Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
elbojouaL
PATERNO
TIEN ap pepinaisinad
soe » eualsIs o u9PezIuebIo el e oUIajxa ajuUalqUIV
Capítulo 10 Teoría de la contingencia
Énfasis Énfasis en el
intraorganizacional ambiente
;
|
L J
|
, |
Teorías clásica, Teoría Teoría Teoría Teoría del Teoría de la
relaciones conductual estructuralista de sistemas desarrollo contingencia
humanas, organizacional
burocrática
%*
Figura 10.7. Continuo de
las teorías de la administración con relación al ambiente.
pal que influyen a las organizaciones y que orientan ecología social: las organizaciones influyen y son in-
las condiciones económicas. fluidas por aspectos como la
contaminación, el clima,
Condiciones económicas. Constituyen la coyuntura que los transportes, las comunicaciones, etcétera.
determina el
desarrollo económico o retracción eco-
nómica, y que condiciona con fuerza a las organiza-
ciones. La inflación, la balanza de pagos del país, la [le e)
CEET
distribución de la renta interna, etc., son aspectos eco-
nómicos que afectan a las organizaciones.
Campo dinámico de
las fuerzas ambientales
Condiciones demográficas. La tasa de crecimiento, po- Las condiciones tecnológicas, económicas, sociales, lega-
les, políticas, culturales, demográficas y ecológicas son
blación, raza, religión, distribución geográfica, mi-
fenómenos ambientales que forman un campo dinámico
gración, distribución por sexo y edad, son aspectos
demográficos que determinan las características del
de fuerzas que interactúan entre sí.
Ese campo de fuerzas
tiene un efecto sistemático. El ambiente general es gené-
mercado actual y futuro. rico y común a todas las organizaciones, pero cada una de
Condiciones culturales. La cultura de un pueblo penetra ellas tiene su ambiente particular: el ambiente de tarea.
a
.
Ambiente general
Condiciones
tecnológicas
Condiciones Condiciones
legales culturales
Ambiente de tarea
Competidores
Entidades
reguladoras
Condiciones Condiciones
económicas demográficas
%5
Figura 10.8. Ambiente general y ambiente de tarea.
“d “12 A
0€ do 'sajeg uosdwoyy S6-L8 “dd “said Jo0us uonenstuIupy olgnd pue sseuisng eseuyy “uo/0/)
-sIUWPY pub uonDzIUDBIO Abojouy2ay “(6961) 'sajeg Á q 'r 'uosdiwou
14 y
—v |
“Se|ejUSIque peprauaBbo1ajey Á
pepisuaBowoy “6:01 e1nBI4 * 19 us 219 OU a1qUINpH9ur el orag “uoDEeZnsIUNUpe El
—v
Tenye oresap
psouopeziuegto [a UaIquey sa anb “a1qunpry139ur er sa
—— ser ueyuayus anb jemjpe ewajgosd 14
sosuaBo1ajay u9pezIueBIO
— [—— sosuabo.ajay
seua t— salopaarold “¡euoezILEÁ)O elbalensa el ap
p— ¡9ded |a sa esq “olulLiOp ns 185ejgejsa Á “eaue) ap ajualq
-We ns e oYadsa! Uo9 emuspuedap ns 119npas Á sapod
soauaBo1ajay sa1opihadwo9 ns Jejuswne ueosng seuoPeziuebio se] “sepijes ap sal
-Opitunsuo> soj o sepejua ap se1opaano.d soj od sepew
-0) seuo|sIdap sej ap uapuadap sauolsiep sns opueno
eoJe) op ajuelque ns ap ajueipuedap sa uoIezjuebIO
el “ouenuoo |e A “sepijes ap sejopitunsuo> soj ap o sepe.)
sosusBowoy uoPeziueBIO t soauaBowoy -U9 ap salopaano.d soj ap seuoIsiap sej
sajualjo — selopaano.d uepaje sauois
-Pap sns opueno es.e) ap ajueique ns a1gos 1apod sua
uoPEezILeBIO el ,SEpINeS O SEpenua SAS e ajoadsal UO9
Á
ajuelque |e e1eo ap uobeziueBio el ap emsuapuedap
soauaBowoy sa1opnadu1o9 o 19pod ap sauopeja! sej ap apuadap ¡eno |a 'ojuIUOp
ns 189ajgejsa eosnq uoezILeBIO el apuop
ese) ap al
-USIque asa ya SI "ea1e) ap ajuejque ns opusluyap elsa
"sajuarque ap sodr sop ajuaward “0|eJ3O/09 apuajaid spuop opeoaw |a suyap opueno A
-WIS OU Á onUNUOS UN sOLUAIXA UIÁMINSUO) sOJU O OPnpoId ns aBoosa uoNezILEBIO
ap sop “olas el opueng
-98019194 Á
soouaS0uI0y sayuaIquie sor “pepiear uy ¿oluIuop ¡a sa anD?
“SOpe213u sor
p uoPepualajIp eyonul Áey opuens osusdo1ajay DIENTE ,
so ajuarque [q *uoPezruesio el e sayuarajIp seu
-1qo1d ap pepisiasip eun esoso1d anb o “sarop “ea1e) o ¡euON
ap
-hadtwos Á sajuarp “saropoasoid so amua uoper -e1ado ajuarquie ordo1d ns susan uoneztuesio epez
-uaaJIp eyonur Áey opueno :021280.27917 apuarquiy (q
“21939239 “JONO ser “1oprumsuo» [ap sa10ppajo1d sou
“SOpe9.19uI so ap UONEDUaISIp O UOPEjUaLI
-EeS10 “ouraIgos [ap saropemdar souegio
39s tod Ary opuens osuadowoy sa ayuaIquie [y “asep> ap sau
-OIPNOSE “SOJEJIPUIS ap ose) sy Sapepianpe sas ez
[a
"saguefawas saropraduro> Á sajuarp 'saropaaso.d
-I29sIy O TepnSa1 UeMDoId anb “sauonezruegio seno
ap asanduos ejsa opueno :021280101 a (D
aqui y ejoÍns ejsa uoPeziuegio epo] "sULOpyINBA1 sapopIyLT *b
:so9U930137y Á soduUaSoLIOY La "Sajuarp e ojueno us usIquiej Á sosin2a1 e oyuen
UBoISe[ 9s SaJuUaIque soT-v4n72n47sa ns y ojuun9 UT + ud saropraduros so me aq “Sepres op SsarOprums
-U0> so Á
So] ap sauODE:
(sepenua) sosmoar sowistu so 10d sauor
7 S9yUSIQUIE 2 -eztuedio seno uo? ayrduroo anb ours ones [a ua aj
-ISep seungre SOUIEJA *PaIe] op ayuarque [9 UO9 sepruon
-SIX9 TU P[OS E)S9 UODEZIUESIO LUNSUIN “sa10p1Jaduo) “E
-ej91 “sajuarquie ap s 1070dy uajsrxa rejuarque sisteue
9 IeNmDey eíeg “seurop ser ap sajuerafip seonsiajoeres “UODEZIUESIO El
ap sep
ejuasard ajued esa Á 19ayued eun e seuade ejsand xo “Ifes sef ap saloprumsuos soj uos :sonunsn 0 sajuar “7
ap
Y1s0 ULODEZIUPGO epeo “ojos dun vas ajuarquie [3 anbuny “e19)99)9 (so
-epipue> ap opeoraul ja ueno; anb sojuajej ap sal
sajusalquie ap e1Bojodi -opaaso1d) souetuny “(sapeyideo ap opeozau
sosa
| [9 ueuo; anb “eydeo ap saropaaso1d) soramueu
-1] sosma1 “(saropaaso1d ap opeo1aul ja
“saIOpe.) euros anb
-STUTuIpe sns op ayusu us eysa arqumpr.1adur “oyarp “sewid serraje saropaaso.1d) saperiayewu sosinad
ap
el ej :Tefegen ezed ejsooau uonNezruegio eun anb sosmo
Tola 'souoPezruegio sajuarajIp 10d sajualaJIp serauew
2p opiqwuad 1as apand sand -91 SO] ap salopaasoid soj uos “supuzua ap sazopaano4g-—“|
ayuarquie owsiw [a “uo
-ezfueg1o ef us arquinprra9ur 9p 1e[qey opendape seu :10d opes9ajur ejsa Á 'uonezrueg
sy
“epiqpad rejuarquie pepijea1 ej us ou Á “sauUODEZIuEgIO -10 epe) ap sauopezado ap ajuarquie sy "sepijes sns ejrs
sej apu9nejardiajur a uordaarad er us ours “ayuarque [a
-odap eno [3 us Á seperua sns aenxa uoDEZILEIO ef peno
ZOE Y ewersis o LOPezILEDIO ej e OLISIXa ajualquy
y
eo Capítulo 10 Teoría de
+
la contingencia
Ambiente homogéneo:
Poca segmentación de mercado.
Ambiente heterogéneo:
Mucha segmentación de mercado.
« Proveedores, clientes y competidores Proveedores, clientes y competidores
homogéneos. continuo heterogéneos.
+
Simplicidad ambiental. Complejidad ambiental.
» Problemas ambientales homogéneos. Problemas ambientales heterogéneos.
»
+
Reacciones uniformes de la organización.
Estructura organizacional simple.
Reacciones diferenciadas
zación.
de
la
organi-
%5
Figura 10.10. El continuo homogeneidad-heterogeneidad ambiental.
+
Pocos cambios.
Problemas ambientales rutinarios.
Mucho cambio
y turbulencia.
Problemas ambientales nuevos.
pe
« Previsibilidad y certeza. Imprevisibilidad e incertidumbre.
* Rutina y conservación. continuo Ruptura transformación.
» Mantenimiento del statu quo. 1 Innovación
y creatividad.
«
+
Reacciones estandarizadas
Tendencia a la burocracia.
y
rutinarias. Reacciones variadas e innovadoras
Tendencia a la adhocracia.
« Lógica de sistema cerrado. Lógica de sistema abierto.
+
Preocupación interna por la organización. Preocupación externa por el ambiente.
» Orientación interna hacia la producción. Orientación externa hacia el mercado.
+
la
Énfasis en eficiencia. Énfasis enla eficacia.
45
Figura 10.11. El continuo estabilidad-inestabilidad ambiental.
2. En cuanto a su dinámica. Los ambientes se clasifican tipologías pueden reducirse a dos continuos
Ambas
en estables e inestables:
ambiente caracterizado
que involucran homogeneidad-heterogeneidad
dad-inestabilidad, según lo ilustra figurala
10.12.
y
estabili-
a) Ambiente estable: es el
por poco o ningún cambio. Es aquel donde los
y
cambios son lentos previsibles, o donde casi no Nota interesante
ocurren cambios. Es un ambiente tranquilo y
previsible. La influencia ambiental
b) Ambiente inestable: es el ambiente dinámico y Cuanto más homogéneo sea
el ambiente de tarea, se exi-
cambiante, donde los agentes están constante- girá menor diferenciación a la organización, pues po-las
mente provocando cambios
cas, formando un campo dinámico de fuerzas. La
e
influencias recípro- cas coacciones que se le imponen pueden ser tratadas
mediante una estructura organizacional simple y una pe-
inestabilidad provocada por los cambios genera queña departamentalización. Pero cuanto más heterogé-
incertidumbre para la
organización.
Ambiente Estructura organizacional Coacciones uniformes del ambiente. Contingencias uniformes del
homogéneo simple y centralizada en ambiente.
el espacio.
1
%
Figura 1012. Correlación entre estructura y dinámica ambiental.
EE-0€ “dl “PIQI a
seoe) ap uornoafe gos sopeyninoe sojualwioLIOS
el
ap sanes) e seuoPeziuebIo sej ua ejjo.esap as anb ofje
Us eprpaw ej us ¡puonezIuegio ajuauoduro un sa er3 se DIbojoUYa) el “OnNensILILIPe ejsIA
ap ojund |a apsed
-OJ0U3a) “¡uuo1mDZINIDSLO ajqUILDA OLIO9 VISOJOL2a) YT (q esbBojouaL
e
“SEUI9)SIS SIS US BIE) ap ayusIquie ns ap sesa1dura
DO
seño ser 10d seperjormesap Á sepear serdojoua) ser TU =ATe 7
NI UTE
uaqiosqe Á uesodionur “uarambpe sesarduwro sej anb
Us eprpaw el us “ayuerquie orpat [ap ajusuoduros un "soAmalgo sns ezueoje Á 1euorunj 1apod
sa ersojoua) :1v7ua1qui a1quizva ouiO VISOj0122j UT (O
e esed erdojoua) el ap uapuadap sauoneziuegio sej anb
"eudajur a jeuODEZIUEÍIO a|qerIea UN aquapmo sa “euro; 1ambreno ag :(eropemduro> 10d sojep
OuIO9Á
“euayxa Á peyuarque ajqerrea eun outo> :sojunsip ap ojuanuesavo.d [9 ouos) epeansiyos 19s apand o “(ofed
somgue sop ofeq eperaprsuo> 1as apand erdojoua) e] -0:83 0 eqoosa LOS eZardur ej ouo>) errejuaurpns 13s ap
-and epejdope ergoj0ua) “searey sas Iezipeal Á soLODEI
e
-ado sns emnafa esed ersojoua) eungre uezaan sejsg
"SP9NSIMIIEIE Á eZ "sauoDezruegIO ser a1gos (so1jo
-eje.nieu ns opueayipou “SompIinas o saualq La (218 “uoI esed oogojouDa) oyoedur [a aystxa
oaeradur) oo1Sojoua)
-eulojul “sojep) sOOQUuIS O 1(:9)9 “saejusuoduoo “sewIId “(se1oyne soj1an eled eyuerquie oareradur) rejuarque 03
senajew) sejenajeuw sojuewaja IeWojSUBl) ap opues
¡9 us opezinn oyueltoLo ap odia se “09I6oj0LJa] OLI
edu [op sewapy :(sayuerpuadap sajqeriea) sopeuorezru
-e310 seonsiapeseo ser ua aÁnpyur anb ayuarpuedapur ajq
-03 Opelapisuo? elsa ou anb ojueltuoLO9 elsixa anbuny
-eLIEA eno aÁnIsuoo erdofoLDA) el “ayuarquie ya uO> oyUNf
“ajusJejIp ajuewejajdwo> ellas oueLINY ojuaIenoduos
¡9 “ejeusaye1ed esa epo] us +98 “UoIXauo ap sepa: sel
“seuoleolunuo deja) sej “xej “ejnjao “fojas “¡nOLIOINE (a sauoneziuebIO SE|
:e160j0U58] el ap seuoInNginuUO ap eyouejere esuswul
eun “oj.1gi91ad uls seo Á “ouerpryoo ojuelenoduoo ns us
91qg0s o2I60J0U33) OPEduu|
eziin oulepou a1quoy |3 -uoenje ap sodueo soj sop
-0) US Á
eueuwny pepiane ap
od1) opo) us edioiued Á je)
-snpul pepiane el
epo) eswied elbojoua) el “pepijeal US ¿ouJojUS NS ap Á esaduus ej ap seo1si1a)el1e9 senanu sej LOS
Á
sejen9? “eusajui pepilsuabo1ajay eun oSondId sauo|95ajU09
ojualwIDoLOS elbojoLIDaL
eujesewy 'sopeolew ap pepiauabo1ajay el 1ezueoje esed sy
“(seuojejued Á sepjej “sesiweo “sesnig) 11san ap sepusid Á sel
9jueso1aui eloON
-9) 119Npo1d e ozuswo> Á “oLINsuo9 ap ope21sw |e asieoIpap
enonb usique;j elueduwoo ej 'oBlequa uIS 'soPNpo.1d sns 119
-npo1d esed souwnsul ouwoo sozeja! soj Uegezi NN anb “sauojo
¿JS agua UENIPeIAJUI
-28Ju09 seuanbad Á einpeb1anus euanbad ap seisnpul uela
epuanay vo “eperodiodur ou Á epesodiodur “ersojoua) ap Ssajual[o sns eumISApul opeo1au ¡e sopeunsap sozejal ap uol
seuroj sequiy -240M1/os ap oydayuo> fe apuodsaroo Mmby -2npo.ud ej e eqeoipap as esaldua ej 'sajuy -saeuo199aju09 eu
"sayOdar “sajuayed “soy9año.d “souastp 'sedeur owo> :uo1s
-1|e1eWuy 0ZIy anb oj anj os3 -esa1dwa e| ap o191nas/o)npo.1d
Á NS ULINSosE Á anb
-Msuen UOPeaIISUOS UENSIda1 el so 9 Jelqueo olesa9au sa “esle) ap ajuelque |S 1elqueo eled
-UaLINDop y O “saLONDETAdo remala ered renuew o pejuour
sauoI93ajuU09 euIEJeELWY
ap sauoIeJado ap ojeuaosa
pepiiaey “sopeuomerado n safenpajayur sojuarumouoo ap |3
seuro; ofeq (saropesnsasur “sororua3ur 'sesenadsa “sajad
“SOTU9) OLIO9) sevOSIAad se US eENUandUa as eperodio ur
ou ersojoua; e7 “20Umpny ap oydaduoo fe apuodsaro ers
-of0U9a) el “opyuas Uy “fesnpur odmba
ajsa ua epezod ¡a
-109U anb Á “uoneorigey ns ajgrsod ozty anb ersoj0u2a) “eJopesouur a ajuelqueo ¡eu
e)sa -o19ezIueBIO elnj9n1jsa euUN ap seres) e a.quinpra9ur el
ej seu jeyou ¡a od epminsuo» jeyaw ap eoejd eun
esa sy eqlosqge ejs9 anb aBIxs ¡en> oj “UoezjUeb.O el e sejsand
"2j9 “sajusuoduros o sewrid serraje fegideo ap saualq sor
-W selpueBunuo> sej Los seJOÁeLI OJUE) “ea1e) ap alualq
us epruayuoo ejsa opueno epesodioyur ejsg “so ISI sau -Wue ¡9 OUeLIP seW aJUENJ 'SMUONENCULI 9 SOIQUIEI
-91q so] e epezodiowur ou o 1ejsa apand ersojoua) soXod ejuaesa.d ajuajque ¡a send *evopeniasuoo Á eongio
e -o1ng eInjonjsa eun 1ejdope sliwiad aj ¡en9 oj “uoezIU
-eB10 el e sejsonduw serusBunuoo sej OS SaJOLISLI OjUE)
“SONIMES O SOPINPOId us “sa 01sa 'sopejjnsa: La “eoJe) op ajualque ¡a ajgejsa seuw ajueno 'sewapy “uoI
SOLUNSUL SOJ ap UGISISALO) El US SEpesn seJILSA) ap ofejd -eziejueweyedap JoÁew eun ap sere) e uoPerualajIp
-Wo9 UN opueÁnisuO “(seuonejejsul “sOdinba 'seuinb ej opuaelBrxa “ugIPezILEBIO el e
Sejsandu sauoI9eo9 Sel
-BLI OLOS) SE9ISIJ SOLONENSAjIUBLI SAS JO Á -moty MOUY— Á ¡a eas o9U
uelas sajuaajIp sajoÁetu “eae) ap ajualque
D» seuobeziuebIo sej a1qos o9IBojouda) aypeduwl
60€