Sei sulla pagina 1di 434

Hill.

Studi turchi e ottomani 4

Venedik Baylosunun
Defterleri
The Venetian Baylos
Registers
(1589-1684)
Serap Mumcu
Edizioni
CaFoscari
Edizioni
CaFoscari
Hill
Studi turchi e ottomani
Collana diretta da
Maria Pia Pedani
Elisabetta Ragagnin
4
Venedik Baylosunun Defterleri
The Venetian Baylos Registers
(1589-1684)
Hill
Studi turchi e ottomani
Direttori | General editors
Maria Pia Pedani (Universit Ca Foscari Venezia, Italia)
Elisabetta Ragagnin (University of Cambridge, UK)
Comitato scientifico | Advisory board
Blent Ar (TBMM Milli Saraylar, Mzecilik ve Tantm Bas kan, I

stanbul, Trkiye)
nder Bayr (TC Bas bakanlk Devlet Ars ivi Daire Bas kanlg , Osmanl Ars ivi Daire Bas kanlg , I

stanbul, Trkiye)
Dejanirah Couto (cole Pratique des Hautes tudes EPHE, Paris, France)
Mehmet Yavuz Erler (Ondokuz Mays niversitesi, Samsun, Trkiye)
Fabio Grassi (Universit di Roma La Sapienza, Italia)
Figen Gner Dilek (Gazi niversitesi, Ankara, Trkiye)
Stefan Han (Freie Universitt, Berlin, Deutschland)
Baiarma Khabtagaeva (Szegedi Tudomnyegyetem, Magyarorszg)
Nicola Melis (Universit degli Studi di Cagliari, Italia)
Melek zyetgin (Yildiz niversitesi, I

stanbul, Trkiye)
Cristina Tonghini (Universit Ca Foscari Venezia, Italia)
Direzione e redazione
Dipartimento di Studi sullAsia sullAfrica Mediterranea
Sezione Asia Orientale e Antropologia
Universit Ca Foscari Venezia
Palazzo Vendramin dei Carmini
Dorsoduro 3462
30123 Venezia
http://edizionicafoscari.unive.it/col/exp/27/Hilal
Venedik Baylosunun Defterleri
The Venetian Baylos Registers
(1589-1684)
Serap Mumcu
Venezia
Edizioni Ca Foscari - Digital Publishing
2014
Venedik Baylosunun Defterleri | The Venetian Baylos Registers (1589-1684)
Serap Mumcu
2014 Serap Mumcu for the texts
2014 Edizioni Ca Foscari - Digital Publishing for the edition
Every part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted
in any form or by any means without permission provided that the source is fully credited.
Qualunque parte di questa pubblicazione pu essere riprodotta, memorizzata in un sistema di
recupero dati o trasmessa in qualsiasi forma o con qualsiasi mezzo, elettronico o meccanico,
senza autorizzazione, a condizione che se ne citi la fonte.
Edizioni Ca Foscari - Digital Publishing
Universit Ca Foscari Venezia
Dorsoduro 1686
30123 Venezia
http://edizionicafoscari.unive.it/
ecf@unive.it
I edition March 2014
ISBN 978-88-97735-57-1 (pdf)
ISBN 978-88-97735-58-8 (print)
Cover design: Studio Girardi, Venezia | Edizioni Ca Foscari
Tesekkr | Acknowledgments 7 | 9
nsz | Preface 11 | 13
Maria Pia Pedani
Giris | Introduction 15 | 26

Belgeler | Documents 37
Kaynaka | Bibliography 397
Ksaltmalar | Abbreviations 401
Dizinler | Indices 402
Baylosun Szlg | The Baylos Dictionary 428
zet | Summary
Sevgili hocam Prof. Dr. Mahmut H. akirolu ansna
In memory of my professor Mahmut H. akirolu
7
Tes ekkr
Bu alma Venedik Devlet Arivinde Bailo a Costantinopoli 250-252
numaral seride bulunan ve 1589dan 1682ye kadar uzanan yaklak yz
yllk sreci kapsayan 943 belgeyi ele almaktadr.
stanbuldaki Venedikli diplomatlar Osmanl sultanlarnn ve nemli
devlet grevlilerinin mektuplarnn kopyalarn, Venediklilerin ilerinde
referans olmas iin, kendi arivlerinde bulundurmaya zen gsteri-
yorlard. te bu ekilde Carte Turche Registri (Trke kartlar) ad
verilen kayt serisi ortaya kt. Bu kaytlar Osmanl Trkesi ve Venedik
Cumhuriyetinin resmi tercmanlar tarafndan yaplan talyanca eviri-
leri ierir. Belge asllar sklkla Venedike gnderilmekle birlikte bunla-
rn birer kopyas Babakanlk Osmanl Arivinde Maliyeden Mdevver
Defterler iinde de bulunmaktadr.
Burada allan belgeler Hkm, Mektup, Nin- erif, Berat, Hc-
cet ve Arzdr. Bugn iki devletin ilikileri sadece tarihiler iin deil
birok kesimce merak edilmektedir. Bunun da en temel nedeni bu iliki
alarn kantlayan belgelerin Osmanl Devletinin bilinmeyenlerini gz-
ler nne karaca dncesidir. Ancak imdiye kadar ortaya konulan
almalar, ilikilerin ortaya konulmasnda yeterli deildir. Bu alma
olduka geni bir sreci btnlkl olarak ele almakta ve Osmanl Dev-
leti ile Venedikin bu srete zellikle ticari faaliyetlerinin geliimini ve
bu faaliyetleri sekteye uratan gelimeleri gzler nne sermektedir.
Belgeleri ele alma aamasnda genel olarak ksa zetlerle geitirilmi
bir alma yapmak yerine, btnlkl ve ayrntl bir alma aratr-
maclar iin ok daha verimli olacakt. Bu nedenle alma, her bir belge
tek tek ele alnarak hem Trke geni zet hem de ngilizce ksa zet
eklinde hazrland. Trke zet aamasnda dnemin Osmanl Trke-
sini ok fazla deitirmeden, bilhassa yabanc kelimelerin orijinaline
sadk kalnarak yazlmasnn daha uygun olduuna karar verdik. Hemen
hemen btn belgelerin hem Osmanlca hem de talyanca kopyalarnn
bulunmas yabanc isimlerin yazmnda byk kolaylk salad. talyanca
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
8 MUMCU. TESEKKR | ACKNOWLEDGMENTS
metinlerin genel olarak daha ayrntl olmas da baz Osmanlca metin-
lerde eksik kalan tarih, yer ad, kii ad gibi bilgilerin tamamlanmasnda
nemli bir katk salad.
ncelikle almann btn aamalarnda yanmda olan ve benden
desteini esirgemeyen ve bana gerek bir retmen olan kymetli ho-
cam Ca Foscari niversitesinden Prof. Dr. Maria Pia Pedaniye, Gazi
niversitesinden Yksek Lisans tez danmanm, kymetli hocam Prof.
Dr. Ahmet Gnee, almaya nemli fikirleriyle katkda bulunan ve her
aamasnda bizimle heyecanlanan Prof. Dr. Antonio Fabrise, bana g-
vendii ve sonuna kadar destekledii iin Prof. Dr. Nevin zkana, Anka-
ra talyan Kltr Merkezinden Esra Orhana, cesaret verici tleriyle
yolumu aan Prof. Dr. Tufan Gndze, Venedik Devlet Arivi alma
Odas Ba Sorumlusu Michela Dal Borgoya, Venedik Arivindeki al-
ma srem boyunca kymetli fikirlerini benimle paylaan tarihi arkada-
larm Emrah Safa Grkana, Levent Kaya Ocakaana, zgr Orala ve
Gner Doana talyanca belgeleri okuma ve anlama aamasnda ben-
den yardmlarn esirgemeyen talyan aratrmaclar Mauro Bondioliye,
Erasmo Castellanoya, Massimo Galtarossaya, Davide Geronazzoya ve
Christian Rossiye, hem Yunanca hem talyanca yer ve ahs isimlerinde
benden yardmn esirgemeyen Christos Zampokalosa, Venedik Devlet
Arivinin tm alanlarna, Trkiyeden yardm eli uzatan Ebubekir
Sddk ahine, Musa Gme, Fatih Tunkla, ngilizce eviriye kat-
klarndan dolay Merve Bier, Yaar Tolga Cora ile Deanna Cachoian-
Sancheze ve sevgili aileme teekkr bir bor bilirim.
Serap Mumcu
Eyll 2013
Venedik
9
Acknowledgments
This book contains the summaries of 943 Ottoman documents dating
back to the period 1589-1682, written in eleven registers kept in the ar-
chives of Bailo a Constantinopoli, boxes 250-252, in the Venetian State
Archives. Venetian diplomats in Istanbul considered it important to keep
the copies of letters of sultans and Ottoman officials that made reference
to Venetian affairs in their own archives. In this way the series of regis-
ters called Carte turche. Registri was created. It contains both Ottoman
texts and their Italian translations made by the official interpreters of
the Republic. Originals were usually sent to Venice, while the drafts are
still kept in the Ottoman archives (Babakanlk Osmanl Arivi), above
all in the series Maliyeden mdevver.
The documents studied here are imperial orders (hkm), letters
(mektup), imperial decrees (nin- erf), patents (berat), legal
documents (hccet) and petitions (arz- hal). They are important to
give new light to Venetian-Ottoman relations. Today several scholars,
belonging to different research fields, are interested in the past relations
that had taken place between these two states. There is the widespread
idea that the Venetian documents can reveal still unknown elements
of the history of the Ottoman Empire. This study aims at helping to
understand the complex process of these relations and, since these
documents make reference particularly to commercial relations, to give
new light to Ottoman-Venetian economic history.
Working on these registers, I soon realized that a long description of the
documents would be more useful for researchers than short summaries.
Therefore the documents were carefully read one by one and detailed sum-
maries in Turkish were prepared, together with some brief information in
English. Other copies in Ottoman, together with ancient translations into
Italian, helped me to understand better the documents and to complete the
missing parts such as dates, names of places and persons.
First of all, I owe my deepest thanks to my valuable Professor Dr.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
10 MUMCU. TESEKKR | ACKNOWLEDGMENTS
Maria Pia Pedani, from Ca Foscari University of Venice, who supported
me during the research process being a real teacher for me. I would
also like to thank my supervisor, Professor Dr. Ahmet Gne from Gazi
University of Ankara. Thanks also to Professor Dr. Antonio Fabris who
contributed to this work with his advices and enthusiasm, Professor Dr.
Nevin zkan who trusted and deeply supported me, Esra Orhan from
the Institute of Italian Culture in Ankara and Professor Dr. Tufan Gunduz
who enlightened my way with his encouraging advices. My gratitude is
also extended to Dr. Michela Dal Borgo, the head of the reading room
of the Venetian State Archive; my historian colleagues who shared their
valuable ideas during my research in the Archive of Venice: Emrah Safa
Grkan, Levent Kaya Ocakaan, zgr Oral and Gner Doan; my Italian
research colleagues who supported me in reading and understanding
documents in Italian: Mauro Bondioli, Erasmo Castellano, Massimo Gal-
tarossa, Davide Geronazzo and Christian Rossi; Christos Zampakolas
who helped me to understand all the names of places and people in
Greek and Italian; all the staff of the Venetian State Archives; Ebubekir
Sddk ahin, Musa Gm and Fatih Tunkl, who supported me from
Turkey; Merve Bier, Yaar Tolga Cora and Deanna Cachoian-Schanz for
the translation into English; and finally my dearest family.
Serap Mumcu
September 2013
Venice
11
nsz
Maria Pia Pedani
Ca Foscari niversitesi Venedik
2000li yllarn banda dikkatimi eken Venedik Devlet Arivinden
Bailo a Costantinopoli, Carte Turche serisi 1987 ylnda balayan uzun
tasnif srecinin ardndan aratrmaclarn hizmetine sunulmutu. Ariv-
deki bu belgelerin yllar nce grm olduum Osmanl kroniklerinden
olduka farkl ve bu nedenle de ok nemli olduunu ilk grte anla-
mtm. Osmanl Trkesinde hazrlanp birer talyanca kopyas ile mu-
hafaza edilen bu belgelerle Venedikli diplomatlarn Osmanl sultanlarna
kar ve iki devlet arasndaki ilikilerde nasl bir brokrasi izledikleri
akla kavumaktadr. Bunlar; Akdenizde sregelen Venedik-Osmanl
ticareti, Balkan topraklarnda Venedikliler iin gerekleen askeri alm-
lar, Osmanl Devleti tarafndan Venedik gemilerine saldran Arnavut kor-
san gemilerinin yaklmas ynnde verilen emirler, sadece karada deil
denizlerde de ortak snrlarn kurulmas, Levante blgesinde olduu gibi
Avrupada da seyahat eden Hristiyan ve Mslman tccarlarn bandan
geen ilgin olaylar, Osmanl sultan ve Venedik doju arasndaki dostlua
vurgu yapan Osmanl Devletinden Venedike gnderilen mektuplardr.
Beraber almalar yrttm rencim Serap Mumcu bu seride
muhafaza edilen 11 defter zerinde iki yl akn bir alma srecinden
sonra bu zorlu grevi baaryla tamamlad.
Bu iin olduka zorlu taraflar oldu: Kii ve yer adlarnn yazmnn
birbirinden farkllk gstermesi, birbirinden olduka farkl belgelerin bir
arada bulunmas, Osmanl Trkesi ve Venedik lehesinden kaynaklanan
zorluklar, iki dilde hazrlanan belgenin birbirinden farkllk gsterdii
durumlar ki genellikle Osmanl Trkesi ksmnda daha ayrntl bilgiler
mevcuttur ve son olarak Venedik Devlet Arivinde Bailo a Costantino-
poli serisinin tam dzenli bir ekilde tasniflenememi olmas da aratr-
maclara yardmc olmayan, yanl bilgilendirme sunan ve ciddi anlam-
da almay zorlatran bir etken olmutur. (rnek verecek olursak;
sra halinde birbirini takip eden belgelerden birka tanesi almann
tamamlanmasna gnler kala tamamen tesadf eseri bambaka bir seri
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
12 PEDANI. NSZ | PREFACE
ierisinden kmtr. Bu eksik belgelerin bulunduu seri ile ilgili olarak
hibir mevcut bilgi bulunmamaktadr).
Bu kitap, Ca Foscari niversitesi editrlnde on-line olarak yaym-
lanmaya balanan ve gen aratrmaclarn Tarih, Dil, Trkoloji, Trke
ve Osmanl Trkesi alanlarndaki almalarn ieren Hill Dergi-
sinden yaymlanmaktadr.
Serap Mumcu, Venedik Arivinin alma salonunda geirdii saysz
saatlerin ardndan hazrlad bu almay imdi bu sahann aratrma-
clarna sunuyor. imdi tarihiler sadece kaybedilen ya da kazanlan sa-
valardan ibaret olmayan, dostluklar ve ortak paylamlar da kapsayan
bilimsel bir tarihsel yaklam, gemiteki Venedik-Osmanl ilikilerini
ortaya koyan yeni ve harika bir kaynaa sahipler.
13
Preface
Maria Pia Pedani
Ca Foscari University, Venice
The series Carte turche. Registri attracted my attention many years
ago, between 1999 and 2000. At that time, the series became available
to scholars after a long lasting re-arrangement process that had start-
ed in 1987.
The first time I saw these documents, I could immediately see how
different they are from Ottoman chronicles and therefore what an im-
portant historical source they are.
These documents, written in Ottoman and provided with Italian trans-
lations, are very important to understand the way Venetian diplomats
managed the sultans bureaucracy.
These documents clearly deal with the following topics that would oth-
erwise be difficult for historians to fathom: Venetian-Ottoman trade
in the Mediterranean; recruitments of soldiers in the Balkans for the
Venetians; imperial orders of burning Albanian pirates ships that had
attacked Venetian ships; establishment of common borders not only on
land but also on sea waters; peculiar episodes that happened to Mus-
lim and Christian merchants travelling both in the Levant and in Eu-
rope; imperial letters that firmly state the friendship existing between
the sultan and the doge.
One of my students, Serap Mumcu, undertook the difficult task of mak-
ing summaries of the documents kept in the first eleven registers of
this series. It has taken about 2 years to successfully carry out this
difficult task.
The difficulties were manifold: names of persons and places written
in different manners; occurrence of extremely different documents all
mixed-up together, several ways of dating documents; difficulties aris-
en from both the Ottoman and Venetian language; discrepancies be-
tween the Ottoman documents and their Venetian translation to such
an extent that the sections written in Ottoman provide more detailed
information.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
14 PEDANI. NSZ | PREFACE
Last but not least, the fact that the series Bailo a Costantinopoli has
not yet been arranged in a proper order surely does not help scholars
in their research. Moreover, the inventory is often misleading. For in-
stance some pages belonging to one of these registers were found by
chance in another box without giving any information about the date
and nature of these pages just a couple of days before handing in this
work.
This book is now available in the new on-line series Hill, published
by Ca Foscari University Press, created to promote, above all, young
scholars works on Turkic, Turkish and Ottoman history, language and
culture.
After spending countless hours in the reading room of the Venetian
Archive, Serap Mumcu presents her work to the scholarly platform.
Now historians have a new and wonderful collection of sources for
studying past Ottoman-Venetian relations that do not merely consist
of lost vs. won wars, as a certain historiography believes, but also of
friendship and shared interests.
15
Giris
1 Osmanl Devleti ve Venedik
Osmanl Devleti ile Venedik ilikileri xv. yzyln ilk yarsnda Osman-
l Devletinin topraklarn geniletmeye balad dnemde kurulmu
ve Serenissima Cumhuriyetinin (En Huzurlu Cumhuriyet) 1797de son
bulmasna kadar srmt. Bu ilikiler iki devlet arasnda siyasi, sosyal,
ekonomik ve ayn zamanda kltrel anlamda etkileime neden olmutu.
Adriyatikin incisi olarak tannan Venedik, Dou Akdenizde xv. yzyl-
dan xv. yzyla kadar hkm srmt; ancak Venedikli tccarlar Le-
vante olarak adlandrdklar bu topraklardaki ticaretlerine Osmanl Dev-
leti kurulmadan ok nce v. yzylda balamlard. Zamanla Levante
blgesinin en nemli ticaret merkezine dnen Venedik, Adriyatik ze-
rindeki konumundan dolay Dou ve Batdan gelen ticaret metalarnn
topland bamsz bir merkeze dnmt. Serenissimann gemileri
her yl Venedik lagnnden Yunan topraklarna, stanbula, Karadenize,
Suriye kylarna, Msra ve Kuzey Afrikaya doru hareket ediyordu.
te yandan Venedik Cumhuriyetinin tccarlar Douda, rana ve Basra
Krfezine doru yol alyorlard. Venedik bu nedenle xv. yzyl ile xv.
yzyllar arasnda olduka zengin bir ehir devletine dnmt. Bu
yzyllar arasnda zellikle karabiber Rialto pazarnda altn ile llyor;
dier baharatlar ise Bat ve Kuzey Avrupaya gnderilmek zere satl-
yordu. (Lane 1978; Nicol, Gven 2000; Dudan 2006; Braudel et al. 2007)
Venedikliler Dou Akdenizde gl bir devlet kurmu olmalarna
ramen btn Akdeniz havzasn kontrol edecek gl bir ekonomik ve
askeri gten yoksundu. Bu nedenle de Bizans Devletinin dmesinin
ardndan Osmanllarn topraklarn geniletmesiyle Dou Akdenizde
yeni ve gl bir devlet ile uramak zorunda kalmlard. xv. yzylla
Venedikliler g savanda geride kalrken Osmanllar ve spanya Kral-
l ordular ve zenginlikleri sayesinde Akdenizde yaylmac politikalar
gelitiriyorlard. Osmanl Devleti ile yaptklar iki uzun savan ardndan
xv. yzylda yaadklar ksa bir krizden kmay baaran Venedikliler
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
16 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
xv. yzyla kadar varlklarn srdrp Douda da ticarete devam
edebildiler. Osmanl Devleti ile uzun yzyllar temas halinde olan Ve-
nedikliler onlarn gcnn farkndalard. Zaman zaman dostluk zaman
zaman da dmanlk arasnda gidip gelen ilikilere ramen iki devlet de
aralarndaki ticaretten byk karlar elde ediyorlard. (Theunissen 1998;
Faroqhi 2004; nalck 2007; Brummet 2009; Pedani 2010a)
2 I

stanbulda Venedikli Diplomatlar


Osmanl Devleti ve Venedik arasndaki diplomatik ilikiler 1453 y-
lndan itibaren straordinario ambascitore (olaanst bykeliler) ve
Venedikin stanbuldaki temsilcileri kabul edilen bayloslar vastasyla
yrtlyordu. Bykeliler sadece olaanst bir grev iin giderler
ve bu grevi tamamladklarnda tekrar Venedike dnerlerdi. Bunlar
Osmanllar tarafndan 1670 ylna kadar eli; bu tarihten sonra ise
bykeli olarak adlandrldlar. Hiyerarik adan bykeliler bay-
loslardan daha st srada yer alyorlard. Orta a dneminde baylosla-
rn, konsoloslarnkine benzer, sadece Venedikin lke dndaki koloni-
lerini korumak gibi grevleri vard. Bu nedenle bayloslarn yerini zaman
iinde konsoloslar devrald ve sadece stanbulda olmak zere bir tek
baylos kald. 1265 ylnda kurulan baylosluk ofisinin kkeni stanbulun
1204 ylnda Latinler tarafndan fethine kadar gitmektedir. Bu fethin
ardndan stanbuldaki Venedik topluluunun bana podest (belediye
bakan) olarak geen grevli, ite bu baylosluk ofisinin kuruluundan
yl sonra 1268de Venedik doju tarafndan stanbula baylos olarak
atanmt. Osmanllarn stanbulu fethi esnasnda Bizansllarn yannda
mcadele eden Venedik baylosu Girolamo Minotto yakalandktan sonra
. Mehmetin emriyle ldrlmt. Daha sonra Bartolemeo Marcello
bykeli sfatyla stanbula gnderildi ve iki devlet arasnda yaplan
bar antlamasnn ardndan burada baylos olarak kald. Baylos xv. yz-
yln sonuna kadar Levantede bulunan konsoloslardan daha fazla neme
sahip olsa da esasnda sadece bir konsolosun yetkilerine sahipti. 1575
ylnda ilan edilen bir yasa ile bayloslar Venedikin stanbulda yaayan
resmi temsilcisi unvann aldlar. (Bertel 2012, 31-46; Coco, Manzonetto
1985, 13-20; Dursteler 2012, 23)
Baylos kelimesinin Osmanl Trkesinde yazmnda tam bir netlik yok-
tur. Bailo, baylos balyos nadir olmakla birlikte balyoz yazmla-
rna da denk gelinmitir. almaya dhil olan 943 belgenin genelinde bu
kelime baylos olarak belirtildii iin biz de baylos ifadesini semeyi
uygun bulduk. (akirolu 1992, 43-47)
Venedik baylosu stanbuldaki Venedik topluluunun en st dzey y-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 17
neticilii gibi nemli bir mevkide bulunuyordu. Venedik topluluundan
kast sadece Venedik ehrinden gelen Venedikliler (Veneziano) deil,
Serenissimann snrlarnda yaayan btn halklar (Veneto) da kap-
syordu. Baylosun Osmanl Devletinin yneticileriyle Venediklilerin i-
lerinde karlatklar problemleri zmek zere kurduklar st dzey
ilikileri vard ve bu problemlerin zm iin bayloslar Osmanlnn
merkezine arz- hal sunuyorlard. Bayloslar, geni casusluk a ve Vene-
dikli diplomatlarn Osmanlnn paalar ve beyleriyle kurduklar kiisel
arkadalklar sayesinde Venedike gvenli bilgiler gnderebiliyorlard.
(Grkan 2012a, 28-34) Venedikliler kurmu olduklar konsolosluk a ile
Levante blgesinde dzenli temas halinde oldular. (Pedani 2007) Vene-
dikli diplomatlar yurt dnda geirdikleri srecin ardndan Senatoya
resmi raporlarn sunmak zorundalard. Bu raporlar gemi yzyllarda
yabanclar tarafndan da hevesle okunan ve nemli bir tarihsel kaynak
kabul edilen nl relazionelerdi. (Albri 1840; Albri 1844; Albri 1855;
Albri 1863; Barozzi, Berchet 1871; Firpo 1984; Pedani-Fabris 1996; Va-
lensi 1987)
3 Baylosun Ars ivi
Osmanl Devleti ve Venedik arasndaki ilikiler gnmze ok say-
da belgenin kalmasna neden olmutur. Bugn, Venedik Devlet Arivi,
Marciana Ktphanesi, Trkiye arivleri ve ktphanelerinde ayrca
dnyann sayl arivlerinde bu ilikilerin neticesinde gnmze kalan
belgeler bulunmaktadr. Osmanl tarihi ile ilgilenen tarihiler her daim
Venedik arivini kullanmlardr. ncelikle Joseph von Hammer-Pugstall,
bir ksm Venedikte bir ksm da Viyanada tutulan belgeleri kulland.
(Hammer-Purgstall 1827-1835) Bu belgelerin en nemlisi xx. yzyln ilk
yarsnda, Avusturya mahkemelerine gnderildi ve 1866 ylnda talyan
Krall ve Avusturya mparatorluu arasnda yaplan anlama uyarnca
geri alnd. (Cecchetti 1870, 7-10, 20-21) Venedik Devlet Arivinde al-
an erafettin Turan, Mahmut akirolu ve Tayyip Gkbilgin gibi Trk
tarihileri bu belgelerin Venedik-Osmanl tarihi ilikilerine yeni bir k
tutabileceini ve hatta bu belgelerden yoksun bir ekilde bir Osmanl
tarihi yazlamayacan iddia etmilerdir. (Gkbilgin 1964; Turan 1968;
akirolu 1987; Gkbilgin 1987; Gkbilgin 1979a; Gkbilgin 1979b; a-
kirolu 1982; akirolu 1990; Turan 2000) Seksenli yllarda bu arivde
alma yapan Cemal Kafadar, burada ticari faaliyetlere ilikin belgelerin
ieriinin 1560larda daha ayrntl olmaya baladndan bahsetmekte
ve 1570-1573 sava dneminden sonra ticaret faaliyetlerinin arttn
belirtmektedir. (Kafadar 2010) Kafadarn bu yorumunu destekler ekil-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
18 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
de bu almaya dhil olan belgelerin de balang tarihinin 1580leri
bulmas tesadf deildir.
almam iin setiim belgeler Carte Turche (Trke Belgeler) ad
altnda Venedik Devlet Arivinden Bailo a Costantinopoli (stanbul
Baylosu) serisinden bulunanlardr. Bu ad stanbulda bulunan Venedikli
diplomatlarn ve onlarn erknnn yaad baylosluk evinde muhafaza
edilen Venedik Bykelilik Arivinden gelmekteydi. Venedikliler 1204
ylndan nceki dnemlerde stanbulda bugnk Eminnnde bir yer-
de yayorlard. (Ar 2009) Fatih Sultan Mehmed, 1453te stanbulun
fethinin ardndan Venedikli diplomatlara daha nce Anconallarn ana
yerlekesi olan blgeyi vermiti. 1499-1502 sava esnasnda Emin-
nndeki yerlerini kaybeden Venedikliler, xv. yzyln banda Halite
zm balaryla nl Pera ya da Galata olarak adlandrlan blgede b-
ykelilere tercmanlk yapan Salvago ailesine ait bir evi kiralamlard.
Venedikliler bu evi xv. yzyln ikinci yarsnda satn aldlar. Burann
hemen yaknnda, Tom Tom Soka olarak adlandrlan yerin karsnda
Fransz bykelilii bulunuyordu. Venedikin Osmanl Devleti ile sava
srecinde olduu karanlk dnemlerinde Venedik bykeliliinden bu
Fransz eliliine olduka nemli yazmalar gnderiliyordu.
1797de Venedik Cumhuriyeti son bulunca Serenissimann topraklar-
na nce Franszlar sonra Avusturyallar, 1806 ylnda yeniden Franszlar
ve 1814te yine Avusturyallar el koymulard. stanbuldaki Venedik
bykelilii de bu deiimler silsilesine uymak zorunda kalmt: Ve-
nedik saray 1798de iindeki tm mobilyalar ve ariviyle Habsburgla-
ra, 1806da Fransz bykeliliine, 1816da Avusturyal diplomatlara
tahsis edildi. Ariv, Venedike gnderildii tarih olan 1840 ylna kadar
bu sarayda kald. Bu ariv iki yl sonra Venedik arivindeki dier nemli
belgelerle birlikte Viyanaya gnderildi. Bu belgeler, Venedik, talyan
Krallna bal olduu srada, 1868 eyllnde tekrar Venedike gnde-
rildi. te yandan stanbuldaki baylosluk evi, talyaya teslim edilmeden
nce, Birinci Dnya Savann sonu olan 1918 ylna kadar Avusturya
bykeliliinin elinde kald. Gnmzde Venedik saray diye de adlan-
drlan bu bina imdi talyan bykeliliinin stanbuldaki konsolosluk
binas olarak hizmet vermektedir. (zkulu 2011)
Bailo a Costantinopoli arivi, stanbuldaki diplomatlarn gnderdii
resmi mektuplar dizisi (ducali), ayn diplomatlarn Venedike gnderdik-
leri mektuplar (dispacci), konsoloslar ve Levantedeki dier yetkililerle
yaplan yazmalar (lettere), hesap defterleri (libri di cassa) ile Osmanl
bakentindeki Venedik topluluunun hayat ve ticari faaliyetlerine ilikin
dier belgeleri ierir. (Pedani 2013, 384)
Bu seriden bir tanesi de Carte Turche (Trke Kartlar) olarak adlan-
drlmaktadr. inde 36 defterin (registri) olduu 12 dosyadan (busta)
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 19
oluur. En eski belgenin 1589 ylna ait olduu bu serinin son tarihli
belgesi 1785 ylna aittir. Osmanl Devletine ait Osmanl Trkesinde
belgeler ve bunlarn talyan bykelileri iin alan tercmanlarnn
(Venedik lehesinde dragoman) yaptklar talyanca evirileri kapsar.
Siyasi ve ekonomik adan nemli olarak kabul edilen bu belgeler, ge-
lecekte de muhafaza edilebilsin diye tercmanlar tarafndan bir arada
tutulup kopyalanmlardr.
Ele aldmz belgeler ok sayda nme-i hmyun, hkm, nin-
erf, berat, hccet, arz- hal ile Osmanl paalar ve dier devlet grev-
lileri tarafndan Venedikin, Venediklilerin ve Venedik Cumhuriyetine
bal olanlarn ileri iin gnderilmi mektuplardan oluur. Bunlarn
bazlar Fransz, Hollandal, ngiliz bykelileri ve Venedikin Halep
konsolosu; byk ounluu ise Venedik baylosu tarafndan der saadete
sunulmu olan protesto mektuplardr. Devamlarnda genellikle divan-
dan verilmi olan cevaplar bulunmaktadr. Ayn zamanda birka tane
de Osmanl snrlarnda yaayan katolik papazlar ile baz merkezi ya da
blgesel resmi birimlerin mektuplar vardr.
te bu belgeler 250-252 numaral dosyalarn (busta) iinde yer alan ilk
11 defterde (registri) bulunmaktadr. Bunlarn genellikle kopyalar ya da
bazlarnn asllar Venedik Devlet Arivnde Documenti turchi ve Lettere
e scritture turchesche adyla yer alan serilerde de bulunmaktadr. Bu
belgelerin birer rneini stanbulda Babakanlk Osmanl Arivinde
Maliyeden Mdevver ve Mhimme Defterleride bulmak mmkndr.
Daha net anlalmas iin rnek verecek olursak; Suraiya Faroqhinin
Osmanl Devletinde Venedik ticaretini konu alan makalesi, Venedik ar-
ivinde deil, stanbul arivinde yapt aratrmalara dayanr. (Faroqhi
1986; Pedani-Fabris 1994; Pedani 2010b)
4 Baylos Belgelerinden Osmanl-Venedik I

lis kileri (1589-1682)


Carte Turche iinde Venedik topluluunun stanbuldaki yaamlar,
Osmanl Devletindeki ticaretleri ve ayn zamanda iki lkenin siyasi ili-
kilerine ait belgeler bulunmaktadr. Baylos kendi topluluu iinde kar-
latklar problemlerin zm iin Osmanl sultanna arz- hal sunar
ve Venediklilerin Osmanllar ile yaadklar mnakaalarda ise kadya
giderdi. Baylosa yardmc olan topluluun nde gelenlerinden oluan
bir xler meclisi (Consiglio di x) vard. Baylos ayn zamanda Venedik-
lilerin yaadklar olumsuzluun giderilmesinde de nemli bir noktada
bulunmaktayd. almaya konu olan hccetlerden de anlald zere,
Venediklilerin Osmanl topraklarnda hem Osmanl tebaas hem de dier
yabanc devletlerle yaadklar sorunlarn zmnde ahitliine dan-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
20 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
lacak kii oluyordu. Venediklilerin kendi aralarndaki anlamazlklarda
ise zm merci baylosun kendisi oluyordu. Hristiyan haclarn Kudse
yolculuklar ve Kudste yaayan Hristiyan tebaann haklarnn korun-
masnn gerei ortadadr. Venedikliler iin bir itibar meselesi olan bu
iin en salkl ekilde yaplmasnn yolu Osmanl Devletinden alnan
izin belgeleri ve yine Osmanlnn merkezinden, haclarn geecekleri
yollarda bulunan beylerine gnderdikleri hkmler ve mektuplar olu-
yordu. Venedike saygnlk getiren bu grev bayloslarn Venedikin dier
yneticileri nezdinde daha da nemli bir yer edinmesini salamt. Artk
baylos, konsoloslar ve rahiplerin zerinde bir yetkiye sahipti. Venedikli
tccarlarn esir edilmeleri ya da mallarna el konulmas durumunda bay-
los yine konuyla ilgilenmesi gereken kiiydi. Esir edilen Venediklilerin
ve Venediklilere ait olup onlardan el koyma yntemi ile alnan mallarn
sahiplerine iadesinin yaplmas iin bunlarn baylosa ya da onun ataya-
ca kiiye teslimi talep edilirdi. Baylos, Msr ve Suriyedeki konsoloslar
ile temas halindeydi ve Levante blgesindeki dier konsoloslardan daha
stn bir konumdayd. Osmanl topraklarnda birok yerde Venedik kon-
solosluu bulunmaktayd. Konsolosluklar zerine yaplan almalar ve
ariv belgelerine gre; Ankara, Aynoz adas, Deirmenlik (Milos) adas,
Gelibolu, Halep, Suriye, am, Kahire, zmir, Kbrs, Kili, Nikola, Kuds,
skenderiye, Dimyat, Mora, Naka, Sakz adas, Silivride Venedike ait
konsolosluklar bulunmaktayd.
alma ierisinde yer alan belgelerin geneli 1573 ylnda gerekleen
Kbrs savandan 1645 Girit savann balangcna kadar geen uzun
bar srecine aittir. Belgelerden de anlalaca zere Girit sava ile
iki devlet arasndaki ilikiler kesintiye uramtr. 1669da Girit sava-
nn sona ermesiyle yeniden balayan ilikiler uzun sava srecine giril-
mesiyle bir kez daha kesintiye urar. Bu sava sreci de 1699 Karlofa
antlamasna kadar srer.
5 Ortak Bir Tarih
1573 ile 1645 yllar arasnda Venedik-Osmanl ticari ilikileri doruk
noktasna ulamt. Venedik gemileri Levantede seyir halindeyken Os-
manl tccarlar Serenissima topraklarna varyorlard. Bu arada 1573
ylnda Venedikte Rialto pazarnn yaknlarnda ilk Trk han almt.
Daha sonra 1621 ylnda iinde Bosnal, Arnavut, stanbul ve Ankaradan
tccarlar barndracak olan yeni bina hizmete girmiti. Her yl ilkbahar-
da yaklak yetmi tccar Venedike geliyor ve sonbaharda ehirden ay-
rlyor; onlar ayrlrken ayn sayda tccar sonbahardan ilkbahara kadar
kalmak zere ehre varyordu. Bu tccarlar temelli yerlemek yerine
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 21
dzenli bir ekilde belirli srelerle ehre gelmeyi uygun buluyorlard.
Tccarlarn haklarn koruyan ve yallarn ynetiminde bulunan kurum-
lar vard. (Concina 1997, 219-246; Pedani 2008a; Pedani 2011, 146-149)
xv. yzyl hem Osmanl Devleti hem de Venedik iin Dou Akdenizde
devam etmekte olan dzenin deimeye balad dnem olarak dikkat
ekmektedir. Portekizlilerin mit Burnu ve Hindistana doru yol almalar
Akdenizdeki ticaret dengesinin deimesine neden olmutu. Baharat, Por-
tekizlilerin bu yolculuunun ardndan Avrupaya baka bir yoldan gelmeye
balam ve okyanusa dayankl gemiler kadrgalarn gzden dmesine
neden olmutu. Bu dnemde Akdenizde korsanlk faaliyetleri artm; hatta
bu faaliyetler kontrol edilemez boyutlara ulamt. Bu dnemde Osmanl
yerel korsanlarnn yan sra ngiliz, spanyol, Hollandal, Fransz korsanlar
da Akdenizi faaliyet sahas olarak semilerdi. Ele aldmz belgeler ieri-
sinde bu ynde gelien korsanlk faaliyetlerinin de rnekleri bulunmaktadr.
Bu dnemde ayrca belgelerde de grdmz zere Osmanl snrlarnda
bilhassa yabanc tccarlara ynelik ekylk faaliyetleri artm ve devletin
merkezinde eski huzurlu gnler geride kalmt. (Bono 1964; Ktkolu
1974, 9; Bono 1997; Grkan 2006; Bostan 2009; Greene 2010; Grkan 2010;
Grkan 2012b)
Bu dnem itibariyle deien dnya sisteminin neden olduu sonu-
lardan nasibini alan ve bu nedenle birok sorunla kar karya kalan
Osmanl Devletinde parann ayarnn drlmesi (tai) ve yksek
enflasyonun etkisiyle isyanlar ve ayaklanmalarn yaandn ve bunun
da byk bir sorun tekil etmeye baladn grmekteyiz . Celli ete-
lerinin 1596-1610 yllar arasnda Anadoluda sebep olduu karmaalk
burada byk bir nfus boalmasna yol amt. Bu gelimeler zerine
sarslan merkezi otorite neticesinde de iki Osmanl padiah, . Osman
(1622) ve . brahim (1648) katledilmiti. Bu dnem Osmanl toplumunun,
ekonomik gerileme, kltrel duraanlk, geleneksel ve muhafazakr tu-
tumlar kr krne savunma dnemine girmesine neden oldu. (Pamuk
1988, 118; Pamuk 2004; Kunt 1992, 13)
Belgelerde, Fransz tccarlarn, Girit Savandan sonra, bazen Vene-
dikli tcarlarn boalttklar yerlere yerletiklerini; bu nedenle Venedik-
lilerin baylos araclyla sultana ikayette bulunduklarn ve bu sayede
eski yerlerini geri aldklarn grmekteyiz. xv. yzyln ilk yarsnda
spanya, hem Venedikliler hem de Osmanllar iin dman bir devletti.
Carte Turche serisinde yer alan ou belge bu anlamda Osmanl sultan
ile Venedik doju arasndaki dostlua vurgu yapmaktadr. Venediklilerin,
spanyollara kar zor duruma dmeleri, Osmanllar spanyollara kar
harekete geiriyordu. Belgelerin diliyle Kadim dost Venedik zor du-
rumdadr ve sre gelen dostluktan dolay Venediklilerin urayaca her
hangi bir zarardan dorudan Osmanllar da etkilenecektir. O nedenle
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
22 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
Kfir ve hrmi spanyollara kar Venediklilere, Balkanlardan asker,
zahire vs yardm yaplmas iin hkmler verilmitir.
Ayn yllarda Segna Kalesinden korsanla kan Uskoklarn, Venedik
tarafndan Habsburglara kar Adriyatikteki yamalar Grandisca Sa-
va (1615-1617) ile durdurulmutu. te yandan dier korsanlar Magrip
ve Arnavutluk tarafndan Kuzeye doru ilerliyorlard. zellikle Dra
bu faaliyetlerin bir merkezi olmutu. Osmanl sultan bu blgeye kadm
dost Venedike kar korsanla kan gemilerin yaklmas ynnde sk
sk hkmler gnderiyordu. (Pedani 2008b; Pedani 2009)
Osmanl Devletinin merkezi ile arasndaki ilikilerde her zaman dik-
katli ve ll yaklaan Venedikliler, bu sayede ciddi oranda destekle-
niyordu. Bunda bilhassa Venedik bayloslarnn Osmanlnn paalaryla
kurmu olduklar ikili ilikilerin pay bykt. Bu dostluu perinleyen
en nemli etkenlerden biri olan Venedikten Osmanl paalarna gnde-
rilmi kymetli hediyelerle ilgili belgeler de alma ierisinde mevcuttur.
Venediklilerin, Osmanl Devletinn merkezi ile kurduklar ve dier
devletlerin gpta ile baktklar dostlua ramen yerel yneticileriyle
srtmeli ilikileri ciddi ikyet sebepleri olmutur. Ticaretin youn
olduu limanlarda, gmrk kontrollerinde, alm-satmlarda yerel yne-
ticilerin srekli olarak Venediklilere kar bir tutum ierisinde olduklar
gzlemlenmektedir. Tccarlardan fazla vergi talebi, mallarna el konul-
mas, sattklar mallarnn karlklarnn denmemesi, birden fazla gm-
rk kontrolne maruz braklmalar ahidnme-i hmynlara aykr her
trl muamelenin yerel yneticiler tarafndan Venediklilere uyguland
grlmektedir. Ancak buna sadece Venediklilere ynelik yerel ynetici-
lerin olumsuz tutumlar olarak bakmamak gerekir. Burada dikkat ekici
lde merkez kararlarna aykr tutumlar sz konusudur. Devletin en
kk birimlerinden en yksek kademelerine kadar tccarlardan rvet
talepleri olmaktadr. Merkez, yerel yneticilere her seferinde hkmler
gndermekte ve haksz uygulamalara son verilmesini emretmektedir.
Ancak buna ramen bunun n alnamamakta; bir nevi hkmler h-
kmsz kalmaktadr.
Bu belgeler ile ilgili olarak zerinde durulmas gereken bir ka nokta
vardr. Belgeler, xv. ve xv. yzyl Osmanl Devleti ve Venedik ilikileri, iki
devletin siyasi durumlar ve dnya zerindeki konumlar hakknda nemli
karmlar yapmamza yardmc olmaktadr. ncelikle iki devlet arasnda-
ki ilikiler ayn zamanda onlarn kaderlerine de yn izmitir. ki devlet
zaman zaman kar karya gelse de kurduklar gl balar sayesinde
kendilerini evrelerinde gelimekte olan tehlikelerden korumasn bilmitir.
ki devletin ilikileri hem tarihsel hem ekonomik hem kltrel hem sosyal
ynden byk etkileime neden olmutur. Zaman ierisinde her iki devlet
de klme iine girmi, ilikiler bu klmenin etkisiyle azalm, kurulan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 23
kkl balarn kayna da zaman iinde unutulmutur.
Osmanllarn olaanst bir ekilde karada ve denizlerde ilerlemesi-
ne tanklk eden Venedikliler Kbrs savann ardndan, adann kaybn
telafi etmek iin Osmanllara kar Batl devletlerle ittifak yapmlard.
Ancak Venedikliler bu ittifak neticesinde kazandklar nebaht Deniz
savana (1571) ramen Akdenizde gelien gler dengesine uyum sa-
lamay semilerdi. Bu nedenle, bu iki nemli savan ardndan, Dou
Akdeniz zerinde ticaretlerine devam edebilmek iin Osmanllarn g-
cn ve otoritesini kabul edip onlarla bar yapm; ancak Osmanllara
da kendi varlklarn kabul ettirmeyi baarmlardr.
Osmanl bir deniz imparatorluu muydu deil miydi tartmalar Osmanl
tarihileri tarafndan sk sk gndeme gelen bir konudur. Ancak bu alma-
nn bu tartmay baka bir boyuta tayacan ummaktayz. Osmanllarn
denizci bir devlet olarak domad ancak sonradan denizlerde mutlak
hkim konumuna eritii malumdur. Bu mutlak hkimiyetin salanmasnda
Venediklilerin ciddi katklar olmutu. Venedikliler Osmanllarn denizci
bir devlete dnmesinde nemli bir rol oynamlard. Osmanl Devleti ve
Venedik arasnda bir kpr vazifesi grecek ilikilerin kurulmas her iki dev-
let asndan da her zaman byk nem tamaktayd. zellikle xv ve xv.
yzyllarda Venedik iin Dou ticaretini gvenli bir ekilde gerekletir-
menin n koulu Osmanl Devleti ile salam diplomatik ilikiler kurmaktan
geiyordu. Osmanllar ise Venedikli tccarlarn faaliyetlerini ok nemsiyor
ve onlarn ticaretlerine zarar verecek her trl faaliyetin karsnda yer alr
bir tavr sergiliyordu. te iki devlet arasnda karlkl karlar korumak
adna gelien bu ilikiler, bu nedenlerden dolay yzyllar boyunca srm
ve gelecek nesilleri de etkilemitir.
Osmanl-Venedik ilikileri son yllarda aratrmaclarn olduka dik-
katini eker hale gelmitir. Bugn Venedik Devlet Arivinden yoksun
bir Osmanl tarihi ve Osmanl Devletinden bamsz bir Avrupa tarihi
yazlamayaca gerei her iki alanda alan aratrmaclarca da ka-
bul edilmektedir. Bu nedenle bu kitapta yer alan belgelerin Osmanl
Devletinin Avrupa tarihindeki rolnn daha net anlalmasna katk
salayacan ummaktayz.
6 Belgeler
Belgelerde yer alan yabanc isimlerin, hem Osmanlcadan Trkeye
transkribe edilmi haline hem de talyanca ya da bazen Venedikede
yazld haline yer verilmitir. Osmanlca belgelerde karlatmz
en byk glklerden biri olan yabanc isimlerin okunmas sorunu
talyanca belgelerin yardmyla en aza indirgenmeye allmtr. Yer
isimlerinin yazmnda da bu durum benzerdir. talyanca eviri ksmnda
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
24 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
yer alan ou isim bugnk talyancada kullanld haliyle deil, dne-
min Venedikesi ile karmza kmaktadr. rnein ska karlatmz
Zuan ismi, bugnk talyancada Giovannidir. Bu ismin Osmanlca yaz-
mnda ise bazen Covan bazen de Cevan ya da Geovanni gibi yazmlara
rastlanlmtr.
Her bir belgenin Venedik baylosunun dragomanlar tarafndan bir
Osmanlca ve bir de talyanca olmak zere kopyasnn hazrland tespit
edilmektedir. Genel olarak bu evirilerin birbirini tuttuu dolaysyla
dragomanlarn gvenilir olduu; ancak bazen dragomanlarn talyanca
eviride daha ayrntl bilgi verme yoluna gittii anlalmaktadr. talyan-
ca evirisi olduu halde Osmanlca evirisi eksik ya da kayp olan baz
belgeler tespit edilmitir. Bu belgelerin byk ounluunun zetleri
de talyanca ksmlarndan faydalanlarak hazrlanmtr. Baz belgele-
rin sadece Osmanlca kopyalarnn olduu ve talyancalarnn olmad
grlmtr. erii ayn olan belgelerden bazen bir tanesinin evirisi-
nin yapld; dierlerine ise nceki ile benzer ierikte olduu notunun
dnd tespit edilmitir.
Katalounu hazrlam olduumuz dosya, 11 defter ierisinde yer
alan toplam 943 kaydn her biri iin bir numara vermeyi uygun bulduk.
Numaralandrmada btnl bozmamak adna tarihsel sralama deil
dosya ve defter numaralar esas alnmtr. Dosyalarn ierisinde yer
alan defterlerin (registri) zerinde iki ayr numaralandrma yaplmtr.
1987 ylnda balanan ikinci numaralandrma ilemi bitirilememitir. O
nedenle defter numaralarnn kronolojik sray takip etmedii grlmek-
tedir. Dosya ve defter esasl bu sralamada sadece 252 numaral dosyada
yer alan 343 numaral defter (1591-1593 yllarna aittir.) kronolojik sray
bozmaktadr. Bu defter 4 sayfa numaras ile balamaktadr. Burada ol-
mas gereken ilk kayd ise 268 numaral dosya (busta) ierisinde a-
lmamn numaralandrma ilemi bittikten sonra tamamen tesadf eseri
buldum. Bu nedenle de belgelere yeni numara vermek yerine bunlar
ayn belge numarasnda a/ b/ c/ diye belirttim.
Belgeler iin vermi olduumuz her numara [] iareti ierisinde her
belgenin en banda stte koyu renkli olarak yer almaktadr. Ardndan
belgenin ait olduu dosyann (250, 251 ya da 252) ve defterin numaras
ve son olarak da defterde belgenin yer ald sayfa ya da belge numaras,
numarasz ise de numarasz 1, numarasz 2 vs olarak belirtilmitir.
Bu belgelerde tarihlendirme tpk orijinal kaytlarda olduu gibi belge-
nin son ksmnda yer almaktadr. Ancak bu alma ierisinde belgenin
tarihi her belge iin ikinci satrda gsterilmitir.
Belgeler ierisinde yer alan hkmlerin genel olarak hem Osmanlca
hem de talyanca kopyasnda tarihlendirmelerin yer ald grnmekte-
dir. Buna gre her belge iin mevcut ise ncelikle Hicr tarih, ardndan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. TESEKKR | ACKNOWLEDGMENTS 25
Venedik takvimine gre ve tercmanlarn belgeyi kayda geirdikleri
gnn tarihi [] iareti ierisinde ve son olarak da Hicr tarihe gre he-
saplayarak her belgeye eklediimiz Milad tarih {M.} iareti ile yer
almaktadr.
Ancak tarihlendirilmemi olan hkmler de mevcuttur. Dier tr bel-
gelerde, bilhassa mektuplarda genel olarak tarihlendirmeye gidilmedii
tespit edilmektedir. Fakat belgeler dnem olarak belirli bir sray takip
ettii iin tarihsiz mektuplarn da {Tahmini M.} iareti ierisinde gn-
derildii tahmini Milad yln eklemeyi uygun bulduk.
Belgelerin talyanca evirilerinde Venedik takvimine gre yaplm
olan tarihlendirmeye dikkat etmek gerekmektedir. Zira Venedik Cumhu-
riyeti, Venedik takvimini kullanmaktayd ve bu takvimde ylba 1 mart
olarak kabul edilmekteydi. Bu durumda hicri tarihten milad tarihe evir-
me yaparken net bir sorun ortaya kmaktadr. Buna gre ocak ve ubat
aylarnda, Miladi takvime gre yeni yla girilirken Venedik takvimine
gre yl deimemektedir. Bu aylarda eski yl sabit kalmakta, Mart ayn-
dan itibaren ise yeni yl balamakta ve Miladi takvimle Venedik takvimi
1 mart itibariyle eitlenmektedir. Bununla birlikte genellikle Venedik
takvimi ile Hicr takvim arasnda bir iki gnden bir iki aya kadar deien
farkllklar bulunmas nedeniyle mmkn olabildii lde her belge iin
takvime gre tarihlendirmeye gitmeyi uygun bulduk.
Baz belgelerin Osmanlca kopyasnda tarihlendirmenin yer almad
halde talyanca ksmnda tarihlendirme yapld tespit edilmi ve bu
tarihlendirmeler de zetlere tek tek eklenmitir.
26
Introduction
1 The Ottoman Empire and Venice
The Ottoman Empire and Venice had been in contact for many cen-
turies, namely from since the beginning of Ottoman expansion in the
14
th
C. to the end of the Most Serene Republic in 1797: their relations
had political, social, economic and also cultural impacts which affected
both states. The city of Venice, known as the pearl of the Adriatic Sea,
dominated the Eastern Mediterranean between the 14
th
and 16
th
centu-
ries. However, its merchants had already started to trade in the Levant
in the 8
th
c., long before the establishment of the Ottoman state. It soon
became the leader of trade in the Levant. It was an independent city
that welcomed Eastern and Western goods and an important market
thanks to its position in the Adriatic Sea. Every year its ships left the
Lagoon to reach not only Greece, Constantinople and the Black Sea but
also the Syrian coast, Egypt and North Africa while its merchants went
even further travelling on the Eastern land routes to Persian lands and
the Gulf. Between the 14
th
and 16
th
centuries it became a very rich city-
state. In those times spices, and pepper in particular, were considered
more valuable than gold and in the Rialto market spices and other
goods were sold and bought to be sent to Western and Northern Eu-
rope. (Lane 1978; Nicol, Gven 2000; Dudan 2006; Braudel et al. 2007)
Although the Venetians established a powerful state in the Eastern
Mediterranean, they did not always have such steady economic and
military power to control the entire basin. With the shrinking of the
Byzantine Empire and the simultaneous Ottoman expansion, Venetians
had to deal with a new powerful state in the Levant. In the 16
th
century
the Ottoman Empire and the Spanish Kingdom had an expansionist
policy in the Mediterranean zone backed by money and men, while
Venetians remained behind in this race. They got over a short-term
crisis in the 17
th
century, after fighting two long wars with the Ottoman
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 27
Empire, and went on trading in the East until the 18
th
century. Having
been in contact with the Ottoman Empire for so many centuries, Vene-
tians knew the Ottoman power very well. The relations between the
two states wavered between friendship and hostility, nevertheless both
parties always enjoyed great profits from mutual trade. (Theunissen
1998; Faroqhi 2004; nalck 2007; Brummet 2009; Pedani 2010a)
2 The Venetian diplomats in Constantinople
Since 1453 the Venetian diplomatic relations with the Ottoman Em-
pire were held by extraordinary ambassadors as well as by bailos. The
formers were diplomats sent to fulfill a special task and then to come
back immediately. Until 1670 they were called eli by Ottomans and,
after this date, byk eli. From a hierarchical point of view they were
more important than the bailos. In the Middle Ages the Venetian bailos
were similar to consuls, who had to take care of a Venetian community
abroad. Little by little all bailos either disappeared or were replaced
by consuls. The last bailos remained only in Constantinople. This office
had been established with the Venetian-Byzantine peace treaty of 1265
and ratified by the doge in 1268, to take the place of the podest, the
head of the Venetian community since the Latin conquest in 1204. Dur-
ing the Ottoman conquest of the city the bailo Girolamo Minotto fought
against the Byzantines and then was killed by Mehmed IIs order. Then,
the ambassador Bartolomeo Marcello was sent to make a peace agree-
ment and remained in Constantinople as bailo. Till the end of the 15
th

century the bailo was above all a consul, even if more important that
the other Venetian consuls who lived in the Levant. However, in 1575,
a law recognized that the bailos tasks included those usually bestowed
on residential ambassadors. (Bertel 2012, 31-46; Coco, Manzonetto
1985, 13-20; Dursteler 2012, 23)
Ottoman sources are rather unclear concerning the writing of the
word bailo. It may occur in the form bailo, baylos or even balyoz. Since
this word occurs in the form baylos in the 943 documents examined
here, we decided to use this form in this work. (akirolu 1992, 43-47)
The bailo of Venice held a special position in Constantinople. He was
the head and the patron of the Venetian community, or, more precisely,
of the comunit veneta, since in Italian there is a certain difference be-
tween the meaning of Veneziano (i.e. the inhabitant of Venice) and that
of Veneto (i.e. both the inhabitant and the subject of Venice). He was
in contact with the most important Ottoman officials and, in order to
protect Venetian interests, he presented arz- hal (petitions) to the Ot-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
28 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
toman chancellery. Thanks to an efficient espionage system combined
with personal relations and friendship ties that many diplomats were
able to create with pashas and other Ottomans, the bailo could send
reliable information to Venice. (Grkan 2012a, 28-34) He was in reg-
ular contact with the whole Venetian consular network in the Levant.
(Pedani 2007) At the end of the period spent abroad, Venetian diplo-
mats were obliged to deliver an official report to the Senate. These
are the famous Venetian relazioni, eagerly read even by foreigners in
the past centuries and then used by historians as an important histori-
cal source. (Albri 1840; Albri 1844; Albri 1855; Albri 1863; Barozzi,
Berchet 1871; Firpo 1984; Pedani-Fabris 1996; Valensi 1987)
3 The bailos archives
The political and commercial relations between the Ottoman Em-
pire and the Republic of Venice gave origin to an enormous quantity
of documents kept in the Venetian State Archive, in the Marciana Na-
tional Library, in the archives of Turkey and in many other important
institutesaround the world. From the very beginning, historians inter-
ested in the Ottoman Empire made use of Venetian documents. First
of all, Joseph von Hammer-Purgstall used them when they were kept
partly in Venice and partly in Vienna. (Hammer-Purgstall 1827-1835)
In fact in the first half of the 19
th
century the most important of them
(such as the registers of the Senate or Sanudos Diaries) were sent
to the Austrian Court Archives and they came back only by means of
the agreements made in 1866 between the Kingdom of Italy and the
Austrian Empire. (Cecchetti 1870, 7-10, 20-21) Turkish historians, such
as erafettin Turan, Mahmut akirolu and Tayyip Gkbilgin, who
conducted research in the Venetian State Archives, wrote that these
documents can enlighten the history of Ottoman-Venice relations and
that it is quite impossible to write an Ottoman history without using
these sources. (Gkbilgin 1964; Turan 1968; akirolu 1987; Gkbilgin
1987; Gkbilgin 1979a; Gkbilgin 1979b; akirolu 1982; akirolu
1990; Turan 2000) Cemal Kafadar, who spent some months there in the
1980s, speaks of the rich bulk of commercial documents of the 1560s
and says that they increased during the war period between 1570 and
1573, and were to become more and more in the following years. (Kaf-
adar 2010) Then, it is not by chance that the early documents included
in this research date back to the 1580s.
The registers I study here belong to the series Carte turchi. Registri
of the archives of the Bailo a Costantinopoli. This name belongs to the
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 29
archives of the Venetian embassy in Constantinople which were kept
in the casa bailaggia, where the diplomats and their court lived. In the
most ancient times, after 1204, Venetians had a whole quarter in Con-
stantinople, in the zone nowadays called Eminn. (Ar 2009) After
the Ottoman conquest in 1453 Mehmet II gave the former head resi-
dence of the community of Ancona to these diplomats as their primary
location. They lost it during the war of 1499-1502 and, at the beginning
of the 16
th
century, they found a more suitable place in the zone called
Pera or Galata, on the other side of the Golden Horn, renowned for its
vineyards. There they rented a house belonging to the Salvago family,
whose members worked in the embassy as interpreters. In the second
half of the 17
th
century they bought it. Nearby, on the other side of
Tomtom sokak, there was the embassy of France. Venetian diplomats
used to send the most important documents there, if there was a threat
of war. In 1797, the Most Serene Republic was desolved and its lands
became French, Austrian, again French in 1806 and again Austrian in
1814. The Venetian embassy in Constantinople underwent the same
fate: in 1798 the house with its furniture and also the archives were
bestowed upon the Hapsburg internunzio; in 1806 they were given to
the French ambassador and in 1816 they were again bestowed to the
Austrian diplomat. The archives remained there until 1840, when they
were sent to Venice. Two years later they were sent to Vienna together
with other Venetian diplomatic documents. They came back to Venice
only in September 1868, when Venice had already become part of the
kingdom of Italy. On the other hand, the casa bailaggia remained the
residence of the Austrian ambassador till the end of the First World
War, in 1918, when it was given to Italy; presently it is called Palazzo di
Venezia and is the residence of the Italian ambassador, when in the city,
and the seat of the Italian general consulate in Istanbul. (zkulu 2011)
The archives of the Bailo a Costantinopoli include a series of official
letters sent to the diplomats in Constantinople (ducali), letters written
by the diplomats themselves and sent to Venice (dispacci), correspond-
ences exchanged with consuls and other authorities in the Levant (let-
tere), account books (libri di cassa), and many other documents related
to the life of the Venetian colony and to commercial activities in the
Ottoman capital. (Pedani 2013, 384)
One of these series is called Carte turche. Registri and consists of
twelve boxes (250-262) in which there are thirty-six registers. The
most ancient one dates back to 1589, the most recent one to 1785. They
keep copies of Ottoman documents, together with their Italian transla-
tions written by the interpreters who worked in the Venetian embassy,
the so-called dragomans. These documents were considered important
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
30 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
from a political or economic point of view and, for this reason, they
deserved to be kept all together and copied to keep their memory for
the future.
The documents studied for this research are imperial letters (name-i
hmayun), orders (hkm), imperial decrees (nian- erif), patents
(berat), legal documents (hccet), petitions (arz- hal) and letters writ-
ten by Ottoman pashas and high officials. All these documents make
reference to affairs which involved Venice, Venetians and Venetian
subjects. Most of them are letters of complaint presented by the bailo
to the Porte as well as by the ambassadors of France, Netherlands and
England, and even by the Venetian consul in Aleppo. They are often
followed by the answer given by the divan. There are also letters of
Roman Catholic priests who lived in the Empire, together with others
written by central and local officials.
They are kept in the first eleven registers of the series, which are now
in boxes 250-252. They mostly are copies and the originals of some of
them are still in other collections of the Venetian State Archives such
as the Documenti turchi and the Lettere e scritture turchesche. Chan-
cellery drafts are located in the Ottoman Archives (Babakanlk Osman-
l Arivi), above all in the series Maliyeden mdevver and Mhimme
defterleri. For instance, Suraiya Faroqhis paper on Venice trade in
the Ottoman Empire is based on research conducted in the Istanbul
Archives and not in the Venetian ones. (Faroqhi 1986; Pedani-Fabris
1994; Pedani 2010b)
4 Ottoman-Venetian relations (1589-1682) in the bailos
documents
The documents kept in the series Carte turche deal with the life of
the Venetian colony in Constantinople, Venetian trade in the Ottoman
Empire and also the political relations between the two states. The
bailo delivered petitions to the sultan to solve the problems faced by
his community and was consulted by kads when Venetian and Ottoman
subjects quarrelled. He was helped by the Council of Twelve, made up
of the most important members of the colony. Even when Venetians
had problems among themselves, they had to make reference to the
bailo. In addition, he also had to take care of the Christian pilgrims go-
ing to Jerusalem and the Roman-Catholic community living in Ottoman
lands. Venetian ships often reached the sultans ports and Venetian
merchants traded in his markets: if a person was enslaved or goods
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 31
were seized, the bailo had to intervene. If a Venetian died there, the
bailo had to take care of his properties. He was in contact with the
Venetian consuls in Egypt and Syria and was the direct superior of oth-
er consuls in the Levant. Venice had consulates, for instance, in Ankara,
Cephalonia (Aynoz Adas), Milos, Gallipoli, Aleppo, Damascus, Cairo,
Izmir, Cyprus, Kiliya, Nikola, Jerusalem, Alexandria, Damietta, Mora,
Naxos, Chios and Silivri.
These documents make reference above all to the long period of
peace between the end of the Cyprus war (1573) and the beginning of
the war for Crete (1645). This last conflict ended in 1669. Then, there
were some years of peace before another long war that exploded in
1684 and ended with the Karlowitz agreement in 1699.
5 A shared history
In the period between 1573 and 1645 Ottoman-Venetian trade was
at its best. Venetian ships went on sailing in the Levant while Ottoman
merchants reached the capital of the Most Serene Republic. The first
Fondaco dei Turchi (Turkish hostel) was created in 1575 near the Rial-
to market, while in 1621 a new huge building on the Grand Canal was
given by the state to host Muslim merchants from Bosnia, Albania, Con-
stantinople and Ankara. Every year about seventy Ottoman merchants
arrived in spring and left in autumn and the same number arrived in
autumn and left in spring. The Muslim community in Venice was nev-
er formed by permanent residents but it was well organized and had
agents to protect its interests and elders who were entrusted to direct
it. (Concina 1997, 219-246; Pedani 2008a; Pedani 2011, 146-149)
The 16
th
century is considered a period of change in the balance of
power in the Eastern Mediterranean both for the Ottomans and for
the Venetians. For both of them the beginning of the Portuguese trav-
els towards the Cape of Good Hope and India meant a change in the
Mediterranean trade: spices began to follow another route; Atlantic
ships began to make galleys out-of-date. Moreover, towards the end of
the century and in the first half of the following one, the activities of
privateers and pirates became more and more bold and even uncon-
trollable. Along with the Ottoman levents, English, Spanish, Dutch and
French seamen chose the Mediterranean as the nexus for their raids.

(Bono 1964; Ktkolu 1974, 9; Bono 1997; Grkan 2006; Bostan 2009;
Greene 2010; Grkan 2010; Grkan 2012b)
In the same period rebellions and revolts caused currency devalua-
tion in the Ottoman Empire and high inflation. Between 1596 and 1610
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
32 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
the Celali uprisings in the provinces pushed people to leave the coun-
tryside for towns and especially the capital city. Administration became
more and more decentralized. The army too was no longer faithful to
the ruler and two sultans, Osman II (1622) and Ibrahim I (1648), were
killed. Economic decline went on together with cultural stagnation, a
refusal of novelties and a general conservative attitude.

(Pamuk 1988,
118; Pamuk 2004; Kunt 1992, 13)
After the Cyprus war, it was mainly the French merchants who tried,
and often succeeded, in taking the place of Venetian merchants and
these documents are full of complaints made by the bailo to the sultan
about affairs of this kind and about French people who had taken Vene-
tian properties. In the first half of the 17
th
century, Spain was an enemy
for both Venetians and Ottomans and the Carte Turche keep many doc-
uments which make reference to the friendship between the sultan and
the doge and to the possibility of Venice to recruit Ottoman mercenar-
ies in the Balkan to fight against the infidel and outlaw, the Spaniard.
In the same years the Uskoks raids, which ravaged the Adriatic start-
ing from the stronghold of Senj, were stopped by the war of Gradisca
(1615-1617) fought by Venice against the Hapsburgs but other pirates
sailed north from the Ottoman lands of Maghreb and Albania. Above all
Durres (Durazzo) was a center for this kind of activity and the sultan
often ordered the burning of ships of his own subjects who had dared
to raid his faithful friends, the Venetians. (Pedani 2008b; Pedani 2009)
Venetians were often strongly supported by the imperial officials
thanks to their generous gifts. The Carte turche give us lists of pre-
sents and precious items given to pashas and members of the court by
the bailos.
The conflicts that occurred with local authorities were often record-
ed in these papers. Venetians and Ottomans often quarrelled about
trade, goods and duties to be paid. Sometimes local officials acted
against the capitulations signed by the sultan, wanted extra money for
duties and customs, confiscated properties, and they even did not pay
the right price for the items they bought. This attitude was not against
Venetians in particular but against central authority. Bribery was wide-
spread and the sultan often ordered his officials to stop these illegal
activities. However, his orders were not always observed.
These documents give a deep insight into Ottoman and Venetian
chancellery practices. To go on with trade was the top objective for
both administrations and it is clear that the Ottoman central govern-
ment often supported Venetian merchants against its own local author-
ities.
There are some crucial elements in the registers here studied that
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION 33
should be stressed. First of all, there are several documents in Otto-
man Turkish very important for the knowledge of 16
th
and 17
th
century
Ottoman history and Venetian-Ottoman relations in particular. Despite
wars, the two states shared common interests and they behaved by mu-
tual consent against the threats that surrounded them. A historical, po-
litical and social interaction between the two states existed. However,
over the course of time with the decline of both states, their relations
weakened and the roots of their powerful ties were forgotten.
Venetians were trustful witnesses of the extraordinary expansion of
Ottomans on land and sea. The battle of Lepanto (1571), far from being
an everlasting Christian victory on the infidels, had no effect on the Cy-
prus war that was won by the Ottoman Empire and marked the superi-
ority of its military strength. Venetians were able to adjust themselves
to the new balance of power, accepted Ottoman supremacy but, at the
same time, made Ottomans accept their own existence.
Another question often discussed among historians is if the Ottoman
state was a maritime Empire or not. It is obvious that it was not born as
a maritime state. but these documents show how important it was also
on the seas in comparison with the maritime power of Venice. However,
to have peaceful relations was very important for both states. Above
all between the 16
th
and the 17
th
centuries, Venetian trade improved
thanks to the Ottoman Empire. At the same time Ottomans understood
well the nature of this trade that was much less intrusive than the
French, English and Dutch cooperations and tried to protect it in order
to share reciprocal benefits.
Nowadays, the topic of Venetian-Ottoman relations has resurfaced
among scholars. It is clear that to write Ottoman history anew is impos-
sible without the help of the Venetian State Archives. This is true also
for historians interested in European lands, since these documents
give the possibility of better understanding the role the Ottoman Em-
pire played in European history.
6 The documents
In the summaries of the documents, foreign names are transcribed
in modern Turkish and they are followed by their Italian forms. One of
the most difficult problems faced during this work was that of reading
foreign names. In this task I was assisted by the Italian translations. I
can say the same for geographical names. The Italian version was add-
ed inside brackets. Many names in the translations are in Venetian di-
alect and not in modern Italian. For example, one of the most common
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
34 MUMCU. GIRIS | INTRODUCTION
names, Giovanni, is written Zuan in the translations and Covan, Cevan
or Geovanni in the Ottoman texts.
For each document the bailos dragoman wrote a copy in Ottoman
Turkish and a translation in Italian in the registers. Generally the two
texts are quite close to each other, and the dragomans can be consid-
ered reliable even if some of them gave more information in the Italian
parts. Some documents have been fully translated into Italian despite
the loss or missing parts in the Ottoman version. In the summaries I
took into consideration both Ottoman texts and their Italian versions
and gave all the relevant elements present in both. Moreover, some
documents in Ottoman Turkish are left untranslated: if there are sev-
eral documents concerning the same affaire, just one of them had been
translated while a note had been added to explain the existence of the
others.
The registers kept in the series Carte turche are presently located
in twelve boxes (250-262). However, they also have ancient numbers
(330-369) referring to the ancient order of these archives, before the
last rearrangement made starting from 1987 and not yet finished. Ac-
cording to the inventory of the Bailo a Costantinopoli (Venetian State
Archives, Inventari No. 546) the registers 333, 339, 341, 345 and 348
do not exist any longer while there are two No. 346. The register No.
343 contains documents from the years 1591-1593 (cfr. also the notes
in the inventory), but it has been put in the box 252; in this case the
author of the inventory clearly considered more important the cov-
er-script, that make reference to 1691-1693, than the exact dates of the
documents. The eleven registers here studied are the No.s. 330-332,
334-338, 340, 342-343.
I considered it important to give a progressive number to each one
of the 940 examined documents, which have been left as they are in
the registers that are organized bailo after bailo, and not put in a strict
chronological order. I did this in order to keep the existing archival
links. In this catalogue only register 343, kept in box 252 and covering
the years 1591-1593, clearly breaks the bailos succession, but I pre-
ferred to leave the summaries in their place, after No. 342 (1681-1684),
instead of interfering with the order of the series. Register No. 343 be-
gins with page 4, but its first pages (cc. 1-3v) are kept in box 268. When
I discovered them most of the summaries had already been organized
and I preferred to leave the numbers as they were and to add the three
new documents signing them with the letters /a, /b and /c.
The number given for each document is written in bold, inside square
brackets, at the beginning of the summary. Then the number of the box
and the number of the register is given and finally there are the page
35
numbers or the word numerasz (without page number), if these do not
exist in the registers.
The Hejira date is written at the end of each document, according
to the rules of Ottoman diplomatics. It is written on the second line of
the summaries. In the Italian translations even the AD date, according
to the Venetian method of calculating the calendar, is given, and I put it
in square brackets. In Venice the year began on the first of March, two
months later than in the Gregorian calendar now used. Lastly, within
curly brackets, I added the AD date calculated on the Hejira calendar,
according to the standard Islamic calendar starting from the 15
th
of July,
622 AD. However, we must remember that in some periods of their his-
tory, Ottomans slightly modified the calculation starting from the 16
th
of
July, 622 AD and this fact is responsible for the slight difference which
sometimes exists if the day of the week is given both in the Ottoman
text and in the translation. Some imperial orders have no date: if it
exists in the translation, this is given in the summaries; if not, I gave a
presumptive AD date within curly brackets since, within the same reg-
ister, the documents are more or less in a chronological order.
37
Belgeler | Documents
[1] d. 250/ def. 330, S. N. 1a (2b tl.)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 997 [M.V. 8 Austos 1589] {M. 3-12
Austos 1589} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / am ve Haleb Beylerbeyileri ve am ve Ha-
leb Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Badad beylerbeyi iken bu
grevinden azl edilen Sleyman, Venedik tcirlerinden hile ile uka
ve akmie alp tccarlara akesini vermemek iin trl bahne ve inat
etmitir. Sleymann veftnn ardndan, tccarlarn haklar, Sley-
mann veresesine intikl etmitir. Sleymann hissesine kalan tere-
kelerin ahidnme-i hmynun gereince Venedik tcirlerine ide
edilmesi iin hkm verilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[2] d. 250/ def. 330, S. N. 2a (2b tl.)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 997 [M.V. 8 Austos 1589] {M. 3-12
Austos 1589} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Haleb Kad-
sna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- Muallya arz- hlidir. Trablusam Hazine Defterdr Ahmed,
Venedik bezirgnlarndan bin iki yz sikke altnlk akmie satn al-
m; ama bedelini tccarlara dememekte inat edince bezirgnlarn
haklarnn, Ahmedden alnp tccarlara iadesi iin hkm-i hmyn
talebi zerine hkm verilmitir. Buna ramen bezirgnlarn defterdr-
da kalan haklarn tahsil etmek mmkn olmaynca dergh- muall
avularndan (bo) avu Halebe gnderilmitir. Tccarlarn kalan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
38 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
haklar iin, davlar meclis-i erde grlmtr. Verilen hkmde,
tccarlarn haklarnn idesi, kimsenin rencde edilmemesi ve korku-
tulmamas bildirilmektedir. [Venetian merchants in Ottoman land: sei-
zure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[3] d. 250/ def. 330, S. N. 3a (3b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 998 [M.V. 18 Ocak 1589] {M. 18
Ocak 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Mahrse-i stan-
buldan Dubrovnike ve Kotora gelinceye yol zerinde olan Sancakbey-
leri ve zikr olunan yerlerde olan Kadlara.
Mahrse-i stanbuldaki Venedik baylosunun [Giovanni Moro] grev
sresinin dolmas zerine, Venedik beylerinden, Girolamo Lippomano
Kavaliyer (Cavalier) baylos tayn edilmitir. sitne-i sadete yeni
atanan baylosu, Venedikten stanbula getirmek iin Venedik beyleri
tercmnlarndan bir tercmn ile dergh- muall yenierilerinden
Yusuf, Mustafa ve Hasan adl yenieriler atanp Venedike gnderilmi-
lerdir. Yeni atanan baylosun ve elikilerinin stanbula gelirken gee-
cekleri yollarda ve konaklama yerlerinde gvenliklerinin salanmas
ve bir kimseye kt mumelede bulunulmamas iin hkm-i hmyn
talebi zerine hkm verilmitir. [Ottoman passport for a Venetian bailo
and/or ambassador.]
[4] d. 250/ def. 330, S. N. 4a (4b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1590} [stanbul]
Mektb / Yenieri Aas Mehmedden / Mahrse-i stanbuldan Dub-
rovnike ve Kotora varp gelinceye yol zerinde Kad Efendilere.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] mdde-
ti tamam olup yerine Venedik beyzdelerinden bir bey [Girolamo Lip-
pomano] baylos olarak atanmtr. Yeni baylosu, Venedikten stanbula
varp getirmek iin Venedik beyleri tercmnlarndan bir tercmn
ile Dergh- li yenierilerinden Yusuf ve Mustafa ve Hasan adl yol-
dalar tayn olup Venedike gnderilmitir. Baylos, yanndakiler ile ki-
min taht- kazsna urarsa ya da hangi yoldan gelirse gelsin yolda ve
izde, menzillerde, mdhilde ve kprlerde, kendisine ve yannda olan
adamlarna ve bindikleri atlarna ve esbablarna bir ferdi dahl ettirme-
yip lzm ve mhim olan yerlerde akeleriyle emin ve slim bir ekil-
de Venedikten stanbula ulamasnn salanmasn bildirir hkmdr.
[Ayrca bkz. 3] [Ottoman passport for a Venetian bailo and/or ambas-
sador.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 39
[5] d. 250/ def. 330, S. N. 5a (5b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 998 [M.V. 20 Ocak 1589] {M.
1590} [tl. 3 Rebul-evvel 997] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Ankara Sancabeyi ve Mevln Ankara Ka-
dsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun (hkmde baylozu) [Gi-
ovanni Moro] Divn- Hmyna arz- hlidir. Ankarada ticaret zere
olan Venedik tcirlerinin itir eyledikleri sof ve muhayyer iin ahi-
dnme-i hmyn ile belirlenen resm miktarndan ayr msriyye n-
mna resm talep edilmemesi ve bu nedenle kimsenin rencde edilme-
mesi ve korkutulmamas iin emr-i erf talebi zerine verilen hkm-
dr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[6] d. 250/ def. 330, S. N. 6a (6b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 998 [M.V. 20 Kasm 1589] [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan / Memlik-i Mahrsede Venedik bezirgnla-
rnn skin olduklar yerlerin Sancakbeyleri ve zikr olunan yerlerin Ka-
dlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik tcirlerinin getirdikleri metlardan
resm gmrkleri iin ahidnme-i hmyn ile belirlenen oran hricin-
de resm talep edilmesi ve tccarlarn zarar etmesi zerine, kimseden
kadmden olageldii zere alnan gmrkten bir nesne dahi fazlasnn
talep edilmemesi, kimsenin rencde edilmemesi ve korkutulmamas
iin hkm-i hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[7] d. 250/ def. 330, S. N. 7a (7b tl.)
Tahrren f-elyevm Safer sene 998 [M.V. 10 Aralk 1589] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln zmir Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Taybek Meh-
med Halifenin Atabe-i ulyya arz- hlidir. hrac yasak olan mallarn
Osmanl topraklar dna kartlmamas iin nlem gerei zmirde
Venedik gemilerinin gmrk kontrollerinin yaplmas ve ihrac yasak
olan mal varsa gemilerden alnmas, geminin ise serbest braklma-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
40 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
snn ahidnme-i hmyn gerei olduu bildirilmektedir. Ancak z-
mirde bulunan bir Venedik gemisi, iinde bir miktar pembe bulunduu
iin zabt edilmitir. Bu nedenle memnu olan metlarn gemiden al-
np geminin salverilmesi ve tccarlardan hi kimseye kt mumele
edilmemesi iin hkm verilmitir. [Venetian affaires in Egypt from the
Ottoman Empire.]
[8] d. 250/ def. 330, S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 998 [M.V. ubatin balar
1589] {M. 28 Ocak-6 ubat 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Avlonya Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Dergh-
muallya arz- hlidir. Avlonya (belgede Avlona) kapudannn yirmi
iki oturak bir kalyata ile Cezire-i Giride varp orada yamaclk edip
Venediklilere trl eziyetler ettii ve alt aya yakndr ki Temmuzun
yirmi nde Venedike ait olan bir frkataya, uka Adasndan geri
gelirken Cezire-i Giridde Espada Burnunda el koyup iinden Rano
Pencokoya (Pengiocoia) ve Yani (Iani) Estani veled-i Kosta (Costa) ve
Paolo Psalida ve Leo Isepolo ve Nicol Foro ve Mihal Kardarola (Car-
dorola) ve Corci Momlo (Zorzi Camali) adl Venedik tcirlerini esr etti-
i bildirilmitir. Yine kapudan, uka Adasndan gelen alt kt sandal
alp iindekileri de esr etmitir. Ayrca kapudann karadan Ayamav-
raya varp on sekiz oturak bir kalyata bina eyleyip gelecek yl da iki
kalyata ile on ikier oturak iki kalyata dahi toplayp denize kp klli
zarar verme niyetinde olduu bildirilmitir. Bu nedenle verilen hkm,
ncelikle Avlona kapudannn byle bir eylemde bulunup bulunmad-
nn tespit edilmesini buyurmaktadr. Eer kapudan gerekten byle
bir eylemde bulunduysa, esr edilen Venediklilerin her kimin elinde ise
alnp, Venedik beylerinin hkm-i erfle varan adamlarna teslim edil-
meleri buyurulmaktadr. Hkmde, kapudann yamalad Venedike
ait blgelerin, esrlerin, frkata ve sandallarn tespit edilip sahiplerine
idesi ve bir daha byle bir olaya mahal verilmemesi bildirilmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[9] d. 250/ def. 330, S. N. 9a (9b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 998 [M.V. 9 Ocak 1589] {M. 7-16
ubat 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Mahmiyye-i Haleb Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Rumeli a-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 41
vularndan Mehmed nm avuun bana (Sultan . Murad) hitaben
getirdii sret-i berttr. Reydan ve harmi kfirlerden ve Yahudi
taifesinden hamr ve arak mukatas stanbul ve Galatada cari olduu
zere, Haleb skelesine gemileriyle gelen Venediklilerden satn aldk-
lar her met iin ahidnme-i hmyn ile belirtilen oranda vergi aln-
mas ve bunun hricinde bir vergi talebinde bulunulmamasn ve bu
nedenle kimsenin rencde edilmemesi ve korkutulmamasn bildirir h-
kmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[10] d. 250/ def. 330, S. N. 10a (10b tl.)
Tahrren Rebul-hir sene 998 [M.V. ubat 1589] {M. 7-16 ubat
1590} (tl. Rebul-evvel) [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyi ve Hezne-i miremin Ha-
leb cnibi Defterdrna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Mehmed avu nm mlte-
zim der-sadetden emr-i erf ile Halebe varmtr. Buna gre, Haleb
skelesine gemileriyle ticaret maksatl gelen Venedikli tccarlardan
ahidnme-i hmyn gereince belirlenen orandan harici vergi aln-
mamas ve kimsenin bu nedenle rencde edilmemesi ve korkutulmama-
s bildirilmektedir. (Her merziye pastovundan iki ake ve her eskarlat
ukann pastovundan onar ake ve gayri emtdan eer pembedir ve
yzde elliden satandan birer ake) Vech-i merh zere tarih-i mez-
brede Mahmiyye-i am-Trablus kadsna ve defterdrna hitaben fer-
mn- hmyn sadr olmutur. [Venetian merchants in Ottoman land:
higher duty and taxes than those established in the capitulations re-
quired by emins and/or other Ottoman officers.]

[11] d. 250/ def. 330, S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 998 [M.V. Ocak 1589] {M. 8-17
Ocak 1590} [stanbul]
Name-i hmyn / . Muraddan / Venedik Dojuna [Pasquale Cicog-
na]
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Mustafa
Reis Dergh- sadete gelmitir. Mustafa Reisin kendi mlk olan
buday ykl bir kt karamrsel gemisi Kotordan sitneye gelir-
ken Maltann drt kt kadrgalar tarafndan saldrya uramtr. Ge-
mide olanlar Maltal korsanlarca amlca Adasna braklm ve gemi
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
42 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Maltaya gtrlmek zere yola karlmtr. Gemi denizde giderken
Venedike ait uka Adasna varmtr. Bu srada adann beyi bu gemiye,
Mslman gemisi olduu gerekesiyle, bizden talep ve sual olunur
diyerek el koymutur. Hkmde Venedik ile sre gelen dostluk ve ahi-
dnme-i hmyn gereince gemi ve gemiden alnan mallarn her ne-
rede ise bulunup sahiplerine idesi buyrulmaktadr. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[12] d. 250/ def. 330, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 998 [M.V. 23 Mart 1590] {M.
18-27 Mart 1590} [stanbul]
Nme-i hmyn / . Muraddan / Venedik Dojuna [Pasquale Cicog-
na].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Mehmed
Aann bir karamrsel gemisi Selanik Krfezinden yz altm mdd
buday ve drt yz am tahtas ykleyip stanbula gelirken, amlca
yaknlarndan iki adet Malta gemisine rast gelmitir. Malta korsanlar,
karamrsel gemisinin reisi ile iinde olan Mslmanlar esr edip gemi-
ye de adam koyup Malta Ceziresine gitmek zere gndermilerdir. An-
cak rzgr muhlefetiyle Venedike tbi olan Kefalonya nm cezireye
kmak zorunda kalmlardr. Ol cezirenin hkimi olan kimse Cezire-i
Zaklisa hkimi ile zikr olunan gemi ve iinde olan zahireyi alp zapt
etmilerdir. Mslmanlar, ahdet eylediklerinden sonra Galata kads
tarafndan sret-i sicil almlardr. Gemiden yamalanan mallarn bu
nin- hmyn ulatnda geriye ide edilmesi Venedik dojuna bil-
dirilmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[13] d. 250/ def. 330, S. N. 13a (13b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 998 [M.V. 24 Mart 1590] {M.
18-27 Mart 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Cezayir Beylerbeyisi ve Karleli Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce harmi ve levend ekynn,
Ayamavradan bir kayk donatp Venedike tbiyerlere gidip Venedikli-
leri esr edip mallarn da yamalamak zere yola ktklar bildirilmi-
tir. Yola kan bu levend kayklarna msaade edilmemesi ve harmi
levendlerin haklarndan gelinmesi iin ift hkm-i hmyn verilmi-
ken; bunlarn haklarndan gelinememi ve levendlerin yakalanmasna
da imkn olmamtr. Bu nedenle levendlerin ekylklar gnden gne
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 43
artmtr. Venedikin deniz muhfazasnda tayn ettikleri gemileri
Marib keferesinin yirmi oturak bir korsan kalyatasn ele geirmiler
ve iinden kan otuz dokuz Mslman esri de ahidnme-i hmyn
artlar gereince serbest brakmlardr. Fakat bu esrlerden baz-
lar korsan levendlerle mttefik olup baz levend kalyatalar donatp
denizde korsanlk edip Venediklilerin mallarn yamalamlardr. Bu-
nun zerine sulularn cezalandrlmas ve Venediklilerin yamalanan
mallarnn bulunup tespit edilmesi iin ahidnme-i hmyn uyarnca
hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[14] d. 250/ def. 330, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 998 [M.V. 10 Nisan 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine (Uskok kfirlerini da-
vet edip varp buluup ol vecihle ihtilat ettikleri).
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Hrsz ve harmi ve kffar Hiksar ta-
ifesinden Uskok Kapudan Giorgio ve Lika Sancabeyi brahim Bey
arasnda Venediklilere ynelik faaliyetlerde bulunmak zere bir ittifak
yapld bildirilmitir. Bunun zerine, memleket hkimi olanlarn hr-
mz, harmi ve kfirler ile alaka edecek olurlar ise halleri memlik za-
btndan kalr diye beylere bildirilmek ricasna hkm-i hmyn talebi
zerine verilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[15] d. 250/ def. 330, S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel-ahir sene 998 [M.V. 20 Nisan 1590]
[stanbul]
Hkm / . Muraddan, Maliyeden / skenderiye Sancabeyi ve Mu-
kataat Mfettileri ve lgn ve Bar Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin kadrgalarndan bir
kadrga rzgra tutulup Boyana Liman yaknnda karaya oturmutur.
Gemi iinden kan adamlar btn aletleri, esbblar ve toplar Vene-
dik beylerinin adamlarna teslim olunmak iin ahidnme-i hmyn
artlar gereince verilen hkmdr. [Wreck of Venetian ships]
[16] d. 250/ def. 330, S. N. 16a (16b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 998 [M.V. 14 Nisan 1590] {M.
17-26 Nisan 1590} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
44 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Hkm / . Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve lgn ve Bar
Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Boyana Limannda karaya oturan ge-
minin iinden kan mallarn sahiplerine idesini bildiren baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 15] [Wreck of Venetian ships]
[17] d. 250/ def. 330, S. N. 17a (17b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 998 [M.V. Maysin balar 1590] {M.
6-15 Mays 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisi dme ikblh.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin mektbla bildirdii
zere, Gabela Nehri Kapudan Mmin, Venedik vilyetlerine ait Ga-
bela skelesine varp orada ticaret yapan bezirgn taifesine ynelik
hakaretlerde bulunmu, kimini darp kimini de katletmitir. Ayrca kat-
lettii bir Venedikliyi de Gabela Nehrine atmtr. Tccarlarn getir-
dikleri metlar sattktan sonra memn olmayan mety alp vilyet-
lerine dnmek istediklerinde onlara mani olmutur. Hkm, ahidnme-i
hmyn gereince, Venedikli tccarlarn gemilerine ve kadrgalarna
zarar verilmemesi, renber taifesinin rencde edilmemesi, korkutulma-
mas ve ayrca muhfaza kadrgalarndan olan Venediklilerin akeleri-
ne el konulmamas iin verilmitir. [Mistreatment of Venetians by Ot-
toman officers.]
[18] d. 250/ def. 330, S. N. 18a (18b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / skenderiye Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin stanbulda bulunan
Venedik baylosuna ulatrlmak zere Kotor beyine gnderdikleri mek-
tblara, Karada kadsnn el koymas zerine, ahidnme-i hmyn
ve sre gelen dostluk zere skenderiye Sancabeyine, bu mektbla-
rn Venediklilere teslimini bildiren hkmdr. [Theft of letters.]
[19] d. 250/ def. 330, S. N. 19a (19b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 45
Hkm / . Muraddan / Mevln Gelibolu Kads ve Boazhisarlar
Kadlar ve Boazhisarlar Zverlerine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Gelibolu ve Boazhisarlarna varp gelen
Venedik baralarnn ve gemilerinin maslahatlarn grmek iin Geli-
bolu ve Boazhisarlarnda Venedik konsolosu olan kimsenin konsolos-
luktan alnp yerine Venedik beyzdelerinden F. Giovanninin konsolos
tayn edildiini bildiren hkmdr. [Appointment of a consul.]
[20] d. 250/ def. 330, S. N. 20a (20b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Haleb Kad-
sna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Haleb bey-
lerbeyisinin Dergh- muallya gnderdii mektb; Seyyid Ahmedin
Halebe Defterdr olmasyla Venedikin Haleb baylosu, iki aydan daha
fazla sre kalmak zere Kbrsa gitmitir. Baylos daha sonra Halebe
yeni bir beylerbeyi atandn renince, kendisine mektblarn gn-
dermitir. Ardndan Haleb gmrk hanesine metlaryla gidince de
Defterdr Seyyid Ahmedin kethds, yirmi kadar levendiyle gmrk
haneye gidip Trablusta yaptklar zulm ve ktlk gibi, mr iin ku-
ma lazm olmutur diye bu Venediklilerin klli kumalarn alm ve
gmrk haneyi de drt gn iin kilitlemilerdir. Bunun zerine bay-
los ve tcirleri beylerbeyine gitmilerdir. Hkm, beylerbeyine Venedik
baylosunun ve Venediklilerin dostluk ve ahidnme-i hmyn artla-
rnn gerei olarak madur edilmemelerini ve Seyyid Ahmedin Vene-
diklilerden ald metlarn idesini ve byle bir olaya bir daha mahal
verilmemesini bildirmektedir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman
officers.]

[21] d. 250/ def. 330, S. N. 21a (21b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Trablusam Beylerbeyisi ve Mevln Trab-
lusam Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Haleb Vilyetinde olan Venedik kon-
solosu grevden ayrlp Venedike dnmtr. Bu nedenle tercmn
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
46 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
olan Christofforo da Trablusa vekil olarak gnderilmitir. Trablus Beyi
Mansurolu Mehmed Bey, tercmn sen bir Arap olann tabanca ile
vurmusun diye tutuklam; birde kendisinden be bin flori talep et-
mitir. Tercmn bu mebla demi; Ancak Mansurolu Mehmed Bey
paray ald halde tercmn serbest brakmam ve ona zulm ve id-
dette bulunmutur. Bu nedenle verilen hkmde, ahidnme-i hmyn
gereince tercmndan alnan florinin kendisine idesini, bu nedenle
kimseye bir ktlk ve zulm edilmemesini buyurmaktadr. [Mistreat-
ment of Venetians by Ottoman officers.]
[22] d. 250/ def. 330, S. N. 22a (22b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Haleb Kads
ve Mevln Sermin Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Eskiden Halebde imdi ise Msrda def-
terdr olan Mahmud, Halebde Venedik bezirgnlarndan baz akmie
satn alp bir miktarn verip iki bin dokuz yz altn dememitir. Def-
terdrn zimmetine kalan bu miktar iin Venedikli bezirgnlar stan-
bula adam gnderip haklarnn idesini talep etmilerdir. Bunun ze-
rine blgeye varp yerinde tefti olunmas iin Mustafa avuun ya da
onun tayn edecei birinin tefti yapmasn bildiren hkm verilmitir.
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers.]
[23] d. 250/ def. 330, S. N. 23a (23b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Trablusam Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Haleb bey-
lerbeyisi Dergh- muallya gnderdii mektb; Beylerbeyi, Seyyid
Ahmedin Halebdeki faaliyetleri zerine Dergh- muallya bir mek-
tb gndermi ve Seyyid Ahmedin Trablus Defterdr iken yaptklar-
n; onun zulmnden dolay Venedikin Haleb baylosunun dahi iki aydan
fazla sre Kbrsta kaldn ve sonrasnda yaananlar bildirmitir. Bu
nedenle verilen hkmde, bir daha byle bir olaya mahal verilmemesi
bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 20] [Mistreatment of Venetians by Otto-
man officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 47
[24] d. 250/ def. 330, S. N. 24a (24b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Haleb Kads
ve Mevln Sermin Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Eski Haleb Defterdr olup hl Msr
defterdr olan Mahmud, Halebde Venedik bezirgnlarndan baz ak-
mie satn alp bir miktarn verip iki bin dokuz yz altn dememi-
tir. Bu miktar zimmetine kalnca bezirgnlar stanbula adam gnderip
haklarn talep etmilerdir. Bunun zerine blgeye varp yerinde tefti
olunmas iin Mustafa avuun ya da onun tayn edecei birinin tefti
yapmasn bildiren bir hkm gnderilmitir. Ancak buna ramen tc-
carlarn haklarn almalar mmkn olmamtr. Bu nedenle, haklarn
Sleyman Paa veresesinden alnp Venedikli sahiplerine idesini bil-
diren bu hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 1 ve 22] [Venetian merchants in
Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman offic-
ers.]
[25] d. 250/ def. 330, S. N. 25a (25b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Hama Beylerbeyisi ve Mevln Trablusam
Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Haleb bey-
lerbeyisinin Dergh- muallya mektubu: Haleb beylerbeyisinin, Sey-
yid Ahmedin Trablusta Venediklilere ynelik olarak yapt faaliyetle-
ri bildirmesi zerine ahidnme-i hmyn uyarnca verilen baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 20 ve 23] [Mistreatment of Venetians by Otto-
man officers.]
[26] d. 250/ def. 330, S. N. 26a (26b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Trablusam Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik Vilyetlerine gitmek zere Ha-
leb skelesinde btn gmrk ilemleri yaplm olan gemiler, Trablus
skelesine vardklarnda ayn gmrk ilemlerine tbi tutulmak zere
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
48 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
bizzat Trablus beyi ve iskele emini olan Mehmed Bey tarafndan al-
konulup trl kt mumeleye maruz kalmlardr. Bu nedenle, tc-
carlardan alnan akelerin ahidnme-i hmyn gereince idesi iin
emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Taxes according the ca-
pitulations.]
[27] d. 250/ def. 330, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Trablusam Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Eski Haleb Defterdr olup hl Msr
Defterdr olan Mahmud Halebde Venedik bezirgnlarndan baz ak-
mie satn alp bir miktarn verip iki bin dokuz yz altn vermemitir.
Bu miktar zimmetine kalnca, Venedikli bezirgnlar stanbula adam
gnderip haklarn talep etmilerdir. Bunun zerine blgeye varp ye-
rinde tefti olunmas iin Mustafa avu gitmi; ancak tccarlarn hak-
larn defterdrdan almalar mmkn olmamtr. Tccarlarn haklar-
nn defterdrdan alnp Trablusa gelen gemilere ykletilip gnderil-
mesini bildiren bu hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 1, 22 ve 24] [Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[28] d. 250/ def. 330, S. N. 28a (28b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Trablusam Kads ve Trablus San-
cabeyi ve Trablusamda Hazine-i mire Defterdrna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venediklilere verilen ahidnme-i hmynda,
Venediklilerden biri veft ettiinde metruktna beytlmlcilerden ya
da bakalarndan kimsenin el koymamas ve vrisine ve ya blge kon-
solosuna teslim edilmesi bildirilmitir. Haleb konsolosunun grev s-
resi dolup Venedike dnmek zereyken Trablusta veft etmitir. Veft
eden konsolosun miras konsolos olan Tomas (Tommaso) Contariniye
zapt ettirilmeyip ahidnme-i hmyna aykr olarak mallar ve erzak
yazlp Defterdrla mhrlenmitir. Bu nedenle veft eden konsolo-
sun mirasnn tamamnn tespit ve kaydedilip Haleb konsolosuna tes-
lim edilmesi iin ahidnme-i hmyn uyarnca bu hkm verilmitir.
[Goods belonging to Venetians who have died in Ottoman land.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 49
[29] d. 250/ def. 330, S. N. 29a (29b itl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Haleb Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Seyyid Ahmedin Trablusta yapt faali-
yetler ve Venedik tcirlerinin Sleyman Paa veresesinde kalan haklar
zerine blgeye gnderilmi olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 1,
20, 23 ve 25] [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
[30] d. 250/ def. 330, S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 998 [M.V. 8 Haziran 1590] {M. 5-14
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Trablusam Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Seyyid Ahmedin Trablusta yapt faa-
liyetler ve Venedik tcirlerinin Sleyman Paa veresesinde kalan hak-
lar zerine blgeye gnderilmi olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz.
1, 20, 23, 25 ve 29] [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of
goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[31] d. 250/ def. 330, S. N. 31a (31b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 998 [M.V. 18 Haziran 1590] {M. 15-24
Haziran 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / skenderiye Sancabeyine ve Mevln Ka-
rada Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Karada Kazsna tbi Mahine (Maine)
ve Beraik (Beraick) adl karyelerin zmmleri emr-i erf isteyip Vene-
dike tbi Pastorik Karyesinin snrlar ile sorunlar olup zlmesini
talep etmilerdir. Bu nedenle Kotor beyi tarafndan dahi adam gelmi
ve bu karyelerdeki eski snrlara gidilip gereince tefti edilmitir. Bu
tefti neticesinde Venedik vilyetleri ile snrlar yeniden belirlenmitir;
Ancak buna ramen Venedik ile olan snrlara ynelik hareketlerin son
bulmad anlalmtr. Bu nedenle snrlarda bulunan karyelerin hal-
kna ynelik hareketlere sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
artlarnn gerei olarak msaade edilmemesi iin verilen hkmdr.
[Border problems.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
50 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[32] d. 250/ def. 330, S. N. 32a (32b tl.)
Tahrren fi Ramazan sene 998 [M.V. 8 Temmuz 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Hersek Sancabeyi ve Mevln Nova Kad-
sna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kotor hkimi, sitne-i sadete bir mek-
tb ile Nova Kalesinden baz kimesnelerin ahidnmelere aykr olarak
bir kt kalyata donatp Krfez Boazna korsanla kp ticreten
renberlik eden Venedik reysn esr edip mallarn ve esbblarn
yamalama hazrlnda olduklarn bildirmitir. Bu nedenle, Venedik
Krfezinde kalyata yaptrmaya msaade edilmemesi iin emr-i erf ri-
cas zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[33] d. 250/ def. 330, S. N. 33a (33b tl.)
Tahrren f-elyevm Ramazan sene 998 [M.V. 11 Temmuz 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Le Mukataas Mfettiine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Venedikin
Haleb baylosunun kapya arz- hlidir. Le skelesinde bulunan Vene-
dik tccarna baz metaller teslim olunmas iin Venedik reylarn-
dan Marko Berone Peratolonik (Marco Branla da Perasto) adl reisin
gemisiyle bu iskeleye gelmilerdir. Ancak geminin reisi ve bir adam
burada veft edince, Le skelesinin emini olan kimse mal beytlml-
dir diye gemi ve iinde olan eyalara el koymutur. Bu nedenle, Vene-
dik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince,
bu eminin el koyduu mallarn Venediklilere idesi gereini bildiren
hkm verilmitir. [Goods belonging to Venetians who have died in Ot-
toman land.]
[34] d. 250/ def. 330, S. N. 34a (34b tl.)
Tahrren f-elyevm Ramazan sene 998 [M.V. 15 Temmuz 1590] [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Haleb Kads
ve Haleb Defterdrna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik tccarlar Halebe varp getir-
dikleri metlar iin gmrk demek istediklerinde gmrk eminleri
gmr almayp tccarlardan ziydesini taleb etmilerdir. Bu neden-
le Venedikli tccarlardan sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 51
artlar gereince ziyde gmrk talep edilmemesini bildirir hkm ve-
rilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[35] d. 250/ def. 330, S. N. 35a (35b tl.)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 998 [M.V. 15 Temmuz 1590] {M. 24
Temmuz-2 Austos 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve skenderiye Ka-
dsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin umr-u memleketleri
ve tccar taifesi iin skenderiye Sancana tbi Karacada reysn-
dan baz zmmler, stanbula gidip; buradan teslim aldklar mektb-
laryla Kotora geri gitmek zere gnderilmilerdir. Zimmler, Karaca-
dada cretli kalrken Karacada kads ve voyvodas ellerinde olan
emr-i erfe aldrmadan fazla akelerini alp zmmlere kt mume-
lede bulunmulardr. Bu nedenle alnan akelerin sahiplerine iadesi ve
emr-i erflere aykr olarak kimsenin rencde ettirilmeyip korkutulma-
mas iin hkm verilmitir. [Theft of letters.]
[36] d. 250/ def. 330, S. N. 36a (36b tl.)
Tahrren f-elyevmi evvl sene 998 [M.V. Austos 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln zmir Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giovanni Moro] arz- hlidir.
Venedik gemilerinin reisleri, bayloslar ve bezirgnlar Meclis-i er
erfeye resm gmrklerini demeye geldiklerinde, baz Mslman
ve Yahudi mltezimler dostlua ve ahidnmeye aykr olarak Venedik-
lilerden fazla cret talep etmi ve ardndan onlara kt mumelede
bulunmulardr. Bunun zerine hi kimsenin Venedik ile sre gelen
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr talepte ve davranta bulun-
mamas iin bu hkm gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman
land: higher duty and taxes than those established in the capitulations
required by emins and/or other Ottoman officers.]
[37] d. 250/ def. 330, S. N. 37a (37b tl.)
Tahrren f-elyevmi evvl sene 998 [M.V. Austos 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Kuds-i erf Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Kuds-i
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
52 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
erf te bulunan Papaz taifesinin Dergh- muallya arz- hlidir. Ku-
ds-i erf teki papazlarn aldklar hamr resmi iin belirlenen oran
hricinden zm ve hamr iin bir ake ve bir habbe alnmamas iin
ahidnme-i hmyn uyarnca verilen hkmdr. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[38] d. 250/ def. 330, S. N. 38a (38b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl 998 [M.V. 16 Austos 1590] {M. 13-22 Aus-
tos 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik reysndan kii kendi halle-
rinde deirmene buday alp giderlerken, Kilis skini olan Pervaneye
rast gelmilerdir. Kilisli Pervane bunlar yakalayp akelerini alana ka-
dar hapsetmitir. Bir ay sonra Kilis beyinin adamlar alenen bayraklar
ap geceleyin Venedik snrn basp reydan birini katletmi ve bir
kadn da esr edip, drt yz yetmi kadar hayvanlarn da almlardr.
Kilis beyi dahi Venediklilerin bu alnan mallarndan hisse alm, hatta
daima adamlarnn nlerine dp saldrlar gerekletirmitir. Bu ne-
denle gnderilen hkmde, Venedik snrlarnn alp, ekylkla Ve-
nediklilerden el konulan tm mallarn tespit edilip Venediklilerin gn-
derdii temsilcisine teslim edilmesi ve ahidnmeye aykr mumeleye
mahal verilmemesi bildirilmektedir. [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[39] d. 250/ def. 330, S. N. 39a (39b tl.)
Tahrren f-evhiri evvl sene 998 [M.V. Austos 1590] {M. 23 Aus-
tos-1 Eyll 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Haleb ve Trablusam
Kadlar ve Mevln Sermin Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedikli Beyzde Donato Marcillo iin
Mansurolu Mehmed Beye ulatrlmak zere Venedikten bir zmrt
fincan Mahrse-i Galata mahkemesinden hccet ile Mehmed Beyin ve-
kili olan Nemiza Mehmede teslim olunmutur. Fakat bu zmrt fincan
Venedik beyzdesine ulatrlmamtr. Bu nedenle gnderilen hkm,
fincann ya da kymetinin Halebde bulunan Venedik konsolosuna tesli-
mini buyurmaktadr. [Goods sent from Venice and not arrived.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 53
[40] d. 250/ def. 330, S. N. 40a (40b tl.)
Tahrren f-evhiri evvl sene 998 [M.V. Austos 1590] {M. 23 Aus-
tos-1 Eyll 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Sakz Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Moro] Venedik
tcirlerinden Yerakup veled-i Yorgi (Jeracobo veled-i Giorgi) adl bezir-
gn Sdde-i sadete gelmitir. Daha nce Girid Ceziresinden kendi-
sine tbi bir gemiye met ykletip stanbula gelirken Sakz Ceziresi
yaknlarnda Karakocadan baz levendlere rast gelmitir. Levendler,
Venediklinin gemisini basp iinden istedikleri metlar seip almlar
ve tccar ile adamlarn esr etmilerdir. Daha sonra Sakza tbi p-
sada Karyesinden baz zmmler gelip Venedikli tccarn gemisi iinde
kalan dier mallar talan etmilerdir. Bu nedenle gnderilen hkm, ge-
miden yamalanan mallarn tamamnn ahidnme uyarnca Venedikli-
lere idesini bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[41] d. 250/ def. 330, S. N. 41a (41b tl.)
Tahrren f-evhiri evvl sene 998 [M.V. Austos 1590] {M. 23 Aus-
tos-1 Eyll 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Haleb ve Trablusam
Kadlar ve Mevln Sermin Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Moro] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Haleb konsolosuyla gelen gemi tcirle-
rinin metlar ile Trablus skelesine geldiklerinde bizzat iskele emini
olan ile Sancabeyi Nemiza Mehmed adl Arap, bir pastov krmz
yz ile ve bir pastov mor yz ile ve bir pastov yeil yz ile ve on iki
pastov krmz altm ile ve drt pastov mor altm ile ve iki pastov
yeil altm ile ve pastov glgn altm ile ve bir pastov laciverdi
altm ile ve bir pastov limoni altm ile ukalarn ve bin yirmi
dokuz zira frengi... ve atlas ve alt yz dokuz zira altn ve kuma tll
kuma ve be yz zira ve sire yirmi bir bin florilik metlarn alp
o zamandan beri sahiplerine bir ake ve bir habbe dahi denmeme-
sinden dolay tefti edilip haklarn sahiplerine idesini bildirir hkm-i
hmyn dahi verilmi olmasna ramen haklarn idesi mmkn ol-
madndan emr-i erf ricas zerine yeniden hkm verilmitir. [Vene-
tian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]

VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
54 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[42] d. 250/ def. 330, S. N. 42b-43a (42a)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 998 {M. 21-30 Eyll 1590} [stan-
bul]
Nin- erf / . Muraddan / Venedik Dojuna [Pasquale Cicogna].
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giovanni Moro] arz- hlidir.
Daha nce, Bosnallardan baz tcirler Venedikten gelirlerken Gabela
(tl. Nareta) skelesi yaknlarnda Uskok kfirleri gemilerini basp mal
ve metlarn yamalamlardr. Bu bezirgnlar Venedik kadrgala-
rndan bizim gemimizi baka yerlere gtrmeye sz vermi olan ka-
drgalar reisinin ve gemi yoldalarnn bu Uskok kfirleriyle ittifaklar
byledir diye Venedik baylosuyla defalarca sitne-i sadetde dav
ve niz olmutur. Bosnal tcirlerden alnan mallar ide edilmeyin-
ce olay yerinde tefti olunmas iin Bosnal bezirgnlardan Mrvvet
bin Timur ve Kasm bin Mahmud ve Hac ehman ve Ali bin Mehmed
ve brahim bin Mehmed adl kimesneler Bali bin Aliye gidilip nme-i
hmyun ile Venedik dojuna gnderilmitir. Tccarlar Venedike ula-
tklarnda dostluk zere bu kadrga reisinin yoldalar ile dikkatlice
tefti edilmeleri kadrga reisi, yoldalar ve Uskok kfirleri ile el koy-
duklar mallarn sahiplerine teslim edilmesi iin Venedik dojundan ve
bayloslarndan ve bu maslahattan mhrl temessk gnderilmitir.
Buna gre Venedike gnderilen Bosnal bezirgnlardan ahidnme-i
hmyn artlar gereince bir ferde zulm edilmemesi bildirilmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[43] d. 250/ def. 330, S. N. 43b-44a (44b tl.) S. N. 45a-b tl.
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 998 {M. 21-30 Eyll 1590} [stan-
bul]
Nin- erf / . Muraddan / Venedik Dojuna [Pasquale Cicogna].
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Yerolimo Lippamano Kava-
liyerin (Girolamo Lippomano Cavalier) Dergh- sadet destghma
arz- hlidir. Bosnal tcirlerin Uskok korsanlarnca el konulan mallar
zerine Venedik dojuna gnderilmi baka bir nin- erf tir. [Ayrca
bkz. 42] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[44] d. 250/ def. 330, S. N. 46a (46b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 998 [M.V. 6 Ocak 1590] {M. 21-30
Eyll 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 55
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Bosna beylerbeyiliine tbi Venedik
snrnda olan Sancakbeyleri ve voyvodalar ve sire memleket zbitleri
ve ol taraf reylarndan bazlarnn sre gelen dostlua ve ahidn-
meye aykr Venedik vilyetlerine girip burada trl ikenceler ettikleri
tespit edilmitir. Bu nedenle ahidnmeye uyulmasn bildirir hkm ve-
rilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[45] d. 250/ def. 330, S. N. 47b (47b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 998 [M.V. 26 Eyll 1590] {M. 21-30
Eyll 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Karleli Sancabeyi ve Mevln Preveze Ka-
dsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. ki aydan beridir Ayamavradan ve
Prevezeden iki kt kalyata kp birisi on iki oturak ve birisi be otu-
rak olup byk kalyatann sahibi Ayamavral Kaskanokiolu ve Reis Av-
lonyal Halildir ve kk kalyatann sahibi Ayamavral Hasan Aann
olu Kirili Ahmedtir. Venedike tbi Pargada bir sandal Kalamayaya
(Calama) oduna giderken kalyata reislerine rast gelmiler ve reisler
Venediklileri ve zevcelerini olan Yani (Iani), Estefani (Stamati) nam re-
islerle Kosta (Costa), Yakoli (Ianculi), Andrea, Petro, Petroli, Estefan
(Stefano), Simon, Yani (Iani), Estemati (Sfamati), Asuli, Corci (Giorgi),
Vasili (Vassili), Matteo Fasuli (Mattio Fassuli), Andrea Supanakinin
zevcesi (tl. Supana) iki oluyla ve Antonu (tl. Antonio Flanoki zev-
cesi) esr edip Ayamavraya getirmilerdir. Ayamavra Kalesi skinle-
rinden Yusuf bin Hrrem ve Rakidi ve Rahman ve Dede Bali adl ki-
mesneler yz on sikke florisi satmlardr. Ayamavrallarn bu
tutumlar zerine esr edilen Venediklilerden Mslmanl seenler
varsa serbest braklmalar, Hristiyanlarn da bayloslarna ya da baylo-
sun adamna teslim edilmeleri ve Venediklilerden zorla alnan akeleri-
nin de idesi gereinin bildirilmesi iin ahidnme-i hmyn artlar
gereince gnderilen hkmdr. Vech-i merh zere Karleli beyine
ve Ayamavra kadsna hitaben hkm-i erf sadr olmutur. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[46] d. 250/ def. 330, S. N. 48a (48b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 998 [M.V. 16 Ekim 1590] {M. 1-10
Ekim 1590} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
56 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Hkm / . Muraddan / Karleli Sancabeyi ve Ayamavra ve Preveze
Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippoma-
no] Dergh- muallya arz- hlidir. Hkmn gnderildii blgeler
olan Karleli, Ayamavra ve Prevezede dostlua aykr olarak Venedik
reysna trl zarar ve ziyan olduu bildirilmektedir. Ayrca sre ge-
len dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak be kt frkata
ve bir kt kalyata bina edildii bildirilmitir. Bu nedenle bina edilen
frkata ve kalyatalarn bozdurulup, fitne ve fesatlk hazrlnda olanla-
rn haklarndan gelinmesi iin gnderilen hkmdr. [Ayrca bkz. 45]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[47] d. 250/ def. 330, S. N. 49a (49b tl.)
Tahrren f-Zil-kade sene 998 [M.V. 5 Ekim 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi ve Mevln Mahrse-i
Haleb Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Halebde bulunan Venedik bezir-
gnlarnn mektblar, stanbuldaki Venedik baylosuna ulatrlmas
iin, eski Haleb Beylerbeyisi olan Aliye (Evlandolu) teslim edilmitir.
Buna gre mektblar teslim alan Aliye, yolculuunda kimsenin kt
mumelede bulunmamas ve hizmetinde kusur edilmemesi iin ahi-
dnme gereince hkm verilmitir. [Venetians letters.]
[48] d. 250/ def. 330, S. N. 50c (50d tl., 50a-b bo) S. N. 51a-b tl.
Tahrren f-elyevm Zilkde sene 998 [M.V. 23 Ekim 1590] [stanbul]
Hccet.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano]
Seyyid Abdi avu, Venedik Krfezinde Gabela skelesinde, Uskok
Kalesinin korsanlarnca saldrya uram ve korsanlar avuun malla-
rna el koymulardr. Bu nedenle Davc Seyyid Abdi avu ile davl
Venedikli Marc Antonio Borissinin davlar iin yazlan hccettir. [Bu
konu ile ilgili olarak Venedik dojuna gnderilen nin- erfler iin bkz.
42 ve 43] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[49] d. 250/ def. 330, S. N. 52a (52b tl.) S. N. 52 b, 53a tl.
Tahrren f-elyevm Zil-hicce sene 998 [M.V. Ekim 1590] [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 57
Hkm / . Muraddan / zmir Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. zmire ticaret maksadyla gelen Ve-
nedikli tccarlardan ahidnme-i hmyn ile belirlenen oran harici
vergi talebinde bulunulduu ve zmir kadsnn, Venedikli tccarlarn
ellerindeki ahidnme-i hmyna riyet etmedii bildirilmitir. z-
mirde Venedikli tccarlarn grd zulmlerin son bulmamas zerine
ahidnme-i hmyn artlarnn gereinin yaplmasn bildirir hkm
gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and
taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[50] d. 250/ def. 330, S. N. 54a (54b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 999 [M.V. 5 Kasm 1590] {M. 30
Ekim-8 Kasm 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Trablusam Beylerbeyisine ve Trablus Ka-
dsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Halebe gnderilen konsolos ile gelen
Venedik baras, Trablus skelesine girdikten sonra bu iskelede emin
olan Haleb Sancabeyi Nemiza Mehmed Bey, Venedik konsolosuna
ve bara ile gelen Venedik tccarlarna saldrp zulm etmi; Venedik-
lilerin mallarna da el koymutur. Bu nedenle gnderilen hkmlere
ramen yaplan tefti neticesinde Nemiza Mehmed Beyin o zamandan
beri bu borcun gerei iin sahiplerine deme yapmad tespit edil-
mitir. Bu tespitin ardndan Nemizada kalan bu haklarn sahiplerine
geri ide edilmesi iin hkm-i hmyn gnderilmitir. Ancak bunlara
ramen bu haklarn Nemizadan alnp tccarlara idesinin yaplmas
yine mmkn olmaynca blgeye ahidnme-i hmyn artlar gerei
yeniden hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 39 ve 41] [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[51] d. 250/ def. 330, S. N. 56a (56b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 999 [M.V. 5 Kasm 1590] {M. 30
Ekim-8 Kasm 1590} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Trablusam Beylerbeyisine ve Kadsna
hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikten Tornilia adl bir bara
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
58 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Trablus skelesine yanatnda Trablus emini, defterdr, sancabe-
yi, kethds, adamlar ve sire iskele zbitleri, bu bara ile gelen Ve-
nedikli tccarlara yasak mal tadklar iddiasyla saldrp trl zulm
etmiler; bununla da yetinmeyip Venedikli tccarlarn mallarna ve
akelerine de el koymulardr. Bunun zerine, ahidnmeye aykr ha-
reket edilmeyip tccarlardan gaspedilen haklarn eksiksiz olarak ide
edilmesi iin hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 39, 41 ve 50] [Mistreatment
of Venetians by Ottoman officers.]
[52] d. 250/ def. 330, S. N. 58a (58b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer sene 999 [M.V. 1590] {M. 19-27 Aralk 1590}
[stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Muraddan / Hazine-i mirede Ba Def-
terdrm olan Mehmede.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Rikb- Hmyna sunduu rika; Venediklilere her sene olduu gibi
bu sene de gereken miktarda tereke verilmesi iin ahkm- hmyn
ile verile geldii be yz mdd tereke verilmesi iin hatt- hmyn
gnderildiini bildirir hkmdr. [Inheritance.]

[53] d. 250/ def. 330, S. N. 59a (59b tl.) S. N. 60a-b tl.
Tahrren f-Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Platamona ve Talanta Kadlar ve ol
cnibte olan Mukataat Mfettilerine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Hkm bir nceki hkm ile ayn ieri-
e sahiptir. [Bkz 52] [Inheritance.]
[54] d. 250/ def. 330, S. N. 61a (61b tl.) S. N. 62a-b, 63a-b, 64a bo
Tahrren f-Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Platamona ve Talanta Kadlar ve ol cnibte
vki olan Mukataat Mfettileri ve Mukataat Tcirlerine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Bu hkm de nceki iki hkm ile ierik
olarak ayndr. [Ayrca bkz. 52 ve 53] [Inheritance.]
[55] d. 250/ def. 330, S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 7-16 Ocak
1591} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 59
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Dovan Kalesi skinlerinden Cafer Aa
ve Osman Aa adl kimesnelerin adamlar, Venedik beylerine ait olarak
bilinen blgelerde, Venediklilerden olan Giovanni veled-i Usta Marian
adl bir demirciyi tutup ahd emana aykr olarak Dovan Kalesinde
hapsetmilerdir. aydan fazla zamandr hapiste kalan bu demircinin
burada zulme urad bildirilmitir. Hkm, bu Venediklinin Venedik
beyleri ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerein-
ce serbest braklp fesatlk ve ktlk edenlerin haklarndan gelinmek
ricas zerine verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[56] d. 250/ def. 330, S. N. 66a (66b tl.) S. N. 67a tl., 67b bo
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 7-16 Ocak
1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve Karada Kad-
sna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik snr dhilindeki Pastorik
(Pastrovicchi) Karyesinin snr dhilinde, bu karyenin skinlerinin ta-
sarruflarnda olup ziraat ve hasaret ettikleri yerlere Karacada kad-
sna tbi Mahne ve Beraik Karyeleri zmmleri buralarn kendi tasar-
ruflar snr iinde olduunu iddia etmilerdir. Bunun zerine blgede
bir tefti yaplm ve bunun sonucunda bu yerlerin, Venedike ait olan
Pastorik Karyesinin snrna dhil olduu anlalmtr. Bu nedenle bu
blgelerin ziraat hakknn Pastorik Karyesine ait olduu ve kimseye bu
nedenle zulm ve ktlk yaplmamasn ahidnme-i hmyn gerein-
ce hareket edilmesini bildirir hkmdr. [Border problems.]
[57] d. 250/ def. 330, S. N. 68a (68b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25
Ocak 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippoma-
no] Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik snrnda olan yerlerde
sancakbeyleri, kullar aalar, sipahiler ve sire nefert, Donanma-i
hmyn, Venedik Vilyetine gelmek ihtimali vardr diye karadan ve
denizden kimsenin hareket etmesine msaade edilmemesi, ayrca sre
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
60 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince kimseye zulm
edilmemesi iin emr-i erf talep edilmitir. Bu nedenle blgeye aykr
olunmamas iin bu hkm gnderilmitir. [Order to treat Venetians in
a friendly way.]
[58] d. 250/ def. 330, S. N. 69a (69b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25
Ocak 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Kuds-i erf Kads ve Kuds-i erf
Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikin Kuds-i erf te olan ma-
nastrlarna ve ruhbanlarna zulm edilmemesi iin sre gelen sre ge-
len dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince verilen hkm-
dr. [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[59] d. 250/ def. 330, S. N. 70a (70b tl.) S. N. 71a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25
Ocak 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Trablusam Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Kayp belgenin talyanca evirisin-
den, bu srann devamnda yer alan 63 numaral hkm ile ierik ola-
rak ayn olduu anlalmaktadr. Halebe ticaret zere giden Venedikli
tccarlarn ahidnme gereince belirlenen oran hricinde fazla vergi
demek zorunda braklmalar zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz.
63] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[60] d. 250/ def. 330, S. N. 72a (72b tl.) S. N. 73a. tl., 73b, 74a-b bo
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25
Ocak 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / am Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Trablus iskele emini olan Mansuro-
lu Mehmedin ve kethds olup Trablusam Defterdr olan Nemiza
Mehmedin kethdlar ve adamlar ve sire baz kimesneler bahne
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 61
gstermeden Venedik tcirlerinin akmie, uka ve sire metlarna el
koymular ve bahsn da vermeyip borlarn inkr etmilerdir. Tccar
taifesinin haklarnn tamamnn bu kimesnelerden tahsil edilip sahip-
lerine idesi iin Trablusam beylerbeyisine ahkm- hmyn gnde-
rilmiken haklar sahiplerine ide edilmemi hatta bu beylerbeyi dahi
Venedik bezirgnlarnn baralar ile gelen metlarndan sahiplerinin
rzas olmadan be sandk kumalarn ve ekseri yz ile hesabndan elli
pastov ukalarn almtr. Tccarlar bu beylerbeyine gidip baz bah-
larn talep ettiklerinde beylerbeyi bunlar vermeyip eitli bahneler
ne srmtr. Bunun zerine tccarlarn haklarnn, gasp edenlerden
alnp sahiplerine idesi ve kimseye bu nedenle zulm edilmemesi ge-
reini bildirir hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 39, 41 ve 50] [Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[61] d. 250/ def. 330, S. N. 75a (75b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25 Ocak
1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Def-
terdrna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. stanbulda Mliye tarafndan verilen
emr-i erfe aykr olarak Venedikten gelen bezirgnlarn ticaret zere
getirdikleri mallar iin inat ve bahne ile fazla akeler alnp bezir-
gnlara trl zulm edildii bildirilmitir. Bunun zerine dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr davranlarn men olunmas ricas zeri-
ne hkm gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[62] d. 250/ def. 330, S. N. 76a (76b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25 Ocak
1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sbkan Haleb Beylerbeyisine ve Evlando-
lu Aliye ve hliyyen Trablusam Kadsna ve Defterdrna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn
olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 61] [Venetian merchants in Otto-
man land: higher duty and taxes than those established in the capitula-
tions required by emins and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
62 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[63] d. 250/ def. 330, S. N. 77a-76b (77b tl.) S. N. 78a-b, 79a. tl.,
79b bo
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Nme-i hmyn / . Muraddan / Venedik Dojuna [Pasquale Cicogna].
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret zere giden Venedikli
tccarlar ahidnme gereince belirlenen oran hricinde fazla vergi
demek zorunda braklmlardr. Tccarlar bu fazla vergiyi vermek is-
temediklerinde Trablusam Hkimi Mansurolu Mehmed Bey, keth-
dlar, Trablusam Defterdr Mehmed, smail avu, defterdr ket-
hdlar ve sbkan defterdr olan Osman kethdlar ve sire baz
bezirgn taifesi Venedik ile yaplan barn sona erdii aiysn kar-
mlar ve bu tccarlar katletmilerdir. Bu nme-i hmyn ile Venedik
ile barn bozulmad, Halebe gelen tccarlarn gmrk ilemlerinin
ahidnme-i hmyna gre yaplmas gerektii ve bu nedenle kimseye
kt mumelede bulunulmamas iin hkm verildii Venedik dojuna
bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 39, 41, 50 ve 60] [Venetian merchants in
Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the ca-
pitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[64] d. 250/ def. 330, S. N. 80a (80b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25
Ocak 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Sancabeyine
hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Ali bin Hamza adl bir kimsenin Nefs-i
Kuds-i erf te bulunan Frenk, Rum ve Ermeni ruhbanlarna ynelik
zulm ettii bildirilmitir. Bunun zerine Kuds-i erf te bulunan ma-
nastrlara ve ruhbanlara er erfe ve knuna aykr olarak kimseye
kt mumelede bulunulmamas iin ahidnme-i hmyn artlar
gereince hkm gnderilmitir. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[65] d. 250/ def. 330, S. N. 81a (81b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 999 [M.V. 1590] {M. 17-25
Ocak 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Trablusam Beylerbeyine ve Kadsna ve
Defterdrna hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 63
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikli bezirgnlarn Trablus-
amda olan vekilleri Zorzi ve Nicol da Canal adl tcirler araclyla
satmak zere getirttikleri uka ve akmie ve sire metlarndan, Trab-
lusta defterdr olanlar, ayrca cret talep etmilerdir. Vekil tccarlar
met sahiplerinin rzas olmadn bildirip deme yapmay reddedin-
ce, defterdrlar metlarn bahlarn kendi istedikleri miktarda belir-
lemiler; hatta bunu dahi tccarlara tam olarak demeyip tccarlara
da zulm etmilerdir. Gnderilen hkmler de tccarlarn haklarnn
idesini mmkn klmaynca, Venedikli tccarlar Halebe ticaret mak-
satl gelme haklarndan fergat etmilerdir. Hkm, bu tr haksz uygu-
lamalarn son bulmamas durumunda, bunun Haleb skelesi iin byk
bir zarara yol aacan ve ticaret maksatl gelen tccarlarn haklar-
nn gasp edilmemesini, kimsenin kt mumeleye maruz kalmamasn,
dostlua ve ahidnme-i hmyna riyet edilmesini bildirmektedir.
[Ayrca bkz. 39, 41, 50, 60 ve 63] [Venetian merchants in Ottoman land:
higher duty and taxes than those established in the capitulations re-
quired by emins and/or other Ottoman officers.]
[66] d. 250/ def. 330, S. N. 82a (82b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 999 {M. 7-16 Mart 1591}
[stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Muraddan / Sdde-i sadetimin Ba
Defterdr olan Seyyid Mehmede.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolimo Lippomano Kavali-
yer (Girolamo Lippomano Cavalier) adl baylosun pye-i serr-i ilma
arz- hlidir. Beyehir, Velini ve atalca Kadlklarnda olan havs-
hmyn terekesinden akeler ile iki bin mdd tereke verilmesi bildi-
rilmitir. Be yz mdd tereke verilmek iin hkm-i hmyn verilmi
idi. Halen bin be yz mdd tereke bahsi geen kadlklardan knun
zere verilmek emr olmutur. [Inheritance.]
[67] d. 250/ def. 330, S. N. 83a (83b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 999 {M. 17-26 Mart 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Cezayir Beylerbeyisi ve Kapudan Hasana
[Venedikli Ulu Hasan Paa] ve dery kenarnda olan Beyler ve dery
yznde Yoryan Sancakbeyleri ve Kapudanlara ve dery kenarlarnda
vki olan Kadlara hkm ki ve skele Eminlerine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu Girolimo Lippomano Cava-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
64 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
lier adl baylosun pye-i serr-i ilma arz- hlidir. Hkm nceki ile
ierik olarak ayndr. [Ayrca bkz. 66] [Inheritance.]
[68] d. 250/ def. 330, S. N. 84a (84b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 999 {M. 17-26 Mart 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mukataat Mfettileri ve Yeniehir Kads ve
atalca Kadlarna ve Mukataat- Mezbrlarn Nzrlarna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Dergh- sadete arz- hlidir. Hkm, nceki iki hkm ile ierik ola-
rak ayndr. [Ayrca bkz. 66 ve 67] [Inheritance.]
[69] d. 250/ def. 330, S. N. 84c (84b tl.) S. N. 85, 86, 87, 88 yok
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 999 {M. 17-26 Mart 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Cezayir Beylerbeyisi, dery kenarnda vki
olan Sancakbeyleri ve deryda Yoryan Beyleri ve dery yznde olan
Kadlar ve skeleler Eminlerine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu Girolamo Lippomanonun
Dergh- muallya arz- hlidir. Hkm, nceki hkm ile ierik ola-
rak ayndr. [Ayrca bkz. 66, 67 ve 68] [Inheritance.]
[70] d. 250/ def. 330, S. N. 89a (89b tl.) S. N. 90a-b Bo
Tahrren f-elyevm Cemziyel-ahir sene 999 {M. Mart 1591} [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan / zmir Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano] Ni-
bin Muhiddin Halifenin Dergh- sadete arz- hlidir. Der-sadet
cnibinde emr-i erf gnderilip Akdeniz yallarnda vki iskelelerde
kffar gemilerinden eer Venedik ve eer Frana ve eer Dubrovnik
gemileridir ve gayridir, ne makule gemiler ise gelip met alanlarn
gemileri yoklayp iinde verilmesi memnu olan emtdan nesne bulu-
nursa gemilerinden ihra ve girift eyleyesiz diye fermn olunmutur.
zmir skelesinde halen mevcut olan Venedik gemilerinden bir gemi
bulunup zerine varlp, iinde bir miktar pembe bulunduu iin bu
gemiye el konulduu bildirilmitir. Bu nedenle verilen hkmde, ge-
mide ihrac yasak olan olan metdan nesne var ise alnp geminin sa-
lverilmesini ve bu nedenle kimseye zulm edilmemesi bildirilmektedir.
[Export from the Ottoman Empire.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 65
[71] d. 250/ def. 330, S. N. 91a (91b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 999 {M. 16-24 Nisan 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Delvine Sancabeyine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu Girolamo Lippomanonun
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedike tbi Krfez reys tara-
fndan burada meydana gelen zulmleri bildirmek zere Memlik-i mah-
rseye bir hzr gnderilmitir. Hzr ile gren baylos, ona Krfez
kapudanna teslim edilmek zere bir mektb vermitir. Bunun zerine
blgeye, fesada karanlarn haklarndan gelinmesi, dostlua ve ahi-
dnme-i hmyna riyet edilmesi iin bu hkm gnderilmitir. [Prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[72] d. 250/ def. 330, S. N. 92a (92b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 999 {M. 16-24 Nisan 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Defterdrna hkm
ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu Girolamo Lippomanonun
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik tcirleri gemileriyle Trablus
skelesine met getirip oradan Halebe gidip ticaret yapmaktalardr.
Gemiler ad geen iskeleye ktklarnda Trablusta olan hkimler bu
gemilerin metlarn alp akesini tccarlara vermemilerdir. Tccar-
larn haklarndan yz elli bin miktar florileri Trablus hkimlerinin zim-
metlerinde kalmtr. Mallarn Halebde gmre sokmalarna imkn
izin verilmeyen tccarlara trl hakaretler edilmitir. Bunun zerine
Haleb Vilyetine tbi Akras yaknlarnda bulunan skenderiye beyleri-
ne giden tccarlar metlarn orada karmlardr. Bu kt mumele-
lerden sonra Haleb skelesine gidilmemesi durumunda blgenin mali
anlamda etkileneceinden dolay tccarlarn ellerinden alnan mallarn
tamamnn idesi, ticaret maksatl gelenlere eziyet edilmemesi, gm-
rklerinden belirlenen oran hricinde baka bir talepte bulunulmamas,
dostlua ve ahidnmeye aykr olunmamasn bildirir hkm gnderil-
mitir. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins
and/ or other Ottoman officers.]
[73] d. 250/ def. 330, S. N. 93b-94a (93a bo, 94b tl.) S. N. 95a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 999 {M. 16-24 Nisan 1591}
[stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
66 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Hkm / . Muraddan / Sbkan Haleb Beylerbeyisi Evlandolu
Aliye.
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu Girolamo Lippomanonun
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik tcirlerden zorla alnan
metlar bahsndan Eski Trablus Defterdr Seyyid Ahmed zimmetine
bin altn ve Mteveffa Sleyman Paa veresesinden be bin altn ve
Eski Trablus Defterdr Mahmud zimmetinde iki bin dokuz yz altn ve
Trablus Beyi ve Gmrk Emini Mansurolu Mehmed Bey zimmetinde
on be bin altn ve zmrt fincan bahasndan alt bin altn vekili ve e-
riki olan Nemiza zimmetine yirmi bir bin altn olmak zere kalan hak-
lar iin defalarca emr-i erfler gnderilmesine ramen bunlarn tah-
siline imkn olmamtr. Trablus skelesinde gmrkler vastasyla
bezirgnlarn metlarnn yoklanmasnn ardndan gemilerin serbest
braklmas gerekirken baz bahnelerle bunlarn boaltlmas gerekti-
i bildirilip gemiler alkonulup reisleri hapsedilmi ve tccarlarn drt
bin kurularn Mansurolu ve bin kurularn Trablus defterdr alm-
tr. Tccarlar serbest braklmaynca Halebde yaayan bezirgnlardan
Asa veled-i Maksud adl zmmye Marin Agob Venedikli yedi yz iki sik-
ke flori verilip eline mhrl temessk verilmiken, henz akesi veril-
memitir. Mansurolu Mehmed Bey, Haleb Tercmn Hristokluyu bir
Arab olann tabanca ile vurduu gerekesiyle mahkeme kararyla tu-
tuklayp kalede hapsetmi ve kendisinden be bin flori talebinde bulun-
mutur. Mehmed Bey floriyi alamaynca tercmn serbest brakmayp
ona trl ikenceler ettirmitir. Btn bu nedenlerden dolay Efren
taifesinin durumunu bizzat tefti edip akelerin sahiplerine kusursuz
verilmesi, haklarn idesinde inat edenleri hapsedip bezirgn taifesi-
nin haklar alverilmeyinceye kadar serbest braklmamas iin Dergh-
muall Kapclarndan Blkba Hasan ile bir ahkm- hmyn El-
vendolu Aliye gnderilmitir. Ancak Blkba Hasan, bu hmynu
gtrmek iin Trablusa giderken Harmi saldrsna uramtr. Har-
miler, Blkba Hasann yannda bulunan Efren taifesine ait olan on
bin altnlk incilerini de yamalamlardr. Bu nedenlerle gnderilen
hkm, Elvendolu Aliye, btn bu olaylar bizzat tefti etmesini ve
sulular ortaya karmasn bildirmektedir. [Ayrca bkz. 39, 41, 50 ve
60, ayrca Ayrca bkz. 1, 24, 27] [Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[74] d. 250/ def. 330, S. N. 96a (96b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 999 {M. 25 Mays-3 Haziran 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisi Hasana.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 67
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu Girolamo Lippomanonun
Dergh- muallya arz- hlidir. Bizzat Venedik beyleri tarafndan
Bosna snrlarnda dostlua aykr asker tedrik ve himyet edildii ve
ahidnmeye aykr baz binalar ina edildii bildirilmitir. Bu neden-
le blgeye aykr olunmamas iin hkm gnderilmitir. [Border prob-
lems.]
[75] d. 250/ def. 330, S. N. 97a (97b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Defterdrna hkm
ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Girolamo Lippomano] Der-
gh- adlet unvnna arz- hlidir. Travizane adl Venedik baras
Kbrs Adasnda bulunan Tuzlaya ulatktan sonra gemi reisi veft et-
mitir. Tuzla emini, bu len Venedikli reisin bin florilik budayna el
koymutur. Bu nedenle dostluk ve ahidnme-i hmynun gereince
len reisin el konulan mirasnn Haleb konsolosu tarafndan gnderilen
vekiline teslim olunmas iin emr-i erf ricas zerine verilen hkm-
dr. [Goods belonging to Venetians who have died in Ottoman land.]
[76] d. 250/ def. 330, S. N. 98a (98b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 999 {M. 23 Temmuz-1 Austos 1591}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Cezayir-i Garp Beylerbeyisine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Cezayir levendlerinden Murad Reis bir
levend kalyatas ile yola kp kalyatann iine hile ile eky koyup
Venedik Krfezine gitmitir. Murad Reis burada, Venedike bal spa-
lano blgesinde bir geminin on be bin florilik nakitlerini ve esbblarn
ve Perasto blgesinde Terfon Reisin bir gemisi yoldayla Kotora
ve dier Terfon Reisin bir sandal ve Budada Markokire (Marcochire)
adl kapudann bir frkatas krk yoldayla Venedike bal daha nice
gemiler almlardr. Ayrca levend reisleri Venedik reysn tutup
esr etmiler, esbb ve emvallerini de yamalamlardr. Bu nedenlerle
Venedik ile olan dostlua ve ahidnme-i hmyna uymayanlarn ya-
kalanp Sdde-i sadete gnderilmesi iin emr-i erf ricas zerine
hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
68 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[77] d. 250/ def. 330, S. N. 99a S. N. 100-105. tl., 105.-132. Bo, 133. Yok
Tahrren f-elyevm Zil-kade sene 999 {M. Austos 1591} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Msr Beylerbeyisi ve Hazine-i mire Defter-
drna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Girolamo Lippomano]
Der sadete arz- hlidir. Venedik bezirgnlarnn Msra getirdik-
leri boncuklardan vergi olarak her sandktan bir ba alnd ve daha
fazlasnn alnmamas gerektii halde skenderiye Emini Halife adl Ya-
hudinin bu bezirgnlarn alp getirdikleri boncuklardan r talep et-
tii ve tccarlar da rencde ettii bildirilmitir. Bu nedenle Venedik
bezirgnlarnn alp getirdikleri bu boncuklardan her sandktan bir ba
alnp fazlasnn alnmamas iin emr-i erf ricas zerine hkm veril-
mitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[78] d. 250/ def. 330, S. N. 134a (134b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Hccet / Mevln eyh Mehmed Halilden.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano] Ku-
ds-i erf te bulunan Efren taifesinin yaadklar zulm, kt mume-
leler ve yama olaylarndan dolay daha nce Kuds-i erf kadsna bir
hkm gnderilmi; ancak buna ramen buradaki olaylar son bulma-
mtr. Bu nedenle konunun taraflar arasnda dav nedeni olduu an-
lalmaktadr. Belge, grlen davnn hccetidir. [Order to treat well
Christian friars, priests and their churches.]
[79] d. 250/ def. 330, S. N. 135a (135b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Mektb / Kad Mustafadan.
Mahmiyye-i stanbuldaki Venedik Baylosu Girolamo Lippomanonun
Rikb- Hmyna arz- hlidir. Venedik vilyetleri ziyde feth ol-
makla ol cnibte leb-i deryda olan kadlklardan buday verilmek iin
emr-i erf ricas zerine be yz mdd terekeden hari iki bin be
yz mdd tereke verilmesi fermn olunmutur. Lendos Reislerinden
Estefano, Sabatini ve Giorgi adl reisler kt gemileriyle ve Cezayir
beylerbeyisi ve Kapudan hazretlerine gidip bu emr-i erfi teslim etmi-
lerdir. Mektbda, blgeye gnderilen bu emr-i erfe riyet edilmesi
bildirilmektedir. [Inheritance.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 69
[80] d. 250/ def. 330, S. N. 136a (136b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan [Venedikli Ulu Hasan Paa] /
Kale-i Ayamavra ve Preveze Dizdarlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano] Preve-
ze ve Ayamavra etraflarnda yeni on be kt frkata ve bir kt kalyata
bina edilmek zere olunduu bir mektb ile bildirilmitir. Bu blgelere
ulalp dikkat ve ihtimam ile mukayyet olunmas, frkata ve kalyata
bina ettirilmesine msaade edilmemesi, eer edildi ise bunlarn yakl-
masn emreden hkmlere riyet edilmesini bildirir mektbdur. [Prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[81] d. 250/ def. 330, S. N. 137a (137b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan [Venedikli Ulu Hasan Paa] /
Mentee Sancabeyi Murad Beye.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano] Mer-
hum Receb Paa zamanlarndan baz gemiler Venedike tbi yerlere
varp baz davrlar yamaladklar iin Venedik baylosunun ikyeti
zerine bunlarn haklarndan gelinmesi iin gnderilen hkme riyet
edilmesini ve bu konu ile ilgili olarak bir daha ikyet olunmamasn
bildirir mektbdur. [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[82] d. 250/ def. 330, s.138a (138b tl.) S. N. 139a-b. tl.
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan [Venedikli Ulu Hasan Paa] /
Kale-i Ayamavra ve Preveze Dizdarlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano] Aya-
mavradan ve Prevezeden biri on iki oturak ve biri dahi dokuz otu-
rak iki frkata Ayamavral Kastonik (Casca) olu olup ve Reis Avlonal
Halil ve Kristilo (Christotlu) Ahmed tarafndan donatlmtr. Reisler
denize kp Venedike tbi olan Pargaya ulamlar ve burada bir
sandal ile baz Venedik reys ile Kalamanyada (Calamanie) oduna
giderken karlamlardr. Reisler sandalda olan reyy ahidnme-i
hmyna aykr olarak esr edip esbblarn yamalamlar ve tekrar
denize almlardr. Ayamavrada mola veren reisler, esbblar Yusuf
bin Hrrem ve Rakidi ve Rahman ve Dudu Bali adl kimesnelere yz
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
70 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
on floriye satmlardr. Bunun zerine Venedik baylosu, bu olay Os-
manl sadr azamna bildirip bu reisleri ikyet etmitir. Mektb ile e-
kynn yakalanp ele getirilmesi, yamalanan mallarn Venediklilerin
kefillerine teslim edilmesi ve esrleri sattklar Mslmanlara da yz
on adet sikke florilerinin idesinin yaplmas gerei bildirilmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[83] d. 250/ def. 330, S. N. 140a
Tarihsiz {Tahmini M. 1591} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan [Venedikli Ulu Hasan Paa] /
Lika Sancana.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Girolamo Lippomano] Vene-
dik beylerinin snrna yerletirilen eski mirli adamlar Venediklilerin
esbb ve erzaklarnn yamalayp reysna da trl ktlkler etmi-
lerdir. Venedik snrlarna, Lika Sancandan adamlarn, levendlerin
ya da baka yerden kimesnelerin yerletirilmemesi, kimsenin Venedik
ile olan dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr davranmamas gere-
ini bildiren mektbdur. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[84] d. 250/ def. 331, S. N. 1a (1b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1013 [M.V. Kasmn sonu 1604] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Gelibolu Kadsna ve leb-i deryda olsun der-
yda Yoryan Sancakbeyleri ve leb-i deryda vki olan Kadlara.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] sitne-i
sadete arz- hlidir. Karadenizde akesiyle iki bin be yz kile tere-
ke alp Girid gemisiyle gnderilmesi Paye-i serir-i ilma sunulan arz
zerine iki bin be yz kile terekenin akesiyle verilmesi iin verilen
hatt- hmyn-u fermn- lindr. [Inheritance.]
[85] d. 250/ def. 331, S. N. 2a-b S. N. 3a-b. tl.
Tahrren f-evhiri abn sene 1013 [M.V. 16 Ocak 1604] {M. 12-20
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden den / Kilis Sancabeyi ve Kilis ve (bo) Kad-
larna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Sultan Selim zamannda Venedik beyleriyle olan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 71
sulhden sonra Vilyet-i Bosna snrndaki Venedik beylerine tbi Zave-
re Hisar snrnn belirlenmesi iin sitne-i sadetten, eskiden Bosna
beyi olan Ferhad Beye emr-i erf gnderilmi; Venedik beyleri tarafn-
dan Yakomo Soranzo (Giacomo Soranzo) adl Venedik elisi de tayn
ile blgeye gnderilmitir. Bunlar blgeye ulatklarnda iki devlet iin
snr tayn ettikleri yerlere kmr ve ta dkp ve sire iaretler ile
belirleyip blge skinlerine snr hccetleri vermilerdir. Buna ramen
snrda yaayan baz Mslmanlar ve gayriler sre gelen dostlua, ahi-
dnmeye ve snr hccetlerine aykr olarak Zavere Hisarnn hududu
ve snrna tecavz edip Hisar reysnn yerlerini ve topraklarn gasp
etmilerdir. Bu nedenle blgeye ahidnme-i hmyn artlar gerein-
ce hkm gnderilmitir. [Border problems.]
[86] d. 250/ def. 331, S. N. 4a-b S.N. 5a-b bo
Tahrren f-evhiri abn sene 1013 [M.V. 16 Ocak 1604] {M. 12-20
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kilis ve Eskaradin Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. nceki hkm ile ierik olarak ayn olan baka
bir hkmdr. [Ayrca bkz. 85] [Border problems.]
[87] d. 250/ def. 331, S. N. 6a (6b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1013 [M.V. 16 Ocak 1604] {M. 2-11
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kilis Sancabeyi ve Mevln Kilis Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Kilis Livasndan Mehmed Aa, karndalar
ve baz kimesneler Venedik beylerine tbi olan Espelet (Spalatro) Hi-
sarnn adamlarna ve reysna dostlua aykr olarak saldrmlar
ve Venediklileri rencde edip korkutmulardr. Bu nedenle, Venedik
reysnn sulh salha ve ahd emna aykr olarak rencde olunma-
sna rza-i erfin olmadn bildiren hkm gnderilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[88] d. 250/ def. 331, S. N. 7b (7a tl.) S. N. 8a-b bo
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1013 [M.V. 9 ubat 1604] {M. 2-11
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kilis Sancana ve Mevln Kilis Kadsna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
72 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn olan
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 87] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[89] d. 250/ def. 331, S. N. 9a (9b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1013 [M.V. 12 ubat 1604] {M. 2-11
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Ksendil Sancana ve Mevln Ksendil
Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-
i sadete arz- hlidir. imdiye dein olagelen zere mektblar ve
emr-i erf ile Kotora gitmek zere Karacadadan geerken Karaca-
da zmmleri Liv-i mezbreye vardklarnda sancakbeyinin adamla-
r ve kethds, bu zmmleri bulup ellerindeki emr-i erfe aykr ola-
rak onlar rencde edip korkutmulardr. Bunun zerine ahidnme-i
hmyn uyarnca hkm verilmitir. [Mistreatment of Venetians by Ot-
toman officers.]
[90] d. 250/ def. 331, S. N. 10b (10a tl.) S. N. 11a-b bo
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1013 [M.V. 22 ubat 1604] {M. 2-11
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / stanbul Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Bb-
sadet mba arz- hlidir. stanbulda Edirne Kprs yaknlarnda
feth-i hkanden beri skin olup kiliselerinde ibadet eden Efren tai-
fesine, kiliselerine ve bahelerine baz Mslmanlarn saldrda bulun-
malar zerine Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme gereince
Efren taifesinden kimsenin rencde edilmemesi iin hkm verilmitir.
[Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[91] d. 250/ def. 331, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1013 [M.V. 25 ubat 1604] {M. 2-11
Ocak 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sdde-i sadetimden Kilise varp gelinceye
yol zerinde vki olan Sancakbeyleri ve yol zerinde vki olan Kad-
lara.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Baz hususlar iin ol cnibe gnderilen tercm-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 73
na kimsenin dahl edip taarruzda bulunmamas iin geecei yollarda
gerekli gvenlik nlemlerinin salanmasn bildirir hkmdr. [Order
to treat Venetians in a friendly way.]
[92] d. 250/ def. 331, s.13a (13b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1013 [M.V. 7 Aralk 1604] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kilis Sanca ve Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Kilis Livasnda skin baz Mslmanlar (Deli
Ramazan) kendi hallerinde olmayp Venedik beylerine tbi Petenik
Kalesinde skin Giorgi Bovanich ve Pietro Reviconich adl kimesneleri
cenk iin meydana davet etmilerdir. Onlar da yirmi be kimse ile kale-
den kp emn- eman ile davet olunduu zere meydana vardklarnda
Deli Ramazan hile edip Giorgi ve Pietroyu katletmek niyetiyle iki yz
miktar kimseyi pusuya koymutur. Sulh salha ve ahd emna ay-
kr olarak bu Venediklileri yoldalarnn kimini katletmiler kimini de
yaralamlardr. Hkm, Venedik ile dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr hareketlerde bulunulmamasn bulunanlarn da gereince ceza-
landrlmasn bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[93] d. 250/ def. 331, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1013 [M.V. 7 Aralk 1604] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mevln Nova Kads ve Nova Kalesi Dizdar-
larna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Novada yeniden levend frkatalarnn bina edil-
diinin bildirilmesi zerine bu konuda Nova Kadsna defalarca emr-i
erf gnderildii ve tembihlerde bulunulduu bildirilmektedir. Vene-
dik Krfezi iine frkata ve kayklarn girmesi ahidnme-i hmyna
aykrdr. Bu nedenle bu frkata ve kayklarn bozulmas iin hkm-i
hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[94] d. 250/ def. 331, S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1013 [M.V. 20 ubat 1604] {M. 10-
19 ubat 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kilis Sancabeyi brahime.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Bb-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
74 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sadet mba arz- hlidir. Zavere Hisarnda meydana gelen snr
problemleri zerine gnderilmi baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 85]
[Border problems.]
[95] d. 250/ def. 331, S. N. 16b (16a tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1605} [stanbul]
Mektb / Sinan Paadan sret-i mektb / Dergh- muall avula-
rndan Mustafa avua.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Zavere Hi-
sarnda meydana gelen snr problemleri iin Sinan Paadan Mustafa
avua gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 85 ve 94] [Border prob-
lems.]
[96] d. 250/ def. 331, S. N. 17b (17a tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1605} [stanbul]
Mektb / Sinan Paadan sret-i mektb / Mehmed Paaya [Sokullu-
zade Lala Mehmed Paa].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Zavere Hisa-
rnda meydana gelen snr problemleri iin Sinan Paadan Mehmed
Paaya gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 85, 94 ve 95] [Border prob-
lems.]
[97] d. 250/ def. 331, S. N. 18b (18b tl., 18a bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1605} [stanbul]
Fetv / Mfti Sadullah Aadan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Zavere Hi-
sarnda meydana gelen snr problemleri iin verilen fetvdr. [Ayrca
bkz. 85, 94, 95 ve 96] [Border problems.]
[98] d. 250/ def. 331, S. N. 19b (19a bo) S. N. 20a tl., 20b bo
Tahrren f-evili evvl sene 1013 [M.V. 10 Mart 1605] {M. 20 u-
bat-1 Mart 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mevln Kuds-i erf Kads ve Kuds-i erf
Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te bulunan Efren ruhbanlarna ve
kiliselerine zarar verilmemesi iin ahidnme uyarnca verilen hkm-
dr. [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 75
[99] d. 250/ def. 331, S. N. 21a-b
Tahrren f-evili evvl sene 1013 [M.V. 10 Mart 1605] {M. 20 u-
bat-1 Mart 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Hersek Sancabeyi ve Mevln Nova Kad-
sna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik ile daha nceki zamanlarda yaplm
olan ahidnmeler ve sre gelen dostluk hatrlatlmaktadr. Venedik
Krfezine giren Mslman frkata ve kalyatalar fitne ve fesat etmi-
lerdir. Bunun zerine daha nce bir hkm verilmi; ancak bu hkme
ramen ekynn, ahidnme-i hmyna aykr olarak kt ektiri
frkata ve kalyata bina edip dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr
olarak Venedik Krfezine girmek istedikleri bildirilmitir. Bu nedenle
gnderilen hkmde, eer bu haber doru ise bu ekynn emr-i erfe
muhlif davranmasna msaade edilmemesi bildirmektedir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[100] d. 250/ def. 331, S. N. 22b-23a-b (22a tl.) S. N. 24a-b-c-d-e-f tl.
Tahrren f-evhiri abn sene 1013 [M.V. Hazirann sonlar 1605]
{M. 12-20 Ocak 1605} [stanbul]
Nin- erf-i lin / . Ahmedden.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik beylerine tbi olan baralar ve sire
gemileri ticaret ile Memlik-i mahrseye gelip giderken, deryda ve
limanlarda Mslman levend, esr ve yhut harmi korsan gemileri-
ne rast gelip, alnp el konulurlarsa; korsan ekys, aldklar Venedik
baralarndan, esbblarndan, top ve aletlerinden her kimin elinde bir
nesne bulunursa, ellerinden alnp sahiplerine verilmesi iin Venedik
baylosuna ve yhud tayn ettikleri adamlarna teslim olunmas; eer Ve-
nediklilerin alnan gemisine, adamlarna ve esbblarna el koymadk, ak-
emiz ile satn aldk derlerse ve yahut baka bahnelerde bulunurlarsa
izin verilmeyip Venedik bayloslarna verilmesi; bir kimsenin bahsi geen
korsan ekynndan bir nesne satn almamalar; bu korsanlar Ayamav-
ra ve Preveze ve sire yerlere ve deryda olan kaleler altna varrlarsa
kabul edilmemeleri; bunlara rzk verilmemesi; tutmak mmkn olursa
tutup haklarndan gelinmesi; korsanlarn ellerindeki Venedikli esrler-
den Mslman olanlarn azl edilmesi; Gayrimslimlerin Venedik ile olan
dostluk gereince salverilip, Venedik baylosu ve konsoloslarna teslim
edilmesi; Venedikli esrlerin kendi aralarnda problem olursa baylosun
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
76 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
adaletine braklmas; Venedik baralarnn gtrdkleri ve alp getirdik-
leri metlarnn knun- kadm zere mrye ait olan resmi gmrkleri
kusursuz verdiklerinden sonra bundan byle kimseye peke ve deruh-
de (i) nmna bir nesne almaya ve o nedenle rencde etmeyeler; Ve-
nediklilerden bir kimse Memlik-i mahrseye gelirse, Venedik baylosu
o kimseyi talep edip ve Venedike gndermek istedii zaman kimsenin
buna mani olmamas; Venedik beylerinin baralar ve sire gemileri
ile Yoryan kimesneler Venediklilere ya da dierlerine dahl ve taarruz
edilmemesi; Venedik baralar ve gemileri gelip giderken deryda, li-
manlarda ve iskelelerde donanma gemilerine ve hatta kadrgalara rast
gelirlerse peke nmna nesne almayalar; Girid Adasna ve sire beyle-
rine tbi olan adalardan ticaret iin gelenlerden daha nce verilen emr-i
erf muktezasnca amel olunup ziyde bir nesneleri alnmaya; Venedik
bayloslarnn ve konsoloslarnn hizmetinde olan tercmnlardan harici
talep olunmayp rencde olunmayalar; miraslarna dahl edilmemesi ve
bu miraslarn bayloslar aracl ile vrislerine verilmesi; Venedike tbi
kalenin Uskok ekys deryda ve karada hazr edip ayende ve revende
ziyde derlerse bu bbda Venediklilere kimesne tahmil etmeyeler, renc-
de etmeyeler; Venedik beylerinin reysndan ve onlar ile dostluk zere
olanlara kimesneler rencde ve dahl etmeyeler; Kuds-i erfte olan kili-
seye kimse dahl ve taarruzda bulunmaya; Mahrse-i Msrda, Halebde
ve zmirde ve sire Memlik-i mahrsede olan Venedik konsoloslar ile
bir kimesnenin zulm grmemesi bildirilmektedir. [Articles established
with the peace agreement.]
[101] d. 250/ def. 331, S. N. 25b (25a tl.) S. N. 26a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 1013 [M.V. 25 Austos 1605] {M.
10-19 Nisan 1605} [stanbul]
Mektb / Vezir-i azm Mehmed Paadan [Sokulluzade Lala Meh-
med Paa] / Venedik Dojuna [Marino Grimani].
Venedik Dojuna, sitne-i sadetdeki Baylos Ottavian Bon, Dub-
rovniklilerin ada hususu iin sultan ve sadr azam ile grmtr.
Dubrovnik Adas, Osmanllar tarafndan tekrar Dubrovnik beylerine
teslim edilmitir. Bu nedenle ada halkndan kimseye kt mumele
yaplmamas bildirilmitir. Bosna snrnda bulunan Zavere Hisarnda
yaanan olaylardan dolay Kilis beyine hitben emr-i erfler ve mek-
tblar gnderilmitir. Snr problemlerinin son bulmamas zerine emr-
i erfler ve mektblarla birlikte tembihler de iletilmitir. Sadr azam
Mehmed Paa, bu mektb ile Osmanl Devletinin dostluk ve ahidn-
me-i hmyn artlar gereince ald nlemleri Venedik dojuna bil-
dirmektedir. [Border problems.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 77
[102] d. 250/ def. 331, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 1013 [M.V. 26 Austos 1605] {M.
10-19 Nisan 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kilis Beyine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Zavere Hisarnda meydana gelen snr prob-
lemlerinin son bulmamas zerine gnderilen baka bir hkmdr. [Ay-
rca bkz. 85, 94, 95ve 96] [Border problems.]
[103] d. 250/ def. 331, S. N. 28a (28b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 1013 [M.V. 26 Austos 1605] {M.
10-19 Nisan 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Mentee Beylerbeyisi olup bizzat
Hersek Sancana mutasarrf olan Mustafa ve Mevln Nova Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Nova skinlerinden baz kimesneler dostlua
aykr olarak Venedik beylerine tbi olan Kotor Kalesinin ahlisini
rencde etmilerdir. Osmanolu Mustafa ve Mehmedolu Osman adl
kimesneler Venedik reysndan (isimsiz) adl papaz hile ile tutup
Nova Kalesinde katletmiler ve buna da kalyata kale aalarndan olan
Yusuf ve Hseyin adl kimesnelerin sebep olduunu bildirmilerdir. Bu
nedenle Venedik ile olan snrlarda daha byk olaylara sebebiyet ver-
memek iin bu fesad yapanlarn bir an nce haklarndan gelinmesi
iin bu hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[104] d. 250/ def. 331, S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1013 [M.V. Mays 1605] {M. 30 Ni-
san-9 Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Defterdrna ve Kadsna ve Beyler-
beyisine hkm (Tcirler akesiyle met aldkta kimse mani olmaya).
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Halebde olan Venedik tcirleri bahar, ipek, ya-
pa, pembe, rte-i pembe, mein, sahtiyan ve sire memn olmayan
esbb kendi akeleri ile almak istediklerinde baz kimesnelerin kt
mumelesine maruz kalmlardr. Tccarlarn ellerine her hangi bir
bahne ile rencde edilmemeleri iin ahkm- erfe ve ellerine de te-
messkleri verilmiken hl mutasarrf, avu ve dahi baz kimesneler
bir ekilde emir karp varp Venedik tcirlerini rencde etmiler ayr-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
78 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ca tcirlerin mallarna el koymulardr. Bu nedenle tcirlerin mallarn
geri alabilmeleri iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers. Venetian merchants in Ot-
toman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[105] d. 250/ def. 331, S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1013 [M.V. 21 Mays 1605] {M. 30
Nisan-9 Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna hkm ki (Guru ve altn konsolos evinde tuta).
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Halebde olan Venedik tcirleri baz metlar
satn almak iin ake ve guru ile geldiklerinde Halebdeki Venedik
baylosunun hanesine getirilip orada yoklanmas adet olmutur. Ancak
bu defa eski zamanlardan beri olagelen ahkm- erfeye aykr olarak,
gmrk haneye getirilen mallara, gmrk eminleri mallar baylosun
evine gtrlmeden el koymulardr. Bunun zerine sre gelen dostlu-
a ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamak iin emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: sei-
zure of goods by emins and/ or other Ottoman officers. Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[106] d. 250/ def. 331, S. N. 31a (31b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1013 [M.V. 20 Mays 1605] {M. 30
Nisan-9 Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna hkm ki (Zmreden gmrk ve rsm alnmaya).
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Halebde olan Efren Venedik taifesine, kendile-
rine yetecek miktarda aldklar zm ve hamrdan bir ake ve bir habbe
alnmaya diye Sultan Murad ve Sultan Mehmed zamanlarnda ahkm-
erfe verilmitir. Buna ramen tccarlar getirdikleri bu metlardan,
skenderun skelesinde olan eminler ve Halebde olan emn dahi tc-
carlarn ellerinde olan ahidnme-i hmyn ve vech-i merh zere
verilen ahkm- erfeye aykr olarak onlardan rsm istemiler ve tc-
carlar rencde etmilerdir. Bunun zerine aykr olunmamak iin ahi-
dnme-i hmyn gereince hkm verilmitir. [Venetian merchants in
Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the ca-
pitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 79
[107] d. 250/ def. 331, S. N. 32b (32a tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1014 [M.V. Hazirann balar
1605] {M. 8-17 Haziran 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Beylerbeyisine hkm
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Daha nce denizde harb korsanlar tarafndan
yakalanp esr edilen Mehmed adl bir kimse, daha nce Msrda baylos
olup Venedike dnen Covan Kosto (Zuanne Da Mosto) ve yoldalarnn
Venedike giderken balarna gelebilecek olaylardan dolay zararlarna
kefil olduunu bildirmitir. Mehmed bu nedenle zararnn eski baylos
tarafndan karlanmasn talep etmektedir. Hkm, Venedik ile olan
dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince bir kimsenin bor-
cundan dolay Venedik baylosunun, konsolosunun, tccarnn, tercm-
nn ve sire kimsenin kefil tutulamayacan ve bu nedenle kimsenin
rencde edilemeyeceini ahidnme-i hmyn uyarnca bildirmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves. Document which states that the Venetians cannot be
held responsible for anybodys debts.]
[108] d. 250/ def. 331, S. N. 33b (33a tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1014 [M.V. Haziran 1605] {M. 19-
28 Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / am ve Trablus Beylerbeyisine ve Beylerine
ve Kadlarna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik bezirgnlar taht- hkmetinizde her ne
mahalde oturup ticaret yapmak isterlerse bayloslar ile orada oturur-
lar. Sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince bir
ferde dahl ve taarruz etmemek bbnda seltin-i mziye zamanlarndan
emr-i erfler verilip himayet olunurlarken, hl baz kimesnelerin bu
emr-i erflere aykr hareketlerde bulunduklar bildirilmitir. Bu ne-
denle, sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunma-
mak iin hkm verilmitir. [Mistreatment of Venetians.]
[109] d. 250/ def. 331, S. N. 34b (34a tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1014 [M.V. 5 Haziran 1605] {M. 19-
28 Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
80 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hli; Venedik tcirlerinin getirdikleri kuma, guru ve
altnlarndan ahidnmelerde belirtilen orandan fazla gmrk talep
edilmemesi ve tcirlerin bu nedenle rencde edilmemeleri iin verilen
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and tax-
es than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[110] d. 250/ def. 331, S. N. 35b (35a tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1014 [M.V. 6 Haziran 1605] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Naka Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Bir kt Venedik baras daha nce met ile
Msr skenderiyesinden Venedike giderken Deirmenlik Adasna va-
rp limanda yatarken spanyaya tbi iki kt korsan kalyonu zerine
gelip baraya el koyup iindeki metlarn almlardr. Korsanlarn li-
manda braktklar baraya gelen deirmen emini ve baka kimesne-
ler barann iinde kalan mal, esbb, toplar, kllar ve sire her ne
varsa almlardr. Bu mallar geri talep edildiinde ise ide etmemek
hususunda inat ve muhlefet etmilerdir. Bunun zerine bu mallarn
Venedikin konsolosuna teslim edilmesi iin ahidnme-i hmyn uya-
rnca hkm verilmitir. [Spaniards: problems caused by privateers, pi-
rates and bandits; seizure of ships, goods and slaves.]
[111] d. 250/ def. 331, S. N. 36b (36a tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1014 [M.V. 4 Haziran 1605] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Halebde olan Venedik tcirlerinden rsum ve
bah ve rlerinin tamamn deyip adlet-i kadme zere eminlerden
temessk alp bu na gelinceye eminler verdikleri temesskt ile i
yaplrken hl baz kimesneler tccarlarn temessktnn tamamlan-
madn syleyip onlardan fazla vergi talebinde bulunmulardr. Bu-
nun zerine ahidnme-i hmyn artlar gereince, Venediklilerden
belirlenen oran hricinde vergi alnmamasn bildiren hkm verilmi-
tir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 81
[112] d. 250/ def. 331, S. N. 37b (37a tl.) S. N. 38a tl. 38b-46a yok
Tahrren f-evili Muharrem 1014 [M.V. 7 Haziran 1605] {M. 19-28
Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-
i sadete arz- hlidir. zmirde bulunan Venedikli taifesinin ibadet
ettikleri kiliseye zmirlilerden baz kimesneler, elimizde emir vardr
diye el koymulardr. Bunun zerine, ahidnme-i hmyn artlar ge-
reince, Venediklilerin ibadetlerini yapmalarna kimsenin mani olma-
masn bildirir hkm verilmitir. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[113] d. 250/ def. 331, S. N. 46b S. N. 47a-b tl.
Tahrren f-evsiti Safer sene 1014 [M.V. 1605] {M. 28 Haziran-7 Tem-
muz 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora Beyine ve Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Frana Elisi ile Venedik baylosunun [Ottavia-
no Bon] Sdde-i sadete arz- hlidir. ngilterenin baz korsan gemi-
leri ticaret bahnesiyle Memlik-i mahrseye gelip denizde ve baz li-
manlarda rast geldikleri Frana ve Venedik tccarnn gemilerini tutup
metlarn yamaladktan sonra Modon, Koron, Cezayir ve sire leb-i
deryda olan kalelerin altna varmlardr. Buralarda dizdarlar, aalar
ve dahi baz kimesneler ile mttefik olmak iin pekeler verip Fran-
a ve Venediklilerden yama ile aldklar gemi ve metlarn onlara
satmlardr. Gnden gne fesatlar artm olan bu korsanlar ihtille
sebebiyet vermilerdir. Hl Modon Kalesinde skin olan Manazde
Mehmed Reis ve Liman Reis, Peltek Mehmed, Kudret Reis ve Kavlak
Ali adl kimesneler ngiltere korsan ekysyla daima ortaklk zere
olup korsanlarn yamaladklar mety satn alp orada ekynn ya-
taklar olup fesatlk ve ktle yol amlardr. Bu nedenlerle gnderi-
len hkm, bu ekynn ve onlarla ittifak halinde olanlarn haklarndan
gelinmesini ve Venediklilerden yama ile alnan mallarn tespit edilip
eksiksiz olarak ide edilmesini ahidnme-i hmyna aykr olunma-
masn bildirmektedir. [Englishmen: problems caused by privateers, pi-
rates and bandits; seizure of ships, goods and slaves.]
[114] d. 250/ def. 331, S. N. 48a-b S. N. 49. tl., 50 bo, 51, 52 yok
Tahrren f-elyevm Rebul-hir 1014 [M.V. 23 Austos 1605] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Cezire-i Sakz Kads.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
82 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik beylerine tbi olan reylardan
baz kimesneler iki devletin dostluundan dolay Memlik-i mahrseye
gelip kendi hallerinde bulunurlarken bu Venediklilere ahidnme-i
hmyna aykr olarak hara ve sire tekliflerde bulunulmutur. Bu-
nun zerine ahidnme-i hmyn uyarnca blgeye hkm gnderilmi
ve kimsenin bu ahidnme-i hmyna aykr davranmasna izin ve-
rilmemesi bildirilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[115] d. 250/ def. 331, S. N. 53b (53a tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1014 [M.V. 8 Eyll 1605] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Hasan
Paaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Msrda bu-
lunan Venedik Baylosu Dolfino Venierin grev sresinin dolmas ze-
rine Venedike yapaca yolculukta her trl gvenliinin salanmas,
baylosun ve yanndakilerin dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar
gereince rencde edilip korkutulmamalarn ve himaye edilmelerini
bildiren hkmdr. [Permission to leave given to the former bailo.]
[116] d. 250/ def. 331, S. N. 54b (54a tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel-ahir sene 1014 [M.V. 10 Kasm 1605]
[stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Ahmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Zaklisa Ada-
snn sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince
belirlenen yllk demesi ile ilgili hkmdr. [Money paid by the Vene-
tian Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[117] d. 250/ def. 331, S. N. 55b (55a tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1014 [M.V. 2 Ekim 1605] {M.
14-23 Eyll 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Defterdrna ve
Kadlarna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Cezire-i Kbrsda olan Venedik konsolosu, be-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 83
zirgnlar ve baralar ile varan bezirgnlar metlarn kadmden ola-
gelene gre satmaktadrlar. Ancak, Kbrstaki beylerbeyi ve defterdr
ve sire i erleri hsl olan mr pembe iin Venedik konsolosundan,
tcirlerinden ve bara Zbitlerindan narh- ruzinden belirlenen oran-
dan hari olmak zere vergi almak istemiler ve alamaynca da tc-
carlara saldrmlardr. Bu nedenle blgeye sre gelen dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr olunmamasn bildirir hkm gnderilmi-
tir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[118] d. 250/ def. 331, S. N. 56b (56a tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1014 [M.V. Ekim 1605] {M. 27
Temmuz-5 Austos 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Defterdrna ve
Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] arz- h-
lidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn olan baka bir hkmdr.
[Ayrca bkz. 117] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[119] d. 250/ def. 331, S. N. 57b (57a tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1014 [M.V. 6 Ekim 1605] {M.
24 Eyll-3 Ekim 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Hersek Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Novada s-
kin olan baz levendlerin, frkatalar ve kalyatalar donatp denize alp
Venediklilere ynelik fesatla girimek zere olduklar bildirilmitir.
Bu nedenle ahidnme-i hmynun gereini hatrlatan hkmlerin
blgeye gnderildii; ancak levendlerin faaliyetlerinin son bulmad
anlalnca konu ile iligili olarak tekrar hkm gnderilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[120] d. 250/ def. 331, S. N. 58b (58a tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1014 [M.V. 6 Ekim 1605] {M.
24 Eyll-3 Ekim 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Avlonya Sancabeyi olan.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
84 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i sa-
dete arz- hlidir. Denizde fesad ve ktlk eden levend ekys frkata
ve kalyata ile Dra ve Avlonyaya ve sire leb-i deryda bulunan kale alt-
larna varp Dra aalarndan brahim ve Aziz Aalar; Mustafa, Ahmed
Kethd, Bali ve Mustafa Pervane ile sre gelen dostlua aykr olarak
Venedik baralarn yamalamlardr. Baralar yamalanan Venediklile-
rin kimisi esr edilmi kimisi de katledilmitir. Hl Cezayirli Cafer Reis,
Arabac Hseyin, Tunuslu Hasan, Mehmed Reis, Noval Umuroullar Ha-
san ve Mustafa levend frkatalarnn reisleri olup nice eky ile denizde
bir Venedik barasna rast gelip baraya el koymulardr. Levendler daha
sonra gemi iinde olan iki yz bin altnlk pembe ve sire met y alp
Draa gtrmler ve bu mallar orada satmlardr. Nice adamlar da
aalarn ellerinde esr kald iin ihtille sebebiyet verilmitir. Bu neden-
le ekylk yapanlarn hepsini ele getirmek iin Draa varan kethd da
Eky brahim ve dier aalarn levend ekysyla ittifaklar neticesinde
katledilmitir. Bu nedenle gnderilen hkm, btn bu ekynn haklarn-
dan gelinmesini ve Venediklilerden alnan mallarn tamamnn idesini,
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamasn bildirmektedir.
[Ayrca bkz. 119] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[121] d. 250/ def. 331, S. N. 59b (59a tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1014 [M.V. 1605] {M. 4-13
Ekim 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mesistre Beyine ve Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Novada baz
eky frkata ve kayklar donatp denize almtr. Bu ekynn deniz-
de fesat zere olduklarnn bildirilmesi zerine, ekyya ruhsat ve-
rilmeye diye emr-i erf verilmitir. Ancak hl baz kimesneler birer
bahne ile Novada ektire, frkata ve kayklar donatp Venedik beyleri-
nin krfezi iine girmilerdir. Ekynn Kotor Hisar etrafnda fesatlk
etmek niyetinde olduklarnn bildirilmesi zerine, sre gelen dostlua
ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamas iin gnderilen baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 119 ve 120] [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[122] d. 250/ def. 331, S. N. 60b (60a tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1014 [M.V. 1605] {M. 14-23
Ekim 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Dra Kads ve lbasan Sancabeyinin Kay-
makamna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 85
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Cezayir, Avlona, Dra ve Noval levend ekys
kalyata ve frkatalar ile Venedik beylerinin krfezi iine girip nice fesat
ve ktlk etmilerdir. Eky, Maciocana adl bir kt Venedik bar-
asna el koyup iinde olan adamlarnn kimini esr edip kimini katlet-
miler ve baray iinde olan met ile Draa gtrmlerdir. Ayrca
levend ekys Bobalin Marciliana Bona ve Marciliana Nevrus adl iki
kt baray ve Mursini ve Gitardo adl iki kt kalyon baralarn ve
iindeki eyalar yamalamlar ve adamlar da esr almlardr. Eky
daha sonra Dra ve Avlona semtlerine gidip burada Dra aalaryla
mttefik olmulardr. Bu nedenle gnderilen hkm, bu fesatlklar ya-
panlarn cezalandrlmalarn, Venedikli esrlerin serbest braklmala-
rn ve Venediklilerden yamalanan mallarn kendilerine geri idesini
bildirmektedir. [Ayrca bkz. 119, 120 ve 121] [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[123] d. 250/ def. 331, S. N. 61b (61a tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1014 [M.V. Kasm 1605] {M.
14-23 Ekim 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / stanbuldan Draa olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Blgeden
bir beygir tedrik edilip stanbula gnderilmesini bildiren hkmdr.
[The sultan asks for a horse to be sent to Istanbul.]
[124] d. 250/ def. 331, S. N. 62b (62a tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1014 [M.V. Kasm 1605] {M.
14-23 Ekim 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Dergh- muallm Kapucubalarndan birine
hkm-i erf.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosu [Ottaviano Bon] arz- hlidir.
Cezayir, Avlonya, Dra ve Noval ekynn faaliyetleri zerine gnde-
rilen baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 119, 120, 121 ve 122] [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[125] d. 250/ def. 331, S. N. 63a-b S. N. 64a-b tl.
Tahrren f-evili Zilkde sene 1014 [M.V. Nisan 1606] {M. 10-19
Mart 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora ve nebaht Sancakbeyleri ve Kadla-
rna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
86 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Mora ve nebahtya ticaret iin giden Venedik
bezirgnlarnn ve baralarnn ilerinin ahidnme-i hmyn gerein-
ce grlmesi iin Venedik beyleri tarafndan Cevan veled-i Dominkonik
(Zuan Domenico Biffi) adl Venedikli konsolos tayn edilip blgeye gn-
derilmitir. Msrda, Halebde, Kbrsta ve zmirde bulunan Venedik
konsoloslarna kadmden verile gelen konsolosluk emri ahidnme-i
hmyn gereince Mora ve nebaht konsolosuna da verilmitir. Kon-
solos blgede istedii yerde skin olup oraya giden btn Venedikli-
lerin ilerini belirtilen ekilde yerine getirir. Bu nedenle konsolosa ve
Venediklilere kimse kt mumelede bulunamaz kimse onlar tutup
rencde edemez. Eer bir Venedikli bor ederse ve yhud kt konu-
ursa, gybet ederse bu nedenle konsolos ya da Venedikliler sulana-
maz. Dav edenler davlar sitne-i sadete arz ve havale edilme-
lidir. Venedikli reysndan esr bulunursa, esr Mslmanl semi
ise azad olunmas, Hristiyan ise serbest braklp Venedik konsolosuna
teslim edilmesi gerekmektedir. Eer harb korsan ekys ve yhud
Mslman levendt Venedik baralarn, gemilerini, adamlarn tutup
yamalayp sonra oraya getirirlerse vilyet kadlar ve sire zbitler ve
vilyet halk yamalanan Venedik gemilerini, adamlarn, esbblarn,
top ve aletlerini korsan ekysnn ellerinden alp Venedike gnde-
rilmek iin Venedik konsolosuna teslim etmelidirler. Fesat ve ktlk
edenler tedbirle ele getirilip sitne-i sadete gnderilmelidir. Eer
denizde ve limanlarda iken Venedik gemilerinden bir gemi helak olur-
sa iinden kan adamlarna ahidnme-i hmyn gereince taarruz-
da bulunulmamas gerekir. Ticaret iin bulunan tccarlardan fazla bir
ake ve bir habbe alnmamaldr. Tcirler ticaret eyledikleri at, yarak,
kurun ve budaydan gayri yasak olmayan mallar alp vilyetlerine
gnderip gmrklerini knun- kadm zere vere geldii zere mena
taifesi ve gayriler bir ake ve bir habbe alnmamaldr. Eer almak iin
emir dahi sunsalar bile buna izin verilmemelidir. [Appointment of a
consul according to the peace agreement.]
[126] d. 250/ def. 331, S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1014 [M.V. 4 Nisan 1606] {M. 29
Nisan-8 Mays 1605} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Beylerbeyisine ve Hasan Paaya hkm.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Zuan Antoni ve Antonio
Filippi adl bezirgnlar on iki bin altnlk met ile Habeistandan M-
sra gelirken Habe Vilyetinde, Sevkire (Sevkin) skelesinde sal-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 87
drya uramlardr. Habe beylerbeyisinin de dhil olduu bu saldr
sonras Venedikli tccarlar nce zulme uramlar ardndan da pele-
rinden giden ekyca katledilmilerdir. Bu nedenle sre gelen dostluk
gereince ekynn ve zulm edenlerin hepsinin ahidnme gereince
ele getirilip hakkndan gelinmesi ve tccarlardan alnan mallarn tama-
mnn ide edilmesini bildiren hkm gnderilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[127] d. 250/ def. 331, S. N. 66a (66b tl.) S. N. 67a tl., 67b bo
Tahrren f-elyevm Cemziyel-ahir sene 1015 [M.V. Eyll 1606] {M.
Ekim 1606} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Hersek Sancabeyi ve Gabela ve Makraska
Kadlar.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Der
sadete arz- hlidir. Venedik tcirleri Gabela ve Makraska skelele-
rine tuz ve sire metlarla ticaret iin geldiklerinde Dubrovnikli be-
zirgnlarn onlara mani olma abalar zerine, Venediklilerin ticaretine
kimsenin mani olmamas, kimsenin bu nedenle dahl ve tecavze ura-
mamas iin ahidnme gereince verilen hkmdr. [Salt; Dubrovnik.]
[128] d. 250/ def. 331, S. N. 68a (68b tl.) S. N. 69. bo
Tahrren f-elyevm Cemziyel-ahir sene 1015 [M.V. Eyll 1606] {M.
Ekim 1606} (tl. Rebul-hir) [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Der
sadete arz- hlidir. zmir skelesine gelen Venedikli tccarlardan
kadmden olagelene gre fazla gmrk vergisi talebinde bulunulmas
zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunma-
masn bildirir hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: high-
er duty and taxes than those established in the capitulations required
by emins and/or other Ottoman officers.]
[129] d. 250/ def. 331, S. N. 70a (70b tl.)
Tahrren f-elyevm evvl 1014 [M.V. 15 ubat 1606] [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Ahmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Zaklisa Ada-
snn dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei yllk demesi ile
ilgili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to
the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
88 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[130] d. 250/ def. 331, S. N. 71a-b S. N. 72a-b tl.
Tahrren f-evili Receb sene 1014 [M.V. Kasmin balar 1606] [s-
tanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Hasan
Paaya ve Mevln Msr Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedikte olan bezirgnlardan Valentin Cesa-
re ve Giacomo Narcisi, Gottardo Lonsello, Simon Grisoztomo, Izeppo
Volta, Domenico Formenti, Nicol Polverin, Francesco Pavanello, And-
rea Alessi ve Alessandro Singritico adl Venedikli bezirgnlar Venedik
baralarndan La Reatta, Ruba ve Berton Venier (Galeon Venier) adl
baralarla skenderiyede ticaret yapan Venedik tcirlerinden Nicol
Algarotti ve Andrea Guadagnico adl Venedik tcirlerine yirmi denk
miktar uka, doksan be denk kt, bir sandk hrdavt, alt sandk
sra boncuk ve birka Venedik guruu gndermilerdir. Ayrca tccar-
lar Msrda olan Venedik baylosuna mektblar gnderip bahsi geen
metlarn zabt edip ve ftuhat ettirip bahsn gndermesi iin veka-
letnmeler gnderilip i tembih ve sipari olunmutur. Ancak Nicol
Algarotti, baz Mslman, Nasran ve Yahudi alacakllara olan borcunu
deyebilmek iin borlularyla ittifak yapp baylosa gidip bu mallarn
kendisine teslim edilmesini, Venedikli tccarlarn mektblarna aykr
olarak, talep etmitir. Hkm, konu ile ilgili ahidnme-i hmyn art-
larn aka ortaya koymaktadr: Eer bir Venediklinin bir kimseye
borcu olsa kendi malndan borcunu eda eyleye. Ayrca baylosun da
kimsenin borcundan dolay sorumlu tutulamayaca bildirilmektedir.
Bu nedenlerden dolay Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-
i hmyna aykr olunmamasn bildirir hkm gnderilmitir. [Quar-
rels among Venetians.. [Venetians cannot be considered responsible
for others debts.]
[131] d. 250/ def. 331, S. N. 73a (73b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir 1015 [M.V. Kasm 1606] {M. 4-13
Ekim 1606} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / skenderiye Sancabeyi ve Karada ve Pod-
goria Kadlar.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] skenderiye
sancabeyinin Sdde-i sadete mektubu zerine; skenderiye Sanca-
nda Venedik beylerine tbi olan Kotor Kalesinin snr iinde olan
psalyad Karyesinde Perakata ve Siletede sre gelen dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr olarak, Nefu Karyesi ahlisi bizim sn-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 89
rmza dhildir diye trl sorunlar karmlardr. Bu nedenle, bu bl-
gelerin vilyette bulunan ihtiyarlardan sorulmas ve Mslmanlardan
drt, kefereden de dokuz kimseyle Meclis-i erde kararlatrlmas
ve Venedike tbi olan karyeden bir kimseye dahl ve taarruz ettirilme-
mesi iin ahidnme-i hmyn artlar gereince hkm gnderilmitir.
[Border problems.]
[132] d. 250/ def. 331, S. N. 74a (74b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1015 [M.V. Kasm 1606] {M.
4-13 Ekim 1606} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Yanya Sancabeyi ve Yanya Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Yanya skinlerinden Yano Marco (Ianina Mar-
co) adl zmm ticaret iin Venedike varp Venedik bezirgnlarndan Gi-
ovan (Zuane Pavanello) adl bezirgndan iki yz yetmi sekiz kuruluk
esbb alp ve nice bezirgnlardan klli met alp akelerini demeden
Venedikten firar edip Yanyaya kamtr. Ardndan Bezirgn Giovan
hakkn aramak iin Andrea Kolombo (Colombo) adl Venedikliyi vekil
tayn edip ve Sdde-i sadetden de verilen emr-i erf ile Yanyaya
gndermitir. Ancak Harmizde Zmm Yano Marco, borcunu deme-
dii gibi er erfe varp kendini mdafaa dahi etmemi; hatta hak
talebiyle gelen vekilin de sekiz altnn aldrp ona zulm etmitir. Hkm,
bunun zerine ahidnme-i hmyn artlar gerei Venedikli bezirg-
nn hakknn zmmden alnp vekil olan Andreaya teslimini bildirmek-
tedir. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins
and/ or other Ottoman officers.]
[133] d. 250/ def. 331, S. N. 75a-b S. N. 76a-b tl.
Tahrren f-evili Ramazan sene 1015 [M.V. 18 Ocak 1606] {M. 10
Ocak 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mevln Naka Kadsna.
sitne-i Sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Nakaya ticaret iin gelen Venedik bezirgn-
larn ve baralarnn ilerinin ahidnme-i hmyn uyarnca grlmesi
iin Venedik beyleri tarafndan Nakaya Sforza Castri adl Venedikli
konsolos tayn edilip gnderilmitir. Bu nedenle ahidnmenin konso-
losluk ile ilgili maddelerinin hatrlatld bir hkm gnderilmitir. Eer
bir kimsenin Venediklilerden alaca varsa bu kimsenin davs sit-
ne-i sadete gnderilip orada grle, ahidnme-i hmyn mcibin-
ce konsolosluk emri kendisine de verilen konsolosa dahl ve taarruz
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
90 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
edilmemesi; Venediklilerden bir kimsenin borcundan, thmetinden
ya da gybetinden dolay konsolosun ve adamlarnn sorumlu tutulma-
mas; bir kimse konsolosu ve sire Venedikli taifesini rencde etmeye
kalkarsa men vaz olunup memn olunmayp iddet edenlerin sit-
ne-i sadete gnderilmesi; eer Venedikli reysndan sulh salha
muhlif esr bulunursa esr Mslman olmu ise azad edilmesi, henz
kfr zere ise ahidnme-i hmyn ve nin- erf mcibince serbest
braklp Venedik konsolosuna teslim edilmesi; eer ol cnibte harmi
korsan ekys ve yhud Mslman levendt Venedik baralar ve ge-
milerini, adamlarn tutup garet eylediklerinden sonra ol cnibe getirir-
lerse vilyet kads, vilyet Zbitleri ve halk ile ol makule garet olunan
Venedik gemileri ve adamlar, esbb, top ve aletleri korsan ekysnn
ellerinden alnp Venedike gnderilmek iin Venedik konsolosuna ayn
ile teslim olunup, eky ve levend ele getirilip sitne-i sadete gn-
derilsin; eer deryda limanda iken muhlif biri kp Venedik gemile-
rinden bir gemi helak olup iinden kp halas olan adamlar ahidn-
me-i hmyn mcibince kimesneye dahl ve taarruz eylemeyip ve gemi,
met, top ve aletleri ayni ile konsolosa teslim olunup mena taifesi ve
gayriler bir vecihle ahidnme-i hmyna muhlif dahl eylemeyeler;
ol cnibde ticaret iin karadan ve derydan gelen Venedik reysna
kimesne dahl eylemeyip, olageldii zere ticaret eyleyip mezbrlardan
ve baralarndan ve gemilerinden bir vecihle peke ve hediye nmna
kimesneden bir nesne talep edilmemesi; fuzuli bir ake ve bir habbe
alnmamas; Mezbr tcirler ticaret ettiklerinde et ve yarak ve kurun
ve budaydan gayri ahidnme-i hmyn mcibince memn olmayp
imdiye dein olageldii met alp vilyetlerine gnderip gemilerin k-
nun- kadm zere olagelenden harici gmrk talep edilmemesi; Emn
ve iskele yasaklar ve gayriler bir vecihle baralardan peke nmna
bir ake ve bir habbe almayalar ve eer almak iin emir dahi ibraz
ederler ise ahidnme ve nin- hmyna muhlif i ettirilmeyip bir
ake verdirilmeye, Ol cniblerde sulh salha ve ahidnme-i hmyn
ve ahd eman mcibince skin olan Venedikliler evli olsun, erkin ol-
sun ticarette olanlar ol makulelerde ahidnme-i hmyna mugayir
hara ve sire nesne teklif ve talep olunmasn; veft ederlerse ahi-
dnme-i hmyn mcibince miraslarna beytlmlce fesad ve gayriler
dahl ettirmeyip Venedik konsolosuna teslim oluna ki Venedikte olan
vrislerine gnderile; Venediklinin birbiri arasnda dav ve niz vki
olursa ahidnme ve nin- hmyn mcibince Venedik konsolosu ay-
nileri ve adetleri zere grp bir fert mani olmaya; eer Venedik kon-
solosuna verilen evmir-i erfeye muhlif bir tarikle emr-i erf ihra
edip ahidnme-i hmyna mugayir rencde etmek isterlerse ol ma-
kule emirleri ellerinden alp sitne-i sadete gnderile, ahidnme-i
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 91
hmyna muhlif Venedik taifesine zulm ve taaddi olmaya diye emr-i
erf talebi zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 125] [Appointment
of a consul according to the peace agreement.]
[134] d. 250/ def. 331, S. N. 77a (77b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1607} [stanbul]
Mektb / Tersane-i mireden / Naka Beyi ve sir deryda kenar
Sancakbeyleri ve Naka Kads ve Hassa-i Kadrga Reisleri ve Kapu-
danlar.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Venedik bey-
leri tarafndan Nakaya Venedik konsolosu olarak atanan Estfore
Kastrinin (Sforza Castri) elindeki emr-i erf gereince her ekilde ri-
yet ve himayet olunmas ve kimsenin rencde edilmemesi ve korkutul-
mamas, konsolosun Nakada bulunan akrabas ve sire hsmlarnn
kimesnelere rencde ettirilmemesi ve vki olan hususlarn elinde olan
emr-i erfler gereince hak zere grlmesi bildirilmektedir. Daha
nce mezbrlar ile Benetto Amaii adl zmmnin davs hususu iin
ahidnme-i hmyn artlar gereince kimsenin rencde edilmeme-
si ve korkutulmamas iin hkm verildii bildirilmektedir. [Ayrca bkz.
133] [Appointment of a consul.]
[135] d. 250/ def. 331, S. N. 78a-b S. N. 79a-b tl.
Tahrren f-evhiri evvl sene 1015 [M.V. Martin balar 1606] {M.
19-27 ubat 1607} [stanbul]
Nin- erf / . Ahmedden / Mora Sancabeyi Mustafa ve Morada
Mfetti olan Emirlere.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Venedik bey-
leri ile dostluk sabit kabul olduu iin, Venedik vilyetlerinden met
ile Memlik-i mahrseye gelip giden baralarna ve renberlerinin ge-
milerine ve reylarna dostlua aykr dahl ve taarruz olunmamas,
Mora Vilayetinde bulunan Modon, Koron, Naka ve sire ol cniblerde
leb-i deryda olan kalelerin altnda olan levend frkatalar, kayk ve
kalyatalar bina olunmayp ve korsan gemilerinin kaleler altnda bulun-
masna izin verilmesin. Ekynn frkatalar ve kayklar yaklp fesat
edenlerin muhkem haklarndan gelinmesi iin defaatle emr-i erfler
gnderilip muhkem tembih ve tekid olunmuken, Hl Morada nice
eky ortaya kp emr-i erfe aykr olarak nice levend frkatalar ve
kayklar bina olunup fesat ve ktlk ettikleri bildirilmitir. Ayrca Ha-
lebe tbi skenderun skelesinden yz bin altnlk met ile ykl
bir kt Venedik baras Venedike giderken Vatka Limannda dumur
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
92 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
zerinde iken Koron ekysndan Muslu adl frkata reisi ve Ayamav-
ral Murad, Arabac Mustafa, mer ve sire levendt ekys drt kt
frkata ile zikr olunan barann zerine varp iinde bulduklar adamla-
r katletmiler. Gemi iinde olan met ve esbblar yamaladktan son-
ra otuz bin guru beha eder baray brakmlardr. Venedik beyzdesi
uka Adasndan Zaklisaye giderken zikr olunan levendlere rast gel-
mitir. Levendlerin Venedikliye saldrp onu katlettikleri bildirilmitir.
Bu nedenlerle bu Venedik barasn yamalayan ve adamlarn katl
edip fesat eden ekyya ve onlar ile yek dil ve yek cihet olup muk-
mele eden kimesnelerin dahi ele getirilmesi bildirilmektedir. Bunlara
aman ve zaman verilmeyip haklarndan gelinip yamalanan met, es-
bblar, barann top ve aletleri ve adamlar her kimin elinde bulunursa
Venediklilere teslim edilmesi bildirilmektedir. Ayrca levend ekys-
nn frkata ve kalyatalar bozulup ve onlara tayn olan ekynn dahi
haklarndan gelinmesi iin hatt- hmyn gnderilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[136] d. 250/ def. 331, S. N. 80a-b S. N. 81a-b tl.
Tahrren f-evhiri evvl 1015 [M.V. Martin balar 1606] {M. 19-27
ubat 1607} [stanbul]
Nin- erf / . Ahmedden Mora Sancabeyi Murad ve sbk Liv-i
mezbr Beyi olan Mustafa ve Liv-i mezbrda olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] nceki
Nin- erif ile ayn ierie sahip baka bir nin- erftir. [Ayrca bkz.
135] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[137] d. 250/ def. 331, S. N. 82a (82b tl.)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1015 [M.V. 6 Mart 1606] {M. 6 Mart
1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Hasan
Paaya.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Cevan Anton (Zan An-
tonini) ve Anton Filippi (Anton Filibo) adl Venedikli tcirler on iki bin
altnlk esbb ile Hindistandan Msra giderken Sevkin skelesine
geldiklerinde Habe beylerbeyisi iken veft eden (bo) Bey ile karla-
mlardr. Habe beylerbeyisinin bu bezirgnlarn mallarna el koyup
bezirgnlar da yolda katlettirdii baylos tarafndan bildirilmitir. Bu
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 93
maktullerin mallarnn tahsil olunup Msrda bulunan Venedik baylosu-
na teslim edilmesi iin Vezir Hasan Paaya hitaben mukid emr-i erf
gndermitir. Ancak bu emr-i erfe ramen henz mezbrlarn mallar
tahsil olunamamtr. Bu nedenle, bu mallarn eksiksiz olarak sahipleri-
ne teslimi iin emr-i erf talebi zerine ahidnme-i hmyn artlar
gereince yeniden hkm gnderilmitir. [Mistreatment of Venetians by
Ottoman officers.]
[138] d. 250/ def. 331, S. N. 83a (83b tl.)
Tarihsiz{Tahmini M. 1607} [stanbul]
Mektb / Vezir Hasan Paadan / Hl Mora Sancabeyi olan Murad
Beyin huzurlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] nceki h-
kmlerde olduu gibi yine Mora Vilayetinde bulunan Modon, Koron,
Naka ve sire ol cniblerde leb-i deryda olan kalelerin altnda levend
frkatalar, kayk ve kalyatalar bina olunmayp ve korsan gemilerinin
kaleler altnda bulunmasna izin verilmemesi, ekynn frkatalar ve
kayklarnn yaklp fesat edenlerin muhkem haklarndan gelinmesi iin
gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 135 ve 136] [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[139] d. 250/ def. 331, S. N. 84a (84b tl.)
Tahrren fi evili Zil-kade sene 1015 [M.V. Mart 1606] {M. 19-27
ubat 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora Beyi Murad (Reis) ve Mfettiine hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Venedik
baralarndan Livna demekle maruf bir kt byk bara yz bin
altnlk met ile Halebe tbi skenderun skelesinden Venedike gi-
derken Vatka Limannda Koron ve Ayamavral ve sire levend ekys
baray tutup iinde olan adamlar katl edip, esbb ve metlarn ya-
malam ve satmlardr. Baradan kan bu esbb, met, top ve sire
aletler her kimin elinde bulunursa alnp Venediklilere verilmek iin
fermn- erf gnderilmitir. Ekynn Venediklilerden baralarn,
esbb, met, top ve sire ne varsa akemiz ile satn aldk demeleri ih-
timaline kar buna riyet edilmemesi ve bu metlarn hepsinin Vene-
diklilere ide edilmesi bildirilmektedir. Nesnelerden zayi olanlar var
ise zayi edenlerden bunun temininin yaplmas, mallarn Venediklilere
teslimi iine dikkat edilmesi, teslim srasnda kayt ileminin dikkatli
yaplmas uyars ve sulularn haklarndan gelinmesi iin ahidnme-i
hmyn artlar gereince verilen hkmdr. [Ayrca bkz.135, 136 ve
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
94 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
138] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[140] d. 250/ def. 331, S. N. 85a-b S. N. 86a-b tl.
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1015 [M.V. Martin balar 1606] {M.
19-27 ubat 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Karleli Sancabeyi Mehmede hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Venedik bey-
leri ile snrlar ahidnmelerce belirlenmi dostlua ramen, Venedik
vilyetlerinden metlar ile Memlik-i mahrseye gelip giden Venedik
baralarna ve renber gemilerine ve reylarna dostlua aykr ola-
rak taarruz olunmamas bildirilmitir. Ayrca Ayamavra ve nebahtya
ve sire yerlerde denizde olan kaleler altnda levend frkatalar bina
olunmamas, levend ekysnn hakkndan gelinip frkatalar ve kayk-
larnn bulundurulmasna izin verilmeyip onlara asla ruhsat verilmeme-
si iin defaatle emr-i erfler gnderildii hatrlatlmaktadr. Ancak hl
bahsi geen yerlerde levendlerin ortaya kp frkatalaryla fesatlk ve
ktlk ettikleri bildirilmitir. Ayrca Halebe tbi skenderun skele-
sinden kere yz bin altnlk met ile ykl bir kt Venedik baras
Venedike giderken Vatka Limannda dumur zerinde iken Ayamavra
ekysndan Murad adl frkatac baz Levend ekysyla bu barann
zerine varp hcum eyleyip iinde olan adamlar katledip mallarn
yamalayp baray da yakmlardr. Eky daha sonra bir Venedik
beyzdesini uka Adasndan Zaklisaya giderken tutup katletmiler-
dir. nebahtdan Mahmud ve baz kimesnelerle de anlaan ekynn
faaliyetlerin artmas zerine ekynn ve onlara bal harmizdelerin
dahi ele getirilip asla aman ve zaman verilmeyip haklarndan gelinip
frkata ve kayklarnn yaklp yamaladklar mallarn geri alnp Ve-
nediklilere teslim olunmas bildirilmektedir. Bu nedenle ahidnme-i
hmyn artlar gereince emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir.
[Ayrca bkz. 135, 136,138 ve 139] [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[141] d. 250/ def. 331, S. N. 87a (87b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1015 [M.V. 16 ubat 1606] {M. 10-
19 Ocak 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden ahidnmelerce belirle-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 95
nen gmrk vergisi dnda bir vergi alnmamasnn daha nce hatr-
latld uyarsnn yaplm olmasna ramen Msrda, skenderiyede
Reid, Dimyat ve Bolakta bulunan gmrklerde Venedikli tccarlardan
ziyde gmrk talep edildii bildirilmitir. Bunun zerine emr-i erf
talebi iin Venediklilerden ahidnme-i hmyna aykr oranda vergi
talep edilemeyecei ve tccarlarn bu nedenle rencde edilemeyeceini
bildirir hkm verilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[142] d. 250/ def. 331, S. N. 88a (88b tl.)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1015 [M.V. 4 Mart 1606] {M. 4 Mart
1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Naka Kadsna hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik reysndan olan ve Nakada bulunan
Venedik konsolosunun kardei Giacomodan ahidnme-i hmyna
aykr hara talebinde bulunulmas ve daha sonra da rencde edilme-
si zerine emr-i erf talebinde bulunulmutur. Bu nedenle sre gelen
dostluun gereinin yaplmas iin hkm verilmitir. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[143] d. 250/ def. 331, S. N. 89a (89b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1607} [stanbul]
Mektb / Kapudan Paadan / Mora Sancana Mutasarrf olan Gazi
Murad Bey Hazretlerine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] nceki hkm-
lerde olduu gibi yine Mora Vilayetinde bulunan Modon, Koron, Naka
ve sire ol cniblerde leb-i deryda olan kalelerin altnda levend frka-
talar, kayk ve kalyatalar bina olunmayp ve korsan gemilerinin kaleler
altnda bulunmasna izin verilmemesi, ekynn frkatalar ve kayklar-
nn yaklp fesat edenlerin muhkem haklarndan gelinmesi iin gnderilen
mektbdur. [Ayrca bkz. 135, 136,138, 139 ve 140] [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[144] d. 250/ def. 331, S. N. 90a (90b tl.)
[15 Mart 1606] {M. 15 Mart 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora ve nebaht Sancaklar Beylerine ve
zikr olunan Sancaklarda olan Kadlarna hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
96 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. imdiye kadar Venedik tcirlerinin getirdikleri
metlardan kassab akesi talep olunmam ve bu nedenle gnderilen
bertlar ile de belirtilip kimsenin rencde olunmamas bildirilmitir.
Buna ramen Venediklilerin ellerinde olan ahidnmeleri dikkate aln-
madan bu vergi talep edilmitir. Bu nedenle Venediklilerin sahip oldu-
u ahidnmelerinde belirtildii zere yzde lk gmrk akesinden
ayrca kassab akesi talep edilmemesi ve tcirlerin bu nedenle rencde
edilip korkutulmamalar iin emr-i erf talebi zerine hkm verilmi-
tir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[145] d. 250/ def. 331, S. N. 91a (91b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1015 [M.V. Temmuz 1606] [s-
tanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Ahmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Zaklisa Ada-
snn dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei yllk demesi ile
ilgili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to
the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[146] d. 250/ def. 331, S. N. 92a (92b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan 1015 {M. 31 Aralk 1606-9 Ocak 1607}
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Yeniehir ve Fener Kadlarna hkm-i erf.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Daha nce
kffar Hiksar tarafna tereke verilmesi yasaklanmtr. Ancak Venedik
beyleriyle sitne-i sadet sadakat ve dostluk zeredirler. Bu nedenle
Venediklilere Goluz skelesinden akeleri ile narh cari zere tccar
terekesinden bin mdd tereke verilmesi iin daha nceki emr-i erf
talebi zerine verilen hkmdr. [Inheritance.]
[147] d. 250/ def. 331, S. N. 93a (93b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce Sene 1015 [M.V. 18 Nisan 1607] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Selanik ve Kesendire Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Venedik bey-
lerinin Rum Papa ve spanya kral ile sava ihtimali vardr. Bu neden-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 97
le Venedik ile sre gelen dostluk sabit olup Kesendirede hsl olan
terekeden akeleriyle narh cari zere iki bin be yz mdd terekenin
gemilere ykletilip Venedike gnderilmesi iin emr-i erf zerine veri-
len hkmdr. [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves. Inheritance.]
[148] d. 250/ def. 331, S. N. 94a (94b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1015 [M.V. 25 Nisan 1607] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Mora ve Karleli Sancaklar Beylerine ve zikr
olunan Sancaklarda vki olan Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Bir nceki
hkm ile ierik olarak ayndr. Papalk Devleti ve spanya kral ile sava
halinde olan Venedike tereke verilmesi gereini bildirmektedir. [Ay-
rca bkz. 147] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves. Inheritance.]
[149] d. 250/ def. 331, S. N. 95a (95b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1015 [M.V. 25 Nisan 1607] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Beylerbeyisi olan Mehmed Paaya
hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Msrda Ve-
nedik Baylosu olan Antonio Tonato ve hizmetinde olan tercmnlar ve
sire Venedik tcirlerinin her ekilde himayet olunup daima korunma-
lar, kimseye zulm edilmemesi iin ahidnme-i hmyn gereince ve
emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Order to treat Venetians
in a friendly way.]
[150] d. 250/ def. 331, S. N. 96a-b S. N. 97a-b tl.
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1015 [M.V. 20 Nisan 1607] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden Sakz Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Sakz Adasnda Venedik Konsolosu olan Mario
Marininin yerine Drende-i fermn- hmyn Dominico Costiyann
(Domenico Giustian) konsolos olarak tayn edildiinin bildirilmesi ve
bu konsolos deiiklii srasnda kimsenin rencde edilmemesi ve kt
mumeleye maruz braklmamas iin emr-i erf talebi zerine verilen
hkmdr. [Appointment of a consul.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
98 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[151] d. 250/ def. 331, S. N. 98a (98b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1015 [M.V. Maysin balar 1607]
{M. 19-27 Nisan 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sdde-i sadetden Eflka varp gelinceye
yol zerinde olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedikli Attilio Vimercato adl zmm ol tarafla-
ra ticaret iin geldiinde yolda ve izde ona ve ona ait mallara bir zarar
gelmemesi ve ticaret yapmasna kimsenin mani olmamas iin ahidn-
me-i hmyn uyarnca verilen hkmdr. [Order to treat Venetians in
a friendly way.]
[152] d. 250/ def. 331, S. N. 99a (99b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1016 [M.V. 7 Mays 1607] {M. 28
Nisan-7 Mays 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Hersek ve Kilis ve
Mora Sancakbeylerine ve Venedikten sitne-i sadetime gelinceye
yol zerinde olan Sancakbeylerine ve Kadlarna hkm-i erf.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. stanbulda bulunan Venedik baylosunun grev
sresinin dolmas zerine yerine baylos olarak Venedik beyzdelerin-
den Simone Contarini atanmtr. Yeni Baylos Simone Contarininin ka-
radan gelirken ona elik etmesi iin Dergh- muall kapclarndan
(bo) adl kapclar ve (bo) nefer yenierileri ve Venedik tercmn-
larndan Gionnizzeri (Cenazin) adl tercmn gnderilmitir. Venedik
baylosunun ve yanndakilerin Venedikten gelirken yolda ve izde zarar
grmemesi ve mallarna el konulmamas iin emr-i erf talebi zerine
verilen hkmdr. [Ottoman passport for a Venetian bailo and/or am-
bassador.]
[153] d. 250/ def. 331, S. N. 100a (100b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1016 [8 Mays 1607] {M. 28 Ni-
san-7 Mays 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Leb-i deryda vki olan Sancakbeylerine ve
Boazhisarlar ve Sakz ve Bozcaada Kadlarna ve sir leb-i deryda
olan Kadlarna ve deryda Yoryan Kadlarna ve Boazhisar ve Sakz
ve Bozcaada Kaleleri ve Dizdarlarna hkm-i erf.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Konu nceki metin ile ayndr. Venedikten s-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 99
tanbula gelecek olan yeni Baylos Simon Contarinin geecei yollarda
her trl gvenlik nleminin alnmas, baylosun ve adamlarnn kim-
seye rencde ettirilip korkutulmamas gereini bildiren baka bir h-
kmdr. [Ayrca bkz. 152] [Ottoman passport for a Venetian bailo and/
or ambassador.]
[154] d. 250/ def. 331, S. N. 101a (101b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1016 [M.V. 8 Mays 1607] {M. 28
Nisan-7 Mays 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora ve nebaht Sancakbeylerine ve Kad-
larna hkm-i erf.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Venedik bey-
leri tarafndan emr-i erfle Venedik konsolosu olan Giovanni Domeni-
co Biffiye Venedik konsolosu Msr, Haleb, zmir ve Kbrsta bulunan
dier Venedik konsoloslarna Venedik baralarna ve sire gemileri
ile gelip giden ticaret metlarndan yzde bir ake konsolosluk resmi
verildii gibi konsolosluk resminin bahnesiz denmesi bildirilmitir.
Ancak tccarlar, getirdikleri metlarndan Venedik konsolosuna ait
olan yzde bir ake konsolosluk resmini vermemek iin bahneler ne
srmlerdir. Bu nedenle ahidnme-i hmyn gereince konsolosluk
hakknn Venedik konsolosuna denmesi iin emr-i erf talebi zerine
hkm verilmitir. [For the sake of unpaid consulship]
[155] d. 250/ def. 331, S. N. 102a (102b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1016 [M.V. 8 Mays 1607] {M. 28
Nisan-7 Mays 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora Sancakbeylerine ve Mfettilerine
hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Modon ve Koron yaknlarnda levend ekys-
nn faaliyetleri zerine gnderilmi olan baka bir hkmdr. [Ayrca
bkz. 135, 136, 138, 139 ve 140] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[156] d. 250/ def. 331, S. N. 103a (103b tl.) S. N. 104. Bo
Tahrren f-evili Muharrem sene 1016 [M.V. 8 Mays 1607] {M. 28
Nisan-7 Mays 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Rumeli Beylerbeyisine hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
100 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
muallya arz- hlidir. Mora Sancanda Kalavrita Nahiyesinde
bulunan Tombe Karyesinden ve gayriden alt bin ake tmar tasarruf
olan ahavuolu Drende-i fermn- hmyn Ahmed iin Mora ve
nebahtda olan konsolosun yannda bulunmaktadr. ahavuolu bu
konsolosun ve Venedik tccarnn hizmetlerini grp Venedikten getir-
dikleri mety satmak istediklerinde, mrye ait olan resm alnmas ve
sancak sipahileri sefere gelmedi diye tmarna sonradan kimsenin gir-
mesine izin vermeyip deftere kaydettirilmesi iin emr-i erf ricas ze-
rine bu hkm verilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[157] d. 250/ def. 331, S. N. 105a-b S. N. 106a-b tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1016 [M.V. 20 Austos 1607] [s-
tanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Pa-
aya ve Msr Kadsna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedikteki baz tccarlar skenderiye ve
Msrda olan Andrea Guadagnico ve Nicol Algarotti adl Venediklilere
bahar ve sire met satn alp Venedike gndermelerini bildirmiler-
dir. Ayrca tccarlar Nicolya satmas iin birka sandk mercan ve
sire met gndermilerdir. Nicol, Msrdaki baz Mslman tccar-
lardan bir miktar bahar ve sire met satn alp skenderiyede bir
Venedik barasna yklemitir. Bu srada Venedikteki tccarlar And-
rea ve Nicolya sattrmak iin iki kt Venedik barasyla birka denk
uka, kt, kuma ve sire mety skenderiyeye gndermilerdir.
Ancak daha sonra skenderiyedeki bu Venediklilerin hilekr oldukla-
rn renmilerdir. Bu nedenle mallar zayi olmasn diye Msrda olan
Venedik beylerine ve bayloslarna mektb gndermiler ve gnderdik-
leri mallarn ilemlerinin onlar tarafndan yaplmasn rica etmilerdir.
Bunun zerine baylos metlarn ilemlerini yapmak zere bir mahzene
yerletirmi; Ancak Nicol Algarotti Halebde bulunan Venedik baylo-
suna gidip bu mallarn kendisine gnderildiini ve bu nedenle hemen
tesliminin tarafna yaplmasn bildirmitir. Nicola ardndan Msrda
olan baz adamlar ile ittifak edip mallar hccet ettirmitir. Nicol Ms-
lmanl seip ardndan veft edince adamlar daha nce Nicolnun
Venedike gnderilmek zere bir Venedik barasna yklettii metla-
rn kendilerine ait olduunu bildirip dav etmilerdir. Bunun zerine
stanbuldan gelecek olan emr-i erfin beklenmesine karar verilip bu
mallar beylerbeyinin kararyla baylosa teslim ettirilmitir. Ardndan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 101
emr-i erf talebi zerine gelen hkmde, bu mallarn baylos tarafndan
zapt ettirilip Venedikte bulunan tccar sahiplerine gnderilmesi ve bu
nedenle kimsenin bir tacizde ve kt mumelede bulunmamas bil-
dirilmektedir. [Ayrca bkz. 130] [Quarrels among Venetians.Venetians
cannot be considered responsible for others debts.]
[158] d. 250/ def. 331, S. N. 107a-b S. N. 108a-b tl.
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel 1016 [M.V. 30 Austos 1607] {M.
24 Austos-2 Eyll 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Pa-
aya ve Msr Kadsna hkm-i erftir.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn olan ba-
ka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 130 ve 157] [Quarrels among Venetians.
Venetians cannot be considered responsible for others debts.]
[159] d. 250/ def. 331, S. N. 109a-b S. N. 110a-b tl.
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1016 [M.V. 3 Eyll 1607] {M.
24 Austos-2 Eyll 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Dergh- Muallm Kapucubalarndan olup
Morada mahsul olan ahbaz ve Ballbelde Kads olup Morada Mfet-
ti olan Mevln Halil ve Dergh- Muallm Yenierileri Zbt.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik baralarndan Liona adl bir kt b-
yk bara otuz bin altnlk met ile Halebe tbi skenderiye skele-
sine giderken Venedike tbiVatka Limannda korsan ekysndan
Frkata Reisi Karunili Muslu Reis ve sire levend ekylar ile kar-
lamtr. Eky baray tutup iinde olan reis ve adamlarn katlet-
mitir. Bu levend ekys daha sonra da gemide olan btn esbb ve
mety yamalamlar ve yamaladklar bu mallar, barann top ve
aletleriyle Koron Nzr olan Mehmed avua ve Morada bulunan
baz Mslman, Nasran ve Yahudi taifesine satmlardr. Mora beyine
hitaben emr-i erf gnderilip, zikr olunan eky ele getirilip Venedik-
linin yamalanan metlarnn onlardan tahsil edilmesi ve esr tutulan
Venediklilerin serbest braklmas bildirilmitir. Ancak bu hkm Mora
beyi tarafndan yerine getirilmemitir. Bu nedenle mfettie emr-i er-
fe itimad edip mallar deftere kaydetmesi, ayrca Oruolu adl bir kim-
senin elinde Venedik barasndan alnm mallarn olduu ve bu mal-
larn da ondan alnmas, ekynn ve bunlarla ittifak edenlerin de ele
getirilmesi ve ahidnme gereince cezalandrlmas bildirilmektedir.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
102 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[160] d. 250/ def. 331, S. N. 111a (111b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1016 [M.V. 3 Eyll 1607] {M.
24 Austos-2 Eyll 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Dergh- Muallm Kapucularndan olup M-
fetti-i Emval olan ahbaz ve Ballbelde Kads olan Mora Mfetti-i
emvl olan Mevln Halile.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Korsanlarn saldrd Liona adl Venedik bara-
sndan yamalanan mallarn tespit edilip Venediklilere teslim edilme-
si ve esr edilen Venediklilerin serbest braklmas bildirilmektedir. Bu
hkmde ayrca Ballbeldede bulunan ngiltere konsolosunun ve ona
bal baz kimesnelerin Venedik barasndan yamalanan mallar satn
aldklarnn anlald grlmektedir. Venediklilerin yamalanan mal-
larnn tamamnn ahidnme-i hmyn gereince Venediklilere geri
ide edilmesi bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 159] [Englishmen: prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[161] d. 250/ def. 331, S. N. 112a-b S. N. 113a-b. tl.
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1016 [M.V. Ekim 1607] {M.
3-12 Ekim 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Tunus Beylerbeyisine ve Mevln Tunus Ka-
dsna ve Tunusta vki olan Aalar ve Zbitlere.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Der-
gh- muallya arz- hlidir. ngiltere korsanlarndan Kapudan Var-
do, Tunusa varp bir kt korsan kalyatasn salamca donatp fesat
ve ktlk iin denize almtr. Daha sonra Msr skenderiyesinden
Venedike met ile giden Berton Rubbi ve Reniara adl iki kt Vene-
dik barasn tutup Tunusa getirip burada Eski Tunus beylerbeyisi ve
sire zbitler ile hisselemitir. Venedik tcirlerine saldrp mallarn
yamalayan bu korsan ekysna ruhsat verip onlar ile ittifak halin-
de olan beylerbeyleri ve sire zbitler, korsanlarn haklarndan gelmek
yerine, asla dostlua bakmayp onlarla bir olmulardr. Hkm, Vene-
diklilerden yamalanan mallarn hepsinin tespit edilmesini ve ahidn-
me-i hmyn gereince yeniden Venediklilere teslimini bildirmekte-
dir. [Englishmen: problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 103
[162] d. 250/ def. 331, S. N. 114a-b S. N. 115a-b tl.
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir 1016 [M.V. 10 Ekim 1607] {M. 3-12
Ekim 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Cezayir Eyleti ile Kapudanm olan Cafer ve
Mevln Naka Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Naka Adas skinlerinden zmm Benetto
Amaiinin, Sforza Castri adl Venedik konsolosunun kaynanas zmm
(Catherina) ve olu Befir (Baltra) ile nceden baz emlak hususunda
davlar olmutur. Dav nice defa eriyle grlm ve Catherinann
hakl olduu anlalm; bu nedenle eline hccet-i er verilmi ve ka-
pudan ile veft eden Sinan Paadan temesskat dahi verilmitir. Buna
ramen Benetto Amaiinin neticeyi kabullenmeyip her frsatta kadya
gidip Befirin hakkn aldn syleyip ona trl ktlk etmitir. Bu
nedenle verilen hkm, nceki dav neticesinin geerli olduunu, ayr-
ca Benetto Amaiinin ve gayrilerinin emr-i erfe aykr davranmasna
msaade edilmemesini bildirmektedir. [Ayrca bkz. 134] [Venetians in
Ottoman lands.]
[163] d. 250/ def. 331, S. N. 116a-b, 117b S. N. 117a, 118a-b tl.
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1016 [M.V. 23 Eyll 1607] [s-
tanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Paa
ve Mevln Msr Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedikte olan tccarlar Valentin Cesare, Gi-
acomo Narcisi ve Andrea Alessi ve sire Venedik bezirgnlar Venedik
baralarndan La Realta ve Berton Veniero adl iki kt Venedik bar-
asyla Mahrse-i Msrda satlmas iin Venedikli Andrea Guadegni-
ni ve Nicol Algarottiye nice metlar gndermilerdir. Ancak daha
sonra Nicolnun hilekr biri olduu anlalnca, Venedikli tccarlarn
mallarnn zayi ve telef olmamas iin tccarlar, Msrda bulunan Ve-
nedik baylosuna mektb gnderip baylostan Nicolya satmak iin gn-
derdikleri mallarna sahip kmasn istemiler ve bu nedenle baylosa
vekletnme gndermilerdir. [Ayrca bkz. 130, 157 ve 158] [Venetians
cannot be considered responsible for others debts.]
[164] d. 250/ def. 331, S. N. 119a (119b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1016 [M.V. 30 Kasm 1607] {M. 11-20
Kasm 1607} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
104 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Hkm / . Ahmedden / Galata ve Gelibolu Kadlarna hkm.
Dergh- muallda olan Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Pattinetto gemilerinden biri olan Manoli ve-
led-i Dimitri adl zmm reisin gemisine, Venedik bezirgnlar Venedike
gndermek zere metlar yklemilerdir. Bu geminin knun- kadm
zere ve ahidnme-i hmyn gerei gmrk ilemlerinin yaplmas
ve bu baradan msrriyye alnmamas ve Boazhisar eminlerinin bir
ake ve bir habbe dahi almamas ve kimsenin bu nedenle rencde edil-
memesi iin ahidnme-i hmyn uyarnca verilen hkmdr. [Vene-
tian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those es-
tablished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman
officers.]
[165] d. 250/ def. 331, S. N. 120a-b S. N. 121a-b tl.
Tahrren f-evhiri abn sene 1016 [M.V. 21 Aralk 1607] {M. 11-19
Aralk 1607} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Giacomo Bressani ve
Anton adl tcirler Bosna Vilyetinde bulunan Bana-Luka Kasabasna
ticaret etmek iin birka bin altnlk met ile gitmilerdir. Tcirler Ba-
na-Lukada kendi hallerinde ticaret ederken, Giacomo Bressani adl
tcir evine giderken o taraflarda bulunan sipahi olanlarndan olan
aki Aliye yolda rast gelmitir. aki Ali tciri zorla evine gtrp ora-
da boazlayp leini bir uvala koyup katlettii anlalmasn diye de
evine koymayp bostanla gmmtr. Daha sonra Bana-Lukada olan
defterdr ve kad da Venedikli tcirin evine ve mahzenlerine gidip iin-
de bulunan uka ve kuma ve sire met ve nukud akesini ve sire
baz gemilerden alacak akesini hccetlerini ve temesskatlarn al-
mlardr. Bu nedenle gnderilen hkm, maktul Venediklinin yamala-
nan mallarnn hepsinin geri idesini ve Sipahiolan aki Alinin de
hakkndan gelinmesi iin brahim Aaya mhrl mektb verildiini
bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[166] d. 250/ def. 331, S. N. 122a-b S. N. 123. Bo
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1016 [M.V. 21 Aralk 1607] {M. 30
Aralk 1607-8 Ocak 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sakz Sancabeyine ve Naka Kadsna
hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 105
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Sakz skinlerinden aban Arab ve Nakada
skin Mehmed ibn Abdullah adl aki ve Naka zmmlerinden Benetto
Amaii ve oullar Yani (Iani) ve Kranko ve Kostantin (Costantin) oko
nm- mehur hrmzzdeler otuz krk zmm eky ile ittifak edip
Nakaya varp emr-i erfle ve ahidnme gereince Nakada skin
olan Venedik Konsolosu Scorza (Eskora) Kastri adl Venediklinin evini
basmlardr. Ardndan Nakadan Huru Sumari ve karnda Nicol-
ta ve Nicola ve Yamko (Iamco) ve Dimitko (Dimitco) ve Baltaram ve
Anassi Katagann evlerini de basp ve Kurunalnn ve sire zmmlerin
evlerini basp kimisini yakp ve kimisini yamalamlardr. Ayrca ift-
liklerde bulunan koyunlarn ve sire davrlarn ve mallarn yamala-
mlardr. aban, Mehmed, Benetto ve sire harmizadeler bu fesatlar
yaptktan sonra mahkemeyi dahi basmlardr. Bu nedenle gnderilen
hkm, ekynn hakkndan gelinmesini ve yamalanan mallar ile hay-
vanlarn sahiplerine idesini bildirmektedir. [Ayrca bkz. 134 ve 162]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[167] d. 250/ def. 331, S. N. 124a-b, 125a-b S. N. 126a, tl. 126b bo,
127a-b, 128a-b tl.
Tahrren f-evili evvl sene 1016 [M.V. ubat 1607] {M. 19-28 Ocak
1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Mehmed Paaya.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Hilekr olan Nicolnun faaliyetleri ile ilgili
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 157, 158 ve 163] [Venetians cannot be
considered responsible for others debts.]
[168] d. 250/ def. 331, S. N. 129a (129b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1016 [M.V. ubat 1607] {M. 19-28 Ocak
1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Mehmed
Paaya.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Lipona adl Venedik baras Msr skenderiye-
sinden Venedike giderken Koron yaknlarnda Mslman levend e-
kysna rastlamlardr. Eky bu baray tutup iindeki btn met
ve esbblarn yamalayp baray yakmtr. Bunun zerine gemiden
yamalanan esbb, top ve aletler her kimin elinde bulunursa alnp
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
106 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venedik baylosuna ve baylosun tayn ettii adamlarna verilmek iin
hkm gnderilmitir. Buna ramen bu baradan alnan esbblardan
dokuz top, iki byk demir, iki byk alet, on be uval pembe ve nice
esbblar dahi eski skenderiye emini olan Memi Kethdya getiril-
mitir. skenderiyeye getirilen bu mallarn nicesinin satlp nicesinin
de baz kimesnelerin ellerine getii bildirilmitir. Bu nedenle Venedik
barasndan yamalanan mallarn tespit edilip sahiplerine idesi iin
ahidnme-i hmyn gereince verilmitir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[169] d. 250/ def. 331, S. N. 130a (130b tl.)
Tahrren f-elyevm Zil-kade 1016 [M.V. Martn sonlar 1607] {M.
Mart 1608} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Ahmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Cezire-i Zak-
lisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesinin ya-
plmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hkm-
dr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire for
the Zakynthos island.]
[170] d. 250/ def. 331, S. N. 131a (131b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1016 [M.V. 2 Nisan 1608] {M. 18-27
Mart 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Midilli Kadsna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Bir kt Venedik baras Venedikten met ile
stanbula gelirken Midilli yaknnda helak olmutur. Baradan kurtar-
lan birka pare top, yelken, devirler, urgan ve sire aletleri baz zmm-
ler emanet kabul edilmitir. Ancak Midillide emin olan zmm Mihal ve
eriki olan Yahudi bu toplar ve sire aletleri emanet olunan yerlerden
almlar ve talep edildiinde de vermemilerdir. Mallarn sahiplerine
idesi iin emr-i erf talebi zerine bu hkm verilmitir. [Wreck of
Venetian ships, Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods
by emins and/ or other Ottoman officers.]
[171] d. 250/ def. 331, S. N. 132a (132b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1017 [M.V. 6 Mays 1608] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Sakz Sancabeyine ve Sakz Kadsna
hkm-i erf.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 107
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Sakza konsolos olarak tayn olan Dominico
Giustian ve olu Mavameke adl tercmnn hizmetlerini yaparken
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamas iin emr-i erf
talebi zerine verilen hkmdr. Hkmde, konsolosun ahidnme-i
hmyn artlar gereince belirlenen grevleri hatrlatlmakta ve Ve-
nedikli konsolosun grevini yerine getirirken dostluk artlar gerein-
ce himaye edilmesi buyrulmaktadr. [Appointment of a consul.]
[172] d. 250/ def. 331, S. N. 133a (133b tl.)
Tahrren f-elyevm Muharrem sene 1017 [M.V. 8 Mays 1608] [stan-
bul]
Nin- erf-i lin / . Ahmed.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Ottaviano Bon] Efren Kili-
sesine yeni bir rahip atandnn bildirildii ve Efren taifesinin yllk
demeleri ve ahidnme-i hmynun onlar ile ilgili maddelerinin belir-
tildii bir nin- erftir. [Appointment of a bishop for Christians]
[173] d. 250/ def. 331, S. N. 134a (134b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1017 [M.V. 8 Haziran 1608] [stanbul]
{M. 6-14 Haziran 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Beylerbeyisine hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedikin Mahrse-i Msrda bulunan baylo-
su Antonio Donadonun grev sresinin dolmas nedeniyle yerine ge-
lecek olan baylosun Venedikten gelirken himayesinin salanmas ve
kimesnelere rencde ettirilmemesi buyrulmakta; ayrca 157, 158, 163,
167te Nicol Algarotti adl hilekr Venedikli tcirin faaliyetlerine dei-
nilmektedir. [Venetian affaires in Egypt.]
[174] d. 250/ def. 331, S. N. 135a (135b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1017 [M.V. Haziran 1608] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Eger (Eri, Agria) Beylerbeyisi olup
Yanyada mahsull-emval olan Osman Beye ve Yanya Kadsna hkm-i
erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Yanya skinlerinden Yano Marco adl zmm
daha nce ticaret nedeniyle Venedike varp Venedik bezirgnlarndan
Civan Bey ve Paurello adl tcirlerden iki yz yetmi sekiz kuruluk
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
108 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
esbb ve nice bezirgnlardan dahi veresiye klli met alm ve ake-
lerini vermeyip Venedikten firar edip Yanyaya dnmtr. Bu neden-
le ahidnme-i hmyn gereince gnderilen hkmdr. [Ayrca bkz.
132] [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins
and/ or other Ottoman officers.]
[175] d. 250/ def. 331, S. N. 136a (136b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel 1017 [M.V. 22 Temmuz 1608] {M.
5-14 Temmuz 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna hkm-i
erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik tcirleri Halebde olan Venedik be-
zirgnlarnn Halebe gelen metlar hangi tccar taifesinin gemisiyle
gelmi olursa olsun Venedik konsolosundan baka kimesnelerin md-
hil olmamalar bildirilmitir. Ancak buna ramen tccarlarn ilemleri
iin ngiltere konsolosunun mdhil olduu tespit edilmitir. Bu neden-
le Venedikli tccarlarn ilemlerine ngiltere konsolosu ya da bakalar-
nn karmamas ve Venediklilerin metlarndan bir nesne dahi alnm
ise yine Venedikin konsolosuna alp vermek iin ahidnme-i hmyn
gereince emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [The English con-
sul in Aleppo must not interfere with the Venetian one.]
[176] d. 250/ def. 331, S. N. 137a (137b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1017 [M.V. 22 Temmuz 1608] {M.
15-24 Temmuz 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Karleli Sancabeyine ve Ayamavra Kad-
sna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Levend ekysnn saldrp yamaladklar
Leponio adl Venedik barasndan kan metlarndan, esbblarndan,
top ve sire aletlerinden her kim bir nesne satn almsa ahidnme-i
hmyn gerei ellerinden alnp Venedikliye verilmesi gerekmektedir.
Ayrca ekynn ele getirilip haklarndan gelinmesi iin emr-i erf ta-
lebi zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[177] d. 250/ def. 331, S. N. 138a (138b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1017 [M.V. 28 Temmuz 1608] {M.
15-24 Temmuz 1608} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 109
Hkm / . Ahmedden / Cezayir Eyaletinde Kapudanm olan Vezirim
Ahmed Paaya hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ayn ierie sahip olan
baka bir hkmdr. [Bkz 176] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[178] d. 250/ def. 331, S. N. 139a (139b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1017 [M.V. 9 Austos 1608] {M.
15-24 Temmuz 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Hl zmir Kalesinde duvarlar tamir ve terkim
olunmakla zmirde olan Venedik konsolosundan ve tccarndan ellerin-
de olan ahidnme-i hmyna aykr olarak bir ake ve bir habbe teklif
olunmamak iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Venetian
merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[179] d. 250/ def. 331, S. N. 140a (140b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel 1017 [M.V. 28 Austos 1608] {M.
13-22 Austos 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Gelibolu Kadsna ve Dergh- Muallm Ka-
pcbalarndan Geliboluda olan Ali ve Boazhisarlar Kadsna ve Ge-
libolu ve Boazhisar Kaleleri Dizdarlarna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. ahidnme artlarna uygun olarak Venedikten
ve ona tbi olan vilyetlerden, Mahrse-i stanbula metlaryla gelip
resmi gmrklerini stanbulda eda edip iczet tezkiresiyle vilyetleri-
ne gitmek iin Boazhisarna vardklarnda, tccarlarn tekrar gmrk
ilemlerine maruz kalmamalar iin Venedik ile sre gelen dostluk ve
ahidnme-i hmyn gereince emr-i erf talebi zerine verilen h-
kmdr. [Taxes according the capitulations.]
[180] d. 250/ def. 331, S. N. 141a (141b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel 1017 [M.V. Eyll 1608] {M. 13-22
Austos 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Boazhisarlar Kadsna ve Dizdarlarna
hkm-i erf.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
110 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik baylosunun satn alp Giride gndere-
cei at ile ilgili hkmdr. [The Venetian baylo buys a horse and sends
it to Crete.]
[181] d. 250/ def. 331, S. N. 142a (142b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel sene 1017 [M.V. 20 Eyll 1608] {M. 13-
22 Austos 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Rodos Kadsna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik beyleri tarafndan, Venedikli taifesin-
den, kendi tccarlarnn ticari ilemleri iin Manya Gritti adl bir Vene-
dikli, konsolos olarak tayn olunup Rodosa gnderilmitir. Bu nedenle
Rodos kadsna ahidnme-i hmynun konsoloslukla ilgili maddele-
rinin hatrlatld bu hkm gnderilmitir. [Appointment of a consul.]
[182] d. 250/ def. 331, S. N. 143a (143b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1017 [M.V. Eyll 1608] {M.
22 Eyll-1 Ekim 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora Sancabeyine ve Gazi Murad Mora
Mfettilerine hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi Zaklisa Adasnda bir
sandal ile on drt nefer rey, Moraya buday almaya geldiklerinde
Mora kadsnn kethds tarafndan tutulup hapsedilmilerdir. Hkm,
Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince,
esr edilenlerin serbest braklmasn bildirmektedir. [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[183] d. 250/ def. 331, S. N. 144a (144b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1017 [M.V. Eyll 1608] {M.
22 Eyll-1 Ekim 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora Sancabeyine ve Gazi Murad Mora
Mfettiine hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. nceki hkmle ierik olarak ayn olan baka
bir hkmdr. [Ayrca bkz. 182] [Mistreatment of Venetians by Otto-
man officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 111
[184] d. 250/ def. 331, S. N. 145a (145b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1017 [M.V. 8 Ekim 1608] {M.
22 Eyll-1 Ekim 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Abidin ve Saruhan Sancaklarnda olan Kad-
larna ve zmir Kadsna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Emanuel Negroponte
adl tcir, kendisi ve sire bezirgnlar iin pembe ve yapa ve mem-
nu olmayan met almak iin hkmn gnderildii yerlere vardnda
hrsz ve harmi ekynnn saldrsna uramlardr. Bu nedenle ahi-
dnme ve dostluun gereinin yerine getirilmesi ve sulularn cezalan-
drlmas iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[185] d. 250/ def. 331, S. N. 146a (146b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1017 [M.V. 12 Eyll 1608] {M. 11-20
Ekim 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir ve Manisa ve Yeniki Kadlarna hkm-i
erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ayn ierie sahip olan
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 184] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[186] d. 250/ def. 331, S. N. 147a (147b tl.)
Tahrren f-elyevm Receb sene 1017 [M.V. Ekim 1608] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. nceki iki hkm ile ayn ierie sahip baka
bir hkmdr. [Ayrca bkz. 184 ve 185] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[187] d. 250/ def. 331, S. N. 148a (148b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1017 [M.V. 12 Kasm 1608] {M. 10-19
Kasm 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Delvine Sancabeyine ve Mevln Delvine
Kadsna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
112 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi Krfez Kalesi yak-
nnda bulunan Botrinto Dalyanlarna, Delvine skinlerinden Mendeka
oullar ve onlara tbi eky gemiciler gidip birka balkhane yapm-
lar ve Venediklilerin dalyanlarna varan Krfezlilere saldrmlar, onla-
r rencde etmilerdir. Bu nedenlerle blgeye, ahidnme-i hmyna
aykr davranlmamas iin hkm gnderilmitir. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[188] d. 250/ def. 331, S. N. 149a (149b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1017 [M.V. 27 Kasm 1608] {M. 10-19
Kasm 1608} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Delvine Sancabeyine ve Kadsna hkm-i
erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Ottaviano Bon] Dergh-
muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ayn ierie sahip olan
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 187] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[189] d. 250/ def. 331, S. N. 10a (10b tl.) (189-198 Sray takip etme-
yen blm)
Tahrren f-evili Safer sene 1024 [M.V. Mays 1615] {M. 2-11 Mart
1615} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Almor Nani] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik bezirgnlarnn Kbrsta lazm olan
hususlarn grmek iin Venedik beyleri tarafndan tayn olunan Ve-
nedik konsolosunun dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
rencde edilmesi zerine gnderilen hkmdr. [Mistreatment of Vene-
tians.]
[190] d. 250/ def. 331, S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir 1024 [M.V. 26 Mays1615] [stanbul]
Hccet / stanbul Kads.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Almor Nani] Vilyet-i Ana-
doluda Kaz-i Harput skinlerinden Kaya bin Binyad adl kimsenin
Halebde bulunan Venedik baylosunun reysndan Alfonso adl tcir-
den sekiz yz guru hakk kalmtr. Harputlu Kaya, Tccar Alfonso
Venedikte zindanda hapis olduundan hakkn alamaynca hakknn
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 113
Halebde bulunan Venedik baylosundan tahsil edilmesini talep etmitir.
Ancak ahidnme-i hmyn gerei vrislerin baylostan hak talep ede-
meyecekleri ve bu nedenle baylosun rencde edilemeyecei bu hccet
ile de taraflara bildirilmektedir. [Venetians cannot be considered re-
sponsible for others debts.]
[191] d. 250/ def. 331, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Almor Nani] Tunuslu kor-
sanlarn Venedik beylerine tbi olan tccar gemilerine saldrmalar,
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak Venediklilere zulm
etmeleri zerine Kapudan Halil Paaya hitaben emr-i erf gnderil-
mi; korsanlara ruhsat verilmemesi; ahidnme-i hmyn gereince
bunlarn limanlara ve kale altlarna girmelerine msaade edilmemesi
bildirilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[192] d. 250/ def. 331, S. N. 13a (13b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Kapudan Halil Paa Hazretlerine hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Almor Nani] Ordu-y
hmyna arz- hlidir. Venedik baras met ile ykl olarak Ha-
lebde, skenderun skelesinden Venedike giderken Kbrsta Tuzla
mevzisi yaknnda bir kt Tunuslu korsan kalyonuna rast gelmiler-
dir. Korsanlar top ile baray vurup yakp adamlar, emval ve erzakla-
r denize dkmlerdir. Korsanlarn hakkndan gelinmesi, dostlua ve
ahidnme-i hmyna uyulmas iin hkm gnderilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[193] d. 250/ def. 331, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Kapudan Halil Paasna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Almor Naninin arz- hli-
dir. La rosetta adl bir kt gemi Girid tarafndan Venedike giderken
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
114 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
denizde Kalyona Reisi Evrenosolu Hseyine denk gelmitir. Kalyona
reisi gemiyi tutup kale altna getirmitir. Bu nedenle gnderilen h-
kmde, gemi iinden esr alnan btn adamlarn, esbblarn ve sire
aletlerin ahidnme-i hmyn gereince Venediklilere ide edilmesi
bildirilmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[194] d. 250/ def. 331, S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Galata Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Almor Nani] Dergh-
muallya arz- hlidir. Galatada bulunan San Francesco, San Pietro
ve Santa Maria Kiliselerinde skin olan Efren rahiplerinden otlak ak-
esi istenmesi zerine Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna riyet edilmesini bildiren hkmdr. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers. Order
to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[195] d. 250/ def. 331, S. N. 16a (16b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Bosna Beylerbeyisi olup hl ber-
vech-i arpalk Hersek Sancana mutasarrf olan brahim Paaya ve
Nova Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Almor Nani] Nova Kalesi
yaknnda Venedik beylerine tbi Kotor Kalesine levend ekys, be
kt ektire, kalyata ve frkatalar bina edip levendt ile donatp Kotor
Boazn basp Kotorlularn esbb ve erzaklarn yamalamtr. Ahi-
dnmeler gereince ekynn hakkndan gelinip yamalanan mallarn
sahiplerine idesi iin hkm verilmitir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[196] d. 250/ def. 331, S. N. 17a (17b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Kesendire ve Goluz Kadlarna hkm.
Dergh- muallda olan Venedik baylosunun [Almor Nani] Sdde-i
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 115
sadete arz- hlidir. Venediklilerin, Giridte olan kendi adamlar iin
her sene tereke verile gelmektedir. Hl dahi yz mdd tereke narh
cari zere akeleri ile verilmesi iin emr-i erf ricas zerine stiliano
nm reis, bu sene de gemisiyle vardnda akeleri ile yalnz yz mdd
buday verilmesi iin verilen hkmdr. [Inheritance.]
[197] d. 250/ def. 331, S. N. 18a (18b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Gelibolu Kadsna ve Boazhisarlar Dizdar-
larna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Almor Nani] Girid, Naka
ve Deirmenlik gemileri, Asitne-i stanbuldan ykledikleri memnu
metlar ile Venedike tbi olan adalara gitmek zere yola kmlar-
dr. Ancak gemiler Geliboluya vardklarnda Venedik konsolosuna gel-
diklerini bildirmeyip boazdan kp gitmilerdir. Konsolos tarafndan
bildirilen bu durum zerine kadmden olageldii zere Venediklilere
verilen ahidnme-i hmyn gereince Geliboludan geen gemilerin
konsolosluk hakkn demeden adadan ayrlmamas iin hkm-i erf
talebi zerine verilen hkmdr. [For the sake of unpaid consulship]
[198] d. 250/ def. 331, S. N. 19a-b
Tahrren f-Cemziyel-evvel sene 1024 [M.V. 8 Haziran 1615] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Kuds-i erf Kadsna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Almor Nani] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Kudsteki Efren ruhbanlarnn dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr olarak rencde edilip korkutulmalar ze-
rine, nasranlara ynelik bu faaliyette bulunanlarn men edilmeleri ve
kimsenin bu nedenle rencde edilmemesi ve korkutulmamas iin veri-
len hkmdr. [Order to treat well Christian friars, priests and their
churches.]
[199] d. 250/ def. 332, S. N. 1a (1b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1021 [M.V. Nisanin balar 1612]
{M. 14-23 Mart 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Yeniehir Kadsna ve leb-i deryda olan San-
cakbeylerine ve Arboz ve Goluz ve Limniye ve sir ol cnibde havs-
hmynum yerler ki Mfettilerine ve Kadlarna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
116 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine ait vilyetlere gnde-
rilmek zere havs- hmyn terekesinden ve gayri bulunan yerlerden
kendi akeleriyle narh- ruzi zere be yz mdd tereke verile gelmek-
tedir. Hl yine olageldii zere zikr olunan havas- hmyn tereke-
sinden ve gayriden ol miktar terekenin Venedik reislerinden Martinili
nm reise verilip bunun hricinde kimseden bir istekte bulunulmamas,
iskelelerde, menzillerde ve mdhilde emn, amel ve gayriden kimseye
olageldiine muhlif ve ahidnme-i hmyna aykr olarak bir istek-
te bulunulmamas bbnda emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr.
[Inheritance.]
[200] d. 250/ def. 332, S. N. 2a (2b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1021 [M.V. Nisanin balar 1612]
{M. 14-23 Mart 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden, Maliyeden / Yeniehir Kadsna ve Arboz ve
Goluz ve Limniye ve sir ol cnibde havs- hmyn yerler ki Mfet-
tilerine ve Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der
sadete arz- hlidir. Bir nceki hkmde olduu gibi Venediklilerin
kendi akeleriyle be yz mdd tereke alp Martinili nm reis ile vil-
yetlerine gtrmeleri ve bir kimsenin bu nedenle olageldiine muhlif
ve ahidnme-i hmyna aykr olmamas iin gnderilen hkmdr.
[Ayrca bkz. 199] [Inheritance.]
[201] d. 250/ def. 332, S. N. 3a (3b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1612} [stanbul]
Mektb / Mehmed Paa Kaymakam Hazretleri cnibinden mektb-u
erf / Yeniehir Kadsna ve Arboz ve Goluz ve Limniye ve sir ol
cnibde havs- hmyn yerler ki Mfettilerine ve Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedik-
lilerin kendi akeleriyle be yz mdd tereke alp Venedikten Marti-
nili nm reis ile vilyetlerine gtrmeleri ve bir kimsenin bu nedenle
olageldiine muhlif ve ahidnme-i hmyna aykr olmamas iin
Mehmed Paadan gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 199 ve 200] [In-
heritance.]
[202] d. 250/ def. 332, S. N. 4a (4b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1612} [stanbul]
Mektb / Mehmed Paa Kapudan Hazretleri cnibinden mektb-u
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 117
erf / Leb-i deryda vki olan Sancakbeyleri ve Kad Efendiler ve dery
yznde olan Kapudanlar ve Kale Dizdarlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Kapudan
Mehmed Paadan gnderilen mektb, Venediklilerin kendi akeleriyle
be yz mdd tereke alp Venedikten Martinili nm reis ile vilyetle-
rine gtrmeleri ve bir kimsenin bu nedenle olageldiine muhlif ve
ahidnme-i hmyna aykr olmamasn bildirmektedir. [Ayrca bkz.
198, 200 ve 201] [Inheritance.]
[203] d. 250/ def. 332, S. N. 5a (5b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1021 [M.V. 1612] {M. 3-12 Nisan 1612}
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Msr beylerbeyisine hitaben gnderilmi
olan bu hkmde beylerbeyine, Venedik beyleri ile sre gelen dostluk
ve ahidnme-i hmyn gereince Msrda bulunan Venedik konso-
losunun ve Venedikli tccarlarn korunmas, rencde edilmemesi ve
korkutulmamas bildirilmektedir. Hkmde beylerbeyine ynelik ola-
rak, Venedik ile var olan dostluk gereklerine riyet ettii iin ber-h-
dr olasn ifadesi gemektedir. [Order to treat Venetians in a friendly
way.]
[204] d. 250/ def. 332, S. N. 6a (6b tl.)
Tarihsiz {1612} [stanbul]
Mektb / Mehmed Paa Kaymakam Hazretleri cnibinden mektb-u
erf / Msr Paasna.
Mahrse-i Msrda bulunan Venedik [Haleb] baylosunun stanbulda
bulunan Venedik baylosuna [Cristoforo Valier] mektblar gnderil-
mitir. Bu mektblara sre gelen dostluk ve ahidnme gereince mu-
kayyet olunmas ve sorunsuz bir ekilde stanbulda bulunan Venedik
baylosuna ulamasnn salanmas iin bu mektb ile Kahire paasna
bildirilmektedir. [Theft of letters.]
[205] d. 250/ def. 332, S. N. 7a (7b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1021 [M.V. 1612] {M. 13-22 Nisan 1612}
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
118 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] zmirde
bulunan Venedik bezirgnlar ve baz Nasr taifesi, det olduu zere
Mernek Kilisesinde ibadetlerini ederken, Venedik ile dostlua ve ahi-
dnme-i hmyna aykr olarak, blgede skin baz kimesnelerin sal-
drsna uramlardr. Bu nedenle zmir kadsna gnderilen hkmde,
eer bu saldr gereklemi ise sulularn ahidnme-i hmyn uya-
rnca cezalandrlp bir daha kimsenin rencde ettirilmeyip korkutulma-
mas bildirilmektedir. [Order to treat well Christian friars, priests and
their churches.]
[206] d. 250/ def. 332, S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1021 [M.V. 1612] {M. 12-21 Ma-
ys 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Tunus Beylerbeyisi olub hl berve-
ch-i arpalk Mora Sancakbeyliine mutasarrf olan Ali ve Modon Kad-
sna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Daha nce
denizde fesatlk ve ktlk iin gezen Marib kalpazanlarndan ba-
zlar, ol tarafta gezerken, Venedike ait olan Alengirini adl baraya
denk gelmilerdir. Maribliler, bu barann iinde olan metlarn alp
barayla birlikte Modon Kalesi altna gitmilerdir. Kale dizdarlar ve
sir nefert korsan ekysna ruhsat verip onlarla yekdil ve yekeh-
re olmulardr. Bu nedenle korsanlarn sk sk denizde tccarlara ve
Venedik bezirgnlarna ynelik korsanlk faaliyetlerinde bulunduklar,
Venediklileri trl zarara ve ziyana urattklar ve daha sonra da bu
kale altna sndklar tespit edilmitir. Hkm, bu korsanlarn sre ge-
len dostluk ve ahidnme-i hmyn uyarnca ele getirilip cezalandrl-
malarn ve Venediklilerden yamaladklar metlarn eksiksiz olarak
idesini buyurmaktadr. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[207] d. 250/ def. 332, S. N. 9a (9b tl.) S. N. 10a-b tl.
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1020 [M.V. 1612] {M. 20-29
Temmuz 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kuds-i erf Kadsna ve Sancabeyine.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te vki Viralmemud Kilise-
sinde (Santo Sepolcro) bulunan Efren ruhbanlaryla Rum Nasrn
ve Ermeniler arasnda srtmeler ortaya kmtr. Bu nedenle, Vi-
ralmemud Kilisesi ve Bettlelem Karyesinde vki olan kilise dhilinde
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 119
olan Karmolid Hazreti sa aleyhisselam nm mahalle ilgili olarak, Ef-
ren ruhbanlarndan Yakomonun (Giacomo) tayn edilmesi iin Efren
ruhbanlarna bir temessk verilmitir. Bu nedenle sre gelen dostluk
ve ahidnme-i hmyn uyarnca, ad geen karyede bulunan kilise
iin tayn hakknn sadece Efren ruhbanlarnda olduu; bunun gerei
olarak bu kiliselere ve Efren taifesinden her hangi birine ynelik kim-
senin saldrda bulunamayacan bildirir hkm verilmitir. [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]
[208] d. 250/ def. 332, S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1021 [M.V. Temmuzun sonu
1612] {M. 21-29 Haziran 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Arboz Sancabeyine ve Kadsna.
Donanma-i hmyn gemileri, dery muhfazasnda iken Venedike
ait olan Amr adl bir gemiye rast gelip gemi iinde bulunan pamuk,
hamr ve sire eyalarna el koymulardr. Bunun zerine sre gelen
dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince, sitne-i sadetde bu-
lunan Venedik Baylosu Cristoforo Cavalier ricada bulunmutur. A-
rbozda alkonulan bu Venedik gemisinin iinde bulunan btn eya,
top ve sire gemi aletlerinin Venediklilere ide edilip gemi ierisinde
bulunan adamlarn ve kadnlarn da salverilmesi iin fermn- lin
gnderilmitir. [About the imperial armada ships possessing goods in
the Venetians ships.]
[209] d. 250/ def. 332, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1021 [M.V. Temmuzun sonu
1612] {M. 21-29 Haziran 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sakz Sancabeyine ve Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valierin arz- h-
lidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn olan ahidnme-i hmyn
gereince gnderilmi olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 208]
[About the imperial armada ships possessing goods in the Venetians
ships.]

[210] d. 250/ def. 332, S. N. 13a
Tarihsiz {Tahmini M. 1612} [stanbul]
Mektb / Kapudan Mehmed Paa Hazretlerinden / Arboz Sanca-
beyine mektb suretidir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] nceki iki
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
120 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
belgede bahsi geen Donanma-i Hmyn gemilerinin Venediklilerin
gemilerinde bulunan mallarna el koymalar ile ilgili olarak Kapudan
Mehmed Paann mektbu da blgeye ulamtr. Mehmed Paa, bl-
gelere ulaan hkmlere gre gereinin yaplmasn, Arboz sanca-
beyine bildirmektedir. [Ayrca bkz. 208 ve 209] [About the imperial
armada ships possessing goods in the Venetians ships.]
[211] d. 250/ def. 332, S. N. 13b
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1021 [M.V. Temmuzun balar
1612] {M. 21-29 Haziran 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Karada Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik beylerine ait olan Kotor Kalesinin
snr iinde bulunan Aspalyar Karyesinin Birakata ve Silete adl
blgelerinde, Karada Kazsna bal Niko Karyesi skinleri ve baz
baka kimesnelerce bu blgenin kendi snrlarna dhil olduu gerek-
esiyle, Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna ay-
kr olarak bir saldrda bulunulmutur. Bunun zerine bu yerler vilye-
te ve blgenin ihtiyarlarna sorulmu, ardndan Mslmanlardan drt,
zmmlerden ise dokuz kii ile oluturulan Meclis ile snrlar yeniden
belirlenmitir. Buna gre Luteden Espitonyaya (Ispigliani) kadar ve
oradan da Nipograda, Budete Sekala, Dominico Kete, Mukrice Yol-
ce, Birce Silete, Bodoki Bordi, Gnce, Mukrice, Sebetce, Alvitaka adl
blgelere kadar feth-i hknye gre Espitonya Karyesine ait olduu
tespit edilmitir. Bu nedenle Venedik ile belirlenen bu snrlarn al-
mamas iin emr-i erf talebi ve ahkm- erfe gereince bu hkm
verilmitir. [Border problems.]
[212] d. 250/ def. 332, S. N. 14b (14a tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1021 [M.V. 15 Mays 1612] [s-
tanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Kilis ve Lika San-
cakbeylerine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Vene-
dik vilyetlerine ve snrlarna, sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr olarak snr amalar, saldrlar ve tecavzler dzen-
lendii ve buna teebbs edenlerin de cezalandrlmasna ynelik ola-
rak defalarca emr-i erfler gnderildii, tedbirler alnd belirtilmek-
tedir. Ancak btn bu emr-i erflere ve tembihlere ramen hl Vene-
dik ile olan snrlara ynelik olarak baz kimesnelerin Venedike ait olan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 121
ebenik ve Zavere Kalelerine ait yerlere ulap reylarn ve hay-
vanlarn srp yama edip hasara urattklar bildirilmitir. Olaylar
bununla da bitmemi; bu saldr zerine Zavere Kalesinde bulunanlar
hayvanlarn kurtarmak iin dar ktklar esnada snrlarda bulunan
yz kiinin saldrsna uramlardr. Bu nedenle Venedik ile sre
gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak bu saldry ger-
ekletirenlerin ele getirilip cezalandrlmas ve Venediklilerden alnan
hayvanlarn kendilerine ide edilmesi, ayrca bir daha buna benzer bir
ekylk olayna msaade edilmemesi iin blgelere bu hkm gnde-
rilmitir. [Border problems.]
[213] d. 250/ def. 332, S. N. 15b-16a (15a-16b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1021 [M.V. 15 Temmuz 1612] {M.
11-20 Haziran 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Sbkan Bosna Bey-
lerbeyisi olup bervech-i arpalk Kilis Sancana Mtekid olan brahim
Paaya ve Lika Beyine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Bir nceki
snr problemi zerine yazlm olan baka bir hkmdr. Bu hkm-
de de Venedik ile sre gelmekte olan dostluun ve iki devlet arasnda
yaplm olan ahidnme-i hmynun artlarna riyetin nemi vurgu-
lanmaktadr. Ekylk olayna karanlarn bir an nce ele getirilip ce-
zalandrlmas ve bir daha byle bir olaya bir daha mahal verilmemesi
iin ahidnme-i hmyn gereince blgelere bu hkm gnderilmitir.
[Ayrca bkz. 212] [Border problems.]
[214] d. 250/ def. 332, S. N. 17a (17b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. 15 Temmuz 1612]
{M. 9-18 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Manisa Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik bezirgnlarndan Yakmo veled-
i Covan (Giacomo veled-i Giovanni) ve Nicola veled-i Maitorindi adl
tcirler daha nce Tarodlu Kasabasndan at ile geerlerken, Aye Ha-
tun adl bir kadn at ile ezip ldrdkleri gerekesiyle baz kimesneler
tarafndan sulanp rencde edilip korkutulmulardr. Ancak daha son-
ra Aye Hatunun tavan (kendi isteiyle) ld ve bu Venediklilerin
de susuz olduu anlalmtr. Ancak buna ramen blgedeki baz ki-
mesneler, bu Venediklileri rencde edip korkutmaya devam etmilerdir.
Bunun zerine, Venedikli bezirgnlarn bir daha rencde edilip korku-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
122 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
tulmamalar iin emr-i erf talebi zerine ahidnme-i hmyn gere-
ince bu hkm verilmitir. [Mistreatment of Venetians.]
[215] d. 250/ def. 332, S. N. 18a (18b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1021 [M.V. 15 Temmuz 1612]
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir ve Manisa Kadlarna ve Aydn ve Saru-
han Sancakbeylerine.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik bezirgnlarnn adamlarna ve vekiline
baz kimesnelerce zulm ve taaddi olmutur. Ayrca baz nib, suba, si-
pahi ve yenieriler de Venedikli bezirgnlara zorla rk pamuk satmak
istemilerdir. Bu nedenlerle, kimsenin bu bezirgnlara zorla rk pa-
muk satmamalar ve kimsenin rencde edilmemesi ve korkutulmamas
iin emr-i erf talebi zerine sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
gereince bu hkm verilmitir. [Mistreatment of Venetians.]
[216] d. 250/ def. 332, S. N. 19a (19b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. 15 Temmuz 1612]
{M. 9-18 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Manisa Kadsna ve Saruhan Sancabeyine.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Benke Kasabasnda bulunan Venedik
tcirlerinden Nicola veled-i Giorgi adl tcir, zmirde bulunan Inep-
po Yorgaki ve Battista Albirch (?) adl Venedik tcirlerine ulatrlmas
iin Hac Arslan ile Hac Torgani adl kimesneler araclyla on alt
uval pamuk gndermitir. Ancak, Hac Arslan bu on alt uval pamuu
tcirlere teslim etmemitir. Bunun zerine Hac Arslann zimmetinde
kalan bu pamuun kendisinden alnp Venedikli tcirlere verilmesi, ay-
rca Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince,
emr-i erf talebi zerine, Hac Arslann stanbula gnderilip Divn-
Hmynda yarglanmasnn salanmasn bildirir hkmdr. [Vene-
tian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
[217] d. 250/ def. 332, S. N. 20a (20b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Austosun ba
1612] {M. 9-18 Austos 1612} [stanbul]
Mektb / Mehmed Paa Kapudan Hazretleri tarafndan / Kale Diz-
darlarna Mektb-u erf.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 123
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedik
keferesinin daha nce girift olan gemisi ve gemi iindekilerin serbest
braklmalar iin daha nce Osmanl sultan tarafndan bir fermn-
erf gnderildii bu mektb ile bildirilmektedir. Kapudan Paa, ser-
best braklan Venediklilerin, vilyetlerine gidinceye kadar sre gelen
dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince, hangi blgeden geerlerse
gesinler rencde edilmemelerini ve korkutulmamalarn bildirmekte-
dir. [Passaport. Order to treat Venetians in a friendly way.]
[218] d. 250/ def. 332, S. N. 21a (21b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1021 [M.V. 23 Temmuz 1612]
{M. 30 Haziran-9 Temmuz 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Karl Sancabeyi Mehmed dme izzuh ve
Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine ait olan Parga Kale-
sinin reysndan yirmier yanda alt Venedikli, ayn kalenin altnda
balk sra ederlerken eky tarafndan yakalanp esr edilmitir. Bu
ekyl gerekletirenlerin daha sonra da Venedik ile olan sulh
salaha muhlif olarak yirmi be oturak kalyata hazrlayp korsanla
kmaya hazrlandklar bildirilmitir. Bu nedenlerden tr, zorla esr
edilen bu alt Venediklinin, Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidn-
me-i hmyn gereince salverilmeleri ve ayrca bundan sonra da Ve-
nediklilerden hi kimsenin esr edilmemesi iin emr-i erf talebi ze-
rine bu hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[219] d. 250/ def. 332, S. N. 22a (22b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1021 [M.V. 23 Temmuz 1612]
{M. 20-29 Temmuz 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Karleli Sancabeyi ve Kadsna ve Ayamavra
Kalesinin Dizdarlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Karleli Sancanda bulunan Mehmedin,
bu sancaktan baz kimesnelerle birlikte Venedik ile sre gelen sulh
salaha muhlif olarak levend kalyatas hazrlayp denize kmak iste-
dii ve Venedik Krfezi iine girip Venedikli renberlerin gemilerine
saldrmak maksadyla ektiri, kayk ve levend frkatalar hazrlad bil-
dirilmitir. Bunun zerine iki devlet arasndaki dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr hareket edilmemesi ve bu ynde hazrlanan levend
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
124 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gemilerinin de bozulmas iin emr-i erf talebi zerine bu hkm veril-
mitir. [Ayrca bkz. 218] [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[220] d. 250/ def. 332, S. N. 23a (23b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1021 [M.V. 23 Temmuz 1612]
{M. 30 Haziran-9 Temmuz 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Karleli Sancabeyine ve Ayamavra Kad-
sna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Karleli Sancanda bey olan
Mehmed iin Venedike ait Parga Kalesinden bir gemide Dimo, Kosta,
Todori ve bu sene dhil olanlardan Mano, dier Todori, Franco, Paolo,
Dimo ve Anton adl dokuz kimse balk sra ederlerken kale altnda ya-
kalanp esr edilmilerdir. Ayrca dostlua ve ahidnme-i hmyna
muhlif olarak yirmi be oturak kalyata hazrlayp korsanla kma ha-
zrlnda olduklar bildirilmitir. Esir edilen Venediklilerin her nerede
olurlarsa bulunup serbest braklmalar ve bundan sonrada onlardan
her hangi birinin esr edilmemesi gereince emr-i erf talebi zerine
verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 218 ve 219] [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[221] d. 250/ def. 332, S. N. 24a (24b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1021 [M.V. Temmuz 1612]
{M. 30 Haziran-9 Temmuz 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Delvine Sancabeyine ve Aydunar Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Delvi-
ne Sancann yaknlarnda Venedik beylerine tbiParga Kalesinin
reysyla Venedik ile yaplan bartan beri daima dostluk zere
olunduu ve bu reysndan hi kimseye imdiye kadar asla kt bir
mumelede bulunulmad bildirilmitir. sitne-i sadetdeki Vene-
dik baylosu, bu kalenin alt mil yaknnda stoforu nm mevzide, Aydu-
nar skinlerinden Hseyinden ruhsat bulan baz kimesnelerin, Parga
ahlisine ait ad geen blgede Venedik ile dostlua aykr baz binalar
ve kyler kurmakta ve buralar iskn ettirmek zere olduklarn bildir-
mitir. Bu kaleye yakn yerde ahidnme-i hmyna muhlif olarak
bir nesne dahi kurulamayaca ile ilgili olarak emr-i erf talebi zerine
verilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 125
[222] d. 250/ def. 332, S. N. 25a (25b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Temmuzun sonu
1612] {M. 30 Temmuz-8 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Cezayir Eyaletiyle Vezir ve Kapudan olan
Mehmed Paaya hkm-i erf.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedike
ait Liona adl bir bara, yz bin altn deerinde ykle Venedike gi-
derken Koron yaknlarnda levend ekysndan olan Karonlu adl frka-
ta reisi ve sire levend ekysna rast gelmitir. Levend ekys bahsi
geen bu baray alp yamalam ve met ve esbb da Korona ve
baka blgelere gtrp ahidnme-i hmyna aykr olarak satmtr.
Bunun zerine, blgeye emr-i erfler gnderilmi; ancak Koron halk,
gnderilen bu emr-i erflere itaat etmeyip levend ekysyla bir ol-
mutur. Venediklilerin zorla alnan metlarndan ve esbblarndan bir
nesne dahi kimseden tahsil olunmayp levend ekysnn ve onlarla bir
olanlarn cezalandrlmadklar Venedikin stanbuldaki baylosu arac-
lyla haberdar olunmutur. Bu nedenle verilen hkmde Venedikli-
lerden alnan mallarn tamamnn geri ide edilmesi ve sulularn ele
getirilip cezalandrlmas bildirilmitir. [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[223] d. 250/ def. 332, S. N. 26a (26b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Austosun ba
1612] {M. 30 Temmuz-8 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sdde-i Sadetimden Giride varncaya leb-i
deryda ve dery zerinde gezen Sancakbeyleri ve zikr olunan Sancak-
larda olan Kadlara ve Boazhisarlar Dizdarlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoflu [Cristoforo] Vali-
erin Sdde-i sadete arz- hlidir. stanbulda daha nce baylos olan
ve Girid beylerinden olan Ottivian Bon kendi akesiyle altmlk bir at
peke olarak Venedike gndermitir. Bu at Venedike gtrlrken
yollarda kimsenin bir saldrda bulunmamas iin emr-i erf talebi ze-
rine hkm verilmitir. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[224] d. 250/ def. 332, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1021 [M.V. 15 Austos 1612]
{M. 20-29 Temmuz 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
126 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gh- muallya arz- hlidir. zmirde ticaret yapan Venedik bezirgn-
lar gemiten bu gne bu ticaretlerini srdrmektedirler. Bu nedenle
hi kimsenin bu tccarlara kt mumelede bulunmamalar gerei,
Venedik ile yaplan dostlua uyulmas ve ahidnme-i hmyna aykr
davranlmamas ynnde defalarca emr-i erfler verilmitir. Buna ra-
men tccarlar yine rencde edilmiler ve evlerinden karlmaya zorlan-
mlardr. Bundan dolay gereinin yaplmas iin ahidnme-i hmyn
gereince bu hkm verilmitir. [Order to treat Venetians in a friendly
way.]
[225] d. 250/ def. 332, S. N. 28a (28b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Eyll 1612] {M.
9-18 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Eyaletinde Vezirim olan Mustafa Paa
edmallah tel iclleh.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Korsanlk faaliyetlerinde bulunan Uskok-
lara kar Venedik tarafndan bir general grevlendirilmitir. Bu ge-
neral Uskok korsanlar ile levend ekynndan bazlarn ele getirmi
ve gereince haklarndan gelmitir. Hl daha Uskok ekysnn bir
ka defa kayklar Makraska semtlerine fesatlk ve ktlk iin varp
nice adamlar alp esr edip harmi kalesi Senje gtrrken, Venedik
generalinin muhfaza iin gezen erbana kayklar ekyy kovup ele
getirip haklarndan gelmitir. General ayrca, Memlik-i mahrsede
bu korsanlarn esr ettikleri reyy ellerinden alp sulh salah muk-
tezasnca Makraska nzrna ve zbitlerina teslim etmitir. Gabela ve
Makraskada baz kimesnelerin kayklar donatmaya baladklar bildi-
rilmitir. Bu nedenlerle ahidnme-i hmyn ve sulh salah mcibin-
ce bahsi geen mahallerde kayklar bina olunmayp eer donanm ise
bozulup yaklmalar ve fesatlk eden ekynn haklarndan gelinmesi
iin emr-i erf talebi zerine bu hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[226] d. 250/ def. 332, S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Eyll 1612] {M.
19-27 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Nova Kadsna ve Nova Kalesi Dizdarlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedike bal Peras Kalesi skini Maito
(Matlio) Sovinik Reis gemisiyle Pugliaya ticaret iin gidip tuz ykletip
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 127
gelirken, Nova yaknlarnda levend kayklarna rast gelmitir. Bu kar-
lamann korkusuyla tuzla ykl gemisini brakp sandal ile karaya
kan reisin ardndan levend taifesi gemiye, Avlonya ve Dra semtle-
rine gtrmek zere el koymutur. Ancak levendler deniz yolculuu
srasnda iddetli rzgr kmas nedeniyle gemiyi Venedike ait olan
Pastorik (Pastorich) Karyesine gtrmek zorunda kalmlardr. Bu
defa da Pastorik halk bu gemiyi korsanlardan alm ve iinde olan tuz
ile giysileri yamalayp zarara uratm ve gemiyi de alkoymulardr.
Daha sonra Venedik beylerine tbi olan Kotor Beyi, bu yamalama
olayn renince Pastorik halkna bir mektb ve adam gndermi ve
geminin kendi reysna ait olduunu belirtmi ve Kotora gnderil-
mesini istemitir. Gemi Kotora gnderilmek zere yola ktnda bu
sefer Novadan baz kimesneler yedi pare sandala binip gemiyi Vene-
dik reysnn elinden zorla alp Novaya gtrmlerdir. Bu nedenle
gnderilen hkmde, bu geminin Venedikin mal olduu ve gemi iin-
deki eyalar her kimin elinde ise geri alnp Venediklilere, dostluk ve
ahidnme-i hmyn gereince teslim edilmesi ve bu karara asla kar
gelinmemesi bildirilmektedir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[227] d. 250/ def. 332, S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Eylln sonu
1612] {M. 9-18 Austos 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Yeniehir ve Fener Kadlarna ve Arboz ve
Talenda ve Goluz ve sir havs- hmyn olan yerler ki Mfettileri ve
Kadlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der
sadete arz- hlidir. Venedik ile sre gelen dostluk sebebiyle stan-
bulda baylosluk hizmetinde bulunanlar kendi akeleriyle narh- ruzi
zere tereke satn almaktadrlar. Venedik bayloslarna, bu sene dahi
Bosna, Yeniehir, Talenda, Arboz ve Goluzdan ve sir ol canipte vki
olan havs- hmyn terekesinden be yz mdd buday verilmek iin
emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Inheritance.]
[228] d. 250/ def. 332, S. N. 31a (31b tl.)
Tahrren f-Cemziyel-ahir sene 1021 [M.V. Austosun ba 1612] [s-
tanbul]
Hkm / . Ahmedden / Yeniehir ve Fener Kadlarna ve Arboz ve
Talenda ve Goluz ve Selanik ve sir havs- hmyn yerler ki Mfet-
tileri ve Kadlarna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
128 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Sdde-i sadete arz- h-
lidir. Bir nceki hkmde olduu gibi, Venedik bayloslarna, bu sene
dahi Bosna, Yeniehir, Talenda, Arboz ve Goluzdan ve sir ol canipte
vki olan havs- hmyn terekesinden be yz mdd buday veril-
mek iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 227]
[Inheritance.]
[229] d. 250/ def. 332, S. N. 32a (32b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1021 [M.V. 15 Ekim 1612] {M. 27 Ey-
ll-6 Ekim 1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedik
beylerine tbi olan Espelet skelesinde Bosna Defterdr tarafndan
grevlendirilen bervech-i iltizam zbitleri olan yaya sipahi zbitleri
Veli ve Hasan adl kimesneler Espelet skelesinin Frenkleri tarafn-
dan dostluk ve ahidnme-i hmyna aykr olarak katledilmiler ve
bu Mslmanlarn mallarna da el konulmutur. Bu nedenle, Sbkan
Bosna Beylerbeyisi olup Kilis Sancana bervech-i arpalk mutasarrf
olan brahim dame ikbaleh ve Kilis Kads sitne-i sadete arz-
hl sunmulardr. Husus-u mezbr iin sdde-i sadetde bulunan
Venedik baylosundan da sual ve talep olunmutur. Ancak ahidnme-i
hmyn gereince ahar borcu iin kimsenin rencde edilemeyecei
bildirilmitir. Eer bu fesad edenler Venedik reysndan ise muhkem
haklarndan gelinmek iin Venedik beylerine ve Espelet beyine ahi-
dnme-i hmyn gereince sorulaca bildirilmitir. [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[230] d. 250/ def. 332, S. N. 33a (33b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1021 [M.V. Kasmin balar 1612]
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Dergh-
muallya arz- hlidir. Haleb beylerbeyisine, Halebde bulunan Vene-
dik baylosunun ve baylosun himayesinde bulunan Venediklilerin, dost-
luk ve ahidnme-i hmyn gereince, korunup kollanmasn bildiren
hkmdr. [Ayrca bkz. 203] [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[231] d. 250/ def. 332, S. N. 34a (34b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1021 [M.V. Kasmin balar 1612]
[stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 129
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Haleb Kadsna ve
Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Hl Halebe tbi skenderun Pnarnda
olan iskele slb- sbk zere Venedik ve sir tccar taifesinin bara-
lar ve gemileri metlaryla varp kendi hallerinde ticaret zere olup
kimsenin dahl ve taarruz eylememesi iin izn-i hmyn verilmitir. Bu
iskeleye Venedikliler baralar ve gemileriyle vardklarnda yasak ol-
mayan kadmden olageldii zere met almaktadrlar. Bu ana gelince-
ye kadar Venedik tcirleri ol canipten yklerini ve denklerini ne ekilde
yklyorlarsa yine o ekilde yklemektedirler. Bu nedenle o blgede
olan zbitler ve eminler ve sir kimesnelerin eitli sebeplerle bu tc-
carlar rencde etmemeleri, korkutmamalar, ahidnme-i hmyn ve
olageldii zere sude hal olmalar iin emr-i erf ricas zerine veri-
len hkmdr. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[232] d. 250/ def. 332, S. N. 35a (35b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1021 [M.V. Kasmin balar 1612]
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bu hkmde, Mahmiyye-i Halebde bu-
lunan Venedik baylosunun, stanbuldaki baylos ile akraba olduu ve
dostluk gereince, Halebde bulunan bu baylosun korunup kollanmas
gerei bildirilmektedir. Ayrca Haleb baylosunun elinde olan ahidn-
me-i hmyn ve nin- lin gereince nemli hususlarn sitne-
i sadete havale olunduu ve bunun hricinde Venediklilerden baz
kimesnelerin davs olduu zaman baylos, Venediklilere kefil olmak
istediinde kimsenin borcu iin baylosun ve tercmnlarnn hapsedi-
lemeyecei ve borlarn baylostan sorulamayacan bildirir hkmdr.
[Order to treat Venetians in a friendly way [Venetians cannot be consid-
ered responsible for others debts.]
[233] d. 250/ def. 332, S. N. 36a (36b tl.) S. N. 37. Bo
Tahrren f-evili Ramazan sene 1021 [M.V. Kasmin balar 1612]
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Haleb Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. 231 numaral hkm ile ierk olarak ayn
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
130 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz 231] [Mistreatment of Venetians
by Ottoman officers.]
[234] d. 250/ def. 332, S. N. 38a (38b tl.)
Tahrren f-Zil-hicce sene 1021 [M.V. ubat 1612] {M. ubat 1613}
[stanbul]
Mektb / Kapudan Mehmed Paa cnibinden / Dra Kadsna mek-
tb-u erf ayndir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedik
beylerine tbi olup Venedik Krfezi iinde levend ekysnn kaykla-
r girmeyip Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyna
aykr olarak Venedik reysn ve renber gemilerini rencde etmeme-
leri iin defalarca emr-i erfler gnderilmitir. Ancak hl Drata ve
Dra sahillerinde baz kimesnelerin levend kalyatalar ve kayklar ha-
zrlayp Venedik Krfezine girip burada korsanla kmak istedikleri
bildirilmitir. Kapudan Mehmed Paann bu mektubu, Venedik ile sre
gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna riyet edilmesini ve sulta-
nn, Venediklilerin rencde edilmelerine asla msaadesinin olmadn
bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[235] d. 250/ def. 332, S. N. 39a (39b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce 1021 [M.V. ubat 1612] {M. 2-11 ubat
1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Efren tai-
fesinden Drende-i Fermn- hmyn Battista adl Venediklinin (Fran-
co itl.) arz- hlidir. Daha nce ticaret zere iken isyan eden Canpola-
toluna tbi olanlardan gayri zbti olan Kr Kasm adl kk fuzlen
Zeynuri adl Efrenin Halebde ve skenderunda olan bo evlerinin
iine bir miktar buday koymulardr. Kasm skenderun skelesine va-
rp arpa bulunmamakla bir miktar arpay atlarna verip Tarsus Sanca-
beyi Miraz baz Tatar askeri ile gelip kalan da atlarna yedirmilerdir.
Bunun zerine tefti amal blgeye giden Dergh- muall sipahilerin-
den Ali, Battistann bu olayda bir suu olmadn bildirmitir. Davs
da grlen bu olayn neticesinde, Natine susuzluunu ispatlayan bir
hccet verilmi ve kimsenin bu husus iin ona kt muamelede buluna-
mayaca bildirilmitir. Buna ramen Natinin kendisinde hl bir mik-
tar buday kald gerekesiyle rencde edilip korkutulmas zerine Ve-
nedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince rencde
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 131
edilmemesi ve korkutulmamas iin hkm gnderilmitir. [Mistreament
of the Venetians by ottoman government officers.]
[236] d. 250/ def. 332, S. N. 40a (40b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1021 [M.V. 1612] {M. 25 Kasm-4 Aralk
1612} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Medine-i zmirde Venedik baylosu olan
Izeppo veled-i Borgota ve yanndakilere kimsenin bir zarar vermemesi
ve korunup kollanmalar iin dostluk ve ahidnme-i hmyn gerein-
ce verilen hkmdr. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[237] d. 250/ def. 332, S. N. 41a (41b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1021 [M.V. ubat 1612] {M. 12-20
ubat 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Selanik Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik bezirgnlarndan Francesco Dona-
seli adl zmm Selanik Kesendirede ticaret iin Yani adl reisin gemi-
siyle giderken yolda lmtr. Bunun zerine Reis Yani, Donaselinin
mallarna el koymutur. Bu nedenle verilen hkmde, dostluk ve ahi-
dnme-i hmyn gereince, Yani Reiste bulunan haklarn ondan geri
alnmas iin emr-i erf talebi zerine verilmitir. [Goods belonging to
Venetians who have died in Ottoman land.]
[238] d. 250/ def. 332, S. N. 42a (42b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1022 [M.V. 9 Mart 1613] [stanbul]
Hkm / . Ahmed / Sbkan Bosna Beylerbeyisi olup bervech-i arpalk
Hersek Sancana mutasarrf olan brahim ve Nova Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] sitne-i
sadete arz- hlidir. Venedik beylerinin adamlarndan Alvise Davila
adl kimse Venedikten Kotor adl hisara kendi ehl ve reysyla bir
kt renber kayk ile giderken Kotor Boazna girmilerdir. Burada
Novallardan bir ka kimse kaya girip Davilay, annesini, karsn,
oullarn ve sekiz adamn ayrca kayktaki btn eyalarn alp No-
vaya gtrmlerdir. Bu olay Novallardan sorulduunda cevap olarak;
Kotorlu birinde drt yz yirmi kuru haklar kaldn ve bu nedenle,
bu gemiyi alp iindekileri de esr ettiklerini bildirmilerdir. Novallar
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
132 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olan bu cevab vermilerdir.
Daha sonra ise gemiden esr aldklar Venediklileri brakmlar; fakat
gemi iindeki bin be yz kuruluk esbba el koyup Kotorlular borla-
rn derlerse bu mallar kendilerine ide edeceklerini bildirmilerdir.
Bu nedenle verilen hkmde, Novallarn bu kararna kar dostluk ve
ahidnme-i hmyn gereince Venediklilerden el koyduklar mallarn
tamamnn sahiplerine geri idesini bildirmektedir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[239] d. 250/ def. 332, S. N. 43a (43b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1022 [M.V. Martin balar 1613]
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Haleb Beylerbeyisi olan Davud dme
ikblh.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] sitne-i
sadetde gerekleen sulh salah ve ahidnme-i hmyn gereince
Venedikliler ile dostluk sabit kadm olmutur. Memlik-i mahrsede
olan bayloslarn ve tccarlarn ahidnme-i hmyn gereince hima-
ye edilmeleri gerekirken, eskiden Halebde Beylerbeyi olan Davud Ha-
lebde bulunan baylosa trl eziyetler etmitir. Davut ayrca Halebde
bulunan tccarlarn da bahnesiz olarak mallarna el koymu ve bu
tccarlara da trl eziyet etmitir. Halebe giden Mehmed Paa hem
Venedikin Haleb baylosu hem de blgede bulunan tccarlar ile gre-
rek bu olaydan haberdar olmutur. Bunun zerine gnderilen hkm-
de, tccarlarn el konulan mallarnn tamamnn idesini ve dostluk ve
ahidnme-i hmyn gereince kimseye kt mumelede bulunulma-
mas bildirilmektedir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[240] d. 250/ def. 332, S. N. 44a (44b tl.)
Tahrren f-Muharrem sene 1022 [M.V. Martin balar 1613] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Kadsna Mevln (Bo) zde feziluh.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] nceki
hkmde olduu gibi bu hkm de Halebde eskiden Beylerbeyi olan
Davutun Venedikin Haleb baylosuna ve Venedikli tccarlara yne-
lik eziyetleri zerine, Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr olunmamasn bildiren hkmdr. [Bkz 239] [Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[241] d. 250/ def. 332, S. N. 45a (45b tl.)
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 133
Tahrren f-evili Muharrem sene 1022 [M.V. Martin balar 1613]
[stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Paa
edmellhu teal iclleh.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] arz-
hlidir. Mahrse-i Msrda kk han olarak bilinen yerde eskiden beri
Venedik bezirgnlarnn skin olduklarn ve bu hann icaresinin imdi-
ye kadar gmrk haneden dendii ve daha nce Venedik bezirgnla-
rndan icare nmna bir ake ve bir habbe dahi alnmaz iken imdi ica-
re talep olunduu bildirilmitir. Bu nedenle Venedik beyleri ile yaplan
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak hi bir Venedikliden
bir ake ve bir habbe alnamayacan ve kimsenin rencde edilemeye-
ceini bildirir hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[242] d. 250/ def. 332, S. N. 46a (46b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem 1022 [M.V. Martin balar 1613] [stan-
bul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] arz- hli-
dir. zmirde ticaret yapan Venedikli Tccar Izeppo Borgheri zmirde
baz tccarlardan alaca olduunu bildirmitir. Zimmler bunu inkr
edince de tccar baz Venediklileri ahit gstermitir. Ancak zmmler
Venediklilerin bu ahitliini kabul etmeyip bir de onlara saldrmlardr.
Bu nedenle verilen hkm, Venediklilerin ahitliinin kabul edilmesini
ve Tccar Izeppo Borgherinin alacann tamamnn kusursuz olarak
kendisine geri ide edilmesini bildirmektedir. [Venetian merchants in
Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman offic-
ers.]
[243] d. 250/ def. 332, S. N. 47a (47b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem 1022 [M.V. 15 Mart 1613] {M. 3-12 Mart
1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / lbasan Sancana ve Dra Kadsna ve D-
ra Kalesi Dizdarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] arz- h-
lidir. Venedik Krfezi iine Mslman kalyatalar ve sire ektire le-
vend gemilerinin girmemesi, girenlerin cezalandrlmas iin defalar-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
134 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ca emr-i erfler verilmitir. Buna ramen Dokakine Sancanda olan
Mehmed Beyin Venedik Krfezine girme hazrlnda olduu ve Dra
Kalesinde bir kalyata donatp Venedik Krfezine korsanla gitmek
zere olduu bildirilmitir. Sre gelen ahidnme-i hmyn gereince
kimsenin Venedik Krfezinde ektire, kalyata ve levend kayklar bina
etmesine msaade edilmemesi ve bina edilenlerin de bozulmalar iin
emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[244] d. 250/ def. 332, S. N. 48a (48b tl.)
Tahrren f-elyevm Safer sene 1022 [M.V. 1613] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden, Maliyeden / Msr Eyaletinde Vezirim olan
Mehmed Paaya ve Msr Kadsna .
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] arz- hli-
dir. Hl ahidnme-i hmyna ve emr-i erfe muhlif olarak emin-
lerin Vilyet-i Msrda olan baylostan, resm gmrk talep edip Vene-
dik baylosunu bu nedenle rencde edip korkuttuklar bildirilmitir. Bu
nedenle hkm-i hmyn talebi zerine baylosun kendisi ve ona tabi
olanlar iin ald hamrdan resm gmrk alnmamas iin emr-i erf
verilmitir. Ancak hl bu emr-i erfe muhlif olarak baylosun ald
hamrdan resm gmr talep edilmesi zerine dostlua ve ahidnme-
i hmyna aykr olunmamas iin hkm verilmitir. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[245] d. 250/ def. 332, S. N. 49a (49b tl.)
Tahrren f-Safer sene 1022 [M.V. 1613] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden, Maliyeden / Msr Eyaletinde Vezirim olan
Mehmed Paaya ve Msr Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] arz- hli-
dir. Mahrse-i Msrda skin olan Venedik beylerinin Msr hazinesin-
den knun- kadm zere her sene iki bin pare ki binde elli sekiz eder
baylosluk iin de verilmektedir. Ancak Mahrse-i Msrda bulunan Ve-
nedik baylosunun bu mebla alamamas zerine dostluk ve ahidn-
me-i hmyn gereince, bu haklarn sahiplerine eksiksiz olarak tes-
lim edilmesi iin emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[246] d. 250/ def. 332, S. N. 50a (50b tl.)
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 135
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1022 [M.V. 15 Temmuz 1613] {M.
31 Mays-9 Haziran 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] arz- hli-
dir. zmirde bulunan Venedik bezirgnlarnn, gemilerine ihrac yasak
olan mal yklemeleri zerine Mustafa avu adl bir kimsenin tccar-
lara saldrd bildirilmitir. Bunun zerine tccarlarn rencde edilme-
mesi ve bir kimseye sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr bir harekette bulunulmamas iin emr-i erf talebi zerine hkm
verilmitir. [Prohibited export from the Ottoman Empire. Mistreatment
of Venetians by Ottoman officers.]
[247] d. 250/ def. 332, S. N. 51a (51b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1022 [M.V. 15 Temmuz 1613] {M.
31 Mays-9 Haziran 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / zmir Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Mevln
Abdurrahmann mektubu zerine yazlan bu hkm bir nceki hkm
ile ayn ierie sahiptir. Mustafa avuun darp ettii tccarlar Iseppo
veled-i Borgheri, Alvise ve Todoriadr. Tccarlara darp eden Mustafa
avuun Sdde-i sadete getirilmesi ve bir kimsenin Venedik ile sre
gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamas buyurul-
maktadr. [Ayrca bkz. 246] [Prohibited export from the Ottoman Em-
pire. Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[248] d. 250/ def. 332, S. N. 52a (52b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir 1022 [M.V. 15 Temmuz 1613] {M. 31
Mays-9 Haziran 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Delvine Sancabeyine ve Kadsna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] arz- h-
lidir. Krfez Kalesine bal yerlerin Venedik beylerine ait olduu ve
ahidnme-i hmyna aykr hareket edenlerin haklarndan gelinme-
si iin emr-i erfler verildii bildirilmektedir. Buna ramen, buralara
baz avu, sipahi ve baka kimesnelerce taarruzda bulunulunca emr-i
erf talebi zerine aykr olunmamas iin bu hkm verilmitir. [Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[249] d. 250/ def. 332, S. N. 53a (53b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
136 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Mektb / Kapudan Mehmed Paa Hazretleri cnibinden / Msr Bey-
lerbeyisine mektb-u erf.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Msrda
olan Venedik baylosu ve Fransa baylosunun ileri iin kadmden olagel-
dii zere dostluk ve ahidnme-i hmyn ile mumele grmeleri ge-
rektiini Msr beylerbeyisine bildiren mektbdur. [Frenchmen; order
to treat Venetians in a friendly way.]
[250] d. 250/ def. 332, S. N. 54a (54b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1022 [M.V. 9 Mart 1613] {M. 3-12
Mart 1613} [Edirne]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedik
beyleri ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna ramen, Bos-
na snrnda olan Lika Sancabeyi Halilin kendi halinde olmayp daima
ihtille sebep olacak hareketlerde bulunduu bildirilmitir. Venedike
ait Zavere Hisarnn yaknnda Guru ve Buluca Karyeleri eky olan
Mustafa ittifkyla baslm, nice rey esr alnm ve bin miktar sr
ve dahi nice davrlar srlp fesat ve ktlk edilmitir. Hkm, bu
zulm edenlerin ele getirilip sitne-i sadete gnderilmelerini, kar-
yelerden alnan adamlarn ve hayvanlarn her kimin elinde ise alnp
Venediklilere teslim edilmesini buyurmaktadr. [Border problems. Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[251] d. 250/ def. 332, S. N. 55a (55b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1022 [M.V. 9 Mart 1613] {M. 21
ubat-2 Mart 1613} [Edirne]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Bosna
snrnda devam eden snr problemleri zerine gnderilen hkmde,
Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince, Ve-
nedike ait snrlarn almamas ve Venediklilerden kimseye saldrlma-
masn ve blgede bulunan Uskok korsanlarnn haklarndan gelinmesi
bildirilmektedir. [Border problems. Mistreatment of Venetians by Otto-
man officers.]
[252] d. 250/ def. 332, S. N. 56a (56b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1022 [M.V. 8 Mart 1613] {M. 3-12
Mart 1613} [Edirne]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 137
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Lika San-
cabeyi Halilin Venedik snrnda Venedik ile sre gelen dostlua ahi-
dnme-i hmyna aykr olarak saldrda bulunmas zerine blgeye
gnderilmi baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 250] [Border problems.
Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[253] d. 250/ def. 332, S. N. 57a (57b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1022 [M.V. Martin balar 1613]
{M. 21 ubat-2 Mart 1613} [Edirne]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Lika San-
cabeyi Halilin Venedik snrnda dostlua ahidnme-i hmyna ay-
kr olarak saldrda bulunmas zerine blgeye gnderilmi baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 250 ve 252] [Border problems. Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[254] d. 250/ def. 332, S. N. 58a (58b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1022 [M.V. Martin balar 1613]
{M. 21 ubat-2 Mart 1613} [Edirne]
Hkm / . Ahmedden / Kilis Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Bu hkm-
de daha nce Bosna Beylerbeyisine gnderilmi olan hkmlere de-
inilmektedir. Buna gre Venedik snrlar almtr; ancak sitne-i
sadetin buna asla msaadesi yoktur ve buna gre davranlmas, dost-
lua ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamas gerekmektedir. [Bkz
250, 252 ve 253] [Border problems. Mistreatment of Venetians by Ot-
toman officers.]
[255] d. 250/ def. 332, S. N. 59a (59b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1022 [M.V. Mart 1613] {M. 21 u-
bat-2 Mart 1613} [Edirne]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedik ile
olan snrlarn almas ve Venedike ait olan kylerin baslmas zerine
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamas iin Bosna bey-
lerbeyisine gnderilen baka bir hkmdr. [Bkz 250, 252, 253 ve 254]
[Border problems. Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
138 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[256] d. 250/ def. 332, S. N. 60a (60b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1022 [M.V. 1613] {M. 11-20 Ma-
ys 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Eyaletinde Vezirim olan Ahmed Pa-
aya ve Haleb Kadsna ve Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- Muallya arz- hlidir. Venedik tcirleri Halebe getirdikleri
metn gmrn knun- kadm ve ahidnme-i hmyn mukteza-
snca gmrk eminlerine vermek istediklerinde eminler bunu almayp
ziydesini tccarlardan almak iin tccar taifesine zulm ve taaddi et-
milerdir. Bu nedenle, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmynun
gerei olarak Halebe ticaret maksatl gelen tccarlardan getirdikleri
metlar iin kadmden olageldii zere gmrklerinin alnmas iin
emr-i erif ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in
Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the ca-
pitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[257] d. 250/ def. 332, S. N. 61a (61b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1022 [M.V. 1613] {M. 31 Mays-9
Haziran 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb ve skenderun Kadlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik vilyetlerinden skenderun s-
kelesine olageldii zere met ile gelen Venedik bezirgnlarnn ge-
tirdikleri sandklardaki mallar imdiye kadar skenderunda almayp
gtrlp Halebe ulatktan sonra orada alyor ve tccarlar resm
gmrklerini Halebde dyorlard. Ancak bu defa olagelene aykr
olarak sandklarn skenderunda almas teklif edilmitir. Fakat gemi-
ler Halebe gitmeden nce alan sandklar balanmad iin iindeki
mallar dklm; dolaysyla tccarlar zarar grmtr. Bunun zerine
bir daha sandklarn skenderunda almasnn teklif edilmemesi iin
emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [Taxes according the capitu-
lations.]
[258] d. 250/ def. 332, S. N. 62a (62b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1022 [M.V. 1613] {M. 21-30 Ma-
ys 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 139
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebdeki iskele eminleri ve mbairle-
rin ticaret iin Halebe gelen Venedik tcirlerinin getirdikleri met ve
gmrklerinden, belirlenen oranda resm gmrk alp kymetlerini be-
lirlemeleri ve tccarlardan harici bir talepte bulunmamalar ve kimseyi
bu nedenle rencde etmemeleri gerekmektedir. Venedik ile olan bar
ve ahidnme-i hmynun gereinin yerine getirilmesi gerekirken,
hl daha aykr uygulamalarn devam etmesi nedeniyle Halebe yeni-
den hkm gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[259] d. 250/ def. 332, S. N. 63a (63b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1022 [M.V. 1613] {M. 10-18 Ha-
ziran 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret maksadyla gelen Vene-
dik tcirlerinden kadmden olagelene aykr olarak fazla gmrk ver-
gisi talebinde bulunulmas zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr olunmamasnn bildirildii hkmdr. [Ayrca bkz.
258] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[260] d. 250/ def. 332, S. N. 64a (64b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1022 [M.V. Temmuz 1613] {M.
29 Temmuz-7 Austos 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Bosna Beylerbeyisi hl bervech-i
arpalk Hersek Sancana mutasarrf olan brahim ve Nova Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Dergh-
muallya arz- hlidir. Nova Kalesinde bulunan baz kimesneler Ve-
nedik ile sre gelen dostlua aykr olarak ektiri, kayk ve frkatalar
bina edip iine levendler yerletirmiler; ahidnme-i hmyn ve emr-i
erfe aykr olarak Venedik tccarlarna ve Kotor reysna zarar ver-
mek niyetiyle denize kmlardr. Bu nedenle gnderilen hkmde sulh
salaha ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamas, olanlarn da ele
getirilip haklarndan gelinmesi bildirilmektedir. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
140 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[261] d. 250/ def. 332, S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1022 [M.V. Temmuz 1613]
{M. 9-18 Temmuz 1613} [stanbul]
Mektb / Hazret-i Mehmed Paa Kapudan cnibinden / Nova Kad-
sna ve Nova Kalesi Dizdarna mektb-u erf.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Mektb
bir nceki hkmle ilgili olarak yine Novaya gnderilmitir. Ekynn
frkata, ektire ve kayklar donatp ahidnme-i hmyn ve emr-i er-
fe aykr olarak Venediklilere ve renber gemilerine zarar ve ziyanlar
olduunun tespit edilmesi zerine bu mektbla ekynn gereince
cezalandrlmas bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 260] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[262] d. 250/ def. 332, S. N. 66a (66b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1022 [M.V. Temmuz 1613]
{M. 9-18 Temmuz 1613} [stanbul]
Mektb / Yenieri Aas Hazretleri cnibinden / Nova Kalesi Muhfa-
zasnda olan Subacya mektb ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Bu mek-
tb da nceki iki belgenin ierii ile ayn ierie sahiptir. Novadan
ekylk ve korsanlk maksadyla yola kp Venediklilere zarar veren-
lerin cezalandrlmas gerei bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 260 ve 261]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[263] d. 250/ def. 332, S. N. 67a (67b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1022 [M.V. Temmuz 1613]
{M. 29 Haziran-8 Temmuz 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Bosna Beylerbeyisi olup hl bervech-i
arpalk Hersek Sancanda mutasarrf olan brahim ve Nova Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik Krfezinde levend ekysnn
korsanlk faaliyetlerinin devam etmesi zerine emr-i erf talebince
gnderilen hkmdr. [Ayrca bkz. 260, 261 ve 262] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[264] d. 250/ def. 332, S. N. 68a (68b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1022 [M.V. Temmuz 1613]
{M. 9-18 Temmuz 1613} [Bosna]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 141
Mektb / Sbkan Bosna Beylerbeyisi olup hl bervech-i arpalk
Hersek Sancanda olan brahim Paa cnibinden / Hersek Msellimi
olan brahim Kethdya mektb-u erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Nova Kalesinde baz ekynn kayk ve
frkatalar donatp Venedik Krfezine girip tccar taifesine ve rey-
sna zarar verdikleri tespit edilip emr-i erf talep edilince bir hkm
gnderildii bu mektb ile belirtilip gereinin yerine getirilmesi bildi-
rilmitir. [Ayrca bkz. 260, 261, 262 ve 263] [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[265] d. 250/ def. 332, S. N. 69a-b S. N. 70. tl.
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1022 [M.V. Maysn sonu 1613]
{M. 21-30 Mays 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Eyaletinde Vezir olan Ahmed Paaya
ve Haleb Kadsna ve Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret maksadyla gelen Venedik
tcirlerinden kadmden olagelene aykr olarak gmrk vergisi talebin-
de bulunulmas zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr olunmamasnn bildirildii hkmdr. [Ayrca bkz. 258 ve 259]
[Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those
established in the capitulations required by emins and/or other Otto-
man officers.]
[266] d. 250/ def. 332, S. N. 71a-b S. N. 72. tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1022 [M.V. Temmuz 1613] {M.
21-30 Mays 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb ve Trablus Beylerbeyisine ve Kadla-
rna ve Defterdrlarna hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret maksadyla gelen Venedik
tcirlerinden kadmden olagelene aykr olarak gmrk vergisi talebin-
de bulunulmas zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr olunmamasnn bildirildii hkmdr. [Ayrca bkz. 258, 259 ve
265] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
142 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[267] d. 250/ def. 332, S. N. 73a-b (73b tl.) S. N. 74. tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1022 [M.V. Temmuz 1613] {M.
21-30 Mays 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmed / Haleb ve Trablusam Beylerbeyisine ve Kadsna
ve Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret maksadyla gelen Venedik
tcirlerinden kadmden olagelene aykr olarak gmrk vergisi talebin-
de bulunulmas zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr olunmamasnn bildirildii hkmdr. [Ayrca bkz. 258, 259, 265
ve 266] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[268] d. 250/ def. 332, S. N. 75a (75b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
Mektb / Vezir-i azm Nasuh Paa Hazretleri cnibinden / Ahmed
Paa Haleb Beylerbeyisi Hazretlerine mektbu.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret maksadyla gelen Venedik
tcirlerinden kadmden olagelene aykr olarak gmrk vergisi talebin-
de bulunulmas zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr olunmamasnn bildirildii hkmdr. [Ayrca bkz. 258, 259, 265,
266 ve 267] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and
taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[269] d. 250/ def. 332, S. N. 76a (76b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1022 [M.V. Austosun ba
1613] {M. 19-28 Temmuz 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Dergh-
muallya arz- hlidir. Sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
gereince, Halebde bulunan Venedik baylosunun korunup kollanmas,
Venediklilerin davlar iin kefil olduunda, baylosun, kimsenin borcu
iin sorumlu tutulmamas ve bu nedenle rencde edilmemesi iin emr-i
erf talebi zerine verilen hkmdr. [Venetians cannot be considered
responsible for others debts.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 143
[270] d. 250/ def. 332, S. N. 77a (77b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1022 [M.V. Austosun ba
1613] {M. 19-28 Temmuz 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defter-
drna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebe ticaret maksadyla gelen Venedik
tcirlerinden kadmden olagelene aykr olarak gmrk vergisi talebin-
de bulunulmas zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr olunmamasnn bildirildii hkmdr. [Ayrca bkz. 258, 259, 265,
266, 267 ve 268] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[271] d. 250/ def. 332, S. N. 78a (78b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1022 [M.V. Ekim 1613] {M. 15-24
Ekim 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Eyaletinde Vezirim olan Ahmed Paa
edmellhu teal iclleh.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebde bulunan Bedik adl zmmnin
Venedik baylosuna uygunsuz szler sylemesi zerine Bedikin azar-
lanmas, sre gelen dostluun ve ahidnme-i hmynun gereinin
yaplmas bu hkmle buyurulmaktadr. [Mistreatment of Venetians by
Ottoman officers.]
[272] d. 250/ def. 332, S. N. 79a (79b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} Sret-i fetv-i erf / Mft.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Halebde
bulunan Venedik baylosuna kt sz sylenmesinin karl ne ile olur.
El-cevap: harple [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[273] d. 250/ def. 332, S. N. 80a (80b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
Mektb / Nasuh Paa Vezir-i azm Hazretleri cnibinden / Ahmed
Paa Haleb Beylerbeyisine mektb-u erf.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Divn-
Hmyna arz- hlidir. Halebde bulunan Bedik adl zmmnin Ve-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
144 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
nedikin Haleb baylosuna uygunsuz szler sylemesi zerine Bedikin
haddinin bildirilmesi ve emanetinin defterdr tarafndan ahara verilme-
si iin emr-i erf verildiini bildiren mektbdur. Mektbda bu mevzu
iin gnderilen fermn- hmyna kar gelinmemesi bildirilmektedir.
[Ayrca bkz. 271] [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[274] d. 250/ def. 332, S. N. 81a (81b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1022 [M.V. Ekim 1613] {M. 15-24
Ekim 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / am Beylerbeyisine ve Kuds-i erf Kad-
sna hkm-i hmyn ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf teki ruhban taifesine ve ki-
liselerine saldrlar gereklemesi ve burada bulunan ruhbanlarn ren-
cde edilmeleri zerine sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
riyet edilmesi, kimsenin rencde edilip korkutulmamas iin emr-i erf
talebi zerine verilen hkmdr. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[275] d. 250/ def. 332, S. N. 82a (82b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
Mektb / Vezir-i azm Hazret-i Nasuh Paa cnibinden / am Beyler-
beyisine mektb-u erf ayndir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] nceki
hkmle ayn ierie sahip olan bu mektbda da Kuds-i erf te bulu-
nan Efren kiliselerinin ruhbanlarnn rencde edilip korkutulmamalar
ve olageldii zere himyet olunmalar tembihlenmektedir. [Ayrca bkz.
274] [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[276] d. 250/ def. 332, S. N. 83a (837b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
Mektb / Nasuh Paa Vezir-i azm Hazretleri cnibinden / Kuds-i
erf Kadsna mektb-u erf ayndir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] nceki
hkm ve mektbla ayn ierie sahip olan bu mektbda da Kuds-i
erf te bulunan Efren Kiliselerinin ruhbanlarnn rencde edilip kor-
kutulmamalar tembihlenmektedir. [Ayrca bkz. 274 ve 275] [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 145
[277] d. 250/ def. 332, S. N. 84a (84b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1022 [M.V. Ekim 1613] {M. 15-24
Ekim 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Defterdrna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Halebde
emin olan Bedikin, Venedik baylosuna verdii rahatszlk zerine, Ha-
leb Vilyetinde bulunan Vezir Ahmed Paaya hitaben hkm-i erf ve-
rildii ve bu ynde baylos tarafndan tekrar ikyete mahal verilme-
mesini bildirir hkmdr. [Ayrca bkz. 271 ve 273] [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[278] d. 250/ def. 332, S. N. 85a (85b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
Mektb / Nasuh Paa Vezir-i azm Hazretleri tarafndan / Haleb
Defterdrna mektb-u erf.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Bu mektb
da Bedikin Venedikin Halebde bulunan baylosuna verdii rahatsz-
lk zerine yazlm ve bu defa da Haleb Defterdrna gnderilmitir.
[Ayrca bkz. 271, 273 ve 277] [Mistreatment of Venetians by Ottoman
officers.]
[279] d. 250/ def. 332, S. N. 86a (86b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan 1022 [M.V. 20 Ekim 1613] {M. 15-24 Ekim
1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / am Beylerbeyisine ve Kuds-i erf Kad-
sna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te bulunan Torzita nm ma-
halle yakn yerde olan kiliseye giden ruhbanlara ynelik saldr olmas
zerine kimsenin rencde edilmemesi ve korkutulmamas ve kilisenin
binas zerine bir nesne bina edilmemesi iin emr-i erf talebi zeri-
ne verilen hkmdr. [Order to treat well Christian friars, priests and
their churches.]
[280] d. 250/ def. 332, S. N. 87a (87b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1613} [stanbul]
Mektb / [Nasuh Paa] Vezir-i azm Hazretleri cnibinden / Haleb
Beylerbeyisine.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
146 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Halebde
bulunan Venedikli tccarlardan ahidnme-i hmyna ve olagelene
gre vergi alnmas ve bu orandan hari bir nesne dahi talep edilmeme-
si ve tccarlarn korunup himaye edilmesini bildiren mektbdur. [Ay-
rca bkz. 265, 266, 267, 268 ve 270] [Venetian merchants in Ottoman
land: higher duty and taxes than those established in the capitulations
required by emins and/or other Ottoman officers.]
[281] d. 250/ def. 332, S. N. 88a (88b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl sene 1022 [tl. 1023] [M.V. 1613] {M. 24
Kasm-3 Aralk 1613} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Defterdrna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Hkm, ierik olarak bir ncekilerle ayn-
dr. Halebde bulunan Venedikli tccarlardan ahidnme-i hmyna
ve olagelene gre vergi alnmas ve bu orandan hari bir nesne dahi
talep edilmemesi ve tccarlarn korunup himaye edilmesi bildirilmek-
tedir. [Ayrca bkz. 265, 266, 267, 268, 270 ve 280] [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[282] d. 250/ def. 332, S. N. 89a (89b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1022 [M.V. Ekim 1613] {M. 22-31
Ocak 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Sbkan Anadolu Kazaskeri olup hl berve-
ch-i arpalk Gelibolu Kazsna mutasarrf olan Kemaleddin ve Boaz-
hisarlar Dizdarlarna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] ve Frana
ve Nederlandn elilerinin arz- hlidir. Halebde konsolosluk hizme-
tinde bulunan Frauan adl kimsenin veft etmesi zerine yerine sit-
ne-i sadetde Venedik baylosunun ba tercmnl hizmetinde bulu-
nan Marc Antonun [Marc Antonio Borissi] kardei Bernardo [Borissi]
konsolos tayn edilmitir. Sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
artlar gereince, Bernardonun konsolosluk hizmetini gerekletirir-
ken ona hizmette kusur edilmemesi iin emr-i erf ricas zerine gn-
derilen hkmdr. [Appointment of a consul.]
[283] d. 250/ def. 332, S. N. 90a (90b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1022 [M.V. 1613] {M. 26 Eyll-5 Ekim
1613} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 147
Hkm / . Ahmedden / Sdde-i sadetimden Giride varncaya leb-i
deryda vki olan Kadlara zikr olunan Kadlklarda olan Boazhisar
ve sir Kale Dizdarlarna hkm ki.
Venedik dojunun [MarcAntonio Memmo] sitne-i sadetdeki bay-
losu iin [Cristoforo Valier] gemi ile Giride bir at gnderilmesi iin izn-
i hmyn verilmitir. Bu nedenle, baylos iin Giride gnderilen bu ata
kimsenin taarruz etmemesi ve ihtimam gsterilmesi gereini bildirir
hkmdr. [A horse for the bailo.]
[284] d. 250/ def. 332, S. N. 91a (91b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1023 [M.V. 22 Mays 1614] {M.
21-30 Mays 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Vezretli Kapudanm Halil Paa edmellhu
teal iclleh.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Venedikin
sitne-i sadet ile dostluklar sabit olup eer gemileri ve eer mem-
leketleri her vecihle sude hl zere olmalar mhimdir. Bu nedenle,
eer donanma-i hmyn gemileri Venedik gemileri denizde karla-
rsa sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince Venedik-
lilerin, donanma-i hmyn tarafndan korunup kollanmasn bildirir
hkmdr. [Informing about the need that the imperial armada ships
should protect the Venetian ships.]
[285] d. 250/ def. 332, S. N. 92a (92b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1023 [M.V. Temmuzun ba
1614] {M. 31 Mays-8 Haziran 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kapudanm olan Vezirim Halil Paa edmell-
hu teal iclleh.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik baylosunun grev sresinin dol-
mas zerine, yerine Venedik beylerinden Almor Naninin baylos
tayn edildii bildirilmekte ve yeni baylosun stanbula gemileriyle
gelirken denizde Halil Paa ile karlamas durumunda, Venedikin
bu yeni stanbul baylosuna iki kadrga tayn edilmesi ve baylosun
stanbula gelirken emin ve slim olmas iin emr-i erf talebi zeri-
ne verilen hkmdr. [Ottoman passport for a Venetian bailo and/or
ambassador.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
148 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[286] d. 250/ def. 332, S. N. 93a (93b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1023 [M.V. Temmuz 1614] {M.
31 Mays-8 Haziran 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Venedikten Sdde-i sadetime gelinceye
dery muhfazasnda ve leb-i deryda olan Sancakbeylerine ve zikr
olunan Sancaklarda olan Kadlara ve dery muhfazasnda olan Ka-
pudanlar ve Kale Dizdarlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bir nceki hkmde olduu gibi bu h-
kmde de Venedikin sitne-i sadetde olacak yeni baylosunun Ve-
nedikten stanbula yapaca yolculuk konu edilmektedir. Yeni Baylos
Almor Naninin stanbulda son bulacak yolculuu esnasnda geecei
yollarda, onun ve yanndakilerin gvenliinin salanmas, korunup kol-
lanmalar iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz.
285] [Ottoman passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[287] d. 250/ def. 332, S. N. 94a (94b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1023 [M.V. Temmuz 1614] {M.
31 Mays-8 Haziran 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Mora ve Delvine ve Yanyadan Sdde-i sade-
time gelinceye yol zerinde olan Sancakbeylerine ve zikr olunan San-
caklarda olan Kadlara.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. nceki iki hkmde olduu gibi bu h-
kmde de Venedikin sitne-i sadetde olacak Baylos Almor Na-
ninin Venedikten stanbula yapaca yolculuun konu edildii h-
kmdr. [Ayrca bkz. 285 ve 286] [Ottoman passport for a Venetian
bailo and/or ambassador.]
[288] d. 250/ def. 332, S. N. 95a (95b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1023 [M.V. Temmuz 1614] {M.
31 Mays-8 Haziran 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Eyalet-i mezbre-
de olan Sancakbeyleri Sdde-i sadetime gelinceye yol zerinde olan
Sancakbeylerine ve zikr olunan Sancaklarda olan Kadlara.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Dergh-
muallya arz- hlidir. nceki hkmde olduu gibi bu hkm-
de de Venedikin sitne-i sadetde olacak Baylos Almor Naninin
Venedikten stanbula yapaca yolculuun konu edildii hkmdr.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 149
[Ayrca bkz. 285, 286 ve 287] [Ottoman passport for a Venetian bailo
and/or ambassador.]
[289] d. 250/ def. 332, S. N. 96a (96b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1614} [stanbul]
Mektb / Kapudan Halil Paadan / Akdenizde olan Sancakbeyleri
dme izzuh.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. nceki drt hkmde olduu gibi bu
mektbda da Venedikin sitne-i sadete gelecek olan Baylos Al-
mor Naninin Venedikten stanbula yapaca yolculuun konu edil-
dii mektbdur. [Ayrca bkz. 285, 286, 287 ve 288] [Ottoman passport
for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[290] d. 250/ def. 332, S. N. 97a (97b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1023 [M.V. 1614] {M. 9-18
Haziran 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kuds-i erf Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Mahrse-i Kuds-i erf te bulunan Tor-
zita nm mahalle yakn yerdeki kiliseye giden ruhbanlara ynelik sald-
r olmas zerine kimsenin rencde edilmemesi ve korkutulmamas ve
kilisenin binas zerine bir nesne bina edilmemesi iin daha nce bir
emr-i erf verilmitir. Ancak eyh Mehmed Ali nm kimsenin bu emr-i
erfe ramen ruhbanlara ynelik faaliyetlerinin devam etmesi zerine
emr-i erf talebince gnderilen hkmdr. [Ayrca bkz. 274, 275 ve
276] [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[291] d. 250/ def. 332, S. N. 98a (98b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1023 [M.V. 1614] {M. 9-18
Temmuz 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kesendire ve Goluz Kadlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kadmen verile geldii zere Zaklisada
olan adamlarna taht- kazlarnda ve eer havs- hmynda ve eer
sir bulunan yerlerden yz mdd buday narh- ruzi zere akele-
riyle verile gelmektedir. Hl dahi iki yz mdd buday gemileriyle
varan adamlarna alverilmek bbnda emr-i erf ricas zerine gnde-
rilen hkmdr. [Inheritance.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
150 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[292] d. 250/ def. 332, S. N. 99a (99b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1023 (tl. 1024) [M.V. 1614]
{M. 19-28 Haziran 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kesendire ve Goluz Kadlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn
olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 291] [Inheritance.]
[293] d. 250/ def. 332, S. N. 100a (100b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1023 [M.V. 1614] {M. 29
Temmuz-6 Austos 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Aynos Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Hl Venedik beyleri Aynosda olan kon-
solosun yerine, Venedikli Alessandro Molino konsolos tayn edilmitir.
Yeni konsolosun, kimsenin borcundan sorumlu tutulmamas; bir nes-
nesinin alnmamas; Venedikliden biri bor ederse Venedikli olduunu
konsolos tayn ederse Mslman olmu ise serbest braklmas, gayri-
mslim ise konsolosa teslim olunmas ve Venedik gemileri Memlik-i
mahrseye gelip giderken rzgr muhlefetiyle karaya oturup helak
olursa iinden kurtarlan eyalara kimsenin el koymamas, hayvanlar
ve eyalar kurtulursa sahiplerine verilmesi, Venedik reysndan evli
olsun, bekr olsun kimseden hara talep edilmemesi ve Memlik-i mah-
rsede ticaret ederken birisi veft ederse mirasna beytlmlce el ko-
nulmayp konsoloslarna teslim edilmesi ve Venediklilerin davlarna
konsolosun bakmas ve kimsenin konsolosa karmamas iin ahidn-
me-i hmyn gereince verilen hkmdr. [Appointment of a consul.]
[294] d. 250/ def. 332, S. N. 101a (101b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 17-26 Austos
1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kesendire ve Goluz Kadlar.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Giridte olan adamlar iin her sene tereke
verile gelmekle bundan byle Kesendireden yz tereke verilmek
iin emr-i erfim ricas zerine Galatal Savi Reis gemisiyle vardnda
akesiyle yalnz yz mdd buday verilmesi iin hkm verilmitir. [In-
heritance.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 151
[295] d. 250/ def. 332, S. N. 102a (102b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 17-26 Austos
1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Paa
edmellhu teal iclleh.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Mahrse-i Msrda bulunan Venedik kon-
solosu ve sir bezirgnlar ticaretlerinde bulunurken Rabi Musa Kalfa
adl Yahudi tarafndan envi iftira ve thmete urayp aciz braklp
rencde edilmilerdir. Yahudi Musa tccarlara ynelik bu hareketlerle
de yetinmeyip Venedikin Haleb baylosuna ynelik de yakksz szler
sarfetmitir. Bu nedenle, dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince,
Yahudi Musann sitne-i sadete gnderilmesi iin fermn- erf
gnderilmitir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[296] d. 250/ def. 332, S. N. 103a (103b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 27 Austos-5
Eyll 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Paa
edmellhu teal iclleh.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Sulh sa-
lah muktezasnca eer stanbul ve Halebe ve eer sir Memlik-i mah-
rse iskelelerine metlarn gmrk haneye karp olagelen knun
ve ahidnme-i hmyn mcibince resm gmrklerini mena taifesi-
ne b-kusur eda edip ve yine Memlik-i mahrseden memnu olmayan
metdan alp baralaryla tahmil eylediklerinde olageldii zere bi-
kusur gmrklerini verip tccar taifesi bu vecihle gelip gidip sude
hlde olmalar gerekirken, skenderun ve Msrdaki eminler taifesinin
Venedik bezirgnlarna envai trl cefa etmeleri, bezirgnlardan ola-
gelene ve ahidnme-i hmyna aykr olarak gmrk vergisi alma-
lar zerine verilen fermn- erf tir. [Venetian merchants in Ottoman
land: higher duty and taxes than those established in the capitulations
required by emins and/or other Ottoman officers.]
[297] d. 250/ def. 332, S. N. 104a (104b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 27 Austos-5
Eyll 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Paa
edmellhu teal iclleh.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
152 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Bir nceki
hkmde olduu gibi bu hkmde de Msra gelen tccarlardan resm
gmrk talep edilmemesi tccarlarn rencde edilmemesi olagelene ve
ahidnme-i hmyna aykr olunmamas bildirilmektedir. [Ayrca bkz.
296] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[298] d. 250/ def. 332, S. N. 105a (105b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 17-26 Austos
1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Msr Eyaletinde Vezirim olan Mehmed Paa
edmellhu teal iclleh.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] nceki iki
hkmde olduu gibi bu hkmde de Msra gelen tccarlardan resm
gmrk talep edilmemesi tccarlarn rencde edilmemesi olagelene ve
ahidnme-i hmyna aykr olunmamas bildirilmektedir. [Ayrca bkz.
296 ve 297] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and
taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[299] d. 250/ def. 332, S. N. 106a (106b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1614} [stanbul]
Mektb / Vezir-i azm Nasuh Paa Hazretleri cnibinden / Msr
Beylerbeyisine ve Vezirim Mehmed Paaya mektb-u erfleri.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] nceki
hkmde olduu gibi bu mektbda da Msra gelen tccarlardan resm
gmrk talep edilmemesi tccarlarn rencde edilmemesi, olagelene ve
ahidnme-i hmyna aykr olunmamas bildirilmektedir. [Ayrca bkz.
296, 297 ve 298] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[300] d. 250/ def. 332, S. N. 107a (107b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 17-26 Austos
1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kuds-i erf Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Baz Mslmanlarn Kuds-i erf te bu-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 153
lunan ruhbanlara ynelik olarak saldrlar gerekletirmeleri zerine
Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna riyet edil-
mesini bildiren hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 274, 275, 276 ve 290]
[Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[301] d. 250/ def. 332, S. N. 108a (108b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1023 [M.V. 1614] {M. 17-26 Austos
1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Kuds-i erf Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te bulunan Bettlelemde
olan Efren ruhbanlarna tercmnlk hizmetinde bulunan Maroniye
ve baka baz tercmnlara orada bulunan Rum ve Ermenilerin tah-
rikleriyle baz Mslmanlarn saldrmalar zerine Venedik ile sre
gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna riyet edilmesi iin gnde-
rilen hkmdr. [Order to treat well Christian friars, priests and their
churches.]
[302] d. 250/ def. 332, S. N. 109a (109b tl.)
Tahrren f-evhiri abn sene 1023 [M.V. 1614] {M. 27 Austos-5
Eyll 1614} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Gelibolu Kadsna ve Boazhisarlar Kadla-
rna ve Dizdarlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Cristoforo Valier] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik baralarnn stanbulda, mem-
n olmayan met ykletip kusursuz bir ekilde gmrk ilemlerini
yaptrdklar halde Geliboluda harmi hara emini olanlar ve baz ki-
mesneler olagelmie muhlif olarak bu baralar birka gn alkoyup
iinde memn adetten met vardr diye tccarlar taciz ve rencde et-
milerdir. Bu nedenle, ahidnme-i hmyna aykr olarak tccarlarn
stanbulda gmrk ilemlerini yaptrdktan sonra Geliboluda tekrar
durdurulmamalar ve kimsenin rencde edilmemesi ve korkutulmamas
iin gnderilen hkmdr. [Venetian ships; prohibited export from the
Ottoman Empire.]
[303] d. 250/ def. 332, S. N. 110a (110b tl.)
Tahrren f-sene 1023 [M.V. 1614] [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Avlonya Sancabeyine ve Dra ve Avlonya
Kadlarna hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
154 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Cristoforo Valier] Avlonya
kadsnn Sdde-i sadete mektubu zerine; Venedike tbi olan Pe-
rasta Karyesinin skinlerinden ve Kutam Reis alt nefer yoldalaryla
Meclis-i erye gelmitir. Sipahi Kavala Mehmed ve Dery Reis adl
kimesneler, daha nce ola geldii zere Dra ve Avlonya skelelerine
ve sir iskelelere yoldalar ile ticaret iin geldiklerinde eky yolla-
rn kesmitir. Ekynn, mallarna ve canlarna kastettiini bildiren
Venedikliler karaya kp Karini Karyesine snmlardr. Bu srada
eky Venediklilerin gemi iinde bulunan alt bin kuruluk metlar-
na el koymutur. te yandan Venedikliler sndklar Karini Karyesi
skinlerince de taarruza uramlardr. Kavala Mehmed burada da Ve-
nediklileri darp etmi ve bin yz krk kurularn almtr. Bu nedenle,
Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna uyulmasn
bildiren hkm gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[304] d. 250/ def. 332, S. N. 111a (111b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1023 [M.V. Ekim 1614] {M. 12-21
Ocak 1615} [stanbul]
Hkm / . Ahmedden / Haleb Beylerbeyisine Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Cristoforo Valier] Sdde-i
sadete arz- hlidir. skenderiye skelesine gelen Venedikli tccar-
lardan, ahidnme-i hmyn ile belirtilen oranda resm gmrkleri
hricinde bir ake ve bir habbe dahi alnmamas iin emr-i erf tale-
bi zerine gnderilen hkmdr. Mcibince Maliye tarafndan ihdas
olunmutur. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and
taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[305] d. 251/ def. 334, S. N. 1a-b, 2a S. N. 2b, 3a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1030 [M.V. 24 ubat 1620] {M. 16-
25 Aralk 1620} [stanbul]
Nin- erf-i lin / . Osmandan.
Nin- erf-i lin ve sami mekn sultani ve tura-i garra-i cihan
sitan- hkn bi-avnil-rabbani vel-minel-subhani vel-sual-el hemdani
hkm olur ki Venedikten yeni gelen baylos kudvetl-merail-fi mille-
til-mesihiyye Giorgio Costinian [Giustinian] Kavaliyer htmet-i avak-
ba bil-hayr Sdde-i sadetime arz- hlidir. Tccar Mslmanlar Ve-
nediklilerden satn aldklar uka, kuma ve sire metlarn Venedik
beylerine tbi Esel (daha sonra Espelet) skelesinde Venedik kadr-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 155
galarna ykleyip dnerken harb spanya donanmas ile karlanca
spanyollar, Venedik beylerinin zikr olunan kadrgalarn basp Msl-
man tccarlarn met ve esbablarn yamalamlardr. Bunun zerine
Sdde-i sadete gelen tccarlar, Venedik beylerinin, mallarna kefil
olduklarn bildirip bu nedenle stanbulda bulunan baylosu dav edip
alacaklarn ondan talep etmilerdir; baylos ise tccarlara kefil olma-
dn bildirmitir. Nin- erf te, Venediklilerin bakalarnn borcun-
dan ya da yaptklarndan sorumlu ve kefil tutulamayaca bildirilmek-
tedir. [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves. [Venetians cannot be considered
responsible for others debts.]
[306] d. 251/ def. 334, S. N. 4a-b S. N. 5a-b. tl.
Tahrren f-evsiti evvl sene 1029 [M.V. Eyll 1620] {M. 9-18 Eyll
1620} [stanbul]
Mektb / Vezir-i azm Ali Paadan / Venedik Dojuna [Antonio Priuli].
Bir nceki Nin- erf te bahsi getii zere, Venedikin sitne-
i sadetde bulunan baylosu olan Giorgio Giustiniann, Mslman
tcirlerin mallarna spanyol donanmas tarafndan el konulmas ile il-
gili olarak dav edildii bu mektb ile Vezir-i azm Ali Paadan Vene-
dik dojuna bildirilmektedir. Ancak Sadr azam Ali Paa, Venedik dojuna,
baylosa gereince mumele yapldn bildiren bu mektubu gnder-
mitir. Mektbda ayrca Venedik dojuna da sulh salahn gerei olarak
iki tarafn reys ve berysnn rahat ve huzurunun salanmas iin
gerekenin ne ise yaplmas bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 305] [Span-
iards: problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves. [Venetians cannot be considered responsible
for others debts.]
[307] d. 251/ def. 334, S. N. 6a (6b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1030 [M.V. Mart 1621] {M. 5-14
Mart 1621} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Venedike varncaya dery boylarnda olan
Sancakbeyleri ve Kadlarna ve Boazhisar Kadlarna ve Dizdarla-
rna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Daha nce Venedik kay ile giriftar
olan Venedik reysndan Vicenzo, Giorgi, Michel, Gregorio, Matteo,
Bartilo ve dier Matteo adl yedi kii, Abaza Mahmud Beyden emr-i
erf ile ve ahidnme-i hmyn gereince baylosa teslim olmulardr.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
156 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Bahsi geen bu yedi kiinin Venediklilerin Toronforo adl Venedik bar-
asyla Venedike gnderilmek istendii bildirilmitir. Bu nedenle, sre
gelen dostluk ve ahidnme-i hmynun gerei olarak, Venediklilere
Boazhisarlarndan Venedike varncaya kadar kimsenin dahl etmeme-
si iin emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [Wreck of Venetian
ships, Passaport.]
[308] d. 251/ def. 334, S. N. 7a-b, 8a-b S. N. 9a-b, S. N. 10a-b. tl.
Tahrren f-evili Safer sene 1030 [M.V. 18 Mart 1621] {M. 5-14 Ocak
1621} [stanbul]
Hccet / Galata Kads.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
nin- erf te bahsi getii zere spanya korsanlarnn, Mslman
tccarlarnn Venedik gemilerinde bulunan mallarn yamalamalar
zerine dav olmutur. Davc Mslman tccarlar: Elh ac Abdi bin
Abidin, Elhac Keyvan bin Abdullah ve Ramazan bin Mustafa ve Mah-
mud bin Ahmed el-mahsur ve Elhac Taci bin sa ve Esseyyid Ahmed
bin Garadin ve Mahmud elebi ibn Cemal ve Elhac Memi bin Ahmed
ve Mehmed elebi ibn Elhac Abdulkadir ve Ali bin Elhac Mustafa ve
Elhac Ali ve Bena Abbas ve Seyfi ibn Elhac Yakup ve Molla Mustafa bin
Ali el-Mltezim ve Elhac Ali bin Veli ve Elhac Sleyman bin Mehmed ve
Osman avu bin Elhac Mustafa ve dier Elhac Sleyman bin Mehmed
ve Elhac Hasan bin Ali... Tccarlar daha nce Venedikten ticaret tari-
kiyle bu cnibe gnderilmek zere uka, kuma ve sir metlar ren-
ber kadrgalarna yklemilerdir. Espelet (daha nce Esel) skelesine
gelirken spanya donanmas kadrgalar basp iindeki mallar yama-
lamtr. Tccarlar kadrgalarda bulunan yz seksen alt bin guruluk
metlarnn zayi ve telef olduunu bildirmilerdir. Franesko (Franc-
esco) ve Anton (Antonio) ve Petro (Pietro) nm Efrenler tarafndan
vech-i merh zere yamalanan mallar iin yetmi bin guruluk bir
deme olmutur ve bu nedenle taraflar arasnda sulh gereklemitir.
[Ayrca bkz. 305 ve 306] [Spaniards: problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves. Venetians cannot
be considered responsible for others debts.]
[309] d. 251/ def. 334, S. N. 11a-b
Tahrren f-evili Safer sene 1030 [M.V. 18 Mart 1621] {M. 26 Aralk
1620-4 Ocak 1621} [stanbul] Temessk.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Daha
nce Espelet skelesinde harb spanya donanmasnn Venedik kadr-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 157
galarnda bulunan Mslman tccarlarn mallarn yamalamas zeri-
ne Franesko (Francesco) ve Anton (Antonio) ve Petro (Pietro) ile Ms-
lmanlar arasnda yetmi bin guru denmesi zerine sulh olduunu
bildiren temessktr. Buna gre Mslman tccarlarn bu yetmi bin
gurutan almalar gereken miktar tccarlarn isimleriyle birlikte bel-
gede tek tek belirtilmitir. [Ayrca bkz. 305, 306 ve 308] [[Spaniards:
problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves. [Venetians cannot be considered responsible for oth-
ers debts.]
[310] d. 251/ def. 334, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1030 [M.V. 5 Mart 1621] [stan-
bul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Osmandan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zaklisa
Adasnn dostluk ve ahidnme-i hmyn gerei yllk demesinin ya-
plmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hkm-
dr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire for
the Zakynthos island.]
[311] d. 251/ def. 334, S. N. 13a (13b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1030 [M.V. 1621] {M. 13-22 u-
bat 1621} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Kilis Sancana ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Vene-
dike ait snrlar sregelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr
olarak Virli (Vrana) Halil ve gayriler tarafndan alm Venedik rey-
s taciz edilip ellerinde olan yerlerin kendilerine ait olmadklar sylen-
mi ve reyya ynelik saldrlar gereklemitir. Bu nedenle, Vene-
dike ve Venediklilere ynelik olumsuz faaliyetlere kesinlikle msaade
olmad ve Venediklilere kar dostlukla ve ahidnme-i hmyn ge-
reince davranlmas gerektiini bildirir hkm gnderilmitir. [Border
problems.]
[312] d. 251/ def. 334, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1030 [M.V. Nisan 1621] {M. 13-
22 ubat 1621} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
158 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
hkmde bahsi getii zere, Kilis Sancanda Venedike tbi olan
karyelere ve snrlara sulh salaha ve ahidnme-i hmyna aykr
olarak Virli Halil ve ona bal olanlar ve gayrilerce saldrlar dzen-
lenmitir. Bunun zerine blgeye, sre gelen dostlua ve ahidnme-
i hmyna uyulmasn bildiren hkm gnderilmitir. [Border prob-
lems.]
[313] d. 251/ def. 334, S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel 1030 [M.V. 1621] {M. 13-22 Ni-
san 1621} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Kilis ve Hersek ve Krka ve Racesne (Rahovi
?) Sancakbeylerine ve Kadlarna ve Dizdarlarna ve Nefert Aala-
rna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Venedik
snrlarnda spanya korsanlar ile kurulan ittifaklar sonucunda Vene-
diklilere ynelik tecavz ve yamalamalar gereklemitir. Bunun ze-
rine, Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmynun gere-
inin yerine getirilmesi ve kimseyle Venediklilere kar ittifaklara giril-
memesi iin hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 308 ve 309] [Spaniards,
Border problems.]
[314] d. 251/ def. 334, S. N. 16a (16b tl.)
Tahrren fi 4 Cemziyel-evvel sene 1030 [M.V. 13 Nisan 1621] {M. 27
Mart 1621} [stanbul]
Temessk / El-fakr Mehmedden / sitne-i sadetdeki Venedik
Baylosu Giorgio Giustiniana.
Vezir Ali Paann zimmetinden bir miktar akesinin [Sdde-i
sadetdeki] Venedik baylosunda [Giorgio Giustinian] kald ihbar
edilmitir. Ancak yaplan tefti neticesinde Vezir Ali Paa hayatta iken
bu miktarn kendisine dendii bildirilmitir. Bu nedenle Venedik bay-
losunun ricas zerine kendisine verilen temessktr. [Security for
Venetians.]

[315] d. 251/ def. 334, S. N. 17a-b S. N. 18a-b. tl.
Tarihsiz {Tahmini M. 1621}
Mektb / Ahmed Paadan / Lika ve Krka Sancabeyine mektb.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Lika ve
Krka Sancaklarnda bulunan Virli (Vranl) Halil ve ona bal kimes-
neler tarafndan Venedik beylerine tbi Zavere Nahiyesine ve snr-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 159
larna ahidnme-i hmyna aykr olarak dahl ve tecavz edilmitir.
Eky, Venediklilerin baz yerleri iin sizin deildir diyerek onlara
taarruzda bulunmutur. Bunun zerine Bosna beylerbeyisine ve Kilis
sancakbeyine, bu ekylklarn nn kesmeleri iin emr-i erfler
gnderilmi; ancak Virli Halil tembih olmam; Venedik beylerine tbi
Eski Zavere nm kale altna toplad ekysyla iki yz nefet atl ve
bey yz nefer piyale ile varp klli fesat ve hasaret edip daima byle fe-
satlk ve ktlkler yapmaya devam etmitir. Venedik beyleri kadmden
sadetli padiahmzn dostlar olduu iin Venedik snrlarnn alp
reyya trl zulm ve tecavzlere msade olmad bu mektb ile bil-
dirilmektedir. [Ayrca bkz. 311 ve 312] [Border problems.]
[316] d. 251/ def. 334, S. N. 19a-b S. N. 20a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1030 [M.V. Austos 1621] {M. 9-18
Austos 1621} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Bosna Beylerbeyisine ve Saray Kadsna ve
Bosnada olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Venediklilerin iskelelerde ykledikleri
metlarnn mrye ait olan gmr hricinde kasabiyye vergisi talep
edilmesi zerine bunun talep edilmemesini bildiren hkmdr. [Vene-
tian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those es-
tablished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman
officers.]
[317] d. 251/ def. 334, S. N. 21a-b S. N. 22a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1030 [M.V. 15 Austos 1621] {M.
9-18 Austos 1621} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Bosna Beylerbeyisine ve Saray Kadsna ve
Bosnada olan Defterdrlara.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedike tbi Espelet skelesine gelip
giden Venedik tccarnn uka, kuma ve sire metlarnn kabz- ma-
halline gnderilmesi iin muayyen konsoloslar olan Pietro Polani adl
Efren ile metlarn resm gmrk ilemlerinin yaplmas ve eminlerin
olagelene aykr olarak gmrk adna ake almamas iin gnderilen
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and tax-
es than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
160 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[318] d. 251/ def. 334, S. N. 23a (23b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1621}
Mektb / Meclis-i Mahal smail Kethddan / Halebde Paa Bey
Kethds olan smail Aa ve Akdenizde Voyvoda Ahmed Paaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Venedik
reylarndan be nefer zmm msteminin stendilden adalar arasn-
da giderken mektbun muhattaplarnca esr alndklarnn bildirilmesi
zerine, bu esrlerin Cezire-i Sakzda bulunan Venedik konsolosuna
teslimini bildiren mektb gnderilmitir. [Mistreatment of Venetians
by Ottoman officers.]
[319] d. 251/ def. 334, S. N. 24a (24b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1031 [M.V. 16 ubat 1621] {M.
ubat 1622} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Osmandan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zaklisa
Adasnn dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei yllk de-
mesi ile ilgili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian
Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[320] d. 251/ def. 334, S. N. 25a-b S. N. 26a-b. tl.
Tahrren f-evst Rebul-hir sene 1031 [M.V. ubatn sonu 1621]
{M. 5-13 Mart 1622} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Mehmed
Paaya hkm.
Sdde-i sadetteki Frana padiahnn ve Venedik beylerinin [Ve-
nedik Baylosu Giorgio Giustinian] ve Nederlandistann ceveln-ger el-
ilerinin arz- hlidir. Msr ve skenderiyeye varp gelip gerei gibi
riyet ve himyet olunmalar gerekirken skenderiye skelesine varan
bezirgnlardan resm gmrklerinin tutulmas iin bir ka yk ake
alnmtr. skenderiye eminlerinin zmmetlerinde bezirgnlarn krk
bin guru haklar kalmtr. Vezir Hseyin Paa da eminlerin tahrikle-
riyle tccarlardan altm bin flori almakla Venedikli tccarlarn cmle
yz otuz bin gurular alnp gmrklerine hesap olunmayp ve tccar
taifesine de trl zulm olmutur. Bu nedenle bezirgnlarn hepsinin de
iflas etmeleri ve blgeyi bir daha geri dnmemek zere terk etmele-
riyle, tccardan alnan yz otuz bin gurularn gmrklerine mahsub
olmas bir daha bu vecihle tccar taifesinin rencde edilmemesi ricas
zerine ahidnme-i hmynlar uyarnca verilen hkmdr. [Venetian
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 161
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[321] d. 251/ def. 334, S. N. 27a-b S. N. 28a-b tl.
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1031 [M.V. ubat 1622] {M.
24 Mart-2 Nisan 1622} [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Kuds-i erf Kads ve Kuds-i erf Sancak-
beysine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te kad ve sancakbeyi
olanlar yanlarna baz kimesneleri alarak Venedik reysndan olan
ruhbanlar kovup tercmn gtrp tasarrufunuzda olan manastr
ve kilise sizin deildir. Mslmanlarndr diye bahne edip kiliselerini
ellerinden alp ruhbanlara trl zulm etmilerdir. Bunun zerine ahi-
dnme-i hmyn gereince blgeye gnderilen hkmde ruhbanlarn
ziyaret ettikleri yerler ve vakflar, ba ve baheleri ve sire yerleri-
nin kimseye taarruz ettirilmemesi bildirilmektedir. [Order to treat well
Christian friars, priests and their churches.]
[322] d. 251/ def. 334, S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-evasit sene 1031 [M.V. Nisan 1622] [stanbul]
Hkm / . Osmandan / Kuds-i erf Kadsna ve Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te bulunan Kamame ve
Bettlelem ve mezar- Hazreti Meryem denilen yerler ve sire yerler
ve kiliseler Efren ruhbanlarnn skin olduklar yerlerdir. Bu neden-
le keilere olagelmie aykr olarak niz ettirilmemesi ve bu hkm-
i hmynun kendilerine teslim edilip gereince mumele edilmesi
bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 321] [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[323] d. 251/ def. 334, S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1031 [M.V. Maysin balar
1622] {M. 3-11 Mays 1622} [stanbul]
Tezkire / [sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosundan [Giorgio
Giustinian].
Yedi bin mdden hamr alnp Emin Murad Aann eline uhud tezkire-
si verilmesi zerine yazlm tezkiredir. [Wine sold to Venetians.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
162 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[324] d. 251/ def. 334, S. N. 31a (31b tl)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1031 [M.V. 20 Temmuz 1622] {M.
30 Temmuz-8 Austos 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Goluz ve Kesendire Kadlarna hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedike tbi Girid Adasna her sene
akeleriyle narh- ruzi zere verile gelen iki yz mdd tereke hl daha
verilmek iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Inheritance.]
[325] d. 251/ def. 334, S. N. 32a-b S. N. 33a-b, 34a-b tl.
Tahrren f-evili abn sene 1031 [M.V. Temmuz 1622] {M. 11-20
Haziran 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Kbrs Beylerbeyisine hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] ve Neder-
landn elisinin arz- hlidir. Ticaret maksatl Memlik-i mahrseye
gelip giden tccarlardan beytlml eminleri ya da gayriler tarafndan
usulne aykr olarak vergi talebinde bulunulmutur. Cezire-i Kbrsta
bulunan Venedikli ve Nederlandl konsoloslarn, tccarlarn vekili ol-
duklar gerekesiyle mallarna el konulup skenderiyeye nakledilmitir.
Bu nedenle gnderilen hkmde, Venedikin ve Nederlandn Osman-
llarn dostlar olduklar ve bu dostlua zarar verecek hibir faaliyete
msaade edilmeyecei iin, onlardan zorla alnan btn mallarn ahi-
dnme-i hmynun gereince kendilerine geri ide edilmesi bildiril-
mektedir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers. Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[326] d. 251/ def. 334, S. N. 35a-b S. N. 36a-b tl.
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1031 [M.V. Austos 1622] {M. 20-29
Temmuz 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Haleb Muhfazasnda olan Vezirim (bo)
Paa ve Mevln Haleb Kads ve Hazine-i mireden Haleb cnibi Def-
terdr.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Halebde skin olan Venedik tccar baralaryla getirdikleri
uka, kuma ve sire metlaryla skenderun skelesine geldiklerinde
adet zere gmrklerini dedikten sonra metlaryla Haleb gmrk
hanesine varp orada da gmrk resmlerini eksiksiz demektedirler.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 163
Bu gmrk demeleri esnasnda kimseden fazla bir nesne talep olun-
maz iken Haleb emini olan Kuhim adl Yahudi, bezirgnlar taciz edip
onlardan resmden ziyde gmrk talebinde bulunmutur. Bunun ze-
rine hkm-i hmyn talebince kimse rencde edilmeden tccarlardan
kadmden olageldii zere ve ahidnme-i hmyn ile belirtilen oran-
da resm gmrklerinin alnmasn bildiren hkm verilmitir. [Venetian
merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those estab-
lished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman of-
ficers.]
[327] d. 251/ def. 334, S. N. 37a (37b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1031 [M.V. Temmuz 1622] {M. 20-
29 Temmuz 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / lbasan Sancabeyi ve Mevln Dra Kads
ve Dra Kalesinde Nefert Aalarna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Venedike tbi Perasto Kalesi skinlerinden Andrea Pietrovik
kendi gemisi ve beraberindekilerle Dra skelesine dostluk nedeniyle
varp yapa, gn ve sire met ykletmek istediinde azap aas olan
Mustafa ve iskele emini olan Sleyman, Andreay tutup hapsetmiler-
dir. Ardndan da Andreann gemisinin iinde olan bin iki yz guru ve
elli pastov uka ve alt tonluk kuma ve ukasna, mallarna ve esb-
bna el koymulardr. Andrea bir frsatn bulup hapisten firar etmi
ve gemisine gitmitir. Bunun zerine Mustafa ve Sleyman iki kayk
tfenkli adam gemiye gndermilerdir. Tfenkle yaralanan Andrea
akrabasndan birinin bin guru getirmesi artyla yeniden tutuklanm
ve trl zulme uramtr. Bu nedenle gnderilen hkmde, Mustafa
ve Sleymann Andreadan zorla ald btn mallar ide etmesi ve
bunlarn gereince cezalandrlmalar, ayrca sre gelen dostlua ve
ahidnme-i hmyna riyet edilmesi bildirilmektedir. [Mistreatment
of Venetians by Ottoman officers. Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[328] d. 251/ def. 334, S. N. 38a (38b tl)
Tahrren f-evsiti Ramazan 1031 [M.V. Temmuz 1622] {M. 20-29
Temmuz 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan/ Goluz ve Kesendire Kadlarna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Venedike tbiZaklisa Adas iin Hazine-i mireye bin be yz
flori peke verildii mukabelesinden Girid Adas iin akeleriyle narh-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
164 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ruzi zere be yz mdd terekenin Goluz ve Kesendire skelelerinde
olageldii zere akesiyle verilmek iin emr-i erf talebi zerine veri-
len hkmdr. [Inheritance.]
[329] d. 251/ def. 334, S. N. 39a-b S. N. 40a-b tl.
Tahrren f-elyevm evvl sene 1031 [M.V. 8 Austos 1622] [stanbul]
Hccet.
Davclar: Ahmed Efendi ibn Muharrem, Perid bin Abdlaziz, Halil
bin Ferhad, Mehmed bin Hzr, Mehmed bin Abdl; Venedik Baylosu
olan Giorgio Costiniano Kavaliyer [Giorgio Giustinian Cavalier] tara-
fndan vekil olan Anton Grillo [Gian Antonio Grillo] adl tercmnn
Meclis-i er erfe tercmnl gerekmitir. Tunus cnibinde olan
levend ekys Venedik gemilerinden Venedike stanbuldan met ile
giden sefineye el koymulardr. Venedik mavnalar da bu nedenle Mo-
don nnde Sleyman Reis ve Paizen Ahmed adl kimesnelerin gemile-
rini alp Girid Ceziresine gtrmlerdir. Daha sonra bunlarn levend
gemileri olduu anlalmtr. Gemiler Venedik baylosuna sorulmu ar-
dndan da tefti amal olarak Kalender Bey Abdullah ve brahim Bee
ibn Abdullah adl kimesneler Giride gnderilmilerdir. Konu ile ilgili
tefti yapan beyler Girid Adasna vardklarnda Sleyman Reis ve Pai-
zen Ahmed Rodos semtine gitmilerdir. Lakin sefine halkndan kadlar
Abdurrahman Efendi, smail Efendi ve Esseyyid Mahmud Efendi, Girid
Adasndan sefineye girip Sakza gidip bu meseleyi Sleyman Reis ve
Paizen Ahmede sormulardr. Neticede bunlarn levend gemileri olma-
dklar anlalmtr. Geminin Giride getirildii ve burada gemi iinde
olan buday ve arpann satld ve akelerinin eksiksiz olarak sahiple-
rine dendiinin anlald bildirilmektedir. Ayrca Venedik ahlisinin
Malta keferesinden aldklar iki Tartanik ekys kree koup ilerin-
de bulunan Mslman bir kadn Mslmanlara teslim etmiler ve bu
gemilerin ilerinde olan yoldalardan Mahmud eceliyle veft etmitir.
Onun hricinde bir ferdin bile burnunun kanamadn bildirmilerdir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[330] d. 251/ def. 334, S. N. 41a (41b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1031 [M.V. 3 Eyll 1622] {M. 17-26
Eyll 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Lika Sancabeyi ve (Bo) Kadsna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Liv-i mezbreye tbi Omirda nam mahalle sulh salah ve
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 165
emn eman zere ticaret nedeniyle ve ol mahallerde tuz lazm olduu
iin tuz ile gelen Venedikli Antonio Garofiloya riyet ve himyet lazm
iken bu mahalde emin olan Osman, Hdaverdi ve Halil Voyvoda nm
mltezimler tccarn fuzuli olarak bin guruluk tuzuna ahidnme-i
hmyna aykr olarak el koymulardr. verilen hkmde, tcirden
alnan tuzun idesini ve tcire zulm edilmemesini bildirmektedir. [Salt
and seaports, Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
[331] d. 251/ def. 334, S. N. 42b (42a tl.) S. N. 43. Bo
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1031 [M.V. 3 Eyll 1622] {M. 17-26
Eyll 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Delvine Sancabeyi ve Mevln Delvine
Kadsna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- h-
lidir. Krfez Kalesi karsnda Toronto Dalyanlarna yakn olan yerler
Venedik beylerine tbi dir. Buna ramen hl o taraflarda snrlarda
baz kimesnelerin sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyna ayk-
r olarak snr ihlali yapmak zere olduklar bildirilmitir. Bu nedenle
gnderilen hkmde, bu blgelerin Venedike ait olduu bu nedenle de
snrlarn alp kimseye kt mumele edilmesine msaade edilme-
mesi gerei bildirilmektedir. [Border problems.]
[332] d. 251/ def. 334, S. N. 44a-b S. N. 45. Yok, S. N. 46a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1031 [M.V. Ekim 1622] {M. 27
Ekim-4 Kasm 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Lika Sancabeyine hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- h-
lidir. Venedike tbi ebenik Kalesine on mil miktar yakn Eskaradin
(Scardono) Mevzisinde skin olanlar kadmden bu ana dein ebenik
Krfezine vardklarndan baz yekpare kk kayklar ile varp ren-
berlik ve kr- kesp etmektedirler. Bir ka seneden beri Eskaradin
ahlisinden baz kimesnelerin renberlik bahnesiyle byk kayklar
donatp ilerine yirmi be otuz adam koyup vz- kadmeye, ahidnme-
i hmyna ve sre gelen dostlua aykr snrlarda Venedik beylerinin
reysna ve yerlerine huzursuzluk vermek kasdnda olduklar bildi-
rilmitir. Kayklarn ele getirilmesi, sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna riyet edilmesi bu hkm ile bildirilmektedir. [Border prob-
lems. Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
166 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[333] d. 251/ def. 334, S. N. 47a (47b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1031 [M.V. Mart 1622] {M. 27 Ekim-
4 Kasm 1622} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Gelibolu Kads ve Boazhisarlar Kadlar ve
Mstahfzlarna hkm ki.
Sultan- Frana, Venedik [Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] ve
Nederlandn elilerinin arz- hlidir. Tccarlarn gemileri Gelibolu
Vilyetine metlaryla gelip gemilerine met ykleyip memleketleri-
ne giderken selametle gidi iin mrye ait gmrklerini eksiksiz de-
yip iczet tezkireleriyle Boazhisarlarna varmaktadr. Burada kaleler
dizdarlar det-i kadm zere gemileri yokladktan sonra izin verip bun-
lardan gayri has hara emini ve gayrilerin karmas knun deil iken
daha nce has hara emini olanlar karmak istediklerinde emr-i erfle
men olunmulardr. Ancak hl has hara emini olan Yaylakzde deni-
len kimse Frana, Venedik, Nederland ve Girid gemilerini yollarndan
alkoyup sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
yoklamak istemitir. Bu nedenle gnderilen hkmde, bu gemilerin
yoklanmak bahnesiyle yollarndan alkonulmamas gerei bildirilmi-
tir. [Taxes according the capitulations.]
[334] d. 251/ def. 334, S. N. 48a (48b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel 1032 {M. 21 Ocak-1 ubat 1623} [s-
tanbul]
Hkm / . Mustafadan / Venedikten Astne-i sadete gelinceye
dery muhfazasnda olan ve leb-i deryda olan Sancakbeyleri ve zikr
olunan Sancaklarda olan Kadlara ve ol dery muhfazasnda olan Ka-
pudanlar Kaleler Dizdarlarna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beyzdelerinden Simone Con-
tarini Kavaliyer (Cavalier) Venedik tarafndan eli olarak tayn edilip
elinin deniz zerinden stanbula gnderilmesinin murad edildii bildi-
rilmitir. Bu nedenle Dergh- muall yenierilerinden (bo) adl kimse
ile Venedik beylerinin tercmn olan Bortolo Brutti Venedike gnde-
rilmitir. Eli Contarini, denizden menzillerde ve mdhilde barasyla
ve yahud kadrgasyla ve ya mavnasyla geerken kimse tarafndan dahl
olunmamas bildirilmektedir. Eer lazm gelirse, eli gemisiyle iskelele-
re ve limanlara ve kaleler altna varp yanamak istediinde sulh salah
mcibince kimse mani olmayp eliye ve adamlarna dahl ve taarruz
ettirilmeyip mhimmatlarnn da akeleri ile tedrik olunmas iin emr-i
erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian ambassador.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 167
[335] d. 251/ def. 334, S. N. 49a (49b bo)
Tahrren fi evhiri Rebul-evvel sene 1032 {M. 21 Ocak-1 ubat
1623} [stanbul]
Mektb / Halil Paadan / Dery beyleri ve Kadlklarda olan Kadlar
ve Kale Dizdarlar ve Aalar ve Kethdlar ve cmle Nefert.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Venedikli-
lerin, Venedik beylerinden adet-i kadme zere Simone Contarini nm
beyzdeyi bu cnibe gnderecekleri haber olmutur. Eli-yi mumailey-
hin gemilerine ve adamlarna, mallarna ve erzaklarna hariten dahl
ve taarruz olunmamak iin emr-i erf verildiini bildiren bu mektb
da blgelere gnderilmitir. [Ayrca bkz. 334] [Venetian ambassador.]
[336] d. 251/ def. 334, S. N. 50a (50b bo)
Tahrren fi evhiri Rebul-evvel sene 1032 {M. 21 Ocak-1 ubat
1623} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Memlik-i Mahrsede olan Sancakbeyleri
ve Memlik-i Mahrsede olan Kadlar ve zikr olunan Kadlklarda olan
Voyvodalara.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Venedik
tercmnlarndan olan drende-i fermn- hmyn Tercmn Borto-
lo Brutti Sdde-i sadete gelip baz mhim meseleler iin (Venedike
gidip Bykeli Simone Contariniye stanbula kadar elik etmesi) Ve-
nedike, Venedikten sitane-i sadete ve sir Memlik-i mahrseye
gnderilmitir. Tercmn Brutti, ehirlerde ve kasabalarda ve karyeler-
de kondukta kimse rencde edip korkutmayp gidite ve yine sitne-i
sadete gelite korunup yollarda mhuf (korkun) ve muhatara (tehli-
keli) olan yerlerde i ve kl ve yarak gtrp ve dlbent ve yelek ve
yarar ata binip gittikte kimse dahl ve taarruz etmeyip lazm olduunda
derbentlerde yanna kifayet miktar adam koup emin ve slim geiril-
mek iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 334
ve 335] [Passaport. Order to treat Venetians in a friendly way.]
[337] d. 251/ def. 334, S. N. 51a (51b bo)
Tahrren fi evhiri Rebul-evvel sene 1032 {M. 21 Ocak-1 ubat
1623} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Venedikten Astne-i sadete gelinceye yol
zerinde olan Beylerbeyilii Beyleri ve zikr olunan Beylerbeyliklerinde
olan Sancakbeyleri ve Sancaklarda olan Kadlara.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Venedik
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
168 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
beyleri adet-i kadme zere yarar ve makbul ve muteber beyzdelerin-
den Simone Contarini Kavaliyer ve Prokuratr (Cavalier ve Procurator)
eli tayn edip karadan gndermeyi murad eylediklerinin bildirilmesi
zerine Dergh- muall yenierilerinden (bo) nm yenieri ve Vene-
dik beylerinin tercmn olan Bartolo Bruttinin tayn edildiini bildi-
rir hkmdr. [Metnin devam hkm 334 ile benzerdir. Konu ile ilgili
olarak ayrca bkz. 335 ve 336] [Venetian ambassador.]
[338] d. 251/ def. 334, S. N. 52a (52b tl.)
Tahrren fi evhiri Rebul-evvel sene 1032 [M.V. 23 Ekim 1622] {M.
21 Ocak-1 ubat 1623} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / . Mustafadan / Cezire-i Zaklisa.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zaklisa
Adasnn dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei yllk de-
mesi ile ilgili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian
Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[339] d. 251/ def. 334, S. N. 53a (53b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1032 [M.V. 9 Mart 1623] {M.
3-12 Mart 1623} [stanbul]
Mektb / Kapudan Paadan / Akdenizde ol yallarda bulunan San-
cakbeyleri ve zikr olunan cezirelerde vki olan Kadlara.
Venedik beyleri kendilerinin ve tccarlarn gemilerini ve
vascellolarn (Eski ad vasceo, vasello, vascellodur. xv. yzyldan xx.
yzyln sonlarna kadar sava gemisi olarak kullanlmtr.) Cezayir ve
sir levend korsan ekysndan korumak iin Pare ve Mavnalar Akde-
nizde ve ol yallardan gnderdiklerini sitne-i devlette olan baylos-
lar [Giorgio Giustinian] bu cnibe bildirmitir. Bu mektb gnderilmi
olduu blgelere ulatnda gerei zere mabeynde olan sulh salah
ve emn eman mcibince zikr olunan mavnalar ol yallara ve limanlara
uradklarnda yahud denizde rast geldiklerinde bir hoa dostluk ve
mahiyet zere geinip zarar ve ziyana neden olunmamas ve dostluk
gereince davranlmas ve levend korsan ekysnn gemilerine sulh
salaha ve emn emana aykr olarak asla ruhsat verilmemesi bildiril-
mektedir. [Order to treat Venetians in a friendly way Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[340] d. 251/ def. 334, S. N. 54a (54b bo)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1032 {M. 13-22 Mart 1623}
[stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 169
Hkm / . Mustafadan / Mukaddema (bo) Beylerbeyisi olup hl
Hersek Sancana mutasarrf olan (bo) ve Mevln Nova Kadsna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Nova Kalesinde olan baz ehl-i fesat kimesnelerin sre ge-
len dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak Venedike tbi
olan Kotor Kalesine varp gelen yolcular ve gemileri rencde ettikleri
bildirilmitir. Ayrca Nuh aalarnn dahi bu ekylara ruhsat verdii
ve bunlarn da, geen Venedik gemilerini ve gemi iinde olan malla-
r ve esbb alkoyduklar bildirilmitir. Bu nedenle gnderilen hkm,
geminin ve gemiden yamalanan mallarn eksiksiz olarak sahiplerine
idesini bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[341] d. 251/ def. 334, S. N. 55a (55b bo)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir 1032 {M. 12-21 Nisan 1623} [s-
tanbul]
Hkm / . Mustafadan / Avlonya Sancana mutasarrf olan (bo).
Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosunun [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Cezayirliden bir korsan gemisi, Venedik Krfezine varp bir
Venedik gemisi alp Avlonyaya gtrmtr. Hkm, Avlonya Beyine
Cezayirli korsanlarn bu geminin iinde olan mallar Avlonyada satmak
istediklerinde geminin ve iindeki mallarn korsanlardan alnmas ve
korsanlarn da ele getirilip gereince haklarndan gelinmesi iin emr-i
erf talebi zerine verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[342] d. 251/ def. 334, S. N. 56a (56b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel 1032 {M. 23 Mart-1 Nisan 1623}
[stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Tunus Beylerbeyisi ve Tunusta Osman Day.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki h-
kmde olduu gibi, Cezayir gemilerinin, Venedik gemilerine rast geldik-
lerinde, gemileri alp iinde olan ticaret mallar ve erzaklarn yamala-
yp gemi iindekilerin kimini katledip kimini de esr ettikleri bildirilmitir.
Bu nedenle gnderilen hkmde, Venedik ile sre gelmekte olan dostluk
hatrlatlmakta ve bu nedenle Venedike ait gemilere ve Venediklilere bu
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr faaliyetlerde bulunulmamas
bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 341] [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
170 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[343] d. 251/ def. 334, S. N. 57a (57b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1032 {M. 12-21 Nisan 1623}
[stanbul]
Hkm / . Mustafadan / skenderiye Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] lgn
skinlerinden baz ehl-i fesatlar dostlua aykr olarak bir ka frkata
ve kayk bina edip Venedike tbi olan Budin adl mahallin reys-
n rencde edip korkutmulardr. Ayrca bu eky kayklaryla Budine
varp hrszlk ve harmilik edip birok Venedik reysn da rencde
etmitir. Bu nedenle emr-i erf ricas zerine gnderilen hkmde, Ve-
nediklilerden alnan mallarn sahiplerine idesi ve bu fesad edenlerin
gereince haklarndan gelinmesi bildirmektedir. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[344] d. 251/ def. 334, S. N. 58a (58b tl)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1032 {M. 12-21 Nisan 1623}
[stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Budin Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Venedik beyzdesi Lunardo Vendramin, yedi nefer yolda ile
stanbuldan Venedike Budin tarafndan giderken Budine yakn yerde
baz ehl-i fesat kimesneler bu beyzdeyi basp kendisini ve adamlarn
katledip esbblarn yamalamlardr. Bu nedenle, bu fesad gerekle-
tiren ekynn ele getirilip Venedikliden yamaladklar mallarn alnp
ekynn hakkndan gelinmesi iin hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[345] d. 251/ def. 334, S. N. 59a (59b bo)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1032 {M. 21-30 Mays 1623} [stan-
bul]
Hkm / . Mustafadan / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Aleksander Vegonmi adl Venediklinin Kbrsta ticaret ile gelip
gidip Venedik bezirgnlarnn ilemlerinin yrtlmesi iin konsolos
tayn edildii ve Kbrs Ceziresine gnderildiini bildirir hkmdr.
Hkmde ayrca, konsolosa Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidn-
me-i hmynun gereince mumele edilmesi bildirilmektedir. [Ap-
pointment of a consul.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 171
[346] d. 251/ def. 334, S. N. 60a (60b bo)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1032 {M. 21-30 Mays 1623} [stan-
bul]
Hkm / . Mustafadan / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Aleksander Vegonminin Kbrs Ceziresine konsolos olarak
atand bildirilmekte; bu nedenle de Venediklilere verilen ahidnme-
i hmynun konsolosluk ile ilgili maddelerine vurgu yaplmaktadr.
Kbrs Adasnda ticaretle uraan Leviko adl Efren, Venedik rey-
sndan olup Aleksander Vegonmi adl konsolosun da ortadr. Tccar
Leviko lnce Kbrstan baz kimesneler, Livikonun vrisi yoktur diye
metruktna el koymulardr. Bu husus iin arz olunduunda len Le-
vikonun mallar ve esbb her kimde bulunursa alnp Venediklilere
verilmesi fermn olunmutur. Hl Kbrs Adasnda Papa (rahip) Vasili
ve Giorgi veled-i Giorgi adl tercmn ve Tommaso Nomic ve Nicola
veled-i Giovanni ve Zaklisadan Giorgio ve Papa Kiryaki adl zmmlerin
ve Yusuf Aa ve niceleri dahi zimmetlerinde hakk olup len Levikonun
defteri zayi olmakla ziynetlerini vermeye inat etmilerdir. Bu zmmler-
den, Yusuf Aa ve gayriden ziynetlerin alnp Kbrs konsolosuna veril-
mesi iin emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 345]
[Appointment of a consul.]
[347] d. 251/ def. 334, S. N. 61a (61b bo)
Tahrren f-evili abn sene 1032 {M. 31 Mays-9 Haziran 1623}
[stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna ve Yeni-
eri Serdarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Venedik beyleri ve konsoloslar yanlarnda istedikleri yenie-
riler yasaklk ede gelip ahirden kimse karmayp hl Kbrsta Ve-
nedik konsolosu olan Aleksander Vegonmi ve aharn istediklerinin ya-
saklk etmesi iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Ayrca
bkz. 345 ve 346] [Venetian consuls.]
[348] d. 251/ def. 334, S. N. 62a (62b bo)
Tahrren f-evsiti abn sene 1032 {M. 11-19 Haziran 1623} [stan-
bul]
Hkm / . Mustafadan / Cezire-i Andira ve Sire Kadlarna.
Sdde-i sadette olan Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
172 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
hlidir. Sire Adasnda Efren taifesinden piskopos olan Fra Giovanni
Grardi adl rahibin nice seneden beri Sire Adasnda Efren piskopos-
luu yapp kimse mani deil iken hl Cezire-i Andirada Rum taifesine
tbi olanlarca rencde edildii bildirilmitir. Bu nedenle, sre gelen
dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince kimsenin bu piskoposu ren-
cde etmemesi iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Order
to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[349] d. 251/ def. 334, S. N. 63a (63b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1032 {M. 11-19 Haziran 1623} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Cezire-i miremin cnibi Defterdr olup
Cezire-i Sakzn harac- tefti ve tahrrine memur olan (bo) ve Sakz
Sancabeyi ve Kads.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hli-
dir. Venedik vilyetlerinden baz Venedik renberleri Sakza gelip tica-
ret iin skin olup Venedikli reysnn evli olanlarndan ahidnme-i
hmyn gereince usule aykr olarak hara, avrz ve sire talep edi-
lemeyecei ve bu nedenle kimsenin rencde edilemeyecei bildirilmi
ve defalarca emr-i erfler gnderilmitir. Ancak hl Sakz Adasnda
renberlik iin bulunan Venediklilerden ve Venedik beylerine tbi
olan Girid ve stendil ve sire Venedike tbi vilyetlerde olanlardan
Sakzda emin olan Elkas adl Yahudinin ve Sakz hara cemine me-
mur olanlarn Venedik reysndan hara ve ayrca Nova harac ta-
lep ettikleri bildirilmitir. Bu nedenle sre gelen dostluk ahidnme-i
hmyna aykr olunmamak iin hkm gnderilmitir. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[350] d. 251/ def. 334, S. N. 64a (64b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1031 {M. 14-23 Mart 1623}
[stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Mevln zmir Kadsna.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] zmirde
Frana ve ngiltere Flemenk bezirgnlarnn rte-i pembe ve balmu-
mu ve sahtiyan ve sire metlar iin Venedik bezirgnlar dhil ol-
mak istediklerinde baz kimesneler tarafndan mcedded celb ve ahz
iin ahidnmenizde yoktur diye bahne edilmi ve Venediklilere bu
metlar alma izni verilmemitir. Hkmde, Fransa ve sire her kimin
mal olursa olsun Venedik tccar almak istediinde buna engel olun-
mamas bildirilmektedir. [Prohibited goods.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 173
[351] d. 251/ def. 334, S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-evhiri evvl sene 1032 (tl. 1033) [M.V. Haziran 1623]
{M. 18-26 Austos 1623} [stanbul]
Hkm / . Mustafadan / Mevln zmir Kadsna.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Sdde-i
sadete gnderip gemisine donanma-i hmyn kaz-i mezbreye
varp (bo) adl yenieri Frenk Mahallesinde katledildii bildirilmitir.
Baz kimesneler Venedikli Zuanne Garagnani adl bir zmmyi sula-
mlardr. Ancak olay tefti edildiinde bu yenierinin katledilmedii
anlalmtr. Bu nedenle len kimsenin hccet-i ersinin gereince
yaplmas ricas zerine verilen hkm verilmitir. [A Venetian merchant
has been charged of the murder of a janissary but then he was aknowl-
edged without guilt.]
[352] d. 251/ def. 334, S. N. 66a (66b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1623}
Mektb / Rdvan Paadan.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Girid Ada-
s tarafndan stendil Ceziresine bir frkata ile sava aleti ve bir miktar
ake ve bir saltanat serdar varp drt kimse hazr gnderilip gider-
lerken adalar voyvodasnn pare frkatas ile adalar arasnda kar-
lamlardr. Ardndan adalar voyvodasnn gemisi gemiye el koyup
Sakz Kalesine teslim etmitir. Venedik baylosunun Sakzdaki vekili
olan konsolos, baylosa mektb gnderip frkatann Venedik beylerine
ait olduunu ve adalar voyvodasnn bu gemiye el koyduunu Sakz
Kalesinde, Kapudan Paa Hazretleri gelinceye kadar emanet vaz olun-
mutur diye ihbar etmitir. Gnderilen mektb, bu frkatann Venedik
beylerine ait olduunu ve Venedike tesliminin gereini bildirmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[353] d. 251/ def. 334, S. N. 67a (67b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1032 [M.V. Ekim 1623] {M. 26 Ey-
ll-5 Ekim 1623} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hli-
dir. Kbrsta skin olan Venedik konsolosunun tercmn, konsolusun ter-
cih ettii kimse olup tercmn olan Venedikliye gayri kimsenin karma-
mas iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian consuls.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
174 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[354] d. 251/ def. 334, S. N. 68a (68b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1032 [M.V. Ekim 1623] {M. 26 Ey-
ll-5 Ekim 1623} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Def-
terdrna hkm ki.
[Sdde-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Halebde olan Venedik bezirgnlar,
bundan nce Haleb emini olan amil ve Kuhim (bo) adl kimesnelere,
sitne-i sadete gelecek hazine-i sadet iin drt bin yedi yz riyal
guru vermilerdir. Bu eminlerin zamannda ve yahud her kim emin
olursa onun zamannda tccarlarn metlarnn resm gmrkleri gr-
lp ellerine mhrl temessk verilmektedir. Ancak hl Haleb emini
olan Bedik adl zmm Venedik bezirgnlarnn metalarndan yeniden
gmrk talebinde bulunmutur. Bunun zerine emr-i erf ricasna men
olunmalar iin hkm gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman
land: higher duty and taxes than those established in the capitulations
required by emins and/or other Ottoman officers.]
[355] d. 251/ def. 334, S. N. 69a (69b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1032 [M.V. Ekimin balar 1623] {M.
26 Eyll-5 Ekim 1623} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Muhfazasnda olan Beylerbeyi ve
Kadsna ve Defterdrna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- h-
lidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn olan baka bir hkmdr.
[Ayrca bkz. 354] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[356] d. 251/ def. 334, S. N. 70a (70b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1032 [M.V. 14 Ekim 1623] {M. 26
Eyll-5 Ekim 1623} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Def-
terdrna hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Halebde bulunan Venedik konsolosunun ve bezirgnlarnn
Halebde bulunan eminler yahud sir kimesneler ile erleri olmutur.
Eminlerin tccarlarn ellerinde olan emr-i erflerinin eski olduunu
bahne etmesi zerine blgeye bu emr-i erifn geerli olduu ve bu-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 175
nun gereince i yaplmasn bildirir hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz.
354 ve 355] [Problems with the Venetian consuls.]
[357] d. 251/ def. 334, S. N. 71a (71b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1033 [M.V. Aralkin balar 1623] {M.
24 Kasm-3 Aralk 1623} [stanbul]
Tezkire / Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian]
tarafndan.
Seltin-i liye tarafndan her sene resm-i muaf olan on bin mdde
hamr iin ibu bin otuz senesinin hl ancak drt bin sekiz yz md-
de gtrp makbuzu olmutur. Baki be bin iki yz mdde hamrlar
dahi getirdiklerinde cmle on bin mdd hamr iin hamr emini olan
Murad Aaya tezkire verilmek zere anlalmtr. [Wine sold to Vene-
tians.]
[358] d. 251/ def. 334, S. N. 72a (72b bo)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1033 {M. 2-11 Ocak 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Avlonya Sancabeyine hkm.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Bundan nce korsan ekys, Marciliana
adl bir Venedik gemisini sre gelen dostlua aykr olarak alp iin-
deki Giovanni ve Pietro adl Venedik bezirgnlarn Avlonyada brak-
mayp Lui adl Yahudiye satmlardr. Venedikli bezirgnlar hl bu
Yahudinin elinde esrlerdir. Bu nedenle gnderilen hkm, sre gelen
dostluk ve ahidnme-i hmynun gerei olarak, Venediklilerin sal-
verilmesini, Yahudinin gereince cezalandrlmasn ve kimsenin kor-
san ekys ile bir olmamasn buyurmaktadr. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[359] d. 251/ def. 334, S. N. 73a (73b bo)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1033 {M. 2-11 Ocak 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan (bo) Beylerbeyisi olup bervech-i
arpalk Hersek Sancana mutasarrf olan (bo).
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Liv-i mezbreye tbi olan hisarn dizdar,
Venedikin Kotor Kalesine tbi olan Estarido ve Gorine nm karye-
lerin reysn sulh salaha ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
176 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
rencde etmi ve reyadan sulh salaha muhlif olarak hara talebinde
bulunup klli ihtille bais olmutur. Bunun zerine kimsenin Venedikli-
lerden hara talep etmemesi iin dizdarn tembihlenmesi ve Venedikli-
lere ynelik olarak hara tekliflerine devam ederse bunun bildirilmesi
ve gnderilecek baka bir emr-i erfle men edilip dizdarlnn elinden
alnaca bildirilmitir. [Border problems.]
[360] d. 251/ def. 334, S. N. 74a (74b bo)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1033 {M. 2-11 Ocak 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan (bo) Beylerbeyisi olup hl Hersek
Sancana mutasarrf olan (bo) ve Mevln Nova Kads ve taht- hk-
metinizde olan kalelerde olan Nefert Aalar.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedike tbi olan Kotor Kalesinde bir
miktar met ile ykl bir kayk, Venedike giderken Nova yaknna u-
ramtr. Bu srada Novada skin olan baz kimesneler tfenk ile bu
kayn zerine vurup kay sebepsiz yere alkoymulardr. Bu durum
Kotor sultanlarna haber olunca ol mahalle varlm kayk Novallardan
alnm ve Novallarn bir adam katl olunmutur. Kayn sahipleri olan
Venediklilere teslim edilmesi, kay alkoyanlarn haklarndan gelin-
mesi iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[361] d. 251/ def. 334, S. N. 75a (75b bo)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1033 {M. 2-11 Ocak 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve Mevln lgn
Kads ve taht- hkmetinizde olan Kalelerde Nefert Aalar.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. lgnde olan baz eky kaykla giderken
Venedikin Budun reys ile karlap kayk iinde olan zahireleri, es-
bb ve akeleri Venediklilerden almlardr. Bu nedenle emr-i erf ri-
cas zerine, ekynn ele getirilip kayklarnn bozdurulup ve Venedik-
liden yamalanan mallarn tamamnn teslim olunmasndan sonra e-
kynn hakkndan gelinmek iin verilen hkmdr. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[362] d. 251/ def. 334, S. N. 76a (76b bo)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1033 {M. 2-11 Ocak 1624} [s-
tanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 177
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve Liv-i mezbrede
olan Kadlar ve taht- hkmetinizde olan Kalelerde vki olan Nefert
Aalar.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Bir nceki hkmde bahsedilen olay zeri-
ne blgeye gnderilen baka bir hkmdr. Bu hkmde Venedik ile
sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna uymak gerektii bildi-
rilmektedir. [Ayrca bkz. 361] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[363] d. 251/ def. 334, S. N. 77a (77b bo)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1033 {M. 2-11 Ocak 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mevln zmir Kadsna.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. zmirde olan Venedik bezirgnlarnn tica-
ret iin getirdikleri ukalardan altm ile mdd ve sire denk ukalar-
dan her pastovda krk ake ve erka ukalarndan yz altm ake
gmrk verile gelmektedir. Ancak zmirde olan Yahudi eminler kadm-
den olageldii zere kanaat etmeyip onar ake osman altm altn ve
guru isteriz yahud sebepsiz alrz diye bezirgnlar rencde etmiler-
dir. Bu nedenle gnderilen hkm, emr-i erf ricas zerine kimseden
fazla bir nesne talep edilmemesini bildirmektedir. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[364] d. 251/ def. 334, S. N. 78a (78b bo)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1033 {M. 22-31 Ocak 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mevln zmir Kadsna.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. zmirde skin Venedik bezirgnlarn-
dan Vimo veled-i Domenico nm Venedik tciri seneye yakndr
ki Molladan Dimitri veled-i Mihail nm zmm ile pembe sat ile ilgili
bor meselesi vardr. Bor meselesi ve Venedikli bezirgnlarn zulme
uramas zerine sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmynun ge-
reince davranlmasn bildirir hkm gnderilmitir. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other Ot-
toman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
178 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[365] d. 251/ def. 334, S. N. 79a (79b bo)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1033 {M. 22-31 Ocak 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mevln zmir Kadsna.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- h-
lidir. zmirde olan Venedik bezirgnlarndan aldklar pembe ve sire
metlarn gmrklerinin kadmden olageldii zere alnmas ve kim-
seden fazlasnn talep edilmemesi, Venedik ile sre gelen dostluk ve
ahidnme-i hmynun artlarnn yerine getirilmesi gereini bildiren
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
[366] d. 251/ def. 334, S. N. 80a (80b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1033 [M.V. 26 ubat 1624]
{M. 20-29 ubat 1624} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zaklisa
Adasnn dostluk ve ahidnme artlar gereince yllk demesi ile ilgili
sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to the
Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[367] d. 251/ def. 334, S. N. 81a (81b tl.) S. N. 81c-d. tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1033 {M. 14-23 Kasm 1623} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Beyine hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te kad ve sancak beyi olanlar
geldiklerinde kendi caniplerinde olmayp erir (eky) olan kimesne-
leri yanlarnda getirip mcedded celb ve ahz iin ol diyarn Venedik
reysndan olan ruhbanlar, guardian ve tercmn getirip ellerin-
de olan manastr, kilise ve yerlerin onlara ait olmadn, bu yerlerin
Mslmanlarn gitmesinden sonra kendileri tarafndan alndn ne
srmlerdir. Ardndan bu ktl edenler, ruhbanlara ynelik trl
zulm ve taaddide bulunup ruhbanlarn ellerindeki akelerini almlar-
dr. Bu nedenle Mevazi ve Bettlelem adl kiliseleri ve manastr, bahe-
yi, tevbiyi, Kuds-i erf teki Hanka yaknlarnda olan manastrlar ve
etraflarnda olan evleri, odalar, katlar, akeleri ile aldklar mlkleri,
baheleri, deirmenleri, frnlar, sarnlar, matbahlar ve Kamamede
olan Kabr-i Hazreti sa diye bilinen mevzide mezar- Hazreti Meryem
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 179
ile Alikarim adl karyede olan Hazreti Yahya Zekeriya mevld-i erfi
diye bilinen mahallerde ve bil-cmle kadmden tasarruflarnda olan ma-
halleri geri ellerinde ve tasarruflarnda olup Nur Danda vki mm-
tad ve kadm zere olan ziyaretlerine dahi kimsenin dahl etmemesi iin
emr-i erf talebi zerine Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i
hmyn gereince kimsenin bu ruhbanlar, guardian ve tercmn
rencde edip korkutmamas iin verilen hkmdr. [Order to treat well
Christian friars, priests and their churches. Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[368] d. 251/ def. 334, S. N. 82a (82b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1033 {M. 14-23 Kasm 1623} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Beyine hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te vki olan Kamame ve
Bettlelem ve mezar- Hazreti Meryem diye bilinen ve sir kiliselerde
bulunan ruhbanlarn keiler tarafndan rencde edildikleri bildirilmi-
tir. Efren taifesini rencde edenlerin ahidnme-i hmyn artlar
gereince men ve def edilmeleri iin emr-i erf ricas zerine veri-
len hkmdr. [Order to treat well Christian friars, priests and their
churches.]
[369] d. 251/ def. 334, S. N. 83a (83b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1033 [M.V. ubat 1623] {M. 14-23
Kasm 1623} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Beyine hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erfte Efren ruhbanlar kendi
hallerinde sadakat ile geinip yinleri zere ibadetlerini ederlerken bir
mcedded ahz ve celb iin denizde harmi korsan ekys ve gayriler el
koyduklar Mslman gemileri ve Mslmanlarn olan zarar ve ziyann-
dan dolay bu Efrenleri sorumlu tutup onlara zulm etmeleri zerine e-
kynn men vaz olunmalar iin emr-i erf ricas zerine verilen hkm-
dr. [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[370] d. 251/ def. 334, S. N. 84a (84b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1033 [M.V. ubat 1624] {M. 14-23
Kasm 1623} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Beyine hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
180 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te vki Kamame ve Bettlelem
ve sir ol canipte olan kiliselerde altmtan fazla Efren ruhbanla-
r olup bunlar diledikleri zaman oturup ol canipte seneden ziyde
durmalarna yahud gitmelerine mdahale edilmezken baz kimesneler
mcedded celb ve ahz iin ruhbanlarn ellerinde olan emr-i erflerinin
eski olduunu syleyip onlara taarruz etmilerdir. Ruhbanlara seltin-i
mziye zamanlarnda verilen emr-i erfler ve bertlarn icra olunmas
ve kadml-eyymdan olageldii zere ilerinin yaplmas ricas arz
zerine hkm-i erf verilmitir. Buna gre Efren ruhbanlarna kimse-
nin dahl ve taarruz ettirilmemesi bildirilmektedir. [Order to treat well
Christian friars, priests and their churches.]
[371] d. 251/ def. 334, S. N. 85a (85b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1033 [M.V. ubat 1623] {M.
11-20 Mart 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / stanbul ve Galata Kadlar.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedikin Kotor Kalesi reysndan bir
ka neferi Mslmanlar ve sir Venedik tccarlarnn mektblarn g-
trp alp getirip hizmetlerini edenlerden, otuz krk gnden ziyde e-
lenmemelerine ramen ahidnme-i hmyna aykr olarak, yol hara-
c talep edilmitir. Venediklilerden yol harac talebinde bulunulmamas
iin hkm verilmitir. [Mistreatment of Venetians.]
[372] d. 251/ def. 334, S. N. 86a (86b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1033 [M.V. Mart 1624] {M.
10-18 Nisan 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / lbasan Sancabeyi ve Dra Kadsna ve
Aalarna.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi cezire serdar
(silinmi) diye bilinen beyzdeleri pare kadrga ve iki pare ortanca
ile Krfez dhilinde Venedike giderken frtna kmas zerine gemiler
Dra Kalesi yaknlarnda parelenip batmtr. Bunun zerine kale ah-
lisinden ve ol yallardan baz kimesneler emr-i erfe muhlif olarak Ve-
nedikli beyzdeyi esr almlardr. Serbest brakma karl olarak da
beyzdeden be bin guru talep etmiler ve ona zulm ve taddi etmi-
lerdir. Bu nedenle bu be bin guruun ve kadrgalarda bulunan malla-
rn tamamnn geriye teslim edilmesi ve ihtille bais olanlarn ele geti-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 181
rilip gereince cezalandrlmalar iin ahidnme-i hmyn gereince
gnderilen hkmdr. [Wreck of Venetian ships; problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[373] d. 251/ def. 334, S. N. 87a-b (87b tl.) S. N. 88a-b tl.
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1033 [M.V. 17 Mart 1624]
{M. 11-20 Mart 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Mustafa
Paa ve Mevln Msr Kads ve Defterdr.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Dergh- muallya arz- hlidir. Ticaret maksadyla skenderiye s-
kelesine gelen Venedikli tccarlarn gmrk ilemlerinin ahidnme-i
hmyn gereince yaplmas gerekirken tccarlarn haklar kalmtr.
Vezir Hseyin Paann dahi altm bin gurutan ziyde ake ald an-
lalmtr. Venedikli tccarlarn eminlerin zmmetinde toplamda sek-
sen binden fazla guru haklar kalmtr. Venedikli tccarlardan ake
talep edilmi ve tccarlar rencde edilmitir. Bunlarn zerine sre ge-
len dostlua ve ahidnme-i hmyna uyumasn bildirir hkm gn-
derilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
[374] d. 251/ def. 334, S. N. 89a-b (89b-c tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624}
Mektb / El-Mahlas- Muhib Aliden / Msr Paas [Kahire Beylerbe-
yisi] Mustafa Paaya.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Ol canipte
olan Venedikli bezirgnlardan, metlarnn gmrklerine mahsup ol-
mak artyla hazine mahls nmna bir ka yk ake alnmtr. Beyler-
beyi olan Hseyin Paa, eminlerin tahriki ile altm bin gurutan ziyde
ake alm ve Venedikli tccarlarn toplamda seksen binden fazla gu-
ru haklarnn eminlerde kalmas ve tccarlarn bu nedenle grd
zulmler zerine blgeye, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyna
aykr olunmamasn bildiren mektb gnderilmitir. [Ayrca bkz. 373]
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers.]
[375] d. 251/ def. 334, S. N. 90a (90b-c tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-hir sene 1033 [M.V. Nisan 1624] {M.
31 Mart-9 Nisan 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
182 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Sdde-i
sadete mektb gnderip; Kuds-i erf teki Sultan Selahaddin Vak-
fna ait dkknlara Mslmanlar tarafndan el konulmas ve bu neden-
le alan dav ile ilgili hkmdr. Dav neticesine gre vakfa ait dk-
knlarn belirlendii ve temessklerinin grlp hccetlerinin verildii
belirtilmekte ve bunlarn gereinin yaplmas buyurulmaktadr. [Order
to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[376] d. 251/ def. 334, S. N. 91a-b (91b-c-d tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-hir sene 1033 [M.V. Nisan 1624] {M.
31 Mart-9 Nisan 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mevln Kuds-i erf Kads.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Sdde-i
sadete mektb gnderip; Kuds-i erf te bunan Kamame ve Bet-
tlelem adl kiliselerin Frenk rahiplerinin Meclis-i erye varb ilettikleri
ikyettir. Kuds-i erf te bulunan kiliseleri ziyarete gelen Frenkler-
den dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak resm talep edil-
dii ve rahiplere zulm edildii bildirilmitir. Beylerbeyleri ve defterdr-
larnn dahi mdhil olduu bu olaylar zerine ahidnme-i hmyn
artlar gereinin dna klmamas iin emr-i erf ricas zerine
hkm gnderilmitir. [Order to treat well Christian friars, priests and
their churches.]
[377] d. 251/ def. 334, S. N. 92a-b (92c-d bo)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-hir sene 1033 [M.V. 4 Nisan 1624] {M.
31 Mart-9 Nisan 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mevln Kuds-i erf Kads.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Sdde-i
sadete mektb gnderip; nceki hkm ile ierik olarak ayn olan
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 376] [Order to treat well Christian
friars, priests and their churches.]
[378] d. 251/ def. 334, S. N. 93a (93b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / eyhl-slmdan / Kuds Efendisine.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Kuds-i
erf te vki Kamame ve Bettlelem Kiliselerini ziyaret iin varan ke-
fereden hsl olan rsum, Merhum Sultan Sleyman Han Hazretleri
zamannda belirlenmitir. Ancak hkim olanlarn hilaf vki bahne ile
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 183
keif nmna ve hariten kimesnelerin dahi hizmet nmna bu kilise-
lerden klli ake topladklarnn bildirilmesi zerine gnderilen emr-
i erfin gereince ilerin grlmesini bildiren mektbdur. [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]
[379] d. 251/ def. 334, S. N. 94a (94b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / eyhl-slmdan / Kuds Sancabeyine.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Bir nceki
mektb ile ierik olarak ayn olan baka bir mektbdur. [Ayrca bkz.
378] [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[380] d. 251/ def. 334, S. N. 95a (95b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb 1033 [M.V. 10 Mays 1624] {M. 9-18 Mays
1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Lika Sancabeyine.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Lika Sancana tbi Obroie adl mevziye
tuz ile varan Venedik ahlisinden Anton Garofalo adl tcirin ahidn-
me-i hmyn gereince korunup himaye edilmesi gerekirken, Emin
Osman, Hdaverdi ve Halil Voyvoda adl mltezimler tccarn tuzunu
gasp etmilerdir. Tccarn mltezimlerde kalan hakknn denmesi iin
hkm-i erf gnderilip tembih olunmu iken buna riyet edilmemesi
zerine blgeye bu hkm gnderilmitir. [Venetian merchants in Otto-
man land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[381] d. 251/ def. 334, S. N. 96a (96b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb 1033 [M.V. 10 Mays 1624] {M. 9-18 Mays
1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Trablus Beylerbeyisine olup haliy-
yen bervech-i arpalk Mora Sancana mutasarrf olan Saruhanolu
Mahmud Paaya.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi olan Girid gemi-
lerinden birisi skenderiyeye nice met ile varp oradan pirin, mer-
cimek, sinameki, envai bahar ve nice bin guruluk sair met alp Girid
Adasna gelirken Maripli korsan ekys gemilerine rast gelmilerdir.
Korsanlar bu gemiyi alp adamlarn esr ettikten sonra gemiyi Mora
Sancana tbi olan Anaboluya gtrmlerdir. Gemi iinden kan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
184 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
metlar her kimin elinde ise bu emr-i erfle Zaklisa hkimi tarafndan
gelen adama teslim edilmesi ve ahidnme-i hmyna aykr olunma-
mas iin gnderilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[382] d. 251/ def. 334, S. N. 97a (97b-c bo)
Tahrren f-evili Receb 1033 {M. 19-28 Nisan 1624} [stanbul]
Nin- erif / v. Muraddan / Naka Adas Piskoposuna.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Naka
Adasnda bulunan Efren taifesine bert- hmyn ile piskopos olan
Sebastiyan Korini (Sebestian Corini) gelip bertn getirip yenilenme-
sini talep etmitir. Peke iin lazm gelen bin sekiz yz ake, bin otuz
Recebin yirmi birinci gnnde Hazine-i mireye bit-tamam teslim
edilmitir. Rahip Sebastian varp zikr olunan kazalarda vki Efren ke-
feresine olagelen det-i knun zere piskopos olup ol yerde olan papaz-
lar ve keiler ve sir Efren taifesinin piskopos bilip piskoposluuna
mdahale etmemesi ve sir piskoposun ahidnme-i hmyn gerein-
ce haklarn hatrlatr berttr. [Appointment of a bishop for Christians.]
[383] d. 251/ def. 334, S. N. 98a-b (98c-d-e tl.)
Tahrren f-evhiri Receb 1033 [M.V. Mart 1623] {M. 9-18 Mays
1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / lbasan Sancabeyi ve Dra Kads ve Dra
Kalesi Dizdar ve Nefert Aalarna.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik beylerinden ada serdar Ponte
(tl. Ponte Generale) itibarl beyzdeleri kadrga ve kt ortanca
ile Venedike tbi krfezde Venedike giderken denizde frtna kmas
zerine kadrgalarn iki, ortancalarn dahi ikisi Memlik-i mahrsede
olan Dra Kalesi yaknlarnda karaya vurup parelenmitir. Kale emini
ve zbt olan Cafer Aa ve Zlfikar Aa, Yusuf Ali Beyolu ile Mah-
mud elebi ve lbasan Sancabeyinin Kethds Ayaz Kethd ve nice
kimesneler Venediklilerin karaya vuran gemilerinden kan yz otuz
nefer esrini alp hara nmna ziyde ar baha takrir eyleyip ve ge-
milerden kan cmle toplarn bazsn kaleye koyup bazsn arabalara
ykleyip karadan kylerine gtrmlerdir. Alet ve edevat makulesi
ve sir nice esbb alp serdarlarn dahi gzetmek bahnesiyle iki bin
yedi yz gurularn alp aralarnda taksim edip gemiler kendi blge-
lerinde karaya vurduu iin mallarn kendilerine ait olduunu iddia
etmilerdir. Bu nedenle gnderilen hkm, Venedik ile sre gelen dost-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 185
luk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Venediklilerden el konulan
gurularn ve mallarn idesini ve sulularn ele getirilip gereince
cezalandrlmasn bildirmektedir. [Ayrca bkz. 372] [Wreck of Venetian
ships; problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[384] d. 251/ def. 334, S. N. 99 a (99b tl.)
Tahrren f-evili ban 1033 {M. 19-28 Nisan 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Doka Sancabeyine.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- h-
lidir. Venedike tbi ebenik adl kaleye on mil miktar yakn Eskara-
din ahlisinden baz kimesneler renberlik bahnesiyle byk kayklar
donatp ilerine yirmier ve otuzar adam koyup dostlua aykr olarak
Venedik beylerinin reysna ve yerlerine taarruz edip zarar vermi-
lerdir. Bu nedenle blgeye emr-i erfler ve mektblar gnderilmesine
ramen Venediklilerden el konulan mallarn idesi ve sulularn ce-
zalandrlmas mmkn olmaynca ahidnme-i hmyna aykr olun-
mamas iin yeniden hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 332] [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[385] d. 251/ def. 334, S. N. 100a (100b tl.)
Tahrren f-evili ban 1033 [M.V. Mays 1624] {M. 19-28 Nisan
1624} [Sahra-y skdar]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Beyine.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Kuds-i erf te bulunan Kamame ve Bettlelem Kiliselerinin
Efren taifesinin tasarrufunda olmasna ramen dardan kimesnele-
rin karmas zerine ahidnme-i hmynun Efren ruhbanlarnn
haklarn ieren artlarnn hatrlatld bu hkm blgeye gnderilmitir.
[Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[386] d. 251/ def. 334, S. N. 101a (101a-b tl.)
Tahrren f-evili ban 1033 [M.V. Mays 1624] {M. 19-28 Nisan
1624} [Sahra-y skdar]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Beyine.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Kuds-i erif te olan Efren Ruhban taifesi-
nin zabt ve tasarruflarnda olan yerler aharn alakas yok iken dardan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
186 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
kimesnelerin karmas ve baz kimesnelerin ruhbanlar dostlua aykr
olarak dahl, taarruz ve rencde etmeleri zerine blgeye ahidnme-
i hmyn gereinin yaplmas iin hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz.
385] [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[387] d. 251/ def. 334, S. N. 102a (102b tl.)
Tahrren f-evhiri ban 1033 [M.V. Temmuz 1624] {M. 9-18 Mays
1624} [stanbul]
Mektb / Tersane-i mireden (Receb Paadan) / Sakz Beyine.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Bilfiil Ce-
zire-i Sakz ve tevbi muktaat eminlerinin mektubu; Sakz Adasna
renberlik ve kr kesb iin gelen Venedik reylarnn rencde edil-
memesi ve korkutulmamas iin ahidnme-i hmyn artlar gerein-
ce gnderilen hkmdr. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[388] d. 251/ def. 334, S. N. 103a (103b bo)
Tahrren f-evsiti Ramazan 1033 {M. 27 Haziran-6 Temmuz 1624}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Boazhisarlar Kadlarna ve Dizdarlarna
hkm.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedike tbi Girid renberleri kadmden
Giridten bal, zeytinya ve peynir ve limon suyu ve sir mallar gemi-
lerine ykleyip stanbula getirip satmaktadrlar. Bu renberler mr
gmrkleri ve sire resmlerini eksiksiz olarak dedikten sonra vilyet-
lerine giderken Boazhisarlarna vardklarnda, selametlik nmna iki
dizdara ikier yz ake ve iki kadya da yzer ake ve Gelibolu yresine
de yz seksen ake olmak zere deme yapmaktadrlar. Ancak birka
seneden beri Venedik renberlerinden, selametlik nmna be altar
bin ake alnmaya balanmtr. Bunun zerine olageldii hricinde
kimseden bir talepte bulunulmamas iin ahidnme-i hmyn gere-
ince hkm verilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[389] d. 251/ def. 334, S. N. 104a (104b bo)
Tahrren f-evili Ramazan 1033 {M. 17-26 Haziran 1624} [Liman-
Beikta]
Mektb / Cnipten / Kilitbahir ve Sultaniye Kadlar ve Kale-i Sulta-
niye ve Kilitbahir Dizdarlar ve Gelibolu Voyvodasna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 187
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
hkm ile ierik olarak ayn olan mektbdur. [Ayrca bkz. 388] [Vene-
tian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those es-
tablished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman
officers.]
[390] d. 251/ def. 334, S. N. 105a (105b bo)
Tahrren f-evili Ramazan 1033 {M. 17-26 Haziran 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Gelibolu Kadsna hkm.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Geliboluda bulunan Venedik Konsolosu Fra
Giovanninin veft etmesi zerine otuz yldan fazladr konsolosluk ml-
kiyeti olan yere ahidnme-i hmyna aykr olarak beytlmlce el
konulmas zerine men olunmalar iin emr-i erf ricasna gnderilen
hkmdr. [Venetian consuls.]
[391] d. 251/ def. 334, S. N. 106a (106b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan 1033 [M.V. Haziran 1624] {M. 17-26 Ha-
ziran 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Memlik-i Mahrsede olan Sancakbeyleri ve
zikr olunan Sancaklarda olan Kadlar ve zikr olunan Kadlklarda olan
Voyvodalar ve Subalara.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Drende-i fermn- hmyn Kuds-i erf te
skin Efren ruhban taifesinden Fra Girolamo Kuds-i erf te skin
Efren ruhban taifesinden olup ruhban taifesinin sitne-i sadetde
vki olan maslahatlarn grmek iin gelecektir. Ayrca Ruhban taife-
sinin Sultan Sleyman Hann Kuds-i erf te bulunan evkafna evsit
lazm olan akeyi tedrik etmek ve kendilerine mteallik olan hizmetle-
ri iin Fra Girolamo Frengistana varp gelecektir. Bu nedenle karadan
ve denizden bir ferdin kendisine dahl etmemesi iin emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Passaport.]
[392] d. 251/ def. 334, S. N. 107a (107b tl.)
Tahrren f-evhiri abn 1033 [M.V. Haziran 1624] {M. 8-16 Haziran
1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Galata Kadsna hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hlidir.
Venedikin konsolosu olan Izeppo Albri (Iseppo Albricce) Bandrma kon-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
188 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
solosu iken veft edince yerine, Izeppo Domenko (Iseppo Domenico) adl
rahip tayn edilmitir. Bu nedenle yeni konsolosun ahidnme-i hmyn
gereince haklarnn hatrlatld hkmdr. [Appointment of a consul.]
[393] d. 251/ def. 334, S. N. 108a (108b tl.)
Tahrren f-evhiri abn 1033 [M.V. Haziran 1624] {M. 8-16 Haziran
1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Galata Kadsna hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hli-
dir. nceki hkmle ierik olarak ayn olan baka bir hkmdr. [Ayrca
bkz. 392] [Appointment of a consul.]
[394] d. 251/ def. 334, S. N. 109a (109b tl.)
Tahrren f-evili abn 1033 [M.V. Haziran 1624] {M. 8-16 Haziran
1624} [Sahra-y skdar]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Defterdrna ve
Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Halebde
skin olan Venedik bezirgnlar getirdikleri metlardan olageldii ze-
re gmrklerini derken Haleb eminleri buna kanaat etmeyip ziyde
akeler talep etmilerdir. Bu nedenle Divn- Hmyun ve Maliye tara-
fndan emirler de gnderilmesine, sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr olunmamas bildirilmesine ramen Haleb emini olan
Kuhim adl Yahudi emrim var diye bezirgnlardan ziyde ake talep
etmi ve bezirgnlara kt mumelelerde bulunmutur. Bu nedenle
veregeldikleri resm gmrkleri verdirip ziyde bir ake ve bir habbe
aldrmamak iin fermn- lin gnderilmitir. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[395] d. 251/ def. 334, S. N. 110a (110b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1033 [M.V. Haziran 1624] {M. 27
Haziran-6 Temmuz 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Krka
Sanca ahlisinden Vranal Halilin Venediklilere ynelik faaliyetleri
zerine blgeye emr-i erfler gnderildii, ancak Halilin faaliyetleri-
nin son bulmad tespit edilince bunlarn ele getirilip gereince ceza-
landrlmalar iin yeniden hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 311, 312,
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 189
315, 330 ve 380] [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[396] d. 251/ def. 334, S. N. 111a (111b bo)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1033 [M.V. Haziran 1624] {M. 27
Haziran-6 Temmuz 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Gelibolu Kadsna hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Dergh- muallya arz- hlidir. Gelibolu konsolosu ve sire Efren
taifesinin kilisesi ve bir miktar bahesinin etrafnda olan toprak ve
duvarnn hrmete zaruret ve ihtiyac olup olageldii zere ve det-i
kadme zere orada olan konsoloslar tamir etmek istediklerinde baz
kimesnelerin buna mani olduklar bildirilmitir. Bu nedenle emr-i erf
ricas zerine, kimsenin mani olmamasn bildirir hkm gnderilmitir.
[Restauration of a church.]
[397] d. 251/ def. 334, S. N. 112a (112b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan 1033 [1624] {M. 17 -26 Haziran 1624}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erif Kadsna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Frana elisi ve Venedik baylosu [Giorgio
Giustinian] arz- hlidir. Kuds-i erf te bulunan Kamame ve Bettle-
lem adl yerlerde ve sire mevzilerde mtemekkin olan Efren, Rum ve
Ermeni ve sireden olageldiinden fazla resm gmrkleri alnmaz iken
birka seneden beri fazla gmrk vergisi talebinde bulunulduu bildi-
rilmitir. Bunun zerine kimseden fazla resm alnmamas iin ahidn-
me-i hmyn artlar gereince hkm gnderilmitir. [Order to treat
well Christian friars, priests and their churches. Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[398] d. 251/ def. 334, S. N. 113a (113b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624}
Mektb / El-mahlas- muhib Mehmedden / [Bosnaya].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Bosnaya
tbi Krka ahlisinden Vranyal (Vranal) Halilin ekylk faaliyetleri
zerine gnderilmi mektbun suretidir. [Ayrca bkz. 311, 330, 380 ve
395] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
190 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[399] d. 251/ def. 334, S. N. 114a (114b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1033 [M.V. Austos 1624] {M. 27 Tem-
muz-5 Austos 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Rodos ve Mora Beylerbeyisine hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu [Giorgio Giustinian] arz- ha-
lidir. pare Venedik gemisi ki biri Roset (Rossetta) diye bilinmek-
tedir; Venedik beylerine tbi Girid mhimmat kerestesi ve sir ale-
tiyle ve iki kts dahi nice alet ve edevat ve renbere mahsus sir
met ile Girid Ceziresine giderken Maribli korsan ekysna rast
gelmilerdir. Korsanlar Roseti alp Modon Kalesi dizdarna satp ve
dier iki pare gemiyi kovmulardr. Bu gemiler kap Anavarin Lima-
nna girince Anavarin Kalelerinin dizdarlar hile ile gemileri alkoyup
bin iki yz guruluk miktar nukudu metlaryla Venedik beylerine ait
olan kerestelerin almayncaya salvermeyip klli taaddi ve tecavz ey-
lemilerdir. Kalenin nefertna niin korsan ekysn kaleniz altna
alp kabul edersiniz? denildikte, bunlarn byle gelmeleri bize dahi
zarardr. Bunlar kabul etmek iin sitneden fermn olmutur diye
belirtmilerdir. Nefertn ellerine eer byle bir fermn ulatysa elle-
rinden alnmas ve Modon Kalesinde satlan Roset nm geminin alnan
yk ve aletiyle ve Anavarin Kaleleri dizdarlarnn iki pare gemilerinden
aldklar ol miktar nukud ve esbabn eksiksiz olarak Venedik beylerinin
tayn ettikleri adamlarna teslim edilmesi ve dizdarlarn haklarndan
gelinmesi iin emr-i erf ricasna verilen hkmdr. [Ayrca bkz 381]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[400] d. 251/ def. 334, S. N. 115a (115b bo)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1033 {M. 7-16 Temmuz 1624} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Kadsna hkm ve
Eyalet-i mezbrede olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Bosnada
olan Ruhban taifesinin arz- hlidir. Bosnada olan Ruhban taifesinin
dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince rencde edilip kor-
kutulmamalar iin emr-i erf talepleri zerine gnderilen hkmdr.
[Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[401] d. 251/ def. 334, S. N. 116a (116b bo)
Tahrren f-evsiti evval sene 1033 {M. 27 Temmuz-5 Austos 1624}
[stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 191
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve zvornik ve Hersek
ve Kilis ve Pojega ve Serim ve Moha ve Kilis ve Doka ve Semendire
Beylerine ve Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ierik olarak ayn
olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 400] [Order to treat well Chris-
tian friars, priests and their churches.]
[402] d. 251/ def. 334, S. N. 117a (117b bo)
Tahrren f-evili evval 1033 {M. 17-26 Temmuz 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve zvornik ve Hersek
ve Kilis ve Pojega ve Serim ve Moha ve Ky ve Kilis ve Semendire
Beylerine ve Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Ruhban
taifesinin arz- hlidir. nceki iki hkmle ierik olarak ayn olan baka
bir hkmdr. [Ayrca bkz. 400 ve 401] [Order to treat well Christian
friars, priests and their churches.]
[403] d. 251/ def. 334, S. N. 118b (118a tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Bosna Beylerbeyisi
Bayram Paaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Maripli
korsan ekysnn on kt kalyatas Venedik Krfezine girip Nova
Kalesine varmlardr. Vilayette bulunan baz ehli fesatlarn bu korsan-
lar tahrik etmeleriyle gece ile varp Venedike tbi Perasto Kazsn
basp yz bin altn miktar metlar yamalayp ve drt yz neferden
ziyde esr ve nicesini katl ve helak edip kasabay da helak etmilerdir.
Bu nedenle gnderilen mektbda Venedik ile sre gelen dostluk gerei
korsan ekysn tahrik eden kimler ise kale zbitlerince tefti edilip
eky ile bir olduklar kesinleirse ele getirilip gereince haklarndan
gelinmesi bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 381 ve 399] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[404] d. 251/ def. 334, S. N. 119b (119a tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1033 [M.V. Eyll 1624] {M. 14-23
Eyll 1624} [stanbul]
Mektb / Kapudan- Dery Receb Paadan / Venedikten Cezire-i
Kbrs ve skenderiye skelelerine varncaya dery muhfazasnda ve
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
192 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
leb-i deryda olan Sancakbeyleri ve zikr olunan mahallerde Kadlar ve
muhfazada olan Kapudanlar ve leb-i deryda olan Kale Dizdarlar hu-
zurlarna ithaf olunur ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Venedik
gemilerinin Venedikten Osmanl limanlarna yaptklar deniz yolculuk-
lar srasnda gvenliklerinin gereince salanmas ve bilhassa korsan
gemilerine kar korunmalar iin gnderilen hkmdr. [Ships from
and to Venice must be treated well.]
[405] d. 251/ def. 334, S. N. 120b (120a tl.)
Tahrren f-Muharrem sene 1034 [M.V. Ekim 1624] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Dra Kadsna hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hl
gndermitir. Daha nce Dra skelesinde parelenen Venedik gemile-
ri ve gemilerden karlan ne kadar mal varsa hakk ile Venediklilere
teslim edilmesi iin kalenin ve iskelenin, Emin Zlfikar Aaya zabt
ettirilmesi iin hkm verilmitir. [Wreck of Venetian ships, Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[406] d. 251/ def. 334, S. N. 121b-c (121a tl.,121d bo)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1034 [M.V. 20 Ekim 1624] {M. 14-
23 Ekim 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Tunus Beylerbeyisine ve Tunusta olan Tay-
belere ve Yenieri Aasna ve Nefert Aalarna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Vene-
dike tbi Krfez Boazna girmeye crret edip ol mahalde Venedik
beylerine tbi Perasto nm kaleye varp korsanlarla bir olunup gerek-
leen yama ve zulmler zerine verilen baka bir hkmdr. [Ayrca
bkz. 381, 399 ve 403] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[407] d. 251/ def. 334, S. N. 122b (122a bo)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1034 {M. 3-12 Kasm 1624} [s-
tanbul]
Mektb / Kapudan- Dery Paadan / Tunusta Yusuf Day ve Yenie-
ri Aas ve Kethds ve Blkbalar ve Yayabalar ve Odabalar ve
Yenieri Yoldalar huzurlarna gelindikten sonra inha olunur ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 193
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Tunus
korsanlarnn ektiri gemiler ile korsanla kp Nova Kalesi Zbitle-
riyla girdikleri ittifak sonucu Venedik Krfezinde korsanlk faaliyetle-
rine girimeleri zerine hkm-i hmyn gnderildiini bildirir mek-
tbdur. [Ayrca bkz. 381, 399, 403 ve 406] [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[408] d. 251/ def. 334, S. N. 123b (123a bo) S. N. 124a-b tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1034 [M.V. Kasm 1624] {M. 3-12
Kasm 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisi Bayram Paaya.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Marib korsan ekysnn on pare
kalyatalar Nova Kalesi zbitleri ittifakyla Venedike tbi Krfez Bo-
azna girip ol mahalde Venedik beylerine tbi Perasto nm kasaba-
ya varp yamaclk ve zulmler etmeleri zerine gnderilen baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 381, 399, 403, 406 ve 407] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[409] d. 251/ def. 334, S. N. 125a (125b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Bosna Beylerbeyisi
Bayram Paaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Marib
korsan ekysnn on pare kalyatalar Nova Kalesi zbitleri ittifa-
kyla Venedike tbi Krfez Boazna girip ol mahalde Venedik beyle-
rine tbi Perasto nm kasabaya varp yamaclk ve zulmler etmeleri
zerine gnderilen baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 381, 399, 403,
406, 407 ve 408] [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[410] d. 251/ def. 334, S. N. 126a (126b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / eyhl-slmdan / Bosna Beylerbeyisi Bayram Paaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Marib
korsan ekysnn on pare kalyatalar Nova Kalesi Zbitleri ittifa-
kyla Venedike tbi Krfez Boazna girip ol mahalde Venedik bey-
lerine tbi Perasto nm kasabaya varp yamaclk ve zulm etmeleri
zerine gnderilen baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 381, 399, 403,
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
194 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
406, 407, 408 ve 409] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[411] d. 251/ def. 334, S. N. 127a (127b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [Bosna]
Mektb / Bosna Beylerbeyisi Bayram Paadan / Kap Kethds olan
Sleyman Siyavu Bosna Beylerbeyisine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Marib
korsan ekysnn on pare kalyatalar Nova Kalesi zbitleri ittifaky-
la Venedike tbi Krfez Boazna girip ol mahalde Venedik beylerine
tbi Perasto nm kasabaya varp yamaclk ve zulm etmeleri zerine
gnderilen baka bir mektb suretidir. [Ayrca bkz. 381, 399, 403, 406,
407, 408, 409 ve 410] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[412] d. 251/ def. 334, S. N. 128a (128b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1034 [M.V. Kasm 1624] {M. 3-12
Kasm 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mahrse-i Msrdan Kuds-i erf e varp
deryda ve karada yol zerinde vki olan Eyletlerde olan Beylerbey-
leri ve zikr olunan Eyaletlerin Sancaklarnda olan Sancakbeyleri ve
zikr olunan Sancaklarda olan Kadlar ve zikr olunan mahallerde vki
olan Kale Dizdarlar ve skele Eminleriyle ve Beylerbeylikleri ve San-
cakbeyliklerinin Subalarna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. stanbuldaki baylosun akrabas olan M-
sr Venedik Konsolosu Girolamo Foscarini, Kuds-i erf e varp kutsal
yerleri ziyaret etme talebinde bulunmutur. Bu nedenle konsolosun
yolculuu esnasnda gvenliinin salanp gereince korunup kollan-
mas iin gnderilen hkmdr. [Passaport.]
[413] d. 251/ def. 334, S. N. 129a (129b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1034 [M.V. Kasmin balar 1624]
{M. 3-12 Kasm 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Mustafa
Paaya.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- h-
lidir. stanbulda bulunan baylosun akrabas olan Msr Venedik Kon-
solosu Girolamo Foscarini yerine adam koyup baz iler iin Venedike
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 195
gitme talebinde bulunmutur. Kimsenin, konsolosu temsilen bulunan
kimseye kt mumelede bulunmamas iin emr-i erf ricas zerine
gnderilen hkmdr. [Passaport.]
[414] d. 251/ def. 334, S. N. 130a (130b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / Sadr azamdan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Marib
korsanlarnn faaliyetleri zerine kale dizdarlarna, aalara ve kara z-
bitlerine gnderilen mektbdur. Maripli korsanlarn Venediklilere sal-
drdklar, Osmanl snrlarndaki kale ve sire yerlerde gerekli tedbir-
lerin alnmas ve asla korsan ekysnn buralara demirlemesine izin
verilmemesi bildirilmektedir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[415] d. 251/ def. 334, S. N. 131a-b
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1034 {M. 24 Ekim-2 Kasm 1624}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Rodos ve Mora Beylerine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
arz- hlidir. Marib korsan ekysnn on pare kalyatalarnn, Nova
Kalesi Zbitleri ittifakyla Venedike tbi Krfez Boazna girip ol ma-
halde Venedik beylerine tbi Perasto nm kasabaya varp yamaclk
ve zulmler etmeleri zerine gnderilen baka bir hkmdr. [Ayrca
bkz. 381, 399, 403, 406, 407, 408, 409, 410 ve 411] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[416] d. 251/ def. 335, S. N. 1a (1b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1034 [M.V. 20 Eyll 1624] {M.
12-21Aralk 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyiliine ve Kilis Beyine ve
Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedike tbi Zavere Kalesi snrla-
rnn belirlenmesi iin vilyet snrnda daha nce Bosna Sancabeyi
olan Ferhad Beye Sdde-i sadetden emr-i erf gnderilmitir. Vene-
dik beyleri tarafndan ise Giacomo Sorancio adl beyzde tayn edilip
gnderilmitir. Grevliler belirledikleri snrlar ta ve sire almetler
ile daha da belirginletirip iaretlemiler ve snr hccetleri hazrlam-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
196 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
lardr. Buna ramen baz Mslmanlar sre gelen dostlua, ahidn-
me-i hmyna ve snr hccetlerine aykr olarak Zavere Kalesinin
hudud ve snrlarna tecavz etmilerdir. Ayrca bundan nce 1013 ta-
rihinde Li sancabeyine hitaben hkm-i erf gnderilmi ve blgeye
gidilip Zavere Kalesi ile snrlar yeniden belirlenmitir. Buna ramen
hl o tarafta olan Ayviraneli (Vranal) Halil adl Zavere snrna yne-
lik fitne ve fesatlarna devam edince Halilin hakkndan gelinmesi iin
iki defa hkm-i erf dahi gnderilmitir. Buna ramen cezasz ka-
lan Halil geride de durmayp Krka Sancann kethdln alp nice
klarla birlikte dostlua ve ahidnme-i hmyna ve Venedik bey-
lerinin ellerinde olan snr hccetleri ve temessklerine aykr olarak
Zavere Kalesinin snrlarna tecavz edip Venedik reysnn toprak
ve yerlerinden nicesini gaspen alp tasarruf ettikleri bildirilmitir. Bu
nedenle dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olunmamasn ve
olanlarn da gereince cezalandrlmas iin verilen hkmdr. [Border
problems. Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[417] d. 251/ def. 335, S. N. 2a (2b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1624} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Kilis Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Bir n-
ceki hkm ile ilgili olarak Kaymakam Grc Mehmed Paadan Kilis
sancabeyine gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 416]
Bosna Beylerbeyisi Bayram Paa Hazretlerine vech-i merh zere
mektb tahrr ve irsl olmutur. [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[418] d. 251/ def. 335, S. N. 3a (3b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1034 [M.V. Kasmin balar 1625] {M.
23 Kasm-2 Aralk 1624} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Filibe Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedikin adamlarnn be hizmetkr
mektblaryla Kotora giderken Filibe Kazsnda bulunan karyelerden
baz eky yollarna kp yanlarnda olan be alt gurularn aldk-
tan sonra Venediklileri katletmilerdir. Bu nedenle gnderilen hkm,
blgenin tefti olunmasn ve ekynn yakalanp cezalandrlmasn
bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 197
[419] d. 251/ def. 335, S. N. 4a (4b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1034 {M. 9-18 ubat 1625}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisi Murtaza Paa ve eyalet-i
mezbrede olan kadlara.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Harb
spanya taifesi Frengistan cniblerinde ve Venedik beylerinin vilyetle-
rine yakn olup Altoline adl mahalli kuvvet ile zapt ettikleri ve Venedik
beylerinin dahi memleket ve vilyetlerine dahl ve taarruz kasdnda ol-
duklar bildirilmitir. Bu harb spanyollarn men olunmazlarsa, klli fe-
sat ortaya kma ihtimali bulunduu ve Venediklilerin Sdde-i sadet
ile dostluu gerei Venedike cret ile hizmet etmek isteyenlere engel
olunmamas ve Venediklilere zarar olacak davranlara engel olunma-
s bildirilmektedir. [Spaniards: problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[420] d. 251/ def. 335, S. N. 5a (5b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Bosna Beylerbeyi-
sine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] spanya-
llarn Venedike ait Altoline adl blgeyi igal etmeleri zerine, dostluk
ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Venediklilere cret karl
hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve sire ile ilgili hkm ge-
reince gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 419] [Spaniards: problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[421] d. 251/ def. 335, S. N. 6a (6b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Eylet-i Bosnada
olan Efendilere.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] spanya-
llarn Venedike ait Altoline adl blgeyi igal etmeleri zerine, dost-
luk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Venediklilere cret kar-
l hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve sire ile ilgili hkm
gereince gnderilen baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419 ve 420]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
198 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[422] d. 251/ def. 335, S. N. 7a (7b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer 1035 [M.V. Kasm 1625] {M. 22-30 Kasm
1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Ayamavra Beyine ve Preveze Kadsna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Ayamavra ve Preveze adl mahallerde
baz eky taifesi frkatalar kurup iine levend taifesi koyup korsan-
lk faaliyetlerine girimiler ve Venedik tccarna ve renber taifesine
saldrmlardr. Bu korsanlarn, Venedikli tccarlarn kar- kesblerine
ve Memlik-i mahrseye gelip gitmelerine mani olduklar bildirilmi-
tir. Bunun zerine ekynn korsanlktan men edilip frkatalarnn bo-
zulmas iin emr-i erf ricas zerine hkm gnderilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[423] d. 251/ def. 335, S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1035 [M.V. Aralk 1625] {M.
1-10 Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Venedikten Sdde-i sadetime gelinceye
yolda olan Beyler ve kadlar ve Dizdarlara hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] grev
sresinin dolmas zerine Sebastiano Venier adl beyzde baylos ola-
rak tayn olmutur. Diyardan kendilerinin donanma gemileri ve yhud
mavnalar ile Dergh- muall yenierilerinden (bo) yenieri ile Sd-
de-i sadete gelirken kimin taht- hkmetine dahil olursa kaleler alt-
na ve limanlara ve iskelelere uradkta baylos ve yanndaki adamlarna,
beyzdelere, esbablarna, ekallerine ve davrlarna dahl ve taarruz
eylemeyip akeleri ile tedrik olunup emin ve slim birbirlerine gnde-
rilmeleri iin fermn- alin gnderilmitir. Baylos Memlik-i mahr-
seye dahil olduktan sonra kendi gemilerinden kp deryadan gelmeye
karar verirse derya beyleri bir kadrgaya baylosun btn adamlarn ve
esbab ve sir koyup sitne-i sadete gnderilmesi bildirilmektedir.
nebaht ve Arboz Sancabeyleri ve kadlarnn sitne-i sadetden
gelen emirlere itaat etmeyip trl zulmler ettikleri bildirilmitir. Bu
bey ve kadlarn da bu hususa dikkat etmeleri gerektii bildirilmektedir.
Venedik ile dostluk gereince sitne-i sadete gelip giden elilerine
ve bayloslarna taaddi edilmeyip gereince himaye zere olunmalar
ve ahidnme-i hmynun gereklerinin yerine getirilmesi bildirilmek-
tedir. [Ottoman passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 199
[424] d. 251/ def. 335, S. N. 9a (9b tl.) S. N. 10a tl., 10b bo
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1035 [M.V. Aralk 1625] {M.
1-10 Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Venedikten Sdde-i sadetime gelinceye
yolda olan Beyler ve Kadlar.
Sdde-i sadetde mukim Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
grev sresinin dolmas zerine Venedikten stanbula gelecek olan
yeni Baylos Sebastiano Venierin yapaca yolculuk nedeniyle blgele-
re gnderilmi olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 423] [Ottoman
passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[425] d. 251/ def. 335, S. N. 11a (11b tl)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Ayamavra Kadsna
ve Preveze Beyine.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Aya-
mavra ve Prevezede baz eky taifesi frkatalar ihdas edip iine le-
vend taifesinden koyup korsanlk edip Venedik tccarna ve renperine
trl zararlar vermi ve bunlarn Memlik-i mahrseye gelip gitmele-
rine mani olmutur. Bunlarn men olunmalar, sre gelen dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr olunmamas iin gnderilen hkmlere
uyulmasn bildirir mektbdur. [Ayrca bkz. 422] [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[426] d. 251/ def. 335, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1035 [M.V. ubat 1625] {M.
29 Ocak-7 ubat 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve Liv-i mezbrede
olan Kadlara.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Vene-
diklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve
sire ile ilgili baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 419, 420 ve 421] [Span-
iards: problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[427] d. 251/ def. 335, S. N. 13a (13b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
200 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / skenderiye Beyine mektb.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Vene-
diklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve
sire ile ilgili baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421 ve 426]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[428] d. 251/ def. 335, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evili Cemeziyel evvel sene 1034 [M.V. 16 ubat 1625]
{M. 9-18 ubat 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Beyine ve Kadlarna hkm.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Vene-
diklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve
sire ile ilgili baka hkmdr. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426 ve 427]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[429] d. 251/ def. 335, S. N. 15 a (15b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Delvine Beyine mektb.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Vene-
diklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve
sire ile ilgili baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427
ve 428] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[430] d. 251/ def. 335, S. N. 16a (16b tl.)
Tahrren f-evili Cemeziyel evvel sene 1034 [M.V. 16 ubat 1625]
{M. 9-18 ubat 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Beyine hkm (Sbkan Tunus Bey-
lerbeyisi olup hl bervech-i arpalk Mora Sancana mutasarrf olan
Mehmed dme ikblh).
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 201
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Ve-
nediklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas
ve sire ile ilgili baka hkmdr. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427,
428 ve 429] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[431] d. 251/ def. 335, S. N. 17a (17b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Mora Beyine.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Vene-
diklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas ve
sire ile ilgili baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427,
428, 429 ve 430] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[432] d. 251/ def. 335, S. N. 18a (18b tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel evvel sene 1034 [M.V. 4 Mart 1625] {M.
Mart 1625} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zak-
lisa Adasnn ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesi-
nin yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr
hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Em-
pire for the Zakynthos island.]
[433] d. 251/ def. 335, S. N. 19a (19b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1034 {M. 9-18 ubat 1625}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Bosna Beylerbeyisi olup hl berve-
ch-i arpalk Dokakin Sancana mutasarrf olan Haydar dme ikblh
ve Mevln (bo) Kads zde Fezailuh.
[Sdde-i sadetde mukim] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian]
sitne-i sadete arz- hlidir. Venediklilerden bazlar Karacada
Kazsndan gerekli izin ktlaryla geerlerken Dersenah Karyesi
ahlisinden olan zmmler tarafndan akelerine el konulup, saldrya
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
202 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
urayp hapsedilmilerdir. Bu nedenle blgeye emr-i erf ricas ze-
rine, sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olmamak
iin hkm gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[434] d. 251/ def. 335, S. N. 20a (20b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Rumeli Kazaskeri Mehmed tarafndan / Filibe Kadsna.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Ko-
tora giden be Venedikli, Filibe Kazsnda Semizce ve Akale Karye-
lerinin ahlisi tarafndan katledilmilerdir. Bu nedenle blgeye [418]
numaral hkm gnderilmitir. Bu belge de konu ile ilgili olarak gnde-
rilen mektbdur. Mektb da hkmde olduu gibi blgenin tefti olun-
masn ve ekynn yakalanp cezalandrlmasn bildirmektedir. Ol c-
nibte Venedik beylerinin baz ktlar alnm varan adamlarna teslim
edesiz. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[435] d. 251/ def. 335, S. N. 21 a (21b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / [Kaymakam Grc] Mehmed Paadan / Bosna Defterd-
rna.
[Sdde-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] s-
panyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri ze-
rine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Ve-
nediklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas
ve sire ile ilgili baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426,
427, 428, 429, 430 ve 431] [Spaniards: problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[436] d. 251/ def. 335, S. N. 22a-b S. N. 23a-b tl.
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1034 [M.V. Mart 1625] {M.
9-18 ubat 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Muhfazasnda olan Vezirim Mustafa
Paaya hkm ki.
[Sdde-i sadetde mukim] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Dergh- muallya arz- hlidir. Halebdeki bir Venedik tccar (Gian
Francesco Parente) iflas edince buradan kamtr. Bunun zerine Ha-
leb Eyaletine mutasarrf olan Murad burada bulunan konsolostan bu
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 203
borcun tahsil edilmesini istemitir. Ayrca Venedikli tccarlarn satmak
zere gemileriyle ve yeni konsolos ile gnderilen mallarna el konulmu-
tur. bu nedenle, Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
gereince tccarlarn el konulan mallarnn idesi ve konsolosa kt
mumele edilmemesi iin hkm verilmitir. [Venetians cannot be con-
sidered responsible for others debts. Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[437] d. 251/ def. 335, S. N. 24a (24b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Haleb Muhfaza-
snda olan Mustafa Paaya mektb.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
nceki hkm ile ierik olarak ayn olan mektbdur. [Ayrca bkz. 436]
[Venetians cannot be considered responsible for others debts. Vene-
tian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
[438] d. 251/ def. 335, S. N. 25a (25b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Defterdrdan (Mehmed) / Venedik Dojuna [Francesco
Erizzo] ve Beylerine.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Mahmiyye-i stanbulda veft eden Merhum Hac Resuln metruk-
t hususu nedeniyle eski Bosna Defterdr Ebubekir Efendi tarafndan
Venedike emir gnderildii halde Venedikten bu ynde bir emir gel-
medii bildirilmektedir. Venedik Baylosu Giorgio Giustiniano Kavali-
yerin tercmn kendisine teslim edilen emr-i erfler ile Venedike
gnderilmitir. Giacomo Merlonun zimmetinde kalan mallar hususun-
da mektb gnderilmitir. Giacomoya da bu konu ile ilgili tembihlerde
bulunulmutur. Venedik dojundan konu ile ilgili olarak gerekenlerin ya-
plmas istenmektedir. [Goods of Muslim merchant who died in Venice.]
[439] d. 251/ def. 335, S. N. 26a (26b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed Paadan / Brun Beylerbeyisi
Mehmed Paaya.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustini-
an] spanyallarn Venedike ait olan Altoline adl blgeyi igal etmeleri
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
204 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
zerine, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei Ve-
nediklilere cret karl hizmet etmek isteyenlere mani olunmamas
ve sire ile ilgili baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426,
427, 428, 429, 430, 431 ve 435] [Spaniards: problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[440] d. 251/ def. 335, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1034 [M.V. Nisanin balar 1625] {M.
29 Nisan-8 Mays 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Tunus Beylerbeyisine ve Yenieriler Aa-
sna ve Kethdsna hkm.
[Sdde-i sadetde mukim olan] Venedik baylosunun [Giorgio Giusti-
nian] Sdde-i sadete arz- hlidir. Maripli korsanlarn faaliyetlerine
zerine gnderilmi baka bir hkmdr. Maripli korsanlarn kar-
dklar esrleri salvermeleri iin daha nce emr-i erfler ve hkmler
gnderildii ancak buna ramen Venediklilerin serbest braklmad
bildirilmektedir. Bu nedenle gnderilen Hkmde, Pakso Adas ahli-
sinden Venedikli Girolimo Vellanetinin vekili kars (Nora) ve ocukla-
rnn korsanlar tarafndan karlp Tunusa gtrlmesi zerine Vene-
diklilerin her neredeyse bulunup serbest braklmalar bildirilmektedir.
[Ayrca bkz. 381, 399, 403, 406, 407, 408, 409, 415] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[441] d. 251/ def. 335, S. N. 28a (28b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1034 [M.V. Nisanin balar 1625] {M.
19-28 Nisan 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancabeyi ve Kadsna hkm.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Venedikten gelen eli Simone Contarininin Dergh- muallya arz-
hlidir. Venedikli Bruno Papa adl papaz, Arila Karyesi yaknlarndan
kendi iine giderken Margali adl karye skinlerinden Alaybeyi Meh-
med bin Halil bu ky basp zayi olan camlar sen sadaka eyledin
diyerek papaza saldrm ve trl eziyetler edip uzun sre de hapiste
tutmutur. Daha sonra Mustafa Kethd, bu alaybeyine yirmi iki bin
ake deyerek papaz hapislikten kurtarmtr. Bu nedenle, papazn ha-
pislikten kurtulmak iin bahsi geen akeyi kendisinin dediini; ancak
papazn zayi olan camlarn sadaka edilmesiyle bir alakas olmadn;
bu nedenle dostluk ve ahidnme gereince papazdan alnan akelerin
ona eksiksiz idesini bildiren hkm gnderilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 205
[442] d. 251/ def. 335, S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1034 [M.V. Nisanin balar 1625] {M.
19-28 Nisan 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Hersek Sancabeyi ve Kadsna hkm.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustini-
an] Venedik elisi olan Simone Contarininin Dergh- muallya arz-
hlidir. Maripli korsanlarn Nova Kalesi civarndaki Perasto Nahi-
yesinde skin olan rey fukarsna ettirdikleri nice zarar ve ziyana
kanaat etmeyip daima rencde etmeye devam etmilerdir. Daha nce
Perasto Nahiyesi reys Memlik-i mahrse reysndan satn al-
dklar mallar ile ba ve bahe ve sire gibi yerleri iin resm gm-
rklerini olageldii zere derlerken ayandan ve aalardan Sleyman
Golubyk, Bk Haydarvik, brahim, abanovik ve dier Sleyman
Haydarvik ve Pervize Kalesi aalarndan Hasan, Kerim ve sire olagel-
diine aykr olarak resm talep etmilerdir. Hkm dostlua ve ahidn-
me-i hmyna aykr olunmamasn bildirmektedir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.
Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those
established in the capitulations required by emins and/or other Otto-
man officers.]
[443] d. 251/ def. 335, S. N. 30a (30b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Grc Mehmed tarafndan / Hersek Sancabe-
yine ve Nova Kadsna.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustini-
an] [Fevkalde Eli Simone Contarini] nceki hkmle ilgili olarak gn-
derilen mektbdur. (Ayrca bkz. 442) [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves. Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[444] d. 251/ def. 335, S. N. 31a (31b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1034 [M.V. 25 Mays 1625] {M. 19-28
Mays 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / sitneden Venedike varncaya olan Beyler
ve Kadlar ve Dizdarlara hkm.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Venedikten akdem-i hls- hmyn taht iin Venedik beyleri tarafn-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
206 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
dan Venedik beyzdelerinden Simone Contarini Kavaliyer ve Kuratr
nm beyzde elinin grev sresinin dolmas zerine Venedike yapaca-
yolculukta kendisine ve yanndakilere bir zarar gelmemesi iin gerekli
gvenlik nlemlerinin alnmasn bildiren hkm gnderilmitir. Dergh-
Muall yenierilerinden bir yenieri de Simone Contariniye bu yolcu-
luunda elik edecektir. [Permission to leave given to the former bailo.]
[445] d. 251/ def. 335, S. N. 32a (32b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1034 [M.V. Mays 1625] {M. 19-28 Ma-
ys 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sdde-i sadetimden Venedike varncaya
yol zerinde olan Beylere ve Kadlara hkm.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Venedik elisi olan Simone Contarininin grev sresinin dolmas ze-
rine Venedike yapaca yolculukta gerekli gvenlik nlemlerinin aln-
mas iin blgelere gnderilen baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 444]
[Permission to leave given to the former bailo.]
[446] d. 251/ def. 335, S. N. 33b (33a tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 1034 [M.V. Eyll 1625] {M. 25
Austos-3 Eyll 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Gabela ve Makraska Kadlar ve Eminlerine
hkm ki.
[Sdde-i sadetde mukim olan] Venedik baylosunun [Giorgio Gius-
tinian] [Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedikte ve Venedike tbi
olan vilyetlerde Mslmanlar metlaryla herhangi bir sorun yaa-
madan ticaretlerini yapt gibi Venedikli tccarlarn da Venedikten
geldiklerinde ayn ekilde mumele grmeleri gerekmektedir. Ancak
Gabela ve Makraska skelelerine tuz alp gidip satmak istediklerinde
iskele eminleri tccarlarn tuzlarn fuzuli yere almlar ve akelerini
demeyip tccarlara da kt mumelede bulunmulardr. Bu nedenle
Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olun-
mamas iin hkm gnderilmitir. [Salt: Venetian merchants in Otto-
man land; seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[447] d. 251/ def. 335, S. N. 34a (34b tl.) B.N. 35a bo, 35b tl.
Tahrren f-evili Muharrem sene 1035 [M.V. Eyll 1625] {M. 3-12
Ekim 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Def-
terdrna hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 207
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Venedik bezirgnlar skenderiye skelesine ve Haleb bendine getirdik-
leri uka ve kuma ve sire metlarnn resm gmrklerini olageldii
zere demeleri gerekirken tccarlardan ziydesinin talep edildii Ha-
lebde bulunan Venedik konsolosu tarafndan bildirilmitir. Bu nedenle
ahidnme-i hmyn gereince resm gmrn olagelene gre alnmas
ve fazlasnn talep edilmemesi iin hkm gnderilmitir. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in
the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[448] d. 251/ def. 335, S. N. 36a (36b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1035 [M.V. Aralk 1625] {M.
1-10 Aralk 1625} [stanbul]
Vech-i Tahrr / [sitane-i Sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio
Giustinian].
Vech-i Tahrr -i Huruf Oldur ki Seltin-i liye cnibinden her sene
resm muaf olan on bin mdd hamrndan haliyyen ibu otuz be sene-
sinde ancak yedi bin be yz mdde hamr alnp bki kalan hamr dahi
aldmzda cmle on bin mdde hamr ieren tezkire vermek zere
bizzat gmrk ve hamr emini olan Murad Aa yedine ibu vasi verildi.
[Wine sold to Venetians.]
[449] d. 251/ def. 335, S. N. 37a (37b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1035 [M.V. Aralk 1625] [stan-
bul]
Nin- erf / v. Muraddan.
[sitane-i Sadetdeki] Venedik Baylosu Giorgio Costiniann [Gior-
gio Giustinian] mhrl mektubu zerine; Eski piskoposun veft et-
mesiyle bizzat Fra Gainko (Giacinto) adl rahip bert- hmyn ile
Efren taifesine piskopos tayn edilmitir. Adet-i peke iin bin otuz
be saferinin yirmi dokuzuncu gnnde hazine-i mireye vech-i tayn
yedi yz yirmi ake teslim etmesi zerine rahibe bu bert- hmyn
verilmitir. Bu nedenle rahibin ve Efren taifesinin Venedik ile sre ge-
len dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince korunup kollanmasnn
gerei bildirilmektedir. [Appointment of a bishop for Christians.]
[450] d. 251/ def. 335, S. N. 38a (38b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1035 [M.V. 2 ubat 1625] {M.
Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Deirmenlik Kads Reisine hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
208 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Cezire-i Deirmenlikteki Efren taifesi Piskoposu Fra Gainkonun
(Giacinto) arz- hlidir. Deirmenlik Adasndaki Efren keferesi pa-
pazlarnn ve keilerinin ve sire zmmlerinin gereken snr yeri rsu-
mu, akeleri, panayrlar ve sire iin resmleri talep edilen demeleri
yerine getirilmitir. Buna ramen Efrenlere ynelik haksz mumele-
lerin devam etmesi zerine sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn
gereince hkm verilmitir. [Order to treat well Christian friars, priests
and their churches.]
[451] d. 251/ def. 335, S. N. 39a (39b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1035 [M.V. 2 ubat 1625] {M.
Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Deirmenlik Kadsna hkm.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
nceki hkmle ilgili olarak gnderilen baka bir hkmdr. [Ayrca bkz.
450] [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[452] d. 251/ def. 335, S. N. 40a (40b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1035 [M.V. ubatin balar
1625] {M. Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Ayamavra Sancabeyi ve Liv-i mezbre
Kadlar.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Malta ve sire harb kefere taifesi Fren-
gistan gemileriyle Ayamavra ve Novada olan iskelelere gelip gidip
daima gemilerini ykleyip daha sonra da spanya ve sire kefere mem-
leketlerine alp gitmektedirler. Bunlarn Memlik-i mahrsede Vene-
diklilere her vecihle zarar olduu iin harb keferelere tereke veril-
mekten men olunmak iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[453] d. 251/ def. 335, S. N. 41a (41b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Mevln Preveze Kads.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
Ayamavra ve Prevezede baz eky taifesi frkatalar bina edip iine le-
vend taifesi koyup Venedik tccarna ve renberlerine ynelik korsan-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 209
lk etmilerdir. Tccarlarn stanbula gelip gitmelerine de engel olan
korsanlarn korsanlktan men edilmeleri iin emr-i erfler gnderilmi
ve frkatalarnn bozulmas iin hkmler verilmitir. Mektb, bu h-
kmlere riyet edilmesini bildirmektedir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[454] d. 251/ def. 335, S. N. 42a (42b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1625} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Akdeniz Muhfazasnda olan
Kadlar ve derya ve denizde Kapudanlar ve Reisler ve Kilitbahir ve Sul-
taniye Kaleleri Dizdarlar.
[Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giorgio Giustini-
an] Mektb nceki mektb ile ierik olarak ayndr. [Ayrca bkz. 453]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[455] d. 251/ def. 335, S. N. 43a-b S. N. 44a-b. tl.
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1035 [M.V. Kasmin balar
1625] {M. 1-10 Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haslar Kadsna hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Venedik konsolosu olan Yakomonun (Giacomo) veft etmesi
zerine Francesco Kavaliyerin konsolos olarak atamasnn yapldn
bildiren hkmdr. Hkmde ahidnme-i hmynun konsolosluk ile
ilgili maddeleri belirtilmektedir. [Appointment of a consul.]
[456] d. 251/ def. 335, S. N. 45a (45b bo)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1035 {M. 20-29 Ocak 1626} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sakz Kadsna ve Beyine hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Alkas adl bir Yahudinin ve baz kimes-
nelerin ahidnme-i hmyna aykr olarak Sakza ticaret iin gelen
Venediklilerden hara istedikleri ve tccarlar rencde ettikleri bildiril-
mitir. Bu nedenle ahidnme-i hmyn artlar gereince hkm veril-
mitir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers. Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
210 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[457] d. 251/ def. 335, S. N. 46a (46b tl.) S. N. 47a bo, 47b tl., 48a
bo, 48b tl., 49 yok
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1035 {M. 20-29 Ocak 1626} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sakz Kadsna ve Beyine hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. nceki hkm ile ierik olarak ayn olan
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 456] [Mistreatment of Venetians by
Ottoman officers. Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[458] d. 251/ def. 335, S. N. 50a (50b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1035 {M. 29 Ocak-7 ubat
1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Yeniehir Kadsna ve Yanya Beyine ve ol
adamzda vki olan Kadlar ve skele Eminlerine hkm.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Atabe-i
uly ile husmet ve dmanlk iinde olan spanya kralna tbi harb
kefereden Anabolu Vilyetinin hkimi olan Rum zmmlerden Zuani
Zuchi adl zmmnin livaya gnderilip orada skin olan baz belli bal
adamlardan Goluz skelesinde yz bin mdd buday satn ald tespit
edilmitir. Zimmnin buday yklemek iin Anaboludan gemi ve ake
getirmek niyetinde olduu haber alnmtr. Harb dman keferesine
buday vermenin Memlik-i mahrse iin zarara neden olaca gerek-
esiyle Devlet-i Aliyyenin dmanlar olan spanya ve Anabolu kefere-
si ile alveri yaplmamas gereini bildiren hkm verilmitir. [Ayrca
bkz. 452] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[459] d. 251/ def. 335, S. N. 51a (51b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1035 [M.V. Ocak 1625] {M. 11-
20 Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Naka Sancabeyine ve Pare Kadsna
hkm.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedike tbi stendil Ceziresinden
Parsit adl Venedikli, Pare Adasna baz ileri iin vardnda Pare s-
kinlerinden Nicola, stendillilerde hakk kaldn bildirip onlarn yeri-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 211
ne Parsitin bu borcu demesini talep etmi ve bu nedenle Venedikliyi
hapsetmi ve ona kt mumelede bulunmutur. Bu nedenle gnde-
rilen hkm, Venediklinin hapisten salverilmesi iin emr-i erf ricas
zerine ahidnme-i hmyn artlar gereince verilmitir. [Venetians
cannot be considered responsible for others debts.]
[460] d. 251/ def. 335, S. N. 52a (52b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1035 [M.V. ubat 1625] {M. 11-
20 Aralk 1625} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine ve Yanya Beyleri ve Kadsna hkm
ki.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Delvine
sancabeyinin mektubu zerine; Delvine Livasna tbi Margali Kale-
sinin nefert aalar ve kethdlar ve sire nefert tarafndan bayrak
kaldrp harp niyetiyle Venedik beylerine tbi Parga adl mevzi zerine
sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak saldrda
bulunulduu tespit edilmitir. Bu nedenle ahidnme-i hmyn uya-
rnca hkm gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[461] d. 251/ def. 335, S. N. 53a (53b tl.)
Tahrren fi evsiti Cemziyel evvel sene 1035 [M.V. ubat 1625] {M.
8-17 ubat 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Naka Sancabeyi ve Pare Kadsna hkm
ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. 459. Hkmde bahse geen konu ile ilgili
gnderilmi baka bir hkmdr. [Venetians cannot be considered re-
sponsible for others debts.]
[462] d. 251/ def. 335, S. N. 54a (54b tl.)
Tahrren fi evsiti Cemziyel evvel sene 1035 [M.V. ubat 1625] {M.
8-17 ubat 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Arboz Sancabeyi ve Kadsna hkm.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Dergh-
muallya arz- hlidir. Akdenizde Venedik beylerine tbi olan stendil
Ceziresinde ve gayri yerlerde skin olan baz Venedik reys kr- kesb
ve sire husus iin Arboza vardklarnda baz kimesnelerin saldrsna u-
ram ve hapsedilmilerdir. Bu nedenle dostlua ve ahidnme-i hmyna
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
212 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
aykr olunmamas iin hkm gnderilmitir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[463] d. 251/ def. 335, S. N. 55a-b S. N. 56a-b tl.
Tahrren fi evsiti Cemziyel evvel sene 1035 [M.V. ubat 1625] {M.
8-17 ubat 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Tunus Beylerbeyisine ve Yenieriler Aas ve
Kethds ve Yayabalar ve Blkbalar ve Yusuf Dayya hkm.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giorgio Giusti-
nian] Dergh- muallya arz- hlidir. Geen sene Tunusta ve Ceza-
yirde olan korsan taifesi Venedik beyleri ile sre gelen dostlua aykr
olarak Venedike ait baz nahiyelerden ve adalardan zorla adam ka-
rp esr etmilerdir. Ayrca Memlik-i mahrseye ticaret masatl giden
Venedikli tccarlar da esr eden bu korsanlarn esrlerini serbest b-
rakmas iin hkmler gnderilmesine ramen bir yl iinde bir kimse
serbest braklmamtr. Bu nedenle ahidnme-i hmyn gereince
yeni bir hkm gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[464] d. 251/ def. 335, S. N. 57a (57b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Halil Paadan / Yusuf Dayya mektb.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nce-
ki hkmle ayn ierie sahip olan bir mektbdur. [Ayrca bkz. 463]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[465] d. 251/ def. 335, S. N. 58a-b S. N. 59. Bo
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Halil Paadan / Tunus Beylerbeyisine ve Yusuf Dayya ve
Gemret (?) Aalarna (bo) Paadan mektb.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
hkm ve mektb olarak ayn ierie sahip olan baka bir hkmdr.
[Ayrca bkz. 463 ve 464] [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[466] d. 251/ def. 335, S. N. 60
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Sret-i Fetv-i erf / eyhl-slm tarafndan.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 213
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki iki
hkm ve bir mektb ile ilgili olarak gnderilen Fetv-i erf tir. [Ayrca
bkz. 463, 464 ve 465] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[467] d. 251/ def. 335, S. N. 61 S. N. 62. Bo
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Tunus cnibine, Tunus Yenieri
Aas ve Kethds ve sire Aalar ve Yayabalar ve Blkbalar ve
Odabalar ve Yusuf Day ve sire htiyarlar ve Mahmiyye-i Tunusta
olan Yenieriler.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
hkmle ve bir mektbla ilgili olarak gnderilen baka bir mektbdur.
[Ayrca bkz. 463, 464, 465 ve 466] [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[468] d. 251/ def. 335, S. N. 63a (63b tl.)
Tahrren f-elyevm Ramazan sene 1034 [M.V. 1625] [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zaklisa
Adasnn yllk dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei yllk
demesi ile ilgili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian
Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[469] d. 251/ def. 335, S. N. 64a (64b tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel evvel sene 1035 [M.V. ubat 1626] [s-
tanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Zaklisa
Adasnn yllk dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei yllk
demesi ile ilgili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian
Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[470] d. 251/ def. 335, S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel ahir sene 1035 [M.V. Martin balar
1626] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Halebde olan Mustafa Paaya ve Halebde
olan Kadsna hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
214 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[Sdde-i sadetdeki] Venedik Baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hli-
dir. 436. Hkmde bahsedilen olay zerine yazlm baka bir hkmdr.
Halebde bulunan bir Venedik tccar (Gian Francesco Parente) iflas edip
Halebden kamtr. Bununla ilgili daha nce hkm gnderilmi olmasna
ramen bir kimse tccarn akrabas olan Alvizeyi iflas eden tccara kefil
olmamasna ramen bortan mesul tutmutur. Bu konu zerine nin-
erf de verildii ve Venediklilere verilen ahidnme-i hmyn artlar
gereince bir kimsenin borcundan dolay bir bakasnn mesul tutulama-
yaca bildirilmitir. Bu nedenle emr-i erf talebi zerine hkm gnde-
rilmitir. [Venetians cannot be considered responsible for others debts.]
[471] d. 251/ def. 335, S. N. 66a (66b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Sret-i Fetv-i erf / eyhl-slmdan / [Sdde-i sadetdeki Vene-
dik Baylosu Giorgio Giustinian].
nceki konu ile ilgili verilmi Fetv-i erf tir. [Ayrca bkz. 470]
[Venetians cannot be considered responsible for others debts.]
[472] d. 251/ def. 335, S. N. 67a (67b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel ahir sene 1035 [M.V. Martn sonu 1626]
{M. 20-28 Mart 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- mu allya arz- hlidir. Baz yenieriler zmir skelesine gelen
Venedik gemilerinin reislerinden be yz akeden ziyde ake talep
etmilerdir. Bu nedenle gnderilen hkm, Fransa ve ngiltere gemile-
rinin reislerinin de be yz ake dediklerini ve bu nedenle Venedikli-
lerden fazlasnn talep edilemeyeceini bildirmektedir. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[473] d. 251/ def. 335, S. N. 68a (68b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1035 [M.V. Nisan 1625] {M. 29 Mart-7
Nisan 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Hersek Sancana ve Kadsna hkm ki.
Fransa padiahnn, Venedik [Venedik Baylosu Giorgio Giustinian]
ve Nederland krallarnn sdde-i sadetdeki elilerinin arz- hlidir.
Fransa, Venedik ve Nederlandn adamlar Frengistandan Sdde-i
sadete mektb getirmekteyken yolda baz zmmlerin saldrsna
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 215
uramlardr. Bu nedenle gnderilen hkm, el konulan mektblarn
idesini bildirmektedir. [Frenchmen and Dutchmen: theft of letters.]
[474] d. 251/ def. 335, S. N. 69a-b S. N. 70a-b, 71a-b. tl.
Tahrren f-abn sene 1035 [M.V. Nisan 1626] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Muhfazasnda olan Vezir Murtaza
Paa ve Kilis Sancabeyi ve Kads ve Barutlarna (?) hkm.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Kilis San-
cabeyi Muhammed Dergh- muallya mektb ve Kilis ve sire kale
dizdarlar kale dizdarlar ve kapudanlar nefert aalar mahzur gn-
dermilerdir. Venedik beyleri ile dostluk zere olunduundan beri Kilis
snrnda olan kale toprayla Venedik memleketlerinin arazisi tahrr
olunup snrlar belirlenmesine ramen bu snrlara ynelik tacizler son
bulmamtr. Blgede karlkl snr amalar ve trl olaylar meydana
gelmesi zerine snrlarn teftii ve baka olaylara mahal verilmemesi
iin hkm gnderilmitir. [Border problems.]
[475] d. 251/ def. 335, S. N. 72a (72b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1035 [M.V. Mays 1626] {M. 8-17 Ma-
ys 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Vilyet-i Rumelinde vki olan Sancakbeyleri
ve Kadlara.
[sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] hkmde
spanya ile olan dmanlk ilikileri hatrlatlmakta ve spanyaya tbi
Anaboludan baz kimesnelerin i iin stanbula gelmek niyetinde ol-
duklar bildirilmitir. Fakat dmanlar ile asla bu anlamda ilikiler ku-
rulamayaca ve bu nedenle Anaboludan stanbula gelmek zere yola
kanlarn herhangi bir blgeye ulatnda geri lkesine gnderilmesi
buyurulmaktadr. [Spaniards: problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[476] d. 251/ def. 335, S. N. 73a (73b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1035 [M.V. Mays 1626] {M. 8-17 Ma-
ys 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Dubrovnik Beylerine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
hkm ile ierik olarak ayn olan baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 475]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
216 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[477] d. 251/ def. 335, S. N. 74a-b
Tahrren f-evsiti abn sene 1035 [M.V. Mays 1626] {M. 8-17 Ma-
ys 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Deirmenlik Sancabeyine ve Kadsna ve
Pare Kadlarna hkm.
Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hlidir. Deirmenlik Kaz-
sna Venedik beyleri tarafndan Panoli Bepri konsolos olarak atanm-
tr. Bu nedenle blgeye bu hkm gnderilmitir. Hkmde ahidnme-i
hmynun konsolosluk ile ilgili maddeleri zerinde durulmaktadr.
[Appointment of a consul.]
[478] d. 251/ def. 335, S. N. 75a (75b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1035 [M.V. 12 Temmuz 1626] {M.
6-15 Haziran 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Venedikten Sdde-i sadetime gelinceye
yollarda olan Kadlara ve zikr olunan Sancaklarda vki olan Kadlar
ve zikr olunan Kadlklarda vki olan Kale Dizdarlar ve Kadlar Voyvo-
dalar ve skele Eminlerine.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giorgio Giusti-
nian] mddeti tamamlanm yerine Venedik beyleri tarafndan Sebas-
tiano Venier baylos olarak atanmtr. Yeni baylosun Venedikten stan-
bula yapaca yolculuunda kendisi ve yanndakiler iin yollarda her
trl gvenlik nleminin alnmas iin gnderilen hkmdr. [Ottoman
passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[479] d. 251/ def. 335, S. N. 76a (76btl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1035 [M.V. 12 Temmuz 1626] {M.
6-15 Haziran 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna muhfazasnda olan vezirim (bo) Paa
ve Mevln Belgrad Kads ve Venedikten Sdde-i sadetime gelinceye
yol zerinde vki olan Sancakbeyleri ve zikr olunan Sancaklarda vki
olan Kadlar ve zikr olunan Kadlklarda vki olan Voyvodalara hkm ki.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giorgio Gius-
tinian] mddeti tamam olmu ve yerine Venedikten yeni bir baylos
atanmtr. Venedikten gelecek olan yeni Baylos Sebastiano Venierin
Venedikten stanbula yapaca yolculuunda kendisinin ve yanndaki-
ler iin yollarda her trl gvenlik nmeninin alnmas iin gnderilmi
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 478] [Ottoman passport for a Vene-
tian bailo and/or ambassador.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 217
[480] d. 251/ def. 335, S. N. 77a (77b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Mustafa Beye Mektb.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] zmirde
skin Venedik bezirgnlarndan Nicol Orlando adl tcir kendinin olan
San Zorzi Mazor ile yz krk uval pamuk ve elli uval balmumunu ge-
misine ykletip Venedike gndermitir. Gemi giderken Deirmenlikte
Cezayir ve Tunus levendlerine rast gelmitir. Levendler gemiyi alp
iindeki mallara da el koymulardr. Hkmde gemiden el konulduk-
tan sonra satlan mallarn tamamnn sahiplerine idesi bildirilmek-
tedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[481] d. 251/ def. 335, S. N. 78a (78b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Deirmenlik Sancabeyine ve
Akdenizde olan cezirelerin Kadlarna mektb.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
mektb ile ierik olarak ayn olan baka bir mektbdur. [Ayrca bkz.
480] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[482] d. 251/ def. 335, S. N. 79a (79b bo)
Tahrren f-evsiti aban 1035{M. 8-17 Mays 1626} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Anabolu Kadsna ve Dizdarna
mektb.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki iki
mektb ile ierik olarak ayn olan baka bir mektbdur. [Ayrca bkz.
480 ve 481] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[483] d. 251/ def. 335, S. N. 80a (80b tl.) S. N. 81a bo, 81b tl., 82a-
b. tl.
Tahrren f-evili Zil-hicce 1035 [M.V. Nisan 1626] {M. 24 Austos-2
Eyll 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / stanbul Kadsna hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
218 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hli-
dir. stanbulda Edirne Kaps yaknlarnda Kefele Mahallesinde feth-i
hkniden beri skin olan Efren taifesine ait yerleri Efrenler tamir
ettirmek istediklerinde baz kimesneler buna engel olmak istemilerdir.
Bu nedenle dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince hkm verilmi-
tir. [Restauration of a building.]
[484] d. 251/ def. 335, S. N. 83a (83b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Elhac Hseyin Sekbandan Kaymakamdan /Mahrse-i Geli-
bolu Muhfazasnda olan Dervi Aaya.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Gelibo-
luda gmrk yasakl hizmetinde bulunanlarn Venediklileri rencde
ettiklerinin bildirilmesi zerine blgeye gnderilen mektbdur. [Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[485] d. 251/ def. 335, S. N. 84a (84b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1626} [stanbul]
Mektb / Kapudan Receb Paadan / Sadetl ve Devletl ve zzetl
Karndam Paa-y Ekrem Hazretlerinin Huzur-u sadet Mafur Devlet
Mahsurlarna (Msr Paasna).
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Msrda
olan Venedik konsolosu Girolamo Foscarini kendi yerine bir vekil (bel-
gede kaymakam) brakp Kuds-i erf i ziyaret edip dnp daha sonra
da Venedike gitmek niyetinde olduunu bildirmitir. Bu nedenle kon-
solosun yapaca yolculuklar iin gerekli iznin kendisine verildiini bil-
diren mektbdur. [Passaport.]
[486] d. 251/ def. 335, S. N. 85a (85b bo)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce 1035 [M.V. ubat 1626] {M. 3-12 Eyll
1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf ve Kuds-i erf ten Venedike
varncaya dery ve kara beyleri ve Kadlar ve Kale Dizdarlar ve Ne-
fert Aalar ve Voyvoda ve Eminlere hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Msrda Venedik konsolosu olan Giro-
lamo Foscarininin, Kuds-i erf e yapaca ziyaret nedeniyle konso-
losun korunup kollanmas iin gerekli nlemlerin alnmasn bildirir
hkmdr. [Ayrca bkz. 485] [Passaport.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 219
[487] d. 251/ def. 335, S. N. 86a (86b bo)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce 1035 [M.V. ubat 1626] {M. 3-12 Eyll
1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Beylerbeyisine hkm.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Msrda Venedik konsolosu olan Girola-
mo Foscarini, Kuds-i erf e yapaca ziyaret nedeniyle konsolosun
korunup kollanmas iin gerekli nlemlerin alnmasn bildirir baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 485 ve 486] [Passaport.]
[488] d. 251/ def. 335, S. N. 87a (87b bo)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1035 [M.V. Eyll 1626] {M. 13-21
Eyll 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hlidir.
Venedik ile Bosna arasndaki snrn dostluk antlamalar ile belirlendii ve
bu nedenle snrlarda iki devletin dostluunu bozacak hareketlere engel
olunmas gerei hkmler ve emr-i erfler ve sire ile bildirilmitir. Buna
ramen Venedik-Bosna snrnda skin olup Ayviraneli (Vranal) Halil adl bir
kimse ekydan olanlardan bazlar ile ibirlii edip snr ap Venedike ait
blgelere saldrmtr. Bu nedenle Halilin hakkndan gelinmesi iin blgeye
bir ka defa emr-i erf gnderilmi olmasna ramen bunun imkn olmam-
tr. Bunun zerine ahidnme-i hmyn artlar gereince yeniden hkm
gnderilmitir. [Border problems. Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[489] d. 251/ def. 335, S. N. 88a (88b bo)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1036 [M.V. Eyll 1626] {M. 10-
19 Aralk 1626} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik tccarlar metlaryla denizden
ve ya karadan Espelet skelesine varp gelip alveri etmektedirler.
Venediklilerin mallar iskeleye vardnda Dubrovnik emini olan bra-
him tccarlarn krk be yk metlarn zorla Dobrovnik skelesine
srp tccarlara da saldrmtr. Bu nedenle dostluk ve ahidnme-i
hmyn gereinin yerine getirilmesi iin hkm gnderilmitir. [Vene-
tian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or oth-
er Ottoman officers. Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
220 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[490] d. 251/ def. 335, S. N. 89a (89b bo) S. N. 90-99. Yok
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1034 [M.V. 1627] {M. 31 Ocak-8
ubat 1625} [stanbul]
Vech-i Tahrr-i Huruf oldur ki / [Sdde-i sadetdeki] Venedik baylo-
su [Giorgio Giustinian].
Seltin-i Aliyye tarafndan her sene resm muaf olan on bin mdde
bin mdd hamrdan hliy ibu bin otuz alt senesinden ancak sekiz
bin mdde hamr alp bki kalan hamr dahi aldmzdan cmle on bin
mdde hamr iin Tezkire vermek zere bilfiil gmrk ve hamr emini
olan Murad Aaya bu vesika verilmitir. [Wine sold to Venetians.]
[491] d. 251/ def. 335, S. N. 100a (100b bo)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1036 [M.V. 20 Ocak 1627] {M.
18-27 Ocak 1627} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Boazhisarlar Kadlar zdet fezilhm ve
Boazhisarlar Dizdarlarna zdet fezilhm hkm ki.
[Sdde-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bundan nce Venedik gemilerinden Bo-
azda ele geirilen geminin Venedike gitmesi iin izn-i hmyn dhil
ve sire izinler iin Hasan Paadan mektb verildii bildirilmitir. Bu
mektbun gereince geminin salverilmesine kimsenin mani olmamas
iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Venetian ships.]
[492] d. 251/ def. 335, S. N. 101a (101b bo)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1036 [M.V. 15 Ocak 1627] {M. 20-
29 Aralk 1626} [stanbul]
Mektb / Hasan Paadan / Boazhisarlar Dizdar ve Memi Reis zde
kadruhma inha ve ilm olunan budur ki.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
hkmde bahsi getii zere Hasan Paadan blgeye gnderilen mek-
tbun suretidir. [Ayrca bkz. 491] [Venetian ships.]
[493] d. 251/ def. 335, S. N. 102a (102b tl.)
Tahrren f... Cemziyel evvel sene 1036 (tl. Rebul-hir) [M.V. Ocak
1626] {M. Ocak 1627} [stanbul]
Mektb / Kad Hseyin Efendiden / eriat Meb Kale-i Sultaniye
Kads.
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki iki
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 221
belge ile ilgili olarak gnderilen baka bir mektbdur. Daha nce el
konulan Venedik gemisinin salverilmesi iin emr-i rif olduu ve bu
nedenle mektb dahi gnderildii bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 491 ve
492] [Venetian ships.]
[494] d. 251/ def. 335, S. N. 103a (103b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1035 [M.V. Ocak 1626 {1627}]
{M. 31 Aralk 1625-9 Ocak 1626} [stanbul]
Mektb / Hasan Paadan / Bizim Mehmed Aaya .
[Sdde-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
belge ile ilgili olarak gnderilen baka bir mektbdur. Daha nce
el konulan Venedik gemisinin salverilmesi iin emr-i rif olduu, bu
nedenle mektb gnderildii bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 491, 492 ve
493] [Venetian ships.]
[495] d. 251/ def. 335, S. N. 104a (104b tl.) S. N. 105a bo, 105b tl,
106a bo, 106b tl.
Tahrren fi evhiri Cemziyel-evvel sene 1036 [M.V. ubatin balar
1626] {M. 7-16 ubat 1627} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Venedikten Cezire-i Kbrsa ve skenderun
skelesine varp gelinceye Dergh Muhfazasnda ve leb-i deryda
olan Sancakbeylerine ve zikr olunan Sancaklarda vki olan Kadlara
ve zikr olunan Kadlklarda olan kale Dizdarlarna hkm ki.
Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz- hlidir; Baz korsanlar
Vendiklilere saldrmlardr. Gemileri ile Memlik-i mahrse limanlar-
na urama ihtimali olan bu korsanlarn limanlara alnmamas ve Vene-
dik ile olan dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereinin yerine
getirilmesi iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[496] d. 251/ def. 336, S. N. 1a-b (1c-d tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1036 [M.V. 20 Ocak 1626] {M.
7-16 ubat 1627} [stanbul]
Mektb / Padiah Hazretleri tarafndan (v. Murad) / Venedik Do-
juna [Francesco Erizzo].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Mem-
lik-i mahrsede bulunan Andira Adas Beyi Perviz Bey, Akdenizde
bulunan Andira Limanna bir pare kadrgasyla girmek zere iken bu
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
222 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
limandan karken Venedike tbi Girid Adas Kapudan Signor Fran-
cesconun kt kadrgalaryla rast gelmilerdir. Birbirini tanmayan
taraflar arasnda cenk ve muharebe olmutur. Perviz Beyin kadrgas-
na giren Francesconun adamlar esrlerden ve levendtndan ve gay-
riden birka adamn katledip gemide bulunan metlarn bazsna da
el koymulardr. Bu durum sitne-i sadetdeki Venedik konsolosu
olan Giorge Costinyana [Giorgio Giustinian] da sorulmu, kadrgadan
alnan mallarn sahibine iade edildii halde Perviz Beyin ide edilen
mala kanaat etmeyip kendilerinden klli mal talep ettiini bildirmitir.
Perviz Beye, Venedik ile yaplan dostluk antlamalar ve ahidnme-
i hmyn gereince baylostan, konsolostan ve adamlarndan bu hu-
susta talepta bulunamayaca bildirilmitir. Ayrca kimseye bu nedenle
kt mumele olunmamas iin hatt- hmyn gnderilmi; donanma-
laryla denize kan beylerbeylerinin ve beylerin Venedik gemilerine ve
gayrilere rast geldiklerinde basiret zere olup fitne zere olmamalar
bildirilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[497] d. 251/ def. 336, S. N. 2a-b (2c-d tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1036 [M.V. ubatn sonu
1626] {M. 7-16 ubat 1627} [stanbul]
Mektb / Receb Paa Kaymakamdan / Venedik Dojuna [Francesco
Erizzo].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Receb
Paann mektubu ierik olarak nceki hkm ile ayndr. [Ayrca bkz.
496] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[498] d. 251/ def. 336, S. N. 3a-b (3c-d tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1627} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan / Venedik Dojuna [Francesco
Erizzo].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Kapudan
Hasan Paann mektubu ierik olarak nceki hkm ve mektb ile ay-
ndr. [Ayrca bkz. 496 ve 497] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[499] d. 251/ def. 336, S. N. 4a (4b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel ahir sene 1036 [M.V. ubatn sonu
1626] {M. 9-17 Mart 1627} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 223
Hkm / v. Muraddan / Budin Beylerbeyisine ve Belgrad Kadsna
ve Voyvodasna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik baylosunun grev sresinin
dolmas zerine yeni bir baylos [Sebastiano Venier] tayn edilmitir.
Yeni baylosun stanbula yapaca yolculuk esnasnda baylos ve berabe-
rindekilerin Belgradda alkonulup stanbula gelmesine mani olunmas
zerine baylosun stanbula gelebilmesi iin emr-i erf ricas zerine
hkm verilmitir. [Before the former baylo leaves Istanbul, he sultan
orders that the new Venetian baylo kept in Belgrad is released.]
[500] d. 251/ def. 336, S. N. 5a (5b tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel ahir sene 1036 [M.V. 20 ubat 1626]
{M. 1627}
Hccet.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Dery
beylerinden Andira Adas beyi olan Perviz Bey, Akdenizde bulunan An-
dira Limanna bir pare kadrgasyla girmek zere iken bu limandan
karken Venedike tbi Girid Adas Kapudan Signor Francesconun
kt kadrgalaryla rast gelmilerdir. Birbirini tanmayan taraflar
arasnda cenk ve muharebe olmutur. Perviz Beyin kadrgasna giren
Francesconun adamlar esrlerden ve levendtndan ve gayriden bir-
ka adam katletmiler ve Perviz Beyin gemisinde bulunan metlar-
nn bazsna el koymulardr. Bu durum sitne-i sadetdeki Venedik
konsolosu Giorge Costinyana [Giorgio Giustinian] sorulmu, baylos da
kadrgadan alnan mallarn sahibine iade edildii halde Perviz Beyin
ide edilen mala kanaat etmeyip klli mal talep ettiini bildirmitir.
Perviz Beye, Venedik ile yaplan dostluk antlamalar ve ahidnme-i
hmyn gereince baylostan, konsolostan ve adamlarndan bu husus-
ta talepta bulunamayaca bildirilmitir. Belge konu ile ilgili dav met-
nidir. Ali Aa bin Mehmed elileri, brahim Aa Emin Tersane-i mire,
Piyale Aa bin Abdlmennan Aa-i Tersane-i mire, Mahmud Efendi
ibn Abdulnebi Elzbit, Sleyman elebi ve dierleri [Ayrca bkz. 496,
497 ve 498] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[501] d. 251/ def. 336, S. N. 6b (6a tl.)
Tahrren f-elyevm Cemziyel ahir sene 1036 [M.V. 24 ubat 1626]
{M. 1627} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
224 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] Sebeb-i
tahrr-i tevki refi hmyn oldur ki Venedik beyleri tahvillerinden her
sene Cezire-i Zaklisanin maktu iin bin otuz alt Cemziyel evvelinin
yirmi birinci gnnden vki Mart- evvelinde bin otuz yedi Recebin
ikinci gnnde vki Mart- evveline varncaya hazine-i mireme ber-
vech-i maktu veregeldikleri bin sekiz yz sikke hsne-i bizzat otuz alt
Cemziyel evvelinin nc gnnde mer-i mezbrenin tercmnla-
r olan Bruni adl tercmn yedinden Sdde-i sadetime olan hazine-i
mireme bit-tamam teslim olunman temessk iin ibu hkm-i er-
fim verildi. Almet-i erfe itimad klasz.
Cezire-i Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk
demesini ierir sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian
Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[502] d. 251/ def. 336, S. N. 7a (7b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel ahir sene 1036 [M.V. ubatn sonu
1626] {27 ubat-8 Mart 1627} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna ve Kuadas Voyvodasna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giorgio Giustinian]
Dergh- muallya arz- hlidir. Flemenk (Un Vassello Fiamengo) ge-
milerinden bir gemiye Venedik bezirgnlar Venedikte Tavlon ile met
ykletip skenderiye skelesine varp mety boaltp buradan Vene-
dik bezirgnnn metn ykleyip giderken Girid Adasna yakn yere
geldiklerinde korsan gemisine rast gelmilerdir. Korsanlar gemiyi alp
iine de birka tane korsan koyup zapdetmilerdir. Korsanlar gemi ile
Susam Adasna geldiinde rzgrn iddetini arttrmas zerine frtna
knca korsan gemisi ald bu Flemenk gemisinden ayrlmtr. Fle-
menk gemisinin iinde olan Venediklilerin metlaryla ve gemi iindeki
korsan levendtyla Kuadasna gelip kale altna girip dumur brakp
o mahalde met ve esbaplar satmak hazrlnda olduklar bildirilmi-
tir. Bu nedenle Venedik ile dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince
Venedik bezirgnlarnn korsan taifesinin elinden kurtarlmalar ve be-
zirgnlarn el konulan mallarnn kendilerine ide edilebilmesi iin Ve-
nedikin zmirdeki konsolosuna bu mallarn teslim olunmas iin emr-i
erf ricas zerine verilen hkmdr. [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[503] d. 251/ def. 336, S. N. 8a (8b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1627} [stanbul]
Mektb / Kapudan Paadan (Hasan Paa) / zmir Kadsna ve Kua-
das Voyvodasna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 225
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giorgio Giustinian] nceki
hkm ile ilgili olarak blgeye gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 502]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[504] d. 251/ def. 336, S. N. 9a (9b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel ahir sene 1036 [M.V. Mart 1627] {M.
9-17 Mart 1627} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Nova Kads ve Nova Kalesinin Dizdarlarna
ve Aalarna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosunun [Giorgio Giustinian]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedike tbi Perasto Nahiyesi skin-
lerinden Palavisin gemisi Avlonyadan yapa ve harir ve sire met ile
Venedike giderken denizde frtna knca Novaya yakn yerde rzgr
gemiyi karaya kartmtr. Bunun zerine Nova ahlisi karaya vuran
geminin iinde olan mallara, Venedik ile sre gelen dostlua ve ahi-
dnme-i hmyna aykr olarak el koymulardr. Hkm gemiden al-
nan met ve esbb her ne ise buldurulup sahiplerine ide edilmesi
ve fesat edenlerin haklarndan gelinmesini bildirmektedir. [Wreck of
Venetian ships, Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[505] d. 251/ def. 336, S. N. 10b (10a ptal edilmi Osm. Ksm. 10c-d
tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1036 [M.V. Mart 1627] {M. 18-27 Mart
1627} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Rumelinden Sefer-i Hmyna Asker Sr-
meye hr olan Kenan Paa ve Mevln Dra Kadsna ve Dra Kale-
sinin Dizdarlarna ve sir Aalarna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Venedik beylerinden cezire serdar olan Botona denilen bey-
zdeleri kadrga ve kt ormanie ile Venedik Krfezi iinde Ve-
nedike giderken denizde frtna knca bu kadrgalarn ikisi ve orma-
nienin dahi ikisi Memlik-i mahrsede olan Dra Kalesi yaknnda ka-
raya vurup parelenmitir. Ardndan Dra Kalesinde emin ve zbt olan
Cafer Aa ve sire kimesneler gemi iinde bulunan mallara dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr olarak el koymular ve gemilerden kan
mallarn bazsn arabalara ykleyip karadan kylerine gtrmlerdir.
Hkm gemilerden yamalanan ne kadar mal varsa bulunup sahiplerine
ide edilmesini ve buna aykr davrananlarn gereince cezalandrl-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
226 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
masn buyurmaktadr. [Wreck of Venetian ships, Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[506] d. 251/ def. 336, S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1036 [M.V. 22 Mart 1627] {M. 18-27
Mart 1627} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Hersek Sancana
ve Nova Kadsna ve Nova Kalesinin Dizdarlarna ve Nefert Aala-
rna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giorgio Giustinian] arz-
hlidir. Hkm nceki hkm ile ierik olarak ayndr. [Ayrca bkz. 505]
[Wreck of Venetian ships, Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[507] d. 251/ def. 337, S. N. 1a (1b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1629} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Akdenizde bulunan Kadlara.
Der-i devlet medrdan Venedik baylosunun [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce, spanya Devleti ile sava ha-
zrlnda olan Venedike gemiten beri olageldii zere devam eden
dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince, yardm edilmesini bildirir
hkmler gnderilmitir. Bu defa da Receb Paadan Akdenizde bu-
lunan kadlara bir mektb gnderilmitir. Receb Paa bu mektbunda,
Venedike asker, buday, hububat ve zahire tedriki yaplmas gereini;
ayrca Venedikin spanya ile bu savana ake ile asker olarak kat-
lacak kimesnelerin seiminin yaplacan, bu nedenle ake ile asker
olarak yazlmak isteyenlere kimsenin mani olmamasn bildirilmektedir.
[Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435 ve 439]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[508] d. 251/ def. 337, S. N. 2a (2b tl.)
Tarihsiz [Tahmini M. 1629] [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / zmir Kadsna.
Der-i devlet medrdan Venedik baylosunun [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. erik olarak nceki mektbda olduu
gibi Venedik-spanya sava iin ahidnme-i hmyn ile dostluu sa-
bit olan Venedike gerekli yardmlarn yaplmasn ve buna kimsenin
mani olmamasn bildiren baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420,
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 227
421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439 ve 507] [Spaniards: prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[509] d. 251/ def. 337, S. N. 3a (3b tl.)
Tarihsiz [Tahmini M. 1629] [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Akdenizdeki Sancakbeyle-
rine.
Der-i devlet medrdan Venedik baylosunun [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. erik olarak nceki iki mektbda oldu-
u gibi Venedik-spanya sava iin ahidnme-i hmyn ile dostluu
sabit olan Venedike gerekli yardmlarn yaplmasn ve buna kimsenin
mani olmamasn bildiren baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420,
421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507 ve 508] [Spaniards:
problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[510] d. 251/ def. 337, S. N. 4a (4b tl.)
Tarihsiz [Tahmini M. 1629] [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Kuadas Voyvodas ve Kua-
das Dizdarna.
Der-i devlet medrdan Venedik baylosunun [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. erik olarak nceki mektbda oldu-
u gibi Venedik-spanya sava iin ahidnme-i hmyn ile dostluu
sabit olan Venedike gerekli yardmlarn yaplmasn ve buna kimsenin
mani olmamasn bildiren baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420,
421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508 ve 509] [Span-
iards: problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[511] d. 251/ def. 337, S. N. 5a (5b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel evvel 1039 [M.V. ubatn sonu 1629]
{M. 6-15 Ocak 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikli be kiiyle birlikte tane
de rahibin Marib korsanlarnca Kavaskol blgesinde Sleyman adl
barton reis ve adamlarnca esr alnmalar ve korsan gemilerinin z-
mir skelesine yanamas zerine merkezden zmir kadsna bir hkm
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
228 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gnderilmitir. Bu hkm gereince, Venediklilerin Osmanl Devletinin
dostlar olduu ve bu dostluun uzun yllardr devam ettii belirtil-
mektedir. Bu nedenle, esr edilen Venediklilerin, Sleyman Reisin ya
da dier korsan gemilerinin hangisinde tutuluyor ise bulunup Vene-
dik beylerinin adamlarna teslim edilmeleri bildirilmektedir. Hkmde,
korsanlarn bu teslim srasnda, esrleri akemiz ile aldk diyebile-
cekleri ihtimali zerine grevlilerin buna tamah etmemeleri zellikle
belirtilmektedir. Esir tutulan bu Venediklilerin esrlikleri son buldu-
unda ticaret yapma arzular olursa buna kesinlikle kimsenin mani
olmamas; buday, hububat ve sire zahire-i meskureleri satn almak
istediklerinde onlara verilmesi de yine bu hkmle bildirilmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[512] d. 251/ def. 337, S. N. 6 ve ya 7a (b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1039 [M.V. ubatn sonu 1629] {M. 24
ubat-5 Mart 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Naka Sancabeyine ve Naka ve Pare Ka-
dlarna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. zmir konsolosu ve Venedik bezirgn-
lar, bir gemiye baz met ve zahire ykleyip Venedike gitmek ze-
re yola kmlardr. Ancak bu esnada denizde iddetli frtna knca,
bezirgnlarn gemileri karaya oturup prelenmitir. Bunun zerine
Venediklilerin gemisinin iinden kan met ve zahiresine mirlivann
kethds olan Murad, sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna
aykr olarak el koymutur. Venedik beylerinin adamlar, Kethd Mu-
radn el koyduu bu mallar geri talep ettiklerinde, Murad vermekte
inat ve muhlefet etmi hatta Venediklilere kt mumelelerde bulun-
mutur. Bunun zerine gnderilen hkm ile Venedik ile dostluun sabit
ve ahidnme-i hmyn ile de gvencede olduu ve Venediklilerden el
konulan mallarn Venediklilerin Naka Adasnda bulunan konsolosuna
ya da bu konsolosun gnderecei bir adamna teslimi bildirilmektedir.
[Wreck of Venetian ships, Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[513] d. 251/ def. 337, S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1039 [M.V. ubatn sonu 1629] {M. 24
ubat-5 Mart 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / lbasan ve Avlonya Sancaklarnda mahsul-
emval olan Bakolu Mehmed Zemcede .
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 229
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venedik beyzdelerinden
adann serdar olan Ionana (Yonana) adl beyzde, kt kadrga
ve iki kt ormanie ile Venedike giderken denizde iddetli frtna k-
mas zerine iki kt kadrga ile iki ormaniesi Memlik-i mahrsede
bulunan Dra Kalesinin yaknnda karaya vurup prelenmitir. Bunun
zerine Dra Nahiyesinde skin olup ekydan olan katiller Mahmud
ve damad Kara Mehmed ve Sar Cafer adl kimesneler, Venedikli Io-
nanann parelenen kadrgalarn denizden karmak iin Kapudan Io-
nanadan iki bin yedi yz gurularn alp aralarnda paylamlardr.
Ayrca Venediklilerin ellerinde olan ahidnme-i hmyna aykr ola-
rak yz otuz adet esrleriyle gemilerinin btn aletlerini, esbb ve top-
larn almlar ve kimini kaleye kimini de kale dna koymulardr. Bu
nedenle ahidnme-i hmyn artlar gereince Venediklilerden ya-
malanan mallarn geriye idesi ve ekynn ele getirilip gereince ce-
zalandrlmas iin bu hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 512] [Wreck of
Venetian ships, Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods
by emins and/ or other Ottoman officers.]

[514] d. 251/ def. 337, S. N. 9a (9b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1039 [M.V. ubatn sonu 1629] {M. 24
ubat-5 Mart 1630} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan / lbasan ve Avlonya Sancakla-
rnda mahsul- emvl olan Bakolu Mehmed Zemcede.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Dra Kalesi yaknnda parelendikten
sonra eky yamasna urayan Venediklilerin gemisinin iinde bu-
lunan mallarnn kendilerine eksiksiz olarak ide edilmesini bildiren
hkm ile birlikte Receb Paann bu mektubu da blgeye gnderilmi-
tir. Receb Paa mektbunda Hkmn derhal yerine getirilmesini bildir-
mektedir. [Ayrca bkz. 513] [Wreck of Venetian ships, Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]

[515] d. 251/ def. 337, S. N. 10a (10b tl.)
Tahrren f-elyevm 1039 [M.V. 1630] [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Se-
beb-i tahrr-i tevki refi hmyn oldur ki; Venedik beyleri tahvillerin-
den bin otuz dokuz Recebl-mcerrebin yirmi yedinci gnnden vki
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
230 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Mart- evvelinden bin krk abnnn sekizince gnnden vki Mart-
evveline varncaya dein Cezire-i Zaklisann tayn olunan kimesneleri
akesinden bin be yz sikke-i hsne bin otuz dokuz Recebin altn-
c gnnde bizzat mer-i mezbrenin tercmnlar olan Grillo [Gian
Antonio Grillo] adl tercmn yedinden sitne-i sadetim hazinesine
bit-tamam eda ve teslim olunmak iin ibu hkm-i erfim verildi yle
bilesiz almet-i erfe itimat klasz.
Cezire-i Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk
demesi iin gnderilen sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the
Venetian Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[516] d. 251/ def. 337, S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1039 [M.V. ubatn sonu 1630] {M. 24
ubat-5 Mart 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bandrma Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Bandrmada grevli bulunan Venedik
konsolosu olan Izeppo veft etmitir. Izepponun veftnn ardndan ta-
sarrufunda bulunan mlk, Eva Safire adl kzna intikl etmitir. Eva
Safire, aldn kiraya verip kiras ile geinmektedir. Ancak Bandrmada
bulunup baz mr hizmete varanlar ve gayriler konsolosun kznn evin-
deki kiraclarn karp zorla bu eve el koyup konsolosun kzna da kt
mumelelerde bulunmulardr. Bunun zerine bunlarn men olunmalar
iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Venetian consuls.]
[517] d. 251/ def. 337, S. N. 12a (12b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630}
Mektb / Kapudan Hasan Paadan / Bandrma Kadsna.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Ban-
drmada Venedik konsolosu olarak bulunduu esnada veft eden Izep-
ponun kzna kalan evinden kiraclarnn zorla kartlp eve el konul-
mas zerine gnderilen hkm ile ierik olarak ayn olup Kapudan Ha-
san Paadan Bandrma kadsna gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz.
516] [Venetian consuls.]
[518] d. 251/ def. 337, S. N. 13a (13b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1039 [M.V. ubatn sonu 1630] {M. 24
ubat-5 Mart 1630} [stanbul]
Mektb / Kasm Aadan / Nakada olan Yenierilerden Murat
Aaya mektb.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 231
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Nak-
ada bulunan Murad adl yoldaa hitaben yazlan bu mektbda, Mu-
radn Venedik baylosunun adamlarn ve konsolosunu rencde ettii
ve bunun asla ona dmedii sert bir slupla Kasm Aa tarafndan
kendisine bu mektb ile bildirilmektedir. Kasm Aa, gnderdii mek-
tbun eline ulatnda Muradn gereini yapmasn ve hi kimsenin
Venediklilerden bir kimseyi rencde etmemesini buyurmaktadr. [Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[519] d. 251/ def. 337, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1039 [M.V. 12 Mart 1630] {M. 6-15
Mart 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Rumeli Beylerbeyisine ve Mora Sancabe-
yine ve Eylet-i mezbrede olan Sancakbeylerine ve Elvine-i mezb-
rede olan Kadlara ve Eminlere hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Devlet-i Aliyyenin kadm dman
olan spanya kralnn Frengistan iinde Venedik beylerinin memleket-
lerine yakn olan mer-i nasrdan Dokamanto ile adveti (sava)
vardr. Bu nedenle eer spanya klli asker toplayp Dokamanto zeri-
ne gelmek niyetinde olup saldrrsa Venedik beylerinin memleketlerine
dahi tecavz etmek ihtimali vardr. spanyollarn bu hareketinin Ve-
nedik beylerinin memleketlerine yakn olan Memlik-i mahrseye de
zarar sirayet edebilir. Bu nedenle Venedik beylerinin spanyaya kar
tedbirli olmasna yardmc olmak iin Venedike asker olarak gitmek
isteyenlere ruhsat verilmesi ve kimsenin bu nedenle engellenmeme-
si bildirilmektedir. Bu hkmle bu sayede spanyallarn tedbirlerinin
iptal edilip fitnelerine mani olunmas iin Venedike yardmc olunabi-
lecei bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429,
430, 431, 435, 439, 507, 508, 509 ve 510] [Spaniards: problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[520] d. 251/ def. 337, S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1039 [M.V. Martn sonu 1630] {M. 26
Mart-4 Nisan 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Nova Kalesinin nefert aalarndan
bazlarnn Venedike ynelik olarak gerekleen korsanlk faaliyetleri
zerine daha nce defalarca emr-i erfler gnderilmitir. Venedike ait
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
232 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
blgeler, sre gelen dostluk gerei emn- eman zere olmakla tccar
ve renber taifesi huzur ve istirahat zere ticaretlerinde ve kar- kesb-
lerindelerdir. Ancak aalardan ve neferttan baz ekynn Venedik
ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak tekrar
frkatalar ve kayklar bina edip ve donatp Venedik beylerinin memle-
ketlerine ve ol semtlerde ticaret ve renberlik iin varp gelen Venedik
gemilerine zarar ve ziyan eylemek niyetinde olduklar haber olunmu-
tur. Bu nedenle tedrikinin grlp ekynn da men olunmalar iin
emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[521] d. 251/ def. 337, S. N. 16a (16b tl.)
[M.V. Martn sonu 1630] [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Bosnada olan zzetli Mehmed
Paa ve Vezir Beylerbeyisine mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] nceki
hkmde bahsi geen aalarn ve neferttan baz kimesnelerin kor-
sanlk ve ekylk faaliyetleri zerine Venedik ile sre gelen dostlua
ve ahidnme-i hmyna riyet edilmesi iin Kaymakam Receb Pa-
adan blgeye gnderilmi olan mektbdur. [Ayrca bkz. 520] [Prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[522] d. 251/ def. 337, S. N. 17a (17b tl.) S. N. 18. tl.
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Dizdarna ve Kad-
sna ve Kbrs Yenieri Aasna.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Tuz eminlerinin Kbrsta ticaret ze-
re olan Venedikli tccarlardan ahidnme-i hmynda belirtilen ora-
nn hricinde vergi alma abalar ve Venediklilere ynelik sre gelen
dostlua aykr olarak kt mumelede bulunmalar zerine ahidn-
me-i hmyn artlar gereine uyulmas iin emr-i erf ricas zerine
gnderilen hkmdr. Mcibince Kaymakam Paa Hazreterinden ve
Kapudan Paa Hazretlerinden ve Kasm Aa Sekban cnibinden mek-
tb gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 233
[523] d. 251/ def. 337, S. N. 19a (19b tl.) S. N. 20 tl.
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Belerbeysine ve Kadsna ve Defter-
drna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikten uka, kuma ve sire
metlar ile ykl Tomaso Gulielmo adl bir ngiliz bortonu ile Venedik
bezirgnlar skenderun skelesine varp metlarn Halebe karp
kadmden olageldii zere gmrklerini eksiksiz demilerdir. Ancak
Halebde gmrk emini olan Mustafa ve eriki Kavanolu adl emin-
ler dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak Venediklilerden
be yz gurularn alp tccarlara da kt mumelede bulunmular-
dr. Bunun zerine blgeye Venediklilerden alnan akelerin eksiksiz
olarak sahiplerine idesini bildiren bir hkm gnderilmitir. Ancak bu
hkme ramen eminlerin haksz uygulamalar son bulmamtr. Bu-
nun zerine Hsrev Paa, bir nin- erf ile blgeye gnderilmitir.
Ayrca Venedik tcirlerinin Venedik kalyonlar ile getirdikleri metla-
rnn gmrklerinin denmesinin ardndan da yine eminler, tcirlerin
zorla bin sekiz yz gurularna el koymulardr. Arnavut Hasan adl
sipahi de Trablus ve Seyda skelelerine metlaryla gelen tccarlar-
dan zorla resmi kasabiyye alm ve tccarlara da trl zulm etmitir.
Bu nedenlerle emr-i erf ricas zerine blgeye bu hkm gnderilmi-
tir. Hkmde, Venediklilerden harici vergi talebinde bulunulmamas ve
vergi miktarnn da Sultan Sleyman Han dneminde belirlenen oran-
da alnmas ve herkesin sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmy-
nun gereklerine riyet etmesi bildirilmektedir. [Venetian merchants in
Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the ca-
pitulations required by emins and/or other Ottoman officers. Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[524] d. 251/ def. 337, S. N. 21a (21b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paa Hazretlerinden / Kbrs Beylerbeyi-
sine ve Defterdrna ve Kadsna ve Yenieri Aasna mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Tuz
eminlerinin Venedikli tccarlardan ahidnme-i hmyn ile belirlenen
oranlarn dnda olagelmie aykr olarak vergi talebinde bulunmalar
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
234 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ile ilgili olarak gnderilmi olan mektbdur. [Ayrca bkz. 522] [Vene-
tian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those es-
tablished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman
officers.]

[525] d. 251/ def. 337, S. N. 22a (22b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / zzetli ve devletli Paa Haz-
retlerinin huzurlarna ve izzet-i kribde Defterdr Efendi ve fazilet
meb Efendi huzurlarna Kbrs Yenieri Aasna.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] nceki
hkmde ve mektbda bahsi getii zere Venedikli tccarlardan ahi-
dnme-i hmyn ile belirlenen oranlarn hricinde vergi talep edilme-
siyle ilgili olarak Kaymakam Receb Paadan Kbrs yenieri aasna
gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 522 ve 524] [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[526] d. 251/ def. 337, S. N. 23a (23b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. Nisanin balar 1630]
{M. 14-23 Nisan 1630} [stanbul]
Mektb / Mfti tarafndan / Haleb Kadsna.
Venedikin stanbulda bulunan baylosunun (belgede baylozu) [Gio-
vanni Cappello] kendisine verilen emr-i erfi adam ile Halebe gn-
derdiini bildiren mektbdur. Bu emr-i erfin gereinin yaplmas bil-
dirilmektedir. [Injunction to fulfill the imperial order sent by the baylo
to Aleppo.]
[527] d. 251/ def. 337, S. N. 24a (24b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Haleb Beylerbeyisine.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik bezirgnlar Venedikten
uka ve kuma ve sir metlaryla bir ngiliz bortonu ile skenderun s-
kelesine gitmilerdir. Bezirgnlarn, metlarn Halebe kardklarn-
da gmrk emini olan Mustafa ve eriki nm eminlerin bezirgnlardan
olagelmie ve ahidnme-i hmyna aykr olarak gmrk talep etme-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 235
leri zerine Kaymakam Receb Paadan Haleb beylerbeyisine sre ge-
len dostlua ve ahidnme-i hmyna riyet edilmesi iin hkm veril-
diini ve bu hkmn gereinin yaplmasn bildirir mektbdur. [Ayrca
bkz. 523] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[528] d. 251/ def. 337, S. N. 25a (25b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Mektb / Kasm Aa tarafndan Sekbanbadan / Kbrs Yenieri Aa-
sna.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Yine
Venedikli bezirgnlarn getirdileri metlardan olagelmie ve ahidn-
me-i hmyna aykr olarak vergi talep edilmesi ile ilgili olarak Kbrs
yenieri aasna bu defa Kasm Aa tarafndan gnderilmi olan mek-
tbdur. [Ayrca bkz. 522, 524 ve 525] [Venetian merchants.]

[529] d. 251/ def. 337, S. N. 26a (26b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1039 [M.V. 20 Nisan 1630] {M. 14-
23 Nisan 1630} [stanbul]
Mektb / Kad Mehmed tarafndan / Haleb Kadsna.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dikli bezirgnlardan ahidnme-i hmyn ile belirlenen oranlardan
fazla olmak zere olagelmie aykr olarak vergi talep edilmesi ile il-
gili olarak Kad Mehmed tarafndan Haleb Kadsna gnderilmi olan
mektbdur. [Ayrca bkz. 523 ve 527] [Venetian merchants in Ottoman
land: higher duty and taxes than those established in the capitulations
required by emins and/or other Ottoman officers.]

[530] d. 251/ def. 337, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1039 [M.V. Maysin balar 1630]
{M. 24 Nisan-3 Mays 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Muhfazasnda olan Mehmed Paaya
hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Ka se-
neden beri Bosna snrnda Uskok ekys bulunmaktadr. Bu eky
uzun sredir atabe-i ulyya dostluk ile bal olan Venedik beylerinin
memleketlerine ve Memlik-i mahrseye tecavz edip iki tarafn da
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
236 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
reysna zarar ve ziyan eylemektedir. Venedik beyleri, daha nce
bu ekynn zerine varm ve hatta bazlarnn hakkndan gelmeyi
baarmlardr. Ancak bazlar firar edip ekyla devam etmilerdir.
Ol serhadlerde bahsi geen bu Uskok ekysnn Venedik beylerinin
memleketlerine ve reylarna yine zarar ve ziyanda bulunma ihtimali
olduu hatta belki Memlik-i mahrsenin dahi bundan zarar grme
ihtimali bulunduu bildirilmitir. Bu nedenle ekynn saldrlarnn
nn almak iin erkenden tedrikinin grlp defedilmeleri gerek-
tiinden Venedik beylerinin snrlardaki yneticileri ile muhabbet ve
dostluk zere olunmas iin fermn- erf gnderilmitir. [Border prob-
lems; problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]

[531] d. 251/ def. 337, S. N. 28a (28b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 14-
23 Mays 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Trablusgarp Beylerbeyisine ve Yenieri Aa-
sna ve Blkbalarna ve Odabalarna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Memlik-i mahrseye gemileriyle ge-
len Venedikli bezirgnlarn kt mumeleye uramamalar, mallarna
mlklerine el konulmamas, Cezayir, Tunus ve Trablusgarp taraflarn-
da tccarlarn korunup kollanmalar iin daha nce defalarca emr-i
erfler gnderilmitir. Buna ramen Venediklinin iki kt kalyonu s-
tanbuldan met ile ykl olarak vilyetlerine giderken Modon ve Ana-
varin nlerine vardklarnda Trablusgarp korsanlar tarafndan durdu-
rulmulardr. Korsanlar Venediklilerin bu kalyonlarn btn mal ve er-
zaklaryla birlikte almlar ve kolyonlarda bulunan Venediklileri de esr
etmilerdir. Bu korsanlar ayrca kalyonlardan birini karaya dktrp
alnan geminin iinde bulunan mallara el koymulardr. (Venedikli tc-
carlarn tadklar mallar: yz altm sekiz uval yapa ki bin be
yz seksen alt kantar olur ve on denk kuzu derisi ve on be denk mein
ve iki bin safir gn ve sekiz kotur.) Gemi kapudan olan Gaspar veled-
i Giacomoya (bo) nefer yoldalarn esr edip gemiyi Trablusgarpa
gtrmler ve iine hileyle korsan levendt koyup korsanlk etmek
iin yeniden denize almlardr. Ancak o esnada denizde iddetli bir
frtna knca gemi prelenip paralanmtr. Bunun zerine gnde-
rilen hkmde, sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn uyarnca
esr edilen Venediklilerin serbest braklmas ve Venedikli tccarlardar
yamalanan mallarn tamamnn sahiplerine ide edilmesi bildirilmek-
tedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 237
ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[532] d. 251/ def. 337, S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 14-
23 Mays 1630} [stanbul]
Mektb / Kapudan Hasan Paadan / Trablusgarp Beylerbeyisine ve
Yenieri Aasna ve Blkbalarna ve Odabalarna.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] nceki
hkmde bahsi geen Venedikli tccarlara ynelik olarak gerekleen
korsanlk faaliyeti zerine ahidnme-i hmyn ve Venedik ile sre
gelen dostluk gereince esr edilen tccarlarn serbest braklp ya-
malanan mallarn tamamnn sahiplerine ide edilmesi bildirilmekte-
dir. [Ayrca bkz. 531] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[533] d. 251/ def. 337, S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 14-
23 Mays 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Deirmenlik Sancann Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Sdde-i sadete arz- hlidir. Michel Estamini (Michiel Stamini) adl
Venedikli, Venedike tbi Tekrid Adas ahlisinden zmm Panoli Bepri
(Piperi) hizmetine sarfetmek iin iki yz elli be guru alm; Ancak bu
hizmeti yerine getirmeyip karln da geri dememitir. Bu neden-
le hizmetin karl miktar guruu Estamininin zimmetinde kalm-
tr. Ondan talep edildiinde Estamini bunu dememek iin inat edin-
ce demesi iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[534] d. 251/ def. 337, S. N. 31a (30b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Trablusgarp Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] 531
ve 532 numaral belgelerde bahsi geen korsanlk mevzusu zerine
blgeye gnderilen baka bir hkmdr. Esir edilen Venediklilerin
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
238 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
serbest braklmalar ve Venediklilerden alnan mallarn tamamnn
ide edilmesi iin Dergh- muall blkbalarndan Ali Blkba-
nn grevlendirildii bildirilmektedir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves. Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[535] d. 251/ def. 337, S. N. 32a (32b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Akdenizde vki olan Sancak-
beylerine ve Kadefendilere.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dik ile spanya arasnda meydana gelme ihtimali olan sava nedeniyle
Akdenizde bulunan tm sancakbeylerine ve kadefendilere gnderilen
bu mektbda sre gelen dostlukla ve ahidnme-i hmyn ile Osmanl
Devletine bal olan Venediklilere, spanyollara kar gerekli yardmn
yaplmas, asker tedriki iin ake ile asker olmak isteyenlere mani
olunmamas, spanyann Osmanl Devletinin dman olduu ve Os-
manl Devletine de zarar dokunabilecei; bu nedenle her trl gven-
lik nleminin alnmas gerektii bunun iin de Venediklilere gereken
tm yardmlarn yaplmas bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 419, 420, 421,
426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510 ve 519]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[536] d. 251/ def. 337, S. N. 33a (33b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Mektb / Ebubekir Kapudan tarafndan / Trablusgarpta olan Seyyid
Mustafa Beye mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] 531,
532 ve 534 numaral belgelerde bahsi geen korsanlk mevzusu zeri-
ne gnderilmi olan mektbdur. Venediklilerden yamalanan tm mal-
larn kendilerine eksiksik olarak ide edilmesi bildirilmektedir. [Prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves. Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 239
[537] d. 251/ def. 337, S. N. 34a (34b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Defterdrna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Bosna Eyletinde Venedik snrnda
bulunan Makraska skelesinde emin olan kimse kendi halinde olmayp
ol semtlerde emr-i erfle cenki yazmak iin (Venedik-spanya Sava
iin) varp iskeleden geen Venediklilerin adamlarn ahz ve celb iin
sulh salha muhlif tutup dumura vurmu ve ayrca Venediklilerden
klli ake talep etmitir. Bununla da yetinmeyen eminin, cenki yazlp
Venedik beylerinin hizmetine gitmek isteyenlere de mani olup blgede
ihtille sebep olduu bildirilmitir. Bu nedenle bu eminin vech-i me-
rh zere men olunup memn olmaz ise eminliinin kaldrlmas iin
emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 419, 420, 421,
426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519 ve 535]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[538] d. 251/ def. 337, S. N. 35c-d (35a-b bo) S. N. 36. tl.
Tahrren f-evsiti evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / lbasan Sancabeyine ve Kadsna ve Dra
Kale Dizdarlarna ve skele Eminlerine hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Memlik-i mahrsede,
Dra yaknnda Venedik beylerinin karaya vurup parelenen kt
kadrgas ile iki kt ormaniesini denizden kartmak iin Dra Na-
hiyesinde skin olan Katil Mahmud, Kara Mehmed ve Sar Cafer adl
kimesneler Venediklilerden iki bin yedi yz gurularn alp aralarn-
da anlamlardr. Venediklilerin karaya kan yz otuz nefer esrleri-
ni ayrca esbblarn, erzaklarn, toplarn ve sire gemi aletlerini de
yamalamlardr. Bu nedenle esrlerin serbest braklmas ve mallarn
sahiplerine idesi iin Bakolu Sipahi Mehmede hitaben bir emr-i
erf verilmitir. Sipahi Mehmed bu emr-i erf ile blgeye ulamtr.
Venedik tarafndan da Venedik beylerinin kapudanlarndan Luca Pe-
saro adl kapudan kalkp pare kadrga ile ol cnibe varmtr. Lakin
Sipahi Mehmedin blgeye gtrd emr-i erfe ramen Venediklile-
rin yamalanan mallarnn ekylardan icras mmkn olmaynca Ve-
nedikli kapudan, gemilerden yamalanan toplar Dra Kalesi ahlisin-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
240 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
den ve zbt hkimi olanlardan talep etmitir. Ancak Kapudan Pesaro
toplar alamad gibi bir de Dra Kalesinde alkonulup tehdide maruz
kalmtr. Drallarn Venedikli kapudana var git yoksa seni bu toplar
ile topa tutarz diye nice n-makul kelimeler syledikleri bildirilmitir.
Bu nedenle bahsi geen byk ve on kt kk toplarn Venediklilere
geri verilmesi iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Ayrca
bkz. 513] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land: sei-
zure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[539] d. 251/ def. 337, S. N. 37a-b S. N. 38. tl.
Tahrren f-evsiti evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancabeyi ve lgn ve Ni
Kadlarna ve Dizdarlarna hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce lgn Kalesi ahlisi Ve-
nediklilerin renber gemilerinden Alkarona adl gemiden yamaladk-
lar met ve esbbn geriye devr olunmas iin defalarca emr-i erfler
ve mstakil kapc gnderilmiken bu emr-i erflere itaat edilmemi
ve yamalanan mallar geriye devredilememitir. Ayrca lgn ve Ni
Kalesi ahlisi Venedike tbi olan Krfez Kalesi reysnn drt bin
guruluk maklt ve esbb ile ykl gemilerin liman iindeyken ba-
sp almlardr. lgn ve Nililer daha sonra gemi iinde olan nukud,
maklt, esbb ve sire levazmlar yamalamlar ve sulh salha
muhlif olarak klli zarar ve ziyan edip fesatlkta bulunmulardr. Bu
nedenle yamalanan mallarn eksiksiz olarak Venediklilere idesi ve
ekynn ele getirilip cezalandrlmas iin emr-i erf ricas zerine
hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[540] d. 251/ def. 337, S. N. 39a-b, 40a (40b tl.) (41a-b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl sene 1039 [M.V. Maysn sonu 1630] {M. 24
Mays-2 Haziran 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancabeyine ve Ni Kadsna
ve Dizdarna hkm-i hmyn.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] arz-
hlidir. nceki hkm ile ierik olarak ayn olan baka bir hkmdr.
[Ayrca bkz. 539] [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 241
seizure of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[541] d. 251/ def. 337, S. N. 42a (42b tl.)
[M.V. Maysn balar 1630]
Mektb / Bakzade Mehmed Aa tarafndan / Kudret Kethdya
mektb.
Venedik gemilerinden yamalanan toplarn idesi ilemini gerek-
letirmek zere grevlendirilen ve kendisine Venedik baylosu tarafn-
dan ulatrlan emr-i erf ile blgeye varan Bakzade Mehmed Aa
grevini yerine getiremediini bu mektb ile bildirmektedir. zzetli ve
sadetli Kudred Kethd Hazretlerinin huzr- erflerine, bundan
nce [sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] ta-
rafndan Drata olan toplar iin ulaan emr-i erf yerine getirilmemi
yani toplarn idesi ilemi gerekletirilememitir. [Ayrca bkz. 513 ve
538] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]

[542] d. 251/ def. 337, S. N. 43a (43b tl.)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1039 [M.V. Hazirann balar 1630]
{M. 12-21 Haziran 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Edirne Bostancbasna hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik baylosunun saileri olan zmm-
ler baz umur-u mhimme iin stanbuldan Venedike Venedikten s-
tanbula varp gelirken Uzunca On Hasky Kazsna tbi Semizce adl
karyeye ulamlardr. Burada karye ahlisinden zmmler Alaca Esnoya-
ni (Allaggia Storani) ve Balaban ve sireden baka kimesneler, yollar-
na inip Venedikli zmmleri soyup bir ka neferini katledip klli ktlk
ve fesatlk etmilerdir. Bu nedenle ekynn ele getirilip ahidnme-i
hmyn gereince hakkndan gelinmesi iin emr-i erf verilmitir. An-
cak ele getirip hakkndan gelmek mmkn olmaynca emr-i erf ricas
ile hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[543] d. 251/ def. 337, S. N. 44a-b S. N. 45. tl.
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1039 [M.V. 15 Temmuz 1630] {M. 12-
21 Haziran 1630} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
242 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancana ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedike tbi olan Krfez Kalesine
kar, Venedik beylerinin memleketlerinden Butinto ve Efamili adl ma-
hallerde bulunan gl zerinde olan dalyanlarn Venedike tbi olduu
ve hariten kimesnelerin buraya mdahale ve alakasnn olmad bil-
dirilmitir. Ancak buna ramen Delvine Sancana tbi olan Sopikos
Karyesi ahlisinden ve ekydan olan Hestopolo ve karnda Hzr
Emmisiolu Kevo adl kimesneler trl fesatlk ile Venedik ile sre
gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak bu dalyanlara
yakn olan yerde Rza adl mahalde bulunan kamln iine tfenk ve
sava aletleri ile pusuya girmiler ve dalyanlara gelip giden Venedikli
balklardan dokuz kimseyi tfenk ile vurup katledip nicelerini de ya-
ralamlardr. Bu nedenle dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince,
Venedik beylerinin reylarna, memleketlerine ve dalyanlarna dhil
olunmamak iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves. Border problems.]
[544] d. 251/ def. 337, S. N. 46a-b
Tarihsiz {Tahmini M. 1630}
Mektb / Sbkan Rumeli Kadlekeri olan Hasan Efendiden / Havas
Ky (Daha nce Hasky) Ntbna mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] nceki
hkmde bahsi getii zere Venedike ait olan dalyanlara girip pusuya
yatp Venediklilere saldrlar gerekletirilmesi zerine yazlm olan
mektbdur. [Ayrca bkz. 543] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves. Border problems.]
[545] d. 251/ def. 337, S. N. 47a (47b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1039 [M.V. Temmuzun sonu 1630]
{M. 22 Haziran-1 Temmuz 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sakz Kadsna ve Sancabeyine hkm-i
erf.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Sa-
kz Adasnda bulunan baz Efren taifesinin Dergh- muallya arz-
hlidir. Sakz Adasnda bulunan ruhban taifesinin kendi aralarnda
kan problem zerine emr-i erf ricas iin verilmi hkmdr. Fez-
ace Kilisesinin Ruhban taifesinin, San Francesco Frentdal tarafndan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 243
olan rahiplerden istedikleri istihdamn verilmesi ve kiliselerinin zer-
lerine zabt ettirilip kimseye dahl ve taarruz ettirilmemesi ahidnme-i
hmyn artlar gereince bildirilmektedir. [Order to treat well Chris-
tian friars, priests and their churches.]
[546] d. 251/ def. 337, S. N. 48a (48b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1039 [M.V. Temmuzun sonu 1630]
{M. 22 Haziran-1 Temmuz 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Muhfazasnda olan ve Beylerbeyi
Mehmed Paaya hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Nova Kalesinin nefert
aalarndan bazlar Nova Kalesinde ol mahallerden korsan frkatalar
bina edip donatp iine levend ekys koyup denize kmlardr. Bu
ekynn sre gelen dostlua aykr olarak Venedik beylerinin memle-
ketlerine ve Memlik-i mahrseye varp gelen Venediklilerin renber
gemilerine zarar ve ziyan eylemek niyetinde olduklar haber olunmu-
tur. Venedik beyleri ile sre gelen dostluun ve ahidnme-i hmy-
nun gerei olarak bu frkatalarn bozulup korsan ekysnn zabt olun-
mas iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[547] d. 251/ def. 337, S. N. 49a (49b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1039 [M.V. Temmuzun sonu 1630]
{M. 22-31 Temmuz 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Karleli Sancabeyine ve Preveze Kadsna
ve ol Sancakta olan Kadlara ve Kale Dizdarlarna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce liv-i mezbrede olan kale
nefertndan ve vilyet ahlisinden baz eky levend frkatalar bina
edip donatp denize kmtr. Bu korsanlarn dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr olarak Venedik beylerinin memleketlerine zarar ve
ziyan eylemek niyetinde olduklar haber olunmutur. Bunun zerine bu
frkatalarn bozulup korsan ekysnn da zabt olunmas iin emr-i erf
talebi zerine hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 546] [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[548] d. 251/ def. 337, S. N. 50a (50b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1039 [M.V. Temmuzun sonu 1630]
{M. 22-31 Temmuz 1630} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
244 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Hkm / v. Muraddan / Mora Sancabeyine ve ol sancakta olan
Kadlara ve Kale Dizdarlarna ve Nefert Aalarna.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Modon, Koron, Anava-
rin, Meneke, Anadolu ve Ballbelde Kaleleri nefertndan ve vilyet
ahlisinden baz eky levend frkatalar bina edip donatp denize k-
mlardr. Bu ekynn dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr ola-
rak Venedik beylerinin memleketlerine ve Memlik-i mahrseye varp
gelen renber gemilerine zarar ve ziyan eylemek niyetinde olduklar
haber olunmutur. Bunun zerine bu frkatalarn bozulup korsan e-
kysnn zabt olunmas iin emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir.
[Ayrca bkz. 546, 547] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[549] d. 251/ def. 337, S. N. 1a (1b tl.) (Sonradan eklenmi sray
takip etmeyen bir belge.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1039 [M.V. ubat 1630] {M. 24 ubat-5
Mart 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Naka Beyine ve Kadsna ve Pare Kadsna
hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Nakada bulunan ruhban taifesinin
kendi aralarnda bir problem karsa bunu kendilerinin zmeleri iin
ahidnme-i hmyn artlar gereince emr-i erf ricas zerine veril-
mi olan hkmdr. [Order to treat well Christian friars, priests and
their churches.]
[550] d. 251/ def. 337, S. N. 51a (51b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630}
Mektb / Sekbanba tarafndan / Bergos Yasaklarna mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Ber-
gos yasaklarna sekbanba tarafndan gnderilmi olan mektbdur.
Bergosta yasaklk hizmetinde bulunan (bo) adl yoldalarn sit-
nede bulunan Venedik baylosunun elilerini rencde ettikleri bu el-
ilerin gnderdikleri mektb ile tespit edilmitir. Sekbanba bunun
zerine yazd bu mektbda Bergos yasaklarna elileri Bergostan
geerken siz ahz edip rencde edermisiz banzdan korkmazsz diye
seslenmekte ve yasaklarn elileri rencde etmeye devam etmeleri
halinde kulluklarnn kaldrlp haklarndan gelinmesi iin gereken ne
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 245
ise onun yaplacan bildirmekte ve gndermi olduu bu mektbun
dikkate alnmasn Bergos yasaklarna bildirmektedir. Bu hususda Bi-
karos yasaksna dahi mektb vardr. [Theft of letters; mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[551] d. 251/ def. 337, S. N. 52a (52b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1040 [M.V. Austos 1630] {M. 20-
29 Austos 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Arboz Sancabeyine ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venedik beylerinin adamlarn-
dan Michel Estamini adl Venedikli emr-i erfle Arboza zahire itir-
sna ve asker yazmaya varp bu hususta alrken baz kimesnelerin
bizim Girid Adasnda hakkmz vardr diye Eftaminiden hak davs
edip onu rencde ettikleri bildirilmitir. Bu nedenle emr-i erf ricas
zerine sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gereince
Estamininin bir daha rencde edilmemesi iin verilen hkmdr. [Ayr-
ca bkz. 532] [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
[552] d. 251/ def. 337, S. N. 53a (53b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1040 [M.V. Austos 1630] {M. 10-
19 Austos 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] H-
kmde, Bosna Beylerbeyisinin Venedik ile olan dostlua riyet etme-
sinden dolay memnuniyet dile getirilmektedir. Devlet-i Aliyyenin ka-
dm dostlar olan Venedik beylerinin hkim ve zbitleri ile hsn-i sulh
zere geinip daima mezbrlar ile dostluk yznden mumele edip
kavid-i sulh salha riayed eylediin ecilden ol serhadlerde olan h-
kim ve zbitler rza ve kran zere olup hususa mukaddem emr-i
erfimle fermn olan zahire itirasndan ve asker yazmaa dahi bir
vecihle muavene ve msaade zere olduunuz Sdde-i sadetimde Ve-
nedik baylosu tarafndan bildirilmitir. Berhdr olasn. Tam- celilem
sana hell ola. hkmde bundan sonra da Venedik ile olan dostlua
riyet edilip ona gre Venediklilerin korunup kollanmas gerei bildiril-
mektedir. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435,
439, 507, 508, 509, 510, 519, 535 ve 537] [Order to treat Venetians in
a friendly way.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
246 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[553] d. 251/ def. 337, S. N. 54a (55b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Bosna Beylerbeyisine Meh-
med Paaya mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] nceki
hkm ile ilgili olarak Venedik ile spanya arasnda olmas muhtemel sa-
va iin asker tedrikinin salanmas iin Kaymakam Receb Paadan
Bosna beylerbeyisi olan Mehmed Paaya gnderilmi olan mektbdur.
[Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507,
508, 509, 510, 519, 535, 537 ve 552] [Spaniards; order to treat Vene-
tians in a friendly way.]
[554] d. 251/ def. 337, S. N. 55a (55b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630} [stanbul]
Mektb / Mfti tarafndan / Kuds-i erf Kadsna mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] sit-
ne-i sadetdeki Venedik baylosunun dostluk ve ahidnme-i hmyn
gereince Kuds-i erf te skin olan rahipler zerlerindeki koruma
hakkndan bahseden mektbda Venedik ile olan dostluk gereince ruh-
banlarn kimesnelere rencde ettirilmemesi ve onlar rencde etmek is-
teyenlere de msaade edilmemesi bildirilmektedir. [Order to treat well
Christian friars, priests and their churches.]
[555] d. 251/ def. 337, S. N. 56a (56b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1040 [M.V. Austosun sonu 1630]
{M. 10-19 Austos 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Eylet-i mezbrede
olan Beyler ve Kadlara hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya kazy defteri gnderip; Daha nce Venediklilerden
olup ekydan olan Gierolamo Fasaneo kk ehli fesad olmakla Vene-
dik beylerinin memleketlerinden firar edip Bosna eyletine tbi olan
iskelelerden Makarska (Moska) skelesine kmtr. Fasaneo, burada
iskele eminini tahrik edip dostlua aykr olarak nice trl fitne edip
blgede ihtille sebep olmutur. Bu nedenle eky olan Fasaneonun
bu iskelede ya da her neredeyse bulunup ele getirilip ahidnme-i
hmyn artlar gereince hakkndan gelinmek ve Venedik beyleri-
nin adamlarna teslim olunmak bbnda emr-i erf ricas zerine hkm
verilmitir. Kezalik Budin paasna da hkm gnderilmitir. [Problems
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 247
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[556] d. 251/ def. 337, S. N. 57a-b, 58a (58b tl.) S. N. 59, 60. tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1040 [M.V. Austosun sonu 1630]
{M. 30 Austos-8 Eyll 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Eyalette olan San-
cakbeylerine ve Kadlarna ve skele Eminlerine hkm ki.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya kazy defteri sunup; spanya kralnn birka seneden
beri klli asker ile Venedikin ve konular Dokamantonun (Il duca di
Montea) zerine gelmekte olduu bilinmektedir. Bu nedenle Devlet-i
Aliyyenin dostu olan Venedike ynelik bu faaliyetlerin, dostluk ban-
dan dolay Devlet-i Aliyyeye de zarar olabilecei iin yardm amacyla
asker ve zahire tedakiri yaplmas gerei karar alnmtr. Bu neden-
le Venedike akeleriyle asker olarak yazlmak isteyenlere ruhsat ve-
rilmesi iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. Kezalik Budin
paasna ve sancaklara ve kazalara mcerred asker iin. Mcibince
Kaymakam [Receb Paa] tarafndan mektb yazld. Arboz beyine ve
kadsna ve Kapudan paaya ve kale dizdarlarna ve nefert aalarna
ve iskele eminlerine leker iin. Akdenizde olan sancakbeylerine ve ol
kadlara ve kale dizdarlarna ve nefert aalarna hitaben emir yazld.
Mcerred ihrac- leker iin ve Kapudan Paa Mustafa Paa Hazretle-
rinden mcibince mektb gnderilmitir. [Ayrca bkz. 419, 420, 421,
426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519, 535,
537, 552 ve 553] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]

[557] d. 251/ def. 337, S. N. 61a-b S. N. 62. tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1040 [M.V. Austosun sonu 1630]
{M. 30 Austos-8 Eyll 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya kazy defteri sunup; Hkm hem Venedikin dman
olan spanya ile sava iin hem de Uskok korsanlarnn faaliyetleri-
nin men edilmesi iin verilmitir. spanya kralnn birka seneden beri
klli asker ile Venedikin zerine gelmekte olduu bildirilmektedir. Bu
nedenle Devlet-i Aliyyenin dostu olan Venedike ynelik bu faaliyet-
lerin dostluk bandan dolay Devlet-i Aliyyeye de zarar olabilecei
iin yardm amacyla asker ve zahire tedakiri yaplmas gerei karar
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
248 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
alnmtr. Bu nedenle Venedike akeleriyle asker olarak yazlmak iste-
yenlere ruhsat verilmesi iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir.
Ayrca Venedik beylerinin memleketlerine yakn olan snrlarn hkimi
olan Uskok ekys daima Venedik beylerinin vilyetlerine saldrlar
ve tecavzler edip o blgelerde zarar ve ziyana neden olmular ve Ve-
nedikin reylarn rencde edip klli fitne ve fesatlk etmilerdir. Bu
ekynn da men olunup zapt olunmalar iin tembih olunmak bbnda
emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. Mcibince Kaymakam Haz-
retleri [Receb Paa] tarafndan mektb yazld. [Ayrca bkz. 419, 420,
421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519,
535, 537 ve 556] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[558] d. 251/ def. 337, S. N. 63a-b S. N. 64. tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1040 [M.V. Austosun sonlar
1630] {M. 30 Austos-8 Eyll 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallma kazy defteri gnderip; Venedikin spanya ile muhte-
mel sava iin dostluk gerei Venedike yaplacak olan yardmlar bil-
diren baka bir hkmdr. Hkmde bilhassa snrlarda spanyollara
kar, Venedik beyleri ile uyum ierisinde olunmas ve birlikte hareket
edilmesi bildirilmektedir. Venedike olan destein nedeninin de: Eer
destek olunmaz ise bunun Devlet-i Aliyyeye zarar olur diye izah edil-
mektedir. Hkmde ayrca Kilis Sancanda Venedik beylerine tbi
ebenik Kalesi yaknnda bulunan Ranike Mevzisinde baz binalar
ina edilmek istendii, dostlua ve ahidnme-i hmyna muhlif ola-
rak bina ina edilmesine rz-i hmyn olmad yeniden bildirilmek-
tedir.
Mcibince Kaymakam Hazretleri [Receb Paa] tarafndan mektb
yazld. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435,
439, 507, 508, 509, 510, 519, 535, 537, 556 ve 557] [Spaniards: prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[559] d. 251/ def. 337, S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1040 [M.V. Austos 1630] {M. 10-
19 Austos 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Deirmenlik Sanca ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 249
Dergh- muallya arz- hlidir. Deirmenlikte Frenk piskoposu olan
(bo) veft edip piskoposluk sahipsiz kalnca Sdde-i sadetden Fra
Michel adl rahip, Deirmenlik Sancana piskopos olarak atanmtr.
Bu nedenle piskoposun ahidnme-i hmyn artlar gereince hak-
larn bildirir hkm emr-i erf ricas zerine gnderilmitir. [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]

[560] d. 251/ def. 337, S. N. 66a (66b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1040 [M.V. Eyll 1630] {M. 9-18 Eyll
1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancabeyine ve sbkan (bo) beyi
olup Ergiri Kasr Skinlerinden Dervi Beye ve Delvine Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] arz-
hlidir. Delvine Kazsna tbi Kulurie (Culuriza) Karyesi skinlerin-
den Cafer ve Hasanolu Meda Haviz adl kimesneler ve Sopikos Karye-
si ahlisinden Minha (Micha) ve karnda Kosta adl zmmlerin kendi
hallerinde olmayp ekydan olmakla, Venedik beylerinin Krfez Ka-
lesine tbi Botrantos diye bilinen dalyanlar zerine varp daima dahl
ve taarruz eylemekte olduklar bildirilmitir. Ayrca balk haneye varan
renber taifesinin dahi sulh salha muhlif olarak Venediklilerin yol-
larna inip onlar rencde edip korkuttuklar bildirilmitir. Bunlarn men
olunmalar, olunmazlarsa da haklarndan gelinmeleri iin emr-i erf
ricasna hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves. Border problems.]
[561] d. 251/ def. 337, S. N. 67a-b, 68a (68b bo) S. N. 69. bo
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1040 [M.V. 1630] {M. 30 Aus-
tos-8 Eyll 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye ve Dokakin ve Ohri ve lbasan
ve Yanya ve Delvine ve Avlonya ve Mora ve nebaht ve Karleli Sancak-
larna.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya kazy defteri gnderip; Devlet-i Aliyyenin kadm
dman olan spanya kralnn Sdde-i sadet ile dostluk zere olan
Venedik beyleri ve konular Dokamanto ile savalar olmakla bir ka
seneden beri zerlerine klli asker ile gelip memleketlerine taarruz
etmektedir. Venedik beyleri dahi bunlar defetmek iin klli asker te-
drik edip daima muharebeye hazr durumda olunmas iin Venedik
ile olan dostluk gerei asker ve zahire yardm yaplmas iin geen
sene emr-i erfler gnderilmitir. Bu nedenle asker olarak yazlmak
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
250 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
isteyenlere ruhsat verilmesi, zahire satn almak isteyenlere engel olun-
mamasn bildirir hkmdr. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428,
429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519, 535, 537, 556, 557 ve
558] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[562] d. 251/ def. 337, S. N. 70a-b
Tahrren f-evhiri Safer sene 1040 [M.V. Ekim 1630] {M. 28 Eyll-7
Ekim 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venedik gemilerinden Pel-
ligrin Rossi adl geminin reislerinden Francesco Moro, Manto Fante,
Basta Fante ve Giacomo Fante (Fante talyancada asker anlamna gel-
mektedir.) adl drt Venediklinin pein ulufe alp hizmetlerini yapma-
dan bir karamrsele binip firar edip zmire gittikleri bildirilmitir. Ve-
nediklilerin her neredelerse bulunup ahidnme-i hmyn gereince
ele getirilip konsolosa teslim edilmeleri iin emr-i erf ricas zerine
verilen hkmdr. [The sultan orders to find the four Venetians who
stole money from the Venetian consul.]
[563] d. 251/ def. 337, S. N. 71a (71b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Mora Sancana .
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dikin spanya ile sava nedeniyle gerekli olan yardmlarn yaplmas
ve kimsenin buna engel olmamas gerei ile ilgili olarak gnderilen h-
kmler zerine yazlan mektbdur. Delvine ve lbasan Sancaklarna da
mektb vrid olmutur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429,
430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519, 535, 537 ve 556, 557, 558
ve 561] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]

[564] d. 251/ def. 337, S. N. 72a-b S. N. 73. tl.
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1040 [M.V. Ekim 1630] {M. 8-17
Ekim 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Arboz Sancabeyine ve Liv-i mezbrede
olan Kadlara ve Eminlere hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 251
Dergh- muallya arz- hlidir. Yine spanyann birka seneden beri
Venedik zerine gelmesinden ve iki devletin sava halinde olmas ile
ilgili olarak, blgeye gnderilen baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 419,
420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510,
519, 535, 537 ve 556, 557, 558 ve 561]
Mucibince Kaymakam Receb Paa Hazretleri tarafndan mektb v-
rid olmutur. [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[565] d. 251/ def. 337, S. N. 74a (74b tl.)
Tahrren f-Rebul-hir 1040 [M.V. Kasmn balar 1630] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancana ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Delvine Sanca snrnda bulunan
Venedik beylerinin Krfez Kalesine tbi Botrantoser (daha nce Botr-
antos) diye bilinen dalyanlar zerine baz kimesnelerin varp daima
dahl ve taarruz eylediklerinden gayri balk haneye varan renber taife-
sinin dahi sulh salha muhlif yollarna inip mezbrlar rencde edip
korkuttuklar bildirilmitir. Bunlarn men olunmalar olunmazlarsa da
haklarndan gelinmeleri iin emr-i erf ricasna ahidnme-i hmyn
uyarnca hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 560] [Border problems. Prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[566] d. 251/ def. 337, S. N. 75a (75b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Arboz Beyine ve Kadla-
rna ve Eminlerine hitben mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] span-
ya ile Venedik arasndaki arasndaki sava iin Venedike gerekli yard-
mn yaplmas ve buna kimsenin mani olmamas iin gnderilen baka
bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431,
435, 439, 507, 508, 509, 510, 519, 535, 537 ve 556, 557, 558, 561 ve
564] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[567] d. 251/ def. 337, S. N. 76a (67b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1040 [M.V. 18 Kasm 1630] {M.
17-26 Kasm 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna hkm-i erf.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
252 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Mahmiyye-i Halebde Ve-
nedik konsolosunun tercmn olan Gio Maria veft etmitir. Halebde
kassam askeri olanlar tercmnn kzlarnn babalarnn metruktn
almalarna, ahidnme-i hmyna aykr olarak engel olmulardr. Bu
nedenle emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. Venedik beyleri
ile devam eden dostlua vurgu yaplp Venedik beyleri, bezirgnlar
ve sire Venedikliler veft ettiklerinde miraslarna el konulamayaca
bildirilmitir. Mcibince Kaymakam tarafndan mektb vrid olmutur.
[Goods belonging to Venetians who have died in Ottoman land.]
[568] d. 251/ def. 337, S. N. 77a (77b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1040 [M.V. 22 Kasm 1630] {M.
17-26 Kasm 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. nceki hkm de olduu gibi veft
eden Venedik konsolosunun kznn babasnn metruktn almasna en-
gel olunmas zerine Haleb kadsna gnderilen baka bir hkmdr.
[Ayrca bkz. 567] [Goods belonging to Venetians who have died in Ot-
toman land.]

[569] d. 251/ def. 337, S. N. 78a-b S. N. 79. tl.
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1040 [M.V. Kasm 1630] {M. 7-16
Kasm 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm (Babu).
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik beyleri, dmanlar olan s-
panya ile hem karada hem de denizde sava zerelerdir. Bu nedenle
ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn artlar gerei olarak
Venedike asker gnderilmesi gerei zerine, asker olarak gitmek is-
teyenlere ruhsat verilmesini ve kimsenin buna mani olmamas gerekti-
ini bildirir hkmdr. Mcibince Budin Beylerbeyisine hkm, Keza-
lik Budin Beylerbeyisine ve paasna kaymakam hazretleri tarafndan
mektb vrid olmutur. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429,
430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519, 535, 537 ve 556, 557, 558,
561, 564 ve 566] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[570] d. 251/ def. 337, S. N. 80a-b S. N. 81. tl.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 253
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1040 [M.V. Kasm 1630] {M. 17-
26 Kasm 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Avlona Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dik beyleri, dman olan spanya ile karada ve denizde sava halinde-
dir. Bu nedenle asker ve zahire yardm iin fermn- lin gnderil-
mitir. Ayrca liv-i mezbr ahlisinin mhimmatlarndan artp ziyde
kalan budayn da Venediklilere verilmesi iin emr-i erf ricas zerine,
Venedikliler gemileri ile ol yallara vardklarnda ve buday itirasna
mbaeret eylediklerinde mani olunmayp, klli akelerini almakla ki-
fayet miktar buday verilmek iin emr-i erf ricasna hkm verilmitir.
[Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507,
508, 509, 510, 519, 535, 537 ve 556, 557, 558, 561, 564, 566 ve 569]
[Spaniards: problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[571] d. 251/ def. 337, S. N. 82a-b S. N. 83. tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1040 [M.V. Kasm 1630] {M. 27
Kasm-5 Aralk 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Hersek Sancabeyine ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Daha
nce iki kk Resne (Risano) Kalesi dizdarn katledip firar edince Res-
ne Kalesinden ve Nova ahlisinden baz kimesneler bu katilleri bulmak
iin Venedik beylerine tbiKotor Kalesine gitmilerdir. Ancak Kotor
Kalesi hkiminin dahi arad katiller bir trl bulunamamtr. Fakat
daha sonra kayklar donatp yeniden ortaya kan bu katiller, klli ce-
maat ile harb dman zerine varr gibi Kotor Kalesinin altna varp
burada sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
eitli saldrlar ve tecavzler gerekletirmilerdir. Eky ayrca kale
ahlisinden bir papaz ve baz Venediklileri esr edip ihtille sebebiyet
verecek ekilde faaliyetlerine de devam etmitir. Bu nedenle ekynn
ele getirilip men olunmas iin emr-i erf talebi zerine hkm veril-
mitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[572] d. 251/ def. 337, S. N. 84a (84b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1040 [M.V. 20 Kasm 1630] {M.
17-26 Kasm 1630} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
254 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Sel-
tin-i Aliyye tarafndan besal besal resm muaf olan on bin mdde hamrn
hl be bin krk senesinin bit-tamam gelip vsl olmutur. Bu Tezkire
yazlp hamr emini olann yedine def olunduunu bildiren sebeb-i tahrr
hkmdr. [Wine sold to Venetians.]
[573] d. 251/ def. 337, S. N. 85a (85b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel evvel sene 1040 {M. 16-25 Aralk 1630}
[stanbul]
Mektb / Kapudan Paadan / Gelibolu Voyvodas ve Boazhisarlar
Dizdarlarna.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dik taifesinden Zorzi Baldani, Nicol Cavalano, Bernardin, Irami Yani,
Sidarachi Yani veled-i Andrea adl zmmler sre gelen dostluk gerei
alnp fermn- padiah ile serbest braklmlardr. Venediklilerin emin
ve slim olarak yerlerine varmalar iin mektb talep edilmesi zerine
bu mektbun gnderildii ve mektbda kimsenin rencde edilmemesi
ve korkutulmamas bildirilmektedir. [Order to release and protect the
Venetian prisoners.]
[574] d. 251/ def. 337, S. N. 86a (86b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1040 [M.V. Ocak 1630] {M.
6-15 Aralk 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Naka Sancabeyine ve Naka Kadsna
hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Harici Nakadan vki Anotciana Kilise-
sine ve manastra altm seneden beri okolatini rahipleri zabt eyleye
gelip ahir ruhban taifesinin mdahale ve alakalar yok iken Kappucini
(Cappucini) rahipleri bu kiliseye ve manastrna dahl ve taarruz etmi-
lerdir. Bunlarn men olunmas iin emr-i erf talebi zerine verilen
hkmdr. Mcibince Kaymakam Hazretlerinden mektb. [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]
[575] d. 251/ def. 337, S. N. 87a (87b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1040 [M.V. Ocak 1630] {M.
25 Ocak-2 ubat 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Deirmenlik Sancabeyine ve Kadsna
hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 255
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Deirmenlik Ceziresinde Efren piskopo-
su olan Fra Michel Bernardo, kdimden olageldii zere piskoposluk
hizmetini eda edip kiliselerinin evkfn zabt eyleyip zikr olunan evkfa
ve Cezire-i mezbrede piskopos olanlara verile gelen evire kimse m-
dahale etmeyip ahir ruhbanlarn mdahale ve alakalar yokken hl
Deirmenlik Ceziresinde Rum piskoposu olan rahip zikr olunan kili-
senin evkfna ve mezbreye verile gelen evire dahl eylemekle klli
ihtille sebep olduu bildirilmitir. Bu nedenle men olunmas iin emr-i
erf ricas zerine verilmi hkmdr. [Order to treat well Christian
friars, priests and their churches.]
[576] d. 251/ def. 337, S. N. 88a (88b bo)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1040 [1630] {M. 13-22 ubat 1631}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Sancabeyine ve Kadsna
hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Ku-
ds-i erfte bulunan Kamame Kilisesinde skin olan ruhban taifesi-
nin arz- hlidir. Ruhban taifesi hayli zamandan beri orada skin olup
kendilerine ve Frengistandan ziyarete gelen dier rahiplere ve Efren
taifesine kimse dahl etmeyip ayinlerini icra edip ayin ve adetlerine ve
yerlerine taarruz oluna gelmi deil iken baz kimesneler, ruhbanlar
skin olduklar bu yerlerden karmaya almlardr. Bu nedenle Ef-
ren taifesinin umur ve maslahatlarn grmek iin yeniden bir konsolos
tayni yaplmas gerektii ve ruhbanlara ynelik zulmn son bulmas
iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. Mucibince kaymakam
tarafndan mektb vrid olmutur. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[577] d. 251/ def. 337, S. N. 89a-b S.90a tl., 90b bo
Tarihsiz {Tahmini M. 1631} [stanbul]
Mektb / Kapudan Paadan / Akdenizde olan Sancakbeylerine ve
Kadlarna ve Kale Dizdarlarna ve skele Eminlerine mektb.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya kazy defteri sunup; Devlet-i Aliyyenin dman olan
spanya kralnn Venedik beyleri ve konular olan Dokamanto ile sa-
valar ile ilgili olarak Akdenizde bulunan sancakbeylerine, kadlara,
kale dizdarlarna ve iskele eminlerine kapudan paadan gnderilen
mektbdur. Bu mektbda da nceki gnderilen hkmler ve mektb-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
256 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
larda olduu gibi Venedikin ve Dokamantonun spanya ile olas sa-
va halinde dman taraf olan spanyollarn faaliyetlerinin Memlik-i
mahrseye de zarar olabilecei belirtilmekte ve sre gelen dostluun
gerei olarak da Venedikliere gereken yardmlarn yaplmas bildiril-
mektedir. [Ayrca bkz. 419, 420, 421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435,
439, 507, 508, 509, 510, 519, 535, 537 ve 556, 557, 558, 561, 564, 566,
569 ve 570] [Spaniards: problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[578] d. 251/ def. 337, S. N. 91a (91b tl.)
Tahrren f-24 Cemziyel-ahir sene 1040 [M.V. ubat 1631] {M. 28
Ocak 1631} [stanbul]
Mektb / Galata efendisinden / Karada Nibine mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] nha
olunur ki Bandrmada vki Venedik baylosuna mteallik olan taife-i
Efren kilisesine karye-i mezbre ahlisinden baz eky basp iinde
olan eyay tahsil ve garet etmitir. Mrsele vusulnde gerektir ki
husus-u mezbre mbair olup ekyy ahz edip zayi olan eyay tah-
sil ettirdikten sonra kendilerinin haklarndan gelip ihmal ve mshele
etmeyesiz. Bizzat efendinin hattndan kaydolmutur. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[579] d. 251/ def. 337, S. N. 92a (92b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1040 [M.V. ubat 1631] {M. 3-12 ubat
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Boazhisarlar Kadsna ve Dizdarna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Hl Venedike tbi stendil Ceziresinde
Marco veled-i Naso adl Venediklinin baz kabahatleri bulunmaktadr.
Bu nedenle Nasonun Girid Adasna gnderildii bildirilmiti. Naso,
Boazhisarlarna vardnda kimsenin ona mani olmamas ve Giride
ulaabilmesi iin izin verilmek bbnda inyet rica edilmesi zerine ve-
rilen hkmdr. [Passport for Venetians.]
[580] d. 251/ def. 337, S. N. 93a (93b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1040 [M.V. ubat 1631] {M. 3-12 ubat
1631} [stanbul]
Sebeb-i tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Sebeb-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 257
i tahrr-i tevki refi hmyn oldur ki Venedik beyleri tahvillerinden
bin krk abnnn birinci gnnden vki Mart- evvelinde bin krk bir
abnnn on sekizinci gnnde vki Mart- evveline varncaya dein
Cezire-i Zakilsann tayn olunan gemileri akesinden bin be yz sik-
ke-i hsne bin krk Recebin dokuzuncu gnnde bizzat mer-i mez-
brenin tercmnlar olan Grillo (Gian Antonio Grillo) adl tercmn
yedinde sitne-i sadetim hazinesine bit-tamam teslim olunman
temessk olunmak iin ibu hkm-i erfim verildi. Cezire-i Zakli-
sann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesinin yapl-
mas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hkmdr.
[Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire for the
Zakynthos island.]
[581] d. 251/ def. 337, S. N. 94a (94b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1631} [stanbul]
Mektb / Reisl-kttab Hasan Efendinin Dergh- li kapcbala-
rndan / Merhum Vezir Daver Paazdeye mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Devlet-
i Aliyyenin dman olan spanya kralnn Venedik beyleri ve konular
olan Dokamanto ile savalar olduu ve bu nedenle Devlet-i liyye ile
de dman olan spanyollara kar Venediklilerin sre gelen dostluk
gereince desteklenmesi gerei ile ilgili nceki hkmler ve mektblar
ile ayn ierie sahip olan baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 419, 420,
421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519,
535, 537 ve 556, 557, 558, 561, 564, 566, 569, 570 ve 577] [Spaniards:
problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[582] d. 251/ def. 337, S. N. 95a (95b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1040 [M.V. 5-14 Mart 1631] {M. 5-15
Mart 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sefonoz (Siffanto / tl. Sifnos / Yun.) (?) Ka-
dsna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venediklilerden Filippo Bravonun gemisi
denizde iddetli frtna kmas zerine helak olmutur. Bunun zerine
geminin aletini ve gemi iinden kan eyay tara karp defter edip
adada olan zmmler kethds maarifetiyle bir mahzene koyup zapt
ettirdikten sonra mektb gelmesi iin gemi sahibine bildirilmitir. Bu
nedenle Venedik gemisinin aleti ve sire gemiden kan her ne ise def-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
258 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
terde yazd zere gereince varan Venediklilere verilmek iin emr-i
erf rica edilmesi zerine verilen hkmdr. [Order to give back the
goods recovered from the shipwreck of a Venetian ship.]
[583] d. 251/ def. 337, S. N. 96a (96b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1630} [stanbul]
Mektb / eyhl-slam tarafndan / Kuds-i erf Efendi Hazretle-
rine mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Kuds-
i erf te bulunan Efren taifesine ne taraftan olursa olsun zulm eden-
lerin defedilmesi ve kimseye bu nedenle kt mumelede bulunulma-
masn bildiren mektbdur. [Order to treat well Christian friars, priests
and their churches.]
[584] d. 251/ def. 337, S. N. 97a (97b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1040 [M.V. Nisan 1631] {M. 3-12
Nisan 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Sancana hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te olan Efren rahipleri
kendilerine mahsus olan yerlerde ve gayri mahallerde skin olup ayin-
lerini icra edip kimsenin taarruzuna uramam iken bizzat Kuds-i
erf kads olan kimse tarafndan hem kt mumeleye urayp tehdit
grmlerdir. Bahsi geen kad ayrca ruhbanlardan on bin flori tale-
binde dahi bulunmutur. Bu nedenle emr-i erf talebi zerine Efren
taifesinden kimseye kt mumele edilmemesi iin hkm gnderilmi-
tir.Mucibince kaymakam tarafndan mektb vrid olmutur. [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]
[585] d. 251/ def. 337, S. N. 98a-b S. N. 99a-b. tl.
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1040 [M.V. Austosun sonlar
1630] {M. 30 Austos 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Akdenizde olan Sancakbeyleri ve Kadlar ve
skele Eminleri olanlarna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Devlet-i Aliyyenin dman olan spanya
kralnn Venedik beyleri ve konular olan Dokamanto ile savalar ile
ilgili hkmdr. Kaymakam Receb Paa Hazretleri tarafndan mektb
kezlik Kapudan Mustafa Paa Hazretlerinden [Ayrca bkz. 419, 420,
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 259
421, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 435, 439, 507, 508, 509, 510, 519,
535, 537 ve 556, 557, 558, 561, 564, 566, 569, 570, 577 ve 581] [Order
to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[586] d. 251/ def. 337, S. N. 100a-b, 101a (101b tl.) S. N. 102. tl.
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1040 [M.V. Nisan 1631] {M. 23 Ni-
san-2 Mays 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisi olan Mehmed Paaya
hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Mehmed Paa Bosna Eyletine vard-
ndan beri Bosna snrna yakn olan Venedik beylerinin hkimleri ile
bar zere olunduu ve imdiye dein Paann rza ve kran zere
olunduu bildirilmektedir. Ancak Venediklilerin baz ilerinin grl-
mesi iin gnderilen Velutli (Velucelli) adl adamlarna klli cef ve
hakret edilmi ve bu Venediklinin ktlar zorla ellerinden alnmtr.
Daha sonra da tercmn haps edilip bir bahneyle de klli akele-
ri elinden alnmtr. Venediklilere trl kt mumeleler yaplmtr.
Daha nce snrlarda yama ve fesatlk eden ekynn haklarndan ge-
lindii halde bu ekylk faaliyetleri bir trl son bulmamtr. Venedik
beylerine tbi Zavere Kalesinde baz eky nice adamlar katl edip ve
deirmenlerini atee vermiler ve trl ktlkler etmilerdir. Venedik
beylerinin adamlarndan Lemo Fezanik (Gierolamo Fasaneo) adl bir
kimse ehl-i fesat olmakla Venedikten firar edip Bosna snrna girip
Mslman olmu; ancak ktlklerine devam etmitir. Bu Venediklinin
Bosnada hakkndan gelinmesi ya da Asitne-i sadete gnderilmesi
iin emr-i erf rica edilmitir. Tm bu olaylarn zerine blgeye ahi-
dnme-i hmyn artlar gereince hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz.
555] [Border problems; theft of letters; problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[587] d. 251/ def. 337, S. N. 103a (103b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1040 [M.V. Nisan 1631] {M. 13-22
Nisan 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Sancabeyine ve Modon Kadsna
hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi bir frkataya
Zaklisa Adasndan Girid Adasna giderken eky el koymutur. Bu
frkatay alan ekynn Modona gidip frkatann reisini yoldalar ile
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
260 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
hapis ve esr edip ne miktar eyas varsa el koyup Venediklilere sre
gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak envai zulm ve
tecavz ettii bildirilmitir. Bu olay nedeniyle blgede bir tefti olmu-
tur. Bu nedenle, esr edilen reis ve yoldalarnn serbest braklmalarn
ve alnan frkatalarn iindeki ekynn dahi bulunup Venedik beyleri
tarafndan varan adama teslim olunmalarn ve Venedik ile sregelen
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr harekette bulunduklarndan
dolay haklarndan gelinmesi iin emr-i erf ricas zerine verilen h-
kmdr. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[588] d. 251/ def. 337, S. N. 104a (104b tl.)
[M.V. Nisan 1631] [stanbul]
Mektb / eyhl-slm Hazretlerinden / Selanik Kadsna mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dik elisinin baz ileri iin istekte bulunduu ve bunlarn gereince
yerine getirilmesini bildirir mektbdur. [Venetian ambassador.]

[589] d. 251/ def. 337, S. N. 105a (105b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1040 {M. 13-22 Nisan 1631} [stan-
bul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Sancana hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Zaklisa Adasndan Giride giderken el
konulan Venedik frkatas ile ilgili Mora Adasna gnderilen hkmdr.
[Ayrca bkz. 587] [Venetian ship.]
[590] d. 251/ def. 337, S. N. 106a (106b tl.)
Tahrren fi evsiti Ramazan 1040 {M. 13-22 Nisan 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Sancabeyine hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Zaklisa Adasndan Giride giderken el
konulan Venedik frkatas ile ilgili Mora Adasna gnderilen baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 587 ve 589] [Seizure of a Venetian ship be-
tween Crete and Morea.]
[591] d. 251/ def. 337, S. N. 107a (107b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1040 [M.V. Austos 1631] {M. 30
Austos-8 Eyll 1630} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 261
Hkm / v. Muraddan / Tunus Belerbeysine ve Tunus Yenieri Aas
ve Yenieriler Kethds ve Yayabalarna ve htiyarlarna ve Yusuf Da-
yya hkm-i erf ki.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Pasqu-
aligo adl bir Venedik gemisi cmle metsyla kurtarlmtr. Geminin
sahiplerine devr olunmas iin emr-i erf ihra olmutur. Mucibince
Kapudan Paa Hazretlerinden iki kt mektb vrid olmutur. [Wreck
of Venetian ships.]

[592] d. 251/ def. 337, S. N. 108a (108b tl.)
Tahrren fi evili Zil-kade sene 1040 [M.V. Haziran 1631] {M. 1-10
Haziran 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik ile snr blgesi olan Bosnada
meydana gelen olaylar zerine ayn ierikte gnderilmi olan baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 586] [Border problems.]
[593] d. 251/ def. 337, S. N. 109a (109b tl.) S. N. 110. tl.
Tahrren f-evili abn sene 1040 [M.V. Nisan 1631] {M. 5-14 Mart
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Trablusgarp Beylerbeyisine ve Yenieri Aa-
sna ve Blkbalarna ve Odabalarna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venediklinin iki kt kalyonu
stanbuldan met ykletip vilyetlerine giderken Modon ve Anavarin
Kaleleri nlerine vardklarnda Trablusgarp korsanlarndan adet sit-
teye rast gelmilerdir. Bu kalyonlarn biri kenara kap iinde olan Ve-
nedikliler karaya dklmtr. Korsanlar Pescebrun adl kalyonu alp
iinde bulunan yz altm uval yapa ki, bin be yz seksen alt
kantar olur ve on be denk mein ve iki bin safir gn ve sekiz kou
Morona Balfi alp kalyona el koymulardr. Daha sonra kalyonun ka-
pudan olan Gasparo ve yoldalarn esr edip orada alkoyup gemiyi
Trablusa gtrp bade donatp iine levend koyup yeniden denizde
korsanlk ederken iddetli frtnaya rast gelmiler ve bu nedenle bahsi
geen gemi batmtr. Daha nce kapudan ve yoldalar serbest brak-
lp gemiden alnan eyas nerede ise teslim edilsin ve korsanlar ele ge-
tirilip cezalandrlsn diye Dergh- muall bu aylar blkbalarndan
Ali Blkba emr-i erfle gnderilmitir. Ancak Ali Blkba veft
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
262 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
edince emr-i erfin icra olunmad bildirilmitir. Bunun zerine yeni-
den hkm-i hmyn talep edilmi ve kapudan ile yoldalarnn serbest
braklp el konulan mallarnn de kendilerine teslim edilmesi iin hkm
verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[594] d. 251/ def. 337, S. N. 111a-b S. N. 112a bo, 112b tl.
Tarihsiz {Tahmini M. 1631}[stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paadan / Trablusgarp Yenierileri Aa-
s ve Kethds ve Blkbalar ve sir htiyar ve Devlet-i liye Emek-
tarlar.
[sitne-i sadette olan Venedik baylosu Giovanni Cappello] nceki
hkm ile ierik olarak ayn olan mektbdur. Kapudan Paadan vech-i
merh zere mektb olmutur. [Ayrca bkz. 593] [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[595] d. 251/ def. 337, S. N. 113a (113b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1631}[stanbul]
Mektb / Kaymakam Receb Paa Hazretleri tarafndan / Trablusgarp
Paa Hazretlerine mektb.
[sitne-i sadette olan Venedik baylosu Giovanni Cappello] nce-
ki hkm ve mektb ile ierik olarak ayn olan baka bir mektbdur.
[Ayrca bkz. 593 ve 594] [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]

[596] d. 251/ def. 337, S. N. 114a-b
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1040 {M. 11-20 Haziran 1631} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancana ve Kadsna ve Bar
Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik baylosu Giovanni Cappello] Bar Ka-
lesinde skin olan zmmlerin Dergh- muallya arz- hlidir. Daha
nce Bar Kalesi ahlisi Atabe-i ulyya itaatlerini bildirmilerdir. Bu ne-
denle kiliseleri, evkaf ve akaratlar ve sire mlklerine el konulmamas
iin ellerine muafnme-i hmyn verilmi ve Bar Vilyeti tahrr olu-
nup muafiyetleri defter-i cedid-i hknye kaydolunmutur. Ancak buna
ramen lbasanl Hasan adl kad bunlardan klli ake talep etmitir.
Barllar bu akeleri vermeyince lbasanl Kad Hasan baz kimesneler
ile ittifak edip Barllarn kiliselerinden ezan okuyup mescid-i erf ede-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 263
rim tehdidinde bulunmu ve kilisenin gm evanesini ve gayri eya-
larn yamalayp Barllara trl ktlk edip evkaf ve akaretini dahi
dahl edip kiliselerinin zabtna mani olup klli ktlk etmitir. lbasanl
Kad Hasan daha sonra bar yoluyla feth olunan kalenin kilisesinden
ezan okumu ve kilisenin artk mescid olduunu bildirmitir. Bu durum
eyhl-islma bildirildiinde eyhl-islm kilisenin bu ekilde mescid
olmayacan bildiren bir fetv-i erf gndermitir. Bu nedenle Barl-
larn kilise, evkaf ve akaratlarnn kendilerine zabt edilmesi iin emr-i
erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[597] d. 251/ def. 337, S. N. 114b S. N. 115a-b tl.
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1040 [M.V. Haziran 1631] {M. 11-20
Haziran 1631} [stanbul]
Fetv / eyhl-slm tarafndan.
[sitne-i sadette olan Venedik baylosu Giovanni Cappello] Sulhen
feth olunan bir kalede vki olup iinde skin olan keferenin yerlerinde
ibka olunan bir kimesne-i kadmden belde-i merkum ahlisi olan Ms-
lmandan baz kimesneler ezan okusalar hl belde-i merkuma hkim
olanlar mcerred bu kiliseden ezan okunmala mescid olmu olur diye
kefere-i merkume-i kilise olmak zere tasarrufundan men kdir olur
mu beyan buyurulup mab oluna. El cevb: Olmazlar Ayrca bkz. 596]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[598] d. 251/ def. 337, S. N. 116a-b S. N. 117a-b tl.
Tahrren f-evili Zil-hicce 1040 [M.V. Temmuz 1631] {M. 1-10 Tem-
muz 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine hkm-i erf.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Mahmiyye-i Kbrsta Efren tccarndan
Christoforo Vento adl bezirgn bir ka seneden beri tccarlk iin bu-
lunmakta ve vilyet ahlisi ile alveri yapmaktayken kap hir di-
yara gitmitir. Bunun zerine baz kimesneler Kbrsta olan Venedik
konsolosunu ve Venedik bezirgnlarn Divn- Kbrsa ikyet edip ka-
an bezirgnn kefili ve vekili deiller iken eri knuna ve ahidnme-i
hmyna aykr olarak tciri bulmalarn yahud borlarn demele-
rini bildirip dav etmiler ve Venediklilere zulm edip trl ktlkler-
de bulunmulardr. Bu nedenle emr-i erf ricas zerine ahidnme-i
hmyn artlar gereince hkm verilmitir. Mcibince Paa-i Kay-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
264 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
makam Hazretlerinden mektb vrid olmutur. [Venetians cannot be
considered responsible for others debts.]
[599] d. 251/ def. 337, S. N. 118a (119b tl.) S. N. 119a-b tl.
Tahrren f-evili Zil-kade 1040 [M.V. Temmuz 1631] {M. 1-10 Tem-
muz 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadette olan Venedik baylosu Giovanni Cappello] Ve-
nedik bezirgnlar dostluk gereince gemileriyle zmire gelip ticaret
yapmaktalarken bir ka zamandan beri zmirde olan gmrk eminleri,
zmirde skin olan Venedik konsolosundan ve bezirgnlarndan pein
gmrk ve farz tariki ile ake talep etmektelerdir. Ancak Venedikliler
eminlerin bu taleplerini yerine getirmemilerdir. Bunun zerine emin-
ler de Venediklilerin ticaretlerine mani olmular ve baka yollarla bu
tccarlar taciz etmilerdir. Eminler, Venediklilerin zorla klli akeleri-
ni alp haklarn demeden tccarlar kovmulardr. Bu olaylar zerine
gemileri dahi kaybolan Venedikliler sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna aykr olarak trl kt mumeleye uramlardr. Bu ne-
denle bunlarn men edilmeleri iin emr-i erf talebi zerine hkm ve-
rilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers. Mistreatment of Venetians by
Ottoman officers.]
[600] d. 251/ def. 337, S. N. 120a (120b tl.)
Tahrren f-evili Safer 1041 [M.V. Austos 1631] {M. 29 Austos-7
Eyll 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kapudan Paaya hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Marib korsanlarnn on kt kalyata
donatp iine levendt koyup Akdenize kp Venediklilerin tccar ge-
milerini ve renber kayklarn almak ve memleketlerine, reylarna
zarar vermek zere yola ktklar haberi alnmtr. O tarafta korsan
kalyatalarna rast gelindiinde bunlarn Venedik gemilerine saldrmak-
tan men olunmalar iin Memlik-i mahrsede olan Akdeniz yallarnda
kale dizdarlarna, iskele eminlerine ve liman zbitlerine tembih olun-
mutur. Korsan kalyatalar bu iskelelere, kale altlarna ve limana gelip
zahire alp sulanmak isterse kabul olunmamas ve korsan ekysndan
korunmak iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 265
[601] d. 251/ def. 337, S. N. 121a (121b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1040 [M.V. Austos 1631] {M. 9-18 Eyll
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kapudan Paaya hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin reylarndan Zak-
lisa skini Valapano Mslman olup aban Reis adn almtr. aban
Reis bir frkata donatp iine baz levend ekys koyup denizde kor-
sanla kp bir senedir Venedikin renber gemilerinden yirmi pare-
den ziyde gemi alp iinde bulunan Venediklileri esr edip metlarn
yamalam ve Venediklilere trl ktlkler ettikten sonra stanbula
gelmitir. Burada Venediklilerden olup Kefalonya Adas ayanndan Dot-
tor Porta adl Venedikliyi Kefalonyaya gtrmek zere yola ktktan
sonra Portay soyup gemideki btn mamuln alm ve Portay da
eer bin guru derse serbest brakma kouluyla hapsetmitir. aban
Reis daha sonra Venedik ile olan dostluk ve ahidnme-i hmyna
aykr olarak Portaya ve denizde karlat Venedikli gemici ve ren-
berlere de trl eziyetler etmeye devam etmitir. Bu nedenle aban
Reisin yakalanp hakkndan gelinmesi ve Dottor Portadan zorla ald
mallar eksiksiz kendisine ide etmesinin salanmas iin emr-i erf
ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[602] d. 251/ def. 337, S. N. 122a (122b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1040 [M.V. Eyll 1631] {M. 9-18 Eyll
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Beylerbeyisi olan Halil Paaya hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik ile sre gelen dostluk gereince,
bezirgnlar gemileriyle Msra gidip alveri yapmaktayken gmrk
ilemleri srasnda bir ka zamandan beri Msrda skin olan Venedik
konsolosundan ve bezirgnlardan gelecek ve metlarnn gmrkleri
de nceden talep edilmeye balanmtr. Ayrca tccarlar baka yollar-
la taciz edilip akeleri ellerinden alnm ve bu akeleri alanlar hakla-
rn demeden ortadan kaybolmulardr. Bu nedenle Halil Paaya bir
tefti yapmas ve Venediklileri zarara uratanlar ortaya kartp ceza-
landrmas, ayrca dostlua ve ahidnme-i hmyna riyet edilmesi
iin hkm gnderilmitir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
266 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[603] d. 251/ def. 337, S. N. 123a (123b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1040 [M.V. Eyll 1631] {M. 29 Eyll-7
Ekim 1630} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beyleri reylarndan Franco
adl zmm Mslman olup Receb adn almtr. Receb daha sonra Bos-
na snrnda nice kavgaya sebep olup ahvali tahrik edip klli fesada
ve dostlua aykr olarak trl olaya sebebiyet vermitir. Bu nedenle
Recebin blgeden gnderilmesi ve Sdde-i sadete getirilmesi iin
emr-i erf gnderilmi ve Recebin, stanbula getirildikten sonra da
tembihlenmesine ramen bunu dikkate almayp kt niyetle yeniden
Bosnaya gittii bildirilmitir. Bunun zerine hakknda verilen emr-i
erfe itaat etmeyip izinsiz olarak Bosnaya giden Recebin yakalanp
gereince cezalandrlmas iin fermn olunmutur. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[604] d. 251/ def. 337, S. N. 124a-b S. N. 125a-b tl.
Tahrren f-evsiti Safer sene 1041 [M.V. Eyll 1631] {M. 8-17 Eyll
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Kilis Sancabe-
yine hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik ile Sultan Selim Han zamannda
yaplm olan dostluk antlamasndan beri Venedik beyleri ile Bosna
snrnda kale ve sire nesne ina edilmeyip reylar serhadlileri ren-
cde edilmeyip dostluk zere geinmeleri iin ahidnme verilmitir.
Ancak hl dostlua aykr olarak tccar skinlerinden merolu Ah-
med (Ahmed Omerovick) ve Kilis ahlisinden Loncarik skinlerinden
Berrakolu Mustafann (Mustafa Baracovik) kendi hallerinde olmayp
cretlerini eksiksiz deyen Venedik reysn fuzuli zabt edip verile
gelen rsumu vermeyip alkoyduklar bildirilmitir. Bu ikisinin Turgr
Kalesi Nahiyesinde spikiye Karyesinden araziye mutasarrf olanlarn
mukatalar edasna dahi mani olduklar; Kilis beylerinin bu faaliyetleri
men eden hkmne dahi raz olmayp emirlerine itaat etmeyip Turgr
Kalesinden gnderilen elileri hapsedip nice ihtille sebep olup civar-
daki karyeleri zaptedip resmlerini ve gemilerini aldklar bildirilmitir.
Bunlardan dolay emr-i erf ricas iin men olunmalarna hkm veril-
mitir. (talyanca belgedeki karye isimleri: Ville di Sochodol, Triloque,
Rodovick, Brustuilla, Blesno, Glarbutunella, Meolo, Rassindolaz, Papa-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 267
trilla, Leperilla, Vralla, Cosmazzo, Wicchie, Labia, Opur, Pargonetta)
[Border problems. Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[605] d. 251/ def. 337, S. N. 126a (126b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1041 [M.V. Eyllin sonlar 1631] {M. 29
Austos-7 Eyll 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb ve am ve Kuds-i erf Beylerbeyi-
sine hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te Efren manastrlar skin
ve mtemekkini olup San Francesco Oster Vantini yolunda olan Efren
ruhbanlar baz zamanlarda Halebe ve ama varp gelip manastrla-
rnda ve eer yollarda ayinlerini icra ettiklerinde kimsenin onlara mani
olmamas, kendilerine ve hayvanlarna taarruzda bulunulmamas iin
emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Order to treat well Chris-
tian friars, priests and their churches.]
[606] d. 251/ def. 337, S. N. 127a-b S. N. 128a-b tl.
Tahrren f-evhiri Safer sene 1041 [M.V. Eyll 1631] {M. 18-26 Eyll
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Avlonya ve Dra Kadlarna ve Eminlerine
hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Frengistandan Harbi dman gemileri
defalarca Avlonya ve Drata olan iskelelere ve yallara gelip yana-
p buday ve sire zahire alp memleket ahlisi ve rey ile i yapp
reyy fitne ve fesadlar ile tahrik etmelerinin Memlik-i mahrseye
ve Venedik beylerinin memleketlerine ve reylarna zarar olaca
bildirilmektedir. Bu nedenle bu blgelerde harb dman ile i yaplma-
mas iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[607] d. 251/ def. 337, S. N. 129a (129b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1041 [M.V. Eyll 1631] {M. 8-17 Eyll
1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Defterdrna hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bosna hazinesine ait olan gmrk tccar
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
268 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
taifesinin tamamndan tahsil edilmek iin nasip olunan metlar Vene-
dik beylerine tbi Espelet skelesinden gelip giden tccar taifesinin
alp sattklar metlarnn gmr tahsil edilip gmrk mahsulnden
Bosna hazinesine klli ake hsl olurlar iken bir ka gnden beri emin-
ler gidip Loncarik adl mahalle yerleince Espelet skelesi ilemez ol-
duudan dolay eminin Loncarikten gnderilmesi iin emr-i erf rica
edilmitir. Eminin, emir zere Loncarikten kaldrlmas ve Espelet s-
kelesinde iskn ettirilmesi iin hkm verilmitir. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[608] d. 251/ def. 337, S. N. 130a-b S. N. 131a-b tl.
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1040 [M.V. Temmuz 1631] {M. 1-10
Temmuz 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine.
[sitne-i sadette olan Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Arz-
hl sunup mahmiyye-i Kbrsta skin Efren bezirgnlarndan Cristofor
Vento adl bezirgn bir ka seneden beri Kbrsta ticaret edip vilyet
ahlisi ile alveri zere iken Kbrstan kap ahir diyara gitmitir. Bu
nedenle vilyet ahlisinden bazlar Kbrsta olan Venedik konsolosunu
ve bezirgnlarn Divn- Kbrsa ikayet edip kaan bezirgnn kefil-
leri deiller iken eri knuna ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
Tccar Ventoyu bulmalarn yhud borcunu demelerini bildirip dav
etmiler ve Venediklilere zulm ve ktlklerde bulunmulardr. Ayrca
Venedikten met ile ykl Redentore adl bir bara Kbrsa varp is-
keleye yanap iinde olan bezirgnlar alveri zere olmakla kaan
Bezirgn Cristofor Vento iin bu baraya ve sire Venedikten Kbrsa
varp gelen gemilerin kapudanlarna ve reislerine ve iinde olan tccar
taifesine ve metlarna dahl ve tarruz olunmaya diye daha nceden
emr-i erf gnderilmitir. Bu nedenle tekrar hkm-i hmyn gnde-
rilmesi iin ricada bulunulmas zerine hkm verilmitir. [Ayrca bkz.
598] [Venetians cannot be considered responsible for others debts.]
[609] d. 251/ def. 337, S. N. 132a-b S. N. 133a-b tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1041 [M.V. Ekim 1631] {M. 17-
26 Ekim 1631} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Cezayir-i Garp Beylerbeyisine ve Yenie-
ri Aalarna ve Kethdsna ve Yayabalarna ve Blkbalarna ve
sir htiyarlara.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 269
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beyleri ile olan dostluk gerei
hareket edilmesi gerekirken Venedik beyzdelerinden olan Francesco
Cornaro adl beyzde Frengistandan eli olarak gnderilmitir. Bu bey-
zde Ceneviz kadrgalarndan bir kadrgaya baz eyalar ykleyip ken-
di adamlarn da yerletirip Karikine (Carigine) Limannda kendi me-
mur olduu yere gitmek zere gndermi ve kendisi de bir ka adam
ile karadan gitmek zere yola kmtr. Bahsi geen kadrga Karikine
Limanna giderken denizde Cezayir-i Garbn korsan kalyatalarna rast
gelmilerdir. Bu korsanlar dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr
olarak kadrgaya el koyup iindeki eyalar alp adamlar da hapsetmi-
lerdir. Bu nedenle emr-i erf talebi zerine korsanlarn yakalanp ele
getirilmesi, gereince cezalandrlmalar, kadrgadan alnan mallarn
eksiksiz olarak idesi ve adamlarn serbest braklmasn bildirir hkm
gnderilmitir. Mucibince Vezir-i azm Hazretlerinden mektb vrid
olmutur ve Cafer Kapudan Paa Hazretlerinden iki mektb mucibince
vrid olmutur. Mahmiyye-i Cezayirden Yenieri Aasna ve kethds-
na ve ocak aalarna ve bir daha Cezayir Paasna. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[610] d. 251/ def. 337, S. N. 134a (134b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel 1041 [M.V. Kasm 1631] (tl. 1040)
{M. 25 Kasm-4 Aralk 1631} [stanbul]
Vech-i tahrr-i Tezkire oldur ki/[sitne-i sadette olan] Venedik bay-
losu [Giovanni Cappello].
Vech-i tahrr-i Tezkire oldur ki Saltanat- liyye tarafndan her sene
kffr nefsimiz iin on bin mdde hamr rzk resm-i muaf olmala i
bu bin krk bir senesinin vcib olan on bin mdde hamrmz hl gelip
vasl olup resm-i muaf olmak zere bit-tamam makbuzumuz olman
kadmden olageldii zere Emin Mehmed Aaya resm-i mahsub olmak
iin ibu Tezkiremiz yazlp yerine vaz olundu. [Wine sold to Venetians.]
[611] d. 251/ def. 337, S. N. 135a (135b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1041 [M.V. 1631] {M. 12-21 ubat
1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Sancabeyine hkm.
[sitne-i sadette olan] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te skin olan Efren taife-
sinin San Francesco Oster Vantini adl ruhbanlarnn tasarruflarnda
baz kilise ve manastrlar ve sire kendi zbitlerinde olup kimsenin
alakas yokken bir ka zamandan beri ahir taraftan olan baz ruhban ta-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
270 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ifesi ortaya kp mezbrlarn nasranlarndan olan kilise ve manastrla-
rn ellerinden alp kendileri zabt etmilerdir. Bu nedenle bunlarn men
olunmalar iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Ayrca bkz.
605] [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[612] d. 251/ def. 337, S. N. 136a (136b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1041 {M. 12-21 ubat 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan /zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Giovanni Cappello] Der-
gh- muallya arz- hlidir. zmirdeki Venedik konsolosunun hiz-
metine ikinci bir tercmn olan zmm Panayot veled-i Kiryaz (Pana-
iotti Chiriasci) atannca emr-i erf ricas zerine blgeye ahidnme-i
hmynun tercmnlk ile ilgili maddelerinin hatrlatld hkm gn-
derilmitir. [Interpreter for Venetians.]

[613] d. 251/ def. 337, S. N. 137a (137b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1041 {M. 12-21 ubat 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Venedik
Beyleri ile sre gelen dostluk gereince Memlik-i mahrsede olan
Venedik konsoloslar ile tccarlarnn ve sire Venediklilerin gereince
korunup kollanmasn bildiren hkmdr. [Order to treat Venetians in
a friendly way.]
[614] d. 251/ def. 337, S. N. 138a (138b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1041 [M.V. Mart 1632] {M. 22-31
Mart 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Sancabeyine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Daha
nce Zaklisa skinlerinden baz Venedik reysyla Mora skinlerin-
den zmm Yani Giani Ralinin davs olup Zaklisaya ceza-i davlarn
grmek iin izin kd gnderip dav etmitir. Dostluk gereince he-
diyelerle Mora sancabeyine gnderilen iki elinin esbaplar ve gemi-
sine bu dav bahne edilip el konulmutur. Elilerin serbest braklp
esbblar ve gemilerinin ide edilmesi ve yollarndan alkonulmamas,
dostluk ve ahidnme-i hmyn gereince kimseye kt mumelede
bulunulmamas, karadan ve denizden gelip gidenlerden kimsenin za-
rar grmemesi iin hkm verilmitir. [Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 271
[615] d. 251/ def. 337, S. N. 139a (139b tl.)
Tahrren f-Ramazan sene 1041 [M.V. Mart 1632] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Hersek Sancabe-
yine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Daha
nce Nova Kalesinin nefert aalar baz baka kimesnelerle Nova
Kalesinde ve sire yerlerde korsan frkatalar bina edip donatp iine
levend ekys koyup denize almlardr. Korsanlarn dostlua ayk-
r olarak Venedik beylerinin memleketlerine ve Memlik-i mahrseye
varp gelen Venediklilere ve sire renberlere zarar ve ziyan etmek
niyetinde olduklar haber olmutur. Bu nedenle bunlarn men olunma-
lar iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[616] d. 251/ def. 337, S. N. 140a (140b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1041 [M.V. 1632] {M. 12-21 ubat
1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
dik ve ona tbi Girid ve stendil ve gayri memleketlerin tccar ve
sire reys Memlik-i mahrseye ticaret ve sire kr- kesb tari-
kiyle gelenlerden hara talep edilmemesi ahidnme-i hmyn ile
bildirilmitir. Buna ramen zmirdeki baz eminler Venedik beylerinin
reysndan hara talep edip onlar rencde etmilerdir. Bu nedenle
men olunmalar iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. Maliye
tarafndan mucibince emr-i erf vrid olmutur. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[617] d. 251/ def. 337, S. N. 141a (141b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Hersek Sancak
Beysine hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Daha
nce Nova Kalesinin nefert aalarndan bazlar ve gayriler Nova Ka-
lesinde ve sire yerlerde korsan frkatalar bina edip ve iine levend
ekys koyup denize almlardr. Dostlua aykr olarak Venedik
beylerinin memleketlerine ve Memlik-i mahrseye varp gelen Vene-
diklilerin ve sire renberlerin gemilerine zarar ve ziyan etmek niye-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
272 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
tinde olduklar haber olunmakla dostluk gerei haklarndan gelinmek
iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Bu hkm 615 ile ayn]
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[618] d. 251/ def. 337, S. N. 142a (143b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan 1041 {M. 22-31 Mart 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beyine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Bosna
snrlarnda meydana gelen olaylar zerine Venediklilerin Memlik-i
mahrse ile dost olduklar ve blgeye ticaret ve sire iin gelenlerin
gereince korunup kollanmalarn bildiren hkm gnderilmitir. [Or-
der to treat Venetians in a friendly way.]
[619] d. 251/ def. 337, S. N. 143a (143b tl.)
Tahrren f-evhiri evvl 1041 {M. 11-19 Mays 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sakz ve zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Gmrk ilemlerini zmirde tamam-
layan Venedikli konsolos ve tccarlarn Sakz Adasnda da eminler ta-
rafndan ayn ilemlerden geirilmemesi iin emr-i erf ricas zerine
verilen hkmdr. [Taxes according the capitulations.]
[620] d. 251/ def. 337, S. N. 144a (144b tl.)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1041 {M. 11-20 Nisan 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Ermeni Tccar Nuh Hoca Sirun ve
erikleri daha nce zmir skelesinde Botri adl bir Venedik gemisine
geen sene bir miktar ipek ykleyip Venedike giderken, uka Adasna
yakn mahalle vardkta korsan ekysna rast gelmilerdir. denk
ipekleri korsanlar tarafndan yamalanan bezirgnlar, Venedike ula-
tklarnda yamalanan mallarnn bedelini gemi sahibinden talep et-
miler; alamaynca da zmire dnp Venedik konsolosundan talep edip
konsolosu dav etmilerdir. Bu nedenle Venedik ile sre gelen dostluk
ve ahidnme-i hmyn gereince Venedikin konsolosunun kimsenin
borcundan dolay sorumlu tutulamayacan bildiren emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 273
[621] d. 251/ def. 337, S. N. 145a-b S. N. 146a-b tl.
Tahrren f-evhiri evvl sene 1041 [M.V. Mays 1632] {M. 11-19 Ma-
ys 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Kuds-i erf Sancabeyine ve Kadsna
hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Kuds-i erf te bulunan Kamame ve
Bettlelem kiliselerinin Frenk ruhbanlarnn tasarruflarnn olduu ve
bunlarn zabtedilip hariten kimsenin mdahale ve alakas yokken baz
kimesneler yardmyla Rum ve Ermeni taifesinin, Frenk ruhbanlarnn
ellerinde olan emr-i erfe ve sire temessktlarna aykr olarak kili-
selerine zarar vermeleri zerine ahidnme-i hmyn gereince hkm
verilmitir. Mucibince Vezr-i azm Paa Hazretlerinden mektb vrid
olmutur. Mucibince Kethd-i Hazret-i Sadr azam Dervi Mehmed
Aadan mektb vrid olmutur. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[622] d. 251/ def. 337, S. N. 147a (147b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl sene 1041 {M. 1-10 Mays 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sdde-i sadete gelinceye karadan ve der-
ydan yol zerlerinde olan Beylerbeyleri ve Saray ve Belgrad ve Sela-
nik Kadlarna ve zikr olunan Beylerbeyilerde olan Sancakbeylerine
ve Elviye-i mezbrede olan Kadlarna ve Beyrud Muhfazasnda olan
Vezirim ve Belgradda olan Kaymakama ve zikr olunan Kadlklarda
vki olan Kale Dizdarlarna ve Nefert Aalarna ve skele Eminle-
rine ve Voyvodalarna hkm-i erf.
stanbulda bulunan Venedik Baylosu Giovanni Cappellonun grev
sresinin dolmas zerine yerine baylos olarak Venedik beylerinden Pi-
etro Foscarini tayn olunmutur. Yeni baylosun Venedikten stanbula
yapaca yolculuk nedeniyle geecei yollar zerinde kendisi ve yann-
dakiler iin gerekli gvenlik nlemlerinin alnmas ve baylosun gere-
ince korunmas iin gnderilen hkmdr. [Ottoman passport for a
Venetian bailo and/or ambassador.]
[623] d. 251/ def. 337, S. N. 148a (148b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce 1041 [M.V. Temmuz 1632] {M. 9-18 Tem-
muz 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancana ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Vene-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
274 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
dik beylerinin memleketlerinden Krfez Adas ahlisi, Delvine Sanca-
ndaki yallardan gelip Memlik-i mahrse ahlisi ile alveri yap-
maktalarken Delvineli reydan bazlar Gormenize Limanna varp
gemileriyle oraya ulaan iki kiiyi sebepsiz yere katledip gemideki mal-
larna da el koymulardr. Bu nedenle eky kim ise hak zere tefti
edilip tespit edilmeleri iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir.
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers. Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[624] d. 251/ def. 337, S. N. 149a-b S. N. 150a bo, 150b tl.
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1041 {M. 9-18 Temmuz 1632} [s-
tanbul]
Hkm / v. Muraddan / [skenderiye Sancana].
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Sbkan
skenderiye Sancabeyi olan Hasan Dergh- muallya mektb gn-
derip Bar Kalesinde yaanan olaylar bildirmitir. Hkm bu konu ile il-
gili olarak gnderilen nceki hkmler ile ierik olarak ayndr. [Ayrca
bkz. 596 ve 597] [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[625] d. 251/ def. 337, S. N. 151a-b S. N. 152a-b. tl.
Tahrren f-evili Muharrem sene 1042 [M.V. Temmuz 1632] {M. 19-
28 Temmuz 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisi olan Sleyman Paaya
hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Sbkan
Haleb Kads Molla Mehmedin Dergh- muallya mektubu zerine;
Daha nce Halebde olan Venedik konsolosuna yasaklk hizmetine
tayn olunup Dergh- muall yenierilerinden altm altnc has bey-
ler ulufesi olan Hzr Yenieri ekydandr. Yasaknn Venedik baylo-
sunu ekydan korumas gerekirken, aksine baylosun zerine yryp
envai zulm ve hakaret ettii, knun- kadm zere verile gelen vergiye
kanaat etmeyip ziyde vergi talep ettii ve nice fesat ettii bildirilmi-
tir. Bu nedenle Hzr Yenierinin gereince cezalandrlmas iin emr-i
erf ricas zerine bizzat Yenieriler Aas Mehmed tarafndan mhr-
l mektb verilmi ve hkmn gereince yerine getirilmesi bildirilmi-
tir. Mcibince yenieri aadan mektb vrid olmutur. [Mistreatment
of Venetians by Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 275
[626] d. 251/ def. 337, S. N. 153a (153b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer 1042 [M.V. Eyll 1632] {M. 7-15 Eyll 1632}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello] Dergh-
muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin memleketleri ve kaleleri yaknn-
da skin olan serhadler ahlisinden brahim Aa, kendi halinde olmayp tah-
rik edici fesatlklar yapmakta ve snrlarda levend ekysyla gezip Venedik
reysnn eitli yalanlarla nesnelerini alp onlar rencde edip snrlarda
ihtille sebebiyet vermitir. Bu nedenle emr-i erf talebi zerine brahim
Aann dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak hareketlerde bu-
lunmasna msaade edilmemesine hkm verilmitir. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[627] d. 251/ def. 337, S. N. 154a (154b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer 1043 [M.V. Eyll 1632] {M. 27 Austos-4 Ey-
ll 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik beyleriyle sre gelen dost-
luk gerei memleketlerinde ve snrlarda binalar ina edilmemesi ge-
rekirken hl Nova ahlisinin sulh salha ve nceden verilen nin-
hmyna aykr, Venedik beylerinin vilyetlerinde ve krfeze yakn
yerde bina ina etmek zere olduklar bildirilmitir. Men olunmalar
iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Border problems.]
[628] d. 251/ def. 337, S. N. 155a (155b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1042 [M.V. 1632] {M. 6-15 Ekim
1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Mahmiyye-i zmirde skin olan Ve-
nedik konsolosunun yine zmirde skin Kuhim ve Yafe adl Yahudiler-
den iki bin guru hakk olmasna ramen konsolos, Yahudilerden bunu
alamaynca tedbir zere Yahudilerin bir mahzeninde olan yetmi uval
pembesini mhrlemitir. Hkmde konsolosun mhrnn herkes ta-
rafndan kabul edilmesi gerektii ve hakknn eksiksiz denmesi gerek-
tii bildirilmektedir. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of
goods by emins and/ or other Ottoman officers. Venetian consuls.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
276 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[629] d. 251/ def. 337, S. N. 156a (156b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir 1042 [M.V. 1632] {M. 5-13 Kasm
1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / lbasan Sancabeyine ve Dra Kadsna ve
Emine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi Perasto Na-
hiyesinin reys dima Memlik-i mahrsede, Arnavutlukta olan
iskelere gemileri ile yanap vilyet levazmndan artp ziyde kalan
terekeyi ihtiyarlaryla satanlardan, narh- ruzi zere satn alp gmrk-
te ve sire rsum-u aliyyesini gemilerine ykledikten sonra memleket-
lerine giderken, lbasanllardan bazlar fesad zere varp Venediklileri
katledip gemilerini de yamalamlardr. Bu nedenle gnderilen hkm,
bu fesad edenlerin kim olduklarnn tespit edilip gereince cezalan-
drlmalarn ve Venediklilerden yamalanan mallarn eksiksiz olarak
kendilerine ide edilmesini bildirmektedir. [Problems caused by priva-
teers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[630] d. 251/ def. 337, S. N. 157a (157b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1042 [M.V. 1632] {M. 16-25 Ekim
1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / lbasan ve Ohri ve Avlona Sancakbeylerine
ve Dra Kadsna ve Dra ve Avlona Eminlerine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Bir nceki hkmde gerekleen
yama ve katliam ile ilgili olarak blgeye gnderilmi olan baka bir
hkmdr. [Ayrca bkz. 629] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[631] d. 251/ def. 337, S. N. 158a (158b tl.) S. N. 159a. tl.
Tahrren f-evhiri Rebul-hir 1042 [M.V. 1632] {M. 5-13 Kasm
1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna ve Def-
terdrna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giovanni Cappello]
Dergh- muallya arz- hlidir. Halebdeki Venedik bezirgnlar ge-
tirdikleri kadife, uka, atlas, kemha (ipek kuma) ve sire eitli ak-
mieyi sevk-i sultniyede narh cari zere birer bahya tutulup ne mik-
tar ake ederse gmrk emini olanlarn yz akede ikier ake resm
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 277
gmrk alp ziydesini almamalar, Venedik ile sre gelen dostluk ve
ahidnme-i hmyn gereince gmrk ilemlerinin yaplmasn bildi-
ren hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and
taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[632] d. 251/ def. 337, S. N. 159b (159a tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel evvel sene 1042 [M.V. Kasm 1632] {M.
4-13 Aralk 1632} [stanbul]
Vech-i Tahrr-i Huruf oldur ki/[sitne-i sadetdeki Venedik baylosu
[Giovanni Cappello].
Vech-i tahrr-i huruf oldur ki her sene seltin-i aliyye tarafndan
resm-i muaf olan on bin mdde hamrmzdan ibu seneden vacib olann
cmlesi gelip vasl olur ki ancak resm-i muaf olmak zere makbuzu-
muz olmala bu tezkire yazlp eminin yerine gnderildi. [Wine sold to
Venetians.]
[633] d. 251/ def. 337, S. N. 160a, 159b (160b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-evvel sene 1042 [M.V. Kasm 1632] {M.
4-13 Aralk 1632} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Sancabeyine ve Mora Mfettiine
hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Cappello] Venedik
beylerinin memleketlerinden olan Zaklisa Ceziresi, Memlik-i mahr-
seden Moraya yakndr. Zaklisa hkimi, vki olan baz ileri iin Mo-
raya eli gndermitir. Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i
hmyn gereince bu elinin korunup kollanmas gerekirken, baz ki-
mesnelerin borcu ve davs iin ya da baka bahnelerle alkonulmu
ve bezirgnlaryla reylarna ynelik saldr ve tecavzler gerekle-
mitir. Bu nedenle emr-i erf ricas zerine men olunmalar iin hkm
gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves. [Venetians cannot be considered
responsible for others debts.]
[634] d. 252/ def. 338, S. N. 1a (1b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1046 [M.V. ubatn balar 1636]
{M. 6-16 ubat 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Avlonya Sancabeyine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
278 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gh- muallya arz- hlidir. Avlonya Livs ahlisinin kendi mhim-
matlarndan artp ziyde kalan terekelerin gerektiinde sre gelen
dostluk iin akeleri ile Venediklinin renber taifesine verilip harb ke-
fereye verilmeye diye mutemdiyen emr-i erfe verilmi ve defalarca
tembihlerde bulunulmutur. Ancak halen Avlonya Kalesi Aas Ali Aa
ve Avlonyada skin baz kimesneler burada bulunan terekeyi, emr-i
erflere aykr olarak Devlet-i liyyenin dmanlar olan Malta ve Ali-
gorna gemilerine vermilerdir. Hatta Venedik reys kr-u kesb iin
Avlonyaya vardnda saldrya uramtr. Ayrca Venedik kadrgalar
bu blgeden geerken kaleden zerlerine top atlm ve karaya kan
iki nefer adamlar da alkonulmutur. Bunun zerine Avlonyann m-
himmatlarndan artp ziyde kalan terekenin harb kefereye verilmeyip
kadmden olageldii zere akeleri ile Venediklilere verilmesi ve Avlon-
yallarn alkoyduklar iki Venediklinin de Venediklilerin kadrgalarnn
kapudanna teslim edilmesi iin emr-i erf ricas zerine hkm veril-
mitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[635] d. 252/ def. 338, S. N. 2a (2b bo)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1046 [M.V. ubat 1636] {M. 6-16
ubat 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Tunus Beylerbeyisi olup hl ber
vech-i arpalk Mora Sancana mutasarrf olan ve Mora ve Avlonya
Sancaklarnda vki olan Kadlara ve Liv-i mezbrede leb-i deryda
vki olan Kale Dizdarlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. nceki hkm ile ierik olarak ayn olan
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 634] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[636] d. 252/ def. 338, S. N. 3a (3b tl)
Tarihsiz {Tahmini M. 1637}
Mektb / Silahtar Paa Hazretlerinin kethdlar olan Mehmed
Aadan / Bosna Defterdr olan Mahmud Efendiye mektb.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Venedikli-
lerin Bosna Vilyetinde bulunan reysnn himayet olunup vilyetle-
rinin hkimlerinin Memlik-i mahrse ile olan dostluklar zere Vene-
diklilere iyi mumele edilmesi gerekirken, Espelet skelesine giden
tccar taifesinin ekynn zulmne uradklar haberi alnmtr. Bu
nedenle Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyn gere-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 279
ince, Bosna defterdrna ok kimseyle blgeye gitmesi, kontrol sa-
lamas ve iskeleleri tccarlara zulm eden ekylardan uzak tutmas
tembihlenmitir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[637] d. 252/ def. 338, S. N. 4a (4b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1046 [M.V. Martn sonlar 1637] {M.
26 Nisan-5 Mays 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Rumeli Beylerbeyisi olup hl ber
vech-i arpalk Hersek Sancana mutasarrf olan Nuh Paa ve skende-
reye Sancana ve Karacada Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. skenderiye Sancana tbi Karacada
Nahiyesinde Bebavine (Bebadeti) adl karyenin skinlerinden olup
fesatl ve haydutluu ile mehur olan Gkan veled-i Vekon (Giocan
veled-i Valcan) adl zmmnin Venedik beylerine tbi olan Kotor Kale-
sine giderken yz elli ba kz srp yamalad ve blgedeki Vene-
diklilere trl ktlk ettii bildirilmitir. Bu nedenle bu kkn ele geti-
rilip yamalad kzleri sahiplerine ide etmesi iin emr-i erf ricas
zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[638] d. 252/ def. 338, S. N. 5a-b (5b tl.) S. N. 6a-b tl.
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1046 [M.V. Martn sonlar 1637] {M.
26 Nisan-5 Mays 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Tunus Beylerbeyisi olup hl ber ve-
ch-i arpalk Mora Sancana Mutasarrf olan Ahmed Paaya ve Mora
Sancanda vki olan Kadlara ve Modon ve Koron ve Anavarin Ka-
dlarna zikr olunan Kadlklarda vki Kale Dizdarlarna ve Nefert
Aalarna ve skele Eminlerine ve sir Zbitlere.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Marib levendtnn Venedik beyleri ile
sre gelen dostlua riyet etmeyip denize korsanla ktklar zaman
Memlik-i mahrse iskelelerine ve limanlarna gelip giden Venedik ge-
milerine rast geldiklerinde, daima Venedik tccarnn emval ve erzak-
larn yamalayp trl ktlkler ve tecavzler ettii bildirilmitir. Bu-
nun zerine tccar taifesinin Memlik-i mahrseye gelip gitmeyi kes-
tii iin mrye ait olan gmrk rsumunda noksan deme olmutur. Bu
nedenle korsanlarn blgeden men edilmesi iin emr-i erfler gnde-
rilmitir. Ancak Modon, Koron ve Anavarin skelelerine gelen korsan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
280 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gemilerinin reislerinin ve levendt zbitlerinin Venedikten gelip iske-
lelerde ahli ile i yapan Venedik gemilerine huzursuzluk vermemeleri
iin yarar kefillerinin alnmas, baz mumele ve alveri edip kefil
vermekten imtina ederlerse iskelelere ve limanlara yanatrlmamalar
ve Memlik ahlisi ile alveri etmelerine ruhsat verilmeyip kale diz-
darlar ve nefert aalar ve sire hkim ve zbit olanlardan ve onla-
rn topluluklarndan hass alnmayp korsan levendtnn zabt olunmas
bildirilmitir. Ayrca baz zamandan beri bu korsan ekys Venedik
beylerinin memleketlerine akn edip nice trl huzursuzluk edenlerin
tembih olunup men olunmalar iin emr-i erf ricas zerine verilen h-
kmdr. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[639] d. 252/ def. 338, S. N. 7a (7b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1046 [M.V. 20 Mays 1637] {M. 26
Nisan-5 Mays 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Ber vech-i arpalk Kilis Sancana mutasar-
rf olan Yusuf Paaya ve Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik ile yaplan ahidnmelerde defa-
larca Venedik snrndaki blgelerde bina ina edilmemesi bildirilmi-
ken, Kilis Sancana bal Polie (Polizza) Nahiyesinde oturanlardan
merolu Ahmed Sipahinin Venedik beylerinin serhadlerine yakn
olan yerde tahminen yz nefer cenki koyacak miktar bir kale inasna
balad bildirilmitir. Ayrca Loncarik adl blgede skin olan Nuh
Aa adl kimsenin de kprye ta duvar kp kale yapmak tedrikinde
olduunun bildirilmesi zerine men olunmalar iin emr-i erf ricas
zerine hkm verilmitir. [Border problems.]
[640] d. 252/ def. 338, S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1046 [M.V. 20 Mays 1637] {M. 16-
25 Mays 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye ve Dukakin Sancakbeylerine ve
Le Kalesi Dizdarlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin ormanice kayklarn-
dan bir kayk Memlik-i mahrseden Le Kalesine varm iken kale
aas olan Mehmed Venedik ile sre gelen dostlua aykr olarak bu
kay alkoyup iinde bulunan eyalara da el koymutur. Bunun zeri-
ne Venedik beylerinin o tarafta bulunan Kotor Kalesi hkimi, Mehmed
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 281
Aaya mstakil adam gnderip kay iindekilerle birlikte talep et-
mitir. Bunun zerine Mehmed Aa kay iindekilerle birlikte ide
etmi; ancak kayk iindeki iki kk topu alkoymutur. Bu nedenle
emr-i erf ricas zerine Mehmed Aann elindeki toplar ide etmesi
gereini bildiren hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[641] d. 252/ def. 338, S. N. 9a (9b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1046 [M.V. 20 Mays 1637] {M. 16-
25 Mays 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / skenderiye Sancabeyine ve Karacada
Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. skenderiye Sancana tbi Karacada
Nahiyesinde Bilice (daha nce Bebavine) (Bielizze, daha nce: Beba-
deti) adl karye skinlerinden olup fesatl ve haydutluu ile mehur
olan zmm Gkann (Giocan veled-i Valcan) Venedik beylerine tbi
Kotor Kalesine giderken yz elli ba kz srp yamalayp Vene-
diklilere trl ktlkler ettii bildirilmitir. Bu nedenle bu ekynn
ele getirilip yamalad kzleri sahiplerine ide etmesi iin emr-i
erfe ricas zerine daha nce bir hkm verilmitir. Hkmn gerei
olarak bilfiil bervech-i arpalk Hersek Sancana mutasarrf olan Nuh
Paa, bizzat bu zmmyi ve yoldalarn ele getirmek iin ad geen kar-
yeye gitmi; ancak bu ekynn ele getirilmesi mmkn olmamtr.
Gkann, asi Arnavut ekysna bal olduu ve Venediklilerin yollar-
na inip katliamlar yapp mallarn yamalayaca haberlerinin alnd
ve bu Arnavut asinin Karacada Nahiyesine geldii ve nahiye ahlisi
ile mbaebet zere olduunun bildirilmesi zerine asinin ve yolda-
larnn ele getirilip hakkndan gelinmesi iin emr-i erf ricas zerine
hkm verilmitir. [Ayrca bkz. 637] [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[642] d. 252/ def. 338, S. N. 10a (10b tl)
Tahrren fi elyevm Zil-hicce sene 1046 [M.V. Martn sonlar 1637]
{M. Mays 1637} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Zaklisa Ce-
ziresinin ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesi ile il-
gili sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to
the Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
282 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[643] d. 252/ def. 338, S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1047 [M.V. Temmuzun sonlar
1637] {M. 24 Temmuz-2 Austos 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venedik beylerine sre ge-
len dostluk gerei verilen ahidnme-i hmyn ile iki taraftan dahi
sonradan bina ihdas olunmaya diye ahd- art olunmu iken Venedik
beylerinin serhadlerinde bulunan Kotor Kalesi yaknnda Memlik-i
mahrse kalelerinden Resan (Risano) Kalesi ahlisinin, Kotor Kalesine
tbi Galyata (Gliuta) ve Dubrotan (Dobrota) Irmaklarnn kenarlarn-
da ahidnme-i hmyna muhlif sonradan bir deirmen bina etmeye
baladklar bildirilmitir. Bunun zerine bu inaatn Kotor Kalesine
byk zarar olduu bildirilmi; bu nedenle men olunmas iin emr-i
erf verilmitir. Ancak deirmen inasnn devam etmesi zerine yeni-
den emr-i erf talep edilmi ve yeniden hkm gnderilmitir. [Border
problems.]
[644] d. 252/ def. 338, S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1047 [M.V. Temmuzun sonlar
1637] {M. 24 Temmuz-2 Austos 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Rumeli Beylerbeyisi olup hl ber
vech-i arpalk Hersek Sancana mutasarrf olan Nuh Paaya ve Bos-
na Beylerbeyisine ve skenderiye Sancabeyine ve Karacada Kad-
sna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Karacada Kazsnda vki olan Bilice
(daha nce Bebavine, tl. Bielizza) adl karye skinlerinden olan G-
kan (Giocan veled-i Valcan) adl zmm kendi halinde olmayp Venedike
tbi olan Kotor Kalesine gelenlerin yollarna inip katliamlar yapp mal-
larn yamalam ve klli fesatlk ve ktlk etmitir. Bu nedenle G-
kann yakalanp hakkndan gelinmesi iin ahidnme-i hmyn gerei
emr-i erf verilmitir. Ancak Mirliv orada hazr bulunmad iin bu
hkm icra olunamamtr. Ayrca Kotor Kalesinde tercmn olan kim-
senin olu baz ileri iin Karacada Kazsna gnderilince eky olan
Gkan, katletmek amacyla zerine varp tercmnn olunu yarala-
mtr. Bu nedenle Gkann yakalanp hakkndan gelinmesi iin emr-i
erf talebi zerine yeniden hkm gnderilmitir. [Ayrca bkz. 637 ve
641] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 283
[645] d. 252/ def. 338, S. N. 13a (13b tl)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1047 [M.V. Temmuzun sonlar
1637] {M. 24 Temmuz-2 Austos 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Paasna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Msrda subalk hizmetinde olan (isim-
siz) adl kimse Venedik beyleri tarafndan Msrda konsolos tayn olu-
nan kimseden ahidnme-i hmyna muhlif olarak vergi talep etmi-
tir. Konsolosun tercmn olan Paolo bu vergiyi demeyi reddedince
trl kt mumeleye ve eziyete maruz kalmtr. Bu nedenle Venedik
ile yaplan ahidnme-i hmynun Venedik konsolosu ve tercmn ile
ilgili maddelerinin gereince mumele edilmesi iin emr-i erf talebi
zerine hkm verilmitir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman of-
ficers.]
[646] d. 252/ def. 338, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1047 [M.V. Temmuz 1637] {M.
24 Temmuz-2 Austos 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Trablusam Beylerbeyisine ve Kadsna ve
Sancakbeylerine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Trablusam skelesine tbi iskelelerde
Venedik gemilerinin ve Venedik bezirgnlarnn vki olan ilerinin g-
rlmesi iin bizzat emr-i erfle konsolos olan Marco Sederini adl Ef-
ren ve Venedik tccarlar dostlua aykr olarak baz kimesneler tara-
fndan baz bahnelerle rencde edilmilerdir. Zbitler bile olagelene
aykr rsum ve vergi isteyip Venediklilere kt mumelede bulunmu-
lardr. Bu nedenle men olunmalar iin emr-i erf ricas zerine hkm
verilmitir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers. Venetian
merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those estab-
lished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman of-
ficers.]
[647] d. 252/ def. 338, S. N. 15a-b, 16a-b S. N. 17a-b tl.
Tahrren f-evhiri 1047 [M.V. Austos 1637] [stanbul]
Nin- erf / v. Muraddan / [Haleb ve Trablusama].
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Trablusama tbi iskelelere varp gelen
Venedik gemilerinin ve bezirgnlarnn ilerini grmek iin Halebin
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
284 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venedik Baylosu tarafndan Marco Sederini adl Efren konsolos tayn
olunup on seneye yakn zaman konsoloslukta hizmetini etmektedir.
Lkin konsolosun elinde konsolosluk bert olmad iin ahidnme-i
hmyn gereince konsolosluk bert verilmesi ricas zerine veri-
len berttr. Daha nce Halebde olan Venedik Baylosu tayn olunduu
zere Marco Sederini Trablusamda eskisi gibi Venedik konsolosudur.
Trablusam skelesine tbi olan dier iskelelere varp gelen Venedik
gemilerine ve Venedik bezirgnlarnn vki olan umur-u maslahatlarn
grmesi bildirilmektedir. Venedik gemi halk ve tccar taifesi dman
hususlarnda konsolosa mracaat etmelilerdir. Konsolos ve adamlar
kimsenin borcu iin tutulup rencde edilmemelidir. Venedikli taifesin-
den bir kimse bor ederse yahut thmet iin niyet ederse yerine biri
tutulmamal ve rencde olunmamaldr. Eer ol cnibte baz kimesneler
konsolosu arzen ve sire Venedikliden baz nesneler iin dav ederse
ve o dav be bin akeden fazla olursa; konsolos sicil ve hccet ve ya-
hud kendi hatt ile temessk almamaldr. Dav edenler sicill-i mahf-
zeye kayd olunmal ve davlar sitne-i sadete havale olmaldr ki
dav divn- hmynda grlp hak icras olunsun. Eer Venedik-
liden sulh salha muhlif ol cnibde esr bulunursa; esr Mslman
olmu ise azd edilmelidir; eer Mslman olmayp henz kfr zere
ise ahidnme-i hmyn ve nin- erf mcibince serbest braklp
Venedik konsolosuna teslim olunmaldr. Eer ol cnibte harb korsan
ekys ve Mslman levendt Venedik baralar ve gemileri deryda
tutulup yama edilip hasara urattktan sonra ol cnibe getirirler ise
vilyet kads memleket halk ve zbitleri ile ol makule yama olunan
Venedik gemilerini ve esbblarn ve adamlarn ve top ve aletleri-
ni korsan ekysnn elinden alp Venedike gndermek iin Venedik
konsolosuna teslim etmelidir. Bu gibi fesat eden korsan ekys ve ya
Mslman levendt iyi tedbir ile ele getirilip Sdde-i sadete gnde-
rilmelidir. Eer deryda ve limanda muhlif rzgr kp bu nedenle
Venedik gemilerinden biri helak olursa gemi iinden kan Venediklile-
re, ahidnme-i hmyn mcibince kimse taarruz etmemelidir. Gemi,
met, top ve aletlerinin tamam konsolosa teslim olunmaldr ve bir
ferde ahidnme-i hmyna muhlif olarak dahl ve taarruz edilme-
melidir. Tccar ekynn karadan ve derydan ol cnibe varan Vene-
dik bezirgnlarna kimse saldrp tecavz etmemelidir ve tccarlardan,
baralardan ve gemilerinden peke ve hediye nmna kimse bir nesne
talep etmeyip fuzuli bir ake ve bir habbelerini almamaldr. Tccarlar
ticaret ettiklerinde at, yarak, kurun ve buday hricinde memn ol-
mayp ele geldikleri mety ahidnme-i hmyn mcibince nceden
alp vilyetlerine gtrp gemilerini knun- kadm zere verdikten
sonra eminler taifesi ve gayriler knun- kadmden ziyde gmrk ta-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 285
lep etmemelidir. Eminler ve iskele yasaklar ve gayriler baralarndan
peke nmna bir ake ve bir habbelerini almamallardr. Eer almak
iin emr dahi sunarlarsa ahidnme-i hmyn ve nin- erfe muh-
lif i ettirilmeyip bir ake ve bir habbe verilmemelidir. Ol cniblerde
sulh salha ve ahidnme-i hmyna muhlif skin olan Venedikli
tccar taifesi ve sire Venedik reys evli ve evli olmayan gelip gidip
ticaret ve renberlik zere olanlardan ahidnme-i hmyna aykr
hara ve sire nesne talep edilip peke alnmamaldr. Venediklilerden
birisi veft ettiinde temesskatna beytlmlce kassam ve dierleri
dahl etmeyip Venedik konsolosuna teslim olunmaldr ki Venedikteki
vrislerine gnderilsin. Venediklilerin birbirleri aralarnda dav ve
nizlar vki olursa ahidnme-i hmyn ve nin- erfe gereince,
Venedik konsolosu davlar ve aynileri zere grp bir ferde mani ol-
masn. Eer Venedik konsolosuna verilen emr-i erflere muhlif bir e-
kilde emr-i erf gnderip edip ahidnme-i hmyna muhlif rencde
eylemek isterlerse, emir gnderenlerin emirleri ellerinden alnp sit-
ne-i sadete gnderilsin ki ahd-i emana ve ahidnme-i hmyna
aykr olarak Venediklilere zulmler ve saldrlar olmasn. Eer Venedik
konsolosu ile bir kimsenin davs olursa, konsolos rencde olunmasn.
Davs Sdde-i sadete havale olunsun ki divn- hmynda grl-
sn. Eer konsolos Sdde-i sadete veya baka bir yere gitmek ister-
se kendisine, adamlarna ve eyalarna kimse mani olmasn, rencde
edilmesinler ve yolda, izde, menzillerde ve darda dahl ve saldrlar
olmasn. Narh- ruzi zere akeleri ile zverzadeleri tedrik olunup bu
hususda sknt ektirilmesin. Eer konsolos hakknda baz konularla
ilgili olarak emir gnderilip saldrmak isterlerse bu emr-i erf yerine
getirilmeyip der-i devlete havale olunsun. Konsolostan ve adamlarn-
dan kefil talep olunursa buna msade edilmesin. Konsolos ve adamlar
bu nedenle rencde olunmasnlar. Venedike ait olan Giridte bir su i-
lenirse, konsolos Giride ve ahir yere gnderilmek istenirse kimse buna
mani olmasn. Bir dav iin konsolos mahkeme-i erfeye vardnda
dav hakknca ve adalet ile grlsn. [Appointment of a consul.]
[648] d. 252/ def. 338, S. N. 18a (18b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1637}
Mektb / dris Aa
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Kuds-i erf
muhfazasnda Bettlelem Karyesinde bahe ve zeytinlik ve sire ecar ve
arazinin vki Efren ruhbanlarnn zabt ve tasarruflarnda iken Rum pat-
rik ve rahipler tarafndan zabt edilmesi zerine blgeye gnderilen mek-
tbdur. [Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
286 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[649] d. 252/ def. 338, S. N. 19a (19b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1047 [M.V. Eylln sonlar
1637] {M. 1-10 Ekim 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Beylerbeyisi olan Ahmed Paaya hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerine tbi stendil Ceziresi
skinlerinden Zorzi Poditi ve Marco di Noris adl renberler alveri
iin Sifnoz (Yun. Sifnos) Adasna varp kr-u kesb zereler iken Koron
ahlisinden Yusuf, bir fenerli kalyata ile bu adaya uramtr. Vene-
dikliler, Yusuf ve yolda Karabatak (isimsiz) adl kimesnelere inanp
dosta davranmlardr. Ancak Venedikliler Serifoz (Yun. Serifos) Ada-
sna gitmek zere hareket ettiklerinde, kalyata sahibi Karabatak ile
zerlerine varp sre gelen dostlua aykr olarak Venedikli renberleri
basp yanlarnda bulunan bin yedi yz kurularn gaspedip kendilerini
de esr edip trl ktlk ve fesatlk etmilerdir. Bu nedenle renber-
lerin salverilmesi ve onlardan gasp edilen mallarn, gurular ve sire
esbblarnn kendilerine geri verilmesi iin ahidnme-i hmyn ge-
reince emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[650] d. 252/ def. 338, S. N. 20a (20b tl)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1047 [M.V. Ekimin balar
1637] {M. 1-10 Ekim 1637} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik ile sre gelen dostlua ramen
Bosna serhaddinde bulunan Makraska skelesinin eminleri ve dier-
lerinin dostlua aykr hareket edip kaleler ve burlar bina ettikleri
bildirilmitir. Bununla birlikte baz kimesneler de kayklar tedrik edip
donatp Venedik Krfezine korsanla kp Venedikin renber gemi-
lerine ve kayklarna saldrmlardr. Bu nedenle men olunmalar iin
emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. [Border problems. Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[651] d. 252/ def. 338, S. N. 21a (21b bo)
Tahrren f-elyevm Cemziyel-evvel sene 1047 [M.V. Ekimin balar
1637] [stanbul]
Bert / v. Muraddan.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 287
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Bosna Ey-
letine tbi Hersek Sancanda vki Nova-y Atik ve Cedid tersene-
lerinde Nova kapudan olan Alinin arz- hlidir. Mustafa brahimin
grevinden alnd ve yerine bin krk yedi Cemzil evvelinin on beinci
gnnden yevmi on be ake ulufe ile kethd nasb edip bu bert- iz-
zet makrunun verildii ve Bosna hazinesine sunulduu bildirilmektedir.
Buna gre ad geen Mustafa brahimin ve yoldalarnn ahidnme-i
hmyna aykr olarak bir ferde dahl ve saldrda bulunmamas bildi-
rilmektedir. [Assignment of a reeve to a shipbuilding yard.]
[652] d. 252/ def. 338, S. N. 22a (22b bo)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1047 [M.V. 1637] {M. 29 Kasm-8 Ara-
lk 1637} [stanbul]
Vech-i tahrr-i huruf / [sitne-i sadetdeki] Venedik Baylosu [Alvi-
se Contarini].
Vech-i tahrr-i huruf oldur ki Saltant- aliyye tarafndan mer bat-
maz iin her sene kann-u kadm zere resmi muaf olan on bin mdde
hamr tereke ibu senenin vacibi iin zikr olunan on bin mdde hamr-
mz gelip vsl vech-i merh zere resm muaf olunman hl hamr
emini olan Ali Aaya temessk olmak zere ibu vesika ketb olunup
yerine vaz olundu. [Inheritance.]
[653] d. 252/ def. 338, S. N. 23a (23b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1047 [M.V. Ekimin balar 1637]
{M. 27 Ocak-5 ubat 1638} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Belgrad Kadsna ve Mui Paann Kayma-
kamna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedikten ticaret maksadyla gelen
bezirgnlarn Memlik-i mahrsede ldklerinde met, esbb ve met-
ruktna beytlml eminleri ve gayriler mdahale eylemeyip vrisleri
mevcut ise vrislerine teslim oluna, deil ise Venedik baylosu her kim
ise ona zabt ettirile t ki ol dahi vrislerine gndere diye ahidnme-i
hmynda art ve kayt olunmutur. Venediklilerden Antonio Toretta
adl bezirgn Belgradta ticaret zere iken veft etmitir. Torettann
Belgradda bulunan Yhuda ve baka baz kimesnelerden vde ile ve-
rilmi alt pastov yetmi ile uka bahsnda doksan alt bin akesi ve
denk kt bahasndan on alt bin akesi olmakla zikr olunan yz
on iki bin akeyi ve sire metruktna beytlml emini olan kimse el
koymutur. len tccarn vrisi olan emmisi Giacomo Banifatiada adl
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
288 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venedikli varp bu metrukt talep ettiinde ahidnme-i hmyna ve
sulh salha muhlif olarak eminin bu metrukt vermeyip inad ettii
bildirilmitir. Bu nedenle emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr.
[Goods belonging to Venetians who have died in Ottoman land.]
[654] d. 252/ def. 338, S. N. 24a (24b bo)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1047 [M.V. 1637] {M. 27 Ocak-5
ubat 1638} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sdde-i sadetimden Venedik Beylerine
tbi Kotor Kalesine varncaya yol zerinde olan Sancakbeyleri ve Ka-
dlarna ve Dizdarlarna ve Nefert Aalarna ve Voyvodalarna ve
skele Eminlerine ve sir Zbitlerina hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik reylarndan Drende-i Fer-
mn- hmyn Nicoletto Markoyik (Marcoich) iin Kotor Kalesine tbi
Budvaya (Budua) adl (bo) gittii bildirilip Markoyik oraya ulanca
kasabalardan, karadan, menzillerden ve dardan kendisine ve yolda-
larna, esbb ve ekllerine dahl ve taarruz olunmamas ve Venediklinin
emin ve slim olarak yerine ulamas iin ahidnme-i hmyn artlar
gereince emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[655] d. 252/ def. 338, S. N. 25a (25b tl.)
Tahrren fi elyevm Zil-kade sene 1047 [M.V. 1637] {M. Mart 1638}
[stanbul]
Sebeb-i tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Sebeb-i
tahrr-i tevki refi hmyn oldur ki Venedik beyleri tahvillerinden bin
krk yedi evvl mkerreminin yirmi drdnc gnnde vaki Mart-
evvelinden bin krk sekiz Zil-kadesinin beinci gnnde vki Mart-
evveline varncaya dein Cezire-i Zaklisann her sene ber vech-i mak-
tu tayn olunan kesimleri akesinden bin be yz sikke-i hsne bin
krk yedi evvlinin on beinci gnnde bil-fiil mer-i merkmun ter-
cmnlar olan Antonaki (Antonachi) nm tercmn yedinden sitne-i
sadetim hazinesine bit-tamam teslim olunman temessk iin ibu
hkm-i erfim verildi yle bilesiz almet-i erfe itimad klasz. Ce-
zire-i Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk deme-
sinin yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr
hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Em-
pire for the Zakynthos island.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 289
[656] d. 252/ def. 338, S. N. 26a (26b tl.)
Tarihsiz [Tahmini M. 1638] [Rodos]
Mektb / Muhhib-i mahlas Ebubekir mutasarrf Liv-i Rodos / Andira
Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Daha nce
iinde bulunan Venedik bezirgnlar ile Andirada parelenen Dubrov-
nik gemisinin iinden dokuz kfir kurtarlp Sakza getirilip burada
da Venedik baylosunun konsolos olan oluna teslim edilmitir. Lkin
gemiden kan eer gn ve eer yapa ve sire met Andirada mah-
zene konulmutur. Venedik Baylosu, bu mallar talep edip ikyette bu-
lununca blgeye bu mektb gnderilmitir. Bu geminin iinden kan
metlar eer Andira Kadsnda ise reydan kimsenin bir habbesine
mdahale etmeyip Andira kadsnn hccet akesi miktar on gn ie-
risinde alp btn mallar her ne ise konsolos olan Venedikli oluna
teslim edilmesi bildirilmektedir. Ayrca Komene (Gomene) Palamarin
adl geminin de kadya teslim olunmas ve bu hususda kimseye bir hab-
be yama ettirilmemesi bildirilmektedir. Mektbda ayrca Andira ka-
dsna bir tembihte bulunulmakta ve Venedik ile olas bir problemin
Andira iin iyi sonular vermeyecei dile getirilmektedir: Zira bunla-
rn sadetli padiahmzn yerlerinde hidnme-i hmynu vardr. Bir
trl muhlefet olunmak ciz deildir. Baylos byk adamdr. Sizi ik-
yet ederse iyi deildir. B-kusur metlarn teslim ettiresiz ve sizin Andi-
ra kocalar ve vekilleri siz bu hususda mezbr Dubrovnikin gemisinin
metndan bir habbesin kimesneye yama ettirmeyip mceb-i mektb
mil olasz zir gemi Dubrovnikindir. Lkin iindeki metlar Venedik
bezirgnlarnndr. Verilmesi lazmdr. hmal olunmayp veresiz diye
bildirilmektedir. [Wreck of Venetian ships, Venetian merchants in Ot-
toman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.
Order to treat Venetians in a friendly way.]
[657] d. 252/ def. 338, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [Mahrse-i skdar]
Hkm / v. Muraddan / Hl ber vech-i arpalk Rodos Sancana
mutasarrf olan Bekir Paaya .
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Ordu-
y hmyna arz- hlidir. Venedik beylerinin memleketlerinden sten-
dil Ceziresinden bir frkata Girid Ceziresine giderken denizde iddetli
frtna kmas zerine gemi Santorini Adas nnde parelenmi; iinde
olan met, esbb, sava aletleri ve gemi aleti her ne ise karaya kar-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
290 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
tldktan sonra ahidnme-i hmyna aykr olarak ada ahlisi tara-
fndan el konulmutur. Bu nedenle geminin iinden kartlan eyalar
her kimin elinde ise stendil hkimi tarafndan gnderilen adama y-
hud da sahiplerine teslim edilmesi iin emr-i erf ricas zerine verilen
hkmdr. [Wreck of Venetian ships, Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[658] d. 252/ def. 338, S. N. 28a (28b tl)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [Mahrse-i skdar]
Hkm / v. Muraddan / Bekir Paaya Akdenizde vki olan Sancak-
beylerine ve Elviya-i mezbrede vki olan Kadlara hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Or-
du-y hmyna arz- hlidir. Venedik bezirgnlarnn memleketlerin-
den stendil Ceziresi skinlerinden Zorzi Pudit ve Marco de Nores adl
renberler alveri ve renberlik ederler iken korsan taifesinden Yusuf
ve Karabatak adl kimesneler daha nce sulh salha ve ahidnme-i
hmyna muhlif olarak bunlar ele geirip esr edip saldrmlardr.
Venedikliler bir ekilde bunlarn elinden kap geri kr- kesblerinde
renberlik yapmaya devam ederlerken, ne Adas zmmleri, Sizi be-
haya komular idi. Biz sizin behanza kefil olmu idik diye renberlik
ettikleri yerde bunlar bulup saldrp rencde ettikleri bildirilmitir. Bu
nedenle men olunmalar iin emr-i erf ricas zerine verilen hkm-
dr. [Ayrca bkz. 649] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[659] d. 252/ def. 338, S. N. 29a (29b tl)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Ordu-y
hmyna arz- hlidir. zmir skelesine Venedikten met ile gelip
giden renber gemilerinden gelip gittiklerinde iskele yasaklar sel-
metlik nmna on be gurua kanaat etmeyip gelip giden Yahudi ve gayri
tccar taifesinin kann zere mrye dedikleri gmrkten yz ake he-
sabndan bire dahi on ake selametlik isteyip tccar taciz ettikleri bil-
dirmitir. Bu nedenle men olunmak iin emr-i erf ricas zerine hkm
verilmitir. [Selametlik akesi iin Ayrca bkz. 388] [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 291
[660] d. 252/ def. 338, S. N. 30a (30b tl)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Andira Sancana ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Ordu-
y hmyna arz- hlidir. Daha nce bir kk Dubrovnik gemisi ter-
sane-i mireye zift getirip hizmet ettikten sonra Venedik bezirgnlar
zikr olunan gemiye navlon ile yapa, gn ve sire met ykleyip Vene-
dike giderken denizde iddetli frtnaya rast gelmilerdir. Andira Ada-
snda gemiden karaya karlan mallarn Andirada mahzende tutuldu-
unun bildirilmesi zerine bu mallarn Venedik tarafndan gnderilen
adama teslim edilmesi iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr.
[Ayrca bkz. 656] [Wreck of Venetian ships.]
[661] d. 252/ def. 338, S. N. 31a (31b tl)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Manisa ve Tire Kadlarna ve ol semtlerde
Anadoluda Venediklinin dinleri bulunduu yerlerin Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Ordu-
y hmyna arz- hlidir. Mahmiyye-i zmirde olan Venedik konso-
losunun ve Venedik tccarnn geri mahmiyye-i mezbrede skin ve
mtemekkin olan Yahudi ve Rum bezirgnlarnn zimmetlerinde uka,
kuma ve sire metlar vardr. Yahudi ve Rum bezirgnlar bu eya-
larn behlr karlnda pembe vermeyi taahht ettikleri halde bu
pembeyi de vermemilerdir. Bu bezirgnlarn Venediklilerin haklar-
n geri vermemek iin zmirden kalkp hkmn gnderildii yerlere
gittikleri; buna gre bu bezirgnlar her nerede ise bulunup eriyle
haklarnn alverilmesi iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr.
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers.]
[662] d. 252/ def. 338, S. N. 32a (32b bo)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [Mahrse-i skdar]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Venedik
beyleri ile yaplan sulh salha kar iki tarafn dostluunu bozacak
hyanet olunup iki tarafn serhadlerinde olan memleketlerde olan hk-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
292 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
kam ve kale dizdarlar ve nefert aalar ve sir serhadlerde olan z-
bitler ol cniblerde fitne ve fesat olan ekyy zabt eyleyip Venedik
beylerinin snr dhilinde olan memleketlerine ve reylarna dahl ve
tecavz ettirilmeyip ve ol serhadlerde olan hkim ve zbitler Venedik
beylerinin hkkam ile kemal-i muhabbet geinip hsn-i mumele ze-
re skn etmeleri iin fermn- lin gnderilmitir. [Border problems.
Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[663] d. 252/ def. 338, S. N. 33a (33b tl)
Tahrren f-evsiti Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 26 Nisan-5 Mays 1638} [Mahrse-i skdar]
Hkm / v. Muraddan / Sakz Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Ordu-
y hmyna arz- hlidir. Venedik bezirgnlar ve gayri tccar tai-
fesi Venedikten stanbula ve sire Memalik-i mahrseye getirdikleri
ve alp gtrdkleri metlarnn knun zere mrye ait olan resm ve
gmrklerini dedikten sonra iskelelerde ve bendlerde bulunan Vene-
dik konsoloslarna tayn olunan konsolosluk aidelerini vermekte; bu
nedenle kimse inat ve muhlefet etmemitir. Ancak Sakzda Venedik
konsolosu olan Giacomo Balsarini ola geldii zere Sakza gelen tc-
cardan aideyi talep ettiinde tccar taifesinden bazlarnn vermekte
inat ettikleri bildirilmitir. Bu nedenle kadmden olageldii zere alve-
rilmesi iin emr-i erf talebi zerine hkm verilmitir. [For the sake of
unpaid consulship.]
[664] d. 252/ def. 338, S. N. 34a (34b tl)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1047 [M.V. Nisann sonlar 1638]
{M. 16-25 Nisan 1638} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Sbkan Vezir-i zam olup hl Budin Muh-
fazasnda olan Mehmed Paaya Budin Defterdrna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik tccarndan Antonio Torto Belg-
radda veft etmi ve zimmetinde yz on iki bin nakit akesi kalmtr.
Bezirgnn bu nakit akesine ve sire metruktna, mal kayptr diye
beytlml emini ve baka kimesneler el koymulardr. Tortonun vrisi
olan Giacomo Poigacio Venedikten Belgrada gelip bu zimmeti talep
etmi ve bunu teslim almas iin emr-i erf gnderilmitir. Ancak zim-
mete el koyanlar bunu Vendikliye vermeyip Venedikliye zulm etmi-
lerdir. Bu nedenle Memlik-i mahrsemde Venedik bezirgnlarndan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 293
biri mrt oldukta vrisi mevcut ise vrisine, deil ise miras baylos
her kim ise ona verile ki ol dahi vrisine gndere diye ahidnme-i
hmyn art gereince emr-i erf ricas zerine hkm gnderilmitir.
[Goods belonging to Venetians who have died in Ottoman land.]
[665] d. 252/ def. 338, S. N. 35a (35b tl)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1048 {M. 4-12 Temmuz 1638} [stan-
bul]
Hkm / v. Muraddan / Koron Kadsna ve Dizdarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venedik beyleri ile sulh salh
olmu ve bu nedenle Venediklilere verilen ahidnme-i hmynda:
Venedik beylerine tbi olan memleketlerin reylar esr olunmaya
eer bir tarikle esr olunmu rey bulunursa bil-tererrd tlak oluna
diye belirtilmesine ramen Marib korsan kalyatalar Venedike tbi Gi-
rid Adasna varp sre gelen dostlua aykr olarak baz karyeleri basp
trl ktlk etmiler ve o esnada Marc Antonio Gavale adl Venedik
reysn ve karsn sar oluyla ele geirmilerdir. Mslman olup
meradan olan aban, blgeye vardnda Venedikli Marc Antonio Ga-
vale kendisine mracaat etmitir. Ancak aban da bu Venedikliden bin
guru talep etmi; bu nedenle Venedikliyi kefile verip kars ile oullarn
da dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr olarak alkoyup onlara kl-
li zulm ve ktlklerde bulunmutur. Bu nedenle Venediklilerden beh
nmna bir ake alnmayp; alkonulan ailesinin de serbest braklmas
iin emr-i erfi talebi zerine hkm verilmitir. [Problems caused by pri-
vateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[666] d. 252/ def. 338, S. N. 36a (36b tl)
Tarihsiz {Tahmini M. 1638}
Mektb / Mustafa Usta Bostancba / Bilfiil zmir Ustas Mustafa
sitneye Kdvet.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] zmirde
bulunan baylosun bildirdii zere tamir gerektiren harabe olmu sa-
rayn baz yerlerinin tamir ettirilmesi iin gnderilen mektbdur. [Res-
tauration of Venetian buildings.]
[667] d. 252/ def. 338, S. N. 37a (37b tl)
Tahrren f-evili Rebul-evvel 1049 [M.V. Austosun ba 1639] {M.
2-11 Temmuz 1639} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna hkm ki.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
294 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Halebde konsolos olan Nicol Foscolo
adl Efren yirmi aydr Halebde emin olan Sanos adl Ermeniye bin
be yz guru ve skenderun skelesi emini olan Haham adl Yahudiye
iki bin adet guru verip geri talep ettiinde bu zamana kadar gurula-
rn geri verilmedii bildirilip er ile grlp konsolosun bahsi geen
miktar gurularnn eminlerden, eer eminler mevcut deiller ise ve-
killerinden alnmas, vermemek iin bahne ederlerse de Venedikten
kendilerine ve sire Venedik tccarna gelecek ve Venedike gidecek
met ve esbbn gmrklerine mahsub ettirilmek bbnda emr-i erf
ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[668] d. 252/ def. 338, S. N. 38a (38b bo) S. N. 39a-b tl.
Tahrren f-evhiri Receb sene 1049 [M.V. 28 Kasm 1639] {M. 17-26
Kasm 1639} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Venedikten sitneye gelinceye yol zerin-
de olan Beylerbeyiler ve Beyler Kadlar ve Kale Dizdarlar ve Nefert
Aalarna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Malum
ola ki Venedik Beylerinin tercmnlarndan Girolamo Paze (Girolamo
Pace) adl tercmn hkmn gnderildii blgelerin beylerinin baz
mhim ileri iin Venedik ve Zavereden Bosna, Budin ve sire Me-
mlik-i mahrseye gnderilmitir. Tercmn bahsi geen eyletlere
varp dolancaya ve gelinceye ehirlerden, kasabalardan ve karadan
geldiinde kimse rencde edilip korkutulmasn ve vki olan hususlar
iin izin verilip kendisine yoldan, harmiden ve ekydan korumak iin
i, kl ve sire sava aleti getirip ve dlbende sarlp ve yelek takm
giyip ve yarar ata bindiinde kimseye dahl ve taarruz ettirilmemek iin
nceden sitne-i sadetde bulunan Venedik baylosunun [Alvise Con-
tarini] bildirmesi zerine emr-i erf verilmitir. Tercmn bahsi geen
eyletleri dolap varp gelinceye her hangi taht- hkmete dhil olursa
ehirlerde ve kasabalarda ve karada kendisine ve yoldalarna bindii
yarar atna ve sire davrlarna ve esbb ve etfaline kimse tarafndan
dahl ve taarruz ettirilmeyip Venedik tercmnlarnn, harmiden ve e-
kydan kendilerini korumak iin Mslman esbb giyip sava aleti
getirmeye ruhsat verilmitir. Kadmden olageldii zere i, kl ve
sire sava aletleri gtrp dlbend sarnp ve yelek takm giyip git-
tikten dahi kimsenin rencde edilip ve korkutulmamas bildirilmektedir.
Ayrca baz kimesneler, bizim Venedik beylerinden ve teva budaydan
hakkmz vardr diye Venediklileri rencde edenler olduu bildirilmi-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 295
tir. Bu nedenle bakasnn borcu ve thmeti iin kimsenin yolundan
alkonulmayp dahl ve taarruza uramamas bildirilmektedir. [Order to
treat Venetians in a friendly way.]
[669] d. 252/ def. 338, S. N. 40a-b S. N. 41. bo
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1049 [M.V. 1639] {M. 21-29
Austos 1639} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bervech-i arpalk Rodos Sancanda muta-
sarrf olan ve Akdenizde Dery Beylerine Ba ve Bu olan Ebubekir
ve Akdenizde yallarda vki olan Kale Dizdarlar ve Nefert Aalar ve
Kethdlar ve Akdenizde vki Dery Beyleri ve sir Erlere hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Daha nce
baz nedenlerle Venediklilerin gemilerinin Memlik-i mahrsede vki
olan iskelelere gelmesi ve bezirgnlarnn Memlik-i mahrsenin vil-
yet ve memleketlerinde alverilerine emr-i erflerle mani olunmu
idi. Ancak daha sonra Venedik doju ve sir beylerinin sitneye n-
meleri gelmi ve Venedikin stanbulda bulunan baylosu da arz- hl
sunmutur. Bunun zerine Venedikli bezirgnlarn selmetle gelip gi-
dip ticaretlerine devam edebilmeleri iin ellerine verilen ahidnme-i
hmynlarna gre ticaret yapabilmeleri iin ruhsat- hmyn veril-
dii bildirilmektedir. Bu nedenle Venedikli tccarlarn Cezayirli ve Tu-
nuslu korsanlarn verebilecekleri zararlardan korunmalar iin korsan-
larn kale altlarna alnmamalar, Venediklilerden esrleri olursa ser-
best braklmalar ve sir ahidnme-i hmynda belirtilen tedbirler
sralanmaktadr. [Order to treat Venetians in a friendly way Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[670] d. 252/ def. 338, S. N. 42a-b S. N. 43a-b tl.
Tahrren f-evsiti Rebul-hir 1049 [M.V. Austosun sonu 1639] {M.
11-20 Austos 1639} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Bosna Eyletinde
vki olan Sancakbeylerine ve eylet-i mezbrede olan Kadlara Hkm.
Daha nce baz sebep ile Memlik-i mahrseden Venedike zhire ve
sir met verilmeyip tccar varp gelmeyip alveri umru fermn-
erfle tecire konup men olunmu idi. Lkin Venedik doju [Francesco
Erizzo] ve beyleri tarafndan sitne-i sadete gnderilen baylos [Al-
vise Contarini] arz- hl sunmu ve bu nedenle bar yaplmasndan
bu ana gelinceye kadar Venediklilerin ellerine verilen ahidnmeler ile
Venedikli tccarlarn varp gelip ticaret etmeleri iin ruhsat verilmitir.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
296 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Memlik-i mahrseye gelip giden Venediklilerin her ekilde korunup
kollanmalar bildirilmektedir. Bu nedenle aada ad geen blge y-
neticilerine hkmler gnderilmitir. Mcibince Ohri beyine ve Liv-i
Mezbrede vki olan Kadlara, Mcibince Yanya Sancana ve Kad-
larna, Mcibince Eflak Voyvodasna, Mcibince Bodan Voyvodasna,
Mcibince lbasan Sancana ve Kadlarna, Mcibince Avrene ve Sof-
ya ve Filibe Kadlarna, Mcibince skb Sancabeyine ve Kadlarna,
Mcibince Belgrad Kadsna, Mcibince Delvine Sancabeyine ve
Kadlarna, Mcibince Selanike Mutasarrf olan Paaya ve Kadsna,
Mcibince Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna, Mcibince Meziztre San-
cana ve Kadlarna, Mcibince Avlonya Sancabeyine ve Kadlarna,
Mcibince zmir Kadsna ve Sula Sancanda vki olan Kadlarna,
Mcibince Sakz Kadsna ve Beyine, Mcibince Midilli Sancabeyine
ve Kadlarna, Mcibince Arboz Sancabeyine ve Kadlarna, Mci-
bince nebaht Sancabeyine ve Kadlarna, Mcibince Msr Paasna
ve skenderiye Beyine, Mcibince Haleb Beylerbeyisine ve Kadsna,
Mcibince Mora Sancana Mutasarrf ve Kadlarna ve Kale Dizdarla-
rna. [Ayrca bkz. 669] [Venetian merchants; peace agreement.]
[671] d. 252/ def. 338, S. N. 44a (44b tl)
Tarihsiz (tl. Cemziyel ahir sene 1049) [M.V. Ekimin balar 1639]
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Eylet-i mezbrede
vki olan Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya tezkiresi; Kilis Sancanda Berkolu Mustafa ve Krka
Sancanda Viraneli (Vranl) Halil ve olu Torak adl kimesnelerin yap-
tklar faaliyetlerden dolay blgeye daha nce defalarca emr-i erfler
gnderilmitir. Ancak bunlarn haklarndan gelinememi ve bu eky
da bu nedenle bir sr olaya sebebiyet vermitir. Arap adl eky, nice
eky ile sebepsiz yere sava aletleriyle ebenik Kalesinin snrna te-
cavz edip Venediklilerin yz ba kzn, inek, at ve katrlarn gasp
edip yamalam ve iki Venedik reysn da katl edip fesatlar ve k-
tlkler etmitir. Hkm, ahidnme-i hmyn artlar gereince Vene-
diklilerden yamalanan hayvanlarn idesini ve ekynn haklarndan
gelinmesini bildirmektedir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves. Border problems.]
[672] d. 252/ def. 338, S. N. 45a (45b tl)
Tarihsiz (tl. Cemziyel ahir sene 1049) [M.V. Ekimin balar 1639]
[stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 297
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Getire Ovas skinlerinden Kostervik Ah-
med (talyanca belgede Vranal Halil ve olunun da adlar geiyor.) adl
kimse kendi halinde olmayp fesat zere olmakla Karide Kalesinden
kp bir Venedik kapudann katletmek iin pusu kurmutur. Ancak Ve-
nedikli kaptan katletmeyi baaramayan Ahmed bu nedenle bir Vene-
dikliyi katletmi ve balarn da harap etmitir. Daha sonra Sdde-i s-
lam Kapudan brahim ve eky Torak ile (Muhtemelen Vranal Halilin
olu) adl kimesneler, Ahmed ile yekdil olup nice ekyy balarna cem
edip Venedik snrna tecavz etmiler ve Venedikliden Ormanie kapu-
danna ve bir nefer yoldan dahi katl edip topraklarnda olan aala-
rn kesip ve balarn harap edip fesat ve ktlkleri eziyet bulmutur
diye ehl-i fesatn gerei gibi haklarndan gelinmek iin emr-i erf ricas
zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves. Border problems.]
[673] d. 252/ def. 338, S. N. 46a (46b tl)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-ahir sene 1049 [M.V. Ekimin balar
1639] {M. 9-18 Ekim 1639} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Kilis Sancana
mutasarrf olan (bo) ve Kilis Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini]
Dergh- muallya tezkiresi; Venedik tccar ve renberleri uka ve
metlaryla Venedikten kp Kilis toprana dhil olduklarnda blge
yerlilerinden baz kimesneler bu tccarlarn uka ve metlarn gas-
pen alkoymulardr. Tccarn uka ve metlarnn yerli yerinde tefti
olunup kusursuzca sahiplerine ide edilmesi iin hkm-i hmyn ri-
cas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[674] d. 252/ def. 338, S. N. 47a (47b tl)
Tarihsiz [Tahmini M. 1639] [stanbul]
Mektb / Kaymakam Mehmed Paadan / Bosna Beylerbeyisine
mektb.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Bosna sn-
rnda meydana gelen olaylar zerine gnderilmi mektbdur. [Ayrca
bkz. 673] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves. Border problems.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
298 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[675] d. 252/ def. 338, S. N. 48a (48b tl)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1049 [M.V. Ocakn balar 1640]
{M. 26 Aralk 1639-4 Ocak 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Naka Sancana ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Naka Adasnda Cezire-i mezbrede vki
Lanuniyata (LAnuntiata) [LAnnunziata] adl kilise ve manastr, Efren
taifesinin olup iinde iki nefer ruhban skin olup geinmeye iktidarlar
yokken ve bu ana dein teklif teklifi ile rencde oluna gelmi deil-
ler iken Naka Adas zmmleri vki olan teklifimizi bizim ile maan
eda eyleyelim diye mezbran ruhbanlara saldrp rencde etmilerdir.
Hkm Memlik-i mahrsede sir ruhban taifesi sde hal olduklar
zere bunlar dahi sde hal olup teklif teklifi ile hilf- er ve knn
rencde olunmamak iin emr-i erf ricas zerine verilmitir. [Order to
treat well Christian friars, priests and their churches.]
[676] d. 252/ def. 338, S. N. 49a (49b tl)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1049 [M.V. Ocak 1639] {M. 26 Ara-
lk 1639-4 Ocak 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik beylerinin konsoloslar, ter-
cmn ve adamlar Memlik-i mahrsede emin ve slim olup hara
ve teklif teklifi ile rencde olunmayalar diye ahidnme-i hmynda
belirtilmi iken Mahmiyye-i zmirde Venedik konsolosunun adam ve
ktibi olan Kbrsl Negroponte adl Efren otuz seneden beri konso-
losun hizmetinde olup bu ana dein rencde oluna gelmi deil iken,
baz zmm taifesinin bunlar rencde etmeleri zerine emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 675] [Order to treat Venetians
in a friendly way.]
[677] d. 252/ def. 338, S. N. 50a (50b tl)
Tahrren f-Ramazan sene 1049 [M.V. Ocak 1639] {M. 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Boazhisarlar Kadlarna ve Dizdarlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Dergh-
muallya arz- hlidir. Arina adl Cameoy cariyesini iki kzyla birlikte
Venedike gidecek Flemenk gemisiyle Venedike gnderecektir. Bu neden-
le onlara kimsenin dahl ve taarruz etmemesi iin emr-i erf ricas zerine
verilen hkmdr. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 299
[678] d. 252/ def. 338, S. N. 51a (51b bo)
Tahrren f-evhiri evvl sene 1049 [M.V. 1640] {M. 14-22 ubat
1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancabeyine ve Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Delvine Sanca snrndaki Margali
(Margariti) Kazsna tbi anak Limannda skin olan Sanos kendi
halinde olmayp fitne ve fesatlk iinde olup gelip giden Venediklilerin
yollarna inip kimisini katledip kimisini de esr etmi ayrca bununla da
kalmayp Venediklilerin mallarn ve erzaklarn da yamalamtr. Bu
nedenle emr-i erf ricas iin verilen hkmdr. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[679] d. 252/ def. 338, S. N. 52a (52b tl)
Tahrren f-evhiri evval sene 1049 [M.V. 20 ubat 1639] {M. 14-22
ubat 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Delvine Sancabeyine ve Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Delvine Sancana tbi Margali (Mar-
gariti) Kazs skinlerinden Mustafa ve Ali adl kimesneler kendi halle-
rinde olmayp Venedike tbiParga Kalesinin ahlisi ile hsn-i zende-
gan zere olmamalaryla Venediklinin adamlarn alkoyup ve met ve
esbblarn yamalayp Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i
hmyna ve Venediklilerin ellerinde olan emr-i erflere aykr olarak
davrandklar iin hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkmdr.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]

[680] d. 252/ def. 338, S. N. 53a (53b tl)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1049 [M.V. ubatn sonu 1639] {M.
23 ubat-3 Mart 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Alvise Contarini] arz- h-
lidir. Mahmiyye-i zmirde Venedik konsolosunun tercmn olan Kir-
yakos (Giriacos) adl zmm ile konsolos arasnda tercmnn ulufesi
hususunda baz ihtilaflar olmutur. Tercmn, sitne-i sadetde bu-
lunan Venedik baylosunun bu meseleden dolay ald karara kanaat
etmeyip saldrlar dzenlemeye ve rencde etmeye devam ederse me-
selenin sitne-i sadetde grlmesi iin tercmnn sitane-i sade-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
300 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
te gnderilmesi iin ahidnme-i hmyn uyarnca verilen hkmdr.
[Quarrels among Venetians.]
[681] d. 252/ def. 338, S. N. 54a (54b bo)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1049 [M.V. ubatn sonu 1639] {M.
23 ubat-3 Mart 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Mora Paasna ve Anavarin Kadsna ve
Modon Dizdarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Denizde gezen korsan taifesi, Venediklinin
gemilerini alp reysn ve ona tbi olanlar esr edip bir kale altna var-
dklarnda, kale dizdarlarnn bunlar kale altna koymamalar ve koruma-
malar ahidnme-i hmynda belirtilmi ve bu ynde nin- hmyn
dahi yazlmtr. Venediklinin gemilerine, reysna ve onlara tbi olan-
lara bir vecihle dahl olunmak asla caiz deildir. Ancak bunlara aykr
olarak Marib korsanlar drt pare Borton gemisi ile Venedik tccarnn
stanbuldan navlon ile tutup Venedike gnderdikleri San Giovanni de-
mekle mehur bir Batnos gemisini iinde olan on Venedikli ile ele geirip
Modon Kalesi altna gtrp gemiyi boaltmlardr. Hkm, bu nedenle
kale dizdarna ynelik olarak gnderilmi ve korsanlarn korunmamalar,
kale altna kabul edilmemeleri; ayrca bu korsanlarn Venediklilere ciddi
zarar ve ziyanlar olduu ve buna msaade edilmemesi gerektii bildiril-
mitir. Bu nedenle blgeye Zaklisa hkimi tarafndan gnderilen grev-
liye, Venedik gemisinden yamalanan mallarn kusursuz olarak idesi
ve korsanlarn sitne-i sadete gnderilmesi ve bahsi geen Tunus
bortonlarnn salverilmeyip ol cnibte alkonulmas iin emr-i erf ricas
zerine hkm verilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[682] d. 252/ def. 338, S. N. 55a-b S. N. 56a bo, 56b tl.
Tahrren f-evhiri ehr-i evvl sene 1049 {M. 14-22 ubat 1640}
[stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bervech-i Arpalk Rodos Sancana mutasar-
rf olan ve Akdenizde Dery Beylerine Babu olan Ebubekir ve Vene-
dikten sitne-i sadetime gelinceye yallarda ve adalarda vki olan
Kadlar ve Kale Dizdarlarna ve skele Eminlerine ve Voyvodalarna
ve Yenieri Serdarlarna hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylasunun [Alvise Contarini] grev
sresinin dolmas zerine Girolamo Trevisan adl beyzde yeni baylos
olarak Venedik beyleri tarafndan tayn olmutur. Yeni baylosun de-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 301
nizden Venedikin donanma gemileri ve yahut mavnalaryla stanbula
gelirken geecei blgelerde kaleler altna, limanlara ve iskelelere u-
radnda baylosun, yannda olan beyzdelerinin, adamlarnn korunup
kollanmas, esbb, aletlerine ve davrlarna kimsenin dokunmamas,
baylosun ve beraberindekilerin emin ve slim bir ekilde stanbula
ulamas iin gnderilen fermn- lindr. Mazmununca karadan be-
ram dahi vardr ve mcibince Kapudan Paadan mektb dahi vardr.
[Ottoman passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[683] d. 252/ def. 338, S. N. 57a (57b tl)
Tahrren f-elyevm Zil-hicce sene 1049 [M.V. 15 Nisan 1640] [stan-
bul]
Sebeb-i tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylasu Alvise Contarini] Venedik
tahvillerinden bin krk dokuz Zil-kadesinin on altnc gnnden Mart-
evvelinden bin elli Zil-kadesinin yirmi birinci gnnden Mart- ev-
veline varncaya dein Cezire-i Zaklisann her sene bervech-i maktu
tayn olunan kesimleri akesinin bin be yz sikke hissenin bin krk do-
kuz Zil-kadesinin on dokuzuncu gnnden bizzat mera-i mezbrun
tercmnlar olan izzetli nm tercmn bundan sitne-i sadetim
hazinesine bit-tamam teslim olunman temessk iin hkm-i erfim
verildi. yle bilesiz almet-i erfe itimad klasz.
Cezire-i Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk
demesinin yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i
tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman
Empire for the Zakynthos island.]
[684] d. 252/ def. 338, S. N. 58a (58b tl)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1050 [M.V. Hazirann sonu 1640] {M.
21-20 Haziran 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Beylerbeyisine ve Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik tccar emin ve slim Mem-
lik-i mahrsem iskelelerine gelip girip alveri edip tccar ve adamla-
r dima himayet ve hiynet olunup bir vecihle rencde olunmayalar
diye ahidnme-i hmynda belirtilmesine ramen Msra ticaret
iin gelen Venediklilerin Msrda bir Yahudi sarrafba tarafndan zorla
akelerinin alnmas nedeniyle emr-i erf ricas zerine verilen hkm-
dr. Mcibince Vezr-i zm Hazretlerinden mektb. [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
302 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[685] d. 252/ def. 338, S. N. 59a (59b tl)
Tahrren f-evili Safer sene 1050 [M.V. Temmuz 1640] {M. 23 Ma-
ys-1 Haziran 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Msr Beylerbeyisine ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Memlik-i mahrsem iskelerine gelip
girip ticaret zere olan Venedik bezirgnlarnn birbirleri mbeynde
dav ve nizlar vki oldukta konsoloslar olanlar aynileri zere grp
fasl edip hkim ve zbit olanlardan gayriden mdahale eylemeyeler
diye ahidnme-i hmynda belirtilmesine ramen Efren taifesinden
(bo) adl gemi Venedikten metyla Msra varp orada bulunan kon-
solos ile trl ihtilller ba gsterince tccarn ahidnme-i hmyn
gereince men olunmas iin emr-i erf ricas zerine verilen hkm-
dr. [Quarrels among Venetians.]
[686] d. 252/ def. 338, S. N. 60a (60b tl)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1050 [M.V. Austosun balar
1640] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der
sadete arz- hlidir. zmirde vki Venedik bezirgnlar ticaret iin
getirdikleri ukalardan altm ile mor ve sire renk ukalardan her
pastovdan be yz krk ake ve erketemna? ukalardan yz altm
ake gmrk verile gelmektedir. Ancak zmirde olan Yahudi eminler
kadmden olageldii zere denen miktara kanaat etmeyip ve bu oran-
da denen akeyi almayp altn ve guru isteriz ve yhud esbb alrz
diye bezirgnlar rencde etmeleri zerine emr-i erif talebince verilen
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and tax-
es than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[687] d. 252/ def. 338, S. N. 61a (61b tl)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1050 [M.V. Austosun balar
1640] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna ve Midilli Sancabeyine ve
Midilli Kadsna ve Kuadas Voyvodasna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der
sadete arz- hlidir. zmirde olan Venedik Konsolosu, zmir ve Mi-
dilli ve Patmos ve Kuadalar ve sirede olan iskelelere Venedikten
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 303
met getirip Venedike met alp gtren tccarlardan konsolosluk
aidesini ve hara makul nmna denen Kottimo (Cottimo) denilen
resmi almaktadr. Ancak zmm bezirgnlardan bazlar bu resmi de-
medikleri iin bezirgnlarn palamut ve sir metlardan dolay konso-
losa denmesi gereken miktarn demesini reddetmeleri zerine ahi-
dnme-i hmyn artlar gereince bu miktarn konsolosa denmesi
iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [For the sake of unpaid
consulship.]
[688] d. 252/ def. 338, S. N. 62a (62b bo)
Tahrren f-evili Cemziyel-evvel sene 1050 [M.V. 1640] {M. 18-29
Austos 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / [Gelibolu ve Boazhisarlarna].
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosu [Alvise Contarini] arz- h-
lidir. Bilfiil Gelibolu Konsolosluk haliyyen ba tercmnl hizmetin-
de olan Anton (Antonio) Grilonik olu bu cnibte hizmette olduu iin
kendisinin bizzat Geliboluya varmas mmkn olmamtr. O nedenle
yerine Ferma Giovanni adl kimse nasip olunmutur. Bu nedenle veri-
len hkmde stanbuldan gmrk ilemleri tamamlanp Gelibolu ve
Boazhisarlarna gelen gemilerin tekrar gmrk ilemlerine tbi tu-
tulmamas da bildirilmektedir. [Interpreter for Venetians.]
[689] d. 252/ def. 338, S. N. 63a (63b tl)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1050 [M.V. Austos 1640] {M.
18-27 Eyll 1640} [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / zmir Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. zmirde skin konsolosunun ve ona bal
olan bezirgnlarn Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i huma-
yun gereince korunup kollanmas gereini bildirir hkmdr. [Order
to treat Venetians in a friendly way.]
[690] d. 252/ def. 338, S. N. 64a (64b bo)
Tarihsiz {Tahmini M. 1640}
Mektb / Defterdr Mehemmedden / zzetli ve Merhametli Paa
Hazretlerinin huzurlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylasu Alvise Contarini] Efren
baylosu olan Marco zmmnin bahesi emr-i erif ile elinden alnm-
tr. Venedik ile olan dostluun neminden dolay baylosun haklarnn
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
304 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
gzetilmesi gerei bildirilmektedir. Bu nedenle baylosun bahesine
dokunulmamas ve baylosun korunup kollanmas, hakknn gzetilmesi
tembih edilmektedir. [Order to treat well Christian friars, priests and
their churches.]
[691] d. 252/ def. 338, S. N. 65a (65b bo)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1050 {M. 18-27 Eyll 1640}
[1640] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Galata Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bandrma Kasabasnda skin olan Vene-
dik beylerinin reysndan hara ve sire teklif-i rfiyyeden bir nesne
alna gelinmemi iken ahidnme-i hmyna muhlif olarak Venedik
beylerinin reys olan Marcodan hara ve sir teklif-i rfiyye talep
olunmu ve Marco bu nedenle kt mumele grmtr. Bu nedenle
Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyna aykr olun-
mamak iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.
Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]

[692] d. 252/ def. 338, S. N. 66a (66b bo)
Tahrren f-elyevm Cemziyel-evvel sene 1050 [M.V. 1640] [stanbul]
Bert / v. Muraddan / Efren Keferesinden Piskopos Pietro Makize.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] zmirde
skin olan Efren keferesine verilen bert- hmynla Piskopos olan
Pietro Makiz adl rahip bu atik bert ile Sdde-i sadete gelmi ve
mahallinde bert- cedid verilmesi iin rica etmitir. Bu nedenle det-i
peke iin 8 Cemziyel Evvel 1050 tarihinde hazine-i mireye bervech-
i nukud iki bin iki yz ake teslim edilmesi iin verilen bert- hmyn
verilmitir. [Appointment of a bishop for Christians.]
[693] d. 252/ def. 338, S. N. 67a (67b bo)
Tahrren f-elyevm Cemziyel-evvel 1050 [M.V. 1640] [stanbul]
Hkm / v. Muraddan / Bosna Beylerbeyisine ve Eylet-i mezbrede
vki olan Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Alvise Contarini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Venedik bezirgnlarnn vilyetlerinden
getirdikleri uka, kuma ve sire esbblarndan ve alp vilyetlerine
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 305
gtrdkleri metlardan knun- kadm zere resm gmrklerini al-
dktan sonra kasabiyye alnmaya diye ahidnme-i hmynda belirtil-
mitir. Ancak Bosna serhaddinde Venediklilerden kasabiyye talep edil-
mesi zerine emr-i erif ricas iin verilen hkmdr. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[694] d. 252/ def. 338, S. N. 68a-b S. N. 69. bo
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1050 [M.V. Ekimin balar
1640] {M. 8-16 Ekim 1640} [stanbul]
Nin- erf / v. Muraddan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Venenedik
Konsolosu Orlandonun veft zerine Cezire-i Kbrsa konsolos ola-
rak atanan Efren Antonio Morsidenin konsolosluk haklarnn bildi-
rildii hkmdr. Venedik konsoloslarna kadmden verilegelen nin-
hmyn bu konsolosa da verilip ahidnme-i hmyn gereince
Kbrsta skin olup Kbrsa varan Venediklilerin ilerini grmesi ve
bu esnada konsolosun, kimsenin dahl ve taarruzuna maruz kalmamas
bildirilmektedir. Konsolos ve adamlarn aharn borcu iin ve aharn
thmetinden tr kimesneler tutup rencde etmesin. Venedikli taife-
sinden bir kimse bor ederse ve yhud thmet iin gybet eylerse yeri-
ne biri kefil tutulup rencde olunmasn. Eer Kbrsta baz kimesneler
konsolostan arzen ve sir Venedikliden baz nesne dav edip o davs
be bin akeden ziyde olursa sicil ve hccet ve yhud kendi hatt ile
temessk olunmasn. Sicil-i mahfuza kayd olunmayanlarn davlar
sitne-i sadete havale olunsun ki ahidleri orada istima olunmayp
divn- hmynda grlp icra-i hakk olunsun. Eer Venedikli cni-
binden sulh salha muhlif Kbrsta esr bulunursa Venedik rey-
sndan ise Venedik konsolosuna teslim edilsin. Ol esr Mslman olmu
ise azad edilsin eer Mslman olmayp henz kfr zere ise ahidn-
me-i hmyn ve nin- erf gereince salverilip Venedik konsolosu-
na teslim olunsun. Eer Kbrsta harb korsan ekys veya Mslman
levendt Venedik baralar ve gemilerini deryda tutup yamalayp
ve hasara uratrlarsa ve sonra Kbrsa gtrrlerse vilyet kads
Memlik halk ve Zbitleriyla ol makule yamalanan Venedik gemile-
rini, esbblarn, adamlarn, toplarn ve aletlerini korsan ekysnn
ellerinden alp Venedike gnderilmek iin Venedik konsolosuna ayni
ile teslim etsinler ve fesat ve ktlk eden korsan ekys ve Msl-
man levendt hsn-i tedbir ile ele getirip sdde-i sadete gnderilsin.
Eer deryda ve limanlarda iken muhlif rzgr kmala Venedik ge-
milerinden biri helak olursa iinden kp halas eden adamlarna ahi-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
306 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
dnme-i hmyn artlar gerei taarruz edilmesin gemi, met, top ve
aletleri ayni ile konsolosa teslim olunup eminler ve gayriden bir ferd
tarafndan ahidnme-i hmyna muhlif dahl ve tarruz edilmesin.
Ticaret iin karadan ve derydan ol cnibe varan Venedik bezirgnla-
rna kimesne taaddi ve tecavz etmesin. Ticaret eden bezirgnlardan
ve baralarndan ve gemilerinden peke ve hediye nmna kimse bir
nesne talep etmeyip ve fuzuli bir ake ve bir habbeler almasn. Mez-
kr tcirler ticaret ettiklerinde at, yarak, kurun ve budaydan gayr
memn olmayp alageldikleri mety ahidnme-i hmyn mcibince
kemakan alp vilyetlerine gnderip gmrklerin knun- kadm ze-
re verdiklerinden sonra eminler taifesi ve gayriler knun- kadmden
ziyde gmrk talep etmeyip eminler ve iskele yasaklar ve gayri-
ler baralarndan peke nmna bir ake ve bir habbelerini almasn-
lar. Eer almak iin emr dahi ibraz ederlerse ahidnme-i hmyn ve
nin- erfe muhlif i ettirilmeyip ve bir ake ve bir habbe verilme-
sin. Ol cniblerde sulh salha ve ahidnme-i hmyn mcibince
skin olan Venedikli tccar taifesi ve sir Venedik reys evli olsun
bekar olsun gelip gidip ticaret ve renberlik zere olanlardan, ahi-
dnme-i hmyna aykr olarak hara ve sir nesne talep ve teklif
olunmasn. Venediklilerden biri veft ettiinde mirasna beytlmlce
ve kassam ve gayriler dahl etmeyip Venedik konsolosuna teslim olun-
sun ki Venedikte vrislerine gnderilsin. Venediklinin birbirleri arasn-
da dav ve nizlar vki olursa ahidnme-i hmyn ve nin- erf
mcibince Venedik konsoloslar detleri ve ayinleri zere grp bir
ferde mani olmasnlar. Eer Venedik konsolosuna verilen evmir-i er-
feye muhlif bir tarikle emr-i erf gnderip ahd emna aykr olarak
rencde etmek isterlerse, emirleri ellerinden alnp sitne-i sadete
gnderilsin ki ahd emana ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
Venediklilere zulm ve taaddi olunmak lazm gelmesin. Eer Venedik
konsolosu ile bir kimsenin dav ve nizs olursa bir vecihle rencde
olunmayp Sdde-i sadete havale olunsun ki divn- hmynda g-
rlsn. Eer mezkr konsolos Sdde-i sadete veya bir yere gitmek
ister ise kendisine, adamlarna ve esbblarna kimse mni olmasn
rencde edilip korkutulmasn. Yolda, izde, menzil ve mdhilde dahi
taaddi olunmayp narh- ruzi zere akeler ile zaverzadeleri tedrik
olunup bir hususda mzayaka ektirilmesin. Mcerred ahz ve celb iin
konsolostan ve adamlarndan kefil talep olunursa men olunup konsolos
bu nedenle rencde olunmasn ve bir dav iin konsolos mahkeme-i
erfeye vardnda davs hakk ve adl zere grlp suba fuzulen
evine varmayp bir vecihle ihanet olunmasn diye bert- hmynum
verilmek ricas zerine bu nin- hmyn-u sadet makrunu verilmi
ve buyurulmutur. Bu maddelerin gereince i olunup ibu nin- erf
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 307
ve ahidnme-i hmyna aykr olarak Venediklilere zulm ve taaddi
olunmasn. Konsolos vech-i merh zere Cezire-i Kbrsta konsolos-
luk hizmetinde olageldii zere ed eylesin. [Appointment of a consul.]
[695] d. 252/ def. 338, S. N. 70a-b, 71a 71b tl, 72a-b tl.
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1050 [M.V. Ekim 1640] {M.
8-16 Ekim 1640} [stanbul]
Nin- erif / v. Muraddan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Kili (Chieli)
Konsolosu Fra Emidionun veftnn ardndan, Girolamo Tomasi konso-
los olarak atanmtr. Bu nedenle yeni konsolosa nin- erf verilmi-
tir. [Nin- erfin maddeleri bir nceki Nin- erif ile ierik olarak
ayndr. Ayrca bkz. 694] [Appointment of a consul.]
[696] d. 252/ def. 338, S. N. 73a (73b tl) S. N. 74. ve sonras belge-
lerin balklar
Tahrren f-elyevm Zil-kade 1048 [M.V. Mart 1639] [stanbul]
Sebeb-i tahrr Hkm / v. Muraddan / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Alvise Contarini] Cezire-i
Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesinin
yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hk-
mdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire
for the Zakynthos island.]
[697] d. 252/ def. 340, S. N. 1a (1b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel ahir sene 1081 [M.V. 10 Austos 1670]
{M. 16-25 Ekim 1670} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakamna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Elisi Alvise Molin Kavali-
yerin (Cavalier) Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik cumhuru
[Venedik Doju Domenico Contarini] tarafndan sitne-i sadete gn-
derilen Venedik elilerinin stanbula yakn olan yerde, iskelelerde on
bin mdd hamr alabilmeleri iin emr-i erf ricas zerine verilen h-
kmdr. [Wine sold to Venetians.]
[698] d. 252/ def. 340, S. N. 2a-b S. N. 3 tl.
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1081 [M.V. 10 Austos 1670] {M.
10-19 Haziran 1670} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Venedikten sitane-i Sadete gelinceye
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
308 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
yol zerinde vki olan Beylerbeyleri ve deryda ve karada vki olan
Sancakbeyleri ve deryda ve karada olan Kadlar ve Kale Dizdarlar ve
Yenieri Serdarlar ve Voyvodalar ve skele Eminleri ve Nefert Aala-
r ve sir Zbitlere hkm.
sitne-i sadetde bulunan Venedik baylosunun [Alvise Molin] g-
rev sresinin dolmas zerine, yerine Giacomo Querini adl Venedikli
beyzde baylos olarak Venedik tarafndan atanmtr. Yeni baylosun,
ahidnme-i hmyn gereince Venedikten stanbula yapaca yol-
culuunda geecei yol gzergh zerinde gerekli gvenlik nlemleri-
nin alnmas, baylosun ve yanndakilerin korunup kollanmas, kimseye
rencde ettirilmemesi, korkutulmamas ve blgeden blgeye emin ve
slim bir ekilde gemesinin salanmas iin verilen hkmdr. [Otto-
man passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[699] d. 252/ def. 340, S. N. 4a (4b tl.)
Tahrren f-elyevm abn sene 1082 [M.V. 14 Aralk 1671] [stanbul]
Hccet / stanbul Kads Mehmed Efendi tarafndan
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini].
Kad Mevln Mustafa Efendi ibn es-Seyyid Mehmed Efendinin
huzuruna gelen, Mahrse-i Galatada Venedik taifesine mahsus Fran-
cesco ve Dergh- li avularndan fahrl-avu Osman avu ibn
Ahmed ve aada ismi olan Mslmanlar Akd-i Mesclis-i eride hazr
bulunmulardr. Francesco, Yahudi hannn vakf odalarnn vkf ve
mertiyeti zere mtevellisidir. Divn- li ktiplerinden Sabri Meh-
med Efendi ibn Abdurrahim Mecls-i Makud-u mezbrda hl Vene-
dik beylerinin elisi olan Giacomo Querini Kavaliyer tarafndan huss-
atiyil beyna kefildir. Dergh- li yenierilerinin yirmi altnc aa b-
lne mahsus oda ahlisinden Mehmed ibn Ali ve on birinci ble
mahsus oda ahlisinden brahim Bee ibn Mehmed adl kimesnelerin
ahidliinde eren sabit vekil olan Tercmn Emirus (Ambrosio) ve-
led-i Anton (Antonio) huzurlarnda kabul edip u itirfta bulunmutur:
Vakfm olan odalar ile zikr olunan kimesnenin haremi arasnda bulu-
nan taraflarn iltimasyla kavga olunan tlen (uzunluu) yirmi zira ibu
krgir ta duvar aramzda mterektir. Dav neticesine gre; Bundan
sonra taraflarn arasnda bu dav kararna aykr bir husumetin kabul
edilmemesi bildirilmektedir. Mahkemede bulunan Mslmanlarn lis-
tesi: Mehmed Aa ibn Hac Ali, Hasan Aa ibn Abdullah, Abdulkerim
Efendi (Ktib-i Mahkeme-i Galata), Osman Aa, Mustafa Hoca, Musta-
fa elebi bin Receb, Mehmed avu ibn Abdullah, smail bin Mehmed,
Abdurrahman elebi ibn Sabri Mehmed Efendi, Hseyin bin Abdullah,
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 309
Mehmed, Mustafa bin Mehmed elebi [Settlement for an affaire about
the wall which divides a Jewish hostel from another property.]
[700] d. 252/ def. 340, S. N. 5a (5b tl.)
Tahrren f-elyevm abn sene 1082 [M.V. 14 Aralk 1671] [stanbul]
Hccet / stanbul Kads Mehmed Efendiden [sitne-i sadetdeki
Venedik Baylosu Giacomo Querini].
nceki dav metni ile ierik olarak ayndr. Francesconun beyann-
da: Yahudi han odalarndan iki taraf kendi vakfm odalarna ve bir
taraf zikr olunan kimsenin duvarna ve bir taraf zikr olunan kimsenin
haremi ile benim vakfm olan odalar arasnda vki mterektir diye
belirtmektedir. [Ayrca bkz. 699] [Settlement for an affaire about the
wall which divides a Jewish hostel from another property.]
[701] d. 252/ def. 340, S. N. 6a bo (5b tl.)
Tahrren f-Ramazan sene 1082 [M.V. Ocak 1671] {M. 1672} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Boazhisarlar (Castellani dei Dardanelli).
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Que-
rininin Dergh- muallya arz- hlidir. Bu hkm burada bulunma-
maktadr; fakat eksik olan bu hkmn talyanca evirisi mevcuttur. Bu
eviride de Venedik beylerinin elisinin [fevkalde eli (Straordinario
Ambasciatore) Alvise Molin] stanbulda veft ettii bildirilmektedir.
Bu nedenle elinin yeeninin stanbuldan Venedike dnmek istedii
bildirilmektedir. Gemi yolculuu yapacak olan veft eden elinin ye-
eninin stanbuldan Venedike kadar olan yolculuunda gereince
korunmasn ve kollanmasn, gemi ierisinde yer alan mallarnn ise
kimse tarafndan yamalanmamas bildirilmektedir. [Order to treat
Venetians in a friendly way.]
[702] d. 252/ def. 340, S. N. 7a (7b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1672} [Edirne]
Mektb / Vezir-i zm Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa]
Edirneden stanbula Venedik Baylosuna gnderdii mektbun s-
retidir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik
Cumhuru [Venedik Doju Domenico Contarini] tarafndan Venedikin s-
tanbul baylosu olarak baylosluk hizmetine tayn edilip gnderilen Gia-
como Querininin, Venedikten stanbula ulatn bildiren mektbdur.
[The Venetian baylo is arriving in Istanbul.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
310 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[703] d. 252/ def. 340, S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-elyevm Zil-kade sene 1082 [M.V. 26 Mart 1672] [Edirne]
Sebeb-i tahrr Hkm / v. Mehmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Cezire-i
Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesiyle
ilgili olarak gnderilen sebeb-i tahrr hkmdr. (Venedik Tercman
Ambrossio nm tercman yedinde teslimi yaplmtr.) [Money paid by
the Venetian Republic to the Ottoman Empire for the Zakynthos is-
land.]
[704] d. 252/ def. 340, S. N. 9a bo (9b tl.)
Tahrren f-Zil-hicce sene 1082 [M.V. Nisan 1672] [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / zmir Kadsna.

sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Bu hkm de burada mevcut
bulunmamaktadr. Ancak Hkmn talyanca evirisi mevcuttur. Bu k-
smdan da anlald kadar ile hkmn, ierik olarak bir sonraki hkm
ile benzerlik tad anlalmaktadr. [Ayrca bkz. 705] [Order to treat
Venetians in a friendly way.]
[705] d. 252/ def. 340, S. N. 10a (10b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1082 [M.V. Nisan 1672] {M. 19-28
Nisan 1672} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Kefe Beylerbeyisine ve Kadsna ve Emin
ve sir Zbitlerina hkm.

sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik tccar Memlik-i
mahrsede vki olan iskele ve vilyetlere varp ticaret yaptklarnda
bir ferde mani ve mdahale olunmaya diye verilen fermn- hmyn
gereince, Kefeye varan Venedikli tccarlara saldr ve tecavzler ol-
mamas iin ahidnme-i hmyn artlar gereince emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 704] [Order to treat Venetians
in a friendly way.]
[706] d. 252/ def. 340, S. N. 11a (11b tl.) S. N. 12 tl.
Tahrren f-elyevm Muharrem sene 1083 [M.V. 5 Mays 1672] [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakamna ve stanbul ve z-
mir Kadlarna hkm.

VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 311
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik tcirlerinden bazla-
r stanbul ve zmirdeki adamlarna bazlar ise Kefeye baz eyalar
gndermilerdir. Lakin stanbuldan tayn olunan eyann gemiden
boaltlp lazm gelen gmrn eda edip kusurlar yokken gmrk
emini olanlarn Kefeye giden tccar malnn dahi gmrn bundan
alrm diye hilf- knuna aykr olarak tccarlar rencde edip korkut-
tuklar bildirilmitir. Bunun zerine ahidnme-i hmyn gereince,
tccarlardan mallarn her nerede kartmlarsa resm gmrklerini
orada demeleri ve Kefeye giden tccarlarn gmrklerinin demesi-
nin baka iskelelerde yaplmamas iin emr-i erf ricas zerine verilen
hkmdr. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers. Taxes ac-
cording the capitulations.]
[707] d. 252/ def. 340, S. N. 13a (13b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1083 [M.V. 15 Mays 1672] {M. 19-
28 Nisan 1672} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Hersek Sancabeyi Mustafaya hkm.

sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Ta Kprsnde emin olan
Mehmed ve karnda (bo) adl kimesneler, Devlet-i Aliyyenin ileri
iin gnderilen adamlar alkoyup mektblarn da ellerinden almlar-
dr. Ad geen Mehmed, kendisine (bo) guru verilmedike bu adamla-
ra mektblarn vermeyeceini beyan etmi ve ayrca bu adamlar ren-
cde etmitir. Bunun zerine blgeye ahidnme-i hmyn uyarnca
bir emr-i erf gnderilmitir. Ancak bu emr-i erfi getirenler de Emin
Mehmed ve kardei tarafndan alkonulmutur. Bunun zerine Mirliva
Mustafaya, emin olan Mehmed ve karndann faaliyetlerinden men
edilmesini salamasn bildiren bu hkm gnderilmitir. [Theft of let-
ters.]
[708] d. 252/ def. 340, S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel evvel sene 1083 [M.V. 10 Aralk 1672]
{M. 14-23 Eyll 1672} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Seyda ve Beyrud Beylerbeyisi olan Hac
Elhak (bo) Kadsna hkm.

sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik ile sre gelen dostluk
mnasebetiyle Memlik-i mahrse iskelelerine ticaret maksadyla ge-
len Venedik tccarlarnn eminler tarafndan gmk ilemleri esnasn-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
312 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
da hakszla uramalar ile ilgili olarak ahidnme-i hmyn artlar
gereince Venedikli tccarlara gerei gibi mumele edilmesini bildirir
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and tax-
es than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[709] d. 252/ def. 340, S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-3 Cemziyel ahir sene 1083 [M.V. 24 Eyll 1672] {M. 26
Eyll 1672} [stanbul]
Buyuruldu / stanbul Kaymakam Mustafa Paadan / sitne-i
sadetden Edirneye varncaya yol zerinde vki olan Kad Efendiler
ve Emn ve Kethd yerleri ve Yenieri Serdarlar ve Erlerine.

[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik
elisi (fevkalde eli) tarafndan, Osmanl sadr azam iin baz eyalar
iki sandk bir araba ile Edirneye gnderilmitir. Hkmn gnderildii
blgelerden geecek olan bu arabann, emin ve slim bir ekilde Edir-
neye ulatrlmas bildirilmektedir. [Venetian gifts for Ottoman offic-
ers.]
[710] d. 252/ def. 340, S. N. 16a (16 tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel ahir sene 1083 [M.V. Eylln sonu 1672]
{M. 24 Eyll-3 Ekim 1672} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Deirmenlik Kad ve Msellimine hkm.

sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Sdde-i sadete arz- hlidir. Madona dellAssuntion adl Ve-
nedik sefinesi, Deirmenlik Adasnn etrafndaki karyeye dp helak
olmutur. Adann zmmleri olan Nikorozi Kazla (Nicorosi Casla) ve
Civan de Hanfoni (Gioane de Canfoe) ve Michel Cuko (Michel Muco)
Venedik ile sre gelen dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr ola-
rak bu Venedik gemisinin demrni, kerestesini ve sire aletlerini ve
mhimmtn yamalayp ziyde zulm ve ktlk etmilerdir. Bu olayla
ilgili olarak ahidnme-i hmyn artnn hatrlatld hkm, Venedik-
lilerden yamalanan mallarn eksiksiz olarak geri Venediklilere ide-
si iin emr-i erf ricas zerine verilmitir. [Wreck of Venetian ships,
Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[711] d. 252/ def. 340, S. N. 17a (17b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1083 [M.V. 10 Temmuz 1672]
{M. 7-16 Temmuz 1672} [Sahra-y Kartal]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 313
Hkm / v. Mehmedden / Kilitbahir ve Sultaniye Kadlar ve Kale
Dizdarlarna emrin suretidir.

sitne-i sadetde mukim olan Fransa (Frana) Elisi Markiz Men-
telin (Marchese di Nointel) Ordu-y hmyna arz- hlidir. Frana
padiah tarafndan bundan nce gelen bir kt donanma kaynn
Fransaya ulamas iin ahd- hmyn verilmesi ricas zerine verilen
hkmdr. [Frenchmen; Venetian ships at harbours.]
[712] d. 252/ def. 340, S. N. 18a (18b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel ahir sene 1083 [M.V. Eylln sonlar
1672] {M. 24 Eyll-3 Ekim 1672} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Msr Muhfazasnda olan brahim Pa-
aya ve Msr Kadsna hkm.

sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Sdde-i sadete arz- hlidir. Mahrse-i Msrda olan Vene-
dik konsolosunu baz Mslman ve Efren taifesi sre gelen dostlua
ve ahidnme-i hmyna aykr olarak rencde etmitir. Bu nedenle
daha nce Venedik konsolosunun rencde edilmemesi ve korkutulma-
mas iin Ordu-y hmyn tarafndan emr-i erf de gnderilmitir. An-
cak bu emr-i erfe ve ahidnme-i hmyna aykr olarak konsolosun
tekrar rencde edilmesi zerine yeniden emr-i erif rica edilince bu
hkm verilmitir. [Order to treat well Christian friars, priests and their
churches. Order to treat Venetians in a friendly way.]
[713] d. 252/ def. 340, S. N. 19a (19b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1070 [M.V. Eylln sonlar
1660] [zmir]
Hccet / zmir Kads Mahmud Efendi [sitne-i sadetdeki Vene-
dik Baylosu Giacomo Querini].
Taraflar arasnda grlen zmirde, Kassb Hzr Mahallesinde bulu-
nan arsalarn davsnn hccet metnidir. Davda hazr bulunanlar: z-
mirde skin Rum keferesinden Yorgi veled-i Yani, Kulu (Canelo) veled-i
Todori, Michel (Mihali) veled-i Lozide, Duka veled-i Yovan (Duka veled-i
Iovan), Manoli veled-i Eskofe (Scaffe), Sevasto veled-i Todori, Rum ke-
feresinden Evyano (Diano) veled-i Kostantin (Costantino), Paraskeva
veled-i Yorgi adl zmmler, Sabit olan kethd Duka veled-i Estoforo
(Duka veled-i Christoforo) adl zmm, Flemenk taifesinin bizzat konso-
losu olan Michel Martil (Fransa Elisi Michiel Mortil) adl mstamenin
bert- erf ile tercmn ve vekili Mehmed Bee ibn Ali ve dier Meh-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
314 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
med Bee ibn Mustafa, Sabit olan tercmn Duka veled-i Aslan adl
zmm ve Mslmanlardan: Abdurrahman avu bin Abdullah, Abidin
bin Hseyin, Ramazan bin Hasan, Halil bin Ali, Abdurrahman bin Mus-
tafa, Mehmed bin Ahmed, Hseyin bin Ebubekir [Document about the
problems encountered by Venetians in Ottoman lands]
[714] d. 252/ def. 340, S. N. 20a (20b tl.)
Tahrren f-14 Rebul-evvel sene 1072 [M.V. Mays 1662] {M. 7 Ka-
sm 1661}
Hccet / Hseyin bin Ahmed el-nib ince Kapda aff inhas
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini].
Kaymakam brahim Paa mbaeretiyle taraf- eriflerinden mbir
tayn ve irsal buyurulan fahrl-mesl Abidin Aa yeriyle vrid olan
emr-i erfle Frana padiah tccarna vekil olan Robolinin (veled-i
Martini) Dergh- muallya arz- hli zerine grlen davda, Ban-
drma skelesinde Efrenlerin zabt ve tasarrufunda bulunan kiliseleri
ve iinde ahidnme-i hmyn mcibince konsoloslar ve ruhbanlar
skin ola gelmilerdir. Ancak baz Rum taifesi bu kilise (Panaya Kili-
sesi) bizimdir diye zabt edip iinde olan konsoloslarn kovup kilisede
olan iki bin guru kymetinde sim ve libas ve esbblarn kabz edip
yamalamlardr. Bu nedenle bu kilisenin bir Frenk kilisesi olduu ve
yamalanan mallarn idesini bildiren karar verilmitir. [Frenchmen;
order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[715] d. 252/ def. 340, S. N. 21a (21b tl.)
Tahrren f-5 Receb sene 1083 [M.V. 26Ekim 1672] {M. 27 Ekim 1672}
[stanbul]
Hccet / Galata Kads Ahmed Efendi
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini].
Taraflar: Mahmiyye-i Galatada skin olan Fransz Efrenlerinden
Roboli veled-i Martini ve Venedik elisi olan Giacomo Querini Kavali-
yerin tercmn ve sbit vekle vekili olan Anberozu (Ambrosio) veled-
i Antonaki (Antonachi). Mahmiyye-i mezbre mzftndan Kapda
Nahiyesine tbi Bandrma Karyesinde vki Panaya Kilisesi kadml-
eyymdan Venedik beyleri elilerine mahsus olup onlarn ruhbanlar ve
keileri tasarruflarndayd. Ancak bir mddet Venedikliden bu diyara
kimse gelmemitir. Bu nedenle Panaya Karyesinde bulunan bu kilise-
ye Franszlar yerlemilerdir. Venedik taraf Seltin-i aliyyeden emr-i
erf ve mbir ile varm ve dav edip kiliseyi talep etmitir. Dav
hkmne gre bu kilisenin yeniden Venediklilerin tasarrufuna geti-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 315
i anlalmaktadr. Davda hazr bulunan Mslmanlar: Receb Efen-
di bin Ahmed el-Ktib, Mustafa Efendi bin aban, Mustafa elebi bin
Receb, Hamza bin Abdulgani, Ali bin Nasuh, Mehmed Bee ibn Musa
okadar (Zocadar), Musa Bey bin Mehmed Kethd, Baba Davud bin
Hseyin, Halil bin Musa. [Frenchmen; order to treat well Christian fri-
ars, priests and their churches.]
[716] d. 252/ def. 340, S. N. 22a (22b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1672} [stanbul]
Mektb / stanbul Kaymakam Mustafa Paadan / Delvine Sanca
Msellimi (bo) Aaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Delvinede
vki olan Forkontoz (Forcondos) adl Efren taifesi Botrinto (Butintro)
Limannda vki kale dizdar ile liman emini olan kimse hilf- ahidn-
me-i hmyna aykr olarak Krfez generalinin balks olan adam-
n ahz ve haps edip bizim ahir kimsenin zimmetinde olan hakkmz
almadka seni salvermeyiz diye balkya trl ktlk etmilerdir.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik elisi [sitne-i sadetdeki
Venedik Baylosu Giacomo Querini] olay Sdde-i sadete bildirmitir.
Venedikli balknn serbest braklmas ve bir daha kimsenin bu ne-
denle hapsedilmemesi iin tembihte bulunulmas gerei bu mektb ile
Delvine Sancann msellimi olan aaya bildirilmektedir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[717] d. 252/ def. 340, S. N. 23a (23b tl.)
Tahrren f-17 Receb sene 1083 [M.V. 7 Kasm 1672] {M. 8 Kasm
1672} [stanbul]
Buyuruldu / stanbul Kaymakam Mustafa Paadan / Gmrk Emini
Hseyin Aaya.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik
tarafndan gelen kalyon (gallion) Yedikulede demir zeredir. Venedik
kalyonu olmakla matl zere Venedik bayrayla ieriye gelmeye tem-
bih edilmesi bildirilmektedir. [Ships from and to Venice must be treated
well.]
[718] d. 252/ def. 340, S. N. 24a (24b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1083 [M.V. 15 Ekim 1672] {M. 2-11
Aralk 1672} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Atene Hkimi Voyvoda Beyine hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
316 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giacomo Qu-
erini] Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik cnibinden tccar taife-
sine Memlik-i Mahrse iskelelerine geldiklerinde gemilerinin iinden
kan metlarn knun zere gmrkleri dendikten sonra konsolosluk
hakknn da det-i knun zere verilmesi gerekmektedir. Nefs-i Atene
skinlerinden olan yerliden baz tccar taifesinin Venedik bayra ile
Venedikten met getirip gmrklerini dedikten sonra bu konsolosluk
hakkn demek istememeleri zerine konsolosluk hakkn demeleri
iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [For the sake of unpaid
consulship.]
[719] d. 252/ def. 340, S. N. 25a (25b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1672} [stanbul]
Mektb / Kzlar Aasndan / Atene Havslar ve Voyvodasna mektb.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik
tarafndan havs- mezbre iskelesi tccar taifesi getirdikten son-
ra adet zere gmrkleri verip teslim eyledikte konsolos resmi eline
gelmi iken Atene Kazs skinlerinden baz tccar taifesi getirdikleri
metdan resm konsolos vermedikleri ecilden Atenede hccet ve ahi-
dnme-i hmyn mcibince emr-i erf-i lin gnderilmitir. Mektb
da nceki hkm de olduu gibi Venedik tarafndan met getirenlerin
kaide zere gmrklerini dedikten sonra konsolosluk resmini de de-
melerini bildirmektedir. [Ayrca bkz. 718] [For the sake of unpaid con-
sulship.]
[720a] d. 252/ def. 340, S. N. 26a (26b tl.)
Tahrren f-Ramazan sene 1083 [M.V. 24 Aralk 1672] [stanbul]
Arz- hl / sitne-i sadetdeki Venedik Baylosundan [Giacomo Qu-
erini] / stanbul Kaymakam Mustafa Paaya.
Devletli ve mervetl sultanm hazretleri sa olsun. Hl tercm-
nmz ile her aya rikb- hmyna gndermek zere Edirneye dhil
olunca yollarda mezbre ve iki denk hediyeye kimse mdahale etme-
mesi iin emr-i erif ricasdr. [Venetian gifts for Ottoman officers.]
[720b] d. 252/ def. 340, S. N. 26a (26b tl.)
Buyuruldu / stanbul Kaymakam Mustafa Paadan sitne-i
sadetdeki Venedik baylosuna [Giacomo Querini]
Devletli ve sadetli sadr azam hazretlerinin hediye iin Mahrse-i
Edirneye gnderdikleri yalnz iki denk metlarn kaplarda yollarda
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 317
kimse dahl ve rencde eylemesin. [Ayrca bkz. 709] [Venetian gifts for
Ottoman officers.]
[721] d. 252/ def. 340, S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-elyevm Ramazan sene 1083 [M.V. Ocakn balar 1672]
{M. 1673} [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Mehmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Cezire-i
Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesinin
yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hk-
mdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire
for the Zakynthos island.]
[722] d. 252/ def. 340, S. N. 28a (28b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1673} [stanbul]
Mektb / Kapudan Ali Paadan / Ayamavra Sanca Msellimi ve
Dizdarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Ayamav-
rada bulunan iskelelerde korsanlk iin frkatalar donatp denize -
klmak istenmesi zerine, Sulh-i salh olunan Venedik cumhurunun
[Venedik Doju Domenico Contarini] dostlar olan Zaklisa kefline ve
Venedik krfezi iinde ve sire yerlerde olan adalarn ahlilerinin, ahi-
dnme-i hmyna aykr olarak mallar ve erzaklar yamalanm ve
kendileri de esr edilmiler; vilyetleri de hasara uratlmtr. Bu ne-
denle blgeye bu mektb gnderilmitir ve Venedik cumhurunun dost-
larnn krfez iinde ve sire yerlerinde ahidnme-i hmyna aykr
olunmasna msaade edilmemesi bildirilmitir. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[723] d. 252/ def. 340, S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-evval sene 1083 {M. 1673}
Hccet / Tophanede brahim Efendi bin Ali.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Bezirgn
taifesinin tarafta Filo veled-i Argir (Arghiri) ve Yorgi veled-i Nicola
ve Yani veled-i Taranzi ve Estemat (Stamati) veled-i Yani adl zmmler
ve Venedik elisinin konsolosu olan Pietro veled-i Koton (Cotton) ara-
snda grlen davnn hccetidir. Venedikli mezbrun bir sefinesin-
de bezirgnlar olup Dra skelesinde liman iinde kale altnda yatar
iken Fransz bir akrabas bir sefine bizi alel-fazla gelip malmz ya-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
318 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
malamlardr. Bu nedenle asla ve kata Konsolos Pietro ile dav ve ni-
zamz yoktur diye bildirmitir. Davnn Mslman ahitler: Hseyin
Paa ibn Abdullah, Ahmed Paa bin Mehmed, Hasan Paa bin Receb,
Dilaver bin Abdullah, Muharrem bin Receb ve dierleri [Frenchmen:
problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[724] d. 252/ def. 340, S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 1083 [M.V. 20 Mart 1673] {M. 10-
19 Mart 1673} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Msr Paas ve Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giacomo Qu-
erini] Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik vilyetinden gelip
yerleen kimesneler evli olsun erkin olsun gelip gidip renberlik edip
Memlik-i mahrsede bir semte gittiinde hara talep edilmesin diye
ahidnme-i hmynda belirtilmiken, Venedik reysndan olan baz
Yahudi tccar, Mahrse-i Msra vardklarnda emin olanlar: Yahudi-
siniz, Efren deilsiniz diyerek bu Yahudilerin be paralarn alp mal-
larn yamalamtr. Bu nedenle Venedik reysndan olanlarn vech-i
merh zere rencde edilip korkutulmamalar iin emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: high-
er duty and taxes than those established in the capitulations required
by emins and/or other Ottoman officers.]
[725] d. 252/ def. 340, S. N. 31a (31b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1673} [Edirne]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa] /
stanbulda Venedik Baylosuna [Giacomo Querini] gnderdii mektu-
bn sretidir.
Dra skelesinde met ile ykl Venedik gemisine, Fransa bayrak-
l bir gemi yanam ve gemidekiler tarafndan Venedik gemisi iin-
de olan metlar yamalanmtr. Venedikli bezirgnlar bu nedenle bir
arz- hl sunmulardr. Venedik gemisi kapudan ve orada olan Fransa
konsolosu fermn-u hmyn ile bu tarafa ikyetlerini sunmulardr.
Venedik kapudan bezirgnlarn metlarn gemisiyle alp ve Fransa
bayrayla gelen gemiye kefil olmu olsa bile gerek Venedik ile gerek
Fransa ile mabeynde olan sulh salh iktizs zere taraflarn tccar-
larnn emin ve selamet ile gelip ticaretlerini grmeleri gerekmektedir.
Bu nedenle Fransa skelesine dahi mektb yazld belirtilmekte ve
tccarlarn zarar grmemesi bildirilmektedir. [Frenchmen: problems
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 319
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[726] d. 252/ def. 340, S. N. 32a (31b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1083
Hccet / Hanya Kads Ali Efendi
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Medine-i
Hanya skelesinde olup tccar taifesinden Yusuf bin Hseyin ve H-
seyin Bee adl kimesneler Meclis-i erye gelmilerdir. Mahmiyye-i
Haleb reislerinden Abdulaziz elebi Bey kayk ile ticaret edip Naka
tarafna gittiklerinde, uka Adasna yakn olan ve Taka adl mevzide
oturan Cezire-i Zaklisa frkata reislerinden Dimitri Korbodino (Corio-
dino) adl reis zerlerine gelip bir ka adam karadan ve kendisi de fr-
kata ile hcum edip nice tfenk atp kl ile saldrp Abdulaziz elebiyi
ve nefer adamn katletmi ve Ali elebi adl kimseyi esr ve giriftar
edip dierlerini de soymutur. Dimitri ardndan gemide ne kadar esvab
ve erzak varsa kayklaryla birlikte alp esvablarn ve akelerini gasp
ve yama ettikten sonra bu kay Paa Adas yaknna gtrp batr-
mtr. Reis-i mezbr Dimitrinin Cezire-i Zaklisa frkatalarndan oldu-
u malumdur diye bildirilmitir. Davda yer alan Mslman ahidler:
brahim Aa bin Hseyin, Mustafa elebi, Receb avu, Hasan elebi
bin Abdullah ve dierleri [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[727] d. 252/ def. 340, S. N. 32c (32d tl.)
Ekim 1631 tarihli bir not. Celal Paa ad geiyor. Anlalr deil.
[728] d. 252/ def. 340, S. N. 32e (32f tl.)
30 Ekim 1634 tarihli bir not. Celal Paa ad geiyor. Anlalr deil.
[729] d. 252/ def. 340, S. N. 33a (33b tl.)
Tahrren fi elyevm Rebul-hir sene 1083
Hccet / Meneke Kads Ali Efendi, Hanya Kads Ali Efendi
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Mahmiy-
ye-i Nakadan tccar taifesinden Mihal (Michali) veled-i Pandeli ve
Nicola veled-i Kosove ve Yani veled-i Yoryo (Yorghi), Messalto, Yalif
adl zmmlerin savunmasna gre; Medine-i Kandiye reislerinden Pa-
leologo adl reis kay ile ticaret ile Girid Ceziresine giden zmmleri
Nakaya tbi ve Taka Karyesi yaknlarnda Cezire-i Zaklisa frkata re-
islerinden Dimitri Korbodino adl reisin saldrsna uramlardr. Reis
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
320 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
zerlerine gelip bir ka adam karadan ve kendisi frkatasyla denizden
tfenk ve kl ile saldrmtr diye bildirmilerdir. Daha sonra bu olay
Todori veled-i Loci (Luzi) ve Torako (Draco) veled-i Kavali (Cavalli) adl
zmmlerden sual olunmutur. Onlar da Dimitrinin gerekletirdii bu
saldrdan bahsetmektelerdir. [Ayrca bkz. 726] [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[730] d. 252/ def. 340, S. N. 34a (34b tl.)
Tahrren f-Cemziyel ahir sene 1083
Hccet / Meneke Kads Ali Efendi ve Hanya Kads Ali Efendi
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Medine-i
Ermo (Rettimo) skelesinde, Ali elebi bin Mehmedin davsnn hc-
cetidir. Daha nce Medine-i Hanya skelesinden Abdulaziz elebinin ka-
y ile Benaka (Meneke) tarafna gittiinden ve burada daha nceki
davlarda ad geen reis olan Dimitrinin saldrsna uradndan dolay
grlen davnn hccetidir. [Ayrca bkz. 726 ve 729] [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[731] d. 252/ def. 340, S. N. 35a (35b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1084 [M.V. 19 Austos 1673] {M.
8-17 Mays 1673} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / skenderiye ve Karleli Sancaklar Beyle-
rine ve zikr olunan Sancaklarda vki olan Kadlara ve Kethd yerle-
rine ve Yenieri Serdarlarna ve yn- vilyet ve i erklerine hkm ki.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. lgn ve Ayamavra skelele-
rinde sulh salaha aykr olarak baz kimesneler kalyatalar ve frka-
talar bina edip ve donatp Venedik Krfezinin iine girmilerdir. Bu
eky daha sonra tccar taifesine Venedik ile sre gelen dostlua ve
ahidnme-i hmyna aykr olarak saldrda bulunmulardr. Bu ne-
denle bu kalyata ve frkatalarn zarar ve ziyanlarnn son bulmas iin
emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. Dahi Kapudan Paaya ve-
ch-i merh zere yazlmtr. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[732] d. 252/ def. 340, S. N. 36a (36b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1673} [Edirne]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa] /
skenderiye ve Karleli Sancaklar beylerine emr-i erf mcibince Ve-
zir-i zam Hazretleri tarafndan yazlan mektubn sretidir.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 321
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Bir n-
ceki hkmde bahsi geen korsanlk olay ile ilgili olarak gnderilen
hkmn ardndan, sadr azam tarafndan blgelere gnderilmi olan
mektbun sretidir. [Ayrca bkz. 731] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[733] d. 252/ def. 340, S. N. 37b (37a tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1673} [Edirne]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa].
stanbulda mtemekkin olan Venedik baylosunun [Giacomo Queri-
ni] Dergh- muallya arz- hli zerine daha nce Gabela skelesine
tuz getiren Dubrovnik skelesinin tccarlarnn rencde olunmamalar
hususunda mektb yazld belirtilmektedir. Kadmden Venediklilerin
Dubrovnik skelesine tuz ticareti ile geldikleri bildirilmitir. Bu neden-
le blgeye adam varp hakikat-i hlin sual olunmas gerektii bildiril-
mekte ve bu husus iin der-i devlet-i aliyyeden adam tayn olunup ve
Dubrovnikli tarafndan dahi birinin tayn ettirilmesi bildirilmektedir.
Tayn edilen bu adamlarn grevi o blgeye gidip ol mahalle tuzu, ka-
dmden getiren Venedikli midir yoksa Dubrovnikli midir diye tespit et-
mektir. [Dubrovnik, Salt and seaports.]
[734] d. 252/ def. 340, S. N. 38b (38a tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel Evvel sene 1083 {M. 14-23 Eyll 1672}
Hccet / Atene Kads Ali Efendi.
Hl Venedik elisi [sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giaco-
mo Querini] tarafndan bert- erif-i lin ile Atene kadsna konsolos
tayn olan Filippo Gramanco (sonraki belgede Gramatico) ve Frana
elisi tarafndan Antoni Castagner ve ngiltere elisi tarafndan Gerad
nm konsoloslarn grlen davsnn hccetidir. Dimitri Peroli, Mihali
Babali, Mihali Tatako ve Penaki Limone, Estemat ve Paleologo ve sire
tccarlarn Venedike gidip gelip ticaret yaptklar Venedikten uka ve
atlas ve sire metlar getiren ve yine Venedike gtrmek iin ykle-
dikleri ham harir ve yapa ve sire metdan konsoloslara demeleri
gerek olan konsolosluk haklarn dememeleri zerine dav olunmu-
tur. [Ayrca bkz. 718 ve 719] [Frenchmen and Englishmen: For the sake
of unpaid consulship.]
[735] d. 252/ def. 340, S. N. 39a (39b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1083 {20-29 Mart 1673}
Hccet / Kadasker Abdurrakm Efendi
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
322 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Atene voy-
vodas mbaeretiyle emr-i erf-i alin gnderilmekle akd-i meclis
olunup hl Venedik elisi tarafndan bert- erf-i lin ile Atene
Kazsna konsolos tayn olunan Filippo Gramatica nm konsolosun
davsdr. Atene Kazsndan tccar taifesinden Dimitri Peroli, Mihali
Babali, Mihali Tatako, Penaki Limone, Estemat ve Paleologo adl tc-
carlarn Venedikten getirdikleri ve Venedike gtrdkleri metlar-
dan ahidnme-i hmyn artlar gerei demeleri gereken ancak
demedikleri konsolosluk haklar ile ilgili grlen baka bir dav met-
nidir. [Ayrca bkz. 718, 719 ve 734] [For the sake of unpaid consulship.]
[736] d. 252/ def. 340, S. N. 40a (40b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1084 [M.V. Mays 1673] {28 Mays-6
Haziran 1673} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Hersek ve Dokakin ve skender [Arnavut-
luk] Sancakbeylerine ve Kadlarna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Karada ve Karay-
lanl ehl-i kk ahidnme-i hmyna ve mceddeden verilen hudud-
nmeye aykr olarak Kotor Kalesi etraflarna saldr zere olduklar ve
kale yaknlarnda bulunan tcirlerin zerlerine vardklar bildirilmitir.
Bu nedenle bu ekynn men ve def edilmeleri iin emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Border problems. Problems caused by pri-
vateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[737] d. 252/ def. 340, S. N. 41a (41b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1084 [M.V. 10 Haziran 1673] {M. 7-15
Haziran 1673} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / zmir Kadsna ve Emniye ve Hara dar-
tebe hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Querini
arz- hlidir. stendil ve uka Adas ve sire Venedikliye tbi olan cezi-
relerin ve tereke-i Sakz reylarndan bazlar kr u kesb iin gelip ka-
za-i mezbre skini olmalaryla hilf- ahidnme-i kadmden olagelene
muhlif rencde edilmemeleri iin emr-i erf verilmiken yine rencde
edilmeleri ve tellif teklifi edilmesi zerine daha nce verilen emr-i
erfin yerine getirilmesi iin verilen hkmdr. [Order to treat Vene-
tians in a friendly way.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 323
[738] d. 252/ def. 340, S. N. 42a (42b tl.)
Tahrren f-elyevm Ramazan sene 1083 [M.V. 1673] [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Sakz Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Bilfiil s-
tanbul Gmr tevtbi muktat emini olan Hseyinin Der sadete
arz- hlidir. Venedik reysndan olup Sakz Adasnda bulunan bah-
evan, bavan, hamal ve sirenin bazlarnn on be yirmi seneden beri
blgede bulunduklar ve bu nedenle artk Gayrimslimlerin dedii ciz-
ye vergisini demeleri gerektii kendilerine bildirilmitir. Pare kefere-
sinden olan Venedikliler ise kendilerinin Venedike tbi olan stendil ve
sire adalardan geldiklerini ve cizyeden muaf olduklarn bildirmiler-
dir. Bu nedenle Pare keferesinin ellerinde olan bert- erflerine gre
mumele edilmesini bildiren hkmdr. [Venetian merchants in Otto-
man land: higher duty and taxes than those established in the capitula-
tions required by emins and/or other Ottoman officers.]
[739] d. 252/ def. 340, S. N. 43a (43b tl.)
Tahrren f-elyevm (17) Safer sene 1084 {M. 3 Haziran 1673} [Edir-
ne]
Hkm / v. Mehmedden / Sakz Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Bin sek-
sen senesine mahsub olmak zere stanbul Gmr ve tevbi mukta-
asna emin olan Hseyinin der sadete arz- hlidir. art iltizamnda
olan Cezire-i Sakz gmr mlhaktndan olub stendil ve dier cezi-
relerden gelip Sakzda mtemekkin ba ve bahe edinenlerden cizye
talep edilmesi zerine, Venedik reysnda olanlardan cizye talebinde
bulunulmamas iin verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 738] [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[740] d. 252/ def. 340, S. N. 44a (44b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1084 {M. 18-27 Mays 1673} [Edirne]
Hkm/ v. Mehmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Saray Kadsna
hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Daha nce Venedik tccarla-
rndan Bortolo Zanchi nm zmm kaza-i mezbrede nice Mslman
ve zmmye met vermi ancak daha sonra taraflar arasnda cenk
vki olmutur. Bortolo mezbrlarn zmmetlerinde olan metn ake-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
324 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sini tahsil edemeden veft etmitir. Vrisleri, kaza-i mezbrede veft
eden Bortolonun akelerini talep ettiklerinde bu akeler verilmeyip
vrislerin rencde edilmelerinin bildirilmesiyle bu meselenin divn-
hmyna havale olunmak bbnda hkm-i hmyn ricas zerine
verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of
goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[741] d. 252/ def. 340, S. N. 45a (45b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1084 {M. 18-27 Mays 1673} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Saray Kadsna
hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Bir nceki hkmde olduu
gibi yine veft eden Venedikli Bortolonun vrislerinin ake talebiyle il-
gili hkmdr. [Ayrca bkz. 740] [Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[742] d. 252/ def. 340, S. N. 46a (46b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1084 [M.V. 20 Austos 1673]
{M. 26 Temmuz-4 Austos 1673} [Sahra-y Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakamna ve Galata Kad-
sna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Ordu-y hmyna arz- hlidir. Mahrse-i stanbulda ve Bey-
rud ve Trablus skelelerinde ve sire yerlerde eer ake ve met
der-i evvelinden olagelene muhlif ihds olunan bedtlar ref olunup
kadmden ne vecihle olagelirse ona gre amel olunup knun- kadme
muhlif kimesneye taaddi ettirilmeye diye ahidnme-i hmynda
belirtilmitir. Venedik tccarlarndan getirdikleri ve alp gtrdkle-
ri metlarnn ahidnme-i hmyna ve knun- kadm zere gm-
rklerini eda eyleyen bir ferdi kimse rencde etmezken hl tuz emini
olanlarn, knun- kadm ve ahidnme-i hmyna aykr olarak beher
seferecilerden birer ake bedad teklif talebiyle rencde etmeleri ze-
rine hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[743] d. 252/ def. 340, S. N. 47a (47b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel evvel sene 1084 [M.V. Eyll 1673] {M.
3-12 Eyll 1673} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 325
Hkm / v. Mehmedden / Vezir Ahmed Paa Hanya Paasna ve Ka-
dsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giacomo Qu-
erini] Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikliden zmm Nicol Ca-
laffati Venedike gittiinde Efseteli olan Mormoronie adl zmmye def-
teriyle cmle esbb ve eyasn limanda vaz edip adedi malm eyann
bazs fruht eyleye ve bazs sende dursun diye sipari etmitir. Varp
geri almak istediinde ise Mormoronie veft ettiinden dolay cmle
eyay Magdolinos nm zmm kabz etmitir ve Magdolinosun da vef-
tyla bu sefer eyaya el koyan zevcesi, (bo) adl zmm ile evlatlar bu
eyalar talep eylediklerinde vermemek iin inat etmitir. Bu nedenle
davnn eryle grlp icras hakk olunmas iin verilen hkmdr.
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers.]
[744] d. 252/ def. 340, S. N. 48a (48b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1673} [stanbul]
Mektb / Kaymakam Mustafa Paadan / Hanya Paasna.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Bir nceki hkm ile ilgili olarak
Hanya Paasna gnderilen mektbdur. [Ayrca bkz. 743] [Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[745] d. 252/ def. 340, S. N. 49a (49b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1084 [M.V. 15 Kasm 1673] {M. 11-20
Kasm 1673} [Sahra-y saka]
Hkm / v. Mehmedden / [Sakz Kadsna hkm].
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Ordu-y hmyna arz- hlidir. Venedike tbi stendil ve Zakli-
sa adalarndan skin olan reylardan olup ticaret tarikiyle Sakz Ce-
ziresine vardklarnda, teklif icab eder emlk ve araziye mutasarrf
deiller iken Sakzda hara olanlar ahidnme-i hmyna aykr
olarak hara ve sire teklif talep edip reyy rencde etmeleri ze-
rine bu nedenle bir emr-i erf verilmitir. Ol babda hkm-i hmyn
ricas zerine bin yirmi alt senesinde verilen ahidnme-i hmyna
ve kadmden olagelene muhlif olarak hara ve ahir vecihle olunmaya-
lar diye mestur olduu zere Memlik-i mahrsede, teklif icab eder
emlak ve araziye mutasarrf olunmayalar diye emr-i erf verildikte mu-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
326 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
kayyed olunmas iin ahidnme-i hmyn mcibince verilen hkm-
dr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[746] d. 252/ def. 340, S. N. 50a (50b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1084 [M.V. 15 Kasm 1673] {M. 11-20
Kasm 1673} [Sahra-y saka]
Hkm / v. Mehmedden / Hanya Paasna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Querininin
hmyna arz- hlidir. Tunus ve Cezayirin drt pare korsan gemile-
ri ahidnme-i hmyna aykr olarak Hanya Limannda, kale altnda,
Venedik sefinelerini Suda ve Parbusa (Martusa)ya giden frkatalarn
ve kayklarn nne kp ahz ve esr edip limana varp yama etmekle
ahidnme-i hmyn mcibince hkm-i hmyn rica etmein korsan
hususunda korsan taifesi Akdeniz yallarnda Memlik-i mahrsenin
kaleleri altna vardklarnda daha nce verilen ahidnme-i hmynda
belirtildii zere Venedikliye bir vecihle zarar ve ziyan etmemek iin
gemi reislerinin kefilleri eline ve onun gibi korsan taifesi, Venediklinin
gemilerini alp rey ve tevbi esr edip bir kale altna vardklarnda o
makulelerin dizdarlar bunlar kale altna komayp bir vecihle himayet
ve hyanet eylememeleri iin verilen hkmdr. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[747] d. 252/ def. 340, S. N. 51a (51b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene 1084 [M.V. 15 Kasm 1673] {M. 1-10
Kasm 1673} [Sahra-y saka]
Hkm / v. Mehmedden / Hersek Sancana Mutasarrf olan Musta-
faya Gabela Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Gabela
skelesine, Venedik cumhuru [Domenico Contarini] tarafndan tuz al-
maya gelenlere mani olunmamas iin grlen dav zerine verilen
hkmdr. (Ionan veled-i Luca ve Dobzecco veled-i stanich Franchi ve
Venedik Kapudan Mario Cabuze, Mario Guze ve Antonio Ramil) [Salt
and seaports.]

[748] d. 252/ def. 340, S. N. 52a (52b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1673} [stanbul]
Arz- hl / Venedikin stanbul Baylosu Giacomo Queriniden / Sadr
azam Ahmed Paaya [Kprl Fazl Ahmed Paa].
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 327
Venedik baylosunun Efren ruhbanlaryla ilgili olarak Sadr azama
sunduu arz- hlidir. Devletli ve sadetli sultanm efendim hazretleri
saolsun. Kuds-i erf te skin olan Efren ruhbanlar kadml-ey-
ymdan nice emr-i erfler ve bert- li temesskt er mcibince
Zbitlerinde ola Kamame Kilisesi dhilinde Hazreti sa makberesine
girip karas eyleyip hir mlteden bir ferdin girmesi yasak iken, hl
zmir patriki olan Ayazad nm patrik makbere-i mezkre girip karas
eylemeye ve bertnda hilaf inhsyla iaret ettirip bu ana dein geri
gelmediinden dolay vilyet kads Efren ruhbanlarnn ellerine arz
vermitir. Bu nedenle ad geen Ermeni patriki hilf- kadm ve zikr
olunan Efren ruhbanlarnn elinde olan bert- linlar ve sire
emr-i erifleri ve temesskt- eriyyelerine aykr olarak gidip karas
etmeyi eylemein ruhban Efren kefersna klli gred ve ile olur
merhametli sultanm hazretlerinin keml-i adaletlerinden mcerrahdr
ki mezkr Ermeni patriki zikr olunan makbereye ve havleden men ve
Efren ruhbanlar metlar kadm zere mukayyed-i mezbrede karas
edip ahirden bir ferdi rencde eylememek bbnda mezkr emr-i erf-i
ve bert- erf-i ihsn ve inyet buyurula, Bki fermn sadetli sulta-
nm hazretlerinindir. [Order to treat well Christian friars, priests and
their churches.]
[749] d. 252/ def. 340, S. N. 53a (53b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1084 [M.V. Nisann balar 1674]
{M. 29 Mart-6 Nisan 1674} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Gelibolu Kazsna tbi emirdir.
sitne-i sadetde mtemekkin Venedik baylosunun [Giacomo Qu-
erini] Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedikli taifesinin Geliboluda
kadmden bir kiliseleri olup Venedikliye mahsus olup dahl olunmamak
icab eder hatas yok iken Gelibolu Kazs skinlerinden olan (bo) adl
Yahudi bin seksen senesinde zikr olunan glistan bahesi yerinde bir
miktar yerini bila temessk fuzulen zabt edip yamalad bildirilmitir.
Bu nedenle konunun mahallinde eryle grlp kazada zabt eyledii
glistana mahsus olan bahe yerinin kendisinden alverilmesi ve ver-
memek iin inat ederse sitne-i sadete gnderilmesi iin hkm-i
hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ot-
toman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[750] d. 252/ def. 340, S. N. 54a (54b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [stanbul]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa] /
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Queriniye.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
328 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetde mtemekkin olan Venedik Baylosu Giacomo Qu-
erini, daha nce sadr azama mektb gnderip snrlardaki sahillerde
baz frkatalarn taaddi ve fesatlk zere zere harekete getiini bil-
dirmitir. Bu fesatl edenlerin haklarndan gelinmesi iin arz- hl
zerine bir hkm verildii bu mektb ile Venedikin stanbulda bu-
lunan baylosuna bildirilmektedir. [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[751] d. 252/ def. 340, S. N. 55a (55b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [stanbul]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa]
ve Sleyman Aa / sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Qu-
eriniye.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu olan Giacomo Querini, daha
nce sadr azama mektb gndermitir. Buna gre baz korsanlarn
tecavzlerinin men olunmas taaddi ve fesatlk edenlerin gemilerinin
bozdurulup el konulan erzakn da bezirgnna alverilmesinden sonra
frkatalarn yaklmas iin Nova kapudanna ve o civarda olan zbitle-
re hitaben emr-i erf gnderilmitir ve baka baka mbairler tayn
olunmutur. Sadr azam bu abalar neticesinde korsanlk faaliyetleri-
nin son bulmasn umduunu da baylosa bu mektubuyla bildirmektedir.
[Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships,
goods and slaves.]
[752] d. 252/ def. 340, S. N. 56a (56b tl.)
Tahrren f-4 Zil-hicce sene 1084 {M. 12 Mart 1674} [Gabela]
Hccet / Gabela Kads Abdullah Efendi
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini].
Davc: Bilfiil Dubrovnikin kalesi velastellerinden Pozo (Boro) nm
valastel. Davl: Venedik Cenedall cnibinden vekil olan Gio. Battista
Supin. Gabela skelesinde vki tuz hane kadmden Dubrovnik tcir-
lerinin tuz haneleri iken hl merkum Gio. Battista Supin fuzulen zikr
olunan tuz haneye girip Venedik tcirlerinin tuzlarn koyup zabt et-
mitir. Sual olunduktan sonra men ve def olunup tuz hane Dubrovnik
tcirlerine zabt ettirilmelidir. Gio. Battistaya sual olunduunda ceva-
b: Venedik tuz hane-i mezkre kadmden Venediklinin olup lakin bir
ka sene Venedik tcirleri iskele-i mezkreye gelmeyince Dubrovnik
tcirleri iskele-i mezbreye tuz gtrp fruht ederlerdi. Lkin ibu
sene-i mbarekede bundan akdem Venedik generali tarafndan vekil
olan Iovan veled-i Luka (Luca) ve Pizco veled-i Estepanik (Stoponie) ve
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 329
Dubrovnik tarafndan vekil olan Maroye Koca (Maroze Coza) ve Maro-
ye Kayogme (Maroze Camigo) ile bilfiil Hersek Valisi Mustafa Paa haz-
retlerinin divnnda Gabela Kads huzurunda mdafaa-i er erf ol-
duklarna kadmden iskele-i mezbre tuz hane-i mersume Venediklinin
olduu eren anlalmtr. Mahkeme neticesi: Tuz hane, Venediklile-
rindir, Dubrovniklilerin deildir. (Bu konu ile ilgili olarak 747 numaral
belgede geen isimler: Ionan veled-i Luca ve Dobzecco veled-i stanich
Franchi ve Venedik Kapudan Mario Cabuze, Mario Guze ve Antonio
Ramil [Ayrca bkz. 733 ve 747] [Salt and seaports.]
[753] d. 252/ def. 340, S. N. 57a (57b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1084 {M. 9-18 Mart 1674} [Gabela]
Mrasele / Gabela Kads Abdullah Efendiden / Gabela skelesinde
tuz hanesinde vki Dubrovnikin Tcirleri.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Gabe-
la skelesinde Venedikli tccarlar ile Dubrovnikli tccarlarn davs
neticesinde Gabela kads tarafndan yazlan mraseledir. nh olunur
ki ibu baisl-mrasele Venedik generalinden vekil olan Gio. Battista
nm mstemin meclis-i erye emr-i erf ibraz edip Gabela skele-
si kadmden Venediklinin olup iskele-i mezbre tuzlar fruht edege-
lip Dubrovniklinin tcirleri geldikleri gibi badel-yevm dahi kadmden
olageldii zere Venedik tcirleri Gabela skelesinde tuz emt-i sire
getirip bey eyleyeler Dubrovnikin tcirleri dahi nehr-i Kuruyasyla
nehr-i Terkon bulutuu yere tuz gtrp bey ederlerse bir ferd mani
olmaya ibu tasrih buyurulmaya fermn- li mcibince iskele-i mezb-
reye zabt etmek iin cnib-i erden mrasele-i mezbreden fermn-
li ile ref olunduunuz hasbiyle iskele-i Gabeladan fergat...edesiz
ve siz ki Venedik tcirleri siz Gabela skelesini ve tuz hanesini zabt
edesiz mceb-i mraseleye amel olasz. [Ayrca bkz. 733, 747 ve 752]
[Salt and seaports.]
[754] d. 252/ def. 340, S. N. 58a (58b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1085 [M.V. 20 Mays 1674] {M. 17-26
Mays 1674} [stanbul]
Rikb- Hmyn / v. Mehmedden / Sakz Kadsna.
Sdde-i sadette mukim olan Venedik baylosunun [Giacomo Queri-
ni] Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik sefinelerinden Specchio di
Mar adl sefine Venedikden peksimetleriyle ykl olarak Suda Kale-
sine gitmitir. Burada yklerini brakan sefine iin, Kandiye Eyletine
mutasarrf olan brahim Paa, Suda Limannda olan sefineye dostlua
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
330 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
binaen zmire gidecek askerleri olduunu bildirmitir. Sefine, Kandiye
Limanna dhil olduktan sonra vezir marnileyh tarafndan varan
kimseyi sefineye koyup Kandiye cnibine yollamtr. Bu sefine Kan-
diye Limanna dhil olduktan sonra ad geen Vezir brahim Paann
askeri, bir paa ve bir askerle sefine zmire gnderilmitir. Sefine Ro-
dosa dhil olduktan sonra Kbrs Beylerbeyisi Abdulkadir Paa kendi
adamlarndan bir nefer adam gemi iin tayn edip gemiye asker koyup
tekrar Rodosa gndermitir. Gemi Rodosa dnerken, Rodos etrafnda
Trablus gemileri rast gelip mezbr sefineli ve adamlar Sakza gtr-
mlerdir. Sefinenin hl Sakzda liman iinde olduunun bildirilmesi
zerine ol babda hkm-i hmyn ricas zerine bu sefineye Trabluslu-
larn dokunmamas bildirilmektedir. [Venetian ships.]
[755] d. 252/ def. 340, S. N. 59a (59b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1084 {M. 5-13 Austos 1673}
Hkm / v. Mehmedden / skender (Arnavutluk) Sancabeyi Hasan
ve Karleli Sancabeyi Mehmed ve dier olan Sancaklarn yallarnda
vki olan Kadlara ve dier olunan Kazlarn vki Nefert Aalarna
hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Daha nce
gnderilen emir zere ol sahillerde gezip ticaret edenler Venedikliye
dostlua aykr hareket eylemek zere mteahhid ve birbirlerine ke-
fil olduklar hccet olunup sitne-i sadete de bildirilmiken hl
dostlua aykr baz kimesnelerin frkatalaryla korsanla kp Vene-
dik tccarna, adalardan ve sahillerden saki reylarna saldrdklar
bildirilmitir. Hkmde, bu fesatlar edenlerin haklarndan gelinmesi
ve onlara ruhsat verilmemesi bildirilmektedir. [Problems caused by pri-
vateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[756] d. 252/ def. 340, S. N. 60a (60b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1084 {M. 5-13 Austos 1673}
Hkm / v. Mehmedden / Bervech-i arpalk Hersek Sancana muta-
sarrf olan Mustafa ve Nova Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik
tccarna ve reysna ve memleketine taaddi ve tecavz olunup ta-
raflarn tccar emin ve slim ticaret edip kimesne mani olmayp dahl
ve taarruz eylemeyeler diye sulh salaha aykr olarak Nova Kale-
sinde baz kimesneler frkatalaryla korsanla kmlardr. Venedik-
lilerden kara ve ak nm tcirin gemisini basp iinde mevcut olan
yz varil hamr ve otuz varil sirke ve be bin anason gemi alanyla ve
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 331
bin altnlk eyann, Karadanakll drt nefer gemici tarafndan ya-
maland bildirilmitir. Bu nedenle dostlua aykr olarak bu fesad
gerekletirenlerin gereince cezalandrlmas ve frkata sahiplerinin
dostlua ve ahidnme-i hmyna aykr hareket ettirilmemesi bil-
dirilmektedir. Vech-i merh zere verilen evmir-i linin kaydlarn
suretidir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[757] d. 252/ def. 340, S. N. 61a (61b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1085 [M.V. 1674] {M. 27 Mays-4 Hazi-
ran 1674} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Gelibolu ve Boazhisarlar Kadlarna.
sitne-i sadetde mtemekkin Venedik baylosunun [Giacomo Qu-
erini] Sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik sefinelerinden bir kt
sefine blgeye ulatnda gemiden selametlik akesi talep edilmemesi
iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Selametlik akesi iin
Ayrca bkz. 388 ve 659] [Unduly customs asked to Venetian ships.]
[758] d. 252/ def. 340, S. N. 62a (62b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674}
Mektb / brahim Paa Dergh- li Seravuundan / sitne-i
sadetdeki Venedik Baylosuna [Giacomo Querini].
Ba efendi hazretlerinin hekim ba olarak Kahireden stanbula
gelecek olan Venedikli hekimin gnderilmesi iin Venedik baylosuna
yazlan mektbdur. [Arrival of a physician from Cairo for the Ottoman
sultan.]
[759] d. 252/ def. 340, S. N. 63a (63b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674}
Mektb / avubandan ve Vezirden / sitne-i sadetdeki Vene-
dik Baylosu Giacomo Queriniye.
Venedik Baylosuna [Giacomo Querini] yazlan bir mektbda baylos-
tan dostluk gereince bir istekte bulunuluyor. Net olarak anlalmayan
mektbda ekte belirtilen isteklerin baylos tarafndan karlanp gnde-
rilmesi talep ediliyor. Ancak bahsi geen bu ek, belgenin olduu ksm-
da mevcut deildir. [Request made to the Venetian baylo.]
[760] d. 252/ def. 340, S. N. 64a-b S. N. 65 tl.
Tahrren f-evhiri Safer sene 1085 [M.V. Hazirann balar 1674] {M.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
332 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
27 Mays-4 Haziran 1674} [Sahra-y Babadal]
Nin- erf / v. Mehmedden.
Venedik cumhurunun [Venedik Doju Domenico Contarini] sitne-
i sadetde bulunan mukim elisinin [sitne-i sadetdeki Venedik
Baylosu Giacomo Querini] Ordu-y hmyna arz- hlidir. Halebde
vki Venedik bezirgnlarnn ve baralarnn maslahatlar grlmek
iin tayn eyledikleri Marco Bembo nm konsolos ref olunup yerine
Francesco Foscari konsolos tayn edilmitir. Bu nedenle ahidnme-i
hmynun konsolosluk ile ilgili maddelerinin hatrlatld bu nin-
erf yazlp gnderilmitir. [Appointment of a consul.]
[761] d. 252/ def. 340, S. N. 66a (66b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1085 [M.V. 25 Haziran 1674]
{M. 25 Haziran-4 Temmuz 1674} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Haleb Kadsna ve Msellime hkm.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giacomo Queri-
ni] Sdde-i sadete arz- hlidir. Halebde olan Venedik konsolosunun
mddeti tamam olup yerine Venedik bezirgnlarndan Francesco Fos-
carinin atandn bildiren hkmdr. [Ayrca bkz. 760] [Appointment
of a consul.]
[762] d. 252/ def. 340, S. N. 67a (67b tl.)
Tahrren f-evhiri Safer sene 1085 [M.V. Hazirann balar 1674] {M.
29 Mays-7 Haziran 1672} [Sahra-y Balbadal (Babadal)]
Hkm / v. Mehmedden / Gabela Kadsna hkm.
sitne-i sadetde bulunan Venedik baylosunun [Giacomo Querini]
Ordu-y hmyna arz- hlidir. Gabela skelesinde tuz meselesi ile
ilgili olarak Venedikli tccarlarn ticaretlerine kimsenin mani olmamas
iin Gabela kadsna gnderilen hkmdr. [Ayrca bkz. 747 ve 752]
[Salt and seaports.]
[763] d. 252/ def. 340, S. N. 68a (68b tl.)
Tahrren f-evili Safer sene 1083 {M. 29 Mays-7 Haziran 1672} [s-
tanbul]
Hccet / Galata Kads Ramazan Efendiden
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini].
Davc: Cezire-i Kbrs muhfazasndan olup Tuzla Kazsna tbi
olan Larinka Kasabas mtemekkinlerinden Venedik taifesinden konso-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 333
los olan Antonio Santonini nm mstemin Benaka (Meneke) ve tevbi.
Davl: Kasaba mtemekkinlerinden olup hl Fransz taifesinin kon-
solosu Baltazar Souan nm mstemin ve tevabi mevacehesinde ikrr-
mezbre ve takrr-i kelam edip... Venedik konsolosunun savunmasna
gre: Kasaba-i merkume mahallesinden Hora Buliroz Mahallesinde
vki Venedik taifesine mahsus kilise, Osmanl sultannn rzasyla Ve-
nediklilere braklmtr. Ancak bir ka senedir Venediklilerin blgeye
gelmemeleri nedeniyle Franszlar bu kiliseye el koymulardr. Karar
neticesine gre de bahsi geen kilisenin Venediklilerin tasarrufunda
olduu anlalmaktadr. [Frenchmen.]
[764] d. 252/ def. 340, S. N. 69a (69b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1085 [M.V. 20 Haziran 1675]
{M. 15-24 Haziran 1674} [Sahra-y Babada (Babadal)]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakam brahim Paaya ve
Gabela Kadsna.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik baylosunun [Giacomo Queri-
ni] Ordu-y hmyna arz- hlidir. Venedik bezirgnlarndan bazlar
Venedikten Zorzi Tanzi ve Iseppo Pialconi nm tcirleriyle fruht olun-
mak iin stanbulda bir mikdar met gndermilerdir ve Sakzl ste-
fan Kanpoli (Canpoli) nm zmmnin bey ve er hususunda ve vuku
olmakla mezbrlarn alakalar yokken baz kimesneler mcedded ahz
ve celb iin mezbr Sakzl erik yannzda olup erikiniz idi bizden ake
alp firar etti sizden alrz diye mahzenleri mhrleyip dahl ve rencde
ettikleri bildirilip bu bbda ellerinde olan fetv-i erfe ve ahidnme-i
hmyn mcibince amel olunup men ve def olunmak bbnda hkm-i
hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ot-
toman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[765] d. 252/ def. 340, S. N. 70a (70b tl.)
Tarihsiz Fetv / Kad Ali.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Bir nceki
hkm ile ilgili olarak verilen fetvnn suretidir. [Ayrca bkz. 764] [Vene-
tian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
[766] d. 252/ def. 340, S. N. 71a (71b tl.)
Tarihsiz [Sahra-y Babadal]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa] /
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Queriniye.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
334 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venedikin stanbulda mukim baylosunun, Kuds-i erf ziyaretgh-
larnda Ermeni taifesinin taaddilerini bildirdii belirtilmektedir. Bay-
losun bu bildirisi zerine Ahmed Paa, gerekli uyar ve tembihlerin ta-
raflara yapldn bildirmektedir. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[767] d. 252/ def. 340, S. N. 72a (72b tl.)
Tahrren f-29 evval sene 1082 {M. 28 ubat1672} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / zmir Kadsna hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giacomo Querini] Mahrse-i
Edirnede Der sadete arz- hlidir. Ahidnme-i hmyn gereince
Venediklilerden istenmeyen hara vergisinin zmirde uzun zamandr
aileleriyle bulunan Venediklilerden talep edilmesi zerine verilen h-
kmdr. Venedik tbi olan stendil ve Kefalonya Adalarndan gelen
Venedikliler zmirde bakkal, bahevan, papuu, ekmeki, deirmenci
ve sire ileri yapmaktalardr. [Ayrca bkz. 738] [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[768] d. 252/ def. 340, S. N. 73a (73b tl.)
Tahrren f-evil Receb sene 1085 {M. 1-10 Ekim1674} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Trablusam Beylerbeyisi Hasan Paaya hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Giacomo Querini] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venedik konsolosunun Michiel adl tercmn-
nn ve hizmetkrnn iddete maruz kalmas ve gurularna el konulma-
s zerine ahidnme-i hmyn artlar gereince men olunmas iin
gnderilen hkmdr. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[769] d. 252/ def. 340, S. N. 74a (74b tl.)
Tahrren f-elyevm Receb sene 1085 [M.V. 13 Aralk 1674] [stanbul]
Sebeb-i tahrr Hkm / v. Mehmedden / Cezire-i Zaklisa
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Cezire-i
Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesinin
yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hk-
mdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire
for the Zakynthos island.]
[770] d. 252/ def. 340, S. N. 75a (75b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [Gabela]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 335
Arz- hl / Gabela Kads Abdullah Efendiden / Hersek Paasna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedikli
tccarlarn Gabela skelesine getirdikleri tuz ile ilgili arz- hldir. [Ay-
rca bkz. 733, 747 ve 752] [Venetian merchants brings salt to Gabela.]
[771] d. 252/ def. 340, S. N. 76a (76b tl.)
Tarihsiz{Tahmini M. 1674} [Gabela]
Mektb / Gabela Kads Abdullah Efendiden.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedikli
tccarlarn Gabela skelesine getirdikleri tuz ile ilgili mektbdur. [Ay-
rca bkz. 733, 747, 752 ve 770] [Salt and seaports.]
[772] d. 252/ def. 340, S. N. 77a (77b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674}
Emir / Kapudan Mustafa Paadan / Gabela Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedikli
tccarlarn Gabela skelesine getirdikleri tuz ile ilgili Gabela kadsnn
arz- hl ve mektubu zerine verilen emirdir. [Ayrca bkz. 733, 747, 752,
770 ve 771] [Salt and seaports.]
[773] d. 252/ def. 340, S. N. 78a (78b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel evvel sene 1085 {M. 23 Austos-1 Eyll
1674} [Makraska]
Hccet / Makraska Kads.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik-
lilerin tasarruf ettikleri mlklerinden karlmalar zerine grlen
davnn hccetidir. [Venetians ask to be left in their own houses and
not to be sent away.]
[774] d. 252/ def. 340, S. N. 79a (79b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [Makraska]
Mrasele / Makraska Kads tarafndan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Nehr-i
atna yaknnda bulunan Omi (Omis) Kalesinin ahlisine inh olunur
ki Ruguzunca (Ragornice) ve Kekde (Cizcik) Karyelerinde bulunan
mlk balarnz ve topraklarnz kadmden nicesiyle tasarruf eyledii-
niz yine ol menval zere zabt ve tasarruf etmek sizlere mrasele veril-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
336 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
mitir. Mallarnz zabt ve tasarruf ediniz. [Ayrca bkz. 773] [Venetians
ask to be left in their own houses and not to be sent away.]
[775] d. 252/ def. 340, S. N. 80a (80b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [Makraska]
Tezkire / Nzr Veli Aadan (Makraska Kads) / Omi Ahlisine ver-
dii Tezkirenin suretidir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] nceki iki
metinle ilgili verilen tezkiredir. (Ayrca bkz. 773 ve 774] [Venetians ask
to be left in their own houses and not to be sent away.]
[776] d. 252/ def. 340, S. N. 81a (81b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [Makraska]
Arz- hl / Makraska Kads ndan / sitne-i sadete.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] moka
(Imoschi) Kazsnda vki olan Akranik Kalesi, Omi Kalesi ahlisi yed-
lerinde mevcut olan kadmden emr-i erfler gereince yine ibk ve
mukarrer etmek iin Der-i devlet medra sunulan arz- hldir. (Ayrca
bkz. 773 , 774 ve 775] [Petition to the sultan in favour of the inhabit-
ants of the Akranik castle.]
[777] d. 252/ def. 340, S. N. 82a (82b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel evvel sene 1037? {M. 28 Ocak-6 ubat
1628} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Bosna Beylerbeyisine ve Dizdarna ve
Kilis Sancabeyine ve Kilis ve moka Kadlarna hkm.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giacomo Querini] Der-
gh- muallya arz- hlidir. Bosna Eyletinde bulunan Kamen Kalesi
dizdarnn ve Polie (Polizza) Nahiyesi emini olan brahimin Venedikin
snrlarnda bulunan ahliye kt mumele etmesi zerine ahidnme-
i hmyn artlar gereince gnderilen hkmdr. [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers.]
[778] d. 252/ def. 340, S. N. 83a (83b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1085 [M.V. Ekimin sonlar 1674] {M.
31 Ekim-9 Kasm1674} [Sahra-y saka]
Hkm / v. Mehmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezire ve Msr
Kadsna hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 337
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querininin Ordu-
y hmyna arz- hlidir. Venedik tccarlarndan (bo) adl tcirin
Mahrse-i Msr skinlerinden (bo) adl Yahudi zimmetinde kalan hak-
k iin ahidnme-i hmyn artlar gereince gnderilen hkmdr.
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers.]
[779] d. 252/ def. 340, S. N. 84a (84b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674}[Sahra-y saka]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paa [Kprl Fazl Ahmed Paa] tara-
fndan, Sleyman Aa.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini, Venedik
Krfezine giren frkatann ekysn Sadr azama bildirmitir. Bu ne-
denle ekynn haklarndan gelinip frkatalarnn yakldnn baylo-
sa bildirildii mektbdur. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[780] d. 252/ def. 340, S. N. 85a (85b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1085 [M.V. Ekimin sonlar 1674] {M.
31 Ekim-9 Kasm1674} [Sahra-y saka]
Hkm / v. Mehmedden / Msr (Kahire) Kadsna.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Ordu-y Hmyna arz- hlidir. Venedik tccarlarndan (bo)
adl tccarn Mahrse-i Msr skinlerinden (bo) Yahudinin zimmetin-
de kalan hakk iin gnderilen baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 778]
[Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/
or other Ottoman officers.]
[781] d. 252/ def. 340, S. N. 86a (86b tl.)
Tahrren f-evili abn sene 1085 [M.V. Ekimin sonlar 1674] {M.
31 Ekim-9 Kasm1674} [Sahra-y saka]
Hkm / v. Mehmedden / Kbrs Kads ve Msellimine.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Ordu-y Hmyna arz- hlidir. Kbrs Ceziresinde Venedik
konsolosuna ait yerlerin Fransz konsolosunca zabt edilmesi zerine
bu yerlerin Venedike ait olduunu bildiren hkmdr. [Frenchmen.]
[782] d. 252/ def. 340, S. N. 87a (87b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
338 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Arz- hl / sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giacomo Querini] /
Osmanl Sultanna [v. Mehmed].
Efren bezirgnlarndan birinin veft etmesi zerine, bezirgnn Ga-
latada olan San Francesco Kilisesi mahalline defn olunmas talebi iin
sunulan arz- hldir. [Request for a burial place for a Christian mer-
chant in San Francesco church.]
[783] d. 252/ def. 340, S. N. 88a (88b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1674} [stanbul]
Arz- hl / sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giacomo Querini] /
Osmanl Sultanna [v. Mehmed].
Venedik tccarlarnn getirdikleri mallarn gmrklerinin denmesi-
nin ardndan ziyde bir ake ve bir habbe alnmamas iin sunulan arz-
hldir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes
than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[784] d. 252/ def. 340, S. N. 89a (89b tl.)
Tahrren f-13 Cemziyel ahir sene 1085 {M. 14 Eyll 1674} [stan-
bul]
Hccet /Divn Kads Mehmed Efendi, Msr Kads Mustafa Efendi.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] nceki iki
belgede bahsi geen konu ile ilgili olarak grlen davnn hccetidir.
[Ayrca bkz. 778 ve 780] [Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[785] d. 252/ def. 340, S. N. 90a (90b tl.)
Tahrren f-elyevm abn sene 1085 [M.V. 10 Kasm 1674] [stanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm/ v. Mehmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Cezire-i
Zaklisann ahidnme-i hmyn artlar gereince yllk demesinin
yaplmas zerine temessk yazlmas iin verilen sebeb-i tahrr hk-
mdr. [Money paid by the Venetian Republic to the Ottoman Empire
for the Zakynthos island.]
[786] d. 252/ def. 340, S. N. 91a (91b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1084 [M.V. Aralk 1674] {M. 10-19
Aralk 1673} [Edirne]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 339
Hkm / v. Mehmedden / Msr Muhfazasnda olan Vezirim Hse-
yin Paaya ve Kadsna hkm.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Querininin
Dergh- muallya arz- hlidir. nebaht, Mora ve sire Memlik-i
mahrsede bulunan baz kimesneler, Venedikten gelen bezirgnlarn
mallarna bizim Venedikli tcirlerden alacamz vardr diye el koy-
mulardr. Venedikli tccarlar rencde etmeleri ve Fransz tccarlarn
dahi bu olaylara karmas zerine hkm-i hmyn ricas zerine gn-
derilen hkmdr. [Frenchmen; mistreatment of Venetians.]
[787] d. 252/ def. 340, S. N. 92a (92b tl.)
Tarihsiz [?]
Mektb / Kapudan Ali Paadan / Ayamavra ve nebaht Sancakla-
rnda vki Kadlar ve Liv-i mezbrede vki olan Dizdarlara.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Daha nce
defalarca korsan frkata ve kayklarnn bulundurulmamasnn bildiril-
mi olmasna ramen, Ayamavra ve nebaht eyaletlerinde tekrar kor-
san frkata ve kayklarnn bulundurulmas ve bundan Venedikin zarar
grmesi zerine blgelere gnderilmi mektbun suretidir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[788] d. 252/ def. 340, S. N. 93a (93b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1081 [M.V. Eylln balar 1671]
{M. 28 Austos-6 Eyll 1670} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Galata Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querininin Atabe-i
hsrevneye arz- hlidir. Venediklilerin tasarrufunda olup Galatada
mevcut olan kiliseye ynelik saldrlar olmas zerine; ahidnme-i
hmyn artlar gereince bu kilisenin tasarrufunun Venedikliler-
de olduunu bildiren hkmdr. [Order to treat well Christian friars,
priests and their churches.]
[789] d. 252/ def. 340, S. N. 94a (94b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1085 [M.V. 20 Ocak 1675] {M. 8-17
Ocak 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Mora Sancana hkm.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Querininin
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
340 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Dergh- muallya arz- hlidir. Ayamavra ve nebaht Kalelerinden
Venedik Krfezine korsanla kan frkatalarn yaklp korsanlarn
haklarndan gelinmesi iin gnderilen hkmdr. [Problems caused by
privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[790] d. 252/ def. 340, S. N. 95a (95b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1085 [M.V. 20 Ocak 1675] {M. 8-17
Ocak 1675}
Hkm / v. Mehmedden / Hersek Sancana hkm.
Sdde-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Querininin
Dergh- muallya arz- hlidir. Nova Kalesinden Venedik Krfezine
korsanla kanlarn haklarndan gelinmesi iin daha nce hkmler
gnderilmi olmasna ramen korsanlarn faaliyetlerinin devam etmesi
zerine, ahidnme-i hmyn artlar gereince bu korsanlarn hakla-
rndan gelinip frkatalarnn yaklmasn bildiren hkmdr. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[791] d. 252/ def. 340, S. N. 96a (96b tl.)
Tahrren f-evsiti evval sene 1085 [M.V. 20 Ocak 1675] {M. 8-17
Ocak 1675}
Hkm / v. Mehmedden / skenderiye Sancana hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. lgn ve Bar Kalelerinden Ve-
nedik Krfezine korsanla kan frkatalarn yaklmas ve korsanlarn
haklarndan gelinmesi iin daha nce hkmler gnderilmi olmasna
ramen korsanlarn faaliyetlerinin devam etmesi zerine ahidnme-i
hmyn artlar gereince bu korsanlarn haklarndan gelinip frkata-
larnn yaklmasn bildiren hkmdr. [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[792] d. 252/ def. 340, S. N. 97a-b S. N. 98 tl.
Tarriren f-evsiti Ramazan sene 1084 [M.V. 20 Aralk 1674] {M. 20-
29 Aralk 1673} [Edirne]
Nin- erf / v. Mehmedden / [Msra konsolos atamas iin].
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Mahmiyyei Msrda bulunan
Venedik Konsolosu Alvise Querininin grev sresinin dolmas zerine,
yerine Venedik beyzdelerinden Orazio Bembo adl kimse konsolos ola-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 341
rak tayn edilmitir. Bu nedenle ahidnme-i hmyn artlarnda yer
alan konsolosluk haklarn hatrlatan nin- erf verilmitir. [Appoint-
ment of a consul.]
[793] d. 252/ def. 340, S. N. 99a (99b tl.)
Tahrren f-17 Zil-kade sene 1084 [M.V. 12 ubat 1675] {M. 12 ubat
1675}
Buyuruldu / Kapudan Ali Paadan / Kbrs Beylerbeyisi olan Paa
Hazretlerine ve Tuzla Kadsna.
sitne-i sadet-i stanbulda mukim olan Venedik Elisi Giacomo
Querininin Tersane-i mireye arz- hlidir. Kbrsta Larifka (Larinca)
Kasabasnda bulunan Venedik konsolosu Gio. Antonio Santonini adl
kimse daha nce huzur-u er eriye varp ad geen kasabada bulunan
Poliroz Mahallesinde bulunan Venedik taifesine mahsus kiliseler oldu-
unu bildirmitir. Venediklilerin tasarrufunda olan bu kiliseyi Fransz
elisinin zabt etmesi zerine kilisenin tasarruf hakknn Venediklilerde
olduunu bildiren hkm gnderilmitir. [Frenchmen.]
[794] d. 252/ def. 340, S. N. 100a (100b tl.)
Tahrren f-18 Zil-hicce sene 1085 [M.V. 13 ubat 1675] {M. 15 Mart
1675}
Buyuruldu / Kapudan Ali Paadan /Kbrs Beylerbeyisi Mehmed Paa
ve Kbrs Mevln Efendi Hazretlerine.
Hl Cezire-i Kbrsta Venedik konsolosu olan Gio. Antonio Santoni-
ni daha nce Galatada bulunan Bezirgn Estefani ile mektb gnderip
beka Kbrs tercmn olan Marcoloni Coromel adl nasraniyeye ake
elzem gelir ise iki bin esri guru veresiz diye bu Estefann hazr ak-
esi bulunmadndan hl stanbulda Venedik elisi olan [sitne-i
sadetdeki Venedik Baylosu] Giacomo Querini dahi ayn istekte bulu-
nunca tercmna bu cretin denmesi gerei buyurulmaktadr. [Vene-
tian consuls.]
[795] d. 252/ def. 340, S. N. 101a (101b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1085 [M.V. ubat 1675] {M. 26 u-
bat-7 Mart 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Hersek Sancabeyi ve Gabela Kadsna
hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Gabela s-
kelesine Venedikli tccarlarn getirdikleri tuz ile ilgili olarak gnderil-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
342 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
mi baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 733, 747, 752, 770, 771 ve 772]
[Salt and seaports.]
[796] d. 252/ def. 340, S. N. 102a (102b tl.)
Tahrren f-18 Zil-hicce sene 1085 [M.V. 25 Mart 1675] {M. 15 Mart
1675}
Buyuruldu / Kapudan Ali Paadan / Mevln Andira Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini, Venedik be-
zirgn kalyonlarndan bir kt kayn iddetli rzgrdan dolay Mek-
nos Ceziresine gittiini haber vermitir. Bu nedenle Venedike ait olan
bu kaya kimsenin bir mdahalede bulunmamas ve yakp iindeki
mallarn yamalamamas ve bu nedenle Venediklilerin rencde edil-
memeleri bu mektb ile Andira kadsna buyurulmaktadr. [Wreck of
Venetian ships.]
[797] d. 252/ def. 340, S. N. 103a (103b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1676} [Edirne]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa] /
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Queriniye.
Bir nceki hkmde geen olaydan bahsetmektedir. Sadr azam Ah-
med Paa, Venedik baylosuna, mektbunu aldn ve bu konu ile ilgili
olarak gereini yaptn bildirmektedir. [Ayrca bkz. 796] [Wreck of
Venetian ships.]
[798] d. 252/ def. 340, S. N. 104a (104b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1676} [Edirne]
Mektb / Sadr azam Ahmed Paa [Kprl Fazl Ahmed Paa] tara-
fndan, Sleyman Aa / sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giaco-
mo Queriniye.
Yine ayn olay zerine Venedik Baylosu Giacomo Queriniye gnde-
rilmi baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 796 ve 797] [Wreck of Vene-
tian ships.]
[799] d. 252/ def. 340, S. N. 105a (105b tl.)
Tahiren fi evili Muharrem sene 1086 [M.V. Martn sonlar 1675]
{M. 16-25 Mart 1676} [Edirne]
Buyuruldu / Sadr azam Ahmed Paadan [Kprl Fazl Ahmed Paa].
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querininin Dergh-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 343
muallya arz- hlidir. Venedik taifesinin harmi ve levend kimesne-
lerle karlamalar ve bunlarn Venediklileri esr almalar durumunda
ele getirilip haklarndan gelinmesi iin sitne-i sadete gnderil-
meleri ahidnme-i hmyn ile bildirilmitir. Caret Kalesinden kp
Venedik Krfezi ierisinde korsanlk eden Ramazan Reisin frkatas
iinde olan levendlerin ahidnme-i hmyn uyarnca haklarndan
gelinmek zere Hanyaya teslim olunmalar iin fermn- hmyn ol-
mutur. Bunun zerine levendler teslim olunmutur. Ancak daha sonra
bu levendler stendil kayn basp iinde olan eyalar yamalam-
lardr. Bunun zerine bu levendlerin haklarndan gelinmesi iin emr-i
erf talep edilmitir. Buna gre bu leventlerin ekylklar doru ise
haklarndan gelinmek zere hkm verilmitir. [Problems caused by pri-
vateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[800] d. 252/ def. 340, S. N. 106a (106b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1086 [M.V. Martn sonlar 1675]
{M. 16-25 Mart 1676} [Magosa]
Arz- hl / Magosa (Famagosta) Kadsndan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Kbrsta
Tuzla Kasabasnda bulunan Venedik konsolosluk hanesiyle ilgili ola-
rak, bu hanenin Venedike ait olduunun bildirilmesi iin sunulan arz-
hldir. [Request to recognize a house in Tuzla quarter as belonging to
Venetians.]
[801] d. 252/ def. 340, S. N. 107a (107b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1676} [stanbul]
Arz- hl-i maksirneleri / sitne-i sadetden / Kbrs Kefersna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Kbrsta
bulunan hann Venedik konsolosunun mal olduu ile ilgili baka bir
belgedir. [Ayrca bkz. 800] [Request to recognize a house in Tuzla quar-
ter as belonging to Venetians.]
[802] d. 252/ def. 340, S. N. 108a (108b tl.)
Tahrren f-evili Muharrem sene 1087 [M.V. Nisan 1675] {M. 16-25
Mart 1676}
Vech-i Tahrr-i Huruf oldur ki / Mehmed Sabri.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik kon-
solosunun han ile ilgili baka bir belgedir. [Ayrca bkz. 800 ve 801] [Re-
quest to recognize a house in Tuzla quarter as belonging to Venetians.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
344 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[803] d. 252/ def. 340, S. N. 109a (109b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1080 [M.V. Haziran 1670] {M. 12-
20 Mays 1670}
Hkm / v. Mehmedden / Kandiye Paasna hkm (Ahmed Paa).
Venedik cumhurunun [Venedik Doju Domenico Contarini] stanbul
bykelisi Alvise Molinonun [Alvise Molin] arz- hlidir. Venedik ile
savaa (cenk cdl) son verilip bar (sulh salah) olmakla Venedik-
linin hl ellerinde kalan Suda ve Karabuse (Carabuse) ahlisinin tica-
retlerine engel olunmamasn bildiren hkmdr. [Venetian merchants;
peace agreement.]
[804] d. 252/ def. 340, S. N. 110a (110b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1086 [M.V. 19 Haziran 1675]
{M. 5-14 Haziran 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Mora Sancana ve Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Zaklisa Adasnda bulunan Ve-
nedik reys olan baz Yahudilerin (Mose Levi, Caim Romano veled-i
Mumahem ve dier Caim Romani veled-i Iacob) Venedike gitmeleri
iin Venedikin Morada bulunan konsolosu olan Francescoya teslimle-
rini bildirir hkmdr. [Passaport.]
[805] d. 252/ def. 340, S. N. 111a (111b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1675} [stanbul]
Arz- hl / sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Giacomo Querini] /
Osmanl Sultanna [v. Mehmed].
Venedik tccarlarnn gmrk ilemlerini yapmalarnn ardndan baz
beki harici, yasak, suba, orbac, ekmeki, mumcu, kuyucu ve r-
sum sarraf ve sire bunun gibi haralar alnmas zerine tccarlardan
gmrk ilemlerini yaptktan sonra hara alnmamasn diye emr-i erf
verilmesi iin sunulan arz- hldir. [Ayrca bkz. 803] [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[806] d. 252/ def. 340, S. N. 112a (112b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1086 [M.V. Hazirann sonlar
1675] {M. 15-24 Haziran 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Msr Paasna hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 345
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Mahmiyye-i Msrda Venedik
tccarlarndan Marco Ziani adl tcirden yz guru alnp tcirin
taaddi edilmesi zerine ahidnme-i hmyn artlar ve sre gelen
dostluk gereince tcirden alnan her ne ise kendisine geri ide edil-
mesi gereini bildiren hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[807] d. 252/ def. 340, S. N. 113a (113b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1086 [M.V. 10 Temmuz 1675] {M.
15-24 Haziran 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Kbrs Paasna ve Magosa Kadsna hkm.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Kbrsta
Tuzlada bulunan konsolos hannn Fransa elisi tarafndan zabtedil-
mesi zerine gnderilmi baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 800 ve 801]
[Frenchmen.]
[808] d. 252/ def. 340, S. N. 114a (114b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1086 [M.V. Temmuzun balar
1675] {M. 15-24 Haziran 1675}
Hkm / v. Mehmedden / Msr Paasna ve Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Bu hkmde, Venedik konso-
losu ve adamlarnn korunup kollanmas bildirilip kimsenin rencde
edilmemesi ve bir kimsenin borcundan dolay sorumlu tutulmamas bil-
dirilmiken Venedik tccar olanlarn dahl edilmesinin ardndan emr-i
erf ricas zerine verilen hkmdr. [Order to treat Venetians in a
friendly way.]
[809] d. 252/ def. 340, S. N. 115a (115b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel evvel sene 1086 [M.V. 30 Temmuz 1675]
{M. 2-11 Eyll 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakam ve stanbul Kadsna
hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikli tccarlarn getirdik-
leri ve alp gtrdkleri mallardan belirlenen oranlarn hricinde vergi
alnmamas iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian
merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those estab-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
346 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
lished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman of-
ficers.]
[810] d. 252/ def. 340, S. N. 116a (116b tl.)
Tahrren f-evsiti sene Cemziyel evvel sene 1086 [M.V. Austosun
balar 1675] {M. 2-11 Eyll 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Msr Paasna ve Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik konsolosu olan Orazio
Bembonun ahidnme-i hmyna aykr olarak rencde edilip malla-
rna gmrk emini tarafndan el konulmas zerine emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Mistreatment of Venetians by Ottoman of-
ficers. Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins
and/ or other Ottoman officers.]
[811] d. 252/ def. 340, S. N. 117a (117b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel ahir sene 1086 [M.V. Austosun balar
1675] {M. 23 Austos-1 Eyll 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Akdenizde Kapudan olana ve Naka Kad-
sna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik Naka konsolosu olan
Anastasn rencde edilince emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr.
[Mistreatment of Venetians.]
[812] d. 252/ def. 340, S. N. 118a (118b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel evvel sene 1086 [M.V. Austosun bala-
r 1675] {M. 24 Temmuz-3 Austos 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Trablusam Beylerbeyisine hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Mahrse-i stanbulda ve Preve-
zede ve Trablus skelelerinde ve sire yerlerde Venediklilerin rencde
edilmemesi iin ahidnme-i hmyn karar olmasna ramen Trab-
lusta Venedik konsolosunun vekili Foscann rencde edilmesi zerine
emr-i erf ricasna verilen hkmdr. [Mistreatment of Venetians.]
[813] d. 252/ def. 340, S. N. 119a (119b tl.)
Tahrren f-25 Cemziyel ahir sene 1086 [M.V. 18 Austos 1675] {M.
16 Eyll 1675}
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 347
Buyuruldu / stanbul Kaymakam brahim Paadan / Kilitbahir Diz-
dar Aalarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Giacomo Querini] kal-
yonlaryla Venedik tarafndan Astne-i sadete gelmek zere olduu-
nu bildiren buyuruldudur. [Ships from and to Veneice must be treated
well.]
[814] d. 252/ def. 340, S. N. 120a (120b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel evvel sene 1086 [M.V. 10 Austos 1675]
{M. 2-11 Eyll 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Akdenizde Kapudan olana ve Naka Kad-
sna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Que-
rininin Dergh- muallya arz- hlidir. Cezire-i Naka Limannda
olan Anastas Gimilianonun (Kaptan Giulian Franco) Kethda Basirto
adl zmm ile olan davs iin verilen hkmdr. [Document about the
seamy treatment to the Venetians.]
[815] d. 252/ def. 340, S. N. 121a (121b tl.)
Tahrren f-25 Cemziyel ahir sene 1086 [M.V. 1675] {M. 16 Eyll
1675} [stanbul]
Buyuruldu / Galata Efendisi Hazretlerinden / Sekbanbaya ve Ga-
lata Gmrk Eminine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querini] Venedik
tccarlarnn getirdikleri ve alp gtrdkleri mallar iin gmrk i-
lemlerinin gereince yaplmas buyurulmaktadr. [Ayrca bkz. 805]
[Taxes according the capitulations.]
[816] d. 252/ def. 340, S. N. 122a (122b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel ahir sene 1086 [M.V. Austos 1675] {M.
12-20 Eyll 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakam olan brahim Paaya
hkm.
sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giacomo Querininin grev
sresinin dolmas zerine Venedike gitmek zere izin istemektedir. Bu
nedenle kendisine Venedike gitmesi iin izin verildiini bildiren h-
kmdr. [Permission to leave for the former bailo.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
348 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[817] d. 252/ def. 340, S. N. 123a (123b tl.) S. N.1a bo
Tahrren f-evsiti Cemziyel ahir sene 1086 [M.V. Austos 1675] {M.
2-11 Eyll 1675} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Venedikten karadan ve derydan sitne-i
sadetime gelinceye yol zerinde olan Beylerbeyleri ve Sancakbeyleri
ve ol eyletlerde olan Kadlara ve zikr olunan Kazlarda vki Kale
Dizdarlar ve Kethdlar ve Yenieri Serdarlar ve Voyvodalar ve ske-
le Eminleri ve Nefert Aalarna.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giacomo Queri-
ninin Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik Baylosu Giocomo Qu-
erininin grev sresinin dolmas zerine Venedike yapaca yolculuk
esnasnda gerekli gvenlik nlemlerinin alnmas iin gnderilen h-
kmdr. [Permission to leave for the former bailo.]
[818] d. 252/ def. 342, Numarasz 1
Tahrren f-evsiti Receb sene 1091 [M.V. 1681] {M. 27 Temmuz-5
Austos 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Venedikten karadan ve derydan sitne-i
sadetime gelinceye yol zerinde olan Beylerbeyleri ve Sancakbeyleri
ve ol Eyletlerde olan Kadlara ve zikr olunan Kazlarda vki Kale
Dizdarlar ve Kethdlar ve Yenieri Serdarlar ve Voyvodalar ve ske-
le Eminleri ve Nefert Aalarna.
Sdde-i sadetdeki Venedik baylosunun [Pietro Civran] grev s-
resinin dolmas zerine yerine Giovanni Battista Don Venedik tara-
fndan yeni baylos olarak gnderilmektedir. Yeni baylosun Venedikten
stanbula yapaca yolculuk esnasnda her trl gvenlik nleminin
alnmas ve baylos ile yanndakilerin korunup kollanmas, kimseye ren-
cde ettirilmemesi iin blgelere gnderilen hkmdr. [Ottoman pass-
port for a Venetian bailo and/or ambassador.]

[819] d. 252/ def. 342, Numarasz 2
Tahrren f-evsiti Receb sene 1092 [M.V. 24 Temmuz 1681] {M. 27
Temmuz-5 Austos 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Haleb Paasna ve Kadsna hkm.
sitne-i sadetde Venedik Baylosu Giovanni Battista Donnn
Sdde-i sadete arz- hlidir. Halebde bulunan Venedik konsolosu-
nun tercmn olan Jachia Coenn yerine Bartolameo di Gasparonun
atanmas iin ahidnme-i hmyn mcibince emr-i erf talebi zeri-
ne verilen hkmdr. [Interpreter for Venetians.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 349
[820] d. 252/ def. 342, Numarasz 3
Tahrren f-evili Receb sene 1092 [M.V. 20 Temmuz 1681] {M. 17-26
Temmuz 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / am-Trablus Paasna ve Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Sdde-i sadete arz- hlidir. Trablusam ve tevbi iske-
lelerine gelen Venedik sefineleri metlarndan ahidnme-i hmyn
artlar gereince yzde be ake gmrk vergisi demektedirler. An-
cak tccarlarn kusurlar yok iken eminler taifesi, tccarlardan hilf-
ahidnme-i hmyn artlar gerei gmrklerini dedikten sonra ba-
ka ake talep etmilerdir. Bu nedenle sefineleriyle Trablusam ve tev-
vi iskelelere gelen tccarlardan ahidnme-i hmyn ile belirlenen
oran hricinde bir vergi talep edilmemesi iin emr-i erf ricas zerine
verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[821] d. 252/ def. 342, Numarasz 4
Tahrren f-evili Receb sene 1092 [M.V. 20 Temmuz 1681] {M. 17-26
Temmuz 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Seyda ve Beyrud Beylerbeyisine ve Kad-
sna hkm.
sitne-i sadetde mukim Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Sdde-i sadete arz- hlidir. Seyda ve Beyrud skelelerine
gelen Venedik sefinelerinden, iskelede emin olanlarn knun- kadme
muhlif olarak liman hakk nmna ake alp tccarlar ahz eyledikleri
bildirilmitir. Bu nedenle Venedikli tccarlardan, ahidnme-i hmyn
mcibince gmrkleri yzde be orannda dedikten sonra, liman hak-
k ve sire istenmemesi iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr.
[Ayrca bkz. 820] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[822] d. 252/ def. 342, Numarasz 5
Tahrren f-evili Receb sene 1092 [M.V. 20 Temmuz 1681] {M. 17-26
Temmuz 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Boazhisarlar Kadlar ve Gelibolu Kad-
snn Niblerine hitaben hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battis-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
350 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ta Donnn Sdde-i sadete arz- hlidir. Gelibolu ve Boazhisar-
larnda Venedik konsolosu olan Dimitrionun tercmn, kendisinin
ve adamlarnn onlara yetecek kadar olan hamrlarna Gelibolu ve Bo-
azhisarlarnda bulunan Ali adl kimse tarafndan el konulmas ve bu
nedenle Venedik konsolosu ve tercmnnn rencde edilmesi zerine,
emr-i erf ricasna verilen hkmdr. [Wine sold to Venetians; mis-
treatment of Venetians.]
[823] d. 252/ def. 342, Numarasz 6
Tahrren f-15 evvl sene 1092 [M.V. 1681] {M. 28 Ekim 1681} [s-
tanbul]
Sebeb-i Tahrr Hkm / v. Mehmedden / Cezire-i Zaklisa.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Battista Don] Se-
beb-i tahrr-i tevki refi hmyn oldur ki; Tahvilinden Venedik mers
cnibinden bin doksan bir Recebin on beinci gnnde vki Austos
evvelinden bin doksan iki Recebin yirmi beinci gnnden vki Aus-
tos evveline dein ahidnme-i hmyn mcibince Cezire-i Zaklisann
akesi iin bin beyz frenki altn bin doksan iki evvlinin on beinci
gnnde tercmn ile teslim edilmesi bildirilmektedir. Cezire-i Zakli-
sann ahidnme-i hmyn gereince yllk demesi iin gnderilen
sebeb-i tahrr hkmdr. [Money paid by the Venetian Republic to the
Ottoman Empire for the Zakynthos island.]
[824] d. 252/ def. 342, Numarasz 7
Tahrren f-evsiti Zilkade sene 1092 [M.V. Kasm 1681] {M. 22 Ka-
sm-1 Aralk 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Deirmenlik Kazsna hitaben hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete mhrl arz- hlidir. Gasparo Gasparini
adl Venedikli bir tccar daha nce sitne-i sadetde bir ekeliye
(tl. Sacoleva) girip Girid Ceziresine ticaret iin giderken korsan fr-
katalar ahz edip Deirmenlik Adasndan baz kimesneler ile yekdil
olup gemiyi cezire-i mezbreye gtrp iinde olan metlarn ya-
malam ve tccarn ziyde zarar etmesine sebebiyet vermilerdir. Bu
nedenle hkm-i hmyn ricas zerine gemiden yamalanan mallarn
Venedikli sahibine idesi ve kimsenin Venedik ile sre gelen bara ve
ahidnme-i hmyna aykr olarak i yapmasna msade edilmeme-
si iin verilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 351
[825] d. 252/ def. 342, Numarasz 8
Tahrren f-evili Zilkade sene 1092 [M.V. 20 Kasm 1681] {M. 12-21
Kasm 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / zmir Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik taifesinden evli ya da
bekr olsun Memlik-i mahrseye gelip gidip renberlik edenlerden
hara talep olunmasn diye ahidnme-i hmynda belirtilmi iken
zmire kr kesp iin gelen Venedikli ve ona tbi olan stendil ve
Souda ve Krfez ve Zaklisa ve Kefalonya ve sir Venedik reys z-
mir voyvodalar olanlar hilf- ahidnme-i hmynsuz bezirgnlara
hizmet edersiniz ve yhud bahevan ve frnc ve sir vech zere kr
edersiniz diye Pare cizyesi talep edip Venediklileri rencde etmilerdir.
Ayrca Venedikliler geri vilyetlerine gitmek istediklerinde onlara mani
olup mallarn yamaladklar bildirilmitir. Bu nedenle ahidnme-i
hmyn gereince davranp bu hakszlklar yapanlarn men ve def
edilmeleri iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian
merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those estab-
lished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman of-
ficers; seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[826] d. 252/ def. 342, Numarasz 9
Tahrren f-evili Ramazan sene 1092 {M. 14-23 Eyll 1681} [stan-
bul]
Hkm / v. Mehmedden / sitne-i Sadetden zmire varncaya yol
zerine olan Kadlara ve Kethd yerlerine ve Yenieri Serdarlarna
ve sir yn vilyetine hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik Baylosu, Venedikliler-
den Venier, Contarini, Pisani, Duodo ve Corner nm be nefer beyzde-
lerin zmire gitmek muradnda olduklarn bildirmilerdir. Bu nedenle
Venediklilerin stanbuldan zmire yapacaklar yolculukta gerekli g-
venlik nlemlerinin alnmas iin emr-i erf ricas zerine gnderilen
hkmdr. [Passaport.]
[827] d. 252/ def. 342, Numarasz 10
Tahrren f-evili Zilkade sene 1092 [M.V. 20 Kasm 1681] {M. 12-21
Kasm 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / zmir Kadsna hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
352 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete mhrl arz- hlidir. Venediklilerin birbir-
leri arasnda niz olursa bayloslarnn ve konsoloslarnn adaletleri-
ne braklmas iin ahidnme-i hmynda belirtilmitir. Ancak buna
ramen zmirde olan suba, aralarnda nizlar olan Venediklilerin
evlerini basm ve bu Venedikli tccarlar haps etmitir. Bu nedenle
ahidnme-i hmyn mcibince emr-i erf rcas zerine verilen h-
kmdr. [Quarrels among Venetians.]
[828] d. 252/ def. 342, Numarasz 11
Tahrren f-evsiti Zilkade sene 1092 [M.V. 20 Kasm 1681] {M. 22
Kasm-1 Aralk 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Lefko Kadsna
hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battis-
ta Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Kbrs skelelerine varan
Venedik sefineleri ahidnme-i hmyn mcibince getirdikleri ve alp
gtrdkleri metlarn knun- kadm zere gmrklerini yz akede
be ake olarak eda eyledikten sonra liman hakk ve sire istenmemesi
iin emr-i erf ricas zerine hkm verilmitir. Ancak buna ramen
Kbrs skelesine gelen bir kt Venedik ticari sefinesinden cebren
fazla ake alnmas zerine emr-i erf ricas zerine hkm verilmi-
tir. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[829] d. 252/ def. 342, Numarasz 12
Tahrren f-evili Zilkade sene 1092 [M.V. 20 Kasm 1681] {M. 12-21
Kasm 1681} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Lefko Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Bir nceki konu ile ilgili ola-
rak gnderilmi baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 828] [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[830] d. 252/ def. 342, Numarasz 13
Tahrren f-evili Rebul-evvel sene 1093 [M.V. 16 Mart 1682] {M.
10-19 Mart 1682} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Ayamavra Kadsna hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 353
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Ayamavra ve Preveze dizdar
olan Mustafa, Azaplar Aas Mehmed ve Topuba Mehmed ve Musa
Efendinin korsan gemilerine msamaha gsterdikleri ve bazlarna
sahip kp fesatlarnn gnden gne ziyde olmasna neden oldukla-
r bildirilmitir. Bu nedenle sre gelen dostluk ahidnme-i hmyn
gereince i olunmas iin hkm-i hmyn rcas zerine verilen h-
kmdr. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure
of ships, goods and slaves.]
[831] d. 252/ def. 342, Numarasz 14
Tahrren f-evsiti Safer sene 1093 [M.V. ubat 1682] {M. 19-28 u-
bat 1682} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Kapudan Paaya hkm.
Akdenizde vki Pare Adas reylarndan Tana Miskenik (Misscik)
adl zmmnin frkata donatp Venedik bayra ile ve harb korsanlar
ile korsanlk edip fesatlk ve ktlk etmek zere olduu sitne-i
sadetde bulunan Venedik Baylosu Giovanni Battista Don tarafndan
bildirilmitir. Bu nedenle bu fesad edenlerin ele getirilmesi iin fer-
mn- lin gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[832] d. 252/ def. 342, Numarasz 15
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1093 [M.V. 20 Nisan 1682] {M.
19-26 Nisan 1682} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Hanya Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Venedike tbi olan Girid Cezi-
resi yaknnda vki olan Suda, Spinalonya ve Canabuse nm palanka-
larda skin Venedik reys kendi hallerinde ticaret ederlerken Vezir
(bo) tarafndan rencde edilmeleri zerine ahidnme-i hmyn mci-
bince emr-i erf ricasna verilen hkmdr. [Mistreatment of Vene-
tians by Ottoman officers.]
[833] d. 252/ def. 342, Numarasz 16
Tarihsiz {Tahmini M. 1682} [stanbul]
Mektb / Sadr azam tarafndan [Kara Mustafa] / Kbrs Beylerbeyi-
sine (mer Paa) mektb.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Giovanni Battista Don] Kb-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
354 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
rsta bulunan Venedik konsolosunun, tercmnnn ve adamlarnn
rencde edilmemesini tembihleyen mektbdur. [Mistreatment of Vene-
tians by Ottoman officers.]
[834] d. 252/ def. 342, Numarasz 17
Tahrren f-evsiti Cemziyel ahir sene 1093 [M.V. 15 Haziran 1682]
{M. 17-26 Haziran 1682} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Kbrs Beylerbeyisine ve Lefkoa Kadsna
hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik sefineleri ile tccarla-
r Msr, skenderiye, Trablus, skenderun ve sire ol tarafta bulunan is-
kelelere vardklarnda ve geldiklerinde ve Kbrs skelesine stanbula
gitmek zere uradklarnda metlar iin yeniden gmrk ilemi ya-
plmamas iin ahidnme-i hmyn mcibince emr-i erf talebi zeri-
ne verilen hkmdr. [Taxes according the capitulations.]
[835] d. 252/ def. 342, Numarasz 18
Tahrren f-evili Cemziyel ahir sene 1093 [M.V. 15 Haziran 1682]
{M. 7-16 Haziran 1682} [stanbul]
Hkm / v. Mehmedden / Belgrad Kadsna ve Kaymakamna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn sdde-i sadete arz- hlidir. Venedik tccar Medine-i Belg-
rada getirdikleri ve alp gtrdkleri metlarndan knun- kadm
zere yz akede be ake gmrklerini eda eyledikten sonra Belg-
radda bulunan (bo) nm kimsenin, bu vergi orannn ziydesini talep
etmesi zerine ahidnme-i hmyn mcibince emr-i erf talebi ze-
rine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officers.]
[836] d. 252/ def. 342, Numarasz 19
Tarihsiz {Tahmini M. 1682} [stanbul]
Mektb / Venedik Baylosu Giovanni Battista Don tarafndan / Kapu-
dan Paaya hitaben mektb.
smail Aann Venedik tccarlar iin getirdii polie ve Venedikli
tccar Beniamin Caramaglio ile ilgili mektbdur. [Venetian merchants.]
[837] d. 252/ def. 342, Numarasz 20
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 355
Tahrren f-evili Ramazan sene 1093 [M.V. Ekim 1682] {M. 3-12 Ey-
ll 1682} [stanbul]
Bert / v. Mehmedden / Andira Ceziresinde olan Piskosa (Pisko-
pos) (tl. Vescos) berttr.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn der-sadete arz- hlidir. Andira Ceziresinde Efren taifesi
iin aynileri zere piskoposlar olan nayo Roza (Ignatcio Posa) adl
rahibe verilen berttr. Bu bert ile, Rozaya Efren taifesinin ahidn-
me-i hmyn mcibince haklar bildirilmektedir. [Appointment of a
bishop for Christians]
[838] d. 252/ def. 342, Numarasz 21
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1093 [M.V. 18 Aralk 1682] {M. 21-
30 Aralk 1682} [Edirne]
Emir / v. Mehmedden / Yol emridir.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battis-
ta Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. sitne-i sadetdeki
Venedik baylosuna ait olan mektblar tayan bir Venediklinin yolda
rencde edilip korkutulmas zerine, bu Venediklinin emin ve slim bir
ekilde sitne-i sadete gelmesinin salanmas iin emr-i erf ricas
zerine verilen hkmdr. [Theft of letters.]
[839] d. 252/ def. 342, Numarasz 22
Tahrren f-evsiti Safer sene 1094 [M.V. ubat 1683] {M. 9-18 ubat
1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / skenderiye ve Karleli Sancaklar Beyle-
rine hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. Korsanlarn, skenderiye ve
Karleli skelelerinde ahidnme-i hmyna ve sulh salaha aykr
olarak frkatalar bina edip donatp Venedik Krfezi iine girdikleri ve
Venediklilere saldrdklarnn bildirilmesi zerine men edilmeleri iin
emr-i erf ricasna verilen hkmdr. [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[840] d. 252/ def. 342, Numarasz 23
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1094 [M.V. 6 Mart 1683] {M.
8-17 Mays 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakamna hkm.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
356 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. Venedik reysndan olan
Yaninin uka Adasnda uzun zamandr hapis yatmakta olduu bildi-
rilmitir. Bu nedenle Yaninin serbest braklmas iin hkm-i hmyn
ricas zerine verilen hkmdr. [Mistreatment of Venetians.]
[841] d. 252/ def. 342, Numarasz 24
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1094 [M.V. 20 Mart 1684] {M.
20-29 Mart 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Rumeli Beylerbeyisi ve Mora ve nebaht
ve Avlonya Sancakbeylerine hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battis-
ta Donnn ordu-y hmyna arz- hlidir. Zikr olunan sancaklarda
vki olan Preveze ve Tavon ve Terton ve sire iskelelerde sulh salaha
aykr olarak baz kalyata ve frkata bina edip donatp Venedik Krfe-
zine girip tccar taifesine taaddi ve tecavz edildii bildirilmitir. Bu
nedenle ahidnme-i hmyn gereince men olunmalar iin fermn-
lin gnderilmitir. [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[842] d. 252/ def. 342, Numarasz 25
Tahrren f-evsiti Safer sene 1094 [M.V. 20 ubat 1682] {M. 9-18
ubat 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Bosna Paasna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. Bosnada bulunan Venedik
reysnn rencde edilmemesi iin ahidnme-i hmyn gereince
fermn- lin gnderilmitir. [Mistreatment of Venetians.]
[843] d. 252/ def. 342, Numarasz 26
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1094 [M.V. 20 Mart 1682] {M.
20-29 Mart 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakamna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battis-
ta Donnn Ordu-y hmyna arz- hlidir. Venedike tbi Zaklisa
Ceziresinden Dimitri adl reisin frkatas, iinde bulunan yirmi nefer
Venedikli ile giderken, Emin Hseyin ve hizmetkr tarafndan baslp
gaspedilince ahidnme-i hmyna muhlif olarak kimsenin rencde,
remide, taaddi ve tecevz olunmamas iin hkm verilmitir. [Prob-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 357
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[844] d. 252/ def. 342, Numarasz 27
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1094 [M.V. 8 Mart 1683] {M.
8-17 Mays 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Kilitbahir ve Kale Kadlarna ve Dizdarla-
rna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. Venedikli (bo) bir kapudan
Venedik ile sre gelen dostluk ve ahidnme-i hmyna aykr olarak
gmrk ilemine tbi tutulmutur. Bunun zerine hkm-i hmyn ri-
casna verilen hkmdr. [Taxes according the capitulations.]
[845] d. 252/ def. 342, Numarasz 28
Tahrren f-evili Rebul-hir sene 1094 [M.V. Martn balar 1683]
{M. 30 Mart-8 Nisan 1683} [Edirne]
Nin- erif / v. Mehmedden / [Bosna snrndaki problemler zerine].
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. Bosna snrnda bulunan Ve-
nedik reysnn blge hkmdarlar tarafndan rencde edilmemeleri
iin verilen nin- erf-i hmyndur. [Mistreatment of Venetians by
Ottoman officers.]
[846] d. 252/ def. 342, Numarasz 29
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1094 [M.V. Martn balar
1683] {M. 20-29 Mart 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul ve Galata Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Ordu-y hmyna arz- hlidir. Venedike ait vilyetlerden
kp Venedik met ile Venedikli ve sire tccar taifesi stanbula de-
nizden baralar ile Espelet ve Dra ve sire iskelelere karadan gelip
gmrklerini verdikleri metn yayla haklar iin hl baz Yahudi ve
Nasrani tccar taifesinin bu vergiyi demekte inat ettikleri bildirilmi-
tir. Bu nedenle Venedikten met ile gelen Venedikli ve sire tccarlar-
dan gmrkleri iin metlarndan yayla resmleri alverilmek bbnda
hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
358 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[847] d. 252/ def. 342, Numarasz 30
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1094 [M.V. 20 Mart 1683] {M.
20-29 Mart 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / stanbul Kaymakamna ve Bostancba ve
Sekban Aaya hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Ordu-y hmyna arz- hlidir. Baylosun kendisinin, ter-
cmnnn ve adamlarnn nefsi iin ahidnme-i hmyn mcibince
senede ancak bir defa akeleriyle stanbula yakn iskelelerde itira ey-
ledikleri on bin mdd hamr iin kimseye mani olmamak bbnda hkm-
i hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Wine sold to Venetians.]
[848] d. 252/ def. 342, Numarasz 31
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1094 [M.V. Martn balar
1683] {M. 20-29 Mart 1683} [Edirne]
Hkm / v. Mehmedden / Gabela Kadsna hkm.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Ordu-y hmyna arz- hlidir. Hkm mevcut deildir. An-
cak talyanca evirisi bulunmaktadr. Gabela skelesine tuz ile gelen
Dubrovnikli ve Venedikli tccarlar arasnda yaanan problem gerein-
ce gnderilmi olan bir hkm olduu anlalmaktadr. [Salt and sea-
ports.]
[849] d. 252/ def. 342, Numarasz 32
Tarihsiz {Tahmini M. 1683} [Edirne]
Mektb / Kaymakam brahim Paadan / stanbul Kaymakam Mah-
mud Paaya.
Venedik tarafndan bir baylos vekili gelmekle sitne-i sadetde
mukim olan baylos [Giovanni Battista Don] Venedik tarafna gitmek
istedii bildirmitir. Bu nedenle stanbulda bulunan baylosa Venedike
dnebilmesi iin izin verildiini bildirir mektbdur. [Permission to
leave for the former bailo.]
[850] d. 252/ def. 342, Numarasz 33
Tahrren f-evili Muharrem sene 1095 {M. 22 Aralk 1683} [Edirne]
Emir / v. Mehmedden / Yol emridir.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn Dergh- muallya arz- hlidir. Baylosun grev sresinin
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 359
dolmasyla vilyetine kendi sefinesi ile gidecei bildirilmektedir. Bay-
los, sefinesiyle Boazhisarlarna vardnda geminin yoklanmas ve
iinde memnuattan ve gmrk iin met yok ise beklenmeden gnde-
rilmesi buyurulmaktadr. [Ayrca bkz. 849] [Permission to leave for the
former bailo.]
[851] d. 252/ def. 342, Numarasz 34
Tarihsiz {Tahmini M. 1684} [Edirne]
Mektb / Mustafa Paadan [Kara Mustafa] / Venedik Baylosu Gio-
vanni Battista Donya.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donya izin-nme-i hmyn verildii bu nme-i hmynun da Ter-
cmn Antonio Benettiye teslim edildiini bildirir mektbdur. [Ayrca
bkz. 849 ve 850] [Permission to leave for the former bailo.]
[852] d. 252/ def. 342, Numarasz 35
Tahrren f-27 Safer sene 1095 {M. 14 ubat 1684} [Edirne]
Buyuruldu / Kapudan Paadan / Akdery Hkkmlarna
sitne-i sadetten Venedik huduruna varncaya karadan ve derya-
dan yol zerinde vki olan Korsan Efendiler ve zikr olunan Kazlarda
vki Msellimler ve Kale Dizdarlar ve yn- vilyette ve sir Erleri
ve Devr-i Bahriye sirede Ocak Kalyonlar Kapudanlar ve sair Korsan
Taifesine .
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnun baylos olarak stanbuldaki grev sresinin bitmesi zerine
Venedike emin ve slim bir ekilde ulamas iin gnderilmi buyurul-
dudur. [Ayrca bkz. 849, 850 ve 851] [Permission to leave for the former
bailo.]
[853] d. 252/ def. 342, Numarasz 36
Tarihsiz {Tahmini M. 1684} [stanbul]
Mektb (muhabbed-nme) / Venedik Baylosu Giovanni Battista Don
/ Osmanl Sultan v. Mehmede hitaben.
sitne-i sadetde mukim olan Venedik Baylosu Giovanni Battista
Donnn grev sresinin dolmas zerine Osmanl sultanna hitaben
yazm olduu sret-i muhabbet-nmesidir. [Ayrca bkz. 849, 850, 851
ve 852] [Permission to leave for the former bailo.]
[853a] d. 268/ def. 380 S. N. 1a (1b tl.)
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
360 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Tahrren f-elyevm Ramazan sene 1001 [M.V. 1 Temmuz 1591] {M.}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Gmrk Emini Hasan avu
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Venedikliler-
den usule aykr olarak gmrk talep edilmesi zerine byle bir talepte
bulunulmamas iin yazlan hkmdr. [Venetian merchants in Otto-
man country: higher duty and taxes than those established in the ca-
pitulations required by emins and/or other Ottoman officials.]
[853b] d. 268/ def. 380 S. N. 2a (2b tl.)
Tahrren f-evhir evval sene 1001 [M.V. Tahmini 1 Austos 1592]
{M.} [stanbul]
Nin- erif / . Muraddan / Venedik Dojuna
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Ermeni taife-
sinden Ezador (Axadur) ve Jave (Xad) nm Ermeniler ticaret tarikiyle
Venedike giderlerken yolda gemileri baslp esbblar garet olunup s-
kin mezburn Ermeniler Venedike vardklarnda gret olunan esbabla-
r Francesco Perodiek nm Venedikliden dv ve talep edilmitir. Buna
gre gerekli teftiin yaplmasnn ardndan Ermenilerin mallarnn ken-
dilerine iade edilmesi ve bu davadan dolay Venedikin bayloslarnn
deme yapmakla ykml olmadklarnn ahidnme-i hmayunlar ile
belirtildiini bildirir Nin- erif tir. [Venetian merchants in Ottoman
country: higher duty and taxes than those established in the capitula-
tions required by emins and/or other Ottoman officials.]
[853c] d. 268/ def. 380 S. N. 3a (3b tl.)
Tahrren f-evhir Rebiul Ahir sene 1001 [M.V.] {M.} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Gmrk Emini Hasan avu
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Bir nceki
nin- erif te olduu gibi bunda da Ermeni tccarlarn uram ol-
duklar saldr zerine Venedik Dojuna gnderilmi baka bir nin-
hmayundur. Ermeni tccarlardan Ezadorun ismi bu belgede Haador
olarak gemektedir. [Venetian merchants in Ottoman country: higher
duty and taxes than those established in the capitulations required by
emins and/or other Ottoman officials.]
[854] d. 252/ def. 343 S. N. 4a (4b tl.)
Tahrren f-evsiti Cemziyel-evvel sene 1001 [M.V. 20 Ekim 1592]
{M. 13-22 ubat 1593} [stanbul]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 361
Hkm / . Muraddan / skenderiye Sancabeyine ve Kadsna
hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik baylosunun bir adam, mektblaryla
Kotordan stanbula gelirken Podgoria (Podgoriza) Voyvodas olan
Hseyin adl kimse ile karlamtr. Hseyin bu karlama zerine
Venedikliyi Podgoria Nehrinde tutup haps etmitir. skenderiye san-
cabeyi ve kads tarafndan da Venedikliyi salvermesi tembihlenme-
yen Hseyin, bunun zerine ahidnme-i hmyna muhlif olarak
Venedikliye zulm etmitir. Bu nedenle, Hseyinin yaptklarndan men
olunmas iin inyet ricas zerine verilen hkmdr. [Theft of letters;
mistreatment of Venetians.]
[855] d. 252/ def. 343 S. N. 5a (5b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1001 [M.V. 20 ubat 1592] {M.
ubat 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sbkan Haleb Beylerbeyisi olan Elvandolu
Aliye.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] imdiye de-
in Trablusam skelesine yanaan Venedik tccarna beylerbeyleri ve
defterdrlar tarafndan zulm edilmitir. Tccar taifesinin ol cnibe alp
getirdikleri kumalar bekalarndan yz elli bin altnlar zayi ve telef
olmutur. Ayrca bu tccarlarn canlarna kastedilmitir. Menzillerde
ve mdhilde harmilerin, tccarlarn mallarna ve canlarna kastet-
memeleri iin gerekli tedbirlerin alnp harmilerin men edilmesi gere-
kirken, tccarlar skender Pnar adl mahalle yanamalar iin fermn
verilmesine ramen Trablus cnibinde rencde edilip korkutulmular-
dr. Bu nedenle bunlarn klli zarar ve ziyan olmutur. Bu olaylar ze-
rine gnderilen hkmde Trablusam skelesinin Sultan Sleyman za-
mannda Halebe ilhak olunduunu bu nedenle bu iskelede bir krbn
saray bina olunmas lazm ve mhimmattandr diye rikb- hmyna
arz olunmas zerine grlsn diye hkm verilmitir. [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers. Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[856] d. 252/ def. 343 S. N. 6a (6b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-hir sene 1001 [M.V. 19 ubat 1592] {M.
ubat 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mahrse-i Halebde olan Venedik Baylosuna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
362 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Mahrse-i
Halebde olan Venedik baylosunun Der-sadete arz- hlidir. Fren-
gistandan met getiren tccar ve gemileri imdiye dein Trablus
skelesine yanarlard. Lakin bu iskeleye varan gemilere ve tccara
ziyde zulm ve ktlk edilmesi zerine, iskele, Haleb Vilayetine bid
olmutur. Met getiren tccara, harmi ve asi arab menzillerde ve
mdhilde rencde ederse diye tccar gelmeden iskeleye giden Ha-
leb baylosu ml-i mrnin yamaland haberini vermitir. Bu nedenle
rikb- hmyna arz olunmutur. Halebe tbi skenderiye Pnar adl
mahalde bulunan iskelede tccarlarn ilemlerinin rahatlkla grlmesi
iin, drt kuleli bir han bina edilmesi gereince hkm verilmitir. [Ay-
rca bkz. 855] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves. Venetian merchants in Ottoman land:
seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[857] d. 252/ def. 343 S. N. 7a (7b tl.)
Tahrren f-evili Cemziyel-ahir sene 1001 [M.V. 1592] {M. 5-14
Mart 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kuds-i erf Sancabeyine ve Kadsna ve
Zbitlerina hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te olan rahipleri zabt iin Frengis-
tandan Kuds-i erf e vardiyatlk iin bir rahip vard zaman det-i
kadme zere bir miktar nesne alnagelmektedir. Lakin kadmden Ku-
ds-i erf e vardiyatlk hizmetinde olan drende-i fermn- hmyn
Franesko Espelo (Francesco Aspelo) adl rahip baz ileri iin Halebe
gidip geri dnecektir. Bu nedenle ahidnme-i hmyn gereince,
rahipten her hangi bir nesne talep edilmemesi ve kt mumeleye
maruz kalmamas iin hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkm-
dr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[858] d. 252/ def. 343 S. N. 8a (8b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb sene 1001 [M.V. 12 Nisan 1593] {M. 13-22
Nisan 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Bosnaya tbi
Krka Sancabeyi brahim, Liv-i mezbr beyi iken Venedik beylerine
tbiyerlere klli zarar kasdnda olduundan gayri Venedik yerlerinden
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 363
bir ormanlk tutup aacn kestirip ve nice reysn esr edip ahidn-
me-i hmyna muhlif zulm ve ktlk etmitir. Venediklilere zulm
ve ktlk edilmesine rz-i erfin olmadn bildirir hkmdr. [Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[859] d. 252/ def. 343 S. N. 9a (9b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb 1001 [M.V. 12 Nisan 1593] {M. 13-22 Nisan
1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kefe Beylerbeyisi Mehmede.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Girolamo ve Domenico
adl zmmlerin ve eriklerinin Kefe beylerbeyisinin zimmetinde bir
miktar ake haklar olup kabz ve tahsil iin Venediklilerin adamlarn-
dan Nicola Kefeye gnderilmitir. Ancak Nicolann burada lmesi
nedeniyle Kefe kads ve mltezimleri tcirlerin beylerbeyinde olan
haklarn talep etmilerdir. Hkm tcirlerin mallarna, erzaklarna ve
esbblarna beytlmlciler, mltezimler ve gayrilerden dahl ve taar-
ruz edilmemesini ve tcirlerin haklarnn Kefede olan vekilleri Pialeye
teslim edilmesi ve yhud da bir Mslman ile mezbrlara gnderilmesi
iin emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants
in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman of-
ficers.]
[860] d. 252/ def. 343 S. N. 10a (10b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1001 [M.V. 20 Mays 1593] {M. 13-22
Mays 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Dergh- muallm avularndan (bo, tl.
Ali) avua.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik beyzdelerinden Vittor Soronzo adl
kimse, bir hizmetkr ile birlikte ticaret niyetiyle Sakza gitmek iin
Selanikten alt oturak bir kaya girip yolda giderken kayklar bey-
zdeyi katletmilerdir. (Metnin bu ksm talyanca ksmnda daha nettir.
Kayklar Selanike gittiinde, ilk olarak Venedikli beyzdenin onlar
tarafndan ldrld sanlmtr. Ancak kayklar Venedikliyi ldr-
mediklerini bir levend {talyanca belgede korsan}kaynn beyzdeyi
ve hizmetkrn esr aldn bildirmilerdir) Ancak bu kayklardan
Selanike geldiklerinde ve kendilerinden Venedikli beyzde sual
olunduunda; yolda giderken bir kt levend kayna rast geldiklerini
ve bu levendlerin Venedikli beyzdeyi ve hizmetkrn zorla ellerinden
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
364 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
ekip aldklarn ve esr ettiklerini bildirmilerdir. Venedikli beyzde
eer esr edildiyse, esr olduuna rz-i erf olmad ve esrlerin ser-
best braklmas bildirilmektedir. [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[861] d. 252/ def. 343 S. N. 11a (11b tl.)
Tahrren f-evsiti abn sene 1001 [M.V. 1593] {M. 13-22 Mays
1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Selanik Kads Mevln Abdurrahim ve Sela-
nik Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venedik beyzdelerinden Vittor Soranzonun
bir levend kay tarafndan karlp esr edilmesiyle ilgili olarak gn-
derilen baka bir hkmdr. Hkmde, Venedikli Beyzde Soranzoyu
Selanike tayan kayklarn ele getirilip husus-u mezbr tefti olun-
malar bbnda emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz.
860] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[862] d. 252/ def. 343 S. N. 12a (12b tl.)
Tahrren f-evhiri abn 1001 [M.V. 25 Mays 1593] {M. 23-30 Ma-
ys 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisi Hasana.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedikli bezirgnlarn ilerinin grlmesi iin
Venedik reysndan Drende-i fermn- hmyn Ottavio Dolivionun
Bosnaya konsolos tayn edilmesi Venedik tarafndan rica edilmitir.
Bu nedenle paye-i serir-i ilma arz olunmu ve konsolosun Bosnaya
tayninin gereklemesi iin Bosna Beylerbeyisine hatt- hmyn ile
fermn- erf gnderilmitir. [Appointment of a consul.]
[863] d. 252/ def. 343 S. N. 13a (13b tl.)
Tahrren f-elyevm abn sene 1001 [M.V. Maysn sonu 1593] [s-
tanbul]
Hkm / . Muraddan / Sbkan Haleb Beylerbeyisi olan Aliye.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Mahrse-i Halebdeki Venedik tcirleri metla-
rnn gmrklerini Hazine-i Halebe eksiksiz derlerken ahidnme-i
hmyna aykr olarak beylerbeyleri ve defterdrlar metlar eksik
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 365
beha ile alp akelerini dahi aldklar behadan noksan zere tccarlara
deyip onlara zulm ve ktlk etmilerdir. Bu nedenle Venedikli bezir-
gnlar Halebe gitmez olunca eski Haleb beylerbeyine, Halebe gelen
Frenk bezirgnlarnn maslahatlarna karmamas emr olunmutur.
[Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[864] d. 252/ def. 343 S. N. Numarasz (zeri izilmi tl. evirisi
yok)
Tahrren f-evhiri abn sene 1001 {M. 23-30 Mays 1593} [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan / Mora Sancabeyine.
Haliyyen Vilyet-i Venedik Beyleri cniblerden baylos [sitne-i
sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] kapma adam gnderip;
Kendi mlkleri olan bir pare bara met ile ykleyip am- Trablus
cnibinden Venedike giderken dery tayfun etmekle Mora taraflarnda
karaya vurmutur. imdiki halde yamalanan ve hasara urayan esbb
ve emtdan her kimde ne miktar var ise Venedik konsolosuna teslim
edilmesi iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Wreck of
Venetian ships, Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods
by emins and/ or other Ottoman officers.]
[865] d. 252/ def. 343 S. N. 14a (14b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1001 [M.V. 1593] {M. 1-10 Haziran
1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Hersek ve skenderiye Sancakbeyleri ve
Mevln Nova Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir.
Hl Nova nm mahalde levendlerin drt kt levend frkatalar do-
natp ahd emna ve sulh salha muhlif olarak Kotor Krfezinde
korsanlk edip ayende ve revende dahl, taarruz, zarar ve ziyan ettikleri
bildirilmitir. Bu nedenle men olunmalar iin emr-i erf ricas zerine
verilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[866] d. 252/ def. 343 S. N. 15a (15b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1001 [M.V. Hazirann balar 1593]
{M. 1-10 Haziran 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisi ve Hazine-i miremin
Bosna cnibi Defterdr olan ve Vilyet-i Bosnada olan Sancakbeyleri
ve Vilyet-i Bosnada olan Kadlar ve Vilyet-i Mezbre Zbitleri.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
366 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i sadete arz- hlidir.
Venedikli kendi tarafndan Venediklinin anda ilerinin grlmesi iin
Ottavio Dalivoio adl konsoloslar hazr deil iken bir hususlar eksik
kalmasn diye ellerinde durmak iin ahidnme-i hmyn mcibince
emr-i erf verilmesi rica edilmitir. Ayrca Venedikli tarafndan Vene-
diklilerin ilerinin grlmesi iin tayn olunan konsoloslar Drende-i
fermn- hmyn Ottavio Dalivoio adl kimsenin konsolos olarak atan-
mas zerine konsolosluk haklarnn bildirildii hkmdr. [Appoint-
ment of a consul.]
[867] d. 252/ def. 343 S. N. 16a (16b tl.)
Tahrren f-evili Ramazan sene 1001 [M.V. Hazirann balar 1593]
{M. 1-10 Haziran 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Delvine ve Karleli Sancakbeyleri, Delvine ve
Ayamavra Kadlar.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir.
Venedike tbi Parga mevzsinin reysndan drt nefer rey Del-
vine Sancanda kendi hallerinde olup gnahlar yokken Delvine beyi
tarafndan tutulup Ayamavraya getirilip katledilmitir. Ayrca Venedik
reysnn kimini haps edip kiminin mallarn ve esbbn yamalayp
hasara uratmlardr. Bu nedenlerle ahidnme-i hmyn gereince
Venedik reysna ahd emna ve sulh salha muhlif olarak dahl
ve taarruz olunduuna rza-i erf olmadn bildirir hkm gnderil-
mitir. [Mistreatment of Venetians by Ottoman officers. Venetian mer-
chants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other Otto-
man officers.]
[868] d. 252/ def. 343 S. N. 17a (17b tl.)
Tahrren f-evhiri Ramazan sene 1001 [M.V. 1593] {M. 21-30 Hazi-
ran 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kapudan Sinan Paaya.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Dergh-
muallya arz- hlidir. bu sene-i mbrekte donanma-i hmyn
deryya kmakla Venedik beylerinin memleket ve vilyetlerine ve ta-
sarruflarnda olan cezirelerine ve sir rey ve berysna, donanma-i
hmyn gemilerinden ve levend kayklar tarafndan sulh salha ve
ahidnme-i hmyna aykr olarak dahl ve taarruz olunmamak bbn-
da hkm-i hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Mistreatment of
Venetians by Ottoman officers. Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 367
[869] d. 252/ def. 343 S. N. 18a (18b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1001 [M.V. 4 Temmuz 1593] {M. 1-10
Temmuz 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sdde-i sadetimden Kuds-i erfe varp
gelinceye yol zerinde vki olan Beylerbeyleri ve Sancakbeyleri ve Ka-
dlar ve Emn ve Amel ve Subalar ve Vilyet Zbitlerina hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Halen Venedikin rahibi olan drende-i fermn-
hmyn Frate Bernardino Brunoni nm rahip Kuds-i erf te olan
Kamame ve sir ziyaretghlar ziyaret iin ol cnibe gitmitir. Bu ne-
denle ahidnme-i hmyn gereince Venedikli rahibe ynelik olarak
Kuds-i erf te ve menzil ve mdhilde dahl ve taarruz olunmamak
bbnda hkm-i hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Passaport.
Order to treat Venetians in a friendly way.]
[870] d. 252/ def. 343 S. N. 19a (19b tl.)
Tahrren f-evvl sene 1001 [M.V. 4 Temmuz 1593] {M. 1-10 Temmuz
1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Defterdrna ve
Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Dergh-
muallya arz- hlidir. Feth-i hknden beri Memlik-i mahrsede
ticaret eden Venedik tcirlerine sir rey taifesi mr tarafndan zer-
lerine nesne brakla gelmi deildir. Ayrca ahidnme-i hmynda
Venedik tcirlerine det-i kadme muhlif baz bertlar gnderip nesne
tekliflerinde bulunmasnlar diye kabul olunmutur. Kbrs defterdr ta-
rafndan, Cezire-i Kbrsta mtemekkin olan Venedik konsolosuna ve
tccar taifesine, mrden pembe ve sir met ksmndan baz nesneleri
narh cariden ziyde bekalaryla zorla zerlerine braklp yine bu maku-
le daha nce defterdr olan Ali zamannda da bu ynde teklifler olduu
bahnesiyle teklifler olunmutur. Bu defterdrn men ve def edilmesi
iin hkm-i hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Mistreatment
of Venetians by Ottoman officers. Venetian merchants in Ottoman land:
higher duty and taxes than those established in the capitulations re-
quired by emins and/or other Ottoman officers.]
[871] d. 252/ def. 343 S. N. 20a (20b tl.)
Tahrren f-evili evval sene 1001 [M.V. Temmuz 1593] {M. 1-10
Temmuz 1593} [stanbul]
Nin- erf-i Alin.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
368 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Daha nce
baylos olan Lorenzo Bernardo Paye-i serir-i sadet makrunuma arz-
hlidir. Venedik beylerine verilen ahidnme-i hmynda hir kimes-
nenin borcu iin baylos olanlar ve tercmnlar ve Venedik bezirgnlar
tutulup haps olunmaya diye mestur ve mukayyed iken Venedike pala-
mut gnderen Marino veled-i Panuli Eskaravil (Scaruoli) adl zmm-
nin iddete ve trl ktlklere maruz kalmas zerine dav olmutur.
Ayrca Tercmn Christoforo Brutti nm Venedikli haksz yere tutu-
lup haps edilmitir. Bu nedenlerle sre gelen dostluk ve ahidnme-i
hmyn gereince Venediklilerin zorla hapsedilmemeleri, rencde edi-
lip korkutulmamalar iin verilen nin- erftir. [Venetians cannot be
considered responsible for others debts; mistreatment of Venetians.]
[872] d. 252/ def. 343 S. N. 21a (21b tl.)
Tahrren f-elyevm evvl sene 1001 [M.V. 19 Temmuz 1593] [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan, Maliyeden / Kbrs Beylerbeyisine ve Kad-
sna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden drende-i fermn-
hmyn Kordovan (Cordovan) adl tcir Cezire-i Kbrsta olan mr
pembenin Kbrs kantar ile her kantarn sir cariden ikier yz ake
ziydesiyle bekr ake hesab zere itir edip ve akesin mr iin mr-
ye tamamn verip aralarnda aylk bir zaman istedikten sonra baz
kimesneler bu pembenin her kantarn bin ikier yz akeye kabul ederiz
demilerdir. Hl defterdr olan Mehmed dahi ikier yz ake ziyde
ile Venedikli tcire teklifte bulunmutur. Tcir dahi ziyde olan ikier
yz ake ziydeyi eer ehli verip eline temessk almtr. Bu nedenle
zikr olunan ikier yz ake ziyde hilaf- er-i erf alnmakla geri redd
olunmak iin mtteva-i erfe ve mcibince Maliye tarafndan verilen
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and tax-
es than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers. Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[873] d. 252/ def. 343 S. N. 22a (22b tl.)
Tahrren f-evili evvl sene 1001 [M.V. 25 Temmuz 1593] {M. 1-10
Temmuz 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. nceki hkm ile ilgili olarak Kbrs beylerbeyisi-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 369
ne ve kadsna gnderilen baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 872] [Vene-
tian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those es-
tablished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman
officers. Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[874] d. 252/ def. 343 S. N. 23a (23b tl.)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1001 [M.V. 4 Austos 1593] {M. 9-18
Austos 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kefe Beylerbeyisine ve Kadsna ve Kefede
olan Zbitlerina hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Vettor (Vittorio) ve Otta-
vio veledan Yana (Iana) adl kardeler det-i kadmeleri zere ticaret
iin itirken tuzlu balk alp Kefeye vardklarnda Vettorun lmesiyle
Kefe nzr olan kimse Vettorun cmle metrktn ve nakid akesi-
ni kabz etmitir. Ayrca nzr, veft eden Vettorun kardei olan Otta-
vionun dahi cmle esbbn ve nakid akesini zorla alm ve tcirlerin
gereci Vosporo diye bilinen mahalde olan esbb ve metlarn kabz
iin adam gnderip kabz ettirip bu bahne ile ol cnibten ticaret eden
sir Venedik bezirgnlarnn metlarna ve esbbna dahi dahl ve ta-
arruz etmitir. Bu nedenle tccarlarn alnan akelerinin ve esbblar-
nn kendi taraflarndan varan adamlarna teslim olunmas iin hkm-i
hmyn talebi verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers. Mis-
treatment of Venetians by Ottoman officers.]
[875] d. 252/ def. 343 S. N. 24a (24b tl.)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1001 [M.V. 10 Austos 1593] {M.
9-18 Austos 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kefe Beylerbeyisine ve Kadsna ve Mfetti-
ine ve Zbitlerina ve Nzrlarna ve Beytlml Eminlerine ve skele
Eminlerine hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir.
Venediklilerin kendi tarafndan Venedikli tccarlarn Kefede ilerinin
grlmesi iin, Batta Massa adl konsoloslar orada hazr deil iken
tccarlarn ilerinin aksamamas iin ellerinde bulunmak zere ahi-
dnme-i hmyn mcibince emr-i erf verilmesi stanbul baylosu ta-
rafndan rica edilmitir. Bu nedenle, Venediklilere verilen ahidnme-i
hmynun konsolosluk ile ilgili maddelerinin hatrlatld bu hkm
blgeye gnderilmitir. [Appointment of a consul.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
370 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[876] d. 252/ def. 343 S. N. 25a (25b tl.)
Tahrren f-evili Zil-kade sene 1001 [M.V. 10 Austos 1593] {M.
9-18 Austos 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln zmir Kads ve Mevln Sakz Ka-
ds.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik bezirgnlarndan bir bezirgnn veft
etmesi durumunda metlarna ve esbbna beytlmlciler ve gayriler
tarafndan dahl ve taarruz edilmemesi gerei ahidnme-i hmyn ile
bildirilmitir. Bu nedenle, Venedik tcirlerinden Pietro Antonio Miller
adl bezirgnn Cezire-i Sakzda veft etmesi zerine muhallefatna
(lmnden geride kalana) hriten dahl olunmayp eriki olan Gio-
vanni Antonio ve Marco ve Domenico Balsariniye teslim olunmas iin
emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Goods belonging to Vene-
tians who have died in Ottoman land.]
[877] d. 252/ def. 343 S. N. 26a (26b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1001 [M.V. 15 Austos 1593] {M.
9-18 Austos 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Gelibolu Kads ve Boazhisarlar
Dizdarlar ve Gelibolu Voyvodasna.
Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i sadete arz- hlidir.
Mahrse-i stanbula gelen Venedik baralar det-i kadme zere Ge-
liboluya ve Boazhisarlarna vardklarnda Boazhisar dizdarlar ve
Gelibolu voyvodasnn mcerred celb mal iin Venedik gemilerini sa-
lvermeleri fermn olmutur. Ancak bunlara mstakl emr-i erf gel-
meyince, salvermeyiz diye talil ve bahne edip tccarlarn klli ak-
elerini almaynca da salvermeyip envi taaddi ettikleri bildirilmitir.
Bu nedenle bu dizdarlarn ve voyvodann men ve def olunmalar, ayrca
Venediklilerden aldklar akeleri ide etmeleri iin emr-i erf rica-
s zerine ahidnme-i hmyn artlar gereince verilen hkmdr.
[Taxes according the capitulations. Mistreatment of Venetians by Otto-
man officers.]
[878] d. 252/ def. 343 S. N. 27a (27b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-kade sene 1001 [M.V. Austos 1593] {M. 19-
28 Austos 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Midilli Sancabeyine ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 371
sadete arz- hlidir. Nefs-i Venedikte bezirgnlar Cezire-i Patnos
skinlerinden Diyako Kaloda (Biacoledo) ve Anabolu (Napoli di Roma-
nia) skinlerinden Dimitri Sagomale adl zmmlere varp adalardan f-
ruht etmek iin otuz bir pastov altm ile ve on pastov karziyye uka
vermilerdir. Bu zmmler Midilliye varp bu ukalarn bir miktarn
sattktan sonra Diyako Kaloda veft edince cmle uka ve behlr zayi
olmamas iin kabz edilip yz krk bin akesinin sitne-i sadetde
bulunan hazine-i mireye teslim olmas ve geri kalannn dahi zayi ol-
mamas iin kardelerine kabz ettirilip bunlarn da sitne-i sadete
gnderilmesi iin emr-i erif ricas zerine verilen hkmdr. [Goods
belonging to Venetians who have died in Ottoman land.]
[879] d. 252/ def. 343 S. N. 28a (28b tl.)
Tahrren f-elyevm Zil-kade sene 1001 [M.V. 25 Austos 1593] [s-
tanbul]
Hkm / . Muraddan, Maliyeden / Mevln Galata Kadsna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Mevln el-
hkim Mahrse-i Galatada bulunan tccar taifesi Sdde-i sadete
adam gndermitir; imdiye dein Venediklilerin gmrk talep edil-
meyen mallarndan eminler tarafndan gmrk talep edilmesi zerine
gmrk talep edilmemesi iin verilen hkmdr. [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[880] d. 252/ def. 343 S. N. 29a (29b tl.)
Tahrren f-elyevm 24 Zil-hicce sene 1001 [M.V. 16 Eyll 1593] {M. 21
Eyll 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan, Maliyeden / Kbrs Beylerbeyisine ve Defter-
dr Bayrama hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Der-sadete
adam gnderip; Cezire-i Kbrsa hsl olan mr pembe ve rdan h-
sl olan pembe Cezire-i Kbrsta olan Venedik konsolosuna ve Venedik
tcirlerine satldktan sonra henz pembe teslim olunmadan akesi ta-
lep olunmutur. Bununla birlikte pembe satldktan sonra ls fruht
olunmutur diye sicil olunup itira eyleyenlere hccet verilip sonra
pembe verildikte hccet yazld halde ls verilmeyip gereken mik-
tar verilirse zulm ve taaddi olur diye bildirilmekte bu nedenle, bun-
dan byle pembe teslim olunmadan akesi talep olunmayp ve hccet-i
erde mukayyed ve mestur olduu zere ls verilmemek iin verilen
hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and tax-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
372 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
es than those established in the capitulations required by emins and/or
other Ottoman officers.]
[881] d. 252/ def. 343 S. N. 30a (30b tl.)
Tahrren f-24 Zil-hicce 1001 [M.V. 16 Eyll 1593] {M. 21 Eyll 1593}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan, Maliyeden / Kbrs Beylerbeyisine ve Defter-
drna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Der-sadete
arz- hlidir. Cezire-i Kbrsta olan Venedik konsolosu ve tcirleri mr
pembe itiralar iin altn ve guru vermek istediklerinde sevk-i sul-
taniyede teml olunduu zere alnmayp noksan zere talep edil-
memesi iin emr-i erf talebi zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz.
880] [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than
those established in the capitulations required by emins and/or other
Ottoman officers.]
[882] d. 252/ def. 343 S. N. 31a (31b tl.)
Tahrren f-24 Zil-hicce 1001 [M.V. 16 Eyll 1593] {M. 21 Eyll 1593}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan, Maliyeden / Kbrs Beylerbeyisine ve Defter-
drna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Der-sadete
arz- hlidir. Cezire-i Kbrsta olan mr pembe ve eminler ve mltezim-
lerin rdan topladklar pembe, Cezire-i Kbrsta olan Venedik kon-
soloslarnn ve tcirlerinin rzalar yok iken terh revziden ziyde bah
ile zorla zerlerine braklmtr. Bu nedenle ziyde taaddi olur diye
bildirilmesi zerine verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 880 ve 881] [Vene-
tian merchants in Ottoman land: higher duty and taxes than those es-
tablished in the capitulations required by emins and/or other Ottoman
officers.]
[883] d. 252/ def. 343 S. N. 32a (32b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1001 [M.V. 25 Eyll 1593] {M. 18-27
Eyll 1593}} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Msr Beylerbeyisi Ahmede ve skenderiye
ve Dimyat Sancakbeylerine.
Selanik Kads Mevln Abdlrahimin Babs-saadeye mektubu;
Daha nce Venedik beyzdelerinden Vittor Soranzo hizmetkryla tica-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 373
ret iin Selanikten Ali Reis nm kimesnenin oturak kayna girip
Sakza giderken Ali Reis tarafndan katledilmitir diye haber gelince
tefti olunmas iin emr-i erf gnderilmitir. Bu olay Selanikte sual
olunduktan sonra bu beyzde, Ali Reisin kayna hizmetkryla ve es-
bb ile girip birka gnden sonra geldikte bu beyzde nice oldu?
diye sual oldukta levend kay beyzdeyi ve hizmetkrn elimizden
ald diye bildirmitir. Ali Reisin yoldalarndan Hasan adl Arap ahz
olunup sual olundukta; ben Ali Reis ile Limniye vardm. Ben ktm
onlar Sakza gitmitir. Sonra nice olduunu bilmezim diye cevap ver-
mitir. Ali Reis emr-i erf gnderilmeden nce cmle emlak ve esbb-
n satp Msr gemisiyle Msra gitmitir diye arz edip Venedik baylosu
[Matteo Zane] Sdde-i sadete arzuhal gnderip Ali Reisin Msrda
tefti olunmas iin emr-i erf gnderilmitir. Bu nedenle gnderilen
hkmde Ali Reisin her nerede olursa bulunmas ve Venedik konsolo-
sunun da katlmyla eryle tefti edilmesi bildirilmitir. [Ayrca bkz.
860 ve 861] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[884] d. 252/ def. 343 S. N. 33a (33b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1001 [M.V. 25 Eyll 1593] {M. 18-27
Eyll 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Hersek Sancabeyi ve Mevln Neretva
(Narenta) Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Neretva Kapudan olan kimse, bir kt levend
kay donatp Graina yallarnda ticaret eden Venedik tcirlerinin
mallarn yamalayp tccarlarn mallarna hasret etmitir. Ayrca bu
kapudann daha nce Lizenal (Liesena) Nicola Curazich adl Venedik
reysn tutup gurularn alp kendinin bahs iin byk karadan iki
yz on guru getirmeyince serbest brakmayacan bildirilmitir. Bu
nedenle hkm-i hmyn ricas zerine Neretva kapudannn ald gu-
rular ide edip Venedikli reyy serbest brakmas ve Venediklilere
ahidnme-i hmyna aykr olarak taarruz edilmemesi iin verilen
hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and bandits: sei-
zure of ships, goods and slaves.]
[885] d. 252/ def. 343 S. N. 34a (34b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1002 [M.V. 10 Ekim 1593] {M. 7-16
Ekim 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Silivri Kads.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
374 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Daha nce Silivride bulunan Venedik konsolo-
su veft etmitir. Yerine Venediklilerden drende-i fermn- hmyn
Andrea Bolla adl Efren konsolos olarak atanmtr. Bu nedenle ahi-
dnme-i hmynun konsolosluk haklarn bildiren bu hkm Silivriye
gnderilmitir. [Appointment of a consul.]
[886] d. 252/ def. 343 S. N. 35a (35b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1002 [M.V. 10 Ekim 1593] {M. 7-16
Ekim 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Silivri Kadsna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik renberleri gemileriyle ticaret iin Si-
livriye vardklarnda Silivri kads muhattab ve subasnn gmrk
iin belirlenen orandan hari olmak zere ziyde akelerini aldklar ve
Venedikli bezirgnlara trl zulm ve taaddi ettikleri bildirilmitir. Bu
nedenle men ve vaz olunmak bbnda hkm-i hmyn talebi zerine
verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: higher duty
and taxes than those established in the capitulations required by emins
and/or other Ottoman officers.]
[887] d. 252/ def. 343 S. N. 36a (36b tl.)
Tahrren f-evhiri Muharrem sene 1002 [M.V. Ekim 1593] {M. 17-26
Ekim 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bosna Beylerbeyisi ve Mahrse-i stan-
buldan Dubrovnike ve Kotora varp gelinceye yol zerinde vki olan
Sancakbeyleri ve zikr olunan yerlerde olan Kadlara.
Mahrse-i stanbulda olan Venedik baylosunun [Matteo Zane] md-
deti tamam olup yerine Venedik beylerinden Marco Venier baylos tayn
olunmutur. Bu nedenle yeni baylosu varp getirmek iin Venedik bey-
leri tercmnlarndan bir tercmn ile Dergh- muall yenierilerin-
den (isimsiz) bir kimse Venedike gnderilmitir. Yeni atanan baylosun
Venedikten stanbula kadar olan yolculuu esnasnda her trl gven-
lik nlemini alnmas iin emr-i erf ricas zerine verilmi hkmdr.
[Ottoman passport for a Venetian bailo and/or ambassador.]
[888] d. 252/ def. 343 S. N. 37a (37b tl.)
Tahrren f-evsiti Safer sene 1002 [M.V. 1593] {M. 6-15 Kasm 1593}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kapudanm olan Sinan Paaya ve Galata
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 375
ve Gelibolu Kadlarna ve Deryda Yoryan Sancakbeyleri ve Mevln
Silivri Kads ve Boazhisar Dizdarlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Venedik bara-
larndan Martinenga adl bara Venedikten baz met getirip ve hl
stanbuldan dahi memn olmayan baz met ykleyip geri Venedik
cnibine gitmek bbnda hatt- hmyn ile fermn- lin verilmitir.
[Ships from and to Venice must be treated well.]
[889] d. 252/ def. 343 S. N. 38a (38b tl.)
Tahrren f-evili Rebul-evvel 1002 [M.V. 1593] {M. 25 Kasm-4
Aralk 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisi Aliye.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Kbrs Beyler-
beyisi Ali Dergh- muallma mektb gnderip; Cezire-i Kbrsta yedi
bin ake tmaryla tercmnlk hizmetinde olan Alvise adl zmm, Vil-
yet-i Kbrs feth olduundan beri tercmnlk hizmetinde bulunmak-
tadr. Ancak Tercmn Alvisenin tercmnl elinden elnp Cezire-i
mezbrenin ehl-i vukuflarndan Drende-i fermn- hmyn Pietro
adl zmmye verilip bert ettirilmitir. Tercmnlk hizmetinde kusuru
ve azlini icab eden bir husus yokken sebepsiz yere tmar bir tarik-
le elinden alnan Pietronun, bu tmarnn defter-i icmalde kadmden
tercmnlk tmar olduu tespit edilmitir. Vilyet-i Kbrsta zmm
tercmn olmasnn her ekilde gerekli olmasndan dolay tercmnn
tmarnn sebessiz yere elinden alnmamas iin ahidnme-i hmyn
artlar gereince verilen hkmdr. [Interpreter for Venetians; mis-
treatment of Venetians.]
[890] d. 252/ def. 343 S. N. 39a (39b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel sene 1002 [M.V. Aralk 1593] [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Defterdrna hkm
ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Der-
sadete arz- hlidir. Venedik tcirleri mr pembe almak iin Cezire-i
Kbrsa vardklarnda burada bulunan eminler bu pembenin akesi ber
vech-i nakd olmayp vde ile pembe teslim edip daha sonra bahlarn
talep etmilerdir. Bu nedenle tccar ile pembe fruht eden eminlerin
aralarnda sorun olmakla bunun tccarlara ve mli mrye zarar ihtima-
li olaca bildirilmitir. Bu tccarlar Kbrsa pembe almaya geldiklerin-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
376 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
de eminler ile pembeyi her nice pazar edip olurlar ise orada bulunan
Venedik konsolosunun marifetiyle tcirlerin ber-vech-i nukud akele-
rinin alnmas ve bundan byle veresiye ve vde ile pazar olunmayp
aralarnda bu nedenle niza olmamas iin emr-i erf talebi zerine
verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 880, 881 ve 882] [Venetian merchants
in Ottoman land: higher duty and taxes than those established in the
capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.]
[891] d. 252/ def. 343 S. N. 40a (40b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-evvel sene 1002 [M.V. 1593] {M. 5-14 Ara-
lk 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Gelibolu Kadsna ve Sultaniye Kadsna
hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Venedik reis-
lerinden Martinenga adl baraya reis olan Matteo Orlando nm reis
mektb gnderip; Daha nce Venedike gitmek iin hatt- hmynla
iczet-i erfe alp gitmek zere yola kan Martinenga adl geminin tu-
tulmamas iin emr-i erf mcibince fermn- erf gnderilmi olma-
sna ramen Sultaniye Kalesi dizdar olan kimse, Metteo Orlandonun
Martinenga adl gemisini salvermemitir. Dizdar kimsenin bunlar
ile davlar vardr diye bahne edip ve bu kimsenin szlerinden
dolay tuttuu bu reisi salvermesi iin gnderilen msareleye ramen
bir bahne ile Sultaniyede tutmaya devam etmitir. Bu nedenle alko-
nulan Venedik baras Martinengann salverilmesi iin hkm verilmi-
tir. [Ayrca bkz. 888] [Ships from and to Venice must be treated well.]
[892] d. 252/ def. 343 S. N. 41a (41b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel 1002 [M.V. 20 Aralk 1593] {M. 15-
24 Aralk 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Boazhisar Dizdarlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Venedik ge-
milerinden Martinenga adl baraya reis olan Matteo Orlando adl reis
daha nce Venedike gitmek iin hatt- hmynla iczet-i erfe alp
kendisine mcibince emr-i erf verilmitir. Reis Orlandonun bu izin ile
Venedike giderken Boazhisara vardnda Sultaniye Kalesi dizdar
tarafndan gn sre ile durdurulmas ile ilgili olarak gemiyi salver-
mesi iin dorudan dizdara gnderilen hkmdr. Bu nedenle Sultani-
ye Kalesi nibi Mevln Mustafaya da mektb gnderildii ve bu
kimsenin davsndan dolay Venedikli Reisin gemisi ile Sultaniyede
bekletilmesinin gerekmedii belirtildii halde dizdar inat ve muhlefet
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 377
etmeye devam etmitir. Bu nedenle bu olay Kapudan Sinan Paaya,
sitne-i sadetde Kap kethds olan Aliye ve Divn- Hmynda
sual olundukta bunlar bara reisi ile davlar olmadn sylemiler-
dir. Bu nedenle geminin salverilmesi iin hkm verilmitir. [Ayrca bkz.
888 ve 891] [Ships from and to Venice must be treated well.]
[893] d. 252/ def. 343 S. N. 42b (42a tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1002 [M.V. 1593] {M. 15-24
Aralk 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Msr Beylerbeyisi Ahmed Paaya ve Kuds-i
erf Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Kuds-i erf
Kadsnn mektubu zerine; Kuds-i erf te bulunan Kamame Kili-
sesine hariten birilerinin mdahalesi zerine ahidnme-i hmyn
artlar gereince Efren taifesine mdahale edilmemesi iin veri-
len hkmdr. [Order to treat well Christian friars, priests and their
churches.]
[894] d. 252/ def. 343 S. N. 43a (43b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel 1002 [M.V. 1593] {M. 15-24 Aralk
1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Sancabeyi Mu-
hammede hkm-i erf ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Matteo Zane] Kuds-i erf
Sancabeyinin mektubu zerine; Kuds-i erf ahlisinden Ebu el-En-
sar adl kimsenin iddet ve ekylk zere olduu Kuds-i erfe gelen
kadlarn adamlarna ve mahkeme naiblerine duhul edip vilyet ahlisi-
ne de trl ktlk ettii bildirilmitir. Mslmanlara ibret olmas iin
bu ekynn Kuds-i erf ten azl edilmesi gereini bildiren hkmdr.
[Order to treat well Christian friars, priests and their churches.]
[895] d. 252/ def. 343 S. N. 44a (44b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel sene 1002 [M.V. 1593] {M. 15-24
Aralk 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kuds-i erf Kadsna ve Sancabeyine
hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Bb-
sadete arz- hlidir. Kuds-i erf te skin olan zmmlerin evleri ba-
kma muhta olup bakm yaptklarnda baz ehl-i rf iczetsiz bakm
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
378 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
yaptnz diye zmmileri rencde edip korkutmulardr. Bu nedenle zm-
mlerin ellerinde olan fetv-i erf mcibince kimsenin mani olmamas
iin hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Order to treat
well Christian friars, priests and their churches.]
[896] d. 252/ def. 343 S. N. 45a (45b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb ve Trablus-am Beylerbeyisine ve
Defterdrna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Der sadete
arz- hlidir. Sultan Selim Han zamannda Arabistan Vilyetinin fet-
hedilmesinin ardndan knn-u kadme riyet edilip bundan byle
Venedik tcirlerinin getirdikleri metlarn kadmden alnageldikleri
zere gmrk alnmas iin ellerine tura-i hmyn ile ahidnme-i
hmyn verilip ve clus-u hmynda ahidnme tecrid olunmutur.
Ancak hl Haleb gmr ve skenderiye Pnar mltezimi olan zmm
Sefer, bir tarikle baz emirler ihra edip Venediklilerin her bir metn-
dan knun ile tayn olunan gmrnden ziyde gmrk talep etmesi
zerine verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: high-
er duty and taxes than those established in the capitulations required
by emins and/or other Ottoman officers. Mistreatment of Venetians by
Ottoman officers.]
[897] d. 252/ def. 343 S. N. 46a (46b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir 1002 [M.V. 1593] {M. 4-13 Ocak 1594}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Gelibolu Kadsna ve Bozcaada Kadsna
hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Sdde-i sade-
time adam gnderip Martinenga adl Venedik baras bu defa stan-
buldan iczet-i hmynla Venedike giderken rzgra yakanannca
Bozcaada yaknnda helak olmutur. imdiye dein bu makule Vene-
dikli gemileri dery kenarndan helak olduklarndan iinden halas olan
adamlarna ve met ve esbblarna hriten dahl olunmayp kendileri-
ne teslim oluna diye ahidnme-i hmynda belirtilmitir. Bu neden-
le bu gemiye dokunulmamas, gemi ierisinde bulunan mallarn yama-
lanmasna msaade edilmeyip ve iinde bulunan adamlarna taarruz
ettirilmemesi ayrca, Dergh- muall avularndan Mustafa avu ile
Venediklilerin gnderdii adamlarna (isimsiz) mallarn zabt ettirilmesi
iin verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 888, 891 ve 892] [Wreck of Vene-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 379
tian ships, Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by
emins and/ or other Ottoman officers.]
[898] d. 252/ def. 343 S. N. 47a (47b tl.)
Tahrren f-Rebul-hir sene 1002 [M.V. 1594] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Boaz Kadsna hkm-i erf ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Daha nce Venedik baralarndan Martinenga
adl bara hatt- hmyn mcibince iczet-i erfle Venedike gider-
ken Anadolu Boazhisar dizdar zikr olunan baray hatt- hmyna
ve emr-i erfe muhlif iki (nceki hkmlerde ) kimsenin davs
vardr diye bahne edip gemiyi yaklak yirmi be gn yolundan al-
koymu ve rzgr kuvvetli iken gitmesine izin vermitir. Ancak gemi
iddetli rzgrdan dolay Bozcaada yaknlarnda helak olmu ve iinde
olan cmle esbb da gemiyle birlikte zayi ve telef olmutur. Bu ne-
denle dizdarn def olunup hakkndan gelinmesi iin verilen hkmdr.
[Ayrca bkz. 888, 891, 892 ve 897] [Wreck of Venetian ships, Venetian
merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or other
Ottoman officers.]
[899] d. 252/ def. 343 S. N. 48a (48b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-evvel 1002 [M.V. 1593] {M. 15-24 Aralk
1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Bozcaadas Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete mektubu zerine; Abdi Reis adl yenieri ki Trk Abdi diye
mehurdur ve Molova skinlerinden Kara Sinan adl yenieri ve yine
Molovadan yenieri Divne Kasm ve Kr Mahmud adl yenieri reis
ve bunlardan gayri yedi sekiz reis Bozcaadadan on mil alarga Eek
Adasnda batm olan baraya varp kimsenin haberi yok iken fuzuli
barann karaya kan esbbn sandallaryla alp gemilerine gtrp
Bozcaada emini olan David adl Yahudi talep ettiinde vermeyip ve
Abdi Reis iki aded top ve Kara Sinan Reis iki aded harizet ve reisle-
rin her biri yirmi beer denkten ziyde sevkedip eminlere teslim etme-
milerdir diye Midilli muhfazasndan olan Sinan Subaya yenieriler
aas olan Mehmed tarafndan mektb ile bildirmilerdir. Bu nedenle
baradan karlan mallarn Dergh- muall avularndan Mustafa
avu ile gelen Venedik baylosunun adamlarna teslim edilmesi kimse-
nin emr-i erfe ve ahidnme-i hmyna aykr olmamas bildirilmek-
tedir. [Ayrca bkz. 888, 891, 892, 897 ve 898] [Wreck of Venetian ships,
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
380 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
[900] d. 252/ def. 343 S. N. 49a (49b tl.)
Tahrren f-evhiri 25 Rebul-hir sene 1002 {M. 18 ubat 1594}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Bozcaada Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Mahrse-i stanbulda olan Venedik baylosunun
vekili olup Geliboluda skin olan Fra Zuanne ve tercmn Zanetti
er erfe gelip Bozcaadadan on mil alargan deryda batan Mar-
tinenga gemisinin baz esbb ve aletleri denizin dibinden karldktan
sonra Bozcaadada olan David adl Yahudiye er erfe Mslmanlar
marifetiyle teslim olunmam idi. Ellerinde olan ahidnme-i hmyn
mcibince emin olan Davidden talep ederiz dediklerinde bu aletler
ve esbb bu ahidnme ile teslim etmemesi zerine teslim edilmesi
iin verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 888, 891, 892, 897, 898 ve 899]
[Wreck of Venetian ships, Venetian merchants in Ottoman land: seizure
of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[901] d. 252/ def. 343 S. N. 50a (50b tl.)
Tahrren f-evsiti Rebul-hir sene 1002 {M. 2-11 ubat 1594} [s-
tanbul]
Hkm / . Muraddan / Sdde-i sadetimden Bozcaadaya varp
gelinceye yol zerinde olan Kadlarna ve Boazhisar Dizdarlarna
hkm-i erf.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir.
Venedik baralarndan Martinenga adl bara Venedike giderken rz-
gr muhlif olmakla Bozcaada yaknlarnda helak olup iinde olan ake
ve esbbdan gayri bu geminin yoldalarndan Simon adl gemici bir
miktar ake ve esbb olduunu bildirmitir. Bu gemici Dergh- mu-
all yenierilerinden ve baylos tarafndan giden Carlo atla bu geminin
esbbn zuhura getirmek iin mbair tayn olunan Dergh- muall
avularndan Mustafa avua teslim etmek iin gnderilip ve sit-
ne-i sadete gelirken menazil ve mdhilden kimsenin dahl ve taarruz
etmemesi iin hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Ayr-
ca bkz. 888, 891, 892, 897, 898, 899 ve 900] [Wreck of Venetian ships,
Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 381
[902] d. 252/ def. 343 S. N. 51a (51b tl.)
Tahrren f-evhiri Rebul-hir sene 1002 [M.V. 1593] {M. 14-23
Ocak 1594} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sdde-i sadetimden Kotora varp yol ze-
rinde vki olan Sancakbeyleri ve zikr olunan Sancaklarda vki olan
Kadlarna hkm-i erf ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir.
Drende-i fermn- vcib olan Yuro (Juro) nm adam baz ileri iin Ko-
tora gnderip varp gelinceye yollarda ve mimberlerde dahl olunma-
mak bbnda hkm-i hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Order
to treat Venetians in a friendly way.]
[903] d. 252/ def. 343 S. N. 52a (52b tl.)
Tahrren f-Rebul-hir sene 1002 [M.V. 1594]]stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kilis Beyine ve Kiliste olan Drende-i Azap-
lar Aasna ve Dizdarna hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir.
Kale-i mezbre nefertnn ol serhadde olan Venedik reysna dahl ve
tecavz ettikleri bildirilmitir. Bununla birlikte daha nce kale-i mez-
bre nefertndan sekiz kimesne Venediklinin bir sandaln zorla alp
iine girip odun ile yklenen bir kt renber gemisini basp Reis Vene-
dikli Gasparanun sand iinde bulunan esbbn ve krk sikke altnn
alp reis ve yoldalarnn cmle esbblarn alp ryan edip ve cm-
lenizi esr ederiz diye tehdit etmeleri zerine, men olunmalar iin
hkm-i hmyn ricas zerine verilen hkmdr. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[904] d. 252/ def. 343 S. N. 53a (53b tl.)
Tahrren f-20 Cemziyel-ahir sene 1002 {M. 11 ubat 1594} [stan-
bul]
Hkm / . Muraddan / Delvine Sancabeyine ve Kadsna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Venedik tcirlerinden Drende-i fermn-
hmyn Nicola Mocenigo adl tcir Avlonyadan Dimo Suri adl zm-
mye yoldalar ile varp Modon ve Koron Vilyetlerinde satmak iin
Krfez Adasnda yirmi yedi bin be yz seksen be akelik f tahtas
ve uka ve kuma vermilerdir. Venedikli tcir esbb satp akesini
geri getirip teslim etmeyip Delvine Kazsna firar etmitir. Bu nedenle
hkm-i hmyn ricas zerine satlan mallarn karlnda akelerin
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
382 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
teslim edilmesi iin verilen hkmdr. [Venetian merchants in Otto-
man land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[905] d. 252/ def. 343 S. N. 54a (54b tl.)
Tahrren f-elyevm Rebul-evvel 1001 [M.V. 1594] [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Manisa Kadsna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Daha nce Venedik bezirgnlar baralar ile
Sakz ve zmir skelesine gelip metlarn karp mrye ait olan gm-
rklerin deyip ticaret etmektedirler. Ancak zmir ve Sakz skelele-
rinin mltezimleri gmrkleri knn zere aldktan sonra baralarn
yklenip gidecek olan tccarlardan fazla akelerin almlar ve barala-
rna da iczet vermeyip tccarlara ziyde zulm etmilerdir. Tccar tai-
fesi Foa skelesine varp orada met karmakla zmir ve Sakz ml-
tezimlerinin kendilerine garez edip tccara baz nesne isnd etmekle
rencde edip ve ellerinde olan temessklerine amel etmeyip rencde
ettiklerini bildirmilerdir. Bu nedenle, ahidnme-i hmyn artlar
gereince emr-i erf ricas zerine verilen hkmdr. [Venetian mer-
chants in Ottoman land: higher duty and taxes than those established
in the capitulations required by emins and/or other Ottoman officers.
Mistreatment of Venetians by Ottoman officers.]
[906] d. 252/ def. 343 S. N. 55a (55b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1003 [M.V. Ekimin balar 1594]
{M. 26 Eyll-5 Ekim 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sbkan lbasan Sancabeyi olup lbasan
Muhfazasnda olan Hamza ve Belgrad Mfettiine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Hamza Beyin
Belgrad ve Dra kadlaryla birlikte Dergh- muallya gnderdi-
i mektb zerine; Daha nce Dergh- muall avularndan Sefer
avu yerinden emir ulap Venediklilerden alnan kadrga hususu g-
rlmesi iin fermn- erf gnderilmitir. Draa varlp bu kadrgada
olan Venedik beylerinden biri ve iki olu ve kadrga kapudan Modona
gnderilip kale iinde emin bir yerde konulup ve on drt pare toplar
dahi kale yannda hafz olunmutur. Bu fesada bais kimesneler id
sual olundukta hl Dra Kalesinin Garipler Aas Mustafa ve Kale
nefertndan Hseyin ve Uzun Mustafa ve Hano adl klar olduklar
bildirilmitir. Ayrca bunlarn daha nce ticarete gelen Dubrovnik pa-
pas dahi katl edip daima bu makule fesat ve ktlk ettikleri bildiril-
mitir. Bu nedenlerle bu klarn ele getirilip haklarndan gelinmek ze-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 383
re iki defa emr-i erf verilmitir. Ancak bu klar ele getirilmek zere
iken firar etmilerdir. Bunlarn bulunduklar yerden salnmayp ve siya-
set olunmayp haklarndan gelinmesi iin hkm verilmitir. [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves. Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins
and/ or other Ottoman officers.]
[907] d. 252/ def. 343 S. N. 56a (56b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene 1003 [M.V. Ekimin balar 1594]
{M. 26 Eyll-5 Ekim 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / lbasan Sanca Muhfazasnda olan Hamza
Beye ve Belgrad Mfettiine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Daha nce
Venedikliden alnan kadrgada bulunan eer esrdir ve eer sir es-
bbdr cmlesi geri Venedikliye teslim olunmas fermn olmu ve bu
nedenle emr-i erf dahi gnderilmi idi. Halen zikr olunan kadrgada
bulunan esrlerden esr Dra skinlerinden Pervane Reiste bulu-
nup altm bin ake bahlrn aldktan sonra verip ve esr Hse-
yin adl kimsede bulunup seksen bin akelerini alp ve nefer esr
dahi Karabac (Carabagia) adl kimsede bulunup elli be bin akelerini
alp ve nefer esr dahi Ahmed ve Topuba Mahmud ve Hasan adl
kimesnelerde bulunup on be bin akelerini alp esrleri salverip iki
yz seksen bin akelerin tamamnn alnd bildirilmitir. Bu nedenle
bu akelerin geri Venedik beylerinin adamlarna teslim olunmas iin
ahidnme-i hmynun gereince hkm verilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.
Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]

[908] d. 252/ def. 343 S. N. 57a (57b tl.)
Tahrren f-evsiti Muharrem sene1002 [M.V. Ekimin balar 1594]
{M. 7-16 Ekim 1593} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sbkan lbasan Sancabeyi olup hl Liv-
i mezbre Muhfazasnda olan Hamza lbasan Sancabeyi ve Belg-
radda Emvall-hass Mfettiine.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Yallarda baz
ehl-i heva ve levenda nmnda kimesneler emr-i erf olmadan kalya-
ta ihdas edip deryda harb kfir gemilerini gzetmek bahnesiyle
kalyatalar ile deryya kp, deryda Yoryan Mslman gemilerini ve
Venedikli ve sire ahd emn zere olan tccar taifesinin gemilerini
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
384 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
basp gemicileri katledip mallarn yamalamlardr. Bu nedenle men
olunmalar iin verilen hkmdr. Vech-i merh zere Mora Sanca-
beyine ve Ayamavra Kadsna hkm-i erf gnderilmitir. Avlonya
Beyine ve Kadsna hitaben hkm gnderilmitir. Yanya Beyine ve
Preveze Kadsna hitaben hkm gnderilmitir. Hersek Beyine ve Ga-
bela Kadsna hitaben hkm gnderilmitir. Hersek Beyine ve Nova
Kadsna bu hususda emr-i erf gnderilmitir. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.
Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
[909] d. 252/ def. 343 S. N. 58a (58b tl.)
Tahrren f-evili Receb 1003 {M. 11-20 Nisan 1595} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Yanya Sancabeyine ve Yanya ve Ergiri
Kasr Kadlarna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
Sadete arz- hlidir. Yanya Sanca snrndaki Parga adl mevzi daha
nce emr-i erfle yaklp yklm iken tekrar seltin-i mziye zamann-
da geri Parga ahlisinin tasarruflarnda olmas iin fermn olunmutur.
Buna ramen Eski Delvine Beyi olan Piri Bey iki seneden beri voyvo-
dalar ve adamlar ile Parga Kalesinin snrlarna ve kylerine tecavz
edip kadm-i snr alametlerinin yerlerini deitirip bu yerleri gaspen
tasarruf etmitir ve Pargadan bulduklar adamlar esr edip ve bazla-
rn katl edip ve birinin brn delip cierini karmtr. Daha sonra
Prevezeden bir sandal gelip adamlar Piri Beyin adamlaryla ittifak edip
kale-i mezbre yaknlarnda Pargal Petro adl nasran alt evladyla ve
avradyla esr edip ve Petronun karnn yarp katletmilerdir ve si-
re esrleri biner akeye Beyrud Aasna satp ve bir kayk ile Ayamav-
radan ve Prevezeden on be nefer adam ile gelip Parga kylerini vurup
be adam esr edip ahd emna muhlif zulm ve taaddi etmilerdir.
Delvineli ekynn Pargallara yaptklar bu zulm zerine esrlerin ser-
best braklmas ve o blgeye ekynn girmesinin men olunmas ricas-
na verilen hkmdr. [Border problems. Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[910] d. 252/ def. 343 S. N. 59a (59b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1003 {M. 1-10 ubat 1595}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kapudanm olan Halil Paaya ve Ayamavra
ve Preveze Kadlarna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 385
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Marco Venier] arz- hlidir. Ha-
liyyen bir kayk ile Ayamavradan ve Prevezeden on be adam gelip Vene-
dike tbi Parga Kalesinin kylerini vurup ahidnme-i hmyna muhlif
olarak be adamlarn esr edip zulm ve taaddi etmilerdir ve Prevezeden
bir sandal gelip kale-i mezbre yaknnda Pargal Petro adl nasraniyi alt
evladyla ve avradyla esr edip ve Petronun karnn yarp katletmilerdir
ve sire esrleri biner akeye Preveze aasna satp taaddi etmilerdir. Esr
edilenlerin serbest braklp bu fesatlar edenlerin haklarndan gelinmesi iin
verilen hkmdr. [Ayrca bkz. 909] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[911] d. 252/ def. 343 S. N. 60a (60b tl.)
Tahrren f-evhiri Receb sene1003 {M. 11-20 Nisan 1595}
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisine ve Cezire-i mirenin
Kbrs Defterdr ve Cezire-i Kbrsta vki olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venediklinin Kbrs Ceziresinde konsoloslar
olan Piero Cordovaninin veft etmesi zerine metruktna Kbrsta
olan beytlml eminlerinin dahl etmemesi ve Haleb konsolosu tarafn-
dan varan adama zabt ve kabz ettirilmek iin hkm-i hmyn talebi
zerine verilen hkmdr. [Goods belonging to Venetians who have
died in Ottoman land.]
[912] d. 252/ def. 343 S. N. 61a (61b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1003 {M. 11-20 Nisan 1595} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Haleb Beylerbeyisi Mahmud ve Kadsna ve
Defterdrna hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venedik Doju [Pasquale Cicogna] sitne-i
sadete mstaklen eli ve nme gnderip ahidnme-i hmyna ve
sire Venedikliye mteallik olan ahkm- erfeye tecdid edince ol c-
nibde Venediklinin ellerinde olan ahkm- eriye gereince i yaplmas
iin verilen hkmdr. Msr beylerbeyisine ve defterdrna ve kads-
na hkm gnderilmitir. zmir ve Sakz kadlarna hitaben hkm-i erf
gnderilmitir. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[913] d. 252/ def. 343 S. N. 62a (62b tl.)
Tahrren f-evili Zil-hicce sene 1003 [M.V. Austos 1595] {M. 7-16
Austos 1595} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mevln Preveze Kadsna.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
386 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Daha nce Kara Veli diye bilinen levend korsan
be kt kalyata ile Marib diyarndan gelip Venedik Krfezinden iki
kt Venedik gemisini iinde olan adamlar ile alp Prevezeye getirip
ahd emna ve sulh salha aykr olarak fesat ve ktlk etmi-
tir. Ardndan Prevezede olan zbitler zikr olunan ehl-i fesad ile ittifak
edip bunlarn fesat ve ktlklerine ruhsat vermilerdir. Bu nedenle
iskelelerde mr gmre zarar olur diye bu Venedik gemilerinden al-
nan esbb ve adamlarn serbest braklmas iin hkm-i hmyn talebi
zerine verilen hkmdr. [Problems caused by privateers, pirates and
bandits: seizure of ships, goods and slaves. Mistreatment of Venetians
by Ottoman officers.]
[914] d. 252/ def. 343 S. N. 63a (63b tl.)
Tahrren f-evhiri Zil-hicce sene 1003 [M.V. Austos 1595] {M. 27
Austos-5 Eyll 1595} [stanbul]
Nin- erf / . Muraddan.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. ahidnme-i hmyna ve sulh salha
aykr olarak Venedik reysn baz kimesneler esr edip ve elden
ele karmakla, ihtille bais olurlar diye korsanlara ynelik tedbir-
lerin alnmas ve ol mkulelerin tedrikleri grlp taaddileri def
olup sulhden sonra Venedik esrleri her kimin elinde ve saldrlar-
nn nn kesmek iin her hangi yerde bulunursa uzaklatrlmala-
r rica edilmitir. Venedik reysnn sulh salha ve ahidnme-i
hmyna aykr olarak esr ve istihdam olunduuna rza-i erf
yoktur. Bu nedenle sulhden sonra Venedik reys her kimin elinde
bulunursa baylosa yhud kendi tayn ettii adamna teslim olunma-
s iin hatt- hmyn ile fermn- lin verildiini bildiren nin-
hmyndur. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[915] d. 252/ def. 343 S. N. 64a (64b tl.)
Tahrren f-evsiti Ramazan sene 1004 [tl. 1024] {M. 9-18 Mays
1596} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Kbrs Beylerbeyisi ve Cezire-i mirenin Kb-
rs Cnibi Defterdr ve Vilyet-i Kbrsta olan Kadlara.
Venedik baylosunun [Matteo Zane] Sdde-i sadete arz- hlidir.
Kendi tarafndan Venediklinin ilerini grmek iin Drende-i fermn-
hmyn Marco Esnepili adl Venedikliye daha nce Kbrsta Venedik
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 387
gemilerine, tcirlerine ve sire Venedikliye konsolos tayn edilip gn-
derilmitir. Bu nedenle ahidnme-i hmynun konsolosluk haklarn
hatrlatan hkmdr. [Appointment of a consul.]
[916] d. 252/ def. 343 S. N. 65a (65b tl.)
Tahrren f-Receb 1005 {M. Ekim 1597}[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mora Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Venedike tbi Zaklisa Ceziresinde fesad ve
ktlk eden Ayamavra Beyi Mustafaya ve Ayamavra Dizdar Hasan
Aaya ve Garipler Aas Eriayakl ve Cezayir Yenierilerinden Deli Ali
ve Deliolu Kara Ahmedi ve sire ekyy mukayyed ve mahpus olarak
sitneye gnderilmek iin ulaan emr-i erfin icrasndan dakika kay-
betmemek gerekmektedir. Delvine ve Yanya Sancaklar beyleri bu emr-
i erfe aykr olmadan ilerini grp Mora Sancabeyine bu hususta
yardmc olmalar ve ekynn sitne-i sadete gnderilmesi iin
hkm-i hmyn talebi zerine verilen hkmdr. [Problems caused
by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[917] d. 252/ def. 343 S. N. 66a (66b tl.)
Tahrren f-evili Receb 1005 {M. 18-27 Ekim 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mora Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Halen Ayamavrada ve Prevezede ve sire yer-
lerde baz ehl-i fesad ve eky kalyatalar, frkatalar ve kayklaryla
sulh salha aykr olarak Venedike tbi baz mahallere varp fesad
ve ktlk ederler diye ekynn haklarndan gelinip kalyata, frkata
ve kayklarnn yaklmas iin hkm-i hmyn talebi zerine verilen
hkmdr. [Ayrca bkz. 916] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[918] d. 252/ def. 343 S. N. 67a (67b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1005 {M. 18-27 Ekim 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mora Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Daha nce Ayamavra Sancann olan Mustafa
ve Ayamavra dizdar Hasan Aa ve Garip aas olan Eriayakl ve Ce-
zayir Yenierilerinden Deli Ali ve Deliolu Kara Ahmed adl ekynn
stanbula gnderilmesi iin Mora Sancabeyine hitaben gnderilmi
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
388 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
baka bir hkmdr. [Ayrca bkz. 916 ve 917] [Problems caused by pri-
vateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[919] d. 252/ def. 343 S. N. 68a (68b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1005 {M. 18-27 Ekim 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Preveze ve Ayamavra Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Hl ol c-
niblerde baz ehl-i fesad ekynn, kayklar ve frkatalar ile Venedike
tbi olan yerlere varp sulh salha ve ahidnme-i hmyna aykr
olarak dahl ve tecavz edip ve Venedik reysn esr edip fesat ve k-
tlk ettikleri bildirilmitir. Bu nedenle ahidnme-i hmyn artlar
gereince ekynn stanbula gnderilmesi iin Preveze ve Ayamavra
kadlarna gnderilen hkmdr. [Ayrca bkz. 916, 917 ve 918] [Prob-
lems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods
and slaves.]
[920] d. 252/ def. 343 S. N. 69a (69b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1005 {M. 18-27 Ekim 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mora Sancabeyine.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Hl ol cnibde baz ehl-i fesad ve ekynn sulh
salha ve ahdinme-i hmyna aykr olarak Venedik reysn esr
edip taaddi ettikleri bildirilmitir. Daha nce bu nedenle bir nin-
hmyn gnderilmitir. Ol cnibde bulunan Venedik reysna kar
bu nin- hmynun gereince i olunmas iin verilen hkmdr.
[Ayrca bkz. 916, 917, 918 ve 919] [Problems caused by privateers, pi-
rates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[921] d. 252/ def. 343 S. N. 70a (70b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 1005 {M. 18-27 Ekim 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sdde-i sadetimden Venedike varp gelin-
ceye yol zerinde olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-
i sadete arz- hlidir. Hl adamlarndan sitne-i sadetde ter-
cmnlk hizmetinde olan Marco Anton [Marc Antonio Borissi] baz
ileri iin ol cnibe gnderilmitir. Olageldii zere mhuf (korkun),
muhtara (tehlikeli) mahallerde ve derbentlerde hrsz ve harmizade
ve ehl-i fesattan korunmak iin ata binip ok ve yay ve kl ve mahmuz
gtrp ve ak sarnp sancakbeyinin, subalarn, adamlarn ve voyvo-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 389
dalarn dahl ve taarruz etmemeleri iin hkm-i hmyn talebi zerine
verilen hkmdr. [Passaport.]
[922] d. 252/ def. 343 S. N. 71a (71b tl.)
Tahrren f-evili Receb sene 100.5 {M. 18-27 Ekim 1597} [stanbul]
Nin- erf / . Muraddan
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
sadete arz- hlidir. Venedik reylarn karp esr eden ekylar-
la ilgili olarak gnderilen nin- erftir. [Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919
ve 920] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[923] d. 252/ def. 343 S. N. 72a (72b tl.)
Tahrren f-evsiti Receb 1005 {M. 28 ubat-9 Mart 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Sdde-i sadetimden Moraya varp gelince-
ye yol zerinde vki olan Kadlara.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Hl bir m-
him husus iin Dergh- muall kapucularndan Ali, Moraya ulayla
gnderilmitir. Hkm-i hmyn ile kimin taht- kazsna dhil olursa
kendisine ve iki nefer yoldana menzil bargirleri olan yerlerden menzil
bargirleri olmayan yerlerden, yerliden ulak bargirleri tedrik edip ma-
hall-i memura gnderip zinhar yolcu bargirine dahl ettirilmemesi iin
verilen hkmdr. [Passport.]
[924] d. 252/ def. 343 S. N. 73a (73b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597} [stanbul]
Mektb / Gherhan binti Sultan Selim Han / Mora Sancana.
Devletimiz ve sadetimiz olum izzetlinin hazretlinin cenb- erfleri-
ne dudan sonra diye balayan Sultan Selim Hann kznn mektubu da
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] sitne-i sa-
dete arz- hli zerine yazlmtr. Morada baz kimesneler sulh salha
aykr olarak hareket edip Venedik vilyetlerini yamalamlardr. O bed-
bahtlarn haklarndan gelinmek iin emr-i erf gnderilmitir. Bu nedenle
emr-i li gereince fesad ve kabahat zere olan ehl-i enaati ele getirip
ve bit-tamam haklarn alverip giriftar ettikleri reyy serbest brakp
Venedikliye teslim ettikten sonra ehl-i fesadn emr-i li gereince mukay-
yed ve mahpus olup sitne-i sadete gnderilmesi bildirilmektedir. [Ay-
rca bkz. 916, 917, 918, 919, 920 ve 922] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
390 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
[925] d. 252/ def. 343 S. N. 74a (74b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}
Mektb / Hac Suud Mehmed tarafndan.
Venedik baylosu [Matteo Zane] arz- hlidir. Daha nce Ayamavra
Beyi Mustafa Bey ve Ayamavra dizdar ve sire kimesnelerin sulh
salha ve ahidnme-i hmyna aykr olarak baz kalyatalar ve sire
ihdas edip Venedik beylerine tbi yerleri vurup esbb ve erzaklarn
yamaladklar ve hasara sebep olduklar; ayrca Venediklilerin rey-
larn esr ettiklerinin bildirilmesi zerine konu ile ilgili olarak gnde-
rilen baka bir mektbdur. [Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919, 920, 922 ve
924] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves. Mistreatment of Venetians by Ottoman offic-
ers.]
[926] d. 252/ def. 343 S. N. 75a (75b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}
Mektb / brahim Mirliva Knezi tarafndan / Sultan . Murada.
Sadetli ve zzetli Karndam Sultanm Bey Hazretlerinin hane iz-
zetlerine yzler srdkten sonra, sitne-i sadetdeki Venedik baylo-
su [Marco Venier] sultandan ve sadr azamdan ald ktlarla bu c-
nibe gitmitir. Kendisine dostluk gereince mumele edildii Osmanl
sultanna bildirilmektedir. [Order to treat Venetians in a friendly way.]
[927] d. 252/ def. 343 S. N. 76a (76b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597} [stanbul]
Mektb / Kapudan Halil Paadan / Mora Sancana.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Dery yal-
larnda baz levend kayklarnn dolap ahidnme-i hmyna aykr
olarak Venediklilerin reylarn rencde edip korkutmalar zerine
mukid emr-i erf verilip gnderilmitir. Ayrca bununla ilgili olarak
mektb hadi ulamtr. Preveze ve Ayamavrada yallarda gezen ehl-i
fesad levend kalyatalarnn ve kayklarnn sir ekyya ibret olup bir
daha ehl-i fesad ve levend taifesi kalyata ve kayklar ile Venediklilerin
ve sirin reysn zulm ve taaddi etmek ihtimali olmasn diye ele ge-
tirilip emr-i erf gereince yaklmas bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 916,
917, 918, 919, 920, 922, 924 ve 925] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 391
[928] d. 252/ def. 343 S. N. 77a (77b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597} [stanbul]
Mektb / Sadr azam brahim Paa Bey tarafndan / Mora Sancana.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Venedik Bey-
lerinin baz kimesnelerden ikyetleri olmutur. Bu nedenle emr-i erf
gereince bu ekynn sitneye gnderilmesi aman ve zaman ver-
meyip haklarndan gelinmesi bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 916, 917,
918, 919, 920, 922, 924, 925 ve 926] [Problems caused by privateers,
pirates and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[929] d. 252/ def. 343 S. N. 78a (78b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597} [stanbul]
Mektb / Kapudan Halil Paadan.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] nceki h-
kmler ve mektblarda olduu gibi bu mektb da Ayamavra ve Pre-
vezedeki ekynn Venediklilere ynelik faaliyetleri zerine gnde-
rilmitir. Mektbda Eski Ayamavra kapudan olan Mustafa Beyin de
sitne-i sadete gelecei ve bu olaylarn ahvalinin onun tarafndan
grlecei bildirilmektedir. [Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919, 920, 922,
924, 925, 926 ve 928] [Problems caused by privateers, pirates and ban-
dits: seizure of ships, goods and slaves.]
[930] d. 252/ def. 343 S. N. 79a (79b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}[Mora]
Mektb / Mora Sancandan Mehmed tarafndan.
Dergh- Ali Kapucular ve sitne-i sadetdeki Venedik baylosu
[Marco Venier] adamlarnn birinden bu kullarna hitaben emr-i erf
gelmitir. Venedike tbi Zaklisa Ceziresinde fesat ve ktlk eden-
ler: Ayamavra ekys ve Ayamavra Dizdar Hasan Aa, Garipler Aas
Eriayakl, Cezayir Yenierilerinden Deli Ali ve Deliolu Kara Ahmed
ve siredir. Bunlar sulh salha ve ahidnme-i hmyna aykr ola-
rak Venedik beylerinin vilyetlerini vurup reylarn esr ve giriftar
edip mallarn yamalayp hasara uratmlardr. Bu fesad edenlerin
nerede ise bulunup hapsedilip der-sadete getirilmesi iin fermn
gnderilmitir. Bu eky yakalanmak zereyken fesatlk edenlerin her
biri baka eky ile birlikte faaliyetlerine devam etmitir. Bu nedenle
ekynn yakalanmasnn elzem olduu bildirilmitir. Ele getirileme-
yen eky daha sonra Venedik beylerinin gemilerinden bir gemi, Vene-
dike tbi olan Girid Ceziresine nice bin altnlk met ile ve nukud ile
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
392 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
girerken gemiyi basp Koron yaknnda giriftar etmitir. Eky Nefs-i
Karonda bu geminin mallarn ve erzaklarn furuhat edip adamlarn
esr edip zulm etmi ve gemilerini de talan etmitir. Bu hususta Zaklisa
beylerinden bir mektb gelmitir. Bu kullar dahi ahidnme-i hmyn
gereince adam gnderip ahir sancak olmak ile ancak mezkr geminin
yazcs ve iki nefer adamlar nice ihtimam ile ellerinden alnp salveril-
mitir. Lakin mallar ve erzaklar ve nukudu klli talan olduu iin bir
ferde tahsil olunmak mmkn olmadndan gayri zikr olunan Ayamav-
ra ve Preveze ve Koron ekylar daima Venedik beylerine tbi olan
yerlerini vurup reysn ve esbblarn yamalayp ve hasara uratp
ve gemilerini girift etmilerdir. Bu nedenlerle ehl-i fesad edenlerin ge-
reince cezalandrlmas muhlefet edenlerin mallar ve emlaklarnn
mr iin kabz edilip evlerinin yaklmas ve sire gereince haklarn-
dan gelinmesi bildirilmektedir. Padiahn dostlar olan Venediklilere ve
reylarna zarar verilmesine izni yoktur. Her ekilde Venediklilerin
korunup kollanmas gerekmektedir. [Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919, 920,
922, 924, 925, 926, 928 ve 929] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[931] d. 252/ def. 343 S. N. 80a (80b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}[Mora]
Mektb / [Mora Sancandan] Mehmed tarafndan.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Marco Venier] arz- hlidir.
Her vecihle Venedikliler hususunda ve ahd emn ve sulh salha
muhlif vaz eden ekynn hakkndan gelinmek bbnda Venediklilerin
padiahtan ricas zerine yazlm olan mektbdur. Karleli, nebah-
t, Delvine, lbasan ve Yanya Sancaklarna varp sulh salaha aykr
olarak Venediklilere bal olan yerleri ve renber gemilerini frkatalar
ile yamalayp ve hasara uratp fesat ve ktlk eden her kim olursa
hsn-i tedrik ile ele getirilmesi ve Venediklinin yamalanan mallar,
emlak ve erzak eksiksiz olarak kendilerine ide edilmesi ve sulh
salaha muhlif olanlarn haklarndan gelinmesi bu mektb ile bildi-
rilmektedir. [Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919, 920, 922, 924, 925, 926,
928, 929 ve 930] [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[932] d. 252/ def. 343 S. N. 81a (81b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl 1005 {M. 28 Mays-6 Haziran 1597} [stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mora Beyine hkm ki.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosunun [Marco Venier] Sdde-i
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 393
sadete arz- hlidir. Ayamavrada ve Prevezede Karonda ve Mo-
donda bulunan eky ile ilgili olarak gnderilmi baka bir hkmdr.
[Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919, 920, 922, 924, 925, 926, 928, 929, 930
ve 931] [Problems caused by privateers, pirates and bandits: seizure of
ships, goods and slaves.]
[933] d. 252/ def. 343 S. N. 82a (82b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl sene 1005 {M. 28 Mays-6 Haziran 1597}
[stanbul]
Hkm / . Muraddan / Mora Beyine hkm ki.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Sd-
de-i sadete arz- hlidir. Baz ehl-i fesad ekynn, ahidnme-i
hmyna ve sulh salha aykr olarak Venedike bal olan yerlerde
renber gemilerine dahl ve tecavz edip fesat ve ktlk ettiklerinin
bildirilmesi zerine men edilmeleri iin gnderilen baka bir hkm-
dr. [Ayrca bkz. 916, 917, 918, 919, 920, 922, 924, 925, 926, 928, 998,
930, 931 ve 932] [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[934] d. 252/ def. 343 S. N. 83a (83b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}
Mektb / Vezirim Ferhad Paa Hazretlerinden sret-i mektbdur. /
Mevln Nova ve Berton Kadlarna.
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Divn-
Hmyna arz- hlidir. Venedik beylerinin baz reys ticaret iin
adet olduu zere ol etrafa mallaryla gelmilerdir. Bu reynn ge-
tirdii mallarna Berton kapudan ve baz kimesnelerce el konulmas
zerine men olunmalar iin ahidnme-i hmyn artlar gereince
verilen hkmdr. [Venetian merchants in Ottoman land: seizure of
goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[935] d. 252/ def. 343 S. N. 84a (84b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}
Mektb / Kapudan Halil Paa cnibinden / Bozcaada Kadsna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Marco Venier] arz- hli-
dir. Martinenga adl Venedikli baras Mahmiyye-i stanbuldan izn-i
hmyn ile Venedike giderken rzgr muhlefeti nedeniyle Bozcaa-
dada karaya vurup helak olmutur. Bu geminin iinde bulunan adam-
lara, metya, nukudlarna, aletlerine ve esbblarna kimse dahl ve ta-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
394 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
arruz etmeyip ahidnme-i hmyn gereince kendi adamlarna zabt
edilmesi ve sire hususlar iin gnderilmi olan mektbdur. [Ayrca
bkz. 888, 891, 892, 897, 898, 899, 900 ve 901] [Wreck of Venetian ships,
Venetian merchants in Ottoman land: seizure of goods by emins and/ or
other Ottoman officers.]
[936] d. 252/ def. 343 S. N. 85a (85b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}
Mektb / Yenieri Aasnn cnibinden / Midilli Muhfazasnda olan
Sinan Subaya gnderilen mektbun sretidir.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Midilli muh-
fazasnda olan Sinan Suba, daha nce Venedik baralarndan alm
olduu iczet-i hmyn ile giderken bindii gemi Bozcaadada karaya
vurup helak olmutur. Sinan Subann gemi iinde olan esbb ve erza-
kn zabt iin der-sadetden emr-i erf ile Dergh- li avularndan
Mustafa avu mbair olunup ve baylos adamlarndan bir ka nefer
adamla gnderilmitir. Bu husus iin bizzat Bozcaada kads bir arz-
hl gndermitir. Abdi Reis adl yenieri ki Trk Abdi demekle mehur-
dur ve Midilli skinlerinden Kara Sinan nm reis, Divne Kasm ve Kr
Mahmud Yenieri bunlardan gayri yedi sekiz reis dahi Bozcaadadan on
mil alarga yerde olanlar Eek Adasnda batm olan baraya varmlar-
dr. Bunlar kimsenin haberi yokken baradan kan esbblar yama-
lamlardr. Blgeye bu nedenle yamalanan mallarn idesini bildiren
mektb gnderilmitir. [Ayrca bkz. 888, 891, 892, 897, 898, 899, 900,
901 ve 935] [Wreck of Venetian ships, Venetian merchants in Ottoman
land: seizure of goods by emins and/ or other Ottoman officers.]
[937] d. 252/ def. 343 S. N. 86a (86b tl.)
Tarihsiz {Tahmini M. 1597}
Bert / Venedik Dojuna [Marino Grimani].
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] atabe-
i ulyya arz- hlidir. abann on drdnc gnnde Venedike tbi
olan Ragosniza Limannda Venedik beylerinin bir kadrgas lenker
zerinde yatmaktadr. Venedike tbi spilet mevzisinde her sene vki
olan panayra gitmek niyeti ile Venedik beyzdelerinden ebenik adl
kalenin beyi oluyla nice ve beyzdeleriyle bu kadrgaya girip yat-
mlardr. ki gece sonra pare Mslman kadrgas ile bir fener ve
sancayla iki kt Mslman frkatas bu Venedik kadrgasna atp
sava aletleriyle kadrgaya kp kadrgann reisini ve kadrgada olan-
larn ekserisini kltan geirmilerdir. Kadrgann iinde bulunan e-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS 395
benik beyini olu ve birka adam ile alkoymular ve kadrgada
olan nice yk akeyi yamalayp kadrgaya yetki alp enlikler eyle-
milerdir. Bu yaplanlar Venedik ile olan ahd emna muhliftir. Bu
Venedik kadrgas ve iinde olan top ve sire aletleri ve esbb ve e-
benik beyi oluyla ve sire adamlar ile gred ve teslim olunduk-
tan sonra inyet olunan ahidnme-i hmyna ve sulh salha aykr
olarak vki olan zararlar detip ve bu makule fesada cret edenler
her kimler ise kadrgalar ve frkatalar ile sitne-i sadete getirilip
gerei gibi haklarndan gelinmek lazmdr diye bildirilmitir. Bu fe-
sadlar edenler iin Padiahn, zuhura getirile diye bildirdii hatt-
hmynlar gnderilmitir. Bu olay Cezayir Eyaleti ile kapudan olan
Vezir Sinan Paa ve dier beylerden sorulup tefti edilmitir. Avlonya
Sanca muhfazasnda olan Piri Beye de hkm-i erf gnderilmitir.
Bu fesatlklar edenlerin kimler olduklarnn bildirilmesi istenmitir. Bu
bert ile Venedik dojuna, Venediklinin kadrgasna deil bir sandalna
bile dahl ve taarruz edilmemesi gerektiinin taraflara bildirildii ve
Venediklilerden yamalanan ne kadar mal varsa geriye ide edildii
bildirilmektedir. [Problems caused by privateers, pirates and bandits:
seizure of ships, goods and slaves.]
[938] d. 252/ def. 343 S. N. 87a (87b tl.)
Tahrren f-evsiti evvl sene 1002 {M. 30 Haziran-9 Temmuz 1594}
[stanbul]
Bert / . Muraddan / Venedik Dojuna [Marino Grimani].
[sitne-i sadetdeki] Venedik baylosunun [Marco Venier] Atabe-i
ulyya arz- hlidir. Bir nceki bert ile ierik olarak ayn olan baka
bir berttr. [Ayrca bkz. 937] [Problems caused by privateers, pirates
and bandits: seizure of ships, goods and slaves.]
[939] d. 252/ def. 343 S. N. 88a (88b tl.)
Tahrren f-evhiri Cemziyel-ahir sene 1003 {M. 3-11 Mart 1595}
[Tersane-i mire]
Mektb / Kapudan Halil Paadan / Mevln Ayamavra ve Preveze
Kadlarna.
sitne-i sadetdeki Venedik baylosu [Marco Venier] tarafndan bu
cnibe emr-i erf rad edip; Fermn- lin ile bir kaykla Ayamav-
radan ve Prevezeden on be nefer adam gelip Venedike tbi Parga
Kalesinin kylerini vurmulardr. Bu eky ahidnme-i hmyna
aykr olarak Venediklilerin be nefer adamlarn esr edip onlara zulm
ve taaddi etmitir. Ayrca Prevezeden bir sandal gelip Parga Kalesi
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
396 MUMCU. BELGELER | DOCUMENTS
yaknnda Pargal Petro adl nasraniyi alt nefer adamlaryla ve avrat
ile esr etmilerdir. Eky daha sonra Petronun karnn yarp onu katl
etmitir. Bu nedenle, Venedikli esrlerin salverilmesi ve ehl-i fesadn
haklarndan gelinmesi iin hkm-i hmyn ricas zerine hkm ve-
rildiini bildiren mektb gnderilmitir. [Ayrca bkz. 909] [Problems
caused by privateers, pirates and bandits: seizure of ships, goods and
slaves.]
[940] d. 252/ def. 343 S. N. 89a (89b tl.)
Tahrren f-evsiti Zil-kade sene 1001 {M. 9-18 Austos 1593} Hc-
cet.
[sitne-i sadetdeki Venedik Baylosu Marco Venier] Daha nce
Nefs-i Venedikte veft eden merhum Elhac Hseyin bin Abdullah adl
mteveffnn metruktnn Venedik beyleri tarafndan zabt ve kabz
edilmesi zerine grlen davnn hccetidir. [Goods belonging to a
Muslim merchant who died in Venice.]
397
Kaynaka | Bibliography
Ar 2009 = A. Ar, stanbulun Eski Venedik Yerleimi ve Dnm, stanbul,
Aratrmalar Enstits, 2009.
Albri 1840 = E. Alberi (ed.), Le relazioni degli ambasciatori veneti al Senato, /1
Firenze, Tipografia allinsegna di Clio, 1840.
Albri 1844 = E. Albri (ed.), Le relazioni degli ambasciatori veneti al Senato,
/2 Firenze, Tipografia allinsegna di Clio, 1844.
Albri 1855 = E. Albri (ed.), Le relazioni degli ambasciatori veneti al Senato,
/3 Firenze, Societ Editrice Fiorentina, 1855.
Albri 1863 = E. Albri (ed.), Le relazioni degli ambasciatori veneti al Senato
durante il secolo decimosesto, Appendice, Firenze, A spese delleditore, 1863.
Barozzi, Berchet 1871 = N. Barozzi, G. Berchet (eds.), Le relazioni degli stati
europei lette al Senato dagli ambasciatori veneziani nel secolo decimosettimo.
Turchia, Venezia, Naratovich, 1871.
Bertel 2012 = T. Bertel, Venedik ve Kostantiniyye. Tarihte Osmanl-Venedik
ilikileri, stanbul, Kitapyaynevi, 2012.
Bono 1964 = S. Bono, I corsari barbareschi, Torino, er, 1964.
Bono 1997 = S. Bono, Corsari nel Mediterraneo, cristiani e musulmani fra guerra,
schiavit e commercio, Milano, Mondadori, 1997.
Bostan 2009 = . Bostan, Adriyatikte Korsanlk: Osmanllar, Uskoklar, Venedikliler,
1575-1620, stanbul, Caalolu, 2009.
Braudel et al. 2007 = F. Braudel et al., Akdeniz, Mekn, Tarih, nsanlar ve Miras,
stanbul, Metis, 2007.
Brummet 2009 = P. Brummett, Osmanl Denizgc ve Dou Akdenizde Diplomasi,
stanbul, Timas Yaynlar, 2009.
Cecchetti 1870 = B. Cecchetti, Le restituzioni scientifiche ed artistiche fatte dal
Governo Austriaco nellanno 1868, Venezia, Gio. Cecchini, 1870.
Coco, Manzonetto 1985 = C. Coco, F. Manzonetto, Baili veneziani alla Sublime
Porta, Venezia, Stamperia di Venezia, 1985.
Concina 1997 = E. Concina, Fondaci. Architettura, arte e mercatura tra Levante,
Venezia e Alemagna, Venezia, Marsilio, 1997.
Dudan 2006 = B. Dudan, Il dominio veneziano di Levante, Venezia, Filippi, 2006
2
.
Dursteler 2012 = E.R. Dursteler, stanbuldaki Venedikliler, Yenia balarnda
akdenizde millet, kimlik ve bir arada varolu, stanbul, Trk s Bankas Kltr
yaynlar, 2012.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
398 MUMCU. KAYNAKA | BIBLIOGRAPHY
Faroqhi 1986 = S. Faroqhi, The Venetian Presence in the Ottoman Empire (1600-
1630), The Journal of European Economic History, 15/2, 1986, pp. 345-384.
Faroqhi 2004 = S. Faroqhi, Krizler ve Deiim 1590-1699 in H. nalck, D. Qua-
taert (eds.), Osmanl mparatorluunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, stanbul,
Eren Yaynclk, 2004.
Firpo 1984 = L. Firpo (ed.), Relazioni di ambasciatori veneti al Senato, x, Cos-
tantinopoli (1590-1793), Torino, Bottega dErasmo, 1984;
Gkbilgin 1964 = M.T. Gkbilgin, Venedik Devlet Aivindeki vesikalar klliyatnda
kanun Sultan Sleyman devri belgeleri, Belgeler, I/2, 1964, pp. 119-220.
Gkbilgin 1979a = M.T. Gkbilgin, Kanun Sultan Sleyman devrine ait Bosna ve
Hersek ile ilgili Venedik Aivindeki Trke belgeler, Tarih Dergisi 32, 1979,
pp. 319-330.
Gkbilgin 1979b = M.T. Gkbilgin, Le relazioni veneto-turche nellet di Solimano
il Magnifico, Il Veltro, 23/2-4, 1979, pp. 277-291.
Gkbilgin 1987 = M.T. Gkbilgin, Venedik Devlet Aivindeki Trke Belgeler
kolleksiyonu ve Bizimle ilgili dier Belgeler, Belgeler, V-viii/9-12, 1968-1971,
pp. 1-151.
Greene 2010 = M. Greene, Catholic Pirates and Greek Merchants: A Maritime
History of Early Modern Mediterranean, Princeton, Princeton up, 2010.
Grkan 2006 = E.S. Grkan, Ottoman Corsairs in the Western Mediterranean
and Their Place in the Ottoman-Habsburg Rivalry, 1505-1535 (Yaymlanmam
ma tezi/Unpublished dissertation, Bilkent University, Ankara 2006).
Grkan 2010 = E.S. Grkan, The Centre and the Frontier: Ottoman Cooperation
with the North African Corsairs in the Sixteenth Century, Turkish Historical
Review, 1/2, 2010, pp. 125-163.
Grkan 2012a = E.S. Grkan, Espionage in the 16
th
century Mediterranean:
Secret Diplomacy, Mediterranean go-betweens and the Ottoman-Habsburg
Rivalry (Yaymlanmam doktora tezi/Unpublished dissertation, Georgetown
University, 2012).
Grkan 2012b = E.S. Grkan, Bat Akdenizde Osmanl korsanl ve gaza mese-
lesi, Kebike: nsan Bilimleri in Kaynak Aratrmalar Dergisi, 33, 2012,
pp. 173-204.
Hammer-Purgstall 1827-1835 = J. von Hammer-Purgstall, Geschichte des Osma-
nischen Reichts 10 vols., Pesht, Hartlebel, 1827-1835.
nalck 2007 = H. nalck, Osmanl mparatorluu Klasik a (1300-1600), stan-
bul, Yap Kredi, 2007.
Kafadar 2010 = C. Kafadar, Kim var imi biz burada yo iken, Drt Osmanl: Ye-
nieri, Tccar, Dervi ve Hatun, stanbul, Metis, 2010.
Kunt 1992 = M. Kunt, Siyasal Tarih (1600-1789), in S. Akin (ed.), Osmanl Devleti
1600-1900, stanbul, Cem, 1992, pp. 11-68.
Ktkolu 1974 = M.S. Ktkolu, Osmanl-ngiliz ktisad Mnasebetleri I
(1580-1838), Ankara, Trk Kltrn Aratrma Enstits, 1974.
Lane 1978 = F.C. Lane, Storia di Venezia, Torino, Einaudi, 1978.
Nicol, Gven 2000 = D.M. Nicol, G.. Gven, Bizans ve Venedik, Diplomatik ve
Kltrel likiler zerine, stanbul, Sabanc niversitesi, 2000.
zkulu 2011 = T. zkulu, Venedik Saray ve Yakn evresi: Tomtom Kaptan Soka
ve Postaclar Soka Yaplar, (Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi /Unpublis-
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. KAYNAKA | BIBLIOGRAPHY 399
hed dissertation, stanbul Teknik niversitesi, 2011).
Pamuk 1988 = . Pamuk, Osmanl-Trkiye ktisad Tarihi 1500-1914, stanbul,
letiim, 1988.
Pamuk 2004 = . Pamuk, Osmanl mparatorluunda Para 1326-1914, in H. nal-
ck, D. Quataert (eds.), Osmanl mparatorluunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi,
stanbul, Eren Yaynclk, 2004, 2, pp. 1055-1093.
Pedani 2007 = M.P. Pedani, Consoli veneziani nei porti del Mediterraneo in et
moderna, in R. Cancila (ed.), Mediterraneo in armi (secc. xv-xv), Palermo,
Associazione Mediterranea, 2007, pp. 175-205.
Pedani 2008a = M.P. Pedani, Between Diplomacy and Trade: Ottoman Merchants
in Venice, in S. Faroqhi, G. Veinstein (eds.), Merchants in the Ottoman Empire,
Paris-Louvain-Dudley, ma, Peeters, 2008, pp. 3-21.
Pedani 2008b = M.P. Pedani, Ottoman Merchants in the Adriatic. Trade and
smuggling, Acta Histriae, 16/1-2, 2008, pp. 155-172.
Pedani 2009 = M.P. Pedani, Oltre la retorica. Il pragmatismo veneziano di fronte
allIslam, in LIslam visto da Occidente. Cultura e religione del Seicento euro-
peo di fronte allIslam, Genova-Milano, Marietti, 2009, pp. 171-186.
Pedani 2010a = M.P. Pedani, Venezia porta dOriente, Bologna, Il Mulino, 2010.
Pedani 2010b = M.P. Pedani (ed.), Inventory of the Lettere e Scritture Turchesc-
he in the Venetian State Archives based on the materials compiled by Alessio
Bombaci, Leiden-Boston, Brill, 2010.
Pedani 2011 = M.P. Pedani, Osmanl Padiahnn Adna stanbulun fethinden
Girit savana Venedike gnderilen Osmanllar, Ankara, Trk Tarih Kurumu,
2011.
Pedani 2013 = M.P. Pedani, Come (non) fare un inventario darchivio. Le carte
del Bailo a Costantinopoli conservate a Venezia, Mediterranea. Ricerche
storiche, 28, 2013, pp. 381-404.
Pedani-Fabris 1994 = M.P. Pedani-Fabris (ed.), I Documenti Turchi dellArchi-
vio di Stato di Venezia, inventario della miscellanea con ledizione dei regesti
di A. Bombaci , Roma, pzs, 1994.
Pedani-Fabris 1996 = M.P. Pedani-Fabris (ed.), Relazioni di ambasciatori veneti
al Senato, xv, Relazioni inedite. Costantinopoli (1508-1789), Padova, Bottega
dErasmo, Aldo Ausilio, 1996.
akirolu 1982 = M. akirolu, Venedik Devlet Arivnde bulunan stanbul Baly-
osu arivi zerinde bir aratrma, in A. Gallotta, U. Marazzi (eds.) Studia Tur-
cologicae memoriae Alexii Bombaci dicata, Napoli, iuo, 1982, pp. 470-478.
akirolu 1987 = M. akirolu, Venedik Arivi ve Kitaplklarndan Trk Tarih ve
Kltrne Ait Kaytlar, Erdem, 3/7, 1987, pp. 111-134.
akirolu 1990 = M. akirolu, Venedik Arivi ve Kitaplklarndan Trk Tarih ve
Kltrne Ait Kaytlar (ii), Erdem, 6/17, 1990, pp. 437-480.
akirolu 1992 = M. akirolu, Balyos, in Diyanet slam Ansiklopedisi, 5, stan-
bul, Trkiye Diyanet Vakf, 1992.
Theunissen 1998 = H.P.A. Theunissen, Ottoman-Venetian Diplomatics: The
Ahd-names. The Historical Background and the Development of a Category
of Political-Commercial Instruments together with an Annotated Edition of a
Corpus of Relevant Documents, Electronic Journal of Oriental Studies, 1/2
(1998), pp. 1-698.
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
400 MUMCU. KAYNAKA | BIBLIOGRAPHY
Turan 1968 = . Turan, Venedikte Trk Ticaret Merkezi, Belleten, 23, 1968, pp.
247-283.
Turan 2000 = . Turan, Trkiye-talya ilikileri, I, Seluklulardan Bizansn sona
eriine, Ankara, T.C. Kltr Bakanlii, 2000
2
.
Valensi 1987 = L. Valensi, Venedik ve Bb- li Despotun Douu, stanbul, Balam
Yaynclk, 1987.
401
Ksaltmalar | Abbreviations
Arn. Arnavuta
b. belge
d. dosya
def. defter
tl. talyanca
Yun. Yunanca
M. Milad Tarih
M.V. More Veneto (Venedik Takvimi)
S. N. Sayfa No
Sl. Slavca
Tr. Trke
Ven. Venedike
402
Abdi Reis, 899, 936
Abdurrakm Efendi (Kadasker), 735
Abdulaziz elebi Bey (Mahmiyye-i
Haleb reislerinden), 726
Abdulaziz elebi, 726, 730
Abdulkadir Paa (Kbrs Beylerbeyisi),
754
Abdulkerim Efendi (Ktib-i
Mahkeme-i Galata), 699
Abdullah Efendi (Gabela Kads), 752-
753, 770-771
Abdurrahman bin Mustafa, 713
Abdurrahman avu bin Abdullah,
713
Abdurrahman elebi ibn Sabri
Mehmed Efendi, 699
Abdurrahman Efendi, 329
Abdurrahman, 247, 329, 699, 713
Abdlrahim (Selanik Kads), 883
Abidin Aa, 714
Abidin bin Hseyin, 713
Abidin, 308, 713-714
Ayazad (zmir patriki), 748
Agob, [Marino]/ Marin, 73
Ahmed (Msr Beylerbeyisi), 883, 893
Ahmed Efendi (Galata Kads), 715
Ahmed Efendi ibn Muharrem, 329
Ahmed . (Sultan) -
Ahmed (Kethd), 120
Ahmed merolu/ Omerovick (Sipahi),
604, 639
Ahmed Paa (Akdenizde Voyvoda),
318
Ahmed Paa (Haleb Eyaletinde Vezir),
256, 269, 271, 273, 277
Ahmed Paa (Kandiye Paas), 803
Ahmed Paa (Mora Sancana
Mutasarrf), 638
Ahmed Paa bin Mehmed, 723
Ahmed, 2, 156, 907
Ahmed Paa (Vezir), 743
Alaca Esnoyani/ Allaggia Storani, 542
Albirch, Battista 216
[Albrizzi, Giuseppe], Albri, Izeppo/
Albricce, Iseppo, 392
Alessi, Andrea, 130, 164
Alfonso, 190
Algarotti, Nicol, 130, 157, 163, 175
Ali (sitne-i sadetde Kap
kethds), 892
Ali (Atene Kads), 734
Ali (Boazhisarndan), 823
Ali (Defterdr), 870
Ali (Dergh- Muall avularndan),
860
Ali (Dergh- Muall
Kapcbalarndan Geliboluda),
179
Ali (Dergh- Muall Kapucularndan),
923
Ali (Dergh- Muall Sipahilerinden),
235
Dizinler | Indices
Sahs Adlar Dizini | Index of Names
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 403
Ali (el-Mahlas- Muhib), 374
Ali (Kad), 765
Ali (Kbrs Beylerbeyisi), 889
Ali (Margali Kazs sakinlerinden),
679
Ali (Mora Sancakbeyliine
mutasarrf), 206
Ali (Nova kapudan), 651
Ali Aa (Avlonya Kalesi aas), 634
Ali Aa (Hamr emini), 652
Ali Aa bin Mehmed, 500
Ali bin Elhac Mustafa, 308
Ali bin Hamza, 64
Ali bin Mehmed, 42
Ali bin Nasuh, 715
Ali (Blkba), 534, 593
Ali elebi bin Mehmed, 730
Ali elebi, 726
Ali Efendi (Hanya Kads), 726, 729-
730
Ali Efendi (Meneke Kads), 729-730
Ali Paa (Kapudan), 722, 787, 793-
794, 796
Ali Paa (Vezir-i azm), 306, 314
Ali Reis (Selanikten), 883
Alkas (Yahudi), 456
Alvise, 247
[Amai, Benedetto], Amaii, Benetto
134, 162, 166
[Ambrogio], Ambrossio, 703
[Anastasio], Anastas (Venedik Naka
konsolosu), 811
Andrea, 45, 132, 322
(Antonio) Anton, 308-309, 688, 699
[Antonio], Anton, 165, 220, 308
[Antonio], Antonaki (Antonachi), 655,
715
Arabac Hseyin, 120
Arabac Mustafa, 135-136
Arap, 671
Arap Hasan, 883
Arina bkz. Cameoy Hatun
Arnavut Hasan (Sipahi), 523
Asa veled-i Maksud, 73
Aspelo, Francesco/ Espelo, Franesko,
857
Asuli, 45
Avlonyal Halil Reis, 45, 82
Ayamavral Kaskanokiolu, 45
Ayamavral Kastonik/ Casca, 82
Ayamavral Murad, 135, 140
Ayaz (lbasan Sancabeyinin
Kethds), 383
Aye Hatun, 214
Aziz (Dra Aalarndan), 120
Baba Davud bin Hseyin, 715
Balaban, 542
Baldani, Giorgio/ Zorzi, 573
Bali bin Ali, 42
Bali, 120
Balsarini, Giacomo, 663
Balsarini, Domenico, 876
Balsarini, Marco, 876
Baltaram, 166
Souan [Baldassarre]/ Baltazar
(Fransz taifesinin konsolosu), 763
Banifatiada, Giacomo, 653
[Bartolomeo]/ Bartilo, 307
[Bartolomeo]/ Bartolameo di Gasparo,
819
Basirto (Kethda), 814
Basta (Asker), 562
[Battista, Venedikli]/ Battista franco,
235
Bayram (Kbrs Defterdr), 880
Bayram Paa (Bosna Beylerbeyisi),
403, 408-411, 417
Bedik, 271, 273, 277-278, 354
Befir (Baltra), 162
Bembo, Marco, 760
Bembo, Orazio (Msrda Venedik
Konsolosu), 792, 810
Bena Abbas, 308
Benetti, Antonio, 851
Bepri/ Piperi, Panoli, 533, 477
[Bernardino]/ Bernardin, 573
Bernardo, Lorenzo, 871
Bernardo, [Michele]/ Michel (Rahip),
559, 575
Biacoledo bkz. Diyako Kaloda
Bakolu Sipahi Mehmed, 538
Biffi, [Giovanni Domenico figlio di
Domenico]/ Zuan Domenico/ Cevan
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
404 MUMCU. DIZINLER | INDICES
veled-i Dominkonik, 125, 154
Bolla, Andrea, 885
Bon, Ottaviano, 84-188
Bordi, Bodoki, 211
Borgheri, [Giuseppe]/ Izeppo veled-i
Borgot, 236, 242, 247
Borissi, Bernardo, 282
Borissi, MarcAntonio/ Marco Anton,
48, 921
Boro, bkz. Pozo
Botona ( cezire serdar), 505
Bovanich [Giorgio]/ Giorgi, 92
Bravo, Filippo 582
Bressani, Giacomo, 165
Bruno Papa (papaz), 441
Brunoni, Bernardino (Rahip), 869
Brutti, Bortolomeo, 334, 336
Brutti, [Cristoforo]/ Christoforo, 871
Bk Haydarvik/ [di Haydar], 442
Cabuze, Mario, 747, 752
Cafer Aa (Dra Kalesinde emin ve
zbt), 505
Cafer Aa (Kale emini ve zbt), 383
Cafer Aa, 55, 383, 505
Cafer Paa (Kapudan), 162, 609
Cafer, 560
Calaffati, Nicol, 743
Cameoy Hatun (Arina adl), 677
[Campoli]/ Canpolatolu, 235
[Campoli, Stefano]/ Kanpoli stefan/
Canpoli, 764
Canpolatolu, bkz. [di Giovanni
Paolo]
Cappello, Giovanni, 507-633
Cardorola, Michele, 8
Carlo, 901
Casla, [Nicola]/ Kazla, Nikorozi/
Nicorosi, 710
Castagner, [Antonio]/ Antoni, 735
[Caterina]/ Catherina, 162
Cavalano, Nicol, 573
Celal Paa, 728-729
Cesare, Valentino/ Valentin, 130, 163
Cezayirli Cafer Reis, 120
Cicogna, Pasquale, 11-12, 42-43, 63,
912
Civran, Pietro, 818
Coen, Jachia, 819
Colombo/ Kolombo, Andrea, 132
Contarini, Alvise, 634-696
Contarini, Domenico, 697, 703, 722,
747, 760, 803
Contarini, Simone, 152, 334-337, 441-
445
Contarini, Tommaso/ Tomas, 28
Camali, Giorgio/ Zorzi/ Corci Momlo/
[Giorgio Girolamo], 8
Camigo, Maroze/ Kayogme, Maroye,
752
[Cordovani]/ Kordovan/ Cordovan, 872
Cordovani, [Pietro]/ Piero, 911
Corini, [Sebastiano]/ Sebestian/
Sebastiyan Korini, 382
Coriodino/ Korbodino, Dimitri, 726
[Corner] / Cornaro, Francesco, 609
Corner, 826
Costa/ Kosta, 8, 45, 220, 560
Kosto, Govan/ Da Mosto Zuanne, 107
[Crisostomo, Simone] / Grisoztomo,
Simon, 130
[Cristoforo]/ Christofforo, 21
[Cristoforo]/ Hristoklu (Haleb
Tercmn), 73
[Cristoforo]/ stoforu, 221
Cuko, [Michele]/ Muco, Michel, 710
Curazich Nicola (Lizenal/ da Liesena),
884
oko, [Costantino]/ Kostantin/
Costantin, 166
Da Canal, Nicol, 65
[DallOglio]/ Dolivio, Ottavio, 862,
866
Da Ponte ( ada serdar/
[Provveditore] Generale), 383
Daver Paazade (Vezir), 581
David (Bozcaada emini, Yahudi), 899
Davila, Alvise, 238
Davud (Haleb Beylerbeyisi), 239
Dede Bali, 45
Deli Ali, (Cezayir Yenierilerinden),
916, 918, 930
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 405
Deli Ramazan, 92
Deliolu Kara Ahmed, 916, 919, 930
De Nores, Marco, 658
Dervi Aa (Gelibolu
Muhfazasndan), 484
Dervi Bey, 560
Dervi Mehmed Aa (Kethd-i
Hazret-i Sadrazam), 621
Dery Reis, 303
Dilaver bin Abdullah, 723
Dimitko, 166
[Dimitri di Moll Michele]/ veled-i
Mihail Molladan, 364
Dimitri Reis (Zaklisa Ceziresinden),
843
Dimitrio, 822
Dimo, 220, 906
Divne Kasm, 899, 936
Diyako Kaloda/ Biacoledo, 878
Dobzecco [di Stefano franco]/ veled-i
stanich Franchi, 747, 752
Domenico, 859
[Don]/ Donado, Antonio, 173
Don, Giovanni Battista, 817-853
Donaseli, Francesco, 237
Duka [di Arslan] veled-i Aslan, 713
Duka [di Cristoforo] veled-i Estoforo/
Duka veled-i Christoforo, 713
Duka [di Giovanni] veled-i Yovan, 713
Duodo, 826
Ebu el-Ensar, 894
Ebubekir (Kapudan), 536, 669, 682
Ebubekir (Rodos mutasarrf), 656
Ebubekir Efendi (Bosna Defterdr),
438
Ebubekir Paa (Rodos Sancana
mutasarrf), 657-658, 682
Eriayakl (Garipler Aas), 916, 918,
930
Ekrem Paa, 485
El-fakr Mehmed, 314
Elhac Abdi bin Abidin, 308
Elhac Ali bin Veli, 308
Elhac Hasan bin Ali, 308
Elhac Hseyin bin Abdullah, 940
Elhac Hseyin, 484, 940
Elhac Keyvan bin Abdullah, 308
Elhac Memi bin Ahmed, 308
Elhac Mustafa, 308
Elhac Sleyman bin Mehmed, 308
Elhac Taci bin sa, 308
Elkas (Yahudi, emin), 349
Emidio (Rahip) 695
Erizzo, Francesco, 438, 496, 498, 670
Esnepili, Marco, 915
Esseyyid Ahmed bin Garadin, 308
Esseyyid Mahmud Efendi, 329
Eva Safire, 516
Evlandolu Ali, (Vlendogli Ali) (Haleb
Beylerbeyisi), 47, 62, 73, 855, 863
Evyano veled-i Kostantin/ Diano di
Costantino, 713
Ezador ya da Haador (Axadur)
(Ermeni taifesinden), 853b
Fasaneo, [Girolamo]/ Gierolamo/
Lemo Fezanik/ [Receb], 555, 586,
603
[Fasoli] Matteo/ Fasuli/ Fassuli,
Mattio, 45
Ferhad Bey (Bosna Sancabeyi), 85,
416
Ferhad Bey (Haleb Beylerbeyisi), 85,
416
Ferhad Paa (Vezir), 934
Ferma, Giovanni, 688
Filippi, Antonio/ Filibo, Anton, 124,
137.
Filippi, Giovanni Antonio/ Filibo,
Cevan Anton/ Zan Antonini, 124,
137.
Filo [di Argiro] veled-i Argir/ Arghiri,
723
Flanoki, Antonio/ Anton, 45
Formenti, Domenico, 130
Foro, Nicol, 8
Foscari, Francesco, 760-761
Foscarini, Girolamo, 485-487
Foscarini, Girolamo, 412-413
Foscarini, Pietro, 622
Foscolo, Nicol, 667
Francesco (Girid Adas Kapudan),
496, 500
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
406 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Francesco (Kavalier, Cavaliere di San
Marco, Venedik konsolos), 455
Franco, 220, 603
Francesco/ Franesko, 308-309
Giacinto/ Gainko (Rahip), 449-450
Galatal Savi Reis, 294
Garagnani, [Giovanni]/ Zuanne, 351
Garofalo/ Garofilo, [Antonio]/ Anton,
330, 380
Gasparini, Gasparo, 824
[Gasparo di Giacomo]/ Gaspar veled-i
Giacomo, 531
Gaspara, 903
Gavale, MarcAntonio, 665
Gazi Murad (Mora Sancana
Mutasarrf), 143, 182-183
[Gerard]/ Gerad, 734
[Gherardi]/ Grardi, Giovanni (rahip ve
piskopos), 390
Giacomo (Asker), 562
[Giacomo]/ Yakoli/ Ianculi, 45
Giacomo/ Yakomo, 208, 456
[Giacomo di Giorgio]/ Yerakup veled-i
Yorgi/ Jeracobo veled-i Giorgi), 40
[Giacomo di Giovanni]/ Yakmo veled-i
Covan/ Giacomo veled-i Giovanni,
214
[Giorgio]/ Corci/ Giorgi, 14, 45, 79
[Giorgio]/ Zorzi, 65
Giorgio [da Zante]/ Zaklisadan, 346
[Giorgio di Giorgio]/ Giorgi veled-i
Giorgi, 346
[Giorgio di Giovanni]/ Yorgi veled-i
Yani, 713
[Giorgio di Nicola]/ Yorgi veled-i
Nicola, 723
[Giovanni]/ uan (Rahip), 19, 282
[Giovanni]/ Ionana/ Yonana (
adann serdar), 513
[Giovanni]/ Yani/ Iani, 46, 166
[Giovanni ]/ Yani/ Iani Estani, 8
[Giovanni]/ Zuanne (Rahip), 900
[Giovanni di .]/ Civan de Hanfoni/
Gioane de Canfoe, 710
[Giovanni di Giorgio]/ Yani veled-i
Yoryo/ Yorghi, 729
[Giovanni] di Luca/ Iovan veled-i Luka,
752
Giovanni di Mariano/ Giovanni veled-i
Usta Marian, 55
[Giovanni di Terenzio]/ Yani veled-i
Taranzi, 723
[Giovanni Bey]/ Civan Bey (Venedikli),
174
[Giovanni Antonio]/ Zuan Antoni, 126,
876
[Giovanni Maria]/ Gio Maria, 567
Girolamo (Rahip), 391
[Giuseppe Domenico]/ Izeppo
Domenko/ Iseppo Domenico, 392
[Giuseppe]/ Izeppo, 516-517
[Giustinian], Domenico/ Giustian/
Costiyan, Dominico, 150, 171
[Giustinian, Giorgio]/ Costinian,
Giorgio/ Costinyan, Giorge, 305,
438, 496, 500
Gimiliano, Anastas (Kaptan Giulian
franco), 814
Gkan veled-i Vekon/ Giocan veled-i
Valcan, 637
Gramatico/ Gramanco, Filippo, 734-
735
Gregorio, 307
[Grillo, Ambrogio di Antonio]
Anberozu (Ambrosio) veled-i
Antonaki/ Emirus veled-i Anton/
Ambrosio, 699, 715
Grillo, Antonio [di Gian Antonio]/
Grilonikoglu Anton, 688
Grillo, Gian Antonio/ Antoni, 329, 339,
515
Grimani, Marino, 101, 937, 938
Grisoztomo, Simon bkz. [Crisostomo,
Simone]
Gritti, Manya, 181
[Gradenigo]/ Guadagnico Andrea, 130,
157
Guze, Mario, 747, 752
Grc Mehmed Paa (Kaymakm),
403, 409, 417, 420-421, 425, 427,
429, 430-431, 434, 437, 439, 443
Gherhan binti Sultan Selim Han, 924
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 407
Hac Arslan, 216
Hac Elhak (Seyda ve Beyrud
Beylerbeyisi), 708
Hac Resul, 438
Hac Suud Mehmed, 925
Hac ehman, 42
Hac Torgani, 216
Haham, 67
Halife (Yahudi, skenderiye Emini), 77
Halil (Lika Sancabeyi), 250, 252-253
Halil (Morada Mfetti), 159
Halil bin Ali, 713
Halil bin Ferhad, 329
Halil bin Musa, 715
Halil Paa (Kapudan), 191-193, 284-
285, 289, 336, 464-465, 910, 927,
929, 935, 939
Halil Paa (Msr Beylerbeyisi), 602
Halil Voyvoda, 330, 380
Hamza (lbasan Sancabeyi), 906
Hamza bin Abdulgani, 715
Hano, 906
Hasan, 3-4, 229, 907
Hasan (Bosna Beylerbeyisi), 74, 862
Hasan (Blkba), 73
Hasan (avu), 853a
Hasan (lbasanl Kad), 596
Hasan (skender Sancabeyi, 624,
755-756
Hasan (Pervize Kalesi aalarndan),
442
Hasan Aa (Ayamavra ekys ve
Ayamavra Dizdar), 45, 916, 918,
930
Hasan Aa ibn Abdullah, 699
Hasan elebi bin Abdullah, 726
Hasan Efendi (Reisl-kttab), 581
Hasan Efendi (Rumeli Kadlekeri),
544
Hasan Paa (Kapudan), 491-492, 494,
498, 503, 514, 517, 524, 532
Hasan Paa (Msr Muhafazasnda
Vezir), 115, 126, 130, 137-138
Hasan Paa (Trablusam
Beylerbeyisi), 768
Hasan Paa bin Receb, 723
Hasanolu Meda Haviz, 560
Haydar (Dokakin Sanca
mutasarrf), 433
Hestopolo, 543
Hzr, 713
Hzr (Yenieri), 625
Hzr Emmisiolu Kevo, 543
Hristoklu, bkz. [Cristoforo]
Huru Sumari, 166
Hdaverdi, 330, 380
Hseyin, 103
Hseyin (Aydunar skinlerinden), 221
Hseyin (Dra Kalesi Nefertndan),
906-907
Hseyin (Emin), 843
Hseyin (stanbul Gmr tevtbi
muktat emini), 739
Hseyin (Kale nefertndan), 906
Hseyin (Podgoria/ Podgoriza
Voyvodas), 854
Hseyin Aa (Gmrk Emini), 716
Hseyin Evrenosolu (Kalyona Reisi),
193
Hseyin Bee, 726
Hseyin bin Abdullah, 699
Hseyin bin Ahmed el-nib, 714
Hseyin bin Ebubekir, 713
Hseyin Efendi (Kad), 493
Hseyin Paa (Msr Muhafazasnda),
786
Hseyin Paa (Msr Muhafazasnda,
Vezir), 320, 373-374
Hseyin Paa ibn Abdullah, 723
Hsrev Paa, 523
Irami Yani, 573
Isepolo, [Leone]/ Leo, 8
Izeppo bkz. Giuseppe
brahim, 442
brahim (Dra Aalarndan), 120
brahim (Dubrovnik Emini), 489
brahim (Krka Sancabeyi), 858
brahim (Kilis Sancabeyi), 94
brahim (Mirliva Knezi), 926
brahim (Polie Nahiyesi emini), 777
brahim (Sdde-i slam Kapudan),
672
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
408 MUMCU. DIZINLER | INDICES
brahim Aa bin Hseyin, 726
brahim Aa Emin Tersane-i mire, 500
brahim Aa, 166, 626
brahim Bee ibn Abdullah, 329
brahim Bee ibn Mehmed, 699
brahim Bey (Lika Sancabeyi), 15
brahim bin Mehmed, 43
brahim Efendi bin Ali (Tophanede),
723
brahim Kethd (Hersek Msellimi),
264
brahim Paa (Hersek Sancana
mutasarrf), 238, 260, 263-264
brahim Paa (Kandiye Eyletine
mutasarrf), 754
brahim Paa (Kaymakm), 714, 764,
813, 816, 849
brahim Paa (Msr
Muhafazasndan), 712
brahim Paa Bey (Sadrazam), 928
brahim Paa (Dergh- li
Seravuu), 758
dris Aa, 648
smail Aa (Halebde Paa Bey
Kethds), 318
smail (avu), 63
smail (Kethd), 318
smail Aa, 836
smail bin Mehmed, 699
smail Efendi, 329
Jave (Xad) (Ermeni taifesinden),
853b
Kalender Bey Abdullah, 329
Kara Mehmed, 513, 538
Kara Sinan, 899, 936
Kara Veli, 913
Karabac/ Carabagia, 907
Karabatak, 649, 658
Karaylanl, 736
Karunili Muslu Reis, 159
Kasm (Kr), 235
Kasm Aa, 518, 522, 528
Kasm bin Mahmud, 42
Kataga, [Anastasio]/ Anassi, 166
Kavala Mehmed (Sipahi), 303
Kavlak Ali, 113
Kavanolu, 523
Kaya bin Binyad, 190
Kemaleddin (Gelibolu Kazasndan),
282
Kenan Paa, 505
Kerim, 442
Kete, Dominico, 211
Kirili Ahmed, 45
Kiryaki (papas), 346
Kiryakos/ Giriacos, 680
Kr Mahmud (Yenieri), 936
Kostervik Ahmed, 672
Kranko, 166
Kristilo (Christotlu) Ahmed, 82
Kudret (Kethd), 541
Kudret Reis, 113
Kuhim (Haleb emini), 326, 394
Kulu/ Canelo [di Teodoro]/ veled-i
Todori, 713
Kurunal, 166
Kutam Reis, 303
Levi, Mose, 804
Leviko, 346
Liman Reis, 113
Limone, Penaki, 734-735
Lippomano, Girolamo/ Lippamano
Yerolimo, 3-4, 14, 43-83
Lonsello, Gottardo, 130
[Luigi/ Alvise]/ Lui, 358
Magdolinos, 743
Mahmud (Haleb Beylerbeyisi), 912
Mahmud (Dra Nahiyesinde, katil),
538
Mahmud (Eky), 513
Mahmud (nebahtdan), 140
Mahmud (Kr), 899
Mahmud (Msr Defterdr), 22, 24, 27
Mahmud (Topuba), 907
Mahmud (Trablus Defterdr), 73
Mahmud Bey (Abaza), 307
Mahmud bin Ahmed el-mahsur, 308
Mahmud elebi ibn Cemal, 308
Mahmud Efendi (Bosna Defterdr),
636
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 409
Mahmud Efendi (zmir Kads), 713
Mahmud Efendi ibn Abdulnebi, 500
Mahmud Paa (stanbul Kaymakam),
849
Mahmud Paa Saruhanolu (Mora
Sancandan), 381
Makiz, Pietro, 692
Manazde Mehmed Reis, 113
Mano, 220
Manoli veled-i Eskofe (Scaffe), 713
Manoli veled-i Dimitri, 164
Manto (Asker), 562
[Marcello]/ Marcillo, Donato, 39
Marco veled-i Naso, 579
[Marcovich]/ Marcoich, Nicoletto,
654
Marini, Mario, 150
Markokire/ Marcochire, 76
Maroni, 301
Maroye Koca/ Maroze Coza, 752
Massa, [Battista]/ Batta, 875
Matteo, 307
Mavameke, 171
Mehmed, 107, 166, 699
Mehmed (Sultan), 106
Mehmed v (Sultan) -
Mehemmed (Defterdr), 690
Mehmed (Azaplar Aas), 830
Mehmed (Defterdr), 437
Mehmed (El-mahlas- muhib), 398
Mehmed (Hazine-i mirede Ba
Defterdr), 52
Mehmed (Kad), 529
Mehmed (Karleli Sancabeyi), 140,
218-220, 755
Mehmed (Kefe Beylerbeyisi), 859
Mehmed (Kbrs Defterdr), 872
Mehmed (Le Kalesi Aas), 640
Mehmed (Molla, Haleb Kads), 625
Mehmed (Mora Sancandan), 930-
931
Mehmed (Peltek), 113
Mehmed (Rumeli avularndan),
9-10
Mehmed (Ta Kprsnde Emin),
707
Mehmed (Topuba), 830
Mehmed (Yenieri Aas), 4, 625, 899
Mehmed Aa, 12, 494
Mehmed Aa (Emin), 610
Mehmed Aa (Kilis Livasnda), 87
Mehmed Aa (Silahtar Paa
Kethdlar), 636
Mehmed Aa ibn Hac Ali, 699
Mehmed Bee ibn Ali, 713
Mehmed Bee ibn Musa okadar, 715
Mehmed Bee ibn Mustafa, 713
Mehmed Bey (Dokakine
Sancandan), 243
Mehmed Bey Mansurolu (Trablus
Beyi skele Emini), 21, 26, 39, 60,
63, 73
Mehmed bin Abdl, 329
Mehmed bin Ahmed, 713
Mehmed bin Halil (Alaybeyi), 441
Mehmed bin Hzr, 329
Mehmed avu (Koron Nazr), 159
Mehmed avu ibn Abdullah, 699
Mehmed elebi ibn Elhac Abdulkadir,
308
Mehmed Efendi (Divn Kads), 784
Mehmed Efendi (stanbul Kads),
699-700
Mehmed Halife (Taybek), 7
Mehmed ibn Abdullah (Nakada
sakin), 166
Mehmed ibn Ali, 699
Mehmed Paa (Brun Beylerbeyisi),
439
Mehmed Paa (Bosna Beylerbeyisi),
521, 530, 546, 553, 586
Mehmed Paa (Budin Muhafazasnda),
664
Mehmed Paa (Kapudan), 202, 210,
217, 222, 234, 249, 261, 295-299,
320
Mehmed Paa (Kaymakam), 201, 204,
674
Mehmed Paa (Kbrs Beylerbeyisi),
794
Mehmed Paa (Msr Beylerbeyisi),
149, 157-158, 163, 167-168, 239,
241, 244-245
Mehmed Reis, 120
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
410 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Mehmed Sabri, 802
Mehmed Zemcede Bakolu, 513-
514, 538, 541
Memi Kethd (skenderiye emini),
168
Memi Reis, 492
Memmo, MarcAntonio, 283
Merlo, Giacomo, 438
Messalto, 729
[Michele di Alvise]/ Michel/ Mihali
veled-i Lozide, 713
[Michele]/ Michel, 307
[Michele]/ Michiel, 768
[Michele]/ Mihal/ Michali veled-i
Pandeli, 729
[Michele]/ Mihal (Midillide emin), 170
Mihali Tatako, 734-735
Mihali, 734
Miller, Pietro Antonio, 876
Minha (Micha), 560
Miskenik/ Misscik, Tana, 831
Miraz (Tarsus Sancabeyi), 235
Mocenigo, [Nicol]/ Nicola, 904
[Molin]/ Molino, Alessandro, 293
[Molin]/ Molino, Alvise, 697-698, 701,
803
Mormoronie, 743
Moro, Francesco, 562
Moro, Giovanni, 1-42
Morside, Antonio, 694
Moshe (Rabi, Kalfa)/ Rabi Musa,
Kalfa, 295
Muhammed (Kilis Sancabeyi), 474
Muharrem bin Receb, 723
Murad (Sultan) -
Murad v (Sultan) -
Murad (Haleb Eyaletine mutasarrf),
436
Murad (Kethd), 512
Murad (Mora Sancabeyi), 136, 138-
139
Murad (Nakada bulunan), 518
Murad Aa (Hamr Emini), 324, 357,
448, 490
Murad Bey (Mentee Sancabeyi), 81
Murad Reis (Cezayir levendlerinden),
76
Murtaza (Bosna Muhafazasnda
Vezir), 474
Murtaza Paa (Bosna Beylerbeyisi),
419
Musa Bey bin Mehmed (Kethd),
715
Musa Efendi, 830
Muslu, 135, 159
Mustafa . (Sultan) -
Mustafa (Ayamavra Beyi), 916, 925
Mustafa (Azap aas), 327
Mustafa (Dra Kalesinin Aas), 906
Mustafa (Eky), 249
Mustafa (Halebde Gmrk Emini),
523, 527
Mustafa (Hersek Sancana
Mutasarrf), 103, 707, 747, 752,
756
Mustafa (zmir Ustas), 666
Mustafa (Kad), 79
Mustafa (Mirliva), 707
Mustafa (Molla) bin Ali el-Mltezim,
308
Mustafa (Preveze Dizdar), 830
Mustafa (Sultaniye Kalesi Nibi), 892
Mustafa Bey (Ayamavra Kapudan),
916, 918, 925, 929
Mustafa Bey, 480
Mustafa bin Mehmed elebi, 699
Mustafa (avu), 22, 24, 27, 95, 246-
247, 897, 899, 901, 936
Mustafa elebi bin Receb, 699, 715
Mustafa elebi, 726
Mustafa Efendi (Msr Kads), 784
Mustafa Efendi bin aban, 715
Mustafa Efendi ibn es-Seyyih
Mehmed Efendi (Kad), 699
Mustafa Hoca, 699
Mustafa brahim, 651
Mustafa (Kethd), 441
Mustafa Osmanolu, 103
Mustafa Paa (Bosna Eyaletinde
Vezir), 225
Mustafa Paa (Haleb Muhafazasnda),
436, 437, 470
Mustafa Paa (stanbul Kaymakm),
709, 716-717, 720, 744, 772
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 411
Mustafa Paa (Kapudan), 556, 585
Mustafa Paa (Msr Muhafazasnda
Vezir), 373-374, 413
Mustafa Paa [Kara Mustafa], 833, 851
Mustafa Pervane, 120
Mustafa Reis, 11
Mustafa Usta (Bostancba), 666
Mustafa, 3-4, 327
Mustafa, Berkolu (Kilis Sancanda),
671
Mustafa Berrakolu/ Baracovik, 604
Mui Paa, 653
Mmin (Gabela Nehri Kapudan), 17
Mrvvet bin Timur, 42
Nibin Muhiddin Halife, 70
Nani, Almor, 189-198, 285-289
Narcisi, Giacomo, 130, 163
Nasuh Paa (Vezir-i zam), 268, 273,
275-276, 278, 280, 299
Negroponte, [Emanuele]/ Emanuel
(Kbrsl), 184, 676
Nemiza Mehmed (ile Sancabeyi ve
Arap), 39, 11, 50, 60, 63
Nicola, 166, 859
[Nicola di Giorgio]/ Nicola veled-i
Giorgi, 216
[Nicola di Giovanni]/ Nicola veled-i
Giovanni, 346
[Nicola di Kosovo]/ Nicola veled-i
Kosove, 729
[Nicola di ]/ Nicola veled-i
Maitorindi, 214
Nicolta, 166
Nikorozi Kazla (Nicorosi Casla), bkz.
Casla, Nicorosi
Nomic, Tommaso, 346
[Nointel, Charles-Marie-Franois
Olier, marquis dAngervillers et
de-]/ Markiz Mentel/ Marchese di
Nointel/ Liontel Markizi (Eli), 711
Nora, 440
Nuh Aa, 639
Nuh Hoca Sirun, 620
Orlando, Matteo, 891-892
Orlando, Nicol, 480
Oruolu, 159
Osman (Emin), 380
Osman Aa, 55, 699
Osman bin Elhac Mustafa (avu),
308
Osman ibn Ahmed (avu), 699
Osman Day (Tunusta), 342
Osman Mehmedolu, 103
Ottavio [di Giovanni]/ veledan Yana/
Iana, 874
mer Paa (Kbrs Beylerbeyisi), 833
mer, 135
Pace/ Paze, Girolamo, 668
Paizen Ahmed, 329
Paleologo (Medine-i Kandiye Reisi),
729
Paleologo, 734-735
Panayot veled-i Kiryaz, 612
Paolo, 220
[Paraskeva di Giorgio]/ Parasgeva/
Parascheva veled-i Yorgi, 713
Parente, Gian Francesco, 436, 470
Parsit, 459
Pavanello/ Paurello, 174
Pavanello, Francesco, 130
Pavanello, Giovanni/ Giovan/ Zuane,
132
Pengiocoia/ Pencokoya, Rano, 8
Peratolonik, Marko Berone, 33
Perid bin Abdlaziz, 329
Peroli, Dimitri, 734-735
Pervane (Kilis Skini), 38
Pervane Reis (Dra Skinlerinden),
907
Perviz Bey (Andira Adas Beyi), 496,
500
Pisani, 826
Pesaro, Luca, 538
Pietro/ Petro, 308-309
Petroli, 45
Pialconi, [Giuseppe]/ Iseppo, 764
Piale, 859
Pietro di Cotton/ veled-i Koton, 723
Pietro [da Parga]/ Pargal Petro, 909-
910, 939
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
412 MUMCU. DIZINLER | INDICES
[Petrovich]/ Pietrovik, Andrea, 327
Piri Bey (Avlonya Sancandan), 937
Piri Bey (Delvine Beyi), 909
Piyale Aa bin Abdlmennan, 500
Pizco veled-i Estepanik/ Stoponie/ [
di Stefano], 752
Poditi, Giorgio/ Zorzi, 649
Poigacio, Giacomo, 664
Polani, Pietro, 317
Polverin, Nicol, 130
Porta (Dottore), 601
Pozo/ Boro (Valastel), 752
Priuli, Antonio, 306
Psalida, Paolo, 8
Pudi, Giorgio/ Zorzi, 658
Querini, Alvise, 792
Querini, Giacomo, 698-710, 712-817
Rahman, 45, 82
Rakidi, 45, 83
Ralli, Giovanni/ Rali, Yani Giani, 614
Ramazan bin Hasan, 713
Ramazan bin Mustafa, 308
Ramazan Reis, 799
Ramil, Antonio 747, 752
Receb, bkz. Fasaneo, Girolamo
Receb (avu), 726
Receb Efendi bin Ahmed el-Ktib, 715
Receb Paa (Kapudan- Dery), 404,
453-454, 467, 480-482, 485
Receb Paa (Kaymakam), 497, 507-
510, 514, 521, 525, 527, 535, 553,
556-558, 563-564, 566, 585, 594-
595
Receb Paa, 81, 387
Reviconich, Pietro, 92
Rdvan Paa, 352
Roboli veled-i Martini/ [ di Martino],
715
Romani Haym/ Caim di Giacobbe/
Iacob, 804
Romano Haym/ Caim di Mumahem,
804
[Rosa, Ignazio]/ nayo Roza/ Ignatcio
Posa, 837
Sabatini, 79
Sabri Mehmed Efendi ibn
Abdurrahim, 699
Sadullah Aa (Mfti), 97
Sagomale, Dimitri, 878
aki Ali (sipahi olanlarndan), 165
[Salvago, Giannettino]/ Gionnizzeri/
Cenazin, 152
Sanos (Ermeni), 667-678
Santonini, Antonio, 763, 793-794
Santonini, Gio. Antonio, 793-794
Sar Cafer, 513, 538
[Scaruoli], Marino/ Eskaravil, Marino
veled-i Panuli, 871
Sederini, Marco, 646-647
Sefer (Haleb gmr ve skenderiye
Pnar mltezimi), 896
Sefer (Dergh- muall avuu), 906
Sekban Aa, 847
Selim (Sultan), 85, 604, 896, 924
[Sebastiano di Teodoro]/ Sevasto
veled-i Todori, 713
Seyfi ibn Elhac Yakup, 308
Seyyid Mustafa Bey (Trablusgarptan),
536
Seyyid Abdi (avu), 48
Seyyid Ahmed, 20, 23, 25, 29-30, 73
Sidarachi, [Giovanni di Andrea]/ Yani
veled-i Andrea, 573
Singritico, Alessandro, 130
Sinan Paa (Cezayir Eyaleti ile
Kapudan Vezir), 95-96, 162, 937
Sinan Paa (Kapudan), 868, 888, 892
Sinan (Suba, Midilli
Muhfazasndan), 899, 936
[Sokulluzade Lala Mehmed Paa]/
Mehmed Paa, 96, 101
Soranzo, Giacomo/ Yakomo, 85,
Soranzo/ Sorancio, Giacomo, 416
Soranzo/ Soronzo, Vittore, 860
Sovinik, Maito/ Matlio, 226
Stefano/ Estefan, 45
[Stefano]/ Estefano, 79
[Stamati] / Estemat, 723, 734-735
[Stamati] / Estemati/ Sfamati, 45, 723
[Stamati]/ Estamini, [Michele]/
Michel, 533, 551
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 413
Stamati/ [Stefano]/ Estefani /, 45, 794
Stamati [di Giovanni]/ Estemat veled-i
Yani, 723
Supana, 45
Supin, Gio. Battista, 752
Suri, Dimo 904
Sleyman (Badat Beylerbeyisi iken
azledilen), 1, 23, 29-30, 73
Sleyman (skele Emini), 327
Sleyman Aa, 751, 779, 798
Sleyman elebi, 500
Sleyman Golubyk, 442
Sleyman Haydarvik/ [di Haydar],
442
Sleyman (Sultan), 378, 391, 523,
855
Sleyman Paa (Haleb Beylerbeyisi),
625
Sleyman Reis, 329, 511
Sleyman Siyavu (Bosna
Beylerbeyisi), 411
aban (Arab), 166
aban Reis, 601
abanovik, 442
ahbaz (Dergh- Muallm), 159
ahavuolu, 156
amil (Haleb emini), 354
eyh Mehmed Ali, 290
eyh Mehmed Halil, 78
Tanti, Giorgio/ Tanzi, Zorzi, 764
Terfon Reis, 76
[Teodoro di Luca]/ Todori veled-i Loci/
Luzi, 729
[Teodoro]/ Todori, 220
[Teodoro]/ Todoria, 247
Tomasi, Girolamo, 695
Tonato, Antonio, 149
Torak, 671-672
Torako veled-i Kavali/ Draco di Cavalli,
729
Torto, Antonio, 664
Trevisan, Girolamo, 682
Tunuslu Hasan, 120
Trk Abdi, 899, 936
Uzun Mustafa, 906
Valapano, 601
Valier, Cristoforo/ Crisfotlu, 200-304
Vardo (Kapudan), 161
Vasili/ Vassili, 45
Vasili (Rahip), 346
Vegonmi, [Alessandro]/ Aleksander,
345-347
Veli Aa (Nzr), 775
Veli, 229
Velini, 66
Vellaneti, [Gerolamo]/ Girolimo, 440
[Vellutelli, MarcAntonio]/ Velutli/
Velucelli, 586
Vendramin, Leonardo/ Lunardo, 344
Venedikli Hasan Paa/ [Ulu Hasan
Paa/ Celeste, Andrea] (Kapudan),
67, 80-83
Venier, 826
Venier, Dolfino, 115
Venier, Marco, 887, 906-940
Venier, Sebastiano, 423-424, 478-479,
499
Vento, [Cristoforo]/ Cristofor, 608
[Vincenzo]/ Vicenzo, 307
Vimo veled-i Domenico/ [ di
Domenico], 394
Vimercato, Attilio, 151
[Vettore]/ Vettor, 874
Volta, [Giuseppe]/ Izeppo, 130
Vranal Halil/ Ayviraneli/ Vranyal/
Virli, 311-312, 315, 395, 398, 416,
488, 671-672
Yafe, 628
Yalif, 729
Yamko, 166
Yanaki , 734
Yani Reis, 237
Yano Marco/ Ianina Marco, 132, 174
Yaylakzde (Has Hara Emini), 333
Yorgaki, Giuseppe/ Ineppo, 216
Yuro/ Juro, 902
Yusuf, 3-4, 645, 658
Yusuf Aa, 346
Yusuf Ali Beyolu, 383
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
414 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Abidin, 184
Adrianopoli, bkz. Edirne
Adriatico, bkz. Venedik Krfezi
Agiofllia, bkz. Modon
Agria, bkz. Eger
Arboz (Eriboz/ Egribos/ Egripos/
Negroponte tl.), 199-201, 208, 210,
227-228, 423, 462, 551, 556, 564,
566, 670
Akarnana, bkz. Karleli
Akdeniz muhfazas (Mar Bianco tl.
belge.), 454
Akdeniz yallar, 70, 600, 746
Akdeniz, (Mar Bianco tl. belge/
Mediterraneo tl.) 70, 289, 318,
339, 454, 462, 481, 496, 500, 507,
509, 535, 556, 577, 585, 600, 658,
668-669, 682, 746, 811, 814, 831
Akranik (mokada) (kale), 776
Akras (Halepte), 72
Albania, bkz. Aranavutluk
Aleppo, bkz. Halep
Alessandretta, bkz. skenderun
Alessio, bkz. Le
Alexandria, bkz. skenderiye
Algeri, bkz. Cezayir
Aligorna, 634
Alikarim (Kudste) (karye), 367
Almissa, bkz. Omi
Altoline, (Venedikte) 419-421, 426-
431, 435, 439
Alvitaka (Venedikte), 211
Anabolu (Napoli di Romnia tl./
Nauplion Yun.), 381, 458, 475, 482,
875
Anadolu (Anatolia tl./ Anatol Yun.),
190, 282, 548, 661, 898
Anatolia, bkz. Anadolu
Anavarin (Navarino tl./ Plos Yun.),
399, 531, 548, 593, 638, 681
Andira (ada) (Andro tl./ Andros Yun.),
348, 496, 500, 656, 660, 796, 837
Andrinopoli, bkz. Edirne
Andros, bkz. Andira
Angelocastro, bkz. Ergiri Kasr
Angora, bkz. Ankara
Ankara (sancak) (Engri Eski Tr./
Angora tl./ Angori Antik tl./
Ancyra Yun.), 5
Antivari, bkz. Bar
Arabia, bkz. Arabistan
Arabistan (Arabia tl.), 896
Arila (Delvinede) (karye), 441
Arnavutluk (Arnavud Eli/ Arnavid/
Albania tl.), 629, 736, 755
Aspalyar (Kotorda) (karye), 211
Akale (Filibede) (karye), 434
Atene bkz. Atina
Atina (Atene/ Athens/ Athene tl./
Athnai Yun.), 718-719, 734-735
Avlonya (Avlona/ Valona tl./ Vlor Arn.),
8, 45, 82, 120, 122, 124, 226, 303, 341,
358, 504, 513-514, 561, 570, 606, 630,
634-635, 670, 841, 904, 908, 937
Yusuf bin Hrrem, 45, 82
Yusuf bin Hseyin, 726
Yusuf Day (Tunuslu), 407, 463-465,
467, 591
Yusuf Paa (Kilis Sancana
mutasarrf), 639
Zanchi, [Bartolomeo]/ Bortolo, 740
Zane, Matteo, 854-926
Zanetti, 900
Zeynuri (Efren), 235
Ziani, Marco, 806
Zuchi, [Giovanni]/ Zuani (Rum
zmmlerden), 458
Zlfikar Aa, 383, 405
Yer Adlar Dizini | Index of Places
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 415
Avrene, (sancak) 670
Ayamavra (Santa Maura tl./ Leukas
Yun.), 8, 13, 45-46, 80, 82, 100, 135,
139-140, 176, 219-220, 423, 425,
452-453, 722, 731, 787, 789, 830,
867, 908-910, 916-919, 925, 927,
929-930, 932, 939
Aydn (sancak) (Aydin Gzel-hisar/
Aidin tl. belge), 215
Aydunar (Aidunar tl.), 221
Aynabaht, bkz. nebaht
Aynos (Aynoz/ Aless. Ro Molino tl.
belge), 293
Babadal, (Babada, Babada/
Babadag) 760, 762, 764-765
Baghdad, bkz. Badat
Badat, (Badad /Baghdd Arp./
Baghdad tl.), 1
Bairut, bkz. Beyrut
Ballbelde, 159-160, 548
Bana-Luka (Bosnada bir kasaba)
(Banja Luka) 165
Bandrma, (Panargos Yun.), 392, 516-
517, 578, 691, 714-715
Banja Luka, bkz. Bana-Luka
Bar (Antivari tl.), 15-16, 596, 624, 791
Bebadeti, bkz. Bilice
Bebavine (Bebadeti tl.)
(Karacadada) (karye), 637, 641,
644
Bebavine, bkz. Bilice
Belgrado, bkz. Belgrat
Belgrat (Belgrad/ Berat Arn./
Belgrado tl.), 479, 499, 622, 653,
664, 670, 835, 906-908
Benaka, bkz. Meneke
Benke (kasaba) (Manisada), 216
Beraik (Beraick) (kasaba ve karye)
(Karadada), 31, 56
Berat, bkz. Belgrat
Bergos, 550
Berton, 934
Bettlelem, (Beit Lahm/ Bethlehem/
Betlemme tl.), 207, 301, 322, 367-
368, 370, 376, 378, 385, 397, 621,
648
Beyrut (sancak) (Beyrud/ Beirut tl.),
622, 708, 742, 821, 909
Beyehir, 66
Bikaros, 550
Bilice (daha nce Bebavine tl.)
(Bielizze, daha nce: Bebadeti tl.)
(karye) (Karadada), 641, 644
Birakata (karye) (Karadada), 211
Birce Silite, 211
Blesno (Venedikte) (karye), 604
Boazhisarlar (Castellani delli
Dardanelli tl. belge), 19, 153, 179,
180, 197, 223, 282, 302, 307, 333,
388, 491-492, 573, 597, 677, 688,
701, 757, 822, 850, 877
Bodan, (Bogdan/ Moldavia) 670
Bolak, (Msrda), 141
Bosna (Bossina/ Bosnia tl.), 3, 14,
17, 38, 44, 55, 57, 74, 85, 101, 152,
165, 195, 212-213, 225, 229, 238,
250-255, 260, 263-264, 288, 312,
315-317, 395, 400- 403, 408-411,
416-417, 419-420, 433, 435, 438,
474, 479, 488-489, 506, 520, 530,
537, 546, 552-553, 555-558, 569,
582, 592, 603-604, 607, 615, 617-
618, 626-627, 636, 639, 643-644,
650-651, 662, 668, 670-674, 693,
740-741, 777, 841, 845, 858, 862,
866, 887
Bosnia, bkz. Bosna
Bossina, bkz. Bosna
Botrantos (Botrantoser tl.) (dalyan),
560, 565
Botrinto (dalyan) (liman), 187, 716
Boyana (liman), 15-16
Bozcaada (Tenedo/ Tenedos Yun.), 153,
897-901, 935-936
Brustuilla (karye), (Venedikte), 604
Buda, bkz. Budin
Budete Sekala, (karye) (Karadada),
211
Budin (Budva, Budua tl.), 76, 343-
344, 499, 555-556, 569, 664, 654,
668
Budva (Budua), bkz. Budin
Buluca (karye) (Venedikte), 250
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
416 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Butinto, bkz. Butrinto
Butrinto, (Butinto) (Delvinede), 543
Caf, bkz. Kefe
Cairo, bkz. Kahire
Calamanie, bkz. Kalamanya
Calavrita, bkz. Kalavrita
Candia, bkz. Girit
Canea, bkz. Hanya
Carabuse (Karabuse), 803
Caret (kale), 799
Cassandra, bkz. Kesendire
Castellani delli Dardanelli, bkz.
Boazhisarlar
Castelnuovo, bkz. Nova
Cattaro, bkz. Kotor
Cefalonia, bkz. Kefalonya
Cezayir (Cezayiri Garb/ Algers /
Algeri tl./ Zer Ven.), 13, 67, 69, 76,
79, 113, 120, 122, 124, 162, 177, 222,
339, 341-342, 463, 480, 531, 609,
669, 746, 916, 918, 930, 937
Cherca, bkz. Krka
Chieli, bkz. Kili
Chio, bkz. Sakz
Cipro, bkz. Kbrs
Clissa, bkz. Kilis
Corone, bkz. Koron
Cosmazzo (Kosmatzo) (Bosna-Venedik
snrnda) (karye), 604
Costantinopoli, bkz. stanbul
amlca (ada), 11-12
anak (liman), 678
atalca (ada) (Zatalza tl. Belge), 66,
68
atna (nehir), 774
ile (sancak) (Zabele tl.), 41
uka (ada), 620
Damasco, bkz. am
Deirmenlik (ada) (Milo tl./ Melos
Yun.), 110, 197, 450-451, 477, 480-
481, 533, 559, 575, 710, 824
Delbino, bkz. Delvine
Delvine (sancak) (Delvine, Delbino tl.
belge), 71, 187-188, 221, 248, 287,
331, 428-429, 441, 460, 543, 560-
561, 563, 565, 623, 670, 678-679,
716, 867, 904, 909, 916, 931
Dersenah (Karacadada) (karye),
433
Dra (Durazzo tl. / Drac, Durac tl.
belge), 120, 122-124, 226, 234, 243,
303, 327, 372, 383, 405, 505, 513-
514, 538, 541, 606, 629-630, 723,
725, 846, 906-907
Dimyat, 141, 883
Dobrota, bkz. Dubrotan
Doka, 384, 401
Dokakin, (Dokakine), 243, 433, 561,
736
Dokamanto (Il duca di Montea tl.
belge), 519, 556, 561, 577, 581, 585
Dovan (Bosnada) (kale) 55
Dubrotan (Dobrota) (rmak), 643
Dubrovnik (Ragusa tl.), 3-4, 70, 127,
476, 489, 656, 660, 733, 752, 848,
887, 906
Dulcigno, bkz. lgn
Durazzo, bkz. Dra
Edirne (Andrinopoli tl. belge /
Adrianopoli tl.), 90, 250-255, 483,
542, 697-698, 701-708, 720, 724-
725, 731-733, 736-742, 767, 786,
788, 789, 792, 795, 797-799, 804,
806-807, 809-812, 814, 816-817,
838, 839-852
Edirne Kaps, 483
Edirne Kprs, 90
Efamili, 543
Eflak (Ulah/ Valacchia tl.), 670
Eger (Eri, Agria tl.), 174
Egitto, bkz. Msr
Eriboz, bkz. Arboz
Elbasan, bkz. lbasan
Epiphania, bkz. Hama
Ergiri Kasr (ada) (Engeli-Kasr/
Angelocastro tl.), 560, 909
Ermo (Rettimo tl. belge / Retimo
tl.) (iskele), 730
Erzegovina, bkz. Hersek
Esel, bkz. Split
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 417
Eskaradin (Scaradin, Scardano tl.),
86, 332, 384
Espada Burnu, 8
Espelet, 87, 229, 305, 308-309, 317,
489, 607, 636, 846
Espelet, bkz. Split
Espitonya (Ispigliani tl.) (karye), 211
Estarido (karye), 359
Eek Adas, 899, 936
Fenaro, bkz. Fener
Fener (Fenaro tl. belge), 46, 227-228
Filibe, 418, 434, 670
Foa skelesi, 905
Francia, bkz. Fransa
Fransa (Francia tl. / Frana tl.
belge), 70, 113, 249, 282, 320, 333,
350, 397, 472-473, 713-714, 725,
734, 807
Fransa skelesi, 725
Frengistan, 391, 419, 452, 473, 519,
576, 606, 609, 856, 857
Frenk Mahallesi, (zmirde) 351
Gabela (Gabella tl. belge), 17, 42, 48,
127, 225, 446, 733, 747, 752-753,
762, 764, 770-772, 795, 848, 908
Gabella, bkz. Gabela
Galata (Gallat tl. belge), 9, 12, 39,
164, 194, 294, 308, 371, 392-393,
578, 691, 699, 715, 742, 763, 782,
788, 794, 815, 846, 879, 888
Galatada San Francesco (kilise), 194,
782
Galatada San Pietro (kilise), 194
Galatada Santa Maria (kilise), 194
Gallat, bkz. Galata
Galliboli, bkz. Gelibolu
Galyata (Gliuta) (rmak), 643
Gelibolu (Galliboli tl. belge / Gallipoli
tl.), 19, 84, 164, 179, 197, 282, 302,
333, 388-389, 390, 396, 484, 573,
688, 749, 757, 822, 877, 888, 891,
897, 900
Gerusalem, bkz. Kuds
Girit (Girid / Kret / Candia Ven. /
Creta tl. / Kandiye), 8, 40, 84, 100,
180, 193, 196-197, 223, 283, 294,
324, 328-329, 333, 349, 352, 381,
388, 399, 496, 500, 502, 551, 579,
587, 589-590, 616, 647, 657, 665,
729, 754, 803, 824, 832, 930
Glarbutunella (Venedikte karye), 604
Golfo di Venezia, bkz. Venedik Krfezi
Golus, bkz. Goluz
Goluz (Golus, Vollo tl.), 146, 196, 199-
201, 227-228, 291-292, 294, 324,
328, 458
Gorine (Kotorda) (karye), 359
Gormenize Liman, (Delvinede) 623
Gnce, (Venedikte karye) 211
Graina, (Neretvada yal) 884
Guru Karyesi, (Zavere Hisar
yaknnda) 250
Habeistan (Habe/ India tl.), 126,
137
Halep/ Haleb (vilyet) (Aleppo tl.),
1-2, 9-10, 20-29, 33-34, 39, 41, 47,
50, 59, 61-63, 65, 72-73, 75, 100,
104-106, 109, 111, 125, 135, 139-140,
154, 157, 159, 175, 190, 192, 204,
230-233, 235, 239-240, 256-259,
265-273, 277-278, 280-282, 295,
304, 318, 326, 354-356, 394, 436-
437, 447, 470, 523, 526-527, 529,
567-568, 605, 625, 631, 647, 667,
670, 726, 760-761, 819, 855-857,
863, 896, 911-912
Hama, (sancak) (Hamh/ Epiphania)
25
Hanka, (Kuds yaknlarnda) 367
Hanya (Chana Yun./ Canea tl.), 726,
729, 730, 743-744, 746, 799, 832
Harput, 190
Haslar, (Kudste), 455
Hersek (Herzego/ Hercegovina/
Erzegovina tl.), 32, 99, 103, 119,
127, 152, 195, 238, 260, 263-264,
313, 340, 359-360, 401-402, 442-
443, 473, 506, 571, 615, 637, 641,
644, 651, 707, 736, 747, 752, 756,
770, 790, 795, 865, 884, 908
Herzego, bkz. Hersek
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
418 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Hindistan, (India tl.). 137
Hora Buliroz Mahallesi, (Menekede),
763
Imoschi, bkz. moka
India, bkz. Habeistan
India, bkz. Hindistan
Isaccea, bkz. saka
Ispigliani, bkz. Espitonya
Issaczi, bkz. saka
ne Adas, 658
lbasan (Elbasan tl. / Elbasani tl.
belge), 122, 243, 327, 372, 383,
513-514, 538, 561, 563, 596, 629-
630, 670, 906-908, 931
moka Kazas (Imuzeche, Imoschi
tl.), 776-777
nebaht (Aynabaht /Lepanto tl.),
125, 140, 144, 154, 156, 423, 561,
670, 786-787, 841, 931
psalyad Karyesi, 131
saka, (Issaczi/ Isaccea tl.), 745-747,
778-781
skenderiye (Msr/ Alexandria,
Alessandria dEgitto tl.), 72, 77,
110, 130, 141, 157, 161, 168, 304,
320, 325, 373, 403, 447, 670, 835,
856, 883, 898
skenderiye/ skender (Arnavutluk,
Scutari dAlbania tl.), 15-16, 18, 31,
35, 56, 131, 159, 343, 361-362, 382,
426-427, 502, 539-540, 561, 596,
624, 637, 640-641, 644, 731-732,
736, 755, 791, 834, 839, 854-855,
865
skenderun, (Alessandretta tl.) 106,
135, 139-140, 192, 231, 235, 257,
296, 326, 495, 523, 527, 667, 834
spalano, 76
spanya, (Spagna) 110, 147-148, 305,
308-309, 313, 419, 420-421, 426-
431, 435, 439, 452, 458, 475, 507-
510, 519, 535, 537, 553, 556-558,
561, 563-564, 566, 569-570, 577,
581, 585
spikiye (karye), 604
stanbul (Constantinople Ing./
Costantinopoli tl.)
stendil (Thime tl. Tinos Yun.), 318,
349, 352, 459, 462, 579, 616, 649,
657-658, 737-739, 745, 767, 799,
825
zmir (Smirne tl.), 7, 36, 49, 70, 100,
112, 125, 128, 154, 178, 184-186,
205, 215-216, 224, 236, 242, 246-
247, 350-351, 363-365, 472, 480,
502-503, 508, 511-512, 562, 599,
612-613, 616, 619-620, 628, 659,
661, 666, 670, 676, 680, 686-687,
689, 692, 706, 713, 737, 748, 754,
767, 825-827, 876, 905, 912
zvornik, (Zvornik Sl.) 401, 402
Kahire (Cairo tl.), 204, 374, 758, 780
Kalbruta, bkz. Kalavrita
Kalamanya (Calamanie tl. belge),
(Pargada) 82
Kalamata, bkz. Kalamaya
Kalamaya (Kalamata Yun./ Kalamai/
(Calamata tl. / Calamino tl. belge),
(Morada), 45
Kalavrita (nahiye), (Kalbruta Yun./
Calavrita tl. belge), (Morada), 156
Kamen Kalesi (Bosnada), 777
Kandiye, bkz. Girit
Karacada (Karada/ Montenegro
tl.), 18, 31, 35, 56, 89, 131, 211,
433, 578, 637, 641, 644, 736
Karadanakl, (Hersek Novada) 756
Karadeniz, (Mar Nero) 84
Karakoca, (Sakz Adas yaknlarnda),
40
Karide Kalesi, (Bosnada), 672
Karikine (Carigine) Liman, 609
Karini (Avlonyada) (karye), 303
Karleli (Santa Maura tl./ Akarnana
Yun./ Carli ili tl. belge), 13, 45-46,
140, 148, 176, 219-220, 547, 561,
731-732, 755, 839, 867, 931
Kartal, (stanbulda), 711
Kassb Hzr Mahallesi, (zmirde),
713
Kavaskol blgesi, 511
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 419
Kefalonya, (Kefallnia/ Ceffalonia tl.
belge / Cefalonia tl.), 12, 601, 707,
825
Kefe (Caf tl.), 13, 131, 705, 859,
874-875
Kefele Mahallesi, (Edirne Kaps
yaknlarnda), 483
Kesendire (Cassandra tl. belge), 147,
196, 237, 291-292, 294, 324, 328
Kbrs (Cipro tl./ Cyprus Yun.), 20, 23,
75, 117-118, 125, 154, 189, 191-192,
325, 345-347, 353, 404, 495, 522,
524-525, 528, 598, 608, 670, 676,
694, 745, 763, 781, 793-794, 800-
801, 807, 828-829, 833-834, 870,
872-873, 880-882, 889-890, 911,
915
Krka (Kerka/ Cherca/ Krka tl.), 313,
315, 395, 398, 416, 671, 858
Kili (Chieli tl.), 695
Kilis (Clissa tl. / Klis tl. belge), 37-38,
85-88, 92, 94, 101-102, 152, 212-213,
229, 254, 311-313, 315, 401-402,
416-417, 474, 558, 604, 639, 671,
673, 777, 903
Kilitbahir (Castellani di Dardanelli tl.
belge/ Gallipoli tl.), 389, 454, 711,
813, 844
Koron (Korone/ Corone tl.), 113, 135,
138-139, 143, 155, 159, 168, 222,
548, 637, 649, 665, 904, 930
Kotor, (Cattaro tl.) 3-4, 11, 18, 31-32,
35, 76, 89, 103, 121, 131, 195, 211,
226, 238, 260, 340, 359-360, 371,
418, 434, 571, 637, 640-641, 643-
644, 654, 736, 854, 865, 887, 902
Krfez (ada), 623, 904
Krfez (kale), 187, 248, 331, 539, 543,
560, 565
Ksendil (Chiosendil tl.), 89
Kret, bkz. Girit
Kuds (Kuds-i erf/ Yerushalaym/
Gerusalemme tl. / Gerusalem tl.
belge), 37, 58, 64, 78, 98, 100, 198,
207, 274-276, 279, 290, 300-301,
321-322, 367-370, 375-378, 385-
386, 391, 397, 412, 485-487, 554,
576, 583-584, 605, 611, 621, 648,
748, 766, 857, 869, 893-895
Kudste Hazreti Yahya Zekeriya
mevld-i erfi, 367
Kudste Kamame Kilisesi dhilinde
Hz. sa makberesi, 748
Kudste Kamame, 322, 367-368, 370,
376, 378, 385, 397, 576, 621, 748,
869, 893
Kudste Kamamede Kabr-i Hz. sa
diye bilinen mevzi, 367
Kudste Karmolid Hazreti sa, 207
Kudste San Francesco Oster Vantini
(kilise), 605, 612
Kudste Viralmemud Kilisesi (Santo
Sepolcro), 207
Kulurie (Culuriza) Karyesi, 560
Kuruyasyla (nehir), 753
Kuadalar, 687
Kuadas (Cuss Adasi tl. belge), 502-
503, 510, 687
Kekde (Cizcik) (karye), 774
Labia (karye), 604
Larifka (Larinka/ Larinca tl. belge /
Larnaca tl.) Kasabas, 763, 793
Larinka Kasabas, bkz. Larifka
Lefkoa, (Lefko) 828-829, 834
Lemno, bkz. Limni
Lemnos, bkz. Limni
Lepanto, bkz. nebaht
Leperilla (karye), 604
Le (ada) (Alessio tl./ Lehz Arn.), 33,
640
Leukas, bkz. Ayamavra
Lica, bkz. Lika
Lika (Lica/ Licca tl.), 14, 83, 212-213,
250, 252-253, 315, 330, 332, 367,
380
Limni (Lemno tl. / Lemnos Yun.), 199-
201, 883
Loncarik, 604, 607, 639
Lute, 211
Macrasca, bkz. Makraska
Magnesia, bkz. Manisa
Magosa (Famagosta tl./
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
420 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Ammchostos Yun.), 800, 807
Marib, (Magrib) 13, 206, 399, 408-
411, 414-415, 442, 511, 600, 638,
665, 681, 913
Mahine (Maine / Maina tl.) (karye),
31
Mahne (karye), 56
Makarska (Makraska / Moska / Mosca
/ Macrasca / Macarsca tl.), 127,
225, 446, 537, 555, 650, 773-776
Malta, 11-12, 329, 452, 634
Malvasia, bkz. Meneke
Manisa (Magnesia tl.), 185, 214-216,
661, 905
Mar Nero, bkz. Karadeniz
Margali, 442, 460, 678-679
Mediterraneo, bkz. Akdeniz
Meknos Ceziresi, 796
Melos, bkz. Deirmenlik
Meneke (Benaka, Menavie Tr./
Monembasa Yun./ Monemvasia/
Malvasia tl.), 548, 729-730, 763
Mentee (sancak) (Mentesce tl.), 81,
103
Meolo (karye), 604
Mernek (kilise), 205
Mesistre, 121
Mevazi (kilise), 367
Mezistre, Meziztre
Meziztre (Mezistre/ Mistra tl.), 670
Msr (Egitto/ Cairo tl.), 22, 24, 27,
77, 107, 110, 115, 126, 130, 137, 141,
149, 157-158, 161, 163, 167-168, 173,
203-204, 241, 244-245, 249, 295-
299, 320, 373-374, 413, 485, 487,
602, 645, 670, 684-685, 712, 724,
778, 780, 784, 786, 806, 808, 810,
883, 893, 912
Midilli, 170, 670, 687-878, 899, 936
Milo, bkz. Deirmenlik
Mistra, bkz. Meziztre
Modon (Modone/ Moton, Methone
Yun./ Agioflio/ Agiofllia tl.), 113,
135, 138, 143, 155, 206, 329, 399,
531, 548, 587, 593, 631, 681, 904,
906, 932
Moha, 401-402
Moldavia, bkz. Bodan
Montea, bkz. Dokamento
Montenegro, bkz. Karacada
Mora (Morea tl.), 113, 125, 135-136,
138-139, 143-144, 148, 152, 154-156,
159-160, 182-183, 206, 287, 381,
399, 415, 430-431, 519, 548, 561,
563, 587, 589-590, 614, 633, 635,
638, 649, 670, 681, 786, 789, 804,
841, 864, 908, 916-918, 920, 924,
927-928, 930-933
Morea, bkz. Mora
Mosca, bkz. Makraska
Moska, bkz. Makraska
Moton, bkz. Modon
Mukrice Yolce, 211
Naka (ada) (Nasso tl./ Nxos Yun.),
110, 133-135, 138, 142-143, 162, 166,
197, 382, 459, 461, 512, 518, 549,
574, 675, 726, 729, 811, 814
Nakada Anotciana (kilise), 574
Napoli di Romnia, bkz. Anabolu
Nareta, 42
Nasso, bkz. Naka
Naka Liman, 814
Nauplion, bkz. Anabolu
Navarino, bkz. Anavarin
Neapolis, bkz. Vatka
Nederland, 282, 321, 325, 333, 473
Nefs-i Venedik, 878, 940
Nefu Karyesi, 131
Negroponte, bkz. Arboz
Neretva (Narenta tl.), 884
Niko Karyesi, 211
Nipograda, 211
Ni, 539, 540
Nova (Novi, Castelnova, Castelnuova
tl. belge / Castelnuovo tl.), 32, 93,
99, 103, 119-122, 124, 195, 226, 238,
260-264, 340, 349, 360, 403, 407-
411, 415, 442-443, 452, 504, 506,
520, 546, 571, 615, 617, 627, 651,
751, 790, 865, 908, 934
Nur Da, (Kudste) 367
Obroie (Obrovazzo tl.), 380
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 421
Ohri, 561, 630, 670
Omirda, 330
Omi (kale), (Omis/ Almissa tl. / Omi
Slv.) 774, 775, 776
Opur (karye), 604
Pakso Adas, 440
Panargos, bkz. Bandrma
Panaya Kilisesi, 714-715
Papalk Devleti, 148
Papatrilla (karye), 604
Para (Pare/ Paros Yun.), 339, 459,
461, 477, 512, 549, 738, 825, 831
Parbusa (Martusa), 746
Parga, 45, 82, 218, 220-221, 460, 679,
867, 908, 910, 939
Pargonetta (karye), 604
Paros, bkz. Para
Pastorik (Pastrovicchi) Karyesi, 31,
56, 226
Patmos (Patano tl. belge), 687
Perakata, 131
Peras Kalesi, 226
Perasto, 33, 76, 327, 403, 406, 408-
411, 415, 442, 504, 629
Petenik Kalesi, 92
Platamona (Platamon tl. belge), 53-54
Podgoria (Podgorizza/ Podgoriza tl./
Titograd Sl.), 131, 855
Pojega, 401-402
Polie (Polizza) Nahiyesi, 639, 777
Poliroz Mahallesi, 793
Prevesa, bkz. Preveze
Preveze (Prevesa tl.), 45, 56, 80, 82,
100, 422, 425, 453, 547, 812, 830,
841, 908-910, 913, 917, 919, 929-
930, 932, 939
Puglia, 226
Racesne (?), bkz. Rahovi
Ragosniza Liman, 937
Ragusa, bkz. Dubrovnik
Rahovi (Racesne ?), 313
Ranike Mevzisi, 558
Rassindolaz (karye), 604
Resan (Resne/ Risano tl.) Kalesi, 571,
643
Reid,141
Rettimo, bkz. Ermo
Rza (mahall), 543
Risano, bkz. Resan
Rodi, bkz. Rodos
Rodos (Rodi tl.), 181, 329, 399, 415,
656, 657, 669, 682, 754
Rodovick (karye), 604
Ruguzunca (Ragornice) (karye), 774
Rumeli (Rum ili/ Grecia tl.), 9, 156,
434, 475, 505, 519, 544, 637, 644,
841
Sakz (ada) (Scio tl. / Chio, Schiro
tl. belge), 40, 114, 150, 153, 166,
171, 209, 318, 329, 349, 352, 387,
456-457, 545, 619, 656, 663, 670,
737-739, 745, 764, 860, 876, 883,
905, 912
Sakz Adasnda Fezace Kilisesi, 545
Sakzda San Francesco Frentdal
(kilise), 545
Santa Maura, bkz. Ayamavra
Santa Maura, bkz. Karleli
Sarajevo, bkz. Saray
Saray (Sarajevo tl.) 316-317, 622,
740-741
Saruhan (sancak) (Sarucchan tl.
belge), 184, 215-216, 381
Sauda, bkz. Seyda
Scaradin, bkz. Eskaradin
Schiro, bkz. Sakz
Scio, bkz. Sakz
Scutari dAlbania, bkz. skenderiye
Sebenicco, bkz. ebenik
Sebetce, (Venedikte) 211
Sefonoz (ada) (Siffanto/ tl., Sifnos/
Yun.), 582
Segna, bkz. Senj
Selanicco, bkz. Selanik
Selanik (Selanicco tl. belge /
Salonicco tl.), 12, 147, 228, 237,
588, 622, 670, 860-861, 883
Selanik Krfezi, (Colfo di Selanicco,
Golfo di Selanicco tl. belge), 12
Semendire (Semendria tl.), 401, 402
Semendria, bkz. Semendire
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
422 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Semizce (karye), 434, 542
Senj (Uskok kalesi), (Segna) 225
Serifoz (Serifos Y.) Adas, 649
Serim, 401-402
Sermin (Sereme/ Seremen tl.), 22, 24,
39, 41
Sevkin (Sevkire) skelesi, 126, 137
Seyda (sancak) (Saida tl.), 523, 708,
821
Sforza Castri (Estfore Kastri), 133,
162
Siffanto, bkz. Sefonoz
Sifnos, bkz. Sefonoz
Sifnoz Adas (Sifnos Yun.), 649
Silete, 131, 211
Silivri, 885-886, 888
Sire, 348
Smirne, bkz. zmir
Sochodol (karye), (Venedikte), 604
Sofya, 670
Sopikos Karyesi, 543, 560
Souda, 825
Spagna, bkz. spanya
Split (Spalato tl. / Esel/ Espelet/
Spalatro tl. belge) (iskele), 305,
308
Suda, 746, 755, 803, 832
Sula (Souda tl.), 670
Sultaniye, 389, 454, 493, 711, 881,
891, 892
am, (Vilyet) (Damasco, Damascus
tl.) 1, 60, 108, 274-275, 279, 605,
896
am-Trablus, 10, 820
ebenik (Sebenicco tl. belge /
Sebenico tl.), 212, 331, 384, 558,
674, 937
ebenik Krfezi, 332
Taka (karye), 726, 729
Talanta, 53-54
Tarodlu Kasabas, 214
Tarsus, (sancak), 235
Tavon (iskele), 841
Tekrid Adas, 533
Tenedos, bkz. Bozcaada
Terkon (nehir), 753
Terton (iskele), 841
Tinos, bkz. stendil
Tire, 661
Tombe Karyesi, 156
Tophane, 723
Toronto dalyanlar, 331
Torzita, 279, 290
Trablus (Vilyet) (Tripoli di Barberia
tl./ Trpolis Yun.), 21, 23, 26, 28, 41,
50-51, 60, 72-73, 108, 266, 381, 523,
742, 754, 812, 855-856, 864
Trablusgarp (Tripoli di Barberia tl.),
531-532, 534, 536, 593-595
Trablusam (Tripoli di Siria tl.), 2, 21,
23, 25-28, 30, 39, 41, 50-51, 59-60,
62-63, 65, 267, 646, 647, 768, 812,
820, 855
Triloque (karye), 604
Tripoli di Barberia, bkz. Trablus ve
Trablusgarp
Tunisi, bkz. Tunus
Tunus (Tunisi tl. / Tunis tl. belge),
120, 161, 191-192, 206, 329, 342,
406-407, 430, 440, 463, 465, 467,
480, 531, 591, 635, 638, 669, 681,
746
Turgr Kalesi, 604
Tuzla (kasaba) (Kbrsta), 800
Ulah, bkz. Eflak
Uzunca On Hasky (Havas Ky)
Kazs, 542
lgn (Dulcigno tl.), 15-16, 343, 361,
539, 731, 791
skb, 670
skdar, 385-386, 394, 657-658, 662-
663
Valacchia, bkz. Eflak
Valona, bkz. Avlonya
Vatika, bkz. Vatka
Vatka (liman) (Vatika/ Neapolis Yun.),
135, 139-140, 159
Venedik (Venezia), -
Venedik Krfezi, (Adriatico tl./ Golfo
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 423
di Venezia Ven.) 32, 48, 71, 76, 93,
99, 121-122, 219, 234, 243, 263, 264,
341, 372, 383, 403, 406-407, 505,
627, 650, 716, 723, 731, 779, 789-
791, 799, 825, 839, 841, 865, 914
Venezia, bkz. Venedik
Vlor, bkz. Avlonya
Vollo, bkz. Goluz
Vosporo, 604
Vralla (karye), 604
Wicchie (karye) (Venedikte), 604
Yanina, bkz. Yanya
Yanya (Yanina/ Giannina/ Ianina tl.
belge), 132, 174, 287, 458, 460, 561,
670, 908-909, 916, 931
Yeniki (Ieniki tl.), 185
Yeniehir (Lrisa Yun./ Iegni Seher tl
belge.), 68, 146, 199-201, 227-228, 458
Yerushalaym, bkz. Kuds
Yoryan, 67-68, 84, 100, 153, 888, 908
Zabele, bkz. ile
Zaklisa (Zakilisa/ Zkynthos/ Zante
tl.), 12, 116, 129, 135, 140, 145, 169,
182, 291, 310, 319-320, 328, 338,
346, 366, 381, 432, 468-469, 501,
515, 580, 587, 589-590, 601, 614,
633, 642, 655, 681, 683, 696, 703,
721-722, 726, 729, 745, 769, 785,
804, 823, 825, 843, 916, 930
Zkynthos, bkz. Zaklisa
Zante, bkz. Zaklisa
Zavere Hisar, 85, 95-97, 101-102, 250
Zavere Kalesi, 212, 416, 586
Zer, bkz. Cezayir
Zvornik, bkz. zvornik
Topluluk Adlar Dizini | Index of Guilds and Peoples
Bosnadan Ruhban taifesi, 400
Bosnal tcirler, 42-43
Cezire-i Andirada Rum taifesi, 348
okolatini rahipleri, 574
Devlet-i liye Emektarlar, 594
Dubrovnik tcirleri, 752
Dubrovnikliler, 101, 127, 733, 752
Efren ruhbanlar, 98, 198, 207, 301,
322, 369-370, 385, 449, 605
Efren taifesi, 73, 78, 90, 172, 207,
235, 348, 368, 382, 385, 396, 449-
450, 483, 545, 576, 583-584, 611,
675, 685, 712, 716, 837, 893
Ermeni, 64, 207, 301, 397, 458, 620-
621, 667, 748, 766
Esrler, 8, 13, 100, 122, 318, 440, 463,
496, 500, 511, 513, 538, 669, 860,
907, 909-910, 914, 939
Eskaradin ahlisi, 332
Flemenk bezirgnlar, 350
Forkontoz (Forcondos) adl Efren
taifesi, 716
Fransz taifesi, 763
Franszlar, 715, 763
Frenk bezirgnlar, 823
Frenk rahipleri, 376
Frenk, 64, 229, 351, 376, 559, 621,
714, 823, 863
Gemret (?) Aalar, 465
Getire Ovas sakinleri, 672
Girid beyleri, 223
Harb spanya taifesi, 419
Hristiyan, 45, 125
Hiksar taifesi, 14
ngiltere korsan ekyas, 113
spanya korsanlar, 308, 313
spanyollar, 305, 419, 519, 535, 558,
577, 581
Kfirler, 9, 14, 42
Kappucini (Cappucini) rahipleri, 574
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
424 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Kbrs Kefers, 801
Kilis ahlisi, 604
Kotor Sultanlar, 360
Kuds-i erf te bulunan Papaz taifesi,
37
Marib kalpazanlar, 206
Marib keferesi, 13
Marib korsanlar, 414, 511, 600, 684
Maribliler, 206
Malta keferesi, 329
Maltal korsanlar, 11
Mslman levendt, 125, 133, 647,
694
Mslmanlar, 12, 82, 85, 90, 92, 131,
211, 229, 300-301, 305, 309, 321,
329, 367, 369, 371, 375, 416, 446,
699, 713, 715, 894, 900
Nasran, 130, 159, 198, 611, 794, 846,
908, 910, 939
Nederland krallar, 473
Nederlandn elileri, 282, 333
Nederlandistann ceveln-ger elileri,
320
Nefert Aalar, 313, 327, 360-362,
383, 406, 460, 474, 486, 506, 520,
546, 548, 556, 615, 617, 622, 638,
654, 662, 668-669, 698, 755, 817,
818
Omi Ahlisi, 775
Omi Kalesi ahlisi, 776
Pare keferesi, 738
Parga ahlisi, 211, 909
Pastorik halk, 226
Renber taifesi, 17, 422, 520, 560,
565, 634
Ruhbanlar, 58, 64, 98, 198, 207, 274-
276, 279, 290-301, 321-322, 367-
370, 385-386, 554, 575-576, 584,
605, 611, 621, 648, 675, 714-715,
748
Rum, 64, 147, 197, 207, 301, 348, 360,
397, 496, 575, 596, 621, 648, 661,
713-714
Tartanik ekys, 329
Tatar askeri, 235
Trablusgarp korsanlar, 531, 593
Tunustan Taybeler, 406
Turgr Kalesi Nahiyesi, 604
Uskok kfirleri, 14, 42
Uskok korsanlar, 43, 225, 251, 557
lgn skinleri, 343
mer-i nasrdan Dokamanto, 519
Venedik ahlisi, 329, 380
Venedik beyleri,-
Venedik beyleri tercmnlar, 887
Venedik beylerinin adamlar, 15, 238,
511, 512, 551, 555, 586, 907
Venedik beyzdeleri, 4, 19, 152, 334,
444, 513, 609, 794, 860-861, 883,
937
Venedik bezirgnlar, 6, 22, 24, 27, 47,
60, 77, 108, 125, 132-133, 163-164,
174-175, 189, 205-206, 214-215, 224,
237, 241, 246, 257, 296, 345, 350,
354, 358, 363-365, 394, 447, 480,
502, 512, 523, 527, 598-599, 631,
646-647, 656, 658, 660, 663-664,
685-686, 693, 695, 760-761, 764,
871, 874, 876, 905
Venedik tcirleri, 1, 5-6, 8, 29, 40, 60,
72, 104-105, 111, 126-127, 130, 137,
141, 144, 149, 161, 165, 175, 184,
216, 231, 256, 258-259, 265-268,
270, 523, 706, 752-753, 859, 863,
870, 872, 874, 876, 880, 884, 890,
896, 904
Venedikin Budun reys, 361
Venedikliler-
Yahudi, 9, 36, 77, 130, 159, 170, 295,
326, 349, 358, 363, 394, 456, 628,
659, 661, 667, 684, 686, 699-700,
724, 749, 778, 780, 804, 846, 899
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 425
Baylos -
Bayloz, 526
Dubrovnik papas, 906
Frana Elisi, 11, 398, 734
Frana padiah, 320, 711, 714
Fransa baylosu, 249
Fransz Konsolosu, 781
Frenk piskoposu, 559
General, 225, 716, 752-753
Haleb Vilyetinde Venedik konsolosu,
21
ngiltere konsolosu, 160, 175
spanya kral, 147-148, 458, 519, 556-
557, 561, 577, 581, 585
Konsolos, 19, 21, 28, 39, 41, 50, 75,
100, 105, 107, 110, 117, 125, 133,
134, 142, 150, 154, 156, 160, 162,
166, 171, 175, 178, 181, 189, 197,
203, 282, 293, 295, 317-318, 325,
345-347, 352, 353, 356, 390, 392-
393, 396, 412-413, 436, 447, 455,
477, 485-487, 496, 500, 502, 512,
516-518, 562, 567-568, 576, 598-
599, 602, 608, 612-613, 619-620,
625, 628, 645-647, 656, 661, 663,
667, 676, 680, 685, 687-689, 694-
695, 712-714, 718-719, 723, 725,
734-735, 760-761, 763, 768, 781,
792-794, 800-802, 804, 807-808,
810-812, 819, 822, 827, 833, 862,
864, 866, 870, 875, 880-883, 885,
890-891, 915
Konsolosluk, 19, 125, 133, 154, 181,
197, 282, 346, 390, 455, 477, 647,
663, 687-688, 694, 718-719, 734-
735, 760, 792, 800, 866, 875, 885,
915
Ormanie kapudan, 672
Papaz, 37, 103, 382, 441, 450, 571
Patrik, 648, 748
Prokuratr (Procurator), 337
Rum Papa, 147
Tercmn, 3-4, 21, 73, 91, 100, 107,
149, 152, 171, 232, 282, 301, 321,
329, 334, 336-337, 346, 353, 367,
438, 501, 515, 567, 580, 586, 612,
644-645, 655, 668, 676, 680, 683,
688, 699, 713, 715, 720, 768, 794,
819, 822-823, 833, 847, 851, 871,
887, 889, 900, 921
cezire serdar, 372
Uskok kapudan, 14
Venedik baylosu-
Venedik cumhuru, 833, 847, 851, 871,
887, 889, 900, 921
Venedik Doju, 11-12, 42-43, 48, 63, 101,
283, 306, 438, 496-498, 669-670,
697, 702, 722, 747, 760, 803
Venedik elisi, 85, 442, 445, 588, 697,
709, 715-716, 720, 723, 734-735,
793-794
Venedik generali, 225, 752-753
Venedik konsolosu, 19, 21, 39, 50, 117,
125, 133-134, 142, 150, 154, 162,
166, 175, 178, 189, 197, 203, 295,
318, 347, 353, 356, 412-413, 447,
455, 485, 487, 496, 500, 516-517,
567-568, 598-599, 602, 608, 612,
620, 625, 628, 645, 647, 661, 663,
676, 680, 687, 694, 712, 761, 763,
768, 781, 792-794, 801-802, 808,
810, 812, 819, 822, 833, 864, 870,
880-881, 883, 885, 890
Venedikin Haleb baylosu, 20, 23, 33,
239-240, 273, 295
Venedikli hekim, 758
Yahudi eminler, 363, 686
Yahudi mltezimler, 36
Gayri Mslimler | Index of Foreign Officials
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
426 MUMCU. DIZINLER | INDICES
Gemiler ve Baz Gemi es itleri |Index of Ships
Alengirini (bara), 206
Alkarona (gemi), 539
Amr (gemi), 208
Bara, 19, 50-51, 60, 75, 100, 110, 117,
120, 122, 125, 130, 133, 135, 139-
140, 154, 157, 159-161, 163-164, 168,
170, 176, 192, 206, 222, 231, 296,
302, 307, 326, 334, 608, 647, 846,
864, 877, 888, 892, 897-899, 901,
905, 935-936
Batnos (gemi), 681
Berton Rubbi (bara), 161
Berton Veniero (bara), 163
Bertonvini (bara), 131
Bobalin Marciliana Bona, 122
Borton, 523, 527, 682
Botri (gemi), 620
Ceneviz kadrgalar, 609
ekeli (tl. Sacoleva) (gemi), 823
ektiri, 99, 219, 260, 407
Donanma kay, 711
Frkata, 8, 46, 76, 80, 82, 93, 99, 119-
122, 135, 138, 140, 143, 159, 195,
219, 222, 260, 261, 264, 343, 352,
422, 425, 453, 520, 546-548, 587,
589, 590, 601, 615, 657, 722, 726,
729, 731, 746, 750-751, 755-756,
779, 787, 789-791, 799, 824, 831,
839, 841, 843, 865, 917, 919, 931,
937
Flemenk (un Vassello Fiamengo)
(gemi), 350, 502, 677, 713
Gitardo (kalyon), 122
spanyol donanmas, 306
Kadrga, 11, 15, 17, 42, 100, 134, 285,
305, 308-309, 334, 372, 383, 423,
496, 500, 505, 513, 538, 606, 634,
906-907, 937
Kalyata, 8, 13, 32, 45-47, 80, 99, 103,
119-120, 122, 135, 138, 143, 161, 195,
218-220, 234, 243, 403, 408-411,
415, 600, 609, 649, 665, 731, 841,
908, 913, 917, 925, 927
Karamrsel, 11-12, 562
Kayk, 13, 93, 121, 135, 138, 140, 143,
219, 225-226, 234, 238, 243, 260-
261, 264, 327, 332, 343, 360-361,
384, 520, 571, 600, 640, 650, 726,
746, 787, 860-861, 868, 909-910,
917, 919, 927, 939
Komene (Gomene) Palamarin (gemi),
656
Korsan kalyatas, 13, 161
Kffar gemileri, 70
La Realta (bara), 130, 163
La Reatta, 130
Lanuniyata (LAnuntiata), 675
Leponio (bara), 176
Levend frkatalar, 93, 120, 135, 138,
140, 143, 219, 547, 548, 867
Levend kalyatalar, 13, 234
Liona (bara), 159-160, 222
Lipona (bara), 168
Livna (bara), 139
Maciocana (bara), 122
Madona dellAssuntion (sefine), 710
Marciliana (gemi), 122, 358
Marciliana Nevrus (bara), 122
Martinenga (bara), 888, 891-892,
897-898, 900-901, 935
Martinili, 199-202
Mavna, 329, 334, 339, 423, 682
Morona Balfi (kalyon), 593
Mursini (kalyon), 122
Mslman frkatas, 937
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. DIZINLER | INDICES 427
Palanka, 832
Palavisin (gemi), 504
Pattinetto (gemi), 164
Pelligrin Rossi (gemi), 562
Pescebrun (kalyon), 593
Redentore (bara), 608
Reniara (bara), 161
Roset (Rossetta) (gemi), 399
Ruba, 130
San Giovanni (gemi), 681
San Zorzi Mazor (gemi), 480
Sandal, 8, 45, 76, 82, 182, 226, 899,
903, 909-910, 937, 939
Sefine, 329, 710, 723, 746, 754, 757,
820, 821, 828, 834, 850
Specchio di Mar (sefine), 754
Spinalonya (palanka), 832
Tomaso Gulielmo (ngiliz bortonu), 523
Tornilia (bara), 51
Toronforo (bara), 307
Travizane (bara), 75
Vascello (vasceo, vaselloa), 339
Venedik baralar, 100, 120, 125, 130,
133, 139-140, 154, 159, 163, 302,
647, 694, 877-888, 898, 901, 936
Venedik baras, 50, 75, 110, 120, 122,
135, 140, 157, 159-161, 163, 168,
170, 176, 192, 307, 891, 897
Venedik gemisi, 7, 208, 341, 358, 399,
493-494, 582, 591, 620, 681, 710,
725
Venedik kadrgas, 937
Venedik sefineleri, 746, 754, 757,
820-821, 828, 834
Yelken, 170
428
Ahidnme-i hmynlar, imperial
capitolazioni
Arz- hl, arz
Abdullah, Abdulla
Ada/ cezire, isola
Aa, ag
Austos, agosto
Aralk, dicembre
sitne-i saadetim hazinesi, il Tesoro
della mia felice porta
Asker, soldato
Askerler, soldati
Ay, luna
Bara, barca
Baylos, bailo
Belge, documento
Bey, bei, signore
Beyler, gentil uomini
Beylerbeyi, beglerbei
Beytlml, beitulmal
Bina etmek, fabricare
Buyurdum ki, comando
avu ba, chiaus bassi
avu, chiaus
elebi, celebi
Defter, registro
Defterdr, tefterdar/ defterdar
Deirmen, molino (imdi mulino)
Deniz Kapudan, Capitano del mare
Dergh- muall vs., alla mia felice
porta
Dergh- muall vs., segno imperiale
Divn, divano
Divn- hmyn, Imperiale divano
Dizdar, disdar
Doj, dogge/ doge
Donanma kay, caichio di guerra
Dosya, busta
Efendi, Effendi
Efren ruhbanlar, Religiosi Franchi
Ekim, ottobre
El fakir, el povero
El-muhib-i mahlas, sincero amico
Eminler, emini
Ermeni milleti, la nation Armenia
Eyll, Settembre
Fetv, fetf
Frkata, fregate
Flemenk, fiamengo
Galata Kads, cadi di Pera
Gemi, nave / vascello
Guru, reali
Hkim, rettore
Hara, caraci
Harm, assassini / pirati
Hasan, Cassan
Hasan, Hassan
Hatt- hmayn, Chati Chumaiun
Haziran, giugno
Hccet, coggetto
Hkm, comando/ comandamento
Hseyin, Chessan
Baylosun Szlg | The Baylos Dictionary
Trke kelimeler ve Venedike belgelerdeki yazm s ekilleri
Turkish words and their translations according to the Venetian documents
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
MUMCU. BAYLOSUN SZLG

| THE BAYLOS DICTIONARY 429


Irmak, fiume
skele, scala
Kad, cadi
Kadlklar, cadilaggi
Khya, chiecaia
Kale, castello
Kalyata, galiotta
Kalyon, gallion
Kapya, alla porta
Kapc, capizi
Kapcba, capizi bassi
Kapudan Paa, Capitano Bass
Karamrsel, caramussal, caramursale
Kasm, novembre
Kavaliyer, cavalier
Kayk, caichio
Kaymakam, caimacam
Kl, spada
Kzlar Aas, Chizlar Agassi
Konsolos, console
Konsolosluk iadeleri, consolati
assignati
Konsolosluk hakk, i dritti del console
Korsan, corsaro
Korsanlar, corsari
Kottimo, cottimo
Kule, torre
Kuma, seta
Levendler, levendi
Mahal, luogo
Mahzenler, magazeni
Mart, marzo
Mays, maggio
Mecls-i er, giuridico tribunale
Mektup, lettera
Memlik el mahrse, stato ottomano
Mesihiyye, Messia
Met, robba
Milletil-mesihiyye, la nation del
Messia
Muhalif/ aykr, contro
Muharrem, muharem
Mbir, mubassir
Mhim maslahat, affari urgenti
Mrasele, murassele
Mslmanlar, mussulmani
Nzr, nasir
Nisan, aprile
Nin- erf, il segno nobile
Nuh, Nuc
Ocak, genaro/ gennaio
Ordu-y hmynum, al mio campo
imperiale
Ormanie, armata
Osmanl sultan, Gran Signore
Paa, bass
Pembe, cottoni
Prokuratr, rocuratore
Rebil evvel, rebiul evel
Receb, rezep
Rum, greci
Sadrazam, primo visir
Sahra, campagna
Sakinler, abitanti
Sancak, sanzaccco/ sangiaco/
sanzacho
Sancakbeyi, Sanzac bei
Sancaklar, Sanzacchi
Selametlik, selametlich
Sene, anno
Serdarlar, serdari
Suba, subassi
Sulh salah, la buona pace
aban, saban
evvl, eval
ubat, febraio
iddetli frtna, un vento furioso
Temmuz, luglio
Tercman/ dragoman, dragomanno
Tersne-i mire, Arsenal Reggio
Tezkire, teschiere
Tuz, sale
Tccarlar, mercanti
Trk, turcho
Veled-i, figliolo
Venedik doju/ cumhuru, Doge di
Venezia
Venedik Krfezi, golfo di Venezia
Venedik, Venetia
Venedikli tccarlar, mercanti veneti
Venedikliler, veneziani
Vezir, visir
Veziri zam, gran visir
Voyvoda, vaivada
VENEDIK BAYLOSUNUN DEFTERLERI | THE VENETIAN BAYLOS REGISTERS (1589-1684)
430 MUMCU. BAYLOSUN SZLG

| THE BAYLOS DICTIONARY


Yahud, ebreo/ hebrei
Yapa, lana
Yenieri, giannizzeri, iannizari
Yneticiler, rettori
Yusuf, Yussuf
Zaklisa iin sebeb-i tahrir, pensione
del Zante
Zmm, christiano
Zilhicce, zilhice
Zilkade, zilcade
Stampato per conto di Edizioni Ca Foscari - Digital publishing, Venezia
nel mese di marzo del 2014
da Logo srl., Borgoricco, Padova
Universit
CaFoscari
Venezia
Bu kitap Venedik Devlet Arsivnde bulunan
940 Osmanlca belgenin zetlerini iermektedir.
I

stanbuldaki diplomatlar tarafndan tutulan bu


belgeler ncelikle tccarlar, mallar, gemiler, kleler,
korsanlar ve piratlar, gmrkler, snrlar ve Osmanl-
Venedik iliskileri tarihi zerine birok konuyu
iermektedir.
This book contains the summaries of 940 Ottoman
documents whose copies are kept in the Venetian
State Archives. These documents, collected by the
Venetian diplomats in Istanbul, deal with merchants,
goods, ships, slaves, pirates and privateers, customs,
borders, and many other affairs related to the history
of Ottoman Venetian relations.
Serap Mumcu Ankara niversitesinde Tarih yksek lisansn tamamlams tr
ve s imdi de Ca Foscari-Padova niversitelerinde tarih doktoras yapmaktadr.
Serap Mumcu attained her Master degree in History at Ankara University.
Presently, she is PhD student at Ca Foscari and Padua Universities.
9 788897 735588
ISBN 978-88-97735-58-8
E
d
i
z
i
o
n
e

n
o
n

v
e
n
a
l
e

Potrebbero piacerti anche