ÕÐÏÕÑÃÅÉÏ

ÕÐÏÕÑÃÅÉÏ ÅÈÍÉÊÇÓ
ÅÈÍÉÊÇÓ ÐÁÉÄÅÉÁÓ
ÐÁÉÄÅÉÁÓ
ÊÁÉ
ÊÁÉ ÈÑÇÓÊÅÕÌÁÔÙÍ
ÈÑÇÓÊÅÕÌÁÔÙÍ
ÐÁÉÄÁÃÙÃÉÊÏ
ÐÁÉÄÁÃÙÃÉÊÏ ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ
ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ

Áíäñéíüò
Áíäñéíüò Íéêüëáïò
Íéêüëáïò
Ðáíáãéùôßäçò
Ðáíáãéùôßäçò Ðáíáãéþôçò
Ðáíáãéþôçò
Ðáðáäüðïõëïò
Ðáðáäüðïõëïò Íéêüëáïò
Íéêüëáïò

Ô
ÔÅÅ×
×ÍÍÉÉÊ
ÊÁÁ Å
ÅÐÐÁ
ÁÃÃÃÃÅ
ÅËËÌ
ÌÁÁÔ
ÔÉÉÊ
ÊÁÁ Å
ÅÊÊÐ
ÐÁÁÉÉÄ
ÄÅÅÕ
ÕÔÔÇ
ÇÑÑÉÉÁ
Á

1ïò Êýêëïò - ´ÔÜîç

ÔÏÌÅÁÓ ÌÇ×ÁÍÏËÏÃÉÊÏÓ
ÁÈÇÍÁ 2001 Åéäéêüôçôá: Ìç÷áíþí êáé ÓõóôçìÜôùí ÁõôïêéíÞôïõ
ÓõóôÞìáôá ÁõôïêéíÞôïõ I
ÅíÝñãåéá 2.3.2: "ÁíÜðôõîç ôùí Ô.Å.Å êáé Ó.Å.Ê."

ÐÁÉÄÁÃÙÃÉÊÏ ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ:
ÓôáìÜôçò Áëá÷éþôçò: ÊáèçãçôÞò ÃåíåôéêÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Ðáôñþí
Ðñüåäñïò ôïõ Ðáéäáãùãéêïý Éíóôéôïýôïõ

¸ñãï: "Âéâëßá Ô.Å.Å"

• Åðéóôçìïíéêüò Õðåýèõíïò ôïõ ¸ñãïõ:

Ãåþñãéïò Âïýôóéíïò: Óýìâïõëïò ôïõ Ðáéäáãùãéêïý Éíóôéôïýôïõ

• Õðåýèõíïò ôïõ Ìç÷áíïëïãéêïý ÔïìÝá:

ÄáöÝñìïò Ïëýìðéïò: Óýìâïõëïò ôïõ Ðáéäáãùãéêïý Éíóôéôïýôïõ
YÐÏÕÑÃÅÉÏ ÅÈÍÉÊÇÓ ÐÁÉÄÅÉÁÓ ÊÁÉ ÈÑÇÓÊÅÕÌÁÔÙÍ
ÐÁÉÄÁÃÙÃÉÊÏ ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ

• Áíäñéíüò Íéêüëáïò • Ðáíáãéùôßäçò Ðáíáãéþôçò

• Ðáðáäüðïõëïò Íéêüëáïò

ÓõóôÞìáôá ÁõôïêéíÞôïõ I

ÔÅ×ÍÉÊÁ ÅÐÁÃÃÅËÌÁÔÉÊÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÇÑÉÁ

Ô.Å.Å. 1ïò Êýêëïò - ´ ôÜîç

Åéäéêüôçôá:
Ìç÷áíþí êáé ÓõóôçìÜôùí ÁõôïêéíÞôïõ

ÔÏÌÅÁÓ ÌÇ×ÁÍÏËÏÃÉÊÏÓ
Óõããñáöåßò:
■ Áíäñéíüò Íéêüëáïò
Äéðë. Ìç÷áíïëüãïò - Çëåêôñïëüãïò Å.Ì.Ð. Ôáîßáñ÷ïò å.á. Ô.×.
■ Ðáíáãéùôßäçò Ðáíáãéþôçò
Ôå÷íïëüãïò Ìç÷áíïëüãïò, ÊáèçãçôÞò Â/èìéáò Åêð/óçò
■ Ðáðáäüðïõëïò Íéêüëáïò
Ôå÷íïëüãïò Ï÷çìÜôùí, ÊáèçãçôÞò Â/èìéáò Åêð/óçò
ÓõíôïíéóôÞò:
■ Ìáíßêáò ÈùìÜò
Ôå÷íïëüãïò Ìç÷áíïëüãïò, ÊáèçãçôÞò Â/èìéáò Åêð/óçò
ÅðéôñïðÞ êñßóçò:
■ ÊñÝðéáò ÅõóôñÜôéïò
Ôå÷íïëüãïò Ìç÷áíïëüãïò, ÊáèçãçôÞò Â/èìéáò Åêð/óçò
■ Ðáíüðïõëïò Ðáíáãéþôçò
Ôå÷íïëüãïò Ìç÷áíïëüãïò, ÊáèçãçôÞò Â/èìéáò Åêð/óçò
■ Ôóáêáíßêáò Ãåþñãéïò
Õðïìç÷áíéêüò Ìç÷áíïëüãïò, ÊáèçãçôÞò Â/èìéáò Åêð/óçò
ÃëùóóéêÞ ÅðéìÝëåéá:
■ Åëåõèåñüðïõëïò Ãåþñãéïò
Öéëüëïãïò
ÇëåêôñïíéêÞ Åðåîåñãáóßá:
■ Báñóáìßäçò Ãåþñãéïò

ÁôåëéÝ:
■ Áéê. Êáñáìðßëá & ÓÉÁ Ï. Å. Ìç÷áíïåêäïôéêÞ - Áðåéêüíéóç
ÐÑÏËÏÃÏÓ

Ç ðáñïýóá Ýêäïóç ôïõ âéâëßïõ "ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ ÁÕÔÏÊÉÍÇÔÙÍ É" ðñïïñß-

æåôáé ãéá ôïõò ìáèçôÝò ôçò ´ ÔÜîçò ôïõ 1ïõ êýêëïõ ôïõ Ìç÷áíïëïãéêïý
ÔïìÝá, ôçò åéäéêüôçôáò "ÌÇ×ÁÍÙÍ ÊÁÉ ÓÕÓÔÇÌÁÔÙÍ ÁÕÔÏÊÉÍÇÔÏÕ",
êáé Ý÷åé óõããñáöåß óýìöùíá ìå ôï áíôßóôïé÷ï ÐÑÏÃÑÁÌÌÁ ÓÐÏÕÄÙÍ
ôïõ ÕÐÅÐÈ.
ÌÝóá óôï ðëáßóéï áõôü, Ýãéíå ðñïóðÜèåéá íá äïèïýí, üóï ôï äõíáôüí ðéï
ðñáêôéêÜ, âáóéêÝò ôå÷íéêÝò ãíþóåéò ãéá ôç äïìÞ, ëåéôïõñãßá êáé óõíôÞñç-
óç ôùí ëåéôïõñãéêþí óõóôçìÜôùí ôùí áõôïêéíÞôùí. ÐáñÜëëçëá ãéá íá ãß-
íïõí áíôéëçðôÝò ïé ëåéôïõñãßåò ôùí ðáñáðÜíù óõóôçìÜôùí, ÷ñçóéìïðïéåß-
ôáé Ýíáò óçìáíôéêüò áñéèìüò ó÷åäßùí êáé öùôïãñáöéþí, åíþ ôá äéÜöï-
ñá èÝìáôá åîåôÜæïíôáé óå üóç Ýêôáóç åðéôñÝðåé Ýíá ó÷ïëéêü âéâëßï.
Åðßóçò, êñßíåôáé óêüðéìï, ãéá ôç óùóôÞ åìðÝäùóç ôçò èåùñßáò, íá äïèåß
éäéáßôåñç óçìáóßá óôç áêñéâÞ åêôÝëåóç êáé ôùí áíôéóôïß÷ùí áóêÞóåùí
ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óôïí ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÁÊÏ ÏÄÇÃÏ ðïõ áðïôåëåß ôï ´ ìÝñïò
ôïõ ðáñüíôïò âéâëßïõ. Ìå ôïí ôñüðï áõôü, ï ìáèçôÞò èá åßíáé óå èÝóç íá
óõíäõÜóåé èåùñßá êáé ðñÜîç ãéá íá áíôéìåôùðßóåé ðéï áðïôåëåóìáôéêÜ ôéò
óôïé÷åéþäåéò áíÜãêåò ôïõ åðáããÝëìáôïò ôïõ ðÜíù óå âáóéêÝò äïìÝò êáé
ëåéôïõñãßåò ôùí óõóôçìÜôùí ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óôï âéâëßï, ðñÜãìá ðïõ åß-
íáé áðáñáßôçôï êáé ãéá ôçí êáôáíüçóç ðïéêßëùí Üëëùí ó÷åôéêþí êáôá-
óêåõþí ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óÞìåñá óôá áõôïêßíçôá.

Ïé óõããñáöåßò
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 1

ÁÌÁÎÙÌÁ

ÃåíéêÜ ãéá ôï áõôïêßíçôï

Êáôçãïñßåò Ï÷çìÜôùí

Åßäç ÁìáîùìÜôùí

Ðëáßóéï (óáóß)

¸ëåã÷ïé êáé ÅõèõãñÜììéóç Áõôïöåñüìåíïõ

Áìáîþìáôïò

Áñéèìüò Ðëáéóßïõ

Ôñüðïé êáé óçìåßá óôÞñéîçò êáé áíýøùóçò

ôïõ áõôïêéíÞôïõ

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 1
ÁÌÁÎÙÌÁ
Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáöÝñïõí ôá åßäç ôùí áìáîùìÜôùí.

n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï áìÜîùìá.

n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò âáóéêïýò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ êáé åõèõãñÜì-

ìéóçò åíüò áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò óôÞñéîçò êáé áíýøùóçò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ.

1.1 ÃåíéêÜ ãéá ôï áõôïêßíçôï êáé ï ËåïíÜñíôï Íôá Âßíôóé (1452-

Áõôïêßíçôï (Ó÷ 1.1) åßíáé Ýíá ü÷çìá,
ðïõ ìðïñåß íá êéíåßôáé óå Ýíá äñüìï ìå
ôá äéêÜ ôïõ êáôÜëëçëá ìÝóá, ÷ñçóéìï-
ðïéþíôáò ôçí åíÝñãåéá åíüò êáõóßìïõ Þ
ôçí çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá Þ êáé óõíäõáóìü
êáõóßìïõ êáé çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò, áí
ëÜâïõìå õðüøç êáé ôá õâñéäéêÜ, áõôïêß-
íçôá.
Ôá ï÷Þìáôá, ãåíéêÜ, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
ãéá äéÜöïñåò ìåôáöïñÝò, üðùò ãéá ôçí
áôïìéêÞ Þ ïìáäéêÞ ìåôáöïñÜ áíèñþ-
ðùí, åìðïñåõìÜôùí, æþùí êáé Üëëùí õ-
ëéêþí, áëëÜ ôá êýñéá ìÝñç (óõóôÞìáôá)
áðü ôá ïðïßá áðïôåëïýíôáé áõôÜ, ðáñá-
ìÝíïõí, ðÜíôïôå, ôá ßäéá.
ÉóôïñéêÞ åîÝëéîç ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ:
Ôï ðñþôï áõôïêßíçôï êáôáóêåõÜóèçêå
ôï 1769 áðü ôï ÃÜëëï ìç÷áíéêü Ãêéíéü
(Cugnot), áöïý áðü ôá ðáëéÜ ÷ñüíéá á-
ðïôåëïýóå Ýíá üíåéñï ôïõ áíèñþðïõ êáé
ðïëëïß ìåãÜëïé óïöïß, ìç÷áíéêïß êëð,
üðùò ï ÑïãÞñïò ÂÜóêùí (1215-1294)
1519) áó÷ïëÞèçêáí ãéá íá ôï ðñáãìá-
ôïðïéÞóïõí.
Ôï ðñþôï, ëïéðüí, áõôïêßíçôï Þôáí ôñß-
ôñï÷ï, êáé ãéá ôç êßíçóÞ ôïõ ï Ãêéíéü
÷ñçóéìïðïßçóå ôçí äýíáìç ôïõ áôìïý,
ðïõ ðáñáãüôáí óå Ýíá áôìïëÝâçôá, ç ôá-
÷ýôçôÜ ôïõ Ýöôáíå óôá 4 ìÝ÷ñé 5Km/h,
êáé öõëÜóóåôáé óÞìåñá óôçí Ýêèåóç áõ-
ôïêéíÞôïõ ôïõ Ðáñéóéïý.
ÌåôÜ ôïí Ãêéíéü, ðïëëïß Üëëïé Ýêáíáí
ðñïóðÜèåéåò ãéá íá ôåëåéïðïéÞóïõí ôï
áõôïêßíçôï ìå áôìïìç÷áíÞ, áëëÜ áõôü
äåí ìðüñåóå íá áíáðôýîåé ôá÷ýôçôá ìå-
ãáëýôåñç áðü 20Km/h, áöïý åß÷å ôï
ìåéïíÝêôçìá ôïõ ìåãÜëïõ âÜñïõò ôçò á-
ôìïìç÷áíÞò ðïõ Ýöåñå. ÔåëéêÜ, ç áôìï-
ìç÷áíÞ ôçò åðï÷Þò åêåßíçò áðïäåß÷èçêå
áêáôÜëëçëç ãéá ôçí êßíçóç ôùí áõôïêéíÞ-
ôùí, åíþ áíôßèåôá, ÷ñçóéìïðïéÞèçêå áñ-
ãüôåñá, ìå ìåãÜëç áðüäïóç óôïõò óé-
äçñïäñüìïõò.
Ç ìåãÜëç åîÝëéîç ôïõ áõôïêéíÞôïõ áñ÷ß-
æåé áðü ôçí åðï÷Þ ðïõ åöáñìüóèçêå
ó'áõôü ç ìç÷áíÞ åóùôåñéêÞò êáýóçò. Ç

8
 Á ì Ü î ù ì á
Çëåêôñéêü óýóôçìá
ÊéíçôÞñáò
Ó÷. 1.1 ¼÷çìá ìå ôá êõñéüôåñá óõóôÞìáôÜ ôïõ
åëáöñéÜ êáé ôá÷ýóôñïöç ìç÷áíÞ åóùôå-
ñéêÞò êáýóçò, ðïõ ç åöáñìïãÞ ôçò óõ-
íåôÝëåóå óôçí êáôáðëçêôéêÞ ðñüïäï ôïõ
áõôïêéíÞôïõ, êáôáóêåõÜóôçêå ýóôåñá á-
ðü åñãáóßåò êáé åöåõñÝóåéò áðü ôï
1876 ìÝ÷ñé ôï 1882, ôïõ Ãåñìáíïý ìç-
÷áíéêïý ¼ôôï (ÏÔÔÏ). Ï, åðßóçò, Ãåñ-
ìáíüò ÍôÝúìðëåñ (Daimler), ôï 1885, á-
öïý ôåëåéïðïßçóå ôç ìç÷áíÞ ôïõ ¼ôôï,
ôçí åöÜñìïóå óå ìïôïóéêëÝôá.
Ôï 1900, ïé áìåñéêÜíéêåò áõôïêéíçôï-
âéïìç÷áíßåò áñ÷ßæïõí ôçí êáôáóêåõÞ
áõôïêéíÞôùí, âáóéæüìåíåò óå äýï âáóé-
êÝò áñ÷Ýò, óôçí ôõðïðïßçóç - åíáëëáîé-
ìüôçôá ôùí åîáñôçìÜôùí êáé óôç ìáæéêÞ
ðáñáãùãÞ ôïõò.
ÊáôáâëÞèçêáí ìåãÜëåò êáé óõíå÷åßò
ðñïóðÜèåéåò, áðü ôüôå ðïõ êáôáóêåõÜ-
ÁìÜîùìá
Óýóôçìá äéåýèõíóçò
Óýóôçìá áíÜñôçóçò
Óýóôçìá ðÝäçóçò
Óýóôçìá ìåôÜäïóçò êßíçóçò
óèçêå ôï ðñþôï áõôïêßíçôï ìå ìç÷áíÞ
åóùôåñéêÞò êáýóçò ìÝ÷ñé óÞìåñá, þóôå
íá Ý÷ïõìå ôï óýã÷ñïíï áõôïêßíçôï, ôÝ-
ëåéï áðü ìç÷áíéêÞò êáé áéóèçôéêÞò ðëåõ-
ñÜò. ¸ôóé, ôï áõôïêßíçôï Ýãéíå ôï ðéï é-
äáíéêü êáé äéáäåäïìÝíï ìÝóï óõãêïé-
íùíßáò, øõ÷áãùãßáò êáé áèëçôéóìïý.
Ç åîÝëéîç ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ðáñ' üëåò ôéò
ôåëåéïðïéÞóåéò ôïõ, äåí óôáìÜôçóå. ÓÞ-
ìåñá, ìå ôçí ðáñÜëëçëç åîÝëéîç ôùí ç-
ëåêôñïíéêþí êáé ôçò øçöéáêÞò ôå÷íïëï-
ãßáò, âñéóêüìáóôå óå ìéá ðåñßïäï äïêé-
ìþí êáé íÝùí åðáíáóôáôéêþí åöáñìï-
ãþí óôïí ôïìÝá ôçò êáôáóêåõÞò ôïõ.
ÐáñáêÜôù èá áðáñéèìÞóïõìå ôá êýñéá
ìÝñç (óõóôÞìáôá) åíüò ï÷Þìáôïò êáé ôï
óêïðü ôïõ êáèåíüò áðü áõôÜ (Ó÷. 1.1):
9
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÁìÜîùìá: Ðñïïñéóìüò ôïõ áìáîþìá-
ôïò åßíáé ç Üíåôç êáé ç áóöáëÞò ìåôá-
öïñÜ åðéâáôþí êáé åìðïñåõìÜôùí.
Óýóôçìá ðáñáãùãÞò éó÷ýïò: Ðåñéëáì-
âÜíåé ôïí êéíçôÞñá ìå ôá õðïóõóôÞìáôÜ
ôïõ (ôñïöïäïóßáò, Ýíáõóçò, øýîçò êáé
ëßðáíóçò), Ý÷åé óêïðü íá ðáñÝ÷åé ôçí
ìç÷áíéêÞ åíÝñãåéá ãéá ôçí êßíçóç ôïõ ï-
÷Þìáôïò.
Óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò: Áðïôå-
ëåßôáé áðü ôï óõìðëÝêôç, ôï êéâþôéï ôá-
÷õôÞôùí, ôï âïçèçôéêü êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí (åÜí åßíáé áíáãêáßï óôï ü÷çìá),
ôïõò Üîïíåò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò ìå
ôïõò áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò, ôï äéá-
öïñéêü êáé ôá çìéáîüíéá áêñáßáò ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò óôïõò ôñï÷ïýò. Óêï-
ðü Ý÷åé íá ìåôáöÝñåé ôçí êßíçóç ôïõ êé-
íçôÞñá óôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò.
Óýóôçìá äéåýèõíóçò: Äßäåé ôç äõíáôüôç-
ôá óôïí ïäçãü íá óôñÝöåé ôïõò ôñï÷ïýò
ôïõ ï÷Þìáôïò êáé íá ôï êáôåõèýíåé óå
êÜèå äñüìï.
Óýóôçìá áíÜñôçóçò: ¸÷åé ùò óêïðü íá
ðáñáëáìâÜíåé êáé íá áðïóâÝíåé ôïõò
êñáäáóìïýò, ðïõ ïöåßëïíôáé óå áíùìá-
ëßåò ôïõ åäÜöïõò êáé ðïõ ìåôáäßäïíôáé,
ìÝóù ôùí ôñï÷þí, óôïõò åðéâÜôåò Þ óôï
öïñôßï.
Óýóôçìá ðÝäçóçò (öñÝíá): ¸÷åé ùò óêï-
ðü, áöåíüò íá ìåéþóåé ãñÞãïñá ôçí ôá-
÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìáôïò, ìÝ÷ñé ôçí ðëÞñç á-
êéíçôïðïßçóÞ ôïõ - üôáí ðáñïõóéáóèåß á-
íÜãêç - êáé áöåôÝñïõ íá äéáôçñåß áõôü å-
íôåëþò áêßíçôï, üôáí åßíáé óôáèìåõìÝíï.
Çëåêôñéêü óýóôçìá: Åßíáé áðáñáßôçôï
ãéá ôçí ïìáëÞ ëåéôïõñãßá ôïõ êéíçôÞñá
ôùí âåíæéíïêßíçôùí ï÷çìÜôùí, ãéá ôï
öùôéóìü êáé ôïí Ýëåã÷ï ôùí äéáöüñùí
10
çëåêôñéêþí åîáñôçìÜôùí ôïõ ï÷Þìáôïò,
ðïõ åîáóöáëßæïõí ôéò üðïéåò áíÝóåéò
áëëÜ êáé óõíèÞêåò áóöÜëåéáò, üðùò åß-
íáé ð.÷. ï áíåìéóôÞñáò ôïõ êáëïñéöÝñ,
ôï áíôéêëåðôéêü óýóôçìá, ç êüñíá ê.á.
Ðëáßóéï (Óáóß): Áðïôåëåß ôç âÜóç ôïõ ï-
÷Þìáôïò, åðÜíù óôçí ïðïßá óôçñßæåôáé
ôï áìÜîùìá, ï êéíçôÞñáò êáé, ãåíéêÜ, ü-
ëá ôá óõóôÞìáôá åíüò ï÷Þìáôïò. Ôá ìé-
êñÜ åðéâáôéêÜ óýã÷ñïíá ï÷Þìáôá Ý÷ïõí
áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá, ôï ïðïßï ðáß-
æåé êáé ôï ñüëï ôïõ ðëáéóßïõ, üðïõ óôç-
ñßæïíôáé üëá ôá Üëëá åðß ìÝñïõò óõóôÞ-
ìáôá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá: Ðñüêåéôáé ãéá ìé-
êñÜ áíåîÜñôçôá óõóôÞìáôá ôïõ ï÷Þìá-
ôïò, ðïõ óêïðü Ý÷ïõí íá åîáóöáëßæïõí
óõíèÞêåò Üíåóçò êáé áóöÜëåéáò, ôüóï
óôïõò åðéâÜôåò, üóï êáé óôï ßäéï ôï ü-
÷çìá, üðùò åßíáé:
á) Ôï óýóôçìá áåñéóìïý-èÝñìáíóçò
êáé êëéìáôéóìïý.
â) Ôï óýóôçìá ðáèçôéêÞò áóöÜëåéáò.
ã) Ôá áíôéêëåðôéêÜ óõóôÞìáôá êëð.
1.2 Êáôçãïñßåò Ï÷çìÜôùí
Ôá ï÷Þìáôá, áíÜëïãá ìå ôï åßäïò ôïõ
öïñôßïõ, ðïõ áíáëáìâÜíïõí íá ìåôáöÝ-
ñïõí, ôáîéíïìïýíôáé óå äýï ìåãÜëåò êá-
ôçãïñßåò, ðïõ êáé áõôÝò, ìå ôç óåéñÜ
ôïõò, ÷ùñßæïíôáé óå õðïêáôçãïñßåò, ùò
åîÞò:
1) ÅðéâáôéêÜ, ðïõ äéáêñßíïíôáé óå êõñß-
ùò åðéâáôéêÜ, óå ëåùöïñåßá êáé óå
åéäéêÜ åðéâáôéêÜ.
2) ÖïñôçãÜ, ðïõ äéáêñßíïíôáé óå: öïñ-
ôçãÜ ãåíéêÞò ÷ñÞóçò êáé óå öïñôçãÜ
åéäéêÞò ÷ñÞóçò.
 Á ì Ü î ù ì á

1.2.1 Êýñéá ÅðéâáôéêÜ

Ôá êõñßùò åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá åßíáé ôá
ãíùóôÜ ïéêïãåíåéáêÜ ï÷Þìáôá, ôá ïðïß-
á óêïðü Ý÷ïõí íá ìåôáöÝñïõí Ýíá ðå-
ñéïñéóìÝíï áñéèìü áôüìùí, ðïõ óðÜíéá
îåðåñíÜ ôá Ýîé. Ìå ôá ï÷Þìáôá áõôÜ åðé-
ôõã÷Üíïíôáé ìåãÜëåò ôá÷ýôçôåò êßíçóçò,
ðïõ åßíáé ôï áðïôÝëåóìá óïâáñÞò ìåëÝ- Ó÷.1.3 Ïéêïãåíåéáêü - Ëéìïõæßíá.
ôçò êáé Ýñåõíáò ôüóï ôùí óõóôçìÜôùí
áðü ôá ïðïßá óõãêñïôåßôáé Ýíá ü÷çìá,
üóï êáé ôçò åîùôåñéêÞò ìïñöÞò ôïõ. Áõ-
ôÜ ôá åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá, áíÜëïãá ìå
ôç ìïñöÞ êáé ôï ìÝãåèïò ôïõ áìáîþìá-
ôüò ôïõò, ôáîéíïìïýíôáé óôéò ðáñáêÜôù
êáôçãïñßåò: Ó÷.1.4 Ïéêïãåíåéáêü - ÓôÝúóïí âÜãêïí.
á) Ïéêïãåíåéáêü - Ìðåñëßíá
(Ó÷.1.2)
â) Ïéêïãåíåéáêü - Ëéìïõæßíá
(Ó÷.1.3)
ã) Ïéêïãåíåéáêü - ÓôÝúóïí âÜãêïí
(Ó÷.1.4)
ä) Óðïñ áõôïêßíçôï - ÊïõðÝ
(Ó÷.1.5) Ó÷.1.5 Óðïñ áõôïêßíçôï - ÊïõðÝ.
å) Óðïñ áõôïêßíçôï - ÊáìðñéïëÝ
(Ó÷.1.6)
óô) Áõôïêßíçôï áãþíùí (Ó÷.1.7)
æ) Áõôïêßíçôï ôïõ ÷èåò êáé áõôïêß-
íçôï ôïõ óÞìåñá (Ó÷.1.8)

Åðßóçò, áíÜëïãá ìå ôç èÝóç üðïõ ôïðï-

èåôåßôáé ï êéíçôÞñáò åðÜíù óôá ï÷Þìá- Ó÷.1.6 Óðïñ áõôïêßíçôï ÊáìðñéïëÝ.
ôá êáé ôç èÝóç ôùí êéíçôÞñéùí ôñï÷þí,

Ó÷.1.2 Ïéêïãåíåéáêü - Ìðåñëßíá. Ó÷.1.7 Áõôïêßíçôï áãþíùí.

11
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷.1.8 Áõôïêßíçôï ôïõ ÷èåò êáé áõôïêßíçôï ôïõ óÞìåñá.

Ó÷.1.9 Êëáóóéêü ü÷çìá ìå êéíçôÞñá åìðñüò êáé Ó÷.1.12 Ìéêñü ëåùöïñåßï

êßíçóç ðßóù

Ó÷.1.10 ¼÷çìá ìå êßíçóç êáé êéíçôÞñá åìðñüò. Ó÷.1.13 ÌåãÜëï ëåùöïñåßï

Ó÷.1.11 ¼÷çìá ìå êßíçóç êáé êéíçôÞñá ðßóù. Ó÷.1.14 Äéþñïöï ëåùöïñåßï

áõôÜ ôáîéíïìïýíôáé óôéò ðáñáêÜôù êáôç- (Ó÷.1.10), ðïõ Ý÷ïõí êáé ôïí êéíç-
ãïñßåò: ôÞñá êáé ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò
á) Ï÷Þìáôá êëáóóéêÜ (Ó÷.1.9), ðïõ Ý- åìðñüò.
ã) Ï÷Þìáôá ìå êéíçôÞñá ïðßóù
÷ïõí ôïí êéíçôÞñá åìðñüò êáé ôïõò (Ó÷.1.11), ðïõ Ý÷ïõí êáé ôïí êéíç-
êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ðßóù. ôÞñá êáé ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï-
â) Ï÷Þìáôá ìå êßíçóç åìðñüò ÷ïýò ðßóù.

12
 Á ì Ü î ù ì á

1.2.2 Ëåùöïñåßá
Åßíáé ôá ï÷Þìáôá åêåßíá ðïõ ÷ñçóéìï-
ðïéïýíôáé ãéá ôçí ïìáäéêÞ ìåôáöïñÜ á-
ôüìùí. ÁíÜëïãá ìå ôïí áñéèìü ôùí áôü-
ìùí ðïõ ìåôáöÝñïõí, äéáêñßíïíôáé óå:
á) ÌéêñÜ ëåùöïñåßá (Ó÷.1.12), üôáí
Ý÷ïõí áñéèìü èÝóåùí áðü 12 ìÝ- Ó÷.1.15 Ñõìïõëêïýìåíï ëåùöïñåßï
÷ñé 30.
â) ÌåãÜëá ëåùöïñåßá (Ó÷.1.13), üôáí
Ý÷ïõí áñéèìü èÝóåùí áðü 50 ìÝ-
÷ñé 60.
ã) Äéþñïöá ëåùöïñåßá (Ó÷.1.14), ü-
ôáí Ý÷ïõí áñéèìü èÝóåùí ìåãáëý-
ôåñï áðü 60.
ä) ÄéðëÜ Þ ñõìïõëêïýìåíá ëåùöïñåßá
(öõóáñìüíéêåò) (Ó÷.1.15), ôá ïðïß-
á ìðïñïýí íá ìåôáöÝñïõí ìåãÜëï
áñéèìü åðéâáôþí. Ó÷.1.16 Ìéêñü öïñôçãü.

1.2.3 ÅéäéêÜ ÅðéâáôéêÜ

Åßíáé ôá åðéâáôéêÜ åêåßíá ï÷Þìáôá, ðïõ
åîõðçñåôïýí êÜðïéï åéäéêü óêïðü, ðñï-
ïñßæïíôáé, äçëáäÞ, ãéá åéäéêÝò ÷ñÞóåéò,
ãé' áõôü ç êáôáóêåõÞ ôïõò Ý÷åé äéáìïñ-
öùèåß êáôÜëëçëá. ¸ôóé, äéáêñßíïíôáé óå:
á) ÍïóïêïìåéáêÜ.
â) ÓôñáôéùôéêÜ.
ã) ÁóôõíïìéêÜ ê.á.
Ó÷.1.17 Ìåóáßï Öïñôçãü.
1.2.4 ÖïñôçãÜ ÃåíéêÞò ×ñÞóåùò
Åßíáé ôá ï÷Þìáôá ðïõ óêïðü Ý÷ïõí ôç
ìåôáöïñÜ öïñôßùí, åìðïñåõìÜôùí,
ôñïößìùí, äéáöüñùí ðñïúüíôùí êáé Üë-
ëùí õëéêþí, êáé áíÜëïãá ìå ôï ìÝãåèïò
ôïõ áìáîþìáôüò ôïõò, äéáêñßíïíôáé
óôéò ðáñáêÜôù êáôçãïñßåò:
á) ÌéêñÜ öïñôçãÜ (Ó÷.1.16), ðïõ ÷ñç-
óéìïðïéïýíôáé ãéá ôç ìåôáöïñÜ ìé-
êñþí öïñôßùí óå ìéêñÝò, óõíÞ-
èùò, áðïóôÜóåéò, üðùò åßíáé ð.÷.
ôá áãñïôéêÜ ï÷Þìáôá. Ó÷.1.18 ÌåãÜëï Öïñôçãü.

13
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷.1.19 Ðõñïóâåóôéêü Ó÷.1.22 Âõôéïöüñï

Ó÷.1.20 Ãåñáíïöüñï Ó÷.1.23 Øõãåßï

â) Ìåóáßá öïñôçãÜ (Ó÷.1.17), ðïõ

÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôç ìåôáöïñÜ
ìåãáëõôÝñùí öïñôßùí, üðùò ð.÷.
ãéá ìåôáêïìßóåéò, ìåôáöïñÜ óõ-
óêåõáóìÝíùí ðñïúüíôùí êáé õëé-
êþí ê.ë.ð.
ã) ÌåãÜëá öïñôçãÜ (Ó÷.1.18), ðïõ
÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôç ìåôáöïñÜ
ðïëý ìåãÜëùí öïñôßùí êáé, óõíÞ-
èùò, óå ìåãÜëåò áðïóôÜóåéò.
Ó÷.1.21 Áðïññéììáôïöüñï

14
 Á ì Ü î ù ì á

1.2.5 ÖïñôçãÜ ÅéäéêÞò ×ñÞóçò

Êáìðßíá
Åßíáé öïñôçãÜ ï÷Þìáôá ðïõ ðñïïñßæï- ÐÞãìá
íôáé ãéá êÜðïéï åéäéêü óêïðü, ãé' áõôü
êáé Ý÷ïõí ìßá åéäéêÞ äéáìüñöùóç óôçí
üëç ôïõò êáôáóêåõÞ. Äéáêñßíïíôáé óå:
á) ÐõñïóâåóôéêÜ (Ó÷.1.19)
â) Ãåñáíïöüñá (Ó÷.1.20) Ðëáßóéï
ã) Áðïññéììáôïöüñá (Ó÷.1.21)
ä) Âõôéïöüñá (Ó÷.1.22)
Ó÷.1.24 ÁìÜîùìá - ðëáßóéï öïñôçãïý.
å) Øõãåßá ê.ë.ð. (Ó÷.1.23)

1.3 Åßäç ÁìáîùìÜôùí ÁìÜîùìá

¼ðùò Ý÷åé áíáöåñèåß êáé ðáñáðÜíù, á-
ìÜîùìá åíüò ï÷Þìáôïò êáëåßôáé ôï ôìÞ-
ìá åêåßíï, ðïõ áðïóôïëÞ Ý÷åé ôçí Üíåôç
êáé áóöáëÞ ìåôáöïñÜ åðéâáôþí êáé
öïñôßùí.Ôï áìÜîùìá ðñÝðåé íá åßíáé
óôáèåñÜ óõíäåäåìÝíï ìå ôç âÜóç ôïõ
ï÷Þìáôïò, äçëáäÞ ôï ðëáßóéï, åðÜíù
óôï ïðïßï óôçñßæïíôáé êáé üëá ôá åðß ìÝ- Ðëáßóéï (óáóß)
ñïõò óõóôÞìáôá ðïõ öÝñåé ôï ü÷çìá.
ÁíÜëïãá ìå ôï óêïðü ãéá ôïí ïðïßï ðñï-
ïñßæåôáé Ýíá ü÷çìá êáé óýìöùíá ìå ôçí Ó÷ 1.25 Ìéêñü öïñôçãü, ðïõ Ý÷åé áíåîÜñôçôï á-
åîÝëéîç ôçò ôå÷íïëïãßáò, ôï áìÜîùìá åß- ìÜîùìá êáé ðëáßóéï. (Ôï áìÜîùìá öáßíå-
ôáé åðÜíù áðü ôï óáóß - ðëáßóéï êÜôù).
íáé äéáöïñåôéêïý ôýðïõ ãéá êÜèå êáôçãï-
ñßá ï÷Þìáôïò. ¸ôóé, ëïéðüí, äéáêñßíïõìå
ôá ðáñáêÜôù åßäç áìáîùìÜôùí: êïýìåíá ï÷Þìáôá. Áò äéåõêñéíéóôåß, ðÜ-
íôùò, üôé óôá öïñôçãÜ, ùò áìÜîùìá èå-
1.3.1 ÁìÜîùìá áíåîÜñôçôï áðü ùñåßôáé ç êáìðßíá ïäÞãçóçò áëëÜ êáé ôï
ôï ðëáßóéï (Ìç áõôïöåñü- ðÞãìá (êáñüôóá).
ìåíï) (Ó÷.1.24 êáé 1.25)
Åäþ, ôï áìÜîùìá áðïôåëåß ìßá áõôüíï- 1.3.2 Áõôïöåñüìåíï ÁìÜîùìá
ìç êáôáóêåõÞ, ç ïðïßá óôçñßæåôáé åðÜíù (Ó÷.1.26) êáé (Ó÷. 1.27)
ó' Ýíá éó÷õñü ðëáßóéï, óôï ïðïßï ðñï-
óáñìüæïíôáé êáé üëá ôá Üëëá óõóôÞìá- 1.3.2.1 ÃåíéêÜ
ôá ôïõ ï÷Þìáôïò, êáé ôï ïðïßï ìðïñåß íá Ìå ôçí åîÝëéîç ôçò ôå÷íïëïãßáò, ïé êáôá-
ðáñáëáìâÜíåé êáé íá áðïññïöÜ üëá ôá óêåõáóôÝò ï÷çìÜôùí ìåëÝôçóáí, åê íÝïõ,
öïñôßá êáé ôéò äõíÜìåéò ðïõ áóêïýíôáé ôï óýóôçìá "ðëáßóéï - áìÜîùìá" êáé êá-
åðÜíù ôïõ. Áõôü ôï åßäïò áìáîþìáôïò ôÝëçîáí óôç ëýóç ðïõ ðñïâëÝðåé ôçí êá-
÷ñçóéìïðïéåßôáé, êõñßùò, óôá öïñôçãÜ, ôÜñãçóç ôïõ ðëáéóßïõ ìå ôïõò äéáìÞêåéò
óôá ìåãÜëá ëåùöïñåßá êáé óôá ñõìïõë- äïêïýò êáé ôçí åíóùìÜôùóç ôïõ óôï áìÜ-

15
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
îùìá. ¸ôóé, óÞìåñá, óôï óýíïëï ó÷åäüí
ôùí åðéâáôéêþí ï÷çìÜôùí, ï ñüëïò ôïõ
ðëáéóßïõ ìåôáâéâÜóèçêå óôï áìÜîùìá,
ôï ïðïßï ðáñïõóéÜæåôáé ùò Ýíá ðëÞñåò
(åíéáßï) ìåôáëëéêü ðåñßâëçìá êáé ôï ïðïß-
ï êáëåßôáé "áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá".
Ôï ðåñßâëçìá áõôü áðïôåëåßôáé áðü ëå-
ðôÜ åëÜóìáôá ìåãÜëçò åðéöÜíåéáò (öýë-
ëá ÷Üëõâá, ðÜ÷ïõò áðü 0,6 ìÝ÷ñé 0,85
mm) ðïõ óõãêñïôïýí ôï äÜðåäï, ôçí ï-
ñïöÞ, áëëÜ êáé ôá ïðßóèéá êáé åìðñü-
óèéá ôìÞìáôá ôïõ ï÷Þìáôïò.
¼ëá áõôÜ ðñåóÜñïíôáé êáôÜëëçëá, þóôå
íá äçìéïõñãçèïýí íåõñþóåéò - áíÜëïãá
ìå ôï êÜèå ôìÞìá - êáé óôç óõíÝ÷åéá óõ-
ãêïëëïýíôáé, ìåôáîý ôïõò, êáé Ýôóé áðïôå-
ëïýí ôá "öÝñïíôá" (áêßíçôá Þ óôáèåñÜ)
ôìÞìáôá ôïõ áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìá-
ôïò ðïõ äÝ÷ïíôáé üëá ôá öïñôßá, üðùò
åßíáé ð.÷. ôï ðÜôùìá, ïé êïëþíåò, ôá ñÜì-
öç (ãùíßåò) êëð). Åðßóçò, õðÜñ÷ïõí êáé
ôá "ìç öÝñïíôá" ôìÞìáôá, ðïõ äåí êáôá-
ðïíïýíôáé Üìåóá êáé ôá ïðïßá êáëýðôïõí
ôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá. ÔÝôïéá ôìÞ-
ìáôá åßíáé ïé ðüñôåò, ôá öôåñÜ, ôï êáðü,
ôï ðïñô ìðáãêÜæ, ïé ðñïöõëáêôÞñåò
ê.ë.ð. êáé ôá ïðïßá óôåñåþíïíôáé óôï áõ-
ôïöåñüìåíï áìÜîùìá ìå âßäåò Þ ìå óõ-
ãêüëëçóç, ìÝèïäïò ðïõ áõîÜíåé áêüìç
ðåñéóóüôåñï ôçí áíôï÷Þ (áêáìøßá) ôïõ
ï÷Þìáôïò áëëÜ êáé ôïí ðåñéïñéóìü ôïõ
èïñýâïõ óôï åóùôåñéêü ôïõ.
Óôá óçìåßá åêåßíá, üðïõ áðáéôåßôáé ìå-
ãáëýôåñç áêáìøßá, ôï ðåñßâëçìá åíé-
ó÷ýåôáé ìå åãêÜñóéåò ñÜâäïõò Þ äï-
êïýò, ïé ïðïßåò, åðßóçò, óõãêïëëïýíôáé.
Ôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá (ðëáßóéï êáé
áìÜîùìá ìáæß) Ý÷åé ðåñßðïõ ôçí ßäéá á-
êáìøßá (áíôï÷Þ) ìå ôï êïéíü ðëáßóéï, å-
íþ ôáõôü÷ñïíá ðáñïõóéÜæåé ìßá óïâáñÞ
ìåßùóç ôïõ ”íåêñïý âÜñïõò”, ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò, üðùò êáé ôïõ ýøïõò ôïõ. ÅðåéäÞ,
16
ëïéðüí, ìéá ôÝôïéá êáôáóêåõÞ åìöáíßæåé
ðïëý êáëÞ áíôï÷Þ óå äõíÜìåéò óôñÝøçò
êáé êÜìøçò, ãé' áõôü êáé óÞìåñá, ó÷å-
äüí, üëá ôá åðéâáôéêÜ êáé åëáöñÜ öïñ-
ôçãÜ Ý÷ïõí áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá.
1.3.2.2 ÄõíÜìåéò ðïõ êáôáðïíïýí
ôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá.
Ïé äõíÜìåéò ðïõ êáôáðïíïýí ôï áõôïöå-
ñüìåíï áìÜîùìá äåí äéáöÝñïõí áðü å-
êåßíåò ðïõ êáôáðïíïýí Ýíá êïéíü ðëáß-
óéï. Óôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá ïé äõ-
íÜìåéò ðïõ ïöåßëïíôáé óôï âÜñïò ôùí
åðéâáôþí Þ óôá äéÜöïñá öïñôßá, ìåôá-
öÝñïíôáé óå üëá ôá ôìÞìáôÜ ôïõ, ïðüôå
ôï êåíôñéêü êáé êÜôù ìÝñïò ôïõ (ôï ðÜ-
ôùìá) êáôáðïíåßôáé óå åöåëêõóìü, åíþ
ç ïñïöÞ ôïõ óå èëßøç. Ãéá ôï ëüãï áõ-
ôü, ôá ï÷Þìáôá ÷ùñßò ïñïöÞ (cabriole)
Ý÷ïõí ðéï åíéó÷õìÝíï ðÜôùìá êáé íåõ-
ñþóåéò êáé êáôáóêåõÜæïíôáé åíéó÷õôéêÜ
÷ùñßóìáôá ìåôáîý ôïõ äéáìåñßóìáôïò
ôùí åðéâáôþí êáé ôùí ÷þñùí áðï-
óêåõþí êáé êéíçôÞñá, ôá ïðïßá åíéó÷ý-
ïõí óçìáíôéêÜ ôï ïðßóèéï êáé åìðñü-
óèéï ìÝñïò ôïõ ï÷Þìáôïò. ¼ðùò ôï
ðëáßóéï ðïõ ðåñéãñÜöåôáé ðáñáêÜôù
(Ó÷. 1.33), Ýôóé êáé ôï áõôïöåñüìåíï á-
ìÜîùìá äÝ÷åôáé êáé äõíÜìåéò óôñÝøçò,
êÜèå öïñÜ ðïõ äéáôáñÜóóåôáé ï ðáñáë-
ëçëéóìüò ôùí áîüíùí ôïõ áðü ôéò áíù-
ìáëßåò ôïõ äñüìïõ. ÁõôÝò ïé äõíÜìåéò
óôñÝøçò áíáðôýóóïíôáé ãýñù áðü ôïí
äéáìÞêç Üîïíá ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ìåôá-
äßäïíôáé áêáñéáßá óôï áìÜîùìá, äéá
ìÝóïõ ôïõ óõóôÞìáôïò ôçò áíÜñôçóçò.
1.3.2.3 Óõíäõáóìüò áõôïöåñïìÝíïõ
áìáîþìáôïò ìå ðëáóôéêÜ
õëéêÜ
ÓÞìåñá, ðïëëÜ áõôïöåñüìåíá áìáîþ-
ìáôá ðáñÜãïíôáé áðü óõíäõáóìü ÷Üëõ-
 Á ì Ü î ù ì á

ä
㠓ÖÝñïíôá”
æ

óô

ç
å

è á é â
óô

Ó÷.1.26 Áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá ìå ôá "öÝñïíôá" êáé "ìç öÝñïíôá" (á-é) ôìÞìáôÜ ôïõ
(á. Åìðñüóèéï öôåñü, â. ÌáñóðéÝò, ã. Êáðü, ä. Ïõñáíüò, å. Ðüñôá, óô. ÐñïöõëáêôÞñåò, æ. ÊÜëõììá
ðïñô ìðáãêÜæ, ç. Ïðßóèéï öôåñü, è. ÌÜóêá, é. Åóùôåñéêüò ìáñóðéÝò)

ÁíÜëïãï ó÷Þìá åßíáé êáé ôï ðáñáêÜôù:

“ÖÝñïíôá ôìÞìáôá”

“Ìç öÝñïíôá ôìÞìáôá”

Ó÷. 1.27 "ÖÝñïíôá" êáé "ìç öÝñïíôá" ôìÞìáôá áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò.

17
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

âá êáé ðëáóôéêïý õëéêïý (Ó÷.1.28). Ó' áõ- äÜðåäï, 1,0mm ãéá ôï óêåëåôü êáé
ôÜ ôá ï÷Þìáôá, ôï áìÜîùìá êáôáóêåõÜ- 1,5mm ãéá ôéò äéáìÞêåéò äïêïýò. Ç âÜ-
æåôáé áðü åëÜóìáôá ÷Üëõâá, ôùí ïðïßùí óç ó÷çìáôßæåé Ýíá óýíïëï Üêáìðôçò
ôï ðÜ÷ïò êõìáßíåôáé áðü 0,8mm ãéá ôï äéáôïìÞò, ç ïðïßá áðïôåëåßôáé áðü ìßá

Ó÷.1.28 Áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá ðïõ ðñüêåéôáé íá åðåíäõèåß ìå ðëáóôéêÜ õëéêÜ.

Ó÷.1.29 ÐëáóôéêÜ ìÝñç ìå ôá ïðïßá åðåíäýåôáé ôï ðáñáðÜíù áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá ôïõ ó÷. 1.28.

18
 Á ì Ü î ù ì á

åãêÜñóéá óùëçíùôÞ äïêü, ðïëý áíèåêôé- ÌåéïíåêôÞìáôá

êÞ, ðïõ ôïðïèåôåßôáé åìðñüò áðü ôïí ï-
ðßóèéï Üîïíá êáé ôéò äéáìÞêåéò äïêïýò
äéðëÞò äéáôïìÞò. Ç åðÝíäõóç ôïõ áìá-
îþìáôïò ãßíåôáé ìå ðñïäéáìïñöùìÝíá
ðëáóôéêÜ ôåìÜ÷éá, ðïõ ó÷çìáôßæïíôáé ìå
Ýê÷õóç ðïëõåóôåñéêþí õëéêþí êáé ôá ï-
ðïßá êïëëéïýíôáé Þ êáñöþíïíôáé óå óç-
ìåßá ðïõ äåí äéáêñßíïíôáé, ëüãù áéóèç-
ôéêÞò (Ó÷.1.28).
1.3.2.4 ÌåéïíåêôÞìáôá - Ðëåïíå-
êôÞìáôá áõôïöåñïìÝíïõ
áìáîþìáôïò, óå ó÷Ýóç ìå
ìç áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá.
• Ç åðéóêåõÞ ôùí óôñåâëùìÝíùí åðé-
öáíåéþí åßíáé äõóêïëüôåñç, åðåéäÞ ôá
åëÜóìáôÜ ôïõò åßíáé ìåãáëýôåñïõ ðÜ-
÷ïõò.
• ¸÷ïõí ìåãáëýôåñï êüóôïò ðáñáãù-
ãÞò, åðåéäÞ ç äéáìüñöùóç ðá÷ýôå-
ñùí åëáóìÜôùí áðáéôåß åéäéêÝò åãêá-
ôáóôÜóåéò (ðñÝóåò) ìåãÜëïõ êüóôïõò.
ÐëåïíåêôÞìáôá
• Åëáöñýôåñç êáôáóêåõÞ, ðïõ ìåôáöñÜ-
æåôáé óå ïéêïíïìßá êáõóßìùí
• ×áìçëüôåñï êÝíôñï âÜñïõò, ðïõ óç-
ìáßíåé ìåãáëýôåñç åõóôÜèåéá.

ÁìÜîùìá

Åëáöñý ðëáßóéï

Ó÷.1.30 Çìéáõôïöåñüìåíï áìÜîùìá åðéâáôéêïý áõôïêéíÞôïõ.

19
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
• Êáëýôåñç ðáèçôéêÞ áóöÜëåéá.
• Ðåñéïñéóìüò èïñýâïõ, äéüôé ç ðáñïõ-
óßá ìéêñüôåñïõ áñéèìïý êï÷ëéùôþí
óõíäÝóåùí, óçìáßíåé êáé ëéãüôåñåò ðé-
èáíüôçôåò ÷áëÜñùóçò ôïõò, ãåãïíüò
ðïõ, ùò ãíùóôüí, äçìéïõñãåß èüñõâï.
• Ìéêñüôåñïò áñéèìüò åñãáôïùñþí
êáôáóêåõÞò, ðïõ óõíôåëåß óå ìéêñüôå-
ñï óõíïëéêü êüóôïò êáôáóêåõÞò.
1.3.3 Çìéáõôïöåñüìåíï ÁìÜîùìá
(Ó÷.1.30)
Ôï "çìéáõôïöåñüìåíï" áìÜîùìá åßíáé
Ýíáò óõíäõáóìüò ôïõ áõôïöåñüìåíïõ
áìáîþìáôïò êáé ôïõ ðëáéóßïõ. ¸ôóé, Ýíá
åëáöñý ðëáßóéï ìáæß ìå ôï áìÜîùìá
ôïõ ó÷çìáôßæïõí ôç öÝñïõóá êáôáóêåõÞ
ôïõ ï÷Þìáôïò, êáèþò ôï ðëáßóéï áõôü
åßíáé êáôÜ ôÝôïéï ôñüðï ó÷åäéáóìÝíï, þ-
Äéáöïñéêü
¢îïíáò ìåô. êßíçóçò
ÄåîáìåíÞ
êáõóßìïõ
ÅëáôÞñéá
Ðëáßóéï
Êéâ. ôá÷õôÞôùí
Ó÷. 1.31 Óáóß (ðëáßóéï) ï÷Þìáôïò ìå ôá êõñéüôåñá ìÝñç ôïõ.
20
óôå ôï ìåí åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ íá äÝ-
÷åôáé ôïí êéíçôÞñá êáé Ýíá ìÝñïò ôùí
ïñãÜíùí ôïõ óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò
ôçò êßíçóçò, ôï äå ïðßóèéï ôçí áíÜñôç-
óç êáé ôá áíôßóôïé÷á öïñôßá ôïõ ï÷Þìá-
ôïò. Ôá äýï, ëïéðüí, áõôÜ ôìÞìáôá (ìÝ-
ñç) ôïõ ðëáéóßïõ, óôá ðåñéóóüôåñá ï÷Þ-
ìáôá åßíáé áíåîÜñôçôá ìåôáîý ôïõò, åíþ
ìðïñåß êáé íá óõíäÝïíôáé ìåôáîý ôïõò
ìå åëáöñÜ åðß ìÝñïõò äéáìÞêç ðëáßóéá,
üðùò äåß÷íåé êáé ôï Ó÷.1.30. ¼ëï ôï Üë-
ëï ìÝñïò áðïôåëåß ôï áìÜîùìá ôïõ ï-
÷Þìáôïò, ðïõ óõíäÝåôáé ìå ôï åëáöñý
ðëáßóéï, ìÝóù åëáóôéêþí óõíäÝóìùí,
ïé ïðïßïé óõìâÜëëïõí óå ìßá éêáíïðïéç-
ôéêÞ ç÷ïìüíùóç ôçò êáìðßíáò ôùí åðé-
âáôþí. Ðñéí, üìùò, ãßíåé áõôÞ ç óýíäå-
óç, ôï åëáöñý ðëáßóéï âõèßæåôáé óå ëïõ-
ôñü áíôéïîåéäùôéêÞò âáöÞò ãéá íá ðñï-
óôáôåýåôáé áðü ôçí ïîåßäùóç, åíþ ç üëç
Ôéìüíé
Ìç÷áíÞ
 Á ì Ü î ù ì á
êáôáóêåõÞ åßíáé Ýôóé ó÷åäéáóìÝíç, þóôå
íá åíéó÷ýåé ôçí áóöÜëåéá ôùí åðéâáôþí,
áöïý óå Ýíá åìðñüóèéï Þ ïðßóèéï ôñá-
êÜñéóìá, Ýíá ìåãÜëï ìÝñïò ôçò åíÝñ-
ãåéáò áðïññïöÜôáé áðü ôï ðëáßóéï. ÐÜ-
íôùò, ôï çìéáõôïöåñüìåíï ðëáßóéï ÷ñç-
óéìïðïéåßôáé óå ëßãïõò ôýðïõò åðéâáôé-
êþí êáé åëáöñþí öïñôçãþí, åíþ áíôß-
èåôá ç åöáñìïãÞ ôïõ åßíáé ó÷åäüí êá-
èïëéêÞ óôïõò äéÜöïñïõò ôýðïõò ôùí ëå-
ùöïñåßùí. ¸íá Üëëï ÷áñáêôçñéóôéêü
ôïõ çìéáõôïöåñüìåíïõ ðëáéóßïõ åßíáé ç
óùóôÞ åõèõãñÜììéóç êáé æõãïóôÜèìéóç
ôùí ÷áëõâäïåëáóìÜôùí áðü ôá ïðïßá
áðïôåëåßôáé, þóôå íá áíôÝ÷ïõí óôçí êÜì-
øç, áðü ôçí ïðïßá, êõñßùò, êáôáðïíåßôáé.
1.4 Ðëáßóéï (óáóß)
1.4.1 ÃåíéêÜ
Ôï ðëáßóéï (Ó÷. 1.31) åßíáé ìßá óôéâáñÞ
(éó÷õñÞ) ìåôáëëéêÞ êáôáóêåõÞ ðïõ áðïôå-
ëåß ôç âÜóç åðÜíù óôçí ïðïßá óôçñßæï-
íôáé üëá ôá Üëëá óõóôÞìáôá êáé õðïóõ-
óôÞìáôá ôïõ ï÷Þìáôïò. Ç ìïñöÞ ôïõ Ý-
÷åé ðïëëÝò ðáñáëëáãÝò, äéüôé ïé ðñïäéá-
ãñáöÝò ðïõ ðñÝðåé íá åêðëçñþíåé, ðïë-
ëÝò öïñÝò åßíáé áíôéêñïõüìåíåò ìåôáîý
ôïõò. Ôï ðëáßóéï, óôá ðáëáéüôåñá ï÷Þ-
ìáôá, áðïôåëïýóå ôï êýñéï ÷áñáêôçñé-
óôéêü ôïõò, åíþ óÞìåñá êáé åéäéêÜ óôá
É× åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá, ìå ôçí åîÝëéîç ôçò
ôå÷íïëïãßáò, áõôü Ý÷åé áíôéêáôáóôáèåß
áðü ôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá, üðïõ
ôï ðëáßóéï êáé ôï áìÜîùìá Ý÷ïõí åíóù-
ìáôùèåß êáé óõíèÝôïõí Ýíá áäéÜóðáóôï
åíéáßï óýíïëï.
1.4.2 Éäéüôçôåò ôïõ ðëáéóßïõ
¸íá áîéüðéóôï ðëáßóéï ðñÝðåé:
• Íá åßíáé Üêáìðôï, þóôå ôá óõóôÞìáôá
êáé õðïóõóôÞìáôá ôïõ ï÷Þìáôïò ðïõ
ôïðïèåôïýíôáé åðÜíù ó' áõôü, íá äéá-
ôçñïýí ôéò èÝóåéò ôïõò, ðáñÜ ôéò ìå-
ãÜëåò êáôáðïíÞóåéò ðïõ áóêïýíôáé ó'
áõôÜ, êáôÜ ôçí ïäÞãçóç.
• Íá Ý÷åé ìéêñü âÜñïò, ÷áñáêôçñéóôéêü
ðïõ áðïôåëåß åðéôáêôéêÞ áíÜãêç, åéäéêÜ
ãéá ôá É× ï÷Þìáôá, ðñïêåéìÝíïõ íá å-
ðéôõã÷Üíåôáé ç óõóôçìáôéêÞ ìåßùóç
ôïõ "íåêñïý" âÜñïõò ôïõò.
• Íá óõíôåëåß óôçí êáëÞ ðñüóöõóç
ôùí ôñï÷þí ôïõ ï÷Þìáôïò óôï Ýäá-
öïò, äçëáäÞ óôçí éêáíüôçôá ðïõ ðñÝ-
ðåé íá Ý÷åé ôï ü÷çìá, êáôÜ ôçí êßíçóç
ôïõ, þóôå íá áêïëïõèåß ôçí ðïñåßá
(ôñï÷éÜ) ðïõ ôïõ åðéâÜëëåé ï ïäçãüò.
¸ôóé, ôï ðëáßóéï åßíáé äéåõèåôçìÝíï
êáôÜ ôÝôïéï ôñüðï, þóôå ôï êÝíôñï âÜ-
ñïõò ôïõ óõíüëïõ ôùí óõóôçìÜôùí
êáé õðïóõóôçìÜôùí ðïõ óôçñßæïíôáé
åðÜíù ó' áõôü, íá âñßóêåôáé, üóï ôï
äõíáôüí, ÷áìçëüôåñá êáé áêñéâþò å-
ðÜíù óôï äéáìÞêç ÜîïíÜ ôïõ.
• Íá åîáóöáëßæåé, ìå ôï ó÷Þìá ôïõ, Ý-
íá ìéêñü óõíôåëåóôÞ áåñïäõíáìéêÞò
áíôßóôáóçò, êáôÜ ôçí êßíçóç ôïõ ìÝóá
óôïí áÝñá.
• Íá åîáóöáëßæåé ôçí áóöÜëåéá êáé ôçí
Üíåóç, ôüóï ôùí åðéâáôþí üóï êáé
ôïõ ìåôáöåñüìåíïõ öïñôßïõ.
1.4.3 ÄõíÜìåéò ðïõ êáôáðïíïýí
ôï ðëáßóéï (Ó÷.1.32 êáé 1.33)
Ç ãíþóç ôùí äõíÜìåùí ðïõ åîáóêïý-
íôáé åðÜíù óôï ðëáßóéï êáé ôéò ïðïßåò
áõôü ðñÝðåé íá ðáñáëáìâÜíåé, Ý÷åé ìå-
ãÜëç óðïõäáéüôçôá ãéá ôïí êáèïñéóìü
ôçò ìïñöÞò êáé ôçò áíôï÷Þò (áêáìøßáò)
ôïõ.
21
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÄõíÜìåéò

ÊáìðôéêÞ ñïðÞ

¢íïéãìá

Á. Â: Óçìåßá óôÞñéîçò
ÌÝãéóôç êáìðôéêÞ ñïðÞ

Ó÷.1.32 ÊáìðôéêÝò äõíÜìåéò êáé êÜìøç ï÷Þìáôïò

¸ôóé, ôï ðëáßóéï êáôáðïíåßôáé óå êÜìøç,

ôçí ïðïßá ðñïêáëïýí ïé äõíÜìåéò ôùí
öïñôßùí ðïõ óôçñßæïíôáé åðÜíù ó ' áõ-
ÓôñÝøç
ôü, äçëáäÞ ïé äõíÜìåéò ôïõ áìáîþìá-
ôïò, ôïõ êéíçôÞñá, ôùí åðéâáôþí êáé ôïõ
öïñôßïõ. ÁõôÝò, ëïéðüí, ïé äõíÜìåéò å-
Åìðüäéï îáóêïýíôáé êáôáêüñõöá êáé, êõñßùò,
óôï êåíôñéêü ôìÞìá ôïõ ðëáéóßïõ. Åðß-
óçò, ôï ðëáßóéï äÝ÷åôáé êáé äõíÜìåéò
óôñÝøçò, êÜèå öïñÜ ðïõ äéáôáñÜóóåôáé
ï ðáñáëëçëéóìüò ôùí áîüíùí ôïõ áðü
Äýíáìç óôñÝøçò
ôéò áíùìáëßåò ôçò ïäïý, ïé ïðïßåò áíá-
ðôýóóïíôáé ãýñù áðü ôïí äéáìÞêç Üîï-
íá ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ìåôáäßäïíôáé óôï
Ó÷.1.33 ÓôñåðôéêÝò äõíÜìåéò êáé óôñÝøç ï÷Þìá-
ðëáßóéï, äéá ìÝóïõ ôïõ óõóôÞìáôïò ôçò
ôïò. áíÜñôçóçò.

22
 Á ì Ü î ù ì á

Äéáäïêßäåò ×
Ìçêßäåò

Äéáäïêßäåò

Ó÷.1.34 Êëáóóéêü ðëáßóéï ï÷Þìáôïò.

1.4.4 Åßäç Ðëáéóßïõ

1.4.4.1 Êëáóóéêü ðëáßóéï (Ó÷.1.34)

Ôï êëáóóéêü ðëáßóéï áðïôåëåßôáé áðü
äýï êýñéåò äéáìÞêåéò ðëåõñéêÝò äïêïýò
- ðáñÜëëçëåò ìåôáîý ôïõò - ðïõ êáëïý-
íôáé "ìçêßäåò", êáé ïé ïðïßåò óõíäÝïíôáé,
óõíÞèùò, ìå ôñåéò Üëëåò åãêÜñóéåò ìé-
êñüôåñåò äïêïýò ðïõ êáëïýíôáé "äéáäï-
êßäåò" (ìßá óôï ìÝóïí êáé áíÜ ìßá óôá
äýï Üêñá). ÁõôÝò ïé äïêïß åßíáé êáôá- Äéáäïêßäåò ×
óêåõáóìÝíåò áðü óöõñÞëáôï ÷Üëõâá
êáé êáñöþíïíôáé Þ, êáëýôåñá, óõãêïë-
ëïýíôáé ìåôáîý ôïõò, ïðüôå ó÷çìáôßæåôáé Ó÷.1.35 Åíéó÷õôéêïß äïêïß ðëáéóßïõ.
Ýíá Üêáìðôï óýíïëï ìåãÜëçò áíôï÷Þò,
éêáíü íá äÝ÷åôáé ôéò äéÜöïñåò êáôáðï-
íÞóåéò êáé íá ìçí ðáñïõóéÜæåé êÜìøç,
áöïý ìåôáîý ôùí êïììáôéþí ðïõ ôï óõí- íôé, üìùò, óôéò äõíÜìåéò óôñÝøçò, ïé
èÝôïõí, äåí õðÜñ÷åé ïëßóèçóç ("ðáßîé- óõãêåêñéìÝíåò áõôÝò äïêïß äåí áíôéóôÝ-
ìï"-ôæüãïò). êïíôáé éêáíïðïéçôéêÜ, êáé ãéá ôï ëüãï áõ-
Ãéá íá áíôÝ÷åé ôï ðëáßóéï óôéò äõíÜìåéò ôü, ôï ðëáßóéï åíéó÷ýåôáé óôï ìÝóïí ôïõ
ðïõ áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù, ïé äïêïß ìå ñÜâäïõò ó÷Þìáôïò × (Ó÷.1.35). ¼-
(ìçêßäåò), ðïõ ôï áðïôåëïýí, Ý÷ïõí ôïìÞ ìùò, áõôüò ï ôýðïò ôïõ ðëáéóßïõ, ðáñÜ
U Þ É áêñéâþò ãéá íá áíèßóôáíôáé éêáíï- ôçí åíßó÷õóç ðïõ Ý÷åé äå÷èåß, ðáñïõóéÜ-
ðïéçôéêÜ óôéò äõíÜìåéò êÜìøçò. ÁðÝíá- æåé áêüìç ìéêñÞ áíôï÷Þ óôéò óôñåðôéêÝò

23
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Çëåê/êüëëçóç
Çëåê/êüëëçóç

Ó÷.1.36 Óùëçíùôü ðëáßóéï ïñèïãùíéêÞò äéáôïìÞò. Ó÷.1.37 Óùëçíùôü ðëáßóéï êõêëéêÞò äéáôïìÞò.

Êåíôñéêüò óùëÞíáò

ÂÜóç óôÞñéîçò êéíçôÞñá

Ó÷.1.38 Ðëáßóéï ôýðïõ êåíôñéêïý óùëÞíá.

24
 Á ì Ü î ù ì á
äõíÜìåéò ðïõ áíáöÝñèçêáí, åíþ åðß
ðëÝïí, Ý÷åé êáé ìåãÜëï âÜñïò, ðñÜãìá
ðïõ èåùñåßôáé óïâáñü ìåéïíÝêôçìá.
1.4.4.2 Óùëçíùôü Ðëáßóéï
Ôï ðëáßóéï áõôü êáôáóêåõÜæåôáé, üðùò
êáé ôï ðñïçãïýìåíï, ìå ôç äéáöïñÜ üôé
ãéá äéáìÞêåéò äïêïýò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
÷áëýâäéíåò "êïéëïäïêïß" ïñèïãùíéêÞò
(Ó÷.1.36), êõêëéêÞò (Ó÷.1.37) Þ åëëåéðôé-
êÞò äéáôïìÞò. Ïé óùëÞíåò áõôïß êáôá-
óêåõÜæïíôáé áðü äýï ôåìÜ÷éá ìéêñïý ðÜ-
÷ïõò, ôá ïðïßá êáé çëåêôñïóõãêïëëïý-
íôáé. Ï ôýðïò áõôüò ôïõ ðëáéóßïõ, åíþ Ý-
÷åé ôï ßäéï ðåñßðïõ âÜñïò ìå ôïí ðñïç-
ãïýìåíï ôýðï (ôïõ êëáóóéêïý ðëáéóßïõ),
ðáñïõóéÜæåé ìåãáëýôåñç áíôï÷Þ óôéò äõ-
íÜìåéò óôñÝøçò, äéüôé ïé äéáôïìÝò ôùí
óùëÞíùí åßíáé êëåéóôÝò.
ÐÜíôùò, åßíáé äõíáôüí íá ìåéùèåß ôï
âÜñïò ôïõ óùëçíùôïý áõôïý ðëáéóßïõ,
áí êáôáóêåõáóèåß Ýíá åßäïò óùëçíù-
ôïý êåíôñéêïý óêåëåôïý, ðïõ íá êáôáëÞ-
ãåé óôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ óå äß÷á-
Ó÷.1.39 Ãõìíü ðëáßóéï.
ëï, ôï ïðïßï íá ÷ñçóéìåýåé ùò âÜóç
óôÞñéîçò ôïõ êéíçôÞñá. Óôá ðëáßóéá áõ-
ôÞò ôçò ìïñöÞò, ôá ïðïßá - áò óçìåéù-
èåß - óðÜíéá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óÞìåñá,
ï êåíôñéêüò óùëÞíáò óôçñßæåé ôï áìÜ-
îùìá, åíþ, ìÝóù áõôïý, äéÝñ÷åôáé êáé ï
Üîïíáò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò
(Ó÷.1.38).
Ôï ðëáßóéï áõôÞò ôçò ìïñöÞò, óßãïõñá
áðïôåëåß ìßá áîéïóçìåßùôç ðñüïäï, áë-
ëÜ äåí ðñÝðåé êáíåßò íá îå÷íÜ üôé ç éäÝ-
á ôïõ ðëáéóßïõ åßíáé óôåíÜ óõíäåäåìÝíç
ìå ôéò ìåèüäïõò êáôáóêåõÞò, ïé ïðïßåò
ðñÝðåé íá åîáóöáëßæïõí ôçí áðáéôïýìå-
íç áíôï÷Þ ôïõ.
Áñ÷éêÜ, ôï êõñßùò ðñüâëçìá ôùí ðëáé-
óßùí Þôáí ìç÷áíéêÞò öýóåùò, ãé' áõôü
êáé ïé êáôáóêåõáóôÝò ôùí áõôïêéíÞôùí
ðñïóðÜèçóáí íá êáôáóêåõÜóïõí Ýíá ü-
÷çìá ðïõ ïíïìáæüôáí "ãõìíü ðëáßóéï",
êáé ôï ïðïßï Ýöåñå ìåí üëá ôá óõóôÞìá-
ôá êáôÜ ôç óåéñÜ ìåôÜäïóçò ôçò êßíç-
óçò, üìùò äåí äéÝèåôå áìÜîùìá. Óôç
25
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óõíÝ÷åéá, ôï áìÜîùìá êáôáóêåõáæüôáí
áíåîÜñôçôá áðü ôï ðëáßóéï, åðÜíù óôï
ïðïßï êáé ðñïóáñìïæüôáí áðü ôïí åéäé-
êü ìç÷áíéêü áìáîùìÜôùí. ÊáôÜ óõíÝ-
ðåéá, Þôáí ôåëåßùò áõôüíïìï êáé Üñá
äåí ìåôåß÷å óôç óýíäåóç ôùí äéáöüñùí
ìç÷áíéêþí óõóôçìÜôùí, ïðüôå áõôÜ äåí
õðüêåéíôï óå êáìßá áíôßóôáóç. Ç ìÝèï-
äïò áõôÞ ôçò êáôáóêåõÞò ôïõ ðëáéóßïõ
÷ñçóéìïðïéåßôáé áêüìç êáé óÞìåñá, êõ-
ñßùò, óôá öïñôçãÜ ï÷Þìáôá, áöïý ðñþ-
ôá, áõôü äïêéìáóôåß óôçí ðßóôá äïêéìþí
Þ óôï äñüìï êáé ñõèìéóèïýí ôá êõñéü-
ôåñá óõóôÞìáôá, ðïõ âñßóêïíôáé ó' áõôü,
ïðüôå ï ìç÷áíéêüò áìáîùìÜôùí ìðï-
ñåß, óôç óõíÝ÷åéá, íá óõíáñìïëïãÞóåé
ïðïéïäÞðïôå áìÜîùìá åðÜíù ôïõ.
(Ó÷.1.39).
1.5 ¸ëåã÷ïé êáé ÅõèõãñÜììé-
óç Áõôïöåñüìåíïõ
Áìáîþìáôïò.
1.5.1 ÃåíéêÜ
ÐñïêåéìÝíïõ íá ãßíåé ç åõèõãñÜììéóç å-
íüò óôñåâëùìÝíïõ - ìåôÜ áðü óýãêñïõ-
“Êåëß åðéâßùóçò”
Ó÷. 1.40 ¼÷çìá ìå êáìðßíá áóöáëåßáò ("êåëß åðéâßùóçò").
26
óç - áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò, ðñÝ-
ðåé ðñþôá íá ìåôñÞóïõìå êáé íá êáôá-
ãñÜøïõìå, ìÝóá áðü ó÷åôéêïýò åëÝã-
÷ïõò ôéò æçìéÝò, êáé ôéò üðïéåò âëÜâåò
Ý÷åé áõôü õðïóôåß.
¼ôáí Ýíá ü÷çìá, ëïéðüí, óõãêñïõóôåß
ìå ìåãÜëç ôá÷ýôçôá, ôüôå ïé äõíÜìåéò
ðïõ áíáðôýóóïíôáé åßíáé ìåãÜëåò êáé
ìðïñåß íá ðáñáìïñöþóïõí ôï áõôïöå-
ñüìåíï áìÜîùìá, ôï ïðïßï, üìùò, åßíáé
Ýôóé ó÷åäéáóìÝíï, þóôå íá áðïññïöÜ
Ýíá ìÝñïò ôçò åíÝñãåéáò ôçò óýãêñïõ-
óçò, ãéá íá ðñïóôáôåýïíôáé ïé åðéâÜôåò.
ÐÜíôùò, ïé äõíÜìåéò ðïõ áíáðôýóóïíôáé
óå ìßá óýãêñïõóç, êáèþò êáé ç Ýêôáóç
ôùí æçìéþí, åîáñôþíôáé áðü ôçí êáôåý-
èõíóç ôïõ ôñáêáñßóìáôïò (óýãêñïõóçò)
êáé ôéò óõíèÞêåò êÜôù áðü ôéò ïðïßåò
áõôü Ýëáâå ÷þñá.
Ç åðéóôáìÝíç ìåëÝôç ôùí äõíÜìåùí áõ-
ôþí, ïäÞãçóå ôïõò êáôáóêåõáóôÝò íá
êáôáóêåõÜæïõí ôá áìáîþìáôá ìå áðï-
êëåéóôéêÞ ìÝñéìíá ôçí áóöÜëåéá ôùí åðé-
âáôþí. ¸ôóé, ôá óôïé÷åßá (êïììÜôéá) áðü
ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá áìÜîùìá, åß-
íáé ãíùóôÜ óáí óôïé÷åßá âáèìéáßáò ðá-
ÈÜëáìïò åðéâáôþí
 Á ì Ü î ù ì á

ñáìüñöùóçò, óå ðåñßðôùóç ôñáêáñß-
óìáôïò ãéá íá áðïññïöïýí ôçí åíÝñ-
ãåéá, ïðüôå ðñáêôéêÜ, ç êáìðßíá ôùí åðé-
âáôþí äåí ìðïñåß íá ðáñáìïñöùèåß
êáé ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé áðïôåëåß Ýíá
"êëùâü" (êëïõâß) áóöáëåßáò Þ Ýíá "êåëß
åðéâßùóçò" üóùí âñßóêïíôáé ó' áõôü
(Ó÷.1.40)
¸ôóé, ôá óýã÷ñïíá åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá,
äéáèÝôïíôáò ìéá - ðñáêôéêÜ - áðáñáìüñ-
öùôç êáìðßíá (èÜëáìï) åðéâáôþí åðß
ôïõ áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôüò ôïõò,
óõìðåñéöÝñïíôáé êáôÜ äéáöïñåôéêü ôñü-
ðï áíÜëïãá ìå ôï åßäïò ôïõ ôñáêáñß-
óìáôïò (óýãêñïõóçò). Áò äïýìå, ëïé-
ðüí, áíáëõôéêÜ, ìßá ðñïò ìßá ôéò äéÜöï-
ñåò ðéèáíÝò ìïñöÝò óõãêñïýóåùí, ìå
ôéò áíÜëïãåò óõìðåñéöïñÝò ôçò êáìðß-
íáò ôùí åðéâáôþí êáé ôïõ áìáîþìáôïò:
1.5.1.1 Óýãêñïõóç (ôñáêÜñéóìá)
åìðñüò êáé ðßóù.
Ôá ôìÞìáôá ôïõ áìáîþìáôïò ðïõ âñß-
óêïíôáé åìðñüò êáé ðßóù áðü ôïí èÜëá-
ìï ôùí åðéâáôþí, Ý÷ïõí äéáìïñöùèåß
êáôÜ ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå íá ðáñáìïñ-
öþíïíôáé ðñïïäåõôéêÜ êáôÜ ôéò óõ-
ãêñïýóåéò áõôÞò ôçò ìïñöÞò êáé íá á-
ðïññïöïýí Ýíá óçìáíôéêü ìÝñïò ôçò
êéíçôéêÞò åíÝñãåéáò ôïõ ï÷Þìáôïò. ÁõôÜ
ôá áìáîþìáôá åßíáé ãíùóôÜ ùò áìáîþ-
ìáôá “ôñéþí üãêùí”, êáé áíôéðñïóùðåõ-
ôéêü ôïõò äåßãìá öáßíåôáé óôï ðáñáêÜ-
ôù Ó÷Þìá 1.41.
1.5.1.2 Óýãêñïõóç (ôñáêÜñéóìá)
ðëåõñéêü.
Ó' áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç, ïé áíôéóôÜóåéò
ôïõ èáëÜìïõ êáé ôùí åìðïäßùí äåí å-
ðéôñÝðïõí ôçí ðëåõñéêÞ ðáñáìüñöùóç,
êáé åäþ, ôá ôìÞìáôá ôïõ áìáîþìáôïò
åìðñüò êáé ðßóù áðü ôçí êáìðßíá á-
óöáëåßáò (èÜëáìï) ôùí åðéâáôþí ðá-
ñáìïñöþíïíôáé ðñïïäåõôéêÜ. Ç áðïñ-
ñüöçóç ôçò êéíçôéêÞò åíåñãåßáò åðéôõã-

¼ãêïò ¼ãêïò ¼ãêïò

ðáñáìïñöïýìåíïò áðáñáìüñöùôïò ðáñáìïñöïýìåíïò

Óýãêñïõóç åìðñüò ÈÜëáìïò Óýãêñïõóç ðßóù

Ó÷.1.41 Ðáñáìüñöùóç áìáîþìáôïò ôñéþí üãêùí.

27
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Åíßó÷õóç ðüñôáò

ÐëåõñéêÞ óýãêñïõóç
Åìðüäéï

¸äáöïò

Ó÷.1.42 Áðïññüöçóç ôçò åíÝñãåéáò ìå ïëßóèçóç åðÜíù óôï Ýäáöïò

Èüëïò ïñïöÞò

Êïëþíåò

Ó÷. 1.43 Ïé ôñåéò ðñïóôáôåõôéêÝò êïëþíåò ôïõ èáëÜìïõ.

÷Üíåôáé, áöåíüò ìå ôçí ðëåõñéêÞ ïëß- ãêñïõóçò (Ó÷.1.42).

óèçóç (ãëßóôñçìá) ôïõ óõãêñïõüìåíïõ
ï÷Þìáôïò åðÜíù óôï Ýäáöïò êáé áöå-
ôÝñïõ ìå ôçí ðáñáìüñöùóç ôùí åëá-
óôéêþí, ðïõ ëåéôïõñãïýí óáí åìðüäéá -
áðïóâåóôÞñåò ôùí äõíÜìåùí ôçò óý-
ÐñÝðåé íá ôïíéóôåß, ðÜíôùò, ðùò ç ðáñá-
ìüñöùóç ôïõ áìáîþìáôïò ðåñéïñßæåôáé
óçìáíôéêÜ êáé áðü ôéò åíéó÷ýóåéò ("ìðÜ-
ñåò") ðïõ ôïðïèåôïýíôáé óôéò ðëåõñéêÝò
ðüñôåò ôïõ ï÷Þìáôïò.

28
 Á ì Ü î ù ì á

1.5.1.3 ÐåñéóôñïöÞ (íôåëáðÜñéóìá)

ôïõ ï÷Þìáôïò.
Ãéá íá áíôéóôáèåß ôï áìÜîùìá óôéò áíôé- Óçìåßï êÜìøçò
äñÜóåéò ðïõ áíáðôýóóïíôáé êáôÜ ôï íôå-
ëáðÜñéóìá ôïõ ï÷Þìáôïò, ï èÜëáìïò
ôùí åðéâáôþí öÝñåé, ðåñéìåôñéêÜ, êïëþ- ÈÝóç
íåò êáé ôüîá, ôá ïðïßá åíéó÷ýïõí óçìá- “ôóáëáêþìáôïò”
íôéêÜ ôçí áíôï÷Þ ôçò ïñïöÞò ôïõ
(Ó÷.1.43) êáé, óõíåðþò, ðñïóôáôåýïõí
óå éêáíïðïéçôéêü âáèìü ôïõò åðéâáßíï-
íôåò.

1.5.1.4 Æþíåò Áðïññüöçóçò ôçò

åíÝñãåéáò êáôÜ ôçí óýãêñïõ-
óç.
Óå ðåñßðôùóç óýãêñïõóçò, åßíáé ðïëý Ó÷.1.44 Æþíç áðïññüöçóçò åíÝñãåéáò (ôìÞìá å-
óçìáíôéêü, ç ðáñáìüñöùóç ôùí åðß ìÝ- ðéìÞêïõò äïêïý áìáîþìáôïò).

Åìðñüóèéá óýãêñïõóç Ïðßóèéá óýãêñïõóç

ÐëåõñéêÞ óýãêñïõóç ÁíáôñïðÞ

Ó÷.1.45 Ðáñáìïñöþóåéò ï÷Þìáôïò, áíÜëïãá ìå ôï åßäïò ôçò óýãêñïõóçò.

29
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷.1.46 Ôýðïé - ÄéáôïìÝò "óôñáíôæáñéóôþí" óôïé÷åßùí

×þñïò áðïóêåõþí
×þñïò êéíçôÞñá

ÐëåõñéêÜ ôìÞìáôá
ÂÜóç (äÜðåäï)

Ó÷.1.47 ÔìÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá.

30
 Á ì Ü î ù ì á
ñïõò ôìçìÜôùí ôïõ áìáîþìáôïò íá ãß-
íåôáé óå åêåßíá ôá óçìåßá ôïõò, ðïõ Ý-
÷ïõí ðñïêáèïñéóèåß áðü ôïí êáôá-
óêåõáóôÞ. ¸ôóé, äéáêñßíïõìå óôïé÷åßá,
ðïõ áðëþò êÜìðôïíôáé êáé Üëëá ðïõ äé-
ðëþíïíôáé óáí öõóáñìüíéêá ("ôóáëáêþ-
íïíôáé"), ìå áðïêëåéóôéêü óêïðü íá äéï-
÷åôåýåôáé ôï êýìá (ïé äõíÜìåéò) ôçò
êñïýóçò ðñïò áõôÝò ôéò æþíåò áðïññü-
öçóçò ôçò åíÝñãåéáò.(Ó÷.1.44 êáé 1.45).
1.5.2 Ç êáôáóêåõÞ åíüò áõôïöå-
ñüìåíïõ áìáîþìáôïò.
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé óôéò ðñïçãïýìå-
íåò åíüôçôåò, ç êáôáóêåõÞ ôïõ áõôïöå-
ñüìåíïõ áìáîþìáôïò ãßíåôáé áðü êáôá-
ôïìÝò ÷áëýâäéíùí åëáóìÜôùí, ïé ïðïßåò
Ó÷.1.48 Óçìåßá áíáöïñÜò áìáîþìáôïò.
Ý÷ïõí äéáìïñöùèåß óå ðñÝóåò êáé óõ-
ãêïëëïýíôáé ìåôáîý ôïõò, ãéá íá ó÷çìá-
ôßóïõí áõëáêùôÜ êáé óùëçíùôÜ óôïé÷åß-
á, ôá ïðïßá Ý÷ïõí áõîçìÝíç áíôï÷Þ. Áõ-
ôÜ ôá äéáìÞêç óùëçíùôÜ óôïé÷åßá, ãíù-
óôÜ ùò "óôñáíôæáñéóôÜ", ÷ñçóéìïðïéïý-
íôáé ãéá ôçí êáôáóêåõÞ ôïõ óêåëåôïý ôïõ
áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò (Ó÷.1.46)
êáé óõíäÝïíôáé ìåôáîý ôïõò, ó÷çìáôß-
æïíôáò ôá åðß ìÝñïõò õðïóõãêñïôÞìáôá
(ôìÞìáôá), áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá
áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá, (Ó÷.1.47). ÔÝ-
ôïéá ôìÞìáôá åßíáé:
• Ôá ðëåõñéêÜ
• Ç âÜóç (ðÜôùìá)
• Ï ÷þñïò ôïõ êéíçôÞñá
• Ï ÷þñïò ôùí áðïóêåõþí
Óçìåßá áíáöïñÜò
ÁìÜîùìá
31
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
1.5.3 ¸ëåã÷ïé Áõôïöåñüìåíïõ
Áìáîþìáôïò.
1.5.3.1 ÃåíéêÜ
• Ðñéí áñ÷ßóïõìå ôïí Ýëåã÷ï åíüò áõ-
ôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò, ðñÝðåé íá
åíôïðßóïõìå ôá "óçìåßá áíáöïñÜò"
ôïõ ï÷Þìáôïò ðïõ âñßóêïíôáé åðÜíù
óôï áìÜîùìá êáé ôá ïðïßá Ý÷åé ïñß-
óåé ï êáôáóêåõáóôÞò.
• Ïé Ýëåã÷ïé ðïõ ìðïñåß íá ãßíïõí óå
Ýíá áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá åßíáé ïé
åîÞò:
á) ¸ëåã÷ïò ìå “ðñïóåããéóôéêÞ óý-
ãêñéóç” Þ ìÝèïäïò ×.
â) ¸ëåã÷ïò ìå áðüëõôç óýãêñéóç.
ã) Äéáóôáóéáêüò Ýëåã÷ïò.
1.5.3.2 Óçìåßá ÁíáöïñÜò
Ç êáôáóêåõÞ ôïõ áìáîþìáôïò ÷áñáêôç-
ñßæåôáé áðü ôá óçìåßá áíáöïñÜò, ôá ï-
Ó÷.1.49 ¸ëåã÷ïò ìå “ðñïóåããéóôéêÞ óýãêñéóç”.
32
ðïßá Ý÷åé êáèïñßóåé ï êáôáóêåõáóôÞò
áõôïý.
ÁõôÜ ôá óçìåßá ÷ñçóéìåýïõí óáí óýíäå-
óìïò ìåôáîý ôùí ìç÷áíéêþí óõãêñïôç-
ìÜôùí ôïõ ï÷Þìáôïò, åßíáé ðïëëÜ Þ ëßãá
óå áñéèìü êáé âñßóêïíôáé ìÝóá óôï ÷þ-
ñï ðïõ êáèïñßæåôáé áðü ôï ðáñáëëçëå-
ðßðåäï ôïõ áìáîþìáôïò (Ó÷. 1.48).
¼ëåò ïé ìåôáâïëÝò ôçò åõèõãñÜììéóçò
Þ ïé áðïêëßóåéò ìåôáîý áõôþí ôùí óç-
ìåßùí, áðïäåéêíýïõí ìéá ðáñáìüñöùóç
ôïõ áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò êáé
ðñïóäßäïõí ìéá åëáôôùìáôéêÞ äõíáìéêÞ
óõìðåñéöïñÜ óôï ü÷çìá, êáôÜ ôçí ïäÞ-
ãçóç.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
1.5.3.3 á) ¸ëåã÷ïò ìå ]ðñïóåããéóôé-
êÞ óýãêñéóç^ Þ ìÝèïäïò ×.
Ç ìÝèïäïò áõôÞ óõíßóôáôáé óôç óýãêñé-
óç ôùí ðéèáíþí áðïêëßóåùí ìåôáîý ôùí
 Á ì Ü î ù ì á
áðïóôÜóåùí ôùí óçìåßùí áíáöïñÜò. Ôá
óçìåßá ëáìâÜíïíôáé éóïìåôñéêÜ êáé áíÜ
äýï åðß ôïõ ï÷Þìáôïò (áìáîþìáôïò).
Áõôüò ï Ýëåã÷ïò ðñáãìáôïðïéåßôáé ìå åé-
äéêÝò ìåôñçôéêÝò ñÜâäïõò êáé ïé ðñáã-
ìáôïðïéïýìåíåò ìåôñÞóåéò óõãêñßíïíôáé,
áíôßóôïé÷á, ìå áõôÝò ðïõ äßäåé ï êáôá-
óêåõáóôÞò ôïõ ï÷Þìáôïò.
Áõôüò ï ôñüðïò åëÝã÷ïõ åðéôñÝðåé íá å-
êôéìÞóïõìå ôç óðïõäáéüôçôá ôùí ðáñá-
ìïñöþóåùí óå ó÷Ýóç ìå ôïõò Üîïíåò
× êáé Ø (Ó÷.1.49). ÌÜëéóôá, ìå ôç âïÞ-
èåéá ôñéþí ìåôñçôéêþí ñÜâäùí, ìðïñïý-
ìå íá åêôéìÞóïõìå ôéò ðáñáìïñöþóåéò
êáé êáôÜ ôïí Üîïíá Æ ôïõ ßäéïõ ó÷Þìá-
ôïò, ïðüôå åëÝã÷ïõìå ôçí IJ óå ó÷Ýóç
ìå ôçí KL êáé ôçí IL óå ó÷Ýóç ìå ôçí KJ.
1.5.3.4 â) ¸ëåã÷ïò ìå áðüëõôç óý-
ãêñéóç.
Ìßá óôÝñåç êáé Üêáìðôç âÜóç, áðïôåëåß,
ðÜíôïôå, ôï åðßðåäï áíáöïñÜò. Ôá üñ-
Ôá åëåã÷üìåíá óçìåßá äåí
óõìðßðôïõí
ÁìÜîùìá
Ôá óçìåßá óõìðßðôïõí
ÂÜóç
Ó÷.1.50 ¸ëåã÷ïò ìå áðüëõôç óýãêñéóç.
ãáíá ðïõ åêôåëïýí ôç ìÝôñçóç, óõíáñ-
ìïëïãïýíôáé êáé ñõèìßæïíôáé, áíÜëïãá
ìå ôï áìÜîùìá ðïõ ðñüêåéôáé íá åëåã-
÷èåß åðÜíù ó' áõôÞ ôç âÜóç, åíþ ç èÝóç
ôïõò ðáñáìÝíåé óôáèåñÞ, êáè' üëç ôç
äéÜñêåéá ôïõ åëÝã÷ïõ.
Ï Ýëåã÷ïò óõíßóôáôáé óôçí åðáëÞèåõóç
ôçò óõìöùíßáò (ôáýôéóçò) ôùí ðáñáðÜ-
íù óçìåßùí áíáöïñÜò ôïõ êáôáóêåõá-
óôÞ ìå ôá áíôßóôïé÷á ôïõ áìáîþìáôïò,
ôï ïðïßï åßíáé ôïðïèåôçìÝíï åðÜíù óôç
âÜóç. (Ó÷1.50).0
1.5.3.5 ã) Äéáóôáóéáêüò Ýëåã÷ïò.
Ï Ýëåã÷ïò áõôüò ôïõ áìáîþìáôïò ãßíå-
ôáé óýìöùíá ìå ôïõò äýï ðáñáêÜôù
ôñüðïõò:
1.5.3.5.1 Ìå ÷ñÞóç åéäéêþí âáèìïíïìç-
ìÝíùí êáé ñõèìéæüìåíùí ñÜ-
âäùí ìÝôñçóçò.
Ñ= Åðßðåäï áíáöïñÜò
Óçìåßá áìáîþìáôïò
ÁìÜîùìá
Ìðïõëüíé
Ñ Ñ
ÂÜóç
33
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÁìÜîùìá Ôá åëåã÷üìåíá óçìåßá äåí óõìðßðôïõí

ÂáèìïíïìçìÝíç ñÜâäïò
Åðßðåäï áíáöïñÜò

ÂÜóç

Ó÷.1.51 ¸ëåã÷ïò ìå âáèìïíïìçìÝíåò ñÜâäïõò.

Êéâþôéï ïðôéêÞò áêôßíáò Åðßðåäï Ñ ÏðôéêÝò áêôßíåò

Êáíüíáò Â Êéâþôéï ïðôéêÞò áêôßíáò

Êáíüíáò Á

Ó÷.1.52 ¸ëåã÷ïò ìå ïðôéêÝò áêôßíåò.

34
 Á ì Ü î ù ì á

Êáíüíáò  ÁìÜîùìá

Ôá óçìåßá óõìðßðôïõí

Ôá óçìåßá äåí óõìðßðôïõí

Êéâþôéï ïðôéêÞò áêôßíáò

Êáíüíáò Á

Ó÷.1.53 ¸ëåã÷ïò óå ó÷Ýóç ìå ôïõò Üîïíåò Ï× êáé ÏØ.

ÁìÜîùìá

Óçìåßï áíáöïñÜò

ÏðôéêÞ áêôßíá
Êáí. âáèìïíïìçìÝíïò
Êáí. âáèìïíïìçìÝíïò Êéâþôéï ïðôéêÞò áêôßíáò

Êáí. âáèìïíïìçìÝíïò

Ó÷.1.54 ¸ëåã÷ïò óå ó÷Ýóç ìå ôïõò Üîïíåò Ï× êáé ÏÆ.

35
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ïé ñõèìéæüìåíåò áõôÝò ñÜâäïé ìðï-
ñïýí íá ìåôáêéíïýíôáé åðÜíù óôï åðßðå-
äï áíáöïñÜò, êáôÜ ôïõò Üîïíåò Ï×,
ÏØ, ÏÆ, åíþ ôï ìÞêïò ôïõò ñõèìßæåôáé
óå ó÷Ýóç ìå ôïí êáôáêüñõöï Üîïíá
ÏÆ. ¸ôóé, ïé áðïóôÜóåéò ìåôñïýíôáé óå
ó÷Ýóç ìå ôï åðßðåäï áíáöïñÜò, êáé ïé
ôéìÝò ðïõ ðñïêýðôïõí, óõãêñßíïíôáé ìå
áõôÝò ðïõ áíáãñÜöïíôáé óôéò ôå÷íéêÝò
ðñïäéáãñáöÝò ôïõ âéâëßïõ ôïõ êáôá-
óêåõáóôÞ, ïðüôå êáé åîÜãåôáé ôï óõìðÝ-
ñáóìá ãéá ôï âáèìü ðáñáìüñöùóçò
ôïõ áìáîþìáôïò (Ó÷.1.51).
1.5.3.5.2 Ìå ïðôéêü - çëåêôñïíéêÝò áêôß-
íåò êáé åéäéêïýò âáèìïíïìçìÝ-
íïõò êáíüíåò ìÝôñçóçò.
Óýìöùíá ìå ôç ìÝèïäï áõôÞ, äýï ïðôé-
êïçëåêôñéêÝò áêôßíåò (laser) ìðïñïýí íá
ìåôáôïðßæïíôáé êÜèåôá óå äýï áíôßóôïé-
÷ïõò âáèìïíïìçìÝíïõò êáíüíåò, ïé ï-
ðïßïé áíôéðñïóùðåýïõí ôïõò Üîïíåò Ï×
êáé ÏØ. ¸ôóé, ïé áêôßíåò áõôÝò êáèïñß-
æïõí Ýíá åéêïíéêü åðßðåäï áíáöïñÜò (Ñ)
(Ó÷.1.52), åíþ ïé ó÷åôéêÝò ìåôñÞóåéò
ðñáãìáôïðïéïýíôáé ìå ìåôáôüðéóç ôùí êé-
âùôßùí åêðïìðÞò ôùí áêôéíþí åðÜíù
óôïõò âáèìïíïìçìÝíïõò êáíüíåò Á êáé
 áíôßóôïé÷á. (Ó÷.1.53).
Åðßóçò, ãéá ôïí Ýëåã÷ï ùò ðñïò ôïõò Ü-
îïíåò ÏÆ êáé Ï× (Ó÷.1.54), ïé âáèìï-
íïìçìÝíïé êáíüíåò óôáèåñïðïéïýíôáé å-
ðÜíù óôá óçìåßá áíáöïñÜò ôïõ áìáîþ-
ìáôïò êáé Ýôóé ìðïñïýìå íá ìåôñÞóïõ-
ìå ôéò áðïêëßóåéò áõôþí ôùí óçìåßùí,
óå ó÷Ýóç ìå ôï åéêïíéêü åðßðåäï áíá-
öïñÜò ðïõ êáèïñßæïõí ïé áêôßíåò öù-
ôüò (Ñ).
36
1.5.4 ÅõèõãñÜììéóç Áõôïöåñü-
ìåíïõ Áìáîþìáôïò.
1.5.4.1 ÃåíéêÜ
ÌåôÜ ôïí Ýëåã÷ï ôïõ áõôïöåñüìåíïõ á-
ìáîþìáôïò êáé ôçí åêôßìçóç ôùí æçìéþí
ôïõ, ðñÝðåé íá áñ÷ßóåé ç äéáäéêáóßá ôçò
åõèõãñÜììéóçò, äçëáäÞ ôçò åîÜëåéøçò
ôùí ðáñáìïñöþóåùí êáé ôçò åðáíáöï-
ñÜò ôïõ áìáîþìáôïò óôçí áñ÷éêÞ ôïõ
êáôÜóôáóç, ìéá äéáäéêáóßá ðÜñá ðïëý
óçìáíôéêÞ ãéá ôç óùóôÞ ðñüóöõóç ôïõ
ï÷Þìáôïò óôï äñüìï êáé êáô' åðÝêôáóç
ãé' áõôÞí ôçí ßäéá ôçí áóöÜëåéá ôùí åðé-
âáôþí. Ç äéáäéêáóßá áõôÞ ôçò åõèõãñÜì-
ìéóçò ðåñéëáìâÜíåé ôç ÷ñÞóç õäñáõëé-
êïý åîïðëéóìïý ìåãÜëçò éêáíüôçôáò, ãéá
íá ìðïñÝóåé íá åðáíÝëèåé ôï áìÜîùìá
êáé ðÜëé óôï áñ÷éêü ôïõ ó÷Þìá. ÐïëëÝò
öïñÝò, ìÜëéóôá, êáôÜ ôç óõãêåêñéìÝíç
äéáäéêáóßá ãßíåôáé áíôéêáôÜóôáóç ïñé-
óìÝíùí ôìçìÜôùí ôïõ áìáîþìáôïò, ðïõ
Ý÷ïõí õðïóôåß áíåðáíüñèùôç æçìéÜ.
ÃåíéêÜ, ç åõèõãñÜììéóç ôïõ áìáîþìá-
ôïò ãßíåôáé ìå ôçí Ýëîç (ôñÜâçãìá) ôïõ,
åñãáóßá ç ïðïßá èåùñåßôáé åðßðïíç êáé
äýóêïëç êáé áðáéôåß ìåãÜëç åìðåéñßá êáé
ðñïóï÷Þ, åíþ ðñùôåýïíôá ñüëï ðáßæåé ç
áêñßâåéá ôùí üðïéùí ðáñåìâÜóåùí áðü
ðëåõñÜò ôïõ åéäéêïý.
ÐÜíôùò, ãéá ôçí åðéóêåõÞ åíüò ðáñá-
ìïñöùìÝíïõ áìáîþìáôïò áðü ôñáêÜñé-
óìá, äåí õðÜñ÷åé óõãêåêñéìÝíïò ôñü-
ðïò åñãáóßáò êáé ãåíéêÜ, éó÷ýåé ç áñ÷Þ
ôçò ÖõóéêÞò, óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá "Áí
áóêçèïýí äõíÜìåéò ó' Ýíá áíôéêåßìåíï
áíôßèåôåò êáé ßóåò ì' áõôÝò ðïõ ðñïêÜ-
ëåóáí ôçí ðáñáìüñöùóç ôïõ, ôüôå áõôÞ
åîáöáíßæåôáé êáé ôï áíôéêåßìåíï åðáíÝñ-
÷åôáé óôçí áñ÷éêÞ ôïõ êáôÜóôáóç".
¸ôóé, ç åðáíáöïñÜ ìéêñþí ðáñáìïñöþ-
óåùí ôïõ áìáîþìáôïò ìðïñåß íá ãßíåé
 Á ì Ü î ù ì á

ìå ôç ÷ñÞóç ôùí êïéíþí åñãáëåßùí öá-

íïðïéßáò, üðùò åßíáé ôá óöõñéÜ, ïé ëß-
ìåò, ïé "êüíôñåò", ïé ôÜêïé êëð. êáèþò
êáé ìå äéÜöïñåò ìåèüäïõò, üðùò åßíáé
ç ôïðéêÞ óöõñçëÜôçóç ìå óöõñß êáé "êü-
íôñá", ç ÷ñÞóç õäñáõëéêÞò ðñÝóáò Þ ôï-
ðéêÞò èÝñìáíóçò óå óõíäõáóìü ìå
óöõñçëÜôçóç, êáèþò êáé ìå óõíäõáóìü
ôùí ðáñáðÜíù ìåèüäùí. Óôçí ðåñßðôù-
óç, üìùò, áìáîþìáôïò, ðïõ Ý÷åé õðï-
óôåß âáñéÜ êôõðÞìáôá êáé Üñá ìåãÜëåò
ðáñáìïñöþóåéò, ç áðïêáôÜóôáóç ôïõò
ãßíåôáé ìå ôç ÷ñÞóç õäñáõëéêþí ðñå-
óþí, ìåãÜëçò äýíáìçò. Ç ÷ñÞóç ôùí
ðñåóþí áõôþí ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå ôÝ-
ôïéï ôñüðï, þóôå ç åöáñìïãÞ ôùí äõíÜ-
ìåùí íá ãßíåôáé êáô' åõèåßáí óôçí ðåñéï-
÷Þ üðïõ õðÜñ÷åé ç ðáñáìüñöùóç, áöïý
ïé óõãêåêñéìÝíåò ðñÝóåò Ý÷ïõí ôç äõíá-
Ó÷. 1.55 Ìç÷áíÞ Ýëîçò (ôñáâÞãìáôïò) áìáîþìá-
ôüôçôá íá óõìðéÝæïõí êáé íá áíïßãïõí ôïò
ðáñáìïñöùìÝíåò åðéöÜíåéåò. ¸ôóé, ïé
ðáñáìïñöùìÝíåò (óôñåâëùìÝíåò) åðé-
öÜíåéåò åðáíÝñ÷ïíôáé êáëýôåñá, áí äç- þèçóçò (óõìðßåóçò), êáèþò êáé Üëëá
ëáäÞ åëêýïíôáé, ðáñÜ üôáí óõìðéÝæïíôáé. âïçèçôéêÜ åîáñôÞìáôá. Óôï åìðüñéï õ-
ÌåãÜëç ðñïóï÷Þ, üìùò, ðñÝðåé íá äß-
äåôáé óôç óôåñÝùóç ôùí ðñåóþí óå óç- ðÜñ÷ïõí äéÜöïñá óõóôÞìáôá åõèõãñÜì-
ìåßá ìå áõîçìÝíç áíôï÷Þ, þóôå íá ìçí ìéóçò, ðïõ äéáêñßíïíôáé óå:
õðïóôåß åðéðñüóèåôç æçìéÜ ôï áìÜîùìá, • ÅðéäáðÝäéá (êáëßìðñåò åäÜöïõò).
êáôÜ ôçí åðéóêåõÞ ôïõ. Óôï ðáñáêÜôù • ÓôáèåñÜ (êáëßìðñåò óôáèåñÝò).
Ó÷Þìá 1.55, âëÝðïõìå ìßá ôÝôïéá ïëï- • ÖïñçôÜ (êáëßìðñåò öïñçôÝò).
êëçñùìÝíç ìç÷áíÞ Ýëîçò áìáîþìáôïò.

1.5.4.2 Eîïðëéóìüò åõèõãñÜììéóçò 1.5.4.3 Äéáäéêáóßá åõèõãñÜììéóçò

Ï åîïðëéóìüò ôçò åõèõãñÜììéóçò ÷ñç-
óéìïðïéåßôáé ãéá ôçí Üóêçóç ìåãÜëùí äõ-
íÜìåùí, ìå óêïðü ôçí åðáíáöïñÜ ôïõ á-
ìáîþìáôïò óôçí ðñïçãïýìåíç ôïõ ôñá-
êáñßóìáôïò, êáôÜóôáóç. Ï åîïðëéóìüò
áõôüò ðåñéëáìâÜíåé ôïí ìç÷áíéóìü á-
ãêýñùóçò ôïõ áìáîþìáôïò, ôïí áíôß-
óôïé÷ï ôïõ ôñáâÞãìáôïò (Ýëîçò) êáé ôçò
Ï ôå÷íßôçò áìáîùìÜôùí, ãéá ôçí åõèõ-
ãñÜììéóç åíüò áõôïöåñüìåíïõ áìáîþ-
ìáôïò, ðñÝðåé íá åêðïíÞóåé Ýíá ðñü-
ãñáììá åñãáóßáò üðïõ èá êáèïñßæåé ôá
ðáñáêÜôù óçìåßá:
á. Ôïí áñéèìü ôùí Ýëîåùí ðïõ áðáé-
ôïýíôáé.

37
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
â. Ôçí êáôåýèõíóç ôçò êÜèå Ýëîçò.
ã. Ôïí ôñüðï åñãáóßáò ãéá ôçí áðïêá-
ôÜóôáóç ôçò æçìéÜò, áêïëïõèþíôáò
ôçí áñ÷Þ ôçò áíôßóôñïöçò ðïñåßáò
áðü áõôÞ ðïõ ðñïêÜëåóå ôçí æçìéÜ
(ðáñáìüñöùóç).
ä. Ôçí åðéëïãÞ ôùí êáôÜëëçëùí, ãéá
Ýëîç, óçìåßùí ôïõ áìáîþìáôïò êáé
ôçí áíôßóôïé÷ç ôïðïèÝôçóç ôùí óöé-
ãêôÞñùí.
å. Ôá ôìÞìáôá ôïõ áìáîþìáôïò ðïõ
ðñÝðåé íá áöáéñÝóåé, ãéá íá ìðïñÝ-
óåé íá ðñáãìáôïðïéÞóåé ôá áðáñáß-
ôçôá "ôñáâÞãìáôá" ôïõ áìáîþìá-
ôïò.
¼ôáí, ëïéðüí, ïëïêëçñùèïýí ïé åñãáóß-
åò ôïõ "ôñáâÞãìáôïò" êáé ïé åðéóêåõÝò
ôïõ áìáîþìáôïò, ðñÝðåé íá ãßíïõí êáé
ðÜëé ïé ôåëéêïß Ýëåã÷ïé ôçò åõèõãñÜììé-
óçò êáé ôá áðïôåëÝóìáôá üëùí ôùí ìå-
ôñÞóåùí ðñÝðåé íá óõãêñéèïýí ìå ôéò
ðñïäéáãñáöÝò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ.
1.6 Áñéèìüò Ðëáéóßïõ
Ï áñéèìüò ðëáéóßïõ (Á.Ð) áðïôåëåß ôçí
ôáõôüôçôá üëùí ôùí ï÷çìÜôùí êáé ôùí
ñõìïõëêïýìåíùí êáé åßíáé ï áñéèìüò å-
êåßíïò ðïõ åðéôñÝðåé ôçí áðïêëåéóôéêÞ á-
íáãíþñéóç ôüóï ôïõ êÜèå ï÷Þìáôïò, üóï
êáé ôïõ êáôáóêåõáóôÞ ôïõ, ÷ùñßò ôçí áíÜ-
ãêç ðñïóöõãÞò óå Üëëá óôïé÷åßá.
Ï Á.Ð. åßíáé ÷áñáãìÝíïò åßôå ìå óöõ-
ñçëÜôçóç åßôå ìå äéÜôñçóç ôïõ ðëáéóßïõ
Þ ôïõ áìáîþìáôïò Þ Üëëïõ êáôÜëëçëïõ
óçìåßïõ ôïõ ï÷Þìáôïò (ðïõ, óõíÞèùò,
âñßóêåôáé óôç äåîéÜ ðëåõñÜ ôïõ), ìå
óêïðü íá ðáñáìÝíåé áíáëëïßùôïò êáé
ðñïöõëáãìÝíïò, áêüìç êáé ìåôÜ áðü
ìéá óöïäñÞ óýãêñïõóç ôïõ.
¸ôóé áðáãïñåýåôáé ìå âÜóç ôï Üñèñï 85
38
9,* !#)&&# "
{
{
{
A B Ã
Ó÷. 1.56 Á.Ð. ï÷Þìáôïò
ôïõ Í. 2094/92, êÜèå ôñïðïðïßçóç Þ
áëëïßùóç ôïõ Á.Ð., åêôüò åéäéêþí ðåñé-
ðôþóåùí óôéò üðïéåò õðÜñ÷åé ç óýìöù-
íç ãíþìç êáé Ýãêñéóç ôïõ Õðïõñãåßïõ
Ìåôáöïñþí êáé Åðéêïéíùíéþí. Ïé åéäé-
êÝò áõôÝò ðåñéðôþóåéò áöïñïýí ôçí ïëé-
êÞ Þ ìåñéêÞ áëëïßùóç (êáôáóôñïöÞ) ôïõ
áñéèìïý áõôïý ìåôÜ áðü áðïäåäåéãìÝíç
óýãêñïõóç ôïõ ï÷Þìáôïò óôç èÝóç üðïõ
ï Á.Ð. åßíáé ÷áñáãìÝíïò, Þ åÜí äéáðé-
óôùèåß äéÜâñùóÞ ôïõ, ïðüôå ãßíåôáé åíç-
ìÝñùóç ôùí áñìïäßùí õðçñåóéþí, áêï-
ëïõèåß áõôïøßá - Ýëåã÷ïò ôïõ ï÷Þìáôïò,
ïëïó÷åñÞò êáôáóôñïöÞ ôïõ ðáëáéïý
Á.Ð. êáé ÷Üñáîç íÝïõ óå Üëëï áóöáëÝò
ìÝñïò ôïõ ï÷Þìáôïò.
Óýìöùíá ìå ôçí ÅõñùðáúêÞ Íïìïèåóß-
á (áðü ôï 1981) ãéá ôá ï÷Þìáôá, ï Á.Ð.
áðïôåëåßôáé ðëÝïí áðü äÝêá åðôÜ (17)
÷áñáêôÞñåò ðïõ êáèïñßæïõí óõãêåêñé-
ìÝíá óôïé÷åßá ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ôïõ êá-
ôáóêåõáóôÞ (Ó÷.1.56). ÁõôÞ ç ïìÜäá ôùí
äÝêá åðôÜ óôïé÷åßùí åßíáé ÷áñáãìÝíç
óå ìßá ãñáììÞ êáé ÷ùñßæåôáé óå ôñåéò õ-
ðïïìÜäåò óôïé÷åßùí, ùò åîÞò:
Ç ðñþôç õðïïìÜäá (Á), óõãêñïôåß ôïí
êùäéêü, ìå ôïí ïðïßï ãßíåôáé ç áíáãíþ-
ñéóç ôïõ êáôáóêåõáóôÞ. Áðïôåëåßôáé áðü
ôñåéò ÷áñáêôÞñåò (ãñÜììáôá Þ áñéè-
ìïýò) êáé ÷ïñçãåßôáé áðü ôç ÷þñá üðïõ
 Á ì Ü î ù ì á

Ý÷åé Ýäñá ï êáôáóêåõáóôÞò, óå óõíåñ- ôïõò ÷áñáêôÞñåò, åðéëÝãåé êÜðïéïõò (áë-

ãáóßá ìå ôï Ãñáöåßï ôïõ Äéåèíïýò Ïñ-
ãáíéóìïý Ôõðïðïßçóçò (ÉSÏ). Ï ðñþôïò
÷áñáêôÞñáò äçëþíåé ìßá ãåùãñáöéêÞ
æþíç (ð.÷. 1 ãéá ôçí ÁìåñéêÞ, 2 ãéá ôïí
ÊáíáäÜ, W ãéá ôç ÄõôéêÞ Åõñþðç ê.ë.ð.),
ï äåýôåñïò ôï áñ÷éêü ãñÜììá ôïõ ïíü-
ìáôïò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ (ð.÷. D: Daimler
Chrysler) êáé ï ôñßôïò ôï áñ÷éêü ãñÜììá
ìéáò ðåñéï÷Þò, óôï åóùôåñéêü ôçò æþ-
íçò, üðïõ åäñåýåé ï êáôáóêåõáóôÞò (ð.÷.
Boblingen: ðåñéï÷Þ ôçò Ãåñìáíßáò).
Ç äåýôåñç õðïïìÜäá (Â), óõãêñïôåß ôïí
êùäéêü ìå ôïí ïðïßï äçëþíïíôáé ôá ãå-
íéêÜ ôå÷íéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ ï÷Þìá-
ôïò êáé, åéäéêÜ, ôïõ êéíçôÞñá êáé ôïõ á-
ìáîþìáôïò, üðùò êáèïñßæïíôáé áðü ôïí
êÜèå êáôáóêåõáóôÞ. Áðïôåëåßôáé áðü
åðôÜ ÷áñáêôÞñåò (ãñÜììáôá Þ áñéè-
ìïýò) êáé åöüóïí ï êáôáóêåõáóôÞò äåí
÷ñçóéìïðïéåß ãéá ôï óêïðü áõôü, üëïõò
öáâçôéêïýò Þ áñéèìçôéêïýò) ãéá íá óõ-
ìðëçñþóåé ôï êåíü ðïõ ôõ÷üí èá äç-
ìéïõñãçèåß.
Ç ôñßôç õðïïìÜäá (Ã), áðïôåëåßôáé áðü å-
ðôÜ ÷áñáêôÞñåò, áðü ôïõò ïðïßïõò ïé Ý-
îé ôåëåõôáßïé åßíáé, õðï÷ñåùôéêÜ, áñéèìïß
êáé ó÷çìáôßæïõí Ýíá êùäéêü, ðïõ äçëþ-
íåé ôïí áýîïíôá áñéèìü ðáñáãùãÞò ôïõ
ï÷Þìáôïò áðü ôï åñãïóôÜóéï êáôáóêåõ-
Þò. Óå óõíäõáóìü, ìÜëéóôá, êáé ìå ôéò
äýï Üëëåò õðïïìÜäåò, ðñïóäéïñßæåôáé
åðáêñéâþò, áöåíüò ôï Ýôïò êáôáóêåõÞò
ôïõ ï÷Þìáôïò êáé áöåôÝñïõ ôï óõãêå-
êñéìÝíï åñãïóôÜóéï ðáñáãùãÞò ôïõ. ¼-
óïé ÷áñáêôÞñåò äåí óõìðëçñþíïíôáé, á-
íôéêáèßóôáíôáé áðü ôï ìçäÝí (0).
ÐáñáôÞñçóç: Ïé ðáñáðÜíù ÷áñáêôçñé-
óìïß äåí åßíáé áðüëõôïé êáé ìðïñåß íá õ-
ðÜñ÷ïõí ìéêñÝò áðïêëßóåéò, áíÜëïãá ìå
ôçí êáôáóêåõÜóôñéá åôáéñåßá.

Óçìåßá áíýøùóçò åðÜíù óôïõò ôñï÷ïýò

Óçìåßá áíýøùóçò åðÜíù óôïí ðñïöõëáêôÞñá
Óçìåßá áíýøùóçò åðÜíù óôï ðëáßóéï

Ó÷.1.57 Óçìåßá áíýøùóçò åíüò êëáóóéêïý ï÷Þìáôïò.

39
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
1.7 Ôñüðïé êáé óçìåßá óôÞñé-
îçò êáé áíýøùóçò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ.
Ôá ï÷Þìáôá, ãéá ôçí óõíôÞñçóç - åðé-
óêåõÞ ôïõ ðëáéóßïõ, ôïõ áìáîþìáôïò Þ
êáé ôùí Üëëùí óõóôçìÜôùí ðïõ öÝñïõí,
ðñÝðåé íá áíõøþíïíôáé êáé íá óôçñßæï-
íôáé ìå áóöÜëåéá óå ïñéóìÝíï ýøïò,
ðñïêåéìÝíïõ ï ôå÷íßôçò, åõñéóêüìåíïò
êÜôù áðü ôï ü÷çìá íá ìðïñåß íá åêôå-
ëåß ìå Üíåóç êáé áóöÜëåéá ôéò äéÜöïñåò
åñãáóßåò.
Ðñïò ôï óêïðü áõôü, ïé êáôáóêåõáóôÝò
ôùí ï÷çìÜôùí Ý÷ïõí ðñïâëÝøåé, þóôå
Ó÷.1.58 ÁíõøùôÞñáò ôåóóÜñùí êïëþíùí.
Ó÷.1.59 ÁíõøùôÞñáò ôåóóÜñùí âñá÷éüíùí.
40
åðÜíù óôï ðëáßóéï Þ óôï áìÜîùìá íá õ-
ðÜñ÷ïõí äéÜöïñá óôáèåñÜ óçìåßá, áðü
ôá ïðïßá ôï ü÷çìá - ìå ôç ÷ñÞóç âÝâáéá
êáôáëëÞëùí áíõøùôéêþí ìç÷áíéóìþí -
íá ìðïñåß íá áíõøùèåß êáé íá óôçñé-
÷èåß ìå áóöÜëåéá. Ôá óçìåßá áõôÜ ðïé-
êßëëïõí, öõóéêÜ, áðü ü÷çìá óå ü÷çìá
êáé áðü êáôáóêåõáóôÞ óå êáôáóêåõáóôÞ,
÷ùñßò üìùò íá Ý÷ïõí ìåãÜëç äéáöïñÜ
ùò ðñïò ôçí èÝóç ôïõò. Óôï ó÷Þìá
1.57, öáßíïíôáé ðáñáóôáôéêÜ ôá óçìåßá
áõôÜ, óå Ýíá êëáóóéêü ü÷çìá.
Áðü ôá ðáñáðÜíù, ëïéðüí ðñïêýðôïõí,
áíáëõôéêÜ, ïé åîÞò ôñüðïé áíýøùóçò å-
íüò ï÷Þìáôïò:
á) Áíýøùóç ìåôÜ áðü ïäÞãçóç. Ìå ôïí
ôñüðï áõôü, ôï ü÷çìá ïäçãåßôáé óôïí
áíõøùôÞñá, ï ïðïßïò áðïôåëåßôáé á-
ðü äýï ðáñÜëëçëåò ôñï÷éÝò (äéáäñü-
ìïõò), ðïõ åðÝ÷ïõí èÝóç äñüìïõ êáé
ðïõ åöÜðôïíôáé óôï äÜðåäï êáé óôç
óõíÝ÷åéá (ôï ü÷çìá) áíõøþíåôáé ï-
ëüêëçñï. Ç áíýøùóç, ìå áõôÞ ôç ìÝ-
èïäï, ÷ñçóéìåýåé üôáí èÝëïõìå íá
áëëÜîïõìå ëÜäéá Þ íá åêôåëÝóïõìå
Üëëåò åñãáóßåò óôï êÜôù ìÝñïò ôïõ
êéíçôÞñá Þ ôïõ ï÷Þìáôïò óôïí óõ-
ìðëÝêôç, óôï äéáöïñéêü Þ óå Üëëá
ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò, åðåéäÞ äçìéïõñãåßôáé óôïí
ôå÷íßôç áñêåôüò åëåýèåñïò ÷þñïò
ãéá ôéò åñãáóßåò áõôÝò. Áõôüò ï ôñü-
ðïò áíýøùóçò ãßíåôáé ìå áíõøùôÞ-
ñá ôåóóÜñùí êïëþíùí, üðùò öáßíå-
ôáé êáé óôï Ó÷Þìá 1.58.
â) Áíýøùóç áðü ôï ðëáßóéï. Ìå ôïí
ôñüðï áõôü, ïé âñá÷ßïíåò ôïõ áíõ-
øùôéêïý ìç÷áíÞìáôïò ôïðïèåôïýíôáé
óôïõò "ïäçãïýò" ôùí óçìåßùí áíý-
øùóçò ðïõ õðÜñ÷ïõí óôï ðëáßóéï
ôïõ ï÷Þìáôïò Þ óôï êÜôù ìÝñïò ôïõ
 Á ì Ü î ù ì á

áìáîþìáôïò. Ç áíýøùóç áõôÞ ðñï-

óöÝñåôáé ãéá üëåò, ó÷åäüí, ôéò åñãá-
óßåò, åðåéäÞ óôïí áíõøùôÞñá ìÝíåé
áíáñôçìÝíï, ôüóï ôï óýóôçìá áíÜñ-
ôçóçò (Ó÷.1.59), üóï êáé ôá ðåñéóóü-
ôåñá åîáñôÞìáôá êáé ìç÷áíéóìïß ëåé-
ôïõñãßáò ôïõ ï÷Þìáôïò (êéíçôÞñáò -
óýóôçìá ìåôÜäïóçò - óýóôçìá åîÜ-
ôìéóçò ê.ë.ð.).
Ï áíõøùôÞñáò áõôïý ôïõ ôýðïõ Ý÷åé
ôÝóóåñéò âñá÷ßïíåò, ñõèìéæüìåíïõ
ìÞêïõò, ãéá íá ðñïóáñìüæïíôáé óå
äéáöüñùí ìåãåèþí ï÷Þìáôá. Ïé
âñá÷ßïíåò áõôïß ôïðïèåôïýíôáé êáôÜ
ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå ïé õðïäï÷Ýò ôùí
Üêñùí ôïõò, ìå ôçí áíÜëïãç áõîï-
ìåßùóç, íá âñßóêïíôáé êÜôù áðü ôá
óçìåßá áíýøùóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, óôï
ðëáßóéï Þ óôï áìÜîùìá. Ç áíýøùóç Ó÷.1.60 ÁíõøùôÞñáò äýï âñá÷éüíùí (êïëþíùí).
ôùí âñá÷éüíùí áõôþí êáé êáôÜ óõíÝ-
ðåéá, êáé ôïõ ßäéïõ ôïõ ï÷Þìáôïò,
ìðïñåß íá ãßíåé, åßôå çëåêôñïêßíçôá,
åßôå ìç÷áíéêÜ ìå õäñáõëéêÞ ðßåóç.
ã) Áíýøùóç áðü åìðñüóèéï êáé ïðßóèéï
Üîïíá. (Ó÷.1.60). Ìå ôïí ôñüðï áõôü,
ôï áíõøùôéêü ìç÷Üíçìá Ý÷åé äýï
âñá÷ßïíåò (êïëþíåò) áíýøùóçò, ôùí
ïðïßùí ïé åéäéêÝò õðïäï÷Ýò "áãêá-
ëéÜæïõí" ôá óçìåßá áíýøùóçò ôïõ ï-
÷Þìáôïò, ðïõ âñßóêïíôáé óôïí åìðñü-
óèéï êáé ïðßóèéï Üîïíá, áíôßóôïé÷á,
üðùò áõôÜ öáßíïíôáé óôï ó÷Þìá
1.57. Ç áíýøùóç áõôÞ ÷ñçóéìåýåé ãéá
åêôÝëåóç åñãáóéþí, ðáñüìïéùí åêåß-
íùí ðïõ ðñáãìáôïðïéïýíôáé ìå ôçí
÷ñÞóç áíõøùôÞñá ðëáéóßïõ.
Óôïí áíõøùôÞñá áõôïý ôïõ ôýðïõ, ç
èÝóç áíýøùóçò êÜôù áðü ôïõò å-
ìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò, ìðïñåß íá êé-
íåßôáé åìðñüò êáé ðßóù, üðùò äåß- Ó÷. 1.61 Õäñáõëéêüò áíõøùôÞñáò åäÜöïõò.

41
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷. 1.62 Ãñýëïò ÷åéñïêßíçôïò.
Ó÷. 1.63 Ôñßðïäáò óôÞñéîçò (áóöáëåßáò)
42
÷íïõí êáé ôá âÝëç óôçí åéêüíá, ãéá
íá ìðïñåß íá äÝ÷åôáé ï÷Þìáôá äéá-
öüñùí ìåãåèþí.
ä) Áíýøùóç áðü ôá óçìåßá áíýøùóçò
ðïõ âñßóêïíôáé óôïõò ðñïöõëáêôÞ-
ñåò, (Ó÷.1.57).
Ç ìÝèïäïò áõôÞ ðïõ óðÜíéá, ðëÝïí,
÷ñçóéìïðïéåßôáé, åðéôõã÷Üíåôáé ìüíï
ìå ðñüóäåóç ôïõ ðëáéóßïõ Þ ôïõ á-
ìáîþìáôïò, ðñïêåéìÝíïõ íá åêôåëå-
óèïýí ïé äéÜöïñåò åñãáóßåò, üðùò
âáöÞ ê.ë.ð.
ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ï åéäéêüò åîïðëéóìüò
ðïõ ÷ñåéÜæåôáé ãéá üëåò ôéò ðáñáðÜíù
åñãáóßåò, ðïõ ìíçìïíåýèçêáí, óõìðåñé-
ëáìâÜíåé, ôá åîÞò:
• ÁíõøùôÞñá ôåóóÜñùí êïëþíùí
(Ó÷.1.58).
• ÁíõøùôÞñá ôåóóÜñùí âñá÷éüíùí
(Ó÷.1.59).
• ÁíõøùôÞñá äýï êïëþíùí (Ó÷.1.60).
• Õäñáõëéêü áíõøùôÞñá åäÜöïõò
(Ó÷.1.61).
• Ãñýëï ÷åéñïêßíçôï (Ó÷.1.62).
• Ôñßðïäá óôÞñéîçò (Ó÷.1.63).
ÐáñÜëëçëá, ôá ìÝôñá áóöáëåßáò ðïõ
ðñÝðåé íá ëáìâÜíïõìå, êáôÜ ôç äéáäéêá-
óßá áíýøùóçò åíüò ï÷Þìáôïò, óõíïøß-
æïíôáé óôá åîÞò:
• ÐïôÝ äåí åñãáæüìáóôå êÜôù áðü Ýíá
ü÷çìá, ôï ïðïßï õðïóôçñßæåôáé -üíôáò
áíõøùìÝíï- áðü Ýíá ãñýëï åäÜ-
öïõò. Áðåíáíôßáò, ðñÝðåé íá ôïðïèå-
ôïýìå óôáèåñïýò ôñßðïäåò óôÞñéîçò
(Ó÷.1.63) êÜôù áðü ôá êáôÜëëçëá óç-
ìåßá áíýøùóçò ôïõ ðëáéóßïõ, êáé ìå-
ôÜ íá ÷áìçëþíïõìå ôï ü÷çìá ãéá íá
óôçñé÷èåß óôáèåñÜ åðÜíù ó' áõôïýò.
• ¼ôáí ÷ñçóéìïðïéïýìå ôá áíõøùôéêÜ
ìç÷áíÞìáôá, ðñÝðåé íá âñéóêüìáóôå
 Á ì Ü î ù ì á
ìáêñéÜ áðü ôï ü÷çìá Þ ôï üðïéï áíôé-
êåßìåíï áíõøþíïõìå, êáé áõôü, ãéá
íá ìçí ôñáõìáôéóèïýìå, üôáí åßôå ôï
ü÷çìá åßôå ôï áíôéêåßìåíï ãëéóôñÞóåé
êáé ðÝóåé, Þ üôáí ôï áíõøùôéêü ìç÷Ü-
íçìá ðÜèåé êÜðïéá âëÜâç êáé õðï÷ù-
ñÞóåé. Åðßóçò, ðïôÝ äåí ðñÝðåé íá åñ-
ãáæüìáóôå êÜôù áðü áéùñïýìåíá á-
íôéêåßìåíá, áëëÜ áíôßèåôá, ðñÝðåé íá
ôá óôçñßæïõìå óôïí ðÜãêï åñãáóßáò
Þ åðÜíù óå åéäéêÝò óôáèåñÝò âÜóåéò,
üðùò åßíáé ïé ôñßðïäåò óôÞñéîçò.
1.8 Áíáêåöáëáßùóç
• Áõôïêßíçôï åßíáé Ýíá ü÷çìá, ðïõ ìðï-
ñåß íá êéíåßôáé ìå ôá äéêÜ ôïõ êáôÜë-
ëçëá ìÝóá, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôçí å-
íÝñãåéá åíüò êáõóßìïõ Þ ôçí çëåêôñé-
êÞ åíÝñãåéá, ðñïêåéìÝíïõ ãéá çëåêôñé-
êÜ ï÷Þìáôá êáé ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôç
ìåôáöïñÜ ðñïóùðéêïý êáé õëéêþí. Ôá
áõôïêßíçôá äéáêñßíïíôáé óå äýï ìåãÜ-
ëåò êáôçãïñßåò: óôá åðéâáôéêÜ êáé óôá
öïñôçãÜ.
• Áñ÷éêÜ, ç êáôáóêåõÞ åíüò ï÷Þìáôïò
ðåñéëÜìâáíå, áöåíüò ôï ðëáßóéï, ðïõ
áðïôåëïýóå ôç âÜóç åðÜíù óôçí ïðïß-
á "êôéæüôáí" ôï õðüëïéðï áõôïêßíçôï,
ìå ôçí ôïðïèÝôçóç ôùí äéáöüñùí óõ-
óôçìÜôùí ôïõ áõôïêéíÞôïõ, êáé áöåôÝ-
ñïõ ôï áìÜîùìá, ôï ïðïßï óêïðü åß-
÷å ôçí Üíåôç êáé áóöáëÞ ìåôáöïñÜ å-
ðéâáôþí êáé öïñôßùí.
Ìå ôçí åîÝëéîç, üìùò, ôçò ôå÷íïëïãß-
áò, ç ðáñáðÜíù êáôáóêåõÞ (äçëáäÞ ìå
áíåîÜñôçôï ôï ðëáßóéï áðü ôï áìÜîù-
ìá), äéáôçñÞèçêå ìüíï óôá öïñôçãÜ ï-
÷Þìáôá, åíþ óå üëá, ó÷åäüí, ôá åðéâá-
ôéêÜ, ôï ðëáßóéï åíóùìáôþèçêå ðëÞ-
ñùò Þ ìåñéêþò óôï áìÜîùìá, ïðüôå
ðñïÝêõøáí ôá ðáñáêÜôù åßäç áìáîù-
ìÜôùí:
á) ÁìÜîùìá - ðëáßóéï ÷ùñéóôÜ.
â) Áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá.
ã) Çìéáõôïöåñüìåíï áìÜîùìá.
• ÊáôÜ ôçí êßíçóç ôùí ï÷çìÜôùí óõì-
âáßíïõí óõãêñïýóåéò (ôñáêáñßóìáôá),
êáôÜ ôéò ïðïßåò ôï áìÜîùìá ðáñá-
ìïñöþíåôáé (óôñåâëþíåé). Ó' áõôÝò
ôéò ðåñéðôþóåéò, ðñéí ðñïâïýìå óôçí
áðïêáôÜóôáóç ôùí æçìéþí, ðñÝðåé íá
åëÝãîïõìå êáé íá ìåôñÞóïõìå ôçí Ý-
êôáóç áõôþí ôùí æçìéþí ôïõ áìáîþ-
ìáôïò, ðñïêåéìÝíïõ íá áêïëïõèÞóïõ-
ìå Ýíá ðñüãñáììá áðïêáôÜóôáóÞò
ôïõò, ðïõ áðïóêïðåß óôçí ðïëý óïâá-
ñÞ äéáäéêáóßá ôçò åõèõãñÜììéóçò ôïõ
áìáîþìáôïò.
• Ïé óýã÷ñïíïé Ýëåã÷ïé (ìåôñÞóåéò) å-
íüò áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò ãß-
íïíôáé ìå ìç÷áíÞìáôá ðïõ ìåôñïýí
ôéò ðáñáìïñöþóåéò êáôÜ ôéò ôñåéò
äéáóôÜóåéò (×ØÆ). Óôç óõíÝ÷åéá, ç åõ-
èõãñÜììéóç ôïõ áìáîþìáôïò ãßíåôáé
ìå ôç ÷ñÞóç åéäéêïý åîïðëéóìïý, óôá
ðëáßóéá åíüò óõãêåêñéìÝíïõ ðñï-
ãñÜììáôïò åñãáóßáò.
• Ï áñéèìüò ðëáéóßïõ (Á.Ð.) áðïôåëåß
ôçí ôáõôüôçôá åíüò óõãêåêñéìÝíïõ ï-
÷Þìáôïò.
• Óå êÜèå ü÷çìá õðÜñ÷ïõí óõãêåêñéìÝ-
íá óçìåßá ãéá ôçí áíýøùóç êáé óôÞ-
ñéîÞ ôïõ, ðïõ åðéôõã÷Üíïíôáé ìå ôç
÷ñÞóç åéäéêïý åîïðëéóìïý, ï ïðïßïò
ðñïóáñìüæåôáé óôá ðáñáðÜíù óçìåß-
á. ÊáôÜ ôçí áíýøùóç êáé êáôÜ ôéò åñ-
ãáóßåò ìå áíõøùìÝíï ôï ü÷çìá, ðñÝ-
ðåé íá ëáìâÜíïíôáé ôá áíáãêáßá ìÝ-
ôñá áóöáëåßáò ãéá ôõ÷üí áôõ÷Þìáôá.
43
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

1.9 ÅñùôÞóåéò

1. Ðïéá åßíáé ôá êýñéá ìÝñç áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá ü÷ç-

ìá;
2. Ðïéåò åßíáé ïé êýñéåò êáé ïé äåõôåñåýïõóåò êáôçãïñßåò ôùí
ï÷çìÜôùí;
3. Ðïéá ôá åßäç ôùí áìáîùìÜôùí;
4. Óå ôé äéáöÝñåé ôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá áðü ôï áìÜîùìá ìå ÷ùñé-
óôü ðëáßóéï;
5. Ðïéá ï÷Þìáôá ÷ñçóéìïðïéïýí áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá êáé ðïéá ðëáßóéï;
6. Ðïéåò éäéüôçôåò ðñÝðåé íá Ý÷åé Ýíá ðëáßóéï;
7. Ôé ãíùñßæåôå ãéá ôï áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá êáé áðü ðïéá êýñéá ìÝñç
áõôü áðïôåëåßôáé;
8. Ðïéá ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ìåéïíåêôÞìáôá åíüò áõôïöåñüìåíïõ áìáîþ-
ìáôïò;
9. Áðü ðïéåò äõíÜìåéò êáôáðïíåßôáé Ýíá áðëü ðëáßóéï êáé Ýíá áõôïöåñü-
ìåíï áìÜîùìá;
10. Ôé åßíáé ðëáßóéï êáé ðïéá ç ãåíéêÞ ôïõ äéáìüñöùóç; Ó÷åäéÜóôå ôï óêá-
ñßöçìá åíüò ðëáéóßïõ.
11. Óå ôé äéáöÝñåé ôï çìéáõôïöåñüìåíï áìÜîùìá áðü ôï áõôïöåñüìåíï;
12. Áðü ðïéá ìÝñç áðïôåëåßôáé ôï áìÜîùìá ôùí öïñôçãþí;
13. Êáèïñßóôå ôï áìÜîùìá ôùí åðéâáôéêþí ï÷çìÜôùí, ôùí ëåùöïñåßùí êáé
ôùí öïñôçãþí.

44
 Á ì Ü î ù ì á

14. Ôé ïíïìÜæïõìå êáìðßíá áóöáëåßáò Þ "êåëß åðéâßùóçò" åðéâáôþí óå Ýíá

ìéêñü åðéâáôéêü ü÷çìá ôñéþí üãêùí êáé ðþò áõôü óõìðåñéöÝñåôáé óôéò
äéÜöïñåò êáôáðïíÞóåéò ôïõ ï÷Þìáôïò, óå ðåñéðôþóåéò óõãêñïýóåùí;
15. Ôé åßíáé "æþíåò áðïññüöçóçò åíÝñãåéáò" óå Ýíá áìÜîùìá, ðþò ëåé-
ôïõñãïýí êáé ðïéï óêïðü åîõðçñåôïýí;
16. Ôé åßíáé ôá "óçìåßá áíáöïñÜò" åíüò áìáîþìáôïò êáé óå ôé ìáò ÷ñçóé-
ìåýïõí;
17. Íá áíáöÝñåôå ôïõò âáóéêïýò ôñüðïõò åõèõãñÜììéóçò åíüò áõôïöåñü-
ìåíïõ áìáîþìáôïò êáé íá ôïõò ðåñéãñÜøåôå óå óõíôïìßá.
18. Ôé ãíùñßæåôå ãéá ôçí åõèõãñÜììéóç åíüò áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò;
19. Ôé ðåñéëáìâÜíåé ôï ðñüãñáììá åñãáóßáò ãéá ôçí åõèõãñÜììéóç åíüò áõ-
ôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò;
20. Ôé åßíáé ï áñéèìüò ðëáéóßïõ, áðü ðüóá óôïé÷åßá áðïôåëåßôáé, êáé ôé óõì-
âïëßæåé ç êÜèå ìßá áðü ôéò ôñåéò õðïïìÜäåò ðïõ ôïí óõãêñïôïýí;
21. Ðïéá ôá êýñéá óçìåßá áíýøùóçò åíüò êëáóóéêïý ï÷Þìáôïò êáé ðïý âñß-
óêïíôáé áõôÜ;
22. Ðïéïé ïé ôñüðïé áíýøùóçò åíüò ï÷Þìáôïò, ìå ðïéï åéäéêü åîïðëéóìü ãß-
íåôáé êáé ðïéïõò ëüãïõò åîõðçñåôåß ç êÜèå ìßá ìÝèïäïò áíýøùóçò;
23. Ðïéá ôá ìÝôñá áóöáëåßáò ðïõ ðñÝðåé íá ëáìâÜíïõìå, êáôÜ ôçí áíýøù-
óç åíüò ï÷Þìáôïò;

45
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 2

ÓÕÓÔÇÌÁ MÅÔÁÄÏÓÇÓ
KÉÍÇÓÇÓ (Ó.Ì.Ê.)

Ðñïïñéóìüò (Ó.Ì.Ê.) êáé åßäç (Ó.Ì.Ê.)

ÓõìðëÝêôçò

Êéâþôéï Ôá÷õôÞôùí

Áõôüìáôá Êéâþôéá Ôá÷õôÞôùí (áðëÜ)

Äéáöïñéêü

Êéâþôéï Ôá÷õôÞôùí êáé Äéáöïñéêü

("êßíçóç åìðñüò")

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 2

2.1 ÐÑÏÏÑÉÓÌÏÓ (Ó.Ì.Ê.) ÊÁÉ ÅÉÄÇ (Ó.Ì.Ê.)

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáöÝñïõí ôïí ðñïïñéóìü êáé ôá åßäç ôùí óõóôçìÜôùí ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò åíüò áõôïêéíÞôïõ.
n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï óýóôçìá
áõôü.
n Íá ðåñéãñÜöïõí êáé íá åîçãïýí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ óõ-
óôÞìáôïò

2.1.1 Ðñïïñéóìüò ôïõ óõóôÞìá-
ôïò ìåôÜäïóçò êßíçóçò.
Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò (Ó.Ì.Ê) åßíáé ç ìåôáöïñÜ ôçò é-
ó÷ýïò ôïõ êéíçôÞñá åíüò ï÷Þìáôïò
óôïõò ôñï÷ïýò ôïõ, áëëÜ êáé ðñïò ôõ÷üí
Üëëïõò âïçèçôéêïýò ìç÷áíéóìïýò, ü-
ðùò åßíáé ð.÷. ôï âáñïýëêï ("åñãÜôçò"),
ðñïêåéìÝíïõ ôï ü÷çìá áõôü íá ìðïñÝ-
óåé íá åêðëçñþóåé ôçí áðïóôïëÞ ôïõ,
äçëáäÞ íá ðåñéóôñÝøåé ôïõò ôñï÷ïýò
ôïõ êáé íá êéíçèåß.
Óôçí ðéï áðëÞ ðåñßðôùóç, ìßá óåéñÜ ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí Þ ìéá áëõóßäá (êáäÝ-
íá) èá ìðïñïýóå íá åêðëçñþóåé ôçí á-
ðïóôïëÞ áõôÞ. ÁëëÜ, üìùò, ôá áõôïêßíç-
ôá äåí åßíáé êáôáóêåõáóìÝíá ãéá íá ëåé-
ôïõñãïýí ìå ÷áëáñïýò ñõèìïýò. áíôß-
èåôá, ðñÝðåé íá Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá
ðáñÜãïõí ìåãÜëç éó÷ý Ýëîçò, þóôå íá
ìðïñïýí íá êéíïýíôáé ìå ìåãÜëç ôá÷ýôç-
ôá, íá êéíïýíôáé ðñïò ôá üðéóèåí ìå ôçí
ßäéá åõ÷Ýñåéá ìå ôçí ïðïßá êéíïýíôáé êáé
ðñïò ôá åìðñüò êáé, ôÝëïò, íá ðñï÷ù-
ñïýí, ôüóï åðß áíùìÜëïõ, üóï êáé åðß
ïìáëïý äñüìïõ.
Ãéá íá áíôéìåôùðéóèïýí, ëïéðüí, üëåò
áõôÝò ïé ðáñáðÜíù ðïéêßëåò áðáéôÞóåéò,
ãåííÞèçêå ç áíÜãêç íá ðñïóôåèïýí óôï
ü÷çìá ïé ðáñáêÜôù ìç÷áíéóìïß, ðïõ
óõíèÝôïõí ôï Ó.Ì.Ê ôïõ.
Ï óõìðëÝêôçò, ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ôï
êéâþôéï "âïçèçôéêÞò" (åÜí õðÜñ÷åé), ïé
áñèñùôïß óýíäåóìïé ìå ôïí êåíôñéêü Ü-
îïíá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò êáé ôï äéá-
öïñéêü ìå ôá çìéáîüíéá (Ó÷.2.1)
2.1.2 Åßäç äéáöüñùí óõóôçìÜôùí
ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò.
¼ðùò, áíáöÝñèçêå êáé óôï êåöÜëáéï 1,
ïé äõíáôÝò èÝóåéò åãêáôÜóôáóçò ôïõ êé-
íçôÞñá ó' Ýíá ü÷çìá, åßíáé åßôå óôï
åìðñüóèéï (Ó÷.1.9 êáé 1.10), åßôå óôï
ïðßóèéï ìÝñïò ôïõ (Ó÷.1.11). ÕðÜñ÷åé,
âÝâáéá, êáé Üëëç ìßá äõíáôüôçôá ç ôïðï-
èÝôçóç, äçëáäÞ, ôïõ êéíçôÞñá óôï ìÝóïí
ôïõ ï÷Þìáôïò (Ó÷.2.2), åðéëïãÞ, üìùò, ç

48
 Óýóôçìá MåôÜäïóçò Kßíçóçò (Ó.Ì.Ê.)

Ìç÷áíÞ

ÓõìðëÝêôçò Äéáöïñéêü
¢îïíáò ìåôÜäïóçò
êßíçóçò

Áñèñùôïß
óýíäåóìïé
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Çìéáîüíéá

Ó÷.2.1 Êýñéá ìÝñç - åîáñôÞìáôá Ó.Ì.Ê.

ïðïßá äåí åöáñìüæåôáé ðïëý óõ÷íÜ,

ãéáôß ðñïïñßæåôáé ìüíï ãéá óðïñ áõôïêß-
íçôá Þ áõôïêßíçôá áãþíùí.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ï êéíçôÞñáò âñß-
óêåôáé åìðñüò áðü ôï óýóôçìá êßíçóçò
ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá, èÝóç ðïõ ðñïóöÝ-
ñåé êáëýôåñç êáôáíïìÞ ôçò ìÜæáò êáé
óôïõò äýï Üîïíåò êáé, óõíåðþò, åõíïú-
êüôåñï, ãéá ôï áìÜîùìá, êÝíôñï âÜ-
ñïõò. Ìåéïíåêôåß, üìùò, óôï üôé ãßíåôáé
äýóêïëç ç ðñüóâáóç óôïí êéíçôÞñá, ãéá Ó÷.2.2 ¼÷çìá ìå êéíçôÞñá óôï ìÝóïí ôïõ áìá-
ôçí åðéèåþñçóç êáé óõíôÞñçóÞ ôïõ. îþìáôïò.
ÁíåîÜñôçôá áðü ôç èÝóç ôïõ êéíçôÞñá å-
ðÜíù óôï ü÷çìá, ôá Ó.Ì.Ê. ôùí ï÷çìÜ- • Êßíçóç óôïõò åìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò.
ôùí, äéáöïñïðïéïýíôáé áíÜëïãá ìå ôï • Êßíçóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò.
ðïéïé êáé ðüóïé ôñï÷ïß åßíáé êéíçôÞñéïé,
äçëáäÞ óå ðïéïõò ôñï÷ïýò ìåôáöÝñåôáé • Êßíçóç óå ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò
Ýíá ìÝñïò ôçò éó÷ýïò ôïõ êéíçôÞñá. ¸- • Êßíçóç óå Ýîé ôñï÷ïýò.
ôóé, óôïõò ôñï÷ïýò åöáñìüæåôáé ìßá ñï-
ðÞ óôñÝøçò, ç ïðïßá âïçèÜ ôï ü÷çìá íá
áíôéìåôùðßæåé ôá äéÜöïñá åìðüäéá ðïõ 2.1.2.1 Êßíçóç óôïõò åìðñüóèéïõò
óõíáíôÜ êáôÜ ôçí êßíçóÞ ôïõ. ÊáôÜ ôñï÷ïýò (Ó÷.2.3)
óõíÝðåéá õðÜñ÷ïõí äéÜöïñá åßäç Ôá ï÷Þìáôá ìå êéíçôÞñá åìðñüò êáé êé-
êßíçóçò ôùí ôñï÷þí: íçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ôïõò åìðñüóèéïõò,

49
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÊéíçôÞñáò
Çìéáîüíéá
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí -
äéááöïñéêü
Ó÷.2.3 Êßíçóç óôïõò åìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò.
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí Çìéáîüíéá
ÊéíçôÞñáò ¢îïíáò ìåôÜäïóçò Ïðßóèéïò êéíçôÞñéïò
êßíçóçò Üîïíáò
Ó÷.2.4 Êßíçóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò
ìåôáäßäïõí ôçí êéíçôÞñéá äýíáìç ôïõ êé-
íçôÞñá, ìÝóù óõìðëÝêôç-êéâùôßïõ ôá÷õ-
ôÞôùí êáé äéáöïñéêïý, ìüíï óôïõò å-
ìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò, åíþ ïé ïðßóèéïé
åßíáé ó÷åäéáóìÝíïé íá ðåñéóôñÝöïíôáé
åëåýèåñá. Ôï óýóôçìá ôçò åìðñüóèéáò
ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò åßíáé ðåñéóóüôå-
ñï áðïäïôéêü áðü ôá Üëëá óõóôÞìáôá,
ãéá ôïõò ðáñáêÜôù ëüãïõò:
• Ç éó÷ýò, ãåíéêÜ, ìåôáöÝñåôáé óå ìßá
åõèåßá-ãñáììÞ. Ôá ðåñéóóüôåñá ï÷Þ-
50
ìáôá ìå êßíçóç óôïõò åìðñüóèéïõò
ôñï÷ïýò, Ý÷ïõí ôïí êéíçôÞñá ôïðïèå-
ôçìÝíï åãêÜñóéá (êÜèåôá) óôïí Üîïíá
ôïõ ï÷Þìáôïò. ÁõôÞ ç êáôáóêåõÞ á-
ðáëëÜóóåé ôï óýóôçìá áðü ôçí õðï-
÷ñÝùóç íá ìåôáäßäåé ôçí éó÷ý äéáìÝ-
óïõ äéáöïñåôéêþí ãùíéþí, óôïõò êé-
íçôÞñéïõò Üîïíåò, ãåãïíüò ðïõ áðëï-
ðïéåß ôçí êáôáóêåõÞ êáé âåëôéþíåé ôçí
áðüäïóç ôïõ ï÷Þìáôïò.
• ¸÷åé ìéêñüôåñï áñéèìü êéíïýìåíùí
ìåñþí, ìå áðïôÝëåóìá íá ìåéþíïíôáé
ïé ôñéâÝò êáé íá áõîÜíåé ç äéÜñêåéá
æùÞò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò ôçò ìç÷á-
íÞò - êáé ôïõ Ó.Ì.Ê.
Ôá ðáñáðÜíù ÷áñáêôçñéóôéêÜ âïÞèç-
óáí, þóôå ç ó÷åäßáóç ï÷çìÜôùí ìå å-
ìðñüóèéá êßíçóç íá äéáäïèåß åõñýôáôá
óôá óýã÷ñïíá åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá.
2.1.2.2 Êßíçóç óôïõò ïðßóèéïõò
ôñï÷ïýò.
Óôá ï÷Þìáôá, ðïõ åßíáé ó÷åäéáóìÝíá
êáô' áõôüí ôïí ôñüðï, ç êéíçôÞñéá äýíá-
ìç ôçò ìç÷áíÞò ôïõò åöáñìüæåôáé
óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò, åíþ ïé å-
ìðñüóèéïé ó÷åäéÜæïíôáé Ýôóé, þóôå íá
ðåñéóôñÝöïíôáé åëåýèåñá êáé íá ÷ñçóé-
ìïðïéïýíôáé, áðëÜ ãéá ôçí ïäÞãçóç ôïõ
ï÷Þìáôïò. Ï êéíçôÞñáò óôá ï÷Þìáôá áõ-
ôÜ ìðïñåß íá ôïðïèåôçèåß åßôå åìðñüò,
åßôå óôï ìÝóïí Þ êáé ðßóù. ÐÜíôùò, ç
ôïðïèÝôçóç ôïõ êéíçôÞñá åìðñüò, åßíáé ç
ðåñéóóüôåñï äéáäéäüìåíç óÞìåñá, óõ-
íÞèùò óôá åðéâáôéêÜ êáé ìéêñÜ öïñôçãÜ
ï÷Þìáôá (Ó÷.2.4).
ÁõôÞ ç ó÷åäßáóç åðéôñÝðåé ôçí ôïðïèÝôç-
óç ôçò ìç÷áíÞò åìðñüò êáé ðáñÜëëçëá
ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîïíá ôïõ ï÷Þìáôïò,
Ýôóé þóôå, äéá ìÝóïõ åíüò óõìðëÝêôç (Þ
 Óýóôçìá MåôÜäïóçò Kßíçóçò (Ó.Ì.Ê.)

ìåôáôñïðÝá ñïðÞò óôñÝøçò) êáé ôïõ êé-

âùôßïõ ôá÷õôÞôùí - ç ôïðïèÝôçóç ôùí
ïðïßùí ãßíåôáé áìÝóùò ìåôÜ ôïí êéíçôÞ-
ñá - ç éó÷ýò ôçò ìç÷áíÞò íá ìåôáäßäå-
ôáé, ó÷åäüí, óå åõèåßá ãñáììÞ óôï äéá-
öïñéêü, ìÝóù, öõóéêÜ, ôïõ êéíçôÞñéïõ Ü-
îïíá.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé,
ãåíéêÜ, “õðïåéäޔ ãñáíÜæéá (Ó÷.2.5) ãéá
íá ÷áìçëþóïõí ôç ãñáììÞ ìåôÜäïóçò
ôçò êßíçóçò, ãåãïíüò ðïõ åðéôñÝðåé óôï
áìÜîùìá íá ðëçóéÜóåé ðñïò ôï Ýäá-
Ó÷.2.5 "ÕðïåéäÞò" êßíçóç (ãùíéáêÞ ìåôÜäïóç).
öïò, ÷áìçëþíïíôáò Ýôóé êáé ôï êÝíôñï
âÜñïò ôïõ ï÷Þìáôïò êáé åðéôõã÷Üíïíôáò
ìåãáëýôåñç åõóôÜèåéá êáôÜ ôçí ïäÞãç-
óç. Ôá ðëåïíåêôÞìáôá ôçò "õðïåéäïýò" ¢îïíáò
Êéâþôéï ìåôÜäïóçò
áõôÞò êßíçóçò åßíáé: ÊéíçôÞñáò ôá÷õôÞôùí êßíçóçò Çìéáîüíéï
• Áèüñõâç ëåéôïõñãßá, ãéáôß ï áñéèìüò
ôùí "äïíôéþí" ôùí ãñáíáæéþí ðïõ
âñßóêïíôáé, ôçí ßäéá óôéãìÞ, óå å-
ìðëïêÞ, åßíáé ìåãáëýôåñïò.
• Áíôï÷Þ óå ìåãáëýôåñåò öïñôßóåéò
(ðéÝóåéò) óôá "äüíôéá" ôùí ãñáíáæéþí,
äéüôé ìå ôç ìåôáôüðéóç ôùí áîüíùí, ç Çìéáîüíéï Êéâþôéï Äéáöïñéêü ÁíåîÜñôçôç
äéáíïìÞò ðßóù aíÜñôçóç
äéÜìåôñïò ôïõ "ðéíéüí" êáé ôï ðëÜôïò
ôùí äïíôéþí áðïêôïýí ìåãáëýôåñåò
äéáóôÜóåéò.
Ó÷.2.6 Êßíçóç óå ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò.
• Ìéêñüôåñåò öèïñÝò ôùí "äïíôéþí"
ôïõò, åðåéäÞ ç êáôáíïìÞ ôùí äõíÜìå-
ùí êáëýðôåé ìåãáëýôåñç åðéöÜíåéá. ôñï÷þí - ìåãáëýôåñç ïëßóèçóç êáé ãéá
• ×ñçóéìïðïßçóç ìéêñüôåñïõ ÷þñïõ, ôï ëüãï áõôü, áðáéôåßôáé åéäéêü ëéðáíôéêü
äéüôé ëüãù ôçò åêêåíôñüôçôáò ï êå- õøçëÞò áíôï÷Þò, ãéá ôçí ëßðáíóÞ ôïõò.
íôñéêüò Üîïíáò ôïðïèåôåßôáé ÷áìçëü-
ôåñá, ìå áðïôÝëåóìá íá åëåõèåñþíå-
ôáé ðåñéóóüôåñïò ÷þñïò ìÝóá óôï ü- 2.1.2.3 Êßíçóç óå ôÝóóåñéò ôñï-
÷çìá, ïðüôå êáé ôï êÝíôñï âÜñïò ôïõ ÷ïýò (4×4) (Ó÷.2.6).
áõôïêéíÞôïõ ÷áìçëþíåé. Ó' Ýíá ôõðéêü óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êß-
Ëüãù ôçò ìåôáôüðéóçò ôùí áîüíùí, åì- íçóçò óå ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò, üðùò ó'
öáíßæåôáé - êáôÜ ôçí êýëéóç ôùí ïäïíôï- áõôü ðïõ öáßíåôáé óôï ðáñáðÜíù ó÷Þ-

51
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ïðßóèéïò åìðñüò Üîïíáò
Ïðßóèéïò ðßóù Üîïíáò
ÄéáöïñéêÜ
Ó÷.2.7 Êßíçóç óå Ýîé ôñï÷ïýò.
ìá, ìßá ìç÷áíÞ åßíáé ôïðïèåôçìÝíç óôï
åìðñüóèéï ìÝñïò åíüò ï÷Þìáôïò. ÁìÝ-
óùò ìåôÜ áð' áõôÞ, âñßóêåôáé ï óõìðëÝ-
êôçò êáé ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, áðü ôï ï-
ðïßï ç éó÷ýò ìåôáöÝñåôáé óôï áíôßóôïé-
÷ï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí äéáíïìÞò, áð' ü-
ðïõ êáé ìåôáäßäåôáé - äéá ìÝóïõ ôùí êé-
íçôÞñéùí áîüíùí - ôüóï óôïí åìðñü-
óèéï, üóï êáé óôïí ïðßóèéï Üîïíá, áí
êáé óõíÞèùò, ìåôáäßäåôáé ìüíéìá óôïí
ïðßóèéï Üîïíá êáé êáô' åðéëïãÞ, ìüíï,
óôïí åìðñüóèéï. ÁõôÞ ç ó÷åäßáóç åßíáé
ðïëý äéáäåäïìÝíç, êõñßùò óôá ìéêñÜ ï-
÷Þìáôá áíùìÜëùí åäáöþí, êáé ãíùóôÞ
óáí êßíçóç 4x4.
2.1.2.4 Êßíçóç óå Ýîé ôñï÷ïýò
(Ó÷.2.7)
¸íá ôÝôïéï ôõðéêü óýóôçìá ìåôÜäïóçò
52
Êéâþôéï äéáíïìÞò
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Åìðñüóèéïò Üîïíáò
ôçò êßíçóçò óå Ýîé ôñï÷ïýò, öáßíåôáé
óôï ðáñáðÜíù ó÷Þìá. Ç ó÷åäßáóç áõôÞ
åßíáé üìïéá ìå ôçí áíôßóôïé÷ç ôçò ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò óôïõò ôÝóóåñéò Üîï-
íåò, ìå ôçí äéáöïñÜ üôé, ìåôÜ ôï êéâþ-
ôéï ôá÷õôÞôùí äéáíïìÞò, ç éó÷ýò ôïõ êé-
íçôÞñá ìåôáâéâÜæåôáé êáé óôïõò ôñåéò Ü-
îïíåò ôïõ ï÷Þìáôïò. ÁõôÞ ç ó÷åäßáóç å-
öáñìüæåôáé, êõñßùò, óå ìåãÜëá öïñôç-
ãÜ êáé óôñáôéùôéêÜ ï÷Þìáôá.
2.1.2.5 ÐëåïíåêôÞìáôá-ÌåéïíåêôÞ-
ìáôá åìðñüóèéáò ìåôÜäïóçò
ôçò êßíçóçò.
Ôá êõñéüôåñá ðëåïíåêôÞìáôá áëëÜ êáé
ìåéïíåêôÞìáôá ôçò åìðñüóèéáò ìåôÜäï-
óçò ôçò êßíçóçò, óå ó÷Ýóç ìå ôçí áíôß-
óôïé÷ç ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí, åßíáé êáôÜ
êáôçãïñßá:
 Óýóôçìá MåôÜäïóçò Kßíçóçò (Ó.Ì.Ê.)
Á) ÐëåïíåêôÞìáôá
• Ãéá ôçí ßäéá éó÷ý, ôï ü÷çìá Ý÷åé ìé-
êñüôåñï âÜñïò, äéüôé áöáéñïýíôáé ï-
ñéóìÝíá åîáñôÞìáôá ðïõ äåí åßíáé á-
íáãêáßá, üðùò ð.÷. ï êåíôñéêüò Üîï-
íáò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò.
• Ï "äñüìïò" ôçò ñïðÞò óôñÝøçò ðñïò
ôïõò ôñï÷ïýò åßíáé ìéêñüò êáé ç é-
ó÷ýò ìåôáöÝñåôáé óå åõèåßá ãñáììÞ.
• Äåí õðÜñ÷åé åîüãêùìá (ôïýíåë) êáôÜ
ìÞêïò ôïõ äáðÝäïõ, ëüãù Ýëëåéøçò
ôïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, ï-
ðüôå áõîÜíåé êáé ï ùöÝëéìïò ÷þñïò
ôçò êáìðßíáò ôùí åðéâáôþí.
• Áí ï êéíçôÞñáò ôïðïèåôçèåß åãêÜñóéá,
ôüôå ôï óýóôçìá êßíçóçò ôùí áîüíùí
áðëïõóôåýåôáé áêüìç ðåñéóóüôåñï,
áöïý ìÝíïõí ìüíï ïé ìåôùðéêïß ôñï-
÷ïß. ÅðïìÝíùò, Ý÷ïõìå áðëïýóôåñç
êáôáóêåõÞ êáé, ãåíéêÜ, ìåéùìÝíï êü-
óôïò êáôáóêåõÞò ôïõ ï÷Þìáôïò.
• Ç äéÜôáîç áõôÞ ðåñéëáìâÜíåé ìéêñüôå-
ñï áñéèìü êéíïýìåíùí ìåñþí, Üñá
êáé ìåéùìÝíåò ôñéâÝò êáé áðþëåéåò,
ãåãïíüò ðïõ áõîÜíåé ôçí áðüäïóç êáé
ôç äéÜñêåéá æùÞò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò
ôçò ìç÷áíÞò êáé ôïõ - Ó.Ì.Ê.
• Ôï ü÷çìá ìå ôçí åìðñüóèéá êßíçóç
Ýëêåôáé êáé äåí ùèåßôáé (üðùò ìå ôçí
ðßóù êßíçóç), ãåãïíüò ðïõ åîáóöáëß-
æåé ìåãÜëç óôáèåñüôçôá ïäÞãçóçò
óôéò óôñïöÝò áëëÜ êáé óå ïëéóèçñü
ïäüóôñùìá.
Â) ÌåéïíåêôÞìáôá
• ¸ëëåéøç êáëÞò êáôáíïìÞò âÜñïõò
ìåôáîý åìðñüóèéïõ êáé ïðßóèéïõ Üîï-
íá.
• Ôï ü÷çìá ðáñïõóéÜæåé üôáí êéíåßôáé
ìå ìåãÜëç ôá÷ýôçôá õðüóôñïöç óõ-
ìðåñéöïñÜ óôéò óôñïöÝò, áöïý
áõôÝò äéáíýïíôáé ìå ìåãáëýôåñç áêôß-
íá áð' üóç áíôéóôïé÷åß óôçí åêôñïðÞ
ôïõ ôéìïíéïý.
• Ïé åìðñüóèéïé ôñï÷ïß ðáñïõóéÜæïõí
ìåãáëýôåñç öèïñÜ.
ÐáñáôÞñçóç: Ôï âáóéêüôåñï ðëåïíÝêôç-
ìá ôùí ï÷çìÜôùí, ðïõ Ý÷ïõí ùò êéíçôÞ-
ñéïõò ôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò (rear -
wheel drived), åßíáé ç êáëýôåñç áðüäïóÞ
ôïõò êáôÜ ôçí åðéôÜ÷õíóç, äéüôé, üðùò á-
ðïäåéêíýåôáé ìå ìáèçìáôéêïýò õðïëïãé-
óìïýò, óôç Ìç÷áíéêÞ, üóï áõîÜíåé ç å-
ðéôÜ÷õíóç ôïõ ï÷Þìáôïò, ôüóï ç áíôß-
äñáóç óôïõò åìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò
ìåéþíåôáé, åíþ, áíôßóôïé÷á, áõîÜíåé ç á-
íôßäñáóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò êáé,
ìÜëéóôá, êáôÜ ôï ßäéï ðïóü. ¸ôóé, ìåãá-
ëýôåñç áíôßäñáóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï-
÷ïýò óõíåðÜãåôáé êáé ìåãáëýôåñç êéíçôé-
êÞ (åëêôéêÞ) äýíáìç ó' áõôïýò, ðñÜãìá
ðïõ ìáò ïäçãåß óôï óõìðÝñáóìá, üôé ôá
áõôïêßíçôá ìå êéíçôÞñéïõò ôïõò ïðß-
óèéïõò ôñï÷ïýò åßíáé ðåñéóóüôåñï áðï-
äïôéêÜ áðü ôá Üëëá, ðïõ Ý÷ïõí óáí êé-
íçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ôïõò åìðñüóèéïõò.
Åðßóçò, åîÜãåôáé ôï óõìðÝñáóìá, óýì-
öùíá ìå ôï ïðïßï, ç ôñï÷ïðÝäçóç ôùí
åìðñüóèéùí ôñï÷þí åßíáé ðåñéóóüôåñï
áðïôåëåóìáôéêÞ áðü ôçí áíôßóôïé÷ç ôùí
ïðßóèéùí ôñï÷þí. Óôïõò ðáñáðÜíù áõ-
ôïýò ëüãïõò ïöåßëåôáé êáé ôï ãåãïíüò
üôé, êáôÜ êáíüíá, ôá áãùíéóôéêÜ áõôïêß-
íçôá Ý÷ïõí óáí êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò
ôïõò ðßóù, åíþ ôï ßäéï éó÷ýåé êáé ãéá ôá
ðåñéóóüôåñá áõôïêßíçôá ðïëõôåëåßáò,
ðáñÜ ôï ìåãáëýôåñï êüóôïò êáôáóêåõÞò
ôïõò.
53
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ôá ðëåïíåêôÞìáôá áëëÜ êáé ôá ìåéïíå-
êôÞìáôá ôçò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò óå
ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò, åßíáé êáôÜ ðåñßðôù-
óç:
Á) ÐëåïíåêôÞìáôá
• ÁíÜìåóá óå ï÷Þìáôá ìå ôçí ßäéá êá-
ôáíïìÞ âÜñïõò, áõôü ðïõ Ý÷åé ôÝóóå-
ñéò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò, ìðïñåß íá
ìåôáöÝñåé äéðëÜóéá êéíçôÞñéá (åëêôéêÞ)
äýíáìç áð' üóç Ýíá Üëëï ìå äýï êé-
íçôÞñéïõò ôñï÷ïýò, åðåéäÞ, áêñéâþò,
Ý÷åé äéðëÜóéï áñéèìü êéíçôçñßùí ôñï-
÷þí.
• ¼ôáí ôï ôåôñáêßíçôï ü÷çìá Ý÷åé êáé
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí äéáíïìÞò, ìðïñåß
íá êáôáíåìçèåß ðåñéóóüôåñç ñïðÞ
óôñÝøçò óå åêåßíïí ôïí Üîïíá ðïõ
ðáñïõóéÜæåé ôçí êáëýôåñç ðñüóöõóç
óôï ïäüóôñùìá, ïðüôå êáé ç êßíçóç
ôïõ ï÷Þìáôïò ãßíåôáé ðéï áðïôåëåóìá-
ôéêÞ.
• Ôï ôåôñáêßíçôï ü÷çìá Ý÷åé äõíáôüôç-
ôá ìåãáëýôåñçò ìåßùóçò ôùí óôñï-
öþí ôùí êéíçôÞñéùí áîüíùí ôïõ,
ðñÜãìá ðïõ áõîÜíåé ôç ñïðÞ óôñÝøçò
(åëêôéêÞ äýíáìç) ôïõò.
Â) ÌåéïíåêôÞìáôá
ÅÜí ôï ôåôñáêßíçôï êéíåßôáé óå ïìáëü Ý-
äáöïò äåí óõíéóôÜôáé ç åíåñãïðïßçóç
ôïõ åìðñüóèéïõ äéáöïñéêïý, äéüôé ôüôå
ðñïêýðôïõí ôá åîÞò áñíçôéêÜ:
• ÁõîÜíåôáé ç êáôáíÜëùóç êáõóßìïõ.
• Ôï ôéìüíé ãßíåôáé âáñý.
• Ôá “ôáêïýíéᔠôùí åëáóôéêþí öèåßñï-
íôáé íùñßôåñá ôïõ öõóéïëïãéêïý.
54
2.1.3 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
• Ôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò
(ÓÌÊ) Ý÷åé óêïðü íá ìåôáöÝñåé ôçí é-
ó÷ý ôïõ êéíçôÞñá óôïõò ôñï÷ïýò êáé
ãéá íá ôï åðéôý÷åé áõôü, ðñïóôßèåíôáé
Þ ðáñåìâÜëëïíôáé óôïí ßäéï ôïí êéíç-
ôÞñá äéÜöïñïé ìç÷áíéóìïß, üðùò åß-
íáé ï óõìðëÝêôçò, ôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí, ôï êéâþôéï ôçò âïçèçôéêÞò, ïé Ü-
îïíåò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò ìå
ôïõò áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò (óôáõ-
ñïýò), ôï äéáöïñéêü êáé ôá çìéáîüíéá
ðïõ óõíäÝïõí ôïõò ôñï÷ïýò.
• Ï êéíçôÞñáò åíüò ï÷Þìáôïò ìðïñåß
íá ôïðïèåôçèåß óôï åìðñüò, óôï ðßóù
Þ óôï êåíôñéêü ôìÞìá ôïõ.
• ÁíÜëïãá ìå ôï ðïéïé êáé ðüóïé áðü
ôïõò ôñï÷ïýò åíüò ï÷Þìáôïò åßíáé êé-
íçôÞñéïé, ãßíåôáé êáé ç äéÜêñéóç ôùí ï-
÷çìÜôùí ó÷åôéêÜ ìå ôï åßäïò ôçò êß-
íçóçò. ¸ôóé Ý÷ïõìå:
• Åìðñïóèïêßíçôá ï÷Þìáôá, ìå êßíç-
óç, äçëáäÞ, óôïõò åìðñüóèéïõò
ôñï÷ïýò.
• Ïðéóèïêßíçôá ï÷Þìáôá, ìå êßíçóç,
äçëáäÞ, óôïõò ðßóù ôñï÷ïýò.
• Ï÷Þìáôá ìå êßíçóç êáé óôïõò ôÝó-
óåñéò ôñï÷ïýò (åìðñüò êáé ðßóù) Þ
4x4.
• Ï÷Þìáôá - óõíÞèùò ôñéáîïíéêÜ - ìå
êßíçóç êáé óôïõò Ýîé ôñï÷ïýò.
Óå êÜèå Ýíá áðü ôá ðáñáðÜíù óõóôÞìá-
ôá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, ç éó÷ýò ôïõ
êéíçôÞñá ìåôáöÝñåôáé óôïõò áíôßóôïé-
÷ïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò, ìÝóá áðü
äéÜöïñïõò êáôÜëëçëïõò ìç÷áíéóìïýò
êáé åîáñôÞìáôá ðïõ ðáñïõóéÜæïõí
áíôßóôïé÷á ðëåïíåêôÞìáôá êáé ìåéïíåêôÞ-
ìáôá.
 Óýóôçìá MåôÜäïóçò Kßíçóçò (Ó.Ì.Ê.)

2.1.4 ÅñùôÞóåéò

1. Ðïéïò ï óêïðüò åíüò óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò êáé á-

ðü ðïéá êýñéá ìÝñç áõôü áðïôåëåßôáé;
2. Ðïéåò ïé äõíáôÝò èÝóåéò åãêáôÜóôáóçò ôïõ êéíçôÞñá åðÜíù ó' Ý-
íá ü÷çìá êáé - áíÜëïãá ìå ôï ðïéïé åßíáé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß - ðü-
óá åßäç óõóôçìÜôùí ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò äéáêñßíïõìå;
3. Íá áíáöÝñåôå ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ôá ìåéïíåêôÞìáôá åíüò ï÷Þìáôïò ðïõ Ý-
÷åé ôïí êéíçôÞñá êáé ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò åìðñüò, êáé åíüò ï÷Þìáôïò
ðïõ Ý÷åé ôïí êéíçôÞñá åìðñüò êáé ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ðßóù.
4. Ðïéá ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ôá ìåéïíåêôÞìáôá åíüò ï÷Þìáôïò ðïõ Ý÷åé êßíçóç
êáé óôïõò ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò (êßíçóç åìðñüò êáé ðßóù Þ 4x4);

55
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2.2 ÓÕÌÐËÅÊÔÇÓ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáöÝñïõí ôá åßäç ôïõ óõìðëÝêôç.

n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá, áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíáò óõ-

ìðëÝêôçò.
n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ ìç÷áíéóìïý, êá-
èþò êáé ôùí åðéìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá ðñïóäéïñßæïõí ôç èÝóç ôïõ êÜèå ìÝñïõò- åîáñôÞìáôïò óôçí üëç äéÜôáîç.

n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï êáé ôá ìÝóá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôùí åðß ìÝñïõò

ôìçìÜôùí ôïõ óõìðëÝêôç.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò, áõ-
ôïý, êáèþò êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, åðéóêåõÞò, ñýèìé-
óçò êáé óõíôÞñçóçò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ óõóôÞìáôïò, üðùò êáé ôùí åðß ìÝñïõò
åîáñôçìÜôùí ôïõ.

2.2.1 ÃåíéêÜ - Óêïðüò - Ôýðïé óõ- 2.2.1.2 Óêïðüò (Ðñïïñéóìüò)

ìðëåêôþí.
2.2.1.1 ÃåíéêÜ
Ç ëåéôïõñãßá ôùí óõìðëåêôþí, ðïõ ÷ñç-
óéìïðïéïýíôáé óôá ï÷Þìáôá, âáóßæåôáé
óôçí ôñéâÞ. ¸ôóé, ôùí ìåí ìç÷áíéêþí óõ-
ìðëåêôþí ç ëåéôïõñãßá âáóßæåôáé óôçí
"îçñÞ ôñéâÞ", ôùí äå óõìðëåêôþí õãñÞò
óýìðëåîçò óôçí "õãñÞ ôñéâÞ" êáé óôçí á-
äñÜíåéá. Áò óçìåéùèåß, ðÜíôùò, ðùò ï
óõìðëÝêôçò õãñÞò óýìðëåîçò åîõðçñå-
ôåß ôïí ßäéï óêïðü, ôïí ïðïßï åîõðçñåôåß
êáé ï óõíÞèçò óõìðëÝêôçò, ôçò îçñÞò
ôñéâÞò, ìå ôç äéáöïñÜ üôé äåí óôçñßæï-
íôáé óôçí ßäéá áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò, ãé' áõ-
ôü êáé èá ôïõò áíáëýóïõìå ÷ùñéóôÜ.
Ï óõìðëÝêôçò, óõíÞèùò, ôïðïèåôåßôáé
óôç ðßóù ðëåõñÜ ôïõ óöïíäýëïõ (âï-
ëÜí) ìåôáîý êéíçôÞñá êáé êéâùôßïõ ôá÷õ-
ôÞôùí (Ó÷.2.8 êáé 2.9) êáé áðïôåëåß ôïí
ìç÷áíéóìü åêåßíï, ìå ôïí ïðïßï áðïóõ-
ìðëÝêåôáé ðñïóùñéíÜ ôï óýóôçìá ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò áðü ôïí êéíçôÞñá.
ÄåäïìÝíïõ, ìÜëéóôá, üôé ï êéíçôÞñáò å-
óùôåñéêÞò êáýóçò äåí áíáðôýóóåé ìå-
ãÜëç ñïðÞ óôñÝøçò, éêáíÞ íá åðéôý÷åé
ôçí áñ÷éêÞ åêêßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò, ðñÝ-
ðåé áõôüò (ï êéíçôÞñáò) íá áðïóõíäÝåôáé
áðü ôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò
êáé íá ëåéôïõñãåß åëåýèåñïò, ÷ùñßò
öïñôßï, ìÝ÷ñéò üôïõ áíáðôýîåé éêáíïðïé-
çôéêÞ óôñÝøç ãéá íá õðåñíéêÞóåé ôçí á-

56
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
äñÜíåéá ôïõ ï÷Þìáôïò, êáôÜ ôçí áñ÷éêÞ
ôïõ åêêßíçóç. Ç åöáñìïãÞ (åðÝìâáóç)
ôçò éó÷ýïò ôïõ êéíçôÞñá åðß ôïõ öïñôßïõ
ðñÝðåé íá ãßíåôáé âáèìéáßá (ðñïïäåõôé-
êÜ), ãéá ôçí åðßôåõîç ïìáëÞò óýìðëåîçò
ôïõ óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò êáé ôïõ êéíç-
ôÞñá, þóôå íá ìçí õðÜñîïõí êñáäáóìïß
("óêïñôóáñßóìáôá") ðïõ ôáëáéðùñïýí
óïâáñÜ ôá åîáñôÞìáôá ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò, éäéáßôåñá êáôÜ ôçí åêêßíçóç.
ÌåôÜ ôçí óýìðëåîç, ï óõìðëÝêôçò ðñÝ-
ðåé íá ìåôáäßäåé üëç ôçí éó÷ý ôïõ êéíç-
ôÞñá óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ÷ùñßò íá
ïëéóèáßíåé ("ðáôéíÜñåé"), åíþ êáé ï êéíç-
ôÞñáò, åðßóçò, ðñÝðåé íá áðïóõìðëÝêå-
ôáé áðü ôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíç-
ÊéíçôÞñáò
Äåîéü çìéáîüíéï ÓõìðëÝêôçò
Ìç÷áíéêü
êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí
ìå äéáöïñéêü
Ó÷.2.8 ÈÝóç óõìðëÝêôç óå ü÷çìá ìå åìðñüóèéá êßíçóç
óçò, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ìéáò áëëáãÞò ôá-
÷ýôçôáò.
Ç ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò, ìÝóù ôïõ óõ-
ìðëÝêôç, åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôçí âáèìéáßá
åðáöÞ åíüò Þ ðåñéóóüôåñùí êéíçôÞñéùí
ìåëþí (óôïé÷åßùí) - óôåñåùìÝíùí åðß
ôïõ óôñïöáëïöüñïõ Üîïíá - ìå Üëëï Þ
Üëëá áíôßóôïé÷á êéíïýìåíá ìÝëç, ðïõ åß-
íáé óôåñåùìÝíá óôï åîÜñôçìá, ðïõ ðñü-
êåéôáé íá êéíçèåß. Ôá ìÝëç áõôÜ âñßóêï-
íôáé óå åðáöÞ, åßôå óå óôÜóç, åßôå óå ðå-
ñéóôñïöÞ, ìå äéáöïñåôéêÝò ôá÷ýôçôåò. Ç
åðáöÞ áõôÞ åðéôõã÷Üíåôáé êáé äéáôçñåßôáé
ìå ôçí ðßåóç éó÷õñþí åëáôçñßùí, ç ï-
ðïßá åëÝã÷åôáé áðü ôïí ïäçãü, ìÝóù
ôïõ ðïäüðëçêôñïõ ôïõ óõìðëÝêôç êáé êá-
Áñéóôåñü çìéáîüíéï
57
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÓõìðëÝêôçò
Ó÷.2.9 ÈÝóç óõìðëÝêôç óå ü÷çìá ìå ôïí êéíçôÞñá åìðñüò êáé ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ïðßóù.
ôáëëÞëùí áñèñþóåùí. ¼ôáí, ëïéðüí,
áõîÜíåôáé ç ðßåóç ôùí åëáôçñßùí, áõîÜ-
íåé áíôßóôïé÷á êáé ç ôñéâÞ, åíþ üôáí ç
ðßåóç åßíáé åëáöñÜ (ìéêñÞ), ôüôå ìéêñÞ
èá åßíáé êáé ç ôñéâÞ ìåôáîý ôùí ìåëþí,
ãåãïíüò ðïõ åðéôñÝðåé ôçí ïëßóèçóç ôïõ
óõìðëÝêôç óå ìåãÜëï âáèìü. Óõíåðþò,
åíüóù ç ðßåóç áðü ôá åëáôÞñéá áõîÜíåé,
ç ïëßóèçóç åëáôôþíåôáé, ìÝ÷ñéò üôïõ å-
öáñìïóèåß ç ðëÞñçò ðßåóç ôùí åëáôçñß-
ùí, ïðüôå ç ôá÷ýôçôá ðåñéóôñïöÞò ôùí
êéíçôÞñéùí êáé êéíïõìÝíùí ìåëþí ãßíå-
ôáé Þ ßäéá, ìå ôåëéêü áðïôÝëåóìá êÜèå ï-
ëßóèçóç íá Ý÷åé óôáìáôÞóåé åíôåëþò.
58
¸ôóé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá èá Ý÷åé åðéôåõ-
÷èåß ìßá áð' åõèåßáò óýíäåóç ìåôáîý
ôùí êéíçôÞñéùí êáé êéíïýìåíùí åîáñôç-
ìÜôùí, ïðüôå ðñïêýðôåé ç ðëÞñçò ìåôÜ-
äïóç ôçò êßíçóçò.
2.2.1.3 Ôýðïé óõìðëåêôþí
ÕðÜñ÷ïõí êáé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ïé ðá-
ñáêÜôù ôýðïé óõìðëåêôþí:
• ÓõìðëÝêôåò åíüò äßóêïõ ìå åëáôÞñéá.
• ÓõìðëÝêôåò äýï äßóêùí ìå åëáôÞñéá.
• ÓõìðëÝêôåò ìå äéÜöñáãìá (“÷ôÝíé”)
• ÓõìðëÝêôåò ðïëëáðëþí äßóêùí.
• ÓõìðëÝêôåò õãñÞò ôñéâÞò ðïëëáðëþí
äßóêùí.
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

1 2 3 4 5

ÓõìðëÝêôçò óõíáñìïëïãçìÝíïò
óôï óöüíäõëï

1. Óôñïöáëïöüñïò
2. Óöüíäõëïò
3. Äßóêïò óõìðëÝêôç
4. Ìç÷áíéóìüò áðåëåõèÝñùóçò
5. Ùóôéêüò ôñéâÝáò
áðåëåõèÝñùóçò
6. Äß÷áëï áðåëåõèÝñùóçò
7. Ðñùôåýùí Üîïíáò êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí
6

Ó÷.2.10 ÓõìðëÝêôçò ôñéâÞò ìå åëáôÞñéá.

• Áõôüìáôïé óõìðëÝêôåò, ïé ïðïßïé, ìå 2.2.2 ÓõìðëÝêôçò ìå åëáôÞñéá.

ôç óåéñÜ ôïõò, äéáêñßíïíôáé óå: (Ó÷.2.10)
á) Öõãïêåíôñéêïýò.
â) Çëåêôñïìáãíçôéêïýò. 2.2.2.1 ÃåíéêÜ
ã) Õäñáõëéêïýò. Ï óõìðëÝêôçò åíüò ï÷Þìáôïò åßíáé äõ-
ä) Õäñáõëéêïýò ìåôáôñïðåßò ôçò ñï- íáôüí íá ôáîéíïìçèåß áíÜëïãá ìå ôïí á-
ñéèìü ôùí ðëáêþí Þ ôùí äßóêùí ôïõò ï-
ðÞò óôñÝøçò. ðïßïõò öÝñåé. ¸ôóé, ï óõìðëÝêôçò ôñéâÞò
ìéáò ðëÜêáò (Ó÷.2.10) öÝñåé Ýíá äßóêï,
Ðéï áíáëõôéêÜ: ï ïðïßïò ëåéôïõñãåß ìåôáîý ôïõ óöïí-

59
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.2.11 ÓõìðëÝêôçò ôñéâÞò ìå äýï äßóêïõò.
äýëïõ êáé ôçò ðëÜêáò ðßåóçò. Ï óõìðëÝ-
êôçò äýï ðëáêþí (Ó÷.2.11) áðïôåëåß ïõ-
óéáóôéêÜ ôïí ßäéï ìç÷áíéóìü, ìå ôç äéá-
öïñÜ üôé öÝñåé Ýíáí åðß ðëÝïí äßóêï
êáé ìßá åíäéÜìåóç êéíçôÞñéá ðëÜêá, ê.ï.ê.
Ï óõìðëÝêôçò ðïõ öÝñåé ðåñéóóüôåñïõò
ôùí ôñéþí äßóêùí, êáëåßôáé óõìðëÝêôçò
ðïëëáðëþí äßóêùí (Ó÷.2.12).
60
Ìßá Üëëç ôáîéíüìçóç ôùí óõìðëåêôþí
âáóßæåôáé óôç ÷ñçóéìïðïßçóç Þ ü÷é,
ëáäéïý óôéò ðñïóôñéâüìåíåò åðéöÜíåéåò.
¼ôáí, ëïéðüí, ÷ñçóéìïðïéåßôáé ëéðáíôéêü,
ï óõìðëÝêôçò åßíáé ãíùóôüò óáí óõ-
ìðëÝêôçò õãñïý ôýðïõ, åíþ óå áíôßèåôç
ðåñßðôùóç, åßíáé îçñïý ôýðïõ. Ç äéáöï-
ñÜ óôçí åíÝñãåéá (äñÜóç) ôùí äéáöü-
ñùí ôýðùí óõìðëåêôþí Ýãêåéôáé, êõñß-
ùò, óôç äéáöïñÜ ôïõ ÷ñüíïõ ëåéôïõñãß-
áò ôïõò, äçëáäÞ ôïõ ÷ñüíïõ, ï ïðïßïò
áðáéôåßôáé ãéá ôçí óýìðëåîç ôïõò ìå ôï
óýóôçìá ìåôÜäïóçò (ôá÷õôÞôùí) êáé ï ï-
ðïßïò ÷ñüíïò åîáñôÜôáé áðü ôïí áñéèìü
ôùí ðëáêþí ôïõò êáé áðü ôçí êáôÜóôáóç
óôçí ïðïßá âñßóêïíôáé ïé ôñéâüìåíåò å-
ðéöÜíåéåò. ¸ôóé, ð.÷. ï óõìðëÝêôçò ìå
Ýíá äßóêï õðåñíéêÜ åõêïëüôåñá ôçí á-
äñÜíåéá ôïõ öïñôßïõ êáé ôïí èÝôåé óå êß-
íçóç, ôá÷ýôåñá áðü ôïí óõìðëÝêôç ðïë-
ëáðëþí äßóêùí. Åðßóçò, ï óõìðëÝêôçò
îçñïý ôýðïõ åðåíåñãåß ôá÷ýôåñá áðü ôïí
áíôßóôïé÷ï ôïõ õãñïý ôýðïõ, êáé áõôü,
äéüôé ï ôåëåõôáßïò ãéá íá ëåéôïõñãÞóåé
ðñÝðåé íá ðñïçãçèåß óýíèëéøç ëéðáíôé-
êïý ìåôáîý ôùí êéíïýìåíùí êáé êéíçôÞ-
ñéùí ìåñþí, ãåãïíüò ðïõ áðáéôåß ðåñéó-
óüôåñï ÷ñüíï.
ÃåíéêÜ, ïé óõìðëÝêôåò åíüò äßóêïõ ÷ñç-
óéìïðïéïýíôáé óôá åëáöñÜ êáé ìåóáßá
ï÷Þìáôá, åíþ ïé óõìðëÝêôåò ðïëëáðëþí
äßóêùí óôá âáñýôåñá ï÷Þìáôá, åðåéäÞ
ó´ áõôÜ ìéá ðéèáíÞ áðüôïìç åöáñìïãÞ
ôçò åíÝñãåéáò áíôßóôïé÷ïõ óõìðëÝêôç å-
íüò äßóêïõ, èá åß÷å óáí áðïôÝëåóìá
ôçí ðñüêëçóç éó÷õñþí êñáäáóìþí
óôïí êéíçôÞñá êáé óôï óýóôçìá ìåôÜäï-
óçò ôçò êßíçóÞò ôïõò, éäéáßôåñá êáôÜ ôçí
åêêßíçóÞ ôïõò.
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
Ó÷.2.12 ÓõìðëÝêôçò ðïëëáðëþí äßóêùí.
2.2.2.2 ÄïìÞ åíüò ôõðéêïý óõìðëÝ-
êôç ìå åëáôÞñéá.
Ôá êõñéüôåñá ìÝñç åíüò óõìðëÝêôç ìå å-
ëáôÞñéá åßíáé ôá êéíçôÞñéá ìÝëç, ôá êé-
íïýìåíá ìÝëç êáé ôá åîáñôÞìáôá ôïõ óõ-
ìðëÝêôç. ¸ôóé:
1) Ôá êéíçôÞñéá ìÝëç åßíáé áõôÜ ðïõ ðñï-
óáñìüæïíôáé óôïí êéíçôÞñá êáé óõ-
ãêåêñéìÝíá óôï óöüíäõëï Þ âïëÜí
êáé ðåñéóôñÝöïíôáé ìáæß ì´ áõôüí.
2) Ôá êéíïýìåíá ìÝëç åßíáé áõôÜ ðïõ
ðñïóáñìüæïíôáé óôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí êáé ðåñéóôñÝöïíôáé ìå áõôü
3) Ôá åîáñôÞìáôá ëåéôïõñãßáò ôïõ óõ-
ìðëÝêôç, äçëáäÞ ôï åëáôÞñéï Þ ôá å-
ëáôÞñéá, êáèþò êáé ç Üñèñùóç ç á-
ðáéôïõìÝíç ãéá ôçí åöáñìïãÞ Þ ôçí
áðåëåõèÝñùóç ôçò ðßåóçò êáé ç ï-
ðïßá Üñèñùóç êñáôÜ óå åðáöÞ ôá êé-
íçôÞñéá ìå ôá êéíïýìåíá ìÝëç
(Ó÷.2.13).
61
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÐëÞìíç ìå ðïëýóöçíï
ÅðéöÜíåéá ôñéâÞò äßóêïõ
Óöüíäõëïò
Ó÷.2.13 ÂáóéêÜ åîáñôÞìáôá åíüò ôõðéêïý óõìðëÝêôç.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
1) ÊéíçôÞñéá ìÝëç
Ôá êéíçôÞñéá ìÝëç åíüò óõìðëÝêôç áðïôå-
ëïýíôáé, óõíÞèùò, áðü äýï ðëÜêåò ÷õôï-
óßäçñïõ Þ åðßðåäùí - åéäéêÜ êáôåñãá-
óìÝíùí - åðéöáíåéþí êáé êáëÜ ëåéáóìÝ-
íùí. ÐñïôéìÜôáé, ðÜíôùò, ï ÷õôïóßäçñïò
äéüôé ðåñéÝ÷åé ãñáößôç, ï ïðïßïò äéåõêï-
ëýíåé ôç ëßðáíóç, üôáí ôï êéíçôÞñéï ìÝ-
ëïò ïëéóèáßíåé, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò óý-
ìðëåîçò. Ç ìßá áðü ôéò äýï áõôÝò åðéöÜ-
íåéåò (ðëÜêåò) åßíáé óõíÞèùò ç ðßóù ü-
øç ôïõ óöïíäýëïõ ôïõ êéíçôÞñá, ç äå
Üëëç ó÷çìáôßæåé ìßá ó÷åôéêÜ âáñéÜ ðå-
ðëáôõóìÝíç óôåöÜíç, ìå ôç ìßá ðëåõñÜ
ôçò êáôåñãáóìÝíç êáé êáëÜ ëåéáóìÝíç. Ç
óôåöÜíç áõôÞ ðïõ åßíáé ãíùóôÞ êáé óáí
62
Äßóêïò ôñéâÞò
ÅðéöÜíåéá ôñéâÞò äßóêïõ
ÐëÜêá ðßåóçò
ðëÜêá ðßåóçò (Ó÷.2.13), ðñïóáñìüæåôáé
ìÝóá óå Ýíá ÷áëýâäéíï êÜëõììá, ôï ï-
ðïßï ðåñéÝ÷åé, åðßóçò, êáé ïñéóìÝíá áðü
ôá ìÝëç ìå ôá ïðïßá ï óõìðëÝêôçò ôßèå-
ôáé óå ëåéôïõñãßá êáé óôåñåþíåôáé ìå êï-
÷ëßåò åðÜíù óôï óöüíäõëï.
2) Êéíïýìåíá ìÝëç
Ôï êéíïýìåíï ìÝëïò åßíáé ï äßóêïò ôñé-
âÞò Þ äßóêïò óõìðëÝêôç, ï ïðïßïò öÝ-
ñåé ðëÞìíç ìå èçëõêü ðïëýóöçíï
(Ó÷.2.14). ÐÜíôùò ãéá íá ìç äçìéïõñãåß-
ôáé óýã÷õóç, ôïíßæåôáé, üôé ï äßóêïò
áõôüò äåí Ý÷åé êáìéÜ ó÷Ýóç ìå ôçí ðëÜ-
êá ðßåóçò ôïõ óõìðëÝêôç.
¸ôóé ï äßóêïò ïëéóèáßíåé åëåýèåñá êáôÜ
ìÞêïò ôùí áõëáêþóåùí ôïõ "ðïëýóöç-
íïõ" Þ "êáñÝ" ôïõ ðñùôåýïíôá Üîïíá ôïõ
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

ÈÝóç
åêêéíçôÞñá ÈÞêç óõìðëÝêôç
(ìßæáò)

Ìï÷ëüò áðåëåõèÝñùóçò
ÏäïíôùôÞ
óôåöÜíç
óöïíäýëïõ ÏðÞ áåñéóìïý
Ùóôéêüò ôñéâÝáò
áðåëåõèÝñùóçò
Óöüíäõëïò Äß÷áëï
ÓõãêñáôÞñáò ñïõëåìÜí
ÐëÞìíç äßóêïõ
ôñéâÞò ìå
ïäüíôùóç (êáñÝ)

Ðñùôåýùí
Üîïíáò (Üîïíáò ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï
åéóüäïõ) êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí ìå
ðïëýóöçíï
ÐëÜêá ðßåóçò
Äßóêïò ôñéâÞò

ÊÜëõììá óõìðëÝêôç

Ó÷.2.14 ÔïìÞ åíüò óõìðëÝêôç åëáôçñßùí.

êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, ðïõ åßíáé ôáõôü÷ñï-
íá êáé Üîïíáò ôïõ óõìðëÝêôç, êáé ôïí ï-
ðïßï êéíåß ìå ôéò áõëáêþóåéò ðïõ õðÜñ-
÷ïõí óôçí ðëÞìíç ôïõ. ÊáôáóêåõÜæåôáé,
óõíÞèùò, áðü ÷Üëõâá óå ó÷Þìá áðëïý
åðéðÝäïõ äßóêïõ, ðïõ áðïôåëåßôáé áðü á-
ñéèìü åðéìÝñïõò åðßðåäùí ôìçìÜôùí.
Óå êÜèå ðëåõñÜ ôïõ äßóêïõ áõôïý åßíáé
óôåñåùìÝíåò ìå ÷Üëêéíïõò Þëïõò (êáñ-
öéÜ) ïé åéäéêÝò åðéöÜíåéåò ôñéâÞò, ïé ï-
ðïßåò áíôÝ÷ïõí óôç èåñìïêñáóßá, ðïõ
áíáðôýóóåôáé ëüãù ôçò ôñéâÞò, êáé êáôá-
óêåõÜæïíôáé óõíÞèùò áðü ßíåò âÜìâá-
êá êáé áìéÜíôïõ, õöáóìÝíåò ìáæß, Þ êá-
ôÜëëçëá êáôåñãáóìÝíåò, þóôå íá áðïôå-
ëïýí Ýíá óþìá, åíþ ôáõôü÷ñïíá åìðï-
ôßæïíôáé ìå ñçôéíþäåéò Þ Üëëåò óõãêïë-
ëçôéêÝò ïõóßåò. Ðïëý óõ÷íÜ, ãéá ìåãáëý-
ôåñç áêüìç åíßó÷õóç, ðñïóôßèåíôáé êáé
÷Üëêéíá óýñìáôá, ôá ïðïßá ðëÝêïíôáé Þ
óõìðéÝæïíôáé ìÝóá óôá ðñïçãïýìåíá õ-
ëéêÜ. ÂÝâáéá, óÞìåñá, åðåéäÞ ï áìßáíôïò

63
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÅëÜóìáôá äéáöñÜãìáôïò
Ó÷.2.15 ÓõìðëÝêôçò ìå äéÜöñáãìá
èåùñåßôáé êáñêéíïãüíïò, Ý÷åé áíôéêáôá-
óôáèåß ìå Üëëá õëéêÜ (êåñáìéêÜ Þ ìåôáë-
ëéêÜ) ðïõ åðéôåëïýí åîßóïõ êáëÜ ôçí áðï-
óôïëÞ ôïõò.
Ãéá íá ãßíåôáé ïìáëüôåñç ç åìðëïêÞ ôïõ
óõìðëÝêôç óôï êéâþôéï ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò êáé ãéá íá ìçí ðáñÜãåôáé èüñõ-
âïò, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé äéÜöïñåò ìÝèï-
äïé, ìå óêïðü ôç äçìéïõñãßá ìéêñÞò åõ-
êáìøßáò óôïí êéíïýìåíï äßóêï. ¸ôóé, ìå
êáôÜëëçëç äéáìüñöùóç, ôüóï ôçò åðé-
öÜíåéáò ôñéâÞò, üóï êáé ôùí ìåôáëëé-
64
ÄéÜöñáãìá
ÈÝóç
áðïóýìðëåîçò
ÈÝóç
óýìðëåîçò
êþí ôìçìÜôùí ôïõ, ôá ôñéâüìåíá áõôÜ
ìÝñç Ýñ÷ïíôáé âáèìéáßá (ðñïïäåõôéêÜ)
óå åðáöÞ, êáèþò áõîÜíåé ç ðßåóç ôùí å-
ëáôçñßùí, ïðüôå êáé åðéôõã÷Üíïíôáé ïé
ðáñáðÜíù óôü÷ïé.
Ôá êÝíôñá ôùí êéíïýìåíùí ìåëþí (äß-
óêùí) óå ðïëëïýò óõìðëÝêôåò åßíáé åý-
êáìðôá, ãéá íá ìðïñïýí íá áðïññïöïýí
ôïõò êñáäáóìïýò ôïõ óôñïöáëïöüñïõ
Üîïíá, ïé ïðïßïé, äéáöïñåôéêÜ, èá ìåôá-
äßäïíôáí óôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò, ìå äõóÜñåóôåò óõíÝðåéåò.
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

ÐëÜêá ðßåóçò

Óöüíäõëïò ÊÜëõììá óõìðëÝêôç

Åëáôçñéùôü äéÜöñáãìá
ÅëáôÞñéï äßóêïõ ãéá (÷ôÝíé)
ôçí áðüóâåóç ôùí
êñáäáóìþí ÈÞêç óõìðëÝêôç

ÖëÜíôæá ÔñéâÝáò (ñïõëåìÜí)

áðåëåõèÝñùóçò
Óõãêñüôçìá ñïõëåìÜí êáé
èÞêçò ðñùôåýïíôá Üîïíá
Ðñùôåýùí Üîïíáò
êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí Õðïìü÷ëéï äß÷áëïõ

Äß÷áëï óõìðëÝêôç
ÄéáäñïìÞ ùóôçñßïõ

Äßóêïò ôñéâÞò Ìç÷áíéóìüò êßíçóçò

äß÷áëïõ
ÙóôÞñéï

Ó÷.2.16 ÔïìÞ óõìðëÝêôç ìå äéÜöñáãìá ("÷ôÝíé")

ÁõôÜ, ëïéðüí, ôá åýêáìðôá êÝíôñá öÝ-
ñïõí, óõíÞèùò, ÷áëýâäéíá åëáôÞñéá á-
ðüóâåóçò ôùí ôáëáíôþóåùí, ôïðïèåôç-
ìÝíá ìåôáîý ôçò ðëÞìíçò êáé ôïõ ÷áëý-
âäéíïõ äßóêïõ, Ýôóé þóôå íá åðéôñÝðïõí
åëáöñÜ ðåñéóôñïöÞ ôïõ äßóêïõ óå ó÷Ý-
óç ìå ôçí ðëÞìíç ôïõ, ìÝ÷ñéò üôïõ óõ-
ìðéåóèïýí ðëÞñùò êáé óôáìáôÞóåé ç
ó÷åôéêÞ êßíçóç. Ôüôå, ï äßóêïò ìðïñåß
íá ðåñéóôñáöåß åëáöñÜ ðñïò ôçí áíôß-
èåôç öïñÜ, êáèþò ôá åëáôÞñéá åðáíá-
ôÜóóïíôáé (åðáíÝñ÷ïíôáé óôç èÝóç ôïõò).
Ç áíåêôÞ (åðéôñåðüìåíç) áðü ôá åëáôÞñéá
åëáöñÜ ðåñéóôñïöÞ ôïõ Üîïíá ôïõ óõ-
ìðëÝêôç åßíáé ïìáëüôåñç áðü ôçí áíôß-
óôïé÷ç ðåñéóôñïöÞ ôïõ óôñïöáëïöüñïõ
Üîïíá. Áõôü Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá íá å-
îïõäåôåñþíåôáé Ýíá ìÝñïò ôùí "ñïðé-
êþí" êñáäáóìþí, ôùí êñáäáóìþí, äç-
ëáäÞ, åêåßíùí ðïõ ïöåßëïíôáé óôç ìåôá-
öåñüìåíç áðü ôïí óôñïöáëïöüñï Üîï-
íá ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñá êáé Ýôóé
íá áðïêëåßåôáé ç ìåôáöïñÜ ôïõò (ôùí
êñáäáóìþí) ðñïò ôá ðßóù, äéá ìÝóïõ
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.

65
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óöüíäõëïò
Óôñïöáëïöüñïò
Äßóêïò ôñéâÞò
(A) ÐÅÍÔÁË ÐÁÔÇÌÅÍÏ:
ÓÕÌÐËÅÊÔÇÓ ÓÅ ÁÐÏÓÕÌÐËÅÎÇ
(B) ÐÅÍÔÁË ÅËÅÕÈÅÑÏ:
ÓÕÌÐËÅÊÔÇÓ ÓÅ ÅÌÐËÏÊÇ
Ó÷.2.17 Ëåéôïõñãßá óõìðëÝêôç.
66
3) ÅîáñôÞìáôá ëåéôïõñãßáò ôïõ
ÐëÜêá ðßåóçò óõìðëÝêôç.
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, ôá êé-
ÐåíôÜë íçôÞñéá êáé êéíïýìåíá ìÝëç äéáôçñïý-
óõìðëÝêôïõ
íôáé óå åðáöÞ ìå ôçí ðßåóç åëáôçñßùí.
Ç ðßåóç áõôÞ åßíáé äõíáôüí íá åîáóêç-
èåß ìå äéáöüñïõò ôñüðïõò, üðùò ð.÷.
ìå ôçí åðåíÝñãåéá åßôå åíüò ìåãÜëïõ
óðåéñïåéäïýò åëáôçñßïõ, åßôå åíüò áñéè-
ìïý ìéêñþí åëéêïåéäþí åëáôçñßùí, ôï-
¢îïíáò åéóüäïõ ðïèåôçìÝíùí ðåñéöåñåéáêÜ ãýñù áðü
óôï êéâþôéï ôï åîùôåñéêü ôìÞìá ôçò ðëÜêáò ðßåóçò
ôá÷õôÞôùí (Ó÷.2.14), åßôå áêüìç êáé ìå ôçí åðåíÝñ-
ãåéá åíüò äéáöñÜãìáôïò ìå ìïñöÞ å-
ëáôçñßïõ (Ó÷.2.15).
Óôïõò óõìðëÝêôåò ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá
(Ó÷. 2.14), Ýíá óýóôçìá ìï÷ëþí ðïõ
óôñÝöïíôáé åðÜíù óôï êÜëõììá, áíá-
ãêÜæåé ôçí ðëÜêá ðßåóçò íá áðïìáêñõí-
èåß áðü ôï äßóêï ìå öïñÜ áíôßèåôç
ðñïò ôçí ðßåóç ôùí åëáôçñßùí, êÜèå
öïñÜ ðïõ ï "ôñéâÝáò áðåëåõèÝñùóçò"
(ùóôéêü ñïõëåìÜí ðßåóçò) ôïõ óõìðëÝ-
êôç êéíåßôáé ðñïò ôá åìðñüò, ðéÝæïíôáò
ôá åóùôåñéêÜ Üêñá ôùí ìï÷ëþí (æõãþ-
èñùí). Óôïõò óõìðëÝêôåò åíüò åëáôçñß-
ïõ, ôï ìåãÜëï óðåéñïåéäÝò åëáôÞñéï
êñáôÜ ôéò ðëÜêåò óå åðáöÞ, åíþ óôïõò
óõìðëÝêôåò ìå äéÜöñáãìá ("÷ôÝíé"), ï
Ðåñéóôñåöüìåíá óõíäõáóìüò äßóêïõ - äéáöñÜãìáôïò å-
ìÝñç
êôåëåß ôçí ßäéá åñãáóßá. Ï ôñéâÝáò áðå-
ëåõèÝñùóçò ôïõ óõìðëÝêôç åßíáé Ýíá ù-
óôéêü Ýíóöáéñï (ìå ìðßëéåò) ñïõëåìÜí,
ôï ïðïßï âñßóêåôáé ìÝóá óå Ýíá ðåñß-
âëçìá óôåñåùìÝíï óå ìßá óùëçíùôÞ
ñõèìéóôéêÞ ðëÜêá, ðïõ åßíáé ðñïóáñìï-
óìÝíç óôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôçò èÞêçò
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí. Ôï ñïõëåìÜí,
ëïéðüí, áõôü êéíåßôáé áðü ôï äß÷áëï áðï-
óýìðëåîçò, ìå ôç âïÞèåéá åíüò äáêôõëß-
ïõ, êáé ðéÝæïíôáò ôïõò ìï÷ëïýò áðåëåõ-
èÝñùóçò ("æýãùèñá"), áðï÷ùñßæåé ôï êé-
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
íçôÞñéï ìÝëïò (ðëÜêá ðßåóçò) ôïõ óõ-
ìðëÝêôç áðü ôï êéíçôü ìÝëïò (äßóêï), ü-
ôáí ôï ðïäüðëçêôñï (ðåíôÜë) ôïõ óõ-
ìðëÝêôç ðéÝæåôáé áðü ôïí ïäçãü
(Ó÷.2.16).
2.2.2.3 Ëåéôïõñãßá óõìðëÝêôç
(Ó÷.2.17)
¼ôáí ï ïäçãüò äåí ðéÝæåé ôï ðåíôÜë ôïõ
óõìðëÝêôç, ôüôå áõôüò âñßóêåôáé óå ðëÞ-
ñç óýìðëåîç, ïðüôå êáé ï äßóêïò ôïõ
óõóößããåôáé óôáèåñÜ ìåôáîý ôïõ óöïí-
äýëïõ (âïëÜí) êáé ôçò ðëÜêáò ðßåóçò,
ëüãù ôçò äýíáìçò ðïõ åîáóêïýí ôá å-
ëáôÞñéá.
Óõíåðþò, üôáí ôï ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç
ðéÝæåôáé, ï óõìðëÝêôçò áðïóõìðëÝêåé, ï-
ðüôå äåí ìðïñåß íá ìåôáöåñèåß éó÷ýò
óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, åíþ üôáí ôï ðå-
íôÜë ôïõ óõìðëÝêôç äåí ðéÝæåôáé (áðåëåõ-
èåñþíåôáé), ï óõìðëÝêôçò óõìðëÝêåé, ìå
áðïôÝëåóìá ç éó÷ýò ôïõ êéíçôÞñá íá ìå-
ôáöÝñåôáé óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
¼ôáí ï ïäçãüò ðéÝóåé ôï ðïäüðëçêôñï
ãéá íá áðïóõìðëÝîåé ôïí óõìðëÝêôç, ôü-
ôå ôï äß÷áëï ("ðåñüíç") áðåëåõèÝñùóçò
êéíåßôáé åðß ôïõ áîïíßóêïõ êáé åöáñìü-
æåé ðßåóç óôç óôåöÜíç ("äáêôõëßäé") ðïõ
ðåñéÝ÷åé ôïí ôñéâÝá áðåëåõèÝñùóçò, ï
ïðïßïò ìå ôç óåéñÜ ôïõ ðéÝæåé ôïõò ìï-
÷ëïýò áðåëåõèÝñùóçò ôïõ óõìðëÝêôç
(æýãùèñá) êáé ôïõò åîáíáãêÜæåé íá ðå-
ñéóôñáöïýí ãýñù áðü ôïõò áîïíßóêïõò
ôïõò. Ôá åîùôåñéêÜ Üêñá ôùí ìï÷ëþí
(æõãþèñùí), ðïõ åßíáé óôåñåùìÝíá åðÜ-
íù óôï êÜëõììá ôïõ óõìðëÝêôç, ìåôáêé-
íïýí ôçí ðëÜêá ðßåóçò ðñïò ôá ðßóù,
óõìðéÝæïíôáò ôá åëáôÞñéá ôïõ óõìðëÝêôç
êáé åðéôñÝðïõí, ìå áõôüí ôïí ôñüðï, óôá
êéíçôÞñéá ìÝëç íá ðåñéóôñáöïýí áíå-
îÜñôçôá áðü ôï êéíïýìåíï ìÝëïò (äß-
óêï). Ôï äß÷áëï áðåëåõèÝñùóçò êéíåßôáé
ìüíï ôïõ ãýñù áðü ôïí áîïíßóêï ðåñé-
óôñïöÞò ôïõ (õðïìü÷ëéï), ï ïðïßïò åß-
íáé óôåñåùìÝíïò åðÜíù óôï ðåñßâëçìá
ôïõ óöïíäýëïõ, ìÝóù åíüò åãêÜñóéïõ
Üîïíá. ¼ëá ôá ìÝñç ôïõ óõìðëÝêôç, å-
êôüò áðü ôïí ùóôéêü ôñéâÝá áðåëåõèÝ-
ñùóçò (ñïõëåìÜí) êáé ôçí óôåöÜíç ôïõ,
ðåñéóôñÝöïíôáé ìáæß ìå ôïí óöüíäõëï,
üôáí ï óõìðëÝêôçò âñßóêåôáé óå óý-
ìðëåîç. ¼ôáí ï óõìðëÝêôçò âñßóêåôáé
óå áðïóýìðëåîç, ï äßóêïò êáé ï Üîïíáò
ôïõ óõìðëÝêôç - ï ïðïßïò åßíáé êáé ï
ðñùôåýùí Üîïíáò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞ-
ôùí - óôáìáôïýí íá ðåñéóôñÝöïíôáé.
2.2.3 ÓõìðëÝêôçò ìå äéÜöñáãìá
(“÷ôÝíé”)
Óå ïñéóìÝíïõò óõìðëÝêôåò, áíôß ôùí
óðåéñïåéäþí åëáôçñßùí, ÷ñçóéìïðïéåßôáé
Ýíá äéÜöñáãìá (÷ôÝíé), ðïõ äåí åßíáé ôß-
ðïôå Üëëï áðü Ýíá äéÜôñçôï êùíéêü Ýëá-
óìá, êáôáóêåõáóìÝíï áðü åýêáìðôï ÷Ü-
ëõâá. Ôï åóùôåñéêü ôïõ ôìÞìá Ý÷åé ôï-
ìÝò êáé ÷ùñßæåôáé óå êùíéêÜ ôìÞìáôá,
ðïõ ïìïéÜæïõí ìå ÷ôÝíéá êáé ôá ïðïßá
ó÷çìáôßæïõí ìßá óåéñÜ ìï÷ëþí ìå áêôé-
íïåéäÞ äéÜôáîç, üðùò öáßíåôáé óôï Ó÷Þ-
ìá 2.18, þóôå íá äçìéïõñãïýí ìåãáëý-
ôåñç åõêáìøßá.
Ôï äéÜöñáãìá åßíáé ôïðïèåôçìÝíï ìåôá-
îý ôïõ êáëýììáôïò ôïõ óõìðëÝêôç êáé
ôçò ðëÜêáò ðßåóçò, êáôÜ ôÝôïéïí ôñüðï,
þóôå ôï åëáôÞñéï ôïõ íá åßíáé ó÷åäüí å-
ðßðåäï, üôáí ï óõìðëÝêôçò âñßóêåôáé
óôç èÝóç ôçò óýìðëåîçò. Ç ëåéôïõñãßá
ôïõ åëáôçñßïõ áõôïý åßíáé ðáñüìïéá ìå
åêåßíç ôïõ ðõèìÝíá óõíÞèïõò ëáäùôçñß-
67
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÅðáíáöïñÜ
ÊùíéêÜ åëÜóìáôá Äýíáìç åëáôçñßïõ åëáôçñßùí
Óöüíäõëïò
ÏðÝò Õðïìü÷ëéï
¹ëïò (Êáñöß)
óõãêñÜôçóçò

ÅëáôÞñéá
(åëÜóìáôá) ÔñéâÝáò Ôï åëáôÞñéï Ï ôñéâÝáò
äéáöñÜãìáôïò áðåëåõèÝñùóçò (äéÜöñáãìá) áðåëåõèÝñùóçò
óôçñßæåôáé ðéÝæåé ôï
êáé óôñÝöåôáé åëáôÞñéï ó´
ðÜíù ó´ áõôÜ áõôÞ ôçí
Äßóêïò ôñéâÞò ôá äáêôõëéïåéäÞ êáôåýèõíóç
õðïìü÷ëéá

ÐëÜêá ðßåóçò Äýíáìç åëáôçñßïõ Ôï åëáôÞñéï

óôñÝöåôáé ðÜíù ó´
áõôÜ ôá äáêôõëéïåéäÞ
õðïìü÷ëéá

Á) ÄÉÁÖÑÁÃÌÁ Â) ÓÕÌÐËÅÊÔÇÓ ÓÅ ÅÌÐËÏÊÇ Ã) ÓÕÌÐËÅÊÔÇÓ ÓÅ ÁÐÏÓÕÌÐËÅÎÇ

Ó÷.2.18 Ëåéôïõñãßá óõìðëÝêôç ìå äéÜöñáãìá (÷ôÝíé) óå ìïñöÞ åëáôçñßïõ

ËáäùôÞñé
ÐõèìÝíáò, ðïõ
ëåéôïõñãåß óáí
åëáôçñéùôü
äéÜöñáãìá

Ó÷.2.19 ËáäùôÞñé, ôïõ ïðïßïõ ç âÜóç ëåéôïõñãåß óáí ôï äéÜöñáãìá ôïõ óõìðëÝêôç.

68
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
ïõ (Ó÷.2.19). ¸ôóé ç ðßåóç ôïõ åîùôåñé-
êïý ÷åßëïõò ôïõ äéáöñÜãìáôïò ìïñöÞò
åëáôçñßïõ ðïõ áóêåßôáé óôçí ðëÜêá ðßå-
óçò, áõîÜíåé, ìÝ÷ñéò üôïõ ôï äéÜöñáã-
ìá ãßíåé åðßðåäï, åíþ åëáôôþíåôáé, êá-
èþò áõôü ðáýåé íá åßíáé åðßðåäï êáé ãß-
íåôáé êïßëï.
Ôï åîùôåñéêü ÷åßëïò ôïõ äéáöñÜãìáôïò
åßíáé óôåñåùìÝíï óôçí ðëÜêá ðßåóçò êáé
êéíåßôáé åðÜíù óå äáêôõëéïåéäÞ õðïìü-
÷ëéá, óå áðüóôáóç 2,5cm ðåñßðïõ ðñïò
ôá ìÝóá. ¸ôóé, ç åöáñìïãÞ ðßåóçò óôï
åóùôåñéêü ôìÞìá ôïõ óõìðëÝêôç, áöå-
íüò ðñïêáëåß ôçí áðïìÜêñõíóç ôïõ å-
îùôåñéêïý ÷åßëïõò ôïõ äéáöñÜãìáôïò á-
ðü ôï óöüíäõëï êáé áöåôÝñïõ ôçò ðëÜ-
êáò ðßåóçò áðü ôï äßóêï ôïõ óõìðëÝêôç,
áðïóõìðëÝêïíôáò, ìå áõôüí ôïí ôñüðï,
ôïí ßäéï ôïí óõìðëÝêôç. ¼ôáí, üìùò, ç
ðßåóç ðáýåé íá åöáñìüæåôáé óôï åóùôå-
ñéêü ôìÞìá ôïõ óõìðëÝêôç, ç åíÝñãåéá
ôïõ äéáöñÜãìáôïò ðñïêáëåß ôçí ðñïò
ôá Ýîù ìåôáêßíçóç ôïõ åóùôåñéêïý ôìÞ-
ìáôüò ôïõ, ç ïðïßá ìåôáêßíçóç Ý÷åé óáí
áðïôÝëåóìá êáé ôç ìåôáêßíçóç ôïõ åîù-
ôåñéêïý ÷åßëïõò ðñïò ôá ìÝóá, ãåãïíüò
ðïõ áíáãêÜæåé ôçí ðëÜêá ðßåóçò íá ðéÝ-
óåé ôï äßóêï ôïõ óõìðëÝêôç, ðñïêáëþ-
íôáò Ýôóé ôçí óýìðëåîç ôïõ ßäéïõ ôïõ óõ-
ìðëÝêôç ìå ôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò.
Åííïåßôáé, üôé ç óýìðëåîç êáé ç áðïóý-
ìðëåîç ãßíïíôáé ìå ôç âïÞèåéá ôïõ ùóôé-
êïý ôñéâÝá (ñïõëåìÜí), ï ïðïßïò ðéÝæåé ôá
Üêñá ôùí áêôéíïåéäþí äáêôýëùí, ïðüôå
ôï Ýëáóìá (äéÜöñáãìá) ãßíåôáé êïßëï êáé
ç åîùôåñéêÞ ôïõ ðåñéöÝñåéá ôåßíåé íá áðï-
ìáêñõíèåß áðü ôï óöüíäõëï êáé íá ðá-
ñáóýñåé ôçí ðëÜêá ðßåóçò, ìå åðáêüëïõ-
èï íá áðåëåõèåñþíåôáé ï äßóêïò ôïõ óõ-
ìðëÝêôç êáé íá ãßíåôáé ç áðïóýìðëåîç.
Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá, ï ôýðïò áõôüò ôïõ
óõìðëÝêôç ÷ñçóéìïðïéåßôáé üëï êáé ðå-
ñéóóüôåñï, ãéáôß ðáñïõóéÜæåé ôá ðáñá-
êÜôù óçìáíôéêÜ ðëåïíåêôÞìáôá:
• ¸÷åé ðïëý ëéãüôåñá åîáñôÞìáôá, óå
óýãêñéóç ìå Üëëïõò ôýðïõò óõìðëå-
êôþí.
• Áðáéôåß ìéêñüôåñç ðßåóç (äýíáìç) ôïõ
ðåíôÜë áðü ôï ðüäé ôïõ ïäçãïý
• Äéáôçñåß êáëýôåñç åëáóôéêüôçôá óå
ó÷Ýóç ìå ôçí áíôßóôïé÷ç, ðïõ ðñï-
óöÝñïõí ôá åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá.
• ÐáñïõóéÜæåé êáëýôåñç óôáôéêÞ êáé äõ-
íáìéêÞ óõìðåñéöïñÜ êáé äåí åðçñåÜ-
æåôáé, üðùò ôá åëáôÞñéá, áðü ôéò öõ-
ãüêåíôñåò äõíÜìåéò ðïõ áíáðôýóóï-
íôáé óôçí ðåñéï÷Þ áõôÞ.
• ÐñïóöÝñåé êáëýôåñï áåñéóìü óå üëï
ôï óõãêñüôçìá, ìå áðïôÝëåóìá ç ðßå-
óç ðïõ åîáóêåßôáé óôï äßóêï ôñéâÞò
íá ðáñáìÝíåé óôáèåñÞ, ðáñÜ ôç èåñ-
ìüôçôá ðïõ áðåëåõèåñþíåôáé ëüãù
ôçò ôñéâÞò.
• ÅðçñåÜæåôáé ëéãüôåñï áðü ôç äýíáìç
ôçò ôñéâÞò ôïõ äßóêïõ, ðñÜãìá ðïõ
ôïí êÜíåé (ôïí óõìðëÝêôç) íá áðáéôåß
âáèìïíüìçóç (ñýèìéóç) óå ó÷åôéêÜ
ìåãáëýôåñá ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìáôá.
2.2.4 Õãñïß ðïëýäéóêïé óõìðëÝ-
êôåò (óõìðëÝêôåò ðïëëá-
ðëþí äßóêùí)
Ïé óõìðëÝêôåò áõôïß åßíáé ßäéïé ìå ôïõò
îçñïýò, ìå ôç äéáöïñÜ üôé åßíáé êëåé-
óìÝíïé óå êÝëõöïò ãåìÜôï ìå åéäéêü
ëÜäé õøçëÞò áíôï÷Þò. Ï ÷áñáêôçñéóôé-
êüò ôýðïò åíüò ôÝôïéïõ óõìðëÝêôç ðïë-
ëáðëþí äßóêùí öáßíåôáé, ðáñáóôáôéêÜ,
69
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Óçìåßï ðåñéóôñïöÞò
ÑÜâäïò óýíäåóçò
Óöüíäõëïò
ÅëáôÞñéá ðßåóçò
Äßóêïò ôñéâÞò
ÐëÜêá ðßåóçò
ÐåíôÜë óõìðëÝêôïõ

Óçìåßï
ðåñéóôñïöÞò Ùóôéêü ñïõëåìÜí áðåëåõèÝñùóçò
Ðïëýóöçíï ôïõ Ðñùôåýùí Üîïíáò Ê.Ô (Êéâùôßïõ Ôá÷õôÞôùí)
ðñùôåýïíôá Üîïíá ÓõãêñáôçôÞò ñïõëåìÜí
Äß÷áëï óõìðëÝêôïõ

ÑÜâäïò
ÑÜâäïò ìå óðåßñùìá äé÷Üëáò
êáé ñõèìéóôéêü ðåñé- ÂÜñïò
êü÷ëéï
ÄéÜêåíï áÝñïò
Ìï÷ëüò áðåëåõèÝñùóçò (æýãùèñï)

Ó÷.2.20 ÔïìÞ óõìðëÝêôç ðïõ ëåéôïõñãåß ìå ìåôáëëéêÝò ñÜâäïõò

óôï Ó÷Þìá 2.12. ÓõãêåêñéìÝíá, ï óõ-
ìðëÝêôçò áõôüò öÝñåé ìåãÜëï áñéèìü
äßóêùí, ïé ïðïßïé, óõ÷íÜ, éäéáßôåñá óôá
âáñÝá ï÷Þìáôá, öôÜíïõí ôïõò Ýíôåêá
(ïé êéíçôÞñéïé) êáé ôïõò äÝêá (ïé êéíïýìå-
íïé). Ïé êéíçôÞñéïé, ëïéðüí, äßóêïé öÝ-
ñïõí óôçí åîùôåñéêÞ ðåñéöÝñåéÜ ôïõò
ðñïåîï÷Ýò - üìïéåò ìå ôá "äüíôéá" ôùí
ïäïíôùôþí ôñï÷þí - ïé ïðïßåò åìðëÝêï-
íôáé óôéò åóùôåñéêÝò áõëáêþóåéò ôçò
èÞêçò ôïõ óõìðëÝêôç, ðïõ åßíáé óôåñåù-
ìÝíç ìå âëÞôñá (ìðïõëüíéá) êáé ðåñé-
óôñÝöåôáé ìáæß ìå ôï óöüíäõëï. Áðü
ôçí Üëëç, ïé êéíïýìåíïé äßóêïé óôçñßæï-
íôáé óå ðáñÜëëçëïõò ðåßñïõò, ïé ïðïßïé
åßíáé óôÝñåá ôïðïèåôçìÝíïé åðÜíù óôçí
Üôñáêôï ôïõ óõìðëÝêôç. ¸ôóé, ç êáôá-
óêåõÞ áõôÞ åðéôñÝðåé óå üëïõò ôïõò äß-
óêïõò, êáèþò êáé óôçí ðëÜêá ðßåóçò, íá
ìåôáêéíïýíôáé þóôå íá äçìéïõñãåßôáé
äéÜêåíï ìåôáîý ôïõò.
ÊáôÜ óõíÝðåéá, üôáí ï óõìðëÝêôçò âñß-
óêåôáé óå óýìðëåîç, ôï åëáôÞñéï ðéÝæåé
ôçí ðëÜêá ðßåóçò ðñïò ôá åìðñüò, öÝñ-
íïíôáò, ìå áõôüí ôïí ôñüðï, üëïõò ôïõò
äßóêïõò óå óôáèåñÞ åðáöÞ, ãåãïíüò
ðïõ ðñïêáëåß ðåñéóôñïöÞ ôçò áôñÜêôïõ
ôïõ óõìðëÝêôç, ç ïðïßá óôç óõíÝ÷åéá ðå-
ñéóôñÝöåé ôïí ßäéï ôïí Üîïíá ôïõ óõ-
ìðëÝêôç, óôïí ïðïßï åßíáé óöçíùìÝíç.
Óôïõò óõìðëÝêôåò ðïëëáðëþí äßóêùí,
ïé åðéöÜíåéåò ôñéâÞò åßíáé, óõíÞèùò,

70
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
ðñïóáñìïóìÝíåò åðÜíù óôïõò êéíçôÞ-
ñéïõò äßóêïõò - äéÜôáîç ç ïðïßá åðéôõã-
÷Üíåé ôçí åëÜôôùóç ôïõ âÜñïõò ôùí êé-
íïýìåíùí äßóêùí êáé, êáôÜ óõíÝðåéá,
êáé ôçò ôÜóçò ðåñéóôñïöÞò - ôçí ïðïßá
áõôïß äéáôçñïýí áêüìç êáé ìåôÜ áðü ôçí
áðïóýìðëåîç ôïõ óõìðëÝêôç. Ëüãù, ìÜ-
ëéóôá, ôïõ ìåãÜëïõ áñéèìïý ôùí äß-
óêùí, ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß ï óõìðëÝêôçò
áõôüò, ç ðëÜêá ðßåóçò ãéá íá ôïõò äéá-
÷ùñßóåé ôåëåßùò, ðñÝðåé íá ìåôáêéíçèåß
ðåñéóóüôåñï áð' üóï èá ìåôáêéíéüôáí óå
Ýíá óõìðëÝêôç ìå ìéêñüôåñï áñéèìü êé-
íçôÞñéùí êáé êéíïýìåíùí ìåëþí. Ãéá íá
ãßíåé üìùò áõôü, áðáéôåßôáé íá åöáñìï-
óèåß óôï ðïäüðëçêôñï (ðåíôÜë) ìåãáëý-
ôåñç ðßåóç áðü ôï ðüäé ôïõ ïäçãïý.
Óôïõò óõìðëÝêôåò õãñïý ôýðïõ, ïé äß-
óêïé áëëÜ êáé ïëüêëçñï ôï åóùôåñéêü
óõãêñüôçìá êéíïýíôáé ìÝóá óå ëÜäé. Ç
ëåéôïõñãßá ôïõ óõìðëÝêôç ôïõ ôýðïõ áõ-
ôïý åßíáé ðáñüìïéá ìå áõôÞí ôïõ
áíôßóôïé÷ïõ îçñïý ôýðïõ, ìå ôç äéáöï-
ñÜ, üôé ïé åðéöÜíåéåò ôùí ôñéâüìåíùí
ìåñþí åßíáé êáôáóêåõáóìÝíåò áðü äéá-
öïñåôéêÜ õëéêÜ, êáé ç âáèìéáßá (ðñïï-
äåõôéêÞ) óýìðëåîç ìåôáîý ôùí êéíçôÞ-
ñéùí êáé êéíïýìåíùí ìåëþí åðéôõã÷Üíå-
ôáé, êáôÜ Ýíá ìüíï ìÝñïò ìå ôçí ðßåóç
ôïõ ëáäéïý ìåôáîý ôùí äßóêùí, áöïý, ü-
ôáí ç ðïóüôçôá ôïõ ëáäéïý åëáôôþíåôáé,
ç ôñéâÞ áõîÜíåôáé.
2.2.5 Ôñüðïé ìåôáöïñÜò ôçò äý-
íáìçò áðü ôï ðåíôÜë óôïí
óõìðëÝêôç, ìå óêïðü ôçí
áðïóýìðëåîÞ ôïõ.
2.2.5.1 ÃåíéêÜ
Ï óõìðëÝêôçò ðïõ ëåéôïõñãåß ìå ôçí ðß-
åóç åëáôçñßùí, üôáí ôï ü÷çìá êéíåßôáé,
åßíáé óå èÝóç óýìðëåîçò. Ç áðïóýìðëå-
îÞ ôïõ, üôáí åßíáé áíáãêáßá, åðéôõã÷Üíå-
ôáé ìå ôç âïÞèåéá åíüò ìï÷ëïý, ôýðïõ
"äß÷áëïõ", ï ïðïßïò åíåñãåß óôïí ðåñé-
óôñåöüìåíï óõìðëÝêôç ìÝóù åíüò ôñé-
âÝá áðåëåõèÝñùóçò (ñïõëåìÜí), ðïõ
ðñïóôáôåýåé ôï äß÷áëï áðïóýìðëåîçò,
þóôå íá ìçí ôñßâåôáé áð' åõèåßáò åðÜíù
óôï óõìðëÝêôç. Ôï äß÷áëï áõôü ôçò áðï-
óýìðëåîçò åíåñãïðïéåßôáé áðü ôïí ÷åé-
ñéóôÞ ôïõ ï÷Þìáôïò, åßôå ìå ìç÷áíéêü,
åßôå ìå õäñáõëéêü ôñüðï, ìå áðïôÝëå-
óìá ç äýíáìç áðïóýìðëåîçò áðü ôï ðå-
íôÜë ôïõ óõìðëÝêôç íá ìåôáöÝñåôáé ó'
áõôü.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
2.2.5.2 1) Ìç÷áíéêüò ôñüðïò ëåé-
ôïõñãßáò ôïõ ìï÷ëïý (äß÷á-
ëïõ) áðïóýìðëåîçò
Ï ìç÷áíéêüò ôñüðïò ìåôáöïñÜò ôçò
äýíáìçò áðïóýìðëåîçò áðü ôï ðåíôÜë
óôï óõìðëÝêôç, åßíáé ï ðåñéóóüôåñï äéá-
äåäïìÝíïò ôñüðïò êáé óôçñßæåôáé óôç
÷ñÞóç, åßôå ìåôáëëéêþí ñÜâäùí óõíäå-
äåìÝíùí ìç÷áíéêÜ ìåôáîý ôïõò (Ó÷.
2.20) åßôå åýêáìðôïõ ìåôáëëéêïý êáëùäß-
ïõ (óõñìáôüó÷ïéíïõ - íôßæáò) (Ó÷.2.21),
áíÜëïãá âÝâáéá, ìå ôç äïìÞ êÜèå óõ-
óôÞìáôïò.
Óôï ìç÷áíéêü ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ äß-
÷áëïõ, ôï ðïäüðëçêôñï (ðåíôÜë) ðñÝðåé
íá Ý÷åé åëåýèåñç êßíçóç (äéáäñïìÞ) 10
ìÝ÷ñé 30 ÷éëéïóôÜ, ðñéí ï ùóôéêüò ôñé-
âÝáò (ñïõëåìÜí) áããßîåé ôïõò ìï÷ëïýò
áðïóýìðëåîçò Þ ôïõò äáêôõëßïõò ôïõ
äéáöñÜãìáôïò.
71
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÂÜóç ìç÷áíéóìïý öñÝíùí

Åíéó÷õôÞò öñÝíùí
(óåñâüöñåíá)

Íôßæá óõìðëÝêôç
Åëáóôéêü êÜëõììá ðåíôÜë

Ðåñßâëçìá
(ôïß÷ùìá)
ÐåíôÜë óõìðëÝêôç

Äß÷áëï áðåëåõèÝñùóçò
Ðåñéêü÷ëéï áóöÜëåéáò êáëùäßïõ

Ñõèìéóôéêü ðåñéêü÷ëéï
åëåõèÝñáò äéáäñïìÞò

ÌÇ×ÁÍÉÊÇ ÓÕÍÄÅÓÇ ÌÅ ÓÕÑÌÁÔÏÓ×ÏÉÍÏ Ñõèìéóôéêü ðåñéêü÷ëéï

Ó÷.2.21 ÌåôáöïñÜ ôçò äýíáìçò áðïóýìðëåîçò ìå íôßæá (óõñìáôüó÷ïéíï).

2.2.5.3 2) Õäñáõëéêüò ôñüðïò ëåé- ìðëÝêôç êáé ï áíôßóôïé÷ïò ôùí öñÝíùí,

ôïõñãßáò ôïõ ìï÷ëïý (äß÷á-
ëïõ) áðïóýìðëåîçò
Óôïí õäñáõëéêü ôñüðï ìåôáöïñÜò ôçò
äýíáìçò áðïóýìðëåîçò, ç ìåôáêßíçóç
ôïõ ìï÷ëïý (äß÷áëïõ) ãßíåôáé ìå õäñáõ-
ëéêÞ ðßåóç. ÄçëáäÞ, ç ðßåóç ôïõ ðåíôÜë
áðü ôïí ïäçãü äçìéïõñãåß ðßåóç óôïí
êýñéï êýëéíäñï (åíôïëïäüôç) ìéáò õ-
äñáõëéêÞò áíôëßáò, ç ïðïßá, óôç óõíÝ-
÷åéá, åíåñãïðïéåß ôïí áíôßóôïé÷ï åîáñôç-
ìÝíï (åíôïëïäü÷ï) êýëéíäñï, ôï Ýìâïëï
ôïõ ïðïßïõ êéíåß ôï ìï÷ëü (äß÷áëï) áðï-
óýìðëåîçò (Ó÷.2.22).
Óå ìåñéêÝò ðåñéðôþóåéò, ï êýñéïò êýëéí-
äñïò ôçò õäñáõëéêÞò áíôëßáò ôïõ óõ-
Ý÷ïõí êïéíü äï÷åßï õãñïý. Åðßóçò, ü-
ðùò óôï ìç÷áíéêü ôñüðï ëåéôïõñãßáò, Ý-
ôóé êáé óôïí õäñáõëéêü, åðÜíù êáé óôïõò
äýï êõëßíäñïõò õðÜñ÷ïõí ñõèìéóôéêïß
êï÷ëßåò ðïõ åðéôñÝðïõí ôç ñýèìéóç ôçò
åëåýèåñçò äéáäñïìÞò ôïõ ðïäüðëç-
êôñïõ óôá åðéèõìçôÜ üñéá ðïõ êõìáßíïí-
ôáé áðü 10 ìÝ÷ñé 30 ÷éëéïóôÜ (äçëáäÞ,
åßíáé ðåñßðïõ ßóç ìå ôï 1/3 ôçò óõíïëé-
êÞò äéáäñïìÞò ôïõ), áíÜëïãá, öõóéêÜ,
ìå ôïí ôýðï ôïõ ï÷Þìáôïò. Ç åîáÝñùóç
óôï õäñáõëéêü óýóôçìá ëåéôïõñãßáò ôïõ
óõìðëÝêôç ãßíåôáé áðü ôç âáëâßäá åîáÝ-
ñùóçò, ç ïðïßá õðÜñ÷åé åðÜíù óôïí êý-
ëéíäñï.

72
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

ÈÝóç ÈÝóç
«óýìðëåîçò» «áðïóýìðëåîçò»

(1. ÄåîáìåíÞ õäñáõëéêïý õãñïý öñÝíùí êáé óõìðëÝêôç 2. Êýñéïò êýëéíäñïò óõìðëÝêôç 3. Åíôïëïäü÷ïò
êýëéíäñïò ìå âáëâßäá åîáÝñùóçò 4. Äß÷áëï Ýëåã÷ïõ ìå åëáôÞñéï åðáíáöïñÜò 5. Ùóôéêüò ôñéâÝáò á-
ðåëåõèÝñùóçò 6. ÖëÜíôæá ÷åéñéóìïý ôïõ ôñéâÝá 7. ÈÞêç êéíçôÞ êáé äéÜöñáãìá 8. ÐëÜêá ðßåóçò 9. Äß-
óêïò óõìðëÝêôç 10. Ðéíéüí êéíçôÞñá 11. Ðñùôåýùí Üîïíáò êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí)

Ó÷.2.22 Ëåéôïõñãßá óõìðëÝêôç ìå õäñáõëéêü ôñüðï.

2.2.6 ÖèïñÝò - ÂëÜâåò - ÓõíôÞñç- ðïäüðëçêôñïõ, êáèþò êáé ôá åðéôñåðü-

óç - ¸ëåã÷ïò - Ñõèìßóåéò.
2.2.6.1 ÃåíéêÜ
Ï óõìðëÝêôçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ äåí
÷ñåéÜæåôáé ìåãÜëç öñïíôßäá ãéá ôç óõ-
íôÞñçóÞ ôïõ. Ïé ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõá-
óôÞ ðñïâëÝðïõí ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïß-
ï ñõèìßæåôáé ç åëåýèåñç äéáäñïìÞ ôïõ
ìåíá üñéá ôçò áðüóôáóçò áõôÞò.
Ïé ôñéâüìåíåò åðéöÜíåéåò ôïõ óõìðëÝ-
êôç (ï äßóêïò êáé ïé åöáðôüìåíåò ó' áõ-
ôüí åðéöÜíåéåò ôçò ðëÜêáò ðßåóçò êáé
ôïõ óöïíäýëïõ) öèåßñïíôáé õðï÷ñåùôé-
êÜ, áêüìç êáé óå êáíïíéêÝò óõíèÞêåò
ëåéôïõñãßáò. ÁõôÞ ç öèïñÜ Ý÷åé óáí á-

73
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ðïôÝëåóìá ôç ìåßùóç ôïõ äéÜêåíïõ áíÜ-
ìåóá óôï äáêôýëéï ðßåóçò ôïõ ìï÷ëïý
áðïóýìðëåîçò (äß÷áëïõ) êáé ôïõ ùóôé-
êïý ôñéâÝá (ñïõëåìÜí), ðïõ ôåëéêÜ åìöá-
íßæåôáé óáí ìåßùóç ôçò åëåýèåñçò äéá-
äñïìÞò ôïõ ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç. Åßíáé
öáíåñü, üôé ç óùóôÞ ñýèìéóç ôçò åëåý-
èåñçò áõôÞò äéáäñïìÞò Ý÷åé ìåãÜëç óç-
ìáóßá ãéá ôçí êáëÞ ëåéôïõñãßá ôïõ óõ-
ìðëÝêôç.
¸ôóé, üôáí ç öèïñÜ ôùí åðéöáíåéþí ôñé-
âÞò ôïõ óõìðëÝêôç åßíáé áñêåôÜ ìåãÜëç,
ôüôå ôá Üêñá ôïõ ìï÷ëïý áðïóýìðëåîÞò
ôïõ åöÜðôïíôáé óôï äáêôýëéï þèçóçò, ï-
ðüôå åìöáíßæåôáé ç óõíçèÝóôåñç âëÜâç
ôïõ óõìðëÝêôç ðïõ åßíáé ç ïëßóèçóç,
ãíùóôÞ ùò "ðáôéíÜñéóìá". Ç ïëßóèçóç
äéáðéóôþíåôáé üôáí, åíþ åðéôá÷ýíåé ï êé-
íçôÞñáò (áíåâáßíïõí ïé óôñïöÝò ëåé-
ôïõñãßáò ôïõ), ôï ü÷çìá äåí åìöáíßæåé
áíôßóôïé÷ç åðéôÜ÷õíóç óôï äñüìï.
2.2.6.2 ¸ëåã÷ïò ëåéôïõñãßáò óõ-
ìðëÝêôç ôñéâÞò
1) ¸ëåã÷ïò ïëßóèçóçò óõìðëÝêôç, êáôÜ
ôçí åêêßíçóç
ÅíÝñãåéåò:
á) Ìå óôáèìåõìÝíï ôï ü÷çìá êáé ìå
ðáôçìÝíï ôï ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç,
ôïðïèåôïýìå ôçí 1ç ôá÷ýôçôá óôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
â) ÁõîÜíïõìå ôéò óôñïöÝò ôïõ êéíçôÞ-
ñá óôï äéðëÜóéï, ðåñßðïõ, ôùí
óôñïöþí ôïõ ñåëáíôß.
ã) Åëåõèåñþíïõìå áðüôïìá ôï ðåíôÜë
ôïõ óõìðëÝêôç ãéá íá åðéôý÷ïõìå
óýìðëåîç ìå ôï óýóôçìá ìåôÜäï-
óçò ôçò êßíçóçò (ìå ôï êéâþôéï, äç-
ëáäÞ, ôá÷õôÞôùí)
74
ÁðïôÝëåóìá:
Ôï áõôïêßíçôï ðñÝðåé íá åðéôá÷ýíåé ïìá-
ëÜ óôï äñüìï, ÷ùñßò áíáðÞäçóç. Áí
áõôü äåí ãßíåé, ôüôå õðÜñ÷åé ïëßóèçóç
óôï óõìðëÝêôç êáé ÷ñåéÜæåôáé åðéóêåõÞ Þ
áíôéêáôÜóôáóÞ ôïõ.
2) ¸ëåã÷ïò ïëßóèçóçò ìå ÷ñÞóç ÷åéñü-
öñåíïõ.
ÅíÝñãåéåò:
á) Ìå óôáèìåõìÝíï ôï ü÷çìá êáé ìå
ðáôçìÝíï ôï ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç,
ôïðïèåôïýìå ìéá õøçëÞ ôá÷ýôçôá
(ð.÷. 3ç Þ 4ç).
â) ÁõîÜíïõìå ôéò óôñïöÝò ôïõ êéíçôÞ-
ñá.
ã) ¸÷ïõìå êáëÜ ôñáâçãìÝíï ôï ÷åéñü-
öñåíï.
ä) Åëåõèåñþíïõìå áðüôïìá ôï ðåíôÜë
ôïõ óõìðëÝêôç.
ÁðïôÝëåóìá:
Ï êéíçôÞñáò èá ðñÝðåé, öõóéïëïãéêÜ, íá
óâÞóåé. Óôçí ðåñßðôùóç, üìùò, ðïõ áõ-
ôüò èá åîáêïëïõèåß íá ëåéôïõñãåß, ôüôå
ï óõìðëÝêôçò ïëéóèáßíåé (ðáôéíÜñåé) êáé
äåí ìðïñåß íá ìåôáöÝñåé ôç ñïðÞ óôñÝ-
øçò, ïðüôå èá ÷ñåéáóèåß åðéóêåõÞ Þ á-
íôéêáôÜóôáóÞ ôïõ.
3) ¸ëåã÷ïò êáíïíéêÞò ëåéôïõñãßáò ôïõ
óõìðëÝêôç.
1ïò Ôñüðïò
(Ìå ôï ü÷çìá åðÜíù óôï Ýäáöïò)
ÅíÝñãåéåò:
á) ÐáôÜìå ôï ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç.
â) Ôïðïèåôïýìå ìéá ôá÷ýôçôá óôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé ðñïóðáèïý-
ìå íá áêïýóïõìå èïñýâïõò, ÷ùñßò
íá áöÞíïõìå ôï ðåíôÜë.
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

ÁðïôÝëåóìá:
ÖõóéïëïãéêÜ, äåí ðñÝðåé íá áíôéëçöèïý-
ìå êÜðïéïí éäéáßôåñï èüñõâï. ÅÜí, ü-
ìùò, óõìâåß ôï áíôßèåôï, ôüôå ï óõìðëÝ-
êôçò äåí áðïìïíþíåé (áðïóõìðëÝêåé)
óùóôÜ ôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíç-
óçò, ïðüôå áðáéôåßôáé åðéóêåõÞ ôïõ. Äáêôýëéïò
ùóôéêïý ôñéâÝá
2ïò Ôñüðïò
(Ìå áíõøùìÝíï ôïí êéíçôÞñéï Üîïíá
ôïõ ï÷Þìáôïò)
ÅíÝñãåéåò:
á) Áíõøþíïõìå ôïí êéíçôÞñéï Üîïíá
ôïõ ï÷Þìáôïò.
â) ÁðïóõìðëÝêïõìå, ðáôþíôáò ôï ðå- Ùóôéêüò ôñéâÝáò
íôÜë ôïõ óõìðëÝêôç.
Ä=2 ìÝ÷ñé 3mm
ã) Ôïðïèåôïýìå ìßá ôá÷ýôçôá óôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
ÁðïôÝëåóìá:
Ãéá íá áðïìïíþíåé (áðïóõìðëÝêåé) êáëÜ
ï óõìðëÝêôçò, ïé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß äåí
ðñÝðåé íá ðåñéóôñÝöïíôáé.
Ó÷.2.23 ÄéÜêåíï ìåôáîý äáêôõëßïõ ùóôéêïý ôñéâÝ-
á (äß÷áëïõ) êáé ùóôéêïý ôñéâÝá áðåëåõèÝ-
ñùóçò (ñïõëåìÜí).
2.2.6.3 Ñõèìßóåéò óå óõìðëÝêôç ôñé-
âÞò
Ó' Ýíá óõìðëÝêôç ôñéâÞò, óõíÞèùò, ãßíï- ñùóçò (ñïõëåìÜí) íá åöÜðôåôáé óôá æý-
íôáé äýï ñõèìßóåéò: Ç ìßá áöïñÜ ôçí á- ãùèñá ("êïêïñÜêéá") Þ óôï ÷ôÝíé êáé íá
ðüóôáóç ôçò åëåýèåñçò äéáäñïìÞò ôïõ ðñïêáëåßôáé ïëßóèçóç ("ðáôéíÜñéóìá")
ðïäüðëçêôñïõ (ðåíôÜë) êáé ç Üëëç ôç óôï óõìðëÝêôç êáé öèïñÜ óôïí ôñéâÝá.
ñýèìéóç ôùí æõãþèñùí. Ãéá ôïõò ëüãïõò áõôïýò, åßíáé áíÜãêç ôï
ðïäüðëçêôñï íá ñõèìßæåôáé, þóôå íá å-
Ðéï áíáëõôéêÜ: îáóöáëßæåôáé ôï áðáéôïýìåíï äéÜêåíï
1) Ñýèìéóç åëåýèåñçò äéáäñïìÞò ðïäï- (ðåñßðïõ 2 ìÝ÷ñé 3 ÷éëéïóôÜ) ìåôáîý ôïõ
ðëÞêôñïõ. ùóôéêïý ôñéâÝá áðåëåõèÝñùóçò êáé ôïõ
äáêôõëßïõ ðßåóçò ôïõ ìï÷ëïý áðïóý-
Ìå ôïí êáéñü, ëüãù ôçò óõíå÷ïýò ÷ñÞ- ìðëåîçò (äß÷áëïõ) (Ó÷.2.23). Áõôü åðé-
óçò ôïõ óõìðëÝêôç, ç åëåýèåñç äéáäñï- ôõã÷Üíåôáé ìå ôç ñýèìéóç ôïõ ìÞêïõò
ìÞ ôïõ ðïäïðëÞêôñïõ åëáôôþíåôáé ìå á- ôùí áñèñùôþí óõíäÝóìùí (íôéæþí) êáé
ðïôÝëåóìá ï ùóôéêüò ôñéâÝáò áðåëåõèÝ- ôïõ áóöáëéóôéêïý ðåñéêï÷ëßïõ ("êüíôñá

75
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÄéáäñïìÞ 10 ìÝ÷ñé 30 mm
Ìç÷áíéóìüò ñýèìéóçò
Ó÷.2.24 Ñýèìéóç ôçò åëåýèåñçò äéáäñïìÞò ðïäü-
ðëçêôñïõ óõìðëÝêôç.
ðáîéìáäéïý"). ¼ôáí, ëïéðüí, ï óõìðëÝ-
êôçò âñßóêåôáé óå ðëÞñç óýìðëåîç, ç
"íåêñÞ" äéáäñïìÞ ôïõ ðïäüðëçêôñïõ
ðñÝðåé íá êõìáßíåôáé áðü 10 ìÝ÷ñé 30
÷éëéïóôÜ (ðåñßðïõ óôï 1/3 ôçò óõíïëé-
êÞò äéáäñïìÞò ôïõ), áíÜëïãá, âÝâáéá,
ìå ôïí ôýðï ôïõ óõìðëÝêôç êáé óýìöù-
íá ðÜíôá ìå ôá êáôáóêåõáóôéêÜ åã÷åéñß-
äéá ôïõ êáôáóêåõáóôÞ (Ó÷.2.24).
76
2) Ñýèìéóç ôùí æõãþèñùí Þ ìï÷ëþí á-
ðåëåõèÝñùóçò óõìðëÝêôç.
Ïé ñõèìéóôéêïß - ñõèìéæüìåíïé êï÷ëßåò
ôïõ óõìðëÝêôç (Ó÷.2.25) åßíáé áõôïß ðïõ
ñõèìßæïõí ôá æýãùèñá ("êïêïñÜêéá") êá-
ôÜ ôÝôïéï ôñüðï, þóôå áõôÜ íá âñßóêï-
íôáé óôï ßäéï ýøïò - ìå åðéôñåðüìåíç á-
ðüêëéóç ôçò ôÜîçò ôïõ 0,1 ÷éëéïóôïý -
óýìöùíá ìå ôéò ðñïäéáãñáöÝò ôïõ êá-
ôáóêåõáóôÞ. ¸ôóé, ìå ôç ñýèìéóç áõôÞ å-
ðéôõã÷Üíåôáé ç ðáñÜëëçëç êßíçóç ôçò
ðëÜêáò ðßåóçò ðñïò ôïí óöüíäõëï (âï-
ëÜí), ìå áðïôÝëåóìá ôçí ïìáëÞ ëåéôïõñ-
ãßá ôïõ óõóôÞìáôïò.
2.2.6.4 Áðïóõíáñìïëüãçóç ôïõ óõ-
ìðëÝêôç.
ÁíÜëïãá ìå ôç ó÷åäßáóç êáé ôçí êáôá-
óêåõÞ åíüò ï÷Þìáôïò, ðïéêßëëïõí êáé ïé
ó÷åôéêÝò äéáäéêáóßåò ãéá ôçí áöáßñåóç
êáé ôçí áíôéêáôÜóôáóç ôïõ óõìðëÝêôç.
Áñ÷éêÜ, ðñÝðåé íá áöáéñåèåß ôï óõãêñü-
ôçìá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, åíþ óå ï-
ñéóìÝíïõò ôýðïõò ï÷çìÜôùí ìðïñåß íá
÷ñåéáóèåß íá áðïóõíáñìïëïãçèåß êáé
ìÝñïò ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò. Óôç
óõíÝ÷åéá, áöáéñåßôáé ç èÞêç ("÷åëþíá")
ôïõ óõìðëÝêôç Þ áêüìç êáé ï óöüíäõ-
ëïò ìáæß ìå ôï êÜëõììá ôïõ óõìðëÝêôç,
ïðüôå ï óõìðëÝêôçò åßíáé åýêïëï íá á-
öáéñåèåß, îåâéäþíïíôáò äéáäï÷éêÜ ôá
ìðïõëüíéá (âëÞôñá) ðïõ óõãêñáôïýí ôï
êÜëõììá ôïõ åðÜíù óôï óöüíäõëï.
Ðñéí, ðÜíôùò, áöáéñÝóïõìå ôï óõìðëÝ-
êôç, ôïí óçìáäåýïõìå ìå áé÷ìçñü óçìá-
äåõôÞñé (æïõìðÜ, ðüíôá) áêñéâþò óôç èÝ-
óç ðïõ âñßóêåôáé, óå ó÷Ýóç ìå ôïí
óöüíäõëï. Áõôü ãßíåôáé ãéá íá ìðïñÝ-
óïõìå, êáôÜ ôçí åðáíáôïðïèÝôçóç, íá å-
öáñìüóïõìå ôï óõìðëÝêôç óôçí ðñïç-
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

Ñõèìéóôéêüò
êï÷ëßáò

Ñõèìéóôéêüò êï÷ëßáò

Ñõèìéóôéêüò êï÷ëßáò

Ó÷.2.25 Ñõèìéóôéêïß êï÷ëßåò óõìðëÝêôç.

ãïýìåíç áêñéâþò èÝóç óôçí ïðïßá âñé-
óêüôáí ùò ðñïò ôïí óöüíäõëï, ãéá ëü-
ãïõò æõãïóôÜèìéóçò. Åðßóçò, ðñéí áðü
ôç ÷áëÜñùóç ôùí ìðïõëïíéþí, áöáéñïý-
ìå ôï óýóôçìá ôïõ ùóôéêïý ôñéâÝá (ñïõ-
ëåìÜí) ìáæß ìå ôï óýóôçìá ÷åéñéóìïý
ôïõ. ÌåôÜ êáé ôç ÷áëÜñùóç ôùí ìðïõëï-
íéþí, áöáéñåßôáé ï äßóêïò, ï ïðïßïò á-
öïý êáé áõôüò óçìáäåõôåß óôçí ðëåõñÜ
ðïõ åöÜðôåôáé óôï óöüíäõëï, ôïðïèåôåß-

77
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÐëÜêá ðßåóçò

ÊÜëõììá

Êõëéíäñßóêïò
ÅëáôÞñéï
ÔñéâÝáò ðßåóçò
ÖïñÝáò
ôñéâÝá Äßóêïò

Ðåßñïò (õðïìü÷ëéï æõãþèñïõ)

Ìï÷ëüò áðåëåõèÝñùóçò (æýãùèñï)
¸ëáóìá ðßåóçò
Ðåñéêü÷ëéï ðåßñïõ ÅëáôÞñéï ìï÷ëïý áðåëåõèÝñùóçò

Ó÷.2.26 ÁðïóõíáñìïëïãçìÝíïò óõìðëÝêôçò ìå åëáôÞñéá.

ôáé óôïí ðÜãêï åñãáóßáò, üðïõ, ìå ôç
÷ñÞóç ÷åéñïêßíçôçò ðñÝóáò, ðéÝæåôáé ôï
êÜëõììá ôïõ êáé áðïóõíäÝïíôáé ôá õðï-
ìü÷ëéá ôùí ìï÷ëþí áðïóýìðëåîçò (æõ-
ãþèñùí), ìå áðïôÝëåóìá íá åëåõèåñþ-
íïíôáé ç ðëÜêá ðßåóçò êáé ôá åëáôÞñéá,
ïðüôå Ýôóé äéáëýåôáé, ôåëåßùò, üëï ôï
óýóôçìá ôïõ óõìðëÝêôç. (Áðïóõíáñìï-
ëïãçìÝíïé óõìðëÝêôåò öáßíïíôáé óôá
ðáñáêÜôù äýï Ó÷Þìáôá: 2.26 êáé 2.27)
2.2.6.5 ÁíáêáôáóêåõÞ óõìðëÝêôç
Èá ðñÝðåé íá ôïíéóôåß, üôé äåí õðÜñ÷ïõí
óõãêåêñéìÝíåò ïäçãßåò ðïõ åßíáé äõíá-
ôüí íá åöáñìïóèïýí ãéá ôçí áíáêáôá-
óêåõÞ üëùí ôùí ôýðùí ôùí óõìðëåêôþí.
ÃåíéêÜ, ðÜíôùò, ãéá ôï óêïðü áõôü, èá
ðñÝðåé íá áêïëïõèåßôáé ç åîÞò äéáäéêá-
óßá: Áñ÷éêÜ ãßíåôáé ç áðïóõíáñìïëüãç-
óç ôïõ, óôç óõíÝ÷åéá ç åðéóêåõÞ Þ óõíôÞ-
ñçóç ôùí åîáñôçìÜôùí, ìåôÜ ç åðáíáóõ-
íáñìïëüãçóç ôïõ êáé, ôÝëïò, ç ñýèìéóç
ìå âÜóç ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ.
Áí, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò áíáêáôáóêåõÞò
ôïõ óõìðëÝêôç, åíôïðéóèïýí óïâáñÝò
âëÜâåò óå âáóéêÜ åîáñôÞìáôá ôïõ, üðùò
åßíáé ï äßóêïò, ç ðëÜêá ðßåóçò êëð, èá
ðñÝðåé íá ãßíåé ïëéêÞ áíôéêáôÜóôáóç ôïõ,
óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ðïõ äßíïõí, óÞ-

78
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

ÊéíçôÞñáò Óôñïöáëïöüñïò
Ðåßñïò åõèõãñÜììéóçò
ðëáôþ

ÄéÜöñáãìá

ÔñéâÝáò
áðåëåõèÝñùóçò
Óöüíäõëïò

Äßóêïò óõìðëÝêôç

ÐëÜêá ðßåóçò

Åíôïëïäü÷ïò êý- Êéâþôéï

Õäñáõëéêüò óùëÞíáò ëéíäñïò Äß÷áëï ôá÷õôÞôùí
áðåëåõèÝñùóçò

Ó÷.2.27 ÁðïóõíáñìïëïãçìÝíïò óõìðëÝêôçò ìå äéÜöñáãìá (÷ôÝíé).

ìåñá, ïé ðåñéóóüôåñïé êáôáóêåõáóôÝò. áöáßñåóç ôïõ áðü ôï ü÷çìá êáé ôçí á-

Ðáëáéüôåñá, õðÞñ÷áí êáôáóêåõáóôÝò ïé
ïðïßïé åß÷áí óõíôÜîåé "âéâëßá óõíåñãåß-
ùí", ðïõ ðåñéåß÷áí ïäçãßåò ãéá ôçí áðï-
óõíáñìïëüãçóç êáé åðéóêåõÞ ôïõ óõ-
ìðëÝêôç, åíþ, áêüìç êáé óÞìåñá, ïñé-
óìÝíá óõíåñãåßá åßíáé åîåéäéêåõìÝíá
ìüíï óôçí åðéóêåõÞ óõìðëåêôþí.
2.2.6.6 Åðéèåþñçóç êáé åðéóêåõÝò óå
åîáñôÞìáôá áðïóõíáñìïëï-
ãçìÝíïõ óõìðëÝêôç.
Ôá äéÜöïñá åîáñôÞìáôá - ìÝëç åíüò óõ-
ìðëÝêôç ìðïñåß íá åëåã÷èïýí, ìåôÜ ôçí
ðïóõíáñìïëüãçóÞ ôïõ, áêïëïõèþíôáò
äéáäï÷éêÜ ôéò åîÞò äéáäéêáóßåò:
1) Ìå ôç ÷ñÞóç ðåðéåóìÝíïõ áÝñá áöáé-
ñïýìå ôç óêüíç áðü ôç èÞêç ôïõ óõ-
ìðëÝêôç êáé åëÝã÷ïõìå ãéá ôõ÷üí
äéáññïÝò ëáäéïý áðü ôçí ôóéìïý÷á
ôïõ ñïõëåìÜí ôïõ óôñïöáëïöüñïõ
ôçò ìç÷áíÞò êáé áðü ôçí ôóéìïý÷á
ôïõ ðñùôåýïíôá Üîïíá ôïõ êéâùôßïõ
ôùí ôá÷õôÞôùí. Áí ðáñáôçñçèïýí ôÝ-
ôïéåò äéáññïÝò, áíôéêáèéóôïýìå ôéò
ôóéìïý÷åò.
2) ÅëÝã÷ïõìå ôçí åðéöÜíåéá ôñéâÞò ôïõ

79
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óöïíäýëïõ, þóôå íá Ý÷åé ïìïéüìïñ-
öç öèïñÜ, ãéáôß áí ðáñáôçñçèïýí
ãñáììþóåéò êáé áõëáêþóåéò ëüãù
ôñéâÞò, ñáãßóìáôá Þ áíïìïéüìïñöç
öèïñÜ, ôüôå ï óöüíäõëïò ðñÝðåé íá
ëåéáíèåß óå ôüñíï, êáé óå âÜèïò ôï
ðïëý ìÝ÷ñé 1mm. Óôç óõíÝ÷åéá, ìå-
ôñïýìå ôï óöüíäõëï êáè' üëï ôï
ðëÜôïò ôïõ ìå åéäéêü ìåôñçôéêü üñãá-
íï êëßìáêáò êáé áí äéáðéóôùèåß üôé
åßíáé óôñåâëùìÝíïò Þ êáôåóôñáììÝ-
íïò, ðñÝðåé íá áíôéêáôáóôáèåß.
3) ÅëÝã÷ïõìå ôïí äáêôõëéïåéäÞ ôñéâÝá
ðïõ õðÜñ÷åé óôï Üêñï ôïõ óôñïöáëï-
öüñïõ êáé, áí åßíáé ÷áëáóìÝíïò, ôïí
áíôéêáèéóôïýìå.
4) ÅëÝã÷ïõìå ôïí óôñïöÝá áðü ôçí
ðëåõñÜ ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ãéá
ôõ÷üí öèïñÝò êáé, áí åßíáé áêáôÜë-
ëçëïò, ôïí áíôéêáèéóôïýìå.
5) ÅîåôÜæïõìå ôï äßóêï ôñéâÞò, ðñïóå-
êôéêÜ, ãéáôß êÜèå ß÷íïò ëáäéïý Þ ãñÜ-
óïõ ðñïêáëåß ïëßóèçóç óôïí óõ-
ìðëÝêôç êáé ðïëý ãñÞãïñç “ìåôùðéêޔ
öèïñÜ. ÖõóéêÜ, áíôéêáèéóôïýìå ôï
äßóêï, óå ìéá ôÝôïéá ðåñßðôùóç, Þ áí
ç åðÝíäõóç ôïõ (ôï õëéêü ôñéâÞò), åß-
ôå Ý÷åé ìåãÜëç öèïñÜ êáé áðÝ÷åé ìü-
ëéò 0,4mm áðü ôçí êåöáëÞ ôùí åéäé-
êþí Þëùí (ðñéôóéíéþí), åßôå Ý÷åé ÷á-
ëáñþóåé. Åðßóçò, ï äßóêïò ðñÝðåé íá
áíôéêáèßóôáôáé, áí ðáñáôçñçèïýí Üë-
ëåò æçìéÝò, üðùò êáìÝíá åëáôÞñéá
óôñÝøçò, ÷áëáñïß Þëïé (ðñéôóßíéá),
óçìÜäéá õðåñèÝñìáíóçò êëð. Ðïë-
ëÝò öïñÝò, áí ôï ìåôáëëéêü ôìÞìá
ôïõ äßóêïõ åßíáé óå êáëÞ êáôÜóôáóç,
ôïðïèåôåßôáé (êáñöþíåôáé) íÝá åðÝí-
äõóç (õëéêü ôñéâÞò) ìå åéäéêü êáñöù-
ôéêü ìç÷Üíçìá ("ðñéôóéíáäüñï"), á-
80
öïý áöáéñåèïýí ôá ðáëéÜ êáñöéÜ (Þ-
ëïé) ìå ôñýðçìá. ÊáôÜ ôçí áíôéêáôÜ-
óôáóç ôùí åðåíäýóåùí, ðñÝðåé íá
ðñïóÝîïõìå íá ìçí ðáñáìïñöùèåß
ï äßóêïò ôïõ óõìðëÝêôç ðåñéóóüôåñï
áðü 0,3 ÷éëéïóôÜ, ãéáôß äéáöïñåôéêÜ
èá ðñÝðåé íá åõèõãñáììéóôåß, ìå ôç
âïÞèåéá ìéáò åéäéêÞò óõóêåõÞò ("äé-
÷Üëáò").
6) Êáèáñßæïõìå ôçí ðëÜêá ðßåóçò ìå
äéáëõôéêü êáé ôçí åëÝã÷ïõìå. Áí äéá-
ðéóôþóïõìå üôé ïé åðéöÜíåéåò ôñéâÞò
åßíáé êáìÝíåò Þ ðáñïõóéÜæïõí ãñáì-
ìþóåéò, ôüôå ç ðëÜêá ðñÝðåé íá ëåéáí-
èåß óå öñÝæá êáé óå âÜèïò ôï ðïëý
ìÝ÷ñé 1 ÷éëéïóôü, åíþ ç ìÝãéóôç áíï-
÷Þ ôçò ëåéüôçôáò ôçò åðéöÜíåéáò ôñé-
âÞò åßíáé 0,05% ôïõ áñ÷éêïý ðÜ÷ïõò
ôçò ðëÜêáò ðßåóçò. Åäþ èá ðñÝðåé íá
óçìåéùèåß üôé, åÜí ðñÝðåé ï äßóêïò
ôïõ óõìðëÝêôç íá áíôéêáôáóôáèåß, êá-
ëü åßíáé íá áíôéêáèßóôáôáé êáé ôï óõ-
ãêñüôçìá ôçò ðëÜêáò ðßåóçò.
7) ÅëÝã÷ïõìå ôïõò ìï÷ëïýò áðåìðëïêÞò
(æýãùèñá Þ êïêïñÜêéá), ãéá ôõ÷üí
öèïñÝò óôéò ïðÝò Ýäñáóçò ôïõò êáé
óôïõò ðåßñïõò, åíþ åëÝã÷ïíôáé êáé ïé
åðéöÜíåéåò ðßåóçò ôïõò, ïðüôå üôáí
åíôïðéóôïýí âëÜâåò, öèïñÝò Þ óôñå-
âëþóåéò, ïé ìï÷ëïß áõôïß áíôéêáèß-
óôáíôáé.
8) ÅëÝã÷ïõìå, êáôÜ ðüóïí ç åðéöÜíåéá
ôçò èÞêçò ôïõ óõìðëÝêôç, áöåíüò åß-
íáé áðüëõôá åðßðåäç, (áöïý ôçí å-
öáñìüóïõìå åðÜíù óå Üëëç åðßðåäç
åðéöÜíåéá) êáé áöåôÝñïõ áí ðáñïõ-
óéÜæåé óðáóßìáôá Þ ñáãßóìáôá.
9) ÅëÝã÷ïõìå ôï ñïõëåìÜí êáôÜ ðüóï
ðåñéóôñÝöåôáé ïìáëÜ (åëåýèåñá), ü-
ôáí ôï êñáôÜìå ìå ôï Ýíá ÷Ýñé, åíþ
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

ìå ôï Üëëï åöáñìüæïõìå ó' áõôü ìé-

êñü ùóôéêü öïñôßï. Åðßóçò, äåí ðñÝ-
ðåé íá ðáñÜãåé èüñõâï, êáôÜ ôçí ðå-
ñéóôñïöÞ ôïõ, åíþ ðñÝðåé íá åëÝã-
÷ïõìå êáé ôçí êáôÜóôáóç ôçò ðëåõ-
ñÜò ôïõ åêåßíçò, óôçí ïðïßá åöÜðôå-
ôáé ï ìï÷ëüò áðåëåõèÝñùóçò. ¸ôóé,
áíôéêáèéóôïýìå ôï ñïõëåìÜí åêåßíï
ðïõ äåí åßíáé óå êáëÞ êáôÜóôáóç.
10) ÅëÝã÷ïõìå ôç óõìðßåóç ôùí åëáôçñß-
ùí ôïõ óõìðëÝêôç óå åéäéêü ìç÷Üíç-
ìá (Ó÷.2.28), êáôÜ ðüóï ðáñïõóéÜ-
æïõí ôçí áíôßóôáóç ðïõ ðñïâëÝðåé ï Åëåã÷üìåíï
êáôáóêåõáóôÞò. Óå ðåñßðôùóç, ðÜ- åëáôÞñéï
íôùò, áëëáãÞò ôïõò, áíôéêáèßóôáíôáé
üëá ìáæß êáé ü÷é ìåìïíùìÝíá.
11) ÅëÝã÷ïõìå ôï äß÷áëï áðåëåõèÝñù-
óçò ãéá ôõ÷üí öèïñÝò óôá óçìåßá ü-
ðïõ åìðëÝêåôáé ìå ôïí ôñéâÝá áðåëåõ- ÓõóêåõÞ
åëÝã÷ïõ
èÝñùóçò (ñïõëåìÜí), êáé áíÜëïãá
ìå ôç öèïñÜ ðïõ åìöáíßæåé, åßôå åðé-
óêåõÜæåôáé, åßôå áíôéêáèßóôáôáé.
12) Äåí ðëÝíïõìå ðïôÝ ôïí ùóôéêü ôñé-
âÝá (ñïõëåìÜí) áðïóýìðëåîçò ìå ðå-
ôñÝëáéï Þ Üëëï äéáëõôéêü, ãéáôß èá
äéáëõèåß ôï ëéðáíôéêü (ãñÜóï) ðïõ
âñßóêåôáé ìÝóá ó' áõôü óöñáãéóìÝ- Ó÷.2.28 ÓõóêåõÞ åëÝã÷ïõ óõìðßåóçò ôùí åëáôç-
ñßùí óõìðëÝêôç.
íï áðü ôïí êáôáóêåõáóôÞ, ïðüôå ç
êáôáóôñïöÞ ôïõ èá åßíáé æÞôçìá åëÜ-
÷éóôïõ ÷ñüíïõ.
ìå âÜóç ôá óçìåßá åðéóÞìáíóçò. ÊÜèå ß-
÷íïò ëßðïõò Þ ëáäéïý åðÜíù óôï äßóêï
2.2.6.7 Óõíáñìïëüãçóç ôïõ óõ- êáé óôéò åðéöÜíåéåò óýóöéîçò ôïõ óõ-
ìðëÝêôç. ìðëÝêôç ðñÝðåé íá áöáéñåßôáé ìå ðëýóé-
ÊáôÜ ôç óõíáñìïëüãçóç ôïõ óõìðëÝêôç, ìï ìå åéäéêü êáèáñéóôéêü õãñü (ôñé÷ëù-
åêôåëïýìå ôéò ßäéåò åñãáóßåò ðïõ áöï- ñáéèõëÝíéï).
ñïýóáí ôçí áðïóõíáñìïëüãçóç, áëëÜ ÓõíÞèùò, ðñéí áðü ôç óõíáñìïëüãçóç
ìå ôçí áíôßóôñïöç óåéñÜ. ÐÜíôùò, ðñÝ- üëïõ ôïõ óõãêñïôÞìáôïò åðÜíù óôï
ðåé íá äßäåôáé ìåãÜëç ðñïóï÷Þ, þóôå íá óöüíäõëï êáé óýìöùíá, ðÜíôá, ìå ôéò
ôïðïèåôåßôáé êÜèå ôåìÜ÷éï óôç èÝóç ðïõ ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ, åðåìâáßíïõ-
åß÷å ðñéí áðü ôçí áðïóõíáñìïëüãçóç, ìå óôá ñõèìéóôéêÜ Üêñá (êï÷ëßåò) ôùí õ-

81
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ðïìï÷ëßùí êáé ñõèìßæïõìå ôá Üêñá á-
ðïóýìðëåîçò (æýãùèñá) êáôÜ ôÝôïéï
ôñüðï, þóôå áõôÜ íá âñßóêïíôáé óôï ß-
äéï ýøïò. Óôç óõíÝ÷åéá, åëÝã÷ïõìå ôïí
äáêôýëéï ôïõ ùóôéêïý ôñéâÝá (ñïõëåìÜí)
ãéá ôçí ðáñáëëçëüôçôÜ ôïõ ôüóï ùò
ðñïò ôï êÝëõöïò ôïõ óõìðëÝêôç, üóï
êáé ùò ðñïò ôçí ðëÜêá ðßåóçò êáé ôïí
óöüíäõëï. Ãéá ôçí ïñéóôéêÞ ðñïóáñìï-
ãÞ ôïõ óõìðëÝêôç óôï óöüíäõëï, Ýíáò
ðáëéüò Üîïíáò êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ìðï-
ñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß óáí ïäçãüò ãéá
ôï êåíôñÜñéóìá ôïõ äßóêïõ.
Óôç óõíÝ÷åéá, ï óõìðëÝêôçò ôïðïèåôåßôáé
óôçí ðñïâëåðüìåíç èÝóç ôïõ êáé óõ-
óößããïíôáé óôáõñùôÜ ôá âëÞôñá (ìðïõ-
ëüíéá) ãéá ôçí áðüëõôç óôåñÝùóÞ ôïõ.
ÔÝëïò, åðáíáóõíäÝïõìå ôï óýóôçìá ôïõ
ùóôéêïý ôñéâÝá óôï äß÷áëï áðïóýìðëå-
îçò.
2.2.6.8 ÂëÜâåò óõìðëÝêôç.
Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò êáé óïâáñÝò âëÜ-
âåò åíüò óõìðëÝêôç åßíáé ïé åîÞò:
1) Ïëßóèçóç ("ðáôéíÜñéóìá"). Ç âëÜâç
áõôÞ ìðïñåß íá ðñïÝñ÷åôáé áðü ôéò
ðáñáêÜôù áéôßåò:
• Áðïõóßá ðñïâëåðüìåíçò åëåýèåñçò
äéáäñïìÞò (ôæüãïõ) óôï ðïäüðëç-
êôñï.
• ÕðåñâïëéêÞ öèïñÜ Þ ãõáëÜäá óôçí
åðÝíäõóç ôñéâÞò (èåñìïõÀô) ôïõ äß-
óêïõ.
• ÅîáóèåíçìÝíá Þ óðáóìÝíá åëáôÞñéá
ôçò ðëÜêáò ðßåóçò.
• Ðáñïõóßá ëéðáíôéêïý óôï óõìðëÝêôç,
åßôå ëüãù öèáñìÝíïõ ôñéâÝá Þ ôóé-
ìïý÷áò ôïõ ôåëåõôáßïõ åäñÜíïõ ôçò
âÜóçò, åßôå ëüãù õðåñâïëéêÜ ãåìÜ-
82
ôïõ ìå ëéðáíôéêü êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
• Áññýèìéóôá æýãùèñá ("êïêïñÜêéá"),
ëüãù áíïìïéüìïñöçò ôÜóçò ôùí å-
ëáôçñßùí.
• ÊáôåóôñáììÝíç ðëÜêá ðßåóçò.
• ÊáêÞ åõèõãñÜììéóç ôïõ ðñùôåýïíôá
Üîïíá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
2) ÊáêÞ áðïóýìðëåîç. Ç âëÜâç áõôÞ
ìðïñåß íá ïöåßëåôáé óôéò ðáñáêÜôù
áéôßåò:
• Õðåñâïëéêüò ôæüãïò (äéÜêåíï) óôï
ðïäüðëçêôñï.
• ÁíôéêáíïíéêÞ ñýèìéóç ôùí æõãþèñùí.
• ÖèïñÜ óôá óçìåßá óýíäåóçò ôùí æõ-
ãþèñùí ìå ôçí ðëÜêá ðßåóçò.
• ÓðáóìÝíá êïììÜôéá èåñìïõÀô, ðïõ Ý-
÷ïõí åíôïðéóôåß óôï ÷þñï ìåôáîý
óöïíäýëïõ êáé äßóêïõ.
• ÓôñåâëùìÝíç ðëÜêá ðßåóçò Þ óôñåâëù-
ìÝíïò äßóêïò Þ óôñåâëùìÝíïò ðñù-
ôåýùí Üîïíáò óôï óçìåßï óôÞñéîçò ôïõ
åðß ôïõ óöïíäýëïõ.
• ÅîáóèÝíçóç ôùí áãêßóôñùí ôïõ äéá-
öñÜãìáôïò (÷ôåíéïý) ìïñöÞò åëáôç-
ñßïõ.
• Ìç åëåýèåñç ïëßóèçóç ôçò ðëÞìíçò
ôïõ äßóêïõ ôñéâÞò ("êáñÝ") åðÜíù óôéò
áõëáêþóåéò ôïõ Üîïíá ôïõ óõìðëÝêôç
3) Áðüôïìç óýìðëåîç ("óêïñôóÜñéóìá").
Ôï óýìðôùìá áõôü ìðïñåß íá ðñïÝñ-
÷åôáé áðü ôïõò ðáñáêÜôù ðáñÜãï-
íôåò:
• ËáíèáóìÝíç ñýèìéóç æõãþèñùí.
• Áêáèáñóßåò óôá èåñìïõÀô ôïõ äßóêïõ.
• Ôñá÷åßá (áíþìáëç) åðéöÜíåéá ôñéâÞò
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
• ÅîáóèåíçìÝíá Þ óðáóìÝíá åëáôÞñéá
ôïõ äßóêïõ áðüóâåóçò ôçò óýìðëå-
îÞò ôïõ ìå ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
• ×áëáñÝò åðéöÜíåéåò ôïõ äßóêïõ ôñé-
âÞò.
• ×áëáñÝò óõíäÝóåéò ôïõ êéíçôÞñá óôï
ðëáßóéï ôïõ ï÷Þìáôïò.
4) Èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá. Ôï óýìðôùìá
áõôü ìðïñåß íá ðñïÝñ÷åôáé áðü ôïõò
ðáñáêÜôù ëüãïõò:
• ÖèáñìÝíïò Þ ÷ùñßò ãñÜóï ôñéâÝáò
áðåëåõèÝñùóçò (ñïõëåìÜí).
• Èñáýóç åëáôçñßùí óõãêñÜôçóçò ôùí
æõãþèñùí.
• ÖèïñÜ ðïëýóöçíïõ ðñùôåýïíôá Üîï-
íá Þ ðëÞìíçò ôïõ äßóêïõ ìå ôá èåñ-
ìïõÀô.
• ÖèïñÜ Þ Ýëëåéøç ëßðáíóçò óôï óç-
ìåßï óôÞñéîçò ôïõ ðñùôåýïíôá Üîïíá
åðß ôïõ óöïíäýëïõ.
• ÁóèåíÞ Þ óðáóìÝíá åëáôÞñéá ôïõ äß-
óêïõ áðüóâåóçò ôùí ôáëáíôþóåùí
(“óêïñôóáñßóìáôïò”) êáôÜ ôç öÜóç
ôçò óýìðëåîçò.
2.2.7 Áõôüìáôïé óõìðëÝêôåò
2.2.7.1 ÃåíéêÜ
Ïé áõôüìáôïé óõìðëÝêôåò Ý÷ïõí åöáñ-
ìïãÞ óôá çìéáõôüìáôá êáé áõôüìáôá óõ-
óôÞìáôá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò êáé å-
îáóöáëßæïõí, áöåíüò ôçí áðïóýìðëåîç
ôïõ êéíçôÞñá, üôáí áõôüò ëåéôïõñãåß óôï
ñåëáíôß Þ ôï ü÷çìá âñßóêåôáé óå óôÜóç
Þ óå âñáäõðïñßá ìå ïñéóìÝíï üñéï
óôñïöþí, êáé áöåôÝñïõ ôç âáèìéáßá óý-
ìðëåîÞ ôïõ, üôáí ï áñéèìüò ôùí óôñï-
öþí ôïõ êéíçôÞñá áõîÜíåé.
Ïé áõôüìáôïé óõìðëÝêôåò ìðïñåß íá åß-
íáé öõãïêåíôñéêïß, çëåêôñïìáãíçôéêïß
êáé õäñáõëéêïß. Óôï êåöÜëáéï áõôü èá
ãßíåé ç ðåñéãñáöÞ ìüíï ôïõ õäñáõëéêïý
óõìðëÝêôç, ðïõ åßíáé êáé ï ðåñéóóüôåñï
äéáäåäïìÝíïò óôá áõôïêßíçôá.
2.2.7.2 Õäñáõëéêüò óõìðëÝêôçò
Ï ÷åéñéóìüò åíüò êëáóéêïý óõìðëÝêôç
áðïôåëïýóå ðÜíôïôå ìßá åðéäÝîéá êáé êÜ-
ðùò äýóêïëç åðÝìâáóç áðü ðëåõñÜò
ôïõ ïäçãïý. Ç äõóêïëßá, êõñßùò, åíôï-
ðéæüôáí óôï ìÝãåèïò ôçò äýíáìçò ðïõ
Ýðñåðå íá åöáñìïóèåß êÜèå öïñÜ óôï
ðïäüðëçêôñï, ôç óôéãìÞ ðïõ èá Ýðñåðå
íá ãßíåé áëëáãÞ ôá÷ýôçôáò (ó÷Ýóçò) óôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí. Ïé êáôáóêåõáóôÝò
ôùí áõôïêéíÞôùí, üìùò, Ýèåóáí ùò
âáóéêü ôïõò óêïðü ôçí êáôÜñãçóç áõôÞò
ôçò äéáäéêáóßáò, ìå ôçí êáôáóêåõÞ ôïõ
õäñáõëéêïý óõìðëÝêôç Þ ôçò õäñáõëéêÞò
óýìðëåîçò, üðïõ ç ðåñéóôñïöéêÞ ìåôÜ-
äïóç ôçò êßíçóçò åîáóöáëßæåôáé, ðñïï-
äåõôéêÜ, ÷ùñßò ôçí ðáñÝìâáóç ôïõ ïäç-
ãïý.
• Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò (Ó÷.2.29)
Ç ëåéôïõñãßá ôïõ õäñáõëéêïý óõìðëÝêôç
ìðïñåß íá ðáñïìïéáóèåß ìå ôçí áíôß-
óôïé÷ç ëåéôïõñãßá äýï çëåêôñéêþí áíåìé-
óôÞñùí, ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝíïé ï Ýíáò
áðÝíáíôé óôïí Üëëïí êáé ðïëý êïíôÜ ìå-
ôáîý ôïõò. ¸ôóé, áí óõíäÝóïõìå ôïí Ýíá
óå ìßá çëåêôñéêÞ ðçãÞ, þóôå íá ôïí èÝ-
óåé óå ëåéôïõñãßá, ôüôå ðáñáôçñïýìå, ü-
ôé êáé ï Üëëïò áíåìéóôÞñáò - ìå ôç âïÞ-
èåéá ôïõ åêôïîåõìÝíïõ, áðü ôïí ðñþôï
áíåìéóôÞñá, áÝñá -÷ùñßò íá Ý÷åé óõíäå-
èåß ìå ôï çëåêôñéêü ñåýìá, èá áñ÷ßóåé
íá ðåñéóôñÝöåôáé, êáé ìÜëéóôá ìå ôá÷ý-
ôçôá ðïõ óõíå÷þò èá ìåãáëþíåé, êáé èá
83
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Óôñïöáëïöüñïò Ðñùôåýùí Üîïíáò

Üîïíáò êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí

Ó÷.2.29 Õäñáõëéêüò óõìðëÝêôçò.

ÊéíçôÞñéï ìÝñïò (áíôëßá) Êéíïýìåíï ìÝñïò (óôñüâéëïò)

(ÐåñéóôñïöÞ ôïõ “Á êåëýöïõò”)

ÑïðÞ ðïõ äçìéïõñãåß

Và ôï ëÜäé óôá
¸îïäïò ëáäéïý ðôåñýãéá ôïõ “ êåëýöïõò”
ÐåñéóôñïöÞ áðü êõøåëßäåò (óôñïâßëïõ)
ôïõ “Á êåëýöïõò”
(áíôëßáò)
V= Ve+VÃ

Ó÷.2.30 Ôï ëÜäé åîåñ÷üìåíï áðü ôéò êõøåëßäåò ôïõ "Á" êôõðÜ, õðï÷ñåùôéêÜ, óôá ðôåñýãéá ôïõ ``´´ êáé
ôá ðåñéóôñÝöåé.

ôåßíåé íá ãßíåé ßóç ìå ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ
ðñþôïõ áíåìéóôÞñá. Óôïí õäñáõëéêü,
ëïéðüí, óõìðëÝêôç éó÷ýåé, áêñéâþò, ç ß-
äéá áõôÞ ëåéôïõñãßá, ìå ôç äéáöïñÜ, üôé
óôç èÝóç ôïõ áÝñá ùò êéíçôÞñéïõ ìÝóïõ
Ý÷ïõìå õäñáõëéêü õãñü.
Ãéá ôï óêïðü áõôü, óôï Üêñï ôïõ óôñï-
öáëïöüñïõ Üîïíá - ìå ôïí ïðïßï âÝ-
âáéá êáé ðåñéóôñÝöåôáé ìáæß - åßíáé ôï-
ðïèåôçìÝíï Ýíá çìéóöáéñéêü êÝëõöïò
"Á" (ôï ïðïßï êáëïýìå êáé áíôëßá) ìå
ðôåñýãéá ðïõ äçìéïõñãïýí "êåëéÜ". ÁðÝ-
íáíôß ôïõ âñßóêåôáé Ýíá ðáñüìïéï çìé-
óöáéñéêü êÝëõöïò "Â" (ðïõ êáëåßôáé êáé

84
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
óôñüâéëïò), ðïõ åßíáé óôåñåùìÝíï óôïí
ðñùôåýïíôá Üîïíá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞ-
ôùí, ôïí ïðïßï êáé ðåñéóôñÝöåé. Ï óôñü-
âéëïò "Â" ðåñéêëåßåôáé áðü ôï êÝëõöïò
"C", ôï ïðïßï åßíáé ìüíéìá óõíäåäåìÝíï
ìå ôçí áíôëßá "Á", åíþ ï ÷þñïò ìåôáîý
ôïõ "Á" êáé ôïõ "Â" åßíáé ðëçñùìÝíïò êá-
ôÜ 3/4 ìå õäñáõëéêü õãñü.
• Ìç÷áíéêÞ ìåëÝôç (Ó÷.2.30)
Ðéï áíáëõôéêÜ êáé áíÜëïãá ìå ôéò óõí-
èÞêåò ëåéôïõñãßáò ôïõ êéíçôÞñá êÜèå ï-
÷Þìáôïò, ï õäñáõëéêüò óõìðëÝêôçò ëåé-
ôïõñãåß - êáôÜ ðåñßðôùóç - ùò åîÞò:
á. ¼÷çìá óå óôÜóç
Ç åêêßíçóç ôïõ êéíçôÞñá ðñáãìáôïðïéåß-
ôáé ÷ùñßò äõóêïëßá, äéüôé ïé ôñéâÝò ôïõ
ëáäéïý (õãñïý) ðáñïõóéÜæïõí ìéá ðïëý
ìéêñÞ áíôßóôáóç êáé Ýôóé áõôü óõóóù-
ñåýåôáé óôï êÜôù ìÝñïò ôçò èÞêçò "C".
â. ¼÷çìá êáôÜ ôçí åêêßíçóç
Ç ôá÷ýôçôá ôïõ êéíçôÞñá êáèþò áõîÜíåé,
äçìéïõñãåß öõãïêåíôñéêÞ äýíáìç ç ï-
ðïßá åêôéíÜóóåé ôï õäñáõëéêü ëÜäé Ýîù
áðü ôï êÝëõöïò "Á". ¼ìùò, áõôü åðé-
óôñÝöåé êáé ðÜëé ðñïò ôï êÝíôñï, ïäç-
ãïýìåíï áðü ôá ðôåñýãéá ôïõ êåëýöïõò
"Â", ôá ïðïßá áñ÷éêÜ ðáñÝìåíáí áêßíçôá.
Ìåëåôþíôáò ôçí ôá÷ýôçôá V ôïõ ëáäéïý
óôçí Ýîïäï ôùí ðôåñõãßùí ôïõ "Á", ðáñá-
ôçñïýìå üôé ôï äéÜíõóìá ôçò ôá÷ýôçôáò V
åßíáé áðïôÝëåóìá äýï óõíéóôùóþí:
• Ôçò óõíéóôþóáò Vr, ç ïðïßá åßíáé ç
ó÷åôéêÞ ôá÷ýôçôá, óå ó÷Ýóç ìå ôï "Á"
êáé åßíáé áîïíéêÞ.
• Ôçò óõíéóôþóáò Ve, ç ïðïßá åßíáé ç
ôá÷ýôçôá ðåñéóôñïöÞò, ëüãù ôçò êßíç-
óçò ôïõ "Á", êáé åßíáé åöáðôïìåíéêÞ.
Ôï äéÜíõóìá, ëïéðüí, V åßíáé ðëÜãéï óå
ó÷Ýóç ìå ôá ðôåñýãéá ôïõ "Â" êáé áõôü Ý-
÷åé óáí áðïôÝëåóìá, ï ðñùôåýùí Üîï-
íáò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí íá õößóôá-
ôáé ìßá ñïðÞ, ðïõ óõíå÷þò ãßíåôáé ìåãá-
ëýôåñç, üóï ï êéíçôÞñáò ðåñéóôñÝöåôáé
ðéï ãñÞãïñá, êáèüóïí ç Ve áõîÜíåé á-
íÜëïãá ìå ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ êéíçôÞñá.
Ìüëéò áõôÞ ç ñïðÞ ãßíåé ôüóï éó÷õñÞ,
þóôå íá åßíáé óå èÝóç íá íéêÞóåé ôéò á-
íôéóôÜóåéò, ðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé êáôÜ ôçí
åêêßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò, ôüôå áõôü ôßèå-
ôáé óå êßíçóç.
ã. ¼÷çìá óå êáíïíéêÞ êßíçóç
¼ôáí ï êéíçôÞñáò ëåéôïõñãåß ìå êáíïíé-
êÝò óôñïöÝò, ç ðáñï÷Þ ôïõ ëáäéïý - õ-
ãñïý óôçí Ýîïäï ôùí ðôåñõãßùí ôïõ "Á"
åßíáé óçìáíôéêÞ, ïðüôå êáé ç ñïðÞ ðïõ å-
îáóêåßôáé áðü ôçí åêôüîåõóç ôïõ ëáäéïý
åðß ôùí ðôåñõãßùí ôïõ "Â", äéáôçñåßôáé óå
ìßá õøçëÞ ôéìÞ. ÐñáêôéêÜ, áõôü óçìáßíåé
üôé ï ðñùôåýùí Üîïíáò ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷õôÞôùí ðåñéóôñÝöåôáé ìå áñéèìü óôñï-
öþí ðïõ áíôéóôïé÷åß óôï 94 ìÝ÷ñé 96%
ôùí óôñïöþí ôïõ êéíçôÞñá.
• Ôå÷íïëïãéêÞ ìåëÝôç (Ó÷.2.31)
Ôï âáóéêü ðñüâëçìá ôçò êáôáóêåõÞò å-
íüò ôÝôïéïõ óõìðëÝêôç, åßíáé íá åîá-
óöáëéóèåß ç áðüëõôç óôåãáíüôçôá ìåôá-
îý ôùí óõãêñïôçìÜôùí Á, Â, C, ðïõ ðå-
ñéóôñÝöïíôáé ìå ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ êéíçôÞ-
ñá êáé ôïõ ðñùôåýïíôá Üîïíá, êáèþò å-
ðßóçò êáé íá åðéôåõ÷èåß ôÝôïéá óõíáñìï-
ëüãçóç, ç ïðïßá íá åîáóöáëßæåé ôçí
ðëÞñç åõèõãñÜììéóç ôùí óõãêñïôçìÜ-
ôùí áõôþí.
¸ôóé, ôá ðñïâëÞìáôá áõôÜ áíôéìåôùðßæï-
íôáé, êáôÜ ðåñßðôùóç, ìå ôéò åîÞò ôå÷íé-
êÝò ðáñåìâÜóåéò:
á. Óôçí ðëåõñÜ ôïõ óôñïöáëïöüñïõ
¸íá óöáéñéêü Üíïéãìá (“êåíôñéêüò ïäç-
ãüò”) åðß ôïõ óôñïöáëïöüñïõ Üîïíá, õ-
85
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Åýêáìðôï êÜëõììá
Óöáéñéêü êåíôñéêü Üíïéãìá
ÓÔÑÏÖÁËÏÖÏÑÏÓ
Ó÷.2.31 ÔïìÞ õäñáõëéêïý óõìðëÝêôç.
ðï÷ñåþíåé ôçí åõèõãñÜììéóç ôùí óõ-
ãêñïôçìÜôùí Á, Â, C, åíþ Ýíá Üëëï ëå-
ðôü åýêáìðôï êÜëõììá åîáóöáëßæåé ôçí
ðåñéóôñïöÞ ìå áðüëõôç óôåãáíüôçôá.
â. Óôçí ðëåõñÜ ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞ-
ôùí
Äýï ñïõëåìÜí, áðïìïíùìÝíá êáé óå
ó÷åôéêÜ ìåãÜëç áðüóôáóç ìåôáîý ôïõò,
åßíáé ôïðïèåôçìÝíá ìåôáîý ôùí Á, Â, C,
åðÜíù óôï ðñùôåýïíôá Üîïíá. Ìßá ôóé-
ìïý÷á óôåãáíüôçôáò, ç ïðïßá áðïôåëåß-
ôáé áðü äýï ëåßá äáêôõëßäéá, ðïõ ðéÝæï-
íôáé áðü Ýíá åëáôÞñéï, åîáóöáëßæåé ôçí
áðáéôïýìåíç óôåãáíüôçôá áðü ôõ÷üí á-
ðþëåéåò ëáäéïý (õäñáõëéêïý õãñïý).
• ÐëåïíåêôÞìáôá - ÌåéïíåêôÞìáôá
Ôá óçìáíôéêüôåñá ðëåïíåêôÞìáôá áëëÜ
êáé ìåéïíåêôÞìáôá åíüò õäñáõëéêïý óõ-
ìðëÝêôç åßíáé, áíáëõôéêÜ, ôá åîÞò:.
86
Ôóéìïý÷á óôåãáíüôçôáò
ÑïõëåìÜí
ÐÑÙÔÅÕÙÍ ÁÎÏÍÁÓ
1. ÐëåïíåêôÞìáôá
á) Ôï âáóéêü ðëåïíÝêôçìá ôïõ õäñáõ-
ëéêïý óõìðëÝêôç åßíáé üôé åîáóöá-
ëßæåé ïìáëÞ, âáèìéáßá êáé åëáóôéêÞ
ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò.
â) Ëåéôïõñãåß ùò Ýíáò Üñéóôïò áðï-
óâåóôÞñáò ôùí óôñåðôéêþí ôáëá-
íôþóåùí, ðïõ äçìéïõñãåß ï êéíçôÞ-
ñáò êáôÜ ôç ëåéôïõñãßá ôïõ, ìå áðï-
ôÝëåóìá íá ðñïóôáôåýåé ôï êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí êáé, ãåíéêÜ, üëï ôï óý-
óôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò áðü
æçìéÝò áõôÞò ôçò ìïñöÞò.
2. ÌåéïíåêôÞìáôá
á) Åßíáé ìåéùìÝíçò áðüäïóçò, äéüôé
êáôÜ ôç ëåéôïõñãßá ôïõ, ôï ëÜäé, ëü-
ãù ôçò öõãüêåíôñçò äýíáìçò, åêôé-
íÜóóåôáé ðñïò ôï åîùôåñéêü ôùí
ðôåñõãßùí ôçò áíôëßáò "Á" êáé áðü
åêåß åðéóôñÝöåé êáé ðÜëé óôï êÝíôñï
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò
ïäçãïýìåíï áðü ôá ðôåñýãéá ôïõ
óôñïâßëïõ "Â". ¸ôóé, üìùò, ôï õ-
äñáõëéêü õãñü äáðáíÜ ôï ìåãáëý-
ôåñï ìÝñïò ôçò åíÝñãåéáò ôïõ, ìå
áðïôÝëåóìá, üôáí óôç óõíÝ÷åéá åðé-
óôñÝöåé åê íÝïõ óôçí áíôëßá, íá
ôçí óõíáíôÜ êáôÜ äéåýèõíóç áíôßèå-
ôç ðñïò ôçí êßíçóÞ ôçò, ãåãïíüò
ðïõ ìåéþíåé ôçí áðüäïóç ôïõ óõ-
ìðëÝêôç.
â) Ç áðïóýìðëåîç óå êßíçóç, Þ êáé
óôï ñåëáíôß áêüìç, äåí åßíáé äõíá-
ôÞ, ðñÜãìá ðïõ êáèéóôÜ áäýíáôç
ôçí áëëáãÞ ôá÷ýôçôáò ìå êëáóóéêü
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, äéüôé ç ìåôáöå-
ñüìåíç éó÷ýò, ðéÝæåé ôá äüíôéá ôùí
ïäïíôùôþí ôñï÷þí, ôï Ýíá ðÜíù
óôï Üëëï, ìÝóá óôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí êáé åìðïäßæïõí ôïõò ôñï÷ïýò
íá ïëéóèÞóïõí.
ã) Äåí ìðïñåß íá åíéó÷ýåé ôç ñïðÞ
óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñá.
• ÖèïñÝò - âëÜâåò - óõíôÞñçóç - Ý-
ëåã÷ïò - ñõèìßóåéò
Ï õäñáõëéêüò óõìðëÝêôçò, óõãêñéíüìå-
íïò ìå ôïí êëáóóéêü óõìðëÝêôç ôñéâÞò,
ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé áöïý åñãÜæåôáé
÷ùñßò ôñéâÝò, äåí ðáñïõóéÜæåé öèïñÝò,
êáé ãé' áõôü óðÜíéá ðáèáßíåé âëÜâåò.
ÐÜíôùò, ï óõìðëÝêôçò áõôïý ôïõ ôýðïõ
ðñÝðåé íá åßíáé ðÜíôïôå ãåìÜôïò - ìÝ÷ñé
ôá ÷åßëç ôïõ ðþìáôïò ðëÞñùóçò - ìå ôï
êáôÜëëçëï õäñáõëéêü ëÜäé. ¼ôáí, ìÜëé-
óôá, äåí õðÜñ÷ïõí äéáññïÝò, ôï áñ÷éêü
ëÜäé, èåùñçôéêÜ, ìðïñåß íá åêôéìçèåß ùò
áñêåôü ãéá üëç ôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò
ôïõ, óôçí ðñÜîç, üìùò, ç óôÜèìç ôïõ
ðñÝðåé íá åëÝã÷åôáé êÜèå 4.000Êm, åíþ
ãéá ôõ÷üí äéáññïÝò ðñÝðåé íá åëÝã÷åôáé,
ïðùóäÞðïôå, êÜèå 15.000 ìÝ÷ñé
20.000Km.
Ôõ÷üí áðþëåéá ëáäéïý åìöáíßæåôáé óáí
áýîçóç ôçò ïëßóèçóçò, üðùò óõìâáßíåé
êáé ìå ôï ðáôéíÜñéóìá ôïõ êïéíïý óõìðëÝ-
êôç ôñéâÞò, üðïõ ç áýîçóç ôùí óôñïöþí
ôïõ êéíçôÞñá äåí åðéöÝñåé êáé áíÜëïãç
áýîçóç óôçí ôá÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìáôïò.
¢ëëá óçìåßá ôïõ õäñáõëéêïý óõìðëÝêôç
ðïõ ìðïñåß íá öèáñïýí êáé ðñÝðåé íá å-
ëÝã÷ïíôáé, åßíáé ç ôóéìïý÷á óôåãáíüôç-
ôáò ðïõ õðÜñ÷åé óôïí ðñùôåýïíôá Üîï-
íá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, êáèþò êáé
ôá äýï ñïõëåìÜí, ôá ïðïßá ðñÝðåé íá á-
íôéêáèßóôáíôáé, üôáí öèáñïýí.
2.2.8 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
• Ï óõìðëÝêôçò åßíáé ôï ðñþôï, êáôÜ
óåéñÜ, åîÜñôçìá ôïõ óõóôÞìáôïò ìå-
ôÜäïóçò ôçò êßíçóçò åíüò ï÷Þìáôïò.
Ôïðïèåôåßôáé áìÝóùò ìåôÜ áðü ôçí ï-
ðßóèéá ðëåõñÜ ôïõ óöïíäýëïõ, ìåôá-
îý äçëáäÞ ôïõ êéíçôÞñá êáé ôïõ êéâù-
ôßïõ ôá÷õôÞôùí (óáæìÜí) êáé Ý÷åé óêï-
ðü íá áðïìïíþíåé ôçí êßíçóç ôïõ êé-
íçôÞñá áðü ôï êéâþôéï, êáôÜ ôç âïýëç-
óç ôïõ ïäçãïý êáé üôáí áõôü åßíáé á-
íáãêáßï. Ç áðïìüíùóç ãßíåôáé ìå ôçí
ðßåóç áðü ôïí ïäçãü ôïõ ðïäüðëç-
êôñïõ (ðåíôÜë) ôïõ óõìðëÝêôç, ôï ïðïß-
ï ìå ôç óåéñÜ ôïõ ìåôáöÝñåé ôç äýíá-
ìç óôï ìï÷ëü áðïìüíùóçò ôïõ óõ-
ìðëÝêôç, ìå ìç÷áíéêü Þ õäñáõëéêü
ôñüðï. Óå êáíïíéêÞ ëåéôïõñãßá, üôáí
äçëáäÞ ôï ü÷çìá êéíåßôáé, ï óõìðëÝ-
êôçò âñßóêåôáé óå óýìðëåîç ìå ôï óý-
óôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, åíþ
ìå ôçí ðßåóç ôïõ ðïäüðëçêôñïõ, áðï-
óõìðëÝêåôáé áð' áõôü.
• Ç ëåéôïõñãßá ôùí óõìðëåêôþí âáóßæå-
ôáé, ãéá ìåí ôïõò óõíÞèåéò ìç÷áíé-
êïýò óõìðëÝêôåò, óôçí îçñÜ ôñéâÞ,
87
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ãéá äå ôïõò áíôßóôïé÷ïõò õãñÞò óý-
ìðëåîçò, óôçí õãñÞ ôñéâÞ êáé óôçí á-
äñÜíåéá.
• Ïé êõñéüôåñïé ôýðïé ìç÷áíéêþí óõ-
ìðëåêôþí åßíáé: ï óõìðëÝêôçò åíüò
äßóêïõ ìå åëáôÞñéá, ï óõìðëÝêôçò å-
íüò äßóêïõ ìå äéÜöñáãìá (÷ôÝíé) ôý-
ðïõ åëáôçñßïõ êáé ï óõìðëÝêôçò ðïë-
ëáðëþí äßóêùí.
Åðßóçò, õðÜñ÷ïõí êáé ïé áõôüìáôïé óõ-
ìðëÝêôåò, óôïõò ïðïßïõò ðåñéëáìâÜíå-
ôáé ï öõãïêåíôñéêüò, ï çëåêôñïìáãíçôé-
êüò êáé ï õäñáõëéêüò óõìðëÝêôçò, ôïí
ïðïßï êáé áíáðôýîáìå.
• ¼ëïé ïé óõìðëÝêôåò áðïôåëïýíôáé áðü
ôá êéíçôÞñéá ìÝëç, ðïõ ðåñéóôñÝöïíôáé
ìáæß ìå ôïí êéíçôÞñá, ôá êéíïýìåíá
ìÝëç, ðïõ åßíáé ðñïóáñìïóìÝíá óôï

2.2.9 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Óå ôé ÷ñçóéìåýåé ï óõìðëÝêôçò êáé ðïý âáóßæåôáé ç ëåéôïõñãßá

ôïõ;
2. Ðüóá åßäç óõìðëåêôþí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôá ï÷Þìáôá;
3. Ðïéá åßíáé ôá êõñéüôåñá ìÝñç åíüò óõìðëÝêôç ìå äßóêïõò;
4. Ðïéá åßíáé ôá êõñéüôåñá ìÝñç åíüò õäñáõëéêïý óõìðëÝêôç;
5. Ôé óõìâáßíåé üôáí ï ïäçãüò ðáôÜ ôï ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç, êáé ôé üôáí áõôü
åßíáé åëåýèåñï;
6. Ðïéá åßíáé ç âáóéêÞ áñ÷Þ ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ õäñáõëéêïý óõìðëÝêôç;
7. Ðïéá åßíáé ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ðïéá ôá ìåéïíåêôÞìáôá ôïõ õäñáõëéêïý óõ-
ìðëÝêôç;
8. Ðïéåò åßíáé ïé âáóéêÝò ñõèìßóåéò óå Ýíá ìç÷áíéêü óõìðëÝêôç;
9. Óå ðïéá áñ÷Þ óôçñßæåôáé ç ëåéôïõñãßá åíüò óõìðëÝêôç "îçñÜò ôñéâÞò";
10. Ðïéåò ïé ðéèáíÝò âëÜâåò åíüò ìç÷áíéêïý óõìðëÝêôç;
11. Óå ðïéï åîÜñôçìá ç ðëÜêá ðßåóçò êáé ôï êÜëõììá ôïõ óõìðëÝêôç åßíáé óôåñå-
ùìÝíá;
12. ¼ôáí ôá Üêñá ôùí ìï÷ëþí áðåëåõèÝñùóçò (æýãùèñá) ðéÝæïíôáé áðü ôïí ù-
óôéêü ôñéâÝá áðåëåõèÝñùóçò (ñïõëåìÜí), ôé óõìâáßíåé óôá Üëëá Üêñá áõôþí
ôùí ìï÷ëþí áðåëåõèÝñùóçò;
13. ¼ôáí ï óõìðëÝêôçò åßíáé óå óýìðëåîç, ï äßóêïò ôñéâÞò ìåôáîý ðïéùí ôìçìÜ-
ôùí âñßóêåôáé óõìðéåóìÝíïò;

88
 Ó õ ì ð ë Ý ê ô ç ò

êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé êéíïýíôáé ìáæß ãéá íá áíôéêáôáóôÞóïõìå ôá öèáñìÝ-

ìå áõôü, êáé ôá âïçèçôéêÜ åîáñôÞìáôá
ëåéôïõñãßáò êáé ÷åéñéóìïý ôïõò.
• ÅðåéäÞ, üðùò áíáöÝñèçêå ðáñáðÜíù,
ï óõìðëÝêôçò áðïôåëåßôáé áðü ðåñé-
óôñåöüìåíá ìÝñç, áðü ôá ïðïßá ïñé-
óìÝíá ôñßâïíôáé ìåôáîý ôïõò, áõôÜ
ðáèáßíïõí öèïñÝò, ïðüôå êáé ï óõ-
ìðëÝêôçò ðáñïõóéÜæåé âëÜâåò. ¸ôóé,
íá åîáñôÞìáôÜ ôïõ êáé íá ôïí åðé-
óêåõÜóïõìå, ðñÝðåé íá áêïëïõèÞóïõ-
ìå ôç äéáäéêáóßá, ðïõ óõíßóôáôáé êáôÜ
óåéñÜ: óôïí Ýëåã÷ï ëåéôïõñãßáò, óôçí
áðïóõíáñìïëüãçóç, óôçí åðéèåþñç-
óç êáé åðéóêåõÞ ôùí åîáñôçìÜôùí, óôç
óõíáñìïëüãçóç, óôéò ñõèìßóåéò êáé
ôÝëïò, óôç äïêéìÞ.

14. Ðïéïò óõìðëÝêôçò åßíáé ðéï áðëüò óôçí êáôáóêåõÞ ôïõ; ï óõìðëÝêôçò ìå åëá-
ôÞñéá Þ ï áíôßóôïé÷ïò ìå äéÜöñáãìá ôýðïõ åëáôçñßïõ êáé ãéáôß; Ðïéá ôá ðëå-
ïíåêôÞìáôá ôïõ äåýôåñïõ áõôïý ôýðïõ óõìðëÝêôç;
15. Óå ðïéïí ôýðï óõìðëÝêôç ôï ðïäüðëçêôñï áðáéôåß ìéêñüôåñç äýíáìç ðßåóçò
êáé ãéáôß;
16. ÏíïìÜóôå ôéò áéôßåò åêåßíåò, ïé ïðïßåò ìðïñåß íá êÜíïõí ôïí óõìðëÝêôç íá
ïëéóèáßíåé (ðáôéíÜñåé).
17. ÏíïìÜóôå ôéò áéôßåò, åêåßíåò, ïé ïðïßåò ìðïñåß íá êÜíïõí èïñõâþäç ôç ëåé-
ôïõñãßá ôïõ óõìðëÝêôç.
18. Áí ï óõìðëÝêôçò äåí áðïóõìðëÝêåé ïìáëÜ, óå ðïéåò áéôßåò ìðïñåß íá ïöåß-
ëåôáé ç âëÜâç áõôÞ;
19. Óå ðïéåò áéôßåò ìðïñåß íá ïöåßëåôáé ç ôá÷åßá öèïñÜ ôïõ äßóêïõ ôñéâÞò;
20. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
á. Óõìâïõëåõüìåíïò Ýíá âéâëßï óõíåñãåßïõ íá óõíôÜîåéò ìéá ëßóôá ôùí âç-
ìÜôùí (åíåñãåéþí) ðïõ áðáéôïýíôáé:
•Ãéá ôç ñýèìéóç ôïõ ðåíôÜë.
•Ãéá ôç ñýèìéóç ôùí æõãþèñùí.
•Ãéá ôçí áöáßñåóç êáé åðáíáôïðïèÝôçóç ôïõ óõìðëÝêôç.
â. Íá óõíôÜîåéò Ýíá ðßíáêá åñãáóéþí, ôéò ïðïßåò åêôåëåßò, ùò óõíÞèùò, óå
Ýíá óõìðëÝêôç ðïõ íá ðåñéÝ÷åé ôá ðáñÜðïíá - ðáñáôçñÞóåéò ôïõ ðåëÜôç ãéá
ôç âëÜâç ðïõ ôïõ óõíÝâç, ôéò ðñïóùðéêÝò óïõ äéáðéóôþóåéò, ôéò åðéóêåõÝò
ðïõ êáôÜ êáéñïýò Ýêáíåò, êáé ôá åéäéêÜ åñãáëåßá ðïõ ÷ñçóéìïðïßçóåò.

89
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2.3 ÊÉÂÙÔÉÏ ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ (ÓÁÆÌÁÍ)

2.3.1 Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ôá÷õôÞôùí

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáöÝñïõí ôá åßäç ôùí êéâùôßùí ôá÷õôÞôùí.

n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá êéâþ-

ôéï ôá÷õôÞôùí.
n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò áõôïý, êáèþò êáé
ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá ðñïóäéïñßæïõí ôç èÝóç ôïõ êÜèå ìÝñïõò - åîáñôÞìáôïò óôç äéÜôáîç.

n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï êáé ôá ìÝóá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôùí åðéìÝñïõò

ìåëþí ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ óõãêñïôÞìáôïò.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò êáé
ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, åðéóêåõÞò, ñýèìé-
óçò êáé óõíôÞñçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí
ôïõ.

2.3.1.1 ÃåíéêÜ - ðñïïñéóìüò - åßäç
êéâùôßùí ôá÷õôÞôùí.
Ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí âñßóêåôáé ìåôáîý
ôïõ óõìðëÝêôç êáé ôïõ êåíôñéêïý Üîïíá
ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò óôï äéáöïñéêü,
üðùò öáßíåôáé êáé óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá
2.32.
Óêïðüò ôïõ åßíáé, ìå ôç âïÞèåéá ïäï-
íôùôþí ôñï÷þí (ãñáíáæéþí), íá äç-
ìéïõñãåß ìßá ìåôáâëçôÞ ó÷Ýóç ìåôÜäï-
óçò ôçò êßíçóçò ìåôáîý ôïõ êéíçôÞñá êáé
ôùí êéíçôÞñéùí ôñï÷þí ôïõ ï÷Þìáôïò. Ç
ëåéôïõñãßá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí óôç-
ñßæåôáé óôçí áñ÷Þ ôùí ïäïíôùôþí ôñï-
÷þí, êáôÜ ôçí ïðïßá, üôáí äýï ôñï÷ïß
ìå äéáöïñåôéêÝò äéáìÝôñïõò Þ ìå äéá-
öïñåôéêü áñéèìü äïíôéþí óõíåñãÜæï-
íôáé (åìðëÝêïíôáé) ìåôáîý ôïõò, áõôüò
ðïõ Ý÷åé ôç ìåãáëýôåñç äéÜìåôñï Þ ôï
ìåãáëýôåñï áñéèìü äïíôéþí, áíôßóôïé÷á,
ðåñéóôñÝöåôáé ìå ìéêñüôåñï áñéèìü
óôñïöþí, Ýíáíôé ôïõ Üëëïõ. ¸ôóé, ôï á-
ðïôÝëåóìá ôçò ìåßùóçò ôùí óôñïöþí
åßíáé ç áýîçóç ôçò ñïðÞò óôñÝøçò (åë-
êôéêÞò éêáíüôçôáò) ôïõ ï÷Þìáôïò ðïõ
÷ñåéÜæåôáé ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí äéá-
öüñùí öïñôßùí Þ ôùí áíùìáëéþí ôïõ
åäÜöïõò. ÄçëáäÞ, êáé åäþ éó÷ýåé ï
"÷ñõóüò" êáíüíáò ôçò Ìç÷áíéêÞò, ðïõ

90
 Ê é â þ ô é ï
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Ó÷.2.32 ÈÝóç ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí óôï ü÷çìá.
ïñßæåé: "ü,ôé ÷Üíïõìå óå ôá÷ýôçôá, ôï
êåñäßæïõìå óå äýíáìç".
Ðéï áíáëõôéêÜ, ï óêïðüò ôïõ êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí åßíáé:
1. Íá åëáôôþíåé Þ íá áõîÜíåé ôçí ðåñé-
óôñïöéêÞ ôá÷ýôçôá ôïõ êéíçôÞñá, ðïõ
ìåôáöÝñåôáé óôïõò ôñï÷ïýò, áíÜëï-
ãá ìå ôçí áíôßóôáóç ðïõ Ý÷ïõí íá á-
íôéìåôùðßóïõí áõôïß, ìåôáâÜëëïíôáò
Ýôóé ôç ñïðÞ óôñÝøçò êáé, êáôÜ óõíÝ-
ðåéá, ôçí åëêôéêÞ äýíáìç ôïõ ï÷Þìá-
ôïò.
2. Íá åðéôñÝðåé óôï ü÷çìá íá êéíåßôáé
ðñïò ôá ðßóù, áëëÜæïíôáò ôç öïñÜ
ðåñéóôñïöÞò ôùí êéíçôÞñéùí ôñï÷þí
ôïõ.
3. Íá äéáêüðôåé ìå Ýíá óõãêåêñéìÝíï
ôñüðï ôç ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò ôïõ
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
êéíçôÞñá ðñïò ôïõò ôñï÷ïýò, äç-
ìéïõñãþíôáò ôï "íåêñü óçìåßï". Ôï
ãåãïíüò áõôü äåí åðéôñÝðåé óôï ü÷ç-
ìá íá êéíåßôáé, áêüìç êé áí ï êéíçôÞ-
ñáò ôïõ åñãÜæåôáé êáé åíþ ï óõìðëÝ-
êôçò ôïõ åßíáé óå óýìðëåîç. Åðß ðëÝ-
ïí, óêïðüò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí
åßíáé íá êáôåõèýíåé ôçí êßíçóç óå Üë-
ëïõò âïçèçôéêïýò ìç÷áíéóìïýò, ü-
ðùò åßíáé: "ï ãåñáíüò", ôï âáñïýëêï
ãéá ôçí áíýøùóç âáñþí, ï "åñãÜôçò"
êëð., óå áíôéäéáóôïëÞ ðñïò ôï óõ-
ìðëÝêôç ðïõ áöÞíåé, óôéãìéáßá, áðï-
óõìðëåãìÝíï ôïí êéíçôÞñá áðü ôï õ-
ðüëïéðï óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò.
Ðñéí ðñï÷ùñÞóïõìå óôçí áíáëõôéêÞ ðåñé-
ãñáöÞ êáé ôç ëåéôïõñãßá åíüò ìç÷áíéêïý
êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, èá áíáöÝñïõìå, óå
91
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.2.33 Äýï åìðëåêüìåíá ãñáíÜæéá.
Ó÷.2.34 ÁíôéóôñïöÞ êßíçóçò.
Ó÷.2.35 ÑïðÞ óôñÝøçò.
92
óõíôïìßá, ôéò äéÜöïñåò áñ÷Ýò ðïõ éó÷ý-
ïõí ãéá ôá åìðëåêüìåíá (óõíåñãáæüìåíá)
ãñáíÜæéá åíüò ôÝôïéïõ êéâùôßïõ:
1) Ó÷Ýóç ìåôÜäïóçò äýï ãñáíáæéþí
(Ó÷.2.33)
Ãéá ôá ãñáíÜæéá ôïõ äéðëáíïý ó÷Þìáôïò,
éó÷ýåé ç ó÷Ýóç:
É1,2 = n1/n2 = R2/R1 = D2/D1 = Z2/Z1
¼ðïõ, É1,2 = ó÷Ýóç ìåôÜäïóçò óôñïöþí
áðü ôï ãñáíÜæé Á1 óôï ãñáíÜæé Á2,
n = ï áñéèìüò óôñïöþí, áíÜ ëåðôü,
êÜèå ãñáíáæéïý (ÓôñïöÝò áíÜ ëå-
ðôü = RPM),
R = áêôßíá êÜèå ãñáíáæéïý óå mm Þ m,
D = äéÜìåôñïò êÜèå ãñáíáæéïý óå mm Þ
m,
Æ = áñéèìüò "äïíôéþí" êÜèå ãñáíáæéïý.
ÐáñáôÞñçóç: Ï äåßêôçò 1 äçëþíåé
óôïé÷åßá ôïõ êéíçôÞñéïõ ãñáíáæéïý êáé ï
äåßêôçò 2 óôïé÷åßá ôïõ êéíïýìåíïõ.
Ìå âÜóç ôá ðáñáðÜíù (ó÷Þìá êáé ó÷Ý-
óç), óõìðåñáßíïõìå ôá åîÞò óçìáíôéêÜ:
á) ÅÜí êáé ôá äýï ðáñáðÜíù ãñáíÜæéá
ôïõ ó÷Þìáôüò ìáò åß÷áí ôï ßäéï
ìÝãåèïò, äçëáäÞ ôïí ßäéï áñéèìü
äïíôéþí Þ ôéò ßäéåò äéáìÝôñïõò, èá
ðåñéóôñÝöïíôáí ìå ôéò ßäéåò óôñï-
öÝò.
â) Ôï ìéêñüôåñï ãñáíÜæé, áõôü, äçëá-
äÞ, ìå ôï ìéêñüôåñï áñéèìü äï-
íôéþí, èá ðåñéóôñÝöåôáé ìå ìåãáëý-
ôåñç ôá÷ýôçôá ðåñéóôñïöÞò óå ó÷Ý-
óç ìå ôï ìåãÜëï, êáé áíôßóôñïöá.
ã) ÅÜí ôï ãñáíÜæé Á1 ðåñéóôñÝöåôáé
äåîéüóôñïöá, ôï ãñáíÜæé Á2 ðåñé-
óôñÝöåôáé áñéóôåñüóôñïöá.
 Ê é â þ ô é ï
2) ÁíôéóôñïöÞ êßíçóçò (êßíçóç ðñïò ôá
ðßóù) (Ó÷.2.34).
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ðáñáôçñïýìå üôé,
åÜí ç ìåôáöïñÜ ôçò êßíçóçò áðü ôïí Ü-
îïíá Á1 óôïí Á2 ãßíåé ìå ôçí ðáñåìâï-
ëÞ åíüò ôñßôïõ ãñáíáæéïý, ðïõ ðåñéóôñÝ-
öåôáé ðåñß ôïí Üîïíá Å3, ôüôå ôï ãñáíÜ-
æé Á2 êáé - êáôÜ óõíÝðåéá - êáé ï ÜîïíÜò
ôïõ èá Ý÷åé öïñÜ ðåñéóôñïöÞò ôçí ßäéá
ìå áõôÞ ôïõ ãñáíáæéïý Á1.
3) ÑïðÞ óôñÝøçò (Ó÷.2.35)
Óáí ñïðÞ óôñÝøçò ïñßæïõìå ôç ó÷Ýóç
Ì = F x R óå Nm, üðïõ Ì = ç ñïðÞ, F
= ç åöáðôïìåíéêÞ äýíáìç óå Kp Þ Í,
ôçí ïðïßá ìåôáöÝñåé ï ôñï÷üò Þ ï ïäï-
íôùôüò ôñï÷üò (ãñáíÜæé) êáé R = ç êÜèå-
ôç áêôßíá ôïõ ôñï÷ïý Þ ôïõ ãñáíáæéïý
óôçí åöáðôïìåíéêÞ äýíáìç F, óå ìÝôñá.
Ç ñïðÞ óôñÝøçò ìðïñåß íá ïöåßëåôáé,
åßôå óå äõíÜìåéò ðïõ áíôéóôÝêïíôáé óôçí
êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò (Ìá), åßôå óå äõíÜ-
ìåéò ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôçí ñïðÞ
óôñÝøçò ðïõ ðáñÜãåé ï êéíçôÞñáò (Ìt).
¸ôóé, ãéá íá Ý÷ïõìå êßíçóç, èá ðñÝðåé
íá éó÷ýåé: Ìt > Ìá.
4) ÑïðÞ óôñÝøçò óå åìðëåêüìåíá (óõ-
íåñãáæüìåíá) ãñáíÜæéá (Ó÷.2.36)
Ãéá ôá äýï ðáñáðÜíù óõíåñãáæüìåíá
ãñáíÜæéá éó÷ýåé, üðùò ðñïáíáöÝñáìå,
ç ó÷Ýóç:
É1,2 = n1/n2 = Ì2/Ì1 = D2/D1 = Z2/Z1,
áðü ôçí ïðïßá åîÜãïíôáé ôá ðáñáêÜôù
óõìðåñÜóìáôá, ìå ôçí õðüèåóç üôé ôï
ìéêñü ãñáíÜæé (Á1) êéíåß ôï ìåãÜëï (Á2)
êáé üôé Ý÷ïõí ìåôáîý ôïõò ìéá ó÷Ýóç ìå-
ôÜäïóçò É1,2 = 2/1:
á) Ôï ìåãÜëï ãñáíÜæé èá ðåñéóôñÝöå-
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
ÐÑÏÏØÇ ÐËÁÃÉÁ ÏØÇ
Ó÷.2.36 ÑïðÞ óôñÝøçò óå åìðëåêüìåíá ãñáíÜ-
æéá.
ôáé ìå ôéò ìéóÝò óôñïöÝò áðü üóåò
èá ðåñéóôñÝöåôáé ôï ìéêñü, üìùò
èá Ý÷åé ñïðÞ óôñÝøçò äýï öïñÝò
ìåãáëýôåñç áðü ôçí áíôßóôïé÷ç ôïõ
ìéêñïý ãñáíáæéïý.
â) Óôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí, ç ìåßùóç
ôçò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò, óçìáß-
íåé ôçí áýîçóç ôçò ñïðÞò óôñÝøçò.
Ãéá ðáñÜäåéãìá, üôáí ç ìåôÜäïóç
ôçò êßíçóçò åßíáé óå ìéêñü ãñáíÜ-
æé êáé õðÜñ÷åé ìßá ìåßùóç ôçò ðåñé-
óôñïöÞò (êáôÜ ôç ó÷Ýóç É12 =
12/1) áðü ôïí êéíçôÞñá óôïõò ôñï-
÷ïýò, áõôü óçìáßíåé üôé ï óôñïöá-
ëïöüñïò åêôåëåß 12 óôñïöÝò, ãéá
íá ðåñéóôñÝøåé ôïí ïðßóèéï êéíçôÞ-
ñéï ôñï÷ü êáôÜ ìßá öïñÜ. Áëë' áõ-
ôü óçìáßíåé, ôáõôü÷ñïíá, üôé êáé ç
ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñéïõ ôñï-
÷ïý áõîÜíåé êáôÜ 12 öïñÝò (åÜí,
âÝâáéá, áãíïÞóïõìå ôéò áðþëåéåò
ëüãù ôñéâÞò). Ìå Üëëá ëüãéá, áí ï
êéíçôÞñáò ðáñÜãåé ìßá ñïðÞ óôñÝ-
øçò 100 Nm, ôüôå, ç ñïðÞ óôñÝøçò
ðïõ èá åöáñìüæåôáé óôïõò ïðß-
óèéïõò ôñï÷ïýò èá åßíáé 1200 Nm,
åíþ áí èåùñÞóïõìå üôé ç áêôßíá
93
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÈÝóç íåêñïý óçìåßïõ
ÅãêïðÝò
ïëßóèçóçò
Äåõôåñåýùí
Üîïíáò
Ó÷. 2.37 “Íåêñü óçìåßï” ãñáíáæéþí åíüò Ê.Ô.
ôïõ ôñï÷ïý åßíáé 40 cm, èá Ý÷ïõìå
óõíïëéêÞ äýíáìç þèçóçò óôïõò
äýï ïðßóèéïõò êéíçôÞñéïõò ôñï-
÷ïýò, ßóç ìå 3000 Í, Þ 1500 Í óå
êÜèå ôñï÷ü.
5) "Íåêñü" óçìåßï (Ó÷.2.37).
Êáëïýìå "íåêñü" óçìåßï ôç èÝóç åêåßíç
ôùí ãñáíáæéþí, êáôÜ ôçí ïðïßá ç êßíçóç
äåí ìåôáäßäåôáé áðü ôï Ýíá óôï Üëëï.
Áõôü åðéôõã÷Üíåôáé, üðùò öáßíåôáé êáé
óôï ðáñáðÜíù ó÷Þìá, ìå ôçí ïëßóèçóç
ôïõ åíüò ãñáíáæéïý åðÜíù óôïí ÜîïíÜ
ôïõ, ìå ôç âïÞèåéá åíüò êáôÜëëçëïõ ìç-
÷áíéóìïý.
• Åßäç ãñáíáæéþí ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞ-
ôùí
Ôá ãñáíÜæéá ôáîéíïìïýíôáé óå ðïëëÝò
êáôçãïñßåò: á) üóá äéáèÝôïõí ìåôùðéêÜ
"äüíôéá", ðáñÜëëçëá ðñïò ôïí Üîïíá ðå-
ñéóôñïöÞò â) üóá äéáèÝôïõí êåêëéìÝíá
“äüíôéᔠðñïò ôïí Üîïíá ðåñéóôñïöÞò
ã) üóá äéáèÝôïõí åëéêïåéäÞ Þ ôñáðåæïåé-
äÞ Þ êùíéêÜ êëð. äüíôéá. ¼ëá áõôÜ ôá
ãñáíÜæéá ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí
94
óôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí, üðïõ ìå ôá äü-
íôéá ôïõò åìðëÝêïíôáé ìåôáîý ôïõò, ðñï-
êåéìÝíïõ íá ìåôáöÝñïõí ôçí üðïéá êßíç-
óç - (ßóç, ìåéùìÝíç Þ áõîçìÝíç, ìå ôçí
áõôÞ Þ ôçí áíôßèåôç öïñÜ) - áðü ôïí Ýíá
Üîïíá óôïí Üëëï. ÃåíéêÜ, üëá ôá ãñáíÜ-
æéá õðüêåéíôáé óôéò ðáñáðÜíù áñ÷Ýò ëåé-
ôïõñãßáò ðïõ áíáöÝñáìå.
•Åßäç êéâùôßùí ôá÷õôÞôùí
Ôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí äéáêñßíïíôáé óå
ìç÷áíéêÜ êáé áõôüìáôá. Óôç óõíÝ÷åéá èá
ðåñéãñÜøïõìå ôá ìç÷áíéêÜ êáé êáôüðéí
ôá áõôüìáôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí.
2.3.1.2 ÌÝñç - åîáñôÞìáôá åíüò á-
ðëïý ìç÷áíéêïý êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí
Ôá êõñéüôåñá ìÝñç åíüò áðëïý ìç÷áíé-
êïý êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí åßíáé: á) Ç èÞêç
Þ ôï êÝëõöïò â) Ïé Üîïíåò ã) Ïé ïäï-
íôùôïß ôñï÷ïß Þ ãñáíÜæéá ä) Ï äåßêôçò
ôçò ôá÷ýôçôáò - ìåôñçôÞò ÷éëéïìÝôñùí.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
2.3.1.2.1 Ç èÞêç (êÝëõöïò) (Ó÷.3.38)
Ç èÞêç êáôáóêåõÜæåôáé áðü ÷õôï÷Üëõâá
êáé ìÝóá ó' áõôÞ âñßóêïíôáé ïé Üîïíåò
êáé ïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß (ãñáíÜæéá). Å-
óùôåñéêÜ Ý÷åé åãêáèßóåéò (õðïäï÷Ýò)
ãéá ôçí óôåñÝùóç ôùí áîüíùí, êáèþò
êáé ðëåõñéêÝò ïðÝò ãéá íá ðåñíÜ ï ðñù-
ôåýùí êáé äåõôåñåýùí Üîïíáò ôïõ êéâù-
ôßïõ. Åðßóçò, Ý÷åé äýï êï÷ëéùôÜ ðþìáôá,
Ýíá ãéá ôçí åêêÝíùóç ôïõ ëéðáíôéêïý êáé
Ýíá ãéá ôçí ðëÞñùóÞ ôçò ìå áõôü. Ôï å-
ðÜíù ìÝñïò ôïõ êåëýöïõò êáëýðôåôáé
ìå êÜëõììá, óôï ïðïßï ôïðïèåôåßôáé ï
ìç÷áíéóìüò åðéëïãÞò ôùí ôá÷õôÞôùí.
 Ê é â þ ô é ï ô á ÷ õ ô Þ ô ù í

ÈÞêç ÈÞêç ê. ôá÷õôÞôùí

óõìðëÝêôç ÑõèìéóôéêÞ
ñïäÝëá ÑïõëåìÜí Ôóéìïý÷á ÑõèìéóôéêÞ
ñïäÝëá Ôóéìïý÷á

Ðñùôåýùí
Üîïíáò ¢îïíáò
åîüäïõ
Ôóéìïý÷á

ÃñáíÜæé üðé- ÃñáíÜæé Ïäçãüò äåõô.

ÅíäéÜìåóïò ôá÷ýìå-
Ôóéìïý÷á Üîïíáò óèåí Üîïíá
ôá÷ýôçôáò ôñïõ

Ó÷.2.38 ÊáôÜ ìÞêïò ôïìÞ åíüò Ê.Ô. ôåóóÜñùí ôá÷õôÞôùí.

2.3.1.2.2 Ïé Üîïíåò (êýñéåò ïìÜäåò ãñá-
íáæéþí).
Ó' Ýíá ìç÷áíéêü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí õ-
ðÜñ÷ïõí, âáóéêÜ, ôÝóóåñéò Üîïíåò: á) Ï
ðñùôåýùí â) Ï åíäéÜìåóïò ã) Ï äåõôå-
ñåýùí êáé ä) Ï Üîïíáò ôçò üðéóèåí ôá-
÷ýôçôáò.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
á) Ï ðñùôåýùí Üîïíáò Þ "ðñéæ íôéñÝêô"
(áðü ôç ãáëëéêÞ ëÝîç prise directe).
Áõôüò åíþíåé ôï óõìðëÝêôç ìå ôï êé-
âþôéï ôá÷õôÞôùí êáé Ý÷åé åíóùìáôù-
ìÝíï ïëüóùìï ïäïíôùôü ôñï÷ü
(ãñáíÜæé), ðïõ ðåñéóôñÝöåôáé ìå ôïí
ßäéï áñéèìü óôñïöþí ôïõ óôñïöáëï-
öüñïõ Üîïíá, ï ïðïßïò åìðëÝêåôáé
ìå ôïí áíôßóôïé÷ï ïäïíôùôü ôñï÷ü
ôïõ åíäéáìÝóïõ Üîïíá, ãéá ôç ìåôÜ-
äïóç ôçò êßíçóçò.
â) Ï åíäéÜìåóïò Üîïíáò
Áõôüò âñßóêåôáé êÜôù áðü ôïí äåõôå-
ñåýïíôá Üîïíá êáé ðáñÜëëçëá ðñïò
áõôüí. Ðáßñíåé êßíçóç áð' åõèåßáò á-
ðü ôïí ðñùôåýïíôá Üîïíá, ìå Ýíá
æåýãïò ïäïíôùôþí ôñï÷þí êáé ìå
ôïí ïðïßï âñßóêåôáé óå ìüíéìç å-
ìðëïêÞ. Åðßóçò, öÝñåé ôïõò ïäïíôù-
ôïýò ôñï÷ïýò ôùí äéáöüñùí ôá÷õôÞ-
ôùí (ó÷Ýóåùí), ìüíéìá, "óöçíùìÝ-

95
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ïäïíôùôüò ôñï÷üò
3çò êáé 4çò ôá÷ýôçôáò
ÅìðëïêÞ 3çò
ôá÷ýôçôáò
Ó÷.2.39 ÅìðëïêÞ 3çò ôá÷ýôçôáò.
Äüíôéá åìðëïêÞò 4çò ôá÷.
ìå áð´ åõèåßáò ìåôÜäïóç
¢îïíáò
ðñùôåýùí
Ó÷.2.40 ÅìðëïêÞ 4çò ôá÷ýôçôáò.
96
íïõò" ó' áõôüí, åíþ óôçñßæåôáé óôç
èÞêç åðÜíù óå Ýíóöáéñïõò ôñéâåßò
(ñïõëåìÜí).
ã) Ï äåõôåñåýùí Üîïíáò
Áõôüò ðáßñíåé êßíçóç, âáóéêÜ, áðü
ôïí åíäéÜìåóï Üîïíá, ìå ôçí åìðëï-
êÞ åíüò æåýãïõò ïäïíôùôþí ôñï÷þí
- áíÜëïãá ìå ôçí ôá÷ýôçôá ôçí ïðïßá
åðéëÝãïõìå - ìðïñåß, üìùò, íá ðÜñåé
êßíçóç êáé áðü ôïí ðñùôåýïíôá Üîï-
íá, ïðüôå Ý÷ïõìå áð' åõèåßáò åìðëï-
êÞ ðñùôåýïíôá ìå ôïí äåõôåñåýïíôá
Üîïíá. Áò óçìåéùèåß, üôé ï ðñùôåý-
ùí êáé ï äåõôåñåýùí Üîïíáò âñß-
óêïíôáé ï Ýíáò óôçí ðñïÝêôáóç ôïõ
Üëëïõ. Ôï Ýíá Üêñï ôïõ äåõôåñåýï-
íôá Üîïíá óôçñßæåôáé óå Ýíóöáéñï
ôñéâÝá ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝíïò óå
êáôÜëëçëç õðïäï÷Þ ôïõ áíôßóôïé÷ïõ
ðñùôåýïíôá ("öùëéÜ" ôïõ ðñùôåýï-
íôá), ôï äå Üëëï Üêñï ôïõ óôçñßæåôáé
óôç èÞêç ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
ä) Ï Üîïíáò ôçò "üðéóèåí" ôá÷ýôçôáò
(ó÷Ýóçò)
¢îïíáò Ï Üîïíáò áõôüò óôçñßæåôáé óôç èÞêç
äåõôå- ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé öÝñåé ï-
ñåýùí äïíôùôü ôñï÷ü (ãñáíÜæé), ï ïðïßïò,
ìå ôçí êáôÜëëçëç êßíçóç ôïõ ìï÷ëïý
áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí áðü ôïí ïäçãü,
ðáñåìâÜëëåôáé - åìðëåêüìåíïò - ìå-
ôáîý ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí ôçò
ðñþôçò ôá÷ýôçôáò ôïõ äåõôåñåýïíôá
êáé ôïõ åíäéÜìåóïõ Üîïíá, ìå áðïôÝ-
ëåóìá ôçí áíôéóôñïöÞ ôçò åìðñü-
óèéáò êßíçóçò óå ïðßóèéá, ïðüôå ôï
ü÷çìá êéíåßôáé ðñïò ôá ðßóù.
2.3.1.2.3 Ïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß (Êýñéåò
ïìÜäåò - Ëåéôïõñãßá)
Ïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß ôçò 2çò, 3çò, 1çò
 Ê é â þ ô é ï ô á ÷ õ ô Þ ô ù í

ôá÷ýôçôáò (ó÷Ýóçò), ðïõ âñßóêïíôáé

óôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá, öÝñïõí ðñï-
åêôÜóåéò ìå åãêïðÝò, ìÝóá óôéò ïðïßåò Ïäïíôùôüò ôñï÷üò
åöáñìüæïíôáé ôá äß÷áëá ôá ïðïßá êé- 1çò êáé 2çò ôá÷ýôçôáò
íïýí ôïõò ôñï÷ïýò åðß ôïõ Üîïíá áõôïý.
¸ôóé, ï ïäïíôùôüò ôñï÷üò ôçò 3çò êáé
ôçò 4çò ôá÷ýôçôáò ("ìðáëáíôÝñ"), äçëá-
äÞ Ýíáò äéðëüò ïäïíôùôüò ôñï÷üò, á-
íÜëïãá ìå ôç èÝóç ôïõ, ìðïñåß íá å-
ìðëáêåß ìå Üëëïõò ïäïíôùôïýò ôñï-
÷ïýò. Áõôü óçìáßíåé, üôé ìðïñåß íá êéíç-
èåß ðñïò ôá ðßóù, ãéá íá åìðëáêåß ìå
ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü ôçò 3çò ôá÷ýôçôáò
ôïõ åíäéÜìåóïõ Üîïíá (Ó÷.2.39) Þ íá êé-
íçèåß ðñïò ôá åìðñüò, ïðüôå ôá åóùôå-
ñéêÜ äüíôéá ôïõ åìðëÝêïíôáé ìå åêåßíïí
ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü, ðïõ âñßóêåôáé óôï ÅìðëïêÞ 2çò ôá÷ýôçôáò
Üêñï ôïõ ðñùôåýïíôá Üîïíá, ìå áðïôÝ-
ëåóìá íá Ý÷ïõìå ìéá áð' åõèåßáò ìåôÜ- Ó÷.2.41 ÅìðëïêÞ 2çò ôá÷ýôçôáò.
äïóç, ôçí ïðïßá êáëïýìå 4ç ôá÷ýôçôá
(Ó÷.2.40).
ÅðÜíù óôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá õðÜñ-
÷åé ï ïäïíôùôüò ôñï÷üò ôçò 1çò êáé ôçò
2çò ôá÷ýôçôáò ("ìðáëáíôÝñ") ðïõ ìðïñåß
íá êéíçèåß, åßôå ðñïò ôá åìðñüò - êáé íá
åìðëÝîåé ôï ãñáíÜæé ôïõ åíäéÜìåóïõ Ü- Ïäïíôùôüò ôñï÷üò
1çò êáé 2çò ôá÷ýôçôáò
îïíá ðïõ áíôéóôïé÷åß óôç 2ç ôá÷ýôçôá -
(Ó÷.2.41), åßôå ðñïò ôá ðßóù - êáé íá å-
ìðëÝîåé ôï áíôßóôïé÷ï ãñáíÜæé ôïõ åí-
äéÜìåóïõ Üîïíá ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí 1ç
ôá÷ýôçôá - (Ó÷.2.42).
• ÅðÜíù óôïí Üîïíá ôçò "üðéóèåí" õ-
ðÜñ÷åé ï ïäïíôùôüò ôñï÷üò ôçò (ãñáíÜ-
æé), ðïõ, êáíïíéêÜ, áðïôåëåßôáé áðü äýï
Üëëá ãñáíÜæéá ("ìðáëáíôÝñ"). Ãéá ôçí Ý-
ìðëåîç ôçò "üðéóèåí", ôï ãñáíÜæé ôçò
2çò êáé 1çò ôïõ äåõôåñåýïíôá Üîïíá ìÝ-
íåé óôï "íåêñü" óçìåßï. Ìå êáôÜëëçëï, ÅìðëïêÞ 1çò
üìùò, ÷åéñéóìü ôïõ "ëåâéÝ" (ìï÷ëïý) ôá- ôá÷ýôçôáò
÷õôÞôùí, ïëéóèáßíåé ôï äéðëü ãñáíÜæé
ôçò “üðéóèåí” êáé Ý÷ïõìå ôçí åìðëïêÞ Ó÷.2.42 ÅìðëïêÞ 1çò ôá÷ýôçôáò.

97
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ðñùôåýùí
Üîïíáò
“ÌðáëáíôÝñ” ôçò üðéóèåí
ôá÷ýôçôáò
Ó÷.2.43 ÅìðëïêÞ ôçò "üðéóèåí" ôá÷ýôçôáò.
ôïõ, áöåíüò ìå ôï Ýíá ìéêñü ãñáíÜæé
(ðïõ åßíáé ôï áíôßóôïé÷ï ãñáíÜæé ôçò
1çò ôïõ ðñùôåýïíôá) êáé áöåôÝñïõ ìå ôï
Üëëï ìåãÜëï ãñáíÜæé (ðïõ åßíáé ôï áíôß-
óôïé÷ï ãñáíÜæé ôçò 1çò ôïõ äåõôåñåýï-
íôá Üîïíá). ¢ñá, åäþ, óýìöùíá êáé ìå
ôï ó÷Þìá 2.34, Ý÷ïõìå áíôéóôñïöÞ ôçò
êßíçóçò, ëüãù ðáñåìâïëÞò åíüò ôñßôïõ
ãñáíáæéïý êáé, åðïìÝíùò, ïé ôñï÷ïß ôïõ
ï÷Þìáôïò êéíïýíôáé áíôßèåôá, äçëáäÞ
ðñïò ôá ðßóù (Ó÷.2.43).
Ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ðïõ áíáëýèçêå ðá-
ñáðÜíù, åßíáé Ýíá áðëü ìç÷áíéêü êéâþ-
ôéï ðÝíôå ôá÷õôÞôùí (ôåóóÜñùí åìðñüò
êáé ìéáò üðéóèåí), ìå ïëéóèáßíïíôåò ï-
äïíôùôïýò ôñï÷ïýò.
Ç 4ç ôá÷ýôçôá, áíôéóôïé÷åß óôçí áð' åõèåß-
98
áò ìåôÜäïóç ôçò ôá÷ýôçôáò ôïõ êéíçôÞñá
êáé äåí õðÜñ÷åé êáìßá ìåßùóç ôçò ôá÷ý-
Äåõôå- ôçôáò ðåñéóôñïöÞò ôïõ äåõôåñåýïíôá Ü-
ñåýùí
Üîïíáò îïíá ôïõ êéâùôßïõ, óå ó÷Ýóç ìå ôçí
áíôßóôïé÷ç ôïõ êéíçôÞñá. Ôñåéò, ðÜíôùò,
ôá÷ýôçôåò ÷ñçóéìïðïéïýí ôïí åíäéÜìåóï
Üîïíá:
ç Ç 3ç ôá÷ýôçôá, ðïõ ìåéþíåé ôéò
óôñïöÝò ôïõ êéíçôÞñá óå 62,5%,
ðåñßðïõ.
ç Ç 2ç ôá÷ýôçôá, ðïõ ìåéþíåé ôéò
óôñïöÝò ôïõ êéíçôÞñá óå 44%, ðå-
ñßðïõ.
ç Ç 1ç ôá÷ýôçôá, ðïõ ìåéþíåé ôéò
óôñïöÝò ôïõ êéíçôÞñá óå 21,2%,
ðåñßðïõ.
Åðßóçò, äýï åßíáé ïé "ìðáëáíôÝñ" ðïõ ï-
ëéóèáßíïõí åðÜíù óôïí äåõôåñåýïíôá Ü-
îïíá:
ç Ï "ìðáëáíôÝñ" ôçò áð' åõèåßáò ìå-
ôÜäïóçò êáé ôçò 3çò ôá÷ýôçôáò
ç Ï "ìðáëáíôÝñ" ôçò 2çò êáé 1çò ôá-
÷ýôçôáò.
Åðßóçò, õðÜñ÷åé êáé ï "ìðáëáíôÝñ" ôçò
üðéóèåí, ðïõ ïëéóèáßíåé åðÜíù óôïí Ü-
îïíÜ ôçò.
• Ùò "íåêñü" óçìåßï, ïñßæïõìå åêåßíç
ôç èÝóç ôùí "ìðáëáíôÝñ" ãñáíáæéþí ôïõ
äåõôåñåýïíôá Üîïíá, ç ïðïßá äåí åðé-
ôñÝðåé êáììßá åìðëïêÞ ôïõò ìå ôï ãñá-
íÜæé ôïõ ðñùôåýïíôá Þ ìå ôá ãñáíÜæéá
ôïõ åíäéÜìåóïõ Üîïíá, ïðüôå êáé ç êßíç-
óç ðïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü ôïí êéíçôÞñá,
óôáìáôÜ óôïí åíäéÜìåóï Üîïíá, ìå áðï-
ôÝëåóìá íá ìçí õðÜñ÷åé Ýîïäïò ôçò ðå-
ñéóôñïöéêÞò êßíçóçò áðü ôï êéâþôéï ôá-
÷õôÞôùí. Ôáõôü÷ñïíá, ï êéíçôÞñáò ìðï-
ñåß íá ëåéôïõñãåß óå óôÜóç (ñåëáíôß).
 Ê é â þ ô é ï
• Äåßêôçò ôá÷ýôçôáò êáé ìåôñçôÞò ÷é-
ëéïìÝôñùí.
Ïé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß åíüò ï÷Þìáôïò ðå-
ñéóôñÝöïíôáé ìå ìßá ôá÷ýôçôá, áíÜëïãç
ìå åêåßíç ôçò ðåñéóôñïöÞò ôïõ äåõôå-
ñåýïíôá Üîïíá. ¸ôóé, ìðïñïýìå íá ÷ñç-
óéìïðïéÞóïõìå áõôüí ôïí Üîïíá, óõíäÝ-
ïíôÜò ôïí, êáôÜëëçëá, ìå ìßá ðåñéóôñå-
öüìåíç íôßæá, ðïõ Ý÷åé ùò ðñïÝêôáóç
ìåôáëëéêü êáëþäéï (óõñìáôüó÷ïéíï),
ãéá íá ìáò äåß÷íåé ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ ï-
÷Þìáôïò Þ êáé íá ìåôñÜ ôá ÷éëéüìåôñá
ðïõ äéáíýåé áõôü. ÕðÜñ÷åé, ëïéðüí, üðùò
öáßíåôáé êáé óôï Ó÷Þìá 2.38, ìßá å-
ìðëïêÞ åíüò æåýãïõò åëéêïåéäþí ôñï-
÷þí, ðïõ åðéôñÝðåé ôç óýíäåóç ìéáò íôß-
æáò, êÜèåôçò ðñïò ôïí Üîïíá ôçò ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò, ãéá íá ãßíïíôáé ïé
ðáñáðÜíù ìåôñÞóåéò. Áò óçìåéùèåß, å-
äþ, üôé áõôÞ ç íôßæá ìå ôï ìåôáëëéêü ôçò
êáëþäéï êáôáëÞãåé óôï áíôßóôïé÷ï åí-
äåéêôéêü üñãáíï áõôþí ôùí ìåôñÞóåùí,
óôïí ðßíáêá ôïõ ïäçãïý ("ôáìðëþ"), þ-
óôå áõôüò íá åßíáé êÜèå óôéãìÞ åíÞìå-
ñïò, ôüóï ãéá ôçí ôá÷ýôçôá ìå ôçí ïðïß-
á êéíåßôáé ôï áõôïêßíçôü ôïõ, üóï êáé ãéá
ôçí áðüóôáóç ðïõ äéÝíõóå.
2.3.1.3 Ôñüðïé åìðëïêÞò ôá÷õôÞôùí
2.3.1.3.1 ÃåíéêÜ
Ôá ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ôá÷õôÞôùí, áíÜëï-
ãá ìå ôïí ôñüðï åìðëïêÞò ôùí ôá÷õôÞ-
ôùí (ãñáíáæéþí) ôïõò, äéáêñßíïíôáé óå:
1) Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ìå ïëéóèáßíïíôåò
ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò (óõíÞèùò,
ôñéþí Þ ôåóóÜñùí ôá÷õôÞôùí êáé
ìéáò üðéóèåí).
2) Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá óôáèåñÞò óýìðëå-
îçò.
3) Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá óõã÷ñïíéóìïý.
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
2.3.1.3.2 Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ïëéóèáéíü-
íôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí
ÁõôÜ ôá êéâþôéá ëÝãïíôáé êéâþôéá "ïëé-
óèáéíüíôùí ôñï÷þí", åðåéäÞ ïé ïäïíôù-
ôïß ôñï÷ïß ïëéóèáßíïõí óôï ðïëýóöçíï
ôïõ äåõôåñåýïíôá Üîïíá, ìå óêïðü ôçí
óýìðëåîÞ ôïõò ìå ôïí áíôßóôïé÷ï ïäï-
íôùôü ôñï÷ü ôïõ åíäéáìÝóïõ Üîïíá. Ç
äéáäéêáóßá áõôÞ ãßíåôáé ìå êáôÜëëçëï
÷åéñéóìü ôïõ ìï÷ëïý ("ëåâéÝ") áëëáãÞò
ôá÷õôÞôùí, ï ïðïßïò ìåôáêéíåß ôïí Üîï-
íá åðß ôïõ ïðïßïõ åßíáé óôåñåùìÝíï ôï
äß÷áëï ("öïõñêÝôá"), ôï ïðïßï, óôç óõíÝ-
÷åéá, åìðëÝêåé ôçí åêÜóôïôå ôá÷ýôçôá åðé-
ëïãÞò ìå ôï áíôßóôïé÷ï æåýãïò ôùí ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí ôïõ äåõôåñåýïíôá êáé
ôïõ åíäéÜìåóïõ Üîïíá. ÔÝôïéï êéâþôéï
åßíáé áõôü ðïõ ðáñïõóéÜóôçêå óôçí åíü-
ôçôá 2.3.1.2. Ôï óçìáíôéêüôåñï ðëåïíÝ-
êôçìÜ ôïõ åßíáé ç áðëÞ êáôáóêåõÞ ôïõ
êáé ôï ÷áìçëü êüóôïò. Åðßóçò, ëüãù ôçò
áðëüôçôÜò ôïõ, ãßíåôáé åýêïëá êáôáíïçôÞ
êáé ç ëåéôïõñãßá ôïõ. Ìåéïíåêôåß, üìùò,
óå ó÷Ýóç ìå ôá Üëëá åßäç êéâùôßùí, óôï
üôé õðÜñ÷åé äõóêïëßá åìðëïêÞò ôùí ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí ôïõ êáôÜ ôïí õðïâé-
âáóìü ôùí ôá÷õôÞôùí, ìå áðïôÝëåóìá
ôç èïñõâþäç óýìðëåîç, ôç öèïñÜ ôùí
äïíôéþí êáé ôï äýóêïëï ÷åéñéóìü ôïõ, å-
íþ êáé ï üãêïò ôïõ åßíáé ìåãÜëïò. ÐÜ-
íôùò, ôÝôïéá êéâþôéá, óÞìåñá, óðÜíéá
÷ñçóéìïðïéïýíôáé.
2.3.1.3.3 Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá óôáèåñÞò
óýìðëåîçò, (Ó÷.2.44)
Óôá êéâþôéá áõôïý ôïõ åßäïõò, ïñéóìÝíïé
ïäïíôùôïß ôñï÷ïß (óõíÞèùò ôçò 2çò êáé
3çò ôá÷ýôçôáò) ôïõ åíäéÜìåóïõ Üîïíá,
âñßóêïíôáé ðÜíôïôå óå óýìðëåîç ìå
ôïõò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò ôïõ äåõôåñåý-
99
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

4ç ôá÷ýôçôá 3ç ôá÷ýôçôá 2ç ôá÷ýôçôá 1ç ôá÷ýôçôá ôá÷ýôçôá

Ó÷.2.44 Êéâþôéï óôáèåñÞò óýìðëåîçò ìå ëïîïýò (åëéêïåéäåßò) ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò, ðïõ Ý÷åé ôÝóóåñéò
ôá÷ýôçôåò “åìðñüò” êáé ìßá "üðéóèåí". (Ç 1ç ôá÷ýôçôá êáé ç "üðéóèåí" ëåéôïõñãïýí ìå ïëéóèáßíï-
íôåò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò).

ïíôá Üîïíá, ìå ôç äéáöïñÜ, üôé áõôïß ïé
ôåëåõôáßïé óôçñßæïíôáé óå äáêôõëßïõò Þ
ôñéâåßò (ñïõëåìÜí) êáé ìðïñïýí íá ðåñé-
óôñÝöïíôáé åëåýèåñá ðÜíù óôïí ÜîïíÜ
ôïõò.
¸ôóé, óôï ðïëýóöçíï ôïõ äåõôåñåýïíôá
Üîïíá õðÜñ÷ïõí ïäïíôùôïß ôñï÷ïß å-
ìðëïêÞò ("êüìðëåñ", óõìðëÝêôåò Þ óõí-
äåôéêïß äáêôýëéïé), ðïõ Ý÷ïõí ìåôùðéêÞ ï-
äüíôùóç êáé ïé ïðïßïé ìðïñåß íá ïëé-
óèáßíïõí åðÜíù óôïí äåõôåñåýïíôá Üîï-
íá. ¼ôáí, ëïéðüí, ï ìï÷ëüò ôá÷õôÞôùí
ìåôáêéíçèåß, ìåôáêéíåßôáé êáé ôï áíôßóôïé-
÷ï "êüìðëåñ" (Ó÷.2.44), ìå áðïôÝëåóìá
íá åìðëÝêåôáé óôçí áíôßóôïé÷ç ïäüíôùóç
ôïõ åëåýèåñïõ ïäïíôùôïý ôñï÷ïý, ôïí ï-
ðïßï êáé óôáèåñïðïéåß óôïí ÜîïíÜ ôïõ.
¸ôóé, áíôß ç åìðëïêÞ íá ãßíåé ìå ôá "äü-
íôéá" ôùí ôñï÷þí, ãßíåôáé ìÝóù ôùí
ðëåõñéêþí ïäïíôþóåùí, ìå ôç âïÞèåéá
ôùí óõíäåôéêþí äáêôõëßùí Þ çëåêôñéêþí
ïäïíôþóåùí (dogs). Áõôü, óõíåðþò, ôï
êéâþôéï ìå ôïõò ëïîïýò ïäïíôùôïýò
ôñï÷ïýò, åìöáíßæåé ïìáëüôåñç êáé ðå-
ñéóóüôåñï áèüñõâç ëåéôïõñãßá, áëëÜ
äåí èåñáðåýåé ôï óïâáñü ðñüâëçìá,
ðïõ Ý÷ïõí üëá áõôÜ ôá êéâþôéá ôá÷õôÞ-
ôùí ðïõ ðåñéãñÜøáìå ìÝ÷ñé ôþñá, êáé ôï
ïðïßï óõíßóôáôáé óôç äõóêïëßá ðïõ ðá-
ñïõóéÜæïõí, üôáí åðé÷åéñåßôáé ç åìðëïêÞ

100
 Ê é â þ ô é ï
äýï ïäïíôùôþí ôñï÷þí ðïõ êéíïýíôáé ìå
äéáöïñåôéêÝò ôá÷ýôçôåò ðåñéóôñïöÞò.
Ãéá ôï ëüãï áõôü, üðùò êáé óôá êéâþôéá
ìå ïëéóèáßíïíôåò ôñï÷ïýò, ãéá íá áëëÜ-
îåé ôá÷ýôçôá (ó÷Ýóç) ï ïäçãüò, ðñÝðåé,
ðñéí áðü ôçí åìðëïêÞ ôçò íÝáò ôá÷ýôç-
ôáò, íá ðÜñåé ïñéóìÝíá ìÝôñá, þóôå ïé
äýï ïäïíôùôïß ôñï÷ïß Þ ïé ðëåõñéêÝò ï-
äïíôþóåéò ôùí óõíäåôéêþí äáêôõëéäéþí,
ðïõ ðñüêåéôáé íá åìðëáêïýí, íá Ý÷ïõí -
êáôÜ ôç óôéãìÞ ôçò åìðëïêÞò - üóï ôï äõ-
íáôü ìéêñüôåñç äéáöïñÜ ðåñéóôñïöéêÞò
ôá÷ýôçôáò. Ãéá íá ôï åðéôý÷åé áõôü ï ïäç-
ãüò, ðñÝðåé íá ðéÝæåé äýï öïñÝò ôï ðå-
íôÜë ôïõ óõìðëÝêôç, ãéáôß áí áõôÞ ç åíÝñ-
ãåéá äåí ãßíåé ìå áêñßâåéá, ôüôå ðáñáôç-
ñåßôáé óôï êéâþôéï éó÷õñüò èüñõâïò,
ðïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü ôçí óýãêñïõóç ôùí
äïíôéþí ôùí åìðëåêïìÝíùí ôñï÷þí, åíþ
óå ïñéóìÝíåò, ìÜëéóôá, ðåñéðôþóåéò, ðá-
ñáôçñåßôáé êáé óðÜóéìï "äïíôéþí", åßôå
ôùí ôñï÷þí, åßôå ôùí ðëåõñéêþí ïäïíôþ-
óåùí ôùí óõíäåôéêþí äáêôõëßùí. Ç ëåé-
ôïõñãßá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ðïõ ðå-
ñéãñÜöçêå ðáñáðÜíù, ãßíåôáé ðéï åýêïëá
áíôéëçðôÞ êáé ìÝóá áðü ôï Ó÷Þìá 2.44.
ÓõíÞèùò, óôïõò ôýðïõò áõôïýò ôùí êé-
âùôßùí ôá÷õôÞôùí, üðùò áíáöÝñèçêå
êáé ðáñáðÜíù, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ïäï-
íôùôïß ôñï÷ïß ìå åëéêïåéäÞ äüíôéá, åðåé-
äÞ ðáñïõóéÜæïõí ìåãáëýôåñç åëêôéêÞ
äýíáìç. ÓðÜíéá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ïäï-
íôùôïß ôñï÷ïß óôáèåñÞò åìðëïêÞò ãéá
üëåò ôçò ôá÷ýôçôåò, åíþ åßíáé óõíçèé-
óìÝíç ç ÷ñÞóç ïäïíôùôþí ôñï÷þí óôá-
èåñÞò åìðëïêÞò ìå åëéêïåéäÞ ïäïíôþ-
ìáôá ãéá ôéò ôá÷ýôçôåò õøçëþí óôñï-
öþí (4ç, 3ç, êáé 2ç). Áíôßèåôá, óôçí ðå-
ñßðôùóç ôçò 1çò ôá÷ýôçôáò êáé ôçò üðé-
óèåí, ëüãù ôïõ ÷áìçëïý áñéèìïý óôñï-
öþí ðïõ áðáéôïýí, äéåõêïëýíåôáé ç å-
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
ìðëïêÞ éäéáßôåñá åêåßíùí ôùí ïäïíôù-
ôþí ôñï÷þí ðïõ ïëéóèáßíïõí, ïðüôå êáé
ðåñéïñßæåôáé ï êßíäõíïò êñïýóçò ìåôá-
îý ôïõò, åíþ êáé ëüãïé ïéêïíïìßáò åðé-
âÜëëïõí ôçí êáôáóêåõÞ ôùí ãñáíáæéþí
áõôïý ôïõ ôýðïõ. ÐÜíôùò, ôá êéâþôéá áõ-
ôÜ áðïôåëïýí âåëôéùìÝíç Ýêäïóç ôùí êé-
âùôßùí ïëéóèáéíüíôùí ôñï÷þí, áí êáé
Ý÷ïõí ôï ìåéïíÝêôçìá üôé êïóôßæïõí ðå-
ñéóóüôåñï áðü ôá ðñïçãïýìåíá. Ïýôùò
Þ Üëëùò, üìùò, áõôÜ ôá êéâþôéá óÞìå-
ñá, óðÜíéá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé.
2.3.1.3.4 Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá óõã÷ñïíé-
óìïý (Ó÷.2.45, 2.46)
á. ÃåíéêÜ
Ôá êéâþôéá áõôïý ôïõ ôýðïõ áðïôåëïýí
âåëôéùìÝíç Ýêäïóç ôùí êéâùôßùí óôá-
èåñÞò óýìðëåîçò. Ó' áõôÜ áðëïõóôåýåôáé
ç áëëáãÞ ôá÷ýôçôáò êáé áðïöåýãïíôáé ïé
æçìéÝò ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí. ËÝãï-
íôáé óõã÷ñïíéóìïý, åðåéäÞ ïé óôñïöÝò
ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí, ðïõ ðñüêåéôáé
íá óõìðëå÷èïýí, óõã÷ñïíßæïíôáé ìå åé-
äéêïýò êùíéêïýò óõã÷ñïíéóôÝò (ìðñïý-
íôæéíá äáêôõëßäéá Þ "öñåíÜêéá" Þ "óõã-
÷ñïíéæÝ").
Ç ôá÷ýôçôá ôüóï ôïõ óõã÷ñïíéóôÞ üóï
êáé ôïõ åðéëåãÝíôá ïäïíôùôïý ôñï÷ïý
óõã÷ñïíßæåôáé ìå ôç âïÞèåéá åíüò äá-
êôõëßïõ óõã÷ñïíéóìïý ("öñåíÜêé"), ðñéí
ãßíåé ç Ýìðëåîç. Óôç óõíÝ÷åéá, êáèþò ï
ïäçãüò áðïóõìðëÝêåé ôïí óõìðëÝêôç êáé
ìåôáêéíåß ôï ìï÷ëü ôá÷õôÞôùí, ôá åóùôå-
ñéêÜ åëáôÞñéá ôùí áóöáëåéþí ôïõ óõã-
÷ñïíéóôÞ õðï÷ùñïýí áðü ôçí åóùôåñéêÞ
åãêÜèéóÞ (èÝóç) ôïõò, ïðüôå áõôüò (ï
óõã÷ñïíéóôÞò) êéíåßôáé êáôÜ ìÞêïò ôïõ
äåõôåñåýïíôá Üîïíá, ìå áðïôÝëåóìá ôçí
óýìðëåîç ôùí åãêïðþí ôïõ óõã÷ñïíéóôÞ
êáé ôïõ ïäïíôùôïý ôñï÷ïý ôçò ôá÷ýôçôáò
101
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÅóùôåñéêÜ êáé åîùôåñéêÜ äüíôéá
óå áðïóýìðëåîç
Åîùôåñéêüò êþíïò
ÅîùôåñéêÜ äüíôéá
Ç ìðßëéá öïñôßïõ ôïõ åëáôçñßïõ åß-
íáé ìÝóá óôçí åãêïðÞ ôïõ ïëéóèáß-
íïíôïò äáêôõëßïõ
Ó÷.2.45 Óõã÷ñïíéóôÞò óå áðïóýìðëåîç.
ðïõ åðéèõìïýìå íá åìðëÝîïõìå. ÁõôÞ ç
åìðëïêÞ ãßíåôáé ïìáëÜ (áèüñõâá êáé
÷ùñßò êôõðÞìáôá) êáé åöáñìüæåôáé, êõ-
ñßùò óôéò õøçëÝò ôá÷ýôçôåò, üðïõ õðÜñ-
÷åé ìåãáëýôåñïò êßíäõíïò æçìéþí ôùí
ïäïíôùôþí ôñï÷þí - êáôÜ ôçí áëëáãÞ
ôùí ôá÷õôÞôùí - ëüãù ôçò ìåãáëýôåñçò
äéáöïñÜò óôñïöþí ìåôáîý ôïõò. ¸ôóé,
óõíÞèùò, ï óõã÷ñïíéóôÞò äåí åöáñìü-
æåôáé óôçí 1ç ôá÷ýôçôá êáé óôçí üðéóèåí,
óôéò ïðïßåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ïé ïëé-
óèáßíïíôåò ïäïíôùôïß ôñï÷ïß, üðùò
ðñïáíáöÝñèçêå.
102
Äß÷áëï åðéëïãÞò
Ïëéóèáßíùí äáêôýëéïò
Åóùôåñéêüò ïñåé÷Üëêéíïò
êþíïò
Äåõôåñåýùí Üîïíáò
ÅóùôåñéêÜ äüíôéá
Ôá êéâþôéá óõã÷ñïíéóìïý ðëåïíåêôïýí
óå ó÷Ýóç ìå ôá ðñïçãïýìåíá, ãéáôß ðá-
ñïõóéÜæïõí áèüñõâç ëåéôïõñãßá êáé
óõìâÜëëïõí óôçí åýêïëç áëëáãÞ ôá÷õ-
ôÞôùí, ÷ùñßò íá ðñïîåíïýí æçìéÝò. Åðï-
ìÝíùò, åìöáíßæïõí ìéêñÝò öèïñÝò êáé,
êáôÜ óõíÝðåéá, Ý÷ïõí ìéêñÝò áðáéôÞóåéò
óõíôÞñçóçò êáé ìåãÜëç äéÜñêåéá æùÞò.
Óçìåßùóç:
Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.47 âëÝðïõìå,
ðáñáóôáôéêÜ, Ýíáí áðïóõíáñìïëïãçìÝ-
íï ìç÷áíéóìü óõã÷ñïíéóìïý, ï ïðïßïò
öÝñåé áíåîÜñôçôï (îå÷ùñéóôü) ïñåé÷Üë-
 Ê é â þ ô é ï
Åóùôåñéêïß êáé åîùôåñéêïß êþíïé óå óýìðëåîç
ÅóùôåñéêÜ êáé åîùôåñéêÜ
äüíôéá óå óýìðëåîç
Óöáéñßäéï (“ìðßëéá”) åëáôçñßïõ Ýîù
áðü åãêïðÞ
Ó÷.2.46 Óõã÷ñïíéóôÞò óå óýìðëåîç.
êéíï äá÷ôõëßäé ìå êþíï óõã÷ñïíéóìïý
óýã÷ñïíá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí), ôï ïðïßï
äéáèÝôåé åðéðëÝïí âïçèçôéêÞ ïäüíôùóç
ãéá ôçí äéåõêüëõíóç åìðëïêÞò ôçò
ôá÷ýôçôáò.
â. Ëåéôïõñãßá óõã÷ñïíéóôÞ
• Ôá ìç÷áíéêÜ êéâþôéá óõã÷ñïíéóìïý
ôùí åðéâáôéêþí ï÷çìÜôùí åßíáé, åßôå ôåó-
óÜñùí ôá÷õôÞôùí, åßôå ðÝíôå, üðùò
óõíçèßæåôáé óôá ðåñéóóüôåñá óýã÷ñïíá
áõôïêßíçôá. Óôá êéâþôéá ôåóóÜñùí ôá÷õ-
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
Êáôåýèõíóç êßíçóçò ôïõ ïëéóèáßíïíôá äá-
êôõëßïõ áðü ôï ìï÷ëü åðéëïãÞò
Äß÷áëï åðéëïãÞò
Ïëéóèáßíùí äáêôýëéïò
Åóùôåñéêïß ïñåé÷Üëêéíïé êþíïé
Ïäïíôùôüò ôñï÷üò
ðïõ ïëéóèáßíåé
Äåõôåñåýùí Üîïíáò
ÅóùôåñéêÜ äüíôéá
ôÞôùí õðÜñ÷ïõí ôñåéò ïäïíôùôïß ôñï÷ïß
ìå åëéêïåéäåßò ïäïíôþóåéò åíóùìáôù-
ìÝíïé óôïí åíäéÜìåóï Üîïíá êáé ïé ï-
ðïßïé åìðëÝêïíôáé, ìüíéìá, ìå áíôßóôïé-
÷á ãñáíÜæéá óôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá.
Ôá ãñáíÜæéá áõôÜ Ý÷ïõí äáêôõëßäéá Þ
ñïõëåìÜí, ðïõ ôá åðéôñÝðïõí íá ðåñé-
óôñÝöïíôáé åëåýèåñá. Åðß ðëÝïí, óôá êé-
âþôéá áõôÜ õðÜñ÷åé êáé ôï ãñáíÜæé ôçò
üðéóèåí, ôï ïðïßï, óõíÞèùò, åìðëÝêåôáé
ìå ïëßóèçóç, üðùò óõìâáßíåé êáé óôá
ðñïçãïýìåíá êéâþôéá (Ó÷.2.48). Óôá êé-
âþôéá ðÝíôå ôá÷õôÞôùí õðÜñ÷åé áêüìç Ý-
103
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÃñáíÜæé ðñþôçò ôá÷ýôçôáò

Êýëéíäñïò
ÅîùôåñéêÜ äüíôéá ÐëÞìíç ïäïíôùôïý ÄáêôõëéïåéäÞò óõã÷ñïíéóìïý
ãñáíáæéïý
ÅîùôåñéêÜ ôõìðÜíïõ áõëÜêùóç
ÅðéöÜíåéá äüíôéá Ïäïíôùôü ôýìðáíï
êþíïõ

Äáêôõëßäé ÅëáôÞñéï ÁóöÜëåéá

óõã÷ñïíéóìïý äáêôõëéäéïý
óõã÷ñïíéóìïý

Ó÷. 2.47 ÁðïóõíáñìïëïãçìÝíïò ìç÷áíéóìüò óõã÷ñïíéóìïý ìå áíåîÜñôçôï äáêôõëßäé óõã÷ñïíéóìïý.

íá æåýãïò ïäïíôùôþí ôñï÷þí, óôïí åí-
äéÜìåóï êáé óôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá,
áíôßóôïé÷á, ðïõ ëåéôïõñãïýí åðßóçò ìå
ôç âïÞèåéá óõã÷ñïíéóôÞ (Ó÷.2.49).
• Áõôïß, ëïéðüí, ïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß
ôïõ äåõôåñåýïíôá Üîïíá ïíïìÜæïíôáé,
êáôÜ ôç óåéñÜ, ïäïíôùôüò ôñï÷üò 1çò,
2çò, 3çò êáé 5çò ôá÷ýôçôáò. Ìåôáîý áõ-
ôþí õðÜñ÷åé ï óõã÷ñïíéóôÞò 1çò - 2çò
êáé ï óõã÷ñïíéóôÞò 3çò - 4çò, åíþ óôá
êéâþôéá ðÝíôå ôá÷õôÞôùí õðÜñ÷åé êáé ï
óõã÷ñïíéóôÞò ôçò 5çò ôá÷ýôçôáò. ¸ôóé,
üôáí ï ìï÷ëüò ÷åéñéóìïý ôá÷õôÞôùí (ëå-
âéÝò) åßíáé óôï "íåêñü" óçìåßï êáé ï êé-
íçôÞñáò ëåéôïõñãåß, áõôïß ïé ïäïíôùôïß
ôñï÷ïß ðåñéóôñÝöïíôáé åëåýèåñá, ÷ùñßò
íá õðÜñ÷åé Ýîïäïò éó÷ýïò áðü ôïí äåõ-
ôåñåýïíôá Üîïíá, åðåéäÞ êáíÝíáò ôïõò
äåí åßíáé óôáèåñÜ óõíäåäåìÝíïò ìå áõ-
ôüí ôïí Üîïíá. Áêüìç, êáôÜ ôïí ÷åéñé-
óìü ôïõ ìï÷ëïý ôá÷õôÞôùí, áõôïß ïé ï-
äïíôùôïß ôñï÷ïß ðáñáìÝíïõí åëåýèåñïé,
åíþ “êëåéäþíïõí” åðÜíù óôïí äåõôåñåý-
ïíôá Üîïíá, ìå ôçí åíÝñãåéá ôùí áíôé-
óôïß÷ùí óõã÷ñïíéóôþí. Ïé óõã÷ñïíé-
óôÝò, üðùò åßðáìå, åßíáé óõíäåôéêÜ å-
îáñôÞìáôá êáé ðåñéóôñÝöïíôáé ìáæß ìå
ôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá, êáèüóïí åßíáé
óõíäåäåìÝíïé ó' áõôüí ìå ðïëýóöçíï
("êáñÝ"). Åðßóçò, ðñÝðåé íá ôïíéóôåß, üôé
êéíïýíôáé ìå ôç âïÞèåéá ôïõ ìï÷ëïý åðé-
ëïãÞò ôá÷õôÞôùí, ï ïðïßïò ðñïóáñìü-
æåôáé óå åãêïðÝò ðïõ ïé óõã÷ñïíéóôÝò
äéáèÝôïõí êáé ïé ïðïßåò "êëåéäþíïõí"
ôïí åðéëåãÝíôá ïäïíôùôü ôñï÷ü óôïí
äåõôåñåýïíôá Üîïíá, ìå áðïôÝëåóìá íá
õðÜñ÷åé Ýîïäïò éó÷ýïò áðü áõôüí (ôïí

104
 Ê é â þ ô é ï ô á ÷ õ ô Þ ô ù í

Óõã÷ñïíéóôÞò 3çò - 4çò Óõã÷ñïíéóôÞò 1çò - 2çò óå

óå (íåêñÞ) èÝóç (íåêñÜ) èÝóç
ÃñáíÜæé üðéóèåí
¢îïíáò åéóüäïõ

Êýñéï (“ïäçãü”) ãñá-

íÜæé Üîïíá åéóüäïõ ¢îïíáò åîüäïõ
(ðéíéüí)

ÅíäéÜìåóïò Üîïíáò
ìå ôá ãñáíÜæéá ôïõ ÅíäéÜìåóï Üåñãï ãñáíÜæé
üðéóèåí

Ó÷.2.48 Ìç÷áíéêü êéâþôéï óõã÷ñïíéóìïý ôåóóÜñùí ôá÷õôÞôùí

ÃñáíÜæé 3çò ÃñáíÜæé 2çò

Óõã÷ñïíéóôÞò 3çò - 4çò Óõã÷ñïíéóôÞò
1çò - 2çò ÃñáíÜæé 1çò
¢îïíáò åéóüäïõ

Êýñéï (“ïäçãü”) ¢îïíáò

ãñáíÜæé Üîïíá åîüäïõ
åéóüäïõ
(ðéíéüí)
Æåýãïò ìüíéìçò åìðëïêÞò

ÅíäéÜìåóïò Üîïíáò Óõã÷ñïíéóôÞò 5çò

(áðïóõíäåìÝíïò)
ÅíäéÜìåóï Üåñãï ÃñáíÜæé 5çò
ãñáíÜæé üðéóèåí

Ó÷. 2.49 Ìç÷áíéêü êéâþôéï óõã÷ñïíéóìïý ðÝíôå ôá÷õôÞôùí

105
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Üîïíá) ðñïò ôïõò ôñï÷ïýò.
• Ôá åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåß-
ôáé Ýíáò óõã÷ñïíéóôÞò, öáßíïíôáé óôï
Ó÷Þìá 2.47. ÓõãêåêñéìÝíá, áõôüò óõ-
ãêñïôåßôáé áðü ôïõò êþíïõò óõã÷ñïíé-
óìïý, åíþ ôñåéò áóöÜëåéåò åßíáé ðñï-
óáñìïóìÝíåò ìÝóá óå åãêïðÝò óôï ïäï-
íôùôü ôýìðáíï (ðëÞìíç), ôï ïðïßï ìå ôç
óåéñÜ ôïõ óõíäÝåôáé óôïí Üîïíá åîüäïõ
(äåõôåñåýïíôá) ìå ðïëýóöçíï. Åðßóçò, Ý-
íá æåýãïò åëáôçñßùí åöáñìüæåé ìßá ìé-
êñÞ äýíáìç ðñïò ôá Ýîù, åðÜíù óôéò á-
óöÜëåéåò. Ôáõôü÷ñïíá, ï êýëéíäñïò ôïõ
óõã÷ñïíéóôÞ (ïëéóèáßíùí äáêôýëéïò)
ðñïóáñìüæåôáé åðÜíù óôï ïäïíôùôü ôý-
ìðáíï (ðëÞìíç), ôï ïðïßï Ý÷åé åîùôåñéêü
ðïëýóöçíï Þ "äüíôéá" ôá ïðïßá åìðëÝêï-
íôáé ìå ôï áíôßóôïé÷ï åóùôåñéêü ðïëý-
óöçíï Þ äüíôéá ôïõ êõëßíäñïõ (ïëéóèáß-
íïíôïò äáêôõëßïõ). Ïé áóöÜëåéåò, åîÜë-
ëïõ, Ý÷ïõí ëßãï áíõøùìÝíç äéáôïìÞ, ç ï-
ðïßá ðñïóáñìüæåôáé óå áíôßóôïé÷åò áõ-
ëáêþóåéò ôïõ êõëßíäñïõ. ÃåíéêÜ, ðÜíôùò,
Êýëéíäñïò
óõã÷ñïíéóìïý
(ïëéóèáßíùí Äáêôõëßäé
Äáêôõëßäé äáêôýëéïò) óõã÷ñïíéóìïý
óõã÷ñïíéóìïý ÅîùôåñéêÜ äüíôéá
¢îïíáò
Êéíïýìå- Ïäïíôùôü ÊùíéêÞ Êéíïýìåíï
íï ãñá- ôýìðáíï åðéöÜíåéá ãñáíÜæé
íÜæé (ðëÞìíç)
(Á) ÓÕÃ×ÑÏÍÉÓÔÇÓ ÓÅ (Â) ÓÕÃ×ÑÏÍÉÓÔÇÓ ÐÏÕ ÊÉÍÅÉ- (Ã) ÓÕÃ×ÑÏÍÉÓÔÇÓ ÐÏÕÓÕÌÐËÇÑÙÍÅÉ
ÍÅÊÑÇ ÈÅÓÇ ÔÁÉ
Ó÷. 2.50 Ëåéôïõñãßá ôïõ óõã÷ñïíéóôÞ ãéá ôçí åìðëïêÞ ìéáò ôá÷ýôçôáò (åíüò ãñáíáæéïý)
106
ç ëåéôïõñãßá ôïõ óõã÷ñïíéóôÞ ãéá ôçí å-
ìðëïêÞ ìéáò ôá÷ýôçôáò, ëáìâÜíåé ÷þñá
óå ôñåéò öÜóåéò, üðùò öáßíåôáé êáé óôï
ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.50.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
¼ôáí ï óõã÷ñïíéóôÞò äåí Ý÷åé åìðëÝîåé
êáíÝíá áðü ôïõò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò
ðïõ åëÝã÷åé ìÝóù ôïõ äåõôåñåýïíôá Ü-
îïíá, âñßóêåôáé óôç èÝóç ðïõ öáßíåôáé
óôï Ó÷Þìá 2.50Á. ¼ôáí ï ìï÷ëüò ÷åé-
ñéóìïý ôá÷õôÞôùí êéíçèåß ðñïò ìßá ôá-
÷ýôçôá, ï êýëéíäñïò óõã÷ñïíéóìïý êé-
íåßôáé ðñïò áõôüí ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü
(ãñáíÜæé). Óôç óõíÝ÷åéá, ï êýëéíäñïò ï-
ëéóèáßíåé åðÜíù óôï ïäïíôùôü ðïëý-
óöçíï ôïõ ôõìðÜíïõ (ðëÞìíçò) êáé ìåôá-
öÝñåé ìáæß ôïõ ôéò ôñåéò áóöÜëåéåò, ïé
ïðïßåò ðéÝæïõí ôï äáêôõëßäé óõã÷ñïíé-
óìïý êáé ôï ùèïýí ðñïò ôïí ïäïíôùôü
ôñï÷ü. Áõôü, ìå ôç óåéñÜ ôïõ, öÝñíåé ôçí
êùíéêÞ åðéöÜíåéá ôïõ óå åðáöÞ ìå ôïí
êþíï ôïõ ïäïíôùôïý ôñï÷ïý (Ó÷Þìá
2.50Â) äçìéïõñãþíôáò ôñéâÞ ìåôáîý
Êýëéíäñïò Êýëéíäñïò ÅîùôåñéêÜ
óõã÷ñïíéóìïý óõã÷ñïíé- äüíôéá
Äáêôõëßäé óõã÷ñïíéóìïý óìïý óå åìðëïêÞ
Êéíïýìåíï Äáêôõëßäé Êéíïýìåíï
ãñáíÜæé óõã÷ñïíéóìïý ãñáíÜæé
ÔÇÍ ÅÌÐËÏÊÇ ÌÉÁÓ ÔÁ×ÕÔÇÔÁÓ
 Ê é â þ ô é ï
ôïõò, ç ïðïßá ðñïêáëåß öñåíÜñéóìá, ìå
áðïôÝëåóìá áõôÜ ôá äýï åîáñôÞìáôá íá
óõã÷ñïíßæïíôáé (íá ðåñéóôñÝöïíôáé, äç-
ëáäÞ, ìå ôéò ßäéåò óôñïöÝò). ¸ôóé, üôáí
ôá åîùôåñéêÜ äüíôéá ôïõ äáêôõëéäéïý
óõã÷ñïíéóìïý êáé ôïõ ïäïíôùôïý ôñï-
÷ïý ðåñéóôñÝöïíôáé ìå ôçí ßäéá ôá÷ýôç-
ôá, ï êýëéíäñïò óõã÷ñïíéóìïý ïëéóèáß-
íåé åðÜíù ó' áõôÜ (Ó÷.2.50Ã). ÁõôÞ, áêñé-
âþò, ç êßíçóç "êëåéäþíåé" ôïí ïäïíôùôü
ôñï÷ü ìå ôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá êáé Ý-
ôóé ïëïêëçñþíåôáé ç åìðëïêÞ, ìå Üìåóï
áðïôÝëåóìá ôç ìåôáöïñÜ éó÷ýïò áðü
Óõã÷ñïíéóôÞò Ìï÷ëüò åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí
1çò - 2çò
Óõã÷ñïíéóôÞò
3çò - 4çò
(Á) 1ç ÔÁ×ÕÔÇÔÁ
(Â) 2ç ÔÁ×ÕÔÇÔÁ
(Ã) 3ç ÔÁ×ÕÔÇÔÁ
Ó÷.2.51 ÌåôÜäïóç ôçò éó÷ýïò óå Ýíá ìç÷áíéêü êéâþôéï óõã÷ñïíéóìïý ðÝíôå ôá÷õôÞôùí, ãéá êÜèå ðñüóù
(åìðñüò) ôá÷ýôçôá êáé ãéá ôçí üðéóèåí.
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü óôïí äåõôåñåýïíôá
Üîïíá (Üîïíá åîüäïõ) ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷õôÞôùí, äéá ìÝóïõ ôïõ êõëßíäñïõ ôïõ
óõã÷ñïíéóôÞ êáé ôçò ðëÞìíçò ôïõ. Ðáñü-
ìïéåò ëåéôïõñãßåò ëáìâÜíïõí ÷þñá êáé
óôïõò óõã÷ñïíéóôÝò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïý-
íôáé ãéá ôïõò Üëëïõò ïäïíôùôïýò ôñï-
÷ïýò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.51 öáßíåôáé ç
ìåôÜäïóç ôçò éó÷ýïò óå Ýíá êéâþôéï
óõã÷ñïíéóìïý ìå ðÝíôå ôá÷ýôçôåò (ôÝó-
óåñéò ðñüóù êáé ìßáò üðéóèåí).
(Ä) 4ç ÔÁ×ÕÔÇÔÁ
(Å) 5ç ÔÁ×ÕÔÇÔÁ Óõã÷ñïíéóôÞò 5çò
(ÓÔ) ÏÐÉÓÈÅÍ ¢åñãï ãñáíÜæé üðéóèåí
107
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
2.3.1.4 Ìç÷áíéóìüò áëëáãÞò ôá÷õ-
ôÞôùí êáé åëÝã÷ïõ êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí.
• Ðïéêßëïé ìç÷áíéóìïß ãéá ôéò áëëáãÝò
ôùí ôá÷õôÞôùí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé, ìå
óêïðü íá óõíäÝïõí ôï ìï÷ëü áëëáãÞò
ôá÷õôÞôùí ìå ôï ìç÷áíéêü êéâþôéï ôá÷õ-
ôÞôùí. Ç âáóéêÞ, ðÜíôùò ëåéôïõñãßá ü-
ëùí áõôþí åßíáé ç ßäéá êáé óõíßóôáôáé
óôçí åêôÝëåóç äýï êéíÞóåùí ôïõ ìï÷ëïý
áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí (ëåâéÝ): Ç ðñþôç êß-
íçóç åðéëÝãåé ôï äß÷áëï (öïõñêÝôá) ôçò
áëëáãÞò êáé ôï óõí÷ñïíéóôÞ ôïõ ïäï-
íôùôïý ôñï÷ïý, ðïõ ðñüêåéôáé íá åðéëå-
÷èåß. Ç äåýôåñç êßíçóç áíáãêÜæåé ôï äß-
÷áëï ôçò áëëáãÞò íá ìåôáêéíÞóåé ôïí
êýëéíäñï ôïõ óõã÷ñïíéóôÞ ðñïò ôïí åðé-
èõìçôü ïäïíôùôü ôñï÷ü, êáé "êëåéäþíå-
ôáé" (áóöáëßæåôáé) óôïí äåõôåñåýïíôá Ü-
îïíá, ìå áðïôÝëåóìá íá ðñáãìáôïðïéåß-
ôáé ìåôáöïñÜ éó÷ýïò áð' áõôüí.
• Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.52 öáßíïíôáé
ôõðéêÜ äéáãñÜììáôá áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí
ìç÷áíéêþí êéâùôßùí 3çò, 4çò êáé 5çò
ôá÷ýôçôáò.
ÔÑÅÉÓ ÔÁ×ÕÔÇÔÅÓ ÔÅÓÓÅÑÉÓ ÔÁ×ÕÔÇÔÅÓ
Ó÷. 2.52 ÔõðéêÜ äéáãñÜììáôá áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí
108
• ÂáóéêÜ, üðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñá-
ðÜíù, ôï óýóôçìá åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí,
ìå ôï ïðïßï ðñïóäéïñßæåôáé ðïéï æåýãïò
ïäïíôùôþí ôñï÷þí èá âñßóêåôáé êÜèå
óôéãìÞ óå åìðëïêÞ, óôçñßæåôáé óôç ìåôá-
êßíçóç ôïõ ïäïíôùôïý ôñï÷ïý ðïõ ðñü-
êåéôáé íá åìðëáêåß - Þ ôïõ óõóôÞìáôïò
óõã÷ñïíéóôÞ ("êüìðëåñ") ãéá ôá óõã÷ñï-
íéóìÝíá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí - áðü Ýíá äß-
÷áëï, ôï ïðïßï ÷åéñßæåôáé ï ïäçãüò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ ìå ôï ìï÷ëü åðéëïãÞò Þ áë-
ëáãÞò ôá÷õôÞôùí. Ôá äß÷áëá áõôÜ ðïõ,
óõíÞèùò, åßíáé äýï Þ ôñßá, óôï åðÜíù
ìÝñïò ôïõò (Ó÷.2.53) Ý÷ïõí êõëéíäñéêÞ
ïðÞ, ìå ôçí ïðïßá ðñïóáñìüæïíôáé óå
åéäéêïýò "ïäçãïýò Üîïíåò", åíþ åðÜíù
áðü áõôÞ öÝñïõí ìéá êÜèåôç ôåôñáãùíé-
êÞ åãêïðÞ.
¸ôóé, ôï êÜôù Üêñï ôïõ ìï÷ëïý åðéëïãÞò
ôá÷õôÞôùí åìðëÝêåôáé áêñéâþò óôï óç-
ìåßï áõôü ôçò åãêïðÞò. ÅîÜëëïõ, ôï êÜ-
ôù äé÷áëùôü Üêñï ôïõ äß÷áëïõ (öïõñêÝ-
ôá) åßíáé ðåñßðïõ çìéêõêëéêü êáé êÜèåôï
ðñïò ôïí ïäçãü ôïõ, åíþ ôá êÜôù Üêñá
ôùí äé÷Üëùí, óå ðïëëÝò ðåñéðôþóåéò, åß-
íáé åðßðåäá êáé åìðëÝêïíôáé óå áíôßóôïé-
÷åò áõëáêþóåéò, ïé ïðïßåò âñßóêïíôáé
ÐÅÍÔÅ ÔÁ×ÕÔÇÔÅÓ
 Ê é â þ ô é ï ô á ÷ õ ô Þ ô ù í

óôéò ðñïåêôÜóåéò ôùí ïäïíôùôþí ôñï-

÷þí ôùí ôá÷õôÞôùí, ðïõ èá åðéëåãïýí Þ ÔåôñáãùíéêÞ åãêïðÞ
óôéò áõëáêþóåéò ôùí åîùôåñéêþí äáêôõ-
ëßùí (êõëßíäñùí) ôùí óõã÷ñïíéóôþí. Ï Óôáèåñüò ÁóöáëéóôéêÞ
"ïäçãüò - Üîïíáò" óôçñßæåôáé óå åéäéêÝò ïäçãüò óöáßñá
Üîïíáò
åãêáèßóåéò (õðïäï÷Ýò) ôïõ êáëýììáôïò
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí Þ ôùí ðëåõñéêþí
ôïõ ôïé÷ùìÜôùí.
Ôá äß÷áëá áóöáëßæïíôáé óå óõãêåêñéìÝ- Ïëéóèáßíïí
äß÷áëï
íåò èÝóåéò ìå ôç óõíäñïìÞ óõóôÞìáôïò
óöáéñþí êáé åëáôçñßùí, Þ êõëéíäñßóêùí
ìå óöáéñéêÜ Üêñá êáé åëáôÞñéá ðïõ å-
öáñìüæïõí óå åéäéêÝò çìéóöáéñéêÝò å-
ãêïðÝò ôùí "ïäçãþí - áîüíùí".
Ó÷.2.53 Äß÷áëï (öïõñêÝôá) åðÜíù óå "ïäçãü" - Ü-
• Ï ìï÷ëüò áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí êáé å- îïíá.

Óöáéñéêü õðïìü÷ëéï Ìï÷ëüò åëÝã÷ïõ

Áóöáëéóôéêüò
êï÷ëßáò êáé åãêïðÞ ÊÜëõììá ìç÷áíéóìïý

Äß÷áëï åðéëïãÞò
2çò - 3çò
ÁóöÜëåéá ñÜâäùí
åðéëïãÞò

Äß÷áëï åðéëïãÞò
1çò - üðéóèåí
ÑÜâäïò åðéëïãÞò
2çò - 3çò
ÅëáôÞñéï óöáéñéäßïõ

ÑÜâäïò åðéëïãÞò
1çò - üðéóèåí Óöáéñßäéï

Ó÷.2.54 Ìç÷áíéóìüò åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí êáé ìï÷ëüò åëÝã÷ïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.

109
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ëÝã÷ïõ ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí (ëåâéÝò)
ìðïñåß íá âñßóêåôáé óôéò ðáñáêÜôù
ôñåéò èÝóåéò:
á) Áêñéâþò åðÜíù êáé Ýîù áðü ôï êéâþ-
ôéï ôá÷õôÞôùí (óôï äÜðåäï) (Ó÷.2.54).
Óôï ðáñáðÜíù áõôü ó÷Þìá âëÝðïõìå ôï
ìï÷ëü åëÝã÷ïõ (áëëáãÞò) ôá÷õôÞôùí ôï
óýóôçìá áóöáëåéþí ôùí äéáöüñùí ôá-
÷õôÞôùí, êáèþò êáé ìéá ôÝôïéá áóöÜëåéá.
â) Óôï äÜðåäï Þ åðÜíù óôï óùëÞíá
äéåýèõíóçò, ìáêñéÜ, üìùò, áðü ôï êé-
âþôéï (Ó÷.2.55 êáé Ó÷.2.56).
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ïé èÝóåéò ôùí äéá-
öüñùí ôá÷õôÞôùí åßíáé áêñéâþò ïé ß-
Ìï÷ëüò áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí
¸êêåíôñï
Ìï÷ëïâñá÷ßïíáò
ðåñéóôñïöÞò
Íôßæá åðéëïãÞò
ÐÑÏÓ ÔÏÕÓ ÌÏ×ËÏÕÓ
(ËÅÂÉÅÄÅÓ) ÔÏÕ ÓÕÃÊÑÏÔÇÌÁÔÏÓ
ÊÉÂ. ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ - ÄÉÁÖÏÑÉÊÏÕ
Ó÷.2.55 Óýóôçìá åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí ìå ìï÷ëü óôï äÜðåäï, ìáêñéÜ áðü ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
110
äéåò ìå áõôÝò, êáôÜ ôéò ïðïßåò ï ìï÷ëüò
âñßóêåôáé êáôáêüñõöá åðÜíù áðü ôï êé-
âþôéï ôá÷õôÞôùí, ìå ôç äéáöïñÜ üôé, å-
äþ, ï ìï÷ëüò åßíáé ïñéæüíôéïò. Ôá äß÷á-
ëá åðéëïãÞò óôñÝöïíôáé ìå áñèñùôïýò
ìï÷ëïýò, ïé ïðïßïé êéíïýíôáé áðü ôï ìï-
÷ëü åëÝã÷ïõ, ðïõ âñßóêåôáé åðÜíù óôï
óùëÞíá äéåýèõíóçò, äéÜ ìÝóïõ ôùí áñ-
èñþóåùí, üðùò öáßíåôáé êáé óôï ðáñá-
ðÜíù Ó÷Þìá 2.56.
ã) ÌÝóá óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí:
Óôéò ðáñáðÜíù äýï ðåñéðôþóåéò, üðùò
åßðáìå, ï ìç÷áíéóìüò áëëáãÞò ôá÷õôÞ-
ôùí (ëåâéÝò) âñßóêåôáé Ýîù áðü ôç èÞêç
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí. ÁõôÞ ç åðéëïãÞ,
Íôßæá áëëáãÞò
 Ê é â þ ô é ï ô á ÷ õ ô Þ ô ù í

ÓùëÞíáò óõóôÞìáôïò
Ìï÷ëüò áëëáãÞò äéåýèõíóçò Ìï÷ëüò åðéëïãÞò Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Ìï÷ëüò åðáíáöïñÜò Ðåßñïò ñõèìéóôéêüò
Ìï÷ëüò
áëëáãÞò
Ìï÷ëüò áëëáãÞò
ÑÜâäïò
Ìï÷ëüò Ìï÷ëüò
Ìï÷ëüò áëëáãÞò
ÑÜâäïò
ÑÜâäïò ÑÜâäïò ÓõãêñáôÞñáò
Óçìåßï ðåñéóôñïöÞò Ðåñéêü÷ëéï

Ó÷.2.56 Óýóôçìá åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí ìå ìï÷ëü åðÜíù óôï óùëÞíá äéåýèõíóçò êáé óýíäåóç ìå ôï êéâþ-
ôéï ôá÷õôÞôùí.

Ìï÷ëüò åðéëïãÞò
ôá÷õôÞôùí

ÈÞêç óõìðëÝêôç Öõóïýíá

Ìç÷áíéêü êéâþôéï ÅðÝêôáóç èÞêçò

6 ôá÷õôÞôùí

¢îïíáò åîüäïõ ê.ô

ÃñáíÜæé ôá÷õìÝôñïõ
¢îïíáò åéóüäïõ ê.ô
Ðåñéêü÷ëéï óýíäåóçò ÈÞêç ê.ô.

Ó÷2.57 Ìç÷áíéêü êéâþôéï Ýîé ôá÷õôÞôùí, ìå åíóùìáôùìÝíï ôï ìç÷áíéóìü áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí

üìùò, Ý÷åé äéÜöïñá ìåéïíåêôÞìáôá, ü- ëïéðüí, áõôü, óôá óýã÷ñïíá ìç÷áíéêÜ

ðùò ôç ìåãáëýôåñç öèïñÜ, ôç ñýðáíóç, êéâþôéá ôá÷õôÞôùí, ï ìç÷áíéóìüò ôçò
ðñïâëÞìáôá ÷þñïõ êëð. Ãéá ôïí ëüãï, áëëáãÞò ôùí ôá÷õôÞôùí ôïðïèåôåßôáé å-

111
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óùôåñéêÜ ôçò èÞêçò ôïõ êéâùôßïõ, üðùò
öáßíåôáé êáé óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.57.
2.3.2 ÂïçèçôéêÜ êéâþôéá ôá÷õôÞ-
ôùí.
2.3.2.1 ÃåíéêÜ
¼ôáí Ýíá ü÷çìá êéíåßôáé óå áíþìáëï Ý-
äáöïò Þ ï êéíçôÞñáò áíáëáìâÜíåé õøç-
ëÜ öïñôßá, üðùò óõìâáßíåé ð.÷. ìå ôçí
áíáññß÷çóç ôïõ ï÷Þìáôïò óå åðéêëéíÝò
Ýäáöïò, ìå ôçí Ýëîç ìåãÜëùí âáñþí
ê.ë.ð., ôüôå ç ñïðÞ óôñÝøçò (åëêôéêÞ äý-
íáìç) ðïõ äßäåé ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
óôçí 1ç ôá÷ýôçôá (ó÷Ýóç) äåí åßíáé éêá-
íÞ íá íéêÞóåé áõôÝò ôéò ðïëý éó÷õñÝò á-
íôéóôÜóåéò. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ïé êá-
ôáóêåõáóôÝò ÷ñçóéìïðïéïýí âïçèçôéêü
ìç÷áíéóìü ìå ôïí ïðïßï åðéôõã÷Üíåôáé ç
ðáñáðÝñá åëÜôôùóç ôùí óôñïöþí ôïõ
êéíçôÞñéïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êßíç-
óçò, ðñÜãìá ðïõ Ý÷åé óáí áðïôÝëåóìá
ôçí áýîçóç ôçò ñïðÞò óôÝøçò êáé, êáôÜ
óõíÝðåéá, ôçò åëêôéêÞò äýíáìçò ôùí êé-
íçôÞñéùí ôñï÷þí.
Ï ìç÷áíéóìüò áõôüò ôïðïèåôåßôáé áìÝ-
óùò ìåôÜ ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
(Ó÷.2.58) êáé êáëåßôáé âïçèçôéêü êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí, Ý÷åé äå ùò ðñïïñéóìü, áöå-
íüò íá ìåéþíåé áêüìç ðåñéóóüôåñï ôéò
óôñïöÝò, ðïõ äÝ÷åôáé áðü ôï êéâþôéï ôá-
÷õôÞôùí - ïðüôå áõîÜíåé áêüìç ðåñéóóü-
ôåñï ôç ñïðÞ óôñÝøçò - êáé áöåôÝñïõ íá
ìåôáäßäåé ôçí êßíçóç ôüóï óôï ðßóù äéá-
öïñéêü, üóï êáé óôï åìðñüò, ïðüôå êáé
ïé ôÝóóåñéò ôñï÷ïß ãßíïíôáé êéíçôÞñéïé,
äçëáäÞ Ý÷ïõìå ôç ãíùóôÞ "êßíçóç 4x4".
2.3.2.2 Óõãêñüôçóç
Ôï âïçèçôéêü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí áðïôå-
ëåß êáôÜ êÜðïéï ôñüðï Ýíá áðëïõóôåõìÝ-
112
íï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ÷ùñßò üìùò óõã-
÷ñïíéóìü êáé óõãêñïôåßôáé áöåíüò
(Ó÷.2.59) áðü ôï êÜëõììá ðïõ åßíáé
öôéáãìÝíï áðü ìáíôÝìé êáé öÝñåé, åóù-
ôåñéêÜ, ôñåéò âáóéêïýò Üîïíåò (ôïí ðñù-
ôåýïíôá óôï åðÜíù ìÝñïò, ôïí åíäéÜìå-
óï êáé ôïí äåõôåñåýïíôá Üîïíá óôï êÜ-
ôù ìÝñïò) êáé áöåôÝñïõ áðü ôá
äéÜöïñá ãñáíÜæéá. Ï ðñùôåýùí óõíäÝ-
åôáé ìå ôïí äåõôåñåýïíôá ôïõ êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí êáé ï äåõôåñåýùí ìå ôï äéá-
öïñéêü ôùí ðßóù ôñï÷þí Þ ìå ôá äéá-
öïñéêÜ ôùí ðßóù êáé åìðñüò ôñï÷þí, á-
íÜëïãá ìå ôçí åìðëïêÞ (Ó÷.2.59).
2.3.2.3 Ëåéôïõñãßá.
¼ôáí ôï "êüìðëåñ" Þ ï ïëéóèáßíùí äá-
êôýëéïò ôïõ ðñùôåýïíôá Üîïíá äåí Ý-
÷ïõí åìðëÝîåé êáíÝíá ãñáíÜæé ôïõ óõ-
ãêåêñéìÝíïõ áõôïý Üîïíá ìå ôïí áíôß-
óôïé÷ï åíäéÜìåóï, ôüôå Ý÷ïõìå ôï "íå-
êñü" óçìåßï, ïðüôå ôï ü÷çìá äåí êéíåß-
ôáé êáé ç ðåñéóôñïöÞ ÷ñçóéìïðïéåßôáé -
ìÝóù ôïõ Üîïíá êßíçóçò ôçò âïçèçôéêÞò
ôá÷ýôçôáò - ãéá ôçí êßíçóç ôïõ "åñãÜôç"
Þ Üëëïõ âïçèçôéêïý ìç÷áíéóìïý ôïõ ï-
÷Þìáôïò.
¼ôáí, üìùò, ìå áíÜëïãï ÷åéñéóìü ôïõ
"êüìðëåñ" Þ ôïõ ïëéóèáßíïíôá äáêôõëßïõ
ôïõ ðñùôåýïíôá, åìðëÝîïõìå ôï ìéêñü Þ
ôï ìåãÜëï ãñáíÜæé ìå ôïí åíäéÜìåóï Ü-
îïíá, ç êßíçóç ôüôå êáôáëÞãåé óôïí äåõ-
ôåñåýïíôá Üîïíá ôïõ êéâùôßïõ ôçò "âïç-
èçôéêÞò" - ìå ôï ìéêñü ãñáíÜæé íá êéíåß-
ôáé ìå ôéò ßäéåò óôñïöÝò ðïõ êéíåßôáé êáé
ï åíäéÜìåóïò, êáé ôï ìåãÜëï ãñáíÜæé
ìå ëéãüôåñåò óôñïöÝò - êáé áðü åêåß
óôï ïðßóèéï Þ êáé óôï åìðñüóèéï äéá-
öïñéêü, áíÜëïãá ìå ôçí åìðëïêÞ.
Ï óõíçèéóìÝíïò õðïðïëëáðëáóéáóìüò
 Ê é â þ ô é ï
Âïçèçôéêü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Åìðñüóèéï
äéáöïñéêü
ÊéíçôÞñáò ÓõìðëÝêôçò
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Ó÷.2.58 ÔõðéêÞ èÝóç âïçèçôéêïý êéâùôßïõ.
ôùí óôñïöþí, ðïõ ðåôõ÷áßíïõìå ìå ôï
êéâþôéï ôçò âïçèçôéêÞò, åßíáé ìåôáîý 1,5
êáé 2, ïðüôå Ý÷ïõìå êáé áíôßóôïé÷ï ðïë-
ëáðëáóéáóìü ôçò ñïðÞò óôñÝøçò êáé,
êáô´ åðÝêôáóç, ôçò åëêôéêÞò äýíáìçò ôùí
êéíçôÞñéùí ôñï÷þí. Ç áëëáãÞ ôçò å-
ìðëïêÞò óôï êéâþôéï ôçò "âïçèçôéêÞò"
ãßíåôáé, óõíÞèùò, ìå ôï áõôïêßíçôï óå
óôÜóç, åðåéäÞ äåí õðÜñ÷åé ó' áõôü óý-
óôçìá óõã÷ñïíéóìïý.
Óôá ï÷Þìáôá ôùí ïðïßùí üëïé ïé Üîïíåò
åßíáé êéíçôÞñéïé (4x4 Þ 6x6), åßíáé áíÜ-
ãêç íá ðáñåìâëçèåß ìåôáîý ôïõ êéâùôß-
ïõ ôá÷õôÞôùí êáé ôùí äéáöïñéêþí Ýíá
óýóôçìá êáôáíïìÞò ôçò éó÷ýïò ôïõ êéíç-
ôÞñá êáé óôá äýï Þ ôñßá äéáöïñéêÜ, áíôß-
óôïé÷á, ðïõ êéíïýí ôïõò áíÜëïãïõò Üîï-
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
Ïðßóèéï
äéáöïñéêü
íåò ìáæß ìå ôïõò ôñï÷ïýò, ãåãïíüò ðïõ
èá åðéôñÝðåé ôçí áðïìüíùóç ôùí åìðñü-
óèéùí ôñï÷þí, áí ôï èÝëåé ï ïäçãüò.
Ôï óýóôçìá áõôü åßíáé ãíùóôü ùò óý-
óôçìá äéáíïìÞò. Áí, ëïéðüí, ãßíåôáé ìü-
íï äéáíïìÞ - êáôáíïìÞ ôçò éó÷ýïò
óôïõò êéíçôÞñéïõò Üîïíåò, ôüôå ôï êéâþ-
ôéï ïíïìÜæåôáé êéâþôéï äéáíïìÞò
(Ó÷.2.60). Áí, üìùò, ãßíåôáé óõíäõá-
óìüò õðïâéâáóìïý óôñïöþí êáé äéáíï-
ìÞò, ôüôå ôï êéâþôéï áõôü ïíïìÜæåôáé êé-
âþôéï âïçèçôéêÞò - äéáíïìÞò (Ó÷.2.59).
Óôçí ðñÜîç åöáñìüæåôáé ðåñéóóüôåñï ç
ðåñßðôùóç ôïõ óõíäõáóìïý ôïõ êéâùôß-
ïõ âïçèçôéêÞò - äéáíïìÞò.
ÐÜíôùò, üôáí ôï ü÷çìá êéíåßôáé óå ïìá-
ëü Ýäáöïò, äåí óõíéóôÜôáé ç ÷ñçóéìï-
113
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ïëéóèáßíïí
ÁÐÏ ÊÉÂÙÔÉÏ ãñáíÜæé ïðßóèéïõ ÁÐÏ ÊÉÂÙÔÉÏ
ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ Üîïíá ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ

ÐÑÏÓ ÐÉÓÙ
ÁÎÏÍÁ

ÐÑÏÓ Ïëéóèáßíïí ÐÑÏÓ ÐÑÏÓ ÐÉÓÙ

ÅÌÐÑÏÓÈÉÏ ãñáíÜæé ÅÌÐÑÏÓÈÉÏ ÁÎÏÍÁ
ÁÎÏÍÁ åìðñüóèéïõ ÁÎÏÍÁ
Üîïíá

(Á) ÊÉÂÙÔÉÏ ÄÉÁÍÏÌÇÓ ÓÔÏ ÍÅÊÑÏ ÓÇÌÅÉÏ (Â) ÊÉÂÙÔÉÏ ÄÉÁÍÏÌÇÓ ÌÅ ÊÉÍÇÓÇ ÓÔÏÍ
ÐÉÓÙ ÁÎÏÍÁ (ÕØÇËÇ ÔÁ×ÕÔÇÔÁ)
ÁÐÏ ÊÉÂÙÔÉÏ
ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ ÁÐÏ ÊÉÂÙÔÉÏ
ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ

ÐÑÏÓ ÐÉÓÙ
ÁÎÏÍÁ

ÐÑÏÓ ÐÑÏÓ ÐÑÏÓ ÐÉÓÙ

ÅÌÐÑÏÓÈÉÏ ÅÌÐÑÏÓÈÉÏ ÁÎÏÍÁ
ÁÎÏÍÁ ÁÎÏÍÁ

(Ã) ÊÉÂÙÔÉÏ ÄÉÁÍÏÌÇÓ ÌÅ ÊÉÍÇÓÇ ÊÁÉ ÓÔÏÕÓ (Ä) ÊÉÂÙÔÉÏ ÄÉÁÍÏÌÇÓ ÌÅ ÊÉÍÇÓÇ ÊÁÉ
ÄÕÏ ÁÎÏÍÅÓ (ÕØÇËÇ ÔÁ×ÕÔÇÔÁ) ÓÔÏÕÓ ÄÕÏ ÁÎÏÍÅÓ (×ÁÌÇËÇ ÔÁ×ÕÔÇÔÁ)

Ó÷.2.59 Ëåéôïõñãßá âïçèçôéêïý êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ìå äéáíïìÞ äýï (2) ôá÷õôÞôùí

114
 Ê é â þ ô é ï
Êéâþôéï äéáíïìÞò
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Åìðñüóèéïò Üîïíáò
ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò
Åìðñüóèéï
äéáöïñéêü
Ó÷.2.60 Êéâþôéï äéáíïìÞò óå ü÷çìá ìå êéíçôÞñéïõò êáé ôïõò ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò (4÷4)
ðïßçóç ôïõ åìðñüóèéïõ äéáöïñéêïý,
ãéáôß áõîÜíåôáé ç êáôáíÜëùóç êáõóß-
ìïõ, ôï ôéìüíé ãßíåôáé âáñý êáé Ý÷ïõìå
ôá÷ýôåñç öèïñÜ ôùí åëáóôéêþí. Óôá êé-
âþôéá "âïçèçôéêÞò", ïé ÜîïíÝò ôïõò óôç-
ñßæïíôáé óå êùíéêÜ ñïõëåìÜí êáé Ý÷ïõí
áíÜãêç ñýèìéóçò, ç ïðïßá ãßíåôáé ìå
ôçí ðñïóèÞêç Þ áöáßñåóç ðñïóèçêþí
áðü ôá ðëåõñéêÜ êáëýììáôá. ¸÷åé ìåãÜ-
ëç óçìáóßá ç ñýèìéóç ôùí êùíéêþí
ñïõëåìÜí, ãéáôß ç õðåñâïëéêÞ ð.÷. óý-
óöéîç ôùí êþíùí ôùí ñïõëåìÜí - ëüãù
êáêÞò ñýèìéóçò - åðéöÝñåé õðåñèÝñìáí-
óç, ôá÷åßá öèïñÜ êáé èüñõâï. Ç áëëá-
ãÞ åëáßïõ êáé ïé ðáñáôçñïýìåíåò âëÜ-
âåò åßíáé ïé ßäéåò ìå áõôÝò ôïõ êéâùôß-
ïõ ôá÷õôÞôùí.
2.3.3 ÖèïñÝò - âëÜâåò - åðéóêåõÞ
- óõíôÞñçóç
Ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí óðÜíéá ðáèáßíåé
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
Ïðßóèéï äéáöïñéêü
Ïðßóèéïò Üîïíáò
ìåôÜäïóçò ôçò
êßíçóçò
âëÜâç, ãé' áõôü êáé ðñéí ðñï÷ùñÞóïõìå
óå åðÝìâáóç ãéá åðéóêåõÞ ôïõ, èá ðñÝ-
ðåé ðñþôá íá ãßíåé Ýëåã÷ïò ôïõ óõìðëÝ-
êôç, ãéáôß ðïëëÝò öïñÝò ç äýóêïëç áë-
ëáãÞ ôùí ôá÷õôÞôùí ôïõ êéâùôßïõ ïöåß-
ëåôáé óå êáêÞ ñýèìéóç êáé ëåéôïõñãßá
ôïõ óõìðëÝêôç.
Óôç óõíÝ÷åéá, êáé åö' üóïí ôï ðñüâëçìá
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí óõíå÷ßæåé íá õ-
ðÜñ÷åé, ðñÝðåé íá ãßíåé ìßá ðñïóåêôéêÞ
äïêéìÞ ïäÞãçóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, ôüóï
óå ïñéæüíôéá, üóï êáé óå áíçöïñéêÞ Þ
êáôçöïñéêÞ ðïñåßá. ¸ôóé, ï êéíçôÞñáò èá
ðñÝðåé êáíïíéêÜ íá êéíåß (ùèåß) ôï ü÷ç-
ìá êáôÜ ôçí áíÜâáóç êáé íá "ðáñáóýñå-
ôáé" áðü áõôü êáôÜ ôçí êáôÜâáóç, åíþ
ãéá íá åíôïðßóïõìå ðïý áêñéâþò åßíáé
ôï ðñüâëçìá, èá ðñÝðåé íá åìðëÝêïõìå
äéáäï÷éêÜ üëåò ôéò ôá÷ýôçôåò. Áêüìç, ï
ïäçãüò ôïõ ï÷Þìáôïò ìðïñåß íá äþóåé
óôïí ôå÷íßôç ôïõ óõíåñãåßïõ ðïëýôéìåò
115
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ðëçñïöïñßåò ó÷åôéêÜ ìå ôïí ðñïóäéïñé-
óìü ôïõ óçìåßïõ ôçò âëÜâçò. Óôç óõíÝ-
÷åéá, ï ðåðåéñáìÝíïò ôå÷íßôçò ìå âÜóç
áõôÝò ôéò ðëçñïöïñßåò êáé ôá áðïôåëÝ-
óìáôá ôçò äïêéìÞò, åßíáé äõíáôü íá êá-
ôáëÞîåé óå óõìðåñÜóìáôá ðïõ èá ôïí
äéåõêïëýíïõí ðïëý óôçí åñãáóßá åðé-
óêåõÞò. Åöüóïí äéáðéóôùèåß üôé ç âëÜ-
âç åíôïðßæåôáé ìÝóá óôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí, áõôü ðñÝðåé íá áöáéñåèåß êáé íá á-
ðïóõíáñìïëïãçèåß. Ðñéí, üìùò, áöáé-
ñåèåß ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, áäåéÜæïõìå
ôï ëÜäé, áíõøþíïõìå ôï áõôïêßíçôï óå
ãñýëï, áöáéñïýìå ôïí Üîïíá ìåôÜäï-
óçò ôçò êßíçóçò (ãéá ï÷Þìáôá ðïõ Ý÷ïõí
ðßóù ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò), êáèþò
åðßóçò êáé ôéò åîùôåñéêÝò óõíäÝóåéò ôïõ
óõóôÞìáôïò åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí áëëÜ
êáé ôïí åýêáìðôï Üîïíá (íôßæá - óõñìá-
ôüó÷ïéíï) ôïõ ìåôñçôÞ ôá÷ýôçôáò. Óôç
óõíÝ÷åéá, ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí õðïóôç-
ñßæåôáé êáôÜëëçëá êáé áöáéñïýíôáé ôá
ìðïõëüíéá (âëÞôñá) ðïõ ôï óõãêñáôïýí
åðÜíù óôï êÝëõöïò ôïõ óõìðëÝêôç Þ
ðïõ óõãêñáôïýí ôï êÝëõöïò áõôü åðÜíù
óôïí êéíçôÞñá, êáé Ýôóé áöáéñïýìå ôï êé-
âþôéï ôá÷õôÞôùí ìáæß Þ ÷ùñßò ôï êÝëõ-
öïò ôïõ óõìðëÝêôç (áíÜëïãá ìå ôïí ôý-
ðï), ôñáâþíôáò ôï ìå ðñïóï÷Þ ðñïò ôá
ðßóù. Áõôü ãßíåôáé ãéá íá áðïóðáóôåß ï
ðñùôåýùí Üîïíáò áðü ôçí åãêÜèéóÞ (õ-
ðïäï÷Þ) ôïõ óôï óöüíäõëï êáé áðü ôçí
ðëÞìíç ôïõ äßóêïõ ôïõ óõìðëÝêôç. ¸ðåé-
ôá, áðï÷ùñßæïõìå ôï êéâþôéï áðü ôï êÜ-
ëõììÜ ôïõ. Áí, ìÜëéóôá, õðÜñ÷åé óõí-
äõáóìüò êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí - äéáöïñé-
êïý, üðùò óôçí ðåñßðôùóç ï÷çìÜôùí ìå
êéíçôÞñá êáé êßíçóç åìðñüò, ôüôå áöáé-
ñåßôáé üëï áõôü ôï óõãêñüôçìá ôïõ êé-
âùôßïõ ôá÷õôÞôùí - äéáöïñéêïý áðü ôïí
êéíçôÞñá, áí êáé óõíçèßæåôáé, ðñþôá, íá
116
áöáéñåßôáé (áðïóðÜôáé) ï êéíçôÞñáò áðü
ôï óõãêñüôçìá.
ÔÝëïò, ðëÝíïõìå ìå äéáëýôç (âåíæßíç Þ
ôñé÷ëùñïáéèõëÝíéï) ôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí, åóùôåñéêÜ êáé åîùôåñéêÜ, ìå ðñï-
óï÷Þ, þóôå íá ìçí åéó÷ùñÞóïõí îÝíá
óùìáôßäéá êáé ôï ôïðïèåôïýìå åðÜíù óå
åéäéêÞ âÜóç ãéá åðéèåþñçóç. ÊáôÜ ôçí å-
ðéèåþñçóç áõôÞ ðáñáôçñïýìå ìüíï ôçí
êáôÜóôáóç ôùí "äïíôéþí" ôùí ïäïíôù-
ôþí ôñï÷þí êáé ôùí êþíùí óõã÷ñïíé-
óìïý, êáé äïêéìÜæïõìå ìå ôï ÷Ýñé ôç
ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò óõã÷ñïíé-
óìïý. Ôá äüíôéá ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí
ðñÝðåé íá åßíáé áêÝñáéá, ëåßá êáé êáèá-
ñÜ, åíþ äåí ðñÝðåé íá ðáñïõóéÜæïõí á-
ðïëåðßóåéò ("îåöëïõäßóìáôá") Þ ß÷íç õ-
ðåñèÝñìáíóçò (äçë. ÷ñþìá "ìåëéôæáíß")
êáé õðåñâïëéêÞ öèïñÜ.
Áí, ðÜíôùò, ðáñáóôåß áíÜãêç íá äéáëõ-
èåß áêüìá ðåñéóóüôåñï ôï êéâþôéï ôá÷õ-
ôÞôùí, ðñÝðåé íá áêïëïõèÞóïõìå ðéóôÜ
ôéò ïäçãßåò ðïõ äßäåé ï êáôáóêåõáóôÞò.
¸ôóé, óôá ðåñéóóüôåñá êéâþôéá ôá÷õôÞ-
ôùí, ãéá íá áöáéñåèåß ï ðñùôåýùí Üîï-
íáò, åßíáé áðáñáßôçôï íá áöáéñåèåß áñ-
÷éêÜ ï åíäéÜìåóïò, ìå ôç âïÞèåéá åíüò
"øåõôïÜîïíá", ðïõ Ý÷åé ìÞêïò ßóï ìå ôï
ìÞêïò ôïõ åíäéÜìåóïõ ðïëëáðëïý ïäï-
íôùôïý ôñï÷ïý êáé ðÜ÷ïò üóï êáé ôï ðÜ-
÷ïò ôùí ùóôéêþí ôñéâÝùí (ñïõëåìÜí).
Áöïý, ëïéðüí, áðïóõíáñìïëïãçèåß ôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, åëÝã÷ïíôáé ôá åîáñ-
ôÞìáôÜ ôïõ, Ýíá ðñïò Ýíá, ìå êÜèå ëå-
ðôïìÝñåéá êáé, áí åßíáé äõíáôü, óõãêñß-
íïíôáé ìå êáéíïýñãéá, þóôå íá äéáðéóôù-
èåß ï âáèìüò öèïñÜò ôïõò.
Óå êÜèå ðåñßðôùóç, ðÜíôùò, öèáñìÝíï
Þ óðáóìÝíï åîÜñôçìá ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷õôÞôùí äåí åðéôñÝðåôáé íá åðéóêåõÜæå-
ôáé êáé íá ôïðïèåôåßôáé ðÜëé, áëëÜ èá
 Ê é â þ ô é ï
ðñÝðåé íá áíôéêáèßóôáôáé ìå êáéíïýñãéï.
ÊáôÜ ôçí óõíáñìïëüãçóç, áêïëïõèïýìå
ôçí áíôßóôñïöç óåéñÜ åñãáóéþí áðü áõ-
ôÞ ðïõ áêïëïõèÞóáìå êáôÜ ôçí áðïóõ-
íáñìïëüãçóç. ÅéäéêÜ, ç óõíáñìïëüãçóç
ôùí ôñéâÝùí (ñïõëåìÜí) åêåßíùí ðïõ óõ-
ãêñïôïýíôáé áðü áíåîÜñôçôåò óöáßñåò Þ
êõëéíäñßóêïõò (“âåëüíåò”), ãßíåôáé ìå
óôåñÝùóç áõôþí óôç èÝóç ôïõò ìå åéäé-
êü ãñÜóï, åíþ ãéá ôç óõíáñìïëüãçóç
ôïõ åíäéÜìåóïõ Üîïíá ÷ñçóéìïðïéåßôáé,
ðÜíôá, ï "øåõôïÜîïíáò", þóôå íá óõ-
ãêñáôåß ôïõò ôñéâåßò óôç èÝóç ôïõò.
ÌåôÜ ôçí ïëïêëÞñùóç ôçò óõíáñìïëü-
ãçóçò, åëÝã÷åôáé ç åëåýèåñç êßíçóç ü-
ëùí ôùí åîáñôçìÜôùí ðïõ êéíïýíôáé
(ôñï÷þí, äáêôõëßùí ïëéóèÞóåùò, ôñéâÝ-
ùí êëð.) êáèþò êáé ç åýêïëç óýìðëåîç
êáé áðïóýìðëåîç üëùí ôùí ôá÷õôÞôùí.
Óôç óõíÝ÷åéá, ôïðïèåôïýíôáé ôá êáëýììá-
ôá ôïõ êéâùôßïõ ìå êáéíïýñãéá ðáñåìâÜ-
óìáôá (öëÜíôæåò), áöïý ðñïçãïõìÝíùò
åðáëåéöèïýí êáé ïé äýï åðéöÜíåéåò ôïõò
ìå óôåãáíùôéêü õëéêü. Ôï êéâþôéï, ôþñá,
åßíáé Ýôïéìï íá ôïðïèåôçèåß óôï ü÷çìá,
áêïëïõèþíôáò êáé ó' áõôÞí ôçí ðåñßðôù-
óç, ôçí áíôßóôñïöç óåéñÜ åñãáóéþí áðü
åêåßíç ðïõ áêïëïõèÞóáìå êáôÜ ôçí á-
öáßñåóÞ ôïõ, êáé óôç óõíÝ÷åéá, ìåôÜ äç-
ëáäÞ ôçí ôïðïèÝôçóÞ ôïõ, ãßíïíôáé üëåò
ïé óõíäÝóåéò ôïõ óõóôÞìáôïò åðéëïãÞò
ôá÷õôÞôùí, ôïõ ÷éëéïìåôñçôÞ ê.ë.ð., êáé ôï
ãåìßæïõìå ìå ôï ðñïâëåðüìåíï ëéðáíôé-
êü, ïðüôå åßíáé Ýôïéìï ãéá äïêéìÞ.
Óå ü,ôé áöïñÜ ôç óõíôÞñçóç ôïõ êéâùôß-
ïõ, ôï ìüíï ðïõ ðñÝðåé íá êÜíïõìå, åß-
íáé íá áëëÜæïõìå ôï ëéðáíôéêü ôïõ (âáë-
âïëßíåò) êáé íá åëÝã÷ïõìå ôç óôÜèìç
ôïõ, óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôá-
óêåõáóôÞ.
Ï Ýëåã÷ïò áõôüò ðñÝðåé íá ãßíåôáé óå
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
êÜèå áëëáãÞ ëéðáíôéêþí ôïõ êéíçôÞñá,
äçëáäÞ óôá 5000Êm ãéá ôá ðáëáéÜ ï÷Þ-
ìáôá, óôá 7.500Êm ãéá ôá óýã÷ñïíá êáé
óôá 15.000Êm ãéá ôá ôåëåõôáßáò ôå÷íï-
ëïãßáò ï÷Þìáôá, åíþ ç áëëáãÞ ôùí âáë-
âïëßíùí êÜèå 30.000 ìÝ÷ñé 60.000Êm,
áíÜëïãá, âÝâáéá, êáé ìå ôïí ôýðï ôïõ êé-
âùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
Åðßóçò, áí ï ÷åéñïìï÷ëüò ôïõ óõóôÞìá-
ôïò åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí åßíáé ìáêñéÜ á-
ðü ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ð.÷. åðÜíù óôï
óùëÞíá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåõèýíóåùò,
ôüôå, áíÜëïãá êáé ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êá-
ôáóêåõáóôÞ, ïé áñèñþóåéò ôùí ìï÷ëþí
èá ðñÝðåé êáé áõôÝò íá ëéðáßíïíôáé ìå
ëÜäé Þ ãñÜóï.
2.3.4 ÓõíÞèåéò ÂëÜâåò - ÁðïôåëÝ-
óìáôá - Áßôéá.
ÃåíéêÝò âëÜâåò
Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò âëÜâåò - ìå ôéò á-
íôßóôïé÷åò ôïõò óõíÝðåéåò - åßíáé ïé å-
îÞò:
1. ÖèïñÜ ðåßñïõ Þ óöáéñéäßùí ôïõ ìï-
÷ëïý ôá÷õôÞôùí (ëåâéÝ), ìå áðïôÝëå-
óìá íá ìçí êáèïñßæåôáé ç èÝóç ôçò
êÜèå ôá÷ýôçôáò.
2. ÖèïñÜ Þ óðÜóéìï ôïõ íõ÷éïý (äï-
íôéïý) ôïõ ìï÷ëïý ôá÷õôÞôùí, ìå áðï-
ôÝëåóìá íá åßíáé áäýíáôç ç åðéëïãÞ
ôá÷ýôçôáò óôï êéâþôéï.
3. ÖèïñÜ ôçò áóöáëåßáò ôçò "üðéóèåí",
ïðüôå áíôß 1çò íá óõìðëÝêåôáé ç üðé-
óèåí êáé áíôßóôñïöá.
4. ÖèïñÜ ôçò ãåíéêÞò "áóöÜëåéáò", ìå
áðïôÝëåóìá ôçí åìðëïêÞ äýï ôá÷õôÞ-
ôùí, ìå óõíÝðåéá ôçí ðáýóç ëåéôïõñ-
ãßáò (óâÞóéìï) ôïõ êéíçôÞñá Þ ôç
117
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
èñáýóç åîáñôçìÜôùí ôïõ êéâùôßïõ.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
á) Äõóêïëßá áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí
Ôï ðñüâëçìá áõôü ïöåßëåôáé óôéò ðáñá-
êÜôù áéôßåò:
1. ÊáêÞ áðïóýìðëåîç ôïõ óõìðëÝêôç,
ðïõ óõíïäåýåôáé áðü ÷áñáêôçñéóôéêü
"ôñßîéìï" ôá÷ýôçôáò.
2. Ìç ïëßóèçóç ôïõ áîïíßóêïõ ôùí
öïõñêåôþí (äé÷Üëáò).
3. ÅìðëïêÞ ôùí ãñáíáæéþí ôïõ äåõôå-
ñåýïíôá Üîïíá, ëüãù áíùìáëéþí
ôïõ ðïëýóöçíïõ, ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé
êõñßùò áðü êôõðÞìáôá.
4. ÖèïñÜ ôùí óõã÷ñïíéóôþí.
5. ×áìçëÞ èåñìïêñáóßá ëéðáíôéêïý.
â) Èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá
Ôï óýìðôùìá áõôü ðñïÝñ÷åôáé áðü ôéò å-
îÞò áéôßåò:
1. ¸ëëåéøç ëéðáíôéêïý.
2. ÖèïñÜ ôïõ êõñßùò ñïõëåìÜí ôïõ
ðñùôåýïíôá Üîïíá.
3. ÖèïñÜ ôùí óçìåßùí óôÞñéîçò (ôñéâÝ-
ùí Þ êïõæéíÝôùí) ôïõ åíäéáìÝóïõ Ü-
îïíá.
4. ÖèïñÜ ôñéâÝùí (ñïõëåìÜí) ôïõ äåõ-
ôåñåýïíôá Üîïíá, ïðüôå êáé ðáñïõ-
óéÜæåôáé èüñõâïò óå üëåò ôéò ôá÷ý-
ôçôåò, åêôüò áðü ôï "íåêñü" óçìåßï.
5. ÖèïñÜ ôùí "äïíôéþí" ôïõ æåýãïõò
ôùí ãñáíáæéþí ìéáò ôá÷ýôçôáò.
ã) Áðüôïìç áðïóýìðëåîç ("ðÝôáãìá ôá-
÷ýôçôáò")
Ç âëÜâç áõôÞ ïöåßëåôáé óå:
1. ÖèïñÜ "áóöáëåéþí" äé÷Üëùí, óðá-
118
óìÝíï Þ åîáóèåíéóìÝíï åëáôÞñéï á-
óöáëåßáò, öèáñìÝíç åãêÜèéóç (öù-
ëéÜ) óöáéñéäßùí.
2. ÓôñáâùìÝíï Þ öèáñìÝíï äß÷áëï ôá-
÷õôÞôùí.
3. ÕðåñâïëéêÞ öèïñÜ ïäüíôùí ôùí å-
ìðëåêïìÝíùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí
(ãñáíáæéþí).
4. ÕðåñâïëéêÞ öèïñÜ ôùí ôñéâÝùí ôïõ
Üîïíá åêåßíïõ ðïõ âñßóêåôáé êïíôÜ
óôçí ôá÷ýôçôá áõôÞ.
5. Ìç åõèõãñÜììéóç êéâùôßïõ ôá÷õôÞ-
ôùí êáé óõìðëÝêôç.
6. ÖèïñÜ óôá ïñåé÷Üëêéíá öñÝíá óõã-
÷ñïíéóìïý ("öñåíÜêéá"), óôçí ðåñß-
ðôùóç êéâùôßùí ôá÷õôÞôùí óõã÷ñïíé-
óìïý.
ä) ÄéáññïÞ ëéðáíôéêïý (âáëâïëßíùí)
ÐñïÝñ÷åôáé áðü:
1. ÕðåñâïëéêÞ ðïóüôçôá ëéðáíôéêïý óôï
êéâþôéï, ìå áðïôÝëåóìá ôçí:
ç ÄéáññïÞ ôïõ ëéðáíôéêïý áðü ôïõò
åìöñáêôÞñåò (ôóéìïý÷åò) ôïõ ëá-
äéïý ðñïò ôï óõìðëÝêôç.
ç ÕðåñèÝñìáíóç ôïõ êéâùôßïõ.
ç Áðþëåéá óôñïöþí ÐáñáôÞñçóç:
(ôï ðþìá ðëÞñùóçò åßíáé êáé óôÜè-
ìç åëÝã÷ïõ ðëÞñùóçò ôïõ ëéðáíôé-
êïý).
2. ÖèáñìÝíï ôñéâÝá ôïõ ðñùôåýïíôá Þ
ôïõ äåõôåñåýïíôá Üîïíá.
3. ÊáôåóôñáììÝíç ôóéìïý÷á ëáäéïý ôïõ
ðßóù ôñéâÝá.
å) ÁêáôÜëëçëï ëéðáíôéêü
Ç ëßðáíóç ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí ôïõ
êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå
ëéðáíôéêü S.Á.E. 90, óå èåñìïêñáóßá ðå-
 Ê é â þ ô é ï
ñéâÜëëïíôïò, êáé ôï ïðïßï ëÜäé ðñÝðåé
íá áíáíåþíåôáé, óýìöùíá ìå ôéò ïäçãß-
åò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ. Ç áëëáãÞ áõôÞ ôïõ
ëéðáíôéêïý ðñÝðåé íá ãßíåôáé, ðÜíôïôå, ü-
ôáí ôï êéâþôéï åßíáé èåñìü ìåôÜ áðü
äéáäñïìÞ ôïõ ï÷Þìáôïò, äéüôé ôüôå ôï
ëéðáíôéêü Ý÷åé ãßíåé ëåðôüññåõóôï êáé Ý-
ôóé ðáñáóýñïíôáé åýêïëá - êáôÜ ôçí åê-
êÝíùóç - ïé üðïéåò áêáèáñóßåò (ñéíß-
óìáôá ìåôÜëëùí áðü ôçí öèïñÜ ôùí ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí, åðéêáèßóåéò ê.ë.ð.)
ÐáñáôÞñçóç: Óå êéâþôéá ìå êÜðïéá öõ-
óéïëïãéêÞ öèïñÜ, ÷ñçóéìïðïéïýìå ãñá-
öéôïý÷åò âáëâïëßíåò, ãéá íá êáëýðôïõ-
ìå ôéò áíï÷Ýò, óýìöùíá ìå ôïí êáôá-
óêåõáóôÞ êáé ãéá íá ìåéþíïõìå ôïõò èï-
ñýâïõò óôï åëÜ÷éóôï.
2.3.5 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
• Ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí áðïôåëåß, êáôÜ
óåéñÜ, ôï äåýôåñï åîÜñôçìá ôïõ óõ-
óôÞìáôïò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò êáé
ç èÝóç ôïõ åßíáé ìåôáîý ôïõ óõìðëÝ-
êôç êáé ôïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò óôï äéáöïñéêü. ¸÷åé óêïðü íá
äßíåé ìßá ìåôáâëçôÞ ó÷Ýóç ìåôÜäï-
óçò ôùí óôñïöþí ôïõ êéíçôÞñá óôïõò
êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ôïõ ï÷Þìáôïò,
ðñÜãìá ðïõ åðéôñÝðåé (óå ðåñßðôùóç
ìåßùóçò ôùí óôñïöþí) ôçí áýîçóç
ôçò ñïðÞò óôñÝøçò ôùí êéíçôÞñéùí
ôñï÷þí êáé, êáôÜ óõíÝðåéá, êáé ôçò åë-
êôéêÞò äýíáìÞò ôïõò. Ôï ßäéï óõìâáß-
íåé, âÝâáéá, êáé áíôßóôñïöá, åðéôñÝðï-
íôáò ,êáô' áõôüí ôïí ôñüðï, óôïí êéíç-
ôÞñá íá ðñïóáñìüæåé êÜèå öïñÜ ôç
ñïðÞ óôñÝøçò, áíÜëïãá ìå ôï öïñôß-
ï êáé ôç äéáìüñöùóç ôïõ åäÜöïõò,
üðïõ êéíåßôáé ôï ü÷çìá. Ôï êéâþôéï ôá-
÷õôÞôùí, åêôüò áðü ôçí ðáñáðÜíù êý-
ô á ÷ õ ô Þ ô ù í
ñéá áðïóôïëÞ, åðéôñÝðåé óôï ü÷çìá íá
êéíåßôáé ðñïò ôá ðßóù, áëëÜ êáé íá
äéáêüðôåé, ìüíéìá, ôçí êßíçóç ðñïò
ôïõò ôñï÷ïýò. ¸íá êëáóéêü ìç÷áíéêü
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí áðïôåëåßôáé áðü: ôç
èÞêç, ôïí ðñùôåýïíôá Üîïíá, ôï äåõ-
ôåñåýïíôá Üîïíá, ôïí åíäéÜìåóï Üîï-
íá, ôïí Üîïíá ôçò "üðéóèåí", áðü Ýíá
áñéèìü ïäïíôùôþí ôñï÷þí (ãñáíá-
æéþí) êáé áðü ôï óýóôçìá ÷åéñéóìïý
êáé åëÝã÷ïõ - ìÝôñçóçò ôçò ôá÷ýôçôáò
- äéáäñïìÞò.
• Ôá ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ôá÷õôÞôùí, áíÜ-
ëïãá ìå ôïí ôñüðï åìðëïêÞò ôùí ôá-
÷õôÞôùí, äéáêñßíïíôáé óå:
ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ìå ïëéóèáßíïíôåò ï-
äïíôùôïýò ôñï÷ïýò, ìç÷áíéêÜ êéâþ-
ôéá óôáèåñÞò óýìðëåîçò êáé óôá ìç-
÷áíéêÜ êéâþôéá óõã÷ñïíéóìïý, ôá ï-
ðïßá åßíáé êáé ôá ðåñéóóüôåñï áðïäï-
ôéêÜ.
• Åêôüò áðü ôï êëáóóéêü êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí, óå ïñéóìÝíá åéäéêÜ åðéâáôéêÜ ï-
÷Þìáôá - éäéáßôåñá óå üóá õðÜñ÷åé ôå-
ôñáêßíçóç (4x4) - áëëÜ êáé óôá öïñôç-
ãÜ, óõíáíôïýìå êáé ôï âïçèçôéêü êéâþ-
ôéï ôá÷õôÞôùí, ôï ïðïßï ôïðïèåôåßôáé á-
ìÝóùò ìåôÜ ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé
Ý÷åé óêïðü, áöåíüò íá ìåéþíåé áêüìç
ðåñéóóüôåñï ôçí ôá÷ýôçôá ðåñéóôñï-
öÞò ðñïò ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò
êáé áöåôÝñïõ íá äéáíÝìåé ôçí éó÷ý ôïõ
êéíçôÞñá óôï åìðñüóèéï êáé ïðßóèéï
äéáöïñéêü ôïõ ï÷Þìáôïò, ïðüôå, ôüôå,
êáëåßôáé "êéâþôéï äéáíïìÞò".
• Êáé ôá äýï åßäç êéâùôßùí, åðåéäÞ áðï-
ôåëïýíôáé áðü ðåñéóôñåöüìåíá êáé ôñé-
âüìåíá ìÝñç, ðáèáßíïõí öèïñÝò êáé
âëÜâåò, ãéá ôçí åðéóêåõÞ ôùí ïðïßùí èá
ðñÝðåé íá áêïëïõèåßôáé ç ãíùóôÞ äéáäé-
119
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

êáóßá: äïêéìÞ åëÝã÷ïõ ðñïò åíôïðéóìü íáôïðïèÝôçóç åðß ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ôåëé-
âëÜâçò - áöáßñåóç ôïõ êéâùôßïõ áðü ôï êüò ðïéïôéêüò Ýëåã÷ïò.
ü÷çìá - áðïóõíáñìïëüãçóç - Ýëåã÷ïò,
åðéóêåõÞ, áíôéêáôÜóôáóç åîáñôçìÜôùí
ôïõ - óõíáñìïëüãçóç - Ýëåã÷ïò - åðá-

2.3.6 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéïò ï óêïðüò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé áðü ðïéá êýñéá ìÝñç
áðïôåëåßôáé;
2. Ðüóïõò Üîïíåò Ý÷åé Ýíá ìç÷áíéêü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ðþò ïíï-
ìÜæïíôáé êáé ðüóïõò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò Ý÷åé o êÜèå Üîïíáò;
3. Ðþò ìåôáöÝñåôáé ç êßíçóç ìÝóá óå Ýíá êéâþôéï 4 ôá÷õôÞôùí, üôáí
ôïðïèåôçèåß (åðéëåãåß) ç 1ç ôá÷ýôçôá;
4. Ðþò åðéôõã÷Üíåôáé ç êßíçóç ôùí áõôïêéíÞôùí ðñïò ôá ðßóù; ¼ôáí äåí õðÜñ-
÷åé åìðëïêÞ êáìßáò ôá÷ýôçôáò (ðåñßðôùóç "íåêñïý" óçìåßïõ), ðïéïé Üîïíåò ðå-
ñéóôñÝöïíôáé ìÝóá óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí;
5. Ðüóá åßäç ìç÷áíéêþí êéâùôßùí ôá÷õôÞôùí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáé ðïéá ç áñ÷Þ
ëåéôïõñãßáò ôïõ êáèåíüò;
6. Óå ôé äéáöÝñåé Ýíá êéâþôéï ôá÷õôÞôùí óôáèåñÞò (ìüíéìçò) åìðëïêÞò ùò ðñïò
Ýíá Üëëï, ðïõ äéáèÝôåé óýóôçìá óõã÷ñïíéóìïý;
7. Óå ðïéá áñ÷Þ óôçñßæåôáé ç ëåéôïõñãßá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí;
8. Ðïéåò åßíáé ïé ðåñéóóüôåñï óõíçèéóìÝíåò âëÜâåò óå Ýíá êéâþôéï ôá÷õôÞôùí;
9. Ðïéïò ï óêïðüò ôïõ âïçèçôéêïý êéâùôßïõ "áðëÞò äéáíïìÞò" êáé ðïéïò ôïõ âï-
çèçôéêïý êéâùôßïõ äéáíïìÞò "ìåôÜ âïçèçôéêÞò";
10. Ðïý ïöåßëåôáé ç èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé ôïõ êéâù-
ôßïõ "âïçèçôéêÞò";
11. Áí Ýíáò ïäïíôùôüò ôñï÷üò (ãñáíÜæé) ìå 30 "äüíôéá" åìðëÝêåôáé ìå Ýíáí Üë-
ëï ìå 12 äüíôéá, ðïéá åßíáé ç ó÷Ýóç ìåôÜäïóçò; ÅÜí ï ïäïíôùôüò ôñï÷üò ìå
ôá 30 äüíôéá ðåñéóôñÝöåôáé ìå 1000 R.P.M. (óôñïöÝò áíÜ ëåðôü), ìå ðüóåò
óôñïöÝò èá ðåñéóôñÝöåôáé ï ïäïíôùôüò ôñï÷üò ìå ôá 12 äüíôéá;

120
 Ê é â þ ô é ï ô á ÷ õ ô Þ ô ù í

12. Ôé åßíáé ñïðÞ óôñÝøçò;

13. Áí óôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü ìå ôá 30 äüíôéá (ôçò åñþôçóçò 11), åöáñìüæåôáé
ìßá ñïðÞ óôñÝøçò Ì = 140 Ím, ðïéá èá åßíáé ç áíôßóôïé÷ç ñïðÞ óôñÝøçò
ðïõ èá åöáñìüæåôáé óôïí óõíåñãáæüìåíï ïäïíôùôü ôñï÷ü ìå ôá 12 äüíôéá
(÷ùñßò íá ëÜâïõìå õðüøç ìáò ôéò áðþëåéåò ôñéâÞò);
14. Äéá ìÝóïõ ðïéùí ãñáíáæéþí ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí - óôá ðëáßóéá ôçò åíüôç-
ôáò 2.3.1.2 - ãßíåôáé ç ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò óôçí 1ç, 2ç, 3ç, 4ç êáé üðéóèåí
ôá÷ýôçôá;
15. Ðïéåò åßíáé ïé äýï óõíÞèåéò èÝóåéò ôïõ ìï÷ëïý åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí óå Ýíá
ìç÷áíéêü êéâþôéï;
16. Íá áíáöÝñåôå ôéò ðéèáíÝò áéôßåò óôéò ïðïßåò ïöåßëåôáé ç äõóêïëßá áëëáãÞò
ìéáò ôá÷ýôçôáò.
17. Íá áíáöÝñåôå ôéò ðéèáíÝò áéôßåò ôçò èïñõâþäïõò ëåéôïõñãßáò åíüò êéâùôß-
ïõ ôá÷õôÞôùí.
18. Óå ðïéá áßôéá ìðïñåß íá ïöåßëåôáé ç áðüôïìç áðïóýìðëåîç ("ðÝôáãìá") ìéáò
ôá÷ýôçôáò;
19. Íá óçìåéþóåéò ôá äéáäï÷éêÜ âÞìáôá ðïõ áðáéôïýíôáé íá ãßíïõí, ìå óêïðü ôçí
áöáßñåóç ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
20. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõíôÜîåéò ìéá ðñïóùðéêÞ êÜñôá (êáôÜëïãï), óôç ìßá ðëåõñÜ ôçò ïðïßáò íá
ãñÜøåéò ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ðïõ ìðïñåß íá ðáñïõóéáóèïýí óå Ýíá êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí êáé óôçí Üëëç ôá ðéèáíÜ áßôéá ãéá êÜèå áíôßóôïé÷ç âëÜâç.

121
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2.4 ÁÕÔÏÌÁÔO ÊÉÂÙÔÉO ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáöÝñïõí ôá åßäç ôùí áõôüìáôùí êéâùôßùí ôá÷õôÞôùí.

n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá ôÝôïéï

áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôüóï ôïõ ßäéïõ - óáí åíéáßï óýíïëï -
üóï êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá ðñïóäéïñßæïõí ôç èÝóç ôïõ êÜèå ìÝñïõò - åîáñôÞìáôïò ôïõ êéâùôßïõ áõ-
ôïý, óôçí üëç äéÜôáîç.
n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï êáé ôá ìÝóá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôùí óõóôçìÜôùí
áõôþí.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò åíüò ôÝôïéïõ óõóôÞ-
ìáôïò êáé ôùí åðéìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, åðéóêåõÞò, ñýèìé-
óçò êáé óõíôÞñçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí
ôïõ.

2.4.1 ÃåíéêÜ äïíôùôþí ôñï÷þí ðïõ åßíáé äõíáôü íá

¼ðùò áíáöÝñèçêå óôçí ðñïçãïýìåíç
åíüôçôá, ç ëåéôïõñãßá åíüò ìç÷áíéêïý êé-
âùôßïõ ôá÷õôÞôùí åëÝã÷åôáé áðü ôïí ï-
äçãü ôïõ ï÷Þìáôïò, ï ïðïßïò ðéÝæïíôáò
ôï ðåíôÜë ôïõ óõìðëÝêôç êáé ìå ôç âïÞ-
èåéá ôïõ ìï÷ëïý åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí
(ëåâéÝ), åðéëÝãåé åêåßíï ôï æåýãïò ôùí ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí (ãñáíáæéþí) ôïõ êé-
âùôßïõ áõôïý, ôï ïðïßï êñßíåé üôé åßíáé
êáôÜëëçëï ãéá íá õðåñíéêçèåß ç áíôßóôá-
óç, ðïõ áíôéìåôùðßæïõí, åêåßíç ôç óôéã-
ìÞ, ïé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß ôïõ ï÷Þìáôïò.
Åðß ðëÝïí, ï áñéèìüò ôùí æåõãþí ôùí ï-
åðéëåãïýí, åßíáé ðåñéïñéóìÝíïò (óõíÞ-
èùò Ýíá áðü ôá ôÝóóåñá æåýãç ïäïíôù-
ôþí ôñï÷þí óôá ðåñéóóüôåñá ìç÷áíéêÜ
êéâþôéá).
Áíôßèåôá, óôá áõôüìáôá êéâþôéá ôá÷õôÞ-
ôùí ç ðáñáðÜíù åñãáóßá åðéëïãÞò ôïõ
æåýãïõò ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí ãßíåôáé
áõôüìáôá áðü ôï ßäéï ôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí, ÷ùñßò ôç ìåóïëÜâçóç ôïõ ïäçãïý.
¸ôóé, ôá æåýãç áõôÜ îåêéíïýí ìå ôç ÷áìç-
ëüôåñç ó÷Ýóç ìåôÜäïóçò êáé êáèþò ôï
ü÷çìá åðéôá÷ýíåé, ìåôáêéíïýíôáé áõôüìá-
ôá óôçí åíäéÜìåóç êáé áðü åêåß óôçí õ-

122
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí

ÈÞêç õäñáõëéêïý
ìåôáôñïðÝá
Óôñüâéëïò
Äïñõöüñïò
Áíôëßá
¢îïíáò åîüäïõ êéá
ÓôÜôçò öïñÝáò ðëáíçôéêïý
óõóôÞìáôïò
Óôñïöáëïöüñïò

¢îïíáò óôñïâßëïõ ¹ëéïò

ÓôÜôçò

Óôñüâéëïò Áíôëßá

Ó÷.2.61 ÑïÞ éó÷ýïò ìÝóá áðü ôïí õäñáõëéêü ìåôáôñïðÝá ôçò ñïðÞò óôñÝøçò óôï ðëáíçôéêü óýóôçìá êß-
íçóçò

øçëüôåñç ó÷Ýóç. Ôá áõôüìáôá êéâþôéá 2.4.2 Õäñáõëéêüò ÌåôáôñïðÝáò

ëåéôïõñãïýí õäñáõëéêÜ, äçëáäÞ ìå ðßåóç
ëáäéïý êáé áðïôåëïýíôáé áðü äýï âáóéêÜ
ìÝñç: á) áðü ôïí õäñáõëéêü óõìðëÝêôç Þ
õäñáõëéêü ìåôáôñïðÝá ôçò ñïðÞò óôñÝ-
øçò êáé â) áðü Ýíá áñéèìü (äýï Þ ðåñéó-
óüôåñùí) óõóôçìÜôùí ïäïíôùôþí ôñï-
÷þí, ðïõ êáëïýíôáé ðëáíçôéêÜ óõóôÞìáôá
êßíçóçò. Ï õäñáõëéêüò ìåôáôñïðÝáò ñï-
ðÞò ìåôáöÝñåé ôç ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êé-
íçôÞñá óôá ðëáíçôéêÜ óõóôÞìáôá êßíçóçò
ôïõ êéâùôßïõ êáé åðåíåñãþíôáò ìå õ-
äñáõëéêÞ ðßåóç ó' áõôÜ, ãßíåôáé ç åðéëïãÞ
ôùí êáôÜëëçëùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí êáé,
åðïìÝíùò, ôçò êáôÜëëçëçò ó÷Ýóçò ìåôÜ-
äïóçò. Óôï ðáñáðÜíù Ó÷Þìá 2.61, öáß-
íåôáé ç ñïÞ ôçò éó÷ýïò ôïõ êéíçôÞñá ìÝ-
óá áðü ôïí õäñáõëéêü ìåôáôñïðÝá ôçò
ñïðÞò óôñÝøçò óôï ðëáíçôéêü óýóôçìá
êßíçóçò åíüò áðëïý áõôüìáôïõ êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí.
ÑïðÞò ÓôñÝøçò
Óôçí åíüôçôá 2.2.7 ðåñéãñÜøáìå ôïí õ-
äñáõëéêü óõìðëÝêôç, ï ïðïßïò èåùñåß-
ôáé Ýíá áðü ôá âáóéêÜ åîáñôÞìáôá ôïõ
áõôüìáôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí. Ï õ-
äñáõëéêüò, üìùò, áõôüò óõìðëÝêôçò, ü-
ðùò ôïíßóèçêå êáé óôçí ðáñáðÜíù áõôÞ
åíüôçôá, åßíáé ìåéùìÝíçò áðüäïóçò, êáé
áõôü, åðåéäÞ ôï ëÜäé ðïõ ðåñéÝ÷åé, üôáí
áðïäþóåé ôçí êéíçôéêÞ ôïõ åíÝñãåéá óôá
ðôåñýãéá ôïõ óôñïâßëïõ êáé åðéóôñÝöåé
ðÜëé óôçí áíôëßá, ôçí óõíáíôÜ óå êáôåý-
èõíóç áíôßèåôç ðñïò ôçí êßíçóÞ ôçò, ìå
áðïôÝëåóìá íá ôç "öñåíÜñåé" êáé Ýôóé íá
ìåéþíåôáé ç áðüäïóç ôïõ óõìðëÝêôç
(Ó÷.2.62).
Ãéá íá ðåñéïñéóèåß áõôü ôï ìåéïíÝêôçìá,
Ýíá ôñßôï ìÝëïò ðïõ êáëåßôáé "óôÜôçò"
ðñïóôßèåôáé óôï óýóôçìá ôïõ õäñáõëé-
êïý óõìðëÝêôç êáé óå èÝóç ìåôáîý á-

123
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

1 1. Áíôëßá
3. Óôñüâéëïò

Ó÷.2.62 Êáôåýèõíóç ôïõ ëáäéïý åðéóôñïöÞò áðü ôï óôñüâéëï ðñïò ôçí áíôëßá, üôáí äåí õðÜñ÷åé "óôÜ-
ôçò".

1. Áíôëßá
2. ÓôÜôçò
3. Óôñüâéëïò

Ó÷.2.63 Êáôåýèõíóç ôïõ ëáäéïý åðéóôñïöÞò áðü ôï óôñüâéëï ðñïò ôçí áíôëßá, üôáí ðáñåìâÜëëåôáé ï
"óôÜôçò"

124
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
íôëßáò êáé óôñïâßëïõ. Ï óôÜôçò áõôüò Ý-
÷åé êåêëéìÝíá ðôåñýãéá, ôá ïðïßá áëëÜ-
æïõí ôçí êáôåýèõíóç ôïõ ëáäéïý ðïõ å-
îÝñ÷åôáé áðü ôá ðôåñýãéá ôïõ óôñïâßëïõ,
Ýôóé þóôå íá óõíáíôÜ ôçí áíôëßá óôçí
êáôåýèõíóç ôçò ðåñéóôñïöÞò ôçò, ïðüôå
êáé åíéó÷ýåé ðåñáéôÝñù ôçí ðåñéóôñïöÞ
ôçò áõôÞ (Ó÷.2.63).
Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.64 âëÝðïõìå Ý-
íá áðëïðïéçìÝíï ôýðï õäñáõëéêïý ìåôá-
ôñïðÝá ñïðÞò, óôïí ïðïßï ôï ôñßôï ìÝ-
ëïò (ï óôÜôçò) áëëÜæåé ôçí êáôåýèõíóç
ôïõ ëáäéïý ðñïò ìßá Üëëç (ôçò âïçèçôé-
êÞò) ðïõ Ý÷åé öïñÜ ßäéá ìå áõôÞí ôçò ðå-
ñéóôñïöÞò ôçò áíôëßáò. Óôï åðÜíù ó÷Þ-
ìá (á) öáßíåôáé ìßá äÝóìç ëáäéïý, ðïõ
åêôéíÜóóåôáé áðü Ýíá ìðåê, íá êôõðÜ óå
Ýíá êõêëéêü ðôåñýãéï ("êïõâáäÜêé") ðïõ
åßíáé óôåñåùìÝíï ðÜíù óôïí ôñï÷ü. Ôï
ëÜäé áõôü áöïý áðùèÞóåé ôï ðôåñýãéï
ìüíï ãéá ëßãï, ÷ýíåôáé Ýîù áð' áõôü ìå
ôçí ßäéá ðåñßðïõ åíÝñãåéá ðïõ åß÷å ðñéí
åéóÝëèåé ó' áõôü. Ùò óõìðÝñáóìá, ëïé-
ðüí, ðñïêýðôåé, üôé Ýíá áðëü ðÝñáóìá
ôïõ ëáäéïý áðü ôï “êïõâáäÜêé”, äåí ôïõ
äßíåé ìåãÜëç þèçóç.
Áí üìùò, ðñïóôåèåß Ýíá "ïäçãü ðôåñý-
ãéï", üðùò öáßíåôáé óôï ó÷Þìá (â), ôï
ëÜäé åêôåëåß ðåñéóóüôåñá áðü Ýíá ðåñÜ-
óìáôá ìÝóá áðü ôï “êïõâáäÜêé” áõôü, á-
öïý ï óõãêåêñéìÝíïò “ïäçãüò” - ðôåñý-
ãéï õðï÷ñåþíåé ôç äÝóìç ôïõ ëáäéïý íá
åðéóôñÝøåé ðÜëé ó´áõôü, ìå áðïôÝëåóìá
íá ôïõ ðñïóèÝôåé þèçóç. ÐñÜãìáôé, ôï
ëÜäé ìðïñåß íá óõìðëçñþóåé ôï êýêëù-
ìá ðïëëÝò öïñÝò, ðñïóèÝôïíôáò êÜèå
öïñÜ þèçóç óôï “êïõâáäÜêé” (ðôåñý-
ãéï). Áõôü ôï áðïôÝëåóìá åßíáé ôï öáéíü-
ìåíï ðïõ êáëïýìå "ðïëëáðëáóéáóìü ôçò
ñïðÞò óôñÝøçò".
ÁìÝóùò ðáñáêÜôù èá åîçãÞóïõìå, áíá-
(á)
“Ïäçãü”
ðôåñýãéï
(â)
Ó÷.2.64 ÁðïôÝëåóìá äÝóìçò ëáäéïý óå Ýíá "êïõ-
âáäÜêé" åðÜíù óå Ýíá ôñï÷ü, ÷ùñßò "ïäç-
ãü - ðôåñýãéï" (á) êáé ìå "ïäçãü ðôåñýãéï"
(â)
ëõôéêÜ, ðþò áõôüò ï ðïëëáðëáóéáóìüò
ôçò ñïðÞò óôñÝøçò åöáñìüæåôáé ó' Ýíá
õäñáõëéêü ìåôáôñïðÝá ôçò ñïðÞò óôñÝ-
øçò. Êáèþò, äçëáäÞ, ôï ëÜäé áöÞíåé ôï
óôñüâéëï êáé êôõðÜ óôá êáèïäçãçôéêÜ
ðôåñýãéá ôïõ óôÜôç, áëëÜæåé êáôåýèõíóç
êáé åéóÝñ÷åôáé óôá ðôåñýãéá ôçò áíôëßáò,
áêïëïõèþíôáò ìßá âïçèçôéêÞ êáôåýèõí-
óç ßäéá ìå ôç öïñÜ ðåñéóôñïöÞò ôçò á-
íôëßáò. ÁõôÞ, óôç óõíÝ÷åéá, åêôéíÜóóåé ôï
ëÜäé åê íÝïõ ðßóù óôï óôñüâéëï, äéáäé-
êáóßá ç ïðïßá åßíáé óõíå÷Þò êáé åðáíá-
ëáìâáíüìåíç. ¸ôóé, ïé åðáíåéëçììÝíåò
áõôÝò ùèÞóåéò áðü ôï ëÜäé ôùí ðôåñõãß-
ùí ôïõ óôñïâßëïõ áõîÜíïõí ôç ñïðÞ
óôñÝøçò ôïõ. Óå ðïëëïýò õäñáõëéêïýò
ìåôáôñïðåßò ôçò ñïðÞò óôñÝøçò, áõôÞ (ç
ñïðÞ) ãßíåôáé ìåãáëýôåñç êáôÜ äýï öï-
125
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

1. Áíôëßá
2. ÓôÜôçò
3. Óôñüâéëïò
4. Óôñïöáëïöüñïò
5. Ôñï÷üò åëåýèåñïò
6. ¢îïíáò åéóüäïõ óôï Ê.Ô. (Êéâþôéï Ôá÷õôÞôùí)
7. ÕðïóôÞñéãìá óôÜôç
8. ÃñáíÜæé ïäïíôùôÞò áíôëßáò ëáäéïý

Ó÷.2.65 ÔïìÞ õäñáõëéêïý ìåôáôñïðÝá ñïðÞò óôñÝøçò.

ñÝò, óå ó÷Ýóç ìå ôçí áñ÷éêÞ, öáéíüìå- âþôéï ôá÷õôÞôùí, äçëáäÞ åðéôñÝðïõí

íï ðïõ êáëïýìå ðïëëáðëáóéáóìü ôçò
ñïðÞò óôñÝøçò.
Ï óôÜôçò, üðùò áðïäåßîáìå ðáñáðÜíù,
áíáãêÜæåé ôïí ìåôáôñïðÝá ôçò ñïðÞò
óôñÝøçò íá ôçí ðïëëáðëáóéÜóåé, üôáí ç
áíôëßá óôñÝöåôáé ãñçãïñüôåñá áðü ôï
óôñüâéëï. ÁõôÞ ç äéáöïñÜ ôá÷ýôçôáò á-
öåíüò, êáé ç áýîçóç ôçò ñïðÞò áöåôÝ-
ñïõ, Ý÷ïõí ôï ßäéï áðïôÝëåóìá ðïõ èá
åß÷å Ýíá ìéêñü ãñáíÜæé ìéêñÞò ó÷Ýóçò
ìåôÜäïóçò óôï áíôßóôïé÷ï ìç÷áíéêü êé-
óôïí êéíçôÞñá íá ãõñßæåé ãñÞãïñá, åíþ
ïé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß ôïõ ï÷Þìáôïò óôñÝ-
öïíôáé áñãÜ. ¸ôóé, áí ìßá õøçëÞ ñïðÞ å-
öáñìïóèåß óôï ü÷çìá, ôüôå áõôü ìðï-
ñåß íá åðéôá÷õíèåß. ¼ôáí, üìùò, ôï ü÷ç-
ìá áõîÞóåé ôçí ôá÷ýôçôÜ ôïõ, ï óôñüâé-
ëïò ôåßíåé íá êéíåßôáé ìå ôçí ôá÷ýôçôá ôçò
áíôëßáò, ïðüôå - ó' áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç
- ôï ëÜäé áöÞíåé ôá ðôåñýãéá ôïõ óôñïâß-
ëïõ êáé åéóÝñ÷åôáé êáô' åõèåßáí óôçí á-
íôëßá êáé óå ìßá âïçèçôéêÞ ãé' áõôÞí êá-

126
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
ôåýèõíóç, ÷ùñßò íá ÷ñåéÜæåôáé íá õðï-
óôçñé÷èåß áðü ôïí óôÜôç. ÐñÜãìáôé, êÜ-
ôù áðü áõôÝò ôéò óõíèÞêåò, ôá ðôåñýãéá
ôïõ óôÜôç âñßóêïíôáé óôçí ßäéá ôçí ðï-
ñåßá ôïõ ëáäéïý, ìå áðïôÝëåóìá áõôü íá
áñ÷ßæåé íá êôõðÜ ôá óõãêåêñéìÝíá ðôåñý-
ãéá áðü ôçí ïðßóèéá ðëåõñÜ ôïõò. ¸ôóé,
ãéá íá åßíáé óå èÝóç ôá ðôåñýãéá ôïõ
óôÜôç íá êéíçèïýí Ýîù áðü ôçí ðïñåßá
ôïõ ëáäéïý, ðñÝðåé ï ßäéïò ï óôÜôçò íá
ìðïñåß íá ðåñéóôñáöåß, êáé ãéá íá åðé-
ôåõ÷èåß áõôü, åßíáé ôïðïèåôçìÝíïò åðÜ-
íù óå Ýíá ìç÷áíéóìü ï ïðïßïò ìðïñåß
íá ðåñéóôñÝöåôáé åëåýèåñá. Ðéï óõãêå-
êñéìÝíá, ï ìç÷áíéóìüò áõôüò ôçò åëåý-
èåñçò ðåñéóôñïöÞò åßíáé Ýíáò óõìðëÝ-
êôçò ìéáò êáôåýèõíóçò ðïõ åðéôñÝðåé
óôï óôÜôç íá ðåñéóôñÝöåôáé åëåýèåñá,
ìüíï, üìùò, óå ìßá êáôåýèõíóç, åìðï-
äßæïíôÜò ôïí íá ãõñßóåé óå áíôßèåôç êá-
ôåýèõíóç. Óôï Ó÷Þìá 2.65, öáßíåôáé ìß-
á áðëïðïéçìÝíç ôïìÞ åíüò õäñáõëéêïý
ìåôáôñïðÝá ñïðÞò óôñÝøçò.
2.4.3 Ðëáíçôéêü Óýóôçìá Êßíç-
óçò
2.4.3.1 ÃåíéêÜ
¸íá ðëáíçôéêü óýóôçìá êßíçóçò
(Ó÷.2.66), áðïôåëåßôáé áðü ôá åîÞò ìÝëç:
á) Ìßá ïäïíôùôÞ óôåöÜíç ("êïñþíá")
ðïõ öÝñåé Üîïíá êáé åóùôåñéêÜ äü-
íôéá
â) ¸íá êåíôñéêü ïäïíôùôü ôñï÷ü ("ðé-
íéüí") ðïõ êáëåßôáé "Þëéïò"
ã) Äýï, ôñåéò Þ ðåñéóóüôåñïõò ïäïíôù-
ôïýò ôñï÷ïýò ðïõ êáëïýíôáé "ðëáíÞ-
ôåò" êáé ïé ïðïßïé åßíáé ðÜíôá óå å-
ìðëïêÞ ìåôáîý óôåöÜíçò êáé Þëéïõ êáé
ðåñéóôñÝöïíôáé åðß áîïíßóêùí, êáé
ÓôåöÜíç
ÖïñÝáò ðëáíçôþí
¹ëéïò
ÐëáíÞôåò
Ó÷.2.66 Ðëáíçôéêü óýóôçìá êßíçóçò.
ã) Áðü ôï "öïñÝá ôùí ðëáíçôþí", åðß
ôïõ ïðïßïõ åßíáé óôåñåùìÝíïé ïé ðñï-
çãïýìåíïé áîïíßóêïé. Ï “öïñÝáò”
áõôüò êáôáëÞãåé óå Ýíá Üîïíá, ï ï-
ðïßïò åßíáé åõèõãñáììéóìÝíïò ìå
ôïí Üîïíá ôïõ “Þëéïõ”, åíþ êáé ïé äý-
ï áõôïß (Üîïíåò) åßíáé áðüëõôá êå-
íôñáñéóìÝíïé óôçí ïäïíôùôÞ óôåöÜ-
íç, ç ïðïßá êáé öÝñåé ôï äéêü ôçò Ü-
îïíá.
¸ôóé, ôï ðáñáðÜíù áõôü ðëáíçôéêü óý-
óôçìá ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß óáí
ìåéùôÞñáò óôñïöþí, äçëáäÞ óáí õðï-
ðïëëáðëáóéáóôÞò ôïõò óå Ýíá êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí, Þ êáé óáí ðïëëáðëáóéáóôÞò
ôïõò, ãíùóôüò ùò "üâåñ íôñÜúâ" (Ïver
Drive) óå ïñéóìÝíá Üëëá êéâþôéá ôá÷õôÞ-
ôùí. Óôçí ðñÜîç, ôï ðëáíçôéêü óýóôçìá
÷ñçóéìïðïéåßôáé, åßôå óå óõíäõáóìü ìå
Ýíá êïéíü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, üðïõ ëåé-
ôïõñãåß ùò ðïë/óôÞò óôñïöþí (Over
Drive), åßôå óå óõíäõáóìü ìå Üëëá ðëá-
íçôéêÜ óõóôÞìáôá óôï õäñáõëéêü (áõôü-
ìáôï) êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
127
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2.4.3.2 Ëåéôïõñãßá ôïõ ðëáíçôéêïý

ÊéíçôÞñéá óôåöÜíç óõóôÞìáôïò êßíçóçò.
ÖïñÝáò (ÄÝêôçò)
Áí áêéíçôïðïéÞóïõìå Ýíá áðü ôá ìÝëç,
åßôå, äçëáäÞ, ôçí ïäïíôùôÞ óôåöÜíç, åß-
ôå ôïí Þëéï, Þ ôïõò ðëáíÞôåò, Þ ôïí öï-
ñÝá ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò êáé èÝ-
óïõìå óå êßíçóç Ýíá áðü ôá Üëëá, ìðï-
ñïýìå íá Ý÷ïõìå ôïõò ðáñáêÜôù óõí-
äõáóìïýò êßíçóçò:
ÊéíçôÞñéïò Þëéïò
Óýíäåóç
á) Áð' åõèåßáò ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò
(Ó÷.2.67)
Ó÷.2.67 Áð' åõèåßáò ìåôÜäïóç êßíçóçò ÁõôÞ åðéôõã÷Üíåôáé ìå äýï ôñüðïõò:

1ïò ÔÑÏÐÏÓ
Êáèéóôïýìå äýï áðü ôá ìÝëç ôïõ ðëáíç-
ÓôáèåñÞ ôéêïý óõóôÞìáôïò áëëçëÝíäåôá ìåôáîý
óôåöÜíç ÊéíçôÞñéïò Þëéïò ôïõò, äçëáäÞ:
• Ôïí "Þëéï" ôïí êáèéóôïýìå êéíçôÞñéï
êáé
• Ôç "óôåöÜíç" áëëçëÝíäåôç ìå áõôüí.

ÖïñÝáò (ÄÝêôçò) Åäþ, ïé ðëáíÞôåò äåí ðåñéóôñÝöïíôáé

êáé ðáñáóýñïõí ôï öïñÝá ôïõò óå êßíç-
óç ßäéá ìå áõôÞí ôïõ Þëéïõ êáé ðñïò ôçí
ßäéá ôçí êáôåýèõíóç ôïõ, ïðüôå ï "öïñÝ-
Ó÷.2.68 Ìåßùóç óôñïöþí ìå óôáèåñÞ ôç "óôåöÜ- áò" ãßíåôáé äÝêôçò. ¸ôóé, ôï ðëáíçôéêü
íç". óýóôçìá ìåôáäßäåé áð' åõèåßáò ôçí êßíç-
óç, ÷ùñßò êáìßá ìåßùóç Þ ðïëëáðëáóéá-
óìü ôùí óôñïöþí.
ÊéíçôÞñéá óôåöÜíç
ÖïñÝáò (ÄÝêôçò)
2ïò: ÔÑÏÐÏÓ
Åðéôõã÷Üíïõìå, åðßóçò, ôçí áð' åõèåßáò
ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò ìå áíôßóôñïöï
ôñüðï, êáèéóôþíôáò äçëáäÞ:
• Ôçí óôåöÜíç êéíçôÞñéá êáé
Óôáèåñüò Þëéïò
• Ôïí "Þëéï" áëëçëÝíäåôï ìå áõôÞí.
¸ôóé, ìðïñïýìå íá åðéôý÷ïõìå ìåßùóç Þ
ðïëëáðëáóéáóìü óôñïöþí, êáèþò êáé
Ó÷.2.69 Ìåßùóç óôñïöþí ìå óôáèåñü ôïí "Þëéï".
áíôéóôñïöÞ ôçò êßíçóçò. Áõôü åðéôõã÷Ü-

128
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí

íåôáé ìå ôçí åîÞò äéáäéêáóßá: Ýíá áðü ôá ÓôåöÜíç (ÄÝêôçò)

ìÝëç (ïäïíôùôÞ óôåöÜíç Þ Þëéïò Þ
ðëáíÞôåò) ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò
ãßíåôáé êéíçôÞñéï, Ýíá Üëëï áêéíçôïðïéåß- Óôáèåñüò
ôáé, åíþ ôï ôñßôï ãßíåôáé äÝêôçò (êéíïý- öïñÝáò
ìåíï). Ðïëëïß óõíäõáóìïß, ëïéðüí, åßíáé
äõíáôüí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí óôá äéÜ-
öïñá ìÝëç ôïõ êÜèå ðëáíçôéêïý óõóôÞ-
ìáôïò, ïðüôå èá Ý÷ïõìå:
ÊéíçôÞñéïò Þëéïò
â) Ìåßùóç Óôñïöþí (Ìå óôáèåñÞ ôçí ï-
äïíôùôÞ "óôåöÜíç" êáé êéíçôÞñéï ôïí
"Þëéï") (Ó÷.2.68) Ó÷.2.70 Êßíçóç ðñïò ôá ïðßóù ("áíôéóôñïöÞ êßíç-
óçò").
ÁõôÞ ç äéÜôáîç ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí
2ç ôá÷ýôçôá ôùí óôñïöþí êáé ãéá ôçí 1ç
óáí ðñþôïò õðïðïëëáðëáóéáóôÞò ôùí
óôñïöþí. ¸ôóé, ï "öïñÝáò ôùí ÓôåöÜíç (ÄÝêôçò)
ðëáíçôþí" ãßíåôáé äÝêôçò êáé ðáñáóýñå-
ôáé áðü áõôïýò, ïé ïðïßïé êõëßïíôáé óôï ÊéíçôÞñéïò
åóùôåñéêü ôçò óôåöÜíçò ìå ðïëý ìåéù- öïñÝáò
ìÝíåò óôñïöÝò Ï äÝêôçò ("öïñÝáò") ðå-
ñéóôñÝöåôáé óôçí ßäéá êáôåýèõíóç ìå áõ-
ôÞí ôïõ êéíçôÞñéïõ Þëéïõ. Óôáèåñüò Þëéïò

ã) Ìåßùóç Óôñïöþí (Ìå óôáèåñü ôïí

"Þëéï" êáé êéíçôÞñéá ôç óôåöÜíç)
(Ó÷.2.69)
Ó÷.2.71 Ðïëëáðëáóéáóìüò óôñïöþí.
ÁõôÞ ç äéÜôáîç ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí
3ç ôá÷ýôçôá êáé ãéá ôçí 1ç óáí äåýôåñïò
õðïðïëëáðëáóéáóôÞò ôùí óôñïöþí. ¸-
ôóé, ï "öïñÝáò ôùí ðëáíçôþí" ãßíåôáé
äÝêôçò êáé ðáñáóýñåôáé áðü áõôïýò, ïé
ïðïßïé êõëßïíôáé åðß ôïõ Þëéïõ óôçí ßäéá
êáôåýèõíóç ðåñéóôñïöÞò ìå áõôÞí ôçò
óôåöÜíçò.
ä) Êßíçóç ðñïò ôá ðßóù ("áíôéóôñïöÞ
êßíçóçò") ìå óôáèåñü ôïí öïñÝá êáé
ôïí "Þëéï" êéíçôÞñéï (Ó÷.2.70) ¹ëéïò (ÊéíçôÞñéï
Åäþ, ç "óôåöÜíç" ãßíåôáé äÝêôçò êáé ðá-
ñáóýñåôáé áðü ôïõò ðëáíÞôåò, ìå ìåßù- Ó÷.2.72 "Íåêñü óçìåßï"

129
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óç ôùí óôñïöþí, óå êßíçóç áíôßóôñïöç
ôçò ðåñéóôñïöÞò ôïõ çëßïõ.
å) Ðïëëáðëáóéáóìüò óôñïöþí ìå óôá-
èåñü ôïí Þëéï êáé ôïí öïñÝá ôùí äï-
ñõöüñùí êéíçôÞñéï (Ó÷.2.71)
Åäþ, ç óôåöÜíç ãßíåôáé äÝêôçò êáé ðá-
ñáóýñåôáé áðü ôïõò äïñõöüñïõò, ðïõ
êõëßïíôáé åðÜíù óôïí Þëéï ìå ìßá ôá÷ý-
ôçôá ðïëý ìåãáëýôåñç áðü åêåßíç ôïõ
öïñÝá êáé óå êáôåýèõíóç ðåñéóôñïöÞò
ßäéá ì' áõôüí. ÁõôÞ ç äéÜôáîç ÷ñçóéìï-
ðïéåßôáé óå ïñéóìÝíá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí,
ôçò ìïñöÞò "Ïver Drive".
Óô)Íåêñü óçìåßï Þ åëåýèåñç ðåñéóôñïöÞ.
(Ó÷.2.72)
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, Ýíá áðü ôá ìÝëç
ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò ðåñéóôñÝöå-
ôáé åëåýèåñá ("ôñåëÜ"), ÷ùñßò üìùò ôï ß-
äéï ôï ðëáíçôéêü óýóôçìá íá ìåôáäßäåé
êáìßá êßíçóç.
2.4.3.3 ¸ëåã÷ïò ôçò óôåöÜíçò ôïõ
ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò.
Ç ïäïíôùôÞ óôåöÜíç (“êïñþíá”) êÜèå
ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò ìðïñåß íá ðåñé-
óôñÝöåôáé Þ íá ðáñáìÝíåé óôáèåñÞ,
(áêßíçôç) áíÜëïãá ìå ôïí óõíäõáóìü
ðïõ åðéëÝ÷èçêå.
Óôçí ðåñßðôùóç, éäéáßôåñá óôáèåñÞò
ïäïíôùôÞò óôåöÜíçò, ç áêéíçóßá ôçò å-
ðéôõã÷Üíåôáé ìå ôïõò ðáñáêÜôù ôñüðïõò:
á) Ìå ôç äñÜóç åíüò çëåêôñïìáãíçôé-
êïý ðçíßïõ, óôçí ðåñßðôùóç ôïõ êé-
âùôßïõ Cotal.
â) Ìå Ýíá óõãêñüôçìá óõìðëÝêôç
ðïëëáðëþí äßóêùí ðïõ åëÝã÷åôáé
õäñáõëéêÜ, óôçí ðåñßðôùóç ìåñé-
êþí êéâùôßùí ôùí áõôïêéíÞôùí
130
Renault, Peugeot, Simca, êëð.
ã) Ìå ôç äñÜóç åíüò öñÝíïõ, ðïõ åðå-
íåñãåß áð' åõèåßáò åðß ôçò óôåöÜíçò
êáé ôï ïðïßï åëÝã÷åôáé áðü Ýíá õ-
äñáõëéêü êýëéíäñï, óôçí ðåñßðôùóç
ôïõ êéâùôßïõ Wilson.
2.4.4 Áõôüìáôç ÌåôÜäïóç.
2.4.4.1 ÃåíéêÜ.
Áöïý ðåñéãñÜøáìå ôá äýï âáóéêÜ ìÝñç
ðïõ óõãêñïôïýí Ýíá áõôüìáôï êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí (ôïí õäñáõëéêü ìåôáôñïðÝá
ôçò ñïðÞò óôñÝøçò êáé ôï ðëáíçôéêü óý-
óôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò), èá ðñï-
÷ùñÞóïõìå óôçí áíáëõôéêÞ ðåñéãñáöÞ
åíüò ôÝôïéïõ áðëïý áõôüìáôïõ êéâþôéïõ
ôá÷õôÞôùí. ¸ôóé:
• Ôá áõôüìáôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí ìðï-
ñåß íá åëÝã÷ïíôáé õäñáõëéêÜ, çëå-
êôñïìáãíçôéêÜ êáé çëåêôñïíéêÜ. ÐÜ-
íôùò, óôï ðáñüí âéâëßï èá ðåñéãñÜ-
øïõìå ôéò ãåíéêÝò áñ÷Ýò ëåéôïõñãßáò
åíüò áõôïìÜôïõ êéâùôßïõ, ðïõ åëÝã÷å-
ôáé õäñáõëéêÜ.
• Ôá êéâþôéá áõôÜ, áí êáé äéáöÝñïõí
óôéò ëåðôïìÝñåéåò áðü êáôáóêåõáóôÞ
óå êáôáóêåõáóôÞ, üëá, ãåíéêÜ, ëåé-
ôïõñãïýí ìå ôïí ßäéï ðåñßðïõ ôñüðï.
• ¼ðùò áíáöÝñáìå êáé óôçí áñ÷Þ ôçò
ðáñïýóáò åíüôçôáò, ç áõôüìáôç ìåôÜ-
äïóç åîáóöáëßæåé ôçí áëëáãÞ ôùí ôá-
÷õôÞôùí ÷ùñßò ôçí ðáñÝìâáóç ôïõ ï-
äçãïý êáé Ýôóé, ëüãù áêñéâþò áõôÞò
ôçò éäéüôçôïò, êáôáñãåßôáé ôï ðåíôÜë
ôïõ óõìðëÝêôç êáèþò êáé ï ÷åéñéóìüò
ôïõ ëåâéÝ (ìï÷ëïý) ôá÷õôÞôùí êáé ðá-
ñáìÝíåé ìüíï ôï ðåíôÜë ôçò åðéôÜ÷õí-
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí

Ó÷.2.73 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ÆF ôçò Peugeot

(1. Áíôëßá 2. ÓôÜôçò 3. Óôñüâéëïò 4. Óöüíäõëïò 5. Ôñï÷üò åëåýèåñïò 6. ¢îïíáò åéóüäïõ óôï êéâþôéï
7. ¢îïíáò åîüäïõ áðü ôï êéâþôéï 8. Áíôëßá ìå ãñáíÜæéá 9. ÑõèìéóôÞò 10. Ðëáíçôéêü Óýóôçìá 11. Óõ-
ìðëÝêôåò).

óçò êáé ôï áíôßóôïé÷ï ôùí öñÝíùí.
Óôï ðáñáðÜíù Ó÷Þìá 2.73 âëÝðïõìå,
óå ôïìÞ, Ýíá áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õ-
ôÞôùí.
Óôçí ðñÜîç, ï ïäçãüò ôïõ ï÷Þìáôïò äéá-
ôçñåß ôï äéêáßùìá ôçò åëåýèåñçò åðéëï-
ãÞò óõãêåêñéìÝíùí ó÷Ýóåùí ìåôÜäïóçò,
ìå ôáõôü÷ñïíç ìåßùóç ôùí óôñïöþí, å-
ðåíåñãþíôáò óå Ýíá åðéëïãÝá, ðïõ âñß-
óêåôáé óôç èÝóç ôïõ ìï÷ëïý åðéëïãÞò ôá-
÷õôÞôùí óôá ìç÷áíéêÜ êéâþôéá. ÁõôÝò,
ëïéðüí, ïé åðéëïãÝò ìðïñåß íá åßíáé:
1) ÓôÜèìåõóç ôïõ ï÷Þìáôïò (Parking), ìå
ôçí Ýíäåéîç (P).
2) Êßíçóç ðñïò ôá ðßóù, ìå ôçí Ýíäåéîç
(R).
3) Íåêñü óçìåßï, ìå ôçí Ýíäåéîç (Í).
4) ÏäÞãçóç, ìå ôçí Ýíäåéîç (D).

131
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.2.74 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ôçò Renault
5) Êßíçóç óå ìåãÜëåò áíçöüñåò (“åêôüò
äñüìïõ”)
6) Ôá÷åßá åêêßíçóç, êëð.
2.4.4.2 Ìç÷áíéóìüò "ðåñÜóìáôïò"
(óýìðëåîçò) ôùí ôá÷õôÞ-
ôùí.
Ó' Ýíá êéâþôéï ðïõ ëåéôïõñãåß ìå ðëáíç-
ôéêÜ óõóôÞìáôá, åðéôõã÷Üíïíôáé ïé äéÜ-
öïñåò ó÷Ýóåéò ìåßùóçò ôùí óôñïöþí,
ìå ôçí áëëçëåðßäñáóç ïñéóìÝíùí êéíç-
ôþí ìåëþí ôïõ Þ ìå ôçí áêéíçôïðïßçóç
ïñéóìÝíùí Üëëùí, ôá ïðïßá ÷ñçóéìåý-
ïõí ùò óçìåßá õðïóôÞñéîçò.
¸ôóé, ãéá íá åîáóöáëéóèïýí áõôÝò ïé
ëåéôïõñãßåò, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé, óõíÞ-
132
èùò, åßôå óõìðëÝêôåò ðïëëáðëþí äß-
óêùí, ïé ïðïßïé êéíïýíôáé ìÝóá óå ëÜäé,
åßôå öñÝíá, ôùí ïðïßùí ç ëåéôïõñãßá åß-
íáé ðáñüìïéá ìå åêåßíç ôùí óõìðëåêôþí
(Ó÷.2.74 êáé 2.75).
• Áñ÷Þ åëÝã÷ïõ ôùí ó÷Ýóåùí åíüò ðëá-
íçôéêïý óõóôÞìáôïò.
Ïé ôñåéò ó÷Ýóåéò (ôá÷ýôçôåò) ôçò êßíç-
óçò ðñïò ôá åìðñüò, üðùò êáé ç ìßá ôçò
êßíçóçò ðñïò ôá ðßóù, åðéôõã÷Üíïíôáé
ìå ôçí åíÝñãåéá ôüóï ôùí äýï óõìðëå-
êôþí Å1 êáé Å2, üóï êáé ôùí äýï öñÝ-
íùí F1 êáé F2, êáèþò êáé ôïõ åëåýèåñïõ
ôñï÷ïý (R.L.) åðÜíù óôá äéÜöïñá ìÝëç
ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò (P1,P2,S1,S2
êáé C: Ýîïäï êßíçóçò ôïõ êéâùôßïõ).
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí

2
1

5 5
6
5

(1. Ðñùôåýùí Üîïíáò ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò 2. Äåõôåñåýùí Üîïíáò ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò 3. êáé
4. äïñõöüñïé 5. ÖïñÝáò äïñõöüñùí 6. ÏäïíôùôÞ óôåöÜíç. C, C´, D: ÓõìðëÝêôåò, Å: ¢îïíáò åéóüäïõ)

Ó÷.2.75 Áõôüìáôï êéâþôéï ÆF ôçò Peugeot

Óå ãåíéêÝò ãñáììÝò, ç ëåéôïõñãßá åíüò íüëïõ ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò.

áõôüìáôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, óõíßóôá-
ôáé óôá åîÞò:
á) Ï óõìðëÝêôçò Á åßíáé óå åìðëïêÞ
â) Ï óõìðëÝêôçò  åßíáé áõôáóöáëé-
óìÝíïò
ã) Ï ðñùôåýùí êáé ï äåõôåñåýùí Ü-
îïíáò, 1 êáé 2 áíôßóôïé÷á, ôïõ ðëá-
íçôéêïý óõóôÞìáôïò, ðåñéóôñÝöï-
íôáé ìáæß.
ä) Ïé ðëáíÞôåò 3 êáé 4 âñßóêïíôáé åí-
äéÜìåóá, ìåôáîý äçëáäÞ ôùí 1 êáé
2 êáé áíôéôÜóóïíôáé ìåôáîý ôïõò,
êéíïýìåíïé óå äéáöïñåôéêÝò êáôåõ-
èýíóåéò ðåñéóôñïöÞò.
å) ÕðÜñ÷åé Ýíá "ìðëïêÜñéóìá" ôïõ óõ-
óô) Ï Üîïíáò (äÝêôçò) ôçò åîüäïõ ðå-
ñéóôñÝöåôáé ìå ôçí ßäéá ôá÷ýôçôá
ôïõ Üîïíá åéóüäïõ Å, ïðüôå êáé
æ) Åðéôõã÷Üíåôáé ç áð' åõèåßáò ìåôÜäï-
óç ôçò êßíçóçò.
Ôï õäñáõëéêü êýêëùìá ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷õôÞôùí ôñïöïäïôåßôáé áðü ìßá ãñáíá-
æùôÞ áíôëßá, ðïõ ðåñéóôñÝöåôáé áðü ôïí
êéíçôÞñá. Ç ðßåóç ôïõ ëáäéïý áõôïý ôïõ
êõêëþìáôïò ðéÝæåé ôïõò äßóêïõò ôïõ óõ-
ìðëÝêôç Þ ôá öñÝíá ãéá íá áêéíçôïðïéÞ-
óåé äéÜöïñá ìÝëç ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞ-
ìáôïò, åíþ êÜèå êýêëùìá åíåñãïðïéåß-
ôáé Þ êëåßíåé, ìå ôç âïÞèåéá âáëâßäùí Þ
ôïõ óýñôç åðéëïãÞò.

133
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
2.4.4.3 Ôï óõãêñüôçìá áõôïìÜôïõ
åëÝã÷ïõ
Åßíáé ï áõôïìáôéóìüò åêåßíïò óôïí ï-
ðïßï áíÞêåé ï ñüëïò ôçò åðéëïãÞò êáé
ôçò åìðëïêÞò ôçò ó÷Ýóçò ìåßùóçò ôùí
óôñïöþí, ìå ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå íá å-
îáóöáëßæåôáé ç êáëýôåñç äõíáôÞ ÷ñçóé-
ìïðïßçóç ôçò ñïðÞò óôñÝøçò ôïõ êéíç-
ôÞñá.
Åßíáé, äçëáäÞ, ï åãêÝöáëïò Þ ï õðïëï-
ãéóôÞò, ï ïðïßïò ðñÝðåé íá åðåîåñãÜæå-
ôáé óôéãìéáßá ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ ðñï-
Ýñ÷ïíôáé áðü:
• Ôçí åêëïãÞ (åðéëïãÞ) ôïõ ïäçãïý, ç ï-
ðïßá ìåôáöñÜæåôáé áðü ôçí èÝóç ôïõ
ðåíôÜë åðéôÜ÷õíóçò.
• Ôç óôéãìéáßá ôá÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìáôïò
• Ôï óôéãìéáßï öïñôßï ôïõ ï÷Þìáôïò, ôï
ïðïßï åîáñôÜôáé áðü ôï Üíïéãìá ôçò
ðåôáëïýäáò ôïõ êáñìðõñáôÝñ.
Ìåôáîý ôùí ëýóåùí ðïõ Ý÷ïõí õéïèåôç-
èåß áðü ôïõò êáôáóêåõáóôÝò, âñßóêïõìå
ìç÷áíéóìïýò ðïõ åëÝã÷ïíôáé óå üëç
ôïõò ôçí Ýêôáóç õäñáõëéêÜ, åíþ õðÜñ-
÷ïõí êáé ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò, üðïõ
ôï õäñáõëéêü êýêëùìá åëÝã÷åôáé, åßôå ç-
ëåêôñïìáãíçôéêÜ, åßôå çëåêôñïíéêÜ.
2.4.4.4 Ôï õäñáõëéêü óõãêñüôçìá
áõôïìÜôïõ åëÝã÷ïõ õäñáõ-
ëéêïý êéâùôßïõ ÆF (Ó÷. 2.76)
Áõôü ðåñéëáìâÜíåé ôéò âáëâßäåò "ðåñÜ-
óìáôïò" ôùí ôá÷õôÞôùí, ïé ïðïßåò, üôáí
åßíáé óå èÝóç ëåéôïõñãßáò, åðåíåñãïýí:
• Óôç èÝóç ôïõ åðéëïãÝá ôçí ïðïßá êá-
èïñßæåé ï ïäçãüò.
• Óôï Üíïéãìá ôçò ðåôáëïýäáò ôïõ êáñ-
ìðõñáôÝñ, üðïõ åðåíåñãåß ç âáëâßäá
äéüñèùóçò ôïõ öïñôßïõ.
134
• Óôçí ôá÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìáôïò, ìÝóù
ôïõ öõãïêåíôñéêïý ñõèìéóôÞ.
ÊÜèå ìßá áðü áõôÝò ôéò âáëâßäåò "ðåñÜ-
óìáôïò" ôùí ôá÷õôÞôùí áðïôåëåßôáé áðü
Ýíá Ýìâïëï ðïõ êéíåßôáé ìÝóá óå Ýíá
êýëéíäñï êáé åëåõèåñþíåé Þ êëåßíåé, á-
íÜëïãá, ôï õäñáõëéêü êýêëùìá, ôï ïðïß-
ï åðåíåñãåß óôïõò äéÜöïñïõò óõìðëÝ-
êôåò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, åëÝã÷ï-
íôáò Ýôóé ôç ëåéôïõñãßá ôïõ.
• Ï "óýñôçò" åðéëïãÞò
Áõôüò åíåñãïðïéåßôáé áðü ìï÷ëü ìå ôçí
ðáñÝìâáóç ôïõ ïäçãïý êáé êáôáíÝìåé
ôçí êýñéá ðßåóç óôá äéÜöïñá êõêëþìá-
ôá, óýìöùíá ìå ôçí åðéëïãÞ ôïõ.
• Âáëâßäá äéüñèùóçò ôïõ öïñôßïõ Þ
âáëâßäá åëÝã÷ïõ ôïõ åðéôá÷õíôÞ
Ï Üîïíáò ôçò ðåôáëïýäáò ôïõ êáñìðõ-
ñáôÝñ åëÝã÷åé Ýíá Ýêêåíôñï, ôï ïðïßï å-
ðåíåñãåß óôç âÜóç ìéáò âáëâßäáò. ÊáôÜ
ôçí åðéôÜ÷õíóç, ôï Ýìâïëï ôçò âáëâßäáò
áðïêáëýðôåé ôï õäñáõëéêü êýêëùìá ôùí
âáëâßäùí "ðåñÜóìáôïò" ôùí ôá÷õôÞôùí,
áíôáãùíéóôéêÜ ðñïò ôïí öõãïêåíôñéêü
ñõèìéóôÞ.
• Öõãïêåíôñéêüò ÑõèìéóôÞò
Åßíáé Ýíáò ñõèìéóôÞò ôïðïèåôçìÝíïò å-
ðÜíù óôïí Üîïíá åîüäïõ ôïõ êéâùôßïõ
ôá÷õôÞôùí êáé ðáñÝ÷åé ìßá ìåôáâáëëü-
ìåíç ðßåóç, ôçò ïðïßáò ç ôéìÞ ìåôáâÜë-
ëåôáé ðñïïäåõôéêÜ, óå ó÷Ýóç ìå ôï öïñ-
ôßï ôïõ êéíçôÞñá. ÁõôÞ ç ðßåóç åðåíåñãåß
åðÜíù óôï Ýìâïëï ôïõ "ðåñÜóìáôïò"
ôùí ôá÷õôÞôùí.
Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôùí âáëâßäùí “ðåñÜ-
óìáôïò” (óýìðëåîçò) ôùí ôá÷õôÞôùí.
(Ó÷.2.77)
ÐñïêåéìÝíïõ ãéá üñãáíï ðïõ åëÝã÷åôáé
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí

ÃñáíáæùôÞ áíôëßá ëáäéïý

Êýñéá âáëâßäá ìå ößëôñï

Ëáâßäåò åðéëïãÞò
Ðñïò ìåôáôñïðÝá

Óýñôçò åðéëïãÞò

Âáëâßäá åëÝã÷ïõ
ôïõ åðéôá÷õíôïý
Âáëâßäåò ðåñÜóìáôïò
ôá÷õôÞôùí
Âáëâßäåò
áóöáëåßáò
1çò êßíçóçò
ÐåíôÜë 2çò åìðñüò êáé
ãêáæéïý ðßóù

3çò 2çò

Âáëâßäá
áóöáëåßáò

Öõãïêåíôñéêüò
ñõèìéóôÞò

Êõñßá ðßåóç
Ðßåóç åëÝã÷ïõ

Ó÷.2.76 Õäñáõëéêü óõãêñüôçìá åëÝã÷ïõ ôïõ áõôïìÜôïõ ôïõ õäñáõëéêïý êéâùôßïõ ÆF

135
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
õäñáõëéêÜ, ðáñåìâÜëëåôáé ìåôáîý áõôïý
êáé ôïõ õäñáõëéêïý êõêëþìáôïò Ýíáò
êýëéíäñïò ìå Ýìâïëá åëåã÷üìåíá áðü
äýï äéáöïñåôéêÝò áíôßèåôåò ðéÝóåéò.
Åäþ äçëáäÞ, ï êýëéíäñïò Þ ïé âáëâßäåò
"ðåñÜóìáôïò" ôùí ôá÷õôÞôùí âñßóêïíôáé
õðü ôçí åðßäñáóç ôùí ðáñáêÜôù áíôßèå-
ôùí ðéÝóåùí:
Ó÷.2.77 ¸ëåã÷ïò ìéáò õäñáõëéêÞò âáëâßäáò.
136
• Ôçò ðßåóçò åëÝã÷ïõ ôïõ åðéôá÷õíôÞ
(Ñ1).
• Ôçò ðßåóçò åëÝã÷ïõ ôïõ öõãïêåíôñé-
êïý ñõèìéóôÞ (Ñ2).
¸ôóé ç ðñþôç ðßåóç óõíäÝåôáé ìå ôç èÝ-
óç ôïõ åðéëïãÝá áëëáãÞò ôá÷õôÞôùí êáé
Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôçí åðéèõìßá - åðéëïãÞ ôïõ
Êýñéá ðßåóç
Ðßåóç åëÝã÷ïõ
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
ïäçãïý, åíþ ç äåýôåñç ðßåóç åîáñôÜôáé
áðü ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìáôïò, êáé Ý÷åé
ó÷Ýóç ìå ôéò óõíèÞêåò êßíçóÞò ôïõ.
ÊáôÜ óõíÝðåéá, ç êýñéá ðßåóç êáôåõèýíå-
ôáé óôïõò åîÞò ìç÷áíéóìïýò:
1. Áíôëßá ëáäéïý.
2. ÑõèìéóôéêÞ âáëâßäá ìå ößëôñï.
3. Âáëâßäá åëÝã÷ïõ ôïõ åðéôá÷õíôÞ.
4. Êýëéíäñï ìå óýñôç åðéëïãÞò.
5. ÓõìðëÝêôç.
6. Âáëâßäá "ìáíäÜëùóçò".
2.4.5 ÖèïñÝò - ÂëÜâåò - Åðéóêåõ-
Þ - ÓõíôÞñçóç.
2.4.5.1 ÃåíéêÜ.
Ôï áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí óðÜíéá
ðáèáßíåé âëÜâç êáé ãé' áôü áðáéôåß ðïëý
ìéêñÞ êáé óå ìåãÜëá ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìá-
ôá óõíôÞñçóç. ¸íá ìåãÜëï, ìÜëéóôá, ìÝ-
ñïò ôùí öèïñþí, âëáâþí, åðéóêåõþí
êáé óõíôÞñçóçò åßíáé ßäéï ìå áõôü ðïõ
áíáðôý÷èçêå óôçí åíüôçôá 2.3.3. Óôçí
ðáñïýóá, üìùò, åíüôçôá èá ôïíßóïõìå,
óå ãåíéêÝò ãñáììÝò, ïñéóìÝíåò éäéáéôå-
ñüôçôåò ðïõ ðáñïõóéÜæåé ôï áõôüìáôï êé-
âþôéï ôá÷õôÞôùí, óôá ðëáßóéá:
• Ôçò êáíïíéêÞò óõíôÞñçóÞò ôïõ.
• Ôçò äéÜãíùóçò ôùí âëáâþí.
• Ôçò åðéóêåõÞò ôïõ åðß ôïõ ï÷Þìáôïò.
• Ôçò ãåíéêÞò åðéóêåõÞò ôïõ.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
2.4.5.2 ÊáíïíéêÞ ÓõíôÞñçóç.
Ç êáíïíéêÞ óõíôÞñçóç, ç ïðïßá ðñÝðåé
íá ãßíåôáé óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ
êÜèå êáôáóêåõáóôÞ, ðñÝðåé íá ðåñéëáì-
âÜíåé ôéò ðáñáêÜôù åíÝñãåéåò:
á) ÁëëáãÞ ëáäéïý êáé ößëôñïõ
â) ¸ëåã÷ï óôÜèìçò ëáäéïý
ã) ÐñïóèÞêç ëáäéïý, åÜí åßíáé áíÜ-
ãêç.
ä) ¸ëåã÷ï ôçò ðåôáëïýäáò ôïõ êáñ-
ìðõñáôÝñ êáé ôùí óõíäÝóìùí ôçò.
å) Ñýèìéóç äéáêüðôç "íåêñïý" óçìåß-
ïõ.
óô) ÐéèáíÝò ñõèìßóåéò öñÝíùí Þ óõ-
ìðëåêôþí.
2.4.5.3 ÄéÜãíùóç Âëáâþí
ÊÜèå ôýðïò áõôïìÜôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞ-
ôùí Ý÷åé ôï äéêü ôïõ ïäçãü äéÜãíùóçò
âëáâþí, ðïõ åêäßäåôáé áðü ôïí êáôá-
óêåõáóôÞ. Áõôüò ðåñéãñÜöåé âÞìá ðñïò
âÞìá ôçí üëç äéáäéêáóßá ôçò äéÜãíùóçò.
Íá åíôïðßóåéò, ëïéðüí, ôï ôìÞìá åêåßíï
ôïõ âéâëßïõ óõíôÞñçóçò, ðïõ áíáöÝñåôáé
óôï áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé ôï
ïðïßï ðñüêåéôáé íá óõíôçñÞóåéò.
Ðñéí êÜíåéò, ðÜíôùò, Ýíá ëåéôïõñãéêü Ý-
ëåã÷ï óå Ýíá áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí, ðñÝðåé íá âåâáéùèåßò üôé ï êéíçôÞ-
ñáò ôïõ åñãÜæåôáé êáíïíéêÜ. Óôç óõíÝ-
÷åéá, áêïëïýèçóå ôéò äéáäéêáóßåò ìå
ðñïóï÷Þ, ãéáôß êÜèå ðáñÝêêëéóç áðü áõ-
ôÝò ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé óïâáñÞ æç-
ìéÜ óôï êéâþôéï.
Åðßóçò, ìðïñåß íá áðáéôçèåß áðü ôï âé-
âëßï óõíôÞñçóçò íá ãßíïõí Ýëåã÷ïé äï-
êéìáóôçñßïõ Þ ëåéôïõñãéêïß Ýëåã÷ïé, ï-
ðüôå ó' áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç, äéÜâáóå
êáé åöÜñìïóå ìå ðñïóï÷Þ üëåò ôéò ï-
äçãßåò ðïõ áöïñïýí ôá ìÝôñá ðñïöýëá-
îçò êáé áóöÜëåéáò êáé ôá ïðïßá áíáãñÜ-
öïíôáé, áíáëõôéêÜ, óôï óõãêåêñéìÝíï
áõôü âéâëßï.
137
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
2.4.5.4 ÅðéóêåõÞ åðß ôïõ ï÷Þìáôïò.
Ï êÜèå êáôáóêåõáóôÞò, ãéá êÜèå ôýðï
áõôïìÜôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, äßíåé óõ-
ãêåêñéìÝíåò ïäçãßåò, üóïí áöïñÜ ôéò
åðéóêåõÝò ðïõ ìðïñåß íá ãßíïõí åðÜíù
óôï ü÷çìá. Ôï âéâëßï óõíôÞñçóçò ðåñé-
ãñÜöåé ìå êÜèå ëåðôïìÝñåéá, ðþò èá
êÜíåéò áõôÝò ôéò åðéóêåõÝò. Áí, üìùò, ç
âëÜâç åßíáé ìßá áðü áõôÝò ðïõ äåí ìðï-
ñïýí íá åðéóêåõáóèïýí åðß ôïõ ï÷Þìá-
ôïò, ôï êéâþôéï èá ðñÝðåé íá áöáéñåèåß.
2.4.5.5 ÃåíéêÞ ÅðéóêåõÞ
Ç ãåíéêÞ åðéóêåõÞ Þ áíáêáôáóêåõÞ åíüò
áõôïìÜôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí åßíáé ìßá
åñãáóßá ðïëý åîåéäéêåõìÝíç êáé ùò åê
ôïýôïõ áðáéôåßôáé ðïëýò ÷ñüíïò êáé ìå-
ëÝôç ãéá íá ãßíåé êáíåßò Ýíáò êáëüò åé-
äéêüò ôå÷íßôçò ãéá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí
áõôïý ôïõ ôýðïõ. ÐïëëÝò öïñÝò,
ðÜíôùò, áêüìç êé áí êÜðïéïò ôå÷íßôçò
äåí èÝëåé íá ãßíåé åéäéêüò óôïí ôïìÝá
áõôü, ðáñÜ ôáýôá åðéèõìåß íá Ý÷åé ìßá
êáëÞ éäÝá ãéá ôï ðþò Ýíá áõôüìáôï êé-
âþôéï ôá÷õôÞôùí áíáêáôáóêåõÜæåôáé. Áí,
ëïéðüí, óïõ äþóïõí óôï óõíåñãåßï Ýíá
áõôüìáôï êéâþôéï ãéá áíáêáôáóêåõÞ,
ðñÝðåé íá âñåéò ôï áíôßóôïé÷ï âéâëßï
ôïõ êáôáóêåõáóôÞ ðïõ ðñïâëÝðåé ôçí á-
íáêáôáóêåõÞ ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ ôýðïõ
êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, íá ôï ìåëåôÞóåéò
ðñïóåêôéêÜ êáé íá áêïëïõèÞóåéò ìå
ðñïóï÷Þ üëåò ôéò äéáäéêáóßåò ðïõ ðåñé-
ãñÜöïíôáé âÞìá ðñïò âÞìá ó' áõôü,
÷ñçóéìïðïéþíôáò ôá åéäéêÜ åñãáëåßá
ðïõ áðáéôïýíôáé, ïðüôå êáé äåí èá Ý÷åéò
ðñïâëÞìáôá óôï íá åêôåëÝóåéò áõôÞ ôçí
ôüóï óïâáñÞ êáé áñêåôÜ ðïëýðëïêç åñ-
ãáóßá.
138
2.4.6 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
• Ôï áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí õðï-
êáèéóôÜ ôï ìç÷áíéêü êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí êáé ôï óõìðëÝêôç óôá óýã÷ñïíá
óõóôÞìáôá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò
êáé áðïôåëåßôáé áðü ôïí õäñáõëéêü ìå-
ôáôñïðÝá ôçò ñïðÞò óôñÝøçò ôïõ êé-
íçôÞñá (ðïõ ðáßæåé ôï ñüëï ôïõ óõ-
ìðëÝêôç) êáé áðü Ýíá Þ äýï Þ êáé áðü
ðåñéóóüôåñá ðëáíçôéêÜ óõóôÞìáôá êß-
íçóçò, åëåã÷üìåíá áðü öñÝíá Þ óõ-
ìðëÝêôåò.
• Ôá êýñéá ìÝñç åíüò õäñáõëéêïý ìåôá-
ôñïðÝá ñïðÞò óôñÝøçò åßíáé ç áíôëß-
á, ï óôñüâéëïò êáé ï óôÜôçò.
• Ôá êýñéá ìÝñç åíüò ðëáíçôéêïý óõóôÞ-
ìáôïò åßíáé ç "ïäïíôùôÞ óôåöÜíç", ï
"Þëéïò" êáé ïé äýï Þ ðåñéóóüôåñïé
"ðëáíÞôåò" ìå ôï öïñÝá ôïõò. Ðïë-
ëïýò óõíäõáóìïýò êßíçóçò ìðïñïý-
ìå íá Ý÷ïõìå áðü Ýíá ðëáíçôéêü óý-
óôçìá, áíÜëïãá, âÝâáéá, ìå ôï ðïéá
ìÝëç ôïõ åßíáé óôáèåñÜ êáé ðïéá êé-
íïýìåíá.
• Óôï áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ïé
ôá÷ýôçôåò åðéëÝãïíôáé áõôüìáôá, áíÜ-
ëïãá, öõóéêÜ, ìå ôç èÝóç ôïõ åðéëïãÝ-
á, ìå ôï Üíïéãìá ôçò ðåôáëïýäáò ôïõ
êáñìðõñáôÝñ, äçëáäÞ ìå ôï öïñôßï
ôïõ êéíçôÞñá êáé áíÜëïãá ìå ôçí ôá-
÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìáôïò. Ç åðéëïãÞ áõôÞ
ãßíåôáé ìå ôç âïÞèåéá ôïõ óõãêñïôÞ-
ìáôïò ôïõ áõôïìÜôïõ åëÝã÷ïõ, ôï ï-
ðïßï äçìéïõñãåß ôçí êáëýôåñç äõíáôÞ
- êÜèå öïñÜ - ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êé-
íçôÞñá.
 Áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí

2.4.7 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ôé åßíáé ï õäñáõëéêüò ìåôáôñïðÝáò ôçò ñïðÞò óôñÝøçò êáé ðþò

ëåéôïõñãåß;
2. Ôé åßíáé ôï ðëáíçôéêü óýóôçìá ôùí ïäïíôùôþí ôñï÷þí êáé ðþò
ëåéôïõñãåß;
3. Ðïéá åßíáé ôá êõñéüôåñá ìÝñç ôïõ ðëáíçôéêïý óõóôÞìáôïò ôùí ïäïíôùôþí
ôñï÷þí;
4. Ðüóåò ðåñéðôþóåéò ìåôÜäïóçò êßíçóçò Ý÷ïõìå ìå ôï ðëáíçôéêü óýóôçìá ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí êáé ðïéåò åßíáé áõôÝò, áíáëõôéêÜ;
5. Ðïéåò ïé êõñéüôåñåò äéáöïñÝò ìåôáîý åíüò áõôüìáôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí
êáé åíüò êïéíïý (ìç÷áíéêïý);
6. Ðþò åðéôõã÷Üíåôáé ç áëëáãÞ ôá÷ýôçôáò óôá áõôüìáôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí;
7. ÅîÞãçóå ôï óêïðü ôïõ "óôÜôç" óôá ðëáßóéá ôçò ëåéôïõñãßáò åíüò áõôüìáôïõ
êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
8. Ðïéá åßíáé ôá äýï âáóéêÜ åîáñôÞìáôá, ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôï áõôüìá-
ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ãéá íá åëÝã÷ïõí ôá ðëáíçôéêÜ óõóôÞìáôá;
9. Ìå ðïéïí ôñüðï óôï ðëáíçôéêü óýóôçìá ãßíåôáé ç áð' åõèåßáò ìåôÜäïóç;
10. Íá ðåñéãñÜøåéò ôïõò äýï ôñüðïõò, ìå ôïõò ïðïßïõò - óå Ýíá ðëáíçôéêü óý-
óôçìá - ãßíåôáé ç ìåßùóç ôùí óôñïöþí.
11. Ìå ðïéïí ôñüðï, óå Ýíá ðëáíçôéêü óýóôçìá, ãßíåôáé ç áíôéóôñïöÞ ôçò êßíçóçò;
12. Ìå ðïéïí ôñüðï, óå Ýíá ðëáíçôéêü óýóôçìá, åðéôõã÷Üíïõìå, áöåíüò ôïí
ðïëëáðëáóéáóìü ôùí óôñïöþí êáé, áöåôÝñïõ, ôï "íåêñü óçìåßï";
13. Ðïéïò åßíáé ï óêïðüò ôïõ öõãïêåíôñéêïý ñõèìéóôÞ;
14. Ðïéåò åßíáé ïé äýï ðéÝóåéò ðïõ åöáñìüæïíôáé óôá Üêñá ôùí âáëâßäùí "ðå-
ñÜóìáôïò" (óýìðëåîçò) ôùí ôá÷õôÞôùí;
15. ÁôïìéêÞ åñãáóßá: Ìå ôç âïÞèåéá ôïõ âéâëßïõ óõíôÞñçóçò ôïõ áõôüìá-
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, åîÞãçóå, ðþò ìðïñåßò íá áëëÜîåéò ôï ößëôñï ëá-
äéïý, íá óõìðëçñþóåéò ëÜäéá, íá áöáéñÝóåéò êáé íá åðáíáôïðïèåôÞóåéò ôï
áõôüìáôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí;
16. ÁôïìéêÞ åñãáóßá: ÌåëÝôçóå êáëÜ ôï Ó÷Þìá 2.76 êáé ìåôÜ íá ðåñéãñÜ-
øåéò, ìå êÜèå ëåðôïìÝñåéá, ðþò ãßíåôáé áõôüìáôá ç áëëáãÞ ôçò êÜèå ôá÷ý-
ôçôáò.

139
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2.5 ÄÉÁÖÏÑÉÊÏ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáöÝñïõí ôá åßäç ôïõ óõóôÞìáôïò ôïõ äéáöïñéêïý åíüò ï÷Þìáôïò.

n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áõôü áðïôåëåßôáé.

n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ, êáèþò êáé ôùí åðéìÝñïõò åîáñ-
ôçìÜôùí ôïõ.
n Íá ðñïóäéïñßæïõí ôç èÝóç ôïõ êÜèå ìÝñïõò-åîáñôÞìáôïò óôçí üëç äéÜôáîç.

n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï êáé ôá ìÝóá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôùí ìåñþí - å-

îáñôçìÜôùí ôïõ äéáöïñéêïý.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ óõ-
óôÞìáôïò êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, åðéóêåõÞò, ñýèìé-
óçò êáé óõíôÞñçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý, êáèþò êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñ-
ôçìÜôùí ôïõ.

2.5.1 Óêïðüò ôïõ äéáöïñéêïý. äñüìïò Þôáí áðüëõôá åõèýò, ôç óôéãìÞ

• Óôï Ó÷Þìá 2.78, âëÝðïõìå Ýíá ü÷çìá
ðïõ åéóÝñ÷åôáé óå ìßá óôñïöÞ ôïõ äñü-
ìïõ. Ãéá íá åêôåëÝóåé áõôÞ ôç óôñïöÞ,
èá ðñÝðåé ïé åîùôåñéêïß ôïõ ôñï÷ïß íá
äéáãñÜøïõí, óôïí ßäéï ÷ñüíï, ìåãáëý-
ôåñç äéáäñïìÞ áðü ôïõò åóùôåñéêïýò.
ÅðïìÝíùò, ãéá íá ìçí ðáñáôçñçèåß ôï
öáéíüìåíï ôçò ïëßóèçóçò, ðñÝðåé ïé å-
îùôåñéêïß ôñï÷ïß íá ðåñéóôñÝöïíôáé,
óôïí ßäéï ÷ñüíï, ìå ôá÷ýôçôá ìåãáëýôå-
ñç áðü åêåßíç ôùí åóùôåñéêþí.
• Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, óôï Ó÷Þìá
2.79, ðáñáôçñïýìå üôé, êáé áí áêüìç ï
ðïõ - üðùò óõíÞèùò óõìâáßíåé - åßôå õ-
ðÜñ÷ïõí áíùìáëßåò åðÜíù óôï äñüìï,
åßôå ïé ôñï÷ïß ôïõ ï÷Þìáôïò äåí åßíáé
ðÜíôïôå ïìïéüìïñöá öïõóêùìÝíïé, åßôå
ôï öïñôßï äåí åßíáé éóïìåñþò êáôáíå-
ìçìÝíï óôï ðÞãìá (áìÜîùìá) ôïõ, ïé
äéÜìåôñïé ôùí ôñï÷þí äåí åßíáé áêñé-
âþò ïé ßäéåò ìåôáîý ôïõò. ÅðïìÝíùò, å-
Üí ïé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß Þôáí óôåñåùìÝ-
íïé êáé ðåñéóôñÝöïíôáí óôïí ßäéï Üîïíá
ãéá ìéá äéáäñïìÞ, ð.÷. 150 ìÝôñùí, ôï
áðïôÝëåóìá èá Þôáí, åßôå ôï ü÷çìá íá
äéáãñÜöåé êáìðýëç ôñï÷éÜ, åßôå íá åß÷á-
ìå ïëßóèçóç ôùí ôñï÷þí, ðñïêåéìÝíïõ
íá ôï êñáôÞóïõìå óå åõèåßá ôñï÷éÜ. ¸-

140
 Ä é á ö ï ñ é ê ü

ôóé, ãéá íá áðïöýãïõìå üëá áõôÜ ôá

ðñïâëÞìáôá, èá ðñÝðåé ïé êéíçôÞñéïé
ôñï÷ïß íá ðåñéóôñÝöïíôáé ìå äéáöïñåôé-
êÝò ôá÷ýôçôåò êáé, ìÜëéóôá, ï ìéêñüôå- Åßóïäïò óôç óôñïöÞ
ñïò ôñï÷üò ðñÝðåé íá ðåñéóôñÝöåôáé ìå
ôá÷ýôçôá ìåãáëýôåñç áðü åêåßíç ôïõ ìå-
ãáëýôåñïõ ôñï÷ïý. Åäþ èá ðñÝðåé íá
ðñïóôåèåß êáé ç ôá÷åßá öèïñÜ ôùí åëá- Ôñï÷éÜ
óôéêþí ðïõ èá õðÞñ÷å, ëüãù ôçò ïëß- åîùôåñéêþí
Ôñï÷éÜ
ôñï÷þí: 12m
óèçóçò ôùí ôñï÷þí, åÜí âÝâáéá äåí åóùôåñéêþí
åìöáíéæüôáí ôï óýóôçìá ôïõ äéáöïñé- Ðåñéóôñï- ôñï÷þí: 10m
öÞ: ÐåñéóôñïöÞ:
êïý, ôï ïðïßï äßíåé ôçí êáëýôåñç äõíáôÞ 6 óôñïöÝò 5 óôñïöÝò
ëýóç óôá ðñïâëÞìáôá áõôÜ.
¸ôóé, ôá ðáñáðÜíù áõôÜ ðñïâëÞìáôá õ-
ðÜñ÷ïõí ìüíï óôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï-
÷ïýò, åíþ óôïõò ìç êéíçôÞñéïõò, ðïõ ðå-
ñéóôñÝöïíôáé åëåýèåñá, äåí õðÜñ÷åé êá-
ìßá åðßäñáóç áðü ôïõò ðáñáðÜíù áõ-
ôïýò ðáñÜãïíôåò. ¸îïäïò áðü óôñïöÞ

• Áêüìç, üðùò åßíáé ãíùóôü, óôá ðåñéó-

óüôåñá ï÷Þìáôá ôï óõãêñüôçìá ôïõ êé-
íçôÞñá -óõìðëÝêôç êáé êéâùôßïõ ôá÷õôÞ- Ó÷.2.78 ÄéáäñïìÞ ï÷Þìáôïò óå óôñïöÞ äñüìïõ
ôùí åßíáé ôïðïèåôçìÝíï êáôÜ ìÞêïò ôïõ
êåíôñéêïý Üîïíá ôïõ ï÷Þìáôïò, ïðüôå
åßíáé áíáãêáßï, ç ìåôáöïñÜ ôçò êßíçóçò
ðñïò ôïõò ôñï÷ïýò íá ãßíåôáé õðü ãùíß-
á 90ï êáé, ìÜëéóôá, ìå ìßá ðáñáðÝñá
ìåßùóç ôùí óôñïöþí ôçò ðåñéóôñïöÞò
ôïõò, ìå óêïðü íá åðéôý÷ïõìå áýîçóç
ôçò ñïðÞò óôñÝøçò êáé, êáôÜ óõíÝðåéá,
áýîçóç êáé ôçò åëêôéêÞò äýíáìçò ôùí êé-
íçôÞñéùí ôñï÷þí.
Ãéá ôçí åðßëõóç üëùí áõôþí ôùí ðáñá-
ðÜíù óïâáñþí ðñïâëçìÜôùí ïäÞãçóçò
- äéåýèõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, åðéíïÞèçêå Ãéá äéáäñïìÞ 150m óå
ï ìç÷áíéóìüò ôïõ äéáöïñéêïý, ï ïðïßïò åõèåßá ãñáììÞ, áðáéôïýíôáé:
óêïðü Ý÷åé: ÓôñïöÝò ÓôñïöÝò
á) Íá êáôáíÝìåé ôç ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ
êéíçôÞñá óôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï-
Ó÷.2.79 Ïé äéÜìåôñïé ôùí ôñï÷þí óðÜíéá åßíáé ß-
÷ïýò - áíÜëïãá, âÝâáéá, ìå ôçí á- äéåò.

141
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
íôßóôáóç ðïõ Ý÷åé íá áíôéìåôùðßóåé
ï êÜèå ôñï÷üò - êáôÜ ôÝôïéïí ôñü-
ðï, þóôå áõôïß íá ìðïñïýí íá ðå-
ñéóôñÝöïíôáé ôáõôü÷ñïíá, áëëÜ ìå
äéáöïñåôéêÝò ôá÷ýôçôåò ðåñéóôñï-
öÞò ï êáèÝíáò. Åäþ, äçëáäÞ, éó÷ý-
åé ï êáíüíáò óýìöùíá ìå ôïí ï-
ðïßï: "üóåò óôñïöÝò ÷Üíåé ï Ýíáò
ôñï÷üò, ôéò êåñäßæåé ï Üëëïò".
ÈÞêç
Çìéáîüíéï
ÐëáíÞôçò
Ó÷.2.80 ÂáóéêÜ ìÝñç åíüò äéáöïñéêïý.
142
â) Íá ìåôáäßäåé ôç ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ
êéíçôÞñá óôá çìéáîüíéá ôùí êéíçôÞ-
ñéùí ôñï÷þí, õðü ãùíßá 90ï óå
ó÷Ýóç ìå ôïí êåíôñéêü Üîïíá ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò.
ã) Íá äçìéïõñãåß Ýíá óôáèåñü õðï-
ðïëëáðëáóéáóìü ôùí óôñïöþí
ôùí êéíçôÞñéùí ôñï÷þí, áðü 3:1
ìÝ÷ñé 5:1 óôá åðéâáôéêÜ, êáé áðü
5:1 ìÝ÷ñé 11:1 óôá öïñôçãÜ.
Ðéíéüí
Êïñþíá
Äïñõöüñïò
Áîïíßóêïò äïñõöüñùí
 Ä é á ö ï ñ é ê ü
2.5.2 ÐåñéãñáöÞ êáé åßäç ôïõ
Äéáöïñéêïý.
2.5.2.1
Ç èÝóç ôïõ äéáöïñéêïý åßíáé ìåôáîý ôùí
äýï çìéáîïíßùí ôùí êéíçôÞñéùí ôñï÷þí,
åíþ ó' áõôü êáôáëÞãåé, ó÷åäüí êÜèåôá
êáé ï êåíôñéêüò Üîïíáò ðïõ ìåôáöÝñåé
ôçí êßíçóç áðü ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí.
Ó÷çìáôéêÞ åéêüíá åíüò áðïóõíáñìïëï-
ãçìÝíïõ êáé åíüò óõíáñìïëïãçìÝíïõ
äéáöïñéêïý, âëÝðïõìå óôá Ó÷Þìáôá
2.80 êáé 2.81, áíôßóôïé÷á.
2.5.2.2 Ôï äéáöïñéêü áðïôåëåßôáé á-
ðü ôç èÞêç, ôïõò ðëáíÞôåò
êáé ôïõò äïñõöüñïõò. Ðéï
áíáëõôéêÜ:
1) Ç èÞêç
Êïñþíá
ÈÞêç
Çìéáîüíéï
ÐëáíÞôçò
Ó÷.2.81 Äéáöïñéêü (óõíáñìïëïãçìÝíï)
ÐÜíù ó' áõôÞí åßíáé óôåñåùìÝíç ç óôå-
öÜíç (“êïñþíá”) ôïõ óõóôÞìáôïò ôçò
ãùíéáêÞò ìåôÜäïóçò, ìÝóù ôçò ïðïßáò
ôï äéáöïñéêü ðáßñíåé ôçí êßíçóç áðü ôïí
êùíéêü ïäïíôùôü ôñï÷ü ("ðéíéüí") ôïõ
óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò.
×ñçóéìïðïéïýíôáé, ìÜëéóôá, êùíéêïß åëé-
êïåéäåßò ïäïíôùôïß ôñï÷ïß, ãéá íá âñß-
óêïíôáé óå åìðëïêÞ, ôçí ßäéá óôéãìÞ, ü-
óï ôï äõíáôü ðåñéóóüôåñá äüíôéá, ãåãï-
íüò ðïõ åîáóöáëßæåé ïìáëÞ êáé áèüñõ-
âç ëåéôïõñãßá, ìå áíôßóôïé÷ç ìåßùóç ôïõ
êéíäýíïõ óðáóßìáôïò (èñáýóçò) ôùí
"äïíôéþí". ÁíÜëïãá äå ìå ôç èÝóç ðïõ
Ý÷åé ôï "ðéíéüí" ôïõ óõóôÞìáôïò ãùíéá-
êÞò ìåôÜäïóçò ìå ôçí "êïñþíá", äéáêñß-
íïõìå ôéò åîÞò ìïñöÝò åìðëïêÞò: ôçí
êåíôñéêÞ åìðëïêÞ ôïõ ðéíéüí ìå ôçí êï-
ñþíá (Ó÷.2.82), ôçí ðáñÜêåíôñç åìðëï-
êÞ (Ó÷.2.83) êáé ôçí ðåñßðôùóç ôçò ìåôÜ-
äïóçò áðü áôÝñìïíá êï÷ëßá óå ïäï-
Ðéíéüí
Äïñõöüñïò
¢îïíáò äïñõöüñùí
143
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.2.82 ÊåíôñéêÞ åìðëïêÞ.
Ó÷.2.83 ÐáñÜêåíôñïò åìðëïêÞ.
144
Ó÷.2.84 ÅìðëïêÞ áôÝñìïíá - ôñï÷ïý
íôùôü ôñï÷ü (Ó÷.2.84).
ÓÞìåñá, ðÜíôùò, óôá ðåñéóóüôåñá ï÷Þ-
ìáôá ÷ñçóéìïðïéåßôáé ï ôýðïò ôïõ ðáñÜ-
êåíôñïõ äéáöïñéêïý, åðåéäÞ ðáñïõóéÜæåé
ìåãáëýôåñç åðéöÜíåéá åðáöÞò äïíôéþí
(ðéíéüí - êïñþíáò) êáé ìðïñåß íá ìåôá-
öÝñåé ìåãáëýôåñç ñïðÞ óôñÝøçò óôïõò
êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò.
Ôï óýóôçìá ôçò åìðëïêÞò ôïõ áôÝñìïíá
êáé ïäïíôùôïý ôñï÷ïý ÷ñçóéìïðïéåßôáé,
êõñßùò, óôá ï÷Þìáôá âáñÝïò ôýðïõ,
üðïõ áðáéôåßôáé ìåãÜëç åëêôéêÞ äýíáìç.
2) Ïé äïñõöüñïé:
Áõôïß åßíáé ôÝóóåñéò - óå ïñéóìÝíá äéá-
öïñéêÜ ìðïñåß íá åßíáé êáé äýï - ìéêñïß
êùíéêïß ïäïíôùôïß ôñï÷ïß, óôåñåùìÝíïé
åóùôåñéêÜ ôçò èÞêçò ôïõ äéáöïñéêïý,
ìå Üîïíåò êáèÝôïõò óôïí Üîïíá ðåñé-
óôñïöÞò ôùí ôñï÷þí.
 Ä é á ö ï ñ é ê ü
Êïñþíá
ÈÞêç äéáöïñéêïý
Çìéáîüíéï
Ôóéìïý÷á
ÑïõëåìÜí
Ó÷. 2.85 ÔïìÞ äéáöïñéêïý.
3) Ïé ðëáíÞôåò:
Áõôïß åßíáé äýï êùíéêïß ïäïíôùôïß ôñï-
÷ïß, ëßãï ìåãáëýôåñïé áðü ôïõò äïñõ-
öüñïõò. Åßíáé êáé áõôïß óôåñåùìÝíïé
óôç èÞêç ôïõ äéáöïñéêïý êáé âñßóêïíôáé
óå åìðëïêÞ ìå ôïõò äïñõöüñïõò. Ï Ü-
îïíÜò ôïõò, üìùò, óõìðßðôåé ìå ôïí Ü-
îïíá êßíçóçò ôùí ôñï÷þí ôïõ ï÷Þìá-
ôïò. Óôïõò ðëáíÞôåò óõíäÝïíôáé, ìå ðï-
ëýóöçíá, ôá äýï çìéáîüíéá, ôá ïðïßá äß-
äïõí ôçí êßíçóç óôéò ðëÞìíåò ("ìïõá-
ãéÝ") ôùí ôñï÷þí (Ó÷.2.85).
ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ïëüêëçñï ôï äéáöïñé-
êü, êáèþò êáé ôï óýóôçìá ôçò ãùíéáêÞò
Äïñõöüñïò
Çìéáîüíéï
Ðéíéüí
Ôóéìïý÷á
ÖëÜíôæá
ÑïõëåìÜí
ìåôÜäïóçò, åßíáé êëåéóìÝíá óå èÞêç-êÝ-
ëõöïò, ðïõ ó÷çìáôßæåôáé, áíÜìåóá óôá
äýï êùíéêÜ Üêñá (÷ïÜíåò) êáé óôçñßæå-
ôáé åðÜíù óôçí áíôßóôïé÷ç èÞêç ôïõ äéá-
öïñéêïý, ìå ôç ÷ñÞóç Ýíóöáéñùí ôñéâÝ-
ùí (ñïõëåìÜí). Ïëüêëçñï ôï äéáöïñéêü
âñßóêåôáé ìÝóá óå ëÜäé, åíþ ç èÞêç öÝ-
ñåé äýï ðþìáôá êï÷ëéùôÜ, ôï Ýíá ãéá
ôçí ðëÞñùóç ôïõ äéáöïñéêïý ìå ëÜäé
êáé ôï Üëëï ãéá ôçí åêêÝíùóÞ ôïõ.
2.5.2.3 Åßäç äéáöïñéêþí.
ÕðÜñ÷ïõí ôá ðáñáêÜôù åßäç äéáöïñé-
êþí:
145
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Äïñõöüñïò Êïñþíá
ÐëáíÞôçò
¢îïíáò äïñõöüñùí

ÁôÝñìïíáò

Ó÷.2.86 Äéáöïñéêü ìå áôÝñìïíá êáé ïäïíôùôü ôñï÷ü.

á) Äéáöïñéêü ìå êïñþíá-ðéíéüí (êùíé-

êü æåýãïò), üðùò áõôü ðïõ ðåñéãñÜ-
øáìå ðáñáðÜíù (Ó÷.2.81 - 2.82).
â) Äéáöïñéêü ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êáé
ÅìðëïêÝáò ïäïíôùôü ôñï÷ü (Ó÷.2.86).
ã) Äéáöïñéêü ôýðïõ ìðëïêÝ (÷ùñßò ï-
Ðïëýóöçíï
ëßóèçóç) (Ó÷.2.87, 2.88 êáé 2.89).
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, ôï
äéáöïñéêü ðáñÝ÷åé ôç äõíáôüôçôá óôïõò
êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò íá ðåñéóôñÝöïíôáé
áíåîÜñôçôá, ãåãïíüò ðïõ óçìáßíåé, üôé
ÅìðëïêÞ üóåò óôñïöÝò ÷Üíåé ï Ýíáò, ôéò êåñäß-
äéáöïñéêïý
æåé ï Üëëïò. Áõôü, üìùò, äçìéïõñãåß Ý-
íá óïâáñü ìåéïíÝêôçìá, ãéáôß, áí ï Ý-
íáò ôñï÷üò ðÝóåé óå êåíü Þ, ãéá ïðïéï-
äÞðïôå Üëëï ëüãï (ð.÷. ëüãù áðüôïìçò
åðéôÜ÷õíóçò, Þ ëüãù õðåñâïëéêÜ ëá-
óðþäïõò åäÜöïõò), áðïëÝóåé ôçí ðñü-
Ó÷.2.87 Ìç÷áíéóìïß ìðëïêáñßóìáôïò äéáöïñéêïý.
óöõóÞ ôïõ ìå ôï Ýäáöïò êáé äå÷èåß äé-
ðëÜóéåò óôñïöÝò áðü üóåò èá Ýðñåðå

146
 Ä é á ö ï ñ é ê ü

Êïñþíá Ðéíéüí

ÈÞêç äéáöïñéêïý
Äßóêïé óõìðëÝêôç

ÐëáíÞôçò
Çìéáîüíéï

Çìéáîüíéï

Äïñõöüñïò

ÊÉÍÇÓÇ ÓÅ ÅÕÈÅÉÁ

Ó÷.2.88 Äéáöïñéêü, ôýðïõ “ìðëïêݔ, óå åõèåßá ðïñåßá äñüìïõ.

íá äå÷èåß óôç óõãêåêñéìÝíç óôéãìÞ, ôü- ôñüðï, þóôå ï ðïëõóöçíùôüò "èçëõêüò"

ôå ï Üëëïò ôñï÷üò èá áêéíçôïðïéçèåß
êáé, Ýôóé, ôï ü÷çìá äåí èá ìðïñåß íá êé-
íçèåß. Ãé' áõôü, óôá ï÷Þìáôá êÜèå åäÜ-
öïõò, óõ÷íÜ õðÜñ÷åé óýóôçìá ìðëïêá-
ñßóìáôïò ôïõ äéáöïñéêïý ìå ÷ñÞóç á-
íáóôïëÝá, ï ïðïßïò óôáèåñïðïéåß ôá äý-
ï çìéáîüíéá ìåôáîý ôïõò (Ó÷.2.87). Ï á-
íáóôïëÝáò, äçëáäÞ, êéíåßôáé - ìÝóù äß-
÷áëïõ - ìåôÜ áðü êáôÜëëçëï ÷åéñéóìü
ôïõ ïäçãïý ôïõ ï÷Þìáôïò, êáôÜ ôÝôïéïí
ïëéóèáßíùí äáêôýëéïò íá åìðëáêåß ìå
ôïí "áñóåíéêü" ðïëõóöçíùôü åìðëïêÝá,
ðïõ åßíáé åíóùìáôùìÝíïò óôç èÞêç ôïõ
äéáöïñéêïý. Ôï ìðëïêÜñéóìá ôïõ äéá-
öïñéêïý ìðïñåß íá ãßíåé ìå äýï óõìðëÝ-
êôåò, ðïõ ìðëïêÜñïõí, áíôßóôïé÷á, ôïõò
ðëáíÞôåò ôùí äýï çìéáîïíßùí (Ó÷.2.88,
2.89). Åäþ, äçëáäÞ, Ý÷ïõìå ôçí ðåñß-
ðôùóç ôùí äýï ôýðùí äéáöïñéêïý, ðïõ
êáëïýíôáé "ìðëïêÝ" äéáöïñéêÜ.

147
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Êïñþíá Ðéíéüí

ÈÞêç äéáöïñéêïý
Äßóêïé óõìðëÝêôç

Çìéáîüíéï

Çìéáîüíéï

Äïñõöüñïò

ÊÉÍÇÓÇ ÓÅ ÓÔÑÏÖÇ

Ó÷.2.89 Äéáöïñéêü, ôýðïõ “ìðëïêݔ, óå óôñïöÞ äñüìïõ.

2.5.3 Ëåéôïõñãßá ôïõ äéáöïñéêïý.

Ì1
Ì2
2.5.3.1 ÊéíçìáôéêÞ ìåëÝôç ôïõ äéá-
öïñéêïý.
Ôá çìéáîüíéá ôùí ôñï÷þí åßíáé áíåîÜñôç-
ôá, áëëÜ ïé äïñõöüñïé (êáôÜ êáíüíá äý-
ï, ãéá ëüãïõò æõãïóôÜèìéóçò) ðáñÝ÷ïõí,
ðÜíôïôå, óôïí Ýíá ôïõëÜ÷éóôïí áðü ôïõò
äýï ðëáíÞôåò, ôç äõíáôüôçôá íá ìåôáäßäåé
ôçí êßíçóç - ðïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü ôçí êï-
ñþíá ôïõ äéáöïñéêïý - óôïõò ôñï÷ïýò,
Ó÷.2.90 Êßíçóç óå åõèåßá ãñáììÞ (ðïñåßá) êáé áíôßóôñïöá. Ïé äéÜöïñåò ìïñöÝò

148
 Ä é á ö ï ñ é ê ü
600 t/mn
620 t/mn
640 t/mn
Ó÷.2.91 ÓôñïöÞ: O äïñõöüñïò ðåñéóôñÝöåôáé ãýñù áðü ôïí åáõôü ôïõ
ôçò êßíçóçò, ðïõ ðñïêýðôïõí óôçí Ýîïäï
ôïõ äéáöïñéêïý, åßíáé ïé åîÞò:
1) Êßíçóç óå åõèåßá ãñáììÞ (ðïñåßá)
äñüìïõ
Åäþ, ôá çìéáîüíéá ôùí ôñï÷þí ðåñé-
óôñÝöïíôáé óôçí ßäéá êáôåýèõíóç êáé ìå
ôçí ßäéá, áêñéâþò, ôá÷ýôçôá. Ï äïñõöü-
ñïò S áêéíçôïðïéåßôáé (óöçíþíåé) ìåôáîý
ôùí äýï ðëáíçôþí P1, P2 êáé ç ôá÷ýôç-
ôá V ôïõ êÝíôñïõ ôïõ É åßíáé ßóç ìå ôéò
ôá÷ýôçôåò V1 êáé V2 ôùí áíôßóôïé÷ùí
óçìåßùí Ì1 êáé Ì2 ôùí ðëáíçôþí. Ç
èÞêç ôïõ äéáöïñéêïý ðåñéóôñÝöåôáé ìå
ôçí ßäéá ôá÷ýôçôá ôùí ôñï÷þí (Ó÷.2.90).
2) ÓôñïöÞ
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ïé ôñï÷ïß ðåñé-
óôñÝöïíôáé óôçí ßäéá êáôåýèõíóç ìå Ü-
íéóåò, üìùò, ôá÷ýôçôåò ìåôáîý ôïõò. Ãéá
ðáñÜäåéãìá (Ó÷.2.91), áí ï åîùôåñéêüò
ôñï÷üò ðåñéóôñÝöåôáé
620 t/mn
ìå 640 óôñïöÝò / ëåðôü êáé ï åóù-
ôåñéêüò
ìå 600 óôñïöÝò / ëåðôü,
ôüôå, ïé ðëáíÞôåò èá Ý÷ïõí ìßá ãùíéáêÞ
ôá÷ýôçôá Üíéóç.
ÄçëáäÞ,
ãéá ôïí Ñ2 óôï óçìåßï V2, èá éó÷ýåé
1,28 m/s, åíþ
ãéá ôïí Ñ1 óôï óçìåßï V1, èá éó÷ýåé
1,2 m/s
Ï äïñõöüñïò, üìùò, åßíáé õðï÷ñåùìÝ-
íïò íá áêïëïõèÞóåé ôçí áíôßóôïé÷ç ôá-
÷ýôçôá ôïõ êÜèå ðëáíÞôç, ðïõ åßíáé õðåý-
èõíïò ãéá ôçí ðåñéóôñïöÞ, ïðüôå óôá
óçìåßá åðáöÞò ôïõò (Ì2 êáé Ì1) ïé
ðëáíÞôåò èá Ý÷ïõí, áíôßóôïé÷á, ôéò ßäéåò
ôá÷ýôçôåò V2, V1, êáé ôï óçìåßï É, ðïõ é-
óáðÝ÷åé ôùí óçìåßùí Ì1 êáé Ì2, èá Ý-
÷åé ùò ôá÷ýôçôá V, ôç ìÝóç ôá÷ýôçôá áõ-
ôþí ôùí äýï óçìåßùí, äçëáäÞ:
V = (V1 + V2) / 2 = (1,20 + 1,28) / 2 =
1,24 m/s
149
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

600 t/mn
300 t/mn
300 t/mn
Óôáèåñü

Óôáèåñü

Ãñýëïò

ÔÜêïò

Ó÷.2.92 Ï Ýíáò ôñï÷üò áêßíçôïò (ìðëïêáñéóìÝíïò).

Óôáèåñü
Óôáèåñü

Ãñýëïé

Ó÷.2.93 Áõôïêßíçôï óå ôÜêïõò: ÌåôÜäïóç êßíçóçò ìðëïêáñéóìÝíç.

Ï äïñõöüñïò ðåñéóôñÝöåôáé ãýñù áðü ðñáãìáôïðïéåßôáé ìå ôá÷ýôçôá ðïõ áíôé-

ôïí åáõôü ôïõ, ãåãïíüò ðïõ äéêáéïëïãåß- óôïé÷åß óôç ìÝóç ôá÷ýôçôá ôùí ôñï÷þí,
ôáé áðü ôçí åëåýèåñç ðñïóáñìïãÞ ôïõ äçëáäÞ ìå:
óôïí Üîïíá ôùí äïñõöüñùí, ïðüôå êáé (640 + 600) / 2 = 620 óôñïöÝò / ëå-
ç ðåñéóôñïöÞ ôçò èÞêçò ôïõ äéáöïñéêïý ðôü.

150
 Ä é á ö ï ñ é ê ü
3) Ï Ýíáò ôñï÷üò áêßíçôïò (ìðëïêáñé-
óìÝíïò) Þ ï áíôßèåôïò ôñï÷üò ìðïñåß
íá ðåñéóôñÝöåôáé êáé åëåýèåñá.
(Ó÷.2.92)
Ç ðåñéóôñïöÞ ôçò êïñþíáò ôïõ äéáöï-
ñéêïý ìåôáäßäåôáé óôç èÞêç, ç ïðïßá ðá-
ñáêéíåß ôï óçìåßï É óå ìßá ôá÷ýôçôá V:
(ãéá ðáñÜäåéãìá, V = 0,6 m/s). Ï äïñõ-
öüñïò ðáñáóýñåôáé óå êßíçóç ðéÝæïíôáò
ôïí ðëáíÞôç, ôïõ ïðïßïõ ï ôñï÷üò åßíáé
áêßíçôïò (ìðëïêáñéóìÝíïò), ð.÷. óôï Ñ2,
ïðüôå ôï óçìåßï Ì1 ëáìâÜíåé ìßá ôá÷ý-
ôçôá äéðëÜóéá áõôÞò ôïõ É, äçëáäÞ:
V1 = 1,2 m/s.
¸ôóé, ï ðëáíÞôçò Ñ1 ðåñéóôñÝöåôáé ìå ìß-
á ôá÷ýôçôá äéðëÜóéá áðü åêåßíç ôçò èÞ-
êçò.
4) Áõôïêßíçôï åðÜíù óå ôÜêïõò: ÌåôÜ-
äïóç êßíçóçò ìðëïêáñéóìÝíç
(Ó÷.2.93)
Åäþ, ç èÞêç êáé ï öïñÝáò ôùí äïñõöü-
ñùí (ÜîïíÜò ôïõò) âñßóêïíôáé áêéíçôï-
ðïéçìÝíïé, ï äïñõöüñïò ðåñéóôñÝöåôáé
ãýñù áðü ôï óçìåßï É, åíþ ôá óçìåßá
Ì1 êáé Ì2 âñßóêïíôáé, åðßóçò, ìå äå-
äïìÝíåò áíôßèåôåò ôá÷ýôçôåò. Ïé êéíçôÞ-
ñéïé ôñï÷ïß ðåñéóôñÝöïíôáé óå áíôßèåôç
êáôåýèõíóç, áëëÜ ìå ôçí ßäéá ôá÷ýôçôá.
2.5.3.2 Ëåéôïõñãßá (Ó÷.2.94)
ÌåôÜ áðü ôá ðáñáðÜíù, ç ëåéôïõñãßá
ôïõ äéáöïñéêïý Ý÷åé ùò åîÞò: Ôï ðéíéüí
êéíïýìåíï áðü ôïí Üîïíá ìåôÜäïóçò
ôçò êßíçóçò - ï ïðïßïò ìåôáöÝñåé ôçí
êßíçóç áðü ôçí Ýîïäï ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷ýôçôáò óôçí ïäïíôùôÞ óôåöÜíç (“êïñþ-
íá”) - áíáãêÜæåé ôçí ôåëåõôáßá íá ðåñé-
óôñáöåß. Ìáæß ìå ôç óôåöÜíç ðåñéóôñÝ-
öåôáé, áíáãêáóôéêÜ ç èÞêç ôïõ äéáöïñé-
Ðçíßïí
Êïñþíá
Äïñõöüñïò
Áñéóôåñü Äåîéü
çìéáîüíéï çìéáîüíéï
ÈÞêç
ÐëáíÞôçò
Ó÷.2.94 Äéáöïñéêü óå ëåéôïõñãßá.
êïý, êáé åðïìÝíùò êáé ïé äïñõöüñïé. Ïé
äïñõöüñïé, üìùò, åðåéäÞ åìðëÝêïíôáé
äéáñêþò ìå ôïõò ðëáíÞôåò, èá ðåñéóôñÝ-
øïõí êáé áõôïýò. ¼ôáí ç áíôßóôáóç êáé
åðß ôùí äýï êéíçôÞñéùí ôñï÷þí åßíáé ç
ßäéá, ôç óôéãìÞ ðïõ ôï ü÷çìá êéíåßôáé óå
åõèåßá êáé ïìáëÞ ïäü êáé Ý÷åé ïìïéü-
ìïñöá êáôáíåìçìÝíï ôï öïñôßï ôïõ, êá-
èþò êáé ßäéá ðßåóç óôá åëáóôéêÜ ôùí
ôñï÷þí ôïõ, ïé äïñõöüñïé êáôÜ ôçí ðå-
ñéóôñïöÞ ôçò èÞêçò äåí ðåñéóôñÝöïíôáé
ãýñù áðü ôïí ÜîïíÜ ôïõò, áëëÜ åíåñ-
ãïýí óáí "óöÞíåò" óôá "äüíôéá" ôùí
ðëáíçôþí êáé Ýôóé, üëá ìáæß ùò Ýíá óþ-
ìá ðëÝïí ðåñéóôñÝöïíôáé ìå ôçí áõôÞ
ôá÷ýôçôá (äçëáäÞ ôüóï ç êïñþíá êáé ç
èÞêç, üóï êáé ôá çìéáîüíéá ôùí ôñï÷þí).
151
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
¼ôáí ôï ü÷çìá åêôåëåß óôñïöÞ, ãéá íá
áðïöýãïõìå ôçí ïëßóèçóç ôïõ åîùôåñé-
êïý ôñï÷ïý, ðñÝðåé ï åóùôåñéêüò íá ðå-
ñéóôñáöåß ìå ìéêñüôåñç ôá÷ýôçôá áðü
ôïí åîùôåñéêü. Áõôü åðéôõã÷Üíåôáé ìå
ôïí åîÞò ôñüðï êáé ìå äåäïìÝíï üôé ç á-
íôßóôáóç ôïõ åóùôåñéêïý ôñï÷ïý, êáôÜ
ôçí óôñïöÞ, åßíáé ìåãáëýôåñç ôçò áíôß-
óôáóçò ôïõ åîùôåñéêïý: Ëüãù ôçò äéá-
öïñÜò ôùí ðáñáðÜíù áíôéóôÜóåùí, ïé
äïñõöüñïé áðïóöçíþíïíôáé áðü ôïõò
ðëáíÞôåò êáé óôñÝöïíôáé ãýñù áðü ôïí
ÜîïíÜ ôïõò, áíáãêÜæïíôáò ôïí ðëáíÞôç
ôïõ åîùôåñéêïý ôñï÷ïý íá óôñáöåß ó÷å-
ôéêÜ ôá÷ýôåñá áðü üóï ðåñéóôñÝöåôáé ï
åóùôåñéêüò. ÄçëáäÞ, ôéò óôñïöÝò ðïõ
÷Üíåé ï åóùôåñéêüò ôñï÷üò, ôéò êåñäßæåé
ï åîùôåñéêüò. Ãéáõôü êáé áðü áõôÞí áêñé-
âþò ôç ëåéôïõñãßá, ï óõãêåêñéìÝíïò ìç-
÷áíéóìüò ïíïìÜóèçêå äéáöïñéêü.
2.5.4 ÖèïñÝò - ÂëÜâåò - ÓõíôÞñç-
óç - ¸ëåã÷ïò - Ñõèìßóåéò.
• Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò öèïñÝò ôïõ äéá-
öïñéêïý åßíáé ç öèïñÜ ôùí “äïíôéþí”
ôùí ãñáíáæéþí ôïõ êáé ç öèïñÜ ôùí ôñé-
âÝùí ôïõ (ñïõëåìÜí). Êáé óôéò äýï ðåñé-
ðôþóåéò åðéâÜëëåôáé íá áíôéêáôáóôáèïýí
ôá öèáñìÝíá êïììÜôéá ìå êáéíïýñãéá,
óýìöùíá, ðÜíôá, ìå ôéò ïäçãßåò ðïõ äß-
íåé ôï åñãïóôÜóéï êáôáóêåõÞò. ÓõíÞ-
èùò, üôáí áíôéêáèßóôáôáé ôï ðéíéüí, áíôé-
êáèßóôáôáé, õðï÷ñåùôéêÜ, êáé ç êïñþíá,
ãéáôß ôá äýï áõôÜ óôïé÷åßá êáôáóêåõÜæï-
íôáé êáôÜ æåýãç. ¸íäåéîç êáêÞò ëåéôïõñ-
ãßáò ôïõ óõóôÞìáôïò ôïõ äéáöïñéêïý åß-
íáé ç èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá êáé ç õðåñ-
èÝñìáíóÞ ôïõ. ¼ôáí õðÜñ÷ïõí óïâáñÝò
åíäåßîåéò âëÜâçò, ðñÝðåé ôï äéáöïñéêü
íá áðïóðÜôáé áðü ôï áõôïêßíçôï êáé íá
152
ôïõ ãßíåôáé ëåðôïìåñÞò åðéèåþñçóç, åíþ
óôçñßæåôáé óå áíåîÜñôçôï öïñÝá, ìðï-
ñåß íá áðïóðáóôåß ÷ùñßò íá ÷ñåéáóôåß
íá áöáéñåèåß ïëüêëçñïò ï ïðßóèéïò Ü-
îïíáò. ¼ôáí, üìùò, ôï äéáöïñéêü óôç-
ñßæåôáé óôéò ÷ïÜíåò ôïõ Üîïíá, ôüôå ãéá
íá ãßíåé áõôÞ ç åðéèåþñçóç, ðñÝðåé íá á-
ðïóõíáñìïëïãçèåß ï óõãêåêñéìÝíïò
áõôüò Üîïíáò.
ÌåôÜ ôçí áðïóõíáñìïëüãçóç, ï öïñÝ-
áò ôïõ äéáöïñéêïý Þ ïëüêëçñïò ï Üîï-
íáò ôïðïèåôåßôáé óå åéäéêÞ âÜóç, ðñïêåé-
ìÝíïõ íá äéáëõèåß åíôåëþò êáé íá åðéèå-
ùñçèåß. ÐÜíôùò, ðñéí áðü êÜèå äéÜëõóç,
åëÝã÷åôáé áí õðÜñ÷åé åðéóÞìáíóç ôçò
èÝóçò ôùí "êáâáëÝôùí" ôùí ôñéâÝùí,
ãéáôß áí äåí õðÜñ÷åé, ôüôå áõôÜ åðéóç-
ìáßíïíôáé ìå ðüíôá. Óôç óõíÝ÷åéá áöáé-
ñïýíôáé ôá êáâáëÝôá, áðï÷ùñßæåôáé ôï
äéáöïñéêü áðü ôá óçìåßá óôÞñéîÞò ôïõ
êáé åðéèåùñåßôáé. ¸ôóé, áí ïé ôñéâåßò ôïõ
ðáñïõóéÜæïõí óçìÜäéá öèïñÜò, ôïõò
âãÜæïõìå ìå åéäéêü åîùëêÝá êáé ôïõò á-
íôéêáèéóôïýìå ìå êáéíïýñãéïõò. Åðßóçò,
ôïõò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò, ôùí ïðïßùí
ôá äüíôéá ðáñïõóéÜæïõí áðïëÝðéóç ("îå-
öëïõäßóìáôá") Þ óðáóßìáôá, ôïõò áðï-
óõíáñìïëïãïýìå áðü ôç èÞêç, áöáéñþ-
íôáò ðñþôá ôïí Üîïíá ôùí äïñõöüñùí,
ìåôÜ ôïõò äïñõöüñïõò êáé, ôÝëïò, ôïõò
ðëáíÞôåò. Ç åðáíáóõíáñìïëüãçóç ãßíå-
ôáé, öõóéêÜ, áíôßóôñïöá, åíþ ìåôÜ áðü
áõôÞí åëÝã÷ïíôáé ôá äéÜêåíá ìåôáîý
ðëáíÞôç êáé ôùí ùóôéêþí ôñéâÝùí ôïõ,
þóôå íá óõìöùíïýí ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ
êáôáóêåõáóôÞ.
• Óå Ýíá äéáöïñéêü, ãßíïíôáé ïé ðáñá-
êÜôù ñõèìßóåéò:
á) Ñýèìéóç êáé Ýëåã÷ïò ôçò áíï÷Þò
ìåôáîý ôïõ ðéíéüí êáé ôçò êïñþíáò.
 Ä é á ö ï ñ é ê ü
â) ¸ëåã÷ïò ôçò åöáñìïãÞò ("ðáôÞìá-
ôïò") ôùí äïíôéþí ôïõ ðéíéüí êáé
ôçò êïñþíáò.
ã) Ñýèìéóç ôïõ óõãêñáôçôéêïý êï÷ëßá
(óå üóïõò ôýðïõò äéáöïñéêþí õ-
ðÜñ÷åé) ôçò ïðßóèéáò ðëåõñÜò ôçò
êïñþíáò.
ä) ¸ëåã÷ïò ãéá óôñåâëùìÝíç êïñþ-
íá.
Ìå ôçí ôïðïèÝôçóç êáôáëëÞëùí ðñïóèç-
êþí (ñïäåëþí áðïóôÜóåùò), ñõèìßæåôáé
ç óùóôÞ èÝóç êáé ç óõíåñãáóßá êïñþ-
íáò - ðéíéüí, óýìöùíá ðÜíôá ìå ôá óõ-
ãêåêñéìÝíá óôïé÷åßá áíï÷þí ðïõ ðñï-
âëÝðåé ï êáôáóêåõáóôÞò. Åðßóçò, õðÜñ-
÷åé åéäéêüò êï÷ëßáò ðïõ ñõèìßæåé ôç ìå-
ôáôüðéóç ôçò êïñþíáò áðü ôç ìßá ðëåõ-
ñÜ ôçò, üðùò êáé "áóöÜëåéá" ãéá ôç óôá-
èåñïðïßçóç áõôÞò ôçò ñýèìéóçò.
• ÓõíÞèåéò âëÜâåò äéáöïñéêïý - Áðïôå-
ëÝóìáôá - Áßôéá.
ÐÝñá áðü üóá áíáöÝñèçêáí ðéï ðÜíù,
ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò âëÜâåò åíüò äéá-
öïñéêïý åßíáé:
• Ôï óðÜóéìï ôùí äïíôéþí ôçò êïñþ-
íáò, ôïõ ðéíéüí, ôùí äïñõöüñùí êáé
ôùí ðëáíçôþí.
• Ôï óðÜóéìï ôïõ çìéáîïíßïõ.
• Ç êáôáóôñïöÞ ôùí ôñéâÝùí (ñïõëå-
ìÜí).
• Ç óôñÝâëùóç ôçò êïñþíáò.
ÅðéðëÝïí, áí ðáñáôçñçèåß èïñõâþäçò
ëåéôïõñãßá ôïõ äéáöïñéêïý, áõôÞ ìðïñåß
íá ðñïÝñ÷åôáé áðü ðïëëÝò áéôßåò (Ýëëåé-
øç ëéðáíôéêïý, ÷ñÞóç áêáôÜëëçëïõ ôýðïõ
ëéðáíôéêïý, öèáñìÝíïõò ôñéâåßò, óðá-
óìÝíá äüíôéá êïñþíáò - ðéíéüí, ëáíèá-
óìÝíç ñýèìéóç êïñþíáò - ðéíéüí). Ï èü-
ñõâïò ðïõ äçìéïõñãåßôáé, éäéáßôåñá, êá-
ôÜ ôç óôñïöÞ ôïõ ï÷Þìáôïò, ðñïÝñ÷åôáé
åßôå áðü êáêÞ êáôÜóôáóç ôùí äïñõöü-
ñùí, åßôå áðü öèáñìÝíï Üîïíá êáé
öèáñìÝíïõò ðáñÜêõêëïõò ôùí áîüíùí
ôùí äïñõöüñùí, ïðüôå ðñÝðåé íá áíôé-
êáôáóôáèïýí. ¼ôáí, åîÜëëïõ, ðáñïõóéÜ-
æåôáé èüñõâïò óå êáôùöÝñåéá - ï ïðïß-
ïò üìùò åîáöáíßæåôáé êáôÜ ôçí Ýëîç Þ
óå áíùöÝñåéá - ôüôå õðÜñ÷åé ìåãÜëç á-
íï÷Þ ìåôáîý êïñþíáò êáé ðéíéüí, åíþ ü-
ôáí ôï äéáöïñéêü "ìïõãêñßæåé" óå üëåò
ôéò ôá÷ýôçôåò, ôüôå ç áíï÷Þ áõôÞ åßíáé ìé-
êñÞ.
• ×ñÞóç áêáôÜëëçëïõ ëáäéïý.
Ç áëëáãÞ ôïõ ëáäéïý óôï äéáöïñéêü ãß-
íåôáé óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôá-
óêåõáóôÞ, ðåñßðïõ êÜèå 30.000 ìÝ÷ñé
60.000 ÷éëéüìåôñá. ¼ðùò êáé óôï êéâþ-
ôéï ôá÷õôÞôùí, Ýôóé êáé åäþ, ç áëëáãÞ
ôïõ ëéðáíôéêïý ðñÝðåé íá ãßíåôáé áìÝóùò
ìåôÜ áðü ìßá äéáäñïìÞ ôïõ ï÷Þìáôïò,
ïðüôå ôï ëéðáíôéêü åßíáé æåóôü êáé, åðï-
ìÝíùò, ëåðôüññåõóôï. Ï ôýðïò ôïõ ëéðá-
íôéêïý, óõíÞèùò, ðñÝðåé íá åßíáé SAE90.
ÁíÜ ïñéóìÝíá ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìáôá óõ-
ìðëçñþíïõìå ôç èÞêç ôïõ äéáöïñéêïý
ìå ôï êáôÜëëçëï ëÜäé, üôáí ç óôÜèìç
êáôÝâåé êÜôù áðü ôï ðþìá ðëÞñùóçò.
ÐáñáôÞñçóç: Óôá óýã÷ñïíá äéáöïñéêÜ
ïé áðáéôÞóåéò ôïõ ëéðáíôéêïý åßíáé õøç-
ëÝò, ãé' áõôü êáé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé âáë-
âïëßíåò áíþôåñùí ðñïäéáãñáöþí (ð.÷.
GL4 êáé GLS) ìå âáóéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ
ôçí áíôï÷Þ ôïõò óå ìåãÜëåò èåñìïêñá-
óßåò êáé ôï üôé åßíáé áäéÜâñï÷åò (water
proof).
• ÄéáññïÞ ëéðáíôéêïý.
ÁõôÞ ìðïñåß íá ïöåßëåôáé, åßôå óå áðï-
153
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óõíáñìïëïãçìÝíá ðåñéêü÷ëéá èÞêçò, åß-
ôå óå êïììÝíá ðáñåìâÜóìáôá Þ öèáñ-
ìÝíïõò åìöñáêôÞñåò (ôóéìïý÷åò)
ëáäéïý, åßôå êáé óå õðåñðëÞñùóç ôçò èÞ-
êçò ìå ëÜäé (âáëâïëßíç).
ÐáñáôçñÞóåéò ãéá ôï äéáöïñéêü ôýðïõ
"ìðëïêÝ".
Ãéá ôï äéáöïñéêü áõôïý ôïõ ôýðïõ ðñÝðåé
íá ðñïóÝîïõìå ôá åîÞò:
• Ôï óõãêåêñéìÝíï äéáöïñéêü ðëçñþíå-
ôáé ìå ëéðáíôéêü åéäéêïý ôýðïõ, ãéáôß å-
Üí åéóÜãïõìå ëéðáíôéêü äéáöïñåôéêïý
ôýðïõ, ïé äßóêïé ôùí óõìðëåêôþí èá
"áñðÜîïõí" (êïëëÞóïõí) êáé èá ðñï-
êáëåßôáé èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá, êáôÜ
ôçí äéÜñêåéá ôùí óôñïöþí ôïõ.
• Åßíáé ðïëý óçìáíôéêü íá ÷ñçóéìï-
ðïéïýìå ôïõò ßäéïõò ôýðïõò åëáóôé-
êþí êáé óôïõò äýï êéíçôÞñéïõò ôñï-
÷ïýò, íá Ý÷ïõí êáé ïé äýï ôïí ßäéï ôý-
ðï ðÝëìáôïò, ôçí ßäéá ðßåóç áÝñá êáé
ôçí ßäéá öèïñÜ, äéüôé áí ï Ýíáò ôñï-
÷üò åßíáé ìåãáëýôåñïò áðü ôïí Üëëï,
ôüôå ôï äéáöïñéêü (êáé óõãêåêñéìÝíá
ïé óõìðëÝêôåò ôïõ) èá åñãÜæåôáé óõ-
íå÷þò, ðñÜãìá ðïõ èá ìåéþóåé ðïëý
ôçí äéÜñêåéá æùÞò ôïõ äéáöïñéêïý.
2.5.5 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
• Ç éó÷ýò ðïõ ðáñÜãåôáé áðü ôïí êéíç-
ôÞñá ôïõ ï÷Þìáôïò ìåôáöÝñåôáé ìå ôï
óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò óôï
äéáöïñéêü.
• ¼ôáí ôï ü÷çìá êéíåßôáé óå åõèåßá
ãñáììÞ êáé ïé êéíçôÞñéïé ôñï÷ïß ôïõ Ý-
÷ïõí ôçí ßäéá äéÜìåôñï (ìÝãåèïò), áõ-
ôïß êéíïýíôáé ìå ôçí ßäéá ôá÷ýôçôá, å-
154
íþ üôáí ôï ü÷çìá åêôåëåß ìßá óôñï-
öÞ, ï ïðßóèéïò åîùôåñéêüò êéíçôÞñéïò
ôñï÷üò ðñÝðåé íá äéáíýóåé ìåãáëýôå-
ñç áðüóôáóç áðü ôïí áíôßóôïé÷ï å-
óùôåñéêü, ðïñåßá ôçí ïðïßá
äéáãñÜöåé, áí êéíåßôáé ìå ìåãáëýôåñç
ôá÷ýôçôá. Ôï äéáöïñéêü, ôï ïðïßï âñß-
óêåôáé ìåôáîý ôùí äýï çìéáîïíßùí
ôùí ïðéóèßùí êéíçôçñßùí ôñï÷þí, åß-
íáé éêáíü íá åêôåëÝóåé áõôÞ ôç
äéáäéêáóßá ìå åðéôõ÷ßá.
• Ôï äéáöïñéêü áðïôåëåßôáé áðü ôç èÞ-
êç, ðÜíù óôçí ïðïßá åßíáé óôåñåùìÝ-
íç ç "êïñþíá" ðïõ êéíåßôáé áðü ôï "ðé-
íéüí", ôï ïðïßï ìå ôç óåéñÜ ôïõ, âñß-
óêåôáé óôçí Üêñç ôïõ Üîïíá ðïõ ìåôá-
öÝñåé ôçí êßíçóç áðü ôï êéâþôéï ôá÷õ-
ôÞôùí. åðßóçò, öÝñåé ôïõò äïñõöü-
ñïõò êáé ôïõò ðëáíÞôåò.
• ÕðÜñ÷ïõí ôñßá åßäç äéáöïñéêþí: ôï
äéáöïñéêü êïñþíáò - ðéíéüí, ôï äéá-
öïñéêü áôÝñìïíá êï÷ëßá - ïäïíôùôïý
ôñï÷ïý êáé ôï äéáöïñéêü ôýðïõ ìðëï-
êÝ.
• Ç ëåéôïõñãßá ôïõ äéáöïñéêïý ãßíåôáé
ìå ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå üóåò óôñï-
öÝò ÷Üíåé ï Ýíáò êéíçôÞñéïò ôñï÷üò,
ôüóåò (ôéò ßäéåò) íá êåñäßæåé ï Üëëïò.
• ÅðåéäÞ ôï äéáöïñéêü áðïôåëåßôáé áðü
ðåñéóôñåöüìåíá ìÝñç, ôá åîáñôÞìáôá
ôïõ, õößóôáôáé öèïñÝò êáé âëÜâåò, ãé'
áõôü ðñÝðåé íá ãßíïíôáé ðåñéïäéêïß Ý-
ëåã÷ïé, óõíôÞñçóç êáé êáôÜëëçëåò
ñõèìßóåéò, þóôå áíÜëïãá ìå ôéò ðåñé-
ðôþóåéò, íá ðñïâáßíïõìå óôçí åðé-
óêåõÞ ôïõ.
 Ä é á ö ï ñ é ê ü

2.5.6 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Óå ôé ÷ñçóéìåýåé ôï äéáöïñéêü åíüò ï÷Þìáôïò êáé ðïéá åßíáé ôá

êýñéá ìÝñç áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé;
2. Íá åîçãÞóåôå ìå ëßãá ëüãéá, ðüôå êáé ðþò åðéôõã÷Üíåôáé êßíçóç
ôùí ôñï÷þí ìå ßóç ôá÷ýôçôá ìåôáîý ôïõò óå Ýíá åõèýãñáììï êáé
ïìáëü äñüìï.
3. Áí ï Ýíáò ôñï÷üò ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá ðáñïõóéÜæåé ìåãáëýôåñç áíôßóôá-
óç áðü ôïí Üëëï, ôé ìðïñåß íá óõìâåß óôï äéáöïñéêü;
4. Ôé åßíáé ï “áíáóôïëÝáò äéáöïñéêïý” Þ äéáöïñéêü ôýðïõ "ìðëïêÝ", êáé óå ôé
÷ñçóéìåýåé;
5. Áí ï Ýíáò êéíçôÞñéïò ôñï÷üò ï÷Þìáôïò, ëüãù êáêÞò êáôáíïìÞò ôïõ öïñ-
ôßïõ Þ äéáöïñåôéêÞò ðßåóçò, åßíáé ìéêñüôåñïò áðü ôïí Üëëï êáé ôï ü÷çìá
êéíåßôáé óå åõèý äñüìï êáëÞò êáôÜóôáóçò, ôé íïìßæåôå üôé èá óõìâåß óôï
äéáöïñéêü;
6. Ðüôå ÷ñçóéìïðïéïýìå äéáöïñéêü ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êáé ïäïíôùôü ôñï÷ü;
7. Ðïéåò ñõèìßóåéò åêôåëïýíôáé óå Ýíá äéáöïñéêü;
8. Ðïéåò åßíáé ïé óõíçèÝóôåñåò âëÜâåò åíüò äéáöïñéêïý;
9. Ïíüìáóôå ôç óåéñÜ ôùí ìåñþí ôïõ äéáöïñéêïý, äéá ìÝóïõ ôùí ïðïßùí ç
éó÷ýò ìåôáöÝñåôáé áðü ôï "ðéíéüí" óôá çìéáîüíéá ôùí êéíçôÞñéùí ôñï÷þí.
10. ¼ôáí Ýíá ü÷çìá êéíåßôáé óå åõèý äñüìï, ïé äïñõöüñïé ôïõ äéáöïñéêïý ðå-
ñéóôñÝöïíôáé ãýñù áðü ôïí ÜîïíÜ ôïõò;
11. Óå ðïéá áßôéá ìðïñåß íá ïöåßëåôáé ç èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá åíüò äéáöïñé-
êïý;
12. Ôé ðñÝðåé íá ðñïóÝ÷ïõìå êáôÜ ôç óõíôÞñçóç åíüò äéáöïñéêïý, ôýðïõ "ìðëï-
êÝ";
13. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÌåëÝôçóå ðñïóåêôéêÜ ôï âéâëßï ôïõ êáôáóêåõáóôÞ, ðïõ áöïñÜ ôç óõíôÞñç-
óç åíüò óõãêåêñéìÝíïõ äéáöïñéêïý êáé ãñÜøå ôá äéáäï÷éêÜ âÞìáôá ðïõ
ðñÝðåé íá êÜíåéò ãéá ôçí áöáßñåóç, ôçí áðïóõíáñìïëüãçóç, ôçí åðéóêåõÞ,
ôç óõíáñìïëüãçóç êáé ôçí ñýèìéóç ôïõ äéáöïñéêïý.

155
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2.6 ÊÉÂÙÔÉÏ ÔÁ×ÕÔÇÔÙÍ ÊÁÉ ÄÉÁÖÏÑÉÊÏ

ÅÌÐÑÏÓÈÏÊÉÍÇÔÏÕ Ï×ÇÌÁÔÏÓ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá êéâþ-
ôéï ôá÷õôÞôùí - äéáöïñéêü åíüò ï÷çìÜôïò ìå åìðñüóèéá êßíçóç.
n Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò áõôïý.

n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò êáé

ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
n Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, åðéóêåõÞò, ñýèìé-
óçò êáé óõíôÞñçóçò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ óõóôÞìáôïò êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñ-
ôçìÜôùí ôïõ.

2.6.1 ÃåíéêÜ. ï êéíçôÞñáò ôïðïèåôåßôáé, óõíÞèùò,

Óå ðïëëÜ É.×. åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá, êõñßùò
Åõñùðáßùí êáé Éáðþíùí êáôáóêåõá-
óôþí, ðïõ Ý÷ïõí êáé ôïí êéíçôÞñá å-
ìðñüò êáé ôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò å-
ìðñüò, äçëáäÞ óå áõôÜ ðïõ Ý÷ïõí êßíç-
óç åìðñüò, åßíáé áíáãêáßá ìßá äéáöï-
ñåôéêÞ äéåõèÝôçóç ôïõ êéíçôÞñá, ôïõ óõ-
ìðëÝêôç, ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé ôïõ
äéáöïñéêïý, ãéá íá ìðïñÝóïõí íá ëåé-
ôïõñãÞóïõí éêáíïðïéçôéêÜ, üðùò öáßíå-
ôáé êáé óôá Ó÷Þìáôá 2.95 êáé 2.96.
2.6.2 ÐåñéãñáöÞ.
• Óôá ï÷Þìáôá áõôÜ, ï êéíçôÞñáò, ï óõ-
ìðëÝêôçò, ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé ôï
äéáöïñéêü åßíáé åíóùìáôùìÝíá óå Ý-
íá åíéáßï ëõüìåíï óõãêñüôçìá. ¸ôóé,
êÜèåôá ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîïíá ôïõ
ï÷Þìáôïò, ïðüôå ôçí ßäéá êáôåýèõíóç
Ý÷åé êáé ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ðïõ
âñßóêåôáé ìáæß ìå ôï äéáöïñéêü
(Ó÷.2.97). Óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí äåí
õðÜñ÷åé åíäéÜìåóïò Üîïíáò, åíþ ï
ðñùôåýùí (Üîïíáò åéóüäïõ) åßíáé áñ-
êåôÜ åðéìÞêçò êáé äéÝñ÷åôáé ðßóù áðü
ôï äéáöïñéêü êáé öÝñåé ìüíéìá óôåñå-
ùìÝíïõò åðÜíù ôïõ ôïõò ïäïíôùôïýò
ôñï÷ïýò ôùí áíôßóôïé÷ùí ôá÷õôÞôùí.
Ï äåõôåñåýùí Üîïíáò (Üîïíáò åîü-
äïõ) öÝñåé, åðßóçò, ôïõò áíôßóôïé÷ïõò
ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò (ãñáíÜæéá) ôùí
ôá÷õôÞôùí, êáé ìåôáîý áõôþí - áíÜ äý-
ï - ðáñåìâÜëëïíôáé ôá "óõã÷ñïíéæÝ",
ðïõ êéíïýíôáé ìå ôéò áíôßóôïé÷åò
öïõñêÝôåò, åðßóçò áíÜ äýï (äåîéÜ -

156
 Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêü åìðñïóèïêßíçôïõ ï÷Þìáôïò

Ó÷.2.95 Óõãêñüôçìá óõìðëÝêôç, êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêïý åíüò áõôïêéíÞôïõ Peugeot
(1¢îïíáò åéóüäïõ 2. Êïñþíá äéáöïñéêïý 3. Ðéíéüí äéáöïñéêïý 4. Ðñùôåýùí Üîïíáò 5.åõôåñåýùí Üîï-
íáò 6. Ïäïíôùôüò ôñï÷üò 4çò 7. Óõã÷ñïíéæÝ 3çò / 4çò 8. Ïäïíôùôüò ôñï÷üò 3çò 9. Ïäïíôùôüò ôñï-
÷üò 2áò 10.Óã÷ñïíéæÝ 1çò / 2áò 11. Ïäïíôùôüò ôñï÷üò 1çò 12. Ïäïíôùôüò ôñï÷üò üðéóèåí 13. Ï-
äïíôùôüò ôñï÷üò ôá÷õìÝôñïõ).

157
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Åìðñüóèéï ìÝñïò
ó÷Þìáôïò
Áñéóôåñü
çìéáîüíéï
Äéáöïñéêü
Ó÷.2.96 Óõãêñüôçìá óõìðëÝêôç, êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêïý åíüò áõôïêéíÞôïõ Honda
áñéóôåñÜ). Ï äåõôåñåýùí Üîïíáò êá-
ôáëÞãåé óôï êùíéêü ïäïíôùôü ôñï÷ü
(ðéíéüí), ðïõ åìðëÝêåôáé ìå ôçí êïñþ-
íá ôïõ äéáöïñéêïý. Ôá çìéáîüíéá Þ á-
êñáîüíéá ôùí ôñï÷þí ðïõ óõíäÝïíôáé
ìå ôïõò áíôßóôïé÷ïõò ðëáíÞôåò ôïõ åß- • Óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò, ç éó÷ýò áðü
íáé áñèñùôÜ, åðåéäÞ ïé åìðñüóèéïé
ôñï÷ïß åßíáé êéíçôÞñéïé, áëëÜ, ôáõôü-
÷ñïíá, óõììåôÝ÷ïõí êáé óôï óýóôçìá
äéåýèõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò. Åäþ, äåí
õðÜñ÷åé ç áð' åõèåßáò ìåôÜäïóç ôçò
158
Äåîéü
çìéáîüíéï
Óöüíäçëïò
ÓõìðëÝêôçò
Ìç÷áíéêü êéâþôéï
5 ôá÷õôÞôùí
êßíçóçò, ïðüôå üëåò ïé ôá÷ýôçôåò á-
ðáéôïýí Ýíá Þ ðåñéóóüôåñá æåýãç ï-
äïíôùôþí ôñï÷þí ãéá íá åðéëåãïýí
(Ó÷.2.96 êáé Ó÷.2.97) áðü ôïí ïäçãü.
ôïí êéíçôÞñá åéóÝñ÷åôáé óôï êéâþôéï
ôá÷õôÞôùí, ìÝóù ôïõ ðñùôåýïíôá Ü-
îïíá. Óôç óõíÝ÷åéá, ìåôáäßäåôáé óôï
ðéíéüí, ôï ïðïßï âñßóêåôáé óôï Üêñï
ôïõ äåõôåñåýïíôá Üîïíá êáé áðü åêåß
 Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêü åìðñïóèïêßíçôïõ ï÷Þìáôïò
ÃñáíÜæéá åíóùìáôùìÝíï
óôïí Üîïíá
ÔìÞìá êéâùôßïõ ÃñáíÜæé ôçò üðéóèåí ôá÷.
ôá÷õôÞôùí
Óõã÷ñïíéóôÝò
Êïñþíá
ÔìÞìá äéáöïñéêïý
ÈÞêç äéáöïñéêïý
Ó÷.2.97 Ìç÷áíéêü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ìáæß ìå äéáöïñéêü óå ü÷çìá ìå åìðñüóèéá Þ ïðßóèéá êßíçóç ("üëá
ìðñïóôÜ" Þ "üëá ðßóù").
ìåôáöÝñåôáé óôçí "êïñþíá" ôïõ äéá-
öïñéêïý, üðïõ ìÝóù ôùí ðëáíçôþí
ôïõ ìåôáäßäåôáé óôá äýï åìðñüóèéá
çìéáîüíéá. ¸ôóé, ôá äýï áõôÜ çìéáîü-
íéá ðåñéóôñÝöïõí ôïõò ôñï÷ïýò ãéá
íá êéíçèåß ôï ü÷çìá (Ó÷. 2.98). Ôï
äéáöïñéêü åðéôñÝðåé óôïõò åìðñü-
óèéïõò ôñï÷ïýò íá ðåñéóôñÝöïíôáé
ìå äéáöïñåôéêÝò ôá÷ýôçôåò êáé íá äéá-
íýïõí äéáöïñåôéêÝò áðïóôÜóåéò óôïí
ßäéï ÷ñüíï, üôáí âÝâáéá ôï ü÷çìá
ÅíäéÜìåóï Üåñãï (“ôåìðÝëçò”)
ãñáíÜæé ôçò üðéóèåí ôá÷.
¢îïíáò åéóüäïõ
(ðñùôåýùí Üîïíáò)
¢îïíáò åîüäïõ
(äåõôåñåýùí Üîïíáò)
Ðéíéüí
Äéáöïñéêü (ðëáíÞôåò - äïñõöüñïé)
äéáãñÜöåé ìßá êáìðýëç ôñï÷éÜ (óôñï-
öÞ).
• Óôï Ó÷Þìá 2.97, ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Ý÷åé ôÝóóåñéò ôá÷ýôçôåò åìðñüò êáé
ìßá üðéóèåí. Ôï íåêñü óçìåßï åðéôõã-
÷Üíåôáé üôáí êáé ïé äýï óõã÷ñïíéóôÝò
âñßóêïíôáé óôç êåíôñéêÞ ôïõò èÝóç.
Ïé ôÝóóåñéò åìðñüò ôá÷ýôçôåò êáé ç
ìßá üðéóèåí åðéôõã÷Üíïíôáé áêñéâþò
ìå ôïí ßäéï ôñüðï, üðùò êáé óôï ìç-
159
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Çìéáîüíéï
Çìéáîüíéï
Äéáöïñéêü
1ç
Ôá÷. 2ç Ôá÷.
ÓõìðëÝêôçò ÏÐÉÓÈÅÍ
Óôñïöáëïöüñïò Üîïíáò
Ó÷.2.98 ÌåôáöïñÜ ôçò éó÷ýïò áðü ôï óôñïöáëïöüñï Üîïíá ôïõ êéíçôÞñá óôïõò ôñï÷ïýò åíüò ï÷Þìá-
ôïò, ðïõ Ý÷åé åìðñüóèéá êßíçóç.
÷áíéêü êéâþôéï ôá÷õôÞôùí óõã÷ñïíé-
óìïý, ðïõ ðåñéãñÜöçêå óôçí åíüôçôá
2.3. ÃåíéêÜ, ìåôáêéíþíôáò ôïí ìï÷ëü
åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí (ëåâéÝ), áíáãêÜ-
æïõìå ôïõò óõã÷ñïíéóôÝò 1çò - 2çò
êáé 3çò - 4çò íá ïëéóèáßíïõí êáé íá
áóöáëßæïõí ("êëåéäþíïõí") ôïí áíôß-
óôïé÷ï ïäïíôùôü ôñï÷ü ìå ôïí Üîïíá
åîüäïõ (äåõôåñåýïíôá Üîïíá) ôïõ êé-
âùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
2.6.3 ÐåñéãñáöÞ êéâùôßïõ ôá÷õ-
ôÞôùí ðÝíôå ôá÷õôÞôùí å-
ìðñüò êáé ìßáò üðéóèåí:
• Ôï Ó÷Þìá 2.99 äåß÷íåé ôïõò Üîïíåò
êáé ôá ãñáíÜæéá åíüò êéâùôßïõ ðÝíôå
ôá÷õôÞôùí åìðñüò êáé ìßáò üðéóèåí.
ÂáóéêÜ, åßíáé ôï ßäéï ìå áõôü ðïõ öáß-
160
ÅíäéÜìåóïò Üîïíáò
4ç Ôá÷.
3ç Ôá÷.
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
íåôáé êáé óôï Ó÷Þìá 2.97, ìå ôç ìüíç
äéáöïñÜ, üôé õðÜñ÷åé åðéðëÝïí ôï óõ-
ãêñüôçìá ôïõ ãñáíáæéïý ôçò 5çò ôá-
÷ýôçôáò ìáæß ìå ôïí ÜîïíÜ ôïõ. Ç ëåé-
ôïõñãßá êáé ôùí äýï ðáñáðÜíù êéâù-
ôßùí ôá÷õôÞôùí åßíáé ç ßäéá ãéá üëåò
ôçò ôá÷ýôçôåò, åêôüò ôçò 5çò.
• Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 2.100 öáßíåôáé
ç ìåôÜäïóç ôçò éó÷ýïò ôïõ êéíçôÞñá
óå Ýíá êéâþôéï ðÝíôå ôá÷õôÞôùí. Óõ-
ãêåêñéìÝíá, óôçí 1ç êáé 2ç ôá÷ýôçôá,
ï óõã÷ñïíéóôÞò 3çò - 4çò ðáñáìÝíåé
óôï êÝíôñï, áêßíçôïò (óå ïõäÝôåñç
èÝóç). ¼ôáí, üìùò, ï ïäçãüò ìåôáêé-
íÞóåé ôïí ìï÷ëü åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí
óôçí 1ç ôá÷ýôçôá, ï óõã÷ñïíéóôÞò
1çò - 2çò êéíåßôáé (Ó÷.2.100Á) êáé
"êëåéäþíåé" ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü
(ãñáíÜæé) ôçò 1çò ôá÷ýôçôáò ìå ôïí Ü-
 Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêü åìðñïóèïêßíçôïõ ï÷Þìáôïò

ÃñáíÜæé 5çò ôá÷.

Óõã÷ñïíéóôÞò 5çò ôá÷. ÅíäéÜìåóï Üåñãï (“ôåìðÝëçò”)
ãñáíÜæé ôçò üðéóèåí
Ðéíéüí

¢îïíáò åéóüäïõ
ïëüóùìïò

Ðéíéüí

ÃñáíÜæé 1çò ôá÷.

Óõã÷ñïíéóôÞò 1çò - 2çò ôá÷.
ÃñáíÜæé 2çò ôá÷.
ÃñáíÜæé 3çò ôá÷.
Óõã÷ñïíéóôÞò 3çò - 4çò ôá÷.
ÃñáíÜæé 4çò ôá÷.

Ó÷.2.99 ¢îïíåò êáé ãñáíÜæéá êéâùôßïõ ðÝíôå ôá÷õôÞôùí ìå åìðñüóèéá êßíçóç.

îïíá åîüäïõ ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
Ìåôáêéíþíôáò, óôç óõíÝ÷åéá, ï ïäç-
ãüò ôï ìï÷ëü ôá÷õôÞôùí ðñïò ôç 2ç
ôá÷ýôçôá, ï óõã÷ñïíéóôÞò 1çò - 2çò
êéíåßôáé ðñïò ôá ðßóù (Ó÷.2.100Â) êáé
"îåêëåéäþíåé" Ýôóé ôïí ïäïíôùôü ôñï-
÷ü ôçò 1çò, åíþ "êëåéäþíåé" ôïí ïäï-
íôùôü ôñï÷ü ôçò 2çò ìå ôïí Üîïíá å-
îüäïõ ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
• Åäþ, üôáí ï ìï÷ëüò åðéëïãÞò ôá÷õôÞ-
ôùí (ëåâéÝò) êéíåßôáé ðñïò ôçí 3ç ôá÷ý-
ôçôá, ï óõã÷ñïíéóôÞò ôçò 1çò - 2çò
ìåôáêéíåßôáé óôçí ïõäÝôåñç èÝóç, åíþ
ï óõã÷ñïíéóôÞò 3çò - 4çò êéíåßôáé
ðñïò ôá åìðñüò (Ó÷.2.100Ã). Áõôüò
"êëåéäþíåé" ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü ôçò
3çò ôá÷ýôçôáò ìå ôïí Üîïíá åîüäïõ
ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí. Óôç óõíÝ÷åéá,
ï ïäçãüò ìåôáêéíþíôáò ôï ìï÷ëü åðé-
ëïãÞò óôç 4ç ôá÷ýôçôá, ï áíôßóôïé÷ïò
óõã÷ñïíéóôÞò "îåêëåéäþíåé" ôïí ïäï-
íôùôü ôñï÷ü ôçò 3çò êáé êéíåßôáé ðñïò
ôá ðßóù (Ó÷.2.100Ä). Ôüôå, ï ïäïíôù-
ôüò ôñï÷üò ôçò 4çò êëåéäþíåé ìå ôïí

161
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óõã÷ñïíéóôÞò
1çò - 2çò ôá÷.
Óõã÷ñïíéóôÞò
3çò - 4çò ôá÷.
(Á) 1ç Ôá÷ýôçôá
(Â) 2ç Ôá÷ýôçôá
Ó÷.2.100 ÌåôÜäïóç ôçò éó÷ýïò óå Ýíá ìç÷áíéêü êéâþôéï ðÝíôå ôá÷õôÞôùí, ãéá êÜèå ôá÷ýôçôá (ïäïíôùôü
ôñï÷ü åìðñüò êáé üðéóèåí).
Üîïíá åîüäïõ. Áí ïé ïäïíôùôïß ôñï-
÷ïß ôçò 4çò, ðïõ åßíáé óôïí Üîïíá åé-
óüäïõ êáé óôïí Üîïíá åîüäïõ ôïõ êé-
âùôßïõ ôá÷õôÞôùí, áíôßóôïé÷á, Ý÷ïõí
ôï ßäéï ìÝãåèïò (ßäéï áñéèìü äïíôéþí
Þ ßäéåò äéáìÝôñïõò), ðáñÝ÷åôáé áð' åõ-
èåßáò ìåôÜäïóç ìå ëüãï 1: 1.
Ç 5ç ôá÷ýôçôá åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôçí ôï-
ðïèÝôçóç ôùí óõã÷ñïíéóôþí 1çò - 2çò
êáé 3çò - 4çò óå ïõäÝôåñç èÝóç, ïðüôå
ï ïäïíôùôüò ôñï÷üò ôçò 4çò âñßóêåôáé
óå óôáèåñÞ åìðëïêÞ ìå ôïí áíôßóôïé÷ï
ôñï÷ü ôçò 5çò ôá÷ýôçôáò. Ôüôå, ï óõã-
162
Óõã÷ñïíéóôÞò 5çò ôá÷.
(Ã) 3ç Ôá÷ýôçôá (Å) 5ç Ôá÷ýôçôá
ÅíäéÜìåóï Üåñãï
(“ôåìðÝëçò”) ãñáíÜæé
ôçò üðéóèåí
(Ä) 4ç Ôá÷ýôçôá (ÓÔ) ¼ðéóèåí Ôá÷ýôçôá
÷ñïíéóôÞò ôçò 5çò êéíåßôáé ðßóù
(Ó÷.2.100Å), êáé êëåéäþíåé ôïí ïäïíôùôü
ôñï÷ü ôçò 5çò óôïí ÜîïíÜ ôïõ. Óôï Üë-
ëï Üêñï áõôïý ôïõ Üîïíá õðÜñ÷åé Ýíá
"ðéíéüí", ôï ïðïßï åßíáé óå ìüíéìç å-
ìðëïêÞ ìå ôçí êïñþíá ôïõ äéáöïñéêïý.
Ç éó÷ýò ìåôáäßäåôáé áðü ôïí ïäïíôùôü
ôñï÷ü ôçò 4çò - ðïõ âñßóêåôáé óôïí Ü-
îïíá åéóüäïõ - óôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü
ôçò 5çò êáé óôïí ÜîïíÜ ôïõ. Óôç óõíÝ-
÷åéá, áðü ôï ðéíéüí ðïõ âñßóêåôáé óôï Ü-
êñï áõôïý ôïõ Üîïíá, ìåôáäßäåôáé óôçí
êïñþíá ôïõ äéáöïñéêïý.
 Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêü åìðñïóèïêßíçôïõ ï÷Þìáôïò
(ÐáñáôÞñçóç: Êáé ïé äýï Üîïíåò (ôçò åé-
óüäïõ êáé ôçò 5çò ) Ý÷ïõí îå÷ùñéóôÜ ðé-
íéüí ðïõ âñßóêïíôáé óå ìüíéìç åìðëïêÞ
ìå ôçí êïñþíá ôïõ äéáöïñéêïý, ïðüôå,
üôáí Ýíáò Üîïíáò êéíåß ôçí êïñþíá áõ-
ôÞ, ï Üëëïò Üîïíáò åßíáé áðáóöáëéóìÝ-
íïò êáé ðåñéóôñÝöåôáé åëåýèåñá ("ôñå-
ëÜ").
Ãéá íá ôïðïèåôçèåß ç üðéóèåí ôá÷ýôçôá,
ïé óõã÷ñïíéóôÝò 1çò - 2çò êáé 3çò -
4çò êéíïýíôáé óå ïõäÝôåñç èÝóç, åíþ ï
óõã÷ñïíéóôÞò ôçò 5çò, åðßóçò, áðïóõ-
ìðëÝêåôáé. Ï åíäéÜìåóïò ïäïíôùôüò
ôñï÷üò ôçò üðéóèåí (ðïõ ãýñéæå "ôñåëÜ")
êáé ï ïðïßïò âñßóêåôáé óå ÷ùñéóôü Üîï-
íá, êéíåßôáé ðñïò ôá ïðßóù (Ó÷.2.100ÓÔ).
¸ôóé, ôá "äüíôéá" ôïõ åìðëÝêïíôáé ìå ôïí
ïäïíôùôü ôñï÷ü ôçò üðéóèåí, ðïõ âñß-
óêåôáé óôïí Üîïíá åéóüäïõ, êáèþò êáé
ìå ôá äüíôéá ôïõ óõã÷ñïíéóôÞ 1çò - 2çò
Þ ìå ôïí ïëéóèáßíïíôá ïäïíôùôü ôñï÷ü
ôçò üðéóèåí, ðïõ âñßóêïíôáé óôïí Üîïíá
åîüäïõ. Ç éó÷ýò ìåôáäßäåôáé áðü ôïí ï-
äïíôùôü ôñï÷ü ôçò üðéóèåí, ðïõ âñß-
óêåôáé óôïí Üîïíá åéóüäïõ, êáé äéá ìÝ-
óïõ ôïõ åíäéáìÝóïõ ïäïíôùôïý ôñï÷ïý
ôçò üðéóèåí - ï ïðïßïò êéíåß ôïí ïëé-
óèáßíïíôá ïäïíôùôü ôñï÷ü ôçò üðéóèåí
- åðéôõã÷Üíåôáé ç áíôéóôñïöÞ ôïõ Üîïíá
åîüäïõ. Óôç óõíÝ÷åéá, ôï ðéíéüí ôïõ Üîï-
íá åîüäïõ êéíåß ôçí êïñþíá ôïõ äéáöï-
ñéêïý, êáôÜ áíôßèåôç êáôåýèõíóç êáé Ýôóé
ôï ü÷çìá êéíåßôáé ðñïò ôá ïðßóù.
ÐáñáôÞñçóç
Ùò ðñïò üëá ôá Üëëá óçìåßá, ôüóï ôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí üóï êáé ôï äéáöïñéêü
- ðñïêåéìÝíïõ ãéá ï÷Þìáôá ìå åìðñüò
êßíçóç - åßíáé áêñéâþò ôá ßäéá ìå åêåß-
íá ðïõ ðåñéãñÜöçêáí óôéò åíüôçôåò 2.3
êáé 2.5.
2.6.4 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
•Ï êéíçôÞñáò, ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí êáé
ôï äéáöïñéêü ôùí ï÷çìÜôùí - ðïõ Ý-
÷ïõí êßíçóç åìðñüò - ìáæß ìå ôïí óõ-
ìðëÝêôç åßíáé åíóùìáôùìÝíá óå Ýíá
åíéáßï ëõüìåíï óõãêñüôçìá, ôï ïðïß-
ï áðü ìåôÜöñáóç ôçò îÝíçò âéâëéï-
ãñáößáò ïíïìÜæåôáé "óõãêñüôçìá é-
ó÷ýïò". ÁõôÜ üëá ôá ìÝñç åßíáé äéåõ-
èåôçìÝíá êáôÜ ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå íá
ìðïñïýí íá óõíåñãÜæïíôáé ìåôáîý
ôïõò.
• ¼óïí áöïñÜ ôïí êéíçôÞñá, ç ìüíç
äéáöïñÜ ìå ôá ï÷Þìáôá ðïõ Ý÷ïõí
ôçí êßíçóç ïðßóù, åßíáé üôé åäþ, óõ-
íÞèùò, áõôüò ôïðïèåôåßôáé åãêÜñóéá
(êÜèåôá) ðñïò ôïí êåíôñéêü Üîïíá ôïõ
ï÷Þìáôïò, åíþ ï óõìðëÝêôçò äåí Ý÷åé
êáìßá äéáöïñÜ.
• Ôï äéáöïñéêü äÝ÷åôáé êßíçóç áðü ôï
ðéíéüí ðïõ õðÜñ÷åé óôçí ðñïÝêôáóç
ôïõ Üîïíá åîüäïõ (äåõôåñåýïíôá Üîï-
íá) ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé ôçí ìå-
ôáäßäåé, üðùò åßíáé ãíùóôü, ìÝóù
ôùí ðëáíçôþí, çìéáîïíßùí êáé áñ-
èñþóåùí (ãéá íá ìðïñåß áõôÞ íá ìå-
ôáäßäåôáé õðü ãùíßá) óôá äýï åìðñü-
óèéá áêñáîüíéá, áðü üðïõ öèÜíåé
óôïõò äýï åìðñüóèéïõò êéíçôÞñéïõò
ôñï÷ïýò ôïõ ï÷Þìáôïò, üðùò èá áíá-
ðôõ÷èåß, áíáëõôéêÜ, óôï 5ï êåöÜëáéï.
• ¸ôóé, ïé âáóéêÝò äéáöïñÝò åíôïðßæï-
íôáé óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, óôï ïðïß-
ï Ý÷åé êáôáñãçèåß ï åíäéÜìåóïò Üîï-
íáò. Ï äåõôåñåýïíôáò Üîïíáò (Üîï-
íáò åîüäïõ) Ý÷åé ôïõò ðåñéóôñåöüìå-
íïõò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò ôùí ôåó-
óÜñùí åìðñüò ôá÷õôÞôùí, ôïõò äýï
óõã÷ñïíéóôÝò, åíþ óôï Üêñï ôïõ õ-
ðÜñ÷åé ôï ðéíéüí, ðïõ åìðëÝêåôáé ìå ôç
óôåöÜíç (êïñþíá) ôïõ äéáöïñéêïý. Ï
163
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Üîïíáò åéóüäïõ Ý÷åé åíóùìáôùìÝ- êïý êáé ðåñéóôñÝöïíôáé åëåýèåñá, å-

íïõò ôïõò ïäïíôùôïýò ôñï÷ïýò. Ãéá
êéâþôéï ðÝíôå ôá÷õôÞôùí õðÜñ÷åé áêü-
ìç Ýíáò Üîïíáò (ôçò 5çò ôá÷ýôçôáò),
ï ïðïßïò Ý÷åé ôïí ïäïíôùôü ôñï÷ü
ôçò 5çò ìå ôïí óõã÷ñïíéóôÞ ôçò, ï ï-
ðïßïò, åðßóçò, êáôáëÞãåé óå Ýíá Üëëï
ðéíéüí. Ôá äýï ðéíéüí åßíáé ìüíéìá óå
åìðëïêÞ ìå ôçí êïñþíá ôïõ äéáöïñé-
íþ ðÜíôá ìåôáöÝñåé éó÷ý ìüíï ôï Ý-
íá áðü ôá äýï (ðéíéüí), áíÜëïãá ìå ôç
èÝóç ôïõ ìï÷ëïý åðéëïãÞò ôá÷õôÞôùí
áðü ôïí ïäçãü ôïõ ï÷Þìáôïò. ÂÝâáéá,
õðÜñ÷åé êáé ï Üîïíáò ìå ôïí ïäïíôù-
ôü ôñï÷ü ôçò üðéóèåí, üðùò êáé óôá
Üëëá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí.

2.6.5 ÅñùôÞóåéò

1. Ðüóïõò Üîïíåò Ý÷åé Ýíá êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ãéá ï÷Þìáôá ìå êß-

íçóç åìðñüò;
2. Ãéáôß óôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ãéá ï÷Þìáôá ìå åìðñüóèéá êßíçóç
äåí õðÜñ÷åé áð' åõèåßáò ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò;
3. ÐåñéãñÜøôå ìå ëåðôïìÝñåéåò ôç ëåéôïõñãßá åíüò êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ãéá ï-
÷Þìáôá ìå êßíçóç åìðñüò êáé óçìåéþóôå ôç ñïÞ ôçò êßíçóçò äéá ìÝóïõ ôùí
ïäïíôùôþí ôñï÷þí ôïõ êéâùôßïõ áõôïý, ãéá üëåò ôéò ôá÷ýôçôåò.
4. Ìå ðïéïí ôñüðï åîïõäåôåñþíïíôáé ïé áîïíéêÝò äõíÜìåéò, ðïõ áíáðôýóóï-
íôáé óôïõò Üîïíåò ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí, óôá ï÷Þìáôá ìå åìðñüóèéá êß-
íçóç;
5. Ãéáôß ôá çìéáîüíéá ôùí åìðñüóèéùí ôñï÷þí åíüò ï÷Þìáôïò ìå êßíçóç å-
ìðñüò, åßíáé áñèñùôÜ;
6. Ðïéåò åßíáé ïé äéáöïñÝò åíüò êéâùôßïõ ôåóóÜñùí ôá÷õôÞôùí áðü Ýíá êéâþ-
ôéï ðÝíôå ôá÷õôÞôùí, óå Ýíá ü÷çìá ðïõ Ý÷åé êßíçóç åìðñüò;
7. Ðïéåò åñãáóßåò åêôåëåß Ýíáò óõã÷ñïíéóôÞò êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé ðïéá ôá
ðëåïíåêôÞìáôá ôïõ;
8. ¼ôáí óå Ýíá êéâþôéï óõã÷ñïíéóìïý ðÝíôå ôá÷õôÞôùí óå ü÷çìá ðïõ Ý÷åé êß-
íçóç åìðñüò, ôïðïèåôåßôáé (óõìðëÝêåôáé) ç 5ç ôá÷ýôçôá, óå ðïéá êáôÜóôáóç
âñßóêåôáé ï êÜèå óõã÷ñïíéóôÞò ôïõ;
9. Áí, áíôß ãéá ôçí ôïðïèÝôçóç ôçò 5çò ôá÷ýôçôáò óôï êéâþôéï ôçò ðñïçãïýìå-
íçò åñþôçóçò, åß÷áìå ôïðïèÝôçóç (óýìðëåîç) ôçò üðéóèåí ôá÷ýôçôáò, ôé èá
óõíÝâáéíå ìå ôïí êÜèå óõã÷ñïíéóôÞ;

164
Óýóôçìá MåôÜäïóçò Kßíçóçò (Ó.Ì.Ê.)

165
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 3

ÓÕÓÔÇÌÁ ÄÉÅÕÈÕÍÓÇÓ

ÌÝèïäïé äéåýèõíóçò

Ìç÷áíéóìïß äéåýèõíóçò

Óýóôçìá äéåýèõíóçò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç

Ãåùìåôñßá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò

ÂëÜâåò - ÖèïñÝò - ÓõíôÞñçóç

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 3

ÓÕÓÔÇÌÁ ÄÉÅÕÈÕÍÓÇÓ
Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá ïñßæïõí ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò ôùí áõôïêéíÞôùí ï÷çìÜôùí.

■ Íá äéáêñßíïõí, ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí (ó÷åäßùí, ìïíôÝëùí, ðñïðëá-

óìÜôùí, ðñáãìáôéêþí êáôáóêåõþí) êáé íá áíáöÝñïõí ôá äéÜöïñá åßäç ôùí
óõóôçìÜôùí äéåýèõíóçò, áíÜëïãá ìå ôç èÝóç ôùí äéåõèõíôÞñéùí ôñï÷þí êáé
ôçí ðñïÝëåõóç ôçò äýíáìçò êßíçóÞò ôïõò.
■ Íá áîéïëïãïýí êáé íá ðåñéãñÜöïõí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ êáé êáôáóêåõáóôé-
êÜ ó÷Ýäéá, ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôçò ðõîßäáò äéåýèõíóçò êáé ôçò êñåìáãéÝ-
ñáò êáé íá ðñïóäéïñßæïõí ôïí ôñüðï óõíåñãáóßáò ôùí ìåñþí ôïõò.
■ Íá åîçãïýí, ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí, ôç ëåéôïõñãßá ôçò êéíçìáôéêÞò á-
ëõóßäáò ìåôÜ áðü ôçí ðõîßäá äéåýèõíóçò Þ ôçí êñåìáãéÝñá Ýùò ôïõò ôñï÷ïýò,
êáôÜ ðåñßðôùóç.
■ Íá áîéïëïãïýí ôç óçìáóßá ýðáñîçò ôïõ ôåôñáðëåýñïõ ôïõ ¢êåñìáí óôï óý-
óôçìá äéåýèõíóçò áõôïêéíÞôùí êáé íá åîçãïýí ôç ëåéôïõñãßá ôïõ.
■ Íá ïñßæïõí ôéò ãùíßåò ÊÜìðåñ, ÊÜóôåñ êáé ëïéðÝò ãùíßåò ôïõ óõóôÞìáôïò
äéåýèõíóçò, áíÜëïãá ìå ôéò èÝóåéò ôùí ôñï÷þí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò åðé-
äñÜóåéò ôïõò óôç ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò.
■ Íá áíáöÝñïõí ôá ìÝñç êáé íá ðåñéãñÜöïõí, ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí,
ôç ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç.
■ Íá ìðïñïýí íá óõó÷åôßæïõí ôéò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå ôá ðé-
èáíÜ áßôéá ðïõ ôéò ðñïêáëïýí.
■ Íá áêïëïõèïýí ôïõò ôñüðïõò óõíôÞñçóçò ôùí óõóôçìÜôùí äéåýèõíóçò, óýì-
öùíá ìå ôéò ðñïäéáãñáöÝò ôùí êáôáóêåõáóôþí.

3.1. ÃåíéêÜ Ç åíÝñãåéá áõôÞ ãßíåôáé ìå äýíáìç ðïõ

Ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò åßíáé Ýíá óõ-
ãêñüôçìá ìç÷áíéóìþí, ìå ôï ïðïßï ï ï-
äçãüò êáôåõèýíåé ôï áõôïêßíçôï,üðïõ å-
ðéèõìåß, áíÜëïãá ìå ôéò óõíèÞêåò ðïõ
ôïõ ðáñïõóéÜæïíôáé.
êáôáâÜëëåôáé áðü ôïí ïäçãü ãéá ôçí ðå-
ñéóôñïöÞ ôïõ ôéìïíéïý, ìå áðïôÝëåóìá,
êáé ìå ôç óõíåñãáóßá ôùí õðïëïßðùí
ìåñþí ôïõ óõóôÞìáôïò, íá ðåôõ÷áßíåôáé
ç áëëáãÞ ðñïóáíáôïëéóìïý êáôåýèõí-

166
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

ÐçäÜëéï
äéåýèõíóçò
¢îïíáò äéåýèõíóçò (ôéìüíé Þ
(óôÞëç Þ êïëþíá) âïëÜí)

Ðõîßäá äéåýèõíóçò

Âñá÷ßïíáò ðõîßäáò
(äÜêôõëïò Pitman)
Ðñüóèéïò Üîïíáò Áêñáîüíéï
(ïëüóùìïò)
ÄéùóôÞñáò
Bñá÷ßïíáò
ïäÞãçóçò
(ôñßôïò âñá÷ßïíáò
Þ óôñüöáëïò)
Áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò

ÑÜâäïò óýæåõîçò (ìåãÜëç ìðÜñá)

¢ñèñùóç
Áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò
Áêñáîüíéï

Ó÷.3.1 Ó÷çìáôéêÞ ðáñÜóôáóç ôõðéêïý óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå ïëüóùìï ðñüóèéï Üîïíá.

óçò ôùí ðñüóèéùí ôñï÷þí êáé, ôåëéêÜ, ç ìç÷áíéóìüò óõóôÞìáôïò)

ßäéá ç ðïñåßá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
Êýñéá ìÝñç óõóôÞìáôïò
¸íá ôõðéêü óýóôçìá äéåýèõíóçò, ôï
ïðïßï ÷ñçóéìïðïéåßôáé óå âáñéÜ ï÷Þìá-
ôá (öïñôçãÜ - ëåùöïñåßá) ðïõ
äéáèÝôïõí ïëüóùìï ðñüóèéï Üîïíá,
(Ó÷.3.1) ðåñéëáìâÜíåé:
• Ôï ðçäÜëéï (ôéìüíé)
• Ôïí Üîïíá ìåôáöïñÜò ôçò êßíçóçò
óôçí ðõîßäá (Üîïíáò äéåýèõíóçò)
• Ôçí ðõîßäá äéåýèõíóçò (åíäéÜìåóïò
• Ôçí êéíçìáôéêÞ áëõóßäá (âñá÷ßïíåò -
ñÜâäïé), ðïõ óõíäÝåé ôçí ðõîßäá äéåý-
èõíóçò ìå ôïõò ðñüóèéïõò äéåõèõíôÞ-
ñéïõò ôñï÷ïýò.
3.2. ÌÝèïäïé äéåýèõíóçò
ÁíÜëïãá ìå ôç èÝóç ôùí äéåõèõíôÞñéùí
ôñï÷þí, ôá óõóôÞìáôá äéåýèõíóçò äéá-
êñßíïíôáé óå:
á) ÓõóôÞìáôá äéåýèõíóçò ìå äéåõèõ-
íôÞñéïõò ôñï÷ïýò ôïõò ðñüóèéïõò.

167
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
â) ÓõóôÞìáôá äéåýèõíóçò ìå äéåõèõ-
íôÞñéïõò ôñï÷ïýò ôïõò ïðßóèéïõò,
óõóôÞìáôá üìùò, ìå ðåñéïñéóìÝíç
åöáñìïãÞ êáé ÷ñÞóç óå åéäéêÜ ìü-
íïí ï÷Þìáôá (ð.÷. êëÜñê).
ã) ÓõóôÞìáôá äéåýèõíóçò ìå äéåõèõ-
íôÞñéïõò êáé ôïõò ôÝóóåñéò ôñï-
÷ïýò, ôá ïðïßá Ý÷ïõí áñ÷ßóåé Þäç
íá åöáñìüæïíôáé, ðñïïäåõôéêÜ, óå
ïñéóìÝíá åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá.
ÁíÜëïãá ìå ôçí ðñïÝëåõóç ôçò äýíáìçò
ðïõ êáôáâÜëëåôáé ãéá ôçí ðåñéóôñïöÞ
ôïõ ôéìïíéïý, ôá äéÜöïñá åßäç óõóôçìÜ-
ôùí äéåýèõíóçò äéáêñßíïíôáé óå:
á) ×åéñïêßíçôá óõóôÞìáôá äéåýèõíóçò.
Åäþ, ç äýíáìç (ñïðÞ óôñÝøçò-å-
íÝñãåéá) ãéá ôçí êßíçóç ôçò êáôåý-
èõíóçò ôùí ðñüóèéùí ôñï÷þí
ðñïÝñ÷åôáé áðü ôç äýíáìç ðïõ êá-
ôáâÜëëåé ï ïäçãüò, áöïý ðïëëá-
ðëáóéáóôåß ìå ìç÷áíéêü ôñüðï áðü
ôïí åíäéÜìåóï ìç÷áíéóìü ôïõ óõ-
óôÞìáôïò (ðõîßäá äéåýèõíóçò Þ
êñåìáãéÝñá).
â) ÓõóôÞìáôá äéåýèõíóçò ìå õðïâïÞ-
èçóç.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, åêôüò áðü ôç
äýíáìç-åíÝñãåéá ðïõ êáôáâÜëëåé ï
ïäçãüò, óõììåôÝ÷åé (âïçèÜ) êáé
ðñüóèåôç äýíáìç (åíÝñãåéá), ðïõ
ìðïñåß íá åßíáé ìç÷áíéêÞ, çëåêôñé-
êÞ, õäñáõëéêÞ, ðíåõìáôéêÞ Þ óõí-
äõáóìüò ôùí ðáñáðÜíù.
ã) ÓõóôÞìáôá äéåýèõíóçò ìå áíåîÜñ-
ôçôç åíÝñãåéá.
Óôá óõãêåêñéìÝíá óõóôÞìáôá, ç äý-
íáìç (åíÝñãåéá) êáôáâÜëëåôáé áðü
îÝíç áíåîÜñôçôç ðçãÞ êáé ìðïñåß
íá åßíáé ìç÷áíéêÞ, çëåêôñéêÞ, õ-
168
äñáõëéêÞ, ðíåõìáôéêÞ Þ êáé óõíäõá-
óìüò áõôþí.
ä) ÓõóôÞìáôá äéåýèõíóçò ãéá ñõìïõë-
êïýìåíï ü÷çìá.
Åäþ, ç äýíáìç (åíÝñãåéá) ãéá ôçí
áëëáãÞ êáôåýèõíóçò ôùí ôñï÷þí
êáôáâÜëëåôáé áðü ôçí Ýëîç ôïõ ñõ-
ìïõëêïý ï÷Þìáôïò.
3.3. Ìç÷áíéóìïß äéåýèõíóçò
ÐåñéãñáöÞ óõóôÞìáôïò ìå ðñüóèéï ïëü-
óùìï Üîïíá
Óôï Ó÷. 3.1 öáßíåôáé, ðáñáóôáôéêÜ, ç äéÜ-
ôáîç ôùí êïììáôéþí ðïõ óõíèÝôïõí ôï
óýíïëï åíüò óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå
ïëüóùìï ðñüóèéï Üîïíá, ðïõ ÷ñçóéìï-
ðïéåßôáé, óÞìåñá, óå âáñéÜ ï÷Þìáôá. ¸ôóé:
• Ôï ðçäÜëéï (ôéìüíé Þ âïëÜí) åßíáé Ý-
íáò ôñï÷üò åðåíäõìÝíïò, óõíÞèùò,
ìå ðëáóôéêü Þ åëáóôéêü ýëéêü. Ôï
ðçäÜëéï áõôü ÷åéñßæåôáé ï ïäçãüò ãéá
íá êáôåõèýíåé ôï ü÷çìá ðñïò ôá äå-
îéÜ (åÜí ôï ðåñéóôñÝøåé äåîéüóôñïöá,
óýìöùíá äçëáäÞ ìå ôçí êßíçóç ôùí
äåéêôþí ôïõ ñïëïãéïý), Þ ðñïò ôá áñé-
óôåñÜ (åÜí ôï ðåñéóôñÝøåé áñéóôåñü-
óôñïöá).
• Ôï ôéìüíé óõíäÝåôáé óôïí Üîïíá äéåý-
èõíóçò ìå ðïëýóöçíï êáé ðåñéêü÷ëéï.
Ï Üîïíáò äéåýèõíóçò (óôÞëç Þ êïëþ-
íá äéåýèõíóçò), åßôå åßíáé ïëüóùìïò
êáé óõìðáãÞò (Ó÷.3.1), åßôå, óå Üëëåò
ðåñéðôþóåéò, ðáñïõóéÜæåôáé óðáóôüò
ãéá ëüãïõò áóöÜëåéáò ôïõ ïäçãïý óå
ðåñßðôùóç óýãêñïõóçò ôïõ ï÷Þìáôïò
(Ó÷.3.16).
• Óôï êÜôù Üêñï ôïõ Üîïíá äéåýèõíóçò
ðïõ, áò óçìåéùèåß, âñßóêåôáé ìÝóá
 Ó ý ó ô ç ì á
óôï êéâþôéï ôïõ óõãêñïôÞìáôïò ôçò
ðõîßäáò äéåýèõíóçò, åßíáé ðñïóáñìï-
óìÝíïò Ýíáò áôÝñìïíáò êï÷ëßáò
(Ó÷.3.2), óôïí ïðïßï, êáôÜ êáíüíá, å-
ìðëÝêåôáé Ýíáò ôïìÝáò ïäïíôùôïý
ôñï÷ïý. Óôïí Üîïíá ôïõ ïäïíôùôïý
áõôïý ôïìÝá åßíáé ðñïóáñìïóìÝíïò
ï âñá÷ßïíáò ôçò ðõîßäáò (“äÜêôõëïò”
Þ “âñá÷ßïíáò Pitman”).
• Ç ðõîßäá äéåýèõíóçò Ý÷åé óêïðü íá
ìåéþíåé ôïí áñéèìü ôùí óôñïöþí ðïõ
äéáãñÜöåé (“ðáßñíåé”) ôï ôéìüíé êáé íá
ìåôáäßäåé ôìÞìá ìüíïí ôçò óôñïöÞò
óôçí Ýîïäü ôçò, åíþ, ôáõôü÷ñïíá, Ý-
÷åé ôçí éêáíüôçôá íá ðïëëáðëáóéÜæåé
ôç ñïðÞ óôñÝøçò ðïõ åöáñìüæåé ìå
ôá ÷Ýñéá ôïõ ï ïäçãüò óôï ôéìüíé, þ-
óôå íá ðáñÜãåôáé ôÝôïéá ôåëéêÞ ñïðÞ
ðïõ åýêïëá ìðïñåß íá óôñßøåé ôïõò
äéåõèõíôÞñéïõò ôñï÷ïýò.
¸ôóé, ç ðåñéóôñïöÞ ôïõ ôéìïíéïý ìåôá-
ôñÝðåôáé óå êßíçóç ôïõ âñá÷ßïíá ôçò ðõ-
îßäáò (äÜêôõëïõ). Ï äÜêôõëïò (âë. êáé
Ó÷.3.1) óõíäÝåôáé ìå ôïí äéùóôÞñá (ìé-
êñÞ ìðÜñá), ðïõ åßíáé Ýíáò âñá÷ßïíáò
Ýëîçò-þèçóçò, åíþ ôï Üëëï Üêñï ôïõ
äéùóôÞñá óõíäÝåôáé ìå ôïí âñá÷ßïíá ï-
äÞãçóçò (ôñßôï âñá÷ßïíá Þ óôñüöáëï).
Ï óôñüöáëïò, åäþ, åßíáé óõíáñìïëï-
ãçìÝíïò ìå ôï áñéóôåñü áêñáîüíéï, ðÜ-
íù óôï ïðïßï åßíáé ðñïóáñìïóìÝíï ôï
óõãêñüôçìá ôïõ áñéóôåñïý ôñï÷ïý [(âë.
êáé Ó÷.2.26(ã)].
Óôç óõíÝ÷åéá, ç êßíçóç ìåôáöÝñåôáé áðü
ôï êÜôù ìÝñïò ôïõ áñéóôåñïý áêñáîïíß-
ïõ, ðïõ Ý÷åé åíóùìáôùìÝíï, óõíÞèùò,
ôïí áñéóôåñü áãêùíùôü âñá÷ßïíá, ãíù-
óôü êáé ùò áãêùíùôü âñá÷ßïíá äéåý-
èõíóçò ôñï÷ïý. Ï áñéóôåñüò áõôüò á-
ãêùíùôüò âñá÷ßïíáò óõíäÝåôáé, ìÝóù
Üñèñùóçò, ìå ôï áñéóôåñü Üêñï ôçò ñÜ-
ä é å ý è õ í ó ç ò
âäïõ óýæåõîçò (ìðÜñáò Þ ìåãÜëçò ìðÜ-
ñáò) êáé ç êßíçóç ìåôáöÝñåôáé áðü ôï äå-
îéü Üêñï ôçò ñÜâäïõ óýæåõîçò óôïí äå-
îéü áãêùíùôü âñá÷ßïíá, ï ïðïßïò åßíáé
åíóùìáôùìÝíïò óôï äåîéü áêñáîüíéï,
ðÜíù óôï ïðïßï åßíáé ðñïóáñìïóìÝíï
ôï óõãêñüôçìá ôïõ äåîéïý ôñï÷ïý.
¸ôóé, ìå ôïí ôñüðï áõôü óôñÝöïíôáé,
ôáõôü÷ñïíá, ï áñéóôåñüò êáé ï äåîéüò
ðñüóèéïò ôñï÷üò, óôéò êáôÜëëçëåò,
üìùò, ãùíßåò êÜèå öïñÜ, Ýôóé þóôå,
ìÝóù ôùí áñèñþóåùí ôïõ ôåôñáðëåý-
ñïõ ôïõ ¢êåñìáí (Akermann) - üðùò èá
äïýìå ðáñáêÜôù - üôáí ôï áõôïêßíçôï êé-
íåßôáé óå êáìðýëç ôñï÷éÜ (óôñïöÞ), ïé
ðñüóèéïé äéåõèõíôÞñéïé ôñï÷ïß íá êõëßï-
íôáé óôï êáôÜóôñùìá ôïõ äñüìïõ, ÷ù-
ñßò íá ïëéóèáßíïõí.
Åßäç ìç÷áíéóìþí äéåýèõíóçò
1. Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï-
÷ëßá êáé ïäïíôùôü ôïìÝá. (Ó÷.3.2)
Ï áôÝñìïíáò êï÷ëßáò, ï ïðïßïò åäñÜ-
æåôáé óôï êéâþôéï ôçò ðõîßäáò, ìÝóù äý-
ï êùíéêþí Þ áîïíéêþí ñïõëåìÜí, óõíåñ-
ãÜæåôáé ìå ïäïíôùôü ôïìÝá, ðïõ åßíáé
ôìÞìá ïäïíôùôïý ôñï÷ïý. Ï Üîïíáò-öï-
ñÝáò ôïõ ïäïíôùôïý ôïìÝá âãáßíåé Ýîù
áðü ôï êéâþôéï ôçò ðõîßäáò êáé ìå “áñ-
óåíéêü” ðïëýóöçíï ðïõ äéáèÝôåé, óõíäÝ-
åôáé ìå ôïí âñá÷ßïíá ôçò ðõîßäáò (äÜ-
êôõëï). ¸ôóé, ðåñéóôñåöüìåíïò ï áôÝñìï-
íáò êï÷ëßáò áðü ôï ôéìüíé, ìåôáêéíåß ôïí
ïäïíôùôü ôïìÝá êáé åêåßíïò ìå ôç óåéñÜ
ôïõ óôñÝöåé ôïí Üîïíá ôïõ ôïìÝá, ðÜíù
óôïí ïðïßï åßíáé ðñïóáñìïóìÝíïò ï
âñá÷ßïíáò ôçò ðõîßäáò (äÜêôõëïò).
Èá ðñÝðåé íá áíáöåñèåß åäþ, üôé ñõè-
ìßæåôáé ç ðñïÝíôáóç (ðñïöüñôùóç) ôùí
äýï êùíéêþí, óõíÞèùò, ñïõëåìÜí ôïõ
áôÝñìïíá ìå åéäéêÞ ñõèìéóôéêÞ äéÜôáîç,
169
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

¢îïíáò äéåýèõíóçò ÁôÝñìïíáò êï÷ëßáò

Ðõîßäá

ÁôÝñìïíáò êï÷ëßáò

¢îïíáò
Ïäïíôùôüò ïäïíôùôïý
ôïìÝáò ôïìÝá (Á)

¢îïíáò
Ñõèìéóôéêüò ïäïíôùôïý
êï÷ëßáò ôïìÝá (Á)
Âñá÷ßïíáò ðõîßäáò ÑõèìéóôéêÞ äéÜôáîç Ïäïíôùôüò ôïìÝáò
(äÜêôõëïò) ñïõëåìÜí áôÝñìïíá ìå
ÁíáóôïëÝáò
(óôïð) (á) ñõèìéóôéêü êï÷ëßá (â)

Ó÷.3.2 Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êáé ïäïíôùôü ôïìÝá

¢îïíáò äéåýèõíóçò ìå ðáñåìâïëÞ, äçëáäÞ, ðá÷õìåôñéêþí å-

ëáóìÜôùí Þ ìå ñõèìéóôéêü êï÷ëßá. Åðß-
Êéâþôéï ðõîßäáò óçò, ôÝôïéá äéÜôáîç ìå ñõèìéóôéêü êï÷ëß-
á õðÜñ÷åé êáé ãéá ôç ñýèìéóç ôçò èÝóçò
Ðåñéêü÷ëéï ôïõ ïäïíôùôïý ôïìÝá, ìå óêïðü ôç óù-
óôÞ óõíåñãáóßá ôïõ ìå ôïí áôÝñìïíá
ÁôÝñìïíáò êï÷ëßá.
êï÷ëßáò
Ï üëïò ìç÷áíéóìüò, ðïõ öéëïîåíåßôáé
Äß÷áëï óôï óôåãáíü êéâþôéï ôçò ðõîßäáò, ëéðáßíå-
ôáé ìå åéäéêü ëéðáíôéêü ëÜäé (âáëâïëßíç).
2. Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï-
÷ëßá êßíçóçò êáé ðåñéêü÷ëéï. (Ó÷.3.3)
Ñõèìéóôéêüò êï÷ëßáò Åäþ, ôïí åéäéêü êï÷ëßá êßíçóçò (áôÝñìï-
íá) "áãêáëéÜæåé" Ýíá ðåñéêü÷ëéï, ôï ï-
Âñá÷ßïíáò ðõîßäáò ðïßï, åîùôåñéêÜ êáé áíôéäéáìåôñéêÜ, Ý÷åé
(äÜêôõëïò) äýï ðåßñïõò ìå ôïõò ïðïßïõò óõíåñãÜ-
æïíôáé, áíôßóôïé÷á, äýï äß÷áëá, ðïõ åß-
Ó÷.3.3 Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êß-
íçóçò êáé ðåñéêü÷ëéï íáé åíóùìáôùìÝíá óôïí Üîïíá ðïõ óõ-

170
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

ÁôÝñìïíáò
¢îïíáò äéåýèõíóçò
ÊùíéêÜ ñïõëåìÜí

ÁôÝñìïíáò

¢îïíáò
ÑÜïõëï äéåýèõíóçò

ÑÜïõëï

Ãùíßá óôñïöÞò
âñá÷ßïíá ðõîßäáò
Ñõèìéóôéêüò êï÷ëßáò (äÜêôõëïõ)
êùíéêþí ñïõëåìÜí ¸êêåíôñïò ñõèìéóôéêüò äáêôýëéïò Á (¢îïíáò ñÜïõëïõ)
áôÝñìïíá (á) (â)

Ó÷.3.4 Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êáé ñÜïõëï

íåñãÜæåôáé ìå ôïí âñá÷ßïíá ôçò ðõîß- áîïíéêþí ñïõëåìÜí ôïõ áôÝñìïíá,

äáò (äÜêôõëï).
Êáé åäþ õðÜñ÷ïõí ñõèìéóôéêÝò äéáôÜ-
îåéò ôùí êùíéêþí Þ áîïíéêþí ñïõëåìÜí
ôïõ áôÝñìïíá êï÷ëßá êßíçóçò áöåíüò,
êáé ôçò èÝóçò ôùí äé÷Üëùí, áöåôÝñïõ.
3. Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï-
÷ëßá êáé ñÜïõëï.(Ó÷.3.4)
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï ñÜïõëï ðáßæåé
ôï ñüëï ôïõ ïäïíôùôïý ôïìÝá, óôçí
ðñïÝêôáóç ôïõ ïðïßïõ (ñÜïõëïõ) õðÜñ-
÷åé ï ãíùóôüò Üîïíáò ìå ôï áñóåíéêü
ðïëýóöçíï êáé åðÜíù ôïõ ï âñá÷ßïíáò
ôçò ðõîßäáò (äÜêôõëïò).
Êáé åäþ, åðßóçò, õðÜñ÷ïõí ñõèìéóôéêÝò
äéáôÜîåéò, åßôå áðü ðá÷õìåôñéêÜ åëÜóìá-
ôá, åßôå áðü ñõèìéóôéêü êï÷ëßá, ãéá ôç
ñýèìéóç ôçò ðñïÝíôáóçò ôùí êùíéêþí Þ
êáèþò êáé Üëëç ñõèìéóôéêÞ äéÜôáîç áðü
êï÷ëßá, ãéá ôç ñýèìéóç ôçò èÝóçò ôïõ
ñÜïõëïõ, üóïí áöïñÜ ôç óùóôÞ åìðëï-
êÞ ôïõ ìå ôïí áôÝñìïíá.
4. Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï-
÷ëßá êáé ðåßñï. (Ó÷.3.5)
Åäþ, áíôß ïäïíôùôïý ôïìÝá óôéò ôñáðå-
æïåéäåßò áõëáêþóåéò ôïõ áôÝñìïíá, åé-
ó÷ùñïýí, áíÜëïãá ìå ôçí êáôáóêåõÞ, Ý-
íáò Þ äýï óêëçñïß ÷áëýâäéíïé êùíéêïß
ðåßñïé. ¸ôóé, ôï óþìá ôùí ðåßñùí ìáæß
ìå ôïí Üîïíá óôñÝöïõí ôïí âñá÷ßïíá
ôçò ðõîßäáò (äÜêôõëï).
5. Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï-
÷ëßá êáé áíáêõêëïýìåíá óöáéñßäéá
[Ó÷.3.6(á)].

171
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ñõèìéóôéêüò
êï÷ëßáò
Ñõèìéóôéêüò
êï÷ëßáò
Ó÷.3.5 Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êáé ðåßñï
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, Ý÷ïõìå åéäéêÞò êá-
ôáóêåõÞò áôÝñìïíá êï÷ëßá, ìå êáôáôïìÞ
(ðñïößë) çìéêõêëéêÞò ìïñöÞò. Ôïí óõã-
êåêñéìÝíï áõôüí áôÝñìïíá "áãêáëéÜæåé"
Ýíá åéäéêü ðåñéêü÷ëéï, ôï óðåßñùìá ôïõ
ïðïßïõ, åóùôåñéêÜ, Ý÷åé çìéêõêëéêÞ ìïñ-
öÞ üìïéá ìå åêåßíç ôïõ áôÝñìïíá.´Åôóé,
ìåôáîý áôÝñìïíá êáé åéäéêïý ðåñéêï÷ëß-
ïõ äçìéïõñãïýíôáé, ðëÝïí, áõëïß, üðïõ
ðáñåìâÜëëïíôáé äýï, óõíÞèùò, óýíïëá
áíáêõêëïýìåíùí ÷áëýâäéíùí óöáéñéäß-
ùí ìå äéÜìåôñï áíôßóôïé÷ç ôçò äéáìÝ-
ôñïõ ôùí áõëþí [Ó÷.3.6(â)]. Ç üëç êáôá-
óêåõÞ ðñïóöÝñåé óçìáíôéêÞ åëÜôôùóç
ôçò áíôßóôáóçò ôñéâÞò ìåôáîý áôÝñìïíá
172
ÔÜðá ðëÞñùóçò
Êùíéêüò
ðåßñïò ¢îïíáò (êùíéêïý
ðåßñïõ)
Âñá÷ßïíáò
ðõîßäáò
(äÜêôõëïò)
êï÷ëßá êáé åéäéêïý ðåñéêï÷ëßïõ, ìå Üìå-
óï åðáêüëïõèï ôç ìåãÜëç åõêïëßá ðåñé-
óôñïöÞò ôïõ ôéìïíéïý áðü ôïí ïäçãü.
Ôï åéäéêü áõôü ðåñéêü÷ëéï, åîùôåñéêÜ, åß-
íáé äéáìïñöùìÝíï áðü ôç ìßá ðëåõñÜ
ôïõ óå ïäïíôùôü êáíüíá (êñåìáãéÝñá),
ãéá ôçí åìðëïêÞ ôïõ ìå ôïí ïäïíôùôü ôï-
ìÝá ôçò ðõîßäáò. ¸ôóé, ðñïêýðôåé ç ìåôá-
ôñïðÞ ôçò åõèýãñáììçò êßíçóçò ôïõ ðå-
ñéêï÷ëßïõ, - êáé êáô' åðÝêôáóç êáé ôïõ ï-
äïíôùôïý êáíüíá ôïõ (êñåìáãéÝñáò) - óå
ðåñéóôñïöÞ, ðëÝïí, ôïõ ïäïíôùôïý ôïìÝ-
á, ï ïðïßïò ìÝóù ôïõ ÜîïíÜ ôïõ óôñÝ-
öåé ôïí âñá÷ßïíá ôçò ðõîßäáò (äÜêôõëï).
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

¢îïíáò äéåýèõíóçò
ÁôÝñìïíáò
ÓùëçíÜêéá êï÷ëßáò
êõêëïöïñßáò
óöáéñéäßùí

ÁôÝñìïíáò
¢îïíáò êï÷ëßáò
ïäïíôùôïý ôïìÝá

Ðåñéêü÷ëéï-êñåìáãéÝñá

ÄÜêôõëïò ¢îïíáò äéåýèõíóçò

ðõîßäáò
Ðåñéêü÷ëéï- Ïäïíôùôüò
êñåìáãéÝñá ôïìÝáò
(á) (â)

Ó÷.3.6 Ðõîßäá äéåýèõíóçò ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá êáé áíáêõêëïýìåíá óöáéñßäéá

ÊéíçìáôéêÞ áëõóßäá óå ðñüóèéá áíå- Óôçí ðåñßðôùóç, üìùò, ðïõ ÷ñçóéìï-

îÜñôçôç áíÜñôçóç
'Ïðùò åßðáìå ðáñáðÜíù, ìüíï óôá âá-
ñéÜ ï÷Þìáôá õðÜñ÷åé ïëüóùìïò ðñü-
óèéïò Üîïíáò. Óôçí ðåñßðôùóç, ìÜëéóôá,
ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé áíåîÜñôçôç áíÜñôç-
óç, ïðüôå ïé äýï ðñüóèéïé ôñï÷ïß ìðï-
ñïýí íá êéíçèïýí áíåîÜñôçôá ï Ýíáò á-
ðü ôïí Üëëï êáé óå áíôßèåôåò êáôåõèýí-
óåéò, ôüôå ôá áêñáîüíéá ôùí ôñï÷þí
óôçñßæïíôáé óôï ðëáßóéï Þ óôï áõôïöå-
ñüìåíï áìÜîùìá ìå áñèñùôïýò âñá÷ß-
ïíåò, äçëáäÞ ìå øáëßäéá Þ Üëëç äéÜôá-
îç (âëÝðå áíáñôÞóåéò - (Ó÷.4.41).
ðïéåßôáé ç ãíùóôÞ ðõîßäá äéåýèõíóçò, ôü-
ôå ç êßíçóç áðü ôïí âñá÷ßïíá ôçò ðõîß-
äáò (äÜêôõëï) (Ó÷.3.7) ìåôáöÝñåôáé óôïí
äéùóôÞñá êáé, ìÝóù ôïõ óôñïöÜëïõ, óå
äýï ñÜâäïõò æåýîçò (ìðÜñåò) äåîéÜ- á-
ñéóôåñÜ, ïé ïðïßåò óõíäÝïíôáé ìå ôï
óôñüöáëï ìå áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò
êáé êáôáëÞãïõí, ìÝóù Üëëùí áñèñùôþí
óõíäÝóìùí, óôïõò áãêùíùôïýò âñá÷ßï-
íåò ôùí ôñï÷þí, ïé ïðïßïé üìùò äåí
öáßíïíôáé óôï óõãêåêñéìÝíï ó÷Þìá. Ï
êÜèå áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò ôïõ ôñï÷ïý
óôñÝöåé, ôåëéêÜ, ôï áêñáîüíéï, åðÜíù
óôï ïðïßï óôçñßæåôáé ï ôñï÷üò.

173
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÄéùóôÞñáò
Óôñüöáëïò

ÄÜêôõëïò

ÑÜâäïé æåýîçò

Áñèñùôüò óýíäåóìïò

Ó÷.3.7 Óýóôçìá äéåýèõíóçò ìå ðõîßäá äéåýèõíóçò óå áõôïêßíçôï ìå áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç.

ÐÜíôùò, ç êéíçìáôéêÞ áëõóßäá ìåôÜäï- ñáò [(Ó÷.3.9(á)] Ý÷ïõí ñõèìéæüìåíï ìÞ-

óçò ôçò êßíçóçò áðü ôïí âñá÷ßïíá ôçò
ðõîßäáò (äÜêôõëï) ìÝ÷ñé ôïõò áãêùíù-
ôïýò âñá÷ßïíåò ôùí ôñï÷þí ïé ïðïßïé
êáé óôñÝöïõí, ôåëéêÜ, ôïõò ôñï÷ïýò - Ý-
÷åé ðïéêéëßá ìïñöþí. Åéäéêüôåñá, ç ñÜ-
âäïò æåýîçò (ìðÜñá) (Ó÷.3.8), ëüãù ôçò
åãêÜñóéáò èÝóçò ðïõ ðáßñíåé óôï ü÷ç-
ìá, õößóôáôáé êáôáðïíÞóåéò üôáí åßíáé
åíéáßá. ¸ôóé, ìðïñåß íá ÷ùñßæåôáé óå äý-
ï ßóá ìÝñç (á), óå äýï Üíéóá ìÝñç (â),
Þ áêüìç êáé óå ôñßá ìÝñç (ã), áíÜëïãá
êáé ìå ôïí ôýðï ôçò áíÜñôçóçò ðïõ ÷ñç-
óéìïðïéåß ôï ü÷çìá.
ÃåíéêÜ, ïé ñÜâäïé æåýîçò êáé ï äéùóôÞ-
êïò êáé óõíäÝïíôáé óôïõò áíôßóôïé÷ïõò
âñá÷ßïíåò ìå óöáéñéêïýò óõíäÝóìïõò
[(Ó÷3.9(â)] ïé ïðïßïé åðéôñÝðïõí ãùíéáêÝò
áëëáãÝò ðñïò üëåò ôéò êáôåõèýíóåéò ãéá
íá åîáóöáëßæåôáé, Ýôóé, ç áðáñáßôçôç åõ-
êáìøßá ôïõ óõóôÞìáôïò. Èá ðñÝðåé íá å-
ðéóçìÜíïõìå åäþ, üôé ôï óýóôçìá äéåý-
èõíóçò ðÝñá áðü ôï âáóéêü ðñïïñéóìü
ôçò äéåýèõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, Ý÷åé íá á-
íôéìåôùðßóåé êáé ôïõò êñáäáóìïýò áðü
ôéò áíùìáëßåò ôïõ äñüìïõ. Ï äéùóôÞñáò
ð.÷., åßíáé Ýôóé êáôáóêåõáóìÝíïò, þóôå ôá
Üêñá ôïõ íá äéáèÝôïõí äéáôÜîåéò ìå ðá-
ñåìâïëÞ åëáôçñßùí, ðïõ èá ðáñÝ÷ïõí ôç

174
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Óôñüöáëïò

(á) (â) (ã)

Ç ìåãÜëç ìðÜñá ÷ùñéóìÝíç óå äý- Ç ìåãÜëç ìðÜñá ÷ùñéóìÝíç óå äý- Ç ìåãÜëç ìðÜñá ÷ùñéóìÝíç óå
ï ìÝñç ï Üíéóá ìÝñç ôñßá ìÝñç

Ó÷.3.8 ÄéÜöïñåò ìïñöÝò ñÜâäïõ æåýîçò óõóôçìÜôùí äéåýèõíóçò

ÅëáôÞñéá áðïññüöçóçò
êñáäáóìþí Óöáéñéêüò óýíäåóìïò

ËéðáíôÞñáò

Óöáéñéêüò
ÊõÜèéá óöáéñéêïý ÓõíäåôéêÞ ñÜâäïò óýíäåóìïò
óõíäÝóìïõ (äéùóôÞñáò (áêñüìðáñï)

Äåîéüóôñïöï Áñéóôåñüóôñïöï
óðåßñùìá óðåßñùìá
(á) (â)

Ó÷. 3.9 Óõíäåôéêïß ñÜâäïé êáé óöáéñéêïß óýíäåóìïé

(á) ÓõíäåôéêÞ ñÜâäïò . (â) Óöáéñéêüò óýíäåóìïò (áêñüìðáñï) :
1. Êùíéêü ôìÞìá óöáéñéêïý óõíäÝóìïõ. 2. Ðñïóôáôåõôéêü åëáóôéêü êÜëõììá. 3. Óþìá áêñüìðáñïõ. 4.
ÐëáóôéêÞ Ýäñá óöáßñáò. 5. ÅëáôÞñéï. 6. ÔÜðá.

äõíáôüôçôá áðïññüöçóçò ôùí êñáäá- óõíÝðåéåò ôüóï óôçí Üíåóç ôïõ ïäçãïý,
óìþí, ïðüôå áõôïß äåí èá öèÜíïõí óôï üóï êáé óôçí ìç êáôáðüíçóç ôçò üëçò
ôéìüíé, ãåãïíüò ðïõ èá Ý÷åé åõåñãåôéêÝò äéÜôáîçò.

175
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
1
2
3
4
Ó÷.3.10 'Áìåóç ìåôÜäïóç êßíçóçò áðü ôï ôéìüíé óôïõò ôñï-
÷ïýò ìå êñåìáãéÝñá
1. Áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò ïäÞãçóçò. 2. Çìßìðáñï. 3.
Ïäïíôùôüò êáíüíáò. 4. Ðéíßïí.
6. Ìç÷áíéóìüò äéåýèõíóçò ìå ïäïíôù-
ôü ôñï÷ü êáé ïäïíôùôü êáíüíá (êñå-
ìáãéÝñá)
Ç äéÜôáîç áõôÞ ÷ñçóéìïðïéÞèçêå, áñ÷é-
êÜ, óå ìéêñÜ åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá ìå
ìðñïóôéíÞ êßíçóç, åíþ ôåëåõôáßá ÷ñçóé-
ìïðïéåßôáé, ó÷åäüí, óå üëá ôá åðéâáôéêÜ
ìéêñÜ áõôïêßíçôá, áíåîÜñôçôá áðü ôçí
ìïñöÞ ôçò êßíçóÞò ôïõò (åìðñüò Þ ðß-
óù), áöïý ðñïóöÝñåé Ýíá áìåóüôåñï
ôñüðï ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò áðü ôï ôé-
ìüíé óôïõò ôñï÷ïýò, ëüãù ôçò áðëÞò
ó÷åôéêÜ êáôáóêåõÞò ôçò áëëÜ êáé ôçò á-
êñßâåéáò ðïõ ðáñÝ÷åé óôç äéåýèõíóç ôïõ
áõôïêéíÞôïõ. Óôï Ó÷.3.10 öáßíåôáé ìßá
ó÷çìáôéêÞ ðáñÜóôáóç åíüò ôÝôïéïõ óõ-
óôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå êñåìáãéÝñá.
Åðßóçò, óôï Ó÷.3.12 ðáñïõóéÜæåôáé ìéá
êñåìáãéÝñá, üðïõ ç êßíçóç áðü ôïí Üîï-
íá äéåýèõíóçò êáôáëÞãåé óå Ýíá ôñï÷ü
ìå åõèåßò Þ åëéêïåéäåßò ïäüíôåò (ðéíéüí).
Áõôü ôï ôåëåõôáßï (ðéíéüí) åìðëÝêåôáé óôç
óõíÝ÷åéá ìå Ýíáí ïäïíôùôü êáíüíá, ï
176
d2
d1
t2 t1
Áêñáßá Ìåóáßá Áêñáßá
ðåñéï÷Þ ðåñéï÷Þ ðåñéï÷Þ
Ó÷.3.11 Ïäïíôùôüò êáíüíáò êñåìáãéÝ-
ñáò ìå äéáöïñïðïéçìÝíï âÞìá
óôï ìÝóïí êáé óôá Üêñá ôïõ.
ïðïßïò ìðïñåß íá äéáèÝôåé åõèåßò Þ åëé-
êïåéäåßò ïäüíôåò, áíôßóôïé÷á. Ôï âÞìá
ôïõ ïäïíôùôïý êáíüíá åßíáé äõíáôüí íá
äéáöïñïðïéçèåß (Ó÷.3.11) êáé íá ãßíåé
ìåãáëýôåñï óôéò ìåóáßåò ðåñéï÷Ýò ôïõ
êáíüíá áðü ü,ôé óôá Üêñá. ¸ôóé, óôçí ðå-
ñéï÷Þ ìéêñþí áðïêëßóåùí ôùí ôñï÷þí
åðåíåñãåß áìåóüôåñá, åíþ, ôáõôü÷ñïíá,
óå ìåãÜëåò áðïêëßóåéò - êáôÜ ôç äéáäé-
êáóßá ë.÷. ôïõ ðáñêáñßóìáôïò - ðáñÝ÷åé,
ëüãù ôïõ ìéêñüôåñïõ âÞìáôïò, ìéêñüôå-
ñç êáôáâïëÞ äýíáìçò åê ìÝñïõò ôïõ ï-
äçãïý. Ï ïäïíôùôüò êáíüíáò óõíäÝå-
ôáé ìå óõíäåôéêÝò ñÜâäïõò (çìßìðáñá),
üðïõ óôá Üêñá ôïõò õðÜñ÷ïõí ôá á-
êñüìðáñá, ôá ïðïßá äéáèÝôïõí áñèñù-
ôïýò óõíäÝóìïõò ãéá ôç óýíäåóÞ ôïõò
ìå ôïõò áãêùíùôïýò âñá÷ßïíåò ôùí
ôñï÷þí.
Óôï Ó÷.3.13 öáßíåôáé ôï üëï óýóôçìá
ôçò êñåìáãéÝñáò ìÝ÷ñé ôá áêñüìðáñá.
Ôá áêñüìðáñá ôùí çìéìðÜñùí óõíäÝï-
íôáé, äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ, ìå ôïõò áãêù-
íùôïýò âñá÷ßïíåò ôùí áêñáîïíßùí.
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Åëáóôéêüò
¢îïíáò äéåýèõíóçò óýíäåóìïò
Üîïíá
Ñõèìéóôéêüò äéåýèõíóçò
Åõèåßò ïäüíôåò êï÷ëßáò
ðéíéüí
Ïäïíôùôüò
êáíüíáò ìå
åõèåßò Åëéêïåéäåßò
ïäüíôåò Ðëáêßäéï áðü ôåöëüí ïäïíôþóåéò
ÓôÝëå÷ïò åëáöñÞò ðÝäçò ÊÝëõöïò ðéíéüí
ÅëáôÞñéï ðßåóçò êñåìáãéÝñáò
ÅëáôÞñéï ðßåóçò
Ïäïíôùôüò êáíüíáò ìå
ëïîïýò ïäüíôåò
(á) (â)

Ó÷.3.12 ÓõóôÞìáôá êñåìáãéÝñáò ìå áôÝñìïíá êï÷ëßá (ðéíéüí) (á) ìå åõèåßò êáé (â) åëéêïåéäåßò ïäü-
íôåò

¢íù ôìÞìá Üîïíá

äéåýèõíóçò
Áèñùôüò óýíäåóìïò
(áêñüìðáñï)

ÊÜôù ôìÞìá Üîïíá

äéåýèõíóçò

Ôéìüíé
Óôáõñüò
ÓõíäåôéêÞ ñÜâäïò
(çìßìðáñï)
Åëáóôéêü ðñïóôáôåõôéêü
êÜëõììá (öõóïýíá)
Ïäïíôùôüò êáíüíáò
Ðéíéüí
ÊÝëõöïò
¸íóöáéñï êñåìáãéÝñáò
ñïõëåìÜí

Ó÷.3.13 ÔõðéêÞ ãåíéêÞ äéÜôáîç êñåìáãéÝñáò

177
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
3.4 Óýóôçìá äéåýèõíóçò ìå
õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç.
'Ïðùò áíáöÝñèçêå ðáñáðÜíù, ç êßíçóç
áðü ôï ôéìüíé ìÝ÷ñé ôïí Üîïíá (Á) ôïõ ï-
äïíôùôïý ôïìÝá (Ó÷.3.2) Þ ôïõ Üîïíá (Á)
ôïõ ñÜïõëïõ (Ó÷.3.14) ìå ìç÷áíéóìü ðõ-
îßäáò êáé óôç óõíÝ÷åéá ìå êáôÜëëçëç ìå-
ôÜäïóç ìÝóù ìï÷ëþí êáé áñèñþóåùí
ôçò êéíçìáôéêÞò áëõóßäáò, õðïâéâÜæåôáé
óå óôñïöÝò, õðïðïëëáðëáóéÜæåôáé äçëá-
äÞ, ìå óõíïëéêÞ ó÷Ýóç ìåôÜäïóçò óôá
ìåí ìéêñÜ åðéâáôéêÜ áðü 1/10 Ýùò
1/20, óôá äå âáñéÜ ï÷Þìáôá áðü 1/25
ìÝ÷ñé 1/40. Áõôü, âÝâáéá, Ý÷åé ôï ðëåï-
íÝêôçìá üôé ï ïäçãüò åöáñìüæåé ìéêñÞ
äýíáìç óôï ôéìüíé, åíþ ç äýíáìç ðïõ
óôñÝöåé ôïí ôñï÷ü åßíáé ìåãÜëç. Ï ïäç-
ãüò, äçëáäÞ, ìå ìéêñÞ äýíáìç ðåñéóôñï-
öÞò ôïõ ôéìïíéïý êáé ìå áíôßóôïé÷ç ìéêñÞ
ñïðÞ ðåñéóôñïöÞò ôïõ Üîïíá ôïõ ôéìï-
íéïý, ìåôáäßäåé ðïëý ìåãáëýôåñç ñïðÞ
ðåñéóôñïöÞò óôïí Üîïíá ðåñéóôñïöÞò
(Á) ôïõ ïäïíôùôïý ôïìÝá Þ ôïõ ñÜïõëïõ.
Óôç óõíÝ÷åéá, ìÝóù ôçò êéíçìáôéêÞò áëõ-
óßäáò (äÜêôõëïò - äéùóôÞñáò - óôñüöá-
ëïò) (Ó÷.3.14) ç êßíçóç öèÜíåé óôï á-
êñáîüíéï Ã, ôï ïðïßï ìåôáêéíåßôáé, åêôå-
ëþíôáò ôìÞìá óôñïöÞò ãýñù áðü ôïí
ðåßñï Ä. Ç óõíïëéêÞ ó÷Ýóç ìåôÜäïóçò
1/25 Ýùò 1/40 ðïõ áíáöÝñèçêå ðáñá-
ðÜíù, ðåôõ÷áßíåôáé, êáôÜ Ýíá ìÝñïò, áðü
ôçí ðõîßäá êáé, êáôÜ ôï õðüëïéðï, áðü ôçí
êéíçìáôéêÞ áëõóßäá, äçëáäÞ, áðü ôç ó÷Ý-
óç ìçêþí êáé áíôßóôïé÷ùí äéáäñïìþí
ôùí êéíçôçñßùí êáé êéíïýìåíùí ìï÷ëþí.
Ðáñüëá áõôÜ, üôáí ðñüêåéôáé ãéá ü÷çìá
âáñý êáé êéíïýìåíï ìå ìéêñÝò ôá÷ýôç-
ôåò, Þ ü÷çìá ðïõ êÜíåé åðéôüðéïõò åëéã-
ìïýò, êáé ãåíéêÜ ãéá áõôïêßíçôá ðïõ
÷ñçóéìïðïéïýí öáñäéÜ åëáóôéêÜ Þ åëá-
óôéêÜ ìå ðßåóç ìéêñüôåñç áðü ôçí êáíï-
178
íéêÞ, ç äýíáìç ðïõ ðñÝðåé íá êáôáâÜëëåé
ï ïäçãüò åßíáé ðïëý ìåãÜëç, ïðüôå ç
ðïëýùñç ïäÞãçóç êáé ìÜëéóôá óå äñü-
ìïõò ìå óõíå÷åßò óôñïöÝò, ãßíåôáé êï-
ðéáóôéêÞ.
Ôç óôéãìÞ ôïõ öñåíáñßóìáôïò åìöáíß-
æïíôáé, åðßóçò, éó÷õñÝò áíôéäñÜóåéò
óôïõò äéåõèõíôÞñéïõò ôñï÷ïýò, ðïõ êáé
áõôÝò êáôáðïíïýí óïâáñÜ ôïí ïäçãü.
¸ôóé, ãéá íá õðïâïçèÞóïõí ôïí ïäçãü
óå ðéï Üíåôç êáé ëéãüôåñï êïðéþäç ïäÞ-
ãçóç, áëëÜ êáé óå êáëýôåñï "êñÜôçìá"
äñüìïõ, ôá âáñéÜ ï÷Þìáôá, óå ðåñßðôù-
óç åêôñïðÞò ôïõò, - åîáéôßáò îåöïõóêþ-
ìáôïò Þ óêáóßìáôïò åíüò åëáóôéêïý, -
Ý÷ïõí åöïäéáóèåß, êáôÜ êáíüíá, ìå õ-
äñáõëéêÜ óõóôÞìáôá õðïâïÞèçóçò ôçò
äéåýèõíóçò. Ç ÷ñÞóç, üìùò, ôùí óõóôç-
ìÜôùí áõôþí, ëüãù ôçò áíåôüôåñçò ï-
äÞãçóçò, Ý÷åé åðåêôáèåß êáé óå ðïëëÜ
ìéêñüôåñá åðéâáôçãÜ áõôïêßíçôá, äåäï-
ìÝíïõ üôé ç Üíåóç ïäÞãçóçò óå óõíäõá-
óìü ìå ôçí áêñßâåéá ôùí ÷åéñéóìþí êáé
ôçí áóöÜëåéá, áðïôåëïýí âáóéêÝò ðñï-
ôåñáéüôçôåò ãéá ôïõò êáôáóêåõáóôÝò áõ-
ôïêéíÞôùí.
Ç õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç ìðïñåß íá
÷ñçóéìïðïéçèåß ôüóï óå óýóôçìá ìå ðõ-
îßäá äéåýèõíóçò, üóï êáé óå áíôßóôïé÷ï
ìå êñåìáãéÝñá. ÊáôÜ ãåíéêü êáíüíá, Ý-
íá óýóôçìá äéåýèõíóçò ìå õäñáõëéêÞ õ-
ðïâïÞèçóç, üðùò áõôü ôïõ Ó÷.3.14, ðïõ
ðáñïõóéÜæåé ðáñáóôáôéêÜ õäñáõëéêÞ õ-
ðïâïÞèçóç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò
ìå ðõîßäá, áðïôåëåßôáé áðü :
• Ìßá äåîáìåíÞ ôñïöïäïóßáò ôïðïèå-
ôçìÝíç, óõíÞèùò, óôï ÷þñï ôïõ êéíç-
ôÞñá.
• Ìßá, óõíÞèùò ðôåñõãéïöüñï õäñáõ-
ëéêÞ áíôëßá õøçëÞò ðßåóçò ðïõ ðáßñ-
íåé êßíçóç áðü ôïí êéíçôÞñá.
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

ÄåîáìåíÞ
(áðïèÞêç) ëáäéïý

Åéäéêüò êï÷ëßáò (Ê) Áíôëßá

¢îïíáò äéåýèõíóçò

Êýëéíäñïò
÷åéñéóìþí äéðëÞò Ðõîßäá
åíÝñãåéáò ¢îïíáò Áíáêïõöé-
¸ìâïëï óôéêÞ
åñãáóßáò ñÜïõëïõ (Á)
âáëâßäá

Óýñôçò

ÂÜêôñï åìâüëïõ ÅëåãêôéêÞ âáëâßäá

ÄÜêôõëïò äéáíïìÞò ëáäéïý
×þñïò (1) ÄéùóôÞñáò
Ðåßñïò (Ä)
ÓùëÞíùóç ðñïóáãùãÞò ãéá
Óôñüöáëïò äåîéÜ óôñïöÞ

Äåîéü áêñáîüíéï (Ã)

Åìðñüóèéïò ïëüóùìïò Üîïíáò

ÑÜâäïò æåýîçò
(ìðÜñá)
Áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò

Ó÷.3.14 ÐáñáóôáôéêÞ ó÷åäßáóç õäñáõëéêÞò õðïâïÞèçóçò ô ïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå ðõîßäá

• Ìßá åëåãêôéêÞ âáëâßäá äéáíïìÞò ëá- ñÜ ôïõ óõíäÝåôáé ìå ôïí äéùóôÞñá,

äéïý.
• ´Åíá êýëéíäñï ÷åéñéóìþí äéðëÞò å-
íÝñãåéáò êáé Ýíá Ýìâïëï ðïõ êéíåßôáé
ìÝóá óôïí êýëéíäñï. Ôï Ýìâïëï óõí-
äÝåôáé ìå âÜêôñï, ôï ïðïßï ìå ôç óåé-
ãéá ôçí ðáñáðÝñá ìåôÜäïóç ôçò êßíç-
óçò óôï óýóôçìá äéåýèõíóçò.
• Ìßá óåéñÜ óùëçíþóåùí ãéá ôéò êá-
ôÜëëçëåò óõíäÝóåéò.
Ðéï áíáëõôéêÜ, ç åëåãêôéêÞ âáëâßäá äéá-

179
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
íïìÞò åßíáé óõíäåìÝíç óôçí ðñïÝêôáóç
ôïõ Üîïíá ôïõ ôéìïíéïý. Óôçí ðåñßðôùóç
áõôÞ, öáßíåôáé íá ðáßñíåé êßíçóç ç
óõãêåêñéìÝíç âáëâßäá áðü ôïí áôÝñìï-
íá êï÷ëßá, ìÝóù åéäéêïý êï÷ëßá (Ê), ðïõ
óõíåñãÜæåôáé ìå ôïí áôÝñìïíá êáé áíÜ-
ëïãá ìå ôç èÝóç ðïõ Ý÷åé "ï óýñôçò" ôïõ
óõóôÞìáôïò äéáíïìÞò ôçò âáëâßäáò,
óôÝëíåôáé ëÜäé ìå ðßåóç óôïí êýëéíäñï
÷åéñéóìþí äéðëÞò åíÝñãåéáò êáé óôçí
êáôÜëëçëç, êÜèå öïñÜ, ðëåõñÜ ôïõ åì-
âüëïõ. ¸ôóé, ôï Ýìâïëï êáé, êáô´åðÝêôá-
óç, ôï âÜêôñï ôïõ ìðïñåß íá êéíçèåß
ðñïò ôçí áíôßóôïé÷ç, êÜèå öïñÜ, êáôåý-
èõíóç. Ôï Ó÷. 3.14 ðáñïõóéÜæåé ôï óý-
óôçìá ìå ôïõò åìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò óå
åõèåßá ðïñåßá ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ïðüôå ôï
ëÜäé ðïõ êáôáèëßâåé ç áíôëßá, äåí ðåñíÜ
áðü ôï óýñôç ôçò åëåãêôéêÞò âáëâßäáò
äéáíïìÞò, áëëÜ ðéÝæåé ôçí áíáêïõöéóôé-
êÞ âáëâßäá ôçò áíôëßáò êáé åðéóôñÝöåé
ðÜëé óôç äåîáìåíÞ ëáäéïý. H âáëâßäá
áõôÞ, óå êÜèå ðåñßðôùóç, äéáôçñåß ôçí
ðßåóç óôï óýóôçìá óå ìßá ìÝãéóôç åðé-
ôñåðüìåíç ôéìÞ.
Åðéóçìáßíåôáé, åðßóçò, üôé ôï âÜêôñï ôïõ
åìâüëïõ óõíäÝåôáé ìå ôïí äéùóôÞñá ôïõ
óõóôÞìáôïò ïäÞãçóçò óå ü÷çìá ìå
ðñüóèéï ïëüóùìï Üîïíá, üðïõ ï äéù-
óôÞñáò, óôç óõíÝ÷åéá, óõíäÝåôáé ìå ôïí
óôñüöáëï ãéá íá öèÜóåé, ôåëéêÜ, ç êßíç-
óç óôïõò ôñï÷ïýò.
ÓõãêåêñéìÝíá, åÜí ôï ôéìüíé êáé, ùò åê
ôïýôïõ, êáé ï Üîïíáò äéåýèõíóÞò ôïõ
(êïëþíá), ðåñéóôñáöïýí äåîéüóôñïöá
áðü ôç èÝóç ôïõ ïäçãïý, ï óýñôçò ôçò
åëåãêôéêÞò âáëâßäáò Ýëêåôáé ðñïò ôï
ìÝñïò ôçò ðõîßäáò, ìÝóù ôïõ êï÷ëßá êß-
íçóÞò ôïõ (Ê). Ôüôå, ôï ëÜäé áðü ôçí á-
íôëßá êáôáèëßâåôáé óôï ÷þñï ôçò åëå-
ãêôéêÞò âáëâßäáò êáé áðü åêåß, ìÝóù
180
ôçò óùëÞíùóçò ðñïóáãùãÞò ãéá äåîéÜ
óôñïöÞ, öèÜíåé óôïí áíôßóôïé÷ï ÷þñï
ôïõ êõëßíäñïõ ÷åéñéóìþí äéðëÞò åíÝñ-
ãåéáò (÷þñïò 1 ôïõ Ó÷. 3.14).
¸ôóé, ðéÝæåôáé ôï Ýìâïëï “åñãáóßáò”
ðñïò ôá äåîéÜ êáé, âÝâáéá, ìÝóù ôïõ âÜ-
êôñïõ ôïõ åìâüëïõ, êéíåßôáé ï óôñüöá-
ëïò, ìå ôåëéêü áðïôÝëåóìá ç êßíçóç íá
öèÜíåé óôï áêñáîüíéï (Ã) ôïõ äåîéïý
ôñï÷ïý - óôçí ðåñßðôùóç ôïõ ðáñáäåßã-
ìáôüò ìáò - êáé ï ôñï÷üò íá óôñÝöåôáé
ðñïò ôá äåîéÜ. ÂÝâáéá, áðü ôïí áãêù-
íùôü âñá÷ßïíá ôïõ äåîéïý ôñï÷ïý ç êß-
íçóç ìåôáöÝñåôáé, ôáõôü÷ñïíá, êáôÜ ôá
ãíùóôÜ, ìÝóù ôçò ñÜâäïõ æåýîçò êáé
óôïí áñéóôåñü ôñï÷ü, ï ïðïßïò óôñÝöå-
ôáé êáé åêåßíïò ðñïò ôá äåîéÜ.
Èá ðñÝðåé íá óçìåéùèåß, üôé ç õäñáõëé-
êÞ õðïâïÞèçóç ëåéôïõñãåß ìüíïí, åöü-
óïí ëåéôïõñãåß êáé ï êéíçôÞñáò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ, áöïý üðùò åßíáé ãíùóôü, ç
áíôëßá ôïõ óõóôÞìáôïò ðáßñíåé, ìÝóù é-
ìÜíôá, êßíçóç áðü ôçí ôñï÷áëßá ôïõ
óôñïöáëïöüñïõ Üîïíá ôïõ êéíçôÞñá.
Ôï óýóôçìá ìåôáîý áãùãïý ðñïóáãù-
ãÞò êáé áãùãïý åðéóôñïöÞò ôçò áíôëßáò
Ý÷åé åéäéêÞ âáëâßäá ðïõ áí, ãéá ïðïéïí-
äÞðïôå ëüãï, äåí ëåéôïõñãåß ç áíôëßá, å-
ðéôñÝðåé ôçí åëåýèåñç êõêëïöïñßá ôïõ õ-
ãñïý ìåôáîý ôïõ äåîéïý êáé ôïõ áñéóôå-
ñïý ìÝñïõò ôïõ êõëßíäñïõ ÷åéñéóìþí
äéðëÞò åíÝñãåéáò. ¸ôóé, óå ðåñßðôùóç á-
íÜãêçò, üðùò öáßíåôáé êáé óôï Ó÷.3.14,
ôï óýóôçìá ìðïñåß íá ëåéôïõñãÞóåé êáé
÷ùñßò õðïâïÞèçóç, äçëáäÞ óáí áðëü
ìç÷áíéêü óýóôçìá ðõîßäáò áôÝñìïíá
êï÷ëßá-ñÜïõëïõ ðïõ êéíåßôáé, ðëÝïí, ìü-
íï ìå ôç äýíáìç ôïõ ïäçãïý, ç ïðïßá
âÝâáéá åßíáé ðïëý ìåãáëýôåñç áðü ôçí
áíôßóôïé÷ç õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç, ãéá
ôï ßäéï áðïôÝëåóìá.
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

ÓùëÞíùóç åðéóôñïöÞò ëáäéïý

óôç äåîáìåíÞ (áðïèÞêç) ÄåîáìåíÞ (áðïèÞêç) ëáäéïý
Áíôëßá õøçëÞò ðßåóçò
Ðõîßäá äéåýèõíóçò
ÅëåãêôéêÞ âáëâßäá ëáäéïý
ÓùëÞíáò ðñïóáãùãÞò Óùëçíþóåéò ðñïóáãùãÞò
ëáäéïý ðñïò ôçí åëåãêôéêÞ êáé åðéóôñïöÞò ëáäéïý
âáëâßäá

Êýëéíäñïò ÷åéñéóìïý ¸ìâïëï åñãáóßáò

äéðëÞò åíÝñãåéáò

Ó÷.3.15 ÌåôÜäïóç ôçò êßíçóçò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå ðõîßäá

"Óðáóôüò" Üîïíáò äéåýèõíóçò

Óôáõñüò Óôáõñüò

ÊñåìáãéÝñá

Ó÷.3.16 ÃåíéêÞ äéÜôáîç óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò êñåìáãéÝñáò êáé õäñáõëéêÞò õðïâïÞèçóçò óå ìéêñü å-
ðéâáôéêü ü÷çìá ìå “óðáóôü” Üîïíá äéåýèõíóçò.

181
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷ .3.17 Ôá åðéìÝñïõò êïììÜôéá ðïõ, áðïôåëïýí ôï óýóôçìá õäñáõëéêÞò õðïâïÞèçóçò êñåìáãéÝñáò:

1. Áíôëßá. 2. ÓùëÞíùóç áíáññüöçóçò ëáäéïý óôçí áíôëßá. 3. ÄåîáìåíÞ ëáäéïý. 4. ÓùëÞíùóç åðéóôñïöÞò ëá-
äéïý óôç äåîáìåíÞ. 5. ÕäñáõëéêÞ êñåìáãéÝñá. 6. ÓùëÞíùóç êáôÜèëéøçò ëáäéïý ìå ðßåóç áðü ôçí áíôëßá ðñïò
ôç âáëâßäá äéáíïìÞò (åëåãêôéêÞ âáëâßäá).

Óôï Ó÷. 3.15 ðáñïõóéÜæåôáé ìßá ïëïêëç-
ñùìÝíç åéêüíá ôçò ðñïçãïýìåíçò äéÜ-
ôáîçò õäñáõëéêÞò õðïâïÞèçóçò óõóôÞ-
ìáôïò äéåýèõíóçò ìå ðõîßäá.
Óôï Ó÷. 3.16 öáßíåôáé ìßá ãåíéêÞ äéÜôá-
îç óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò êñåìáãéÝñáò
ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç óå ìéêñü åðé-
âáôçãü ü÷çìá, åíþ óôï Ó÷. 3.17 ôá åðé-
ìÝñïõò êïììÜôéá ðïõ áðïôåëïýí ôï óý-
óôçìá.
Óôï Ó÷. 3.18 ðáñïõóéÜæïíôáé ëåðôïìÝ-
ñåéåò áðü ôá äéÜöïñá ìÝñç ôçò "ðôåñõ-
ãéïöüñáò áíôëßáò " ôïõ óõóôÞìáôïò. Ï
êáôáóêåõáóôÞò, åíäÝ÷åôáé, íá óõíéóôÜ
ôüóï ãéá ôïí ìç÷áíéóìü ôïõ õäñáõëéêïý
ôéìïíéïý, üóï êáé ãéá ôçí ðôåñõãéïöüñï
áíôëßá, íá ìçí áíïßãïíôáé óå ðåñßðôùóç
áíÜãêçò åðéóêåõÞò, áëëÜ íá áðïóôÝë-
ëïíôáé óôï åñãïóôÜóéï êáôáóêåõÞò ãéá
åîáóöÜëéóç áðüëõôá áîéüðéóôçò áðïêá-
ôÜóôáóçò ôçò âëÜâçò.
Óôï Ó÷.3.19 öáßíåôáé ìßá ëåðôïìåñÞò
äéáìÞêçò ôïìÞ ôçò êñåìáãéÝñáò ìå õ-
äñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç, üðïõ äéáêñßíï-
íôáé ïé ÷þñïé (Á) êáé (Â) ôïõ êõëßíäñïõ

182
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Ó÷.3.18 ÅðéìÝñïõò ôìÞìáôá ôçò ðôåñõãéïöüñïõ áíôëßáò õøçëÞò ðßåóçò óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò õäñáõ-
ëéêÞò õðïâïÞèçóçò:
1. ¢îïíáò. 2. Óþìá áíôëßáò. 3. Ñüôïñáò ìå ðôåñýãéá. 4. ÖëÜíôæá. 5. Ðëåõñéêü óôÞñéãìá ñüôïñá. 6. Âáëâßäá
ñýèìéóçò.

Ïäïíôùôüò êáíüíáò

ÁôÝñìïíïò êï÷ëßáò êïëþíáò ôéìïíéïý (ðéíéüí)

Ó÷. 3.19 ÄéáìÞêçò ôïìÞ êñåìáãéÝñáò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç.

÷åéñéóìþí (2), üðùò åðßóçò êáé ôï Ýì-
âïëï äéðëÞò åíÝñãåéáò (1).
Óôï Ó÷. 3.20 öáßíåôáé, ðÜëé óå ëåðôïìÝ-
ñåéá, ç âáëâßäá äéáíïìÞò ôçò ðáñáðÜ-
íù êñåìáãéÝñáò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞ-
èçóç.
Ç áíôëßá (1) ôïõ óõóôÞìáôïò ðïõ ðáñïõ-
óéÜóèçêå ðáñáðÜíù (Ó÷.3.17), ðáßñíåé
êßíçóç áðü ôïí êéíçôÞñá ìå éìÜíôá êáé
åßíáé óå èÝóç íá äþóåé ìßá ìåôáâëçôÞ
ðßåóç ôñïöïäïóßáò áðü 3,5 bar óôçí
"ïõäÝôåñç" èÝóç, ìÝ÷ñé ìßá ìÝãéóôç

183
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ðéíéüí
Ïäïíôùôüò ôïìÝáò
Ó÷.3.20 Âáëâßäá äéáíïìÞò (åëåãêôéêÞ âáëâßäá)
êñåìáãéÝñáò óõóôÞìáôïò õäñáõëéêÞò õ-
ðïâïÞèçóçò.
ðßåóç 85 bar óôç èÝóç "ôåñìáôéóìïý ôé-
ìïíéïý".
Ïëüêëçñïò ï ìç÷áíéóìüò ôïõ õäñáõëé-
êïý ôéìïíéïý åßíáé ðáñüìïéïò ìå ôïí á-
íôßóôïé÷ï ìéáò áðëÞò êñåìáãéÝñáò, êáé
äéáöÝñåé, ìüíïí, óôá åîÞò:
á) ÌÝóá óôçí êñåìáãéÝñá åßíáé äéá-
ìïñöùìÝíïò ï êýëéíäñïò ÷åéñé-
óìþí äéðëÞò åíÝñãåéáò (2)
(Ó÷.3.19) êáé
â) Óôçí ðñïÝêôáóç ôïõ áôÝñìïíá êï-
÷ëßá ôçò êñåìáãéÝñáò (ðéíßïí) âñß-
óêåôáé ç âáëâßäá äéáíïìÞò (3)
(Ó÷.3.20) ìå ôïõò ó÷åôéêïýò áãù-
ãïýò, ç ïðïßá åëÝã÷åôáé (ðáßñíåé êß-
íçóç) áðü ôï óçìåßï (4) ðïõ âñß-
184
óêåôáé óôçí ðñïÝêôáóç ôïõ ðéíéüí
êáé, âÝâáéá, ôïõ Üîïíá äéåýèõíóçò
ôïõ ôéìïíéïý. ¸ôóé, ç ðßåóç ôïõ ëá-
äéïý, áíÜëïãá ìå ôç èÝóç ôïõ ôéìï-
íéïý, åíåñãåß óôïõò ÷þñïõò (Á) Þ
(Â) áíôßóôïé÷á, äçëáäÞ áðü ôçí áñé-
óôåñÞ Þ äåîéÜ ðëåõñÜ ôïõ åìâüëïõ
äéðëÞò åíÝñãåéáò (Ó÷.3.19) êáé ðá-
ñÜãåé ôçí õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç.
Ç õðïâïÞèçóç áõôÞ åíåñãåß ðñï-
óèåôéêÜ óôç äýíáìç ðïõ ìåôáöÝñåé,
ìç÷áíéêÜ, ôï ðéíéüí óôïí ïäïíôùôü
êáíüíá.
3.5. Ãåùìåôñßá ôïõ óõóôÞìá-
ôïò äéåýèõíóçò
Ôá ðñþôá óõóôÞìáôá ïäÞãçóçò áõôïêé-
íÞôùí åðçñåáóìÝíá ðñïöáíþò, áðü ôéò
éððÞëáôåò Üìáîåò, ëåéôïõñãïýóáí ìå ðå-
ñéóôñïöÞ ïëüêëçñïõ ôïõ ðñüóèéïõ Üîï-
íá ãýñù áðü Ýíáí ðåßñï, ðïõ âñéóêüôáí
óôï ìÝóï áõôïý ôïõ Üîïíá. Ôï óýóôçìá,
äçëáäÞ, áõôü Þôáí ðåñßðïõ áíôßóôïé÷ï
ìå åêåßíï ðïõ äéáèÝôåé óÞìåñá Ýíá ñõ-
ìïõëêïýìåíï ü÷çìá äýï áîüíùí
(Ó÷.3.21).
Êáé åßíáé ìåí Ýíá óýóôçìá ðïëý áðëü,
Ý÷åé, üìùò, êáé óïâáñÜ ìåéïíåêôÞìáôá,
ôï êõñéüôåñï áðü ôá ïðïßá åßíáé ôï üôé
ìåéþíåé óçìáíôéêÜ ôç âÜóç óôÞñéîçò ôïõ
ï÷Þìáôïò êáé, êáôÜ óõíÝðåéá, ôçí åõóôÜ-
èåéÜ ôïõ êáé ìÜëéóôá ôç óôéãìÞ ðïõ, ëü-
ãù öõãïêåíôñéêþí äõíÜìåùí oé ïðïßåò
áíáðôýóóïíôáé óôéò óôñïöÝò, ÷ñåéÜæåôáé
ôç ìåãáëýôåñç äõíáôÞ åõóôÜèåéá. Áõôüò
åßíáé ï ëüãïò, ðïõ ðïëý ðñéí åìöáíé-
óèïýí ôá áõôïêßíçôá, åß÷áí êÜíåé ôçí åì-
öÜíéóÞ ôïõò óõóôÞìáôá äéåýèõíóçò éð-
ðÞëáôùí áìáîþí ìå ðåñéóôñïöÞ ôùí á-
êñáîïíéþí ôïõò.
Ãéá íá óôñÝöåé êáé íá êõëßåôáé ïìáëÜ,
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Ðåßñïò
ðåñéóôñïöÞò

Ó÷.3.21 Äéåýèõíóç ìå óôñïöÞ ðïõ ðñüóèéïõ Üîïíá ãýñù áðü Ýíá ðåßñï.

óáí Ýíá óýíïëï, Ýíá ü÷çìá ÷ùñßò íá

åìöáíßæïíôáé ôñéâÝò ïëßóèçóçò óôá óç-
ìåßá åðáöÞò ôùí ôñï÷þí ìå ôï ïäü-
óôñùìá, èá ðñÝðåé ïé ðñïåêôÜóåéò ôùí
áîüíùí êáé ôùí ôåóóÜñùí ôñï÷þí ôïõ
íá ðåñíïýí áðü Ýíá óçìåßï Ï, ðïõ áðï-
ôåëåß ôï "êÝíôñï óôñïöÞò" ôïõ ï÷Þìáôïò
(Ó÷.3.22). ÅðåéäÞ äå ï Üîïíáò ôùí ïðé-
óèßùí ôñï÷þí åßíáé óôáèåñüò, åßíáé
öáíåñü, üôé ôï óçìåßï Ï èá âñßóêåôáé
óôçí ðñïÝêôáóç ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá, ï-
ðüôå ïé ôñï÷éÝò ôùí ôåóóÜñùí ôñï÷þí
åßíáé ïìüêåíôñåò.
Áíáëõôéêüôåñá, áí åðñüêåéôï ôï ü÷çìá
íá äéáãñÜøåé ôìÞìá êýêëïõ, ôï óçìåßï
Ï èá Þôáí óôáèåñü ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò ôçò
óôñïöÞò. ÅðåéäÞ, üìùò, ç êáìðýëç ðïõ
äéáãñÜöåé åßíáé ôõ÷áßá, ôï óçìåßï Ï êé- Ó÷.3.22 ÓôñïöÞ ôïõ áõôïêéíÞôïõ ðñïò ôá áñéóôå-
íåßôáé êáé áõôü êáé äéáãñÜöåé êáìðýëç. ñÜ ìå ïìüêåíôñåò ôñï÷éÝò ôùí ôåóóÜñùí
¸ôóé, óå êÜèå óôéãìÞ êßíçóçò êáé óå êÜ- ôñï÷þí ôïõ.

185
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ï1 Ï2
Ó÷.3.23 ÐáñÜëëçëïé äéåõèõíôÞñéïé ôñï÷ïß.
èå óçìåßï ôçò ôñï÷éÜò, áíôéóôïé÷åß Ýíá
áêüìá óçìåßï Ï (ôï "óôéãìéáßï êÝíôñï
óôñïöÞò").
Óôï óýóôçìá óôñïöÞò ôïõ Üîïíá ãýñù
áðü Ýíá ðåßñï (Ó÷. 3.21), ç óõíèÞêç
óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá ðñÝðåé íá "ðåñÜ-
óïõí" ïé ðñïåêôÜóåéò ôùí ôñï÷þí áðü
ôï óôéãìéáßï êÝíôñï óôñïöÞò Ï, åßíáé
äõíáôÞ áðü ìüíç ôçò. Óôá óõóôÞìáôá, ü-
ìùò, ìå ðåñéóôñïöÞ ôùí áêñáîïíßùí,
áí ïé äéåõèõíôÞñéïé ôñï÷ïß åßíáé ðáñÜë-
ëçëïé, ôç óôéãìÞ ôçò óôñïöÞò ç óõíèÞ-
êç ìå âÜóç ôçí ïðïßá ðñÝðåé íá õðÜñîåé
Ýíá ìüíïí êÝíôñï óôñïöÞò, äåí åßíáé
äõíáôÞ (Ó÷.3.23) (Ï1 êáé Ï2).
'Åôóé, áí ïé ôñï÷ïß åßíáé ðáñÜëëçëïé, ôç
óôéãìÞ ôçò óôñïöÞò èá õðÜñîåé, ðÝñá á-
ðü ôçí êýëéóÞ ôïõò ðÜíù óôï äñüìï, êáé
ìßá öõóéïëïãéêÞ ôñï÷éÜ ôïõò, ðïõ ïõ-
óéáóôéêÜ èá äçìéïõñãåß ðëáãéïëßóèçóç,
ìå áðïôÝëåóìá ïé ôñï÷ïß íá óýñïíôáé
åðÜíù óôï äñüìï.
ÅðéâÜëëåôáé, ùò åê ôïýôïõ, ç êáôáóêåõÞ
186
åíüò ìç÷áíéóìïý, ðïõ êáôÜ ôçí þñá ôçò
óôñïöÞò íá åêôñÝðåé ôïõò ðñüóèéïõò
ôñï÷ïýò áðü ôçí ðáñáëëçëüôçôá, äçëá-
äÞ íá ''êáôáóôñÝöåé" ôçí ðáñáëëçëüôçôá,
êáé ìå êáôÜëëçëåò ãùíßåò, ðïõ èá ðáßñ-
íïõí êÜèå öïñÜ ïé ðñüóèéïé ôñï÷ïß, íá
Ý÷ïõìå êïéíü êÝíôñï ðåñéóôñïöÞò. Äç-
ëáäÞ, ç ãùíßá â (Ó÷.3.22),ðïõ ó÷çìáôß-
æåôáé áðü ôïí Üîïíá ôïõ ðñüóèéïõ åóù-
ôåñéêïý (áñéóôåñïý ) ôñï÷ïý ìå ôçí ðñï-
Ýêôáóç ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá, íá åßíáé ìå-
ãáëýôåñç áðü ôç ãùíßá á, ðïõ ó÷çìáôß-
æåôáé áðü ôïí Üîïíá ôïõ ðñüóèéïõ åîù-
ôåñéêïý (äåîéïý) ôñï÷ïý ìå ôçí ðñïÝêôá-
óç ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá. Óçìåéþíåôáé,
üôé ç äéáöïñÜ ôùí äýï ãùíéþí åßíáé
ä=â_á.
¸íáò ôÝôïéïò ìç÷áíéóìüò åßíáé ôï ôåôñÜ-
ðëåõñï ôïõ Ackermann ('Aêåñìáí), åíþ
óôï Ó÷. 3.24 ðáñïõóéÜæåôáé ç öõóéêÞ ôÜ-
óç ðïõ Ý÷ïõí ïé ôñï÷ïß íá áðïêëßíïõí
áðü ôçí åîáíáãêáóìÝíç ôñï÷éÜ ðïõ äç-
ìéïõñãåß ôï ôåôñÜðëåõñï áõôü.
 Ó ý ó ô ç ì á
3.5.1 Ôï ôåôñÜðëåõñï ïäÞãçóçò
Þ ôåôñÜðëåõñï ôïõ
Ackermann (¢êåñìáí)
Áò åîåôÜóïõìå Ýíá áðëü óýóôçìá
äéåýèõíóçò ìå ðñüóèéï ïëüóùìï Üîï-
íá (Ó÷.3.1). Ðáñáôçñïýìå óôï óýóôçìá
áõôü, üôé ï ðñüóèéïò ïëüóùìïò Üîï-
íáò Þ üôéäÞðïôå Üëëï ôïí áíôéêáèéóôÜ ü-
ôáí áõôüò äåí õðÜñ÷åé - áíÜëïãá, âÝ-
âáéá, ìå ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò - êáôá-
ëÞãåé óå äýï ãüìöïõò [Ó÷.3.25(á)] Þ äß-
÷áëá [Ó÷.3.25(â)], óôá ïðïßá áñèñþíï-
íôáé, ìå Ýíá ó÷åäüí êáôáêüñõöï ðåßñï,
ôá äýï áêñáîüíéá, åðÜíù óôá ïðïßá
ðñïóáñìüæïíôáé ïé äéåõèõíôÞñéïé ôñï-
÷ïß. ´Áí, üðùò åßäáìå óôïí ïëüóùìï
ðñüóèéï Üîïíá, óôñáöåß ôï Ýíá áêñáîü-
íéï ìáæß ìå ôïí áãêùíùôü âñá÷ßïíá ôïõ
ôñï÷ïý, ìÝóù ôçò ñÜâäïõ æåýîçò, èá á-
êïëïõèÞóåé êáé ôï Üëëï áêñáîüíéï [âë.
êáé Ó÷.3.26(ã)].
ÄéÜöïñïé ðïëýðëïêïé óõíäõáóìïß áñ-
èñþóåùí Ý÷ïõí êáôÜ êáéñïýò ÷ñçóéìï-
ðïéçèåß ãéá ôçí êßíçóç ôùí åìðñüóèéùí
ôñï÷þí óôéò êáôÜëëçëåò ãùíßåò ìå äå-
äïìÝíï üôé ï åóùôåñéêüò ôñï÷üò ðñÝðåé
íá óôñáöåß ðåñéóóüôåñï áðü ôïí åîùôå-
ñéêü (Ó÷.3.22). Ç äéÜôáîç áñèñþóåùí
ôïõ ôåôñáðëåýñïõ ôïõ '¢êåñìáí(Ó÷.3.26)
åßíáé áðëÞ, åíþ ïé áêñéâåßò ãùíßåò ðá-
ñáôçñïýíôáé óå ìßá óõãêåêñéìÝíç èÝóç,
üôáí ïé ôñï÷ïß óôñÝöïíôáé ðñïò ôá á-
ñéóôåñÜ, êáé óå ìßá áíôßóôïé÷ç èÝóç ü-
ôáí ðåñéóôñÝöïíôáé äåîéÜ, êáèþò êáé
ãéá ìéêñÝò ôá÷ýôçôåò êáé ãéá óôñïöÝò
ìå ìåãÜëç áêôßíá êáìðõëüôçôáò. ÅÜí áõ-
îçèïýí ïé ôá÷ýôçôåò, åìöáíßæïíôáé íÝïé
ðáñÜãïíôåò ðïõ áëëïéþíïõí, êÜðùò, ôá
èåùñçôéêÜ äåäïìÝíá. Åí ôïýôïéò, åðåéäÞ
ç äéÜôáîç áõôÞ ôùí áñèñþóåùí ôïõ ôå-
ôñáðëåýñïõ ôïõ ¢êåñìáí ðëçóéÜæåé ìå
ä é å ý è õ í ó ç ò
ÖõóéïëïãéêÞ ôñï÷éÜ óå
ðáñÜëëçëïõò ôñï÷ïýò
ÅîáíáãêáóìÝíç ôñï÷éÜ
Áêñáîüíéá
Ðåßñïò
ðåñéóôñïöÞò
Ìåôáîüíéï
Ï
Ó÷.3.24 ÖõóéïëïãéêÞ ôñï÷éÜ ôùí ðñüóèéùí ðá-
ñáëëÞëùí ôñï÷þí êáôÜ ôéò óôñïöÝò, êáé
åîáíáãêáóìÝíç, ëüãù åêôñïðÞò ôçò ðá-
ñáëëçëüôçôáò ðïõ äçìéïõñãåß ôï ôåôñÜ-
ðëåõñï ¢êåñìáí.
éêáíïðïéçôéêÞ ðñïóÝããéóç ôçí éäåþäç
èÝóç, üóïí áöïñÜ êáé ôéò Üëëåò ãùíß-
åò, êáé åßíáé, ðñÜãìáôé ìéá êáëÞ
óõìâéâáóôéêÞ ëýóç ìåôáîý êüóôïõò êá-
ôáóêåõÞò êáé áðïäåêôÞò êßíçóçò ôùí
ôñï÷þí, õéïèåôÞèçêå, ðáãêüóìéá, ç
åöáñìïãÞ ôïõ áðü ôéò áõôïêéíçôïâéïìç-
÷áíßåò. Ðéï áíáëõôéêÜ:
¼ôáí ïé ôñï÷ïß áêïëïõèïýí ôçí åõèý-
ãñáììç åìðñüò ðïñåßá [Ó÷.3.26(á)], ôü-
ôå ôï ôåôñÜðëåõñï 'Áêåñìáí Ï-Ï'- Á'-Á
áðïôåëåß Ýíá éóïóêåëÝò ôñáðÝæéï, ôï ï-
ðïßï ó÷çìáôßæåôáé áðü: á) Ôïí ðñüóèéï
ïëüóùìï óõíäåôéêü Üîïíá Ï-Ï', Þ ïôé-
äÞðïôå ôïí áíôéêáèéóôÜ óå óõóôÞìáôá
áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò, â) Ôéò äýï
ðëåõñÝò ôïõ ôñáðåæßïõ Ï'Á' êáé ÁÏ, ðïõ
áðïôåëïýí ôá ìÞêç ôùí áãêùíùôþí
187
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Áêñáîüíéï
Äß÷áëï

Ãüìöïò
Ðåßñïò Ðåßñïò

ÓöÞíá
ÓöÞíá
(á) (â)

Ó÷.3.25 Ôñüðïò óýíäåóçò åìðñüóèéïõ ïëüóùìïõ Üîïíá ìå ôá áêñáîüíéá. Ç áñéóôåñÞ ðëåõñÜ ôùí áîü-
íùí åìöáíßæåôáé ìå ïñéæüíôéï áêñáîüíéï åíþ óôç äåîéÜ ðëåõñÜ ôï áêñïîüíéï ãÝñíåé ðñïò ôá
êÜôù. (á) ¢îïíáò ìå ãüìöïõò. (â) ¢îïíáò ìå äß÷áëá.

âñá÷éüíùí ôùí ôñï÷þí êáé ã) Ôï ôìÞìá
Á´Á, ðïõ áðïôåëåß ôç ñÜâäï óýæåõîçò
(ìðÜñáò) C. Áí ôï ôéìüíé ðåñéóôñáöåß
äåîéüóôñïöá, ôüôå ïé âñá÷ßïíåò  êáé
´ ôïõ ôñáðåæßïõ èá óôñáöïýí ðñïò ôá
áñéóôåñÜ óôéò íÝåò èÝóåéò ô-Ã, áíôßóôïé-
÷á, äéáíýïíôáò êáé ïé äýï ôçí ßäéá áðü-
óôáóç å. [Ó÷.3.26â)]. Ìå ôçí êßíçóç áõ-
ôÞ ôùí âñá÷éüíùí, äçëáäÞ ôùí áãêùíù-
ôþí âñá÷éüíùí ôùí áêñáîïíßùí, ðåñé-
óôñÝöïíôáé êáé ôá áêñáîüíéá F´ êáé F
ðñïò ôá äåîéÜ êáé Ýñ÷ïíôáé óôéò èÝóåéò
G´ êáé G, áíôßóôïé÷á. Ôüôå, ôï éóïóêåëÝò
ôñáðÝæéï ðáñáìïñöþíåôáé êáé ãßíåôáé
ôåôñÜðëåõñï Ï-Ï´-Á´-Á [Ó÷ 3.26â)] êáé
ç ãùíßá â, ðïõ éóïýôáé ìå ôçí ãùíßá â´,
åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôçí ãùíßá á, ðïõ
éóïýôáé ìå ôçí ãùíßá á´, üðùò ðñïêýðôåé
áðü ôï ßäéï ó÷Þìá. ÄçëáäÞ, åíþ ïé äýï
ìåôáôïðßóåéò (å) óôïõò êýêëïõò Ï êáé
Ï´ åßíáé ßäéåò, ïé ãùíßåò óôñïöÞò â êáé
á åßíáé äéáöïñåôéêÝò (â>á). ¸ôóé, üóï
ðåñéóóüôåñï óôñÝöåé ôï ôéìüíé ãéá ðéï
êëåéóôÞ óôñïöÞ, ôüóï ç äéáöïñÜ ôùí
ãùíéþí á êáé â ìåãáëþíåé.
Ìå ôç äéÜôáîç áõôÞ ðáñáôçñåßôáé, üôé êá-
ôÜ ôçí êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò óôéò óôñï-
öÝò, êÜèå ôñï÷üò áêïëïõèåß, ðëÝïí, å-
îáíáãêáóìÝíç ôñï÷éÜ ìå äéáöïñåôéêÞ
áêôßíá (Ó÷.3.24). ÅðéðëÝïí, åðåéäÞ ïé ï-
ðßóèéïé ôñï÷ïß äéáãñÜöïõí ìéêñüôåñç
áêôßíá áðü ôïõò ðñüóèéïõò, äçìéïõñ-
ãïýíôáé óõíèÞêåò åýêïëïõ ðáñêáñßóìá-
ôïò óå óôåíü ÷þñï, ð.÷. ìåôáîý äýï áõ-
ôïêéíÞôùí, üôáí ôï áõôïêßíçôï êéíåßôáé
ðñïò ôá üðéóèåí. Åðßóçò, åÜí äåí ðñï-
óÝîåé ï ïäçãüò óå ìßá óôñïöÞ êáé ôçí
"ðÜñåé êëåéóôÜ", ôüôå ï ïðßóèéïò åóùôå-

188
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Áãêùíùôïß
âñá÷ßïíåò
F O O’ F’

B B’
ÑÜâäïò óýæåõîçò C
(ìðÜñá)
A A’
(á) Åõèýãñáììç åðñüò
ðïñåßá

Ðåßñïé
ðåñéóôñïöÞò G
ᒠO O’
Ò
à â â’
Áêñáîüíéá á A’ G’
å å
(â) A

Âñá÷ßïíáò ïäÞãçóçò (óôñüöáëïò) ÓôñïöÞ ðñïò ôá

äåîéÜ

Áêñáîüíéï Ðñüóèéïò Üîïíáò Ãùíßá

(ïëüóùìïò) ¢êåñìáí

Ôåñìáôéóìüò
óôñïöÞò ôñï÷ïý
Áñéóôåñüò áãêùíùôüò
âñá÷ßïíáò
Óöáéñéêüò óýíäåóìïò -
áêñüìðáñï (Óçìåßï Á) (ã)

Ó÷.3.26 Ãåùìåôñßá ôïõ ôåñáðëåýñïõ ¢êåñìáí

(á) Ôï ôéìüíé óå åõèýãñáììç åìðñüò ðïñåßá. (â) Ôï ôéìüíé óå óôñïöÞ ðñïò ôá äåîéÜ. (ã)
ËåðôïìÝñåéåò óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò ìå ïëüóùìï Üîïíá.

ñéêüò ôñï÷üò ðñïóêñïýåé óôï ðåæïäñü- óôñïöÞò, ðñÝðåé ïé ðñïåêôÜóåéò ôùí

ìéï. ÐñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ óõóôÞìáôïò
äåß÷íåé, üôé ãéá íá óôñáöåß ôï ü÷çìá
÷ùñßò íá åìöáíéóèåß ïëßóèçóç óôïõò
ôñï÷ïýò ôïõ, ãéá íá õðÜñ÷åé, äçëáäÞ,
óå êÜèå óôéãìÞ Ýíá óôéãìéáßï êÝíôñï
âñá÷éüíùí ôïõ ôåôñáðëåýñïõ ôïõ ¢êåñ-
ìáí íá "ðåñíïýí" áðü ôï ìÝóïí ôïõ ï-
ðßóèéïõ Üîïíá, ó÷çìáôßæïíôáò ìßá ãù-
íßá, ðïõ áíáöÝñåôáé ùò “ãùíßá ¢êåñ-
ìáí” (Ó÷. 3.27).

189
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

3.5.2. Aðïêëßóåéò áðü ôï óýóôç-

ìá Akermann
¼ðùò åßðáìå ðáñáðÜíù, Ýíá ü÷çìá ðïõ
äéáãñÜöåé ìßá êáìðýëç ôñï÷éÜ, ìå âÜóç
ôçí áñ÷Þ ¢êåñìáí, äåí ðñÝðåé íá Ý÷åé
êáèüëïõ ôñéâÝò óôïõò ôñï÷ïýò ôïõ.
Óôçí ðñÜîç áõôü ìðïñåß íá ãßíåé ìüíï
ìå ôåëåßùò äýóêáìðôá åëáóôéêÜ êáé ìå
ðïëý ìéêñÝò ôá÷ýôçôåò. ¸ôóé, Ýíá ü÷çìá
ðïõ êéíåßôáé åõèýãñáììá ìå êÜðïéá ôá-
÷ýôçôá, ÷ñåéÜæåôáé ðëåõñéêÞ þèçóç ãéá
íá åãêáôáëåßøåé ôçí åõèýãñáììç ôñï÷éÜ
êáé íá ðåñÜóåé óôçí êáìðõëüãñáììç,
êáé ôçí þèçóç áõôÞ ìüíïí ç áíôßäñáóç
ôïõ åäÜöïõò ìðïñåß íá ôç äþóåé. Áõôü,
öõóéêÜ, äåí ãßíåôáé ÷ùñßò ôñéâÞ.
Áò õðïôåèåß, ëïéðüí, üôé ôï ü÷çìá êéíåß-
ôáé åõèýãñáììá êáé óôñÝöåé ôïõò ôñï-
÷ïýò ôïõ êáôÜ ìßá ãùíßá, ãéá íá äéá-
ãñÜøåé êáìðýëç (óôñïöÞ) ðñïò ôá áñé-
óôåñÜ (Ó÷.3.28). Áðü ôç äýíáìç þèçóçò,
ð.÷. ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí êáé ôçò áäñÜ-
íåéáò ôïõ ï÷Þìáôïò, èá åìöáíéóèïýí
óôïõò ðñüóèéïõò ôñï÷ïýò äõíÜìåéò F1,
ðïõ õðåñíéêïýí ôéò äõíÜìåéò êýëéóçò
ôùí ôñï÷þí, ìå áðïôÝëåóìá íá ôïõò å-
ðéôñÝðïõí íá óõíå÷ßóïõí ôçí êßíçóÞ
ôïõò êáôÜ ôçí êáôåýèõíóç ôïõ åðéðÝäïõ
óõììåôñßáò ôïõ ôñï÷ïý.
Óõã÷ñüíùò, üìùò, ôá ìüñéá ôçò åðéöÜ-
íåéáò óôÞñéîçò ôïõ åëáóôéêïý ðáñáìïñ-
öþíïíôáé áðü ôç óôñÝøç ôïõ ôñï÷ïý êáé
áðü ôéò ðëåõñéêÝò äõíÜìåéò F2, ïé ïðïßåò
åßíáé êÜèåôåò ðñïò ôéò äõíÜìåéò F1 êáé
ïöåßëïíôáé, åßôå óå öõãüêåíôñåò äõíÜ-
ìåéò, åßôå óå ðëÜãéï Üíåìï. Ïé äõíÜìåéò
F2 åîéóïññïðïýíôáé áðü ôçí ðñüóöõóç
- ôñéâÞ ôùí ôñï÷þí óôï Ýäáöïò. ÂÝ-
âáéá, åÜí ïé äõíÜìåéò F2 åßíáé ìåãáëýôå-
ñåò áðü ôçí ðñüóöõóç, ôüôå ôï áõôïêß-
íçôï ðëáãéïëéóèáßíåé, ÷Üíïíôáò ôçí
Ìåôáîüíéï
Äéáöïñéêü
Ãùíßá ¢êåñìáí
Ó÷.3.27 ÔïìÞ ôùí ðñïåêôÜóåùí ôùí áãêùíùôþí
âñá÷éüíùí óôï ìÝóïí ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá
åðáöÞ ôïõ ìå ôï äñüìï.
Ïé äõíÜìåéò F1 êáé F2, üðùò áíáöÝñèç-
êå ðáñáðÜíù, äçìéïõñãïýí ôçí óõíéóôá-
ìÝíç F, êáôÜ ôç êáôåýèõíóç ôçò ïðïßáò
êéíåßôáé ðëÝïí ï ôñï÷üò.
¸ôóé, ç åðéöÜíåéá óôÞñéîçò äåí áêïëïõ-
èåß ôåëåßùò ôç ãùíßá óôñïöÞò ôïõ ôñï-
÷ïý, ìå áðïôÝëåóìá ç ãùíßá, êáôÜ ôçí
ïðïßá óôñÝöåé ç åðéöÜíåéá óôÞñéîçò, íá
õðïëåßðåôáé áðü ôçí áíôßóôïé÷ç ôçò óôñï-
öÞò ôïõ ôñï÷ïý êáôÜ ìéá ìéêñÞ ãùíßá
á, ðïõ ïíïìÜæåôáé ãùíßá ïëßóèçóçò.
Ãéá íá áêïëïõèÞóåé, ëïéðüí, ôï ü÷çìá
ôçí åðéèõìçôÞ ðïñåßá, ðñÝðåé ïé ôñï÷ïß
íá óôñßøïõí ðåñéóóüôåñï áðü ôçí ãùíß-
á, ç ïðïßá, èåùñçôéêÜ, åßíáé åðáñêÞò.
Ôüôå, üìùò, ðáýåé ðéá ôï êÝíôñï ôïõ ¢-
êåñìáí íá åßíáé ôï ðñáãìáôéêü óôéãìéáß-
ï êÝíôñï óôñïöÞò ôïõ ï÷Þìáôïò, áíá-
ãêÜæïíôáò ôïí ôñï÷ü íá ðëáãéïëéóèÞóåé
êáôÜ ãùíßá á êáé íá áêïëïõèÞóåé ôçí

190
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Ãùíßá ïëßóèçóçò
Äéåýèõíóç êßíçóçò
F ôñï÷ïý
á
F1 F2 Åðßðåäï óõììåôñßáò
ôñï÷ïý
Áñéóôåñü êáé
äåîéü öáíÜñé

ÊÝíôñï âÜñïõò
áõôïêéíÞôïõ

ÄéáìÞêçò Üîïíáò
áõôïêéíÞôïõ

Ðñïò ôï êÝíôñï
óôñïöÞò äñüìïõ â

Ãùíßá ðëåýóçò

F2

Ó÷.3.28 Ãùíßá ïëßóèçóçò êáé ãùíßá ðëåýóçò

êáôåýèõíóç ôçò óõíéóôáìÝíçò F. íçóçò, ðïõ áðïêëßíåé áðü áõôüí ôïí Ü-

ÐáñÜëëçëá, ôï áõôïêßíçôï äåí êéíåßôáé îïíá ôïõ áõôïêéíÞôïõ, êáôÜ ìßá ãùíßá â,
ðëÝïí óýìöùíá ìå ôï äéáìÞêç Üîïíá ç ïðïßá ïíïìÜæåôáé ãùíßá ðëåýóçò ôïõ
ôïõ, áëëÜ êáôÜ ìßá Üëëç äéåýèõíóç êß- áõôïêéíÞôïõ.

191
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ç åõóôÜèåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ óå êßíçóç
Ìå ôïí üñï "åõóôÜèåéá êßíçóçò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ" åííïïýìå ôçí éêáíüôçôá, ðïõ
ðñÝðåé íá Ý÷åé Ýíá ü÷çìá ðïõ êéíåßôáé
óå ïñéæüíôéï åðßðåäï Ýäáöïò, ÷ùñßò å-
îùôåñéêÝò åðéäñÜóåéò áöåíüò, êáé áöå-
ôÝñïõ íá äéáôçñåß, ÷ùñßò åðÝìâáóç óôï
óýóôçìá äéåýèõíóÞò ôïõ, ôçí ôñï÷éÜ ôçí
ïðïßá ðñïóäéïñßæåé ç ó÷åôéêÞ èÝóç ôùí
ôñï÷þí ôïõ.
Áí, äçëáäÞ, ïé ôñï÷ïß âñßóêïíôáé óå åõ-
èýãñáììç ðïñåßá, ôï ü÷çìá áõôü ðñÝðåé
íá óõíå÷ßæåé íá êéíåßôáé åõèýãñáììá
ðñïò ôçí êáôåýèõíóç ôùí ôñï÷þí ôïõ Þ,
áí ïé ôñï÷ïß ôïõ âñßóêïíôáé óå èÝóç
óôñïöÞò, íá åîáêïëïõèåß íá äéáãñÜöåé
ôçí êáìðýëç óôçí ïðïßá åöÜðôïíôáé ôá
åðßðåäá óõììåôñßáò ôùí ôñï÷þí ôïõ.
Ï ïñéóìüò áõôüò Ý÷åé èåùñçôéêÞ óçìá-
óßá ìüíï, äéüôé óôçí ðñÜîç ôï ü÷çìá ü-
ôáí êéíåßôáé, âñßóêåôáé ðÜíôïôå êÜôù á-
ðü åîùôåñéêÝò åðéäñÜóåéò, üðùò åßíáé
Ýíáò ðëåõñéêüò Üíåìïò, ìßá áíùìáëßá
ôïõ äñüìïõ, ç öõãüêåíôñïò äýíáìç êá-
ôÜ ôéò óôñïöÝò ê.ëð.
Óõíåðþò, ðñáêôéêÜ, åõóôáèÝò ïíïìÜæå-
ôáé Ýíá áõôïêßíçôï, ðïõ üôáí åêôñáðåß
ãéá ïðïéïíäÞðïôå ëüãï áðü ôçí åõèý-
ãñáììç ðïñåßá ôïõ, Ý÷åé ôçí ôÜóç íá å-
ðáíÝëèåé áðü ìüíï ôïõ óôçí êáíïíéêÞ
ôïõ ôñï÷éÜ, ÷ùñßò, äçëáäÞ, íá åðÝìâåé
ôï óýóôçìá äéåýèõíóÞò ôïõ. Áíôßèåôá, á-
óôáèÝò ïíïìÜæåôáé ôï ü÷çìá, ðïõ Ý÷åé
ôçí ôÜóç íá áõîÜíåé ôçí åêôñïðÞ áðü ôçí
öõóéïëïãéêÞ ôïõ ðïñåßá.
ÌåôÜ áð´üóá áíáöÝñèçêáí, åßíáé öáíå-
ñü, ðùò ìå ôçí Ýííïéá áõôÞ, ç "åõóôÜ-
èåéá" åßíáé óõíÜñôçóç ðïëëþí ðáñáãü-
íôùí, üðùò ð.÷. ôïõ óõóôÞìáôïò äéåý-
èõíóçò, ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò, ôïõ
åßäïõò ôùí åëáóôéêþí, ôçò èÝóçò ôïõ êÝ-
192
íôñïõ âÜñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò, ôïõ åßäïõò
ôïõ ïäïóôñþìáôïò åðÜíù óôï ïðïßï êé-
íåßôáé ê.ëð.
Ç åõóôÜèåéá êáôÜ ôéò óôñïöÝò
Áò õðïôåèåß, üôé Ýíá ü÷çìá êéíåßôáé óå
ìßá áñéóôåñÞ óôñïöÞ êáé õößóôáôáé
ðëåõñéêÞ (öõãüêåíôñç) äýíáìç (Ó÷.3.29).
H ðëåõñéêÞ áõôÞ äýíáìç, ðïõ åðéäñÜ óôá
åëáóôéêÜ ôïõ áõôïêéíÞôïõ, èá ðáñáìïñ-
öþóåé ôçí ðåñéï÷Þ ôçò åðéöÜíåéáò åðá-
öÞò ôñï÷ïý - åäÜöïõò. Ôï áðïôÝëåóìá
èá åßíáé íá åìöáíéóèåß ìßá ðëåõñéêÞ ìå-
ôáôüðéóç ôïõ ôñï÷ïý êáé íá ðÜøåé ç ôñï-
÷éÜ íá åßíáé êÜèåôç óôïí Üîïíá ðåñé-
óôñïöÞò ôïõ ôñï÷ïý, ïðüôå èá ãßíåé
ðëÜãéá (ëïîÞ) ùò ðñïò áõôüí. ¸ôóé, äç-
ìéïõñãåßôáé ç ãùíßá (á) ìåôáîý ôçò íÝáò
ôñï÷éÜò ôçò åêôñïðÞò ôùí ôñï÷þí êáé
ôçò êáôåýèõíóçò ôïõ åðéðÝäïõ óõììåôñß-
áò ôïõ ôñï÷ïý, ðïõ ïíïìÜæåôáé, üðùò
åßðáìå, “ãùíßá ïëßóèçóçò”.
Óýìöùíá, ëïéðüí, ìå ôá ðáñáðÜíù, óå
êÜèå ôñï÷ü ôïõ áõôïêéíÞôïõ èá ðáñïõ-
óéáóèåß êáé ìßá ãùíßá ïëßóèçóçò. ÌÜëé-
óôá, ïé ãùíßåò áõôÝò óôïõò ôñï÷ïýò óå
êÜèå Üîïíá, äçëáäÞ áíÜ äýï, (åìðñüò-
ðßóù), åßíáé ßóåò ìåôáîý ôïõò.
• Áí ç ãùíßá ïëßóèçóçò ôùí ïðßóèéùí
ôñï÷þí áï åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôç ãù-
íßá ïëßóèçóçò ôùí ðñïóèßùí ôñï÷þí
áð, äçëáäÞ áí áï>áð, ôüôå ôï ïðßóèéï
ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ èá åêôñáðåß ðå-
ñéóóüôåñï áðü ôï ðñüóèéï, ðïõ óôçí
ðñÜîç óçìáßíåé üôé ôï ðßóù ìÝñïò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ èá óôñÝöåôáé ãýñù áðü
ôïí êáôáêüñõöï Üîïíá ôïõ, ìå öïñÜ á-
íôßèåôç áð' áõôÞí ôïõ åìðñüóèéïõ ìÝ-
ñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò. Ôüôå, üìùò, ç öõ-
ãüêåíôñïò äýíáìç ðïõ èá áíáðôõ÷èåß á-
ðü ôç óôñïöÞ áõôÞ, èá åíéó÷ýóåé ôçí ôÜ-
 Ó ý ó ô ç ì á
óç óôñïöÞò. ¸ôóé, ôåëéêÜ, ôï ü÷çìá èá
õðåñâåß ôçí èåùñçôéêÞ ôñï÷éÜ ôïõ êáé èá
êéíçèåß ðñïò ôçí ðëåõñÜ üðïõ áóêåßôáé ç
äýíáìç (Fï), ðïõ ðñïêáëåß ôçí ïëßóèçóç,
ïðüôå êáé èá âñåèåß, óôï ôÝëïò, óå äéá-
öïñåôéêÞ ôñï÷éÜ êáôÜ ãùíßá áï [Ó÷.
3.29(á)].
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ëÝìå, üôé ôï ü÷çìá
õðåñóôñÝöåé. ¸÷åé, äçëáäÞ, áðü ìüíï
ôïõ ôçí ôÜóç, üôáí êéíåßôáé óå ïñéæüíôéï
Ýäáöïò, íá îåöýãåé áðü ôçí åõèýãñáì-
ìç ðïñåßá êÜôù áðü ôçí ðáñáìéêñÞ
ðëåõñéêÞ þèçóç.
¸ôóé, óôéò óôñïöÝò ôïõ äñüìïõ ôï áõôï-
êßíçôï Ý÷åé ôçí ôÜóç íá êéíçèåß ìå ìé-
êñüôåñç áêôßíá êáìðõëüôçôáò áðü áõôÞ
ðïõ áíôéóôïé÷åß óôç óõãêåêñéìÝíç óôñï-
öÞ ôïõ ôéìïíéïý êáé, êáô´åðÝêôáóç óôç
óôñïöÞ ôùí ôñï÷þí.
ÐñÝðåé, óõíåðþò, ï ïäçãüò íá âñßóêå-
ôáé ðÜíôá óå åôïéìüôçôá êáé, óõíå÷þò,
íá äéïñèþíåé ôçí ðïñåßá ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ ìå ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò.
áð
áï > áð
áï
Fï
(a)
Ó÷.3.29 (á) ÕðåñóôñïöÞ. (â) ÕðïóôñïöÞ.
ä é å ý è õ í ó ç ò
Áò öáíôáóôïýìå ð.÷., Ýíá áõôïêßíçôï
ðïõ êéíåßôáé óå áñéóôåñÞ óôñïöÞ, óýì-
öùíá ìå ôï Ó÷.3.29(á). Ãéá íá ðáñáìåß-
íåé óôï äñüìï, åíþ Þäç ï ïäçãüò ôïõ
Ý÷åé óôñßøåé ôï ôéìüíé áñéóôåñÜ êáé Ý÷åé
åéóÝëèåé óôç óôñïöÞ, ðñÝðåé óôç óõíÝ-
÷åéá íá óôñßøåé ôï ôéìüíé ôïõ äåîéÜ, äç-
ëáäÞ áíôßèåôá ðñïò ôçí ðïñåßá êßíçóÞò
ôïõ, íá êÜíåé, üðùò ëÝìå, "áíÜðïäï ôé-
ìüíé". Ç ðáñáðÜíù áõôÞ åíÝñãåéá ðïõ
ðñÝðåé íá ãßíåé, åßíáé ìßá êßíçóç ôçí ï-
ðïßá äýóêïëá áíôéëáìâÜíåôáé Ýíáò Ü-
ðåéñïò ïäçãüò, ï ïðïßïò áí êñáôÞóåé
óôáèåñÜ ôï ôéìüíé ôïõ, ôüôå èá êáôáëÞîåé
óôï áñéóôåñü ìÝñïò ôïõ äñüìïõ êáé åí-
äå÷ïìÝíùò, èá âñåèåß Ýîù áðü áõôüí.
• Áí ç ãùíßá ïëßóèçóçò ôùí ðñüóèéùí
ôñï÷þí åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôç ãùíßá
ïëßóèçóçò ôùí ïðßóèéùí, áí äçëáäÞ
áï›áð (Ó÷.3.29(â), ôüôå, ìå ôçí åðßäñá-
óç ðëåõñéêÞò (öõãüêåíôñçò) äýíáìçò, ç
ïëßóèçóç ôùí ðñüóèéùí ôñï÷þí èá åß-
íáé ìåãáëýôåñç áðü ôçí áíôßóôïé÷ç ôùí
áð > áï
áð
Fð
áï
(â)
193
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ïðßóèéùí êáé ôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ èá Ý÷åé ôçí ôÜóç íá áðïìá-
êñõíèåß áðü ôçí áñ÷éêÞ ôñï÷éÜ ôïõ êáé
íá êéíçèåß ðñïò ôçí ðëåõñÜ, êáôÜ ôçí ï-
ðïßá ôï ùèåß ç ðëåõñéêÞ äýíáìç Fð. Ôü-
ôå ëÝìå, üôé ôï áõôïêßíçôï õðïóôñÝöåé.
ÄçëáäÞ, óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï áõôïêß-
íçôï Ý÷åé ôçí ôÜóç íá êéíçèåß ìå ìåãá-
ëýôåñç áêôßíá êáìðõëüôçôáò, áðü áõôÞ
ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí óõãêåêñéìÝíç
óôñïöÞ ôïõ ôéìïíéïý.
Áò öáíôáóôïýìå Ýíá áõôïêßíçôï, ôï ï-
ðïßï êéíåßôáé óå áñéóôåñÞ óôñïöÞ, üðùò
óôï Ó÷.3.29(â). ÅÜí ôï áõôïêßíçôï õðï-
óôñÝöåé, óýìöùíá ìå ôá ðáñáðÜíù, ôï
ðñüóèéï ìÝñïò ôïõ êéíåßôáé ðñïò ôçí äå-
îéÜ ðëåõñÜ ôïõ äñüìïõ. Ãéá íá êñáôçèåß
ôï áõôïêßíçôï ðÜíù óôï äñüìï êáé íá
ìçí âñåèåß óôçí äåîéÜ ðëåõñÜ ôïõ êáé
ßóùò Ýîù áð' áõôüí, ðñÝðåé ï ïäçãüò íá
óôñÝøåé ëßãï áêüìç ôï ôéìüíé ôïõ ðñïò
ôá áñéóôåñÜ, åíÝñãåéá ðïõ åýêïëá ìðï-
ñåß íá áíôéëçöèåß êáé íá êÜíåé Ýíáò êïé-
íüò ïäçãüò.
• ÔÝëïò, áí áð=áï, üôáí äçëáäÞ, ïé ãù-
íßåò ïëßóèçóçò ôùí ðñüóèéùí êáé ôùí
ïðßóèéùí ôñï÷þí åßíáé ßóåò, ôüôå ôï ü-
÷çìá áêïëïõèåß ôç ìÝóç ãñáììÞ ôïõ
äñüìïõ, ÷ùñßò íá öåýãåé ðñïò ôá äåîéÜ
Þ ôá áñéóôåñÜ ôçò.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ëÝìå, üôé ôï ü÷çìá
åßíáé, áðü Üðïøç äéåýèõíóçò, ïõäÝôåñï.
¼÷çìá ðïõ õðïóôñÝöåé, üôáí êéíåßôáé
åõèýãñáììá óå äñüìï ìå ìéêñÞ êõñôü-
ôçôá, åßíáé Üíåôï óôçí ïäÞãçóç, äåí
÷ñåéÜæåôáé óõíå÷Þ ðáñáêïëïýèçóç êáé
äéüñèùóç ðïñåßáò áðü ôïí ïäçãü êáé
áêïëïõèåß ìå åõ÷Ýñåéá óôñïöÝò ôïõ
äñüìïõ áêüìç êáé ìå ìåãÜëç áêôßíá
êáìðõëüôçôáò. Óôéò "êëåéóôÝò" óôñïöÝò,
194
üìùò, åðåéäÞ ôï ü÷çìá Ý÷åé ôçí ôÜóç íá
áêïëïõèåß ôçí åõèýãñáììç ðïñåßá,
÷ñåéÜæåôáé íá óôñáöïýí ïé ôñï÷ïß ôïõ
ðåñéóóüôåñï áðü üóï áðáéôïýí, ãåùìå-
ôñéêÜ, ïé óôñïöÝò áõôÝò.
Ãéá ôéò éäéüôçôÝò ôïõ áõôÝò, ôï õðüóôñï-
öï áõôïêßíçôï, ãåíéêÜ, èåùñåßôáé áóöá-
ëÝò êáé åõóôáèÝò.
Áíôßèåôá, ôï õðÝñóôñïöï ü÷çìá ðáñïõ-
óéÜæåé ìåí åõêáìøßá êáé äéáãñÜöåé ìå
åõ÷Ýñåéá êëåéóôÝò óôñïöÝò ìå ìéêñÞ ôá-
÷ýôçôá, åÜí üìùò, êéíåßôáé ìå ìåãÜëç ôá-
÷ýôçôá, áðáéôåß ôï "áíÜðïäï ôéìüíé". Åðß-
óçò, óôçí åõèýãñáììç ðïñåßá Ý÷åé ôÜ-
óåéò áðüêëéóçò êáé ÷ñåéÜæåôáé óõíå÷Þò
åôïéìüôçôá áðü ôïí ïäçãü êáé äéüñèùóç
ðïñåßáò. Ãéá ôïí ëüãï áõôü, ôï õðÝñ-
óôñïöï ü÷çìá èåùñåßôáé áóôáèÝò êáé
äýóêïëï óôçí ïäÞãçóÞ ôïõ.
Ôï ïõäÝôåñï ü÷çìá åöüóïí õðÜñ÷ïõí
ïé ðñïûðïèÝóåéò êßíçóÞò ôïõ, åßíáé ôï é-
äåþäåò. ¼ìùò óôçí ðñÜîç Ýíá ôÝôïéï
ü÷çìá äåí åßíáé ïýôå åõóôáèÝò, ïýôå á-
óôáèÝò, áëëÜ, ìåôáðßðôåé áðü ôç ìßá êá-
ôÜóôáóç óôçí Üëëç, óå êÜèå áëëáãÞ ðá-
ñÜãïíôá ðïõ åðéäñÜ óôçí åõóôÜèåéÜ ôïõ,
äåäïìÝíïõ üôé äåí åëÝã÷åôáé áðüëõôá ç
êáôáíïìÞ âÜñïõò óôïõò Üîïíåò, åðåéäÞ
ôï öïñôßï óõíå÷þò ìåôáâÜëëåôáé.
Ôá óõíçèéóìÝíá áõôïêßíçôá ãåíéêÞò ÷ñÞ-
óçò Ý÷ïõí, êáôÜ êáíüíá, ôÜóåéò õðï-
óôñïöÞò, óå áíôßèåóç ìå ôá áõôïêßíçôá
áãþíùí ðïõ Ý÷ïõí ôÜóåéò õðåñóôñï-
öÞò.
ÐÜíôùò, äåí ðñÝðåé ðïôÝ íá îå÷íÜìå, ü-
ôé ôïí âáóéêü ñüëï óôçí åõóôÜèåéá åíüò
ï÷Þìáôïò óôï äñüìï, åßôå óå óõíèÞêåò
õðïóôñïöÞò, åßôå õðåñóôñïöÞò, ðáßæåé ç
èÝóç ôïõ êÝíôñïõ âÜñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò.
Áí, äçëáäÞ, ôï êÝíôñï âÜñïõò åßíáé êï-
íôÜ óôïí ðñüóèéï Üîïíá, ôï ü÷çìá Ý÷åé
 Ó ý ó ô ç ì á
ôÜóåéò õðïóôñïöÞò óôçí êáìðýëç ôñï-
÷éÜ. Áíôßèåôá, üôáí ôï êÝíôñï âÜñïõò åß-
íáé êïíôÜ óôïí ïðßóèéï ÜîïíÜ ôïõ, õðÜñ-
÷ïõí ôÜóåéò õðåñóôñïöÞò.
Ôá áõôïêßíçôá ìå ðñüóèéá êßíçóç, êáôÜ
êáíüíá õðïóôñÝöïõí, åíþ ôá áõôïêßíç-
ôá ìå ïðßóèéá êßíçóç õðåñóôñÝöïõí. Ôá
áõôïêßíçôá ìå êßíçóç êáé óôïõò ôÝóóå-
ñéò ôñï÷ïýò, åöüóïí Ý÷ïõí ïìïéüìïñ-
öç êáôáíïìÞ âÜñïõò, Ý÷ïõí ïõäÝôåñç
óõìðåñéöïñÜ.
3.5.3. ÅãêÜñóéá êëßóç ôïõ ôñï÷ïý
(Ãùíßá ÊÜìðåñ-Camber) -
ÅãêÜñóéá êëßóç ôïõ ðåßñïõ
¼ðùò åßðáìå, ï ôñï÷üò ãéá íá ðÜñåé
ôçí êáôåýèõíóç ðïõ èÝëåé ï ïäçãüò,
óôñÝöåôáé ãýñù áðü Ýíá ðåßñï, åßôå áõ-
ôüò åßíáé ðñáãìáôéêüò, üðùò óôï
Ó÷.3.25, åßôå åßíáé ï íïçôüò Üîïíáò ðïõ
Ó÷.3.30 Íïçôüò Üîïíáò óöáéñéêþí óõíäÝóìùí êáé êëßóç ôïõò.
ä é å ý è õ í ó ç ò
åíþíåé ôá äýï óçìåßá, óôá ïðïßá óôçñß-
æåôáé ç âÜóç ôïõ áêñáîïíßïõ óôï óýóôç-
ìá áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò, äçëáäÞ
åíþíåé ôïõò äýï óöáéñéêïýò óõíäÝ-
óìïõò (Ó÷.3.30).
¸óôù, üôé Ý÷ïõìå Ýíá ðñüóèéï ïëüóù-
ìï (Üêáìðôï) Üîïíá âáñÝïò ï÷Þìáôïò,
óôï Üêñï ôïõ ïðïßïõ õðÜñ÷åé êáôáêüñõ-
öïò ðåßñïò êáé ïñéæüíôéï áêñáîüíéï
[Ó÷.3.31(á)]. Ôï âÜñïò ôïõ ï÷Þìáôïò Ñ,
ðïõ áíôéóôïé÷åß óôïí ôñï÷ü êáé âñßóêå-
ôáé ðÜíù óôï áêñáîüíéï , êáé ç äýíáìç
þèçóçò êáôáëÞãïõí óôïí ðåßñï, åíþ ç
áíôßäñáóç Á ôïõ ïäïóôñþìáôïò âñß-
óêåôáé åöáñìïóìÝíç óôï ìÝóï ôçò åðá-
öÞò ôñï÷ïý - ïäïóôñþìáôïò. Ëüãù ôçò
áðüóôáóçò d [Ó÷.3.31(á)] ôïõ Üîïíá ôïõ
ðåßñïõ áðü ôïí Üîïíá óõììåôñßáò ôïõ
ôñï÷ïý, èá åìöáíéóèïýí æåýãç äõíÜìå-
ùí êáôÜ ôçí ïñéæüíôéá êáé êáôáêüñõöç
Ýííïéá, ðïõ êáôáðïíïýí ôïí ðåßñï êáé ôï
Íïçôüò Üîïíáò
Óöáéñéêïß óýíäåóìïé
ÂÜóç áêñáîïíßïõ Áêñáîüíéï
195
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ðñüóèéïò ïëüóùìïò
Üîïíáò
Áêñáîüíéï
Ðåßñïò
(á)
Ó÷.3.31 Åðßäñáóç ôùí äõíÜìåùí ëüãù ôçò ãùíßáò ÊÜìðåñ
áêñáîüíéï. ÅéäéêÜ ôï ïñéæüíôéï æåýãïò
êÜíåé äýóêïëç ôçí ïäÞãçóç, åíþ ôçí äõ-
óêïëåýåé áêüìç ðåñéóóüôåñï ç åìöÜ-
íéóç åìðïäßùí óôïí ôñï÷ü ðïõ
äçìéïõñãïýí ôçí ñïðÞ (F.L) [Ó÷.3.31(â)].
ÅîÜëëïõ, êáé ôï êáôáêüñõöï æåýãïò êá-
ôáðïíåß ôï óýóôçìá, ìå ôç äçìéïõñãßá
ôçò ñïðÞò (Á.d) [Ó÷.3.31(á)].
¼ëåò áõôÝò ïé ðáñåíÝñãåéåò áðïöåýãï-
íôáé, åÜí äïèåß, áöåíüò, ìßá êëßóç óôïí
Üîïíá ôïõ ðåßñïõ (Ó÷.3.25), Ýôóé þóôå
ôï åðÜíù ìÝñïò ôïõ íá êëßíåé ðñïò ôï å-
óùôåñéêü ôïõ ï÷Þìáôïò êáé áöåôÝñïõ,
ìßá áíôßèåôç êëßóç óôïí ôñï÷ü, þóôå ôï
Üíù ìÝñïò ôïõ íá êëßíåé ðñïò ôá Ýîù
[Ó÷.3.31(ã)], êáé, áíôßóôïé÷á, ôï áêñáîü-
íéï íá ãÝñíåé ðñïò ôá êÜôù. ¸ôóé, èåù-
ñçôéêÜ ç áðüóôáóç L ôùí äýï áîüíùí
(êáôáêüñõöïõ êáé Üîïíá óõììåôñßáò ôïõ
ôñï÷ïý) [Ó÷.3.31(â)] ìåéþíåôáé óçìáíôéêÜ
Þ êáé ìçäåíßæåôáé [Ó÷.3.31(ã )].
196
(â) (ã)
Ç åãêÜñóéá êëßóç ôïõ ôñï÷ïý ïíïìÜæå-
ôáé ãùíßá Camber (ÊÜìðåñ) êáé åßíáé ç
ãùíßá ç ïðïßá ó÷çìáôßæåôáé ìåôáîý ôçò
áîïíéêÞò ãñáììÞò óõììåôñßáò ôïõ ôñï-
÷ïý (åðßðåäï óõììåôñßáò ôñï÷ïý), - ü-
ðùò öáßíåôáé áðü ôï åìðñüóèéï ìÝñïò
ôïõ áõôïêéíÞôïõ, - êáé ôçò áíôßóôïé÷çò
êáôáêüñõöçò (êáôáêüñõöï åðßðåäï)
[Ó÷.3.32 (á) êáé (â)]. Èåùñåßôáé èåôéêÞ ç
ãùíßá ÊÜìðåñ, üôáí ôï Üíù ìÝñïò ôïõ
ôñï÷ïý êëßíåé ðñïò ôá Ýîù, äçëáäÞ áðï-
ìáêñýíåôáé áðü ôï áìÜîùìá, êáé áñíçôé-
êÞ, üôáí êëßíåé ðñïò ôá ìÝóá, äçëáäÞ
ðëçóéÜæåé ðñïò ôï áìÜîùìá.
Óôï Ó÷.3.33 öáßíåôáé óå ïëüóùìïõò Ü-
îïíåò ç ãùíßá ÊÜìðåñ, üðïõ áõôÞ ðá-
ñïõóéÜæåôáé ùò: (á) ÈåôéêÞ, (â) Ìçäåíé-
êÞ êáé (ã) ÁñíçôéêÞ.
Ïé ôéìÝò ôçò ãùíßáò ÊÜìðåñ, êáèþò êáé
ç ìåôáâïëÞ ôïõò áíÜëïãá ìå ôï öïñôß-
ï, äßäïíôáé áðü ôïí êáôáóêåõáóôÞ.
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

¢îïíáò óõììåôñßáò ôñï÷ïý

Ãùíßá ÊÜìðåñ
Êáôáêüñõöïò
Ãùíßá ÊÜìðåñ Êáôáêüñõöïò Êëßóç óöáéñéêþí
óõíäÝóìùí
Ãùíßá C-P (Ðåñéëáìâá-
Êëßóç ôïõ ðåßñïõ íüìåíç ãùíßá)
¢îïíáò
óõììåôñßáò ¢îïíáò óöáéñéêþí
¢îïíáò ðåßñïõ óõíäÝóìùí
ôñï÷ïý
Óöáéñéêïß óýíäåóìïé

¢îïíáò
áêñáîïíßïõ

Ro
(á) (â)

Ó÷.3.32 ÅãêÜñóéá êëßóç ôïõ ôñï÷ïý (ãùíßá ÊÜìðåñ) êáé åãêÜñóéá êëßóç ôïõ ðåßñïõ Þ ôùí óöáéñéêþí
óõíäÝóìùí:
(á) ÈåôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ óå óýóôçìá ðåßñïõ. (â) ÈåôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ óå óýóôçìá óöáéñéêþí óõíäÝ-
óìùí.

'Áîïíáò Ãùíßá ÊÜìðåñ Ãùíßá ÊÜìðåñ

óõììåôñßáò
ôñï÷ïý
Êáôáêüñõöïò

Äß÷áëï

Áêñáîüíéï
Êëßóç
áêñáîïíßïõ

(á) (â) (ã)

Ó÷.3.33 Ç ãùíßá ÊÜìðåñ óå ïëüóùìï ðñüóèéï Üîïíá

(á) èåôéêÞ. (â) ìçäåíéêÞ. (ã) áñíçôéêÞ

197
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ç áñíçôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ ðïõ Ý÷ïõí
ðïëëÜ óýã÷ñïíá áõôïêßíçôá, åéäéêÜ
óôïõò ðßóù ôñï÷ïýò êáé ç ïðïßá êõìáß-
íåôáé, óõíÞèùò, áðü 0ï 30´ Ýùò 2ï, áõ-
îÜíåé ìåí ôçí ðëåõñéêÞ åõóôÜèåéÜ ôïõò
óå êëåéóôÝò êáé ãñÞãïñåò óôñïöÝò, å-
ðéâáñýíåé (öèåßñåé) üìùò ôçí åóùôåñéêÞ
ðëåõñÜ ôïõ ðÝëìáôïò ôùí åëáóôéêþí.
•Óêïðüò ôçò ãùíßáò ÊÜìðåñ åßíáé:
á) Íá ìåéþíåé ôéò êáôáðïíÞóåéò ðïõ
ðñïêýðôïõí áðü ôéò äõíÜìåéò ðïõ
áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù.
â) Íá âåëôéþíåé, áíÜëïãá, ôçí õðåñ-
óôñïöÞ Þ ôçí õðïóôñïöÞ ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò óå ìßá óôñïöÞ, óå óõíÜñôç-
óç ðÜíôá ìå ôç ÷ñçóéìïðïéïýìåíç á-
íÜñôçóç êáé ôç óõìðåñéöïñÜ ôçò, óå
ó÷Ýóç ìå ôçí ôá÷ýôçôá êáé ôçí ìå-
ôáöïñÜ âÜñïõò óôç óôñïöÞ, ðáñÜ-
ãïíôåò ðïõ äéáöïñïðïéïýí ôçí êá-
ôáíïìÞ äõíÜìåùí óôçí áíÜñôçóç.
¸ôóé, ç ãùíßá ÊÜìðåñ åëÝã÷åé ôçí ïäéêÞ
óõìðåñéöïñÜ ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ôüóï óå
åõèåßá ðïñåßá, üóï êáé óå ìßá óôñïöÞ Þ
êáé êáôÜ ôçí êßíçóÞ ôïõ óå áíþìáëï ï-
äüóôñùìá, þóôå ôï áõôïêßíçôï íá åì-
öáíßæåé ôç ìåãáëýôåñç äõíáôÞ åõóôÜèåéá
êßíçóçò.
Óå áõôïêßíçôï ôïõ ïðïßïõ èÝëïõìå íá
âåëôéþóïõìå ôçí õðåñóôñïöÞ, þóôå
áõôü íá õðåñóôñÝöåé ëéãüôåñï óå ìßá
óôñïöÞ, ìåéþíïõìå ôç ãùíßá ïëßóèçóçò
ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí, ìåôáâÜëëïíôáò
ôç ãùíßá ÊÜìðåñ (óôïõò ïðßóèéïõò ôñï-
÷ïýò), þóôå áðü èåôéêÞ ðïõ åßíáé, íá
ãßíåé áñíçôéêÞ, Þ áðü åëÜ÷éóôá áñíçôéêÞ,
íá ôçí êÜíïõìå ðåñéóóüôåñï áñíçôéêÞ,
áõîÜíïíôáò ôçí ôéìÞ ôçò.
ÅÜí, ðÜëé, èÝëïõìå íá âåëôéþóïõìå ôçí
õðïóôñïöÞ, þóôå ôï ü÷çìá íá õðïóôñÝ-
198
öåé ëéãüôåñï, ìåéþíïõìå ôç ãùíßá ïëß-
óèçóçò ôùí ðñüóèéùí ôñï÷þí, ïðüôå ç
ãùíßá ÊÜìðåñ áðü èåôéêÞ ðñÝðåé íá ãßíåé
ðÜëé áñíçôéêÞ, üðùò êáé ðñïçãïõìÝíùò.
Ç åãêÜñóéá êëßóç ôïõ ðåßñïõ öáßíåôáé,
ðáñáôçñþíôáò ôï áõôïêßíçôï áðü ôï å-
ìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ, êáé åßíáé ç ãùíßá
åêåßíç ðïõ ó÷çìáôßæåôáé ìåôáîý ôçò íïç-
ôÞò ðñïÝêôáóçò ôïõ Üîïíá ôïõ ðåßñïõ
êáé ôçò áíôßóôïé÷çò êáôáêüñõöçò
[Ó÷.3.32(á)], Þ ôçò íïçôÞò ðñïÝêôáóçò
ôùí óöáéñéêþí óõíäÝóìùí êáé ôçò êá-
ôáêüñõöçò [Ó÷.3.32(â)], üðùò âëÝðïõìå
ôï áõôïêßíçôï, ðÜíôá, áðü ôï åìðñüóèéï
ìÝñïò ôïõ. Ç êëßóç ôïõ ðåßñïõ åßíáé ëß-
ãï ìåãáëýôåñç áðü ôçí ôéìÞ ôçò ãùíßáò
ÊÜìðåñ êáé óõíÞèùò, êõìáßíåôáé áðü 5-
10 ìïßñåò ïýôùò þóôå íá äçìéïõñãåßôáé
ìßá ðïëý ìéêñÞ áðüóôáóç Ro óôï åðßðå-
äï ôïõ åäÜöïõò [Ó÷.3.32(â)]. Ç áðüóôá-
óç áõôÞ Ro ïíïìÜæåôáé “èåôéêÞ áêôßíá êý-
ëéóçò”, óôçí ïðïßá èá áíáöåñèïýìå êáé
ðáñáêÜôù, êáé ðñïôéìÜôáé ùò ëýóç óå
ðïëëÜ áõôïêßíçôá, äéüôé ìåéþíïíôáé ôá
æåýãç äõíÜìåùí ðïõ êáôáðïíïýí ôï óý-
óôçìá äéåýèõíóçò êáé õðïâïçèåßôáé ç å-
ðáíáöïñÜ ôùí ôñï÷þí ôïõ ï÷Þìáôïò
ìåôÜ áðü óôñïöÞ óôçí åõèýãñáììç ðï-
ñåßá, éäßùò óôéò ìéêñÝò ãùíßåò óôñï-
öÞò. Åðßóçò, áðïöåýãåôáé ôï "êïóêßíé-
óìá" ôùí ôñï÷þí, åíþ ôáõôü÷ñïíá, ôï
óýóôçìá äéåýèõíóçò ðñïóöÝñåé ôçí
áðáéôïýìåíç óôáèåñüôçôá.
Ç êëßóç ôïõ ðåßñïõ óå óõóôÞìáôá áíå-
îÜñôçôçò áíÜñôçóçò ìå ãüíáôá Ìáê-
ÖÝñóïí, öáßíåôáé óôï Ó÷.3.34, üðïõ ç
êáôáêüñõöïò åßíáé ðáñÜëëçëç ìå ôï å-
ðßðåäï ôïõ Üîïíá óõììåôñßáò ôïõ ôñï-
÷ïý êáé Üñá ç ãùíßá ÊÜìðåñ åßíáé ìç-
äåíéêÞ, åíþ öáßíåôáé êáé ç Ro (èåôéêÞ á-
êôßíá êýëéóçò).
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Ãéá íá ðëçóéÜæåé ç íïçôÞ ðñïÝêôáóç ôïõ

ðåßñïõ óôï êåíôñéêü óçìåßï åðáöÞò ôïõ
ôñï÷ïý óôï ïäüóôñùìá Þ êïíôÜ ó'áõôü,
÷ùñßò íá ëáìâÜíåé ìåãÜëåò ôéìÝò ç êëß-
óç ôïõ ðåßñïõ - óôçí ðåñßðôùóç ôïõ ïëü-
óùìïõ ðñüóèéïõ Üîïíá - ïé êáôáóêåõá-
óôÝò äßíïõí ìßá êëßóç êáé óôï áêñáîü-
íéï (Ó÷.3.25 êáé Ó÷.3.35), üðïõ öáßíå-
ôáé ç êëßóç ôïõ áêñáîïíßïõ ðñïò ôá êÜ-
ôù, óå ó÷Ýóç ìå ôï ïñéæüíôéï åðßðåäï,
ñýèìéóç ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí ãùíßá ÊÜ-
ìðåñ, êáé ç ïðïßá äßíåé êáëÞ óôáèåñüôç-
ôá óôçí åõèýãñáììç ðïñåßá ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ.

3.5.4. Ãùíßá C-Ñ Ó÷.3.34 ÅãêÜñóéá êëßóç ôïõ ðåßñïõ óå áíÜñôç-

Ç ãùíßá C-Ñ (áíáöÝñåôáé óå äéåèíÞ âé- óç Mac-Pherson
âëéïãñáößá êáé óáí Included angle - ðå-
ñéëáìâáíüìåíç ãùíßá) åßíáé ôï Üèñïé- Ãùíßá ÊÜìðåñ
óìá ôùí áðüëõôùí ôéìþí ôçò ãùíßáò Êëßóç ðåßñïõ
ÊÜìðåñ êáé ôçò åãêÜñóéáò êëßóçò ôïõ
ðåßñïõ, ðïõ åßíáé ãùíßåò åöåîåßò
[Ó÷.3.32(â)]. Ôï Üèñïéóìá áõôü ðáñáìÝ-
íåé óôáèåñü óôéò ôáëáíôþóåéò ôïõ ôñï-
÷ïý êáôÜ ôç äéåýèõíóç "ðÜíù-êÜôù". Áí,
äçëáäÞ, ìåéùèåß ç ãùíßá êëßóçò ôùí
óöáéñéêþí óõíäÝóìùí Þ, áíôßóôïé÷á,
ôïõ ðåßñïõ, áõîÜíåôáé ç ãùíßá ÊÜìðåñ,
êáé áíôßóôñïöá. Êáé ïé äýï ðÜíôùò, ãù-
íßåò, áðü êïéíïý åðçñåÜæïõí ôçí áêôßíá
êýëéóçò Ro.
ÅÜí ðáñáôçñÞóïõìå ôç ãùíßá C-Ñ óå á- Êëßóç
áêñáîïíßïõ
íÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê-ÖÝñóïí (Ó÷.
3.36), âëÝðïõìå üôé ðáñïõóéÜæåôáé ìßá
áðüóôáóç Ro (ç ãíùóôÞ áêôßíá êýëéóçò)
óôï åðßðåäï ôïõ ïäïóôñþìáôïò.
• ¼ôáí Ro>0, äçëáäÞ åÜí õðÜñ÷åé êÜ-
ðïéá áðüóôáóç [Ó÷.3.36(á)], ôüôå ëÝ-
ìå, üôé ç áêôßíá êýëéóçò åßíáé èåôéêÞ.
Ó÷.3.35 Êëßóç ôïõ áêñáîïíßïõ
• ¼ôáí ôÝìíïíôáé ïé äýï Üîïíåò - ðåß-

199
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÈåôéêÞ
(á) (â)
Ó÷.3.36 Ãùíßá C-Ñ êáé áêôßíá êýëéóçò óå áíÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê-ÖÝñóïí.
(á) ÈåôéêÞ áêôßíá êýëéóçò. (â) ÁñíçôéêÞ. (ã) ÌçäåíéêÞ
ñïõ êáé Üîïíá óõììåôñßáò ôïõ ôñï-
÷ïý - ðÜíù áðü ôï Ýäáöïò [Ó÷.3.36
(â)], ôüôå Ro<0, êáé ç áêôßíá êýëéóçò
åßíáé áñíçôéêÞ.
• ¼ôáí ïé ðñïçãïýìåíïé Üîïíåò ôÝ-
ìíïíôáé óôçí åðéöÜíåéá ôïõ åäÜöïõò
[Ó÷.3.36(ã)], ôüôå Ro=0, äçëáäÞ ç áêôß-
íá êýëéóçò åßíáé ìçäåíéêÞ.
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, ï êá-
ôáóêåõáóôÞò åðéëÝãåé ãùíßá Ro ðïõ èá
åðéôõã÷Üíåé ôç ìéêñüôåñç äõíáôÞ êáôáðü-
íçóç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò, ôçí á-
ðïöõãÞ ïëßóèçóçò êáé “êïóêéíßóìáôïò”
ôùí ôñï÷þí ,üðùò åðßóçò êáé ôç ìéêñü-
ôåñç äõíáôÞ öèïñÜ ôùí åëáóôéêþí.
3.5.5. Ãùíßá ÊÜóôåñ
Ãéá íá õðÜñ÷åé éó÷õñÞ ôÜóç åðáíáöï-
ñÜò ôùí ôñï÷þí óôçí åõèýãñáììç ðï-
200
ÁñíçôéêÞ ÌçäåíéêÞ
(ã)
ñåßá ìåôÜ áðü óôñïöÞ, ìüëéò ï ïäçãüò
ðÜøåé íá åíåñãåß óôï ôéìüíé, äßíåôáé áðü
ôïí êáôáóêåõáóôÞ êáé ìßá åðéðëÝïí äéá-
ìÞêçò êëßóç óôïí ðåßñï, ðïõ ïíïìÜæåôáé
ãùíßá ÊÜóôåñ.
Ç ãùíßá ÊÜóôåñ Þ êáôÜ ìÞêïò êëßóç ôïõ
ðåßñïõ (Ó÷. 3.37) âñßóêåôáé óå åðßðåäï
ðáñÜëëçëï ìå ôïí êáôÜ ìÞêïò Üîïíá
ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé åßíáé ç ãùíßá, ðïõ
ó÷çìáôßæåôáé áðü ôçí ðñïÝêôáóç ôïõ Ü-
îïíá ôïõ ðåßñïõ êáé ôçí êáôáêüñõöï,
ðïõ ðåñíÜ áðü ôï ìÝóïí ôïõ ðåßñïõ, áí
ðáñáôçñÞóïõìå ôï áõôïêßíçôï áðü ôï
ðëáúíü ôïõ ìÝñïò.
ÅíáëëáêôéêÜ, óå ðåñßðôùóç áíåîÜñôçôçò
áíÜñôçóçò ìå øáëßäéá, ç ãùíßá ÊÜóôåñ
åßíáé ç ãùíßá ,ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü ôçí
ðñïÝêôáóç ôùí óöáéñéêþí óõíäÝóìùí
ôùí øáëéäéþí êáé ôçò êáôáêïñýöïõ, áí
ðáñáôçñÞóïõìå ôï áõôïêßíçôï áðü ôï
ðëáúíü ôïõ ìÝñïò (Ó÷.3.38).
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Åìðñüò

Ãùíßá ÊÜóôåñ Ãùíßá ÊÜóôåñ

Êáôáêüñõöïò
Ãùíßá ÊÜóôåñ
¢îïíáò
ðåßñïõ

Åìðñüò

ÈåôéêÞ ÈåôéêÞ ÌçäåíéêÞ ÁñíçôéêÞ

(á) (â) (ã)

Ó÷.3.37 Ç ãùíßá ÊÜóôåñ

(á) ÈåôéêÞ (â) ÌçäåíéêÞ (ã) ÁñíçôéêÞ

Óôçí ðåñßðôùóç áíÜñôçóçò ìå ãüíáôá

Ìáê-ÖÝñóïí, ç ãùíßá ÊÜóôåñ åßíáé ç Ãùíßá ÊÜóôåñ
ãùíßá , ðïõ ó÷çìáôßæåôáé ìåôáîý ôçò íï- Êáôáêüñõöïò ¢îïíáò
çôÞò áîïíéêÞò ãñáììÞò ãüíáôïõ-áìïñôé- óöáéñéêþí
óÝñ êáé ôçò áíôßóôïé÷çò êáôáêüñõöçò Óöáéñéêïß óõíäÝóìùí
(åá, åè) (Ó÷.3.39). óýíäåóìïé
Ç ãùíßá ÊÜóôåñ åßíáé, óõíÞèùò, èåôéêÞ
(åè), êáé Ý÷åé ôéìÞ áðü 1 Ýùò 3 ìïßñåò
êáé èåùñåßôáé ùò ôÝôïéá (èåôéêÞ), áí, ðá- Åìðñüò
ñáôçñþíôáò, üðùò åßðáìå, ôï áõôïêßíçôï áõôïêé-
áðü ôï ðëáúíü ôïõ ìÝñïò, ç ðñïÝêôáóç íÞôïõ
ôïõ Üîïíá ôïõ ðåßñïõ óõíáíôÜ ôï ïäü-
óôñùìá åìðñüò áðü ôï ß÷íïò ôïõ êáôá-
êüñõöïõ Üîïíá ôïõ ôñï÷ïý óôï ïäü-
óôñùìá (çè) (Ó÷.3.39) [âë. êáé Ó÷.3.37(á)
êáé Ó÷.3.38]. 'Åôóé, äçìéïõñãåßôáé, ôüóï
áðü ôç äýíáìç þèçóçò ðñïò ôá åìðñüò,
üóï êáé áðü ôçí áíôßäñáóç ôïõ ïäï-
óôñþìáôïò ðñïò ôá ïðßóù, Ýíá æåõãÜ-
ñé äõíÜìåùí åðáíáöïñÜò ôùí ôñï÷þí Ó÷.3.38 ÈåôéêÞ ãùíßá ÊÜóôåñ óå áíåîÜñôçôç á-
óôçí åõèýãñáììç ðïñåßá, ðïõ åßíáé, ìÜ- íÜñôçóç ìå óöáéñéêïýò óõíäÝóìïõò

201
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÁñíçôéêÞ (—) (+) ÈåôéêÞ (óå ìïßñåò) ëéóôá, êáé áíÜëïãï ðñïò ôçí ôá÷ýôçôá
åá åè ôïõ ï÷Þìáôïò. Óôçí ðåñßðôùóç ðïõ ç ãù-
íßá åßíáé áñíçôéêÞ, ôüôå ôï óçìåßï ðñïÝ-
êôáóçò ôïõ ðåßñïõ ìå ôï ïäüóôñùìá ãß-
íåôáé ðßóù áðü ôï ß÷íïò ôïõ ôñï÷ïý.
Åìðñüò Ç ãùíßá ÊÜóôåñ åßíáé åêåßíç ðïõ åðéôñÝ-
ðåé ôçí êßíçóç ôùí ôñï÷ßóêùí ðñïò ï-
ðïéáäÞðïôå êáôåýèõíóç, áêüìç êáé áí
ùèçèïýí ôá “Ýðéðëá”, ðïõ Ý÷ïõí ôñï÷ß-
óêïõò “êÜóôåñ” (Ó÷.3.40).
Ç ãùíßá ÊÜóôåñ åßíáé, åðßóçò, áõôÞ ðïõ
åðáíáöÝñåé êáé äéáôçñåß óôçí åõèýãñáì-
ìç ðïñåßá ôïí ðñüóèéï ôñï÷ü ôïõ ðï-
nè ná äçëÜôïõ (Ó÷.3.41), áí áöÞóïõìå ôï ôé-
ÈåôéêÞ (+) (—) ÁñíçôéêÞ óå mm ìüíé ôïõ åëåýèåñï. ÐñÜãìáôé, åÜí ðáñá-
ôçñÞóïõìå ôïí óêåëåôü åíüò ðïäçëÜôïõ,
èá äéáðéóôþóïõìå, üôé êáôÜ ôçí ðåñé-
Ó÷.3.39 Ç ãùíßá ÊÜóôåñ óå óýóôçìá áíÜñôç-
óçò Ìáê-ÖÝñóïí
óôñïöÞ ôïõ ôéìïíéïý, ï óêåëåôüò áíáóç-

Êáôåýèõíóç êßíçóçò
“åðßðëïõ”

Äýíáìç åðáíáöïñÜò

Êáôåýèõíóç
ôïõ “åðßðëïõ”

Äýíáìç åðáíáöïñÜò

Ó÷.3.40 Åðßäñáóç ôçò ãùíßáò ÊÜóôåñ óå ôñï÷ïýò “åðßðëùí”

202
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò
êþíåôáé. ÊÜôù áðï ôï âÜñïò, üìùò, ôïõ
ðïäçëÜôç êáé ôïõ ðïäçëÜôïõ, åöüóïí á-
öÞóïõìå åëåýèåñï ôï ôéìüíé, ï óêåëå-
ôüò ôåßíåé íá êáôÝâåé óôçí êáôþôáôç èÝ-
óç ôïõ, óôçí ïðïßá , ôåëéêÜ, Ýñ÷åôáé, ü-
ôáí ôï ôéìüíé âñßóêåôáé óôçí åõèýãñáì-
ìç åìðñüò èÝóç. Ôï ßäéï óõìâáßíåé êáé
ìå ôï áõôïêßíçôï.
ÐÝñá áðü üóá áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù,
ç èåôéêÞ ãùíßá ÊÜóôåñ âåëôéþíåé ôçí êá-
ôåõèõíôéêüôçôá êáé óôáèåñüôçôá ôïõ ï-
÷Þìáôïò, üôáí áõôü áêïëïõèåß åõèåßá
ðïñåßá.
3.5.6. Óýãêëéóç ôùí ôñï÷þí
ÅðåéäÞ õðÜñ÷åé ìßá áðüóôáóç ìåôáîý ôïõ
Üîïíá åðéðÝäïõ óõììåôñßáò ôñï÷ïý êáé
ôïõ Üîïíá ôïõ ðåßñïõ, êáé åðåéäÞ, áíáðü-
öåõêôá, ôï üëï óýóôçìá Ý÷åé êÜðïéá åëá-
óôéêüôçôá, üóï éó÷õñüò êáé áí åßíáé ï
ðñüóèéïò Üîïíáò, ïé ðñüóèéïé ôñï÷ïß Ý-
÷ïõí ôçí ôÜóç íá áíïßãïõí ðñïò ôá Ýîù
êáôÜ ôçí ðïñåßá, åéäéêÜ üôáí õðÜñ÷åé èå-
ôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ, óå áõôïêßíçôï ìå ï-
ðßóèéá êßíçóç. Åðßóçò, ãåíéêüôåñá, üôáí
äçìéïõñãåßôáé óôï óýóôçìá áêôßíá êýëé-
óçò èåôéêÞ, óõìâáßíåé ôï ßäéï öáéíüìåíï.
Íá óçìåéùèåß åäþ, üôé óå ðåñßðôùóç Ý-
íôïíçò ãùíßáò ÊÜìðåñ, ïé ôñï÷ïß êéíïý-
íôáé óáí êþíïé, ìå êÝíôñá êýëéóçò ôéò
êïñõöÝò ôùí êþíùí Ï êáé Ï êáé Ý-
÷ïõí ìßá ôÜóç áðüêëéóçò, êáôÜ ôéò äéåõ-
èýíóåéò F1 (Ó÷.3.42), ìå áðïôÝëåóìá íá
êáôáðïíïýíôáé ôá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò
äéåýèõíóçò êáé íá öèåßñïíôáé ôá åëáóôé-
êÜ ôùí ôñï÷þí.
Ãéá íá áíôéìåôùðéóèåß áõôü ôï ðñüâëçìá,
ïé êáôáóêåõáóôÝò äßíïõí ãéá ôá ïðéóèï-
êßíçôá ï÷Þìáôá , åî áñ÷Þò, ìßá ìéêñÞ óý-
ãêëéóç óôïõò ðñüóèéïõò ôñï÷ïýò êáé óôï
åìðñüóèéï ìÝñïõò ôïõò, åíþ ãéá ï÷Þìá-
Ãùíßá ÊÜóôåñ
Êáôáêüñõöïò
Ðåßñïò
¢îïíáò ðåßñïõ
ðåñéóôñïöÞò
Ó÷. 3.41 Ç ãùíßá ÊÜóôåñ óå ðïäÞëáôï
ôá ìå ðñüóèéá êßíçóç, ãßíåôáé, óõíÞèùò,
ôï áíôßèåôï. Íá óçìåéþóïõìå åäþ, üôé óå
åõèåßá ðïñåßá ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ïé ôñï÷ïß
ðñÝðåé íá åßíáé ðáñÜëëçëïé.
Óôï Ó÷. 3.43 öáßíåôáé ç óýãêëéóç ôùí
ðñüóèéùí ôñï÷þí óå áõôïêßíçôï ìå êß-
íçóç ç ïðïßá äßíåôáé óôïõò ïðßóèéïõò
ôñï÷ïýò ôïõ. Óå ðåñßðôùóç óýãêëéóçò,
ïé íïçôïß Üîïíåò óõììåôñßáò ôùí ôñï-
÷þí, åÜí ðñïåêôáèïýí, óõíáíôþíôáé áñ-
êåôÜ ìáêñéÜ, áëëÜ, ðÜíôùò, óôï åìðñü-
óèéï ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
Ç ãùíßá å/2, óôï Ó÷.3.43, ðïõ ðñÝðåé
íá åßíáé áêñéâþò ßäéá, äåîéÜ êáé áñéóôå-
ñÜ, åßíáé ç ãùíßá, êáôÜ ôçí ïðïßá ðñÝðåé
íá Ý÷åé ñõèìéóôåß ç óôñïöÞ êÜèå ôñï-
÷ïý, ãéá íá äçìéïõñãçèåß ç áðáéôïýìåíç
óýãêëéóç.
Ç äéáöïñÜ áðüóôáóçò ôïõ åìðñüò êáé
ïðßóèéïõ ìÝñïõò ôùí äýï ðñüóèéùí
203
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

¼øç åê ôùí üðéóèåí ôùí ðñïóèßùí ôñï÷þí

Åìðñüò

ÊÜôïøç

Ó÷.3.42 ÁðïôÝëåóìá ôçò èåôéêÞò ãùíßáò ÊÜìðåñ åßíáé ç êùíéêÞ êýëéóç ôùí ôñï÷þí êáé ç ôÜóç áðüêëé-
óÞò ôïõò.

ôñï÷þí Ó=l2-l1, äßíåé ôï ìÝôñï ôçò óý-
ãêëéóçò ôùí ôñï÷þí. Ïé ìåôñÞóåéò ãß-
íïíôáé, áíôéäéáìåôñéêÜ, óôá ÷åßëç ðïõ Ý-
÷ïõí ïé æÜíôåò êáé óôï ýøïò ôùí áêñá-
îïíßùí ôùí ôñï÷þí (Ó÷.3.44), åíþ ç
äéáöïñÜ áðü ôçí ðéï ðÜíù ó÷Ýóç åßíáé
ëßãá ÷éëéïóôÜ ôïõ ìÝôñïõ. ÅíáëëáêôéêÜ,
ðÜíôùò, ìðïñïýí íá äïèïýí ïé ãùíßåò
å/2 êáé óå ìïßñåò.
¼ôáí l2-l1 > 0, ôüôå õðÜñ÷åé óýãêëéóç
ôùí ôñï÷þí, åíþ üôáí l2-l1 < 0, õðÜñ-
÷åé áðüêëéóÞ ôïõò. ÔÝëïò, üôáí l2-l1 = 0,
ôüôå ç óýãêëéóç ôùí ôñï÷þí åßíáé ìçäÝí
(ìçäåíéêÞ).
Ç óùóôÞ óýãêëéóç ôùí ôñï÷þí âåëôéþíåé
ôçí éóïññïðßá êßíçóçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ
êáé ìåéþíåé ôç öèïñÜ ôùí åëáóôéêþí.
Óå áñêåôÝò óýã÷ñïíåò êáôáóêåõÝò áõ-
ôïêéíÞôùí, åêôüò áðü ôç ñýèìéóç ôçò óý-
ãêëéóçò óôïõò ðñüóèéïõò ôñï÷ïýò, ñõè-
ìßæåôáé, áíÜëïãá âÝâáéá ìå ôçí êáôá-
óêåõÞ, êáé ç óýãêëéóç Þ ç áðüêëéóç ôùí
ïðßóèéùí ôñï÷þí.
Óôï Ó÷.3.45 öáßíåôáé ç ñýèìéóç ôçò óý-
ãêëéóçò óå ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò(á), ôçò á-
ðüêëéóçò óôïõò ßäéïõò ôñï÷ïýò (â), åíþ
óôï Ó÷.3.46 öáßíåôáé ôï óçìåßï áðü ôï
ïðïßï õðÜñ÷åé ç äõíáôüôçôá ñýèìéóçò
ôçò óýãêëéóçò/áðüêëéóçò óå áíåîÜñôç-
ôç áíÜñôçóç ìå õóôåñïýíôåò âñá÷ßïíåò
ïðßóèéùí ôñï÷þí.

204
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

Åìðñüò
l1

Åìðñüò

l2

Ó÷.3.43 Óýãêëéóç ôùí ðñïóèßùí äéåõèõíôçñßùí Ó÷.3.44 Óçìåßá ìÝôñçóçò ôçò óýãêëéóçò
ôñï÷þí

Åìðñüò

(á) (â)

Ó÷.3.45 Ñýèìéóç ôçò óýãêëéóçò - áðüêëéóçò óå ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò.

(á) Ñýèìéóç ôçò óýãêëéóçò. (â) Ñýèìéóç ôçò áðüêëéóçò.

205
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÅõèõãñÜììéóç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõí-
óçò
Ìå ôïí üñï åõèõãñÜììéóç, åííïïýìå ôç
äéáäéêáóßá åêåßíç, êáôÜ ôçí ïðïßá åëÝã-
÷ïíôáé êáé ñõèìßæïíôáé ïé ãùíßåò ÊÜ-
ìðåñ, ÊÜóôåñ, Êëßóç ôïõ ðåßñïõ Þ ôùí
óöáéñéêþí óõíäÝóìùí, Óýãêëéóç/áðü-
êëéóç ôùí åìðñïóèßùí Þ/êáé ïðéóèßùí
ôñï÷þí, óýìöùíá ìå ôéò ðñïäéáãñáöÝò
ôùí êáôáóêåõáóôþí.
Ç åñãáóßá áõôÞ áðáéôåß åìðåéñßá, ó÷ïëá-
óôéêüôçôá êáé ãßíåôáé ìå åéäéêü åîïðëé-
óìü áðü åîåéäéêåõìÝíï ôå÷íßôç.
3.6. ÂëÜâåò - ÖèïñÝò - ÓõíôÞ-
ñçóç
3.6.1. Áíåýñåóç âëÜâçò
Ãéá íá äéáðéóôùèïýí áíùìáëßåò óôç ëåé-
ôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò, ôï
áõôïêßíçôï äïêéìÜæåôáé ìå ðïñåßá óå ï-
ìáëü äñüìï êáé ìå äéáöïñåôéêÝò ôá÷ý-
Åìðñüò Ðßóù
Áðüêëéóç Óýãêëéóç
ÊåíôñéêÞ ãñáììÞ
Ó÷.3.46 Óçìåßï ñýèìéóçò ôçò óýãêëéóçò-áðüêëé-
óçò óå õóôåñïýíôåò âñá÷ßïíåò ïðß-
óèéùí ôñï÷þí.
206
ôçôåò, áñ÷ßæïíôáò áðü ôéò ÷áìçëÝò ðñïò
ôéò õøçëüôåñåò. Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò á-
ðü áõôÝò ôéò áíùìáëßåò åßíáé:
1. Ôï ôéìüíé íá åßíáé “âáñý”.
ÐéèáíÜ áßôéá:
• Ðïëý ÷áìçëÞ ðßåóç áÝñá åëáóôéêþí.
• ´Åëëåéøç ëéðáíôéêïý óôçí ðõîßäá êáé
óôïõò ëéðáéíüìåíïõò óöáéñéêïýò
óõíäÝóìïõò (åÜí õðÜñ÷ïõí óçìåßá
ëßðáíóçò).
• Ôá ñïõëåìÜí ôïõ Üîïíá ìÝóá óôçí
ðõîßäá åßíáé ðïëý óöéãìÝíá.
• Ï Üîïíáò ôïõ ôéìïíéïý Ý÷åé óôñåâëù-
èåß.
2. Ôï ôéìüíé íá åßíáé ðïëý “åëáöñý”.
ÐéèáíÜ áßôéá:
• Ï ìç÷áíéóìüò ôçò ðõîßäáò Þ ôçò êñå-
ìáãéÝñáò åßíáé ðïëý öèáñìÝíïò.
• Ôá ñïõëåìÜí ôïõ Üîïíá ðïõ óôçñß-
æïõí ôïí áôÝñìïíá, åßíáé ðïëý ÷áëá-
ñÜ Þ ðïëý öèáñìÝíá.
• Åëåýèåñåò êéíÞóåéò ("ìðüóéêá") áíÜ-
ìåóá óôï âñá÷ßïíá ôçò ðõîßäáò (äÜ-
êôõëï) êáé ôïí ÜîïíÜ ôïõ.
• ÖèáñìÝíá ñïõëåìÜí ðëÞìíçò ôñï-
÷þí.
• ÖèáñìÝíïé Þ ðïëý ÷áëáñïß óöáéñéêïß
óýíäåóìïé.
3. Ôï ü÷çìá íá ðáñïõóéÜæåé áóôÜèåéá ï-
äÞãçóçò, íá óôñÝöåôáé, äçëáäÞ, óõ-
íå÷þò ðñïò ôç ìßá ðëåõñÜ Þ íá óôñÝ-
öåôáé Üëëïôå ðñïò ôç ìßá êáé Üëëïôå
ðñïò ôçí Üëëç ðëåõñÜ, ðáñÜ ôç èÝ-
ëçóç ôïõ ïäçãïý.
ÐéèáíÜ áßôéá:
• ÁíôéêáíïíéêÞ ðßåóç áÝñá óôá åëáóôéêÜ.
 Ó ý ó ô ç ì á
• ÅóöáëìÝíç óýãêëéóç ôñï÷þí.
• Áíïìïéüìïñöç ãùíßá ÊÜìðåñ êáé ÊÜ-
óôåñ ìåôáîý äåîéþí êáé áñéóôåñþí
ôñï÷þí.
• ×áëáñÜ ñïõëåìÜí óôéò ðëÞìíåò ôùí
ôñï÷þí.
• ÖèáñìÝíïé óöáéñéêïß óýíäåóìïé.
• Ôñéâåßò öèáñìÝíïõ ðåßñïõ, áí áõôüò
õðÜñ÷åé óôï óýóôçìá.
• ÖèïñÜ ðõîßäáò Þ êñåìáãéÝñáò.
• ¢íéóç äýíáìç óôá åëáôÞñéá áíÜñôç-
óçò Þ Üëëç öèïñÜ óôçí ßäéá ôçí á-
íÜñôçóç.
• ÁæõãïóôÜèìéóôïé ôñï÷ïß.
4. Ïé ôñï÷ïß íá ðáñïõóéÜæïõí "êïóêßíé-
óìá".
ÐéèáíÜ áßôéá:
• ÖèáñìÝíïé óöáéñéêïß óýíäåóìïé, ðåß-
ñïé Þ öèáñìÝíá ôá ÝäñáíÜ ôïõò.
• ×áëáóìÝíá áìïñôéóÝñ.
• ÕðåñâïëéêÞ ðßåóç áÝñá óôá åëáóôéêÜ.
• ×áëáñÜ ñïõëåìÜí ðëÞìíçò (ìïõáãéÝ).
• ×áëÜñùóç áêñüìðáñùí.
• ÁæõãïóôÜèìéóôïé ôñï÷ïß.
5. ¢íéóïìåñÞò öèïñÜ åëáóôéêþí
ÐéèáíÜ áßôéá:
• ÁíôéêáíïíéêÝò ãùíßåò ÊÜìðåñ Þ ÊÜ-
óôåñ.
• ÁíôéêáíïíéêÞ óýãêëéóç Þ áðüêëéóç
ôñï÷þí.
• ÁíôéêáíïíéêÞ ðßåóç áÝñá åëáóôéêþí.
• ×áëáñÜ ñïõëåìÜí ðëÞìíçò ôñï÷þí.
ä é å ý è õ í ó ç ò
3.6.2. Ñõèìßóåéò
Ïé ãùíßåò ÊÜìðåñ êáé ÊÜóôåñ óå Üëëá
áõôïêßíçôá åßíáé ñõèìéæüìåíåò, åíþ óå
Üëëá äåí åßíáé.
ÐÜíôùò, óå üóá áõôïêßíçôá åßíáé äõíá-
ôÞ ç ñýèìéóç áõôÞ, ðñÝðåé íá ãßíåé ìå å-
îïðëéóìü åõèõãñÜììéóçò, óýìöùíá ðÜ-
íôïôå ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ.
Ç êëßóç ôùí óöáéñéêþí óõíäÝóìùí óå
ï÷Þìáôá ðïõ äéáèÝôïõí ðñüóèéá áíå-
îÜñôçôç áíÜñôçóç ìå âñá÷ßïíåò, åßíáé
äõíáôüí íá ñõèìéóôåß. ¸ôóé, áí ç êëßóç
áõôÞ ìåôñçèåß êáé âñåèåß Ýîù áðü ôá êá-
íïíéêÜ üñéá ôçò, óçìáßíåé üôé êÜðïéï å-
îÜñôçìá ôçò ðñüóèéáò áíÜñôçóçò Ý÷åé
óôñåâëùèåß êáé ðñÝðåé íá áíôéêáôáóôá-
èåß. Ôï ßäéï éó÷ýåé êáé ãéá ôá ï÷Þìáôá ìå
ìç ñõèìéæüìåíåò ãùíßåò ÊÜìðåñ êáé
ÊÜóôåñ.
• Ðñïóï÷Þ: Äåí åðéôñÝðåôáé ãéá êáíÝíá
ëüãï, ç åðáíáöïñÜ ïðïéïõäÞðïôå
ôìÞìáôïò ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò
ðïõ óôåâëþèçêå, Þ ç ðáñáìüñöùóç
êÜðïéïõ Üëëïõ ìå ôçí åëðßäá ðéèáíÞò
áðïêáôÜóôáóçò ôçò âëÜâçò óôï óý-
óôçìá, ãéáôß õðÜñ÷åé êßíäõíïò óðáóß-
ìáôïò, êáôÜ ôç ëåéôïõñãßá ôïõ, ìå êá-
ôáóôñåðôéêÜ áðïôåëÝóìáôá ãéá ôï
ü÷çìá êáé ôïí ïäçãü.
Ç óýãêëéóç ôùí ôñï÷þí ñõèìßæåôáé ìå
áõîïìåßùóç ôïõ ìÞêïõò ôçò ìßáò Þ êáé
ôùí äýï óõíäåôéêþí ñÜâäùí (Þ ôùí á-
êñüìðáñùí) ôïõ óõóôÞìáôïò, ïé ïðïßåò
Ý÷ïõí óôá Üêñá ôïõò áíôßèåôá óðåéñþ-
ìáôá êáé áóöáëéóôéêÜ ðáîéìÜäéá.
3.6.3. ÓõíôÞñçóç
Ç óõíôÞñçóç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõí-
óçò ãßíåôáé ìå ïðôéêÞ åðéèåþñçóç üëùí
ôùí ìåñþí ôïõ ãéá íá äéáðéóôùèåß, üôé
207
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ïé êï÷ëßåò êáé ôá ðåñéêü÷ëéá (ðáîéìÜ-
äéá) åßíáé êáëÜ óöéãìÝíá, üôé êáíÝíáò
âñá÷ßïíáò Þ ñÜâäïò äåí åßíáé óôñå-
âëùìÝíç êáé üôé ïé óöáéñéêïß óýíäåóìïé
(“ìðáëÜêéá”) äåí Ý÷ïõí åëåýèåñåò êéíÞ-
óåéò (ôæüãïõò) ðÝñá áðü ôéò êáíïíéêÝò.
Ôçí ðõîßäá ôçí åðéèåùñïýìå ãéá ýðáñîç
êáíïíéêÞò óôÜèìçò ëéðáíôéêïý êáé ãéá
óõìðëÞñùóç, åÜí áðáéôåßôáé. Ôçí êñåìá-
ãéÝñá ôçí åðéèåùñïýìå ãéá ðáñïõóßá ëé-
ðáíôéêïý êáé ãéá ëßðáíóç, êáôÜ äéáóôÞ-
ìáôá, üðùò ðñïâëÝðåé ï êáôáóêåõáóôÞò.
ÅÜí õðÜñ÷åé õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç óôï
óýóôçìá, ãßíåôáé åðéèåþñçóç, êáôÜ ôáêôÜ
äéáóôÞìáôá, ãéá ôçí ðáñïõóßá êáíïíéêÞò
óôÜèìçò ëáäéïý.
3.7. Áíáêåöáëáßùóç
• Ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò åßíáé Ýíá óõ-
ãêñüôçìá ìç÷áíéóìþí, ìå ôï ïðïßï ï
ïäçãüò êáôåõèýíåé ôï áõôïêßíçôï åêåß,
üðïõ áõôüò åðéèõìåß.
• ÁíÜëïãá ìå ôç èÝóç ôùí äéåõèõíôÞñé-
ùí ôñï÷þí, õðÜñ÷ïõí óõóôÞìáôá ìå
äéåõèõíôÞñéïõò, åßôå ôïõò ðñüóèéïõò
ôñï÷ïýò, åßôå ôïõò ïðßóèéïõò, êáé áõ-
ôïêßíçôá ìå äéåýèõíóç êáé óôïõò ôÝó-
óåñéò ôñï÷ïýò.
• ÁíÜëïãá ìå ôçí ðñïÝëåõóç ôçò äýíá-
ìçò ðåñéóôñïöÞò ôïõ ôéìïíéïý, äéá-
ìïñöþíïíôáé ÷åéñïêßíçôá óõóôÞìáôá
äéåýèõíóçò, óõóôÞìáôá ìå õðïâïÞèç-
óç, óõóôÞìáôá ìå áíåîÜñôçôç åíÝñ-
ãåéá êáé óõóôÞìáôá ãéá äéåýèõíóç ñõ-
ìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò.
• Ôá êýñéá ìÝñç ðïõ áðïôåëïýí Ýíá ôõ-
ðéêü óýóôçìá äéåýèõíóçò, ðåñéëáìâÜ-
íïõí ôï ôéìüíé, ôïí Üîïíá äéåýèõí-
óçò, ôïí ìç÷áíéóìü äéåýèõíóçò (ðõîß-
208
äá Þ êñåìáãéÝñá) êáé ôçí êéíçìáôéêÞ
áëõóßäá (âñá÷ßïíåò-ñÜâäïõò), ãéá
ôçí óýíäåóç ôïõ ìç÷áíéóìïý äéåýèõí-
óçò ìå ôïõò äéåõèõíôÞñéïõò ôñï÷ïýò.
Ç êñåìáãéÝñá ðñïôéìÜôáé óå ìéêñÜ
áõôïêßíçôá, ëüãù ôçò áðëïýóôåñçò
ó÷åôéêÜ êáôáóêåõÞò, áëëÜ êáé ôçò á-
ìåóüôåñçò êáé áêñéâÝóôåñçò äéåýèõí-
óçò ðïõ ðáñÝ÷åé.
• Ãéá ôçí áíåôüôåñç ïäÞãçóç, åßôå óå
ìåãÜëá, åßôå óå ìéêñÜ áõôïêßíçôá,
÷ñçóéìïðïéåßôáé óýóôçìá ìå õäñáõëé-
êÞ õðïâïÞèçóç ôïõ ôéìïíéïý. ÁõôÞ åðé-
ôñÝðåé óôïí ïäçãü íá Ý÷åé ìßá ðéï Ü-
íåôç êáé ëéãüôåñï êïðéþäç ïäÞãçóç,
áëëÜ êáé êáëýôåñï Ýëåã÷ï ôçò
ðïñåßáò ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
• Ãéá íá óôñßâåé óùóôÜ ôï ü÷çìá êáé íá
êõëéüíôáé ïìáëÜ ïé ôñï÷ïß ôïõ, ÷ùñßò
íá åìöáíßæïíôáé ïëéóèÞóåéò, ÷ñçóé-
ìïðïéåßôáé Ýíáò ìç÷áíéóìüò óôï óý-
óôçìá äéåýèõíóçò, ðïõ ïíïìÜæåôáé
"ôåôñÜðëåõñï ôïõ ¢êåñìáí". Áõôüò Ý-
÷åé óõãêåêñéìÝíç ãåùìåôñßá êáé åðé-
ôñÝðåé óå üëïõò ôïõò ôñï÷ïýò, åíþ
äéáãñÜöïõí äéáöïñåôéêÝò ðåñéöÝ-
ñåéåò êýêëùí, íá Ý÷ïõí Ýíá êïéíü êÝ-
íôñï ðåñéóôñïöÞò. ¸ôóé, ï åóùôåñé-
êüò ðñüóèéïò äéåõèõíôÞñéïò ôñï÷üò
óôñÝöåôáé ðåñéóóüôåñï áðü ôïí åîù-
ôåñéêü, ìå áðïôÝëåóìá ç êßíçóç ôïõ
áõôïêéíÞôïõ íá ãßíåôáé ïìáëÜ êáé ÷ù-
ñßò ïëéóèÞóåéò, ðïõ èá óõíåðÜãïíôáí
áðñüâëåðôåò êáôáóôÜóåéò óå åðßðåäï
áóöÜëåéáò.
• Ãéá íá êéíïýíôáé ïé ôñï÷ïß, ôüóï óôçí
åõèýãñáììç ðïñåßá, üóï êáé óôéò
óôñïöÝò, ìå åõóôÜèåéá, óôáèåñüôçôá
êáé ÷ùñßò ïëéóèÞóåéò, áëëÜ êáé ãéá
íá áíôéìåôùðßæïíôáé, áðïôåëåóìáôéêÜ,
ïé üðïéåò åðéðôþóåéò áðü åìðüäéá
 Ó ý ó ô ç ì á ä é å ý è õ í ó ç ò

ê.ëð., ïé ôñï÷ïß êáôáóêåõÜæïíôáé Ýôóé, íÜñôçóç Ìáê-ÖÝñóïí.

þóôå íá Ý÷ïõí ôéò êáôÜëëçëåò êëß-
óåéò. Äçìéïõñãïýíôáé äçëáäÞ ãùíßåò,
üðùò ç ÊÜóôåñ, ç ÊÜìðåñ, ç êëßóç
ôïõ ðåßñïõ, Þ êëßóç ôùí óöáéñéêþí
óõíäÝóìùí óå áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç,
Þ áêüìá ç êëßóç ôïõ ãïíÜôïõ óå á-
• Ç óýãêëéóç ôùí ôñï÷þí, åðßóçò, ñõèìß-
æåôáé Ýôóé, þóôå íá Ý÷ïõìå éóïññïðßá
êßíçóçò, ìéêñüôåñç êáôáðüíçóç ôùí
ìåñþí ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò êáé
ìéêñüôåñç öèïñÜ ôùí åëáóôéêþí.

3.8 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá
1. Ðïéüò åßíáé ï âáóéêüò ðñïïñéóìüò ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõí-
óçò åíüò áõôïêéíÞôïõ;
2. ÐïéÜ åßíáé ôá êýñéá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò;
3. Ìå ðïéïýò ìç÷áíéóìïýò ìåéþíåôáé ç êáôáðüíçóç ôïõ ïäçãïý êáôÜ ôçí
ïäÞãçóç êáé ðþò áõôü åðéôõã÷Üíåôáé;
4. Ôé åßíáé ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç êáé ðïéÜ ôá
êýñéá ìÝñç ôïõ;
5. Ôé åßíáé ôï ôåôñÜðëåõñï ¢êåñìáí êáé ðþò ëåéôïõñãåß;
6. ÐïéÜ ïíïìÜæåôáé ãùíßá ÊÜìðåñ êáé ðïéüò ï óêïðüò ôçò;
7. ÐïéÜ ïíïìÜæåôáé ãùíßá ÊÜóôåñ êáé ôé óêïðü åîõðçñåôåß;
8. ÐïéÜ ïíïìÜæåôáé åãêÜñóéá êëßóç ôïõ ðåßñïõ Þ êëßóç ôùí óöáéñéêþí óõí-
äÝóìùí êáé óå ôé ÷ñçóéìåýåé;
9. Ôé åßíáé ç óýãêëéóç Þ ç áðüêëéóç ôùí ðñüóèéùí Þ ïðßóèéùí ôñï÷þí êáé
ôé åîõðçñåôåß;
10. Ôé ðåñéëáìâÜíåé ç óõíôÞñçóç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò åíüò
ï÷Þìáôïò;
11. ÐïéÝò åßíáé ïé óõíçèÝóôåñåò ôõðéêÝò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò
åíüò áõôïêéíÞôïõ;

209
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

12. Ðïý ìðïñåß íá ïöåßëåôáé ç áíéóïìåñÞò öèïñÜ ôùí åëáóôéêþí åíüò

ï÷Þìáôïò;
13. ÅîçãÞóôå ðþò õðïëïãßæåôáé ç ðåñéå÷üìåíç (ðåñéëáìâáíüìåíç) ãùíßá (C-P)
ìå èåôéêÞ Þ áñíçôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ.
14. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõëëÝîåôå êáé íá êáôáãñÜøåôå óôï ôåôñÜäéü óáò, ðëçñïöoñßåò áðü
Service Manuals, Workshop Manuals Þ Technical Datas, ãéá ôï ïéêïãåíåéá-
êü áõôïêßíçôü óáò Þ ãéá ôá áõôïêßíçôá ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí" ôïõ
ó÷ïëåßïõ óáò, ó÷åôéêÜ ìå ôéò ðñïäéáãñáöÝò ôùí ãùíéþí ôïõ óõóôÞìáôïò
äéåýèõíóçò, äçëáäÞ ôùí ãùíéþí ÊÜìðåñ, ÊÜóôåñ, ðåñéå÷üìåíçò ãùíßáò
(C-P), êëßóçò ôùí óöáéñéêþí óõíäÝóìùí, óýãêëéóçò/áðüêëéóçò ôùí ðñü-
óèéùí êáé ïðßóèéùí ôñï÷þí.
15. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÌåôÜ áðü ôçí åêôÝëåóç ôùí áóêÞóåùí ôùí ó÷åôéêþí ìå ôï óýóôçìá äéåý-
èõíóçò óôï ÷þñï ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí", íá ãßíåé ëåðôïìåñÞò
ãñáðôÞ ðåñéãñáöÞ ãéá ôïí ôñüðï ñýèìéóçò ôçò óýãêëéóçò/áðüêëéóçò ôùí
ðñüóèéùí êáé ïðßóèéùí ôñï÷þí, üðùò åðßóçò êáé ãéá ôïí ôñüðï ñýèìéóçò
ôùí ãùíéþí ÊÜìðåñ, ÊÜóôåñ êáé ðåñéå÷üìåíçò ãùíßáò (C-P) (ìå ÷ñÞóç
ðñïäéáãñáöÞò êëßóçò ôùí óöáéñéêþí óõíäÝóìùí), áí âÝâáéá áõôÝò ñõè-
ìßæïíôáé.
16. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá áíáöåñèåß ëåðôïìåñåéáêÜ ï åîïðëéóìüò ðïõ áðáéôåßôáé ãéá ôçí ðáñáðÜ-
íù õð'áñéèì.15 åñãáóßá.

210
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 4

ÓÕÓÔÇÌÁ ÁÍÁÑÔÇÓÇÓ

Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò

ÂáóéêÜ åßäç óõóôçìÜôùí áíÜñôçóçò

ÅëáôÞñéá

ÁðïóâåóôÞñåò ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ)

EëáóôéêÜ ìÝñç áíÜñôçóçò êáé "óéíåìðëüê" Þ "óÜúëåíô

ìðëüê" (Silent block)

ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå âñá÷ßïíåò (Øáëßäéá)

ÁíåîÜñôçôç ðñüóèéá áíÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê ÖÝñóïí

(Ìac-Pherson).

Óöáéñéêïß óýíäåóìïé

ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò

YäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç

ÁíÜñôçóç ìå áåñïåëáôÞñéá (áåñüóïõóôåò)

ÓõóôÞìáôá ñýèìéóçò ýøïõò áõôïêéíÞôïõ êáé áõôüìáôçò

ïñéæïíôßùóçò

ÖèïñÝò - ÂëÜâåò - ÓõíôÞñçóç - ¸ëåã÷ïò - Ñõèìßóåéò

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 4

ÓÕÓÔÇÌÁ ÁÍÁÑÔÇÓÇÓ
Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá ïñßæïõí ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò ôùí áõôïêéíÞôùí ï÷çìÜôùí.

■ Íá äéáêñßíïõí ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí (ó÷åäßùí, ðñáãìáôéêþí êáôá-

óêåõþí ê.ëð.) êáé íá áíáöÝñïõí ôá âáóéêÜ åßäç óõóôçìÜôùí áíÜñôçóçò ôùí
áõôïêéíÞôùí.
■ Íá äéáêñßíïõí ìÝóá áðü ó÷Ýäéá, åéêüíåò Þ ðñáãìáôéêÝò êáôáóêåõÝò êáé íá ðå-
ñéãñÜöïõí ôá êýñéá ìÝñç åíüò ôÝôïéïõ óõóôÞìáôïò.
■ Íá áíáöÝñïõí ôá åßäç ôùí åëáôçñßùí êáé íá ðñïóäéïñßæïõí ôïí ôñüðï ëåé-
ôïõñãßáò ôïõò óå Ýíá óýóôçìá áíÜñôçóçò áõôïêéíÞôïõ.
■ Íá áîéïëïãïýí ôç óçìáóßá êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò åíüò
åëáôçñßïõ, óå óõíäõáóìü ìå ôïí áðïóâåóôÞñá ôáëÜíôùóçò (áìïñôéóÝñ).
■ Íá áíáöÝñïõí ôá ìÝñç êáé íá ðåñéãñÜöïõí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ Þ êáôá-
óêåõáóôéêÜ ó÷Ýäéá, ôç ëåéôïõñãßá åíüò óõóôÞìáôïò áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò ìå
øáëßäéá êáé ãüíáôá Ìáê - ÖÝñóïí.
■ Íá ìðïñïýí íá óõó÷åôßæïõí ôéò âëÜâåò, ãåíéêÜ, ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò
ìå ôá ðéèáíÜ áßôéá ðïõ ôéò ðñïêáëïýí.
■ Íá áêïëïõèïýí ôïõò ôñüðïõò óõíôÞñçóçò ôùí äéáöüñùí áõôþí óõóôçìÜôùí,
óýìöùíá ìå ôéò ðñïäéáãñáöÝò ôùí êáôáóêåõáóôþí.

4.1. Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ìïõ èá ôï ôñÜíôáæå óå ìåãÜëï âáèìü,

áíÜñôçóçò
¼ôáí êéíåßôáé Ýíá ü÷çìá, ìåôáöÝñïíôáé
êñáäáóìïß (ôñáíôÜãìáôá) ó'áõôü, üóï
ïìáëüò êáé áí åßíáé ï äñüìïò. Áò öá-
íôáóôïýìå, ëïéðüí, Ýíá áõôïêßíçôï êé-
íïýìåíï ìå Üîïíåò, óôåñåùìÝíïõò á-
ðåõèåßáò óôï óþìá ôïõ. Èá êõëïýóå
ìåí êáé èá ðñï÷ùñïýóå êáëÜ ó'Ýíá ëåß-
ï óáí ãõáëß äñüìï ÷ùñßò óôñïöÝò,
üìùò ç ðáñáìéêñÞ áíùìáëßá ôïõ äñü-
ìå áðïôÝëåóìá, áöåíüò íá Ý÷áíå ðïëý
åýêïëá ôçí åðáöÞ ôïõ ìå ôï äñüìï êáé
áöåôÝñïõ ïé åðéâÜôåò íá õðÝöåñáí á-
öÜíôáóôá, åíþ êáé ôï ßäéï ôï áõôïêßíçôï
èá êáôáóôñåöüôáí ãñÞãïñá. Åðßóçò, óå
ìßá óôñïöÞ ìå áíùìáëßåò óôï êáôÜ-
óôñùìá ôïõ äñüìïõ, ôï áõôïêßíçôï áõôü
èá "÷ïñïðçäïýóå” êáé èá “Ýöåõãå", ó÷å-
äüí áìÝóùò, Ýîù áðü ôï äñüìï.
¸ôóé, Þäç áðü ôçí åðï÷Þ ôùí éððÞëáôùí

212
 Ó ý ó ô ç ì á
Ó÷.4.1 Óýóôçìá áíÜñôçóçò óå Üìáîá
(á) Ôñï÷ïß (ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò). (â) ÁìÜîùìá (áíáñôçìÝíåò ìÜæåò). (ã) Åëáóôéêüò óýíäåóìïò -
áíÜñôçóç (åëáôÞñéï).
áìáîþí åß÷å ãßíåé áíôéëçðôü, üôé Þôáí á-
ðáñáßôçôï íá ðáñåìâëçèåß áíÜìåóá
óôïõò ôñï÷ïýò êáé ôï áìÜîùìá, Ýíá åß-
äïò åëáóôéêïý óõíäÝóìïõ, ðïõ èá åîá-
óöÜëéæå, áöåíüò, ôÝëåéá óõíï÷Þ (óýíäå-
óç) áìáîþìáôïò êáé ôñï÷þí êáé áöåôÝ-
ñïõ, íá "áðïìïíþíåé" ôï áìÜîùìá áðü
ôïõò êñáäáóìïýò (ôñáíôÜãìáôá), ðïõ
ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôéò äéÜöïñåò áíùìá-
ëßåò ôïõ äñüìïõ.
Ï åëáóôéêüò áõôüò óýíäåóìïò ïíïìÜ-
óôçêå áíÜñôçóç.
Ïé ìÜæåò ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ìå ôçí ðáñåì-
âïëÞ ôïõ åëáóôéêïý áõôïý óõíäÝóìïõ
(áíÜñôçóçò), ÷ùñßæïíôáé óå äýï ïìÜ-
äåò:
á) Ôéò ìÜæåò, ðïõ õðüêåéíôáé Üìåóá
óôïõò êñáäáóìïýò, üðùò åßíáé ïé
ôñï÷ïß êáé ôá åîáñôÞìáôá ðïõ óõí-
äÝïíôáé óôáèåñÜ ìáæß ôïõò, äçëá-
äÞ ïé Üîïíåò ôïõ äéáöïñéêïý, ôá
ôýìðáíá ôùí ôñï÷þí, ïé äßóêïé ðÝ-
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
(â) ÁìÜîùìá
(ÁíáñôçìÝíåò ìÜæåò)
(ã) ÁíÜñôçóç
(á) Ôñï÷ïß
(Ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò)
äçóçò, ê.ëð., êáé ðïõ ïíïìÜæïíôáé
ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò (Á) êáé
â) Ôéò ìÜæåò, ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôïõò
ôñï÷ïýò ìÝóù ôïõ åëáóôéêïý óõí-
äÝóìïõ (áíÜñôçóçò), üðùò åßíáé ôï
ðëáßóéï, ôï áìÜîùìá, ç ìç÷áíÞ, ôï
êéâþôéï ôá÷õôÞôùí, ïé åðéâÜôåò, ôá
öïñôßá ê.ëð., êáé ðïõ ïíïìÜæïíôáé
áíáñôçìÝíåò ìÜæåò (Â).
'Åôóé, üóï ìéêñüôåñïò åßíáé ï ëüãïò ôùí
ìáæþí Á/Â, ôüóï ðéï áðïôåëåóìáôéêÜ
ëåéôïõñãåß ç áíÜñôçóç êáé åßíáé êáëýôå-
ñç ç áðüóâåóç ôùí êñáäáóìþí-ôñá-
íôáãìÜôùí êáé ôüóï êáëýôåñï åßíáé ôï
"êñÜôçìá" ôïõ áõôïêéíÞôïõ óôï äñüìï.
Óôï Ó÷.4.1 öáßíïíôáé óå éððÞëáôç Üìá-
îá: (á) Ïé ôñï÷ïß (ìç áíáñôçìÝíåò ìÜ-
æåò), (â) Ôï áìÜîùìá (áíáñôçìÝíåò ìÜ-
æåò) êáé (ã) Ï åëáóôéêüò óýíäåóìïò (åë-
ëåéðôéêÞ óïýóôá) ðïõ ðáñåìâÜëëåôáé ìå-
ôáîý ôùí (á) êáé (â).
213
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷. 4.2 Óýóôçìá áíÜñôçóçò óå áõôïêßíçôï
(á) Ôñï÷ïß (ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò). (â) ÁìÜîùìá (áíáñôçìÝíåò ìÜæåò). (ã) Åëáóôéêüò óýíäåóìïò (óý-
óôçìá áíÜñôçóçò).
Óôï Ó÷.4.2 öáßíïíôáé, áíôßóôïé÷á, óå ü-
÷çìá: (á) Ïé ôñï÷ïß (ìç áíáñôçìÝíåò
ìÜæåò), (â) Ôï áìÜîùìá (áíáñôçìÝíåò
ìÜæåò) êáé (ã) Ï åëáóôéêüò óýíäåóìïò
(óýóôçìá áíÜñôçóçò).
Ãéá íá åîáóöáëéóèåß, ëïéðüí, ç áíáãêáß-
á áíÜñôçóç óå Ýíá ü÷çìá, äéáìïñöþ-
íåôáé ôï ïíïìáæüìåíï “Óýóôçìá ÁíÜñôç-
óçò”, ôï ïðïßï èåùñåßôáé üôé åêðëçñþíåé
ôïí ðñïïñéóìü ôïõ, üôáí:
1. Åîáóöáëßæåé Üíåóç óôïõò åðéâÜôåò
êáé áóöÜëåéá óôï öïñôßï.
2. Ðåñéïñßæåé ôçí êáôáðüíçóç ôùí ìå-
214
(â) ÁìÜîùìá
(ÁíáñôçìÝíåò ìÜæåò)
(ã) ÁíÜñôçóç
(á) Ôñï÷ïß
(Ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò)
ñþí ôïõ ï÷Þìáôïò áðü ôïõò êñáäá-
óìïýò-ôñáíôÜãìáôá êáé ðñáãìáôï-
ðïéåß ôçí áðüóâåóç ôùí ôáëáíôþóå-
ùí, ðïõ äçìéïõñãïýíôáé áðü ôá åëá-
ôÞñéá ôçò áíÜñôçóçò.
3. Åîáóöáëßæåé, ôáõôü÷ñïíá, áöåíüò
ìåí óõíå÷Þ åðáöÞ ôùí ôñï÷þí ìå ôï
äñüìï, êáé áöåôÝñïõ, åõóôÜèåéá ôïõ
ï÷Þìáôïò êáôÜ ôçí ðïñåßá.
4. ÓõíäÝåé ìå åëáóôéêüôçôá áëëÜ êáé ìå
áóöÜëåéá ôéò áíáñôçìÝíåò ìå ôéò ìç
áíáñôçìÝíåò ìÜæåò êáé ìåôáäßäåé á-
ðü ôéò ðñþôåò óôéò äåýôåñåò êáé áíôß-
 Ó ý ó ô ç ì á
Ó÷. 4.3
(á) ¼÷çìá ìå åëáôôùìáôéêÞ áíÜñôçóç. (â) ¼÷çìá ìå óùóôÞ áíÜñôçóç.
óôñïöá, üëåò åêåßíåò ôéò äõíÜìåéò
êáé áíôéäñÜóåéò, ðïõ äçìéïõñãïýíôáé
êáôÜ ôçí êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò êáé, ïé
ïðïßåò, ãåíéêÜ, óõíèÝôïõí ôç óôáôéêÞ
êáé äõíáìéêÞ ôïõ êáôÜóôáóç, üðùò
ð.÷. ôéò äõíÜìåéò ôïõ âÜñïõò, ôçò á-
äñÜíåéáò, ôçò åðéôÜ÷õíóçò, ôçò åðé-
âñÜäõíóçò ê.ëð.
Óôï Ó÷.4.3(á) âëÝðïõìå ôé èá óõíÝâáéíå,
åÜí ïé ôñï÷ïß Þóáí óôáèåñÜ êáé, ôáõôü-
÷ñïíá, "óêëçñÜ" óõíäåìÝíïé ìå ôï áìÜ-
îùìá: ¼ëåò ïé áíùìáëßåò ôïõ åäÜöïõò
èá ìåôáöÝñïíôáí ìå Ýíôïíá ôñáíôÜãìá-
ôá óôï áìÜîùìá, óôïõò åðéâÜôåò êáé
óôï öïñôßï. Óôï Ó÷.4.3(â) öáßíåôáé ôé
óõìâáßíåé, üôáí õðÜñ÷åé óùóôÞ áíÜñôç-
óç: Ôï ü÷çìá êéíåßôáé ÷ùñßò êñáäá-
óìïýò, ðñïóöÝñïíôáò Üíåóç êáé áóöÜ-
ëåéá óôïõò åðéâÜôåò.
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
(á)
(â)
Ç áíÜñôçóç, ãåíéêÜ, ãßíåôáé ìå ôçí ðá-
ñåìâïëÞ åíüò óõóôÞìáôïò åëáôçñßùí á-
íÜìåóá óôéò áíáñôçìÝíåò êáé ìç áíáñ-
ôçìÝíåò ìÜæåò. ÅðåéäÞ, üìùò, áêüìç êáé
ôá åëáôÞñéá äçìéïõñãïýí ôáëáíôþóåéò,
óôï ßäéï ôïõò ôï óýóôçìá, ðåñéëáìâÜíï-
íôáé, êáôÜ êáíüíá, êáé åéäéêÜ åîáñôÞìá-
ôá áðüóâåóçò áõôþí áêñéâþò ôùí ôáëá-
íôþóåùí ôùí åëáôçñßùí, ðïõ ïíïìÜæï-
íôáé áðïóâåóôÞñåò ôáëáíôþóåùí Þ á-
ìïñôéóÝñ.
Óçìåéþíåôáé, üôé óôéò ìç áíáñôçìÝíåò
ìÜæåò õðïëïãßæåôáé ðåñßðïõ ôï 50 % ôçò
ìÜæáò ôùí âñá÷éüíùí áíÜñôçóçò (øáëé-
äéþí ê.ëð.), ôùí åëáôçñßùí áíÜñôçóçò
êáé ôùí áðïóâåóôÞñùí ôáëÜíôùóçò, å-
öüóïí üëá áõôÜ óôï Ýíá Üêñï ôïõò
óõíäÝïíôáé óôï ðëáßóéï Þ óôï áìÜîùìá.
215
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
4.2. ÂáóéêÜ åßäç óõóôçìÜôùí
áíÜñôçóçò
Ç áíÜñôçóç, üðùò åßðáìå, åßíáé Ýíáò å-
ëáóôéêüò óýíäåóìïò, ðïõ ðáñåìâÜëëå-
ôáé ìåôáîý ôñï÷þí êáé ðëáéóßïõ Þ áìá-
îþìáôïò êáé åðåéäÞ äåí åßíáé äõíáôü íá
óôçñé÷èåß áðåõèåßáò åðÜíù óôïí ôñï-
÷ü, óôçñßæåôáé åðÜíù óôïí Üîïíá ôïõ
ôñï÷ïý. ¸ôóé, ç áíÜñôçóç ðïõ äéáèÝôåé Ý-
íá áõôïêßíçôï, óõíäÝåôáé Üìåóá ìå ôï
åßäïò ôùí áîüíùí, ðïõ ÷ñçóéìïðïéïý-
íôáé ó' áõôü.
Óôá âáñéÜ ï÷Þìáôá (öïñôçãÜ, ëåùöï-
ñåßá), üðùò Ý÷åé Þäç áíáöåñèåß, ïé ðñü-
óèéïé Üîïíåò åßíáé ïëüóùìïé, åíþ ïé
ðñüóèéïé ôñï÷ïß óôçñßæïíôáé ìå ôñéâåßò
(ñïõëåìÜí) óôá áêñáîüíéá, ôá ïðïßá -
ìÝóù áñèñþóåùí ôýðïõ äé÷Üëùí Þ
ãüìöùí, üðùò åßäáìå óôï Ó÷.3.25 -
óõíäÝïíôáé ìå ôïõò ðñüóèéïõò ïëüóù-
ìïõò Üîïíåò.
Ïé ïðßóèéïé Üîïíåò áðïôåëïýí êáé åêåß-
íïé ïëüóùìá êïììÜôéá, åíþ ïé ïðßóèéïé
ôñï÷ïß óôçñßæïíôáé óôáèåñÜ, ìÝóù ôñé-
âÝùí, óôá çìéáîüíéá (Ó÷.4.5).
¼ìùò, óôá åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá êáé óôá
åëáöñÜ öïñôçãÜ, åäþ êáé ðïëëÜ ÷ñü-
íéá, ï ðñüóèéïò Üîïíáò áêüìá êáé üôáí
åßíáé êéíçôÞñéïò, äåí åßíáé ðëÝïí ïëü-
óùìïò. Ôï ßäéï, áíÜëïãá âÝâáéá ìå ôçí
êáôáóêåõÞ, ìðïñåß íá óõìâáßíåé êáé
óôïí ïðßóèéï Üîïíá.
Ïé óýã÷ñïíåò áíáñôÞóåéò åßíáé, ó÷åôé-
êÜ, ðïëýðëïêá êáé “ÝîõðíᔠóõóôÞìáôá,
ðïõ áðïóôïëÞ Ý÷ïõí íá ðñïóöÝñïõí Ü-
íåóç êáé áóöÜëåéá óôïõò åðéâÜôåò ìÝóá
áðü ìéá óùóôÞ ãåùìåôñßá ôïõ üëïõ óõ-
óôÞìáôïò. Ìå ôïí üñï “ãåùìåôñßá á-
íÜñôçóçò”, åííïïýìå ôç ãåùìåôñßá ìå
ôçí ïðïßá ïé ôñï÷ïß åöÜðôïíôáé óôï
äñüìï êáé ç ïðïßá åðçñåÜæåé, ãåíéêüôå-
216
ñá, ôçí ïäéêÞ óõìðåñéöïñÜ ôïõ ï÷Þìá-
ôïò êáé, ðéï óõãêåêñéìÝíá, ôçí áßóèçóç
êáé ôçí áðüêñéóç ôïõ óõóôÞìáôïò äéåý-
èõíóçò.
Áðü ðëåõñÜò áíÜñôçóçò áîüíùí, äéá-
êñßíïõìå:
(á) Ôçí áíÜñôçóç ôïõ ðñüóèéïõ Üîïíá
êáé
(â) Ôçí áíÜñôçóç ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá.
Áðü ðëåõñÜò áíåîáñôçóßáò ôùí ôñï÷þí,
äéáêñßíïõìå:
(á) Ôéò áíåîÜñôçôåò êáé
(â) Ôéò ìç áíåîÜñôçôåò áíáñôÞóåéò.
ÃåíéêÜ, üìùò, ôá âáóéêÜ åßäç ôùí óõóôç-
ìÜôùí äéáêñßíïíôáé óå:
á) ÓõóôÞìáôá áíÜñôçóçò ìå óôáèå-
ñïýò Þ Üêáìðôïõò Üîïíåò.
â) ÓõóôÞìáôá áíÜñôçóçò ìå çìéÜêá-
ìðôïõò Üîïíåò.
ã) ÓõóôÞìáôá ìå áíåîÜñôçôç áíÜñôç-
óç ôñï÷þí.
4.2.1. ¢êáìðôïé Üîïíåò
Óôï Ó÷.4.4 ðáñïõóéÜæåôáé, ðáñáóôáôéêÜ,
ç ðåñßðôùóç ðñüóèéïõ ïëüóùìïõ Üêá-
ìðôïõ Üîïíá ìå çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá,
üðïõ ïé äõíÜìåéò, êáôÜ ôçí åðéôÜ÷õíóç
êáé åðéâñÜäõíóç ôïõ ï÷Þìáôïò, ìåôá-
öÝñïíôáé ìÝóù ôùí çìéåëëåéðôéêþí åëá-
ôçñßùí êáé ôùí åîáñôçìÜôùí ôïõò, üðùò
åîçãåßôáé, ëåðôïìåñþò, êáé ðáñáêÜôù.
Óôï Ó÷.4.5 ðáñïõóéÜæåôáé, ðáñáóôáôéêÜ,
ç ðåñßðôùóç ïðßóèéïõ Üêáìðôïõ Üîïíá
ìå çìéåëëåéðôéêÜ ðåðëáôõóìÝíá åëáôÞ-
ñéá.
Óôï Ó÷.4.6 ðáñïõóéÜæåôáé, ðÜëé ðáñá-
óôáôéêÜ, ç ðåñßðôùóç ïðßóèéïõ Üêáìðôïõ
Üîïíá, áëëÜ ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá. Ðá-
 Ó ý ó ô ç ì á
Çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï
ÓôáèåñÞ Üñèñùóç
Ó÷.4.4 Ðñüóèéïò ïëüóùìïò Üêáìðôïò Üîïíáò ìå çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá
ñáôçñïýìå, åäþ, üôé ôï ôìÞìá ôùí ìç á-
íáñôçìÝíùí ìáæþí åßíáé ìåãÜëï, äéüôé
ðåñéëáìâÜíåé ôï üëï óõãêñüôçìá ôïõ ï-
ðßóèéïõ Üîïíá ìáæß ìå ôï äéáöïñéêü.
Óôç óõãêåêñéìÝíç äéÜôáîç, ïé äõíÜìåéò
êáôÜ ôçí åðéôÜ÷õíóç êáé åðéâñÜäõíóç
ôïõ ï÷Þìáôïò, ìåôáöÝñïíôáé ìÝóù ôùí
åéäéêþí âñá÷éüíùí (Üíù êáé êÜôù
äéáìÞêùí âñá÷éüíùí), åíþ ç ðëåõñéêÞ
åõóôÜèåéá êáé ï Ýëåã÷ïò ôùí åãêÜñóéùí
ìåôáôïðßóåùí åëÝã÷åôáé áðü ìßá åãêÜñ-
óéá ñÜâäï ðïõ ïíïìÜæåôáé ñÜâäïò Ðá-
íÜñ(Panhard) ôçò ïðïßáò ôá Üêñá óõí-
äÝïíôáé, ìÝóù åëáóôéêþí óõíäÝóìùí,
ôüóï ìå ôïí ïðßóèéï Üêáìðôï Üîïíá ü-
óï êáé ìå ôï áìÜîùìá Þ ôï ðëáßóéï.
Óôï Ó÷.4.7 ðáñïõóéÜæåôáé ç êëáóóéêÞ
ó÷åäßáóç De Dion (Íôå Íôéüí), üðïõ ï
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
ÄéðëÞ Üñèñùóç
ÅëáóôéêÞ âÜóç
ôåñìáôéóìïý
ïðßóèéïò Üêáìðôïò Üîïíáò De Dion ðå-
ñéëáìâÜíåé, ïõóéáóôéêÜ, ìßá åãêÜñóéá
óõíäåôéêÞ äïêü Å ("Íåêñüò ¢îïíáò"), ç
ïðïßá óõíäÝåôáé ìå ôï áìÜîùìá ìÝóù
çìéåëëåéðôéêþí ðåðëáôõóìÝíùí åëáôçñß-
ùí, åíþ ïé ôñï÷ïß äåí åßíáé áíåîÜñôçôïé
ìåôáîý ôïõò. Ðáñáôçñåßôáé, ëïéðüí, üôé
ôï äéáöïñéêü Á, ðïõ åßíáé êáé ôï âáñý-
ôåñï ìÝñïò ôïõ Üîïíá, åßíáé óôåñåùìÝ-
íï óôï áìÜîùìá êáé ç êßíçóç óôïõò
ôñï÷ïýò ìåôáöÝñåôáé ìÝóù ôùí áîüíùí
D êáé ôùí äýï çìéáîïíßùí C, ôï êÜèå Ý-
íá áðü ôá ïðïßá Ý÷åé äýï áñèñþóåéò B
(“óôáõñïýò”). ÅðéðëÝïí, õðÜñ÷åé êáé ôçëå-
óêïðéêüò óýíäåóìïò ãéá ôçí áõîïìåßù-
óç ôïõ ìÞêïõò ôùí çìéáîïíßùí, ìå áðï-
ôÝëåóìá íá ãßíåôáé óçìáíôéêÜ ðéï åëá-
öñéÜ ç ïðßóèéá ìç áíáñôçìÝíç ìÜæá.
217
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÅëáóôéêÜ ÷éôþíéá
¼øç Á
Åîáåñéóìüò ïðßóèéïõ Üîïíá

ÄéðëÞ Üñèñùóç
ÅëáóôéêÞ âÜóç ôåñìáôéóìïý

Çìéåëëåéðôéêü
ÅëáóôéêÞ âÜóç ðåðëáôõóìÝíï åëáôÞñéï
ôåñìáôéóìïý
ÁìïñôéóÝñ ÆéãêéÜ ìïñöÞò "U"
ÅëáóôéêÜ ÷éôþíéá
ÓôáèåñÞ
Üñèñùóç

Ó÷.4.5 Ïðßóèéïò Üêáìðôïò Üîïíáò ìå çìéåëëåéðôéêÜ ðåðëáôõóìÝíá åëáôÞñéá.

Ôáõôü÷ñïíá, ïé Üîïíåò D ðåñéóôñÝöï- Íôéüí (De Dion) ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá á-

íôáé óå âÜóåéò ðïõ åßíáé óôåñåùìÝíåò
óôç óõíäåôéêÞ äïêü Å, åíþ êáé ôá åëáôÞ-
ñéá áíÜñôçóçò ðïõ óõíäÝïõí ôç äïêü Å
ìå ôï ðëáßóéï, åßíáé óôåñåùìÝíá óôéò
âÜóåéò áõôÝò.
Óôï Ó÷.4.8 öáßíåôáé, ðáñáóôáôéêÜ, ìßá
óýã÷ñïíç ðáñáëëáãÞ ôïõ Üîïíá Íôå
íÜñôçóçò, üðïõ ç ðëåõñéêÞ åõóôÜèåéá ôïõ
ï÷Þìáôïò ðåôõ÷áßíåôáé ìå ôéò åãêÜñóéåò
ñÜâäïõò, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé Üëëïé äýï
ñÜâäïé óå ôñéãùíéêÞ äéÜôáîç, ãéá ôçí þ-
èçóç ôïõ ï÷Þìáôïò. Ç áíÜñôçóç áõôÞ
óõíäõÜæåé ðïëëÜ áðü ôá ðñïôåñÞìáôá
ôçò áíÜñôçóçò ôïõ Üêáìðôïõ Üîïíá, ìå
ôéò áñåôÝò ôçò áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò.

218
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

Óçìåßï óýíäåóçò óôï áìÜîùìá

ÑÜâäïò ÐáíÜñ

¢íù äéáìÞêçò âñá÷ßïíáò

ÁìïñôéóÝñ

ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï
ÊÜôù äéáìÞêçò áíÜñôçóçò
âñá÷ßïíáò

Ó÷. 4.6 Ïðßóèéïò Üêáìðôïò Üîïíáò ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá

ÑÜâäïé þèçóçò óå
ôñéãùíéêÞ äéÜôáîç

¢êáìðôïò Çìéáîüíéï
ïðßóèéïò ÅãêÜñóéåò
Üîïíáò ñÜâäïé

ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï

Ó÷.4.7 ÁíÜñôçóç ïðßóèéïõ Üîïíá ìå ó÷åäßáóç Ó÷.4.8 Óýã÷ñïíç áíÜñôçóç ïðßóèéïõ Üîïíá ìå
Íôå Íôéüí ó÷åäßáóç Íôå Íôéüí

219
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

4.2.2. ÇìéÜêáìðôïé Üîïíåò óôïõò âñá÷ßïíåò óôåñåþíïíôáé ïé ôñï-

Óôï Ó÷.4.9 (á) êáé (â) ðáñïõóéÜæåôáé, ìå
ìéêñÝò ðáñáëëáãÝò, Ýíáò çìéÜêáìðôïò
Üîïíáò ôýðïõ “ãÝöõñáò”, ôçò ïðïßáò ôá
Üêñá åßíáé óõãêïëëçìÝíá ìå äýï ðáñÜë-
ëçëïõò äéáìÞêåéò ÷áëýâäéíïõò âñá÷ßï-
íåò, äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ, åíþ åðÜíù
÷ïß. Ôá Üêñá ôçò ãÝöõñáò óôï Üíù ìÝ-
ñïò ôçò Ý÷ïõí åéäéêÜ äéáìïñöùìÝíá
óôçñßãìáôá ðñüóäåóçò üðïõ, ìÝóù åëá-
óôéêþí åäñÜíùí, óôçñßæïíôáé ìå êï÷ëßåò
óôï áìÜîùìá. ¸ôóé, óôçí ðåñßðôùóç ï-
ìïéüìïñöùí åìðïäßùí (áíôéóôÜóåùí)

ÅëáôÞñéá êáé áðïóâåóôÞñåò

(áìïñôéóÝñ)

ÄéáìÞêåéò
âñá÷ßïíåò

ÅãêÜñóéïò öïñÝáò "U"

(ãÝöõñá)
(á) ÓôÞñéãìá ðñüóäåóçò

ÅãêÜñóéïò öïñÝáò

ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò

ÓôÞñéãìá
ðñüóäåóçò
(â)

Ó÷.4.9 ÇìéÜêáìðôïò Üîïíáò ôýðïõ ãÝöõñáò

220
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ÁíôéóôñåðôéêÞ äïêüò

ÅëáôÞñéï Ìßíé Ìðëïê

ÅãêÜñóéïò öïñÝáò "U"

(ãÝöõñá)

ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò

Ó÷.4.10 ÇìéÜêáìðôïò Üîïíáò ìå äéáìÞêåéò âñá÷ßïíåò.

êáé óôïõò äýï ôñï÷ïýò, üëç ç ãÝöõñá
ðáñïõóéÜæåé ìßá ôáëÜíôùóç óôá åëáóôéêÜ
ôçò Ýäñáíá. Óçìåéþíåôáé, üôé ç ãÝöõñá
äéáôïìÞò "U" êáôáóêåõÜæåôáé áðü ÷Üëõ-
âá åëáôçñßùí êáé Ý÷åé ìåãÜëç áíôßóôáóç
óå êÜìøç, åíþ ðáñÜëëçëá ðáñáëáìâÜ-
íåé êáé óôñåðôéêÜ öïñôßá. Óå ðåñßðôùóç
åìðïäßïõ óôïí Ýíá ìüíï ôñï÷ü, ç êßíç-
óç áðü ôïí Ýíá äéáìÞêç âñá÷ßïíá åíüò
ôñï÷ïý ìåôáöÝñåôáé, ìÝóù ôçò ãÝöõñáò,
êáé óôïí áíôßóôïé÷ï ôïõ Üëëïõ ôñï÷ïý,
ìå áðïôÝëåóìá áõôÞ íá åíåñãåß óáí óôá-
èåñïðïéçôÞò (Stabilizer). Ç ãùíßá ÊÜ-
ìðåñ ôùí ôñï÷þí, óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ,
äåí ìåôáâÜëëåôáé.
Óôï Ó÷.4.10 ðáñïõóéÜæåôáé Ýíá óýóôçìá
çìéÜêáìðôïõ Üîïíá, üðïõ êáé ïé äýï
äéáìÞêåéò âñá÷ßïíåò ôùí ôñï÷þí äåí
åßíáé ðáñÜëëçëïé ìåôáîý ôïõò, áëëÜ ðá-
ñïõóéÜæïõí ìßá áðüêëéóç ðñïò ôï ðßóù
ìÝñïò ôïõò êáé êáôáóêåõÜæïíôáé áðü
÷Üëõâá, åíþ Ý÷ïõí óõãêïëëçèåß óôï óç-
ìåßï ôùí 2/3 ðåñßðïõ ôïõ ìÞêïõò ôïõò,
åðÜíù óå Ýíá åãêÜñóéï öïñÝá áðü ÷Ü-
ëõâá åëáôçñßùí (“ãÝöõñá”) äéáôïìÞò
"U". Óçìåéþíåôáé êáé åäþ, üôé ç ãÝöõñá
áõôÞ êáôáóêåõÜæåôáé áðü ÷Üëõâá åëáôç-
ñßùí êáé Ý÷åé ìåãÜëç áíôßóôáóç óå êÜì-
øç, åíþ ðáñÜëëçëá ðáñáëáìâÜíåé óôñå-
ðôéêÜ öïñôßá ìÝóù ôçò áíôéóôñåðôéêÞò
äïêïý ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝíç óôï
åóùôåñéêü ôïõ åãêÜñóéïõ öïñÝá. ¼ôáí,
ëïéðüí, ðáñïõóéáóèåß êÜðïéï åìðüäéï
óôïí Ýíá ôñï÷ü, ôüôå ï åãêÜñóéïò öï-
ñÝáò ðáßñíåé ëïîÞ èÝóç êáé Ýôóé, óôéò
óôñïöÝò, üðïõ ç öüñôéóç ôïõ åîùôåñé-
êïý ôñï÷ïý åßíáé ìåãáëýôåñç, áõîÜíåé ç
ãùíßá Camber, ëáìâÜíïíôáò áñíçôéêÝò
ôéìÝò, ìå áðïôÝëåóìá ôï ü÷çìá íá ðá-
ñïõóéÜæåé ìåãáëýôåñç åõóôÜèåéá.

221
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
4.2.3 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ôñï-
÷þí.
Óôïõò Üêáìðôïõò Üîïíåò, êáôÜ ôçí êßíç-
óç ôïõ áõôïêéíÞôïõ óå äñüìï ìå åãêÜñ-
óéá êëßóç Þ âáèìßäá (óêáëïðÜôé), ï Ýíáò
ôñï÷üò åðçñåÜæåé ôïí Üëëï, åíþ ôï áìÜ-
îùìá G (Ó÷.4.11) ðáñïõóéÜæåé óçìáí-
ôéêÞ êëßóç.
Óôçí áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç, ï êÜèå ôñï-
÷üò, åßíáé óôåñåùìÝíïò, áíåîÜñôçôïò
Ó÷.4.11 'Áêáìðôïò Üîïíáò óå åãêÜñóéá êëßóç ôïõ äñüìïõ
Ó÷.4.12 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ôñï÷þí
222
áðü ôïí Üëëï, ìå âñá÷ßïíá óôï ðëáßóéï
Þ ôï áìÜîùìá (Ó÷.4.12). ¸ôóé, ìðïñåß ï
Ýíáò ôñï÷üò ,áíÜëïãá ìå ôá åìðüäéá
ðïõ èá óõíáíôÞóåé, íá êéíçèåß ìüíïí êá-
ôáêüñõöá, áíåîÜñôçôá áðü ôïí Üëëïí. Å-
ðßóçò, ìå ôç äéÜôáîç áõôÞ ïé ôñï÷ïß ìðï-
ñïýí íá êéíïýíôáé êáé óå áíôßèåôåò êá-
ôåõèýíóåéò (ðÜíôá üìùò êáôáêüñõöá),
÷ùñßò ç êßíçóç ôïõ åíüò íá åðçñåÜæåé
ôçí êßíçóç ôïõ Üëëïõ, åíþ êáé ôï âÜñïò
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ôùí ìç áíáñôçìÝíùí ìáæþí, ôþñá ðëÝ- ¢íù øáëßäé ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï

ïí Ý÷åé åëáôôùèåß óçìáíôéêÜ, ãåãïíüò ¢ñèñùóç Üíù
ôï ïðïßï êÜíåé ôçí áíÜñôçóç ðåñéóóüôå- øáëéäéïý
ñï áðïôåëåóìáôéêÞ.
Áò åîåôÜóïõìå, ôþñá, êáé ôçí ðåñßðôùóç Ðëáßóéï
ôçò áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò ìå øáëßäéá
êáé åëéêïåéäÝò åëáôÞñéï.
Åäþ, ï êÜèå ôñï÷üò óôçñßæåôáé ìå âñá-
÷ßïíåò (øáëßäéá), ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝ-
íïé åãêÜñóéá ùò ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîï-
íá ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé ìðïñåß íá Ý÷ïõí
ôï ßäéï (Ó÷.4.41) Þ êáé äéáöïñåôéêü ìÞ- ÁìïñôéóÝñ ÁíôéóôñåðôéêÞ
êïò (Ó÷.4.13). ñÜâäïò
¼ôáí Ý÷ïõí äéáöïñåôéêü ìÞêïò, ï êÜôù ÊÜôù øáëßäé
âñá÷ßïíáò (êÜôù øáëßäé) åßíáé ìåãáëý-
ôåñïò áðü ôïí åðÜíù (Üíù øáëßäé), åíþ
êáé óôéò äýï ðåñéðôþóåéò, ïé âñá÷ßï- Ó÷.4.13 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå øáëßäéá Üíé-
íåò (øáëßäéá) áñèñþíïíôáé óôï ðëáßóéï óïõ ìÞêïõò.
Þ ôï áìÜîùìá ìå âëÞôñá (ìðïõëüíéá).
Óôï åîùôåñéêü ôïõò Üêñï, óôéò ðáëáéüôå-
ñåò êáôáóêåõÝò áëëÜ êáé óôéò óýã÷ñï-
íåò óå öïñôçãÜ ï÷Þìáôá, ç âÜóç ôïõ
áêñáîïíßïõ áñèñþíåôáé ìå ìðïõëüíéá,
ïðüôå õðÜñ÷åé ï êëáóéêüò ðåßñïò ãéá ôï
áêñáîüíéï. Óôéò óýã÷ñïíåò, üìùò, êá-
ôáóêåõÝò, ôï åîùôåñéêü Üêñï ôïõò óôå-
ñåþíåôáé ìå óöáéñéêïýò óõíäÝóìïõò
Íï 9, (Ó÷.4.43á) óôï óþìá ôçò âÜóçò
ôïõ áêñáîïíßïõ Íï 7, ôï ïðïßï ðëÝïí
äåí Ý÷åé ðåßñï, áöïý ôç èÝóç ôïõ ôçí
êáôáëáìâÜíïõí ïé óöáéñéêïß óýíäåóìïé.
Kýñéá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò Ó÷.4.14 ÔõðéêÜ åëáôÞñéá óå ìßá áíÜñôçóç åðéâá-
ôéêïý áõôïêéíÞôïõ
Ôá êýñéá ìÝñç ðïõ ðåñéëáìâÜíïõí ôá
äéÜöïñá óõóôÞìáôá áíÜñôçóçò, åßíáé:
á) Ôá åëáôÞñéá.
â) Ïé áðïóâåóôÞñåò êñáäáóìþí Þ á- 4.3. ÅëáôÞñéá
ìïñôéóÝñ. Ôá åëáôÞñéá, ðïõ åßíáé êáé ôá êýñéá óôïé-
ã) Ïé óöáéñéêïß óýíäåóìïé. ÷åßá ôçò áíÜñôçóçò, ôïðïèåôïýíôáé ìåôá-
ä) Ôá åëáóôéêÜ Þ åëáóôéêïðëáóôéêÜ ìÝ- îý ôùí áîüíùí ôùí ôñï÷þí êáé ôïõ ðëáé-
ñç ôùí åîáñôçìÜôùí ôçò áíÜñôç- óßïõ Þ ôïõ áìáîþìáôïò (Ó÷.4.14). Åêôüò,
óçò. âÝâáéá, áðü ôá åëáôÞñéá, óõíåéóöÝñïõí

223
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Êåíôñéêüò ðåßñïò Ðëáßóéï

ÓôáèåñÞ Üñèñùóç ÄéðëÞ Üñèñùóç

Çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï

Ó÷.4.15 Çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï áíÜñôçóçò

Åìðñüò
ÂÜóç åëáôçñßïõ (ìðñáêÝôï)

ÄéðëÞ ÓõíäåôÞñåò (æéãêÜêéá)

Üñèñùóç Êýñéï Ýëáóìá Ðëáßóéï
ôýðïõ "U" (ìÜíá)

Åíéó÷õôéêü Ýëáóìá ¸äñá ÌÜôé ìÜíáò

åëáôçñßïõ ¢îïíáò
(ðáñáìÜíá)
ÂÜóç åëáôçñßïõ
Êåíôñéêüò ðåßñïò ÆéãêéÜ ìïñöÞò "U" åðÜíù óôï
ðëáßóéï

Ó÷. 4.16 ÄéÜôáîç óýíäåóçò çìéåëëåéðôêïý åëáôçñßïõ

Åíéó÷õôéêü Ýëáóìá ÌÜôé ìÜíáò

(ðáñáìÜíá)
Êïðßëéá Ïñåé÷Üëêéíï ÷éôþíéï

Ðåßñïò
Ðåñéêü÷ëéï

ÓõíäåôÞñáò
Êýñéï Ýëáóìá (ìÜíá)

ËéðáíôÞñáò

Ó÷.4.17 Çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï ìå óôáèåñÞ Üñèñùóç êáé ïñåé÷Üëêéíï ÷éôþíéï

224
 Ó ý ó ô ç ì á
ÌåôáëëéêÞ åðÝíäõóç
åëáóôéêïý ÷éôùíßïõ
Ðåßñïò
Ó÷.4.18 ÓôáèåñÞ Üñèñùóç ìå åëáóôéêü ÷éôþíéï
óôçí áíÜñôçóç, ùò Ýíá âáèìü, êáé ôá
åëáóôéêÜ ôùí ôñï÷þí. Åðéðñüóèåôá, ãéá
ôçí ðáñáðÝñá Üíåóç ôùí åðéâáôþí, õðÜñ-
÷ïõí åëáôÞñéá êáé óôá êáèßóìáôÜ ôïõò.
Åßäç åëáôçñßùí áíÜñôçóçò
Óôá äéÜöïñá óõóôÞìáôá áíÜñôçóçò
÷ñçóéìïðïéïýíôáé ôñßá åßäç åëáôçñßùí:
á) Ôá çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá.
â) Ôá åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá.
ã) Ïé óôñåðôéêïß ñÜâäïé.
4.3.1. ÇìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá
Ôá åëáôÞñéá áõôÜ åßíáé ôá ðñþôá ðïõ
÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôçí áíÜñôçóç ôùí
áõôïêéíÞôùí êáé, óÞìåñá, óôá ìåí åðéâá-
ôéêÜ ìéêñÜ áõôïêßíçôá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
óðáíéüôåñá, áëëÜ ó÷åäüí, áðïêëåéóôéêÜ,
óôá âáñéÜ ï÷Þìáôá. Ðñüêåéôáé ãéá ìßá
óåéñÜ åëáóìÜôùí áðü ÷Üëõâá, ðïõ ôï
ìÞêïò ôïõò ìåéþíåôáé äéáäï÷éêÜ, êáèþò
ôïðïèåôïýíôáé ôï Ýíá åðÜíù óôï Üëëï.
Óôï ìÝóïí ôïõò (Ó÷.4.15) Þ, óðáíéüôåñá
óå áóýììåôñç èÝóç, óõíäÝïíôáé ìå Ýíáí
êåíôñéêü ðåßñï ï ïðïßïò êáé ôá äéáðåñ-
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
Åëáóôéêü ÷éôþíéï
ÂÜóç (ìðñáêÝôï)
ðñïóáñìïóìÝíç óôï ðëáßóéï
ÌÜôé åëáôçñßïõ
íÜ. Ï áñéèìüò ôùí åëáóìÜôùí áñ÷ßæåé
áðü Ýíá Þ äýï êáé öèÜíåé ìÝ÷ñé êáé ðÜ-
íù áðü äÝêá, óôéò ðåñéðôþóåéò âáñÝùí
ï÷çìÜôùí.
Óôï Ó÷. 4.16 öáßíåôáé, ðáñáóôáôéêÜ, ìß-
á ãåíéêÞ äéÜôáîç åíüò çìéåëëåéðôéêïý å-
ëáôçñßïõ, ìå ôá åðéìÝñïõò êïììÜôéá ðïõ
ôï áðïôåëïýí. Åäþ, ç óýíäåóç ìåôáîý
ôùí ÷áëýâäéíùí öýëëùí ôïõ åëáôçñßïõ
ãßíåôáé ìå Ýíáí êåíôñéêü ðåßñï óôï ìÝ-
óï ôïõò, åíþ üëï ôï óõãêñüôçìá ôïõ å-
ëáôçñßïõ óõíäÝåôáé ìå "æéãêéÜ" (óõíäåôÞ-
ñåò ìïñöÞò U) êÜôù áðü ôïí Üîïíá.
Ôï ðñþôï Ýëáóìá ôïõ åëáôçñßïõ, ðïõ
èåùñåßôáé êáé ôï êýñéï, ïíïìÜæåôáé "ìÜ-
íá" (âë. êáé Ó÷.4.17), åßíáé ôï ìáêñýôåñï
êáé êÜìðôåôáé óôá Üêñá ôïõ, åíþ ó÷çìá-
ôßæåé êáé äýï "ìÜôéá" (“êáñýäéá”), ìå ôá ï-
ðïßá óôåñåþíåôáé ôï üëï åëáôÞñéï óôï
ðëáßóéï. Ôï Ýíá Üêñï ôïõ åëáôçñßïõ óõí-
äÝåôáé êáôåõèåßáí óôçí åéäéêÞ âÜóç
(ìðñáêÝôï), ðïõ ðñïóáñìüæåôáé óôï
ðëáßóéï (Ó÷.4.18), åßôå ìå ðåßñï êáé ï-
ñåé÷Üëêéíï äáêôõëßäé - ôï ïðïßï ëéðáßíå-
ôáé, óå ðáëáéüôåñåò êáôáóêåõÝò, ìå ëé-
ðáíôÞñá (ãñáóáäüñï)(Ó÷.4.17) - åßôå ìå
225
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

áíèåêôéêü åëáóôéêü Þ åëáóôéêïðëáóôéêü
äáêôõëßäé (Ó÷.4.18). Ôï Üëëï Üêñï ôïõ å-
ëáôçñßïõ óõíäÝåôáé ìå ìßá äéðëÞ Üñ-
èñùóç (“óêïõëáñßêé”), åðßóçò óôï ðëáß-
óéï. Óôá Ó÷.4.19(á) êáé Ó÷.4.19(â) öáß-
íïíôáé ç äéðëÞ Üñèñùóç (“óêïõëáñßêé”)
åíüò çìéåëëåéðôéêïý åëáôçñßïõ óå óõ-
íáñìïëïãçìÝíï óýíïëï, êáé ôá åðéìÝ-
ñïõò êïììÜôéá ðïõ ôçí áðïôåëïýí, áíôß-
óôïé÷á.
Ç äéðëÞ Üñèñùóç, ïõóéáóôéêÜ, áðïôåëåß
Ýíá óýíäåóìï, ðïõ óêïðü Ý÷åé íá åðéôñÝ-
ðåé óôï åëáôÞñéï íá áõîïìåéþíåé åëåýèå-
ñá ôï ìÞêïò ôïõ, äçëáäÞ ôçí áðüóôáóç
ìåôáîý ôùí äýï "ìáôéþí" ôïõ. Áõôü ðñÝðåé
íá ãßíåôáé, äéüôé üóï áõîÜíåé ôï öïñôßï
ôïõ åëáôçñßïõ, ôüóï áõôü ôåßíåé íá áõîÞ-
óåé ôï åëåýèåñï ìÞêïò ôïõ êáé íá ëÜâåé
åõèýãñáììç ìïñöÞ, ìÝ÷ñé âÝâáéá ôï ü-
ñéï ôçò ôÝëåéáò åõèõãñÜììéóÞò ôïõ. Ôï ü-
ñéï áõôü, ðÜíôùò, äåí ðñÝðåé íá ðáñáâéÜ-
æåôáé, äéüôé ôüôå, ôï åëáôÞñéï êÜìðôåôáé á-
íôßóôñïöá, ìå Üìåóï êßíäõíï íá óðÜóåé
ìå áðñüâëåðôåò óõíÝðåéåò. Åííïåßôáé üôé,
åÜí ôï åëáôÞñéï óôåñåùíüôáí óôáèåñÜ ìå
ôá äýï Üêñá ôïõ óôï ðëáßóéï, äåí èá õ-
ðÞñ÷å åëáóôéêüôçôá, ïðüôå äåí èá ëåé-
ôïõñãïýóå óáí åëáôÞñéï.

ÂÜóç åëáôçñßïõ
(ìðñáêÝôï)
ðñïóáñìïóìÝíç óôï
ðëáßóéï

Åëáóôéêü ÷éôþíéï
ÂÜóç åëáôçñßïõ (ìðñáêÝôï)
åðÜíù óôï ðëáßóéï

Ðåßñïé êáé
ðåñéêü÷ëéá Ðåñéêü÷ëéá
ÅëáóôéêÜ ÷éôþíéá
Óýíäåóìïé Óýíäåóìïò
ÌÜôé ìÜíáò
Óýíäåóìïò
Åëáóôéêü ÷éôþíéï
Çìéåëëåéðôéêü
åëáôÞñéï
Åëáóôéêü ÷éôþíéï
ÌÜôé åëáôçñßïõ

(á) (â)

Ó÷.4.19
(á) ÓõíáñìïëïãçìÝíï óýíïëï äéðëÞò Üñèñùóçò ìå äéáéñåôÜ åëáóôéêÜ Þ åëáóôéêïðëáóôéêÜ ÷éôþíéá , (â) ôá åðéìÝ-
ñïõò êïììÜôéá ôçò äéðëÞò Üñèñùóçò

226
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

Ôï åëáôÞñéï óôçñßæåôáé óôïí Üîïíá ìå óôåò”) óå êÜèå ôñï÷ü (Ó÷.4.18). Ôï äåý-

äýï óôçñßãìáôá ìïñöÞò U (“æéãêéܔ) êáé
ìå ôçí ðáñåìâïëÞ åéäéêïý, óõíÞèùò, ÷á-
ëýâäéíïõ êïììáôéïý Ýäñáóçò (Ýäñáò å-
ëáôçñßïõ) Ó÷.4.16, åíþ ìðïñåß íá ðñï-
óáñìüæåôáé óôï åðÜíù Þ óôï êÜôù ìÝ-
ñïò ôïõ Üîïíá.
Ãéá íá ìçí áðïìáêñýíïíôáé áðü ôç èÝóç
ôïõò, êáôÜ ôçí áéþñçóÞ ôïõò ôá öýëëá
ôïõ åëáôçñßïõ óõãêñáôïýíôáé ìå Üëëïõò
ìéêñüôåñïõò óõíäåôÞñåò (“æéãêÜêéá”).
ÁíÜñôçóç ìå åíéó÷õìÝíá öýëëá ç-
ìéåëëåéðôéêþí åëáôçñßùí áíÜñôçóçò
ôåñï áõôü Þ áêüìç êáé ôï ôñßôï âïçèçôé-
êü åëáôÞñéï (áí õðÜñ÷åé), óõíäÝåôáé ðÜ-
íù óôï ðñþôï ìå ôá ßäéá “æéãêéܔ êáé, ü-
ôáí äÝ÷åôáé öïñôßï, óôçñßæåôáé (ðáôÜ)
óôï ðëáßóéï ìå åéäéêïýò ïëéóèçôÞñåò
(ìðñáêÝôá) êáé ü÷é ìå óýíäåóìï.
Âïçèçôéêü
(Åíéó÷õôéêü)
åëáôÞñéï
ÏëéóèçôÞñáò

Óôá âáñÝá ï÷Þìáôá, ãéá íá åíéó÷õèåß ôï Ðëáßóéï

êýñéï Ýëáóìá (“ìÜíá”), õðÜñ÷åé äåýôåñï
êáé ôñßôï Ýëáóìá, ðïõ öèÜíåé ìÝ÷ñé ôá
Üêñá ôïõ åëáôçñßïõ (Ó÷.4.17). Ôá åëÜ-
óìáôá áõôÜ ïíïìÜæïíôáé "ðáñáìÜíåò".
Åðßóçò, óôïõò ïðßóèéïõò Üîïíåò ôùí Êýñéï åëáôÞñéï
Ïðßóèéïò
âáñÝùí öïñôçãþí ôá åëáôÞñéá áíÜñôç- Üîïíáò
óçò åíéó÷ýïíôáé ìå Ýíá áêüìá Þ êáé äý-
ï âïçèçôéêÜ åëáôÞñéá (“êüíôñá óïý- Ó÷.4.18 Åíéó÷õôéêü åëáôÞñéï (êüíôñá óïýóôá)

Åìðñüóèéï ôìÞìá ðëáéóßïõ Óõãêñáôçôéêïß âñá÷ßïíåò ÅðÜíù ìÝñïò ðëáéóßïõ

Ïðßóèéï ôìÞìá ðëáéóßïõ

ÆéãêéÜ Äéáöïñéêü

¢íù åëáóôéêü ôìÞìá

Äéáöïñéêü óôÞñéîçò åëáôçñßïõ
ÅëáôÞñéï
ÊÜôù åëáóôéêü ôìÞìá
Ðåñéêü÷ëéï Óõãêñüôçìá óôÞñéîçò åëáôçñßïõ
ÊÜëõììá åëáóôéêÞò öÝñïíôá Üîïíá
âÜóçò

Ó÷. 4.19 Ôñüðïò áíÜñôçóçò ìå çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï âáñÝïò ôýðïõ óå öïñôçãü.

227
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óôï Ó÷.4.19 öáßíåôáé ï ó÷åäéáóìüò á-
íÜñôçóçò ìå çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï âá-
ñÝïò ôýðïõ óôïõò ïðßóèéïõò êéíçôÞñéïõò
ôñï÷ïýò åíüò öïñôçãïý. Äéáêñßíïíôáé,
äçëáäÞ, ïé êýêëïé ôùí ôñï÷þí ðïõ "ðéÜ-
íïõí" óôçí ðñïÝêôáóç ôùí çìéáîïíßùí
ôùí äýï äéáöïñéêþí, êáèþò êáé ïé óõ-
ãêñáôçôéêïß âñá÷ßïíåò (åëêõóôÞñåò ñÜ-
âäïé) ðïõ áíáëáìâÜíïõí íá áíôéìåôùðß-
óïõí ôéò äõíÜìåéò ôçò åðéôÜ÷õíóçò, ôçò
×ïÜíç ïðßóèéïõ çìéáîïíßïõ
Ïðßóèéï ôìÞìá åëáôçñßïõ
áíÜñôçóçò
Ó÷.4.20 ÔõðéêÞ äéáìüñöùóç êáé óýíäåóç Üêñïõ åëáôçñßïõ âáñÝïò ôýðïõ
228
åðéâñÜäõíóçò êáé ôçò áíôßäñáóçò, ü-
ðùò èá äïýìå áíáëõôéêÜ ðáñáêÜôù,êáé
ïé ïðïßïé óõíäÝïõí ôá êåëýöç ôùí äéá-
öïñéêþí ìå ôï ðëáßóéï. Ôï åëáôÞñéï
óõíäÝåôáé ìå æéãêéÜ êáé Ý÷åé äõíáôüôçôá
ìéêñÞò åëåõèåñßáò êßíçóçò ùò ðñïò ôïí
"öÝñïíôá Üîïíá" (trunniïn), ï ïðïßïò
óõíäÝåôáé óôáèåñÜ óôï ðëáßóéï, åíþ ï
ôñüðïò óýíäåóçò ôùí Üêñùí ôïõ åëáôç-
ñßïõ öáßíåôáé óôï Ó÷. 4.20.
ÊÝëõöïò ïðßóèéïõ Üîïíá
ÂÜóç (ìðñáêÝôï) óôÞñéîçò
ïðßóèéïõ Üêñïõ åëáôçñßïõ
ÅðÜíù ôìÞìá åëáóôéêïý
ïðßóèéïõ Üêñïõ åëáôçñßïõ
Êýñéï Ýëáóìá (ìÜíá) ìå
äéáìüñöùóç "T"
ÊÜôù ôìÞìá åëáóôéêïý
ïðßóèéïõ Üêñïõ åëáôçñßïõ
ÊÜëõììá âÜóçò (ìðñáêÝôïõ)
ïðßóèéïõ Üêñïõ åëáôçñßïõ
 Ó ý ó ô ç ì á
Ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò óå áíôßäñáóç
óôç ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñá
'Ïðùò åßðáìå ðéï ðÜíù, ôï óýóôçìá á-
íÜñôçóçò ðáñåìâÜëëåôáé áíÜìåóá óôéò
áíáñôçìÝíåò ìÜæåò, óôéò ïðïßåò ðåñé-
ëáìâÜíåôáé êáé ï êéíçôÞñáò, êáé óôéò ìç
áíáñôçìÝíåò, óôéò ïðïßåò ðåñéëáìâÜíï-
íôáé êáé ïé ôñï÷ïß. Ãéá íá êéíçèåß ôï ü÷ç-
ìá, üìùò, ðñÝðåé íá ìåôáäïèåß óôïõò
ôñï÷ïýò ç ñïðÞ óôñÝøçò, ðïõ äçìéïõñ-
ãåßôáé áðü ôïí êéíçôÞñá. ÐñÝðåé, äçëáäÞ,
ç ñïðÞ áõôÞ áðü ôéò áíáñôçìÝíåò ìÜæåò
íá ðåñÜóåé óôéò ìç áíáñôçìÝíåò êáé Ý-
ôóé, ôïí ñüëï ôïõ ìåôáöïñÝá ôïí áíá-
ëáìâÜíåé ï Üîïíáò ìåôÜäïóçò ôçò êßíç-
óçò, üðùò ð.÷. óõìâáßíåé óå Ýíá ôõðéêü
ü÷çìá ðïõ Ý÷åé ìåí ôïí êéíçôÞñá å-
ìðñüò, áëëÜ ôçí êßíçóç óôïõò ïðß-
óèéïõò ôñï÷ïýò ìÝóù åíüò áíïéêôïý Ü-
îïíá ìåôÜäïóÞò ôçò.
Ï Üîïíáò, üìùò, ìåôÜäïóçò ôçò êßíç-
óçò äçìéïõñãåß ìå ôçí êßíçóÞ ôïõ áíôé-
äñÜóåéò, ðïõ ðñÝðåé íá áíôéìåôùðßóåé ôï
óýóôçìá áíÜñôçóçò. ¸ôóé, ç ñïðÞ óôñÝ-
Åìðñüò
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ¢îïíáò ìåôÜäïóçò êßíçóçò
ÓôáèåñÞ Üñèñùóç
Ó÷.4.21 ÌåôáöïñÜ ôçò äýíáìçò þèçóçò áðü ôïí ïðßóèéï Üîïíá óôï ðëáßóéï Þ ôï áìÜîùìá
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
øçò ðïõ ìåôáäßäåôáé óôïí ïðßóèéï êéíç-
ôÞñéï Üîïíá ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ìå ôç âïÞ-
èåéá ôïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò êßíçóçò, äç-
ìéïõñãåß ôç äýíáìç F (Ó÷.4.21). ÁõôÞ, ìå
ôç óåéñÜ ôçò, ôåßíåé íá êéíÞóåé ôïí ïðß-
óèéï êéíçôÞñéï Üîïíá ôïõ áõôïêéíÞôïõ
ðñïò ôá åìðñüò êáé, óõã÷ñüíùò, ëüãù
ôùí áíôéäñÜóåùí óôçí êßíçóç áõôÞ, äç-
ìéïõñãåßôáé ôÜóç óôïí ïðßóèéï êéíçôÞñéï
Üîïíá (èÞêç äéáöïñéêïý êáé çìéáîïíß-
ùí) íá óôñáöåß ãýñù áðü ôïí ãåùìåôñé-
êü ôïõ Üîïíá, êáôÜ öïñÜ áíôßèåôç ðñïò
ôçí öïñÜ ðåñéóôñïöÞò ôùí ôñï÷þí
(Ó÷.4.22).
Åßíáé öáíåñü, ëïéðüí, üôé ãéá íá êéíçèåß
ïëüêëçñï ôï áõôïêßíçôï ðñïò ôá åìð-
ñüò, ðñÝðåé, áöåíüò ç äýíáìç F (Ó÷.
4.21) íá ìåôáäïèåß óôï ðëáßóéï Þ ôï á-
ìÜîùìá (óçìåßï Ñ), áöåôÝñïõ ç ôÜóç ôçò
áíôßèåôçò ðåñéóôñïöÞò ôïõ êéíçôÞñéïõ Ü-
îïíá (Å) (Ó÷.4.22) íá åîïõäåôåñùèåß, þ-
óôå íá õðÜñîåé êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò.
Ôüóï ôç ìåôÜäïóç ôçò þèçóçò áðü ôïí
ïðßóèéï êéíçôÞñéï Üîïíá óôï ðëáßóéï Þ
ÄéðëÞ
Üñèñùóç
229
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Êáôåýèõíóç áíôßäñáóçò ôïõ

Åìðñüò áõôïêéíÞôïõ ïðßóèéïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá óôç
ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñá (Å)

Ðëáßóéï

Çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï

ÖïñÜ ðåñéóôñïöÞò ôïõ ôñï÷ïý

Ó÷. 4.22 Äéåýèõíóç áíôßäñáóçò ôïõ ïðßóèéïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá óôç ñïðÞ óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñá

Ó÷. 4.23 ÑÜâäïò ãéá ôçí áíôßäñáóç óôçí áíôßèåôç óôñïöÞ ôïõ ïðßóèéïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá

ôï áìÜîùìá, üóï êáé ôçí áíôßäñáóç-å-
îïõäåôÝñùóç ôçò ôÜóçò ãéá áíôßèåôç
ðåñéóôñïöÞ ôïõ ïðßóèéïõ êéíçôÞñéïõ Ü-
îïíá, ôéò áíáëáìâÜíåé ôï óýóôçìá á-
íÜñôçóçò ðïõ, êáíïíéêÜ, èá Ýðñåðå íá
ïíïìÜæåôáé óýóôçìá áíÜñôçóçò, þèç-
óçò êáé áíôßäñáóçò.
Ç ìåôÜäïóç ôçò þèçóçò êáé ç áíôßäñá-
óç óôçí áíôßèåôç óôñïöÞ ôïõ óõãêñïôÞ-
ìáôïò ôïõ ïðßóèéïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá
(äýíáìç Å), ìðïñåß íá ãßíïõí, åßôå ìå ôç
âïÞèåéá åéäéêþí åîáñôçìÜôùí, üðùò
ð.÷. ôçò ñÜâäïõ Á (Ó÷.4.23), åßôå ìüíïí
áðü ôá ßäéá ôá åëáôÞñéá ôçò áíÜñôçóçò.

230
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

Ðëáßóéï

(á)
ÌïñöÞ åëáôçñßïõ ÷ùñßò áíôéäñÜóåéò Ôï ðßóù ìÝñïò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ êéíåßôáé ðñïò ôá
êÜôù

(â) ÔÜóç öïñÜò ðåñéóôñïöÞò

ïðßóèéïõ Üîïíá
Áíôßäñáóç êáôÜ ôçí åðéôÜ÷õíóç

Ôï ðßóù ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ

êéíåßôáé ðñïò ôá åðÜíù

(ã)
Áíôßäñáóç êáôÜ ôçí ðÝäçóç

Ó÷.4.24 Ðáñáìüñöùóç çìéåëëåéðôéêþí åëáôçñßùí áðü ôéò áíôéäñÜóåéò

(á) ÅëáôÞñéï ÷ùñßò áíôéäñÜóåéò. (â) Ðáñáìüñöùóç êáôÜ ôçí åðéôÜ÷õíóç. (ã) Ðáñáìüñöùóç êáôÜ ôï
öñåíÜñéóìá.

Óôçí ðåñßðôùóç ôùí çìéåëëåéðôéêþí åëá- Ìå ôç óôáèåñÞ Üñèñùóç ìåôáäßäïíôáé,

ôçñßùí óå åëáöñÜ ï÷Þìáôá, ç ìåôÜäïóç
ôçò äýíáìçò þèçóçò êáé ôçò äýíáìçò
áíôßäñáóçò óôç ôÜóç ðåñéóôñïöÞò ôïõ
ïðßóèéïõ Üîïíá, ãßíåôáé ìå ôçí êáôÜëëç-
ëç óôåñÝùóç ôùí Üêñùí ôùí åëáôçñßùí,
ãíùóôÞ ùò óýóôçìá Hotchkiss (×üôóêéò)
(Ó÷.4.24).
Óôï óýóôçìá áõôü, ôá åëáôÞñéá áíÜñôç-
óçò óôï ðñüóèéï óçìåßï óõíáñìïãÞò
ôïõò óôï ðëáßóéï Þ óôï áìÜîùìá Ý÷ïõí
óôáèåñÞ Üñèñùóç, üðùò Þäç Ý÷åé áíá-
öåñèåß ðáñáðÜíù, åíþ óôï ïðßóèéï óç-
ìåßï äéáèÝôïõí äéðëü áèñùôü óýíäåóìï
(“óêïõëáñßêé”).
ôüóï ç äýíáìç þèçóçò F (Ó÷.4.21), üóï
êáé ç äýíáìç Å ç ïðïßá åßíáé áðïôÝëå-
óìá ôçò áíôßäñáóçò ôïõ Üîïíá óôç ñï-
ðÞ óôñÝøçò ôïõ êéíçôÞñá (Ó÷.4.23). Ïé
äõíÜìåéò áõôÝò ðÜíôùò, åîïõäåôåñþíï-
íôáé áðü ôï âÜñïò ôïõ ï÷Þìáôïò.
ÊÜôù, ëïéðüí áðü ôçí åðßäñáóç ôùí á-
íôéäñÜóåùí áõôþí, ôá åëáôÞñéá ðáñá-
ìïñöþíïíôáé êáé ðáßñíïõí ôéò ìïñöÝò
ðïõ öáßíïíôáé óôï Ó÷. 4.24. .
Óôï Ó÷.4.24(á) öáßíåôáé ç ìïñöÞ ðïõ Ý-
÷åé ôï åëáôÞñéï ÷ùñßò áíôéäñÜóåéò. Óôï
(â) ç ìïñöÞ ðïõ ðáßñíåé ôï åëáôÞñéï á-
ðü ôçí áíôßäñáóç ôïõ ïðßóèéïõ Üêá-

231
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ìðôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá êáôÜ ôçí åðéôÜ-
÷õíóç êáé óôï (ã) ç ìïñöÞ ôïõ êáôÜ ôï
öñåíÜñéóìá.
×áñáêôçñéóôéêÜ çìéåëëåéðôéêïý åëá-
ôçñßïõ
´Åíá ÷áñáêôçñéóôéêü óôïé÷åßï ôïõ çìéåë-
ëåéôéêïý åëáôçñßïõ åßíáé ç õðï÷þñçóç
ðïõ áõôü ðáñïõóéÜæåé êÜôù áðü ïñéóìÝ-
íï öïñôßï, êáôÜ ðüóï äçëáäÞ ìåéþíåôáé
ç çìéåëëåéðôéêüôçôÜ ôïõ, êÜôù áðü Ýíá
óõãêåêñéìÝíï öïñôßï. 'Ïóï, ëïéðüí, ìå-
ãáëýôåñï åßíáé ôï ìÞêïò ôïõ öýëëïõ ôïõ
åëëåéøïåéäïýò åëáôçñßïõ, ôüóï áõôü ðá-
ñïõóéÜæåôáé ðéï ìáëáêü êáé ç õðï÷þñç-
óÞ ôïõ - êÜôù áðü ïñéóìÝíï öïñôßï - åß-
íáé ìåãÜëç, ìå áðïôÝëåóìá íá áðïññï-
öÜ åëáöñïýò êñáäáóìïýò. 'Ïóï, ü-
ìùò, ìéêñüôåñï ãßíåôáé ôï ìÞêïò ôùí
öýëëùí ôïõ åëáôçñßïõ, ôüóï áõôü óêëç-
ñáßíåé êáé áðïññïöÜ ìåãáëýôåñïõò
êñáäáóìïýò.
Ôïðïèåôþíôáò, ëïéðüí, åëáôÞñéá äéáöü-
ñùí ìçêþí, Ý÷ïõìå ôç äõíáôüôçôá íá á-
íôéìåôùðßóïõìå ìéêñïý êáé ìåãÜëïõ ìå-
ãÝèïõò êñáäáóìïýò, ôïõò ïðïßïõò áíá-
ëáìâÜíåé íá áðïóâÝóåé ôï êáôÜëëçëï
êÜèå öïñÜ öýëëï ôïõ åëáôçñßïõ. Ãéá íá
ìç "öåýãïõí" ìÜëéóôá áðü ôç èÝóç ôïõò
ôá öýëëá - ðïõ áò óçìåéùèåß, Ý÷ïõí ìå-
ôáîý ôïõò äéáöïñåôéêÝò ó÷Ýóåéò õðï-
÷þñçóçò êáé äéáöïñåôéêÞ ôáëÜíôùóç,
êáé ôá ïðïßá êáôÜ ôç ëåéôïõñãßá ôïõò äç-
ìéïõñãïýí ôñéâÝò ôï Ýíá ìå ôï Üëëï -
óõãêñáôïýíôáé ìå óõíäåôÞñåò. Ïé ôñé-
âÝò áõôÝò áíôéìåôùðßæïíôáé Þ ìå ãñÜóï,
ðïõ ðáñåìâÜëëåôáé áíÜìåóá óôá öýëëá
ôïõ åëáôçñßïõ Þ (êáé) ìå öýëëá åëáóôé-
êïý (áíôéôñéâéêÜ ðáñåìâýóìáôá), ðïõ ðá-
ñåìâÜëëïíôáé áíÜìåóá óôá öýëëá ôïõ
åëáôçñßïõ.
232
Íá óçìåéùèåß üôé, ãéá íá Ý÷ïõìå óùóôÞ
áíÜñôçóç ìå çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá êáé
óôïí ðñüóèéï êáé óôïí ïðßóèéï Üîïíá,
èá ðñÝðåé ç ó÷Ýóç õðï÷þñçóçò ôïõ êÜ-
èå óõíüëïõ ôùí åëáôçñßùí íá åßíáé ç ß-
äéá êáé óôïõò äýï Üîïíåò.
¸íá äåýôåñï ÷áñáêôçñéóôéêü ôïõ çìéåë-
ëåéðôéêïý åëáôçñßïõ åßíáé ï áñéèìüò ôùí
ôáëáíôþóåùí, ðïõ ðñáãìáôïðïéåß óôç
ìïíÜäá ôïõ ÷ñüíïõ (min). ÄçëáäÞ, üôáí
öïñôùèåß Ýíá åëáôÞñéï êáé êáôüðéí ðÜ-
øåé íá åðåíåñãåß áõôÞ ç äýíáìç ôçò
öüñôéóçò, ôüôå áõôü èá áíåâïêáôåâáßíåé
áñêåôÝò öïñÝò, äçìéïõñãþíôáò ôáëá-
íôþóåéò ïé ïðïßåò ìåôñïýíôáé óôá ï÷Þ-
ìáôá áíÜ ëåðôü (min.)
Ãéá íá áíôéìåôùðéóèïýí ïé ôáëáíôþóåéò
áõôÝò, ôïðïèåôïýíôáé, üðùò èá äïýìå
ðáñáêÜôù, åéäéêïß áðïóâåóôÞñåò (áìïñ-
ôéóÝñ).
4.3.2. ÅëéêïåéäÞ åëáôÞñéá
Ôá åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá áðïôåëïýíôáé áðü
êõêëéêÞò äéáôïìÞò ÷áëýâäéíç ñÜâäï,
ðïõ Ý÷åé ðåñéåëé÷èåß åëéêïåéäþò
[Ó÷.4.25(á)]. Ôá åëáôÞñéá áõôÜ ðïõ áðü
ôç öýóç ôïõò äÝ÷ïíôáé ìüíïí èëéðôéêÜ
öïñôßá êáé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå óõóôÞ-
ìáôá áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò, ôïðïèå-
ôïýìåíá ìåôáîý ôïõ Üíù Þ êÜôù âñá÷ß-
ïíá (øáëéäéïý) êáé áìáîþìáôïò Þ ðëáé-
óßïõ óå êáôÜëëçëåò õðïäï÷Ýò. ×ñçóéìï-
ðïéïýí, åðéðëÝïí, óõãêñáôçôéêïýò âñá÷ß-
ïíåò Þ åëêõóôÞñåò ñÜâäïõò, äéüôé äåí
ìåôáöÝñïíôáé ìå áõôÜ äõíÜìåéò åðéôÜ-
÷õíóçò, åðéâñÜäõíóçò Þ äõíÜìåéò áíôß-
äñáóçò óôçí áíôßèåôç óôñïöÞ ôïõ êéíç-
ôÞñéïõ Üîïíá. (ÐáñáðÜíù åîçãÞóáìå ôé
óõìâáßíåé ìå ôéò äõíÜìåéò áõôÝò ãéá ôá
çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá).
 Ó ý ó ô ç ì á
(á) (â)
Ó÷. 4.25
(á) ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï êõëéíäñéêÞò ìïñöÞò. (â) ÅëáôÞñéï Ìßíé Ìðëïê. (ã) Ìßíé ìðëïê åëáôÞñéá óå ïðßóèéá áíÜñ-
ôçóç ìå çìéûóôåñïýíôåò Üîïíåò.
Ç äõíáôüôçôá öüñôéóÞò ôïõò åîáñôÜôáé
áðü ôç äéÜìåôñï ôçò ÷áëýâäéíçò ñÜ-
âäïõ ðïõ äéáèÝôïõí, áðü ôï ìÝãåèïò
ôçò äéáìÝôñïõ ôïõ åëáôçñßïõ êáé áðü ôïí
áñéèìü ôùí óðåéñþí ðïõ Ý÷ïõí.
ÓÞìåñá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé äéáöüñùí åé-
äþí åëáôÞñéá, ðïõ ìðïñåß, ðÝñá áðü ôçí
êáíïíéêÞ (ïìïéüìïñöç) êõëéíäñéêÞ ìïñ-
öÞ ôïõò, íá ðáñïõóéÜæïõí åßôå óìßêñõí-
óç óôç ìÝóç ôïõ êõëßíäñïõ, åßôå íá Ý-
÷ïõí êùíéêÞ Þ âáñåëïåéäÞ ìïñöÞ. Åðß-
óçò, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå éäéáßôåñá ìå-
ãÜëç Ýêôáóç ôá äéðëïý êþíïõ åëáôÞñéá,
ãíùóôÜ ùò Mini-Block (ìßíé ìðëïê)
[Ó÷.4.25(â)]. Ôá åëáôÞñéá áõôÜ ìðïñåß íá
óõóðåéñùèïýí, ÷ùñßò íá Ýëèïõí óå å-
ðáöÞ ïé óðåßñåò ìåôáîý ôïõò êáôÜ ôçí
óõìðßåóÞ ôïõò, áöïý ç ìßá åéó÷ùñåß
ìÝóá óôçí Üëëç, ðñÜãìá ðïõ ôåëéêÜ ôïõò
äßíåé ìéêñü ìÞêïò, ìå áðïôÝëåóìá íá
ìçí ìåéþíåôáé ç éêáíüôçôá öüñôéóÞò
ôïõò, åíþ ðáñÜëëçëá åîïéêïíïìåßôáé
êáé ÷þñïò ãéá ôçí ôïðïèÝôçóÞ ôïõò óôï
óýóôçìá áíÜñôçóçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
Óôï Ó÷.4.25(ã) öáßíåôáé ç èÝóç ôïõò ìå
çìéûóôåñïýíôåò âñá÷ßïíåò áíÜñôçóçò,
óôï äå Ó÷.4.10 óå çìéÜêáìðôï ïðßóèéï
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
(ã)
Üîïíá ìå äéáìÞêåéò âñá÷ßïíåò.
Ôá åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá óå ó÷Ýóç ìå ôá ç-
ìéåëëåéðôéêÜ, Ýëõóáí äýï âáóéêÜ ðñï-
âëÞìáôá: á) Ôï ðñüâëçìá ôçò óêëçñüôç-
ôáò ðïõ ðáñïõóéÜæïõí ôá çìéåëëåéðôéêÜ,
ôüóï óôïí ðñüóèéï üóï êáé óôïí ïðß-
óèéï Üêáìðôï Üîïíá êáé â) Ôï ãåãïíüò,
üôé ìðïñïýí íá ôïðïèåôïýíôáé áíåîÜñ-
ôçôá óå êÜèå ôñï÷ü, óå áíôßèåóç ìå ôá
çìéåëëåéðôéêÜ.
×áñáêôçñéóôéêÜ åëáôçñßùí
Ôï åëáôÞñéï, ïðïéáóäÞðïôå ìïñöÞò êáé
áí åßíáé, üôáí ðéÝæåôáé óôáôéêÜ áðü ìßá
äýíáìç F, õðï÷ùñåß, ìÝ÷ñéò üôïõ ç óõ-
íéóôáìÝíç ôùí åóùôåñéêþí ôÜóåùí ãßíåé
ßóç ìå ôçí åîùôåñéêÞ äýíáìç F, ïðüôå
åðÝñ÷åôáé éóïññïðßá êáé ôï åëáôÞñéï
ðáýåé íá õðï÷ùñåß.
Åöüóïí ïé åóùôåñéêÝò ôÜóåéò äåí õðåñ-
âïýí ôá üñéá ôçò áíáëïãßáò äõíÜìåùí
êáé ðáñáìïñöþóåùí (Íüìïò ÇÏÏÊ)
óå êáíïíéêÝò óõíèÞêåò - ðÜíôá ìÝóá
óôá üñéá áõôÜ - êáé åöüóïí ç äýíáìç F
ðÜøåé íá åíåñãåß, ôï åëáôÞñéï èá åðá-
íÝëèåé óôï áñ÷éêü ôïõ ìÞêïò, ÷ùñßò íá
õðïóôåß êáìßá ìüíéìç ðáñáìüñöùóç.
233
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
1000 N
l
Ó÷.4.26 Öüñôéóç åëéêïåéäïýò åëáôçñßïõ
ÌÝóá, ëïéðüí, óôá üñéá áõôÜ õðÜñ÷åé á-
ðüëõôç áíáëïãßá äõíÜìåùí êáé ðáñá-
ìïñöþóåùí, ïðüôå äéðëÜóéá äýíáìç
ðñïêáëåß êáé äéðëÜóéá ðáñáìüñöùóç,
ê.ï.ê. (Ó÷. 4.26).
Ç äýíáìç F, üôáí åöáñìüæåôáé óå Ýíá
óõãêåêñéìÝíï åëáôÞñéï êáé ðñïêáëåß ôçí
ðáñáìüñöùóÞ ôïõ êáôÜ 0,01 m (1 cm),
ïíïìÜæåôáé "óôáèåñÜ c" ôïõ åëáôçñßïõ
áõôïý êáé üóï ìéêñüôåñç åßíáé áõôÞ ç
"óôáèåñÜ c", ôüóï ôï åëáôÞñéï åßíáé ðéï
åýêáìðôï (ðåñéóóüôåñï ìáëáêü).
¼ôáí ìÜëéóôá åðéâëçèåß öïñôßï (äýíá-
ìç) ð.÷. 1000 Í (Íéïýôïí), ôï áñ÷éêü ìÞ-
êïò ôïõ åëáôçñßïõ åëáôôþíåôáé êáôÜ ôï
ýøïò l, åíþ åÜí äéðëáóéáóôåß ôï öïñ-
ôßï, ôï ìÞêïò ìåéþíåôáé êáôÜ 2l, ê.ï.ê. Åß-
íáé äçëáäÞ c=F/l (óå N/m -Íéïýôïí á-
íÜ ìÝôñï).
Óôï Ó÷. 4.27(á) öáßíïíôáé äýï åëáôÞñéá
ìå äéáöïñåôéêÞ óêëçñüôçôá (äéáöïñåôé-
êÞ “óôáèåñÜ c”). Ôï åëáôÞñéï ìå
c=25.000 N/m, åßíáé óêëçñüôåñï áðü
234
1000 N 1000 N
1000 N 1000 N
l
1000 N
l
ôï äåýôåñï ìå c=7500 N/m. Óôá óõíÞ-
èç áõôÜ åëáôÞñéá, ç ÷áñáêôçñéóôéêÞ
ãñáììÞ åßíáé åõèåßá "ãñáììéêÞ ÷áñá-
êôçñéóôéêÞ".
ÅÜí, üìùò, ç óêëçñüôçôá áõîÜíåôáé äõ-
óáíÜëïãá ìå ôç ìåôáâïëÞ ôïõ ìÞêïõò
ôïõ åëáôçñßïõ [Ó÷.4.27(â)], ôüôå Ý÷ïõìå
ôçí "ðñïïäåõôéêÞ ÷áñáêôçñéóôéêÞ" êáé ç
ãñáììÞ ôçò åßíáé êáìðýëç.
Åðßóçò, ôá åëéêïåéäÞ êùíéêÜ åëáôÞñéá, ü-
ðùò êáé ôá çìéåëëåéðôéêÜ, äßíïõí ðñïï-
äåõôéêÞ ÷áñáêôçñéóôéêÞ êáìðýëç.
ÔáëÜíôùóç
Áò õðïèÝóïõìå üôé ï ôñï÷üò åíüò ï÷Þ-
ìáôïò [Ó÷. 4.28(á)] êéíåßôáé óå ëåßï äñü-
ìï (èÝóç Á) êáé Ý÷åé, Þäç, ôï åëáôÞñéï á-
íÜñôçóÞò ôïõ öïñôùèåß ìå ìßá äýíáìç,
ðïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü ôï óôáôéêü öïñôßï
ôïõ âÜñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò. ÅÜí, ëïéðüí,
ï ôñï÷üò äå÷èåß ìßá äåýôåñç óôéãìéáßá
óõìðßåóç, ð.÷. áðü Ýíá êñïõóôéêü öïñ-
ôßï (âáèìßäá-óêáëïðÜôé), èá õðï÷ùñÞóåé
 Ó ý ó ô ç ì á
/m
0N
00
25
N/m
7500
c=
c=
çñü
êü
Äýíáìç åëáôçñßïõ
Ìáëá
Óêë
ÄéáäñïìÞ åëáôçñßïõ
(á)
Ó÷.4.27 ×áñáêôçñéóôéêÝò åëéêïåéäþí åëáôçñßùí
(á) ÃñáììéêÞ ÷áñáêôçñéóôéêÞ. (â) ÐñïïäåõôéêÞ ÷áñáêôçñéóôéêÞ
(èá óõìðéåóèåß) êáôÜ ìßá äéáäñïìÞ
(ÈÝóç Â). ¼ôáí áõôü ôï äåýôåñï öïñôß-
ï öýãåé, ôüôå ôï åëáôÞñéï äåí èá åðá-
íÝëèåé (óôáìáôÞóåé) óôç áñ÷éêÞ ôïõ èÝóç
(ÈÝóç Á), áëëÜ åðåéäÞ Ý÷åé Þäç áðïèç-
êåýóåé åíÝñãåéá ìå ôç óõóðåßñùóç åîáé-
ôßáò ôïõ óêáëïðáôéïý, äçìéïõñãåßôáé á-
íôßóôïé÷ç äýíáìç áðïóõìðßåóçò óôï å-
ëáôÞñéï, ç ïðïßá åöáñìüæåôáé óôï áìÜ-
îùìá êáé äçìéïõñãåß ìßá åðéôÜ÷õíóç
ó'áõôü, ôï ïðïßï êáé êéíåßôáé ðñïò ôá ðÜ-
íù. ¸÷ïõìå, äçëáäÞ, åêôßíáîç êáé ôï á-
ìÜîùìá, Ýôóé, óôáìáôÜ óå ìßá áíþôáôç
èÝóç (ÈÝóç Ã) , ïðüôå ìå ôçí åðßäñáóç
ôïõ âÜñïõò ôïõ, áñ÷ßæåé íá êáôåâáßíåé.
ÐáñïõóéÜæåé, äçëáäÞ, åðáíáöïñÜ. Ðåñ-
íÜ, óôç óõíÝ÷åéá, áðü ôç èÝóç áñ÷éêÞò
çñåìßáò êáé óõíå÷ßæåé íá êéíåßôáé ðñïò
ôá êÜôù, óõìðéÝæïíôáò ðëÝïí ôï åëáôÞ-
ñéï (èÝóç Ä). Ôï áìÜîùìá óôáìáôÜ,
óôéãìéáßá, óå ìßá êáôþôáôç èÝóç (Ä), å-
íþ ôï åëáôÞñéï óõìðéÝæåôáé, áíôéôÜóóï-
íôáò ó'áõôü ôç äýíáìç óõìðßåóÞò ôïõ.
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
Äýíáìç åëáôçñßïõ
l ÄéáäñïìÞ åëáôçñßïõ l
(â)
Óôï êáôþôáôï áõôü óçìåßï áíáóôñÝöåôáé
ç êßíçóç ôïõ áìáîþìáôïò, ãéá íá åðá-
íáëçöèåß ç ßäéá ôáëÜíôùóç.
ÅÜí ôï áõôïêßíçôï êéíåßôáé áíôßèåôá
[Ó÷.4.28(â)], äçëáäÞ áí êáôåâáßíåé ìßá
âáèìßäá (óêáëïðÜôé) áðü ôç èÝóç Á óôç
èÝóç Â, ôüôå åðáíáëáìâÜíåôáé ç ðñïç-
ãïýìåíç ôáëÜíôùóç, áëëÜ áíôßèåôá, ïðü-
ôå Ý÷ïõìå ôï öáéíüìåíï ôçò áíÜóôñï-
öçò ìïñöÞò ôáëÜíôùóçò.
Ç áðüóôáóç ìåôáîý áíþôáôçò êáé êáôþ-
ôáôçò èÝóçò ðïõ ðáßñíåé ôï áìÜîùìá, ï-
íïìÜæåôáé "ðëÜôïò ôáëÜíôùóçò" (l)
(Ó÷.4.29), êáé ôï ïðïßï ðëÜôïò, èåùñçôé-
êÜ - åÜí äçëáäÞ äåí õðïëïãéóèïýí ïé å-
óùôåñéêÝò ôñéâÝò ôïõ åëáôçñßïõ, ç áíôß-
óôáóç ôïõ áÝñá ê.ëð. - èá äéáôçñçèåß ãéá
ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá.
Ç êéíçôéêÞ åíÝñãåéá, ðïõ ðñïÞëèå áðü
ôçí áíùìáëßá ôïõ äñüìïõ, ìåôÜ áðü
ðïëëÝò ôáëáíôþóåéò ôåßíåé, ëüãù ôçò å-
óùôåñéêÞò ôñéâÞò ôïõ åëáôçñßïõ êáé ôçò
ôñéâÞò ôïõ ìå ôïí áÝñá, íá ìåôáôñáðåß
235
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Êáôåýèõíóç êßíçóçò ï÷Þìáôïò

Á.Ì. Á.Ì.

Á.Ì. Á.Ì. Á.Ì.

Á.Ì.

(á)
Æ Å Ä Ã Â

Êáôåýèõíóç êßíçóçò ï÷Þìáôïò

Á.Ì. Á.Ì.
Á.Ì. Á.Ì.

Á.Ì. Á.Ì.

(â) Á

Æ Å Ä Ã Â

Ó÷.4.28 Êßíçóç ôñï÷ïý óå åìðüäéï ôïõ äñüìïõ (Á.Ì.= ÁíáñôçìÝíåò ìÜæåò)

óå èåñìüôçôá, ç ïðïßá êáé äéá÷Ýåôáé äá ôïõ ÷ñüíïõ (min.) ïíïìÜæåôáé “óõ-

óôïí áÝñá.
Ï ÷ñüíïò ðïõ áðáéôåßôáé ãéá ôç äéáäñï-
ìÞ ôïõ áìáîþìáôïò áðü ôï óçìåßï é-
óïññïðßáò [Ó÷. 4.28(èÝóç Á)], ôüóï óôï
áíôßóôïé÷ï åðÜíù ìÝãéóôï, üóï êáé óôï
êÜôù ìÝãéóôï, êáèþò êáé ðÜëé óôï óç-
ìåßï éóïññïðßáò (èÝóç Á) - ðïõ åßíáé êáé
ï ÷ñüíïò ìéáò ðëÞñïõò ôáëÜíôùóçò -
ïíïìÜæåôáé ðåñßïäïò.
Ï áñéèìüò ôùí ôáëáíôþóåùí óôç ìïíÜ-
÷íüôçôá ôáëÜíôùóçò” ôïõ ï÷Þìáôïò.
Ç ðïëý ìéêñÞ ðåñßïäïò ôáëÜíôùóçò (0,2
Ýùò 0,4 sec) ðïõ óõíåðÜãåôáé óêëçñÞ á-
íÜñôçóç, åßíáé ðïëý åíï÷ëçôéêÞ ãéá ôïõò
åðéâÜôåò ôïõ áõôïêéíÞôïõ, åíþ áíôßèåôá ç
ìåãÜëç ðåñßïäïò (1,25 Ýùò 1,5 sec) ðïõ
óõíåðÜãåôáé ðïëý ìáëáêÞ áíÜñôçóç, ìðï-
ñåß íá ðñïêáëÝóåé íáõôßá. Ôá áíåêôÜ ü-
ñéá, ðÜíôùò, ìéáò êáíïíéêÞò ôáëÜí-ôùóçò
õðïëïãßæïíôáé áðü 0,5 ìÝ÷ñé 1,0 sec.

236
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ÁíáñôçìÝíåò ìÜæåò
ÐëÜôïò ôáëÜíôùóçò ( l)

l
Ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò

×ñüíïò (t)

Ó÷.4.29 ÔáëÜíôùóç åëáôçñßïõ êáé áìáîþìáôïò ÷ùñßò ÷ñÞóç áðïóâåóôÞñá.

ÁíáñôçìÝíåò ìÜæåò
ÐëÜôïò ôáëÜíôùóçò ( l)

ÁðïóâåóôÞñáò ôáëáíôþóåùí
(áìïñôéóÝñ)

Ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò

×ñüíïò (t)

Ó÷. 4.30 ÔáëÜíôùóç áìáîþìáôïò ìå ÷ñÞóç áðïóâåóôÞñá.

237
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÐëÜôïò ôáëÜíôùóçò (l)
×ñüíïò (t)
Ó÷. 4.31 Öèßíïõóá ôáëÜíôùóç åëáôçñßïõ ìå ÷ñÞ-
óç áìïñôéóÝñ
ÐëÜôïò ôáëÜíôùóçò (l)
×ñüíïò (t)
Ó÷.4.32 ÔáëÜíôùóç ìå áõîáíüìåíï ðëÜôïò
Åðßóçò, ôï ìéêñü ðëÜôïò ôáëÜíôùóçò,
ôçò ôÜîçò, äçëáäÞ, ïëßãùí åêáôïóôþí
ôïõ m, óçìáßíåé êáé ìéêñÞ ðåñßïäï êáé Ü-
ñá åßíáé êÜôé ôï åíï÷ëçôéêü. Ôï ßäéï óõì-
âáßíåé êáé ãéá ìåãÜëá ðëÜôç, åíþ Ýíá á-
íåêôü ðëÜôïò ôáëÜíôùóçò ãéá åðéâáôéêÜ
áõôïêßíçôá, åßíáé ìåôáîý 5 êáé 10 cm.
BÝâáéá, ôï ðëÜôïò ôçò ôáëÜíôùóçò åîáñ-
ôÜôáé êáé áðü ôç “óôáèåñÜ c” ôïõ åëáôç-
ñßïõ.
Óýìöùíá ëïéðüí ìå áõôÜ, Ýíá åëáôÞñéï
÷áñáêôçñßæåôáé ìáëáêü, åÜí ç óõ÷íüôçôá
ôáëÜíôùóçò ðïõ äçìéïõñãåß óôï óõãêå-
êñéìÝíï ü÷çìá öèÜíåé ôéò 60 ôáëáíôþ-
óåéò áíÜ ëåðôü (min.), åíþ Ýíá åëáôÞñéï
238
÷áñáêôçñßæåôáé óêëçñü, åÜí öèÜíåé ôéò
90 ôáëáíôþóåéò áíÜ ëåðôü (min). ÂÝâáéá
ìå ôçí ðáñåìâïëÞ ôùí áìïñôéóÝñ
(Ó÷.4.30) åìðïäßæïíôáé ïé Ýíôïíåò ôáëá-
íôþóåéò, äçìéïõñãþíôáò ó'áõôÝò ìßá
öèßíïõóá ðïñåßá ("öèßíïõóá ôáëÜíôù-
óç"), ïðüôå ðáñïõóéÜæåôáé Ýíá óýóôçìá
Üíåôçò áíÜñôçóçò. Ç êáëÞ áíÜñôçóç, ü-
ðùò áíáöÝñèçêå, åîáñôÜôáé áðï ôç
ó÷Ýóç ôïõ âÜñïõò ôùí ìç áíáñôçìÝíùí
ìáæþí ôïõ áõôïêéíÞôïõ (áîüíùí, ôñï÷þí
ê.ëð.) ðñïò ôï áíôßóôïé÷ï âÜñïò ôùí á-
íáñôçìÝíùí ìáæþí (áìáîþìáôïò ê.ëð.).
Ç ó÷Ýóç áõôÞ êõìáßíåôáé, óõíÞèùò, áðü
1:4 ãéá ïëüóùìïõò Üîïíåò, åíþ ãéá áíå-
îÜñôçôç áíÜñôçóç ìå âñá÷ßïíåò êáé ãéá
áíÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê -ÖÝñóïí, áðü
1:8 êáé 1:9, áíôßóôïé÷á.
Ôáõôü÷ñïíá, ç áðüóâåóç ôùí ôáëáíôþ-
óåùí åßíáé áíáãêáßá êáé ðñÝðåé íá ãßíå-
ôáé, üóï åßíáé äõíáôüí, ðéï ãñÞãïñá, å-
íþ ôï Ýñãï áõôü ôï áíáëáìâÜíïõí ïé á-
ðïóâåóôÞñåò (áìïñôéóÝñ).
Óôï Ó÷.4.31 öáßíåôáé ìßá áêüìç öèß-
íïõóá ôáëÜíôùóç ìåôÜ áðü Ýíá åìðü-
äéï, ç ïðïßá ðåôõ÷áßíåôáé ìå ôç ÷ñÞóç á-
ðïóâåóôÞñá ôáëÜíôùóçò (áìïñôéóÝñ), å-
íþ ç áðüóâåóÞ ôçò ãßíåôáé óå ÷ñüíï t,
ï ïðïßïò, ïõóéáóôéêÜ, áíôéðñïóùðåýåé
ôçí áðüóôáóç ðïõ äéáíýåé ôï áõôïêßíçôï
êáé ìÝóá óôçí ïðïßá èá áðïóâåóôåß ç
ôáëÜíôùóç.
Óõíôïíéóìüò
ÅÜí ôï áìÜîùìá, ùò áíáñôçìÝíç ìÜæá
ðïõ åßíáé, ùèåßôáé óôï ñõèìü ôçò ôáëÜ-
íôùóçò, åÜí äçëáäÞ ôï áõôïêßíçôï êé-
íåßôáé óå äñüìï ìå äéáäï÷éêÝò ïìïéü-
ìïñöåò áíùìáëßåò (ðëÜêåò, êëð.), ôüôå
ðáñáôçñåßôáé ôáëÜíôùóÞ ôïõ ìå áõîáíü-
ìåíï ôï ðëÜôïò ôçò (Ó÷.4.32).
 Ó ý ó ô ç ì á
4.3.3. ÓôñåðôéêÝò ñÜâäïé
Óôçí áíÜñôçóç ìå óôñåðôéêÝò ñÜâäïõò
åöáñìüæåôáé ç åëáóôéêüôçôá óå óôñÝøç
ìéáò ÷áëýâäéíçò ñÜâäïõ áðü ÷Üëõâá å-
ëáôçñßùí [Ó÷.4.33(á)]. ÓõíÞèùò, ç ñÜ-
âäïò áõôÞ åßíáé êõêëéêÞò äéáôïìÞò êáé
ôï ìÞêïò ôçò ðïéêßëåé, áíÜëïãá ìå ôïí
ôñüðï ôïðïèÝôçóÞò ôçò óôï ü÷çìá.
Óôá óõóôÞìáôá áíÜñôçóçò ìå óôñåðôéêÞ
ñÜâäï ðáñïõóéÜæåôáé ìßá éäéïìïñößá:
Ôï åëáôÞñéï, äçëáäÞ ç óôñåðôéêÞ ñÜ-
âäïò, äåí êáôáðïíåßôáé áðü Ýíá öïñôßï
(äýíáìç), áëëÜ áðü ìßá ñïðÞ, ðïõ äç-
ìéïõñãåßôáé áðü ôï ßäéï ôï öïñôßï, ôï ï-
ðïßï óôçñßæåôáé óôï Üêñï åíüò âñá÷ßï-
íá ï ïðïßïò åßíáé óôÝñåá óõíäåìÝíïò
óôï åëåýèåñï Üêñï ôçò óôñåðôéêÞò ñÜ-
âäïõ [Ó÷.4.33(â)]
ÁðïôÝëåóìá áõôÞò ôçò éäéüìïñöçò öüñ-
ôéóçò åßíáé ôï ãåãïíüò, üôé ç ðáñáìüñ-
öùóç ôïõ åëáôçñßïõ äåí ðáßñíåé ôç ìïñ-
öÞ êÜìøçò (üðùò óôá çìéåëëåéðôéêÜ å-
ëáôÞñéá), áëëÜ ôçò óõóôñïöÞò ôùí éíþí
(á)
Ó÷.4.33
(á) ÓôñåðôéêÞ ñÜâäïò. (â) ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò óõíäåäåìÝíïò ìå óôñåðôéêÞ ñÜâäï.
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
ôçò óôñåðôéêÞò ñÜâäïõ êáé åìöáíßæåôáé
óáí ãùíéáêÞ ìåôáôüðéóç ôïõ åíüò Üêñïõ
ôïõ âñá÷ßïíá - åêåßíïõ ðïõ öÝñåé ôï
öïñôßï - êáé ïíïìÜæåôáé "ãùíßá óõóôñï-
öÞò".
Ç ôïðïèÝôçóç ôùí óôñåðôéêþí ñÜâäùí
ìðïñåß íá ãßíåé, åßôå êáôÜ ìÞêïò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ, åßôå åãêÜñóéá (Ó÷.4.34). Óôçí
ðñþôç ðåñßðôùóç, ìÜëéóôá, ôï ìÞêïò
ôùí ñÜâäùí áõôþí ìðïñåß åõêïëüôåñá
íá áõîçèåß êáé, ùò åê ôïýôïõ, êáé ç éêá-
íüôçôá öüñôùóÞò ôïõò. Ãéá ôç óùóôÞ äå
ôïðïèÝôçóÞ ôïõò, õðÜñ÷ïõí óçìÜíóåéò,
äçëáäÞ "êôõðçìÝíá" óçìåßá (Á, Â) óôï
óþìá ôïõò.
Ôï Ýíá Üêñï ôçò óôñåðôéêÞò ñÜâäïõ
óõíäÝåôáé óôáèåñÜ óôï ðëáßóéï, ìÝóù
åéäéêïý ìðñáêÝôïõ, åíþ ôï Üëëï óôïí
áéùñïýìåíï âñá÷ßïíá, ðÜíù óôïí ïðïß-
ï óôçñßæåôáé ï ôñï÷üò. ¸ôóé, êÜèå áéþ-
ñçóç ôïõ ôñï÷ïý êáé ôïõ âñá÷ßïíá ôïõ
ðñïêáëåß êáôáðüíçóç óå óôñÝøç ôçò ñÜ-
âäïõ êáé ôÜóåéò åðáíáöïñÜò óôçí áñ÷é-
Ðëáßóéï Þ
ÓôñåðôéêÞ ñÜâäïò áìÜîùìá
ÓùëÞíáò
Âñá÷ßïíáò
(â)
239
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷. 4.34 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå óôñåðôéêÝò ñÜâäïõò êáé óôïõò ðñüóèéïõò êáé óôïõò ïðßóèéïõò
ôñï÷ïýò.
êÞ ôçò èÝóç.
Èá ðñÝðåé, åäþ, íá èõìçèïýìå, üôé êáé ôï
åëéêïåéäÝò åëáôÞñéï, ïõóéáóôéêÜ, åßíáé
óôñåðôéêÞ ñÜâäïò ðåñéåëéãìÝíç ç ïðïßá,
üôáí öïñôùèåß, êáôáðïíåßôáé óå óôñÝøç.
4.4. ÁðïóâåóôÞñåò ôáëáíôþ-
óåùí (áìïñôéóÝñ)
Ôá åëáôÞñéá áíÜñôçóçò åîáóöáëßæïõí,
âÝâáéá, åëáóôéêüôçôá ìåôáîý ôùí ôñï-
÷þí êáé ôïõ áìáîþìáôïò, áëëÜ ôï óï-
âáñü ìåéïíÝêôçìÜ ôïõò åßíáé, üôé äç-
ìéïõñãïýí ôáëáíôþóåéò ðïõ åßíáé ðïëý
åíï÷ëçôéêÝò ãéá ôïõò åðéâÜôåò.
240
Ãéá ôçí áðüóâåóç, áêñéâþò, áõôþí ôùí
ôáëáíôþóåùí, üðùò Þäç áíáöÝñèçêå,
ôïðïèåôïýíôáé ìåôáîý ôùí áíáñôçìÝíùí
êáé ìç áíáñôçìÝíùí ìáæþí åéäéêÜ åîáñ-
ôÞìáôá, ïé áðïóâåóôÞñåò äçëáäÞ ôáëá-
íôþóåùí, ãíùóôïß êáé ùò áìïñôéóÝñ.
Ç ëåéôïõñãßá ôïõò óôçñßæåôáé óôçí áñ-
÷Þ, êáôÜ ôçí ïðïßá (Ó÷.4.35) üôáí Ýíá õ-
ãñü óõìðéÝæåôáé óå Ýíá ÷þñï Á áðï Ý-
íá Ýìâïëï Å, õðï÷ñåþíåôáé íá ðåñÜóåé
óå Ýíá ÷þñï  ìÝóá áðü ìßá ìéêñÞ äß-
ïäï (ïðÞ) Þ âáëâßäá (óöáßñá ðïõ ðéÝæå-
ôáé óôçí Ýäñá ôçò ìå Ýíá åëáôÞñéï), ìå
áðïôÝëåóìá áõôü ôï õãñü íá äçìéïõñãåß
ìßá áíôßóôáóç óôçí êßíçóç ôïõ åìâüëïõ.
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

7
11
6
8

Â
5
1
¸ìâïëï (Å)
Äßïäïò

Á Â 12
(á)
2
3
4
10
Á Ã

Âáëâßäá 9
(óöáßñá) ôïõ
åëáôçñßïõ Â

¸ìâïëï (Å) Ó÷.4.36 ÐáñáóôáôéêÞ ó÷åäßáóç ôçëåóêïðéêïý áðï-

Á 1. Åóùôåñéêüò êýëéíäñïò
(â)
Ó÷. 4.35 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ áðïóâåóôÞñá
(á) áðïóâåóôÞñáò ìå ìéêñÞò äéáìÝôñïõ äßï-
äï. (â) ÁðïóâåóôÞñáò ìå âáëâßäåò.
óâåóôÞñá ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ) äé-
ðëÞò åíÝñãåéáò.
2. ¸ìâïëï
3. Âáëâßäá åéóáãùãÞò ôïõ åìâüëïõ
4. Âáëâßäá åîáãùãÞò ôïõ åìâüëïõ
5. Åîùôåñéêüò êýëéíäñïò (áðïèÞêç õãñþí)
6. ÂÜêôñï
7. Åëáóôéêü ÷éôþíéï
8. Åîùôåñéêüò ðñïóôáôåõôéêüò êýëéíäñïò
9. Âáëâßäá åîáãùãÞò åóùôåñéêïý êõëßíäñïõ
10. Âáëâßäá åéóáãùãÞò åóùôåñéêïý êõëßíäñïõ
11. ÓôåãáíïðïéçôéêÞ ñïäÝëá (ôóéìïý÷á)
12. Áðïèåìáôéêü õãñü

Ãéá ôçí áðüóâåóç ôùí ôáëáíôþóåùí, ï êüò ôçëåóêïðéêüò áðïóâåóôÞñáò äéðëÞò

ðåñéóóüôåñï ÷ñçóéìïðïéïýìåíïò óÞìå- åíÝñãåéáò (Ó÷.4.36), ï ïðïßïò "åêìåôáë-
ñá ôýðïò áðïóâåóôÞñá, åßíáé ï õäñáõëé- ëåýåôáé" ôçí áíôßóôáóç ôïõ õãñïý üôáí

241
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ðñÝðåé íá äéÝëèåé ìÝóá áðü ðïëý ìéêñÞò
äéáìÝôñïõ ïðÝò (äéüäïõò) Þ ìÝóá áðü
âáëâßäåò.
Áõôüò áðïôåëåßôáé áðü ôïí åóùôåñéêü
êýëéíäñï (1), ìÝóá óôïí ïðïßï âñßóêå-
ôáé Ýíá Ýìâïëï (2), ðïõ Ý÷åé åðÜíù ôïõ
ìßá âáëâßäá åéóáãùãÞò (3) êáé ìßá åîá-
ãùãÞò (4), åíþ óå Üëëåò ðåñéðôþóåéò
ìðïñåß íá Ý÷åé ìüíïí ìéêñÜ áêñïöýóéá
(äéüäïõò). Ï åóùôåñéêüò áõôüò õäñáõ-
ëéêüò êýëéíäñïò (1) öÝñåé, åðßóçò, ìßá
âáëâßäá åéóáãùãÞò (10) êáé ìßá åîáãù-
ãÞò (9) êáé âñßóêåôáé ìÝóá óôïí åîùôå-
ñéêü êýëéíäñï (5), ðïõ ÷ñçóéìåýåé êáé
óáí áðïèÞêç õãñïý (åéäéêïý ëáäéïý). Ôï
âÜêôñï (6) ôïõ åìâüëïõ óõíäÝåôáé ìå ôï
äáêôýëéï óôÞñéîçò ôïõ áðïóâåóôÞñá (7)
óôï áìÜîùìá ôïõ áõôïêéíÞôïõ (áíáñôç-
ìÝíç ìÜæá), ï ïðïßïò äáêôýëéïò öÝñåé
åëáóôéêü ÷éôþíéï ðñïóáñìïãÞò. Óôï
Ó÷.4.37 öáßíïíôáé ðáñáóôáôéêÜ ôüóï ç
ãùíßá "á", êáôÜ ìÞêïò ôçò ïðïßáò ìðï-
ñåß íá åëßóóåôáé ôï óõãêñüôçìá ôïõ ÷é-
ôùíßïõ, üóï êáé ï ßäéïò ï ìåôáëëéêüò
äáêôýëéïò, ìáæß ìå ôï åëáóôéêü ôïõ ÷éôþ-
íéï. Åðßóçò, óôï óõãêñüôçìá ôïõ âÜ-
êôñïõ ôïõ åìâüëïõ õðÜñ÷åé êáé Ýíá åîù-
ôåñéêüò ðñïóôáôåõôéêüò êýëéíäñïò (8)
(Ó÷. 4.36).
á ¸ôóé, ç áíôßóôáóç óôçí êßíçóç ôïõ õ-
Åëáóôéêü
÷éôþíéï Ìåôáëëéêüò
äáêôýëéïò
Ó÷. 4.37 Åëáóôéêü ÷éôþíéï
242
Ï åîùôåñéêüò êýëéíäñïò (5) óôï êÜôù
Üêñï ôïõ óõíäÝåôáé ìå Ýíá äåýôåñï åëá-
óôéêü äáêôýëéï óôÞñéîçò, ï ïðïßïò ðñï-
óáñìüæåôáé óôéò ìç áíáñôçìÝíåò ìÜæåò
êáé, åéäéêüôåñá, óôï óõãêñüôçìá ôïõ å-
ëáôçñßïõ áíÜñôçóçò, ðïõ êáé áõôü åßíáé
ðñïóáñìïóìÝíï óôï óõãêñüôçìá ôùí
áîüíùí ôùí ôñï÷þí Þ óôïõò âñá÷ßïíåò
áíÜñôçóçò.
¸ôóé, ç èÝóç ôïõ åìâüëïõ (2) åðçñåÜæå-
ôáé áðü ôçí êßíçóç ôùí áíáñôçìÝíùí
ìáæþí óå ó÷Ýóç ìå ôéò ìç áíáñôçìÝíåò.
¼ôáí, ëïéðüí, ïé ôñï÷ïß óõíáíôÞóïõí å-
ìðüäéï êáé áíáóçêùèïýí (åêôéíá÷èïýí),
ôüôå ï áðïóâåóôÞñáò óõìðéÝæåôáé, ïðü-
ôå ôï õãñü áðü ôï ÷þñï óõìðßåóçò Á á-
íáãêÜæåôáé íá ðåñÜóåé áðü ôçí Üíù
âáëâßäá åîáãùãÞò ôïõ åìâüëïõ (4) óôï
÷þñï Â, åðÜíù áðü ôï Ýìâïëï, êáèþò
êáé ðñïò ôï ÷þñï Ã (áðïèÞêç õãñïý) ôïõ
åîùôåñéêïý êõëßíäñïõ (5), ìÝóù ôçò á-
íôßóôïé÷çò êÜôù âáëâßäáò åîáãùãÞò
ôïõ åóùôåñéêïý êõëßíäñïõ (9).
¼ôáí, ðÜëé, ï ôñï÷üò êáôåâáßíåé, ï áðï-
óâåóôÞñáò åêôåßíåôáé, ïðüôå áðïìáêñý-
íïíôáé ïé äýï äáêôýëéïé óôÞñéîÞò ôïõ êáé
ïé ôñï÷ïß åðáíÝñ÷ïíôáé óôç öõóéêÞ ôïõò
èÝóç, åíþ ôï õãñü áíáãêÜæåôáé óõìðéå-
æüìåíï íá ðåñÜóåé áíôßóôñïöá, äçëá-
äÞ áðü ôï ÷þñï  - ìÝóù ôçò âáëâßäáò
åéóáãùãÞò (3) ôïõ åìâüëïõ - óôï ÷þñï
Á. Åðßóçò, ðåñíÜ êáé áðü ôï ÷þñï à (ôçò
áðïèÞêçò ôïõ) - ìÝóù ôçò áíôßóôïé÷çò
âáëâßäáò åéóáãùãÞò ôïõ åóùôåñéêïý
êõëßíäñïõ (10) - óôï ÷þñï Á.
ãñïý áðü ôïí Ýíá ÷þñï óôïí Üëëï, ñõè-
ìßæåé ôçí áðïóâåóôéêÞ éêáíüôçôá ôïõ á-
ìïñôéóÝñ, áëëÜ êáé ôçí åõêáìøßá üëïõ
ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò. Áí ç áíôß-
óôáóç óôç ñïÞ ôïõ õãñïý åßíáé ðïëý ìå-
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ãÜëç, ôüôå ç ôáëÜíôùóç áðïóâÝíåôáé ìåí

áìÝóùò, ç åëáóôéêüôçôá, üìùò, ôçò á-
íÜñôçóçò åßíáé ðïëý ðåñéïñéóìÝíç. Ôá
áêñéâþò áíôßèåôá óõìâáßíïõí, áí ç á- Åëáóôéêü ÷éôþíéï
íôßóôáóç óôç ñïÞ ôïõ õãñïý åßíáé ðïëý
ìéêñÞ. Ðñïóôáôåõôéêüò êýëéíäñïò
Ôï åðéèõìçôü, ðÜíôùò, ìÝãåèïò óôçí á- ÂÜêôñï
íôßóôáóç ôçò ñïÞò ôï ðåôõ÷áßíïõìå ìå ÓôåãáíïðïéçôéêÞ äéÜôáîç
ôçí êáôÜëëçëç åðéëïãÞ áêñïöõóßùí êáé âÜêôñïõ (ôóéìïý÷á)
Õãñü
âáëâßäùí. Óçìåéþíåôáé êáé ðÜëé, üôé
óôçí ðåñßðôùóç ôùí âáëâßäùí, ïé óöáß-
Åîùôåñéêüò êýëéíäñïò
ñåò Þ äßóêïé "ðáôïýí" óôéò Ýäñåò ôïõò Åóùôåñéêüò êýëéíäñïò
ìå ôç âïÞèåéá åëáôçñßùí. Ñõèìßæïíôáò,
ëïéðüí, ôçí êáôÜëëçëç äýíáìç óôá åëá- Áðïèåìáôéêü õãñü
ôÞñéá êáé ôç öïñÜ ôïõ áíïßãìáôïò ôùí Âáëâßäåò êáé åëáôÞñéá
âáëâßäùí, ìðïñïýìå íá åðéôý÷ïõìå ü÷é âáëâßäùí
ìüíï ôçí ßäéá Þ äéáöïñåôéêÞ áíôßóôáóç ¸ìâïëï
êáôÜ ôéò äýï äéåõèýíóåéò ôçò êßíçóçò,
áëëÜ êáé ôçí áõîïìåßùóç ôçò áíôßóôá-
óçò êáôÜ ôç äéáäñïìÞ, óå óõíÜñôçóç
êáé ìå ôï ìÝãåèïò ôçò åîùôåñéêÞò äýíá- Âáëâßäåò êáé åëáôÞñéá
âáëâßäùí åóùôåñéêïý
ìçò ðïõ ðñïêÜëåóå ôçí áëëáãÞ óôçí é- êõëßíäñïõ
óïññïðßá ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò.
Åëáóôéêü ÷éôþíéï óýíäåóçò
Åäþ ðñÝðåé íá ôïíéóèåß, üôé ï áðïóâå- áðïóâåóôÞñá
óôÞñáò äåí ðáñïõóéÜæåé êáìßá áíôßóôá-
óç óå óôáôéêÜ åðéâáëëüìåíá öïñôßá.
Äåí õðïâïçèÜ, äçëáäÞ, ôçí áíÜñôçóç,
óôï íá óçêþóåé áõôÞ ôï óôáôéêü öïñôßï
ôïõ ï÷Þìáôïò, áêñéâþò åðåéäÞ õðï÷ù- Ó÷. 4.38 ÊáôáóêåõáóôéêÞ ó÷åäßáóç áðïóâåóôÞñá
ñåß óå ïðïéáäÞðïôå äýíáìç, üóï ìéêñÞ äéðëÞò åíÝñãåéáò
êáé áí åßíáé, êáé âÝâáéá üôáí åîáóêåßôáé
ãéá êÜðïéá ÷ñïíéêÞ äéÜñêåéá. Ç áðïóôï-
ëÞ ôïõ áðïóâåóôÞñá åßíáé áðëÜ êáé ìü- 4.5. EëáóôéêÜ ìÝñç áíÜñôçóçò
íï íá åðéâñáäýíåé ôçí áíôáðüêñéóç ôïõ êáé "óéíåìðëüê" Þ "óÜúëå-
óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò óôéò åîùôåñéêÝò íô ìðëüê" (Silent block)
Þ åóùôåñéêÝò äõíÜìåéò êáé íá ðåôõ÷áßíåé Tá äéÜöïñá ìÝñç ôçò áíÜñôçóçò óõíäÝ-
ôçí áðüóâåóç ôùí ôáëáíôþóåùí, ðïõ ïíôáé ìå ôï ðëáßóéï Þ áìÜîùìá êáé,
äçìéïõñãïýí ïé äõíÜìåéò áõôÝò. óðáíéüôåñá, ìåôáîý ôïõò, ìå ìåôáëëïå-
Óôï Ó÷.4.38 öáßíåôáé ìßá êáôáóêåõáóôé- ëáóôéêïýò óõíäÝóìïõò. ÓõíÞèùò, ïé
êÞ ó÷åäßáóç åíüò ôçëåóêïðéêïý áðï- óýíäåóìïé áõôïß ðåñéëáìâÜíïõí äýï
óâåóôÞñá äéðëÞò åíÝñãåéáò. ìåôáëëéêÜ ÷éôþíéá ìåôáîý ôùí ïðïßùí

243
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ðáñåìâÜëëåôáé ìå åéäéêÞ êüëëçóç, åëá-

óôéêü ÷éôþíéï (åëáóôéêüò äáêôýëéïò)
(Ó÷.4.37). Ïé óýíäåóìïé óêïðü Ý÷ïõí
ôç ìåôáöïñÜ äõíÜìåùí ìåôáîý áíáñôç-
ìÝíùí êáé ìç áíáñôçìÝíùí ìåñþí ôïõ
áõôïêéíÞôïõ ìå åëáóôéêüôçôá êáé ðáñÜë-
ëçëá, ìå áèüñõâç ëåéôïõñãßá. Óôï
Ó÷.4.39 öáßíïíôáé ôá äýï "óéíåìðëüê"
óå Ýíá øáëßäé (âñá÷ßïíá) áíÜñôçóçò.
Óôï Ó÷.4.40 öáßíåôáé ìßá ãåíéêÞ äéÜôá-
îç ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ôá óéíåìðëüê óå
ìßá åìðñüóèéá áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå
äýï áíéóïìåãÝèç øáëßäéá, áðü ôá ïðïß-
Ó÷.4.39 Óéíåìðëüê óå øáëßäé áíÜñôçóçò
á ôï êÜôù øáëßäé Ý÷åé Ýíá ìüíï óçìåßï
óôÞñéîçò.

Åóùôåñéêüò Üîïíáò

¼øç S ÑÜâäïò áíôßóôáóçò

ÓôáèåñïðïéçôÞò
¼øç U

¼øç Õ ¢íù øáëßäé

Óýíäåóç êÜôù
¼øç × øáëéäéïý óå Ýíá
óçìåßï
Óýíäåóç Üíù
Üêñïõ
áðïóâåóôÞñá ÓôáèåñïðïéçôÞò
ÁðïóâåóôÞñáò
Ìüíùóç (áìïñôéóÝñ)
åëáôçñßïõ ÅëáóôéêÞ âÜóç
óôåñÝùóçò
ÅëáôÞñéï óôáèåñïðïéçôÞ
Áêñáîüíéï
ÑÜâäïò ¼øç × & Õ ¼øç W
¼øç V áíôßóôáóçò ¼øç U, V & W
¼øç S
ÓõíáñìïëïãçìÝíç üøç

Ó÷. 4.40 ËåðôïìÝñåéåò åëáóôéêþí ìåñþí åìðñüóèéáò áíÜñôçóçò ìå øáëßäéá.

244
 Ó ý ó ô ç ì á
Óôï Ó÷. 4.4 öáßíïíôáé ôá åëáóôéêÜ Þ å-
ëáóôéêïðëáóôéêÜ ÷éôþíéá óýíäåóçò ôùí
çìéåëëåéðôéêþí åëáôçñßùí åíüò ðñü-
óèéïõ Üîïíá óôç óôáèåñÞ, áëëÜ êáé óôç
äéðëÞ Üñèñùóç óôï ðëáßóéï Þ ôï áìÜ-
îùìá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
Óôï Ó÷.4.5 öáßíåôáé ç ðáñåìâïëÞ åëá-
óôéêþí ñïäåëþí óôï óçìåßï ðïõ áêïõ-
ìðÜ (óôçñßæåôáé) ï áðïóâåóôÞñáò óôï
êÜôù ìÝñïò ôïõ, äçëáäÞ óôç âÜóç óôÞ-
ñéîçò ôïõ çìéåëëåéðôéêïý åëáôçñßïõ á-
íÜñôçóçò óôïí ïðßóèéï Üîïíá (âë.
ëåðôïìÝñåéá Á). Ôï Üíù Üêñï ôïõ áðï-
óâåóôÞñá ðñïóáñìüæåôáé, åðßóçò, ìå
ôçí ðáñåìâïëÞ ìåôáëëïåëáóôéêïý ÷éôù-
íßïõ, åíþ ðáñüìïéïé åëáóôéêïß óýíäå-
óìïé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáé óôéò âÜóåéò
óõíáñìïëüãçóçò ôùí øáëéäéþí óôéò á-
íåîÜñôçôåò áíáñôÞóåéò Þ áêüìá êáé ãéá
ôç óôÞñéîç óôáèåñïðïéçôþí, ãéá ôçí ðñï-
óáñìïãÞ ôïõ ãïíÜôïõ Ìáê-ÖÝñóïí óôï
áìÜîùìá (Ó÷.4.44 êáé Ó÷.4.46) êáé
óôïõò óõãêñáôçôéêïýò âñá÷ßïíåò - åëêõ-
óôÞñåò ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò ê.ëð.
×ñçóéìïðïéïýíôáé, åðßóçò, óõìðáãÞ åéäé-
¢íù óöáéñéêüò Åìðñüóèéá äéáäïêßäá (ãÝöõñá)
óýíäåóìïò
¢íù øáëßäé
Áêñáîüíéï
Ðåßñïò
ÊÜôù óöáéñéêüò
óýíäåóìïò
Ó÷.4.41 Ðñüóèéï óýóôçìá áíÜñôçóçò ìå âñá÷ßïíåò (øáëßäéá) ßóïõ ìÞêïõò.
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
êÜ äéáìïñöùìÝíá êïììÜôéá åëÜóôéêïý
(ìðëïê) ùò ðåñéïñéóôÝò ôçò äéáäñïìÞò
ôùí äéáöüñùí ìåñþí ôçò áíÜñôçóçò.
ÔõðéêÞ ðåñßðôùóç ôÝôïéùí õëéêþí åßíáé
ïé åëáóôéêÝò âÜóåéò, üðïõ ôåñìáôßæåé ç
áíÜñôçóç. Óôá Ó÷. 4.4 êáé 4.5 öáßíïíôáé
ôá åëáóôéêÜ áõôÜ ìÝñç, ôá ïðïßá åßíáé
êïëëçìÝíá ìå åéäéêÞ äéáäéêáóßá åðÜíù
óå ìåôáëëéêÞ âÜóç, ç ïðïßá ðñïóáñìü-
æåôáé ìå êï÷ëßåò óôï ðëáßóéï Þ ôï áìÜ-
îùìá. ÐïëëÝò ôÝôïéåò åëáóôéêÝò âÜóåéò
ìðïñåß íá "êïõìðùèïýí" (åöáñìïó-
èïýí) áðåõèåßáò óå åéäéêÜ äéáìïñöùìÝ-
íåò õðïäï÷Ýò óôï ðëáßóéï Þ ôï áìÜîù-
ìá.
4.6. ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå
âñá÷ßïíåò (Øáëßäéá)
Ç áíåîáñôçóßá ôùí êéíÞóåùí ôùí ôñï-
÷þí åîáóöáëßæåôáé ìå ôç ÷ñÞóç âñá÷éü-
íùí, ìÝóù ôùí ïðïßùí ïé ôñï÷ïß åßíáé
áñèñùìÝíïé óôï ðëáßóéï Þ óôï áìÜîù-
ìá. ¼ôáí ï Üîïíáò ðåñéóôñïöÞò ôùí
âñá÷éüíùí åßíáé ðáñÜëëçëïò ìå ôç äéåý-
ÁðïóâåóôÞñáò ÂÜóç áêñáîïíßïõ
(áìïñôéóÝñ)
ÊÜôù øáëßäé
¢îïíáò óôÞñéîçò ÅëáôÞñéï
êÜôù øáëéäéïý áíÜñôçóçò
245
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Óôéãìéáßï êÝíôñï
Óçìåßï åðáöÞò Üîïíá ÊÝíôñï ðåñéóôñïöÞò áíÜñôçóçò ðåñéóôñïöÞò
óõììåôñßáò ôñï÷ïý øáëéäéþí
(á)

Óôéãìéáßï êÝíôñï óôï Üðåéñï

Óçìåßï åðáöÞò Üîïíá

óõììåôñßáò ôñï÷ïý ÊÝíôñï ðåñéóôñïöÞò áíÜñôçóçò
(â)

Óôéãìéáßï êÝíôñï
ðåñéóôñïöÞò øáëéäéþí Óçìåßï åðáöÞò Üîïíá ÊÝíôñï ðåñéóôñïöÞò áíÜñôçóçò
óõììåôñßáò ôñï÷ïý (ã)

Ó÷.4.42 ÁíéóïìåãÝèç øáëßäéá

á. Áðïêëßíïíôá øáëßäéá. â. ðáñÜëëçëá øáëßäéá. ã. Óõãêëßíïíôá øáëßäéá

èõíóç êßíçóçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ - äéáìÞ-
êçò Üîïíáò óõììåôñßáò áõôïêéíÞôïõ -
ôüôå ïé âñá÷ßïíåò ëÝãïíôáé åãêÜñóéïé
âñá÷ßïíåò áíÜñôçóçò Þ øáëßäéá.
Óôï Ó÷.4.41 ðáñïõóéÜæåôáé Ýíá åìðñü-
óèéï óýóôçìá áíÜñôçóçò ìå âñá÷ßïíåò
(øáëßäéá), óôï ïðïßï ôá Üíù êáé ôá êÜôù
ôñéãùíéêÜ øáëßäéá åßíáé ßóá (éóïìåãÝèç)
êáé, óõíÞèùò, åßíáé ðáñÜëëçëá.
'Ïôáí êáôÜ ôçí êßíçóÞ ôïõ ôï ü÷çìá óõ-
íáíôÞóåé åìðüäéï (óêáëïðÜôé ê.ëð.) Þ ìß-
á óôñïöÞ, ëüãù ìåôáöïñÜò âÜñïõò ïé
ôñï÷ïß èá áíõøùèïýí óå ó÷Ýóç ìå ôï
áìÜîùìá. 'Ïôáí, üìùò, óôï óõãêåêñé-
ìÝíï ü÷çìá õðÜñ÷ïõí øáëßäéá ßäéïõ
ìÞêïõò, ïé ôñï÷ïß õøïýìåíïé ðáñáìÝ-
íïõí ìåí ðáñÜëëçëïé ìå áìåôÜâëçôç ôç
ãùíßá ÊÜìðåñ, áëëÜ ðëçóéÜæåé ï Ýíáò
ôïí Üëëï, ïðüôå ìåéþíåôáé ôï ìåôáôñü÷é-
ï. Ç áðüóôáóç, äçëáäÞ, ìåôáîý ôùí ôñï-
÷þí ãßíåôáé ìéêñüôåñç, üôáí óõóðåéñþ-
íïíôáé ôá åëáôÞñéá áíÜñôçóçò, ãåãïíüò
ðïõ, âÝâáéá, äçìéïõñãåß ôçí ôñéâÞ ôùí å-
ëáóôéêþí óôï ïäüóôñùìá, ôç ìåßùóç
ôçò ðñüóöõóÞò ôïõò êáé ôçí õðåñâïëéêÞ
öèïñÜ ôïõò.

246
 Ó ý ó ô ç ì á
Ãéá íá áðïöåõ÷èïýí üëá áõôÜ, óÞìåñá,
åöáñìüæåôáé ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò ìå
Üíéóá øáëßäéá, üðïõ áõôÜ ìðïñïýí ìåí
íá åßíáé ðáñÜëëçëá, íá áðïêëßíïõí Þ íá
óõãêëßíïõí (Ó÷.4.42), üôáí üìùò ôá å-
ëáôÞñéá áíÜñôçóçò óõóðåéñùèïýí, ïé
ôñï÷ïß ðáßñíïõí ìéêñÞ êëßóç óôï åðÜíù
ìÝñïò ôïõò - åßôå ðñïò ôá Ýîù, åßôå
ðñïò ôá ìÝóá - õðÜñ÷åé äçëáäÞ ìåôáâï-
ëÞ ôçò ãùíßáò ÊÜìðåñ, áëëÜ ç ìåôáîý
ôïõò áðüóôáóç óôï óçìåßï ðïõ "ðáôïýí"
óôï ïäüóôñùìá, ðáñáìÝíåé ðåñßðïõ
óôáèåñÞ.
¸ôóé, ïé ðñïåêôÜóåéò ôùí øáëéäéþí óôá
óõãêëßíïíôá êáé áðïêëßíïíôá øáëßäéá
äçìéïõñãïýí ôï óôéãìéáßï êÝíôñï ðåñé-
óôñïöÞò (Á) ôçò áíÜñôçóçò ôïõ êÜèå
ôñï÷ïý, åíþ ðñïò ôá óôéãìéáßá áõôÜ êÝ-
íôñá ðåñéóôñïöÞò ôùí øáëéäéþí äéá-
ìïñöþíïíôáé êáé áíôßóôïé÷á êÝíôñá ðå-
ñéóôñïöÞò ïëüêëçñçò ôçò åìðñüóèéáò
áíÜñôçóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, ôá ïðïßá ãéá
ôá áðïêëßíïíôá øáëßäéá åßíáé åðÜíù á-
ðü ôï ïäüóôñùìá, ãéá ôá ðáñÜëëçëá
øáëßäéá åßíáé åðß ôïõ ïäïóôñþìáôïò êáé
ãéá ôá óõãêëßíïíôá åßíáé êÜôù áðü ôï ï-
äüóôñùìá [Ó÷.4.42(á),(â),(ã)],áíôßóôïé÷á.
Óôï Ó÷.4.43 öáßíåôáé ç ðåñßðôùóç áíÜñ-
ôçóçò ìå áðïêëßíïíôá øáëßäéá.
Óôá ï÷Þìáôá ìå áðïêëßíïíôá øáëßäéá,
üôáí ïé ôñï÷ïß óõíáíôÞóïõí åìðüäéï, á-
ðïêôïýí áñíçôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ êáé áí
óõìðÝóåé óôñïöÞ ìå åìðüäéï, äçìéïõñ-
ãïýí þèçóç ôïõ ï÷Þìáôïò áíôßèåôç
ðñïò ôçí êáôåýèõíóç ôçò öõãüêåíôñçò
äýíáìçò, ìåéþíïíôáò Ýôóé ôç ãùíßá ïëß-
óèçóçò (ÂëÝðå ðáñÜãñáöï 3.5.2 óôçí
åíüôçôá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò).
Ôï áíôßèåôï óõìâáßíåé óôçí ðåñßðôùóç
óõãêëéíüíôùí øáëéäéþí, ðïõ üôáí óõíá-
íôÞóïõí åìðüäéï, ïé ôñï÷ïß áðïêôïýí
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
èåôéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ, åíþ óå óôñïöÞ
ìå åìðüäéï äçìéïõñãïýí ùèÞóåéò êáôÜ
ôçí êáôåýèõíóç ôçò öõãüêåíôñçò äýíá-
ìçò, áõîÜíïíôáò Ýôóé ôçí ãùíßá ïëß-
óèçóçò.
Áðü Üðïøç åõóôÜèåéáò ôïõ ï÷Þìáôïò,
óå ðéèáíÞ ðñïóâïëÞ ôïõ áðü ðëåõñéêÝò
äõíÜìåéò (áíÝìïõò, öõãüêåíôñç äýíá-
ìç), ðëåïíåêôïýí ôá áðïêëßíïíôá øáëß-
äéá.
ÃåíéêÜ, ôá øáëßäéá áñèñþíïíôáé óôï
ðëáßóéï Þ ôï áìÜîùìá ìå âëÞôñá (ìðïõ-
ëüíéá) óå Ýíá Þ äýï óçìåßá, åíþ óôï å-
îùôåñéêü ôïõò ìÝñïò áñèñþíåôáé ç âÜ-
óç ôïõ áêñáîïíßïõ ìå ðåßñïõò óôéò ðá-
ëáéüôåñåò êáôáóêåõÝò, Þ ìå óöáéñéêïýò
óõíäÝóìïõò óôéò íåþôåñåò êáôáóêåõÝò.
Ôï åëáôÞñéï áíÜñôçóçò, ôï ïðïßï óôçí
ðñïêåéìÝíç ðåñßðôùóç åßíáé åëéêïåéäÝò,
êáèþò êáé ï áðïóâåóôÞñáò ôáëáíôþóå-
ùí (áìïñôéóÝñ) ôïðïèåôïýíôáé, åßôå áíÜ-
ìåóá óôï ðëáßóéï Þ áìÜîùìá êáé óôï å-
ðÜíù øáëßäé, åßôå áíÜìåóá óôï ðëáßóéï
Þ ôï áìÜîùìá êáé óôï êÜôù øáëßäé, ðÜ-
íôá åðÜíù óå êáôÜëëçëåò õðïäï÷Ýò
[Ó÷.4.43(12)].
ÅÜí ôï êÜôù øáëßäé Ý÷åé Ýíá ìüíï óç-
ìåßï óôÞñéîçò, ôüôå ðñïóôßèåôáé, åßôå ìß-
á ëïîÞ óõãêñáôçôéêÞ ñÜâäïò, åßôå ìßá á-
íôßóôïé÷ç óôáèåñïðïéçôéêÞ ñÜâäïò (13)
(ÓôáèåñïðïéçôÞò - Stabilizer ) [Ó÷.4.43
(á) êáé (â)]. Ç ëïîÞ, éäßùò, óõãêñáôçôé-
êÞ ñÜâäïò (25) áíáëáìâÜíåé (äÝ÷åôáé)
ôéò äõíÜìåéò ðñïò ôá åìðñüò êáé ðßóù,
ðïõ äçìéïõñãïýíôáé êáôÜ ôçí åðéôÜ÷õíóç
êáé ôçí ðÝäçóç ôïõ ï÷Þìáôïò, áíôßóôïé-
÷á. Ç óôáèåñïðïéçôéêÞ Þ áíôéóôñåðôéêÞ
ñÜâäïò åßíáé ìßá ñÜâäïò ðïõ óõíäÝ-
åé ôïõò äýï ôñï÷ïýò ìåôáîý ôïõò êáé
óôçñßæåôáé ìå äýï åëáóôéêÝò áñèñþóåéò
(23) óôï ðëáßóéï Þ ôï áìÜîùìá. ¸ôóé, ï
247
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

(á)

25

ÃåíéêÞ äéÜôáîç

(â)

Êáôåýèõíóç êßíçóçò

(ã)
¼øç åê ôùí üðéóèåí

ÐëÜãéá áðï
áñéóôåñÜ
ÊÜôïøç

248
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

Ó÷.4.43 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå áðïêëßíïíôá øáëßäéá

(á) Ðñüóèéï óýóôçìá áíÜñôçóçò ìå áðïêëßíïíôåò âñá÷ßïíåò (øáëßäéá) Üíéóïõ ìÞêïõò.(â)ÃåíéêÞ äéÜôáîç
óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò ìå áðïêëßíïíôåò âñá÷ßïíåò (øáëßäéá) Üíéóïõ ìÞêïõò
1. ÆÜíôá ôñï÷ïý. 2. ÐëÞìíç ðñüóèéïõ ôñï÷ïý. 3. Êùíéêü ñïõëåìÜí. 4. Ðåñéêü÷ëéï. 5. Ìðïõëüíé ðñïóáñ-
ìïãÞò ôñï÷ïý. 6. Äßóêïò öñÝíùí. 7. ÂÜóç áêñáîïíßïõ. 8. ÁðïóâåóôÞñáò (áìïñôéóÝñ). 9. ¢íù óöáéñé-
êüò óýíäåóìïò. 10. Óéíå-ìðëüê áíôéóôñåðôéêÞò ñÜâäïõ. 11. ¢íù âñá÷ßïíáò áíÜñôçóçò (øáëßäé). 12. ÂÜ-
óç Ýäñáóçò åëáôçñßïõ. 13. ÁíôéóôñåðôéêÞ ñÜâäïò. 14. ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï. 15. ´Åêêåíôñç äéÜôáîç ðåßñïõ.
16. ÅãêÜñóéá äïêüò. 17. ÅãêÜñóéïò öïñÝáò. 18. ÊÜôù âñá÷ßïíáò áíÜñôçóçò (øáëßäé). 19. Âñá÷ßïíáò
äéåýèõíóçò. 20. Áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò äéåýèõíóçò ôñï÷ïý. 21. Ðñïóôáôåõôéêü êÜëõììá. 22. Åëáóôéêüò
äáêôýëéïò. 23. ÌðñáêÝôï óõãêñÜôçóçò áíôéóôñåðôéêÞò ñÜâäïõ. 24. Äéóêüöñåíï. 25. ËïîÞ óõãêñáôçôéêÞ
ñÜâäïò.

êÜèå ôñï÷üò äåí åßíáé áíåîÜñôçôïò áðü
ôïí Üëëï, ðáñÜ ôï ãåãïíüò üôé ç áíÜñ-
ôçóç áíáöÝñåôáé ùò áíåîÜñôçôç, áðåíá-
íôßáò, üôáí ï Ýíáò ôñï÷üò áíÝâåé, ôåßíåé
íá áíåâÜóåé êáé ôïí Üëëï, ï ïðïßïò á-
íôéóôÝêåôáé. ¸ôóé, åîéóïññïðïýíôáé êáôÜ
êÜðïéïí ôñüðï ïé åãêÜñóéåò äõíÜìåéò,
ðïõ ðáñÜãïõí êëõäùíéóìïýò êáé ðïõ
äçìéïõñãïýíôáé êáôÜ ôçí ìïíüðëåõñç Ü-
íïäï ôïõ åíüò ôñï÷ïý. Ìå ôç ìÝèïäï
áõôÞ, ï ðñüóèéïò ôõðéêüò Üîïíáò äéá-
ôçñåß óå ìåãÜëï âáèìü ôçí ïñéæïíôéüôç-
ôÜ ôïõ, ìå áðïôÝëåóìá íá ìçí åðçñåÜ-
æåôáé ôï áìÜîùìá áðü ôï åìðüäéï ðïõ
ðáñïõóéÜæåôáé óôïí Ýíá ôïõ ôñï÷ü.
Ç óõìðåñéöïñÜ-åíÝñãåéá ôçò óôáèåñï-
ðïéçôéêÞò ñÜâäïõ óå ìßá óôñïöÞ åßíáé
áíÜëïãç ìå áõôÞ ôïõ åìðïäßïõ ðïõ óõ-
íáíôÜ Ýíáò ôñï÷üò. Åäþ, äçëáäÞ, ç ñÜ-
âäïò áíôéóôÝêåôáé óôçí êëßóç ôïõ áìá-
îþìáôïò, äçìéïõñãþíôáò áíôßèåôåò äõ-
íÜìåéò ðïõ ðñïóðáèïýí íá ôï êñáôÞ-
óïõí ïñéæüíôéï.
4.7. ÁíåîÜñôçôç ðñüóèéá á-
íÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê
ÖÝñóïí (Ìac-Pherson).
Ìå ôçí êáôÜñãçóç ôïõ ôõðéêïý ðëáéóßïõ
óôá åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá êáé ôçí êáôá-
óêåõÞ ôùí çìéáõôïöåñüìåíùí êáé áõôï-
öåñüìåíùí áìáîùìÜôùí, Ý÷ïõìå ìßá å-
îÝëéîç óôï óýóôçìá ôçò áíåîÜñôçôçò á-
íÜñôçóçò ìå øáëßäéá, ãíùóôü ùò óý-
óôçìá áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò ìå “ãü-
íáôá Ìáê - ÖÝñóïí”. Óôï Ó÷.4.44 öáß-
íïíôáé ç ãåíéêÞ äéÜôáîç (á) êáé ïé ëåðôï-
ìÝñåéåò (â) áðü ôï óýóôçìá áõôü ó' Ýíá
ðñüóèéï áñéóôåñü ôñï÷ü åíüò áõôïêéíÞ-
ôïõ ìå ïðßóèéï êéíçôÞñéï Üîïíá. Óôï
Ó÷.3.16 ðïõ áöïñÜ ôï óýóôçìá äéåýèõí-
óçò öáßíåôáé ôï ßäéï áõôü óýóôçìá óå
áõôïêßíçôï ìå ðñüóèéï êéíçôÞñéï Üîïíá,
åíþ óôï Ó÷.4.45 öáßíïíôáé ïé ëåðôïìÝ-
ñåéåò ôçò üëçò äéÜôáîçò ôïõ ðñüóèéïõ
êéíçôÞñéïõ áñéóôåñïý ôñï÷ïý, ôïõ
ðñïçãïýìåíïõ Ó÷.3.16.
Óôçí ðåñßðôùóç, åéäéêÜ, áõôïêéíÞôïõ ìå
ðñüóèéï êéíçôÞñéï Üîïíá, ôï óýóôçìá
Ìáê-ÖÝñóïí - åêôüò áðü ôá ðëåïíåêôÞ-
ìáôá ôçò áíÜñôçóçò ìå äéðëÜ øáëßäéá
ðïõ Ý÷åé - åîïéêïíïìåß êáé ÷þñï ãéá ôçí
ôïðïèÝôçóç ôïõ êéíçôÞñá óå åãêÜñóéá
èÝóç, ëüãù ôïõ üôé, üðùò èá äïýìå ðá-
ñáêÜôù, êáôáñãåßôáé ôï åðÜíù øáëßäé, å-
íþ ðñïôéìÜôáé áðü ôïõò êáôáóêåõáóôÝò
êáé äéüôé óõíäõÜæåé ôçí áðëüôçôá, ôï ìé-
êñü âÜñïò êáé ôçí áîéïðéóôßá.

249
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Óýíäåóìïò
óôÞñéîçò Üíù
ìÝñïõò
ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï

Óõãêñüôçìá
ãüíáôïõ-
áðïóâåóôÞñá
ÅãêÜñóéï øåõôïóáóóß
ÁíôéóôñåðôéêÞ
ñÜâäïò
Áêñáîüíéï

Óõãêñáôçôéêüò âñá÷ßïíáò
(á)
ÊÜôù øáëßäé

ÅãêÜñóéï øåõôïóáóóß Êï÷ëßáò óýíäåóçò åãêÜñóéïõ

øåõôïóáóóß
Óõãêñüôçìá
ãüíáôïõ-
áðïóâåóôÞñá

Óöáéñéêüò
óýíäåóìïò

ÁíôéóôñåðôéêÞ ñÜâäïò

ÊÜôù øáëßäé
Óõãêñüôçìá åëéêïåéäïýò
ÌðñáêÝôï óôÞñéîçò åëáôçñßïõ
óõãêñáôçôéêïý âñá÷ßïíá
Âñá÷ßïíáò ôñï÷ïý
Óõãêñáôçôéêüò óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò
(â) âñá÷ßïíáò

Ó÷.4.44 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå ãüíáôï Ìáê-ÖÝñóïí óå áõôïêßíçôï ìå ïðßóèéï êéíçôÞñéï Üîïíá. (á)
ÃåíéêÞ äéÜôáîç, (â) ËåðôïìÝñåéåò.

250
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

14

1. ÁìïñôéóÝñ. 2. Åëéêïåé-
äÝò åëáôÞñéï. 3. ÂÜóç
óôÞñéîçò ôïõ áìïñôéóÝñ
óôï áìÜîùìá (óôï èüëï).
4. ÁðïóôÜôçò. 5. ÅëáóôéêÞ
ñïäÝëá (ðñïóèÞêç). 6.
Êýëéíäñïò ìå åëáóôéêü
(ôÝñìá äéáäñïìÞò). 7. Ãü-
íáôï. 8. Áéùñïýìåíïò
âñá÷ßïíáò (øáëßäé). 9.
Ïìïêéíçôéêüò óýíäåóìïò
(ìðéëéïöüñïò). 10. ÁóöÜ-
ëåéá ñïõëåìÜí. 11. Ñïõ-
ëåìÜí ìå óöáßñåò. 12.
ÐëÞìíç ôñï÷ïý (ìïõáãéÝ).
13. Ðåñéêü÷ëéï. 14. Óõ-
ãêñüôçìá åëáóôéêïý óõí-
äÝóìïõ óôÞñéîçò Üíù Ü-
êñïõ.

Ó÷.4.45 ËåðôïìÝñåéåò áðü áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå ãüíáôï ÌÜê ÖÝñóïí óå áõôïêßíçôï ìå ðñüóèéá êß-
íçóç.

251
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Åëáóôéêüò óýíäåóìïò
Áîïíéêüò ôñéâÝáò
(âÜóç óôÞñéîçò)
ÅëáóôéêÞ âÜóç
ôåñìáôéóìïý
áìïñôéóÝñ
ÅëáôÞñéï
áíÜñôçóçò
Ó÷.4.45á Åëáóôéêüò óýíäåóìïò óôÞñéîçò Üíù ìÝ-
ñïõò óå áíÜñôçóç ìå ãüíáôï Ìáê -
ÖÝñóïí
Óôçí áíÜñôçóç Ìáê - ÖÝñóïí (Ó÷.4.44
êáé Ó÷.4.45) êáôáñãåßôáé ôï åðÜíù øáëß-
äé êáé ôç èÝóç ôïõ ðáßñíåé ôï ãüíáôï
Ìáê - ÖÝñóïí. Áõôü äåí åßíáé ôßðïôå Üë-
ëï ðáñÜ ìßá âÜóç (ôï ãüíáôï) êáé óôç
óõíÝ÷åéá Ýíáò óùëÞíáò, ï ïðïßïò öéëï-
îåíåß ôïí áðïóâåóôÞñá ôáëáíôþóåùí
(áìïñôéóÝñ). Ôï óýíïëï áõôü (ãüíáôï
êáé áìïñôéóÝñ) óôï êÜôù ìÝñïò ôïõ óõí-
äÝåôáé óôç âÜóç ôïõ áêñáîïíßïõ, ç ïðïß-
á - ìå ðáñåìâïëÞ, åäþ, êáé ôïõ áãêù-
íùôïý âñá÷ßïíá äéåýèõíóçò ôïõ ôñï÷ïý
- ìÝóù óöáéñéêïý óõíäÝóìïõ ("ìðáëÜ-
êé") óõíäÝåôáé ìå ôï êÜôù øáëßäé.
Óôï Ó÷.4.45 ðáñïõóéÜæåôáé, üðùò åßäá-
ìå, ç ó÷åäßáóç ôçò áíÜñôçóçò áõôÞò ãéá
áõôïêßíçôï ìå åìðñüóèéá êßíçóç.
Ôï åðÜíù ìÝñïò ôïõ áðïóâåóôÞñá êáé
óôéò äýï ðáñáðÜíù ðåñéðôþóåéò (ïðß-
óèéáò êáé åìðñüóèéáò êßíçóçò), óõíäÝ-
åôáé ìå ïìïáîïíéêÞ, óõíÞèùò, ðáñåìâï-
ëÞ êáé ìå êáôÜëëçëåò åãêáèßóåéò (õðï-
äï÷Ýò) åíüò åëéêïåéäïýò åëáôçñßïõ, óå
252
åíéó÷õìÝíç ðåñéï÷Þ ôïõ áìáîþìáôïò,
ìÝóù åëáóôéêïý óõíäÝóìïõ. ¸ôóé, ôï
öïñôßï ôçò áíÜñôçóçò ìïéñÜæåôáé (êáôá-
íÝìåôáé) óå ìåãáëýôåñç ðåñéï÷Þ ôïõ á-
ìáîþìáôïò.
Óôï Ó÷.4.45á öáßíåôáé ìßá åíáëëáêôéêÞ
ó÷åäßáóç ôçò óýíäåóçò ôïõ åðÜíù ìÝ-
ñïõò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò ôïõ ãïíÜôïõ
Ìáê - ÖÝñóïí óôï áìÜîùìá, üðïõ å-
êôüò áðü ôïí åëáóôéêü óýíäåóìï,
äçëáäÞ ôç âÜóç óôÞñéîçò êáé ôçí åëáóôé-
êÞ âÜóç ôåñìáôéóìïý ôïõ áðïóâåóôÞñá,
õðÜñ÷åé êáé áîïíéêüò ôñéâÝáò.
Ôï êÜôù øáëßäé Þ, ãåíéêÜ, ï åãêÜñóéïò
êÜôù âñá÷ßïíáò ìéáò ôÝôïéáò áíÜñôç-
óçò, ìðïñåß íá åßíáé ôñéãùíéêü ìå äýï
óçìåßá óôÞñéîçò óôï áìÜîùìá [(Ó÷.
4.45(8)] ìðïñåß, üìùò, íá Ý÷åé Ýíá ìü-
íï óçìåßï óôÞñéîçò (Ó÷.4.44). Óôçí ðåñß-
ðôùóç áõôÞ, ãéá êáëýôåñç óôáèåñüôçôá
ôïõ óõóôÞìáôïò êáôÜ ôï öñåíÜñéóìá,
ôçí åðéôÜ÷õíóç êáé ôéò ðëåõñéêÝò äõíÜ-
ìåéò (öõãüêåíôñåò êáé ðëÜãéïõò Üíå-
ìïõò), ôïðïèåôåßôáé óôï øáëßäé ìßá ñÜ-
âäïò áíôßóôáóçò (óõãêñáôçôéêüò âñá÷ß-
ïíáò Þ åëêõóôÞñáò), ç ïðïßá "ðéÜíåé" ôü-
óï êáé óôï øáëßäé, üóï êáé óôï áìÜîù-
ìá óõíÞèùò ìå óéíåìðëüê. ÐÝñá, üìùò,
áðü ôç ñÜâäï áõôÞ, üëåò ó÷åäüí ïé êá-
ôáóêåõÝò ôùí ìéêñþí åðéâáôéêþí ï÷çìÜ-
ôùí Ý÷ïõí êáé áíôéóôñåðôéêÞ äïêü Þ ñÜ-
âäï (ÓôáèåñïðïéçôÞ - Stabilizer), üðùò
áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, êáé ç ïðïßá
åêôüò áðü ôç äñÜóç ôçò ùò óôáèåñïðïé-
çôéêÞò äïêïý, ëåéôïõñãåß, åí ìÝñåé, êáé
ùò ñÜâäïò áíôßóôáóçò. Óå ðåñéðôþóåéò,
ìÜëéóôá, âáñÝïò ôýðïõ áíôéóôñåðôéêÞò
äïêïý, áõôÞ ìðïñåß íá áíôéêáèéóôÜ åíôå-
ëþò ôç ñÜâäï áíôßóôáóçò.
Óôï Ó÷.4.46 ðáñïõóéÜæåôáé ìßá ðñüóèéá
áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê -
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò
á
Ãüíáôï Ìáê-ÖÝñóïí
ÁíôéóôñåðôéêÞ ñÜâäïò
Øáëßäé
á = ÊÜìðåñ
(á)
Ó÷.4.46 Ðñüóèéá áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê - ÖÝñóïí:
(á) ¼ðùò öáßíåôáé áðü ôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ. (â) ¼ðùò öáßíåôáé áðü ôï ðëåõñü ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ.
ÖÝñóïí, üðùò áõôÞ öáßíåôáé áðü ôï å-
ìðñüóèéï (á) êáé ðëáúíü (â) ìÝñïò áõôï-
êéíÞôïõ ìå ðñüóèéá êßíçóç. Óôï ßäéï
ó÷Þìá äéáêñßíåôáé ìéá "ìç óõãêåíôñéêÞ"
ôïðïèÝôçóç ôïõ åëáôçñßïõ áíÜñôçóçò,
óå ó÷Ýóç ìå ôïí Üîïíá óõììåôñßáò ôïõ
áðïóâåóôÞñá - ãïíÜôïõ Ìáê-ÖÝñóïí.
4.8. Óöáéñéêïß óýíäåóìïé
¼ðùò öáßíåôáé óôá Ó÷Þìáôá ôùí óõóôç-
ìÜôùí áíÜñôçóçò êáé äéåýèõíóçò, üëåò
ó÷åäüí ïé áñèñþóåéò ó÷çìáôßæïíôáé á-
ðü óöáéñéêïýò óõíäÝóìïõò.
Ï óöáéñéêüò óýíäåóìïò áðïôåëåßôáé á-
ðü Ýíá êùíéêü ðåßñï óôï Ýíá Üêñï ôïõ
(Ó÷.4.47), ðïõ óöçíþíåé óôáèåñÜ óôï
áíôßóôïé÷ï êùíéêü ôìÞìá ðïõ Ý÷åé ôï Ý-
å
Áãêùíùôüò âñá÷ßïíáò
ôñï÷ïý óõóôÞìáôïò
äéåýèõíóçò
å = ÊÜóôåñ
(â)
íá áðü ôá óõíäåüìåíá ìÝëç (ð.÷. ï á-
ãêùíùôüò âñá÷ßïíáò äéåýèõíóçò) êáé
áóöáëßæåôáé ìå ðõñãùôü ðåñéêü÷ëéï êáé
áóöáëéóôéêÞ ðåñüíç (“êïðßëéá”). Ôï Üëëï
Üêñï ôïõ, ðïõ êáôáëÞãåé óôç óöáéñéêÞ
êåöáëÞ, áñèñþíåôáé ìÝóá óå åéäéêÞ õ-
ðïäï÷Þ, ç ïðïßá åßôå êï÷ëéþíåôáé óôáèå-
ñÜ óôï Üëëï óõíäåüìåíï ìÝëïò [ð.÷.
óôï Üíù êáé êÜôù øáëßäé - Ó÷.4.43(á)],
åßôå äéáìïñöþíåôáé ïëüóùìá óôï Üêñï
ôïõ êáé áðïôåëåß ð.÷. ìÝñïò ôïõ áêñü-
ìðáñïõ (Ó÷.4.47).
Ç óöáéñéêÞ áõôÞ Üñèñùóç åðéôñÝðåé ôç
ãùíéáêÞ ìåôáâïëÞ óôïõò Üîïíåò ôùí
óõíäåüìåíùí ìåëþí êáé ôç óôñïöÞ ãý-
ñù áðü ôïí ÜîïíÜ ôïõò, ÷ùñßò íá åðé-
ôñÝðåé ôéò êáôÜ ìÞêïò ìåôáîý ôïõò êéíÞ-
óåéò.
253
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.4.47 Óöáéñéêïß óýíäåóìïé áêñüìðáñïõ
1. Êùíéêü ôìÞìá óöáéñéêïý óõíäÝóìïõ. 2. Ðñïóôáôåõôéêü åëáóôéêü êÜëõììá. 3. Óþìá áêñüìðáñïõ. 4.
ÐëáóôéêÞ Ýäñá óöáßñáò. 5. ÅëáôÞñéï. 6. ÔÜðá.
Ï êùíéêüò ðåßñïò ðïõ êáôáëÞãåé óå
óðåßñùìá ìáæß ìå ôç óöáéñéêÞ êåöáëÞ,
êáôáóêåõÜæåôáé áðü ÷Üëõâá õøçëÞò
ðïéüôçôáò. Ôï êõÜèéï, ç êïßëç äçëáäÞ
óöáßñá (Þ Ýäñá ôçò óöáéñéêÞò êåöá-
ëÞò), ðïõ ìÝóá ôçò áñèñþíåôáé ç óöáé-
ñéêÞ êåöáëÞ, êáôáóêåõÜæåôáé, åßôå áðü
ïñåß÷áëêï, óå ðáëçÝò êõñßùò êáôá-
óêåõÝò, êáé áðáéôåß ðåñéïäéêÞ ëßðáíóç
ìå åéäéêü ëéðáíôÞñá (ãñáóáäüñï), åßôå
áðü ôåöëüí ìå Ýôïéìç ëßðáíóç áðü ôï
åñãïóôÜóéï êáôáóêåõÞò êáé ÷ùñßò ëéðá-
íôÞñá, ïðüôå êáé äåí áðáéôåßôáé ðåñéïäé-
êÞ ëßðáíóÞ ôçò.
Ïé óöáéñéêïß óýíäåóìïé, ðïõ óõíäÝïõí
ôá øáëßäéá ôùí ðñüóèéùí óõóôçìÜôùí
áíÜñôçóçò ìå ôç âÜóç ôïõ áêñáîïíßïõ,
äéáêñßíïíôáé óå äýï åßäç:
á) Ôïõò “öïñåßò - óõíäÝóìïõò”, ðïõ
öÝñïõí ôï âÜñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ
êáé óõíÞèùò äåí Ý÷ïõí åëáôÞñéï
ðñïÝíôáóçò [Ó÷.4.48(â)] (ÂëÝðå êáé
Ó÷.4.43 ðïõ áöïñÜ ôïí óöáéñéêü
254
Ðõñãùôü ðåñéêü÷ëéï
Êùíéêü ôìÞìá
Óõãêñüôçìá
óöáéñéêÞò
êåöáëÞò
ÌðÜñá
óýíäåóìï ôïõ êÜôù øáëéäéïý), êáé
â) Ôïõò “ïäçãïýò - óõíäÝóìïõò”, ðïõ
äåí öÝñïõí óçìáíôéêü âÜñïò, áëëÜ
óõãêñáôïýí ôïí ôñï÷ü óôç èÝóç ôïõ
êáé Ý÷ïõí, óõíÞèùò, åßôå åëáôÞñéï
ðñïÝíôáóçò [Ó÷.4.48(á)], åßôå ðëáóôé-
êü äáêôýëéï ðñïÝíôáóçò (ÂëÝðå êáé
Ó÷.4.43, ðïõ áöïñÜ ôïí óöáéñéêü
óýíäåóìï "ìðáëÜêé" (9) ôïõ Üíù øá-
ëéäéïý).
4.9. ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç
óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò
Åäþ, ç áíåîáñôçóßá ôùí êéíÞóåùí åîá-
óöáëßæåôáé ìå ÷ñÞóç âñá÷éüíùí, ìÝóù
ôùí ïðïßùí ïé ôñï÷ïß åßíáé áñèñùìÝíïé
óôï ðëáßóéï Þ ôï áìÜîùìá. ¸ôóé:
• ¼ôáí ï Üîïíáò ðåñéóôñïöÞò ôùí
âñá÷éüíùí åßíáé êÜèåôïò ðñïò ôç
äéåýèõíóç êßíçóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, äç-
ëáäÞ ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîïíá ôïõ áõ-
 Ó ý ó ô ç ì á
¢íù øáëßäé
ÂÜóç áêñáîïíßïõ
(á)
Ó÷.4.48 Óöáéñéêïß óýíäåóìïé åìðñüóèéïõ äåîéïý ôñï÷ïý
(á) ¢íù óöáéñéêüò óýíäåóìïò øáëéäéïý.(â) ÊÜôù óöáéñéêüò óýíäåóìïò øáëéäéïý.
ôïêéíÞôïõ, ôüôå ïé âñá÷ßïíåò ïíïìÜ-
æïíôáé äéáìÞêåéò âñá÷ßïíåò êáé ìðï-
ñåß íá åßíáé “ïäçãïߔ Þ “õóôåñïýíôåò”,
áíÜëïãá áí ôï ôñï÷üò ùèåßôáé Þ óý-
ñåôáé áðü ôïí âñá÷ßïíá, áíôßóôïé÷á.
• ¼ôáí ï Üîïíáò ðåñéóôñïöÞò ôùí
âñá÷éüíùí âñßóêåôáé õðü ïðïéáäÞðï-
ôå Üëëç ãùíßá ùò ðñïò ôç äéåýèõíóç
êßíçóçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ, äçëáäÞ ùò
ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîïíá ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ, ôüôå ïé âñá÷ßïíåò ïíïìÜæïíôáé
“çìéûóôåñïýíôåò”.
Åêôüò áðü ôïõò âñá÷ßïíåò õðÜñ÷ïõí êáé
äåõôåñåýïíôá óôáèåñïðïéçôéêÜ óôïé÷åßá,
ôá ïðïßá áíáöÝñïíôáé, ãåíéêÜ, ùò óýí-
äåóìïé êáé ïé ïðïßïé äéáêñßíïíôáé óå
äéáìÞêåéò, åãêÜñóéïõò ê.ëð., Ý÷ïõí äç-
ëáäÞ ïíïìáôïëïãßá áíÜëïãç ìå åêåßíç
ôùí âñá÷éüíùí.
Óôá óýã÷ñïíá åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá Ý-
÷ïõí áíáðôõ÷èåß ôá ðáñáêÜôù óõóôÞìá-
ôá âñá÷éüíùí:
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
ÂÜóç áêñáîïíßïõ
ÊÜôù øáëßäé
(â)
á) Õóôåñïýíôåò Þ áéùñïýìåíïé âñá÷ßï-
íåò ôñï÷þí ìå óôñåðôéêÝò ñÜâäïõò.
Ïé âñá÷ßïíåò áõôïß ÷ñçóéìïðïéïýíôáé,
óõíÞèùò, óå áõôïêßíçôá ìå ðñüóèéá êß-
íçóç.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï äéáöïñéêü ìá-
æß ìå ôïí êéíçôÞñá åßíáé óôåñåùìÝíá óôï
ðëáßóéï Þ áìÜîùìá êáé ç êßíçóç öèÜíåé
óôïõò ôñï÷ïýò ìå äýï çìéáîüíéá, êá-
èÝíá áðü ôá ïðïßá Ý÷åé äýï áñèñùôïýò
óõíäÝóìïõò êáé ôçëåóêïðéêü, óõíÞèùò,
óýíäåóìï. Óôï Ó÷.4.34 öáßíåôáé ç á-
íÜñôçóç ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí ìå áéù-
ñïýìåíïõò Þ õóôåñïýíôåò âñá÷ßïíåò
êáé óôñåðôéêÝò ñÜâäïõò.
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, ï êÜ-
èå õóôåñþí Þ áéùñïýìåíïò âñá÷ßïíáò
åßíáé Ýíáò äéáìÞêçò âñá÷ßïíáò, äçëáäÞ
åßíáé ðáñÜëëçëïò ðñïò ôïí äéáìÞêç Ü-
îïíá ôïõ áõôïêéíÞôïõ. ¸÷åé Ýíá óçìåßï
Üñèñùóçò ìå ôï áìÜîùìá, åíþ óõíäÝ-
åôáé, óõíÞèùò, êáé ìå ôï Ýíá Üêñï ôçò
255
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÔñéâÝáò óôÞñéîçò âñá÷ßïíá

ÁíôéóôñåðôéêÞ ñÜâäïò

ÁðïóâåóôÞñáò

ÅëéêïåéäÝò åëáôÞñéï
Õóôåñþí âñá÷ßïíáò

Ó÷.4.49 ÄéÜôáîç áéùñïõìÝíùí Þ õóôåñïýíôùí âñá÷éüíùí áíÜñôçóçò ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá

256
 Ó ý ó ô ç ì á
Ó÷.4.50 ÃåíéêÞ äéÜôáîç ïðßóèéáò áíåîÜñôçôç áíÜñôçóçò ìå çìéáéùñïýìåíïõò (çìéõóôåñïýíôåò) âñá÷ß-
ïíåò äéðëÞò Üñèñùóçò êáé ãüíáôá Ìáê - ÖÝñóïí ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá.
ñÜâäïõ óôñÝøçò, ôçò ïðïßáò ôï Üëëï Ü-
êñï óôåñåþíåôáé óôáèåñÜ óå åíéó÷õìÝ-
íï óçìåßï ôïõ áìáîþìáôïò (ÂëÝðå êáé
Ó÷.4.33).
¸ôóé, üôáí ï Üîïíáò óôñïöÞò ôùí âñá-
÷éüíùí åßíáé óå ïñéæüíôéá èÝóç, áëëÜ
êÜèåôç ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîïíá ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ, êáôÜ ôï "áíåâïêáôÝâáóìá"
ôïõ ôñï÷ïý äåí õðÜñ÷åé ìåôáâïëÞ ôçò
ðáñáëëçëüôçôáò ôùí ôñï÷þí , áëëáãÞò
äçëáäÞ ôçò ãùíßáò ÊÜìðåñ, êáé ç áðü-
óôáóç ìåôáîý ôùí ôñï÷þí (ìåôáôñü÷éï)
ðáñáìÝíåé óôáèåñÞ.
â) Áéùñïýìåíïé Þ õóôåñïýíôåò âñá÷ßï-
íåò ôñï÷þí ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá
Ç ó÷åäßáóç áõôÞ ðñïóöÝñåôáé, óõíÞ-
èùò, ãéá áõôïêßíçôá, üðïõ ç êßíçóç äß-
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
íåôáé óôïõò ðñüóèéïõò ôñï÷ïýò. ÊÜèå
áéùñïýìåíïò Þ õóôåñþí âñá÷ßïíáò åß-
íáé äéáìÞêçò âñá÷ßïíáò, ï ïðïßïò óôç-
ñßæåôáé ìå Ýíá Þ ðåñéóóüôåñïõò ôñéâåßò
óå Ýíá åíéó÷õìÝíï óçìåßï ôïõ áìáîþ-
ìáôïò, ìå ðáñÜëëçëç ÷ñÞóç êáé áíôé-
óôñåðôéêÞò ñÜâäïõ (óôáèåñïðïéçôÞ)
Ó÷.4.49, åíþ óå ðåñßðôùóç åëáöñéÜò
óôÞñéîçò ôïõ âñá÷ßïíá, õðÜñ÷åé, ðáñÜë-
ëçëá, êáé åíéó÷õôéêÞ óõãêñáôçôéêÞ ñÜ-
âäïò.
Óôçí ðåñßðôùóç, ìÜëéóôá, ðïõ ç êßíçóç
äßíåôáé óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò, ôüôå
ôï äéáöïñéêü óôçñßæåôáé óôï áìÜîùìá
êáé ç êßíçóç öèÜíåé óôïõò ôñï÷ïýò ìå
äýï çìéáîüíéá, êáèÝíá áðü ôá ïðïßá Ý-
÷åé äýï áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò (óôáõ-
ñïýò) êáé ôçëåóêïðéêü óýíäåóìï.
257
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Êáé óôéò äýï, ðÜíôùò, ðåñéðôþóåéò, ôï å-
ëáôÞñéï êáé ï áðïóâåóôÞñáò ôïðïèåôïý-
íôáé ìåôáîý äéáìÞêïõò âñá÷ßïíá êáé á-
ìáîþìáôïò.
ã) Õìéûóôåñïýíôåò Þ çìéáéùñïýìåíïé
âñá÷ßïíåò ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá
Óôçí ðåñßðôùóç ôçò ïðßóèéáò êßíçóçò,
ôï äéáöïñéêü ôïõ áõôïêéíÞôïõ åßíáé óôå-
ñåùìÝíï óôï áìÜîùìá êáé ç êßíçóç
öèÜíåé óôïõò ôñï÷ïýò ìÝóù äýï çìéá-
îïíßùí, êáèÝíá áðü ôá ïðïßá Ý÷åé äýï
áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò (óôáõñïýò) êáé
ôçëåóêïðéêü óýíäåóìï. ÊÜèå ôñï÷üò
óôçñßæåôáé óå Ýíá ôñéãùíéêü øáëßäé, ôï
ïðïßï Ý÷åé äýï óçìåßá óôÞñéîçò óôï á-
ìÜîùìá (Ó÷.4.50). Ç ó÷åäßáóç áõôÞ åß-
íáé ó÷åôéêÜ öôçíÞ áðï ðëåõñÜò êüóôïõò
êáé ðñïóöÝñåé ìåãáëýôåñç ïéêïíïìßá
÷þñïõ, äçëáäÞ ìåãáëýôåñï ÷þñï áðï-
óêåõþí (ðïñô-ðáãêÜæ).
Ï Üîïíáò óôñïöÞò ôïõ øáëéäéïý óôá óç-
ìåßá óôÞñéîÞò ôïõ óå ó÷Ýóç ìå ôïí å-
ãêÜñóéï Üîïíá ôïõ áõôïêéíÞôïõ, ó÷çìáôß-
æåé ìßá ãùíßá á (10ï Ýùò 20ï) (Ó÷.
4.51). Ï Üîïíáò áõôüò ôïõ øáëéäéïý ìðï-
ñåß íá åßíáé ïñéæüíôéïò Þ íá Ý÷åé ìéêñÞ
êëßóç (â), ùò ðñïò ôï ïñéæüíôéï åðßðåäï.
Íïçôüò êáôÜ ìÞêïò Üîïíáò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ
ÊÜôïøç ¼øç åê ôùí üðéóèåí
Ó÷.4.51 ËåðôïìÝñåéåò ãùíéþí óôïõò çìéõóôåñïý-
íôåò âñá÷ßïíåò äéðëÞò Üñèñùóçò
258
Óôçí ðåñßðôùóç ôçò ðñüóèéáò êßíçóçò,
ç èÝóç ôïõ øáëéäéïý ðáñáìÝíåé, ó÷åäüí,
ßäéá.
ÐÜíôùò, êáé óôéò äýï ðåñéðôþóåéò, ôüóï
ôï åëáôÞñéï üóï êáé ï áðïóâåóôÞñáò
ôïðïèåôïýíôáé ìåôáîý ôïõ çìéáéùñïýìå-
íïõ âñá÷ßïíá êáé ôïõ áìáîþìáôïò.
Ç ó÷åäßáóç áõôÞ åðéôñÝðåé, åéäéêÜ óôïí
åîùôåñéêü ôñï÷ü, êáôÜ ôéò óôñïöÝò, áý-
îçóç ôçò áñíçôéêÞò ãùíßáò ÊÜìðåñ êáé
ôáõôü÷ñïíç áýîçóç ôçò áðüêëéóçò ôùí
ôñï÷þí, ìå áðïôÝëåóìá ôçí êáëýôåñç
åõóôÜèåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
ä) ÁíÜñôçóç ôñï÷þí ìå óôñåöüìåíç å-
ãêÜñóéá äïêü êáé äéáìÞêåéò âñá÷ßï-
íåò
Åäþ, ç åãêÜñóéá äïêüò Á ðïõ Ý÷åé äéá-
ôïìÞ óùëÞíá, åßíáé ÷ùñéóìÝíç óå äýï
ôìÞìáôá, Á1 êáé Á2 (Ó÷. 4.52) êáé ç ðá-
ñïõóßá ìéáò Üñèñùóçò äßíåé ôç äõíáôü-
ôçôá áîïíéêÞò óôñïöÞò êáé ìåôáôüðéóçò
ôïõ åíüò ôìÞìáôïò óå ó÷Ýóç ìå ôï Üë-
ëï, êáôÜ ôïí Üîïíáò ×-×. Ç êßíçóç åäþ
ìåôáöÝñåôáé ìå ôá çìéáîüíéá G1 êáé G2
- ìÝóù äýï óõíäÝóìùí Ç - óôïí êÜèå
ôñï÷ü.
Ç ðåñßðôùóç áõôÞ åßíáé ìßá åîÝëéîç ôïõ
Üîïíá Íôå Íôéüí. Åðßóçò, ôá Üêñá ôïõ
óùëÞíá óõíäÝïíôáé ìå Üñèñùóç ìå
ôïõò äéáìÞêåéò (õóôåñïýíôåò) âñá÷ßïíåò
C, êáé ìåôáîý âñá÷éüíùí êáé áìáîþìá-
ôïò ðáñåìâÜëëïíôáé åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá
áíÜñôçóçò E êáé áðïóâåóôÞñåò (áìïñôé-
óÝñ). Ç êßíçóç ìåôáöÝñåôáé óôïí ïðß-
óèéï Üîïíá, åíþ ôï äéáöïñéêü F óôçñß-
æåôáé óôï áìÜîùìá êáé óõíäÝåôáé, ãéá
ëüãïõò áíôßäñáóçò, ìå ìßá åãêÜñóéá
ñÜâäï Ê. ÕðÜñ÷ïõí, áêüìç, äýï äéáìÞ-
êåéò âñá÷ßïíåò óôÞñéîçò D óôï áìÜîù-
ìá, ðïõ óõíäÝïíôáé óôï Üíù Üêñï  ôçò
äïêïý Á ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí äõíÜ-
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ìåùí åðéôÜ÷õíóçò êáé åðéâñÜäõíóçò.

å) ÁíÜñôçóç ôñï÷ïý ìå ðïëëáðëïýò
âñá÷ßïíåò
Óôï Ó÷.4.53 ðáñïõóéÜæïíôáé äýï ðáñü-
ìïéåò ðåñéðôþóåéò áíÜñôçóçò ïðßóèéùí
ôñï÷þí ìå ðïëëáðëïýò âñá÷ßïíåò.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï åðÜíù øáëßäé
ìéáò áíåîÜñôçôçò áíÜñôçóçò äýï øáëé-
äéþí, Ý÷åé áíôéêáôáóôáèåß ìå 4 Þ 5, óõ-
íÞèùò, âñá÷ßïíåò, åíþ ìåôáîý ôïõ êÜ-
ôù øáëéäéïý êáé ôïõ áìáîþìáôïò ðá-
ñåìâÜëëåôáé åëéêïåéäÝò åëáôÞñéï. Ç
ó÷åäßáóç áõôÞ, åðåéäÞ ôï óçìåßï ôïìÞò
ôùí âñá÷éüíùí ðïõ Ý÷ïõí óõãêåêñéìÝ-
íåò èÝóåéò âñßóêåôáé Ýîù áðü ôï åðßðå-
äï óõììåôñßáò ôïõ ôñï÷ïý, äßíåé ôç äõ-
íáôüôçôá óôïí ôñï÷ü íá áðïêëßíåé ðñïò
ôá Ýîù ôüóï, üóï ÷ñåéÜæåôáé ãéá íá á-
íôéìåôùðßæåé ôá ïíïìáæüìåíá "åëáóôéêÜ
óöÜëìáôá", ðïõ áíôßóôïé÷á ôåßíïõí íá
óõãêëßíïõí ôïí ôñï÷ü ðñïò ôá ìÝóá. Ç
áêñßâåéá ôïõ åëÝã÷ïõ ôùí óõóôçìÜôùí
Ó÷.4.52 ÁíÜñôçóç ôñï÷þí ìå óôñåöüìåíç åãêÜñ-
áõôþí áíÜñôçóçò ðáñÝ÷åé êïñõöáßá ï- óéá äïêü (óùëÞíá) êáé äéáìÞêåéò âñá÷ßï-
äéêÞ óõìðåñéöïñÜ óôï ü÷çìá. íåò .

ÐëÜãéïò âñá÷ßïíáò óôÞñéîçò ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò óôÞñéîçò

ÐëÜãéïò âñá÷ßïíáò óôÞñéîçò

ÁíôéóôñåðôéêÞ ñÜâäïò
ÅãêÜñóéïò
Äéáöïñéêü âñá÷ßïíáò
óôÞñéîçò

ÅãêÜñóéá ãÝöõñá

Øáëßäé (êÜôù)

Ó÷.4.53 ÁíÜñôçóç ôñï÷ïý ìå ðïëëáðëïýò âñá÷ßïíåò.

259
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÅëáôÞñéï

ÅëáôÞñéï
Ðñïóôáôåõôéêü
êÜëõììá
ÊÝíôñï ôïõ
áìïñôéóÝñ
ÁìïñôéóÝñ ÅãêÜñóéïò âñá÷ßïíáò
Ãüíáôï ìå ðëÞìíç
Åêêåíôñüôçôá 15 mm

ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò

Ó÷.4.54 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ïðßóèéïõ ôñï÷ïý Ìáê ÖÝñóïí

óô)ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ïðéóèßùí ôñï-

ÅãêÜñóéïò âñá÷ßïíáò
ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò
Ó÷.4.55 ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ïðßóèéïõ ôñï÷ïý
Ìáê ÖÝñóïí óå êÜôïøç (ôïõ Ó÷.4.9óô).
÷þí ìå ãüíáêá Ìáê - ÖÝñóïí
Ç áíÜñôçóç áõôÞ ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí
÷ñçóéìïðïéåßôáé, óÞìåñá, óå ìåãÜëç Ý-
êôáóç, Ý÷åé ôçí ßäéá ðåñßðïõ ó÷åäßáóç
ìå ôçí áíôßóôïé÷ç ôùí ðñüóèéùí ôñï÷þí
êáé óôï Ó÷.4.54 öáßíåôáé óå áîïíïìå-
ôñéêÞ ðëÜãéá üøç, åíþ óôï Ó÷. 4.55 õ-
ðÜñ÷åé ç êÜôïøç ôçò ßäéáò äéÜôáîçò. ¸-
ôóé, óôï êÜôù ìÝñïò ôçò äéáêñßíåôáé ï
êýñéïò äéáìÞêçò âñá÷ßïíáò êáé Ýíáò å-
ãêÜñóéïò âñá÷ßïíáò óôÞñéîçò. Ôï ãüíá-
ôï Ìáê - ÖÝñóïí óôï êÜôù ìÝñïò óôç-
ñßæåôáé óôï óõãêñüôçìá ôïõ öïñÝá ôïõ
áêñáîïíßïõ, åíþ óôï åðÜíù óå åíéó÷õ-
ìÝíç ðåñéï÷Þ ôïõ áìáîþìáôïò, ìÝóù
ôïõ åëáôçñßïõ áíÜñôçóçò.

260
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

4.10 YäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôç-

óç
Óôçí ðåñßðôùóç ôçò õäñïðíåõìáôéêÞò Þ
áåñïûäñáõëéêÞò áíÜñôçóçò, ïé ôñï÷ïß ÁÝñéï ¢æùôï
áíáñôþíôáé (óõãêñáôïýíôáé) áíåîÜñôçôá, ËÜäé
åßôå ìå åãêÜñóéá øáëßäéá, åßôå, êõñßùò, Óöáßñá ôñï÷ïý
ìå äéáìÞêåéò (ïäçãïýò Þ õóôåñïýíôåò) Êýëéíäñïò ¸ìâïëï
âñá÷ßïíåò.
Ï âñá÷ßïíáò ôïõ êÜèå ôñï÷ïý óõíäÝå-
ôáé ìå Ýìâïëï, ôï ïðïßï êéíåßôáé ìÝóá ÄéáìÞêçò ïäçãüò âñá÷ßïíáò ôñï÷ïý
óå êýëéíäñï, áíÜëïãá ìå ôéò êáôáêüñõ-
öåò êéíÞóåéò ôïõ ôñï÷ïý (Ó÷.4.56).
Ôï åðÜíù ìÝñïò ôïõ êõëßíäñïõ äéáìïñ-
öþíåôáé óå óöáßñá ç ïðïßá ÷ùñßæåôáé
óå äýï èáëÜìïõò, ìå ôç âïÞèåéá ìéáò å-
íéó÷õìÝíçò ìåìâñÜíçò. Óôïí åðÜíù èÜ- Ó÷.4.56 Óýíäåóç ðñüóèéïõ ôñï÷ïý ìå ôï óýóôçìá
ëáìï ôçò óöáßñáò õðÜñ÷åé ìßá óôáèåñÞ õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôçóçò
ðïóüôçôá áåñßïõ áæþôïõ, åíþ ï êÜôù
èÜëáìïò åßíáé ãåìÜôïò ìå åéäéêü ëÜäé.
Ôüóï ôï áÝñéï Üæùôï, üóï êáé ôï ëÜäé
Ý÷ïõí, ðåñßðïõ, ôçí ßäéá ðßåóç, ç ïðïßá Óöáßñåò ôñï÷þí
êõìáßíåôáé áðü 100 Ýùò 200 bar. ÄåîáìåíÞ
(áðïèÞêç) ëáäéïý
Óçìåéþíåôáé, üôé óå êÜèå ôñï÷ü õðÜñ÷åé
áðü Ýíá óõãêñüôçìá üìïéï ìå áõôü ðïõ
áíáöÝñèçêå ðáñáðÜíù, êáé Ýôóé, ôá óõ-
ãêñïôÞìáôá êáé ôùí ôåóóÜñùí ôñï÷þí
ìðïñïýí, áíÜ Üîïíá, (Ó÷.4.57) íá ôñï-
Âáëâßäá åëÝã÷ïõ
öïäïôïýíôáé ìå ëÜäé áðü êïéíÞ ðáñï- Áíôëßá õøçëÞò
÷Þ, ðïõ óõíäÝåôáé ìå âáëâßäá åëÝã÷ïõ ðßåóçò ÑõèìéóôÞò ðßåóçò
ôñéþí êáôåõèýíóåùí. ÊÝíôñéêÞ óöáßñá
Ó' áõôÞ ôç âáëâßäá ôï ëÜäé öèÜíåé áðü
ìßá êåíôñéêÞ åãêáôÜóôáóç ðáñï÷Þò õ-
øçëÞò ðßåóçò, ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ìßá êå- Ó÷. 4.57 Óõãêñüôçìá õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôç-
íôñéêÞ óöáßñá ìå ìåìâñÜíç ðáñüìïéá óçò óôïí ïðßóèéï Üîïíá áõôïêéíÞôïõ
ìå åêåßíç ôùí ôñï÷þí, Ýíá ñõèìéóôÞ ðß-
åóçò ëáäéïý, ìßá äåîáìåíÞ ëáäéïý êáé
ìßá áíôëßá õøçëÞò ðßåóçò (180 bar) ç ï- øùèåß (Ó÷.4.58), ï äéáìÞêçò âñá÷ßïíáò
ðïßá ðáßñíåé êßíçóç, ìÝóù éìÜíôá, áðü ôïõ ðéÝæåé ôï âÜêôñï ôïõ åìâüëïõ ìå ôï
ôïí êéíçôÞñá. ïðïßï åßíáé óõíäåìÝíï, ïðüôå êéíåßôáé
Ìüëéò, ëïéðüí, ï ôñï÷üò ôïõ áõôïêéíÞ- ðñïò ôá åðÜíù êáé ôï Ýìâïëï.
ôïõ óõíáíôÞóåé Ýíá åìðüäéï êáé õðåñõ- ¸ôóé, ôï Ýìâïëï áíåñ÷üìåíï óõìðéÝæåé

261
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÐåðéåóìÝíï ¢æùôï
ÊåíôñéêÞ óöáßñá
ÑõèìéóôÞò ðßåóçò
Âáëâßäá åëÝã÷ïõ ôñéþí
êáôåõèýíóåùí
Ìï÷ëüò åëÝã÷ïõ
ÐåðéåóìÝíï ¢æùôï ÄåîáìåíÞ
Óöáßñá ôñï÷ïý
(áðïèÞêç)
Åëáóôéêü äéÜöñáãìá ëáäéïý

ÑÜâäïò Áíôëßá õøçëÞò

åîéóïññüðçóçò ðßåóçò
Óôáèåñü ýøïò
ÄéáìÞêçò âñá÷ßïíáò ôñï÷ïý

Ó÷. 4.58 ÄéÜôáîç óõóôÞìáôïò õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôçóçò.

ôï ëÜäé ðïõ âñßóêåôáé óôïí êýëéíäñï ôïõ

Êïßëç óöáßñá êáé ôï ïðïßï (ëÜäé) óõìðéåæüìåíï êáôá-
ÅðÜíù èÜëáìïò èëßâåôáé, ìÝóù åéäéêÞò âáëâßäáò
(áÝñéï ¢æùôï) Åëáóôéêü (Ó÷.4.59) óôïí êÜôù èÜëáìï ôçò óöáß-
äéÜöñáãìá ñáò ìå áðïôÝëåóìá íá ðéÝæåé ôç äéá÷ù-
ÊÜôù ñéóôéêÞ ìåìâñÜíç (äéÜöñáãìá) êáé íá
èÜëáìïò
óöáßñáò ìåéþíåôáé, êáô'áõôüí ôïí ôñüðï, ï üãêïò
(ëÜäé) Âáëâßäåò ôïõ åðÜíù èáëÜìïõ ðïõ ðåñéÝ÷åé ôï Ü-
ÓùëÞíáò Êýëéíäñïò æùôï. ¼ìùò, ìå ôç ìåßùóç áõôÞ ôïõ ü-
ðñïóáãùãÞò ¸ìâïëï
ãêïõ ôïõ åðÜíù èáëÜìïõ, áõîÜíåôáé ç
ëáäéïý áðü ôçí ðßåóç ôïõ áæþôïõ Ýùò üôïõ åîéóùèåß ìå
áíôëßá ôçí ðßåóç ôïõ ëáäéïý ðïõ ðéÝæåé ôç ìåì-
ÂÜêôñï åìâüëïõ âñÜíç áðü ôçí êÜôù ðëåõñÜ.
Ìå ôçí åîßóùóç áõôÞ ôùí äýï ðéÝóåùí,
ôï Ýìâïëï äåí ìðïñåß íá áíÝâåé ðåñéó-
óüôåñï ðñïò ôá åðÜíù êáé Ýôóé óôáèå-
Ó÷.4.59 Óõãêñüôçìá åìâüëïõ - óöáßñáò áðü õ-
äñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç.
ñïðïéåß ôïí âñá÷ßïíá ôïõ ôñï÷ïý
(Ó÷.4.58) óôç óõãêåêñéìÝíç áõôÞ èÝóç.

262
 Ó ý ó ô ç ì á
Ìüëéò ï ôñï÷üò öýãåé áðü ôï åìðüäéï
êáé ðÜøåé íá åíåñãåß ç åîùôåñéêÞ ðßåóç
ðñïò ôï Ýìâïëï, ôï áÝñéï Üæùôï äéá-
óôÝëëåôáé êáé ç ìåìâñÜíç (äéÜöñáãìá)
ðéÝæåôáé ðñïò ôá êÜôù, ìå áðïôÝëåóìá
íá óõìðéÝæåé ôï ëÜäé ðïõ âñßóêåôáé êÜ-
ôù áð' áõôÞí êáé ôï ïðïßï (ëÜäé) ðåñíÜ
ìÝóá áðü ìßá âáëâßäá ìå áíôßèåôç êá-
ôåýèõíóç ñïÞò (ÂëÝðå êáé Ó÷.4.59), ðéÝ-
æïíôáò ôï Ýìâïëï, ðïõ ìå ôç óåéñÜ ôïõ
ùèåß ôïí âñá÷ßïíá ôïõ ôñï÷ïý, ïðüôå ï
ôñï÷üò êáôåâáßíåé.
¼ôáí áõîÜíåôáé ôï öïñôßï ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ, ôüôå ìåôáôïðßæåôáé ï âñá÷ßïíáò ôïõ
ôñï÷ïý, ìå áðïôÝëåóìá íá ìåôáäßäåé ôçí
êßíçóç óå ìßá ñÜâäï ðïõ ïíïìÜæåôáé
ñÜâäïò åîéóïññüðçóçò, åðÜíù óôçí ï-
ðïßá åßíáé óôåñåùìÝíïò Ýíáò ìï÷ëüò, ï
ïðïßïò ïíïìÜæåôáé ìï÷ëüò åëÝã÷ïõ.
Áõôüò ï ìï÷ëüò åëÝã÷ïõ åíåñãïðïéåß ôï
óýñôç ôçò âáëâßäáò åëÝã÷ïõ ôñéþí êá-
ôåõèýíóåùí, ïðüôå áõôüìáôá, ìßá áíôëß-
á ëáäéïý õøçëÞò ðßåóçò ôçò ôÜîçò ôùí
180 bar áíáëáìâÜíåé ôç ñýèìéóç ôïõ ý-
øïõò ôïõ áõôïêéíÞôïõ ìå ôáõôü÷ñïíç áý-
îçóç ôïõ üãêïõ ôïõ ëáäéïý óôïí êÜôù
èÜëáìï ôçò óöáßñáò ôïõ ôñï÷ïý. Äçëá-
äÞ, ôï ëÜäé ðéÝæåé ôï Ýìâïëï êáé ôï âÜ-
êôñï ôïõ ðñïò ôá êÜôù, ïðüôå ðéÝæåôáé
êáé ï âñá÷ßïíáò ôïõ ôñï÷ïý ðñïò ôçí ß-
äéá êáôåýèõíóç, ìå áðïôÝëåóìá ôï áõôï-
êßíçôï íá áíõøþíåôáé.
¼ôáí ìåéþíåôáé, ôþñá, ôï öïñôßï ôïõ
áõôïêéíÞôïõ, áêïëïõèåßôáé ç áíôßóôñïöç
äéáäéêáóßá êáé Ýôóé ôï ýøïò ôïõ ðáñá-
ìÝíåé êáé ðÜëé óôáèåñü. Ìåôáêéíïýìåíç,
äçëáäÞ, ç ñÜâäïò åîéóïññüðçóçò ðñïò
ôçí áíôßèåôç ðëÝïí êáôåýèõíóç, êéíåß ôï
óýñôç ôçò âáëâßäáò åëÝã÷ïõ ôñéþí êá-
ôåõèýíóåùí áíôßèåôá, Ýôóé þóôå êÜðïéá
ðïóüôçôá ëáäéïý áðü ôïí êÜôù èÜëáìï
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
êáé ìÝóù ôçò âáëâßäáò áõôÞò íá åðé-
óôñÝöåé óôç äåîáìåíÞ ôïõ ëáäéïý.
Íá óçìåéùèåß åäþ, üôé ìßá ñõèìéóôéêÞ
âáëâßäá ( ñõèìéóôÞò ðßåóçò) óôçí êå-
íôñéêÞ óöáßñá, êñáôÜ ôçí ðßåóç ôçò á-
íôëßáò óå ìßá óôáèåñÞ ôéìÞ.
Ç ýðáñîç ôùí äýï âáëâßäùí (Ó÷.4.59)
óôï Üêñï ôïõ êõëßíäñïõ, åêåß äçëáäÞ
ðïõ áõôüò óõíäÝåôáé ìå ôç óöáßñá ôïõ
âñá÷ßïíá êÜèå ôñï÷ïý, ÷ñçóéìåýåé óáí
áðïóâåóôÞñáò ôáëáíôþóåùí (áìïñôé-
óÝñ), áöïý ç áíôßóôáóç ðïõ äçìéïõñãåß-
ôáé óôç ñïÞ ôïõ ëáäéïý áðü ôï ÷þñï ôïõ
êõëßíäñïõ ðñïò ôïí êÜôù èÜëáìï ôçò
óöáßñáò êáé áíôßóôñïöá, äçìéïõñãïýí
áðüóâåóç ôùí ôáëáíôþóåùí ôïõ áìá-
îþìáôïò.
Ç õäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç åßíáé ðïëý
ìáëáêÞ êáé "åëáóôéêÞ", üôáí ôï öïñôßï
åßíáé ìéêñü. EÜí üìùò áõôü ìåãáëþóåé,
ôüôå óêëçñáßíåé ðñïïäåõôéêÜ êáé, êáô'å-
ðÝêôáóç, êáé ç Üíåóç ðïõ ðáñÝ÷åé óôïõò
åðéâÜôåò, ìåéþíåôáé.
Ìå ôçí áíÜñôçóç áõôÞ, ðÝñá áðü ôç äéá-
ôÞñçóç óôáèåñïý ýøïõò ôçò áðüóôáóçò
ôïõ áìáîþìáôïò áðü ôï Ýäáöïò, õðÜñ-
÷åé êáé ç äõíáôüôçôá íá ñõèìßæåôáé êÜèå
öïñÜ ôï åðéèõìçôü ýøïò, áíÜëïãá ìå
ôï äýóâáôï ôçò äéáäñïìÞò ðïõ ðñÝðåé
íá äéáíýóåé ôï ü÷çìá.
ÐÑÏÓÏ×Ç: Ôï ôñýðçìá ôïõ Üíù èáëÜ-
ìïõ ôçò óöáßñáò ðïõ ðåñéÝ÷åé ôï áÝñéï
Üæùôï õðü ðßåóç (Ýùò 200 bar) êáé ôï
ïðïßï åðé÷åéñåßôáé, ðñïöáíþò áðü ðå-
ñéÝñãåéá, áðü íÝïõò êáé Üðåéñïõò ôå÷íß-
ôåò, áðáãïñåýåôáé, äéüôé ìðïñåß íá ðñï-
êáëÝóåé óïâáñü áôý÷çìá ëüãù Ýêñç-
îçò.
263
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

4.11. ÁíÜñôçóç ìå áåñïåëáôÞ-

Åßóïäïò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
Âáëâßäá éóïññüðçóçò
ÁåñïèÜëáìïò
Ó÷.4.60 ÁíÜñôçóç ìå áåñïåëáôÞñéï
ñéá (áåñüóïõóôåò)
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï åëáôÞñéï ôïõ
ôñï÷ïý Ý÷åé áíôéêáôáóôáèåß ìå áåñïåëá-
ôÞñéï (Ó÷.4.60), Þ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ðá-
ñÜëëçëá êáé ìå áíôßóôïé÷ï çìéåëëåéðôéêü,
éäéáßôåñá óôá âáñÝá ï÷Þìáôá.
Ôï áåñïåëáôÞñéï åßíáé Ýíáò åëáóôéêüò
óÜêïò (áåñïèÜëáìïò), ðïõ ðåñéÝ÷åé ðå-
ðéåóìÝíï áÝñá Þ Üæùôï êáé ï ó÷åäéá-
óìüò ôïõ óôçñßæåôáé óôçí åëáóôéêÞ óõ-
ìðåñéöïñÜ ðïõ äåß÷íåé ìßá ðïóüôçôá ðå-
ðéåóìÝíïõ áÝñá ìÝóá óå Ýíá åëáóôéêü -
åéäéêÜ åíéó÷õìÝíï - áåñïèÜëáìï (óÜêï).
Ôá áåñïåëáôÞñéá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé, óõ-
íÞèùò, óå öïñôçãÜ Þ ëåùöïñåßá ôá ï-
ðïßá äéáèÝôïõí, Þäç, áåñïóõìðéåóôÞ ãéá
ôï óýóôçìá ðÝäçóÞò ôïõò.
Óôï Ó÷.4.61 ðáñïõóéÜæïíôáé ôñåßò ôõðé-

Ðëáßóéï

Êõëéíäñéêüò
ìåôáëëéêüò
èÜëáìïò

Óýíäåóç
ÂÜóç óôÞñéîçò
ÄéÜöñáãìá äéáöñÜãìáôïò
(á) (â) Óýíäåóç ìå âñá÷ßïíá
áíÜñôçóçò
(ã)

Ó÷.4.61 Ôýðïé áåñïèáëÜìùí áåñïåëáôçñßùí

(á) ÄéðëÞò ðôý÷ùóçò
(â) Ôýðïõ äéáöñÜãìáôïò
(ã) Êõëéíäñéêïý ôýðïõ

264
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ÁåñïöõëÜêéï
Âáëâßäá áóöáëåßáò
ÓùëÞíáò ôñïöïäïóßáò áåöõëÜêéïõ ðßåóçò
Óýíäåóìïò Ô ÁåñïèÜëáìïò ðßóù äåîéÜ
¸îïäïò áðï áåñïöõëÜêéï ÁåñïèÜëáìïò åìðñüò äåîéÜ
ÑõèìéóôÞò ðßåóçò Ïðßóèéá âáëâßäá éóïññüðçóçò
ÓùëÞíùóç õøçëÞò
Âáëâßäá ðßåóçò 20 bar
éóïññüðçóçò Ìï÷ëüò
åìðñüò äåîéÜ éóïññüðçóçò
ÓùëÞíùóç ÷áìçëÞò
ÁåñïóõìðéåóôÞò ðßåóçò 10 bar
ÅîÜñôçìá Ô ÅîÜñôçìá Ô
ÁåñïèÜëáìïò åìðñüò áñéóôåñÜ ÁåñïèÜëáìïò ðßóù áñéóôåñÜ
ÓùëçíïåéäÝò
Ìï÷ëüò éóïññüðçóçò
Âáëâßäá éóïññüðçóçò åìðñüò áñéóôåñÜ

Ó÷. 4.62 ÔõðéêÞ äéÜôáîç áíÜñôçóçò ìå áåñïåëáôÞñéá

êÝò ðåñéðôþóåéò áåñïèáëÜìùí ðïõ ÷ñç-
óéìïðïéïýíôáé óôá óõãêñïôÞìáôá áåñïå-
ëáôçñßùí óôá äéÜöïñá ï÷Þìáôá.
Óôï Ó÷.4.62 öáßíåôáé, ðáñáóôáôéêÜ, ç
ãåíéêÞ äéÜôáîç åíüò ôÝôïéïõ óõóôÞìáôïò
áíÜñôçóçò ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá, üðïõ ôá
ôÝóóåñá óõìâáôéêÜ åëáôÞñéá ðïõ ãíùñß-
æïõìå, Ý÷ïõí áíôéêáôáóôáèåß áðü áåñï-
åëáôÞñéá ôá ïðïßá ôñïöïäïôïýíôáé áðü
áåñïóõìðéåóôÞ. Ï áÝñáò óõãêåíôñþíå-
ôáé óôï áåñïöõëÜêéï ìå ðßåóç 20 bar,
ðåñßðïõ, êáé áðü åêåß, ìÝóù äýï óõóôç-
ìÜôùí óùëçíþóåùí ôñïöïäïóßáò, êá-
ôáëÞãåé óôïõò áåñïèáëÜìïõò ôùí áåñï-
åëáôçñßùí, ìå ôçí åîÞò äéáäéêáóßá:
Ôï Ýíá óýóôçìá óùëçíþóåùí ðáñÝ÷åé
óôïõò áåñïèáëÜìïõò áÝñá ìåéùìÝíçò
ðßåóçò (10 bar ðåñßðïõ) êáé ôïõò êñáôÜ
äéïãêùìÝíïõò óôï ßäéï ýøïò. Óå ðåñß-
ðôùóç ðïõ óå êÜðïéï áåñïèÜëáìï ôïõ ß-
äéïõ Üîïíá (åìðñüóèéïõ Þ ïðßóèéïõ) áõ-
îçèåß, ãéá ïðïéïíäÞðïôå ëüãï, ôï öïñ-
ôßï (üôáí ð.÷. ìåãáëþíåé ôï âÜñïò ðñïò
ôç ìßá ðëåõñÜ, ïðüôå êáé ôï áìÜîùìá
ðáñïõóéÜæåé êëßóç ðñïò ôç ðëåõñÜ áõôÞ),
ôüôå áíïßãåé ìßá ñõèìéóôéêÞ âáëâßäá
(âáëâßäá éóïññüðçóçò) êáé ìå ôï Üëëï
óýóôçìá óùëçíþóåùí ðáñÝ÷åôáé áÝñáò
õøçëÞò ðßåóçò (20 bar) óôïí áåñïèÜëá-
ìï, ïðüôå ôïí åðáíáöÝñåé óôçí áñ÷éêÞ
ôïõ óôÜèìç êáé Ýôóé ôï áìÜîùìá åðá-
íÝñ÷åôáé óôçí êáíïíéêÞ ôïõ èÝóç.
Ìå ôç äéáäéêáóßá áõôÞ åëáôôþíåôáé êáé ç
êëßóç ôïõ áõôïêéíÞôïõ óôéò óôñïöÝò, ìå
áðïôÝëåóìá íá õðÜñ÷åé ç äõíáôüôçôá
íá áëëÜæåé ôï ýøïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ, á-
íÜëïãá ìå ôï ìåôáöåñüìåíï êÜèå öïñÜ
öïñôßï.
Ôï áåñïåëáôÞñéï óõìðåñéöÝñåôáé óáí Ý-
íá åëéêïåéäÝò åëáôÞñéï ìå "ðñïïäåõôéêÞ
÷áñáêôçñéóôéêÞ êáìðýëç", ðñïóöÝñï-
íôáò ôï åðéðñüóèåôï ðëåïíÝêôçìá ôçò

265
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óçìåßï óôÞñéîçò
áåñïåëáôçñßïõ óôï
ðëáßóéï
ÁåñïåëáôÞñéï
ÁðïóâåóôÞñáò
(áìïñôéóÝñ)
Óýíäåóç ìå åãêÜñóéá ìðÜñá
Ó÷.4.63 ÁåñïåëáôÞñéá óå öïñôçãü, ìå ðáñÜëëçëç ÷ñÞóç áðïóâåóôÞñùí ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ).
ñýèìéóçò ôçò äéáäñïìÞò, ôïõ áíÜëïãá
ìå ôçí áýîçóç - åíôüò ôïõ - ôçò ðßåóçò
ôïõ áÝñá. ¼ìùò, üðùò óôï åëéêïåéäÝò
åëáôÞñéï, Ýôóé êáé åäþ åðéâÜëëåôáé ç
÷ñÞóç åëêõóôÞñùí ãéá ôç ìåôáöïñÜ ôùí
äõíÜìåùí þèçóçò êáé ðÝäçóçò óôï
ðëáßóéï Þ ôï áìÜîùìá, êáèþò êáé ôùí
äõíÜìåùí áíôßäñáóçò óôçí áíôßèåôç ôÜ-
óç óôñïöÞò ôïõ ïðßóèéïõ êéíçôçñßïõ Ü-
îïíá. ÐáñÜëëçëá, ç ÷ñÞóç áðïóâåóôÞ-
ñùí ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ) åßíáé á-
ðáñáßôçôç, äéüôé ï áÝñáò äçìéïõñãåß á-
ðü ìüíïò ôïõ åëÜ÷éóôç ìüíï áðüóâåóç
ôáëáíôþóåùí.
Óôï Ó÷.4.63 ðáñïõóéÜæåôáé óýóôçìá êõ-
ëéíäñéêþí áåñïåëáôçñßùí ìå ðáñÜëëçëç
÷ñÞóç áðïóâåóôÞñùí, åíþ óôï Ó÷.4.64
öáßíïíôáé ëåðôïìÝñåéåò áðü ôç äéÜôáîç
åíüò âñá÷ßïíá áíÜñôçóçò ôïõ áåñïåëá-
ôÞñéïõ.
266
Áðüóôáóç ðëáéóßïõ áðü Üîïíá
ÌðñáêÝôï ðëáéóßïõ ãéá ôç
óôÞñéîç ôïõ âñá÷ßïíá
Êï÷ëßáò
óýíäåóçò
Óôáèåñü óçìåßï
óýíäåóçò âñá÷ßïíá ìå
ôï ìðñáêÝôï
Óýíäåóç âñá÷ßïíá áíÜñôçóçò ìå
Ýäñáíï ïðßóèéïõ Üîïíá
4.12. ÓõóôÞìáôá ñýèìéóçò ý-
øïõò áõôïêéíÞôïõ êáé
áõôüìáôçò ïñéæïíôßùóçò
Óå ìåñéêïýò ôýðïõò áõôïêéíÞôùí ðïëõôå-
ëåßáò ôïðïèåôïýíôáé áõôüìáôá óõóôÞìá-
ôá ôá ïðïßá, åßôå ñõèìßæïõí ôï ýøïò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ óôçí åðéèõìçôÞ êÜèå öïñÜ
óôÜèìç, üðùò Þäç áíáöÝñèçêå óôá
ðëáßóéá ôçò õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôç-
óçò, åßôå åðáíáöÝñïõí ôï ðßóù ìÝñïò
ôïõ áõôïêéíÞôïõ óôï êáíïíéêü ýøïò, ü-
ôáí áõôü êáôÝâåé ëüãù öïñôßïõ.
Óôçí ôåëåõôáßá áõôÞ ðåñßðôùóç, üôáí äç-
ëáäÞ êáèßóïõí ôñßá Üôïìá óôï ðßóù êÜ-
èéóìá êáé öïñôùèåß êáé ï ÷þñïò ôùí á-
ðïóêåõþí, åìöáíßæåôáé áóôÜèåéá óôçí
ïäÞãçóç, äéüôé ôï êÝíôñï âÜñïõò ìåôá-
ôïðßæåôáé ðïëý ðñïò ôá ðßóù, åíþ õøþ-
íåôáé õðåñâïëéêÜ êáé ç äÝóìç ôùí öþ-
ôùí êáôÜ ôç âñáäéíÞ ïäÞãçóç.
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ÌðñáêÝôï óôÞñéîçò âñá÷ßïíá

áíÜñôçóçò ¸äñáíï Üîïíá
ÁåñïåëáôÞñéï
Êï÷ëßáò
óýíäåóçò ÅãêÜñóéá ìðÜñá

Âñá÷ßïíáò
áíÜñôçóçò ÁðïóâåóôÞñáò
(áìïñôéóÝñ)

ÑïäÝëëá áðüóôáóçò
Óéíåìðëüê åãêÜñóéáò ìðÜñáò

Ó÷.4.64 ËåðôïìÝñåéåò áðü äéÜôáîç âñá÷ßïíá áíÜñôçóçò áåñïåëáôçñßïõ

Ôï Ó÷.4.65 ðáñïõóéÜæåé ìéêôÞ áíÜñôçóç

åëéêïåéäïýò åëáôçñßïõ ìå ðáñÜëëçëç õ-
ðïâïÞèçóç õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôç-
óçò. Äéáêñßíåôáé, ëïéðüí, ï óùëÞíáò
ðñïóáãùãÞò ëáäéïý áðü áíôëßá õøçëÞò ËÜäé
ÓùëÞíáò ðñïóáãùãÞò Õäñáõëéêüò
ðßåóçò, üðïõ áíÜëïãá ìå ôç âýèéóç ôïõ ëáäéïý áðü ôçí áíôëßá êýëéíäñïò
ïðßóèéïõ ìÝñïõò ôïõ áõôïêéíÞôïõ - ëü-
ãù öïñôßïõ - ðáñÝ÷åôáé åðéðëÝïí ðïóü-
ôçôá ëáäéïý óôïí õäñáõëéêü êýëéíäñï,
ìå áíôßóôïé÷ç ñýèìéóç ôïõ ýøïõò ôïõ
óõãêåêñéìÝíïõ áõôïý ôìÞìáôïò ôïõ áõ- ÌåìâñÜíç
ôïêéíÞôïõ. Ç ñýèìéóç ôïõ ýøïõò ãßíåôáé ÁÝñéï ¢æùôï
ìÝóù ôçò âáëâßäáò åëÝã÷ïõ êáé ìéáò ÅëáôÞñéï áíÜñôçóçò
ñÜâäïõ åîéóïññüðçóçò, óýìöùíá ìå ôç
ëåéôïõñãßá ôçò õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôç-
óçò.
ÁíÜëïãá ôþñá ìå ôï åðéèõìçôü ýøïò
ôïõ áõôïêéíÞôïõ áðü ôï Ýäáöïò, ÷ñçóé- Ó÷.4.65 ÕäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç ìå åëéêïåéäÝò
ìïðïéåßôáé áðü ôïí ïäçãü ó÷åôéêü ÷åéñé- åëáôÞñéï óå óõíäõáóìü ìå áðïóâåóôÞñá
óôÞñéï ðïõ åßíáé ðáñüìïéï ìå áõôü ôçò ãéá ôç ñýèìéóç ôçò óôÜèìçò ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ Þ ôçí áõôüìáôç ïñéæïíôßùóÞ ôïõ.
õäñïðíåõìáôéêÞò áíÜñôçóçò.

267
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ï õäñáõëéêüò êýëéíäñïò ÷ñçóéìïðïéåß-
ôáé, åäþ, ôáõôü÷ñïíá êáé ùò áðïóâåóôÞ-
ñáò ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ).
ÅíáëëáêôéêÜ, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáé óõ-
óôÞìáôá ãéá ôçí ïñéæïíôßùóç ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ ìå ÷ñÞóç åéäéêþí áðïóâåóôÞñùí
ðïõ äéáèÝôïõí êáé áåñïèáëÜìïõò (áåñï-
åëáôÞñéá), ìÝóá óôïõò ïðïßïõò êáôáèëß-
âåôáé ðåðéåóìÝíïò áÝñáò (Ó÷.4.66). Óôçí
ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï áõôïêßíçôï åßíáé å-
öïäéáóìÝíï ìå óýóôçìá áåñïóõìðéå-
óôÞ, ìå áåñïöõëÜêéï, ìå âáëâßäá åëÝã-
÷ïõ êáé ñÜâäï åîéóïññüðçóçò.
Óçìåéþíåôáé, üôé óôï êÜôù ìÝñïò ôïõ
ÁÝñáò
ÅéóáãùãÞ
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
Óôåãáíïðïéçôéêü
äéÜöñáãìá
Åîùôåñéêü êÝëõöïò
¢æùôï
Õãñü
Ó÷.4.66 Óýóôçìá ïñéæïíôßùóçò áõôïêéíÞôïõ ìå á-
åñïèÜëáìï ïñéæïíôßùóçò.
268
óõãêñïôÞìáôïò õðÜñ÷åé ìßá ðïóüôçôá á-
æþôïõ õðü ðßåóç, üðùò êáé óôçí õäñï-
ðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç.
4.13. ÖèïñÝò - ÂëÜâåò - ÓõíôÞ-
ñçóç - ¸ëåã÷ïò - Ñõèìß-
óåéò
á) ÖèïñÜ åëáóôéêþí ÷éôùíßùí êáé ðåß-
ñùí
Ç óõíçèÝóôåñç öèïñÜ Þ âëÜâç ôùí
çìéåëëåéðôéêþí åëáôçñßùí åßíáé ç
öèïñÜ ôùí åëáóôéêþí ÷éôùíßùí ôùí
ðåßñùí ôïõò.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï åëáôÞñéï á-
ðïóõíäÝåôáé áðü ôçí ÜñèñùóÞ ôïõ,
áöïý âÝâáéá õðïóôõëùèåß (áíáóç-
êùèåß) ôï ü÷çìá, êáé ìå åéäéêü åñãá-
ëåßï áöáéñåßôáé ôï öèáñìÝíï ÷éôþíéï
êáé áíôéêáèßóôáôáé ìå êáéíïýñãéï.
â) ÓðÜóéìï öýëëïõ çìéåëëéåðôéêïý ðå-
ðëáôõóìÝíïõ åëáôçñßïõ.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ áðïóõíáñìïëï-
ãåßôáé ôåëåßùò üëï ôï åëáôÞñéï êáé á-
íôéêáèßóôáôáé ôï óðáóìÝíï öýëëï ìå
êáéíïýñéï.
ã) ÊÜìøç çìéåëëåéðôéêïý åëáôçñßïõ
¼ôáí ôï ü÷çìá õðåñöïñôþíåôáé Þ êé-
íåßôáé óå áíþìáëï äñüìï ãéá ìåãÜ-
ëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, ôá åëáôÞñéá õ-
ðüêåéíôáé óå ìüíéìç ðáñáìüñöùóç
êÜìøçò êáé ôï ü÷çìá ðáýåé íá óôÝêå-
ôáé óôï áñ÷éêü - êáíïíéêü ôïõ ýøïò.
Ìüëéò äéáðéóôùèåß áõôü, ðñÝðåé íá á-
íôéêáôáóôáèåß ôï ðáñáìïñöùìÝíï å-
ëáôÞñéï ìå íÝï.
ä) ÓðÜóéìï åëéêïåéäïýò åëáôçñßïõ
Ïé æçìéÝò óôá åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá åß-
 Ó ý ó ô ç ì á
íáé ôá óðáóßìáôá êáé ç ìüíéìç óõ-
óðåßñùóç, ç ïðïßá ìðïñåß íá åëåã-
÷èåß áöïý áöáéñåèåß ôï åëáôÞñéï á-
ðü ôï ü÷çìá êáé ìåôñçèåß ôï åëåýèå-
ñï ìÞêïò ôïõ åëáôçñßïõ. Ç áíôéêáôÜ-
óôáóç ìå êáéíïýñãéï åðéâÜëëåôáé êáé
óôçí ðåñßðôùóç ìüíéìçò ðáñáìüñ-
öùóÞò ôïõ. Ç áöáßñåóç ôïõ åëéêïåé-
äïýò åëáôçñßïõ åßíáé ëåðôÞ åñãáóßá
êáé ðñÝðåé íá ãßíåôáé óýìöùíá ìå
ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ. Ãåíé-
êÜ, ðñÝðåé íá õðïóôõëùèåß óå êáôÜë-
ëçëç èÝóç ôï ü÷çìá êáé ôï åëáôÞñéï
íá óõóðåéñùèåß ìå åéäéêü åñãáëåßï.
¸ôóé, áðáëëÜóóïíôáé ïé âñá÷ßïíåò
(øáëßäéá) áðü ôï öïñôßï ôïõò êáé
ìðïñïýí íá áðïóõíáñìïëïãçèïýí,
åëåõèåñþíïíôáò, ôáõôü÷ñïíá, êáé ôï
åëáôÞñéï.
å) ÖèïñÝò êáé Ýëåã÷ïò óöáéñéêþí óõí-
äÝóìùí
Ãéá ôïí Ýëåã÷ï ôùí óöáéñéêþí óõí-
äÝóìùí, õðïóôõëþíåôáé ôï ü÷çìá
óôï êáôÜëëçëï óçìåßï, þóôå áõôïß íá
áðáëëáãïýí áðü ôï öïñôßï ôïõò.
¼ôáí ëïéðüí åëåõèåñùèïýí ïé óöáé-
ñéêïß óýíäåóìïé, ïé ôñï÷ïß êéíïýíôáé
ìå ôï ÷Ýñé åðÜíù-êÜôù êáé åìðñüò-
ðßóù êáé Ýôóé åëÝã÷åôáé ç åëåýèåñç
êßíçóÞ ôïõò (ôæüãïò), ôüóï áîïíéêÜ
üóï êáé ðëåõñéêÜ, êáé ãßíåôáé óýãêñé-
óç ìå ôá äåäïìÝíá ôïõ êáôáóêåõá-
óôÞ. ÅÜí ïé áíï÷Ýò åßíáé ìåãÜëåò, ïé
öèáñìÝíïé óýíäåóìïé áíôéêáèßóôá-
íôáé ìå êáéíïýñãéïõò.
óô) ÖèïñÝò óå âñá÷ßïíåò êáé Üîïíåò
Ïé âñá÷ßïíåò êáé ïé ÜîïíÝò ôïõò å-
ðéèåùñïýíôáé êáôÜ ôáêôÜ äéáóôÞìáôá,
ãéá öèïñÝò êáé óôñåâëþóåéò. ÊáôÜ
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
ôçí áðïóõíáñìïëüãçóÞ ôïõò, óç-
ìåéþíåôáé åðáêñéâþò ç èÝóç êáé ï á-
ñéèìüò ôùí ðáñåìâõóìÜôùí, ðïõ ôõ-
÷üí õðÜñ÷ïõí ó'áõôïýò.
Âñá÷ßïíåò êáé Üîïíåò öèáñìÝíïé Þ
óôñåâëùìÝíïé áíôéêáèßóôáíôáé ìå
êáéíïýñãéïõò êáé äåí åðéôñÝðåôáé êá-
ìßá åðéóêåõÞ ôïõò Þ Üëëç åðÝìâáóç.
æ) ÄéáññïÝò Þ Üëëåò âëÜâåò áðïóâå-
óôÞñùí (áìïñôéóÝñ)
Ïé áðïóâåóôÞñåò åðéèåùñïýíôáé ãéá
ôõ÷üí ß÷íç äéáññïþí ëáäéïý áðü
öèïñÜ ôóéìïõ÷þí ôïõ åìâüëïõ. Áí
óõìâáßíåé êÜôé ôÝôïéï, ï ðñïâëçìáôé-
êüò áðïóâåóôÞñáò áíôéêáèßóôáôáé, ü-
ðùò åðßóçò êáé åêåßíïò óôïí ïðïßï
åíôïðßæåôáé èñáýóç Þ öèïñÜ ôùí å-
óùôåñéêþí ìåñþí ôïõ, åíþ êáìßá å-
ðÝìâáóç äåí åðéôñÝðåôáé óôï åóùôå-
ñéêü ôïõò.
ÅëÝã÷åôáé, åðßóçò, ï Üíù êáé êÜôù å-
ëáóôéêüò äáêôýëéïò ôïõ ðåßñïõ óýí-
äåóÞò ôïõò êáé áí âñåèïýí öèáñìÝ-
íïé, áíôéêáèßóôáíôáé ãéáôß Ýíáò êáëüò
åëáóôéêüò äáêôýëéïò äåí åðéôñÝðåé
ôçí ðáñïõóßá êáìßáò åëåýèåñçò êß-
íçóçò (ôæüãïõ) óôïí Üîïíá ôïõ áðï-
óâåóôÞñá.
¸íáò ðñü÷åéñïò Ýëåã÷ïò ãéá ôçí êá-
ôÜóôáóç ôïõ áðïóâåóôÞñá åßíáé íá
êéíçèåß äõíáôÜ ðñïò ôá êÜôù ôï ïðß-
óèéï êáé ôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ êáé íá áöåèåß åëåýèåñï á-
ðüôïìá, þóôå íá åðáíÝëèåé óôç èÝóç
ôïõ. Ôï ü÷çìá, åöüóïí ïé áðïóâå-
óôÞñåò ëåéôïõñãïýí êáëÜ, äåí ðñÝðåé
íá êÜíåé ðåñéóóüôåñåò áðü ìßá ðá-
ëéíäñïìéêÝò êéíÞóåéò, ìÝ÷ñé ôçí åðÜ-
íïäü ôïõ óôç èÝóç ôçò áêéíçóßáò.
269
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÓõíôÞñçóç
á) ÓõíôÞñçóç áíÜñôçóçò ìå çìéåëëåéðôé-
êÜ åëáôÞñéá
Ç óõíôÞñçóç ôçò óõãêåêñéìÝíçò
áíÜñôçóçò óõíßóôáôáé óôç óõ÷íÞ åðéèå-
þñçóç ôùí öýëëùí ãéá ôõ÷üí óðÜóéìï -
ñÜãéóìá Þ êÜìøç ôïõò êáé óôçí ðåñéï-
äéêÞ ëßðáíóç ôùí áñèñþóåùí ìå ôïõò
ëéðáíôÞñåò (ãñáóáäüñïõò) áí õðÜñ-
÷ïõí, êáé ðÜíôá óýìöùíá ìå ôéò ïäçãß-
åò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ.
Ôá åëáóôéêÜ ÷éôþíéá (Silent block), ðïõ
÷ñçóéìïðïéïýíôáé, óÞìåñá, ãåíéêÜ óôïõò
ðåßñïõò ôùí áñèñþóåùí, äåí ÷ñåéÜæï-
íôáé ëßðáíóç.
Ç ëßðáíóç ìåôáîý ôùí öýëëùí ôùí åëá-
ôçñßùí, óõíÞèùò, äåí åßíáé áíáãêáßá,
ãéáôß õðÜñ÷ïõí áíôéôñéâéêÜ ðáñåìâýóìá-
ôá óôï Üêñï êÜèå öýëëïõ, Ýôóé þóôå íá
äéáôçñïýí ìßá åëåã÷üìåíç ôñéâÞ, ðïõ Ý-
÷åé áðïóâåóôéêÞ åðßäñáóç óôéò ôáëáíôþ-
óåéò ôïõ åëáôçñßïõ. Ìåñéêïß êáôáóêåõá-
óôÝò üìùò, ìåôÜ ôïí êáèáñéóìü ôùí å-
ëáôçñßùí, óõíéóôïýí ôçí åîùôåñéêÞ åðÜ-
ëåéøÞ ôïõò ìå ìßãìá äéåéóäõôéêïý ëá-
äéïý ìå ãñáößôç, êõñßùò ãéá íá ìç äç-
ìéïõñãïýíôáé èüñõâïé êáôÜ ôç óõóðåß-
ñùóç êáé ôçí åðáíáöïñÜ ôïõ åëáôçñßïõ.
ÔÝëïò, êáôÜ äéáóôÞìáôá ðñÝðåé íá åëÝã-
÷åôáé ç óýóöéîç ôùí ðåñéêï÷ëßùí óôá
“æéãêéܔ (óõíäåôÞñåò ìïñöÞò U) êáé öõ-
óéêÜ üëùí ôùí êï÷ëéþí ôïõ óõóôÞìáôïò.
â) ÓõíôÞñçóç áíÜñôçóçò ìå âñá÷ßïíåò
(øáëßäéá)
Ôï åëéêïåéäÝò åëáôÞñéï, êáèþò êáé ç ñÜ-
âäïò óôñÝøçò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôïõò
âñá÷ßïíåò, äåí åðéäÝ÷ïíôáé êáìßá óõíôÞ-
ñçóç. Ôï ßäéï êáé ïé óöáéñéêïß óýíäå-
óìïé, åêôüò êáé áí åßíáé ëéðáéíüìåíïõ ôý-
ðïõ, ïðüôå ãéá ôçí ëßðáíóÞ ôïõò áêïëïõ-
270
èïýìå ôéò ó÷åôéêÝò ïäçãßåò ôïõ êáôá-
óêåõáóôÞ.
4.14. Áíáêåöáëáßùóç
• Ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò åßíáé Ýíá åß-
äïò åëáóôéêïý óõíäÝóìïõ, ôï ïðïßï
óõíäÝåé ìå åëáóôéêüôçôá áëëÜ êáé ìå
áóöÜëåéá ôüóï ôéò áíáñôçìÝíåò ìÜ-
æåò (áìÜîùìá, ðëáßóéï, êéíçôÞñáò
ê.ëð.), üóï êáé ôéò ìç áíáñôçìÝíåò
(ôñï÷ïýò ê.ëð.). ¸ôóé, ôï üëï óýóôçìá
ìåôáäßäåé áðü ôéò ðñþôåò ìÜæåò óôéò
äåýôåñåò êáé áíôßóôñïöá, üëåò ôéò
äõíÜìåéò ðïõ äçìéïõñãïýíôáé êáôÜ
ôçí êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò êáé, ãåíéêÜ,
ôç óôáôéêÞ êáé äõíáìéêÞ ôïõ êáôÜóôá-
óç, üðùò ð.÷. äõíÜìåéò âÜñïõò, á-
äñÜíåéáò, åðéôÜ÷õíóçò, åðéâñÜäõíóçò
ê.ëð.).
ÅðéðëÝïí, åîáóöáëßæåé Üíåóç óôïõò å-
ðéâÜôåò ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé áóöÜëåéá
óôï öïñôßï, ðåñéïñßæïíôáò ôçí êáôá-
ðüíçóç ôùí åðé ìÝñïõò ôìçìÜôùí ôïõ
ï÷Þìáôïò áðü ôïõò êñáäáóìïýò êáé
åîáóöáëßæïíôáò, ôáõôü÷ñïíá, ôç óõ-
íå÷Þ åðáöÞ ôùí ôñï÷þí ìå ôï äñüìï
êáé ôçí éóïññïðßá ôïõ ï÷Þìáôïò êáôÜ
ôçí ðïñåßá.
• Ôá êýñéá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñ-
ôçóçò åßíáé: Ôá åëáôÞñéá, ïé áðïóâå-
óôÞñåò ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ), ïé
óöáéñéêïß óýíäåóìïé êáé ôá åëáóôéêÜ
ìÝñç ôùí åîáñôçìÜôùí ôçò áíÜñôç-
óçò.
• Ôá åëáôÞñéá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá
ôçí áíÜñôçóç, åßíáé ôñéþí åéäþí: á) Ç-
ìéåëëåéðôéêÜ ðåðëáôõóìÝíá â) Åëéêïåé-
äÞ êáé ã) ÓôñåðôéêÝò ñÜâäïé.
• Ôá åëáôÞñéá óêïðü Ý÷ïõí, áöåíüò ôçí
 Ó ý ó ô ç ì á
áíÜëçøç - õðïäï÷Þ ôùí óôáôéêþí
öïñôßùí ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé áöåôÝ-
ñïõ ôçí áðïññüöçóç ôùí êñáäá-
óìþí, ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü áíùìá-
ëßåò ôïõ åäÜöïõò.
• Ôá çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá áíÜñôçóçò,
ðÝñá áðü ôï óôáôéêü öïñôßï ôïõ áõôï-
êéíÞôïõ êáé ôçí áðïññüöçóç ôùí êñá-
äáóìþí, áíáëáìâÜíïõí êáé ôç ìåôÜäï-
óç ôçò äýíáìçò þèçóçò, ôçò äýíáìçò
áíôßäñáóçò êáé ôïõ öñåíáñßóìáôïò.
• Ôá åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá áíáëáìâÜíïõí
ìüíïí èëéðôéêÜ öïñôßá êáé, ùò åê ôïý-
ôïõ, óôá óõóôÞìáôá ðïõ äéáèÝôïõí ôÝ-
ôïéá åëáôÞñéá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óõ-
ãêñáôçôéêïß âñá÷ßïíåò Þ åëêõóôÞñåò
ãéá ôç ìåôáöïñÜ ôùí äõíÜìåùí åðéôÜ-
÷õíóçò, ôùí äõíÜìåùí áíôßäñáóçò êáé
ôùí áíôßóôïé÷ùí ôçò åðéâñÜäõíóçò.
• Ôá åëáôÞñéá, ìå ôçí ðáñïõóßá åìðï-
äßùí, ðáñïõóéÜæïõí ôáëáíôþóåéò óôï
óýóôçìá, ðïõ åßíáé åíï÷ëçôéêÝò ãéá
ôïõò åðéâÜôåò êáé åðéæÞìéåò ãéá ôï
öïñôßï êáé ôï áõôïêßíçôï. ¸ôóé ÷ñçóé-
ìïðïéïýíôáé åéäéêÜ åîáñôÞìáôá ãéá
ôçí áðüóâåóç áõôþí ôùí ôáëáíôþ-
óåùí, ôá ïðïßá ëÝãïíôáé áðïóâåóôÞ-
ñåò ôáëáíôþóåùí Þ áìïñôéóÝñ. Ï óõ-
íçèéóìÝíïò ôýðïò áìïñôéóÝñ åßíáé ï
õäñáõëéêüò ôçëåóêïðéêüò áðïóâåóôÞ-
ñáò, ï ïðïßïò ÷ñçóéìïðïéåß ôçí áíôß-
óôáóç ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé, êáôÜ ôç äéÝ-
ëåõóç õãñïý (ëáäéïý) ìÝóá áðü ìé-
êñÞò äéáìÝôñïõ ïðÝò Þ âáëâßäåò.
• Ïé áíáñôÞóåéò äéáêñßíïíôáé óå:
á) ÁíáñôÞóåéò Üêáìðôùí áîüíùí
â) ÁíáñôÞóåéò çìéÜêáìðôùí áîüíùí
êáé
ã) ÁíåîÜñôçôåò áíáñôÞóåéò ôñï÷þí
á í Ü ñ ô ç ó ç ò
Ïé áíáñôÞóåéò ôùí Üêáìðôùí áîüíùí
÷ñçóéìïðïéïýíôáé, êõñßùò, óå âáñéÜ
áõôïêßíçôá (ð.÷. öïñôçãÜ ê.ëð.).
Ïé çìéÜêáìðôïé Üîïíåò ôýðïõ “ãÝöõ-
ñáò” Þ ïé äéáìÞêåéò âñá÷ßïíåò ôùí
ôñï÷þí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå óýã÷ñï-
íåò êáôáóêåõÝò ìéêñþí åðéâáôéêþí
áõôïêéíÞôùí êáé åíåñãïýí óáí óôá-
èåñïðïéçôÝò, åíþ áõîÜíïõí êáé ôçí
åõóôÜèåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ, êõñßùò,
óôéò óôñïöÝò.
Óôéò áíåîÜñôçôåò áíáñôÞóåéò êÜèå
ôñï÷üò êéíåßôáé êáôáêüñõöá, áíåîÜñ-
ôçôá áðü ôïõò Üëëïõò, êáé ôï áìÜîù-
ìá äåí åðçñåÜæåôáé áðü ôï åìðüäéï
ðïõ áõôüò èá óõíáíôÞóåé, åíþ åëáô-
ôþíåôáé êáé ôï âÜñïò ôùí ìç áíáñôç-
ìÝíùí ìáæþí, ïðüôå ç áíÜñôçóç ãß-
íåôáé ðåñéóóüôåñï áðïôåëåóìáôéêÞ.
• Ïé ðñüóèéåò áíåîÜñôçôåò áíáñôÞóåéò
äéáìïñöþíïíôáé, åßôå ìå øáëßäéá êáé
åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá Þ óôñåðôéêÝò ñÜ-
âäïõò, åßôå ìå ãüíáôá Ìáê - ÖÝñóïí
êáé åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá.
• Ïé ïðßóèéåò áíåîÜñôçôåò áíáñôÞóåéò
äéáìïñöþíïíôáé:
á) Ìå áéùñïýìåíïõò âñá÷ßïíåò êáé
óôñåðôéêÝò ñÜâäïõò Þ åëéêïåéäÞ åëá-
ôÞñéá, Þ
â) Ìå çìéáéùñïýìåíïõò âñá÷ßïíåò
êáé åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá, Þ
ã) Ìå ãüíáôá Ìáê - ÖÝñóïí, Þ
ä) Ìå óôñåöüìåíç åãêÜñóéá äïêü êáé
äéáìÞêåéò âñá÷ßïíåò, Þ, ôÝëïò,
å) Ìå ðïëëáðëïýò âñá÷ßïíåò.
• Ç õäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç ëåéôïõñ-
ãåß ìå ôç âïÞèåéá ëáäéïý õðü ðßåóç
êáé áðïôáìéåõôÞñá áåñßïõ áæþôïõ õ-
øçëÞò ðßåóçò êáé Ý÷åé ôç äõíáôüôçôá
271
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

íá áõîïìåéþíåé ôçí åëáóôéêüôçôá ôçò ðåðéåóìÝíï áÝñá êáé óõíäõÜæïíôáé ìå

áíÜñôçóçò êáé íá äéáôçñåß ôï áìÜîù- çìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá Þ åßíáé áõôüíï-
ìá óå óôáèåñü ýøïò áðü ôï Ýäáöïò. ìá, ðÜíôá, üìùò, ìå ÷ñÞóç áìïñôé-
• Ôá áåñïåëáôÞñéá (áåñüóïõóôåò) åßíáé óÝñ. ×ñçóéìïðïéïýíôáé, êõñßùò, óå
åëáóôéêïß áåñüóáêïé ðïõ ðåñéÝ÷ïõí âáñéÜ ï÷Þìáôá ôá ïðïßá äéáèÝôïõí å-

4.15 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéïí ðñïïñéóìü Ý÷åé ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò;

2. Ðüóá êáé ðïéá åßäç óõóôçìÜôùí áíÜñôçóçò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé;
3. Ôé åðéðëÝïí ðñïóöÝñåé ç áíåîÜñôçôç áíÜñôçóç óå ó÷Ýóç ìå ôçí áíÜñôçóç
ðïõ Ý÷ïõí ïé Üêáìðôïé Üîïíåò;
4. Ðüóá åßäç åëáôçñßùí áíÜñôçóçò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé, ðïéá åßíáé áõôÜ êáé ðïéÜ
÷ñçóéìïðïéïýíôáé ðåñéóóüôåñï êáé ðïý;
5. ÐåñéãñÜøôå, óýíôïìá, ìßá áíÜñôçóç ìå åëéêïåéäÝò åëáôÞñéï.
6. ÐåñéãñÜøôå, óýíôïìá, ìßá áíÜñôçóç ìå ãüíáôá Ìáê - ÖÝñóïí.
7. ÐåñéãñÜøôå, óýíôïìá, ìßá áíÜñôçóç ìå çìéåëëåéðôéêü åëáôÞñéï.
8. Ðþò äéáìïñöþíåôáé ç áíÜñôçóç ìå óôñåðôéêÞ ñÜâäï;
9. Ôé åßíáé ï áðïóâåóôÞñáò ôáëáíôþóåùí êáé ðþò ëåéôïõñãåß o áðïóâåóôÞñáò
ôçëåóêïðéêïý ôýðïõ;
10. Ôé ïíïìÜæåôáé "óôáèåñÜ" åíüò çìéåëëåéðôéêïý êáé åíüò åëéêïåéäïýò åëáôç-
ñßïõ áíÜñôçóçò;

272
 Ó ý ó ô ç ì á á í Ü ñ ô ç ó ç ò

ãêáôÜóôáóç áåñïóõìðéåóôÞ. ýøïò, üðùò êáé óôçí õäñïðíåõìáôéêÞ

• Ôá óõóôÞìáôá ñýèìéóçò ôïõ ýøïõò áíÜñôçóç. ÓõíäõÜæïíôáé äå, óõíÞ-
ôïõ áõôïêéíÞôïõ áðü ôï Ýäáöïò, êá- èùò, ìå åëéêïåéäÞ åëáôÞñéá êáé áìïñ-
èþò êáé ôçò áõôüìáôçò ïñéæïíôßùóçò, ôéóÝñ, üðùò åðßóçò êáé ìå áðïôáìéåõ-
Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá ñõèìßæïõí ôï ôÞñåò ðåðéåóìÝíïõ áåñßïõ áæþôïõ.

11. Ãéá ðïéïõò ëüãïõò Ý÷åé åãêáôáëåéöèåß ðëÝïí ï ïëüóùìïò Üîïíáò óôá ìé-
êñÜ åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá;
12. Ðïéåò åßíáé ïé êõñéüôåñåò âëÜâåò êáé öèïñÝò ðïõ ðáñïõóéÜæïõí ôá åëáôÞ-
ñéá ôçò áíÜñôçóçò;
13. Té åßíáé ç õäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç êáé ðþò ëåéôïõñãåß;
14. Ðïý ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ôá óõóôÞìáôá áõôüìáôçò ïñéæïíôßùóçò ôùí áõôïêé-
íÞôùí êáé ðþò ëåéôïõñãïýí;
15. Té åßíáé ïé óôáèåñïðïéçôÝò êáé ðþò ëåéôïõñãïýí;
16. Ôé åßíáé ôá áåñïåëáôÞñéá êáé ðþò ëåéôïõñãïýí;
17. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõëëÝîåôå êáé íá êáôáãñÜøåôå óôï ôåôñÜäéü óáò ðëçñïöïñßåò ãéá ôïí
ôýðï êáé ôéò ëåðôïìÝñåéåò ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò, ðïõ äéáèÝôåé ôï ïé-
êïãåíåéáêü óáò áõôïêßíçôï Þ ôá áõôïêßíçôá ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí"
ôïõ ó÷ïëåßïõ óáò.

273
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 5

ÁÎÏÍÅÓ - ÔÑÏ÷ÏÉ - ÅËÁÓÔÉÊÁ

¢îïíåò ìåôÜäïóçò êßíçóçò - Óýíäåóìïé -

¢îïíåò ôñï÷þí

¢îïíåò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò

Óýíäåóìïé

¢îïíåò ôñï÷þí

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò

Ôñï÷ïß - ÅëáóôéêÜ

Ôñï÷ïß

Åðßóùôñá Þ ÅëáóôéêÜ

ÆõãïóôÜèìéóç ôñï÷þí

¸ëåã÷ïé - öèïñÝò - âëÜâåò - åðéóêåõÝò

óõíôÞñçóç

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 5

AÎÏÍÅÓ - ÔÑÏ×ÏÉ - ÅËÁÓÔÉÊÁ

5.1 ¢îïíåò ìåôÜäïóçò êßíçóçò - Óýíäåóìïé - ¢îïíåò ôñï÷þí

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôùí ðéï ðÜíù ìç÷áíéóìþí, êáèþò êáé
ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõò.
■ Íá ðñïóäéïñßæïõí ôç èÝóç ôïõ êÜèå ìÝñïõò -åîáñôÞìáôïò óôçí üëç äéÜôáîç.

■ Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï êáé ôá ìÝóá áðïóõíáñìïëüãçóçò üëùí ôùí

ðáñáðÜíù.
■ Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò, üðùò
êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí ôïõ.
■ Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, åðéóêåõÞò,
ñýèìéóçò êáé óõíôÞñçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò êáé ôùí åðß ìÝñïõò åîáñôçìÜôùí
ôïõ.

5.1.1 ¢îïíåò ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò
Ïé Üîïíåò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò ôùí
ï÷çìÜôùí ðïõ èá áíáðôõ÷èïýí ðáñáêÜ-
ôù ðåñéëáìâÜíïõí ôïí êåíôñéêü êéíçôÞ-
ñéï Üîïíá (Þ Üôñáêôï) êáé ôïõò êéíçôÞ-
ñéïõò Üîïíåò ôùí ôñï÷þí. Ï êéíçôÞñéïò
Üîïíáò óå Ýíá êëáóóéêü ü÷çìá âñßóêå-
ôáé ìåôáîý ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé
ôïõ äéáöïñéêïý, üðùò öáßíåôáé óôï
Ó÷Þìá 5.1. Ï êéíçôÞñéïò áõôüò Üîïíáò
ïíïìÜæåôáé êáé êåíôñéêüò êéíçôÞñéïò Ü-
îïíáò, ðñïò äéÜêñéóç áðü ôïõò Üëëïõò
Üîïíåò ôïõ ï÷Þìáôïò. ÁêñéâÝóôåñá, åß-
íáé ï Üîïíáò ðïõ óõíäÝåé ôïí äåõôåñåý-
ïíôá Üîïíá ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ìå
ôïí áíôßóôïé÷ï ôïõ "ðéíéüí" ôïõ äéáöïñé-
êïý (óôá ï÷Þìáôá ðïõ Ý÷ïõí ìç÷áíÞ å-
ìðñüò êáé êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò ðßóù),
êáé óêïðü Ý÷åé íá ìåôáöÝñåé ôçí ðåñé-
óôñïöéêÞ êßíçóç ôçò ìç÷áíÞò áðü ôçí Ý-
îïäï ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí óôï äéá-
öïñéêü êáé áðü åêåß - ìÝóù ôùí çìéáîï-
íßùí - óôïõò êéíçôÞñéïõò ôñï÷ïýò, þóôå
íá êéíçèåß ôï ü÷çìá.
ÊáôÜ ôç ó÷åäßáóç ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá
ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, ðñÝðåé íá ëáì-
âÜíïíôáé õðüøç ôá ðáñáêÜôù äýï êáôá-
óêåõáóôéêÜ äåäïìÝíá:
1) Ï êéíçôÞñáò êáé ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
åßíáé ðåñéóóüôåñï Þ ëéãüôåñï óôáèåñÜ
óõíäåäåìÝíá ìå ôï óáóß (áìÜîùìá).

276
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Êåíôñéêüò êéíçôÞñéïò Üîïíáò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò

Ó÷. 5.1. ÈÝóç êéíçôçñßïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò

ÌéêñÞ ãùíßá

ÌÞêïò ðïõ áõîÜíåé

Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí Äéáöïñéêü

Ãùíßá ðïõ áõîÜíåé

ÌÞêïò ðïõ ìéêñáßíåé

Ó÷.5.2. Ç èÞêç ôùí ïðßóèéùí çìéáîïíßùí ìå ôï äéáöïñéêü êáé ôïõò ôñï÷ïýò êéíïýíôáé åðÜíù êáé êÜôù.
Êáèþò áõôü ãßíåôáé, ç ãùíßá ìåôáîý ôïõ Üîïíá åîüäïõ ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé ôïõ êéíçôçñß-
ïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, ìåôáâÜëëåôáé. Ç áéôßá ðïõ ï êéíçôÞñéïò Üîïíáò ìéêñáßíåé ü-
ôáí ç ãùíßá áõîÜíåé, åßíáé üôé ôá ðßóù çìéáîüíéá êáé ôï äéáöïñéêü Ý÷ïõí ôçí åõ÷Ýñåéá íá êéíïý-
íôáé óå Ýíá ìéêñüôåñï ôüîï áðü áõôü ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá. Ôï êÝíôñï ðåñéóôñïöÞò ôïõ ôüîïõ
ôçò èÞêçò ôùí çìéáîïíßùí åßíáé ôá ðßóù åëáôÞñéá Þ ïé ìï÷ëïâñá÷ßïíåò åëÝã÷ïõ, ðïõ åßíáé ðñï-
óáñìïóìÝíïé óôï óáóß Þ áìÜîùìá.

277
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2) Ç èÞêç ôùí ðßóù çìéáîïíßùí ìå ôïõò
ôñï÷ïýò êáé ôï äéáöïñéêü åßíáé ðñï-
óêïëëçìÝíá óôï óáóß (áìÜîùìá) ôïõ
ï÷Þìáôïò, ìÝóù åëáôçñßùí.
Êáé ôá äýï áõôÜ äåäïìÝíá ðñïûðïèÝ-
ôïõí ôçí éêáíïðïßçóç ôùí åîÞò äýï ìå-
ôáâëçôþí:
á. Ôçí áëëáãÞ óå ìÞêïò ôïõ êåíôñéêïý
êéíçôÞñéïõ Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò, êáèþò ïé ôñï÷ïß êéíïýíôáé å-
ðÜíù êáé êÜôù, áíÜëïãá ìå ôçí êáôÜ-
óôáóç ôïõ ïäïóôñþìáôïò (1ç ìåôá-
âëçôÞ).
â. Ôç ìåôáâïëÞ ôçò ãùíßáò ôïõ êéíçôÞ-
ñéïõ Üîïíá óå ó÷Ýóç ìå ôï ïñéæüíôéï
åðßðåäï, êáèþò ïé ôñï÷ïß êéíïýíôáé
åðÜíù êáé êÜôù (2ç ìåôáâëçôÞ).
Ôï Ó÷Þìá 5.2 äåß÷íåé ðþò ôï ìÞêïò ôïõ
êåíôñéêïý êéíçôÞñéïõ Üîïíá êáé ç ãùíßá
ôïõ ìåôáâÜëëïíôáé, êáèþò ïé ôñï÷ïß êé-
íïýíôáé åðÜíù êáé êÜôù.
Óôï åðÜíù ìÝñïò ôïõ ðáñáðÜíù ó÷Þìá-
ôïò, ïé ôñï÷ïß êáé ôï äéáöïñéêü öáßíï-
íôáé óôçí õøçëüôåñç èÝóç ôïõò üðïõ ç
ãùíßá ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá åßíáé ìéêñÞ
êáé ôï ìÞêïò ôïõ åßíáé ôï ìÝãéóôï. Óôï
êÜôù ìÝñïò ôïõ ßäéïõ ó÷Þìáôïò, ôï äéá-
öïñéêü êáé ïé ôñï÷ïß Ý÷ïõí âñåèåß óôç
÷áìçëüôåñç èÝóç ôïõò, ìåôÜ ôçí ðôþóç
ôïõò (ôùí ôñï÷þí) ìÝóá óå ìéá ëáêêïý-
âá ôïõ äñüìïõ. Óå áõôÞ ôç èÝóç ç ãù-
íßá ôïõ Üîïíá áõîÜíåé, åíþ ôï ìÞêïò
ôïõ ìéêñáßíåé. Ç áéôßá ãé' áõôü åßíáé üôé,
êáèþò ïé ðßóù ôñï÷ïß êáé ôï äéáöïñéêü
ôáëáíôåýïíôáé (áéùñïýíôáé) ðñïò ôá êÜ-
ôù, êéíïýíôáé ôáõôü÷ñïíá êáé ðñïò ôá å-
ìðñüò. Ç èÞêç ôùí çìéáîïíßùí åßíáé
ðñïóäåìÝíç óôï áìÜîùìá Þ ôï - ðëáß-
óéï ôïõ ï÷Þìáôïò ìå åëáôÞñéá Þ ìå ôïõò
ìï÷ëïâñá÷ßïíåò åëÝã÷ïõ, ðñÜãìá ðïõ
ôïõò êÜíåé íá êéíïýíôáé óå Ýíá ìéêñüôå-
ñï ôüîï áðü áõôü ôïõ êåíôñéêïý êéíçôÞ-
ñéïõ Üîïíá.
Ãéá íá ðñáãìáôïðïéçèïýí áõôÝò ïé ðá-
ñáðÜíù äýï ìåôáâëçôÝò, åßíáé áíÜãêç

Áñèñùôüò óýíäåóìïò

Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí Äéáöïñéêü

¢ôñáêôïò

Áñèñùôüò óýíäåóìïò êáé

óýíäåóìïò ïëßóèçóçò

Ó÷.5.3 Ï Üîïíáò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò ðïõ óõíäÝåé ôï êéâþôéï ôá÷õôÞôùí ìå ôï äéáöïñéêü, áðïôåëåß-
ôáé áðü ôçí Üôñáêôï (êåíôñéêü êéíçôÞñéï Üîïíá), äýï áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò êáé Ýíá óýíäåóìï
ïëßóèçóçò.

278
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
ÑïõëåìÜí êåíôñéêÞò õðïóôÞñéîçò
Áñèñùôüò óýíäåóìïò
Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí
Óýíäåóìïò
ïëßóèçóçò
Áñèñùôüò óýíäåóìïò
Áñèñùôüò óýíäåóìïò
óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò ÖïñÝáò äéáöïñéêïý
Åìðñüóèéïò êéíçôÞñéïò Üîïíáò Ïðßóèéïò êéíçôÞñéïò Üîïíáò
Ó÷. 5.4. ÄéìåñÞò êéíçôÞñéïò Üîïíáò
íá õðÜñ÷ïõí (Ó÷.5.3) ôá ðáñáêÜôù äýï
äéáöïñåôéêÜ åßäç óõíäÝóìùí, ôá ïðïßá
êáé èá ðåñéãñÜøïõìå óôçí åðüìåíç ðá-
ñÜãñáöï:
á) Äýï Þ ðåñéóóüôåñïé áñèñùôïß óýí-
äåóìïé (Universal Joints), ïé ïðïßïé å-
ðéôñÝðïõí êáôÜ ôçí ðåñéóôñïöÞ ôïõò,
ôç ìåôáâïëÞ ôçò ãùíßáò (2ç ìåôáâëç-
ôÞ).
â) ¸íáò óýíäåóìïò ïëßóèçóçò, ðïõ å-
ðéôñÝðåé ôçí áõîïìåßùóç ôïõ ìÞêïõò
ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá (1ç ìåôáâëçôÞ).
Óôá ðåñéóóüôåñá ï÷Þìáôá ìå êéíçôÞñá
åìðñüò êáé êßíçóç ïðßóù, ï Üîïíáò ìå-
ôÜäïóçò ôçò êßíçóçò åßíáé Ýíáò óõìðá-
ãÞò Þ êïßëïò ìåôáëëéêüò Üîïíáò. ÓõíÞ-
èùò åßíáé êïßëïò ãéá íá åßíáé åëáöñüò
êáé áí Ý÷åé ßäéï âÜñïò ìå ôïí óõìðáãÞ,
áíôÝ÷åé ðåñéóóüôåñï óå ñïðÞ óôñÝøçò,
åíþ äéáöïñåôéêÜ ï óõìðáãÞò åßíáé ìå-
ãáëýôåñçò áíôï÷Þò áðü Ýíá êïßëï, üôáí
Ý÷åé ôçí ßäéá äéÜìåôñï ìå áõôüí. Óôï Ü-
- Å ë á ó ô é ê Ü
Ïðßóèéïò êéíçôÞñéïò
Üîïíáò ôñï÷þí
Âñá÷ßïíáò åëÝã÷ïõ
êñï ôïõ, ðñïò ôï ìÝñïò ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷õôÞôùí, ï Üîïíáò áõôüò öÝñåé ðïëý-
óöçíï ðïõ åéóÝñ÷åôáé óôï áíôßóôïé÷ï
"èçëõêü" ðïëýóöçíï ôïõ Üëëïõ ôìÞìá-
ôüò ôïõ êáé Ýôóé ó÷çìáôßæåôáé Ýíáò óýí-
äåóìïò ïëßóèçóçò (ôçëåóêïðéêüò) ðïõ
åðéôñÝðåé ôçí áõîïìåßùóç ôïõ ìÞêïõò
ôïõ. Óå ïñéóìÝíá, ìÜëéóôá, ìåãÜëïõ ìÞ-
êïõò ï÷Þìáôá (Ó÷.5.4), ï êéíçôÞñéïò Ü-
îïíáò åßíáé äéìåñÞò, áðïôåëåßôáé äçëá-
äÞ áðü äýï ôìÞìáôá, ôá ïðïßá óõíäÝï-
íôáé ìåôáîý ôïõò ìå Ýíá ôñßôï áñèñùôü
óýíäåóìï. Áõôïß ïé êéíçôÞñéïé Üîïíåò ï-
íïìÜæïíôáé êáé Üîïíåò ìåóáßáò ôñéâÞò,
áöïý óôçí Ýíùóç ôùí äýï ôìçìÜôùí
ôïõò, åêôüò áðü ôï óýíäåóìï, õðÜñ÷åé
êáé ñïõëåìÜí (ôñéâÝáò) ìáæß ìå ôï óý-
óôçìá õðïóôÞñéîÞò ôïõ (âëÝðå êáé ðáñá-
êÜôù Ó÷Þìá 5.17).
Óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò, ï êéíçôÞñéïò
Üîïíáò âñßóêåôáé ìÝóá óå ðñïöõëáêôé-
êü óùëÞíá ï ïðïßïò êáëåßôáé êáé óùëÞ-
íáò óôñÝøçò, åðåéäÞ ÷ñçóéìåýåé ãéá ôçí
279
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
áðïññüöçóç ôçò ñïðÞò óôñÝøçò, êáôÜ
ôçí áñ÷éêÞ åêêßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò, áëëÜ
êáé êáôÜ ôçí áðüôïìç ðÝäçóç ôïõ.
ÖèïñÝò- ÂëÜâåò- ÅðéóêåõÝò - ÓõíôÞ-
ñçóç
Óôçí Üôñáêôï (Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò), áí êáé óðÜíéá åìöáíßæïíôáé
âëÜâåò êáé öèïñÝò, ìðïñåß íá óõìâåß
åßôå öèïñÜ ðïëýóöçíïõ, åßôå èñáýóç
äé÷Üëùí, åßôå óôñÝâëùóç.
Ç åõèõãñÜììéóç ôçò áôñÜêôïõ åëÝã÷åôáé
ìå ùñïëïãéáêü åëåãêôÞñá. ¸ôóé, óõíïëé-
êÞ äéáöïñÜ ìåãáëýôåñç áðü 0,4 ìÝ÷ñé
0,5mm óôçí Ýíäåéîç, óçìáßíåé üôé ç Ü-
ôñáêôïò åßíáé Ü÷ñçóôç êáé ðñÝðåé íá á-
íôéêáôáóôáèåß. ÊáôÜ ôçí áðïóõíáñìïëü-
ãçóÞ ôçò, ôá äéÜöïñá êïììÜôéá ðñÝðåé
íá åðéóçìáíèïýí ãéá ôçí ïñèÞ óõíáñ-
ìïëüãçóÞ ôïõò, ìåôÜ ôçí åðéóêåõÞ Þ á-
íôéêáôÜóôáóÞ ôïõò.
Ç óõíôÞñçóç ôçò áôñÜêôïõ êáé ôùí óõí-
äÝóìùí óõíßóôáôáé, áðëþò, óôç óôïé-
÷åéþäç êáèáñéüôçôá êáé óôçí ðåñéïäéêÞ
(óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôá-
Ðïëýóöçíï äé÷Üëáò
Ðïëýóöçíï áôñÜêôïõ
Ôóéìïý÷á
Äé÷Üëá
Äé÷Üëá
(a)
Ó÷.5.5. (á) ÔïìÞ óõíäÝóìïõ ïëßóèçóçò. (â) Óýíäåóìïò ïëßóèçóçò óå áðïóõíáñìïëüãçóç.
280
óêåõáóôÞ) ëßðáíóç ôïõ "óôáõñïý" êáé ôïõ
åýêáìðôïõ óõíäÝóìïõ. Ôá ôåëåõôáßá
÷ñüíéá ïé ôñéâåßò ñïõëåìÜí ôùí “óôáõ-
ñþí” öÝñïõí ìÝóá ôïõò ìüíéìç ëßðáíóç
êáé åßíáé óöñáãéóìÝíïé áðü ôï åñãïóôÜ-
óéï êáôáóêåõÞò ïðüôå, äåí áðáéôïýí êá-
ìßá óõíôÞñçóç.
5.1.2 Óýíäåóìïé
Ïé óýíäåóìïé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçí
óýíäåóç äýï áîüíùí, ôùí ïðïßùí ïé
íïçôïß Üîïíåò âñßóêïíôáé óå åõèåßá
ãñáììÞ, Þ ôÝìíïíôáé óå ãùíßá, ç äå ðå-
ñéóôñïöéêÞ êßíçóç ôïõ åíüò ìåôáäßäåôáé
óôïí Üëëïí, ìå áðïôÝëåóìá íá ôïí ðåñé-
óôñÝöåé. ¸ôóé, ìå ôç ÷ñÞóç ôùí óõíäÝ-
óìùí åðéôõã÷Üíåôáé ç óýã÷ñïíç ðåñé-
óôñïöÞ ôùí äýï áîüíùí, áí êáé áõôïß
ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò äåí âñßóêïíôáé
óå ðëÞñç åõèõãñÜììéóç.
ÕðÜñ÷ïõí ôÝóóåñá åßäç óõíäÝóìùí: Ïé
ôçëåóêïðéêïß Þ ôçò ïëßóèçóçò, ïé åëá-
óôéêïß, ïé áñèñùôïß, êáé ïé óöáéñéêïß
óýíäåóìïé.
ÅóùôåñéêÝò ïäïíôþóåéò ôïõ
ðïëýóöçíïõ ôçò äé÷Üëáò Äé÷Üëá
ÅîùôåñéêÝò ïäïíôþóåéò
ôïõ ðïëýóöçíïõ ôçò
ÊéíçôÞñéïò Üîïíáò áôñÜêôïõ
(â)
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
Ðéï áíáëõôéêÜ:
5.1.2.1 Óýíäåóìïé ïëßóèçóçò (ôçëå-
óêïðéêïß) Ó÷. 5.5.
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, ï
óýíäåóìïò ïëßóèçóçò Ý÷åé óôïí Ýíá Ü-
îïíá åîùôåñéêü ðïëýóöçíï, ôï ïðïßï
ôáéñéÜæåé ìå ôéò åóùôåñéêÝò åãêïðÝò ðïõ
Ý÷åé ôï ôìÞìá ôïõ Üëëïõ Üîïíá óôïí
ïðïßï åéóÝñ÷åôáé. Ïé åãêïðÝò áíáãêÜ-
æïõí ôïõò äýï Üîïíåò íá ðåñéóôñÝöï-
íôáé ìáæß, áëëÜ êáé ôïõò åðéôñÝðïõí íá
áðïìáêñýíïíôáé ìåôáîý ôïõò ìå ïëßóèç-
óç. Áõôü óõíôåëåß óôï íá áëëÜæåé ôï ìÞ-
êïò ôçò áôñÜêôïõ, êáèþò ïé ðßóù êéíç-
ôÞñéïé çìéÜîïíåò êéíïýíôáé ðëçóßïí Þ
ìáêñéÜ áðü ôï óáóß (áìÜîùìá) ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò.
5.1.2.2 Åëáóôéêïß óýíäåóìïé (Ó÷.5.6)
Ïé åëáóôéêïß óýíäåóìïé ÷ñçóéìïðïéïý-
íôáé, êõñßùò, óå ï÷Þìáôá óôá ïðïßá ï
êéíçôÞñéïò Üîïíáò ëåéôïõñãåß ìå ìéêñÞ
êëßóç (4 ìÝ÷ñé 7 ìïßñåò) ùò ðñïò ôï ï-
Ðåñéóôñåöüìåíï ðëáôþ
ìå 3 äáêôýëïõò
Åëáóôéêü äáêôõëßäé
Ó÷.5.6 Åëáóôéêüò óýíäåóìïò
- Å ë á ó ô é ê Ü
ñéæüíôéï åðßðåäï, ôï äå êéâþôéï ôá÷õôÞ-
ôùí ìå ôï äéáöïñéêü âñßóêïíôáé ó÷åäüí
óôï ßäéï ýøïò. ¸ôóé, ëüãù áêñéâþò ôçò
ðáñïõóßáò áõôþí ôùí åëáóôéêþí ìåñþí,
ï Üîïíáò ðáñïõóéÜæåé ìåãÜëç åëáóôéêü-
ôçôá êáôÜ ôçí åêêßíçóç, ðñÜãìá ðïõ åðé-
ôñÝðåé óôïí óõìðëÝêôç ôïõ ï÷Þìáôïò íá
ìçí Ý÷åé åëáôÞñéá áðüóâåóçò ôùí ôáëá-
íôþóåùí ("óêïñôóÜñóìá"). ¼ðùò öáß-
íåôáé êáé êÜèå Üîïíáò óôï Üêñï ôïõ åß-
íáé åöïäéáóìÝíïò ìå Ýíá óôáèåñü ðëá-
ôü ðïõ Ý÷åé ôñåéò äáêôýëïõò (“äÜêôõëá”)
ìå ïðÝò ãéá ôçí ðñïóáñìïãÞ ìðïõëï-
íéþí. Áõôïß ïé äÜêôõëïé óõíäÝïíôáé ìå
ôá ìðïõëüíéá ìå Ýíá åëáóôéêü äáêôõëßäé
åßôå áðü âáìâÜêé ïðëéóìÝíï ìå ìåôáëëé-
êÜ ëåðôÜ óýñìáôá, åßôå áðü êáïõôóïýê
ìåãÜëçò áíôï÷Þò óå ðáñáìüñöùóç. Ç
ëåéôïõñãßá ôïõ óõíäÝóìïõ áõôïý åßíáé
áèüñõâç êáé äåí áðáéôåß ëßðáíóç, áðáé-
ôåß üìùò ðáñáêïëïýèçóç, äéüôé åÜí ÷á-
ëáñþóïõí ôá ðåñéêü÷ëéÜ ôïõ èá õðïóôåß
âëÜâç. Åðßóçò, ðñÝðåé íá ðñïóÝ÷ïõìå ôç
öèïñÜ ôïõ êïñìïý ôüóï ôùí êï÷ëéþí,
üóï êáé ôïõ åëáóôéêïý äáêôõëéäéïý. Áêü-
Ðåñéóôñåöüìåíï ðëáôþ
ìå 3 äáêôýëïõò
281
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÊéíçôÞñéá äé÷Üëá
Ó÷.5.7 Áðëüò áñèñùôüò óýíäåóìïò (óôáõñüò)
ìç, äåí åðéôñÝðåôáé íá ôïðïèåôçèåß åëá-
óôéêüò óýíäåóìïò üôáí õðÜñ÷ïõí ãùíß-
åò ìåãáëýôåñåò ôùí 4 êáé 7 ìïéñþí.
5.1.2.3 Áñèñùôïß óýíäåóìïé Þ óýí-
äåóìïé ìåôáâëçôÞò ôá÷ýôç-
ôáò Þ óýíäåóìïé CARDAN
á) Oñéóìüò
Ï áñèñùôüò óýíäåóìïò åßíáé ç åýêá-
ìðôç óýíäåóç ìåôáîý äýï áîüíùí, ðïõ
åðéôñÝðåé ôç ìåôÜäïóç ôçò êßíçóçò áðü
ôïí Ýíá Üîïíá óôïí Üëëï, óå ãùíßá,
åíþ ìå ôïí üñï åýêáìðôïò, åííïïýìå ü-
ôé ç óýíäåóç áõôÞ åðéôñÝðåé ôç ìåôÜäïóç
ôçò êßíçóçò, óõíå÷þò, ìå ìåôáâáëëüìå-
íç ãùíßá. Ï áðëüò áñèñùôüò óýíäå-
óìïò ðïõ öáßíåôáé óôï Ó÷Þìá 5.7, áðï-
ôåëåßôáé áðü ôñßá êýñéá ìÝñç, äçëáäÞ á-
ðü Ýíá "óôáõñü" êáé äýï äß÷áëá, ôá
ïðïßá Ý÷ïõí ìåôáîý ôïõò ãùíßá 90 ìïé-
ñþí êáé ôá áíïéêôÜ Üêñá ôïõò óõíäÝï-
íôáé ìå ôç âïÞèåéá ôïõ "óôáõñïý". Ç êá-
ôáóêåõÞ áõôÞ åðéôñÝðåé óå êÜèå äß÷áëï
íá ðåñéóôñÝöåôáé ãýñù áðü ôïí ãåùìå-
282
“Óôáõñüò”
Êéíïýìåíç äé÷Üëá
Óôñïöåßá (êïìâßá)
ôñéêü Üîïíá ôïõ åãêÜñóéïõ ðåßñïõ ôïõ
“óôáõñïý” êáé, ôáõôü÷ñïíá, íá ìåôáäßäå-
ôáé ç ðåñéóôñïöéêÞ êßíçóç áðü ôï Ýíá
äß÷áëï óôï Üëëï. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï,
ï áñèñùôüò óýíäåóìïò ìðïñåß íá ìå-
ôáäþóåé ôçí ðåñéóôñïöéêÞ êßíçóç ôïõ êé-
íçôÞñá - ìå ôç âïÞèåéá ôïõ Üîïíá ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò - óôï ðßóù äéáöïñé-
êü, áêüìç êáé óôçí ðåñßðôùóç ðïõ ï êé-
íçôÞñáò åßíáé óôáèåñÜ óôåñåùìÝíïò
óôï ðëáßóéï êáé óå åðßðåäï õøçëüôåñï
ôïõ äéáöïñéêïý, ôï ïðïßï óõíå÷þò áíå-
âïêáôåâáßíåé êáé áëëÜæåé èÝóç, ðëçí ü-
ìùò, ðÜíôïôå êéíåßôáé êÜôù áðü ôï ðëáß-
óéï.
â) Ëåéôïõñãßá áñèñùôïý óõíäÝóìïõ
¸íá âáóéêü ÷áñáêôçñéóôéêü ìåéïíÝêôçìá
ôïõ áðëïý áñèñùôïý óõíäÝóìïõ åßíáé ç
ìåôáâïëÞ ôçò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò
ôïõ êéíïýìåíïõ Üîïíá óå ó÷Ýóç ìå ôçí
ðåñéóôñïöéêÞ êßíçóç ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîï-
íá, ìå áðïôÝëåóìá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ìß-
áò ðåñéóôñïöÞò 360ï, äýï öïñÝò íá
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
ÊÉÍÏÕÌÅÍÏÓ ÌÉÁ ÐÅÑÉÓÔÑÏÖÇ ÔÏÕ ÊÉÍÇÔÇÑÉÏÕ ÁÎÏÍÁ
ÁÎÏÍÁÓ ÊÉÍÇÔÇÑÉÏÓ
ÁÎÏÍÁÓ
ÓÔÑÏÖÅÓ ÔÏÕ
ÊÉÍÏÕÌÅÍÏÕ
ÁÎÏÍÁ ÃÉÁ
ÔÁ×ÕÔÇÔÁ
1000RPM
(ÓÔÑÏÖÙÍ)
ÔÏÕ
ÊÉÍÇÔÇÑÉÏÕ
ÁÎÏÍÁ
ÅÐÉÔÁ×ÕÍÓÇ
ÄÉÁÊÕÌÁÍÓÇ ÁÐËÏÕ
ÁÑÈÑÙÔÏÕ ÓÕÍÄÅÓÌÏÕ
Ãùíßá áîüíùí óå ìïßñåò
ÌÝãéóôç äéáêýìáíóç (%) ôïõ êéíïýìåíïõ Üîïíá
Ó÷.5.8 ÄéáêõìÜíóåéò ôçò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò Üîïíá, ðïõ ðñïêáëåßôáé áðü Ýíá áðëü áñèñùôü óýí-
äåóìï.
ðñïêýðôåé åðéôÜ÷õíóç êáé äýï öïñÝò å-
ðéâñÜäõíóç. Ï âáèìüò ôçò äéáêýìáí-
óçò áõôÞò ôïõ êéíïýìåíïõ Üîïíá åîáñ-
ôÜôáé áðü ôç ãùíßá ôùí äýï áîüíùí, êáé
åßíáé ðåñßðïõ 7% ãéá ãùíßá 15ï êáé 30%
ãéá ãùíßá 30ï. Ç äéáêýìáíóç áõôÞ öáß-
íåôáé, ìå ìïñöÞ äéáãñÜììáôïò, óôï
Ó÷Þìá 5.8, üðïõ ÷áñÜóóïíôáé, êáôÜ ôç
äéÜñêåéá ìéáò ðåñéóôñïöÞò 360ï, ïé ìå-
ôáâïëÝò ôçò ãùíéáêÞò ôá÷ýôçôáò åíüò
Üîïíá ðïõ ëáìâÜíåé êßíçóç áðü Ýíá á-
ðëü áñèñùôü óýíäåóìï. ¸ôóé, öáßíåôáé
üôé ï êéíçôÞñéïò Üîïíáò ðåñéóôñÝöåôáé
ìå óôáèåñÞ ôá÷ýôçôá 1000 óôñïöþí
óôï ëåðôü êáé ç ãùíßá ìåôáîý ôùí äýï
áîüíùí åßíáé 30ï. Ó÷åäéáãñÜììáôá ôùí
èÝóåùí ôùí áðëþí áñèñùôþí óõíäÝ-
óìùí óçìåéùìÝíá åðÜíù áðü ôá áíôß-
óôïé÷á ôìÞìáôá ôçò êáìðýëçò óôá óç-
ìåßá ôçò åëÜ÷éóôçò êáé ìÝãéóôçò ôá÷ýôç-
- Å ë á ó ô é ê Ü
ÅÐÉÂÑÁÄÕÍÓÇ ÅÐÉÔÁ×ÕÍÓÇ ÅÐÉÂÑÁÄÕÍÓÇ
ÂÁÈÌÏÉ ÐÅÑÉÓÔÑÏÖÇÓ ÁÑÈÑÙÔÏÓ ÓÕÍÄÅÓÌÏÓ
ÓÔÁÈÅÑÇÓ ÔÁ×ÕÔÇÔÁÓ
ÁÐËÏÓ ÁÑÈÑÙÔÏÓ ÓÕÍÄÅÓÌÏÓ ×ÙÑÉÓ ÄÉÁÊÕÌÁÍÓÇ
8 10 15 20 25 30 40
2 3 6,9 12,4 19,7 28,9 54
ôáò ðåñéóôñïöÞò, åíüò êéíçôÞñéïõ
Üîïíá, ÷ñçóéìåýïõí óôç äéåõêüëõíóç
ôïõ ìáèçôÞ, þóôå íá óõó÷åôßóåé ôçí êá-
ìðýëç ìå ôçí åíÝñãåéá ôïõ äß÷áëïõ êáé
ôïõ åãêÜñóéïõ ðåßñïõ ôïõ áðëïý áñèñù-
ôïý óõíäÝóìïõ.
Óå 1/4 ìéáò ðåñéóôñïöÞò 3600 (äçëáäÞ
óå 900 ðåñéóôñïöÞò) ç ôá÷ýôçôá ôïõ êé-
íïýìåíïõ Üîïíá ìåôáâÜëëåôáé áðü 866
óôñïöÝò óôï ëåðôü ôï êáôþôåñï, ìÝ÷ñé
1155 óôñïöÝò óôï ëåðôü ôï áíþôåñï.
¸ôóé, ç ôá÷ýôçôá ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ Üîï-
íá ãßíåôáé ßóç ìå áõôÞ ôïõ êéíçôÞñéïõ Ü-
îïíá óå ôÝóóåñá óçìåßá, êáôÜ ôç äéÜñ-
êåéá ìéáò ïëüêëçñçò ðåñéóôñïöÞò
(360ï), äçëáäÞ óôéò 45ï, 135ï, 225ï êáé
óôéò 315ï, üðïõ äçëáäÞ, ç êáìðýëç ôÝ-
ìíåé ôçí äéáêåêïììÝíç åõèåßá (Ó÷Þìá
5.8) ôçò óôáèåñÜò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñï-
öÞò. ÂÝâáéá, ï âáèìüò ôçò äéáêýìáí-
283
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óçò ôçò ôá÷ýôçôáò åîáñôÜôáé áðü ôï ìÝ-
ãåèïò ôçò ãùíßáò ìåôáîý ôùí äýï áîü-
íùí, áöïý üóï ìåãáëþíåé ç ãùíßá áõ-
ôÞ, ôüóï áõîÜíåé êáé ç äéáöïñÜ óôçí ôá-
÷ýôçôá ðåñéóôñïöÞò ôùí äýï áîüíùí.
Ç äéáöïñÜ áõôÞ óôçí ôá÷ýôçôá äåí ìðï-
ñåß íá åîïõäåôåñùèåß ìüíï ìå Ýíá áðëü
áñèñùôü óýíäåóìï, ìðïñåß üìùò íá
ìåéùèåß ìå ôç ÷ñÞóç äýï áðëþí áñèñù-
ôþí óõíäÝóìùí, áðü ôïõò ïðïßïõò ï Ý-
íáò ôïðïèåôåßôáé óôçí áñ÷Þ êáé ï Üëëïò
óôï ôÝëïò ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá. Áí ÷ñç-
óéìïðïéçèåß Ýíáò ìüíï áðëüò áñèñù-
ôüò óýíäåóìïò ìåôáîý ôïõ êéâùôßïõ ôá-
÷õôÞôùí êáé ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá (üðïõ õ-
ðÜñ÷åé êáé ôï äéáöïñéêü), ç åðéôÜ÷õíóç
êáé ç åðéâñÜäõíóç ôçò ðåñéóôñïöéêÞò
ôá÷ýôçôáò ðïõ äçìéïõñãåßôáé áðü áõôüí,
áíôéìåôùðßæåé - óôï ìåí Ýíá Üêñï ôïõ Ü-
îïíá - ôçí áíôßóôáóç ôïõ êéíçôÞñá, óôï
äå Üëëï ôïõ Üêñï ôçí áíôßóôáóç ëüãù
áäñÜíåéáò ôïõ ï÷Þìáôïò. Ç óõíéóôáìÝ-
íç åíÝñãåéá ôùí äýï áõôþí äõíÜìåùí
ðñïêáëåß ìåãÜëç êáôáðüíçóç óå üëá ôá
ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò, åðéðëÝïí äå Ý÷åé óáí áðïôÝëå-
óìá ôçí ðáñïõóßá áíïìïéüìïñöùí äõ-
íÜìåùí óôïõò ôñï÷ïýò. ¼ôáí, üìùò,
÷ñçóéìïðïéïýíôáé äýï áðëïß áñèñùôïß
óýíäåóìïé, ï äåýôåñïò áðü áõôïýò ÷ñç-
óéìåýåé ãéá áíôéóôÜèìéóç ôçò äéáêýìáí-
óçò ôçò ôá÷ýôçôáò, ç ïðïßá ðñïêáëåßôáé
áðü ôïí ðñþôï. Ãéá íá åîáóöáëéóèåß
ðÜíôùò áõôü, áðüëõôá, ðñÝðåé ç ãùíßá
ìåôáîý ôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí êáé ôïõ
êéíçôÞñéïõ Üîïíá íá åßíáé ç ßäéá ìå ôç
ãùíßá ìåôáîý ôïõ Üîïíá áõôïý êáé ôçò
áêñáßáò ìåôÜäïóçò ôïõ ðßóù äéáöïñé-
êïý. Ìßá Üëëç ðñïûðüèåóç åßíáé, üôé ôá
äýï äß÷áëá ôïõ áñèñùôïý óõíäÝóìïõ,
ôá ïðïßá åßíáé ðñïóáñìïóìÝíá óôïí êé-
íçôÞñéï Üîïíá, ðñÝðåé íá âñßóêïíôáé
284
óôï ßäéï åðßðåäï, üðùò èá êáôáäåé÷èåß
ðáñáêÜôù, üðïõ ãßíåôáé áíáöïñÜ óôïí
äéðëü áñèñùôü óýíäåóìï óôáèåñÞò ðå-
ñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò. ÄçëáäÞ, èá ðñÝ-
ðåé ôá äýï (ìåóáßá) äß÷áëá ôùí äýï áñ-
èñùôþí óõíäÝóìùí ðïõ åßíáé ðñïóáñ-
ìïóìÝíá óôïí êéíçôÞñéï Üîïíá, íá âñß-
óêïíôáé óôï áõôü åðßðåäï, ïðüôå ôï êéíç-
ôÞñéï äß÷áëï ôïõ ðñþôïõ óõíäÝóìïõ èá
åßíáé óå ãùíßá 90ï óå ó÷Ýóç ðñïò ôï êé-
íçôÞñéï äß÷áëï ôïõ äåõôÝñïõ óõíäÝ-
óìïõ. Ó' áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç, ôá äýï äß-
÷áëá ðïõ åßíáé ðñïóáñìïóìÝíá óôïí êé-
íçôÞñéï Üîïíá, åíåñãïýí üðùò ôï êéíïý-
ìåíï äß÷áëï ôïõ ðñþôïõ óõíäÝóìïõ êáé
ôï êéíçôÞñéï äß÷áëï ôïõ äåõôÝñïõ óõí-
äÝóìïõ, áíôßóôïé÷á. Ìå ôç äéÜôáîç, ëïé-
ðüí áõôÞ, ï ðñþôïò óýíäåóìïò åìöáíß-
æåé ôç ìåãáëýôåñç ôïõ äéáêýìáíóç, ôç
óôéãìÞ áêñéâþò êáôÜ ôçí ïðïßá ï äåýôå-
ñïò óýíäåóìïò åìöáíßæåé ôçí ìéêñüôå-
ñç äéáêýìáíóç. ¸ôóé, ìå áõôüí ôïí ôñü-
ðï, åðéôõã÷Üíåôáé ç ìç ìåôáâïëÞ ôçò ôá-
÷ýôçôáò ôùí ôñï÷þí ãéá ôç äåäïìÝíç ôá-
÷ýôçôá ôïõ êéíçôÞñá, áí êáé ç ôá÷ýôçôá
ìåôáîý ôùí áñèñùôþí óõíäÝóìùí ôïõ
êéíçôÞñéïõ Üîïíá ìåôáâÜëëåôáé óõíå-
÷þò.
Ï áðëüò áõôüò áñèñùôüò óýíäåóìïò
ðïõ ðåñéãñÜöèçêå ðáñáðÜíù, ïíïìÜæå-
ôáé óýíäåóìïò CARDAN Þ "óôáõñüò" êáé
÷ñçóéìïðïéåßôáé óå Üîïíåò ðïõ ôÝìíï-
íôáé ìå ãùíßá ìÝ÷ñé êáé 15 ìïßñåò. ¼-
ðùò Þäç áíáöÝñèçêå, ôá Üêñá ôïõ Üîï-
íá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò êáôáëÞãïõí
óå äß÷áëá. (Ó÷Þìá 5.7). Ôï êÜèå äß÷áëï
óôï Üêñï ôïõ öÝñåé áðü ìßá ïðÞ ãéá ôçí
ðñïóáñìïãÞ ôùí êõëéíäñéêþí ôñéâÝùí
(ñïõëåìÜí) óôïõò “óôáõñïýò”. Ï óù-
óôüò ôñüðïò óõíáñìïëüãçóçò ôùí áñ-
èñùôþí óõíäÝóìùí ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîï-
íá Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôçí ôïðïèÝôçóç ôùí
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Ôñéâåßò ìïñöÞò “ìáêáñïíéïý”

Äß÷áëï

Äß÷áëï Óôáõñüò

Ôóéìïý÷åò

Áóöáëéóôéêüò äáêôýëéïò

Ôñéâåßò ìïñöÞò “ìáêáñïíéïý”

Ó÷.5.9 Áñèñùôüò óýíäåóìïò CARDAN (“óôáõñüò”) áðïóõíáñìïëïãçìÝíïò.

äé÷Üëùí ôïõò - ðïõ êáôáëÞãïõí óôá Ü- 5.1.2.4 Áñèñùôïß óöáéñéêïß óýíäå-

êñá áõôïý ôïõ Üîïíá - óôï ßäéï åðßðåäï.
ÊáêÞ ôïðïèÝôçóç ôïõò èá Ý÷åé óáí áðï-
ôÝëåóìá ôç ãñÞãïñç öèïñÜ ôùí ôñéâÝ-
ùí ôùí "óôáõñþí" êáé ôç èïñõâþäç ëåé-
ôïõñãßá ôïõò. Ï "óôáõñüò" ðñÝðåé íá ëé-
ðáßíåôáé, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé ïðÝò ëßðáí-
óçò ìå ôéò ïðïßåò ëéðáßíåôáé ïëüêëçñï
ôï óõãêñüôçìá. Åðßóçò, ï “óôáõñüò”
ðñÝðåé íá åëÝã÷åôáé ãéá ôõ÷üí ÷áëáñüôç-
ôá ("ôæüãï") óôá ÝäñáíÜ ôïõ, åíþ óå ðå-
ñßðôùóç öèïñÜò ôùí ôñéâÝùí ôïõ, ðñÝ-
ðåé íá áíôéêáèßóôáôáé ïëüêëçñïò.
óìïé Þ óýíäåóìïé óôáèåñÞò
ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò.
• ÃåíéêÜ
Ïé äéáêõìÜíóåéò ôçò ðåñéóôñïöéêÞò ôá-
÷ýôçôáò ðïõ ðñïêáëïýíôáé áðü ôïõò á-
ðëïýò áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò, ïé ïðïß-
ïé ðåñéãñÜöèçêáí ðáñáðÜíù, äåí åðé-
äñïýí óïâáñÜ óôç ëåéôïõñãßá ôùí áîü-
íùí ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, üôáí ç ãù-
íßá ëåéôïõñãßáò ôïõò åßíáé ðïëý ìéêñÞ
(êÜôù ôùí 15 ìïéñþí). Ãéá ìåôÜäïóç, ü-
ìùò, ôçò êßíçóçò óôïõò åìðñüóèéïõò

285
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ôñï÷ïýò ïé ïðïßïé êáôÜ ôçí óôñïöÞ ôïõ
ï÷Þìáôïò åßíáé áíáãêáóìÝíïé íá óôñá-
öïýí ìÝ÷ñé êáé 30 ìïßñåò, ïé äéáêõìÜí-
óåéò ôçò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò äç-
ìéïõñãïýí óïâáñü ðñüâëçìá. Ç ÷ñçóé-
ìïðïßçóç áñèñùôþí óõíäÝóìùí “áðëïý
ôýðïõ”, êÜíåé äýóêïëç ôç äéåýèõíóç ôïõ
ï÷Þìáôïò êáé ðñïêáëåß ïëßóèçóç êáé
öèïñÜ óôá åðßóùôñá (åëáóôéêÜ), êÜèå
öïñÜ ðïõ ôï ü÷çìá áëëÜæåé êáôåýèõíóç.
ÓÞìåñá, ôá çìéáîüíéá ôïõ åìðñüò äéáöï-
ñéêïý óõíäÝïíôáé ìå ôïõò äéåõèõíôÞ-
ñéïõò ôñï÷ïýò áðïêëåéóôéêÜ êáé ìüíï ìå
áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò óôáèåñÞò ðåñé-
óôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò, ëüãù ôçò éäéüôç-
ôáò ðïõ Ý÷ïõí áõôïß íá åîïõäåôåñþíïõí
ôéò áðüôïìåò åðéôá÷ýíóåéò êáé åðéâñá-
äýíóåéò, êáôÜ ôçí ðåñéóôñïöÞ ôïõ Üîïíá.

Ó÷.5.10 ÓõíèÞêç ëåéôïõñãßáò áñèñùôïý óõíäÝóìïõ óôáèåñÜò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò.

Ó÷.5.11 ÓõíèÞêç ëåéôïõñãßáò áñèñùôïý óõíäÝóìïõ óôáèåñÜò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò.

286
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
Ï áðëüò áñèñùôüò óýíäåóìïò ðñïêá-
ëåß äéáêýìáíóç ôçò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ý-
ôçôáò, åðåéäÞ ï "óôáõñüò" (ðåßñïò) ï ï-
ðïßïò óõíäÝåé ôá äýï äß÷áëá, äåí åðé-
ôñÝðåé íá ãßíåé êáìßá Üëëç åëåýèåñç êß-
íçóç, åêôüò áðü ôçí ðåñéóôñïöéêÞ. Ïé
äéáêõìÜíóåéò ôçò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôç-
ôáò ðñïêáëïýíôáé ëüãù ôùí êëßóåùí
(“ðáéîßìáôïò” ìðñïóôÜ êáé ðßóù) ôïõ
óôáõñïý, êáôÜ ôçí ðåñéóôñïöÞ ôïõ áñ-
èñùôïý óõíäÝóìïõ. Ïé êëßóåéò áõôÝò
ìåôáôñÝðïíôáé óå ðåñéóôñïöéêÞ êßíçóç
ìå áðïôÝëåóìá, üôáí ï óôáõñüò êéíåßôáé
ðñïò ôïí Üîïíá åîüäïõ ôçò êßíçóçò, ç
êßíçóç áõôÞ íá ðñïóèÝôåé ôá÷ýôçôá óôçí
ðåñéóôñïöéêÞ ôá÷ýôçôá åîüäïõ. Áíôßèå-
ôá, üôáí ï óôáõñüò áðïìáêñýíåôáé áðü
ôïí Üîïíá åîüäïõ ôçò êßíçóçò, ç êßíçóç
áöáéñåß ôá÷ýôçôá êáé ï Üîïíáò åîüäïõ
ôçò êßíçóçò ðåñéóôñÝöåôáé ìå ôá÷ýôçôá
ìéêñüôåñç áðü åêåßíç ôïõ Üîïíá åéóü-
äïõ ôçò êßíçóçò. Ôï ìüíï óçìåßï óôï ï-
ðïßï ïé ôá÷ýôçôåò ôùí äýï áîüíùí åßíáé
ßóåò, åßíáé üôáí ï óôáõñüò âñßóêåôáé
óôï åðßðåäï ðïõ äé÷ïôïìåß ôçí ìåôáîý
ôùí äýï áîüíùí ãùíßá. Ç åîßóùóç áõ-
ôÞ ôùí ôá÷õôÞôùí ôùí äýï áîüíùí ëáì-
âÜíåé ÷þñá, üðùò áíáöÝñèçêå ðáñáðÜ-
íù, ôÝóóåñéò öïñÝò êáôÜ ôç äéÜñêåéá
ìéáò ðåñéóôñïöÞò 360ï ìïéñþí (óôéò
45ï, 135ï, 225ï êáé 315ï).
¸ôóé, ãéá íá ðåôý÷ïõìå - ìå ôç ìåãáëýôå-
ñç äõíáôÞ áêñßâåéá - ôç óôáèåñÞ ôá÷ýôç-
ôá ðåñéóôñïöÞò ôùí áîüíùí, ðñÝðåé ïé
äýï Üîïíåò × êáé Æ íá åßíáé ðáñÜëëçëïé
êáé ïé äýï äé÷Üëåò ôïõ Üîïíá Õ íá âñß-
óêïíôáé óôï ßäéï åðßðåäï (Ó÷Þìá 5.10).
ÌÜëéóôá, ãéá áêüìç êáëýôåñá áðïôåëÝ-
óìáôá, ðñÝðåé ïé Üîïíåò × êáé Æ íá ôÝ-
ìíïíôáé óôï óçìåßï D êáé ïé äýï óýíäå-
óìïé íá åßíáé óõììåôñéêïß óå ó÷Ýóç ìå
- Å ë á ó ô é ê Ü
ôï åðßðåäï ðïõ åßíáé êÜèåôï óôï åðßðåäï
ôùí áîüíùí ×Æ êáé ðåñéÝ÷åé ôç äé÷ïôü-
ìï ôçò ãùíßáò ×DÆ (Ó÷Þìá 5.11).
Áðü üëá ôá ðáñáðÜíù âãáßíåé ôï óõìðÝ-
ñáóìá, üôé ï áñèñùôüò óýíäåóìïò
óôáèåñÞò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò ðñÝ-
ðåé íá åßíáé êáôáóêåõáóìÝíïò ìå ôÝ-
ôïéïí ôñüðï, þóôå ôï óçìåßï åðáöÞò
ôùí äýï çìßóåùí êïììáôéþí ôïõ óõíäÝ-
óìïõ - ìå ôï ïðïßï ìåôáäßäåôáé ç êßíç-
óç - íá ðáñáìÝíåé êáôÜ ôçí ðåñéóôñïöÞ
åðÜíù óôï åðßðåäï ôï ïðïßï äé÷ïôïìåß
ôç ãùíßá ìåôáîý ôùí äýï áîüíùí. ÌåôÜ
ðñÝðåé íá âñåèåß ôñüðïò, þóôå ôá óç-
ìåßá ôçò åðáöÞò ìå ôá ïðïßá ìåôáäßäå-
ôáé ç êßíçóç, íá êéíïýíôáé êáôÜ ìÞêïò
ôùí õðïäï÷þí ôùí ðëåõñþí ôïõ óõíäÝ-
óìïõ êáôÜ ôç óôéãìÞ ðïõ áõôüò ðåñé-
óôñÝöåôáé. Áí Ý÷ïõìå ðÜíôïôå áõôü õðü-
øç, ìðïñïýìå íá êáôáíïÞóïõìå åõêïëü-
ôåñá ôéò áñ÷Ýò ëåéôïõñãßáò ôùí áñèñù-
ôþí óõíäÝóìùí óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò ðå-
ñéóôñïöÞò, ïé ïðïßïé óÞìåñá åõñýôáôá
÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôá ï÷Þìáôá.
Ïé áñèñùôïß óýíäåóìïé óôáèåñÞò ðåñé-
óôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò åðéôñÝðïõí êëßóç
ôùí áîüíùí ìÝ÷ñé ãùíßá 30 ìïéñþí êáé
÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôá åìðñüóèéá äéá-
öïñéêÜ ãéá ôçí óýíäåóç ôùí çìéáîïíßùí
êáé áêñáîïíßùí, åíþ ðáñÝ÷ïõí êáé åõ-
êïëßá óôç äéåýèõíóç ôïõ ï÷Þìáôïò,
áöïý ÷áñáêôçñßæïíôáé áðü ôï ãåãïíüò
üôé êáé ôá äýï ôìÞìáôá ôùí áîüíùí ðå-
ñéóôñÝöïíôáé ìå óôáèåñÞ ôá÷ýôçôá. Õ-
ðÜñ÷åé, ðÜíôùò, ìåãÜëç ðïéêéëßá ôÝôïéùí
áñèñùôþí óõíäÝóìùí óôáèåñÞò ôá÷ý-
ôçôáò ðåñéóôñïöÞò, ïé êõñéüôåñïé ôùí ï-
ðïßùí åßíáé: Ïé óýíäåóìïé ÂÅÍDÉ×,
RZEPPA, TRACTA, ï äéðëüò óýíäåóìïò
CARDAN êáé ï óýíäåóìïò ôýðïõ "ÔÑÉ-
ÐÏÄÏÓ".
287
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Áêñáîüíéï
Äé÷Üëåò
Áêñáîüíéï áñèñùôïý óõíäÝóìïõ Óöáéñßäéá

Áóöáëéóôéêüò ðåßñïò
Çìéáîüíéá
Ðåßñïò óöáéñéäßïõ ìå ïðÞ
Óöáéñßäéá áñèñùôïý
óõíäÝóìïõ

ÓôåöÜíç Óöáéñßäéï ìå ïðÞ

Óöáéñßäéá
Óöáéñßäéï ìå ïðÞ
Çìéáîüíéï

Ó÷.5.12 Óýíäåóìïò BENDIX óå ëåéôïõñãßá êáé áðïóõíáñìïëüãçóç

Åðßðåäï êéíçôÞñéïõ Üîïíá Åðßðåäï êéíïýìåíïõ Üîïíá

ÈÞêç (êëùâüò) ÅîùôåñéêÞ óôåöÜíç

ÅóùôåñéêÞ óôåöÜíç Áêñáîüíéï

Êéíïýìåíïò Üîïíáò
ÊéíçôÞñéïò Üîïíáò (çìéáîüíéï)

Åðßðåäï äé÷ïôüìçóçò

Ó÷.5.13 Óýíäåóìïò RZEPPA óå ëåéôïõñãßá

288
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
Óöáéñßäéá
ÊéíçôÞñéï çìéáîüíéï
ìå ïðÞ
Ó÷.5.14 Óýíäåóìïò RZEPPA áðïóõíáñìïëïãçìÝíïò
¼ëïé áõôïß áíáðôýóóïíôáé, áíáëõôéêüôå-
ñá, åõèýò áìÝóùò:
1) Óýíäåóìïò BENDIX (ÌðÝíôéî) ìå 5
óöáéñßäéá (Ìðéëéïöüñïò), (Ó÷.5.12)
Åäþ, ôï êåíôñéêü óöáéñßäéï (ìðßëéá) äéá-
ôçñåß ôï çìéáîüíéï êáé ôï áêñáîüíéï óå
ìéá óôáèåñÞ áðüóôáóç, åíþ ç óõíáñìï-
ëüãçóç ôïõ üëïõ óõíäÝóìïõ åðéôõã÷Üíå-
ôáé äéá ôïõ êåíôñéêïý óöáéñéäßïõ, ôï ï-
ðïßï Ý÷åé ïðÞ, óôçí ïðïßá ôïðïèåôåßôáé
ðåßñïò.
2) Óýíäåóìïò RZEPPA (ÑæÝððá) ìå 6
óöáéñßäéá ðåñéöåñåéáêÜ (Ó÷.5.13 êáé
5.14)
Óôïõò óõíäÝóìïõò áõôïý ôïõ ôýðïõ äåí
åðéôñÝðåôáé íá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óöáéñß-
äéá ìåãáëýôåñïõ ìåãÝèïõò (oversize),
áëëÜ áõôÜ áíôéêáèßóôáíôáé, óå áíôßèåóç
ìå ôïõò óõíäÝóìïõò BENDIX, üðïõ êÜôé
ôÝôïéï åßíáé åöéêôü.
- Å ë á ó ô é ê Ü
ÅóùôåñéêÞ óôåöÜíç
Êëùâüò (èÞêç) óöáéñéäßùí
ÅîùôåñéêÞ óôåöÜíç
(êþäùíáò)
Áêñáîüíéï
3) Óýíäåóìïò TRACTA (ÔñÜêôá) (Ó÷.5.15)
Áõôü ôï åßäïò óõíäÝóìïõ ÷ñçóéìïðïéåß-
ôáé êáé óôï óýóôçìá äéåýèõíóçò ôýðïõ
FORDSON, äåí äéáèÝôåé óöáéñßäéá áëëÜ
3 ðïëýåäñá êáé Ý÷åé ìéêñü üãêï. Ïé
âëÜâåò ðïõ ìðïñåß íá ðÜèïõí ïé óõãêå-
êñéìÝíïé óýíäåóìïé åßíáé ç öèïñÜ ôùí
ôñéâÝùí (ñïõëåìÜí) êáé ôùí óöáéñéäßùí.
åÜí ìÜëéóôá äåí ëéðáßíïíôáé, ç öèïñÜ
("Üíáììá") ôùí ñïõëåìÜí ôùí óôáõñþí
åßíáé ãñÞãïñç, üðùò åðßóçò ãñÞãïñç
ìðïñåß íá åßíáé êáé ç öèïñÜ ðïõ ðñïÝñ-
÷åôáé áðü êáêÞ ôïðïèÝôçóç.
4) Äéðëüò óýíäåóìïò CARDAN óôáèå-
ñÞò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò. (Ó÷.5.16)
Ï óýíäåóìïò áõôüò åßíáé ï áñèñùôüò
óýíäåóìïò ðïõ öáßíåôáé áðïóõíáñìï-
ëïãçìÝíïò óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 5.16,
êáé ôïõ ïðïßïõ ç ëåéôïõñãßá Ý÷åé ðåñé-
ãñáöåß óå ðñïçãïýìåíç åíüôçôá. Ï
289
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Äáêôýëéïò ôñéâÞò
Áñèñùôüò óýíäåóìïò
Çìéáîüíéï
Åóùôåñéêü ôìÞìá
áñèñùôïý óõíäÝóìïõ
Åîùôåñéêü ôìÞìá
áñèñùôïý óõíäÝóìïõ
Çìéáîüíéï
Ó÷.5.15 Óýíäåóìïò TRACTA óõíáñìïëïãçìÝíïò êáé áðïóõíáñìïëïãçìÝíïò
óýíäåóìïò áõôüò áðïôåëåßôáé áðü äýï
áðëïýò åðß ìÝñïõò áñèñùôïýò óõíäÝ-
óìïõò, ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝíïé ï Ýíáò
óôç óõíÝ÷åéá ôïõ Üëëïõ. Óôï ðáñáêÜôù
åðßóçò, Ó÷Þìá 5.17, öáßíåôáé Ýíáò êéíç-
ôÞñéïò Üîïíáò, ï ïðïßïò Ý÷åé ôñåéò áñ-
èñùôïýò óõíäÝóìïõò óôáèåñÞò ôá÷ýôç-
ôáò ðåñéóôñïöÞò, êáé óôï êåíôñéêü ìÝ-
ñïò ôïõ Ý÷åé ôï ñïõëåìÜí ìå ôï óõãêñü-
ôçìá õðïóôÞñéîÞò ôïõ.
5) Áñèñùôüò ïëéóèáßíùí óýíäåóìïò
ôýðïõ "Ôñßðïäïò" (TRIPOD), óôáèå-
ñÞò ðåñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò
(Ó÷.5.18 êáé 5.19).
290
Áêñáîüíéï
Áêñáîüíéï
Äáêôýëéïò ôñéâÞò
Ï ôýðïò áõôüò óõíäÝóìïõ áíáðôý÷èçêå
êõñßùò ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá êáé öáßíå-
ôáé, ðáñáóôáôéêÜ, óôá ðáñáêÜôù Ó÷Þìá-
ôá 5.18 êáé 5.19. Ï óýíäåóìïò áõôüò Ý-
÷åé Ýíá êéíçôÞñéï Üîïíá ðïõ ðñïóáñìü-
æåôáé óôï ãñáíÜæé (“ðëáíÞôç”) ôïõ äéáöï-
ñéêïý. ÌÝóá óôï óýíäåóìï õðÜñ÷ïõí
ôñåéò çìéóöáéñéêÝò ìðßëéåò ðñïóáñìï-
óìÝíåò óå ñïõëåìÜí ìïñöÞò ìáêáñï-
íéïý (âåëïíïåéäÞ), ôá ïðïßá êáé áõôÜ ìå
ôç óåéñÜ ôïõò ðñïóáñìüæïíôáé áíôßóôïé-
÷á óå ôñåéò âñá÷ßïíåò (ôüñìïõò Þ êïì-
âßá ðåñéóôñïöÞò) ôïõ “óôáõñïý”, ï ïðïß-
ïò Ý÷åé ó÷Þìá ôñßðïäá êáé ðñïóáñìü-
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

ÁóöÜëåéá
ÈÝóç (Ýäñá) “ìðßëéáò”
ÊÜëõììá ñïõëåìÜí
“Ìðïæüíé” (êï÷ëßáò)
ÌéêñÞ ñïäÝëëá ÌåãÜëç ñïäÝëëá

ÅëáôÞñéï ÊåíôñéêÞ ìðßëéá

Ôóéìïý÷á (óöáéñßäéï)
ÕðïóôÞñéãìá ìðßëéáò ÓùëÞíáò “ìðßëéáò”
ôçò äé÷Üëáò ôçò äé÷Üëáò

ÓõíäåôéêÞ äé÷Üëá

Ó÷.5.16 Äéðëüò óýíäåóìïò CARDAN óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò, óå áðïóõíáñìïëüãçóç.

ÕðïóôÞñéãìá “ìðßëéáò” Êåíôñéêü ñïõëåìÜí êáé

ôçò äé÷Üëáò óõãêñüôçìá õðïóôÞñéîçò ÁðïóâåóôÞñáò óôñÝøçò ¢îïíáò óýíäåóçò
ìå ïëßóèçóç

Óýíäåóìïé ìå óôáèåñÞ
ôá÷ýôçôá ðåñéóôñïöÞò

Ó÷.5.17 ÊéíçôÞñéïò Üîïíáò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò ðïõ öÝñåé ôñåéò áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò óôáèåñÞò
ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò.

291
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.5.18 Óýíäåóìïò óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò ðåñé-
óôñïöÞò ôýðïõ "ôñßðïäïò"
æåôáé óôï åóùôåñéêü Üêñï ôïõ êéíïýìå-
íïõ Üîïíá (çìéáîïíßïõ). Ç èÞêç ôïõ
óôáõñïý Ý÷åé åóùôåñéêÜ ôñåéò áõëáêþ-
óåéò, óôéò ïðïßåò ïé ôñåéò ìðßëéåò ìðï-
ñåß íá êéíïýíôáé åìðñüò êáé ðßóù. ¸ôóé,
ç ñïðÞ óôñÝøçò ìåôáöÝñåôáé áðü ôç èÞ-
êç óôéò ìðßëéåò, óôç óõíÝ÷åéá óôï óôáõ-
ñü êáé áðü åêåß óôï çìéáîüíéï. Êáèþò,
ëïéðüí, ç ãùíßá ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá
ìåôáâÜëëåôáé, ïé ìðßëéåò êéíïýíôáé êáé
"ìïéñÜæïõí" ôç ãùíßá ìåôáîý ôïõ êéíçôÞ-
ñéïõ êáé ôïõ êéíïýìåíïõ Üîïíá. Ç êßíç-
óç - ðÜíù êáé êÜôù - ôùí ôñï÷þí ôïõ ï-
÷Þìáôïò áíáãêÜæåé ôéò ìðßëéåò íá êéíïý-
íôáé ðßóù êáé åìðñüò óôéò áõëáêþóåéò,
ìå áðïôÝëåóìá íá áëëÜæåé êÜèå öïñÜ
ôï åíåñãü ìÞêïò ôïõ çìéáîïíßïõ.
5.1.3 ¢îïíåò Ôñï÷þí
5.1.3.1 ÃåíéêÜ
Ïé êéíçôÞñéïé Üîïíåò (çìéáîüíéá) ôïõ
äéáöïñéêïý Ý÷ïõí óêïðü, áöåíüò íá õ-
ðïâáóôÜæïõí Ýíá ìÝñïò ôïõ âÜñïõò
ôïõ ï÷Þìáôïò êáé áöåôÝñïõ íá êéíïýí
292
ôïõò ôñï÷ïýò ðïõ åßíáé óõíäåìÝíïé óôá
Üêñá ôïõò. Ìå ôïí üñï "êéíçôÞñéïé Üîï-
íåò ôïõ äéáöïñéêïý", åííïïýìå Ýíá óõ-
ãêñüôçìá ðïõ áðïôåëåßôáé áðü ìßá èÞêç
- ç ïðïßá ðåñéÝ÷åé Ýíá "ðéíéüí" - ìßá ï-
äïíôùôÞ óôåöÜíç (êïñþíá), ôï ìç÷áíé-
óìü ôïõ äéáöïñéêïý êáé ôá çìéáîüíéá
ìáæß ìå ôïõò ôñéâåßò ôïõò (ñïõëåìÜí), å-
íþ ìåñéêÝò öïñÝò õðÜñ÷ïõí êáé óõ-
ìðëçñùìáôéêïß ìç÷áíéóìïß, üðùò åßíáé
ð.÷. ï ìåéùôÞñáò ôçò ôá÷ýôçôáò ðåñé-
óôñïöÞò. Ï êéíçôÞñéïò Üîïíáò ôïõ äéá-
öïñéêïý åßíáé áíôßèåôïò ôïõ áäñáíïýò
(“íåêñïý”) Üîïíá. Ï ôåëåõôáßïò, óå áíôß-
èåóç ìå ôïí ðñþôï (êéíçôÞñéï Üîïíá ôïõ
äéáöïñéêïý), åßíáé ï Üîïíáò ðïõ ìðïñåß
ìåí íá õðïâáóôÜæåé Ýíá ìÝñïò ôïõ âÜ-
ñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò, üìùò äåí êéíåß
ôïõò ôñï÷ïýò ôïõ, ïé ïðïßïé ðåñéóôñÝ-
öïíôáé åëåýèåñá óôá Üêñá ôïõ áäñá-
íïýò Üîïíá. ÓõíÞèùò, ï åìðñüóèéïò Ü-
îïíáò åíüò åðéâáôéêïý ï÷Þìáôïò ðïõ Ý-
÷åé êéíçôÞñá åìðñüò êáé êßíçóç ðßóù, åß-
íáé áäñáíÞò, åíþ ï ïðßóèéïò Üîïíáò
ðïõ öÝñåé ôá çìéáîüíéá ôïõ äéáöïñéêïý,
åßíáé êéíçôÞñéïò. Ôá ï÷Þìáôá, ðÜíôùò,
ôùí ïðïßùí êáé ïé ôÝóóåñéò ôñï÷ïß åßíáé
êéíçôÞñéïé, Ý÷ïõí êáé ôïõò äýï Üîïíåò
ôïõò êéíçôÞñéïõò (ôüóï ôá çìéáîüíéá,
üóï êáé ôá áíôßóôïé÷á äéáöïñéêÜ).
Óôá ï÷Þìáôá ìå êéíçôÞñá åìðñüò êáé êß-
íçóç åìðñüò ("üëá åìðñüò") ïé êéíçôÞ-
ñéïé Üîïíåò åßíáé êáé äéåõèõíôÞñéïé, äç-
ëáäÞ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçí áëëáãÞ
ôçò êáôåýèõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, ïðüôå ó’
áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç åßíáé áñèñùôïß. ¼-
ôáí, üìùò, ç êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò åßíáé
ðßóù, ïé åìðñüóèéïé Üîïíåò åßíáé ìüíï
äéåõèõíôÞñéïé êáé ãé' áõôü ôï ëüãï êáôá-
óêåõÜæïíôáé ïëüóùìïé.
Ïé áäñáíåßò Üîïíåò, ôá çìéáîüíéá êáé
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

ÂåëïíïåéäÝò ñïõëåìÜí ÇìéóöáéñéêÝò ìðßëéåò

Áõëáêþóåéò Ôñßðïäáò
Ôüñìïò (êïìâßï Þ
óôñïöåßï) ÁóöÜëåéá

Êéíïýìåíïò Üîïíáò
(áêñáîüíéï)

ÈÞêç

(Á) ÁÐÏÓÕÍÁÑÌÏËÏÃÇÌÅÍÏÓ ÓÕÍÄÅÓÌÏÓ ÔÑÉÐÏÄÁ

Åðßðåäï ôñßðïäá

ÈÞêç

Êéíïýìåíïò Üîïíáò
ÊéíçôÞñéïò Üîïíáò (çìéáîïíéï) (áêñáîüíéï)
Óõãêñüôçìá ÔÑÉÐÏÄÁ

(Â) ÓÕÍÄÅÓÌÏÓ ÔÑÉÐÏÄÁ ÓÅ ËÅÉÔÏÕÑÃÉÁ

Ó÷.5.19 Óýíäåóìïò ôýðïõ "ôñßðïäïò" (TRIPOD), óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò óå áðïóõíáñìïëüãçóç êáé ëåé-
ôïõñãßá.

ôá áêñáîüíéá ôïõ äéáöïñéêïý êáôá- êéíçôÞñá. ÁõôÜ ìðïñåß íá åßíáé ïðß-

óêåõÜæïíôáé áðü ÷Üëõâá êáé, óýìöùíá
ìå ôá ðáñáðÜíù, ìðïñåß íá åßíáé:
á. ÊéíçôÞñéïé: Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ôáõ-
ôßæïíôáé ìå ôá çìéáîüíéá ôùí äéáöï-
ñéêþí, ìÝóù ôùí ïðïßùí ïé áíôßóôïé-
÷ïé ôñï÷ïß ðáßñíïõí ôçí êßíçóç ôïõ
óèéá Þ åìðñüóèéá êáé äéáêñßíïíôáé
óå ïëüóùìá Þ áñèñùôÜ.
â. ÄéåõèõíôÞñéïé: Åßíáé ïé Üîïíåò ôùí ï-
ðïßùí ïé ôñï÷ïß äåí êéíïýí ôï ü÷ç-
ìá, áëëÜ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçí
áëëáãÞ ôçò êáôåõèýíóÞò ôïõ. ÔÝôïéïé

293
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Üîïíåò åßíáé, óõíÞèùò, ïé åìðñü-
óèéïé.
ã. Áðëïß áäñáíåßò Üîïíåò: Åßíáé ïé Üîï-
íåò ðïõ ïýôå êßíçóç ìåôáäßäïõí
óôïõò ôñï÷ïýò ôïõò ïýôå åðçñåÜæïõí
ôçí áëëáãÞ ôçò êáôåýèõíóçò ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò, áëëÜ äÝ÷ïíôáé Ýíá ìÝñïò á-
ðü ôï âÜñïò ôïõ êáé åßíáé, óõíÞèùò,
ïé ïðßóèéïé Üîïíåò ôùí ï÷çìÜôùí å-
êåßíùí ðïõ Ý÷ïõí åìðñüóèéá êßíçóç,
êáèþò êáé ïé Üîïíåò ôùí ñõìïõëêïõ-
ìÝíùí ï÷çìÜôùí.
ä. ÊéíçôÞñéïé êáé äéåõèõíôÞñéïé óõã÷ñü-
íùò: Áõôïß åßíáé ïé åìðñüóèéïé Üîï-
íåò (áêñáîüíéá) ôùí ï÷çìÜôùí ôùí
ïðïßùí üëïé ïé Üîïíåò åßíáé êéíçôÞ-
ñéïé (ð.÷. ôùí ï÷çìÜôùí 4×4, ôùí "êå-
öáëþí" ñõìïõëêþí, ôùí óôñáôéùôé-
êþí ï÷çìÜôùí êëð) Þ åêåßíùí ôùí
ï÷çìÜôùí ðïõ Ý÷ïõí ôçí êßíçóç ìü-
íïí óôïí åìðñüóèéï Üîïíá. ¸ôóé, ïé
Üîïíåò áõôïß, åíþ äÝ÷ïíôáé ôçí éó÷ý
ôïõ êéíçôÞñá Þ Ýíá ìÝñïò áõôÞò, ôáõ-
ôü÷ñïíá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáé ãéá
ôçí áëëáãÞ ôçò êáôåýèõíóçò ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò.
5.1.3.2 Áðëïß êáé ðëùôïß (ðëåõóôïß)
êéíçôÞñéïé Üîïíåò
Ïé Üîïíåò áõôïß êáôáóêåõÜæïíôáé óå
äéÜöïñïõò ôýðïõò êáé áíÜëïãá ìå ôïí
ôñüðï ìå ôïí ïðïßï óôçñßæïíôáé ôüóï ç
èÞêç ôïõ äéáöïñéêïý ìÝóá óôï êÝëõöüò
ôçò üóï êáé ïé äýï ôñï÷ïß óôéò Üêñåò
ôùí ÷ïáíþí ôïõò, ÷áñáêôçñßæïíôáé óå
áðëïýò (ü÷é ðëåõóôïýò) êáé óå ðëùôïýò
(ðëåõóôïýò) Üîïíåò. Ïé ðëåõóôïß ìå ôç
óåéñÜ ôïõò äéáêñßíïíôáé óå çìßðëåõ-
óôïõò, ðëåõóôïýò êáôÜ ôá 3/4 êáé óå ôå-
ëåßùò ðëåõóôïýò.
294
Ðéï áíáëõôéêÜ:
1) Áðëïß Üîïíåò (Ó÷. 5.20) (ü÷é ðëåõóôÜ
çìéáîüíéá äéáöïñéêïý).
Ïé áðëïß Üîïíåò Þ ìç ðëåõóôÜ çìéáîü-
íéá ôïõ ïðßóèéïõ äéáöïñéêïý, Þôáí áõôïß
ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ðñþôç öïñÜ
óôá ï÷Þìáôá. Ôá çìéáîüíéá áõôïý ôïõ ôý-
ðïõ õðïóôçñßæïíôáé óôï êÝëõöüò ôïõò
ìå ôñéâåßò (ñïõëåìÜí) ìïñöÞò ìáêáñï-
íéïý Þ âåëïíïåéäåßò, óôï êÝíôñï äßðëá
óôï äéáöïñéêü êáé óôï åîùôåñéêü Üêñï
ôïõò. Ïé ðßóù ôñï÷ïß åßíáé ðñïóáñìï-
óìÝíïé óå êùíéêïýò ôñéâåßò óôá åîùôå-
ñéêÜ Üêñá ôùí çìéáîïíßùí êáé óõãêñá-
ôïýíôáé ìå ðåñéêü÷ëéá êáé áóöáëéóôé-
êïýò ðåßñïõò. Åêôüò áðü ôç ìåôÜäïóç
ôçò êßíçóçò óôïõò ôñï÷ïýò, ôá ðåñé-
óôñåöüìåíá çìéáîüíéá õðïâáóôÜæïõí
ïëüêëçñï ôï âÜñïò ôïõ ïðßóèéïõ ìÝ-
ñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò óôá åîùôåñéêÜ ôïõò
Üêñá. Åðßóçò, áõôïß ïé Üîïíåò äÝ÷ïíôáé
üëåò ôéò êáôáðïíÞóåéò ðïõ äçìéïõñãïý-
íôáé ëüãù ôçò áëëáãÞò ôçò êáôåýèõí-
óçò, ôçò ðÝäçóçò êáé ôùí êñáäáóìþí
ôùí ôñï÷þí. Ïé "ðëáíÞôåò" ôïõ ìç÷áíé-
óìïý ôïõ äéáöïñéêïý åßíáé ðñïóáñìï-
óìÝíïé óôï åóùôåñéêü Üêñï ôùí çìéáîï-
íßùí, ôá ïðïßá õðïâáóôÜæïõí ôï âÜñïò
ôçò èÞêçò (ðõîßäáò) ôïõ äéáöïñéêïý. Ïé
êáôáðïíÞóåéò ðïõ äçìéïõñãïýíôáé ëüãù
ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ äéáöïñéêïý, ìåôá-
öÝñïíôáé êáé áõôÝò óôá çìéáîüíéá, åíþ
ôüóï ïé âåëïíïåéäåßò üóï êáé ïé Ýí-
óöáéñïé ôñéâåßò, ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝ-
íïé óå êÜèå ðëåõñÜ ôçò èÞêçò ôïõ äéá-
öïñéêïý, ðáñáëáìâÜíïõí ôéò äõíÜìåéò
(ðëåõñéêÝò êáé áîïíéêÝò) ðïõ áóêïýíôáé
óôá çìéáîüíéá. Ïé ôýðïé áõôþí ôùí á-
ðëþí çìéáîïíßùí ôïõ ïðßóèéïõ äéáöïñé-
êïý äåí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óÞìåñá, åðåé-
äÞ êáôáðïíïýíôáé ðïëý óå óôñÝøç, êÜì-
øç êáé äéÜôìçóç.
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

2) Ðëåõóôïß (ðëùôïß) Üîïíåò (Ó÷.5.21) ìåôáîý ôùí áîüíùí áõôþí êáé ôùí á-
Ç èÞêç ôïõ äéáöïñéêïý óå áõôïýò ôïõò ðëþí (ü÷é ðëåõóôþí), åßíáé óôïí ôñüðï
Üîïíåò Ý÷åé äýï óôñïöåßò, ìå ôïõò ï- ìå ôïí ïðïßï õðïâáóôÜæåôáé ôï óõãêñü-
ðïßïõò óôçñßæåôáé ìÝóù Ýíóöáéñùí ôñé- ôçìá ôïõ äéáöïñéêïý. Óôïõò áðëïýò äç-
âÝùí (ñïõëåìÜí) óå áíôßóôïé÷á Ýäñáíá
ðïõ õðÜñ÷ïõí óôï êÝëõöïò ôïõ äéáöï-
ñéêïý. Åäþ, åßíáé öáíåñü, ðùò üôáí á-
öáéñåèïýí ôá çìéáîüíéá, ç èÞêç ôïõ äéá- ÈÞêç äéáöïñéêïý
ÓôÞñéãìá ôñï÷ïý
öïñéêïý ìÝíåé óôáèåñÜ óôç èÝóç ôçò. ÐëáíÞôçò
Çìéáîüíéï
Áðü ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï óôçñßæïíôáé
ïé ôñï÷ïß, üðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñá-
ðÜíù, ïé ðëåõóôïß Üîïíåò (çìéáîüíéá)
äéáêñßíïíôáé óå çìßðëåõóôïõò (ðëåõ-
óôïýò êáôÜ ½), ðëåõóôïýò êáôÜ 3/4 êáé
ôåëåßùò ðëåõóôïýò ïé ïðïßïé ðåñéãñÜöï-
íôáé óôç óõíÝ÷åéá, áíáëõôéêÜ.
á) Çìßðëåõóôïé (ðëåõóôïß êáôÜ 1/2) Ü- ×ïÜíç
îïíåò äéáöïñéêïý (Ó÷Þìá 5.22) Ðåñéêü÷ëéï
Áõôïß ïé Üîïíåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôá
ðåñéóóüôåñá åðéâáôçãÜ êáé åëáöñÜ Ó÷.5.20 Áðëüò êéíçôÞñéïò Üîïíáò (ü÷é ðëåõóôÜ ç-
öïñôçãÜ ï÷Þìáôá. Ç âáóéêÞ äéáöïñÜ ìéáîüíéá)

ÓôñïöÝáò èÞêçò äéáöïñéêïý ÓôñïöÝáò èÞêçò äéáöïñéêïý

Ó÷.5.21 ÓôÞñéîç ôïõ äéáöïñéêïý óå ðëåõóôïýò Üîïíåò

295
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ñéêïý ìç÷áíéóìïý. Ôá ðïëýóöçíá, óôá

ÈÞêç äéáöïñéêïý
ÓôÞñéãìá ôñï÷ïý åóùôåñéêÜ Üêñá ôùí çìéáîïíßùí åöáñ-
Çìéáîüíéï ìüæïõí ìÝóá óôéò ðëÞìíåò ôùí ðëáíç-
ôþí ôïõ äéáöïñéêïý. Ìå áõôüí ôïí ôñü-
ðï ôá çìéáîüíéá áðáëëÜóóïíôáé ôüóï á-
ðü ôï âÜñïò ôïõ äéáöïñéêïý ìç÷áíé-
óìïý, üóï êáé áðü ôéò êáôáðïíÞóåéò ðïõ
äçìéïõñãïýíôáé êáôÜ ôç ëåéôïõñãßá ôïõ
äéáöïñéêïý, êáé ïé ïðïßåò ôþñá åöáñ-
ìüæïíôáé óôç èÞêç ôïõ. ¸ôóé, ôá åóùôåñé-
×ïÜíç
êÜ Üêñá ôùí çìéáîïíßùí ìåôáöÝñïõí
Ðåñéêü÷ëéï ìüíï ôç ñïðÞ óôñÝøçò êáé äåí êáôáðï-
ÐëáíÞôçò íïýíôáé óå êáìßá Üëëç äýíáìç, êáé ãéá
ôï ëüãï áõôü ïíïìÜæïíôáé "ðëåõóôÜ". Ïé
ôñï÷ïß åßíáé óôåñåùìÝíïé åðÜíù óôá å-
Ó÷.5.22 Çìßðëåõóôïò Üîïíáò äéáöïñéêïý
îùôåñéêÜ Üêñá ôùí çìéáîïíßùí êáé ïé å-
îùôåñéêïß ôñéâåßò (ñïõëåìÜí) åßíáé ìåôá-
îý áõôþí (ôùí çìéáîïíßùí) êáé ôçò èÞ-
ÈÞêç äéáöïñéêïý êçò (êåëýöïõò) ôùí áîüíùí, üðùò óõì-
ÓôÞñéãìá ôñï÷ïý âáßíåé êáé óôïõò áðëïýò Üîïíåò. Óå áõ-
Çìéáîüíéï ôÞí, åäþ, ôçí ðåñßðôùóç, ôá çìéáîüíéá
äÝ÷ïíôáé êáôáðïíÞóåéò ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé
áðïêëåéóôéêÜ áðü ôçí áëëáãÞ ôçò êáôåý-
èõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, áðü ôçí ðÝäçóç
êáé áðü ôïõò êñáäáóìïýò ôùí ôñï÷þí.
ÐÜíôùò, ôüóï óôïõò áðëïýò üóï êáé
óôïõò çìßðëåõóôïõò Üîïíåò, ï ôñï÷üò
×ïÜíç ìðïñåß íá áöáéñåèåß óå ðåñßðôùóç ðïõ
ôï çìéáîüíéï óðÜóåé, ôï ïðïßï äåí ìðï-
Ðåñéêü÷ëéï ñåß íá áðïóðáóôåß, åÜí ðñþôá äåí áöáé-
ÐëáíÞôçò
ñåèåß ï ôñï÷üò.
Ó÷. 5.23 Ðëåõóôïß Üîïíåò äéáöïñéêïý êáôÜ â) Ðëåõóôïß Üîïíåò äéáöïñéêïý êáôÜ ôá
ôá 3/4. 3/4 (Ó÷Þìá 5.23)
Ïé Üîïíåò áõôïß ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå
ìåñéêÜ åëáöñÜ åðéâáôçãÜ ï÷Þìáôá. Ôá å-
ëáäÞ Üîïíåò, ç èÞêç (ðõîßäá) ôïõ äéáöï- óùôåñéêÜ Üêñá ôùí çìéáîïíßùí ìåñéêÝò
ñéêïý õðïâáóôÜæåôáé åðÜíù óôá åóùôå- öïñÝò óôåñåþíïíôáé ìå ðåñéêü÷ëéá, ï-
ñéêÜ Üêñá ôùí çìéáîïíßùí, åíþ óôïõò ðüôå ôá çìéáîüíéá äåí åßíáé äõíáôüí íá
çìßðëåõóôïõòõðïâáóôÜæåôáé áðü ñïõëå- áðïóðáóôïýí åÜí ðñþôá äåí áöáéñåèåß
ìÜí (ôñéâåßò) ðïõ åßíáé ðñïóáñìïóìÝíïé ôï êÜëõììá ôïõ äéáöïñéêïý ìç÷áíéóìïý,
åðÜíù óôï êÝëõöïò (öïñÝá) ôïõ äéáöï- åíþ óå Üëëïõò ôýðïõò åßíáé äõíáôÞ ç á-

296
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
×ïÜíç
(1) ¢îïíáò
Êï÷ëßáò ÐëÞìíç
ÑïõëåìÜí
(2) Çìéáîüíéï öïñôçãïý, ôåëåßùò ðëåõóôü
Ó÷. 5.24 ¢îïíáò äéáöïñéêïý ôåëåßùò ðëåõóôüò.
öáßñåóÞ ôïõò, áöïý ðñþôá áöáéñåèïýí
ôá ðåñéêü÷ëéá ôá ïðïßá óõãêñáôïýí ôï
÷åßëïò ðñïóáñìïãÞò (“êáññݔ) ôçò ðëÞ-
ìíçò. Ïé ôñï÷ïß óôçñßæïíôáé åðÜíù óå
ñïõëåìÜí (ôñéâåßò) ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝ-
íïé óôá åîùôåñéêÜ Üêñá ôùí óùëÞíùí
ôçò èÞêçò (êåëýöïõò Þ ÷ïÜíçò), åíþ ôï
âÜñïò ôïõ ï÷Þìáôïò õðïâáóôÜæåôáé áðü
ôï êÝëõöïò ôùí áîüíùí êáé ü÷é áðü ôá
çìéáîüíéá. Êáé ó’ áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç, å-
- Å ë á ó ô é ê Ü
Çìéáîüíéï
(3) Ôñï÷üò áíåîÜñôçôïò
Óýóôçìá áíÜñôçóçò
Çìéáîüíéï
Ðïëýóöçíï
×ïÜíç
ðåéäÞ ï ôñï÷üò óôåñåþíåôáé åðÜíù óå Ý-
íá êùíéêü ñïõëåìÜí (ôñéâÝá) óôï Üêñï
ôïõ çìéáîïíßïõ - üðùò óõìâáßíåé êáé
óôïõò çìßðëåõóôïõò Üîïíåò - ôá çìéáîü-
íéá åîáêïëïõèïýí íá äÝ÷ïíôáé ôéò êáôá-
ðïíÞóåéò, ëüãù áëëáãÞò ôçò êáôåýèõí-
óçò, ôçò ðÝäçóçò êáé ôùí êñáäáóìþí
ôùí ôñï÷þí. Ç åõèõãñÜììéóç, ðÜíôùò,
ôïõ ôñï÷ïý åîáñôÜôáé áðü ôï çìéáîüíéï,
ãéáôß áõôü áíáëáìâÜíåé ôéò ðëåõñéêÝò äõ-
297
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
íÜìåéò ðïõ åìöáíßæïíôáé óôï óþôñï ôïõ
ôñï÷ïý, ïðüôå ç êáôáðüíçóç ãéá ôï çìéá-
îüíéï ðåñéïñßæåôáé ìüíï óå êÜìøç êáé
óôñÝøç.
ã) Ôåëåßùò ðëåõóôïß Üîïíåò äéáöïñéêïý
(Ó÷Þìá 5.24).
Áõôïß ïé Üîïíåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôá
ðåñéóóüôåñá âáñéÜ öïñôçãÜ ï÷Þìáôá
êáé åßíáé ßäéïé ìå ôïõò áíôßóôïé÷ïõò ôçò
"ðëåýóçò êáôÜ ôá 3/4", ìå ôç ìüíç äéá-
öïñÜ üôé ï êÜèå ôñï÷üò óôçñßæåôáé óôï
Üêñï ôïõ óùëÞíá ôïõ êåëýöïõò (÷ïÜ-
íçò) ôùí áîüíùí åðÜíù óå äýï ñïõëå-
ìÜí ìå ìðßëéåò Þ ìïñöÞò ìáêáñïíéïý,
ïðüôå êáé ôá çìéáîüíéá äåí åßíáé óôÝñå-
á óõíäåäåìÝíá ìå ôïõò ôñï÷ïýò. ¸ôóé,
ï êÜèå ôñï÷üò ðáßñíåé êßíçóç ìå ôç âï-
Þèåéá Þ åíüò ïäïíôùôïý óõìðëÝêôç, Þ å-
íüò óõìðëÝêôç ðïëýóöçíïõ, Þ åíüò
êáññÝ ðïõ õðÜñ÷åé óôï Üêñï ôïõ çìéá-
îïíßïõ ôï ïðïßï åßíáé óôåñåùìÝíï ìå
êï÷ëßåò óôçí åîùôåñéêÞ ðëåõñÜ ôçò ðëÞ-
ìíçò ôïõ ôñï÷ïý. Ï ôåëåõôáßïò áõôüò
ôýðïò Üîïíá ÷ñçóéìïðïéåßôáé óõ÷íÜ,
óôçí ðñáãìáôéêüôçôá üìùò äåí åßíáé
ðëÞñïõò ðëåýóçò åðåéäÞ ôá çìéáîüíéá
åßíáé óôÝñåá óõíäåäåìÝíá ìå ôéò ðëÞ-
ìíåò ôùí ôñï÷þí, åíþ óôïõò ðñáãìáôé-
êïýò Üîïíåò ðëÞñïõò ðëåýóçò áöåíüò
ôá çìéáîüíéá ìåôáäßäïõí ìüíï ôç ñïðÞ
óôñÝøçò êáé áöåôÝñïõ ç ÷ïÜíç (êÝëõ-
öïò) ôùí çìéáîïíßùí äÝ÷åôáé - ìÝóù
ôùí ñïõëåìÜí ôùí ôñï÷þí - üëåò ôéò êá-
ôáðïíÞóåéò ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôçí áë-
ëáãÞ ôçò êáôåýèõíóçò, ôçò ðÝäçóçò êáé
ôùí êñáäáóìþí ôùí ôñï÷þí.
Åäþ, ôá çìéáîüíéá ìðïñåß íá áöáéñå-
èïýí êáé íá áíôéêáôáóôáèïýí ÷ùñßò íá
áöáéñåèåß ï ôñï÷üò Þ íá åðÝìâïõìå
óôï ìç÷áíéóìü ôïõ äéáöïñéêïý. ÓõíÞ-
èùò, ôá âáñéÜ ï÷Þìáôá ôùí ïðïßùí ü-
298
ëïé ïé ôñï÷ïß åßíáé êéíçôÞñéïé, ôá ôïõñé-
óôéêÜ ëåùöïñåßá ìå áíåîÜñôçôç áíÜñôç-
óç, êáèþò êáé ôá óôñáôéùôéêÜ ï÷Þìáôá
åßíáé áõôÜ ðïõ Ý÷ïõí Üîïíåò äéáöïñé-
êïý ôåëåßùò ðëåõóôïýò.
5.1.3.3 ÄéåõèõíôÞñéïé Üîïíåò
Óôçí ðñïêåéìÝíç ðåñßðôùóç äéáêñßíïõ-
ìå ôéò åîÞò åêäï÷Ýò: á) Ï Üîïíáò íá
åßíáé ìüíï äéåõèõíôÞñéïò, üðùò óõì-
âáßíåé óôá ï÷Þìáôá ðïõ Ý÷ïõí ùò êéíç-
ôÞñéïõò ìüíï ôïõò ðßóù Üîïíåò êáé ùò
äéåõèõíôÞñéïõò ôïõò åìðñüò â) Ï Üîï-
íáò íá åßíáé êéíçôÞñéïò êáé ôáõôü÷ñïíá
äéåõèõíôÞñéïò, üðùò óõìâáßíåé óôá ï-
÷Þìáôá ðïõ Ý÷ïõí êéíçôÞñá åìðñüò êáé
êßíçóç ìüíï åìðñüò ("üëá åìðñüò").
Ðéï áíáëõôéêÜ:
á) ¢îïíáò, ìüíï äéåõèõíôÞñéïò (Ó÷.
5.25 êáé 5.26)
Ðñüêåéôáé ãéá åìðñüóèéï äéåõèõíôÞñéï
Üîïíá, ðïõ óôçí êëáóóéêÞ ôïõ ìïñöÞ á-
ðïôåëåßôáé áðü åðßìçêåò ÷áëýâäéíï
óöõñÞëáôï ôåìÜ÷éï äéáôïìÞò äéðëïý Ô,
ðïõ ïñéóìÝíåò öïñÝò öÝñåé êïßëùìá
óôï ìÝóïí. Óôçí åðÜíù ðëåõñÜ öÝñåé
íåýñùóç ìå ðëÜôùìá, ðïõ ÷ñçóéìåýåé
ãéá ôçí óôåñÝùóç ôùí êáìðôéêþí åëáôç-
ñßùí áíÜñôçóçò. Ôá äýï Üêñá ôïõ Üîï-
íá äéáìïñöþíïíôáé êáôÜëëçëá ãéá íá
óôåñåþíïíôáé ïé ðåßñïé ôùí áêñáîïíß-
ùí, åíþ ç Üñèñùóç ôùí áêñáîïíßùí
ìå ôïí Üîïíá ãßíåôáé ìå äß÷áëï êáé
ãüìöï. Óôá óçìåßá ðïõ áñèñþíåôáé ï
ðåßñïò óôïí Üîïíá êáé ôï áêñáîüíéï,
ôïðïèåôïýíôáé ïñåé÷Üëêéíïé áêôéíùôïß
ôñéâåßò (“êïõæéíÝôá”), êáèþò êáé Ýíóöáé-
ñïé Þ êùíéêïß ùóôéêïß ôñéâåßò êõëßóåùò
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

¢îïíáò ðåñéóôñïöÞò (“âáóéëéêüò ðåßñïò”)

ÌéêñÞ óöÞíá
Áêñáîüíéï
Óþìá åìðñüóèéïõ
ïëüóùìïõ Üîïíá

Ó÷.5.25 Ôñüðïò óýíäåóçò áêñáîïíßïõ ìå ôïí áíôßóôïé÷ï Üîïíá

Ðëáôþ óôÞñéîçò öñÝíùí

Âáëâßäá åîáÝñùóçò öñÝíùí
¢îïíáò ðåñéóôñïöÞò (“âáóéëéêüò ðåßñïò”)
Ôáìðïýñá öñÝíùí
ÔñéâÝáò
ÓöÞíá
ÐëÞìíç ôñï÷ïý
ÐëÜôùìá
Âßäá ñýèìéóçò
ñïõëåìÜí

Áêñáîüíéï

ÑÜâäïò óýíäåóçò (ìðÜñá) Óþìá Üîïíá

Ó÷.5.26 ÃåíéêÞ äéÜôáîç ôñüðïõ óýíäåóçò óå åìðñüóèéï Üîïíá (ìç êéíçôÞñéï) ìå áêñáîüíéï êáé ðëÞìíç
ôñï÷ïý.

299
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

(ñïõëåìÜí). Ôï áêñáîüíéï Ý÷åé åãêïðÝò ðßðåäï, áíÜëïãá ìå ôçí ðáñáìüñöù-

üðïõ óôåñåþíåôáé ç ðëÞìíç ôïõ ôñï÷ïý,
ìå ôç âïÞèåéá äýï ôñéâÝùí êõëßóåùò
êáé åíüò ðåñéêï÷ëßïõ ðïõ áóöáëßæåôáé
ìå äé÷áëùôÞ ðåñüíç Þ ìå áóöáëéóôéêü
ðëáêßäéï.
â) Åìðñüóèéïò Üîïíáò (êéíçôÞñéïò êáé
äéåõèõíôÞñéïò óõã÷ñüíùò) (Ó÷.5.27
êáé 5.28)
Åäþ ïé ôñï÷ïß åßíáé êéíçôÞñéïé êáé ôáõôü-
÷ñïíá äéåõèõíôÞñéïé êáé åêôåëïýí ôéò ðá-
ñáêÜôù äýï êéíÞóåéò, óå ó÷Ýóç ìå ôï
óáóß:
i. Êßíçóç ùò ðñïò Ýíá êáôáêüñõöï å-
óç ôçò áíÜñôçóçò.
ii. Êßíçóç ãýñù áðü Ýíá êáôáêüñõöï Ü-
îïíá, åëåã÷üìåíç áðü ôï óýóôçìá
äéåýèõíóçò.
Ôá áêñáîüíéá ôùí ôñï÷þí ðåñéóôñÝöï-
íôáé áðü ôïõò ðëáíÞôåò ôïõ äéáöïñéêïý
ìå ôçí ðáñåìâïëÞ åíüò åíäéÜìåóïõ ç-
ìéáîïíßïõ (Ó÷.5.28), ðïõ óõíäÝåôáé ìå
óõíäÝóìïõò - Ýíáí áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ
äéáöïñéêïý - óõíÞèùò ôýðïõ óôáèåñÞò
ôá÷ýôçôáò (ÔÑÉÐÏÄÏÓ), êáé Ýíáí Üëëï
áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ ôñï÷ïý, óõíÞèùò å-
ëáóôéêïý óôá ìéêñÜ ï÷Þìáôá Þ óôáèåñÞò
ôá÷ýôçôáò (ôýðïõ ÔÑÉÐÏÄÏÓ Þ RZEPPA Þ

Äéáöïñéêü ìå êéâ. ôá÷õôÞôùí

Óýíäåóìïò “CARDAN” Óõãêñüôçìá ñïõëåìÜí êáé
ìðñáêÝôï óôÞñéîçò
Óýíäåóìïò ÔÑÉÐÏÄÁ
Óýíäåóìïò ÔÑÉÐÏÄÁ
Óýíäåóìïò “RZEPPA”
Óýíäåóìïò “RZEPPA” Áêñáîüíéï

ÅíäéÜìåóïò Üîïíáò
Äéáöïñéêü
Áñéóôåñü çìéáîüíéï (Á) ÉóïìåãÝèç çìéáîüíéá Äåîéü çìéáîüíéï
Äéáöïñéêü ìå êéâ. ôá÷õôÞôùí

Óýíäåóìïò ÔÑÉÐÏÄÁ Óýíäåóìïò ÔÑÉÐÏÄÁ

Óýíäåóìïò “RZEPPA”
Óýíäåóìïò “RZEPPA”
Áêñáîüíéï

Äéáöïñéêü
Áñéóôåñü çìéáîüíéï Äåîéü çìéáîüíéï
(Â) ÁíéóïìåãÝèç çìéáîüíéá

Ó÷.5.27 Åìðñüóèéïò Üîïíáò êéíçôÞñéïò êáé äéåõèõíôÞñéïò, ôáõôü÷ñïíá.

300
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Ó÷. 5.28 Çìéáîüíéï åìðñüóèéïõ êéíçôçñßïõ êáé äéåõèõíôçñßïõ Üîïíá

1. Óýíäåóìïò óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò (ð.÷. ôýðïõ ÔÑÉÐÏÄÏÓ) áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ äéáöïñéêïý.
2. Óýíäåóìïò óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò (ð.÷. ôýðïõ ÔÑÉÐÏÄÏÓ) áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ ôñï÷ïý.
3. Ðñïóôáôåõôéêü åëáóôéêü êÜëõììá.

Üëëïõ). Ïé óýíäåóìïé åßíáé êáëõììÝíïé ÁìÜîùìá (óáóß)

ìå åëáóôéêü ðïõ öÝñåé, åóùôåñéêÜ, êá-
ôÜëëçëï ëéðáíôéêü, þóôå íá ðñïóôáôåýï- Äéáöïñéêü
íôáé ôüóï áðü óêüíåò êáé óùìáôßäéá, ü-
óï êáé áðü ôõ÷üí íåñÜ. Óçìåéþíåôáé, ðÜ-
íôùò, üôé ôá óõóôÞìáôá ôùí áîüíùí áõ-
ôþí åßíáé ôåëåßùò ðëåõóôÜ.
ã) Áñèñùôïß ïðßóèéïé êéíçôÞñéïé Üîïíåò
(Ó÷.5.29) Áñèñùôüò óýíäåóìïò “CARDAN”
Óôïõò Üîïíåò áõôïýò óõãêáôáëÝãåôáé ï Ó÷.5.29 ¢îïíáò De Dion
Üîïíáò De Dion (Ï De Dion ãýñù óôï
1900 åðéíüçóå ðïëëÝò âåëôéþóåéò ãéá
ôï áõôïêßíçôï, êáèþò êáé ôï ïìþíõìï
óýóôçìá ìå ôéò äéÜöïñåò ôñïðïðïéÞóåéò íáé êáé ôï âáñýôåñï ìÝñïò ôïõ Üîïíá,
(ðáñáëëáãÝò) ôïõ. "êñÝìåôáé" áðü ôï áìÜîùìá (óáóß) êáé ç
Ï Üîïíáò De Dion äåí åßíáé âÝâáéá êßíçóç ìåôáöÝñåôáé óôïõò ôñï÷ïýò ìå
óôçí êõñéïëåîßá áñèñùôüò Üîïíáò ìå äýï çìéáîüíéá, ðïõ ôï êáèÝíá Ý÷åé äýï
âñá÷ßïíåò, áöïý ïé ôñï÷ïß óõíäÝïíôáé áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò ("óôáõñïýò" Þ
ìå ìßá åëáöñÜ ðôõóóüìåíç óõíäåôéêÞ ôýðïõ CARDAN). ¸ôóé, ìå áõôÞ ôç äéÜôá-
äïêü êáé Üñá äåí åßíáé áíåîÜñôçôïé ìå- îç åëáôôþíåôáé, óçìáíôéêÜ, ç ïðßóèéá ìç
ôáîý ôïõò. Ôï äéáöïñéêü, üìùò, ðïõ åß- áíáñôçìÝíç ìÜæá.

301
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
5.1.4 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
• Ï êåíôñéêüò êéíçôÞñéïò Üîïíáò (Ü-
ôñáêôïò) ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò Ý÷åé
óêïðü íá ìåôáöÝñåé ôçí ðåñéóôñïöé-
êÞ êßíçóç áðü ôçí Ýîïäï ôïõ êéâùôß-
ïõ ôá÷õôÞôùí óôï ðéíéüí ôïõ äéáöïñé-
êïý êáé áðü åêåß, ìÝóù ôùí êéíçôÞ-
ñéùí áîüíùí, óôïõò ôñï÷ïýò ãéá íá
êéíçèåß Ýíá ü÷çìá.
• Ï êåíôñéêüò êéíçôÞñéïò Üîïíáò ãéá
íá ëåéôïõñãÞóåé êáíïíéêÜ, åðåéäÞ ïé
ôñï÷ïß êéíïýíôáé åðÜíù êáé êÜôù áíÜ-
ëïãá ìå ôçí êáôÜóôáóç ôïõ ïäïóôñþ-
ìáôïò, ðñÝðåé íá ìåôáâÜëëåôáé ôï ìÞ-
êïò ôïõ êáèþò êáé ç ãùíßá ðïõ ó÷ç-
ìáôßæåé ùò ðñïò ôï ïñéæüíôéï åðßðå-
äï. Ãéá íá åðéôåõ÷èåß áõôü, ï óõãêå-
êñéìÝíïò Üîïíáò öÝñåé Ýíá óýíäå-
óìï ïëßóèçóçò êáé äýï Þ ðåñéóóüôå-
ñïõò áñèñùôïýò (óõíäÝóìïõò).
• Ïé óýíäåóìïé åßíáé äéáöüñùí ôýðùí:
á) Ï óýíäåóìïò ïëßóèçóçò ðïõ åðé-
ôñÝðåé ôçí áõîïìåßùóç ôïõ ìÞêïõò
ôçò áôñÜêôïõ, â) Ï åëáóôéêüò óýíäå-
óìïò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé óå åëáöñÜ
ï÷Þìáôá êáé üôáí ï Üîïíáò ëåéôïõñ-
ãåß ìå ìéêñÞ êëßóç (4 ìÝ÷ñé 7 ìïé-
ñþí), ã) Ï áñèñùôüò óýíäåóìïò ìå-
ôáâëçôÞò ôá÷ýôçôáò ("óôáõñüò" Þ ôý-
ðïõ CARDAN), ä) Ïé óöáéñéêïß óýí-
äåóìïé óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò (BENDIX,
RZEPPA, TPACTA, å) Ï äéðëüò óýíäå-
óìïò CARDAN, óô) Ï óýíäåóìïò ôý-
ðïõ 'ôñßðïäïò' êëð).
302
• Ïé Üîïíåò ôùí ôñï÷þí ìðïñåß íá åß-
íáé: á) ÊéíçôÞñéïé, â) ÄéåõèõíôÞñéïé, ã)
Áðëïß öÝñïíôåò Üîïíåò êáé ä) ÊéíçôÞ-
ñéïé - ÄéåõèõíôÞñéïé. Ïé êéíçôÞñéïé Ü-
îïíåò, áíÜëïãá ìå ôïí ôñüðï ìå ôïí
ïðïßï óôçñßæïíôáé ôüóï ç èÞêç ôïõ
äéáöïñéêïý ìÝóá óôï êÝëõöüò ôçò ü-
óï êáé ïé äýï ôñï÷ïß óôéò Üêñåò ôùí
÷ïáíþí, ìðïñåß íá åßíáé åßôå ìç ðëåõ-
óôïß (áðëïß), åßôå ðëåõóôïß (ôåëåßùò
ðëåõóôïß, çìßðëåõóôïé, ðëåõóôïß êáôÜ
3/4).
• ¼ôáí ï Üîïíáò åßíáé ìüíï äéåõèõíôÞ-
ñéïò, ôüôå áõôüò åßíáé ïëüóùìïò äéá-
ôïìÞò äéðëïý Ô êáé êáôÜëëçëá äéá-
ìïñöùìÝíïò, þóôå óôá Üêñá ôïõ íá
óõíäÝïíôáé - ìÝóù áñèñþóåùí - ôá
äýï áêñáîüíéá ôùí ôñï÷þí êáé ôï óý-
óôçìá äéåýèõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò.
• ¼ôáí, üìùò, ï Üîïíáò åßíáé êéíçôÞ-
ñéïò êáé ôáõôü÷ñïíá äéåõèõíôÞñéïò,
áðïôåëåßôáé áðü äýï çìéáîüíéá - ðïõ
ôï êÜèå Ýíá öÝñåé äýï áñèñùôïýò
óõíäÝóìïõò - ôá ïðïßá áðü ôç ìéá
ðëåõñÜ óõíäÝïíôáé ìå ôïí "ðëáíÞôç"
ôïõ äéáöïñéêïý êáé áðü ôçí Üëëç ìå
ôïí ôñï÷ü, üðïõ åðßóçò óõíäÝåôáé êáé
ôï óýóôçìá äéåýèõíóç ò ôùí ôñï-
÷þí.
• ÔÝëïò, óå áñèñùôïýò ïðßóèéïõò êéíç-
ôÞñéïõò Üîïíåò åöáñìüæåôáé ôï óý-
óôçìá ôïõ Üîïíá De Dion.
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

5.1.5 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ Åñãáóßá

1. Ðïéïò åßíáé ï óêïðüò ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá êáé áðü ðïéá ìÝñç
áõôüò áðïôåëåßôáé;
2. Ðïéåò éäéüôçôåò ðñÝðåé íá Ý÷åé ï êéíçôÞñéïò Üîïíáò êáé ìå ðïéïí
ôñüðï áõôÝò åîáóöáëßæïíôáé;
3. Íá ðåñéãñÜøåéò ôç ëåéôïõñãßá åíüò áñèñùôïý óõíäÝóìïõ ìåôáâëçôÞò ðå-
ñéóôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò.
4. Íá ðåñéãñÜøåéò ôç ëåéôïõñãßá åíüò áñèñùôïý óõíäÝóìïõ óôáèåñÞò ðåñé-
óôñïöéêÞò ôá÷ýôçôáò.
5. Ãéáôß óôïí êéíçôÞñéï Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò ôïðïèåôïýíôáé ôïõëÜ÷é-
óôïí äýï áñèñùôïß óýíäåóìïé ("óôáõñïß");
6. Ðïéá ç ÷áñáêôçñéóôéêÞ äéáöïñÜ åíüò áñèñùôïý óõíäÝóìïõ ôýðïõ "óôáõ-
ñïý" êáé åíüò áñèñùôïý óöáéñéêïý óõíäÝóìïõ;
7. Óå ðïéá ìÝñç êáé ðþò óõíäÝïíôáé ïé Üîïíåò ôùí ôñï÷þí;
8. Ðüóá åßäç áîüíùí ôùí ôñï÷þí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óôá ï÷Þìáôá;
9. Ðüôå Ýíáò Üîïíáò ïíïìÜæåôáé êéíçôÞñéïò, ðüôå äéåõèõíôÞñéïò êáé ðïéá ç
äéáöïñÜ ìåôáîý ôïõò;
10. Íá ðåñéãñÜøåéò ôá ôñßá åßäç ôùí ðëùôþí áîüíùí.
11. Ãéáôß óôïí åìðñüóèéï êéíçôÞñéï - äéåõèõíôÞñéï Üîïíá ôï çìéáîüíéï Ý÷åé äý-
ï óõíäÝóìïõò óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò ðåñéóôñïöÞò;
12. Íá ðåñéãñÜøåéò ôï óýóôçìá åíüò ïðßóèéïõ êáé ôáõôü÷ñïíá êéíçôÞñéïõ
Üîïíá.
13. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÅîÝôáóå áñèñùôïýò óõíäÝóìïõò, óçìåßùóå ðþò áõôïß ìåôáäßäïõí ôçí é-
ó÷ý, áí ç åßóïäïò êáé ç Ýîïäüò ôïõò âñßóêåôáé óå ãùíßá. ÔïðïèÝôçóå ôïõò
äýï Üîïíåò åíüò óõíäÝóìïõ (“óôáõñïý”) óå óçìáíôéêÞ ãùíßá (ð.÷. 30 ìïé-
ñþí) êáé íá ðåñéóôñÝøåéò ôïí Ýíá Üîïíá ìå ìåãÜëç ôá÷ýôçôá. Óçìåßùóå
ðþò ï Üëëïò Üîïíáò åðéôá÷ýíåé êáé ìåôÜ åðéâñáäýíåé.
Óçìåßùóç: ÁõôÞ åßíáé ç áéôßá ãéá ôïõò óõíäÝóìïõò óôáèåñÞò ôá÷ýôçôáò, ïé
ïðïßïé áðïôñÝðïõí ôéò óõíÝðåéåò ôùí ôáëáíôþóåùí, ëüãù ôçò åðéôÜ÷õíóçò
êáé ôçò åðéâñÜäõíóçò ðïõ ðñïêáëåß Ýíáò áñèñùôüò óýíäåóìïò ôýðïõ
“óôáõñïý” (CARDAN).

303
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

5.2 Ôñï÷ïß - ÅëáóôéêÜ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï óõãêñü-
ôçìá åíüò ôñï÷ïý.
■ Íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï êáé ôá ìÝóá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôùí ðáñáðÜíù
áõôþí ìåñþí-åîáñôçìÜôùí.
■ Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ êÜèå ìÝñïõò ôïõ
óõãêñïôÞìáôïò áõôïý.
■ Íá áíáöÝñïõí êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôïõò ôñüðïõò åëÝã÷ïõ, æõãïóôÜèìéóçò êáé
óõíôÞñçóçò ôùí ôñï÷þí - åëáóôéêþí.
■ Íá áíáöÝñïõí êáé íá áíáãíùñßæïõí ôá åßäç ôùí åëáóôéêþí.

■ Íá áíáöÝñïõí ôéò áíôéóôïé÷ßåò ôñï÷þí - åëáóôéêþí ãéá êÜèå åðéôñåðüìåíç

ôñïðïðïßçóç (áëëáãÞ äéáóôÜóåùí).

5.2.1 Ôñï÷ïß ìáôïðïéåß óôñïöÝò ÷ùñßò íá ïëé-

5.2.1.1 ÃåíéêÜ
Ïé ôñï÷ïß ðñÝðåé íá åðéôåëïýí ôéò ðáñá-
êÜôù äýï ëåéôïõñãßåò:
1) Íá áðïôåëïýí Ýíá "ìáîéëÜñé" ðëçñù-
ìÝíï (ãåìÜôï) ìå áÝñá, þóôå íá á-
ðïññïöÜ ôéò ðåñéóóüôåñåò áðü ôéò
ôáëáíôþóåéò ðïõ ðñïêáëïýíôáé áðü
ôéò áíùìáëßåò ôïõ ïäïóôñþìáôïò.
2) Íá "ãáíôæþíïõí" (íá Ý÷ïõí êáëÞ
ðñüóöõóç) óôï ïäüóôñùìá êáé íá
ðáñÝ÷ïõí ìéá êáëÞ Ýëîç ("êñÜôçìá")
ôïõ ï÷Þìáôïò êáôÜ ôçí ïäÞãçóç, ãéá-
ôß ç êáëÞ Ýëîç âïçèÜ ôï ü÷çìá íá å-
ðéôá÷ýíåé, íá öñåíÜñåé êáé íá ðñáã-
óèáßíåé.
Ïé ôñï÷ïß áðïôåëïýí ôá ìüíá óçìåß-
á ìå ôá ïðïßá ôï ü÷çìá óôçñßæåôáé
óôï Ýäáöïò êáé Ýñ÷åôáé óå åðáöÞ ì'
áõôü. ¸ôóé, ìÝóù áõôþí ìåôáöÝñï-
íôáé óôï áìÜîùìá ïé äõíÜìåéò êáé ïé
áíôéäñÜóåéò åêåßíåò ðïõ ðñïêáëïýí
ôçí êßíçóç áëëÜ êáé ðñïêáëïýíôáé á-
ðü áõôÞí.
Ðéï óõãêåêñéìÝíá, ï ôñï÷üò áðïôåëåßôáé
áðü:
á) Ôçí ðëÞìíç (“ìïõáãéݔ)
â) Ôï äßóêï Þ ôéò áêôßíåò
ã) Ôï óþôñï (“æÜíôá”)
ä) Ôï åðßóùôñï (åëáóôéêü Þ ëÜóôé÷ï).

304
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
Ðéï áíáëõôéêÜ:
5.2.1.2 á) Ç ðëÞìíç (ôï ìïõáãéÝ)
Åßíáé ôï êåíôñéêü ôìÞìá ôïõ ôñï÷ïý ìå
ôï ïðïßï áõôüò óôåñåþíåôáé óôïí ÜîïíÜ
ôïõ áíÜëïãá, âÝâáéá, ìå ôï åßäïò ôïõ
ôñï÷ïý (êéíçôÞñéïò Þ ü÷é) êáé ìå ôïí ôñü-
ðï óôÞñéîÞò ôïõ. ¸ôóé, óôçí ðåñßðôùóç
ðïõ ï ôñï÷üò åßíáé êéíçôÞñéïò, ç ðëÞìíç
ôïõ äéáìïñöþíåôáé êáôÜëëçëá åíþ ç
óôÞñéîÞ ôçò ãßíåôáé åßôå ìå äýï êõëéíäñé-
êïýò ôñéâåßò çìéùóôéêïý ôýðïõ ãéá áêôé-
íùôÜ êáé áîïíéêÜ öïñôßá, åßôå ìå óöáé-
ñéêïýò ôñéâåßò.
Óôï Üêñï ôïõ áêñáîïíßïõ õðÜñ÷åé ðåñé-
êü÷ëéï ðïõ áóöáëßæåé ôçí ðëÞìíç êáé äß-
äåé ôçí êáôÜëëçëç ðñïöüñôùóç ôùí ôñé-
âÝùí, åíþ ôï ßäéï ôï ðåñéêü÷ëéï áóöá-
ÄéÜìåôñïò æÜíôáò (óþôñïõ)
(á)
Äßóêïò
ÐëÜôïò æÜíôáò
(â)
Óþôñï (æÜíôá)
Ó÷.5.30 Ôñï÷üò óå üøç (á) êáé óå êÜôïøç - ôïìÞ (â)
- Å ë á ó ô é ê Ü
ëßæåôáé ìå áóöáëéóôéêü Ýëáóìá Þ äé÷á-
ëùôÞ ðåñüíç ("êïðßëéá"). Óôá Ó÷Þìáôá
5.22, 5.23, 5.24 êáé 5.26 öáßíåôáé ï
ôñüðïò óôÞñéîçò äéáöüñùí ôñï÷þí å-
ðÜíù óôï áêñáîüíéü ôïõò, åíþ óôï ðá-
ñáêÜôù Ó÷Þìá 5.30 öáßíåôáé ôñï÷üò óå
üøç (á) êáé óå êÜôïøç - ôïìÞ (â).
5.2.1.3 Äßóêïò êáé áêôßíåò ôñï÷þí
Ï äßóêïò åßíáé ôï åíäéÜìåóï êïììÜôé
ôïõ ôñï÷ïý ìåôáîý ôçò ðëÞìíçò (ìïõá-
ãéÝ) êáé ôïõ óþôñïõ (æÜíôáò) (Ó÷. 5.31,
5.32).
ÓõíÞèùò, ï äßóêïò óôá åëáöñÜ êáé ìå-
óáßá ï÷Þìáôá åßíáé Ýíá êõêëéêü ôåìÜ÷éï
÷áëõâäïåëÜóìáôïò äéáìïñöùìÝíï óå
ðñÝóá êáé óõãêïëëçìÝíï êáôÜ ôÝôïéï
ÆÜíôá (óþôñï)
Ðñïåîï÷Þ ãéá ôï ôÜóé ôïõ ôñï÷ïý
Äßóêïò
Ðåñéêü÷ëéá
ÏðÞ ðëÞìíçò
¢íïéãìá äßóêïõ
ÏðÞ ãéá ôç èÝóç ôçò âáëâßäáò
ÈÝóç “ðôÝñíáò”
“ÊáôåâáóìÝíï êÝíôñï”
Êýñôùìá áóöáëåßáò
ÖëÜôæá
305
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ôñüðï, þóôå íá åßíáé ïëüóùìï (åíéáßï

Äßóêïò
Ó÷.5.31 Áêôéíùôüò Äßóêïò Ôñï÷ïý
Äßóêïò
Ó÷.5.32 ÓõìðáãÞò Äßóêïò ôñï÷ïý
Ó÷.5.33 Ôñï÷üò ìå áêôßíåò
óýíïëï) ìå ôï óþôñï (æÜíôá).
Ï äßóêïò ó÷çìáôßæåé óôï ìÝóïí "ïìöá-
ëü" (ðëÞìíç) ðïõ ðåñéöåñåéáêÜ Ý÷åé 3, 4
Þ 5 ïðÝò, áðü ôéò ïðïßåò ðåñíïýí, áíôß-
óôïé÷á, ôá âëÞôñá (ìðïõëüíéá) ôçò êý-
ñéáò ðëÞìíçò ôïõ ôñï÷ïý. Ôá ðåñéêü÷ëéá
(ðáîéìÜäéá) óôåñÝùóçò ôïõ äßóêïõ åðÜ-
íù óôçí ðëÞìíç, üðùò êáé ïé ïðÝò ôïõ
äßóêïõ Ý÷ïõí óöáéñéêÞ Ýäñá ãéá íá åðé-
ôõã÷Üíåôáé ðëÞñçò åöáñìïãÞ êáé áêéíç-
óßá ìåôáîý ðëÞìíçò êáé äßóêïõ, êáëÞ
óýóöéîç ãéá ôçí áðïôñïðÞ áðïêï÷ëßù-
óçò, êáèþò êáé áêñéâÝò êåíôñÜñéóìá
ôïõ ôñï÷ïý.
Ôï ìåôáîý ðëÞìíçò êáé óþôñïõ ìÝñïò
ôïõ äßóêïõ ôïõ ôñï÷ïý ìðïñåß, åßôå íá
åßíáé ðëÞñåò (Ó÷.5.32), åßôå óõíÞèùò íá
öÝñåé ïðÝò ãéá ôïí áåñéóìü (Ó÷.5.31)
ôïõ ôõìðÜíïõ ôçò ðÝäçò ðïõ âñßóêåôáé
áêñéâþò ðßóù ôïõ - þóôå áõôü íá ìçí
óôñåâëþíåé áðü ôéò ìåôáâïëÝò ôçò èåñ-
ìïêñáóßáò - åßôå áêüìç ãéá ëüãïõò ìåß-
ùóçò ôïõ âÜñïõò êáé åìöÜíéóçò (áé-
óèçôéêÞò) íá äéáìïñöþíåôáé óå áêôßíåò
(Ó÷.5.33).
Ç äéÜôáîç ôùí áêôéßíùí ãßíåôáé óå äýï Þ
ôñåéò óåéñÝò êáé ç äéÜôáîÞ ôïõò áðü ôçí
ðëÞìíç ðñïò ôï óþôñï åßíáé ëïîÞ êáé
ôåßíåé ðñïò ôçí åöáðôïìÝíç, åðåéäÞ ïé
äõíÜìåéò ðïõ åöáñìüæïíôáé óôïí ôñï-
÷ü, êáôÜ ôçí êßíçóç êáé ðÝäçóç, Ý÷ïõí å-
öáðôïìåíéêÞ êáôåýèõíóç. Ôï Ýíá êáé êå-
íôñéêü áóöáëéóôéêü ðåñéêü÷ëéï ôùí áêôé-
íùôþí ôñï÷þí åîáóöáëßæåé ãñÞãïñç
áëëáãÞ ôïõ ôñï÷ïý, ãé' áõôü ôï ëüãï êáé
åîáéôßáò ôïõ ìéêñïý ôïõ âÜñïõò, ÷ñçóé-
ìïðïéåßôáé åõñÝùò óôá áõôïêßíçôá áãþ-
íùí.
Ïé äßóêïé Þ áêüìç êáé ïëüêëçñïé ïé ôñï-
÷ïß, åêôüò áðü ÷áëýâäéíïé (÷õôïß Þ ðñå-

306
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

óáñéóôïß), ìðïñåß íá åßíáé êáé ÷õôïß áðü

êñÜìá áëïõìéíßïõ (Ó÷. 5.34).
Óå âáñéÜ ï÷Þìáôá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
ôñï÷ïß ìå äßóêïõò áðü ÷õôï÷Üëõâá ðïõ
ó÷çìáôßæåé Ýîé áêôßíåò (Ó÷.5.35), åðÜíù
óôéò ïðïßåò óôåñåþíåôáé ìå åéäéêÜ ôåìÜ-
÷éá ôï óþôñï, ðïõ óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ
åßíáé ôñéìåñÝò. Ïé ôñï÷ïß áõôïß ïíïìÜ-
æïíôáé Trilex.

5.2.1.4 Ôï óþôñï (Þ æÜíôá)

Ôï óþôñï åßíáé ç åîùôåñéêÞ óôåöÜíç ôïõ Ó÷.5.34 Ôñï÷üò áðü ÷õôü áëïõìßíéï
ôñï÷ïý åðÜíù óôçí ïðïßá åöáñìüæåé ôï
åëáóôéêü åðßóùôñï, ïðüôå áíÜëïãá ìå
ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï áõôü åðéêÜèåôáé,
äéáìïñöþíåôáé êáé ôï ó÷Þìá ôçò ßäéáò
ôçò æÜíôáò.
Óôá åëáöñÜ ï÷Þìáôá, üðïõ ôï ìÝãåèïò
êáé ôï ó÷Þìá ôùí åëáóôéêþí åðéôñÝðåé
ìéêñÞ ðáñáìüñöùóç óôéò óôåöÜíåò óõ-
ãêñÜôçóÞò ôïõò ðñïêåéìÝíïõ áõôÜ íá
ôïðïèåôçèïýí åðÜíù óôï óþôñï, ç å-
ãêÜñóéá ôïìÞ ôïõ óþôñïõ ðáßñíåé ôç
ìïñöÞ ôïõ Ó÷Þìáôïò 5.36 êáé ïíïìÜæå-
ôáé óþôñï ìå êáôåâáóìÝíï êÝíôñï Þ
“óêáöïåéäÝò” óþôñï êáé åßíáé ìüíéìá Ó÷.5.35 Ôñï÷üò Trilex
óõíäåäåìÝíï ìå ôïí ôñï÷ü.
Óôá ìåóáßá öïñôçãÜ ï÷Þìáôá, ôï óþôñï
êáôáóêåõÜæåôáé ó÷åäüí êõëéíäñéêü Åëáóôéêü
(Ó÷.5.37), êáé öÝñåé äýï ðëåõñéêÜ “äá-
êôõëßäéá áóöáëåßáò” ôá ïðïßá óõãêñá-
ôïýí ôï åëáóôéêü. Ôï Ýíá äáêôõëßäé åßíáé
ìüíéìï, åíþ ôï Üëëï áöáéñåßôáé ãéá íá
ðåñÜóåé ôï åëáóôéêü êáé ìåôÜ áóöáëßæå- Óþôñï
ôáé. Áõôü ôï óþôñï ïíïìÜæåôáé óþôñï (æÜíôá)
ìå çìéêáôåâáóìÝíï êÝíôñï Þ êõëéíäñéêü
óþôñï.
¸íá Üëëï åßäïò æÜíôáò åßíáé ç æÜíôá á-
óöáëåßáò (Ó÷. 5.38), ç ïðïßá åßíáé ó÷å-
äüí üìïéá ìå ôç æÜíôá êáôåâáóìÝíïõ Ó÷. 5.36 Óþôñï ìå êáôåâáóìÝíï êÝíôñï

307
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Åëáóôéêü

Áöáéñïýìåíï
Óþôñï Áöáéñïýìåíï äáêôõëßäé äáêôõëßäé
Óþôñï

Ó÷.5.37 Óþôñï ìå çìéêáôåâáóìÝíï êÝíôñï

ÔÝëïò, óôá âáñéÜ öïñôçãÜ ï÷Þìáôá

Åëáóôéêü
(åðßóùôñï)
Óþôñï Êýñôùìá
áóöÜëåéáò
Ó÷.5.38 Óþôñï áóöáëåßáò
êÝíôñïõ. Ç êýñéá äéáöïñÜ åßíáé üôé ôï
óþôñï áóöáëåßáò Ý÷åé Ýíá åëáöñü êýñ-
ôùìá óôï Üêñï ôçò åðéêÜèçóçò ôçò
"ðôÝñíáò" ("êïñäïíéïý") ôïõ åëáóôéêïý,
êýñôùìá ôï ïðïßï êñáôÜ óôç èÝóç ôïõ
ôï åëáóôéêü, üôáí áõôü ôñõðÞóåé. ÁõôÜ ôá
óþôñá áóöáëåßáò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé,
êõñßùò, óôá ìéêñÜ öïñôçãÜ êáé åðéâáôé-
êÜ ï÷Þìáôá.
÷ñçóéìïðïéåßôáé ç äéìåñÞò æÜíôá (Ó÷.
5.39), ðïõ Ý÷åé óôï Ýíá ìüíï Üêñï ôçò
ôçí "ðôÝñíá" ôïõ åëáóôéêïý, ç ïðïßá åß-
íáé äéìåñÞò ãéá íá åßíáé äõíáôÞ ç áöáß-
ñåóÞ ôçò êáé Ýôóé ôá åëáóôéêÜ íá ìðï-
ñïýí íá áíôéêáèßóôáíôáé åýêïëá. ÐÜ-
íôùò, ïñéóìÝíåò èÝóåéò "ðôåñíþí" áðáé-
ôïýí ôç ÷ñÞóç åíüò äáêôõëéäéïý áóöá-
ëåßáò ãéá íá êñáôçèïýí óôç èÝóç ôïõò.
ÓÞìåñá, ðïëëÜ åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá öÝ-
ñïõí óþôñá (æÜíôåò) áëïõìéíßïõ ôá ï-
ðïßá óõãêñéíüìåíá ìå ôá áíôßóôïé÷á ÷á-
ëýâäéíá, ðáñïõóéÜæïõí ôá åîÞò ðëåïíå-
êôÞìáôá:
á) ¸÷ïõí ðïëý ìéêñüôåñï âÜñïò, ïðüôå
ôï ü÷çìá áðáëëáãìÝíï áðü ôï ðåñéô-
ôü âÜñïò êéíåßôáé åõêïëüôåñá êáé
ãñçãïñüôåñá.
â) Áðïìáêñýíïõí ãñçãïñüôåñá ôç èåñ-
ìüôçôá, ìå áðïôÝëåóìá ôï ôýìðáíï
ðÝäçóçò íá èåñìáßíåôáé ëéãüôåñï, ãå-
ãïíüò ðïõ óõíôåëåß óôï íá Ý÷ïõìå,
áöåíüò âåëôéùìÝíá öñÝíá, êáé áöå-

308
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Åëáóôéêü

Äáêôõëßäé
áóöáëåßáò
Óþôñï Óþôñï

ÈÝóç ðôÝñíáò Áöáéñïýìåíç

åëáóôéêïý öëÜôæá
ÂÅËÔÉÙÌÅÍÏÕ ÔÕÐÏÕ ÓÔÑÁÔÉÙÔÉÊÏÕ ÔÕÐÏÕ
ÆÁÍÔÁ ÆÁÍÔÁ

Ó÷. 5.39 Óþôñï äéìåñÝò

Ðåñéêü÷ëéï
ðñüóäåóçò
ÊÜëõììá ôñï÷ïý

Äéáêïóìçôéêü êÜëõììá ðëÞìíçò

Âßäá áóöáëåßáò
ÌðñáêÝôï áóöáëåßáò Êëåéäß âßäáò

Ó÷.5.40 Ôñï÷üò áëïõìéíßïõ áóöáëéæüìåíïò ìå åéäéêü áíôéêëåðôéêü ðåñéêü÷ëéï áóöáëåßáò, ôï ïðïßï á-

öáéñåßôáé ìüíï ìå ôç ÷ñçóéìïðïßçóç åéäéêïý êëåéäéïý

ôÝñïõ êáëýôåñåò åðéäüóåéò ôùí åëá-
óôéêþí óôïí ôïìÝá ôçò ðñüóöõóÞò
ôïõò óôï äñüìï. Ôï ìüíï ìåéïíÝêôç-
ìá åßíáé, üôé Ý÷ïõí ó÷åôéêÜ ìåãÜëï
êüóôïò êáé áðïôåëïýí ðñüêëçóç ãéá
ôïõò êëÝöôåò, êáé ãé' áõôü ðñÝðåé íá
áóöáëßæïíôáé ìå åéäéêÜ áíôéêëåðôéêÜ
ðåñéêü÷ëéá áóöáëåßáò, áíôéðñïóù-
ðåõôéêü äåßãìá ôùí ïðïßùí ðáñïõóéÜ-
æåôáé óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 5.40.

309
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

5.2.2 Åðßóùôñá Þ åëáóôéêÜ 2) Íá êáôåõèýíïõí ïìáëÜ ôï ü÷çìá

5.2.2.1 Éäéüôçôåò -ôýðïé åëáóôéêþí
Ôá öïõóêùìÝíá ìå áÝñá åðßóùôñá (å-
ëáóôéêÜ) åîáóöáëßæïõí ôçí åýêáìðôç
óýíäåóç (åðáöÞ) ôïõ ï÷Þìáôïò ìå ôï Ý-
äáöïò êáé ðñÝðåé íá Ý÷ïõí ôéò ðáñáêÜ-
ôù éäéüôçôåò:
1) Íá ìåôáöÝñïõí ôéò äõíÜìåéò ôïõ êé-
íçôÞñá óôï ïäüóôñùìá.
óôçí ðïñåßá ôïõ.
3) Íá óõììåôÝ÷ïõí óôï "êñÜôçìá" (ðñü-
óöõóç) ôïõ ï÷Þìáôïò åðÜíù óôï
äñüìï.
4) Íá áìâëýíïõí êáé íá áðïññïöïýí Ý-
íá ìÝñïò ôùí ôáëáíôþóåùí ðïõ ðñï-
Ýñ÷ïíôáé áðü ôéò áíùìáëßåò ôïõ åäÜ-
öïõò.
5) Íá áíèßóôáíôáé óôç öèïñÜ.

ÐëÜôïò
äéáôïìÞò
åëáóôéêïý

¾øïò äéáôïìÞò

ÐëÜôïò äéáôïìÞò

ÏëéêÞ äéÜìåôñïò

ÄéÜìåôñïò æÜíôáò
Ôñï÷üò

ÁåñïèÜëáìïò

Åëáóôéêü
ÆÜíôá

Ó÷.5.41 ÔïìÞ åëáóôéêïý åðéóþôñïõ ìå áåñïèÜëáìï (óáìðñÝëá)

310
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

6) Íá áöáéñïýíôáé êáé íá ôïðïèåôïýíôáé ëýâäéíá óýñìáôá.

óôç æÜíôá åýêïëá.
Ôá åëáóôéêÜ, áðü ôüôå ðïõ åðéíïÞèçêáí,
êáôáóêåõÜæïíôáé áðü èåéùìÝíï (âïõëêá-
íéóìÝíï) öõóéêü åëáóôéêü ìå ðñïóìßîåéò
åíåñãïý Üíèñáêá êáé ïîåéäßùí ôïõ øåõ-
äáñãýñïõ êáé åíéó÷ýïíôáé ìå óåéñÝò áðü
óôñþìáôá íçìÜôùí (“ëéíþí”). Ôá íÞìáôá
áõôÜ êáôÜ ôá ðñþôá ÷ñüíéá Þôáí áðü ëé-
íü, ýóôåñá üìùò ÷ñçóéìïðïéÞèçêå âáì-
âÜêé, ñåãéüí, íÜûëïí, õáëïâÜìâáêáò,
÷áëõâäïåëÜóìáôá Þ ðïëõåóôÝñáò. ÁõôÜ,
ëïéðüí, ôá õëéêÜ ó÷çìÜôéæáí ôïí óêåëåôü
ôïõ åëáóôéêïý, åíþ ãéá ôç óôåñÝùóÞ ôïõ
åðÜíù óôï óþôñï (æÜíôá) ôá ÷åßëç ôïõ
êáôÝëçãáí óå óôåöÜíåò ("öôÝñíåò" Þ "ôá-
êïýíéá") óôåñÝùóçò öôéáãìÝíåò áðü ÷á-
Ãéá ôçí ðëÞñùóç ôïõ åëáóôéêïý ìå áÝñá
õðü ðßåóç, ÷ñçóéìïðïéåßôáé ï åëáóôéêüò
áåñïèÜëáìïò (óáìðñÝëá) ðïõ óÞìåñá
üìùò Ý÷åé ó÷åäüí êáôáñãçèåß ãéá ôá å-
ðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá êáé Ý÷åé áíôéêáôáóôá-
èåß áðü ôï åëáóôéêü ÷ùñßò áåñïèÜëáìï
(tubeless). Ç ôåëéêÞ ìïñöÞ ôïõ åëáóôéêïý
ðñïêýðôåé ìå âïõëêáíéóìü, äçëáäÞ èÝñ-
ìáíóç õðü ðßåóç ôïõ óêåëåôïý - ðïõ óõ-
ãêñïôåßôáé áðü óôñþìáôá íçìÜôùí å-
ìðïôéóìÝíùí ìå öõóéêü Þ óõíèåôéêü å-
ëáóôéêü - ìáæß ìå ôï åëáóôéêü ôïõ ðÝë-
ìáôïò êáé ôùí ðëåõñþí ôïõ ìÝóá óå åé-
äéêÜ ÷áëýâäéíá êáëïýðéá, ðïõ ïíïìÜæï-
íôáé "ìÞôñåò". Åäþ, ôï åëáóôéêü èåñìáß-
íåôáé õðü ðßåóç, ëåéþíåé êáé ëáìâÜíåé

Óþìá âáëâßäáò
Âáëâßäá åëáóôéêïý
ÆÜíôá ÈÝóç “öôÝñíáò”

ÊÜëõììá âáëâßäáò ÖëÜôæá

ÖôÝñíá

ÐëåõñÜ

Óêåëåôüò åëáóôéêïý

ÐÝëìá

Ó÷.5.42 ÔïìÞ åëáóôéêïý åðéóþôñïõ ÷ùñßò áåñïèÜëáìï (Tubeless).

311
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ôçí åðéèõìçôÞ ìïñöÞ ôïõ êáëïõðéïý.
Óôï Ó÷Þìá 5.41 öáßíåôáé, óå ôïìÞ, ôñï-
÷üò ìå åëáóôéêü åðßóùôñï êáé ìå ôïí á-
åñïèÜëáìü ôïõ, åíþ óôï Ó÷Þìá 5.42
öáßíåôáé ç ôïìÞ êáé ç ïíïìáôïëïãßá ôùí
ìåñþí åíüò åëáóôéêïý ÷ùñßò áåñïèÜ-
ëáìï (Tubeless).
ÁíÜëïãá ìå ôïí ôñüðï ðïõ ôïðïèåôïý-
íôáé ïé óôñþóåéò ìå ôá åíéó÷õôéêÜ íÞìá-
ôá ãéá íá ó÷çìáôßóïõí ôï åðßóùôñï, ôá
åëáóôéêÜ äéáêñßíïíôáé óå:
1) ÅëáóôéêÜ ìå ëïîÜ (äéáãþíéá) ðëÝãìáôá
(Þ óõíçèéóìÝíá Þ êïéíÜ) (Ó÷.5.43), ü-
ðïõ ïé óôñþóåéò ìå ôá ëéíÜ ôïðïèåôïý-

ÐëåõñÜ êýëéóçò
(ðÝëìá)

ÐëÝãìáôá
ëïîÜ

ÍÞìáôá

“ÖôÝñíá ôáêïõíéïý”

Ó÷.5.43 Åëáóôéêü åðßóùôñï ìå ëïîÜ ðëÝãìáôá

¢êáìðôç æþíç

Åíéó÷õôéêÝò
æþíåò

ºóéá ôüîá
ÍÞìáôá ÁêôéíùôÜ ðëÝãìáôá

Ó÷.5.44 Åëáóôéêü åðßóùôñï ìå ðëÝãìáôá áêôéíùôÜ êáé åíéó÷õôéêÞ æþíç

312
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

ÊÁÔÅÕÈÕÍÓÇ ÊÁÔÅÕÈÕÍÓÇ
ÔÇÓ ÄÕÍÁÌÇÓ ÔÇÓ ÄÕÍÁÌÇÓ

ËÏÎÏ ÐÅËÌÁ ÁÊÔÉÍÙÔÏ ÐÅËÌÁ

Ó÷.5.45 Ç äéáöïñÜ óôï ìÝñïò (ðïóïóôü) ôïõ ðÝëìáôïò ìåôáîý åíüò åëáóôéêïý ìå ëïîÜ ðëÝãìáôá êáé å-
íüò ìå áêôéíùôÜ ðëÝãìáôá ðïõ åöÜðôåôáé óôï äñüìï, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò óôñïöÞò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò.

ÁÐÏÔÕÐÙÌÁ ÐÅËÌÁÔÏÓ

ËÏÎÏ ÁÊÔÉÍÙÔÏ

Ó÷.5.46 Óôá åëáóôéêÜ ìå ëïîÜ ðëÝãìáôá, ôï ðÝëìá ôåßíåé íá óõóôñáöåß, êáèþò áõôü åöÜðôåôáé ôïõ
äñüìïõ, åíþ óôá åëáóôéêÜ ìå áêôéíùôÜ ðëÝãìáôá, ôï ðÝëìá ðáñáìÝíåé óôáèåñü

íôáé ëïîÜ ç ìéá ðÜíù óôçí Üëëç, Ýôóé
þóôå ôá íÞìáôá íá ó÷çìáôßæïõí ãùíß-
á ðåñßðïõ 90 ìïéñþí. ÁõôÞ ç äéÜôáîç
ôùí ëéíþí êÜíåé ôï åëáóôéêü éó÷õñü
ðñïò üëåò ôéò êáôåõèýíóåéò, ãéáôß ôá
íÞìáôá õðåñêáëýðôïíôáé ôï Ýíá áðü ôï
Üëëï êáé äçìéïõñãïýí ìéá óôéâáñÞ
êáôáóêåõÞ. ¸÷åé üìùò ôï ìåéïíÝêôçìá
üôé ôá ëéíÜ áõôÜ ôåßíïõí íá êéíçèïýí
ôï Ýíá óå ó÷Ýóç ìå ôï Üëëï, ðáñÜãï-
íôáò Ýôóé èåñìüôçôá, åéäéêÜ óå õøç-
ëÝò ôá÷ýôçôåò, åíþ êáé ôï ðÝëìá ôåßíåé
íá êëåßóåé Þ íá óõóôñáöåß, êáèþò áõ-
ôü åöÜðôåôáé óôï äñüìï.

313
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
2) ÅëáóôéêÜ ìå áêôéíùôÜ ðëÝãìáôá
(Radial), ìå æþíç (Cinturato, Belted-
æùóìÝíá) Þ êáé ÷ùñßò æþíç (Ó÷.5.44).
Óôá åëáóôéêÜ áõôÜ, ôá íÞìáôá ôùí ëé-
íþí åßíáé ôïðïèåôçìÝíá êáôÜ ôç äéåý-
èõíóç ôçò áêôßíáò ôïõ ôñï÷ïý, äéáèÝ-
ôïíôáò Ýôóé ìéá áêüìç åíéó÷õôéêÞ ðå-
ñéöåñåéáêÞ æþíç.
Ï ôýðïò áõôüò ôïõ åëáóôéêïý, åðåéäÞ
Ý÷åé ôá ðëåïíåêôÞìáôá ðïõ áíáöÝñï-
íôáé ðáñáêÜôù, Ý÷åé åðéêñáôÞóåé óôá
åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá. ¸ôóé, ôá áêôéíùôÜ
åëáóôéêÜ, ëüãù ôçò êáôáóêåõÞò ôïõò,
åßíáé ðåñéóóüôåñï åýêáìðôá áðü ôá
áíôßóôïé÷á ìå ôá ëïîÜ ðëÝãìáôá, ìå
áðïôÝëåóìá íá áíôéóôáèìßæïõí êáëý-
ôåñá ôéò ðëåõñéêÝò äõíÜìåéò, åíþ ü-
ôáí ôï ü÷çìá äéáãñÜöåé êõêëéêÞ ôñï-
÷éÜ, áõôÜ äåí áíáóçêþíïíôáé ôüóï
ðïëý áðü ôï ïäüóôñùìá (Ó÷Þìáôá
5.45 êáé 5.46), ïðüôå ôï ìåãáëýôåñï
ìÝñïò ôïõ ðÝëìáôïò ôïõò åöÜðôåôáé
Åíéó÷õôéêÞ æþíç
(ÓôáèåñïðïéçôéêÜ ðëÝãìáôá)
ÐëÝãìáôá ëïîÜ
Ó÷.5.47 ÅëáóôéêÜ ìå ëïîÜ ðëÝãìáôá êáé åíéó÷õôé-
êÞ æþíç.
314
óôï äñüìï, ãåãïíüò ðïõ ìåéþíåé ôçí
ôÜóç ôïõ ôñï÷ïý íá ïëéóèÞóåé.
Ôá åëáóôéêÜ ìå áêôéíùôÜ ðëÝãìáôá
ðñïóöÝñïõí ìåãáëýôåñç ïéêïíïìßá
óôçí êáôáíÜëùóç êáõóßìïõ áðü ôá á-
íôßóôïé÷á ìå ëïîÜ, êáé áõôü åðåéäÞ Ý-
÷ïõí ìéêñüôåñï óõíôåëåóôÞ ôñéâÞò
êýëéóçò, ðñÜãìá ðïõ áðáéôåß ìéêñüôå-
ñç éó÷ý áðü ôïí êéíçôÞñá ãéá íá ðå-
ñéóôñÝøåé ôïí ôñï÷ü. Åðßóçò, ôá åëá-
óôéêÜ áõôïý ôïõ ôýðïõ (Radial) öèåß-
ñïíôáé ðïëý áñãüôåñá, äçìéïõñãïýí
ëéãüôåñç èåñìüôçôá êáôÜ ôçí êßíçóç,
êáé ôï ðÝëìá äåí óõóôñÝöåôáé, êá-
èþò ôï åëáóôéêü óõíáíôÜ ôï ïäü-
óôñùìá.
3) ÅëáóôéêÜ ìå ëïîÜ (äéáãþíéá) ðëÝãìá-
ôá êáé ìå åíéó÷õôéêÞ (óôáèåñïðïéçôé-
êÞ) æþíç (Ó÷Þìá 5.47). ÅðåéäÞ, üðùò
áíáöÝñèçêå ðáñáðÜíù, êÜèå åßäïò
äéÜôáîçò ôùí íçìÜôùí Ý÷åé ôá ðëåï-
íåêôÞìáôá êáé ôá ìåéïíåêôÞìáôÜ ôçò,
åìöáíßóèçêå êáé Ýíáò Üëëïò ôýðïò
åëáóôéêþí ìå ëïîÜ ëéíÜ ðëÝãìáôá êáé
åíéó÷õôéêÞ æþíç. ÁõôÜ ôá åíéó÷õôéêÜ
ðëÝãìáôá ôïðïèåôïýíôáé áðåõèåßáò
êÜôù áðü ôï ðÝëìá, ðñïóäïêþíôáò
íá åîáëåßøïõí ôá ìåéïíåêôÞìáôá ôùí
ðñïçãïýìåíùí ðëåãìÜôùí.
Óå üëåò ôéò ðáñáðÜíù ðåñéðôþóåéò, ïé å-
ðÜëëçëåò óôñþóåéò áðïôåëïýíôáé áðü
êáïõôóïýê óôï ïðïßï Ý÷ïõí åíóùìáôù-
èåß ÷áëýâäéíá óýñìáôá, ëéíÜ Þ õáëïíÞ-
ìáôá. Ç åíéó÷õôéêÞ æþíç âñßóêåôáé åðÜ-
íù áðü ôï óêåëåôü êáé åßíáé êáôáóêåõá-
óìÝíç ìå ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå ôá íÞìá-
ôá Þ ôá óýñìáôÜ ôçò íá äéáóôáõñþíï-
íôáé. Ï áñéèìüò ôùí óôñùìÜôùí ìå íÞ-
ìáôá Þ ëéíÜ ðïéêßëëåé. ¸ôóé, ôá åëáóôéêÜ
ôùí åðéâáôéêþí ï÷çìÜôùí Ý÷ïõí 2, 4 Þ
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

6 óôñþìáôá ìå ëéíÜ, åíþ ôá åëáóôéêÜ óôåãáíïý óôïí áÝñá. Ôï óôñþìá áõ-

ôùí åëáöñþí öïñôçãþí êáé ôùí ëåù- ôü ðåñéâÜëëåé ôéò "öôÝñíåò" Ýôóé, þ-
öïñåßùí ìðïñåß íá Ý÷ïõí ìÝ÷ñé êáé 14 óôå íá ðáßæåé ñüëï óôåãáíùôéêïý ðá-
óôñþìáôá. Åðßóçò, ôá åëáóôéêÜ ôùí ìå- ñåìâýóìáôïò ìåôáîý óþôñïõ êáé åðé-
ãÜëùí öïñôçãþí üðùò êáé ôùí ìç÷áíç- óþôñïõ. Ôá åëáóôéêÜ áõôÜ ðáñÝ÷ïõí
ìÜôùí ìç÷áíéêïý Þ ãåùñãéêïý ÷áñáêôÞ- ìåãÜëç áóöÜëåéá êáôÜ ôçí êßíçóç, á-
ñá (ãáéïðñïùèçôÝò, óêáðôéêÜ ìç÷áíÞ-
ìáôá, ôñáêôÝñ ê.ë.ð.) ìðïñåß íá Ý÷ïõí
ìÝ÷ñé êáé 32 óôñþìáôá ìå ëéíÜ íÞìáôá.
4) Áêüìç, õðÜñ÷ïõí êáé ôá ïëüóùìá
(óõìðáãÞ) åëáóôéêÜ (Ó÷.5.48), ôá ï-
ðïßá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå åéäéêÜ ï-
÷Þìáôá (êëÜñê ê.ë.ð.) ðïõ êéíïýíôáé
ìå ìéêñÞ ôá÷ýôçôá óå ìéêñÝò áðïóôÜ-
óåéò êáé áíáëáìâÜíïõí ó÷åôéêÜ ìå-
ãÜëá öïñôßá.
5) ÔÝëïò, ìéá Üëëç åîÝëéîç óôá åëáóôéêÜ
åðßóùôñá åßíáé ç áðïõóßá áðü áõôÜ
áåñïèáëÜìïõ (Tubeless), üðùò áíá-
öÝñáìå êáé ðáñáðÜíù (Ó÷Þìá 5.42).
Ó' áõôÜ ç åóùôåñéêÞ åðéöÜíåéÜ ôïõò
åðåíäýåôáé ìå óôñþìá åëáóôéêïý, Ó÷.5.48 Ïëüóùìï åëáóôéêü

Êåíôñéêüò ðåßñïò
Ïñåé÷Üëêéíç äéðëÞ Ðþìá âáëâßäáò
êï÷ëéïôïìçìÝíç ìå óôåãáíùôéêü
óùëÞíá Ïñåé÷Üëêéíç
âéäùôÞ ôÜðá ðáñÜêõêëï
ÊùíéêÞ óôåãÜíùóç Äßóêïò âáëâßäáò
áðü ôåöëüí êáé ìå óôåãÜíùóç
óùëÞíá ÅíáëëÜîéìç
âåëüíá âáëâßäáò
Åëáóôéêü óþìá Óçìåßï
óôåãÜíùóçò
óôï óþôñï
Óþôñï ôñï÷ïý

Ó÷. 5.49 Âáëâßäá ðëçñþóåùò åëáóôéêïý åðéóþôñïõ ÷ùñßò áåñïèÜëáìï (tubeless)

315
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
êñéâþò åðåéäÞ äåí Ý÷ïõí áåñïèÜëá-
ìï, ïðüôå ç äéÜññçîç ôïõ åëáóôéêïý
åßíáé ó÷åäüí áäýíáôç, åíþ êáé óå ðå-
ñßðôùóç ôñõðÞìáôïò, ç áðþëåéá ôçò
ðßåóçò ôïõ áÝñá èá åßíáé áñãÞ. Åðß-
óçò, áíáðôýóóïõí ìéêñüôåñç èåñìü-
ôçôá ãéáôß äåí õðÜñ÷åé ôñéâÞ ìåôáîý
áåñïèáëÜìïõ êáé åëáóôéêïý êáé, ôÝ-
ëïò, Ý÷ïõí ìéêñüôåñï âÜñïò êáé ç
áöáßñåóç - åðáíáôïðïèÝôçóÞ ôïõò
åßíáé åõêïëüôåñç. ¸÷ïõí, üìùò, ôï
ìåéïíÝêôçìá üôé óå óôñÝâëùóç ìåôÜ
áðü ÷ôýðçìá ôçò æÜíôáò, ÷Üíïõí á-
ðüôïìá ôïí áÝñá.
Ãéá íá ãåìßóåé ôï åëáóôéêü Þ ï áåñï-
ÊÜëõììá âáëâßäáò
Óþìá âáëâßäáò
Óôñþìá åëáóôéêïý
ÓôÝëå÷ïò
ÂÜóç
Ó÷.5.50 Âáëâßäá ðëçñþóåùò åëáóôéêïý åðéóþ-
ôñïõ ìå áåñïèÜëáìï
316
èÜëáìïò ìå áÝñá, ÷ñçóéìïðïéåßôáé
ìéá åéäéêÞ âáëâßäá ìå âåëüíç
(Ó÷.5.49 êáé Ó÷.5.50).
• Õäñïëßóèçóç: ¼ôáí ç ôá÷ýôçôá ôïõ å-
ëáóôéêïý åßíáé ìåãÜëç (ìåãáëýôåñç á-
ðü 80 Êm/h) êáé ôï ïäüóôñùìá åßíáé
âñåãìÝíï, ìåôáîý ôïõ ðÝëìáôïò ôïõ
åëáóôéêïý êáé ôçò åðéöÜíåéáò ôïõ
äñüìïõ ó÷çìáôßæåôáé Ýíáò õãñüò õ-
ìÝíáò (ìåìâñÜíç), ï ïðïßïò åîïõäå-
ôåñþíåé ôçí ðñüóöõóç êáé ðñïêáëåß
ôçí ïëßóèçóç ôïõ ï÷Þìáôïò, ôï ïðïß-
ï ìÝíåé áêõâÝñíçôï. Ôï öáéíüìåíï
áõôü ïíïìÜæåôáé õäñïëßóèçóç (Ó÷Þ-
ìá 5.51). Ôï üñéï Ýíáñîçò ôçò õäñï-
ëßóèçóçò åíüò åëáóôéêïý åîáñôÜôáé å-
êôüò áðü ôçí ôá÷ýôçôá êáé áðü ôï ðñï-
ößë (ó÷Þìá) ôùí áõëáêþóåùí ðïõ Ý-
÷åé ôï ðÝëìá, êáèþò êáé áðü ôï âÜ-
èïò ôïõò ðïõ óêïðü Ý÷ïõí, áöåíüò
íá ðáñáëáìâÜíïõí üóï ôï äõíáôüí
ìåãáëýôåñç ðïóüôçôá íåñïý êáé áöå-
ôÝñïõ íá ôçí åêäéþêïõí áìÝóùò
ðñïò ôá Ýîù. Ôï åðßóçìï åëÜ÷éóôï ü-
ñéï áóöáëåßáò ôïõ âÜèïõò ôùí áõëá-
êþóåùí áõôþí åßíáé 1,6 mm (äçëáäÞ
ßóï ìå ôï ýøïò ôïõ äåßêôç öèïñÜò
ðïõ õðÜñ÷åé óôï åëáóôéêü) þóôå íá á-
ðïöåýãåôáé ç õäñïëßóèçóç. Ôï üñéï
áõôü ðñÝðåé íá ôçñåßôáé ìå ìåãÜëç áõ-
óôçñüôçôá ãéá ëüãïõò áóöÜëåéáò êáé
êáëÞò ðñüóöõóçò ôïõ åëáóôéêïý óôï
ïäüóôñùìá.
Óôï ßäéï áõôü ó÷Þìá (Ó÷Þìá 5.51) ðáñá-
ôçñïýìå, üôé ôá ß÷íç åíüò êáéíïýñãéïõ å-
ëáóôéêïý óôï Ýäáöïò åßíáé áðïëýôùò
åõäéÜêñéôá êáé ç áðïóôñÜããéóç ôïõ íå-
ñïý åßíáé ðëÞñçò. Áðåíáíôßáò, ôá ß÷íç
ôïõ öèáñìÝíïõ åëáóôéêïý ìå åíáðïìÝ-
íïí âÜèïò áõëÜêùóçò 1,6 mm (óýìöù-
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
ÓÕÌÐÅÑÉÖÏÑÁ ÓÔÏ ÂÑÅÃÌÅÍÏ ÄÑÏÌÏ
Êáéíïýñéï ðÝëìá ìå ÐÝëìá 1,6 ÷éëéïóôþí ìå
110 km/h 110 km/h
Ó÷.5.51 ÓõìðåñéöïñÜ êáéíïýñãéïõ êáé öèáñìÝíïõ åëáóôéêïý óå âñåãìÝíï äñüìï.
íá ìå ôïí Ê.Ï.Ê.), ôåßíïõí íá åîáöáíé-
óôïýí óôï Ýäáöïò êáé ôï íåñü ðëÝïí
äåí áðïóôñáããßæåôáé ðëÞñùò, âñßóêåôáé
äçëáäÞ, ôï ðÝëìá áõôü óôï üñéï ôçò Ý-
íáñîçò ôïõ öáéíïìÝíïõ ôçò õäñïëßóèç-
óçò.
• Ôï ðÝëìá: ¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðá-
ñáðÜíù, ôï ðÝëìá åßíáé ôï ìÝñïò å-
êåßíï ôïõ åëáóôéêïý ðïõ Ýñ÷åôáé óå å-
ðáöÞ ìå ôï Ýäáöïò êáé, óõíåðþò, á-
ðü ôï ðñïößë êáé ôçí êáôÜóôáóç ôïõ
åîáñôÜôáé ç êáëÞ Þ ü÷é ðñüóöõóç ôïõ
åëáóôéêïý óôï ïäüóôñùìá. Ðéï óõ-
ãêåêñéìÝíá, ôï ðñïößë ôùí ðåñéìåôñé-
êþí áõëáêéþí Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôçí
ðëåõñéêÞ åõóôÜèåéá ôïõ åëáóôéêïý, å-
- Å ë á ó ô é ê Ü
íþ ôï ðñïößë (ó÷Ýäéï) ôùí åãêÜñ-
óéùí áõëáêéþí ìåôáöÝñåé ôéò äõíÜ-
ìåéò ôçò êßíçóçò. ÕðÜñ÷ïõí äéÜöïñá
ðñïößë ðåëìÜôùí, áíÜëïãá ìå ôç
÷ñÞóç ôïõò. ¸ôóé, äéáêñßíïõìå åëáóôé-
êÜ ìå ðÝëìáôá êáôÜëëçëá íá êéíïýíôáé
óå áóöáëôéêü ôÜðçôá êáé ãåíéêÜ, óå å-
ðßðåäåò êáé ëåßåò åðéöÜíåéåò. áõôÜ åß-
íáé ôá óõíÞèç ôõðïðïéçìÝíá ðÝëìáôá.
¢ëëïé ôýðïé ðÝëìáôïò åßíáé áõôïß ðïõ
åßíáé êáôÜëëçëïé ãéá êßíçóç óå áíþ-
ìáëá åäÜöç, Þ áõôïß ðïõ öÝñïõí ð.÷.
ôïí ÷áñáêôçñéóìü Ì+S ï ïðïßïò óç-
ìáßíåé üôé ôá ðÝëìáôá áõôÜ åßíáé êá-
ôÜëëçëá ãéá Ýäáöïò ëáóðþäåò Þ ãéá
Ýäáöïò óêåðáóìÝíï ìå ÷éüíé. ÅÜí,
ðÜëé, åßíáé åöïäéáóìÝíá êáé ìå ÷áëý-
317
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

(á)

(â)

Ó÷.5.52 (á): ÐÝëìá åðéâáôéêïý ï÷Þìáôïò êáôÜëëçëï ãéá ëáóðþäåò êáé ÷éïíéóìÝíï Ýäáöïò. (â): ÐÝëìá
öïñôçãïý ï÷Þìáôïò êáôÜëëçëï ãéá ëáóðþäåò êáé ÷éïíéóìÝíï Ýäáöïò.

Áñ÷éêÞ ðïñåßá âäéíá êáñöéÜ, ôüôå ôá åëáóôéêÜ áõôÜ

Ôñï÷éÜ öÝñïõí ôïí ÷áñáêôçñéóìü Ì+S+EIS
(êáôåýèõíóç) ðïõ óçìáßíåé üôé ôá ðÝëìáôÜ ôïõò åß-
óõíå÷Þò íáé êáôÜëëçëá ãéá ðÜãï. Ïé ôåëåõôáß-
åò äýï êáôçãïñßåò ðåëìÜôùí, óõíÞ-
èùò öÝñïõí ïñéæüíôéåò áõëáêþóåéò,
ãéá íá äéåõêïëýíïõí ôçí ðñüóöõóç
êáé ðñïò ôéò äýï êáôåõèýíóåéò êßíç-
(á): Ãùíßá ðáñÝêêëéóçò óçò, Þ áõëáêþóåéò óå ãùíßá ó÷Þìá-
(ëïîïäñüìçóçò) ôïò V ðïõ Ý÷ïõí ìåãÜëç ðñüóöõóç,
ôüóï óå Ýäáöïò ëáóðþäåò Þ óêåðá-
óìÝíï ìå ÷éüíé, üóï êáé óå áíþìáëï
Ýäáöïò. Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 5.52,
öáßíïíôáé äéÜöïñïé ôýðïé ðåëìÜôùí
åëáóôéêþí.

ÐëåõñéêÞ äýíáìç • ÐáñÝêêëéóç (ëïîïäñüìçóç) ôïõ åëá-

Ó÷.5.53 Ãùíßá ðáñÝêêëéóçò (á) åëáóôéêïý.
óôéêïý. (Ó÷Þìá 5.53)
Óôï åëáóôéêü åíüò êéíïýìåíïõ áõôïêé-
íÞôïõ åíåñãïýí äýï åîùôåñéêÝò äõíÜ-
ìåéò: ìßá äýíáìç Ñ ðïõ ïöåßëåôáé óôï
öïñôßï êáé ìßá åãêÜñóéá äýíáìç F,
ðïõ ïöåßëåôáé óå ðëÜãéï Üíåìï, Þ óôç

318
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

ÅðáöÞ åëáóôéêïý - åäÜöïõò

Äýíáìç “êñáôÞìáôïò”
(ðñüóöõóçò)

ÐëåõñéêÞ äýíáìç

Ó÷.5.54 Ìå ôçí åðßäñáóç ôçò ðëåõñéêÞò äýíáìçò F, ôï åëáóôéêü ðáñáìïñöþíåôáé êáé ç åðáöÞ åëáóôé-
êïý - åäÜöïõò ãßíåôáé åêêåíôñéêÞ (ðáñÜêåíôñç).

öõãüêåíôñç äýíáìç êáôÜ ôçí óôñïöÞ âÜëëïõí, åßíáé:

ôïõ ï÷Þìáôïò. ÁðïôÝëåóìá áõôþí ôùí
äõíÜìåùí åßíáé ôï åëáóôéêü íá ìçí á-
êïëïõèåß ôçí áñ÷éêÞ ôïõ ôñï÷éÜ åðÜ-
íù óôï äñüìï, áëëÜ ìéá Üëëç ôñï÷éÜ
ðïõ ó÷çìáôßæåé ãùíßá á ìå ôçí áñ÷é-
êÞ ôïõ ôñï÷éÜ. ÁõôÞ ç ãùíßá á ïíïìÜ-
æåôáé ãùíßá ðáñÝêêëéóçò Þ ãùíßá ëï-
îïäñüìçóçò.
Ôï åëáóôéêü, äçëáäÞ, õðü ôçí åðßäñá-
óç ôçò ðëåõñéêÞò äýíáìçò F, ðáñá-
ìïñöþíåôáé ðåñéóóüôåñï Þ ëéãüôåñï,
áíÜëïãá ìå ôï ðñïößë êáé ôçí ðïéüôç-
ôá ôçò êáôáóêåõÞò ôïõ. Ç åðéöÜíåéá
ôïõ ðåñéóôñåöüìåíïõ ðÝëìáôïò, êáôÜ
ôçí åðáöÞ ôçò ìå ôï Ýäáöïò áíáãêÜ-
æåôáé íá ðáñáìïñöùèåß óå ó÷Ýóç ìå
ôïí ÜîïíÜ ôçò, ðñïêáëþíôáò - ëüãù
ôçò ðñüóöõóçò - ìéá äýíáìç áíôßèå-
ôç ôçò F, ç ïðïßá ìáæß ìå áõôÞí ó÷ç-
ìáôßæåé Ýíá æåýãïò ñïðÞò ðïõ áíá-
ãêÜæåé ôï åëáóôéêü íá ðåñéóôñáöåß
êáôÜ ãùíßá á, åðéöÝñïíôáò ôåëéêÜ ôç
äéáöïñåôéêÞ ôñï÷éÜ ôïõ.
ÐáñÜãïíôåò ðïõ åðçñåÜæïõí ôçí ôéìÞ
ôçò ãùíßáò ðáñÝêêëéóçò (á) êáé ôç ìåôá-
á) Ç áýîçóç ôçò ôá÷ýôçôáò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò.
â) Ç áýîçóç ôçò ðëåõñéêÞò äýíáìçò F
ðïõ åíåñãåß óôï ü÷çìá.
ã) Ç ìåßùóç ôçò ðßåóçò ôùí åëáóôé-
êþí.
ä) Ç áýîçóç ôçò ðßåóçò ôùí åëáóôé-
êþí êáé
å) Ç áýîçóç ôïõ ðëÜôïõò ôïõ ðÝëìá-
ôïò ôïõ åëáóôéêïý ìå ôç ìåßùóç ôïõ
ëüãïõ äéáôïìÞò (óåéñÜò).
• Ðßåóç ôùí åëáóôéêþí:
Ç ôéìÞ ôçò ðßåóçò ôïõ áÝñá ìÝóá óôï
åëáóôéêü åîáñôÜôáé ôüóï áðü ôïí ôýðï
ôïõ åëáóôéêïý, üóï êáé áðü ôç ÷ñÞóç
êáé ôï öïñôßï ôïõ. ¸ôóé, ãéá ôá åðéâá-
ôéêÜ áõôïêßíçôá ç ðßåóç ôùí åëáóôé-
êþí ðñÝðåé íá åßíáé ðåñßðïõ áðü 1,52
Ýùò 2,48 áôìüóöáéñåò (kp/cm2),
äçëáäÞ áðü 22 Ýùò 36psi Þ áðü 152
Ýùò 248KPa ðåñßðïõ, åíþ ôá åëáóôé-
êÜ ôùí ìåãÜëùí öïñôçãþí êáé ëåù-
öïñåßùí ìðïñåß íá èÝëïõí ðßåóç
áÝñá ìÝ÷ñé êáé 100Psi (690KPá). Ïé

319
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

êáôáóêåõáóôÝò, ðÜíôùò, áíáãñÜöïõí
óôá ôå÷íéêÜ åã÷åéñßäéá óõíôÞñçóçò Þ
óå ðéíáêßäåò ðïõ ôïðïèåôïýí óôï Ü-
íïéãìá ôçò ðüñôáò ôïõ ï÷Þìáôïò, ôéò
óõíéóôþìåíåò ðéÝóåéò ôüóï ôùí å-
ìðñüóèéùí üóï êáé ôùí ïðßóèéùí å-
ëáóôéêþí, áíÜëïãá ìå ôï öïñôßï êá-
èþò êáé ôïí ôýðï ôïõ åëáóôéêïý.
ÓÞìåñá õðÜñ÷ïõí êáé åëáóôéêÜ ìå åëåã-
÷üìåíç ðßåóç. ÌÝóá äçëáäÞ ó' áõôÜ ôï-
ðïèåôåßôáé áéóèçôÞñáò (Ó÷Þìá 5.55) ðïõ
ëåéôïõñãåß ìå ôç ìÝèïäï ôïõ "ðéåæïçëå-
êôñéóìïý," ïðüôå ãéá ôçí åíåñãïðïßçóÞ
ôïõ äåí ÷ñåéÜæåôáé ñåýìá áðü óõóóù-
ñåõôÞ, áëëÜ áñêåß ìüíï ç êßíçóç ôïõ ï-
÷Þìáôïò, ãéáôß ÷Üñç ó' áõôÞí óôá Üêñá
ôïõ ðéåæïçëåêôñéêïý óôïé÷åßïõ áíáðôýó-
óåôáé ìéá ìéêñÞ ôÜóç, ç ïðïßá ìåôáôñÝ-
ðåôáé óå Ýíäåéîç óôï ôáìðëü ôïõ ïäç-
ãïý, êé Ýôóé áõôüò áíÜ ðÜóá óôéãìÞ ãíù-
ñßæåé ôçí ðßåóç ôùí åëáóôéêþí.
5.2.2.2 ÄéáóôÜóåéò ôùí Åëáóôéêþí
(Ó÷.5.56) êáé Óõìâïëéóìïß
Ôá åëáóôéêÜ åðßóùôñá ôáîéíïìïýíôáé óå
äéÜöïñá ìåãÝèç, áíÜëïãá ìå ôï åßäïò
ôïõ ï÷Þìáôïò óôï ïðïßï ðñüêåéôáé íá
÷ñçóéìïðïéçèïýí (åðéâáôéêÜ, ìéêñÜ öïñ-
ôçãÜ, ëåùöïñåßá, öïñôçãÜ, áãñïôéêÜ ï-
÷Þìáôá êëð).

ÁéóèçôÞñáò S
ðßåóçò
åëáóôéêïý

Ó÷. 5.55 Åëáóôéêü ìå áéóèçôÞñá ðßåóçò åðÜíù

óôç æÜíôá êáé ìÝóá óôï åëáóôéêü. ¸ôóé, ü-
ôáí ç ðßåóç ôïõ åëáóôéêïý ãßíåé ìéêñüôå-
ñç áðü 25psi (172KPá), óôÝëíåé óÞìá óôï
ôáìðëü ôùí ïñãÜíùí êáé áíÜâåé ìéá
ëõ÷íßá, ðïõ äçëþíåé üôé ç ðßåóç ôïõ åëá-
óôéêïý åßíáé ÷áìçëÞ. Ó÷.5.56 ÄéáóôÜóåéò åëáóôéêïý

320
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
Ðéï áíáëõôéêÜ:
• Ôï ìÝãåèïò ôïõ åëáóôéêïý, ãåíéêÜ, êá-
èïñßæåôáé áðü äýï áñéèìïýò:
Ï ðñþôïò äåß÷íåé ôï ìÝãåèïò ôçò äéá-
ôïìÞò S ôïõ åëáóôéêïý (ôï ðëÜôïò ôïõ)
(Ó÷.5.57). õðïäçëþíåé, äçëáäÞ, ôç ìåãá-
ëýôåñç åðéôñåðüìåíç äéáôïìÞ ôïõ åëáóôé-
êïý üôáí áõôü åßíáé öïõóêùìÝíï êáé ôï-
ðïèåôçìÝíï ðÜíù óôï óþôñï (æÜíôá),
÷ùñßò öïñôßï.
Ï äåýôåñïò áñéèìüò äåß÷íåé ôçí åóùôå-
ñéêÞ äéÜìåôñï ôïõ åëáóôéêïý D (áðü
"öôÝñíá óå öôÝñíá"), êáé óôçí ðñáãìáôé-
êüôçôá áõôÞ åßíáé ßäéá ìå ôç äéÜìåôñï
ôïõ óþôñïõ (æÜíôáò).
Êáé ïé äýï áõôïß áñéèìïß åêöñÜæïíôáé
óå ÷éëéïóôÜ ôïõ ìÝôñïõ (mm) Þ óå ßíôóåò
(inch.).(1": ßíôóá = 25,4 mm).
ÐáñÜäåéãìá: 5,6"-12" Þ 142mm-305mm,
üðïõ ï ðñþôïò áñéèìüò - åßôå óå ßíôóåò
(56”), åßôå óå mm (142) - áíôéóôïé÷åß óôç
äéáôïìÞ S, åíþ ï äåýôåñïò (12” Þ 305
mm) óôç äéÜìåôñï D ôïõ åëáóôéêïý.
¸ôóé, ç áíáãñáöÞ ôùí äéáóôÜóåùí åðß
ôùí åëáóôéêþí ìðïñåß íá Ý÷åé ìßá áðü
ôéò ðáñáêÜôù ìïñöÝò:
ÓÅÉÑÁ “80” ÓÅÉÑÁ “70”
Ó÷.5.57 Ôñåéò ëüãïé äéáóôÜóåùí (óåéñÝò) ãéá ôá åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá, ìå ôçí ðáñáôÞñçóç üôé, üóï ìéêñü-
ôåñïò åßíáé ï áñéèìüò ôïõ ëüãïõ, ôüóï ðëáôýôåñï (öáñäýôåñï) åìöáíßæåôáé ôï ðÝëìá ôïõ åëá-
óôéêïý.
- Å ë á ó ô é ê Ü
• ßíôóåò - ßíôóåò ð.÷. → 6,45 - 13
• mm - ßíôóåò ð.÷. → 165 - 13 (ßóùò ç
óõíçèÝóôåñç ìïñöÞ óôá É.×.)
• mm - mm ð.÷. → 165 - 380
• Ëüãïò äéáôïìÞò ("óåéñÜ"): ¼ëá ôá å-
ëáóôéêÜ äåí Ý÷ïõí ôï ßäéï ó÷Þìá êáé
ðñïößë (äéáôïìÞ), ïðüôå êáé ï ëüãïò
ôùí âáóéêþí äéáóôÜóåùí ôçò äéáôï-
ìÞò ôïõò äéáöÝñåé. Óáí ëüãïò äéá-
óôÜóåùí ïñßæåôáé ôï ðçëßêï ôïõ ý-
øïõò ðñïò ôï ðëÜôïò ôçò äéáôïìÞò
ôïõ åëáóôéêïý (Ó÷Þìá 5.57). Áõôüò ï
ëüãïò óôï åìðüñéï ôùí åëáóôéêþí ï-
íïìÜæåôáé "óåéñÜ" êáé åêöñÜæåôáé óõ-
íÞèùò åðß ôéò åêáôü (%).
¸ôóé, ïé êáôáóêåõáóôÝò ìðïñïýí íá
ó÷çìáôßóïõí äéÜöïñïõò ëüãïõò ("óåé-
ñÝò"), ïé êõñéüôåñïé ôùí ïðïßùí ãéá ôá å-
ðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá åßíáé ïé: 80, 70, 65
êáé 60. Óýìöùíá, ëïéðüí, ìå ôá ðáñáðÜ-
íù, óôï åëáóôéêü ð.÷. ôçò óåéñÜò 60, ôï
ýøïò ôçò äéáôïìÞò ôïõ åßíáé ìüíï ôï
60% ôïõ ðëÜôïõò áõôÞò, åíþ óôéò óç-
ìÜíóåéò ôùí åëáóôéêþí ï ëüãïò äéáôï-
ìÞò äßíåôáé óå ðïóïóôÜ (%). ÐÝñá áðü
ôï êñéôÞñéï ôçò äéáôïìÞò (óåéñÜò), ôá
ÐËÁÔÏÓ
ÔÏ ÕØÏÓ
ÅÉÍÁÉ ÔÏ 60%
ÔÏÕ ÐËÁÔÏÕÓ
ÓÅÉÑÁ “60”
321
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
åëáóôéêÜ äéáêñßíïíôáé êáé ùò åîÞò:
• ÅëáóôéêÜ ôýðïõ "ìðáëïíÝ" (Âallon):
ÁõôÜ Ý÷ïõí ëüãï äéáóôÜóåùí äéáôï-
ìþí (ýøïò ðñïò ðëÜôïò) 0,98:1 êáé
ðáñïõóéÜæïõí ìåí êáëÞ åëáóôéêüôçôá,
áëëÜ êáêÞ ðëåõñéêÞ åõóôÜèåéá. Ôõðéêü
ðáñÜäåéãìá ôÝôïéïõ ôýðïõ, åßíáé ôï å-
ëáóôéêü 4,50"-16".
• ÅëáóôéêÜ ôýðïõ "õðåñìðáëïíÝ"
(Surerballoon):
ÁõôÜ Ý÷ïõí ëüãï 0,95:1 êáé åßíáé å-
ëáóôéêÜ ìåãÜëïõ üãêïõ, ìå áíÜëï-
ãåò éäéüôçôåò ìå ôá ðñïçãïýìåíá.
Ôõðéêü ðáñÜäåéãìá ôÝôïéïõ ôýðïõ, åß-
íáé ôï åëáóôéêü 5,60"-15".
• ÅëáóôéêÜ ÷áìçëïý "ðñïößë" (Low-
profile):
¸÷ïõí ëüãï 0,88:1, üðùò ð.÷. ôï åëá-
óôéêü 6,00" - 14".
• ÅëáóôéêÜ õðåñ÷áìçëïý "ðñïößë"
(Superlow-profile):
¸÷ïõí ëüãï 0.80:1, üðùò ð.÷. ôï åëá-
óôéêü 165 R13.
• ÓõìðåñáóìáôéêÜ, üóï ìéêñüôåñïò åß-
íáé ï áñéèìüò ôçò óåéñÜò, ôüóï ðå-
ñéóóüôåñï ãßíïíôáé åìöáíÞ ôá ðáñá-
êÜôù ðëåïíåêôÞìáôá ôïõ åëáóôéêïý:
1. Ìåãáëýôåñç áíôßóôáóÞ ôïõ óå
ðëåõñéêÝò åêôñïðÝò.
2. Êáëýôåñç áíôáðüêñéóÞ ôïõ óôéò êé-
íÞóåéò ôïõ ôéìïíéïý.
3. Äýóêïëç ðáñáìüñöùóÞ ôïõ áðü
ðëåõñéêÝò äõíÜìåéò.
4. Äõíáôüôçôá ôïðïèÝôçóçò éó÷õñþí
êáé ðåñéóóüôåñï áåñéæüìåíùí
öñÝíùí.
5. ÌåãÜëç ðëåõñéêÞ åõóôÜèåéá, êáôÜ
ôçí åßóïäï óå óôñïöÝò.
322
6. Êáè' ýøïò ìåßùóç ôïõ êÝíôñïõ âÜ-
ñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò, ìå áðïôÝëå-
óìá êáëýôåñï "êñÜôçìá" (ðñüóöõ-
óç) óôéò óôñïöÝò.
Áíôßèåôá, üóï ìåãáëýôåñïò åßíáé ï á-
ñéèìüò óåéñÜò, ôüóï ðåñéóóüôåñï åì-
öáíÞ ãßíïíôáé ôá ðáñáêÜôù ìåéïíå-
êôÞìáôá ôïõ åëáóôéêïý:
1. ÁðïìÜêñõíóç ôïõ ïñßïõ Ýíáñîçò
ôçò õäñïëßóèçóçò, öáéíüìåíï ôï
ïðïßï áíáðôýóóåôáé ðáñáêÜôù.
2. ÌéêñÞ åëáóôéêÞ óõìðåñéöïñÜ ôïõ,
ìå áðïôÝëåóìá ôç äçìéïõñãßá êñá-
äáóìþí êáé èïñýâïõ êáôÜ ôçí ïäÞ-
ãçóç.
3. ÊáôáâïëÞ ìåãáëýôåñçò äýíáìçò á-
ðü ôïí ïäçãü ãéá ôçí ðåñéóôñïöÞ
ôïõ ôéìïíéïý.
• Ôýðïò ôïõ åëáóôéêïý
Ç ðáñïõóßá ôïõ ãñÜììáôïò R, ðïõ ôïðï-
èåôåßôáé ìåôáîý ôùí äýï áñéèìþí ðïõ
äåß÷íïõí ôéò äéáóôÜóåéò ôïõ åëáóôéêïý,
äçëþíåé üôé áõôü ôï åëáóôéêü Ý÷åé ðëÝã-
ìáôá áêôéíùôÜ (Radial). Ç áíôßóôïé÷ç ðá-
ñïõóßá ôïõ ãñÜììáôïò D äçëþíåé, üôé
ôï åëáóôéêü Ý÷åé ðëÝãìáôá ëïîÜ, åíþ ôï
ãñÜììá  äçëþíåé, üôé Ý÷åé ðëÝãìáôá
ëïîÜ ìå åíéó÷õôéêÞ æþíç. Ð.÷.:
165R15 → Åëáóôéêü ìå áêôéíùôÜ
ðëÝãìáôá.
165D15 → Åëáóôéêü ìå ðëÝãìáôá
äéáãþíéá (ëïîÜ)
165Â15 → Åëáóôéêü ìå ðëÝãìáôá
äéáãþíéá ìå åíéó÷õôéêÞ
æþíç
• Éêáíüôçôá óå ìÝãéóôç åðéôñåðüìåíç
ôá÷ýôçôá
ÁõôÞ óõìâïëßæåôáé, óõíÞèùò, ìå ôá
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Ðßíáêáò 5.1 Måãßóôçò åðéôñåðïìÝíçò ôá÷ýôçôáò åëáóôéêïý

Êùäéêü ãñÜììá Ìåãßóôç åðéôñåðïìÝíç ôá÷ýôçôá óå Êm/h

Æ Ìåãáëýôåñç áðü 240
V ÌÝ÷ñé 240
H " 210
U " 200
T " 190
S " 180
Q " 160

ãñÜììáôá S, Ô, V Þ Ç êáé üðùò öáßíå- Ðßíáêáò 5.2 ÌÝãéóôç éêáíüôçôá

öüñôéóçò åëáóôéêïý
ôáé óôïí ðáñáêÜôù ðßíáêá, áíôéóôïé÷ïýí
óôç ìÝãéóôç åðéôñåðüìåíç ôá÷ýôçôá ãéá Êùäéêüò ÌÝãéóôç éêáíüôçôá
êÜèå êáôçãïñßá åëáóôéêïý. Ôïðïèåôïý- áñéèìüò öïñôßóåùò åëáóôéêïý
íôáé ìåôáîý ôùí äýï áñéèìþí ðïõ äçëþ- öïñôßïõ óå Kg (Ibs)
íïõí ôéò äéáóôÜóåéò ôïõ åëáóôéêïý, åíþ
óå ðåñßðôùóç ðïõ Ý÷ïõìå áêôéíùôü 75 387 (851)
ðëÝãìá - êáé öõóéêÜ õðÜñ÷åé êáé ôï 76 400 (880)
ãñÜììá R - áõôÜ ôïðïèåôïýíôáé ðñéí áðü 77 412 (906)
ôï ãñÜììá R (êÜôé áíôßóôïé÷ï ãßíåôáé ãéá 78 425 (935)
ôá ãñÜììáôá D êáé B áíÜëïãá ìå ôïí ôý- 79 437 (961)
ðï ôïõ åëáóôéêïý). 80 450 (990)
Ð.÷. 165HR13 Þ 165DR13 ê.ï.ê. 81 462 (1016)
82 475 (1045)
Ðñïóï÷Þ!
83 487 (1071)
¼ôáí áíôéêáèéóôïýìå Ýíá åëáóôéêü ìéáò
åðéôñåðïìÝíçò ôá÷ýôçôáò, ôï íÝï åëáóôé- 84 500 (1100)
êü ðñÝðåé íá Ý÷åé ôï áõôü ÷áñáêôçñéóìü 85 515 (1133)
(ãñÜììá) ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí ôá÷ýôçôá 86 530 (1166)
ôïõ ðáëáéïý åëáóôéêïý, äéüôé åÜí Ý÷åé 87 545 (1199)
÷áñáêôçñéóìü ãñÜììáôïò ðïõ êáëýðôåé 88 560 (1232)
ìéêñüôåñç ôá÷ýôçôá, ôï ü÷çìá äåí èá 89 580 (1276)
ðñÝðåé íá îåðåñÜóåé áõôÞ ôçí ôåëåõôáßá
ôá÷ýôçôá. ¼ôáí Ýíá åëáóôéêü ôñõðÞóåé 90 600 (1320)
êáé óôç óõíÝ÷åéá åðéóêåõáóèåß, ï ÷áñá- 91 615 (1353)
êôçñéóìüò ôïõ ãñÜììáôïò ðïõ áöïñÜ 92 630 (1386)
ôçí ôá÷ýôçôá äåí ðñÝðåé íá éó÷ýåé ðëÝïí, 93 650 (1430)

323
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ãéá ëüãïõò áóöÜëåéáò. Åðßóçò, üôáí Ý-
íá åëáóôéêü áíáãïìùèåß, ï ÷áñáêôçñé-
óìüò ôïõ ãñÜììáôïò ðïõ äÞëùíå ôç ìÝ-
ãéóôç åðéôñåðüìåíç ôá÷ýôçôá äåí ðñÝðåé
íá ãñÜöåôáé óôç íÝá áõôÞ ìïñöÞ ôïõ å-
ëáóôéêïý, äéüôé äåí éó÷ýåé ðëÝïí, áöïý
áöïñïýóå ìüíï ôï êáéíïýñãéï åëáóôéêü.
• Éêáíüôçôá óå ìÝãéóôï åðéôñåðüìåíï
öïñôßï ôïõ åëáóôéêïý.
ÁõôÞ äßäåôáé óå kg (Þ lbs) áðü ôïí Ðßíá-
êá 5.2 êáé êáèïñßæåôáé áðü ôïí êáôá-
óêåõáóôÞ ôïõ áõôïêéíÞôïõ, óå óõíÜñôçóç
ìå ôç ìÝãéóôç åðéôñåðüìåíç ôá÷ýôçôá êáé
ôçí ðßåóç ôïõ áÝñá ôïõ åëáóôéêïý.
• Óõìâïëéóìïß åëáóôéêþí
ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ïé áíÜãëõöåò åíäåß-
îåéò óôéò ðëåõñÝò ôùí åëáóôéêþí åðéôñÝ-
ðïõí íá ðéóôïðïéÞóïõìå ôá êýñéá ÷áñá-
êôçñéóôéêÜ ôïõò. ¸ôóé, ãéá ðáñÜäåéãìá, ç
óÞìáíóç: 195 70 R1488H, åñìçíåýåôáé
ùò åîÞò:
195 = ÐëÜôïò äéáôïìÞò óå mm.
70 = ÓåéñÜ (ëüãïò äéáôïìÞò - öÜñäïò
ðÝëìáôïò) óå ðïóïóôü (%).
R = Åëáóôéêü áêôéíùôþí ðëåãìÜôùí.
14 = ÄéÜìåôñïò æÜíôáò óå ßíôóåò.
88 = Éêáíüôçôá öïñôßïõ: 560 Kg.
H = ÌÝãéóôç åðéôñåðüìåíç ôá÷ýôçôá
210 Êm/h
¢ëëïé óõìâïëéóìïß ðïõ ìðïñåß íá áíá-
ãñÜöïíôáé åðß ôùí åëáóôéêþí, åßíáé:
– Ôï üíïìá ôïõ êáôáóêåõáóôÞ, ç ÷þñá
êáé ï ÷ñüíïò êáôáóêåõÞò - ï ïðïßïò
ãñÜöåôáé óõíÞèùò óå åâäïìÜäá Ý-
ôïõò - êáé ôï Ýôïò êáôáóêåõÞò. Ð.÷., ç
Ýíäåéîç 22-01 äçëþíåé, üôé ôï åëáóôé-
êü êáôáóêåõÜóèçêå ôçí 22ç åâäïìÜ-
324
äá ôïõ Ýôïõò 2001.
– Ç êáíïíéêÞ ðßåóç ôïõ áÝñá åíôüò ôïõ
áåñïèáëÜìïõ.
– Óýìâïëá ìåãÝèïõò êáé áñéèìïý ëé-
íþí.
– Óýìâïëï áíáãíþñéóçò óõíèåôéêþí å-
ðéóþôñùí (ð.÷. rayon, nylon, polyester
ê.ë.ð.).
– ×áñáêôçñéóìüò ãéá óôñáôéùôéêÞ ÷ñÞ-
óç.
– Áýîùí áñéèìüò êáôáóêåõÞò êáé áñéè-
ìüò ìÞôñáò.
– ×áñáêôçñéóìüò åÜí ôï åëáóôéêü ðñï-
Ýñ÷åôáé áðü áíáãüìùóç, ïðüôå áíá-
ãñÜöåôáé ç ëÝîç áíáãïìùìÝíï Þ
recapping Þ retreated.
– Èåñìïêñáóßåò êáíïíéêÞò ëåéôïõñãß-
áò, ê.ë.ð.
ÔÝëïò, êáé ïé áåñïèÜëáìïé äéáêñßíïíôáé
óôïõò ðáñáêÜôù ôñåéò ôýðïõò:
á) ÓõíÞèçò áåñïèÜëáìïò (STANDAR)
â) Óôñáôéùôéêüò áåñïèÜëáìïò
ã) Áëåîßóöáéñïò áåñïèÜëáìïò.
5.2.3 ÆõãïóôÜèìéóç ôñï÷þí
5.2.3.1 ÃåíéêÜ
Ôï óýóôçìá ôïõ ôñï÷ïý (æÜíôá êáé åëá-
óôéêü) ìðïñåß íá åëåã÷èåß ìå æõãïóôÜè-
ìéóç, åßôå åðÜíù óôï ü÷çìá, åßôå åêôüò
áõôïý. ÕðÜñ÷ïõí äýï ôñüðïé æõãïóôÜè-
ìéóçò ôùí ôñï÷þí: Ï Óôáôéêüò (êáôÜ ôïí
ïðïßï ï ôñï÷üò ìÝíåé áêßíçôïò) êáé ï
Äõíáìéêüò (êáôÜ ôïí ïðïßï ï ôñï÷üò ðå-
ñéóôñÝöåôáé) ðïõ åßíáé êáé ï ðåñéóóüôå-
ñï óõíçèéóìÝíïò óÞìåñá ôñüðïò æõãï-
óôÜèìéóçò ãéá ôï ëüãï üôé ï ôñï÷üò (æÜ-
íôá êáé ëÜóôé÷ï) ìðïñåß ìåí íá åßíáé æõ-
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
ãïóôáèìéóìÝíïò ìå ôçí óôáôéêÞ ìÝèïäï,
áëëÜ íá ðáñáìÝíåé áêüìç áæõãïóôÜèìé-
óôïò äõíáìéêÜ. ¸íáò ôñï÷üò áæõãï-
óôÜèìéóôïò (åßôå óôáôéêÜ, åßôå äõíáìéêÜ)
êÜíåé ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò íá êéíåßôáé (åêôéíÜóóåôáé, ôñÝìåé)
áðü ðëåõñü óå ðëåõñü, åéäéêÜ óôéò õøç-
ëÝò ôá÷ýôçôåò. ÐÜíôùò, ðñéí ðñï÷ùñÞ-
óïõìå óôïí Ýëåã÷ï ôçò æõãïóôÜèìéóçò
åíüò ôñï÷ïý, èá ðñÝðåé íá åîåôÜóïõìå
åÜí áõôüò Ý÷åé äéÜöïñåò æçìéÝò, üðùò
ð.÷. åÜí ç æÜíôá Þ ï äßóêïò ôçò Ý÷ïõí
ðáñáìïñöùèåß, Þ åÜí ïé ïðÝò óôÞñéîçò
ôçò æÜíôáò óôï ìïõáãéÝ ìå ôá ìðïõëü-
íéá Ý÷ïõí ãßíåé ïâÜë, ïðüôå ôï åëáóôéêü
äåí åßíáé êáëÜ êåíôñáñéóìÝíï êáé Ýôóé
äåí âñßóêåôáé óå êáíïíéêÞ êáôÜóôáóç
÷ñÞóçò. Áöïý, ëïéðüí, äéáðéóôþóïõìå
üôé äåí õðÜñ÷åé êáíÝíá ôÝôïéï ðñüâëç-
ìá, óôç óõíÝ÷åéá êáèáñßæïõìå ôï åëá-
óôéêü áöáéñþíôáò ôõ÷üí îÝíá óùìáôß-
äéá (ëÜóðåò, ÷áëßêéá ê.á.) ðïõ Ý÷ïõí åé-
ó÷ùñÞóåé óôï ðÝëìá, êáé ôÝëïò áöïý ôï
ðëçñþóïõìå ìå áÝñá ðßåóçò, óýìöùíá
ìå áõôÞ ðïõ ðñïâëÝðåé ï êáôáóêåõá-
óôÞò, ðñï÷ùñïýìå óôç æõãïóôÜèìéóÞ
ôïõ.
5.2.3.2 ÓôáôéêÞ æõãïóôÜèìéóç
Ï Ýëåã÷ïò áõôüò óõíßóôáôáé óôï íá å-
îáóöáëßóïõìå ôçí ðñïûðüèåóç üôé ôï
êÝíôñï âÜñïõò ôïõ ôñï÷ïý ðñÝðåé íá
âñßóêåôáé åðÜíù óôïí Üîïíá ðåñéóôñï-
öÞò ôïõ. Ãéá íá óõìâåß áõôü, èá ðñÝðåé
íá õðÜñ÷åé ßóç êáôáíïìÞ ôïõ âÜñïõò
ãýñù (ðåñéöåñåéáêÜ) óôïí ôñï÷ü, ðñÜã-
ìá ôï ïðïßï äéáðéóôþíåôáé ìå ôïí åîÞò
ôñüðï: ÅÜí ðåñéóôñÝöïõìå ëßãï ôïí ôñï-
÷ü ãýñù áðü ôïí Üîïíá ôïõ êáé áõôüò å-
ðéóôñÝöåé ðÜíôá óôçí ßäéá èÝóç ìåôÜ á-
ðü ìåñéêÝò ôáëáíôþóåéò, áõôü óçìáßíåé
- Å ë á ó ô é ê Ü
Ï ÔÑÏ×ÏÓ “ÊÔÕÐÁ”
(ÄÅÍ ÐÅÑÉÓÔÑÅÖÅÔÁÉ ÏÌÁËÁ, ÊÁËÐÁÆÅÉ)
ÊåíôñéêÞ
ÂÁÑÕÔÅÑÏ ÓÇÌÅÉÏ
ãñáììÞ
ðåñéóôñïöÞò
(á) ÓÔÁÔÉÊÁ ÁÆÕÃÏÓÔÁÈÌÇÔÏÓ ÔÑÏ×ÏÓ
(ÅÄÙ ÐÑÏÓÔÉÈÅÍÔÁÉ ÂÁÑÇ ÆÕÃÏÓÔÁÈÌÉÓÇÓ)
ÄÉÏÑÈÙÔÉÊÁ ÂÁÑÇ
(â) ÓÔÁÔÉÊÁ ÆÕÃÏÓÔÁÈÌÉÓÌÅÍÏÓ ÔÑÏ×ÏÓ
Ó÷.5.58 ÓôáôéêÞ æõãïóôÜèìéóç ôñï÷ïý: (á) Óôáôé-
êÜ áæõãïóôÜèìéóôïò ôñï÷üò ðñïêáëåß
êôõðÞìáôá (êáëðÜæåé). (â) ÐñïóèÝôïíôáò
âÜñç áðïêáèßóôáôáé ç ßóç êáôáíïìÞ ôïõ
âÜñïõò ðåñéöåñåéáêÜ ôïõ ôñï÷ïý.
ùò õðÜñ÷åé áíïìïéüìïñöç êáôáíïìÞ
ôçò ìÜæáò ôïõ, ç ïðïßá åíôïðßæåôáé óôï
÷áìçëüôåñï ìÝñïò ôïõ ôñï÷ïý (Ó÷Þìá
5.58). ÌÜëéóôá, üôáí ïé åìðñüóèéïé ôñï-
÷ïß åßíáé óôáôéêÜ áæõãïóôÜèìéóôïé, ìðï-
ñåß íá ðñïêáëÝóïõí ôçí áíáðÞäçóç ðÜ-
íù - êÜôù ôïõ åìðñüóèéïõ ìÝñïõò ôïõ
ï÷Þìáôïò óôéò ðåñéóóüôåñåò ôá÷ýôçôåò,
ãåãïíüò ðïõ, åíäå÷ïìÝíùò, ìðïñåß íá
ðñïêáëÝóåé ìåãÜëç öèïñÜ óôá åëáóôé-
êÜ.
325
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ãéá íá êÜíïõìå ôçí óôáôéêÞ æõãïóôÜèìé-

ÁëöÜäé
Ó÷.5.59 ÆõãïóôÜèìéóç åíüò ôñï÷ïý óå “áëöÜäé” Þ
óôáôéêü æõãïóôáèìéóôÞ.
ÂáñÜêéá áíôéóôÜèìéóçò
óç åíüò ôñï÷ïý, ôïí áöáéñïýìå áðü ôï
ü÷çìá êáé ôïí ôïðïèåôïýìå óå Ýíá ìç-
÷Üíçìá ðïõ ïíïìÜæåôáé “áëöÜäé” Þ óôá-
ôéêüò æõãïóôáèìéóôÞò (Ó÷Þìá 5.59). ÅÜí
ï ôñï÷üò åßíáé âáñýôåñïò óå ìßá ôïõ
äéáôïìÞ êáé Üñá åßíáé áæõãïóôÜèìéóôïò,
ôï áëöÜäé èá êéíçèåß áðü ôï êÝíôñï ôïõ
æõãïóôáèìéóôÞ. Æõãïóôáèìßæïõìå êáé
ðÜëé ôïí ôñï÷ü, ðñïóèÝôïíôáò åéäéêÜ
ìáãíçôéêÜ âÜñç Þ áðü ìüëõâäï óôç æÜ-
íôá (Ó÷Þìá 5.60), ìÝ÷ñéò üôïõ ôï áëöÜ-
äé Ýñèåé óôï êÝíôñï. ÁõôÜ ôá åðéðñüóèå-
ôá åéäéêÜ öïñôßá (âÜñç) ôïðïèåôïýíôáé
äéáìåôñéêÜ áíôßèåôá áðü ôçí âáñýôåñç
äéáôïìÞ ôïõ ôñï÷ïý ìåôÜ áðü åðáíåéëçì-
ìÝíåò ðñïóðÜèåéåò, ìÝ÷ñéò üôïõ íá ðå-
ôý÷ïõìå ôçí áäéÜöïñç éóïññïðßá ôïõ
ôñï÷ïý êáé ôï áëöÜäé íá ðáñáìÝíåé êå-
íôñáñéóìÝíï. ÓõíÞèùò, áõôü ôï åðéðëÝ-
ïí âÜñïò ðïõ ðñïóôßèåôáé, ìïéñÜæåôáé
ïìïéüìïñöá ôüóï óôçí åóùôåñéêÞ üóï
êáé óôçí åîùôåñéêÞ ðëåõñÜ ôïõ ôñï÷ïý å-
ðÜíù óôç æÜíôá.

5.2.3.3 ÄõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç

Ç óôáôéêÞ æõãïóôÜèìéóç äåí åßíáé éêáíï-
ðïéçôéêÞ, äéüôé äåí ëáìâÜíåé õðüøç ôéò
öõãïêåíôñéêÝò äõíÜìåéò ðïõ áíáðôýó-
óïíôáé, éäéáßôåñá óôéò ìåãÜëåò ôá÷ýôç-
ôåò. ÊáôÜ ôçí äõíáìéêÞ, üìùò, æõãï-
óôÜèìéóç, ðñïóðáèïýìå íá åðéôý÷ïõìå
ôçí ßóç êáôáíïìÞ ôïõ âÜñïõò óå êÜèå
ðëåõñÜ ôïõ ôñï÷ïý óå ó÷Ýóç ìå ôïõò Ü-
îïíåò óõììåôñßáò ôïõ (Ó÷Þìá 5.61). Äç-
ëáäÞ, óôç äõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç ðñï-
Åðß ðëÝïí âÜñïò óðáèïýìå íá êáôáíÝìïõìå óùóôÜ ôï
(áíéóïññïðßá) ðñüóèåôï öïñôßï (ôï Ýíá ìÝñïò ôïõ óå
áíôßèåôç èÝóç ùò ðñïò ôïí Ýíá Üîïíá
óõììåôñßáò êáé ôï Üëëï ìÝñïò óå áíôß-
Ó÷.5.60 ÓôáôéêÞ æõãïóôÜèìéóç ôñï÷ïý. èåôç èÝóç ùò ðñïò ôïí Üëëï Üîïíá

326
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

ÊÅÍÔÑÉÊÇ ÃÑÁÌÌÇ ÔÑÏ×ÏÕ

Ï ÔÑÏ×ÏÓ ÔÁËÁÍÔÙÍÅÔÁÉ
ÄÅÎÉÁ - ÁÑÉÓÔÅÑÁ

ÊÅÍÔÑÉÊÇ
ÃÑÁÌÌÇ
ÂÁÑÕÔÅÑÏ ÓÇÌÅÉÏ ÐÅÑÉÓÔÑÏÖÇÓ ÂáñÜêéá
áíôéóôÜèìéóçò
(á) ÄÕÍÁÌÉÊÁ ÁÆÕÃÏÓÔÁÈÌÇÔÏÓ ÔÑÏ×ÏÓ

(ÅÄÙ ÐÑÏÓÔÉÈÅÍÔÁÉ ÂÁÑÇ

ÆÕÃÏÓÔÁÈÌÉÓÇÓ)

Åðß ðëÝïí âÜñïò

(áíéóïññïðßá)

ÄÉÏÑÈÙÔÉÊÁ ÂÁÑÇ Ó÷. 5.62 ÄõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç ôñï÷ïý.

(â) ÄÕÍÁÌÉÊÁ ÆÕÃÏÓÔÁÈÌÉÓÌÅÍÏÓ ÔÑÏ×ÏÓ

Ó÷. 5.61 ÄõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç ôñï÷ïý: (á) Ôñï-

÷üò äõíáìéêÜ áæõãïóôÜèìéóôïò ðñïêáëåß
ðëåõñéêÝò ôáëáíôþóåéò. (â) ÐñïóèÝôïíôáò
âÜñç, áðïêáèéóôïýìå ôçí ßóç êáôáíïìÞ
ôçò ìÜæáò óå êÜèå ðëåõñÜ ôïõ ôñï÷ïý óå
ó÷Ýóç ìå ôïõò Üîïíåò óõììåôñßáò ôïõ

óõììåôñßáò ôïõ ôñï÷ïý) ãéá íá åðéôý÷ïõ-

ìå ôçí áíôéóôÜèìéóç ôïõ öïñôßïõ áõôïý
(Ó÷Þìá 5.62). Ó´ áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç, ôï
êÝíôñï âÜñïò ôïõ ôñï÷ïý óõìðßðôåé ìå
ôï êÝíôñï ôçò ðåñéóôñïöÞò ôïõ.
¼ôáí ï ôñï÷üò åßíáé äõíáìéêÜ æõãï-
óôáèìéóìÝíïò, äåí õðÜñ÷åé ôÜóç íá êé-
íåßôáé áðü ðëåõñü óå ðëåõñü êáèþò ç
ôá÷ýôçôÜ ôïõ áõîÜíåé. Ç äõíáìéêÞ æõãï- Ó÷.5.63 Óýã÷ñïíï ìç÷Üíçìá æõãïóôÜèìéóçò, ôï ï-
óôÜèìéóç ãßíåôáé åßôå ìå ôïí ôñï÷ü åðÜ- ðïßï äåß÷íåé ðïõ êáé ðüóï âÜñïò åßíáé á-
íáãêáßï íá ðñïóôåèåß, ãéá íá äéïñèùèåß ç
íù óôï ü÷çìá åßôå åêôüò áõôïý, êáé áõ- æõãïóôÜèìéóç ôïõ ôñï÷ïý.

327
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

60 60 80 140

80 20

ÓÔÁÔÉÊÇ ÆÕÃ/ÓÇ ÄÕÍÁÌÉÊÇ ÆÕÃ/ÓÇ ÄÉÏÑÈÙÓÇ ÆÕÃ/ÓÇÓ

Ó÷.5.64 Óôç óõãêåêñéìÝíç ðåñßðôùóç ç äõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç åßíáé ðåñéóóüôåñï åíäéáöÝñïõóá, á-

öïý áðáéôåß ìåãáëýôåñá âÜñç áðü ôçí áíôßóôïé÷ç óôáôéêÞ. Ôï óõíïëéêü áðïôÝëåóìá åßíáé íá ôï-
ðïèåôïýìå ìüíï 120gr âÜñïõò ãéá íá äéïñèþóïõìå ôçí æõãïóôÜèìéóç, äéüôé 280-160 = 120gr.

80 80 50 30 130

50

ÓÔÁÔÉÊÇ ÆÕÃ/ÓÇ ÄÕÍÁÌÉÊÇ ÆÕÃ/ÓÇ ÄÉÏÑÈÙÓÇ ÆÕÃ/ÓÇÓ

Ó÷.5.65 Åäþ, ç äõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç åßíáé ëéãüôåñï åíäéáöÝñïõóá, áöïý áðáéôåß ìéêñüôåñá âÜñç á-
ðü ôçí áíôßóôïé÷ç óôáôéêÞ. Ôï óõíïëéêü áðïôÝëåóìá åßíáé íá ôïðïèåôïýìå ìüíï 100gr âÜñïõò
ãéá íá äéïñèþóïõìå ôçí æõãïóôÜèìéóç, äéüôé 260-160 = 100gr âÜñïõò.

328
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
ôü åîáñôÜôáé áðü ôïí ôýðï ôïõ ìç÷áíÞ-
ìáôïò æõãïóôÜèìéóçò ðïõ ÷ñçóéìï-
ðïéåßôáé. Óôï Ó÷Þìá 5.63 öáßíåôáé Ýíáò
óýã÷ñïíïò æõãïóôáèìéóôÞò, ï ïðïßïò
êÜíåé ôáõôü÷ñïíá êáé óôáôéêÞ êáé äõíá-
ìéêÞ æõãïóôÜèìéóç êáé ï ïðïßïò äåß÷íåé
ðüóï âÜñïò åßíáé áíáãêáßï êáé óå ðïéá
èÝóç ôçò æÜíôáò ðñÝðåé íá ôïðïèåôçèåß,
ãéá íá æõãïóôáèìéóôåß óùóôÜ ï ôñï÷üò.
Áõôü ôï ìç÷Üíçìá öÝñåé áéóèçôÞñåò
ðïõ êáôáãñÜöïõí êáé ìåôáäßäïõí ôéò ôá-
ëáíôþóåéò ôïõ ôñï÷ïý óå ìßá çëåêôñïíé-
êÞ ìïíÜäá, üðïõ åßíáé åíóùìáôùìÝíïò
Ó÷.5.66 ÓåéñÜ óýóöéîçò ðåñéêï÷ëßùí ôñï÷ïý
- Å ë á ó ô é ê Ü
Ýíáò áíáêëáóôÞñáò ìå óôñïâïóêïðéêü
ëáìðôÞñá, ï ïðïßïò åíôïðßæåé ôç èÝóç
ôçò áíéóïññïðßáò ôïõ ðåñéóôñåöüìåíïõ
ôñï÷ïý êáé ôáõôü÷ñïíá äåß÷íåé ôï áíá-
ãêáßï âÜñïò êáé ôç èÝóç ðïõ ðñÝðåé áõ-
ôü íá ðñïóôåèåß, ãéá íá æõãïóôáèìéóèåß
ï ôñï÷üò. Åðßóçò, äéáèÝôåé êáé Ýíá ãáë-
âáíüìåôñï ðïõ äåß÷íåé ôï ìÝãåèïò ôçò
áíéóïññïðßáò, ôçò óõãêÝíôñùóçò
äçëáäÞ ìÜæáò óå êÜðïéá äéáôïìÞ ôïõ
ôñï÷ïý.
ÅÜí ç áíôéóôÜèìéóç ôçò äõíáìéêÞò áíé-
óïññïðßáò óõìðßðôåé ìå ôá âÜñç ôçò
Ñïðüêëåéäï
329
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Äåßêôçò
öèïñÜò
åëáóôéêïý

ÐëåõñÜ êýëéóçò (ðÝëìá)

Ðëåõñü ðÝëìáôïò
ÁõëÜêé
(åãêïðÞ)
ÐëÝãìáôá æùíþí

ÂÜèïò áõëáêéïý

ÅðÝíäõóç áåñïóôåãÞò
Ðëåõñü åëáóôéêïý
ÐëÝãìá óêåëåôïý

Ðëåõñéêü ôïß÷ùìá
ÖïñÝáò äõíÜìåùí

ÌåôáëëéêÜ óýñìáôá Óýíäåóç (áíÜñôçóç)

“ÖôÝñíá åëáóôéêïý”

Ó÷.5.67 Äåßêôçò öèïñÜò åëáóôéêïý

330
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Óýóôçìá óýóöéîçò

×õôü óþìá

Áõôüìáôïò äéáêüðôçò

Èåñìáéíüìåíåò ¢íù ðëÜêá

ðëÜêåò
ÊÜôù ðëÜêá

ÁåñïèÜëáìïò

Ó÷.5.68 ÓõóêåõÞ èåñìÞò óõãêüëëçóçò áåñïèáëÜìïõ

óôáôéêÞò æõãïóôÜèìéóçò, åßíáé äõíáôÝò

ïñéóìÝíåò äéïñèþóåéò ôçò óõíïëéêÞò
æõãïóôÜèìéóçò, üðùò áõôÝò öáßíïíôáé
óôá Ó÷Þìáôá 5.64 êáé 5.65.

5.2.4 ¸ëåã÷ïé - ÖèïñÝò - ÂëÜâåò Åëáóôéêü ðþìá

- ÅðéóêåõÝò - ÓõíôÞñçóç (âýóìá)

5.2.4.1 ÃåíéêÜ
¼ðùò áíáöÝñáìå êáé ðñïçãïõìÝíùò,
ïé ôñï÷ïß ðñÝðåé íá åßíáé áíèåêôéêïß êáé Âåëüíç
ôáõôü÷ñïíá åëáóôéêïß ãéá íá ìåôáöÝ-
ñïõí ôï âÜñïò ôïõ ï÷Þìáôïò, íá ìåôá-
âéâÜæïõí ôçí åëêôéêÞ äýíáìç ôïõ êéíçôÞ- Åéäéêü åñãáëåßï
ðùìÜôùóçò
ñá êáé ôç ñïðÞ óôñÝøçò ðïõ äçìéïõñãåß- (âõóìÜôùóçò)
ôáé êáôÜ ôçí ðÝäçóç óôá åðßóùôñá
(åëáóôéêÜ), áëëÜ êáé íá áíôéóôÝêïíôáé óå
ðëåõñéêÝò äõíÜìåéò êÜôù áðü äéáöïñå- Ó÷.5.69 ÅðéóêåõÞ åëáóôéêïý åðéóþôñïõ

331
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
(Á) ÊÁÈÁÑÉÓÌÁ ÔÑÕÐÁÓ
(Ã) ÔÏÐÏÈÅÔÇÓÇ ÕËÉÊÏÕ ÂÏÕËÊÁÍÉÓÌÏÕ
(Å) ÓÔÁÈÅÑÏ ÊÏËËÇÌÁ ÊÅÖÁËÇÓ ÂÕÓÌÁÔÏÓ
Ó÷.5.70 Ìüíéìç åðéóêåõÞ åëáóôéêïý ÷ùñßò áåñïèÜëáìï (Tubeless).
ôéêÝò óõíèÞêåò öïñôßïõ, ôá÷ýôçôáò êáé
åäÜöïõò. Ïé ìåãÜëåò ôá÷ýôçôåò áðáé-
ôïýí ôï êÝíôñï âÜñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò íá
âñßóêåôáé ÷áìçëÜ êáé åðéâÜëëïõí ôçí á-
íÜãêç ÷ñçóéìïðïßçóçò ôñï÷þí ìéêñÞò
äéáìÝôñïõ êáé ôåëåßùò æõãïóôáèìéóìÝ-
íùí.
332
(Â) ÔÑÏ×ÉÓÌÁ ÐÅÑÉÏ×ÇÓ
(Ä) ÔÏÐÏÈÅÔÇÓÇ ÅÉÄÉÊÏÕ ÂÕÓÌÁÔÏÓ
(Æ) ÊÏØÉÌÏ ÅÐÉÐËÅÏÍ ÂÕÓÌÁÔÏÓ
5.2.4.2 ÖèïñÝò - ÂëÜâåò -
ÅðéóêåõÝò
Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò öèïñÝò ôùí ôñï-
÷þí åßíáé ïé ðáñáìïñöþóåéò ôùí äß-
óêùí êáé ôùí óþôñùí (æáíôþí) áðü ìå-
ãÜëåò Þ ìéêñÝò ðñïóêñïýóåéò êáé ïé
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

ñùãìÝò ôïõò åßôå áðü ðñïóêñïýóåéò, åß-

ôå áðü õðåñâïëéêÞ óýóöéãîç ôùí ðåñé-
êï÷ëßùí (ðáîéìáäéþí) Þ ôùí ìðïõëïíéþí Êáñöß ðïõ
äéáðÝñáóå ôï ðÝëìá Åëáóôéêü
óôåñåþóåùò ôùí ôñï÷þí. Ìéá ïñèÞ
óåéñÜ óýóöéãîçò ôùí ðåñéêï÷ëßùí åíüò
ôñï÷ïý ìå 5 êáé 6 ðåñéêü÷ëéá öáßíåôáé
óôï Ó÷Þìá 5.66. Áí ôá ðåñéêü÷ëéá åßíáé
4, áõôÜ óõóößããïíôáé óôáõñùôÜ, åíþ áí
åßíáé 3, óõóößããåôáé ðñþôá ôï ðåñéêü-
÷ëéï ðïõ âñßóêåôáé óôï õøçëüôåñï åðß-
ðåäï, ìåôÜ áõôü ðïõ åßíáé ÷áìçëüôåñá -
ãéá íá "êáèßóåé" êáëÜ ï ôñï÷üò óôç èÝ-
óç ôïõ - êáé ôÝëïò ôï ôñßôï. Ç üëç äéáäé-
êáóßá åðáíáëáìâÜíåôáé, ìÝ÷ñéò üôïõ å-
ðéôý÷ïõìå ôçí áñéèìçôéêÞ ôéìÞ ôçò ñïðÞò Êáñöß ðïõ äåí äéáðÝñáóå
óýóöéãîçò ðïõ ïñßæåé ï êáôáóêåõáóôÞò. ïëïêëçñùôéêÜ ôï ðÝëìá
ÌéêñÝò ðáñáìïñöþóåéò óå äéÜöïñá
óçìåßá ôçò æÜíôáò åðáíïñèþíïíôáé ìå
óöõñçëáóßá, åíþ óïâáñüôåñåò ðáñá-
ìïñöþóåéò êáé ñùãìÝò á÷ñçóôåýïõí ôï
äßóêï êáé ßóùò ïëüêëçñç ôç æÜíôá, ïðü-
ôå åðéâÜëëåôáé ç áíôéêáôÜóôáóÞ ôçò ìå
êáéíïýñãéá.
Ãéá ôá åëáóôéêÜ, ç ðéï óõíçèéóìÝíç öèï-
ñÜ åßíáé ç ìåßùóç ôïõ âÜèïõò ôùí áõ-
ëáêþóåùí ôïõ ðÝëìáôïò ôïõò ìåôÜ áðü
ìåãÜëç ÷ñÞóç. ¸ôóé, üôáí ôï âÜèïò
öèÜóåé ôá 1,6mm, ôï åëáóôéêü ðñÝðåé íá
áíôéêáèßóôáôáé, ãéáôß ìåéþíåôáé êáôÜ ðï-
ëý ç éêáíüôçôÜ ôïõ ãéá éêáíïðïéçôéêÞ ÁðïôÝëåóìá
ðñüóöõóç óôï ïäüóôñùìá. Ãéá ôï óêï- óöñáãßóìáôïò
ðü áõôü, õðÜñ÷åé åéäéêü åñãáëåßï ðïõ
ìåôñÜ ôï âÜèïò ôçò áõëÜêùóçò ôïõ ðÝë-
ìáôïò, åíþ óå ïñéóìÝíá åëáóôéêÜ õðÜñ-
÷ïõí ó÷åôéêïß äåßêôåò öèïñÜò (Ó÷.5.67).
¼ôáí, äçëáäÞ, ôï âÜèïò ôùí áõëáêþóå-
ùí åßíáé ìéêñüôåñï áðü ôï åëÜ÷éóôï åðé-
ôñåðüìåíï âÜèïò, ç öèïñÜ Ý÷åé öôÜóåé
ìÝ÷ñé ôï äåßêôç êáé ôï åëáóôéêü ðñÝðåé
íá áíôéêáôáóôáèåß. Ó÷.5.71 ÖÜóåéò áõôïóõãêüëëçóçò óå áõôïóõãêïë-
ëïýìåíï åëáóôéêü ÷ùñßò áåñïèÜëáìï
¢ëëç óõíçèéóìÝíç öèïñÜ ôïõ åëáóôéêïý (Tubeless).

333
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÐñÝóá ìå èåñìáéíüìåíåò ðëÜêåò

Ó÷.5.72 ÓõóêåõÞ ôïðéêÞò áíáãüìùóçò åëáóôéêïý.

åßíáé ôï ôñýðçìá Þ ôï êüøéìï áðü êáñ-

öß, ãõáëß Þ Üëëï áé÷ìçñü áíôéêåßìåíï,
ìå Üìåóç óõíÝðåéá ôçí áðþëåéá óôåãá-
íüôçôáò êáé Üñá ôïõ áÝñá.
ÂÝâáéá, áí ç ïðÞ åßíáé ìéêñÞ êáé ôï åëá-
óôéêü Ý÷åé áåñïèÜëáìï (óáìðñÝëá), ç å-
ðáíüñèùóç ãßíåôáé ìå èåñìÞ Þ øõ÷ñÞ
óõãêüëëçóÞ ôïõ (Ó÷.5.68).
Áí, üìùò, ôï åëáóôéêü äåí Ý÷åé áåñïèÜ-
ëáìï, åßíáé äçëáäÞ ôýðïõ tubeless, åðé-
óêåõÜæåôáé ðñïóùñéíÜ ìå åéäéêü åëáóôé-
êü âýóìá Þ êïñäüíé êáé êüëëá, ìå ôç
âïÞèåéá åéäéêïý åñãáëåßïõ (Ó÷.5.69).
ÐÜíôùò, ãéá ôç ìüíéìç åðéóêåõÞ åíüò å-
ëáóôéêïý ÷ùñßò áåñïèÜëáìï, áêïëïõ-
èïýìå ôá âÞìáôá ôïõ Ó÷Þìáôïò 5.70.
ÕðÜñ÷ïõí êáé åëáóôéêÜ tubeless ôá ïðïß-
Ó÷.5.73 ÓõóêåõÞ ïëéêÞò áíáãüìùóçò åëáóôéêïý.
á áõôïóõãêïëëïýíôáé, üôáí ãßíåé ó' áõôÜ
ìéêñÞ ôñýðá, üðùò öáßíåôáé óôï Ó÷Þìá
5.71
Ïé ìåãáëýôåñåò ïðÝò Þ ôá ó÷éóßìáôá
ôïõ åëáóôéêïý áðáéôïýí åðéóêåõÝò ìå ôï-
ðéêÞ èåñìéêÞ áíáãüìùóç (âïõëêáíéóìü)
(Ó÷.5.72), Þ ïëéêÞ áíáãüìùóç (Ó÷.5.73).
ÔÝëïò, ôï åëáóôéêü ìðïñåß íá óðÜóåé
("êëáôÜñåé") åßôå ìåôÜ áðü ðñüóêñïõóç
óå áé÷ìçñü áíôéêåßìåíï, åßôå áðü õðåñ-
èÝñìáíóç Þ êáé áðü õðåñðßåóç. ÁíÜëï-

334
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

Ðåñéóôñåöüìåíïò äÜêôõëïò
åîïëêÝá åëáóôéêïý

Ó÷.5.74 Åñãáëåßá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôñï÷ïý. Ó÷.5.76 ÄéÜãñáììá åíáëëáãÞò ôñï÷þí ãéá áõôïêß-
íçôá ìå êßíçóç ðßóù, ÷ùñßò åöåäñéêü
ôñï÷ü.

Âñá÷ßïíáò äéá÷ùñéóìïý
æÜíôáò - öôÝñíáò ÓùëÞíáò
åëáóôéêïý ôñïöïäïóßáò
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá

Ó÷.5.77 ÄéÜãñáììá åíáëëáãÞò ôñï÷þí ãéá áõôïêß-

íçôá ìå êßíçóç ìðñïóôÜ, ÷ùñßò åöåäñéêü
Ó÷.5.75 Ìç÷Üíçìá áðïóõíáñìïëüãçóçò ôñï÷ïý. ôñï÷ü êáé ìå åöåäñéêü ôñï÷ü.

335
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.5.78 ÄéÜãñáììá åíáëëáãÞò ôñï÷þí óå öïñôç-
ãü äéáîïíéêü êáé ôñéáîïíéêü
ãá ìå ôç æçìéÜ ìðïñåß íá åðéóêåõáóèåß
ìå ìåñéêÞ Þ ïëéêÞ áíáãüìùóç, ìðïñåß
üìùò êáé íá á÷ñçóôåõèåß, ïðüôå ÷ñåéÜ-
æåôáé ç áíôéêáôÜóôáóÞ ôïõ ìå êáéíïýñãéï
ôïõ ßäéïõ ôýðïõ êáé ôùí ßäéùí áêñéâþò
ðñïäéáãñáöþí.
Ç (áðï)óõíáñìïëüãçóç ôïõ ôñï÷ïý ãß-
íåôáé ìå åéäéêÜ åñãáëåßá êáé ìç÷áíÞìá-
ôá ðïõ öáßíïíôáé óôá Ó÷Þìáôá 5.74 êáé
5.75.
Åðßóçò, âëÜâç óôï åëáóôéêü ìðïñåß íá
ðñïÝñ÷åôáé êáé áðü êáêÞ ëåéôïõñãßá ôçò
âáëâßäáò ôïõ áåñïèáëÜìïõ, ç ïðïßá
ðñÝðåé íá áëëá÷èåß.
336
5.2.4.3 ÓõíôÞñçóç
Ôá åëáóôéêÜ äåí öèåßñïíôáé ïìïéüìïñ-
öá óå üëïõò ôïõò ôñï÷ïýò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò êáé ãé' áõôü ðñÝðåé êÜèå 10.000 Ýùò
15.000 km íá ãßíåôáé êõêëéêÞ åíáëëáãÞ
ôùí èÝóåþí ôïõò ìå ôÝôïéïí ôñüðï, þ-
óôå êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ôïõò íá
÷ñçóéìïðïéçèïýí üëá ôá åëáóôéêÜ óå ü-
ëåò ôéò èÝóåéò. Ôá ôåëåõôáßá, ðÜíôùò
÷ñüíéá, ïëïÝíá êáé ðåñéóóüôåñïé
êáôáóêåõáóôÝò óõóôÞíïõí ü÷é ôçí
êõêëéêÞ åíáëëáãÞ èÝóçò ôùí ôñï÷þí,
áëëÜ ìüíï ôçí åíáëëáãÞ ôïõ åìðñüò ìå
ôïí ðßóù ôñï÷ü êáé ìÜëéóôá ôçò ßäéáò
ðëåõñÜò ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
Óôá Ó÷Þìáôá 5.76 êáé 5.77 äßíïíôáé
ìåñéêÝò éäÝåò ôõðéêÞò åíáëëáãÞò ôñï-
÷þí ãéá ìéêñÜ åðéâáôéêÜ ï÷Þìáôá êáé
öïñôçãÜ.
Åðßóçò, ç êáíïíéêÞ ðßåóç óôá åëáóôéêÜ
Ý÷åé ìåãÜëç óçìáóßá ãéá ôçí äéÜñêåéá
æùÞò ôïõò, ãé' áõôü êáé ðñÝðåé íá åëÝã-
÷åôáé ìßá öïñÜ ôçí åâäïìÜäá êáé ðÜíôá
ìå êñýá ôá åëáóôéêÜ. Óõ÷íÜ ï êáôá-
óêåõáóôÞò äßíåé äéáöïñåôéêÞ ðßåóç
óôïõò åìðñüóèéïõò ôñï÷ïýò áðü ôïõò
ïðßóèéïõò, åðåéäÞ áêñéâþò áõôü åßíáé
óõíÜñôçóç ôüóï ôçò êáôáíïìÞò ôïõ
öïñôßïõ üóï êáé ôïõ óõóôÞìáôïò äéåý-
èõíóÞò ôïõ.
5.2.4.4 Áéôßåò ãñÞãïñçò êáé áêáíü-
íéóôçò öèïñÜò ôùí åëáóôé-
êþí
ÁõôÝò ìðïñåß íá åßíáé:
• Ç áíåðáñêÞò ðëÞñùóç ôùí åëáóôéêþí
ìå áÝñá (÷áìçëÞ ðßåóç áÝñá åëáóôé-
êïý).
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß
• Ç ìç êáíïíéêÞ ãùíßá ÊÜìðåñ êáé óý-
ãêëéóçò.
• Ïé áæõãïóôÜèìéóôïé ôñï÷ïß.
• Ç öèïñÜ ôùí ðåßñùí ôùí äáêôõëé-
äéþí ôùí áêñáîïíßùí, ôùí ñïõëåìÜí,
êáèþò êáé ç êáêÞ ñýèìéóÞ ôïõò.
• Ç óôñÝâëùóç ôïõ âñá÷ßïíá ôïõ óõ-
óôÞìáôïò äéåýèõíóçò êáé ç Ýëëåéøç
êïéíïý êÝíôñïõ ðåñéóôñïöÞò ôùí ôñï-
÷þí (êáêÞ åõèõãñÜììéóç).
• Ôá åîáóèåíéóìÝíá åëÜóìáôá ôïõ åëá-
ôçñßïõ ôçò áíÜñôçóçò Þ ï óðáóìÝíïò
êåíôñéêüò ðåßñïò ôïõ åëáôçñßïõ Þ ôá
÷áëáñùìÝíá âëÞôñá (ìðïõëüíéá) óýí-
äåóçò (åëáôôùìáôéêÞ áíÜñôçóç).
• Ç õðåñöüñôùóç ôïõ ï÷Þìáôïò.
• Ôá ìç ñõèìéóìÝíá öñÝíá, ôá ïâÜë ôý-
ìðáíá ðÝäçóçò (ôáìðïýñá) êáé ôá
óôñåâëùìÝíá óþôñá (æÜíôåò).
• Ç “ãÞñáíóç” ôïõ åëáóôéêïý ìåôÜ áðü
ðáñáôåôáìÝíç Ýêèåóç ôïõ óôïí Þëéï Þ
ç áðïèÞêåõóÞ ôïõ ãéá ìåãÜëï ÷ñïíé-
êü äéÜóôçìá, ðñÜãìá ðïõ ìåéþíåé ôç
äéÜñêåéá æùÞò ôïõ, åðåéäÞ õößóôáôáé
ôçí åðßäñáóç ôïõ üæïíôïò ôçò áôìü-
óöáéñáò, ïðüôå óêëçñáßíåé êáé ÷Üíåé
ôçí åëáóôéêüôçôÜ ôïõ.
5.2.5 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò
1. Ï ôñï÷üò åßíáé ôï ìüíï åîÜñôçìá
ðïõ öÝñåé óå åðáöÞ Ýíá ü÷çìá ìå ôï
Ýäáöïò êáé ìÝóù ôïõ ïðïßïõ ãßíåôáé
ç êßíçóÞ ôïõ, ãåãïíüò ðïõ åðçñåÜæåé
ôá ðåñéóóüôåñá óõóôÞìáôá ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò, üðùò ôçò ðáñáãùãÞò éó÷ýïò,
- Å ë á ó ô é ê Ü
ôçò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, ôçò äéåý-
èõíóçò, ôçò áíÜñôçóçò êáé ôçò ðÝäç-
óçò. Åðßóçò åðçñåÜæåé óçìáíôéêÜ ôçí
áóöÜëåéá ôïõ ßäéïõ ôïõ ï÷Þìáôïò.
2. Ï ôñï÷üò áðïôåëåßôáé áðü äýï ìÝñç:
ôï ìåôáëëéêü ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ôçí
ðëÞìíç, ôï äßóêï êáé ôï óþôñï (æÜ-
íôá), êáé ôï åëáóôéêü ìÝñïò ðïõ áðï-
ôåëåßôáé áðü ôï åðßóùôñï (åëáóôéêü)
êáé ôïí áåñïèÜëáìï (óå ïñéóìÝíá å-
ëáóôéêÜ).
3. Ôá åëáóôéêÜ äéáêñßíïíôáé óå ôñåéò ãå-
íéêÝò êáôçãïñßåò: á) Óôá åëáóôéêÜ ìå
ëïîÜ (äéáãþíéá) ðëÝãìáôá, â) Óôá å-
ëáóôéêÜ ìå áêôéíùôÜ ðëÝãìáôá
(Radial) êáé ã) Óôá åëáóôéêÜ ìå ëïîÜ
ðëÝãìáôá ðïõ öÝñïõí åíéó÷õìÝíç
æþíç, åíþ õðÜñ÷åé êáé ï ôýðïò ôùí
ïëüóùìùí åëáóôéêþí.
4. Ôá åëáóôéêÜ ìðïñåß íá öÝñïõí, åóù-
ôåñéêÜ, åßôå áåñïèÜëáìï (óáìðñÝëá)
ìå ôç âáëâßäá ðëçñþóåþò ôïõ ìå á-
Ýñá, åßôå ü÷é (Tubeless).
5. ÌåãÜëï ñüëï óôï åëáóôéêü ðáßæåé ç
ìïñöÞ ôïõ ðÝëìáôïò ãéá íá ìðïñåß
áõôü íá êéíåßôáé åýêïëá êáé ìå
áóöÜëåéá óå äéÜöïñá åßäç ïäï-
óôñùìÜôùí êáé êÜôù áðü ðïéêßëåò
óõíèÞêåò (÷éüíé, âñï÷Þ êëð.).
6. Óôá ðëåõñÜ åíüò åëáóôéêïý åßíáé áíÜ-
ãëõöá ÷áñáãìÝíåò äéÜöïñåò óç-
ìÜíóåéò ðïõ äçëþíïõí ôá ÷áñáêôçñé-
óôéêÜ óôïé÷åßá ôïõ. Ïé êýñéåò äéáóôÜ-
óåéò ôùí åëáóôéêþí äßäïíôáé ìå äýï
áñéèìïýò óå ÷éëéïóôÜ Þ ßíôóåò, åíþ
ìåôáîý áõôþí õðÜñ÷åé ôï ãñÜììá R
ãéá ôá åëáóôéêÜ ìå áêôéíùôÜ ðëÝãìá-
ôá, Þ ôï ãñÜììá D ãéá åëáóôéêÜ ìå
ðëÝãìáôá ëïîÜ, Þ ôï ãñÜììá B ãéá å-
ëáóôéêÜ ìå ðëÝãìáôá ëïîÜ ìå åíéó÷õ-
337
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ìÝíç æþíç. Ï ðñþôïò áðü ôïõò ðá-
ñáðÜíù áñéèìïýò óõìâïëßæåé ôç äéá-
ôïìÞ ôïõ åëáóôéêïý (ðëÜôïò) êáé ï
äåýôåñïò ôçí åóùôåñéêÞ äéÜìåôñï
ôïõ (äçëáäÞ ôçí áðüóôáóç ìåôáîý
ôùí “öôåñíþí”, ðïõ åßíáé ç äéÜìå-
ôñïò ôçò æÜíôáò). Åðßóçò, ìåôáîý ôùí
äýï áõôþí áñéèìþí êáé ðñéí áðü ôï
÷áñáêôçñéóôéêü ãñÜììá, åßíáé ãñáì-
ìÝíïò êáé ï áñéèìüò ôçò óåéñÜò. Ìå-
ôÜ ôïí äåýôåñï áñéèìü, óõíÞèùò, á-
êïëïõèåß ôï ÷áñáêôçñéóôéêü óýìâïëï
ôçò éêáíüôçôáò ìåôáöïñÜò ôïõ ìÝãé-
óôïõ öïñôßïõ, êáèþò êáé ôï áíôßóôïé-
÷ï ÷áñáêôçñéóôéêü ôçò ìÝãéóôçò åðé-
ôñåðüìåíçò ôá÷ýôçôáò.

5.2.6 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéá ç áðïóôïëÞ ôïõ ôñï÷ïý åíüò ï÷Þìáôïò êáé áðü ðïéá ìÝñç
áõôüò áðïôåëåßôáé;
2. Ðïéá ôá áßôéá ôçò ôá÷åßáò êáé áêáíüíéóôçò öèïñÜò ôïõ åëáóôé-
êïý;
3. Ðïéåò ïé óõíçèÝóôåñåò âëÜâåò ðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé óôá åëáóôéêÜ, ðþò êáé
ìå ðïéá ìÝóá áõôÝò åðéóêåõÜæïíôáé;
4. Ðþò ãßíåôáé êáé ãéáôß åðéâÜëëåôáé ç åíáëëáãÞ ôçò èÝóåùò ôùí ôñï÷þí óôá
ï÷Þìáôá;
5. Ðïéåò éäéüôçôåò ðñÝðåé íá Ý÷ïõí ôá åëáóôéêÜ åðßóùôñá;
6. Óå ôé äéáöÝñïõí ôá åëáóôéêÜ ìå ëïîÜ ðëÝãìáôá áðü ôá áíôßóôïé÷á ìå áêôé-
íùôÜ ðëÝãìáôá;
7. Ôé óõìâïëßæïõí ïé äýï áñéèìïß ôùí äéáóôÜóåùí ôùí åëáóôéêþí, óå ðïéåò
ìïíÜäåò ìåôñþíôáé êáé ôé óõìâïëßæïõí ôá ãñÜììáôá R, D êáé Â;
8. Ôé ïñßæïõìå ùò "óåéñÜ" åíüò åëáóôéêïý êáé ðïéá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ìåéïíå-
êôÞìáôá ðáñïõóéÜæåé áõôü, üôáí ï áñéèìüò ôçò óåéñÜò ôïõ åßíáé ìéêñüôå-
ñïò;
9. Ðþò äçìéïõñãåßôáé ç “ãùíßá ðáñÝêêëéóçò” óôï åëáóôéêü êáôÜ ôçí ïäÞãçóç
êáé áðü ðïéïõò ðáñÜãïíôåò áõôÞ åîáñôÜôáé;
10. ÅîçãÞóôå ôé äçëþíïõí ïé ðáñáêÜôù áñéèìïß êáé ôá ãñÜììáôá ðïõ åßíáé
áðïôõðùìÝíá óôï ðëåõñü åíüò åëáóôéêïý:
á. 145 60R 14-84Z
â. 165 80HR 13-86V

338
 ¢ î ï í å ò - Ô ñ ï ÷ ï ß - Å ë á ó ô é ê Ü

7. Ïé ôñï÷ïß, ëüãù ôçò ìåãÜëçò ôïõò
óðïõäáéüôçôáò óôçí üëç ëåéôïõñãßá
ôïõ ï÷Þìáôïò, ðñÝðåé íá åëÝã÷ïíôáé
ðåñéïäéêÜ êáé óå ôáêôÜ ÷ñïíéêÜ äéá-
óôÞìáôá ãéá ôõ÷üí ìç öõóéïëïãéêÝò
öèïñÝò, áëëÜ êáé íá óõíôçñïýíôáé
ðñïëçðôéêÜ. ÐÜíôùò, ïé êÜèå åßäïõò
öèïñÝò êáé âëÜâåò ôïõò ðñÝðåé íá á-
ðïêáèßóôáíôáé Üìåóá, åíþ ãéá ôç óõ-
íôÞñçóç êáé ôéò åðéóêåõÝò ôïõò áðáé-
ôåßôáé åéäéêüò åîïðëéóìüò (åéäéêÜ åñ-
ãáëåßá êáé óõóêåõÝò) ðïõ ôïí äéáèÝ-
ôïõí ìüíï åîåéäéêåõìÝíá óõíåñãåßá.

11. Ðïéá ôá åßäç ôùí óþôñùí (æáíôþí) êáé óå ðïéåò êáôçãïñßåò ï÷çìÜôùí ÷ñç-
óéìïðïéåßôáé ôï êáèÝíá;
12. Åßíáé êáëýôåñï Þ ü÷é íá ÷áëáñþíåéò ôá ðåñéêü÷ëéá ôùí ôñï÷þí, ðñéí áíõ-
øþóåéò ôï ü÷çìá êáé ãéáôß;
13. Ôé ãíùñßæåéò ãéá ôçí óôáôéêÞ êáé äõíáìéêÞ æõãïóôÜèìéóç; Ãéáôß ðñÝðåé íá å-
ëÝã÷ïíôáé ïé ôñï÷ïß ãéá áðüëõôç æõãïóôÜèìéóç;
14. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõíôÜîåéò Ýíá êáôÜëïãï ìå ôéò äéÜöïñåò ìïñöÝò êáé áéôßåò ôùí ðéï á-
óõíÞèéóôùí öèïñþí ôùí åëáóôéêþí. ¸ôóé, êáèþò åíçìåñþíåóáé ãé' áõôÝò
ôéò öèïñÝò êáé ãéá ôï ôé óçìáßíïõí ãéá Ýíá ü÷çìá, èá ìðïñåßò íá ðñïóöÝ-
ñåéò ìßá äéÜãíùóç üôáí ðáñáôçñÞóåéò Ýíá åëáóôéêü ìå áóõíÞèéóôç öèï-
ñÜ.
15. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÅÜí ìðïñåßò íá åðéóêåöèåßò Ýíá óõíåñãåßï åðéóêåõÞò åëáóôéêþí,
ðáñáôÞñçóå ôïõò åéäéêåõìÝíïõò ôå÷íßôåò ðþò áõôïß áöáéñïýí êáé åðáíáôï-
ðïèåôïýí Ýíá åëáóôéêü êáé ðþò ôï åðéóêåõÜæïõí. ÊñÜôçóå ôéò áðáñáßôçôåò
óçìåéþóåéò ãéá êÜèå åíäéáöÝñïõóá åñãáóßá Þ öáéíüìåíï ðïõ ðáñáôÞñç-
óåò êáé óïõ Ýêáíå åíôýðùóç.
16. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá åîåôÜóåéò, ðüôå ôá ëÜóôé÷á ôïõ ïéêïãåíåéáêïý áõôïêéíÞôïõ Þ ôçò ìç÷á-
íÞò óïõ ðñÝðåé íá áíôéêáôáóôáèïýí êáé íá óçìåéþóåéò ôçí áíþôåñç åðéôñå-
ðüìåíç ôá÷ýôçôá, ôï áíþôåñï åðéôñåðüìåíï âÜñïò êáé ãåíéêÜ ôá âáóéêÜ
ôïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ .

339
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 6

ÓÕÓÔÇÌÁ ÐÅÄÇÓÇÓ

Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò

ÅíÝñãåéá ðÝäçóçò

ÐáñÜãïíôåò ðïõ åðçñåÜæïõí ôçí åðéâñÜäõíóç

Eßäç óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò

ÄéáôÜîåéò õäñáõëéêþí óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò

ÕãñÜ öñÝíùí

ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá ðÝäçóçò

ÖèïñÝò - ÂëÜâåò

ÓõíôÞñçóç

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò

ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá ðÝäçóçò

Áåñüöñåíá

Áíôéìðëïêáñéóôéêü óýóôçìá öñÝíùí (ÁÂS)

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 6

ÓÕÓÔÇÌÁ ÐÅÄÇÓÇÓ
Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá ïñßæïõí ôï óýóôçìá ðÝäçóçò åíüò áõôïêéíÞôïõ.

■ Íá ðñïóäéïñßæïõí ôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ åðçñåÜæïõí ôçí åðéâñÜäõíóç åíüò ï-

÷Þìáôïò.
■ Íá äéáêñßíïõí, ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí (ó÷åäßùí, ðñáãìáôéêþí êá-
ôáóêåõþí) êáé íá áíáöÝñïõí ôá äéÜöïñá åßäç ôùí óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò.
■ Íá áîéïëïãïýí êáé íá ðåñéãñÜöïõí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ Þ êáôáóêåõáóôéêÜ
ó÷Ýäéá, ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ ÷åéñüöñåíïõ (ìç÷áíéêïý öñÝíïõ).
■ Íá äéáêñßíïõí, ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí (ó÷åäßùí êáé ðñáãìáôéêþí å-
îáñôçìÜôùí) êáé íá ðåñéãñÜöïõí ôá ìÝñç ðïõ áðáñôßæïõí Ýíá ðëÞñåò óõãêñü-
ôçìá óõóôÞìáôïò õäñáõëéêÞò ðÝäçóçò.
■ Íá áîéïëïãïýí êáé íá åîçãïýí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ ó÷Ýäéá, ôç ëåéôïõñãßá
ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò.
■ Íá áíáöÝñïõí ôá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò õðïâïÞèçóçò ôïõ êõñßùò óõóôÞìáôïò
ðÝäçóçò êáé íá ðåñéãñÜöïõí, ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí, ôç ëåéôïõñãßá
ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý ìå õðïðßåóç êéíçôÞñá êáé ðåðéåóìÝíï áÝñá.
■ Íá ìðïñïýí íá óõó÷åôßæïõí ôéò âáóéêüôåñåò âëÜâåò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäç-
óçò ìå ôá ðéèáíÜ áßôéá, ðïõ ôéò ðñïêáëïýí.
■ Íá åîçãïýí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ ó÷Ýäéá, ôç ëåéôïõñãßá ôùí áåñüöñåíùí.

■ Íá ðåñéãñÜöïõí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ ó÷åäßá, ôçí áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ óõ-
óôÞìáôïò ÁBS.
■ Íá áêïëïõèïýí ôïõò ôñüðïõò óõíôÞñçóçò ôùí óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò, óýìöù-
íá ìå ôéò ðñïäéáãñáöÝò ôùí êáôáóêåõáóôþí.

6.1. Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ÷Þìáôüò ôïõ, íá ôï óôáìáôÜ ôåëåßùò, ü-

ðÝäçóçò ôáí áõôü êéíåßôáé, Þ íá ôï áðïôñÝðåé áðü
Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò Þ öñÝ- áõôüìáôç êáé áíåðéèýìçôç åêêßíçóç, ü-
íùí åßíáé íá åðéôñÝðåé óôïí ïäçãü íá ôáí åßíáé óôáìáôçìÝíï, áíåîÜñôçôá áðü
ìåéþíåé ðñïïäåõôéêÜ ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ ï- ôçí êëßóç ôïõ äñüìïõ.

342
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

Ç ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý âá- 6.2. ÅíÝñãåéá ðÝäçóçò

óßæåôáé óôçí ôñéâÞ. Ôá åíåñãÜ ìÝñç ôïõ Åßíáé ãíùóôü áðü ôç Ìç÷áíéêÞ, üôé êÜèå
óõóôÞìáôïò äéáêñßíïíôáé, êõñßùò, óå äý- óþìá ðïõ êéíåßôáé, åìðåñéÝ÷åé Ýíá ðïóü
ï ïìÜäåò: Óôçí ðñþôç ïìÜäá áíÞêïõí ü- åíÝñãåéáò - êáé, Üñá, áðïêôÜ ôçí éêáíü-
óá ìÝñç åßíáé áêßíçôá êáé óôáèåñÜ óõí- ôçôá ãéá ðáñáãùãÞ Ýñãïõ - êáé ç ïðïßá
äåìÝíá ìå ôá áêßíçôá ìÝñç ôùí áîüíùí åíÝñãåéá áðïäßäåôáé, üôáí õðï÷ñåùèåß
ôùí ôñï÷þí, åíþ óôç äåýôåñç ïìÜäá á- ôï óþìá íá óôáìáôÞóåé ôçí êßíçóç.
íÞêïõí üóá ìÝñç åßíáé êéíïýìåíá. Ç åíÝñãåéá áõôÞ ïíïìÜæåôáé êéíçôéêÞ (Åê)
¼ôáí ïé óôáèåñÝò åðéöÜíåéåò ôñéâÞò êáé åßíáé ãíùóôü áðü ôç ÖõóéêÞ, üôé é-
ðéåóèïýí ìå ìåãÜëç äýíáìç åðÜíù óôéò óïýôáé ìå:
êéíçôÝò, áíáðôýóóåôáé éó÷õñÞ ôñéâÞ, ç ï-
ðïßá åîïõäåôåñþíåé ôçí êéíçôéêÞ åíÝñ- 1 (1)
Eκ = m ⋅υ 2
ãåéá, ðïõ Ý÷åé áíáðôýîåé ôï ü÷çìá, êáé ç 2
ïðïßá ôñéâÞ ìåôáôñÝðåôáé óå èåñìüôçôá,
ðïõ óôç óõíÝ÷åéá áðÜãåôáé óôï ðåñéâÜë- üðïõ, m ç ìÜæá ôïõ óþìáôïò ðïõ êé-
ëïí. íåßôáé, óå kg, êáé õ ç ôá÷ýôçôá ôïõ
Ç äýíáìç ðïõ öÝñíåé óå åðáöÞ ôéò åðé- óþìáôïò óå m/sec.
öÜíåéåò ôñéâÞò, åßíáé áõôÞ ðïõ êáôáâÜë- Óçìåéþíåôáé üôé ôï âÜñïò  ôïõ óþìá-
ëåé ï ïäçãüò ìå ôï ðüäé Þ ìå ôï ÷Ýñé ôïò ìÜæáò m, èá åßíáé:  = m.g, êáé
ôïõ êáé ìåôáöÝñåôáé ó'áõôÝò áðü ôï óç- m=B/g, üðïõ g ç åðéôÜ÷õíóç ôçò âáñý-
ìåßï åöáñìïãÞò ôçò, äçëáäÞ áðü ôï ðå- ôçôáò.
íôÜë ôïõ öñÝíïõ (ðïäüðëçêôñï) Þ ôï ìï-
÷ëü ôïõ ÷åéñüöñåíïõ. ÐáñÜäåéãìá:
¼ôáí ç äýíáìç ðÝäçóçò ìåôáöÝñåôáé ìå ¸íá áõôïêßíçôï ìå ìÜæá 1000 kg, ðïõ
ìç÷áíéêÜ ìÝóá, ôï óýóôçìá ôçò ðÝäçóçò êéíåßôáé ìå ôá÷ýôçôá 72 km/h (äçëáäÞ:
ïíïìÜæåôáé ìç÷áíéêü, åíþ, üôáí ìåôá-
öÝñåôáé ìå õäñáõëéêÜ ìÝóá, ïíïìÜæåôáé 72.000 m
õäñáõëéêü. Óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò, = 20 m / sec ),
3.600 sec
üðùò ð.÷. óå âáñéÜ öïñôçãÜ, ëåùöïñåß-
á Þ áêüìç êáé óå ìéêñüôåñá åðéâáôéêÜ áí èåùñÞóïõìå: g=9,81m/sec2, èá Ý÷åé
áõôïêßíçôá, üðïõ ç äýíáìç ðÝäçóçò äåí âÜñïò:
åðáñêåß, Þ åßíáé ìåãÜëç êáé êïðéáóôéêÞ B = m ⋅ g = 1000 ⋅ 9,81 = 9810 N êáé
ç ðñïóðÜèåéá ôïõ ïäçãïý, ôüôå ÷ñçóéìï- êéíçôéêÞ åíÝñãåéá:
ðïéïýíôáé êáé âïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá. Áõ- 1 1 B
ôÜ åíéó÷ýïõí ôï õäñáõëéêü óýóôçìá ðÝ- Eκ = m ⋅υ 2 = ⋅ ⋅υ 2 =
äçóçò, åßôå ìå ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ôïõ êå- 2 2 g
íïý ôïõ êéíçôÞñá, åßôå ìå ôç ÷ñÞóç Üë-
ëçò äýíáìçò, üðùò åßíáé óõíÞèùò ï ðå- 1 9810 N m2
= ⋅ ⋅ ⋅ 202 =
ðéåóìÝíïò áÝñáò, ïðüôå ï ïäçãüò ðå- 2 9,81 m sec 2
ñéïñßæåôáé óôï íá åëÝã÷åé ìüíïí ôç íÝá sec 2
áõôÞ äýíáìç, ìå ôçí êáôáâïëÞ ðïëý ìé-
êñÞò ðñïóðÜèåéáò. = 400.000 N ⋅ m [ Joule] = 400kJ .

343
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óçìåéþíåôáé üôé: 1 N = 1 kg.m/sec2.
¸ôóé, ãéá íá óôáìáôÞóåé ôï ü÷çìá ðïõ êé-
íåßôáé, ðñÝðåé íá áðáëëáãåß áðü ôçí êé-
íçôéêÞ ôïõ åíÝñãåéá, ðñÝðåé, äçëáäÞ, ç
êéíçôéêÞ åíÝñãåéá Eê íá ìåôáôñáðåß - ìÝ-
óù ôïõ Ýñãïõ ôñéâÞò - óå èåñìüôçôá (Åê
= Åðåäçóçò). Ç åíÝñãåéá áõôÞ ïíïìÜæåôáé
Ýñãï ôñéâÞò Þ Ýñãï ðÝäçóçò.
Áí, ëïéðüí, ïíïìÜóïõìå Sð ôï äéÜóôç-
ìá óå ìÝôñá (m), êáôÜ ôï ïðïßï ìåôáêé-
íÞèçêå ôï êÝíôñï âÜñïõò åíüò ï÷Þìá-
ôïò, êáé Fð ôéò äõíÜìåéò (óå N), ðïõ áíôé-
óôÝêïíôáé óôçí êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò êáé
ðñïóðáèïýí íá ôï öñåíÜñïõí, ôüôå ôï
ãéíüìåíï Fð. Sð èá éóïýôáé ìå ôçí êéíç-
ôéêÞ åíÝñãåéá (Åê) Þ ¸ñãï ÐÝäçóçò
(Åðåä.). Èá Ý÷ïõìå, äçëáäÞ:
Åðåäçóçò = Fð .Sð (Í.m) (2)
êáé
1 =
Åðåäçóçò = Fð .Sð = m ⋅υ 2 ⇔
2
m2
m ⋅υ 2 Kg ⋅
Sð = σε sec 2 = m
Kg ⋅ m (3)
2 Fπ
sec 2
Eßíáé öáíåñü, üôé ãéá óõãêåêñéìÝíï ü-
÷çìá êáé ôá÷ýôçôá, ôï äéÜóôçìá Sð , ôï
ïðïßï ïíïìÜæåôáé äéáäñïìÞ ðÝäçóçò,
åßíáé ôüóï ìéêñüôåñï, üóï ìåãáëýôåñç
åßíáé ç äýíáìç ðÝäçóçò Fð. Ç äýíáìç
áõôÞ (Fð), åßíáé öõóéêü, üôé äåí ìðïñåß
íá åöáñìïóèåß ðïõèåíÜ áëëïý, åêôüò
áðü ôá óçìåßá åðáöÞò ôùí ôñï÷þí ìå
ôï ïäüóôñùìá êáé üôé äåí ìðïñåß íá åß-
íáé ìåãáëýôåñç áðü ôç äýíáìç ôñéâÞò
ìåôáîý ôñï÷þí êáé ïäïóôñþìáôïò.
Áí, ëïéðüí, ïíïìáóèåß Ô ç ìåãáëýôå-
ñç äõíáôÞ äýíáìç ôñéâÞò óå ïñéæüíôéï
344
Ýäáöïò, áõôÞ èá åßíáé ßóç ìå:
Ômax = Fð = ìmax . B (4)
üðïõ, ìmax o ìÝãéóôïò óõíôåëåóôÞò ôñé-
âÞò ïëßóèçóçò ìåôáîý ôñï÷þí êáé oäï-
óôñþìáôïò êáé  ôï âÜñïò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò óå (N).
ÅðåéäÞ, üìùò, ç ìåãáëýôåñç äõíáôÞ äý-
íáìç ðÝäçóçò åßíáé ç Ô (ïðüôå Fð = Ô,
óýìöùíá ìå ôéò ðñïçãïýìåíåò ó÷Ý-
óåéò), ç ìéêñüôåñç äõíáôÞ äéáäñïìÞ ðÝ-
äçóçò èá åßíáé Sð, (üôáí ì = ìmax êáé ü-
ðïõ g = ç åðéôÜ÷õíóç ôçò âáñýôçôáò),
äçëáäÞ:
B 2
2 ⋅υ
m ⋅υ 1 g
Sπ = = ⋅ =
2 ⋅ µ max ⋅ B 2 µ max ⋅ B
1 υ2
⋅ (5)
2 µ max ⋅ g
Áí ìåëåôçèåß ç êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò, á-
ðü ôç óôéãìÞ ðïõ áñ÷ßæåé ôï öñåíÜñéóìá
ìÝ÷ñé ôçí ðëÞñç áêéíçôïðïßçóç ôïõ, èá
óõìðåñÜíïõìå üôé ç êßíçóç, èåùñçôéêÜ,
åßíáé ìßá ïìáëÜ åðéâñáäõíüìåíç êßíç-
óç. Áí ïíïìáóèåß á ç åðéâñÜäõíóç
(äçëáäÞ ç áñíçôéêÞ åðéôÜ÷õíóç ôçò êßíç-
óçò áõôÞò), ôüôå ìå åöáñìïãÞ ôïõ 2ïõ
Íüìïõ ôïõ Íåýôùíá (Newton) óôï êé-
íïýìåíï ü÷çìá, èá Ý÷ïõìå:
ÓF=m.a ⇒ Fð =m.a (6)
Óçìåßùóç: ¹äç, áðü ðñéí Ý÷ïõìå ðñï÷ù-
ñÞóåé óôç óÞìáíóç ôïõ Üîïíá ôçò êßíç-
óçò ìå + êáôÜ ôç öïñÜ ôçò åðéâñÜäõí-
óçò.
Áöïý, üðùò åßðáìå ðéï ðÜíù, ç ìåãáëý-
ôåñç äõíáôÞ äýíáìç ðÝäçóçò åßíáé ç Ô,
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

äçëáäÞ ç ìÝãéóôç äýíáìç ôñéâÞò ìåôáîý á = ìïë . g = 0,60 . g = 0,6 . 9,81

ôñï÷þí êáé åäÜöïõò, Üñá êáé ç ìåãáëý- m/sec2 ˜ 6 m/sec2
ôåñç åðéâñÜäõíóç ðïõ ìðïñåß íá áóêç-
èåß óôï ü÷çìá, èá åßíáé ôüóç, þóôå ôï Õðïëïãéóìüò ðñáãìáôéêÞò äéáäñïìÞò
Üèñïéóìá ôùí äõíÜìåùí ðÝäçóçò (ÓFð) êáé ÷ñüíïõ ðÝäçóçò
íá éóïýôáé ìå ôçí ôñéâÞ (Ô), äçëáäÞ: ÅÜí ãßíåé ç áêéíçôïðïßçóç ôùí ôñï÷þí,
. ôï æåýãïò ôçò ðÝäçóçò åßíáé ßóï ìå ôï
Ó Fπ = T ⇒ µm ⋅ a ⇒
= µ⋅ B ⇒µ æåýãïò ôçò áäñÜíåéáò, ïðüôå áñ÷ßæåé ç
ïëßóèçóç ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé ï óõíôåëå-
⇒ µm.a =ì.m.g =m.a óôÞò ôñéâÞò êýëéóçò ãßíåôáé óõíôåëå-
êáé óôÞò ïëßóèçóçò, åíþ èåùñþíôáò ôïí
ì= ìïë =0,6, ç äéáäñïìÞ ðÝäçóçò (Sð)
a = µ . ⋅.g Þ α max = µ max ⋅ g (7) èá åßíáé:
¸ôóé, åöüóïí ç åðéâñáäýíïõóá äýíáìç B 2
2 ⋅υ
(Üèñïéóìá äõíÜìåùí áäñÜíåéáò êáôÜ ôç m ⋅υ g
ðÝäçóç) ÓFð = m. á åßíáé ßóç ìå ôç äý- Sπ = = =
2 µ0 λ ⋅ B 2 µ0λ ⋅ B
íáìç ÔñéâÞò T (Ô = ì . B), ïé ôñï÷ïß
ðáýïõí íá êõëßïíôáé óôï Ýäáöïò êáé áñ-
÷ßæïõí íá ïëéóèáßíïõí, ç äå ìïñöÞ
B ⋅υ 2 υ2
ôçò ôñéâÞò ìåôáîý ôñï÷þí êáé ïäïóôñþ- = = ⇔
ìáôïò áëëÜæåé êáé áðü ôñéâÞ êýëéóçò ãß- 2 µ0 λ . ⋅ g ⋅ B 2 µ0 λ ⋅ g
íåôáé ôñéâÞ ïëßóèçóçò.
m2
ÈåùñçôéêÜ, ëïéðüí, ôï êáëýôåñï êáé ðéï 20 2 sec 2 = 33,98 m
⇔ Sπ =
áðïôåëåóìáôéêü öñåíÜñéóìá ãßíåôáé ü- 2 ⋅ 0,6 ⋅ 9,81 m
ôáí ç äýíáìç ôñéâÞò ïëßóèçóçò Ôïë åß- sec 2
íáé ßóç ìå ôï âÜñïò  ôïõ ï÷Þìáôïò, Þ
áêüìç üôáí ï óõíôåëåóôÞò ôñéâÞò (ì) åß-
íáé ßóïò ìå ôï 1 (ìmax=1), ãéáôß ôüôå ç ¢ñá, ç ðñáãìáôéêÞ äéáäñïìÞ ôçò ðÝäç-
åðéâñÜäõíóç (á) åßíáé ßóç ìå ôçí åðéôÜ- óçò Sð = 33,98 m
÷õíóç ôçò âáñýôçôáò (g), äçëáäÞ:
EÜí õðïëïãéóèåß êáé 1 sec, ùò êáèõóôå-
a =g (8) ñçìÝíç áíôßäñáóç ôïõ ïäçãïý, ìÝ÷ñéò
üôïõ áõôüò åíåñãÞóåé åðÜíù óôï ðå-
Óôçí ðñÜîç, óõíÞèùò, ãéá óôåãíü ïäü- íôÜë, äçëáäÞ 20 m åðéðëÝïí, ôüôå:
óôñùìá ìå Üóöáëôï, ðáßñíïõìå
ìïëßóèçóçò: Sð = 33,98 + 20 = 53,98 m
ìïë = 0,60 ìmax = 0,60 Åßíáé ãíùóôü, üôé êáôÜ ôçí åðéâñáäõíü-
oðüôå, ç áíôßóôïé÷ç åðéâñÜäõíóç èá åß- ìåíç êßíçóç, ç ôåëéêÞ ôá÷ýôçôá õ, èá åß-
íáé: íáé:

345
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
õ = õï - á.t
üðïõ õï, ç áñ÷éêÞ ôá÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìá-
ôïò ôç óôéãìÞ ðïõ åöáñìüæåôáé ç ðÝäç
êáé áñ÷ßæåé, ôáõôü÷ñïíá, êáé ç ïëßóèç-
óç ôïõ ôñï÷ïý, êáé áí õ=0, Ý÷ïõìå:
õï
0 = õï - á .t êáé t =
á ìðÜíùí, ôüôå áõîÜíåôáé ç èåñìïêñá-
Åðßóçò, åßíáé ãíùóôü áðü ôç ó÷Ýóç (7),
üôé ãåíéêÜ, a =ì . g
Åöüóïí õï = 20 m/sec, ï èåùñçôéêüò
÷ñüíïò ðÝäçóçò (tè), èá åßíáé:
υo 20
tθ = = = 3,39 sec
µ0λ ⋅ g 0,6 ⋅ 9,81
ïðüôå, ìå ôçí ðñïóèÞêç ôïõ ÷ñüíïõ ôçò
êáèõóôåñçìÝíçò áíôßäñáóçò ôïõ ïäç-
ãïý êáé ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò, ï
ðñáãìáôéêüò ÷ñüíïò ðÝäçóçò (tð) èá åß-
íáé:
tð = 3,39 + 1 = 4,39 sec
6.3. ÐáñÜãïíôåò ðïõ åðçñåÜ-
æïõí ôçí åðéâñÜäõíóç
Ïé ðáñÜãïíôåò ðïõ åðçñåÜæïõí ôçí åðé-
âñÜäõíóç åíüò ï÷Þìáôïò åßíáé:
á) Ï óõíôåëåóôÞò ôñéâÞò, ï ïðïßïò å-
îáñôÜôáé áðü ôï åßäïò êáé ôçí êáôÜ-
óôáóç ôùí åëáóôéêþí (ðßåóç, ðïéüôç-
ôá êáé ó÷åäßáóç åëáóôéêþí), áðü ôï
åßäïò êáé ôçí êáôÜóôáóç ôïõ ïäï-
óôñþìáôïò (ðÜãïò, íåñü, ÷þìá
ê.ëð.), áðü ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ ï÷Þìá-
ôïò, áðü ôï âáèìü åðáöÞò ôùí åëá-
óôéêþí ìå ôï ïäüóôñùìá, êáèþò êáé
áðü ôçí êëßóç ôïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá
êÜôù áðü óõãêåêñéìÝíåò óõíèÞêåò.
346
â) Ç èåñìïêñáóßá ðïõ áíáðôýóóåôáé
óôéò åðéöÜíåéåò ôñéâÞò (óéáãüíåò -
ôýìðáíá, Þ ðëáêßäéá - äßóêïõò) êáôÜ
ôç äéÜñêåéá ôçò ðÝäçóçò. Éäéáßôåñá, å-
Üí äåí áðÜãåôáé åýêïëá ç áíáðôõó-
óüìåíç èåñìüôçôá, üðùò óõìâáßíåé
óôçí ðåñßðôùóç ôùí óéáãüíùí - ôõ-
óßá óôéò åðéöÜíåéåò ôñéâÞò êáé åëáô-
ôþíåôáé ï óõíôåëåóôÞò ôñéâÞò, ïðüôå
ìåéþíåôáé êáé ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá
ôçò ðÝäçóçò êáé ðáñïõóéÜæåôáé ïëß-
óèçóç - [öáéíüìåíï Fading (ÖÝúíôé-
ãê)], ðïõ óçìáßíåé "êüðùóç", ëüãù õ-
ðåñèÝñìáíóçò ôïõ õëéêïý ôñéâÞò, ìå
áðïôÝëåóìá ç áðüóôáóç ðÝäçóçò íá
áõîÜíåôáé.
ã) ÊáêÞ êáôÜóôáóç ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝ-
äçóçò, ðïõ ïöåßëåôáé óå öèïñÝò,
âëÜâåò êáé Ýëëåéøç, ãåíéêÜ, óõíôÞ-
ñçóÞò ôïõ.
ä) Óôçí ðåñßðôùóç ìðëïêáñßóìáôïò ôùí
ôñï÷þí, áõôïß áêéíçôïðïéïýíôáé êáé
ôï ü÷çìá áñ÷ßæåé íá ïëéóèáßíåé.
¸ôóé, ï óõíôåëåóôÞò ôçò ôñéâÞò ïëß-
óèçóçò åëáôôþíåôáé äñáìáôéêÜ, üôáí
åßíáé ðëÞñùò áêéíçôïðïéçìÝíïé ïé
ôñï÷ïß (ïëßóèçóç 100 %), ãåãïíüò
ðïõ Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá íá åëáôôþ-
íåôáé ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò ðÝ-
äçóçò êáé íá áõîÜíåôáé, áíôßóôïé÷á,
ç äéáäñïìÞ ôïõ öñåíáñßóìáôïò.
Ôï ìåãáëýôåñï ìåéïíÝêôçìá ôçò ïëßóèç-
óçò, âÝâáéá, åßíáé üôé ÷Üíåôáé ç äõíáôü-
ôçôá åëÝã÷ïõ ôçò êáôåõèõíôéêüôçôáò ôïõ
ï÷Þìáôïò, ìå áðïôÝëåóìá íá ìç ìðïñåß
ï ïäçãüò íá êáôåõèýíåé ôï ü÷çìá óôç
óõãêåêñéìÝíç ðïñåßá ðïõ åðéèõìåß.
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

6.4. Eßäç óõóôçìÜôùí ðÝäç-

óçò

6.4.1. Ìç÷áíéêÜ öñÝíá

Ôá åíåñãÜ ìÝñç óôï óýóôçìá öñÝíùí,
åêåßíá äçëáäÞ ðïõ ðåñéëáìâÜíïõí ôéò å-
ðéöÜíåéåò ôñéâÞò, åßíáé, êáôÜ êáíüíá, ïé
óéáãüíåò ìáæß ìå ôá ôýìðáíá (ôáìðïý-
ñá), Þ ôá ðëáêßäéá (ôáêÜêéá) ìå ôïõò äß-
óêïõò, áíÜëïãá âÝâáéá ìå ôï åßäïò ôïõ
óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò.
Åßíáé öáíåñü üôé, üóï ðéï êïíôÜ óôïõò
ôñï÷ïýò âñßóêïíôáé ïé åðéöÜíåéåò ôñé-
âÞò, ôüóï ëéãüôåñï èá êáôáðïíçèåß ôï
óýóôçìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, ðïõ
ðåñéëáìâÜíåôáé ìåôáîý ôñï÷þí êáé öñÝ-
íùí, áðü ôéò ìåãÜëåò äõíÜìåéò ðïõ äç-
ìéïõñãïýíôáé êáôÜ ôï öñåíÜñéóìá. Ãéá Ó÷.6.1 Ó÷çìáôéêÞ äéÜôáîç ìç÷áíéêïý óõóôÞìáôïò
ôï ëüãï áõôü, ôüóï ôá ôýìðáíá üóï êáé ðÝäçóçò.
ïé äßóêïé ôïðïèåôïýíôáé óôï åóùôåñéêü
ôçò æÜíôáò ôïõ ôñï÷ïý, ìå ôïí ïðïßï êáé
óõíäÝïíôáé, ìÝóù ôïõ êéíïýìåíïõ ôìÞ-
ìáôïò ôïõ Üîïíá, åíþ ïé óéáãüíåò êáé åíþ âñßóêïíôáé óå åðáöÞ ìå ôï Ýêêå-
ôá ðëáêßäéá óõíäÝïíôáé ìå ôï áêßíçôï íôñï (Á). Ôï Ýêêåíôñï áõôü, ðïõ âñßóêå-
ôìÞìá ôïõ Üîïíá. ôáé áíÜìåóá óôéò óéáãüíåò êáé åßíáé óôå-
Óôï Ó÷.6.1 ðáñïõóéÜæåôáé ìßá áðëÞ ìïñ- ñåùìÝíï ìå Üîïíá ðÜíù óôï ßäéï ðëÜ-
öÞ óõãêñïôÞìáôïò öñÝíùí åíüò ôñï- ôõóìá (Ì), [üðïõ óôåñåþíåôáé êáé ï ðåß-
÷ïý, ðïõ áðïôåëåßôáé áðü ôï ôýìðáíï ìå ñïò (F)], ìðïñåß íá óôñáöåß åëåýèåñá
ôéò óéáãüíåò ôïõ. ìå Ýíá ìï÷ëü - óôïí ïðïßï êáôáëÞãåé ç
Ïé óéáãüíåò, ëïéðüí, åßíáé óôåñåùìÝ- äýíáìç ôïõ ïäçãïý - êáé íá áíïßãåé, Ý-
íåò ìå Ýíá ðåßñï (F) óôï "ðëÜôõóìá" Þ ôóé, ôéò óéáãüíåò, ïé ïðïßåò Ýñ÷ïíôáé óå
öïñÝá ôïõ óõãêñïôÞìáôïò ôùí öñÝíùí åðáöÞ ìå ôï ôýìðáíï (Ô) ôïõ ôñï÷ïý êáé
(Ì) (ðëÜêá Þ êéèÜñá) ôïõ Üîïíá. Ìðï- áêéíçôïðïéþíôáò ôï, áêéíçôïðïéïýí ôïõò
ñïýí, üìùò, "íá áíïßãïõí êáé íá êëåß- ôñï÷ïýò Å, ïðüôå áêéíçôïðïéåßôáé êáé ôï
íïõí" åëéóóüìåíåò ãýñù áðü áõôüí ôïí áõôïêßíçôï.
ðåßñï (F). Óôá ìç÷áíéêÜ óõóôÞìáôá ðÝäçóçò, ç ìå-
Tá Üíù Üêñá ôùí óéáãüíùí óõãêñáôïý- ôáöïñÜ ôçò ó÷åôéêÞò äýíáìçò, ôçí ïðïß-
íôáé ìå Ýíá åëáôÞñéï (R), ðïõ ïíïìÜæåôáé á áóêåß ï ïäçãüò ìÝ÷ñé ôéò óéáãüíåò,
åëáôÞñéï åðáíáöïñÜò, êáé êñáôïýíôáé ãßíåôáé ìå ìï÷ëïýò êáé åëêõóôÞñåò (íôß-
óå ìéêñÞ áðüóôáóç áðü ôï ôýìðáíï (Ô), æåò Þ óõñìáôüó÷ïéíá). Óôï Ó÷. 6.2 öáß-

347
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÐåíôÜë öñÝíùí

Êáôåýèõíóç
êßíçóçò
áõôïêéíÞôïõ
Ìï÷ëüò óéáãüíùí
åêêÝíôñùí
Íôßæåò Þ óõñìáôüó÷ïéíá
Åìðñüóèéïé
ôñï÷ïß

Ïðßóèéïé ôñï÷ïß

Ó÷.6.2 Ìç÷áíéêü óýóôçìá ðÝäçóçò

íåôáé ìéá ôÝôïéá äéÜôáîç ðïõ ÷ñçóéìï-

ðïéüôáí óôá ðñþôá áõôïêßíçôá, óýìöù-
Åðáíáôáôéêü åëáôÞñéï íá ìå ôçí ïðïßá, ç åîáóêïýìåíç äýíá-
Ðñùôåýïõóá ÓõíäåôéêÞ ñÜâäïò
óéáãüíá åêôüíùóçò ìç óôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí öèÜíåé ôåëé-
Óõñìáôüó÷ïéíï óéáãüíùí êÜ óôïõò áíôßóôïé÷ïõò ìï÷ëïýò åíåñãï-
Äåõôåñåýïõóá ðïßçóçò ôùí åêêÝíôñùí, ôá ïðïßá áíïß-
Åìðñüò óéáãüíá ãïõí ôéò óéáãüíåò.
Èá ðñÝðåé íá óçìåéùèåß, åäþ, üôé ôá ìç-
÷áíéêÜ óõóôÞìáôá ðÝäçóçò, ðïõ åíåñãï-
Ôýìðáíï (ôáìðïýñï) ðïéïýíôáí ìå ôç ÷ñÞóç - ðßåóç ôïõ ðïäü-
Âñá÷ßïíáò Ýíôáóçò ðëçêôñïõ (ðåíôÜë öñÝíïõ) óôá ðñþôá
áõôïêßíçôá, äåí õðÜñ÷ïõí ðëÝïí, áöïý
ôá ìç÷áíéêÜ áõôÜ óõóôÞìáôá ðïõ ÷ñçóé-
ìïðïéïýíôáé óôá óýã÷ñïíá áõôïêßíçôá,
Ó÷.6.3 Ëåéôïõñãßá ÷åéñüöñåíïõ óå áðëÞ äéÜôáîç
öñÝíùí (ôýìðáíïõ - óéáãüíùí) ôýðïõ Óß-
áöïñïýí ìüíïí ôéò äéáôÜîåéò ôùí ÷åé-
ìðëåî ñüöñåíùí.

348
 Ó ý ó ô ç ì á
Ó÷.6.4 ÃåíéêÞ äéÜôáîç ÷åéñüöñåíïõ
1. Ìï÷ëüò åíåñãïðïßçóçò ÷åéñüöñåíïõ ìá-
æß ìå ôçí ïäïíôùôÞ êáóôÜíéá. 2. Íôßæá ÷åéñü-
öñåíïõ ìå ôéò ó÷åôéêÝò áñèñþóåéò. 3. Óõñ-
ìáôüó÷ïéíá. 4. ÂÜóç óôÞñéîçò.
Óôï Ó÷.6.3 öáßíåôáé ìßá ôõðéêÞ äéÜôáîç
÷åéñüöñåíïõ (ôýìðáíïõ - óéáãüíùí), ôý-
ðïõ "Óßìðëåî", ãéá ôïõò ïðßóèéïõò ôñï-
÷ïýò, ðïõ åßíáé êáé õðï÷ñåùôéêÞ áëëÜ êáé
áíáãêáßá ãéá ìéêñÜ åðéâáôéêÜ áõôïêßíçôá.
Óçìåéþíåôáé åäþ, üôé ãéá ôá âáñéÜ ï÷Þìá-
ôá (öïñôçãÜ ê.ëð.), ç äéÜôáîç ôïõ ÷åéñü-
öñåíïõ ìðïñåß íá Ý÷åé ðñüóèåôç åíéó÷õ-
ôéêÞ õðïâïÞèçóç, ç ïðïßá åöáñìüæåôáé
óå üëïõò ôïõò ôñï÷ïýò ôïõ ï÷Þìáôïò.
Ç åíôïëÞ åíåñãïðïßçóçò ôïõ ÷åéñüöñå-
íïõ äßíåôáé áðü ôïí ßäéï ôï ìï÷ëü ôïõ,
ð Ý ä ç ó ç ò
ï ïðïßïò ìÝóù ôçò íôßæáò êáé ôïõ óõñ-
ìïôüó÷ïéíïõ, áëëÜ êáé ìÝóù ôïõ âñá÷ß-
ïíá åíåñãïðïßçóçò Þ Ýíôáóçò, óõíäÝå-
ôáé ìå ôçí ïðßóèéá äåõôåñåýïõóá (äåîéÜ)
óéáãüíá ôïõ ôñï÷ïý (âë.êáé Ó÷. 6.4).
Ôáõôü÷ñïíá, ìÝóù ôçò óõíäåôéêÞò ñÜ-
âäïõ åêôüíùóçò, ç åíôïëÞ åíåñãïðïßç-
óçò ìåôáöÝñåôáé êáé óôçí åìðñüóèéá
ðñùôåýïõóá (áñéóôåñÞ) óéáãüíá.
¸ôóé, ìå ôçí Ýëîç ôïõ ìï÷ëïý ôïõ ÷åéñü-
öñåíïõ, áíïßãïõí êáé ïé äýï óéáãüíåò
ôïõ êáèåíüò áðü ôïõò ïðßóèéïõò ôñï-
349
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
(á)
(â)
Ó÷. 6.5 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò öñÝíùí
÷ïýò ìüíïí êáé áêéíçôïðïéïýí ôï áõôï-
êßíçôï üôáí áõôü äåí êéíåßôáé, Þ Ý÷ïõí ôç
äõíáôüôçôá íá ôï öñåíÜñïõí ÷ùñßò ôçí
ðáñÝìâáóç ôïõ êáíïíéêïý õäñáõëéêïý
óõóôÞìáôïò, óôçí ðåñßðôùóç, âÝâáéá,
ðïõ äåí åðåíåñãïýí ôá õäñáõëéêÜ ôïõ
öñÝíá, áëëÜ êáé áíåîÜñôçôá áðü áõôÜ.
Óôï Ó÷.6.4 ðáñïõóéÜæåôáé ìßá ãåíéêÞ
äéÜôáîç ôïõ ÷åéñüöñåíïõ, ðïõ åíåñãåß
óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò, êáé ç ïðïßá
áñ÷ßæåé áðü ôï ìï÷ëü ôïõ ÷åéñüöñåíïõ
êáé öèÜíåé óôçí Üêñç ôùí óõñìáôüó÷ïé-
íùí, ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôï óõãêñüôçìá
ôùí óéáãüíùí ôùí öñÝíùí.
350
6.4.2. ÕäñáõëéêÜ öñÝíá (ôýðïõ
ôýìðáíïõ - óéáãüíùí)
Åßíáé ãíùóôü áðü ôç ÖõóéêÞ üôé, üôáí Ý-
÷ïõìå õãñü ìÝóá óå êëåéóôÜ êáé óõãêïé-
íùíïýíôá äï÷åßá êáé ôï ðéÝóïõìå óå êÜ-
ðïéï óçìåßï, ç ðßåóç ìåôáäßäåôáé åîßóïõ
óå üëá ôá óçìåßá ôçò åðéöÜíåéÜò ôïõ.
Áõôüò åßíáé ï Íüìïò ôïõ ÐáóêÜë êáé ó'
áõôüí óôçñßæåôáé ç ëåéôïõñãßá ôùí õ-
äñáõëéêþí ðéåóôçñßùí, ôùí õäñáõëéêþí
ãñýëëùí ê.ëð.
Ӓ áõôüí áêñéâþò ôï Íüìï óôçñßæåôáé
êáé ç ëåéôïõñãßá ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞ-
ìáôïò ôùí öñÝíùí ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
 Ó ý ó ô ç ì á
Êåíôñéêüò êýëéíäñïò:
F1 1000N 1000N
Ó÷.6.6 ÅöáñìïãÞ ôïõ Íüìïõ ôïõ ÐáóêÜë óå õäñáõëéêü óýóôçìá ðÝäçóçò áðëïðïéçìÝíçò ìïñöÞò.
¸ôóé, ç äéÜôáîç ôïõ Ó÷. 6.5 (á) ðåñéëáì-
âÜíåé äýï êõëßíäñïõò, ôïí C1 êáé C2,
ïé ïðïßïé åðéêïéíùíïýí ìåôáîý ôïõò ìå
Ýíá óùëÞíá Ô. Óôïõò êõëßíäñïõò Ý÷ïõí
ôïðïèåôçèåß áíôßóôïé÷á Ýìâïëá. Ôï Ýì-
âïëï ôïõ êõëßíäñïõ C1 Ý÷åé åðéöÜíåéá
1 cm2, åíþ ôïõ êõëßíäñïõ C2 5 cm2.
ÅÜí óôçí åðéöÜíåéá ôïõ åìâüëïõ ôïõ êõ-
ëßíäñïõ C1 (Ó÷.6.5 (â), áóêçèåß ìßá äý-
íáìç F= 10 N (Íéïýôïí) êáé ôï ìåôáêéíÞ-
óåé êáôÜ áðüóôáóç S=5 cm, ôüôå ç ðïóü-
ôçôá áõôÞ ôïõ õãñïý (ôùí 5 cm3) êáôáèëß-
âåôáé óôïí êýëéíäñï C2, ìå áðïôÝëåóìá
íá ìåôáèÝôåé ôï Ýìâïëï ôïõ êõëßíäñïõ
êáôÜ áðüóôáóç 1 cm, äåäïìÝíïõ üôé ç å-
ðéöÜíåéÜ ôïõ åßíáé 5 cm2. H ðßåóç ðïõ á-
óêåß ôï Ýìâïëï óôïí êýëéíäñï C1 åßíáé
10 Í/1 cm2 = 1 Bar êáé ìåôáöÝñåôáé
áíáëëïßùôç óôçí åðéöÜíåéá ôïõ åìâüëïõ
ôïõ êõëßíäñïõ C2. EðåéäÞ, üìùò, ç ðßå-
óç áõôÞ áóêåßôáé óå åðéöÜíåéá 5 cm2, ù-
èåß ôï Ýìâïëï ðñïò ôá åðÜíù ìå ìßá
äýíáìç F = 10 N/cm2 X 5 cm2 = 50 N.
ð Ý ä ç ó ç ò
Êýëéíäñïé ôñï÷þí: F2 = 4000N
1000N 1000N 1000N
¸ôóé, äçìéïõñãåßôáé Ýíáò ðïëëáðëáóéá-
óôÞò öõóéêïý ìåãÝèïõò, ðïõ åßíáé ç äý-
íáìç, ìå áðïôÝëåóìá óôçí ðñïêåéìÝíç
ðåñßðôùóç, áõôÞ íá ðåíôáðëáóéÜæåôáé.
Óôï Ó÷. 6.6 ðáñïõóéÜæåôáé ìßá äéÜôáîç
ìå Ýíáí êåíôñéêü êýëéíäñï ðïõ ôñïöï-
äïôåß 4 êõëßíäñïõò ôñï÷þí. Ðéï óõãêå-
êñéìÝíá, ôï Ýìâïëï ôïõ êåíôñéêïý êõëßí-
äñïõ, êáèþò êáé êáèÝíá áðü ôá Ýìâïëá
ôùí êõëßíäñùí ôùí ôñï÷þí, Ý÷ïõí åðé-
öÜíåéá 1 cm2 . ÅÜí óôï Ýìâïëï ôïõ êå-
íôñéêïý êõëßíäñïõ áóêçèåß äýíáìç F1 =
1000 Í, ôüôå áíáðôýóóåôáé ìßá ðßåóç å-
ðÜíù ôïõ 1000 Í/cm2 (= 100 Bar). ¸-
óôù, üôé ôï Ýìâïëï ìåôáôßèåôáé êáôÜ
äéÜóôçìá 4S (åÜí S=1 cm , ôüôå ìåôáôß-
èåôáé êáôÜ 4 cm). H ðßåóç áõôÞ ôùí 100
Bar ìåôáâéâÜæåôáé áíáëëïßùôç ìÝóù ôçò
óùëÞíùóçò óå êáèÝíá áðü ôïõò êõëßí-
äñïõò êáé ìåôáèÝôåé ôï áíôßóôïé÷ï Ýì-
âïëü ôïõò êáôÜ áðüóôáóç S=1 cm. ¸ôóé,
óå êÜèå Ýíá áðü ôá Ýìâïëá áóêåßôáé äý-
íáìç 1000 Í, åöüóïí äå÷èÞêáìå üôé ç
351
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ðïäüðëçêôñï (ðåíôÜë) öñÝíùí

ÓùëÞíùóç Êåíôñéêüò êýëéíäñïò

Ìï÷ëüò ÷åéñüöñåíïõ Ôýìðáíï

Óõñìïôüó÷ïéíï Óéáãüíá
Êýëéíäñïò ôñï÷ïý

ÅðÝíäõóç ôñéâÞò ÅëáôÞñéï

(öåñìïõßô) åðáíáöïñÜò
óéáãüíùí

Ó÷ 6.7 ÅöáñìïãÞ ôïõ Íüìïõ ôïõ ÐáóêÜë óå õäñáõëéêü óýóôçìá öñÝíùí

åðéöÜíåéá ôïõ êÜèå åìâüëïõ åßíáé 1 cm2.
ÓõíïëéêÜ, äçëáäÞ, êáé óôá 4 Ýìâïëá á-
óêåßôáé ìßá äýíáìç F2 = 1000 N . 4 =
4000 N.
¸÷ïõìå, ëïéðüí, Ýíá óýóôçìá ðïëëáðëá-
óéáóôÞ äýíáìçò, ìå áðïôÝëåóìá ç äý-
íáìç ðïõ åöáñìüóôçêå óôï Ýìâïëï ôïõ
êåíôñéêïý êõëßíäñïõ íá áõîÞèåß êáôÜ 4
öïñÝò, óõíïëéêÜ, óôá Ýìâïëá ôùí êõ-
ëßíäñùí ôùí ôñï÷þí.
Ôï óýóôçìá áõôü (Ó÷. 6.7) áðïôåëåßôáé:
á) Áðü Ýíá êåíôñéêü êýëéíäñï, ìÝóá
óôïí ïðïßï êéíåßôáé Ýíá Ýìâïëï, ðïõ
óõíäÝåôáé ìÝóù âÜêôñïõ (ñÜâäïõ) ìå ôï
ðïäüðëçêôñï ôçò ðÝäçò (ðåíôÜë öñÝ-
íùí), êáé â) Áðü ôÝóóåñéò Üëëïõò êõëßí-
äñïõò, ðïõ åðéêïéíùíïýí ìå ôïí êåíôñé-
êü ìÝóù óùëçíþóåùí. Ïé êýëéíäñïé
áõôïß ïíïìÜæïíôáé êýëéíäñïé ôùí ôñï-
÷þí êáé áíôéóôïé÷ïýí óôïõò ôÝóóåñéò
ôñï÷ïýò, åíþ ï êáèÝíáò ôïõò Ý÷åé äý-
ï Ýìâïëá, ôá ïðïßá âñßóêïíôáé áíÜìåóá
óôéò óéáãüíåò ôùí öñÝíùí êÜèå ôñï-
÷ïý. ¼ëïé ïé êýëéíäñïé êáé ïé óõíäåôéêïß
ôïõò óùëÞíåò åßíáé ãåìÜôïé ìå õãñü.
Ï êåíôñéêüò êýëéíäñïò ïíïìÜæåôáé å-
íôïëïäüôçò êýëéíäñïò, åíþ ïé êýëéíäñïé
ôùí ôñï÷þí åíôïëïäü÷ïé êýëéíäñïé (“êõ-
ëéíäñÜêéá”).
'Åôóé, áí ðéåóèåß ôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí,
ç ðßåóç (äýíáìç áíÜ ôåôñáãùíéêü åêáôï-
óôü), ðïõ èá äçìéïõñãçèåß ìÝóá óôïí
êåíôñéêü êýëéíäñï áðü ôçí êßíçóç ôïõ
åìâüëïõ, èá ìåôáäïèåß áìÝóùò (áêá-
ñéáßá) óôá Ýìâïëá ôùí êõëßíäñùí ôùí
ôñï÷þí. Ôüôå, ïé óéáãüíåò õðï÷ùñïýí
êáé Ýñ÷ïíôáé óå åðáöÞ ìå ôï ôýìðáíï
ôïõ ôñï÷ïý. Åêåß äçìéïõñãåßôáé ôñéâÞ á-
ðü ôçí åðáöÞ áõôÞ, ìå áðïôÝëåóìá ç êé-
íçôéêÞ åíÝñãåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ íá ìåôá-

352
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

ôñÝðåôáé óå èåñìüôçôá êáé, ôáõôü÷ñïíá,
íá åðéôõã÷Üíåôáé ôï öñåíÜñéóìá.
ÐåñéãñáöÞ ëåéôïõñãßáò ôùí êõñéïôÝñùí
óôïé÷åßùí åíüò õäñáõëéêïý êõêëþìáôïò.
1. Êåíôñéêüò êýëéíäñïò (åíôïëïäü-
ôçò êýëéíäñïò).
Ï êåíôñéêüò êýëéíäñïò (Ó÷. 6.8) áðïôå-
ëåßôáé áðü ôï óþìá ôïõ êõëßíäñïõ, ôï
Ýìâïëï, ôï åëáóôéêü êõÜèéï óôåãáíüôç-
ôáò ðñïóáñìïóìÝíï óôï óþìá ôïõ åì-
âüëïõ, ôï ðñùôåýïí åëáóôéêü êõÜèéï, ôï
åëáôÞñéï åðéóôñïöÞò ôïõ åìâüëïõ êáé á-
ðü ôç âáëâßäá äéðëÞò åíÝñãåéáò (ðáñï-
÷Þò êáé åðéóôñïöÞò õãñþí).
Ôï óþìá ôïõ êõëßíäñïõ óõíäÝåôáé ìå ôç
äåîáìåíÞ õãñþí öñÝíùí ìÝóù äýï ï-
ðþí, ç ìßá áðü ôéò ïðïßåò åßíáé ìåãáëý-
ôåñç óå äéÜìåôñï êáé Ý÷åé ôçí Ýîïäü ôçò
(üôáí ôï Ýìâïëï âñßóêåôáé óå èÝóç çñå-

ÏðÞ åîßóùóçò - åðéóôñïöþí

Êýëéíäñïò Ðñùôåýïí åëáóôéêü êõÜèéï ðßåóçò-óôåãáíüôçôáò
ÄåîáìåíÞ (áðïèÞêç) õãñþí ËåðôÞ ìåôáëëéêÞ ñïäÝëëá
ÅëáôÞñéï ÏðÞ óõãêïéíùíßáò
¸äñá âáëâßäáò Äáêôýëéïò óôåãáíüôçôáò åìâüëïõ
ÑÜâäïò þèçóçò

ÏðÝò åìâüëïõ Áóöáëéóôéêüò ðáñÜêõêëïò

ÄáêôõëéïåéäÞò (êåíüò) ÷þñïò åìâüëïõ
Ðñïò óùëçíþóåéò Âáëâßäá ðáñï÷Þò - åðéóôñïöÞò õãñþí ¸ìâïëï ôýðïõ "êïõâáñßóôñáò"
êáé êõëéíäñÜêéá
ôñï÷þí

Ðáñï÷Þ õãñþí: Ôï åëáóôéêü êõÜèéï ÅðéóôñïöÞ õãñþí: Ôï åëáóôéêü êõÜèéï

áðïìáêñýíåôáé áðü ôï óþìá ôçò âáëâßäáò êëåßíåé ôéò ïðÝò. Ïëüêëçñç ç âáëâßäá
åðéôñÝðïíôáò ôçí Ýîïäï ôùí õãñþí ùèåßôáé ðñïò ôá ðßóù

Ó÷.6.8 Ï êåíôñéêüò (åíôïëïäüôçò) êýëéíäñïò õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò.

353
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÏðÞ åîßóùóçò - ÏðÞ
åðéóôñïöþí óõãêïéíùíßáò
ËåðôÞ ìåôáëëéêÞ ñïäÝëëá
ÅëáôÞñéï ÖÜóç
Ðñùôåýïí êõÜèéï ðÝäçóçò
ÏðÝò åìâüëïõ
ÖÜóç
áðïðÝäçóçò
Ó÷.6.9 ÓõìðåñéöïñÜ ðñùôåýïíôïò êõÜèéïõ
óôåãáíüôçôáò êáôÜ ôçí ðÝäçóç êáé
áðïðÝäçóç.
ìßáò) óôïí “êåíü” äáêôõëéïåéäÞ ÷þñï ðïõ
äçìéïõñãåß ôï Ýìâïëï ôýðïõ "êïõâáñß-
óôñáò" êáé ïíïìÜæåôáé ïðÞ óõãêïéíùíß-
áò. Ç Üëëç ïðÞ, ç ìéêñüôåñç, Ý÷åé ôçí Ý-
îïäü ôçò åìðñüò áðü ôï ðñùôåýïí åëá-
óôéêü êõÜèéï ôïõ åìâüëïõ (üôáí ôï Ýì-
âïëï êáé ðÜëé âñßóêåôáé óå èÝóç çñåìß-
áò) êáé ïíïìÜæåôáé ïðÞ åðéóôñïöÞò õ-
ãñþí Þ ïðÞ åîßóùóçò.
¼ôáí, ëïéðüí, ðéåóèåß ôï ðåíôÜë ôïõ öñÝ-
íïõ, ç åíåñãïðïßçóç áõôÞ ìåôáöÝñåôáé,
ìÝóù åíüò âÜêôñïõ Þ ñÜâäïõ þèçóçò
óôï Ýìâïëï, ôï ïðïßï ìå ôç óåéñÜ ôïõ
êéíåßôáé, óõìðéÝæïíôáò ôï õãñü. Áñ÷éêÜ,
ôï õãñü óõìðéåæüìåíï åðéóôñÝöåé, ìÝóù
ôçò ïðÞò åîßóùóçò - åðéóôñïöþí óôç äå-
îáìåíÞ õãñþí, åðåéäÞ óôç öÜóç áõôÞ ç
ïðÞ áõôÞ ðáñáìÝíåé áíïéêôÞ. Ìüëéò, ü-
ìùò, ôï Ýìâïëï êáëýøåé (êëåßóåé) ôçí ï-
ðÞ åîßóùóçò - åðéóôñïöþí, áíáðôýóóå-
ôáé ðßåóç óôï ÷þñï êáôÜèëéøçò ôïõ êõ-
ëßíäñïõ, ðïõ áíáãêÜæåé ôç âáëâßäá ðá-
354
ñï÷Þò - åðéóôñïöÞò õãñþí íá áíïßîåé
êáé Ýôóé ôï õãñü êáôåõèýíåôáé, ìÝóù ôùí
óùëçíþóåùí, ðñïò ôïõò êõëßíäñïõò
ôùí ôñï÷þí (êõëéíäñÜêéá).
¼ôáí óôáìáôÞóåé ç ðßåóç óôï ðïäüðëç-
êôñï åê ìÝñïõò ôïõ ïäçãïý, ôüôå ôï Ýì-
âïëï _ ìå ôç âïÞèåéá ôïõ åëáôçñßïõ ôïõ
áëëÜ êáé ìå ôç âïÞèåéá åíüò áêüìç å-
îùôåñéêïý åëáôçñßïõ, ðïõ åðáíáöÝñåé ôï
ðåíôÜë ôùí öñÝíùí óå èÝóç çñåìßáò
ôïõ _ åðéóôñÝöåé áìÝóùò ðñïò ôá ðßóù
(èÝóç çñåìßáò), åíþ ç áäñÜíåéá êáé ïé
ôñéâÝò åìðïäßæïõí ôï õãñü, ðïõ åßíáé
ìÝóá óôïõò óùëÞíåò, íá ãõñßóåé ðßóù
ãñÞãïñá. ¸ôóé, äçìéïõñãåßôáé õðïðßåóç
ìå ôçí õðï÷þñçóç ôïõ åìâüëïõ ìÝóá
óôïí êýëéíäñï, ìå áðïôÝëåóìá íá ðá-
ñáìïñöùèïýí ôá ÷åßëç ôïõ ðñùôåýï-
íôïò åëáóôéêïý êõáèßïõ ôïõ åìâüëïõ
(Ó÷.6.9) êáé ôüôå, ôï ðñùôåýïí êõÜèéï á-
ðïêïëëÜôáé áðü ôéò ðáñåéÝò ôïõ êõëßí-
äñïõ. Åðßóçò, áíáóçêþíåôáé ç ëåðôÞ ìå-
ôáëëéêÞ ñïäÝëá, ðïõ âñßóêåôáé ìåôáîý
ðñùôåýïíôïò êõáèßïõ êáé åìâüëïõ êáé
Ýôóé ôï õãñü ðåñíÜ áðü ôï ðßóù ìÝñïò
ôïõ åìâüëïõ, äçëáäÞ ôï äáêôõëéïåéäÞ
÷þñï, óôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ åìâü-
ëïõ êáé óõãêåêñéìÝíá óôï ÷þñï ôïõ å-
ëáôçñßïõ, ìÝóù ôùí ðåñéöåñåéáêþí ï-
ðþí ôïõ ðïõ âñßóêïíôáé óôï åìðñüóèéï
ôïß÷ùìá ôïõ ßäéïõ ôïõ óþìáôïò ôïõ åì-
âüëïõ. Ôç óôéãìÞ åêåßíç ìÝóá óôï ÷þñï
ôïõ êõëßíäñïõ êáé óôéò óùëçíþóåéò õ-
ðÜñ÷åé ðåñéóóüôåñï õãñü áðü áõôü ðïõ
åß÷å, ðñéí áñ÷ßóåé ç ðßåóç ôïõ ðïäüðëç-
êôñïõ.
¸ôóé, åîçãåßôáé ç áðïõóßá éêáíïðïéçôéêïý
öñåíáñßóìáôïò, üôáí ôï óýóôçìá ðÝäç-
óçò äåí ëåéôïõñãåß êáëÜ. ÄçëáäÞ, åíþ,
üôáí ðéåóèåß ôï ðåíôÜë ãéá ðñþôç öïñÜ,
êáôåâáßíåé åëåýèåñá (âáèéÜ) ìÝ÷ñé êÜôù,
 Ó ý ó ô ç ì á
üôáí åðáíáëçöèåß ç êßíçóç áõôÞ äýï êáé
ôñåéò óõíå÷üìåíåò öïñÝò, (üðùò áêñé-
âþò åíåñãïýìå êáé ãéá ôç ëåéôïõñãßá
ìéáò áíôëßáò) ôï ðåíôÜë ðáýåé íá õðï÷ù-
ñåß åëåýèåñá ìÝ÷ñé êÜôù êáé "óêëçñáß-
íåé", åíþ ïé óéáãüíåò "ðéÜíïõí", Ýóôù
êáé ðñïóùñéíÜ. Ï êýëéíäñïò, äçëáäÞ,
ëåéôïõñãåß üðùò ìßá áíôëßá êáé ãåìßæåé
ôï êåíü ðïõ Ý÷åé, åíäå÷ïìÝíùò, äç-
ìéïõñãçèåß áðü öèïñÜ Þ êáêÞ ñýèìéóç
ôùí óéáãüíùí.
Óçìåéþíåôáé åäþ, üôé ôüóï ç ðáñï÷Þ õ-
ãñïý öñÝíùí áðü ôï äáêôõëéïåéäÞ ÷þ-
ñï ôïõ åìâüëïõ ðñïò ôï ÷þñï åìðñüò
áðü ôï ðñùôåýïí êõÜèéï, üóï êáé ç ðëÞ-
ñùóÞ ôïõ, ëüãù ôçò äçìéïõñãïýìåíçò
õðïðßåóçò, âïçèÜ þóôå:
á) Íá ìçí åéóÝëèåé áÝñáò óôï óýóôç-
ìá
â) Íá êéíçèåß ôá÷ýôáôá ôï Ýìâïëï
ðñïò ôá ðßóù, ðñïò ôç èÝóç, äçëá-
äÞ, ôçò áñ÷éêÞò ôïõ çñåìßáò, ãéá
íá äïèåß Ýôóé ç äõíáôüôçôá åðáíÜ-
ëçøçò ôçò êßíçóçò ôïõ åìâüëïõ
êáé
ã) Íá ãßíåé ó÷åôéêÜ ãñÞãïñá ç áðå-
íåñãïðïßçóç ôùí öñÝíùí ìå ôçí á-
ðåëåõèÝñùóç ôïõ ôõìðÜíïõ áðü ôéò
óéáãüíåò.
¼ôáí ôï Ýìâïëï ôïõ êåíôñéêïý êõëß-
íäñïõ Ýëèåé óôç èÝóç çñåìßáò ôïõ, ôüôå
ìå ôç âïÞèåéá ôùí åëáôçñßùí åðáíáöï-
ñÜò ôùí óéáãüíùí, ðéÝæåôáé ôï õãñü áðü
ôá êõëéíäñÜêéá ôùí ôñï÷þí êáé ôï ïðïßï
áíïßãåé ôç âáëâßäá ðáñï÷Þò-åðéóôñï-
öÞò õãñþí êáé ìÜëéóôá ôçí áíáóçêþíåé
ïëüêëçñç (Ó÷.6.8). Ç âáëâßäá áõôÞ âñß-
óêåôáé áñ÷éêÜ óå êëåéóôÞ èÝóç ìå ôç âï-
Þèåéá ôïõ åëáôçñßïõ ôïõ åìâüëïõ, åíþ
üôáí áíïßîåé, ôï õãñü åðéóôñÝöåé óéãÜ-
óéãÜ óôïí êýëéíäñï, êáé áðü åêåß ôáõôü-
ð Ý ä ç ó ç ò
÷ñïíá, ìÝóù ôçò ïðÞò åîßóùóçò - åðé-
óôñïöþí ðåñíÜ óôç äåîáìåíÞ õãñþí.
Áõôü ãßíåôáé ìÝ÷ñéò üôïõ ç äýíáìç ôùí
åðáíáôáêôéêþí åëáôçñßùí (Þ åëáôçñßùí
åðáíáöïñÜò) ôùí óéáãüíùí åîéóùèåß
ìå ôç äýíáìç ôïõ åëáôçñßïõ ôïõ åìâü-
ëïõ ôïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ, ïðüôå ç
âáëâßäá ðáñï÷Þò - åðéóôñïöÞò õãñþí
êëåßíåé.
¸ôóé, õðÜñ÷åé ðÜíôá êÜðïéá ðßåóç óôéò
óùëçíþóåéò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò,
ðïõ åìðïäßæåé ôçí åßóïäï áÝñá óôï êý-
êëùìá, áëëÜ êáé ðïõ ôï åíåñãïðïéåß á-
êáñéáßá ìå ôçí ðßåóç ôïõ ðïäüðëçêôñïõ.
2. Êýëéíäñïé ôñï÷þí (êõëéíäñßóêïé Þ
êõëéíäñÜêéá ôùí ôñï÷þí)
Oé êýëéíäñïé ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞìá-
ôïò ðÝäçóçò ôùí ôñï÷þí (êýëéíäñïé ôùí
ôñï÷þí Þ êõëéíäñßóêïé Þ êõëéíäñÜêéá
ôùí ôñï÷þí) [Ó÷.6.10 êáé Ó÷.6.18(â)]
óôçñßæïíôáé êáé áõôïß óôçí ðëÜêá óôÞñé-
îçò ôùí óéáãüíùí (“êéèÜñá”), ç ïðïßá,
üðùò åßðáìå, áðïôåëåß ìÝñïò ôïõ áêßíç-
ôïõ Üîïíá. Ôï óþìá, ëïéðüí, åíüò ôÝ-
ôïéïõ êõëßíäñïõ ðáñïõóéÜæåé ìßá ëåßá
åóùôåñéêÞ êõëéíäñéêÞ äéáìüñöùóç, á-
íïéêôÞ óôá Üêñá ôçò, åíþ öÝñåé êáé ìßá
êï÷ëéïôïìçìÝíç (ìå óðåßñùìá) ïðÞ óôï
ìÝóïí ôïõ, ãéá ôç óýíäåóç ìå ôïí óùëç-
íßóêï ðñïóáãùãÞò ôïõ õãñïý ôùí öñÝ-
íùí, üðùò åðßóçò êáé Üëëç ìßá ôÝôïéá
ïðÞ, ãéá ôçí ðñïóáñìïãÞ ôçò âáëâßäáò
åîáÝñùóçò. ÅðéðñïóèÝôùò öÝñåé êáé Üë-
ëåò, óõíÞèùò êï÷ëéïôïìçìÝíåò, ïðÝò
ãéá ôç óôÞñéîÞ ôïõ óôçí ðëÜêá óôÞñéîçò
ôùí óéáãüíùí (êéèÜñá).
¸ôóé, ìÝóá óôïí êýëéíäñï ôïðïèåôïýíôáé
- ôï Ýíá áðÝíáíôé óôï Üëëï - äýï óôå-
ãáíùôéêÜ åëáóôéêÜ êõÜèéá êáé äýï Ýìâï-
ëá (åöüóïí ï êýëéíäñïò åßíáé äéðëÞò å-
355
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ðñïóôáôåõôéêü åëáóôéêü Ðñïóôáôåõôéêü

êÜëõììá Óþìá êõëßíäñïõ Âáëâßäá åîáÝñùóçò åëáóôéêü êÜëõììá
¸ìâïëï ¸ìâïëï
ÅëáôÞñéï åìâüëïõ

Åëáóôéêü êõÜèéï Êï÷ëéïôïìçìÝíç ïðÞ óùëÞíá

ðñïóáãùãÞò õãñïý Åëáóôéêü êõÜèéï
Ëåßï åóùôåñéêü ìÝñïò Âáëâßäá
Åëáóôéêü êõëßíäñïõ Óþìá êõëßíäñïõ åîáÝñùóçò Åëáóôéêü
ðñïóôáôåõôéêü êÜëõììá Êï÷ëéïôïìçìÝíç ðñïóôáôåõôéêü êÜëõììá
ïðÞ óôÞñéîçò ÅëáôÞñéï
¸ìâïëï êõëßíäñïõ åìâüëùí ¸ìâïëï

Åëáóôéêü êõÜèéï Åëáóôéêü êõÜèéï

Êï÷ëéïôïìçìÝíç ïðÞ Êï÷ëéïôïìçìÝíç ïðÞ óùëÞíá
ðñïóáãùãÞò õãñïý ðñïóáãùãÞò õãñïý óôïí
êýëéíäñï ôïõ Üëëïõ ðßóù
ôñï÷ïý

Ó÷.6.10 ÔåìÜ÷éá ðïõ óõãêñïôïýí Ýíá êýëéíäñï ôñï÷ïý õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò: (á) Êýëéíäñïò
åìðñüóèéïõ ôñï÷ïý. (â) Êýëéíäñïò ïðßóèéïõ ôñï÷ïý.

íÝñãåéáò). ÁíÜìåóá óôá êõÜèéá õðÜñ÷åé
Ýíá åëáôÞñéï, ðïõ ôá êñáôÜ óå áðüóôá-
óç, áëëÜ êáé ôá åõèõãñáììßæåé óôçí êß-
íçóÞ ôïõò ìÝóá óôïí êýëéíäñï.
ÅíáëëáêôéêÜ, ìðïñåß ôá åëáóôéêÜ áõôÜ
êõÜèéá íá Ý÷ïõí ìïñöÞ äáêôõëéäéïý êáé
íá ôïðïèåôïýíôáé óå ðåñéöåñåéáêü áõëÜ-
êé (åãêïðÞ), ðïõ äéáèÝôïõí ôá Ýìâïëá.
ÊáôÜ ôï öñåíÜñéóìá, ëïéðüí, ôï õãñü
ðïõ Ýñ÷åôáé áðü ôïí êåíôñéêü êýëéíäñï,
ðéÝæåé ôï ÷þñï ìåôáîý ôùí åëáóôéêþí
êõáèßùí, ïðüôå êáé áõôÜ ìå ôç óåéñÜ
ôïõò ùèïýí ôá Ýìâïëá ôá ïðïßá, ìÝóù
ùóôçñßùí, ðéÝæïõí ôéò óéáãüíåò ðïõ Ýñ-
÷ïíôáé óå åðáöÞ ìå ôï ôýìðáíï.
¼ôáí ðÜøåé ç ðßåóç ôïõ õãñïý, ôá åëá-
ôÞñéá åðáíáöïñÜò ôùí óéáãüíùí ðéÝ-
æïõí ôá Ýìâïëá ôïõ êõëßíäñïõ ôïõ ôñï-
÷ïý êáé áíáãêÜæïõí Ýôóé ôï õãñü íá å-
ðéóôñÝøåé óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï.
3. Ïé óéáãüíåò
Ïé óéáãüíåò åßíáé áðü ÷õôü ÷Üëõâá Þ
óõãêïëëçìÝíá öýëëá åëáôïý ÷Üëõâá
êáé Ý÷ïõí äéáôïìÞ ó÷Þìáôïò áðëïý Ô
(Ó÷.6.11). Ôï ðÝëìá ôçò óéáãüíáò äéá-

356
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

ìïñöþíåôáé óå ôìÞìá êýêëïõ, ìå áêôßíá

ìéêñüôåñç áðü ôçí áêôßíá ôïõ ôõìðÜíïõ, ×áëýâäéíá åëÜóìáôá
êáôÜ ôï ðÜ÷ïò ôçò åðÝíäõóçò ôñéâÞò
(èåñìïõßô). ÅðÜíù ó'áõôü ôï ðÝëìá óôå-
ñåþíåôáé ç åðÝíäõóç ôñéâÞò (èåñìïõßô)
ìå êüëëçóç Þ êÜñöùìá (ðñéôóßíùìá). Ç
êüëëçóç ãßíåôáé ìå èÝñìáíóç èåñìï-
ðëáóôéêþí ñçôéíþí êáé ðáñÜëëçëç óõ-
ìðßåóç ôïõ èåñìïõßô êáé ôïõ ðÝëìáôïò.
Ôï êÜñöùíá ãßíåôáé ìå çìéóùëçíùôÜ ï-
ñåé÷Üëêéíá Þ áëïõìéíÝíéá ðåñôóßíéá, ôùí
×õôü êñáìá áëïõìéíßïõ
ïðïßùí ç êåöáëÞ åßíáé âõèéóìÝíç óå
öñÝæá (“ðáôïýñá”), ðïõ äéáìïñöþíåôáé
óôï õëéêü ôñéâÞò (èåñìïõßô), þóôå áõôÜ
íá ìç Ýñ÷ïíôáé êáèüëïõ óå åðáöÞ ìå
ôï ôýìðáíï.
¸íá æåýãïò óéáãüíùí áðïôåëåßôáé áðü
ôçí ðñùôåýïõóá Þ ïäçãü óéáãüíá êáé
ôçí äåõôåñåýïõóá Þ ïäçãïýìåíç óéáãü-
íá. Óôï Ó÷.6.12 ðáñïõóéÜæïíôáé äýï
åßäç óéáãüíùí ìå ôéò áíôßóôïé÷åò ìïñ- Ó÷.6.11 Óéáãþíåò (á) Áðü óõãêïëëçìÝíá öýëëá
åëáôïý ÷Üëõâá ìå ðåñôóßíùìá ôïõ õëéêïý
öÝò ôïõò, êáèþò êáé ç äéÜôáîç ôçò "áõ- ôñéâÞò (èåñìïõßô) (â) Áðü ÷õôü ÷Üëõâá Þ
ôïåíßó÷õóçò" ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé ìüíï ÷õôü êñÜìá áëïõìéíßïõ ìå óõãêüëëçóç
óôçí ðñùôåýïõóá óéáãüíá. ôïõ õëéêïý ôñéâÞò (èåñìïõßô)

ÖïñÜ ðåñéóôñïöÞò ôõìðÜíïõ Êýëéíäñïò ôñï÷þí

Ðñùôåýïõóá Äåõôåñåýïõóá
Ðñùôåýïõóá óéáãüíá óéáãüíá
óéáãüíá

Äåõôåñåýïõóá
óéáãüíá Õëéêü ôñéâÞò Ôýìðáíï

Ó÷. 6.12 Áõôïåíßó÷õóç óôçí ðñùôåýïõóá óéáãüíá.

357
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÖïñÜ ðåñéóôñïöÞò
ôõìðÜíïõ Äåõôåñåýïõóá óéáãüíá ÔõðéêÞ äåõôåñåýïõóá
óéáãüíá

Ðñùôåýïõóá Ðñùôåýïõóá
óéáãüíá óéáãüíá

Ó÷.6.13 ÄéÜôáîç Simplex Ó÷.6.16 ÄéÜôáîç Servo

ÖïñÜ ðåñéóôñïöÞò ÔõðéêÞ äåõôåñåýïõóá ÔõðéêÞ äåõôåñåýïõóá

ôõìðÜíïõ óéáãüíá óéáãüíá

Ðñùôåýïõóá Ðñùôåýïõóá
óéáãüíá óéáãüíá

Ó÷.6.14 ÄéÜôáîç Duplex Ó÷. 6.17 ÄéÜôáîç Duo-Servo

¸ôóé, áíÜëïãá ìå ôç äéÜôáîç óôÞñéîçò

ÔõðéêÞ äåõôåñåýïõóá
óéáãüíá ôùí óéáãüíùí, ðáñïõóéÜæåôáé áõôïåíß-
ó÷õóç óôç ìßá Þ êáé óôéò äýï óéáãüíåò,
áðü ñïðÝò ðïõ äçìéïõñãïýíôáé áðü ôçí
ôñéâÞ. ÊáôÜ ôçí áõôïåíßó÷õóç, ëïéðüí, ç
ôñéâÞ äçìéïõñãåß ìßá ñïðÞ óôñÝøçò (Ì)
óôçí ðñùôåýïõóá óéáãüíá, ç ïðïßá ôçí
Ðñùôåýïõóá óõìðáñáóýñåé óôçí åðéöÜíåéá ôïõ ôõ-
óéáãüíá
ìðÜíïõ, äçëáäÞ ùèåß ôç óéáãüíá ðñïò
ôï ôýìðáíï, ìå áðïôÝëåóìá íá åíéó÷ýå-
ôáé ôï áðïôÝëåóìá ôçò ðÝäçóçò.
Ó÷.6.15 ÄéÜôáîç Duo-Duplex Óôçí ðåñßðôùóç ôïõ Ó÷.6.12, óôçí ðñù-

358
 Ó ý ó ô ç ì á
ôåýïõóá óéáãüíá - ëüãù ôçò ñïðÞò Ì -
äçìéïõñãåßôáé áõôïåíßó÷õóç, åíþ äåí
äçìéïõñãåßôáé óôç äåõôåñåýïõóá. ÁðïôÝ-
ëåóìá áõôÞò ôçò äéÜôáîçò åßíáé ç ðñù-
ôåýïõóá óéáãüíá íá åßíáé ðéï áðïôåëå-
óìáôéêÞ óôçí ðÝäçóç, áëëÜ íá öèåßñåôáé
ãñçãïñüôåñá áðü ôçí äåõôåñåýïõóá, ç
ïðïßá äåõôåñåýïõóá óéáãüíá ôåßíåé, ëü-
ãù ôçò áíôßèåôçò ñïðÞò, íá áðïìáêñõí-
èåß áðü ôï ôýìðáíï, ìå áðïôÝëåóìá íá
åßíáé ëéãüôåñï áðïôåëåóìáôéêÞ, êáôÜ ôçí
ðÝäçóç.
¸ôóé, Ý÷ïõí áíáðôõ÷èåß äéÜöïñåò äéáôÜ-
îåéò êáé óõíäõáóìïß êõëßíäñùí - óéáãü-
íùí, üðùò:
• Ç äéÜôáîç óéáãüíùí Simplex (Óß-
ìðëåî), üðïõ óõíõðÜñ÷åé ìéá ðñùôåý-
ïõóá êáé ìéá äåõôåñåýïõóá óéáãþíá
(Ó÷.6.13).
• Ç äéÜôáîç óéáãüíùí Duplex (Íôïý-
ìðëåî), ðïõ ðåñéëáìâÜíåé äýï ðñù-
ôåýïõóåò óéáãüíåò ùèïýìåíåò áðü
äýï êõëßíäñïõò áðëÞò åíÝñãåéáò, ðïõ
ëåéôïõñãïýí êáíïíéêÜ, êáôÜ ôçí ðñïò
ôá åìðñüò ìüíï êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò
(Ó÷.6.14).
• Ç äéÜôáîç Duo - Duplex (Íôïýï -
Íôïýìðëåî), ìå äýï êõëßíäñïõò ôñï-
÷þí äéðëÞò åíÝñãåéáò, ðïõ ðåñéëáì-
âÜíåé äýï ðñùôåýïõóåò óéáãüíåò, ïé
ïðïßåò ëåéôïõñãïýí êáé êáôÜ ôçí ðñïò
ôá åìðñüò, áëëÜ êáé êáôÜ ôçí ðñïò ôá
ïðßóù êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò (Ó÷.6.15).
• Ç äéÜôáîç Servo (ÓÝñâï), ìå äýï ðñù-
ôåýïõóåò óéáãüíåò êáé êýëéíäñï äé-
ðëÞò åíÝñãåéáò (Ó÷.6.16).
• Ç äéÜôáîç Duo - Servo (Íôïýï-óÝñâï),
ìå äýï ðñùôåýïõóåò óéáãüíåò êáé êý-
ëéíäñï äéðëÞò åíÝñãåéáò, áëëÜ, ôáõ-
ôü÷ñïíá, êáé ìå êéíçôü óýóôçìá óôá
ð Ý ä ç ó ç ò
óçìåßá óôÞñéîçò ôùí óéáãüíùí
(Ó÷.6.17) óôçí "êéèÜñá".
4. Óùëçíþóåéò
Ôï äßêôõï ìåôáöïñÜò ôïõ õãñïý ôùí
öñÝíùí áðïôåëåßôáé áðü ôìÞìáôá ÷áëý-
âäéíùí åíéó÷õìÝíùí óùëçíßóêùí, ðïõ
îåêéíïýí áðü ôçí êåíôñéêÞ áíôëßá êáé öÝ-
ñïõí êáôÜëëçëç äéáìüñöùóç (åêôüíù-
óç) óôï êÜèå Üêñï ôïõò êáé ñáêüñ ìå
óðåéñþìáôá óùëÞíùí ãéá ôçí ìåôáîý
ôïõò óýíäåóç. ¸ôóé ïé óùëçíßóêïé áõôïß
öèÜíïõí ó' Ýíá óçìåßï ôïõ ðëáéóßïõ Þ
ôïõ áìáîþìáôïò, áð'üðïõ ôïõò "õðïäÝ-
÷ïíôáé" ðëÝïí - ìå êáôÜëëçëç óýíäåóç -
åýêáìðôïé åíéó÷õìÝíïé åëáóôéêïß óùëÞ-
íåò (“ìáñêïýôóéá”) ðïõ öèÜíïõí ìÝ÷ñé
ôï óôüìéï ðñïóáãùãÞò ôïõ õãñïý óôïõò
êõëéíäñßóêïõò ôùí ôñï÷þí, áöïý âéäù-
èïýí óå óõíäåôéêÜ Üêñá (ñáêüñ), ðïõ
öÝñïõí óðåéñþìáôá óùëÞíùí ãéá ôï
óêïðü áõôü.
5. Ëåéôïõñãßá
Óôï Ó÷.6.18 (á) ðáñïõóéÜæåôáé ìßá óõ-
íÞèçò äéÜôáîç ôïõ ðåíôÜë ôïõ öñÝíïõ
ìå ôçí êåíôñéêÞ áíôëßá. Ç óõíïëéêÞ äéá-
äñïìÞ ôïõ ðåíôÜë, óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ,
åßíáé 140 mm ìÝ÷ñé áõôü íá ôåñìáôßóåé,
åíþ ç åëåýèåñç äéáäñïìÞ ôïõ, ðñéí áñ-
÷ßóåé íá ùèåß ôï Ýìâïëï, åßíáé 3-5 mm.
Äéáêñßíåôáé, åðßóçò, êáé ï äéáêüðôçò ôùí
öþôùí STOP, ï ïðïßïò ìå ôç âïÞèåéá å-
íüò áðïðéåóôéêïý åëáôçñßïõ èÝôåé ôï êý-
êëùìá ôùí öþôùí óå ëåéôïõñãßá, üôáí
ï ïäçãüò ðéÝæåé ôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí.
Óôï Ó÷.6.18 (â) ðáñïõóéÜæåôáé Ýíáò êý-
ëéíäñïò ôñï÷ïý, óå ôïìÞ.
Óôï Ó÷.6.19 (á) ðáñïõóéÜæåôáé ôï óýóôç-
ìá ðÝäçóçò óå çñåìßá, åíþ óôçí ðåñß-
ðôùóç (â) Ý÷ïõìå ôï óýóôìá ðÝäçóçò óå
359
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÌåôáëëéêÜ êõÜèéá ÅëáôÞñéï

ÙóôÞñéï

¸ìâïëï ÅëáóôéêÜ êõÜèéá

(á) (â)

Ó÷.6.18 á. ÐåíôÜë êáé áíôëßá ðÝäçóçò Á - 140 ÓõíïëéêÞ äéáäñïìÞ ðåíôÜë (140 mm). Åëåýèåñç äéáäñï-
ìÞ ðåíôÜë (3-5 mm).
1. Êåíôñéêüò êýëéíäñïò. 2. ÙóôéêÞ ñÜâäïò. 3. ÐåíôÜë öñÝíïõ. 4. ÙóôÞñéï öþôùí óôïð öñÝíùí. 5. Ðå-
ñéêü÷ëéï ñýèìéóçò èÝóçò öþôùí óôïð öñÝíùí. 6. Äéáêüðôçò öþôùí óôïð. 7. ÅëáôÞñéï åðáíáöïñÜò ðå-
íôÜë öñÝíùí.
â. Êýëéíäñïò ôñï÷þí

ëåéôïõñãßá. ¼ôáí, äçëáäÞ, ï ïäçãüò ðá-
ôÞóåé ôï ðåíôÜë ôïõ öñÝíïõ (ðïäüðëç-
êôñï), ç ùóôéêÞ ñÜâäïò, ðïõ åßíáé óõí-
äåìÝíç ìå ôï ðåíôÜë, ùèåß ôï Ýìâïëï
ôïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ, ïðüôå ôï õãñü
ðéÝæïíôáò ôï êõÜèéï äéÝñ÷åôáé áðü ôéò
ïðÝò ôçò âáëâßäáò ðáñï÷Þò õãñþí,
ðåñíÜ ìÝóá áðü ôéò óùëçíþóåéò êáé êá-
ôáëÞãåé óôïõò êõëßíäñïõò (êõëéíäñß-
óêïõò) ôïõ ôñï÷þí. Åêåß áíáãêÜæåé ôá
äýï Ýìâïëá ôïõ êÜèå êõëéíäñßóêïõ íá
áðïìáêñõíèïýí êáé íá ðéÝóïõí ìå ôá ù-
óôÞñéÜ ôïõò ôéò óéáãüíåò, ïé ïðïßåò á-
íïßãïõí êáé ðéÝæïõí Ýôóé ôï ôýìðáíï ôïõ
ôñï÷ïý, ìå ôåëéêü áðïôÝëåóìá íá ôï á-
êéíçôïðïéïýí.
Óôçí ðåñßðôùóç (ã) ôïõ ßäéïõ ó÷Þìáôïò,
ðáñáôçñïýìå üôé, üôáí ï ïäçãüò áöÞ-
óåé åëåýèåñï ôï ðåíôÜë, ôüôå ôï åëáôÞñéï
ôïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ ðéÝæåé ôï Ýìâï-
ëï ðñïò ôá ïðßóù êáé, åðåéäÞ ôï õãñü
ðïõ âñßóêåôáé Þäç óôïõò êõëéíäñßóêïõò
ôùí ôñï÷þí êáé óôéò óùëçíþóåéò äåí
ðñïëáâáßíåé íá ãõñßóåé ðßóù êáé íá êá-
ôáëÜâåé ôïí êåíü ÷þñï ðïõ õðÜñ÷åé, ôï
÷þñï áõôü êáôáëáìâÜíåé Üëëï õãñü, ôï
ïðïßï Ýñ÷åôáé áðü ôç äåîáìåíÞ õãñþí,
ìÝóù ôçò ïðÞò óõãêïéíùíßáò êáé ôùí
ðåñéöåñåéáêþí ïðþí ôïõ Üêñïõ ôïõ åì-
âüëïõ. ¸ôóé, áõôü ðåñíÜ áðü ôá áíáóç-
êùìÝíá ÷åßëç ôïõ ðñùôåýïíôïò åëáóôé-
êïý êõáèßïõ êáé ãåìßæåé ôï êåíü, ðïõ äç-

360
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

Åëáóôéêü êÜëõììá ¸ìâïëï Êýëéíäñïò ôñï÷ïý

ÄåîáìåíÞ Ïðåò áåñéóìïý
(áðïèÞêç) ÏðÞ åîßóùóçò - åðéóôñïöþí
õãñïý ÏðÞ óõãêïéíùíßáò
ÑÜâäïò þèçóçò åìâüëïõ

Åëáóôéêü êõÜèéï ÅëáôÞñéï

Ìåôáëëéêü ÁóöÜëåéá
êõÜèéï ¸ìâïëï
ÊõÜèéï
ÅëáôÞñéï
Âáëâßäá ðáñï÷Þò -
Åðáíáôáêôéêü åðéóôñïöÞò õãñïý
åëáôÞñéï (á)

ÑïÞ áðü ôï åëáóôéêü

êõÜèéï ôçò âáëâßäáò
ðáñï÷Þò - åðéóôñïöÞò ÏðÞ åîßóùóçò
õãñïý

Åðáíáôáêôéêü ÑÜâäïò þèçóçò åìâüëïõ

åëáôÞñéï ¸ìâïëï
Ðñùôåýïí åëáóôéêü êõÜèéï
ÈÜëáìïò ðßåóçò
ÙóôÞñéï
¸ìâïëï
Åëáóôéêü êõÜèéï êõëßíäñïõ ôñï÷ïý (â)

ÑïÞ áðü ôéò ïðÝò ôïõ

åìâüëïõ ÑïÞ áðü ôçí Ýäñá ôçò
âáëâßäáò ðáñï÷Þò -
åðéóôñïöÞò õãñþí

Ïðç åîßóùóçò
ÏðÞ óõãêïéíùíßáò
ÏðÞ óõãêïéíùíßáò

¸ìâïëï ôýðïõ "êïõâáñßóôñáò" ÅëáôÞñéï åðáíáöïñÜò åìâüëïõ

Âáëâßäá ðáñï÷Þò- Ðñùôåýïí åëáóôéêü êõÜèéï ÈÜëáìïò ðßåóçò
åðéóôñïöÞò õãñïý
(ã) (ä)

Ó÷.6.19 Ëåéôïõñãßá õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò

(á) ÐÝäç óå çñåìßá, (â) ÐÝäç óå ëåéôïõñãßá, (ã) Áñ÷Þ áðåëåõèÝñùóçò ôçò ðÝäçò, (ä) ÔÝëïò
åëåõèÝñùóçò ôçò ðÝäçò.

361
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ìéïõñãÞèçêå ìå ôçí ðñïò ôá ïðßóù êßíç-
óç ôïõ åìâüëïõ ôïõ êåíôñéêïý êõëßí-
äñïõ, ìå áðïôÝëåóìá íá Ý÷ïõìå ôá÷åßá
åðéóôñïöÞ ôïõ åìâüëïõ ôïõ êõëßíäñïõ
ðñïò ôá ïðßóù. Óôï äéÜóôçìá áõôü, ü-
ìùò, ôá åëáôÞñéá åðáíáöïñÜò ôùí óéá-
ãüíùí ðéÝæïõí ìå ôá ùóôÞñéÜ ôïõò ôá
Ýìâïëá ôùí êõëéíäñßóêùí êáé åêåßíá ìå
ôç óåéñÜ ôïõò áíáãêÜæïõí ôï õãñü íá
öýãåé áñ÷éêÜ áðü ôïõò êõëéíäñßóêïõò
ôùí ôñï÷þí, íá ðåñÜóåé óôç óõíÝ÷åéá á-
ðü ôéò óùëçíþóåéò, íá áíáóçêþóåé ôç
âáëâßäá åðéóôñïöÞò (âáëâßäá ðáñï÷Þò
- åðéóôñïöÞò õãñþí) óôïí êåíôñéêü êý-
ëéíäñï [Ó÷.6.19(ä)], ìåôÜ íá öèÜóåé óôï
÷þñï åìðñüò áðü ôï ðñùôåýïí êõÜèéï
ôïõ åìâüëïõ êáé áðü åêåß - ëüãù ôïõ ü-
ôé ôï Ýìâïëï Ý÷åé ðëÝïí ôåñìáôßóåé óôç
èÝóç áñ÷éêÞò çñåìßáò ôïõ - ôï õãñü, ìÝ-
óù ôçò ïðÞò åîßóùóçò, íá êáôáëÞîåé,
ôåëéêÜ, óôç äåîáìåíÞ õãñþí.
¼ôáí ôÝëïò, ç ðßåóç ôïõ õãñïý åêåßíïõ
ðïõ åðéóôñÝöåé áðü ôïõò êõëßíäñïõò
ôùí ôñï÷þí (ðßåóç ç ïðïßá áóêåßôáé áðü
ôá åëáôÞñéá åðáíáöïñÜò ôùí óéáãüíùí
óôá Ýìâïëá ôùí êõëßíäñùí ôùí ôñï-
÷þí), åîéóùèåß ìå ôçí ðßåóç ðïõ áóêåß
ôï åëáôÞñéï ôïõ åìâüëïõ ôïõ êåíôñéêïý
êõëßíäñïõ óôç âáëâßäá ðáñï÷Þò - åðé-
óôñïöÞò õãñïý, ôüôå êëåßíåé ç âáëâßäá
áõôÞ êáé óôáìáôÜ ç åðéóôñïöÞ ôùí õ-
ãñþí óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï êáé êáô'å-
ðÝêôáóç óôç äåîáìåíÞ õãñþí, ìÝóù ôçò
ïðÞò åðéóôñïöÞò ôùí õãñþí, ïðüôå ïìé-
ëïýìå ãéá ôï ôÝëïò ôçò áðåëåõèÝñùóçò
ôçò ðÝäçóçò.
¸ôóé, ç âáëâßäá åðéóôñïöÞò õãñþí (ðá-
ñï÷Þò - åðéóôñïöÞò õãñþí) êëåßíåé êáé
üëï ôï óýóôçìá óùëçíþóåùí êáé êõëéí-
äñßóêùí ôñï÷þí ðáñáìÝíåé ìå ðßåóç ëß-
ãï ìåãáëýôåñç ôoõ ìéóïý bar (ðåñßðïõ
362
0,6 bar), üóç äçëáäÞ åßíáé êáé ç ôÜóç
ðïõ äçìéïõñãåß ôï åëáôÞñéï ôïõ åìâü-
ëïõ. Må ôïí ôñüðï áõôü, ôá ÷åßëç ôùí
êõáèßùí ôùí åìâüëùí, ðïõ êéíïýíôáé
óôá êõëéíäñÜêéá ôùí ôñï÷þí, ìÝíïõí óå
óôáèåñÞ åðáöÞ ìå áõôÜ êáé ãé'áõôü áðï-
öåýãåôáé ç åßóïäïò áÝñá óôï êýêëùìá,
åíþ ôï óýóôçìá ðÝäçóçò ìðïñåß íá å-
íåñãïðïéçèåß áêáñéáßá, ìå ôçí ðáñáìé-
êñÞ êßíçóç ôïõ åìâüëïõ ôïõ êåíôñéêïý
êõëßíäñïõ üðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñá-
ðÜíù. Áò óçìåéùèåß, åäþ, üôé ï êåíôñé-
êüò êýëéíäñïò âñßóêåôáé ìüíïí õðü á-
ôìïóöáéñéêÞ ðßåóç, äåäïìÝíïõ üôé ç äå-
îáìåíÞ õãñþí ìå ìéá ïðÞ ðïõ äéáèÝôåé
ôï êÜëõììÜ ôçò, óõãêïéíùíåß ìå ôçí á-
ôìüóöáéñá.
6.4.3 Äéóêüöñåíá
Óôï óýóôçìá ðÝäçóçò ìå ôýìðáíï êáé
óéáãüíåò äåí õðÜñ÷åé áñêåôüò áåñé-
óìüò óôá óçìåßá ðïõ áíáðôýóóåôáé ç
ôñéâÞ, ïðüôå ðáñïõóéÜæåôáé õðåñèÝñìáí-
óç óôéò ðáñáðÜíù áõôÝò åðéöÜíåéåò, éäß-
ùò óå ðåñßðôùóç åíôáôéêÞò ÷ñÞóçò ôïõò
Þ óå êáôçöïñéêÝò äéáäñïìÝò ìåãÜëïõ
ìÞêïõò, üðïõ áðáéôåßôáé óõíå÷Þò ðñï-
óðÜèåéá ðÝäçóçò.
¸ôóé, ãéá íá âåëôéùèïýí ïé äõíáôüôçôåò
ôïõ üëïõ óõóôÞìáôïò, þóôå íá åßíáé ðéï
áðïôåëåóìáôéêü, ôá ôýìðáíá Ý÷ïõí áíôé-
êáôáóôáèåß ìå äßóêïõò êáé ïé óéáãüíåò
ìå ðëáêßäéá (ôáêÜêéá), ïðüôå ï êÜèå ôñï-
÷üò, áíôß ãéá ôýìðáíï, Ý÷åé äßóêï. Ï äß-
óêïò áõôüò êéíåßôáé áíÜìåóá óôá óêÝëç
åíüò óôáèåñïý äß÷áëïõ (“äáãêÜíáò”),
ðïõ êáëýðôåé Ýíá ìéêñü ôïìÝá ôïõ äßóêïõ.
ÊÜèå óêÝëïò ôïõ äß÷áëïõ áõôïý (“äá-
ãêÜíáò”) Ý÷åé Ýíá Þ äýï êõëßíäñïõò ìå
ôá áíôßóôïé÷á Ýìâïëá, ðïõ åöÜðôïíôáé
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

Óõíäåôéêüò óùëÞíáò Óõíäåôéêüò óùëÞíáò

Äß÷áëï (äáãêÜíá)

¸ìâïëï
¸ìâïëï

Ðëáêßäéï (ôáêÜêé)
ÅéóáãùãÞ õãñïý
Ðëáêßäéï õðü ðßåóç
Äßóêïò
Äßóêïò åëåýèåñïò Äßóêïò
öñåíáñéóìÝíïò

Äéóêüöñåíï óå èÝóç "åëåýèåñç" Äéóêïöñåíï óå èÝóç "åöáñìïãÞò"

Ó÷.6.20 Óýóôçìá öñÝíùí ìå äßóêïõò ôñéâÞò (áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò)

óå ÷áëýâäéíï ðÝäéëï, üðïõ åßíáé êïëëç-

ìÝíç ç åðÝíäõóç ôçò ôñéâÞò (èåñìïõßô)
êáé Ýôóé, ï äßóêïò ðåñéóôñÝöåôáé áíÜìå-
óá óôá ðÝäéëá ôñéâÞò (ôáêÜêéá) (Ó÷.6.20).
¼ôáí, ëïéðüí, ï ïäçãüò ðéÝóåé ôï ðåíôÜë
ôïõ öñÝíïõ, ôï õãñü Ýñ÷åôáé ìå ðßåóç
óôïí Ýíá Þ óôïõò äýï êõëßíäñïõò - áíÜ-
ëïãá ìå ôç ó÷åäßáóç ôïõ óõóôÞìáôïò -
üðùò áêñéâþò êáé óôá öñÝíá ìå ôýìðá-
íï, ìüíï ðïõ åäþ ï äßóêïò åßíáé áõôüò
ï ïðïßïò ðåñéóößããåôáé áðü ôá ôáêÜêéá
êáé ôåëéêÜ áêéíçôïðïéåßôáé, üðùò åîÜëëïõ Ó÷.6.21 Äßóêïò ìå äéáìüñöùóç ðôåñùôÞò ãéá
áðïôåëåóìáôéêüôåñç øýîç (áåñéæüìåíïò
êáé ï ôñï÷üò. äßóêïò)
Ç øýîç ôïõ äßóêïõ åßíáé ðïëý êáëýôåñç
áðü ôçí áíôßóôïé÷ç ôïõ ôõìðÜíïõ êáé
ãé'áõôü åðéôñÝðåé íá åðåíåñãïýí ìåãáëý- ÕðÜñ÷ïõí êáé äßóêïé ìå ìïñöÞ ðôåñù-
ôåñåò äõíÜìåéò ãéá öñåíÜñéóìá-áêéíç- ôÞò öõãïêåíôñéêÞò áíôëßáò ãéá áêüìç
ôïðïßçóç ôïõ áõôïêéíÞôïõ óå ðïëý ìé- êáëýôåñç øýîç (Ó÷.6.21). Áõôïß Ý÷ïõí
êñüôåñï ÷ñüíï, ÷ùñßò íá äçìéïõñãçèåß äýï ëåßá ôïé÷þìáôá, üðïõ åöáñìüæåôáé
õðåñèÝñìáíóç, ç ïðïßá èá åðÝöåñå åðé- ç ðßåóç ôùí áíôßóôïé÷ùí èåñìïõßô ôùí
êßíäõíç åðéâñÜäõíóç óôç ëåéôïõñãßá ôçò ðëáêéäßùí (ôáêáêéþí), åíþ áíÜìåóá ó'
ðÝäçóçò. áõôÜ (ôá ôïé÷þìáôá) ó÷çìáôßæïíôáé äßï-

363
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Äß÷áëï (äáãêÜíá)
Ôñï÷üò
Ðëáêßäéá
(ôáêÜêéá)
Äßóêïò
Êï÷ëßáò óôåñÝùóçò
äßóêïõ êáé ôñï÷ïý
Áêñáîüíéï
Åîùôåñéêüò êùíéêüò ôñéâÝáò
ÐëÞìíç
Åóùôåñéêüò ôñéâÝáò Äßóêïò
Ó÷.6.22 ÔïìÞ óõóôÞìáôïò äéóêüöñåíïõ ìå Ýíá Ýìâïëï óôï Ýíá óêÝëïò ôçò äáãêÜíáò
äïé ñïÞò áÝñá. ¸ôóé, êáôÜ ôçí ðåñéóôñï-
öÞ ôïõ äßóêïõ, ñåýìáôá áÝñïò ðåñíïýí
ãñÞãïñá, ëüãù ôçò öõãïêåíôñéêÞò äý-
íáìçò, áðü ôéò äéüäïõò áõôÝò êáé ôïí
øý÷ïõí ðïëý áðïôåëåóìáôéêÜ.
Óå ìåñéêÜ óõóôÞìáôá äéóêüöñåíùí, ôï
äß÷áëï (äáãêÜíá) Ý÷åé óõíÞèùò Ýíá Ýì-
âïëï, ìüíï óôï Ýíá óêÝëïò ôïõ, üðùò
öáßíåôáé óå ôïìÞ êáé óôï Ó÷.6.22. Ç ü-
ëç äéÜôáîç ôïõ ó÷Þìáôïò áõôïý áöïñÜ
ôïí åìðñüóèéï ôñï÷ü áõôïêéíÞôïõ (üðïõ
öáßíåôáé ôï áêñáîüíéï ôùí åìðñüóèéùí
ôñï÷þí), áëëÜ ìå êßíçóç ôïõ áõôïêéíÞ-
364
Ðñïóôáôåõôéêü êÜëõììá
Óôáãáíùôéêüò äáêôýëéïò
¸ìâïëï
Êùíéêüò Êï÷ëßáò
ôñéâÝáò
Óôåãáíùôéêüò äáêôýëéïò (ôóéìïý÷á)
Óõíäåôéêü åîÜñôçìá äé÷Üëïõ
Êï÷ëßáò
ÂÜóç
áêñáîïíßïõ
Ðñïóôáôåõôéêüò äßóêïò
ôïõ óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò, åíþ ï
äßóêïò óõãêñáôåßôáé ìå êï÷ëßåò óôçí
ðëÞìíç ôïõ ôñï÷ïý. Óôï Ó÷.6.23 öáßíï-
íôáé ðåñéóóüôåñåò ëåðôïìÝñåéåò ðïõ á-
öïñïýí ôï äß÷áëï (äáãêÜíá).
Óôçí ðåñßðôùóç, ëïéðüí, ðïõ õðÜñ÷åé Ýì-
âïëï óôï Ýíá óêÝëïò ôçò äáãêÜíáò, ôü-
ôå áõôÞ äåí óôåñåþíåôáé êáôåõèåßáí óôç
âÜóç ôïõ áêñáîüíéïõ, áëëÜ óå Ýíá åéäé-
êü óõíäåôéêü êáé ôáõôü÷ñïíá óõãêñáôç-
ôéêü åîÜñôçìá, ìå äýï ðåßñïõò êáé åëá-
óôéêÜ äáêôõëßäéá Þ ìå ïëéóèáßíïõóá äéÜ-
ôáîç "÷åëéäïíïïõñÜò", Ýôóé þóôå íá åß-
 Ó ý ó ô ç ì á
Åóùôåñéêïß åëáóôéêïý
äáêôýëéïé
Ðåßñïé
ÓõãêñáôçôéêÜ
åëáôÞñéá
Óõãêñáôçôéêü
ôåìÜ÷éï äé÷Üëïõ
Ðëáêßäéï
Ó÷.6.23 ÅîáñôÞìáôá óõóôÞìáôïò äéóêïöñÝíïõ ìå Ýíá Ýìâïëï óôï Ýíá óêÝëïò ôçò äáãêÜíáò
íáé äõíáôÞ ìéá ìéêñÞ ìåôáêßíçóç ôçò äá-
ãêÜíáò, êÜèåôá ðñïò ôïí äßóêï. Ôç
óôéãìÞ, ëïéðüí, ôïõ öñåíáñßóìáôïò, ç
äáãêÜíá õðï÷ùñåß ëßãï êáé Ýôóé ðñï-
óáñìüæïíôáé óôï äßóêï ôá ðëáêßäéá (ôá-
êÜêéá) ïìïéüìïñöá êáé óôéò äýï åðéöÜ-
íåéÝò ôïõ.
ÕðÜñ÷ïõí, üìùò, êáé äáãêÜíåò, ïé ïðïß-
åò Ý÷ïõí áðü Ýíá Ýìâïëï óå êÜèå óêÝ-
ëïò ôïõò (Ó÷.6.24). Óôéò ðåñéðôþóåéò áõ-
ôÝò ç äáãêÜíá åßíáé åíéáßá, öÝñåé äýï
Ýìâïëá - Ýíá áðü êÜèå ðëåõñÜ ôïõ äß-
óêïõ - êáé óôåñåþíåôáé ìå êï÷ëßåò, á-
ðåõèåßáò óôç âÜóç ôïõ áêñáîïíßïõ.Ôï õ-
ãñü ôùí öñÝíùí áðü ôçí êåíôñéêÞ áíôëß-
á êáôáèëßâåôáé óôï óùëÞíá ðñïóáãù-
ãÞò ôïõ êáé áðü åêåß äéï÷åôåýåôáé óôïõò
÷þñïõò êáôÜèëéøçò ôùí äýï åìâüëùí,
åíþ ï äßóêïò ôïõ óõãêñïôÞìáôïò óõ-
ð Ý ä ç ó ç ò
Êï÷ëßáò åîáåñéóìïý
Äß÷áëï (äáãêÜíá)
Åîùôåñéêïß åëáóôéêïß
äáêôýëéïé
¸ìâïëï
Óôåãáíùôéêïß
äáêôýëéïé
Ðëáêßäéï (ôáêÜêé)
ãêñáôåßôáé ìå êï÷ëßåò óôçí ðëÞìíç ôïõ
ôñï÷ïý. Óçìåéþíåôáé, üôé ôï óõãêñüôçìá
áíÞêåé óå ðñüóèéï ôñï÷ü áõôïêéíÞôïõ,
áëëÜ ìå êßíçóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï-
÷ïýò ôïõ.
Óôá ðåñéóóüôåñá ï÷Þìáôá ïé äßóêïé Ý-
÷ïõí áíôéêáôáóôÞóåé ôá ôýìðáíá ôùí äýï
ìüíï ðñüóèéùí ôñï÷þí, åíþ óå Üëëá
êáé ôùí ôåóóÜñùí ôñï÷þí.
Áíáêåöáëáéþíïíôáò, óôï Ó÷.6.25 öáß-
íïíôáé ìå ðáñáóôáôéêÞ ó÷åäßáóç:
(á) Óýóôçìá äéóêüöñåíïõ åíéáßáò äá-
ãêÜíáò ìå äýï Ýìâïëá, êáèÝíá áðü
ôá ïðïßá Ý÷åé ðáñï÷Ýò õãñïý óôá óç-
ìåßá ðïõ öáßíïíôáé ìå ôá âÝëç.
(â) Óýóôçìá äéóêüöñåíïõ ìå "ïëéóèáß-
íïõóá" äéÜôáîç äáãêÜíáò êáé Ýíá
Ýìâïëï.
365
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Óôåãáíùôéêü
Ôñï÷üò ðáñÝìâõóìá ÓùëÞíáò ðñïóáãùãÞò õãñïý
Äßóêïò ðÝäçóçò Êï÷ëßáò åîáÝñùóçò
ÅëáôÞñéï åìâüëïõ
ÅðÝíäõóç ôñéâÞò ðëáêéäßïõ
Äß÷áëï (äáãêÜíá) Äß÷áëï (äáãêÜíá)
Ðëáêßäéï (ôáêÜêé)
¸ìâïëï
Ðñïóôáôåõôéêü åëáóôéêü
êÜëõììá
Óôåãáíùôéêüò äáêôýëéïò
Êï÷ëßáò óôåñÝùóçò åìâüëïõ
äßóêïõ êáé ôñï÷ïý Êï÷ëßáò óôåñÝùóçò äé÷Üëïõ
ÐëÞìíç Êï÷ëßáò óôåñÝùóçò
ðñïóôáôåõôéêïý êáëýììáôïò
Åîùôåñéêüò êùíéêüò Ðñïóôáôåõôéêü êÜëõììá
ôñéâÝáò ÐáñÝìâáóìá áðü ôåöëüí
Áêñáîüíéï

ÂÜóç áêñáîïíßïõ
Åóùôåñéêüò êùíéêüò
ôñéâÝáò ðëÞìíçò
áêñáîïíßïõ

Óôåãáíùôéêïò ðáñÜêõêëïò
(ôóéìïý÷á) Ðñïóôáôåõôéêüò äßóêïò

Ó÷.6.24 Äéóêüöñåíï ìå Ýíá Ýìâïëï óå êÜèå Ýíá óêÝëïò ôçò äáãêÜíáò

4 21 2 41 25

Ó÷.6.25 á) Óýóôçìá äéóêüöñåíïõ ìå åíéáßá äá-

ãêÜíá
6 (â) Óýóôçìá äéóêüöñåíïõ ìå "ïëéóèáß-
íïõóá" äéÜôáîç äáãêÜíáò
6 6 1. ÔáêÜêéá
2. ¨Åìâïëï
3. Äßóêïò
4. ÄáãêÜíá
5. Óõãêñáôçôéêü ôåìÜ÷éï äé÷Üëïõ
(á) (â) 6. Ðáñï÷Þ õãñïý

366
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

6.4.4. ÓõóôÞìáôá öñÝíùí ìå äé- Ãéá íá åîáëåßøïõí ôï ìåéïíÝêôçìá áõôü,

ðëÜ êõêëþìáôá
Ôá õäñáõëéêÜ óõóôÞìáôá öñÝíùí, üðùò
ôá ðåñéãñÜøáìå ðáñáðÜíù, åßíáé ðïëý
áðïôåëåóìáôéêÜ, Ý÷ïõí üìùò Ýíá óïâá-
ñü ìåéïíÝêôçìá. Áí, äçëáäÞ, ðáñïõóéá-
óèåß äéáññïÞ ôïõ õãñïý óå ïðïéïäÞðï-
ôå óçìåßï ôùí óùëçíþóåùí Þ ôùí êõ-
ëßíäñùí, ôüôå á÷ñçóôåýåôáé ïëüêëçñï
ôï óýóôçìá ôùí öñÝíùí êáé ôï ü÷çìá
ðáýåé íá Ý÷åé ðÝäçóç (åêôüò öõóéêÜ áðü
ôï ÷åéñüöñåíï, ôï ïðïßï, üðùò åßäáìå,
÷ñçóéìåýåé ìüíï ãéá ôçí åîáóöÜëéóç á-
êéíçóßáò êáôÜ ôçí óôÜèìåõóç êáé äåí åß-
íáé éêáíü íá áêéíçôïðïéÞóåé áðüôïìá ôï
áõôïêßíçôï, üôáí êéíåßôáé ìå ó÷åôéêÜ ìå-
ãÜëç ôá÷ýôçôá).
ïé êáôáóêåõáóôÝò åðéíüçóáí äéÜöïñá
óõóôÞìáôá, óôá ïðïßá ôï êýêëùìá óù-
ëçíþóåùí åßôå ÷ùñßæåôáé óå äýï õðïêõ-
êëþìáôá åßôå äéðëáóéÜæåôáé.
Êáé óôéò äýï, ðÜíôùò, áõôÝò ðåñéðôþóåéò,
ðïõ áðïôåëïýí ôïí êáíüíá ãéá ôá óýã-
÷ñïíá áõôïêßíçôá, ÷ñçóéìïðïéåßôáé äßäõ-
ìïò êåíôñéêüò êýëéíäñïò (Ó÷.6.26).
¼ðùò, äçëáäÞ, öáßíåôáé óôï óõãêåêñéìÝ-
íï ó÷Þìá, ï êýëéíäñïò Ý÷åé äýï ÷þñïõò
êáôÜèëéøçò êáé äýï Ýìâïëá. Ï êÜèå ÷þ-
ñïò êáôÜèëéøçò ôñïöïäïôåßôáé áðü áíå-
îÜñôçôç äåîáìåíÞ õãñþí, åíþ ôñïöïäï-
ôåß Ýíá áíåîÜñôçôï êýêëùìá óùëçíþóå-
ùí. ëåéôïõñãåß, äçëáäÞ, ôï êÜèå êýêëù-

3
1

2 4
5 15

14 16

13 6
11 10 7
8
12 17 9

Ó÷.6.26 Äßäõìïò êåíôñéêüò êýëéíäñïò

1. ÅíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá õãñþí öñÝíùí. 2. ÄåîáìåíÞ Þ äï÷åßï õãñþí. 3. ÐëÜêá ãåöýñùóçò åðáöþí åíäåé-
êôéêÞò ëõ÷íßáò. 4. ÊÜëõììá ðëÞñùóçò õãñþí. 5. Åßóïäïò õãñþí ðñïò äåîáìåíÞ. 6. Äåõôåñåýïí Ýìâïëï.
7. ÏðÞ åîßóùóçò - åðéóôñïöþí. 8. ÏðÞ óõãêïéíùíßáò. 9. Äáêôýëéïò óôåãáíþôçôáò. 10. ÊõÜèéï. 11. Êï-
÷ëßáò áðüóôáóçò. 12. Óôåãáíùôéêüò äáêôýëéïò åìâüëïõ. 13. Óôåãáíùôéêüò äáêôýëéïò õðïðßåóçò. 14.
Ðñùôåýïí Ýìâïëï.15. ðëùôÞñáò. 16. ¸îïäïò õãñïý áðü ôïí ÷þñï êáôÜèëéøçò ãéá ôïí ïðßóèéï Üîïíá.
17. Ðñùôåýùí åëáóôéêüò äáêôýëéïò ðßåóçò - óôåãáíüôçôáò.

367
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷. 6.27 Äßäõìïò êåíôñéêüò êýëéäñïò óýã÷ñïíçò êáôáóêåõÞò

1. Óôüìéï óýíäåóçò ðÝäçò ðñüóèéùí ôñï÷þí. 2. Äï÷åßï õãñþí ðÝäçò. 3. ÔÜðá ðëÞñùóçò õãñþí. 4.
ÔÝñìá ðñüóêñïõóçò. 5. Ðñùôåýïí (êýñéï) Ýìâïëï. 6. ÅëáôÞñéï åðéôñïöÞò ðñùôåýïíôïò åìâüëïõ. 7.
×þñïò ðßåóçò. 8. Äåõôåñåýïí Ýìâïëï. 9. Äáêôýëéïò áóöÜëåéáò êáé ôÝñìáôïò. 10. ×þñïò ðßåóçò. 11.
Êï÷ëßáò ìå âáëâßäá ðõèìÝíïò. 12. ÏðÞ åîßóùóçò - åðéóôñïöþí. 13. ÏðÞ óõãêïéíùíßáò Þ óõìðëÞ-
ñùóçò. 14. 15. Êï÷ëßåò åîáÝñùóçò.

ìá üðùò êáé ï áðëüò êåíôñéêüò êýëéí-
äñïò, ðïõ ðåñéãñÜøáìå ðáñáðÜíù. Ï
÷þñïò êáôÜèëéøçò, ðïõ âñßóêåôáé ðñéí
áðü ôï ðñùôåýïí Ýìâïëï - ôï ïðïßï ðéÝ-
æåôáé áðåõèåßáò áðü ôï ðåíôÜë ôïõ öñÝ-
íïõ - ðáñÝ÷åé õãñü ìå ðßåóç óôï ïðßóèéï
êýêëùìá öñÝíùí, åíþ ï ÷þñïò, ðïõ åß-
íáé ðñéí áðü ôï äåõôåñåýïí Ýìâïëï, ôñï-
öïäïôåß ôï ðñüóèéï êýêëùìá. Ôï äåõôå-
ñåýïí Ýìâïëï êéíåßôáé åëåýèåñá (ðëÝåé),
ìåôáîý ôïõ ðñùôåýïíôïò åìâüëïõ êáé
ôïõ Üêñïõ ôïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ.
Óôï Ó÷. 6.27 ðáñïõóéÜæåôáé óå äéáìÞêç
ôïìÞ êáé óå ðëÜãéá çìéüøç-çìéôïìÞ, äß-
äõìïò êåíôñéêüò êýëéíäñïò óýã÷ñïíçò
êáôáóêåõÞò, ìå ôéò ïíïìáóßåò ôùí ìå-
ñþí ôïõ.
Ëåéôïõñãßá ôïõ äßäõìïõ êåíôñéêïý êõ-
ëßíäñïõ.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
• Óôï Ó÷.6.28 (1), ôï óýóôçìá ôùí öñÝ-
íùí åßíáé óå çñåìßá, áöïý ïé äýï
÷þñïé êáôÜèëéøçò, (á êáé â), åßíáé ãå-
ìÜôïé ìå õãñü.
• Óôï Ó÷.6.28 (2), ôï óýóôçìá âñßóêåôáé
ìå ôá äýï êõêëþìáôÜ ôïõ (ðñüóèéï
êáé ïðßóèéï) óå êáëÞ êáôÜóôáóç, äç-
ëáäÞ äåí ðáñïõóéÜæåé äéáññïÝò. Êá-
èþò ðéÝæåôáé ôï ðñùôåýïí Ýìâïëï êáé
áíáðôýóóåôáé ðßåóç óôï ÷þñï á, êé-
íåßôáé êáé ôï äåõôåñåýïí Ýìâïëï, ôï
ïðïßï áíáðôýóóåé ðßåóç óôï ÷þñï â.

368
 Ó ý ó ô ç ì á
Ðñùôåýïí Äåõôåñåýïí
Ýìâïëï Ýìâïëï
a â
Êýêëùìá 1 (ïðßóèéï) 1 Êýêëùìá 2 (ðñüóèéï)
Êýêëùìá 1 a â
Êýêëùìá 2
ÄéáññïÞ 3 4
Ó÷.6.28 Ç ëåéôïõñãßá ôïõ äßäõìïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ
Ïé ðéÝóåéò óôï ÷þñï á êáé â åßíáé ß-
óåò, ïðüôå áíáðôýóóïíôáé ßóåò ðéÝ-
óåéò êáé óôá äýï êõêëþìáôá.
• Óôï Ó÷.6.28 (3), öáßíåôáé üôé õðÜñ÷åé
äéáññïÞ óôï ïðßóèéï êýêëùìá êáé ï
÷þñïò á áäåéÜæåé. Ôï ðñùôåýïí Ýì-
âïëï Ýñ÷åôáé óå åðáöÞ ìå ôï äåõôå-
ñåýïí êáé Ýôóé ìåôáäßäåé ôçí ðßåóç
óôïí ÷þñï â, ðïõ äçìéïõñãåß ðßåóç
óôï ðñüóèéï êýêëùìá ôùí öñÝíùí.
Åêåßíï ðïõ ðáñáôçñåßôáé óôçí ðåñß-
ðôùóç áõôÞ åßíáé, üôé ç äéáäñïìÞ ôïõ
ðåíôÜë åßíáé ìåãáëýôåñç, ãåãïíüò ôï
ïðïßï ðñïåéäïðïéåß ôïí ïäçãü, ãéá
ðñïâëçìáôéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ êõêëþ-
ìáôïò.
• Óôï Ó÷.6.28 (4), öáßíåôáé üôé õðÜñ÷åé
äéáññïÞ óôï ðñüóèéï óýóôçìá êáé ï
ð Ý ä ç ó ç ò
Êýêëùìá 1 a â Êýêëùìá 2
2
Êýêëùìá 1 a â
Êýêëùìá 2
ÄéáññïÞ
÷þñïò â áäåéÜæåé. Ôï äåõôåñåýïí Ýì-
âïëï õðï÷ùñåß êáé ôåñìáôßæåé óôï Ü-
êñï ôïõ êõëßíäñïõ ÷ùñßò íá áíáðôý-
îåé ðßåóç, ïðüôå ôï ðñüóèéï óýóôçìá
"íåêñþíåôáé". Êáèþò üìùò ôï äåõôå-
ñåýïí Ýìâïëï ôåñìáôßæåé, áñ÷ßæåé íá
áíáðôýóóåôáé ðßåóç ìåôáîý ôùí åìâü-
ëùí, äçëáäÞ óôï ÷þñï á, ïðüôå ôï ï-
ðßóèéï êýêëùìá ðáñáìÝíåé óå ëåé-
ôïõñãßá. Êáé åäþ ðáñáôçñåßôáé, üôé ç
äéáäñïìÞ ôïõ ðåíôÜë åßíáé ìåãáëýôå-
ñç êáé Üñá ôï êýêëùìá ëåéôïõñãåß
ðëçììåëþò.
Ìå ôï óýóôçìá áõôü ôïõ äéðëïý êõêëþ-
ìáôïò åîáóöáëßæåôáé, ôïõëÜ÷éóôïí, ç ï-
ìáëÞ ëåéôïõñãßá ôïõ åíüò áðü ôá äýï
êõêëþìáôá öñÝíùí, Ýóôù êáé áí óôï
Üëëï ðáñïõóéáóèåß äéáññïÞ. ÊáôÜ ôçí
êáôáóêåõÞ ôùí óõóôçìÜôùí áõôþí ëáì-
369
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷.6.29 ÃåíéêÞ äéÜôáîç õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò öñÝíùí ìå äßäõìï êåíôñéêü êýëéíäñï

1. Äï÷åßï õãñþí öñÝíùí. 2. Óåâñüöñåíï ìå õðïðßåóç êáé äßäõìç êåíôñéêÞ áíôëßá êõêëùìÜôùí óå äéá-
ãþíéá äéÜôáîç. 3. Äéóêüöñåíá ðñüóèéùí ôñï÷þí. 4. Ìï÷ëüò ÷åéñüöñåíïõ. 5. Ôýìðáíá (ôáìðïýñá) ïðß-
óèéùí ôñï÷þí. 6. ÄéáêëáäùôÞñáò ôåóóÜñùí ïäþí. 7. Âáëâßäá êáôáíïìÞò ðßåóçò õãñþí.

âÜíåôáé õðüøç ç êáôÜëëçëç ñýèìéóç ôùí
óéáãüíùí ôùí öñÝíùí Þ ôùí ôáêáêéþí,
Ýôóé þóôå íá åîáóöáëßæåôáé, ìÝóù ôçò
äéáèÝóéìçò ùöÝëéìçò äéáäñïìÞò êáé
ôùí äýï åìâüëùí, ç êáëýôåñç äõíáôÞ å-
ðáöÞ ôùí õëéêþí ôñéâÞò ìå ôá ôáìðïý-
ñá Þ ôïõò äßóêïõò, áíôßóôïé÷á.
Óôï Ó÷.6.29, ðáñïõóéÜæåôáé ãåíéêÞ äéÜ-
ôáîç åíüò õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò öñÝ-
íùí ìå äßäõìï êåíôñéêü êýëéíäñï, êá-
èþò êáé ç äéÜôáîç ôïõ ÷åéñüöñåíïõ.
6.4.5. ÊáôáíïìÞ ôïõ Ýñãïõ ðÝ-
äçóçò ìåôáîý ôùí áîüíùí
¼ôáí Ýíá ü÷çìá êéíåßôáé åõèýãñáììá
êáé ìå ôçí ßäéá ôá÷ýôçôá óå ïñéæüíôéï Ý-
äáöïò, ïé áíôéäñÜóåéò óôçí êßíçóÞ ôïõ
(áíôßäñáóç áÝñá, áíôßóôáóç êýëéóçò, ôñé-
âÝò ê.ëð.) åîïõäåôåñþíïíôáé, ôåëåßùò, á-
ðü ôçí ðñïùèçôéêÞ äýíáìç ôùí êéíçôÞñé-
ùí ôñï÷þí êáé ç êáôáíïìÞ ôïõ âÜñïõò
ôïõ ï÷Þìáôïò óôïõò äýï ÜîïíÝò ôïõ åß-
íáé åêåßíç ðïõ Ý÷åé, üôáí âñßóêåôáé óå
óôÜóç. ÂÝâáéá, ç áíôßóôáóç ôïõ áÝñá
ðñïêáëåß ôç äçìéïõñãßá åíüò æåýãïõò
äõíÜìåùí áíôßèåôùí ðñïò ôï æåýãïò
ôùí äõíÜìåùí ôçò áäñÜíåéáò, ðïõ ôåß-
íïõí íá åëáöñþóïõí ôïí ðñüóèéï êáé
íá åðéâáñýíïõí ôïí ïðßóèéï Üîïíá. Áõ-
ôÝò üìùò ïé äõíÜìåéò åßíáé ìéêñÝò êáé
ìðïñåß íá èåùñçèïýí áìåëçôÝåò.
Ôáõôü÷ñïíá, ôï âÜñïò ôïõ ï÷Þìáôïò á-
íáëýåôáé óå äýï óõíéóôþóåò ðïõ åíåñ-
ãïýí óôá óçìåßá åðáöÞò ôùí ôñï÷þí
êáé ôïõ åäÜöïõò. ÅðåéäÞ ôï êÝíôñï âÜ-

370
 Ó ý ó ô ç ì á
ñïõò ôïõ ï÷Þìáôïò âñßóêåôáé ðåñßðïõ
óôï ìÝóïí êáé êïíôÜ óôïí Üîïíá ìåôÜ-
äïóçò ôçò êßíçóçò óå áõôïêßíçôá ìå êß-
íçóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò, ãéá ôçí
êáëÞ ðÝäçóÞ ôïõò ìéá ßóç êáôáíïìÞ ôïõ
Ýñãïõ ðÝäçóçò áíÜìåóá óôïõò äýï Ü-
îïíåò èá Þôáí ü,ôé êáëýôåñï, ïðüôå ôï
æåýãïò ôùí äõíÜìåùí ðÝäçóçò ôùí ôñï-
÷þí ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá èá Þôáí ßóï ìå
ôï æåýãïò ôùí ôñï÷þí ôïõ ðñüóèéïõ Ü-
îïíá.
Ôç óôéãìÞ, üìùò, ôçò ðÝäçóçò, ìåôáöÝ-
ñåôáé Ýíá óçìáíôéêü ìÝñïò ôïõ âÜñïõò
áðü ôïí ïðßóèéï óôïí ðñüóèéï Üîïíá,
ðïõ âõèßæåé ôï ðñüóèéï ìÝñïò ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò êáé ôñïðïðïéåß, Ýôóé, óçìáíôéêÜ,
ôçí êáôáíïìÞ ôïõ âÜñïõò ìåôáîý ôùí á-
îüíùí.
Ç íÝá áõôÞ êáôáíïìÞ åîáñôÜôáé áðü ôçí
åðéâñÜäõíóç êáé ôéò óõíèÞêåò öüñôù-
óçò ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ìðïñåß íá öèÜóåé
ìÝ÷ñé ôç ìåôÜèåóç ôïõ 75 % ôïõ öïñôß-
ïõ óôïí ðñüóèéï Üîïíá. Óôçí ðñÜîç, ü-
ìùò, ãéá ôïí õðïëïãéóìü ôùí óõóôçìÜ-
ôùí ðÝäçóçò, äÝ÷ïíôáé ïé êáôáóêåõá-
óôÝò ùò ëïãéêÞ êáôáíïìÞ ôçí áíáëïãßá
60 ðñïò 40, êáé êáôáóêåõÜæïõí Ýôóé ôï
óýóôçìá ðÝäçóçò, þóôå ç ó÷Ýóç ìåôáîý
ðñüóèéïõ êáé ïðßóèéïõ æåýãïõò äõíÜìå-
ùí ðÝäçóçò íá óôçñßæåôáé óôçí áíáëï-
ãßá ðïõ ðéï ðÜíù áíáöÝñèçêå.
Áò óçìåéùèåß, üôé óôçí ðåñßðôùóç áõôï-
êéíÞôùí ìå ðñüóèéá êßíçóç, ï ðñüóèéïò
Üîïíáò öÝñåé ðåñéóóüôåñï âÜñïò áðü
ôïí ïðßóèéï.
Ç ðñïóðÜèåéá áíáëïãéêÞò êáôáíïìÞò
ôïõ Ýñãïõ ôçò ðÝäçóçò Ý÷åé ùò âáóéêü
óêïðü íá åêìåôáëëåõèåß, üóï ôï äõíá-
ôüí, ðåñéóóüôåñï ìÝñïò ôïõ âÜñïõò ôïõ
ï÷Þìáôïò, ðïõ õðÜñ÷åé óå êÜèå Üîïíá
êáé óå êÜèå óôéãìÞ, êáé íá åîáóöáëßóåé
ð Ý ä ç ó ç ò
óå ðåñßðôùóç áêéíçôïðïßçóçò ôùí ôñï-
÷þí, ôçí áêéíçôïðïßçóç ðñþôá ôùí ðñü-
óèéùí êáé ìåôÜ ôùí ïðßóèéùí. Áõôü ðñÝ-
ðåé íá ãßíåôáé, ãéáôß ç áêéíçôïðïßçóç ôùí
ðñüóèéùí ôñï÷þí ðñïêáëåß ìüíï ìßá ï-
ñéæüíôéá áéþñçóç ôïõ ðñüóèéïõ ôìÞìá-
ôïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ, äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ
áðü ôïí Üîïíá ðïñåßáò, åíþ ç áêéíçôï-
ðïßçóç (ìðëïêÜñéóìá) ôùí ïðßóèéùí
ôñï÷þí ðñïêáëåß ðëáãéïëßóèçóç Þ êáé
ðëÞñç áíáóôñïöÞ ôçò êßíçóçò, êáôÜ ôçí
ïðïßá ôï ïðßóèéï ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ
Ýñ÷åôáé åìðñüò, ìå óïâáñü êßíäõíï á-
íáôñïðÞò (öáéíüìåíï "ÌðÜê ×Ýáíô", Þ
"ôåô á êÝ").
Ãéá öïñôçãÜ, ëåùöïñåßá ê.ëð., üðïõ ïé
ôá÷ýôçôåò êáé ïé åðéôá÷ýíóåéò åßíáé ìé-
êñÝò êáé ç êáôáíïìÞ ôïõ âÜñïõò åßíáé
äéáöïñåôéêÞ, êáôÜ êáíüíá ôï ìåãáëýôå-
ñï ìÝñïò ôïõ âÜñïõò ðÝöôåé óôïí ïðß-
óèéï Üîïíá, ïðüôå ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò
ôïõ Ýñãïõ ôçò ðÝäçóçò áíáëáìâÜíåé ï
ïðßóèéïò Üîïíáò. ¸ôóé, ôá æåýãç ðÝäç-
óçò ðñüóèéùí êáé ïðßóèéùí ôñï÷þí
ìðïñåß íá Ý÷ïõí ó÷Ýóç 30 ðñïò 70.
¼ôáí ïé ôñï÷ïß, Þ Ýóôù ìüíï ï Ýíáò
ôçò ìéáò ðëåõñÜò, åðéâñáäýíïíôáé ðå-
ñéóóüôåñï áðü ôïõò áíôßóôïé÷ïõò ôñï-
÷ïýò ôçò Üëëçò ðëåõñÜò, ôüôå äçìéïõñ-
ãåßôáé ôÜóç åêôñïðÞò ôïõ ï÷Þìáôïò
ðñïò ôçí ðëåõñÜ ôïõ ôñï÷ïý Þ ôùí ôñï-
÷þí ðïõ åðéâñáäýíïíôáé ðåñéóóüôåñï,
ìå êßíäõíï ü÷é ìüíï åêôñïðÞò áëëÜ êáé
áíáôñïðÞò ôïõ. Ãéá íá áðïöåõ÷èåß áõôü,
ãßíåôáé ðñïóðÜèåéá, þóôå ïé äõíÜìåéò
óýóöéîçò ôùí ôñï÷þí óå êÜèå Üîïíá
íá åßíáé ßóåò, åíþ êáé ïé ôñï÷ïß óå êÜ-
èå Üîïíá ðñÝðåé íá Ý÷ïõí åëáóôéêÜ
ßäéïõ ôýðïõ êáé ßäéáò ðßåóçò áÝñá êáé íá
âñßóêïíôáé óôçí ßäéá êáôÜóôáóç áðü Ü-
ðïøç öèïñÜò.
371
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ôï éó÷õñü êáé ôï áðüôïìï - üôáí ôï ü÷ç-

ìá êéíåßôáé óå óôñïöÞ.

ÁíôéïëéóèçôéêÜ óõóôÞìáôá
4 Ïé éêáíüôçôåò öñåíáñßóìáôïò ôïõ áõôï-
1 êéíÞôïõ ìåéþíïíôáé óçìáíôéêÜ, áí ãéá ï-
3 ðïéïíäÞðïôå ëüãï áêéíçôïðïéçèïýí ïé
7 ôñï÷ïß, ðÜøïõí äçëáäÞ íá ðåñéóôñÝöï-
íôáé.
2
Ãéá íá ìçí ãßíåôáé áõôü, ôá áõôïêßíçôá Ý-
6 ÷ïõí óõóôÞìáôá ðïõ áíáóôÝëëïõí åëá-
öñÜ ôçí äýíáìç ôùí öñÝíùí, óõíÞèùò
ôùí ïðßóèéùí, Þ êáé ôùí ôåóóÜñùí áêü-
5 ìç ôñï÷þí, üôáí êÜðïéïò áðü áõôïýò
ðëçóéÜæåé íá áêéíçôïðïéçèåß (ÁÂS).
¸íá áðü áõôÜ ôá óõóôÞìáôá, ðïõ ÷ñçóé-
Ó÷. 6.30 ÊáôáíåìçôÞò ðßåóç õäñáõëéêïý óõóôÞìá-
ôïò ðÝäçóçò
ìïðïéïýíôáé óÞìåñá óôá óõóôÞìáôá ðÝ-
1. Êï÷ëßáò ñýèìéóçò. 2. Óçìåßï ðñüóäåóçò äçóçò, åßíáé ç “Âáëâßäá ÊáôáíïìÞò Ðß-
äõíáìüìåôñïõ ãéá ôïí Ýëåã÷ï ôÜóçò ôïõ å- åóçò” ôùí õãñþí ôùí öñÝíùí, ãíùóôÞ
ëáôçñßïõ. 3. Âñá÷ßïíáò åëÝã÷ïõ. 4. Áíôéóôñå- êáé ùò "êáôáíåìçôÞò ðßåóçò".
ðôéêÞ äïêüò. 5. Äõíáìüìåôñï åëÝã÷ïõ. 6.
Ïðßóèéïò Üîïíáò. 7. Åîùôåñéêü ñõèìéóôéêü Ôï óýóôçìá áõôü åßíáé áðëü, äñá ìüíï
åëáôÞñéï. óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò êáé åíåñãï-
ðïéåßôáé ìå ôçí áëëáãÞ (åëÜöñõíóç) ôïõ
öïñôßïõ ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá, ðïõ ðá-
¢ëëïò ëüãïò ðïõ ðñïêáëåß ôï áíïìïéü- ñïõóéÜæåôáé êáôÜ ôï öñåíÜñéóìá.
ìïñöï öñåíÜñéóìá ôïõ ï÷Þìáôïò åßíáé, ¸ôóé, êáôÜ ôï áðüôïìï öñåíÜñéóìá, ôï
üôáí ïé ôñï÷ïß êéíïýíôáé óå äñüìï ìå ðñüóèéï ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ âõèßæå-
äéáöïñåôéêü óõíôåëåóôÞ ôñéâÞò ôñï÷ïý - ôáé ("ìðñïõìïõôßæåé"), åíþ áíôßóôïé÷á á-
ïäïóôñþìáôïò. ÔÝôïéåò ðåñéðôþóåéò ðá- íõøþíåôáé ôï ïðßóèéï. Áõôü, üðùò
ñïõóéÜæïíôáé, üôáí ç Üóöáëôïò åßíáé áíáëýèçêå ðáñáðÜíù, ïöåßëåôáé óôçí
ëåßá óôï ìåóáßï ôìÞìá ôçò, åíþ åßíáé á- áëëáãÞ ôçò êáôáíïìÞò ôùí öïñôßùí á-
íþìáëç êáé ôñá÷åßá óôá Üêñá. ¸ôóé, ïé íÜìåóá óôïõò äýï Üîïíåò.
ïäçãïß ðñÝðåé íá öñïíôßæïõí ðÜíôá, þ- Óôï Ó÷. 6.30, öáßíåôáé ìßá âáëâßäá êá-
óôå üëïé ïé ôñï÷ïß ôïõ áõôïêéíÞôïõ íá êé- ôáíïìÞò ðßåóçò õãñþí öñÝíùí (êáôáíå-
íïýíôáé óå ïìïéüìïñöï ïäüóôñùìá. ìçôÞò), ôïðïèåôçìÝíç óôïí ïðßóèéï ôõðé-
ÔÝëïò, ç Üíéóç êáôáíïìÞ öïñôßïõ ìåôá- êü Üîïíá åíüò áõôïêéíÞôïõ, óôï ïðïßï ç
îý äåîéþí êáé áñéóôåñþí ôñï÷þí, ðñï- êßíçóç äßäåôáé óôïõò ðñüóèéïõò ôñï-
êáëåß æåýãïò äõíÜìåùí áíáôñïðÞò, ü- ÷ïýò, åíþ õðÜñ÷ïõí äéóêüöñåíá å-
ôáí ôï áõôïêßíçôï êéíåßôáé óå êáìðýëç ìðñüò êáé ôýìðáíá (ôáìðïýñá) ãéá ôïí
ôñï÷éÜ, êáé ãéá ôï ëüãï áõôü, ðñÝðåé íá ïðßóèéï Üîïíá.
áðïöåýãåôáé ôï öñåíÜñéóìá - êáé éäßùò Åäþ ï êáôáíåìçôÞò åßíáé ôïðïèåôçìÝ-

372
 Ó ý ó ô ç ì á
íïò óôïí ôõðéêü ïðßóèéï Üîïíá êáé óõí-
äÝåôáé, ìÝóù åíüò ñõèìéóôéêïý åëáôçñß-
ïõ åëÝã÷ïõ, ìå ôçí áíôéóôñåðôéêÞ äïêü
(ñÜâäï) (4).
ÊáôÜ ôçí êáíïíéêÞ ðïñåßá, ôï öïñôßï êá-
ôáíÝìåôáé êáíïíéêÜ áíÜìåóá óôïõò äýï
Üîïíåò êáé åðïìÝíùò ôï åëáôÞñéï åëÝã-
÷ïõ, ðïõ åðåíåñãåß êáé åëÝã÷åé ôïí êáôá-
íåìçôÞ, Ý÷åé ïñéóìÝíç ôÜóç. Ç ôÜóç áõ-
ôÞ åëÝã÷åôáé êáôÜ ôç ñýèìéóç ôïõ ìå ôï
äõíáìüìåôñï (5), ìå ôï áõôïêßíçôï óå
óôÜóç ÷ùñßò öïñôßï êáé ñõèìßæåôáé áðü
ôï óçìåßï (1).
Ôç óôéãìÞ, ëïéðüí, ôïõ öñåíáñßóìáôïò,
ç áäñÜíåéá ðñïêáëåß áëëáãÞ óôçí êáôá-
íïìÞ ôùí öïñôßùí, ìå áðïôÝëåóìá ï
ðñüóèéïò Üîïíáò íá öïñôßæåôáé ðåñéó-
óüôåñï, åíþ ï ïðßóèéïò íá áíáêïõößæå-
ôáé (áðïöïñôßæåôáé), ìå óõíÝðåéá, üôáí á-
íáóçêþíåôáé ôï ïðßóèéï ìÝñïò ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ, ïé õóôåñïýíôåò âñá÷ßïíåò ôùí
ôñï÷þí êéíïýíôáé ðñïò ôá êÜôù, äçëáäÞ
êáôåâáßíïõí (âë. êáé Ó÷. 4.49). ÊáôÜ ôçí
êßíçóÞ ôïõò áõôÞ óôñÝöïõí ôçí áíôé-
óôñåðôéêÞ äïêü (4), Ýôóé þóôå íá ìåéþíå-
ôáé ç ôÜóç (äýíáìç) ôïõ ñõèìéóôéêïý åëá-
ôçñßïõ êáé íá ðåñéïñßæåôáé ç ðáñï÷Þ õ-
ãñïý õðü ðßåóç óôïõò êõëßíäñïõò ôùí
ïðßóèéùí ôñï÷þí.
Ç âáëâßäá ñõèìßæåôáé êáôÜ ôÝôïéïí ôñü-
ðï, þóôå êáôÜ ôçí ðïñåßá êáé ôï åëáöñü
öñåíÜñéóìá íá ìçí åìðïäßæåôáé êáèü-
ëïõ ç ðáñï÷Þ õãñïý õðü ðßåóç ðñïò
ôïõò êõëßíäñïõò ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí.
Ç âáëâßäá åðåìâáßíåé ìüíï, üôáí ôï
öñåíÜñéóìá åßíáé áðüôïìï, óå âáèìü
ðïõ íá âõèßæåôáé áñêåôÜ ôï ðñüóèéï ìÝ-
ñïò êáé üôáí õðÜñ÷åé êßíäõíïò íá áêé-
íçôïðïéçèïýí (ìðëïêÜñïõí) ïé ïðßóèéïé
ôñï÷ïß. Ç åðÝìâáóÞ ôçò, ëïéðüí, ìåéþíåé
ôç äýíáìç ðÝäçóçò êáé ðñïëáâáßíåé ôçí
ð Ý ä ç ó ç ò
áêéíçôïðïßçóÞ ("ìðëïêÜñéóìÜ") ôïõò.
Ï êáôáíåìçôÞò áõôüò ðåñéëáìâÜíåé Ýíá
Ýìâïëï ìå äéáâÜèìéóç (êëéìáêùôü
Ýìâïëï) (Ó÷. 6.31), ôï ïðïßï äéáèÝôåé Ý-
íá Ýìâïëï ìå äýï äéáöïñåôéêÝò äéáìÝ-
ôñïõò. Áðü ôç äåîéÜ ðëåõñÜ ôïõ, ç ðßåóç
ôïõ õãñïý áóêåßôáé óôçí êõêëéêÞ åðéöÜ-
íåéá ôçò ìåãÜëçò äéáìÝôñïõ ôïõ åìâü-
ëïõ, åíþ áðü ôçí áñéóôåñÞ ðëåõñÜ, ôï õ-
ãñü áóêåßôáé óå ìßá äáêôõëéïåéäÞ åðéöÜ-
íåéá ðïëý ìéêñüôåñç áðü åêåßíç ôçò äå-
îéÜò ðëåõñÜò. Ôï Ýìâïëï Ý÷åé óôï óþ-
ìá ôïõ ìßá äßïäï, ìÝóá áðü ôçí ïðïßá
äéÝñ÷åôáé ôï õãñü áðü ôïí êåíôñéêü êý-
ëéíäñï ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò ðñïò
ôïõò êõëßíäñïõò ôùí ôñï÷þí ôïõ ïðß-
óèéïõ Üîïíá êáé áíôßóôñïöá. Ç äßïäïò
áõôÞ åëÝã÷åôáé áðü ìßá âáëâßäá åëÝã-
÷ïõ ç ïðïßá áíïßãåé, üôáí ôï êëéìáêùôü
Ýìâïëï Ýëèåé ðñïò ôá äåîéÜ êáé ôï óôÝ-
ëå÷ïò ôçò âáëâßäáò åëÝã÷ïõ "ðáôÞóåé"
óôï ðñüóùðï ôïõ êõëßíäñïõ. ¸ôóé, ôï
êëåßóéìï Þ ôï Üíïéãìá ôçò âáëâßäáò å-
ëÝã÷ïõ åîáñôÜôáé áðü ôéò äõíÜìåéò ðïõ
áóêïýíôáé óôï êëéìáêùôü Ýìâïëï, äåîéÜ
êáé áñéóôåñÜ ôïõ.
Ôï êëéìáêùôü, ëïéðüí, áõôü Ýìâïëï, áðü
ôç äåîéÜ ðëåõñÜ ôïõ äÝ÷åôáé äýíáìç á-
íôßóôïé÷ç ìå ôçí ðßåóç ôïõ õãñïý ðïõ á-
íôéóôïé÷åß óôçí êõêëéêÞ åðéöÜíåéÜ ôïõ, å-
íþ áðü ôçí áñéóôåñÞ ðëåõñÜ ôïõ äÝ÷åôáé
äýíáìç ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí ðßåóç, ðïõ
áóêåßôáé óôçí äáêôõëéïåéäÞ åðéöÜíåéÜ
ôïõ, áëëÜ êáé åðéðëÝïí äýíáìç, ðïõ á-
óêåßôáé óôï Ýìâïëï - êáôÜ ôçí ßäéá êáôåý-
èõíóç - êáé ç ïðïßá äýíáìç ðñïÝñ÷åôáé
áðü ôï åîùôåñéêü ñõèìéóôéêü åëáôÞñéï.
Ç ôÜóç, âÝâáéá, ôïõ åîùôåñéêïý ñõèìé-
óôéêïý åëáôçñßïõ åîáñôÜôáé áðü ôéò óõí-
èÞêåò åðéâñÜäõíóçò, áëëÜ êáé öüñôù-
óçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
373
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÄáêôõëéïåéäÞò åðéöÜíåéá
êëéìáêùôïý åìâüëïõ
Äáêôýëéïò óôåãáíüôçôáò
Êýëéíäñïò
¸ìâïëï äõï äéáìÝôñùí (êëéìáêùôü)
Âáëâßäá åëÝã÷ïõ óå áíïéêôÞ èÝóç
ÓôÝëå÷ïò âáëâßäáò åëÝã÷ïõ

ÅëáôÞñéï âáëâßäáò åëÝã÷ïõ

Äáêôýëéïò ÊõêëéêÞ åðéöÜíåéá êëéìáêùôïý åìâüëïõ
óôåãáíüôçôáò

Äßïäïò
Áðü êýñéï êýëéíäñï Ðñïò êõëßíäñïõò ôñï÷þí ïðßóèéïõ
Üîïíá

Ñõèìéóôéêüò ìï÷ëüò

Ñõèìéóôéêü åëáôÞñéï (åîùôåñéêü) ÁíôéóôñåðôéêÞ äïêüò ïðßóèéïõ Üîïíá

Ó÷.6.31 ÊáôáíåìçôÞò ðßåóçò óôï õäñáõëéêü óýóôçìá ðÝäçóçò

ÓõãêåêñéìÝíá, êáôÜ ôï åëáöñü öñåíÜñé- êõëßíäñïõò ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí.

óìá, ôï õãñü áðü ôïí êåíôñéêü êýëéí-
äñï åéóÝñ÷ïíôáé óôïí êáôáíåìçôÞ ìÝóù
ôçò äéüäïõ, ðïõ äéáèÝôåé ôï êëéìáêùôü
Ýìâïëï êáé óôç óõíÝ÷åéá ìÝóù ôçò âáë-
âßäáò åëÝã÷ïõ ç ïðïßá åßíáé áíïéêôÞ -
áöïý ôï êëéìáêùôü Ýìâïëï åßíáé ôåëåß-
ùò äåîéÜ êáé ôçí áíïßãåé - ðåñíÜ ìå á-
ìåßùôç ðßåóç êáé êáôåõèýíåôáé ðñïò ôïõò
¼ôáí, ôþñá, ôï öñåíÜñéóìá áõîÜíåôáé
ðñïïäåõôéêÜ, áõîÜíåôáé êáé ç ðßåóç áðü
ôçí êåíôñéêÞ áíôëßá, ðßåóç ç ïðïßá åöáñ-
ìüæåôáé óôçí êõêëéêÞ åðéöÜíåéá ôïõ êëé-
ìáêùôïý åìâüëïõ (óôç äåîéÜ ðëåõñÜ
ôïõ), ôï ïðïßï êáé ðéÝæåé ðñïò ôá áñéóôå-
ñÜ. Óôçí áñéóôåñÞ ðëåõñÜ ôïõ êëéìáêù-
ôïý åìâüëïõ, üðïõ õðÜñ÷åé ç äáêôõëéï-

374
 Ó ý ó ô ç ì á
åéäÞò åðéöÜíåéá, áóêåßôáé ìéêñüôåñç äý-
íáìç, ëüãù ôçò ìéêñüôåñçò åðéöÜíåéáò
ðïõ ðáñïõóéÜæåé, äýíáìç ç ïðïßá åíé-
ó÷ýåôáé áðü ôçí ôÜóç ôïõ ñõèìéóôéêïý å-
îùôåñéêïý åëáôçñßïõ. ÅÜí ç äýíáìç ðïõ
áóêåßôáé óôçí êõêëéêÞ åðéöÜíåéá ôïõ êëé-
ìáêùôïý åìâüëïõ åßíáé ìåãáëýôåñç á-
ðü ôï Üèñïéóìá ôçò äýíáìçò ðïõ á-
óêåßôáé óôç äáêôõëéïåéäÞ åðéöÜíåéá óôçí
Üëëç ðëåõñÜ ôïõ åìâüëïõ êáé ôçò äýíá-
ìçò ôïõ åîùôåñéêïý ñõèìéóôéêïý åëáôç-
ñßïõ, ôüôå ôï Ýìâïëï ìåôáôïðßæåôáé ðñïò
ôá áñéóôåñÜ êáé êëåßíåé ç âáëâßäá åëÝã-
÷ïõ. ¼ôáí áõôÞ êëåßóåé, ôüôå ìåéþíåôáé ç
ðßåóç ôçò êåíôñéêÞò áíôëßáò öñÝíùí
ðñïò ôïõò êõëßíäñïõò ôùí ïðßóèéùí
ôñï÷þí.
ÌÝ÷ñé ôçí ðßåóç ôùí 15 bar óôï õäñáõ-
ëéêü êýêëùìá, äåí õðÜñ÷åé äéáöïñïðïß-
çóç ôçò ðßåóçò ôïõ êõêëþìáôïò ðñïò
ôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò. Áðü ôï óçìåßï,
üìùò, áõôü êáé áíÜëïãá ìå ôçí åðéâñÜ-
äõíóç êáé ôá öïñôßá ôïõ áõôïêéíÞôïõ,
ìðïñåß íá áíáðôõ÷èåß ìßá ðßåóç Ýùò 70
bar óôïõò ðñüóèéïõò ôñï÷ïýò, åíþ ôáõ-
ôü÷ñïíá ç ðßåóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï-
÷ïýò íá ìç îåðåñíÜ ôá 30 bar.
Ìßá óõíÞèçò ôõðïðïéçìÝíç âáëâßäá
(êáôáíåìçôÞò) åßíáé ç "3/15", ðïõ óçìáß-
íåé, üôé ç âáëâßäá áñ÷ßæåé íá åðåíåñãåß
áðü ôá 15 bar. ÌåôÜ áðü áõôü ôï üñéï,
åðéôñÝðåôáé íá ðåñÜóåé ìüíïí ôï 30 %
ôçò ìÝãéóôçò ðßåóçò, ðïõ èá áíáðôõ÷èåß
óôï õäñáõëéêü êýêëùìá ôùí ïðßóèéùí
ôñï÷þí.
¸ôóé, ïé âáëâßäåò áõôÝò (êáôáíåìçôÝò)
åßíáé áíåíåñãÝò (“áíáßóèçôåò”) óå ìé-
êñÝò ðéÝóåéò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò
(åëáöñÝò ðåäÞóåéò), åíþ ìåéþíåôáé óç-
ìáíôéêÜ, ìÝ÷ñé êáé 70 %, óå Ýíôïíåò ðå-
äÞóåéò (ðåäÞóåéò êéíäýíïõ).
Ç ìåßùóç ôçò ðßåóçò óôïõò ïðßóèéïõò
ð Ý ä ç ó ç ò
ôñï÷ïýò (óôïí ïðßóèéï Üîïíá) êáèïñß-
æåôáé áðü ôçí ôÜóç ðïõ áíáðôýóóåé ôï
ñõèìéóôéêü åëáôÞñéï, ôï ïðïßï åßíáé
óõíäåìÝíï ìå êáôÜëëçëï óçìåßï ôçò á-
íôéóôñåðôéêÞò ñÜâäïõ (Íï 4) ôïõ ïðß-
óèéïõ Üîïíá (Ó÷.6.30). ¸ôóé, ç ñÜâäïò
áõôÞ åêôåëåß Ýêêåíôñç óôñïöÞ (Ó÷.6.31)
áíÜëïãç ìå ôï öïñôßï ôïõ ðßóù Üîïíá
ðïõ ðñïêáëåßôáé áðü ôçí áíýøùóç Þ ìç
áíýøùóç ôùí âñá÷éüíùí ôùí ôñï÷þí,
ïé ïðïßïé åðçñåÜæïíôáé áðü ôçí êßíçóç
ôïõ áìáîþìáôïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáôÜ
ôçí ðÝäçóç. ÄçëáäÞ, ï âáèìüò óôñï-
öÞò ôçò áíôéóôñåðôéêÞò ñÜâäïõ åßíáé
áíôß-óôïé÷ïò ìå ôï ýøïò, ðïõ
äçìéïõñãåß ôï ïðßóèéï ìÝñïò ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò.
Êáô’ åðÝêôáóç åÜí ôï öñåíÜñéóìá ãßíåé
áêüìá ðéï éó÷õñü êáé áðüôïìï, ìåéþíå-
ôáé áêüìá ðåñéóóüôåñï ç ôÜóç ôïõ ñõè-
ìéóôéêïý åëáôçñßïõ, äéüôé áíõøþíåôáé ðå-
ñéóóüôåñï ôï ðßóù ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ, êáé ïé ôñï÷ïß êáôåâáßíïõí ðñïò ôá
êÜôù, ïðüôå êáé ç áíôéóôñåðôéêÞ ñÜâäïò
óôñÝöåôáé, ìå áðïôÝëåóìá íá ìåéþíåôáé
ç ôÜóç (äýíáìç) ôïõ ñõèìéóôéêïý åëáôç-
ñßïõ, ðïõ áóêåßôáé óôï êëéìáêùôü Ýìâï-
ëï ìå áðïôÝëåóìá íá êëåßíåé ç âáëâßäá
åëÝã÷ïõ, êáé Ýôóé ç ðßåóç ðñïò ôïõò ï-
ðßóèéïõò ôñï÷ïýò åßíáé åëáôôùìÝíç.
Áíôßèåôá, åÜí öïñôùèåß ôï ðßóù ìÝñïò
ôïõ áõôïêéíÞôïõ, êáôåâáßíåé ðñïò ôá êÜ-
ôù, ìå áðïôÝëåóìá ç áíôéóôñåðôéêÞ ñÜ-
âäïò íá óôñÝöåôáé Ýôóé, þóôå íá áõîÜ-
íåôáé ç ôÜóç ôïõ ñõèìéóôéêïý åëáôçñßïõ
êáé ôåëéêÜ ç ðßåóç, ðïõ öèÜíåé óôïõò ðß-
óù ôñï÷ïýò, íá åßíáé áõîçìÝíç.
Ôï óýóôçìá ôïõ Ó÷.6.30 äéáèÝôåé áíå-
îÜñôçôï Ýëåã÷ï (äßäõìï) ãéá ôïí ïðß-
óèéï äåîéü êáé áñéóôåñü ôñï÷ü, ëüãù
ôçò äéáãþíéáò (÷éáóôß) äéÜôáîçò óýí-
äåóçò ôùí ôñï÷þí.
375
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ôýìðáíá - óéáãüíåò

Äßóêïé - ôáêÜêéá

Ó÷. 6.32 Óýóôçìá ðÝäçóçò óå äéÜôáîç Ô-Ô (åìðñüóèéïò - ïðßóèéïò Üîïíáò)

Äßóêïé - ôáêÜêéá Ôýìðáíá - óéáãüíåò

Ó÷.6.33 Óýóôçìá ðÝäçóçò óå äéÜôáîç ÷éáóôß (×)

2 æåýãç åìâüëùí áíÜ äßóêï

1 æåýãïò åìâüëùí áíÜ äßóêï

Ó÷. 6.34 Óýóôçìá ðÝäçóçò óå äéÜôáîç L-L

376
 Ó ý ó ô ç ì á
2 æåýãç åìâüëùí
áíÜ äßóêï
Ó÷. 6.35 Óýóôçìá ðÝäçóçò óå äéÜôáîç Ç-Ç
6.5. ÄéáôÜîåéò õäñáõëéêþí óõ-
óôçìÜôùí ðÝäçóçò
Ôá óõóôÞìáôá, ðïõ åöáñìüæïíôáé óÞìå-
ñá, ÷ñçóéìïðïéïýí äßäõìï êåíôñéêü êý-
ëéíäñï êáé áðïóêïðïýí óôï íá åíåñãï-
ðïéåßôáé, üðùò åßðáìå, ôïõëÜ÷éóôïí ôï
ìéóü êýêëùìá ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí öñÝ-
íùí.
¸ôóé, óôï Ó÷.6.32 öáßíåôáé ôï óýóôçìá
óå äéÜôáîç Ô - Ô, üðïõ ï ðñüóèéïò êáé ï
ïðßóèéïò Üîïíáò áðïôåëïýí áíåîÜñôçôá
(îå÷ùñéóôÜ) êõêëþìáôá, êáèþò óôïí Ý-
íá êýëéíäñï ôïõ äßäõìïõ êåíôñéêïý êõ-
ëßíäñïõ óõíäÝïíôáé ïé ðñüóèéïé êáé óôïí
Üëëï ïé ïðßóèéïé ôñï÷ïß.
Óôï Ó÷.6.33, öáßíåôáé Ýíá óýóôçìá óå
äéÜôáîç × (÷éáóôß), äçëáäÞ ìå äéáãþíéá
óýíäåóç êõêëùìÜôùí. Åäþ, ìå ôï Ýíá
êýêëùìá óõíäÝåôáé ï ðñüóèéïò áñéóôå-
ñüò ôñï÷üò ìå ôïí ïðßóèéï äåîéü, êáé ï
ðñüóèéïò äåîéüò ôñï÷üò ìå ôïí ïðßóèéï
áñéóôåñü.
Óôï Ó÷.6.34, öáßíåôáé ôï óýóôçìá óå
ôñéãùíéêÞ äéÜôáîç L- L. Ôï óýóôçìá áõôü
åöáñìüæåôáé óå óõóôÞìáôá äéóêüöñå-
íùí óôïí ðñüóèéï Üîïíá ìå äýï Ýìâï-
ð Ý ä ç ó ç ò
2 æåýãç åìâüëùí
áíÜ äßóêï
ëá (Þ æåýãç åìâüëùí) áíÜ äáãêÜíá êáé
ìå Ýíá æåýãïò äéóêüöñåíùí Þ ôáìðïý-
ñùí, áíôßóôïé÷á, óôïí ïðßóèéï Üîïíá. ¸-
ôóé, óõíäÝïíôáé êÜèå öïñÜ ïé äýï å-
ìðñüóèéïé ôñï÷ïß êáé ï Ýíáò áðü ôïõò
äýï ôñï÷ïýò ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá. Óå ðå-
ñßðôùóç äéáññïÞò ôïõ åíüò êõêëþìá-
ôïò, èá öñåíÜñïõí ïé ôñåßò ôñï÷ïß, äç-
ëáäÞ ïé äýï ðñüóèéïé êáé ï Ýíáò ïðß-
óèéïò. Ìå áõôü ôïí ôñüðï, ôï áõôïêßíç-
ôï äéáôçñåß ôçí éêáíüôçôá öñåíáñßóìá-
ôüò ôïõ êáôÜ 80 %, óôçí ðåñßðôùóç ðïõ
ëåéôïõñãåß ôï Ýíá ìüíïí êýêëùìá.
Óôï Ó÷.6.35, öáßíåôáé Ýíá Üëëï óýóôç-
ìá óå äéÜôáîç (Ç-Ç), ðïõ åöáñìüæåôáé
óå óõóôÞìáôá ìå äßóêïõò êáé ìå äýï
Ýìâïëá (Þ æåýãç åìâüëùí) áíÜ äáãêÜ-
íá êáé óôïõò ôÝóóåñéò ôñï÷ïýò. ¸ôóé, óå
ðåñßðôùóç ðïõ ëåéôïõñãåß ìüíïí ôï Ýíá
êýêëùìá, ôï áõôïêßíçôï äéáôçñåß ó÷åäüí
ôçí éêáíüôçôá öñåíáñßóìáôïò ôïõ êáôÜ
100 %.
Óå üëá ôá ðáñáðÜíù óõóôÞìáôá, óå ðå-
ñßðôùóç äéáññïÞò óôï Ýíá áðü ôá äýï
êõêëþìáôá, ãåöõñþíïíôáé äýï åðáöÝò
áðü ôïí ðëùôÞñá ôçò äåîáìåíÞò õãñþí
377
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ êõëßíäñïõ êáé "áíÜ-
âåé" óôïí ðßíáêá ïñãÜíùí åíäåéêôéêÞ ëõ-
÷íßá áðþëåéáò õãñïý áðü ôï êýêëùìá.
Åðßóçò, üðùò áíáöÝñèçêå, ï ïäçãüò
ìðïñåß íá áíôéëçöèåß ôçí áðþëåéá õ-
ãñþí áðü ôï Ýíá êýêëùìá, äéüôé áõîÜ-
íåôáé ç äéáäñïìÞ ôïõ ðåíôÜë.
Óôá äýï ôåëåõôáßá, óõíÞèùò, óõóôÞìáôá,
áíÜìåóá óôïí äßäõìï êåíôñéêü êýëéí-
äñï êáé óôá åðéìÝñïõò êõêëþìáôá õðÜñ-
÷åé ìßá äéáöïñéêÞ âáëâßäá ìå Ýìâïëï,
ôïõ ïðïßïõ ç êÜèå ðëåõñÜ õößóôáôáé ôçí
ðßåóç åíüò áðü ôá äýï êõêëþìáôá. ¸ôóé,
óå ðåñßðôùóç ìåßùóçò ôçò ðßåóçò óå Ý-
íá áðü ôá äýï êõêëþìáôá, ôï Ýìâïëï
ìåôáêéíåßôáé ðñïò ôï ìÝñïò ôïõ êõêëþ-
ìáôïò ìå ôçí ìéêñüôåñç ðßåóç êáé êëåß-
íåé Ýíá çëåêôñéêü êýêëùìá, ïðüôå ìå ìß-
á åíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá åéäïðïéåßôáé ï ïäç-
ãüò ãéá ôçí åëáôôùìáôéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ
óõóôÞìáôïò öñÝíùí.
Óçìåéþíåôáé åäþ, üôé åêôüò áðü ôïí å-
íéáßï äßäõìï êýëéíäñï, õðÜñ÷åé êáé
Üëëïò äßäõìïò êýëéíäñïò ìå äéáöïñå-
ôéêÝò äéáìÝôñïõò, ïðüôå êÜèå Ýíá áðü
ôá äýï êõêëþìáôá ìðïñåß íá åñãÜæåôáé
ìå äéáöïñåôéêÞ ðßåóç.
6.6. ÕãñÜ öñÝíùí
ÓÞìåñá, ãéá ôá õäñáõëéêÜ óõóôÞìáôá ðÝ-
äçóçò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé õãñÜ, ôá ïðïß-
á Ý÷ïõí ùò âÜóç ôç ãëõêüëç ìå ÷áìç-
ëü óçìåßï ðÞîçò, õøçëü óçìåßï æÝóçò
êáé ìå ôåëåßùò ïõäÝôåñç áíôßäñáóç
ðñïò ôïí óßäçñï êáé ôï åëáóôéêü. Óýì-
öùíá, ëïéðüí, ìå ôéò äéåèíåßò ðñïäéá-
ãñáöÝò DOT (Dipartment of Transporta-
tion) ôïõ Õðïõñãåßïõ Ìåôáöïñþí ôùí
ÇÐÁ, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ôá õãñÜ DOT 3
378
ãéá óõìâáôéêÜ õäñáõëéêÜ óõóôÞìáôá
öñÝíùí, ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí ìüíïí ôý-
ìðáíá (ôáìðïýñá), êáé ôá DOT 4 ãéá õ-
äñáõëéêÜ óõóôÞìáôá ôá ïðïßá ÷ñçóéìï-
ðïéïýí ôýìðáíá êáé äéóêüöñåíá Þ ìü-
íïí äéóêüöñåíá. Ôá DOT 4 ðëåïíåêôïýí
Ýíáíôé ôùí DOT 3, ëüãù ôïõ üôé Ý÷ïõí
ìåãáëýôåñç ñåõóôüôçôá óå ðïëý ÷áìçëÞ
èåñìïêñáóßá (-50° C) êáé óçìåßï æÝóçò
óôïõò 230° C. Åðßóçò, ôï ôåëåõôáßï äéÜ-
óôçìá êõêëïöüñçóáí êáé ôá Super DOT
5, ìå âåëôéùìÝíç óýóôáóç êáé áíôï÷Þ
óå áêüìç õøçëüôåñåò èåñìïêñáóßåò
êáé ìå éêáíüôçôá áðïññüöçóçò åëÜ÷é-
óôùí ðïóþí õãñáóßáò.
ÅðéðëÝïí, ôá õãñÜ áõôÜ ðñÝðåé íá Ý÷ïõí
ôç ìéêñüôåñç äõíáôÞ óõìðéåóôüôçôá êáé
íá åßíáé åëÜ÷éóôá õãñïóêïðéêÜ, äçëáäÞ
ðñÝðåé íá áðïññïöïýí ðïëý åëÜ÷éóôá
ðïóÜ õãñáóßáò - íåñïý, êáé ãåíéêÜ íá
äéáôçñïýí ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõò ôüóï
óå õøçëÝò üóï êáé óå ÷áìçëÝò èåñìï-
êñáóßåò. Íá óçìåéùèåß åäþ, üôé åÜí Ý-
íá õãñü Ý÷åé áðïññïöÞóåé õãñáóßá,
ìðïñåß íá áôìïðïéçèåß óôá óçìåßá ôùí
êõëßíäñùí ôùí ôñï÷þí êáé íá ðáñïõ-
óéÜóåé õøçëÞ óõìðéåóôüôçôá - óáí íá Ý-
÷ïõìå áÝñá óôï õäñáõëéêü êýêëùìá -
ìå áðïôÝëåóìá, ç ðÝäçóç íá ãßíåôáé á-
íáðïôåëåóìáôéêÞ êáé ç áðüóôáóç ðÝäç-
óçò íá áõîÜíåôáé õðåñâïëéêÜ. Ôá õãñÜ
ôùí öñÝíùí ðñÝðåé íá åëÝã÷ïíôáé ãéá
ðïóïóôü õãñáóßáò êáé åÜí áõôü åßíáé Ü-
íù ôïõ 4%, ðñÝðåé íá áíôéêáèßóôáíôáé.
Åðßäçò, äåí ðñÝðåé ãéá êáíÝíá ëüãï íá
áíáìé÷èïýí ìå ïñõêôÜ ëÜäéá (ðåôñÝëáéá,
ëéðáíôÝëáéá, ðáñáößíåò ê.ëð.), ãéáôß ðñï-
óâÜëëïíôáé (öèåßñïíôáé) ôá åëáóôéêÜ
êõÜèéá ôùí êõëßíäñùí.
Ôáõôü÷ñïíá, ðñÝðåé íá áðïöåýãåôáé ç á-
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

íÜìéîç õãñþí öñÝíùí äéáöüñùí åñãï-
óôáóßùí, ãéáôß ï êÜèå êáôáóêåõáóôÞò ß-
óùò ÷ñçóéìïðïéåß ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ
ôïõò äéáöïñåôéêÜ ÷çìéêÜ óõóôáôéêÜ êáé
èá åßíáé Üãíùóôç, åðïìÝíùò, ç áíôßäñá-
óç áðü ôç ìåôáîý ôïõò áíÜìéîç. Ôá õ-
ãñÜ, üìùò, ôçò ßäéáò óýóôáóçò Ý÷ïõí
ôç äõíáôüôçôá íá áíáìåéãíýïíôáé ìåôá-
îý ôïõò.
6.7. ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá ðÝ-
äçóçò
Ôï éêáíïðïéçôéêü öñåíÜñéóìá ôïõ áõôï-
êéíÞôïõ åîáñôÜôáé, êáôÜ ðïëý, áðü ôç äý-
íáìç ðïõ åîáóêåß ï ïäçãüò óôï ðåíôÜë
ôïõ öñÝíïõ. Ãéá íá ìåãáëþóåé ç äýíáìç
áõôÞ êáé íá ãßíåé, üóï ôï äõíáôüí, áíå-
ôüôåñç ç ïäÞãçóç, åðéíïÞèçêáí äéÜöï-
ñá óõóôÞìáôá, üðïõ ìßá ðñüóèåôç äýíá-
ìç éó÷õñïðïéåß ôï êýêëùìá ôùí öñÝíùí
êáé åðéôñÝðåé éó÷õñü öñåíÜñéóìá ìå ìé-
êñÞ ó÷åôéêÜ ðñïóðÜèåéá áðü ôçí ðëåõñÜ
ôïõ ïäçãïý.
Ç âïçèçôéêÞ áõôÞ äýíáìç åßíáé ç õðïðß-
åóç (áíáññüöçóç), ðïõ äçìéïõñãåßôáé
óôïõò áãùãïýò åéóáãùãÞò ôïõ êéíçôÞ-
ñá, êáôÜ ôçí þñá ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ.
Ç õðïðßåóç áõôÞ, ëïéðüí ïäçãåßôáé óå Ý-
íá óåñâïìç÷áíéóìü (óýóôçìá êõëßí-
äñïõ - åìâüëïõ), üðùò ïíïìÜæïõìå êÜ-
èå âïçèçôéêü óýóôçìá, ìå ôï ïðïßï åêôå-
ëåßôáé åõêïëüôåñá ìéá åñãáóßá. Ôï Ýì-
âïëï ôïõ óåñâïìç÷áíéóìïý óõíäÝåôáé,
åßôå Üìåóá, åßôå Ýììåóá - üðùò ðåñé-
ãñÜöåôáé ðáñáêÜôù ìå ëåðôïìÝñåéåò -
ìå ôï Ýìâïëï ôïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ
êáé Ýôóé óôç äýíáìç ôïõ ïäçãïý ðñïóôß-

1 2
3
1
4 2

10
5
9 5
6
8 7 4 3

(á) (â)

Ó÷. 6.36 Åíéáßï óýóôçìá öñÝíùí ìå êåíü

(á) ÈÝóç çñåìßáò 1. ÁêñïóùëÞíéï, ðïõ óõíäÝåôáé ìå ôçí ðïëëáðëÞ åéóáãùãÞò. 2. ¸ìâïëï - äéÜöñáã-
ìá. 3. Äßïäïò õðïðßåóçò (áíïéêôÞ). 4. Äßïäïò áôìïóöáéñéêÞò ðßåóçò (êëåéóôÞ). 5. Åßóïäïò áôìïóöáéñé-
êÞò ðßåóçò. 6. ÈÜëáìïò áôìïóöáéñéêÞò ðßåóçò. 7. Õðïðßåóç. 8. ÈÜëáìïò õðïðßåóçò. 9. ÅëáôÞñéï. 10.
ÅëåãêôéêÞ âáëâßäá.
(â) ÈÝóç ëåéôïõñãßáò 1. Äßïäïò õðïðßåóçò (êëåéóôÞ). 2. Äßïäïò áôìïóöáéñéêÞò ðßåóçò (áíïéêôÞ). 3. Á-
ôìïóöáéñéêÞ ðßåóç. 4. Õðïðßåóç. 5. ÂÜêôñï åìâüëïõ êåíôñéêÞò áíôëßáò.

379
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

èåôáé êáé ç äýíáìç ôïõ óåñâïìç÷áíé- Óýíäåóç ìå ¸ìâïëï åñãáóßáò

óìïý, ïðüôå êáé ôï öñåíÜñéóìá ãßíåôáé ðïëëáðëÞ åéóáãùãÞò Õðïðßåóç ìå ìåìâñÜíç
áíåôüôåñï. Óå ðåñßðôùóç âëÜâçò ôïõ
óåñâïìç÷áíéóìïý, ï ïäçãüò ãéá ôçí á-
ðïôåëåóìáôéêÞ ðÝäçóç äåí ðñÝðåé íá êá-
ôáâÜëëåé äýíáìç ìåãáëýôåñç áðü 700
Í, ðåñßðïõ.
Êåíôñéêüò
Åßäç âïçèçôéêþí óõóôçìÜôùí ðÝäç- êýëéíäñïò
óçò. ¸îïäïò ðñïò
ÁíÜëïãá ìå ôïí ôñüðï ðïõ ï óåñâïìç- êõëßíäñïõò ôñï÷þí (á)
÷áíéóìüò õðïâïçèÜ ôïí êåíôñéêü êýëéí-
äñï óôï Ýñãï ôïõ, äéáêñßíïõìå ôá ðáñá- ÌåñéêÞ ðßåóç
êÜôù äýï êõñßùò åßäç óõóôçìÜôùí öñÝ-
íùí ðïõ ëåéôïõñãïýí ìå ôï “êåíü” ôïõ êé- Åßóïäïò
íçôÞñá: áôìïóöáéñéêïý
áÝñá
1. Ôï åíéáßï, üðïõ ç äýíáìç ôïõ óåñâï-
ìç÷áíéóìïý åíåñãåß êáôåõèåßáí óôïí
êåíôñéêü êýëéíäñï.
2. Ôï Ýììåóï. Êåíôñéêüò
êýëéíäñïò
Óôï Ó÷. 6.36, ðáñïõóéÜæåôáé, óå ôïìÞ, ¸îïäïò ðñïò
ðáñáóôáôéêÞ ó÷åäßáóç ôïõ åíéáßïõ óõ- êõëßíäñïõò ôñï÷þí (â)
óôÞìáôïò öñÝíùí ìå “êåíü” óå çñåìßá
(á) êáé óå ëåéôïõñãßá (â).
¸ôóé, üôáí ï êéíçôÞñáò ëåéôïõñãåß êáé ôï Óýíäåóç ìå ðïëëáðëÞ
åéóáãùãÞò Õðïðßåóç
öñÝíï åßíáé åëåýèåñï (óå çñåìßá) ÄéÜöñáãìá
Ó÷.6.36 (á), ôüôå ôï “êåíü” ôçò áíáññü- ÁôìïóöáéñéêÞ ðßåóç
öçóçò åßíáé áéóèçôü êáé óôéò äýï ðëåõ- Åßóïäïò
áôìïóöáéñéêïý
ñÝò ôïõ åìâüëïõ - äéáöñÜãìáôïò (2), áÝñá
ìÝóù ôçò áíïéêôÞò äéüäïõ (3), ðïõ ìå
ôçí ðßåóç ôïõ åëáôçñßïõ ôïõ (9) âñßóêå-
ôáé óôçí áêñüôáôç äåîéÜ èÝóç ôïõ. Ç å- Êåíôñéêüò Âáëâßäá
ëåãêôéêÞ âáëâßäá, üðïõ äñÜ ç áôìï- êýëéíäñïò ¸ìâïëï
óöáéñéêÞ ðßåóç, åäñÜæåôáé óôç äßïäï - ÂÜêôñï åìâüëïõ Äáêôýëéïò
Ýäñá ôïõ áÝñá, êëåßíåé ôç äßïäï (4) êáé êåíôñéêÞò áíôëßáò áíôßäñáóçò
áðáãïñåýåé ôçí åßóïäï ôïõ áÝñá óôïí (ã)
äåîéü èÜëáìï ôïõ äéáöñÜãìáôïò (6).
Ó÷. 6.37 Óýóôçìá óåñâïìç÷áíéóìïý ìå õðïðßåóç
¼ôáí ðéåóèåß ôï ðåíôÜë Ó÷.6.36 (â), ù- (á) ÈÝóç çñåìßáò. (â) Áðáñ÷Þ åðåíÝñ-
èåßôáé ôï ùóôÞñéï ôïõ (êáé ìáæß ôïõ êáé ãåéáò óôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí. (ã) ÐëÞ-
ôï âÜêôñï ôïõ (5) ðïõ áíáãêÜæåé ôï Ýì- ñçò ëåéôïõñãßá óõóôÞìáôïò.

380
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

âïëï - äéÜöñáãìá íá õðï÷ùñÞóåé. Ôüôå

ç åëåãêôéêÞ âáëâßäá (10) êëåßíåé ôç äßï-
ÁêñïäÝêôåò
äï ôïõ êåíïý (1) ðñïò ôï äåîéü èÜëáìï
ôïõ äéáöñÜãìáôïò êáé áíïßãåé ôç äßïäï
áÝñá (2) ðñïò ôïí èÜëáìï áõôü. ¸ôóé, ôï ÐëÜêá
ãåöýñùóçò
äéÜöñáãìá, ðïõ âñßóêåôáé óå äéáöïñÜ åðáöþí
ðßåóçò ìåôáîý ôùí äýï ðëåõñþí ôïõ (êå-
íïý áíáññüöçóçò áñéóôåñÜ êáé áôìï-
óöáéñéêÞò ðßåóçò äåîéÜ), õðï÷ùñåß
(êéíåßôáé ðñïò ôá áñéóôåñÜ) êáé ðéÝæåé é- ÌåìâñÜíç
ó÷õñÜ ôï Ýìâïëï ôïõ êåíôñéêïý êõëßí- Õãñü öñÝíùí
äñïõ ìå ôï âÜêôñï (5).
¼ôáí ôï ðåíôÜë áöåèåß êáé ðÜëé åëåýèå-
ñï, ç åëåãêôéêÞ âáëâßäá êëåßíåé ôç äßï-
äï ôïõ áôìïóöáéñéêïý áÝñá êáé áíïßãåé Ó÷. 6.38 Âáëâßäá åíåñãïðïßçóçò öþôùí (STOP)
ôç äßïäï ôïõ “êåíïý” ðñïò ôï äåîéü èÜ- öñÝíùí.
ëáìï ôïõ äéáöñÜãìáôïò, ïðüôå ôï Ýì-
âïëï - äéÜöñáãìá Ýñ÷åôáé äåîéÜ êáé å-
Êåíôñéêüò êýëéíäñïò
ëåõèåñþíåôáé Ýôóé ôï öñÝíï. Åíéó÷õôéêüò
Óå ðåñßðôùóç Ýëëåéøçò “êåíïý” (äéáêïðÞ êýëéíäñïò
Ôáìðïýñá
ëåéôïõñãßáò êéíçôÞñá Þ äéáññïÞ óùëç- Äéóêüöñåíá Óåâñïìç÷áíéóìüò
íþóåùí), ôï öñÝíï åîáêïëïõèåß íá ëåé-
ôïõñãåß, áëëÜ áðáéôåß ðïëý ìåãáëýôåñç (á)
ðñïóðÜèåéá ãéá Ýíá éêáíïðïéçôéêü öñå- Åíéó÷õôéêüò
íÜñéóìá. êýëéíäñïò Óåâñïìç÷áíéóìüò
Óôï Ó÷. 6.37, öáßíåôáé ç ôïìÞ áðü ìßá
ðñáãìáôéêÞ ó÷åäßáóç åíüò åíéáßïõ óõ-
óôÞìáôïò öñÝíùí ìå “êåíü”.
ÓõãêåêñéìÝíá, óôç èÝóç (á) ôï óýóôçìá
ðáñïõóéÜæåôáé óå èÝóç çñåìßáò, óôç èÝ- Êåíôñéêüò
êýëéíäñïò
óç (â) ôï óýóôçìá ðáñïõóéÜæåôáé óôçí á- (â)
ðáñ÷Þ åðåíÝñãåéáò ôïõ ðåíôÜë ôïõ öñÝ-
íïõ êáé óôç èÝóç (ã) ôï óýóôçìá ðáñïõ- Ó÷. 6.38á ¸ììåóï óõóôçìá öñÝíùí ìå óåñâïìç-
óéÜæåôáé óå êáíïíéêÞ ëåéôïõñãßá. ÷áíéóìü êåíïý
Åðßóçò, óôï Üêñï ôïõ êåíôñéêïý êõëßí-
äñïõ (Ó÷. 6.37) äéáêñßíåôáé êáé ç âáëâß-
äá ôïõ STOP ôùí öñÝíùí (âëÝðå êáé íá áíÜâïõí óôï ðßóù ìÝñïò ôïõ áõôïêé-
Ó÷.6.38), ç ïðïßá åíåñãïðïéåßôáé ìå ôçí íÞôïõ - äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ - ôá öþôá
áíÜðôõîç ðßåóçò óôï õäñáõëéêü óýóôç- ôùí óôïð êáé Ýôóé íá ðñïåéäïðïéåßôáé ôï
ìá ôùí óùëçíþóåùí, üðïõ ãåöõñþíï- ü÷çìá ðïõ áêïëïõèåß, üôé ôï áõôïêßíçôï
íôáé ïé äýï åðáöÝò ôçò, ìå áðïôÝëåóìá åëáôôþíåé ôá÷ýôçôá.

381
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óôçí ðåñßðôùóç ôïõ Ýììåóïõ óõóôÞìá-
ôïò öñÝíùí ìå óåñâïìç÷áíéóìü êåíïý,
[Ó÷. 6.38á (a) êáé (â)] ôï õãñü áðü ôïí
êåíôñéêü êýëéíäñï (äéáìÝôñïõ d1) êáôåõ-
èýíåôáé óå Ýíá äåýôåñï (åíéó÷õôéêü êý-
ëéíäñï) (äéáìÝôñïõ d3) óôïí ïðïßï äñÜ
Ýíá Ýìâïëï, ðïõ ðéÝæåôáé áðü ôïí óåñ-
âïìç÷áíéóìü. ¸ôóé, ç ôåëéêÞ ðßåóç ôïõ õ-
ãñïý p3 áõîÜíåôáé ìå ôï Üèñïéóìá ôùí
äýï ðéÝóåùí (p1+p2)(ôïõ êåíôñéêïý êõëßí-
äñïõ êáé ôïõ åíéó÷õôéêïý êõëßíäñïõ ôïõ
óåñâïìç÷áíéóìïý). Áðü ôïí åíéó÷õôéêü
êýëéíäñï ðëÝïí êýëéíäñï ôï õãñü êáôåõ-
èýíåôáé ðñïò ôïõò êõëßíäñïõò ôùí ôñï-
÷þí.
6.8. ÖèïñÝò - ÂëÜâåò
Ç êáëÞ ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò öñÝ-
íùí Ý÷åé ðïëý ìåãÜëç óçìáóßá êáé ï ï-
äçãüò ðñÝðåé íá ôçí ðáñáêïëïõèåß óõ-
íå÷þò, åíþ ãéá êÜèå ðáñÝêêëéóç áðü ôéò
êáíïíéêÝò óõíèÞêåò ëåéôïõñãßáò, ðñÝðåé
íá áðåõèýíåôáé áìÝóùò óôïõò åéäéêïýò
ôå÷íßôåò.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
á) ÖñÝíá ìå óéáãüíåò
Ôï óýóôçìá äåí ëåéôïõñãåß éêáíïðïéçôé-
êÜ üôáí:
1) Ôï ðåíôÜë åíþ ðéÝæåôáé, êáôåâáßíåé
(õðï÷ùñåß) åëåýèåñá ìÝ÷ñé ôï äÜðåäï.
Áõôü ìðïñåß íá ïöåßëåôáé Þ óå êáêÞ
ñýèìéóç ôçò êéíçìáôéêÞò áëõóßäáò
ôïõ ðåíôÜë, Þ óå ìåãÜëï êåíü äéÜóôç-
ìá áíÜìåóá óôï ôýìðáíï êáé ôéò óéá-
ãüíåò, Þ óå õðåñâïëéêÜ öèáñìÝíåò
åðåíäýóåéò, Þ óå öèáñìÝíï Ýìâïëï,
Þ êõÜèéï åìâüëïõ ôïõ êåíôñéêïý êõ-
ëßíäñïõ, Þ ôÝëïò, óå áðþëåéá õãñþí.
382
2) Ôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí äåí Ý÷åé åëåý-
èåñç äéáäñïìÞ, åßíáé äçëáäÞ "óêëç-
ñü" ðñéí áñ÷ßóåé íá ìåôáäßäåé ðßåóç
óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, åßíáé åíäå÷üìå-
íï íá ìçí õðÜñ÷åé åëåýèåñç äéáäñï-
ìÞ ðëÞñïõò åðéóôñïöÞò ôïõ åìâüëïõ
ôïõ êåíôñéêïý êõëßíäñïõ êáé, åðïìÝ-
íùò, ðáñïõóéÜæåôáé ôñéâÞ áíÜìåóá
óôéò óéáãüíåò êáé ôï ôýìðáíï (Þ ôá
ôáêÜêéá êáé ôïõò äßóêïõò), ìå áðïôÝ-
ëåóìá ôçí õðåñèÝñìáíóç êáé ôç öèï-
ñÜ ôïõ õëéêïý ôñéâÞò.
3) Ôï ðåíôÜë ðáñïõóéÜæåé ìåãÜëç åëáóôé-
êüôçôá, üôáí ôï ðéÝæïõìå.
Áõôü óçìáßíåé üôé õðÜñ÷åé áÝñáò óôï
óýóôçìá ôùí öñÝíùí êáé ÷ñåéÜæåôáé
ïðùóäÞðïôå åîáÝñùóç.
4) Ôï ðåíôÜë áðáéôåß áóõíÞèéóôá ìåãÜëç
äýíáìç ãéá ôï öñåíÜñéóìá.
Áõôü óçìáßíåé, Þ üôé Ý÷ïõí âñá÷åß á-
ðü íåñü Þ ëÜäéá ïé åðåíäýóåéò ôñé-
âÞò, Þ üôé õðÜñ÷åé õðåñâïëéêü äéÜêå-
íï áíÜìåóá óôéò óéáãüíåò êáé ôï ôý-
ìðáíï, Þ üôé åßíáé áêáôÜëëçëåò ïé å-
ðåíäýóåéò (Ý÷ïõí äçëáäÞ ðïëý ìéêñü
óõíôåëåóôÞ ôñéâÞò), Þ üôé õðÜñ÷åé õ-
ðåñèÝñìáíóç ðÝñá áðü ôï üñéï, ìÝ-
÷ñé ôï ïðïßï äéáôçñåßôáé óôáèåñüò ï
óõíôåëåóôÞò ôñéâÞò, Þ ôÝëïò, üôé äåí
ëåéôïõñãåß ï ìç÷áíéóìüò ôïõ óåñâü-
öñåíïõ (üðïõ õðÜñ÷åé).
5) Ôï Ýíá áðü ôá öñÝíá óöçíþíåé ("ìá-
ãêþíåé").
Áõôü åßíáé äõíáôü íá ïöåßëåôáé, åßôå
óå êáêÞ ñýèìéóç ôïõ äéÜêåíïõ áíÜ-
ìåóá óôéò óéáãüíåò êáé ôï ôýìðáíï
(üôáí äåí õðÜñ÷åé áõôüìáôç äéÜôáîç
ñýèìéóçò ôïõ äéáêÝíïõ), åßôå óå áðü-
öñáîç (öñÜîéìï) ôïõ óùëçíßóêïõ,
 Ó ý ó ô ç ì á
ðïõ ïäçãåß óôï óöçíùìÝíï öñÝíï,
åßôå óå êüëëçìá ôïõ êõÜèéïõ ìÝóá
óôïí êýëéíäñï, åßôå óå óðÜóéìï Þ ÷á-
ëÜñùóç ôïõ åëáôçñßïõ åðáíáöïñÜò,
åßôå, ôÝëïò, óå ðïëý öèáñìÝíá ñïõ-
ëåìÜí ôïõ ôñï÷ïý.
6) ¼ëá ôá öñÝíá óöçíþíïõí ("ìáãêþ-
íïõí").
Ôçí ïëéêÞ áõôÞ óöÞíùóç ôùí öñÝ-
íùí ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé: á) ç êáêÞ
ñýèìéóç ôçò êéíçìáôéêÞò áëõóßäáò
ôïõ ðåíôÜë, â) ôï öñÜîéìï ôçò ïðÞò
åîßóùóçò óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï
áðü îÝíï óþìá, Þ áðü äéüãêùóç ôïõ
óôåãáíùôéêïý êõáèßïõ ôïõ êåíôñéêïý
êõëßíäñïõ ëüãù ðïëý÷ñïíçò ÷ñÞ-
óçò Þ áðü áêáôÜëëçëá õãñÜ êáé ã) ôï
öñÜîéìï ôçò åîáåñéóôéêÞò ïðÞò ôïõ
ðþìáôïò ôïõ äï÷åßïõ ðëÞñùóçò õ-
ãñþí óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï.
7) Ôï ü÷çìá êáôÜ ôï öñåíÜñéóìá åêôñÝ-
ðåôáé ("ôñáâÜåé") ðñïò ôç ìßá ðëåõñÜ.
Áõôü óçìáßíåé üôé ôï Ýíá Þ êáé ôá äýï
öñÝíá - óôçí ðëåõñÜ ðïõ "ôñáâÜåé"
ôï ü÷çìá - óöçíþíïíôáé ("ðéÜíïõí")
ðåñéóóüôåñï áðü ôá öñÝíá ôçò Üë-
ëçò ðëåõñÜò. Ôï ãåãïíüò áõôü ìðï-
ñåß íá ïöåßëåôáé: á) óå åéóáãùãÞ ëá-
äéþí Þ ãñÜóïõ áíÜìåóá óôï ôýìðá-
íï êáé ôéò óéáãüíåò ôïõ åíüò öñÝíïõ
- ðéèáíþò ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá - ôçò
áíôßèåôçò ðñïò ôï "ôñÜâçãìá" ðëåõ-
ñÜò, â) óå êáêÞ êáé Üíéóç ñýèìéóç
ôùí äéáêÝíùí áíÜìåóá óôï ôýìðáíï
êáé ôéò óéáãüíåò, ã) óå öñÜîéìï óù-
ëçíßóêïõ, ä) óå êáôáóôñïöÞ åíüò
êõÜèéïõ, å) óå Üíéóç öèïñÜ ìåôáîý
ôùí äýï ðëåõñþí ôçò åðÝíäõóçò ôñé-
âÞò (èåñìïõßô), óô) óôç ÷ñçóéìïðïß-
çóç åðåíäýóåùí äéáöïñåôéêÞò êáôá-
óêåõÞò, êáé ôÝëïò, óå åéóáãùãÞ áÝñá
ð Ý ä ç ó ç ò
óå êÜðïéï êýëéíäñï ôùí öñÝíùí ôçò
áóèåíÝóôåñçò, áðü ðëåõñÜò öñåíá-
ñßóìáôïò, ðëåõñÜò.
8) Ôá öñÝíá óöçíþíïíôáé áðüôïìá
("áñðÜæïõí" áðüôïìá).
Ðéèáíþò ôï öáéíüìåíï áõôü íá ïöåß-
ëåôáé åßôå óå ñýðáíóç ôùí óéáãüíùí
ìå êïëëçôéêü õëéêü (ñçôßíåò ê.ëð.), åß-
ôå óå ðïëý ìéêñü äéÜêåíï áíÜìåóá
óôéò óéáãüíåò êáé ôï ôýìðáíï, åßôå óå
êáêÞò ðïéüôçôáò åðÝíäõóç, Þ ôÝëïò
óå ÷áëáñÞ óôÞñéîç ôïõ äßóêïõ (“êéèÜ-
ñáò”), ðÜíù óôïí ïðïßï óôçñßæïíôáé
ïé óéáãüíåò ôùí öñÝíùí.
9) Ôá öñÝíá êÜíïõí èüñõâï.
Ï èüñõâïò ìðïñåß íá ïöåßëåôáé åßôå
óå õðåñâïëéêÞ öèïñÜ ôùí åðåíäýóå-
ùí ôñéâÞò, ìÝ÷ñé ôïõ óçìåßïõ íá Ý-
÷ïõí áðïêáëõöèåß ïé êåöáëÝò ôùí
ðåñôóéíéþí, åßôå óå ðáñáìüñöùóç
ôùí óéáãüíùí, åßôå óå áíïìïéüìïñ-
öç öèïñÜ ôïõ ôõìðÜíïõ Þ ôùí äß-
óêùí, åßôå ôÝëïò, óå ÷áëáñùóç ôïõ
äßóêïõ óôÞñéîçò ôùí öñÝíùí.
10) ÔñÝìïõëï óôï ðåíôÜë
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï ôñÝìïõëï
ìðïñåß íá ïöåßëåôáé óå ìç ïìüêå-
íôñç (êåíôñáñéóìÝíç) - óõãêåíôñéêÞ
ðåñéóôñïöÞ ôùí ôáìðïýñùí, ëüãù
ðáñáìüñöùóÞò ôïõò êáé ìåôáôñïðÞò
ôïõ ó÷Þìáôüò ôïõò óå ïâÜë, ðáñÜ
ôçí õðïôéèÝìåíç óùóôÞ ñýèìéóç ôùí
óéáãüíùí.
â) Äéóêüöñåíá
ÄåäïìÝíïõ üôé, åêôüò áðü ôá öñÝíá, ü-
ëï ôï õðüëïéðï óýóôçìá åßíáé ôï ßäéï ìå
ôï áíôßóôïé÷ï óýóôçìá ôùí öñÝíùí ìå
óéáãüíåò, äåí ÷ñåéÜæåôáé íá áíáöåñ-
èïýí ïé áéôßåò ôçò êáêÞò ëåéôïõñãßáò ôùí
383
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
êïéíþí êáé óôá äýï óõóôÞìáôá åîáñôç-
ìÜôùí. Ãéá ôéò õðüëïéðåò, üìùò, ðåñéðôþ-
óåéò äõóëåéôïõñãßáò ôùí äéóêüöñåíùí,
ùò ðéèáíÜ áßôéá èá ðñÝðåé íá èåùñç-
èïýí ôá ðáñáêÜôù, ðïõ áíôéóôïé÷ïýí âÝ-
âáéá êáé óôçí áíÜëïãç äõóëåéôïõñãßá.
¸ôóé, üôáí:
1. Ôï ðåíôÜë êáôåâáßíåé ìÝ÷ñé ôï äÜðå-
äï, ÷ùñßò öñåíÜñéóìá, ôá áßôéá åßíáé:
á) ÊÜðïéï Ýìâïëï åßíáé áíôéêáíïíéêÜ
ôïðïèåôçìÝíï ìÝóá óôïí êýëéíäñü
ôïõ.
â) ÄéáññïÞ áíÜìåóá óôïí êýëéíäñï
êáé ôï Ýìâïëï óå êÜðïéï Üëëï óç-
ìåßï ôïõ äß÷áëïõ (“äáãêÜíáò”).
ã) Åßóïäïò áÝñá ìÝóá óôïõò êõëßí-
äñïõò.
2. Ôï ðåíôÜë êÜíåé õðåñâïëéêÜ ìåãÜëç
äéáäñïìÞ ãéá ôï öñåíÜñéóìá, ôá áßôéá
åßíáé:
á) ÕðåñâïëéêÞ öèïñÜ åßôå ôçò åðÝíäõ-
óçò ôñéâÞò ôùí ôáêáêéþí, åßôå ôïõ
äßóêïõ.
â) ÄéáññïÝò õãñïý áðü ôïõò êõëßí-
äñïõò ôçò äáãêÜíáò.
3. Ôï áõôïêßíçôï, êáôÜ ôï öñåíÜñéóìá,
åêôñÝðåôáé ("ôñáâÜåé") ðñïò ôç ìßá
ðëåõñÜ, ôá áßôéá åßíáé:
á) ¢íéóç öèïñÜ ôïõ õëéêïý ôñéâÞò
ôùí ôáêáêéþí.
â) Ôá ôáêÜêéá óôç ìßá ðëåõñÜ ôïõò åß-
íáé äéáöïñåôéêïý ôýðïõ.
ã) ÊÜðïéï Ýìâïëï óöçíþíåôáé ("ìá-
ãêþíåé") Þ ðáãþíåé ìÝóá óôïí êý-
ëéíäñü ôïõ.
ä) ÊÜðïéï ôáêÜêé äéáðïôßæåôáé ìå ëÜäé.
å) ÊÜðïéïò åëáóôéêüò óùëÞíáò ("ìáñ-
êïýôóé") Ý÷åé õðïóôåß äéüãêùóç êáé
åìðïäßæåé ôá õãñÜ íá åðéóôñÝøïõí
384
åëåýèåñá ðñïò ôçí êåíôñéêÞ áíôëßá
öñÝíùí.
4. Ôï ðåíôÜë èÝëåé õðåñâïëéêÞ ðßåóç áðü
ôïí ïäçãü ãéá ôï öñåíÜñéóìá, ôá
áßôéá åßíáé:
á) ÕðåñâïëéêÞ öèïñÜ ôçò åðÝíäõóçò
óôá ôáêÜêéá.
â) ÁêáôÜëëçëá ôáêÜêéá.
5. Ôï ðåíôÜë ðáñÜãåé ôñÝìïõëï, ôï ðéèá-
íü áßôéï åßíáé ôï "óôñáâïãýñéóìá"
ôùí äßóêùí.
ã) Ñõèìßóåéò
1) Ñýèìéóç ôïõ äéÜêåíïõ áíÜìåóá óôï
ôýìðáíï êáé ôéò óéáãüíåò.
ÃåíéêÜ
Ôï äéÜêåíï áíÜìåóá óôç óéáãüíá êáé
ôï ôýìðáíï Ý÷åé ìåãÜëç óçìáóßá ãéá
ôçí êáëÞ ëåéôïõñãßá ôùí öñÝíùí,
ãéáôß áí ôï äéÜêåíï åßíáé ìåãáëýôåñï
áðü ôï êáíïíéêü, ôï ðåíôÜë ôùí öñÝ-
íùí åêôåëåß ìåãÜëç äéáäñïìÞ ìÝ÷ñé
íá öÝñåé ôç óéáãüíá óå åðáöÞ ìå ôï
ôýìðáíï êáé íá áñ÷ßóåé ôï öñåíÜñé-
óìá. ¸ôóé, ìðïñåß íá ðñáãìáôïðïéç-
èåß ïëüêëçñç ç äéáäñïìÞ ôïõ ðåíôÜë,
÷ùñßò íá åðéôåõ÷èåß ç áðáéôïýìåíç
äýíáìç óýóöéãîçò êáé, åðïìÝíùò,
íá ìçí åðÝëèåé, ôåëéêÜ, ôï óùóôü
öñåíÜñéóìá.
Áí ôï äéÜêåíï, ðÜëé, åßíáé ìéêñüôåñï
áðü ôï êáíïíéêü, õðÜñ÷åé êßíäõíïò
ôñéâÞò êáé õðåñèÝñìáíóçò, êáé ôï
óðïõäáéüôåñï, õðÜñ÷åé êßíäõíïò áõ-
ôïóöÞíùóçò üëùí ôùí öñÝíùí Þ
ôïõëÜ÷éóôïí ôçò ðñùôåýïõóáò óéáãü-
íáò, ìå áðñüâëåðôåò óõíÝðåéåò ãéá
ôçí ðïñåßá ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ôçí á-
óöÜëåéá ôùí åðéâáôþí.
 Ó ý ó ô ç ì á
Ôï äéÜêåíï ðñÝðåé íá Ý÷åé ôçí êáíï-
íéêÞ ôïõ ôéìÞ, ü÷é ìüíï óå Ýíá óçìåß-
ï, áëëÜ óå üëï ôï ìÞêïò êáé ôùí äý-
ï óéáãüíùí. Áõôü ðñïûðïèÝôåé, üôé ïé
ðåñéöÝñåéåò (ç åóùôåñéêÞ óôï ôýìðá-
íï êáé ç åîùôåñéêÞ óôéò åðåíäýóåéò
ôñéâÞò) ðñÝðåé íá åßíáé ïìüêåíôñåò, Þ
üðùò ëÝãåôáé, ïé óéáãüíåò ðñÝðåé íá
åßíáé "êåíôñáñéóìÝíåò".
Ôï êåíôñÜñéóìá áõôü ôùí óéáãüíùí
ãßíåôáé - áíÜëïãá âÝâáéá ìå ôïí ôñü-
ðï óôÞñéîÞò ôïõò - ìå åðÝìâáóç óôá
óçìåßá óôÞñéîÞò ôïõò. ÓõíÞèùò, ôá
óôçñßãìáôá ôùí óéáãüíùí, åßôå åßíáé
Ýíá óçìåßï áíÜ æåýãïò óéáãüíùí,
åßôå äýï, ôïðïèåôïýíôáé Ýêêåíôñá (ùò
ðñïò ôïí ðåßñï óôÞñéîÞò ôïõò) åðÜíù
óôçí êéèÜñá.
¸ôóé, âéäþíïíôáò Þ îåâéäþíïíôáò ëß-
ãï ôï “ðáîéìÜäé” ôïõ ðåßñïõ ôïõ óôç-
ñßãìáôïò óôï ïðßóèéï ìÝñïò ôçò êé-
èÜñáò, óôñÝöïõìå ôïí ðåßñï, ïðüôå
êáé ï Üîïíáò ôïõ óôçñßãìáôïò ôùí
öñÝíùí áíåâáßíåé Þ êáôåâáßíåé, áíôß-
óôïé÷á.
ÔÝëïò, ðñÝðåé íá óçìåéùèåß, üôé óå
íåüôåñåò êáôáóêåõÝò, ãßíåôáé áêñé-
âÞò êáôåñãáóßá ôùí äéáöüñùí å-
îáñôçìÜôùí ôùí öñÝíùí (êéèÜñáò,
óéáãüíùí, óôçñéãìÜôùí), Ýôóé þóôå
ôï óôÞñéãìá íá åßíáé óôáèåñü êáé ôï
êåíôñÜñéóìá íá ãßíåôáé áõôüìáôá.
2) Ç ñýèìéóç ôïõ äéÜêåíïõ óå öñÝíá ìå
áíåîÜñôçôç óôÞñéîç óéáãüíùí
Åäþ, ôï äéÜêåíï ñõèìßæåôáé ìå åéäéêÜ
Ýêêåíôñá, ðïõ âñßóêïíôáé ìÝóá óôï
÷þñï óôÞñéîçò ôùí óéáãüíùí êáé
ôùí ïðïßùí ç êåöáëÞ åîÝ÷åé óôï ï-
ðßóèéï ìÝñïò ôçò êéèÜñáò.
Ôï ôýìðáíï, óå ðáëáéüôåñåò êáôá-
óêåõÝò, óôï Üêñï ôïõ åðßðåäïõ ìÝ-
ð Ý ä ç ó ç ò
ñïõò ôïõ Ý÷åé, óõíÞèùò, ìßá ìéêñÞ å-
ðéìÞêç ó÷éóìÞ, ðïõ áíôéóôïé÷åß áêñé-
âþò óôï äéÜêåíï áíÜìåóá óôï ôý-
ìðáíï êáé ôç óéáãüíá. Óôç ó÷éóìÞ
áõôÞ, áöïý áöáéñåèåß ï ôñï÷üò êáé
ôïðïèåôçèåß äéáäï÷éêÜ ôï ôýìðáíï
óôï ìÝóï êÜèå óéáãüíáò, ôïðïèåôïý-
ìå “ößëåñ” (ðá÷õìåôñéêü Ýëáóìá) êáé
óå ðÜ÷ïò óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò
ôùí êáôáóêåõáóôþí (óõíÞèùò 0,2 Ý-
ùò 0,25 mm). ÓôñÝöïõìå óôç óõíÝ-
÷åéá ôçí êåöáëÞ ôïõ ñõèìéóôéêïý Ýê-
êåíôñïõ ôçò óéáãüíáò, ìÝ÷ñéò üôïõ
óöçíùèåß åëáöñÜ ôï ößëåñ. ÓôñÝ-
öïõìå ìåôÜ ôï ôýìðáíï äåîéÜ êáé á-
ñéóôåñÜ, ðñïóðáèþíôáò íá ðåôý÷ïõ-
ìå ßóï äéÜêåíï óå üëï ôï ìÞêïò ôçò
óéáãüíáò.
Ç ßäéá åñãáóßá åðáíáëáìâÜíåôáé êáé
óôçí Üëëç óéáãüíá.
Áí äåí õðÜñ÷åé ó÷éóìÞ ãéá ôçí åéóá-
ãùãÞ ôïõ ößëåñ, ç ñýèìéóç ãßíåôáé
ùò åîÞò:
Áíõøþíïõìå ôïí ôñï÷ü êáé ÷ùñßò íá
áöáéñÝóïõìå ôï åðßóùôñï (åëáóôé-
êü), ÷áëáñþíïõìå ôåëåßùò êáé ôá äý-
ï Ýêêåíôñá. ÌåôÜ óôñÝöïõìå ôï Ýíá
Ýêêåíôñï, ìÝ÷ñéò üôïõ ðåôý÷ïõìå íá
áêéíçôïðïéçèåß ï ôñï÷üò êáé ýóôåñá
óôñÝöïõìå ôï Ýêêåíôñï áíôßèåôá, êá-
ôÜ ìéêñÜ âÞìáôá, ìÝ÷ñéò üôïõ áðå-
ëåõèåñùèåß åíôåëþò ï ôñï÷üò, Ýôóé
þóôå íá ìðïñåß íá óôñáöåß ìå ôï ÷Ý-
ñé ÷ùñßò ôñéâÝò. ÊáôÜ ôïí ßäéï ôñüðï
ñõèìßæåôáé êáé ç Üëëç óéáãüíá.
Óôá öñÝíá óõíäõáóìÝíçò óôÞñéîçò
ôùí óéáãüíùí, ôï äéÜêåíï ñõèìßæåôáé
ìå ôïí åéäéêü ñõèìéóôéêü óýíäåóìï
ôùí óéáãüíùí, ùò åîÞò:
Ç êéèÜñá Ý÷åé Üíïéãìá, ðïõ áíôéóôïé-
÷åß óôï ïäïíôùôü ðåñéêü÷ëéï (ðáîéìÜ-
385
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
äé) ôïõ ñõèìéóôéêïý óõíäÝóìïõ. ÂÜ-
æïõìå, ëïéðüí, óôï Üíïéãìá áõôü ôï
êáôóáâßäé, áöïý âÝâáéá áíáóçêþ-
óïõìå ôïí ôñï÷ü, êáé óôñÝöïõìå ôï
ðáîéìÜäé áðü ôéò ïäïíôþóåéò ôïõ, ìÝ-
÷ñé íá áêéíçôïðïéçèåß ï ôñï÷üò êáé
ìåôÜ îåâéäþíïõìå ôï ðáîéìÜäé áðü
ôéò ïäïíôþóåéò, ìÝ÷ñéò üôïõ ï
ôñï÷üò áðåëåõèåñùèåß. Ï êáôáóêåõá-
óôÞò äßíåé, óõíÞèùò, ôïí áñéèìü ôùí
ïäïíôþóåùí (óõíÞèùò 5 -10), êáôÜ
ôéò ïðïßåò ðñÝðåé íá îåâéäùèåß ï ñõè-
ìéóôéêüò óýíäåóìïò, ãéá íá äçìéïõñ-
ãçèåß ôï áðáéôïýìåíï äéÜêåíï.
3) Áõôïñõèìéæüìåíá öñÝíá
Óôéò íåüôåñåò êáôáóêåõÝò, ôï äéÜêå-
íï ñõèìßæåôáé áõôüìáôá, ùò åîÞò:
´¸íá óýóôçìá ìï÷ëþí óõíäåìÝíùí
ìåôáîý ôùí óéáãüíùí, ìåôáäßäåé êß-
íçóç óå åëáôçñéùôü "íý÷é", ðïõ êéíåß-
ôáé åðÜíù óôéò åãêïðÝò ôïõ ïäïíôù-
ôïý ðåñéêï÷ëßïõ ôïõ ñõèìéóôéêïý óõí-
äÝóìïõ. Óå êÜèå Üíïéãìá êáé êëåßóé-
ìï ôùí óéáãüíùí ìéáò ôõðéêÞò äéÜ-
ôáîçò, ï üíõ÷áò äéáãñÜöåé ôüîï ôï
ïðïßï - åöüóïí ç êßíçóç ôùí óéáãü-
íùí åßíáé Ýîù áðü ôá üñéá ôïõ äéÜêå-
íïõ - åßíáé ìéêñüôåñï áðü ôï ôüîï
ìéáò åãêïðÞò ôïõ ïäïíôùôïý ðåñéêï-
÷ëßïõ (ðáîéìáäéïý).
Áí ç êßíçóç ôùí óéáãüíùí ãßíåé ìå-
ãáëýôåñç, ôüôå êáé ôï ôüîï ôïõ üíõ÷á
ãßíåôáé ìåãáëýôåñï áðü ôï áíôßóôïé-
÷ï ôçò åãêïðÞò, ïðüôå ðáñáóýñåé ôï
ðåñéêü÷ëéï óå óôñïöÞ êáôÜ áíôßóôïé-
÷ï ôüîï êáé ìåéþíåé, Ýôóé, ôï äéÜêåíï.
ÊáôÜ ôçí åðéóôñïöÞ ôïõ ï üíõ÷áò
ðåñíÜ óôçí åðüìåíç åãêïðÞ ê.ï.ê.
4) Äéóêüöñåíá
Óôá öñÝíá ìå äßóêïõò äåí õðÜñ÷åé,
386
öõóéêÜ, æÞôçìá "êåíôñáñßóìáôïò", á-
öïý ôá ðÝäéëá (ôáêÜêéá) Ý÷ïõí ìüíé-
ìç èÝóç, áëëÜ ïýôå êáé ðñüâëçìá
ñýèìéóçò ôïõ äéÜêåíïõ, ãéáôß õðÜñ-
÷åé, óõíå÷þò, ìéêñÞ åðáöÞ áíÜìåóá
óôï äßóêï êáé ôï ðÝäéëï. Ç åðáöÞ áõ-
ôÞ åîáóöáëßæåôáé, åßôå ìå áóèåíÝò å-
ëáôÞñéï, åßôå ìå ôç âïÞèåéá ôïõ åìâü-
ëïõ ôïõ äß÷áëïõ (äáãêÜíáò) ôï ïðïß-
ï åßíáé åëåýèåñï - ôçí þñá ôçò å-
öáñìïãÞò ôïõ öñÝíïõ - íá ðñï÷ù-
ñÞóåé ìÝ÷ñéò üôïõ êáëýøåé ôçí áðü-
óôáóç ðÝäéëïõ - äßóêïõ. ¼ôáí, üìùò,
åëåõèåñùèåß ôï öñÝíï, ôï Ýìâïëï
èá åðéóôñÝøåé ìüíï êáôÜ ôï ìÝñïò
ôçò äéáäñïìÞò ôïõ, ðïõ ôïõ åðéâÜëëåé
ç ðáñáìüñöùóç ôïõ ðñïóôáôåõôéêïý
åëáóôéêïý ôïõ äáêôõëßïõ.
6.9. ÓõíôÞñçóç
ÕäñáõëéêÜ óõóôÞìáôá
Ç óõíôÞñçóç ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞìá-
ôïò öñÝíùí èÝëåé ó÷ïëáóôéêÞ êáèáñéü-
ôçôá, ôáêôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôçò óôÜè-
ìçò ôïõ õãñïý óôç äåîáìåíÞ õãñþí
öñÝíùí áëëÜ êáé åðéèåþñçóç ôùí óù-
ëçíþóåùí êáé ôùí õäñáõëéêþí êõëßí-
äñùí (êåíôñéêïý êáé ôñï÷þí) ãéá ôõ÷üí
äéáññïÝò õãñïý.
6.10. Áíáêåöáëáßùóç
• Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ôçò ðÝäçóçò
(öñÝíùí) åßíáé, åßôå íá ìåéþíåé ôçí ôá-
÷ýôçôá åíüò ï÷Þìáôïò, åßôå íá ôï óôá-
ìáôÜ ôåëåßùò üôáí áõôü êéíåßôáé, åßôå
íá ôï åîáóöáëßæåé áðü áíåðéèýìçôç
êßíçóç, üôáí åßíáé óôáìáôçìÝíï.
• Ç ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí
öñÝíùí âáóßæåôáé óôçí ôñéâÞ êáé ôá
åíåñãÜ ôïõ ìÝñç óõãêñïôïýíôáé áðü:
 Ó ý ó ô ç ì á
á) Ôá áêßíçôá (óôáèåñÜ) ìÝñç, ðïõ åß-
íáé óõíäåìÝíá ìå ôá áêßíçôá ìÝñç
ôùí áîüíùí ôùí ôñï÷þí êáé â) Ôá êé-
íïýìåíá ìÝñç, ðïõ ðåñéóôñÝöïíôáé
ìáæß ìå ôïõò ôñï÷ïýò.
• ¼ôáí ôá óôáèåñÜ ìÝñç ðéåóèïýí åðÜ-
íù óôá êéíçôÜ, áíáðôýóóåôáé éó÷õñÞ
ôñéâÞ ðïõ åîïõäåôåñþíåé ôçí êéíçôéêÞ
åíÝñãåéá ôïõ ï÷Þìáôïò, ìå áðïôÝëå-
óìá íá ìåéþíåôáé ç ôá÷ýôçôÜ ôïõ Þ
êáé íá åðÝñ÷åôáé ç ðëÞñçò áêéíçôïðïß-
çóÞ ôïõ.
• Ôá åßäç ôùí óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò óõ-
íßóôáíôáé óôá ìç÷áíéêÜ óõóôÞìáôá, ôá
ïðïßá áöïñïýí ìüíïí ôéò äéáôÜîåéò
ôùí ÷åéñüöñåíùí, êáé óôá õäñáõëéêÜ
óõóôÞìáôá, ôùí ïðïßùí ç áñ÷Þ ëåé-
ôïõñãßáò óôçñßæåôáé óôïí Íüìï ôïõ
ÐáóêÜë.
• Ôá êýñéá ìÝñç, ðïõ áðïôåëïýí Ýíá õ-
äñáõëéêü êýêëùìá, åßíáé:
á) Ï êåíôñéêüò (åíôïëïäüôçò) êýëéí-
äñïò (óõíÞèùò äßäõìïò óôéò óýã-
÷ñïíåò êáôáóêåõÝò).
â) Ïé óùëçíþóåéò ìåôáöïñÜò ôçò õ-
äñáõëéêÞò åíÝñãåéáò.
ã) Ï åíôïëïäü÷ïò êýëéíäñïò (êýëéí-
äñïò ôñï÷þí).
ä) Ôï óõãêñüôçìá ôùí öñÝíùí, ôï ï-
ðïßï ìðïñåß íá ðåñéëáìâÜíåé, åßôå
óéáãüíåò êáé ôýìðáíá - ìå ðïéêßëåò
äéáôÜîåéò óôÞñéîçò ôùí óéáãüíùí -
åßôå ôáêÜêéá êáé äßóêïõò (äéóêüöñå-
íá). ÅéäéêÜ áõôÜ ôá ôåëåõôáßá áðïôå-
ëïýí äéáôÜîåéò ðïõ âïçèïýí, ëüãù
áöåíüò ôçò êáëýôåñçò øýîçò ôïõ óõ-
ãêñïôÞìáôüò ôïõò êáé áöåôÝñïõ ôçò
áñ÷Þò ëåéôïõñãßáò ôïõò, óôï íá âåë-
ôéþíïíôáé ïé óõíèÞêåò ðÝäçóçò ôïõ
ï÷Þìáôïò.
ð Ý ä ç ó ç ò
• Ç äéÜôáîç ôùí öñÝíùí ìå äéðëÜ êõ-
êëþìáôá, ðïõ åöáñìüæåôáé óÞìåñá,
äßíåé ôçí äõíáôüôçôá óôï üëï óýóôç-
ìá ðÝäçóçò íá åßíáé áóöáëÝò, áêüìç
êáé óå ðåñßðôùóç âëÜâçò ôïõ åíüò
êõêëþìáôïò.
• Ãéá ôçí êáëýôåñç êáôáíïìÞ ôïõ Ýñãïõ
ôçò ðÝäçóçò ìåôáîý ôùí áîüíùí ôïõ
ï÷Þìáôïò, ÷ñçóéìïðïéåßôáé âáëâßäá
êáôáíïìÞò ôçò ðßåóçò (êáôáíåìçôÞò
ðßåóçò). ÁõôÞ ñõèìßæåé ôéò ðéÝóåéò êáé,
áíôßóôïé÷á, ôéò äõíÜìåéò ðÝäçóçò
óôïõò Üîïíåò, þóôå áíÜëïãá ìå ôï
öïñôßï, ôï ïðïßï öÝñïõí, íá õðÜñ÷åé
áðïôåëåóìáôéêÞ ðÝäçóç.
• Ïé äéáôÜîåéò ôùí õäñáõëéêþí óõóôç-
ìÜôùí ðÝäçóçò åßíáé ó÷åäéáóìÝíåò
Ýôóé, þóôå íá áðïôåëïýí äýï áíåîÜñ-
ôçôá êõêëþìáôá ìå óýíäåóç ðñü-
óèéùí - ïðßóèéùí ôñï÷þí, åßôå óå
äéáãþíéá äéÜôáîç (÷éáóôß), åßôå óå ôñé-
ãùíéêÞ äéÜôáîç (L-L), åßôå êáé óå äéÜôá-
îç Ç-Ç, üðïõ Ý÷ïõìå äýï æåýãç åìâü-
ëùí áíÜ äáãêÜíá, óå êÜèå óõãêñüôç-
ìá ôñï÷ïý.
• Ãéá áíåôüôåñç ïäÞãçóç, ÷ñçóéìï-
ðïéïýíôáé óÞìåñá âïçèçôéêÜ óõóôÞìá-
ôá ðÝäçóçò, ðïõ åðéôñÝðïõí óôïí ïäç-
ãü éó÷õñü öñåíÜñéóìá ìå êáôáâïëÞ
ìéêñÞò äýíáìçò óôï ðåíôÜë. ¸íá áðü
áõôÜ åßíáé ï óåñâïìç÷áíéóìüò (óåñ-
âüöñåíï), ï ïðïßïò ÷ñçóéìïðïéåß ùò
âïçèçôéêÞ äýíáìç ôçí õðïðßåóç (á-
íáññüöçóç), ðïõ äçìéïõñãåßôáé
óôïõò áãùãïýò åéóáãùãÞò, êáôÜ ôçí
þñá ëåéôïõñãßáò ôïõ êéíçôÞñá.
• Ç óõíôÞñçóç ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäç-
óçò èÝëåé ôáêôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôçò
óôÜèìçò ôùí õãñþí ôùí öñÝíùí êáé
Ýëåã÷ï-óõíôÞñçóç êáôÜ ôáêôÜ ÷ñïíéêÜ
äéáóôÞìáôá.
387
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

6.11 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéïò åßíáé ï ðñïïñéóìüò ôïõ óõóôÞìáôïò ôçò ðÝäçóçò;

2. Ðüóá êáé ðïéá åßäç óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé;
3. Ðïéá åßíáé ôá êõñéüôåñá ìÝñç ôïõ ÷åéñüöñåíïõ;
4. Íá áíáöÝñåôå, ìå ëßãá ëüãéá, ôçí áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞ-
ìáôïò ðÝäçóçò.
5. Ðïéïò ëüãïò åðÝâáëå íá áíôéêáôáóôáèïýí ôá ôýìðáíá ìå äßóêïõò êáé ïé
óéáãüíåò ìå ðÝäéëá (ôáêÜêéá);
6. Ðïéïò ëüãïò åðÝâáëå íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ï äßäõìïò êåíôñéêüò êýëéíäñïò
óôá õäñáõëéêÜ óõóôÞìáôá öñÝíùí;
7. Ãéá ðïéüí óêïðü ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óõóôÞìáôá öñÝíùí ìå âïçèçôéêÞ äýíá-
ìç êáé ðïéá åßíáé áõôÞ ç âïçèçôéêÞ äýíáìç;
8. Ôé åßíáé ï óåñâïìç÷áíéóìüò ôùí öñÝíùí;
9. Ðïéá åßíáé ôá êõñéüôåñá åîáñôÞìáôá ôïõ óåñâïìç÷áíéóìïý;
10. Ðüôå ãßíåôáé ç êáëýôåñç êáé ðéï áðïôåëåóìáôéêÞ ðÝäçóç;
11. Ðþò ðñÝðåé íá ãßíåôáé ç êáôáíïìÞ ôïõ Ýñãïõ ðÝäçóçò, áðü ðïéïí ìç÷áíé-
óìü, êáé ðþò áõôüò ëåéôïõñãåß;
12. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÌåôÜ áðü ôçí åêôÝëåóç ôùí åñãáóôçñéáêþí áóêÞóåùí ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝ-
äçóçò óôï åñãáóôÞñéï áõôïêéíÞôùí, íá óõëëÝîåôå êáé íá êáôáãñÜøåôå ðëç-
ñïöïñßåò åîåôÜæïíôáò ðñïóåêôéêÜ åðéôüðïõ ôï óýóôçìá áëëÜ êáé ìå ôç âï-
Þèåéá ôïõ Owner' s Handbook (âéâëßï ôïõ éäéïêôÞôç ôïõ áõôïêéíÞôïõ) Þ Üë-
ëùí ó÷åôéêþí âïçèçìÜôùí üðùò ôùí Service Þ Workshop Manuals Þ
Technical Datas, ãéá ôï ïéêïãåíåéáêü áõôïêßíçôü óáò Þ ãéá ôá áõôïêßíçôá
ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí" ôïõ ó÷ïëåßïõ óáò, ó÷åôéêÜ ìå ôï õäñáõëé-
êü óýóôçìá ðÝäçóçò (ôýðï, êáôáóêåõáóôÞ êåíôñéêÞò áíôëßáò öñÝíùí, äéÜ-
ôáîç õäñáõëéêïý êõêëþìáôïò, äéÜôáîç óéáãüíùí - ôáìðïýñùí Þ ôáêáêéþí
- äßóêùí, ÷ñçóéìïðïéïýìåíá õãñÜ öñÝíùí ê.ëð.) ðïõ ôá ðáñáðÜíù ï÷Þìá-
ôá äéáèÝôïõí.
13. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõëëÝîåôå ðëçñïöïñßåò ãéá ôïí ôýðï êáé ôéò ëåðôïìÝñåéåò ôïõ óåñâü-
öñåíïõ êáé ôïõ êáôáíåìçôÞ ðßåóçò õãñþí öñÝíùí ôùí ðáñáðÜíù áõôïêé-
íÞôùí.

388
 Ó ý ó ô ç ì á
6.12. ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá
ðÝäçóçò
ÇëåêôñéêÞ ðÝäç (çëåêôñüöñåíï Þ çëå-
êôñïìáãíçôéêüò åðéâñáäõíôÞò)
Ç çëåêôñéêÞ ðÝäç èåùñåßôáé âïçèçôéêüò
ìç÷áíéóìüò ðÝäçóçò [(Ó÷. 6.39 (á) êáé
(â)]. AíáöÝñåôáé êáé ùò çëåêôñïìáãíçôé-
êüò åðéâñáäõíôÞò êáé ôïðïèåôåßôáé óå
âáñéÜ öïñôçãÜ êáé ëåùöïñåßá, åíþ åðå-
íåñãåß ìüíïí óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò
ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ÷ñçóéìïðïéåßôáé óå ü-
óåò êáôçöïñéêÝò äéáäñïìÝò åßíáé áðá-
ñáßôçôï ï ïäçãüò íá öñåíÜñåé óõíå-
÷þò, ðñïóöÝñïíôáé óôçí ïéêïíïìßá êáé
óôçí áóöÜëåéá ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ôùí å-
ðéâáôþí. ´Åôóé, Ý÷ïõìå áðïöõãÞ õðåñèÝ-
ìáíóçò ôùí õëéêþí ôñéâÞò êáé ôùí ôá-
ìðïýñùí, åíþ ôáõôï÷ñïíá Ý÷ïõìå ìåß-
ùóç ôçò öèïñÜò ôùí õëéêþí ôñéâÞò
(èåñìïõßô).
Äßóêïé ñüôïñá
ÇëåêôñïìáãíÞôåò
(ðçíßá)
ÓôÜôçò
Ðôåñýãéá øýîçò
(á)
Ó÷.6.39 ÇëåêôñéêÞ ðÝäç (çëåêôñüöñåíï) á. ÅîùôåñéêÞ üøç. â. Óå ôïìÞ
ð Ý ä ç ó ç ò
Ï ìç÷áíéóìüò áõôüò åãêáèßóôáôáé "óå
óåéñÜ" ìå ôïí Üîïíá ìåôÜäïóçò ôçò êß-
íçóçò, åßôå áìÝóùò ìåôÜ ôï êéâþôéï ôá-
÷õôÞôùí, åßôå åíäéÜìåóá óôïí Üîïíá ìå-
ôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, åßôå ðñéí áðü ôï
äéáöïñéêü.
ÌÝñç çëåêôñéêÞò ðÝäçò
Ç çëåêôñéêÞ ðÝäç áðïôåëåßôáé:
á) Áðü ôï áêßíçôï ìÝñïò ôçò, ðïõ ðåñé-
ëáìâÜíåé ôïí óôÜôç ìå ôïõò çëåêôñï-
ìáãíÞôåò, êáé åßíáé ðñïóáñìïóìÝíï
óôï ðëáßóéï ôïõ ï÷Þìáôïò.
â) Ôï êéíçôü ìÝñïò, ðïõ ðåñéëáìâÜíåé
ôïí ñüôïñá, ï ïðïßïò áðïôåëåßôáé á-
öåíüò áðü Ýíáí Üîïíá, ðïõ åäñÜæå-
ôáé óå äýï ñïõëåìÜí êáé áöåôÝñïõ á-
ðü äýï äßóêïõò óöçíùìÝíïõò ðÜíù
óôïí Üîïíá áõôü.
Äßóêïé ñüôïñá
ÐëÞìíç ñüôïñá
Ðôåñýãéá
øýîçò
ÇëåêôñïìáãíÞôåò
ÓôÜôçò
(â)
389
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ëåéôïõñãßá üðïõ äåí åßíáé áñêåôü ôï öñåíÜñéóìá

¼ôáí ðåñÜóåé çëåêôñéêü ñåýìá, ðïõ
ðñïÝñ÷åôáé áðü ôïí óõóóùñåõôÞ (ìðáôá-
ñßá) ôïõ ï÷Þìáôïò, äéåãåßñåé ôá ðçíßá
ôïõ óôÜôç, ôá ïðïßá ãßíïíôáé çëåêôñïìá-
ãíÞôåò ðïõ áóêïýí çëåêôñïìáãíçôéêÝò
äõíÜìåéò åðÜíù óôïõò äßóêïõò, ìå áðï-
ôÝëåóìá íá äçìéïõñãåßôáé ñïðÞ ðÝäçóçò
óôïí ñüôïñá, ìüíïí üôáí áõôüò ðåñé-
óôñÝöåôáé.
Ãéá íá ìçí õðåñèåñìáßíåôáé ôï üëï óý-
óôçìá ôùí ðçíßùí, óå ðåñßðôùóç ðÝäç-
óçò ìåãÜëçò äéÜñêåéáò (ð.÷. óå ìåãÜëåò
êáôçöïñéêÝò äéáäñïìÝò), ïé äßóêïé åßíáé
äéáìïñöùìÝíïé Ýôóé, þóôå ôá ðôåñýãéá
ðïõ äéáèÝôïõí, íá ëåéôïõñãïýí óáí áíå-
ìéóôÞñáò êáé íá äçìéïõñãåßôáé Ýôóé Ýíá
ñåýìá áÝñá, ôï ïðïßï øý÷åé ôïõò äß-
óêïõò êáé ôá ðçíßá.
6.13. Áåñüöñåíá
6.13.1 ÃåíéêÜ
Óôá ðïëý âáñéÜ ï÷Þìáôá (ëåùöïñåßá,
öïñôçãÜ, óõñìïýò, áñèñùôÜ ï÷Þìáôá),
ìüíï ìå ôç äýíáìç ôïõ ïäçãïý - Ýóôù
êáé åíéó÷õìÝíï ìå ôï êåíü ôçò áíáññü-
öçóçò ôçò åéóáãùãÞò ôïõ êéíçôÞñá -
÷ñçóéìïðïéïýíôáé, ãåíéêÜ, öñÝíá ìå ðå-
ðéåóìÝíï áÝñá.
Óôï Ó÷. 6.40 öáßíåôáé Ýíá ôõðéêü ñõ-
ìïõëêü ü÷çìá (öïñôçãü) êáé Ýíá ñõ-
ìïõëêïýìåíï ìå óýóôçìá ðÝäçóçò áå-
ñüöñåíùí.
Ôï óýóôçìá áõôü ôçò ðÝäçóçò ðåñéëáì-
âÜíåé:
á) ÐÝäç ðïñåßáò ìå ðñïïäåõôéêÞ åðßäñá-
óç.
Ç ðÝäç áõôÞ åðåíåñãåß óå üëïõò
ôïõò ôñï÷ïýò ôïõ ï÷Þìáôïò. ÄçëáäÞ
åðåíåñãåß óôïõò ôñï÷ïýò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò, óõíÞèùò, ìå äýï áíåîÜñôçôá
êõêëþìáôá óå êÜèå Üîïíá (ðñüóèéï
- ïðßóèéï) (Ó÷.6.41). Ìðïñåß, üìùò,
íá åíåñãåß, åßôå ìå äéáãþíéá óýíäå-
óç, åßôå ìå óýíäåóç ðáñüìïéá ìå ôéò
áíôßóôïé÷åò óõíäÝóåéò ôùí ìéêñþí å-
ðéâáôéêþí áõôïêéíÞôùí.

ÁåñïöõëÜêéá
ÊåöáëÝò óýíäåóçò
ñõìïõëêïýìåíïõ

ÊåöáëÝò
óýíäåóçò Êýëéíäñïò ðÝäçóçò
ñõìïõëêïýìåíïõ
Âáëâßäá åëÝã÷ïõ Âáëâßäá
Ößëôñï Êýëéíäñïò ðÝäçóçò áðåëåõèÝñùóçò Êýëéíäñïò ðÝäçóçò
ðåðéå- ÁåñïöõëÜêéá
Êýëéíäñïò ðÝäçóçò öñÝíùí
óìÝíïõ ×åéñüöñåíï ñõìïõëêïõìÝíïõ
áÝñá
ÁåñïóõìðéåóôÞò
(á) (â)
Ó÷.6.40 á. Ñõìïõëêü ü÷çìá (öïñôçãü). â. Ñõìïõëêïýìåíï ìå óýóôçìá ðÝäçóçò ôá áåñüöñåíá.

390
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

Óôçí ðåñßðôùóç ôùí äýï áíåîÜñôç-
ôùí êõêëùìÜôùí, áõôÜ ôñïöïäïôïý-
íôáé áðü äýï áíôßóôïé÷á áíåîÜñôçôá
áåñïöõëÜêéá, åíþ üôáí õðÜñ÷åé êáé
ñõìïõëêïýìåíï ü÷çìá, ôüôå áõôü
ôñïöïäïôåßôáé áðü ôñßôï îå÷ùñéóôü
áåñïöõëÜêéï.
Ãéá ôçí åíåñãïðïßçóç ôçò ðÝäçóçò,
÷ñçóéìïðïéåßôáé ôï ðåíôÜë ôùí öñÝ-
íùí ("ðáíôüöëá") ìå ðñïïäåõôéêÞ åðß-
äñáóç, ç ïðïßá óõíßóôáôáé óôï üôé á-
íÜëïãá ìå ôçí ðßåóç ðïõ áóêåß ï ï-
äçãüò óôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí ("ðá-
íôüöëá"), äçìéïõñãåßôáé ìéá ðñïï-
äåõôéêÜ áõîáíüìåíç äýíáìç ðÝäçóçò
óôïõò ôñï÷ïýò.
â) ÐÝäç áíÜãêçò.
ÁõôÞ åðåíåñãåß, åðßóçò, ðñïïäåõôéêÜ -
óå ðåñßðôùóç ðïõ Ý÷åé ðÜèåé âëÜâç ç
ðÝäç ðïñåßáò - óôïõò ôñï÷ïýò, ðïõ á-
íÞêïõí óôï äåýôåñï êýêëùìá, ìå ôçí
ðñïûðüèåóç üôé áõôü ëåéôïõñãåß. Ç å-
íÝñãåéá åöáñìüæåôáé ìå ôÝôïéïí ôñü-
ðï, þóôå íá åîáóöáëßæåôáé ç ðÝäçóç
ôïõ ï÷Þìáôïò ìå áóöÜëåéá êáé óôáèå-
ñüôçôá, Ýùò üôïõ áõôü áêéíçôïðïéçèåß.
Ãéá ôçí åíåñãïðïßçóç áõôÞò ôçò ðÝ-
äçò ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß, åßôå
ôï ßäéï ðåíôÜë öñÝíùí ("ðáíôüöëá"),
åßôå ï ÷åéñïìï÷ëüò ôïõ ÷åéñüöñå-
íïõ, ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôç óôÜè-
ìåõóç ôïõ ï÷Þìáôïò.
ã) ÐÝäç óôÜèìåõóçò (÷åéñüöñåíï).
ÁõôÞ åßíáé êáèáñÜ ìç÷áíéêÞò åðåíÝñ-
ãåéáò ìå ôç ÷ñÞóç åëáôçñßùí êáé Ý÷åé
ôç äõíáôüôçôá íá äéáôçñåß áêéíçôïðïé-
çìÝíï ôï ü÷çìá, áêüìç êáé óå äñü-
ìïõò ìå ìåãÜëç êëßóç.

Áðü áåñïóõìðéåóôÞ ìÝ÷ñé âáëâßäá 13

ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò áåñïöõëÜêéïõ ðñüóèéùí ôñï÷þí
1 Êýêëùìá 1 (åíôïëÞ ðÝäçóçò)
3 ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò áåñïöõëÜêéïõ ïðßóèéùí ôñï÷þí
Êýêëùìá 2 (åíôïëÞ ðÝäçóçò)
ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò áåñïöõëÜêéïõ ãéá ôï ÷åéñüöñåíï
2 ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò ãéá ôï ÷åéñüöñåíï (åíôïëÞ ðÝäçóçò)
ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò ãéá ôï ñõìïõëêïýìåíï ü÷çìá

7 8 14
5 9 13

16
15

4 17
10 11 12 18
6 6 6

Ó÷. 6.41 ÄéÜãñáììá óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá.

1. Äéðëü ìáíüìåôñï 2. Ðïäïêßíçôç âáëâßäá ñýèìéóçò ðÝäçóçò (ðáíôüöëá) 3. ×åéñüöñåíï 4. ÁåñïóõìðéåóôÞò 5.
Ößëôñï óùëçíþóåùí 6. Áðëüò êýëéíäñïò ðÝäçóçò (öõóïýíá) 7. Áíôëßá Ýê÷õóçò áíôéðçêôéêïý 8. ÑõèìéóôÞò
ðßåóçò 9. Ðñïò äåîáìåíÞ âïçèçôéêþí ëåéôïõñãéþí 10. Ðñïò ôá ðñüóèéá öñÝíá 11. Ðñïò ôá ïðßóèéá öñÝíá 12.
Ðñïò ôï ÷åéñüöñåíï 13. ÐñïóôáôåõôéêÞ âáëâßäá ðïëëáðëþí êõêëùìÜôùí 14. Áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò äýíáìçò
ðÝäçóçò 15. Ïäçãüò âáëâßäá ôïõ ñõìïõëêïõìÝíïõ 16. Äßïäïò âáëâßäá 17. ÓôáèåñÞ êåöáëÞ óýíäåóçò
ñõìïõëêïý - ñõìïõëêïõìÝíïõ 18. Óýíèåôïò êýëéíäñïò ðÝäçóçò (öõóïýíá äéðëÞò åíÝñãåéáò)

391
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ç åíåñãïðïßçóç ôçò ðÝäçò áõôÞò ãß-
íåôáé, åßôå áðü îå÷ùñéóôü ÷åéñéóôÞñéï
(÷åéñïìï÷ëü), åßôå áðü ÷åéñéóôÞñéï
ðïõ åíåñãïðïéåß, ôáõôü÷ñïíá, êáé ôçí
ðÝäç áíÜãêçò.
6.13.2. ÐåñéãñáöÞ ôùí åîáñôçìÜ-
ôùí ôùí áåñüöñåíùí
¸íá óýã÷ñïíï óýóôçìá öñÝíùí, ðïõ
ëåéôïõñãåß ìüíïí ìå ôçí åíÝñãåéá ôïõ
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá, ðåñéëáìâÜíåé:
1. ÁåñïóõìðéåóôÞ
2. Óùëçíþóåéò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
3. Ößëôñï ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
4. ÑõèìéóôÞ åëÝã÷ïõ ðßåóçò ðáñï÷Þò
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
5. ÓõóêåõÞ Ýã÷õóçò (áíôëßá) áíôéðçêôé-
êïý õãñïý
6. Ðéåóüìåôñá (ìáíüìåôñá) êáé åíäåéêôé-
êÝò ëõ÷íßåò ëåéôïõñãßáò
7. ÐñïóôáôåõôéêÞ âáëâßäá ðïëëáðëþí
êõêëùìÜôùí
8. ÁåñïöõëÜêéá ("êáæáíÜêéá")
9. Ðïäïêßíçôç êåíôñéêÞ âáëâßäá öñÝ-
íùí ðïõ åíåñãïðïéåßôáé áðü ôï ðå-
íôÜë ôùí öñÝíùí ("ðáíôüöëá")
10. ×åéñïêßíçôç âáëâßäá óôÜèìåõóçò
(÷åéñüöñåíï)
11. Áõôüìáôï ñõèìéóôÞ äýíáìçò ðÝäç-
óçò
12. Êýëéíäñï ðÝäçóçò, áðëü êáé óýíèå-
ôï ("öõóïýíåò" áðëÞò êáé äéðëÞò å-
íÝñãåéáò)
13. Âáëâßäá ðñïóôáóßáò õøçëÞò öüñ-
ôéóçò "öõóïõíþí" äéðëÞò åíÝñãåéáò
14. Óõãêñüôçìá öñÝíùí ôñï÷ïý
392
Óôçí ðåñßðôùóç ðïõ, åêôüò ôïõ êõñßùò
ï÷Þìáôïò (ñõìïõëêïý) õðÜñ÷åé êáé ñõ-
ìïõëêïýìåíï ü÷çìá (âëÝðå êáé Ó÷.6.40),
ôüôå ôï óýóôçìá ðÝäçóçò ìå ðåðéåóìÝíï
áÝñá ðåñéëáìâÜíåé åðéðëÝïí:
1. Ïäçãü - âáëâßäá ôïõ ñõìïõëêïýìå-
íïõ ï÷Þìáôïò
2. Äßïäï - âáëâßäá ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ
ï÷Þìáôïò
3. ÊåöáëÝò óýíäåóçò ôïõ ñõìïõëêïýìå-
íïõ ï÷Þìáôïò
4. Âáëâßäá áðåëåõèÝñùóçò öñÝíùí
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò ðïõ
âñßóêåôáé óôï ü÷çìá áõôü.
5. ×åéñïêßíçôï ìï÷ëü åëåõèÝñùóçò
öñÝíùí ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìá-
ôïò, ðïõ åðßóçò âñßóêåôáé óôï ü÷çìá
áõôü.
6. ÁåñïöõëÜêéï óôï ñõìïõëêïýìåíï ü-
÷çìá.
Åðßóçò, ôï óýóôçìá ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
áðïôåëåßôáé áðü áåñïóõìðéåóôÞ, ðïõ
ðáßñíåé êßíçóç áðü ôïí êéíçôÞñá êáé á-
ðïèçêåýåé áÝñá õðü ðßåóç (7 ðåñßðïõ
bar) ìÝóá óå äýï, ôïõëÜ÷éóôïí, áåñïöõ-
ëÜêéá (“êáæáíÜêéá”). Óôï Ó÷. 6.41 âëÝ-
ðïõìå ôç ãåíéêÞ ðáñáóôáôéêÞ äéÜôáîç ôçò
óõíäåóìïëïãßáò ôùí äéáöüñùí óôïé-
÷åßùí ôïõ óõóôÞìáôïò óå öïñôçãü áõ-
ôïêßíçôï ìå ôñßá áåñïöõëÜêéá.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
1. ÁåñïóõìðéåóôÞò
Ï áåñïóõìðéåóôÞò ðïõ åßíáé ìïíïêýëéí-
äñïò (Ó÷.6.42) Þ äéêýëéíäñïò, åßíáé, óõ-
íÞèùò, áåñüøõêôïò êáé ðáßñíåé êßíçóç
áðü ôïí êéíçôÞñá ôïõ ï÷Þìáôïò, ìÝóù
ôñï÷áëéþí êáé éìÜíôá. Ìðïñåß, üìùò,
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

íá êéíåßôáé êáé áðü ôïí åêêåíôñïöüñï Ü-

îïíá ôïõ êéíçôÞñá, ìå ôç âïÞèåéá ïäï- Âáëâßäá
åéóáãùãÞò áíïéêôÞ Âáëâßäá åîáãùãÞò
íôùôþí ôñï÷þí (ãñáíáæéþí). êëåéóôÞ
ÄéáèÝôåé, åßôå áíåîÜñôçôï, åßôå êïéíü ìå
ôïí êéíçôÞñá, ößëôñï áÝñá.
Ôá âáóéêÜ ôå÷íéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ á-
åñïóõìðéåóôÞ óõíßóôáíôáé óôïí üãêï
åìâïëéóìïý, óôéò óôñïöÝò áíÜ ëåðôü,
óôç ìÝãéóôç ðáñï÷Þ áÝñá ðïõ
¸ìâïëï
ðñïóöÝñåé, óôç ó÷Ýóç óõìðßåóçò ê.ëð.
ÄéùóôÞñáò
Óôá áõôïêßíçôá, óõíÞèùò, ï óõìðéåóôÞò Óôñïöáëïöüñïò
áõôüò åßíáé ìïíïâÜèìéïò. ¸ôóé, Ýíáò Üîïíáò
óõìðéåóôÞò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôï
óýóôçìá ðÝäçóçò ìå áåñïöõëÜêéï ð.÷.
40 lit.(ëßôñùí), ìðïñåß íá Ý÷åé êõëéíäñé-
óìü 150 cm3 êáé íá áðïäßäåé 118
lit/min óôéò 1400 R.P.M.(óôñïöÝò áíÜ
ëåðôü).
2. Óùëçíþóåéò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá Ó÷.6.42 Ìïíïêýëéíäñïò áåñüøõêôïò áåñïóõ-
Ïé óùëçíþóåéò ôïõ ðåðéåóìÝíïõ áÝñá ìðéåóôÞò
åßíáé ÷áëýâäéíåò ÷ùñßò ñáöÞ ìÝ÷ñé Ýíá
óçìåßï, åíþ áðü åêåß ìÝ÷ñé ôá öñÝíá
ôùí ôñï÷þí åßíáé åëáóôéêÝò ìå ìåôáëëé-
êÞ åðÝíäõóç. Ïé óùëçíþóåéò, ïé ïðïßåò
óõíäÝïõí ôï ñõìïõëêü ü÷çìá ìå ôï ñõ-
ìïõëêïýìåíï (áí õðÜñ÷åé), åßíáé åëáóôé-
êÝò ìå êáôÜëëçëç åíßó÷õóç, þóôå íá ÏäçãÜ
äéåõêïëýíïíôáé ïé åëéãìïß ôïõ ñõìïõë- ðôåñýãéá áÝñá
êïýìåíïõ, êõñßùò, ï÷Þìáôïò.
3. Ößëôñï - îçñáíôÞò ðåðéåóìÝíïõ á-
Ýñá
ÁíÜìåóá óôïí áåñïóõìðéåóôÞ êáé ôá á-
åñïöõëÜêéá õðÜñ÷åé ößëôñï áÝñá. Ïé
óôáãüíåò íåñïý êáé ëáäéþí ðïõ ðáñá-
ÇëåêôñïìáãíçôéêÞ âáëâßäá
óýñåé ï áÝñáò, óõãêåíôñþíïíôáé óôï ÑõèìéóôÞò ðßåóçò äéðëÞò åíÝñãåéáò
êÜôù ìÝñïò ôïõ êåëýöïõò ôïõ ößëôñïõ Ðßåóç ëåéôïõñãßáò Ðßåóç áÝñá ãéá
êáé êáôÜ ðåñéüäïõò ðñÝðåé íá ôéò áðïìá- ÁôìïóöáéñéêÞ ðßåóç ðçíßï þèçóçò
êñýíïõìå, îåäéäþíïíôáò ôï ðþìá ôïõ
êáôÜ ìßá Þ äýï óôñïöÝò, ïðüôå ï ðåðéå- Ó÷.6.43 Ößëôñï-îçñáíôÞò áÝñá

393
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.6.44 ÑõèìéóôÞò ðßåóçò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
Westinhouse.
óìÝíïò áÝñáò ôéò äéþ÷íåé áðü ìßá ìé-
êñÞ ïðÞ. Åðßóçò, õðÜñ÷ïõí óÞìåñá óõ-
óôÞìáôá ìå ôá ïðïßá, áõôüìáôá, ìðïñåß
íá ãßíåôáé ç ðáñáðÜíù äéáäéêáóßá (Ó÷.
6.43).
4. ÑõèìéóôÞò ðßåóçò ðáñï÷Þò ðåðéå-
óìÝíïõ áÝñá
Óôïí ìïíïêýëéíäñï áåñïóõìðéåóôÞ, ï
ñõèìéóôÞò ðßåóçò ðáñï÷Þò áÝñá (Ó÷.
6.44) åßíáé ìßá óýíèåôç áõôüìáôç âáëâß-
äá, ðïõ, åöüóïí ç ðßåóç åßíáé êÜôù áðü
ôï ðñïêáèïñéóìÝíï áðü ôïí ñõèìéóôéêü
êï÷ëßá üñéï (óõíÞèùò ôá 6,5 bar Þ ôçí
“ðßåóç æåýîçò”), åðéôñÝðåé ôç äéÝëåõóç á-
Ýñá áðü ôïí áåñïóõìðéåóôÞ ðñïò ôá á-
åñïöõëÜêéá. ¼ôáí, üìùò, ç ðßåóç õðåñ-
âåß Ýíá óõãêåêñéìÝíï üñéï (óõíÞèùò ôá
7,3 bar), ôüôå ç ñõèìéóôéêÞ âáëâßäá óôá-
ìáôÜ ôçí ôñïöïäüôçóç ôïõ áåñïöõëáêß-
ïõ ìå áÝñá.
ÓõãêåêñéìÝíá, ï áÝñáò, ðïõ ðáñÝ÷åôáé
áðü ôïí áåñïóõìðéåóôÞ, ðåñíÜ áðü ôçí
äßïäï (11) ôïõ ðñïáíáöåñèÝíôïò ó÷Þ-
ìáôïò êáé óôç óõíÝ÷åéá ìÝóá áðü Ýíá
394
ößëôñï (12) äéï÷åôåýåôáé óôï áåñïöõëÜ-
êéï äéÜ ìÝóïõ ôçò óùëÞíùóçò, ðïõ óõí-
äÝåôáé óôï óôüìéï óýíäåóçò (5). Óõã÷ñü-
íùò, ìÝóù ôçò óõíäåôéêÞò ïðÞò (4), äç-
ìéïõñãåßôáé ðßåóç óôïí èÜëáìï (b), êÜôù
áðü ôï Ýìâïëï (2), ôï ïðïßï - üôáí äç-
ìéïõñãçèåß ç “ðßåóç áðüæåõîçò” - êéíåßôáé
ðñïò ôá åðÜíù, ðéÝæïíôáò ôï åëáôÞñéï ðß-
åóçò (1).
Ìå ôïí ôñüðï áõôü êëåßíåé ç åîáãùãÞ (3)
êáé áíïßãåé ç åéóáãùãÞ (7), Ýôóé þóôå ï
áÝñáò íá åéóÝëèåé êáé óôï èÜëáìï (c),
ðïõ âñßóêåôáé åðÜíù áðü ôï Ýìâïëï (8).
Ôüôå åîéóþíåôáé ç ðßåóç óôéò äýï ðëåõ-
ñÝò ôïõ åìâüëïõ (8) êáé åîïõäåôåñþíå-
ôáé ç áíôßóôáóç ôïõ ùóôçñßïõ, ðïõ óõí-
äÝåôáé ìå ôç âáëâßäá ÷ùñßò öïñôßï (10),
ìå áðïôÝëåóìá áõôÞ íá áíïßãåé, êáé ï á-
Ýñáò ðïõ Ýñ÷åôáé áðü ôïí áåñïóõìðéå-
óôÞ, íá äéáöåýãåé óôçí áôìüóöáéñá ìÝ-
óá áðü ôï óôüìéï ôçò åîüäïõ (9).
¸ôóé, ç êÜôù ðëåõñÜ ôïõ åìâüëïõ (8) ìÝ-
íåé ÷ùñßò ðßåóç, åíþ ç åðÜíù ðëåõñÜ
ôïõ, ðïõ åîáêïëïõèåß íá Ý÷åé ðßåóç áðü
ôïí èÜëáìï (c), ðéÝæåé ôï ùóôÞñéï êáé
óõíåðþò ðáñáìÝíåé áíïéêôÞ ç âáëâßäá
(10). Ï áåñïóõìðéåóôÞò åñãÜæåôáé ôüóï
÷ñüíï ÷ùñßò öïñôßï, ìÝ÷ñéò üôïõ ç êá-
ôáíÜëùóç äçìéïõñãÞóåé ðßåóç óôï èÜ-
ëáìï (b) ìéêñüôåñç ôçò ðßåóçò æåýîçò
(óýìðëåîçò) ôïõ ñõèìéóôÞ. Ôüôå, ôï Ýì-
âïëï (2) ðéÝæåôáé ðÜëé áðü ôï åëáôÞñéï
(1) ðñïò ôá êÜôù. Ç åéóáãùãÞ (7) êëåß-
íåé, åíþ áíïßãåé ç åîáãùãÞ (3) êáé ãßíå-
ôáé ç åîáÝñùóç ôïõ ÷þñïõ (c) ìÝóù áõ-
ôÞò, êáé óõãêåêñéìÝíá áðü ôçí ïðÞ åðé-
êïéíùíßáò ìå ôçí áôìüóöáéñá (Å).
Ìå ôïí ôñüðï áõôü áðïöïñôßæåôáé ç å-
ðÜíù ðëåõñÜ ôïõ åìâüëïõ (8) êáé êëåß-
íåé ç âáëâßäá ÷ùñßò öïñôßï (10), ïðüôå
ï áÝñáò äéï÷åôåýåôáé óôï áåñïöõëÜêéï,
 Ó ý ó ô ç ì á
ìÝ÷ñé íá äçìéïõñãçèåß ðÜëé ç ðßåóç á-
ðüæåõîçò (áðïóýìðëåîçò).
Áí êÜôù áðü äõóìåíåßò óõíèÞêåò (åóù-
ôåñéêÞ áêáèáñóßá, ïîåßäùóç, ðáñáìüñ-
öùóç ïñéóìÝíùí ìåñþí), ðáñåìðïäßæå-
ôáé ç áðñüóêïðç êßíçóç ôùí åóùôåñéêþí
ìç÷áíéóìþí, êáé ç ëåéôïõñãßá ÷ùñßò
öïñôßï ôïõ áåñïóõìðéåóôÞ äåí ãßíåôáé
âÜóåé ôçò ðáñáðÜíù ðåñéãñáöÞò, ôüôå
åðåíåñãåß ç âáëâßäá ëåéôïõñãßáò ÷ùñßò
öïñôßï (10) ùò âáëâßäá, ðëÝïí, áóöá-
ëåßáò, ÷ùñßò ôçí åíÝñãåéá ôïõ åìâüëïõ
(8) êáé áðåëåõèåñþíåé ôçí ðåñéôôÞ ðïóü-
ôçôá ôïõ ðåðéåóìÝíïõ áÝñá áðü ôï óôü-
ìéï åîüäïõ (9).
5. ÓõóêåõÞ Ýã÷õóçò (áíôëßá) áíôéðç-
êôéêïý õãñïý.
¼ôáí ôï ü÷çìá ðñüêåéôáé íá êéíçèåß óå
øõ÷ñÜ ìÝñç Þ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ÷åé-
ìþíá, áíÜìåóá óôïí áåñïóõìðéåóôÞ êáé
ôá áåñïöõëÜêéá ôïðïèåôåßôáé óõóêåõÞ
(áíôëßá) ãéá ôçí Ýã÷õóç áíôéðçêôéêïý õ-
ãñïý (ïéíïðíåýìáôïò Þ ãëõêüëçò).
¸ôóé, ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ óõóôÞìáôïò
ôùí áåñüöñåíùí, ôï áíôéðçêôéêü õãñü
ñÝåé ìÝóá óôï óýóôçìá êáé áíáìé-
ãíõüìåíï ìå ôéò ôõ÷üí ìéêñïðïóüôçôåò
íåñïý ðïõ õðÜñ÷ïõí, åìðïäßæåé ôçí ðÞîç
ôïõò, êáé, êáô' åðÝêôáóç, ôçí á÷ñÞóôåõóç
ôïõ ßäéïõ ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí öñÝíùí.
Åðßóçò, ôï áíôéðçêôéêü âïçèÜ íá ìçí ðá-
ãþíïõí ôá åîáñôÞìáôá ôïõ óõóôÞìáôïò
ðÝäçóçò óôéò ÷áìçëÝò èåñìïêñáóßåò.
Ç áõôüìáôç áíôëßá ôïõ áíôéðçêôéêïý õãñïý
(Ó÷.6.45) óõíäÝåôáé óôïí áãùãü áÝñá
ðñéí áðü ôïí ñõèìéóôÞ ðßåóçò, áêñéâþò
ãéáôß áõôÞ äéåãåßñåôáé áðü ôïõò ðáëìïýò
ðßåóçò ðïõ äçìéïõñãïýíôáé, üôáí ï ñõè-
ìéóôÞò ðßåóçò äßíåé åíôïëÞ ãéá íá ëåé-
ôïõñãÞóåé ï áåñïóõìðéåóôÞò ìå öïñôßï.
ð Ý ä ç ó ç ò
Ðñïò ñõèìéóôÞ
ðßåóçò
9 10
8 11
7
12
6
13
5 14
4 15
3 16
2
17
1 18
Áðü áåñïóõìðéåóôÞ êáé ößëôñï
óùëçíþóåùí
Ó÷. 6.45 ÓõóêåõÞ Ýã÷õóçò (áíôëßá) áíôéðçêôéêïý
õãñïý
ÓõãêåêñéìÝíá, êáôÜ ôï ÷ñüíï çñåìßáò,
ìßá ïñéóìÝíç ðïóüôçôá áíôéðçêôéêïý
õãñïý öåýãåé áðü ôï äï÷åßï (8), ðåñíÜ
ìåôáîý ôïõ óþìáôïò ôçò óõóêåõÞò Ýã-
÷õóçò (áíôëßáò) êáé ôïõ ôåìá÷ßïõ áðü-
óôáóçò (10), óôç óõíÝ÷åéá äéÝñ÷åôáé ôü-
óï áðü ôçí ïðÞ (6) ðïõ âñßóêåôáé óôï
óþìá, üóï êáé áðü ôï Ýìâïëï (7) êáé
öèÜíåé óôï ÷þñï (14), üðïõ óôáìáôÜ
ìðñïóôÜ óôçí ðëÜêá (5), ç ïðïßá ðéÝæå-
ôáé ìåôáîý ôïõ åëáôçñßïõ (4) êáé ôçò Ý-
äñáò óôåãáíïðïßçóçò (15).
Óå êÜèå ðáëìü ðßåóçò, ôï Ýìâïëï (16),
ðïõ åßíáé óõíäåìÝíï óôï Ýìâïëï (7) ìå
ôï ðåñéêü÷ëéï (3), ìåôáêéíåßôáé ðñïò ôá
êÜôù, åíÜíôéá óôç äýíáìç ôïõ åëáôçñßïõ
(2). Ôáõôü÷ñïíá, ç óöáßñá (12), ðéåæü-
ìåíç áðü ôï åëáôÞñéï (13), êëåßíåé ôçí
åßóïäï (11) ðïõ âñßóêåôáé ìåôáîý óþ-
ìáôïò åìâüëïõ (7) êáé óöáßñáò (12). Ôï
395
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
áíôéðçêôéêü, ðïõ âñßóêåôáé óôï ÷þñï
(14), ðéÝæåé ôçí ðëÜêá (5) ðñïò ôá êÜôù,
åíÜíôéá óôç äýíáìç ôïõ åëáôçñßïõ (4)
êáé êáèþò ðåñíÜ ìåôáîý ôçò Ýäñáò
óôåãáíïðïßçóçò (15) êáé ôçò ðëÜêáò (5),
ðáñáóýñåôáé áðü ôç ñïÞ ôïõ ðåðéåóìÝ-
íïõ áÝñá êáé åéóÝñ÷åôáé óôï óýóôçìá
ôùí áåñüöñåíùí.
Åðßóçò, ìå ôçí ðåñéóôñïöÞ êáé ðßåóç ôïõ
÷åéñïìï÷ëïý (18), ôï Ýêêåíôñï (17) ðïõ
õðÜñ÷åé óôïí Üîïíá, áíåâÜæåé Þ êáôåâÜ-
æåé áíÜëïãá ôï “ðïôÞñé” (1), ðïõ ðéÝæåôáé
áðü ôï åëáôÞñéï (2) êáé Ýôóé ìåôáâÜëëå-
ôáé ç äéáäñïìÞ ìåôáîý ôïõ åìâüëïõ (16)
êáé ôïõ “ðïôçñéïý” (1). Ìå ôïí ôñüðï áõ-
ôü, ñõèìßæåôáé ç ðïóüôçôá ðáñï÷Þò ôïõ
áíôéðçêôéêïý õãñïý ðñïò ôï óýóôçìá ôïõ
áÝñá.
6. Ðéåóüìåôñá (ìáíüìåôñá) êáé åíäåé-
êôéêÝò ëõ÷íßåò
ÅðåéäÞ ôï óýóôçìá ôùí öñÝíùí ìå ðå-
ðéåóìÝíï áÝñá ðáýåé íá ëåéôïõñãåß üôáí
ç ðßåóç ôïõ áÝñá ðÝóåé êÜôù áðü Ýíá
êáèïñéóìÝíï üñéï (óõíÞèùò êÜôù áðü
4 bar), Ý÷åé ìåãÜëç óçìáóßá íá ãíùñß-
æåé ï ïäçãüò, óå êÜèå óôéãìÞ, ôçí ðßåóç
ôïõ áÝñá óôï óýóôçìá.
Ãé' áõôü, ôá óõóôÞìáôá áõôÜ åöïäéÜæï-
íôáé ìå äýï, óõíÞèùò, äéðëÜ ìáíüìåôñá
(ìå äýï äåßêôåò). Óå êÜèå äéðëü ìáíüìå-
ôñï, ï Ýíáò äåßêôçò ìåôñÜ ôçí ðßåóç óôï
áåñïöõëÜêéï êáé ï Üëëïò ôçí ðßåóç
óôïõò èáëÜìïõò ôùí öñÝíùí êáé Ýôóé
äßíåôáé ìßá ðñþôç Ýíäåéîç ãéá ôõ÷üí ý-
ðáñîç äéáññïÞò óôï óýóôçìá ôùí óù-
ëçíþóåùí êáé ôùí âáëâßäùí.
Ôá óõóôÞìáôá öñÝíùí ìå ðåðéåóìÝíï á-
Ýñá, åêôüò áðü ôá ìáíüìåôñá, Ý÷ïõí êáé
äåßêôç ÷áìçëÞò ðßåóçò, ðïõ óõíÞèùò åß-
íáé åßôå ìßá óåéñÞíá, ðïõ ëåéôïõñãåß ü-
396
ôáí ç ðßåóç ðÝóåé êÜôù áðü Ýíá üñéï á-
óöáëåßáò, åßôå Ýíáò äåßêôçò, ï ïðïßïò
óçêþíåôáé üôáí ç ðßåóç öèÜóåé ôï áíþ-
ôåñï üñéï.
Åêôüò, üìùò, áðü ôá ðáñáðÜíù, õðÜñ-
÷ïõí êáé åíäåéêôéêÝò ëõ÷íßåò óôïí ðßíá-
êá ïñãÜíùí, ðïõ ðñïåéäïðïéïýí ôïí ï-
äçãü ãéá ôçí êáôÜóôáóç ôùí åðß ìÝñïõò
ðéÝóåùí óôï óýóôçìá. ¸ôóé, ôï êýêëùìá
öñÝíùí, ð.÷. óôçí ðåñßðôùóç ðïõ äéáèÝ-
ôåé äýï õðïêõêëþìáôá (Ýíá óôïí ðñü-
óèéï êáé Ýíá óôïí ïðßóèéï Üîïíá) äéáèÝ-
ôåé áíåîÜñôçôåò ëõ÷íßåò óôïí ðßíáêá ôùí
ïñãÜíùí, ãéá ôçí äéáðßóôùóç ôçò êáëÞò
ëåéôïõñãßáò üëùí ôùí åðéìÝñïõò êõêëù-
ìÜôùí ôïõ.
7. ÐñïóôáôåõôéêÞ âáëâßäá ðïëëáðëþí
êõêëùìÜôùí
Ç ðñïóôáôåõôéêÞ âáëâßäá ðïëëáðëþí êõ-
êëùìÜôùí ôñïöïäïôåßôáé áðü ôïí ñõèìé-
óôÞ ðßåóçò , áíáöÝñåôáé äå êáé ùò "âáë-
âßäá áóöáëåßáò Þ åãêÝöáëïò" (Ó÷.6.46).
Ç âáëâßäá áõôÞ åêôåëåß ôç äéáíïìÞ ôïõ
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá óå ôÝóóåñá áíåîÜñ-
ôçôá êõêëþìáôá:
1) Óôá äýï êõêëþìáôá ôùí öñÝíùí ðï-
ñåßáò (21) êáé (22), áíôßóôïé÷á.
2) Óôï êïéíü êýêëùìá ôïõ ÷åéñïöñÝíïõ
êáé ôçò ðáñï÷Þò áÝñá óôï ñõìïõë-
êïýìåíï ü÷çìá (23) êáé
3) Óôï êïéíü êýêëùìá ôïõ ìç÷áíüöñå-
íïõ ("êëáðÝôïõ") êáé ôïõ ÷åéñéóìïý
ôçò áíôëßáò Ýã÷õóçò ðåôñåëáßïõ (24).
Ôá ðéï ðÜíù áõôÜ êõêëþìáôá ôñïöïäï-
ôïýíôáé óýìöùíá ìå ôçí ðáñáêÜôù,
óõíÞèùò, äéáäéêáóßá:
Áñ÷éêÜ ãßíåôáé ç ðëÞñùóç ôïõ 1ïõ êõ-
êëþìáôïò ôùí öñÝíùí ðïñåßáò (ðñþôïõ
áåñïöõëáêßïõ) êáé ôïõ êõêëþìáôïò ôùí
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

Áðü ñõèìéóôÞ ðßåóçò

Âáëâßäá
Ðñïò êýêëùìá õðåñðßåóçò
Ðñïò êýêëùìá öñÝíùí Íï 2 ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
öñÝíùí Íï 1
Íï 1 Íï 2

Áíåðßóôñïöç
âáëâßäá

×åéñüöñåíï _ Ðñïò êëáðÝôï (Ìç÷áíüöñåíï)

ôñïöïäïóßá êáé áíôëßá ðåôñåëáßïõ
ñõìïõëêïýìåíïõ (á) (â)

Ó÷.6.46 ÐñïóôáôåõôéêÞ âáëâßäá ðïëëáðëþí êõêëùìÜôùí (á) ÈÝóç ÷ùñßò ðßåóç. (â) ÈÝóç ëåéôïõñãßáò
ôùí äýï êõêëùìÜôùí 21 (Íï 1) êáé 22 (Íï 2).

Åßóïäïò áÝñá ¸ìâïëï ÂÜêôñï åìâüëïõ

(â)

(á) (ã)

Ó÷.6.47 (á) ÊëáðÝôï ðïëëáðëÞò åîáãùãÞò (â) Êýëéíäñïò åñãáóßáò ãéá ôï êëáðÝôï (ìç÷áíüöñåíï)
(ã) Êýëéíäñïò åñãáóßáò ãéá ôï "êüøéìï" ôçò ðáñï÷Þò ðåôñåëáßïõ áðü ôçí áíôëßá Ýã÷õóçò.

öñÝíùí óôÜèìåõóçò (÷åéñüöñåíïõ) - êëþìáôïò öñÝíùí óôÜèìåõóçò (÷åéñü-

ôñïöïäüôçóçò ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ï-
÷Þìáôïò, áí õðÜñ÷åé, (äåýôåñïõ áåñïöõ-
ëáêßïõ).
Óôç óõíÝ÷åéá, ãßíåôáé ðëÞñùóç ôïõ 2ïõ
êõêëþìáôïò öñÝíùí ðïñåßáò, ôïõ êõ-
öñåíïõ) êáé ôïõ êõêëþìáôïò (Ó÷.6.47)
êëåéóßìáôïò ôïõ “êëáðÝôïõ” ôçò ðïëëá-
ðëÞò åîáãùãÞò (ìç÷áíüöñåíïõ), ìå
ôáõôü÷ñïíï êëåßóéìï ("êüøéìï") ôçò ðá-
ñï÷Þò ðåôñåëáßïõ áðü ôçí áíôëßá Ýã÷õ-

397
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

óçò (ôñßôïõ áåñïöõëáêßïõ). öñÝíùí, ðñÝðåé íá áóêçèåß ðßåóç óôï

Åðßóçò, ìßá áðïóôïëÞ ôçò ðñïóôáôåõôé-
êÞò âáëâßäáò ôùí ðïëëáðëþí êõêëùìÜ-
ôùí åßíáé êáé ç áõôüìáôç áðïìüíùóç
ôùí êõêëùìÜôùí, ðïõ ðáñïõóéÜæïõí
äéáññïÝò áÝñá.
8. ÁåñïöõëÜêéá ("êáæáíÜêéá")
Ôá áåñïöõëÜêéá åßíáé, óõíÞèùò, ðÜíù
áðü äýï (Óôï Ó÷.6.41, öáßíïíôáé ôñßá)
êáé Ý÷ïõí êáôÜ êáíüíá êñïõíïýò, ãéá
ôçí åîáãùãÞ ôõ÷üí óôáãüíùí íåñïý Þ
ëáäéþí, áëëÜ êáé áóöáëéóôéêÞ âáëâßäá
ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò õðåñðßåóçò.
9. Ðïäïêßíçôç êåíôñéêÞ âáëâßäá öñÝ-
íùí
Ãéá íá åíåñãïðïéçèåß ôï óýóôçìá ôùí
ðïäüðëçêôñü ôïõò (ðåíôÜë Þ “ðáíôüöëá”)
ðïõ ìåôáäßäåôáé, åßôå Üìåóá, åßôå Ýììå-
óá óôçí êåíôñéêÞ âáëâßäá ôùí öñÝíùí.
Óôï Ó÷.6.48 ðáñïõóéÜæåôáé ìéá äßäõìç
êåíôñéêÞ âáëâßäá öñÝíùí, ðïõ áðïôå-
ëåßôáé áðü äýï åðéìÝñïõò âáëâßäåò, êÜ-
èå ìßá áðü ôéò ïðïßåò ôñïöïäïôåß êáé Ý-
íá áíåîÜñôçôï êýêëùìá.
¸ôóé üôáí ï ïäçãüò ðéÝæåé ôï ðåíôÜë ôùí
öñÝíùí (ðáíôëüöëá), ìåôáêéíåßôáé ôï êå-
íôñéêü ùóôÞñéï (1), ôï ïðïßï ðéÝæåé - ìÝ-
óù ôïõ óôåëÝ÷ïõò õðïäï÷Þò ùóôçñßïõ
(2) êáé ôïõ åëÜóìáôïò æåýîçò (æõãïý)
(13) - Ýíá ìéêñüôåñï ùóôÞñéï (4) óå êÜ-
èå ðëåõñÜ, åíþ ìÝóù ôïõ ñõèìéóôéêïý å-
ëáôçñßïõ ðßåóçò (6) ðéÝæåôáé ôï åìâïëß-

Êåíôñéêü ùóôÞñéï (1) ÐåíôÜë öñÝíùí

(ðáíôüöëá)
Õðïäï÷Þ êåíôñéêïý
ÅëáôÞñéï ùóôçñßïõ (2)
åðáíáöïñÜò
Åìâïëßäéï Æõãüò (13)
ðßåóçò (7) Âáëâßäá ôá÷åßáò
áðåëåõèÝñùóçò Áíôéóôáèìéóôéêü Ñõèìéóôéêü
öñÝíùí (3) åëáôÞñéï (15) åëáôÞñéï (6)
ÙóôÞñéï (4)
ÊõÜèéï Áíôéóôáèìéóôéêü
åëáôçñßïõ (5) åëáôÞñéï (15)

Èõñßäá Èõñßäá åîáãùãÞò (14) ÄéðëÞ ÄéðëÞ

åéóáãùãÞò (10) âáëâßäá (8) âáëâßäá (9)
(á) (â)
Ó÷.6.48 Äßäõìç ðïäïêßíçôç êåíôñéêÞ âáëâßäá öñÝíùí
(á) ÈÝóç åêôüò ëåéôïõñãßáò. (â) ÈÝóç óå ëåéôïõñãßá ôùí äýï êõêëùìÜôùí 21 (Íï 1) êáé 22
(Íï2).

398
 Ó ý ó ô ç ì á
äéï ðßåóçò (7), ôï ïðïßï áíïßãåé êÜèå ìß-
á áðü ôéò äýï âáëâßäåò (8) êáé (9). ÊÜ-
èå âáëâßäá áðü áõôÝò åßíáé äéðëÞ, Ýôóé
þóôå ìå ôçí åðáöÞ ôïõ êÜôù ìÝñïõò ôïõ
åìâïëéäßïõ ðßåóçò (7), ç ìåí èõñßäá åé-
óáãùãÞò (10)(óôï êÜôù ìÝñïò) íá áíïß-
ãåé, ç äå èõñßäá åîáãùãÞò (14) (óôï å-
ðÜíù ìÝñïò) íá êëåßíåé, åíþ áÝñáò õ-
ðü ðßåóç íá ïäçãåßôáé óôá öñÝíá áðü ôï
áåñïöõëÜêéï (åßóïäïò 11) ìå êáôåýèõí-
óç ðñïò ôïí êýëéíäñï ðÝäçóçò (Ýîïäïò
21) ãéá ôï Ýíá êýêëùìá, êáé áðü ôç åß-
óïäï (12) ðñïò ôçí Ýîïäï (22) ãéá ôï
äåýôåñï êýêëùìá, ïðüôå êáé åðÝñ÷åôáé
ôï öñåíÜñéóìá êáé ìå ôá äýï áíåîÜñôç-
ôá êõêëþìáôá.
¼ôáí ï ïäçãüò êñáôÜ óôáèåñÜ ðéåóìÝ-
íï êáé óå ïñéóìÝíç èÝóç ôï ðåíôÜë ôùí
öñÝíùí, áðïêáèßóôáôáé ç éóïññïðßá
ôùí ðéÝóåùí áíÜìåóá óôéò äýï ðëåõñÝò
ôïõ åìâïëéäßïõ ðßåóçò (7), óôçí êÜôù
ðëåõñÜ ôïõ ïðïßïõ õðÜñ÷åé ç ðßåóç ôïõ
ìéêñïý áíôéóôáèìéóôéêïý åëáôçñßïõ (15),
ôï ïðïßï åßíáé ðïëý áóèåíÝóôåñï áðü ôï
åðÜíù ñõèìéóôéêü åëáôÞñéï (6) ïðüôå êáé
ç ðßåóç ôïõ ðåðéåóìÝíïõ áÝñá, ðïõ á-
óêåßôáé óôçí êÜôù ðëåõñÜ ôïõ åìâïëéäß-
ïõ ðßåóçò (7), Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá íá á-
íõøùèåß ëßãï ôï êÜôù Üêñï ôïõ åìâïëé-
äßïõ (óôÝëå÷ïò) êáé íá êëåßóåé ç èõñßäá
åéóáãùãÞò (10) óå êÜèå Ýíá êýêëùìá.
¸ôóé, ï áÝñáò ðïõ åéóÞëèå óôï êÜèå êý-
êëùìá, ìÝíåé åãêëùâéóìÝíïò ìÝóá
ó'áõôü êáé äéáôçñåß óôáèåñü öñåíÜñé-
óìá, ãéá üóï äéÜóôçìá ôï ðåíôÜë ôùí
öñÝíùí ìÝíåé áêßíçôï óå ìßá åíäéÜìåóç
èÝóç áíÜìåóá óôçí çñåìßá êáé ôï ìÝãé-
óôï öñåíÜñéóìá.
Áí ï ïäçãüò ðéÝóåé ðåñéóóüôåñï ôçí
"ðáíôüöëá", ðéÝæåôáé ìå ìåãáëýôåñç äý-
íáìç êáé ôï åìâïëßäéï ðßåóçò ðñïò ôá
ð Ý ä ç ó ç ò
êÜôù, ìå áðïôÝëåóìá íá áðáéôåßôáé ìå-
ãáëýôåñç ðßåóç áÝñá ãéá ôçí éóïññïðßá
ôùí ðéÝóåùí óôéò äýï ðëåõñÝò ôïõ åì-
âïëéäßïõ ðßåóçò (7) êáé, ùò åê ôïýôïõ íá
áõîÜíåôáé ç äýíáìç ðÝäçóçò.
¼ôáí, ôþñá, ï ïäçãüò åëåõèåñþóåé ôï
ðåíôÜë ôùí öñÝíùí, ôï åìâïëßäéï ðßå-
óçò (7) áíõøþíåôáé êáé óå êÜèå êýêëù-
ìá êëåßíåé ç èõñßäá åéóáãùãÞò (10), å-
íþ ðáñáìÝíåé áíïéêôÞ ç èõñßäá åîáãù-
ãÞò (14). ¸ôóé, ï ðåðéåóìÝíïò áÝñáò å-
ðéóôñÝöåé áðü ôá öñÝíá, ðåñíÜ áðü ôï
Üíïéãìá ôçò èõñßäáò åîáãùãÞò (14) êáé
óõãêåêñéìÝíá áðü ôï ìÝóïí ôïõ êÜèå
åìâïëéäßïõ ðßåóçò (7) êáé ïäçãåßôáé óôçí
áôìüóöáéñá áðü ôç âáëâßäá ôá÷åßáò å-
ëåõèÝñùóçò (3), ïðüôå êáé åëåõèåñþíï-
íôáé ôá öñÝíá.
10. ×åéñïêßíçôç âáëâßäá óôÜèìåõóçò
Ç ðÝäç óôÜèìåõóçò (÷åéñüöñåíï) åßíáé,
áðïêëåéóôéêÜ, ìç÷áíéêÞò åðåíÝñãåéáò
êáé áðïôåëåß áíåîÜñôçôï óýóôçìá áðü ôï
óýóôçìá ôçò ðÝäçò ðïñåßáò. Ç ðÝäç
óôÜèìåõóçò, üðùò Ý÷ïõìå áíáöÝñåé êáé
óôï õäñáõëéêü óýóôçìá ðÝäçóçò, Ý÷åé
óêïðü íá êñáôÜ áêéíçôïðïéçìÝíï ôï ü-
÷çìá, áêüìá êáé óå äñüìïõò ìå ìåãÜ-
ëç êëßóç.
Ç ðÝäç áõôÞ åîáóöáëßæåôáé ìå åëáôÞñéá,
ôá ïðïßá âñßóêïíôáé óôéò öõóïýíåò äé-
ðëÞò åíÝñãåéáò êáé ìå ôç äñÜóç ôïõò á-
íïßãïõí ôéò óéáãüíåò êáé áêéíçôïðïéïýí
ôá ôýìðáíá ôùí ôñï÷þí.
• Ãéá íá áðåíåñãïðïéçèåß ôï óýóôçìá
ôïõ ÷åéñüöñåíïõ, ðñÝðåé ï ïäçãüò
÷åéñïêßíçôá íá åðåíåñãÞóåé óôç âáë-
âßäá óôÜèìåõóçò (ÈÝóç OFF), ç ïðïß-
á óõíäÝåôáé ìå ôéò öïýóêåò (öõóïý-
íåò) ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí, ïé ïðïßåò,
üðùò åßðáìå, åßíáé äéðëÞò åíÝñãåéáò.
399
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ï ðåðéåóìÝíïò áÝñáò, ìÝóù ôçò âáë- öõóïýíá, êáé áöåôÝñïõ óå ëåéôïõñãßá

âßäáò áõôÞò [Ó÷.6.49(á)], öèÜíåé óôïí
èÜëáìï ôçò öõóïýíáò êáé óõìðéÝæåé
ôá åëáôÞñéá [âë. êáé Ó÷. 6.54 (á), èÜ-
ëáìïò b], ïðüôå ïé ôñï÷ïß åëåõèåñþ-
íïíôáé.
• Ãéá íá åíåñãïðïéçèåß ôï óýóôçìá ôïõ
÷åéñüöñåíïõ, ï ïäçãüò ôïðïèåôåß ôç
âáëâßäá óôÜèìåõóçò óôç èÝóç ÏÍ, ï-
ðüôå áõôÞ åëåõèåñþíåé ôïí áÝñá ðïõ
Ý÷åé ç öõóïýíá óôçí áôìüóöáéñá, êáé
ôï åëáôÞñéï, åëåýèåñï ðëÝïí, áíïßãåé
ôéò óéáãüíåò êáé áêéíçôïðïéåß ôïí ôñï-
÷ü ôïõ ï÷Þìáôïò [âë. êáé Ó÷. 6.54 (â)].
Óôï Ó÷. 6.49 öáßíåôáé ç ÷åéñïêßíçôç
âáëâßäá öñÝíùí, áöåíüò åêôüò ëåé-
ôïõñãßáò (á), üðïõ ï ðåðéåóìÝíïò áÝñáò
ðåñíÜ áðü ôç äßïäï 1 (áåñïöõëÜêéï)
óôç äßïäï 2 êáé êáôåõèýíåôáé ðñïò ôç
(â), ïðüôå ï áÝñáò áðü ôç öõóïýíá Ýñ-
÷åôáé óôç äßïäï 2, áð' üðïõ âãáßíåé
óôçí áôìüóöáéñá, ìÝóù ôçò äéüäïõ 3.
11. Áõôüìáôïò ÑõèìéóôÞò Äýíáìçò
ÐÝäçóçò
Ï ñõèìéóôÞò áõôüò (Ó÷.6.50) ñõèìßæåé
ôçí ðßåóç ðïõ áóêåßôáé óôéò öõóïýíåò,
áíÜëïãá ìå ôç öüñôùóç ðïõ äÝ÷åôáé ôï
ü÷çìá. Åßíáé êÜôé áíôßóôïé÷ï ìå ôïí êá-
ôáíåìçôÞ ôçò ðßåóçò óôá õäñáõëéêÜ êõ-
êëþìáôá öñÝíùí êáé ôïðïèåôåßôáé óôá-
èåñÜ óôï ðëáßóéï ôïõ ï÷Þìáôïò, óõíäå-
üìåíïò ìå ôïí Üîïíá ôùí ïðßóèéùí ôñï-
÷þí, ìÝóù óõíäåôéêÞò ñÜâäïõ êáé âñá-
÷ßïíá. ¸ôóé, ç ñÜâäïò áõôÞ åðåíåñãåß
óôïí áõôüìáôï ñõèìéóôÞ ôçò äýíáìçò
ðÝäçóçò, ñõèìßæïíôáò ôçí ðßåóç ðïõ ìå-
ôáöÝñåôáé óôéò öõóïýíåò.

Ìï÷ëüò åíåñãïðïßçóçò
ÁðïêïìéóôÞò ÐëÜêá ðßåóçò ÷åéñüöñåíïõ (OFF)
(ON)

ÁóöÜëåéá ìï÷ëïý
Óçìåßï åðáöÞò
ÅëáôÞñéï äéáâÜèìéóçò
ÂÜêôñï þèçóçò
ÈÜëáìïò (á) Åßóïäïò "êëåéóôÞ"
Åßóïäïò "áíïéêôÞ"
¸îïäïò "êëåéóôÞ" ¸îïäïò "êëåéóôÞ"
Âáëâßäá
¸ìâïëï ìå äéáâÜèìéóç ×áìçëÞ ðßåóç

ÈÜëáìïò (b) 1 3 2
Áðü Äßïäïò Ðñïò ÷þñï
áåñïöõëÜêéï åîáåñéóìïý êõëßíäñïõ
(á) ÷åéñüöñåíïõ (â)
Ó÷.6.49 ×åéñïêßíçôç âáëâßäá öñÝíùí (÷åéñüöñåíï) (á) åêôüò ëåéôïõñãßáò (â) óå èÝóç ëåéôïõñãßáò

400
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

ÓùëÞíáò óýíäåóçò Óýíäåóç 1

ÌåìâñÜíç Åðáíáôáêôéêü åëáôÞñéï

ÂÜêôñï
äéáöñÜãìáôïò
Óýíäåóç 2
Âñá÷ßïíáò
ñýèìéóçò
ÓõíäåôéêÞ ñÜâäïò
(á)
ÓôÝëå÷ïò Åßóïäïò ðåðéåóìÝíïõ
âáëâßäáò Óýíäåóç 1 áÝñá
Åìâïëï É
Ó÷.6.51 Áðëüò êýëéíäñïò ðÝäçóçò ìå ìåìâñÜíç
Âáëâßäá (äéÜöñáãììá)
ÁðïêïìéóôÞò
Åðéêïéíùíßá ìå áôìüóöáéñá
ÌåìâñÜíç
Óýíäåóç 2
¸ìâïëï ÉÉ
Åîáåñéóìüò ÑÜâäïò óöáéñéêïý ¢îïíáò
Üêñïõ åêêÝíôñïõ

(â)

ÁðëÞ ìïñöÞ ÌïñöÞ "S"

Áíþôáôç èÝóç ôïõ Ó÷.6.52 ¸êêåíôñá óõãêñïôÞìáôïò öñÝíùí

âñá÷ßïíá ñýèìéóçò

12. Êýëéíäñïò ðÝäçóçò (áðëüò êáé

(ã)
Ó÷.6.50 Áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò äýíáìçò ðÝäçóçò
(á) ÅîùôåñéêÞ ìïñöÞ
(â) Óå öÜóç ìåñéêÞò öüñôéóçò
(ã) Óå öÜóç ðëÞñïõò öüñôéóçò
óýíèåôïò)
Ôï åíåñãü óôïé÷åßï óå êÜèå ôñï÷ü åßíáé,
óõíÞèùò, Ýíáò èÜëáìïò ðßåóçò ìå äéÜ-
öñáãìá (öïýóêá Þ öõóïýíá) (Ó÷. 6.51)
Þ Ýíáò êýëéíäñïò ðßåóçò. Ï ðåðéåóìÝ-

401
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

íïò, ëïéðüí, áÝñáò Ýñ÷åôáé óôï ÷þñï

ðïõ åßíáé ðßóù áðü ôï äéÜöñáãìá êáé
Åðáíáôáêôéêü ôïí ðéÝæåé éó÷õñÜ ðñïò ôá äåîéÜ, õðåñíé-
Åßóïäïò åëáôÞñéï ¢êñï âÜêôñïõ êþíôáò ôç äýíáìç ôïõ åðáíáôáêôéêïý å-
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá
ëáôçñßïõ ôïõ.
Ôï âÜêôñï ôïõ äéáöñÜãìáôïò ðñïóáñ-
ìüæåôáé óôï Üêñï åíüò ñõèìéæüìåíïõ
ìï÷ëïý-âñá÷ßïíá ðïõ óõíäÝåôáé ìå ðï-
ëýóöçíá óôïí Üîïíá ôïõ åíüò åêêÝ-
íôñïõ. Ôï Ýêêåíôñï åßíáé ôïðïèåôçìÝíï
áíÜìåóá óôéò óéáãüíåò ôùí öñÝíùí
(Ó÷.6.52).
ÓôåãÜíùóç ¸ìâïëï ÂÜêôñï åìâüëïõ ¸ôóé, ç ðñïò ôá äåîéÜ êßíçóç ôïõ äéá-
êõëßíäñïõ - öñÜãìáôïò óôñÝöåé ôïí Üîïíá ôïõ åêêÝ-
åìâüëïõ
íôñïõ êáé ðñïêáëåß ôï Üíïéãìá ôùí óéá-
ãüíùí êáé êáô' åðÝêôáóç ôï öñåíÜñéóìá
Ó÷.6.53 Áðëüò êýëéíäñïò ðÝäçóçò (öõóïýíá) ìå ôïõ ï÷Þìáôïò.
Ýìâïëï

ÂÜêôñï åìâüëïõ
ÅëáôÞñéï ðÝäçóçò Åßóïäïò áÝñá åíåñãïðïßçóçò
ðÝäçò ðïñåßáò
¸ìâïëï É
ÅëáôÞñéï åðáíáöïñÜò
ìåìâñÜíçò

ÂÜêôñï ìåìâñÜíçò
ÌåìâñÜíç
¸ìâïëï ÉÉ Åßóïäïò
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá áðåíåñãïðïßçóçò ÷åéñüöñåíïõ
(áðü ÷åéñïêßíçôç âáëâßäá öñÝíùí - ÷åéñüöñåíï)

(á) (â)

Ó÷.6.54 Óýíèåôïò êýëéíäñïò ðÝäçóçò (öõóïýíá)

(á) ÖÜóç åëåýèåñçò ðÝäçò ÷åéñüöñåíïõ êáé åëáöñÜò åöáñìïãÞò ðÝäçò ðïñåßáò
(â) ÖÜóç åöáñìïãÞò ÷åéñüöñåíïõ êáé ìç åöáñìïãÞò ðÝäçò ðïñåßáò

402
 Ó ý ó ô ç ì á
Åðßóçò, óå ìåñéêÜ óõóôÞìáôá öñÝíùí
ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá, áíôß äéáöñÜãìá-
ôïò ãéá ôçí åíåñãïðïßçóç ôçò ðÝäçóçò,
÷ñçóéìïðïéåßôáé Ýìâïëï ìå êýëéíäñï.
(Ó÷.6.53).
Óôïõò óýíèåôïõò êõëßíäñïõò ðÝäçóçò
(öõóïýíåò äéðëÞò åíÝñãåéáò) [Ó÷.6.54
(á)], ï ðåðéåóìÝíïò áÝñáò, üôáí åñãÜæå-
ôáé ç ðÝäç ðïñåßáò Þ ç ðÝäç áíÜãêçò,
Ýñ÷åôáé óôï ÷þñï áêñéâþò ðßóù áðü ôç
ìåìâñÜíç ôçí ïðïßá êáé ðéÝæåé ðñïò ôá
äåîéÜ, åíþ óõóðåéñþíåé êáé ôï åðáíáôá-
êôéêü ôçò åëáôÞñéï. Ôáõôü÷ñïíá, ìåôáêé-
íåßôáé ôï âÜêôñï ðñïò ôá äåîéÜ êáé óôñÝ-
öåôáé ôï Ýêêåíôñï, êáôÜ ôá ãíùóôÜ, ãéá
íá ãßíåé ç ðÝäçóç. Óôï Ó÷.6.54 (â) öáß-
íåôáé ç áöáßñåóç ôïõ ðåðéåóìÝíïõ áÝñá,
áðü ôïí ÷þñï (b) êáé ç åöáñìïãÞ ôïõ
÷åéñüöñåíïõ ìå ôçí ðßåóç, ç ïðïßá á-
óêåß ìç÷áíéêÜ ôï åëáôÞñéï ðÝäçóçò.
Ãéá ôç ãñÞãïñç áðåíåñãïðïßçóç (áðå-
ìðëïêÞ) ôùí öñÝíùí, ôïðïèåôåßôáé âáë-
âßäá ôá÷åßáò áðåëåõèÝñùóçò óôéò äéá-
êëáäþóåéò ôùí óùëÞíùí ðñïò ôá ðñü-
óèéá êáé ïðßóèéá öñÝíá.
Óôï Ó÷.6.55 öáßíåôáé ìéá ôÝôïéá çëå-
êôñïìáãíçôéêÞ âáëâßäá ôá÷åßáò áðåëåõ-
èÝñùóçò ôùí öñÝíùí, ôçò ïðïßáò ç áñ-
÷Þ ëåéôïõñãßáò Ý÷åé ùò åîÞò:
¼ôáí ï ðåðéåóìÝíïò áÝñáò Ýñ÷åôáé
ðñïò ôá öñÝíá, ðéÝæåé ôç âáëâßäá êáé
êëåßíåé ôçí Ýîïäï, ïðüôå ï áÝñáò õðï-
÷ñåþíåôáé íá êéíçèåß áðïêëåéóôéêÜ ðñïò
ôá öñÝíá. ¼ôáí, üìùò, ç èõñßäá åîáãù-
ãÞò ôçò êåíôñéêÞò âáëâßäáò áíïßîåé, ôü-
ôå ç ðßåóç óôïí óùëÞíá ðñïóáãùãÞò
ðÝöôåé êáé ôï åëáôÞñéï ðßåóçò ôçò âáë-
âßäáò ôçí ìåôáêéíåß ðñïò ôá êÜôù êáé á-
íïßãåé ôçí Ýîïäï äéáöõãÞò, ïðüôå ï áÝ-
ñáò ôùí öñÝíùí åîÝñ÷åôáé åëåýèåñá,
÷ùñßò íá õðï÷ñåþíåôáé íá ðåñÜóåé áðü
ð Ý ä ç ó ç ò
ÄéáöõãÞ áÝñá
¸îïäïò
"áíïéêôÞ"
Ïðëéóìüò Ðçíßï
ìáãíÞôç çëåêôñïìáãíÞôç
ÅëáôÞñéï ðßåóçò
Óýíäåóç ìå Åßóïäïò
êýëéíäñï "êëåéóôÞ"
ðÝäçóçò
Áðü áåñïöõëÜêéï
Ó÷.6.55 ÇëåêôñïìáãíçôéêÞ âáëâßäá ôá÷åßáò áðå-
ëåõèÝñùóçò ôùí öñÝíùí
ôéò óùëçíþóåéò ðñïóáãùãÞò. ¸ôóé, å-
ëåõèåñþíïíôáé ôá÷ýôåñá ôá öñÝíá.
13. Âáëâßäá ãéá ðñïóôáóßá õøçëÞò
öüñôéóçò öõóïõíþí äéðëÞò åíÝñ-
ãåéáò (Ó÷.6.56)
ÅÜí êáôÜ ôçí ðåñßïäï ðïõ Þäç åßíáé å-
íåñãïðïéçìÝíï ôï öñÝíï óôÜèìåõóçò
(÷åéñüöñåíï), åíåñãïðïéçèåß êáé ôï öñÝ-
íï ðïñåßáò, ç âáëâßäá áõôÞ óôÝëíåé áÝ-
ñá óôï èÜëáìï ôçò öõóïýíáò äéðëÞò å-
íÝñãåéáò, ìå áðïôÝëåóìá íá óõìðéÝæåôáé
ôï åëáôÞñéï óôç öõóïýíá êáé íá ìçí
ðñïóôßèåíôáé ïé äõíÜìåéò ðÝäçóçò. ¸ôóé,
äåí êáôáðïíïýíôáé, Üóêïðá ôá áíôßóôïé-
÷á åîáñôÞìáôá ôïõ óõóôÞìáôïò.
14. Óõãêñüôçìá öñÝíùí ôñï÷ïý
Ôï óõãêñüôçìá áõôü, óõíÞèùò, áðïôå-
ëåßôáé áðü ôá áíôßóôïé÷á êïììÜôéá óéá-
ãüíùí - ôõìðÜíùí ðïõ Ý÷ïõí êáé ôá åðé-
âáôéêÜ áõôïêßíçôá, ìå ôç äéáöïñÜ, ü-
403
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Óýíäåóç 1 Óýíäåóç ìå âáëâßäá

(ðñüò êýêëùìá ÷åéñüöñåíïõ
÷åéñüöñåíïõ)
¸ìâïëï É
Âáëâßäá
åîüäïõ Âáëâßäá
"êëåéóôÞ" ¸ìâïëï ÉÉ åîüäïõ "áíïéêôÞ"
Âáëâßäá Âáëâßäá Báëâßäá
åéóüäïõ "áíïéêôÞ" åéóüäïõ "êëåéóôÞ"
Óýíäåóç 4
Óýíäåóç 3 (ðñüò êýêëùìá
(ðáñï÷Þ ðåðéåóìÝíïõ öñÝíùí)
áÝñá) ÄéáöõãÞ áÝñá

(á) (â)

Ó÷.6.56 Âáëâßäá ðñïóôáóßáò, Ýíáíôé õøçëÞò öüñôéóçò öõóïýíùí äéðëÞò åíÝñãåéáò.

(á) ÈÝóç êáôÜ ôç äéÜñêåéá ðïñåßáò ôïõ ï÷Þìáôïò
(â) ÈÝóç âáëâßäáò, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ðïõ åßíáé åöáñìïóìÝíï ôï ÷åéñüöñåíï

ìùò, üôé åßíáé ðéï óôéâáñÞò êáôáóêåõÞò
ãéá íá ìåôáöÝñåé, áíôßóôïé÷á, ìåãáëýôå-
ñåò äõíÜìåéò ðÝäçóçò.
6.13.3 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôùí áå-
ñüöñåíùí
Ï ðåðéåóìÝíïò áÝñáò, üðùò áíáöÝñèç-
êå êáé ðáñáðÜíù, ðáñÜãåôáé áðü ôïí á-
åñïóõìðéåóôÞ, êáé ðåñíÜ ôüóï áðü ôï
ößëôñï ãéá ôïí ó÷åôéêü êáèáñéóìü, üóï
êáé áðü ôçí áíôëßá áíôéðçêôéêïý õãñïý,
åíþ óôç óõíÝ÷åéá - áöïý åëÝã÷åôáé ç
ðßåóç ìÝóù ôçò ðñïóôáôåõôéêÞò âáëâß-
äáò ðïëëáðëþí êõêëùìÜôùí - áðïèç-
êåýåôáé êáôÜ ðñïôåñáéüôçôá, üðùò áõôÞ
Ý÷åé ðñïêáèïñéóèåß (Ó÷.6.41), óôá ôñßá
áåñïöõëÜêéá ôïõ óõóôÞìáôïò, ìÝ÷ñé ôçí
åðéôñåðüìåíç áíþôáôç ðßåóç. ÌåôÜ ôçí
ðëÞñùóç ôùí áåñïöõëáêßùí, ï áÝñáò
åîÝñ÷åôáé ðñïò ôçí áôìüóöáéñá.
ÅÜí, ëüãù ôùí ðåäÞóåùí, ìåéùèåß ç ðß-
åóç óôá áåñïöõëÜêéá, ôüôå ï ñõèìéóôÞò
ðéÝóåùí åðéôñÝðåé ôçí åðáíáðëÞñùóÞ
ôïõò ìå áÝñá.
ÅÜí ç ðßåóç óôá áåñïöõëÜêéá ðÝóåé êÜ-
ôù áðü ìßá ïñéóìÝíç ôéìÞ, ôüôå áíÜâåé
óôï ôáìðëü ôïõ áõôïêéíÞôïõ ç åíäåéêôéêÞ
ðñïåéäïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá. Óôçí ðåñßðôùóç
áõôÞ, åÜí ôï ü÷çìá êéíåßôáé, ðñÝðåé ï ï-
äçãüò íá ôï óôáìáôÞóåé áìÝóùò, åíþ
èá ôï èÝôåé êáé ðÜëé óå êßíçóç, ìüíïí å-
öüóïí óâÞóåé ç ëõ÷íßá, Ýíäåéîç äçëáäÞ,
üôé ôï áåñïöõëÜêéï Ý÷åé ðëÝïí ôçí êáíï-
íéêÞ ðßåóç ëåéôïõñãßáò ôïõ óõóôÞìáôïò.
á) ÐÝäç ðïñåßáò ìå ðñïïäåõôéêÞ åðß-
äñáóç
¼ôáí ï ïäçãüò ðáôÞóåé ôï ðïäüðëç-
êôñï (ðåíôÜë Þ “ðáíôüöëá”) ôùí öñÝ-

404
 Ó ý ó ô ç ì á
íùí, ôüôå ìÝóù ôçò êåíôñéêÞò âáëâß-
äáò öñÝíùí óôÝëíåôáé ðåðéåóìÝíïò
áÝñáò áðü ôá áåñïöõëÜêéá - äéÜ ìÝ-
óïõ ôùí áíôßóôïé÷ùí óùëçíþóåùí -
ðñïò ôéò öõóïýíåò. Ç ðßåóç ðïõ èá
áóêçèåß óôéò öõóïýíåò, êáé áíôßóôïé-
÷á ç äýíáìç ðÝäçóçò, åîáñôþíôáé á-
ðü ôç äýíáìç, ðïõ áóêåß ï ïäçãüò
óôçí "ðáíôüöëá". ¸ôóé, áíÜëïãá ìå
ôçí äýíáìç ðïõ áóêåß ï ïäçãüò óôçí
"ðáíôüöëá" (ðåíôÜë), ñõèìßæåôáé êáé ç
åðéèõìçôÞ ðÝäçóç.
Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, üôáí ï ïäçãüò
áöÞóåé ôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí (“ðá-
íôüöëá”), äéáêüðôåôáé ç ðáñï÷Þ ðåðéå-
óìÝíïõ áÝñá áðü ôá áåñïöõëÜêéá
ðñïò ôéò öõóïýíåò ìÝóù ôçò êåíôñé-
êÞò âáëâßäáò, êáé ï áÝñáò åßôå ìÝ-
óù ôçò ßäéáò ôçò êåíôñéêÞò âáëâßäáò
ñýèìéóçò åßôå ìéáò çëåêôñïìáãíçôé-
êÞò âáëâßäáò, äéï÷åôåýåôáé ðñïò ôçí
áôìüóöáéñá (âë. êáé Ó÷.6.55).
â) ÐÝäç áíÜãêçò
¼ôáí óðÜóåé Ýíáò áãùãüò ðñïóá-
ãùãÞò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá ìåôáîý ôçò
êåíôñéêÞò âáëâßäáò öñÝíùí êáé ôùí
öõóïýíùí, ôüôå áõôÝò, ðïõ ôñïöïäï-
ôïýíôáé áðü ôïí áãùãü, äåí ëåéôïõñ-
ãïýí êáé Üñá äåí õðÜñ÷åé äõíáôüôç-
ôá ðÝäçóçò óôïõò áíôßóôïé÷ïõò ôñï-
÷ïýò.
¸Üí ôï óðÜóéìï ôïõ áãùãïý âñßóêå-
ôáé ìåôáîý áåñïöõëáêßïõ êáé êåíôñé-
êÞò âáëâßäáò öñÝíùí, ôüôå áäåéÜæåé
áðü áÝñá ìüíï ôï óõãêåêñéìÝíï áå-
ñïöõëÜêéï, êáé Ýôóé óôçí ðåñßðôùóç
áõôÞ, ôï öñåíÜñéóìá ãßíåôáé ìåí ìå
áóöÜëåéá áðü ôï äåýôåñï êýêëùìá,
ôï ïðïßï âñßóêåôáé óå êáëÞ êáôÜóôá-
óç, ìå ôç äéáöïñÜ, üìùò, üôé áõîÜ-
ð Ý ä ç ó ç ò
íåôáé ç áðüóôáóç ôçò ðÝäçóçò.
ã) ÐÝäç óôÜèìåõóçò (÷åéñüöñåíï)
¼ðùò áíáöÝñèçêå êáé ðáñáðÜíù, ç
åðåíÝñãåéá ôçò ðÝäçò óôÜèìåõóçò åß-
íáé êáèáñÜ ìç÷áíéêÞ.
ÄçëáäÞ, ï ïäçãüò áðü ôç èÝóç (ÏÍ)
ôïõ åéäéêïý ÷åéñéóôçñßïõ (÷åéñüöñå-
íïõ) åðåíåñãåß óôç óýíèåôç (äéðëÞ )
öõóïýíá äéðëÞò åíÝñãåéáò êáé áöáé-
ñåß ôïí ðåðéåóìÝíï áÝñá [Ó÷. 6.41 -
(ãñáììÞ ìå äéáêåêïììÝíï ðñÜóéíï
÷ñþìá)], äéï÷åôåýïíôÜò ôïí óôçí á-
ôìüóöáéñá. Ôüôå, áêñéâþò, åðåíåñ-
ãåß ôï åëáôÞñéï, ôï ïðïßï Þôáí óõ-
óðåéñùìÝíï ëüãù ôçò ðáñïõóßáò ôïõ
ðåðéåóìÝíïõ áÝñá êáé ìåôáêéíåßôáé ôï
âÜêôñï ôçò öõóïýíáò, ôï ïðïßï á-
íïßãåé ôéò óéáãüíåò ãéá íá Ýëèïõí óå
åðáöÞ ìå ôá ôýìðáíá, ìå áðïôÝëåóìá
íá áêéíçôïðïéçèåß ôï ü÷çìá. Íá óç-
ìåéùèåß åäþ, üôé ôï ÷åéñüöñåíï ìðï-
ñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ðáñÜëëçëá,
áëëÜ êáé ôáõôü÷ñïíá ìå ôç ÷ñÞóç ôçò
ðÝäçò ðïñåßáò, ïðüôå êáé èá âåëôéþ-
óåé ôçí áðüäïóç ôçò ðÝäçóçò óôï ü-
÷çìá.
Óôçí ðåñßðôùóç, ôþñá, êáôÜ ôçí ï-
ðïßá ï ïäçãüò åðéèõìåß íá åëåõèå-
ñþóåé ôï ÷åéñüöñåíï, ìåôáêéíåß ôï
åéäéêü ÷åéñéóôÞñéï (÷åéñïìï÷ëü) óôçí
êáôÜëëçëç èÝóç (ÏFF), ïðüôå äéï÷å-
ôåýåôáé áÝñáò óôç äéðëÞ öõóïýíá,
óõóðåéñþíåôáé ôï åëáôÞñéï êáé Ýôóé å-
ëåõèåñþíïíôáé ïé óéáãüíåò ôùí öñÝ-
íùí, ìå Üìåóï åðáêüëïõèï ôçí
êßíçóç ôïõ ï÷Þìáôïò.
ÅÜí ãéá ïðïéïäÞðïôå ëüãï ç ðßåóç
óôï áåñïöõëÜêéï åßíáé êÜôù áðü 5
bar, ôï ü÷çìá ðáñáìÝíåé áêéíçôïðïé-
çìÝíï, Ýùò üôïõ êáé ðÜëé ç ðßåóç, ìå
405
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò óôïí áãùãü óõíå÷ïýò ðáñï÷Þò (áðü ôï ñõìïõëêü ü÷çìá)

ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò óôïí áãùãü åíôïëÞò ðÝäçóçò (áðü ôï ñõìïõëêü ü÷çìá)
ÐåðéåóìÝíïò áÝñáò ðïõ êáôåõèýíåôáé óôéò öõóïýíåò
Âáëâßäá åëåõèÝñùóçò ðÝäçò Âáëâßäá êáé ÷åéñïêßíçôïò ìï÷ëüò
ñõìïõëêïýìåíïõ åëåõèÝñùóçò öñÝíùí ñõìïõëêïýìåíïõ

Ìï÷ëüò
÷åéñüöñåíïõ
ò
ï÷Þ
ò ðáñ
÷ïý
õíå
ãüòó
Áãù
óçò
Ýäç ÁåñïöõëÜêéï ñõìïõëêïýìåíïõ
ëÞòð
åíôï
ãüò
Áãù Öõóïýíá Öõóïýíá Öõóïýíá Öõóïýíá
ÊéíçôÞ êåöáëÞ óýíäåóçò ñõìïõëêïý
- ñõìïõëêïýìåíïõ

Ó÷.6.57 ÄéÜãñáììá óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò.

ôç âïÞèåéá ôïõ áåñïóõìðéåóôÞ, õðåñ- ï ïäçãüò (Ó÷. 6.57).

âåß ôçí ðáñáðÜíù áõôÞ ôéìÞ.
ä) Ðåñßðôùóç ðÝäçóçò ñõìïõëêïýìå-
íùí ï÷çìÜôùí
¼ôáí ôá ñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá Ý-
÷ïõí ìéêôü âÜñïò ìåãáëýôåñï ôùí
3,5 Ton, ôüôå ðñÝðåé íá Ý÷ïõí êáé áõ-
ôÜ ðÝäç ðïñåßáò áëëÜ êáé óôÜèìåõ-
óçò (÷åéñüöñåíï).
Ç óýíäåóç ñõìïõëêïý êáé ñõìïõëêïýìå-
íïõ ãßíåôáé ìÝóù ìéáò êéíçôÞò êåöáëÞò
óýíäåóçò, åíþ ôï óýóôçìá ôùí öñÝíùí
ôñïöïäïôåßôáé ìå äýï åëáóôéêïýò óùëÞ-
íåò ðïõ Ýñ÷ïíôáé áðü ôï ñõìïõëêü. Ç
ìßá óùëÞíá äßäåé ðáñï÷Þ áÝñá óå áå-
ñïöõëÜêéï, ðïõ âñßóêåôáé óôï ñõìïõë-
êïýìåíï ü÷çìá, åíþ ç Üëëç äßíåé ôçí å-
íôïëÞ óýíäåóçò ìå ôçí "ïäçãü - âáëâß-
äá", ðïõ âñßóêåôáé óôï ñõìïõëêü ü÷çìá
êáé ðáñÝ÷åé áÝñá, ìüíïí, üôáí öñåíÜñåé
Èá ðñÝðåé íá áíáöÝñïõìå åäþ, üôé ç
ðÝäç ðïñåßáò èá ðñÝðåé íá åßíáé ôáõôü-
÷ñïíç êáé áõôüìáôç êáé óôá äýï ï÷Þìá-
ôá (ñõìïõëêü êáé ñõìïõëêïýìåíï). Ðéï
óõãêåêñéìÝíá, ç ðÝäç ðïñåßáò:
• Ãéá íá åßíáé ôáõôü÷ñïíç, ðñÝðåé ôï
öñåíÜñéóìá íá ãßíåôáé ìå Ýíá ÷åéñé-
óìü áðü ôïí ïäçãü êáé ãéá ôá äýï ï-
÷Þìáôá.
• Ãéá íá åßíáé áõôüìáôç, ðñÝðåé - óå ðå-
ñßðôùóç âëÜâçò Þ áðïóýíäåóçò ôùí
áãùãþí ðåðéåóìÝíïõ áÝñá ôïõ ñõ-
ìïõëêïý êáé ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ - íá
åããõÜôáé ôçí áõôüìáôç áêéíçôïðïßçóç
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò.
¸ôóé, ëïéðüí, üôáí ç êéíçôÞ êåöáëÞ óýí-
äåóçò åßíáé áðïóõíäåäåìÝíç, ìßá åíäåé-
êôéêÞ ëõ÷íßá óôïí ðßíáêá ôùí ïñãÜíùí
ðñïåéäïðïéåß ôïí ïäçãü, åíþ üôáí êï-

406
 Ó ý ó ô ç ì á
ðïýí ïé áãùãïß óýíäåóçò êáé ôáõôü÷ñï-
íá áðïóõíäåèåß ôï ñõìïõëêïýìåíï áðü
ôï ñõìïõëêü ü÷çìá, ôüôå ï ðåðéåóìÝíïò
áÝñáò ðïõ âñßóêåôáé óôï áåñïöõëÜêéï
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò, åðåíåñ-
ãåß óôéò öõóïýíåò êáé ôï ñõìïõëêïýìå-
íï ü÷çìá áêéíçôïðïéåßôáé áõôüìáôá.
Óå ðåñßðôùóç ìÜëéóôá ðïõ ï ïäçãüò èÝ-
ëåé íá ìåôáêéíÞóåé ôï ñõìïõëêïýìåíï ü-
÷çìá, ãéá íá åëåõèåñþóåé ôçí ðÝäç ôïõ
ôñáâÜ ðñïò ôá Ýîù Ýíá ìï÷ëü ("ìáíß-
ëéá"), ðïõ âñßóêåôáé åðÜíù óôç âáëâßäá
áðåëåõèÝñùóçò ôçò ðÝäçò ôïõ. Óå ðåñß-
ðôùóç ðïõ èÝëåé, ðÜëé, íá áêéíçôïðïéÞóåé
ôï ñõìïõëêïýìåíï ü÷çìá, ðéÝæåé ôïí ìï-
÷ëü ("ìáíßëéá") ðñïò ôá ìÝóá.
6.13.4. ÐíåõìáôéêÞ õðïâïÞèçóç
(ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá) õ-
äñáõëéêïý óõóôÞìáôïò
öñÝíùí
Ï ìç÷áíéóìüò áõôüò ÷ñçóéìïðïéåßôáé
óå öïñôçãÜ, óõíÞèùò ìåóáßïõ ìåãÝ-
èïõò. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï óýóôçìá
ðÝäçóçò åßíáé õäñáõëéêü ìå åðéðñüóèå-
ôç õðïâïÞèçóç áðü ôïí åíéó÷õôÞ ôçò ðÝ-
äçò, ìå ÷ñÞóç ðåðéåóìÝíïõ áÝñá.
Ï åíéó÷õôÞò ôçò ðÝäçò, äçëáäÞ, åíéó÷ý-
åé ôçí áóêïýìåíç áðü ôï ðüäé ôïõ ïäç-
ãïý äýíáìç óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï ôïõ
õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò (ðïõ åßíáé ôï
âáóéêü óýóôçìá ðÝäçóçò), ìå ôç âïÞ-
èåéá ðåðéåóìÝíïõ áÝñá.
Áðåíáíôßáò, ìå ôçí Ýëëåéøç ðåðéåóìÝíïõ
áÝñá, ç äýíáìç ôïõ ðïäéïý ìåôáäßäåôáé
ìåí áðåõèåßáò óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï
ôïõ õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò,
÷ùñßò üìùò ôçí åíéó÷õôéêÞ åðßäñáóç
ôïõ ðåðéåóìÝíïõ áÝñá.
Ï åíéó÷õôÞò áõôüò åíåñãåß, åðßóçò, êáé
ð Ý ä ç ó ç ò
ìå ôçí Ýëîç ôïõ ìï÷ëïý ôïõ ÷åéñüöñå-
íïõ, åíþ üôáí äåí õðÜñ÷åé ðáñï÷Þ ðå-
ðéåóìÝíïõ áÝñá, ðáñáìÝíåé ìüíïí ç ìç-
÷áíéêÞ åíÝñãåéá ôçò ðÝäçò (åëáôÞñéï öõ-
óïýíáò) ãéá ôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò
ôïõ ï÷Þìáôïò, êáôÜ ôá ãíùóôÜ.
Ðéï áíáëõôéêÜ êáé óýìöùíá ìå ôï Ó÷.
6.58:
¼ôáí ôï ðåíôÜë ôùí öñÝíùí âñßóêåôáé
óå èÝóç çñåìßáò, ôüôå ôï ìåãÜëï Ýìâï-
ëï ôçò ðÝäçò (4) êáé ç ñÜâäïò ôïõ åì-
âüëïõ (3) ùèïýíôáé áðü ôï åëáôÞñéï (5)
ðñïò ôá áñéóôåñÜ. Ôüôå ôï êëéìáêùôü
Ýìâïëï (12) ðéÝæåôáé åðÜíù óôïí äáêôý-
ëéï áóöÜëåéáò (14) áðü ôï åëáôÞñéï
(11). Óôç èÝóç áõôÞ, ï ÷þñïò (6), ðïõ
ôñïöïäïôåßôáé áðü ôï áåñïöõëÜêéï äåí
óõãêïéíùíåß ìå ôï èÜëáìï (Á) ôïõ åíé-
ó÷õôéêïý êõëßíäñïõ, åðåéäÞ ç âáëâßäá
ðñïóáãùãÞò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá (7) åßíáé
êëåéóôÞ. Ôáõôü÷ñïíá, ï ßäéïò ÷þñïò (Á)
óõãêïéíùíåß, ìÝóù ôçò âáëâßäáò åðéêïé-
íùíßáò ìå ôïí áôìïóöáéñéêü áÝñá (8),
ðïõ åßíáé áíïéêôÞ, ìå ôïí áôìïóöáéñéêü
áÝñá.
Ìå ôçí ðßåóç, ëïéðüí, ôïõ ðåíôÜë ôùí
öñÝíùí, ùèïýíôáé áðü ôçí ñÜâäï þèç-
óçò (1) ôüóï ç ñÜâäïò ôïõ åìâüëïõ (3)
ðñïò ôïí êåíôñéêü êýëéíäñï ôùí öñÝ-
íùí, üóï êáé ôï êëéìáêùôü Ýìâïëï (12)
ðñïò ôá äåîéÜ. Ï êþíïò ôçò âáëâßäáò
(8) êëåßíåé êáé äéáêüðôåé ôçí åðéêïéíùíßá
ôïõ ÷þñïõ Á ìå ôïí áôìïóöáéñéêü áÝ-
ñá. Ôáõôü÷ñïíá, ç êùíéêÞ âáëâßäá ðñï-
óáãùãÞò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá (7) áíïßãåé
êáé óõíäÝåé, ôï áåñïöõëÜêéï êáé ôï
÷þñï (Á), ìÝóù ôçò åíäéÜìåóçò äßïäïõ
(10).
¸ôóé, ç ðßåóç ôïõ áÝñá ç ïðïßá åíåñãåß
åðÜíù óôï ìåãÜëï Ýìâïëï (4), ðñïóäß-
407
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

1 2 3 4 5

Â
15

13
14 10 12 11 9 8 7 6

Ó÷.6.58 Åíéó÷õôÞò ðÝäçò ðåðéåóìÝíïõ áÝñá

1.ÑÜâäïò þèçóçò ðåíôÜë öñÝíùí. 2. Ìï÷ëüò. 3. ÑÜâäïò åìâüëïõ. 4. ÌåãÜëï Ýìâïëï åíéó÷õôÞ. 5. Åëá-
ôÞñéï. 6. ×þñïò åðéêïéíùíßáò ìå áåñïöõëÜêéï ðåðéåóìÝíïõ áÝñá. 7. Âáëâßäá ðñïóáãùãÞò ðåðéåóìÝíïõ
áÝñá. 8. Âáëâßäá åðéêïéíùíßáò ìå áôìïóöáéñéêü áÝñá. 9. Ðåßñïò. 10. ÅíäéÜìåóç äßïäïò. 11. ÅëáôÞñéï
êëéìáêùôïý åìâüëïõ. 12. Êëéìáêùôü Ýìâïëï. 13. Ìï÷ëüò ÷åéñüöñåíïõ. 14. Ôåñìáôéêüò äáêôýëéïò á-
óöÜëåéáò. 15. ÄÜêôõëïò ÷åéñüöñåíïõ.

äåé ìßá åðéðñüóèåôç (åíéó÷õôéêÞ) äýíá- ðåëåõèÝñùóç) ôùí öñÝíùí ðåôõ÷áßíåôáé

ìç óôï ðüäé ôïõ ïäçãïý, ç ïðïßá ìåôá-
âéâÜæåôáé, ôáõôü÷ñïíá, ìÝóù ôçò ñÜ-
âäïõ ôïõ åìâüëïõ (3) êáé óôïí êåíôñéêü
êýëéíäñï ôùí öñÝíùí. ¼ôáí ôï êëéìá-
ôùôü Ýìâïëï (12) ðñïóêñïýåé åðÜíù
óôï óþìá ôïõ êéâùôßïõ, ìå ôç âïÞèåéá
ôïõ ìï÷ëïý (2) ðïõ Ý÷åé óçìåßï ðåñé-
óôñïöÞò ôï Üêñï ôïõ ðåßñïõ ðßåóçò (Â),
ìåôáäßäåôáé Üìåóá ç äýíáìç ôïõ ðïäéïý
óôïí êåíôñéêü êýëéíäñï ôùí öñÝíùí.
Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, ç ÷áëÜñùóç (á-
êáôÜ ôçí áíôßèåôç óåéñÜ ôùí ðáñáðÜíù
åíåñãåéþí.
Åðßóçò, êáôÜ ôçí Ýëîç ôïõ ÷åéñüöñåíïõ,
óõìðáñáóýñåôáé, ìå ôç âïÞèåéá ìéáò
ñÜâäïõ, êáé ï ìï÷ëüò (13), ï ïðïßïò
ìÝóù ôïõ äáêôýëïõ (15) êáé ôïõ ìï÷ëïý
(2), ðéÝæåé êáé åíåñãïðïéåß ôï êëéìáôùôü
Ýìâïëï (12). ¸ôóé, åðáíáëáìâÜíåôáé ç
äéáäéêáóßá ôçò ðÝäçóçò, üðùò áêñéâþò
ãßíåôáé êáé ìå ôçí ðÝäçóç ôïõ ï÷Þìáôïò
ìå ôï ðüäé.

408
 Ó ý ó ô ç ì á
6.13.5. ÓõíçèÝóôåñåò öèïñÝò êáé
âëÜâåò óôá áåñüöñåíá
Ôï óýóôçìá ôùí öñÝíùí ìå ðåðéåóìÝíï
áÝñá èÝëåé ðñïóåêôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç
êáé óõíôÞñçóç ãéá íá ìðïñåß íá áðïäþ-
óåé éêáíïðïéçôéêÜ. ¸ôóé:
• ÊÜèå öïñÜ, ðñéí îåêéíÞóåé ï ïäçãüò,
ðñÝðåé íá âåâáéùèåß üôé ï áåñïóõ-
ìðéåóôÞò ëåéôïõñãåß êáëÜ êáé üôé ôï Þ
ôá áåñïöõëÜêéá åßíáé åðáñêþò ãåìÜ-
ôá ìå áÝñá.
• Ï äåßêôçò ôçò ÷áìçëÞò ðßåóçò, ïðôé-
êüò Þ áêïõóôéêüò, ðñÝðåé íá ìç äåß-
÷íåé ôçí ýðáñîç ÷áìçëÞò ðßåóçò êáé
ôï óýóôçìá ñýèìéóçò ôçò ðáñï÷Þò
ôïõ áåñïóõìðéåóôÞ ðñÝðåé íá ëåéôïõñ-
ãåß êáëÜ.
• ¼ôáí ôï ìáíüìåôñï åßíáé äéðëÞò Ýí-
äåéîçò, ðñÝðåé, êáôÜ ôç óôéãìÞ ôïõ
öñåíáñßóìáôïò ïé äýï äåßêôåò íá óõ-
ìðßðôïõí, ãéáôß äéáöïñÜ Ýíäåéîçò óç-
ìáßíåé äéáññïÞ óôéò óùëÞíåò Þ óôéò
âáëâßäåò.
• Ï êñïõíüò åêêÝíùóçò ôïõ áåñïöõëá-
êßïõ ðñÝðåé íá ìÝíåé áíïéêôüò ãéá ëßãï
÷ñüíï, ãéá íá áðåëåõèåñþíïíôáé ïé ôõ-
÷üí óõìðõêíþóåéò ôùí õäñáôìþí.
• ¼ôáí ãßíåôáé Ýëåã÷ïò ôçò óôÜèìçò
ôïõ ëáäéïý ôïõ êéíçôÞñá, ðñÝðåé íá ãß-
íåôáé áíôßóôïé÷ïò Ýëåã÷ïò êáé óôïí á-
åñïóõìðéåóôÞ (áí äåí ëéðáßíåôáé ìå ôï
ßäéï ëÜäé ôïõ êéíçôÞñá), åíþ, óõã÷ñü-
íùò, ðñÝðåé íá åëÝã÷åôáé êáé ç ôÜóç
ôùí éìÜíôùí êßíçóÞò ôïõ.
Åéäéêüôåñá, åëÝã÷ïíôáé:
1 Ï ÁåñïóõìðéåóôÞò, ãéá:
— Êáèáñüôçôá áöåíüò ôïõ ößëôñïõ
áÝñá áíáññüöçóçò êáé áöåôÝñïõ
ð Ý ä ç ó ç ò
ôùí ðëåõñéêþí åðéöáíåéþí øýîçò
ôïõ, áðü ðëåõñÜò áêáèáñóéþí êáé
îÝíùí óùìáôéäßùí.
— ÄéáññïÞ óôï äáêôýëéï óôåãáíüôç-
ôáò ôïõ Üîïíá ôïõ áåñïóõìðéåóôÞ.
— ÓôÜèìç ôïõ ëéðáíôéêïý ëáäéïý.
— ÓùóôÞ ôÜóç ôùí éìÜíôùí êßíçóÞò
ôïõ.
— ÁíåðáñêÞ ðáñï÷Þ áÝñá.
— ÕðåñèÝñìáíóç êáé áíåðáñêÞ ðá-
ñï÷Þ áÝñá.
— ÕðåñèÝñìáíóç êáé ôñßîéìï, ìéêñÞ
áðüäïóç êáé èïñõâþäç ëåéôïõñãßá.
2 Ï ÑõèìéóôÞò ðßåóçò, åÜí:
— ÐáñÝ÷åé óõíå÷þò, áÝñá
— ÅîÜãåé áÝñá áðü ôï åëáóôéêü óùëç-
íùôü êÜëõììá, üôáí ï áåñïóõìðéå-
óôÞò äåí ëåéôïõñãåß êáé üôáí ç ðßå-
óç åßíáé êÜôù áðü 6,3 bar.
— Äåí êÜíåé "áðüæåõîç", ç äå ðßåóç
ôïõ áíåâáßíåé êáé áñ÷ßæåé íá ëåé-
ôïõñãåß ç âáëâßäá áóöáëåßáò.
— ÊÜíåé "æåýîç" óôç èÝóç “åêôüò öïñ-
ôßïõ”, óôçí ðåñßðôùóç ðïõ äåí Ý÷åé
äçìéïõñãçèåß áêüìç ç ðßåóç "áðü-
æåõîçò".
— ÊÜíåé "æåýîç" êáé "áðüæåõîç", êáôÜ
ìéêñÜ äéáóôÞìáôá.
— Ìå åêôüò ëåéôïõñãßáò ôïí êéíçôÞñá,
åîÝñ÷åôáé áÝñáò áðü ôï ößëôñï ôïõ
áåñïóõìðéåóôÞ.
— Ìå áðïóðáóìÝíï (âãáëìÝíï) ôï
ðåñéêü÷ëéï ôçò ðåôáëïýäáò áðü ôç
óýíäåóç ðëÞñùóçò ôùí åëáóôéêþí,
åîÝñ÷åôáé áÝñáò.
— ÐáñïõóéÜæåôáé áðþëåéá ëáäéïý áðü
ôçí ïðÞ ôçò áðïðßåóÞò ôïõ.
3. Ç ÊåöáëÞ óýíäåóçò åëáóôéêþí áãù-
ãþí ìå âáëâßäá (ôá÷õóýíäåóìïò), åÜí:
409
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Êáôáêüñõöïò Üîïíáò
ÅãêÜñóéïò Üîïíáò
ÄéáìÞêçò Üîïíáò
Äýíáìç åðéôÜ÷õíóçò (Få)

ÐëåõñéêÞ äýíáìç (Fð)

Äýíáìç ÓõíéóôáìÝíç äýíáìç ðÝäçóçò (Fó)
ðÝäçóçò (Fðå)
ÐëåõñéêÞ äýíáìç (Fð)
ÓõíéóôáìÝíç äýíáìç ðÝäçóçò
Äýíáìç ðÝäçóçò (Fðå)

Ó÷.6.59 ¢îïíåò ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé äõíÜìåéò ðïõ áóêïýíôáé óôá åëáóôéêÜ ôùí ôñï÷þí.

— Óôç èÝóç ÷áëÜñùóçò ôçò ðÝäçò 6. Ï Áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò äýíáìçò ðÝ-

åîÜãåé áÝñá.
— ÐáñïõóéÜæåôáé äéáññïÞ áÝñá áðü
ôï ùóôÞñéï ôçò âáëâßäáò.
— ÐáñïõóéÜæåôáé äéáöõãÞ áÝñá ìåôá-
îý ôùí äýï êåöáëþí, ìå óõíäåìÝ-
íï ôïí áãùãü ôïõ áÝñá ôïõ ñõ-
ìïõëêïýìåíïõ.
— Ç ðÝäç ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ÷áëá-
ñþíåé êáé ç ðÝäçóç åðéâñáäýíåôáé.
4. Ç Âáëâßäá ðÝäçò ôïõ ñõìïõëêïýìå-
íïõ, åÜí:
— ÕðÜñ÷åé äéáöõãÞ áÝñá áðü ôçí ïðÞ
åîüäïõ ôçò åîáÝñùóçò (áðáÝñù-
óçò).
— ÐáñïõóéÜæåé áðþëåéåò áðü ôïí á-
ðïóõíäåìÝíï ôá÷õóýíäåóìï ôùí á-
ãùãþí áÝñá.
5. Ç Ðïäïêßíçôç âáëâßäá ðÝäçò ôçò ðï-
ñåßáò ("ðáíôüöëá"), ãéá:
— ÊáêÞ ñýèìéóç ôçò íåêñÞò äéáäñï-
ìÞò ôçò.
— ¸ëëåéøç ðñïïäåõôéêÞò ëåéôïõñãßáò
ôçò.
äçóçò, ãéá:
— ÅóöáëìÝíç ñýèìéóç ôïõ âñá÷ßïíÜ
ôïõ.
— Ðáñáìüñöùóç Þ ìç åëåýèåñç ìå-
ôáêßíçóç ôïõ ñõèìéóôéêïý âñá÷ßïíá
êáé âÜêôñïõ ôïõ.
6.14 Áíôéìðëïêáñéóôéêü óý-
óôçìá öñÝíùí (ÁÂS)
Ôï "áíôéìðëïêáñéóôéêü" óýóôçìá (Ánti -
lock Braking System) åßíáé Ýíá áíôéïëé-
óèçôéêü óýóôçìá åëÝã÷ïõ, ðïõ ÷ñçóéìï-
ðïéåßôáé êáôÜ ôçí ðÝäçóç (öñåíÜñéóìá)
êáé âïçèÜ óôçí êáôåõèõíôéêüôçôá ôïõ ï-
÷Þìáôïò, åîáóöáëßæïíôáò êáëýôåñï Ý-
ëåã÷ï êáé óôáèåñüôçôá óôçí ïäÞãçóÞ
ôïõ.
Åßäáìå ðáñáðÜíù óôï óýóôçìá ðÝäç-
óçò, ôß óõìâáßíåé êáôÜ ôç óôéãìÞ ðïõ á-
êéíçôïðïéïýíôáé ("ìðëïêÜñïõí") ïé ôñï-
÷ïß: Ï ïäçãüò äåí ìðïñåß íá åëÝãîåé
ôçí ðïñåßá ôïõ ï÷Þìáôïò, åíþ, ôáõôü-

410
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

÷ñïíá, Ý÷ïõìå ìßá ðïëý ìåãáëýôåñç á- Äýíáìç ðÝäçóçò (Fðå)

ðüóôáóç ðÝäçóçò, ìÝ÷ñé áõôü íá áêéíç-
ôïðïéçèåß. ÓõíéóôáìÝíç
ÐáñÜëëçëá, åÜí ðáñáôçñÞóïõìå ôï Ó÷. äýíáìç ðÝäçóçò
6.59, èá äïýìå, üôé ïé äõíÜìåéò ðïõ á- (Fó)
óêïýíôáé óôá åëáóôéêÜ ôïõ áõôïêéíÞôïõ,
åßíáé: ÂñåãìÝíï ÐëåõñéêÞ
1. Ç äýíáìç åðéôÜ÷õíóçò (Få) ç ïðïßá, ïäüóôñùìá äýíáìç (Fð)
åäþ, ëüãù ôçò ðáñïõóßáò ôïõ ïðß- Óôåãíü
ïäüóôñùìá
óèéïõ êéíçôÞñéïõ Üîïíá, öáßíåôáé üôé
õðÜñ÷åé óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò.
Äýíáìç åðéôÜ÷õíóçò (Få)
2. Ç äýíáìç ôçò åðéâñÜäõíóçò, ç ïðïßá
åìöáíßæåôáé êáé óôïõò ðñüóèéïõò êáé Ó÷.6.60 Ï êýêëïò "×Üì"
óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò, ùò äýíá-
ìç ðÝäçóçò (Fðå).
Êáé ïé äýï áõôÝò äõíÜìåéò åßíáé ðáñÜë-
ëçëåò ðñïò ôïí äéáìÞêç Üîïíá ôïõ áõ-
Óôáèåñü ÁóôáèÝò
ôïêéíÞôïõ. öñåíÜñéóìá öñåíÜñéóìá
3. Ç ðëåõñéêÞ äýíáìç (Fð) ç ïðïßá ìðï-
ÓõíôåëåóôÞò ðëåõñéêÞò äýíáìçò ìð

ñåß íá ðñïÝëèåé, åßôå áðü êßíçóç óå

ÓõíôåëóôÞò äýíáìçò ðÝäçóçò ìðå

êáìðýëç ôñï÷éÜ (öõãüêåíôñïò), åßôå ìðå

áðü ðëÜãéï Üíåìï, åßíáé ðáñÜëëçëç
ðñïò ôïí åãêÜñóéï Üîïíá ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ êáé Üñá êÜèåôç ðñïò ôéò ðñïç-
ãïýìåíåò äýï.
Óçìåéþíåôáé, üôé ç äýíáìç ôïõ êÝíôñïõ
âÜñïõò ôïõ áõôïêéíÞôïõ ðïõ êáôáíÝìå-
ôáé, áíôßóôïé÷á, óå 4 äõíÜìåéò êáé óôïõò
4 ôñï÷ïýò, êáèþò êáé ç áíôßäñáóç ôïõ
ïäïóôñþìáôïò óôéò äõíÜìåéò áõôÝò, åß-
íáé ðáñÜëëçëåò ðñïò ôïí êáôáêüñõöï
Üîïíá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
Óôï Ó÷.6.60, ðáñïõóéÜæåôáé ï êýêëïò
"×áì", üðïõ öáßíïíôáé êáé ðÜëé ïé äõíÜ-
ìåéò ðïõ åðåíåñãïýí óôï åëáóôéêü ôïõ
áõôïêéíÞôïõ (âë. êáé Ó÷.6.59) êáé ïé ï-
ðïßåò ìíçìïíåýèçêáí ìüëéò ðñéí.
¸ôóé, ç óõíéóôáìÝíç ôùí äõíÜìåùí áõ-
ôþí (Fó) êáôÜ ôçí ðÝäçóç åßíáé ôï áðïôÝ-
ëåóìá ôçò äýíáìçò ðÝäçóçò (Få) êáé ôçò
ìð (ãéá ãùíßá ïëßóèçóçò á=4ï)
Ï ôñï÷üò êõëÜ
åëåýèåñá
Ï ôñï÷üò åßíáé
ìðëïêáñéóìÝíïò
Ïëßóèçóç
Ó÷.6.61 ÓõíôåëåóôÞò äýíáìçò ðÝäçóçò Þ öñåíá-
ñßóìáôïò (ìðå) êáé óõíôåëåóôÞò ðëåõñé-
êÞò äýíáìçò (ìð) óå óõíÜñôçóç ìå ôçí ï-
ëßóèçóç åðß ôïéò %.
ðëåõñéêÞò äýíáìçò (Fð), êáé åßíáé åêåßíç,
ç ïðïßá ðñïóäéïñßæåé ôçí ïäéêÞ óõìðå-
ñéöïñÜ ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé êáèïñßæåé,
åÜí áõôü èá Ý÷åé ôï áðáéôïýìåíï "êñÜôç-

411
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ìá" êáé èá ðáñáìåßíåé ìå åõóôÜèåéá óôï
äñüìï.
Ïé äýï êýêëïé ôïõ Ó÷.6.60 ïñéïèåôïýí
ôá ðëáßóéá ôïõ "êñáôÞìáôïò", ôüóï óå
óôåãíü, üóï êáé óå âñåãìÝíï ïäüóôñù-
ìá. Óôï ßäéï ó÷Þìá öáßíåôáé, åðßóçò, ü-
ôé ôá ðåñéèþñéá ðñüóöõóçò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò óå óôåãíü ïäüóôñùìá åßíáé ìåãá-
ëýôåñá, ìå áðïôÝëåóìá íá êñáôéÝôáé,
êáëýôåñá, ôï áõôïêßíçôï óôï äñüìï êáé
íá ìçí åêôñÝðåôáé åýêïëá áðü ôçí ðï-
ñåßá ôïõ, ôüóï êáôÜ ôçí ðÝäçóç, üóï êáé
êáôÜ ôçí ðïñåßá ôïõ.
ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ðÝäçóçò, åêôüò ôçò
ôñéâÞò ðïõ áíáðôýóóåôáé ìåôáîý ôùí
óéáãüíùí êáé ôùí ôõìðÜíùí (ôáìðïý-
ñùí) áöåíüò, Þ ôùí ôáêáêéþí êáé ôùí
äßóêùí áöåôÝñïõ, áíáðôýóóïíôáé êáé äõ-
íÜìåéò ôñéâÞò ìåôáîý ôïõ åëáóôéêïý êáé
ôïõ ïäïóôñþìáôïò, üðùò áíáöÝñèçêå
ðáñáðÜíù. Ïé äõíÜìåéò áõôÝò ôçò ôñé-
âÞò ðñÝðåé íá õðÜñîïõí, ãéá íá óôáìá-
ôÞóåé ôï ü÷çìá. ¼ìùò, êáôÜ ôç äéÜñêåéá
ôçò ðÝäçóçò ðáñáôçñåßôáé, üôé ïé ôñï÷ïß
ïëéóèáßíïõí óôï ïäüóôñùìá, äçëáäÞ
ðáñïõóéÜæåôáé ìßá ïëßóèçóç ìåôáîý å-
ëáóôéêïý êáé ïäïóôñþìáôïò. Áõôü óç-
ìáßíåé, üôé ç ðåñéöåñåéáêÞ ôá÷ýôçôá ôïõ
ôñï÷ïý êáèõóôåñåß ðÜíôá, ÷ñïíéêÜ, óå
ó÷Ýóç ìå ôçí ãñáììéêÞ ôá÷ýôçôá ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ.
Åðßóçò, óôï äéÜãñáììá ôïõ Ó÷.6.61,
âëÝðïõìå üôé ï óõíôåëåóôÞò ôçò äýíá-
ìçò ðÝäçóçò Þ öñåíáñßóìáôïò (ìðå)
ðáßñíåé ôç ìåãáëýôåñç ôéìÞ ôïõ, üôáí ç
ïëßóèçóç êõìáßíåôáé ðåñßðïõ óôï 20 %.
Óôç óõíÝ÷åéá, ï óõíôåëåóôÞò áõôüò ìåé-
þíåôáé óçìáíôéêÜ, åíþ áõîÜíåôáé ç ïëß-
óèçóç.
¼ôáí, ëïéðüí, ï ôñï÷üò áêéíçôïðïéçèåß
(ìðëïêÜñåé), ôüôå ç ïëßóèçóç ðïõ Ý÷åé ï
412
ôñï÷üò, åßíáé 100 %. Óôçí ðåñßðôùóç áõ-
ôÞ áõîÜíåôáé êáôÜ ðïëý ç áðüóôáóç áêé-
íçôïðïßçóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, äéüôé, üðùò
áíáöÝñèçêå êáé óôï óýóôçìá ðÝäçóçò,
ï óõíôåëåóôÞò ôçò ôñéâÞò êýëéóçò ìåôá-
ôñÝðåôáé óå óõíôåëåóôÞ ôñéâÞò ïëßóèç-
óçò, ðïõ åßíáé óçìáíôéêÜ ìéêñüôåñïò.
¸êôüò, üìùò, áðü ôçí ðïëý ìåãÜëç áðü-
óôáóç ðÝäçóçò ðïõ äçìéïõñãåß ç ïëß-
óèçóç (üôáí áõôÞ áõîÜíåôáé) ìåéþíåôáé
êáôÜ ôçí ðÝäçóç êáé ï óõíôåëåóôÞò ôçò
ðëåõñéêÞò äýíáìçò (ìð), ç ïðïßá åßíáé
êÜèåôç óôç äýíáìç ôñéâÞò êáé, ùò åê
ôïýôïõ, ìåéþíåôáé êáé ç ðñüóöõóç ôùí
åëáóôéêþí óôï ïäüóôñùìá. Áõôü ðñáêôé-
êÜ óçìáßíåé, üôé ïé áêéíçôïðïéçìÝíïé
(ìðëïêáñéóìÝíïé) ôñï÷ïß (äçëáäÞ ïé ôñï-
÷ïß ðïõ ïëéóèáßíïõí) äåí Ý÷ïõí ôç äõ-
íáôüôçôá íá áóêÞóïõí ðëåõñéêÝò äõíÜ-
ìåéò óôï ïäüóôñùìá, ìå áðïôÝëåóìá ôï
áõôïêßíçôï íá ìçí ìðïñåß íá "óôñßøåé",
êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ðÝäçóçò ïðüôå êáé
ðáñáìÝíåé áêõâÝñíçôï.
Ôï óýóôçìá ÁÂS åðåìâáßíåé óôï óýóôç-
ìá ðÝäçóçò, åßôå óôçí åõèåßá, åßôå óå
óôñïöÞ, åßôå êáé óå ðåñßðôùóç ïäï-
óôñþìáôïò ìå åëëéðÞ ðñüóöõóç êáé
äéáìïñöþíåé ôÝôïéåò äõíÜìåéò ðÝäçóçò
- ïé ïðïßåò áóêïýíôáé áðü ôïí êýëéíäñï
ôïõ ôñï÷ïý ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò
ðñïò ôá ôáìðïýñá Þ ôïõò äßóêïõò - þ-
óôå ç ïëßóèçóç ðïõ äçìéïõñãåßôáé ìåôá-
îý ôùí åëáóôéêþí êáé ôïõ ïäïóôñþìá-
ôïò íá ðáñáìÝíåé óôçí ðåñéï÷Þ ïëßóèç-
óçò ôïõ 20 %, üðïõ ç ðñüóöõóç ôïõ å-
ëáóôéêïý åßíáé ç ìÝãéóôç. ¼ìùò, ôá ðå-
ñéèþñéá ôïõ ABS êáëýðôïõí ðåñéï÷Þ ï-
ëßóèçóçò ðïõ êõìáßíåôáé, óõíÞèùò, ìå-
ôáîý 8 % êáé 35 %, åíþ ôáõôü÷ñïíá, ç
ðëåõñéêÞ äýíáìç (êÜèåôç óôç äýíáìç
ôñéâÞò, êáôÜ ôçí ðÝäçóç) åßíáé áñêåôÜ
 Ó ý ó ô ç ì á
ìåãÜëç ãéá íá ìðïñåß ï ïäçãüò íá
óôñßøåé ôï ôéìüíé êáé íá êáôåõèýíåé ôï ü-
÷çìá ìå éêáíïðïéçôéêü Ýëåã÷ï.
ÅÜí, ðÜíôùò, ìðëïêÜñïõí ïé ôñï÷ïß óå
Ýíá áõôïêßíçôï, ç åðéðëÝïí áýîçóç ôùí
äõíÜìåùí ôçò ðÝäçóçò óôïí ôñï÷ü äåí
áëëÜæåé ôï áðïôÝëåóìá, äçëáäÞ ç ïëß-
óèçóç ðáñáìÝíåé óôï 100 % êáé äåí
õðÜñ÷åé êáíÝíá íüçìá íá ðáñáôåßíåôáé ç
ðÝäçóç.
¸÷åé, üìùò, ðáñáôçñçèåß üôé, üôáí ï ï-
äçãüò áöÞíåé ôï ðåíôÜë ôïõ öñÝíïõ êáé
ôï åðáíáðéÝæåé ìå ôÝôïéï ôñüðï, þóôå íá
ìçí ìðëïêÜñïõí ïé ôñï÷ïß, ìðïñåß íá
êáôåõèýíåé üðïõ åðéèõìåß ôï áõôïêßíçôï,
áöïý ïé äõíÜìåéò ôñéâÞò ðïõ áóêïýíôáé
áðü ôï åëáóôéêü ôïõ ôñï÷ïý óôï ïäü-
óôñùìá, åßíáé åðáñêåßò, þóôå íá åëÝã-
÷åôáé ôï ü÷çìá. Áõôü óõìâáßíåé, äéüôé ïé
äõíÜìåéò ôñéâÞò åßíáé ðáñïýóåò óå ôñï-
÷ü ðïõ äåí Ý÷åé áêéíçôïðïéçèåß, áëëÜ êõ-
ëÜ áêüìç óôï ïäüóôñùìá.
ÁõôÞí, áêñéâþò, ôçí ðáñáðÜíù åíÝñãåéá
ðïõ êÜíåé ï ïäçãüò, ôçí åêôåëåß ìå ç-
ëåêôñïíéêü ôñüðï ôï ABS (âëÝðå êáé Ó÷.
6.62) ìå ôïõò áéóèçôÞñåò ôá÷ýôçôáò ðïõ
äéáèÝôåé óôïõò ôñï÷ïýò ôïõ ôï áõôïêßíç-
ôï êáé ïé ïðïßïé ðáñáêïëïõèïýí óõíå-
÷þò ôçí ôá÷ýôçôá ôïõ êÜèå ôñï÷ïý. ´Åôóé,
ôï ìðëïêÜñéóìá åíüò ôñï÷ïý êáé åðï-
ìÝíùò ç ïëßóèçóÞ ôïõ ãßíïíôáé áìÝóùò
áíôéëçðôÜ, ìÝóù áõôþí ôùí áéóèçôÞñùí,
ùò áðüôïìç áýîçóç ôçò ãùíéáêÞò åðé-
âñÜäõíóçò ôïõ ôñï÷ïý.
¼ôáí, ëïéðüí, ç ôéìÞ áõôÞ ôçò åðéâñÜäõí-
óçò ôïõ êÜèå ôñï÷ïý õðåñâåß Ýíá ïñé-
óìÝíï üñéï ðñüóöõóçò, ôüôå ôï óýóôç-
ìá ABS ðëçñïöïñåßôáé, ìÝóù ôùí áéóèç-
ôÞñùí, ôç ìåãÜëç ïëßóèçóç ðïõ ôåßíåé íá
äçìéïõñãçèåß êáé ìåéþíåé Üìåóá ôçí ðßå-
óç óôï õäñáõëéêü êýêëùìá ôùí öñÝíùí,
ð Ý ä ç ó ç ò
Ýùò üôïõ ç ïëßóèçóç ìçäåíéóèåß êáé å-
îáöáíéóèåß ï êßíäõíïò ôïõ ìðëïêáñß-
óìáôïò. ÁìÝóùò ìåôÜ, üìùò, ç ðßåóç
óôï õäñáõëéêü êýêëùìá ôùí öñÝíùí áõ-
îÜíåôáé êáé ðÜëé, ìÝ÷ñéò üôïõ öèÜóåé óå
"üñéá" ìðëïêáñßóìáôïò, ãéá íá åðáíáëç-
öèåß åê íÝïõ ç ßäéá äéáäéêáóßá.
Ðéï áíáëõôéêÜ, ç üëç äéáäéêáóßá óõíß-
óôáôáé:
á) Óôçí áýîçóç ôçò ðßåóçò óôï õäñáõ-
ëéêü êýêëùìá.
â) Óôç äéáôÞñçóç ôçò ðßåóçò áõôÞò óå
óõãêåêñéìÝíç ôéìÞ êáé
ã) Óôç ìåßùóç ôçò ðßåóçò.
¼ëá áõôÜ ãßíïíôáé ìå óõíå÷Þ åðáíÜëç-
øç ðïëëÝò öïñÝò óôï äåõôåñüëåðôï, Ý-
ùò üôïõ ôï áõôïêßíçôï óôáìáôÞóåé åíôå-
ëþò.
Ôï ABS, åêôüò áðü ôï óõìâáôéêü õäñáõ-
ëéêü óýóôçìá ðÝäçóçò êáé ôç äßäõìç êå-
íôñéêÞ áíôëßá ìå ôç ó÷åôéêÞ õðïâïÞèçóç
ôïõ óåñâüöñåíïõ - ìå ÷ñÞóç ôïõ êåíïý
ôïõ êéíçôÞñá (Ó÷.6.62) - ðåñéëáìâÜíåé êáé
ôá åîÞò ôìÞìáôá:
1) Ôïõò áéóèçôÞñåò ôùí ôñï÷þí.
2) Ôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ.
3) Ôçí õäñáõëéêÞ ìïíÜäá ìå ôéò çëå-
êôñïìáãíçôéêÝò âáëâßäåò êáé
4) Ôçí ðñïåéäïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
1. ÁéóèçôÞñåò ôñï÷þí. Áõôïß åëÝã÷ïõí
ôïí áñéèìü ôùí óôñïöþí ðïõ åêôå-
ëïýí ïé ôñï÷ïß êáé ôïðïèåôïýíôáé, åß-
ôå óå êÜèå ôñï÷ü îå÷ùñéóôÜ, åßôå óôï
óõãêñüôçìá ôïõ äéáöïñéêïý ãéá ôïí
Ýëåã÷ï ôùí óôñïöþí ôïõ ïðßóèéïõ
Üîïíá. ÊÜèå ôÝôïéïò áéóèçôÞñáò óõ-
413
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Õäñáõëéêü ìÝñïò ÁÂS

Êáëùäéþóåéò óõóôÞìáôïò ÁÂS
Õäñáõëéêü óýóôçìá öñÝíùí

Êáëùäéþóåéò áéóèçôÞñùí óôñïöþí

Óùëçíþóåéò
öñÝíùí
ÇëåêôñïíéêÞ
ÌïíÜäá ÅëÝã÷ïõ Ðñïåéäïðïéç- Óåâñüöñåíï
ôéêÞ ëõ÷íßá õðïðßåóçò

ÐåíôÜë öñÝíùí

Äßäõìïò êåíôñéêüò êýëéíäñïò

ÄáãêÜíá ôñï÷ïý

Çëåêôñï -
õäñáõëéêÞ ìïíÜäá

ÁéóèçôÞñáò óôñïöþí

Ïäïíôùôüò ôñï÷üò

Äßóêïò

Ó÷.6.62 ÄéÜãñáìá ÁÂS ãéá ôåôñáêÜíáëï óýóôçìá

íåñãÜæåôáé ìå Ýíáí ïäïíôùôü ôñï÷ü äÝ÷åôáé ôéò ðëçñïöïñßåò áðü ôïõò

(ãñáíÜæé), ï ïðïßïò ðåñéóôñÝöåôáé áéóèçôÞñåò ôùí ôñï÷þí, ìå ôç ìïñ-
ìáæß ìå ôïí ôñï÷ü ôïõ áõôïêéíÞôïõ. öÞ çëåêôñïíéêþí óçìÜôùí. ¸÷åé äýï
2. ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ. ÁõôÞ ìéêñïåðåîåñãáóôÝò (micro-proces-

414
 Ó ý ó ô ç ì á
2 êáíÜëéá
2 áéóèçôÞñåò 3 áéóèçôÞñåò 2 áéóèçôÞñåò
Åìðñüò - ðßóù Åìðñïò - ðßóù Äéáãþíéá
ÔÕÐÏÓ 1 ÔÕÐÏÓ 2 ÔÕÐÏÓ 3
Ó÷.6.63 Ôýðïé óõóôçìÜôùí ÁÂS
sors) êáé äýï ìïíÜäåò óýãêñéóçò äå-
äïìÝíùí ãéá ëüãïõò áóöáëåßáò, ü-
ðïõ ïé ðëçñïöïñßåò åðåîåñãÜæïíôáé,
äéáóôáõñþíïíôáé êáé óõãêñßíïíôáé.
Óôç óõíÝ÷åéá, ç çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá
åëÝã÷ïõ äßíåé åíôïëÝò (óÞìáôá) ðñïò
ôïõò “åíåñãïðïéçôÝò” (çëåêôñïìáãíç-
ôéêÝò âáëâßäåò ôçò õäñáõëéêÞò ìïíÜ-
äáò) ãéá ðáñáðÝñá åíÝñãåéåò. Óå ðå-
ñßðôùóç âëÜâçò ôïõ óõóôÞìáôïò, ç
çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá ðïõ áóêåß ôïí Ý-
ëåã÷ï óôçí üëç åãêáôÜóôáóç ôïõ
ÁÂS, óýìöùíá ìå ðñïêáèïñéóìÝíï
ðñüãñáììá, åéäïðïéåß ôïí ïäçãü ìå
åíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá óôï ôáìðëü ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ.
3. ÕäñáõëéêÞ ìïíÜäá. Åßíáé ìßá çëå-
êôñïûäñáõëéêÞ ìïíÜäá ðïõ ðåñéëáì-
âÜíåé 3 Þ 4 âáëâßäåò åëÝã÷ïõ äéÝ-
ëåõóçò õãñïý çëåêôñïíéêÜ åëåã÷üìå-
íåò, Ýíá ôáìéåõôÞñá õãñïý ãéá êÜèå
êýêëùìá ôñï÷ïý áíÜëïãá ìå ôï óý-
ð Ý ä ç ó ç ò
3 êáíÜëéá 4 êáíÜëéá
3 áéóèçôÞñåò 4 áéóèçôÞñåò
Åìðñüò - ðßóù Åìðñïò - ðßóù Äéáãþíéá
ÔÕÐÏÓ 4 ÔÕÐÏÓ 5 ÔÕÐÏÓ 6
óôçìá êáé ìßá, óõíÞèùò, äéðëÞ çëå-
êôñïêßíçôç áíôëßá õøçëÞò ðßåóçò, ãéá
ôçí åðéóôñïöÞ ôïõ õãñïý óôç äßäõìç
êåíôñéêÞ áíôëßá ôùí öñÝíùí.
Ï áñéèìüò ôùí âáëâßäùí åîáñôÜôáé á-
ðü ôïí áñéèìü ôùí êáíáëéþí ðïõ Ý÷åé ôï
ABS. ´Åôóé, êÜèå âáëâßäá ìðïñåß íá åß-
íáé åßôå äéðëÞ - ìå äýï, äçëáäÞ, Ýäñåò
(ìßá åéóüäïõ êáé ìßá åîüäïõ) áíÜ êáíÜ-
ëé - åßôå áðëÞ, ïðüôå ðåñéëáìâÜíåé äýï å-
ðéìÝñïõò âáëâßäåò (ìßá åéóüäïõ êáé ìß-
á åîüäïõ) áíÜ êáíÜëé.
Ôá ðáëáéüôåñá óõóôÞìáôá ABS äéáèÝ-
ôïõí 2 êáíÜëéá, ôá ïðïßá äéáìïñöþíï-
íôáé, óõíÞèùò, óå ôñåéò äéáöïñåôéêïýò
ôýðïõò:
1. ¸íá êáíÜëé ãéá êÜèå Üîïíá, ìå êáôá-
íïìÞ ôùí äýï õäñáõëéêþí êõêëùìÜ-
ôùí ôüóï óôïí ðñüóèéï üóï êáé óôïí
ïðßóèéï Üîïíá, êáèþò êáé ìå äýï áé-
óèçôÞñåò, áíôßóôïé÷á. [Ó÷.6.63 (ôý-
ðïò 1)].
415
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Õäñáõëéêü êýêëùìá åìðñüò äåîéïý êáé ðßóù áñéóôåñïý ôñï÷ïý

Õäñáõëéêü êýêëùìá åìðñüò áñéóôåñïý êáé ðßóù äåîéïý ôñï÷ïý

Ó÷.6.64 ÔåôñáêÜíáëï óýóôçìá ÁÂS ìå äéáãþíéá äéÜôáîç (ôýðïò 6)

1. Ðñüóèéá äéóêüöñåíá. 2. Ðñüóèéïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß. 3. ÁéóèçôÞñåò óôñïöþí ðñüóèéùí ôñï÷þí. 4. Õäñáõëé-
êÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ. 5. Äéáêüðôçò öþôùí óôïð. 6. ÅíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá âëÜâçò ABS. 7. Ïðßóèéïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß.
8. Êýñéï ñåëÝ ðñïóôáóßáò õðÝñôáóçò. 9. ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ. 10. Ïðßóèéá äéóêüöñåíá. 11. ÁéóèçôÞñåò
ïðßóèéùí ôñï÷þí. 12. ÄéïñèùôÞò (êáôáíåìçôÞò) ðßåóçò.

2. ¸íá êáíÜëé ãéá êÜèå Üîïíá, ìå êáôá-
íïìÞ ôùí äýï õäñáõëéêþí óõóôçìÜ-
ôùí ôüóï óôïí ðñüóèéï, üóï êáé
óôïí ïðßóèéï Üîïíá, êáèþò êáé ìå
ôñåßò áéóèçôÞñåò (Ýíá ãéá êÜèå ðñü-
óèéï ôñï÷ü êáé Ýíá ãéá ôïí ïðßóèéï
Üîïíá) [Ó÷.6.63 (ôýðïò 2)].
Óôçí ðåñßðôùóç ôùí äýï ðáñáðÜíù óõ-
óôçìÜôùí (ôýðïõ 1 êáé 2), ï Ýëåã÷ïò
ôùí ôñï÷þí ãßíåôáé ìå âÜóç ôïí ôñï÷ü
ðïõ Ý÷åé ôç ìåãáëýôåñç ðñüóöõóç, äç-
ëáäÞ ôïí ôñï÷ü, ðïõ èá áêéíçôïðïéçèåß
äåýôåñïò.
3. Äýï êáíÜëéá, êáèÝíá áðü ôá ïðïßá å-
ëÝã÷åé Ýíá õäñáõëéêü êýêëùìá óå
äéÜôáîç ÷éáóôß (×) [Ó÷.6.63 (ôýðïò 3)],
ìå Ýíáí áéóèçôÞñá áíÜ êáíÜëé. Ç ðß-
åóç, åäþ, ôùí ðñüóèéùí ôñï÷þí
ñõèìßæåôáé îå÷ùñéóôÜ, åíþ ç ðßåóç
ôùí ïðßóèéùí ôñï÷þí (äéáãþíéá) åß-
íáé áíÜëïãç.
Èá ðñÝðåé, åäþ, íá áíáöåñèåß, üôé ç á-
ðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõ äéêÜíáëïõ áõôïý
óõóôÞìáôïò åßíáé ðåñéïñéóìÝíç, äåäï-
ìÝíïõ üôé äåí åîáóöáëßæåôáé ç áðïôñï-
ðÞ ìðëïêáñßóìáôïò ôùí ïðßóèéùí ôñï-
÷þí.

416
 Ó ý ó ô ç ì á
ÐÜíôùò, ôá ðåñéóóüôåñá åîåëéãìÝíá óõ-
óôÞìáôá ÁÂS äéáèÝôïõí 3,4 Þ êáé 5 êá-
íÜëéá. ¸ôóé:
• Óôçí ðåñßðôùóç ôùí 3 êáíáëéþí
[Ó÷.6.63 (ôýðïò 4)], ôá ìåí äýï êáíÜ-
ëéá åëÝã÷ïõí îå÷ùñéóôÜ ôïõò ðñü-
óèéïõò ôñï÷ïýò ìå äýï áéóèçôÞñåò
ðïõ äéáèÝôïõí (Ýíá óôïí ðñüóèéï áñé-
óôåñü ôñï÷ü êáé Ýíá óôïí ðñüóèéï
äåîéü), åíþ ôï ôñßôï êáíÜëé åëÝã÷åé
ôïõò ôñï÷ïýò ôïõ ïðßóèéïõ Üîïíá ìå
Ýíá ôñßôï áéóèçôÞñá.
• Óôçí ðåñßðôùóç ôùí 4 êáíáëéþí, êÜ-
èå êáíÜëé äéáèÝôåé Ýíá áéóèçôÞñá ðïõ
åëÝã÷åé áðü Ýíá ôñï÷ü, åßôå óå äéÜôá-
îç ðñüóèéùí - ïðßóèéùí ôñï÷þí
[Ó÷.6.63 (ôýðïò 5)], åßôå óå äéáãþíéá
äéÜôáîç (ôýðïò 6).
ÊÜèå ôñï÷üò åëÝã÷åôáé áðü ìßá âáëâß-
äá êáé Ýôóé åîáóöáëßæåôáé ç êáëýôåñç
äõíáôÞ åõóôÜèåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáôÜ
ôï öñåíÜñéóìá. ÌÜëéóôá, óôïí ôýðï 6
(Ó÷.6.63) ïé ïðßóèéïé ôñï÷ïß åëÝã÷ïíôáé
áðü êïéíïý, ìå âÜóç ôïí ôñï÷ü ðïõ Ý÷åé
ôçí ìéêñüôåñç ðñüóöõóç, äçëáäÞ ôïõ
ôñï÷ïý ðïõ áêéíçôïðïéåßôáé (ìðëïêÜñåé)
ðñþôïò.
• Óôçí ðåñßðôùóç ôùí 5 êáíáëéþí, ðïõ
åöáñìüæåôáé óå ôåôñáêßíçôá ï÷Þìáôá,
ôï 5ï êáíÜëé ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá íá
èÝóåé åêôüò ëåéôïõñãßáò ôçí ôåôñáêß-
íçóç - óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò - þ-
óôå íá ðñïêýøåé êáëýôåñï öñåíÜñé-
óìá.
4. ÐñïåéäïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá. ÌåôÜ ôçí åê-
êßíçóç ôïõ êéíçôÞñá ôïõ ï÷Þìáôïò, ôï
Üíáììá ôçò ðñïåéäïðïéçôéêÞò ëõ÷íß-
áò äåß÷íåé åÜí ôï óýóôçìá ÁÂS åßíáé
óå êáôÜóôáóç åôïéìüôçôáò, þóôå íá
ëåéôïõñãÞóåé êáíïíéêÜ êáôÜ ôç äéÜñ-
ð Ý ä ç ó ç ò
êåéá ôçò ðïñåßáò ôïõ ï÷Þìáôïò, åíþ
óôç óõíÝ÷åéá, ç ëõ÷íßá áõôÞ óâÞíåé,
åöüóïí üëá âáßíïõí êáëþò.
Ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò
Óôï Ó÷.6.64, öáßíåôáé Ýíá áõôïêßíçôï
FIAT Ôempra ìå óýóôçìá ÁÂS ôçò
BOSCH, üðïõ ç óýíäåóç ôùí ôñï÷þí
ìå ôï óýóôçìá åßíáé äéáãþíéá (×), ôï Ý-
íá, äçëáäÞ, êýêëùìá óõíäÝåé ôïí ðñü-
óèéï äåîéü ôñï÷ü ìå ôïí ïðßóèéï áñé-
óôåñü, åíþ ôï Üëëï ôïí ðñüóèéï áñéóôå-
ñü ìå ôïí ïðßóèéï äåîéü ôñï÷ü.
Ïé ïäïíôùôïß ôñï÷ïß (2,2) êáé (7,7) åßíáé
óõíäåìÝíïé óôïõò ôñï÷ïýò, ðåñéóôñÝ-
öïíôáé ìáæß ìå áõôïýò êáé Ý÷ïõí ìåãÜ-
ëï áñéèìü “äïíôéþí”, ãéá áêñéâÝóôåñç
ìÝôñçóç ôùí óôñïöþí ðïõ äéáãñÜöïõí
ïé ôñï÷ïß. Óôï "ðñüóùðï" ôùí äïíôéþí
åßíáé ôïðïèåôçìÝíïé ïé áéóèçôÞñåò ôùí
óôñïöþí (3,3) êáé (11,11). ¸ôóé, êÜèå
öïñÜ ðïõ Ýíá “äüíôé” ðåñíÜ óôï "ðñü-
óùðï" ôïõ áéóèçôÞñá, áëëÜæåé ôï ìáãíç-
ôéêü ðåäßï êáé äßíåé, ìÝóù ôïõ áéóèçôÞ-
ñá, Ýíá óÞìá óôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá
åëÝã÷ïõ (9), ïðüôå ï áñéèìüò ôùí óçìÜ-
ôùí ðïõ óôÝëíåé ï áéóèçôÞñáò áíÜ äåõ-
ôåñüëåðôï (sec), êáèïñßæåé êáé ôïí áñéè-
ìü ôùí óôñïöþí ìå ôïí ïðïßï ðåñé-
óôñÝöåôáé ï óõãêåêñéìÝíïò ôñï÷üò.
¼ôáí áõôüò ï áñéèìüò óôñïöþí áíÜ
sec. (óõ÷íüôçôá óÞìáôïò) áëëÜæåé ðïëý
ãñÞãïñá êáé õðåñâåß Ýíá ðñïêáèïñé-
óìÝíï óçìåßï, ôüôå ôï óýóôçìá ABS - ôï
ïðïßï ìÝ÷ñé áõôÞ ôç óôéãìÞ Þôáí óå á-
äñÜíåéá - áíôéëáìâÜíåôáé üôé ï ôñï÷üò
öèÜíåé óå ïñéáêÞ ïëßóèçóç (üñéï ðñü-
óöõóçò ôñï÷ïý) êáé åíåñãïðïéåßôáé ðñï-
êåéìÝíïõ íá áðïôñáðåß ôï ìðëïêÜñéóìá.
Óõíåðþò, ôá óÞìáôá ðïõ óôÝëíïíôáé
óôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ áîéï-
417
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÁÕÎÇÓÇ ÐÉÅÓÇÓ ÄÉÁÔÇÑÇÓÇ ÐÉÅÓÇÓ

Âáëâßäá Aíôëßá öñÝíïõ Âáëâßäá Aíôëßá öñÝíïõ

åéóüäïõ Á åéóüäïõ Á
ÁíïéêôÞ ÁðïóâåóôÞñáò ÊëåéóôÞ
Áíåðßóôñïöç
âáëâßäá
Áíåðßóôñïöåò Áíåðßóôñïöåò
âáëâßäåò âáëâßäåò
Âáëâßäá Aíôëßá Âáëâßäá
åîüäïõ Â åîüäïõ Â
ÊëåéóôÞ ÊëåéóôÞ
(á) ÔáìéåõôÞñáò ÌÅÉÙÓÇ ÐÉÅÓÇÓ (â)

Âáëâßäá Aíôëßá öñÝíïõ

åéóüäïõ Á
ÊëåéóôÞ ÁðïóâåóôÞñáò
ÄáãêÜíá

Âáëâßäá
åîüäïõ Â
ÁíïéêôÞ
ÔáìéåõôÞñáò
(ã)

Ó÷.6.65 Ëåéôïõñãßá çëåêôñïûäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò ìå äýï âáëâßäåò (ðïõ äéáèÝôïõí ìßá ìüíïí Ýäñá)
áíÜ êáíÜëé.
(á) Áýîçóç ôçò ðßåóçò. (â) ÄéáôÞñçóç ôçò ðßåóçò. (ã) Ìåßùóç ôçò ðßåóçò.

ëïãïýíôáé (äçëáäÞ ç ìïíÜäá åëÝã÷ïõ á-
íé÷íåýåé ìÝóù áõôþí, Ýììåóá, ôéò óõí-
èÞêåò ôñéâÞò ìåôáîý åëáóôéêþí êáé ïäï-
óôñþìáôïò Þ áíôßóôïé÷á ôçí ïëßóèçóç),
êáé Ýôóé áõôÞ (ç ìïíÜäá) åðåìâáßíåé ôçí
êáôÜëëçëç óôéãìÞ ìå âÜóç Ýíá óõãêå-
êñéìÝíï êáé ðñïäéáãåãñáììÝíï ðñü-
ãñáììá åíåñãïðïßçóçò.
¸ôóé, áðü ôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã-
÷ïõ - ìåôÜ ôçí áîéïëüãçóç êáé óýãêñéóç
ôùí óçìÜôùí - óôÝëíïíôáé ðëÝïí íÝá óÞ-
ìáôá óôéò çëåêôñïìáãíçôéêÝò âáëâßäåò
ôçò õäñáõëéêÞò ìïíÜäáò Íï 4, ç ïðïßá
ñõèìßæåé êÜèå óôéãìÞ ôçí áðáéôïýìåíç
ðßåóç óôï óýóôçìá.
• Ç õäñáõëéêÞ ìïíÜäá ðåñéëáìâÜíåé ôéò
çëåêôñïìáãíçôéêÝò âáëâßäåò, ïé ïðïß-
åò åíåñãïðïéïýíôáé ãéá ôñåéò óêï-
ðïýò:

418
 Ó ý ó ô ç ì á
á) Ãéá ôç ó÷åôéêÞ óýíäåóç êáé áýîçóç
ôçò ðßåóçò ðïõ áóêåßôáé áðü ôçí êå-
íôñéêÞ áíôëßá óôï õäñáõëéêü êýêëù-
ìá, äçëáäÞ ãéá ôçí áýîçóç ôçò ðßåóçò
óôïí õäñáõëéêü êýëéíäñï ôïõ äé÷Üëïõ
(äáãêÜíáò) ôïõ ôñï÷ïý [Ó÷.6.65 (á)].
Óôï Ó÷.6.65 (á) öáßíåôáé ç åðåíÝñãåéá
ôïõ ÁÂS óå Ýíá ôñï÷ü, (ìðïñåß üìùò íá
õðÜñ÷åé êáé äåýôåñïò ôñï÷üò) ðïõ ðåñé-
ëáìâÜíåé Ýíá ðáñüìïéï óýóôçìá âáëâß-
äùí, ôï ïðïßï íá åßíáé ðáñÜëëçëá óõí-
äåìÝíï ìå ôï ðñïçãïýìåíï.
Ðéï óõãêåêñéìÝíá, ôï õãñü êáôáèëßâåôáé
áðü ôç äßäõìç êåíôñéêÞ áíôëßá ôùí öñÝ-
íùí, åíþ ç âáëâßäá åéóáãùãÞò (åéóü-
äïõ) ôïõ õãñïý ðñïò ôïí êýëéíäñï ôïõ
äé÷Üëïõ (äáãêÜíáò) ôïõ ôñï÷ïý åßíáé á-
íïéêôÞ, äéüôé ôï åëáôÞñéü ôçò åßíáé áðï-
óõóðåéñùìÝíï êáé Ýôóé ç âáëâßäá äåí
ðáôÜ óôçí Ýäñá ôçò ãéá íá ôçí êëåßóåé.
Ç âáëâßäá Ý÷åé ôçí Ýíäåéîç OFF, äéüôé
ôï ðçíßï ôïõ çëåêôñïìáãíÞôç ôçò äåí
ôñïöïäïôåßôáé áðü ñåýìá, ïðüôå äåí Ýë-
êåôáé ï ïðëéóìüò ôçò ãéá íá êëåßóåé. Ç
âáëâßäá ôçò åîáãùãÞò õãñþí (åîüäïõ)
áðü ôïí êýëéíäñï ôçò äáãêÜíáò åßíáé
êëåéóôÞ, äéüôé åðåíåñãåß ìç÷áíéêÜ ôï å-
ëáôÞñéü ôçò êáé ùèåß ôçí êåöáëÞ ôçò
âáëâßäáò óôçí áíôßóôïé÷ç Ýäñá ôçò. êáé
ç âáëâßäá áõôÞ Ý÷åé ôçí Ýíäåéîç OFF,
äéüôé ôï ðçíßï ôïõ çëåêôñïìáãíÞôç ôçò
äåí ôñïöïäïôåßôáé áðü ñåýìá. ¸ôóé, ôï
õãñü ôùí öñÝíùí, ìç Ý÷ïíôáò Üëëç äõ-
íáôüôçôá, êáôåõèýíåôáé áíáãêáóôéêÜ
ðñïò ôïí êýëéíäñï ôçò äáãêÜíáò, áõîÜ-
íïíôáò ôçí ðßåóç ó' áõôüí.
Ïé äýï áíåðßóôñïöåò âáëâßäåò ðïõ õ-
ðÜñ÷ïõí åäþ, ðáñáìÝíïõí êëåéóôÝò, å-
ðåéäÞ ç ìåí ðñþôç äÝ÷åôáé êáé áðü ôéò
äýï ðëåõñÝò ôçò ôçí ßäéá ðßåóç ôïõ õ-
ãñïý, ïðüôå õðåñéó÷ýåé ç äýíáìç ôïõ å-
ð Ý ä ç ó ç ò
ëáôçñßïõ ôçò, êáé ôçí êëåßíåé, ç äå äåý-
ôåñç ðéÝæåôáé ðÜíù óôçí Ýäñá ôçò êáé á-
ðü ôçí äýíáìç ôùí õãñþí êáé áðü ôçí
äýíáìç ôïõ åëáôçñßïõ ôçò, ïðüôå êáé áõ-
ôÞ êëåßíåé.
â) Ãéá ôç äéáôÞñçóç ôçò ðßåóçò óôïí êý-
ëéíäñï ôïõ ôñï÷ïý óå ðñþôç öÜóç,
åöüóïí áíé÷íåõèåß üôé ï ôñï÷üò ôåß-
íåé íá áêéíçôïðïéçèåß (ìðëïêáñéóèåß),
ìåôÜ áðü äéáêïðÞ ôçò åðéêïéíùíßáò
ôçò êåíôñéêÞò áíôëßáò ìå ôïí êýëéí-
äñï ôïõ ôñï÷ïý [Ó÷.6.65 (â)].
Óôç öÜóç áõôÞ ç âáëâßäá åéóáãùãÞò
êëåßíåé, áöïý ôï ðçíßï ôçò âáëâßäáò ôñï-
öïäïôåßôáé ìå ñåýìá Ýíôáóçò 2 Ýùò 2,5
Á ìåôÜ áðü åíôïëÞ ôçò çëåêôñïíéêÞò ìï-
íÜäáò åëÝã÷ïõ, åíþ ôáõôü÷ñïíá óõóðåé-
ñþíåôáé êáé ôï åëáôÞñéü ôçò. Óôçí ðåñß-
ðôùóç áõôÞ ç âáëâßäá Ý÷åé ôçí Ýíäåéîç
ÏÍ, ôñïöïäïôåßôáé, äçëáäÞ, ìå ñåýìá.
Ç âáëâßäá ôçò åîáãùãÞò ðáñáìÝíåé ùò
Ý÷åé, (êëåéóôÞ) ðéåæüìåíç óôçí Ýäñá ôçò
áðü ôï åëáôÞñéü ôçò êáé Ý÷åé ôçí Ýíäåé-
îç OFF, äçëáäÞ äåí ôñïöïäïôåßôáé áðü
ñåýìá.
¸ôóé, ôï õãñü åßíáé åãêëùâéóìÝíï óôïí
êýëéíäñï ôçò äáãêÜíáò êáé ç ðßåóÞ ôïõ
ðáñáìÝíåé óôáèåñÞ.
Ïé äýï áíåðßóôñïöåò âáëâßäåò ðïõ õ-
ðÜñ÷ïõí åäþ, ðáñáìÝíïõí êëåéóôÝò (ç
ìåí ðñþôç, åðåéäÞ ç ðßåóç áðü ôçí êå-
íôñéêÞ áíôëßá ôùí öñÝíùí, åßíáé ìåãá-
ëýôåñç ôçò ðßåóçò ôïõ êõëßíäñïõ ôçò äá-
ãêÜíáò, ç äå äåýôåñç åðåéäÞ ðéÝæåôáé
óôçí Ýäñá ôçò áðü ôï åãêëùâéóìÝíï õ-
ãñü êáé ôï åëáôÞñéü ôçò.)
ã) Ãéá ôç ìåßùóç ôçò ðßåóçò óôïí êýëéí-
äñï ôïõ ôñï÷ïý ìå óýíäåóç ôçò çëå-
êôñïêßíçôçò áíôëßáò, ìå óêïðü ôçí å-
ðéóôñïöÞ ôïõ õãñïý áðü ôïí êýëéí-
419
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÁÉÓÈÇÔÇÑÁÓ ÅÃÊÅÖÁËÏÓ (ECU) ÌÏÍÁÄÁ ABS ANTËÉÁ ÖÑÅÍÙÍ

ÓôñïöÝò Õðïëïãéóìüò êáé Ñýèìéóç Ðßåóç
ôñï÷ïý Ýëåã÷ïò ðßåóçò ðåíôÜë

ÄÁÃÊÁÍÁ
Äýíáìç
ðÝäçóçò

(á)

ÅÃÊÅÖÁËÏÓ ECU

ÕÐÏËÏ- ÅËÅÃ×ÏÓ ÅËÅÃ×ÏÓ

ÃÉÓÌÏÓ ÂËÁÂÇÓ
ÁÉÓÈÇÔÇÑÁÓ ÐñïåéäïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá ÁBS
ÔÑÏ×ÏÕ
ÄÉÓÊÏÓ
ÁÍÔËÉÁ ÖÑÅÍÙÍ

ÔÑÏ×ÏÓ

ÌÏÍÁÄÁ
ABS
ÄÁÃÊÁÍÁ
EËÅÃ×ÏÓ
ÐÉÅÓÇÓ

(â)

Ó÷. 6.66 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ óõóôÞìáôïò ABS

(á) Ìðëïê äéÜãñáììá (â) ðáñáóôáôéêÞ ó÷åäßáóç

äñï ôïõ ôñï÷ïý êáé éäéáßôåñá áðü ôïí
ôáìéåõôÞñá (ñåæåñâïõÜñ õøçëÞò ðßå-
óçò) - ðïõ âñßóêåôáé óôçí õäñáõëéêÞ
ìïíÜäá êáé óôï êýêëùìá ôçò áíôß-
óôïé÷çò âáëâßäáò - ðñïò ôïí áíôß-
óôïé÷ï ÷þñï êáôÜèëéøçò ôçò êåíôñé-
êÞò áíôëßáò ôùí öñÝíùí [Ó÷.65 (ã)].
ÊáôÜ ôç öÜóç áõôÞ, ç âáëâßäá åéóáãù-
ãÞò ðáñáìÝíåé êëåéóôÞ, åíþ ç Ýíäåéîç
ÏÍ óçìáßíåé üôé ôï ðçíßï ôçò âáëâßäáò
óõíå÷ßæåé íá äéáññÝåôáé áðü ñåýìá.

420
 Ó ý ó ô ç ì á
Ç âáëâßäá åîáãùãÞò áíïßãåé, óõóðåé-
ñþíïíôáò ôáõôü÷ñïíá ôï åëáôÞñéü ôçò,
åíþ ç Ýíäåéîç ÏÍ óçìáßíåé üôé ôï ðçíßï
ôçò âáëâßäáò äéáññÝåôáé áðü ñåýìá
(óõíÞèùò 5 Á) ìåôÜ áðü åíôïëÞ ôçò çëå-
êôñïíéêÞò ìïíÜäáò åëÝã÷ïõ.
Ôï õãñü, Ýôóé, åîÝñ÷åôáé áðü ôïí êýëéí-
äñï ôçò äáãêÜíáò êáé êáôåõèýíåôáé,
áñ÷éêÜ, ðñïò ôïí ôáìéåõôÞñá, ôïí ïðïßï
êáé ãåìßæåé.
Ôáõôü÷ñïíá, ç çëåêôñïêßíçôç áíôëßá åðé-
óôñïöþí áíôëåß ôï õãñü áõôü, áíïßãï-
íôáò ôéò áíåðßóôñïöåò âáëâßäåò åéóá-
ãùãÞò êáé åîáãùãÞò ôçò, óôÝëíïíôáò,
óå ðñþôç öÜóç, ôï õãñü óôïí áðïóâå-
óôÞñá êáé óôç óõíÝ÷åéá óôï áíôßóôïé÷ï
êýêëùìá (èÜëáìï êáôÜèëéøçò) ôçò êå-
íôñéêÞò áíôëßáò öñÝíùí.
Íá óçìåéùèåß åäþ, üôé ç çëåêôñïêßíçôç
áíôëßá åðéóôñïöÞò õãñþí åßíáé õøçëÞò
ðßåóçò êáé óõíåñãÜæåôáé ìå ôáìéåõôÞñá
ðßåóçò 140 Ýùò 180 bar, ïðüôå ìå áõ-
ôÞ ôçí ðßåóç åðéóôñÝöåé ôï õãñü óôçí êå-
íôñéêÞ áíôëßá. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ëü-
ãù ôçò ðáñïõóßáò ôïõ ôáìéåõôÞñá ðßå-
óçò, ôï óýóôçìá áíáöÝñåôáé ùò "êëåé-
óôü óýóôçìá", óå áíôßèåóç ìå ôï "áíïé-
êôü óýóôçìá", óôï ïðïßï õðÜñ÷åé ôï
óõìâáôéêü õäñáõëéêü êýêëùìá ìáæß ìå
õðïâïÞèçóç óåñâüöñåíïõ, åíþ óå ïñé-
óìÝíá Üëëá óõóôÞìáôá ôï ABS êáé ôï
óåñâüöñåíï Ý÷ïõí êïéíÞ ëåéôïõñãßá.
Óå êÜèå ðåñßðôùóç, ðÜíôùò, ëüãù ôçò õ-
øçëÞò ðßåóçò åðéóôñïöÞò ôçò çëåêôñï-
êßíçôçò áíôëßáò åðéóôñïöÞò, ç ïðïßá Ý-
÷åé äýï Ýìâïëá - Ýíá ãéá êÜèå êýêëùìá
ôçò äßäõìçò êåíôñéêÞò áíôëßáò - áõôÞ ç
ôåëåõôáßá äåí äéáèÝôåé âáëâßäåò ìå å-
ëáóôéêÜ êõÜèéá Þ äáêôõëßïõò, áëëÜ ÷á-
ëýâäéíåò Ýíóöáéñåò âáëâßäåò.
ÊáôÜ ôç öÜóç, ëïéðüí, ôçò åíåñãïðïßç-
ð Ý ä ç ó ç ò
óçò ôïõ ABS, ï ïäçãüò áíôéëáìâÜíåôáé
üôé áõôü Ý÷åé ôåèåß óå ëåéôïõñãßá, áöïý
êáôÜ ôçí ðßåóç ôïõ ðåíôÜë ôïõ öñÝíïõ
áéóèÜíåôáé åëáöñïýò ðáëìïýò (äïíÞ-
óåéò - ôñÝìïõëï) óôï ðÝëìá ôïõ ðïäéïý
ôïõ áðü ôï ðåíôÜë.
Óôï Ó÷.6.66 (á) êáé (â) öáßíåôáé óå ìðëüê
äéÜãñáììá êáé ðáñáóôáôéêÞ ó÷åäßáóç, ôß
óõìâáßíåé áðü ôç óôéãìÞ ðïõ ï áéóèçôÞ-
ñáò áíé÷íåýåé ôïí áñéèìü óôñïöþí êÜ-
èå ôñï÷ïý, Ýùò üôïõ ç õäñáõëéêÞ ìïíÜ-
äá ñõèìßóåé ôç äýíáìç ðÝäçóçò óôï äé-
óêüöñåíï ôïõ ôñï÷ïý.
6.15. Áíáêåöáëáßùóç
1) Áåñüöñåíá
• Óôá âáñéÜ ï÷Þìáôá, (öïñôçãÜ, ëåù-
öïñåßá), üðïõ ôï öñåíÜñéóìá äåí åß-
íáé áñêåôü ìüíï ìå ôçí Üóêçóç äý-
íáìçò ôïõ ïäçãïý Þ áêüìç êáé ìå å-
íßó÷õóç ôçò äýíáìçò ðÝäçóçò ìå ôï
“êåíü” ôçò ìç÷áíÞò (óåâñüöñåíï),
÷ñçóéìïðïéïýíôáé öñÝíá ìå ôç âïÞ-
èåéá ðåðéåóìÝíïõ ÜÝñá (áåñüöñåíá).
• Ôï óýóôçìá ðÝäçóçò ìå áåñüöñåíá
ðåñéëáìâÜíåé:
Á) ÐÝäç ðïñåßáò ìå ðñïïäåõôéêÞ åðß-
äñáóç.
Â) ÐÝäç áíÜãêçò êáé
Ã) ÐÝäç óôÜèìåõóçò (÷åéñüöñåíï).
• ¸íá óýã÷ñïíï óýóôçìá ðÝäçóçò ìå
ðåðéåóìÝíï áÝñá ðåñéëáìâÜíåé óõ-
óêåõÝò êáé åîáñôÞìáôá ôá ïðïßá ðñÝ-
ðåé íá Ý÷ïõí ìåãÜëç áîéïðéóôßá, þóôå
íá ðáñÜãïõí, íá áðïèçêåýïõí êáé íá
áîéïðïéïýí ôïí ðåðéåóìÝíï áÝñá êÜôù
áðü áðüëõôç áóöÜëåéá, ìå óêïðü ôçí
áðïôåëåóìáôéêÞ ëåéôïõñãßá ôùí öñÝ-
íùí.
421
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

• Ç óõíôÞñçóç ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí áå-
ñüöñåíùí ðñÝðåé íá ãßíåôáé ó÷ïëáóôé-
êÜ, ãéá íá ìðïñåß ôï óýóôçìá íá åß-
íáé óå ðëÞñç åôïéìüôçôá êáé áðüäïóç.
2) ABS
• Ôï ABS (Anti - lock Braking System)
åßíáé Ýíá áíôéïëéóèçôéêü óýóôçìá å-
ëÝã÷ïõ ôùí öñÝíùí, ôï ïðïßï, ìå ôçí
áðïôñïðÞ ôïõ ìðëïêáñßóìáôïò (áêéíç-
ôïðïßçóçò) ôùí ôñï÷þí, âïçèÜ óôçí
åëåã÷üìåíç êáôåõèõíôéêüôçôá ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò åîáóöáëßæïíôáò ôçí êáëýôåñç
äõíáôÞ óôáèåñüôçôá êáé áðïôåëåóìá-
ôéêÞ áðüóôáóç ðÝäçóçò, áêüìç êáé óå
êáôÜóôáóç ðáíéêïý ôïõ ïäçãïý. Ïé

6.16 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéá åßíáé ôá êõñéüôåñá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò öñÝíùí ìå ðåðéå-

óìÝíï áÝñá; êáé ðïéá ç ÷ñçóéìüôçôá ôïõ êáèåíüò.
2. Ôé åßíáé ç óõóêåõÞ (áíôëßá) Ýã÷õóçò áíôéðçêôéêïý, ðïéïò ï ðñïï-
ñéóìüò ôçò êáé ðþò ãßíåôáé;
3. Ðþò ëåéôïõñãåß ç ðÝäç ìå ðñïïäåõôéêÞ åðßäñáóç óôá áåñüöñåíá;
4. Ðþò ëåéôïõñãåß ç ðÝäç áíÜãêçò óôá áåñüöñåíá;
5. Ðþò ëåéôïõñãåß ç ðÝäç óôÜèìåõóçò (÷åéñüöñåíï) óôá áåñüöñåíá;
6. Ôé èåùñåßôáé ùò "ðíåõìáôéêÞ õðïâïÞèçóç" ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá åíüò õ-
äñáõëéêïý óõóôÞìáôïò öñÝíùí êáé ðþò áõôÞ ëåéôïõñãåß;
7. Ðïéåò åßíáé ïé óõíçèÝóôåñåò âëÜâåò óôá áåñüöñåíá;
8. Ðïéá åßíáé ôá âáóéêÜ ìÝñç ôïõ êáé ðþò ëåéôïõñãåß ôï áíôéìðëïêáñéóôéêü óý-
óôçìá öñÝíùí (ABS).
9. Ðïéá ôá äéÜöïñá óõóôÞìáôá ABS ðïõ Ý÷ïõí áíáðôõ÷èåß ìÝ÷ñé óÞìåñá;

422
 Ó ý ó ô ç ì á ð Ý ä ç ó ç ò

ëüãïé ðïõ åîåëß÷èçêå ôï óõãêåêñéìÝ-

íï áõôü óýóôçìá åßíáé üôé:
Á) Óå áõôïêßíçôï ìå áêéíçôïðïéçìÝ-
íïõò ôñï÷ïýò, áõîÜíåôáé ç áðüóôá-
óç ôçò ðÝäçóçò ôïõ.
Â) ÅÜí áêéíçôïðïéçèïýí ïé ôñï÷ïß, ôï
áõôïêßíçôï ðáñáìÝíåé áêõâÝñíçôï.

10. ÁôïìéêÞ åñãáóßá

Íá óõëëÝîåôå êáé íá êáôáãñÜøåôå óôï ôåôñÜäéï óáò, åîåôÜæïíôáò ðñïóå-
êôéêÜ åðéôüðïõ ôçí ðïñåßá ôïõ ðåðéåóìÝíïõ áÝñá óå Ýíá óýóôçìá áåñü-
öñåíùí öïñôçãïý áõôïêéíÞôïõ.
11. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõëëÝîåôå ðëçñïöïñßåò ãéá ôï ïéêïãåíåéáêü óáò áõôïêßíçôï Þ ôá áõôï-
êßíçôá ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí" ôïõ ó÷ïëåßïõ óáò, ó÷åôéêÜ ìå ôï á-
íôéïëéóèçôéêü óýóôçìá (ABS) ðïõ áõôÜ äéáèÝôïõí (ôýðï, êáôáóêåõáóôÞ,
ê.ëð.)

423
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

424
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 7

ÇËÅÊÔÑÉÊO ÓYÓÔÇÌÁ

Óýóôçìá ðáñáãùãÞò êáé áðïèÞêåõóçò

çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò

ÃåíéêÜ

Óýóôçìá öüñôéóçò

Ôï êýêëùìá åêêßíçóçò

ÃåíéêÜ

Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò

ÐåñéãñáöÞ ôïõ åêêéíçôÞñá

Ôá êõêëþìáôá êáôáíÜëùóçò åíÝñãåéáò

ÃåíéêÜ

Óýóôçìá öþôùí

Óýóôçìá óôïð , öëáò êáé áëÜñì

Óýóôçìá áíåìéóôÞñá øýîçò

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 7

ÇËÅÊÔÑÉÊÏ ÓÕÓÔÇÌÁ
7.1 Óýóôçìá ÐáñáãùãÞò êáé ÁðïèÞêåõóçò ÇëåêôñéêÞò ÅíÝñ-
ãåéáò (Óýóôçìá Öüñôéóçò)

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáãíùñßæïõí ôá åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï óýóôçìá ðáñá-
ãùãÞò êáé áðïèÞêåõóçò çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò.
n Íá ðåñéãñÜöïõí êáé íá åîçãïýí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý.

7.1.1 ÃåíéêÜ Áðü ôá ðáñáðÜíù, âãáßíåé ôï óõìðÝñá-

Ãéá ôçí ôñïöïäïóßá ôïõ çëåêôñéêïý óõ-
óôÞìáôïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ åßíáé áíáãêáß-
á ç ðáñïõóßá çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò ç ï-
ðïßá, üôáí ï êéíçôÞñáò äåí ëåéôïõñãåß,
ðñïÝñ÷åôáé áðü Ýíá óõóóùñåõôÞ (ìðá-
ôáñßá). Áí, üìùò, ëåéôïõñãåß ï êéíçôÞ-
ñáò, ôüôå áõôüò êéíåß ìéá ãåííÞôñéá ç ï-
ðïßá ðáñÝ÷åé óôïõò êáôáíáëùôÝò ôçí å-
íÝñãåéá ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé, åíþ ôáõôü÷ñï-
íá öïñôßæåé êáé ôï óõóóùñåõôÞ. (Ó÷.7.1).
Ãé' áõôü ôï ëüãï, ôï áõôïêßíçôï åßíáé å-
öïäéáóìÝíï ìå ìéá ðëÞñç çëåêôñéêÞ å-
ãêáôÜóôáóç, ç ïðïßá áðïôåëåßôáé áðü ôá
ðáñáêÜôù êõêëþìáôá:
á. Ôï êýêëùìá öüñôéóçò (Ó÷. 7.2)
¼ëåò ïé çëåêôñéêÝò êáôáíáëþóåéò
÷ñåéÜæïíôáé çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá, ôçí ï-
ðïßá êáé ëáìâÜíïõí åßôå áðü ôïí óõó-
óùñåõôÞ åßôå áðü ôçí ãåííÞôñéá, Þ êáé á-
ðü ôéò äýï áõôÝò ðçãÝò ìáæß.
óìá üôé ôï óýóôçìá öüñôéóçò åßíáé ï
óôáèìüò ðáñáãùãÞò çëåêôñéêÞò åíÝñ-
ãåéáò. ¸ôóé, õðÜñ÷åé ç êéíçôÞñéá ìç÷áíÞ
(âåíæéíïìç÷áíÞ Þ ðåôñåëáéïìç÷áíÞ) áðü
ôçí ïðïßá ðáßñíåé êßíçóç ç ãåííÞôñéá. Ç
ðáñáãüìåíç ôÜóç óôáèåñïðïéåßôáé óå ï-
ñéóìÝíç ôéìÞ áðü ôïí áõôüìáôï ñõèìé-
óôÞ, åíþ óôç óõíÝ÷åéá öïñôßæåôáé ï
óõóóùñåõôÞò.
â. Ôï êýêëùìá áíÜöëåîçò (Ó÷. 7.3)
¼ôáí êëåßíåé ôï çëåêôñéêü êýêëùìá áíÜ-
öëåîçò ìå ôï êëåéäß (äéáêüðôç), ôüôå áðü
åðáãùãÞ áíáðôýóóåôáé õøçëÞ ôÜóç óôï
äåõôåñåýïí ôýëéãìá ôïõ ðïëëáðëáóéáóôÞ
êáé ìÝóù ôïõ äéáíïìÝá Ý÷ïõìå óðéíèÞ-
ñá, ôçí êáôÜëëçëç óôéãìÞ, óå êÜèå êýëéí-
äñï äéá ìÝóïõ ôùí çëåêôñïäßùí ôïõ
(ìðïõæß). ¸ôóé, ìå áõôüí ôïí óðéíèÞñá
êáßãåôáé ôï êáýóéìï ìßãìá. ÐÜíôùò, ôï
êýêëùìá áõôü äåí õðÜñ÷åé óôá ðåôñå-
ëáéïêßíçôá ï÷Þìáôá.

426
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

Ðçíßï ðïëëáðëáóéáóôÞ
Ìðïõæß

Êëåéäß ÄéáíïìÝáò
Ýíáõóçò Êüñíåò
ÑåëÝò
åêêéíçôÞ ÓõíäåôÞñáò
ÅíáëëÜêôçò ìå
åíóùìáôùìÝíï
ÁóöÜëåéá óýíäåóçò
áõôüìáôï Ðßíáêáò
ñõèìéóôÞ áóöáëåéþí
ÑåëÝò êüñíáò
Äéáêüðôçò êüñíáò

ÓõóóùñåõôÞò (ìðáôáñßá) Äéáêüðôçò öþôùí

¸ëåã÷ïò ôá÷õôÞôùí

ÐñïâïëÝáò

Ó÷.7.1 Ôï çëåêôñéêü óýóôçìá, ôï ïðïßï ðáñÝ÷åé çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá óôá ðåñéóóüôåñá üñãáíá ôïõ áõôï-
êéíÞôïõ

ÅíáëëáêôÞñáò
Äéáêüðôçò
áíÜöëåîçò
Äéáêüðôçò
áíÜöëåîçò ÁíáöëåêôÞñáò
(ìðïõæß)

ÄéáíïìÝáò
ÓõóóùñåõôÞò
ÓõóóùñåõôÞò ÐïëëáðëáóéáóôÞò

Ó÷. 7.2Óýóôçìá öüñôéóçò Ó÷.7.3 Óýóôçìá áíÜöëåîçò

427
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ã. Ôï êýêëùìá åêêßíçóçò (Ó÷. 7.4) ìåñþí ôùí ðáñáðÜíù êõêëùìÜôùí ôïõ

¼ôáí ãõñßæïõìå ôï äéáêüðôç áíÜöëåîçò çëåêôñéêïý óõóôÞìáôïò åíüò áõôïêéíÞ-
ìå ôï êëåéäß, Ýíáò ïäïíôùôüò ôñï÷üò ôïõ, åêôüò áðü ôï êýêëùìá áíÜöëåîçò
ôïõ åêêéíçôÞ (ìßæáò) åìðëÝêåôáé ìå ôïí ðïõ áíáðôýóóåôáé óôï áíôßóôïé÷ï âéâëßï
óöüíäõëï (âïëÜí) êáé Ýôóé ç ìç÷áíÞ áñ-
÷ßæåé íá ðåñéóôñÝöåôáé.
Äéáêüðôçò
ä. Ôï êýêëùìá öùôéóìïý êáé âïçèçôéêþí áíÜöëåîçò
åîáñôçìÜôùí (Ó÷. 7.5)
Ó' áõôü ôï êýêëùìá ðåñéëáìâÜíïíôáé ôá
åìðñüóèéá öþôá (ìåóáßá- ìåãÜëá), ôá
öþôá ðïñåßáò (åìðñüò - ðßóù), ôá öëáò,
ôá óôïð, üðùò êáé ç êüñíá, ôï ñáäéüöù-
íï, ïé õáëïêáèáñéóôÞñåò, ôï áíôéêëåðôé-
êü óýóôçìá, ôï óýóôçìá áíåìéóôÞñá øý-
îçò êëð.
ÅêêéíçôÞò ÓõóóùñåõôÞò
ÐáñáêÜôù äßäåôáé ìéá ðïëý óõíïðôéêÞ
ðåñéãñáöÞ êáé ï ñüëïò ôùí êõñéïôÝñùí Ó÷.7.4 Êýêëùìá åêêßíçóçò

1 2 3
4

5 5 5 5 5 5 5

6 6 7 8 9 10 11

12

Ó÷. 7.5 Êýêëùìá öùôéóìïý êáé ôùí äéáöüñùí âïçèçôéêþí åîáñôçìÜôùí.

1.ÓõóóùñåõôÞò - 2.Áìðåñüìåôñï - 3.Äéáêüðôçò Ýíáõóçò - 4.ÁóöÜëåéåò - 5.Áôïìéêïß äéáêüðôåò êáôáíáëþóåùí
6.Öùôéóìüò - 7.ÓåéñÞíá - 8.ÈÝñìáíóç - 9.ÁíáðôÞñáò - 10.Ñáäéüöùíï - 11.ÕáëïêáèáñéóôÞñåò - 12.Ãåßùóç
428
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

ôùí ìç÷áíþí åóùôåñéêÞò êáýóçò íÝñãåéáò, ôïí áõôüìáôï ñõèìéóôÞ êáé

(Ì.Å.Ê.). ôïõò áãùãïýò ôñïöïäïóßáò.

7.1.2 Óýóôçìá Öüñôéóçò (Ó÷. 7.6)
Ïé êýñéïé óêïðïß ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý
åßíáé:
á) Ç ðáñï÷Þ çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò óå ü-
ëåò ôéò êáôáíáëþóåéò ðïõ ìðïñåß íá
õðÜñ÷ïõí óôï ü÷çìá.
â) Ç äéáôÞñçóç ôïõ óõóóùñåõôÞ ðÜíôá
öïñôéóìÝíïõ êáé ç óõíå÷Þò áðïôñïðÞ
õðåñöüñôéóÞò ôïõ.
Ôï êýêëùìá öüñôéóçò áðïôåëåßôáé áðü
ôÝóóåñá âáóéêÜ ìÝñç: ôïí óõóóùñåõôÞ,
ôçí ãåííÞôñéá ðáñáãùãÞò çëåêôñéêÞò å-
Ðéï áíáëõôéêÜ:
7.1.2.1 Ï ÓõóóùñåõôÞò
(Ìðáôáñßá) (Ó÷. 7.7)
Ï óõóóùñåõôÞò óå Ýíá ü÷çìá åêôåëåß
ôñåéò âáóéêÝò ëåéôïõñãßåò:
á. ÐáñÝ÷åé çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá ãéá íá
ôñïöïäïôçèåß ï åêêéíçôÞò (ìßæá) êáé
íá åðéôåõ÷èåß ç áíÜöëåîç, ìÝ÷ñé íá
áñ÷ßóåé íá ëåéôïõñãåß ï êéíçôÞñáò.
â. Ôñïöïäïôåß ìå çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá ôéò
êáôáíáëþóåéò ôïõ áõôïêéíÞôïõ, üôáí
äåí åðáñêåß ç åíÝñãåéá ðïõ ðáñÜãåé ç
ãåííÞôñéá, Þ üôáí ç ìç÷áíÞ ôïõ áõôï-

ÑõèìéóôÞò

ÓõóóùñåõôÞò
ÂÁÔ GEN F

Ðñïò öþôá,
êüñíá, áíÜöëåîç ê.ë.ð.

ÃåííÞôñéá

Ó÷.7.6 Êýêëùìá öüñôéóçò ìå ãåííÞôñéá óõíå÷ïýò ñåýìáôïò

429
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

êéíÞôïõ äåí ëåéôïõñãåß.

ÃÝöõñá Èåôéêüò
ã. Äßäåé óôáèåñïðïéçìÝíç ôÜóç ãéá ôç Ðþìáôá ðëÞñùóçò ðüëïò
ëåéôïõñãßá ôùí êáôáíáëþóåùí ôïõ ï- ìå õãñÜ
÷Þìáôïò.
¸ôóé, ï óõóóùñåõôÞò ìðïñïýìå íá ðïý-
ìå üôé áðïôåëåß ìéá áðïèÞêç, óôçí ïðïß- ÊôÝíé
ÈåôéêÞ
á áðïèçêåýïìå çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá, ðëÜêá
÷ùñßò íá åßíáé ðçãÞ åíÝñãåéáò, üðùò ç
ÁñíçôéêÞ
ãåííÞôñéá. ðëÜêá
Ï óõóóùñåõôÞò ôïõ áõôïêéíÞôïõ ðñÝðåé
íá Ý÷åé ôçí éêáíüôçôá íá ðáñÝ÷åé ìéá
ó÷åôéêÜ õøçëÞ Ýíôáóç (150 ìÝ÷ñé 300 ×ùñéóôÞñáò Êéâþôéï
Á) óå Ýíá ðïëý ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá
êáôÜ ôç óôéãìÞ ôçò åêêßíçóçò ôïõ êéíçôÞ-
ñá, êáé áðïôåëåßôáé áðü óôïé÷åßá ðïõ öÝ- Ó÷.7.7 ÄùäåêÜâïëôïò óõóóùñåõôÞòs (ìðáôáñßá)
ñïõí èåôéêÝò êáé áñíçôéêÝò ðëÜêåò ìï-
ëýâäïõ. Áðü ôïí áñéèìü ôùí óôïé÷åßùí
êáèïñßæåôáé êáé ç ïíïìáóôéêÞ ôÜóç ôïõ
óõóóùñåõôÞ (ð.÷. ãéá 3 óôïé÷åßá Ý÷åé ï- åóùôåñéêÞ ôïõ áíôßóôáóç íá åßíáé üóï
íïìáóôéêÞ ôÜóç 6V, åíþ ãéá 6 óôïé÷åßá ôï äõíáôüí ìéêñüôåñç.
Ý÷åé ïíïìáóôéêÞ ôÜóç 12V). Ï óõóóùñåõôÞò áðïôåëåßôáé áðü:
ÓõíÞèùò, üëá ôá É.×. áõôïêßíçôá åßíáé å- • ¸íá äï÷åßï Þ èÞêç ìáæß ìå ôï êÜëõì-
öïäéáóìÝíá ìå ìßá ìðáôáñßá ìïëýâäïõ
ïíïìáóôéêÞò ôÜóçò 12V. ìÜ (êáðÜêé) ôïõ.
H áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ óõóóùñåõôÞ • Ôéò ðëÜêåò ìïëýâäïõ, èåôéêÝò êáé áñ-
(öüñôéóç êáé åêöüñôéóç) âáóßæåôáé óå íçôéêÝò.
÷çìéêÝò áíôéäñÜóåéò ðïõ ëáìâÜíïõí • Ôïõò äéá÷ùñéóôÞñåò ìåôáîý ôùí ðëá-
÷þñá óôá èåôéêÜ êáé óôá áñíçôéêÜ çëå- êþí.
êôñüäéá ôïõ ìïëýâäïõ ôïõ.
Åðßóçò, ï óõóóùñåõôÞò ðñÝðåé íá éêáíï- • Ôïí çëåêôñïëýôç (áðü èåúêü ïîý êáé
ðïéåß ôéò ðáñáêÜôù äýï áðáéôÞóåéò: íåñü, ôïõ ïðïßïõ ç óõãêÝíôñùóç êá-
á. ÌÇ×ÁÍÉÊÅÓ: Ôï âÜñïò ôïõ, äçëáäÞ, èïñßæåé ìéá ðõêíüôçôá ôçò ôÜîåùò
êáé ï üãêïò ôïõ ðñÝðåé íá åßíáé üóï 30° Baume Þ 1.263 kg/dm3). Ç ðõ-
ôï äõíáôüí ìéêñüôåñá, ðñïêåéìÝíïõ êíüôçôá êáé ï üãêïò ôïõ çëåêôñïëýôç
íá ìðïñåß íá áîéïðïéçèåß óôï ÷þñï ìåéþíïíôáé ìå ôï âáèìü åêöüñôéóçò
ôçò ìç÷áíÞò ôïõ ï÷Þìáôïò. êáé âÜóåé áõôïý ìðïñïýìå íá ðñïó-
äéïñßóïõìå ôçí êáôÜóôáóç öüñôéóçò
â. ÇËÅÊÔÑÉÊÅÓ: Ç çëåêôñéêÞ ÷ùñçôéêü- ôïõ óõóóùñåõôÞ.
ôçôÜ ôïõ ðñÝðåé íá åßíáé óõìâáôÞ ìå
ôïí ôýðï ôïõ ï÷Þìáôïò óôï ïðïßï • Ôéò ãÝöõñåò óýíäåóçò êáé ôïõò á-
ðñüêåéôáé íá åãêáôáóôáèåß, åíþ êáé ç êñïäÝêôåò.

430
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

Ôá âáóéêÜ ïíïìáóôéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ áöåôÝñïõ ç ôñïöïäüôçóç ôùí êáôáíá-

åíüò óõóóùñåõôÞ åßíáé:
á. Ç ïíïìáóôéêÞ ôÜóç (ð.÷. 6V ôùí 3
óôïé÷åßùí, Þ 12V ôùí 6 óôïé÷åßùí).
â. Ç ïíïìáóôéêÞ ÷ùñçôéêüôçôá
ÁõôÞ åßíáé ç èåùñçôéêÞ ðïóüôçôá ôïõ
çëåêôñéêïý öïñôßïõ ðïõ ìðïñåß íá
äþóåé ï óõóóùñåõôÞò êáé ìåôáöñÜ-
æåôáé óå AìðÝñ x ¿ñåò (Á·Ù), äçëáäÞ
óå Áìðåñþñéá (Ah).
7.1.2.2 Ç ãåííÞôñéá
7.1.2.2.1 ÃåíéêÜ
Ç ãåííÞôñéá ìåôáôñÝðåé ôç ìç÷áíéêÞ å-
íÝñãåéá ðïõ ðáßñíåé áðü ôïí êéíçôÞñá óå
çëåêôñéêÞ êáé Ýôóé åðéôõã÷Üíåôáé, áöåíüò
ç óõíå÷Þò öüñôéóç ôïõ óõóóùñåõôÞ êáé
ëþóåùí ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
ÕðÜñ÷ïõí äýï êáôçãïñßåò ãåííçôñéþí
ðáñáãùãÞò çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò:
Ïé ãåííÞôñéåò óõíå÷ïýò ñåýìáôïò (ÓÑ Þ
DC) êáé ïé ãåííÞôñéåò åíáëëáóóüìåíïõ
ñåýìáôïò (ÅÑ Þ AC).
Ðéï áíáëõôéêÜ:
7.1.2.2.2 ÃåííÞôñéá óõíå÷ïýò ñåý-
ìáôïò (äõíáìü)
Ïé ãåííÞôñéåò áõôÝò ðïõ ëÝãïíôáé êáé
äõíáìü, (Ó÷.7.8), ÷ñçóéìïðïéïýíôáí ðá-
ëáéüôåñá óôá ï÷Þìáôá, üðïõ ï áõôüìá-
ôïò ñõèìéóôÞò ôçò ôÜóçò Þôáí ðÜíôïôå
ìßá îå÷ùñéóôÞ óõóêåõÞ, åíþ óÞìåñá Ý-
÷åé åðéêñáôÞóåé ï ôýðïò ôùí ãåííçôñéþí
åíáëëáóóüìåíïõ ñåýìáôïò.

Ó÷.7.8 ÃåííÞôñéá óõíå÷ïýò ñåýìáôïò (äõíáìü)

(Á: Ñüôïñáò Þ äñïìÝáò Þ åðáãùãéêü ôýìðáíï. Â: Ôýìðáíï Þ åðáãùãÝáò ìå ôï ôýëéãìá ôõìðÜíïõ Þ ôýëéã-
ìá äéÝãåñóçò. C: ÊÜëõììá áðü ôçí ðëåõñÜ ôçò ôñï÷áëßáò. D: ÊÜëõììá- öïñÝáò øçêôñþí, ãíùóôþí êáé
ùò "êáñâïõíÜêéá" áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ óõëëÝêôç. 1: ÑïõëåìÜí. 2: Âßäåò óôáèåñïðïßçóçò ìÜæáò ðüëùí. 3:
Âßäåò óõíáñìïëüãçóçò)

431
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ç áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôùí óõãêåêñéìÝíùí
ãåííçôñéþí óôçñßæåôáé óôï ãíùóôü èåþ-
ñçìá, üôé ãéá ôçí ðáñáãùãÞ çëåêôñåãåñ-
ôéêÞò äýíáìçò (ÇÅÄ) ìå åðáãùãÞ åðÜíù
óå Ýíá áãùãü, ðñÝðåé íá ìåôáâÜëëåôáé ç
ìáãíçôéêÞ ñïÞ ðïõ "êüâåé" ôïí áãùãü, Þ
êáé áíôßóôñïöá, äçëáäÞ ç ìáãíçôéêÞ ñï-
Þ ðñÝðåé íá åßíáé óôáèåñÞ êáé íá êéíåßôáé
ï áãùãüò ìÝóá óôï ìáãíçôéêü ðåäßï,
"êüâïíôáò" ôéò ìáãíçôéêÝò ãñáììÝò ôïõ.
ÔÜóç Þ Ýíôáóç ñåýìáôïò
Ó÷.7.9 ÊõìÜôùóç, ëüãù óõëëÝêôç, ãåííÞôñéáò
Ó.Ñ.
Ñåýìá
Ñåýìá ðåäßïõ
öüñôéóçò
óõóóùñåõôÞ
Ñåýìá ïðëéóìïý
Ïðëéóìüò
Ôýëéãìá
ðåäßïõ
Ó÷.7.10 Äõíáìü ðáñÜëëçëçò äéÝãåñóçò
432
Ôï ôýëéãìá ôùí ðüëùí (“ôõìðÜíïõ”) ïíï-
ìÜæåôáé ôýëéãìá äéÝãåñóçò Þ ðåäßïõ ôçò
ìç÷áíÞò êáé ïé ðüëïé áõôïß åßíáé óôåñå-
ùìÝíïé óôï êÝëõöïò (“æýãùìá”) ôçò ìç-
÷áíÞò, åíþ ôï ìáãíçôéêü ôïõò êýêëùìá
êëåßíåé ìÝóá áðü áõôÜ ôï “æýãùìᔠôçò
ìç÷áíÞò.
Ï “äñïìÝáò” ðåñéóôñÝöåôáé ìÝóá óôï
ìáãíçôéêü ðåäßï ðïõ äçìéïõñãïýí ïé ðü-
ëïé ôçò ìç÷áíÞò. Ôï “ôýìðáíï” åßíáé êá-
ôáóêåõáóìÝíï áðü åëÜóìáôá ìå ðåñé-
öåñåéáêÝò åãêïðÝò, åíþ óôçí ðåñéöÝ-
ñåéÜ ôïõ ó÷çìáôßæïíôáé áõëáêþóåéò ìÝ-
óá óôéò ïðïßåò ôïðïèåôïýíôáé ïé áãù-
ãïß. ¼ôáí, ëïéðüí, ðåñéóôñÝöåôáé ôï “ôý-
ìðáíï” ìÝóá óôï ìáãíçôéêü ðåäßï ôùí
ðüëùí, áíáðôýóóåôáé óôïõò áãùãïýò
ôÜóç åî´åðáãùãÞò. Ôá Üêñá ôùí áãù-
ãþí êáôáëÞãïõí óôïõò ôïìåßò ôïõ óõë-
ëÝêôç, ïé ïðïßïé åßíáé ìïíùìÝíïé ìåôáîý
ôïõò áëëÜ êáé ùò ðñïò ôïí Üîïíá ôçò
ìç÷áíÞò ìå ìïíùôéêü õëéêü. Óôçí åðéöÜ-
íåéá ôïõ óõëëÝêôç åöÜðôïíôáé ïé øÞ-
êôñåò (“êáñâïõíÜêéá”) ðïõ ðéÝæïíôáé åëá-
öñÜ áðü Ýíá åëáôÞñéï ãéá íá åðéôõã÷Ü-
íåôáé êáëÞ åðáöÞ. Äéá ìÝóïõ ôùí øç-
êôñþí ðåñíÜåé ç çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá áðü
ôï äñïìÝá êáé ìåôáöÝñåôáé óôá öïñôßá,
êáé üóï ðéï ðïëëïýò ôïìåßò Ý÷åé ï óõë-
ëÝêôçò, ôüóï ðéï óôáèåñÞ êáé ìéêñüôå-
ñçò êõìÜôùóçò ôÜóç Ý÷ïõìå óôçí Ýîï-
äï. (Ó÷.7.9).
Ï óõëëÝêôçò ëåéôïõñãåß óáí Ýíá ìç÷áíé-
êü áíïñèùôéêü óýóôçìá êáé áíÜëïãá ìå
ôïí ôñüðï ðïõ åßíáé óõíäåäåìÝíá ìåôáîý
ôïõò ôï ôýëéãìá ôïõ ôõìðÜíïõ êáé ôï ôý-
ëéãìá ôçò äéÝãåñóçò, Ý÷ïõìå: ÃåííÞôñéá
ìå äéÝãåñóç óåéñÜò, ÃåííÞôñéá ðáñÜëëç-
ëçò äéÝãåñóçò êáé ÃåííÞôñéá ìéêôÞò äéÝ-
ãåñóçò. Óôçí ðñÜîç Ý÷åé åðéêñáôÞóåé ç
ãåííÞôñéá ðáñÜëëçëçò äéÝãåñóçò, ðïõ
öáßíåôáé óôï ðáñáêÜôù Ó÷.7.10.
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

7.1.2.2.3 ÃåííÞôñéá åíáëëáóóüìåíïõ

ñåýìáôïò (ÅÑ) (Ó÷. 7.11)
Ïé ãåííÞôñéåò áõôïý ôïõ ôýðïõ ëÝãïíôáé
êáé åíáëëáêôÞñåò. ÓÞìåñá üëá, ó÷åäüí,
ôá ï÷Þìáôá ÷ñçóéìïðïéïýí ôÝôïéåò ãåí-
íÞôñéåò, ïé ïðïßåò ðáñÜãïõí ìåí ôñéöá-
óéêü åíáëëáóóüìåíï ñåýìá áëëÜ õðÜñ-
÷ïõí óôï åóùôåñéêü ôïõò áíïñèùôéêÝò
äéáôÜîåéò, ðïõ ìåôáôñÝðïõí ôçí åíáë-
ëáóóüìåíç ôÜóç óå óõíå÷Þ.
¸ôóé, ï åíáëëáêôÞñáò áðïôåëåßôáé áðü ôá
åîÞò êýñéá ìÝñç:
á. Áðü ôï åðáãþãéìï (óôÜôç), (Ó÷.7.12), Ó÷.7.11 ÃåííÞôñéá åíáëëáóóïìÝíïõ ñåýìáôïò (å-
üðïõ âñßóêïíôáé ïé ðåñéåëßîåéò ôïðï- íáëëáêôÞñáò)
èåôçìÝíåò óôï åóùôåñéêü åíüò êõëßí-
äñïõ ðïõ ó÷çìáôßæåôáé áðü öýëëá
ìáëáêïý óéäÞñïõ. Ôá ôõëßãìáôá ôá ï-
ðïßá óõíäÝïíôáé ìåôáîý ôïõò êáé âñß-
óêïíôáé ìÝóá óôç ìåôáâáëëüìåíç ìá-
ãíçôéêÞ ñïÞ ôïõ åðáãùãÝá, áðïôåëïý-
íôáé áðü Ýíá áñéèìü óðåéñþí áíÜëï-
ãï ìå ôçí åðéèõìçôÞ ÇÅÄ (çëåêôñåãåñ-
ôéêÞ äýíáìç) óôïõò áêñïäÝêôåò ôïõ å-
íáëëáêôÞñá. Ôá ôõëßãìáôá áõôÜ ìðï-
ñåß íá åßíáé åßôå ìïíïöáóéêÜ åßôå äý-
ï öÜóåùí, Þ êáé ôñéöáóéêÜ. Óôçí ôå-
ëåõôáßá áõôÞ ðåñßðôùóç, ðïõ êáôÜ êá-
íüíá åßíáé ç ðëÝïí åöáñìüóé-ìç, áõ-
ôÜ ìðïñåß íá óõíäåèïýí ìåôáîý ôïõò ÐåñéÝëéîç åíáëëáêôÞñá
õðü ìïñöÞ áóôÝñá (Ó÷.7.13) Þ ôñéãþ-
íïõ (Ó÷.7.14).
Ó÷.7.12 Åðáãþãéìï ôïõ åíáëëÜêôç (ÓôÜôçò)
â. Áðü ôïí åðáãùãÝá (ñüôïñá) Þ äñïìÝá
(Ó÷.7.15)
Ï ñüôïñáò ôïõ åíáëëáêôÞñá áðïôåëåß-
ôáé áðü Ýíá óéäçñïìáãíçôéêü ðõñÞíá • ÅðáãùãÝá äéðïëéêü, åßôå
ìåãÜëçò ìáãíçôéêÞò äéáðåñáôüôçôáò
êáé åßíáé åöïäéáóìÝíïò ìå ðïëéêÜ • ÅðáãùãÝá ìå 8 ìÝ÷ñé 12 ðüëïõò,
"ðÝäéëá" (ðüëïõò), åíþ ç ìïñöÞ ôïõ å- ðïõ äçìéïõñãåßôáé ìå äýï "íý÷éá"
îáñôÜôáé áðü ôïí áñéèìü ôùí ðüëùí áíôßèåôá, åíáëëáóóüìåíá êáé óõí-
ôïõ, ïðüôå Ý÷ïõìå åßôå: äåüìåíá ìå Ýíá êåíôñéêü êýëéíäñï.

433
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÑõèìéóôÞò ôÜóçò
ÃåéùìÝíç øýêôñá

ÄéÝãåñóç ñüôïñá ÌïíùìÝíç

øýêôñá
Äáêôõëßäé ïëßóèçóçò Äáêôõëßäé
ïëßóèçóçò

ÁíïñèùôÞò
ÓôÜôçò 6 äéüäùí

¸îïäïò DC
(óõíå÷ïýò ñåýìáôïò)

ÓõóóùñåõôÞò

Ó÷.7.13 Óýíäåóç "áóôÝñá" ìå áíïñèùôéêü óôïé÷åßï 6 äéüäùí.

ÁíïñèùôÞò 6 äéüäùí

¸îïäïò DC (óõíå÷ïýò ñåýìáôïò)

ÓôÜôçò

ÓõóóùñåõôÞò

Ó÷.7.14 Óýíäåóç ôñéãþíïõ ìå áíïñèùôéêü óôïé÷åßùí 6 äéüäùí.

434
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

Ìáãíçôéêïß ðüëïé

ØÞêôñåò (êáñâïõíÜêéá)
¢îïíáò ðåñéóôñïöÞò

Äáêôõëßäéá

Ðåäßï ôõëßãìáôïò Ìáãíçôéêü ðåäßï äéÝãåñóçò

Ó÷.7.15 Ñüôïñáò ìå "íý÷éá".

¸ôóé, åðÜíù óôïí ðõñÞíá âñßóêåôáé ôï

ôýëéãìá ôïõ åðáãùãÝá, åíþ ôï üëï óý-
óôçìá - êåíôñáñéóìÝíï êáé æõãïóôáèìé-
óìÝíï - ðåñéóôñÝöåôáé óå êïéíü Üîïíá.
ÁõôÞ ç éäéáéôåñüôçôá äéåõêïëýíåé ðïëý
ôçí áíÜðôõîç õøçëþí óôñïöþí ðåñé-
óôñïöÞò ôïõ ñüôïñá, ðïõ öèÜíïõí ìÝ-
÷ñé ôéò 15.000 óôñïöÝò áíÜ ëåðôü. Åðß-
óçò, äýï óõëëåêôéêÜ äáêôõëßäéá åðéôñÝ-
ðïõí ôçí ôñïöïäüôçóç ôïõ ôõëßãìáôïò Ó÷.7.16 Óôïé÷åßï áíüñèùóçò.
ôïõ ñüôïñá, êáèþò áõôüò êéíåßôáé.
ã. Áðü ôï óôïé÷åßï áíüñèùóçò (Ó÷.7.16) ñá ãßíåôáé óôáôéêÜ, äçëáäÞ ÷ùñßò ôçí
Ç åìöÜíéóç óôçí áãïñÜ êáé ç åêôåôáìÝ- ðáñïõóßá ðåñéóôñåöüìåíùí ìåñþí.
íç åöáñìïãÞ ôùí äéüäùí (çìéáãùãþí) Ïé äßïäïé Ý÷ïõí ôï ðëåïíÝêôçìá ôçò á-
óôá çëåêôñïíéêÜ êõêëþìáôá êáé ìÜëéóôá íüñèùóçò ôùí åíôÜóåùí ôùí ñåõìÜôùí
ìå ÷áìçëü êüóôïò, åõíüçóáí ôçí ìÝóá áðü Ýíá ðïëý ìéêñü üãêï êáôá-
åðéêñÜôçóç ôïõ åíáëëáêôÞñá Ýíáíôé ôïõ óêåõÞò, åíþ ôáõôü÷ñïíá ëåéôïõñãïýí óå
ðáëáéïý äõíáìü. ¸ôóé, ç áíüñèùóç ôþ- èåñìïêñáóßåò ó÷åôéêÜ õøçëÝò.

435
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ÓÞìåñá, üðùò áíáöÝñáìå êáé ðáñáðÜ-
íù, ôï äõíáìü ôåßíåé íá åîáöáíéóèåß á-
ðü ôá áõôïêßíçôá ëüãù ôùí ìåãÜëùí
ðëåïíåêôçìÜôùí ðïõ ðáñïõóéÜæïõí ïé å-
íáëëáêôÞñåò, êáé ôá ïðïßá åßíáé ôá åîÞò:
á. ¸÷ïõí ìåéùìÝíï üãêï êáé âÜñïò.
â. ÐáñÝ÷ïõí ñåýìá öüñôéóçò óôï óõó-
óùñåõôÞ óå ÷áìçëÞ ôá÷ýôçôá ðåñé-
óôñïöÞò ôïõ êéíçôÞñá (ñåëáíôß).
ã. ¸÷ïõí ñüôïñá êáëýôåñá æõãïóôáèìé-
óìÝíï áðü áõôüí ôïõ äõíáìü, ïðüôå
ìðïñåß íá ðåñéóôñÝöåôáé áêßíäõíá ìå
ìåãáëýôåñï áñéèìü óôñïöþí.
ä. ¸÷ïõí óôáôéêü óýóôçìá áíüñèùóçò,
ðïõ áðïôåëåßôáé áðü äéüäïõò êáé ç-
ìéáãùãïýò, åíþ ëüãù ôçò ìç ðåñé-
óôñïöÞò ôïõò äåí ðáñïõóéÜæïõí óõ-
÷íÜ âëÜâåò êáé äåí áðáéôïýí óõíôÞ-
ñçóç.
å. Äåí ÷ñåéÜæåôáé íá Ý÷ïõí óõëëÝêôç ü-
ðùò ôï äõíáìü, áëëÜ äáêôõëßïõò.
7.1.2.3 Ï áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò
Ç ðáñáãùãÞ êáé êáôáíÜëùóç çëåêôñéêÞò
åíÝñãåéáò óôï áõôïêßíçôï, üðùò êáé óå
êÜèå Üëëï óõãêñüôçìá ðáñáãùãÞò çëå-
êôñéêÞò åíÝñãåéáò, Ý÷åé áíÜãêç áðü Ýíá
óýóôçìá ïñãÜíùí êáé åîáñôçìÜôùí ôá
ïðïßá íá åßíáé óå èÝóç íá ñõèìßæïõí
ôçí ðáñáãùãÞ, íá ôçí äéáôçñïýí, äçëá-
äÞ, ìÝóá óå ïñéóìÝíá üñéá ùò ðñïò
ôçí ôÜóç êáé ôçí Ýíôáóç, êáé íá åîáóöá-
ëßæïõí (ðñïöõëÜóóïõí) ôï óýóôçìá ðá-
ñáãùãÞò êáé êáôáíÜëùóçò óå ðåñßðôù-
óç õðÝñâáóçò ôùí ïñßùí ôïõò.
Óôéò ãåííÞôñéåò ç ðáñáãüìåíç ôÜóç åß-
íáé áíÜëïãç ôïõ ñåýìáôïò äéÝãåñóçò
êáé ôùí óôñïöþí ôçò ìç÷áíÞò. ¸ôóé, å-
ðåéäÞ ç äéáêýìáíóç ôùí óôñïöþí ôçò
436
ìç÷áíÞò ðïéêßëëåé - ðåñßðïõ áðü 400 ó-
ôñïöÝò áíÜ ëåðôü (R.P.M.) óôï ñåëáíôß
ìÝ÷ñé ðåñéóóüôåñï áðü 4.000 R.P.M. óå
ðëÞñç ëåéôïõñãßá - åßíáé öáíåñü, üôé ç
ðáñáãüìåíç ôÜóç èá åßíáé ôïõëÜ÷éóôïí
10 öïñÝò ìåãáëýôåñç óôéò 4.000 R.P.M.
áðü ôéò óôñïöÝò ôïõ ñåëáíôß.
Áõôü, ëïéðüí, ðïõ ÷ñåéáæüìáóôå, åßíáé
ìéá óôáèåñÞ ôÜóç ôïõ ñåýìáôïò ó' üëï
ôï öÜóìá ôùí óôñïöþí ãéá ðïëëïýò
ëüãïõò, ïé êõñéüôåñïé áðü ôïõò ïðïßïõò
åßíáé:
• Ç ðñïóôáóßá ôùí êáôáíáëùôþí, ãéáôß
áí áõôïß ôñïöïäïôçèïýí ìå ôÜóç ìå-
ãáëýôåñç áðü ôçí êáíïíéêÞ, èá êáôá-
óôñáöïýí.
• Ç öüñôéóç ôïõ óõóóùñåõôÞ, ðïõ ðñÝ-
ðåé íá ãßíåôáé ìå óôáèåñÞ ôÜóç ãéá íá
ìçí êáôáóôñáöåß.
Óõíåðþò, ãéá íá ðåôý÷ïõìå áõôÞ ôçí
óôáèåñÞ ôÜóç, ðñÝðåé êÜèå öïñÜ íá
ñõèìßæïõìå ôï ñåýìá ôïõ ðåäßïõ, ðñÜã-
ìá ðïõ åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôïõò áõôüìá-
ôïõò ñõèìéóôÝò.
Åðßóçò, ìå ìéá áêüìç ñýèìéóç ðïõ ôçí å-
îáóöáëßæïõí ïé ñõèìéóôÝò áõôïß, åðéôõã-
÷Üíåôáé ç ðñïóôáóßá ôçò ãåííÞôñéáò á-
ðü ôï ñåýìá öïñôßïõ, Ýôóé þóôå íá ìçí
êáôáóôñáöåß üôáí ôï öïñôßï åßíáé ìåãá-
ëýôåñï áðü ôï ïíïìáóôéêü öïñôßï ôçò
ãåííÞôñéáò.
ÐáñÜëëçëá, õðÜñ÷ïõí ñõèìéóôÝò ãéá
ãåííÞôñéåò Ó.Ñ. êáé ñõèìéóôÝò ãéá ãåííÞ-
ôñéåò Å.Ñ. (åíáëëáêôÞñåò). Ðéï óõãêåêñé-
ìÝíá:
á. ÑõèìéóôÝò Ó.Ñ. (Ó÷.7.17)
Ï ðéï äéáäåäïìÝíïò ñõèìéóôÞò áõôïý
ôïõ ôýðïõ, åßíáé åêåßíïò ðïõ ðåñéëáìâÜ-
íåé:
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü
ÑõèìéóôÞò ôÜóçò
Ó÷.7.17 Áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò Ó.Ñ.
– Ôïí áõôüìáôï äéáêüðôç
– Ôï ñõèìéóôÞ ôÜóçò êáé
– Ôï ñõèìéóôÞ Ýíôáóçò.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
• Ï áõôüìáôïò äéáêüðôçò êëåßíåé ôï êý-
êëùìá ìåôáîý ôçò ãåííÞôñéáò êáé ôçò
ìðáôáñßáò, üôáí ç ôÜóç ôçò ðñþôçò
åßíáé ìåãáëýôåñç áðü áõôÞ ôçò ìðáôá-
ñßáò. Áõôü ãßíåôáé ãéá íá Ý÷ïõìå ñïÞ
åíÝñãåéáò ìüíï áðü ôç ãåííÞôñéá
ðñïò ôç ìðáôáñßá êáé ü÷é áíôßóôñïöá,
ãéáôß ôüôå èá õðÞñ÷å åêöüñôéóç ôçò
ìðáôáñßáò êáé åíäå÷ïìÝíùò êßíäõ-
íïò êáôáóôñïöÞò ôçò ãåííÞôñéáò. ¸-
ôóé, üôáí ïé óôñïöÝò ôçò ìç÷áíÞò åß-
ó ý ó ô ç ì á
ÑõèìéóôÞò Ýíôáóçò Áõôüìáôïò äéáêüðôçò
íáé ÷áìçëÝò êáé ç ôÜóç ôçò ãåííÞ-
ôñéáò åßíáé ìéêñüôåñç áðü ôçí áíôß-
óôïé÷ç ôçò ìðáôáñßáò, ôüôå ï äéáêü-
ðôçò áíïßãåé áõôüìáôá êáé äåí åðéôñÝ-
ðåé áíôßóôñïöç ñïÞ åíÝñãåéáò.
• Ï ñõèìéóôÞò ôÜóçò ñõèìßæåé ôï ñåý-
ìá äéÝãåñóçò, äçëáäÞ ôï ñåýìá áðü
ôï ïðïßï äçìéïõñãåßôáé ôï ìáãíçôéêü
ðåäßï, þóôå ç ôÜóç íá ìçí åßíáé äõ-
íáôü íá õðåñâåß ôç ìÝãéóôç åðéôñåðôÞ
ôéìÞ.
• Ï ñõèìéóôÞò Ýíôáóçò ñõèìßæåé ôçí Ý-
íôáóç ôïõ ñåýìáôïò ôïõ öïñôßïõ ôçò
ãåííÞôñéáò, Ýôóé þóôå íá ìçí õðåñâåß
ôçí ïíïìáóôéêÞ ôçò Ýíôáóç êáé êáôá-
óôñáöåß.
437
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

â. ÑõèìéóôÞò Å.Ñ. (Ó÷. 7.18) Áí, üìùò, ôïðïèåôÞóïõìå áìðåñüìåôñï

Ï óôÜôçò ôïõ åíáëëáêôÞñá åßíáé ìüíéìá
óõíäåäåìÝíïò ìå ôç ìðáôáñßá äéá ìÝ-
óïõ ôùí äéüäùí, ïé ïðïßåò äåí åðéôñÝ-
ðïõí áíôßóôñïöç ñïÞ åíÝñãåéáò áðü ôçí
ìðáôáñßá óôïí åíáëëáêôÞñá.
¸ôóé, ãéá íá ìðïñïýìå íá ðáñáêïëïõ-
èïýìå áí öïñôßæåôáé ç ìðáôáñßá, ÷ñçóé-
ìïðïéïýìå ìéá åíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá ðïõ ü-
ôáí áíÜâåé, ìáò ðëçñïöïñåß üôé äåí
öïñôßæåôáé ç ìðáôáñßá.
Äåí åßíáé, ðÜíôùò, äõíáôü íá åëÝã÷åôáé
ç öüñôéóç ôçò ìðáôáñßáò ìå áìðåñüìå-
ôñï, ãéáôß üôáí ôï öïñôßï åßíáé ìåãáëý-
ôåñï áðü ôï áíôßóôïé÷ï ïíïìáóôéêü ôçò
ãåííÞôñéáò, ôñïöïäïôåßôáé ôï åðéðëÝïí
áðü ôç ìðáôáñßá, ïðüôå ç âåëüíá ôïõ á-
ìðåñüìåôñïõ èá åêêéíåßôï ðñïò ôçí á-
íôßèåôç êáôåýèõíóç.
(øçöéáêü Þ áíáëïãéêü) ìå ôï "0" óôç ìÝ-
óç ôçò êëßìáêáò, åëÝã÷ïõìå êáé ôç öüñ-
ôéóç êáé áêüìç ðüôå ôï ñåýìá ôïõ åíáë-
ëáêôÞñá äåí åðáñêåß ãéá ôéò êáôáíáëþ-
óåéò.
Åßíáé ãíùóôü, üôé ç ôÜóç ôïõ åíáëëáêôÞ-
ñá åîáñôÜôáé ôüóï áðü ôéò óôñïöÝò ôçò
ìç÷áíÞò, üóï êáé áðü ôï ñåýìá ðåäßïõ,
áëëÜ êáé áðü ôï öïñôßï. Óôïõò åíáëëá-
êôÞñåò üìùò, ï áõôüìáôïò äéáêüðôçò åß-
íáé Ýíáò áðëüò ñõèìéóôÞò ôÜóçò, êáé
áõôü ãéáôß ï åíáëëáêôÞñáò äåí Ý÷åé áíÜ-
ãêç áðü ñõèìéóôÞ Ýíôáóçò åðåéäÞ åßíáé
áõôïñõèìéæüìåíïò, ïðüôå ôï ñüëï ôïõ
“áõôïìÜôïõ áíôåðéóôñïöÞò” ôïí ðáßæïõí
ôá áíïñèùôéêÜ óôïé÷åßá.
Ãéá íá äéáôçñïýìå, ëïéðüí, ôçí ôÜóç åîü-
äïõ óôáèåñÞ, ðñÝðåé íá ìåôáâÜëëïõìå

ÑõèìéóôÞò ìå
ðáëëüìåíåò åðáöÝò

ÅíáëëáêôÞñáò

ÓôÜôçò
ÅðáöÝò Ýíáõóçò
Ðñïò ðïë/óéáóôÞ
Ñüôïôñáò ÊáôáíáëùôÝò
Áìðåñüìåôñï
ÄéÝãåñóç Çëåêôñïíéêüò
ñõèìéóôÞò ÓõóóùñåõôÞò
Äáêôõëßäéá êáé øýêôñåò

Ó÷.7.18 ÅíáëëÜêôçò ìå ôï ñõèìéóôÞ êáé ôï êýêëùìá öüñôéóçò.

[ð: ÁêñïäÝêôåò åíáëëÜêôç, ð: Äßïäïé áíïñèùôÞ (èåôéêÞ óýíäåóç ðñïò åíáëëÜêôç), : Äßïäïé áíïñèùôÞ
(áñíçôéêÞ óýíäåóç ðñïò åíáëëÜêôç), R1, R2, R3... áíôéóôÜóåéò, Ô1, Ô2 Ôñáíæßóôïñ, Æ äßïäïò Zener.]

438
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

óõíå÷þò ôï ñåýìá äéÝãåñóçò, ðñÜãìá ñáò åßíáé ôñéöáóéêüò, óýíäåóçò áóôÝ-

ôï ïðïßï åðéôõã÷Üíïõìå ìå äéÜöïñïõò
ôñüðïõò. Óôïõò ðñþôïõò ñõèìéóôÝò
å÷ñçóéìïðïéåßôï ñõèìéóôÞò ôÜóçò ìå
ðáëëüìåíåò åðáöÝò, ðáñüìïéïò ìå áõ-
ôüí ðïõ õðÞñ÷å óôï äõíáìü. ÓÞìåñá, ü-
ìùò, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé äéÜöïñá êõêëþ-
ìáôá ìå óôïé÷åßá çìéáãùãþí, ôá ïðïßá
Ý÷ïõí ìéêñü üãêï, ìåãÜëç áîéïðéóôßá
êáé äåí áðáéôïýí óõíôÞñçóç, åíþ ôï üëï
êýêëùìá åßíáé åíóùìáôùìÝíï óôïí å-
íáëëáêôÞñá.
Óôï Ó÷Þìá 7.19 öáßíåôáé ôï çëåêôñéêü
êýêëùìá ôïõ ñõèìéóôÞ ôÜóçò åíáëëá-
êôÞñá - óõóóùñåõôÞ, üðïõ ï åíáëëáêôÞ-
ñá êáé áõôïäéåãåéñüìåíïò. Äéáêñßíïõ-
ìå, ðÝñá áðü ôïõò ôñåéò èåôéêïýò áíïñ-
èùôÝò (äéüäïõò) åîüäïõ (+) êáé ôïõò
ôñåéò áñíçôéêïýò (-), ôñåéò áêüìç áíïñ-
èùôÝò (äéüäïõò) ãéá ôçí ôñïöïäüôçóç
ìå óõíå÷Ýò ñåýìá ôïõ ôõëßãìáôïò äéÝ-
ãåñóçò.
7.1.2.4 Ïé áãùãïß (Þ êáëþäéá) óýí-
äåóçò
Ïé áãùãïß ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôéò
äéÜöïñåò çëåêôñïëïãéêÝò óõíäÝóåéò
ôùí áõôïêéíÞôùí, åêôüò âÝâáéá áðü ôïõò

ÃñáììÞ óõóóùñåõôÞ 12V+

ÐñïåéäïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá öüñôéóçò
Äéáêüðôçò Ýíáõóçò
Ñåýìá ðåäßïõ Ñåýìá
öüñôéóçò
ÓõóóùñåõôÞò Äßïäïé “Èåôéêޔ
ðåäßïõ äßïäïò
Äßïäïé
éó÷ýïò
ÓôÜôçò
“Áñíçôéêޔ
Ðåäßï äßïäïò
Ñüôïñáò

Ãåßùóç åðéóôñïöÞò óôï óáóß

Âáèìßäá
åëÝã÷ïõ
Âáèìßäá åîüäïõ ìå
ôñáíæßóôïñ DARLINGTON

Ó÷. 7.19 Çëåêôñïíéêüò ñõèìéóôÞò ôÜóçò åíáëëÜêôç.

439
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
áãùãïýò õøçëÞò ôÜóçò óôï óýóôçìá á-
íÜöëåîçò, åßíáé ðåñßðïõ üìïéïé ìå ôïõò
êïéíïýò áãùãïýò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
êáé óôéò Üëëåò çëåêôñéêÝò åãêáôáóôÜ-
óåéò, äçëáäÞ åßíáé áãùãïß ðïëýêëùíïé,
åýêáìðôïé êáé ìå ðïëý êáëÞ ìüíùóç, þ-
óôå íá åßíáé áíèåêôéêïß óôç èåñìüôçôá,
óôá ëÜäéá êáé óôá êáýóéìá. Óôï óýóôçìá
áíÜöëåîçò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áãùãïß ìå
åéäéêÞ éó÷õñÞ ìüíùóç.
Ó÷. 7.20 ÅíóùìÜôùóç ñõèìéóôÞ óôïí åíáëëáêôÞñá.
440
Áí êáé ôï áìÜîùìá ÷ñçóéìïðïéåßôáé óáí
áãùãüò åðéóôñïöÞò (ìïíïðïëéêÞ åãêá-
ôÜóôáóç), ïé áãùãïß ðïõ ôñïöïäïôïýí
ôéò äéÜöïñåò êáôáíáëþóåéò ôïõ åßíáé
áñêåôïß êáé ï êáôáóêåõáóôÞò ôéò ïìáäï-
ðïéåß óå "ðëåîïýäåò", ôùí ïðïßùí ôá êá-
ëþäéÜ - ãéá íá åíôïðßæïíôáé ïé áíôßóôïé-
÷åò êáôáíáëþóåéò - åßíáé ÷áñáêôçñéóìÝ-
íá ìå áñéèìïýò Þ öÝñïõí äéáöïñåôéêÜ
÷ñþìáôá.
ÑõèìéóôÞò
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

7.2 Ôï êýêëùìá åêêßíçóçò

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáãíùñßæïõí ôá åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï óýóôçìá åêêßíç-
óçò.
n Íá ðåñéãñÜöïõí êáé íá åîçãïýí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý.

ÓõóóùñåõôÞò Êáëþäéï ÏäïíôùôÞ óôåöÜíç ôïõ

Ìáãíçôéêüò ñåëÝò ìßæáò âïëÜí ôïõ êéíçôÞñá

Ðéíéüí
Êáëùäéþóåéò

Êëåéäß

Äéáêüðôçò Ýíáõóçò
ÊéíçôÞñáò (ìßæá)
ÊÁËÙÄÉÙÓÅÉÓ ×ÁÌÇËÏÕ ÑÅÕÌÁÔÏÓ
ÊÁËÙÄÉÙÓÅÉÓ ÕØÇËÏÕ ÑÅÕÌÁÔÏÓ

Ó÷.7.21 Óýóôçìá åêêßíçóçò áõôïêéíÞôïõ

7.2.1 ÃåíéêÜ íå÷Ýò ñåýìá áðü ôï óõóóùñåõôÞ êáé åß-

Ç åêêßíçóç ôùí ðñþôùí áõôïêéíÞôùí ãé-
íüôáí ìå ôç ÷ñÞóç ôçò ãíùóôÞò “ìáíéâÝ-
ëáò”, ç ïðïßá áðáéôïýóå ôçí êáôáâïëÞ
áíèñþðéíçò äýíáìçò. ¼ìùò, ç áíÜãêç
ãéá Ýíá åêêéíçôÞñá ãñÞãïñá Ýãéíå áé-
óèçôÞ.
ÓÞìåñá, ïé åêêéíçôÞñåò (ìßæåò) åßíáé çëå-
êôñéêïß êéíçôÞñåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí óõ-
íáé ó÷åäéáóìÝíïé íá áðïäßäïõí ìåãÜëç
áñ÷éêÞ ñïðÞ óôñÝøçò. ¸ôóé, üôáí åìðëá-
êåß ï åêêéíçôÞñáò ãéá íá ðåñéóôñÝøåé Ýíá
êéíçôÞñá ìå êõâéóìü ð.÷. 1500cm3, åêåß-
íç áêñéâþò ôç óôéãìÞ ôçò åìðëïêÞò, ç Ý-
íôáóç ôïõ ñåýìáôïò ìðïñåß íá öôÜóåé ðå-
ñßðïõ ôá 400 Á, äßäïíôáò ìßá ñïðÞ óôïí
Üîïíá ôçò ôÜîçò ôùí 2Kp.m.

441
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.7.22 ÅêêéíçôÞò (ìßæá).
Óôç óõíÝ÷åéá, ðñÝðåé íá õðÜñ÷åé üóï ôï
äõíáôüí ìéêñüôåñç áíôßóôáóç óôï êý-
êëùìá óõóóùñåõôÞ - åêêéíçôÞ, ãé' áõôü
êáé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ÷ïíôñÜ êáëþäéá,
êáèþò åðßóçò áðáéôåßôáé, áöåíüò íá åß-
íáé êáèáñïß ïé ðüëïé ôïõ óõóóùñåõôÞ
êáé áöåôÝñïõ áõôüò íá Ý÷åé ÷áìçëÞ å-
óùôåñéêÞ áíôßóôáóç.
Ïé êéíçôÞñåò Ó.Ñ. ôáîéíïìïýíôáé óýìöù-
íá ìå ôïí ôñüðï óýíäåóçò ôùí ôõëéãìÜ-
ôùí ôïõ ðåäßïõ ìå ôïí ïðëéóìü. ¸ôóé,
ð.÷. ï êéíçôÞñáò ìå äéÝãåñóç “óåéñÜò” -
óôïí ïðïßï ôï ôýëéãìá ôïõ ðåäßïõ êáé
ôïõ ïðëéóìïý åßíáé óõíäåäåìÝíá óå óåé-
ñÜ - Ý÷åé éäáíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ñïðÞò
ãéá ôçí åêêßíçóç ôïõ êéíçôÞñá, ãéáôß ç
442
ìÝãéóôç ñïðÞ åìöáíßæåôáé ôáõôü÷ñïíá
ìå ôçí Ýíáñîç ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ, ü-
ðùò áêñéâþò åðéèõìïýìå üôáí èÝëïõìå
íá åêêéíÞóïõìå ôïí êéíçôÞñá.
7.2.2 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò (Ó÷. 7.25)
Ç áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ åêêéíçôÞ åßíáé
ðáñüìïéá ìå åêåßíç ôçò ãåííÞôñéáò. Âá-
óéêÜ, ç ìüíç ðñáãìáôéêÞ äéáöïñÜ åßíáé
üôé óôç ãåííÞôñéá Ý÷ïõìå ðñïóöïñÜ ìç-
÷áíéêÞò åíÝñãåéáò êáé ðáñáãùãÞ çëå-
êôñéêÞò åíÝñãåéáò, åíþ óôïí çëåêôñïêé-
íçôÞñá ôïõ åêêéíçôÞ Ý÷ïõìå ðñïóöïñÜ
çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò êáé ðáñáãùãÞ ìç-
÷áíéêÞò åíÝñãåéáò óôïí ÜîïíÜ ôïõ.
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

ÓùëçíïåéäÞò
ÅëáôÞñéï åðéóôñïöÞò Ôýëéãìá óõãêñÜôçóçò äéáêüðôçò ÅðáöÞ ÁêñïäÝêôçò
Ôýëéãìá Ýëîçò

Ìï÷ëüò åìðëïêÞò (öïõñêÝôá) ÊéíçôÞ åðáöÞ

ÅëáôÞñéï óýìðëåîçò ÊÜëõììá óõëëÝêôç

Äßóêïò ðÝäçóçò ÅëáôÞñéï øýêôñáò

Ïäçãüò ÓõëëÝêôçò

Ðéíéüí
(ãñáíÜæé) ØÞêôñá

¢îïíáò ïðëéóìïý ÓõìðëÝêôçò ÔÝñìá Äáêôõëßäé Ôýëéãìá Ïðëéóìüò ÐÝäéëï Æýãùìá

ïäÞãçóçò äéÝãåñóçò ðüëïõ óôÜôç

Ó÷.7.23 ÔïìÞ åêêéíçôÞ.

Ôýëéãìá óåéñÜò
ðåäßïõ (óôÜôç)

ÕøçëÞ ñïðÞ åêêßíçóçò, éäáíéêÞ ãéá åêêßíçóç êéíçôÞñùí.

Ïðëéóìüò Ôï ôýëéãìá ðåäßïõ Ý÷åé ëßãåò óðåßñåò áðü áãùãü ìåãÜëçò
äéáôïìÞò Þ ìéêñÞò áíôßóôáóçò, ôýðïõ ëùñßäùí.

Ó÷. 7.24 ÅêêéíçôÞñáò ìå äéÝãåñóç “óåéñÜò”.

443
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

7.2.3 ÐåñéãñáöÞ ôïõ åêêéíçôÞñá

Ï åêêéíçôÞñáò áðïôåëåßôáé áðü:

ÁêñïäÝêôçò á) Ôï ñüôïñá ìå ôï óõëëÝêôç,
â) Ôï óôÜôç (ðåäßï),
ØÞêôñåò ã) Ôï ðéíéüí (ãñáíÜæé åêêßíçóçò) êáé
ÓõëëÝêôçò
ä) Ôï çëåêôñïìáãíçôéêü êýêëùìá åëÝã-
÷ïõ ôïõ ðéíéüí.

Ðéï áíáëõôéêÜ:
• Ï ñüôïñáò
Ôýëéãìá ðåäßïõ
(óôÜôç) Åßíáé Ýíáò ìáãíçôéêüò ðõñÞíáò åðß
ôïõ ïðïßïõ åßíáé ôõëéãìÝíïé ïé åíåñ-
ãïß áãùãïß ìÝóá óå åãêïðÝò.
Ï ðõñÞíáò áõôüò êáôáóêåõÜæåôáé áðü
ìáëáêÜ öýëëá óéäÞñïõ, ãéá íá áðï-
Ôýëéãìá ðåäßïõ öåýãïíôáé ôá ñåýìáôá Foucault. Ïé á-
ãùãïß óôïõò ïðïßïõò áíáðôýóóåôáé ç
Ôýëéãìá ïðëéóìïý áíôéçëåêôñåãåñôéêÞ äýíáìç (ÁÇÅÄ) åß-
íáé ìåãÜëçò äéáôïìÞò ìå ìéêñÞ áíôß-
ÐÝëìá
ðüëïõ óôáóç, åíþ ï ôñüðïò ôùí ôõëéãìÜôùí
åßíáé ðáñüìïéïò ìå áõôüí ôùí
áíôßóôïé÷ùí ôõëéãìÜôùí ôçò ãåííÞ-
ôñéáò (äõíáìü).
ÐÝëìá Ï óõëëÝêôçò åßíáé êáé áõôüò ôçò ßäéáò
ðüëïõ äïìÞò ìå áõôÞ ôïõ äõíáìü êáé äéáêñß-
íåôáé (Ó÷.7.26):
á. Óå óõëëÝêôç “ôýðïõ ôáìðïýñïõ”,
â. Óå óõëëÝêôç “ôýðïõ ðëáôü”, ìå ìéá
ÌïíùìÝíç
øÞêôñá ÃåéùìÝíç øÞêôñá
ÓõóóùñåõôÞò óðåßñá ôõëßãìáôïò êáé
ã. Óå óõëëÝêôç “ôýðïõ ðëáôü”, ìå äýï
ÔïìÝáò óõëëÝêôç
óðåßñåò ôõëßãìáôïò.
Êáôåýèõíóç ðåñéóôñïöÞò
Ç ôå÷íïëïãßá ôïõ ñüôïñá ìå óõëëÝêôç
ðëáôü, ôïõ åðéôñÝðåé íá Ý÷åé ìéêñüôå-
ñï üãêï, íá åßíáé ðéï åëáöñýò êáé íá
Ý÷åé ôéò ßäéåò åðéäüóåéò ìå ôïí áíôß-
óôïé÷ï ñüôïñá ðïõ äéáèÝôåé óõëëÝêôç
Ó÷.7.25 Áðëü çëåêôñéêü äéÜãñáììá åêêéíçôÞ Ó.Ñ. ôýðïõ ôáìðïýñïõ.

444
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

Ñüôïñáò ìå óõëëÝêôç ôáìðïýñï

Ñüôïñáò ìå óõëëÝêôç ðëáôü êáé ìéá óðåßñá

Ñüôïñáò ìå óõëëÝêôç ðëáôü êáé äýï óðåßñåò

Ó÷.7.26 ÄéÜöïñïé ñüôïñåò åêêéíçôÞ

Æýãùìá (èÞêç)

Ôýëéãìá óôÜôç

ÌÜæá ðüëïõ

Ó÷.7.27 ÓôÜôçò Þ åðáãùãÝáò åêêéíçôÞ

445
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
• Ï óôÜôçò Þ åðáãùãÝáò (ðåäßï)
(Ó÷.7.27).
Áðïôåëåßôáé áðü Ýíá êýëéíäñï (æýãù-
ìá), óôï åóùôåñéêü ôïõ ïðïßïõ õðÜñ-
÷ïõí ïé ðüëïé (äéðïëéêïß Þ ôåôñáðïëé-
êïß).
Ç ìÜæá ôïõ ðüëïõ åßíáé Ýíáò ìáãíç-
ôéêüò ðõñÞíáò, åðÜíù óôïí ïðïßï ãß-
íåôáé ôï ôýëéãìá ìå áãùãïýò ìåãÜëçò
äéáôïìÞò (ôýðïõ ëùñßäùí), åíþ ôá ôõ-
ëßãìáôá ôùí ðüëùí óõíäÝïíôáé ìåôá-
îý ôïõò ìå äéÜöïñïõò ôñüðïõò (óå
óåéñÜ, ðáñÜëëçëá, ìéêôÜ êëð.).
• Ôï ðéíéüí (ãñáíÜæé ôïõ åêêéíçôÞ)
(Ó÷.7.28)
Åßíáé Ýíá ãñáíÜæé, ôïõ ïðïßïõ ï áñéè-
ìüò ôùí "äïíôéþí" åßíáé, óõíÞèùò, ôï
1/10 ôïõ áñéèìïý ôùí “äïíôéþí” ôçò
¸ëîç ãéá åêêßíçóç
Ôñï÷üò åëåýèåñïò
ÅëáôÞñéï
Ðéíéüí
Ôñï÷üò åëåýèåñïò
Ó÷.7.28 Ðéíéüí åêêéíçôÞ.
446
ïäïíôùôÞò óôåöÜíçò ôïõ óöïíäýëïõ
(âïëÜí) óôïí ïðïßï åìðëÝêåôáé, åðé-
ôñÝðïíôáò Ýôóé ôïí äåêáðëáóéáóìü
ôçò ñïðÞò óôñÝøçò ôïõ. Áõôü ôï ðé-
íéüí åëÝã÷åôáé áðü ìßá "öïõñêÝôá"
êáé ìðïñåß íá ìåôáôïðßæåôáé áîïíéêÜ
ìÝóá óå åãêïðÝò, åîáóöáëßæïíôáò:
á) Ôç öÜóç ôçò áíÜðáõóçò, êáôÜ ôçí
ïðïßá (åßôå ï êéíçôÞñáò ëåéôïõñãåß,
åßôå ü÷é) ôï ðéíéüí äåí åßíáé óå å-
ìðëïêÞ ìå ôçí ïäïíôùôÞ óôåöÜíç.
â) Ôç öÜóç ôçò ëåéôïõñãßáò, êáôÜ ôçí
ïðïßá ãßíåôáé åêêßíçóç ôïõ êéíçôÞ-
ñá, ïðüôå ôï ðéíéüí åßíáé óå åìðëï-
êÞ ìå ôçí ïäïíôùôÞ óôåöÜíç ôïõ
óöïíäýëïõ.
• Ôï çëåêôñïìáãíçôéêü êýêëùìá åëÝã-
÷ïõ ôïõ ðéíéüí (Ó÷.7.29)
ÖïõñêÝôá
Ðéíéüí
ÂïëÜí êéíçôÞñá
ÏäïíôùôÞ óôåöÜíç
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ õðÜñ÷ïõí äýï
ôñüðïé åìðëïêÞò ôïõ ðéíéüí ìå ôç óôå-
öÜíç:
Ï Ýíáò - ðïõ åßíáé êáé ï ðåñéóóüôåñï
äéáäåäïìÝíïò óôá ìéêñÜ-ìåóáßá áõ-
ôïêßíçôá - ðñïâëÝðåé ç åìðëïêÞ íá ãß-
íåôáé ìå ôï êëåßóéìï åíüò çëåêôñéêïý
C1= Ìðïõôüí ìßæáò
R = ÅëáôÞñéï
A = Ôýëéãìá Ýëîçò
 = Ôýëéãìá áðþèçóçò
Ñ = Ðéíéüí
Ó÷.7.29 Êýêëùìá åëÝã÷ïõ ôïõ ðéíéüí.
ó ý ó ô ç ì á
êõêëþìáôïò êáé ìå ôç âïÞèåéá ìéáò
öïõñêÝôáò, ç ïðïßá åëÝã÷åôáé çëå-
êôñïìáãíçôéêÜ ìå óùëçíïåéäÝò ðçíßï.
Ï Üëëïò ôñüðïò ðïõ åöáñìüæåôáé, êõ-
ñßùò, óôá ìåãÜëá áõôïêßíçôá, ðñïâëÝ-
ðåé ôçí Ýìðëåîç (åìðëïêÞ) ìå áîïíéêÞ
ìåôáôüðéóç ôïõ ñüôïñá åðß ôïõ óôÜôç.
ÂïëÜí
Êüìðëåñ
ÄéÝãåñóç
Ìßæá
447
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÖïñÝáò øçêôñþí
ÓùëçíïåéäÞò äéáêüðôçò
(“âáñåëÜêé ñåëݔ)

ÖïõñêÝôá
ÓôÜôçò êáé Æýãùìá

Ñüôïñáò
ÊåöáëÞ
Êüìðëåñ

Ó÷.7.30 ÅêêéíçôÞò áðïóõíáñìïëïãçìÝíïò.

ÃåííÞôñéá
¸íáõóç

Ìåôáôüðéóç
ÓùëçíïåéäÝò ñåëÝ ìßæáò
Ì Ðéíéüí (êüìðëåñ)
_

0 = Íåêñü ÂïëÜí ìïôÝñ

L = Åêêßíçóç
M = Ëåéôïõñãßá

Ó÷.7.31 Ôï çëåêôñéêü êýêëùìá ôïõ åêêéíçôÞ.

448
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü
7.3 Ôá êõêëþìáôá êáôáíÜëùóçò åíÝñãåéáò
Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôçò åíüôçôáò áõôÞò, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáãíùñßæïõí ôá åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï êÜèå êýêëùìá
êáôáíÜëùóçò çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò.
n Íá áíáöÝñïõí ôï óêïðü, ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò êáé óýíäåóÞò ôùí êõêëùìÜ-
ôùí áõôþí.
7.3.1 ÃåíéêÜ
Óôá êõêëþìáôá êáôáíÜëùóçò ðåñéëáì-
âÜíïíôáé:
Ôï êýêëùìá áíÜöëåîçò ðïõ áíáðôýóóå-
ôáé óôï âéâëßï ìç÷áíþí åóùôåñéêÞò
êáýóçò, ôï êýêëùìá åêêßíçóçò ðïõ áíá-
ðôý÷èçêå ðáñáðÜíù êáé ôï êýêëùìá öù-
ôéóìïý êáé âïçèçôéêþí åîáñôçìÜôùí,
ìÝñïò ôïõ ïðïßïõ èá áíáðôõ÷èåß óôçí
ðáñïýóá åíüôçôá.
ÓÞìåñá, óôá óýã÷ñïíá áõôïêßíçôá ôï
êýêëùìá öùôéóìïý êáé âïçèçôéêþí å-
îáñôçìÜôùí ðåñéëáìâÜíåé ìßá ðëçèþñá
êáôáíáëùôþí, ôùí ïðïßùí ç áíÜðôõîç
åõñßóêåôáé Ýîù áðü ôïõò óôü÷ïõò ôïõ
ðáñüíôïò âéâëßïõ.
ÐÜíôùò, óôçí åíüôçôá áõôÞ èá áíáðôý-
îïõìå ìüíï ïñéóìÝíïõò âáóéêïýò êáôá-
íáëùôÝò, ðïõ óõíÞèùò äéáèÝôïõí óÞìå-
ñá üëá ôá áðëÜ êáé êëáóóéêÜ ï÷Þìáôá,
üðùò:
á. Ôï óýóôçìá ôùí öþôùí (ìåóáßùí- ìå-
ãÜëùí)
â. Ôï óýóôçìá ôïõ óôïð, ôïõ öëáò, ôïõ
áëÜñì êáé
ã. Ôï óýóôçìá ôïõ áíåìéóôÞñá øýîçò.
ó ý ó ô ç ì á
7.3.2 Óýóôçìá åìðñüò öþôùí
(ìåóáßùí- ìåãÜëùí)
7.3.2.1 ÃåíéêÜ
Ï öùôéóìüò ôùí áõôïêéíÞôùí ðñÝðåé íá
åßíáé óýìöùíïò ìå ôïí Êþäéêá ÏäéêÞò
Êõêëïöïñßáò ôçò êÜèå ÷þñáò. Óå êÜèå
ðåñßðôùóç, ðÜíôùò, ôï óõãêåêñéìÝíï óý-
óôçìá ðñÝðåé íá åîáóöáëßæåé óôïí ïäç-
ãü ôéò åîÞò äýï âáóéêÝò äõíáôüôçôåò:
• Íá âëÝðåé ôéò äýï ðëåõñÝò êáé ôï
ðñïößë ôïõ äñüìïõ.
• Íá ìðïñåß íá âëÝðåé ôïõò Üëëïõò
÷ñÞóôåò ôïõ äñüìïõ (ïäçãïýò, ðå-
æïýò ê.ë.ð.), ÷ùñßò íá ôïõò ôõöëþíåé.
7.3.2.2 ÓõíèÞêåò öùôéóìïý
Ãéá íá öùôéóèåß óùóôÜ ï äñüìïò, ôá
üñãáíá öùôéóìïý ôïõ áõôïêéíÞôïõ ðñÝ-
ðåé íá éêáíïðïéïýí äýï áíôßèåôåò ìåôá-
îý ôïõò ðñïûðïèÝóåéò:
• Íá öùôßæïõí ðïëý ðéï ìáêñéÜ (ìðñï-
óôÜ) áðü ôï áõôïêßíçôï.
• Íá ìç ôõöëþíïõí ôïõò ÷ñÞóôåò ôïõ
äñüìïõ ðïõ Ýñ÷ïíôáé áðü ôçí áíôßèå-
ôç êáôåýèõíóç.
449
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

7.3.2.3 Öùôéóìüò "ìáêñéíüò" óç óôïõò áíôßèåôá åñ÷üìåíïõò ïäç-

(ðñïâïëåßò, ìåãÜëá öþôá)
Ïé öùôåéíÝò áêôßíåò ðïõ åêðÝìðïíôáé á-
ðü ôï íÞìá ôçò ëÜìðáò (ðçãÞ öùôüò), á-
íáêëþíôáé ðñïò ôï åìðñüóèéï ìÝñïò
ôïõ áõôïêéíÞôïõ, áðü Ýíá ðáñáâïëéêü
êÜôïðôñï. ÁõôÜ åßíáé ôá "ìåãÜëá" öþôá
(öùôéóìüò ìáêñéíüò, ðñïâïëåßò).
7.3.2.4 "Ìåóáßá öþôá" Þ öþôá
äéáóôáýñùóçò
¸íá ìÝñïò ôùí öùôåéíþí áêôßíùí ðïõ
åêðÝìðïíôáé áðü ôç ëÜìðá åìðïäßæåôáé
íá áíáêëáóôïýí áðü ôï ðáñáâïëéêü êÜ-
ôïðôñï êáé Ýôóé äåí ðñïêáëåßôáé ôýöëù-
ãïýò. Ï öùôéóìüò áõôüò åßíáé ãíùóôüò
óáí öùôéóìüò äéáóôáýñùóçò Þ "ìåóáß-
á öþôá".
7.3.2.5 Ïðßóèéïò öùôéóìüò
Ôï ðßóù ìÝñïò ôïõ ï÷Þìáôïò öùôßæåôáé
áðü äýï êüêêéíá öþôá áóöáëåßáò, ôá ï-
ðïßá åëÝã÷ïíôáé áðü ôïí äéáêüðôç öùôé-
óìïý óôï ôáìðëü ôïõ ï÷Þìáôïò.
ÃåíéêÜ, üëá ôá öþôá åßíáé ðÜíôá óõíäå-
äåìÝíá ðáñÜëëçëá óôïí óõóóùñåõôÞ, Ý-
ôóé þóôå ôï óõíïëéêü ñåýìá ðïõ áðïñ-
ñïöÜôáé, íá åßíáé ôï óýíïëï ôùí åðß ìÝ-
ñïõò ñåõìÜôùí üëùí ôùí öþôùí, üôáí
âÝâáéá áõôÜ åßíáé áíáììÝíá (Ó÷.7.32).

Åìðñüóèéï ìÝñïò ï÷Þìáôïò Ïðßóèéï ìÝñïò ï÷Þìáôïò

Äéáêüðôçò öùôéóìïý

ÁóöÜëåéá

LVg LRg LCg LCd LRd LVd LAg Lp LAd

LVg - Öþôá ìéêñÜ áñéóôåñÜ LVd - Öþôá ìéêñÜ äåîéÜ LAg - Öþôá ðßóù áñéóôåñÜ
LRg - ÐñïâïëÝáò áñéóôåñüò LRd - ÐñïâïëÝáò äåîéüò Lp - Öþôá ðéíáêßäáò
LCg - Ìåóáßá áñéóôåñÜ öþôá LCd - Ìåóáßá äåîéÜ öþôá LAd - Öþôá ðßóù äåîéÜ

Ó÷.7.32 Ôõðéêü êýêëùìá öùôéóìïý åíüò ï÷Þìáôïò.

450
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

7.3.2.6 ËáìðôÞñåò ìá (áíôßóôáóç) ôïõ ðñïâïëÝá üóï êáé

Óôá ï÷Þìáôá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé äéáöü-
ñùí ôýðùí ëáìðôÞñåò, ïé ïðïßïé óõíÞ-
èùò åßíáé äéðëÞò ëåéôïõñãßáò.
Ðéï óõãêåêñéìÝíá:
• ËÜìðåò äéðëÞò ëåéôïõñãßáò (ðñïâï-
ëåßò - ìåóáßá)
Ìéá "öïýóêá" áðü ãõáëß ãåìßæåé ìå á-
äñáíÝò áÝñéï êáé ðåñéÝ÷åé ôüóï ôï íÞ-
ôï íÞìá ôùí ìåóáßùí öþôùí. Ôñåéò,
êõñßùò, ôýðïé ôÝôïéùí ëáìðôÞñùí äé-
ðëÞò åíÝñãåéáò êõêëïöïñïýí óÞìåñá
óôï åìðüñéï, åíþ åðÜíù óôï ðáñáâï-
ëéêü êÜôïðôñï ãñÜöåôáé, óõíÞèùò, ï
ôýðïò ôçò ëÜìðáò ðïõ åßíáé êáôÜëëç-
ëç ãéá ôï êÜèå öùôéóôéêü óþìá.
á. ËÜìðá ðñïâïëÝá - "ìåóáßùí" öþôùí
(êëáóóéêÞ) (Ó÷.7.33 êáé 7.34)

ÍÞìá ðñïâïëÝá ÍÞìá ìåóáßùí öþôùí

ÊÜëõììá

ÂÜóç

Ó÷.7.33 ËÜìðá “êëáóóéêïý ôýðïõ”. Ó÷.7.34 Öùôéóìüò ðïõ åðéôõã÷Üíåôáé ìå ëÜìðá

“êëáóóéêïý ôýðïõ”.

ÍÞìá ÊÜëõììá
Ãåßùóç ðñïâïëÝá
ÅðáöÞ ÍÞìá ìåóáßùí öþôùí
ìåóáßùí 1950

ÊÜëõììá
ÂÜóç
ÅðáöÞ ÖëÜôæá ËáìðôÞñáò áðï ãõáëß
ðñïâïëÝá

Ó÷.7.35 ËÜìðá "åõñùðáúêïý ôýðïõ".

451
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

â. ËÜìðá "åõñùðáúêïý ôýðïõ", ç ïðïßá åðÝêôáóç áðïäßäåé äéðëÜóéá öùôåéíÞ Ý-

ðñïóöÝñåé áóýììåôñï öùôéóìü (Ó÷.
7.35 êáé 7.36)
ã. ËÜìðá áëïãüíïõ áðëÞò êáé äéðëÞò å-
íåñãåßáò (Ó÷.7.37)
Ï óõãêåêñéìÝíïò áõôüò ôýðïò ëáìðôÞñá
Ý÷åé éó÷ý 55/60W, äçëáäÞ åßíáé êáôÜ
10% ìåãáëýôåñçò éó÷ýïò áðü ôçí áíôß-
óôïé÷ç ëÜìðá "åõñùðáúêïý ôýðïõ" êáé êáô'
íôáóç áðü åêåßíç.
• ËÜìðåò áðëÞò ëåéôïõñãßáò (Ó÷.7.38)
Ïé ëÜìðåò áõôÝò Ý÷ïõí Ýíá ìüíï íÞ-
ìá êáé åîïðëßæïõí ôüóï ôïõò ðñïâï-
ëåßò ôùí ìåãÜëùí êáé ìåóáßùí öþôùí
üóï êáé ôïõò óõìðëçñùìáôéêïýò ðñï-
âïëåßò, üðùò åßíáé ôá öþôá ïìß÷ëçò,
ôá öþôá ìåãÜëçò åìâÝëåéáò ê.ë.ð.

¾øïò ðñïâïëÝá 0,75m ¼ñéï öùôéóìïý åíüò Öùôéóìüò ëáìðôÞñá Åõñùðáúêïý

áðï ôï Ýäáöïò êëáóéêïý ëáìðôÞñá êþäéêá Þ éùäßïõ (HALOGEN)

Ó÷.7.36 Öùôéóìüò "ìåóáßùí öþôùí" ðïõ åðéôõã÷Üíåôáé ìå ìéá ëÜìðá "åõñùðáúêïý ôýðïõ" Þ ôýðïõ "éùäß-
ïõ".

Ìåóáßá åðáöÞ ÍÞìá ðñïâïëÝá

Ãåßùóç ÍÞìá ìåóáßùí
1950
Áìðïýëá áðï ãõáëß

Ãõáëß áðï ðõñßôéï

ÅðáöÞ
ðñïâïëÝá ÊÜëõììá
ÊÜëõììá
ÂÜóç ÖëÜôæá

Ó÷.7.37 ËÜìðá áëïãüíïõ äéðëÞò åíåñãåßáò.

452
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü
7.3.3 Óýóôçìá óôïð, öëáò êáé á-
ëÜñì ("ïðôéêü óéíéÜëï")
Ôï óýóôçìá áõôü åðéôñÝðåé óôïí ïäçãü
íá ðñïåéäïðïéåß ôïõò Üëëïõò, ïðôéêÜ, ãéá:
• Ôçí ðñüèåóÞ ôïõ íá ôñïðïðïéÞóåé ôçí
êáôåýèõíóç êßíçóçò ôïõ ï÷Þìáôüò
ôïõ (FLASH - öëáò).
• Ôçí åíåñãïðïßçóç ôïõ óõóôÞìáôïò
ðÝäçóçò (STOP).
• Ôçí ðñüèåóÞ ôïõ íá åêðÝìøåé óÞìá
êéíäýíïõ ãéá ôõ÷üí âëÜâç óôï ü÷çìÜ
ôïõ Þ ãéá ðñïóùñéíÞ óôÜèìåõóç
(ALARM).
7.3.3.1 Êýêëùìá öþôùí stop
(óôïð) (Ó÷.7.39)
Åßíáé äýï åéäéêÜ êüêêéíá öþôá (ìå ëá-
ìðôÞñá 21 W ôï êáèÝíá) - áðü Ýíá óå
êÜèå ðëåõñÜ ôïõ ðßóù ìÝñïõò ôïõ ï÷Þ-
ìáôïò - ôá ïðïßá áíÜâïõí üôáí ï ïäç-
ãüò ðáôÞóåé öñÝíï, êáé óêïðü Ý÷ïõí íá
ðñïåéäïðïéÞóïõí ôïí åðåñ÷üìåíï ïäç-
ËÜìðá H1
Ó÷.7.38 ËÜìðåò áëïãüíïõ áðëÞò ëåéôïõñãßáò.
ó ý ó ô ç ì á
ãü üôé ôï ðñïðïñåõüìåíï ü÷çìá (äçëá-
äÞ áõôü ôïõ ïðïßïõ ï ïäçãüò ðáôÜ ôï
öñÝíï êáé áíÜâïõí ôá êüêêéíá öþôá)
ðñüêåéôáé íá ìåéþóåé ôá÷ýôçôá Þ áêüìç
êáé íá óôáìáôÞóåé, ìå áðïôÝëåóìá íá á-
ðïöåýãïíôáé áôõ÷Þìáôá ó' áõôÞ ôç öÜóç
ôçò ïäÞãçóçò.
Ç óýíäåóç ôïõ êõêëþìáôïò åßíáé ðïëý
áðëÞ êáé öáßíåôáé óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá
7.39. ÄçëáäÞ, ôï Ýíá Üêñï ôçò åéäéêÞò
âáëâßäáò ôïõ óôïð óõíäÝåôáé - ìÝóù á-
óöÜëåéáò 8Á - ìå ôï "+" ôïõ óõóóùñåõ-
ôÞ, åíþ ôï Üëëï Üêñï ôçò óõíäÝåôáé ìå
ôçí åíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá êáé ôá öþôá ôïõ
óôïð (STOP).
Óôï êýêëùìá áõôü ôùí óçìåñéíþí áõôï-
êéíÞôùí óõíäÝåôáé êáé ìéá áêüìç óåéñÜ
êüêêéíùí ìéêñþí ëáìðôÞñùí (óõíÞèùò
3 ìÝ÷ñé 6 óå “óåéñܔ ìåôáîý ôïõò), ðïõ
ôïðïèåôïýíôáé óôï ðßóù ôæÜìé ôïõ áõôï-
êéíÞôïõ êáé áíÜâïõí êáé áõôÜ ìå ôçí ðß-
åóç ôïõ ðåíôÜë ôïõ öñÝíïõ, ãéá êáëýôå-
ñç ðñïåéäïðïßçóç ôïõ ïäçãïý ðïõ áêï-
ëïõèåß.
ËÜìðá Ç2 ËÜìðá Ç3
453
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
7.3.3.2 Ôï êýêëùìá áëëáãÞò êá-
ôåýèõíóçò (öëáò)
Áõôü óõìðåñéëáìâÜíåé, êõñßùò, ôï êå-
íôñéêü êáé ôï çëåêôñïèåñìéêü öëáóÝñ.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
á. Êåíôñéêü öëáóÝñ - Öþôá öëáò
• Ôá öþôá ôùí öëáò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
ãéá íá äåß÷íïõí ôçí áëëáãÞ ôçò êá-
ôåýèõíóçò ôïõ ï÷Þìáôïò êáé áíáâï-
óâÞíïõí (åìðñüò êáé ðßóù) áðü ôç ìß-
á ðëåõñÜ, åíþ üôáí áíáâïóâÞíïõí ü-
ëá ìáæß, ôáõôü÷ñïíá, êáé áðü ôéò äýï
ðëåõñÝò ôïõ ï÷Þìáôïò, äçëþíïõí üôé
ï ïäçãüò åêôéìÜ ðùò õðÜñ÷åé êÜ-
ðïéïò êßíäõíïò Þ üôé åðéèõìåß íá
óôáèìåýóåé ðñïóùñéíÜ.
ÓõóóùñåõôÞò
ÅíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá 5W
Ëõ÷íßá stop
êüêêéíç 21W
Ó÷.7.39 Êýêëùìá öþôùí óôïð
454
• ÓõíèÞêåò ðïõ ðñÝðåé íá ðëçñïýí ôá
öþôá öëáò
Ôá ìåí åìðñüò öþôá öëáò ðñÝðåé íá
Ý÷ïõí ÷ñþìá ëåõêü Þ ðïñôïêáëß, åíþ
ôá ðßóù, ðïñôïêáëß Þ êüêêéíï. Åðßóçò,
ç óõ÷íüôçôá ÝíáõóÞò ôïõò ðñÝðåé íá
ïëïêëçñþíåôáé ìåôáîý 2 ìÝ÷ñé 5 Hz,
äçëáäÞ ìÝóá óå Ýíá äåõôåñüëåðôï
ðñÝðåé íá áíáâïóâÞíïõí 2 ìÝ÷ñé 5
öïñÝò.
• Añ÷Þ ëåéôïõñãßáò (Ó÷.7.40)
Ôï óõíå÷Ýò ñåýìá ðïõ ðáñÝ÷åé ç ìðá-
ôáñßá, ãßíåôáé - ÷Üñç ó' Ýíá åîÜñôçìá
ðïõ êáëåßôáé êåíôñéêü öëáóÝñ - äéá-
êïðôüìåíï, ïðüôå áíáãêÜæåé ôïõò ëá-
ìðôÞñåò ðïõ âñßóêïíôáé óôï êýêëù-
ìá, íá áíáâïóâÞíïõí.
ÁóöÜëåéá
ÐåíôÜë öñÝíùí
Ëõ÷íßá stop
êüêêéíç 21W
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

â. Êåíôñéêü çëåêôñïèåñìéêü öëáóÝñ êôñïèåñìéêü óôïé÷åßï, ôï ïðïßï ðáñá-

(Ó÷.7.41 êáé 7.42) ìïñöþíåôáé õðü ôçí åðßäñáóç ôçò
èåñìüôçôáò ðïõ åêëýåôáé, ëüãù ôïõ
• Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò: öáéíïìÝíïõ Joule. Ùò çëåêôñïèåñìé-
Ôï çëåêôñéêü ñåýìá äéáññÝåé Ýíá çëå- êü óôïé÷åßï ÷ñçóéìïðïéïýìå, ãåíéêÜ,

ËáìðôÞñáò
ÓõóóùñåõôÞò Êåíôñéêü öëáóÝñ

Ñåýìá óõíå÷Ýò Ñåýìá äéáêïðôüìåíï

Ó÷. 7.40 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò êåíôñéêïý öëáóÝñ.

Äéìåôáëëéêü Ýëáóìá

: ÌÝôáëëï ìå ìéêñü óõíôåëåóôÞ èåñìéêÞò äéáóôïëÞò

: ÌÝôáëëï ìå ìåãÜëï óõíôåëåóôÞ èåñìéêÞò äéáóôïëÞò

Äéìåôáëëéêü Ýëáóìá
Lg
ÅðáöÝò
Lg: ÖëÜò áñéóôåñü
Ld: ÖëÜò äåîéü
Äéáêüðôçò
Ld

Ó÷.7.41 Ôå÷íïëïãéêü ó÷Þìá ôïõ çëåêôñïèåñìéêïý öëáóÝñ.

455
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ýíá èåñìáéíüìåíï óýñìá, ôï ïðïßï å-
ðéìçêýíåôáé õðü ôçí åðßäñáóç ôçò
èåñìüôçôáò, Þ Ýíá äéìåôáëëéêü Ýëá-
óìá ôï ïðïßï êáìðõëþíåôáé õðü ôçí
åðßäñáóç ôçò èåñìüôçôáò ðïõ äÝ÷å-
ôáé, üôáí ôï ñåýìá äéÝñ÷åôáé áðü áõ-
ôü.
Åêôüò áðü ôá ðáñáðÜíù åßäç öëáóÝñ,
óÞìåñá õðÜñ÷ïõí êáé Üëëá ðïëëÜ, üðùò
áõôÜ ðïõ áíáöÝñïíôáé ðáñáêÜôù, åíäåé-
êôéêÜ:
• Ôï êåíôñéêü öëáóÝñ ìå äýï äéìåôáë-
ëéêÜ åëÜóìáôá, üðïõ ç èÝñìáíóç åß-
íáé Ýììåóç.
• Ôï êåíôñéêü çëåêôñïèåñìéêü öëáóÝñ
ìå èåñìáéíüìåíï óýñìá êáé ñåëÝ.
• Ôï êåíôñéêü öëáóÝñ ìå ñåëÝ êáé ðõ-
êíùôÞ.
• Ôï êåíôñéêü çëåêôñïíéêü öëáóÝñ.
• Ôï êåíôñéêü çëåêôñïíéêü öëáóÝñ ìå
ñåëÝ.
Çëåêôñïèåñìéêü
óôïé÷åßï
Lg: ÖëÜò áñéóôåñü Lg Ld
Ld: ÖëÜò äåîéü
Ó÷.7.42 Çëåêôñéêü ó÷Þìá ôïõ çëåêôñïèåñìéêïý
öëáóÝñ.
456
7.3.3.3 Ôï êýêëùìá êéíäýíïõ (á-
ëÜñì) (Ó÷. 7.43)
Áõôü åðéôñÝðåé óôïí ïäçãü íá èÝôåé, ôáõ-
ôü÷ñïíá, óå ëåéôïõñãßá üëá ôá öþôá-
öëáò ôïõ ï÷Þìáôüò ôïõ êáé öáßíåôáé
ðáñáóôáôéêÜ óôï ðáñáêÜôù Ó÷Ýäéï 7.43.
Åäþ, Ýíáò äéáêüðôçò åðéôñÝðåé ôï Üíáì-
ìá üëùí ôùí ëáìðôÞñùí ôùí öëáò ôïõ
ï÷Þìáôïò, åíþ ìßá åíäåéêôéêÞ ëõ÷íßá
Ltw óôï ôáìðëü õðåíèõìßæåé óôïí ïäçãü
üôé Ý÷åé èÝóåé óå ëåéôïõñãßá ôï óÞìá êéí-
äýíïõ (ALARM).
7.3.4 Óýóôçìá áíåìéóôÞñá øýîçò
(Ó÷. 7.44)
Ç óõíå÷Þò ëåéôïõñãßá ôïõ âåíôéëáôÝñ
("öôåñùôÞò") óôá ðáëáéÜò ôå÷íïëïãßáò
áõôïêßíçôá åß÷å åðéðôþóåéò óôçí áðüäï-
óç ôïõ êéíçôÞñá, äéüôé áöåíüò êáèõóôå-
ñïýóå íá áíõøþóåé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ
ìÝ÷ñé áõôÞ íá öèÜóåé óôá åðßðåäá ôçò
êáíïíéêÞò, êáé áöåôÝñïõ õðÞñ÷áí ðåñé-
ðôþóåéò, üðïõ óå ìåãÜëåò ôá÷ýôçôåò Þ
ìå ÷áìçëÞ èåñìïêñáóßá ðåñéâÜëëï-
íôïò, äåí çôáí áðáñáßôçôç ç øýîç ôïõ êé-
íçôÞñá, êáé åðïìÝíùò, ìå ôçí óõíå÷Þ å-
íåñãïðïßçóç ôïõ âåíôéëáôÝñ åß÷áìå á-
ðþëåéá ìÝñïõò ôçò éó÷ýïò ôïõ êéíçôÞñá.
¸ôóé, óôá ï÷Þìáôá íÝáò ôå÷íïëïãßáò ôï
âåíôéëáôÝñ ìåôáôñÜðçêå óå çëåêôñéêü á-
íåìéóôÞñá, ï ïðïßïò, ìÝóù åíüò èåñìé-
êïý äéáêüðôç, ëåéôïõñãåß ìüíïí üôáí ç
èåñìïêñáóßá õðåñâåß êÜðïéï êáèïñé-
óìÝíï üñéï êáé Üñá õðÜñ÷åé áíÜãêç øý-
îçò ôïõ êéíçôÞñá êáé ôïõ íåñïý ôïõ øõ-
ãåßïõ.
ÐïëëÝò öïñÝò, ìÜëéóôá, ðñïóôßèåôáé, åê
ôùí õóôÝñùí, êáé ãéá ìåãáëýôåñç ðñï-
óôáóßá ôïõ êéíçôÞñá áðü õðåñèÝñìáíóç,
Ýíáò ðñüóèåôïò äéáêüðôçò ON-OFF ðïõ
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

ÊåíôñéêÞ ìïíÜäá
öëáóÝñ
Äéáêüðôçò óÞìáôïò êéíäýíïõ
Lg = ÖëÜò áñéóôåñü
Ld = ÖëÜò äåîéü
Ltw = ÅíäåéêôéêÞ
ëÜìðá ïäçãïý
Lt = ÅíäåéêôéêÞ ëÜìðá
f1 = ÁóöÜëåéá
f2 = ÁóöÜëåéá
É = Äéáêüðôçò
áíôéóôñïöÞò
Äéáêüðôçò öëÜò:
g = Áñéóôåñü
0 = Íåêñü
d = Äåîéü

Ltw Lg Ld Lt

Ó÷.7.43 Çëåêôñéêü êýêëùìá ôùí öþôùí öëáò ìå óÞìá êéíäýíïõ (áëÜñì).

ò
Ðñüóèåôïò äéáêüðôçò ON - OFF óåù Èåñìïóôáô âáëâßäá (åíôïëåýò)
åíáý
ò
êüðôç
Äéá
Ãåßùóç
ÏÍ
ÊéíçôÞñáò OFF
Èåñìéêüò
Øõãåßï äéáêüðôçò
áõôüìáôïõ
âåíôéëáôÝñ

Ó÷.7.44 ÄéÜãñáììá ëåéôïõñãßáò áíåìéóôÞñá øýîçò ìå åðéðñüóèåôç óýíäåóç äéáêüðôïõ ON-OFF.

457
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óõíäÝåôáé áðåõèåßáò ìå ôïí áíåìéóôÞñá,
ðáñáêÜìðôïíôáò Ýôóé ôï èåñìïóôÜôç êáé
ôï èåñìéêü äéáêüðôç, ìå óêïðü íá ÷ñç-
óéìïðïéåßôáé, óõíÞèùò, ìÝóá óôéò ðü-
ëåéò êáé óå êõêëïöïñéáêÞ óõìöüñçóç
(ìðïôéëéÜñéóìá) Þ óå áíçöïñéêÝò äéá-
äñïìÝò, éäéáßôåñá êáôÜ ôïõò èåñéíïýò
ìÞíåò. Óôéò ðåñéðôþóåéò áõôÝò êáé ðñï-
ôïý öèÜóåé ç èåñìïêñáóßá õøçëÜ, ôï-
ðïèåôåßôáé ï äéáêüðôçò óôï ÏÍ, ïðüôå ï
áíåìéóôÞñáò ëåéôïõñãåß óõíå÷þò ãéá íá
øõ÷èåß ôï íåñü êáé ç ìç÷áíÞ. ÁõôÞ ç å-
ðß ðëÝïí ëåéôïõñãßá äåí ðñïâëÝðåôáé á-
ðü ôïõò êáôáóêåõáóôÝò, êáé ãé' áõôü ï ï-
äçãüò èá ðñÝðåé íá ôçí åíåñãïðïéåß ìü-
íï óå åðåßãïõóåò êáôáóôÜóåéò õðåñèÝñ-
ìáíóçò ôïõ êéíçôÞñá, ãéáôß äéáöïñåôéêÜ
áõôüò èá åñãÜæåôáé ìå ìåéùìÝíç áðüäï-
óç.
7.4 Aíáêåöáëáßùóç
• Ôï çëåêôñéêü óýóôçìá áðïôåëåß ôï
óðïõäáéüôåñï óýóôçìá ãéá ôçí ëåé-
ôïõñãßá åíüò ï÷Þìáôïò, ãéáôß äßíåé
ôçí áðáéôïýìåíç åíÝñãåéá, þóôå íá
ëåéôïõñãÞóïõí üëá ó÷åäüí ôá Üëëá
óõóôÞìáôÜ ôïõ. ÅÜí ôïëìïýóáìå íá
ðáñïìïéÜóïõìå ôï ü÷çìá ìå ôïí Üí-
èñùðï, èá ìðïñïýóáìå íá ðïýìå üôé
ôï ìåí áìÜîùìá áíôéóôïé÷åß óôï óêå-
ëåôü ôïõ áíèñþðïõ, ôï äå çëåêôñéêü
óýóôçìá óôï íåõñéêü Þ ôï êõêëïöïñé-
êü óýóôçìá ôïõ.
• Ôá êýñéá ôìÞìáôá ôïõ çëåêôñéêïý óõ-
óôÞìáôïò åßíáé:
á) Ôï êýêëùìá ðáñáãùãÞò êáé áðïèÞ-
êåõóçò çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò (óý-
óôçìá öüñôéóçò).
â) Ôá êõêëþìáôá ôùí êáôáíáëùôþí,
êõñéüôåñá ôùí ïðïßùí åßíáé:
458
– Ôï êýêëùìá ôçò åêêßíçóçò,
– Ôï êýêëùìá ôçò áíÜöëåîçò êáé
– Ôï êýêëùìá ôïõ öùôéóìïý êáé ôùí
âïçèçôéêþí åîáñôçìÜôùí.
• Ôï óýóôçìá öüñôéóçò áðïôåëåßôáé áðü
ôïí óõóóùñåõôÞ, ôç ãåííÞôñéá, ôïí
áõôüìáôï ñõèìéóôÞ êáé ôéò êáëùäéþ-
óåéò.
• Ï óõóóùñåõôÞò áðïôåëåß ôçí “áðïèÞ-
êç” ôçò çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò ôçí ï-
ðïßá áðïäßäåé óôïõò êáôáíáëùôÝò ôïõ
ï÷Þìáôïò üôáí ï êéíçôÞñáò äåí ëåé-
ôïõñãåß, åíþ ôïõò äßäåé êáé óõìðëç-
ñùìáôéêÞ çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá, üôáí ç
ãåííÞôñéá äåí ìðïñåß íá ôïõò ôçí ðá-
ñÝ÷åé åî ïëïêëÞñïõ.
• Ç ãåííÞôñéá Ý÷åé óêïðü íá ìåôáôñÝðåé
Ýíá ìÝñïò ôçò ìç÷áíéêÞò åíÝñãåéáò
ôïõ êéíçôÞñá óå çëåêôñéêÞ. Óôç óõíÝ-
÷åéá áõôÞ áðïèçêåýåôáé óôï óõóóù-
ñåõôÞ öïñôßæïíôÜò ôïí, åíþ ìå Ýíá
Üëëï ìÝñïò ôçò çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò
ôçò ãåííÞôñéáò ôñïöïäïôïýíôáé ïé êá-
ôáíáëùôÝò, üôáí åñãÜæåôáé ï êéíçôÞ-
ñáò ôïõ ï÷Þìáôïò. äçëáäÞ, ç ãåííÞ-
ôñéá áðïôåëåß ðçãÞ åíÝñãåéáò.
• Ïé ãåííÞôñéåò äéáêñßíïíôáé óå äýï åß-
äç: Óôéò ãåííÞôñéåò óõíå÷ïýò ñåýìá-
ôïò (Ó.Ñ.) ("äõíáìü"), ïé ïðïßåò óðÜíéá
ðëÝïí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé, êáé óôéò ãåí-
íÞôñéåò åíáëëáóóüìåíïõ ñåýìáôïò
(Å.Ñ.) ("åíáëëáêôÞñåò"), ïé ïðïßåò óÞ-
ìåñá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáôÜ êáíüíá
óôá ï÷Þìáôá, ëüãù ôùí ìåãÜëùí ðëå-
ïíåêôçìÜôùí ðïõ Ý÷ïõí.
• Óôéò ãåííÞôñéåò, ç ðáñáãüìåíç ôÜóç
åßíáé áíÜëïãç ôïõ ñåýìáôïò äéÝãåñ-
óçò, ôùí óôñïöþí ôïõ êéíçôÞñá êáé
ôïõ öïñôßïõ. ÅðåéäÞ, üìùò, ç ëåéôïõñ-
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü
ãßá ôùí êáôáíáëùôþí êáé ç öüñôéóç
ôçò ìðáôáñßáò ðñÝðåé íá ãßíïíôáé ìå
óôáèåñÞ ôÜóç, õðÜñ÷åé Ýíá åîÜñôçìá
ðïõ ïíïìÜæåôáé "áõôüìáôïò ñõèìé-
óôÞò", ôï ïðïßï óôéò ãåííÞôñéåò óõíå-
÷ïýò ñåýìáôïò Ý÷åé óêïðü íá åðéôñÝ-
ðåé - ìå ôïí áõôüìáôï äéáêüðôç - ôç
ñïÞ ñåýìáôïò ìüíï áðü ôç ãåííÞôñéá
ðñïò ôïí óõóóùñåõôÞ, åíþ ìå ôá ðç-
íßá åíôÜóåùò êáé ôÜóåùò ñõèìßæåé
ôçí Ýíôáóç êáé ôçí ôÜóç ðïõ ðáñÜãåé
ç ßäéá ç ãåííÞôñéá, þóôå íá âñßóêï-
íôáé ìÝóá óôá åðéèõìçôÜ üñéá. Óôéò
ãåííÞôñéåò åíáëëáóóüìåíïõ ñåýìá-
ôïò ï áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò åßíáé Ý-
íáò áðëüò ñõèìéóôÞò ôÜóçò, äéüôé å-
äþ ôï óýóôçìá áíüñèùóçò ìå çìéá-
ãùãïýò (äéüäïõò) äåí åðéôñÝðåé ôçí
ñïÞ ôïõ ñåýìáôïò ðñïò ôçí ãåííÞôñéá
êáé åðß ðëÝïí äåí õðÜñ÷åé áíÜãêç
ñõèìéóôÞ Ýíôáóçò, åðåéäÞ åßíáé áõôïñ-
ñõèìéæüìåíç óå ü,ôé áöïñÜ ôçí ðáñá-
ãüìåíç Ýíôáóç ôïõ ñåýìáôïò.
• Ç üëç çëåêôñéêÞ åãêáôÜóôáóç óôá ï-
÷Þìáôá åßíáé ìïíïðïëéêÞ êáé ÷ñçóé-
ìïðïéåßôáé ùò êáëþäéï åðéóôñïöÞò ôï
áìÜîùìá (óáóß).
• Ôï êýêëùìá åêêßíçóçò Ý÷åé óêïðü íá
åêôåëåß ôçí áñ÷éêÞ åêêßíçóç ôïõ êéíç-
ôÞñá, êáé ãéá íá ôï åðéôý÷åé áõôü, ÷ñç-
óéìïðïéåß Ýíá êéíçôÞñá ìå äéÝãåñóç
óåéñÜò, ï ïðïßïò ðáßñíåé çëåêôñéêÞ å-
íÝñãåéá áðü ôïí óõóóùñåõôÞ êáé ôçí
ìåôáôñÝðåé óå ìç÷áíéêÞ åíÝñãåéá óôïí
ÜîïíÜ ôïõ. Åäþ, Ýíá ãñáíÜæé (ðéíéüí),
ìå ôç âïÞèåéá åíüò çëåêôñïìáãíçôé-
êïý óõóôÞìáôïò, åìðëÝêåôáé ìå ôçí ï-
äïíôùôÞ óôåöÜíç ðïõ õðÜñ÷åé óôï
âïëÜí ôïõ êéíçôÞñá êáé ôïí ðåñéóôñÝ-
öåé ìÝ÷ñéò üôïõ áñ÷ßóåé ç Ýíáõóç
(áíÜöëåîç) ôïõ êáõóßìïõ.
ó ý ó ô ç ì á
• ¢ëëá óõóôÞìáôá êáôáíÜëùóçò çëå-
êôñéêÞò åíÝñãåéáò - åêôüò áðü áõôü
ôçò áíÜöëåîçò ðïõ áíáðôýóóåôáé óå
Üëëï âéâëßï - åßíáé:
1) Ôï óýóôçìá ôùí öþôùí. Áõôü ðåñé-
ëáìâÜíåé äýï ëáìðôÞñåò äéðëÞò ëåé-
ôïõñãßáò ãéá ôá ìåóáßá êáé ôá ìåãÜ-
ëá öþôá, áíôßóôïé÷á, óôï åìðñüóèéï
ìÝñïò ôïõ ï÷Þìáôïò. Ïé ëáìðôÞñåò
áõôïß ìå ôç ìßá "óêÜëá" (Ýíá "íÞìá")
öùôßæïõí ôï äñüìï ðïëý ìáêñéÜ (ìå-
ãÜëá öþôá), åíþ ìå ôçí Üëëç (Üëëï
"íÞìá") öùôßæïõí ôï äñüìï ðéï êïíôÜ
(ìåóáßá öþôá) êáé åßíáé ôá êáôÜëëçëá
êáôÜ ôç óôéãìÞ ôçò äéáóôáýñùóçò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ ìå Üëëï ü÷çìá. Åêôüò á-
ðü ôá ðáñáðÜíù öþôá, õðÜñ÷ïõí ôÝó-
óåñá áêüìç ìéêñÜ (äýï åìðñüò êáé
äýï ðßóù) êáèþò êáé ï öùôéóìüò ôçò
ðéíáêßäáò. Ãéá åðéðëÝïí öùôéóìü, õ-
ðÜñ÷ïõí óôï åìðüñéï ëáìðôÞñåò êáé
äéáöüñùí Üëëùí ôýðùí.
2) Ôï óýóôçìá ôùí óôïð, öëáò êáé á-
ëÜñì. Áõôü áðïôåëåßôáé áðü çëåêôñéêÜ
êõêëþìáôá ôá ïðïßá åðéôñÝðïõí óôïí
ïäçãü íá ðñïåéäïðïéåß ïðôéêÜ, üôé:
á) Ðñïôßèåôáé íá áëëÜîåé ôçí êáôåý-
èõíóç êßíçóçò ôïõ ï÷Þìáôüò ôïõ,
â) ¸÷åé åíåñãïðïéÞóåé ôï óýóôçìá ðÝ-
äçóçò êáé
ã) Ôï ü÷çìÜ ôïõ Ý÷åé êÜðïéï ðñüâëç-
ìá.
Ðéï óõãêåêñéìÝíá:
– Óôï êýêëùìá áëëáãÞò êáôåýèõíóçò
(öëáò), âáóéêü åîÜñôçìá åßíáé ôï êå-
íôñéêü öëáóÝñ ðïõ ñõèìßæåé üëåò ôéò
åíáëëáãÝò ôùí öþôùí.
– Óôï êýêëùìá êéíäýíïõ (áëÜñì), Ýíáò
459
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

åéäéêüò äéáêüðôçò åðéôñÝðåé ôï ôáõôü-
÷ñïíï Üíáììá üëùí ôùí öëáò.
– Óôï êýêëùìá óôïð, Ýíáò åéäéêüò äéá-
êüðôçò (âáëâßäá óôïð) ðïõ óõíäÝåôáé
ìå ôï ðïäüðëçêôñï, óõíôåëåß óôï íá
áíÜâïõí äýï êüêêéíá öþôá óôï ðßóù
ìÝñïò ôïõ ï÷Þìáôïò.
– ÔÝëïò, óôï óýóôçìá ôïõ áíåìéóôÞñá
øýîçò, Ýíáò áíåìéóôÞñáò ôßèåôáé óå
ëåéôïõñãßá ìå ôç âïÞèåéá åíüò èåñìé-

7.5 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéá åßíáé ôá êýñéá ìÝñç ôçò çëåêôñéêÞò åãêáôÜóôáóçò åíüò áõ-

ôïêéíÞôïõ;
2. Óå ôé ÷ñçóéìåýåé ç ãåííÞôñéá Ó.Ñ. Þ ï åíáëëáêôÞñáò Å.Ñ. óôá áõ-
ôïêßíçôá êáé óå ôé ï óõóóùñåõôÞò;
3. Ôé ÷ñåéÜæåôáé ï áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò óôéò ãåííÞôñéåò Ó.Ñ.;
4. Óôç ãåííÞôñéá Å.Ñ. ï áõôüìáôïò ñõèìéóôÞò åêôåëåß ôéò ßäéåò ñõèìßóåéò ìå
áõôüí ôçò ãåííÞôñéáò Ó.Ñ.;
5. Óå ôé ÷ñçóéìåýåé ï óõóóùñåõôÞò êáé óå ôé ï åêêéíçôÞò;
6. Ìå ðüóá êáëþäéá ôñïöïäïôåßôáé Ýíáò ëáìðôÞñáò êáé ìå ðüóá ï áíåìéóôÞ-
ñáò øýîçò ôïõ ï÷Þìáôïò;
7. Áðü ðïéá åîáñôÞìáôá áðïôåëåßôáé ï åêêéíçôÞò êáé ðïéá åñãáóßá êÜíåé ôï êÜ-
èÝíá;
8. Óå ôé äéáöÝñïõí ôá "ìåóáßá" áðü ôá "ìåãÜëá" öþôá êáé ôé åßäïõò ëáìðôÞ-
ñåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôç ëåéôïõñãßá ôïõò;
9. ÐåñéãñÜøôå ôç ëåéôïõñãßá ôïõ êõêëþìáôïò ôùí öþôùí "óôïð" (STOP).
10. Ðïéåò óõíèÞêåò ðñÝðåé íá ðëçñïýí ôá öþôá "öëáò" êáé ðïéá ç áñ÷Þ ëåé-
ôïõñãßáò ôïõ çëåêôñïèåñìéêïý êåíôñéêïý öëáóÝñ;
11. Óå ôé äéáöÝñåé ôï êýêëùìá ôùí öëáò áðü ôï êýêëùìá êéíäýíïõ áëÜñì
(ALARM);
12. ÐåñéãñÜøôå ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ áíåìéóôÞñá øýîçò ôïõ êéíçôÞñá.
13. Ðïéïò ï óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò öüñôéóçò;

460
 Ç ë å ê ô ñ é ê ü ó ý ó ô ç ì á

êïý äéáêüðôç (èåñìïóôÜôç), ðñïêåéìÝ-

íïõ íá øõ÷èåß ôüóï ï êéíçôÞñáò üóï
êáé ôï õãñü ôïõ øõãåßïõ, üôáí Ý÷ïõí
èåñìáíèåß ðÜíù áðü ôï åðéôñåðüìå-
íï üñéï.

14. Ðïéá ç ðïñåßá ôïõ ðáñáãüìåíïõ áðü ôçí ãåííÞôñéá ñåýìáôïò;

15. Ðïéïò ï óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò öùôéóìïý ó' Ýíá ü÷çìá;
16. ÅîçãÞóôå, ãéáôß ôï "ðéíéüí" ôïõ åêêéíçôÞ ðñÝðåé íá áðïóõìðëÝêåôáé áðü ôçí
ïäïíôùôÞ óôåöÜíç ôïõ âïëÜí, üôáí ï êéíçôÞñáò áñ÷ßóåé íá ëåéôïõñãåß.
17. Ðïéåò åßíáé ïé êõñéüôåñåò äéáöïñÝò ìåôáîý ìéáò ãåííÞôñéáò Ó.Ñ. êáé åíüò
åíáëëáêôÞñá; (Áíáöåñèåßôå, åéäéêüôåñá, óôá ðëåïíåêôÞìáôá).
18. ¼ôáí ðñüêåéôáé íá óõíäÝóåéò ôçí êýñéá ìðáôáñßá åíüò áõôïêéíÞôïõ ìå ìßá
Üëëç âïçèçôéêÞ, ðñïêåéìÝíïõ áõôü íá åêêéíÞóåé, ðñÝðåé íá óõíäÝóåéò ôïí
èåôéêü ðüëï ôçò ìßáò ìå ôïí èåôéêü ðüëï ôçò Üëëçò Þ ôïí áñíçôéêü ìå ôïí
Üëëï áñíçôéêü;
19. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÅÜí ìðïñåßò íá âñåéò Ýíá Ü÷ñçóôï êáé åëáôôùìáôéêü åêêéíçôÞ, áðïóõíáñ-
ìïëüãçóÝ ôïí, êáèÜñéóå ôá åîáñôÞìáôÜ ôïõ êáé óõíáñìïëüãçóå ôïí åê íÝ-
ïõ. Ôï ßäéï ìðïñåßò íá êÜíåéò êáé ìå ìéá ãåííÞôñéá Ó.Ñ. Þ Å.Ñ.
20. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Äþóå ãñáðôþò ìéá óýíôïìç åîÞãçóç ôùí äéáöïñþí ðïõ õðÜñ÷ïõí óôç
ó÷åäßáóç êáé óôçí êáôáóêåõÞ ìéáò ãåííÞôñéáò Ó.Ñ. êáé åíüò åíáëëÜêôç. Å-
îÞãçóå, ãéáôß ïé êáôáóêåõáóôÝò ôùí áõôïêéíÞôùí, ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá, ÷ñç-
óéìïðïéïýí, ó÷åäüí áðïêëåéóôéêÜ, ãåííÞôñéåò Å.Ñ.
21. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Ó÷åäßáóå óå óêáñßöçìá ôï Çëåêôñéêü Óýóôçìá åíüò áõôïêéíÞôïõ êáé ðñï-
óðÜèçóå íá ðåñéëÜâåéò ó' áõôü, üóï ðéï ðïëëÜ áðü ôá åîáñôÞìáôÜ ôïõ á-
íáöÝñïíôáé ó' áõôü ôï êåöÜëáéï.

461
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 8

ÓÕÓÔÇÌÁ ÁÅÑÉÓÌÏÕ - ÈÅÑÌÁÍÓÇÓ

& ÊËÉÌÁÔÉÓÌÏÕ

ÃåíéêÜ

Óýóôçìá áåñéóìïý

Óýóôçìá èÝñìáíóçò

Óýóôçìá øýîçò

Ëåéôïõñãßá ôçò øõêôéêÞò ìïíÜäáò

ÂëÜâåò

ÓõíôÞñçóç -Ýëåã÷ïò - ñõèìßóåéò

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 8

ÓÕÓÔÇÌÁ ÁÅÑÉÓÌÏÕ - ÈÅÑÌÁÍÓÇÓ

ÊÁÉ ÊËÉÌÁÔÉÓÌÏÕ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá ïñßæïõí ôï óýóôçìá áåñéóìïý (åîáåñéóìïý) - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
åíüò ï÷Þìáôïò.
■ Íá ðñïóäéïñßæïõí ôá óôïé÷åßá ðïõ åðçñåÜæïõí ôïí êëéìáôéóìü óå Ýíá áõôïêß-
íçôï.
■ Íá äéáêñßíïõí ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí (ó÷åäßùí, ðñáãìáôéêþí êáôá-
óêåõþí) êáé íá áíáöÝñïõí ôá ìÝñç ðïõ áðïôåëïýí ôï óýóôçìá áåñéóìïý-åîá-
åñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý åíüò áõôïêéíÞôïõ.
■ Íá áîéïëïãïýí êáé íá åîçãïýí ìå ôç âïÞèåéá åðïðôéêþí ìÝóùí (ó÷åäßùí, äéá-
ãñáììÜôùí ê.ëð.), ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ ðéï ðÜíù áõôïý óõóôÞìáôïò óôü
÷þñï ôùí åðéâáôþí.
■ Íá åîçãïýí, ìÝóá áðü ëåéôïõñãéêÜ ó÷Ýäéá, ôçí ëåéôïõñãßá ôïõ øõêôéêïý êýêëïõ
ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ óõóôÞìáôïò.
■ Íá áíáöÝñïõí ôéò ðéèáíÝò âëÜâåò ôïõ üëïõ óõóôÞìáôïò áåñéóìïý-èÝñìáí-
óçò - êëéìáôéóìïý.

8.1. ÃåíéêÜ ÷þñï ôùí åðéâáôþí ðñÝðåé íá äéáôçñïý-

Ï êëéìáôéóìüò óôá áõôïêßíçôá åöáñìü-
óôçêå ãéá íá ðñïóöÝñåé Üíåóç êáé õãéåé-
íü ðåñéâÜëëïí ðáñáìïíÞò óôïí ïäçãü
êáé ôïõò åðéâÜôåò.
ËÝãïíôáò êëéìáôéóìü, åííïïýìå, ãåíéêÜ,
ôïí Ýëåã÷ï ôçò èåñìïêñáóßáò, ôçò õ-
ãñáóßáò êáé ôïõ áåñéóìïý óå êëåéóôïýò
÷þñïõò.
ÐáñÜìåôñïé, üðùò ç èåñìïêñáóßá, ç
ó÷åôéêÞ õãñáóßá êáé ï áåñéóìüò óôï
íôáé óôáèåñÜ óôï åðßðåäï ðïõ áðáéôåßôáé,
åíþ ìßá åíäå÷üìåíç áëëáãÞ ôïõò åê ìÝ-
ñïõò ôïõ ïäçãïý ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå
ôÝôïéï ñõèìü, þóôå íá ìçí åíï÷ëåß
ôïõò åðéâÜôåò.
Óå ÷þñïõò ðïõ åßíáé åñìçôéêÜ êëåéóôïß,
êáé óôïõò ïðïßïõò õðÜñ÷ïõí óõãêå-
íôñùìÝíïé ðïëëïß Üíèñùðïé, üðùò ð.÷.
óôá áõôïêßíçôá, üôáí ïé êáéñéêÝò óõíèÞ-
êåò äåí åðéôñÝðïõí ôï Üíïéãìá ôùí ðá-

464
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
ñáèýñùí, ïé óõíèÞêåò ðåñéâÜëëïíôïò
ãßíïíôáé ãñÞãïñá äõóÜñåóôåò ãéá ôïõò
åðéâÜôåò êáé ìåéþíïõí ôçí éêáíüôçôá ôïõ
ïäçãïý, áöïý ðñïêáëïýí êüðùóç êáé
õðíçëßá.
¸ôóé äçìéïõñãÞèçêáí, áñ÷éêÜ, óõóôÞìáôá
ìå åëåã÷üìåíï áåñéóìü óôá åðéâáôéêÜ
áõôïêßíçôá, áëëÜ êáé óôá öïñôçãÜ.
Óôï óýóôçìá áåñéóìïý, ðïõ åßíáé âáóéêü
ãéá ôïí êëéìáôéóìü, ôïðïèåôïýíôáé "åíáë-
ëÜêôåò èåñìüôçôáò", äçëáäÞ èåñìáíôéêÜ Þ
øõêôéêÜ óôïé÷åßá. ´Åôóé, áíÜëïãá ìå ôï å-
ðßðåäï åîïðëéóìïý êáé ðïëõôÝëåéáò, åêôüò
ôïõ óõóôÞìáôïò áåñéóìïý êáé èÝñìáíóçò,
ôá ðåñéóóüôåñá áõôïêßíçôá ðùëïýíôáé óÞ-
ìåñá ìå êëéìáôéóôéêü (air condition) óôïí
âáóéêü åîïðëéóìü ôïõò.
Ç ëåéôïõñãßá ôùí êéíçôÞñùí åóùôåñéêÞò
êáýóçò áöÞíåé ìåãÜëá ðïóÜ èåñìüôç-
ôáò, ôüóï óôá êáõóáÝñéá (ðåñßðïõ 33 %),
üóï êáé óôï õãñü ôçò øýîçò (ðåñßðïõ
33%). ¸íá, ëïéðüí, ìÝñïò ôçò èåñìüôç-
ôáò, áðÜãåôáé áðü ôï õãñü øýîçò ôïõ êé-
íçôÞñá (íåñïý Þ ìßãìáôïò íåñïý êáé á-
íôéðçêôéêÞò - áíôéïîåéäùôéêÞò äéÜëõóçò),
êáé ãéá íá äéáôçñåßôáé ç èåñìïêñáóßá
ôïõ êéíçôÞñá óå óõãêåêñéìÝíï èåñìï-
êñáóéáêü åðßðåäï -ðñïêåéìÝíïõ áõôüò íá
Ý÷åé êáëÞ áðüäïóÞ - ìðïñåß ç óõãêåêñé-
ìÝíç èåñìüôçôá íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá
ôç èÝñìáíóç ôïõ ÷þñïõ ôùí åðéâáôþí.
Ï ðëÞñçò êëéìáôéóìüò ôïõ áõôïêéíÞôïõ,
ìå ôçí ðñïóèÞêç ìïíÜäáò øýîçò ôïõ á-
Ýñá åßíáé óÞìåñá Ýíáò áðü ôïõò áðá-
ñáßôçôïõò åîïðëéóìïýò ôïõ áõôïêéíÞôïõ
êáé ìðïñåß íá èåùñçèåß êáé ùò óýóôç-
ìá åíåñãçôéêÞò áóöÜëåéáò ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ, óå ðåñßðôùóç áêñáßùí èåñìïêñá-
óéþí ðåñéâÜëëïíôïò, ìå ôçí Ýííïéá üôé
äéáôçñåß óå åãñÞãïñóç ôïí ïäçãü.
8.2. Óýóôçìá áåñéóìïý
Ôï ðñþôï âÞìá ãéá ôïí êëéìáôéóìü ôùí
êëåéóôþí áìáîùìÜôùí åßíáé ï åëåã÷ü-
ìåíïò áåñéóìüò ôïõò, ï ïðïßïò åðéôõã-
÷Üíåôáé ìå áãùãïýò ðñïóáãùãÞò (áå-
ñáãùãïýò) åîùôåñéêïý áÝñá (íùðïý á-
Ýñá). Óôç äéáäñïìÞ ôïõò, ëïéðüí, ïé á-
åñáãùãïß Ý÷ïõí êáôÜëëçëá äéáöñÜãìá-
ôá (èõñßäåò) ãéá ôï Üíïéãìá, ôï êëåßóéìï
êáé ôçò ñýèìéóç ôçò ðáñï÷Þò ôïõ áÝñá
ðñïóáãùãÞò, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé êáôÜë-
ëçëá äéáìïñöùìÝíá óôüìéá (áêñïöý-
óéá) ãéá ôç äéáíïìÞ ôïõ áÝñá óôï ÷þñï
ôïõ áìáîþìáôïò.
Ç äéáäéêáóßá ðñïóáãùãÞò ôïõ áÝñá óôï
÷þñï ôùí åðéâáôþí ôïõ áõôïêéíÞôïõ, åß-
ôå ìå ôç âïÞèåéá áíåìéóôÞñá, åßôå ìå ôçí
êßíçóç ôïõ áõôïêéíÞôïõ áíáöÝñåôáé ùò
áåñéóìüò, åíþ ç åîáãùãÞ ôïõ áÝñá áðü
ôï ÷þñï ôïõ áìáîþìáôïò, ìÝóù èõñß-
äùí ðïõ ðáñáìÝíïõí ìïíßìùò áíïé-
êôÝò, áíáöÝñåôáé ùò åîáåñéóìüò.
Áðáñáßôçôç ðñïûðüèåóç êáëÞò ëåéôïõñ-
ãßáò ôïõ óõóôÞìáôïò áåñéóìïý åßíáé íá
ðñïóÜãåôáé óôï åóùôåñéêü ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ åðáñêÞò ðïóüôçôá áÝñá êáé íá êáôá-
íÝìåôáé êáôÜ ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå íá ìç
ìÝíïõí ðåñéï÷Ýò óôéò ïðïßåò äåí áíáíå-
þíåôáé ï áÝñáò ôïõò, áëëÜ êáé íá ìçí õ-
ðÜñ÷ïõí Ýíôïíïé óôñïâéëéóìïß êáé óõ-
ñéãìïß êáôÜ ôç äéÝëåõóÞ ôïõ.
Ï áåñéóìüò-åîáåñéóìüò ôïõ åóùôåñé-
êïý ôïõ áõôïêéíÞôïõ áðïôåëåß, óõíåðþò,
âáóéêü óõíôåëåóôÞ áóöáëåßáò, ãéáôß
êñáôÜ ôïí ïäçãü óå êáëÞ öõóéêÞ êáôÜ-
óôáóç, þóôå íá áíôéäñÜ óùóôÜ êáé Ý-
ãêáéñá óå êÜèå öÜóç ôçò ïäÞãçóçò ôïõ
ï÷Þìáôïò.
¸ôóé, ãéá íá åîáóöáëéóèåß ç èåôéêÞ ðñï-
þèçóç ôïõ áÝñá, ôïðïèåôåßôáé óôïõò á-
åñáãùãïýò Ýíáò çëåêôñéêüò êéíçôÞñáò
ìå ôñåéò Þ ôÝóóåñéò ôá÷ýôçôåò.
465
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.8.1 Åßóïäïò, äéáäñïìÞ ìÝóá áðü ôï áìÜîùìá êáé Ýîïäïò ôïõ áÝñá áðü ôõðéêü åðéâáôéêü ü÷çìá.
Ç èõñßäá Þ ïé èõñßäåò åéóüäïõ ôïõ áÝ-
ñá, ãéá ôïí áåñéóìü ôïõ áìáîþìáôïò,
óõíÞèùò âñßóêïíôáé, åßôå óôï "ôñïðÝôï"
ôïõ õáëïêáèáñéóôÞñá, äçëáäÞ åìðñüò á-
ðü ôï ðñüóèéï êñýóôáëëï ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ (áíåìïèþñáêá Þ ðáñ-ìðñßæ), åßôå óôï
ðñüóèéï ìÝñïò ôïõ áõôïêéíÞôïõ (ìÜóêá),
äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ áðü ôï øõãåßï. Óôçí
åßóïäï ôïõ áÝñá ôïðïèåôïýíôáé ðåñóß-
äåò (ãñßëéåò) êáé äéêôõùôü ðëÝãìá, ãéá
íá ìçí åéóÝñ÷ïíôáé óôï óýóôçìá áêá-
èáñóßåò, öýëëá äÝíäñùí, Ýíôïìá ê.Ü.
Óôç óõíÝ÷åéá, ìðïñåß íá õðÜñ÷åé êáé ößë-
ôñï ãéá ëåðôüôåñï êáèáñéóìü (äéÞèçóç)
ôïõ áÝñá áðü óêüíç, ãýñç áíèÝùí ê.ëð.
466
Ç êáôáíïìÞ ôïõ áÝñá óôï åóùôåñéêü ôïõ
áìáîþìáôïò ãßíåôáé ìå óôüìéá, ôá ïðïß-
á âñßóêïíôáé, óõíÞèùò, ãýñù áðü ôï
ðßíáêá ïñãÜíùí (ôáìðëþ) ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ.
Óôï Ó÷. 8.1 öáßíåôáé ç êáôáíïìÞ ôïõ á-
Ýñá ìå:
á) Óôüìéá (áêñïöýóéá), óõíÞèùò äýï,
ðïõ óôÝëíïõí áÝñá óôçí åóùôåñéêÞ
ðëåõñÜ ôïõ ðáñ-ìðñßæ êáé Ý÷ïõí ðñï-
ïñéóìü ôï îåèÜìðùìÜ ôïõ áðü õäñá-
ôìïýò, ðïõ äçìéïõñãïýíôáé áðü ôç
äéáöïñÜ èåñìïêñáóßáò ìåôáîý åóù-
ôåñéêïý ÷þñïõ ôïõ áìáîþìáôïò êáé
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, óõíÞèùò êáôÜ ôç
÷åéìåñéíÞ ðåñßïäï.
â) Óôüìéá, óõíÞèùò äýï, ôá ïðïßá ìðï-
ñåß íá êáôáëÞãïõí óå êéíçôÜ áêñïöý-
óéá êáé ôá ïðïßá âñßóêïíôáé óôï êÝ-
íôñï êáé óôï ýøïò ôïõ ðßíáêá ôùí
ïñãÜíùí êáé óôÝëíïõí áÝñá óôï å-
óùôåñéêü ôïõ áìáîþìáôïò ðñïò ôï
ðñüóùðï êáé ôï óþìá ôïõ ïäçãïý
êáé ôïõ óõíïäçãïý.
ã) Óôüìéá, óõíÞèùò äýï, ðïõ âñßóêïíôáé
êÜôù áðü ôá ðñïçãïýìåíá êáé óôÝë-
íïõí áÝñá óôï êÜôù ìÝñïò, ðñïò ôï
äÜðåäï ôïõ åóùôåñéêïý ÷þñïõ ôïõ á-
ìáîþìáôïò, üðïõ êáé ôá ðüäéá ôùí å-
ðéâáôþí.
ä) Óôüìéá, óõíÞèùò äýï, ðïõ âñßóêïíôáé
äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ áðü ôïí ðßíáêá
ôùí ïñãÜíùí êáé êáôáëÞãïõí óå êé-
íçôÝò ñõèìéóôéêÝò ðåñóßäåò, Ýôóé þ-
óôå íá êáôåõèýíåôáé ï áÝñáò üðïõ
èÝëïõìå.
å) ÓôáèåñÜ óôüìéá, óõíÞèùò äýï, ôá ï-
ðïßá âñßóêïíôáé äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ
áðü ôïí ðßíáêá ïñãÜíùí, ðïõ ðñïï-
ñéóìü Ý÷ïõí ôï îåèÜìðùìá ôùí ðëá-
úíþí ðáñáèýñùí ôïõ ïäçãïý êáé ôïõ
óõíïäçãïý óå ðåñßðôùóç øõ÷ñïý
êáéñïý, ãéá êáëýôåñç ïñáôüôçôá. Óå
ïñéóìÝíá, ìÜëéóôá, ìïíôÝëá áõôïêé-
íÞôùí ôá óôüìéá áõôÜ âñßóêïíôáé ôï-
ðïèåôçìÝíá óôéò ðüñôåò ôïõ ïäçãïý
êáé ôïõ óõíïäçãïý.
Åðßóçò, óå áñêåôÜ áõôïêßíçôá ïé áåñá-
ãùãïß ìðïñåß íá öÝñíïõí áÝñá êáé óôï
÷þñï ôùí ðßóù êáèéóìÜôùí.
ÃåíéêÜ, ï áÝñáò ðñïóÜãåôáé óôá äéÜöï-
ñá ôìÞìáôá ôïõ åóùôåñéêïý ÷þñïõ, ìå
ôç âïÞèåéá, üðùò åßðáìå, ôïõ çëåêôñé-
êïý áíåìéóôÞñá, ìðïñåß üìùò áõôü íá
ãßíåôáé êáé ìå öõóéêÞ ñïÞ, êáèþò, ôï ß-
äéï ôï áõôïêßíçôï êéíåßôáé êáé áíÜëïãá
ìå ôçí ôá÷ýôçôá ðïõ Ý÷åé. Ôçí áðïóôïëÞ
áõôÞ åêôåëïýí, óõíÞèùò, äýï óôüìéá,
äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ áðü ôï ôáìðëþ, ðïõ
êáôáëÞãïõí óå êéíçôÝò ðåñóßäåò (ãñß-
ëéåò).
Ïé óôñïöÝò ôïõ áíåìéóôÞñá ñõèìßæï-
íôáé ìå Ýíá ìåôáãùãéêü äéáêüðôç, ï ï-
ðïßïò êÜèå öïñÜ åðéëÝãåé ìßá ïñéóìÝ-
íç çëåêôñéêÞ áíôßóôáóç ãéá ôéò 3 Þ 4 ôá-
÷ýôçôåò ðïõ óõíÞèùò äéáèÝôåé. Ç Ýîï-
äïò ôïõ áÝñá áðü ôï ÷þñï ôïõ áìáîþ-
ìáôïò, ëüãù ôçò ìéêñÞò õðåñðßåóçò
ðïõ äçìéïõñãåßôáé áðü ôçí åéóáãùãÞ
ôïõ, ãßíåôáé áðü ôéò åéäéêÝò èõñßäåò å-
îáåñéóìïý, ïé ïðïßåò âñßóêïíôáé, êáôÜ
êáíüíá, óôï ïðßóèéï ìÝñïò ôïõ áìáîþ-
ìáôïò, äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ êïíôÜ óôá ðß-
óù ðáñÜèõñá Þ óôï ðáñ-ìðñéæ, êáé åßíáé
ðÜíôá áíïéêôÝò. Ç ó÷åäßáóç ôùí èõñß-
äùí åîáåñéóìïý åßíáé ôÝôïéá, þóôå íá
äéåõêïëýíåôáé êáôÜ ôçí êßíçóç ôïõ áõôï-
êéíÞôïõ, ç Ýîïäïò ôïõ áÝñá áðü ôïí ÷þ-
ñï ôïõ áìáîþìáôïò.
8.3. Óýóôçìá èÝñìáíóçò
ÊáôÜ ôïõò ÷åéìåñéíïýò ìÞíåò, ç åéóáãù-
ãÞ åîùôåñéêïý (íùðïý) áÝñá óôï ÷þñï
ôùí åðéâáôþí åßíáé êáé äõóÜñåóôç áëëÜ
êáé åðéêßíäõíç ãéá ôçí õãåßá ôùí åðéâá-
ôþí. ¸ôóé, åßíáé áíáãêáßï, ï áÝñáò áõ-
ôüò ðñßí åéóá÷èåß óôïí åóùôåñéêü ÷þ-
ñï ôïõ áìáîþìáôïò, íá èåñìáíèåß.
¸íá ìÝñïò ôçò èåñìüôçôáò ðïõ äçìé-
ïõñãåßôáé áðü ôçí êáýóç ôïõ êáõóßìïõ,
(ôï 33 % ðåñßðïõ) áöáéñåßôáé ãéá ôçí øý-
îç ôïõ êéíçôÞñá, åßôå áðåõèåßáò ìÝóù
ôïõ áÝñá óôïõò áåñüøõêôïõò êéíçôÞñåò,
åßôå Ýììåóá ìÝóù ôïõ õãñïý øýîçò (óõ-
íÞèùò íåñïý êáé áíôéðçêôéêïý äéáëýìá-
467
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.8.2 ÅíáëëÜêôçò èåñìüôçôáò (êáëïñéöÝñ)
1. Íôßæá åíåñãïðïßçóçò äéáêüðôç. 2. Ìï÷ëüò åíåñãï-
ðïßçóçò äéáêüðôç. 3. Ðåñéêü÷ëéá óõãêñÜôçóçò äéáêü-
ðôç. 4. Äéáêüðôçò ñýèìéóçò êõêëïöïñßáò èåñìïý íå-
ñïý (õãñïý).
ôïò) óôïõò õãñüøõêôïõò êéíçôÞñåò, êáé
ç ïðïßá èåñìüôçôá ôåëéêÜ áðÜãåôáé áðü
ôïí áÝñá. ÐÜíôùò, ôï ðïóü áõôü ôçò
èåñìüôçôáò åßíáé áñêåôü ãéá íá èåñìÜ-
íåé ôïí áÝñá ðïõ Ý÷åé ðñïïñéóìü ôï å-
óùôåñéêü ôïõ áìáîþìáôïò.
Óôïõò áåñüøõêôïõò êéíçôÞñåò õðÜñ÷åé
ìßá öôåñùôÞ ç ïðïßá ðáßñíåé êßíçóç á-
ðü ôïí êéíçôÞñá êáé ç ïðïßá óôÝëíåé, ìÝ-
óù áåñáãùãþí, ðïóüôçôá íùðïý áÝñá
ç ïðïßá ðåñíÜ åîùôåñéêÜ ôùí ðôåñõãßùí
ôùí êõëßíäñùí ôïõ êéíçôÞñá êáé èåñìáß-
íåôáé. Óôç óõíÝ÷åéá, ðÜëé ìÝóù áåñáãù-
ãþí, ç ðïóüôçôá áõôÞ ôïõ áÝñá åîÝñ÷å-
ôáé áðü óôüìéá ðñïò ôï ÷þñï ôùí åðé-
âáôþí êáé ìÝóù èõñßäùí åëÝã÷åôáé ç
ðáñï÷Þ ôïõ óôá äéÜöïñá ôìÞìáôá ôçò
êáìðßíáò. Ôï óýóôçìá áõôü ðáñïõóéÜæåé
Ýíá óïâáñü ìåéïíÝêôçìá, êáèþò ìåôá-
öÝñåé äõóÜñåóôåò ïóìÝò áðü ôïí êéíç-
468
ôÞñá, åíþ õðÜñ÷åé êßíäõíïò íá ìåôáöÝ-
ñåé êáé êáõóáÝñéá óå ðåñßðôùóç äéáññï-
þí, ðñÜãìá ðïëý åðéêßíäõíï, ëüãù ôïõ
ìïíïîåéäßïõ ôïõ Üíèñáêá (CO) ðïõ ðå-
ñéÝ÷ïõí.
Ãéá ôç èÝñìáíóç ôïõ áÝñá óôïõò õãñü-
øõêôïõò êéíçôÞñåò, ôïðïèåôåßôáé óå “óåé-
ñܔ ìå ôï óýóôçìá áåñéóìïý ï åíáëëÜ-
êôçò èåñìüôçôáò (êáëïñéöÝñ) (Ó÷.8.2), ï
ïðïßïò Ý÷åé ôçí ßäéá ìïñöÞ ìå ôï øõãåß-
ï ôïõ êéíçôÞñá, áëëÜ åßíáé ìéêñüôåñïò.
´Å÷åé äýï õäñïèáëÜìïõò, ìåôáîý ôùí ï-
ðïßùí ðáñåìâÜëëåôáé ï óùëçíùôüò ðõ-
ñÞíáò. Ïé óùëÞíåò ôïõ ðõñÞíá åîùôåñé-
êÜ öÝñïõí ðôåñýãéá ãéá íá áõîÜíåôáé ç
åðéöÜíåéÜ ôïõò, åíþ ìÝóá áðü áõôïýò
ðåñíÜ ôï èåñìü íåñü ðïý Ýñ÷åôáé áðü
ôïí êéíçôÞñá, ìå óêïðü íá èåñìáßíåé ôïí
áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß áíÜìåóá óôá ðôå-
ñýãéá.
Óôï Ó÷. 8.3 öáßíåôáé ìßá áðëïõóôåõìÝíç
óõíïëéêÞ äéÜôáîç ôïõ óõóôÞìáôïò øýîçò
ôïõ êéíçôÞñá êáé ðáñÜëëçëá ôï óýóôçìá
èÝñìáíóçò.
Ï åíáëëÜêôçò èåñìüôçôáò (êáëïñéöÝñ)
óõíäÝåôáé óôï êýêëùìá øýîçò ôïõ êéíç-
ôÞñá êáé ôáõôü÷ñïíá ìå ôï øõãåßï, ìå
áðïôÝëåóìá íá ôñïöïäïôåßôáé ìå èåñìü
íåñü ðïõ Ýñ÷åôáé áðü ôïí êéíçôÞñá, áðü
óçìåßï ðïõ âñßóêåôáé ðñéí áðü ôï èåñ-
ìïóôÜôç ôïõ óõóôÞìáôïò øýîçò ôïõ êé-
íçôÞñá. Ç ðáñï÷Þ èåñìïý íåñïý ðñïò
ôï êáëïñéöÝñ åëÝã÷åôáé áðü ôïí ïäçãü
ôïõ áõôïêéíÞôïõ ìå äéáêüðôç (ñïõìðéíÝôï
Þ âÜíá) ôï ÷åéñéóôÞñéï ôïõ ïðïßïõ (Ó÷.
8.4) âñßóêåôáé óôïí ðßíáêá ïñãÜíùí ôïõ
áõôïêéíÞôïõ.
Óôï Ó÷.8.5 öáßíåôáé, ëåðôïìåñþò, Ýíá
ôõðéêü óýóôçìá èÝñìáíóçò, üðïõ ôá ìå-
ãÜëá âÝëç äåß÷íïõí ôçí êßíçóç ôïõ íå-
ñïý (ôïõ øõêôéêïý äçëáäÞ õãñïý áðü
ôïí êéíçôÞñá ðñïò ôï øõãåßï êáé ôï äï-
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

ÑõèìéóôÞ âáëâßäá
ÈåñìïóôÜôçò ÊåöáëÞ êõëßíäñùí (äéáêüðôçò - ñïõìðéíÝôï)

Äï÷åßï
äéáóôïëÞò Èåñìüò
áÝñáò

Øõãåßï

Åîùôåñéêüò
Óþìá êõëßíäñùí (íùðüò) áÝñáò ÊáëïñéöÝñ
Áíôëßá íåñïý
(õãñïý) øýîçò

Ó÷.8.3 ÁðëïõóôåõìÝíç ìïñöÞ ôïõ óõóôÞìáôïò èÝñìáíóçò

Ó÷.8.4 Äéáêüðôçò ñýèìéóçò êõêëïöïñßáò èåñìïý íåñïý (õãñïý).

Óôï óçìåßï Á öáßíåôáé ôï äéÜöñáãìá ôïõ äéáêüðôç, ðïõ êéíïýìåíï ìåéþíåé êáé óôï ôÝëïò êëåß-
íåé ôï ðÝñáóìá ôïõ èåñìïý íåñïý (õãñïý øýîçò êéíçôÞñá).

469
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ó÷.8.5 Ôõðéêü óýóôçìá èÝìáíóçò áõôïêéíÞôïõ

1.Øõãåßï êéíçôÞñá. 2. Çëåêôñéêüò áíåìéóôÞñáò øõãåßïõ. 3.Äï÷åßï äéáóôïëÞò øõãåßïõ êáé ðþìá. 4. Èåñ-
ìïóôÜôçò êéíçôÞñá. 5. ÁéóèçôÞñáò èåñìïêñáóßáò èåñìïý íåñïý (øõêôéêïý õãñïý êéíçôÞñá). 8. ÖôåñùôÞ
áíåìéóôÞñá êáëïñéöÝñ. 9. ÐõñÞíáò êáëïñéöÝñ. 10. Äéáêüðôçò ñýèìéóçò êõêëïöïñßáò èåñìïý íåñïý
(øõêôéêïý õãñïý êéíçôÞñá). 11. Èåñìïóôáôéêüò äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá øõãåßïõ êéíçôÞñá. 12. Êñïõíüò åê-
êÝíùóçò íåñïý (õãñïý) øõãåßïõ. 13. Êñïõíüò åêêÝíùóçò íåñïý (õãñïý) êéíçôÞñá. 14. Âáëâßäá åîáÝñù-
óçò óõóôÞìáôïò øýîçò êéíçôÞñá, ðïõ üìùò äåí ÷ñçóéìïðïéåßôáé óå üëá ôá áõôïêßíçôá. 15. Âáëâßäá íù-
ðïý áÝñá, ðïõ åðéôñÝðåé ôçí ñýèìéóç íùðïý áÝñá, áëëÜ äåí ÷ñçóéìïðïéåßôáé óå üëá ôá áõôïêßíçôá.

÷åßï äéáóôïëÞò), êáé ôá ìéêñÜ âÝëç ôçí
êõêëïöïñßá ôïõ áðü ôïí êéíçôÞñá ðñïò
ôï êáëïñéöÝñ.
¸ôóé, ï ïäçãüò ìåôáêéíåß ôá äéÜöïñá
÷åéñéóôÞñéá (ìï÷ëïýò) Þ ðåñéóôñÝöåé ôá
áíôßóôïé÷á êïõìðéÜ, áíÜëïãá ìå ôçí êá-
ôáóêåõÞ, Ýôóé þóôå íá áíïßãåé Þ íá êëåß-
íåé ï äéáêüðôçò ôïõ èåñìïý íåñïý (õ-
ãñïý), ïðüôå ç ðáñï÷Þ ôïõ ðñïò ôï êá-
ëïñéöÝñ íá åßíáé óôáèåñÞ, üðùò åîÜë-
ëïõ êáé ç èåñìïêñáóßá ôïõ. Ðñüêåéôáé,
äçëáäÞ, ãéá Ýíá óýóôçìá êáëïñéöÝñ
“óôáèåñÞò ðáñï÷Þò” êáé óôáèåñÞò èåñ-
ìïêñáóßáò íåñïý. ÐáñÜëëçëá, ñõèìßæå-
ôá ç èõñßäá áíÜìéîçò ôïõ íùðïý áÝñá
åíþ, åíáëëáêôéêÜ, ìðïñåß íá õðÜñ÷åé äõ-
íáôüôçôá ñýèìéóçò ôçò ðáñï÷Þò èåñìïý
íåñïý ìÝóù ôçò âáëâßäáò (äéáêüðôç)
ðñïò ôï êáëïñéöÝñ, óôá ðëáßóéá ôïõ óõ-
óôÞìáôïò êáëïñéöÝñ “ìåôáâëçôÞò ðáñï-
÷Þò èåñìïý íåñïý”.
ÅðéðëÝïí, êáé óôá äýï áõôÜ åßäç êáëï-
ñéöÝñ ôßèåôáé óå ëåéôïõñãßá, ìÝóù äéá-
êüðôç, áíåìéóôÞñáò ìå ôçí êáôÜëëçëç ôá-

470
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

Ìï÷ëüò ÁÅÑÁ

Ìï÷ëïò èåñìïêñáóßáò Ìï÷ëüò äéáêüðôç (çëåêôñéêïý) áíåìéóôÞñá

Åîùôåñéêüò Èõñßäá áåñéóìïý
Èõñßäá Ðñïò ôï áêñïöýóéï îåèáìðþìáôïò
(íùðüò) áÝñáò ìßîçò áÝñá
Ðñïò ôï êåíôñéêü
óôüìéï áåñéóìïý
Åðáíáêõêëïöïñþí
áÝñáò
ÁíåìéóôÞñáò
ÐõñÞíáò êáëïñéöÝñ
ÑïõìðéíÝôï (äéáêüðôçò) íåñïý (øõêôéêïý õãñïý)
Èõñßäá äáðÝäïõ
Ðñïò ðëáúíÜ óôüìéá
Ðñïò ðëáúíÜ óôüìéá
Ðñïò ôï äÜðåäï Èõñßäåò îåèáìðþìáôïò
ðëáúíþí ðáñáèýñùí
ÅËÅÃ×ÏÓ ÊÁËÏÑÉÖÅÑ
Áêôïöýóéá
îåèáìðþìáôïò
Ðëáúíü óôüìéï ðáñ-ìðñßæ
Áåñáãùãüò ðëáúíïý óôïìßïõ

Óõíäåôéêü
êïììÜôé
ðëáúíïý Áåñáãùãïß
óôïìßïõ îåèáìðþìáôïò
Áãùãüò
êåíôñéêïý
áåñéóìïý Áåñáãùãüò ðëáúíïý
óôïìßïõ

Êåíôñéêüò
áåñáãùãüò
ðëáúíþí óôïìßùí

Óõíäåôéêü ÌïíÜäá ÈÝñìáíóçò

êïììÜôé ðëáúíïý (êáëïñéöÝñ)
óôïìßïõ Ðëáúíü óôüìéï

Ó÷.8.6 ÃåíéêÞ äéÜôáîç áåñéóìïý - èÝñìáíóçò áõôïêéíÞôïõ.

471
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
÷ýôçôá, þóôå íá ñõèìßæåôá ç ðïóüôçôá
ôïõ èåñìïý áÝñá ðïõ åéóÝñ÷åôáé óôï
÷þñï ôùí åðéâáôþí.
ÐåñéãñáöÞ ìïíÜäáò èÝñìáíóçò
(êáëïñéöÝñ).
Óôï Ó÷.8.6 öáßíåôáé, ôüóï ï ðßíáêáò ìå
ôïõò ÷åéñïêßíçôïõò ìï÷ëïýò ñýèìéóçò
ôïõ êáëïñéöÝñ, üóï êáé ìéá ôõðéêÞ äéÜ-
ôáîç êõêëïöïñßáò áÝñá, üðùò åðßóçò
êáé ìéá ãåíéêÞ äéÜôáîç ðïõ ðåñéëáìâÜíåé
ôá ìÝñç áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé Ýíá
óõìâáôéêü óýóôçìá áåñéóìïý-èÝñìáí-
óçò áõôïêéíÞôïõ.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
Ï åîùôåñéêüò (íùðüò) áÝñáò áíáññï-
öÜôáé áðü ôéò ãñßëéåò (áíïßãìáôá) ôïõ
åðÜíù ìÝñïõò ôïõ êáðþ ôïõ áõôïêéíÞôïõ
êáé ïäçãåßôáé, ìÝóù ôïõ êåëýöïõò ôçò
åéóáãùãÞò áÝñá, óôç ìïíÜäá èÝñìáí-
óçò (êáëïñéöÝñ) ìå ôç âïÞèåéá ôïõ çëå-
êôñéêïý áíåìéóôÞñá (Ó÷.8.7).
¸ôóé, ç ìïíÜäá èÝñìáíóçò (êáëïñéöÝñ)
(á)
Ó÷.8.7 Çëåêôñéêüò áíåìéóôÞñáò (êéíçôÞñáò êáé öôåñùôÞ)
á. ÖôåñùôÞ. â. Çëåêôñéêüò áíåìéóôÞñáò. ã. Êëåßóôñï óõãêñÜôçóçò áíåìéóôÞñá.
472
ðåñéëáìâÜíåé ôñåßò èõñßäåò: á) ìßá èõ-
ñßäá áíÜìéîçò áÝñá ç ïðïßá åëÝã÷åé ôçí
èåñìïêñáóßá ôïõ áÝñá, áíÜëïãá ìå ôï
óýóôçìá, â) ìßá èõñßäá áåñéóìïý, êáé
ã) ìßá èõñßäá êáôåýèõíóçò ôïõ áÝñá
ðñïò ôï äÜðåäï ôïõ áõôïêéíÞôïõ. ¼ëåò
áõôÝò ïé èõñßäåò åëÝã÷ïõí ôç äéáíïìÞ
ôçò ñïÞò ôïõ áÝñá óôï åóùôåñéêü ôïõ
áõôïêéíÞôïõ. Ç èõñßäá åéóáãùãÞò íù-
ðïý áÝñá ìðïñåß íá êëåßíåé êáô'åðéëïãÞ
ôïõ ïäçãïý, åìðïäßæïíôáò ôçí åéóáãùãÞ
ôïõ, üôáí ç èÝñìáíóç äåí ëåéôïõñãåß (åß-
íáé êëåéóôÞ).
Åðßóçò, ôá ÷åéñéóôÞñéá èÝñìáíóçò óå Ý-
íá ôõðéêü ÷åéñïêßíçôï óýóôçìá (Ó÷.8.8)
áðïôåëïýíôáé áðü ôñåßò ìï÷ëïýò ïé ïðïß-
ïé ôïðïèåôïýíôáé, óõíÞèùò, óôï ìÝóïí
ôïõ ôáìðëü (ðßíáêá åëÝã÷ïõ) êáé åßíáé:
á) Ôï ÷åéñéóôÞñéï ôïõ ÁÅÑÁ, ôï ïðïßï å-
ðéëÝãåé/åíåñãïðïéåß ôçí åéóáãùãÞ
ôïõ áÝñá êáé ôçí áõôüìáôç åîáãùãÞ
ôïõ.
â) Ôï ÷åéñéóôÞñéï ôçò ÈÅÑÌÏÊÑÁÓÉÁÓ,
ôï ïðïßï åëÝã÷åé ôï Üíïéãìá/êëåßóé-
ìï ôïõ äéáêüðôç Þ ôç ñýèìéóç ôçò ðá-
(â) (ã)
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

ñï÷Þò, ìÝóù ôïõ äéáêüðôç ðñïóá-
ãùãÞò èåñìïý íåñïý óôï êáëïñé-
öÝñ, ñõèìßæïíôáò Ýôóé ôçí èåñìï-
êñáóßá.
ã) Ôï ÷åéñéóôÞñéï - äéáêüðôçò ôïõ êéíç-
ôÞñá ôïõ ÁÍÅÌÉÓÔÇÑÁ, ôï ïðïßï
ñõèìßæåé ôçí ðáñï÷Þ ôïõ áÝñá, ìå-
óù ôçò öôåñùôÞò ôïõ áíåìéóôÞñá.
Óôá ó÷Þìáôá ðïõ áêïëïõèïýí, öáßíåôáé
ç ñïÞ ôïõ áÝñá:
1. ÊáôÜ ôïí áåñéóìü (Ó÷.8.9).
2. ÊáôÜ ôïí áåñéóìü êáé èÝñìáíóç
(Ó÷.8.10).
3. ÊáôÜ ôç èÝñìáíóç (Ó÷.8.11).
4. ÊáôÜ ôï îåèÜìðùìá ôïõ ðáñ-ìðñéæ
(ìå åðéëïãÞ ðáñÜëëçëçò èÝñìáíóçò
áÝñá) (Ó÷.8.12).
5. ÊáôÜ ôçí áíáêõêëïöïñßá ôïõ áÝñá
(Ó÷.8.13).
6. ÊáôÜ ôï îåèÜìðùìá ôïõ ðáñ-ìðñéæ
êáé ôùí ðëáúíþí ðáñáèýñùí ïäçãïý
êáé óõíïäçãïý (ìå åðéëïãÞ ðáñÜëëç-
ëçò èÝñìáíóçò áÝñá) (Ó÷.8.14).

ÁÝñá

Èåñìïêñáóßáò

ÁíåìéóôÞñá

Ó÷.8.8 ×åéñéóôÞñéá ôõðéêïý ÷åéñïêßíçôïõ óõóôÞìáôïò áåñéóìïý èÝñìáíóçò áõôïêéíÞôïõ.

473
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

1. ÈÝóç: Ventilating (Áåñéóìüò) Èõñßäá åëÝã÷ïõ èåñìïêñáóßáò

Íùðüò áÝñáò
Ðñïò ôá
ÈÝóç ÁÅÑÉÓÌÏÕ êåíôñéêÜ
óôüìéá

Ðñïò ôï
Ðñïò ôï ðëáúíü
ðëáúíü óôüìéï
Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí óôüìéï
åðéèõìçôÞ èåñìïêñáóßá åðéèõìçôÞ ðáñï÷Þ áÝñá

Ó÷.8.9 ÑïÞ áÝñá êáôÜ ôïí áåñéóìü (ñïõìðéíÝôï êáëïñéöÝñ êëåéóôü).

2. ÈÝóç: Ventilating êáé heating (B/L) (Áåñéóìüò êáé èÝñìáíóç)

(Ìåôáêéíåßôáé ï ìï÷ëüò ôïõ îåèáìðþìáôïò)
Èõñßäá åëÝã÷ïõ èåñìïêñáóßáò
Íùðüò áÝñáò Óôüìéá îåèáìðþìáôïò ðáñ-ìðñßæ
Ðñïò ôá
ÈÝóç ÁÅÑÉÓÌÏÕ-ÈÅÑÌÁÍÓÇÓ êåíôñéêÜ
óôüìéá

Ðñïò ôï
Ðñïò ôï äÜðåäï ðëáúíü
Ðñïò ôï óôüìéï
Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí ðëáúíü
åðéèõìçôÞ èåñìïêñáóßá åðéèõìçôÞ ðáñï÷Þ áÝñá óôüìéï

Ó÷.8.10 ÑïÞ áÝñá êáôÜ ôïí áåñéóìü êáé èÝñìáíóç

3. ÈÝóç: Çeating (ÈÝñìáíóç) Èõñßäá åëÝã÷ïõ èåñìïêñáóßáò

Ðñïò óôüìéá îåèáìðþìáôïò
Íùðüò áÝñáò ðáñ-ìðñßæ
ÈÝóç ÈÅÑÌÁÍÓÇÓ

Ðñïò ôï äÜðåäï
Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí
åðéèõìçôÞ èåñìïêñáóßá åðéèõìçôÞ ðáñï÷Þ áÝñá Ðñïò ôï Ðñïò ôï
ðëáúíü ðëáúíü
óôüìéï óôüìéï

Ó÷.8.11 ÑïÞ áÝñá êáôÜ ôç èÝñìáíóç

474
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

4. ÈÝóç: Defrosting (ÎåèÜìðùìá) Èõñßäá åëÝã÷ïõ èåñìïêñáóßáò

Ðñïò óôüìéá îåèáìðþìáôïò
Íùðüò áÝñáò ðáñ-ìðñßæ
ÈÝóç ÎÅÈÁÌÐÙÌÁÔÏÓ ðáñ-ìðñéæ

Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí

åðéèõìçôÞ èåñìïêñáóßá åðéèõìçôÞ ðáñï÷Þ áÝñá

Ó÷.8.12 ÑïÞ ôïõ áÝñá êáôÜ ôï îåèÜìðùìá ôïõ ðáñ-ìðñéæ.

Èõñßäá åëÝã÷ïõ èåñìïêñáóßáò

5. ÈÝóç: Recirculating
Ðñïò óôüìéá îåèáìðþìáôïò
(Áíáêõêëïöïñßá áÝñá) ðáñ-ìðñßæ
ÈÝóç ÁÍÁÊÕÊËÏÖÏÑÉÁÓ ÁÝñá

Áíáêõêëïöïñïý- Ðñïò ôï
ìåíïò áÝñáò ðëáúíü
Ðñïò ôï äÜðåäï óôüìéï
Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ðñïò ôï
åðéèõìçôÞ èåñìïêñáóßá åðéèõìçôÞ ðáñï÷Þ áÝñá ðëáúíü
óôüìéï

Ó÷.8.13 ÑïÞ áÝñá êáôÜ ôçí áíáêõêëïöïñßá ôïõ áÝñá.

6. ÈÝóç: Side defrosting (ÎåèÜìðùìá ðëáúíþí ðáñáèýñùí)

(Ìåôáêéíåßôáé ï ìï÷ëüò ôïõ ðëáúíïý îåèáìðþìáôïò) Èõñßäá åëÝã÷ïõ èåñìïêñáóßáò
Ðñïò óôüìéá îåèáìðþìáôïò
Íùðüò áÝñáò ðáñ-ìðñßæ
ÈÝóç ÈÅÑÌÁÍÓÇÓ

Ðñïò ôï äÜðåäï

Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí Ìåôáêßíçóç ìï÷ëïý óôçí

åðéèõìçôÞ èåñìïêñáóßá åðéèõìçôÞ ðáñï÷Þ áÝñá Ðñïò ôï Ðñïò ôï
ðëáúíü ðëáúíü
óôüìéï óôüìéï

Ó÷.8.14 ÑïÞ áÝñá êáôÜ ôï îåèÜìðùìá ôïõ ðáñ-ìðñéæ êáé ôùí ðëáúíþí ðáñáèýñùí ïäçãïý êáé óõíïäç-
ãïý (ìå åðéëïãÞ ðáñÜëëçëçò èÝñìáíóçò ôïõ áÝñá).

475
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Åêôüò áðü ôá ÷åéñïêßíçôá ÷åéñéóôÞñéá 8.4. Óýóôçìá øýîçò

èÝñìáíóçò ðïõ áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜ-
íù, óÞìåñá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáé áõôï-
ìáôéóìïß ðïõ åëÝã÷ïíôáé áðü ìßá çëå-
êôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ êáé áðü ôï á-
íôßóôïé÷ï ÷åéñéóôÞñéï ôïõ áõôüìáôïõ áõ-
ôïý êáëïñéöÝñ.
Óôï Ó÷.8.15 ðáñïõóéÜæåôáé Ýíá ôÝôïéï
ôõðéêü ÷åéñéóôÞñéï áõôïìÜôïõ êáëïñé-
öÝñ.
(êëéìáôéóìïý)
Ìå ôçí ðñïóèÞêç ôçò øõêôéêÞò ìïíÜäáò
ôçò ïðïßáò ôï ðëÞñåò óõãêñüôçìá öáß-
íåôáé óôï Ó÷.8.16, Ý÷ïõìå ôçí ïëïêëÞ-
ñùóç ôïõ êëéìáôéóìïý ôïõ áõôïêéíÞôïõ
(Air Conditioning), ìå ôïí ïðïßï åðéäéþ-
êïõìå êáé öñïíôßæïõìå, þóôå óôïí êëåé-
óôü ÷þñï ôïõ áõôïêéíÞôïõ ïé óõíèÞêåò
ðáñáìïíÞò íá åßíáé åõ÷Üñéóôåò êáé õ-

Â
A F

C C G

H J
D
I
E

Ó÷. 8.15 ×åéñéóôÞñéï áõôïìÜôïõ êáëïñéöÝñ

Á. ÐëÞêôñï åìöÜíéóçò åðéèõìçôÞò åóùôåñéêÞò èåñìïêñáóßáò. Â. ÐëÞêôñï åìöÜíéóçò åîùôåñéêÞò èåñ-
ìïêñáóßáò. C. ÐëÞêôñá åðéëïãÞò åóùôåñéêÞò èåñìïêñáóßáò (áýîçóçò - ìåßùóçò èåñìïêñáóßáò óôï å-
óùôåñéêü ôïõ áõôïêéíÞôïõ). D. ÐëÞêôñï ÷åéñïêßíçôçò Þ áõôüìáôçò ñýèìéóçò ôçò ôá÷ýôçôáò ôïõ áÝñá. E.
ÐëÞêôñï ÷åéñïêßíçôçò ñýèìéóçò ðïóüôçôáò áÝñá. F. ÐëÞêôñï áõôüìáôçò ëåéôïõñãßáò (åíåñãïðïßçóçò)
ôïõ óõóôÞìáôïò. G. Ìç ÷ñçóéìïðïéïýìåíï åöåäñéêü ðëÞêôñï. H. ÐëÞêôñï åëÝã÷ïõ ëåéôïõñãßáò ôïõ êõ-
êëþìáôïò ôçò áíáêõêëïöïñßáò ôïõ áÝñá. I. ÐëÞêôñï áðåíåñãïðïßçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò. J. ÐëÞêôñá åðé-
ëïãÞò äéáíïìÞò áÝñá óôá äéÜöïñá óôüìéá åîáãùãÞò ôïõ.

476
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

ÑõèìéóôÞò ÅîáôìéóôÞò
èåñìïêñáóßáò (áôìïðïéçôÞò) ÅêôïíùôéêÞ âáëâßäá

×áìçëÞ ðßåóç (áåñßïõ

øõêôéêïý)
ÕøçëÞ ðßåóç Øõ÷ñüò
(áåñßïõ øõêôéêïý) áÝñáò

ÓõìðõêíùôÞò
Âïçèçôéêüò
áíåìéóôÞñáò
Èåñìüò áÝñáò
ÓõìðéåóôÞò ÕøçëÞ ðßåóç (áíåìéóôÞñáò)
(õãñïý øõêôéêïý)
×áìçëÞ ðßåóç
(õãñïý øõêôéêïý)
Åîùôåñéêüò
(íùðüò) áÝñáò ÓõëëÝêôçò - ößëôñï
øõêôéêïý õãñïý

Ó÷.8.16 Óõãêñüôçìá øõêôéêÞò ìïíÜäáò óå áõôïêßíçôï.

ãéåéíÝò, éäéáßôåñá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ôï ïðïßï ðåñéëáìâÜíåé ôï óýóôçìá áåñé-

êáëïêáéñéïý. Óå ïñéóìÝíåò, âÝâáéá, ðå-
ñéðôþóåéò êáé áíÜëïãá ìå ôçí åðéèõìßá
ôïõ ïäçãïý, ôï Air Coditioning ìðïñåß
íá ÷ñçóéìïðïéçèåß êáé êáôÜ ôéò Üëëåò å-
ðï÷Ýò ôïõ Ýôïõò.
Åðßóçò, èá ðñÝðåé íá áíáöåñèåß åäþ, ü-
ôé áðü ðëåõñÜò êáôáíÜëùóçò åíÝñãåéáò,
üôáí ôßèåôáé óå ëåéôïõñãßá ç øõêôéêÞ ìï-
íÜäá, áöáéñïýíôáé áðü ôçí éó÷ý ôïõ êé-
íçôÞñá ôïõ áõôïêéíÞôïõ áðü 2 Ýùò 5 PS,
åíþ, ôáõôü÷ñïíá, áõîÜíåôáé êáé ç êáôá-
íÜëùóç êáõóßìïõ áðü 0,4 Ýùò 0,8
lit/100 km, ðåñßðïõ.
Óôï Ó÷.8.17 öáßíïíôáé ëåðôïìÝñåéåò ôïõ
üëïõ óõãêñïôÞìáôïò ôïõ êëéìáôéóìïý,
óìïý, ôç ìïíÜäá èÝñìáíóçò êáé ôç ìï-
íÜäá øýîçò.
Ôá óðïõäáéüôåñá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ á-
Ýñá óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ, óôá ïðïßá áðïäßäåôáé ìåãÜëç óç-
ìáóßá ìåôÜ ôçí ðñïóèÞêç ôçò øõêôéêÞò
ìïíÜäáò, åßíáé:
1. Ç èåñìïêñáóßá: Ï áÝñáò, äçëáäÞ,
ðñÝðåé íá Ý÷åé èåñìïêñáóßá áíÜëïãç
ìå ôçí áíôßóôïé÷ç ôïõ åîùôåñéêïý ðå-
ñéâÜëëïíôïò.
2. Õãñáóßá: Ï áÝñáò ðñÝðåé íá õößóôá-
ôáé áöýãñáíóç, Ýôóé þóôå ç ó÷åôéêÞ
õãñáóßá ôïõ íá êõìáßíåôáé óå åðßðå-

477
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÌïíÜäá èÝñìáíóçò (êáëïñéöÝñ)

Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá

Èõñßäá åéóáãùãÞò íùðïý áÝñá

Èõñßäá Óýíäåóç áåñáãùãïý

áåñéóìïý
ÌïíÜäá øýîçò

Èõñßäá äáðÝäïõ

ÁíåìéóôÞñáò

ÅîáôìéóôÞò
(áôìïðïéçôÞò)

Ó÷.8.17 ÐëÞñåò óýóôçìá êëéìáôéóìïý êáé êõêëïöïñßáò áÝñá.

äá õãéåéíïý ðåñéâÜëëïíôïò (ðåñßðïõ ößëôñá”), þóôå íá åßíáé áðáëëáãìÝ-

45-55 %), ÷ùñßò üìùò íá èáìðþ-
íïõí ôá ôæÜìéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
3. Ç êáèáñüôçôá ôïõ áÝñá: Ï ðñïóáãü-
ìåíïò áÝñáò ðñÝðåé íá åßíáé öéëôñá-
ñéóìÝíïò ìå åéäéêÜ ößëôñá (“ìéêñï-
íïò áðü îÝíá óùìáôßäéá, óêüíç ê.ëð.
4. Ç êßíçóç ôïõ áÝñá ìÝóá óôï ÷þñï
ôùí åðéâáôþí: Ï áÝñáò ðñÝðåé íá á-
íáíåþíåôáé áëëÜ êáé íá êáôáíÝìåôáé
ïìïéüìïñöá, ÷ùñßò íá äçìéïõñãïý-

478
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
íôáé åðéêßíäõíá ãéá ôçí õãåßá ôùí åðé-
âáôþí ñåýìáôá.
5. Ç óôÜèìç ôïõ èïñýâïõ: Åßíáé ðïëý
óçìáíôéêü ç óôÜèìç ôïõ èïñýâïõ
óôï åóùôåñéêü - ðïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü
ôïí óõìðéåóôÞ - íá ìçí îåðåñíÜ ïñé-
óìÝíá åðßðåäá, äéüôé ç ðáñáìïíÞ ôùí
åðéâáôþí óôï ÷þñï äåí èá åßíáé åõ-
÷Üñéóôç áëëÜ åíï÷ëçôéêÞ, éäéáßôåñá
áí ï èüñõâïò åßíáé õøçëüò.
Ó÷åäéáóìüò åíüò ôõðéêïý óõóôÞìáôïò
êëéìáôéóìïý.
¸íá ðëÞñåò óýóôçìá êëéìáôéóìïý óõí-
äõÜæåé Ýíá åîáôìéóôÞ (ðïõ áðïôåëåß ìÝ-
ñïò ôïõ óõóôÞìáôïò ôïõ áÝñá ôçò øõêôé-
êÞò ìïíÜäáò) êáé Ýíá áíåìéóôÞñá. Åðé-
ðñüóèåôá, ç üëç äéÜôáîç ðñïóöÝñåé
óõíäõáóìÝíåò ëåéôïõñãßåò ñïÞò ôïõ áÝ-
ñá áðü ôá äéÜöïñá óôüìéá ðïõ äéáèÝôåé.
¸ôóé, ï óõìðéåóôÞò êáé ï óõìðõêíùôÞò
ôïðïèåôïýíôáé óôï äéáìÝñéóìá (÷þñï)
ôïõ êéíçôÞñá, åíþ ï åîáôìéóôÞò, ôï êáëï-
ñéöÝñ, ï áíåìéóôÞñáò êáé ôá ÷åéñéóôÞñéá
åëÝã÷ïõ ôïõò óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí.
Ï ìç÷áíéóìüò åëÝã÷ïõ ôïõ óõóôÞìáôïò
ìðïñåß íá åßíáé ìç÷áíéêüò, íá ÷ñçóéìï-
ðïéåß, äçëáäÞ, óõñìáôüó÷ïéíá åëÝã÷ïõ,
ôï “êåíü” ôïõ êéíçôÞñá êáé ôï çëåêôñéêü
óýóôçìá ôïõ áõôïêéíÞôïõ. ÅíáëëáêôéêÜ,
ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí ÷åéñéóôÞñéá,
êïõìðéÜ åëÝã÷ïõ Þ ðëÞêôñá, áíÜëïãá ìå
ôïí âáèìü ôçò áõôïìáôïðïßçóÞò ôïõ.
Óôçí ôåëåõôáßá ìÜëéóôá ðåñßðôùóç, ï Ý-
ëåã÷ïò ôïõ êëéìáôéóôéêïý ãßíåôáé áðü ôçí
çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ (ECU), ìÝóù ðëçñïöïñéþí ðïõ Ýñ-
÷ïíôáé ó'áõôÞí áðü áéóèçôÞñåò åãêáôå-
óôçìÝíïõò óå äéÜöïñá óçìåßá ôïõ óõó-
ôÞìáôïò. Óôç óõíÝ÷åéá, ïé åíôïëÝò áðü
ôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá óôÝëíïíôáé ìå
ìïñöÞ çëåêôñïìáãíçôéêþí óçìÜôùí
ðñïò ôïõò åíåñãïðïéçôÝò, ïé ïðïßïé ìå
ôç óåéñÜ ôïõò åíåñãïðïéïýí ôá áíôßóôïé-
÷á åîáñôÞìáôá ðïõ ñõèìßæïõí ð.÷. ôéò
èõñßäåò ôïõ áÝñá, ôéò óôñïöÝò ôïõ áíå-
ìéóôÞñá, ôïí çëåêôñïìáãíçôéêü óõìðëÝ-
êôç ôïõ óõìðéåóôÞ ê.ëð.
ÁíÜëïãá, ëïéðüí, ìå ôï âáèìü áõôïìá-
ôïðïßçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò, ç çëåêôñïíé-
êÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ (ECU) ìðïñåß íá
ðñïóöÝñåé:
1. Åíåñãïðïßçóç Þ äéáêïðÞ ôïõ êëéìáôé-
óôéêïý, ìÝóù ó÷åôéêïý äéáêüðôç (ÏÍ
- ÏFF).
2. ÏéêïíïìéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ êëéìáôéóôé-
êïý, üôáí ï óõìðéåóôÞò ôßèåôáé óå
ëåéôïõñãßá ëéãüôåñï óõ÷íÜ.
3. Áõôüìáôç ëåéôïõñãßá ôïõ êëéìáôéóôé-
êïý, áíÜëïãá ìå ôéò èåñìïêñáóßåò
ðïõ Ý÷åé åðéëÝîåé ï ïäçãüò.
4. Áõôüìáôï Ýëåã÷ï, ìÝóù äéáêïðôþí
áõîïìåßùóçò ôçò èåñìïêñáóßáò ôïõ
áÝñá.
5. ¸ëåã÷ï ñïÞò ôïõ áÝñá ðñïò ôï äÜðå-
äï Þ ôï ðáñ-ìðñßæ.
6. ¸ëåã÷ï ëåéôïõñãßáò ôïõ êéíçôÞñá ôïõ
áíåìéóôÞñá ãéá ôÝóóåñéò, óõíÞèùò,
ôá÷ýôçôåò ðñïþèçóçò ôïõ áÝñá.
7. ¸ëåã÷ï áíáêýêëùóçò ôïõ åóùôåñéêïý
áÝñá.
8. ¸ëåã÷ï ñïÞò ôïõ áÝñá ðñïò ôï ðñü-
óùðï ôïõ ïäçãïý êáé ôïõ óõíïäçãïý.
9. ¸ëåã÷ï ñïÞò ôïõ áÝñá ðñïò ôá ðüäéá
êáé ôï êÜôù ìÝñïò ôïõ ÷þñïõ ôùí å-
ðéâáôþí.
10. ¸ëåã÷ï ñïÞò ôïõ áÝñá ðñïò ôï ðáñ-
ìðñéæ êáé ôá ðëáúíÜ ðáñÜèõñá, ãéá
ôï îåèÜìðùìÜ ôïõò.
479
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

A Â F

C G
L
D H

E I

Ó÷. 8.18 ËåðôïìÝñåéåò ôõðéêïý ÷åéñéóôçñßïõ áõôüìáôïõ êëéìáôéóôÞ.

Á. Ïèüíç èåñìïêñáóßáò. Â. ÐëÞêôñï åìöÜíéóçò åîùôåñéêÞò èåñìïêñáóßáò. C. Åðáíáöåñüìåíï ðëÞêôñï
åðéëïãÞò åðéèõìçôÞò èåñìïêñáóßáò. D. Ïèüíç ôá÷ýôçôáò çëåêôñéêïý áíåìéóôÞñá (÷åéñïêßíçôçò - áõôüìá-
ôçò ñýèìéóçò). Å. Åðáíáöåñüìåíï ðëÞêôñï åðéëïãÞò åðéèõìçôÞò ôá÷ýôçôáò çëåêôñéêïý áíåìéóôÞñá. F.
ÐëÞêôñï åíåñãïðïßçóçò áõôïìáôéóìïý. G. ÐëÞêôñï åíåñãïðïßçóçò ïéêïíïìéêÞò ëåéôïõñãßáò. Ç. ÐëÞêôñï
áíáêõêëïöïñßáò áÝñá ÷þñïõ åðéâáôþí. É. ÐëÞêôñï áðåíåñãïðïßçóçò ôïõ êõêëþìáôïò. L. ÐëÞêôñá åðéëï-
ãÞò äéáíïìÞò áÝñá óôá äéÜöïñá óôüìéá åîáãùãÞò ôïõ.

Óôï Ó÷.8.18 ðáñïõóéÜæïíôáé ëåðôïìÝ-
ñåéåò áðü Ýíá ôõðéêü ÷åéñéóôÞñéï áõôü-
ìáôïõ êëéìáôéóìïý (Áõtomatic Air
Conditioning Þ Automatic Climate
System), ðïõ åëÝã÷åôáé áðü çëåêôñïíéêÞ
ìïíÜäá åëÝã÷ïõ.
Áò óçìåéùèåß, üôé ôï óýóôçìá áõôü ìðï-
ñåß íá ðåñéëáìâÜíåé êáé äéáäéêáóßá -
äéÜôáîç áõôïäéÜãíùóçò ôùí âëáâþí
ôïõ.
ÌÝñç - åîáñôÞìáôá øõêôéêÞò ìïíÜ-
äáò
Ôï óõãêñüôçìá øýîçò ôïõ áÝñá ðåñé-
ëáìâÜíåé ôï óõìðéåóôÞ ìå ôïí çëåêôñï-
ìáãíçôéêü óõìðëÝêôç, ôï óõìðõêíùôÞ ìå
ôïí âïçèçôéêü ôïõ áíåìéóôÞñá, ôïí åîá-
ôìéóôÞ ìå ôïí áíåìéóôÞñá ôïõ , ôçí åêôï-
íùôéêÞ âáëâßäá êáé ôï ñõèìéóôÞ èåñìï-
êñáóßáò.
Ï óõìðéåóôÞò êáé ï óõìðõêíùôÞò ôïðï-
èåôïýíôáé óôï äéáìÝñéóìá (÷þñï) ôïõ êé-
íçôÞñá, åíþ ï åîáôìéóôÞò, ôï êáëïñé-
öÝñ, ï áíåìéóôÞñáò êáé ôá ÷åéñéóôÞñéá
åëÝã÷ïõ ôïõò óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí
(êáìðßíá).
Ðéï áíáëõôéêÜ:
• ÓõìðéåóôÞò.
Ôïðïèåôåßôáé óôï äéáìÝñéóìá ôïõ êéíçôÞ-
ñá êáé ðáßñíåé êßíçóç, ìÝóù éìÜíôá, á-
ðü ôñï÷áëßá ôïõ óôñïöáëïöüñïõ Üîï-
íá. Óôá ÷åéñïêßíçôá óõóôÞìáôá êëéìáôé-

480
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

Ó÷.8.19 ÄéáìÞêçò ôïìÞ ðåñéóôñïöéêïý óõìðéåóôÞ

1. Äßóêïò óõìðëÝêôç. 2. ÇëåêôñïìáãíÞôçò. 3. Ñüôïñáò ìå ôñï÷áëßá. 4. Ôóéìïý÷åò. 5. ¸íóöáéñá ñïõëå-
ìÜí. 6. Åìðñüóèéá âÜóç. 7. Óôåãáíïðïéçôéêüò äáêôýëéïò. 8. Ñüôïñáò. 9. ÂÜóç äéùóôÞñùí. 10. ÃñáíÜæé
åìðëïêÞò ðåñéóôñïöÞò. 11. ¸ìâïëï. 12. ÖëÜíôæá äßóêïõ âáëâßäùí. 13. Äßóêïò âáëâßäùí. 14. ÖëÜ-
íôæá êåöáëÞò êõëßíäñùí. 15. ÊåöáëÞ êõëßíäñùí. 16. Âåëïíïåéäåßò âáëâßäåò. 17. Áãùãïß áíáññüöç-
óçò êáé êáôÜèëéøçò. 18. ÔÜðá åéóáãùãÞò ëáäéïý. 19. ÂáñåëïåéäÞ ñïõëåìÜí. 20. Óþìá óõìðéåóôÞ.

óìïý, ç ëåéôïõñãßá ôïõ óõìðéåóôÞ åíåñ- óõìðéåóôÞ êáé ï óõìðéåóôÞò åêêéíåß Þ

ãïðïéåßôáé ÷åéñïêßíçôá üôáí ôßèåôáé óå
ëåéôïõñãßá ôï óýóôçìá, ìÝóù åíüò çëå-
êôñéêïý äéáêüðôç. Ç ëåéôïõñãßá ôïõ óõ-
ìðéåóôÞ (åêêßíçóç - äéáêïðÞ) óôç óõíÝ-
÷åéá åëÝã÷åôáé áõôüìáôá áðü ôï èåñ-
ìïóôÜôç ÷þñïõ, üôáí ç èåñìïêñáóßá
öèÜóåé óôçí ðñïêáèïñéóìÝíç ôéìÞ, ï-
ðüôå ðñïêáëåßôáé ç åìðëïêÞ Þ ç áðå-
ìðëïêÞ åíüò çëåêôñïìáãíçôéêïý óõíäÝ-
óìïõ ïìïáîïíéêïý ìå ôçí ôñï÷áëßá ôïõ
óôáìáôÜ, áíôßóôïé÷á.
Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ôï ÷áìçëÞò ðßåóçò
øõêôéêü ìÝóï ìå ôç ìïñöÞ áåñßïõ á-
íáññïöÜôáé áðü ôïí åîáôìéóôÞ êáé óôç
óõíÝ÷åéá óõìðéÝæåôáé ìå ôïí óõìðéåóôÞ
óå õøçëÞ ðßåóç êáé õøçëÞ èåñìïêñáóß-
á. Óôï Ó÷.8.19 öáßíåôáé ìßá äéáìÞêçò
ôïìÞ åíüò ðåñéóôñïöéêïý óõìðéåóôÞ.
• ÓõìðõêíùôÞò (Ó÷.8.20)

481
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ôïðïèåôåßôáé, óõíÞèùò, óôï ðñüóèéï ìÝ-

ñïò ôïõ øõãåßïõ ôïõ êéíçôÞñá (ôá âÝëç
äåß÷íïõí ôá áêñéâÞ óçìåßá óôÞñéîçò
ôïõ), êáé ç áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ Ý÷åé ùò
åîÞò:
Ôï øõêôéêü áÝñéï ðïõ Ý÷åé óõìðéåóèåß
êáé èåñìáíèåß áðü ôïí óõìðéåóôÞ, óõ-
ìðõêíþíåôáé, ìåôáôñÝðåôáé äçëáäÞ óå õ-
ãñü óôïí óõìðõêíùôÞ, øõ÷üìåíï áðü
ôïí áÝñá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò ðïõ ðåñíÜ
áíÜìåóá óôá ðôåñýãéá ôùí óùëÞíùí ôïõ
Ó÷.8.20 ÓõìðõêíùôÞò
óõìðõêíùôÞ. Ðéï óõãêåêñéìÝíá, ï óõì-
ðõêíùôÞò åîáóöáëßæåé ôüóï óôçí áöõ-
ðåñèÝñìáíóç ôïõ áôìïý ôïõ øõêôéêïý
ìÝóïõ, üóï êáé ôç óõìðýêíùóÞ ôïõ, êá-
èþò êáé ôçí õðüøõîç ôïõ ßäéïõ ôïõ õ-
ãñïý.
• ÓõëëÝêôçò øõêôéêïý õãñïý/óõóóù-
ñåõôÞò (Ó÷.8.21)
Ðñïò ôçí åêôïíùôéêÞ Åßíáé äï÷åßï ðïõ áðïèçêåýåé ôï øõêôéêü
âáëâßäá õãñü êáé áöáéñåß áðü áõôü áöåíüò ðé-
èáíÞ õãñáóßá (íåñü) - ìÝóù áöõãñáíôé-
êþí õëéêþí - êáé áöåôÝñïõ îÝíá óùìá-
Áðü ôïí ôßäéá, üôáí ôï øõêôéêü êõêëïöïñåß ìÝóá
óõìðõêíùôÞ óôï óýóôçìá, óå ðåñßðôùóç ðïõ ôï ôå-
ëåõôáßï ÷ñçóéìïðïéåß åêôïíùôéêÞ âáëâß-
äá. Óå ðåñßðôùóç, üìùò, ðïõ ôï óýóôç-
ìá ÷ñçóéìïðïéåß ôñé÷ïåéäÞ óùëÞíá,
ôïðïèåôåßôáé äï÷åßï ðïõ áíáöÝñåôáé ùò
óõóóùñåõôÞò, ïðüôå õðÜñ÷åé áíåîÜñôç-
ôï ößëôñï ãéá ôçí áöýãñáíóç ôïõ øõêôé-
êïý õãñïý.
• ÅêôïíùôéêÞ âáëâßäá/ôñé÷ïåéäÞò óù-
ëÞíáò.
Ç åêôïíùôéêÞ âáëâßäá "óôñáããáëßæåé" (õ-
ðïâéâÜæåé) ôçí ðßåóç ôïõ øõêôéêïý õãñïý
ðñïò ôïí åîáôìéóôÞ, åëÝã÷ïíôáò ôáõôü-
Ó÷.8.21 ÓõëëÝêôçò/áöõãñáíôÞñáò ÷ñïíá ôï ðïóü ôïõ øõêôéêïý ðïõ ðåñíÜ
1. ÁóöáëéóôéêÞ âáëâßäá õøçëÞò ðßåóçò. 2. ìÝóá áðü áõôüí, êáèïñßæïíôáò Ýôóé ôçí
ÔæáìÜêé åðéèåþñçóçò. 3. Ößëôñï.
4. Áöõãñáíôéêü õëéêü (Silicagel). øõêôéêÞ éó÷ý ôïõ óõóôÞìáôïò. Åíáëëáêôé-

482
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

êÜ, ÷ñçóéìïðïéåßôáé óôáèåñüò ôñé÷ïåéäÞò

óùëÞíáò (capillary tube), ï ïðïßïò ðÜ-
íôùò ìåéoíåêôåß óå ó÷Ýóç ìå ôç âáëâß-
äá, äéüôé Ýíáò ðáãïöñáãìüò ôïõ (öñÜ-
îéìï) åðéöÝñåé ôç äéáêïðÞ ôçò ëåéôïõñãß-
áò ôïõ óõóôÞìáôïò øýîçò.
• ÅîáôìéóôÞò.
Ç èåñìüôçôá ôïõ åóùôåñéêïý áÝñá ï ï-
ðïßïò ðñïùèåßôáé (êõêëïöïñåß) óôï ÷þ- Ó÷.8.22 ÅîáôìéóôÞò
ñï ôùí åðéâáôþí ìå ôç âïÞèåéá ôïõ á-
íåìéóôÞñá, áðïññïöÜôáé áðü ôï õãñü
øõêôéêü ìÝóï ôï ïðïßï êáé áôìïðïéåßôáé,
ìå áðïôÝëåóìá, êáèþò áõôüò (ï áÝñáò)
ðåñíÜ åîùôåñéêÜ ôùí óùëÞíùí áëïõíé-
ìßïõ ôïõ åîáôìéóôÞ, íá øý÷åôáé. Óôï Ó÷.
8.22, öáßíåôáé Ýíáò êëáóóéêüò ôýðïò å-
îáôìéóôÞ Þ áôìïðïéçôÞ.
• Âáëâßäåò óÝñâéò áíáññüöçóçò êáé
êáôÜèëéøçò.
Áðü ôéò âáëâßäåò áõôÝò ãßíåôáé ç ðñü-
óèåóç - öüñôéóç (óõìðëÞñùóç Þ ðëÞñù- Ó÷.8.23 ÐñåóïóôÜôçò ôñéþí åðéðÝäùí
óç) êáé ç áöáßñåóç ôïõ øõêôéêïý ìÝóïõ.
Óçìåéþíåôáé üôé, ãéá íá ëåéôïõñãÞóåé
óùóôÜ ìßá øõêôéêÞ äéÜôáîç, ðñÝðåé íá Ý-
÷åé ìÝóá ôçò ôç óõãêåêñéìÝíç ðïóüôçôá
øõêôéêïý ìÝóïõ, üðùò áõôÞ ðñïäéáãñÜ- ëüãù áðùëåéþí øõêôéêïý ìÝóïõ Þ ëüãù
öåôáé áðü ôïí êáôáóêåõáóôÞ. åîùôåñéêÞò èåñìïêñáóßáò ìéêñüôåñçò
• ÐñåóïóôÜôçò ôñéþí åðéðÝäùí. ôùí 10ï C - ïðüôå äåí õðÜñ÷ïõí óõí-
Áõôüò (Ó÷.8.23) èÝôåé óå ëåéôïõñãßá ôïí èÞêåò èåñìéêïý öïñôßïõ éêáíïðïéçôéêÝò
çëåêôñïêéíçôÞñá ôïõ áíåìéóôÞñá ôïõ óõ- ãéá ôçí åîÜôìéóç ôïõ øõêôéêïý ìÝóïõ
ìðõêíùôÞ, üôáí ôï áõôïêßíçôï åßíáé áêß- R12 Þ R134a - ç ðßåóç åßíáé ìéêñüôåñç
íçôï Þ êéíåßôáé ðïëý áñãÜ ëüãù êõêëï- óõíÞèùò ôùí 2,5 bar.
öïñéáêÞò óõìöüñçóçò, þóôå íá óõìðõ-
êíùèåß ôï øõêôéêü õãñü. Åðßóçò, åíåñ- Óå ðåñßðôùóç ðïõ ï ðñåóïóôÜôçò äåí
ãïðïéåß ôïí çëåêôñïìáãíçôéêü óõìðëÝ- åßíáé ôñéþí åðéðÝäùí, ðåñéëáìâÜíåôáé å-
êôç ôçò ôñï÷áëßáò ôïõ óõìðéåóôÞ, üôáí ç ðéðëÝïí ìßá áóöáëéóôéêÞ âáëâßäá õøç-
ðßåóç (ðëåõñÜ õøçëÞò ðßåóçò) êáôÜ ôçí ëÞò ðßåóçò Þ, åíáëëáêôéêÜ, äéÜôáîç ðñå-
Ýíáñîç ëåéôïõñãßáò Þ êáôÜ ôçí ðáýóç óïóôÜôç "õøçëÞò", ãéá Ýëåã÷ï ôçò ðßå-
ôïõ áíåìéóôÞñá ôïõ óõìðõêíùôÞ, öèÜóåé óçò üôáí áõôÞ öèÜóåé óå åðéêiíäõíåò ôé-
óå ðïëý õøçëÝò ôéìÝò, üðùò êáé üôáí ìÝò (óõíÞèùò ôçò ôÜîçò ôùí 20 bar).

483
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

8.5. Ëåéôïõñãßá ôçò øõêôéêÞò îáôìéæüìåíï õãñü üðùò ôï ïéíüðíåõìá,

ìïíÜäáò
ÅÜí åìâáðôßæáôå ôï äÜêôõëü óáò óå Ýíá
ðïôÞñé ìå ïéíüðíåõìá, áõôü èá êñýùíå
(ðÜãùíå) ãéáôß ôï ïéíüðíåõìá áöáéñåß
èåñìüôçôá áðü ôï äÜêôõëü óáò êáèþò
åîáôìßæåôáé (ìåôáôñÝðåôáé óå áÝñéï).
¸ôóé, ëïéðüí, åÜí Ýíá Üëëï ãñÞãïñá å-
ôïðïèåôçèåß óå Ýíá äï÷åßï ðïõ âñßóêå-
ôáé óå Ýíá êëåéóôü êéâþôéï, ç èåñìïêñá-
óßá ôïõ ìÝóá óôï êéâþôéï èá ðÝóåé. Áõ-
ôü óõìâáßíåé, äéüôé ôï ïéíüðíåõìá Þ ôï
üìïéü ôïõ õãñü åîáôìéæüìåíï áðïññï-
öÜ ôç èåñìüôçôá åîÜôìéóÞò ôïõ áðü ôïí
ðåñéâÜëëïíôá áÝñá ôïõ ÷þñïõ ôïõ êéâù-

ÁÝñéï õøçëÞò ðßåóçò

Õãñü õøçëÞò ðßåóçò

Õãñü ÷áìçëÞò ðßåóçò

Åîùôåñéêüò (íùðüò) áÝñáò ÓõìðéåóôÞò ÁÝñéï ÷áìçëÞò ðßåóçò

ÓõìðõêíùôÞò

Åîùôåñéêüò
åîéóùôÞò ðßåóçò Âïëâüò

ÓõëëÝêôçò-áöõãñáíôÞò
ÅêôïíùôéêÞ âáëâßäá

ÅîáôìéóôÞò

ÊéíçôÞñáò
áíåìéóôÞñá

Ó÷.8.24 Ôõðéêü äéÜãñáììá øõêôéêÞò ìïíÜäáò ìå óõìðßåóç áôìþí.

484
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
ôßïõ. Áí, ëïéðüí, áõôü ôï åîáôìéóèÝí õ-
ãñü ðåñéóõëëåãåß êáé øõ÷èåß ìå êñýï á-
Ýñá Þ íåñü, äçëáäÞ åÜí áöáéñåèåß ç
èåñìüôçôÜ ôïõ, èá ìåôáôñáðåß êáé ðÜëé
óå õãñü.
Êáô' åðÝêôáóç êáé ôï ìç÷Üíçìá øýîçò
åñãÜæåôáé ìå ôçí ßäéá áñ÷Þ, ôï äå øõ-
êôéêü õãñü ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß åßíáé ôï
øõêôéêü ìÝóï R12 (R= Refrigerant: øõêôé-
êü ìÝóï) ôïõ ïðïßïõ ç ÷çìéêÞ óýóôáóç
åßíáé: (CF2Cl2 - äß÷ëùñï-äßöèïñï-ìåèÜ-
íéï). Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá, ôï ÷ëþñéï êõ-
ñßùò, ðïõ ðåñéÝ÷åôáé óôï R12, åðåéäÞ êá-
ôáóôñÝöåé ôï üæïí ôçò áôìüóöáéñáò, Ý-
÷åé áíôéêáôáóôáèåß áðü ôï ìç åðéâëáâÝò
ãéá ôï ðåñéâÜëëïí øõêôéêü ìÝóï R134a
(CÇ2FCF3 - ôåôñáöèïñï-áéèÜíéï). ¹äç á-
ðü ôï 1993, õðÜñ÷ïõí ïäçãßåò ãéá ôç
äéáäéêáóßá ìåôáôñïðÞò ôùí øõêôéêþí
äéáôÜîåùí êëéìáôéóìïý áõôïêéíÞôïõ áðü
R12 óå R134a.
Óõíåðþò, ç èåñìüôçôá óôï ÷þñï ôùí å-
ðéâáôþí áðïññïöÜôáé áðü ôïí åîáôìé-
óôÞ, ìå áðïôÝëåóìá ôçí ðôþóç ôçò èåñ-
ìïêñáóßáò ôïõ áÝñá, áöïý ìåôáôñÝðåôáé
áñ÷éêÜ ôï øõêôéêü ìÝóï áðü õãñü óå á-
Ýñéï êáé, êáôüðéí, ç èåñìüôçôá áõôÞ áðï-
âÜëëåôáé ìÝóù ôïõ óõìðõêíùôÞ ðñïò ôï
ðåñéâÜëëïí, ìåôáôñÝðïíôáò Ýôóé ôï øõ-
êôéêü ìÝóï áðü áÝñéï ðÜëé óå õãñü. Ìß-
á ôõðéêÞ øõêôéêÞ ìïíÜäá ìå óõìðßåóç á-
ôìþí öáßíåôáé óôï Ó÷. 8.24.
ÓõãêåêñéìÝíá êáé óõíïðôéêÜ, ìåôÜ ôçí Ý-
îïäü ôïõ áðü ôïí óõìðõêíùôÞ, ôï øõêôé-
êü ìÝóï - ôï ïðïßï åßíáé õãñü - ðåñíÜ
áðü ôïí óõëëÝêôç-áöõãñáíôÞ, üðùò á-
íáöÝñèçêå ðáñáðÜíù, êáé öèÜíåé óôçí
åêôïíùôéêÞ âáëâßäá, ç ïðïßá ñõèìßæåé
áíÜëïãá ôçí ðáñï÷Þ ôçò ìÜæáò ôïõ
ðñïò ôï óôïé÷åßï áôìïðïßçóçò (åîáôìé-
óôÞ).
Âïëâüò
Ó÷. 8.25 Ó÷çìáôéêÞ äéÜôáîç áñ÷Þò ëåéôïõñãßáò
èåñìïóôáôéêÞò âáëâßäáò: Ñï ðßåóç á-
ôìïðïßçóçò, Ñ1 ðßåóç âïëâïý (áéóèçôç-
ñßïõ), Ñ3 ðßåóç åëáôçñßïõ.
1. Åßóïäïò øõêôéêïý ìÝóïõ ðñïò ôï óôïé-
÷åßï áôìïðïßçóçò. 2. ÔÝëïò áôìïðïßçóçò. 3.
ÈÝóç âïëâïý.
Óôá ó÷Þìáôá 8.25 êáé 8.26 áðïäßäåôáé
ðáñáóôáôéêÜ ç áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ìéáò
èåñìïóôáôéêÞò åêôïíùôéêÞò âáëâßäáò
ìå åóùôåñéêü åîéóùôÞ ðßåóçò. ¸ôóé, ìå
áõôüí ôïí åîéóùôÞ ôçò ðßåóçò õðÜñ÷åé å-
ðéêïéíùíßá ôïõ óçìåßïõ åîüäïõ ôïõ øõ-
êôéêïý ìÝóïõ áðü ôçí âáëâßäá, ìÝóù á-
ãùãïý ðïõ âñßóêåôáé óôï óþìá ôçò å-
êôïíùôéêÞò âáëâßäáò, ìå ôï êÜôù ìÝñïò
ôïõ äéáöñÜãìáôïò ôçò âáëâßäáò.
Óçìåéþíåôáé üôé, ç åíÝñãåéá ôçò åêôïíù-
ôéêÞò âáëâßäáò óõíßóôáôáé óôç ìåßùóç
ôçò ðßåóçò ôïõ øõêôéêïý ìÝóïõ (“óôñáã-
ãáëéóìü”), ìå ôáõôü÷ñïíç áõîïìåßùóç
ôçò ðáñï÷Þò øõêôéêïý ìÝóïõ, ìÝóù
ìéáò âåëïíïåéäïýò Þ óöáéñéêÞò âáëâß-
äáò êáé ôçò Ýäñáò ôçò. Ç âåëïíïåéäÞò
Þ óöáéñéêÞ áõôÞ âáëâßäá åíåñãåß êáôü-
ðéí åíôïëÞò ôïõ äéáöñÜãìáôïò ôçò åêôï-
íùôéêÞò âáëâßäáò êáé áíÜëïãá ìå ôéò
485
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Ðñïò ôïí åîáôìéóôÞ

Áðü ôïí óõëëÝêôç-áöõãñáíôÞ

(á) (â)

Ó÷. 8.26 (á) Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò èåñìïóôáôéêÞò âáëâßäáò åêôüíùóçò.

1. Åßóïäïò õãñïý øõêôéêïý ìÝóïõ. 2. Âáëâßäá. 3. ¸äñá âáëâßäáò. 4. ÓôÝëå÷ïò âáëâßäáò. 5. ÄéÜöñáã-
ìá Þ ìåìâñÜíç. 6. Âëâüò (áéóèçôÞñéï). 7. Óùëçíßóêïò. 8. ¸îïäïò. 9. ÅëáôÞñéï ñýèìéóçò õðåñèÝñìáí-
óçò. 10. Êï÷ëßáò ñýèìéóçò õðåñèÝñìáíóçò.
(â) ÈåñìïóôáôéêÞ åêôïíùôéêÞ âáëâßäá ìå äéÜöñáãìá. ¸÷åé óöáéñéêÞ âáëâßäá ãéá ìåãáëýôåñç
ðáñï÷Þ øõêôéêïý ìÝóïõ.
1. Âïëâüò (áéóèçôÞñéï). 2. ÄéÜöñáãìá Þ ìåìâñÜíç. 3. Åîùôåñéêüò åîéóùôÞò ðßåóçò. 4. ¸äñá âáëâßäáò
êáé Üíïéãìá (äéÜêåíï) äéåýëåõóçò øõêôéêïý ìÝóïõ. 5. ÓöáéñéêÞ âáëâßäá.

ÓõìðõêíùôÞò ¼ñéï õãñïý

Óôïé÷åßï áôìïðïßçóçò Þ
åîáôìéóôÞò
ÐëÝãìá äéÞèçóçò
(ößëôñï)
ÓõìðéåóôÞò
Ôñé÷ïåéäÞò óùëÞíáò

Ó÷.8.27 ØõêôéêÞ äéÜôáîç ìå ôñé÷ïåéäÞ óùëÞíá.

486
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
ðéÝóåéò êáôÜèëéøçò êáé áíáññüöçóçò
ðïõ áóêïýíôáé óôï äéÜöñáãìá ôçò åêôï-
íùôéêÞò âáëâßäáò, ìÝóù ôçò ðßåóçò ðïõ
äçìéïõñãåßôáé óôïí âïëâü (áéóèçôÞñéï),
ñõèìßæïíôáò Ýôóé ôçí ðáñï÷Þ øõêôéêïý
ìÝóïõ ìå ôáõôü÷ñïíç ñýèìéóç êáé ôçò õ-
ðåñèÝñìáíóçò. Ï üñïò õðåñèÝñìáíóç
áíáöÝñåôáé óôç äéáöïñÜ (áýîçóç) èåñ-
ìïêñáóßáò ìåôáîý ôçò èÝóçò ôïõ âïë-
âïý (Ó÷. 8.25 èÝóç 3) êáé ôçò èåñìï-
êñáóßáò áôìïðïßçóçò óôï ôÝëïò ôïõ
óôïé÷åßïõ áôìïðïßçóçò (èÝóç 2). Ç õðåñ-
èÝñìáíóç áõôÞ áöïñÜ ôçí åêôïíùôéêÞ
âáëâßäá ìüíï êáé ü÷é ôçí õðåñèÝñìáí-
óç óôçí áíáññüöçóç ôïõ óõìðéåóôÞ ç ï-
ðïßá, öõóéêÜ, åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôçí
ðñþôç. Óçìåéþíåôáé, ðÜíôùò, üôé ç õðåñ-
èÝñìáíóç ñõèìßæåôáé ìå ôïí êï÷ëßá 10
[Ó÷. 8.26(á)], áíÜëïãá ìå ôçí åðéëïãÞ
ðïõ åðéäéþêåôáé ìÝóá áðü ôç óõãêåêñéìÝ-
íç øõêôéêÞ åãêáôÜóôáóç.
ÅíáëëáêôéêÜ, áíôß åêôïíùôéêÞò âáëâßäáò
÷ñçóéìïðïéåßôáé óôáèåñüò ôñé÷ïåéäÞò
óùëÞíáò (Ó÷.8.27)
Óêïðüò ôïõ óôïé÷åßïõ áôìïðïßçóçò åßíáé
ç áöáßñåóç èåñìüôçôáò áðü ôïí áÝñá
ôïõ ÷þñïõ ôùí åðéâáôþí êáé ç áðüäïóÞ
ôçò óôï õãñü øõêôéêü ìÝóï, ôï ïðïßï
áëëÜæåé öÜóç (êáôÜóôáóç) êáé ãßíåôáé á-
Ýñéï. Ç áëëáãÞ öÜóçò ãßíåôáé, ãåíéêÜ,
óå ÷áìçëÞ èåñìïêñáóßá êáé óå ÷áìçëÞ
ðßåóç ôïõ øõêôéêïý ìÝóïõ.
Óôç óõíÝ÷åéá, ï áôìüò ôïõ øõêôéêïý ìÝ-
Èåñìïêñáóßá ðåñéâÜëëïíôïò 21ï C 27ï C
Èåñìïêñáóßá ðñïóáãüìåíïõ
áÝñá óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí 4ï Ýùò 7ï C
óïõ ìå ìéêñÞ õðåñèÝñìáíóç áíáññïöÜ-
ôáé áðü ôïí óõìðéåóôÞ êáé êáôáèëßâåôáé
óôïí óõìðõêíùôÞ. Ï óõìðéåóôÞò äéáôç-
ñåß óå êõêëïöïñßá ôï øõêôéêü ìÝóï ìÝ-
óá óôïõò áãùãïýò êáé óôéò åðéìÝñïõò
óõóêåõÝò ôçò øõêôéêÞò åãêáôÜóôáóçò, õ-
ðåñíéêþíôáò ôüóï ôçò ôñéâÝò ñïÞò ôïõ
ßäéïõ ôïõ øõêôéêïý, üóï êáé ôç äéáöïñÜ
ðßåóçò ðïõ åðéêñáôåß ìåôáîý ôïõ óõìðõ-
êíùôÞ êáé ôïõ óôïé÷åßïõ áôìïðïßçóçò (å-
îáôìéóôÞ). Ï óõìðéåóôÞò, üðùò áíáöÝñ-
èçêå, ãéá íá ëåéôïõñãÞóåé ÷ñåéÜæåôáé ìç-
÷áíéêÞ åíÝñãåéá, ç ïðïßá äßäåôáé áðü
ôïí êéíçôÞñá ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
¸ôóé, ï óõìðõêíùôÞò ðáñáëáìâÜíåé ôï
øõêôéêü ìÝóï ìå ôç ìïñöÞ áôìïý õøç-
ëÞò ðßåóçò êáé èåñìïêñáóßáò, êáé ìå ôç
âïÞèåéá ñåýìáôïò åîùôåñéêïý áÝñá ìÝ-
óù áíåìéóôÞñá áðïññßðôåé ðñïò ôï ðåñé-
âÜëëïí ôçí èåñìüôçôá ôïõ áôìïý ôïõ
øõêôéêïý êýêëïõ, ïðüôå ôï øõêôéêü ìÝóï
óôáäéáêÜ áëëÜæåé öÜóç êáé êáôáëÞãåé íá
åîÝñ÷åôáé áðü ôïí óõìðõêíùôÞ ùò õãñü
ðëÝïí.
Óôç óõíÝ÷åéá, åðáíáëáìâÜíåôáé ï ßäéïò
êýêëïò ëåéôïõñãßáò.
ÐÜíôùò, ç øõêôéêÞ åãêáôÜóôáóç Ý÷åé óù-
óôÞ áðüäïóç, áí óå ó÷Ýóç ìå ôçí åîù-
ôåñéêÞ èåñìïêñáóßá, ç áíôßóôïé÷ç ôïõ á-
Ýñá - ðïõ åîÝñ÷åôáé áðü ôá óôüìéá ðñïò
ôïí ÷þñï ôùí åðéâáôþí - åßíáé ìÝóá óôá
ðëáßóéá ôïõ ðáñáêÜôù ðßíáêá:
32ï C 38ï C 43ï C
6ï C Ýùò 8ï C 7ï Ýùò 10ï C
487
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Áò óçìåéùèåß, üôé ç ëåéôïõñãßá êáé ç
óýíèåóç ôùí øõêôéêþí äéáôÜîåùí áðï-
ôåëåß éäéáßôåñï êëÜäï ôçò ìç÷áíïëïãßáò
ðïõ, ëüãù ôçò ìåãÜëçò ÝêôáóÞò ôçò, äåí
ìðïñåß íá áðïôåëÝóåé ëåðôïìåñÝò áíôé-
êåßìåíï ôïõ ðáñüíôïò âéâëßïõ.
Åðßóçò, óôá ó÷Þìáôá ðïõ áêïëïõèïýí,
öáßíåôáé ç ñïÞ ôïõ áÝñá (åóùôåñéêïý
êáé åîùôåñéêïý) :
1. ÊáôÜ ôçí áíáêõêëïöïñßá ôïõ åóùôå-
ñéêïý áÝñá, ìüíïí åíôüò ôïõ ÷þñïõ
ôùí åðéâáôþí (Ó÷.8.28).
2. ÊáôÜ ôçí êõêëïöïñßá ôïõ, üôáí ëåé-
ôïõñãåß ç øõêôéêÞ ìïíÜäá (Ó÷.8.29).
Óçìåéþíåôáé åäþ, üôé ï äéáêüðôçò
(ñïõìðéíÝôï Þ âÜíá) ôïõ êáëïñéöÝñ
åßíáé êëåéóôüò êáé üôé ôï ñåëáíôß ôïõ
êéíçôÞñá áõîÜíåôáé ãéá ôçí áíôéìåôþ-
ðéóç ôçò éó÷ýïò ôçò øõêôéêÞò ìïíÜ-
äáò, üôáí áõôÞ åñãÜæåôáé óôç öÜóç
áõôÞ ôïõ ñåëáíôß. Ç åíåñãïðïßçóç
ôïõ áõîáíüìåíïõ ñåëáíôß ìðïñåß êáé
ãßíåôáé ìå “êåíü” (õðïðßåóç) ðñïò ôïí
"åíåñãïðïéçôÞ ãñÞãïñïõ ñåëáíôß", ìÝ-
óù çëåêôñïìáãíçôéêÞò âáëâßäáò ç
ïðïßá åëÝã÷åôáé çëåêôñoíéêÜ ìå ìé-
êñïäéáêüðôç.
3. ÊáôÜ ôçí êõêëïöïñßá ôïõ åîùôåñéêïý
áÝñá - óôç öÜóç ôïõ áåñéóìïý - ìå ðá-
ñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ (Ó÷.8.30) ðñïò
ôá êåíôñéêÜ êáé ðëáúíÜ óôüìéá. Ôïíß-
æåôáé åäþ, üôé ç èõñßäá áíÜìéîçò ôïõ
áÝñá óõíäÝåôáé ìå ôï äéáêüðôç ôïõ
èåñìïý íåñïý (õãñïý) ðñïò ôï êáëï-
ñéöÝñ, êáé åëÝã÷åôáé, óõíÞèùò, óôá
÷åéñïêßíçôá óõóôÞìáôá, áðü ôï ÷åéñé-
óôÞñéï ôçò èåñìïêñáóßáò óôï ôáìðëü
ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
488
4. ÊáôÜ ôçí êõêëïöïñßá ôïõ åîùôåñéêïý
áÝñá - ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ -
ðñïò ôá êåíôñéêÜ êáé ôá ðëÜãéá óôü-
ìéá, üðùò êáé ðñïò ôá áíôßóôïé÷á ãéá
ôï äÜðåäï êáé ôï îåèÜìðùìá ôïõ
ðáñ-ìðñéæ (Ó÷.8.31). Óçìåéþíåôáé êáé
åäþ, üôé ç èõñßäá áíÜìéîçò ôïõ áÝñá
óõíäÝåôáé ìå ôï äéáêüðôç èåñìïý íå-
ñïý ðñïò ôï êáëïñéöÝñ, êáé åëÝã÷å-
ôáé, óõíÞèùò, óôá ÷åéñïêßíçôá óõóôÞ-
ìáôá áðü ôï ÷åéñéóôÞñéï èåñìïêñá-
óßáò óôï ôáìðëü ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
5. ÊáôÜ ôçí êõêëïöïñßá ôïõ åîùôåñéêïý
áÝñá - ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ
- ðñïò ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò ôïõ
ðáñ-ìðñéæ êáé ðñïò ôá áíôßóôïé÷á ôïõ
äáðÝäïõ (Ó÷.8.32). Óôçí ðñïêåéìÝíç
ðåñßðôùóç, ç èõñßäá áíÜìéîçò ôïõ á-
Ýñá óõíäÝåôáé ìå ôï äéáêüðôç ôïõ
èåñìïý íåñïý ðñïò ôï êáëïñéöÝñ,
êáé åëÝã÷åôáé, óõíÞèùò, óôá ÷åéñï-
êßíçôá óõóôÞìáôá áðü ôï ÷åéñéóôÞñéï
ôçò èåñìïêñáóßáò óôï ôáìðëü ôïõ
áõôïêéíÞôïõ.
6. ÊáôÜ ôçí êõêëïöïñßá ôïõ åîùôåñéêïý
áÝñá - ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ -
ðñïò ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò ôïõ
ðáñ-ìðñßæ (Ó÷.8.33). ÓõãêåêñéìÝíá, ç
èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá óõíäÝåôáé ìå
ôï äéáêüðôç èåñìïý íåñïý ðñïò ôï
êáëïñéöÝñ, êáé åëÝã÷åôáé, óõíÞèùò,
óå ÷åéñïêßíçôá óõóôÞìáôá áðü ôï
÷åéñéóôÞñéï ôçò èåñìïêñáóßáò óôï
ôáìðëü ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

1. ÈÝóç: REC (Áíáêõêëïöïñßá ôïõ áÝñá)

Óôüìéá ðáñ-ìðñßæ

Äéáêüðôçò êáëïñéöÝñ Èõñßäá åéóüäïõ

(ñïõìðéíÝôï) åîùôåñéêïý
(íùðïý) áÝñá
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
êáèéóìÜôùí
¸îïäïò
êáëïñéöÝñ ÅîáôìéóôÞò
ÁíåìéóôÞñáò
Èõñßäá äáðÝäïõ Åóùôåñéêüò áÝñáò
Èõñßäá áåñéóìïý (áðü êáìðßíá åðéâáôþí)

Ðëáúíü óôüìéï Ðëáúíü óôüìéï

ÊåíôñéêÜ óôüìéá

Mo÷ëüò áÝñá: ÈÝóç REC

Mo÷ëüò èåñìïêñáóßáò: ÏðïéáäÞðïôå èÝóç
Äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá: ÏðïéáäÞðïôå ôá÷ýôçôá, åêôüò ôïõ ÏFF

Ó÷. 8.28 Áíáêõêëïöïñßá ôïõ áÝñá óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí

ÅîÜñôçìá ÐåñéãñáöÞ
Èõñßäá åéóüäïõ áÝñá ÊëåéóôÞ óôïí åîùôåñéêü áÝñá (åóùôåñéêüò áÝñáò 100 %)
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá Ç èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá åßíáé óõíäåìÝíç ìå ôïí äéáêü-
êáé äéáêüðôçò èåñìïý ðôç èåñìïý íåñïý êáé ç èÝóç ôçò åëÝã÷åôáé áðü ôïí
íåñïý (õãñïý). ìï÷ëü èåñìïêñáóßáò.
Ôï ðïóü ôïõ áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß ìÝóù ôïõ ðõñÞíá ôïõ
êáëïñéöÝñ, åëÝã÷åôáé áðü ôç èõñßäá áíÜìéîçò, ñõèìßæï-
íôáò Ýôóé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïóáãüìåíïõ áÝñá.
Èõñßäá áåñéóìïý ÊëåéóôÞ ðñïò ôá êåíôñéêÜ óôüìéá
Èõñßäá äáðÝäïõ Ôåëåßùò áíïéêôÞ ðñïò ôçí Ýîïäï ôïõ êáëïñéöÝñ êáé
ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò ôïõ ðáñ-ìðñéæ.
ÊéíçôÞñáò áíåìéóôÞñá ÏÍ (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
ÓõìðéåóôÞò êáé OFF (Äéáêüðôçò ÅÊÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
åíåñãïðïéçôÞò
"ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß

489
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

2. ÈÝóç: A/C (Êõêëïöïñßá áÝñá ìå èÝóç óå ëåéôïõñãßá ôçò øõêôéêÞò ìïíÜäáò)

Óôüìéá îåèáìðþìáôïò ðáñ-ìðñßæ

Äéáêüðôçò êáëïñéöÝñ
(ñïõìðéíÝôï) Èõñßäá åéóüäïõ
åîùôåñéêïý (íùðïý) áÝñá
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí
êáèéóìÜôùí Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
¸îïäïò êáëïñéöÝñ

ÄÜðåäï åìðñïóèßùí ÁíåìéóôÞñáò

êáèéóìÜôùí Èõñßäá äáðÝäïõ ÅîáôìéóôÞò
Èõñßäá áåñéóìïý
Åóùôåñéêüò áÝñáò
(áðü êáìðßíá åðéâáôþí)

Ðëáúíü óôüìéï Ðëáúíü óôüìéï

ÊåíôñéêÜ óôüìéá

Mo÷ëüò áÝñá: ÈÝóç Á/C

Mo÷ëüò èåñìïêñáóßáò: ÏðïéáäÞðïôå èÝóç
Äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá: ÏðïéáäÞðïôå ôá÷ýôçôá, åêôüò ôïõ ÏFF

Ó÷.8.29 Êõêëïöïñßá áÝñá óôï åóùôåñéêü ôïõ áõôïêéíÞôïõ ìå ëåéôïõñãßá ôçò øõêôéêÞò ìïíÜäáò

ÅîÜñôçìá
Èõñßäá åéóüäïõ åîùô.áÝñá
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
êáé äéáêüðôçò èåñìïý
íåñïý (õãñïý).
Èõñßäá áåñéóìïý
Èõñßäá äáðÝäïõ
ÊéíçôÞñáò áíåìéóôÞñá
ÓõìðéåóôÞò êáé
åíåñãïðïéçôÞò
"ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß
ÐåñéãñáöÞ
ÊëåéóôÞ óôïí åîùôåñéêü áÝñá (åóùôåñéêüò áÝñáò 100 %)
Ç èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá åßíáé óõíäåìÝíç ìå ôïí äéáêü-
ðôç èåñìïý íåñïý êáé ç èÝóç ôçò åëÝã÷åôáé áðü ôïí
ìï÷ëü èåñìïêñáóßáò.
Ôï ðïóü ôïõ áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß ìÝóù ôïõ ðõñÞíá ôïõ
êáëïñéöÝñ, åëÝã÷åôáé áðü ôç èõñßäá áíÜìéîçò, ñõèìßæï-
íôáò Ýôóé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïóáãüìåíïõ áÝñá.
ÁíïéêôÞ ðñïò ôá êåíôñéêÜ êáé ðëáúíÜ óôüìéá
ÊëåéóôÞ ðñïò ôçí Ýîïäï ôïõ êáëïñéöÝñ êáé ôá óôüìéá îåèá-
ìðþìáôïò ôïõ ðáñ-ìðñéæ.
ÏÍ (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
ON (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò) Åöáñìüæåôáé “êåíü” (õ-
ðïðßåóç) óôïí åíåñãïðïéçôÞ ôïõ "ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß, Ýôóé
þóôå íá áíïßîåé ôçí "ðåôáëïýäá" ôïõ êáñìðõñáôÝñ åëáöñþò,
êáé íá áõîÞóåé Ýôóé ôïí áñéèìü óôñïöþí ôïõ ñåëáíôß. Ç åöáñ-
ìïãÞ ôïõ “êåíïý” ãßíåôáé áðü ìßá ìáãíçôéêÞ âáëäßäá, ç ïðïßá
åëÝã÷åôáé çëåêôñïíéêÜ ìå ìéêñïäéáêüðôç.

490
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

3. ÈÝóç: VENT (Áåñéóìüò)

Óôüìéá îåèáìðþìáôïò ðáñ-ìðñßæ
Äéáêüðôçò êáëïñéöÝñ Èõñßäá åéóüäïõ
(ñïõìðéíÝôï) Åîùôåñéêüò åîùôåñéêïý
(íùðüò) áÝñáò (íùðïý) áÝñá
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí
êáèéóìÜôùí Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá

¸îïäïò êáëïñéöÝñ

ÄÜðåäï åìðñïóèßùí ÁíåìéóôÞñáò

êáèéóìÜôùí Èõñßäá äáðÝäïõ ÅîáôìéóôÞò
Èõñßäá áåñéóìïý

Ðëáúíü óôüìéï Ðëáúíü óôüìéï

ÊåíôñéêÜ óôüìéá

Mo÷ëüò áÝñá: ÈÝóç VENT

Mo÷ëüò èåñìïêñáóßáò: ÏðïéáäÞðïôå èÝóç
Äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá: ÏðïéáäÞðïôå ôá÷ýôçôá, åêôüò ôïõ ÏFF

Ó÷.8.30 Áåñéóìüò, ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóç ôïõ áÝñá, ðñïò ôá êåíôñéêÜ êáé ðëáúíÜ óôüìéá.

ÅîÜñôçìá ÐåñéãñáöÞ
Èõñßäá åéóüäïõ áÝñá ÁíïéêôÞ óôïí åîùôåñéêü áÝñá
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá Ç èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá åßíáé óõíäåìÝíç ìå ôïí äéáêü-
êáé äéáêüðôçò èåñìïý ðôç èåñìïý íåñïý êáé ç èÝóç ôçò åëÝã÷åôáé áðü ôïí
íåñïý (õãñïý). ìï÷ëü èåñìïêñáóßáò.
Ôï ðïóü ôïõ áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß ìÝóù ôïõ ðõñÞíá ôïõ
êáëïñéöÝñ, åëÝã÷åôáé áðü ôç èõñßäá áíÜìéîçò, ñõèìßæï-
íôáò Ýôóé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïóáãüìåíïõ áÝñá.
Èõñßäá áåñéóìïý ÁíïéêôÞ ðñïò ôá êåíôñéêÜ êáé ðëáúíÜ óôüìéá
Èõñßäá äáðÝäïõ ÊëåéóôÞ ðñïò ôçí Ýîïäï ôïõ êáëïñéöÝñ êáé ôá óôüìéá îåèá-
ìðþìáôïò ôïõ ðáñ-ìðñéæ.
ÊéíçôÞñáò áíåìéóôÞñá ÏÍ (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
ÓõìðéåóôÞò êáé OFF (Äéáêüðôçò ÅÊÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
åíåñãïðïéçôÞò
"ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß

491
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

4. ÈÝóç: B/L (Áåñéóìüò-ÈÝñìáíóç-ÎåèÜìðùìá)

Óôüìéá îåèáìðþìáôïò
ðáñ-ìðñßæ
Äéáêüðôçò êáëïñéöÝñ Èõñßäá åéóüäïõ
(ñïõìðéíÝôï) Åîùôåñéêüò åîùôåñéêïý
(íùðüò) áÝñáò (íùðïý) áÝñá
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
êáèéóìÜôùí
¸îïäïò
êáëïñéöÝñ
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí ÁíåìéóôÞñáò
êáèéóìÜôùí Èõñßäá äáðÝäïõ ÅîáôìéóôÞò
Èõñßäá áåñéóìïý

Ðëáúíü óôüìéï Ðëáúíü óôüìéï

ÊåíôñéêÜ óôüìéá

Mo÷ëüò áÝñá: ÈÝóç B/L

Mo÷ëüò èåñìïêñáóßáò: ÏðïéáäÞðïôå èÝóç
Äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá: ÏðïéáäÞðïôå ôá÷ýôçôá, åêôüò ôïõ ÏFF

Ó÷.8.31 Êõêëïöïñßá åîùôåñéêïý áÝñá, ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ, ðñïò ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò
ôïõ ðáñ-ìðñéæ, ðñïò ôá êåíôñéêÜ êáé ðëáúíÜ óôüìéá.

ÅîÜñôçìá
Èõñßäá åéóüäïõ áÝñá
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
êáé äéáêüðôçò èåñìïý
íåñïý (õãñïý).
Èõñßäá áåñéóìïý
Èõñßäá äáðÝäïõ
ÊéíçôÞñáò áíåìéóôÞñá
ÓõìðéåóôÞò êáé
åíåñãïðïéçôÞò
"ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß
ÐåñéãñáöÞ
ÁíïéêôÞ óôïí åîùôåñéêü áÝñá
Ç èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá åßíáé óõíäåìÝíç ìå ôïí äéáêü-
ðôç èåñìïý íåñïý êáé ç èÝóç ôçò åëÝã÷åôáé áðü ôïí
ìï÷ëü èåñìïêñáóßáò.
Ôï ðïóü ôïõ áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß ìÝóù ôïõ ðõñÞíá ôïõ
êáëïñéöÝñ, åëÝã÷åôáé áðü ôç èõñßäá áíÜìéîçò, ñõèìßæï-
íôáò Ýôóé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïóáãüìåíïõ áÝñá.
Çìé-áíïéêôÞ ðñïò ôá êåíôñéêÜ êáé ðëáúíÜ óôüìéá
Ôåëåßùò áíïéêôÞ ðñïò ôçí Ýîïäï ôïõ êáëïñéöÝñ êáé ôá
óôüìéá îåèáìðþìáôïò ôïõ ðáñ-ìðñéæ.
ÏÍ (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
OFF (Äéáêüðôçò ÅÊÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)

492
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý

5. ÈÝóç: ÇÅAT (ÈÝñìáíóç)

Óôüìéá îåèáìðþìáôïò
ðáñ-ìðñßæ
Äéáêüðôçò êáëïñéöÝñ Èõñßäá åéóüäïõ
(ñïõìðéíÝôï) Åîùôåñéêüò åîùôåñéêïý
(íùðüò) áÝñáò (íùðïý) áÝñá
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
êáèéóìÜôùí
¸îïäïò
êáëïñéöÝñ
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí ÁíåìéóôÞñáò
êáèéóìÜôùí Èõñßäá äáðÝäïõ ÅîáôìéóôÞò
Èõñßäá áåñéóìïý

Ðëáúíü óôüìéï Ðëáúíü óôüìéï

ÊåíôñéêÜ óôüìéá

Mo÷ëüò áÝñá: ÈÝóç HEAT

Mo÷ëüò èåñìïêñáóßáò: ÏðïéáäÞðïôå èÝóç
Äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá: ÏðïéáäÞðïôå ôá÷ýôçôá, åêôüò ôïõ ÏFF

Ó÷.8.32 Êõêëïöïñßá åîùôåñéêïý áÝñá, ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ, ðñïò ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò
ôïõ ðáñ-ìðñéæ êáé ðñïò ôá óôüìéá ãéá ôï äÜðåäï.

ÅîÜñôçìá ÐåñéãñáöÞ
Èõñßäá åéóüäïõ áÝñá ÁíïéêôÞ óôïí åîùôåñéêü áÝñá
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá Ç èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá åßíáé óõíäåìÝíç ìå ôïí äéáêü-
êáé äéáêüðôçò èåñìïý ðôç èåñìïý íåñïý êáé ç èÝóç ôçò åëÝã÷åôáé áðü ôïí
íåñïý (õãñïý). ìï÷ëü èåñìïêñáóßáò.
Ôï ðïóü ôïõ áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß ìÝóù ôïõ ðõñÞíá ôïõ
êáëïñéöÝñ, åëÝã÷åôáé áðü ôç èõñßäá áíÜìéîçò, ñõèìßæï-
íôáò Ýôóé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïóáãüìåíïõ áÝñá.
Èõñßäá áåñéóìïý KëåéóôÞ ðñïò ôá êåíôñéêÜ óôüìéá
Èõñßäá äáðÝäïõ Ôåëåßùò áíïéêôÞ ðñïò ôçí Ýîïäï ôïõ êáëïñéöÝñ êáé ôá
óôüìéá îåèáìðþìáôïò ôïõ ðáñ-ìðñéæ.
ÊéíçôÞñáò áíåìéóôÞñá ÏÍ (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
ÓõìðéåóôÞò êáé OFF (Äéáêüðôçò ÅÊÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
åíåñãïðïéçôÞò
"ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß

493
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

6. ÈÝóç: DEF (ÎåèÜìðùìá)

Óôüìéá îåèáìðþìáôïò
ðáñ-ìðñßæ
Äéáêüðôçò êáëïñéöÝñ
(ñïõìðéíÝôï) Åîùôåñéêüò Èõñßäá åéóüäïõ
ÄÜðåäï åìðñïóèßùí (íùðüò) áÝñáò åîùôåñéêïý
êáèéóìÜôùí (íùðïý) áÝñá
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá
¸îïäïò êáëïñéöÝñ

ÄÜðåäï åìðñïóèßùí ÁíåìéóôÞñáò

êáèéóìÜôùí Èõñßäá äáðÝäïõ ÅîáôìéóôÞò
Èõñßäá áåñéóìïý

Ðëáúíü óôüìéï Ðëáúíü óôüìéï

ÊåíôñéêÜ óôüìéá

Mo÷ëüò áÝñá: ÈÝóç DEF

Mo÷ëüò èåñìïêñáóßáò: ÏðïéáäÞðïôå èÝóç
Äéáêüðôçò áíåìéóôÞñá: ÏðïéáäÞðïôå ôá÷ýôçôá, åêôüò ôïõ ÏFF

Ó÷.8.33 Êõêëïöïñßá åîùôåñéêïõ áÝñá, ìå ðáñÜëëçëç èÝñìáíóÞ ôïõ, ðñïò ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò
ôïõ ðáñ-ìðñéæ.

ÅîÜñôçìá ÐåñéãñáöÞ
Èõñßäá åéóüäïõ áÝñá ÁíïéêôÞ óôïí åîùôåñéêü áÝñá
Èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá Ç èõñßäá áíÜìéîçò áÝñá åßíáé óõíäåìÝíç ìå ôïí äéáêü-
êáé äéáêüðôçò èåñìïý ðôç èåñìïý íåñïý êáé ç èÝóç ôçò åëÝã÷åôáé áðü ôïí
íåñïý (õãñïý). ìï÷ëü èåñìïêñáóßáò.
Ôï ðïóü ôïõ áÝñá ðïõ êõêëïöïñåß ìÝóù ôïõ ðõñÞíá ôïõ
êáëïñéöÝñ, åëÝã÷åôáé áðü ôç èõñßäá áíÜìéîçò, ñõèìßæï-
íôáò Ýôóé ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïóáãüìåíïõ áÝñá.
Èõñßäá áåñéóìïý KëåéóôÞ ðñïò ôá êåíôñéêÜ óôüìéá
Èõñßäá äáðÝäïõ ÁíïéêôÞ ðñïò ôá óôüìéá îåèáìðþìáôïò ôïõ ðáñ-ðñéæ.
ÊéíçôÞñáò áíåìéóôÞñá ÏÍ (Äéáêüðôçò ÅÍÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
ÓõìðéåóôÞò êáé OFF (Äéáêüðôçò ÅÊÔÏÓ ëåéôïõñãßáò)
åíåñãïðïéçôÞò
"ãñÞãïñïõ" ñåëáíôß

494
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
8.6. ÂëÜâåò
Ïé êõñéüôåñåò âëÜâåò ôïõ êáëïñéöÝñ
åíüò áõôïêéíÞôïõ åßíáé:
1. Ç áêáíüíéóôç ðáñï÷Þ èåñìüôçôáò ðá-
ñÜ ôçí êáíïíéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ áíå-
ìéóôÞñá, ãåãïíüò ðïõ ïöåßëåôáé óå
ìåéùìÝíç ðáñï÷Þ íåñïý (øõêôéêïý õ-
ãñïý) óôï óýóôçìá øýîçò ôïõ êéíçôÞ-
ñá Þ êáé óå áíôéêáíïíéêÞ ëåéôïõñãßá
ôïõ èåñìïóôÜôç.
2. Ç áíåðáñêÞò ðáñï÷Þ èåñìüôçôáò ðá-
ñÜ ôçí êáíïíéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ áíå-
ìéóôÞñá, ãåãïíüò ðïõ, óõíÞèùò, ï-
öåßëåôáé, åßôå óå áíôéêáíïíéêÞ ëåé-
ôïõñãßá ôïõ èåñìïóôÜôç, åßôå óå âëÜ-
âç ôïõ ÷åéñïêßíçôïõ óõóôÞìáôïò å-
ëÝã÷ïõ ôçò èåñìïêñáóßáò óôï ôá-
ìðëþ ôïõ áõôïêéíÞôïõ, åßôå êáé óå å-
ìðëïêÞ ("êüëëçìá") ôïõ äéáêüðôç èåñ-
ìïý íåñïý (øõêôéêïý õãñïý).
3. Ç ìçäåíéêÞ ðáñï÷Þ èåñìüôçôáò åíþ
ï áíåìéóôÞñáò ëåéôïõñãåß êáíïíéêÜ,
ãåãïíüò ðïõ ïöåßëåôáé, åßôå óå Ýì-
öñáîç ôïõ óùëÞíá ðñïóáãùãÞò, åß-
ôå óå Ýìöñáîç ôïõ åíáëëÜêôç (øõãåß-
ïõ), åßôå êáé óå åìðëïêÞ ("êüëëçìá")
ôïõ äéáêüðôç èåñìïý íåñïý (øõêôéêïý
õãñïý), ìå áðïôÝëåóìá ôçí åßóïäï
êñýïõ áÝñá.
4. Ç èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá ôïõ áíåìé-
óôÞñá, ãåãïíüò ðïý åßôå ïöåßëåôáé
óå öèïñÜ ôùí ñïõëåìÜí ôïõ, åßôå óå
èñáýóç ðôåñõãßïõ ôçò öôåñùôÞò, åßôå
êáé óå áíôéêáíïíéêÞ ôïðïèÝôçóç ôïõ
áíåìéóôÞñá óôç âÜóç ôïõ.
5. Ç äéáêïðÞ ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ áíåìé-
óôÞñá, ãåãïíüò ðïõ ïöåßëåôáé, óõíÞ-
èùò, åßôå óå âñá÷õêýêëùìá ("êÜøé-
ìï") ôçò áóöÜëåéáò ðïõ åßíáé ôïðï-
èåôçìÝíç óôïí áíåìéóôÞñá Þ óå á-
óöáëåéïèÞêç, åßôå óå âñá÷õêýêëùìá
("êÜøéìï") ôïõ ìïôÝñ, åßôå óå áíôéêá-
íïíéêÞ ãåßùóç, åßôå óå êáôåóôñáìÝíï
ðõêíùôÞ, åßôå óå áíôéêáíïíéêÝò óõí-
äÝóåéò, åßôå êáé óå èñáýóç Þ öèïñÜ
ôïõ äéáêüðôç óôï ôáìðëü ôïõ áõôïêé-
íÞôïõ.
Ïé êõñéüôåñåò âëÜâåò ôçò øõêôéêÞò
ìïíÜäáò åßíáé:
1. Ç áíåðáñêÞò øýîç, óõíÞèùò ëüãù
ýðáñîçò ìéêñÞò ðïóüôçôáò øõêôéêïý
ìÝóïõ, Þ ëüãù áðüöñáîçò ôïõ óõ-
ìðõêíùôÞ Þ ôïõ åîáôìéóôÞ.
2. Ç èïñõâþäçò ëåéôïõñãßá, ðïõ ìðï-
ñåß íá ïöåßëåôáé óå:
— Ìç åõèõãñáììéóìÝíåò ôñï÷áëßåò
ôïõ óõìðéåóôÞ êáé ôïõ óôñïöáëï-
öüñïõ Üîïíá.
— Óå éìÜíôá ÷áëáñü, Þ ðïëý óöéãìÝ-
íï Þ öèáñìÝíï.
— "Êôýðçìá" ôïõ óõìðéåóôÞ, ëüãù ý-
ðáñîçò ìåãÜëçò ðïóüôçôáò øõêôé-
êïý ìÝóïõ åíôüò ôïõ.
— ×áëáñïýò êï÷ëßåò óõãêñÜôçóçò
ôïõ óõìðéåóôÞ óôïí êéíçôÞñá.
— Ðñüâëçìá ôïõ çëåêôñïìáãíçôéêïý
óõìðëÝêôç.
— ÕðåñâïëéêÞ öèïñÜ êáé áíï÷Ýò
(ôæüãï) ôïõ óõìðéåóôÞ.
— Ðñüâëçìá ôùí øõêôñþí ôïõ êéíç-
ôÞñá ôïõ áíåìéóôÞñá ôïõ êáëïñé-
öÝñ.
3. Ôá ðñïâëÞìáôá çëåêôñéêïý ÷áñáêôÞ-
ñá, ðïõ ìðïñåß íá ïöåßëïíôáé:
— Óôçí ôñï÷áëßá ôïõ çëåêôñïìáãíçôé-
êïý óõìðëÝêôç, üôáí äåí ëåéôïõñ-
ãåß, óõíÞèùò, åßôå ëüãù “êáìÝíçò”
áóöÜëåéáò ðñïóôáóßáò Þ êáôå-
óôñáìÝíïõ ñåëÝ, åßôå ëüãù êïìÝ-
íçò ðåñéÝëéîçò, åßôå ëüãù êáôå-
495
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óôñáìÝíïõ ðñåóïóôÜôç, åßôå ëüãù
ôñïöïäïóßáò ôçò ðåñéÝëéîçò ôïõ
çëåêôñïìáãíÞôç ìå ñåýìá ìéêñüôå-
ñçò ôÜóçò, åßôå ôÝëïò ëüãù ðá-
ñïõóßáò ðßåóçò êÜôù áðü 1,5 Ýùò
1,65 bar, óôï êýêëùìá ôïõ øõêôé-
êïý ìÝóïõ.
— Óå ïëßóèçóç ("ðáôéíÜñéóìá") ôçò
ôñï÷áëßáò ôïõ çëåêôñïìáãíçôéêïý
óõìðëÝêôç, ãåãïíüò ðïõ, óõíÞ-
èùò, ïöåßëåôáé óå âñá÷õêýêëùìá
ôçò ðåñéÝëéîçò ôïõ çëåêôñïìáãíÞôç
Þ óå ôñïöïäïóßá ôçò ðåñéÝëéîçò
ôïõ çëåêôñïìáãíÞôç ìå ñåýìá ìé-
êñüôåñçò ôÜóçò.
— Óå êáêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ çëåêôñïêé-
íçôÞñá ôïõ óõìðõêíùôÞ êáé ôïõ êá-
ëïñéöÝñ, ãåãïíüò ðïõ, óõíÞèùò,
ïöåßëåôáé åßôå óå êáìÝíç áóöÜ-
ëåéá ðñïóôáóßáò, åßôå óå äéáêïðÞ
Þ âñá÷õêýêëùìá ôçò ðåñéÝëéîçò
ôïõ êéíçôÞñá.
8.7 ÓõíôÞñçóç -Ýëåã÷ïò -
ñõèìßóåéò
Óôá äéÜöïñá ìïíôÝëá áõôïêéíÞôùí å-
öáñìüæïíôáé ðïëëÜ åßäç óõóôçìÜôùí
øõêôéêþí äéáôÜîåùí (air conditioning), ç
êáëÞ ëåéôïõñãßá ôùí ïðïßùí åîáñôÜôáé
áðü ôçí éêáíüôçôá ôïõ ôå÷íßôç - óõíôçñç-
ôÞ íá åñìçíåýåé ôéò åíäåßîåéò ôùí ðéÝóå-
ùí ôçò "êÜóáò ìáíïìÝôñùí", ðïõ áðïôå-
ëåß ôï êýñéï åñãáëåßï ôïõ. ¸ôóé, ëïéðüí,
ãéá ôïí Ýëåã÷ï, ôç óõíôÞñçóç êáé ôç ñýè-
ìéóç üëïõ áõôïý ôïõ êõêëþìáôïò, ÷ñç-
óéìïðïéåßôáé ç êÜóá ìáíïìÝôñùí ìå ôçí
ïðïßá ãßíåôáé áíôéëçðôÞ ïðïéáäÞðïôå á-
ðüêëéóç áðü ôéò êáíïíéêÝò åíäåßîåéò ðïõ
èá ðñÝðåé íá Ý÷åé ìßá óùóôÜ ëåéôïõñ-
ãïýóá äéÜôáîç êëéìáôéóìïý.
ÓõãêåêñéìÝíá, óôï Ó÷. 8.34 öáßíåôáé,
496
áöåíüò ìåí ìßá êÜóá ìáíïìÝôñùí (á),
ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ìáíüìåôñï ÷áìçëÞò
êáé ìáíüìåôñï õøçëÞò ðßåóçò, áöåôÝ-
ñïõ äå ôá åðéìÝñïõò ìáíüìåôñá óå ìå-
ôñéêÝò êáé áããëïóáîïíéêÝò ìïíÜäåò (â),
áðü ôá ïðïßá ôï (1) ìåôñÜ ôç ÷áìçëÞ ðß-
åóç ôçò åãêáôÜóôáóçò êáé ôï (2) ôçí õ-
øçëÞ.
ÐÜíôùò, ãéá ôç äéáôÞñçóç óå åôïéìüôçôá
êáé êáëÞ êáôÜóôáóç ôçò øõêôéêÞò ìïíÜ-
äáò, èá ðñÝðåé áõôÞ íá ôßèåôáé óå ëåé-
ôïõñãßá ôïõëÜ÷éóôïí ìßá Þ äýï öïñÝò
ôï ìÞíá, êáôÜ ôéò ðåñéüäïõò ðïõ äåí
÷ñçóéìïðïéåßôáé óõóôçìáôéêÜ.
Ç äéáäéêáóßá äéÜãíùóçò êáé áðïêáôÜ-
óôáóçò âëáâþí êáé ñõèìßóåùí áíáöÝ-
ñåôáé óôá åðéìÝñïõò åã÷åéñßäéá ëåéôïõñ-
ãßáò êáé åðéóêåõþí (Workshop êáé
Service Manuals) ôùí êáôáóêåõáóôþí.
8.8. Áíáêåöáëáßùóç
• Ï êëéìáôéóìüò óôá áõôïêßíçôá åöáñ-
ìüóôçêå ãéá íá ðñïóöÝñåé Üíåóç êáé
õãéåéíü ðåñéâÜëëïí ðáñáìïíÞò óôïí
ïäçãü êáé ôïõò åðéâÜôåò.
• ËÝãïíôáò êëéìáôéóìü åííïïýìå, ãåíé-
êÜ, ôïí Ýëåã÷ï ôçò èåñìïêñáóßáò, ôçò
õãñáóßáò êáé ôïõ áåñéóìïý óå êëåé-
óôïýò ÷þñïõò.
• ÐáñÜìåôñïé, üðùò ç èåñìïêñáóßá, ç
ó÷åôéêÞ õãñáóßá êáé ï áåñéóìüò óôï
÷þñï ôùí åðéâáôþí ôïõ áõôïêéíÞôïõ
ðñÝðåé íá äéáôçñïýíôáé óôáèåñÜ óôï
åðßðåäï ðïõ áðáéôåßôáé, åíþ ìßá åíäå-
÷üìåíç áëëáãÞ ôïõò åê ìÝñïõò ôïõ ï-
äçãïý, ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå ôÝôïéá ñýè-
ìéóç, þóôå íá ìçí åíï÷ëåß ôïõò åðé-
âÜôåò. Óå ÷þñïõò, ëïéðüí, ðïõ åßíáé
åñìçôéêÜ êëåéóôïß êáé óôïõò ïðïßïõò
õðÜñ÷ïõí óõãêåíôñùìÝíïé ðïëëïß Üí-
 Óýóôçìá áåñéóìïý - èÝñìáíóçò êáé êëéìáôéóìïý
Ìáíüìåôñï ×áìçëÞò Ìáíüìåôñï ÕøçëÞò
ðßåóçò ðßåóçò
(á)
Ó÷.8.34 Ìáíüìåôñá êÜóáò ìáíïìÝôñùí
èñùðïé, üðùò ð.÷. óôá áõôïêßíçôá, ü-
ôáí ôá êáéñéêÜ öáéíüìåíá äåí åðéôñÝ-
ðïõí ôï Üíïéãìá ôùí ðáñáèýñùí, ïé
óõíèÞêåò ðåñéâÜëëïíôïò ãßíïíôáé
ãñÞãïñá äõóÜñåóôåò ãéá ôïõò åðéâÜ-
ôåò êáé ìåéþíïõí ôçí éêáíüôçôá ôïõ ï-
äçãïý, áöïý ðñïêáëïýí êüðùóç êáé
õðíçëßá.
• ¸ôóé, äçìéïõñãÞèçêáí óôá áõôïêßíçôá,
áñ÷éêÜ, óõóôÞìáôá ìå åëåã÷üìåíï á-
åñéóìü. Ç äéáäéêáóßá ðñïóáãùãÞò
ôïõ áÝñá óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí ôïõ
áõôïêéíÞôïõ, åßôå ìå ôç âïÞèåéá áíåìé-
óôÞñá, åßôå ìå ôç öõóéêÞ ñïÞ áðü ôçí
êßíçóç ôïõ áõôïêéíÞôïõ, áíáöÝñåôáé
ùò áåñéóìüò, åíþ ç åîáãùãÞ ôïõ áÝ-
ñá áðü ôï ÷þñï ôïõ áìáîþìáôïò, ìÝ-
óù èõñßäùí ðïõ ðáñáìÝíïõí ìïíß-
ìùò áíïéêôÝò, áíáöÝñåôáé ùò åîáåñé-
óìüò.
• Óôï óýóôçìá áåñéóìïý, ðïõ åßíáé âá-
óéêü ãéá ôïí êëéìáôéóìü, ôïðïèåôïý-
íôáé "åíáëëÜêôåò èåñìüôçôáò", äçëá-
äÞ èåñìáíôéêÜ Þ øõêôéêÜ óôïé÷åßá.
• Ç ëåéôïõñãßá ôùí êéíçôÞñùí åóùôåñé-
(1) (2)
(â)
êÞò êáýóçò áöÞíåé ìåãÜëá ðïóÜ
èåñìüôçôáò, ôüóï óôá êáõóáÝñéá (ðå-
ñßðïõ 33%), üóï êáé óôï õãñü ôçò øý-
îçò (ðåñßðïõ 33%). ¸íá, ëïéðüí, ìÝ-
ñïò ôçò èåñìüôçôáò áõôÞò, ðïõ áðÜ-
ãåôáé áðü ôï õãñü øýîçò ôïõ êéíçôÞ-
ñá, åðáñêåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá ôç
èÝñìáíóç ôïõ ÷þñïõ ôùí åðéâáôþí.
• Ç èÝñìáíóç åðéôõã÷Üíåôáé ìå ðáñï÷Þ
èåñìïý íåñïý (õãñïý) ðñïò ôï êáëï-
ñéöÝñ ôïõ áõôïêéíÞôïõ ìÝóù äéáêüðôç
ðïõ åëÝã÷åôáé, åßôå ÷åéñïêßíçôá áðü
ôïí ïäçãü, åßôå áõôüìáôá ìÝóù ðñï-
ñýèìéóçò. Ôáõôü÷ñïíá, ÷ñçóéìïðïéåß-
ôáé êáé áíåìéóôÞñáò ï ïðïßïò ùèåß
íùðü áÝñá ðïõ ðåñíÜ ìÝóá áðü ôï
êáëïñéöÝñ êáé èåñìáéíüìåíïò êáôá-
ëÞãåé óôï ÷þñï ôùí åðéâáôþí.
• Ï ðëÞñçò êëéìáôéóìüò ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ ìå ôçí ðñïóèÞêç ìïíÜäáò øýîçò
ôïõ áÝñá, åßíáé óÞìåñá Ýíáò áðü
ôïõò áðáñáßôçôïõò åîïðëéóìïýò ôïõ
áõôïêéíÞôïõ êáé ìðïñåß íá èåùñçèåß
êáé ùò óýóôçìá åíåñãçôéêÞò áóöÜ-
ëåéáò åíüò ï÷Þìáôïò, óå ðåñßðôùóç
497
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

áêñáßùí èåñìïêñáóéþí ðåñéâÜëëï- êôñéêüò êéíçôÞñáò ìå ôñåéò Þ ôÝóóå-

íôïò, ìå ôçí Ýííïéá üôé äéáôçñåß óå å-
ãñÞãïñóç ôïí ïäçãü.
• Ãéá íá åîáóöáëéóèåß ç ðñïþèçóç å-
ðáñêïýò ðïóüôçôáò ôïõ áÝñá, åßôå ãéá
ôç èÝñìáíóç, åßôå ãéá ôçí øýîç, ôïðï-
èåôåßôáé óôïõò áåñáãùãïýò Ýíáò çëå-
ñéò ôá÷ýôçôåò.
• Ç êáôáíïìÞ ôïõ áÝñá óôï åóùôåñéêü
ôïõ áìáîþìáôïò ãßíåôáé ìå óôüìéá, ôá
ïðïßá âñßóêïíôáé, óõíÞèùò, ãýñù á-
ðü ôïí ðßíáêá ïñãÜíùí (ôáìðëü) ôïõ
áõôïêéíÞôïõ.

8.9 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ðïéïò ï ñüëïò ôïõ áåñéóìïý ó’Ýíá áõôïêßíçôï;

2. Ðïéá ôá êýñéá ìÝñç ôïõ óõóôÞìáôïò ôïõ áåñéóìïý êáé ôçò èÝñ-
ìáíóçò ó'Ýíá áõôïêßíçôï;
3. Ðïéïò ï ñüëïò ôçò èÝñìáíóçò êáé ôçò øýîçò ôïõ áÝñá óôï ÷þñï ôùí å-
ðéâáôþí ôïõ áõôïêéíÞôïõ;
4. Ðïéá ôá êýñéá ìÝñç ôçò øõêôéêÞò ìïíÜäáò ôïõ áõôïêéíÞôïõ;
5. Íá ãßíåé ðåñéãñáöÞ ôïõ øõêôéêïý êýêëïõ ìå ôç ÷ñÞóç ó÷åôéêïý ëåéôïõñãé-
êïý äéáãñÜììáôïò.
6. Ðïéåò ïé êõñéüôåñåò âëÜâåò ôïõ êáëïñéöÝñ;
7. Ðïéåò ïé êõñéüôåñåò âëÜâåò ôçò øõêôéêÞò äéÜôáîçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ;
8. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá äåßôå, åîåôÜæïíôáò ðñïóåêôéêÜ åßôå ôï ïéêïãåíåéáêü óáò áõôïêßíçôï åß-
ôå ôá áõôïêßíçôá ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí" ôïõ ó÷ïëåßïõ óáò, ôç äéá-
äñïìÞ - ðïñåßá ôïõ áÝñá ãéá :
- Ôï óýóôçìá áåñéóìïý - åîáåñéóìïý.
- Ôï óýóôçìá èÝñìáíóçò (êáëïñéöÝñ).
9. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá óõëëÝîåôå ðëçñïöïñßåò, åîåôÜæïíôáò ðñïóåêôéêÜ åßôå ôï ïéêïãåíåéáêü
óáò áõôïêßíçôï åßôå áõôïêßíçôï ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí" ôïõ ó÷ïëåß-
ïõ óáò ðïõ äéáèÝôåé êëéìáôéóìü ãéá:
- Ôé åßäïõò øõêôéêü ìÝóï ÷ñçóéìïðïéåßôáé êáé óå ðïéá ðïóüôçôá.
- Ôé åßäïõò óõìðéåóôÞ öÝñåé.
- Ôé âáèìïý áõôïìáôéóìü äéáèÝôåé.

498
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 9

ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ ÐÁÈÇÔÉÊÇÓ ÁÓÖÁËÅÉÁÓ

ÅóùôåñéêÞ áóöÜëåéá áìáîþìáôïò

Áíôßóôáóç ôùí åóùôåñéêþí ôïé÷ùìÜôùí

Æþíåò áóöáëåßáò

Áåñüóáêïé

ÄéÜöïñá

ÌÝôñá áóöáëåßáò

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 9

ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ ÐÁÈÇÔÉÊÇÓ ÁÓÖÁËÅÉÁÓ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
■ Íá áíáãíùñßæïõí ôá ìÝñç - åîáñôÞìáôá áðü ôá ïðïßá áðïôåëïýíôáé ôá óýóôç-
ìáôá ôçò ðáèçôéêÞò áóöÜëåéáò.
■ Íá ìðïñïýí íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôùí óõóôçìÜôùí áõôþí.

■ Íá áíáöÝñïõí ôá ìÝôñá áóöáëåßáò ãéá åñãáóßåò ðïõ ãßíïíôáé óå ï÷Þìáôá ìå

óõóôÞìáôá ðáèçôéêÞò áóöÜëåéáò.

9.1 ÃåíéêÜ Ìðïñïýìå íá ðïýìå, äçëáäÞ, üôé áõôÜ

ÁóöÜëåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ èåùñåßôáé ôï
óýíïëï ôùí ìÝôñùí ðïõ ëáìâÜíïíôáé á-
ðü ôéò äçìüóéåò áñ÷Ýò êÜèå ÷þñáò êáé
ôá ìÝóá ðïõ äéáôßèåíôáé áðü ôïõò êáôá-
óêåõáóôÝò ôùí áõôïêéíÞôùí ãéá ôç ìåßù-
óç ôïõ áñéèìïý ôùí ïäéêþí áôõ÷çìÜ-
ôùí.
¸ôóé, ìðïñïýìå íá ôáîéíïìÞóïõìå ôçí
áóöÜëåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ óå ôñåéò
êáôçãïñßåò:
á) ÁóöÜëåéá ðñùôïãåíÞò Þ ÅíåñãçôéêÞ
â) ÁóöÜëåéá äåõôåñåýïõóá Þ ÐáèçôéêÞ
ã) ÁóöÜëåéá ôñéôïãåíÞò Þ Ðñþôåò ÂïÞ-
èåéåò.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
• ÁóöÜëåéá ÅíåñãçôéêÞ
Åßíáé ôï óýíïëï ôùí ìÝôñùí êáé ôùí ìÝ-
óùí ðïõ ôßèåíôáé óôç äéÜèåóç ôïõ ïäç-
ãïý êáé ôùí åðéâáôþí ìå óêïðü íá áðï-
ôñÝøïõí íá ëÜâåé ÷þñá ôï áôý÷çìá.
Þäç áðïôåëïýí ôçí áóöÜëåéá, ðñéí
óõìâåß Ýíá åíäå÷üìåíï áôý÷çìá.
• ÁóöÜëåéá ÐáèçôéêÞ
Åßíáé ôï óýíïëï ôùí ìÝôñùí êáé ôùí ìÝ-
óùí, ôá ïðïßá ðáñåìâáßíïõí êáôÜ ôç
äéÜñêåéá ôïõ áôõ÷Þìáôïò êáé ðñïïñßæï-
íôáé ãéá ôïí ðåñéïñéóìü ôùí óïâáñþí
óùìáôéêþí âëáâþí ôïõ ðëçñþìáôïò
ôïõ ï÷Þìáôïò.
• ÁóöÜëåéá Ðñþôùí Âïçèåéþí
Åßíáé ôï óýíïëï ôùí ìÝôñùí, ôá ïðïßá
äéåõêïëýíïõí ôçí ðáñÝìâáóç ôçò õðçñå-
óßáò ôùí “Ðñþôùí Âïçèåéþí” ìåôÜ ôï á-
ôý÷çìá êáé ôá ïðïßá áðïóêïðïýí, áöå-
íüò óôçí ôá÷åßá Ýîïäï ôùí ôñáõìáôéþí-
èõìÜôùí áðü ôï ôñáêáñéóìÝíï ü÷çìá
êáé áöåôÝñïõ óôçí åðåßãïõóá ìåôáöïñÜ
ôïõò óôá ðëçóéÝóôåñá íïóïêïìåßá.
• ÐáñåìâÜóåéò
Ôá ìÝôñá êáé ôá ìÝóá ðïõ ëáìâÜíïíôáé
óôá ðëáßóéá êáé ôùí ôñéþí áõôþí ìïñ-

500
 Ó õ ó ô Þ ì á ô á ð á è ç ô é ê Þ ò
öþí ÁóöÜëåéáò, ìðïñåß íá áöïñïýí åß-
ôå ôï åóùôåñéêü ôïõ ï÷Þìáôïò, åßôå ôï å-
îùôåñéêü ôïõ ðåñéâÜëëïí. Ðéï óõãêåêñé-
ìÝíá:
1. ÐáñåìâÜóåéò åíåñãçôéêÞò áóöÜëåéáò:
á. ÐáñåìâÜóåéò åîùôåñéêÝò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò:
– Âåëôßùóç ôçò êáôáóêåõÞò ôùí äñü-
ìùí.
– Åêðáßäåõóç ôùí ïäçãþí.
– ¸ëåã÷ïé ãéá ÷ñÞóç áëêïüë áðü
ôïõò ïäçãïýò (alcotest).
– ÅîáöÜíéóç ôùí óêïôåéíþí óçìåßùí
óôïõò äñüìïõò, ìå åðáñêÞ
öùôéóìü.
– ¸ëåã÷ïé ôçò Ôñï÷áßáò ãéá ðáñáâÜ-
óåéò ôïõ Ê.Ï.Ê. êëð.
â. ÐáñåìâÜóåéò åóùôåñéêÝò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò
– Áýîçóç ôçò ïñáôüôçôáò.
– Âåëôßùóç ôïõ êñáôÞìáôïò (ðñüóöõ-
óçò) ôùí ï÷çìÜôùí óôï äñüìï.
– Âåëôßùóç ôïõ öùôéóìïý ôùí ï÷ç-
ìÜôùí.
– Âåëôßùóç ôçò Üíåóçò ôçò ïäÞãçóçò
ê.ë.ð.
2. ÐáñåìâÜóåéò ÐáèçôéêÞò áóöÜëåéáò
á. ÐáñåìâÜóåéò åîùôåñéêÝò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò:
ÅãêáôÜóôáóç ìðáñþí áóöáëåßáò, êá-
ôÜ ìÞêïò ôùí äñüìùí.
â. ÐáñåìâÜóåéò åóùôåñéêÝò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò:
– Âåëôßùóç ôçò êáôáóêåõÞò ôïõ áìá-
îþìáôïò.
á ó ö Ü ë å é á ò
– ÅãêáôÜóôáóç áðïôåëåóìáôéêþí ìÝ-
óùí óõãêñÜôçóçò ôùí åðéâáéíü-
íôùí óôá êáèßóìáôá ôïõò.
– ÅðÝíäõóç ôïõ èáëÜìïõ (êáìðßíáò)
ôùí åðéâáôþí ìå õëéêÜ ðïõ áðïñ-
ñïöïýí ïìáëÜ ôéò êñïýóåéò (õëéêÜ
åëåã÷üìåíçò ðáñáìüñöùóçò) êëð.
3. ÐáñåìâÜóåéò Ðñþôùí Âïçèåéþí
á. ÐáñåìâÜóåéò åîùôåñéêÝò:
– ÄéÜèåóç óýã÷ñïíùí, åîïðëéóìÝ-
íùí êáé ãñÞãïñùí ï÷çìÜôùí Ðñþ-
ôçò ÂïÞèåéáò.
– ÄéÜèåóç åëéêïðôÝñùí.
– ÄéÜèåóç êéíçôþí ìïíÜäùí ôá÷åßáò
åðÝìâáóçò (Ðõñïóâåóôéêþí-Ìç÷á-
íïêßíçôùí ê.ë.ð.)
â. ÐáñåìâÜóåéò åóùôåñéêÝò:
ÊáôáóêåõÞ ôïõ áìáîþìáôïò ìå ôÝôïéï
ôñüðï ðïõ íá åðéôñÝðåé ôïí åýêïëï á-
ðåãêëùâéóìü ôïõ ðëçñþìáôïò (ôñáõ-
ìáôéþí, èõìÜôùí) áëëÜ êáé ôïõ öïñôß-
ïõ ôïõ ï÷Þìáôïò.
9.2 ÅóùôåñéêÞ áóöÜëåéá áìá-
îþìáôïò
Ç ìåëÝôç ðïõ êáôáãñÜöçêå óôçí ðñïç-
ãïýìåíç åíüôçôá, áðÝäåéîå üôé ðñÝðåé íá
äßäåôáé áðü ôïõò êáôáóêåõáóôÝò éäéáßôå-
ñï åíäéáöÝñïí ãéá ôçí åðÝíäõóç ôùí å-
óùôåñéêþí ôïé÷ùìÜôùí ôïõ ï÷Þìáôïò
ìå õëéêÜ ü÷é óêëçñÜ, áëëÜ áöñþäç-ìá-
ëáêÜ ôá ïðïßá óõíôåëïýí, þóôå ç ôá÷ý-
ôçôá ðñüóêñïõóçò ôùí åðéâáéíüíôùí ó'
áõôÜ íá ìåéþíåôáé âáèìéáßá, ìå óêïðü
íá ðïëëáðëáóéÜæïíôáé ïé ðéèáíüôçôåò ìé-
êñþí ìüíï ôñáõìáôéóìþí, êáôÜ ôéò óõ-
ãêñïýóåéò ôïõ ï÷Þìáôïò.
501
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Áðïññïöçôéêü õëéêü

Ó÷.9.1 Ðßíáêáò ïñãÜíùí ìå ðëáßóéï áðü áðïññïöçôéêü õëéêü.

Áãêýñùóç

ÁìÜîùìá

Æþíç

ÁìÜîùìá

Óçìåßï áãêýñùóçò

Êýëéíäñïò ôõëßãìáôïò

Ó÷.9.2 Æþíç áóöáëåßáò ìå ôñßá (3) óçìåßá áãêýñùóçò

502
 Ó õ ó ô Þ ì á ô á ð á è ç ô é ê Þ ò á ó ö Ü ë å é á ò

9.2.1 Áíôßóôáóç ôùí åóùôåñé- 1. Æþíåò áóöáëåßáò ðïõ áóöáëßæïõí

êþí ôïé÷ùìÜôùí
Ãéá ôç ìåßùóç, ëïéðüí, ôùí óõíåðåéþí
ôùí óõãêñïýóåùí, ïé êáôáóêåõáóôÝò
äéáìïñöþíïõí ôá åóùôåñéêÜ ôïé÷þìáôá
ôùí áõôïêéíÞôùí ü÷é ìå óêëçñÜ õëéêÜ,
áëëÜ ìå áðïññïöçôéêÜ (ðïñþäç-áöñþ-
äç), êáé éäéáßôåñá, ôá ðéï åðéêßíäõíá ãéá
ôñáõìáôéóìïýò ôìÞìáôá ôçò êáìðßíáò
(Ó÷.9.1).
áõôüìáôá, ìå ìç÷áíéóìü áóöÜëéóçò
åõáßóèçôï óôçí áäñÜíåéá êáé óõíé-
óôïýí ìïñöÞ ðáèçôéêÞò áóöÜëåéáò
(Ó÷.9.2). ÁõôÝò ïé æþíåò åðéôñÝðïõí
Ðïìðßíá
Æþíç

9.2.2 Æþíåò áóöáëåßáò

ÊáóôÜíéá
Ôï ðëÞñùìá ðïõ åßíáé ìÝóá óôç, èåùñç-
ôéêÜ, áðáñáìüñöùôç êáìðßíá áóöáëåß-
áò (êåëß åðéâßùóçò Þ êëùâüò áóöáëåß- ÑõèìéóôÞò
Üíåóçò
áò) ôïõ ï÷Þìáôïò, åßíáé ðñïóôáôåõìÝíï
áðü óýíèëéøç, ëüãù ôçò áíôï÷Þò áõôÞò
ôçò ßäéáò ôçò êáìðßíáò. Ãéá íá áðïôñá-
ðïýí, üìùò, üëåò ïé ðéèáíÝò óùìáôéêÝò
âëÜâåò, ðñÝðåé ç ìåôáêßíçóç ôùí åðéâá- ÅêêñåìÝò
ôþí, áðü ôç èÝóç ôïõò íá åßíáé üóï ôï ÌðÜñá áóöáëåßáò
¸ìâïëï
äõíáôü ìéêñüôåñç. Aí, ëïéðüí, áõôÞ ç (á) ÊÁÔÁÓÊÅÕÇ ÌÇ×ÁÍÉÓÌÏÕ ÐÅÑÉÅËÉÎÇÓ ÆÙÍÇÓ
óõíèÞêç éêáíïðïéçèåß, äåí èá õðÜñ÷åé
ðñüóêñïõóç ôïõ ðëçñþìáôïò óôá åóù- Æþíç ÌðÜñá
ôåñéêÜ ôïé÷þìáôá ôïõ ï÷Þìáôïò (ðáñ-
ìðñßæ, ôéìüíé, ôáìðëü, ðüñôåò ê.ë.ð.).
¼ìùò ç äõíáôüôçôá áõôÞ, ðñáêôéêÜ, ðñï- ÅêêñåìÝò
ûðïèÝôåé ôç óôáèåñÞ äéáôÞñçóç ôïõ ðëç- Ìç÷áíéóìüò
êáóôÜíéáò
ñþìáôïò åðÜíù óôç èÝóç ôïõ ìå æþíåò ÌÇ×ÁÍÉÓÌÏÓ ÐÅÑÉÅËÉÎÇÓ (ÁÐÁÓÖÁËÉÓÌÅÍÏÓ)
áóöáëåßáò (Ó÷.9.2).
ÌðÜñá
ÐáñÜëëçëá, ãéá íá õðÜñ÷åé ìéá Üíåóç ï- Æþíç
äÞãçóçò áðü ðëåõñÜò ïäçãïý êáé ìåôá-
öïñÜò ôùí åðéâáôþí, ç æþíç áóöáëåß- ÅêêñåìÝò
áò áöÞíåé Ýíá êåíü áíÜìåóá ó´ áõôÞí
êáé ôï óþìá, åíþ ãéá íá åðéôñáðåß óôïí Ìç÷áíéóìüò
êáóôÜíéáò
ïäçãü íá Ý÷åé ìßá áêüìç áíáðáõôéêÞ ï- ÌÇ×ÁÍÉÓÌÏÓ ÐÅÑÉÅËÉÎÇÓ (ÁÓÖÁËÉÓÌÅÍÏÓ)
äÞãçóç áëëÜ êáé óôï ðëÞñùìá ìßá áíå-
ôüôåñç ìåôáöïñÜ, ïé êáôáóêåõáóôÝò åðé- (â) ËÅÉÔÏÕÑÃÉÁ ÌÇ×ÁÍÉÓÌÏÕ ÐÅÑÉÅËÉÎÇÓ ÆÙÍÇÓ
íüçóáí êáé ÷ñçóéìïðïéïýí ðëÝïí ôéò ðá-
Ó÷.9.3 ÊáôáóêåõÞ êáé ëåéôïõñãßá åõáßóèçôïõ á-
ñáêÜôù åîåëéãìÝíåò-âåëôéùìÝíåò ìïñ- äñáíåéáêÜ-ìç÷áíéóìïý, ðïõ áóöáëßæåé ôç
öÝò æùíþí áóöáëåßáò: æþíç, êáôÜ ôç óýãêñïõóç ôïõ ï÷Þìáôïò.

503
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
óôïí ïäçãü êáé ôï óõíïäçãü íá ìåôá-
êéíïýíôáé áñãÜ, åíþ ìðëïêÜñïõí üôáí
ç åëÜôôùóç ôçò ôá÷ýôçôáò ôïõ ï÷Þìá-
ôïò îåðåñÜóåé ìßá êñßóéìç ôéìÞ. Ôüóï
ç ëåéôïõñãßá, üóï êáé ç êáôáóêåõÞ ôïõ
ìç÷áíéóìïý áõôïý öáßíïíôáé óôï
Ó÷Þìá 9.3.
2. Áõôüìáôåò æþíåò áóöáëåßáò, ìå ðõñï-
êñïôçôÞ, êáé õøçëÞò ôá÷ýôçôáò óý-
óöéîçò, ðïõ óõíéóôïýí ìïñöÞ ðáèçôé-
êÞò áóöÜëåéáò. ÁõôÝò ïé æþíåò óõ-
óößããïíôáé ìå ôçí ôáõôü÷ñïíç Ýêñçîç
åíüò ãåìßóìáôïò (êÜøïõëáò), ìå ôçí
åîÞò äéáäéêáóßá: Ìå ôçí åðßäñáóç
ìéáò óýãêñïõóçò, ãßíåôáé Ýíáõóç (Ý-
3. Áõôüìáôåò æþíåò áóöáëåßáò ìå óý-
Ó÷.9.4 Áõôüìáôç æþíç áóöáëåßáò õøçëÞò ôá÷ý-
ôçôáò óýóöéãîçò.
1. ÈÞêç ìå êÜøïõëá ðõñßôéäáò, èÜëáìïò þ-
óçò êáé Ýìâïëï, 2. ÓùëÞíáò, 3. ¢îïíáò ðåñé-
ôõëßãìáôïò, 4. ÐôåñùôÞ óôñïâßëïõ (ôïõñìðß-
íáò)
504
êñçîç) ôçò óõãêåêñéìÝíçò êÜøïõëáò
ðïõ ðåñéÝ÷åé ðõñßôéäá, êáé ðñïêáëåßôáé
Ýôóé áðüôïìï ðåñéôýëéãìá ôçò æþíçò,
ìå Üìåóï åðáêüëïõèï ôç ìåßùóç óôï
åëÜ÷éóôï ôïõ êåíïý ìåôáîý áõôÞò êáé
ôïõ óþìáôïò, åðéöÝðïíôáò ôåëéêÜ ôçí
êáëýôåñç óôáèåñïðïßçóç (óõãêñÜôç-
óç) ôïõ óþìáôïò ôïõ åðéâÜôç óôï êÜ-
èéóìÜ ôïõ (Ó÷.9.4).
Ðéï áíáëõôéêÜ, ç áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò
ôçò óõãêåêñéìÝíçò æþíçò áóöáëåßáò
Ý÷åé ùò åîÞò: ÌåôÜ áðü ìéá ìåôùðéêÞ
óýãêñïõóç ðñïêáëåßôáé Ýíáò çëåêôñé-
êüò ðáëìüò ðïõ êÜíåé ôçí ðõñßôéäá
ôçò êÜøïõëáò íá åêñáãåß. ¸ôóé, äç-
ìéïõñãåßôáé õøçëÞ ðßåóç ðïõ ùèåß ôï
Ýìâïëï ìÝóá óôï óùëÞíá ðïõ åßíáé
ãåìÜôïò ìå õäñáõëéêü õãñü, ôï ïðïß-
ï ðñïêáëåß ôï óêßóéìï ìéáò óôåãáíï-
ðïéçôéêÞò ìåìâñÜíçò óôï Üëëï Üêñï
ôïõ óùëÞíá. Áõôü, ëïéðüí, ôï õäñáõ-
ëéêü õãñü åêôïîåýåôáé ìå ìåãÜëç ôá-
÷ýôçôá óôá ðôåñýãéá ôçò ôïõñìðßíáò
áðü Ýíá áêñïöýóéï óôï Üêñï ôïõ óù-
ëÞíá, ïðüôå ç ðåñéóôñïöÞ ôçò ôïõñ-
ìðßíáò ðåñéóôñÝöåé ôïí Üîïíá ðåñéôõ-
ëßãìáôïò ôçò æþíçò êáé, Ýôóé, ç æþíç
óõóößããåôáé.
óôçìá ðñïåíôáôÞñá, ðïõ óõíéóôïýí
ìïñöÞ ðáèçôéêÞò áóöÜëåéáò (Ó÷.9.5).
ÁõôÝò ôïðïèåôïýíôáé óõíÞèùò óôá å-
ìðñüò êáèßóìáôá ôùí åðéâáôþí. Ç
ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò âáóßæåôáé
óå Ýíá ìç÷áíéêü åíôáôÞñá ï ïðïßïò
åðåíåñãåß óôï ìç÷áíéóìü ôçò æþíçò
áíáëáìâÜíïíôáò íá ôç ìáæÝøåé êáôÜ
8 Ýùò 10cm, óå ðåñßðôùóç óýãêñïõ-
óçò. Ç åíåñãïðïßçóç ôïõ óõóôÞìáôïò
ãßíåôáé ìå Ýíá áéóèçôÞñá, ìüíïí ü-
 Ó õ ó ô Þ ì á ô á ð á è ç ô é ê Þ ò á ó ö Ü ë å é á ò

Ó÷.9.5 Æþíç áóöáëåßáò ìå ðñïåíôáôÞñá.

1. ÁéóèçôÞñáò åðéâñÜäõíóçò, 2. ÓùëÞíáò åêôüíùóçò åëáôçñßïõ, 3. Óõñìáôüó÷ïéíï, 4. ÁóöÜëåéá,
5. Êëåßóôñï æþíçò, 6. ÁóöÜëåéá.

ôáí ç ôá÷ýôçôá ôçò óýãêñïõóçò ôïõ ï-

÷Þìáôïò õðåñâáßíåé ìéá êñßóéìç ôéìÞ
(ðåñßðïõ 15km/h). Ôï ðëåïíÝêôçìá
ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý åßíáé ç ìåßùóç
ôçò áðüóôáóçò ðïõ äéáíýåé ç æþíç
ëüãù áäñÜíåéáò. ÌÜëéóôá, óå ðïëëÜ
ï÷Þìáôá, õðÜñ÷åé ðñïåéäïðïéçôéêü
óÞìá ãéá ôç ÌÇ áóöÜëéóç (äÝóéìï)
ôçò æþíçò áóöáëåßáò áðü ôï ðëÞñù-
ìá, åíþ Üëëá ï÷Þìáôá äåí åêêéíïýí
åÜí äåí öïñåèïýí ïé æþíåò áóöá-
ëåßáò, êáé áõôü, åðåéäÞ ç ëåéôïõñãßá
ôùí áåñüóáêùí ÷ùñßò áóöÜëéóç ôùí
æùíþí, åßíáé åðéêßíäõíç ãéá ôïõò åðé-
Ó÷.9.6 Æþíç áóöáëåßáò ìå óýóôçìá ðñïåíôáôÞñá
âÜôåò. êáé áåñüóáêï.

505
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

9.2.3 Áåñüóáêïé áêáñéáßá, ôç óôéãìÞ ôçò óýãêñïõóçò êáé

Ïé áåñüóáêïé (ìáîéëáñÜêéá áÝñïò) óõ- ðñïóôáôåýïõí “áãêáëéÜæïíôáò” ôï ðëÞ-
íéóôïýí êáé áõôïß ìïñöÞ ðáèçôéêÞò á- ñùìá ôïõ ï÷Þìáôïò (Ó÷.9.7, Ó÷.9.8 êáé
óöÜëåéáò. Ïé óÜêïé áõôïß öïõóêþíïõí Ó÷.9.9).

Ï áåñüóáêïò åßíáé Ï áåñüóáêïò öïõóêþíåé ðëÞñùò Ï áåñüóáêïò îåöïõóêþíåé óå

ôïðïèåôçìÝíïò ìÝóá óôï ôéìüíé óå 30msec ìåôÜ ôçí óýãêñïõóç ðåñßðïõ 100msec ìåôÜ ôçí
Ýíáñîç ôçò óýãêñïõóçò

Ó÷.9.7 Áåñüóáêïò ðñïóôáóßáò áðü ìåôùðéêÞ óýãêñïõóç.

(Á) (Â)
(á) Ï áåñüóêáïò åßíáé áðïèçêåõìÝíïò ðßóù
áðï ôï êÜëõììá ôïõ ôéìïíéïý.

(â) ÊáôÜ ôçí óýãêñïõóç, áñ÷ßæåé íá öïõóêþíåé,

ïðüôå óðñþ÷íåé êáé áíïßãåé ôï êÜëõììá ôïõ ôéìïíéïý.

(ã) Ï öïõóêùìÝíïò áåñüóáêïò ðñïóôáôåýåé ôïí

ïäçãü þóôå íá ìçí ôáõìáôéóèåß áðï êôõðÞìáôá
(Ã) óôï åóùôåñéêü ôïõ ï÷Þìáôïò.

Ó÷.9.8 Ëåéôïõñãßá ôïõ áåñüóáêïõ ôçò èÝóçò ôïõ ïäçãïý

506
 Ó õ ó ô Þ ì á ô á
Ç ëåéôïõñãßá åíüò áåñüóáêïõ ôçò èÝ-
óçò ôïõ ïäçãïý, öáßíåôáé êáé óôï ðáñá-
êÜôù Ó÷Þìá 9.8.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
Ïé áåñüóáêïé áíÞêïõí óôï "ðáèçôéêü"
óýóôçìá áóöáëåßáò, ôï ïðïßï, áñ÷éêÜ,
ðåñéåëÜìâáíå Ýíá áåñüóáêï ãéá êÜèå Ü-
ôïìï êáé Þôáí ôïðïèåôçìÝíïò óôï ôéìüíé
ãéá ôïí ïäçãü, êáé óôï ôáìðëü ãéá ôïí
ÊåíôñéêÞ ìïíÜäá
Ðñïò áåñüóáêï
ïäçãïý Ðñïò éó÷ý
ôñïöïäïóßáò
Óõãêñüôçìá äéá÷õôÞ
Ó÷. 9.9 Óýóôçìá áåñüóáêùí
ð á è ç ô é ê Þ ò á ó ö Ü ë å é á ò
óõíïäçãü. ¸ôóé, ðñïóôÜôåõå äýï Üôïìá
áðü ìåôùðéêÞ óýãêñïõóç, åíþ óÞìåñá,
ôá ï÷Þìáôá ìðïñåß íá Ý÷ïõí ìÝ÷ñé êáé
ôñåéò áåñüóáêïõò ãéá êÜèå Üôïìï (å-
ìðñüò ãéá ðñïöýëáîç áðü ìåôùðéêÞ óý-
ãêñïõóç, óôá ðëÜãéá (ðüñôåò Þ êÜèéóìá)
ãéá ðñïöýëáîç áðü ðëÜãéá óýãêñïõóç,
êáé óôçí ïñïöÞ ãéá ðñïöýëáîç áðü á-
íáôñïðÞ ôïõ ï÷Þìáôïò).
Ç áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôïõ áåñüóáêïõ åß-
Áíé÷íåõôÞò óýãêñïõóçò
ÐñïåéäïðïéçôéêÞ
ëõ÷íßá
ÁðïèÞêç áÝñá êáé
óõãêñüôçìá öïõóêùôÞ
Áåñáãùãüò
Áåñüóáêïò óõíïäçãïý
ÊÜëõììá
507
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
íáé áðëÞ, üðùò áíáöÝñáìå êáé ðáñáðÜ-
íù: ÊáôÜ ôç óôéãìÞ ôçò óýãêñïõóçò, ïé
áåñüóáêïé öïõóêþíïõí êáé ëåéôïõ-
ñãïýí óáí Ýíá ìáëáêü ìáîéëÜñé áðü á-
Ýñá óôïí ïäçãü êáé óôïí óõíïäçãü, êá-
ôÜ ôçí áðüôïìç êßíçóÞ ôïõò ðñïò ôá å-
ìðñüò, åíþ áìÝóùò ìåôÜ îåöïõóêþ-
íïõí, óõìâÜëëïíôáò óôçí áðåëåõèÝñù-
óÞ ôïõò. ¼ëïò ï ÷ñüíïò ëåéôïõñãßáò
ôïõ ìç÷áíéóìïý äéáñêåß ìüëéò 4/10sec
áðü ôç óôéãìÞ ôçò óýãêñïõóçò êáé ç å-
íåñãïðïßçóç ôùí áåñüóáêùí ãßíåôáé á-
ðü Ýíá áíé÷íåõôÞ óýãêñïõóçò, ï ïðïßïò
êëåßíåé Ýíá äéáêüðôç ìåôÜ áðü áðüôïìç
åðéâñÜäõíóç, ïðüôå ïé áåñüóáêïé öïõ-
óêþíïõí áðüôïìá (óôéãìéáßá). ÌåôÜ ôï
÷ñüíï ôùí 4/10sec, ïé áåñüóáêïé áñ÷ß-
æïõí êáé îåöïõóêþíïõí. Óôï Ó÷Þìá 9.9
öáßíåôáé ç åãêáôÜóôáóç åíüò ôÝôïéïõ
Ó÷.9.10 ÈÝóåéò ôùí åîáñôçìÜôùí ôïõ áåñüóáêïõ
508
óõóôÞìáôïò. Ï áåñüóáêïò ôïõ ïäçãïý
åßíáé ìÝóá óôï ôéìüíé, åíþ óôï Ó÷Þìá
9.10 öáßíåôáé ç åãêáôÜóôáóç åíüò ðëÞ-
ñïõò óõóôÞìáôïò áåñüóáêïõ ìå ôá å-
îáñôÞìáôÜ ôïõ.
9.2.4 ÄéÜöïñá
Åêôüò áðü ôéò æþíåò áóöáëåßáò êáé ôïõò
áåñüóáêïõò, õðÜñ÷ïõí êáé Üëëá ìÝóá
ðïõ äéáèÝôåé ôï ü÷çìá êáé ôá ïðïßá óõì-
âÜëëïõí óôçí áóöÜëåéá ôüóï ôïõ ßäéïõ,
üóï êáé ôïõ ðëçñþìáôüò ôïõ. ÏñéóìÝíá,
ìÜëéóôá, áðü áõôÜ ðïõ áíáöÝñïíôáé ðá-
ñáêÜôù, Ý÷ïõí áíáëõèåß óå ðñïçãïýìå-
íá êåöÜëáéá, åíþ Üëëá áðëþò èá áíá-
öåñèïýí, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá:
• Ïé áðïññïöçôÝò åíÝñãåéáò ôùí ðñï-
öõëáêôÞñùí.
 Ó õ ó ô Þ ì á ô á ð á è ç ô é ê Þ ò
• Ôï óýóôçìá ðïõ ðñïåéäïðïéåß üôé ç
ðüñôá åßíáé áíïéêôÞ.
• Ôï óýóôçìá êéíäýíïõ (áëÜñì).
• Ôï óýóôçìá ðÝäçóçò (öñÝíùí) êáé ôï
óýóôçìá ABS.
• Ôï óýóôçìá äéåýèõíóçò.
• Ïé áõôüìáôïé äéáêüðôåò êáé ïé áóöÜ-
ëåéåò ôïõ çëåêôñéêïý óõóôÞìáôïò.
• Ï Ýëåã÷ïò ôïõ óõóôÞìáôïò åêðïìðÞò
êáõóáåñßùí.
• Ïé ðñïâïëåßò, ôá öëáò, êáé ôá óôïð.
• ¼ëá ôá åíäåéêôéêÜ üñãáíá ôïõ ôáìðëü
ôïõ áõôïêéíÞôïõ.
• Ç èÝóç ôïõ íåêñïý óçìåßïõ (NEUTRAL)
ôïõ áõôüìáôïõ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí.
• Ôï êëåßäùìá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåý-
èõíóçò, üôáí ï äéáêüðôçò Ýíáõóçò åß-
íáé óôç èÝóç OFF.
• Ôá åëáóôéêÜ ôùí ôñï÷þí.
• Ïé õáëïêáèáñéóôÞñåò ôùí ðáñðñßæ
êáé ôá ôæÜìéá áóöáëåßáò.
• Ôï óýóôçìá áíôéïëßóèçóçò ôùí ôñï-
÷þí (A.S.R.).
• Ôï óýóôçìá åëÝã÷ïõ ôçò ðßåóçò ôïõ
áÝñá ôùí ôñï÷þí.
• Ôï óýóôçìá áðïöõãÞò óýãêñïõóçò
ìå ðñïðïñåõüìåíï ü÷çìá ðïõ ëåé-
ôïõñãåß ìå áêôßíåò ëÝéæåñ (LASER) êáé
õðïëïãéóôÞ êëð.
9.3 ÌÝôñá áóöáëåßáò
Ôá ìÝôñá áóöáëåßáò ðïõ ðñÝðåé íá ëáì-
âÜíïíôáé ãéá åñãáóßåò ðïõ åêôåëïýíôáé
óå ï÷Þìáôá ìå óõóôÞìáôá ðáèçôéêÞò á-
á ó ö Ü ë å é á ò
óöÜëåéáò, åßíáé ôá åîÞò:
á. Ãéá ôéò áõôüìáôåò æþíåò áóöáëåßáò
êáé õøçëÞò ôá÷ýôçôáò óýóöéãîçò,
áëëÜ êáé ãéá ôéò áíôßóôïé÷åò ìå óý-
óôçìá ðñïåíôáôÞñá, ðñÝðåé íá áêï-
ëïõèïýìå ðéóôÜ ôá ìÝôñá áóöáëåßáò
ðïõ äßäåé ï êÜèå êáôáóêåõáóôÞò óôï
áíôßóôïé÷ï âéâëßï ðåñß "ÓõíôÞñçóçò
ôùí æùíþí áóöáëåßáò".
â. Ãéá ôï óýóôçìá ôùí áåñüóáêùí, êáé
êáôÜ ôç óõíôÞñçóç êáé êáôÜ ôçí åðé-
óêåõÞ ôïõò, åíåñãïýìå ùò åîÞò:
1. Ðñéí áðü ôç óõíôÞñçóç Þ åðéóêåõÞ,
ôï óýóôçìá ðñÝðåé íá áöïðëéóèåß
(óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôá-
óêåõáóôÞ).
2. ÁðïóõíäÝïõìå ôï êáëþäéï ôïõ áñ-
íçôéêïý ðüëïõ (-) ôïõ óõóóùñåõôÞ
êáé åðß ðëÝïí åêöïñôßæïõìå ãéá 30
ëåðôÜ ôï åöåäñéêü óýóôçìá ëåé-
ôïõñãßáò ôùí áåñüóáêùí.
3. Ãéá íá áíôéêáôáóôÞóïõìå Ýíá áé-
óèçôÞñá, åëÝã÷ïõìå ôïõëÜ÷éóôïí
äýï öïñÝò åÜí ôï óýóôçìá åßíáé á-
öïðëéóìÝíï.
4. ÖïñÜìå åëáóôéêÜ ãÜíôéá êáé ãõá-
ëéÜ.
5. Ðñéí áðü êÜèå åñãáóßá óõãêüëëç-
óçò, åëÝã÷ïõìå åÜí ôï óýóôçìá åß-
íáé áöïðëéóìÝíï.
6. ÊñáôÜìå ôïõò âñá÷ßïíåò ôùí ÷å-
ñéþí ìáò Ýîù áðü ôéò áêôßíåò ôïõ
ôéìïíéïý.
7. ÅÜí ï áåñüóáêïò åßíáé åëáôôùìáôé-
êüò Þ ôï ü÷çìá ðñÝðåé íá áðïóõ-
íáñìïëïãçèåß, ôüôå ï áåñüóáêïò
ðñÝðåé íá áðåíåñãïðïéçèåß.
8. ÊáôÜ ôç ìåôáöïñÜ åíüò ìç åíåñãï-
ðïéçìÝíïõ áåñüóáêïõ, áõôüò êáé ôï
êÜëõììÜ ôïõ äåí ðñÝðåé íá "âëÝ-
509
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
ðïõí" ðñïò ôï óþìá ìáò.
9. Äåí ðñïóðáèïýìå íá åðéóêåõÜóïõ-
ìå ôï ïðïéïäÞðïôå ôìÞìá ôïõ óõ-
óôÞìáôïò, åÜí áõôü äåí ðñïâëÝðå-
ôáé áðü ôïí êáôáóêåõáóôÞ.
10. Äåí ôñïöïäïôïýìå ìå çëåêôñéêÞ å-
íÝñãåéá êáíÝíá ôìÞìá ôïõ óõóôÞ-
ìáôïò, åÜí áõôü äåí ðñïâëÝðåôáé
áðü ôïí êáôáóêåõáóôÞ.
11. ÃåíéêÜ, èá ðñÝðåé íá ìç äéóôÜæïõ-
ìå íá ðåñéåñãáæüìáóôå ôïí åîïðëé-
óìü ôïõ áåñüóáêïõ, íá ðñïóðá-
èïýìå íá ôïí óõíôçñïýìå êáé íá
ôïí åðéóêåõÜæïõìå, åöüóïí áêï-
ëïõèïýìå ðéóôÜ ôéò ïäçãßåò ôïõ êá-
ôáóêåõáóôÞ.
9.4 Áíáêåöáëáßùóç
• Ç áóöÜëåéá ôïõ áõôïêéíÞôïõ åßíáé ôï
óýíïëï ôùí ìÝôñùí ðïõ ëáìâÜíïíôáé
êáé ôùí ìÝóùí ðïõ äéáôßèåíôáé ãéá ôçí
áðïöõãÞ áôõ÷çìÜôùí. Äéáêñßíåôáé
óôçí "åíåñãçôéêÞ" áóöÜëåéá (ðïõ ðåñé-
ëáìâÜíåé ìÝôñá êáé ìÝóá ðïõ ëáìâÜ-
íïíôáé ðñéí ëÜâåé ÷þñá Ýíá åíäå÷ü-
510
ìåíï áôý÷çìá), óôçí ðáèçôéêÞ áóöÜ-
ëåéá (ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ôï óýíïëï
ôùí ìÝóùí êáé ôùí ìÝôñùí ôá ïðïßá
ðáñåìâáßíïõí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ á-
ôõ÷Þìáôïò) êáé óôçí áóöÜëåéá ôùí
"Ðñþôùí Âïçèåéþí" (ðïõ åßíáé ôï óý-
íïëï ôùí ìÝóùí êáé ìÝôñùí, ôá ïðïß-
á äéåõêïëýíïõí ôçí ðáñÝìâáóç ôçò
Õðçñåóßáò ôùí Ðñþôùí Âïçèåéþí,
ìåôÜ ôï áôý÷çìá).
Êáé óôéò ôñåéò áõôÝò ðåñéðôþóåéò, ôá
ìÝôñá êáé ôá ìÝóá ðïõ ëáìâÜíïíôáé,
ìðïñåß íá áöïñïýí ôüóï ôï ßäéï ôï
ü÷çìá, üóï êáé ôï åîùôåñéêü ôïõ ðå-
ñéâÜëëïí.
• Ôá êõñéüôåñá ìÝóá ôçò ðáèçôéêÞò á-
óöÜëåéáò åßíáé ïé áõôüìáôåò æþíåò
áóöáëåßáò êáé ïé áåñüóáêïé.
• ¼ôáí åêôåëïýìå åñãáóßåò óå ï÷Þìá-
ôá ðïõ Ý÷ïõí óõóôÞìáôá ðáèçôéêÞò á-
óöÜëåéáò, ðñÝðåé íá ëáìâÜíïõìå ôá
áíáãêáßá ìÝôñá áóöáëåßáò êáé íá
åñãáæüìáóôå, ÐÁÍÔÏÔÅ, óýìöùíá
ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ êáôáóêåõáóôÞ ãéá
ôçí áðïöõãÞ ôõ÷üí áôõ÷çìÜôùí.
 Ó õ ó ô Þ ì á ô á ð á è ç ô é ê Þ ò á ó ö Ü ë å é á ò

9.5 ÅñùôÞóåéò -
ÁôïìéêÞ åñãáóßá
1. Ðïéá ôá ôñßá åßäç áóöÜëåéáò ôùí áìáîùìÜôùí êáé ðþò áõôÜ ï-
ñßæïíôáé;
2. Ðïéïò ï óêïðüò ôùí æùíþí áóöáëåßáò; Íá áíáöÝñåéò ðáñá-
äåßãìáôá ìå ôá áðïôåëÝóìáôá óõãêñïýóåùí ï÷çìÜôùí, ôùí ï-
ðïßùí ôï ðëÞñùìá öïñïýóå Þ äåí öïñïýóå æþíåò áóöáëåßáò.
3. Ðïéá ôá ôñßá åßäç ôùí áõôïìÜôùí æùíþí áóöáëåßáò êáé ðïéá ç áñ÷Þ ëåé-
ôïõñãßáò ôçò êÜèå ìßáò;
4. ÐåñéãñÜøôå ôçí áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôùí áåñüóáêùí.
5. Ðïéá ôá êõñéüôåñá ìÝôñá áóöáëåßáò ðïõ ðñÝðåé íá ëáìâÜíïíôáé êáôÜ ôéò
åñãáóßåò óå Ýíá ü÷çìá, ðïõ äéáèÝôåé ðáèçôéêÜ óõóôÞìáôá áóöáëåßáò;
6. Ðïéá Üëëá óõóôÞìáôá (åêôüò ôùí æùíþí áóöáëåßáò êáé áåñüóáêùí) áíÞ-
êïõí, êáôÜ ôç ãíþìç óáò, óôï óýóôçìá áóöáëåßáò åíüò ï÷Þìáôïò;
7. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
ÅÜí Ý÷åéò ôç äõíáôüôçôá, åîÝôáóå ôïí åîïðëéóìü ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí áå-
ñüóáêùí åíüò ï÷Þìáôïò êáé óçìåßùóå ôéò èÝóåéò ôùí åîáñôçìÜôùí ôïõò
óôï óçìåéùìáôÜñéü óïõ. ÊñÜôçóå, åðßóçò, óçìåéþóåéò ãéá êÜèå Üëëç åí-
äéáöÝñïõóá ðáñáôÞñçóç êáé ðëçñïöïñßá ó÷åôéêÜ ìå ôïõò áåñüóáêïõò.

511
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 10

ÁÍÔÉÊËÅÐÔÉÊÁ ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ

Åßäç áíôéêëåðôéêþí óõóôçìÜôùí

ÐåñéãñáöÞ ôïõ Immobilizer

Aíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò - AôïìéêÞ Åñãáóßá

 ÊÅÖÁËÁÉÏ 10
ÁÍÔÉÊËÅÐÔÉÊÁ ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ
"ÁêéíçôïðïéçôÞò êéíçôÞñá" (Immobilizer)
Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá ïñßæïõí ôï áíôéêëåðôéêü óýóôçìá Immobilizer.
n Íá åîçãïýí, ìÝóá áðü ó÷çìáôéêÝò ðáñáóôÜóåéò, ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõ
óõãêåêñéìÝíïõ óõóôÞìáôïò.
10.1. Åßäç áíôéêëåðôéêþí óõ-
óôçìÜôùí
ÓÞìåñá, ôá ðëÝïí äéáäåäïìÝíá áíôéêëå-
ðôéêÜ óõóôÞìáôá, ðïõ ðñïóôáôåýïõí ôï
áõôïêßíçôï áðü êëïðÞ, åßíáé:
á) Ï “óõíáãåñìüò”, Þ åðé ôï ïñèüôåñï
áíôéêëåðôéêü óýóôçìá, ôï óýóôçìá,
äçëáäÞ, åêåßíï ôï ïðïßï ìüëéò áíôé-
ëçöèåß, ìÝóù ôùí áéóèçôÞñùí ôïõ,
áðüðåéñá êëïðÞò äéáêüðôåé ôçí çëå-
êôñïäüôçóç äéáöüñùí êõêëùìÜôùí
ôïõ áõôïêéíÞôïõ êáé åéäïðïéåß ìå Þ÷ï
(óåéñÞíá) Þ/êáé ìå ïðôéêü óÞìá (öþ-
ôá óõíáãåñìïý - áëÜñì). Åðßóçò, ìÝ-
óù ôïõ óõíáãåñìïý ìðïñåß íá åêôå-
ëïýíôáé êáé Üëëåò ëåéôïõñãßåò, üðùò
åßíáé ï ôçëå÷åéñéóìüò, ç åðéâåâáßùóç
åíåñãïðïßçóçò-áðåíåñãïðïßçóçò ôïõ
óõóôÞìáôïò óõíáãåñìïý, ï Ýëåã÷ïò
ôïõ êåíôñéêïý êëåéäþìáôïò, ç åíåñ-
ãïðïßçóç ôïõ ßäéïõ ôïõ óõíáãåñìïý
ìÝóù áéóèçôÞñùí, ç áõôïôñïöïäï-
óßá ôïõ, ï åíôïðéóìüò ôïõ áõôïêéíÞ-
ôïõ óå ðåñßðôùóç êëïðÞò.
514
â) Ï "áêéíçôïðïéçôÞò êéíçôÞñá" (immobi-
lizer), ôï óýóôçìá, äçëáäÞ, åêåßíï
ðïõ åðéôñÝðåé ôç ëåéôïõñãßá ôïõ êéíç-
ôÞñá ìüíï üôáí ôïõ äïèåß Ýíá óõãêå-
êñéìÝíï êùäéêïðïéçìÝíï óÞìá.
10.2. ÐåñéãñáöÞ ôïõ
Immobilizer
Ðéï áíáëõôéêÜ:
Ï áêéíçôïðïéçôÞò êéíçôÞñá (immobilizer)
åßíáé çëåêôñïíéêü óýóôçìá, ôï ïðïßï
÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí áêéíçôïðïßçóç
ôïõ êéíçôÞñá óå üëá ôá óýã÷ñïíá áõôï-
êßíçôá. Ìå ôçí Ýííïéá áõôÞ, áðïôåëåß Ýíá
óýóôçìá ðñïóôáóßáò ôùí áõôïêéíÞôùí
êáôÜ ôçò êëïðÞò êáé ÷ñçóéìïðïéåßôáé ðá-
ñÜëëçëá ìå ôï êëáóóéêü áíôéêëåðôéêü óý-
óôçìá ôïõ óõíáãåñìïý, ðïõ ìðïñåß íá
åßíáé åãêáôåóôçìÝíï óå Ýíá áõôïêßíçôï.
Ôá äéÜöïñá óõóôÞìáôá Immobilizer, ðïõ
Ý÷ïõí êáôÜ êáéñïýò ÷ñçóéìïðïéçèåß óôá
áõôïêßíçôá, ëåéôïõñãïýí ðåñßðïõ ìå ôçí
ßäéá áñ÷Þ. Ç ðåñéãñáöÞ ðïõ ãßíåôáé å-
 Á í ô é ê ë å ð ô é ê Ü ó õ ó ô Þ ì á ô á

äþ, áöïñÜ ìßá áðü ôéò ðéï åîåëéãìÝíåò

ìïñöÝò ôïõò ðïõ åöáñìüæïíôáé óÞìå-
ñá. ¸ôóé, ç åíåñãïðïßçóç êáé ç áðåíåñ-
ãïðïßçóç ôïõ çëåêôñïíéêïý óõóôÞìáôïò
áêéíçôïðïßçóçò ôïõ êéíçôÞñá ãßíåôáé ìå
ìßá çëåêôñïíéêÞ äéÜôáîç (çëåêôñïíéêü ï-
ëïêëçñùìÝíï êýêëùìá), ðïõ åßíáé åí-
óùìáôùìÝíç óôï êëåéäß åêêßíçóçò ôïõ
êéíçôÞñá (Ó÷.10.1).
Ôá ìÝñç, áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ôï
immobilizer (Ó÷.10.2), åßíáé:
á) Ôï êëåéäß, ìå åíóùìáôùìÝíï ôï çëå-
êôñïíéêü ïëïêëçñùìÝíï êýêëùìá
(I/C - ôóßð). Ó÷.10.1 Êëåéäß åêêßíçóçò êéíçôÞñá (çëåêôñïíé-
êü êëåéäß)

ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ

ôïõ immobilizer

Êåñáßá

Çëåêôñïíéêü êëåéäß ÊëåéäáñéÜ

Ó÷.10.2 ÌÝñç ôïõ immobilizer.

515
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
â) Ç êåñáßá (ðçíßï), ðïõ åßíáé åíóùìá-
ôùìÝíç óôçí êëåéäáñéÜ (äéáêüðôç á-
íÜöëåîçò)
ã) Ç çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ ôïõ
immobilizer
ÌåôÜ ôçí ôïðïèÝôçóç ôïõ êëåéäéïý óôçí
êëåéäáñéÜ (äéáêüðôç áíÜöëåîçò) ôïõ áõ-
ôïêéíÞôïõ êáé êáôÜ ôçí ðåñéóôñïöÞ ôïõ
óôç èÝóç ÏÍ, ãßíåôáé áíß÷íåõóç ôçò ôï-
ðïèÝôçóçò ôïõ êëåéäéïý, ïðüôå äéï÷å-
ôåýåôáé áðü ôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá å-
ëÝã÷ïõ (immobilizer) ðñïò ôï çëåêôñïíé-
ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá
åëÝã÷ïõ øåêáóìïý
Çëåêôñïíéêü êëåéäß
C1 - C2
Ó÷.10.3 Óõíåñãáóßá immobilizer êáé ECU
516
êü ïëïêëçñùìÝíï êýêëùìá ôïõ êëåéäéïý
ç áðáéôïýìåíç çëåêôñéêÞ åíÝñãåéá (äåäï-
ìÝíïõ üôé ôï êëåéäß äåí äéáèÝôåé ìðáôá-
ñßá).
Óôç óõíÝ÷åéá, ôï çëåêôñïíéêü ïëïêëçñù-
ìÝíï êýêëùìá (“ôóéð”) ôïõ êëåéäéïý
óôÝëíåé (Ó÷.10.3), ìÝóù ôçò êåñáßáò, Ý-
íá çëåêôñïíéêü óÞìá - ìå óõãêåêñéìÝíç
êáé ìïíáäéêÞ êùäéêïðïéçìÝíç ðáëìïóåé-
ñÜ (óåéñÜ çëåêôñïíéêþí ðáëìþí) - óôï
äÝêôç, ðïõ âñßóêåôáé óôçí çëåêôñïíéêÞ
ìïíÜäá åëÝã÷ïõ ôïõ immobilizer.
ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá
åëÝã÷ïõ ôïõ immobilizer
C1,C2 = Êùäéêïß êëåéäéþí
 Á í ô é ê ë å ð ô é ê Ü
ÐáñÜëëçëá, ç çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã-
÷ïõ ôïõ êéíçôÞñá (ECU - ÅãêÝöáëïò) "å-
ñùôÜ" ôçí çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá ôïõ
immobilizer, áí Ý÷åé åðéâåâáéþóåé èåôéêÜ
ôï óõãêåêñéìÝíï êùäéêü óÞìá ðïõ Ý-
óôåéëå ôï êëåéäß, åíþ êáôÜ ôï äéÜóôçìá
áõôü, áíÜâåé êáé ç ðñïåéäïðïéçôéêÞ ëõ-
÷íßá ôïõ áêéíçôïðïéçôÞ (immobilizer)
óôïí ðßíáêá ôùí ïñãÜíùí (ôáìðëü) ôïõ
áõôïêéíÞôïõ.
Áöïý õðÜñîåé ç èåôéêÞ áíáãíþñéóç ôïõ
êùäéêïðïéçìÝíïõ óÞìáôïò áðü ôçí ìï-
íÜäá immobilizer, ôüôå ðáñÝ÷åôáé ç ðëç-
ñïöïñßá ðñïò ôçí ÅCU, üôé Ýãéíå ç åðé-
âåâáßùóç ôïõ êùäéêïðïéçìÝíïõ óÞìá-
ôïò êáé Ýôóé ìüíï ôçò äßíåé ôï "ðñÜóéíï
öùò" íá ðñï÷ùñÞóåé ðáñáðÝñá, óôç
äéáäéêáóßá, äçëáäÞ, åßôå ôçò áðëÞò áíÜ-
öëåîçò, åßôå ôçò áíÜöëåîçò êáé øåêá-
óìïý, üðùò óôçí ðåñßðôùóç ôïõ óõóôÞ-
ìáôïò ÌOTRONIC.
Óôçí ðåñßðôùóç ðåôñåëáéïêéíçôÞñùí, ôï
"ðñÜóéíï öùò" áöïñÜ ôçí ðáñï÷Þ êáõ-
óßìïõ, ìÝóù çëåêôñéêÞò ôñïöïäïôéêÞò
áíôëßáò.
Ç ECU, ôüôå, óâÞíåé ôçí ðñïåéäïðïéçôéêÞ
ëõ÷íßá ôïõ immobilizer, ðñÜãìá ðïõ óç-
ìáßíåé üôé åéäïðïéåß ôïí ïäçãü, ðùò Ý-
ãéíå ç áíáãíþñéóç ôïõ êùäéêïðïéçìÝíïõ
óÞìáôïò, åíþ ôáõôü÷ñïíá áíÜâåé ç ðñï-
åéäïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá øåêáóìïý áðü ôçí
ECU, ðïõ óçìáßíåé üôé ï êéíçôÞñáò åßíáé
Ýôïéìïò ãéá åêêßíçóç.
¸ôóé, ï ïäçãüò ãõñßæåé ôï êëåéäß óôç
èÝóç START ãéá ôçí åêêßíçóç ôïõ êéíçôÞ-
ñá ç ïðïßá, áí åðéôåõ÷èåß, åðéöÝñåé êáé
ôï óâÞóéìï ôçò ðñïåéäïðïéçôéêÞò ëõ÷íß-
áò øåêáóìïý.
Óå ðåñßðôùóç áñíçôéêÞò áíáãíþñéóçò
ôïõ êùäéêïðïéçìÝíïõ óÞìáôïò, ç ðñïåé-
äïðïéçôéêÞ ëõ÷íßá ôïõ immobilizer ðáñá-
ó õ ó ô Þ ì á ô á
Ó÷.10.4 Êýñéï êëåéäß (Master key)
ìÝíåé áíáììÝíç, åíþ ôáõôü÷ñïíá äßíå-
ôáé åíôïëÞ ðñïò ôçí ECU íá ìçí åíåñ-
ãÞóåé ãéá ôçí ðáñáðÝñá ëåéôïõñãßá ôïõ
êéíçôÞñá (åßôå áõôÞ áöïñÜ îå÷ùñéóôÞ á-
íÜöëåîç êáé îå÷ùñéóôü øåêáóìü, åßôå
áíÜöëåîç êáé øåêáóìü ôáõôü÷ñïíá).
Óçìåéþíåôáé, üôé ôï óýóôçìá ðåñéóôñï-
öÞò ôïõ óôñïöáëïöüñïõ Üîïíá ôïõ êé-
íçôÞñá áðü ôïí åêêéíçôÞñá (ìßæá) åßíáé,
óõíÞèùò, áíåîÜñôçôï áðü ôçí çëåêôñï-
íéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ ôïõ êéíçôÞñá
(ECU). Áõôü óçìáßíåé üôé ìðïñåß, áíÜëï-
ãá êáé ìå ôï ÷ñçóéìïðïéïýìåíï óýóôç-
ìá immobilizer, ï êéíçôÞñáò íá ðåñé-
óôñÝöåôáé, áëëÜ, åöüóïí äåí Ý÷åé ãßíåé
åðéâåâáßùóç ôïõ êùäéêïðïéçìÝíïõ óÞ-
ìáôïò, íá ìçí åêêéíåß.
Óôïí êÜôï÷ï ôïõ áõôïêéíÞôïõ ðïõ äéáèÝ-
ôåé immobilizer, äßäïíôáé äýï ôýðïé êëåé-
äéþí.
Ôï Ýíá ïíïìÜæåôáé êýñéï êëåéäß (master
key) êáé êáôáóêåõÜæåôáé óå ìïíáäéêü êáé
áíáíôéêáôÜóôáôï êïììÜôé êáé ÷ñçóéìï-
ðïéåßôáé ãéá ôçí êùäéêïðïßçóç ôùí êëåé-
äéþí, ðïõ èá ÷ñçóéìïðïéåß ðëÝïí ï éäéï-
517
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

êôÞôçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ (Ó÷.10.4). êáé áõôÞ íá öõëÜóóåôáé óå áóöáëÝò ìÝ-

Ôï êýñéï áõôü êëåéäß (Ó÷.10.4) ðñÝðåé íá
öõëÜóóåôáé óå áóöáëÝò ìÝñïò êáé, ï-
ðùóäÞðïôå, ü÷é ìÝóá óôï áõôïêßíçôï.
ÐÜíôùò åÜí ÷áèåß, õðÜñ÷åé äõíáôüôçôá
ðáñÝìâáóçò óôï óýóôçìá åêêßíçóçò
ôïõ êéíçôÞñá ìå ÷ñÞóç, åßôå åéäéêÞò êÜñ-
ôáò êùäéêïý ôïõ immobilizer ðïõ ðñÝðåé
ñïò, åßôå åéäéêÞò óõóêåõÞò äïêéìþí
(tester - ôÝóôåñ).
Ôá Üëëá êëåéäéÜ ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß ï ïäç-
ãüò (Ó÷.10.1), åðåéäÞ Ý÷ïõí åíóùìáôù-
ìÝíá ïëïêëçñùìÝíá çëåêôñïíéêÜ êõêëþ-
ìáôá, ðñÝðåé íá ðñïóôáôåýïíôáé, éäéáßôå-
ñá, áðü êôõðÞìáôá, áðü Ýêèåóç ãéá ðïë-

Ðßíáêáò ïñãÜíùí

ÐñïåéäïðïéçôéêÞ
ëõ÷íßá øåêáóìïý

Çëåêôñïíéêü êëåéäß
ÐñïåéäïðïéçôéêÞ
ëõ÷íßá immobilizer
Äéáêüðôçò
áíÜöëåîçò

ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá
åëÝã÷ïõ ôïõ immobilizer
ÇëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá
åëÝã÷ïõ øåêáóìïý

ÊÜñôá ìå
êùäéêü

ÔÝóôåñ

Ó÷.10.5 Ó÷çìáôéêÞ ðáñÜóôáóç åãêáôÜóôáóçò immobilizer (Alfa Romeo 145)

518
 Á í ô é ê ë å ð ô é ê Ü
ëÞ þñá óôïí Þëéï êáé áðü ðçãÝò Ýíôïíçò
çëåêôñïìáãíçôéêÞò áêôéíïâïëßáò üðùò
åßíáé ïé çëåêôñïíéêÝò óõóêåõÝò, ê.ëð.
Óôï Ó÷.10.5, ðáñïõóéÜæåôáé ó÷çìáôéêÜ ç
üëç åãêáôÜóôáóç ôïõ immobilizer ìå ôïí
ðßíáêá ïñãÜíùí (ðñïåéäïðïéçôéêÝò ëõ-
÷íßåò) êáé ç óýíäåóÞ ôïõ ìå ôçí ECU. Å-
ðßóçò, óôï ßäéï ó÷Þìá öáßíåôáé êáé ç äõ-
íáôüôçôá óýíäåóçò ôïõ óõóôÞìáôïò ìå
êÜñôá êáé ôÝóôåñ.
Ãéá åíôïðéóìü ðéèáíþí ðñïâëçìÜôùí á-
ðü êáêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôÞìáôïò, ü-
ðùò êáé ãéá ôïí ðñïãñáììáôéóìü íÝ-
ùí êáé ðáëáéþí êëåéäéþí - óå ðåñßðôùóç
ðïõ èá áðáéôçèåß, êáé áíÜëïãá ìå ôï
÷ñçóéìïðïéïýìåíï óýóôçìá - áêïëïõèåß-
ôáé äéáäéêáóßá, ç ïðïßá ðåñéãñÜöåôáé ìå
êÜèå ëåðôïìÝñåéá óôá âéâëßá ëåéôïõñãß-
áò êáé åðéóêåõþí - óõíôÞñçóçò ôïõ êáôá-
óêåõáóôÞ, ðïõ, üìùò, ëüãù ôçò ÝêôáóÞò
ðïõ êáôáëáìâÜíåé, äåí ìðïñåß íá áðïôå-
ëÝóåé åéäéêü êåöÜëáéï ôïõ ðáñüíôïò âé-
âëßïõ.
10.3. Aíáêåöáëáßùóç
• Ôá ðåñéóóüôåñï ÷ñçóéìïðïéïýìåíá
óõóôÞìáôá áíôéêëåðôéêÞò ðñïóôáóßáò
ó'Ýíá áõôïêßíçôï åßíáé ï “Óõíáãåñ-
ìüò” êáé ï “ÁêéíçôïðïéçôÞò êéíçôÞñá”
(immobilizer).
ó õ ó ô Þ ì á ô á
• Ï ÁêéíçôïðïéçôÞò êéíçôÞñá (immobiliz-
er) åßíáé çëåêôñïíéêü óýóôçìá ôï ï-
ðïßï ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí áêéíçôï-
ðïßçóç ôïõ êéíçôÞñá óôá óýã÷ñïíá
áõôïêßíçôá.
• Ôá ìÝñç áðü ôá ïðïßá áðïôåëåßôáé ï
áêéíçôïðïéçôÞò åßíáé:
1. Ôï êëåéäß ìå åíóùìáôùìÝíï Ýíá ç-
ëåêôñïíéêü ïëïêëçñùìÝíï êýêëù-
ìá (ôóéð).
2. Ç êåñáßá, ðïõ åßíáé åíóùìáôùìÝíç
óôçí êëåéäáñéÜ (äéáêüðôç áíÜöëå-
îçò).
3. Ç çëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá åëÝã÷ïõ ôïõ
immobilizer.
• ÊáôÜ ôçí ôïðïèÝôçóç ôïõ êëåéäéïý äéá-
âéâÜæåôáé çëåêôñïíéêü óÞìá ìå óõ-
ãêåêñéìÝíç êùäéêïðïéçìÝíç ðáëìï-
óåéñÜ ðñïò ôç ìïíÜäá ôïõ immobiliz-
er.
• ÌåôÜ ôç èåôéêÞ áíáãíþñéóç ôïõ óÞ-
ìáôïò áðü ôçí ìïíÜäá immobilizer,
óôÝëíåôáé áðü áõôÞ óÞìá ðñïò ôçí ç-
ëåêôñïíéêÞ ìïíÜäá ôïõ êéíçôÞñá ECU
(ÅãêÝöáëï), þóôå íá ðñï÷ùñÞóåé
óôçí ðáñáðÝñá äéáäéêáóßá, ìå óêïðü
ôç ëåéôïõñãßá ôïõ êéíçôÞñá (áíÜöëåîç
êáé øåêáóìü).
519
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

10.4 ÅñùôÞóåéò-
ÁôïìéêÞ åñãáóßá

1. Ôé åßíáé ôï Immobilizer êáé ðþò ÷ñçóéìïðïéåßôáé;

2. Ôé ãßíåôáé óôçí ðåñßðôùóç ðïõ ï ïäçãüò ÷Üóåé ôï êýñéï êëåéäß
(master Key);
3. Íá ãßíåé ðåñéãñáöÞ ôçò ëåéôïõñãßáò ôçò üëçò åãêáôÜóôáóçò ôïõ óõóôÞìá-
ôïò immobilizer, ìå âÜóç ôï Ó÷.10.5 ôïõ âéâëßïõ.
4. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá äåßôå åðéôüðïõ êáé íá óõëëÝîåôå ðëçñïöïñßåò - ìå ôç âïÞèåéá êáé ôïõ
êáèçãçôïý óáò óôï "åñãáóôÞñéï áõôïêéíÞôùí" - ó÷åôéêÜ ìå ôï áíôéêëåðôéêü
óýóôçìá ðïõ äéáèÝôïõí ôá áõôïêßíçôá ôïõ "åñãáóôçñßïõ áõôïêéíÞôùí" ôïõ
ó÷ïëåßïõ óáò, åßôå ôï ïéêïãåíåéáêü óáò áõôïêßíçôï, åßôå ôÝëïò ôõ÷áßï áõ-
ôïêßíçôï, ðïõ äéáèÝôåé óýóôçìá immobilizer.
5. ÁôïìéêÞ åñãáóßá
Íá ðåñéãñÜøåôå ôá ðëåïíåêôÞìáôá - ìåéïíåêôÞìáôá ðïõ ðáñïõóéÜæåé, êáôÜ
ôç ãíþìç óáò, ôï immobilizer.

520
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 11

ÁËËÏÉ TÕÐÏÉ OXÇÌÁÔÙÍ

ÖïñôçãÜ ï÷Þìáôá

Ñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá ãåíéêÜ

Çìéñõìïõëêïýìåíá

Óýóôçìá óôÞñéîçò

Óýíäåóç ñõìïõëêïý - çìéñõìïõëêïõìÝíïõ

Ñõìïõëêïýìåíï ôñéþí ôåôÜñôùí

ÐëÞñçò ñõìïõëêü

Óõìâáôüôçôá (ôáßñéáóìá) ñõìïõëêïý

ï÷Þìáôïò ìå ñõìïõëêïýìåíï

Áíáêåöáëáßùóç

ÅñùôÞóåéò
 ÊÅÖÁËÁÉÏ 11

ÁËËÏÉ ÔÕÐÏÉ Ï×ÇÌÁÔÙÍ

Åðéäéùêüìåíïé óôü÷ïé
ÌåôÜ ôçí ðñïóåêôéêÞ ìåëÝôç ôïõ êåöáëáßïõ áõôïý, ïé ìáèçôÝò èá ðñÝðåé íá åßíáé
óå èÝóç:
n Íá áíáãíùñßæïõí ôïõò äéÜöïñïõò ôýðïõò ï÷çìÜôùí.

n Íá ìðïñïýí íá ðåñéãñÜöïõí ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôùí ìç÷áíéóìþí óýíäå-

óçò ôùí ï÷çìÜôùí ìåôáîý ôïõò.

11.1 ÖïñôçãÜ ï÷Þìáôá áõôïêßíçôï ìðïñåß íá ìåôáöÝñåé ôï äéêü

11.1.1 ÃåíéêÜ
ôïõ öïñôßï, áëëÜ Ý÷åé êáé ôç äõíáôüôçôá
íá "ôñáâÜ" (ñõìïõëêåß) êáé Üëëï öïñôßï
Ãéá ôá öïñôçãÜ áíáöåñèÞêáìå óôá ðñï- ðïõ âñßóêåôáé óå ñõìïõëêïýìåíï, ôüôå
çãïýìåíá êåöÜëáéá - êáé åéäéêÜ ãéá ôéò áõôü ôï öïñôçãü ü÷çìá ïíïìÜæåôáé êáé
ãåíéêÝò êáôçãïñßåò ôïõò êáé ôï áìÜîù- ñõìïõëêü (Ó÷.11.3). ÔÝëïò, üôáí Ýíá ü-
ìá, óôï ÊåöÜëáéï 1 - åíþ ãéá ôï óýóôç- ÷çìá ìðïñåß íá ìåôáöÝñåé ìå äéêÜ ôïõ
ìá ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò, óå Üëëá á- ìÝóá ìÝñïò åíüò öïñôßïõ êáé ôáõôü÷ñï-
íôßóôïé÷á êåöÜëáéá. Óôï ðáñüí, üìùò, íá "ôñáâÜ" (ñõìïõëêåß) ôï Üëëï ìÝñïò,
êåöÜëáéï, èá áíáöÝñïõìå ïñéóìÝíá ïíïìÜæåôáé åðßóçò ñõìïõëêü Þ åëêõóôÞ-
óõìðëçñùìáôéêÜ óôïé÷åßá ãéá ôá öïñôç- ñáò Þ êåöáëÞ (Ó÷.11.4), åíþ ôï ü÷çìá å-
ãÜ ï÷Þìáôá. ðß ôïõ ïðïßïõ âñßóêåôáé _ ó' áõôÞ ôçí ðå-
ñßðôùóç _ ôï õðüëïéðï öïñôßï, ïíïìÜæå-
Ðéï óõãêåêñéìÝíá: ôáé çìéñõìïõëêïýìåíï (Ó÷.11.5).
11.1.2 Áõôïêßíçôá ìåãÜëïõ âÜ-
ñïõò (öïñôçãÜ)
¸íá ü÷çìá ìðïñåß íá ÷áñáêôçñéóèåß ìå-
ãÜëïõ âÜñïõò, üôáí åßíáé éêáíü íá ìåôá-
öÝñåé ìåãÜëï öïñôßï, åíþ üôáí ôï ü÷ç-
ìá áõôü ìðïñåß íá ìåôáöÝñåé ôï öïñôßï
ôïõ ìå äéêÜ ôïõ ìÝóá (äçë. Ý÷åé êéíçôÞñá)
ïíïìÜæåôáé öïñôçãü (Ó÷.11.1). ¼ôáí, ü-
ìùò, äåí Ý÷åé äéêÜ ôïõ ìÝóá ãéá íá ìå-
ôáöÝñåé ôï öïñôßï ôïõ, ïíïìÜæåôáé ñõ-
ìïõëêïýìåíï (Ó÷.11.2). Åðßóçò, áí ôï Ó÷.11.1 Öïñôçãü ü÷çìá.

522
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é ï ÷ ç ì Ü ô ù í

Ó÷.11.4 Ñõìïõëêü Þ åëêõóôÞñáò.

Ó÷.11.2 Ñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá..

Ó÷.11.5 Çìéñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá.

Óôá Ó÷Þìáôá 11.6 êáé 11.7, ðïõ áêïëïõ-

èïýí, âëÝðïõìå óõíäõáóìïýò áðü ôá
Ó÷.11.3 Öïñôçãü -ñõìïõëêü ü÷çìá. ðáñáðÜíù åßäç öïñôçãþí ï÷çìÜôùí.

Ó÷.11.6 Öïñôçãü - ñõìïõëêü ìå ñõìïõëêïýìåíï.

523
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Ó÷.11.7 Ñõìïõëêü ìå çìéñõìïõëêïýìåíï.
Ó÷.11.8 Öïñôçãü ìå áíáôñåðüìåíç êáñüôóá á-
íïéêôïý ôýðïõ.
Ôá öïñôßá ðïõ ìðïñåß íá ìåôáöÝñïõí
üëá áõôÜ ôá ï÷Þìáôá, åßíáé åßôå åìðï-
ñåýìáôá, åßôå ðñïóùðéêü, êáé ìå âÜóç
áõôü (ôï öïñôßï), êáèïñßæïíôáé áðü ôá
ðáñáêÜôù ÷áñáêôçñéóôéêÜ:
á) ÌÝãéóôï ìéêôü âÜñïò: Åßíáé ôï ìÝãé-
524
óôï åðéôñåðüìåíï âÜñïò (äçëáäÞ ôï
âÜñïò ôïõ öïñôßïõ êáé ôï âÜñïò ôïõ
ï÷Þìáôïò) ðïõ ìðïñåß íá öÝñåé ôï ü-
÷çìá. Êáèïñßæåôáé áðü ôïí êáôá-
óêåõáóôÞ êáé åãêñßíåôáé áðü ôï Õ-
ðïõñãåßï Ìåôáöïñþí.
â) Ôï ùöÝëéìï öïñôßï: Åßíáé ôï êáèáñü
âÜñïò ôùí åìðïñåõìÜôùí Þ ôïõ ðñï-
óùðéêïý, ðïõ ìðïñåß íá ìåôáöÝñåé
ôï ü÷çìá.
ã) Ôï áðüâáñï: Åßíáé ôï âÜñïò ðïõ Ý÷åé
ôï ü÷çìá, ÷ùñßò ôï ùöÝëéìï öïñôß-
ï ôïõ.
Åðßóçò, ôá êýñéá ôìÞìáôá åíüò öïñôç-
ãïý åßíáé:
á. Ôï ðëáßóéï.
â. Ç êáìðßíá ôïõ ïäçãïý êáé ôùí óõíå-
ðéâáôþí (êïõâïýêëéï).
ã. Ç êáñüôóá, ç ïðïßá üôáí äåí åßíáé á-
íáôñåðüìåíç, óõíäÝåôáé óôï ðëáßóéï
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é ï ÷ ç ì Ü ô ù í

ìå åëáóôéêïýò óõíäÝóìïõò êáé áðï- Ãéá ôá áõôïêßíçôá ìåôáöïñÜò ðïõ Ý÷ïõí

ôåëåß ìéá ëõüìåíç êáôáóêåõÞ, åíþ ü-
ôáí áõôÞ åßíáé áíáôñåðüìåíç, ôüôå
óôçñßæåôáé óôïí õäñáõëéêü ìç÷áíé-
óìü ôçò áíáôñïðÞò êáé óôïõò ðåß-
ñïõò ðåñéóôñïöÞò óôï ðßóù ìÝñïò
ôïõ (Ó÷.11.8). Åðßóçò, áíÜëïãá ìå
ôïí ôñüðï êáôáóêåõÞò ôçò êáñüôóáò,
ôá öïñôçãÜ äéáêñßíïíôáé óå öïñôçãÜ
"áíïéêôïý ôýðïõ" êáé óå öïñôçãÜ
"êëåéóôïý ôýðïõ".
11.1.3 Óýóôçìá ðÝäçóçò
¼ëá ôá áõôïêßíçôá ðñÝðåé íá Ý÷ïõí ôïõ-
ëÜ÷éóôïí äýï ìç÷áíéóìïýò öñÝíùí: ôá
êýñéá öñÝíá êáé ôá âïçèçôéêÜ, ôùí ïðïß-
ùí ïé ÷åéñéóìïß åßíáé ôåëåßùò áíåîÜñôç-
ôïé ìåôáîý ôïõò.
ìÝãéóôï ìéêôü öïñôßï ìåãáëýôåñï ôùí 5
ôüíùí êáé ãéá ôá áõôïêßíçôá ìåôáöïñÜò
åìðïñåõìÜôùí ðïõ Ý÷ïõí ìéêôü öïñôßï
ìåãáëýôåñï ôùí 12 ôüíùí, ï ìç÷áíé-
óìüò ôùí êýñéùí öñÝíùí ðñÝðåé íá ëåé-
ôïõñãåß ìå ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå ôá öñÝ-
íá ôïõ åìðñüóèéïõ êáé ôïõ ïðßóèéïõ Ü-
îïíá íá ëåéôïõñãïýí áíåîÜñôçôá ìåôáîý
ôïõò.
Åðßóçò, óå ü,ôé áöïñÜ ôá ñõìïõëêïýìå-
íá êáé çìéñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá, ôá
öñÝíá ôïõò ðñÝðåé íá åîáóöáëßæïõí
ãñÞãïñç áêéíçôïðïßçóç, óå ðåñßðôùóç
ðïõ ç óýæåõîÞ ôïõò äéáêïðåß (ð.÷. áðü
èñáýóç ñõìïýëêáò). ÃåíéêÜ, ôá êýñéá êáé
ôá âïçèçôéêÜ öñÝíá ðñÝðåé íá éêáíï-
ðïéïýí ôéò óõíèÞêåò ôïõ ðáñáêÜôù ðßíá-
êá:

Êýñéá öñÝíá ÂïçèçôéêÜ

öñÝíá
á. Áðüóôáóç ðÝäçóçò ìå ôá÷ýôçôá 40 km/h (óå ìÝôñá) (óå ìÝôñá)
– ÖïñôçãÜ ìå ìéêôü âÜñïò ìéêñüôåñï ôùí
16 ôüíùí 24 43,2
– ÖïñôçãÜ ìå ìéêôü âÜñïò ìåãáëýôåñï ôùí
16 ôüíùí 24,8 44,6
– ÌåôáöïñéêÜ ï÷Þìáôá ãåíéêÞò ÷ñÞóçò 24 43,2
â. ÅðéâñÜäõíóç (óå m/s2) (óå m/s2)
– ÖïñôçãÜ ìå ìéêôü âÜñïò ìéêñüôåñï ôùí
16 ôüíùí 5,5 2,35
– ÖïñôçãÜ ìå ìéêôü âÜñïò ìåãáëýôåñï ôùí
16 ôüíùí 5 2,35
– ÌåôáöïñéêÜ ï÷Þìáôá ãåíéêÞò ÷ñÞóçò 5,5 2,5

525
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Óçìåéþíåôáé, üôé ç åîáóöÜëéóç ôçò ðñï-
ïäåõôéêÞò ìåßùóçò Þ êáé ôïõ ìçäåíé-
óìïý ôçò ôá÷ýôçôáò åíüò, öïñôçãïý ðïõ
êéíåßôáé, üðùò êáé ç äéáôÞñçóç ôïõ óå
óôÜóç, ðñáãìáôïðïéåßôáé ìå ôá ðáñáêÜ-
ôù ìÝóá:
á. Ìå ôá êýñéá öñÝíá: ÁõôÜ ðñÝðåé íá
åíåñãïýí ðñïïäåõôéêÜ êáé, ôáõôü÷ñï-
íá, óå üëïõò ôïõò ôñï÷ïýò. Áðïôå-
ëïýíôáé áðü äýï ôåëåßùò áíåîÜñôçôá
êõêëþìáôá, ôï Ýíá áðü ôá ïðïßá ðñÝ-
ðåé íá åíåñãåß óôïí Ýíá Þ êáé óôïõò
äýï ðßóù Üîïíåò (åöüóïí Ý÷åé äýï)
ôïõ öïñôçãïý, êáé ôï Üëëï óôïí å-
ìðñüóèéï. Ç äñÜóç ôïõò äéáíÝìåôáé
ôüóï óôïí ìðñïóôéíü üóï êáé óôïõò
ïðßóù Üîïíåò, ìå ìéá áíáëïãßá ðïõ
õðïëïãßæåôáé ìåôÜ áðü ó÷åôéêÞ ìåëÝ-
ôç ôïõ êáôáóêåõáóôÞ.
â. Ìå ôá âïçèçôéêÜ öñÝíá: Êáé áõôÜ
ðñÝðåé íá åíåñãïýí ðñïïäåõôéêÜ êáé
åëåã÷üìåíá, ìå óêïðü íá áíáêïõöß-
æïõí, ðñïóùñéíÜ, ôõ÷üí åîáóèÝíçóç
ôùí êýñéùí öñÝíùí. Ìðïñåß, ðÜ-
íôùò, íá óõíäõÜæïíôáé êáé ìå ôá êý-
ñéá öñÝíá, åðéäñþíôáò åðß ôïõ åíüò
Þ ôïõ Üëëïõ êõêëþìáôïò êáé åßíáé á-
íÜãêç íá åîáóöáëßæïõí, ôïõëÜ÷éóôïí
ôï 30% ôçò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò ôùí
êýñéùí öñÝíùí. Ï ÷åéñéóìüò ôùí
âïçèçôéêþí öñÝíùí ìðïñåß íá åßíáé
áíåîÜñôçôïò Þ êáé íá óõíäõÜæåôáé ìå
ôá öñÝíá óôÜèìåõóçò, ðåñßðôùóç
ðïõ ðñïûðïèÝôåé åýêïëç êáé ãñÞãïñç
ðñüóâáóç ôïõ ïäçãïý ó' áõôÜ.
ã. Ìå ôá öñÝíá óôÜèìåõóçò: ÁõôÜ ðñÝ-
ðåé íá åîáóöáëßæïõí ôç äéáôÞñçóç óå
èÝóç óôÜóçò ôïõ ï÷Þìáôïò, ôï ïðïßï
åßíáé, Þäç, áêßíçôï. Ó' áõôÞ ôçí ðåñß-
ðôùóç, ôá åîáñôÞìáôá ôïõ óõóôÞìá-
526
ôïò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò äéáôçñïý-
íôáé óå óýóöéãîç áðü Ýíá ìç÷áíé-
óìü, êáèáñÜ ìç÷áíéêü. Ôá öñÝíá
óôÜèìåõóçò ðñÝðåé íá åßíáé áíåîÜñ-
ôçôá áðü ôá êýñéá öñÝíá, áëëÜ ìðï-
ñåß íá óõíäõÜæïíôáé ìå ôá áíôßóôïé÷á
âïçèçôéêÜ, ðåñßðôùóç êáôÜ ôçí ïðïßá
ðñÝðåé íá Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá å-
íåñãïðïéïýíôáé, êáôÜ ôï ÷ñüíï ðïõ ôï
áõôïêßíçôï âñßóêåôáé, Þäç, óå êßíçóç.
Óáí óõìðÝñáóìá, óå ü,ôé áöïñÜ ôçí ðÝ-
äçóç ôùí öïñôçãþí, ç íïìïèåóßá ôçò
ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ðñïâëÝðåé:
– Ôçí ýðáñîç åíüò äéðëïý êõêëþìáôïò
öñÝíùí óôá áõôïêéíïýìåíá ï÷Þìáôá.
– Ôçí ðáñïõóßá ôïõëÜ÷éóôïí äýï áíå-
îÜñôçôùí óõóôçìÜôùí ÷åéñéóìïý ôùí
öñÝíùí.
– Ï ÷åéñéóìüò ôùí êýñéùí öñÝíùí
ðñÝðåé íá åßíáé áíåîÜñôçôïò áðü áõ-
ôüí ôùí öñÝíùí óôÜèìåõóçò.
– Ôç äõíáôüôçôá åíåñãïðïßçóçò ôùí
öñÝíùí óôÜèìåõóçò åíþ ôï ü÷çìá
âñßóêåôáé óå êßíçóç, äéáäéêáóßá ðïõ
ðñáãìáôïðïéåßôáé üôáí ôá âïçèçôéêÜ
êáé ôá êýñéá öñÝíá Ý÷ïõí ôï ßäéï óý-
óôçìá ÷åéñéóìïý.
– Ôá êõêëþìáôá íá ðñïóôáôåýïíôáé ôï
Ýíá óå ó÷Ýóç ìå ôï Üëëï, ìå äõíáôü-
ôçôá åíåñãïðïßçóçò åêåßíïõ ôïõ êõ-
êëþìáôïò ðïõ äåí åßíáé åîáóèåíçìÝ-
íï (ð.÷. ðñÝðåé íá ðñïâëÝðåôáé Ýíá
äï÷åßï ðåðéåóìÝíïõ áÝñá, áíåîÜñôç-
ôï ãéá êÜèå êýêëùìá).
– Ôá öñÝíá óôÜèìåõóçò ðñÝðåé íá Ý-
÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá äéáôçñïýí ôï
ü÷çìá áêßíçôï, óå ìéá êëßóç äñüìïõ
18%.
 ¢ ë ë ï é
11.2 Ñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá
11.2.1 ÃåíéêÜ
• ¼ðùò áíáöÝñáìå êáé óôï ðñïçãïý-
ìåíï êåöÜëáéï, ñõìïõëêïýìåíï åßíáé
Ýíá öïñôçãü ü÷çìá ôï ïðïßï äåí
äéáèÝôåé äéêÞ ôïõ êéíçôÞñéá äýíáìç,
áëëÜ ñõìïõëêåßôáé áðü Üëëï áõôïêß-
íçôï ü÷çìá ðïõ åßíáé åéäéêÜ êáôá-
óêåõáóìÝíï ãéá ôç ñõìïýëêçóç ñõ-
ìïõëêïõìÝíùí êáé ïíïìÜæåôáé ñõ-
ìïõëêü (åëêõóôÞñáò).
• Ôá ñõìïõëêïýìåíá åßíáé ðïëý ÷ñÞóé-
ìá ï÷Þìáôá ãéá ìåôáöïñÝò öïñôßùí,
åðåéäÞ ìðïñåß íá ìÝíïõí óôéò èÝóåéò
öüñôùóçò êáé åêöüñôùóçò, ðñïêåé-
ìÝíïõ íá öïñôùèïýí Þ íá åêöïñôù-
èïýí, êáôÜ ôï ÷ñüíï ðïõ ôï ñõìïõë-
êü ñõìïõëêåß Üëëá öïñôßá.
• Ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò ôùí ñõìïõë-
êïýìåíùí åßíáé üìïéï ìå áõôü ôùí
áõôïêéíÞôùí, åíþ óõ÷íÜ ÷ñçóéìï-
Óýíäåóç áãùãïý åðåßãïõóáò áíÜãêçò
ÊÜëõììá ñåõìáôïäüôç
Áãùãüò çëåêôñéêïý ñåýìáôïò
Óýíäåóç áãùãïý
áÝñá åîõðçñÝôçóçò
Áãùãüò áÝñá åîõðçñÝôçóçò
Ó÷.11.9 ÓõíäÝóåéò ñõìïõëêïý êáé ñõìïõëêïýìåíïõ.
ô ý ð ï é ï ÷ ç ì Ü ô ù í
ðïéïýíôáé êáé âïçèçôéêÜ åëáôÞñéá
(óïýóôåò). Åéäéêïß ñÜâäïé ÷ñçóéìï-
ðïéïýíôáé, åðßóçò, ãéá íá äéáôçñïýí
ôïõò Üîïíåò åõèõãñáììéóìÝíïõò êáé
ôáõôü÷ñïíá, ãéá íá ìåôáäßäïõí ôçí å-
íÝñãåéá ðÝäçóçò êáé Ýëîçò ìåôáîý
ôïõ Üîïíá ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ êáé
ôïõ ðëáéóßïõ ôïõ, åíþ óôïõò ôñï÷ïýò
ôïõò óõíçèßæåôáé íá äßäåôáé ìéá åëá-
öñÜ ãùíßá ÊÜìðåñ.
• Ôï óýóôçìá ðÝäçóçò ôùí ñõìïõëêïý-
ìåíùí ìðïñåß íá ëåéôïõñãåß ìå ðåðéå-
óìÝíï áÝñá (áåñüöñåíá), ìå õðïðßå-
óç Þ ìå çëåêôñéóìü êáé óõíäÝåôáé ìå
ôï áíôßóôïé÷ï óýóôçìá ôïõ ñõìïõëêïý
ìå åýêáìðôïõò åëáóôéêïýò óùëÞíåò
êáé êáëþäéá Þ óõæåõêôÞñåò (Ó÷.11.9).
Ôï óýóôçìá áõôü åßíáé ó÷åäéáóìÝíï
ìå ôÝôïéïí ôñüðï, þóôå åÜí áðïóõíäå-
èïýí ïé óõæåõêôÞñåò, ôá öñÝíá íá å-
íåñãïðïéïýíôáé êáé íá êñáôïýí ôï ñõ-
ìïõëêïýìåíï ü÷çìá áêéíçôïðïéçìÝíï.
Áãùãüò áÝñá åðåßãïõóáò áíÜãêçò
527
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
¼ôáí, üìùò, ôï ñõìïõëêïýìåíï áðï-
óõíäåèåß ôåëåßùò áðü ôï ñõìïõëêü, ôá
öñÝíá ôïõ ðñþôïõ åßíáé óå èÝóç íá
óõãêñáôÞóïõí ôï ü÷çìá, ìüíï ãéá Ý-
íá ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá.
Ãéá ôïí ðáñáðÜíù ëüãï, åÜí ôï ñõìïõë-
êïýìåíï ðñüêåéôáé íá ðáñáìåßíåé áêßíç-
ôï ãéá áñêåôü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, ãßíåôáé
÷ñÞóç óöçíþí (ôÜêùí), ïé ïðïßåò ôïðï-
èåôïýíôáé êáé áðü ôéò äýï ðëåõñÝò ôùí
ôñï÷þí êáé êñáôïýí ôï ü÷çìá áêßíçôï.
ÁíÜëïãá ìå ôïí ôñüðï õðïóôÞñéîçò ôïõ
âÜñïõò ôïõò, ôá ñõìïõëêïýìåíá äéáêñß-
íïíôáé óå ôñåéò ãåíéêïýò ôýðïõò:
á) Ôá çìéñõìïõëêïýìåíá.
â) Ôá ñõìïõëêïýìåíá "ôñéþí ôåôÜñôùí"
(3/4) êáé
ã) Ôá "ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíá".
¸íá ìåãÜëï ìÝñïò ôïõ âÜñïõò ôïõ çìé-
ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò óôçñßæåôáé
ÐëåõñéêÜ ìÝëç
ðëáéóßïõ
Äéáêýìáíóç
ðëáéóßïõ
¢îïíáò
Óõãêñáôçôéêüò
âñá÷ßïíáò
Ó÷.11.10 Óêåëåôüò çìéñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò.
528
óôï óçìåßï óýíäåóçò ìå ôï ñõìïõëêü,
ôï äå õðüëïéðï óôçñßæåôáé óôïõò ôñï-
÷ïýò ôïõ çìéñõìïõëêïýìåíïõ. Ôï âÜñïò
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ "ôñéþí ôåôÜñôùí"
æõãïóôáèìåßôáé êáé óôçñßæåôáé óôïõò
ôñï÷ïýò ôïõ, åíþ ôï êÜèå áæõãïóôÜèìé-
óôï âÜñïò óôçñßæåôáé óôï óçìåßï óýí-
äåóçò ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ìå ôï ñõ-
ìïõëêü. ÔÝëïò, ïëüêëçñï ôï âÜñïò å-
íüò ðëÞñïõò ñõìïõëêïýìåíïõ óôçñßæå-
ôáé óôïõò ôñï÷ïýò ôïõ.
Åðßóçò, õðÜñ÷ïõí äéÜöïñïé ôñüðïé óýí-
äåóçò ôùí ñõìïõëêïýìåíùí ìå ôá ñõ-
ìïõëêÜ, ðïõ åîáñôþíôáé áðü ôïí ôýðï
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ. ¸ôóé, óõíÞèùò,
÷ñçóéìïðïéïýíôáé äýï ôñüðïé: áõôüò ìå
ôç ÷ñÞóç ôïõ ðÝìðôïõ ôñï÷ïý ãéá ôá ç-
ìéñõìïõëêïýìåíá (ðïõ èá áíáðôõ÷èåß
ðáñáêÜôù) êáé áõôüò ìå ôç ÷ñÞóç áãêß-
óôñïõ ôüóï ãéá ñõìïõëêïýìåíá "ôñéþí
ôåôÜñôùí", üóï êáé ãéá ôá ðëÞñùò ñõ-
ìïõëêïýìåíá.
ÐñïåîÝ÷ïíôåò äïêïß
Âáóéëéêüò Þ
êåíôñéêüò ðåßñïò
Ìï÷ëüò ÷åéñéóìïý
ôñï÷ïý õðïóôÞñéîçò
Ôñï÷üò õðïóôÞñéîçò
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é
11.3 Çìéñõìïõëêïýìåíá
11.3.1 ÃåíéêÜ
Ï óêåëåôüò åíüò çìéñõìïõëêïýìåíïõ ï-
÷Þìáôïò óõíÞèïõò ôýðïõ, áðïôåëåßôáé á-
ðü ôï ðëáßóéï, ôï óýóôçìá áíÜñôçóçò,
ôïí Üîïíá ôçò óýíäåóçò ôïõ ðÝìðôïõ
ôñï÷ïý êáé ôïí Üîïíá ôùí ôñï÷þí óôÞ-
ñéîçò (Ó÷.11.10). Áõôüò, ëïéðüí, ï óêå-
ëåôüò ìïéÜæåé ìå ôï óêåëåôü åíüò óõíÞ-
èïõò, ï÷Þìáôïò óôï üôé, áöåíüò ôï
ðëáßóéï ôïõ áðïôåëåßôáé áðü äýï ðëåõñé-
êïýò äïêïýò ìáæß ìå ôïõò áíôßóôïé÷ïõò
åãêÜñóéïõò, êáé áöåôÝñïõ ôá åëáôÞñéá
åßíáé áðü åëÜóìáôá (öýëëá), åíþ êáé ïé
ôñï÷ïß, üðùò êáé ôá åðßóùôñá (åëáóôéêÜ)
ôïõ ìðïñïýí íá åíáëëÜóóïíôáé ìå áõôÜ
ôïõ ñõìïõëêïý.
Ïé åãêÜñóéïé äïêïß ôïðïèåôïýíôáé óå å-
êåßíá ôá óçìåßá ôïõ ðëáéóßïõ ôïõ ñõ-
ìïõëêïýìåíïõ, ôá ïðïßá äÝ÷ïíôáé ôéò
ìåãáëýôåñåò êáôáðïíÞóåéò. Ïé äïêïß
áõôïß ìðïñåß íá åßíáé óùëçíïåéäïýò, Þ
Üëëïõ ôýðïõ äéáôïìÞò, Ý÷ïõí ìåôáëëéêÝò
ðëÜêåò ("ãùíéÝò" óýíäåóçò) êáé óôåñåþ-
íïíôáé ìå Þëïõò (ðñéôóßíéá), Þ óõãêïë-
ëïýíôáé óôïõò ðëåõñéêïýò ôñï÷ïýò,
ðñÜãìá ðïõ êÜíåé ôï ðëáßóéï áíèåêôéêü
êáé óôÝñåï.
¢ëëïò ôýðïò çìéñõìïõëêïýìåíïõ åßíáé
áõôüò ôïõ ìåôáâëçôïý ìåôáîïíßïõ, ï ï-
ðïßïò ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôç ìåôáöïñÜ
åðéìÞêùí, Þ áêáíüíéóôïõ ó÷Þìáôïò
öïñôßùí, üðùò äïêþí, óùëÞíùí ê.ë.ð.
Ôá ñõìïõëêÜ ï÷Þìáôá ðïõ ÷ñçóéìï-
ðïéïýíôáé ãéá ôç ñõìïýëêçóç çìéñõìïõë-
êïýìåíùí, ðñÝðåé íá åßíáé åéäéêÞò êáôá-
óêåõÞò. Åðßóçò, ç âÜóç ôùí ôñï÷þí
ôïõò ðñÝðåé íá åßíáé ìéêñüôåñç åêåßíçò
ôùí óõíÞèùí öïñôçãþí ï÷çìÜôùí, åíþ
ï êéíçôÞñáò êáé ôï óýóôçìá ìåôÜäïóçò
ï ÷ ç ì Ü ô ù í
ôçò êßíçóÞò ôïõò ðñÝðåé íá ðáñÝ÷ïõí
ôçí éó÷ý ðïõ áðáéôåßôáé ãéá ôçí Ýëîç ôïõ
çìéñõìïõëêïýìåíïõ ìáæß ìå ôï öïñôßï
ôïõ. Ç èÝóç ôïõ êéíçôÞñá åíüò ôÝôïéïõ
öïñôçãïý ìðïñåß íá åßíáé ç ßäéá, üðùò
êáé óôá óõíçèéóìÝíá ï÷Þìáôá, Þ íá âñß-
óêåôáé ìÝóá óôï äéáìÝñéóìá ôïõ ïäçãïý
êáé íá Ý÷åé Ýíá Þ äýï äéáöïñéêÜ óôï ðß-
óù ìÝñïò ôïõ.
11.3.2 Óýóôçìá óôÞñéîçò
Ôï óýóôçìá óôÞñéîçò (Ó÷.11.11), áðïôå-
ëåßôáé áðü Ýíá áíáäéðëïýìåíï õðïóôÞ-
ñéãìá ðïõ âñßóêåôáé êÜôù áðü ôï å-
ìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ çìéñõìïõëêïýìå-
íïõ êáé ôï óôçñßæåé üôáí áõôü äåí óõí-
äÝåôáé ìå ôï ñõìïõëêü. Ôá äýï óêÝëç
ôïõ óõóôÞìáôïò áõôïý óôåñåþíïíôáé,
óõíÞèùò, ìå ðåßñïõò óôçí êÜôù ðëåõñÜ
ôïõ óêåëåôïý ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ êáé
óõíäÝïíôáé ìåôáîý ôïõò ìå Üëëïõò å-
ãêÜñóéïõò äïêïýò, ðñïò áíôéìåôþðéóç
ôõ÷üí ðëåõñéêþí êáôáðïíÞóåùí. Ôáõôü-
÷ñïíá, äýï ìéêñïß ÷áëýâäéíïé ôñï÷ïß åß-
íáé ðñïóáñìïóìÝíïé óôá êÜôù Üêñá áõ-
ôþí ôùí óêåëþí êáé äéåõêïëýíïõí ôç ìå-
ôáêßíçóç ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ, üôáí áõ-
ôü Ý÷åé áðïóõíäåèåß áðü ôï ñõìïõëêü.
Åðßóçò, óõíäåôéêïß âñá÷ßïíåò óõíäÝïõí
ôá êÜôù Üêñá ôùí óêåëþí ìå Ýíá êéíç-
ôü öïñåßï ðïõ ðåñéëáìâÜíåé Ýíá ðåñéêü-
÷ëéï, ôï ïðïßï åßíáé ðñïóáñìïóìÝíï óå
Ýíáí áôÝñìïíá ðïõ åßíáé ôïðïèåôçìÝíïò
êáôÜ ìÞêïò ìåôáîý ôùí ðëåõñéêþí ìå-
ëþí ôïõ ðëáéóßïõ êáé ôïõ ñõìïõëêïýìå-
íïõ. ¸ôóé, ìå ôçí ðåñéóôñïöÞ ôïõ áôÝñ-
ìïíá, åðéôõã÷Üíåôáé ç ìåôáêßíçóç ôïõ
öïñåßïõ ðñïò ôá åìðñüò Þ ðñïò ôá ðß-
óù (áíÜëïãá ìå ôç öïñÜ ðåñéóôñïöÞò),
ïðüôå êáé êáôåâáßíïõí Þ áíåâáßíïõí ïé
ôñï÷ïß ôïõ óõóôÞìáôïò óôÞñéîçò,
529
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ÈÞêç êï÷ëßá êáé

ïäïíôùôïý ôñï÷ïý ¢îïíáò ðåñéóôñïöÞò
Öïñåßï Üîïíá

Óõãêñüôçìá
ðåñéóôñïöÞò
(ìï÷ëüò
÷åéñéóìïý)
Óõãêñüôçìá
óêåëþí

Ôñï÷üò
óôÞñéîçò

Äïêïß óýíäåóçò

ÅãêÜñóéïé äïêïß ¢îïíáò ôñï÷þí

Ó÷.11.11 Óýóôçìá óôÞñéîçò.

áíÜëïãá ìå ôçí ðñüèåóç ôïõ ïäçãïý. êü îåêéíÞóåé, ôï åìðñüóèéï ìÝñïò ôïõ

ÊáôÜ ôç óýíäåóç êáé áðïóýíäåóç ôïõ ç-
ìéñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò, ìåãÜëï
ñüëï ðáßæåé ï óõíôïíéóìüò áíÜìåóá
óôï óýóôçìá óôÞñéîçò êáé óôï áóöÜëé-
óôñï ôïõ ðÝìðôïõ ôñï÷ïý. ÄçëáäÞ, åÜí ï
ìç÷áíéóìüò óôÞñéîçò áíõøùèåß ðñéí á-
ðü ôçí ðëÞñç áóöÜëéóç ôïõ ðÝìðôïõ
ôñï÷ïý óýíäåóçò, ôüôå, üôáí ôï ñõìïõë-
ñõìïõëêïýìåíïõ èá ðÝóåé óôï Ýäáöïò
êáé èá ðñïîåíçèïýí æçìéÝò ôüóï óôï
öïñôßï üóï êáé óôï çìéñõìïõëêïýìåíï.
Ðñéí, ëïéðüí, áðü ôçí áðïóýíäåóç ôïõ
çìéñõìïõëêïýìåíïõ, ðñÝðåé íá áðïóõí-
äÝïíôáé ïé áãùãïß ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝ-
äçóçò, ãéá íá åöáñìüæïíôáé ôá öñÝíá
ôá ïðïßá èá êñáôÞóïõí ôï çìéñõìïõë-

530
 ¢ ë ë ï é
êïýìåíï áêßíçôï óôï ßäéï ìÝñïò. Ìåñé-
êÝò öïñÝò, ìÜëéóôá, ÷ñçóéìïðïéïýíôáé
êáé áõôüìáôïé ìç÷áíéóìïß åëÝã÷ïõ ãéá
ôï óõíôïíéóìü áõôþí ôùí ðáñáðÜíù äý-
ï óõóôçìÜôùí.
11.3.3 Óýíäåóç ñõìïõëêïý - çìé-
ñõìïõëêïýìåíïõ
Ç ðåñéóóüôåñï óõíÞèçò ìÝèïäïò óýí-
äåóçò ôïõ ñõìïõëêïý ìå ôï çìéñõìïõë-
êïýìåíï, åßíáé áõôÞ ôïõ “ðÝìðôïõ ôñï-
÷ïý”. Ìéá âáñéÜ, äçëáäÞ, ÷áëýâäéíç
ðëÜêá, ãíùóôÞ óáí "ðëÜêá ôïõ ðÝìðôïõ
ôñï÷ïý", åßíáé ìå áóöÜëåéá óôåñåùìÝíç
óôçí êÜôù ðëåõñÜ ôïõ åìðñüóèéïõ ìÝ-
ñïõò ôïõ ðëáéóßïõ ôïõ çìéñõìïõëêïýìå-
íïõ (Ó÷.11.12) êáé ÷ñçóéìåýåé óáí õðï-
óôÞñéãìÜ ôïõ, üôáí áõôü åßíáé óõíäåäå-
ìÝíï ìå ôï ñõìïõëêü. Ôï åìðñüò Üêñï
ôçò ðëÜêáò áõôÞò Ý÷åé êëßóç 45 ìïßñåò,
ÅðÜíù ìÝñïò ðÝìðôïõ
ôñï÷ïý - “âáóéëéêüò ÐëÜêá ðÝìðôïõ ôñï÷ïý
ðåßñïò”
Ó÷.11.12 "Âáóéëéêüò ðåßñïò" êáé "ðëÜêá ôïõ ðÝìðôïõ ôñï÷ïý".
ô ý ð ï é ï ÷ ç ì Ü ô ù í
ðåñßðïõ, ðñïò ôá åðÜíù, ðñÜãìá ðïõ
ôçò åðéôñÝðåé íá ïëéóèáßíåé åðÜíù óôï
êÜôù ìÝñïò ìéáò áíôßóôïé÷çò ðëÜêáò
ôïõ ðÝìðôïõ ôñï÷ïý - ðïõ åßíáé ôïðïèå-
ôçìÝíç óôï ñõìïõëêü - üôáí ôï çìéñõ-
ìïõëêïýìåíï óõíäÝåôáé ìå ôï ñõìïõë-
êü. Óôï êÝíôñï ôçò ðáñáðÜíù ðëÜêáò åß-
íáé ìüíéìá óôåñåùìÝíïò Ýíáò ðåßñïò
("âáóéëéêüò ðåßñïò"), ìå ôïí ïðïßï ôï
ñõìïõëêü óýñåé (ôñáâÜ) ôï çìéñõìïõë-
êïýìåíï.
Ôï êÜôù ôìÞìá ôïõ ðÝìðôïõ ôñï÷ïý
(Ó÷.11.13) ðåñéëáìâÜíåé ôá êéíçôÜ ìÝñç
ôïõ óõãêñïôÞìáôïò áõôïý ôïõ ôñï÷ïý
êáé ôï ïðïßï óõãêñüôçìá äÝ÷åôáé êáé
ìåôáöÝñåé óôï ñõìïõëêü ôéò äõíÜìåéò
ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé, ôüóï áðü ôï çìéñõ-
ìïõëêïýìåíï, üóï êáé áðü ôï öïñôßï
ôïõ. ÌÜëéóôá, ôï êõêëéêü ôïõ ôìÞìá ðïõ
åßíáé áðü ÷õôü ÷Üëõâá, áðïôåëåß ôçí å-
ðéöÜíåéá ôñéâÞò åðÜíù óôçí ïðïßá åðé-
531
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

Áõëáêþóåéò ãéá ÁóöÜëåéá êåíôñéêïý ðåßñïõ

óõãêñÜôçóç ÊÜôù ìÝñïò (“âáóéëéêïý ðåßñïõ”)
ëéðáíôéêïý ðÝìðôïõ ôñï÷ïý Ðñïåîï÷Ýò ðëÜêáò
ìå êëßóç

Ðýñïò ðåñéóôñïöÞò ÂÜóç

Ó÷.11.13 “ÐÝìðôïò ôñï÷üò” åðÜíù óôï ñõìïõëêü.

êÜèåôáé ç Üíù ðëÜêá ôïõ çìéñõìïõëêïý-

ìåíïõ.
Åðßóçò, ïé êõêëéêÝò áõëáêþóåéò ðïõ âñß-
óêïíôáé óôï åðÜíù ìÝñïò ôïõ ðÝìðôïõ
ôñï÷ïý, Ý÷ïõí óêïðü íá óõãêñáôïýí
ðïóüôçôá ëßðïõò ãéá ôç ëßðáíóç ôùí åðé-
öáíåéþí ôñéâÞò ôçò åðÜíù êáé ôçò êÜôù
ðëÜêáò (Ó÷.11.14).
ÅîÜëëïõ, ïé äýï - ìå êëßóç - ðñïåîï÷Ýò
ôïõ “ðÝìðôïõ ôñï÷ïý” âïçèïýí óôçí
ðñïóáñìïãÞ ôçò åðÜíù ðëÜêáò ôïõ çìé-
ñõìïõëêïýìåíïõ, åíþ ï áíïéêôüò ÷þ-
ñïò ìåôáîý ôùí äýï ðñïåîï÷þí ÷ñçóé-
ìåýåé ãéá íá ïäçãåßôáé ï êåíôñéêüò ðåß-
Ó÷.11.14 “ÐÝìðôïò ôñï÷üò”. ñïò óôç èÝóç ôïõ. Ôáõôü÷ñïíá, ç êÜôù

532
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é ï ÷ ç ì Ü ô ù í

Ó÷.11.15 “ÐÝìðôïò ôñï÷üò”: ÁñéóôåñÜ, óå èÝóç áðïóýíäåóçò ôïõ ñõìïõëêïý ìåôÜ ôïõ ñõìïõëêïýìå-
íïõ, êáé äåîéÜ, óå èÝóç óýíäåóçò.
1. ÁóöÜëåéá, 2. ×åéñïìï÷ëüò áðáóöÜëéóçò, 3. Æõãüò, 4. ÁóöÜëåéá, 5. Âßäá ñýèìéóçò ôïõ äéáêÝíïõ óå
ðåñéðôþóåéò öèïñÜò ôùí åîáñôçìÜôùí, 6. ¢ãêéóôñï.

ðëÜêá ôïõ ñõìïõëêïý ìðïñåß íá êéíåßôáé
ãýñù áðü Ýíá Üîïíá ðïõ åßíáé ôïðïèå-
ôçìÝíïò åãêÜñóéá óå ó÷Ýóç ìå ôï ñõ-
ìïõëêü, åðéôñÝðïíôáò ìßá åëåõèåñßá êß-
íçóçò ìåôáîý ñõìïõëêïý êáé ñõìïõë-
êïýìåíïõ.
Ðéï óõãêåêñéìÝíá, õðÜñ÷ïõí ôñåéò ìïñ-
öÝò óýíäåóçò ôïõ “ðÝìðôïõ ôñï÷ïý”: Ç
ìüíéìç, ç çìéáõôüìáôç êáé ç áõôüìáôç.
Óôç ìüíéìç óýíäåóç, ï êåíôñéêüò ðåßñïò
áðïôåëåß ìÝñïò êáé ôçò êÜôù ðëÜêáò
êáé, åöüóïí áóöáëéóèåß óôç èÝóç ôïõ,
ôï ñõìïõëêü èá ôñáâÜ (Ýëêåé) ðÜíôá ôï
ßäéï çìéñõìïõëêïýìåíï. Óôçí çìéáõôü-
ìáôç Þ áõôüìáôç óýíäåóç, ï êåíôñéêüò
ðåßñïò åõñßóêåôáé ìüíï óôçí åðÜíù
ðëÜêá êáé áóöáëßæåôáé óôç èÝóç ôïõ ìå
Ýíá áóöÜëéóôñï ôï ïðïßï åßíáé, áðëÜ, Ý-
íá åëáôçñéùôü äáêôõëßäé ðïõ âñßóêåôáé
óôçí êÜôù ðëÜêá ôïõ “ðÝìðôïõ ôñï÷ïý”
êáé ôï ïðïßï óõóößããåôáé ãýñù áðü ôïí
ðåßñï (Ó÷.11.15). Óôçí çìéáõôüìáôç óýí-
äåóç, ç ïðïßá óõíÞèùò ÷ñçóéìïðïéåßôáé,
ï ÷åéñéóìüò ôçò áóöÜëéóçò ôïõ ðåßñïõ
ãßíåôáé áðü Ýíá ÷åéñïìï÷ëü, ï ïðïßïò
ðñïåîÝ÷åé óôï ðëåõñü ôçò êÜôù ðëÜêáò
ôïõ ðÝìðôïõ ôñï÷ïý. Óôçí áõôüìáôç óýí-
äåóç, ç áóöÜëéóç áõôÞ ôïõ ðåßñïõ ãßíå-
ôáé ìå ðáñüìïéï ôñüðï, ìå ôç äéáöïñÜ
üôé áõôÞ åëÝã÷åôáé áðü ôï äéáìÝñéóìá
ôïõ ïäçãïý.

533
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
11.4 Ñõìïõëêïýìåíï "ôñéþí
ôåôÜñôùí" (Ó÷.11.16)
Ðñüêåéôáé ãéá ìéêñÜ çìéñõìïõëêïýìåíá,
ôá ïðïßá óõíÞèùò Ý÷ïõí Ýíá Üîïíá ìå
äýï ôñï÷ïýò êáé ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá
ôçí ìåôáöïñÜ åëáöñþí öïñôßùí, åíþ
ïëüêëçñï, ó÷åäüí, ôï öïñôßï ôïõ ñõ-
ìïõëêïýìåíïõ æõãïóôáèìßæåôáé óôï óý-
óôçìá áíÜñôçóÞò ôïõ. ¸ôóé, ôï åìðñü-
óèéï Üêñï ôïõ áìáîþìáôïò óôçñßæåôáé
óå Ýíá ðëáßóéï ó÷Þìáôïò V, óôï åìðñüò
ìÝñïò ôïõ ïðïßïõ õðÜñ÷åé Ýíáò êñßêïò,
ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôç ñõìïýëêçóç.
Ôï óýóôçìá óôÞñéîçò óôï Ýäáöïò áðï-
ôåëåßôáé áðü Ýíá ôñï÷ü ðïõ ðåñéóôñÝöå-
ôáé óå Ýíá Üîïíá ï ïðïßïò óôçñßæåôáé
óå Ýíá äß÷áëï, åíþ ï ôñï÷üò ìðïñåß íá
Äïêüò Ýëîçò
Ó÷.11.16 ÔõðéêÞ ìïñöÞ ñõìïõëêïýìåíïõ "ôñéþí ôåôÜñôùí".
534
áíåâáßíåé êáé íá êáôåâáßíåé.
Ãéá ôç óýíäåóç ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ìå
ôï ñõìïõëêü, ÷ñçóéìïðïéåßôáé ï ðáñáðÜ-
íù êñßêïò ðïõ óõíäÝåôáé ìå ôï Üãêéóôñï
ôïõ ñõìïõëêïý ï÷Þìáôïò. Åðßóçò, ìéá á-
ëõóßäá áóöáëåßáò óõíäÝåé ôá ï÷Þìáôá
áõôÜ ãéá ôçí ðñüëçøç ðéèáíÞò áðïóýí-
äåóçò ôïõ ðñþôïõ áðü ôï äåýôåñï. Ôá
êáëþäéá ôùí ðßóù öþôùí ôïõ ñõìïõë-
êïýìåíïõ óõíäÝïíôáé ìå ôï çëåêôñéêü
óýóôçìá ôïõ ñõìïõëêïý ï÷Þìáôïò, åíþ,
êáôÜ ôç óôÜèìåõóç êáé üôáí ôï ðñþôï á-
ðïóõíäÝåôáé áðü ôï äåýôåñï, ÷ñçóéìï-
ðïéåßôáé Ýíá áðëü ìç÷áíéêü óýóôçìá ðÝ-
äçóçò, ôï ïðïßï êñáôÜ ôï ñõìïõëêïýìå-
íï áêßíçôï. Ç åíåñãïðïßçóç ôïõ óõóôÞ-
ìáôïò áõôïý ãßíåôáé ìå Ýíá ÷åéñïìï÷ëü
áðü ôïí ïäçãü.
Êñßêïò
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é
11.5 "ÐëÞñùò ñõìïõëêü"
"ÐëÞñùò ñõìïõëêïýìåíá",, åßíáé åêåßíá
ôá ñõìïõëêïýìåíá ðïõ õðïóôçñßæïõí ï-
ëüêëçñï ôï öïñôßï ôïõò êáé ìðïñïýí íá
óõíäåèïýí, üðùò åßíáé, ðßóù áðü ñõ-
ìïõëêü ü÷çìá, Þ ðßóù áðü çìéñõìïõë-
êïýìåíï, Þ êáé ðßóù áðü Üëëï ðëÞñåò
ñõìïõëêïýìåíï. Ôá ï÷Þìáôá áõôÜ åßíáé
áíåîÜñôçôá êáé áõôïôåëÞ êáé äåí äéáèÝ-
ôïõí äéêÞ ôïõò êéíçôÞñéá äýíáìç
(Ó÷.11.17).
¸ôóé, ôá ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíá äéáêñß-
íïíôáé óôá ñõìïõëêïýìåíá ðïõ ìðïñïýí
íá ñõìïõëêçèïýí ìüíï áðü ôï Ýíá Üêñï
ôïõò, óôá ñõìïõëêïýìåíá ðïõ ìðïñïýí
íá ñõìïõëêçèïýí êáé áðü ôá äýï Üêñá
ôïõò, êáé óôá çìéñõìïõëêïýìåíá ðïõ
ìðïñïýí íá ìåôáôñáðïýí óå ðëÞñùò ñõ-
ìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá.
Ï óêåëåôüò áõôþí ôùí ñõìïõëêïýìå-
Ó÷.11.17 ÔõðéêÞ ìïñöÞ óáóß åíüò ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò.
ï ÷ ç ì Ü ô ù í
íùí åßíáé åöïäéáóìÝíïò ìå ôïõò çëå-
êôñéêïýò áãùãïýò, êáèþò êáé ìå ôïõò
áãùãïýò ôïõ áÝñá ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝ-
äçóçò (áåñüöñåíùí), ïé ïðïßïé (áãù-
ãïß) óõíäÝïíôáé ìå ôï ñõìïõëêü ü÷çìá.
Ôï ñõìïõëêïýìåíï, åðßóçò, Ý÷åé ìéá á-
ëõóßäá áóöáëåßáò ç ïðïßá, óôçí ðåñß-
ðôùóç áðïóýíäåóçò ôïõ Üãêéóôñïõ ñõ-
ìïýëêçóçò, äåí áöÞíåé ôï ñõìïõëêïý-
ìåíï íá áðïóðáóèåß áðü ôï ñõìïõëêü.
Ç óýíäåóç ôïõ ñõìïõëêïý ìå ôï ñõìïõë-
êïýìåíï "ôñéþí ôåôÜñôùí" Þ ìå ôï "ðëÞ-
ñùò ñõìïõëêïýìåíï" ãßíåôáé ìå ôï Üãêé-
óôñï ñõìïýëêçóçò (Ó÷.11.18) ðïõ õðÜñ-
÷åé óôï ðßóù ìÝñïò ôïõ âáñÝïò áõôïý
áõôïêéíÞôïõ ï÷Þìáôïò (ñõìïõëêïý) êáé
óôï ïðïßï Üãêéóôñï óõíäÝåôáé ï êñßêïò
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ. Ïé ïðßóèéïé ðñï-
öõëáêôÞñåò ðñïóôáôåýïõí ôï ðëáßóéï
ôïõ ï÷Þìáôïò êáé ÷ñçóéìåýïõí ùò "ïäç-
ãïß" ôïõ êñßêïõ ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ ãéá
535
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É
Åíéó÷õôéêÞ ðëÜêá
Ó÷.11.18 ¢ãêéóôñï ñõìïýëêçóçò.
ôç óýíäåóÞ ôïõ ìå ôï Üãêéóôñï ñõìïýë-
êçóçò. Óôï ðáñáêÜôù Ó÷Þìá 11.19 öáß-
íåôáé ç õðïäï÷Þ ôçò çëåêôñéêÞò óýíäå-
óçò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò ôïõ ñõ-
ìïõëêïýìåíïõ (ìå ôï êÜëõììá áíïéêôü).
¸ôóé, ôï óôüìéï óýíäåóçò ôùí áåñüöñå-
íùí êÜíåé äõíáôÞ áõôÞ ôç óýíäåóç ôïõ
óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò ôïõ ñõìïõëêïý ìå
ôçí áíôßóôïé÷ç ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ,
óôçí ðåñßðôùóç, öõóéêÜ, ðïõ ôï ôåëåõôáß-
ï åßíáé åöïäéáóìÝíï ìå áåñüöñåíá.
11.6 Óõìâáôüôçôá ("ôáßñéá-
óìá") ñõìïõëêïý ï÷Þìá-
ôïò ìå ñõìïõëêïýìåíï
Ãéá íá åßíáé äõíáôÞ ç óýíäåóç ôïõ ñõ-
ìïõëêïý ìå ôï ñõìïõëêïýìåíï êáé íá õ-
ðÜñ÷åé áñìïíéêÞ ëåéôïõñãßá (óõìâáôüôç-
ôá) ìåôáîý ôïõò, èá ðñÝðåé ôá ôå÷íéêÜ
÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé ôùí äýï íá ôáéñéÜ-
æïõí (óõìðßðôïõí). ¸ôóé, ðñÝðåé íá õöß-
óôáôáé:
536
¢ãéóôñï ñõìïýëêçóçò
á. Óõìâáôüôçôá çëåêôñéêþí óõóôçìÜôùí
Ôï ñõìïõëêü, äçëáäÞ, êáé ôï ñõìïõë-
êïýìåíï èá ðñÝðåé íá Ý÷ïõí çëåêôñé-
êÜ óõóôÞìáôá ôçò áõôÞò ôÜóçò, ãéáôß
äéáöïñåôéêÜ, ôá öþôá áõôïý ðïõ èá Ý-
÷åé ôçí ìéêñüôåñç ôÜóç èá êáôáóôñá-
öïýí, åíþ óôçí áíôßèåôç ðåñßðôùóç, ï
öùôéóìüò èá åßíáé áíåðáñêÞò .
â. Óõìâáôüôçôá óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò
Ôï óýóôçìá ôùí öñÝíùí, åðßóçò, èá
ðñÝðåé íá ôáéñéÜæåé. ÅÜí, äçëáäÞ, ôï
ñõìïõëêü Ý÷åé óýóôçìá ìå áåñüöñå-
íá, ôï ßäéï óýóôçìá èá ðñÝðåé íá Ý÷åé
êáé ôï ñõìïõëêïýìåíï, Þ åÜí ôï ñõ-
ìïõëêü Ý÷åé óýóôçìá öñÝíùí ìå õðï-
ðßåóç Þ çëåêôñéêÜ öñÝíá, ôüôå êáé ôï
ñõìïõëêïýìåíï èá ðñÝðåé íá Ý÷åé ôï
ßäéï óýóôçìá, þóôå íá åîáóöáëßæï-
íôáé óõíèÞêåò áðüëõôçò áóöÜëåéáò.
ã. Óõìâáôüôçôá öïñôßïõ êáé åðéäüóåùí
Ãéá ôçí áðïöõãÞ, õðåñöüñôùóçò ôïõ
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é
Ñåõìáôïäüôçò ãéá çëåêôñéêÜ öñÝíá
ÈÝóç âáëâßäáò áÝñá
Óýíäåóç ãéá áåñüöñåíá
ÊÜëõììá óýíäåóçò
Ó÷.11.19 Ðßóù ðëåõñÜ ñõìïõëêïý ï÷Þìáôïò ãéá ñõìïýëêçóç ñõìïõëêïýìåíïõ "ôñéþí ôåôÜñôùí" êáé
"ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíïõ ï÷Þìáôïò".
ñõìïõëêïý, äåí èá ðñÝðåé íá óõíäÝå-
ôáé ó' áõôü õðåñâïëéêü öïñôßï. ¸ôóé,
ôï öïñôßï ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ äåí
èá ðñÝðåé íá åßíáé ìåãáëýôåñï áðü å-
êåßíï ãéá ôï ïðïßï ôï ñõìïõëêü åßíáé
ó÷åäéáóìÝíï íá ñõìïõëêÞóåé. Óôï âé-
âëßï ìå ôá ôå÷íéêÜ äåäïìÝíá ôïõ ñõ-
ìïõëêïý, óõíÞèùò, áíáãñÜöåôáé ôï
ìÝãéóôï öïñôßï ðïõ áõôü ìðïñåß íá
ñõìïõëêÞóåé, êáèþò êáé ïé Üëëåò
äõíáôüôçôåò ïé ïðïßåò äåí ðñÝðåé íá
ðáñáâéÜæïíôáé óå êáìßá ðåñßðôùóç,
ãéá ëüãïõò áóöáëåßáò.
ï ÷ ç ì Ü ô ù í
ÊÜëõììá ñåõìáôïäüôç
¢ãêéóôñï
ñõìïýëêçóçò
Ïðßóèéïé
ðñïöõëáêôÞñåò
11.7 Áíáêåöáëáßùóç
• Ï÷Þìáôá õðÜñ÷ïõí ðïëëþí ôýðùí.
óôï êåöÜëáéï üìùò áõôü, èá ðåñéïñé-
óôïýìå óôçí áíÜëõóç ôùí áõôïêéíÞ-
ôùí ìåãÜëïõ âÜñïõò (öïñôçãþí) êáé
ôùí ñõìïõëêïýìåíùí.
• Ôï áìÜîùìá ôùí öïñôçãþí êáé ôá ðå-
ñéóóüôåñá åðß ìÝñïõò óõóôÞìáôá áðü
ôá ïðïßá áõôü áðïôåëåßôáé, Ý÷ïõí áíá-
ðôõ÷èåß óôá ðñïçãïýìåíá êåöÜëáéá.
• Ôá öïñôçãÜ ðïõ ðñïïñßæïíôáé íá ñõ-
ìïõëêïýí ôá ñõìïõëêïýìåíá, Ý÷ïõí
537
 ÓõóôÞìáôá AõôïêéíÞôïõ É

ìéá éäéáßôåñç ó÷åäßáóç ç ïðïßá ü-
ìùò, óå ãåíéêÝò ãñáììÝò, äåí äéáöÝ-
ñåé óçìáíôéêÜ áðü ôç ó÷åäßáóç ôùí
Üëëùí ï÷çìÜôùí. Éäéáßôåñç, ðÜíôùò,
óçìáóßá äßäåôáé óôï óýóôçìá ðÝäç-
óçò, ôï ïðïßï ðñÝðåé íá Ý÷åé óõãêå-
êñéìÝíåò åðéäüóåéò êáé íá áðïôåëåßôáé
áðü ôá êýñéá öñÝíá, ôá âïçèçôéêÜ
öñÝíá êáé ôá öñÝíá óôÜèìåõóçò. Ôá
êýñéá öñÝíá ðñÝðåé íá áðïôåëïýíôáé
áðü äýï, ôåëåßùò áíåîÜñôçôá êõêëþ-
ìáôá, ôï Ýíá áðü ôá ïðïßá ðñÝðåé íá
åíåñãåß óôïõò ôñï÷ïýò ôïõ åìðñü-
óèéïõ Üîïíá, åíþ ôï Üëëï óôïõò ôñï-
÷ïýò åßôå ôïõ ïðßóèéïõ, åßôå ôùí å-
ìðñüóèéùí áîüíùí.
• Ôá ñõìïõëêïýìåíá åßíáé öïñôçãÜ ï-
÷Þìáôá ÷ùñßò êéíçôÞñá, Ý÷ïõí áíÜëï-
ãç êáôáóêåõÞ ìå ôá Üëëá ï÷Þìáôá êáé
äéáêñßíïíôáé óå çìéñõìïõëêïýìåíá,
óå ñõìïõëêïýìåíá êáôÜ "ôñßá ôÝôáñ-
ôá" êáé óå "ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíá".
Ôï óýóôçìá ðÝäçóçò, êáèþò êáé ôï ç-
ëåêôñéêü óýóôçìá ôïõ ñõìïõëêïý êáé
ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ óõíäÝïíôáé ìå-
ôáîý ôïõò êáé ðñÝðåé íá ôáéñéÜæïõí
(íá åßíáé óõìâáôÜ). Ç óýíäåóç ôïõ ñõ-

11.8 ÅñùôÞóåéò

1. Ðïéï ü÷çìá ïíïìÜæïõìå ñõìïõëêü êáé ðïéï ñõìïõëêïýìåíï;

2. Óå ðïéåò êáôçãïñßåò äéáêñßíïíôáé ôá ñõìïõëêïýìåíá, áíÜëïãá
ìå ôïí ôñüðï õðïóôÞñéîçò ôïõ âÜñïõò ôïõò;
3. Ìå ðïéá ìÝóá ðñáãìáôïðïéåßôáé ç ðÝäçóç óôá öïñôçãÜ; ÐåñéãñÜøôå ôá ìå
óõíôïìßá.
4. ÅÜí áðïóõíäåèïýí ïé óõæåõêôÞñåò åíüò ñõìïõëêïý êáé åíüò ñõìïõëêïý-
ìåíïõ, ôé èá óõìâåß ìå ôá öñÝíá ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ;
5. Ôé ðñïâëÝðåé ãéá ôï óýóôçìá ðÝäçóçò ôùí öïñôçãþí ç íïìïèåóßá ôçò Åõ-
ñùðáúêÞò ¸íùóçò;
6. Ðïéá åßäç óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò ìðïñåß íá Ý÷åé Ýíá ñõìïõëêïýìåíï; ÐñÝ-
ðåé áõôÜ íá ôáõôßæïíôáé ìå ôï áíôßóôïé÷ï óýóôçìá ðÝäçóçò ôïõ ñõìïõëêïý
êáé ãéáôß;

538
 ¢ ë ë ï é ô ý ð ï é ï ÷ ç ì Ü ô ù í

ìïõëêïý ìå ôï çìéñõìïõëêïýìåíï ãß- ï ôñï÷þí, åíþ ôï çìéñõìïõëêïýìåíï

íåôáé ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ “ðÝìðôïõ ôñï-
÷ïý”, åíþ ç óýíäåóç ôïõ ñõìïõëêïý
ìå ôï ñõìïõëêïýìåíï "ôñéþí ôåôÜñ-
ôùí" êáé ôï "ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíï"
ãßíåôáé ìå ôç óýíäåóç ôïõ êñßêïõ, ôïí
ïðïßï öÝñåé ôï ñõìïõëêïýìåíï, óôï
Üãêéóôñï ðïõ öÝñåé ôï ñõìïõëêü. Åðß-
óçò, ãéá áóöÜëåéá, ôï ñõìïõëêü óõí-
äÝåôáé ìå ôï ñõìïõëêïýìåíï ìå ìéá
áëõóßäá. Ôï çìéñõìïõëêïýìåíï, üôáí
äåí åßíáé óõíäåäåìÝíï ìå ôï ñõìïõë-
êü, óôçñßæåôáé óôï Ýäáöïò Þ óôï
äñüìï, ìå Ýíá óýóôçìá óôÞñéîçò äý-
"ôñéþí ôåôÜñôùí" óôçñßæåôáé ìå Ýíá
óýóôçìá óôÞñéîçò åíüò ôñï÷ïý. ÅîÜë-
ëïõ, áêüìç êáé åÜí áðïóõíäåèïýí ïé
áãùãïß ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò ôïõ
çìéñõìïõëêïýìåíïõ, ôá öñÝíá ôïõ å-
íåñãïðïéïýíôáé. Åêôüò áðü ôï ôáßñéá-
óìá (óõìâáôüôçôá) ôïõ çëåêôñéêïý óõ-
óôÞìáôïò êáé ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäç-
óçò ìåôáîý ñõìïõëêïý êáé ñõìïõë-
êïýìåíïõ, ðñÝðåé íá õðÜñ÷åé êáé áðü-
ëõôç óõìâáôüôçôá öïñôßïõ êáé
äõíáôïôÞôùí+ ìåôáîý ôùí ôýðùí áõ-
ôþí ôùí ï÷çìÜôùí.

7. Ôï öïñôßï ôïõ ñõìïõëêïýìåíïõ, ðïý õðïâáóôÜæåôáé, êáôÜ ôï ìåãáëýôåñï

ìÝñïò ôïõ: óå Ýíá çìéñõìïõëêïýìåíï, óå Ýíá ñõìïõëêïýìåíï ôñéþí ôåôÜñ-
ôùí Þ óå Ýíá ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíï ü÷çìá;
8. Ðþò ãßíåôáé ç óýíäåóç ñõìïõëêïý ìå çìéñõìïõëêïýìåíï;
9. Ðþò ãßíåôáé ç óýíäåóç ñõìïõëêïý ìå ñõìïõëêïýìåíï "ôñéþí ôåôÜñôùí" Þ
"ðëÞñùò ñõìïõëêïýìåíï";
10. Ðïéïò ï óêïðüò ôïõ “ðÝìðôïõ ôñï÷ïý” óå Ýíá çìéñõìïõëêïýìåíï; Ðåñé-
ãñÜøôå ôç ëåéôïõñãßá ôïõ.
11. Ðþò ðñÝðåé íá ãßíåôáé ç óýíäåóç êáé ç áðïóýíäåóç åíüò çìéñõìïõëêïý-
ìåíïõ; Ôé ðñÝðåé íá ðñïóÝ÷ïõìå éäéáßôåñá;
12. Ôé åííïïýìå üôáí ëÝìå, üôé ãéá íá ãßíåé óýíäåóç ñõìïõëêïý ìå ñõìïõëêïý-
ìåíï, ðñÝðåé íá õðÜñ÷åé ôáßñéáóìá (óõìâáôüôçôá) ìåôáîý ôïõò;

539
 ÊÕÑÉA ÌÅÃÅÈÇ ÊÁÉ ÌÏÍÁÄÅÓ ÐÏÕ ×ÑÇÓÉÌÏÐÏÉÏÕÍÔÁÉ
ÓÔÇ ÌÇ×ÁÍÏËÏÃÉÁ Ï×ÇÌÁÔÙÍ

ÖÕÓÉÊÏ ÌÏÍÁÄÁ ÓÔÏ ÁËËÅÓ ÌÏÍÁÄÅÓ ÉÓÏÄÕÍÁÌÉÁ

ÌÅÃÅÈÏÓ ÓÕÓÔÇÌÁ S.I.
ÌÞêïò ÌÝôñá m ×éëéïóôü mm 1mm = 1/1000 m
(l) Åêáôïóôü cm 1cm = 1/100 m
×éëéüìåôñï km 1km = 1000 m
ÅðéöÜíåéá ÔåôñáãùíéêÜ ìÝôñá m2 Ôåôñáãùíéêü ÷éëéïóôü mm2 1mm2=1/1.000.000m2
(A,S) Ôåôñáãùíéêü åêáôïóôü cm2 1cm2=1/10.000 m2
¼ãêïò ÊõâéêÜ ìÝôñá m3 Êõâéêü åêáôïóôü cm3 1cm3=1/1.000.000 m3
(v) Kõâéêü äåêáôüìåôñï dm3
(ðáëÜìç) Þ ëßôñï 1dm3=1/1.000 m3
×ñüíïò Äåõôåñüëåðôï sec (s) Ëåðôü min 1min = 60 s
(t) ¿ñá h 1h = 3.600 s
Ãùíßá Áêôßíéï rad ÓôñïöÞ tr 1tr 2ð ˜ 6,28 rad
(ö) Âáèìüò
˜
gr ð/200
Ìïßñá 0
ð/180
ÃùíéáêÞ Áêôßíéá áíÜ rad/s ÓôñïöÝò áíÜ ëåðôü tr/min 1tr/min ˜ 0,105 rad/s
Ôá÷ýôçôá (ù) äåõôåñüëåðôï
Ôá÷ýôçôá ÌÝôñá áíÜ m/s ×éëéüìåôñá áíÜ þñá km/h 1km/h = 1/3,6 m/s
(u, v, w) äåõôåñüëåðôï
ÅðéôÜ÷õíóç ÌÝôñá áíÜ m/sec2
(a) äåõôåñüëåðôï
óôï ôåôñÜãùíï
ÌÜæá ×éëéüãñáììï kg ÃñáììÜñéï gr 1gr = 1/1.000 kg
(m) Ôüííïò t 1t = 1000 kg
Äýíáìç Íéïýôïí Í Äåêáíéïýôïí daN 1daN = 10 N
(F) (1Í=1kg x 1m/sec2) Êéëïðüíô kp Þ
×éëéüãñáììá - 1kp = 1kgf ˜ 10 N
äýíáìçò kgf
Ðßåóç ÁôìïóöáéñéêÞ ðßåóç 1átm 1átm =1,033kp/cm2 =1,013 bar
(p) Pascal Pá Bar (1bar=1daN/1cm2) 1bar = 105 Pá
¸ñãï (W) Joule J ×ßëéá - Joule kJ 1kJ = 1.000J
ÅíÝñãåéá (E) (1J = 1N x 1m) Êéëïðïíôüìåôñï kpm 1kpm = 9,81 J
ÑïðÞ (M) Néïýôïí åðß ìÝôñï Ím Êéëïðïíôüìåôñï kpm 1kpm ˜ 10 Nm
Éó÷ýò (P) Watt W Êéëïðïíôüìåôñá áíÜ 1kpm/s = 9,81 W
äåõôåñüëåðôï kpm/s
1W = 1J/1s ×ßëéá Watt kW 1kW = 1.000 W
ºððïò ÑS 1PS ˜ 736 W

540
 ÂÉÂËÉÏÃÑÁÃÖÉÁ

1. AUTOMOTIVE MECHANICS, Seventh and Tenth edition, 1975 êáé 1999, by

GROUSE - ANGLIN, McGraw - Hill.
2. L' AUTOMOBILE, Technologie Professionnelle Generale, Tome 1, "LES MOTEURS
A QUATRE TEMPS ET A DEUX TEMPS '' 1992 , Les editions FOUCHER .
3. L' AUTOMOBILE, Technologie Professionnelle Generale, Tome 2, '' LES
ORGANES DE TRANSMISSION ET D' UTILISATION '' 1992, Les editions
FOUCHER.
4. LA TECHNIQUE LA REPATION AUTOMOBILE, Tome 2, les organes DE TRANS-
MISSION ET D' UTILISATION, 1992, Les editions FOUCHER .
5. TM 9 - 8000, PRINCIPLES OF AUTOMOTIVE VEHICLES, 1985, Headquarters
Department of U.S. ARMY .
6. TECHNIQUE AUTOMOBILE, 2 LE CHASSIS, 1977, Par J. CHAGETTE .
7. L' Automobile, Technologie Professionnelle Generale, '' CARROSSERIE '' 1993,
Les edition FOUCHER .
8. Technologie des Carrosseries Industrielles Adaptation des Surerstructures, 1987,
E.T.A.I.
9. L' Automobile '' Eguipements et circuits e'lectriques ',' 1990, Les editions
FOUCHER.
10. Automobile Electrical and Electronic Systems, 1993 by Tony TRANTER .
11. Áñ÷Ýò Ëåéôïõñãßáò Ï÷çìÜôùí, 1976 , ÃÅÓ/ÄÔ×.
12. Ôå÷íïëïãßá ÁìáîùìÜôùí, 1994, Ã. ÊáðåôáíÜêçò .
13. ÁÕÔÏÊÉÍÇÔÁ êáé ÌÇ×ÁÍÇÌÁÔÁ ÔÅ×ÍÉÊÙÍ ÅÑÃÙÍ, ô Ôå÷íéêïý Ëõêåßïõ, È.
ÊïõæÝëç - Ð. Ðáíáãéùôßäç - Éäñõìá Åõãåíßäïõ, 1986.
14. Fachkunde Kraft fahrzeugtechnik, Stuttgart 1969.
15. Fachkunde Kraft fahrzeugtechnik, Stuttgart 1985.
16. Technologie Automobile, Renault, 1975.
17. AUTOMOTIVE TECHNICIAN'S HANDBOOK, Crïuse Anglin, 1979.
18. ÈåùñçôéêÞ Åêðáßäåõóç Õðïøçößùí Ïäçãþí Öïñôçãþí, Õðïõñ. Måôáöïñþí êáé
Åðéêïéíùíéþí, 1999.
19. SERVICE MANUAL A-10, NISSAN MOTOR CO., 1979.
20. SERVICE MANUAL 910, NISSAN MOTOR CO., 1979.
21. MODEL INTRODUCTION BOOTLET, HONDA MOTOR CO., 1979.
22. ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÏ ÌÇ×ÁÍÙÍ ÁÕÔÏÊÉÍÇÔÏÕ, ´ ÌÝóùí Ôå÷íéêþí Ó÷ïëþí, Ð.×.Ðáíá-
ãéùôßäç - Éäñõìá Åõãåíßäïõ, 1981.
23. ÅñãáóôÞñéï ÓõóôçìÜôùí ÅëÝã÷ïõ & Áõôïìáôéóìþí ÁõôïêéíÞôïõ, Ð.É.,2001.
24. Automotive handbook, Robert Bosch GmbH, 1993.

541
 ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 1
ÁÌÁÎÙÌÁ

1.1 ÃåíéêÜ ãéá ôï áõôïêßíçôï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

1.2 Êáôçãïñßåò ï÷çìÜôùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.2.1 Êýñéá åðéâáôéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.2.2 Ëåùöïñåßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.2.3 ÅéäéêÜ åðéâáôéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.2.4 ÖïñôçãÜ ãåíéêÞò ÷ñÞóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.2.5 ÖïñôçãÜ åéäéêÞò ÷ñÞóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.3 Åßäç áìáîùìÜôùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.3.1 ÁìÜîùìá ÷ùñéóôü áðü ôï ðëáßóéï (ìç áõôïöåñüìåíï) . . . . . . . . 15
1.3.2 Áõôïöåñüìåíï áìÜîùìá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.3.3 Çìéáõôïöåñüìåíï áìÜîùìá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
1.4 Ðëáßóéï (óáóß) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.4.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.4.2 Éäéüôçôåò ôïõ ðëáéóßïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.4.3 ÄõíÜìåéò ðïõ êáôáðïíïýí ôï ðëáßóéï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.4.4 Åßäç ðëáéóßïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.5 ¸ëåã÷ïé êáé åõèõãñÜììéóç áõôïöåñïìÝíïõ áìáîþìáôïò . . . . . . . . . . 26
1.5.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
1.5.2 Ç êáôáóêåõÞ åíüò áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò . . . . . . . . . . . . 31
1.5.3 ¸ëåã÷ïé áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
1.5.4 ÅõèõãñÜììéóç áõôïöåñüìåíïõ áìáîþìáôïò . . . . . . . . . . . . . . . 36
1.6 Áñéèìüò ðëáéóßïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
1.7 Ôñüðïé êáé óçìåßá óôÞñéîçò êáé áíýøùóçò ôïõ áõôïêéíÞôïõ . . . . . . . . 40
1.8 Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
1.9 ÅñùôÞóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

542
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 2
ÓÕÓÔÇÌÁ ÌÅÔÁÄÏÓÇÓ ÔÇÓ ÊÉÍÇÓÇÓ
2.1 Ðñïïñéóìüò (Ó.Ì.Ê.) êáé åßäç (Ó.Ì.Ê.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
2.1.1 Ðñïïñéóìüò ôïõ óõóôÞìáôïò ìåôÜäïóçò êßíçóçò .. . . . . . . . . . 48
2.1.2 Åßäç äéáöüñùí óõóôçìÜôùí ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò . . . . . . . . . 48
2.1.3 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
2.1.4 ÅñùôÞóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
2.2 ÓõìðëÝêôçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
2.2.1 ÃåíéêÜ - Óêïðüò - Ôýðïé óõìðëåêôþí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
2.2.2 ÓõìðëÝêôçò ìå åëáôÞñéá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
2.2.3 ÓõìðëÝêôçò ìå äéÜöñáãìá (÷ôÝíé) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
2.2.4 Õãñïß ðïëýäéóêïé óõìðëÝêôåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
2.2.5 Ôñüðïé ìåôáöïñÜò ôçò äýíáìçò áðü ôï
ðåíôÜë óôïí óõìðëÝêôç, ìå óêïðü ôçí áðïóýìðëåîÞ ôïõ . . . . . . . 71
2.2.6 ÖèïñÝò - âëÜâåò - óõíôÞñçóç - Ýëåã÷ïò - ñõèìßóåéò . . . . . . . . 73
2.2.7 Áõôüìáôïé óõìðëÝêôåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.8 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
2.2.9 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
2.3 Êéâþôéï ôá÷õôÞôùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . 90
2.3.1 Ìç÷áíéêÜ êéâþôéá ôá÷õôÞôùí . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . 90
2.3.2 ÂïçèçôéêÜ êéâþôéá ôá÷õôÞôùí . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . 112
2.3.3 ÖèïñÝò - âëÜâåò - åðéóêåõÞ - óõíôÞñçóç ... . . . . . . . . . . . . . 115
2.3.4 ÓõíÞèåéò âëÜâåò - áðïôåëÝóìáôá - áßôéá .... . . . . . . . . . . . . . 117
2.3.5 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . 119
2.3.6 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . 120
2.4 Áõôüìáôá êéâþôéá ôá÷õôÞôùí (áðëÜ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
2.4.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
2.4.2 Õäñáõëéêüò ìåôáôñïðÝáò ñïðÞò óôñÝøçò . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

543
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

2.4.3 Ðëáíçôéêü óýóôçìá êßíçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

2.4.4 Áõôüìáôç ìåôÜäïóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
2.4.5 ÖèïñÝò - âëÜâåò - åðéóêåõÞ - óõíôÞñçóç . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
2.4.6 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
2.4.7 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
2.5 Äéáöïñéêü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
2.5.1 Óêïðüò ôïõ äéáöïñéêïý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
2.5.2 ÐåñéãñáöÞ êáé åßäç ôïõ äéáöïñéêïý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
2.5.3 Ëåéôïõñãßá ôïõ äéáöïñéêïý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
2.5.4 ÖèïñÝò - âëÜâåò - óõíôÞñçóç - Ýëåã÷ïò - ñõèìßóåéò . . . . . . . . 152
2.5.5 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
2.5.6 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
2.6 Êéâþôéï, ôá÷õôÞôùí êáé äéáöïñéêü (ìðñïóôÜ êßíçóç) . . . . . . . . . . . . . . 156
2.6.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
2.6.2 ÐåñéãñáöÞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
2.6.3 ÐåñéãñáöÞ êéâùôßïõ ôá÷õôÞôùí ðÝíôå ôá÷õôÞôùí
åìðñüò êáé ìßáò üðéóèåí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
2.6.4 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
2.6.5 ÅñùôÞóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 3
ÓÕÓÔÇÌÁ ÄÉÅÕÈÕÍÓÇÓ
3.1. ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
3.2. ÌÝèïäïé äéåýèõíóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
3.3. Ìç÷áíéóìïß äéåýèõíóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
3.4. Óýóôçìá äéåýèõíóçò ìå õäñáõëéêÞ õðïâïÞèçóç . . . . . . . . . . . . . . . . 178
3.5. Ãåùìåôñßá ôïõ óõóôÞìáôïò äéåýèõíóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184

544
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

3.5.1. Ôï ôåôñÜðëåõñï ïäÞãçóçò Þ ôåôñÜðëåõñï ôïõ

Ackermann (¢êåñìáí) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
3.5.2. Aðïêëßóåéò áðü ôï óýóôçìá Akermann . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
3.5.3. ÅãêÜñóéá êëßóç ôïõ ôñï÷ïý (Ãùíßá ÊÜìðåñ-Camber) -
ÅãêÜñóéá êëßóç ôïõ ðåßñïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
3.5.4. Ãùíßá C-Ñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
3.5.5. Ãùíßá ÊÜóôåñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
3.5.6. Óýãêëéóç ôùí ôñï÷þí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
3.6. ÂëÜâåò - ÖèïñÝò - ÓõíôÞñçóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
3.6.1. Áíåýñåóç âëÜâçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
3.6.2. Ñõèìßóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
3.6.3. ÓõíôÞñçóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
3.7. Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
3.8. ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 4
ÓÕÓÔÇÌÁ ÁÍÁÑÔÇÓÇÓ
4.1. Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò áíÜñôçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
4.2. ÂáóéêÜ åßäç óõóôçìÜôùí áíÜñôçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
4.2.1. ¢êáìðôïé Üîïíåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
4.2.2. ÇìéÜêáìðôïé Üîïíåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
4.2.3. ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ôñï÷þí. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
4.3. ÅëáôÞñéá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
4.3.1. ÇìéåëëåéðôéêÜ åëáôÞñéá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
4.3.2. ÅëéêïåéäÞ åëáôÞñéá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
4.3.3. ÓôñåðôéêÝò ñÜâäïé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
4.4. ÁðïóâåóôÞñåò ôáëáíôþóåùí (áìïñôéóÝñ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240

545
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

4.5. EëáóôéêÜ ìÝñç áíÜñôçóçò êáé "óéíåìðëüê" Þ "óÜúëåíô

ìðëüê" (Silent block) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
4.6. ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç ìå âñá÷ßïíåò (Øáëßäéá) . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
4.7. ÁíåîÜñôçôç ðñüóèéá áíÜñôçóç ìå ãüíáôá
Ìáê ÖÝñóïí (Ìac-Pherson) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
4.8. Óöáéñéêïß óýíäåóìïé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
4.9. ÁíåîÜñôçôç áíÜñôçóç óôïõò ïðßóèéïõò ôñï÷ïýò . . . . . . . . . . . . . . . . 254
4.10 YäñïðíåõìáôéêÞ áíÜñôçóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
4.11. ÁíÜñôçóç ìå áåñïåëáôÞñéá (áåñüóïõóôåò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
4.12. ÓõóôÞìáôá ñýèìéóçò ýøïõò áõôïêéíÞôïõ êáé áõôüìáôçò
ïñéæïíôßùóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
4.13. ÖèïñÝò - ÂëÜâåò - ÓõíôÞñçóç - ¸ëåã÷ïò - Ñõèìßóåéò . . . . . . . . . . . . 268
4.14. Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
4.15. ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 5
ÁÎÏÍÅÓ - ÔÑÏ×ÏÉ - ÅËÁÓÔÉÊÁ
5.1 ¢îïíåò ìåôÜäïóçò êßíçóçò - Óýíäåóìïé - ¢îïíåò ôñï÷þí . . . . . . . . 276
5.1.1 ¢îïíåò ìåôÜäïóçò ôçò êßíçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
5.1.2 Óýíäåóìïé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
5.1.3 ¢îïíåò ôñï÷þí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
5.1.4 Ðåñßëçøç ôçò åíüôçôáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
5.1.5 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
5.2 Ôñï÷ïß - ÅëáóôéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
5.2.1 Ôñï÷ïß . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
5.2.2 Åðßóùôñá Þ ÅëáóôéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
5.2.3 ÆõãïóôÜèìéóç ôñï÷þí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324

546
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

5.2.4 ¸ëåã÷ïé - öèïñÝò - âëÜâåò - åðéóêåõÝò - óõíôÞñçóç . . . 329

5.2.5 Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
5.2.6 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 6
ÓÕÓÔÇÌÁ ÐÅÄÇÓÇÓ
6.1. Óêïðüò ôïõ óõóôÞìáôïò ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .342
6.2. ÅíÝñãåéá ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343
6.3. ÐáñÜãïíôåò ðïõ åðçñåÜæïõí ôçí åðéâñÜäõíóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
6.4. Eßäç óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .347
6.4.1. Ìç÷áíéêÜ öñÝíá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
6.4.2. ÕäñáõëéêÜ öñÝíá (ôýðïõ ôýìðáíïõ - óéáãüíùí) . . . . . . . . . . . . . 350
6.4.3. Äéóêüöñåíá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
6.4.4. ÓõóôÞìáôá öñÝíùí ìå äéðëÜ êõêëþìáôá . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
6.4.5. ÊáôáíïìÞ ôïõ Ýñãïõ ðÝäçóçò ìåôáîý ôùí áîüíùí . . . . . . . . . . . 370
6.5. ÄéáôÜîåéò õäñáõëéêþí óõóôçìÜôùí ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
6.6. ÕãñÜ öñÝíùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
6.7. ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
6.8. ÖèïñÝò - ÂëÜâåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
6.9. ÓõíôÞñçóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
6.10. Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
6.11. ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
6.12. ÂïçèçôéêÜ óõóôÞìáôá ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
6.13. Áåñüöñåíá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
6.13.1. ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390

547
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

6.13.2. ÐåñéãñáöÞ ôùí åîáñôçìÜôùí ôùí áåñüöñåíùí . . . . . . . . . . . . 392

6.13.3. Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò ôùí áåñüöñåíùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
6.13.4. ÐíåõìáôéêÞ õðïâïÞèçóç (ìå ðåðéåóìÝíï áÝñá)
õäñáõëéêïý óõóôÞìáôïò öñÝíùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
6.13.5. ÓõíçèÝóôåñåò öèïñÝò êáé âëÜâåò óôá áåñüöñåíá . . . . . . . . . 409

6.14. Áíôéìðëïêáñéóôéêü óýóôçìá öñÝíùí (ÁÂS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410

6.15. Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
6.16. ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 7
ÇËÅÊÔÑÉÊÏ ÓÕÓÔÇÌÁ

7.1 Óýóôçìá ðáñáãùãÞò êáé áðïèÞêåõóçò

çëåêôñéêÞò åíÝñãåéáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
7.1.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
7.1.2 Óýóôçìá öüñôéóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429

7.2 Ôï êýêëùìá åêêßíçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441

7.2.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
7.2.2 Áñ÷Þ ëåéôïõñãßáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
7.2.3 ÐåñéãñáöÞ ôïõ åêêéíçôÞñá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444

7.3 Ôá êõêëþìáôá êáôáíÜëùóçò åíÝñãåéáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449

7.3.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
7.3.2 Óýóôçìá öþôùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
7.3.3 Óýóôçìá óôïð , öëáò êáé áëÜñì . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
7.3.4 Óýóôçìá áíåìéóôÞñá øýîçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456

7.4 Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458

7.5 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460

548
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 8
ÓÕÓÔÇÌÁ ÁÅÑÉÓÌÏÕ - ÈÅÑÌÁÍÓÇÓ ÊÁÉ ÊËÉÌÁÔÉÓÌÏÕ

8.1. ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464

8.2. Óýóôçìá áåñéóìïý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
8.3. Óýóôçìá èÝñìáíóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
8.4. Óýóôçìá øýîçò (êëéìáôéóìïý) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
8.5. Ëåéôïõñãßá ôçò øõêôéêÞò ìïíÜäáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
8.6. ÂëÜâåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
8.7 ÓõíôÞñçóç -Ýëåã÷ïò - ñõèìßóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
8.8. Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
8.9. ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 9
ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ ÐÁÈÇÔÉÊÇÓ ÁÓÖÁËÅÉÁÓ

9.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500

9.2 ÅóùôåñéêÞ áóöÜëåéá áìáîþìáôïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
9.2.1 Áíôßóôáóç ôùí åóùôåñéêþí ôïé÷ùìÜôùí . . . . . . . . . . . . . . . . 503
9.2.2 Æþíåò áóöáëåßáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
9.2.3 Áåñüóáêïé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
9.2.4 ÄéÜöïñá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508

9.3 ÌÝôñá áóöáëåßáò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509

9.4 Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
9.5 ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511

549
 Ð å ñ é å ÷ ü ì å í á

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 1 0
ÁÍÔÉÊËÅÐÔÉÊÁ ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ
10.1. Åßäç áíôéêëåðôéêþí óõóôçìÜôùí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
10.2. ÐåñéãñáöÞ ôïõ Immobilizer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
10.3. Aíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
10.4. ÅñùôÞóåéò - ÁôïìéêÞ åñãáóßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520

Ê Å Ö Á Ë Á É Ï 11
ÁËËÏÉ ÔÕÐÏÉ Ï×ÇÌÁÔÙÍ
11.1 ÖïñôçãÜ ï÷Þìáôá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
11.1.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
11.1.2 Áõôïêßíçôá ìåãÜëïõ âÜñïõò (öïñôçãÜ) . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
11.1.3 Óýóôçìá ðÝäçóçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
11.2 Ñõìïõëêïýìåíá ï÷Þìáôá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
11.2.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
11.3 Çìéñõìïõëêïýìåíá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
11.3.1 ÃåíéêÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
11.3.2 Óýóôçìá óôÞñéîçò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
11.3.3 Óýíäåóç ñõìïõëêïý - çìéñõìïõëêïýìåíïõ . . . . . . . . . . . . . . . 531
11.4 Ñõìïõëêïýìåíï "ôñéþí ôåôÜñôùí" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 534
11.5 "ÐëÞñùò ñõìïõëêü" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
11.6 Óõìâáôüôçôá ("ôáßñéáóìá") ñõìïõëêïý ï÷Þìáôïò ìå ñõìïõëêïýìåíï . . 536
11.7 Áíáêåöáëáßùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
11.8 ÅñùôÞóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538

550