Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
உரையாடும் காந்தி - Jeyamohan
உரையாடும் காந்தி - Jeyamohan
MingLiU iy i
1
M ngLi
Uࡓ 3
iL i n L Ly U 5
iL I n iL{ 10
iL i U ii { ¸ i n ᒾ 13
i L g M iL I 19
iL I n L ߊ 9 27
iL I i 31
iL i ೀ䖈 i i 35
iL iU n ᒾ 42
iL I n Li iLY 50
iL I ᒾ nᒾi ᒾ I 55
iL iU g 59
iL iLg n L 71
iL i U iᤔi 75
gL y U { iL I 79
iL i U iLߊi 85
iL iU 88
iL i U ᒾZ iƫ U ᒾߊ 91
iL iU 94
iL I gL 99
iL n L gೀ ᒾ 101
iL I 106
g n ᒾLƫ i 108
iL I i ᒾ 111
iL iU i Y 115
i ? 117
iL i 9y L { i Lng? 123
, iL 127
iL iU ᒾ 137
iL i L iL? 143
i i iL 145
gLy 䖈 ᒾ , i , iL 148
iL iL 152
2
ᇨᓘ
{ i ߊ iL iU L i y ߊiƫ L {
䇅 L i . iL ߊ { ¸ Lƫ{ iೀ ᒾKi
iL ƫY ¸ { i 䖈L iL . ᒾ iߊiy i ,
䖈 ii ,i Yi . ೀ䖈 ߊ ᒾ iߊ gy gߊ g{ ߊ
L{ƫ iߊ n igLi ᒾ L ii U ߊ L ƫYiƫI Ly
ᒾU䖈 { i 䖈L . { L ೀ䖈Lᤔ U gi L ƫYiƫ ߊ U iL .
n iƫ y y ¸ 䖈 iƫ U Ii . n 䁰U䖈
¸ iƫI U䖈 Lࡓ i 9 ¸ g iL
iL L iL iLᤔn { L . ߊn ƫYiƫ ߊ
y i U. iL ߊ iLi iೀ L ,
iೀ iL ƫY ᒾK L . ᤔ L ᒾ LU iL . gL ᒾi
ೀ䖈 iL9 L iL i L iL Lᒾ n L
ᤔ iLᤔn U, iL 䇅 ii ߊ LU iೀ iL ƫ I .
Lᒾi ߊ , Lߊ n 䖈 . iL i U iL i gi 9i , niy
ߊ g g i iL i U iL i . nM.ᒾ . g L ߊ 9i ߊ U
{ i gL i { iೀ i .
iL i ೀ䖈 䖈 ೀ i 䖈 iL LU. L ߊ .
L ߊ 䖈 Y. 䖈 U U gLೀ {.
䖈 n LU 䖈 iLg. ೀ L YiƫLߊ 䖈 n L
i{ iƫni M9 iL ƫ I . iL n LU 䇅 L{ L
iೀ iLᤔ , 䇅 L{ ᒾiߊ ƫ 䖈 i
ƫ iLᤔ { { { i 䇅 ii M9 iL ƫ iL .
iL i U iiƫLߊ ᒾLi ᒾKI { M9 iL ƫ I .
ᒾ iߊ Ly Lƫ M9 iL ƫ iL
䇅 L iL i ೀ䖈 iL i ೀ䖈 U L iLi U䖈i iL U䖈
ߊ ƫ . iL 䖈 iYi gL ƫ i n ᒾU䖈
i . iL L i U iL i 䇅i i {
iLi { . ೀ U 䇅n ƫYiƫ ߊ iL ೀ䖈 i
iL ߊiƫ LU i n U. i , ni ߊi , 䖈 Mi .
ೀ䖈 U L
iL ᒾߊ L i ߊ ƫY Mi n䖈U.
iL 䖈 䖈 L{ niL ߊ ¸ { n L. .gL i
3
ᒾg ᒾKi n䖈U. { i i{ i U Lᤔ iƫLi
{ L ƫYi U 䇅 LgiiI Ing
iLᤔ { i n䖈U. { Yiƫ ߊ ᒾiy ᒾI U Y
ᒾK { i n䖈U. Lߊ { i gLࡓ 9gᒾL iƫ i g L U
g n L n Y ᒾK U i . g i{ { L i
ƫ U Ug Yiƫ Lƫ iƫ ߊ { n L ng
ᒾLߊ nƫU.
ߊ . i i U iL i
MingLiU
4
M L ᇨ
UM ƫ MingLiU.
ᒾ iLi i U M M gL { ᒾg ᒾ M ƫ i n L i
{ ᒾ iYiƫI i iLᤔn ᒾߊ { ᒾiߊ.
ߊ, I ng i n L Ly Y ᒾ iLi i n L Ly ng g Xy
g gi n ᤔ ೀi 䖈 . ƫ L ᒾ , Lೀ
, g U { ᤔgiL i{ , i Yiƫ
ᒾL igLi iU iL ᒾL i , g iƫ U ᒾ n 䖈U
ߊ L ೀ䖈 ೀ ngߊ, iL ngLi ߊ L { i n ᤔ .
ߊ L Yiƫ ᒾL igL? ߊ L ᒾ iYiƫ ߊ { {
n ߊ L i IgL?
ᒾ L .
UM ƫ ᒾ L
iL i n L Ly U ᤔgi ߊ { ᒾ M Lii ᒾ i 9i
n L Ly 䖈. L g iƫ U ᒾ iߊ UniೀM, L iYi , ᒾ 䖈
i i { Li { { ᒾ i ೀ i . { Li y ᒾ i
ᒾ䖈 . iL iYiƫ iߊ L iU iLᤔ L U {
iL KY i .
5
ೀ䖈 n ᒾLgߊ L i iL U ᒾLߊ ƫY iL i ߊ
{ i { i 䖈L
U L{ i , ᒾ L i ߊ 䖈i iƫ U ii 䖈
Xᤔ iLᤔ ᒾ iߊ L U . ᒾLi n Lೀ䖈 {
i igL 䖈i . niL LࡓniL g i ᒾLU n Lೀ䖈
iLin M9 iLᤔ L i U䖈Lߊ g iiߊ . i Ly , U䖈L M
y iߊ i iL iU U䖈L L i 䖈 i Li ii .
n L Ly Yi MiLK ߊ U i 9 M n L 䖈 iy
L . 䖈i i ᒾ iYi iLi ƫ ߊ g iƫ
ᒾU䖈 I 䖈 L .
ᒾ iL i n L Ly ᒾ iL ii U Ug I U
iL i iLi iLᤔ { I LU ߊ
i { i䖈 . niL9 ii ߊ ƫ iLi gi i igL .
niL9 i ೀ䖈 U i¸ ᒾ ߊ ᒾ i U
g , Lೀ ᒾ iYiƫ U y iƫLߊ
Li 䖈 . ᒾ iL i Un䖈iL gL U䖈Lߊ i L L iLi U
ᒾLߊ gLyn U. Lߊ ߊ i { n L Ly ᒾ iL i Li Lin
i I Un U.
MingLiU inƫ,
i .
…
g n L Ly ߊ iL iU Y ᒾLߊ 9in ᤔ i ߊ .
L ᒾYi g i i Lೀ U y L i n ᤔ .
ᒾYi 䖈i n L L g i ᒾi Y U g i L i
U , { { YiƫL L { YiƫL L , i i
U . Lߊ g 1947 ߊ i ೀ iL ߊ L ᒾ ii
iL Yi 9i U䖈 .
ᤔ L i n L{ M䖈 i gY { 9i iL
gLೀ䖈 . n L{ U iL i L iƫLi {
6
Yi L , LU , M g , L , ߊM i i i n L ߊ
iy y L Li y { . g9 iLY nᒾL i iࡓ M i
ᒾ iƫLi { Li . g9 iL U gL ߊ ƫLU iLi ini U䖈
L i Yi iL iƫ iy ngK ೀiL ᒾ { i ߊ .
iL i y M yᒾ , n L - U INA, L n i ೀ i i U
Yiƫ Yi L i ᒾ iƫ . n
ƫ i n i ߊ . i L iƫ U
iL Ln ni Lೀ gೀ iƫ ߊ L i
ೀ䖈 . ߊ I ng n L L i gn iL, n Lೀ䖈 L iƫ U
i g { iy L n Ln iLY i .
ᤔ i L i 䖈L ೀ iL , L iƫ ߊ
iLyᒾ ᒾKi ᒾ iߊ g Mi ߊ L ( 9 iL), g9 iL gೀ
ngೀi i L iƫ U i ᒾ M L ng ( iy L ) .
…
gᤔn L 䇅 ƫY iL i U ೀ䖈 L U ᒾ䖈 ƫ iY .
L 䖈 , ᒾi i y iL9ߊ L n L Ly
y gy L . g䖈 Li { y U ᒾ 䖈i ߊ i y L .
…
iL i n LU䖈 grassroots g Mi 䖈 ƫ ೀ i{ , ¸
Yi gi ii . Yi ߊ L y , L U n LU䖈
ᒾ L iL g Miƫ ߊ iL i ƫi n ni i ƫ
䖈i gߊ L? ᒾ L iL iL i iLᤔ Lߊ U L U ೀ
U䖈i giLUg{ Y ᒾLU ii I ᒾLU . iL i ೀ ƫ ೀ䖈 i
(iL , gᤔn L, gL y U i Y) ߊ Lng ᒾೀn䖈䖈 䖈i Yiƫ
g ᒾ iߊ g Mi Li U I i{ ೀ iL ƫn ᤔ .
…
U䖈 ,
ᒾU.
UM ƫ ᒾU,
Yi i ߊ ᒾLߊ i{ iYi U LU
n Li n䖈U. M g{ ᒾߊ n L ߊ
i niLᤔ { gL i ᒾiߊ L i {
ᒾiߊ L iƫ ߊ { Li Lࡓ i U ƫ ೀ i䖈 . ߊ L
n L L Yi Lೀ䖈 U ᒾ i L i i U iƫLi i LU U
7
ƫ i I . Lೀ i Yiƫ U i U n L ng
gi ᒾ i L U . i n L Ly i n L{ i
Lೀ gLೀ䖈Yi { Yiƫ . n { LnM ᒾL n LU䖈 i
9 Lin niLᤔ ¸ i { i 䖈L i .
n L{ U Lߊ iL L iƫ ƫ iL { L g
iL ng iL n LU䖈 { L iƫ ߊ { L n L Ly LU.
L g i i{ gL䖈 y ߊ { 䖈i U I U
gy ng ƫ I U䖈 iL iL i L i { L .
L i gL ߊ U䖈 L i ೀ y . iZ L iƫ ߊ i
n L Ly U i{ iߊ ᒾߊ L g iY 9 L U .
9 L { iL y L ᒾ { Yiƫ ߊ iL
ೀ䖈 {
L Li n LM i U Yiƫ M i ೀ M yᒾ i U Yiƫ M
n LU䖈 iLYi U Yiƫ 䖈 iLy n L U
ᒾ gLi ᒾL ᒾKi . ᤔgiߊ . i
n L Ly U iߊ L ᒾ i n L LU n LM i U
i nᒾ ᒾ i Yni ᒾL9 i i 䖈L i . U䖈i
ᒾn i iL n L{ƫLi g . ᒾLߊ n L Lߊ
iLYi ೀ䖈 iU niLᤔ .
ᒾ i i { L i ߊ . iLYi ᒾK iƫ niL i iL
g iƫ ni iLᤔ ᒾU䖈 { iL y Lߊ n LM i iL U niy { L i
g i .
i ೀ i i i n L Ly Yi { ᒾ ߊ
ᒾ i { i U { ƫ Lin L iL n ᤔ . ೀ
ƫ ni i { i Y ߊ .
gᤔn L iL i y i9ߊ L n L 䖈
ߊ . i9ߊ Ln L Lƫ iLi { iL i L .
Lೀ 䖈 Miƫ ߊ ƫ Lin ᒾLߊ y { i䖈 . U {
iL i L Un䖈 䖈 iLᤔ L . Lߊ U L 9 i
g U ᒾK Li ᒾLߊ ᒾ L ᒾiߊ L iƫ
ngߊ g { iYi L iLi iLy L
. iYi L ᒾiߊ L i iLin i ᒾK
ᒾ 䖈i ߊ . gᤔn L iL i in ni iLᤔ L .
i{ ƫ L iƫ ߊ iL i U L U
ᤔg. Lߊ iL i 9i i{ ƫ i { L i I . LU
ೀi n ᒾLU n L iL i ᒾU ƫgLi {
8
ᒾ ߊᒾ i U i{ i gLೀ䖈 ig . U ᒾ L iL U
ƫ I Lߊ ᒾ i I .
U L 9 i iLYi U n L Ly i iLYi U n L Ly
giL . U ೀ䖈 䖈Lᤔ Lᤔ LU ¸g
. 1988ߊ L n ᒾi { Lߊ U L 9 iL U ᒾ iL i 䖈i
n Lߊ Ln U Ln niy { i ? U L 9 iL U { L
ᒾ ߊ- ᒾ iߊ ᒾ igLi ƫ ߊ y iL ƫ i ߊ . n L Ly
n iLi g . 1962ߊ Mᒾ9iL . yᒾ n
{ Ly n L i U n ᒾg . U L 9 iL
n L { Lߊ n iƫ9 i { .
Yni n L Ly L U n ᒾ U {
L ᒾ ߊᒾ igLi L iL ƫ I . ೀ䖈 i{ iߊ ᒾ iLi
i I . U 䖈 I . n i¸ .
U L 9 iL ߊ gᤔn L ೀ䖈 ೀ䖈 M Lii L Li
{ i ߊ . i Li L{y Li ᤔ L {
L ᒾ L iL ᒾLin { , gL ᒾ n L
iL i U Yiƫ { ᒾ i LU n L L i
9 Li ƫ iL LU.
9
I M n
UM ƫ MingLiU,
. . Li L ‘ 9I L Yi ’ ߊ ᒾLߊ L –
i { { L i . U M9iL M Li LU
{ i䖈 .
UM ƫ
{ iƫ ᒾ iLƫ i L ii { M ƫ i gy ᒾL
i iLᤔ M9 iLᤔ i . niLy L iƫ { L {
L i L{ . iL iU y i ߊ ᒾYi gL I
nᒾ iL ƫ L . iƫ U L ࡓ Yiƫ U ᤔgi U { X
i i i䖈 . iƫ U L gL 䖈Y Y ߊ ᒾ gL
in L iƫ X iߊ { { ¸gini { L i
iL ƫ ᒾKi 䖈
gߊ i i Yi 9i ᤔg i i iL i 䖈L i .
Yi L ii ᒾg ᒾKi 䖈L i . U { U U
y gL L ii { i{ iLi ¸giLi ᒾg ᒾKi 䖈Ln L
n Ln U { i{ iߊ ᒾ iLi i i 䖈LU. i{ iߊ ᒾ U
iL U ᒾ ni. ೀ䖈 g i nᒾ i 䖈L i . U { Lೀ
i Li i 䖈LU.
10
{ i U n ᤔ . ೀiL ࡓ i
ᒾiߊ L iƫ ߊ { i n ᤔ . i ߊ niߊ U
n igLi { . L U Lೀ䖈 LU
{ i n䖈U. {iL ߊ ngߊ { ngLi iLᤔ U U䖈
i ߊ. gLg ࡓ iL§ᒾ i{ , iL§ᒾ i ᒾ
{ { Lߊ gLࡓ U n ೀ䖈 { ᤔ iᤔ ᒾ
gߊi i { i n䖈U.
ᒾ ᒾ iLƫL U Li L ¸ iL iy ߊ LU { U L
iL ߊ { n U. U ‘ ii iL ߊi ’ ߊ LU
Li LM U 9 L n y ƫ . n y Lᤔ iƫ ߊ iL ߊ
ƫ . Li L ߊ iL iI n iL I {
ƫ i { iL { { Lೀ ᒾ iƫLi
iLᤔi 䖈L . { {ng Yi i ᒾL Lೀ ᤔg iLi L ii
L i . { Lೀ ᤔgi U U U
ngL iLᤔ . { { n Lೀ iL iy i iLᤔ L i .
Lߊ iL U ߊ U { { i Yi g
Mngߊ iLᤔ { g9iL i ߊ { . i g M
n L ng i igLi { . iL iU ᒾ iߊ ᒾ iƫ ߊ L ᒾ iLi
n i9U ᒾ i { i U iYiƫ iL L . in LU
iL n L U iL iiƫ Ln i y iLᤔ { L . L 䖈 iL
gLೀ i{ U { U n L ᤔ iLᤔ { L . ,
n iL ¸ i L L ƫߊ L iU iLᤔ { L .
n n L n iL9ߊ iL iU ᒾߊ L gL U . . Li LM U
ᤔ . n iL n LU䖈 i y g iƫ U i i gY
U ᒾK { i 䖈L i U L Lߊ n Ly L iL L . ᒾ
iL ƫ, iL Lƫ i, iLiYi { { .
i gL niL U n iL ೀ䖈 Y ᒾKiY ᒾKi 䖈L . Lߊ
gᤔ gᤔ U niL Yi ngߊ i iLᤔ { L . ೀ
iL iL
11
n L i U g iƫ y ᒾU䖈L . iƫ gi y U
9iƫLi {gLೀ䖈 ߊ . gi y U ᒾ I Y U
iL ᒾK L . gi y U iL n ߊ g ᒾK L .
iy y n iL{ U i gLߊi , gL y U iY
Ma i i niL{ U ᒾ ᒾK Lߊ M9I . gLߊi
L L ¸ i ni i i iLᤔ { L . M Lߊ ᒾU
Lߊ { i ᒾ ᒾKi i ߊ . U g i
iߊ Lgߊ Ing ƫ i Lߊ i ߊ . Yi nƫni
iLU iL ƫY M ƫ . ni iL iLi
ᒾK . gLߊi ߊ { gL y U 9 9iLi ƫ ᒾ
iL i LU. in i ᒾ, M Lii . U ೀ䖈 i L iLy i䖈
12
iᇨ i n i
Lg ᒾ iL U Mi ೀ䖈 Ug ni i
¸ iL ƫ L . U iL U? { { M M ƫ iLi ߊ
Lೀ䖈 U { M i iL iy U L igLi 䖈 n ᤔ gU䖈Lߊ
i ni 䖈 n ᤔ . n i . Lߊ iL
iL U Ui 䖈L . U?
iL i Ii U Y U䖈 i{ niL ii i
ᒾ iLƫ iƫ i {i 䖈 . iL X 䇅 ii ߊ
igLi ¸ i { i 䖈L . iL i Ii U ᒾ ¸g iYiƫI
i L yᒾ i i YiƫI 䖈 I ng Li
U i iL iy . iL Lߊ ߊ , iLi Ln ni g i
ᒾi i y L i . i i g
U L i i gy ng L iƫ L .
iL iU iL U { g Lߊ ᒾKi y Li { L
g U g ߊ { ᒾ iƫ n ᒾ U i ᒾgL i
iߊ LYi iLᤔ { L i U X ¸ i { i 䖈L .
iL U ii ߊ n iೀ䖈 Li, iೀ䖈 n ᤔ i Li i{ y L .
gᤔ L iL n L i iLᤔ ᒾߊ
i ߊ M. { Li M i L { ᒾ
gi y Lƫ ᒾLi { Li n ᤔ U
ᤔ i i ᤔ L M. 䖈i ߊ yᒾ i L Yi i ƫ iL
ᒾg ᒾYinƫ i ƫ U ᤔ i i U䖈L M.
13
iL U ߊ M i n ᒾi I n ᒾ I ೀ䖈 i { ᒾ
Lೀ ߊ. iL { n ᒾgLi U ng { ߊ , U
{ i n L g ߊ U 9y L L i . iƫ U
Lೀ䖈Lᒾ 9i i gᤔ gᤔ ¸ L i . 1857 ߊ
i {Yi ƫ ᒾ U 9y X { L ii i ߊn L ,
L䇅 , Li iy gL ii ೀ䖈Lߊ ᒾ i ᒾ i { L i y L
U n iƫ U ᤔ gLi { .
U L { n ᒾgLi ᒾ i L U䖈 Y 9y L9ߊ
{ . { n iƫ U Lೀ n L { L U
ᒾLU Lߊ g iiߊ . iLyᒾ i i iೀ䖈 i U L y
U U ᒾ ᒾߊ 1930ߊ ᤔ ߊ n n L ‘ 9y X iL
y ƫ ni䖈 Lߊ ƫi i Yi i U䖈 U i
iLᤔ L iƫ U ng Lᤔgi in ᤔ . n y Lߊ
M g iߊ { L ᒾ iƫ g iL ƫ L ’ U䖈L U
iL Uࡓ i ߊ ᒾLߊi 䖈L . iLY iLYi ¤
Lg iƫ U i ߊ { i䖈 U ᒾL .
9y X ᒾU i igLi { U ߊ . ೀ䖈 9i ߊ
ƫ XᤔgiL LU iYiƫ L i{ ߊ iL ƫ L . U
ƫi ng L i g . ᤔ iL U n ᒾi Ugi
g i i g . U , ᤔgi ߊ iL ߊ U ng { L
U䖈, Lg ೀ䖈L i { Li ᒾLߊ iL ߊ ƫ
{ L n L i . LU iL ߊ U 9I ࡓ
ೀiL g .
g LU iL LMi iߊ y ᒾߊ 9y L
ᤔ i . i ೀ ᒾg L gU iƫ ng y y ᒾU䖈
9y L L { gL { LMi . i
ᤔ iƫLi I n . i ߊ ߊ L iiL g i
i L i 䖈L i U i Ui䖈 L i . Yni {
ƫ U ᒾ ng ߊ L ᒾ iߊ Li inƫ i n ᒾi
i ߊ U 䖈 L i . Li i n ᒾ iYiƫLi gL䖈 Lߊ
niL i iߊ g i 9gLೀ䖈 i n Y i¸ . ᒾ ᒾ U
ƫ i i ni g ᤔyn y ƫ y .
Lߊ 9y L{ L Lin n L i Lೀ䖈LK Lƫ i
gL gLೀ䖈 ƫ 䇅 L i Lgߊ gᤔ iL. Y
g ig i 䖈 L iL ߊ, iL ƫY 䖈 L L䇅
niLi U, ೀ䖈 L Li ii . ೀ iL gLi g
ೀi n n ᒾ g i ೀ䖈 L Li i y { g LU.
14
ᒾZi gL Lೀ g g ߊ { n iL i 䖈L . iL
ೀ䖈 L Li ᒾ iL U Lᤔ iƫLi gᤔ gᤔ n L i
ᒾ iߊ n L i i ¸ {i 䖈L i U iL y iLy i 䖈L . g,
iߊ i䖈 Ug, L L ᒾZ L ᒾ i g M ߊ Lg n LU䖈
iL YiƫLߊ iL ߊ M Lii ᒾ iL U ng Ly
ᒾi LK Lƫ i L ¸ {i 䖈L i . ᒾg ߊ 135 L iƫ U ᒾ iߊ
i i y K ߊ iL n L LiY M Lii
L LiY ᒾ ೀiL iL i gi 䖈Y U iᤔ i y . Lߊ
ᒾ9igLi iL U n L Li, M Lii L Li ᒾ i䖈 .
‘ 䇅 L{ g9U g䖈Y U { iL ߊ L䇅 yᒾ
U 䁰 ᒾLߊ y . { g n L ߊ L L ¸
§ᒾ U L i y . 䇅 L{ 9 L i i
n LU n L L ᒾ U L i y .’ U ᒾLߊ
iL ߊ iL ni U i ߊ U gy gߊ
U g { Li i { i 䖈 U LU. ‘ iL U
i Mi 䖈 Lߊ iL U 䖈Y i i䖈 ’ U
U䖈i ᒾ 䖈 YMᒾ iU i g i iߊ U䖈 iL n ᒾ
i 䖈L .
Lߊ U g igLi U LU { . i
n L Ly U iLYi U 䖈 Un L
ߊ g 9ᒾ i ߊ iLYi {
ೀ䖈 { . . . n iL gೀ giLᒾ i U ᒾ iLg ᒾL
i M.
‘ iLY i { i䖈 ,iLYi ¤ ߊ ’ U
n L i i䖈 ᒾK L iL . i M Lii U ᒾ
i ᒾ iƫ ߊ 9i 䖈 . ƫ i ࡓ iL U
ᒾi ߊ { y iL g { iLᤔ { i 䖈 . n
U M Lii ᒾ i ᒾKi 䖈 U i䖈 .
i Lƫ ߊ ᒾi g M ᒾy U n ᒾ L iL
g9iL ᒾ y i ᒾ 䖈 n L iL
U iLi iߊi L i9U nᒾ9iƫ ߊ 㜠 i Yiƫ
iy ೀiLi ᤔ L L i i
15
y { L . { i giL gLiL nM U䖈 U n ᒾ
iLᤔ L iLᤔ { . g i ߊ iƫ ߊ i i iᤔ ᒾ{
i iLᤔ { L i . Lೀ䖈 n ni i 9i i ᒾ
U 9 i 䖈L iL.
iL iU g { ii ߊ iL U䖈 ᒾ n ᒾ { Li ig
Lೀ i Li g . g ngL ߊiƫLߊ iL ƫ iLᤔ {
n ᒾ ߊ { L ii gL ᒾ ᒾy U LY ߊngߊ ᒾ y
ƫ ᒾK n Lߊ iೀ . i giL i{ n L iƫLߊ yn
n {Y 9 ᒾߊ iLYi I iߊ { . iL iU g
yn n { ¸giLi ೀ iL ƫ ᒾK . U ng
n { ᒾ iL ᒾK .
ng n ᒾ 9 ᒾ 䖈 Li ƫiy ߊ, n ᒾ ߊ i i
ೀ䖈 䖈 ߊ L U i ƫ iLƫ iLᤔ
ᒾ ᒾ gLi i i ߊ ߊ Lng i i iƫ ೀ䖈 i gL
i䖈I ߊ L Ugni ƫ y . iL U ᒾ ߊ Li ೀ
n L 9y L LU L M U Lߊ U i LMi
9y L LU iL , Lߊ LMi iL { n ᒾgLi ᒾ i
Li i L U ೀiL iL gLi ᒾL ᒾKi y .
iL U ೀ iߊ iߊ { , Lᤔ ᒾ ᒾ i iLᤔ ,
{ LY ᒾ L Li LU ᒾᒾ i . Ma Liy,
L L n LU䖈 iƫ U ML i 9 ᒾߊ { . iƫ
yn ߊ g y I i iLᤔ { U ᒾ L ᒾ igL .
nML gU iLY U nᒾ L igL L . ƫgiL
nML gU { iLn L Li Lࡓ U nᒾ Lߊ i ᒾ i i
16
U䖈 i{ ᒾLߊ y L i . MU LY U { ᒾ M ೀ L ᒾKi y .
MU L { i L ᒾ 䖈 i U g ¸ 9g, Y iߊ Lgߊ
I 䖈 g ᒾKI 9g n LU䖈 ᒾL ing ߊ L LKiL
L iƫ Yi L . nML iᤔ 䖈 ᒾ L Yi iYi .
1948 ߊ n ߊ L ᒾU iU L L LY ƫ {
iy i ߊ iLXg iL U 9 i iL M U U i
iLXg{ n g nᒾ U ᒾ i gLi ¸ i i
iL ¸giLin ngೀniL iLy i { i 䖈L . n ߊ L U
g iᒾ M 9 niL9 iI iLYi ᒾU iƫ ߊ { ,
n {Y L g iᒾ Miƫ ߊ { , 1952 ೀ L { iLᤔ ni.
17
iLXg9U ᒾ LUgi L n L 9 n g iƫ {
ƫL i i . iLXg M Lii 䖈gI ߊ Lgߊ n
ߊ LY iiƫ i LiY Yi L Y9g 䖈 i LiY
i L i . in ML 9 U䖈 g U gi ߊ
i iƫ ᒾ ᒾK L i . M Lii iƫ ᒾ ᒾ iLg ᒾL i M
n LU䖈 i g ᤔ ᒾ L i . ೀ Li Lg i
ᒾ { L , Li LU Y iYiƫL ᒾ g9 i
g MiƫL ƫ i y . iLXg9ߊ Lg i n ᒾi L
n ߊ L L niL ᤔ y
i ᒾi LU.
U iƫ ᒾ ƫY g i Y ƫ U
L 䖈 iL U . iLXg9ߊ g iƫ U gL i{
ƫ { n ߊ U n igLi ᒾL igೀ䖈n . Lg i
ᒾ L ࡓg iL .
iL U U gi i igL U i ᒾ iߊᒾy
ೀ䖈 i iLi LU. iL U䖈 ᒾ n ᒾ { Li { U
ᒾ ng ߊ ƫ U䖈Lߊ g iiߊ . 䇅 L{ i LƫgL
gLೀ Mi ¸ {i U䖈 . ᤔ L i ߊ Li {
L ᤔ . Un 9y L9U ᒾy Yi { , Lߊ
n L Lߊ ᒾ iLi { L i y . n L {n ᒾ Yi
ᒾy Yiƫ LYinƫ { L i L i .
ᒾ iߊ ᒾy iߊ ೀn L n L iLᤔ LiY
i Uࡓ9g iL g L gL i LiY
M Lii ᤔMiƫ iL ೀiL M iLᤔ LiY g .
ೀ i iL n L i iLi ߊ Li ᒾg ᒾYi iLi
Yni ᒾU nᒾ . i ngL ߊi iᒾ Mi { . Lߊ
M Lii U gi iy gL ೀ nƫni i .
i ᒾ iߊ ᒾy { L ߊ n iL i YiI ೀ
n iL 9 ᒾK iL iU n L iI ߊ ᒾ 9 i䖈 .
i ᒾ n iL L iL U䖈 n { U ᒾ I M Lii U
ᒾ L L YiƫLߊ iᒾ L iߊ ii n iL9U
ᒾ I iL iLy i 䖈L
18
ᤔgi ߊ n ߊ gy gߊ n ߊ U䖈Lߊ U U iೀ
i ᒾI . i ೀ䖈 i gLi g ߊ . U
n {Y ni iYi { . Lߊ gL i iL9
i¸ i i ᒾK Ly g iƫ ᒾ L . { Ly
gL L i ƫ L . U
ᒾL ᒾK n L g iߊ ߊ Lgߊ i nᒾL ᒾ iߊ
ᒾy ngL gi ߊ U ߊ iLy i䖈 . ᒾ iߊᒾy LU
n { ࡓg niL9 L . ᒾy n LU䖈 { M ᒾy Yiƫ
gi { LUgi 9U L iƫ ೀ䖈 U n ᒾy gL i L .
gi 9 L ߊ ƫ Lೀ ᒾ L 9 i ߊiƫLi
䖈 iL ¸giLi L i i . gL {
M Lii U ᒾ ni Yni n L 9g iL ߊ ¸ iLᤔn
{ U LU. n L Ly {n L iL . iL n
M Lii ƫ i 9i LK . ᒾ LUgi , n ᒾi ,
Y i iL U i ೀ䖈Lᤔ iL Lೀ䖈 ߊ i
n L Ly Yiƫ 9 Li ᒾ 9 i䖈 g L i .
Lg ᒾ iL U U ೀ LU . ߊ
{ g L i L . . . ᒾL iU gL iL i g iY ᒾ ƫgLi
ƫ . gL iL i iLi { L Ly Y ᒾKi { Mi n䖈U
{ Lೀ iL n i U Lᒾ i I
U U ᒾLߊ L . ƫ n Y
ߊ Lᒾ i L U U giU niy LU, LU
ᒾLUn U. ߊ { ߊ L igLi gI . U ni iƫ
M iƫ ng ng Lᒾ 䖈 iLᤔn ᒾߊ L
i L iL 䖈 , Li ᒾ iL, g L i . .ᒾL , i
i . ᒾU
19
ؾ I
iL iU iᒾ9 iL ᒾ inᒾL iߊ {i 䖈 . g Ly i
gL ߊ { ii ߊ { 䖈 { M ᒾ9i ߊ Lg Li 䖈 .
Mᒾ , iLK ᒾ gLi U i 䖈L . n L g{ g {
i ߊ . iߊ i ߊ niLi U Mi ೀ䖈 L {
ᒾLg iL { g{ L i {i 䖈L i . ᒾ g ggL
䖈iƫ iU ᒾi ᒾ ƫ Li ᒾLߊ i䖈
‘ iᤔ ng 9 y , { U n L n { i
U ’ U iL 9i U ¸ i 䖈L . ᒾLg iL9U i 䖈
Ƭ gL . { iU Li ᒾLߊi 䖈L .
y gL 䖈iƫ iiL i 䖈L . iL
ೀM i Li ߊ . in iL ngೀ iLᤔ ᒾi ᒾ
ƫ i n ᤔ L g ᒾLߊ i 䖈L . { M ᒾi ᒾ Li
Uࡓ i igL gᤔ ᒾ i ᒾ ni iL { ᒾߊi 䖈L . iL§ᒾ
Lg gL L { i gLi { i䖈 .
{ M ᒾi ᒾi ߊ ƫ U 䖈 LU ೀM i Li { i ߊ
Ui 䖈L iL . { U U U 䖈i i i LiL
U ᤔ . U䖈Lߊ iೀiI n n 䖈ߊ .
U 䖈 U n L { ii ߊ iೀi gL䖈L .
igL gᤔ ᒾi ᒾ { iU ƫ . Lߊ g i,g i
gߊ LU U ƫYi 9i .
iƫ L iLᤔ g iLi iL { i n ᤔ i LU. ߊ L
i i Ln ᒾKi U䖈 . { L L n LKiƫ iೀii U
iƫL gᤔ䇅 ࡓ ᒾ{ ࡓ iLೀ ࡓ n iLi L M
iL U L { U ᒾ iL ƫ L g iL
ᤔ L . gi ߊ ߊn i 䖈i { L i y ƫ
i g{ i ᤔgi ߊ n LK iL ߊ , iL .
i LYi iL ƫY iL { iY g U iL Li ߊ L iL Lߊ
iᤔ i y U䖈L iL .
iೀii ߊ ᒾ gU n ߊ . U gLೀ䖈Yi i i
iL LƫgL i U ᒾ y { i U䖈 . U 䇅 L{
ᒾY ߊ iƫೀ䖈 { iU { iᤔ iU ᒾY n LU䖈n .
iೀi i Lg䖈 { ᒾ M ƫ iƫ, 䖈Y Lೀ y i iೀ䖈
M ƫ iƫ U Ugni iೀi. in U ᒾ Yi L{
ƫ ni. n LI iೀi ni. Lߊ iೀii U L
gL䖈䖈 U iೀii g . YniL iೀii U ᒾg i
ߊ Lg L . iೀi YniL { L .
20
Lߊ LU U ᒾi ᒾ 䖈iƫ ߊ L , ᒾi iL ,
i iLᤔ { { iLin iL i{ L . iL iU
i 䖈iƫ ೀ䖈 LU L Ly n ᒾ ߊ . ೀ䖈 ߊ ¸
i ߊ . igL iini 䖈iLi
iLᤔ U i䖈 . L n LK 䖈 U i
i ߊ . Lߊ iL i 䖈 i ߊ U
ᤔg. LU Yni g{ n L i i L iU
y y gL 䖈 i Li U i { Mi n䖈U.
i ᒾi ߊ iL X I n L { { n L U i Lߊ
U i y . { U U ᒾLߊ L . iL
gLೀ䖈 iLi 䖈 i . L gi . iL ೀ gLೀ䖈L
gᤔ U i iLY ƫ L . g g M gᤔ䇅 ƫ ƫ
ᒾLೀiƫ ߊ ᒾ gi ೀM gL . 9 9, I LYi iL .
ᒾ , I ᒾi iL . iL iLy i i LU.
gUg, L g, LYi iLᤔ U ngn ᒾߊ i Y. iL
ᒾ iL i U ᒾLU ni. iᤔ U Lߊ 䇅 L{
䖈I ೀ䖈 ೀ䖈 . g䖈 U M Lii iU n
n L Ly 䖈iLi gL䖈 U i i䖈 . i Lᤔ iƫ ߊ L
iL iƫ L iLᤔn { i n䖈L . n n ᒾL ߊ, gᤔn L ߊ, Y
ᒾLU i i ߊ…
i iL Yi { ೀ iLᤔ L .? i L g ߊ ೀ
Li { g M ƫ . gi niLᒾL U ᒾZ i ߊ { L
in ᤔ . iL iU i n L n { gi L i
ᒾYig ߊ ƫ . ‘iL n iL { niƫ . ᒾ U 䖈 L L’
L U 9iƫI iL n ᒾLೀiƫ ߊ {
ᒾLߊ i { i 䖈L .
iL i ೀ䖈 n n L 9iL LK L n ߊ
Ugi ߊ g U g I i L Li
i ߊ LU { Ui 䖈L . U L iƫ gy ߊ ,
iL Mi U ng L iƫI
¸ i ¸ i i L iƫLin L iL . ‘ 9niL
i ng ᒾ 䖈 niL i ߊ ࡓ ng’ U䖈 9
L iiLi { .
21
i iU Y U䖈 U L ߊ ᒾZ i g U Ugi n iLi U
i . g i ߊ ᒾZ i iL ߊ { ᒾߊ L U { .
ᒾZ i ᒾg y g Yi . ᒾZ i U ᒾg Lߊ
ƫ¸ i y . ᒾg iL ߊ n LYi i { Yiƫ ߊ U
M L . U M L ᒾg gᤔ. iL iU ᒾg
ᒾL M i .
M L U i i ᒾg iƫLin { L i . {iy ߊ i
MX gL i gL䖈 L i . L ᒾg Ugi I n
iLᤔ L i . iL i g ii U䖈 U
Li9 ߊ . { K I { K I n ᒾgi
iL n Lߊ ᒾg g Yiƫ nᒾ i
iiƫI n iLᤔ L i
iL iU gL ᒾg ᒾL M i . n ᒾL9 Lg U䖈 ᒾg 䖈
{. iL i ƫ Ly ࡓ M LK Ug iL n .
9 ᒾ Y , 䖈gL L Lg n LU䖈 L iƫ n
ೀ iLᤔ L . iL iU Ugi U UgiLi
U i g{ .. in U ƫ ᒾg gLin { .
ᒾg ߊ { iL ೀ iLᤔ ᒾ Y i , M i
n LU䖈 gy ߊ . L L ¸ i iL 䖈 iƫ
䖈{ I L . ᒾg ߊ { ೀ iLᤔ
i igL U 9ᒾ Yi ƫ . n ೀ䖈
ᒾLߊ i { i 䖈L . U , ᒾg U n iL L . ᤔg i
{ i I U ᒾg U ೀ . ೀ䖈 ᤔ {
n Lೀ䖈Yi ೀ { i . in { I Iᤔg
iL ƫ LiL U iL iೀ iLᤔ L .
i L iU iƫ ߊ U䖈Lin { .
Uࡓ 9i 9ᒾ U iL iU i ᒾi ᒾLߊ L . ᒾg
i ᒾini U ƫgLi iLᤔ g . iL U䖈 gLᤔ gL
M, niL g iƫI ᤔ ᒾ L n YiƫI iLᤔ n ᒾ ,
L L Y iL iy ߊ n 䖈 i 䖈 iL ೀM
U䖈 ᒾL igL i i . g ig i 䖈 L U 䖈I U U {
{ ᒾ igLi y iLᤔ . Lೀ n ᒾg ƫ
iL gi L . i ᒾ U䖈 ᒾg 9ᒾ iL U niL LࡓniL
g i ᒾ YiL i ƫ ᒾ Un䖈 LU i n䖈U.
22
U䖈 L Li iL ᒾg ߊ iᤔ 9ᒾ U iLi U䖈
I LU. g U UgLY ࡓ n iLi ᒾU n ߊ g
iLi ᤔ . in { { ߊ g iLᤔ I . g M
ᤔg {YiLyᒾ ii ߊ ᤔ Li { g iLᤔ ᒾ
ߊ iೀi ƫ . ᒾYi iL nᒾ . ೀ䖈 ߊ ᒾYi gU Li i
K ᤔ U ᒾg i §ᒾ LU Mi g i gƫ
ᒾK iߊ y Li L䖈 i y ƫ .
§ᒾ LU Mi U ᒾg i 9g y . U
ߊ iೀi . ೀ䖈 ߊ ᒾg ᒾU YiƫL I I
{ . ߊ { I iLߊ L . iLU䖈Lߊ U
? ᒾg i { iLU䖈 U Lᒾߊ U Lߊ
g ᤔ L n LU { i 䖈 L i . ೀ ᒾߊn i ߊ
i{ ߊ U i . gLgU Li { L iߊ {
iL . U U {n L ࡓ U iƫ U YiZiL i iL .
U in ᤔ i LU.
iL ᒾL ᒾi n L Ly 䖈i ᒾg iƫ g{ n
iೀ iLᤔ L . I iLi . iL 䖈 L L . LU
M U iLi i 䖈 i n L iL Li { L . iLing
ߊ iL Li ii . ᤔ Ln LUM ᒾ iL i i
ᒾg U i{ ߊ U䖈 n 䖈ߊ U L L . iL iU
n Lೀ䖈 { n L ᒾg 9U
n Lೀ䖈ngiL .
iL iU L iU U L{ ƫ . i LUiL
ೀ䖈Lᤔ ߊ gL ߊ 䖈 ߊ { L ii 9n
MX gL i i䖈 . ߊ U g L U䖈L .
L{ gy ng ƫ Mᒾ L gL i U 㜠 inƫ L y .
L{ƫ i {X LiY Mᒾ L gL iƫ niL iiƫLiY ߊ
{ i L . L i {X 㜠 iƫ n MX gL i U
䖈. L L ƫߊ L { L ߊ L ߊ 9U MX gL i
M L LM LU y Ly ߊ { ᒾߊ L ೀ䖈 . iL iU
i {X iƫL L i .
iL gL i ߊ { ೀ iLᤔ U ? { iYiƫ
ᒾLߊ L U i䖈 . U ᒾg . iZ i U ᒾK iLi
ೀ iLᤔ ni. ƫYiƫ 䖈 U ᒾ y y
23
9 gLi ᒾ ᤔ ߊ. in ᒾKI ᒾiߊiƫ ߊ
ೀ iL ƫLgߊ { ߊ. ni iL U iZ iƫ ߊ ƫ i 䖈L .
ೀ Lᒾ niLi U i9y L . U L 9ᒾ gL
ᒾg Ugi U gigLi n L {
ߊ { iL ೀ iLᤔ U L{ i igL i{
U , iYi9i L . iL9 L U iL i iL ߊ
iL9 Lߊ gL i ೀ䖈 ᒾLߊi 䖈L . g i ƫi iYiƫ ᒾiೀiiLU
{ iߊ ᒾ i Li ᒾLߊi 䖈L gL U iL ᤔ䇅i 䖈L .
Lߊ iL i L ೀ䖈 n niL n ni
L i 䖈L . { U { L{ƫ { L U M䖈 igL i Y gy
ߊ . n L U U i I nᒾ n { L i 䖈LU. U䖈
U U i I nᒾ n i 䖈LU. M ƫ Ugi
䖈 gL ¤ { i ߊ iL L .
niƫ i g ࡓ n i ߊ , U i g { n
䖈Y ƫ gi ᒾ iL g Li U ᒾLU L .
gL M Uࡓ n L L Lƫ i gy ng i iߊ
iLᤔ L . ᒾL n Lƫ ᒾ i ߊ { U
i L ߊ U M Ii U iL L iLi y U
L . I M U i g LK ೀ䖈 . iy Li M .
g ߊ { U igL . gL U igL ߊ
{ n i 䖈L L .
Lߊ I ߊ { y i iLᤔ Yi
M n L i ᒾߊ iL 䖈 L . U䖈 i{ niLnƫ iL
i ߊ . ߊ nᒾ I M { in ᤔ U L . ೀ
ᒾLߊ ᒾ䖈i ƫ L n . Lߊ iL iU
䖈 ᒾL igೀ䖈 i Y Un gL ᒾLߊ L . Lೀ䖈 ߊ
U Lߊ ᒾߊ ᒾL i ߊ U L gL .
24
Lin ᤔ , ߊ niߊ ᒾ ᒾL igߊ U䖈L .
iYi9i U ᒾU ng Ly . U iiƫLߊ U䖈
U I 䖈 I ƫ U䖈L iL . { L{ƫ iߊ
ᒾiߊ L gy ߊ , { L , { iL .
ೀi n ᒾLU n L iL iU ᒾg iL iU MX gL i
U iLU L . U M Uiƫ i ᒾLU .
U LU ƫ iLᤔ L ᒾLU . iL 9ᒾ Yiƫ ߊ
ᒾg ni ᒾL { L . L LgL L ᒾK ߊ .
niLi ߊi ᒾU䖈 ߊ . M Uiƫ i ᒾLU iL iM Ln L
ᒾ ೀ Yiƫ iƫ gᤔ n ᤔ U䖈L .
Lߊ { 9ᒾ L . Lߊ M iƫ ߊ
MX gL i 䖈i U L L M { . 䖈 Li X M n L
U䖈 Mi ೀ䖈 L ᒾLߊ L . ᒾg { L
g Mi { { . iLᤔ ᤔ Ly L iL iU
g ᤔ L Li iL L . ƫYiƫ ߊ iL ᤔ Ly
ƫ L .
U i ᒾ iL ߊ iL ᒾK gᒾ9i nᒾL i MX gL i
ߊ ƫ ᒾ ᒾi U䖈 niƫ niLi 䖈i nᒾ . Lߊ
U iᒾ i 䖈i y ƫiߊ L gLi
Y ᒾg 䖈 9i g iߊ y gLi ƫ iLi ᒾK L .
{ 9i i ƫ i ߊ , g U Yiƫni ƫ . L L
¸ i ᒾg iL n L L i ni LU { .
iL i LU { igLi i{ i n䖈U. 9i U g n L . g U {
{ ƫYi iLi iL ƫ {i ᒾ iL
. g M ᒾ ᒾ { M ƫ. ii giYiƫ ߊ
n L { Yi ᤔ L i iL iU Ugi
{ . Lߊ gLᤔ gL g ᒾ Ii ߊ U iLᤔ
n gI U, 䖈 n L U 䇅 䇅 L{ { iL ᒾ
ᒾ iߊi gೀ ᤔ L i iLin ᒾߊ n ᤔ i{
䖈i ߊ iL iU Yiƫ M U ? I
¸ ߊ . niLy L iƫ { L i ߊ . ߊi 䇅 ii ߊ
i igL I ߊ . Lߊ 䖈 U䖈
䖈i ߊ UgiL . ߊ Li { LUg iLᤔ
g Mi U ƫ Yiƫ M U U LU ᒾ
iLy L .
iL L ߊ i gniLi . 9ᒾ Yiƫ ߊ { g ߊ . {
ᒾi ߊ gy ng L . ¸ i n ᒾi ᒾiߊ Ly ೀ䖈
gy ng. ng ng Lᒾ ೀ䖈 i䖈 iL ƫ ߊ .
iೀ䖈 ೀ䖈 ᒾi ߊ iLU { ni iLi iLᤔ L .
25
{ practicing philosopher U ᒾLߊ L . i { ᒾ iƫ ߊ
g ᒾ iƫ ߊ iL Yiƫ ᒾ y { g U X iߊ { ᒾiߊ ᒾ
nᒾ ߊ LU..
U䖈
26
I M M
MingLiU iL,
“iL Yi L n L ߊ 9 ” - 䖈 ni iƫ ߊ
y nƫU. iL 䖈 Yiƫ 䖈 ig䖈 I . Y 䖈
Yi g ᒾ Yiƫ n L i i { i n䖈U.
U UM U,
L.iL .
http://kanakkadalan.blogspot.com/2010/10/blog-post_09.html
UM ƫ iL ,
n L ߊ 9 ¸ ƫ iYiƫ ƫ { i䖈 . ᒾg ߊ
i Yiƫ 9nᒾL iL Yi Lg iL iL Yiƫ
K LƫL i ƫ i y { i 䖈L i . ೀ䖈 ߊ { 9I iL
i igLi iL iU n L iYi ೀ䖈 i i U䖈i n L ߊ ¸
{ U n .
ߊ 䖈 iL n L ߊ 9 9 i y n L ig y n Lᒾi
nM i L ߊ [Jacob Worm-Müller ] iL iU ᒾiߊ L i ᒾZ Li ߊ U
ᒾLU L . { n ᒾi L U䖈 ೀ䖈 ᒾLy gᤔ gᤔ
U i y { . g iLi n L L , gL䖈Li {
n ᒾ iLi n L L i 䖈L U䖈L i . ߊ i n L{ U U
n L L ߊ L Li n ᒾi L ᒾ iLƫ iƫLߊ i U
L i y . ᒾ n ᒾ L ng g L gL g i U y .
iL n ᒾ iLᤔ { ᒾ n ᒾi L ng U iƫLߊ
i ߊ . iL yᒾ i U nᒾL iƫgLin iL
iᤔ L . Lߊ n L i iL iU n L Ly iL iy ߊ i ᒾ
U 䖈i iL i U n L Ly iL L i . ᒾ 9 ᒾ L
U 䖈i g i iL ‘ { L ii ’ U䖈L i . iLY
i Lߊ 9y L g Lg i g U 䖈i i¸
n L i L L i . in n L ߊ 9ᒾ L i .
27
U i n L i n ᒾ 9 U 䖈
iL i L L g i { . 1947ߊ iL i
n L ߊ 9 9 n L n L ߊ 9ᒾ U n Lᒾi Li { MU nᒾK
[ Jens Arup Sei ] i ೀ iLᤔ L . L Li iL ngߊ iYi
ߊn Lߊ ¸ y n L ni ೀ g iߊ
n L ߊ ¸ { U n ᤔg
i ᒾ iLi U L{ i { L i y . L i LU Y ƫ
i L i y iLU i y n L i iLgߊ
{ - g䖈 i Y ƫ . U䖈i g9 i iYi
Y ᒾK { i U䖈 . iߊ { L y ߊ iL Li LU
iL i i ߊ U䖈Lߊ iL Li LU
n L{ ni U ng n Yiƫ { L U
ᒾLU L .
Lߊ iL iU i ‘ Li Lࡓ Li iL iU L䇅
g y ߊ’ U ᒾK iL i i . iL iU n L i 䖈
igLi i L i U䖈i n L ߊ ¸ U n Lᒾi iƫL
‘ LM 9’iƫL gL y U L ngߊ [ Martin Tranmæl] gೀ i Ly Lᤔy
[ Birger Braadland ].. n L ߊ ¸ ೀ䖈 Lߊ U䖈L 䖈iLi iL
{ ƫ i y .
iL i iy y iL U Un䖈 ᒾ 9 L i ᒾ ng
i i Lƫ i . iL i n L ߊ ¸ ᒾL ߊ ƫ i niyi y LU
n ᒾK ƫ iL U ᒾLߊ y L . U n
¸giLi ƫi ߊ U ᒾLU L , ng i ƫ i
iL i ߊ . iL ߊ i M L i Lߊ, yn U
n L iLߊ gi g { iL n L ߊ 9 { L{y Li
ߊ .
U iL iU Mi ೀ䖈 i ᒾ ᤔ L iLߊ y
g iI iL U U䖈i I iLy i .
iL Li 1946ߊ g i ƬU Lߊ U䖈 giL{ 1947ߊ i 䖈
nᒾ gL L i g M n L ߊ 9 ƫ i y . inƫ
䇅 { iL { ƫ in ᤔ U ᒾ L9 ᒾK L i . 䖈
i ngߊ { i ߊ . gLࡓ U gi L g iƫ ߊ
{ U L Li ೀi y .
28
Lߊ 䖈 y { L . n L ߊ 9 䖈 i
ƫ i ߊ . Lߊ ƫ i L U ߊ . ng
iL iU g iL i iLi i U . in iL
䇅 { { ƫ i L U䖈 i . 䖈 n L ߊ ¸
M i i iᤔ . iL g I ᒾL ߊ . U
L9ᒾLi ᒾL i Ing y ᒾߊ ߊ . iL i
L9 i {g ߊ . in 9 Lii iL9 iL U ᒾ iߊ.
n { { n i ߊ U䖈L i .
U n Ln y iLy y y . iL { L ii
iU iU g Lߊ iL U L 9 iL ߊ
iLᤔ { L . 9 i 䖈 L n L Lƫ iLi
ƫYi L . iL ߊ L ii L9 . {
{ L9 g ߊ . iL { L ii ᒾ g ᒾ g U L{
giU L L Lߊ ᒾL ᒾ ߊ y . g L iL iU
L9ᒾLi n L ߊ 9 iL i y { Lߊ U L 9 i
n L Ly gL { igLi g { . Lߊ n L ߊ
9 ¸ .
ng U ᤔ ¸ { 9 i L iƫ ߊ
䖈i y LiY { L . in iL i { ߊ
ii iU U n ᤔ i ߊ L Lin
iL iL i n L L ᤔ i . 䇅 ᤔ ni n L ߊ ¸
. gೀ䖈 iL ೀ䖈 i L Yiƫ ߊ L 9{ Lƫ ߊ ƫ ߊ
i ƫY iLᤔ { i I .
n L ߊ 9ᒾ ߊ U { i䖈 ? iL n L ߊ 9 iL i Lgߊ
iL i y 9 iƫ ೀ䖈 i L Lೀ䖈 ߊ
n ᒾ i 䖈L iƫL U ? n L ߊ 9 U { n L Lƫ i i ¸ i
9i ೀ Yi 䖈 . LYiL9 gL LK n LU䖈 iƫ L gೀ䖈
䖈 { i n L ߊ . Lߊ iL iߊ Lin i i .
{ n L ߊ 9 n i ߊ .
Lߊ U ೀ䖈Y ᒾ n L ߊ g . iL iU
䖈 M U iL i i ¸ i ᒾߊ L ೀ { L
ೀ䖈Lᤔ U gL { ᒾ iߊ 9ᒾ gLi ƫ ᒾ i
29
iᤔ L i . U U U g iL n L ߊ 9 ೀ䖈 iƫ ߊ
{ L L i iL i iƫ i inƫ. n L n L ߊ 9
ೀ ƫ ᒾZ n L Lƫ 㜠I iL . n L ߊ ¸n M iLᤔ 䖈
g 9 i iL nᒾ ƫ i y ni
30
I i
U U M .,
[ᒾ nᒾi ƫy g i g iL iƫ U
i ߊ Lߊ U ¸ iL { gLy L i U ೀiLin
i U iߊ i ᒾߊ L §ᒾ i ni
L ᒾ { . 1920 iL iy ߊ – §ᒾ i Lg U䖈 ߊ,
i䖈 Li { { , ᒾ nᒾi { L M ᒾKi
n ᤔ gU ೀiLin - iƫiLgߊ { – i L i
iL U ᤔ i Lg ߊ i ƫ n 䖈L{
ᒾy ߊ iLᤔ n LK y y g L L M ᒾK ᒾ U
LK U L Lƫ U iy n ᒾ ᒾI U n ࡓ gLi
9 { i 䖈L i .]
䇅 L § { ߊ i¸ g Yi 䇅i
iL gi ᒾ L ೀni ᒾL ni iƫLK g { U LU
iƫ ߊ ᒾK iƫLiY iy iƫLiY ƫiy
iL gi ᒾL ᒾ i g ᒾLyᒾ i ᤔ i ߊ iL i ᒾgL
Yi { i 䖈 U iL§ᒾ g ೀi ߊ .
g g ƫ iLi ೀ䖈 , 9 iL i i .
䇅i U iL L { ᤔ U g i L
iLi i{ { . L ‘ { ᤔ Ln
{ 䇅i ngೀ iL i 䖈LnƫL nƫ U i 9i ’
U 9 ߊ 䖈 y { i 䖈L .
ᒾi { ᤔ L LU i i ߊ ;
i n Y ᒾK g ᤔ U y
9g U䖈 L{ƫ n ni ᒾLߊ i{ i . L
31
䇅i iL ᤔn U i 9i U ᒾLߊ
ೀ ᒾZ { i{ U ᤔ Lߊ g g ᒾKi
U { ᤔ U g ƫ ᒾ ƫL i U ೀ䖈 i
L Y g LUgi iL ƫ L L..? ߊ
i{ ߊ ᒾL U M9 ߊ iL-? ƫ i n ᤔ i n䖈U.
ᒾZ L
UM ƫ ᒾZ L,
iL iU i{ ߊ gLi ߊ . L iߊ 䖈
Ln M U iLi iLᤔ LU. L 䖈Y ೀ䖈
U U ᒾLߊ i { i 䖈L U ¸giLi L Lߊ
M9 iL ƫ L .
iL i L L 䖈Y U ¸ i ¸ i { iL
U䖈 igiL ᒾiߊ L gy LU. U iLi ᒾK U
L . L 䖈 ߊ { Ly U g g ii ߊ
iy n L . in Ugi L .
ߊ ƫ iLi { L . iy Ly Lೀ
i n ni iLᤔ L . 䖈{ n n Lᒾ i ᒾLU L .
n iL n i U U䖈Lߊ gi ƫ i i i ,
{g ng ᒾKiL i M U i ni 䖈Y L .
{g gL i L i n ni ೀ䖈 M i U
L n ᤔ U iL n Lᒾ ᒾLߊ i { i 䖈L . g i nᒾ
{ i {g in ᤔ U , {g gL L
M i i n ᤔ U ᒾLU L . iߊ L iy y
iy Li iLin U ᒾ gYiƫ ߊ I L . ೀ
ߊ Li i iL ƫ i L ii ngೀ iLᤔ L i .
iL iU L iߊ ߊ 䖈 U { iZ L n . iZi ߊ
ᒾ i iL ƫLgߊ I nᒾ I ᒾK n i L i.
L i ng L i . iL ߊ L iiL i U Yi g
i ߊ U L . U䖈 igiL ƫY ngߊ
i U L UgigLi g U䖈L .
ߊ L g i LU ᒾLU L . { ni 9i
L U n {Y ni n Lᒾ i LU
32
ᒾLߊ iLᤔ { L . Uࡓ { ng Li n LK LiL ni iL
n Lᒾ i LU ᒾLU L .
in M i i , {g ᒾK i
ng L U iL ᒾLU Li L{ iL ƫ n ᤔ i ߊ .
M i i { I ng L Un䖈
ᒾLU L . { g g ᒾKi { Lߊ iL
iߊ L n U L , ೀ ߊ L 9gI ᤔ U L . Lߊ
9 n Lᒾ niy Lߊ {g ᒾKiLgߊ nᒾ I IgLi
L n ᤔ , n ng L L i Un䖈 ᒾLߊ L .
g i iL U ᒾg UM ߊ { n
ೀ iLᤔ L . ᒾg ᤔ Li gLᤔ iƫLi g y LU
U i䖈 . U iL M9 iLᤔ g L i䖈 U g i
ࡓ U n ᒾU䖈 .
M U i niLi g M { 9 i ߊ .
9 g ig i L . ¸giL M i niLi ߊ
iLᤔ i gy ng 9i . niLi M Uiƫ ߊ ೀ
䖈iƫ 9 i䖈 . i I M䖈 I 䖈i
. ೀ䖈 i{ ߊ iL ƫLgߊ igLi M Uiƫ
g iL ƫ M LU iLᤔ ᒾߊ . iL iU ᒾ gYiƫ ߊ
iL ƫ Mi n L ᒾ iƫ { L i . LM {Y , i
ᒾ Ui i I iL iU L iߊ M9 ߊiƫ ೀ䖈 iᤔ
¸ i { i 䖈L i .
ᒾLߊ n L Lߊ iL iU iL iy iy y I n L LU
g U L iߊ U ii n L i ᒾ iߊ {
i igL igLi ii . ೀ ᒾ gᤔy LKy { L i M ƫ.
ೀ U Yni L i U ii ೀ䖈 n ᒾi {ng i 䖈
g g Lߊ i y { i 䖈L i . n L L ߊ { L iߊ 䖈
iߊ Y ng { ߊ .
33
n L L U ¸ Lƫ i i i L i
nᒾ L iߊ , L iߊ 9gi L y Ly L i .
i g 9gi U { iLin iᤔ L i . Lߊ
L Lƫ L i { i igL
i L{ƫLi ii . Lƫ Xi iLi iLᤔ .
iy ೀ䖈 Xi Y iy ೀ䖈 U Ly n . iy ೀ䖈 U Ly iy ೀ䖈
L iߊ iLin I .
in L iߊ U i Lƫ . ߊ L iYi
iLiY { ii . Xi Y iL ƫ L iߊ
i igL igLi ii . ᒾ i i , L i ng ng
{ i iLᤔ { i 䖈 . ೀ n iL ᒾ iƫ ƫYiƫ ߊ
U䖈i Lƫ { L i iLᤔn { i䖈 .
iLᤔ L ߊ, L ii iLᤔ L ߊ U 䖈ߊ L ߊn i iƫ ߊ
ᒾ Lƫ U U ߊ L Xi
iLᤔ L LU.
g ೀ䖈 ‘ ࡓ , i Ln , iYiLn , iy iL ƫLn ,
ೀ䖈Y ᒾ n ni ߊ ’ ᒾ Lƫ
Yi iLᤔ { i 䖈 . U n U iLᤔ L iL i
L i n䖈L . ೀ䖈Lᤔ i U Lߊ YniL { n L
n LU i䖈 . L iߊ ೀ䖈 ᒾLU ߊ L 䖈 n L
n LU i䖈 .
34
M 䁖 쳌
i ƫ U L i ߊ iL i ೀ䖈 { L i i䖈 .
iL i ೀ䖈 g9 i Lᒾ 9i ¸ i iZ gL ߊ
U䖈 y iL iƫ U ᒾK U { niy { L . LU
ೀ { ೀ䖈 i { n U. ೀ U ᒾ iᤔ U ᒾᤔ
ߊi U䖈 ¸ L .
䇅 i ೀ䖈 i n ᒾߊ n ᒾ iLᤔ { n L Lg i
ᤔ ᒾLU L .‘ n L M9i 䖈 L, ig i ೀ䖈 i ni ᒾ Yi
U iLೀ䖈 n L U ? g9 i ೀ i LYi
ᒾLߊ gL gy LU M9I . M Lii , i{ 9g U䖈 n 9ߊ i
ᒾK ߊ L gೀ䖈 ᤔ L iƫ U ¸g iYiƫ gy LU.
i{ L ߊ Un䖈 iL ƫ iL . iL iU ᒾ iƫ niL Yiƫ ߊ
n ೀ 9i ߊ L LK MiƫI i ߊ Lgߊ ᒾKi U䖈 .
iƫ ƫ i iLᤔ { ೀni n ᒾ Li .
L ᒾ iLi ೀ i iL ߊi iLi gini
ᒾLೀiƫLߊ n Ly g䖈 L i . i ᒾKi
LYi gLyn L ’
ᤔg LU U n LU i䖈 . iL Li iL ƫi
iƫ ¸ i i ߊiƫ ೀ䖈 niL , 䖈 yᒾ
i ¸Yi ೀ䖈 niL ߊ ᒾL L 䖈Y ᒾ i ೀ䖈 niL
i ߊ . iiL i L ᒾ iLi iLᤔn
{ Lߊgy n L U i 䖈L i . g9 iL ߊ ¸
Lᒾ 9i ೀ䖈 iL ߊ L . . LM , g Li ᒾLg
ߊ L i 䖈Lƫ i L{ .
Lߊ iL i 䇅 L ’ L iL i’ n ᤔ i ߊ Un䖈 i n䖈U.
U䖈Lߊ iL iU ߊ . iL i M9 iL ƫ,
U ೀ䖈 iߊn L . ೀiLin L iL i ೀ䖈 n ᒾn ᤔ . iZ
iƫLߊ iL n Lೀi i L U䖈Lߊ iL i ೀni L{ ߊ ,
gL yᒾ i L gy LU U䖈ߊ L L{ ? iL i
iy g iƫ U iೀᒾ iƫLߊ i gU䖈Lߊ U
iy iL { g gLi n ᤔ . { LK M, iL i i
U y y i n L . ᒾ n ೀ gL
U L n L . g iƫ U ƫL ߊ iߊ , iೀii U gL {
i{ i ᒾiߊ i Ugi ᒾi
ᒾߊ iL gU L n L
, LU iL i n䖈U
35
ؾ i ؾ:
n iL , n LM , M.i {X , , g , Lgi {X
g ᒾ ೀ䖈 I ni gL ߊi ƫ .
i Yi ᒾZ iƫ { Lߊ 䖈Y iLᤔ { L i [ L ᒾZ i
{ U L i, ߊ n Lೀ䖈 ೀ䖈 YiL ¸ i{ ]
i g n LiLƫ i [iL iƫ U iL ೀ䖈 i
i ] i i ƫ 䖈Yi { [ L { gL iU
ߊ { 䖈 ᒾU䖈Ln n L …]
Lߊ n L iL i ೀ䖈 L ᒾ iLi ߊi
i U䖈 . iL n L iL i U ߊi 䖈i
{i U䖈 . gᤔn L U ¸ ᒾ U iL { L iLi,
ᒾ iߊ iLy iLi ngߊ L iƫ ߊ U i i 䖈L . ᒾ n ᒾ
ƫ ߊ i y ߊ L ᒾ iߊ L i iL i i .
gL i U n Lߊ U ೀ䖈Lᤔ U ᒾ iLƫ Li iL
Miƫ ߊ U i i 䖈L . ೀM gL ߊi ƫ
in ೀ iLi ߊi { L i i U䖈 . iL i
g iL ᒾK ೀ䖈 U . ngߊ Ly ߊ
[i n L i iƫL , iƫL , L iƫL ]
iYi { { M U L i i U䖈 n L [ 9 nᒾ i, y
Y, 䖈 Y, g L , g 䖈] ߊ L iL ngߊ
ೀ䖈 i U䖈 .
ೀ I i ߊn g MiƫLߊ ƫ i i U䖈 . ೀ䖈
LYi Lᒾ i { { y ƫ .
ngߊ Ly ߊ U ƫ i䖈 L iƫLߊ iL iL ߊ
i䖈 g ߊ { iLi i i i 䖈L .
g L g iL n i igL iL .
L Yni i i n ᤔ i ᤔ iYi ᤔ .
y gL iƫ i ’ ೀn L ’ M ni ೀ iLᤔ
{ i i䖈 U . ngߊ L i ᒾLߊ I iL i ᒾ
U i { iƫ ೀ ߊ i i ߊ .
i gi ngߊ gy ߊ i U䖈 g U g ,
ᤔ Ly U g , niL i iL g iƫ U UgL g U i
L ߊi U i iᤔ iL ߊ . ngߊ Ly
䖈Lƫ i ƫY ni UgL ᒾ i i .
36
ngߊ L iƫ ߊ ᒾU i iߊ I KY ᒾKI ߊ Li
i i ᤔ . iƫ ߊ iL { K Lƫ iƫLi
ᒾ iߊ-ᒾ ƫ ߊ ᒾߊ L ᒾ i 䖈L i . Lߊ {ng
ngLᒾ iƫ iL ߊ . gL䖈Li ೀ䖈 ni Yi
i{ Li { i in ᒾKi 䖈L i . iL§ᒾL ƫiL ߊ
Lᤔ iU . ೀiLi { I ೀ iL i 䖈L i
ᤔ L Li iL U igLi ngߊ L iƫ ߊ ೀi Yi
i ¸ Lƫ i { ೀ䖈 iL ߊ . g
iL Lߊ ߊ 9 Lߊ gy ng i iL U
ii ߊiƫLi ೀi L i . i Yi
¸ Lƫ i { gL 䖈ࡓ gI iL U
UgL ᒾ L iೀᒾ i Li gߊ i
U Lߊ 䇅 ƫY ߊ ƫY ೀ . ᒾKi gLy L i .
iƫ UgL ೀ y yiƫ i
n 9 ii L iƫLi
i ᒾLߊ L i . i ᒾLߊ Lߊ L ೀ
iLᤔ L i n䖈L
U gᤔng ᤔ L ng L 9i ng iI U
L¸ ƫ i g iƫLߊ LU n ᒾ L i䖈 . iL i n LU
i{ U { i 䖈L .
************
U i
UM ƫ MingLiU,
ᒾYi ೀ ᤔg. i ᒾ gL L iƫ ߊ 䖈 y i .
iL i 䖈 ߊiƫ ߊ g ᒾ ࡓ ƫ { ࡓ
ƫ g Li U i i U䖈 . L gLi n ng L Lߊ
g ᒾ9i 9nᒾL i 䖈 ¸ y . n L Li
n ᒾ y . n n ߊ Lg L i L9 iL U ‘ ƫ ߊ
’ ߊ iL i ೀ䖈 i { i iƫLߊ M9i L , Lߊ
ƫi iƫLߊ M9 iL ƫ { gi L giLi
U L . ngೀi ߊ iL 䖈 ᒾ { L ii
i igL 9 ᒾ y y U n L. Y n g䖈iL ᒾ ng. ƫY
Lೀ n gI U iLy y { L , ߊ iL iU i n i
g¸Yi i yn iLy y . ( ೀ U Lߊ gೀ 䖈L{
ᒾ ᒾ 9i ‘Nine hours to Rama’ : iL iL I U U
37
iL ߊ y .) Lg L i U iL ini
Lg ᒾ LY U i 䖈L . L gLi i Lƫ L n
i iL iU n L U iߊ U iߊ
g i 䖈L . U n iƫ iL i iL iU n iƫ n L
LYi U ೀ i g giI y i 䖈L . L
g i 䖈L . iL iU i{ iƫ ߊ { i䖈 gೀ ᒾ
L ing, i g iLᤔ ᒾߊ n ng ᒾLi iL i
Yiƫ U L iL ߊiƫ iU L U n LU䖈
i{ L i L U i 䖈L .( L i: L, Radical American Environmentalism: A
Third World Critique: Environmental Ethics, 1989: iy iߊ L iL i ‘ ᒾ
ᒾ iߊ , i L L iLᤔ i䖈 L i gLi
iLᤔ iL … - iߊ 䖈i ߊ nii ߊ L i
iL i y ƫ ‘ Ui 䖈L )
iL ߊ iL iU g L 䖈 Ƭ iLi {
niLy L Lin ƫ g Mi g 9 ߊ ᒾiߊ
g Mi . .ᒾ . LML, LM MiMᒾ U L n LU䖈 ᒾ Li i
n ᒾi iƫLi ᒾiߊ i M Liing ᒾL i i giLi
ߊi i iYi ߊ gI U ng L
g U I L 9i Ing g n g MiƫLߊ
ᒾiߊ I . iL gy gߊ 9i ᒾgLM ೀiLi g i i giLi
. { ߊ iL iLߊ ngߊᒾL i 9U g ᒾLyᒾ i i
ೀ ࡓ U iL ೀ iL 9i ᒾgLM ,
Lgi {X i i i i { L ii . L Li iL i
g䖈 i . ߊ iL i L M{ Li iLy
Lೀ ߊ L ߊ L!
g 9 Y g Mi 䖈 MingLiࡓ n
n ᤔ I ƫ ᒾLߊ n L L g Mi ߊ .
ᒾ iߊ- 䖈i iߊ g Mi . g Miƫ nᒾ inƫ ii
iL ߊi , g Yiƫ { i . { 䖈 i
n Ly iLi i MingLiU i y ii y
n L 䇅 gLi igL iLೀ䖈 L i U MingLin
g䖈 { i iL . Lߊ i L i ߊ . i U
ᒾYi , ii ᒾ i , ᒾ iߊ 䖈 ߊ L iL L i
I . L gLi MingLin Y ᒾK { LgᒾLg i U
ࡓ . { ᒾ䖈 g ¸ Lƫ { M䖈 i Yi
i U䖈 . Li Yi y ᒾ 䖈i iߊ iߊ 9 ᒾL
iߊ ’ Yi 9MU U i i ᒾiL L Lni’
L ߊ ᒾLߊ iL niyi n 9 i䖈 ..
i䖈 n L ML L U 䖈 ߊi Lߊ
iy n L i ᒾ iߊ g Mi ᒾKi U䖈 ƫ Li
38
9I . L gLi Mn iI L I ML L L yn L
iL ᒾU YiƫLi U i 䖈L . L Li {
g䖈 igLi L i n L Mn ‘ᒾg i { gigL L䖈 iƫ ߊ
ᒾ i ߊ ’ i 䖈L . L ngೀi U U gL M L i ᤔ YiƫLߊ
L ig Ui 䖈L . iL i ᒾ iLi i i y
ngߊᒾL i U ᒾg ᒾ ᒾK iL ƫ U ᒾ L
i iLᤔ Li i 䖈L . L gLi ML n L U
L iƫ ߊ : ” i ᒾ iLi i ߊ L g i iLy i iL
M gೀ Yi ᒾL Yi Yi ᒾ i 䖈
i { L i igL i iL iU Ly
9 y . i Y 䖈 iL U ᒾ L – L
ᒾi ᒾL L iƫ U ᒾ L gL {g U ೀ
䖈 iLᤔ L . ೀ 䖈 ᒾᤔ iL iƫ U niL ߊ X Y
n L Ly – i Yƫ U U { ᒾg U䖈 L iߊ – 9 L .
Lߊ ngߊᒾL iƫ U g niL L ߊ { iLi
L iLᤔ L .” (Dr Ambedkar and untouchability: analysing and fighting caste, 2005 .60-61)
ML L § ೀiLᒾ iL 䖈 iL i L iƫ
i ᒾKI iL iLᤔ g LU䖈 ߊ ii iߊ
{ i 䖈L . n Yy ߊ Yi iL ᒾL ߊi n ᒾi ,
i i 䖈 n iL 䖈 i i Li
U i i 䖈L . L ߊi , iy Mi {
䖈 y iy ߊ g i ngLᒾgL L ߊiƫLi { ೀ䖈 L
Yi ߊ i i U䖈 .
ߊ Ui 䖈 i9ߊ ೀ M ᒾ I ᒾL i
ngUg L I iLᤔ iL i L i i ߊ gy ng
{ niL- iƫI 䖈 n ᤔ . 䖈
䇅 Lೀ 䖈Y ߊ L i ᒾL ᒾ { n L
iL i ngೀniL iLy L i . Lg i M U䖈Lߊ ᒾL i I
n i I i L i . Lߊ ᒾL i{ n i{ ᒾL i
n { n gᤔ䇅gLi iƫ U L i ᒾLg igLi
g ᒾL L i . ngೀi i ᒾ i ᒾg i { M ngߊᒾL ,
Lᒾ ᒾ i i iL ᒾ䖈 L YiƫLi
ᒾ iƫLߊ inƫ U i L i . { ߊ L gLi
iL 䖈 ƫ ‘Gandhi and his freedom struggle Eclipse of the Hindu nation” ࡓ
L gLi ᒾLߊ L .
39
Lߊ ngೀi i 䖈i iߊ- iL ᒾ iƫ U ƫiLy iL I U
ೀi ߊ . n i9U i gy ng iU iL , i
ᤔ Ly ¸giLi iL I ೀ iL ߊ .
L n 䖈 n i Mi ¸ n L :
Ambedkar who was sensitive to the fact that Ranade had drafted for the Mahars the text of the petition which
they submitted in 1892 against the ending of army recruitment of their caste, argues that Ranade had a ‘passion
for social reform’ but he had to admit that this reformis did not translate into concrete social attitudes.( 䖈 M
ᤔ: 17, ngn ngೀniL iLy y n M i )
L n 䖈 Mn L i i Li 䖈 n L
In 1885 Phule published a pamphlet attacking Ranade in which he criticized without naming him, his elitism and
in particular his disregard of farmers. ( n ߊ 䖈 M ᤔ 31) L Mn iU
L ߊ { M䖈 i ᒾ9iL L ࡓ L .
n i9U L n 䖈 n ᒾ Yni iL L . i
L n gi i y U ¸ iL iL Lߊ n i
L n i { gߊ iLᤔ Mi L U y M
U 9 iL ƫ L . ii ᒾLg i LU ೀiLᒾ i LK ᒾ
Ui 䖈 i9ߊ ᒾ n ᒾ ƫ ߊ ƫi { giLࡓ L i . iƫ LU
X L Yi iYi iLᤔ L i U䖈 .
U ߊ L i i䖈 niLᒾ i L .
40
iy L ¸ i i n L i g iy y
䖈i i Lƫ iƫ n Li { L i . 䖈 ᒾ I U
9yn L n ᒾi gL niL ƫ niೀ䖈 i . U
U U ᒾ iߊ ngೀi U ᒾL9iƫLߊ ᒾi i U, {
g ᒾL ೀ䖈 ᒾL9i ೀ䖈 { Lߊ U ߊ iLᤔ ƫ
g9 i i ƫ ni Li ೀ䖈 i gLi i y y .
U U U 䖈i i Lƫ i i gLn Li
iƫ ᒾ iLƫ i i ೀᒾ ƫ i 䖈L i . i ᒾ n ᒾ ng iƫ
ೀ iL iೀᒾ iƫ ߊ y ƫL i . n L i ߊ
g i iy Ly iL iL i ೀ䖈 L iƫ ߊ ೀ
iLࡓ ᒾL9 i䖈 ᒾ gLi iYi {i U䖈 .
i i ߊ gi 9i iL iߊ Li { iL . 䇅 L{
ᤔ Ly Ug i ¸g iYiƫ iLi
iLᤔ ¸ ᒾ i ᒾZ { 䖈I ƫ Li ngೀi i
K Lƫ iƫL iƫ U i iLƫ i , i Lƫ iƫL
iLƫ . ߊ n iL gy gߊ , L Li {Y , KiL
ᤔ { , U iƫ U iy y ߊ n i{ng
iL L i .
UM U
ᒾ
MiᇨO :
iL i iL ߊ U ngೀi i ᒾ i iL g L
iy Ly i Li ii i iL ߊiƫ ƫ
{i 䖈 ೀ { L iI ƫ U ᤔgi ߊ
LMᒾ䇅 gߊ iL LY Lࡓ ¸ i ‘Breaking India’ ࡓ ߊ
9 i䖈 . n LU䖈 L Yi ߊ ƫ . ߊ 䖈
Yiƫ www.breakingindia.com ࡓ i ƫ ߊ iL L .
41
iᇨ
iL ᒾ 䖈n ᤔ g ᒾL9i L i 䖈L i . n L LU
ᒾZ L U i ƫ ߊ iLᤔ ᒾߊ I . ƫ ߊ ᒾ L i
I n L n Lƫ n L . {Yi iL U䖈 ng
ᒾZ LY L ᒾ . iƫ U Lೀ i I Un䖈
ᒾLߊi 䖈 . U i ߊ U M9i ߊ
i ƫ i Li . .ᒾL gL iL i ߊ ƫ ƫ iL U U
ᒾL L ᒾgL ni ᤔgi ߊ LU. iL {Y ߊ i ߊ
ii ߊ 䖈 iLᤔ n ᒾ . 1947ߊ i i Yiƫ iᤔ
ᒾ iߊ M { iL ᒾ ᤔ i L iL U LU
{ L . ᤔgi ߊ n ᒾi i ni ᤔ
{ { i L . iL ೀ䖈 { ߊ L L i M Lii
. L{ƫL L Ƭ iLi { ᒾ9 ᒾ .
42
Lᤔ iL ߊ 䇅 L{ Lᤔ iƫ ngೀi i L Lƫ L
ᒾ iߊ K Lƫ i ᒾL9 K Lƫ i iL ೀ䖈 U gi
{ᤔ { Yi LK n Li U ᒾLߊi 䖈L . U
i { L g䖈 ᒾ ƫᒾ ೀ䖈
i 䖈L .
n n L U iL ೀ䖈 n ng K Lƫ i U
ᒾL igL { YiƫI i ߊiƫ U iߊ Li9 i 䖈L iL. ߊ
ᤔgi ߊ iL Mi n L L n L ߊ . ᒾLߊ n L Lߊ
ߊ iLy gƫY {ᤔ ᒾ Yiƫ n L i n L iLᤔ
ng K Lƫ i ᒾL9 iiLƫ i U ߊ .
ߊ 겠 Li ᒾZi gL g g gy ng 䖈i iߊi 䖈 .
iL i 䖈L . ‘ iL U iL i Yƫ U ii ߊ
ߊ , ᒾL L g iƫ U ii ߊ ƫ U LU ᒾLߊ n ᤔ .
i ᒾ iߊᒾyy { 9iL ƫY { L y Lߊ, n ߊi
9i iL ߊ 䖈iLiY n giLiY y Lߊ, g ᒾL Ug
{ L i{ Lߊ, Ly g i LYi { M gL iߊ ¸ Y
n ᒾY Lߊ, {Yi ᒾ I gL 䖈g iLᤔ yᒾ
g M { Lߊ, n ᒾLߊ g䖈 yn n Yi
L i y L ߊi niyi y Lߊ iL L¸ ’
iL U y i ߊ L Li ᒾLߊ i
ᒾi g M ᒾy LU. n L Li iL U iL Lೀ䖈 { ߊ
ᒾi g M ᒾy ߊ {
L n L L ,M Lii M, 䖈 n L gೀ
yᒾ i L { iii ᤔ . U iL U
䖈 ᒾ i ᒾi g M ᒾy U n L iYi ᒾ Li
ƫ i gU䖈Lߊ iLigLin U ߊ L iƫL i䖈 .
iL U ߊ ¸ i ೀiL L Yiƫ iL L . ᒾ iߊᒾy ,
iߊ iL ೀ䖈Lᤔ iƫLi n L L ¸g iYi iLi
iL Li iLᤔ U . . ᒾi g M ᒾy U ᒾೀ iƫL
n iL gi ߊ g ¸Y iL i g y ƫ .
{ n ᒾgLi iL Ly ߊ iL U䖈 䖈 iy , iL i
U䖈 niLy Ly { ii ƫ iL U ߊ
L Yiƫ ᒾL L i ߊiƫLin ƫ ᒾߊi 䖈 . L gLi
iL U ߊ L n ߊ.1952 ߊ n iL ᒾ n L
n L LU ᒾ iߊᒾy ¸ i y { . ೀ Lᤔ
iL n ᒾ ߊ iƫ ߊ n ᒾ gU i n L ᒾߊ L U
{ . g iƫ ߊ i ᒾgL i iL U䖈 n ᒾ ೀ䖈 i ni
ߊ . ML iLߊ g Lߊ Lߊ 䖈 Lߊ gL iLߊ 9 i
g i y Yiƫ U { LiiLi { iL. ng Li
43
M Lii M9 iL iߊ i䖈 Y { L L i
{ i ߊ
in iL U ߊ n ߊ 9in L ೀM gLi { .
ೀ䖈 i gLi i n U ᒾ i M Lii iL i
g . i ᒾ iߊᒾy ig i ƫ YiZiL .
YiZiL gi ߊ g9 n ߊ g ig i { LUg
L i iLi i g i ƫ ೀ iL gLi g iL U䖈
ೀ䖈 ᒾLߊ. U iLƫgLi U n { U g.
ߊ L in ni g i ƫ Li U i 䖈L iL
ᤔ L ,n { U g U i䖈 . ߊ iLy i n {
ᤔgi ߊ yᒾ iLƫ{ ᒾ igL 䖈 n L 䖈 L
yᒾ L gy ng. L ii U iL g iߊ
{ . ᒾZ L iLngߊ L n L , U ᒾZi U g , L gi U
ߊ g g n { ೀ { ii .
iy y ᒾi ೀ䖈 Li ii . { iI ࡓ ೀᒾLi ࡓ
iƫ ߊ { L ߊgigL i g M 9i
ƫ ߊ ߊ . i Lg M䖈Yiƫ ߊ U g g ᒾ { Li ߊ
U n { iᤔ L . L L ƫߊ L iL i iL iiƫ
ᒾ gigL 9 n { ii L . iL i
䖈iƫ n L i ᒾߊ Y g gߊ L Li { L . 1964ߊ
g䖈 L
i n L n { U g U iL I { Yi
iƫ . iL U M Liing n { U䖈 g 9U gi U
i ᒾ iLߊ { L { iL Mƫ gy ng U䖈 K Lƫ i . ೀniೀ
iL §ᒾ Lߊ {ᤔ i . gL gL 9 iL
iƫ ᒾi g iᒾ MiƫLi i L i L YiƫLi ƫ { . Lߊ
iLYi ƫ Lin
Lߊ i ᒾL 9 ೀ䖈 L Li i i gi g䖈iL
ᒾ ni ƫ {i 䖈 . Lࡓ ᒾ L iLᤔ { n U.
䖈giೀ䖈 niL iL ᒾLg U䖈 ᒾ .
ᒾ { L i i ߊ iLYi { Y ᤔ .
n {Y U n iLi L iL { g iߊ
. U Lƫ iƫ U ngy ᒾ ߊ Y ᤔ .
i ᤔ L L ƫY i 䖈 n L Yi L ngL
n Lೀ䖈 L n L ƫ ߊ ᒾL 9 . gi ƫi g . { ᒾL L ’n ᒾ ’.
44
iL iLy Lߊ i 9U ᒾ ng n . { ᒾg ᒾgLin g
n Y ᒾKi y L U ᤔg. L iL { ᒾ iߊ ƫ
i {gL gL L M n ᒾLi ೀiL .
Lߊ,g i ᒾ gL Yiƫ n ni ᒾI yᒾ iI U ¸
iLᤔ L Lߊ i . {iy ߊ ᤔgiL i
yᒾ iLƫ Li L . iL iy ߊ LU iL ngߊ U Li
Li LU .
iL ߊ Y §ᒾYiƫ ᒾgLƫ i g M yᒾ i
U ೀ䖈 i iL gLi { { ᒾL 9 LU. Uࡓ
ᒾLߊ n L Lߊ ᤔ { Yiƫ ߊ n { U {
yᒾ i U { L L ᒾ i 䖈 ᒾ Y iL ᒾL 9iLߊ
U n ᤔg. ೀ iL , i ᒾLgL i iƫ U
U n . n { I U L I n L i ᒾLgL i
L ii 䖈 iL i i ߊ .
Lߊ i ng { i{ { { Lߊ n { i
iL ߊ { Li i { iL U ߊ ig ߊ . Lߊ 1966ߊ ᒾL 9
䖈 L . U iLYi U L ߊ { .iLg L g
n g i Yi g i L . n L ᒾߊ L
g i n Ly iLƫ Li { gL L M n ᒾLi n i igL
n L igLi { . gL L M n ᒾLi ᒾ LK - ig L L
L ߊ y 9 Lߊ 䖈 L ߊ y Yi
. in iLg L n { U giƫL LiL i U
L .
iLg L i iL Yi { . n { U i n ߊ
ೀ䖈 i Y { i L . Lೀ LU
i L ࡓ gೀ䖈 ᤔg iL L, U iy Ly ߊ { L
{ i L . Lߊ U iLi iLY gi 9i { ᒾ i
iLg L L U n ᤔg. U U L L ƫߊ L ೀiLi
iLg L { iᤔ ᒾ ᒾ L
45
L gn Li n Li iL Lߊ Yi iL [ y L L g] i y
L, 䖈Y 䖈 . ngLᒾgL gL iLi 䖈i y . Lᒾ n L
ᒾ niL ೀ䖈 . iU Li { gy ng ᒾ iߊ
iLi iLᤔ . Li ߊ Lgߊ ƫ ngy g n L iLᤔ
Mi y g ᤔ y n LU䖈 iƫLߊ g i y y
gI ᒾI iLᤔ Li { L .
Lg ᒾ iL U ߊ, n g L iL U
gi 9i n ᒾ i n LiLi ᒾ 9 i䖈 . iL U 䖈 i ߊ iL i
iL ᒾK . iL U L ¸ i { L ii
Yi n ᒾ Uࡓ i ¸ . ೀ i L Y ᒾ iLi
LiL i iLy i U䖈 , iL g ᒾ ng ߊ Lgߊ ᒾߊ
n i ߊi . Uࡓ i L iL UgI Lߊ LiL iL ,
n iL{ n {Y { L i ᒾU䖈 iL U M Lii iy gL
L . iL ߊ L Li 䖈 ig Yiƫ M Lii
g Miƫ ᒾ iߊ ᒾߊ L i ᒾ i ߊ yᒾ iLƫ L LU.
yᒾ i U gi ߊ ᒾ iL L ߊ U䖈 g I
i i LU.
ngLᒾgLi, L gL Yiƫ i ᒾ
gL 9 I Y ƫ { L i L , ᒾ䖈 L U Ln .
{ Lyᒾ { L i ᒾ iߊ L n
iLi { . ೀ n ᒾ { iL i n . LiL ni
ೀ iL L .
i ᒾ iߊ ߊ ᒾ iߊ L Yiƫ ᒾZ ߊ Un L iL
ᒾ iߊ L LU. U iL i L n ᒾIng
n ᒾ n Li , U i Ly ᒾ , U iLߊ iೀᒾ U
ᒾ L ni igLi iLᤔ { L . i ᒾ iLi, U
iL ߊ ᒾ I n ߊi ƫg y n LU.
ng Li { i . L U { i
iL ߊ { L 䖈 gy gߊ , n ᒾ
iL igigL U䖈 Uࡓ L LU. Lƫ U䖈L
46
iL ᒾ L iL L L gU䖈Lߊ ೀiL iLy L LU. iL U
ߊ L g MiƫI ೀ䖈 i gLi ᒾZ U U iL ߊ ᒾ
n L㜠 䖈 i I iƫ ii { i ni.
ߊ L ᒾ L iL9i iƫ U g g §ᒾ i U iiLߊ i 䖈L i .
L { i i ᒾK n ᒾ
Lߊ LU. iL U M Lii { i . iL U ᒾ i
ᒾ iߊ L iƫLߊ { L i , Lߊ M Lii iೀiiL
䁰 n ߊ . U Lii iƫLi { Li Mi iLX L Li U
gೀ ᒾL9i i { ƫL iU iL ᒾ ߊ iLy i䖈 .
L ƫ LK M L iyᒾ ᒾ iL { igL
i ߊi ƫ i 䖈L . { iYi i 9i .
{ i iL ߊ ᒾKi y iy Li i{ gೀ iL ߊ 䖈
䖈 i Lg i i iLYi i y L i .
in LU L n Lೀ䖈L . Lߊ M L ng iL i L iƫL U
iLy i i ೀ䖈 y L i . { M i iL ᒾ i { Li .
iyᒾ iL L i M ᒾYi M L U i igL ᒾgLi { .
n Li iL U nᒾL ᒾ iyᒾ i U ᤔ i ೀ yn L9U ᒾ iߊ
iYiƫLi gL䖈 M L iyᒾ i U ᤔ L 9i ᒾgLi { .
n n L ೀ yn L iL ೀ䖈 g i ng i
L U 䖈 . i Lೀ䖈 n ni i L
i U 䖈 i iL iy n . Lߊ i
Lg i{ gᤔ iLYi ni ᒾU䖈L i . L ೀ䖈 i gLi M L
iyᒾ i ƫ ᒾ 䖈 yᒾ L . g LMᒾ䇅iL i
ᒾi iLᤔ . LMᒾ䇅 iL iy iL iLᤔ {
ᒾL9 L{ƫ i ¸giLi i y ᒾL9 L{ƫ i
{ niL i .
47
Lᒾ ii ߊ i ߊiƫLi ᒾ9 L ƫ i y { ni
iLᤔi n䖈L . L ߊ LU iL U i{ n L ƫn i 䇅
L L ߊ . niL Yiƫ ߊ i ᒾ iߊ L{ƫ iߊ i Yiƫ
L ƫ ᒾ9 ᒾߊi 䖈 . Lᒾi Li L
{ L i iL L Minƫ ƫ ࡓ .
L gLi, M ೀ䖈 g9 i n L L ¸ i i gLU䖈 ߊ
U iU n L L M i g9iL iLi n ᒾi { .
M iU gᒾ9i nᒾL iƫ iᤔ i 䖈L L. { iL i
g iƫ ߊ { i iL ᒾLU . iL i 䖈
g y L U ೀ M iZn 䖈 i iLy in ᒾLU .
i ᒾ i L ng Ly ᒾ iߊn L i i L
iL ngߊ U gL i ᒾ9igƫ i䖈 . ᒾgi
ೀ ing { ߊ . Lᤔ iƫ ߊ ߊn 䖈
ngLᒾgL { Yi LKiL 䖈 i ೀ䖈 niLᒾ ߊ .
iL { g ᒾL ೀ䖈 M Lii L Li ᒾ i ߊ U
ߊ y L i { ߊ ߊ { ni
{ ߊ U LU iLi n LU i䖈 .
iL n L L, Yi ᒾiy ᒾL iLi U iƫ U
M Lii LU. { n L Ly Yi , n L i U i
U䖈 9 g i 䖈 { L ᒾL L gLi
ೀi iƫLߊ i ߊ . n Yi
ೀ䖈L 䖈i 䖈 { L . iL 9 i L iƫ n L M Lii
ᒾZ gi ߊ i n L U䖈Lߊ i ƫ ƫiU
䖈 { i
ೀ gLೀ䖈Li ƫ U i ᒾ i ߊ i I9g ೀ䖈 9y X
䖈 i Lƫ Lߊn U ¸ i ƫi L i ߊ iL ೀ䖈
ᒾLߊ i{ g .’ n L L iLn i n L i
iLᤔ Li ƫ . iL ߊ L i L . L
ೀM gL nᒾL . n LU i giU U ᒾLߊ iL ni
{ Mi n䖈U’
48
iL Li U ᒾ g g ೀ iL 䇅 { L¸
L 9iYi LU.
Lg䖈 iL y L 9i 䖈 L i . in LU n L ng i
L g M iL i Li ᒾiy ᒾL Yi
i i U䖈 .
L ᒾ iߊ n iƫ ߊ n L ng U䖈L ᒾ i U䖈L ᒾK iƫ ߊ
{ n ᒾ iLᤔ { i n䖈L . y gL gLi ᒾ i L L i
ߊ . ii L i { L 9i ߊ . . .ᒾL iU
gL iL i g i ᒾ ƫgL Lᒾ ƫ i䖈 .
49
I
n Li iL n ᒾLU { i ᒾ . { iL I { ᒾZ 䖈Y
iLᤔ i . i ᒾ n Li iL iL I U { L . giƫೀ䖈 {
9 {gL n Li iLY ᒾi y Mi ig { .
M g iߊ n L iೀ iLᤔ .
iL ᒾLU L ‘ ᒾYi ᒾi y y n ᤔ ’. n Li iL
‘ Uࡓ i y iYiƫ ߊ ᒾYi i LU { ߊ ’
U ߊ ᒾLU L . ‘ n Yi g ߊ . LU iᤔ Li
i n U. ᒾYi ᒾi y y n ᤔ . Yi
n L ii i i䖈 ’.n Li iL iL I U L L ߊ . Lߊ
ೀ iL ƫYg ߊ . iL gᤔ gᤔ I L .
i igLi U ᤔ . iL g iƫ ೀ䖈 , iƫ U g
ᒾiߊ Xᤔ i iƫ ೀ䖈 9 { . n Li iLY 9in
ߊ . ᒾ iLƫ gy ng. {n L Lߊ g i U 䖈 L
i ߊ . ƫi g i iLin ᒾ L , i iLin
L ii L . Lߊ iƫ g{ L ߊ { L .
i M9 iL ƫn L ೀin L ߊ .
iL { n Li iL iLYi ߊ { nᒾL ¸ U
gi Li { L . iL i Li ೀ iLᤔ iL I U iL
L iLᤔ ᒾiߊ y L . iL iU g䖈Y U nᒾL i
iLYi ߊ { i ᒾU i igLi L i . iLYi U
L iyᒾ iLi ᒾiߊ y L i . ೀiL ᒾigLin iL i
n Li iL ᤔ L i n䖈U.
50
Lߊ iL ߊ nᒾL ᒾ i i Y ng ᤔgiL ᒾ iߊ
gi 䖈 ߊ . U iƫ g i 䖈i ߊ .
ߊn iL iy Yiƫ ߊ iL U ᒾ iߊ ᒾ ೀ䖈 Yiƫ
M Li gy ng U ᒾ iߊ Yiƫ M { . ೀiL iL I
i ᒾi ߊ { igLi iLᤔi n䖈U.
L gn Li n Li iL i nᒾL i i U Un L . U
Ug i n . i nᒾL ᒾ i i n L i L
gL i iL i n i iL U ƫY U
ᒾLߊ L . U 䖈 ߊ Lgߊ L L gU䖈 M Lii iLi nᒾL ᒾ
g LU䖈 n L i i ೀiL ᒾ i i { L i L i .
ೀ䖈 L i iL iy ߊ i ᒾi U M
M ᒾL9 Ugi iLᤔ Li g g iyᒾ iLi
ᒾiߊ y nᒾL inƫ { L iL U ᒾLߊ L . ᒾL9
ߊ iy y ߊ L Yni { L Lߊ LU. U
nᒾL iƫ U i ᒾi ߊ ߊ Lg L n L LU ᒾL9
ᒾ iߊ ng ¸ .
iL ߊ Yi i { ᒾL9 䇅 䖈 LU i ߊ
n ni g i y Yi ᒾL 䇅 䖈i
{ L ii . iߊ , n L , L Lƫ , ᒾ i ᒾL
i䖈i iLᤔ i Yni { Li . ೀ䖈 U ii U
U U ೀ ᒾL9 n L ߊ L g L , L
ᒾL9 iƫ { L i iLᤔ Li LU, gL,
gn ᒾ iL, n Ln ᒾ iL n LU䖈 L iƫ U i L ii ߊ L .
L gn Li n Li iL ೀ䖈 g ߊ ƫ ƫ i igL ߊ, iߊ
i ƫ i Li ƫ ‘ L Y n L Ly - L gn Li n Li iL’ .
ߊ U niL ᒾ Li i ƫ i Li U ߊiƫ U
L . . Yi L U ¸ i n Li iL U L i L , n Li iL U
51
iy iƫ U L iLi i ’ᒾ9 ᒾ i ’ . iL iI gL I 9 Li
LI ’gL U L{ƫL L ’.
n Li iL n ᒾ ߊ 9ߊ ᒾ L Lߊ n Li iLY gi Li 1910
{ gL 23ߊ 䖈 L . n Li iL U L ᒾ L Lߊ
n Li iL n L n ᒾ gL ᒾ iߊ ᒾiߊ Ly Lƫ . iL i n L9ߊ
y n L Ly ᒾߊ iߊ g g . n L
n Li iL iL i n L9ߊ ᒾ 䖈i ߊ { L
i iLᒾ i iߊ i U䖈 n Li iL n L ng gi ᒾ䖈
gL Li { L . 1926 ߊ U L䖈L i ߊ i iL iLYi
gL Ly L i ᒾU䖈 n Li iL §ᒾL { iLYi L Yi
¸ ߊ nᒾ iLi i L i . ᒾ iߊ L i Yni
.
1933 ߊ n Li iL iL i ᒾ L . M L Lߊ ML iL i
n Li iL y ᒾU 䖈 i ᒾK L . yM iL iU
g䖈Y ᒾ . Lߊ n Li iL iL i ߊ , U
L Yg ߊ . iL i {g M iLᤔ { L ,
ƫiߊ Lgߊ iL i n ᒾ iLᤔ { L . iL iI gL I
ᒾ i ᒾKi iU䖈L n Li iL.
{ U i L ƫ Li i n Li iLY U iL iLᤔ {
䖈 M9 iL i . n Li iL U gi n L
L . gL n L { iೀ L . n ᒾgi n L n L
L . 9 g{ { gL Li iೀ iLᤔ { L .
iL i ᒾ n { ng 17 U Ly L ߊ ᒾL9i n n L
gi ߊ iL gLi { i nᒾL ᒾ iyᒾ i
. n { n L 9ߊ iߊ iyᒾ i U g M gL L
y y . nᒾL i iLYi nƫni { i{ ¸ Li
ᒾiߊ L i . n Li iL U L L U
L .
52
U䖈L U iLYi U iyᒾ iLi n {
ᒾiߊ y g. n Li iL n { U nᒾL ᒾ ᒾLYiᒾZ {
gy ng L . iL9iƫ gy ng i䖈 U䖈L .
U nᒾL ᒾ i Lg i L{ƫ i i igLi
i{ ߊ iLᤔ Li { . n { U L{ƫ iߊ L ᒾLi iƫI
ƫ g iƫI ᤔ i Yiƫ { L i i Li {
y iLy i ni { L n Li iL
Yi L U ¸ i Lೀ䖈 ߊ U i i igL i iL g
n Li iL ᒾ i ᒾߊ L . i igL ᒾ n ᒾ iYiƫ ߊ
iL iU niL iZ Li { i { i 䖈L n Li iL. iL
¸ i 䖈 iiƫ n Li iL ೀ䖈Li i 䖈i ࡓg { i 䖈L .
䖈 iiƫ U U n Li iLn ¸ y { i 䖈L . iL i
n Li iL i Lg i nᒾL ᒾ U䖈 i{ i n L i ƫ iLᤔn
ᒾߊ iLᤔi n䖈L . {n ƫ U iL Lᤔ iL
L { L U䖈Lߊ n Li iL U iLg U { ᒾ iLi
{ { Ln L U䖈 ᤔ ೀ i䖈 .
iL iU i ᒾ iL ߊ n Li iL LU { U { i 䖈L . U 䖈
iy iߊi L { iƫ ߊ n Li iL iL I U i ᒾgLi
䖈Yi ᒾU g i { L i iߊi 䖈L . iL iU
ᤔ Li ƫ L y i n L {
n Li iL gߊ gߊ g{ n ᒾK iLᤔi 䖈L
53
n Li iL iL i ᒾ i iߊ { iƫ L . ᒾߊ n Ln
iL iLߊ y i ߊ { i i䖈 .
1967 ߊ n Li iL g䖈 L . n { Ii i y iL iy
{ ii ߊ n Li iL Ii ߊ L i䖈 . n Li iL i
ᒾ ᒾ iߊ ᒾ iU gi i igL { Lೀ i Y
ᒾ 9 i䖈 .
U ᤔ L iߊ .ᒾYi U . g i { { gL iL i
ᒾK ᒾ9 ᒾ i U䖈 ߊ ƫ . ߊ n Li iL L
nᒾL i L gL i n Lߊ i gL i M Lii
U { i IgL U䖈 L ¸ ƫ iL iy ߊ g ig i
i igL . Yni gL i ᒾiߊ y Li9 n Li iL
gL i Lೀ L 9 Li i ᒾi i L{ƫ i
L{ L iL L
U䖈L . . g i gL iL i ߊ gL U
L{ƫL L U䖈 ߊ n Li iL ¸ i iy i .
iL i L{ƫ i ߊ ƫ ᒾYiƫ n Li iL ೀ iL ƫ ߊ .
䖈 Li iL iU gi L iL i, iL iU L 9i L
n LU䖈 ೀ䖈. Lߊ i Lg i L{ƫ i ng { nᒾL ᒾ
ᒾi iLi L L i 䖈L . {Yi ೀ { L ߊ
ii ೀ gLೀ䖈Li ᒾ 䖈 i ƫ ߊ y L Ƭ iLi { Li { i Lg i
ೀ L{ƫ i U i 䖈L .
n Li iL I ᒾ iƫI 9 Li 䖈 iL ƫ iL
9i ߊ
[ L Y n L Ly - L . L gn Li n Li iL, iߊ i ]
54
I I
iL g L iI ᒾ ߊ , ᒾ LYi i ߊ . ᒾ
䖈 i { . ᒾniL 9 n L gೀ L Li {. g 䖈
L Li { gy ng.
iL { 䖈 iL§ᒾ g L 9i Lƫ ᒾ L .
//Though Periyavaa did not get directly into politics, he was interested in the happenings. At
Nellichery in Palakkad (Present Day Kerala), Rajaji and Mahatma Gandhi met the Acharya in
a cow shed. It was a practice in the mutt to wear silk clothes.
http://en.wikipedia.org/wiki/Chandrashekarendra_Saraswati–
gniX
UM ƫ gniX,
iL g I Li ᒾU ᒾ ᒾ LYi i ߊ
Un䖈 LU ¸ ig L{ . 9i ߊ ƫ M ƫ i
i IYi . Li ᒾU , iƫ U ೀ ᒾU ᒾ ᒾniL 9
n , L Li { { Ing.
iL ni ƫ ೀ 1920 ߊ ߊ 䖈iLi L . i y 20 n
niL niLy 䖈Yi i iL i L i i Yni { ƫL
g i n L . ᤔ L {i 1925 ߊ. iL
{ 9M i i I iLy i ߊ
L Li { U gL L iL i L . i.gL U i {
i i gೀ {X Y n L Ly U ೀiLi.
iL gL 8 n { M 䖈Yi L . gL 19 ni ƫ ߊ
{ L . gL 9 n { gi 9i n ೀM i ߊ
ƫ i y . gL 10 n U䖈i { LY ᒾ nᒾ y g Li
ᒾ i iX Y n L Ly ೀ䖈 n ᒾ L .
gL 12 n iL i L . L Li { i L
ᒾ g ᒾU ᒾ n ᒾ L . iL L Li { ߊ
M ᒾKi y . n L L Li { U gL niL
gL U, . i.gL U n LU䖈 i { . niLy i yᒾ {
L Li { U ᒾZ {gL U. gL U iL gL iL i ᒾK L .
55
ᤔ g n iL ߊ i . ᒾ M 9 Li
¸ y ƫ . U gL iL { M ߊ iLೀ䖈 L . ߊ
L Li {Y L ᒾ ೀ䖈 gi ᒾ i gLi 䖈 y L .
‘ ᤔgiL giLU { 9U {ni g n i g i L iƫ
niy LK M U i ’ U䖈L .
U U gL 13 n i n L Ly ߊ i iƫ U
g L iL ᤔ U { ߊ ᒾ iᤔ U 9 L
ߊ ೀni ᒾU ᒾ n L L . ᒾy i
y y 9 L nƫni { L . ᒾᤔ Lgi ೀ䖈 {
L L IgL iL 9 ᒾ Lߊ L .
L Li {Y L iL n ƫ { ƫ .
1925 n L y L n i n L Ly ᒾg ᒾ .
iL y gL ƫYiƫ LI i ᒾ L . i.gL ࡓ
iy L . iLi ni ƫ ¸ i n iX Y n L
U i IgL iL ᤔ L .
iL iy ߊ LU iL§ᒾ g L ᒾ nᒾi ᒾ iL i ᒾ i
{ ࡓ L . n L ᒾ nᒾi { 31 i LU. n L
g ngL Mi ೀ䖈 U䖈Li { i ߊ . Lߊ iL i ೀ䖈 {
Lg i iL ᒾ nᒾi ᒾ in ᤔ g ᒾ y L i .
iL ᒾ nᒾi Li 9i 䖈 . iL ƫ . iL
ᒾᤔ Lg 䖈 n ᒾ i{ i ᒾ nᒾi { i ߊ .
g , ೀ ᒾL ᒾ g ߊ ᒾ nᒾi
ᒾLߊ iࡓ i{ L . L y g i 䖈 Y iLᤔ i ,
iƫ i ᒾL i L ᒾᤔ { L ng
L y L .
n Ly U iL i , ᒾ i { i {g
g i g L iL 9ᒾYi L ᒾL9iL I iL ೀ䖈Li y { L .
ng i iƫ { L .
in ᒾ nᒾi 9 n ᒾ L . { 9
iLy niL9 L . { L . L U ᤔ L ngLiU ᒾU
[ gL iL ᒾU U L L] U䖈 n 䖈 9 i n ᒾi U g U
ߊiƫ ߊ L ngL ᒾL in Ln L ߊ
ƫ L i L .
56
iL L Li { ᒾ n i ni niy L . L Li {
g ߊ ƫ g{ - { n Ly ƫ i L . g{ i
iL n L gL U ig g{ , L g{ i
iೀ䖈 yn gࡓ g{ ƫ U ᒾLU L .
䇅 L{ g{ I 䇅 L{ ᒾ i ᒾLߊ i . Lߊ { i
gL ߊ . ni L U . { i{ ߊiƫ ߊ
ᒾ ᒾ{iߊiƫ Lߊ Y ᒾL n L ᒾLߊ ߊ
U䖈L . U U n ᒾ iᤔ U 9 L L L iL
iL L L . n L ᒾ nᒾi ᒾ i iL Li ߊ .
gᤔ iL ni ƫ 1927 n L 9 ߊ. n L 15
ni ƫ ߊ { L . 䖈 iL ni ƫ i n L Ly
ೀ䖈 i L . i.gL U gi ߊ ni ƫ ¸ i
L Yi i { i X Y n L Ly U ೀiLi.
iL n L 10 n { LY giL L nᒾ y g LiI
ƫ ᒾ I ᒾ L . { L M niLi ߊ . i.gL U gi ߊ
i¸ n L Ly i 䖈i n ᤔ L g
niy iLᤔ L . U U L ƫ iLi 9 L . Yni
i ೀM n Ly i g LYi 9ᒾƫ L .
iL n L 15 U L iL L . n L gL i ߊ 15 g Yiƫ
ᒾ nᒾi { i iLᤔ L . iL iU i䖈L Ug
iL Lߊ 9 Li ᒾL L Yiƫ ߊ iL U ,
䖈 L ᒾ nᒾi ᒾ n ᒾ §ᒾ L U
ᒾLߊ y { i䖈 . ᤔgiLiY { i L .
iL g i Y U ‘ n { { ߊ n { 9iiL L gLi
iLy Yi . LU niLᒾ i n䖈U’ niy iLᤔ L . ᒾ nᒾi iZ i
57
y iLy iL iZ i U 9 䖈Li ƫ i i䖈 , U䖈Lߊ
L{ ೀ䖈 gL䖈Lin gL iZ I ƫ U ᒾLU L .
U ᒾ Li gL i iL i i 䖈L i . L L LMU n LU䖈
[n L ] Lg 䖈 i iƫ U ߊiƫ ߊ iL ᒾYi LᒾL9iL g i ߊ
ᒾ ೀ䖈 ᒾLy i n iL .
ᒾ nᒾi U { iƫ ߊ ᒾᤔ Lg ᒾ i
U n ᒾ L . ᒾLi I ƫ . ᒾᤔ Lg ᒾy n L gLi
U i Y { ¸ y . U iL i ᒾ nᒾi
ᒾ gL Lg iƫ U ߊiƫ ߊ L䖈Li 9 ¸ i䖈 .
iL ᒾ iL ߊ ¸ ᒾ ೀ䖈L U ¸ i { i 䖈L i .
Uࡓ { iL { Lೀ ni 9Mi . { i
L 9M U L{ i Lg 9M. iL i gy L9ߊ
ᒾ ii ᤔ ᒾ i gy n L LU.
58
iᇨ
ᤔ inƫ,
Uࡓ i ᤔ Yi g U i L ߊ { n § L iLi
{ i 䖈L . g ߊ ᒾ ೀM gL 䖈 iߊ iy iƫ ¸ i { i 䖈L .
Lᤔ i UM i L䖈 ᒾL { ᒾLߊ Lyᒾ i
{ L i L – iL . ‘Hacker’ U䖈 ᒾLߊ U g L i . i L䖈
ߊiƫ i ƫ gLi { i i . ߊiƫ
iƫ [ ] { L i M i . i ¸ i 䇅 L{
{ i yᒾ niL 䁰 LK g M ƫ i L䖈 ߊiƫ
i ೀ n Li ᒾKi 䖈L i .
U䖈Lߊ 䖈Y ᒾiߊ L U { i i ng U i I .
{ n i i n iƫY ᒾ ƫ i i n .
ᒾ LU ᒾi i iLᤔ Li i䖈 . U 䖈iƫ
iƫ U U i iL ƫ ᒾKi 䖈 . U Ln Lᤔ
iy ᒾߊ ೀiL ᒾ Lߊiƫ { L i䖈 .
Yi ߊ Yi ᒾ9iL n Ly iLƫ { { Lߊ Yi
䖈g g Y ᒾ g i 䖈 ! gi 9i i Yi n Ly ni
ߊ U䖈 ƫY ƫ 䖈 , LYinƫ
ᒾ y { n Ly iLƫ { L i iLᤔ , n Ly iLƫ
ᒾiߊ { Li iߊ . 1992- ߊ g9 i
n ߊ n Ly i y n L y [Ross Perot] U ೀ䖈 Lᒾ n L LU
i LU ni yn U. U ƫYiƫ ߊ { 9i
䖈 Li { nᒾ .
iL i U䖈Lߊ iL i . 9i U䖈 ߊ
{ L i . 9i ᒾL U䖈 ߊ ƫ n Lᤔ i .
i U { 9i g i ᒾKi 䖈L i .
g U 䖈iƫ i i iLᤔ { i 䖈L i . ߊ
ƫ y iƫI 9ᒾߊiƫI iᤔ nƫ ᒾU
iL i 䖈L i .
ƫ Li g M U { iL ƫn ᤔ i iy Li
ƫLi 䖈 . U y gL g ni g 9ᒾZ ᒾKi 䖈 . U
䖈iƫ LKi 䖈 . Uࡓ i ᒾ n L i n Yiƫ ߊ
59
ᒾ M iM i iYiƫ iᤔ i䖈 . U M M i Li gy
iLᤔn { i䖈 .
iL i ߊ L y Lߊ U L Yi L i
iU i{ i iL . { Lᤔ iƫLi iL i i ߊ ƫ
L iL M ೀ L iƫ ᒾ L y iLᤔn { i 䖈L i .
ೀ L ᒾi Lin i U ߊ L L iL M ೀ L i
{ Li . n L iL i 䇅 n L i i 䖈L i . n
L iL M ೀ L i Uࡓ ng i U䖈 .
U ƫ ߊ L L ߊ ƫ ᒾi iL iƫ U Yiƫ Mᤔ
Ui 䖈L Yi g U. U 9i Yi iL iƫ inƫ
ᒾ ƫ iL { L i 䖈L i . Yiƫ LYinƫ M iL ƫ,
ƫ U ᒾߊ .
ᒾߊᒾ iLƫ i g n L ng i i 䖈L i . g
i i i ᒾKi 䖈L i . { L L n Yiƫ ߊ
9 ᒾ i ᒾKi 䖈L i . L { ೀ䖈 i Lߊ
{ L g Y .
i{ iƫ i ೀi n { gLࡓ ᒾ iU { iߊ
{ iLᤔ { L i . g 9 { iL , 䇅 ƫY LU.
g ᒾ iU { ƫ, L ߊ { i . g i
i䖈 ᒾLU Lߊ ƫgi ߊ L n L . LU ᒾLߊ
ߊ .
L gLi, g ᒾU i ߊ i Y { n L { L i
i Y g M n ᒾ g i L . {n ƫ g
60
i igL LiY { i L . Lߊ ᒾߊᒾ ni ߊ . U䖈Lߊ
L i U { iLᤔ { ᒾ . M i ߊ .
y ᒾߊ ᒾ iLƫ iƫ ߊ { iL . { L ೀ䖈Lᤔ U
gi L ೀᒾ iLƫ Lin n L i{ i 䖈L . i
¸ i. L n L ᒾ9, g䖈 U iLߊ
ೀ䖈Lᤔ iL ᒾ9, 䇅 L{ L niL Yiƫ ߊ L i
gL { ೀᒾ iLƫ iL . iL iU ᒾ iƫ U 䇅 L{ ƫI
䖈i nᒾ i ᒾ iLƫ iƫLߊ gi ᒾ gLi
U ᒾߊ y { i䖈 .
ᒾߊ ᒾ iU { iߊM. i ƫ Uࡓ
niLߊn L{ { ᒾ ᒾ L䖈 i n Ly i䖈 . ƫ Uࡓ
L iߊ iƫ ᒾᒾ i䖈 . YniL n Ln L ᒾ iLೀ i Lߊ
iL§ᒾ ᒾ i Lߊ ƫ i 䖈 . { L ೀ䖈Lᤔ U
ᒾߊᒾ iLƫ i LU LU
ࡓ gLi 䖈L i . iƫ g{ n ߊ .
ߊ n LK y . LU { Lᤔ iƫLi 9 g{
iU iLᤔ { U. U䖈 n Ln L y . ೀ U ᒾynᒾI
i y iƫLi { L i . i Yi
ᒾ iƫ ߊ . Ln ᒾ ೀiL iy LiYiƫ L i .
ᒾ iLgߊ, U Ln gy iy iL ƫLgߊ, U i iL U䖈
i { L i L i . iy Li ᒾgi 9 ᒾ y . ᒾgi
L g i ᒾK .
61
ᒾߊᒾ iLƫ iƫ U ᒾ iƫ ߊ { g ni gLi
n LU . L{ gೀ䖈 LiY y L gLiY ೀ L gLiY
n LU . U L{ g iL§ᒾ M9iL Li { .
ƫ䖈 L U n LU . ೀ iL ᒾߊᒾ iLƫ inƫ
ߊ .
ᒾ LU ᒾ iLƫ L ƫ ߊ Lᤔ iL
ᒾKi 䖈 . ‘ U L ’ U Lng ೀ䖈 niLᒾ iLᤔ { i n䖈L .
niL Yiƫ ߊ 9ᒾZ i n䖈L . L g iƫ U
ᒾ iƫ ߊ { ᒾ9 iLgߊ { iLᤔn { i䖈 . g
ᒾ iƫ ᒾ9 i n L L iLᤔn { i䖈 .
iL i iߊM ᤔ . iL i ೀ䖈 n n L U
iL i L I gL { iy i {gL L9 n i ᒾLU L ‘ {
9 ᒾ y ߊ 9i ᤔ . L 9 ᒾߊ iLᤔ Lߊ i ߊ
{ MU i { .’
U L{ 䖈 iL i Lg L Lg ᒾ U ᒾLU L ‘ n igLi
iL iU ߊ L ᒾZ i iL g {n L L i niL
{ L i . U i iƫ ᒾᒾ 䖈 y ngߊ Yi
i ߊ i gLyn U U ᒾLߊ iƫ ᒾU䖈 i
9I . i ƫߊ L { I { i 䖈L i . Lࡓ { 䖈
Li9 y ᒾ g iߊ { iƫ n U.’
iL i { ᒾ U ? 䇅i i {ng g iLi
{ ߊ . iƫ iL i iLᤔn { L . L n L
ᒾ i gi 9i L Li { L .
{iy ߊ L i iLߊ ೀ ƫ 9 ᒾߊ LU
iL .
ig L L {ni ᒾ g ᒾ g iL g L . U䖈i M L
ᒾL 䖈i ߊ 䖈i g L i . Yni U ᒾ g ߊ
L y iƫ nᒾ iLᤔ L , i ƫy {
I ᒾg iY i 䖈iƫI ᒾKiY ᒾLU L .
ᒾ9, iL i. Lߊ ᒾL i ᒾ g U iL
n ᤔ U L L .
iL ¸ i 䖈L , ᒾ g iƫ ᒾZ { n L i iLᤔ .
in i LU ೀ n ᤔ . iƫ U i g. i
L y Lߊ? y i ᒾLin ᤔ , 䇅 ƫY LU. U LU
9 ᒾ y L iᤔ n { ᒾL ᒾi ߊ y i ᒾi i
iLgߊ n iߊ Lgߊ n M L ᒾL L ᒾ i {
iL . gi ᒾI U U iᒾ9 i ߊ iL Y ᒾKi 䖈L .
62
LU g ! LU 䖈 g Un U. L g Un U.
g LU i 䖈 . ᤔ inƫ, M gL g .
ᒾ iLƫU { U U UgL { Li 9
n iL ƫn ᤔ i g . U iL i g{ L
iೀ iL ƫn ᤔ i LU.
LU ᒾLߊ { , iL i iL iy U ᒾ iU y gL
g ߊ { L ‘ iL ߊ’iƫ ೀ䖈 . iL ߊiƫ ᒾKi
iL gL U ? LU ᒾ i n䖈U, Uࡓ i ᒾ iߊ n ᒾ9 U䖈
UgigL g LU ߊ iL?
iL iU M gL g 䇅 L{ ᒾi L iL L .
{ 䖈 LI U n L ᒾߊ n ߊ iL
iƫ gᤔ n Ly { L . n { ᒾK iLᤔ ᒾi ᒾ 䖈i
. iƫ gᤔ U iƫ LK gLƫ i ᒾU
n L iߊ i iLᤔ L .
63
U䖈 9 iL ƫ n ᤔ . n i Y
ƫi iƫ U ᒾ LiYiƫ 䖈 iL .
ᒾKi U Lߊ ƫ L gL { i Y.
‘ LU iL . Ly U niL LࡓniL g iƫ U . LU ᒾ
iL . LU LU { n U’ U䖈 ƫ
U i . ‘ Uࡓ i ᒾ i U 䖈i Uࡓ i
YiZiL Lߊ ೀ ߊ . ೀ ᒾL gLi L ᤔ ’
Uࡓ ᒾ Lߊ .
U䖈i i ߊ ᒾYi Yi i { { L i iL ƫ
n ᤔ gU䖈Lߊ iೀ iL ƫn ᤔ i ߊ L ng LU. ᒾYi
L U ೀ L U䖈 ni LU UgiL . U ೀ
U䖈Lߊ y Yi . Yiƫ n L i LU n ᒾ ߊ .
U䖈Lߊ UgiLi Yi n ᤔ i ni LU.
U i ƫ niL Lࡓ niL n , iL ᒾZ L , g9 iL ,
n L L niL ƫ i iy y n iߊ i iೀi 䖈L i .
n iiL i M9 iߊ i ƫ i䖈 .
gLᤔ gL L ೀᒾL iߊ { n iiL ೀ L{yiƫLi
ƫ ni {i U䖈 . ᒾYi ߊ { . Yi i iᒾ I
{ ߊ . i iLƫ { ߊ .
64
Yi iL { L . ᒾYi i L䖈 M Li { i L .
L ߊ n L Li { i L . ¸ Lƫ Li { i L . iL Li { L
LU .
iL 䖈iL i iߊ i ೀ䖈 . iL iy ߊ i
gi ᒾiy iߊ . iߊ i iೀ䖈 {ng ᒾߊ i {
L ᤔ . n L i ᒾ , n L i LiƬi ii ೀ䖈
gLࡓ U ᒾiy ᒾL iLi . ing U ೀ䖈 iLin ᤔ i
Uࡓ L gLi . i ¸ i i ߊ gLೀ䖈 ig i
iߊ .
L n L i ߊ iL in ߊ . iL i iL iLi ii
L gL ೀᒾL M LU. n L n L i iߊ iೀ䖈
n { ᒾ n L i ᤔ Ly 䖈 i ᒾK iLᤔ ng
iƫ U i L ƫ ߊ { ೀ iLᤔ ߊ L ೀ䖈I
i ᒾᒾ L i . M i Li iߊ 9 n y I U i { i Lg
gL U L ng i MᒾU n Ly ೀ䖈 i gߊ iLᤔ
{i 䖈Ln n L .
iL ᒾKi ߊ . { { i ƫg { ߊ
{ L ߊ { i ᤔ Ly I
ᒾ iƫI i g L . i n ᤔ U䖈Lߊ 9i 䖈i ߊ
U ᒾYi U ೀi ᒾKin ᤔ U䖈L . ‘ LU {
iZ Ly U, iU, . iU ߊ Li {
g iLᤔ { ᤔ Ly g M { i䖈 . ߊ 䖈 ƫ LU
i L U ᒾL L ii ߊ { iೀ iLᤔ iYi
ƫ . LU ೀ䖈 i n ᤔ gU䖈Lߊ ೀ䖈 U
䖈 L iƫ ᒾYi i 9 䖈 ƫ in ᤔ . ೀ䖈 ng L U䖈
ƫ in ᤔ ’ U L .
iL iU iᒾ9 ¸ i 9 L { iL L .
ᒾ Y i , ᒾL 䖈 ߊ L ೀ䖈 ೀ䖈 I n n LU䖈
iL Y U { i 䖈L . U ᤔ ࡓ { { i n
Lƫ ߊ ᒾ i L . i ᒾL 䖈, g ii
ii ೀ䖈 Li9 n ᒾ L . { L
ᤔ U Lᒾ iLin n ᒾ iLᤔ { L . Lߊ ᒾL L ii ߊ
n ᒾU ᒾLi { iL .
Lߊ iL ᒾ Y ᤔ Lߊ LU U䖈Li L I U
U Lߊ ೀi i ߊ U 9 L y L . iy y
i i ᒾ ᤔ L . n n L i ᒾL ig M
¸ i ¸ i ᒾ i Ug iy y Li { i iLig ߊ ,
iU䖈Lߊ L ᒾ { iL , ೀ { L{ƫL L
Yiƫ M { U ᒾLU L .
65
Uࡓ i ᒾL ࡓ , Uࡓ i g M ᒾߊ iLi i
ᒾ i gy ng n i䖈L Li { L iL . Lߊ
igL g L iLi { iY ߊ . U { ᒾ
ೀ iL ƫ ᒾK Lߊ ¸ U ೀ iL ƫY i ᒾ
ᒾ igLi U ೀ䖈Y iYi ߊ . L gLi, Lߊ i ᒾ
ᒾ Y i ೀ iL ƫ i ߊ . Lߊ i
ᒾL ig M ¸ i ¸ i ᒾYiL , n iೀ䖈 , i n ᤔ i U䖈
Y L . ᒾL L ii ߊ 䇅 L{ {
U ೀ䖈 L .
LU ೀᒾL M. iL iU ߊ L ᒾ iƫI ᒾ ᒾ gL i䖈 .
ing U䖈 ᒾ L iL ೀ iLᤔ Lin ᤔ
U ߊ . ‘ {ng LU ᒾLߊi 䖈L i . U Lߊ
ೀ iL ƫ i ߊ . i U ᒾLU L LU U L gL
ᒾLU LU n U’ U䖈 9i iL iU ¸ iƫ ߊ gᤔ
gᤔ iL L .
iL iU iL iy ߊ i ¸ i Yi i { ᤔ ii
U䖈Lߊ U L ߊXy i iL Lೀ U䖈 ᤔ , ᤔ ,
ᒾ i gLೀ䖈 U 䖈 U䖈 igiL U䖈 ᤔ . U
g ߊ ngn Ly gLi ᒾ iƫ g{ ii LU.
iL { L ೀ䖈Lᤔ U L ߊXy U ᒾ ƫ ᒾ i
iᤔ iLᤔ { ᤔ ߊ L . U ᤔ ࡓ ᒾߊ i
ߊ L{ng L ߊXy iᤔ g Uࡓ ᒾ
{ Yiƫ ߊ ni nᒾL ᒾgL L iLᤔ { U L i .
iL iU ߊᒾZ L n {n i LU iLᤔ { L , i ᒾ .
Lߊ iL L ߊXy i{ LU U L . i{
iL Lߊ ೀ iU i䖈 U n i igL .
i L ߊXy L Lƫ iƫ g {iYiƫ iZ L g L i
L ೀni iLᤔ ᒾߊi 䖈 U i L . ᒾ L ߊXy
i ƫ iᒾ i Uࡓ igL I gi ƫ
U iƫL i ᤔ Uࡓ i9 U i L .
L ߊXy { L ߊiƫ { L i䖈 . { L ߊ {
L 䖈 i { L i䖈 . L 䖈 g g §ᒾ i Xi iy ¸ Mi 䖈 .
g g §ᒾ i Xi Y iೀii g Y iLᤔ ᒾߊi 䖈
U iL L L L .
66
gL䖈Li iೀii { giLin U䖈i ᒾ iLƫ i
L i . iೀii y ᤔ g U U L ii
ƫ iL ƫ L U ᒾLU L i . iೀi g ࡓ iLin U
L y L i . Xi n g U U U䖈L i . i Xi n ƫ ᒾ U
L i . gL i ᒾ iU ᒾL L ᒾng g gi L LU.
iU { L L iೀi ƫ , iLᤔ {
gL i ᒾ iU iߊ g inƫ.
ߊ iL 䇅i y { L . niLᒾ L{Yi . {
g L iLi, ᒾ i M9 iL ƫL i i Li ᤔ y L .
iL i ೀ䖈 { n L i iߊ ೀ䖈 ᒾi Lƫ i iL iU
L gL g i ᒾߊ L i iᤔ LU { U { L i . ᒾ i
L i { ᒾ ᒾ i M9i ߊ U䖈 ᤔ
iLᤔ { L i .
ᤔ L i n L{ U i U iᤔi 䖈 . ᒾ L ߊXy U
Y Ugi ೀ䖈 i ᤔ i gY { Li ೀ . {
iᒾ U䖈 ᤔ g䖈 . U 䖈 LU i gߊ gߊ
iL i n L i . n L iL ߊ , ᒾ i
gy LU { .
iL L ߊXy ೀ䖈 I , iೀii U ᒾg ೀ䖈 I , L
ೀ 䖈 ೀ䖈 I n ᒾi iYiƫ ᒾ n L i ᒾ iU
gL i iU 9 Li ƫ ii U 9y X L{ƫ i Lƫ L
. . gL i [E.F.Schumacher]- ᒾLߊ L . ᒾ i iLi
n L L ¸ i ᒾ L ߊXy L 䖈I i Y
iLᤔ ᒾߊ U䖈 M Y { Li .
U i ¸ i ƫ g i iYiƫ U L iL LU. n .
U䖈i iU ᒾ U iL ᒾLߊ Lߊ iߊ LU.
n y y U n L U iೀi ೀ䖈 i Yiƫ L iL i
67
Yiƫ ߊ ᒾ n . U Yi iLi U n L i
g ᒾ iƫ LU. g g{ , iL i g{ ᒾU䖈 .
iL iU ᒾ i 1972- ߊ L n L iߊ gL Ly U LU
i gY i Lƫ iƫLߊ Uࡓ ᒾ gLi L i y
M9 iL ƫ y . , iL 1909- ߊ ᒾLU ೀ䖈Lᤔ
U n i Lߊ y .
iL ᒾ iL iy ߊ U 䖈 ᒾ igLೀ䖈ngL yᒾ gLೀ䖈ngL
iL U L . U 䖈 ೀ ᒾgL gL
U 䖈i LU { L U ᒾLU L . U 䖈 ೀiLi iL Lߊ
i y L y gL gLi Y LU g § , Y ƫi g i
Y LU i U n iL i 9ᒾ .
in LU iL U g i n L Ly U i ᒾ i L Li
{ . i ᒾ [ U 䖈i Ug] U iL i ᒾ iƫ U .
iL iU iL iy ߊ ing I M yᒾ i ೀ䖈 n ᒾ iLᤔ { .
n L L U L iƫ ߊ M yᒾ i . iU gi { L L
L iƫ ߊ yᒾ gLೀ䖈 iL U 䖈 iƫ ᒾi i iLᤔ { .
M Lii Ii ߊ U 䖈 g ߊ U䖈L iL . g i n L Ly
U g iƫ U i{ y { i ೀiL ᒾiߊ L
gy LU. { 䖈 y i{ { ᒾ i U { LUg g i
ೀ iLᤔ Lߊ U U ᒾ i gL䖈 ni in ᤔ .
iL 9y L{ Li i n L Ly Yi ߊ Lng i g iƫ
9y L{ Li {Yi ೀiL iೀᒾ i LU. i g i
9y L yᒾ iLƫ iƫLi ೀ䖈 { L i . in LU
ᒾ LUgi L 9y L iL ƫ . g i 9y L
iL ߊ ᒾK { ᤔ M9 iL ᒾ { i ߊ .
ᤔ Lߊ in ni gi { §ᒾYi iL ߊ i .
iL U g i Lii ߊ iLߊ Lᒾ n 䖈 . Y g i
9i ߊ .
iL i ߊ L n L Ly Yi ᤔ g i g iߊ 䖈
ೀiL n L Ly Yi LU. U i 䖈 M, M ᒾ iL i i
68
ߊ Lng n L i iLᤔ . gߊ gߊ g i 9y L
M9 iLᤔ n L n ni ߊ Lgߊ i ƫ ni䖈 n .
LU g i n L Ly i I .
U 䖈 U 䖈 n L Ly 9 i iL i ƫ
iiL L i . n Li U g i n L Ly i Lgߊ
iLy iL U ᒾ L L i . Lߊ 1950 L iߊ {XiL ߊ
L U i 䖈 iLy Yi {n 䇅 iLi iL gLi ƫ
n L iL§ᒾ iL§ᒾgLi U 䖈 n L Ly ೀ䖈 i ii
i ᒾ iLƫ iƫ ᒾ9i . U 䖈 n L Ly iLi
ᒾ L iL gy ng iLᤔ I U n Li ᒾi ᒾ
L Li i L U 9i .
iL U U n i ƫ ߊ i i L L . U 䖈iೀ䖈 M Lii
n L Ly ೀ䖈 i ᒾ i L i y . U ¸ iƫ U
L i ߊ L i gL i ᒾ iLƫ L ᤔn L niL i L iU
ᒾ i Yi ߊ gL iL i ᒾKi y 9 Li
L i y . { ᒾ i U ᤔgiL iL ᒾLYi
ߊ U . iL ᒾ i ߊ ƫ
{ LUgiL g iƫ ƫ . g i Mi 䖈L inƫL
i{ LU iL gLi i䖈 . i L i{ iߊ ng L i . [Hegemony]
Ui 䖈L .
69
iYiLgߊ U . ೀᒾL Lߊ LU
iᒾ { Yiƫ ƫ L . U LU
iLƫ .
ೀᒾL LU iL i g{ iೀ iL ƫ n ᤔ i { i䖈 .
L g LU L in ᤔ i { i䖈 . Lೀ䖈 U U Lߊ g
ೀ U LU g 9i ߊ . { LU䖈L ೀ䖈Lᤔ ߊ
i iƫLi i L ᒾ gi 9i ᒾ iߊ LU. L n L L I
g9 iL I i n䖈L . iƫ U ᤔ Ly iߊ ᒾKi n䖈L .
i L ߊi ߊ Lng gL iL iYi . ᒾ i
ߊ Lng i U LYi i . i ᒾ iߊ iL ii ߊ Lng
n L iL . L U ƫᒾ ೀ䖈 { ᒾ i .
in LU iU gi gLᤔ gL L Li i g U Y
g M ߊ . 䖈i i gy gL Yiƫ M
ߊ . L i yᒾ ᒾK ߊ Lng i ߊ L ߊXy gL L
n LU. iLn L { L ii ᒾYiߊ n Ly M n
gy ng gLߊ .
in LU ƫi 䖈 iL ii . ƫi iߊ ᒾK
ᒾ iLƫ i i gߊ , U Ugi g{ U
L niL ߊ i n L i U䖈 iL , iᒾ i iL
iL LU g iL ᒾ .
g䖈 ᒾߊ Yi . ߊ Yi . i ᒾ Yi g
ೀ iL ƫL 䖈{ iLi ೀ iL ƫL ᒾ i . i ᒾ ᒾYi
M U i §ᒾL ᒾ i .
ᒾߊᒾ U { M. Yiƫ ߊ ߊ L
ೀ䖈 iL ƫ i . iL { { M. Yiƫ y .
U䖈 .
[9-4-2012 U M nᒾ9 L䖈 i iߊ iߊ 9 gU iߊ gೀ L i iL
L䖈 i iߊ 䖈i ߊ ೀ䖈 i ]
70
n L U iƫ ߊ g U y iƫ ೀ䖈 n n L ߊ L
iL i ¸ i 䖈L Un䖈 n LU i䖈 . g ᒾigLi { L
ߊ U LƫgL ƫ iYiƫ iL ƫL .
iL U g L ¸ i U L¸ g U { L i
ೀ䖈 gy ng n ᒾ ƫ . n L L ƫߊ L M { ,
{ ࡓ { , niL LK ᒾLߊ n ᤔ i { Yiƫ
ೀM ᤔgni n , niL L iLᤔ { n L ߊ L
i , ᒾL gLi n ᒾ iೀᒾ ᒾK . U ᒾ iLi iߊ Li
i ᒾߊ n ᤔ i L , i , iLi , { n LiLƫ n Lߊ
9 . { L i ߊ g i ᒾK Lߊ LU L i {
n niL n L ᒾ9iLi { U i g U { n ೀ䖈 .
Lߊ M ߊ g y i iLᤔ ƫ . ೀ ᒾ
n i䖈 . niL , LK, i , §ᒾ , Ug ߊ L ߊ i ƫ .
U䖈 U { U LU L i n Lߊ, ᒾ9iL L¸
䖈L L i i䖈 . Lߊ y i
M9 iLᤔ i ᒾgUn L ೀ䖈 ᒾ iƫLi { i 䖈L i .
iL iᒾ9 i ߊ ᒾLߊ Li L¸ n L 䖈 , LU 20
ᤔ iƫLi g ᒾ9i i L L¸ Y ೀ
U Lߊ L Y ᤔ Yiƫ ߊ { g iL i M iYiƫ
iᤔ ᒾL i n ᤔ i { i䖈 U iL 䖈i { Li
䖈 y ƫL . { g U g U y i { YiƫLi
M9 iL ƫLgߊ iL L { ƫ n L i
iL LU Ui 䖈 Yi iLi { i L .
iL I , g I ೀM ߊ gy ng n ᒾ ೀ䖈 .
ᒾigLi { Ugi iLy Li { i iL . Lߊ iL LU
iLᤔ { i iLi iLᤔ n g ᒾ gL .
ƫY ni iLᤔ L L .
U 9i ೀ 9i L 䖈 n L iᤔ ᒾ L n L, iL
䖈 n L L L iLi iᤔ ᒾ y Li 䖈I ƫL . Lߊ
U ni ƫYi ߊ U 䖈I ƫL . iL iU
L ೀiLi in 䖈 ᒾU䖈 Li 䖈I ƫL . n L U
iLyᒾ i ߊ L L y U U Lߊ M9 iL ƫn
i ߊ U 䖈 i Li ¸ I ƫL .
n L niyi y { ni i ߊ,
71
iL U iLi ᤔ ᤔiƫ {i ߊ iLᤔ L ,
U niyi y . ೀ n L U ߊ,
iL g ᒾ9i ߊ ᒾK gL { M yᒾ U ¸ I ƫL .
L g ᒾ9i U ᒾ U ᤔi g L ¸ L iLg i
, iߊ ᤔiƫ {i ߊ iL ߊ gL
g , i i ߊ Lgߊ iߊ Li iL i n Lߊ
{ i i U Li U Un䖈 i n䖈U.
n L U iL g L ᒾ XᤔgiL L Yiƫ L n L ,
{ iL iU n g g ᒾ i iL i { Lin
n LU i䖈 . Lߊ 䖈L L i n y Yi gy ng
Li { i n ᒾߊ 9 Lߊ iL i ᒾ L i䖈 n Ln
Li iL i 䖈L .
‘ ᤔiƫ L ᤔiƫ iƫ U ߊ Li {
{ ߊ iᤔiƫ { LU {i U䖈 , n ೀ ᒾYi L L iߊ
{n U U LU 䖈 ᒾ i .’
ii n Lߊ L i 9 Lߊ, n LY iL iU n g
g L g M ƫ iLi 9I Un䖈 i n䖈U. 9U iL
g L ᒾY, g U y g L ᒾY Un䖈 iL ƫ
n ᤔ .
- iL
UM ƫ iL,
Yi i ߊ { L U Ln . ᒾ ng i 䖈 Miƫ
gy iL i { Mi n䖈U, LU Un ¸ i LU.
iL i iLg ᒾL n L U iL U g L
䇅 䖈 ߊ . iL U g M iLg L U ƫYiƫ ߊ
{ L .
U ᒾL L g i iL U䖈L ¸ i n L . iLg {
{ L gLi ᤔ ೀ Li M Uiƫ i g { ߊ .
ᒾZᤔ Lgߊ L ii g iL gy ng. g
72
n iYiƫ ߊ ᒾ { M , iLg i iLi
U iL U i .
ᤔ L ƫ 䖈 i gೀ niLi i 9i . ¸giL {
i ೀᒾ iLi iƫLi Yni ƫ { . iLg L ,
iLg 9i g i Yi , ᒾ ƫ ߊ
ೀ gL Li { i iL , ೀiL ߊᒾL i ೀᒾ i , ೀ 9i
i-M䖈 ߊiƫ { L i iL 䖈 i ೀ ᤔ .
U䖈L ƫ L Ƭi . iLg 䖈 i Li i iL , 䖈 iy
ᒾiߊ L i i ᒾߊ ೀiL i { .
U i iL i U iLg ᒾL ᤔ Yi nᒾL i
YiL . iL iU iLg ᒾL g g U
ᒾg U iߊ { . iL { L L
ᒾ L g{ iೀ iLᤔ . Lߊ 9 g{ M i {
niLigLi ¸giLi iೀi iL LK i ߊ .
iL ƫ i n ni ii ng n iLg ᒾL
ᒾ iƫI ᒾiߊ L iƫI g ߊ { Y i .
ᒾg U 9ᒾ n L9i ¸ i i U i iLᤔ L .
gᒾ9i U niLi . iL i䖈 g U igL
M L U iLᤔ L .
Lߊ U ᤔ , iLg ೀ䖈 i 䖈 ߊ iL ƫY 䖈L
Uࡓ L ngL ƫY n LY 䖈L Uࡓ L LU. n L
ᒾLU ߊ Lng i . L iLg §ᒾ Yi i
ᒾL L g ƫ M gy LU .
iL iU 䖈i i igL g Li L . Lߊ
iL gLi ƫYiƫ ߊ ೀ䖈 i ᒾL i I .
73
Ugi ƫ g i nᒾ ƫ . ᒾL L
iL I .
Lߊ n L ᒾLߊ i i U gi L .
niƫ iiLƫ Li, giLi L . iLg Lߊ ೀ䖈Li
¸Yi L . n L U gL iƫ ߊ { I i ߊ .
gi { L L i g i ᒾZ i n ni Li9 . g ᒾ n
n L iƫLi L i .
iLg 䖈 Lߊ L i g Lߊ iL . iYiL Lߊ LU
L LU. iLg g g U iYiL ᒾZᤔ gL
L i iL ƫ ᒾKi 䖈 . iLg ߊi n䖈U, iLg L i n䖈U
U䖈 L i ೀ䖈 ߊ ᒾ n .
n L U ߊiƫ U ᒾ in LU. i L Ƭi g ߊ gi
Xy gLi ᒾLߊ y ೀ䖈 U gi ƫ g y Yi . ೀ䖈
ngn Ly gLi M9 iLᤔ gL n ᒾ iLᤔ { i L .
{ L L i n ᒾ iLᤔ gy LU { i 䖈L i U LU
L . n n ᒾLi { ߊ .
74
iᇨ 쳌
{ 䁰 LK ೀi Ln ni iL iU iᒾ9 iL ᒾ inᒾL
Li 䖈i Li { i䖈 . ߊ L ƫ iƫ LU
i iLi LYi 9 iƫLi iL i 䖈L i . i i iL i
i ƫgi ߊ Lᒾ ߊ Li i i䖈 . i ߊ
iƫ gL ᒾߊ L i ᒾ i䖈 . yᒾ i L i
U䖈 ೀ䖈 i i i LU䖈 g ߊ { L i i ߊ g
ᤔ
U ߊ g iL L i ᒾi
ii ೀ䖈Lߊ y yᒾ i L i Y g䖈 n Li 䖈 . iL ni
i n LK i 䖈L . i L n L { i U䖈L ᒾi U
䖈gೀ䖈 ᒾLೀ { U L{ i gLi iL i i U䖈 . U U
ƫg Lᤔ i i ߊ YniL n Ln L gLࡓ U yᒾ i L U
L gᤔ iᤔ iL i n䖈L . n L iL gᤔ {i 䖈L .
iy Lᒾ ߊ L iL iU ᒾ inᒾL iߊ 9 i
ೀ i iL L i Xy Yiƫ i ߊ . i iL U䖈
gi n ni { . iy ߊ iL i i iYiƫ L
Lᒾ n Lng i gᤔ ᒾ inᒾL ᒾߊ ߊ . L
Lᒾ yn L U䖈 g g { iLᤔ { . U䖈Lߊ
ƫgi ߊ L Lᒾ ᒾ inᒾL iU iYi ni g
{ .
Lߊ L iiI ii I 䖈 U, { Lᒾi Li
ᒾ inᒾL U䖈 gi L ᒾߊ n L n ࡓ
g ߊ . U U i ƫ¸ M i M i iƫ
gLin iLᤔi n䖈U. U g ¸ i 䖈 { U
ᒾL M Y i U nƫ ᒾߊ n ᤔ i { i䖈 .
n 9 ii L iƫLߊ gy ng i䖈 . U U g gi ᒾ iLi,
iࡓ iLi, i{ i iLi ii n i ߊ . ߊ
L i 9ᒾ n . i Ugi ᒾi ߊ
i { in ᤔ . n L ng gi . in ᒾU䖈
Lᤔ iL gLi Uࡓ i M i iƫ ߊ {
L i L iƫ n L i i { i䖈 .
U L i { ᒾYiƫLߊ LU i igL i U䖈 . U
¸ 9U L ii U gi . ᤔ L M 䖈U.
L ii { g iL ng gi L i 䖈L .
L i 䖈ngL ngL g ߊ . i Yiƫ U
i ߊ iL ƫ M gy ng. n L g 9U ni
{ 9 ߊ { 9i i Yiƫ iᤔ i ᒾKi 䖈 . gi L
75
g iƫ U L ii U ߊ L i Yi ng gi L iLi LU
9i U䖈 .
¸ g 9U gi U ᒾ g L i L iƫ
{ iLi i ᒾKI . ᒾ ᒾgi ᒾ U L iƫ
Lᒾ g iLi L ᒾ n 9 . 䇅 L U䖈 ᤔ n L gy gy
{ . { Lᤔ i ng Li Uࡓ i ᒾ {
ߊ L ᒾ 9 ¸ i ‘ yn L LiL U Un LU
ᤔ iU’. ೀ U䖈 L ᒾi ߊ L {
ᒾLg i U U L . U L{ L i i Lii gLƫ U
‘i ’. ᒾig U ngߊ M gy ng ƫ i . ೀiL
iL Yi giL9U L ii ߊ ƫ U ߊ ƫ ,
Lߊ i igߊ .
Lߊ Lೀ ii iLᤔ i L M 䖈ࡓ U
{ ߊ . gi iL ƫ L , L Lೀ ᒾ Yi iLi
i ᒾU䖈 { g g i ᒾL L gL { L i Lೀ䖈
¸ I . gi ᒾ䖈 L , L LnM ᒾL U U L .
{ ᒾߊ 䖈 i M i gy ng. n ᒾgi 9 Li Yng
i L { L i iLi ᒾU䖈 { ƫ ig g䖈 i iL
U Lೀ䖈 U i I . gi ᒾ䖈 L L n
¸ i ’ L i gLK’
LU L i L i iLi nᒾ LU
Lᒾ ೀ䖈 ߊ UgiL U L ᒾ inᒾL LU U ߊ
i ߊ . { Lೀ U䖈 ii ߊ U LU
L ߊ . { gi L g { Li U ೀM gL ᒾ
ƫ gL { M . M ߊ ೀ i L U䖈 ¸
ߊ n LiLߊ gy ng I . 䇅 ii n ni gL { gLࡓ ᒾLᒾ .
M i iLƫ I ƫi ߊ g U ᒾ ೀ䖈 ࡓ ƫL i
L ii U ᒾL L ᒾgL { n L i iLᤔ ᒾߊ
ೀ i iL { Yi iLᤔ ᒾ inᒾL . { {
.
L , n y L ߊ LU ೀ䖈 iL ᒾLߊ 23
iLi . iL n y L ߊ { ᒾ Y i 䖈L . ᒾgiೀiL I
iLƫ I iL i 䖈L . gL L i { U
76
Ynini { i 䖈L i . i iƫ {
9i ߊ . ng iL iLy ߊ { iI ߊ .
i ᒾg i ߊ ᒾiL iƫLi ᒾy ߊ i { i 䖈L i .
gL L { ᒾL igLi
iU iL i 䖈L . U L{ gL L y i 䖈L . ᒾgiೀiL
g y iy y Li i 䖈L . iL 9iLgߊ
ᒾy U ᒾ ߊ { i 䖈L . iL ¸giLi M Lߊ
ೀ䖈 { iL i Y ᒾLߊ ߊ . ni ᒾgiೀiL
䖈i ߊ ᒾߊi 䖈L . { {i 䖈L . gn L i 9.
L ߊ 䖈 { .
ng M i ᒾgiೀiL { ᒾy ߊ U U
9 i䖈 . I i ߊ . { L ᒾ gU䖈 ߊ
{ iL i n LK iy Li y {i 䖈L . ‘ ᒾYinƫ L{Yi ’
Ui 䖈L . gL L { ᒾL9i ᒾy iLᤔ
iL§ᒾ iLᤔ { L . iL gL L iLi ᒾy y
ࡓ i 䖈L . ᒾK i n Li iLi g n Li 䖈L .
gL䖈Li iL iU i {i 䖈L . { i n Li
iLy iL n Lᒾ I Y i 䖈L . Lߊ Yni ᒾ i ߊ .
ೀ䖈 gߊ U ᒾLߊi 䖈L . ‘ ᒾYi ߊ L I ƫ ߊ
i 䖈ᒾ i ’ U ᒾLߊi 䖈L . y Ln { n ?
iL iU ii ೀ䖈 U { U Yi U ngLᒾ n i
ᒾKi Lng. U ᒾKi ߊ ?
ᒾ9, iL iU ƫi n iL giLߊ i y { i L .
UgL U gi gUgiL { ᒾᤔ y { i L . iU䖈Lߊ
U iL I U Yi ߊ . gᤔ { U L M ೀ y LiY
iL ᒾLߊ ߊ . iL i gLi y ᒾU䖈L . L U
ೀ䖈Y LU ᒾU䖈L . U?
77
iYi ƫ iL iU ᒾ inᒾL iߊ U
iYi iL{ 䖈 L ii U ƫ i iL Xᤔ i g Mi 䖈
Yiƫ iLy i U䖈 . n ii Lᒾiࡓ gy ng iᤔ ߊ
. n 䖈 U Lೀ L Miƫ LU
iᤔ ߊ .
L U䖈Lߊ U U䖈 LY L iU iߊM L Li {
{ 䖈 ᒾLU L . { 9U L i, ᤔg {ni { ii ߊ
ᒾLೀi ƫߊ Lng ii iL i U䖈 . iL iLߊ ii
ߊ L I ¸ iL U iL i n䖈U.
78
ᇨ n I
UM ƫ MingLiU,
I iL iI y , gL y U L U ᤔgiL
L gy ƫ Ug L U n ᒾ i { i 䖈ᒾ i . ೀiᤔ iL i
ᒾ IgLK g ni iL ᒾiߊ y gLg
U L L䖈Li 䖈I ߊ 䖈i iL . n , iL
Ui 䖈 ( ೀ䖈) g g iƫ Ug ƫ ߊ L n Lߊ ni
Ui 䖈 g L U䖈 ƫ ߊ gy ng iL i n䖈U.
Lߊ U Ug L gy U ߊ L gLi
ᒾYi gL y U L ii ߊ ᒾ i
¸i U䖈 .
gL y U Ly ᤔy i 䖈 Ui 䖈 ᒾZ { i䖈 i i
L Yi i .
iƫ ೀ䖈 ¸ ii ߊ Ug L { ƫY i igLi
{ i
L i L . niL ߊi { iL ᒾi giƫ Yi
U iƫ iZ giL , i ߊ U , i
ᒾL L U g Lߊ
i i , g ߊ U䖈 i U i{ I U { LK
g i 䖈L . i Ug L iL i iƫ
LKi U䖈 M i ߊ
ᒾ i ᒾ i ¸ Ugi iƫ y i i 䖈L :
1. niL ߊi , ƫ Yi ᒾ gy gL i
n ᤔ . ߊ g §ᒾ i ೀ䖈 iᤔiL L ߊ M n ᤔ .
2. iƫ U ᒾ i gy gL i n ᤔ . ᒾ iƫ U
ᒾL iL i M䖈 ᒾLi Yiƫ ߊ ig n ᤔ .
3. iƫ g M iYi , Yi 䖈 ߊ ᒾKi n ᤔ .
4. g {gL i ᒾL ᒾK ᒾKi n ᤔ . g i
iLߊ n ᤔ .
5. { ߊ i L iL LK ᒾߊ iLgߊ ᒾKi n ᤔ .
6. n Ln L ߊ ᒾKi n ᤔ , iƫ ƫ, Yi
L{yi 䖈 i y n 䖈 ߊ L iL i n ᤔ .
7. iƫ iߊiƫ ߊ iL giƫLi n i n ᤔ .
Uࡓ { ngn n LK iƫ in L y { n
(i 䖈 iƫ U) LU U iᤔ ᒾ gߊi 䖈 i 䖈L .
i U { L L n ߊ L i ߊ LU U L L
¸ I i { i 䖈L . { ᒾ i ߊ { 䖈 䖈i
䖈Lᤔ i Un i y y { . n iƫ Ug L
79
M n ࡓ U { L U䖈ߊ . U g U
iƫ ߊ { n U gi i 䖈L .
gL y U 9U ¸ i ᒾZ { i䖈 U Ugi L gLi
¸ gLi . 1938- ߊ 䖈 ߊ
n L iYi ᒾ i iL i y Lᒾ iƫ U iL 䖈 iLy ¸
n i ߊ L Yi i . M iYi L ᒾiߊiƫ U iLi
M g iU i䖈 i gL y U 9U ¸ iƫni
gᤔ gᤔ ngೀniL iLy .
n LgLM9 i n L i M gU ᒾ iU L iL ߊ
ᒾ䖈 y ¸ gL y U n n LgLM9
i n L i U ” y L i y ” i
i ߊ U i igL . ni Y n y
L i y i U LU. i 䖈 ೀiL g i I ,
g I ,
g I n n LgLM9-g { gi- i n L i U M gL i
ᒾL Y LU gL y U 9U Ly ᤔy i䖈 . U
g {gL iƫ g{ ᒾ i igLೀ䖈 y M i i 䖈i .
i gL , M i .
n ii L i L . y L i y i i
ߊ , ᒾ9iLi i i ߊ U g {gL i iߊ
n i ߊ U ᒾLߊ { ೀ䖈 LU Ly ᤔy i䖈
U Lߊ 䖈i i n L i i䖈 Kg
” L ” i䖈 U ᒾLߊ L .
g 9U i䖈 , Lߊ LK iᤔ Li { i IgL?
gL y U 9U i{ iU g䖈 䖈i . Li9 i n ᤔ i
iߊ . Lߊ Yiƫ iL iU ᒾ in L Ui 䖈
䖈 iy gy Ug L iƫ ߊ { Li gL y U i 䖈L .
M9 iL U i ೀi n䖈U.
UM U,
{ i 9.
UM ƫ { i 9,
gL y U ᒾYi L ೀ LU L ೀ ni ƫ
n Ly gy y iLy i n䖈U.
80
gL y U 9U UgiL Yiƫ M U L ೀ䖈Lᤔ ߊ
i䖈 gK L { ᒾ iLߊ iL niLy L LiY
i L{ƫLiY gLೀ䖈 y { g Li ᒾK i i LU.
ng ᒾZ { i䖈 U U L{ ᒾ g
{ L ೀiL iೀᒾ ߊ . n LgLM9 { ᒾ i U Ugi L
gL y U 9U L ni gi 9i { n L ᤔ .
Ugi ߊ gi i igL
ߊ, i 䖈 U ᒾK U 䇅 L{ g 9U UgL n L i
YigLi ᒾߊ n ᤔ i U gL y U I L .
y ᒾiߊ L i ߊ YigL g gLೀ䖈 , L gyM ng
Ugi i n ೀ䖈 ᒾL i U ᒾLU L . ᒾ gi
i igL .
gigL i y i iLƫgLi i y i䖈
gy iƫ ߊ UgiL U LU ೀ iL
n . i䖈 U ᒾLೀi { U Yi gU䖈Ly
iᤔ i n ᤔ i LU i n䖈U.
U g iL iL gLin i{ y
. ƫ gL iL i ᒾK ᒾL L g i iߊ
ᒾKi y { . gL y U 9U gL iL i i䖈
Ugi ƫ iL ᒾL L gL ߊ . Yi U Mi ೀ䖈 i Y
nM gL iL i U Uࡓ L n .
gL iL i 䖈i U i n L ig ೀ iLᤔ .
U U i gL iƫ ߊ gL iL i ᒾKi y n L ߊ L
‘ᒾ gL ’i n ni gL iL i ᒾKi y . g . U
i䖈 U gLi { n gi ƫ Li { Lᒾ i i
ߊ { LU. ¸ 䖈Y iLᤔ i
L L iLi { LU iᤔ { i n䖈U. iLi
81
gy ng i U L{ Li {gL I iᤔ { i n䖈U.[ iL
L ߊ 9 n L ]
i gY ᒾU䖈 gL iƫ U ii ೀ ƫ
iL I ᒾL L gL ߊ . L ೀ䖈Lᤔ ߊ y L
ೀ䖈Lᤔ iU { L L gL i ᒾU nᒾ .
gL iƫ ߊ ߊ L ᒾ䇅 i ig Mi { . ni i igLi
i{ y . ƫi g i n gL iL ᒾiL Li, iLi
i{ y . iߊ n LU䖈 { n 9 ii gL iL i
ᒾKi y ii iߊ { M yᒾ iLin g .
gL iƫ ߊ ¸ i ¸ Lƫ i ƫU g i gL iLin
i䖈 䖈 . 䖈i iߊ L Yi iLi ߊ . i
{ i䖈 U Ugi ƫߊ { n iLin
ೀ iLᤔ L i . i i ¸ ߊ i䖈 gᤔ 䖈 L .
ᒾ . M. Lg ߊ ᒾ i9iL ᤔ 䖈 g iLƫ ¸ Lƫ i
gL iߊ { { Li i . U ᒾ i i U
L i M ƫ gL y U LU.
gL y U i䖈 gy iƫ U y i ߊ LU nᒾ ೀ
L iL gLi n L Un䖈 i n䖈U.
ᒾYi ᒾLߊ g ᒾ Yi gL y U g ᤔ LU 䖈n U.
L Lƫ U i ᒾ i ߊ i ߊ L iƫL g nᒾL L UMೀ䖈
i giL Y ᒾK { i 䖈L .
gi nᒾ i ƫ i䖈 LU. Lߊ ೀ䖈Lᤔ U
䖈 i iLi iLᤔ L ᒾU䖈 ೀ䖈Lᤔ U 䖈 iƫ
g L . ᒾ9iL L ߊ U䖈L L iLi ᒾK
LU.
gLࡓ U 䖈 U L ᒾ iLi ƫ ᒾ U .
ߊn iL iy Yiƫ ߊ ߊn { i i ngL ߊi Yi iLi
ng ng iೀ iLᤔ U i { i䖈 .
82
U iƫ ng L 䖈 i{ Li LU
ᒾLߊ iL ƫ gLyn U.
M U䖈i n L L U { L g n L . n i ߊ
. . iy g iLᤔ i
ᒾLߊ y { i 䖈L i . LU U L { Li g ߊ n LK
M iƫ ೀ䖈 iLᤔ { ᤔ U 䖈 i 䇅 ii
ೀ iL ƫ i Li ߊ . ᤔiƫ ೀ䖈 iLᤔ { Li
ᒾy gL Un䖈 U n LU i䖈 .
䖈 i LU y gL gLi Li9 i IgL U ?
Lᤔ i U i ᒾ Ui i ᒾYi 9U n i Lg
¸ iLᤔ { n L L i Y i n䖈U. ߊ
gK L iߊ Lg i gy ng 9gIᤔ Ui 䖈L ᒾYi .
‘ᒾYi ᒾLߊ 9 ᒾYi L iL iy U ᒾL i
L n L i iLy i䖈 , Lᤔ L i Lߊ i ߊ ,
LU ೀi iL ’ U ᒾLߊ y 9 ᒾU䖈L iL.
83
iL iy 䖈 i L L gU i n䖈L . ᒾYi ߊ ᒾ nᒾi
ᒾ U 䇅 䖈 n
Lߊ iƫ Li9 i { M i i 䖈 i gy ng
y iLy L i . ᒾYi ᒾL n Ly U L y iLy
iL ƫ { gL i U L iߊ
ᤔ ƫL i i gL U L{ ೀ䖈 ᒾLy Lߊ ᒾ iy
iy L . 䇅 䖈 LU iL .
gL y U 9U 䖈 i ೀ䖈 n ᒾn ᤔ i{ Lߊ 䖈Lgߊ
y iLy Li9 U n LU n ᒾ n U.
Yni LU n i䖈 Ugi iƫ Yiƫ ೀ䖈 gy ng.
U L ߊ L n ƫYniL ni iU
i n䖈U. { YiL ᒾ iLƫ iL iy ᒾ
䖈 i U U Yiƫ ೀ䖈 L U ni LU i i n䖈U.
U iL iy ᒾ n L U Y iߊ L n L L U
g ߊ . LU ೀ ᒾ iLƫ{ g
ᒾ iLƫ{ L{ .
84
iᇨ 쳌
ᤔ . ࡓ L9 ᒾ iࡓ ࡓ n ᒾ iLᤔ { n L L
ᒾLYi { iLiU ೀ䖈 i n . LU ೀ䖈 M L U䖈
ೀ䖈 ᒾLU ng U i g . ೀ U
gi n { ߊ . ƫg { ߊ U L ii
g iL ƫn ᤔ U䖈 ᤔ { L ii ߊ U䖈L .
‘ LU ೀ䖈 , Yni U ᒾK iLᤔ { i n䖈U?’ U䖈 ᤔ
{ L ii U䖈L .
LU L ߊM i U Lᒾ n L ೀi n { ೀ䖈 . U
LU L i ߊ ೀ䖈ߊ U ᒾ i䖈 . U g ߊ
ೀ䖈ߊngߊ ngLi L { iL U n { ߊ
{ M n L niLᒾ n U. iL LU U n LU䖈 i 䖈L ߊ ‘ i ᒾ’
U䖈 ߊ iy ¸ LU 9ᒾLi ೀ䖈 ᒾ inᒾL iߊ
{ LU n i .
iL iU i Yi LU ೀ䖈 i U ᒾ9iL L . LU
U i ߊ L iƫI iL i { L i
iLᤔ { i 䖈L . { i LU ii , ƫ in LiYi
ᒾ i U ߊ . ᒾ iƫ ೀ䖈 i n ߊ .
ᒾߊ g U Y, Y g , 9 i ೀ䖈 I niLᒾ ߊ .
L iL ƫ L U iƫ ᒾU i 䖈L .
iL U ߊ g ngߊ L gL i iLᤔ { i 䖈L .
i ೀ䖈 ᒾi . n L U ߊ 䖈 ೀ䖈 ni
ᒾLߊ iLᤔ { i 䖈in ᤔ . i ೀ䖈
ᒾ g{ i iL . ‘ LU ߊ g g i U’ U iL U
iᒾ9 i ߊ Yiƫ ߊ 䖈 i 䖈L . U Lߊ ƫ I
i I ᒾgLƫ i I i 䖈L . i { Lߊ
ᒾgLƫ LU 9i igߊ .
iL ᤔ ߊ ᒾL L I U i Y ƫ iL i 䖈L . U
䖈 ƫ ƫ iLೀ n ᤔ gU ೀiLin
iᤔ L ᒾU ߊiƫ ƫi y i 䖈L . U L{ ᒾ ߊ
iߊi L ߊ { 9 L 䖈 iߊ y i ߊ ng gL i ߊ
U iLᤔ i ᒾKi 䖈L .ngn y 9 9iU. iZn iL
85
L n L { M . ’ LYi U䖈Li yn L ’ Ui 䖈L iL . MiL
ᒾLߊ ߊ , U Yiƫ ߊ . i i U䖈Lߊ ߊ L
ࡓ Yi i U i inƫ n ೀ䖈 I .
i ᒾ 䖈 i 9iL Lߊ ೀ䖈 iLi L iL .
i ᒾ Y iLi nᒾg in U U L ii U { i
ᒾ ᤔ i{ . iL ᒾߊ g Yiƫ ߊ g ig i ƫi
n ᤔi 䖈L . 9 iƫ iU iL i 䖈L . i i
n L i gLi { i 䖈L . g ᒾgL i
ᒾ Lng i 䖈L .
Lߊ iL ࡓ ᒾ ೀ䖈 iೀ { i 䖈L . ᒾߊ g Yiƫ ߊ
i i gߊ Lgߊ ᤔ ߊ . i U
9I . i n ᤔi 䖈L . gL M,
iL¸ M Yiƫ i 䖈L . i ᒾ i ߊ n iᤔ , iLKi䖈 i
Yi ng ߊ Y U . Lࡓ U ࡓ ߊ ni
iᤔ n U. ೀ䖈 I n n L ೀ䖈 i iᤔ M
nᒾ { LU.
{ L gy ng ᒾᤔ iL ƫ ߊ g ߊ ೀi 䖈 ,
Li Yiƫ ߊ i ᒾK L ࡓ gi iߊ {
i䖈 ೀ䖈 i 9 { . gᤔ䇅 U
䖈 { L i䖈 . iᤔ䇅 iL iLyᒾ iƫ LYi iL ƫ
iL iLᒾ ƫ i䖈 . I ng Li L Yni ೀ
Ungߊ { i n䖈L U䖈 ᤔ { L i䖈 . Li Yiƫ ߊ
{ ii ߊ L n 䖈YniL { L Lin n L . {
L iLyᒾ iߊ L ೀ ೀ n L ߊ .
iL { gi n ೀ䖈 9i i y iLᤔ { i 䖈L .
n ni { i ߊ Yni nᒾ
86
ᒾ9igLi { i䖈 . y ߊ Lgߊ
g n L n L iߊ i ᒾK ߊ . n ᒾgi i i ᒾ gLi
y gy iLᤔ y ᒾiߊ ni i gLi
iLᤔ { g ߊ . ᒾߊ { i y g i 䖈L . ᒾU nᒾ{
ೀ䖈 i ߊiƫ nᒾi9 i 䖈L . Lߊ ೀ ᒾiߊi i
gLೀ䖈Yi n L i n L ng ƫ i 䖈L
9ߊ 䖈Y n L iL ೀ䖈 i i ߊiƫ ೀi n 䖈
{ i 䖈L . Yni ᒾU 䖈Yi i U i ߊiƫ nᒾi9 ߊ . Yni
n ࡓ Yiƫ gy ng i { Mi 䖈L . 9 ƫ
i igL g i , Lೀ ᒾ䖈 M ƫ Yi gೀ ᒾ䖈 L i Yi
ii ೀ䖈 ᒾU L i 䖈L . iᒾ9 i ߊ 䇅 L iLᤔn
{ i g i g y i U䖈 . iƫ ߊ n ࡓ
iL iƫY i L { L iƫL U i i n LU i䖈 .
iL iU i ߊ i igL ᒾ i ࡓ Yi iLi,
L Mi iLi gy ng iU i 䖈L U . U i Yiƫ ߊ
{ L iLin ᒾU䖈 { i 䖈L . ߊ YigL ᤔ i U.
i ߊ ߊiƫ Lᒾ ೀ䖈 n igLi 䖈 Mi ߊ .
ᒾ y gL i iߊ ᒾ i ߊ i Yiƫ ߊ
gi 䖈 Lin Lᒾ i 䖈L . { L ᒾig iƫ L in
n ᒾ i䖈 . ߊ L i Yiƫ iL i ߊ
g iƫ U iߊMiƫ, ᒾ i ߊiƫ X䇅 igLi i
{ Yi U iᒾ9 i ߊ Y ᒾK { iL L .
ೀ䖈 iL iL i , iL i ࡓ gLi 䖈 . Lೀ
ߊiƫ U iLi ߊ Lgߊ gLࡓ g{ n iLin gLࡓ
Lೀ䖈 iೀ䖈 . U䖈i i { 9iL n L L
䖈 { L . i y n L L , g䖈 i y n L L, n L L
n L L. U Lƫ ߊ n L L U ¸g iYiƫLi ᤔ
i{ iL n Ln ೀ䖈 iL { L . ೀ䖈 U Lii i U
L M iLᤔ { L
iL iL 䖈 n L { 䖈i ߊ . g9 ߊ
X 䇅 L{ ᒾ iL ᒾU䖈 { i 䖈L . 䇅 L{ 9
iL 9 i { L i . 䇅 L{ g iƫ U L iI
ᒾ i i Yi { 9I .
87
iᇨ M ML
iߊi L ¸ i n i 䖈L iL . ᒾ g U ᒾ y
iLƫ niLi ᒾߊi 䖈L . ᒾߊ ¸ i iLƫ iL ೀiLi
y y gLi iƫ iLᤔ ᒾU iLᤔ { L i . i
{ ii iLᤔ n L iᤔ iL g i 䖈L .
iLƫ niLi iL iߊ { i LƫgL ᒾ iL i ᒾL i
{ i 䖈L i . ߊ n L ii ƫ { ᒾ ƫ ߊ U䖈
iL i iL { i䖈 . in Y iL i ߊ . i
ᒾ L i 䖈L i .
n L { L L ߊ ᒾL { g { iL L i 䖈L .
iL i i ᒾy ‘ ᒾ Yni ᒾߊi 䖈LK?’ U niy L . iL
{ni ᒾU ‘niLi ᒾߊi n䖈U’ U䖈L . iL i ᒾ
niyi ߊ . iL i U {ni g{ ᒾLߊ ᒾ䖈 n
9 n ᒾ L ᒾL . iL 9 ‘ i i g
i 䖈ᒾ iƫL?’ U niy L .
ᒾ 9 ߊ { ᒾL g y i 䖈L . iL I { {
䇅n { Yiƫ ߊ { i 䖈L i . ᒾLߊ n L Lߊ L g U {
n M ƫ iƫ ߊ. { i gniLi . U L{ L niLi . ᒾiߊ ,
n L Ly gy ng U ¸gi n L i ᒾߊ n ᤔ i iL .
I y y ᒾLyᒾ iLi gy g
I LY U U ¸gi n L i
88
ᒾߊ n ᤔ i ᒾL . ᤔ L i ᒾ iߊ U
{ iLᤔn { .
iL iᤔ U ᒾLi n L i ೀ䖈 U iL niy n L ᒾL
ᒾy U y gL gLࡓ Lೀ䖈I y iLy i 䖈L . i
y n L i iLᤔ ᒾߊ i U䖈 . Lߊ gLࡓ
L 䖈Y Lgߊ { iLᤔ Ln { i䖈 ?
i niL i iL g iƫ n L i
ᒾU iLᤔ { i 䖈L i . ߊ ᒾy ᒾ iLᤔn
{ i 䖈L i g i . ೀ iU ᒾK ?
iL i U i gniLi U ߊ i y iLy i 䖈L ᒾL . iᤔ n
9I U iLi, ᒾL igL n L L L i L U n iL
ᒾKi . U L L i gi ᒾKn U U䖈 䖈 iU䖈 I
L iY iL . ᒾL L ߊ L Yi {
Un䖈. ߊ L i i Un䖈. Yni LU i U䖈 U䖈
ni Yni g ᒾK { i䖈 . U iᤔ U
iL䇅 i gL { iL iƫ .
iL n L Lೀ Lᤔ iL Un L i L i i Li
{ { Lߊ i iLy gLᤔ gL Yiƫ U
ߊ L 9ᒾi iL n L { L . {
i n L iƫ iᤔ L . ߊ i n L9U n
iL iƫ y ࡓ L . i { Yᒾ i
i y L U ೀiLi ᒾK L . ᒾi U i Ugi
ᤔ L i n L9U ᒾ Li n L L
ᒾi U䖈L .
iL iU i ᒾ Lƫ ߊ iLƫ niLi U 䖈 9i
{ i U iƫ iL n . i n L9U i i
ƫ iLi . ᒾL iƫ U g Yi . 䇅 ᤔ iƫ U n Yi .
g i iLi L ii Ln L g i Yi Lߊ
ƫ iƫ g g iLi ᒾU iL
iᤔ L . i iᤔ ᒾ{ U ‘n ᤔ L i n ᤔ L ’ U gU䖈L i
gLࡓ Ug U iL ƫiߊ ƫL L .
U U L I U U䖈 g i y L .
ᒾ L y L . ᒾ g ᒾKi y L . ᤔ iƫL ᒾZ iƫL
M䖈 i i y L . i ᒾ i ߊ n ni { 䖈 L .
iL i U ᒾL L . 9 U n ᒾ, U niyi
{ L . { i䖈 { i ߊ . Lߊ iL
L . ᒾ g i iL iߊ ¸ ƫiƫ n L . iƫ 겠 Li
iᤔ I . iL 9 L L U ?
89
’ n L i n i 䖈Lni Uࡓ 䇅 ƫY 9i Yi
iL { i U䖈 ’ U ᒾL ᒾLU L U LU
iL i n䖈U.
90
iᇨ ZL gᇨ
UM ƫ M i
Yi 䖈Y iL Ly 䖈 U , ೀ䖈 LU ni y { 䖈
iL iƫ iL ᒾU䖈 n L iL niy U ƫiߊiƫ i ೀ䖈 L
U . n Lߊ ᒾ Yi iy U䖈 n U. iL i
䖈 Li n { iƫi gೀ䖈 iL iLYi iL iƫ U y
L ?
ᒾi ߊ g L i, L g L i U 9 L L iL .
Ln ni L.
UM U
Ii
UM ƫ IiL ,
Yi ni iߊ ƫ Yi ᒾL L gLi iL
L i L iƫ Lᒾ Ln ߊ i
iL iL ߊ ƫ 9 n i LU ᒾLU L .
Ly iLi ᒾL ᒾ Yiƫ 䖈 iƫ L{Yi U䖈 䖈 ߊ .
U y Yi iL iLi ᤔiƫ iiƫ niy L .
䖈 ೀ iLᤔ yᒾ n I 䖈
9 ᒾU nᒾ L i . yᒾ ᤔi Yi iiƫ
i ೀ䖈 iL L i . Lߊ I iy Li ߊ . {
iLi i ߊ . { i g gLೀ䖈gLi,
Ugi { M iLin U L .
iLYi ߊ U iL U Lߊ ᒾU䖈 iƫ ߊ { L L i
䖈 Lߊ ᒾߊ iߊ I iLᤔ iƫLin { L i . i
ೀ䖈 䖈 LU iL U Lߊ ᒾU䖈L i . i { iLYi ߊ
iLೀ䖈 in L { ᒾߊ U L i ߊ .
n {Y yn LMLM I LnM ᒾL ߊ L { ᒾߊ I
ೀ䖈 i gL L I 䖈 LU ᒾU䖈L i . i g ig i ƫ giL
L iini L L i . ᒾL nᒾ in L ᒾߊ
giLƫ iƫLiY { in L ߊ .
91
i䖈L Li 䇅i ¸ y . .g LK n LU䖈 iƫ U iᒾ9 iƫ n ni
iL L .
n { U { L i Yi n gL䖈Li g ig i ƫ giL
L i iLᤔ . { Y, Y g n LU䖈 Yiƫ ߊ
9i Ly g { ߊ . ii L i 䖈 i 9i g g M
iLᤔ . i ii , Lߊ n Li i igߊ .
{ iy ߊ n {Y i Yi U䖈L ߊi iLYi
ƫ i iL ೀ y . iLYi U i igL
iƫ ߊ { Li 䖈 . L iƫ ߊ n
ᒾߊ L U n { L . { n U ᒾ g .
iL i n Lᒾ niy L . { iL n U i L g
iL n Lᒾ ᒾLU L . Lߊ n { Lߊ i ߊ .
i ߊ LU U ߊ L iLYi iL i { L i . n {
i gL i U { L ini L L .
i igL {gL gLi { ¸ i ߊiƫ U
ƫ Ly iYi iLi i M9g Li LU.
{ i Yi Mi y g ᤔ y Yi ᒾ
iL L . ᤔ L Mi y ߊ L ೀ䖈I K Yi
U Lߊ . .g LK LU I ᒾLߊi 䖈L .
LnM ᒾL i M L iLi { n L {
‘ U iƫ’ g ᒾ n ƫi n 9ߊ M U䖈
L . { 9i 䖈ni Li U n ᒾ y {
. .g Li U ߊ iLᤔi n䖈L . U n n LU䖈 i Yi g i
ƫY ƫ giLi L L i U ೀiL ᒾLU iƫLin ƫ .
LiL I g ߊ Lin { L . i yᒾ i
i L iini L L . ᒾ i i
ng ᒾL L gLi LU { .
Yni gL䖈 ? ¸ i U LU U U
g . ೀ iL n ߊ 䖈I iLy i ᒾi
gL䖈 i LU. i iLߊ ೀ䖈Lᤔ iL ߊ gi 9i
iL ᒾ iߊ y . ߊ { i Yi
{ 㜠y Lƫ i Y i i . n ni ߊ Lgߊ
i ᒾ iߊ Lߊ ᒾ gL i Li ii .
92
gLೀ䖈 U ƫ Li 䇅 L{ ᒾ iߊ iyᒾ I 9i ƫ ߊ i
䖈 i LU ᒾ i n ᤔ i iy Li { L . i
yᒾ iLƫ i nᒾ Lin ᤔ i{ . ೀiLi i iL 䖈Li
iU n ᤔ i{ . i gy U iL n . i gy
n iZ gy { L i ƫ n 䇅i 䖈 .
yᒾ I 9 i iL U ƫn LiL iU
gi ߊ { L L ᒾ9Y. n { iL n iyᒾ i U
Lƫ i { igLi { . yn ig i LI
i y g LK 䖈 i 䖈L . ೀiLi ᒾ ᒾ ii
i iLy i U䖈 . Lߊ n { i ᒾ 䖈 iL Lin
{ i 䖈L .
Yni L Yi i n L gߊ gߊ ƫ . ᒾU
{ y Yiƫ ߊ ߊ i . LiL iU yᒾ iL ߊ LU
L䇅 n Yiƫ ߊ iyᒾ L L n L gLi i .
ᒾ§ᒾKiL LU U iL i L Ui 䖈L i .
Yi { L Yi ƫ { iLYi ni ᒾYi L i 䖈ᒾ i . U
L i M ƫ iLi ᒾYi n { i 䖈ᒾ i . n { gy gߊ
L g iL .
Lߊ iL L i n { - n i g i
ᒾg n ni { i䖈 LU i n䖈U. ߊ L iL YiƫI
ᒾLYi ᒾg M 䖈i i iLᤔ .
Li ᒾKI g Li iLYi gLೀ䖈 . n ᒾ i
ߊgigL i i .
93
iᇨ L
{ i ᒾi L Li { 䖈 . iL ᤔ L y ngM
gL Ly iLi 9y X gLgU L ML M ᒾ ೀiLi 1931 niL i ߊ
ᤔ ࡓ L . 9y X gLgU ᒾ ೀ y y gL
gೀ 䖈i ᤔ . iL ᒾ Li i ೀ
U n gLೀ䖈 iLᤔ { L . gi ƫi i ᒾLi i U i
i { L . Y i gLೀ䖈 iLᤔ ߊ
ᤔ Ui ƫ M ೀ UM g9 i Lƫ { 9 ‘ ᒾYi
gLgU ᒾ i n L ೀ U iƫ ߊ gLೀ䖈 ᒾK ᒾ iƫL?
iߊ ᒾߊ g Li iL ƫ L L?’ U niy L . iL
ೀ ‘ ߊ , n 䖈 iߊ LU ᒾU䖈L LU gU
g Li . U䖈Lߊ i L{ gೀ䖈 iLi
{ ’ U䖈L .
ᒾ M U iL i { { gLgU U ƫi
iߊ ೀ ೀ { ᒾgLi { i ߊ iL U niy L . ‘ LU
U ᒾ n ᤔ ? Yi { { n iL i gLgU n
{ Ln ’ U䖈L iL .
ᒾi ߊ 䖈i iƫ U ߊ gi iL ƫY
ᒾ iߊᒾ iLƫ i 䖈Y. I n Lೀ䖈 LU
i ᒾ䖈 䖈i . iL U niL i iL y ᒾLi iƫ U
n Lೀ䖈 ߊ { L . ೀ { iYiƫ { i ᒾL iYi
䖈 iLᤔ . iL U ƫi g i Yiƫ ߊ { Li
iᤔ L i . Yi L ii, Yi i { Li
g y L i .
M9 iL U Lೀ䖈 U U iߊ n g
iL ƫn ᤔ . U g i{ Y g ᒾ i g M.
gU Lyᒾ 䖈. i ᒾ iߊ 䖈 i . ƫ i , ᒾ i .
U 9y X yᒾ { L n L iL9iƫ U iL { Li i .
iƫ U iL . i {ng g iƫ g{ Li
i i { i . iƫLߊ 䇅i iL i .
iLYi U iL i {ng i gy ߊ {
i . ᒾߊ U iLᤔ i . ೀ䖈 i gLi
i䖈 L n L ingL ᒾK i . i g i gL
gU gU i g i gL ng LU. iL iU {i
gL { ƫ i ೀ䖈 i gLi i . U iLin iL U
n L ᤔgiL g iƫ i igLi ii .
94
U L 9 iL U ᒾ iL i i ࡓ U iߊi L iLYi gL Ly
iL Yni g iƫ iL ߊ . iL U ᤔgiL
g iƫLi i ƫi ᒾLi i Yi { i ߊ . i i {
i { gy ng { . ߊ L n i Yi ߊ
i . 9y X g M g ig i ᒾ LigLi ೀ䖈 .
L i gL L iƫ ೀ䖈 iL g g ᒾ U ¸ i { i 䖈L
gL Ly ߊ iL i ᤔ g Yi . U
䖈 ii U ߊᒾ ᒾLೀ 䖈L iƫ n ೀ ƫLin i y
䖈n ೀ䖈 y L i . ᒾ䖈i n ƫ ߊ iL U ᒾK i Yni
L . M L n ᒾi iߊ LiI U n LU䖈 i iL
겠 Li Uࡓ i ᒾK i Yni y gLi U L . U U
n y -ngߊ ᤔ gL䖈 i i ᒾi U LU.
U L{ i iLY ƫ ni iL
ᤔ i䖈 U ೀiL iᤔ L iLƫgLi { . iL iU
Mᒾ iL i Un L i gY iYi i .
g9 iL U gL Yiƫ ߊ { 䖈 y gLi
ƫiy . iƫ ߊ L ƫ iL Mi Yi iLi
n L i g iƫ iL ᒾU nᒾ L . Yiƫ ߊ L
ƫi ’ L ’ iߊ { L . iL ᤔ i䖈 U ೀ
n Lೀ䖈 n L gi ᒾ䖈 ᒾL ᒾL n { i ߊ . n L i
g ᒾLyᒾ i n L i iL n ᒾ i n Lೀ䖈 igLi n ᒾi .
U LU䖈I i in ᤔ . n L L ¸ i iL iU
n L Ly Yi L ᒾL i䖈 g MiƫLߊ U i y .
1931 ߊ y ngM gL Ly ᒾU䖈 iL Yi { n LgLM9 ᒾU
n L Lᤔ ᒾ i { L . 䖈 n niy n L
n L LU䖈L i ᒾ i iL U g y L .
n L Lᤔ ᒾ ೀ 9i g iL i iL
iL Lߊ LU n L n y g L U䖈i ᒾK L i ¸ .
ᒾ n ᒾ ƫ ߊ n L Lᤔ { Li i giL iᤔ { Li
.
95
Lߊ U Ly iU Yiƫ LK i gy n L
ᒾ i g g iL gߊ U iᤔ . K Lƫ y
niLU Lߊ䇅 [Peter Gonsalves] 9 Li ೀ䖈 ¸ i { i 䖈L . n L M
n Lᒾi iƫ g{ ᒾ iᒾ i 䖈 ii ƫ i y . ೀ䖈 ߊ
U U ᤔ L n L Lᤔ Li ig ೀ䖈 iL ߊ Mn L
L ᒾߊ ¸ i 䖈 M i igL . ߊ iL iL ߊ
n LgUi n L i iƫ U ࡓ L U䖈 ᒾ9 i { .
[ U ᤔ L i i M g i 䖈 n L L { U
ᒾL 㜠 iƫ iL ೀiLi y 9U gLࡓ iL iƫ iᤔ
iL L n Lߊ { L U n L{ U Li ೀ䖈 ᒾLy y .
ೀ䖈 i The deputy U䖈 L i Mi ೀ䖈 . g ߊ LU
ೀ䖈 L g U䖈 { iy ¸ i { i n䖈U]
iL iU n L Ly U ೀ䖈 gi i igL iL U
n L Ly Yiƫ iU i iLᤔ ᒾU䖈 LU. n L L
g9 i { iLƫ iƫ U ೀ䖈 { L .
Mᒾ iL i i n LU䖈 ೀ䖈 g9 i iYi gi 9i ƫ ߊ
9 . ߊ Lg L ೀ { 䖈iƫ 9y X
Yᒾ i i . U , iL iU n L Ly ᤔgi ߊ
U 䖈 ƫ i iLᤔ U iLy .
iLg,ᒾy g M n L Ly Yi 9 Li ᒾL
ᒾKi y . ᤔ , i䖈 n L iLy .
䇅 ᤔ ᒾL I U䖈 iL i U n Lೀ䖈 LU.
{ Ly Lƫ iLi iLy i . n L i 䖈
i Lg g U . ’naive’ U Y
i 䖈 y . n Lೀ䖈 YiL
i䖈 M iƫ ߊ { Li iLy i . ߊ Li ᒾLೀiƫ ߊ
ᒾLߊ n ᤔ i U iLi iL ᒾLU L .
96
iߊ L Ui 䖈L iL . ni LU Ui 䖈L . ߊ Uࡓ
Xy gL . Uࡓ i iI nᒾ gLgU { i 䖈L U
ᤔ iL Li I ᤔ 9yyX ᒾL L igLi
gLgU I y . iL 9y U ᤔ i䖈 U ೀ
i { { ೀ Yinƫ n L gL L gLi g .
ƫ iL n L iL I iLYi ᒾLߊ { i I
ni ig iƫ ᒾLߊ .
iL iU ᒾ inᒾL i Lᒾ iLᤔ { n U. 9 ߊ iL iU
i ᒾi U L i M ƫ i iᤔ iLᤔn U. L䖈L iLi ߊ
L i U L U䖈 ߊ iL iߊi L ߊ iLi ƫ
U䖈 iߊ Yi i { n L Yni i U M U ᒾ ᒾ
y i giL LML iƫ ᒾ ࡓ ¸ i 䖈L .
{ ni 9i i gi { igLi ᒾLߊ ᒾߊi 䖈L .
‘ Yi i L ii g Yi LU 9I . Yi
ᒾߊ I y YiƫI iL Lೀ䖈 iL ೀiLi 䇅 ƫY
gL Yi iߊ L LYi ƫLin ᤔ i { i䖈 U I LYi
gy ng 䖈n L . ‘ U { gU ᒾLߊi 䖈L . ’ { L
n iL i gy ng i i iLߊᒾy iI y iƫI
i LU n ᤔ gL?’ U iL n I U niyi 䖈L . ‘ Yi
n iL i L n L { Li iLᤔi 䖈ᒾ iƫL?” U
i U giL LML ߊ ᒾLߊi 䖈L .
9y X gLgU iL i ᒾ n iLin ᤔ i iy Li ೀ y .
{ i ᒾ LiYiƫ ƫ ni in ᤔ . U䖈Lߊ iL
97
{ g ߊ , { n ᒾ . 䖈 ᒾ ᒾߊ iL L , 9y X
g g i y { i䖈 U .’ 9y U Lೀ䖈 ߊ UM n L
i gLೀ䖈 y ߊ , g gLೀ䖈 n L ߊ , {
iL { ’ U䖈 gLgU 9U M.
iL I U iZ Li ߊ , in I
ng L LiY i ߊ . Lߊ Lೀ g Li
i ߊ 䁰 iLᤔ ¸ L . iL L ML ? Yni
n L LU䖈L i ? U Lೀ䖈 U 䖈Y LYiೀi
i . iL { L . { g ᒾi .
L ೀ䖈 U ߊ { M M 9U ᒾ U䖈 g L
{YiLyᒾ ii ߊ iL L . inᒾL I n L { iL i
ᤔ i i i ng M 9U YiL iZn LU { .
1931 niL i ߊ iL U L Yiƫ U ƫY ni i gLi U䖈 gLgU 9
g ig i LU n ᒾ i { L . { ni 9i i Y U.
98
I i ؾ
{ M
ᒾg ߊ LU { iy iߊ iL L Lƫ ߊ gL ߊ
i ߊ U n U, ߊ ᤔ U gೀ U L 9 i
L i U ᒾU䖈 { i ? i ߊ ?
ng LU 䖈 ೀ U YiL gL i iY ¸ Y
iೀ iLᤔ { L U n U. { n Y i i ߊ
n Lߊ ƫL i ߊ M i gL i iೀi . ng
g n L iy iƫI ¸ ƫ { i䖈 ?
ᒾL i ?!
– L
UM ƫ L
iL ƫ Ly i Yiƫ i ߊ, { L U䖈L ߊ LU
ᒾK { i 䖈L .
iL ߊ L iiL Li Yiƫ i ᒾK { i 䖈L . gL ߊ
i ᒾK ߊ U ᒾ Ln L i i Ln L ߊ .
iL L Li L ߊXy Yi ngߊ i { . { L L
L ߊXy Yi n L iYi iLiY n L{ iLiYng
{ L i i U䖈 , ᒾi n i iLi ߊ U
ᒾLߊ i { i 䖈L . U ᤔg U L iLᤔi n䖈L .
iL iU ƫg iL iy ߊ LU gL ߊ 䖈 䖈 igLi ೀ .
gL ᤔ ߊ { L ᒾK iLi { U iL
Y ᒾKi 䖈L . I I ᒾ n i i 䖈L ,
Li9 i 䖈L .
gL Yi U Ug U niyi 䖈L . n i i ߊi
U Ug? n L ᒾ i igLi { i iLᤔn ᒾߊ Lߊ
U Ug? g U L i ng i䖈 L , ߊ Uࡓ
ᒾ n 䖈 i LiY ᒾ i L LiY i 䖈 L?
99
L ߊXy g L ii ng n L i iLᤔ L L U䖈
L ߊ Lgߊ g ᒾ i ߊ . { L L L ߊXy Yi
ng Lߊ { L i y in L U y U
i y iLy L i . L ߊXy U y gL
ƫ iLᤔn g L i .
iL gL { iL Yi iLi Li9 i 䖈L . U gL
{ i . U g { iI U nᒾ iy LU ƫiߊ
ng iZ¸ i ᒾiLin { .
{ { i 䖈L
iLi gL i g ig i ᒾ n 䖈i . iU
9 L{ ƫY gi 9i . { { iLi { i Lgng i
ᒾKi n iL 9 L{ƫ 9 i䖈 . iL i 9ᒾ
ೀ iL ƫL
iL iU L ii U ೀ iߊ gL i ᒾ iL Li
䖈 iLᤔ L . n L 9 ᤔ L g ᒾ
{ iLᤔ { . U { { L gL i
i n ᤔ i U Un䖈 ᤔ i{ L . n ᒾgi {
L gLiY iLᤔ { igLy L . U䖈 igiL n U䖈Lߊ
gL i ngೀ iL ƫ { i ig { { iL
iL iೀ iL { ߊ ni ߊ .
{ L L ng i 9i iߊM. n iೀ iLᤔn
{ { i 䖈L . ᒾ inᒾL in ni L i L . i ߊ X ng
i ߊ iY ೀ䖈 i 䖈 ᒾU 9 iL i 䖈L .
{ i Yi , ᒾ 䖈 iߊ g{ .
iL igLi Lᒾ i i ߊ . Lߊ iL iy U
ᒾ ᒾ iƫI i igL i ᒾLߊ niy
M9 iLᤔ { i 䖈L . n Li iL g{ gL i
iೀ iLᤔ L gLi ᒾLߊ L
L iೀ iLᤔn { L . g ‘ i i ’ iೀ
L 9 ¸ L . i ᒾ iL ߊ Yi gL .
U ᒾLU
100
UM ƫ M
LU Yi L LᒾiU
iL i iƫ U ᤔ L n LU ( U { iL ߊ) U
L ii ߊ Y {’ violence’ Ln L ( ᤔ L n LUM – ߊ
i ೀiLi
{ L ) ᤔ䇅i n䖈U.
iY ᒾK n i n L ƫ iY
UM U
nᒾ n g
UM ƫ nᒾ n g ,
i ᒾ g ߊ n L { i igL L i L . M , ,
, U䖈 ƫ ߊ gy ng i ᒾ iƫ L {
L 9ing g i{ . i L g 䖈 iᒾ iƫ ߊ {
ᤔ { L igLi 䇅 g iLᤔ { n L .
n L U Yiƫ U 䖈 i i ii LU.
n L L M U gi U ᤔ i ߊ L ೀ䖈I
n ᤔ gUn䖈 iZ L i L . L ೀ䖈 ߊ L n ᤔ gUn䖈
g L . i ᒾ i U iᒾ iƫ igLi
U i L . U L ᒾ n in ᤔ i { iy Li
{ L i L . L n gy ng iLi iLᤔ Lᒾ iY
ᒾ iY i ᒾߊ Y iೀ L . { L i iƫ U Lೀ i
inƫ ᒾ gL i 䖈L i
n L ƫi 䖈 iLi n ᒾi . in iƫ U gL iߊ
iƫ U gYiƫ ߊ iƫ U L iߊ n ᒾ L . in {
gi 9i { ᒾi y g . U Lƫ ߊ i
i ƫi 䖈i ᒾU䖈 i ƫi U
iᤔ iLᤔ . ೀ䖈 I ೀ䖈
i n L U i{ iƫ , ೀ䖈 U n L i iU
ೀ䖈 I i Lgߊ, LYi ᒾLߊ . n L n ᒾi ߊ
ƫL i { . L ᒾ iLi iiƫI 䖈 L
iL L iƫI i i ߊ i¸ 䖈
101
i igL Li U L . L ᒾ i Lgߊ 9 9iƫLi
i{ iƫ L i 䖈L i . ೀ䖈 U䖈i ᒾ Li iߊ-
i Un ೀ䖈 i{ i U { n ni i U i 䖈L i
i L g I i ᤔ Ly I ¸ i 9 9i
iLi 䖈I { ೀ䖈 ೀ䖈 i iL Yi ni ߊ
{i 䖈L . ngೀ iLᤔ Y 9iLgn ni U i 䖈L .
U Yiƫ n ࡓ i Lߊ iYiL Mᤔ i䖈 .
i L n L Li M9 iLᤔ ᤔ L , ng i
iL L .
U ᒾ I iߊ L gLi ᒾ i i ƫ i
ᒾ Lin ᤔ i gi 9i ᒾ i Li gL䖈 y { i䖈 .
ᒾYi 䖈 y 9 n L ᒾLU . iL i ೀ䖈 i n L U n
y gL gLin ᒾZᤔ n L i gy ng iLᤔ . ೀ ngߊ g M
ೀ ߊ .
ᒾ L{Yi . LU ᤔ Ln LUM { , i ᒾy iL
ᒾ{ L n n LU䖈 ‘ U 䖈’ U ‘ L ’ iLi
ᒾKi iߊi n䖈L . i ᒾy iL ᒾL L gL Li
i n䖈L . 䇅 ƫY ƫ iL { i ! U L ?
ᒾLi U 䖈. L{ n Ly ೀ LY
U 䖈 LU. U䖈Lߊ L{ƫ i n䖈L
ߊ iL? ᒾL U 䖈. L n U 䖈. ni
ᒾLߊ iLᤔn n Li L .
U , in U 䖈 ߊ . Y { i䖈 . iYiLgߊ
ᒾKi L U LU. 䖈 iLᤔ 䖈 iLgi K gi
ƫ .
102
ೀ䖈 䖈 ߊiƫ iL iiƫLi i, iƫL i ƫ ߊ n Ly L ,
gLࡓ ᤔgiƫLi U .
ೀiLin 䖈 . ¸ i , ᒾ U 䖈ߊ L i{ i { L i
iL ƫ y . 9 Lg ni L Lೀ䖈 ߊ gLࡓ U ƫ ᒾ iLi
L iLᤔ { i n䖈L . U ᒾ , yᒾ i , LU
¸giL i ᒾ U .
i ᒾ U U U U i i䖈
ᒾK { i 䖈L i . i䖈i iLᤔn L ೀ䖈
L in ᤔ . Lng ᒾL gLi { i䖈i ƫ iLᤔ
iƫ g n ᒾ 䇅 ii i 䖈 ߊ
i ᒾ U U L{ ᒾi i i g L ߊᒾL U 䖈
i n ᤔ U LU. gi ƫi n iL 䖈Y ߊ.
{n ƫ g n LU䖈 i U { L ߊ 䖈ng Li { i L .
䖈ng 䖈 䖈Yiƫ { L ii . in LU 䖈 iƫ ߊ
ߊ { i䖈
{ Ln U n LU䖈 U LU . ‘ ೀi 9ߊ { ߊ
{y LU. L i䖈 {y LU. in { Lgߊ L g Lߊ
103
iL . in { g iߊM.’ U 䖈ߊ L
i n ᤔ i ߊ .
ᒾi i i g L ߊᒾL U 䖈i U L i gi ƫ Li
{ L i 9iߊM U ᒾ y LiiLߊ i i
g ig i i gL . Lߊ Ugi i { L i
in i ᒾi i i ߊn 䖈 i { L i y .
ߊ i igL U iy iL . ᒾi i g L
U 䖈i gߊ { L i M U Ly
iYiL LU. 䇅 ᤔ I iLi iy { g
U 䖈iೀ䖈 iƫLi i䖈 . Yi , Yi i
ᒾiƫ ೀiL 䖈iƫLi { L i y
ᒾg g Yiƫ ߊ g ig i i igL .
{ i i g ߊ Lgߊ { U M9 iL ƫ iL .
U {ᒾ iI , ᒾ iI 䖈 ೀ { ೀ U n L L ni
in ᤔ . igLi U iYiL i i nƫ ᒾߊ Lgߊ
{ U Yi 䖈i iL . U i䖈 ߊ U n g Lng
i LU. n ࡓ { L i { ߊ ᒾYi Yi
L ᤔgi iLᤔ ࡓ g{ gU䖈Lߊ LU ᒾLߊ
M9I .
L i { ii i i iL i i iLi
Yiƫ 䖈 inƫ. ng i U 䖈, Y U 䖈I
U LU U 䖈ߊ L ᒾLߊ Li9 U U 䖈
Li ೀ gy ng U LU i n䖈U.
i { gL y Yi , gL i , g Yi , ᒾL Yi iLᤔ
g iƫLߊ . Yni U 䖈 U ᒾn L I
Li i . U 䖈 g ߊ { n iL ߊ L
ೀ䖈 I niLᒾ i I . L U iL䇅 i ᤔ L U n ᒾg
g Yi Li { Yi U Lߊ iLᤔ i ᒾ
iL iiLߊ gߊ gߊ ngL ߊi i y , iL ߊi
ᒾg Yi i { Li LU
104
iL i ᒾi ߊ YiL Lೀ䖈 U ᒾL L ᒾ gᤔ
iLᤔ L . i ᒾ U䖈n 9ߊ ᒾLU ngL ߊiƫ
I , ᒾg ᒾ I LU. n iL ೀ 9i L . U 䖈
Li g i ᒾU䖈 in ᤔ i . g i
ᒾggL 9gi U L ೀiL I n .
iL i ᒾ U ᒾLU ߊ ᒾg
ᒾLߊ n L n ߊ LU. i ¸ i U ߊ . 䖈 g L
U 䖈i ߊ. ೀiL U 䖈
iy iL ƫ . 䖈 L{y LU i ೀ iL ƫn
i ᒾi U U . 䖈 g L U 䖈i ೀiL
U䖈 igiL U { iL ƫߊ. U { iL ƫL U
䖈 g U 䖈i Lg { i iL
i ᒾy iL ᒾ{ L iLg { Lߊ U g { i䖈 .
i U 䖈. Lߊ M䖈 U 䖈. ᤔ ᒾg LU. in n
ngߊ’ U䖈 iiL ƫ iߊ 䇅 䖈i i L g ߊ { Li
ೀ U n iL I n i{ L Li {Y ƫ L{
g g ߊ i . n 䖈U ᒾLߊ ?
105
I
UM ƫ MingLiU i ,
i . n ೀ U YiI U Yi g ᒾ ೀ䖈 n ᒾi iL i
. iL M U iL ߊ (http://www.jeyamohan.in/?p=2760) U䖈
Yi iy i Lߊ . Yi ᒾLߊi 䖈L I U LU
g i U .
Yii ߊ ೀ U i ᒾ 䖈i ߊ n L Ly { i䖈 L ?.
( ƫ ߊ n n U U iᤔi ᒾ i ߊ ) . Yii ߊ
iL i n L Ly L L ?. i U iL i n L Ly ii ߊ
i ߊ . i ᒾ 䖈i ߊ n L L { Lߊ ߊᒾU gᤔn L ೀ
i i Y i { gL ?. gL { yᒾ i iƫ
ƫ i䖈 i yᒾ n iL ?.
UM U
U ᒾ ᒾߊ
UM ƫ U ᒾ ᒾߊ
g 䇅 L{ { LU niLᒾ in ᤔ g i n䖈U.
LY iL ߊ L iL YiƫI ᒾgiL 9 iL
g iƫ iLᤔ { i 䖈 , Lᤔ iL gLi. Lߊ L g
i¸ n L gy ng ᤔgiƫ i n䖈L . iL i .
Uࡓ ᒾ n ߊ . i ᒾ niL U ƫYinƫL
i igߊ . iƫ U gi ೀ䖈 i gy ng ii .
M yᒾ iLƫU U䖈 . niL iLᤔ U U䖈 .
106
n L Ly Yii ߊ { i䖈 L U䖈Lߊ ߊ U n
L . iL i U䖈Lߊ ᒾ iL i i U gy ng L Lߊ ᒾ
iೀᒾ i i , 䇅 Y LU. Yi g iƫ U ߊ L MiƫI
{Yi i i iL i n L Ly Yni i ߊ . in U 䖈
¸ n L n Yi ᒾniL n L Li
Lߊ Uࡓ iL i i Yni LK { i䖈
107
Ml g 쳌
UM ƫ MingLiU ᒾL , gL?
i g ᒾ , ᒾ. g ᒾߊ U, §ᒾU i niL n ᒾ L i . L Li
n LU䖈 ” ೀ䖈 i i ߊ” ƫ ೀn L iLƫ iƫ U y Yi ᒾU
L LyiƫLi y .
{ ᤔ Lg iߊ L ೀ L ᒾKI ᒾ L 31 Y- i i ᒾi
ᒾߊ n L niy n L ᒾ9!
i L g ᒾ, Ly ߊ 䖈 ƫ ߊ L ᤔi niLi iLi U
n L Y , ᤔi iLY ᤔi gy ng L n L Y n ᒾ L .
ᤔiƫ U Yi iƫ L L{ƫLi i ¸ 7,8 ᤔ
i iƫ ᒾ Li n ᒾ L (g䖈 iLgߊ i gL iU i I
ᒾLߊ y L )
n ᒾ g ᒾߊ U, Ly ߊ ᒾ Li g iƫ
ߊn L{ i LiY , n i ᒾ i iƫ ߊ gy ng
LiY n ᒾ L
“g iƫ ೀ䖈 Yi U 9I ?” U iL i ᒾY i
¸ L L . iL i iL§ᒾ ƫLᒾ L . y gL M Lii ,
iߊ 䖈, g i ᤔM ng ngLᒾ U n Lߊ n ᒾ L .
§ᒾU iL§ᒾ Li ߊ . i L gL , i y ii ߊ
n ᒾ L .
. . LnM U
UM ƫ LnM U,
108
i ng iƫ ߊ U n ᒾ i䖈 U iL§ᒾ M䖈 igLi
i IYi .
L i i { L ii ng g U L Yi ᒾYi
y i i . Yni ೀ U n { ng g M { . U Lߊ
{ iƫ gi ೀiLi n ೀ Li i iೀ iY
i U iL Y n . Yni { L ii i gL {
ᒾ ng n ᒾLƫ , gೀ ᒾL9 n ᒾLƫ i . g ߊ
i gߊ gߊ g i y L i i U
n 䖈 gL䖈 y L i . gi ᒾ䖈 L g ᒾߊ U.
{ YiƫLi ng i ߊ n n L 9U n ᒾߊ { ߊ
ᒾ iLƫ , ii ᒾ 9i 䖈 i ᒾK LU
niy ߊ . Yni i{ 䇅 iƫ U g niೀ ᒾ ᒾi , iߊi ,
iL§ᒾ niL Ln ᒾ . 䇅 ƫY LU gࡓ
g ᒾ i Yi . g ᒾߊ ࡓ i g L Lᒾ
ᤔgiL ᒾ i niL { Lߊ g ᒾ U ᒾL
ᒾL iiߊ { U M Yiƫ g{ ߊ L L Yi n ᤔ ?
109
M
110
I lؾ
UM ƫ MingLiU i ,
i . n ೀ L ¸ i iL 9ᒾ iLᤔ { L
ߊ n L L Ln ᒾLߊi 䖈L iL i = i y – U 䖈 .
U L{ i{ I ᒾLߊi 䖈L . i U iL Ƭyᒾ
iL i U LU { Ui 䖈L . YniI ᒾg ᒾ U䖈 iL i ,
YniI ᒾg ᒾ ߊ U䖈 i y . ng gL
n L ᒾL i .
n L L Ln U L i i I L n L {
ᒾg ᒾ i y n Lߊ 9i 䖈 . { i y gೀ iL i
ᤔ ng inclination { Lߊ i{ n L ? ( Li { Lߊ
gU iY ) .
U ᒾ ᒾߊ
UM ƫ U ᒾ ᒾߊ ,
Ln niLy Ly Ƭ iLi ƫ i iL . Lߊ U Yi
n LU䖈 i gy ng ᒾLU . in ᒾLU ƫ Li
M䖈 ƫ i ߊ .
111
“ LU ᒾLߊ U 䖈Y y ᤔg. ᒾ ᒾLߊ 䖈Y y .
ᤔ ng ᒾ9iLi { i L ” U䖈 M9 ߊ n L ng iL i ߊ ᤔ .
in { 䖈 ߊi U䖈 U iᤔ { ᒾg ᒾ M ƫ i
{ L n iL i 9ᒾ U .
U䖈Lߊ ߊ L i{ i i{ iƫ U iƫ U ᒾL
Ui ᒾL , i L¸ ߊ ᒾL , iƫ U L ᒾL
{ Li ƫ . ೀ䖈 ೀ䖈Li L ᒾL igߊ .
ᒾL i gU䖈Lߊ gL { U 䖈 ng i I . 䇅 ƫY
9i U 䖈i i L g U 䖈iLƫ iƫLi
i iL ƫn ᤔ . ƫ Li g ᒾL ᒾ in U 䖈i ᒾ i Li
.
n gL䖈L i ᒾ . ೀ { i L ƫ . L iߊ
i Lೀ I L{ƫ i I ᤔ Ly I LK iᤔ
{ ƫ . ni ᤔgiL . ೀiL {
inƫ. i U ᒾg ᒾ ni g ߊ . iƫ ¸giLi
n L ೀ䖈 gLi i n L LU i ᒾ { L ೀiL
n .
in i ᒾ gLೀ䖈L y y gLi { i i䖈 . X L,
y X L, ƫ i U 䖈ߊ L 9iƫ y y gLi
i䖈 ᒾK iLᤔn { L i L . ᒾLߊ n L Lߊ gL ᒾi
ᒾ ni 9iƫ i䖈 ᒾK ߊ LU Yi i { i 䖈 .
i n ᤔ i 9iƫ U y i LU gL ᒾi ᒾ iLƫࡓ
ᒾLߊ iLᤔ { i 䖈LU.
n gL䖈Li iL Y ng 9iƫ ೀ䖈 n ᒾ ߊ . L
n L Ly U L U y ng ng g
iL LU. ᤔgiL n L Ly U L n
iL 䖈 ᒾLߊi 䖈L . ᒾ iL i i U U n L Ly ೀ
i9y i in ᤔ . ᤔg iL { { M ೀiL
112
iೀᒾ Ing n L Ly . 9i ߊ ೀniL ೀniL
{ L ߊ .
i ᒾ { i ᒾ igLೀ䖈 U { iZ L i . ni M yᒾ
U䖈 ᒾLߊ 䖈 i䖈 . y gL gLi Ing gLೀ䖈 ig .
ᒾ iߊ iLᤔ { ᒾ LUgi ᒾLYi i ೀ䖈
iL gLೀ䖈 i n ᤔ .
L { LUgi g ᒾ LUgi ᒾ iL .
Y U 䖈 U䖈 igiL Li 䖈 .{XiL ᒾZ L
LU. L iƫ U i Yi 9i g i i U 䖈iI
I g Y iƫ U ᒾL g i g i i { i 䖈L i .
{ L gLೀ䖈ng ᒾ i i . U䖈Lߊ { Li { n Ln
9i ᒾ Lߊiƫ ᒾ ೀniೀ gߊ gߊ U
gLೀ䖈 iLᤔ { Li {i 䖈 . nᒾL i {XiL ᒾZ L
{ U 䖈 gL { gLࡓ iLi iL
{ L i y L Y giL iYi { 䖈 iL
ᒾ i ߊ U䖈 Ln䖈 iL ᒾLU U U ೀiL y y gL
L .
L iL i U ᤔgi ߊ ᒾ i U i{ ƫ ߊ
y gL gLi { L i gLೀ䖈 ni iL i䖈 . ᒾi U n
ii igLೀ䖈 iL LU. U 䖈 U䖈
i n ᤔ . n L LU ᤔgiL iߊ L gLೀ䖈gLi gI . {
iLy ߊ n iߊ L g y n iL ƫ ƫ n L .
113
ߊ i , ᤔg iYi iLᤔ U I Yi g
ᤔg { i L U I ೀin ᤔ i{ . gLೀ䖈L U {
YiZi9 in ᤔ i{ . ࡓ U n L { M ƫiߊ n L
i Y ᒾg ᒾ ᒾK iL ƫY n ᤔ i{ .
U gLೀ䖈Yi i U §ᒾ i { i ᒾ
iL i U 9K n L { i I ? ᒾ iL i ƫ iYi
ᒾ 䖈i ?
iߊ U 䖈iLi U 䖈i i y i ni ƫ i i .
. . . 9 L gi ߊ. U U gi ᒾ { Yiƫ ߊ i
i iyᒾ ¸ i ¸ i iL i 䖈iƫ ߊ ᒾiߊ i
i igLi ii . ᒾ iLi i , ᤔ L , L n LU䖈
iL i iƫI gi igLi iU i inƫ.
L iL ߊ iL U gi L iL i L iƫ ߊ { Lin
. . { L . L ii ߊ iL ni ᒾ U
ᒾLߊ Ig { i 䖈L . U ᒾi ߊ iL iU ᒾ iߊ ߊ n ᒾ i
LU i L ni ᒾLߊn U
g i L Lߊ iL Y g ೀ䖈 I ᒾg U iߊ
gI i Lg i L iYi ೀ䖈 I n ᒾ i ߊ Lng { i
i Lg i i ᒾ Un䖈 ƫ i i .
gL , n L L Ln ᒾ9iLin ᒾLߊ i { i 䖈L .
114
iᇨ L 쳌
UM ƫ MingLiU
iL i n L { i n L igLi n LU䖈 i
{ i Ugi n n .
“ LU { M , ᤔ iƫLi LU L y { ,
Yi i , U Ln 䖈i n ᤔ U ೀ , i Yƫ n { n Li
iL n ᤔ U ೀ , ngLyᒾ i n ᤔ U ೀ ng.
yᒾ i i n ᤔ U ೀiLin LU L i n䖈U”
ngn ƫ iL iU ೀ ᤔg ߊ iL iU i Y n ߊ U n
{ ೀ䖈 iLi gLೀ䖈 i L ߊ iᤔi M L n
n ࡓ iL ƫ L?
U䖈 I U
ᒾLg
UM ƫ ᒾLg ,
iL iU Ugi { ni 9 L . iL i M9 iL ƫLgߊ
M9 iL ƫ iL . n ᒾLߊ ߊ iL U i Yƫ y
iLy i { i 䖈L - L Li . U ᒾig iƫ LU i Yƫ
iLᤔi 䖈L . i ᒾKI nᒾ i 䖈 L Ui 䖈L .
gೀ L ng U Lߊ gLࡓ L ii i䇅 i{ i ,
䖈 iLg, g Uࡓ U ƫiƫ ߊ { I g
i 䖈L . ni ngLyᒾ U ᒾLߊi 䖈L .
115
9ᒾ iL g { iLᤔ L .
L Li U䖈 ᒾLߊn MX gL i ߊ { ೀ
iLᤔ n . 9ᒾ LgLࡓM Lߊ Ly y .
LgLࡓM iYi9i U ᒾLߊ ni. ƫ niL nᒾ . U
iYiL LU ᤔgiL iL
n i M L gL ᒾg g ߊ { ೀ iLᤔ .
gLࡓ Lೀ䖈 ߊ Ugi U nᒾ iU iLi i
ߊ g ᒾg LU. ᒾg LU g nᒾ I U .
iߊ , g{ , ᒾg ᒾ ii U ƫYiƫ ᒾKi nᒾ i
Uࡓ i 䖈 iƫ U L ᒾL iL iLi ᒾg I i .
ᒾg ߊ { n iU 䖈 g Yi iೀ iLᤔ .
iL iU ᒾ ᒾg , ᒾ9 L iLi i g U
iLᤔ Li { . U n ML9 Lg U䖈 ᒾg 䖈 iU
iLiY , ᒾ Ly iL i iLᤔ LiY { L .
UM ߊ { n iL iU Ugi i䖈
iL iU Ugi U U M ƫi n . iߊ , g{ ᒾg ᒾ .
U ᒾ 9i LiY , g{ LiY M9i { { M iLᤔ { L .
i ೀ䖈L Lnƫ ߊ . ᒾ iߊ U ᒾg ᒾ LU.
U ᒾL gL iYi iLi ᒾng
gK L
116
Mi L ?
UM ƫ M
i n L Ly ೀ䖈 gM L ¸ i ߊ [ History of the
Freedom Movement in India” – Vol 3 – Dr. RC Majumdar (pp 609-610)] ࡓ U ᒾߊ
L {i 䖈
ML i
UM ƫ ML i i ,
i{ U M i i ߊ . iLY i
iL ߊ ᒾL9iƫLߊ ᒾLߊ y {i 䖈 . 䖈 Li 1952 ߊ
n Un L n ᒾ ¸ i ᒾL9i U i igL
ᒾL gLin LU { . i n L Ly ߊ iL I
iLYi Yiƫ I ೀ䖈 ߊ U , U 䖈i U ni
ᤔgiL i ƫ U Y ೀiLi i ᒾLU L i .
U ᒾL9 g Mi - 䖈 Li i - ᒾLߊ L i
L n Lߊ U i y { L {
Lೀ i y i iLi y iLy y ᒾ 䖈 i y { .
Lߊ U i y U Lߊ. in ೀ
g䖈 i y ᤔg, ƫ ni L ᤔg U䖈 ᤔ i .
ᒾLߊ iL§ᒾ i iLi i 9 , iL ೀ iƫ
L U䖈 i . in { Lߊ L
ᒾLߊ y {i 䖈 . ᒾg ߊ { g ᒾ gL ߊ ᒾy gLi
U i y .
gi ƫ giLi niyi n ᤔ i ni , i ೀ i i i ೀ
U Lߊ y L䇅 i iYi i ߊ iL? iL ߊ i
117
ߊ L䇅 i i L L? i i iYiƫ 9y L
iLᤔ L i ?
ᤔgi ߊ i ೀ i i g ig i L iೀᒾ . L䇅 iL Yi
U Yi U䖈Lin 9I . i i ೀ䖈 i i ߊiƫ
iL§ᒾ Lᒾ L{Yi , ‘ L䇅 i i ’ U ᒾLߊ n U
9i { . ᤔ L i n L9ߊ i L䇅 ¸giLi
9y L{ LᒾgLi { . iLY ƫ n L
U L iƫ M L i L䇅 I U Y U i
n ᒾi L䇅 I iƫ ߊ ᒾ i 9y X i L䇅 LU
n L{ U { i iLߊ L䇅 ᒾ i L y { i y .
i , n n gy gߊ U䖈L Y L䇅 {
䖈iLi Yi ߊ . ೀ Li { L n i ೀ i i .
U ೀ n ᒾi L 䖈 nᒾ . Lߊ gL 䖈iL
gI , iLy ߊ Lgߊ . U M U
ƫ iL9i iiLߊ ᒾߊ y , M iL iƫ
ೀ U䖈 ƫ n ni { . { L n gy ng
¸giLi i M n L Ly .
ᒾ LK i i n LU䖈 L ƫL i { n L Ly Yiƫ ii
9y L{ n L Ly iL ƫi iLin
{ { . i i ೀ i i ƫY iL LƫgL ᒾ䖈i i iYi
9y X yᒾ ¸ i { { i U䖈 . ೀ䖈 i L䇅
i ƫ ni iLᤔ ᒾߊ n ࡓg ߊ . 9y L9U
L䇅 Li 䖈 { 䖈 g iL
iL ߊ { Lg i, g Ly i, Li i n iƫ U
ᒾ9Y iL iy ߊ 9y L iLY X . ᒾ9Y iL
i Lೀ䖈 U gL { LMii Ii . y y L䇅 i
ߊ L yᒾ iLƫ iƫLi gL䖈 g iƫ iL g I { { iL{
n L L I y iL iy . n L 9y L
118
i { ߊ i i ೀ䖈 i iƫ ߊ iL ᒾy U
yᒾ i { L i L i . g i ᒾg ᒾ iI , iL ೀ䖈 i
iiI Yi L i . iL U niL i iL g i
9y L g gL ii { L ii .
9y L iL ߊ Lƫ 䖈 i ᒾK L i . M
iL iy ߊ { Lƫ n L ii i 9y L iLin
Yni . { gL ᒾggL iߊ , L L ᒾg ᒾ ,
gL n L ᒾ i , ᒾ L ߊ 䖈 LK Mi i i
i LiƬi Lƫ U iL i . L 9y L9U
iL Un䖈 ᤔ iLᤔn L . U 9y L ೀ䖈 {
g M ƫ i g iƫ ƫ
Lƫ U g i U g gL , i gL L{ƫ iߊ
ᤔ ߊ. U ߊ L ᒾZ { Yi ᤔ iLin . 9y L9U
ᤔ ߊ iLi iL U L{ƫ iߊ ƫ . i Lೀ䖈 U
gL { §ᒾYi iL ߊ { Li gL g i Lii ߊ iLߊ Lᒾ n
ᒾ . i ᒾgLn L i iƫLi ᒾU䖈 .
Lߊ 9y L9U ᤔ ߊ iLin i iL U ƫi
g i 9iL . i 9y L n iƫLin ᤔ . i
Lೀ䖈 LK i U䖈 ᒾLߊ ᤔ . 9y L iƫ U
ᒾ gU䖈Yiƫ g iߊi L, , ߊ ᒾU ii
iƫ ߊ LU U i ߊ g i 9ᒾߊ i . 䖈 Lߊ
9y X yᒾ iL ߊ niL i iL i i
ni䖈 L i . i gU Lyᒾ iƫ ߊ { ᒾL ᒾ ,
g i M i .
g i ini 9y X yᒾ i U ƫ . ƫ Li
{ i L䇅 i i I §ᒾ ߊ . L ᒾ
M ¸ Lߊ i ƫ n Ly L i .ᒾ LKi i i n L
9y L9U g i 9i ng i i{ gL { g iƫL Y LU
119
i i Lin { . §ᒾ U i y i n ᒾi
iLYi 1920 g iƫLߊ ƫ ࡓ 9 ᒾ ࡓ gy ng
䇅i y . iL n L iLYi i n L Ly Yi
g i iL iLi { i ߊ . i i i 9U
n LK M , yᒾ I9g ii ೀ iLi gy ng n L L
Yni LU iL iU { Li 䖈 . iLY iL i
iLYi ߊ g i n L i M L . g iƫ U
ᒾ i iLi n L L g Li gLೀ䖈 L . U n L Ly Yi iLi
niL i iL g i ߊ Y i i ᒾK L . iƫ i
gL iߊ n ᒾ 9y L i ᤔ ೀ䖈 i M9i L .
iL iU ߊ L n L Ly Yi L{ƫ iߊ ᤔ
g i M9i n L i iLᤔ . Mᒾ iL i i ,
U i M䖈 i M n LU䖈 L{ƫL L ᤔ
䖈i i g i i LU.
iLYi U iL iᒾL g { Lᤔ iL ߊ iL
{ 䖈Lᤔ iL gLi 9y L i g ߊ { L ii { ii
L . iƫ 䖈iLƫ iƫLiY ᤔ ߊiL iƫLiY
ƫ iLy L . n ᒾgi ᒾ , Li 䖈iƫ ߊ 9y L ᒾK
ᒾL iƫ iL§ᒾ Li9 iLgߊ ᒾK L U
i in ᤔ .
i n L Ly gi 9 L i iLᤔ {
iiL .iL iU n L Ly U iƫLi 9 i L .
UgiL i igL iL U ƫ ig iƫ
ᒾ iߊ i LU. M g M Lƫ iƫLi
U gLೀ䖈g ߊ L L ii L g i i .
9gi iLi M Lii iߊ n L L iL i iೀ
L .
§ᒾ ߊ y iL YniL iƫLߊ y L ƫi g i
iƫ U ೀ g ƫ gi U n L Ly Yi iLi iL
iLy L . iL§ᒾ iL§ᒾgLi yᒾ i iL ᤔi y I
iL L ƫ iLᤔ L .ᒾ 䖈 i 9gi iLi U L Y
ƫi g i ᒾK n L Ly Yiƫ U ii L Uࡓ
M9 iL ƫ ߊ . g i M Lii U䖈 i{ { LU
䖈 igLi i . U iƫ g{ n I LU.
ᤔ L Li, iL i i n ߊiƫ ߊ Y i i ᒾK yᒾ i ߊ
g ᒾK iL U i 䖈i ᒾK L . gLߊ Ly
ƫ I U䖈 ii ƫ L . M Lii U iƫ
ᒾ iߊ L i iೀi ᒾK L . M Lii iiƫ ߊ L ೀ䖈 i ೀᒾ LU
U L iLᤔ ƫ M Lii U
120
U䖈L Lin iL { L ii n L Ly 䖈iƫ y n ᤔ .
M Lii U gL g i ᒾ i i . ᤔ i
ng ᤔgiL U iLy i . n L Ly Yi 9y X
iL U Li iy gL ᒾ .
ߊ L LU iL i U ᒾL i . iL iLY iƫ { Yiƫ M
U M Lii iߊ i ߊ LU ƫ . U iL M Lii L Li
ᒾ i LU iL . U ೀ䖈 L iƫ y L Lߊ
9I .
gi gLi i iL i . { L ᒾ
Lೀ ೀ ᒾiߊiƫLߊ. 䇅 L iL U䖈 Yiƫ ߊ i
ᒾLYi 䖈 i . ng g iƫ iLU䖈 .
XiLY ᒾ9 ᒾZ LY ᒾ9 i n L iLY ᒾ9 { g iƫ ni g
iLy i U䖈 . 䇅 Lߊ g i ೀ䖈 ᒾ L g ߊ .
i U i gY 䖈i y ᤔn L niL i L U䖈
L i gL i LU iL ߊ g i , g iƫ U iL ii
ƫ gi iLƫ L . ᒾ i ᤔ iƫ ߊ LU
iL ߊ { iLi nᒾ . U U LU i
gL i iƫ iL i n L Ly Yiƫ U ᒾ iƫ ᒾLߊ
M9i i .
i L ᒾLߊ ƫ Li ᒾLߊ L . {ᒾ i , Li ,
g ᒾ i [civil society] U䖈Li 9 i L . g ᒾ i ߊ {
ii iL ii LU ᒾ { L i U䖈 . g ᒾ i ߊ
{ L9i 9U YiZiL U gy ng ᒾiߊ I . ᒾ ᒾgi
YiZiL n iLi ƫ 9I . ᒾ ᒾgi 9iL .
in { ᒾ i U ᒾ gLೀ䖈 n ᒾ ߊᒾ i U i{
gLೀ䖈 ig LU. gLೀ䖈Lgߊ ᒾ L䇅 Ƭ iLi L
U ᒾ ߊᒾ i U ngL LU, L gi { LUgi
gi ᒾ LUgi n L{ .
gL i { LUg Y ƫ Li ᒾ LUgi
n L{ ᤔ y . iL gߊ gߊ { LUgi 9U i{
gLೀ䖈 L . { iy ߊ gL䖈 ni in ᤔ i . iL
{ Lᤔ iL ᒾK 9y L{ U n L L ߊ .
121
i iƫ U g gLೀ LU. U iLin .
Lߊ LU gLೀ䖈gLi ߊ Lgߊ ᒾ i gLೀ䖈gLi ᒾ .
iL iLߊ ೀ䖈Lᤔ iL i i { L L ,
9y L9 i i Yi ii 䖈 ᒾLߊ U .
{ 1942 ߊ . ƫin ƫ ni i i
Lೀ M ƫ iL . U ᒾK gi ƫ iL . ‘ LYi Yi g
iLᤔ ii iLᤔ ᒾYi Yiƫ ᤔ i . n L
i n LK y ’ U䖈 iL U ᒾ ߊᒾ i .
ᒾK 9 L{ g iY ߊ igLin M9 . i Yi
ᤔgiL g 9I . y U
M9 iLᤔ . ೀ ngߊ yᒾ ᒾK Li { Lߊ i giL n iL
U 䖈 { L䇅 ᤔ ߊ yᒾ i LU i{ i I .
iߊ ߊ ᒾKi i i ߊ i . U L i gL
ߊ . { ߊ ೀiL L{ƫ iߊ ߊ gI 9y L9
ߊ . in i ƫ ni䖈
n L L䇅 ߊ gi iLᤔ g ᒾ iL iL ߊ
ᒾ i L U䖈 ᤔ iLᤔ i { L i . 䖈 Li ᒾLg i
ᤔ K i i n L ¸giLi ᒾiߊ { .
ᤔ K L i L ᤔ iLᤔ { .
iL§ᒾ { { L䇅 䖈 yᒾ i ᒾy i L g i
Lᒾ { i ೀ i i ᒾ gL ᒾK i
gLೀ䖈 ig . U ii 䇅 ƫY LU.
䇅 L ᒾ ߊᒾ i U ᤔ gL䖈L Mᒾ9iL ߊ ng ᤔ
iL 9y L ᒾ . ng y ᤔ yn ᒾU䖈 . i
gL { ᤔ K ƫ { U iL gi ߊ
L i 䖈L i . i U y Lߊ L U {gI
g M9I .
122
Mi ni ?
{ MingL U,
i ? U䖈 iy i Lᒾ n U. ᤔ iYi
ߊ . iL 9y L9U gL g iƫ U ii 20
ᤔ iƫ ߊ ᒾ L . U 䖈 y { i 䖈ᒾ i . ᤔg Un䖈
iLᤔ L U ᒾKi 䖈L U 9y L L{
M9i ߊ iL? 䇅 L M9 { Lߊ U y L i ?
g9iL iLi L i ?
{ iL n ni { Lƫ iƫ U Y { i䖈
Ln ni i L Li. { L U i M9i ߊ iL?
ೀ U Lin { i Lng?
Li, ’i giL n iL U 䖈 { L䇅 ᤔ ߊ
yᒾ i LU i{ i I . iߊ ߊ ᒾKi i i ߊ
i ’ U䖈 ೀ ᤔM ᒾLyᒾ iL 9 i 䖈ᒾ i . U 9 iL
ƫy 9 i L iƫ ߊ Yi , gೀ{ i gYi ᤔ i
iLᤔ 䖈i YiL gYniL i 䖈 ᒾೀ 䖈 ߊ .
UM U
ᒾ U.
UM ƫ ᒾ U
Yi i LU ¸ i iy i { ᒾLߊ niL{i 䖈 U
i䖈 . { L gᤔ gᤔ ᒾLߊ U i g Un䖈 i n䖈U.
iL iU n L Ly y gL gLi U ᒾK U L U
L䖈Li L ii ߊ ƫ Li iLᤔi n䖈L . U 䖈i ߊ
ᒾᤔ iL ƫ ߊ 9y L { ߊ igLi M9 iLᤔ { L i
U i iL
123
Lߊ iLg n L Ly ng iL iU n L i U
U 9y L{ M9 . ೀ i iL 9y X Yi
U ƫ ƫ Li iL i Li ƫ .
Lߊ n L iL iL U gL { g i ᒾ i U U
y { L . iL ߊ ᒾi ߊ X n {
yᒾ gLi LU. L { Yiƫ ߊ n ᒾng g Li L .
i ᒾi ߊ X ᒾ { Yi ߊ ¸ y L ߊ ‘ L i ᒾ
gLU’ U i Lߊ ii U U 9I . Un䖈
i i giLi i y { L iL
gL { g i ᒾ U L { ii ߊ { ‘ i’ iL .
9y L ᒾೀn䖈 i g i ೀ n i iLi
L iy ߊ LU I . ᒾYi ᒾLߊ U L 9 i
䖈 䖈 gᤔn L ‘ ’ iy ߊ U LU
M9 iL ƫn ᤔ . U ᒾ L iL ᒾL g iLUgL Y ᒾLU i i
y { Lߊ LU.
iL iU 䇅 L{ n L Ly U i ᒾ i i ᒾ i 9
y Yi U 9y L I ೀ Li iL L
n L L i I LU i iy iߊ 9 Li ᒾLߊ i { n U.
U iL g ᒾ i giL iL Mi ᒾi
9 i ᒾi Lߊ { L i y ni. 9 Lin ೀ䖈
¸ i { i n䖈U.
iL iU U L{ g { { ᒾ n ᒾ g9iL . 䖈 Li
U n L L g9 iL { M Lii L i iL i
iLᤔ L . iL i U n L Ly Yiƫ 9y X §ᒾ in ᒾ n ᒾ
i iL gL LU.
124
ᒾU §ᒾ U 䖈i 9 y iߊ L iL iU
ᤔ Lߊ i y ᒾL ᒾKi y . iL n L ߊ
9 g i y g䖈 i U 䖈iLƫ U䖈 9y X 䖈U
i ߊ LU.
iL g 䖈i U ᒾL g iߊ 䖈i g L U 9y X
iL i ᒾL ᒾK . ᒾ9i gU U䖈Lߊ U
iLYi i { i ᒾL9i iL i ᒾL LU
LYi U .
9y X Lƫ iL i 9y X M Lii n L
ᤔ yn ƫ . 9 i L iƫ ߊ 9y L9U L L gU䖈
M Lii i gL g L gL Li ᒾiߊ y { i 䖈 n
L . gYniL i L iL iL i ᒾLߊi 䖈ᒾ i
M9i ߊ
Ƭ i L iƫ ߊ, 䖈 Li U L 9 iL ߊ , 9y X M Lii U M
g 9y X iL i i ᒾ i ng L i ೀ䖈 . n L
ᤔ i Li 9y X M Lii U ߊ iLᤔ LU
{ . ߊᒾU gᤔn Ln Y ᒾK { i 䖈L - U䖈
ᒾK ߊ n { ni n iL ߊ LU.
LU y gL gL 9 L { Lೀ ᒾ U i n䖈U.
ߊ i i L i iߊ L ߊ { i䖈 . Lࡓ 䖈
ᒾLߊ yn U. 9 L ᒾ i{ ߊ iLᤔ ng i
L iƫ niy ߊ .
125
y gL n Lߊ M yᒾ I n L iߊ n U ᒾ n L Lߊ
niL g L { i n LyiL 䖈 i iƫL {i L䇅
LKiL L i ƫ y LU U { Yiƫ
U n L I . LU iL M ƫ Lೀ䖈LK Lin
n U. ᒾK L Lೀ䖈 ng L Li U
iL i 䖈L . Lߊ ᒾL9i ᒾL9 L䖈ߊ L I
LU M9 iL i 䖈L i
126
,
UM ƫ M,
g i ߊ LMi yᒾ UM ¸ iYi M i
ߊ L n L ᒾ Y ¸ iƫ U ߊi ᒾYi ᒾLߊ
i gLi ƫ . 䖈 Li ᒾ Ug g iƫ U L iߊ
n MiƫLin n Lೀ䖈gƫ i U䖈 . n n L n ᒾYi ᒾLߊ iL
M Lg i, gL i i , i䖈 Mi ᒾ ¸ inƫ
U䖈 ߊn L{ L L ߊ U gLߊ I .
i { L Y i n L i ߊ iL iU ᒾ iL iiƫ
g ᒾ iL§ᒾ i gL L iƫ ߊ ƫ L U i䖈
g iƫ U, L 9iL iƫ U Lߊ in ni y ߊ
{i 䖈 . U䖈i niLynᒾ ᒾ iL ೀ䖈 ೀ ƫ gi
i igL iLᒾ L ƫiߊ i䖈 U n . iL i
g M U ᒾYi 䖈 y 䖈 ¸ iƫ ߊ { i LM iߊ ƫ ߊ
i䖈 . ೀ { iL L ƫ U䖈Lߊ
i L ƫiߊ iL i ᒾ L i Lin L, ᒾ iƫ
g Lin L ߊ ೀn L . n L iƫ ߊ
ᒾ ᒾL L gLi ’iL n ᒾ ߊ ’ U i
Y n L n L LU I iᤔ ߊ .
iL Li M i i U 9iL .
y Yiƫ ߊ iL ߊiƫ ߊ ᒾ Yiƫ ᒾi { .
iL 䖈 L g ᒾ Lೀ y ߊ . n n Ly ߊ
gy gߊ iƫ ߊ { i{ M Ug g M n ᤔ i
ᒾi ƫ .
LMi { 䖈 y iL Mi U ᒾ iߊ i . ᒾ iߊ
I n L iL Mi U ߊ L Mi g ೀ 䖈¸i U䖈 .
LMi ‘ gᤔy’ 䖈 U n ߊ ƫ Yi , 䖈 iiƫ U
n L gೀ i i L ᒾL g L9y i 䖈
Ly I 9 Li U { i n ᤔ . Lߊ
L iƫ U 䖈 U Lߊ iL
n ᤔ Ui 䖈 䖈 niLƫ ߊ i y . U LMi ᒾ9
ᒾgLƫ Miƫ U ೀ䖈 i ᒾU iLᤔ { i 䖈n ߊ Lgߊ
y y gLi I ᒾLߊ ߊ .
M L ೀ i { M U ᤔ i L{ { M L i Yi
{ i L ᒾL ƫY U i 䖈L i . U U䖈Lߊ. M L U
g L9y Lg i i i g L i , iƫ ng i ᒾL ,
L ߊi ƫ Y ƫ iƫ LK M ᒾ I i ni
127
i { ࡓ g Y M L iƫ g{ . i
{ i i g{ L Miy { LK M iLi iL { .
LM M g iߊ i Li 䖈 y n L YiƫLin
n LU䖈 . ೀ䖈 ߊ ᤔg { L U iL
ƫY y ᒾߊ U U iߊ { ᒾ iߊ ᒾi { i䖈 .
M g iߊ ᒾL Yi Yi i Li { L i y .
i i n ᤔ i i ࡓ ᤔ M gL i iƫ U g ߊ
ƫ i iೀᒾ i L i y . ƫYi
i ni.
L 9iYiƫ U g g {g ߊn L{ ᒾi n
Lߊ L Un L i ߊ Un L i ni ᒾߊ n ᤔ . in i
, 䖈 i ᒾ 䖈 i Lߊ M L Yiƫ U
ƫ y U ᒾ 䖈 iߊ ᒾU iLᤔ { L L
Un L i ᒾU y IgL 9i ߊ . L Lೀ䖈 U g
i L ᒾL Ug g ೀ y { i䖈 L Yg LUgi iƫi
n ᤔ U ᤔg. U ߊn 䖈Y 䖈 ƫ
ᒾL iLᤔ { i i ᒾK iLᤔ { i 䖈L i . ᒾ i
iƫ n L i ᒾU䖈Ln n L gL LK { .
i L ᒾL ߊ Yi U䖈 䖈Y 䖈i n L iiƫ ߊ
gᤔ ߊ L ᒾ iೀ n Li . U L i 䖈 ng䖈 i U
䖈 i U ೀ䖈 i Li { i䖈 . iL U “ U Yi i” Yiƫ
U䖈 L i L i 䖈iƫ U ೀ i n䖈L U䖈L ,
YniI L Yi { M ‘ gᤔy’ ࡓ ngೀi U n L ini.
U䖈i iߊ ᒾ 䖈 iߊ Un䖈 ߊn L{ ƫn ࡓ ᒾggL
ߊ L i U䖈 I . L ᒾ䖈 U䖈 䖈Y 䖈iƫ {
ೀ䖈 U䖈i iL iy U L i L{ ᒾLߊ n ᤔ i n
g ƫ . iy i , i , i , n LU䖈 U䖈 gLߊ
gy i i i .
Lߊ ೀ {g Yiƫ { { ᒾLߊ U L
{ ni L{ƫL i iLᤔ { i n䖈L . ೀ ߊ LYi
128
U ᒾK ߊ Lߊ ngߊ ᒾKi n䖈L U ᒾLߊ L .
i L ᒾL L {ᒾ i iƫ gy ng U
ᒾLߊ i U䖈 Un䖈 n LU i䖈 . n ߊ ƫ { ᒾL i
{g i iߊ iL ƫ n ᤔ i . i { ᒾ L , ᤔgiL ,
U gL g iᤔ { Xᤔ 䖈 i
L{ i iYiƫU䖈 n 䖈 I L iU U i iL .
iYiƫ i Lߊ L n L 䖈 iߊ ೀ i ,
ᒾ LUgi { L niL Yi i , i M Lii U
g L gy i ƫLᒾߊi iLᤔn i { i U䖈 . { ᒾ
9§ g Miƫ U n gy U Lgߊ L
ࡓg { g L { L iI nƫL U I
n ᤔ I ƫ .
iYiƫ ߊ U i ᒾ I ƫ , i 䖈 iߊ
Yiƫ ߊ X ƫ , iߊ ig ߊ i i 䖈 ߊ .
i䖈 i i Ly ߊ n L i ߊ { n
䖈iL i䖈 g I iy y iL gLi
g i䖈 U䖈Lߊ. { ᒾ g Miƫ U ᒾiߊ L U i
I ? ,. i 䖈 Uࡓ niL i L ᒾL 9Yi
i Li U U ೀ䖈 iL ߊ { M Lii ᒾLYi
ᒾKI gU䖈Lߊ 䖈 g Miƫ 䖈 ᒾLߊ Ln U.
129
ࡓ i䖈i n ࡓ ƫ L? ᒾ LUg g i iƫ U
i L ᒾL L iI . { Ly { ƫ
Uginiࡓ ᒾK ߊ iL U ? ᒾ LUgi ߊn L{
n ೀ Ly ƫ LK i{ 䖈 iƫL? { {
ni iƫ ᤔ L Yinƫ iYiƫ , ᒾ n Yiƫ ߊ
yᒾ i ƫ iƫ g{ iLᤔ { i U䖈 .
gi 9 Li ೀ䖈 ¸ Y L iY n ᤔ I ƫ . ᤔgi ߊ
y 䖈i ߊ ߊ g 䖈 U U ᤔ U䖈Lߊ ᒾ LUg
Yiƫ U L gi n Lߊ ni. i Ly ߊ iLigL
ni iƫ ¸ M i y L inƫL ᒾ n i i n䖈U.
i Ly U iL g Mi U ߊn ᒾg ᒾYiƫ
ᒾK iLᤔ ƫL inƫL ᒾ n i i n䖈U. ߊ iU䖈Lߊ iƫ U
ᒾYƫ ߊ 䖈I g M9 iL .
ƫ ߊ ƫi yᒾ ߊ U i nᒾ i n ᤔ L . ᤔgi ߊ
Yi { Yiƫ U Lߊ ᒾ9iLi n L i ߊ .
130
UM U
x
UM ƫ ᤔ { ,
Yi i U i ᒾ 9 LU i igL g ᒾ . g iY
ᒾYi gƫ i .
LU i 䖈 { LUg ƫ { gL y ߊ 䖈 ƫ U. Yni
iLߊ ೀ U n i giL iL M
iߊ gy n ni i . Yni i i i䖈 ,
i ᒾ i{ iߊ iLᤔ i . iL i ᒾ L i i䖈
ᒾ 9i iƫ g{ n LU iL i 䖈 iLᤔn U U ᒾLߊ L .
U L i䖈 . U giࡓ gi ƫ iƫ ߊ i .
y L M n L iL { ᤔiƫ iೀ U
ᒾ 9i iೀ n L U gi ¸ iLᤔn ƫiߊ {
{ i 䖈L . LU U gi iLU ᤔy ƫ ni ᒾU
iL ߊ i ߊ MiL iL n U U g y i { i n䖈U. ƫ
ii ߊ U L{ ᒾ 9i iL ᒾᤔ Lgi i L U
n ᒾ in L U ginƫ ¸ y niy { i 䖈L .
LU i䖈 iߊ Yiƫ ߊ i giL iL M
iೀ iL i n 9ߊ iᤔ { i n䖈U. LgᒾLg g 䖈i iߊ
gi ߊ { 䖈 Yi i { n L ‘ni iy Lni’ U iL i
ᒾ L L ߊ U䖈 Y ƫ i iL iߊ L niy
iᤔ ᒾ y ᒾLߊ i { i 䖈L . g i Mi ೀ䖈 n iߊ 9i ߊ n
L LU ng i ߊ niy { i n䖈U.[ Y L U䖈 L i i
i ¸ i ] Li niLi ߊ 䖈i iߊ gi ߊ M ᒾn 9iL
iߊ 9i ߊ n n LU䖈 ᒾiƫ niy { i n䖈U
ni ƫ U iL i M U i iƫLߊ y n .
iL§ᒾ L U { LK iL i iL iᤔ gL { ᒾL 䖈i
U i ߊi iߊ { ᒾ in ᤔ U n ᒾ i
䖈 { i . { ߊ . i䖈 . U { M
9 i L Li { U i i gy ng. i inƫL
i䖈 inƫL ߊ .
Y ƫ L i i iL i iL i i
i ߊ . ᤔiƫ U n Lƫ ߊ ii y ᒾߊ LU
ng ng iLi ᤔ L LᒾgLi iߊ ᒾK L . ೀ MiiL U
ƫ i giL M Li i { i 䖈 . Yni
n 䁰U ೀ Lᤔ i U n iL i ᒾL 䖈i , g 䖈i
ᒾ iߊ ೀ y .
131
g ߊ iL i ೀ䖈 i gi iZ gL ߊiƫ ¸ i i
. . LM n LU䖈 ᒾL9 – L L i LU. . . LM iU
‘ iL ’ Lᒾ L{Yi . Y ƫ L i i n
gi ᒾߊ L ƫ ߊ U Ug ᒾ iLƫn iL LU
L y Yi 䖈 ! ᒾK ߊ L iL ߊ iL ᒾL
i ೀiL i gy ng ᒾLߊi 䖈 . iZ gL ᒾL
iL 9 i䖈 . LU iL g L i{ iߊᒾL i gL
g ᒾ Ui 䖈L iƫL?
LU ‘ U䖈i iL ’ ¸ in L iL ೀ䖈 i Yi , i ,
ᒾiƫ ߊ ¸ i ᒾ n . { L L ᒾL9iƫL ,
i iƫL , L i i L ¸ y . iߊ L
iL LiL gLi Yni ᒾLߊ y . ೀ LU LU ߊ
ᒾLߊ i { i n䖈U. ߊ iƫ ng iL iߊi 䖈
gL { 䖈 i ߊ n Lᒾ L{Yi . iL ೀ䖈 i ᒾi ,
iƫ igLi iL ¸ i { i 䖈L i U 9I . iL{ iL
ᒾ ingL, iL iL i Yi LiiLi iL ƫn ᤔ ngL i !
i ᒾK iU ngn ni U iL i M 䖈
g { i䖈 U g i , ni ƫ L ᤔg.
y gL ᤔgi g¸ iLᤔ ngn n ߊ L{ ߊ .
ng L g iߊ { ƫ ni n ᤔ U n LU
ᒾLߊ . iL Y ƫ M Lii L i { i LiiLi
in ᤔ . n L i Lߊ g iƫ L i Lߊ LU
I . iƫ U g ᒾLyᒾ I U n ᒾi ᒾ n .
ᒾ i Lƫ iƫLߊ {n L ೀ䖈 i gLi i iL .
ೀ iƫ U g M U, UgLY U n iL i n LU䖈 { Ln ni
I .
. . , L iM L ᤔ 䇅 i ߊ ᤔgiL n iL
L niLynᒾi i 9 Li ᒾLߊ L i U䖈Lߊ i
ᒾi n ni { ƫ L { ߊ { L U n U i{ .
M Lii ೀ䖈 n ೀ gi i . iL iL iLynᒾ L iL n
iL iy U LU ¸ i { i n䖈U.
132
gೀ䖈 iYiƫ gߊ gߊ i ,
yᒾ iLƫ ߊ ƫ M Lii g ᒾL Ug L
n ᒾ U ᒾ LUgi U i iᤔ
ᒾ y i䖈 . ƫYiƫ iL L L i n L i
ᒾߊi 䖈 U n U ᤔ .
n gLೀ䖈 i U i U gy ng LU 䇅i
n U. U n ni iL i n L , ᒾೀ L
iLᤔ ߊi i y g䖈 i y L L ng ߊi Yi
i L Yi i { i U䖈 . LU y iLy i { gLೀ䖈 ni.
Lߊ n L ߊ . L Yi ᤔ iƫLi U䖈 .
L L i LU ¸ i ೀ iƫ
Y ᒾ i i n䖈U. U ¸ iƫ U ߊ
¸ ᒾߊ L LU ᤔgiL ᒾ iߊ LU i n䖈U
ೀiL U Lg i ᒾ L ¸ i U
iniL ᒾ iߊ n ߊ . g I i ᤔ Ly I
i n ᒾi I y gL gLi ᒾ g L ೀ䖈
ᒾi ߊ .
M ᒾ iߊ n iƫ U iᤔ gL ing
i { LUgi ᒾ L n L i i䖈 . iLXg9U
n ᒾ n Li g 䖈 iLᤔ 9 L iƫ ƫ iLi 9
{ ᒾ i g ᒾ n L ᤔgi ߊ ೀ
Lƫ iƫ { L i ƫ i 䖈L .
ᒾYinƫ U i ߊ ¸ gy L{Yi . g
in ᒾ i i iLᤔ I i
ᒾ L i 䖈L i . giL L { U ¸ Ln
L. i iZ i n ᒾ Ln U L. LU iƫ U
gLᤔ iL ᒾ iߊ.
g ᒾ in ᒾ i i iLᤔ i LU
n ᒾ U iLߊ Lᒾ n . iƫ ᒾ iߊ n L i ᒾ
ing. iƫ U n ᒾ M ᒾ in ƫ
gi 9i ᒾ . i ᒾK ߊ L Y LU. { {
ni ᒾLߊ iLᤔ { i n䖈U.
LU U gLೀ iL LU. n L n {Y . n Li 䖈n L i
L Lߊ L ߊiL ni n LKnᒾ{n U i n䖈U.)))
133
1. g , ᤔ L , ᒾ i i in ᤔ i
LU i ߊ . ೀ䖈 i I U ᤔ ߊ . ೀ䖈
U iLin i I U䖈Lߊ n L
L ᒾ䖈 I n 䖈 ߊ
2 g , ᤔ L , ᒾ i i M gL
¸giL LU i ߊ . Yni {
Lߊ iƫ U Ugi L i 䖈i i { L . in
L M Ug iLᤔ . ߊn iiL ᒾ i ߊ ƫ .
ߊn M iᒾ i i ƫ iY ߊ ƫ
4 ᒾᤔ L iLᤔ U L n ni ೀ䖈 ߊ ߊ L iiL
Lೀ i { . U 䖈iƫ { iL ƫ U ng
iYi i ߊ . n iL , L Li { , ƫ L n LU䖈 gL {
ᒾZ { L iƫ Lߊ { L i y U U䖈i . I
䇅 ᤔ ng U { iLᤔ ngn ᒾߊ . U䖈Lߊ
gLೀ䖈 iL , g ƫ i iL i L Yng g ߊ ߊ
5 in g ೀ L ᒾ n ᒾ ƫ L ᒾL Yi ,
ᒾi ii ೀ䖈 겠 Li g i ᒾ i , ೀ
ೀ n L 䖈 YMᒾ i i niL LU i n䖈U.
7 iL U䖈 g M iL n { n i n LU䖈 iƫ U ᒾ {X .
i Y ᒾ i
8 g M, iL U n ᒾ iߊ n . n Ly
gᤔ gᤔ ¸ ᒾLߊ n ᤔ i { i䖈 . iL g
ᒾ iߊ U Un䖈 U ᒾLߊ i g iƫ gߊ gߊ
ᒾ iߊ n L i ᒾ iLᤔ { i 䖈L i . i Lg i
L L i i ࡓ 9 L i ࡓ LYi 䖈L i ೀ iLᤔ
iƫ U Li i 䖈L i .
9 L ᒾLgL iࡓ U { 9Y { i ᒾ iߊ.
g i n ᒾ n L ii ᒾ iߊ. U 9Y ᒾK gLi
ƫ . U n iLi ƫ ᒾ M Lii n ᒾ i ᒾ iߊ
134
10 ᒾ n ᒾi L n L L ߊ { g . ೀ { iYi .
U ᤔ Ly n ᒾi L U LU ᒾ L M n ᒾi L .
ᤔ Ly n ᒾi L ng g , , gL ii ೀ䖈 iLi
iLᤔ . ᒾ9, L ᒾi ᒾ9, Y ƫ 9
i iYi ᤔ Ly n ᒾi L U LU.
11 ᤔ Ly n ᒾi L n L L ߊ Lᒾ ᒾ { L ii . U
g n i 䖈 , 9iƫ { L g ᤔ in
ᒾ i n L i ni ᒾߊ
12 ᒾ L M n ᒾi L U g I L
L L iLƫYi iLi { L i n ᒾi . iL n {
n i U n ᒾi L n . in ni iL
{ L i y
13 i ᒾi ߊ g { U LK Mi 1. ᒾ L M
n ᒾi L 2. ᤔ Ly n ᒾi L 3 ᒾL9 ᒾ L iL n ᒾi L .
U䖈L LK M U ߊ . in { ᤔ . U䖈i iL
ᤔ Ly n ᒾi L n Y ᒾK ƫ
14 gLೀ U ᒾ L M n ᒾi L ng. iL I n {Y
n i{ng. U Li U i n ᤔ i gLೀ ᒾ iߊ LU
15 Yni n ೀ yᒾ i ߊ { iLYi U ᒾ L M
n ᒾi L . ᒾL9 n ᒾi L L䖈Li i
iU { i{ iߊn L i i . U gi M ƫ iL iL i
ᒾ . iLi ᒾK . U䖈Lߊ ᒾL9i i
¸ i i iLᤔ 䖈 . Yi i n L ni
ᒾK iL i 䖈L i
16 iL Y ƫ 9 ᒾ iߊ L i U ᤔ Ly
n ᒾi L . i iL U ᒾ n ᒾi I U
iLƫgLi i iL iI
17 U ƫ i iU ᤔ Ly n ᒾi L yᒾ i
y . ߊ n U ᒾ i
L M n ᒾi gᤔ U n . iL i n { n i .
Lߊ n Lೀ n L ᒾL9 ᒾ L iL n ᒾ i niL ߊ
9 L Lᒾ ᒾ ᒾ i niL U LU Yni i i䖈
18 ᒾL , gL , y L , L Lᒾ ᒾ 9 ᒾ i , U
M iLᤔ ᒾ i iƫ ng
n ᒾKI .
135
19 iLY g L ᒾi iL I
g I iL Lೀ䖈 LYi gy ng nƫL U䖈 iƫ U
Ly n ᒾKI
20 i{ iƫI n n L ᤔ y LU U Li ¸ i 1992
ߊ! [ n ᒾ ೀ䖈 ߊ i {X gL MiU L U ೀ䖈 I ¸ i { n U] 䖈
g{ Mᒾ L 1995 ߊ n Ly ߊ i i{ Yi ߊ i{ iƫ n
n L ᤔ y n ᒾn U. U U 䖈. gᤔ gᤔ ¸ iLᤔn
{ i n䖈U. Yni ᒾ iߊn U䖈Lߊ Lᤔ M i ೀ䖈 iLi
ᒾ LU. ᒾg iLᤔ n ng ߊ
136
iᇨ
iL i L i ᤔ iLߊ iL . U ?iL { g ߊ
ߊ , { i{ . U i iLᤔ { L . {
LU M U L ii ߊ i i L U䖈Lߊ
iiƫ U gLin n i .
137
ߊ i{ i { ni i U䖈 . gೀ䖈 iƫ n L
iL iೀ ߊ iLy i ߊ . iೀ䖈 ೀ䖈 U L iiLi
i iL ߊ iLy i . in LU ᒾgiL n 䖈 iƫ U
ೀ䖈 ߊ { Y ߊiƫ iL Lᒾ ߊ . Lߊ Lᒾ
䇅 L{ i{ I U ᒾL ࡓ Yiƫ iLᤔ 9ᒾZ
ᒾK L . ೀ䖈 U L ii ߊ ¸giLi i i IgL U
L L . L gL i 9nᒾL LU iL i { L ii .
䖈 䖈 L y y gL n L Ly Yi iLi iL i ᒾ
iL i{ iLᤔ . iೀiI U ng L L i
ೀ䖈 i yᒾ i iLi iL i { 9ᒾ gLi ii . ᤔgi
iYi iLᤔ Li gy ng 䇅in ᤔ U䖈 iLi iL i
iL iy U gi 9i L Li gL䖈 i . i
i ᒾi i in ᤔ U䖈 iLi iL i gLࡓ
{ L i iLᤔ gi ᒾ䖈 ᒾ iߊ 䖈iLi ᤔ .
iL i U iᤔ ߊ 9I iL LU. iL i U
niL i iL g i iL U䖈 ߊ iLi LU M9 iLᤔ L i .
ᒾ9igL i . iL U Lೀ䖈 ߊ iL i U iL iy n L
gi L yᒾ i L LYi {i i { ߊ U { ߊ . iL
U giL gL U䖈Lߊ ᒾU䖈 gߊ L 䖈 giL gL i i L
U Lߊ LU. 9 n ᒾi i ߊ L{ giL gL i i gL䖈 L i
U Lߊ LU iL { giL gL.
U䖈i iL i yᒾ i L i U i n L
ᒾ9igLi { i䖈 . LU n 9ߊ ᒾ iL i gL { iL i
yᒾ i L i ᒾ ᤔ . g iLƫ iL i L iƫL n Lᒾ 9i
M. gL ƫ gೀ . .gUg U. ni ƫ U n L Lƫ iL gLK
g ߊ . ni ƫ i ing i ig ᒾ . iU i ing
ᒾ Lg iL . ᤔ iߊ iL i Lg L L Lg ᒾ U.
138
{Yi i {ng Lߊ ƫ niೀ䖈 y LYi
ᒾ YiƫL L i .
ng iL iU ᒾ i n L ¸giLi L i y i iY
ߊ . U䖈i ᒾi iL ƫ i LU Lᒾ i
i . iL i 䖈i ߊi U䖈 ߊ .
iL 䖈 U iL ¸ i ೀ䖈 y gL gLi L
i L9iLi ߊiƫL i i U LU L iL i U U
ᒾ M Li { Li i . iL ƫYiƫ ߊ n ᒾi
n ƫ ᒾY iᤔ 䖈 i y . iL iU 9ᒾ Yiƫ U
iƫL i UgI Lೀ U I ƫ y ,
iL L iL iy ߊ iL i { ¸giLi
M9 iLᤔ { i ߊ . ᒾ. . ᤔy䁰 , M.ᒾ . g L n LU䖈 ᒾ
gy ng iL i gLi M9 iLᤔ i . gೀ䖈 i iL iU n ࡓ
{ i gy ng L i . Yi { iL i i
ƫ i iLᤔ L i .
iU䖈Lߊ iL i L i ƫ i ߊ iL i
M9 iLᤔ L i ? Yi gL L iini iL i iLi
L i ? i ᒾLU ߊ LU. LYi iL i iL
ᒾLU ¸ i iLi M9 iL ƫ ߊ . iL i L U
ng M9 iLᤔn L .
, { L L i YiL ߊ iL i n 9ߊ L L i .
Y { 䖈 ߊ U . iL n ᒾi ߊ i iL iƫ ߊ
139
ߊ . Lߊ iL i U n Lೀ䖈ng i n L gL Li { .
i ng i ᒾZ iƫLi L i . L i U ೀ䖈
ᤔ L i . { iLi I i ᒾ gL L i .
LU iL . iL U䖈 g 9U ߊ iL igLin { . iL
n L iL i U䖈 L LU. LU niLyn ࡓ i
L i iLߊ y ᒾ LU. ߊ ᒾ9 . iL i U䖈 L U
{ iLƫYiƫ ߊ U ߊ Lg Li i .
Lߊ ߊ 9 Li U ߊ . iLƫ L i ᤔ
U ᒾKiL . iL i U Mi Yinƫ iLƫgLi gi I .
iL L iL䇅 L{ L i I .
LU 1988- ߊ L iLy ᒾU iL ᒾL y L I iL
ߊn K ƫ ƫ iߊ I L n U. U i ߊ { {
M ƫߊ. LU iL i ೀ䖈 Lᒾ , niy , ᒾ LU ߊ L
ni i Yni ߊ i . iL iL U 9 .
iL g U 䖈 iYinƫ ߊ . U iᤔi 䖈 i
iiƫ i Yni U iLᤔ { n U. niL niL
iߊ i ߊ ᒾ iL i Ly Ln L, ᒾL ni ߊ
. .gUg U iL iU i gy iᤔ Ln L n
n L . { 9 U { . ᒾi U i . n L .
iL U iL i U 䖈i . 䖈 iy ng Li
iLy LU niLyn . iL y 䖈 i ߊ 䖈i
gLᤔ gL ߊ g i Li ii . L {
g ᒾLyᒾ I Lߊ ᒾᤔ Lg { i iL U䖈 . iL i
U ᒾ L i iL iLߊ Yi g ᒾLyᒾ ᒾZᤔ Lߊ LU
ᒾ L i 䖈L i . U iLi U g ᒾLyᒾ ƫ { i iƫ
Lᤔ L g i 䖈L i . iL i Li9 U iLi Uࡓ i
g ᒾLyᒾ y iLy iƫ Li9 i L g Mi 䖈L i .
, niLynᒾi U ᤔ { 䖈i ߊ . L{ . Lߊ
Yi ᤔ { 䖈i . n ᒾYiƫ iy g L䇅 ߊ gi U
ᒾU . 䖈i iL U䖈 䖈 iy i I . iL i U
g ᒾ y gi 9i L ߊ n ᒾ ig9iL LU. iL i
n ᒾi U iLƫgLi U iLi n Lೀi i y L . iL
ᤔgi ߊ 䖈 n L LU U niL U ᒾLU ᒾ9 LU.
140
iLY iL U 䖈Y? U䖈i iL iL i
iLƫgLi gy ng iLᤔ { i 䖈 . n L ᤔ ߊ gy ng
i䖈 . Lߊ iL i Y U iLƫgLi i䖈 .
Uࡓ i i Lgi 䖈i U 䖈i iL i iLᤔ
g䖈 i 䖈 . ೀiLi iL i g¸Yi i䖈 . iL ini L
ƫgi ߊ i n䖈L .
Mᒾ 䖈 i䖈 . L iL ߊ gᒾ
ƫ i n䖈L . niL i i ᒾ iߊ L i i i ߊ L
i iL ni iL U n i 䖈L i . ᒾL ᒾ Yi
ᒾL niL i i Yi ߊ L ೀ iL i n L L
iೀ iL i n䖈L . iL i i n䖈L . ߊ ᒾ L i n䖈L . U
L ᤔgiL iL i {Yi iL iƫLi i i n䖈L .
ᤔgiL iL i X iLgߊ { n L iL i
L U i䖈 .
ƫi ᒾ Lߊ ߊ . ᒾ L ೀ iLᤔ ᤔgiL iL i i
g ni U L i 䖈L i . i Xi Y 䖈i ߊ {
Yiƫ ߊ { Yiƫ iLᤔ i . gi L
i iLi L ii iLᤔ i . L L n L .
Lߊ L g ni L i 䖈L . i {X gL MiU L U
L i 䖈L i . ᤔ L ᒾLn L i 䖈L . i gL iƫ n L Lƫ i .
iL i U n ᒾ ߊ . iL 䖈 ߊ .
iL I U n L ng i 䖈L . Lೀ { { M yᒾ iL .
n LgLM9 ᒾL L i U iƫL i g 䖈 Li iƫ ߊ
{ i . ᒾ iߊ ೀ䖈 i n LgLM9. Lߊ ᒾ U
g ᒾLgLU. U { i{ , { L . iLߊ
141
ᒾ iLߊ iL . i ¸ L U䖈 i ᤔgi
y iLy Lin LU i n䖈U.
U U i 䖈 i Li L . iƫL i i
iU L i . i gY ᒾU iL ƫi y ᒾߊ Lߊ
{ iLi n L iYiƫ ¸ L i . i ߊ {
Yi iL iƫI 9nᒾi iƫI ᒾLy iL i n g ࡓ
Yi i L i L i LೀniLM Yiƫ iy L i .
ᤔ inƫ, i ᒾU iLƫYiƫ ߊ { L iL i Uࡓ
gyi ߊ . L 䖈I iL 䁰 LK n Ly ߊ ᒾ 9 iL . n ᒾ L. L
ᤔgi ߊ 䖈 in ᤔ i iL i iL n L { Li 9I iL .
g ᒾ iLi, iߊiL M iLi, ¸giL L i iLi n L L
M ƫ i ᒾ n L Lƫ iƫ { L i iLᤔn { iL .
iL i L iᤔ n L . i L iƫ U iL i {
g n L . giƫ U, n LIೀ䖈 iƫ U, i y iƫ U iL i
ᒾ iL n L . Lƫ ߊ ೀiLi iL n L .
[2-10-2012 U M niLy iL n iߊ ೀ䖈 i ]
142
?
MngL
. y y
UM ƫ y y,
LU iL i L ߊ . ᒾLߊ iL ߊ . ೀ 9i
L ii LU L Y ߊ . Yiƫ Yi . iL
U ᤔ , iL i U ߊ ni ೀᒾL M U LU. L i ,
i LgYi gy ߊ , i . U n i Ln
ᒾKi 9 n iL i L .
U iL LU i ᒾy n U. g U §ᒾߊiƫ L n U.
I U ¸ g n U. U g 9ߊ ߊ .gL iƫ Li
{ i 䖈n ᒾ UM LU g i ᒾL ߊ n U.
g䖈 yn U. ᒾy ߊ n LᒾgLY { . n { n Lᒾ n Lyn U. n L
ߊ ngn ᒾU ¸ g n U. i{iߊ Lೀ䖈 䖈 n U.
i9i ᒾL yn U. LU U U䖈L L i.
U L ᒾL y L y Lߊ ᒾL g䖈 .
ƫgi ߊ g Lgߊ y iLᤔ { L . n L
ᒾ y L . { L L Lyiƫ ߊ gL iߊ ᒾgi 䖈 n LK
䖈 n L L ii ߊ LU g i Y U n Y
{i 䖈 . U ᒾL iYiƫ 䖈 ᒾK iL ƫ i ߊ .
iL i L I { igLy L
L LU LU ᒾLߊn U. ƫ g U
iL i U . Xi i ೀ L Li iL ƫ gi
143
U i 䖈L . ೀᒾL U I ƫ gni. Lߊ ƫ g U
ᒾL L ᒾ ߊ i L . ߊ iߊ ni L LU.
iL U ƫ ߊ i 9i ii ƫ iL .
Lߊ U iߊM ߊ . i { , i i { U Lߊ
iL . in gߊ { iLg Li y .
ng { i i n䖈U. 䖈Y iL ng
L 䖈 . ᒾ i iL M䖈 iLƫYiƫ { M .
䇅 i g U ߊ . Lߊ i i U n L
L i䖈 . U Lg9 i yy { i 䖈
U L { i iࡓ . { iL LY U䖈Lߊ ii
iL ni U Lߊ ೀi I .
144
쳌 i Li
ᒾU䖈 ᒾ L n { ᒾ gL n iLi i
ᒾU䖈 { n U. ᤔ g L iL9 Lƫ gL{ { . { M
iߊ g i Yni ᒾL U ᤔ in L gL n LU
ᒾK ᤔ gL9 ᒾL9 L . nᒾ M U䖈 9ߊ ƫ {
i i ᒾ䖈 U䖈L gL . nᒾ M i g y 䖈
gi i i g ƫ i Y , [ ߊ i ƫ ]. U ᒾL gLy 䖈 ᒾ
L9iߊ, U䖈 , i 䖈 gUi䖈 , ᒾLƫgU i䖈 i9gU,
ᤔ L9iߊ, ᒾ L9iߊ iLᤔ iLᤔn { .
gL { ᒾ䖈 , ᒾL Ly i Un䖈 ᒾLߊ L . n i .
ᒾg ߊ iLi ᤔ ߊ . 䇅 LU U
ᒾ䇅 iߊ iߊ g { . gLg ᒾYi ng M i ,
ƫi . gU n Li ᒾ9 { n i y n L . g gL iL . ߊ
n YiLK ᤔ . Y i ߊ U䖈L gL . Yni
ƫ ᒾL y ni ߊ .
ᒾgiೀiL iy ¸ L Ly y iƫ n L . gLy i䖈
ߊ M gy ng ᒾ9iLi ᒾKi I . U䖈Li Lߊ i9.
n iL y Lߊ L . U䖈 i䖈 n ii ߊ ᒾ i L . n iL y Lߊ
ᒾL n iL . g iiL Lߊ {i I . K Yi
ߊ {
U䖈Lߊ nᒾ ߊ i { i { ᒾ iL i .
iL§ᒾ 䖈 Lߊ g L gLy L i . {Y y {
U i i L Ln 9 iL ƫ I . ‘ L ngߊ L iƫ
y y L i ᒾL . in Yni ߊ y . ᒾLiYiL Lߊ ߊ
Ly M䖈 L ߊ L L n { L i . iL§ᒾ iL { i
U䖈Lߊ n Ln ᒾLߊi n䖈U’ U䖈L i iL .‘ ߊ iƫ n ᤔ ”
Un䖈U. “g g 9I iL g I ᒾK L i ᒾL ” i gi gLiY {
9U { ᤔ Ly gi . ߊ , ߊ Y, ߊ
niƫ ii . U niƫ iI U L M iLᤔ { ii ߊ LU n ࡓ
L{ iLᤔ Li i䖈 . g i U L gL i i { { L
Yi . Yni ᒾ ߊi LU n . Y ೀi
145
ᒾL Li gy ng 9 i I . n igLi 䖈 Yiƫ ߊ g § L{yi LU
L gL {ni ᤔ ೀi i U䖈 .
䖈ᤔ iLᤔ LiiLߊ g i U i g ig i gL .
ೀi iL i Li ᒾZgL U ᒾ iƫ ߊ gy ng i . ni ƫ U
i U i { i . Yi ƫU gߊ i M g
ೀi ߊ . ᒾU䖈 Lᤔ iƫ ߊ ni ƫ U U iƫ ߊ gᤔ 9 Uࡓ
L ߊn LK n YiLK ೀ n igLi ߊ Uࡓ . i
ߊ Lgߊ { { Lߊ ni ƫ ᒾLi i ೀ iL ᒾK iLᤔ { L i .
n L i L iy L i i ng i gLi ƫ .
n ᒾ iLᤔn n L . iL iU i i g䖈 i ೀ䖈 ᒾLUn U.
iL i igL g iiLi iL ƫLgߊ { Lߊ U䖈i
ߊ iL i L i i ƫ 9 in ᤔ U n LU䖈 i . i Lg i
ೀ . y L Xi Y iLᤔ . ᒾ䖈i iƫLin i
i I . gi y iL ƫ L g Mi L .
n ƫLᤔg 䇅 igL . { L ߊ { L i y
iL ƫ L ೀ ೀi ᒾLi ೀ gi ᒾ䖈 gLೀ .
146
{ { ೀ iL ƫgLy L . ᒾ LUgi { Yi
¸giL i iL g ni
U L . Lg L i LU.
gLy 䖈 ᒾ Li U ᒾ gL i iLᤔ ƫ U
U 䖈, ೀ Li ¸ g i Lᒾ ᒾ Un䖈 LU
i n䖈U. iL Uࡓ ᤔ Ly Lᒾ ᒾ i ᒾ
Mi n䖈U
in iL 䖈 Lƫ ೀM gL i i ᒾg
ᒾKi n䖈U. iL I U Yni g i { i Li
ᤔ iL i n䖈U.
147
l , 쳌,
i i iL iy iL iƫ L ࡓ ig
U䖈 . i { i. i ƫLᤔ i Yni Yni LK i
i ngೀniL iƫ ߊ L 9 i n L ¸ i
n M 䖈 Miƫ M䖈 i in i n䖈U. i ೀi n
ng iƫLi L ᒾKi 䖈L i , { ᒾLߊ I nƫ i iL .
ᤔ M LI ߊ . { i 9I . Lߊ
L ᒾL igL ngೀniL n L i ᒾߊ i䖈 . ii
ngೀniLƫ ᒾ i 21 i ߊ iƫ U n ni L Yi i U LU. U
ߊ L Xy Yi 9I . in Y L ೀ 9i M
ߊ . U i{ U iy iLೀ䖈 i ᤔ i iLi .
iL U L iƫ gL gLi ¸ L y n L
niLy Ly ƫ ߊ . { i iiL iy gy ng iƫ ߊ Yi
g䖈 { ߊ . iy y ೀ䖈Lᤔ iL L L ii ߊ
{ { i 䖈L . Lᤔ iL i g i Lii U L ߊ {
L { Ly ni i { i 䖈L . ߊn ᒾ iߊ n L Ly Yi ,
ᒾg ᒾYi , M9 Yi iLi U ᒾU䖈 { i 䖈L
i n ᒾ ೀ i iL ¸ i , g Yi iLᤔ
{ Li. ᒾL YiƫL L i n L iƫL ೀ䖈 ᤔ y
ᒾ iYiƫ U ƫ. n L U { iߊ L ೀ䖈Lᤔ
L i 䖈 i . ߊ Li gLᤔ iL U䖈 iLU L i
n ᒾ iߊ ᒾiߊ L Li U ߊ .
i n L i U ೀ䖈 ᤔ y iL ƫ ᒾ i
i iLᤔ ᒾߊ iU䖈 . ᒾg ᒾYi iLi, n L iLi,
g ᒾLyᒾ I U iL iLi, ೀ䖈 U 䖈i U䖈
ᒾK L . L ᒾ iLi L gI U ೀiLi iU䖈L . U iL ii ߊ
I U ᒾLߊ iLᤔn { L . Lߊ M Lii ߊ i
iLᤔ U Lߊ U igLi I ߊ . 䇅 L{
148
{ M U ᒾL igL ᒾg ᒾ ᒾK iLᤔn
U i L .
iL iU ᒾ iƫ UM ߊ, ߊ
L iLg { Lߊ iL i L , ᒾ L L . 䖈i iL . Y
{ L i LU.
iL i iL ߊ nM.ᒾ . g L {ng iy ೀ
iLᤔ ᒾߊ ߊ . U U ᒾ Lߊ ƫ ߊ M9I { ᤔ .
L ᒾ iLƫ iƫ iLy iƫLi gy ng iL i n䖈L .
‘ g n iL ೀ䖈 iL ᒾ ᒾLߊ i { i 䖈L ’ U n
g . in iL ᒾ9iLi U ᒾLߊ i { i 䖈L U gy ng
L i n䖈L . ngೀniL Li Yi { iƫ M n .
iL ᒾ iL ೀ䖈 L , gLg ᒾ g L , ƫi L ii
I L , M i U L . ߊ L L iL i {
U ೀ䖈n ᤔ i – iL i M9 ߊ 䇅 ƫY LU. iL i n L ,
L K gLi iᤔ Lߊ. L ೀi n K Yi
L Li iᤔ Lߊ ᒾ L n L . 䇅 ƫn g iL gL 䖈Y
iL i U i g ᤔ gL ᤔ ng Ly n . LU
i ೀ䖈 { 䖈 iߊ y { ߊ { { 9i ᒾLU L .
‘g n Li gL Uࡓy { LU. Yi LU { LU. ߊ L LU’
䇅 ƫY LU.iL i 䖈i g gL y 9 i ߊ Yi i
g9 i U n L n L ᒾ niL, iL iߊ U
iᤔ L U n L iL i L 9iL .
LU y iLy { i ni. iL i L n ᤔ ,
U ೀ䖈n ᤔ L . g { ᒾ 䖈i y iLy i .
, ࡓ Yiƫ, L L¸ iL iLᤔ L n L .
M9 iL n L . ng n L . iL i ‘ U ೀ䖈’ Lߊ ߊ
LU. n L ng LU i iL ƫ
{ M .iL i ೀ g U ᒾ i
ng in LU { Mi n䖈U.
iL M L I g I ¸giLi Li9 L U U LK ᒾ
ᒾK X䇅i iᤔ in ᤔ i ߊ . ೀ䖈 䖈 iLgߊ iy
¸ Y ߊ . M Lߊg M, i ᤔ Lg, M i n LU䖈
iL i ¸ iYi . iL i ¸ i i ೀ䖈 g n iL i
9ᒾ Yiƫ { U ೀ U i I . iL i 䖈 I
iL i L{ƫ i I iL i ᒾ i i I U 9 L i I .
LU gƫgƫ ᒾLߊ U ᤔ . i ߊ U䖈 {
i M iL ᒾL Yi ii iLᤔ ߊ
149
ƫ i LU. Lߊ Yi iߊ i i
L ƫiߊ iiƫI ᒾL YiƫI ᒾLߊ L U䖈
ᒾ iߊᒾ9i gy iೀ iLᤔ . ೀ䖈 Yi ᒾL L iiLi
iLᤔ . ᒾL , Y ᒾL Yi n LU䖈 ೀ䖈 ߊ U U
i iƫ U y n .
iL y n ߊ L . in L ƫiߊ ᒾL , ᒾL
ೀ䖈 I U iiƫ y gLi U L . ೀ䖈
gLೀ䖈 iL ƫn ᤔ gU䖈Lߊ U 䖈Y䖈 ᒾKI L Yi n ᤔ
niL9 L . 䇅 L n L ¸giLi gL ೀ ᒾ gLi
{ L . ᒾL 䖈 ᤔ Yi iZ Li gL䖈 . Y 䖈
ᤔ Yi ng g . gᒾ9i ೀ䖈 i ᤔ Yi y
.
iL Lƫ i 1947ߊ iL ᒾL i ೀ䖈Li 䖈
ᒾLU ೀ䖈 9iL n Lߊ 1918ߊ ᒾL n U
ᒾLU ೀ䖈 n Ly ᒾL 䖈i U ᒾL ᒾK
iL L . iL ೀ䖈 i { L L i ii . ೀ U n ᒾ
ᒾ y giLߊ LU { L g iL in { Mi n䖈U.
150
¸ i { i 䖈L . iߊ gLy 䖈 ᒾ i ᒾy gLi iLᤔ
{ niL { LUgi 9U ii ᒾ LUgi g
niL iL i 䇅 U i i iL iU
ngೀniL iƫ L n ᤔ i ᒾ ig ߊ . LU n ᒾ 䇅 䖈
iL ᒾLU U U ߊ . iL i ᒾL L ᒾgLi 䇅 ೀ䖈
gy ng LU n i n䖈U.
iL g Li9 L U M9 iL ƫLgߊ LU iL i
Lᒾ i ߊ . Lߊ iL U䖈i ߊ U i , ᒾ Yi
ೀ䖈I L g 9U iƫLi iL ƫn ᤔ i ߊ Un䖈
ᒾLߊi n䖈U. iL U i 䖈 i i U i Lg i L{ƫ i ߊ
9i iLi { . U gLn i ೀ U i ᒾ Y
gy i Y i n䖈U.
Lߊ U 䖈 iy ᒾ YiLi gy ng ᒾiߊ I . ೀ
䖈 L{nƫ U ߊ . Lߊ L M9 iLᤔ Lߊ
ೀ iU L i ೀ䖈 i ᒾ n L i ᒾߊ I .
L{ ೀ iߊ n L ᒾ , n ƫ L Yiƫ
ߊ Lg L ೀ䖈 ᒾ i I . ೀ I Xi Y n ߊ n
g U { iYiƫLi { ೀ䖈 y g I . gL§ ᒾ 9U
g ߊi Li iL i U i Ly U䖈 M9 iLᤔ Lߊ U䖈i
gU L{ i i iL ing U M9 iL ƫ I .
i ƫ ೀ䖈 LU ᒾLU U L{ n .
9I , g i iLೀ L i . LU
n ᒾ n ᒾZᤔ LU. LU i i { i Yni LU.
iL i U iL ᒾK ೀ䖈 { ᒾK n L iL ᒾLU ೀ䖈
i n L ߊ . iL ೀ䖈Lᤔ iL U䖈 { ߊ
ᒾiߊ iLi ᒾU䖈 ᒾ 9ᒾ Yiƫ U䖈 { ೀ
9 L i ᒾK iL gy ng.
151
UM ƫ ᤔ inƫ
L gi i igL . LU 䖈 ƫ g9gL y ߊ
i䖈 g i i ᒾ iL Yiƫ ƫ ii . ᤔ iƫ U
9i iƫ U Yi . U Lƫ ߊ i䖈 U L { Li n L
ೀ Uࡓ gL . L iᒾ Ui i ,
LgᒾLg 9igL L . g gL U Lƫ ߊ Yi U g gL
i .
ƫߊ iL 9. ‘ ᒾYi gᤔ ߊ Li { i 䖈ᒾ i ’.
Yiƫ ߊ ᒾ 䖈 Li iL ƫLg { i L . ᒾ 䖈 L iLi
ᤔ Lg { i L . Lߊ { gLࡓ U {Yi iƫ ߊ
{ Li ᤔ LU n ᤔ . gᤔ ߊ M. ƫU 䇅 L{
9iI n L i I L 9iL I i Lᒾi Li U
L Lᒾ Lin ᤔ
M gᤔ ߊ Y g{ i䖈 . gᤔ U ߊ M 䖈 { i䖈 . L
U g U iLᤔ { i n䖈L . ᤔi n䖈L . iᤔ ᒾ{
M. n L L . L gᤔ { ᤔ gᤔ䇅
Miƫ { iL i n䖈L . L gᤔ U U { ƫ gy ng.
Lߊ gy gߊ ೀ
L iU ¸ i ii i . ’ gߊ Lᒾ y
i ᒾߊ i ’ gߊ L ii i . Yni n iLᤔ
ᒾ iYiƫ ߊ ii n L i igL i ƫiL i U䖈 . i i
K Li n ᒾ iLᤔ { i 䖈L i . ƫ ᤔi i i ᒾ9 ᒾ iL
iLᤔ Ly Yiƫ ߊ y { i 䖈L i . ƫ ƫiL i 䖈L i . Y
g gi ᒾ. gߊ L gᤔ ߊ yᒾ i i
ࡓ ƫ iƫ ‘ LU ߊ ƫiLi { n U. { M
ᒾKigLyn U. U ƫ ni Yi ’ U i§ i 䖈LU. ߊ ƫiLi
{ iLy ೀiLi ᒾ 9 i 䖈LU. U U n L ᒾK L i 䖈LU.
ߊ L9 i ᒾy gU䖈L i 䖈LU. Lߊ ƫ ni n L
U { LUg Yni { i䖈 .
ᒾ 䖈i { LU gߊ L U ᒾߊ ƫ ᒾ .
152
Y ƫ ߊ L g iƫI ƫgi ߊ { 䖈 i
iLᤔ iLy i 䖈L i . Y ƫ . iL䇅 i i 䖈
¸ L i . Lyi iߊ iLᤔ { L i . gߊ gߊ i
ᒾgL L gL L i . n i ߊ U i . { i9U ࡓ iLi
{ i iL i L ᒾLߊ L i . i {
iLi L? ƫ L U ᒾKi n Li 䖈 ,
ƫ ᒾ U䖈 i Ln ? ii ߊ i g䖈
ƫ L i
Lߊ gi ᒾ Lߊ gy ᒾgL L ng i ߊ . i ᒾ
L i . { L gߊ L y iƫ ᒾU L i .
L gߊ L L gߊ L i iƫ ߊ . ߊ gߊ L ೀiL
i Yiƫ ߊ. n L ii i Yiƫ ߊ. g g ig i i igL ,
YigL , in iL U䖈 g M U ngߊ
U iLᤔ { i n䖈L . gᤔ U .
LK gL L { 9y X K Lƫ . ᤔ ߊ { i
M i i i ߊ { M i LYi L . M ߊ . 㜠gLU
U䖈 9y X ᒾL L i i ¸ i Y Y. ߊ iL ߊ
{ { gL { n i Lg9 iߊ { ೀ䖈
䖈 i 䖈L LK gL L iL n i ೀ䖈 9
ᒾL9 i 䖈L . iL{ ng n i ೀ䖈 9i ߊ . Lೀ
䖈 M ߊ . K Lƫ{ ni y ߊ
Lߊ LK gL L L iLi iߊi 䖈L . i ᒾ i ߊ ᤔ U
iߊ i i U iL i ߊ { iL YiƫI
YiƫI nᒾi9 i 䖈L . iL n { iLi
i ᒾKi 䖈L . n i ೀ䖈 ‘ iU gi 9i n ’ U䖈 n 9ߊ
{ ¸ ƫi i 䖈L . U n ೀ䖈 i i ߊi
ƫ
n Mn U LK gL L gLߊ i i䖈 . iL ߊ
{ ᒾ䖈 M g Mᤔ . 9ᒾLY iZn L Yi M L i
Ungೀ i ߊ LU M i . Lߊ U gi 9i Xi n L
i i . i i ೀi M iLi ᒾU
nᒾ iLᤔ { . g i iL ߊ M gi i igL Y.
g i iLߊ i . ᒾᤔ i iiLߊ M
g M i . { i g { ߊ L i
ᒾ n Lii M ᒾ y L
153
M n L iLY iLi { n iy y
9y L . n U i { gi 9i n . ߊ
ƫLߊ iy y . iL n L iߊ g Yi y i n iLi
i y . Lg9 i ߊ Li i i ig i y L i .
iƫ ߊ nᒾL ᒾL i g ᤔ i i i y .
9y L9U i igL {gL gLi { .
iL ߊ ngೀ iߊ i ƫ ᒾ { Lߊ i ƫ ᒾߊ
䖈I . i iߊ ƫ Lߊ ngೀ . 1770iƫ ߊ ߊ {
§ᒾ ߊ §ᒾL giL LX ᒾiy ƫ ᒾߊ. Yi iL{
ᤔ . ii §ᒾYiƫ ߊ Y n iL Yi
i L i ᒾU nᒾ{ . g i gL gLin iƫ
ƫ ᒾߊ ƫ Yi ᒾߊ L i . Y, g i n L
n ¸giLin y . §ᒾ ߊ g i ᒾ n L
9y L n i 䖈 i ߊ
U L{ i LK gL L 䖈 i 䖈L . U g i
niL i iߊ ᒾ g i igL iL Yiƫ ߊ U M ೀ䖈L 䖈.
M g Y 䖈 y . n gi 9 Li i .
in g i n ᒾL ߊ . ߊ Lgߊ ೀ n LK LU g iƫ ,
䖈 Li iƫI i iƫI , y y gLi iLU䖈
n n L ᤔ L { §ᒾ ೀ iL gLi g i ߊ.
9y L { L ii i ߊn L ᒾ i iLi LU. Ly
L iYiƫ y 䖈 iYi iLᤔ ᒾU ni LYi
n L9y iLᤔ { n ᒾYi ೀ g ᒾK . niL i iL g i
ᒾ iLᤔ { n L ೀ g . in §ᒾL U L ig i
n L Yi iL9 iL g i .
i g i Lii ߊ iLߊ Lᒾ n ᒾ . i iƫ ߊ
䖈 L ¸ ᒾ ᒾ n ᒾ g䖈 .
iL i ᒾi ߊ n 䁰U䖈 i U i ƫ ߊ {
{ n L Ly L . Mᒾ iL i i . U {
n L Ly gL U iL U 䖈 i 䖈 YMᒾ i i .
i { iL ߊ U L 9 { i ߊ . ‘ 9i
U n L Ly ᒾKi Lng’ U䖈 ngL Lߊ n { n LU䖈 i .
‘ ƫ i iL n L Ly gߊ ’ U䖈L iL .
154
M U䖈Lߊ i U n iL U g 䖈 i L . U
L iL 9 { iL . K Lƫ ߊ . Lߊ
i iƫ ߊ n iL ¸ i i ᒾK . ƫ g iƫ
n 9ߊ 䖈 . { Y ᒾLߊ i{ i L . , iL U
M U L M iLᤔ { L . iL U Li { L .
iL i M9 iL gi ƫ . iL i ೀ iL n i . iL
ೀ䖈 n i 䖈L . ᒾ i U Lߊ ᒾ Li iLᤔ iƫLi {Yi U䖈
g gL U ᒾLೀiƫ ᒾLߊi 䖈L . gߊ L U g iƫLi i g
iL L Lƫ 䖈 ᒾU §ᒾ UgL ೀ䖈 n i 䖈L .
ᒾYi gL ᤔgi g䖈 i L Li9 i n䖈L .
ೀ䖈 ᒾLy i n䖈L . i iߊi n䖈L .
Lߊ U ᒾLߊi 䖈L Lg { 9I .
iLi i iLi L ߊ L ೀ䖈I
y iLy i 䖈L . L U ngߊ g { i n䖈L L L L i U
ᒾLߊi 䖈L
ᒾL ᒾLߊn L U䖈 g9 i K Lƫ iL iU i䖈
L ii ೀ䖈 LK The man before mahathma U䖈 ¸ i { i 䖈L .
iL L U L 9 i i Yi ᒾU Y ƫ ᒾ gU䖈
Yiƫ L iL iU i䖈 L ii ೀ䖈 LK
9 Li ¸ i 䖈L . iL i ೀ䖈 KY ᒾKi i
niL iƫ iLy i { i 䖈 . i L i n Lᒾ 9i i U
Yi i U䖈 ᤔgi ߊ Ing ᒾKi ߊ . K L
ೀ䖈Lᤔ U n ᒾK { in ᤔ LgL?
iL i iߊ { n iೀi i 䖈L . ೀiLi i
¸ iೀi 䖈L . gߊ gߊ ᒾy ᒾ iߊiƫ ᒾ i
{ i { i U ᒾ ƫ L i 䖈L . U U {
155
9 ᒾU ೀ䖈 n i 䖈L . {ᒾL L{ ng
䇅 ƫY { L U ƫ i 䖈L . 䇅 L{ { ᒾೀn䖈
y iL Lߊ i ƫ Li iL ƫ L U
M9i i 䖈L . 䇅 iU ᤔgiL ᒾ { 9U iYiL
gy ng ƫ L i 䖈L . ᒾg ᒾgLi 䖈 . {ᒾL L{ng iL
U L 9 iL ߊ gi 9i i gLi i 䖈L i .
LU iL iᤔ iLᤔ 䖈. L L ¸ i U
ᒾ iߊ 9ᒾ n . Lೀ䖈 U M ೀiL { ߊ iLi
U䖈 { i L . ߊ L M 䖈 Mi U n L L LU U
iLᤔ U i I . Lߊ n L Ly U 䖈
ߊ Lgߊ M ߊ Lgߊ i I . ᒾI Lࡓ Lೀ䖈 U {
Mi gy ng U䖈 M9 U U i I
iL iU ᒾ iߊ LU g { . ೀ g 䖈 ᒾL M
g L ng iLᤔ U 䖈 U ᒾ gL gL
L iL n L i i ni n L Ly U
ᒾLU L . { L ೀ䖈Lᤔ ߊ n Y ߊ Lgߊ ೀ䖈 iƫ i i
n n L Ly n U iೀ L . U ƫ Li
{ L ߊ .
in iL iU Mi ߊ . U L 9 iL ߊ {
iL iL9iƫ iL ᒾ gU䖈 ¸ n i i ᒾKi 䖈L . Lߊ
䖈 iƫ ߊ { { { ᒾ n L iL i LU
igL ᤔ Li 䇅 i 䖈L . n iL iU
9 n ᒾLߊi 䖈 .
‘ U nᒾ i ᒾKIYi
nᒾ g L IYi
Yi g Yi ƫߊ L U䖈Liy ’
9 n ng giL . U ೀiLᤔ Yi g ig i
LUgiL . gLࡓ ᒾ n LU䖈 i iL iy nᒾ .
iL iy n ni L U ᒾL i i iᤔ i y y .
L U g䖈 ᤔMi 䖈i y y . in LU L
g Yi U䖈Lin ᤔ n 9 䖈 Yi 䖈L
iL iL g ߊ L i y . L i
156
[25- 12-2012ߊ { ᤔ Lg ᒾ M i i gL i ߊ L Yi y
iL iL i L U䖈 g M gೀ L Yi U ߊ L
L ߊ ೀ䖈 i ]
******
157