic demum admitti poflim in feliciffimum
vcftrum confbrtium , in illa fuperna Ienrialem , ubi fi-

mul laudemus &
fiiperexaltemus Deum ac Dominum
noftrum in fxcula. Amcn.
C c c I N-
I N D E X
PARADISI ANIMiE.
S E C T I O I. I I. De Cultu & Veneratione SS.
De Cultu & Adoratione
Angelorum, & pr&cipue Angeli
Tutelaris , ubi Litanu de Ange-
SS. Trinitatis. lis ex SS. Script. 1 2. %
Litanis. de omnibus SS. ex SS. Li-

C A P. I. teris. 1
24
COlIoquium Chrifti & Ho- III. DePatronisenumeroSS.fe-
minis de modo recte & ligendis , & indies peculiari de-
utiliter orandi. pag. i. votione colendis. Vbi Exercitat.
I I. Varia Expofitiones & exerci- jSjuotid. Commtndandi fe Deo
tia in Orationem Dominicam. &SS. I2i,&feqq.
14, & feqq. IV. Modus rtcitandi Orationem
III. LitanUvaru adSS.Trtnit. Domin. admemoriam &vene-
&fingulas Perfonas. 2 2,& feqq. rattonem Sanciorum. 140
I V. Rofarium,Oblationes,& Exer- V. LitanU SS. Rhythmic&,& va-
citia quotidiana ad Ss. Trinit. riiHymni Rhythmici addiver-
$-6,&feqq. fosSS. I4j-,&fcqq.
V. Modus afpirandi ad intimam
cum Deo unionemper Affus vir-
tutum internos. 68, &feqq.
SECTIO III.
VI. Contemplatio piiffima Attri- De Pcenitentia feu conver-
butorum Dei ad ajfecius a- & {ione peccatoris & Exer-
cius virtuofos eliciendos . 88 , & citiis hu.c ipeftantibus.
feqq.
VII. Hymni & Rhythmi de SS. C A P. I.
Trinit. 107
COUoquium Chrifti &
Homi-
modo agenda Poeniten-
SECTIO II. tu.
nis de
163, & ieqq.
De Cultu 8c Veneratione I I. LitanU Pcenitentium ex S.Scri-
Sanctorvm cum ptura.
III. Orationes & Exercitia varia
1
84
Chrifto regnantium in Posnitentium. 92
1
Ccelis. IV. Oratio Dominica varie ad

ufum Pomitentium accommoda-
C A P. I.
ta. 200, & feqq.
COlloquium inter Chriftum & V. Inftruttiones & Exercitia pro
Hominem , quo traditur ConfeJJiom Sacramentdi. a 1 1>
modus &praxis cokndi Santtos. &. feqq.
S E-
. 3
3
I N D E X.
praxinpie communicandi infiru-
SECTIO IV. Ba. 364, gcfeqq.
Dc Exercitio virtutum & IV. Methodus feupraxis expedita
pie &> utiliter tum communi-
Chriftianae Perfe&ionis. candi , tum ctlebrandi Mijfam.
Oratio prAparatoria ad omnem 374,8cfeqq.

piam LeBtonem. V. Exercitium pofi Mijfam vel
233
Communionem. 389,8cfeqq.
C A P. I. VI. Alia Exercitia breviora pro
COlloquiuminter Chrifium&
Communicantibus Celebran- &
hominem
tibus. 407, 8cfeqq.
, doBrinam pie
Ixercitium peculiare pro Sacerdo-
vivendt tradens . 1 3 4, 8c feqq.
II. Exercitia varia inOrat.
ttbus ante Mtjfam 4 1
Do-
VII. De modo pie audiendi Mif-
min. adpraxinvirtutum, &c.
fam Admonitio. 424
15-9, & feqq. Modus prior audiendi Mijfam per
III. LitantA Chriftianarum vir-
Exercit. Domin. Pajf. 428
tutum ex S. Script. 270 VIII. Alter modus audiendi Mif-
I V. Exercitia piiffima, feu praxes
fam, magis vulgaris .
439
variarum virtutum 2 7 6, 8c .
V. Aiia Exercitia prAcipuarum

feqq. SECTIO VI.
virtutum. 294, Scfeqq.
De Vita ac Paflione D. N.
V I. Exercitia Matuttna , Ve- & I. Chrifti.
Jpertma. 3 1 4, 8c feqq
C A P. I.
SECTIO V. COUoquium inter Chrifium &

Hominem , de modo Vttam
De modo pie Communi- ac Pajfionem SalvatorU nsfiri
pie tum meditandi tum imitan-
candi , Celebrandi , Au-
di. 469, Scfeqq.
diendi Miffam ,
pro Sa-
II. Oratio Dominica divtrfimode
cerdotibus & Laicis,cfr. ad Chrifium, ejufque Paffionis
Myfieria accommodata. 493, 8c
C A P. I.
feqq.
COUoquium inter Chriflum & III. LitantA de Vita ac Pajfiont
Hominem de Communione Chrislt ex S. Script. fo J"
recie & utilittr inflttuenda. I V. Rofaria & Exercitta varia
329, Scfeqq. RhythmU comprehenfa de Vtta
II. •LitaniA EucharifiicA ciim fa- ac Pajf. Chrifii. f1
crificantibus , tum Communi- V. Orationes variA de Pajf. Domi-
cantibus accommodatA . 3 f1 ni , ubi &
orationes S. BirgittA.
III. Oratio Dominica variis Ex- J3 7 ,8cfeqq.
«rcitiis & ptis conceptibus ad V I. Exercitia varia ad honorem
Ccc x Jacro-
I N D E X.
facrorum v. Vulntrum , &v 1 1 VII. De Rofario vulgari B. V.
effnfionum Sanguinis D.N. I.C. InfiruBio cum exercitiis. 661
VII. De Cultu
Nom. I e s v ,
&
ubi
honort SS.
& lubilus
PARS ALTERA,
S.Bernardi. $6?
SECTIO VII,
Continens Exercitia ad bene bea-
SECTIO VII. tequc moriendum. 669
De Cultu & Veneratione C A P. VIII.

B. Virg. Mar i m. Item LltanUSanis, J£gris,Moribun-
de Cura &
Praeparatio- dis accommodati. ex SS. Lit-
teris. 67
ne bene beateque mo- IX. Septem Gradus ad beatam
riendi. Mortem ,five Exercitium quoti-
dianum Orationis Domin. pro
C A P. I.
felici morte. 680
COUoquium inter Chriftum & X. Exercitia pro infirmts temport
Hominem , de modo feliciter Mortis. 688
moriendi. $88, feqq & X I. Troteftationes ftpius facien-
I I. Meditatio in Orat. Dom. ad tU , & maxime antt mortem, ab
cultum & venerationem B. V. eo, qui Chrifiiane vivere,& mo-
accommodata. 6zi. Item infa- ri defiderat. 694
lutat. Angelicam. 616 XII. Exercitium feu Vrotefiatit
III. Litanis. de B. MarU V. ex infirmi & moribundi , utjlis et-
S.Scriptura. 631 iam alias Communione. 699

in
IV. Rofarium RhythmicumVirg. XIII. De modo agendi apud in-
Deipara. ex vita & elogiis ejus firmos &moribundos. 706
contextum- 636 XIV. Orationes tjr SententU
V. Hymni Rhythmici ad
Varii qu&dam coram moribundis vi- ,
B. Virginem, ubi Hymnus & cina jam morte frequentand*.

S. Cafimiri filti Rtgis VolonU. 7*r
644 XV. Orationes qtudam &verba
V I. Orationes VarU ad B. Virg. memorabilia Sanfforum in ex-
6f6 tremis. 7 19
F I N S.
M A-
,
MANVALE
P I E T A T I S,
In (JUO
OFFICIVM
B. MARIiE VIRGINIS,
Septem Pfalmi Poenitentiales
LITANU VARIÊ,
ACCESSVS ALTARIS,
PSALTERIVM,
T E
ORATIONES
Tcmpore belli , &: calamitatis
publicz, &c.
Ccc 3 O F-
•
'Sit vohis .
w in. inutaine. dejcrigta, virgittitas yittt.
- tpie^B. Jlarue^ cU aiia velutJêado refulaetjfeecies
rajiitatis, etj-orma virtutis S. An&ro&us
3
O F F I C I V M
B. MARIyE VIRGINIS.
A D M A T V T I N V M.
J
Ve Maria, gratia plena Dominus tecum , : bc-
ncdicta tu in mulieribus , Sc bcnediclus fru-
ctus ventris tui Iefus. San&a Maria , matcr
Dci , ora pro nobis pcccatoribus nunc , & in
hora mortis noftrae. Amen.
Verfns.
DOmine mea aperies. ^. Etosmeum annun-

labia
tiabit laudem tuam. f. Deus in adjutorium meum
intende. Rf . Domine ad adjuvandum me feftina.
Gloria Patri , & Filio & Spiritui fan&o.
, Sicut *z.
erat in principio , & nunc & iemper & in faecula fa>

, :
culorum , Amcn. Allcluja.

Sic dtcitur Alleluja , ad omnes boras a Vefp. Sabb. ftncli ufque
ad Complet. Sabb. ante Dom. Septuag. Tunc enim ufque ad Ve(p.

Sabb.fancli dicitur : Laus tibi Domine , rcx aeternas gloriae.
lnvitatorium.
Ave Maria, gratia plena Dominus tecum. :
Et repetitur Avc Maria, gratia plena Dominus tecum.

: :
lempore Pafchali additur ad tibitim , Alleluja. Etfimtliter in

fine Antipb. Verf. & Kejp.
Pfat. 94.
VEnite cxultemus Domino , jubilemus Deo falu-
,
tarinoftro: praeoccupcmus faciem ejus in confef-

fione , &c in pfalmis jubilemus ei. Ave Maria gvatia ,
plena Dominus tecum.

:
Quoniam Deus magnusDominus & rex magnus fii* ,
per omnes Deos qupniam non repellet Dominus ple-

:
bem fuam quia in manu cjus funt omnes fines terrae &
,
,
altitudincs montium ipfe confpicit. Dominus tccum.

C c c 4 Quo-
4 MANVALE
Quoniam ipfius eft mare, & ipfe fecit illud, Sc aridam
fundaverunt manus ejus : venite adoremus , procida- &
mus ante Deum ploremus coram Domino qui fecit
:
nos , quia ipfe eft Dominus Deus nofter nos autem :
populus ejus , &

oves pafcuse ejus. Ave Maria , gratia
plena Dominus tecum.
:
Hodie fi vocem ejus audieritis , nolite obdurare cor-

da veftra , ficut in exacerbatione fecundum diem tenta-
tionis in deferto ubi tentavemnt me patres veftri, pro-
:
baverunt , &
viderunt opera mea. Dominus tecum.
Quadraginta annis proximus fui generationi huic , &
dixi , Semper hi errant corde : ipn vero non cognove-
runt vias meas , quibusjuraviiniramea , fiintroibunt
in requiem meam. Ave Maria , gratia plena Dominus :
tecum. Gloria Patri , Filio , & &

Spiritui fando : Sic-
ut erat in principio , Sc nunc , femper , &
in fxca- &
iafseculorum , Amen. Dominus tecum. AvcMaria,
gratia plena : Dominus tecum.
QVem terra ,
pontus Mundum pugillo conti-
aethera nens
Colunt , adorant ,
praedi- Ventris fub arca claufus eft.
cant Beata cceli nuntio ,
Trinam regentem machi- Fecunda fando Spiritu
nam Defideratus Gentibus
Clauftrum Marix bajulat. Cujus per alvum fufus eft.
Cui luna, fbl 6c omnia Gloria tibi Domine
Deferviunt per tempora , Qui natus es de Virgine
Perfufa cceli gratia Cum Patre , & fando Spi-
Geftant puellx vifcera. ritu ,
Beata mater munere In fempiterna faecula.

Cujus fupernus artifex Amen.
PIETATIS". s
ijli tresPfilmi fequentes dicmitur diebm Dominicis , fttfalu
&v.ad Notturnum.
Antipb. Bcncdicta tu.
?falmus%.
DOminc Dominus nofter quam admirabile eft no-
:
mcn tuum in univcrfa tcrra ?

Quoniam clcvata cft magnificcntia tua fupcr ccelos. :
Ex orc infantium 8c la&cntium perfocifti laudem pro-

pter inimicos tuos , ut dcftruas inimicum & ultorem.
Quoniam vidcbo ccelos tuos opera digitorum tuo- ,
rum lunam & ftcllas qus tu fundafti.

:
Quid cft homo quod memor es ejus ? aut filius ho-

,
minis, quoniam vif itas eum ?

Minuifti eum paulo minus ab Angelis gloria&ho- :
norc coronafti cum & conftituifti eum fuper opera ma-

,
nuum tuarum.
Omnia fubjccifti fub pedibus ejus oves & boves uni- :
vcrfis, infuper & pccora campi.

Volucrcs cceli &c pifccs maris : qui perambulant fc-
mitas maris.
DomincDominusnoftcr : quam admirabile cft no-
mcn tuum in univcrfa tcrra !
Gloria Patri , & Filio.

Antipb. Benedida tu in mulicribus , & bencdictus fru-
cT:us vcntris tui.
Antipb. Sicut myrrha,

Pfalmus 18.
CJEli enarrant gloriam Dci & : opera manuum ejus

annuntiat firraamcntum.
Dics diei eructat vcrbum : Sc nox nocli indicat fcien-
tiam.
Non fiint loquclae neque fermones quorum non au- :
diantur voces eorum,

In omnem terram exivit fbnus eorum : & in fincs or-
bis tcrrae verba eorum.
Ccc j In
6 MANVALE
&
In fble pofuit tabernaculum fuum : ipfe tanquam
fponius procedens de thalamo fuo.
Exultavit ut gigas ad currendam viam : a fummo cce-
loegreflioejus.
Etoccuriusejusufqueadfummumejus : neceftqui
le abfcondat a calore ejus.
Lex Domini immaculata convertens animas , : tefti-
monium Domini fidele, fapientiam praeftans parvulis.

Iuftitiae Domini re&a^lastiflcantes corda: praeceptum
Domini lucidum, illuminans oculos.
Timor Domini fanctus permanens in faeculum foecu-.
,
\i judicia Domini vera, juftificata in femetipfa.

;
Defiderabilia fliper aurum Sc lapidem pretiolum mul-

tum & dulciora fuper mel & favum.
:
Etenim fervus tuus cuftodit ea : in cuftodiendis illis
retributio multa.
Delida quis intelligit ? ab occultis meis munda me
&: abalienis parce fervo tuo.
Si mei non fuerint dominati tunc immaculatus ero
,
Sc emundabor a delido maximo.

Et erunt ut complaceant eloquia oris mei medi- : &
tatio cordis mei in confpectu tuo femper.
Domineadjutor meus &
redemptor meus,
:
Gloria Patri, & Filio.

Antipb. Sicut myrrha elecla odorem dedifti fiiavitatis
fan&a Dei genitrix.
Antipb. Antetorum.
Vfalmus 23.
DOmini eft terra, & plenitudo ejus : orbis terrarum,
& univerfi qui habitant in eo,
Quia ipfc fuper maria fundavit eum : & fuper flumina
praeparavit eum.
Quls afcendet in montem Domini ; aut quis ftabit in
loco fanclio ejus ?
Innocens manibus, Sc mundo corde : qui non accepit

in
,
PIETATIS. 7
invano animam fuam , ncc juravit in dolo proximo fuo.
Hic accipiet benedi&ionem a Domino : fk. miferi-
cordiam a Deo falutari fuo.
Haec eft generatio quaerentium eum quaefentium fa- :
ciem Dei Iacob.

Attollite portas principes veftras , &c elevamini portae
setcrnalcs : Rex gloriac.
&c introibit
Quis eft ifte Rex gloriae ? Dominus fortis Sc poten§,
Dominus potens in praelio.
Attollite portas principes veftras , & elevamini portae
seternales : & introibit Rex gloriae*
- Quis eft ifte Rex glojias ? Dominus virtutum ipfe eft
Rex glorias. Gloria Patri.
Antiph. Antetorum hujus Virginis , frequentate nobis
dulcia cantica dramatis. f. DirTufaeft gratiain labiis
tuis. $£. Propterea benedixit te Deus in asternum. Pater
nofter, jm-tfo ufque ad ir. Et ne nos inducas.
Abfolutio. Prceibus & meritis. titinjrapaginap. cumre*
liquis.
Jjli tres vfalmt fequentes dicuntur Teria iij & vj adNoclurnum,

Antipb. Specietua.
Pftlmus 44.
ERuctavit cor meum verbum bonum : dico ego ope«
ramearegi.
Lingua mea calamus fcribae : velociter fcribentis.
Speciofus forma prae filiis hominum, diffufa eft gratia
in laoiis tuis propterea benedixit te Deus in aeternum.
:
Accingere gladio tuo fuper femur tuum:potentifIime.

Specietua& pulchritudine tua : intende, profpere
procede, & regna.
Propter veritatem & manfuetudinem & juftitiam : 8c
dcdiicet te mirabiliter dextera tua.
Sagittae tuae acutae,populi fub te cadent: in corda ini-
rnicorum regis.
Sedes tua Deus in fzeculum fasculi ; virga dire&ionis
virga regni tui. D ilexifti
S MANVALE
Dilexifti juftitiam,&; odifti iniquitatemrpropterea un-
arit Deus.Deus tuus,oleo Ia2titiaj,pra2 confbrtibus tuis.
te
Myrrha & gutta , &
cafia a veftimentis tuis , a domi-
bns eDiirneis : ex quibus delectaverunt te filias regum in
honore tuo.
Aftitit rcgina a dextris tuis in veftitu deaurato : cir-
cumdata varietate.
Audi filia,& vide,& inclina aurem tuam: oblivifce- &
re populum tuum, &
domum patris tui.
Et concupifcet rex decorem tuum quoniam ipfe efl: :
Dominus Deus tuus, adorabunt eum. &

Et filiasTyri in muneribus : vultum tuumdepreca-
buntur omnes divites plebis.
Omnis gloria ejus nliae regis ab intus ; in fimbriis au-
reis, circumami&a varietatibus.
Adducentur Regi virgines pofteam: proximae ejus
afferentur tibi.
Afferentur m lastitia & exultatione : adducenturin
templum regis.
-Pro patribus tuis nati runt tibi filii : conftitues eos
principes fuper omnem terram.
Memores erunt nominis tui : in omni gencratione, Sc
generationem.
Propterea populi confitcbuntur tibi in aeternum : &
in feculum foeculi. Gloria Patri.
Antiph. Specie tua, &
pulchritudine tua ; intende, profpc-
ie procede, &
regna.
jtntiph. Adjuvabit eam.
:
PfiLtf.-
DEus nofter refugium &virtus: adjutor in tribula-
tionibus, quas invenerunt nos nimis.
Propterea nontimebimus dum turbabitur terra : &
transferentur montes in cor maris.
Sonuerunt, & turbatae funt aquae eorum : conturbati
funt montes in fortitudine eius,
Fiu-
:
P I E T A T I S. ?
Fluminis impctus lxtificat civitatem Dei : fan&ifica-
vit tabernaculum fuum Altiflimus.
Deusinmedioejus, non comrnovebitur : adjuvabit
eam Deus mane diluculo.
Conturbatx funt gentes,& inclinata funt regna: dedit
vocem fuam, mota eft terra.
Dominus virtutum nobifcum : fufceptor nofter Deus
Iacob.
Venite, Sc videte opera Domini ,
quse pofuit prodigia
fuper terram : aufercns bella ufque ad fincm terrae.
Arcum conteret , & confringet arma : &c f cuta com-
buret igni.
Vacate, & videte, quoniam ego fum Deus : exaltabor
in gentibus, & exaltabor in terra.
Dominus virtutum nobifcum : fufceptor nofter Dcus
Iacob. Gloria Patri.
Antiph. Adjuvabit eamDeus vultufuo: Deus inmcdio
ejus, non commovebitur. Antiph. Sicut laetantium.
?fal.&6.
FVndamenta ejus in montibus fan&is : diligit Domi-
nus portas Sion fuper omnia tabemacula Iacob.
Gloriola di<5ta funt de te civitas Dei.
:
&
Memor ero Rahab Babylonis fcientium me. :
Ecce alienigcnie , &

Tyrus , Sc populus iEthiopum
hifueruntillic.
Numquid Sion dicet: Homo,«Sc homo natus eft in ca:
Sc ipfe fundaviteam Altiflimus ?
Dominus narrabit in fcripturis populorum & princi-
pum horum qui fuerunt in ea.
:
Sicut laetantium omnium habitatio eft in te. Gloria.

:
Antiph. Sicut laetantium omnium noftrum habitatio eft

in te fan&a Dei genitrix. f. Diffula eft gratia in labii^
,
tuis. ^. Propterea benedixit te Deus in aeternum.

Pater nofter. fe cre to ufjtte ad f\ Et nc nos inducas.
Abfolutio. Precibus &meritis. ut infrapag.iz. cum reliquis.
lfti
xo M A N V A L E
ifli tres Vfalmi feqmntes dictmtur Feria qttarta & Sabbato ad
"Notturmim.
Antipk Gaude Maria virgo.
Pfalmus 9$.
CAntate Domino canticum novum : cantate Domi-

no omnis terra.
Cantate Domino , Sc benedicite nomini ejus, annun-
tiate de die in diem falutare ejus.
Annuntiate inter gentes gloriam ejus: in omnibus po-
pulis mirabilia ejus.
Quoniam magnus Dominus, & laudabilis nimis : ter-
ribilis eft omnes deos.
fuper
Quoniam omnes dii gentium dasmonia Dominus :
autem ccelos fecit.

Confeflio & pulchritudo in confpedu ejus fandi- :-
monia Sc magniricentia in fandtiricatione ejus.

Afferte Domino patriae gentium afferte Domino
,
gloriam & honorem: afferte Domino gloriam nomini

ejus.
Tollitehoftias&introiteinatriaejus: adorate Do-
minum in atrio fando ejus.
Commoveatur a facie ejus univerfa terra dicite in :
gentibus ,
quia Dominus regnavit.
Etenim correxit orbem terra; qui non commovebi-
,
tur : judicabit populos in cequitate.

Laetentur coeli, & exultet terra, commoveatur mare
& plenitudo ejus : gaudebunt campi , &: omnia qux in
eis fftnt.
Tunc exultabunt omnia ligna filvarum a facie Domi-
ni, quia venit quoniam venit judicare terram.
:
Iudicabit orbem terrae in aequitate Sc populos : in vc-

ritate fua. Gloria Patri.
Antiph. Gaude Maria virgo , cunctas h&refes fblain-
teremifti in univerfo mundo.
Antiph. Dignarcme.
Tfd-
P I E T A T t S. n
Pfalmus 96.
DOminus rcgnavit , exultet tcrra : laetcntur infulaj

multx.
Nubes & caligo in circuitu cjus : juftitia 6c judicium
correclio lcdis cjus.
Ignis antc ipium praecedet : & inflammabit in circuitu
inimicoscjus.
Illuxcrunt fidgura ejus orbi terrae : vidit, Sc commo-
ta eft terra.
Montes iicut cera fluxcrunt a facicDomini: atacic
Domini omnis terra.
Annuntiaverunt cceli juftitiam ejus : & viderunt om-
nes populi gloriam ejus.
Confundantur omnes qui adorant fculptilia : & qui
gloriantur in iimulacris firis.
Adorate eum omnes Angeli ejus audivit : & laetata eft

Sion.
Et exultaverunt filice Iudae : propter judicia tua Do-
mine.
Quoniam tu Dominus altiflimus fiiper omnem tcr*
ram nimis exaltatus es f uper omnes deos.
:
Qui diligitis Dominum , odite malum : cuftodit

Dominus ammas fan&orum fuorum de manu peccato- ,
ris liberabit eos.
Lux orta eft jufto : & re&is corde lastitia.
Lajtamini jufti in Domino & confitemini memoriae

:
fandtiricationis ejus. Gloria Patri, & Filio.

Antipb. Dignare me laudare te Virgo facrata: damihi
virtutcm contra hoftes tuos.
Antiph. Poft partum.
Antipb. in Adventu & Annunt. B. Mam. Angelus Domini.
Pfalmus 07.
CAntatc Domino canticura novum : quia mirabilia

fecit.
Salvavit fibi dextera ejus : & brachium fanclum cjus.

No-
12 M' A N V A L E
Notum fecit Dominus
fuum in confpedlu
falutare :
gentium revelavit juftitiam fuam.

Recordatus eft mifericordice iux:Sc veritatis fux do-
mui Ifrael.
Viderunt omnes termini terra: falutare Dei noftri. :
Iubilate Deo omnis terra cantate,& exultate,6c pfal-

:
lite.
Pfallite Domino in cithara, in cithara Sc voce pfalmi

in tubis du&ilibus, Sc voce tuba; corncae.
Iubilate in confpectu regis Domini:moveatur mare &
plenitudo ejus, orbis terrarum, & qui habitant in eo.
Flumina plaudent manu , fimul montes exultabunt a
confpe&u Domini quoniam venit judicare terram.
:
Iudicabit orbem terrarum injuftitia: &populosin

aequitate. GloriaPatri.
Antiph. Poft partum virgo inviolata permanfifti, Dei ge-
*
nitrix intercede pro nobis.
Anttph. m Adventu &
Annunt. B. lium. Angelus Domini
nuntiavit Mariae, & concepit de Spiritu lan&o.
ir. DifFufa eft gratia in labiis tuis. fy. Propterea benedixit
te Deus in aeternum. Pater nofter. fecreto ttfque ad #. Et ne
nos inducas in tentationem. y.. Sed libera nos a malo.
ABSOLVTIO.
PRecibus & meritis beatae Marice fempcr virginis
& omnium Sandorum perducat nos Dominus ad
,
regna ccclorum. ^. Amen. f. Iube domne benedicere.

Benediclio. Nos cum prole pia , benedicat virgo Maria.
fy. Amen.
Ante&pofl Adventum.
Le&io j. Eccli. 24.
IN morabor.omnibus requiem quaefivi,& in hcereditate Domi-
ni Tunc praecepit & dixit mihi creator
omnium : 8c qui crcavit me , requievit in tabernaculo
meo , & dixit mihi : In Iacob inhabita , & in Ifracl
hacre-
P I E T A T I S. 13
luereditare , & in ele&is meis mitte radices. Tu autem
Domine miferere nobis. ^. Deo gratias. Ri. Sandta 8c
immaculata virginitas ,
quibus tc laudibus efferam , ne-
fcioQuta quem cceli
: capere non poterant, tuo gremio
ir. Benedi&a tu in mulieribus
contulifti. & benedi&us ,
fru&us ventris tui. Quia quem cceli caperc non pote-

rant , tuo gremio contulifti. f. Iube domne benedicere.
Benediclio. Ipfa Virgo virginum intercedat pro nobis ad
Dominum. Rz.Amen.
Letlioiy
ET fic in
iimiliter requievi
Sion firmata fum,
: &
& in civitate fan&ifkata
in Ierulalem poteftas mea.
Et radicavi in populo honorificato , Sc in parte Dei mei
haereditas illius , & in plenitudine ian&orum detentio
mea. Tu autem Domine miierere nobis. r*. Deo gratias.
r*. Beata es virgo Maria quae Dominum portafti crea-,
torem mundi : Genuifti qui te fecit , 8c m asternum per-

manes virgo.
jK AveMaria,gratiaplena,Dominustecum. Genuifti
qui te fecit, &
in ceternum permanes virgo.
Quando duuur Te Deum hudamus , ajjumitur infine hujus
Rejponforii.
ir. Gloria Patri , &Filio, &

Spiritui fan&o. Genuifti
qui te fecit , &m ceternum permanes virgo. f. Iube
domne benedicere. Benediclio. Per Virginem matrem
coneedat nobis Dominus falutem paccm. Bt. Amen. &
Leclio iij.
QVafi cedrus exaltata fum in Libano , & quafi cy-

preffus in monte Sion. Quaii palma exaltata fum in
Cades , & quaii plantatio roice in lericho. Quafi oliva
fpeciofa in campis , &
quafi platanus exaltata lum jux-
ta aquas in plateis. Sicut cinnamomum , Sc ballamum
aromatizans odorem dedi. Quafi myrrha electa dedi
fuavitatemodoris. Tu autem Domine miferere nobis.
jjc. Deo gratias.
Ddd sequm
14 M A N V A L E
Sequens Ttejp. omittitur , quando dicitur , Te Deum lauda-
mus. namque es facra virgo Maria ,
ty. Felix omni &
laude digniflima Quia ex te ortus eft fol juftitias , Chri-
:
ftus Deus nofter. ir. Ora pro populo , interveni pro

clero , intercede pro devoto femineo fexu : ientiant
omnes tuumjuvamen, quicunque celebrant tuamian-
clam commemorationem. Quia ex te ortus eft fbl jufti-
t\x, Chriftus Deus nofter.
ir. Gloria Patri, & Filio, & Spirituiiancl:o k
Chriftus Deus nofter.

lnAdventu, & in die Annuntiationis fi Mark,
Lectio'). Ltiui.
Mlffus eft Angelus Gabriel a Deo in civitatem Gali-
nomen Nazareth ad virginem defpon-
Ixx , cui ,
fatam viro nomen erat loieph de domo David

, cui ,
& nomen virginis Maria. Et ingreiTus Angelus adeam

dixit Ave gratia plena Dominus tecum benedi&a
: , ,
tu in mulieribus. Tu autem Domine miferere nobis.^

$£. Deo gratias. $1. MiiTus eft Gabriel Angelus ad Ma-
riam virginem defponfatam Iofeph , nuntians ei ver-
bum: &
expavefcit virgo de lumine. Ne.timeasMaria:
invenifti gratiam apud Dominum Ecce concipies &c :
paries, &
vocabitur Altiffimi Filius.. y. Dabit eiDo-
minus Deus federn David patris ejus regnabit , & in do-
mo Iacob in asternum. Ecce concipies &c paries , & vo—
y. Iube domne benedicere-
cabitur Altiflimi Filius.
IpfaVirgo virginum intercedat pronobisad
Benediclio.
Dominum. ^. Amen,
Lectioi].
QVx cum audiflet, turbataeft iafermpneejus: 8c

cogitabat qualis effet ifta falutatio. Et ait Angelus-
ei : Ne timeas Maria, invenifti enira gratiam apud
Deum. Ecce concipies inutero, & paries filium, &
vocabis nomen ejuslefum. Hic erit magnus. , &Filius;
Altiflimi vocabitur: & dabit illi Dominus Deus feden*
.
(3 David
,
:
P I E T A T I S. i?
David patris cjus , & regnabit iu domo Iacob in cctcr-
num , &regniejus non erit finis. Tu autemDominc
miJererc nobis. Ri. Deo gratias.
R. AvcMaria, gratiaplena, Dominus tecum : Spiri-
tus Jandus fuperveniet in te , & virtus AltiJlimi obum-
brabit tibi : quod enim ex tc nafcetur fan&um , vocabi-
tur Filius Dei. y. Quomodo liet iflud quoniam virum ,
non cognofco ? Et relpondens Angelus , dixit ei : Spi-

ritus ianctus fupcrveniet in te , 8c virtus AltiJTimi obum-
brabit tibiquod enim ex te naicetur fan&um vocabi-
: ,
Iubedomne benedicere. Benedittio. Pcr

tur Filius Dei. y.
Virginem Matrem concedat nobis Dominus JalutemSc
pacem. fy. Amcn.
Lettioiij.
Dlxit autcm Maria ad Angelum: Quomodo fiet

iftud quoniam virum non cognofco ? Et refpon-
,
dens Angelus dixit ci : Spiritus fanclus fuperveniet in

te , Sc virtus Altiflimi obumbrabit tibi : ideoquc Sc quod
nalcctur ex te Jan&um, vocabitur Filius Dci. Etecce
EliJabeth cognata tua , Sc ipJa concepit filium in Jene-
cture Jua : 8d hic mcnlis eft iextus illi , crax vocatur fte-
rilis; quia non erit impoflibile apud
omnever-» Deum
bum. Dixit autcm Maria: Ecce ancillaDomini , fiat
mihi fccundum verbum tuum. Tu aiitem Domine mi-
ferere nobis. vz. Deo gratiaS. î. Sulcipe verbum virgo
Maria quodtibia Domi-no perAngclum transmiilum
,
clt : concipies & paries Deum paviter & hominem : Vt

benedicta dicaris inter omnes muliercs. y Paries qui-r •'
dem filium 6c virginkatis non patieris -detrimentum

,
efficicris gravida tfcerismater femper intacta. Vt be-

,
nedicta dicaris intcr omnes mulieres. y. G-loria Patri

&c Filio & Spiritui Jan&o. Vt benedicta dicaris inter
,
omnes mulicres.
Seqitfm bymnus , Te Deum laudamus dicitur ad libittm a
N4f/v. Dom. ufqtie ad Septuag. & a Domin. Befurrett. ufque-ad Ad-
Ddd 2 yentum:
i6 M A N V A L E
ventum : & quando dicitur , emittitur tertium Rejp. & infecundo
Rejp. dicitur : Gloria. ut dtclum eftfupra. ln Adventu autem &
a Seftuagefima ufque ad Pafcha non dicitur, nifi in Fcftis B. Mjrk.
Hymnus SS. Ambrofti & Auguftini.
TE Te Deum laudamus : te
icternum Patrem omnis terra veneratur.
Dominum confitemur.
:
Tibi omnes Angeli tibi cceli&univerfaspoteftates.

:
Tibi Cherubim &c Seraphim : inceiTabili voce pro-

clamant
San&us, Sanctus, San&us : Dominus Deus Sabaoth.
Pleni fimt cceli &
terra : majeftatis gloris tuae.
Te gloriolus Apoftolorum chorus.
Te Prophetarum laudabiiis numerus.
Te Martyrum candidatus laudat exercitus.
Te per orbem terrarum, fan&a conritetur Eeclefia.
Patrem immenfae majeftatis.
Venerandum tuum verum, & unicum Filium.
San&um quoque paraclitum Spiritum.
Tu Rex gforias Chrifte.
Tu Patris fempiternus es Filius.
Tu ad liberandum fufcepturus hominem non : hor-
mifti Virginis uterum.
Tu devi&o mortis aculeo aperuifti credentibus re- :
gna ccelorum.
Tu ad dexteram Dei fedes in gloria Patris :
Iudex crederis efTe venturus.

Te ergo quajfumus tuis famulis fiibveni : quos pre-
,
tiofb fanguine redemifti.

iEterna fac cum fan&is tuis : in gloria numerari.
Salvum fac populum tuiun Domine : &c benedic h«-
reditati tuae.
Et rege eos : & extolie illos ufque in aeternum.
Per fingulos dies : bcnedicimus te.

"Et laudamus nomen tuum in feculum : & in fieculum
feculi.
Digna-
,
P I E T A T I S. 17
Dignare Domine die peccato nos cuftodire.
ifto : fine
Miierere noftri Domine : miferere noftri.
Fiar mifericordia tua Domine iuper nos : quemad-
modum fpcravimus in te.
In te Domine fperavi non confundar: in aeternum.
AD LAVDES.
DEus in adjutorium meum intende.
pu. Domine ad adjuvandum me fcftina.
Gloria Patri.
Antiphonsts videpofl Pftlmos.
Pfalmus 92.
P\Ominus regnavit decorem indutus eft indutus
, :
l^ eft Dominus fortitudinem, & prsecinxit fe.

Etcnim firmavit orbem terrae qui non commove- :
bitur.
Parata fedcs tua cx tunc : a faeculo tu es.
Elevaverunt flumina Domine: elevavcrunt flumina
vocem fuam.
Elevavcrunt flumina fludus fuos : a vocibus aquarum
miJtarum.
Mirabiles elationes maris : mirabilis in altis Do-
minus.
Teftimonia tua credibilia fa&a funt nimis : domum
tuam decet fandlitudo Domine , in longitudinem die-
rum. Gloria Patri, Filio. &
Ante Adventum.
Antiph. AfTumpta eft Maria in ccelura ,
gaudent Angeli
laudantes bcnedicunt Dominum.
In Adventu.
MifTus eft Gabricl Angclus ad
Antiph. Mariam virginem
defponfatam Iofeph.
Pofl Adventum.
Antiph. O admirabile commercium : creator generis
humani , animatum corpus fumens , de Virgine nafci
Ddd 3
digna-
i8 M A N V A L E
dignatus eft : & procedens homo finc feminc , largitus
eft nobis fuam Deitatem.
Pfalmus 99.
IVbilate Deo omnis terra fervite Domino in lietitia.:
Introite in confpe&u ejus in exultatione. :
Scitote quoniam Dominus ipfe eft Deus ipfe fecit :
nos , &
non ipfi nos.
Populus ejus,& ovcs pafcuae ejus: introite portas ejus
in confeffione, atria ejus in hymnis, confitemini illi.
Laudate nomen e]us, quoniam fuavis eft Dominus, iti
seternummifericordiaejus: & ufque in generationem

& generationem veritas ejus.
Gloria Patri , &Filio.
Ante Advcntum.
Antipb. Maria virgo affumpta eft ad asthereum thalarmmi,
in quo Rex regum ftellato fedet fblio.
In Adventu.
Antiph. Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum bene- :
dicla tu in mulieribus, alleluja.

Poji Adventum.
Antiph. Quando natus es ineffabiliter ex Virgine , tunc
lmpletoe fimt Scripturx : ficut pluvia in vellus defcen-
difti , ut falvum faccres genus humanum : te laudamus
Deus nofter.
Pfalmus 62.
DEus Deus meus ad te de luce vigilo.

:
Sitivit in teanima mea quam multipliciter ti-

:
•
bicaro mea.
& invia & inaquofa
(
In tcrra deferta , , : fic in fando

apparui tibi , ut viderem virtutem tuam , & gloriam
tuam.
Quoniam melior eft mifericordia tua fiiper vitas la- :
bia mea iaudabunt te.

Sic benedicam te in vita mea & in nomine tuo leva- :
bo manus meas.
Sicut .
:
P I E T A T I S. .
19
Sicut adipc & pingucdinc replcatur anima mca: & la-
biis exultationis laudabit os mcum.
Simcmorfuitui fuper ftratum mcum , in matutinis
meditabor in tc : quia fuifti adjutor meus.
Et in velamento alarum tuarum cxultabo,adha;fit ani-
ma mca poft te me fufcepit dextera tua.
:
Ipli vcro in vanum quaefierunt animam meam intro- ,
ibunt in inferiora terras : tradentur in manus gladii, par-

tcs vulpium erunt.
Rex vcro laetabitur Dco
laudabuntur omnes qui
in ,
jurant in eo : quia obftru&um os loquentium iniqua.

eft
Pfabmis 66.
DEus mifercatur noftri , &

benedicat nobis illumi- :
net vultum fuum luper nos, & mifereatur noftri.

Vt cognofcamus in terra viam tuam : in omnibus gen-
tibus falutare tuum.
Confiteantur tibi populi Deus : confiteantur tibi po-
puli omnes.
Laetentur & cxultent gentcs quoniam judicas popu-
:
los in asquitate, & gentcs in terra dirigis.

Conhteantur tibi populi Deus , confiteantur tibi po-
puli omnes frudum f lium.
: terra dcdit
Bcncdicat nos Deus Deus nofter benedicat nos , ,
Deus & metuant eum omnes fines terrae.

:
Gloria Patri.
Ante Adventum.
Antiph. In odorem unguentorum tuorum currimus, ado-
lefcentulae dilexcrunt tc nimis.
In Adxentu.
Anttpb. Nec timcas Maria, invenifti gratiam apud Domi-
num : Ecce concipies & paries Filium, alleluja.
Voft Adventum.
Antipb. Rubum quem viderat Moyfes incombuftum,
conicrvatam agnovimus tuam laudabilem virginitatem
Dci gcnitrix intercede pro nobis.
Ddd 4 Omt.
20 MANVALE Cant. 3 Pueror. Dan.
BEnedicite omnia opera Domini Domino laudate :
& fuperexaltate eum in fiecula.

Benedicite Angeli Domini Domino benedicite coe- :
li Domino.
Benedicite aquae omnes, quse fupcr ccelos funt Do-

mino benedicite omnes virtutes Domini Domino.
:
Benedicitefbl & luna Domino: benedicite ftellae coe-

li Domino.
Benedicite omnis imber & ros Domino bencdicite :
omnes ipiritus Dei Domino.

Benedicite ignis & seftus Domino : benedicite frigus
& Domino.
aeftus
Benedicite rores & pruina Domino : benedicite gelu
& frigus Domino.
Benedicite glacies 8c nives Domino : benedicite no-
ctes & dies Domino.
Benedicite lux & tenebrae Domino : benedicite ful-
gura & nubes Domino.
Benedicat terra Dominum: laudet Sc fuperexaltet
eum in faecula;
Benedicite montes & colles Domino : bencdicite u-
niverfa germinantia in terra Domino.
Benedicite fontes Domino : benedicite maria & flu-
mina Domino. -
Benedicite cete , & omnia qua? moventur in aquis ,
Domino : benedicite omnes volucres cceli Domino.

Benedicite omnes beftiae & pecora Domino bene- :
dicite fiiii hominum Domino.

Benedicat Ifrael Dominum : laudet & fuperexaltet
eum in fecula.
Benedicite facerdotes Domini Doniino : benedicite
/ervi Domini Domino.
Benedicite fpiritus & animae juftorum Domino : be- ;
nedicite fandi & humiles corde Domino.

Bene-
:
PIETATIS. 2r
Bcncdicite Anania, Azaria, Miiael, Domino : laudate
& fupercxaltatc eum in ioecula.
Benedicamus Patrem & Filium cum fancto Spiritu
laudemus & f upercxaltcmus cum in fecula.
Bencdichis cs Domine in firmamento cceli : & lauda-
bilis, £c gloriofus, 8c fupcrcxaltatus in ixcula.
Hic non dicitur Gloria.
Ante Adventum.
Antipb. Bcncdi&a filia tu a Domino: quia pcr te fru&um
vitae communicavimus.
InAdventu.
Antipb. Dabit ciDominus iedem Davidpatrisejus , &
regnabit in aetcrnum.
Pofl Adventian.
Antipb.Gcrminavit radix Iefle , orta eft ftella ex Iacob,
virgo peperit Salvatorem : tc laudamus Deus nofter.

Pfal. 148.
LAudate Dominum de ccelis : laudate eum in ex-
celfis.
Laudate eum omnes Angeli ejus : laudatc eum omnes

virtutescjus.
Laudate eum fbl &
luna laudate eum omnes ftellae
: &
lumen.
Laudatc cum cceli ccelorum 8c aquas omncs quas fii-:
pcr ccelos funt, laudcnt nomcn Domini.

Quia ipfe dixit, 6c facla fimt ipfe mandavit, creata
: &
funt.
Statuit ea in aeternum , Sc in feculum faeculi : praece-
ptum pofuit, & non prceteribit.
Laudate Dominum dp terra : draconcs & omnes
flbyflj.
Ignis, grando, nix, glacics, fpiritus procellarum ; quae

faciuntverbum ejus.
Montes & omncs colles : ligna fru&ifera, 8$ omnes
cedri.
Ddd y Beftis,
m M' A N V A £ E
Befti# , & univerfa pecora : ferpentes , & volucres
pennatse.
Reges terras &c omnes populi : principes , & omnes
judices terrce.
•
Iuvenes , &virgines, fenes cum junioribus laudent
nomen Domini : quia exaltatum eft nomen ejus fblius.
Confeflio ejus fuper ccdum 8c terram : & exaltavit
cornupopulifui.
Hymnus omnibus fan&isejus : filiis Ifrael ,
populo
appropinquanti fibi.
Tfabnw 149.
CAntate Domino canticum novum : laus ejus in Ec-
clefia fan&orum.
La^tetur Ifrael in eo qui fecit eum : & filii Sion exul-
tent in rege fuo.
Laudent nomen ejus in choro : in tympano & pfalte-
rio pfallant ei.
Quia beneplacitum eft Domino in populo fuo : &

exaltabit manluetos in falutem.
Exultabunt fan&i in glona : lsetabuntur in cubilibus
fuis.
Exaltationes Dei in gutture eorum : & gladii ancipi-

tes in manibus eorum.
'
Adfaciendam vindicliamin nationibus : increpatio-
nes in populis.
Ad alligandos reges eorum in compedibus : & nobi-
eorum in manicis ferreis.
les
Vt faciant in eis judicium confcriptum: gloria haec efl:
omnibus fandtis ejus.

Vfahntts ifo.
LAudate Dominumin fan&isejus : laudateeumin
firmamento virtutis ejus.
Laudateeum in virtutibus ejus : Iaudate eum fecun-
tdum multitudinem magnitudinis ejus.
Laudate eum in lono tubae : laudate eum in pfalterio
& cithara. Lau-
: , , : ,
P I E T A T I S. 23
Laudate cum in tympano cum in chor-
Sc chorodaudate
jdis evorgano.
Laudate cum in cymbalis bcnefbnantibus , laudate

cum in cymbalis jubilationis : omnis ipiritus laudct Do-
minum. Gloria Patri, & Filio.
Ante Adventum.
Antipb. Pulchra cs,& decora, filia Ieruralem : terribilis ut
caftrorum acies ordinata.
In Adventu. 1
Ecce anciUa Domini

Antipb. , fiat mihi fecundum vcr-
bum tuum.
Pofl Adventttm.
Antipb. Ecce Maria genuit nobis Salvatorem , quem
Ioannes videns cxclamavit dicens Ecce Agnus Dei
, :
ecce qui tollit peccata mundi, alleluja.

Ante &pofl Adventum.
C A P I T. CMit.6.
Vlderunt eam filias Sion , & beatiifimam prasdicave-
runt, Sc reginx laudaverunt eam. i^. Deo gratias..
In Adventu.
C A P I T. I/îi.
EGredietur virga de iadice Iefle , &c flos de radice
ejus afcendet, &z requicfcet lupcr eum Spiritus Do-
mini. ^. Deogratias.
Turegisaltijanua,
y mms '
Et porta lucis fulgida
OGloriofa Domina Vitam datam per Virgi-
Excelfa fupcr fidcra nem
Qui te creavit provide , Gentes redemptae plau-
LaCtafti iacro ubere. ditc.
Quod Eva triftis abftulit , Gloria tibi Domine , &c,
Tu rcddis almo gcrmi- utjupra^.
ne ir. Benedi&a tu in mulieri»-
Intrcnt ut aftra flebiles , bus. R:. Et benedictus fru-
Cceli feneftra fa&a es. clus ventm rui.
Cant.
44 M A N V A "L E
Canticum Zacharu. Luct i
BEnedi&us Dominus Dcus Ifiael : quia vifitavit , Sc

fecit redemptionem plebis fuoe.
Et erexit cornu falutis nobis : in Domo David pueri

fui.
Sicut locutus eft per os fanctorum : qui a feculo funt,

prophetarum ejus.
Salutem ex inimicis noftris : & de manu omnium qui
oderunt nos.
Ad faciendam mlfericordiam cum patribus noftris: &
memorari teftamenti fui fancti.
Iusjurandum quod juravit ad Abraham patrem no-
ftrum : daturum fe nobis
Vt fine timore de manu inimicorum noftrorum libe-
rati : ferviamus illi.
Infanditate &juftitia coramipfb: omnibus diebus

noftris.
Et tu puer propheta Altiflimi vocaberis: praeibis enim
ante faciem Domini, parare vi^s ejus.
Ad dandam fcientiamfalutisplebiejus: inremiffio-
nem peccatorum eorum.
Per vifcera mifericordiae Dei noftri : in quibus vifita-
vit nos oriens ex alto.
Illuminare his qui in tenebris &
in umbra mortis fe-
dent : ad dirigendos pcdes noftros in viam pacis. Gloria.
Ante Adventum.
Antiph. Beata Dei genitrix Maria , virgo pcrpetua , tem-
plum Domini, facrarium Spiritus fan<fli : fbla fine exem-
plo placuifti Diio noftro Iefu Chrifto : ora pro populo,
interveni pro clero : intercede pro devoto femineo fexu.
ln Adventu.
Antiph. Spiritusfandus in te defcendet Maria: ne timeas.
habebis in utero Filium Dei, alleluja.
Poji Adventum.
Antiph. Mirabile myftcrium declaratur hodie: innovantur
naturx,
P I E T A T I S. a;
natura* , Deus homo faclus eft : id quod fuit perman-
fit , 8c quod non erat , affumpfit : non commixtionem
paifus, neque divifionem.
Tempore vero Pafchatis dicitur
Antiph. Reginaccelilaetare,alleluja. Quia quem meruifti

portare , alleluja. Refurrexit , ficut dixit , alleluja. Ora
pro nobis Deum, allcluja.
Kyrie eleifbn. Chrifteeleifbn. Kyrie elcifbn.
ir. Domine cxaudi orationem mcam. î. Et clamor
meusadteveniat.
Ante Adventum & in Adventu.
Oratio.
DEus, qui dc beatae Mariae virginis utero , Verbum

tuum,Angclo nuntiante, carnem iiafcipere voluifti :.
proefta fupplicibus tuis ut qui vere eam genitricem Dei
:
credimus ejus apud te interceflionibus adjuvemur. Per

,
cumdcm Chiriftum Dominum noftrum. ^. Amen.

Poft Adventum Oratio.
DEus ,
qui falutis aeternae , beatae Mariae virginitate
fecunda, humano generi praemia praeftitifti : tribue
quaefumus, ut ipfam pro nobis intercedere fentiamus,pcr
quam meruimus audlorem vitae lufcipere, Dominum no-
nrum Iefum Chriftum Filium tuum. Qui tecum vivit 8G
regnat in unitate. î.Amen. .
i
Mte &poft Adventumpro Sanclis.

Antiph. San&i Dei omnes intercedcre dignemini pro no-
ftra omniumque falute.
ir. Lxtamini in Domino,& exultate jufti. ri. Et gloria-
mini omnes recfci corde. Oratto.
PRotege Domine populum tuum: &Apoftolorum

tuorum Petri & Pauli & aliorum Apoftolorum pa-
,
trocinio confidentem, perpetua defenlione conferva.

OMnes fandi tui,quaefumus Domine,nos ubique ad-
juvent: ut dum eorum merita recolimus,patrocinia
fentiamus : & pacem tuam noftris concede temporibus,;
&ab
2.6 M A N V A L E
& ab Ecclefia tua cun&am repclle nequitiam : iter
a&us , & voluntates noftras , & omnium famulorum
tuorum , in falutis tuce profperitate difpone : benefa&o-
ribus noftris fempiterna bona retribue : & omnibus fide-
libus defun&is requiem aeternam conccde. Per Domi-
num noftrum Iefum Chriftum Filium tuum , qui tecum
vivit & regnat in unitate Spiritus ian&i Deus, per omnia
fajculafasculorum. Ri.Amen.
ir. Domine exaudi orationem meam. ^t. Et damor
meus ad te veniat.
f. Benedicamus Domino.
^. Deogratias.
ir. Fidelium animae per mifericordiam Dei requiefcant
in pace. Ki. Amen.

In Adxentupo Sanclis.
Antipb. Ecce Dominus veniet 8c omnes fan&i ejus cum ,
eo : &
erit in die illa lux magna, alleluja.
ir. Ecce apparebit Dominus fuper nubem candidam.
$£. Et cum eo San&orum millia.

Oratio.
COnfcientias noftras ,
quaefumus Domine , vifitan-
do purifica: ut veniens Iefus Chriftus FiJiustuus
Dominus nofter cum omnibus San&is paratam fibi in ,
nobis inveniat manfionem. Qui tecum vivit.

ir. Domine exaudi orationem meam. î. Et clamor
meus ad te veniat.
ir. Benedicamus Domino.
i^. Deo gratias.
in pace. Bi. Amen.
Si terminandum fit officium , dicuntur ea , qmfequuntur : alio-
quinfi aliafubfequatur Hora , infine ulinm Hor& , Pater nofter

totum fecrcto.
ir. Dominus det nobis fuam pacem. Ri. Et vitam aster-
nam Amen. ,
Dcinde
, , , /
P I E T A T I S. it
Dcmde dicitur una ex mfra fcrtptts Antipboms fiexis genibut,
[
prxterquam in diebus Domimcu a prnms Ye(perts Sabbati , & toto
tempore Pafchalt ) &fimiitter infine Completoni.

A Completorw Purtficattonu njqtic ad Xonam Sabbati fancli in*
clufive, Anttpbona.
A Vc Regina Ccelorum, Gaude Virgo gloriofa

Ave Domina Angclo-
r um :
Super omnes fpeciofa
Vale 6 valde decora ,
Salve radix, falve porta Et pro nobis Chriftum
Ex c|iia mundo lux eft exora.
orta.
y. Dignare me laudare te, Virgo facrata. Ri.Damihi v
virtutem contra hoftcs tuos.

Oremus. V_ \
COncedc rniiericors Deus fragilitati noftrae praefi-

dium : ut, qui ianctae Dei genitricis memoriam agi-
mus , intcrceflionis ejus auxilio a noftris iniquitatibus
reiurgamus. Per eundem Chriftum Dominum noftrum;
r.-.Amen. y. Divinum auxilium maneat iemper now
bifcum. R-. Amen.
A Complet. Sabb. fancii ufque ad Nonam Sabbati pojl
Pentecofien inclufive , .Anttph.
REgina cceli betare, allclu]a.

Quia quem meruifti portare, alleluja.
Refurrexit iicut dixit, alleluja.
Ora pro nobis Deum, alleluja.
y. Gaude 8c lastare Virgo Maria, alleluja.
r>. Quia furrexit Dominus verc, alleluja.
Orcmus.
DEus qui pcrreiurredionemFiliituiDomininoftri

Iefu Chrifti mundum lostificarc dignatus es : prasfta
quaefumus , ut per ejus genitricem Virginem Mariam
perpetuae capiamus gaudia vitce. Per eundem Chiiftun\
Dominum noftrum. &. Amen. y. Divinum auxilium
maneaticmpernobiicuin. r:. Amen.
A Cow-
2S M A N V A L E
* A Completorio Sabbati poft Pentecoften , ufque ad Nonam
Sabbati ante Adventum Antiphona.
SAlve Regina , mater mifericordix , vita , dulcedo , &
fpes noftra falve. Ad te clamamus exules filii Evae.
Ad te fufpiramus gementes &
flentes in hac lacryma-
rumvalle. Eja ergo advocata noftra , illos tuosmiferi-
cprdes oculos ad nos converte. Et Iefum benedidium
fru&um hoc exilium oftende. O
ventris tui nobis poft
clemens, 6 6 dulcis virgo Maria.
pia,
ir. Orapronobis fancta Dei genitrix. fy, Vt digni -efE-
ciamur promiflionibus Chrifti.

Oremus.
OMnipotens fempiterne Deus ,
qui gloriofae virginis
mati is Mariae corpus &
animam , ut dignum Filii
tui habitaculum effici mereretur Spiritu fandto coope- ,
commemoratione lajtamur,
rante prasparafti: da,ut cujus
ejus pia interceflione ab inftantibus malis & a morte
perpetua liberemur. Per eundem Chriftum Dominum
noftrum. ^. Amen. f. Divinum auxilium.
In Adventu.
Sequens Antiphona diciturflexis genibus , puterquam in Domini'
iisaprimis Vejperis Sabbati.
ALma Redemptoris mater quae pervia ,

cceli Porta
manes, & ftella maris
fuccurre cadenti :
Surgere qui curat, populo tu qua; gcnuifti

:
Natura mirante, tuum fan&um genitorem ,

Virgo prius ac pofterius ,
Gabrielis ab ore
Sumens illud Ave, pcccatorum mifcrere.
ir. Angelus Domini nuntiavit Mari». Ri. Et concepif

de Spiritu fanclo.
Oremus.
CRatiam tuam, quaefumus Domine, mentibus noftris
infunde: ut quiAngelo nunciante Chrifti fllii tui
incarnationem cognovimus : perpaflipnemcjus &cru-
cem
, :
P I E T A T I S. 29
cem ad reiurre&ionis gloriam perducamur. Per eundem
ChriftumDominum noftrum. Rr. Amcn.
#. Divinum auxilium maneat iemper nobiicum.
î. Amcn.
A D P R I M A M.
Ave Maria.
f. T"\ Eus in adjutorium meumintendc. Rt. Domine
-L^ adadjuvandummefeftina. f. GloriaPatri, &
FUio, & Spirituiian&o. Alleluja.
Tu nos ab hofte protege >
^ * Et hora mortis fufcipe.
MEmcnto ialutis au- Gloria tibi Domine.
dor utfifra 4.
Quod noftri quondam cor- Ante Adventum.
poris, Antiph. Aifumptaeft.
Ex illibata Virgine In Adventu.
Nafcendo , formam fum- Antiph. Miifus eft.
pieris. Poft AdYenttmt.

Maria mater gratiae , Anttph. O admirabile com-
Mater miiericordiê mercium.
Pfalmus 73.
DEus in nomine tuo ialvum me fac & in virtute : tuik
judicame.
Deus exaudi orationem meam : auribus percipe verba
orismei.
Quoniara alieni iniurrexerunt adverium rrte, & fortes
animam meam & non propoiuerunt Deum
cmseiierunt :
ante conipe&um iuum.

Ecce enimDeusadjuvatme: CvDominus fufceptor
eft animce meae.
Averte mala inimicis meis : & in veritate tua difperdc
illos.
Voluntafie iacriflcabo tibi : & confitebor nomini tuo

Domjne, quoniam bonum eft.
Eee Quo-
30 M A N V A L E
Quoniam ex omni tribulatione cripuifti me : Sc fiiper
inimicos meos defpexit oculus meus. Gloria Patri.
Vfal. 84.
BEnedixifti Domine terram tuam : avertifti captivi-4
tatem Iacob.
Remififti inkmitatem 'plebis tuae : operuifti omnia
peccata eorum.
Mitigafti omnem iram tuam : avertifti ab ira indigna-
tionis tuae.
Converte nos Deus falutaris nofter : & ayerte iram
tuamanobis.
Nunquid in aeternum lrafceris nobfs : aut extendes
iram tuam a generatione in generationem ?
Deus tu converius viviricabis nos &
plebs tua lseta-
:
biturinte.
Oftende nobis Domine mifericordiam tuam : falu- &
taretuum da nobis.
Audiam quid loquatur -in me Dominus Deus : quo-
niam loquetur pacem in plebem fuam.
Et fuper fanctos fuos '•& in eos qui convertuntur ad
:
cor.
Verumtamen prope timentes eum falutare ipfius : ut
inhabitet gloria in terra noftra.
Mifericordia &. veritas obviaverunt fibi : juftitia &
pax ofculatce funt.
Veritas de terra orta eft Sc juftitia de ccelo profpexit.
:
Etehim Dominus dabit benignitatem terra noftra

: •
&
dabitfru&um fuum.
Iuftitiaante eum ambulabit : &
ponet inviagreflus
fiios. GloriaPatri.
Vfal. 116.
LAudate Dominum-omnes gentes 1 kudate eum
omnes populi.
Quoniam confirmata cft fuper nos mifeficordia ejus »
& veritas Domini manet in «ternum. Gloria Patri.
Ante
,
P I E T A T I S. 31
Ante Adventum.
Antiph. AiTumpta eft Maria in ccelum ,
gaudent Angeli 3
laudantcs bcnedicunt Dominum.

In Adventu.
Antiph. MiiTus eft Gabriel Angelus ad Mariam virginem
delponfatam Iofeph.
Voft Adventum.
Antiph. O admirabile commerciumcreator generis hu- !
mani, animatum corpus fumens , de Virgine nalci digna-

tus eft : &
procedens homo fine femine , largitus eft no-
bis fuara Deitatem.
Ante & poft Advcnt.
CAPITVLVM. Cant. 6.
QVx eft ifta , quas progreditur ,
quafi aurora con-
furgens: pulchra utluna, elecla ut fbl , terribilis
ut caftrorum acies ordinata ?
î. Deogratias.
In Adventu.
CAPITVLVM. lfah 7 >
ECce & pariet filium & vocabitur

virgo concipict , ,
nomen cjus Emmanucl butyrum & mel comcdet :
ut fciat reprobare malum , & eligere bonum. Ri. Deo

gratias. f. Dignare me laudare te , Virgo facrata. ^. Da
mihi virtutem contra hoftes tuos. Kyrie eleiibn. Chrifte'
eleifbn. Kyrie eleifon.
f. Domine exaudi orationem meam.
iji. Et clamor meus ad te veniat.
Oratio ante Advcntum.
DEus ,
qui virginalem aulam heatas Maria; virginis
in qua habitares , eligere dignatus es da qucefu-
:
mus , ut fuanos defcnfione munitos ,

jucundos facias
fux intereile commemorationi. Qui vivis & regnas cum
Deo Patre in unitate Spiritus ian&i Deus ,
per omnia
f#cula fasculorum. Ri. Amen.
Eee % ln
32 MANVALE In Adventu.
DEus ,
qui de beatae Mariae Virginis utero , Verbum
tuum, Angelo nunciante carnem lufcipere voluifti
prsefta fupplicibus tuis, ut qui vere eam genitricem Dei
credimus , ejus apud te interceflionibus adjuvemur. Per

eundem Chriftum Dominum noftrum. ^. Amen.
Vofl Adventum.
DEus , qui falutis aeternae , beatae Mariae virginitate

fecunda, humano generi proemia prseftitifti : tribue
quaefumus, ut ipfam pro nobis intercedere fentiamus, per
quam meruimus au&orem vitae fufcipere, Dominum no-
ftrum Iefum Chriftum filium tuum. y.. Amen.
ir. Domine exaudi orationem meam. y.. Et clamor meus
ad te veniat.
ir. Benedicamus Domino. ijt. Deo gratias.
inpace. Amen.
AD fy.
TERTIAM.
Ave Maria.
#. T""\ Eus in adjutorium meum intende. ^. Domine
*-' ad adjuvandum me feftina. Gloria Patri , Fi- &
lio, Alleluja.
Hymnus. Tu nos ab hofte protege

MEmento falutis au- Et hora mortis fufcipe.
ctor Gloria tibi Domine, &c .
Quod noftri quondam cor- utfupra 4.
poris Ante Adventum.
Ex illibata Virgine Antiph. MariaVirgo.
Nafcendo , formam fum- In Adventu.
pferis. Antipb. AveMaria.
Maria mater gratiae Vofl Adventum.
Mater mifericordiae Antiph. Quando natus es.
Vfalmus 119.
AD vit
Dominum cum tribularer clamavi &exaudi-
me.
:
Domine
:
P I E T A T I S. 33
Domine libcra animam meam a labiis iniquis , &a
lingua dolofa.
Quid detur tibi , aut quid apponatur tibi : ad linguam
dololam ?
Sagittae potentis acutae : cum carbonibus defblatoriis.

Heu meus prolongatus eft habi-
mihi, quia incolatus ,
tavi cum habitantibus Cedar multum incola fuit anima

:
mea.
Cum his qui oderunt pacem, eram pacificus cum lo- :
quebar illis, impugnabant me gratis. Gioria.

Ffalmus 120.
LEvavi oculos meos in montes unde veniet auxilium :
mihi.
Auxilium meum a Domino:qui fccit caelum & terram.
Non det in commotionem pedem tuum : neque dor-
mitet qui cuftodit te.
Ecce non dormitabit , neque dormiet : qui cuftodit

Ifrael.
Dominus cuftodit te , Dominus prote&io tua : fuper

manum dexteram tuam.
Per diem lbl non uret te : nequc luna per nodtem.
Dominus cuftodit te ab omni malo : cuftodiat ani-
mam tuam Dominus.
Dominus cuftodiat introitum tuum & exitum tuum
cx hoc nunc & uique in fasculum. Gioria.
Tfalmus 121.
LjEtatus fum in his quoe dida funt mihi : indomum
Domini ibimus.
Stantes crant pedcs noftri : in atriis tuis Ierufalem.
Ierulalem quas scdiiicatur ut civitas: cujus participatio
ejus in idipfum.
Illuc enim alcenderunt tribus , tribus Domini : ttdi-'
monium Ifrael, ad confitendum nomini Domini.

Quia illic federunt fedesinjudicio : fedes fuper do-
mum David.
Eee 3 Rogate
34 MANVALE&
Rogate quae ad pacem iunt Ierufalem : abundanti;
diligentibus te.
Fiat pax in virtute tua &
abundantia in turribus tuis
:
Propter fratres meos &

proximos meos : loquebai
pacem de te.
Propter Domum Domini Dei noftri : quaefivi bon
tibi. Gloria Patri, & Filio.
Ante Adventum.
Antipb. Maria virgo aflumpta eft ad aethereum thalamum
in quo Rex regum ftellato fedet fblio.
In Adventu.
Anttph. Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum : bene-
dicta tu in mulieribus, alleluja.
Poft Adventum.
Antipb. Quando natus es inefFabiliter ex Virgine , tunc
impletae funt Scripturae:ficut pluvia in vcllus defcendifti
ut falvum faceres genus humanum : te laudamus Deui
nofter. Ante & poft Adventum.
C A P T. I Eccl.z^.
ET fic in Sion firmata fiim, Sc in civitate fan&ifica-

ta fimiliter requievi , & in Ierufalem poteftas mea,
fy. Deogratias.
In Adventu.
C A P I T. ifak ii.
EGredietur virga de radice Iefle & flos de radicc
,
ejus afcendet, & requiefcet fuper eum Spiritus Do

mini. fy.
Deo gratias.
f. Diffufa eft gratia in labiis tuis. $i. Propterea bene
dixit te Deus in aeternum.
Kyrie cleifon. Chrifte eleifbn. Kyrie eleifon.
f. Domine exaudi orationem meam. ^. Et clamor
meus ad te veniat.
Oratio ante &poft Adventum.
DEus ,
qui falutis aeternae , beatae Marias virginitate
fecunda, humano generi praemia praeftitifti : tribue
qua>
, : , : , , :
P I E T A T I S.
3 f
qtixfumus, ut ipiam pro nobis intercederc fcntiamus,pcr
quam mcruimus audtorem vita: iulciperc, Dominum no-
ftrum Icfum Chriftum Filium tuum. Quitecum vivit
£c regnat in unitate. ^. Amen.
Jn Adventu, Oratio.
DEus ,
qui de beatas Marix Virginis utero Verbum ,
tuum, Angelo nunciantc carncm iuicipere voluifti

praefta fupplicibus tuis , ut qui vere eam gcnitriccm Dei
credimus, ejus apud te interceilionibus adjuvemur. Per
eundem Chriftum. iu. Amen.
jr. Domine exaudi orationem meam. fy. Et clamor
mcus ad tc veniat.
& Benedicamus Domino. bz. Dco gratias.
inpacc. iu. Amen.
A D S E -X T A M.
Avc Maria.
ir . T^\ Eus in adjutorium meumintcnde. b/. Domine
*-J ad adjuvandum mc feftina. Gloria Patri & Fi- ,
lio, & Spiritui fandto. Alleluja.

Tu nos ab hoftc proteee
Hymnus.
1 rî „ rr
Et hora mortis f uicipe.
MEmcnto falutis au- Gloria tibi Dominc. ut
<5tor fupra 4.
Quod noftri quondam cor- Ante Adventum.
poris Antiph. In odorem.
Ex illibata Virgine ln Adventu.
Nafcendo , formam fum- Antiph. Ne timeas Maria.
pferis. Voft Adventum.
Mana mater gratiac Antiph. Rubum qucm vidc-
Mater mifericordiae Moyics. rat
Pfalmus 122.
AD te lcvavi oculos mcos qui.habitas in ccelis.

Ecce ficutoculi iervorumin manibus domino-
:
rum fuorum
Eee 4 Sicut
B6
MANVALE
Sieut oculi ancilloe in manibus dominae fuae : ita oculi
noftri ad Dominum Deum noftrum , donec mifereatur
noftri.
Miierere noftri Domine miferere noftri quia mul-
, :
tum repleti fiimus defpectione.

Quiamultum repletaeft animanoftra: opprobrium
abundantibus, & defpe&io fuperbis. Gloria Patri.
123.
Pfalmus
Nlfi quia Dominus erat in nobis , dicat nunc Ifrael

nifi quia Dominus erat in nobis.
Cum exurgerent homines in nos : forte vivos deglu-
thTent nos.
Cum irafceretur furor eorum in nos: forfitan aqua ab-
IbrbuiiTet nos.
Torrentempertranfivit anima noftra: forfitanper-
anima noftra aquam intolerabilem.
tranfiffet
Benedidus Dominus:qui non dedit nos in captionem
dentibus eorum.
Anima noftra ficut pafler erepta eft: de laquco venan-
tium.
Laqueus contritus eft : & nos liberati fiimus.
Adjutorium noftrum in nomine Domini : qui fecit
codum &c terram. Gloria.
Vfalmus 124.
QVi confidunt inDomino, ficutmons Sion: non
commovebitur i\\ aeternum ,
qui habitat in Ierufa-
lem.
Montes in circuitu ejus , & Dominus in circuitu po-
exhoc nunc & ufque in fasculum.
puli fui,
Quia non relinquet Dominus virgam peccatorum fii-
per fortem juftorum ut non extendant jufti ad iniquita-
:
tem manus fuas.

Benefac Domine bonis : rectis corde. &
Declinantes autem in obligationes, adducet Dominus
cum operantibus iniquitatem pax fuper Ifracl. Gloria.
:
Ante
:
P I E T A T I S. 37
Ante Adventum.
Antipb. In odorem unguentorum tuorum currimus,ado-
lcfcentulas dilcxerunt te nimis.
Jn Adventu.
Antipb. Nc timeas Maria , invenifti gratiam apud Domi-

num : ecce concipies & paries iilium, alleluja.
Pojl Adventum.
Antipb. Rubum quem viderat Moyfes incombuftum,
conlervatam agnovimus tuam laudabilem virginitatem
Dei genitrix intercede pro nobis.
Ante&pefl Adventum.
CAPITVLVM. Ecckf.2.4,
ET radicavi in populo honorificato

mei hasreditas illius ,
in parte Dei
&
in plenitudine fan&orum.
, &
detentio mea. $£. Deogratias.
ln Adventu.
C A P I T V L V M. Luu r.
DAbit ei Dominus Deus fedem David patris ejus, 8c

regnabit in domo Iacob in aeternum , & regni ejus
non erit finis. ~rl. Deo gratias,
i>-. Benedi&a tu in mulieribus. ^. Et benedi&us fru-
c~bus ventris tui. •
ir. Domine exaudi orationem meara.
$£. Et clamor meus ad te veniat.
Oratio ante Adventum.
COncede mifericors Deus fragilitati noftrae praefl-

dium : ut, qui fan&a; Dei genitricis memoriam agi-
mus , interccflionis ejus auxilio a noftris iniquitatibus
refurgamus. Per eundem Chriftum Dominum noftrum.
fy. Amen.
In Adventu.
DEus ,
qui de beatae Marios virginis utero , Verbum
tuum , Angelo nuntiante , carnem fufcipere volni-
fti : prxfta fupplicibus tuis : ut qui vere eam genitricern
Eee jr Dei
^8 MANVALE
Dei credimus ejus apud te interceflionibus adjuvemur.
,
Per eumdem Chriftum Dominum noftrum. fy. Amen.

Vofl Adventum.
DEus ,
qui falutis asterna? , beata? Maria; virginitate
fecunda, humano generi praemia prseftitifti : tribue
quaefumus, ut ipfam pro nobis intercedere fentiamus, per
quam meruimus auctorem vita? fufcipere, Dominum no-
ftrum Iefum Chriftum filium tuum. s/.. Amen.
ir. Domine exaudi orationem meam. ^l. Et clamor meus
ad te veniat.
f. Benedicamus Domino. fy. Deo gratias.
f. Fidelium animas per mifericordiam Dei requiefcant
in pace. j^. Amen.
A D N O N A M.
Ave Maria.
i
r
. T~\ Eus in adjutorium meum intende.
*S Domine ad adjuvandum me feftina.
fy. Gloria
Patri, & Filio, & Spiritui fando. Alleluja.
Hymnus. Tu nos ab hofte protege
MEmento falutis au- Et hora mortis fufcipe.
dor Gloria tibi Domine, &c.
Quod noftri qrtondam cor- utfupra 4.
poris Ante Adventum.
Ex illibata Virgine Antiph. Pulchra es.
Nafcendo formam fum-, In Adventu.
pferis. Antlph. Ecce Ancilla Dni.
Maria mater gratiae Vofl Adventum.
Mater mifericordise Antiph. Ecce Maria.
Vfalmus 125'.
convertendo Dominus captivitatem Sion: fa&i
IN fumus ficut confolati.
Tunc repletum eft gaudio os noftrum : lingua no- &
ilra exultatione.
Tunc dicent inter gentes : Magnificavit Dominus fa-
cerecumeis.
Magni-
P I E T A T I S. 39
Magnificavit Dominus facere nobifcum : facti fumus
lxtantes.
Converte Domine captivitatem noftram: ficuttor-
rens in Auftro.
Qui leminant in lacrymis in exultatione metent.
:
Euntcs ibant, &

flebant : mittentes fcmina fua.
Venicntes autem venient cum exultatione : portanteS
manipulos iuos. Gloria Patri.
Pfalmus \i6.
Nlfi Dominus aedificaverit domum : in vanum labo-

raverunt qui aedificant eam.
Nili Dominus cuftodicrit civitatem : fruftra vigilat
quicuftoditeam.
Vanum eft vobis ante lucem furgere : furgite poft-
quam federitis : qui manducatis panem doloris.
Cum dederit diledis fuis fbmnum: ecce hereditas
Domini, filii ; merces fruftus ventris.
Sicut fagittae in manu potcntis : ita filii excufTbrum.
Beatus vir qui implevit defiderium fuum ex ipfis : non
confundetur cum loquetur inimicis fuis in porta. Gloria.
Vfalmus 127.
BEati omnes qui timent Dominum : qui ambulant in

viisejus.
Labores manuum tuarum quia manducabis : beatus
es, &benetibicrit.
Vxor tua iicut vitis abundans: in lateribus domus tuae.
Filii tui ficut novellae olivarum: in circuitu menfae tuas.
Ecce fic benedicetur homo : qui timet Dominum.

Benedicat tibi £)ominus ex Sion : & videas bona Ie-
rufalem omnibus.diebus vitce tuas.
Et vidcas filios fiiiorum tuorum : pacem fuper :
Ifrael.
Gloria Patri.
Ante Adventum.
Antipb.Pulchra es , dccora & , filia Ieruiaiem : terribilis
ut caftrorum acies ordinata.

Itf
4* M A N V A L E
In Adventu.
Antiph. Ecce ancilla Domini, fiat mihi fecundum verbum
tuum.
Vofi Adventum.
Antiph. Ecce Maria genuit nobis Salvatorem , quem Io-
annes videns exclamavit, dicens Ecce Agnus Dei, ecce :
fiui tollit peccata mundi, alleluja.
Ante &pofi Adventum.
C A P I T. Eccl. 6.
cinnamomum & balfamum aromati-
IN plateis
zans odorem dedi
, ficut
: quafi myrrha ele&a dedi fuavita-
tem odoris. ^. Deo gratias. f. Poft partum Virgo in-
violata permanfifti. ^. Dei genitrix intercede pro nobis.
ln Adventu.
C A P I T. lfhk 7-
ECce & pariet Filium & vocabi-
Virgo concipiet , ,
tur nomen ejus Emmanuel butyrum & mel come- :
det, ut reprobare malum, & eligere bonum. î.Deo

fciat
gratias. f. Angelus Domini nuntiavit Mariae. fy. Et
concepit de Spiritu fancto.
Kyrie eleifon. Chrifte eleifbn. Kyrie eleifbn.
ir. Domine exaudi orationem meam. y.. Et clamor
rneus ad te veniat.
Ante Adventum. Oratio.
FAmulorum tuorum quaefumus Domine , deli&is

,
ignofce : ut ,
qui tibi placere de adtibus noftris non
valemus , genitricis Filii tui Domini noftri interceffio-
nefalvemur. Pereundem. ^.Amen.
In Adventu. Oratio.
DEus ,
qui de beatas Mariae Virginis uterO, Verbum
tuum, Angelo nunciante carnem fufcipere voluifti
prafta fupplicibus tuis : ut, qui vere eam genitricem Dei
credimus, ejus apud te interceffionibus adjuvemur. Per
eundem Chriftum Dominum noftrum. iji. Amen.
Vofi
P I E T A T I S. 4I
Poft Adventum. Oratio.
DEus ,
qui falutis aeternae , beatae Mariae virginitate
fecunda, humano generi
praemia prxftitifti : tribue
quaefumus, ut ipfam pro nobis intercedere fentiamus,per
quam mcruimus audorem vitae fufcipere, Dominum no«
itrum Iefum Chriftum Filium tuum. ^.Amen.
f. Domine exaudi orationem meam. y.. Et clamor
meus ad te veniat.
f. Benedicamus Domino. ty. Deo gratias.
ir. Fidelium animae. ^. Amen.
AD VESPERAS.
Ave Maria.
ir.
U
T"*\ Etis in adjutorium
y..
Patri. Alleluja.
Domine ad adjuvandum me
meum intende.
feftina. Gloria
Antiphonas qtwepoft Pfalmos.

Pfalmus iop.
Dlxit Dominus Domino meo : Sede a dextris meifc
Donec ponam inimicos tuos : fcabellum pedum
tuorum.
Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion : do*
minare in medio inimicorum tuorum.
Tecum principium in die virtutis tuae in fplendoribus
fan&orum j ex utero ante luciferum genui te.
Iuravit Dominus , &
non pcenitebit eum Tuesfa- :
cerdos in aeternum fecundum ordinem Melchifedech.

Dominus a dextris tuis : confregit in die irae fuae
reges.
Iudicabit in nationibus , implebit ruinas : conquafla-
bit capita in terra multorum.
De torrente in via bibet : propterea exaltabit caput.
Gloria Patri.
Ante Adventum.
Anttph. Dum eflet Rex in accubitu fuo , nardus mea dedit
odorem fuavitatis,
U
42 MANVALE ln Adventu.
Antipb. MifTus eft Gabriel Angelus ad Mariam virginem
defponfatam Iofeph.
Vofi Adventum.
Antipb. O admirabile commercium : creator generis hu-
mani, animatum corpus iiimens , de Virgine nafci digna-
tus eft : &
procedens homo iine iemine , largitus eft no-
bis fuam Deitatem.
Pfal. ii2.
LAudate pueri Dominum : laudate nomenDomini.

Sit nomen Domini benedidtum : ex hoc nunc &
uique in iaeculum.
A
iblis ortu uique ad occaium : laudabile nomen Do-
mini.
Exceliiis iuper omnes gentes Dominus : & iuper cce-
losgloriaejus.
Quis iicut Dominus Deus nofter,qui in altis habitat
<8w & in terra
humilia reipicit in ccelo ?
Sufcitans a terra inopem & de ftercore erigens pau-

:
perem.
Vt collocet eum cum principibus : cum principibus
populi iiii.
Qui habitare facit fterilem in domo: matrem filiorum

ketantem. GloriaPatri.
Ante Adventum.
Antipb. Laeva ejus fub capite meo : & dextera illius am-
plexabitur me.
In Adventu.
Anttpb. Ave Maria, gratia plena,Dominus tecum bene- :
dida tu in mulieribus, alleluja.
Vofi Adventum.
Antipb. Quando natus es ineffabiliter ex Virgine , tunc
impletae iunt icripturae : ficut pluvia in vellus defcendi-
fti , ut ialvum facercs genus humanum : te laudamus
Deus nofter.
VfX
,,
P I E T. A T .
I . S. 43
Pfal. I2i.
LiEtatus fum in his quae di&a funt mihi : in domunj
Domini ibimus.
Stantcs crant pedes noftri : in atriis tuis Ierufalem.
Ieruialem quaj aediricatur ut civitas: cujus participatio
ejus 2n idipfum.
Illuc enim afcenderunt tribus , tribus Domini : tefti*
monium Ifrael, ad coniitendum nomini Domini.
Quia iiluc iederunt iedesinjudicio: fedes fuper do-
mum David.
Rogate quae ad pacem funt Ierufalem : & abundantia
diligentibus tc.
Fiat pax in virtute tua: & abundantia in turribus tuis»
Propter fratres meos , & proximos meos loquebar :
pacemdetc. I
Propter domum Domini Dei noftri : quaefivi bona

tibi. GloriaPatri.
Ante Adventum. .
Antiph.Nigra fum,fed formofa,filiae Ierufalem: ideo dile-

xit me Rex, &
introduxit me in cubiculum iuum.
ln Advetitu.
Antipb. Ne timeas Maria , invenifti gratiam apud Domi?
num : ecce concipies & paries filium, alleluja.
Poft Adventum.
Anttpb. Rubum quem viderat Moyfes incombuftum
confervatam agnovimus tuam laudabilem virginitatem ;
Dei genitrix intercede pro nobis.
PJal. 12.6.
Nlfi Dominus aedificaverit domum : in vanum labo-

raverunt qui cediricant cam.
Nili Dominus cuftodicrit civitatem : fruftra vigiiat
qui cuftodit eam.
Vanum eft vobis ante lucem furgere : furgite poft-
quam federitis, qui manducatis panem doloris.
Cum dederit dile&is fuis fbmnum:ecce haereditas Do-
•thinijfiliij merces,fru&us ventris, Sicut
44 M A N V A L E
Sicut fagittas in manu potentis : ita filiiexcufTorum.
Beatus vir , qui implevit defiderium fiium ex ipfis

non confundetur cum loquetur inimicis fuis in porta.
Gloria Patri.
Ante Adventum.
Antlph. Iam hyems tranfiit, imber abiit, Sc receffit : furge
amica mea, & veni.
In Adventu.
Antiph. Dabit ei Dominus fedem David patris ejus , &
regnabit in aeternum.
Vofl Adventunu
Antiph. Germinavit radix Iefle , orta eft ftella ex Iacob
virgo peperit Salvatorem : te laudamus Deus nofter.
Vfalmus 147.
LAuda Ierufalem Dominum : lauda Deum tuum

Sion.
Quoniam confortavit feras portarum tuarum bene- :
dixit filiis tuis in te.

Qui pofiiit fines tuos pacem : & adipe frumenti fa-
tiat te.
Qui emittit eloquium fuum terrse : velociter currit
{ermo ejus.
Qui dat nivem ficut lanam : nebulam ficut cinerera
fpargit.
Mittit cryftailum fuam ficut buccellas j ante faciera
frigoris ejus quis fuftinebit ?
Emittet verbum fuum,& liquefaciet ea : flabit fpiritus
cjus, & fluent aqua?.
Qui annuntiat verbum fuum Iacob : juftitias & judi-
cia fua Ifrael.
Non fecit taliter omni nationi: & judicia fiia non ma-
nifeftavit eis. Gloria.
Ante Adventum.
Anttph. Speciofa fada es Sc fuavis in deliciis tuis , fan&a
Dei genitrix.
"
, , , ,, ,, ,, ,,
P I E T A T I S. 47
In Adventu.
Antipb. Ecceancilla Domini , fiat mihi fecundum ver-
bum tuum.
Poft Advcmnm.
Antipb. Ecce Maria genuit nobis Salvatorem , quem Io-
anncs videns exclamavit , dicens Ecce Agnus Dei, ccce :
quitollit peccata mundi, alleluja.
Ante &poJi Adventum.
C A P I T V L V M. Ecclef.24.
AB initio, & ante faecula creata fum, & ufque ad fu-

turum feculum non definam, Sc in habitatione fan-
&a coram ipfb miniftravi. Bi. Deo gratias.
In Adventu.
C A P I T V L V M. Jfmn.
EGredietur virga de radice IeiTe , & flos de radics
ejus afcendct, & requiefcet fuper eum Spiritus Do-
mini. R:. Deo gratias.
llymnus. Qui pro nobis natus
A Ve Maris
Dei mater alma
Atque femper virgo
ftella Tulit efle
Inter
Virgo
tirus.
fingularis
omnes mitis ,
Felix cceli porta. Nos culpis folutos

Sumensillud Ave, Mites fac & caftos.
Gabrielis ore Vitam puram pracfta ,
Funda nos in pace ,

tutum
Iter para
Mutans Evae nomen. Vt videntes Iefum
Solve vincla reis , Sempcr colla:temur.
Profer lumen cxcis Sit laus Dco Patri
Mala noftra pelle Summo Chrifto decus ,
Bona cuncta polbe. fando

Spiritui
Monftra te efle matrem, Tribus honor unus.
Sumat per te preces , Amen.
jr. DifFufa eft gratia in labiis tuis. fy. Propterea bene-
dixit te Deus in aeter num.
F f f Can~
4<S MANVALE
Canticum B. Mam Virginis.
LlU£ i.
MAgnificat : anima mea Dominum.

Et exultavit fpiritus meus in Deo falutari meo.
:
Quia relpexit humilitatem ancillae fux ecce enim ex :
hoc beatam me dicent omnes generationes.

Quia fecit mihi magna,qui potens eft: &c fandhim no*
men ejus.
Et mifericordia ejus a progenie in progenies: timenti-
bus eum.
Fecit potentiam in brachio fuo: duperfit fuperbos
mente cordis f ui.
Depofuit potentes de fede &
exaltavit humiles.
:
Efurientes implevit bonis : & divitcs dimifit inanes.

Sufcepit Ifrael puerum fuum : recordatus mifericor-
dix fux.
Sicut locutus eft ad patres noftros : Abraham, &fe-
mini ejus in faecula. Gloria.
Ante Adventum.
Antlph.Beata Mater , &
intada virgo , gloriofa regina
mundi, intercede pro nobis ad Dominum.
In Aclventu.
AntipJy. Spiritus fanclius in te defcendet Maria: ne timeas,
habebis in utero Filium Dei, alleluja.
Pofl Adventum.
Antiph. Magnum hereditatis myfterium: templumDei
fadtus eft uterus nefciens virum non eft pollutus ex ea
:
carnem affumens omnes gentes venient , dicentes:

:
Gloria tibi Domine.

Sed Tempore Pafchali dicitur , Antiph. Regina cceli , utfupra
pag. 27.
ir. Domine exaudi orationem meam. $£. Et clamor
mcus ad te veniat.
Ante
:
P I E T A T I S. 47
COncedc nos famulos tuos ,
qua?fumus Domine
Deus ,
perpetufl mentis & corporis fanitatc gaude-
re : & gloriola bcatae Mariae lemper Virginis intcrcef-
fione a prxfcnti libcrari triftitia , tk aeterna pcrfrui lasti-
tia. Per Chriftum Dominum noftrum. y.. Amen.

inAdventu. Oratio.
DEus ,
qui de beatae Marioe virginis utero , Verbum
tuum, Angelo nuntiante,carnem fufcipere voluifti
praeftafupplicibustuis utquivere eam gcnitriccm Dei :
credimus ejus apud te intcrccflionibus adjuvemiu-. Per

.
eundem Chriftum Dominum noftrum. y., Amen.

Pofl Adventum. Oratw.
DEus,qui falutis a?ternae,beatx Marias virginitate fe*
cunda , humano gGneri prxmia praeftitifti : tribue
qucefumus, ut ipfam pro nobis intercedere fentiamus,per
quam meruimus audlorcm vitae fufcipere, Dominum no-
ftrum Ief um Chriftum rilium tuum. ez. Amen.
Ante & pofl Adventum.
Pro Santlu Antipb.
SAncti Dci omnes intercedere diguemini pro noftra

omniumque falute.
ir. Lactamini in Domino, & exultate jufti. R:. Et gloria-
mini omnes re<fti corde.
Oratto.
PRotege Domine populum tuum& Apoftolorum :
tuorum Petri & Pauli & aliorum Apoftolorum pa-

,
trocinio confidentem, perpetua defenfione conferva.

OMnesfan&i tui quvefumus Domine nosubique
, ,
adjuvent: ut dum eorum merita recolimus,patroci-

nia fcntiamus : tk pacem tuam noftris concedc tempori-
bus & ab Ecclclia tua cunclam repellc ncquitiam
, : iter,
a&us & voluntates noftras & omnium famulorum tuo-

,
rum, in f altitis tux profperitate dif pone benefa&oribus :
noftris fempiterna bona retribue : &

omnibus fidelibus
Fff 2. defun-
43 M A N V A L E
defun&is requiem seternam concede. Per Dominum
noftrum Iefum Chriftum. Bz. Amen.
ln Adventu. Vro Sanclis.
Antipb.
ECce Dominus veniet, & omnes fandi ejus cum eo

& in die illalux magna,
erit alleluja.
y. Ecce apparebit Dominus iuper nubem candidam.

$t. Et cum eo Sanctorum millia.
Oratio.
COnfcientias noftras ,
quaefumus Domine , vifitan-
do purifica ut veniens Iefus Chriftus Filius tuus
:
Dominus nofter cum omnibus Sandtis , paratam fibi in

nobis inveniat maniionem. Qui tecum.
y. Domine exaudi orationem meam. $i. Et clamor
meus ad te veniat.
tf.Benedicamus Dno. î.Deo gratias. y.Fidelium anima?
per niifericordiam Dei requielcant in pace. $£. Amen.
AD COMPLET.
Ave Maria.
y. /~* Onverte nos Deus ialutaris nofter. y.. Et aver-
V-> te iram tuam a nobis.
y. Deus in adjutorium meum intende. fy. Domine ad
adjuvandum me feftina.
GloriaPatri. Alleluja.
Vjalmtis 128.
SÊpe expugnaverunt me a juventute mea : dicat nunc
Ifrael.
Saspe expugnaverunt me a juventute mea: etenim non
potuerunt mihi.
Supra dorfum meum fabricaverunt peccatores : pro-
longaverunt iniquitatem fuam.
Dominusjuftus concidit cervices peccatorum : con-
fundantur & convertantur retrorfum omnes qui ode-
runt Sion.
Fiant
P I E T A T I S. 49
Fiant ficut focniim tedorum : quod priufquam evel-
latur cxaruit.
De quo non implevit manum fuam qui metit : & fi-
num fuum qui manipulos coliigit.

Et non dixerunt qui prasteribant , Benedictio Do-
mini fupcr vos : benediximus vobis in nomine Domi-
ni. Gloria.
Vfdmus 129.
DE profundis clamavi ad te Domine

audi vocem meam. .
: Domine ex-
Fiant aures tux intendentes: in vocem deprecatio-

nis meae.
Si iniquitates obfervaveris Domine: Domine quis
fuftinebit ?
Quia apud te propitiatio cft : & propter legem tuam
Domine.
fuftinui te
Suftinuit anima mea in verbo ejus : fperavit anima
mea in Domino.
A cuftodia matutina ufque ad nodem: fperet Ifrael
in Domino.
Quia apud Dominum mifericordia : &c copiofaapud
eum redemptio.
Et ipfe redimct Ifracl : exomnibus iniquitatibus ejus.
Gloria Patri.
Vfalmm 130.
DOmine non eft exaltatum cor meum : neque elati
funt oculi mei.
Neque ambulavi in magnis : neque in mirabilibus fu-
per me.
Si non humiliter fentiebam : fed exaltavi animam
meam.
Sicutabladatuseftmpcrmatrcfua: ita retributiain
anima mea.
Sperct Ifracl in Domino: cx hoc nunc ufque in fae- &
culum. GloriaPatri.
Fff 3
Hjmnus.
jo MANVALB
Hjmnus. Maria Matcr gratiae ,
MEmeto falutis auctor, Mater milericordiae

Quod noftri quon- Tu nos ab hofte protege
dam corporis Et hora mortis fufcipe.
Ex illibata Virgine Gloria tibi Domine. ut
Nafcendo,forma fumpferis, fupra 4.
Ante & poft Adventum.
CAPITVLVM. Eccli. 24.
EGo mater pulchrae dile&ionis

gnitudinis, &c fan&as fpei. ^.
, &c timoris , &c
Deo gratias.
ma-
ir.Ora pro nobis fan&a Dei genitrix. Bi. Vt digni efK-

«iamur promiflionibus Chrifti.
MAdventu.
CAPITVLVM. lfah 7 .
ECce Virgo concipiet , & pariet filium, &c vocabitur

nomen ejus Emmanuel : butyrum &c mel comedet,
ut fciat reprobare malufn , & eligere bonum. Q£. Deo
gratias.
f. Angelus Domini nuntiavit Marix. ^. Et concepit
deSpiritufancT:o.
Canticum Simeonis. Luu 2
NVnc dimittis fervum tuum Domine : fecundum
verbum tuum in pace.
Quia viderunt oculi mei : falutare ttium.
Quod parafti ante faciem omnium populorum.
:
Lumen ad revelationem gentium &c gloriam plebis :
tux Ifrael.
Gloria Patri, & Filio : 8c Spiritui fan&o.
Ante Adventum.
Antipb. Sub tuum praefidium confugimus fan&a Dei ge-
nitrix : noftras deprecationes ne defpicias in neceflitati-.
bus j fed a pericuiis cun&is libera nos femper Virgo
gloriofa &c benedi&a.
Temporc Pafihali aatem dicitur , Regina coeli. ut fupra
pag. 27,
ln
: ,
:
P I E T A T I S. ft
In Adventu.
Antiph. Spiritus fanctns in tc defcendet , Maria : ne ti-
meas , habebis in utero Filium Dei , alleluja.
Poft Adventum.
Antipb.Magnum myfterium templum Dei
haereditatis :
fa&us cft utcrus nefciens virum non eft pollutus ex ea :
carnem affumens omnes gentes venient dicentes

:
Gloria tibi Domine.

Kyrie eleifbn. Chrifte eleifbn. Kyriecleifbn.
ir. Domine exaudi orationem meam. rj. Et clamor
meus ad te vcniat.
BEatoe & gloriofae femperque Virginis Mariae, quae-

,
fumus , Domine , interceflio gloriofa nos protegat

& ad vitam perducat oeternam. Per Dominum noftrum
Iefum Chriftum Filium tuum, qui tecum. R:. Amen.
ln Adventu. Oratio.
DEus, qui de B. Mariae virginis utero verbum tuum,

Angelo nunciante, carncm fufcipere voluifti : prae-
fta fupplicibus tuis : ut ,
qui vere eam genitricem Dci
credimus ejus apud te interceffionibus adjuvemur. Per
,
eundem Chriftum Dominum noftrum. R:. Amen.

Pofl Adventum. Oratio.
DEus , qui falutis aeternae , B. Mariae virginitate fc-

cunda , humano generi praemia praeftitifti tribue :
quaelumus , ut ipiam pro nobis intercederefentiamus

per quam meruimus audlorem vitae fufcipere, Dominum
noftrum Ielum Chriftum Filium tuum , qui tecum.
Ru Amen.
•fr. Domine exaudi orationcm meam. r> Et clamor mcus
ad te veniat.
f. Benedicamus Domino. -rl. Deo gratias.
Benediclto. Benedicat &
cuftodiat nos omnipotcns &
mifericorsDominus , Patcr , & Filius & Spiritus fan-
,
&us. Bi. Amen.

F ff 4 D«'«-
j* M A N V A L E
Deinde dicitttr una ex Anttphonis , pofitis pojl Laudes ,
protem-
porecum Verjiculo
, &
Oratione , pag. 27. diclo Verf. Divi- &
num auxilium , dicitur fecreto Pater nofter. Ave Mana
& Credo.
SEPTEM PSALMI POENITENTIALE S,
Antiph. Ne reminifcaris Domine.
Vfalmus 6.
DOmine ne in furore tuo arguas me ncque in ira

, :
tua corripias me.

Miferere mei Domine , quoniam infirmus fum : fana
me Domine, quoniam conturbata funt oila mea.
Et anima mea turbata eft valde : fed tu Domine uf-
quequo ?
Converterc Domine , &

eripe animam meam : falvum
me fac propter mifericordiam tuam.
Quoniam non eft in morte qui memor lit tui : in in-
ferno autem quis confitebitur tibi ?
Laboravi in gemitu meo , lavabo per fingulas no&es
le&um meum : lacrymis meis ftratum meum rigabo.
Turbatuseft a furore oculus meus : inveteravi inter
omnes inimicos meos.
Diicedite a me omnes qui operamini iniquitatem:
quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei.
Exaudivit Dominus deprecationem meam Dominus :
orationcm meam fuicepit.

Erubefcant &
conturbentur vehemcnter omnesini-
mici mei convertantur
: &
erubefcant valde velociter.
Gloria Patri»
Vfalmus 31.
BEati quorum remiflae fiint iniquitates : & quorum
tecta funt peccata.
Beatusvir, cui non imputavit Dominus peccatum:
nec eft in fpiritu cj us dolus.
Quoniam tacui , inveteraverunt ofla mea : dum cla"»
marem tota die.
Quo-
:
PIETATIS. n
Quoniam die ac no&e gravata cft fuper me manus tua:
converfusfum in aerumna mea, dum configitur fpina.
Dclichim meum cognitum tibifeci: injuftitiam &
mcam non abfcondi.
Dixi, confitebor adverfum me injuftitiam mcam Do-
mino 6c tu remilifti impictatem peccati mei.
:
Pro hac orabit ad te omnis San&us in tempore op- :
portuno.
Verumtamen in diluvio aquarum multarum : ad eum
non approximabunt.
Tu es refugium meum a tribulatione , quae circumde-
dit me : exultatio mea, crue me a circumdantibus me.
Intelle&um tibidabo, &:inftruamte invia hacqua
gradicris flrmabo fupcr tc oculos meos.
:
Nolite rieri ficut equus 8c muJus quibus noneftin- :
tellcctus.
In camo & freno maxillas corum conftringe qui non :
approximant ad te.
Multa flagella peccatoris: fperantem autem inDo-
mino milcricordia circumdabit.
Lcetamini in Domino , & exultate jufti: &gloria-
mini omnes redti cordc. Gloria.
Pfahmis 37.
DOmine ne in furore tuo arguas me : neque in ira
tua corripias mc.
Quoniam fagittae tuae infixae funt mihi : & confirma*
fti iuper me manum tuam.
Non cft fanitas in carnc mea a facie ivx tuae : non eft
pax oflibus meis a ficie peccatorum meorum.
Quoniam iniquitates meae fupcrgrcfloe funt caput
mcum : & ficut onus grave gravatae lunt fuper me.
Putruerunt , &c corruptoe iimt cicatrices meoe : a facie
infipientiae mcae.
Miier factus fiim , & curvatus fum ufque in finem
tota die contriftatus ingredicbar.
fffy Quo-
y4
M A N V A L E
Quoniam lumbi mei impleti funt illufionibus : & non
eft f anitas in carne mea.
Afflidus fum , & humiliatus fum nimis : rugiebam a
gemitu cordis mei.
Domine, ante te omne defiderium meum : & gemitus
meus a te non eft abfconditus.
Cor meum conturbatum eft,dereliquit me virtus mea:
& lumen oculorum meorum & ipfum non eft mecum.
,
Amici mei , & proximi mei : adverfum me appropin-

quaverunt, & fteterunt.
Et qui juxta me erant de longe fteterunt : & vim fa-
ciebant qui quasrebant animam meam.
Et qui inquirebant mala mihi,locuti funt vanitates : &
dolos tota die meditabantur.
Egoautem tanquam furdus non audiebam : &ficut
mutus non aperiens os fuum.
Et fadtus fum ficut homo non audiens: non habens &
in ore fuo redargutiones.
Quoniam in te Domine fperavi : tu exaudies me Do-
mine Deus meus.
Quia dixi Nequando fupergaudeant mihi inimici
,
mei : &
dum commoventur pedes mei fuper me magna ,
locuti fiint.
Quoniam ego in flagella paratus fum : &c dolor meus

inconfpe&u meo femper.
Quoniam iniquitatem meam annuntiabo:& cogitabo
pro peccato meo.
Inimici autem mei vivunt , confirmati funt fuper&
me : & multiplicati funt qui oderunt me inique.
Qui retribuunt mala pro bonis , detrahebant mihi
quoniam fequebar bonitatem.
Ne derelinquas me Domine Deus meus : ne difcefle-
ris a me.
Intende in adjutorium meum Domine Deus falutis
me*e. Gloria.
Vfilmui
::
P I E T A T I S.
j;
Pfalmus 5*0.
Mlfcrere mei Deus fecundum magnam mifericor-

:
diam tuam.
Et fecundum multitudincm miferationum tuarum
delc iniquitatem mcam.
Amplius lava me ab iniquitate mea a peccato meo : &
munda me.
Quoniam iniquitatem meam ego cognofco : pec- &
catum meum contra me eft femper.
Tibi foli peccavi , Sc malum coram te feci : ut juftifi-
ccris in fermonibus tuis, 8c vincas cum judicaris.
Ecce enim in iniquitatibus conceptus fum : & in pec-
catis concepit me mater mea.
Ecce enim veritatcm dilexifti : inccrta &occultafa-
pientiae tuae manifeftafti mihi.
Af perges me hyflbpo , & mundabor : lavabis me , &
fuper nivem dealbabor.
Auditui meo dabis gaudium laztitiam : exulta- & &
bunt ofla humiliata.
Averte faciem tuam a peccatis meis: omnes iniqui- &
tates meas dele.
Cor mundum crea in me Deus : & fpiritum reclium,
innova in vif ceribus meis.
Ne projicias me a facie tua: & fpiritum fan&um tuum
ne auferas a me.
Redde mihi laetitiam falutaris tui : & fpiritu principa-
li confirma me.
Docebo iniquos vias tuas : & impii ad te converten-
tur.
Libera me de fanguinibus Deus, Deus falutis meae : &
exultabit lingua mca juftitiam tuam.
Domine, labia mca aperies 6c os meum annuntiabit
:
laudem tuam.
Quoniam fi voluhTes facrificium , dediflem utique
holocauftis non delecl:aberis.
Sacri-
y«S
Sacrificium
MANVALE
Deo fpiritus contribulatus : cor contri-
tum 8c humiliatum Deus non defpicies.
Benigne fac Domine inbona voluntatetuaSion: ut
aedificentur muri Ierufalem.
Tuncacceptabisfacrificiumjuftitiae , oblationes , &
holocaufta : tunc imponent fuper altare tuum vitulos.
Gloria.
Tfalmus 101.
DOmine exaudi orationem meam : & clamor meus
ad te veniat.
Non avertas facicm tuam a me : in quacunque die tri-
bulor, inclina ad me aurem tuam.
In quacunque die invocavero te: velociter exaudi me.
Quia defecerunt ficut fumus dies mei : ofla mea &
ficutcremium aruerunt.
PercufTus fum ut fcenum,& aruit cor meum: quia obli-
tus fum comedere panem meum.
A voce gemitus mei adhaefit os meum carni mea?.
Similis faclius flim pclicano fblitudinis: fa&:us fiun
iicutnydicorax in domicilio.
Vigilavi : &
fadus fum ficut pafler fblitarius in te&o.
Tota die exprobrabant mihi inimici mei qui Jau- : &
dabant me, adverfum me jurabant.
Quia cinerem» tanquam panem manducabam : po- &
tum meum cum fletu mifcebam.
&
A facie irae indignationis tux quia elevans allififti
:
me.
Dies mei ficut umbra declinaverunt : ego ficut fce- &
num arui.
Tu autem Domine in seternum permanes : & memo-
riale tuum in generationem Sc generationem.
Tu exurgens mifereberis Sion: quia tempus mifercndi
ejus, quia venit tempus.
Quoniam placuerunt fervis tuis lapides ejus : & terras
eiusmiierebuntur.
Et
P I E T A T I S. f7
Ec timebunt gentes nomen tuum Domine : 6c omnes
rcges tcrrce glonam tuam.
Quia Dominus Sion
a^diricabit : & videbitur in glo-
ria fua.
Refpexit in orationem humilium : & non fprevit pre-
cem eorum»
Scribantur ha?c in gcneratione altera : & populus qui
creabitur, laudabit Dominum.
Quia profpexit de excelfb fan&o fuo : Dominusde
ccelo in cerram afpexic.
Vc audirec gemicus compedicorum uc fblverec filios :
inrerempcorum.
Vc annuncienc in Sion nomen Domini:& laudem ejus
in Ierufalem.
In conveniendo populos in unum: Sc reges ut ferviant
Domino.
Refpondit ei in via virtutis fuae : paucitatem dierum
meorum nuncia mihi.
Ne revoces mc in dimidio dierum meorum : in gene-
rationem & generationem anni tui.
Initio tu Domine terram fundafti : <k opera manuum
tuarum funt coeli.
Ipfi peribunt, tu autem permanes omnes ficut ve- : &
ftimentum veteraf cent.
Et ficut opertorium mutabis eos , mutabuntur : tu &
autem idem ipfe es, &
anni tui non dericient.
Filii fcrvorum tuorum habitabunt femen eorum : &
in faeculum dirigetur. Gloria.
Vfalmus 129.
DE di
profundis clamavi ad te Domine:
vocem meam.
Domine exau-
Fiant aures tuae intendentes in : vocem deprecationis

meas.
Si iniquitates obfervaveris Domine Domine quis fu- :
ftinebit ?
Quia
y$ M A N V A L E
Quia apud te propitiatio eft : & propter legem tuam
fuftinui te Domine.
Suftinuit anima meain verbo ejus : fperavit anima
meainDomino.
A cuftodia matutina ufque ad no&em : fperet Ifracl
in Domino.
Quia apud Dominum mifericordia : & copiofa apud
eum redemptio.
Et ipfe redimet Ifrael : ex omnibus iniquitatibus ejus.
Gloria.
Vfalmus 142.
DOmine exaudi orationem meam , auribus percipe
obfecrationem meam : in veritate tua exaudi me, in
tuajuftitia.
Et non intres in judicium cum fervo tuo: quia non ju-
ftificabitur in confpeclru tuo omnis vivens.
Quia perfecutus eft inimicus animam meam: humilia-
vit in terravitam meam.
Collocavit me in obfcuris ficut mortuos faeculi : &
anxiatus eft fuper me fpiritus meus ,in me turbatum eft
cor meum.
Memor fui dierum antiquorum,meditatus fum in om-
nibus operibus tuis:in fa&is manuum tuarum meditabar.
Expandi manus meas ad te: anima mea ficut terra fine
aqua tibi.
Velociter exaudi me Domine : defccit fpiritus meus.
Non avertas faciem tuam a me , & iimilis ero defcen-
dentibus in lacum.
Auditam fac mihi mane mifericordiam tuam : quia in
te fperavi.
Notam fac mihi viam, in qua ambulem : quia ad tc le-
vavi animam meam.
Eripe me de inimicis meis Domine,ad te confugi: do-
ce me facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu.
Spiritus tuus bonus deducet me in terram re&am
propter
, ,, , ,,,,, ,
, , ,,, ,
P I E T A T I S. S9
propter nomcn tuum Domine vivificabis me in sequita-
te tua.
Educes de tribulatione animam mcam : & in miieri-
omnes inimicos meos.
cordia tua difperdes
Et perdes omnes qui tribulant animam meam : quo-
niam ego fervus tuus ium. Gloria.
Antiph. Ne reminilcaris,Drie,delicl:a noftra,vel parentum
noftrorum; neque vindi&am iumas de peccatis noftris.
N JE,.
T/~ Yriceleifbn. San&e Ioieph ora.

J^- Chrifte eleiibn. Omnes fan&i Patriarchae
Kvric cleiibn. & Propheta?, Orate.
Chrifteaudinos. San&e Petre, Orapro nob.
Chrifte exaudi nos. Sandte Paule ora.
Pater de coelis Deus , Mi- Sandle Andrea ora.
ierere nobis. San&e Iacobe ora.
Fili redemptor mundi San&e Ioannes ora.
Deus, Milerere nobis. San&e Thoma ora.
Spiritus ian&e Dcus, Miie- San&e Iacobe ora.
rere nobis. San&e Philippe ora.
Sancta Trinitas unus Deus, San&e Bartholomace , ora.
Miicrere nobis. San&e Matthaee ora.
San&a Maria,Ora pro nob. San&e Simon ora.
San&a Dei genitrix ora. Sancte Thaddaee
,
:,
ora.
San&a Virgo virginu , ora. San&e Matthia ora.
San&e Michael ora. San&e Barnaba ora.
Sancte Gabriel ora. San&e Luca ora.
Sancte Raphael ora. Sandte Marce ora.
Omnes S. Angeli &
Arch- Omnes lan&i Apoftoli Sc
angeli , orate pro nobis. Euangeliftae orate.
Omnes iancti beatorum Omnes ian&i Diicipuli
Spirituum ordines , ora- Domini orate.
pro nobis.
te Omnes ian&i Innocentes
San&e Ioannes Baptifta, orate.
ora pro nobis. San&e
6o M A N V A L E
San&e Stephane , ora. San&a Lucia ora.
San&e Laurenti ora. San&a Agnes ora.
San&eVincenti, ora. San&a Caecilia ora.
San&i Fabiane Sc Sebaftia- San&a Catharina , ora.
ne orate. San&a Anaftaiia , ora.
Sandi Ioannes &
Paule San&aVrfula cum Sodali-
orate. bus ora.
San&e Cofina & Damiane, San&a Anna ora.
orate. Omnes ian&ae Virgines 8c
San&i Gervafi & Protafi Viduae orate.
orate. Qmnes San&i &San&ae
Omnes landi Martyres, Dei , Intercedite pro
orate. nobis.
San&e Silvefter ora. Propitius efto, Parce nobis
San&e Gregori ora. Domine.
San&e Ambrofi ora. Propitius efto , Exaudi nos
San&e Auguftine , ora. Domine.
San&e Hieronyme , ora. Ab omni malo , Libera nos
San&e Martine , ora. Domine.
San&e Nicolae ora. Ab omni peccato , libera»
Omnes fan&i Pontifices & Ab ira tua lib.
Confeflores , orate. A fubitanea & improvifa
Omnes S. Do&ores, orat. morte libera.
San&e Antoni ora. Ab infidiis diaboli libera. ,
Sande Benedi&e , ora. Ab ira,& odio,& omni ma-

San&e Bcrnarde , ora. la voluntate , libera.
San&e Dominice , ora. A fpiritu fornicationis, lib.
San&e Franciice , ora. A fulgure & tempeftate,lib.
Omncs ian&i Sacerdotcs A morte perpetua libera. ,
& Levita? orate. Per myfterium fan&ae In-

Omnes fan&i Monachi & carnationis tuae , libera.
Eremitae Per adventum tuum , lib.
orate.
San&a Maria Magdalcna Per Nativitatem tuam, lib.
ora. Per Baptifmum,& fan&um
San&a Agatha ora. Iej unium tuum , libera.
Per
, ,,, ,, , , , ,
P I E T A T I S. 6t
PcrCrucem & Paffionem largiridigncris, terog.
tuam libera. Vt nosmctipfos in tuo fan-
Per Mortem & Sepulturam cl:o fervitio confortare
tuam libera. & confervare digneris,
Per fan&am Refurre&io- te rogamus.
nem tuam libera. Vt mentes noftras ad cce-
Per admirabilem Afcenfio- leftiadefideriaerigas, te
nem tuam rogamus.
libera.
Per adventum Spiritus fan- Vt omnibus benefadoribus
cti paracliti , libera. noftris fempiterna bona
In die Iudicii libera. retribuas te rog.
Peccatores , Te rogamus Vt animas noftras,fratrum,
audi nos. propinquorum, Sc bene-
Vt nobis parcas te rog. , fa&orum noftrorum , ab
Vt nobis indulgeas, te rog. seterna damnatione eri-
Vt ad veram pcenitentiam pias te rogamus.
nos perducere digneris Vt fructus terrae dare Sc
te rogamus. conlervare digneris , te
Vt Ecclefiam tuam fan&am rogamus.
regere & confervare di- Vt omnibus fidelibus De-
gneris , rogamus.
te funclis requiem aeternam
Vt domnum Apoftolicam
donare digneris, te rog.
&
omnes Ecclefiafticos Vt nos exaudire digneris
ordines in fancla religio- te rogamus.
ne confervare digneris, Fili Dei te rogamus.
te rogamus. Agnus Dei,quitollis pecca-.
Vt inimicos fan&ae Eccle- ta mundi , Parce nobis
fiae humiliare digneris Domine.
te rogamus. Agnus Dei qui tollis pec-
,
Vt Regibus & Principibus cata mundi Exaudi nos ,
Chriftianis pacem & ve- Domine.

ram concordiam donare Agnus Dei,qui tollis pecca-
digneris , te rogamus. ta mundi Miferere nob. ,
Vt cun&o populo Chriftia- Chrifte audi nos. Chrifte

no pacem &c unitatem exaudi nos.
Ggg Kyrie
6% M A N V A L E
Kyrie eleifon. Chrifte eleiion. Kyrie eleiibn. Pater
jiofter.
y. Et ne nos inducas in tentationem. p/. Sedliberanos
a malo.
Vfalmm. 69.
DEus in adjutorium meum intende Domine ad ad-

:
]
uvandum me f eftina. .
Confundantur & revcreantur : qui qucerunt animam

meam.
Avertantur retrorfum, & erubefcant : qui volunt mi-
hi mala.
Avertantur ftatim erubefcentes : qui dicunt mihi, Eu-
ge,euge.
Exultent Sc laetentur in te omnes, qui quaerunt te : &
.dicant femper , Magniricetur Dominus , qui diligunt fa-
lutare tuum.
&
Ego vero egenus pauper fiim : Deus adjuva me.
Adjutor meus, £c liberator meus es tu : Dominene
moreris. Gloria Patri.
.y. Salvos fac fervos tuos. ^. Deus meus fperantes in te.
y. Efto nobis Domine turris fortitudinis. Ri. A facie

inimici.
f/. Et filius iniqui-
y. Nihil proficiat inimicus in nobis.
non apponat nocere nobis.
tatis
y Domine non fecundum pcccata noftra facias nobis.

. ,
.R. Neque fecundum iniquitatcs noftras retribuas nobis.

y. Oremus pro Pontihxe noftro N. r:. Dominus con-
fervet eum , Sc vivificct cum , beatum faciat eum &
.in tcrra ; &
non tradat eum in animam inimicorum ejus.
y. Oremus pro benefa&oribus noftris. R:. Retribuere
dignare Dominc omnibus nobis bona facicntibus pro-
. ptcrnomen tuum vitam aetcrnam. Amen.
y.Oremus pro fidelibus Defun&is. iu. Rcquiem aeter-
nam dona eis Domine, & lux perpetua iuceat eis.
y. Requiefcant in pace. Ri.Amen.
y. Pro
,
P I E T A T I S. 61
y. Pro fratribus noftris abicntibus. ^. Salvos fac icr-
vos tuos, Dcus mcus, ipcrantcs in tc.
ir. Mittc cis Domine auxilium dc fancto. Ri. Et.dc Sion
tucrccos.
ir. Dominc cxaudi orationcm mcam. R:. Et clamor
mcus ad tc veniat.
Orcmus. Oraiio.
PEus proprium cft miicreri ieinper 8c parcere ;
cui ,
iuicipe deprecationem noftram ut nos 6c omncs : ,
famulos tuos, quos dclictorum catena conftringit, miie-

ratio tux pictatis clemcntcr abiolvat.
EXaudi ,
quadumus Domine
fupplicum prcccs , , &
confitcntium tibi parcc peccatis
ut paritcr nobis :
indulgcntiam tribuas benignus paccm. &

INcffabilcm nobis Domine , mticricordiam tuam cle-
mentcr oftcnde : ut iimul nos Sc a peccatis omnibus
cxuas, ik a pcenis, quas pro his mercmur, eripias.
DEus, qui culpa offenderis, pcenitcntia piacaris: prc-

ces populi tuiiupplicantis propitius rcipicc cv fla- :
gcllatux iracundias , quae pro peccatis noftris mcrcmur,

avcrtc.
OMnipotens fempitcrnc Deus , mifcrcrc famulo tuo

Pontirici i;oftro N. Cv dirigc cum lccundum tuam
clcmcntiam in viam ialutis fleterrob : ut te donante tibi
placita cupiat , & tota virtute perficiat.
DEus, a quo ian<fta deiideria , recla coniilia , & jufta
iunt opcra : da iervis tuis illam, quam mundus dare
non paccm ut & corda noftra mandatis tuis de-
poteft, :
dita, & hoftium iiiblata formidinc,tcmpora fint tua pro-

tcctionc tranquilla.
VRcigneianclii Spiritusrenes noftros & corno- ,
ftrum, Domine ut tibi cafto corporc icrviamus

:
.& mundo cordc placcamus.

Fldclium Deus omnium conditor & rcdcmptor ant- ,
mabus famulorum famularumque tuarumvremiilio-

Ggg 2 nctu
64. MANVALE
nem cun&orum tribue peccatorum ut indulgentiam , :
quam femper optaverunt piis fupplicationibus confe-

,
quantur.
ACtiones noftras ,
quasfumus Domine , afpirando
& adjuvando profequere: ut cun&a noftra
praeveni,
oratio & operatio a te femper incipiat & per te ccepta ,
finiatur.
OMnipotens fempiterne Deus , qui vivorum domi-
& mortuorum omniumque mifereris
naris {imul ,
quos tuos fide & opere futuros efle pramoicis: te fuppli-

ces exoramus , ut pro quibus effundere preces decrevi-
mus ,
quofque vel prasfens faeculum adhuc in carne reti-
net , vel futurum jam exutos corpore fufcepit , interce-
dentibus omnibus Sandtis tuis , pietatis tuse clementia ,
omnium delictorum fuorum veniam confequantur. Per
Dominum noftrum.
ir. Domine exaudi orationem meam. $£. Et clamor
meus ad te veniat.
ir. Exaudiat nos omnipotens & mifericors Dominus.
^. Amen.
ir.Etfidelium anims per mifericordiam Dei requie-
fcantinpace. y.. Amen.
L I T A N '
I &
DE NOMINE IESV.
KYrie eleifbn. Spiritus ian&e Dcus, Mife-
Chrifte eleifbn. rere nobis.
Kyrie eleifon. San<5ta Trinitas unus Deus,
Chrifte audi nos. Mifercre nobis.
Chrifte exaudi nos. Iefii Fili Dei vivi , mifer.
Pater dc ccelis Deus, Mife- Iefu potentiflime , mifer.
rere nobis. Iefu fortiffime , mifer.
Fili redemptor mundi Iefii perfediffime , mifer.
Dcus, Miferere nobis. Iefu gloriofiffime , mifer.
Iefu
, ,, , , ,
P I E T A T I S. 6f
Iefu mirifice mifer. Ief u gaudium Angelorum ,
Iefujucundiffime, mifer. miferere nobis.

Iefii chai ilfimc , mifcr. Iefu Rex Patriarcharum
Iefu clarior Sole , mifer. miferere nobis.
Ielu pulchrior Luna, mifer. Iefu infpirator Propheta-
Iefufplcndidiorftellis, mif rum, miferere nobis.
Iefii admirabiiis , mifer. Iefu magifter Apoftolo-
Icfu dele&abilis , mifer. mm,miferere nobis.
Iefu honorabilis , mifer. Iefu do&or Euangelifta-
Iefu humillimc , mifer. rum, miferere nobis.
Iefu pauperrime , mifer. Iefu fortitudo Martyrum ,
Iefii mitiffime mifer. miferere nobis.

Iefu patientiffime , mifer. Iefu lumen Confefforum
Iefu obedientiffime, miier. miferere nobis.
Iefu caftiffime mif er. Iefufponfe Virginum, mif*
Iefu amator caftitatis , mif Iefu corona San&orum
Iefii amator pacis , mifer. omnium , miferere.
Iefli amor nofter , mifer. Propitiusefto,Parce nobis
Iefu fpeculum vita? , mifer. Iefu.
Iefu exemplar virtutu, mif Propitius efto Exaudi nos ,
Ief u decus morum , mifer. Iefu.

Iefu zelator animarum,mif Ab omni malo , Libera nos
Iefu refugium noftrum,mif Iefu.
Iefu Pater pauperum , mif Ab omni peccato , Libera
Ielu confolatioafflidorum, nos Iefu.
miferere nobis. Ab ira tua libera.
Iefuthefiurus fidelium,mif Ab infidiis diaboli , lib.
Iefu gemma pretiofa , mif A pefte, fame, & bello, lib.

Iefu armarium perfedio- A transgreffione mandato-
nis, miferere nobis. rumtuorum, lib.
Iefu bone paftor oviu, mif Ab incurfii omnium malo-

Iefu ftella maris , miier. rum libcra.
Iefu lux vera ,
mifer. Per Incarnatione tuam,lib.
Iefu fapientia aeterna , mif. Pcr Adventum tuum lib. ,
Iefu bonitas infinita , raif Per Nativitatem tuam lib. ,
Ggg 3 Per
66
Per circumcifionem tuam
MANVALE , Agnus Dei qui tollis pec-»
,
libera. cata mundi Parce nobis ,
Per dolores tuos lib. Iefli.
Per flagella tua lib.

,
Agnus Dei ,
qui tollis pec-
Per mortem tuam , lib. cata mundi, Exaudi nos
Per Rcf urreclionem tuam , Iefu.
libera nos Iefu. Agnus Dci qui tollis pec-
,
PerAfcenfionemtuam,lib. cata mundi , Miferere

Per gaudia tua lib. nobis Iefu.
Per gloriam tuam lib. , Iefu Chrifte audi nos.
Per dulciflimam Virginem Iefu Chrifteexaudinos.
matremtuam, Kyrie eleifon. Chrifteelei-
lib.
Per intcrceflionem omniu fbn. Kyrie eleifon.

San&orum tuorum, lib. Paternofter. AveMaria.
f. Et ne nos inducas in tentationem. ^. Sed libera
nos a malo.
ir. Domine exaudi orationem meam. fy. Et clamor
meus ad te veniat.
Oratio.
P\ Eus, qui gloriofiflimum nomenlefu Chrifti filii tui
•*-'' Domini noftri fecifti ricielibus tuis fummo f uavita-
tis afTe&u amabile, & malignis fpiritibus tremendum at-
que terribilc : concede propitius ut omnes qui hoc no-
,
men I e
v devote venerantur in terris, fan&rae confola-
s
tionis dulcedinem in prsfenti pcrcipiant , in futuro &

gaudium exultationis &
interminabilis beatitudinis ob-
tineant in ccelis. Per eundem Dominum, &c. Rt. Amen,
I T A N I M
D E B. V I R G I N E.
KYrie eleifbn. Pater de ccelis Deus, Mife-

Chrifteeleifbn, rerenobis.
Kvrie eleifon, Fili redemptor mundi
Chrifteaudi nos. Dcus, Mifcrere nobis,
Chrifte exaudi nos, Spiri-
, , ,
P I E T A T I S. 67
Spiritus fancte Dcus, Mifc- Rofa mvftica, ora.
rere aobis. Turris Davidfea, ora.
San&a Trinitas untis Dctis, Turrjs eburnea, ora.
Miiercre nobis. Domus aurea, ora.
Sancta Maria , Ora pro no- Feederis arca, ora.
bis. Ianuacocli, ora.
SanctaDeigenitrix, Ora. Stclla matutina, ora.
Sancla Virgo viminum,ora. Salus intirmorum, ora.
MatcrChrifti, ora. Refugittm pcccatorum,ora.
Mater divinae gratice, ora. Coniolatrixarrlictx)ru, ora.
Mater puriflima, ora. Auxilium Chriftianorum ,
Mater caftiflima, ora. ora pro nobis.
Matcr inviolata ora. Rcgina Angelprum, ora.
Mater intemerata, ora. Regina Patriarcharum,ora.
Matcr amabilis, ora. Rcgina Prophctarum, ora.
Mater admirabilis, ora. Regina Apoftplorum, ora.
Mater Creatoris, ora. RegtnaMartvrum, ora.
Mater Salvatoris, ora. Reîna ConfefTorum, ora.
Virgo prtidentifftma, ora. Rcgina Virginum, ora.
Virgo veneranda, ora. Regina Sanclorum o-
Virgo praedicanda, ora. mnium, ora pro nobis.
Virgo potens, ora. Agnus Dei,quitollis pccca-
Virgo clcmens, ora. ta mundi Parce nobis
,
Virgo fidelis, ora. Dominc.

Speculum juftiti:c ora. Agnus Dei qui tollis pec-
,
Sedesfapientur, ora. cata mundi , Exaudi nos

CaufFa noftrae lcetitiae, ora. Dominc.
Vas fpiritualc, ora. Agnus Dci,qui tollis pecca-
Vas honorabilc, ora. ta mundi Mifercre nob.
,
Vas infigne dcvotionis Chrifte audi nos. Chrifte

ora. exaudi nos.
Kyrie eleifbn. Chrifte eleifbn. Kyrieeleifbn. Patcr no-
ftcr.
v. Et nc nos inducas in tentationem. k-. Sed libera nos

a malo.
Ggg 4 tf.Do-
rfg
f. Domine
MANVALE
exaudi orationem meam. y. Et clamor
meus ad te veniat.
Oremm.
INterveniat pro nobis qua^fumus Domine Iefii Chri-
fte nunc, &
in hora mortis noftrae apud tuam clemen-
tiam gloriofa virgo Maria mater tua cujus facratiflimam
:
animam m hora mortis Sc Paflionis tuas doloris gladius

pertranfivit.
PRotege Domine famulos fubfidiis pacis : & beata;

Mariae femper Virginis patrociniis confidentes , a
cuncris hoftibus redde fecuros. Per Chriftum Domi-
num. Amen.
PRiEPARATIO AD MISSAM.
Vro opportunitate Sacerdotisfacienda.
N
noftris.
E reminifcaris Domine deli&a noftra , velparen-
tum noftrorum,neque vindi&am fumas dc peccatis
Vfalmus$$.
QVam dilecla tabernacula tua , Domine virtutum
concupifcit 8c deficit anima mea in atria Domini.
Cor meum &
caro mea : exultaverunt in Deum vi-
vum.
Etenim pafler invenit fibi domum: & turtur nidum
fibi, ubi ponat pullos fuos.
Altaria tuaDomine virtutum: rex meus, &Deus
meus.
Beati qui habitant in domo tua Domine ; in faepula
fasculorum laudabunt te.
Beatusvir, cujus eft auxilium abs te : afcenfiones in
corde fiio difpofuit in valle lacrymarum , inlocoquem
pofuit.
Etenim bencdi&ionem dabit legislator : ibunt de vir-
tute in virtutem, videbitur Deus deorum in Sion.
Domine
:
P I E T A T I S. 69
Domine Deus virtutum cxaudi orationcm meam : au-
Deus Iacob.
ribus pcrcipe
Protcdor noftcr afpicc Dcus : & rcfpice in facicm
Chrifti tui.
Quia mclior eft dics una in atriis tuis : fupcr millia.
Elcgi abje&us cfle in domo Dci mci : magis quam ha-
bitare in tabernaculis peccatorum.
Quia milericordiam &
veritatem diligit Deus : gra-
tiam &
gloriam dabit Dominus.
Non privabit bonis eos qui ambulant in innocentia
Dominc virtutum,beatus homo qui fperat in te. Gloria.
Pfalmm 84.
BEnedixifti Domine terram tuam : avertifti captivita-
tcm Iacob.
Remififti iniquitatem plebis tua? : operuifti omnia
pcccata corum.
Mitigafti omnem iram tuam : avcrtifti ab ira indigna-
tionis tuae.
Converte nosDeus falutaris noftcr: Scaverte iram
tuam a nobis.
Numquid in aeternum irafc^ris nobis ? aut extendes
iram tuam a generatione in generationem ?
Deus, tu converfus vivificabis nos : &$ plcbs tua laeta-
bitur in te.
Oftende nobisDomine mifericordiam tuam : &/a-
lutaretuum da nobis.
Audiam quid loquatur in me Dominus Deus : quo-
niam loquetur paccm in plebem fuam.
Et fuper fandos fuos : & in eos qui convertuntur ad
cor.
Verumtamen prope timcntes eum falutare ipfius : ut
inhabitet gloria in terra noftra.
Milericordia & veritas obviaverunt fibi : juftitia&
pax ofculatas funt.
Veritas de terra orta efl;: & juftitia de ccelo profpexit,,
Ggg 5 Etenim
7 6 M A N V A L E
Etenim Dominus dabit benignitatem : & terra noftra
dabit fru&um fuum.
Iuftitia ante eum ambulabit : & ponet in via greflus
fuos. GloriaPatri.
Vfalmus%<f.
INclina Domine aurem tuam , & exaudi me ;
quoniam
inops & pauper f um ego.
Cuftodi animam meam,quoniam fanctus fum falvum :
fac fervum tuum, Deus meus, fperantem in te.

Miferere mei Domine , quoniam ad te clamavi tota
die : laetifica animam fervi tui , quoniam ad te Domine
animam meam levavi.
Quoniam tu Domine fuavis & mitis & multa? mife-
:
ricordia; omnibus invocantibus te.

Auribus percipe orationem meam : & intende voci
deprecationis meae.
In die tribulationis mex clamavi ad te : quia exaudi-
fti me.
Non eft fimilis tui in diis Domine : Sc non eft fecun-
dum opera tua.
Omnes gentes quafcumque fecifti venient, & adora-
,
bunt coram te Domine & glorificabunt nomen tuum.

:
Quoniam magnus es tu & faciens mirabilia tu cs

, :
Deus folus.
Deduc me Domine in via tua, & ingrediar
° in veritate
i
tua laetetur cor meum, ut timeat nomen tuum.
:
Confitebor tibi DomineDeus meus tn toto corde

meo & elorificabo nomen tuum in ceternum.
:
Quia mifcricordia tua magna eft fuper me & eruifti :
animam mcam ex inferno inferiori.

Deus, iniqui infurrexerunt me & fynagoga po-
fiiper :
tentium quaeficrunt animam meam & non propofue-

,
runt te in confpccl:u fuo.

Et tu Domine Deus miferator 8c mifericors : patiens,
& multce mifericordias 8c verax.
Refpice
:
P I E T A T I S. 71
Refpice in mc , £c milererc mci : da impcrium tuum
puero tuo, & ialvum fac filium ancillx tuae.
Fac mccum iignum in bonum, ut vidcant qui odcrunt
mc,& confundantur quoniam tu Dominc adjuvifti me,
:
cv coniblatus cs mc. Gloria Patri.

Ppdmm 1 1 y.
CRcdidi, proptcr quod locutus fum : cgo autem hu-

miliatus fum nimis.
Ego dixi in cxccfTu meo Omnis homo mcndax.
:
Quid rctribuam Domino: pro omnibus quae retribuic

mihi ?
Caliccm falutaris accipiam : & nomcn Domini invo-

cabo.
Vota mca Domino reddam coram omni populo cjus
conipe&u Domini mors fandtorum ejus.
pretioia in
O Domine qma ego fervus tuus: ego fervus tuus & fi-
lius ancilL-e tua\
Dirupifti vincula mea, tibi facrificabo hoftiam laudis
& nomcn Domini invocabo.
Vota mea Domino rcddam in confpe&u omnis po-
puliejus; in atriis domus Domini in medio tui Ieruia-
lcm. GloriaPatri.
Pfalmus 129.
DE di
profundis clamavi ad te Domine:
voccm mcam.
Domine exau-
Fiant aures tuoe intendcntes : in vocem dcprecationis

mcae.
Si iniquitatcs obfervavcris Domine Domine quis fii-
:
ftincbit ?
Quia apud te propitiatio eft &propter lcgcmtuaru
'
fuftinui te Domine.
Suftinuit anima mea in verbo ejus: fperavit anima mea
in Domino.
A cuftodia matutina ufquc ad no&em , fpcret Ifrael in
Domino.
Quia
72 M A N V A L E
QuiaapudDominummifericordia: & copiofaapud
cum rcdemptio.
Et ipfe redimet Ifiael ex omnibus iniquitatibus ejus.
:
Gloria Patri.
Antipb. Ne reminifcaris Domine deli&a noftra , vel pa-
rentum noftrorum, neque vindi&am iumas de peccatis
noftris.
Kyrie eleiibn. Chrifte eleiibn. Kyrie eleilbn. Paterno-
fter.
ir. Et ne nos inducas in tentationem. ^. Sed libera nos

a malo.
f. Ego dixi Domine , miierere mei. y.. Sana animam
,
meam, quia peccavi tibi.

ir. Convertere Domine aliquantulum. ^. Et deprecare
fiiper iervos tuos.

Domine
f. Fiat mifericordia tua fuper nos. Ri. Qucm-
admodum fperavimus in te.
ir. Sacerdotes tui induantur juftitiam. ty..
Et Sancti tui
exultent.
ir. Ab occultis meis munda me Domine. fy. Et ab alie-
nis parce fervo tuo.
>v . Domine exaudi orationcm meam. ^. Et clamor
meus ad te veniat.
Oremns.
AVres tuae pietatis , mitiflime Deus, inclina precibus
noftris , & gratia fandi Spiritus iilumina cor no-
ftrum : ut tuis myfteriis digne miniftrare , teque aeterna
charitate diligerc mereamur.
DEus omne cor patet & omnis voluntas loqui-
, cui
tur & quem nullum
, fecretum per latet : purifica
infiifionem fan&i Spiritus cogitationes cordis noftri : ut
te & digne laudare mereamur.
perfe&e diligere ,
Spiritus renes noftros & cor

VRe igne fan&i
ftrum , Dominc :
,
ut tibi cafto corpore ferviamus

no-
,
& mundo corde placeamus.

Mentes
,
P I E T A T I S. 73
MEntes noftras qua?fumus Doirrine, Paraclitus qui
,
a te proccdit, illuminet : &

inducat in omnem iic-
ut tuus promiik Filius, veritatem.
ADfit nobis, quaefumus Domine, virtus Spiritus fan-
&i qux ,
&
corda noftra clementer expurget, & ab
omnibus tueatur adverfis.
DEus, qui corda fidclium fan&i Spiritus illuftratione
docuifti : da nobis in eodem Spiritu re&a fapere
& de ejus femper confolatione gaudere.
COnfcientias noftras quaefumus Domine, vifitando
,
purifica ut venicns Dominus nofter Iefus Chriftus

,
filiustuus , paratam fibi in nobis inveniat manfionem.

Qui tecum vivit &
regnat in unitate Spiritus fan&i Deus,
pcr omnia faecula farculorum. Amen.
ReceJJus ab altari.
Antiph. Trium puerorum cantemus hymnum qlem can- :
tabant fandi in camino ignis benedicentes Dominum.

Canticum triutn puerorum.
BEnedicite omnia opera Domini Domino laudate :
& fuperexaltate eum in faecula.

Benedicite Angeli Domini Domino benedicite cceli :
Domino.
Benedicite aquse omnes qua; fuper ccelos funt Do-
, ,
mino benedicite omnes virtutes Domini Doraino.

:
Benedicite fbl & luna Domino benedicite fteUse cce- :
li Domino.
Benedicite omnis imber & ros Domino benedicite :
omnes fpiritus Dei Domino.

Benedicite ignis & aeftus Domino benedicite frigus :
& aeftus Domino.

Benedicite rores & pruina Domino : benedicite gelu
& frigus Domino.
Benedicite giacies& nives Domino benedicite no- :
&es & dies Domino.

Benedicite lux & tenebras Diio: benedicite fulgura Sc
nubes Dno. Benc-
74
Bencdicat terra
MANVALE&
Dominum: laudet iirperexakct
eum in iaecula.
Benedicite montes & collcs Domino : benedicitc
univeria germinantia in terra Domino.
Benedicite fontes Domino : benedicite maria & flu-
mina Domino.
Benedicite cete , & omnia quas moventur in aquis
Domino : benedicite omnes volucres cceli Domino.
Benedicite omnes beftiae & pecora Domino : bcne-
dicite filii hominum Domino.
Benedicat Iirael Dominum : laudet & fuperexaltet
eum in iaecula.
Benedicite iacerdotes Domini Domino : benedicite
iervi Domini Domino.
Benedicite ipiritus & animae juftorum Domino : be-
nedicite%andi Sc humiles corde Domino.
Benedicitc Anania, Azaria, Miiael, Domino : laudate
& iuperexaltate eum in iaecula.
Benedicamus Patrem &
Fiiium cum iando Spiritu :
laudemus &
iuperexaltemus eum iaecula. m
Benedid;us es Domine in firmamento cceli Sc lauda- :
bilis & glorioius, & iuperexaltatus in iaecula.

Vfalmus ij-o.
LAudate Dominum in ianclis ejus laudateeum in :
rirmamento virtutis ejus.

Laudate eum in virtutibus cjus laudate eum iecun-:
dum multitudinem magnitudinis cjus.

Laudate eum in ibno tubx laudate eum in pialterio
:
Sc cithara.
Laudate eum in tympano Sc choro laudate eum in :
chordis & organo.

Laudate eum in cymbalis benefbnantibus , laudate
•eum in cymbalisjubilationis : omnis ipiritus laudet Do-
minum.
GloriaPatri, &Filio.
. Dmi-
P I E T A T I S. 7$
Deinde repetitnr Antipboiu.
Trium puerorum cantemus hymnum &c. ,
Kvrieclciion. Chriftcclcilon. Pater noftcr.

i Et nc oos inducas in tentationem. y.. Sed libcra nos
T
.
a malo.
f. Confitcantur tibi Dominc omnia opera tua. y.. Et
fandri tui bcnedicant tibi.
f. Exultabunt ian&i in gloria. $i. Laetabuntur in cubi-
libus fuis.
ir. Non nobis Domine, non nobis. ^. Sed nomini tuo
da gloriam.
ir. Domine cxaudi orationem meam. Ri. Et clamor
meus ad te veniat.
Oremm.
DEus ,
qui tribus pucris rnitigafti flammas ignium ,
concede propitius, ut nos famulos tuos non exurat
flamma vitiorum.
ACtiones noftras ,
quaefumus Domine , alpirando
pr&vcni , <$c adjuvando proiequere , ut cuncta no-
ftraoratio, & operatio a tc fernper incipiat , &perte
ccepta riniatur.
DA nobis quxfumus Doraine

flammas cxtingucre :
, vitiorum noftrorum
qui beato Laurcntiomartyri
tuo, tribuifti tormcntorum iiiorum incendia iuperare,
Per Chriftum Dominum noftrum Amen. ,
ORATTONES
&
ante Cclebrationem Communionem.
Oratio S. Ambrofii.
D I E D O M I N I C A.
SVmme facerdos & vcre Pontifex IefuChrifte, qiu
te obtulifti Deo Patri hoftiam puram & immacula-
•tam in ara crucis pro nobis miieris Sc peccatoribus , &z
qui dedifti nobis carnem tuam ad manducandum , Sc
fangui-
7S M A N V A L E
fanguinem tuum ad bibendum myfterium
, & pofuifti
iftud in virtute Spiritus fan&i tui, dicens Haec quotief- :
cumque feceritis , in mei memoriam facietis Rogo per :
eumdem fanguinem tuum , magnum falutis noftrae pre-

tium rogo per hanc miram
: &
ineffabilem charitatem ,
qua nos miferos , &
indignos fic amare dignatus es , ut
lavares nos a peccatis noftris in fanguine tuo Doce me, :
fervum tiium indignum, quem inter cetera dona tua

etiam ad officium facerdotale vocare dignatus es , nullis
meis meritis,fed fbla dignatione mifericordiae tuae doce :
me quadb per Spiritum fan&um tuum , tantum tra&are

myfterium ea reverentia &
honore ea devotione ti-
, &
more,quibus oportet &
decet. Fac me per gratiam tuam
femper illud de tanto myfterio credere Sc intelligere
fentire & firmiter tenere dicere & cogitare quod tibi
, ,
placet & expedit animae mex. Intret fpiritus tuus bo-

,
nus in cor meum qui fbnet ibi fine fbno, & fine ftrepitu
,
verborum loquatur omnem veritatem. Profunda quippe

liintnimis, & facro tedta velamine. Propter magnam
clementiam tuam concede mihi MifTarum fblemnia
mundo corde &
pura mente celebrare. Libera cor
&
meum ab immundis nefandis vanis noxiis cogi-
, &
tationibus. Muni me beatorum Angelorum pia fi- &
da cuftodia , ac tutela fortiffima , ut hoftes omnium
bonorum confufi difcedant. Per virtutem tanti myfte-
rii , & per manum fan&i Angcli tui repelle a me , &
a cun&is fervis tuis duriflimum fpiritum fuperbias
. &
cenodoxiae , invidias &
blafphemiae, fornicationis im- &
munditiae , dubietatis &
diffidentiae. Confundantur qui
nos perfequuntur , pereant illi qui nos perdere feftinant.

Tcria ij.
REx virginum , & amator caftitatis & integritatis

rore benedictionis tuas extingue in corpore
ccelefti
meo fomitem ardentis libidinis : ut maneat in me tenor
caftitatis corporis & animas. Mortifica in membris meis
carnis
,
P I E T A T I S. 77
carnis ftimulos , omnefque libidinofas commotiones , &
da mihi veram & perpetuam caftitatem cum ceteris do-
nis tuis , quce tibi placcnt in veritate , ut facrificium lau-
dis cafto corpore &
mundo corde valeam tibi ofFerre.
Qiianta enim cordis contritione Sc lacrymarum fonte ,
quanta reverentia &

tvemore, quanta corporis caftitate ,
6c animae puritate iftud divinum ccelefte facrificium &
eft celebrandum , ubi caro tua in veritate fumitur , ubi
fanguis tuus in veritate bibitur , ubi ima fummis, terrena
divinis jungnntur , ubi adeft fan&orum Angelorum pra>
fentia, ubi tu es facrificium & facerdos mirabiliter & in-
efFabiliter conftitutus ?
Tem iij.
QVis digne hoc celebrare poterit, tu Deus omni- nifi

potens offerentem feceris dignum Scio Domine, ?
& vere fcio & idipfum pietati tuae confiteor quia non
,
,
fum dignus accedere ad tantum myfterium propter ni-

mia peccata mea, & infinitas negligentias meas. Sed
fcio , & veraciter ex toto corde meo credo & ore con- ,
fiteor ,
quia tu potes me facere dignum ,
qui folus po-
tes facere mundum
de immundo conceptum femine,
& de pcccatoribus juftos & fandtos. Per hanc omnipo-
tentiam tuam te rogo Deus meus , ut concedas mihi
peccatori hoc facrificium celebrare cum timore tre- &
more, cum cordis puritate , &
lacrymarum fonte , cum
laetitia fpiritali, & ccelefti gaudio. Sentiat mens mea dul-
cedinem beatiflimae prasfentiae tuae , excubias fancto- &
rum Angelorum tuorum in circuitu meo.
Feria iv.
EGo enim,Domine,memor veneranda; Paffionis tuas

accedo ad altare tuum licet peccator , ut offeram
,
tibi facrificium quod tu inftituifti & ofFerre prsece-

, ,
pifti in commemorationem tui profalute noftra. Sufci- ,
pe illud quasfb, fumme Deus pro Eccleiia fanda tua, Sc

,
pro populo quem acquififti fanguine tuo, Et quoniam

Hhh me
7%
me peccatorem
MANVALE
inter te & eumdem populum tuum me-
dium efle voluifti , licet in me aliquod boni operis tefti-
monium non agnoicas officium laltem difpenfationis ,
creditae non recufes nec per me indignum eorum falu-

•>
tis pereat pretium ,

pro quibus victima ialutaris dignatus
es effe redemptio. Prorero etiam Domine ( fi digneris
propitius intueri) tribulationes plebium , periculapo-
pulorum, captivorum gemitus , miierias orphanorum ,
neceflitatesperegrinorum inopiam debilium deipera- ,
tiones languentium , defectus fenum , fufpiria juvenum

vota virginum, lamenta viduarum.
Feria v.
TV eorum
eriim mifereris
quas fecifti.
omnium Domine
Memorare quae noft-ra fub-
:
fit
& nihil odifti
ftantia : quia tu Pater nofter es quia tu Deus noftcr es
,
ne irafcaris latis , neque multitudinem vifcerum tuorum

fuper nos contincas. Non enim in juftificationibus no-
ftrisprofternimns preces ante faciem tuam , fed in mi-
ferationibus tuis multis. Aufer a nobis iniquitates no-
ftras : &
ignem iandH Spiritus in nobis clementer ac-
cende. Aufer cor lapideum de carne noftra : da nobis &
cor carneum , quod te amet , te diligat , te dele&etur ,
te fequatur , tc perfruatur. Oramus Domine clemen-

tiam tuam , ut fereno vultu familiam tuam , facri tui no-
minis Officia praeftolantem , afpicere digneris : ut Sa
nullius fit irritum votum , nullius vacua poftulatk) , tu
nobis preces fuggere, quas iple propitius audire, &
cxaudire delederis.
Feria vj.
ROgamus ctiam te , Domine fan&e Pater , & pro

fpiritibiis fidelium defundorum : ut iit illis ialus ,
fanitas ,
gaudium , & refrigerium , hoc magnum pietatis
facramentum. Domine Deus meus , fit iliis hodie ma-
gnum & plenum convivium de te panc vivo , qui dc
c«elo defccndifti , 6c das vitam mundo , dc tua carnc ian-
, .
P I E T A T I S. 79
cTa Sc bcnedicta , Agui videlicet immaculati ,
qui tollis
pcccata. mundi ,
qwx dc fancto & glorioio bcatas Virgi-
Marix- utcro eft affumpta , Sc dc Spiritu fando con-
iiis
ccpta ac de illopietatisfontc , qui perlanceammilitis

:
ex tuo facrati/Iimo latcre cmanavit ut exinde wfeiflti Sc :
i atiati , rcfrigerati Sc confblati exultcnt m laude & glo-

ria tua. Peto clcmcntiam tuam Domine , ut defcendat
iuper panem tibi iacrificandum plenitudo tuae bene-
didionis; Sc fandtificatio tuae divinitatis. Defcendat
etiam Dominc illa fan&i Spiritus tui invifibilis incom- ,
prcheniibiliique majeftas ficut quondam in patrum

,
hoftias deicendebat ,
qui Sc oblationes noftras corpus
& ianguinem tuum efficiat , Sc me indignum facerdo-
tem doceat tantum tra&are myftcrium cum cordis pu-
ritate 8c lacrymarum devotione
, cum revercntia Sc ,
tremore , ita ut placide ac benigne fiiicipias facrificium

dc manibus mcis ad falutem omnium tam vivorum
quam defun&orum.
Sabbato.
ROgo etiam te Domine ,

pcr ipfiim facrofanctum
myfterium Corporis & Sanguinis quo quotidie tui,
m Ecclefia tua pafcimur & potamur abluimur & fandti- ,
ficamur, atque unius fumirue divinitatis participes effi-

cimur ; da mihi virtutes tuas fan&as , quibus repletus ,
bona confcientia ad altare tuum accedam , ita ut ha*e
cceleftia Sacramenta efficiantur mihi ialus &vita. Tu
enim dixifti ore tuo fan&o 8c benedidto : Panis quem
ego dabo , caro mea eft pro mundi-vita. Ego fum panis
vivus , qui de ccelo deicendi. Siquis manducaverit ex
hoc pane vivet in seternum. Panis dulciffime , fana pa*
,
latum cordis mei ut fentiam fuavitatem amoris tui. Sana

,
illud ab omni languore, ut nullam praster te ientiam

dulcedinem. Panis candidiilime , habens omne dcle-
£t.amcntum , &
omnem faporem , qui nos femper refi-
cis , Sc nunquam in te deficis : comedat te cor meum 5 $c
Hhh 2 duke-
8o M A N V A L E
dulcedine faporis tui repleantur vifcera animas mcx.
Manducat Angelus ore pleno , manducet te peregri-
te
nus homo pro modulo fuo ne dehxcre poflit in via , tali
,
rccrcatus viatico. Panis ian&e, panis vive, panis munde,

qui defcendifti de ccelo, 6c das vitam mundo,veni in cor
mcum , & munda meab omni inquinamento carnis &
fpiritus. Intra in animam meam, fana & munda me inte-
rius& exterius. Efto tutamen & continua falus animae ,
& corporis mei. Repelle a me inlidiantes mihi hoftes

recedant procul a prxientia potentiae tu32, ut foris & in-
tus per te munitus , re&o tramite ad tuum regnum per-
veniam , ubi non in myfteriis ficut in hoc tempore agi-
,
tur , cum tradideris re-

fed facie ad facicm te videbimus,
gnum Deo & Patri & erit Dcus omnia in omnibus.
,
Tunc enim me de te (atiabis iatietate miririca ita ut nec ,
efuriam , nec fitiam in xternum. Qui cum codem Dco

Patre, Sc Spiritu fando, vivis & rcgnas per omnia farcu-
lafseculorumÂmen.
Aita Oratio ante Mifjam.
AD menfam dulciffimi convivii tui, pie

Chrifte,ego peccator de propriis meritis,nihil pra2-
Domine Iefu
fumens , fed de tuaf confidens mifericordia bonitate , &

accedere vereor &
contremifco. Nam cor corpus ha- &
beo multis criminibus maculatum , mentem linguam &
non caute cuftoditam.Ergo,6 pia Deitas,6 tremenda ma-
jeftas , ego mifer inter anguftias deprehenfus , ad te fon-
tem mifericordias recurro,ad te feftino fanandus,fub tuam
proteclionem fugio : &
quem judicem fuftinere nequeo,
falvatorem habere fulpiro. Tibi Dfie plagas meas often-
do , tibi verecundiam meam detego. Scio peccata mca
multa &
magna,pro quibus timeo.Spero in miiericordias
tuas,quarum non eft numerus. Refpice ergo in me oculis
jtiifericordia; tuae , Domine Ieiii Chrifte , Rex aeterne
I>eus & homo, crucifixus propter hominem. Exaudi me
fperantem in te mifererc mei, pleni mifcnis 8c peccatis
:
tu
,
P I E T A T I S. 81
tu qui fontem miferationis numquam manare ceflabis.
Salve falutaris vidtima ,
pro me Sc omni humano genere
in patibulo crucis oblata. Salve nobilis & pretiofe San-
guis , de vulncribus Domini mei Iefii Chrifticrucirixi
profluens & peccata totius mundi abluens. Recordare
,
Domine creaturae ttiae quam tuo fanguine redemifti. ,
Pcenitet me peccafle cupio emendare quod feci. Aufer

,
ergo a me clemcntiffime Pater omnes iniquitates &

, ,
peccata mea ut purificatus mente & corpore, digne de-

:
guftare merear fancta ian&orum ; & concede ut fan&a ,
praelibatio Corporis &z Sanguinis tui, quamegoindi-

gnus fumerc intendo fit peccatorum meorum remiftio,
iit delictorum perfe&a purgatio iit turpium cogitatio- ,
num cffugatio ac bonorum fenf uum regeneratio opc-

, ,
rumque tibi placentium falubris efficacia, animae quoquc

& corporis contra inimicomm meorum infidias fir-
, ,
miffima tuitio. Amen.

Oratio S. Tboni£ Aqumatis.
OMnipotens fcmpiterne Deus , ecce acccdo,ad fa-

cramentum unigeniti Filii tui Domini noftri Iefu
Chrifti acccdo tanquam infirmus ad medicum vitoe ,
:
immundus ad fontem mifericordiae, coecus ad lumen cia-

ritatis aeternae , pauper egenus ad Dominum c-celi & &
teme. Rogo ergo immenfae largitatis tuae abundantiam,
quatenus meam curare digneris iniirmitatcm , lavare
fceditatcm , illuminare caecitatem ditare paupertatem, ,
veftire nuditatem ut panem Angelorum , Regem re-

:
gum Dominum dominantium

, , tanta fufcipiam reve-
rcntia & humilitate , tanta contritione & devotione ,
tanta puritate & fide propoiito intentione , iicut
, tali &
cxpedit faluti animoe meae.Da mmi,quaefb,Domiiiici cor-
poris & fanguinis non fbltmi iufcipere iacramentum , ied
ctiam rem & virtutem facramenti. O mitiffimc Deus, da
mihi corpus unigeniti Filiitui Domini noftri Iefu Chri-
fti, quod traxit de virgine Maria,fic fuicipere, ut corpori
Hhh 3 fuo
82 M A N V A L ~E
fuoiifyftico mercar incorporari , <Scintcr cjusmcmbra
connumerari. O
amantiffime Pater concede mihidi-
:
lectum Filium tuum , quem nuncvclatum in via llif ci-

pere propono , revelata tandcm facic perpetuo contem-
plari. Qui tecum vivit &
rcgnat in umtatc Spiritus fan>
&i Deus, pcr omnia fajcula f xculorum. Amcn.
ORATIONES
&Vojl celebraiwnem commuriioncm diccndx.
Oratid S. Tboma de Aquino.
GRatias tibi ago Domine fan&c Pater omnipotcns

astcrneDeus, qui me peccatorem , indignum fa-
mulum tuum , nulhs meis. meritis , fedfbladignatione
milericordix tuae fatiare djgnatus es prctiofb Corpore &c
Sanguinc Filii tui Domini noftri Iefu Chrifti. Et pre-
cor , ut haec fancla Communio non fit mihi reatus ad
pcenam , fed intereeiTio falutaris ad ve.niam. Sit mihi
armatura fidei , &fciitum bonx voluntatis. Sit vitio-
rum mfiorum evacuatio , concupifcentix libidinis cx- &
teraiinatio , ehantatis & patientix , humilitatis obe- &
dicntix , omniumque vimitum augmentatio : contra
infidias inimicorum omnium , tam vifibilium , quam in-
viiibilium , firma defenfio : motuum mcorum , tam car-
nalium quam fpiritualium perfe&a quietatio in te uno
,
:
acveroDeo firma .adhxlio , atque rinismei felixcon-

fummatio. Et preeor te s ut adillud incfFabilc convi-
vium me peccatorem perducere digneris ; ubi tu cum
Fiiio tuo &z Spiritu iancFo, Sanclis tuis cs lux vera , fa-
tietas plcna , gaudium lempitcrnum , jucunditas con-
fHmmara, & felicitas perfecFa. Pcr cundcm Chi-iftum
Dominum noftrum. Amen.
fj j Atia Oratjo- Sancli Bommnturx.
TRansfjge dulcifjime Domine Ielu , mcdullas Sz

,
vifcera anima? mex fuaviifimo ac faluberrimo amo-

ris
,,
, ,: ,
:
P I E' T A T I S. 83
ris tui vulnere , vera , ferenaque& Apoftolica fan&iiTi-
ma charitate, ut langueat «Sc liqueriat anima meafolo
femper amore & deiiderio tui , te concupiicat , & defi-
ciat in atria tua , cupiat dillolvi , & efle tecum. Da , ut
animamea teeiuriat, panem Angelorum refectionem ,
animarum fan&arum panem noftrum quotidianum ,
fuperfubftantialem , habentem omnem dulcedinem &c

faporem, & omnc delecfcimentum fuavitatis : te, in quem
defidcrant Angeli profpicere , femper efuriat & comedat
cor meum , 6c dulcedine faporis tui repleantur vif cera
animce meae : te femper fitiat , fontem vitas , fontem fa-

pientiae & fcientix , fontem
, torrentem aeterni luminis
voluptatis ubertatem domus Dci : te femper ambiat
,
te quxrat , te inveniat , ad te tendat , ad te perveniat

tc meditetur , te loquatur , omnia operetur in laudem &
8c gloriam nominis tui , cum humilitate Sc difcretione ,
cum diledione 8c delectatione , cum facilitate 8c aflfe-
clu , cum perfeverantja ufque in finem : &C tu fis fblus
fcmper fpes mea , tota fiducia mea , divitias meae , de-
le&atio mea ,
jucunditas mea ,
gaudium meum, quies
& tranquillitas mea,
pax mea r fuavitas mea , odor meus,
dulcedo mea, cibus meus,refe&io mea, refugium meum,
auxilium meum , mea poffeilio
fapicntia mea , portio ,
mca , thefaurus &iirma 6c immobili-

meus , in qtio fixa
tcr femper fit radicata mens mea, & cor meum. Amen.
Rlytbtous S. Ihomt adfucram EucbariftUm*
ADoro te devote, latens Deitas

Qua? fub his riguris vere latitas
Tibiie cor meum totum f ubjicit
Quia tc contemplans, totum deficit.
Vilus, ta&us,«guftus in te fallitur
Sed auditu folo tuto creditur.
Credo quidquid dixit Dei Filius
Nil hoc verbo veritatis verius.
Hhh 4 In
$4 M A N V A L E
In cruce latebat fbla Deitas
At hic latet fimul &
humanitas
Ambo tamen credens atque confitens
Peto quod petivit latro poenitens.
Plagas, ficut Thomas, non intucor
Deum tamen meum te conflteor.
Fac me tibi femper magis cr edere
In te fpem habere, te diligere.
O memoriale mortis Domini,
Panis vivus, vitam praeftans homini
Praefta meae menti de te vivere
Et te illi femper dulce fapere.
Pie Pelicane Iefu Domine
Me immundum munda tuo Sanguine
Cujus una ftilla falvum facere
Totum mundum quit ab omni fcelere.
Ielu, quem velatum nunc afpicio
Oro fiat illud, quod tam fitio
Vt te revelata cernens facie
Vifii fim beatus tuae gloriae. Amen.
PSALTERIVM
Tempore Belli, &pubiiu caLmttatis ufurpandum.
Exverbis S. Scriptura? juxtaPetitiones OrationisDo-
minicae contextum.
TaUr nojler ,
qu\ es in coelis.
Pfalmus i.
PAter mifericordiarum,& Deus totius confblationis

Ad te levamus oculos noftros qui habitas in ccelis.
Pater Orphanorum,& Iudex viduarum Domine : tibi
revelamus cauflam noftram cum fiducia.
Quoniam tu Pater fuavis , mitis , & & multae miferi-
cordiae filiis invocantibus te.
In tribulatione noftra invocamus te : Pater noftcr es
tu, Devs nofter, Sc fufceptor falutis noftrar.
Vt
P I E T A T I S. 8j
Vt quid derelinquis Domine plebcm tuam ? quare
claudis vifcera tua f uper filios utcri tui ?
Fiiii deiertores Matris noftras pugnant contra nosrac-

celerant fpoliarc funiculum hcercaitatis noftra?.
Averfi funt a via veritatis tuaj filii alieni : projecerunt
a fe jugum Ecclefiae Matris fux.
Vanc gloriantur, fe Patrem habere DeVM : in fiiper-
bia fua elegerunt viam mendacii.
Tu autem in excelfis Pater nofter : fedens fuper Che-
rubim, &
alta a longc cognofcens.
Emitte manum tuam de alto , &
libera nos de manu
filiorum alienorum.
Obumbra f uper capita noftra in die belli : Quoniam
tu Pater nofter es,Domine D
e v s cxercituum, evs D
Ifrael.
Qupmodo miferetur Patcr filiorum, fic miferere,Do-
mine , timcntium te ,
quoniam tu cognofcis tribulatio-
nem noftram. Gloria Patri.
ir. Salvosfacfiliostuos.
%l. Paternofierfperantesinte.
ir. Indue nos virtute exalto.
Rt. ?rotege nosfub umbra alarum tuarum.
ir. Domine exaudi orationem mcam.
Ri . Et cUmor meus ad te veniat.
Oremus.
San&e Pater, omnipotens fempiterne Deus : qui coe-
fimul,& terrena moderaris: fupplicationes filiorum
Ieftia
tuorum clementer exaudi , &
pacem tuam noftris con-
cede temporibus. Per Dominum.
Sanftificetur nontcrt tuum.
Pfalmus i.
SAnde D e v s , San&e fortis , San&e , & immor*

talis, miferere nobis.
Ecce venerunt gentes in hasreditatem tuam : pollue-
runt templa fan&a tua.
Hhh j Extu-
%6 M A N' V A L •
E.
Extulcrunt capiit iupcr populum fandlihcationis tuas
populum qusrentem gloriam ian&i Nominis tui.
San&a tua, Domine, conculcata, &c contaminata funt:
Sacerdotes tui facti funt in luclum, &c in humilitatem.
Pro eo , ut ianctificcntte, <5c deut gloviam nomini
tuo inimici noftri : veniimt in rurore iuo ad blafpheman-

dum Deum viventem.
Dixerunt in corde iuo cognatioeorum iimul: quieice-
re faciamus omnes dies feftos Dei a terra.
Viquequo Deus improperabunt inimici ? irritant ad-
veriarii Nomen tuum in finem ?
Propter gloriam iancti Nominis tui libera nos : nc-
que facias nobis contumeiiam iolii gloriae tua?.
Ne patiaris claudi ora laudantium , Sc ianctificantium
te neque extingui gloriam templi, &c altaris tui.
:
Memor efto congregationis tuas ,

quam elegifti &c
poiTediftihucufque ab initio.
Reipice , Domine in minas hoftium noftrorum ; qui
,
ponunt in ccelum os fuum , &c cxprobrare audent agmi-

nibus Dei viventis.
Vindica ianguinem Vnigeniti tui , qui pollutus duci-
tur, &c conculcatur ab inimicis tuis.
Ne dicant in Gcntibus., Vbi eft Deus eorum ? flirgat
&c opitulctur eis Ecce vana fa£ta eft fpes eorum.

:
Fac nobiicum fignum in bonum ut vidcant qui ode- ,
runt hos , &c confundantur ,

quoniamtuDomineadju-
vifti nos, & coniblatus es nos.
Vt conriteamur Nomini Sando tuo : &c gloriemur
in laudc tua. Gloria Patri.
y. Non nobis, Domme, non nobis
R: . Sed Nominifancto tuo da gloriam.

y . Memento Domine tefiamenti tui
r . Vt pennaneat domus ttta m fancltfcatione.

y. Domine exaudt oratwnem meam.
fy..
Et clamor meus , &zc.
Orcmtts.
. . . :
P I E. T- A- T, 1,5. 87
Orcmus.
Efto, quxlumusDomine , Ecclclix tux SanCfcfficto
tor, cv culuos , ut ridclcs populitui ab omni facrorum
proraiutione fccuri : nomentuum in- vcritatc- fandifi-
ccnt. Pcr Domiiuun , ch
Adveriuxt regnum tuum.
PptHnus 3
COllaudamus tc , Dcus Rcx : & invocamus poten-
tiam Pnncipatus tui.
Quouiam aftitvTiuit Reges terrx : & Principes cou-
vcnerunt in unum.
r
\ t dimiccnt advcrfus ele&um pucrum Chriftum
tuum : advcrfus filios Rcimi tui.
Dixcrunt unanimitcr dilpcrdamus cos de gcnte ex- : :
fcindamus ufquc ad radicein gloriam rcgni corum.

O Dominc , tu cs ipie Rcx noftcr ,&Devs no-
ltcr : qui mandas falutcs Iacob.
Memor efto pad:i tuinobifcum: quaudo dediftiEc-
clefix tux claves rcgni cceloruuu
Et xdificafti cam iiipcr pctram ut pokjc infcri uon :
prxvalcant adverfiis cam.

Qni habitas incceKs, irridcinimicosnoftros: infiir-
gcntes contra Rcgnum tuum f ublauua eos..
Rcge eos in virga ferrca : tanquam vas riguli confrin-
gc cos.
Gcntium rcproba cogita-
Diilipa Doivrinc conlilia ,
tioncs populorum qui nolunt te rcgnare lupercos.-

:
Stet rcgnum Eccklix tux in fxculumixcuJi: iint fa-

gittx tux acutx in corda inimicorum Rcgis.
GloriaPatri. .
•
y. Rcgnnm lahfi-itiit^ Doiiimc, regnum amrivuu ftcuioruin

R: Protege e.tm a potettfjtu inmticoruai ncporum-
.
y. ContereeosinviQ.ij-iirQTtstu:.
H: . Quj volunt dcfhuere domum tiumfurM:.tmfitprapetrjm.

y. Do-
SS M A N V A L E
ir, Domine exaudi orationem meam.
i$£. EtclamormeuSjdcc.
Oremus.
, in cujus manu funt
Omnipotens fempiterne Deus
omnium poteftates &omniumjura regnorum, refpice
ad Romanum benignus Imperium, ut haeretici,qui in fua
feritate confidunt, potentiae tuae dextera comprimantur.
Per Dominum, &c.
Fiat voluntas tua,ficut in calo, & in terra.
Pfalmus 4.
ODomine nonne voluntati tuae mbje&a erit anima
,
noftra & in beneplacito tuo voluntas noftra

: ?
Sic utique voluntatem timentium te facies & depre- ,
cationem eorum exaudies, & ialvos facies eos.

Benigne fac Domine in bona voluntate tua ut defen- :
das muros Ierufalem Ecclefiae San<5be tuae.
O Domine , ficut fuerit voluntas tua , expugna impu-

gnantes nos Domine : irruat fuper inimicos noftros for-
mido, & pavor.
Sicut fuerit voluntas tua , conclude exercitus rebelles
in manu fidelis populi tui : confundantur &
avertantur
retrorfiim, qui volunt nobis mala.
Sicut fuerit voluntas tua : tabefcere facias audaciam
virtutis eorum : ailide potentiam hoftium noftrorum.
Sicut fiierit voluntas tua , dejice rebelles gladio dili-
gentium te : & collaudent te omnes ,
qui noverunt no-
men tuum.
Sicut fuerit voluntas tua , erige brachium tuum , ficut
ab initio : cadat virtus inimicorum noftrorum in iracun-
dia tua.
Sicut fuerit voluntas tua , infatua confilia malignan-
tium contra nos reproba : confilia Principum.
Sicut fuerit voluntas tua,diflipa Gentes qux bella vo-
lunt exultent
-, &
lartentur , qui volunt pacem fervorum
tuoram,
O Domine
P I E T A T I S. 8j>
O Domine iicut fuerit voluntas in ccelo , ita fiat : uc
fine timore de manu inimicorum noftrorum liberati fer-
viamus tibi. Gloria Patri, &c.
ir. Viftta Domineplebem tuam in beneplacito tuo.
3,1. Amove a nobis vxrgam furoris tui.

ir. Fidt voluntai tua, ut eruas nos.
R:. Etfugiant retrorfum, qui nosperfequuntur.
f. Domine exaudi orationem mam ,
fy.EtclamormeuSjScc.
Oremus.
Deus, cujus Sanctiffimx voluntati nullus refiftere po-
teft , extende fuper nos fceptrum clementias tuce , ut ab
hxreticorum infidiantium tyrannide liberati , tranquillo
imperio gubernemur. Per Dominum, &c.
Panem nojhum quotidianum da nobis hodie.
Tfalmus v.
DOminus regit nos, & nihil nobis deerit,in loco pa-
fcuae ibi nos collocavit.
Ecce oculi tui, Domine,fuper metuentes te : & in eis,
qui fperant fuper mifericordia tua.
Vt eruas a morte animas eorum & alas eos in fame.
:
Oculi omnium in te fperant Domine tu das illi^ , &

efcam tempore opportuno.
in
Quare igitur conturbatae funt gentes,& inclinata funt
regna : contritio, & vaftitas irruunt fuper nos ?
Vt quid manum fuam extendit hoftis ad omnia defi-

derabilia populi tui: utdent urbes noftras in direptio-
nem, & rapinam ?
Cur a facie conculcantium fqualebunt agri cum viris :
armatis veniet egeftas f uper terram ?
Luxit humus,quoniam devaftatum eft triticum; Con-

fufi funt agricola;fuper frumento &
hordeo , quia perik
meffis agri.
Fict populus tuus , velut arietes non invenientes pa-
fcua:
po M A N V A L E
fcua : Ibunt luridi , & abfquc fortitudine a facie pcr-
fequentis !
Parvuli pctent panem , & non crit qui frangat cis •
pros inopia deficient, quafi vulnerati in plateis.

Pellis efurientium ,
quafi clibanus cxuretur : a facie
tcmpcftatum famis.
Exurc;e Domine , eripe inopem dc manu fortiorum
cjus : egcnos, 8c pauperes a diripicntibus eos.
Contcrc in fortitudine tua immicos noftros : arma $c
icuta combure igni , ut f ugiant a finibus noftris gladius ,
& peftilcntia, & famcs. Gloria Patri , &c.

f. Memoriam fac mtrabilium tttortim mifericors , & mifrator
Domine.
Bi. Efcam dona timentibtts te.
f. Fugiant a terminis noflris gladitts & vaftitas.
Ri. Cuflodi nos a tribulationefamis.
f. Domine exaudi , &c. '
R:. Etclamor, &c.

Oremus.
Da nobis
, quseiumus , Domine , piae mpplicationis
erFect,um, &
bellum, famemquc a nobis propitiatus avcr^
te : ut temporalibus alimentis fovcantur , quos dignaris
seternis vcgetarc myfteriis. Per Dominum &c. ,
Et dimitte nobis debita noflra , ficnt & nos dimittimus

debttortbtis nojhis.
Vfalmus 6.
PEccavimus cum patribus noftris , injuftc cgimus
. iniquitatem fccimus
Idco apprchendemnt nos ha?c mala ideo cadunt cx- :
crcitus noftri antc facicminimicorum noftrorum.

Sed ufqucquo Domine irafcens in fincm ? accendc-
tur, vclut ignis, zelus tuus ?
Ne mcmincris iniquitatum noftrarum antiquarnm :
cito anticipcnt nos mifcricordia: tast ,

quia paupercs
facli fumus nimis. Vx
P I E T A T I S. oi
Vcc nobis, quia receflimus a viis juftitiaetua; : in &
furore tuo congregafti fuper nos flageila.
Adjuva nos D
e v s ialutai is noftcr , proptcr glo- &
riam nominis tui libera nos oc propitius efto peccatis :
noftris proprer nomcn tuiim.

Nefortc dicantfilii alieniMatris noftrx crror ap- :
prchcndit eos ; non eft fan&itudo , vcritas in Eccleiia &

eorum.
Domine D e V s virtutum converte nos : dele ut nu-
bcm iniquitatcs noftras.
Ampliuslavanos a pcccatis noftris : in fpifitu con-
trito fuicipe populum tuum humiliatum. Gloria Patri.
tf. Propitius efto, Domine, peccatts noflris.
Ri. Nequando dicant gentes : ubieft DeV s eorum?

ir. Si iniquitates obfervaverts, Domine , ,
Yi.. Domine^ quis fuftmebit l

\' r
. Domine exaudi , &c.
fy. Et clamor meus , &c.
Oretnus.
Tuere , Domine populum tuum & ab omnibus
, ,
peccatis clementer emunda quia nulla ei nocebit advcr-

:
fitas, ii nulla ci dominetur iniquitas. Per Dominum, &c.
Et ne nos inducas intentationan.
Vfdmus 7.
EXurge D e v s & diilipcntur , inimici tui : Sc fu-

giant, qui oderunt te, a facie tua.
Sicut deficit fumus , deficiant : ficut fluit cera a facie
ignis, fic perctfnt impii a facic tua , Dev s.
Cadat virtus hoftium noftrorum in iracundia tua qui :
minantur violare San&a , 6c pollucre tabernaculum no-

ministui.
Fiat via illorum tenebra: , &c lubricum : & Angclus
Domini pericquens eos.
Qnare fa&i iumus opprobriucQ vicinis noftris ; fubr
fan-
92
fannatio, &
MANVALE
illufio his ,
qui fnnt in circuitu noftro?
Ne relinquas virgam peccatorum fuper fortem ju-
ftorum , ut non extendant jufti ad iniquitatem manus
fuas.
Effunde iram tuam in populos delertores : vindictam
tuam in fynagogas errantium qui fcientiam viarum tua- ,
rum nolunt.
Ne forte moveantur pedes fidelium , Sc effundantur
greffus fervorum tuorum, & apprehendat eos tentatio
inimici.
Quare profperatur via bellantium iniquc: cadunt in
gladio praeliantes proelia Domini D e i Exercituum ?
Annon eft fcientia nec , providentia in excelfis : fru-
ftra humiliavimus nos , & effudimus animas noftras antc
confpe&um Altiflimi ?
O Domine leva manus tuas in fuperbias inimicorum
,
noftror um : libera nos a tentatio ne maligna. G loria Pa-

tri , &c.
ir, Libera nos Domine a cogitatione maligna.
J^. Apufillanimitatejpiritus, & tempejiate»
jh Accelera, ut eruasfilios diffidentk,
î. Tentatio mala nefubmergat eos,

ir. Domine exaudi orationem meanu
"fy. Et clamor tneus , &c.
Oremus.
Succune Domine populo tuo , de tribulationc fua ad
teclamanti, ut corda noftra de malarum tentationibus

cogitationum citius liberentur. Per Dominum , &c.
Sed libera nos k malo,
V[almus%.
Vlde Dominc ne fileas quoniam apprehenderunt

,
,
nos mala , quorum non eft numerus.

Inimici noftri convenerunt in unum: cogitaverunt
mala adverfus Sanctos tuos.
Hsere-
:
P I E T A T I S. 93
Haerefis , impietas, & gladius inundaverunt fiipcr ter-
ram : feditio, & rebellio exarfit in circuitu noftro.
Natiories populorum fadbe fiint in ruinam: juftitia,
& pax procul a rinibus noftris.
Quid dicemus , aut quid refpondebis nobis cum tu
ipfe feceris ?
Cum fan&is San&us eris , & cum perverfis perver-
teris.
Sed quarri bonus Ifrael Devs! Quoniam non Devs
volens iniquitatem tu es.
Nos aurem fecimus malum in corifpe£hi tuo Domi- ,
ne ;& tu inducis malum in diebus noftris.

Iuftus es Domine , & recYum omne judicium ,
tuum.
Sed non intres in judicium cum fervis tuis , & non fe-
cundum pcccata noftra facias nobis.
Doriiirie Cuftodi nos ab omni riialo. Eftonobifcum.
in die tribulatiOrtis.
Vt nort accedat ultr3 ad nos malutn : &c flagellum non
appropinquet tabcrnaculis noftris.
Tabefcurit ferVi tui a formidine malorum , &dolore:
qlilairiimici noftri grandia loquuntur fuper nos.
Exurge D
e v s , judica caufam tuam : accelera Li-
berator in die malorum , Sc tribulatione.
Perfequere" irtimicos noftros , & comprehende Illos
8c ne convertere , donec deficiant.
Confringe illos , nec poterunt ftare : cadent fiibtus
pedes noftros , qui aufi funt blafpherriaf e caftra De i vi-
vetitis. Gloria Patri , &c.
f. Vide Donime , quoniam veniunt fnper nos mala.

R: . TribuLitio , & afffittio irruuntfuper nos.
ir. ^fJKcldtio Ifrdel , Salvator ejus tn die malorttm.
#; Tefliiia^ utliberes a malo populum tuum.

iT. Vdmirteekaudi , &c.
i£. Et tkmor , &c.
I i i Onmuu
94 MANVALE Oremus.
Concedc , quaefumus omnipotens Deus, ut, qui pro-
,
tedionis tuê gratiam quaerimus libcrati a malis omni- ,
bus. fecura tibi mente ferviamus. Pcr Dominum noftrum

Iefum Chriftum Filium tuum , qui tecum vivit regnat &
in unitate , &c.
O R A T I O
Sereniflimi & Reverendiflimi Principis
F E R D I N A N D I,
Archiepifcopi & Elecl. Cobn.jujfu & aucloritate ante comphtres an-
nos pro communibus Reipub. Chrijli necejfitatibus edita , & nunc
fx Germanico tranjlata.
OMnipotens fempiterne Deus , Pater mifericordia-

& Deus totius confblationis ad Te nos mi-
rum , ,
feripeccatores in anguftiis & neceflitatibus noftris hu-

,
militer confugimus Etenim gravibus miferiis & cala-

; ,
mitatibus populus Chriftianus premitur j variis plagis ac

tribulationibus affligitur j fe&ae Sc haerefes turbant Ec-
clefiam , rebelliones adverfiis Magiftratus , tum Ecclefia-
fticum , tum Civilem excitantur : bella , feditiones ,
tumultus , innoxii fanguinis effufiones per univerfam-
Chriftianam Remp. paffim graflantur , adeoque multas
animarum myriades pretioliflimo Sanguine unigeniti
tui I e s v Chrifti redemptae temporalis pariter ac aeter-
nae falutis jacturam mifere patiuntur.
Nos vero quid dicemus ad haec 6 fiimme Deus ? Iu-
ftusesDomine & re&um judiciumtuum: omniaquse
nobis immittis adverfa , non nifi juftiflimaeirastuajfla-
gella effe agnofcimus : vifitas enim in virga iniquitates

noftras , & in vcrberibus peccata noftra, quibus divinam
Majeftatem tuam tam graviter offendimus peccavimus :
in ccelum 6 Domine, £c malum coram te fecimus: unde

indi-<
P I E T A T I S. py
indignos nos quoque fatemur , qui compareamus ante
conlpe&um tuum , aut oculos noftros in ccelum ad te
levemus.
Verum o Domine , noli fic attendere malitiam no-
ftram , ut oblivifcaris bonitatem tuam ; Iuftus quidem es
Domine, fed miierationes tuae fuper omnia opera tua Si ;
enim iniquitates obfervaveris,quis fuftincbit ? Mitiga cr-

go, 6 clementiflime Deus rigorem juftitias tuoe
, non , &
fecundum peccata noftra facias nobis neque fccundum ,
miquitates noftras retribuas nobis fed fccundum mul- ,
titudinem miferationum tuarum , averte faciem tuam a

peccatis noftris.
Pcenitet nos tam graviter in te peccafle , indigna- &
tionem tuam tam enormiter in nos provocafTe ; ideoque
corde contrito &
humiliato ad Thronum gratiae bo- &
nitatis tuae confugimus ; &c coram te , non quidem no-
ftris meritis , fed tuis multis miferationibus confidentcs
humillime procumbimus ,
petimufque , ut avertas iram
tuam a nobis ; &
non tradas beftiis animas confitentium
tibi nequefandam
, &
ele&am hoereditatem tuam pro-
pter transgreffiones noftrashoftiumfaucibusobjicipa-
tiaris.
Refpice in faciem Chrifti tui ,

qui illam fibi effufione
pretiofiflimi Sanguinis fui acquifivit memor efto pro-
:
miflionis tuae , & fcederis tui ,

quod cum eledis tuis in-
iiftiquodque per pretiofam dilediflimi Filii tui Iesv
,
Chrifti Redemptoris noftri mortem , & purpureum cjus

Sanguinem confignatum eft. Reipice ad honorem No-
minis tui quod luper fanctam Civitatem tuam
,
po- , &
pulum tuum invocatumeft, quodque ineodemagno-
kitur , & collaudatur ; at vero ab inimicis tuis, per f um-
mum nefas, violatur, defpicitur, & prophanatur.
Quia vero ex nobis ipfis digni haud fumus ,
qui cle-
mentiae tuas curam &c opem fentiamus , laltem oftendc
nobis mifericordiam tuam propter temetipfum o Do-
I i i 2, mine,
96 M A N V AL E
mine, &
propter gloriam Nominis tui libera nos,& pro-
pter inexhauftum bonitatis tua? fontem propitius efto
peccatis noftris moveat te quxfumus amor ille qui te
:
.,
movit , ut Fiiium tuum Vnigenitumnobis redimendis

totum impenderes.
Per hunc ipfum Filium tuum Iefum Chriftum roga-
mus ,
per acerbiflimam paffionem ac mortem ejus per :
merita quoque, &

patrocinia fan&iilima? Matris,ac Vir-
ginis Maria?, omniumque Eledtorum tuorum,inclina au-
rem tuam , & exaudi clamorem noftrum : aperi oculos
tuos ,& vide ami&ionem populi tui hoftium tuorum :
dolola & fuperba confilia deftrue quibus indelinenter

, ,
lethiferum animarum virus ubique lpargere & avitam ,
religionem noftram funditus evellere conantur Leva :
manus tuas in fuperbias eorum, qui luper populum tuum

malignaverunt confilium , &
cogitaverunt adverfusian-
ctos tuos , ne forte dicant in gentibus ubi eft Deus eo-:
rum 3 fed cognofcantquoniam tu adjutor,

,
prote&or &
nofter es, ulciicens in omnes adinventiones eorum. Re-
fpice de ccelo fando tuo , &
hominum corda fraude dia-
bolica in varias feclas , miferabiliter diftra&a , in unio.ne
fidei pacifque conjunge
Provide Ecclefiae tuae, totique
:
Reipublicae Chriftianas Pradatos rideles irreprehen- &

fibiles, fub quorum fide ac tutela, in exteriore pariter, &
interiore tranquillitate fan&um Namen tuurn invocare
& prcedicare poflimus.
Praeierva nos a gravibus & inteftinis bellis {editioni- ,
bus, & tumultibus,&: iniquiflima innocentum caede. Da

omnibus Chriftianis Principibus Regibus, Monarchis,
,
yeram ac finceram inter fe concordiam adde jmpavi- ,
dum infra&umque animum , ut Ecclefiam tuam totam-

que Rempublicam Chriftianam conftantiilime defen-
dant , ac tandem de haftibus fidei gloriofiflime trium-
phent.
E contra vero cffunde iram tuam in gentes ,
quae te
nou
PIETATIS. f7
non noverunt , & in regna ,
quae nomen tuum non in-
vocarunt ;
quse venerunt in hasreditatem tuam , & pol--
luerunt Templum fandhim tuum. Exfurge Deus ju- ,
dica cauiam tuam mcmor cfto improperiorum tuorum;

,
diflipa gentes quae bella volunt , hoftilefque conatus in

nihilum redige , ut ab omnibus inimicorum iniidiis , bel-
lorumque moleftiis liberi , &
in prote&ionis tuae fecuri-
tate conftituti, in tua femper laude perfeveremus.
Sed quia gratiae tuae muneribus indigni per peccata
efficimur, excita in nobis timoremtuum, &honorem
Nominis tui ut ab omni peccato diligentiflime cavea-
,
mus illumina nosper virtutem Spiritus fancti, dirige

; &
greflus noftros in femitis tuis,ut non tam noftris viribus,
quam tuis fublidiis innixi viam mandatorum tuorum in-
offenlb pede curramus donec metam ipfam, & praemia,
,
quae praeparafti diligentibus te, aflequamur per Vnigeni-

tum Filium tuum Dominum noftrum Iesvm Chri-
& cum Spiritu fan&o, &c,
ftum, qui tecum,
F I N I S.
J
'Lisa.c "X tc**-*** PnrK***'

Paradisus Animae

Caricato da

Informazioni sul documento

Copyright

Formati disponibili

Condividi questo documento

Condividi o incorpora il documento

Opzioni di condivisione

Hai trovato utile questo documento?

Questo contenuto è inappropriato?

Copyright:

Formati disponibili

Paradisus Animae

Caricato da

Copyright:

Formati disponibili

£. .h~ MUftm Sc.

1ACOBI MERLO HORSTII,

luptatis fttt Paradifum , imo cozlum terram , &

I V. Vefies Adamo & Ev& »Deo faB& Virtvtes indicant ut :

illis corpus ,ornatur animus.

Sereniffimo & Reverendiflimo

Sereniftime Princeps , ClementiJIime

dio utpote , cui ad nutum parent Adminiftra-

torii illi Spiritus Sed cumegotuo, ClementifT.

Princeps , fubfim imperio , qua fronte Te Para-

digenas ab omni clade feliciter tueris. Neque huc

ter enim dilponis omnia , &: fubditorum quieti ac

capeftis imo &: ita hunc contra Amalecitas id

eftImperii ac Religionis hoftes pradiantem, di-

ope quam utique nobis rara tanti Princi-

pisPietas, &Orandi afliduitas , jufTu

LIS EST AD OMNIA PIETAS. HuiC ego

Te nobis (hoc unum eft fubditorum omnium vo-

Sereniflimae & Reverendillima* C. S.

IACOBVS MERLO HORSTIVS,

veteres exfiirpent ubipnlcriores nacli fuerint idem

cjr miht acctdit. J^uamvis enimpriorem Edttioncm

dis tamen curls ,ideft , fipienttortbm, locum relicium

aluntur. Spero tamen utrtfque non defuturum quofe ,

refciant modo palatum fafiidtt expcrs attulerint.

Ex a/torum Hortis & Vtrtdartis , velutt S. Augu-

ftat : Immoprtmus & gravifimus tbi commijjus efl.

Sed errorem correxit Deus ; non extinxit errantes.

deprehendemur erraffe. Irrepfiffe nonnulla video men-

terimfic utere hoc Paradifo /// ad illum Supemum ,

tibi viamflernas ; &fi dignum cenfes , velumco ad

Of f i c i v m B Virg. v 1 1 Tfalmi , Litania magis ufitatje ; & Alia

rem , 8c novum quendam Paradisvm voluptatis , feu potius

quae Pietatis cultum fpe&ant , unico Libello , ad ufum quotidianum

veterem hominem exuentes, novum induamus hinc ergo de Pceni- ;

tentia 8c peccatorum confeflione rite inftituenda agetur Seilione 2

aninwe reparat ac roborat, ne deficiamus in via. Itaque de facra Com-

8c dura quaivis fortiter perferenda , potentiusexcitet, autetiam in ad-

nam id eft Virginem Deiparam, femper, 8c in mortem ufque fedulo

colamus. Itaquecoleeam, ut fidelis cliens in vita ; Sc ipfa monftrabit

fuis, 8c Deo, qui ipfe laborantium merces, aeternum fruatur.

& commodo libello colligerem, 8c hoc laboreomnibustam Laicis,

bus praecipua Spiritualis Vitx documenta Verbis 8c Sententiis ut ,

plurimumfacrisexpreffi ; idque formaColloquii interChriftum Sc

Vivus eft enim fermo D e , 8c efficax , i 8c penetrabilior omni gla-

firviat , luce &

e 18 viij 2 Febr. i9Febr. 6 April.

g 3 XXUJ 21 Ian. 7 Febr. 25 Mart.

f 4 iiij ioFebr. 2 7Febr. i4April.

gf 9 xx ix 1 8 Febr. 6 Mart. 21 April.

168$ g 14 xxiiij 18 Febr. 7 Mart. 22 April.

1690 A 19 XIX 22 Ian. 8 Febr. 26 Mart.

1695 ( b 5 XV 3oIan. 16 Febr. 3 April.

Drii. flQ. coftcs. Chrifti. ftio. Pent. Advent.

1670 15 Maji. 25 Maji. $ lunii. 8 26 3o Nov.

1674 3 Maji. 13 Maji. 24 Maji. 12 28 2Dec.

1675 23 Maji. 2 Iunii. 13 Iunii. 13 1 Dec.

I680 3oMa)i. 9 Iunii. 20 Iunii. 3 24 iDec

1685 31 Maji. iolunii. 21 Iunii. 8 24 2Dec.

I690 4Maji. i+Maji. 25 Maji. 13 28 3 Dcc

169S 12 Maji. 22 Maji. 2 Iunii. 3 26 Nov.

I ^ Circumcifo Domini. Ignatii epifc. Sc mart.

14 E Hilarii cpifcopi & confeffo-

Timothei epifcopi & marty-