Sei sulla pagina 1di 38

a principio = fin dallinizio a, ab + abl.

= da ab = prep+ abl = da ab extrinseco = dallesterno ab intrinseco = dallinterno abacus i = m abaco abbas abbatis = m abate abhinc = avv da ora abicio = abbandonare abnormis e = agg abnorme, anomalo abnormitas atis = f anomalia,disfunzione, deviazione abominatus a um = part pass da abominor aris atus sum ari= 1 tr dep abominare aborior iris ortus sum iri = 4 dep intr aboriscor eris aborisci = 3 intr svanire abortum i = n aborto abortus a um = part pass da aborior abrasus a um agg = cancellato abrogatus a um = agg abrogato abrogo-as, avi atum are= 1 tr abrogare abruptio onis = f. rottura absens absentis = assente absentia ae = assenza absolute = avv assolutamente absolutus a um = agg assoluto absolve is solvi solutum ere = 3 tr assolvere absque + abl = senza, se non, eccetto abstinentia ae = f astinenza abstineo eo tinui tentum ere + abl = astenere abstractio abstractionis = astrazione abstrictus a um = vincolato abusus a um = part pass da abutor abusus us = abuso abutor eris abusus sum abuti + ab = 3 dep tr abusare abutor eris usus sum uti= 3 dep intr usare ac = e congiunz copulativa acatholicus a um = agg acattolico accedo is accessi accessum accedere = 3 intr avvicinarsi accendois accensi accensum accendere=accendere, accensus- a-um = part pass da accendo acceptabilis-acceptabile = agg accettabile acceptatio onis = accettazione acceptio onis = accezione accessu us = accesso accipio is accepi acceptum accipere= 3 ricevere accettare acclaratio acclarationis = accertamento, riconoscimento Accommodatus-a-um = adatto Accretio accretionis = accrescimento accurate = avv accuratamente accusatio accusationis = f.accusa accusator accusatoris = m accusatore accusatrix accusatricis = f. accusatrice Accuso as accusavi accusatum accusare = 1 tr accusare acer acris acre = agg acre ,acuto acerbus-a-um = agg duro, acerbo acquisitus a um = acquisito

acquisitus-a-um = part pass da ,acquiro = acquisito, trovato acriter = avv accanitamente actis publicatis = pubblicati gli atti activitas activitatis = f attivit actor actoris = m attore actrix actricis = f attrice actum-i= azione,atto actus -us = atto acute avv = acutamente perspicacemente acutus, a, um = acuto, agg acutus-a-um = agg acuto ad + acc = fino a, verso, in ,per ad abundantiam = in abbondanza ad abundantiam = in eccesso ad calcem = in calce ad mentem = secondo il pensiero ad normam = a norma ad ulteriora = oltre Adam adae = adamo adamussim = avv. esattamente adaptatio onis = adattamento addictus i = addetto additis consuetis formulis = aggiungendo le formule duso additus a um = aggiunto addo iaddidi additum addere = 3 tr aggiungere adduco is duxi ductum ere = 3 tr addurre ,portare adductus a um = part pass da adduco agg presentato adeptus a um = part pass da adipiscor adfatus a um = part pass da adfator adfero fers tuli latum ferre = affidare, trasmettere adfirmo-as adfirmavi adfirmatum adfirmare= 1 tr affermare adfor aris atus sum ari = 1 tr dep parlare ad uno adgeniculor aris ari =1 dep intr inginocchiarsi davanti a + dat adgredior eris gressus sum gredi = 3 dep intr avvicinarsi adgressus a um = part pass da adgredior adhaereo es haesi haesum ere + dat. = 2 intr unirsi a adhaeresco-is adhaerescere= 3 intr aggrapparsi adhaesio onis = f adesione adhibeo es hibui libitum ere = ammettere ricorrere adhortatus a um = part pass da adhortor adhortor aris hortatus sum ari = esortare adhuc = avv sino ad ora adimpleo es evi etum ere=2 tr compiere (gli anni) adempiere adimpletio onis = compimento adipiscor eris adeptus sum adipisci= 3 dep tr raggiungere aditus a um = agg adito aditus-us= ingresso adiunctum i n = integrazione , aggiunta adiunctum rerum = circostanza adiunctus-a-um= part pass da adiungo = aggiunto adiungo is iunxi iunctum ere = aggiungere

adiungo-is, adiunxi, adiunctum adiungere= aggiungere adiunxi= perf da adiungo adiutor adiutoris=m aiutante,soccorritore adiutrix adiutricis=f. aiutante adiuvatus a um = part pass da adiuvo , aiutato adiuvo as avi atum are = 1 coniug trans, aiutare adlabor laberis lapsus sum labi = 3 dep intr scorrere adlapsus a um = part pass da ad labor adlocutus a um = part pass da adloquor adloquor eris locutus sum loqui = 3 dep tr parlare a adluctor aris ari = 1 dep intr fare la lotta admensus a um = part pass da admetior admetior iris mensus sum iri = 4 dep tr misurare administer administri = ministro administratio administrationis = f amministrazione administro as, avi atum are= 1 tr admiratus a um = part pass da admiror aris atus sum ari= 1 tr dep ammirare admissio onis= f ammissione admissus-a-um = part pass da admitto =ammesso admitto-is ,admisi, admissum admittere = 3 tr ammettere admodulatus a um = part pass da admodulor aris ari = 1 tr dep consonare con admodum = avv assai , molto admodum = avv assai, molto admolior iris itus sum iri = 4 dep tr costruire admolitus a um = part pass da admolior adninixus a um = part pass da adnitor adnitor niteris nisus o nixus sum niti = 3 dep intr apppoggiarsi a * ad+ acc adnotatio adnotationis = f annotazione, nota adnoto as avi atum are = 1 tr annotare adnumero as avi atum are = elencare, enumerare, 1 tr adolesco, is, adolevi, adolui, adultum, ere = 3 intr.; crescere adolevi = perf da adolesco adoperatus a um = part pass da adoperor adoperor aris atus sum ari= 1 tr dep sacrificare adoptio onis = f adozione adoratio adorationis = f. adorazione adorior iris ortus sum iri = 4 dep tr assalire adoro as,avi,atum,are = 1 tr adorare adortus a um = part pass da adorior adosculor aris ari =1 dep tr baciare adprobatus aum = approvato adprobo as avi atum are = 1tr approvare adquaerere probationem = acquisire la prova adquiesco is quievi etum ere = 3 tr acconsentire acquietarsi trovare pace adsectatus a um = part pass da adsector aris atus sum ari = 1 tr dep seguire accompagnare adsecutus aum = part pass da adsequor adsensus a um = part pass da adsentior adsentatus a um = part pass da adsentor adsentior iris sensus sum iri = 4 dep intr + dat approvare

adsentor aris atus sum ari = 1 tr dep approvare +dat adsequor eris secutus sum sequi = 3 dep raggiungere adsignatio onis = f assegnazione adsignatus a um = assegnato adspectus us = m aspetto adstipulatus a um = part pass da adstipulor adstipulor aris atus sum ari = 1 intr dep stipulare insieme a adsum ades adfui adesse = essere presente,presenziare adsumo is sumpsi sumptum ere = assumere adsurgo is surrexi surrectum ere = 3 intr assurgere adtestatus a um = part pass da adtestor adtestor aris atus sum ari = 1 tr dep attestare adtribuo is tribui tributum ere = 3 tr attribuire adulatus a um = part pass da adulor adulescens entis = adolescente adulor aris atus sum ari = 1 tr dep adulare adulterinus a um = agg adulterino adultero adulterium i = n adulterio adumbratio onis = f narrazione advenio is adveni adventum advenire = venire adventus-us = arrivo adverbium i = n avverbio. adversatus a um = part pass da adversor adversio adversionis = f avversione adversor aris atus sum ari = 1 intr dep opporsi a adversus + acc = verso, contro ,di fronte a Adversus a um = agg contrario, sfavorevole advigilo as avi atum are = vigilare advocatus i = m avvocato aedificium ii = n edificio aedifico as avi atum are = 1 tr edificare aedilis e = agg. edile aegroto as, avi atum are = 1 intr essere malato aegrotus-i = m malato aemulatus a um = part pass da aemulor aemulor aris atus sum ari = 1 tr dep emulare aequabilitas atis = f imparzialit aequalitas aequalitatis = f. uguaglianza, parit aequiparatus a um agg = equiparato aer aeris = aria aerumna-ae = f preoccupazione aestas aestatis = f. estate aestimatio aestimationis = f. valutazione, stima,giudizio aestimo as avi atum are = 1 tr stimare aestuo as avi atum are 1 tr aestus us =m calore aetas atis = f. et aeternus a um = agg eterno affectio onis = sentimento affectivus a um = agg affettivo affermative = avv affermativamente afficio-is, affeci,affectum, afficere affinitas affinitatis = f affinit affirmatio affirmationis = f. affermazione affirmativus a um = affermativo affligo is afflixi afflictum affligere= 3 tr affliggere Africa ae = Africa ager agri = campo

aggredior eris gressus sum gredi = analizzare agitare controversiam = discutere la controversia agito-as agitare = 1 coniug agitare agmen agminis =n esercito squadra agn atus a um = part pass da agnascor agnascor eris agnatus sum agnasci = 3 dep intr nascere dopo agnitus a um = riconosciuto agnosco is agnovi agnotum agnoscere = 3 tr riconoscere agnus i = m agnello ago is egi actum agere = agire, fare rendere agonisticus a um = agg agonistico agrestis agreste = agg agreste agricola-ae = m agricoltore aia aiae = aia alacritas alacritatis= f alacrit alare-altaris= n. altare albus a um = agg bianco alcoholicus a um = agg alcolico alcoholum i = n alcool alexander- alexandri = m alessandro ali quantum = avv alquanto alias = avv in altro modo , altre volte alibi = avv altrove alienus a um agg = altrui aliis verbis = in altre parole alio = verso un altro luogo aliquamdiu = avv per qualche tempo aliquando = avv una volta aliquis aliqua aliquod = agg qualche, qualcuno Aliquomodo= avv in qualchemodo aliter = avv altrimenti alius alia aliud = agg altro allatus a um = addotto,presentato allectatio onis = attrazione allectio onis = f attrazione allectus-a-um = attratto allegatio allegationis = allegato alligatus a um = agg allegato alo is alui altum ere = 3 tr nutrire alpha ae= alfa altar-altaris= n. altare Alte = avv profondamente alter altera alterum = altro ( tra due ) altercatus a um = part pass da altercor aris atus sum ari = 1 dep tr discutere alternus a um = alterno altum silentium teneo es ui tentum ere de + abl = tacere su altus-a-um =agg. alto alumn atus a um = part pass da alumnor alumnor aris atus sum ari = 1 dep tr allevare alveare alvearis = n alveare amans amantis = agg innamorato amasia ae = amante amasia ae = f amante amatorius a um = agg amoroso ambigo is ere = 3 tr. dubitare ambiguitas atis = ambiguit ambitiosus a um = agg ambizioso ambo = tutti e due , ambedue ambo ambonis = ambone

ambulo as , ambulavi , ambulatum , ambulare = 1 tr camminare amen = cos sia amentia, ae = amenzia f amica ae = f amica Amicalis e = agg amichevoler, di amicizia amicitia ae = f amicizia amicus i = amico amissus-a-um = part da amitto amitto-is amisi amissum amittere = perdere amo as avi atum are = 1 tr amare amol itus a um = part pass da amolior amolior iris itus sum iri = 4 dep tr rimuovere amor amoris = amore amphora ae = f anfora ample = avv ampiamente amplector plecteris plexus sum plecti = 3 dep tr abbracciare amplexatus a um = part pass da amplexor amplexor aris atus sum ari = 1 tr dep abbracciare amplexus a um = part pass da amplector amplexus us = amplesso amplius = avv pi,maggiormente , pi a lungo amplus-a-um = agg ampio anamnesis is = anamnesi anceps ancipitis = agg indeciso , esitante, dubbioso ancilla-ae = f ancella, serva Angelicus a um = agg angelico angelus-i = m angelo anglicanus a um = agg anglicano Angor angoris = angoscia angustia, ae = f.; difficolt angustus a um = agg stretto anima ae = f anima animadversio animadversionis = osservazione considerazione animadverto is verti versum ere = 3 tr osservare animal animalis = n animale animus-i = m animo Anna ae = Anna annus i = anno anomalia ae = anomalia disturbo ante + acc = prima di , davanti a ante = avv davanti ante hac = prima dora ante status a um = part pass da antestor antea = avv prima antegredior eris gressus sum gredi= 3 dep tr precedere antegressus a um = part pass da antegredior antehac= avv prima dora antequam + indic o cong = prima che antestor aris atus sum ari = 1 tr dep chiamare come testimone anthropologia ae = antropologia anticipatio onis = anticipazione antiquus a um = agg antiquo antrum i n = caverna anus us = f vecchia anxietas atis = ansia aperio is aperui apertum aperire = 4 tr aprire aperte = avv apertamente

apiscor eris aptus sum apisci = 3 dep tr raggiungere apis-is = f ape apostolicus a um =agg apostolico apostolus-i= m apostolo Appareo-es apprarui apparire=. apparire Apparicia ae = presenza apparitor oris = subalterno apparo as avi atum are = redigere appellans antis = appellante appellatio appellationis = f. appello appellatus-a-um = part pass da appello appello as avi atum are = 1tr appellare,chiamare appetitio tionis = f desiderio aspirazione applicatio onis = f applicazione applico as avi atum are = 1tr applicare applico as avi atum are 1 tr = applicare appono is apposui appositum apponere= 3 tr apporre, mettere appositus a um = apposito approbatus a um = part pass da approbo approbo as avi atum are = 1 tr approvare aprilis is = aprile aprutinus a-um = agg abbruzzese apte = avv in modo giusto aptus a um + dat = agg adatto aptus a um = part pass da apiscor apud + acc = vicino ,presso, aqua ae = f acqua aquae-arum = sorgenti ara ae = f altare arbitratus a um = part pass da arbitror arbitror aris atus sum ari = 1 tr dep arbor arboris = albero arcarius i = cassiere Architectura ae = f architettura archivista ae = m archivista archivium i = n archivio arcus us = arco ardor ardoris = ardore arduus-a-um = agg arduo area ae = f cortile aresco,is arui,arescere = 3 intr. Disseccarsi argument atus a um = part pass da argumentor argumentatio onis = argomentazione argumentor aris atus sum ari = 1 dep tr de+ abl argomentare argumentor aris atus sum ari = 1 dep addurre prove argomentare argumentum i = n argomento argut atus a um = part pass da argutor argutor aris atus sum ari= 1 dep tr ciarlare aroma aromathis = spezia. droga arripio is arripui arreptum arripere= afferrare, prendere Arripio is ripui reptum ere = iniziare arripui = perf da arripio ars artis = f arte ars athletica = ginnastica ars athletica = sport articulus i = articolo artus us = arto arx arcis = f roccaforte ascendo is ascendi ascensum ascendere = 3 intr ascendere, elevarsi

Asia.-ae = Asia asper,aspera,asperum= agg. aspro, violento aspernatus a um = part pass da aspernor aris atus sum ari = 1 tr dep respingere assero is asserui assertum ere = 3 tr affermare,asserire, dichiarare assertio assertionis f = asserzione assessor oris = assessore asseveratio asseverationis = f. affermazione certa, assicurazione assevero as avi atum are = 1 tr affermare con certezza assicurare ,attestare assidue = avv assiduamente assiduus a um = agg assiduo assistentia ae = f assistenza assisto is astiti ere = 3 intr assistere assumo-is assumpsi assumptum assumere = 3 tr prendere con s assumpsi = perf da assumo assumptus-.a-um = part pass da assumo= assunto ast = cong daltra parte at =eppure ma congiunz avversativa= atheismus i = ateismo Athenae-arum =Atene atque = cong. e atque= e atqui = eppure ma atrium-i= n.atrio atrocitas atrocitatis = f atrocit attamen =avv ma tuttavia attente = avv attentamente attentio onis = f attenzione attentis novis elementis probatoriis attento as avi atum are = attentare attento quod = considerato il fatto che, esaminato il fatto che attentus a um = attento attentus a um, perpensus a um = esaminato Attenuatio onis = attenuazione attestatio onis = f testimonianza attinens entis = attinente attineo es tenui tentum ere ad + acc = riguardare attingo is = riguardare attributio attributionis =attribuzione assegnazione auctionat atus a um = part pass da auctionor auctionor aris atus sum ari= 1 dep vendere allincanto auctor oris = m autore auctoritas atis = autorit auctus a um = part pass da augeo , aumentato audientia ae = f udienza audio is ivi itum ire = 4 tr ascoltare auditio auditionis = ascolto, audizione auditio iudicialis = audizione giudiziale auditis parti bus = udite le parti, ascoltate le parti audito teste = ascoltato il testimone auditor auditoris= uditore ascoltatore , giudice istruttore auditores de turno = giudici di turno auditus-a-um = part pass da audio

auditus-us= udito, ludire augeo es auxi auctum ere = 2 tr aumentare auguratus a um = part pass da auguror auguror aris atus sum ari = 1 tr dep predire , vaticinare Augustinus i = Agostino augustus i = agosto aura-ae = f. aria aureus-a-um = agg dorato auris is = f orecchio aurora-ae = f.aurora aurum-i =n. oro auspex auspicis auspicatus a um = part pass da auspicor auspicor aris atus sum ari = 1 tr dep inaugurare aut =congiunz o oppure autem = tuttavia ma congiunz authentice = avv autenticamente authenticus a um = agg autentico autonomia ae = f autonomia autonomus a um = agg autonomo autumnalis e = agg autunnale auxiliatus a um = part pass da auxilior auxilior aris atus sum ari = 1 tr dep aiutare auxilium i = n aiuto avaritia ae = f avarizia avarus a um = agg avaro avarus-a-um= agg. avaro avello.is,avelli,avulsum,avellere=3tr.strappare staccare,portare via aversatio aversationis=f avversione aversatus a um = part pass da aversor aversio aversionis = f avversione aversor aris atus sum ari = 1 tr dep sdegnare avia ae = f nonna avicula ae = uccello avis avis = f uccello avoco as avi atum are = 1 tr avocare avulsus a um = agg avulso avulsus-a-um = part.agg da avello,strappato,staccato avunculus i = m zio avus i = m nonno axioma axiomatis = n assioma bacchatus a um = part pass da bacchor bacchor aris atus sum ari = 1 intr dep baccheggiare banalis e = banale baptisma atis = battesimo Baptista_ae = battista, battezzatore baptizatus a um = battazzato baptizo as,avi,atum, are= 1 tr battezzare. basilica ae = basilica beatus-i =m beato bellum-i = n. guerra bene = avv bene benedico is , benedixi benedictum benedicere= 3 regge il dativo benedire benedictio benedictionis = f benedizione Benedictus i = Benedetto benedictus-a um = part pass da benedico= benedetto beneficium ii = n beneficio benevolentia ae = f benevolenza bibliotheca ae = f biblioteca

bibo is bibere = 3 tr bere biennalis e = agg biennale biennium i = biennio bilateralis = agg bilaterale biologicus-a-um = agg biologico bis = due volte blandior iris itus sum iri = 4 dep intr + dat accarezzare blanditus a um = part pass da blandior blandus a um = agg dolce bona fide = inbuona fede bonum i = n bene bonus a um = agg buono bos bovis m. bue brevi = avv in breve, brevemente brevis breve = agg breve bubulcus-i = m bovaro,contadino cadaver cadaveris= n cadavere cado is cecidi cadere = 3 intr cadere caecus-i= m cieco caelestis caelestis = agg celeste. caelus i = m cielo caia ae = caia caius ii = caio Calefacio is calefeci calefactum calefacere = rendere caldo Calidum-i = n. calore calidus-a-um = agg . caldo calix calicis = m calice, calliditas calliditatis = f.furbizia, calumniatus a um = part pass da calumnior calumnior aris atus sum ari = 1 tr dep calunniare calx calcis = f calcagno calyx calicis = f calice canicula ae = f calura canis is = cane cano is cecini cantum canere = 3 tr cantare canon canonis = canone canonicus a um =agg canonico canto as cantavi cantatum cantare = cantare cantus us = canto capacitas capacitatis = f capacit capax capacis = agg capace capio is cepi captum capere = tr prendere, accettare captus a um = preso ,catturato caput capitis = n capo cardinal cardinalis = m cardinale cardo cardinis = m cardine carens entis + abl = carente careo es carui = mancare careo-es, carui cariturus carere= essere privo, mancare caritas caritatis = f. carit carmen carminis = n canto ,poesia carne caro = carnis caro carnis= n carne carpo is carpsi carptum carpere = 3 cogliere caste = castamente castigo-as castigare= 1 castigare castitas castitatis = f. castit purezza casus-us=m. caso ,evento,accidente catechismus i= m catechismo

categoricus a um = agg categorico cathedral = cattedrale cathedral cathedralis = cattedrale n catholice = avv secondo la religione cattolica catholicus a um = agg cattolico causa ae = f causa causa incidens,entis =causa incidentale causa penalis = causa penale causa-ae = causa causalitas causalitatis = f causalit causidicus-i = m avvocato caute = avv cautamente cautio onis = precauzione caveo = provvedere cavillatus a um = part pass da cavillor cavillor aris atus sum ari = 1 tr dep mettere in ridicolo cecidi = perf da cado celebratio celebrationis= f.celebrazione celebratus-a-um = part pass da celebro , celebrato celebro-as celebravi celebratum celebrare = celebrare Celer celeris celere=agg. rapido celo as avi atum are + acc pers de+ abl cosa = nascondere cena-ae = f cena cenaculum-i =n. cenacolo censura ae = f censura centrum i = n centro cerebralis e = cerebralele cerebrum i = n cervello certe = avv certamente certibus condicionibus sub = a certe condizioni certibus sub condicionibus = a certe condizioni certifcatio onis = certificato certiorem facere aliquem de aliqua re = informare certitudo inis = certezza certo certius = avv certissimamente certum est + acc. e inf. oppure + ut e congiun = certo che certus a um = certo cervix cervicis =f nuca, collo cervus-i = cervo cesso as avi atum are = 1 tr cessare ceteroquin = avv.; daltronde peraltro ceteroquin avv =peraltro ceterum = avv.; daltronde , del resto character eris = carattere characteropatia ae = caratteropatia chartula ae = f cartella chirographus i= chirografo christianus-i = m cristiano christifidelis, is = cristiano Christus i = m Cristo chronicus, a, um = agg.; cronico chronologicus, a, um = agg.; cronologico cibus i = m cibo cicala ae = f cicala circa + acc = intorno a, riguardo a circa = prep + acc riguardo circiter = avv circa circumgredior- gressus sum, gredi-circolare, attorniare, girare, accerchiare

circumgressus a um = part pass da circumgredior circumlocutus a um = part pass da circumloquor circumloquor eris locutus sum loqui = 3 dep intr usare perifrasi circumscribo-scribis scripsi scriptum scrivere = delineare, circoscrivere circumspectio onis = sospetto circumstans circumstantis = m circostante circumstantia ae = circostanza circumstantia ae = circostanza circumvectatus a um = part pass da circumvector circumvector, aris atus sum ari- andare attorno a. q. q c., percorrere fare il giro di cis + acc = di qua da, al di qua citatio citationis = citazione citatorius a um agg = citatorio citatus-a-um = part pass da cito cito as citavi citatum citare = 1 tr citare cito= avv presto velocemente citra + acc = al di qua civilis civile = agg civile civilizatio tionis = f civilizazione civis civis = m cittadino civitas civitatis =f. cittadinanza, ma anche citt clam = avv segretamente, di nascosto clamo as,avi,atum, are = 1 tr chiamare, gridare clandestinus-a-um =agg. clandestino Clare= av chiaramente Claresco is clarui ere = 3 itnr diventare chiaro,diventare evidente claritas atis = f chiarezza clarus a um = agg famoso claudo -is clausi clausum plaudere = 3 tr chiudere clausi = perf da claudo clausola ae = f clausola clemens clementis =agg clemente clementia ae = f clemenza cliens clientis= m e f cliente coactio coactionis =f coazione, costrizione coactus a um = costretto coadiutor oris = m coadiutore coadiuvo as avi atum are = 1 tr coadiuvare coadunatus a um = agg radunato riunito coaduno as avi atum are = 1 tr riunire coarto as avi atum are = 1 tr ridurre codex codicis = codice coeno as, avi atum are= 1 tr cenare coeo is ivi itum ire = accoppiarsi coepi coepisse = cominciare coercitio coercitionis = f coercizione coetus us = compagnia , riunione cogitatio cogitationis = f il pensare, pensiero cogito as avi atum are= 1tr pensare cognata ae = cognata cognatu si = m cognato cognitio cognitionis = f cognizione, conoscenze cognitus-a-um = part pass da conosco , conosciuto, saputo cognoscitivus, a, um = agg., conoscitivo cognosco is cognovi cognitum cognoscere = 3 tr conoscere cognosco, is, cognomi, cognitum, ere = conoscere

cogo is coegi coactum cogere = 3 tr riunire costringere cohabitatio onis = coabitazione cohabito as avi atum are = 1 tr coabitare cohaerentia ae f = coerenza collectivus a-um= agg collettivo collectus a um = raccolto,radunato,riunito collegialis e = agg collegiale collegium-ii= n collegio colligo is legi lectum ligere = raccogliere colligo is collegi collectum colligere = 3 tr radunare,riunire collis collis = colle colloco as avi atum are = 1 tr collocare colloquium i = n colloquio colo is colui cultum ere = 3 tr coltivare color coloris = colore columba ae = f colomba columna ae = f colonna comitatus a um = part pass da comitor comitor- aris atus sum, ari- essere compagno, commemoro as avi atum = 1 tr ricordare commendaticius a um agg = commendatizio commensuro as avi atum are = commensurare, 1 tr commentatus a um = part pass da commentor commentor- aris atus sum, ari-= considerare accuratamente, riflettere, meditare commercium i = commercio,scambio comminatus a um = agg minacciato comminatus a um = part pass da comminor comminor- aris atus sum, ari- minacciare comminus = avv da vicino Commisi = perf da committo commissio onis = f commissione committo-is misi missum committere = 3 affidare commoratio onis = domicilio commoratus a um = part pass da commoror commoror aris atus sum ari =1 dep tr commoror-aris atus sum, ari- risiedere trattenarsi, indugiare communico-as,avi atum are = 1 tr comunicare communis e = agg comune communistus i = comunista communitas atis = comunit commutatis verbis = in altre parole compareo es comparere = 2 intr comparire, presentarsi compelli-is compelli compulsum compellere = costringere compello is puli pulsum ere = 3 tr obbligare spingere costringere compendium i = n compendio comperio is peri pertum ire = appurare scoprire compertus a um = accertato scoperto part pass competens competentis = agg competente competentia ae = competenza compilatio = raccolta Complaceo-es complacui complacitum compiacere = compiacere Complacui = perf da complaceo complector eris complexus sum complecti = 3 dep tr includere

complector- plexus sum, plecti-avvincere, cingere, stringere complector, eris, complexuxs sum, complecti = 3; tr.; dep.; contenere complementarietas, -atis = complementariet, f complementum i = n completamento compleo es complevi completum complere = completare, portare a termine complere probationes = completare le prove complevi = perf da compleo complexus a um = part pass da complector comploro as avi atum are = 1 tr piangere compositio onis = composizione comprobatio onis = conferma comprobo as avi atum are = 1 tr comprovare compromissum i = n compromesso compulsivus a um = compulsivo computo as avi atum are = computare computo as computare = 1 tr contare conamen inis = n tentatvo sforzo conatus a um = part pass da conor concedo is cessi cessum ere = 3 tr concedere conceptus a um = concepito conceptus a um = concepito conceptus-a-um = part da concipio ,concepito concession onis = concessione conciliatio conciliationis = riconciliazione,conciliazione concilium ii = n concilio concino is concinui ere + abl = accordarsi convenire (essere daccordo) concipio is cepi ceptum ere = 3 tr concepire concipio is cepi ceptum ere = concepire conclave-is =n. conclave,stanza concludo is clusi clusum ere = concludere conclusio in causa = conclusione in causa conclusio onis f conclusione conclusivus a um = agg conclusivo conclusus a um = part pass, concluso concomitans antis = agg concomitante concomitatus a um = part pass da concomitor concomitor- aris atus sum, ari-accompagnare concordatarius a um = concordatario concordatio concordationis= f riconciliazione concordatio onis = concordanza concordatus-a-um = part pass da concordo, concordato concordia-ae = concordia , concorditer = concordemente concordo as avi atum are = 1 tr concordare concreditus a um = affidato concredo is credidi creditum ere = 3 tr affidare concubinatus i = concubinato concupisco is,ivi itum ire ere = 3 tr desiderare condelectatus a um = part pass da condelector condelector- atus sum, ari= pari voluptate afficior- compiacersi condemno as,avi,atum, are = 1 tr condannare condemno as avi atum are = 1 tr condannare condicio condicionis = f condizione condicionatus a um = condizionato condiciono as avi atum are = 1 tr condizionare condiscipulus i = m condiscepolo

conditor conditoris = m fondatore, creatore conexio, onis = f. connessione confabulatus a um = part pass da confabulor confabulor-aris atus sum, ari-conversare, chiacchierare confectio confectionis = f redazione, compilazione ,stesura conferentia ae = f conferenza confessio onis = f confessione confessus a um = part pass da cofiteor confestim = avv immediatamente ,subito conficio is feci factum ere = 3 tr portare a termine redarre confirmatio confirmationis = conferma confirmatorius a um = agg confermatorio confirmatus a um = part pass confermato confirmo as avi atum are = 1 tr confermare confiteor eris fessus sum confiteri = confessare conflictualitas conflictualitatis = f conflittualit conformis e = agg conforme confundo is fusi fusum er = 3 tr confondere confuse = avv confusamente confusio confusionis = f confusione congredior eris gressus sum gredi = 3 dep, camminare insieme congregatio congregationis = congregazione congregatus a um = riunito congrego as avi atum are = 1 tr riunire congressus a um = part pass da congredior congruens entis = agg congruente congruenter avv = in modo appropriato, in modo conforme congruo is congruere = 3 coincidere congruus a um = agg congruo coniugalis coniugale = agg coniugale Coniugium ii = unione, matrimonio,coniugio coniunctio onis = unione ( more uxorio ) coniux coniugis = m e f coniuge connaturalis e = agg innato connubium, i = n. connubio conor aris atus sum ari, intraprendere q.c. conor aris conatus sum conari = 1 dep sforzarsi tentare, darsi da fare conqueror eris questus sum queri, dolersi conquestus a um = part pass da conqueror consanguineus a um agg = consanguineo consanguineus, eum = agg., consanguineo consanguinitas, consanguinitatis = f., consanguineit conscendo is conscendere = 3 intr scendere conscientia, ae = f.; coscienza conscius, a, um = agg., consapevole consecratus-a-um=consacrato consectatus a um = part pass da consector consector aris atus sum ari, seguire consecutus a um = part pass da consequor consensualis e= agg consensuale consentiens entis = consenziente consequenter = di conseguenza consequor eris secutus sum sequi = 3 dep seguire, tener dietro consequor eris secutus sum sequi = 3 tr dep raggiungere conseguire

consero is conserui consertum conserere= 3 tr intrecciare conservo as, avi atum are= 1 tr conservare consideratis in seipsis = considerati in se stessi considero, as, avi, atum, are = 1; tr.; cosiderare consiliatus a um = part pass da consilior consilior aris atus sum ari, consigliarsi, deliberare consilium, ii = n., consiglio consobrina, ae = f.; cugina consobrinus, i = m.; cugino consocerus, i = m.; consuocero consolator consolatoris = consolatore consolatrix consolatricis= f. consolatrice consolatus a um = part pass da consolor consolor aris atus sum ari, consolare consortium i = n comunit , unione, comunione constabilio is = dare fondamento constans, constantis = agg.; costante constituo is constitui constitutum constituere = costituire constitutio constitutionis = costituzione constitutivus, a, um = agg.; costitutivo consto, as, steti, statum, are = 1; intr.; constare , essere evidente,consistere consuesco is consuevi consuetum ere = essere consuetudine consueto more = secondo la prassi consuetudo inis = rapporto,relazione consuevi = perf da consuesco consulens consulentis m consulente consulo, is, sului, sultum, ere = 3 tr.; consultare consultatus-a-um = part pass da consulto = consultato consumma tio tionis = f consummatio, consummationis = f., consumazione consummatus, a, um = agg.; consumato consummo, as, avi, atum, are = 1 tr.; consumare conte status a um = part pass da contestor contemno is contempsi contemptum contemnere = 3 tr rimproverare contemplatio contemplationis. = f contemplazione contemplo as,avi,atum,are = 1 tr contemplare considerare, prendere in considerazione, contemptum i = disprezzo contendens contendentis m = contendente contendo is tendi tentum ere = 3 tr sostenere (affermare), dichiarare fermamente contentio contentionis =discussione ,litigio,contesa contentiosus, a, um = contenzioso contentum, i = n.; contenuto contestatio, onis = contestazione contesto as avi atum are 1 tr = contestare contestor aris atus sum ari, =, chiamare a testimonio contextus, us = contesto contiguus a um = agg vicino contiguo continenter = avv completamente contineo-es continui continere = contenere Contingo-is, contigi, contactum contingere =3 tr e intr accadere contionatus a um = part pass da contionor

contionor aris atus sum ari, parlare pubblicamente, dichiarare contra = congiunz avversativa al contrario contra + acc = di fronte a , contro contra= prep + acc= contro, verso contractus, us = contratto contradico is dixi dictum ere = contraddire contradictio contradictionis = f contraddizione contrahens entis = contraente contraho-is contrai contractum contrahere= contrarre, stringere contrarie = avv.; contrariamente contrarietas contrarietatis = f. contrariet contrarius-a-um = agg contrario controversia, ae = f.; controversia contubernium i = n concubinaggio, convivenza contumeliosus-a-um = agg. litigioso convalido, as, avi, atum, are = 1 tr.; convalidare convenientia, ae = f.; convenienza convenio is convenire =4 intr arrivare conventa-ae = convenuta , moglie conventus- a-um = agg convenuto conventus us = riunione conventus-i = m. convenuto, marito convers atus a um = part pass da conversor conversor aris atus sum ari, conversare con, frequentare Converto is verti versum ere= cambiare convictus-us = m. convivenza,vita comune conviva-ae= m.l invitato Conviventia, ae = f.; convivenza convocatus-a-um = part pass da convoco , convocato convoco as avi atum are 1 tr = convocare convolo as avi atum are = convolare cooper atus a um = part pass da cooperor cooperor aris atus sum ari =cooperare copia ae = f abbondanza copiosus-a-um = agg. abbondante, ricco cor cordis = n cuore coram +abl. = davanti coram = avv faccia a faccia corde, domino cornu us = n corno corona ae = f corona Corporalis corporale = agg corporale Corporeus a um = agg corporeo corpus corporis = n corpo Correlatio, onis = correlazione Corrigo, is, rexi, rectum, ere = correggere corroboro as avi atum are = 1 tr confermare corrui = perf da corruo corrumpo-is,corrumpsi,corruptum,corrumpere = 3 tr. indebolire, distruggere corruo is corrui corruere = 3 intr crollare cos = avv cos cosummatus a um = consumato cotidie = avv ogni giorno cras = avv.; domani Creativus a um = agg creativo creator creatoris = creatore creatrix creatricis =f. creatrice creber crebra crebrum = agg frequente crebro = avv frequentemente credibilitas, atis = f.; credibilit

credo is credidi creditum credere= 3 tr credere creo as creavi creatum creare = 1 tr creare crepito as avi atum are = 1 tr crepitare, stridere cresco is crevi cretum ere = crescere crimen; criminis = n.; crimine crimin atus a um = part pass da criminor criminor aris atus sum ari, accusare, contestare crisis crisis = crisi, f Crisis-is= f crisi criterium, i = n.; criterio criticus, a, um = agg.; critico crucifigo is = crocifiggere crudelitas; crudelitatis = f.; crudelt crus cruris = n corna crux crucis = f croce cubile-is= n. giaciglio culpa ae = f colpa Culturalis culturale = agg culturale cultus-us = modo di vevere, culto cum +abl = con cum = + indicativo = quando cum = prep+ abl = con cum =+ congiuntivo = gerundio cum...tum = sia...sia cumdiscipulus i = compagno cumpars partis = controparte cumulatio cumulationis = cumulazione,accrescimento, cunct atus a um = part pass da cunctor cunctor aris atus sum ari, tardare, indugiare cunctus a um = agg tutto cupiditas cupiditatis = desiderio cupio-is cupivi cupitum cupere = 4 desiderare cur = avv perch cura, ae = cura curans, antis = curante curatus-a-um = part pass da curo ,curato curia ae = f curia curo as, avi atum are= 1 tr curare che, guarire currens currentis = corrente curro is cucurri cursum currere = 3 intr correre currus-us = carro cursor oris = cursore custodia ae = f affidamento custodia custodio -is custodivi custoditum custodire =4 tr custodire da principio = avv initio damno as avi atum are = condannare damnum i = n danno daps dapis datus-a-um = part pass da do, dato de + abl = su, riguardo a, da circa, su,di de communi consilio = di comune accordo de facto = di fatto deambulo as avi atum are = 1 tr camminare , passeggiare debeo es debui debitum ere = dovere debeo-es,debui,debitum,debere =2 tr. dovere, essere obbligato debilitas atis = fragilt debitor debitoris = debitore debitrix debitricis = f. debitrice

debitum, in = debito decanatus i = decanato decanus i = m decano december decembris = m. dicembre deceptio deceptionis = f. inganno deceptio, onis = f.; delusione deceptor oris = m ingannatore deceptus a-um = part da decipio decerno is crevi cretum ere = stabilire decerno, is, crevi, cretum, ere; de+ abl = decidere circa decerto decessor decessoris = predecessore decipio-is,decepi,deceptum,decipere = tr. abbindolare decisio decisionis = f decisione decisorius, a, um = agg.; decisorio declamo as declamavi declaratum declamare = 1 tr dichiarare declarare poenam dichiarare la pena declaratio declarationis = f dichiarazione declaratio, onis = dichiarazione declaro-as declaravi declaratum declarare = 1 tr dichiarare decontor aris ari = esitare decretum-i =decreto decisione decretus-a-um = part pass da decrevi=perf da decerno decunctor; aris, ari, 1 dep. intr= esitare decurro is = trascorrere dedi = perf da do-as dedign atus a um = part pass da dedignor dedignor; aris, atus sum, ari, 1 dep. tr= sdegnare, respingere, Deditus a um = dedito a, intento a deduco, is, duxi, ductum, ere = 3 tr.; dedurre deductio deductionis = deduzione dedum = avv da un pezzo defectio animi = depressione defectus us = m mancanza ,difetto, vizio defendo is, defense, defensum, ere = difendere defensatrix defensatricis = difenditrice defensio defensionis= f.difesa defensionalis defensionale = agg difensivo defensor defensoris = m difensore defero fers tui latumferre = affidare ,sottoporre defessus a um =part pass da defetiscor defetiscor; eris, fessus sum, fetisci, 3 dep. intr= stancarsi deficio is defeci defectum deficere = 3 venire meno definio is ivi itum ire = 4 tr definire definitio definitionis= f definizione definitivus, a, um = agg.; definitivo definitus-a-um = agg definito degredior; eris, gressus sum, gredi, 3 dep. intr= scendere, andarsene, dehinc = avv .; da ora in poi dehort atus a um = part pass da dehortor dehortor; aris, atus sum, ari, 1 dep. tr= dissuadere, sconsigliare dein = avv poi, infine dein/deinde = avv successivamente deinde = avv poi deitas deitatis = f. divinit deiudicatus a um = giudicato

delabor; eris, lapsus sum, labi, 3 dep. intr = cadere da, cadere gi, scendere, derivare delamentor aris ari = lamentarsi delaspus a um= part pass da delabor delatus-a-um = part pass da defero delectatio delectationis= f. divertimento delector; aris, ari, 1 dep. tr= dilettare delegatus, i = delegato deleo eo evi etum ere= 2 tr. distruggere deleo es delevi deletum delere = 2 tr distruggere delevi = perf da deleo deliberatio, deliberationis = decisione delibera deliciae-arum = la delizia Delineo as avi atum are = 1 tr delineare delinquo is relinquere = 3 tr lasciare delucidatio onis = chiarimento ,delucidazione deludo is, delusi, delusum deludere = beffeggiare, prendere in giro demando as avi atum are = affidare dementia ae = demenzia, f demereor; eris, eri, 2 dep. tr= conciliarsi deminutio deminutionis = f riduzione demiratus a um = part pass da demiror demiror; aris, atus sum, ari 1 dep. tr= essere molto meravigliato di, essere sorpreso, demissio (-onis) animi = depressione demitto is misi missum ere= 3 tr demographicus a- um = agg demografico demolior; iris, molitus sum, iri, 4 dep. tr= far scendere, demolire, respingere, allontanare, abbatere, distruggere demolitus a um = part pass da demolior demonstro, as, avi, atum, are = dimostrare demoratus a um = part pass da demoror demoror; aris, atus sum, ari, 1 dep. intr = trattenersi, restare; intr. trattenere, ritardare demum = avv infine denegatio onis = negazione denegatus a um = negato denego as avi atum are = 1 tr negare denfendo is = difendere denique = avv infine denique congiunz conclusiva = infine denoto, as, avi, atum, are = 1 tr.; denotare denuntiatio,denuntiationis= f.notificazione, denuncia denuo = avv.; di nuovo deordinatio deordinationis = disturbo ,disordine deordinatus a um = agg. disordinato deoscul atus a um = part pass da deosculor deosculor;aris, atus sum, ari, 1 dep. tr= baciare con passione dependens dependentis = agg. dipendente dependentia ae f = dipendenza depono, is, posui, positum, ere = 3 tr.; deporre depopulatus a um = part pass da depopulor depopulor; aris, atus sum, ari, 1 dep. tr= saccheggiare, devastare depositio depositionis = deposizione, testimonianza deprecatio deprecationis = f preghiera deprecatus a um = part pass da deprecor deprecor; aris, atus sum, ari, 1 dep. tr= stornare, implorare, chiedere con insistenza depressio, depressionis = f.; depressione

10

deputatus, a, um = deputato dequeror; eris, questus, queri, 3 dep. tr= lamentarsi di dequestus a um = part pass da dequeror dercerno, is, crevi, cretum, ere = 3 tr.; decretare derelictio onis = f abbandono derelinquo is reliqui relictum relinquere = abbandonare descendo is descendi descensum descendere=3 intr scendere descriptus, a, um = descritto desero is deserui desertum ere = 3 tr abbandonare desertio onis = f abbandono desiderium ii = n desiderio desidero-as desideravi desideratum desiderare = 1 tr desiderare Designo-as avi-atum-are= designare desino-is desinere = 3 tr finire, cessare despensatio onis = dispensa despero as avi atum are = 1 tr disperare destituo id stitui stitutum ere = lasciare privo di , privare destruo = distruggere desum dees defui deesse = mancare detectio detectionis = f manifestazione detectus a um = scoperto part pass detego is texi tectum ere = 3 tr svelare, scoprire deteminatus a um = part pass determinato determinans, antis = agg.; determinante determinatio determinationis = accezione , f determino as avi atum are = 1 tr determinare deus i = dio devener atus a um = part pass da deveneror deveneror; aris, atus sum, ari, 1 dep. tr= stornare devenio is veni ventum ire = 4 intr giungere deversorium i = albergo devolvo = trasmettere devoro-as avi atum are = 1 tr divorare devote = avv devotamente devotio devotionis = f attaccamento, devozione di lapsus a um = part pass da dilabor diaconus i= diacono diagnosis, is = diagnosi dialogus, i = m.; dialogo dicatus a um = agg dedicato dicatus, a, um + dat = dedicato a dichotomicus, a, um = agg.; dicotomico dico is dixi dictum ere = 3 tr. dire dictamen, dictaminis = n.; dettame dictum i = n parola, detto dies diei = giorno differentiatio, onis = f.; differenza differenziazione differo, fers ,tuli, latum, ferre = differire difficilis difficile = agg difficile difficultas difficultatis =difficolt difficulter= avv. con difficolt diffiteor; eris, eri, 2dep. tr= non confesare, negare

digero-is digessi digestum digerire= preparare digestus-a-um = part pass da digero dignitas dignitatis = f dignit dignosco is dignovi dignotum ere = distinguere , riconoscere dilabor, eris, lapsus sum, labi = 3 dep. intr.scorrere di qua e di l, dissiparsi, dissolversi: sbandarsi: crollare , scorrere via dilatio dilationis= dilazione dilatus, a, um = differito dilaudatus a um = lodato molto, part pass dilaudo as avi atum are = lodare molto, 1 tr dilect us a um = agg amato dilectio tionis = f amore diligenter = avv diligentemente diligentia-ae = f diligenza diligo is dilexi dilectum dirigere = 3 tr amare dilucido modo = in modo molto chiaro dimensio, onis = f.; dimensione dimensus a um = part pass da dimetior dimetior, iris, mensus sum, metiri = 4 dep. tr. misurare calcolare dimico as avi atum are = 1 lottare dimissio a praestatione laboris = licenziamento dimissio dimissionis = espulsione, rinvio dioecesis eos = diocesi directe = avv. direttamente directus a um = agg. diretto dirigo is derexi directum ere = dirigere dirimens dirimentis = agg. dirimente dirimo is emi emptum ere=3 tr risolvere (il matrimonio) dirimere troncare disceptatio onis = discussione disceptatus a um = discusso discepto as avi atum are = 1 tr. discutere di,disputare su, pronunciare un giudizio discidium ii = discussione disciplina ae = f. disciplina disciplinaris e = agg. disciplinare discipula ae = f alunna discipulus i = m alunno disco-is discere = iii tr. imparare discordia ae = f discordia discordis discorde = agg discorde, differente discrepantia ae =tensione discordanza discrepanza discrepo as avi are = 1 intr. essere in disaccordo, discordare discretio discretionis = discernimento ,discrezione discretionalis e = agg. discrezionale discretivus a um = agg. Discrezionale dicretivo discrimen, discriminis = n.; differenza discussio onis = dibattimento discussione discussorius a um = discussorio discutio is scussi cussum ere = tr. discutere disfunctio onis = f. disfunzione disiungo is iunxi iunctum ere = 3 tr separare, dividere dispensatio dispensationis = f. dispensa dispenso as avi atum are = 1 tr. dispensare dispono is posui positum ere = disporre dispositivus a um = agg. dispositivo disputatio onis = dibattimento

11

disputo as avi atum are = 1 tr. disputare,discutere dissensio onis = dissenso dissentio dissentionis = discussione dissimilis e = agg. dissimile, diverso dissolubilis e = agg. dissolubile dissolvo is slvi solutum ere = 3 tr sciogliere dissuadeo es suasi sua sum ere = dissuadere dissuadeoes,dissuasi,dissuasum,dissuadere= dissuadere,opporsi Distinctio distinctionis = distinzione distinctus-a-um = agg distinto distinguo-is distinguere = 3 tr distinguere distributio distributionis = f distribuzione ditatus bina prole = arricchito da due figli dito-as avi atum are = arricchire diu = avv a lungo diutinus, a, um = agg.; continuato diuturnus-a-um = agg. durevole, che dura a lungo divagor, aris, ari = 1 dep. intr., errare qua e l, vagare divergentia ae = divegenza diversimode = in modi diversi, avv diversus-a-um= agg diverso dives divitis = agg ricco divido is divisi divisum dividere= 3 tr dividere divinus a um = agg divino divitiae-arum = la ricchezza divortium ii = n divorzio divulgatio onis = divulgazione dixi = perf da dico do, das, dedi, datum, dare = 1 tr.; dare doceo es docui docitum docere = 2 tr insegna doceo es docui doctum ere = insegnare docilis e agg = docile doctor doctoris = m dottore doctrina ae = f dottrina doctrinalis e = agg. dottrinale documentalis e = documentale documentum i = n documento doleo es dolui doliturus ere = dispiacersi ,lamentarsi rammaricarsi dolor doloris = dolore dolosus a um = fraudolento dolum i = n inganno ,dolo domesticus a um = agg. domestico domicilium ii = n domicilio, casa domin atus a um = part pass da dominor domina-ae = f signora, padrona dominans antis = dominante dominor, aris, atus sum, ari = 1 dep. intr., dominare, essere padrone, aver dominio, regnare, prevalere dominus- i = m signore , padrone dominus i = signore domus us = f casa don o as avi atum are = 1 tr donare Donatio donationis = f donazione donatus a um laurea = laureato donec + indic o cong = finch donec + indic o cong = finch non donec= finch dono as donavi donatum donare = 1 tr

donare donum i = n. dono dormio is dormivi dormitum dormire = 4 intr addormentarsi dormio is ivi itum ire = 4 dormire dovunque ubicumque = avv. Dramaticus-a-um = agg drammatico droga ae = f. droga dubium-ii = n dubbio duco is duxi ductum ducere = 3 tr guidare, condurre ductus a um = part pass da duco dulcedo dulcedinis = f dolcezza dulcis-e = agg. dolce dum + pres indic = mentre dum + indic o cong = finch, finch non dum = mentre dummodo + cong = purch dumtaxat = avv almeno dumtaxat= avv fin l, solamente duo duo = due duodecim = dodici duodenalis e = agg duodenale duplex icis = agg. duplice duraturus a um = agg. duraturo dux ducis = m comandante dynamicus, a, um = agg.; dinamico e contra = congiunz avversativa al contrario e tenore e, ex + abl. = da e. g. (exempli gratia) = per esempio ebriua a um = ubriaco ebur eboris = n avorio ecce = ecco ecclesia ae = chiesa ecclesiasticus-a-um = agg ecclesiastico edico is edixi edictum edicere = stabilire ,ordinare,affermare edictum i = n notifica edixi = perf da edico educatio educationis= f educazione educo as avi atum are = 1 tr. educare educo is eduxi eductum educere = 3 tr tirare fuori effectus us = effetto efficacitas atis = f. efficacia efficax acis = agg. efficace efficientia ae= f efficenza efformo as avi atum are = 1tr formare effulsi= perf da effundo effundo is effulsi effulsum ere= effondere ego mei = io egoismus i = m egoismo egredior eris gressus sum egredi = 3 dep intr uscire egredior, eris, gressus sum, gredi = 3 dep. intr. e tr. intransitivo uscire, andare fuori sbarcarefig., uscire di, allontanarsi da: salire, ascenderetransitivo uscire da olt egregius a um = agg egregio eiacul atus a um = part pass da eiaculor eiaculor, aris, atus sum, ari = 1 dep. tr., lanciare con forza, scagliare, gettar fuori, proiettare elabor eris lapsus sum labi = trascorrere

12

elabor, eris, lapsus sum, labi = 3 dep intra scivolar fuori sfuggire a = sottrarsi sparire, tra, scampare,evitare elapsis terminis = trascorsi i termini electio onis = scelta elezione electivus a um = agg. elettivo electronicus a um = agg. elettronico electus a um = part pass scelto electus -a-um = agg elementarius a um = agg. elementare elementum i = elemento elevo-as,elevare= 1 tr elevare elicio elido is lisi lisum ere = sopprimere eligo ig legi lectum ere = 3 tr scegliere elisabeth = elisabetta elocutus a um =part pass da eloquor eloquor, eris locutus sum loqui = 3 dep parlare , esprimersi tr. dire, , esprimere, intr. discorrere, conversare eluceo es eluxi ere = manifestare eluxurior, aris, ari = 1 dep. intr., crescere con sovrabbondanza di, con labl. emendatio onis = emendazione emensus, a, um, part pass da emetior emergo is merxi merctum ere = 3 tr. emergere emeritus a um = agg. emerito emetior, iris, mensus sum, iri = 4 dep. tr. misurare dare, offrire, accordare in larga misura eminens eminentis = agg. eminente eminentissimus a um = eminentissimo eminus = avv .; da lontano eminus = avv da lontano emisi = perf da emitto emissio emissionis f = emissione emitto is emisi emissum emettere = 3 tr emettere, Emorior, eris, mortus sum, mori = morire emortuus a um = part pass da emorior emotio emozioni = f. emozione emotionaliter = avv. emotivamente empathia ae f = empatia emptio onis = f acquisto emptor emptoris = m compratore, acquirente enarro as avi atum are= 1 tr raccontare Enascor, eris, natus sum, nasci = nascere enato as avi atum are = 1 tr nuotare enatus a um = part pass da enascor enim = congiunz esplicativa infatti enisus a um = part pass da enitor Enitor, eris, nisus e nixus sum, niti = sforzarsi di uscire da, farsi strada a stento enixus a um = part pass da enitor Ens entis = ente entitas atis = f. entit enucleatus a um = studiato enuntiatio enuntiationis = f enunciazione eo is ivi itum ire =andare ephemeris idis = quotidiano ( giornale ) episcopalis e = agg episcopale episcopatus us = m episcopato episcopus i = m vescovo episodium i = n. episoio epistula-ae = f lettera epistularis e agg = epistolare eques equitis = m cavaliere

equidem = in verit equus.-i = m cavallo ereticus i = m eretico erga + acc = verso erga + acc = nei confronti di Erga= prep + acc verso,nei confronti di ergo congiunz conclusiva = pertanto ergo dunque = congiunz conclusiva ergo congiunz conclusiva = perci erigo is erexi erectum erigere= 3 tr erigere eripio is eripui ere = liberare eripui = perf da eripio erroneus a um = agg. Erroneo sbagliato error erroris= errore eruo is erui erutum ere = 3 tr scoprire portare alla luce tirare fuori,scoprire essentialis e = agg essenziale estendo-is,estendi,extensum estendere= 3 tr.tendere allungare et =e congiunz copulativa etenim = congiunz esplicativa infatti ethicus a um = agg. etico etiam = congiunz copulativa anche etiamsi = + indic o cong anche se etsi = + indic o cong anche se evado is vasi vasum ere = 3 intr risultare,venire fuori,diventare evado-is evadere = 3 intr uscire evagatus a um = part pass da evagor Evagor, aris, atus sum, ari = andare vagando, vagare Evanesco is vanui ere= 3 intrsvanire, indebolirsi evangelium ii= n vangelo evangelizo as avi atum are = 1 tr evangelizzare evectus a um = elevato evenio-is eveni,eventum evenire =risultare,,avvenire, venire evenire praegnans = rimanere incinta evenit ut + congiunt= avviene che, accade che eventus us = avvenimento Evidens evidentis = agg evidente evidenter = avv. evidentemente evidentio as avi atum are = 1 tr evidenziare evinco is vici victum ere = 3 tr. Evincere,dimostrare evito as avi atum are = 1 tr evitare evolo as avi atum are = 1 tr volare via evolutus a um = agg. evoluto ex = prep + abl = da ex alia parte = daltra parte ex industria = avv.; deliberatamente ex integro = integralmente ex officio = dufficio exactio onis = f riscossione exactus , a um = part pass da exago, trascorso exalto a as avi atum are = 1 coniug trans, esaltare examen examinis = esame examinare testes = interrogare examino as avi atum are = esaminare,interrogare exarare sententiam = scrivere la sentenza exaratio exarationis = redazione, compilazione ,stesura exaratus a um = redatto exaro as avi atum are = scrivere

13

excellens excellentis = agg eccellente excello is = eccellere excelsus a um = agg. eccelso exceptio onis = f. eccezione excepto quod = eccetto il fatto che ,eccettuato il fatto che excito-as-avi-atum-are = 1 tr eccitare excludo is exclusi exclusum excludere = 3 tr escludere exclusio exclusionis = esclusione exclusus a um = escluso excruciatu s a um = part pass tormentato excrucio as avi atum are = 1 tr tormentare excusatio onis = scusa excuso-as ,avi,atum, are = 1 tr scusare excussio = esame, aascolto interrogatorio excutio-is excussi excussum excutere= esaminare,ascoltare executio onis = esecuzione executivus a um = agg. esecutivo executorius a um = agg esecutorio exemplar exemplaris = n copia,modello ,esempio exemplum i = n esempio exequor eris secutus sum sequi = svolgere exerceo es exercui exercitum ere = esercitare exercitatio lusoria = partita exercitatio athletica = sport exercitator exercitatoris = allenatore exercitatus-a-um = p.pass da exercito exercitium i = n esercizio exercito as avi atum are = 1 tr. esercitare exercito-as exercitavi exercitatum = 1 tr. esercitare exercitus a um = part pass da exerceo exercitus us = esercito exhibeo-es exhibui exibitum exibere= presentare, produrre exhibere libellum = presentare il libello exhibitus aum = presentato exhortatio exhortationis = esortazione , invito exhortatus a um = part pass da exhortor Exhortor, aris, atus sum, ari = esortare, incoraggiare exibehere libellum = presentare il libello exibui = perf da exhibeo exigentia ae = f esigenza exigo is egi actum ere = 3 tr. esigere exiit eximius a um = agg. importante exinde = avv da allora existentia-ae = esistenza existimatio existimationis = f valutazione,stima existimo as avi atum are = 1 tr stimare existimo-as,avi atum are = 1 tr stimare, ritenere exitus us = esito Exordior, iris, orsus sum, iri = ordire, tramare Exorior, eris, ortus sum, iri = sorgere, uscir fuori exoro as avi atum are = 1tr pregare, implorare exortus a um = part pass da exorior exortus a um = part pass da exorior, nato, apparso expecto as, avi atum are= 1 tr aspettare

expedio is expedivi expeditum expedire = 4 tr spedire expeditissime = avv con la massima urgenza expeditissime = con la massima celkerit expensa ae = spesa expensa iudicialis = spesa giudiziaria experientia ae = f. esperienza experimentum i = esperimento Experior, iris, expertus sum, iri = esperimentare, mettere alla prova expertus a um = part pass da experior expetitus a um = richiesto expeto is ivi itum ere 3 tr che = ut = chiedere Expiscatus a um = part pass da expiscor Expiscor, aris, atus sum, ari = cercare, indagare explano as avi atum are = 1 tr chiarire,spiegare,esporre expleo es,plevi pletum plere = completare adempiere compiere expletis explendis = espletato tutto il dovuto expletis explendis = espletato tutto quello che deve essere espletato explicare subtilius ,explico as avi atum are = Precisare explicatio onis = spiegazione explicite avv = esplicitamente explico as explicavi explicatum explicare = 1 tr spiegare expono is ,posui , positum ,ponere= 3 tr esporre expositio onis = esposizione expositus a um = part pass da expono esposto expostulo as avi atum are =1 tr chiedere exposui = perf da expono expresse = avv. espressamente exprimo is expressi expressum exprimere = esprimere ,indicare expulsus a um = part pass da expello = espulso exquisitus a um = part pass da exquiro,richiesto, esaminato,ricercato exrtortus a um = estorto exsecratus a um = part pass da exsecror exsecror: aris, atus sum, ari. 1 dep. tr. maledire, exsecutus a um = part pass da exsequor Exsequor exsequeris exsecutus sum exsequi = dep tr eseguire, compiere exsequor: eris, exsecutus sum, exsequi. 3 dep. tr. seguire il funerale, accompagnare al sepolcro. exspatiatus a um = part pass da expatior exspatior: aris, atus sum, ari. 1 dep. intr. straripare. Exspectatio expectationis =attesa exstimo as avi atum are = reputare exstinguo is = estinguere exstintio exstintionis = f. estinzione exsurgo is exsurrexi exsurrectum exsurgere = 3 intr sorgere,alzarsi extendi= perf da extendo extendo is tendi tensum tendere = estendere extendo is tendi tentum ,tensum ere = estendere extensivus a um = agg. estensivo extensor extensoris = m. estensore

14

extensus a um = part passs redatto extenuatio onis = f. attenuazione externe = esternamente, avv externus a um = agg. esterno extorqueo = 2 tr. estorcere extra = prep + acc = al di fuori di extra + acc = fuori da, allinfuori di extraconiugalis e = agg. extraconiugale extraiudicialis e = agg. extragiudiziale extraneus a um = agg. estraneo extrinsecus a um = agg. estrinseco exul exulis = agg esule exulto as avi atum are = 1 tr exussus a um = part pass da excutio, esaminato fabricatus a um = fabricor fabricor: aris, atus sum, ari. 1 dep. tr. fabbricare, fare, foggiare. fabrus- i =m fabbro fabula-ae = f. favola fabulatus a um = part pass da fabulor fabulor: aris, atus sum, ari. 1 dep. tr., intr. parlare, conversare, cianciare. facere certiorem aliquem de aliqua re = informare facere lucrum = guadagnare facere mentionem = riferire facinus facinoris = n azione, fatto, azione cattiva facio is feci factum facere = tr fare factor factoris = autore creatore factum-i = n. fatto azione, impresa factus a um = pert pass da facio facultas facultatis = f facolt fallo,is fefelli falsum fallere = 3 tr. ingannare tradire falsitas atis = f. falsit falso = avv falsamente falsus a um = agg. falso falx falcis= falce familia ae = f famiglia familiaris e = agg. familiare famulatus a um = part pass da famulor famulor: aris, atus sum, ari. 1 dep. intr. servire, essere al servizio di, essere sottomesso a. famulus i = m servitore fanatismus i m = fanatismo fas (il diritto divino) fasciculus i = m fascicolo fassu a um = part pass da fateor fatalis e = agg fatale fateor eris fassus sum eri = 2 dep tr ammettere,confessare mostrare, far conoscere , dichiarare fator: eris, fassus sum, eri. 2 dep. tr. confessare, riconoscere, ammettere. fatuitas fatuitatis = stupidit, f faustus a um = agg fuasto favens entis = favorevole faveo es favi fautum ere+ dat = favorire essere favorevole favor oris = favore februarius ii= febbraio feci = perf da facio fecunditas,fecunditatis = f. fecondit feliciter = avv felicemente felix felicis = agg felice

fere = avv circa, quasi.; del tutto feria ae = vacanza feriatus a um = agg. festivo fero fers tuli latum ferre= tr portare sopportare ritenere, emettere,emanare ferocia-ae = f ferocia ferox ferocis = agg feroce ferre decreta emanare decreti ferre sententiam = emanare la sentenza ferrum i = n ferro fertilis fertile = agg fertile fervor fervoris = fervore fessus a um = agg stanco festuca ae = f ramoscello fictio onis = f finzione , simulazione fictitius a um = agg. fittizio fideidignus, a, um = agg., degno di fede fidelis fidele = agg fedele fidelis is = m fedele fidelitas atis = fedelt fideliter avv = fidelmente fides fidei = f. fede figura ae = figura filia ae = figlia filiolus-i= m. figlio filius i = figlio finio is finivi finitum finire = portare a termine,finire finis is = f fine confine finitimus a um = agg confinante finitus a um = agg terminato firmamentum i = n firmamento firmatus a um = confermato firmis muneribus = restando fermi gli obblighi firmiter = avv. fermamente firmus a um = fermo fit = accadere flagello as avi atum are = 1 tr flagellare fleo es, flevi fletum flere = 2 tr piangere fletus-us = pianto flos floris = f fiore fluctus-us =onda flumen fluminis = n fiume fluvium ii = n fiume fluxus us = flusso foedus foederis = n patto foemina ae = f. donna folium i = n foglio fondamentum-i = n. fondamento fons-fontis = m. sorgente ,fonte foras = avv fuori forensis e = agg. forense forma-ae = forma formalis e = agg formale formaliter = avv formalmente formatio onis = f formazione formica ae = f formica formos us a um = agg formoso formula ae = f formula formulatio formulationis f = formulazione formulatus a um = formulato forsit = avv forse forsitan = avv forse fortasse = avv forse forte = avv per caso forte = per caso

15

fortis forte = agg forte fortiter = avv fortemente fortitudo fortitudinis = f fortezza fortuna ae= fortuna fortunae =beni di fortuna forum civile = tribunale civile forum competens = foro competente forum-i = n foro fossa ae = f fossa foveo es fovi fotum ere = favorire fractus-a-um =part.agg. di frango, rotto,spezzato fragilis fragile = agg fragile fragilt = f debilitas atis frango,is,fregi,fractum frangere = 3 tr. spezzare,rompere frater fratris= m. fratello frater fratris = fratello fraternitas,fraternitatis = f. fraternit frattanto = avv interim fraudatio onis = frode fraus fraudis = inganno frequens frequentis = agg frequente frequenter = avv. frequentemente , con frequenza frequentia ae = frequenza frequento-as,avi atum are = 1 tr frequentare frigidus-a-um= agg freddo frigus frigoris = n freddo frons frontis = f fronte fructus-us =frutto frugalis frugale = agg frugale fruiscor: eris, fruitus sum, fruisci. 3 dep. intr. fruire, godere. fruitus a um = part pass da fruor-----------------frumentatus a um = part pass da frumentor frumentor: aris, atus sum, ari. 1 dep. intr., tr. foraggiare, approvviggionare di grano. fruor-eris, fruitus sum, frui=3.dep. tr. = far uso, dilettarsi frustra =avv inutilmente frustratio onis = f frustrazione frustratorius a um = agg frustrante frux frugis = f frutto fugio-is fugi fugitum fugere= 3 tr fuggire fui= perf da sum fulcimentum i = n appoggio sostegno fulcrum i n = fulcro fulgor oris = splendore fulgur fulguris = n folgore funct us a um = part pass da fungor functio functionis = funzione, f fundamentalis e = agg. fondamentale fundamentum i = n fondamento fundatus a um = part.pass. da fundo, fondato, appoggiato ben fondato ,saldo,valido fungor + abl = svolgere fungor-eris, functus sum, fungi=3.dep. tr. = eseguire fuori foras = avv furat us a um = part pass da furor furor-aris, atus sum, ari=dep. tr. =rubare furtim = avv di nascosto Futurus-a-um = agg futuro galilea ae =f galilea gaudeo es gavisus sum guadere = semidep 2 tr godere

gaudium ii = n gioia gelidus a um = agg gelido, freddo gemeo es gemere= piangere gemma-ae = f gemma, pietra preziosa generalis e = generale generatio onis = f generazione , procreazione generice avv = genericamente genericus aum = agg generico genitor genitoris= m e f procreatore,genitore genitrix genitricis=f. genitrice, madre gens gentis= f gente genuo is = generare genus generis = n genere genus generis =n genere , stirpe gerere curam de+ abl = occuparsi di germino-as avi,atum,germinare = 1 germogliare gero is gessi gessum gerere= 3 tr fare gesticulatus a um = part pass da gesticulor gesticulor-aris atus sum ari = gesticolare gestus us = gesto gigno-is genui genitum gignere= 3 tr generare nascere giovanile= agg iuvenilis e glans glandis = f ghianda gloria ae = f gloria glorifico as,avi,atum,are = 1 tr glorificare gradatim = avv gradatamente gradior-eris, gressus sum, gradi=3.dep.tr. = camminare gradus us = grado graecatus a um = part pass da graecor graecor aris atus sum ari = vivere alla greca gramatica ae = f grammatica grando grandinis = grandine grassatus a um = part pass da grassor grassor-aris, atus sum, ari=dep.tr. =camminare, errare grata ae = grata gratatus a um = part pass da grator gratia-ae = f grazia ringraziamento gratificatus a um = part pass da gratificor gratificor-aris, atus sum, ari=dep.tr. =compiacere grator-aris, atus sum, ari=dep.tr. = congratularsi gratulatus a um = part pass da gratulor gratulor-aris, atus sum, ari=dep. =congratularsi gratus-a-um = agg grato gravamen gravaminis = n gravame gravamen inis = n gravame graviditas, graviditatis = gravidanza gravis grave = agg grave graviter = avv gravemente gremium-ii = n. grembo. seno gressus a um = part pass da grex gregis = f gregge gynaecologicus a um = agg ginecologico habens entis = avente habeo es habui habitum habere = avere , ritenere giudicare credere habere prae oculis = m leggere con attenzione habere rationem = tenere conto habere ratum = ratificare habilis e = agg abile atto (idoneo ) habitatio habitationis=f casa, abitazione

16

habito as habitavi habitatum habitare = 1 tr abitare habitualis e = agg abituale habitualiter avv = Abitualmente habitudo inis = f abitudine habitus a um = part pass da habeo = avuto habitus us = atteggiamento, condizione habui = perf da habeo hac = avv per di qua hactenus = avv. fino ad ora Haereo-es,haesi,haesum , haerere= restare haeres haeredis = erede haesitatio haesitationis f = esitazione haesito as avi atum are = 1 esitare essere dubbioso harmonia ae = f armonia haud = avv non , affatto haud dubie = senza dubbio haud obstante = nonostante haudquaquam = avv per nulla affatto hebdomada ae = settimana hedonismus i = m edonismo helluatus a um = part pass da helluor helluor, -aris, -atus sum, -ari: 1 dep. intr. gozzovigliare, darsi ai bagordi herba ae = f erba heri = avv ieri hic = avv qui hic haec hoc = agg e pronome , questo hiems hiemis = inverno hierosolyma ae = gerusalemme hinc = avv.; di qua = dora in poi hircus i = m caprone hirundo hirundinis = f rondine historia ae = f storia hodie = avv oggi hodiernis temporibus = al giorno doggi hodiernus a um = agg odierno,attuale homo hominis= m uomo homologatio homologationis = omologazione homologatus a um = omologato homophilia ae = f omosessualit, omofilia honestas honestatis =f. onest honestus a um = agg onesto hora ae = f ora hortatus a um = part pass da hortor hortor, -aris, -atus sum, -ari: 1 dep. tr. esortare, estimulare hortus-i = m.giardino hospes hospitis = m ospite, hostia ae = f ostia, vittima hostis is = nemico huc = avv verso qua hucusque fin qui = huismodi = di tal modo humanitas humanitatis = f umanit humanus a um = agg umano humanus a um = agg umano humilis e = agg umile humilitas humilitatis = f. umilt hymnus i = inno hypothesis is = ipotesi hypotheticus a um = agg ipotetico

iaceo es iacui iacitum iacere = intr 2 giacere iactatio onis = f agitazione iaculatus a um = part pas da iaculor iaculor, -aris, -atus sum, -ari: 1 dep. tr. ed intr. lanciare dardi iam = avv gi ianua ae = f porta ianuarius i = gennaio ibi = avv l, l ictus-us = colpo,percossa id est = cio id temporis = a quell tempo idea-ae= f idea idem eadem idem = il medesimo, lo stesso identifico as avi atum are = 1 tr identificare identitas identitatis = identit ideo congiunz conclusiva = pertanto, perci ideologicus a um = agg ideologico idioma idiomatis = n lingua idoneitas atis = f capacit idoneit iecur iecinoris n. fegati iecur iecoris n. fegato iesus us = m ges igitur congiunz conclusiva = perci, pertanto quindi dunque ignarus a um = agg ignaro ignavia ae = f pigrizia ignescor,eris esci , = 3 intr. ardere, brusciare ignominiosus a-um =agg ignominioso ignoratus a um = agg sconosciuto ignoro-as, ignoravi, ignoratum ,ignorare= 1 tr ignorae ignosco is ignovi ignotum ignoscere = perdonare ignotus = sconosciuto il lapsus a um = part pass da illabor ilium ii = n illabor, --eris, illapsus sum, illabi: 3 dep. intr. scivolare illac = avv per di l ille illa illud = agg e pronome , quello illecebra ae = f lusinga,attrattiva illegitimus a um = illegittimo illic = avv l, l

illiceitas atis = illiceit illicitus a um = agg illecito illico = avv immediatamente illinc = avv di l illuc = avv verso l illuctor aris ari = lottare sopra illumino as avi atum are = 1 tr illuminare illustro as avi atum are = 1 tr spiegare imaginat us a um = part pass da imaginor imaginor, -aris, -atus sum, -ari: 1 dep. tr. raffigurarsi, sognare imber imbris = m pioggia imitat us a um = part pass da imitor imitatio imitationis = f imitazione

17

imitor, -aris, -atus sum, -ari: 1 dep. tr. riprodurre, fingere immaculatus-a-um=immacolato(agg) immaturitas atis = f. immaturit immaturus a um = agg immaturo immediate = avv immediatamente immerito = avv a torto immeritatamente immo = avv anzi o meglio immo = congiunz avversativa al contrario, anzi immo vero = congiunz avversativa anzi immoderatus a um = agg smoderato immolo as, avi atum are= 1 tr immorior, moreris, mortuus sum, mori: 3 dep. intr. morire immortalis immortale = agg immortale immortuus a um = part pass da immorior immunis e = agg. immune immutatus a um = agg immutato impedimentum i = n impedimento impedio is ivi itum ire = 4 tr impedire impeditus a um = inpedito imperator imperatoris = imperatore, comandant imperatrix imperatricis=f. imperatrice imperitia ae = imperizia impersonale accidit = accadere impiger impigra impigrum = agg attivo impleo es evi etum ere = 2 tr completare implicatio implicationis f = implicazione implico as avi atum are = 1tr implicare imploro as avi atum are= 1 tr implorare impono imponis imposui impositum imponere = imporre impossibilis e = agg. impossibile impotentia ae = f impotenza impotentia coeundi = impotenza copulativa impraevisus a um = imprevisto, agg imprecat us a um = part pass da imprecor imprecor, -aris, -atus sum, -ari: 1 dep. tr. imprecare impresentiarum = nelle presenti circostanze imprimis = innanzitutto imprimo is pressi pressum ere = 3 tr stampare,imprimere imprudentia ae = f.imprudenza impugnare matrimonium= impugnare il matrimonio impugnatio onis = f impugnazione impugnatus a um = impugnato impugno as avi atum are = impugnare impulsivus a um = impulsivo, agg imputabilitas imputabilitatis = imputabilit, f imputatio imputationis = f. imputazione in + acc = ( moto a luogo ) = in verso ad in + abl ( stato in luogo) = in, nel in casu = nel caso specifico in concreto = concretamente in dies = di giorno in giorno in genere = in generale in limine in medias res = al centro della questione in omni casu = in ogni caso in pectore = nominato ufficiosamente in presentiarum = nelle presenti circostanze inabilis e = agg inasbile inaequilibrium-ii =n squilibrio

inappellabilis e = agg inappellabile inaudio is ivi itum ire = 4 tr venire a conoscenza, sentire dire incapacitas incapacitatis = f incapacit incapax acis = agg incapace incarnatio incarnationis = f. incarnazione incaute = avv incautamente Incendo i scendi censum ere = incendiare incertitudo inis = f incertezza Incertus-a-um = agg incerto incipio is cepi ceptum ere =3 tr iniziare,intraprendere dare inizio Inclinatio onis = inclinazione includo is clusi clusum ere = includere, racchiudere, 3 tr inclusus a um = incluso incola-ae = m abitante incolatus a um = part pass da incolumis incolume = agg incolume incompetens incompetentis = agg incompetente incompetentia ae = f incompetenza incongruens entis = incongruente incongruentia ae = incongruenza inconscius a um = inconscio, agg inconstantia ae = f incostanza inconsulto = senza avere consultato inconsulto ordinario loci inconsummatio onis = f non consumazione incorporatio incorporationis = incorporazione increbresco is crebrescui ere = 3 aumentare ,diventare pi frequente incrementum i = n incremento incumbere studiis = studiare incumbo is + dat = toccare a Incumbo is,incubui incubitum incumbere dat o in+ acc = 3 dedicarsi a spettare a, incombere a applicarsi a incuria ae = f incuria incurro is cucurri cursus ere = incontrare incus incudis = incudine incusatorius a um = agg accusatorio incussus a um = incusso incutio is cussi cussum ere = 3 tr incutere, suscitare, procura indagatio onis = f indagine Inde = quindi inde ab exordio = fin dallinizio indefinitus a um = agg indefinito indept us a um = part pass da indipiscor index indicis = indice indicatio onis f = indicazione indicatus a um = indicato indicium i = n indizio indico as avi atum are = 1 tr indicare indignat us a um = part pass da indignor indignor -aris- indignatus sum - indignari: 1 dep. tr. giudicare o stimare indipendenter avv = indipendentemente indipiscor - eris - indeptus sum - indipisci: 3 dep. tr afferrare, indirecte = avv indirettamente indirectus a um = agg indiretto indissolubilis e = agg indissolubile indissolubilitas indissolubilitatis = indissolubilit indissolubiliter= indissolubilmente

18

individualis individuale = agg individuale indoles-indolis =f. indole,carattere,natura indotueor eris eri = fissare indubie = avv indubbiamente induco is induxi inductum inducere inductus a um ( di testimoni ) = portato,presentato industria ae = f laboriosit induxi= perf da induco ineo is ivi itum ire = contrarre cominciare ineptitudo ineptitudinis = incapacit stoltezza inermis inerme = agg inerme inertia ae = inerzia inevitabilis e = agg inevitabile inexistentia ae = f inesistenza inextricabilis e = agg inestricabile infans infantis = bambino infantia ae = f infanzia infantilis e = agg infantile Infaustus a um = agg sfortunato infelix infelicis = agg infelice inferior oris = inferiore infidelis e = agg infedele infidelitas atis = infedelt infinitus a um = agg infinito infirm as avi atum are = 1 tr invalidare annullare,infirmare infirmus i = m malato infitat us a um = part pass da infitior infitior aris infitatus sum infitari:1 dep. tr. negare, contestare infitior aris atus sum ari = negare influo influxus us = influenza informatio informationis = informazione infra + acc = al di sotto di infra + acc = sotto a infra+ acc = sotto a, al di sotto di infradem legis = eludendo la legge infrascriptus a um = sottoscritto ingenuus a um = agg ingenuo ingravesco is = aumentare ingredior - eris- ingressus sum - ingredi:3 dep intr. entrare ingredior eris ingressus sum ingredi = 3 dep. intr. entrare ingressus a um = part pass da ingredior ingressus-us = ingresso,entrata inhabilitas atis = inabilit inhaerens entis = inerente inhaereo-es,inhaesi, inhaesum, inhaerere= inerire, essere connesso inhortatus a um = part pass da inhortor: ris, tus sum, ri, 1 dep. tr. eccitare, incitare. inimic atus a um = part pass da inimicor inimicor: ris, ri, 1 dep. int. nutrire sentimenti di ostilit. inimicus i = m nemico inire matrimonium = contrarre matrimonio initio = avv da principio initium i = n inizio initus a um = part da ineo = cominciato, iniziato iniuria ae = f ingiuria iniustitia ae = f ingiustizia

innascor: ris, ntus sum, nasci, 3 dep. int. nascere in o su, crescere in o su. innatus a um = part pass da innascor innis us a um = part pass da innitor innitor eris innixus inniti = fondarsi su , appoggiarsi innitor: ris, nixus (e pi raram. nisus) sum, niti, 3 dep. intr. appoggiarsi su, sostenersi su o a. innixus a um = part pass da innovatio innovationis= cambiamento ,innovatione innoxius a um = agg innocente inoperatus a um = part pass da inoperor: ris, tus sum, ri, 1 dep. tr. effettuare, impiegare. inopinatus a um = agg. imprevisto inops inopis = agg povero inordinate = avv disordinatamente inpresentiarum = per il momento inquiro is = esaminare inquisitio onis = f indagine inquisizione insanabilis e = agg insanabile inscriptus a um = agg iscritto insectatus a um = part pass da insector: ris, tus sum, ri, 1 dep. tr. inseguire, incalzare. insecutus a um = part pass da insequor: ris, scutus sum, squi, 3 dep. tr. seguire immediatamente, venire subito dopo, tener dietro. insero is serui sertum ere = 3 tr inserire introdurre insidiae-arum = linsidia insidiatus a um = part pass da insidior: ris, tus sum, ri, 1 dep. int. tendere un agguato, stare in agguato. insinu o as avi atum are 1 tr insisto is steti ere =3 tr insistere insolitus a um = agg insolito , strano insolutus a um = agg insoluto inspectio ginecologica = visita ginecologica inspectio medica = visita medica inspicio is spexi spectum ere = 3 tr. esaminare instabile = agg instabilis e instabilitas atis = f instabilt instantia ae = f instanza instauratus a um = instaurato instauravi= perf da instauro instauro as avi atum are = 1 tr stabilire , instaurare instituitus a um = istituito instituo-is institui instituere=istituire institutio institutionis= istruzione, fomazione institutum i n = istituto insto as steti statum are =1 tr insistere instructio instructionis = f istruttoria, istruzione instructor oris = istruttore instructus a um = part pass da instruo , istruito instrumentum i = n strumento instruo is struxi structum ere = istruire insufficiens entis = insufficiente insufficientia = insufficienza insula ae = f insuper = avv inoltre , oltre a ci intactus a um = agg intatto, immacolato integer integra integrum = integro

19

integratus a um = integrato integre = avv integralmente intellectus us= intelligenza, intelletto intellego-is intellegi intellectum intellegere= capire, intendere intemptatus a um = intentato intendo is tendi tentum ere = 3 avere intenzione , intendere intendo-is,intendere = 3 tr.applicare volgere intentatus a um = intentato intentio onis = intenzione inter + acc = tra , durante intercedo is cessi cessum ere = intercorrere,intervenire, sopraggiungere, 3 intr interdependens interdependentis = agg interdipendente Interdicio is ere = proibire interdictus a um = interdetto interdiu= avv di giorno interdum = a volte interea = avv frattanto, nel frattempo interesse causae = essere presente alla causa interest = avere interesse, avere la forza interfatus a um = part pass da interficio is feci factum ere= uccidere interfor: ris, ftus sum, fri, 1 dep. tr. interrompere. interim = avv frattanto interitus us = m morte , annientamento interlocutorius a um = agg interlocutorio interlocutus a um = part pass da interloquor eris, interlocutus sum, interloqui = 3 dep. tr. interrompere / emettere una sentenza interlocutoria. interminatus a um = part pass da interminor aris, interminatus sum, interminari= 1 dep. tr. proibire (con minacce) / minacciare intermissio onis = f interruzione intermissus-a-um = part pass da intermitto , interrotta intermitto is misi missum ere= intermorior eris, intermortuus sum, intermori = 3 dep. tr. morire, perire/ essere vicino a morir/ svenire intermortuus a um = part pass da intermorior internus a um = agg interno interpersonalis e = agg interpersonale interpono-is interposui interpositum interponere= frapporre, interporre, presentare interposui = perf da interpono interpres interpretis = interprete interpretatio onis = interpretazione interrogo as avi atum interrogare = 1 tr interrogare interrumpo is rumpsi rumptum ere = interrompere interruptio onis = f interruzione intersum ,es interfui interesse = essere presente, partecipare intervenio is veni ventum ire =4 intr intervenire intimatio intimationis = intimazione intimatio sententiae = intimazione della sentenza intime avv = intimamente intimitas atis = intimit

intimius avv = pi a fondo,approfonditamente Intimus-a-um = agg intimo intolerabilis e = agg intollerabile intolerantia ae = f intolleranza intra + acc. = dentro a, entro intrapersonalis e = agg intrapersonale intrinsece = avv intrinsecamente intrisecus a um = agg intriseco intro as intravi intratum entrare = 1 intr entrare introduco is duxi ductum ducere = 3 tr introdurre introductio causae = introduzione della causa introductio onis = f introduzione introductorius a um = agg introduttorio introduxi= perf da introduco introspectio introspectionis f = introspezione intueor eris, intuitus sum, eri = 2 dep. tr. osservare/ considerare, esaminare/guardare intuito + gen = allo scopo di intuitus a um = part pass da intueor intuor inumbratio onis = oscurit inurinor aris, ari, 1 intr., tuffarsi in Inusitatus a um = agg insolito invalidans invalidantis = agg invalidante invalide = avv invalidamente invalido as avi atum are = 1 tr invalidare invenio is inveni, inventum invenire = 4 tr trovare investigatio investigationis = ricerca indagine investigazione investigatio praevia = f indagine previa investigo as,avi,atum, are = 1 tr investigare invicem = a vicenda, reciprocamente invidia-ae = f.invidia inviolabilis e = agg inviolabile invitatio onis = invito Invito as avi atum are = 1 tr invitare invivibilis e = agg invivibile invocatio invocationis = invocazione invocatus a um = part pass da invoco, invocato invoco as avi atum are = invocare involvo is volvi volutum ere = avvolgere ,trascinare ioannes is = giovanni iocatus a um = part pass da ioco as iocavi iocatum iocare = 1 tr giocare iocor aris, atus sum, ari, 1 dep. intr. e tr., scherzare iocus i = m gioco ipse ipsa ipsum = lo stesso ira ae = f ira iracundus-a-um = agg. iracondo,irascibile irascor eris, iratus sum, irasci, 3 dep. intr., adirarsi, irritarsi iratus a um = part pass da irrefrenabilis se = agg irrefrenabile irregularitas atis = irregolarit irresponsabilitas atis = f irresposabilit irrevocabilis e = agg irrevocabile irripetibilitas irripetibilitatis = irripetibilit irrito as avi atum are = 1 tr annullare,invalidare irritus a um = agg nullo, non ratificato ,non valido irrogare peonam = infliggere una pena is cuius interest = linteressato

20

is ea id = quello, egli israel = israele Iste ista istud = agg e pronome questo ita = avv cos, in questo modo ita = cos ita ut = cos che + congiuntivo Italia ae = Italia italicus a um = agg italiano itaque congiunz pertanto dunque perci item avv = parimenti similmente itemque = avv parimenti ,nello stesso modo ,similmente anche iter itineris = n viaggio, strada, Iter voluptuarium = n viaggio di nozze iteratus a um = reiterato iterum = avv per la seconda volta , di nuovo itus-us = andata iucundus a um = allegro iucundus a um agg = felice iucundus-a-um = agg.giocondo,allegro,gradito iudaeus-i = m giudeo iudex iudicis = giudice iudicialis iudiciale =agg giudiziale, giudiziario iudicialiter = avv. giudizialmente iudicium contentiosum = n giudizio contenzioso iudicium ii = n giudizio iudico as avi tum are= 1 tr giudicare iugalis e = agg coniugale iulia ae = f giulia iulius ii = luglio iungo is iunxi iunctum ere = 3 tr unire iunius ii = giugno iuramentum i = n giuramento iure = avv giuridicamente iure proprio et exclusivo = per diritto proprio ed esclusivo iuridicus-a-um = agg giuridico iurisdictio onis = f giurisdizione iurisprudentia ae = f giurisprudenza iuro as avi atum are = 1 tr giurare ius divorziandi ius facere = fare diritto ius iurandum = n giuramento ius iuris = legge , diritto iussu = per ordine iussus us = comando ordine iustifico as avi atum are = 1 tr giustificare iustitia ae = f. giustizia iustorum domino: benedicite iuvenis is = giovane iuvenis iuvenis = giovane,ragazzo iuxta + acc = presso ,secondo , vicino a iuxta de causa = con giusta causa per un buon motivo iuxta instructionem dandam = secondo istruzione da dare iuxta modum = secondo il modo ivi= perf da eo jesus us = m ges Joannes-is = Giovanni labor eris, lapsus sum, labi = 3 dep. tr. scivolare, cadere/decadere/svanire/sfuggire,scappare/prop endere labor laboris = fatica labor oris = lavoro laboriosus a um = laborioso

laboro as avi atum are + abl = soffrire di, difettare labrum i= n bordo lac lactis = n latte laconicus a um = agg laconico lacrima ae = f lacrima lacrimosus a-um lacuna ae = f lacuna lacunosus a um = lacunoso lacus-us =lago laesus a um = leso, agg laetatu a um = rallegrato laetatus a um = part pass da rallegrato laetitia-ae = f letizia laeto as avi atum are = 1 rallegrare laetor aris, atus sum, ari= 1 dep. tr. allietarsi, rallegrarsi, gioire/essere in fiore, essere rigoglioso laetus a um = agg lieto laevitas animi = leggerezza lamentatus a um = part pass da lamentor lamentor aris, atus sum, ari = 1 dep. tr. lamentarsi, piangere, gemere, dolersi/compiangere, deprecare lamentor aris atus sum ari = lamentarsi laniatus a um = agg sbranato, dilaniato lanio as avi atum are = 1 tr sbranare lanx lancis = f piatt lapsus a um = part pass da labor largior iris, itus sum, iri, 4 dep. tr., elargire, regalare largitas,largitatis =f abbondanza, generosit larghezza largiter = avv. tuttavia largitus a um = part pass da lateo es latui latere = nascondersi latinus a um = agg latino latro latronis = ladro latrocinatus a um = part pass da latrocinor aris, atus sum, ari, 1 dep. intr. e tr., essere soldato mercenario, esercitare la pirateria latus a um = emesso latus lateris = n lato laudo as avi atum are = 1 tr lodare laudo-as laudavi laudatum laudari = 1 tr lodare laurea ae = laurea laus laudis= f lode lavo as lavavi lavatum lavare = 1 tr lavare laxitas laxitatis = f. larghezza lectio lectionis = f lezione lectus a um = part pass da lego , letto legalis legale = agg legal legatio legationis = f ambasceria legatus i = m ambasciatori legislatio legislationis= legislazione legislator oris = legislatore legitime = avv legittimamente legitimo as avi atum are =1 tr legittimare legitimus a um = agg legittimo legitimus a um = legittimo lego is legi lectum ere = 3 tr leggere lenio is lenui lenitum lenire = lenire Leniter= avv lentamente lenocinatus a um = part pass da

21

lenocinor aris, atus sum, ari, 1 dep. intr., adulare, corteggiare, prostituirsi; servire, favorire leo leonis = m leone levis e = agg lieve levitas levitatis f = superficialit,leggerezza lex legis = f legge libellus-i= m. libello, denuncia, accusa, libenter = avv volontariamente liber -libera liberum= agg libero liber libri = m libro libero as, avi atum are= 1 tr libertas libertatis = f. libert liberus a um = agg libero libido libidinis = f piacere, desiderio licentia ae = f licenza liceor eris, licitus sum, eri, 2 dep. intr., fare un offerta licet =+ cong anche se sia pure che licet licuit licitum ere = lecito licitatus a um = part pass da licitor aris, atus sum, ari, 1 dep. intr., fare un offerta licitus a um = agg lecito licitus a um = part pass da ligneus a um = agg ligneo, di legno lilium ii = n giglio limen inis = n limite,abitazione limitatio limitationis = f limitazione limito as avi atum are =1 tr limitare linea ae = f linea lingua ae = f linter lintris = f barchetta liquidum i = n liquido liquor eris, liqui, 3 dep. intr., sciogliersi, scorrere lis litis =f. lite, contesa,processo litigo as avi atum are = 1 tr litigare littera = lettera alfabeto litterae =lettera, letteratura litus litoris = n lido locum i = n luogo locupleto as avi atum are = arricchire locus i = luogo locutus a um = part pass da logica ae = logica loquor eris, locutus sum, loqui, 3 dep. intr. e tr., parlare, dire loquor eris locuts sum loqui = 3 dep tr parlare loquor loqueris, locutus sum loqui = 3 dep tr parlare lucerna ae = f lucide = avv con lucidit chiaramente in modo chiaro lucratus a um = part pass da lucror aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., guadagnare, acquistare luctatus a um = part pass da luctor aris, atus sum, ari, 1 dep. intr., lottare, sforzarsi ludificatus a um = part pass da ludificor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., beffare, illudere, ingannare ludo is ludere = 3 giocare ludus-i=m. gioco

lues luis = vergogna, flagello, calamit lugeo es lugere= 2 tr piangere lumen luminis = n luce luna-ae = luna lupus i = m lupo lusitans antis = giocatore Lusito as lusitavi lusitatum lusitare = 1 tr giocare lusus-us = m gioco lux lucis = f luce luxus-us = lusso lydia-ae = lidia machina magnetophonica = registratore machinatus a um = part pass da machinor machinor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., macchinare, preparare, costruire macul o as avi atum are 1 tr macchiare maculat us a um = agg macchiato maest us a um = agg triste maestitia ae = f tristezza magis = pi magis in concreto avv = pi concretamente magister magistri = m maestro magisterium ii = n magistero magistra ae = maestra magistratus us = magistrato magni momenti = di grande importanza magni pretii = di gran valore magnopere = avv grandemente magnus-a-um = grande magus i = mago, sacerdote persiano maior maius = maggiore maius ii = maggio malo mavis malui malle = preferire malus a um = agg cattivo mandans mandantis = mandante mandato + gen = su mandato di mandatum i = n mandato manduco-as manducavi manducatum manducare mane = avv.; di mattina maneo es mansi mansum manere = 2 intr rimanere,restare manifestatio manifestationis f = manifestazione manifestaus a um = manifestato manifesto as,avi,atum, are = 1 tr manifestare manifesto avv = palesemente manifestus a um = agg manifesto mansi = perf da maneo manticulatus a um = part pass da manticulor manticulor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., rubare manus-us = mano marcus i = marco mare-maris = n.mare maria ae = maria maritimus-a-um = agg marittimo maritus i = m marito marius i = mario marmor marmoris = marmo martius ii = marzo mas maris = m maschio mater matris = f. madre materia ae = materia maternitas atis = maternit matertera ae = f zia materna matrimonialis matrimoniale= agg matrimoniale

22

matrimonium ii = n matrimonio mature = avv opportunamente prontamente maturitas maturitatis = f maturit maturus a um = maturo matutinus a um = agg mattutino mechanismus i = meccanismo medeor eris, eri, 2 dep. intr. e tr., guarire, curare mediatrix mediatricis = f mediatrice medicina-ae = f medicina medicus a um = agg medico medicus-i = m medico Mediolanum i = n Milano meditatio onis = f riflessone meditatus a um = part pass da meditor meditor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., meditare, pensare medium i = n mezzo mel mellis = miele melius = meglio memor memoris = agg memore memoratus a um = part pass da memoro = ricordato memoratus a um = part pass da memoror memoratus a um = ricordato memoria ae = f ricordo memoriale is = n memoria memoro as avi atum are = 1 tr ricordare memoror aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., ricordarsi, riflettere mendaciloquium i = n bugia mendacium ii = n. menzogna, bugia, inganno mendicor aris, ari, 1 dep. intr., chieder l' elemosina mendositas atis = f. errore mens mentis = f parere mente mensa ae = f mensa , tavola mensa argentaria = banca mensis,mensis = m. mese menstrualis e = agg mestruale mensura ae = misura mensus a um = part pass da mentalis e = agg mentale mentio mentionis = f mentior iris, itus sum, iri, 4 dep. intr. e tr., mentire mentitus a um = part pass da mentior mercator,mercatoris= m. mercante,commerciante mercatus a um = part pass da mercor merces mercedis = f salario, guadagno mercor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., acquistare, comperare Mereo es merui ere =meritare mereor eris meritus sum eri = 2 dep tr meritare meridio as avi atum are = 1 intr riposare merito = avv giustamente meritum i = n merito merui= perf da mereo merus a um = agg mero, unico methodus i = f metodo meticolosus aum = agg meticoloso metior iris, mensus sum, iri, 4 dep. tr., misurare; distribuire metus-us = m. paura,timore meus mea meum = agg mio

migro as avi atum are = 1 intr. emigrare, trasferire, traslocare, miles militis = soldast minatio minationis = f minaccia minatus a um = part pass da minor minime = avv per nulla minimamente minimus a um = agg minimo minister ministri = m impiegato ,ministro Ministra ae = f assistente,aiutante ministra aegrotorum = infermiera minitatus a um = part pass da minitor minitor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., minacciare minor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., elevarsi,minacciare minor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., elevarsi,minacciare minor oris = minore minuo = ridurre mirabilis mirabile = agg meraviglioso, mirabile miratus a um = part pass da miror miror aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., meravigliarsi, stupirsi mirus a um = agg meraviglioso,strano misceo-es,miscui, mixtum miscere= 2 tr mischiare, versare miser us a um = agg misero misereor eris, miseritus o misertus sum, eri, 2 dep. intr., aver compassione misericordia ae= f misericordia miseritus a um = part pass da misereor misertus a um = part pass da misereor misi= perf da mitto missa ae = f messa missus-a-um = part da mitto mitis mite = agg mite mitomanus a um = agg mitomane mitto is misi missum mittere = 2 tr mandare, inviare moderatio onis = f moderazione moderator moderatoris=moderatore,dirigente moderatrix moderatricis= f.moderatrice moderatus a um = part pass da modernus-a-um = agg moderno moderor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr. e intr., moderare, regolare modestus a um = agg modesto modo + cong = purch modo = avv poco fa , solamente modo qui tutissimus sit = in modo assolutamente sicuro modomodo = ora.ora modulatus a um = part pass da modulor modulor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., misurare, modulare modus i = m modo molior iris, itus sum, iri, 4 dep. tr. e intr., mettere in movimento, spostare, rimuovere molitus a um = part pass da molior molto = avv multum momentum i = n momento monachus i = m monaco moneo-es monui monitum monere = 2 tr ammonire monile-monilis = braccialetto mons montis = monte

23

monstro-as mostrare = mostrare, fare conoscere mora ae = indugio, ritardo moralis morale = agg morale moratus a um = part pass da moror moratus-a-um =agg educato morbum i = n malattia morbus-i = malattia mordeo es mrdere = 2 tr mordere more uxorio = come nel matrimonio morigeratus a um = part pass da morigeor morigeror aris, atus sum, ari, 1 dep. intr., essere compiacente, adattarsi morior moreris, mortuus sum (part. fut. moriturus), mori, 3 dep. intr., morire moror, aris, atus sum, ari: giungere in ritardo, indugiare; mors mortis = f . morte mortalis mortale = agg mortale mortuus a um = part pass da mortuus i= m morto mortuus-a-um = part da morior morus ii = m moro mos moris = costume,usanza mostro-as mostrare = mostrare, fare conoscere motivatio onis = motivazione motivum i = n motivo motus-us = movimento movens moventis = m movente moveo es movi motum movere = 2 tr muovere mox =avv. subito,subito dopo muginor aris, ari, 1 dep. intr. e tr., rimuginare mulier eris = donna mulier mulieris = .f donna multitudo multitudinis = f.moltitudine, gran numero, folla multo = avv molto multoties = molte volte multum = avv molto multus a um = agg molto mundo as avi atum are = 1 tr pulire mundus i = m mondo muneratus a um = part pass da muneror muneror aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., regalare municipium ii = n municipio munio is ivi-itum-ire = 4 tr difendere munus muneris = n dovere murus i = muro musica, ars musicae = musica musica-ae= f musica mutabilitas atis = mutevolezza mutare mentem = cambiare parere mutatio-mutationis= f cambiamento muto as avi atum are = 1 tr cambiare mutuatus a um = part pass da mutuor mutuo = avv reciprocamente mutuor aris, atus sum, ari, 1 dep. tr., prendere a prestito mutus a um = muto mutuus a um = agg reciproco , mutuo myrra ae = f mirra mysterium ii = n mistero mytomania ae = mitomania n.a.t. nostro apostolico tribunale

nactus a um = part pass da nanciscor nam = infattinarratus a um = part pass da nam= congiunz esplicativa infatti namque = congiunz esplicativa infatti nanciscor, eris, nactus/nanctus sum, nancisci: incontrare; nanctus a um = part pass da nanciscor narcissismus i = narcisismo narcissisticus a um = agg narcisistico narratio onis = racconto narratus a um = part pass da narro as avi atum are = raccontare nascor eris, natus sum, nasci, 3 dep. intr., nascere nascor nasceris, natus sum nasci = 3 intr nascere natalis e = agg natale natio nationis = f nazione nativitas nativitatis = f. nascita nato-as natare= 1 nuotare natura-ae = f natura naturalis e = agg naturale naturalisticus a um = agg naturalistico naturaliter = avv naturalmente natus a um = nato natus a um = part pass da nascor natus-a-um = part pass da nascor = nato naufragium i = n naufragio nauta-ae = m.il marinaio ne .quidem = neppure nebes ,domino nec congiunz copulativa = n necessario = avv necessariamente necessarius-a-um = agg.necessario necesse est= necessario necesse = necessario necessitas,necessitatis = f. legame, necessit necessitudo necissitudinis= relazione,rapporto tipo necnon = nonch neco as avi atum are = 1 tr uccidere necopinato = avv allimprovviso nectar nectaris = n nettare necto is nexi /nexui nectum ere = intrecciare nedum + cong = nonch nefastus a um = agg nefasto negative avv = negativamente negativus a um = agg negativo negatus a um = part pass da nego = negato neglegens neglegentis = indifferente neglegentia ae = negligenza, f neglego is neglexi neglectum ere = 3 tr non tenere in considerazione, tralasciare,trascurare nego-as negavi, negatum negare = 1 tr negare negotiat us a um = part pass da negotiator negotiatoris = m negoziante negotior, aris, atus sum, ari 1 dep. intr. trafficare, negoziare negotium-ii= n. lavoro, attivit affare incombenza nemo neminis = nessuno nempe = avv realmente nemus nemoris = n bosco nequaquam = avv in nessun modo neque =e non, n neque congiunz copulativa = n

24

nequeo is ivi itum ire = non essere in grado di,non potere nescio-is nescivi nescitum nescire = 4 tr non sapere neuroticus a um = agg nevrotico neutiquam avv = in nessun modo nexui = nexus us = nesso,collegamento Nicolaus i = nicola nidulor, aris, ari. 1 dep. intr. e tr. intr. fare il nido. intr. mettere come in nido nidus i = m nido nihil = avv per niente nihilominus = congiunz avvers. tuttavia, ciononostante nimirum = avv naturalmente ,senza dubbio nimis = avv troppo , eccessivamente nimius a um = agg. eccessivo nis us a um = part pass da nitor nisi + indic o cong = se non nitor, eris, nisus o nixux sum, niti 3 dep. intr. appoggiarsi su nix nivis = f neve nix us a um = part pass da nitor nobilis nobile = agg nobile noceo es nocui nocitum ere = 2 tr nuocere, danneggiare nocte = di notte noctu = avv.; di notte nolo non vis nolui nolle = non volere nomen nominis= n nome nominatim = avv per nome nomino as avi atum are = 1 tr nominare non = non non dum = non ancora non probatus a um = disapprovato non solum sed etiam = non solo...ma anche nondum = avv non ancora nonnulli ae a = agg molti,parrecchi norma-ae= norma legge normalis e = normale, agg nos nostri = pronome personale ,noi nosocomium i = n ospedale noster nostra nostrum = agg nostro Nota-ae = f caratteristica notarius ii = notaio,segretario notificatio notificationis = f. notifica notificatus a um = notificato notifico as avi atum are = 1 tr notificare notio nozioni = nozione, f noto as avi atum are = 1 tr notare notula ae = f nota notum est = noto notum est acc + inf oppure ut+ cong = noto che novem = nove november novembris = m. novembre novissimus, us a um = agg nuovissimo novitas atis = novit novus a um = agg nuovo nox noctis = notte nubo is nupsi nuptum ere + abl = sposare (un uomo) nucleatus a um = trattato a fondo

nulla prole recreatus = senza figli nullatenus = avv in nessun modo nullitas nullitatis = nullit nullo modo = avv in nessun modo nullo obstante impedimento = senza che vi si opponga nessun impedimento nullus a um = agg nessun,nullo numero as avi atum are = elencare, enumerare 1 tr numerositas,numerositatis = f. quantit numerus i = m numero numquam = avv non..mai nunc = avv ora nuncupatus a um = chiamato nundinat us a um = part pass da nundinor nundinor, aris, atus sum, ari 1 intr. e tr. intr. trafficare, commerciare. tr. trafficare, vendere nuntio-as nuntiavi nuntiatum nuntiare = 1 tr annunciare nuntium-ii = n notizia nuper = avv recentemente nuptiae-arum = f. nozze nuptialis nuptiale= agg nuziale, matrimoniale nupturiens entis = nubente nutrio is ivi itum ire = 4 tr nutrire ob + acc = davanti , a causa di, per obfero obfers,obtuli, oblatum offerre = obiectio onis = f obiezione obiective avv = oggettivamente obiectivus a um = agg oggettivo obiectum i = n oggetto obitus us = morte oblatio oblationis f = oblazione oblatusa um part pass da offero oblatus a um = offerto oblectamentum i = n. divertimento obligatio obligationis = f obbligo,obbligazione obligo as avi atum are = 1 tr obbligare oblit us a um = part pass da obliviscor obliviscor = dimenticare obliviscor, eris, oblitus sum, oblivisci + gen = 3 dep.; intr.; dimenticare obluctat us a um = part pass da obluctor obluctor, aris, atus sum, ari 1 dep. intr. lottare, sforzarsi contro. obmolior, iris, itus sum, iri 4 dep tr. spingere, ammucchiare davanti o contro obmolit us a um = part pass da obmolior obnis us a um = part pass da obnitor obnitor, eris, obnisus o obnixus sum, obniti 3 dep. intr. appoggiarsi obnix us a um = part pass da obnitor oboedentia-ae = obbedienza oboedio is oboedivi oboeditum oboedire= 4 intr obbedire oborior, eris obortus sum, oboriri, 3 e 4 dep. intr. nascere, spuntare, sorgere. obortus a um = part pass da oborior obscuratus a um = part pass da oscuro = oscurato obscuro as avi atum are = 1 tr obscurus a um = agg oscuro obsecutus a um = part pass da obsequor obsequor, eris, obsecutus sum, obsequi 3 dep. intr. obbedire, compiacere. observatio onis = osservazione

25

observatus a um = osservato , rispettato observo as, avi atum are= 1 tr osservare obses obsidis = m ostaggio obsidior, aris, ari, 1 dep.intr.: tendere insidie. obsto tas stiti are = opporsi obtemperantia ae = ottemperanza, f obtentus a um = ottenuto obtestatus a um = part pass da obtestor obtestor, aris, atus sum, ari, 1 dep.tr.: 1.chiamare a testimonio; 2.supplicare,scongiurare; 3.affermare,giurare,protestare. obtineo es obtinui obtenere = 2 tr ottenere,conseguire obtrunco as avi atum are = 1 tr troncare obversatus a um = part pass da obversor obversor, aris, atus sum, ari,1 dep.intr.: 1.stare davanti,aggirarsi intorno; 2.apparire,presentarsi. obviam = avv incontro obviam habere = incontrare , conoscere occasio occasionis = f occasione occasione = in occasione occulto as avi atum are = 1 tr nascondere occultus a um = agg occulto occursus us = m incontro october octobris = ottobre oculus i = occhio odium i = n odio odoratus a um = part pass da odoror odoror,aris,atus sum, ari, 1 dep.tr.: 1.fiutare, annusare; 2.indagare,cercare; 3.aspirare; 4.sfiorare appena. oeconomicus a um = agg economico offero fers obtuli oblatum offerre = offrire offero fers tuli latum ferre = offrire offero fers, obtuli, oblatum offerre= officialis is = ufficiale officina-ae =f bottega, officina officium i = n compito dovere ufficio, obbligo olim = avv un tempo , una volta omega ae = omega ominatus a um = part pass da ominor ominor, aris, atus sum, ari, 1 dep.tr.: 1.presagire,preannunciare; 2.augurare,desiderare. omissio onis = omissione omitto is misi missum ere = 3 tr omettere omnino = avv del tutto, completamente omnipotens omnipotentis = agg onnipotetente omnis omne = agg tutto, ogni omnium suffragiis = con voto unanime onus (oneris) probandi = onere della prova onus oneris = onere opera-ae= opera operae-arum= operai operarius i =operaio Operatio operationis = operazione opero. as avi atum are = 1 coniug trans, opifex opificus =m artigiano, operaio opinatus a um = part pass da opinor Opininor opinaris opinatus sum opinari = pensare opinio opinionis = opinione parere opinione eius -sua = a suo parere

opinor aris atus sum ari = 1 tr dep giudicare ,pensare, ritenere opinor, aris, atus sum, ari, 1 dep.tr.: 1.credere,supporre; pensare,giudicare. opitulatus a um = part pass da opitulor opitulor, aris, atus sum, ari, 1.dep.intr.: soccorrere. Oportet ut + congiunt = Bisogna che oportunus a um = opportuno opperior, iris, pertus sum, iri, 4 dep.tr.e intr.: aspettare,attendere. oppertus a um = part pass da opperior oppidum i = n citt oppono is opposui oppositum opponere = 3 tr opporre opportunitas opportunitatis = f opportunit oppositio onis = opposizione optimus-a-um = agg optio onis = f opzione opto as avi atum are = 1 tr desiderare opto, as, avi, atum, are = desiderare opulentia ae = f opulenza opus est = necessario opus operis =n opera ora ae = f spiaggia oralis e = agg orale oratio orationis = f orazione Orbs orbis = f terra ordinarie avv = ordinariamente ordinarius-a-um= agg ordinario ordinatio ordinationis = ordinamento disposizione ordinatus a um = ordinato ordino as avi atum are = 1 tr ordinare ordior, iris, orsus sum, iri, 4 dep.tr.: 1.ordire, fare la trama; 2.cominciare. ordo ordinis = ordine,regolamento ore rotundo = in modo solenne orientalis e = agg orientale origo originis=f. origine,nascita,fonte orior oriris ortus sum oriri = nascere, sorgere orior, oriris, ortus sum, part.fut.oriturus, oriri, 3 dep intr alzarsi,sorgere,nascere,cominciare;.discendere ornamentum i = n ornamento ornatus a um = agg ornato orno-as ornare = ornare , decorare oro oras oravi oratum orare = 1 pregare orsus a um = part pass da ordior orthodoxus a um = agg ortodosso ortus a um = part da orior , nato ortus a um = part pass da orior ortus us = nascita osculum i = n bacio os-oris = bocca ostendo is ostendi ostentum ere = 3 intr mostrarsi ostendo-is ostendi ostensum ostendere =mostrare, dichiarare ostento as avi atum are = 1 tr ostentare otium ii = n ozio pacificus aum = agg pacifico paciscor - iris, pactus sum, pacisci = 3 dep. tr. e intr. pattuire /accordarsi pactum i = n patto pactus a um = part pass da paciscor

26

paenula ae = f mantello pagus -i = m. paese, villaggio pagus i = paese pando is pandi pansum ere = 3 tr manifestare,rivelare panis panis = pane papa ae = m papa parabula -ae = f parabola paradisu paratus a um =agg preparato parcus a-um= agg parco parens,parentis = m. e f. padre e madre ; pl. genitori,parenti pario-paris parere= partorire pariter = avv ugualmente paro as avi atum are = 1 tr preparare paro as avi atum are = preparare parochus i = m parroco paroecialis e = agg parrocchiale pars comparens = parte che si presenta in giudizio pars litigans = contendente pars partis = f parte parsimonia ae = f parsimonia partialiter = avv parzialmente participo as avi atum are = partecipare particularis e = agg particolare particulatim in = avv particolare partim =avv in parte parum = avv non abbastanza, troppo poco parv us a um = agg piccolo parvulus i= m bambino parvus a um = agg piccolo passare in giudicato = transire in rem iudicatam passim. = avv qua e l passivus a um = passivo, agg pastor pastoris = pastore pastoralis pastorale= agg pastorale patavinus-a-um = agg padovano patefacio is feci factum ere = 3 tr manifestare,mostrare pateo-es patui patere = essere chiaro + infinito pater patris= m. padre patern us a um = agg patertera ae = f zia paterna pathologia ae = f patologia patiens patientis = che subisce patientia-ae = f. pazienza patior - eris, passus sum, pati = 3 dep. tr. sopportare/ patire patior eris passus sum pati = 3 dep tr subire tollerare sopportare patior pateris passus sum pati = 3 dep tr soffrire patratus a um = compiuto patres auditores patria ae = f patria patricius a um = agg nobile, patrizio patro as avi atum are = 1 tr compiere ,eseguire patrocinius I = patrocinio patrocinius ii gratuitus = patrocinio gratuitro patrona-ae = avvocato difensore patronus i = patrono, avvocato paucus-pauca-paucum= poco (agg) paulatim = avv poco a poco paulo = poco paulo post = avv poco dopo

paulum = avv un poco paulus i = m paolo pauper pauperis = agg povero paupertas atis = carenza ,mancanza pavidus a um = agg pavo pavonis = pavone pax pacis = f pace peccator peccatoris = m peccatore peccatrix peccatricis = f. peccatrice pecco as,avi,atum, are = 1 tr peccare pectus pectoris = n petto peculiaris peculiare = agg peculiare, particolare peculiaritas-peculiaritatis = peculiarit pedes Pedetentim = avv man mano, a poco a poco pello is pepuli pulsum ellere = 3 tr cacciare,colpire penali e = penale, agg pendeo es pependi ere = 2 tr. pendere essere sospeso penes + acc = in potere di , presso penetral penetralis = n penna ae = f penna pensio alimentaria = alimenti,mantenimento pensio onis = alimenti,alimenti, pensione pensitatus a um = esaminato pensito as avi atum are = 1 tr ponderare esaminare per + acc = attraverso per, per mezzo di ,durante per = prep + acc = per peragere conclusionem = compiere la conclusione peragere conclusionem in causa = compiere conclusione in causa peragere instructionem = terminare listruzione perago is egi actum ere = 3 tr condurre a termine, portare a termine perago is peregi perctum peragere= dichiarare peragro as avi atum are = 1 passeggiare perceptus a um = part pass da percipio is cepi ceptum ere = percepire perdidi = perf da perdo perdo is perdidi perditum ere = 3 perdere perduco is duxi ductum ere = 3 tr condurre indurre,portare perduro as avi atum are = 1 intr. Durare resistere,continuare Perduxi= perf da perduco peregrinatio tionis = f peregrinazione Peregrinor aris atus sum ari peremptio peremptionis = f perenzione peremptorius a um = agg perentorio peremptus a um = andato in perenzione perentorius a um = agg perentorio,decisivo perfectio perfectionis = f perfezione perfectus us a um = agg perfetto perficio is , perfeci ,perfectum ,perficere= portare a termine perfidus-a-um = agg. perfido, pericoloso,sleale perfuga-ae=m. il disertore periculum i = n. pericolo periodus i = periodo peritalis e = peritale peritus in re gynaecologica = ginecologo peritus-i = perito, esperto

27

permanens entis = permanente permaneo es mansi mansum manere = 3intr rimanere permansi = perf da permaneo permulti ae a = agg moltissimi permutatio onis = f cambiamento perpendo is pendi pensum ere = valutare scrupolosamente perpensus a um = valutato scrupolosamente perpetuus-a-um= agg. perpetuo,eterno perplexitas atis = f perplessit perscruto as avi atum are = approfondire Perscrutor perscrutaris perscrutatus sum perscrutari= esaminare a fondo, indagare persona ae = persona personalis personale = agg personale personalismus i = personalismo personalitas personalitatis =personalit perspicio = esaminare a fondo persuadeo es persuasi persuasum persuadere = 2 tr persuadere persuasio persuasionis = f persuasione pertinacia ae f = pertinacia pertinens entis ad + acc = pertinente a pertineo es tinui ere = riguardare interessare perturbatio onis = f. disturbo, turbamento, perturbo as avi atum are = 1 tr sconvolgere pervado is pervasi pervasum pervadere = 3 tr pervadere pervenio is perveni perventum pervenire = 4 intr arrivare pervenio is venio ventum ire = giungere perversio onis = f perversione perversus a um = agg perverso pervulgatus, a, um = agg.; diffusissimo pes pedis= piede petere in uxorem = chiedere in sposa petitio oralis = domanda orale, petizione orale petitio petitionis = f richiesta domanda , petizione peto is petivi petitum petere= chiedere petrus i = m pietro Phantasia-ae = fantasia phantasticus a um = fantastico pharmacologicus a um = agg farmacologico phasi is = f fase philosophia ae = f filosofia philosophus-i=filosofo phisicus-a-um = agg fisico pigritia ae = f pigrizia pila ae = palla pila volatica = pallavolo pilatus-i = m pilato pingo is pinxi pictum ere = dipingere,ritrarre pirata-ae =m. il pirata pisae-arum = pisa pisciculus-i= pesciolino piscis is = pesce pistor-pistoris = fornaio pistrina-ae = f. forno placeo es placui placere= 2 intr piacere plane = avv completamente pienamente ,totalmente planta ae= f pianta plebs plebis = f popolo plenarius a um =agg plenario

plene = avv pienamente plenitude plenitudinis = f pienezza plenus a um = agg + abl = pieno plerumque = avv per lo pi plurimum = avv moltissimo plurimus-a-um = agg.moltissimo plurisaecularis e = agg plurisecolare plus = avv in maggior numero plus luminis de + abl = pi chiarezza su , maggior chiarimento su plus minusve = pi o meno plus pluris = molto poenitet poenituit poenitere = pentirsi poeta ae = m poeta poligamia ae = f poligamia politicus a um = agg politico polygamia ae = f poligamia pomum-i = n mela ponderatio tionis = f giudizio ,valutazione,considerazione pondus ponderis = n peso pone + acc dietro = ponens ponentis = ponente pono is posui positum ponere = mettere. porre pons pontis = ponte pontifex pontificis= pontefice pontificalis e = agg pontificio pontificatus us = pontificato populor- aris, atus sum, ari = 1 dep. tr. saccheggiare populus i = f pioppo populus i = m popolo porrexi= perf da porrigo porrigere libellum = presentare il libello porrigo is porrexi porrectum porrigere = 3 tr presentare portentum i = n portento, prodigio porticus us = portico positio positionis = f posizione positive = avv positivamente positivus-a-um = agg positivo positus a um = part pass da possessio possessionis = f possesso possessivitas tis = possessivit possessorius a um = agg possessorio possessus possibilis e = agg possibile possideo-es, possidere= ii tr possedere possum potes potui posse = potere post + acc dietro , dopo = post = avv dietro dopo postea = avv da ora in poi postquam+indic. = dopoch postremo = infine postulatio postulationis=domanda richiesta,petizione postulo as avi atum are = 1 tr chiedere, postulare posui = perf da pono potatio onis = il bere potentia ae = f. potenza potestas civilis = autorit civile potestas potestatis = potest, potere potior - iris, itus sum, iri = 4 dep. tr. e intr. conquistare potissime=avv. soprattutto, specialmente

28

potissimum = avv soprattutto practicus-a-um = agg pratico prae + abl = a causa di prae oculis habere = avere davanti agli occhi ,tenere conto praebeo es praebui praebitum praebere= offrire praecedo-is precedere= 3 tr precedere praeceptum i = n precetto, ordine norma praecido,is praecidi, praecisum, praecidere= 3 tr. tagliare, recidere praecisus a um = agg.preciso praecisus-a-um = part.agg.da praecido, tagliato,reciso praecludo is clausi clausum ere = 3 tr precludere praeconstitutus a um = prestabilito part pass praeda ae = f preda praedictus a um = suddetto praedictus a um = suddetto praeditus doctorali laurea = laureato praefatus a um = praefectus i = prefetto praefixo termino = fissato un termine praegnans praegnantis = incinta, gravida praegnantia ae = f. gravidanza praegnatio praegnationis= f gravidanza, gestazione praeiudicialis e = agg pregiudiziale praeiudicium i = n pregiudizio praelatura ae = f prelatura praeliminaris e = agg preliminare praematrimonialis e = agg prematrimoniale praematrimonialis praematrimoniale = agg prematrimoniale praematurus a um praemissus a um = part pass da praemium-ii = n premio praenuptialis e = agg.prenuziale praerequisitum i = n. prerequisito praesaepium-ii=n mangiatoia praescindo is scindi scisum ere = prescindere praescriptio onis = prescrizione praescriptum ii = disposto praescriptus a um = prescritto Praesens praesentis = agg presente praesentia ae= presenza praesertim = avv specialmente soprattutto praeses praesidis= preside capo protettore presidente praesideo es,praesedi,praesidere = 2 tr.e intr. governare,proteggere praesidium-ii = n. difesa praestare operam (praesto as steti statum are ) = lavorare praestatio onis = pagamento praestituo is stitui stitutum ere = 3 tr prestabilire praestitutus a um = prestabilito praesto as stiti stitum are = prestare,dare praesumo is sumpsi sumptum ere = 3 ttr presumere praesumptio onis = f presunzione praesuppono is posui positum ere = presupporre praesuppositum i = n. presupposto praeter + acc oltre, tranne = praeterea = inoltre

praetermissus a um = part pass da praetermissus a um = tralasciato praetermitto is misi missum ere = 3 tr trascurare ,omettere tralasciare praevalens entis = prevalente praevalens praevalentis agg = prevalente praevaricatio,praevaricationis = f. prevaricazione praevie avv = precedentemente previamente praevius a um agg = precedente praevius a um agg = previo prandium i = n. pranzo pravus a um= agg cattivo praxis is= f prassi, pratica pre tracto as avi atum are = 1tr riesaminare preasertim = avv specialmente preaterea = inoltre precarius a um = agg precario precatus a um = part pass da precor precor aris atus sum ari = pregare Pregnatio pregnationis = gravidanza premo-is pressi pressum premere = 3 premere preparo as,avi,atum,are = 1 tr preparare presbiterus i = m presbitero presbyteralis e = agg presbiterale presens presentis = presente presuppositum-i = n. presupposto pretiosus-a-um = agg.prezioso pretura-ae = f. pretura prex precis = f preghiere pridem = avv gi da tempo pridie = avv. il giorno prima prim us a um = agg primo primarius a um = agg primario primo oculorum ictu = a prima vista primum = avv dapprima princeps principis = m principe principalis e = agg principalis principaliter avv = principalmente principium ii = n principio priusquam + indic o cong = prima che privatim = avv privatamente in privato privo as avi atum are = privare pro + abl davanti, in favore pro = prep+ abl ,in favore, per probabilis e= agg probabile probabiliter = avv probabilmente probatio onis = f prova probatorius a um = agg probatorio probatus a um = agg approvato problema problematis= n probo as avi atum are 1 tr = fornire prove probo-as-avi-atum-are =provare, giudicare, dimostrare probus a um = agg probo, buono procastinatus a um = procrastinato procedente tempore = con landare del tempo procedo is cessi cessum ere = procedere Procedo is processi processum procedere= 3 intr procedere proceduralis e = procedurale Processi= perf da procedo processualis e = agg processuale processus contentiosus = processo contenzioso processus documentalis = processo documentale

29

processus us = processo proclivis e = agg proclive procrastinatio onis = procrastinazione,dilazione, proroga procrastino as avi atum are = 1 tr procrastinare procreatio onis= procreazione procul = avv lontano procurator procuratoris = m procuratore procuratorius = m procuratore prodeo is ivi itum ire = uscire proditio proditionis = tradimento proditus a um = part pass da producere probationes = produrre le prove produco-is produxi productum producere = presentare profanatus a um = part pass da profanus-a-um=profano profecto = avv senza dubbio, sicuramente profero fers ,tuli latum proferre = portare, mettere pronunciare rendere noto riferire proferre in lucem = mettere in luce professor oris = professore proficiscor- eris fectus sum ficisci = 3 dep. intr. partire profluo is profluere = sgorgare profundus a um =agg profondo approfondito progredior eris gressus sum gredi = progredire, avanzare prohibeo es hibui hibitum ere = proibire prohibitio prohibitionis = f.proibizione proinde cong = perciquindidunque prolatus a um = emesso Proles is = f prole, figlio promissio promissionis =f. promessa promissus a um = promesso promitto is misi missum ere = 3 tr promettere promotor oris = promotore promoveo es movi motum ere = 2 tr promuovere promulgatio onis = promulgazione promulgatus a um = part pass da promulgo promulgavi= perf da promulgo promulgo as avi atum are = 1 tr promulgare pronuntiatio iudicis = pronunciamento del giudice pronuntiatio onis = pronunciamento pronuntio as avi atum are = pronuciare prope = avv vicino prope + acc = vicino, presso propediem = avv tra breve propero as avi atum are = 1 intr andare propinquus a um = agg. propitius-a-um = agg favorevole propono is posui positum ere = 3 tr proporre Propositum I = n decisione propositus a um = part pass ,proposto proposui= perf da propono proprie = avv propriamente proprietas proprietatis= propriet proprius a um = agg proprio propter + acc = vicino, a causa di ,in favore di propterea = avv perci

propugnator, propugnatoris = m.; difensore prorogatio onis = f proroga prorsus = avv del tutto ,senzaltro,completamente, insomma prosecutio onis = prosecuzione prosequor eris secutus sum sequi = 3 dep intr proseguire continuare prosperus a um = favorevole protagonismus i = m protagonismo protinus = avv subito protocollum i = n protocollo protractus a um = protratto protraho is traxi tractum ere = 3 tr protrarre prout + congiunz = in quanto prout = congiunz come prout =secondo che, come proverbius-i = m proverbio provideo es = provvedere provisorius-a-um = agg provvisorio provocatio onis = f provocazione provoco as avi atum are ad + acc = 1 tr appellarsi, ricorrere a provoco as avia tum are = ricorrere proximus a um = agg prossimo prudentia ae = f prudenza pseudochristus i = m pseudocristo pseudologia ae = f pseudologia pseudopropheta ae = m pseudoprofeta psicologicus-a-um = agg.psicologico psicosis is = psicosi psychiatra ae = m psichiatra psychiatria ae = f psichiatria psychiatricus a um = agg. psichiatrico psychicus a um = agg psichico psychitrus i = psichiatra psycologia ae = f psicologia psycopathia ae = psicopatia, f psycopathologia ae = f psicopatologia publicatio-publicationis =f. pubblicazione publicus tabellarius = servizio postale publicus-a-um = agg pubblico puchritudo pulchritudinis = f bellezza pudor oris = f pudore puella ae = ragazza puer i = m ragazzo puerilis e = agg puerile infantile pugno-as pugnavi pugnatum pugnare= 1 tr combattere pulcher pulchra pulchrum = agg bello pulvinar pulvinaris = n letto punctum i = n punto punio-is,punivi, punitum, punire= 4 tr. punire purgatio onis = disintossicazione purpureus-a-um = agg rossa ,purpurea purus-a-um = agg puro putativus a um = agg putativo puteus i = m pozzo puto as avi atum are = 1 tr credere ritenere quadraginta = quaranta quadriennium i = quadriennio quae cum ita sint = stando cos le cose quaerela ae = querela quaerela nullitatis = querela di nullit quaero is quaesivi quaesitum quaerere= 3 tr chiedere

30

quaesitum i = n. domanda quaesivi = perf da quaero quaestio onis = questione quaestionarium i n = questionario qualificatio onis = qualificazione qualificatus a um = qualificato qualitas qualitatis = f. qualit qualitativus a um = agg qualitativo quam = quanto quam ob rem = per questo motivo quam primum = quanto prima quamdiu = avv per quanto tempo quamdiu + indic = finch quamprimum = quanto prima quamquam + indic = sebbene quamvis + cong = sebbene quando = avv. quando quantitas atis = quantit quantum = avv. quanto quapropter = perci quare = avv perch quartus a um = agg quarto quasi iudicatus a um = quasigiudicato quasi + cong = come se quatenus = avv in quanto a , fin dove , fino a quando quatenus fieri posit = per quanto possible quattuor= quattro -que = e congiunz copulativa quercus-us = quercia querela ae = f querela queror - eris, questus sum, queri = 3 dep. tr. e intr. lamentare raggiungere, cogliere qui hic = avv qui quae quod = che , il quale quia + indic = poich perch quid dicendum? = che dire ? quidam quaedam quoddam = agg qualche, un certo, uno quidem = avv appunto quidem = avv certamente davvero almeno quies quietis = quiete quiesco is quievi quietum quiescere = riposare quilibet-quaelibet quodlibet= qualsiasi, qualunque quin + cong = ( dopo verbi di dubbio) che quin = congiunz avversativa anzi quinque = cinque quinquiennium i = quinquennio quintus a um = agg quinto quinus a um = cinque Quivis quaevis quodvis= chiunque qualsiasi quo quoad + acc = per quanto riguarda quoad = finch,finche non + indic quod = poich,perch quod attinet ad + acc=per ci che riguarda,per quanto concerne, per quanto riguarda quod pertinet ad + acc = per quanto pertinente a, per quanto si riferisce a ,per quanto spetta a quodammodo = avv in qualche modo quominus + cong = ( dopo verbi di dubbio)che quomodo + indic = come quomodo = avv in che modo

quomodo = avv. come; quomodo.sic; come.cos; quondam = avv una volta quoniam + indic = poich quoniam = perch quoque = congiunz copulativa anche quotannis = avv ogni anno quousque =avv. fino a quando radicalis e = radicale, agg radicitus = avv fin dalle radici radicor aris atus sum ari = radicarsi radius-ii= m. raggio radix radicis = f radice ramosus a-um = agg ramificato ramus i = m ramo rana ae = f rana rapidus-a-um = agg rapido raptim = avv in fretta raro = avv raramente ratihabitio onis = ratifica ratio onis = ragione, modo di pensar ratiocinatio ratiocinationis = ragionamento, raziocinio ratiocinator oris = ragioniere ratiocinatrix icis = ragioniera ratiocino as avi atum are = 1 ragionare rationabilis e = agg ragionevole rationabiliter = avv ragionevolmente rationatrix, ratione + gen = in ragione di ,a motivo di ratione= a motivo ratus a um = ratificato, valido,rato reactio onis = reazione reactivus a um = agg reattivo realis reale = agg reale Reapse = avv , in realt reassumo is sumpsi sumptum er = riassumere rebus sic stantibus = stando cos le cose recapitulo as avi atum are = 1 coniug trans, recens entis = agg recente recens recentis = recente recensitus a um = recensito Recepi = perf da recipio receptio receptionis = ricevimento receptus a um = ricevuto recidivus a um = agg recidivo Recido-is recidi recidere= 3 intr ripercuotersi, ricadere recipere appellationem = accogliere, riceverre lappello recipere petitionem = accogliere la domanda recipio-is recepi receptum recidere= ricevere,accogliere reclamatio onis = reclamo recognitio iudicialis = ispezione giudiziaria recognitio onis = f ispezione, esame, revisione recolo is colui cultum ere = 3 tr riportare reconcili o as avi atum are =1 tr riconciliare reconciliatio onis = riconciliazione reconventionsalis e = agg riconvenzionale recordat us a um = part pass da recordor recordatus-us = ricordo recordor- aris, atus sum, ari = 1 dep. tr. e intr. ricordare/ ripensare recreatus a um = agg rallegrato recreo as= rianimare, ristorare rallegrare

31

recte = bene rectus-a-um = agg retto recumbo recuperatio recuperationis = recupero, riacquisto recupero as avi atum are = 1 tr receperare recurrens entis = agg ricorrente recurro is curri cursum ere = 3 ricorrere recursus us = m ricorso recusatio recusationis=f.rifiuto,reclamo, protesta ricusazione recuso a s avi atum are 1 tr = rifiutare recuso as avi atum are = 1 tr replicare,rifiutare,ricusare redactus a um = redatto redago is egi actum ere = 3 tr redigere reddo is reddidi redditum redder= 3 tr redentio redentionis = f.redenzione redeo is ivi itum ire = ritornare Redigo-is,redigi, redactum redigere= 3 ridurre, redigere reductio onis = f riduzione Redundo as avi atum are =1 intr ricadere,riversarsi Redux-reducis = agg reduce refectio onis = risarcimento refero fers tuli latum ferre = 3 tr riferire,esporre reflexivus a um = agg riflessivo reformo as avi atum are = 1 tr riformare refutatio onis = f rifiuto regimen regiminis = n regime regio regionis = f regione regionalis regionale = agg. regionale regno as avi atum are = 1 tr regnare regnum i = n regno rego is rexi rectum ere = reggere,regolare regula ae = f regola reicio = respingere reicio is ieci iectum ere = 3 tr respingere reiectio onis = f rifiuto reiectus a um part pass = respinto relate ad + acc = relativamente a relatio peritalis = perizia Relatio relationis= rapporto relazione relative = avv relativamente relator relatoris = relatore relictus a um = part pass da relinquo= lasciato, abbandonato religio religionis = religione Religiosus-a-um = agg religioso relinquo is reliqui relictum relinquere= 3 tr lasciare remaneo es mansi mansum ere= 2 tr rimanere remeo-as remavi remeatum remeare = 1 intr ritornare reminiscor - eris, reminisci = 3 dep. tr. e intr. ricordare/ riflettere potior remisssio onis = remissione remitto is misi missum ere = rimandare,rispedire,rimettere remotio remotionis = rimozione remotus a um = part pass da removeo= tolto, eliminato removeo es movi mortum ere = 2 tr allontanare,rimuovere renovo as,avi,atum, are = 1 tr rinnovare renuntiatio renuntiationis = rinuncia

renuo is renui renuere = 3 tr e intr rifiutare, opporsi reparatio onis = riparazione repello is puli pulsum= rimuovere ,respingere repentinus a um = agg improvviso reperio is = trovare reperio-is reperivi repertum reperire = 4 tr trovare repetitio repetitionis = f ripetizione repraesentatio repraesentationis= f.ripresentazione repraesentatus in iudicio per patronum repraesento as avi atum are = rappresentare reprobo as avi atum are = riprovare repudio as avi atum are = 1 tr ripudiare repulsus a um = part pass respinto repulsus a um = respinto requies requiei = f riposo requiesco is requievi requiscere = 3 tr riposare requiro is quisivi quisitum ire = richiedere requisitum i = n requisito, esigenza res iudicata = cosa giudicata res matrimonialis = materia matrimoniale res rei= cosa resarcio is sarsi sartum ire = 4 tr rimediare, risarcire rescindo is scidi scissum ere = 3 tr annullare cancellare rescindere rescriptum i = n rescritto resero as,avi,atum, are = 1 tr aprire, schiudere reservatio onis = f. riserva resideo-es residere = ii intr risiedere residuus a um = agg resisuo, rimanente resisto it resistere = resistere resolutio onis = f soluzione resono as avi atum are = 1 risuonare respecto as respectavi respectatum respectare = 1 tr rispettare respectus us = rispetto resplendeo es respondeo es respondi responsum ere = rispondere responsio onis = f risposta responsum-i = risposta, parere ,consulto res-rei =cosa ,affare, problema restituito onis = f restituzione restitutio in integrum = restituzione in integrum resumo is sumpsi sumptum ere = 3 tr riassumere resumptus a um = riassunto resurgere = 4 intr risorgere resurrectio resurrectionis = f resurrezione retineo es tenui tentum ere = 2 tr ritenere retractatio onis = f ritrattazione retracto as avi atum are = 1 tr ritrattare retroactivus a um = agg retroattivo retrospectivus a um = retrospettivo, agg revelatio revelationis =f.rivelazione revelo as avi atum are = 1tr rivelare Revenio is veni ventum ier = 4 intr ritornare reventialis reverentiale= agg. riverenziale revera = in effetti revera = avv inrealt reverentialis e = agg reverenziale reverto is reverti reversum ere = ritornare

32

revertor eris versus sum reverti = dep intr ritornare revocatorius a um = agg revocatorio revocatus a um = revocato part pass revoco as avi atum are = revocare rex regis = m re rido is risi risum ridere = 3 tr ridere rigidus a um = agg rigido riguardo a = de + abl rima ae = f fessura ripa ae = f riva rite = avv. secondo il rito, secondo le usanze rite = avv., con le dovute formalit ,nella forma prescritta ritus us = rito rivus-i = m.ruscello robur roboris = n. quercia, albero, vigore rogo as rogavi rogatum rogare = 1 chiedere romanus a um = agg romano rosa ae = f rosa rota ae = rota rotalis e = agg. rotale rubeus a um = agg rosso rubrus a um = agg ruina ae = f rovina rumor-rumoris= m. rumore,fama rupes rupis =f roccia ruptura ae = f rottura rursus = avv di nuovo rus ruris = n campagna rustica ae = f rustica sacer sacra sacrum = agg sa sacerdos otis = sacerdote sacerdos sacerdotis = m sacerdote sacramentalis e = agg sacramentale sacramentalitas atis = f sacramentalit sacramentum i= n sacramento sacrificium-ii = n sacrificio saecularis e = agg secolare saeculum i = n secolo saepe saepius avv = spessissimo saepe = spesso saepes saepis = f siepe saepius = avv pi spesso ,alquanto spesso sagax sagacis = agg sagace sagitta-ae = f freccia salio is salire = intr salire saltem = avv almeno saluber salubris salubre = agg salubre salus salutis = salvezza, salute saluto as salutavi salutatum salutare = 1 tr salutare salvator salvatoris =m. salvatore salvatrix salvatricis =f. salvatrice salvo as avi atum are = 1 coniug trans, salvo praescripto = salvo il disposto salvus a um = agg salvo sanabilis e agg = sanabile sanatio sanationis f = sanazione,risanamento sanatus a um = part pass da sano ,=guarito, sanato sancio is sanxi sanctum ere = 3 tr prescrivere sancire,decretare sancitus a um = sancito part pass sanctus-a-um= santo (agg)

sane = avv s , certamente , in vero, davvero senza dubbio sanguis sanguinis = m sangue sano as,avi,atum, are = 1 tr risanare, guarire sanus a um = agg sano sapientia ae = sapienza satietas satietatis = f saziet satio as,avi,atum, are = 1 tr saziare satis = avv abbastanza satisfaciens entis = soddisfaciente saucius a um= agg ferito scalae-arum = la scala scelus sceleris = n scelleratezza scheda ae f = scheda schedula ae = f ricetta schema schematis= schema schizophrenia ae = schizofrenia, f schola ae = f scuola scientia-ae =f. scienza scientificus a um = agg scientifico scilicet = avv cio,naturalmente scindo is scissi scissum ere scintilla-ae =f. scintilla scio scis scivi scitum scire = 4 tr sapere scriba-ae = m scriba scribo is , scripsi, scriptum , scribere = 3 tr scivere scripto vel ore = per scritto o a voce scriptor scriptoris = m scrittore scriptura ae = f scrittura scrupolositas atis = f scrupolosit se conferre = dirigersi andare se conoscere (cognosco, is, gnovi, gnitum, ere) = conoscersi se sentire gravatam = rimanere incinta se sistere = presentarsi seco as, avi atum are= 1 tr tagliare secretaria ae f= segretaria secreto = avv in segreto sectio chirurgica = operazione chirurgica sectio sectionis = sezione, operazione sector - aris, atus sum, ari = 1 dep. tr. seguire Secum= con s secumfero fers tuli latum ferre = 3 tr portare con s secundarius a um = agg secondario secundum = prep + acc secondo secundus a um = agg secondo securus a um = agg sicuro secutus a um = part pass da sequor sed = tuttavia ma congiunz avversativa sed = eppure congiunz avversativa sede apostolica vacante= quando vacante la sede apostolica sedeo es sedere = serdersi sedes is = sede sedile sedilis = n. sedile seduco is duxi ductum ere = 3 tr sedurre seductor seductoris = m seduttore sedulus-a-um = agg premuroso, sollecito selectus a um = agg scelto semen seminis = n seme semetipsum = se stesso seminalis e = agg seminale seminator seminatoris = m seminatore semino as,avi,atum, are= 1 tr seminare

33

semper = avv sempre sempiternus a um = agg sempiterno, eterno senectus senectutis = vecchiaia senex senis = vecchio sensim = avv a poco a poco sensus-us = significato, modo di concepire sententia ae = sentenza sententia interlocutoria = sentenza interlocutoria sententio as avi atum are = sentenziare,decidere sentio is sensi sunsum ire = 4 acconsentire ,consentire sentio-is sentivi sentitum sentire = 4 sentire seorsim = avv separatamente separatim = avv separatamente separatio onis = f separazione sepelio is sepelivi sepelitum sepelire= 4 tr seppellire septem = indecl. sette september septembris = settembre septimus a um = agg settimo sequens sequentis = agg. seguente sequestratio onis = f sequestro sequor -eris- secutus sum - sequi: 3 dep.tr : seguire, accompagnare serenitas serenitatis = f. gioa, serenit serenus-a um = agg. sereno sermo sermonis = discorso, discussione sero = avv tardi serva ae = f serva servatis servandis = osservati i dovuti obblighi di legge servitio servitus servitutis = servit servo as avi atum are = 1 tr osservare salvare conservare servus i = m servo sessio sessionis = f. sessione seu congiunz disgiuntiva = oppure sex = sei sexennium i = n sessennio sextus-a-um = agg sesto sexualis e = agg sessuale si casus ferat = se il caso lo richieda sic = avv. cos,in questo modo siccitas siccitatis = f.siccit Sicut = come sideo sidus sideris = freddo signatura ae= segnatura significatio onis = significato signum i = n segno silentium-ii =n. silenzio silva-ae =f. bosco similis e = agg simile similitudo similitudinis = similitudine , uguaglianza simon simonis = Simone simplex icis = semplice simpliciter = avv semplicemente simul = avv nello stesso tempo insieme simulatio onis = f simulazione simulo as avi atum are = 1 tr simulare sine +abl = senza sine dubio = senza dubbio

sine +abl = senza singillatim = avv separatamente in particolare singularis e agg = singolare singulariter = particolarmente sino is sivi situm ere = 3 tr concedere , permettere Siquidem = se davvero,dato che, poich sitibundus a um = agg assetato sive = sia sive congiunz disgiuntiva = oppure sive...sive = sia chesia che Socer soceri = m suocero socera ae = suocera socerus i = suocero socialis sociale = agg sociale socialistus a um = agg socialista societas exercendae cautionis vitae = assicurazione societas societatis = f societ sociophaticus a um = agg sociopatico socrus-us = suocera sol- solis = m. sole solacium-ii = n sollievo solemnitas atis = formalit solemniter = avv solennemente soleo es solui solitum solere = essere solito solidus a um agg = concreto ,solido solitus a um = agg solito sollecite = avv con sollecitudine sollertia-ae = f solerzia sollicitudo sollicitudinis= preoccupazione solum = avverbio , solamente solutio onis = pagamento, scioglimento,soluzione solvo-is solvi solutum solvere= 3 tr sciogliere, liberare, pagare, risolvere soror sororis= f sorella, suora sors,sortis= sorte, destino sortior iris sortitus sum sortiri = ottenere ,ricevere ,evere, sparsus a um = sparso spatium i = n spazio specialis e = agg speciale specializatio specializationis =specializzazione species ei = specie specificatio onis = specificazione specto as avi atum are = 1 spettare speculativus a um = agg speculativo sperno is sprevi spretum ere = 3 tr. disprezzare spes spei = f speranza sphaera ae = f sfera spiritualis e = agg spirituale spiritus-us = spirito sponsa ae = f sposa sponsalia orum = fidanzamento sponsalia , relatio sponsalicia = fidanzamento sponsalia-ium = fidanzamento, festa di fidanzamento sponsalicius a um = agg di fidanzamento sponsus i = m sposo sponte = avv spontaneamente stabilire saldamente stabilis e = agg stabile stabilitas atis = stabilit stabiliter = avv stabilmente statim = avv subito

34

statui = perf da statuitio, statuitionis = decisione statuo is statui statutum ere = 3 tr stabilire,decidere statuo is statui statutum statuere= 3 tr stabilire status-us = stato condizione stella ae= f stella stellula ae= f stella sterilitas atis = f sterilit stilus i = m stilo, penna stipendium-ii= stipendio, servizio militare; stipendia conficere= finire il sto stas steti statum stare= 1 intrstare stipulo as avi atum are = 1 tr stipulare sto stas steti statum stare = 1 intr stare stolidus a um = agg stolto stramentum-i = n. paglia stricte = avv in senso stretto stridentibus dentibus = a denti stretti stridulus a um = agg stridulo structura ae = f struttura structuralis e = agg strutturale studeo es studui studere= studiosus-a-um = agg.studioso studium ii = n studio stultitia ae = f stoltezza stupefaciens entis = stupefacente stupor oris = stupore sua natura = per sua natura suadeo es suasi sua sum ere = persuadere sub + abl = sotto sub + acc = sotto verso sub ductu = sotto limpulso, sotto la spinta subditus i = suddito subduco is duxi ductum ere = 3 tr sottrarre subicere examini = interrogare subicere testes examini = interrogare i testimoni subicio is subieci subiectum subicere= 3 tr sottomettere subieci= perf da subicio subiectio subiectionis f = sottomissione subiective avv = soggettivamente subiectivus a um = agg soggettivo subiectum-i = soggetto subiectus- a- um = part sottomesso subigo-is subegi subactum subigere= 3 tr sottomettere subito = avv improvvisamente sublimis e = agg sublime sublineatio sublineationis = precisazione sublineatio onis = f. precisazione sublineo as avi atum are = sottolineare submissus a um = sottomesso submoveo es = ritirare subordinate avv = in subordine, subordinatamente subrogatio onis = surrogazione subrogo as avi atum are = 1 tr surrogare subscribo is scripsi scriptum ere = 3 tr firmare sottoscrivere subscriptio subscriptionis = firma sottoscrizione subscriptus a um = part pass sottoscritto firmato subsequens subsequentis = agg seguente successivo subsequor subsequeris subsecutus sum subsequi =3 dep intr susseguirsi

subsignatio subsignationis = firma ,sottoscrizione Subsistens subsistentis = sussistente Subsisto is Substantia ae = f sostanza substantialis substantiale = agg sostanziale substantialiter = avv sostanzialmente substantivus a um = agg sostantivo substituo is = sostituire substitutus i = sostituto successor successoris = m successore successor successoris m = successore successus-us = m. successo ,esito, riuscita succubus a um = succube succumbentia ae = f soccombenza suetus a um = agg solito, consueto suffectus a um = subentrato sufficiens entis = sufficiente sufficio is feci = essere sufficiente suffraganeus a um = agg suffraganeo suffragia orum = suffragia orum suffulcio is fulsi fulsum ere = sostenere (appoggiare) suffulsus a um = part pass sostenuto suicidium i = n suicidio sum es fui esse = essere summarie = avv sommariamente summarium ii = n sommario summatim = avv sommariamente summus a um = sommo supellex supellectilis f. suppellettile ,mobile super = prep + acc = sopra superbia ae = f superbia superior superius = superiore superior superius = superiore supernaturalis e = agg soprannaturale supero as avi atum are = 1 tr superare suppedito as avi atum are = 1 intr bastare suppedito as avi atum are = 1 intr. essere sufficiente supplementum i = n supplemento supplementum instructionis = supplemento distruttoria suppleo es = supplire suppletivus a um = agg supplementare,suppletivo integrante supplex supplicis =agg. supplice suppositus a um = part pass da suppono = supposto supprimo is pressi pressum ere = 3 tr sopprimere supra + acc = prima di, sopra ,su supra = sopra supradictus a um = suddetto suprafatus a um = sopracitato supremus a um =agg supremo, ultimo surdus a um = agg sordo surgo-is surrexi surrectum surgere = 3 nascere suscito, as avi atum are = 1 coniug trans, suspendo is = sospendere suspendo is 3 tr = sospendere suspensio onis = f sospensione suspensus a um = sospeso suspicio suspicionis = sospetto sustineo es iiu tentum ere = 2 tr soddisfare

35

sustineo es tinui tentum tenere = sostenere (affermare) sutor sutoris = m calzolaio suus us a um = agg suo synodus-i = m sinodo synthesis-is= sintesi syracusae-arum = siracusa tabelllarium i = n archivio taberna argentaria = argenteria taberna aurificis = oreficeria tabernaculum -i =tabernacolo taceo es tacui tacitum tacere = 2 tr tacere, talus i = m tallone tam =cos tamdiu = avv tanto a lungo tamen = tuttavia tamen = tuttavia congiunz avversativa tametsi = +indic anche se tamquam + cong = come se tamquam + indic = come tamquam = come tandem = infine tango is tetigi tactum tangere = 3 tr toccare tanti momenti = di cos grande importanza tantum = soltanto technicus a um = tecnico, agg tectum i = n tetto temeritas temeritatis = temerariet temperans temperantis = agg temperante temperantia ae = f temperanza templum i = n tempio temporalis e = agg temporale temporaneus a um = agg temporaneo temporarius a um = agg temporaneo tempto as avi atum are 1 tr = tentare tempus temporis = n tempo tenax tenacis = agg tenace tendo is tendere = tendere tenebra ae = f tenebra teneo-es tenui, tentum tenere= tr. 3 tenere, mantenere vincolare tenor tenoris = m modo ( di vita) , tenore, disposizione tensio onis = f tensione tentatio tentationis = f tentazione tenuitas tenuitatis =f fragilit tenus + abl = fino a teoricus a um agg = teorico terminus i = termine terra-ae = f terra terreo-es,terrere= spaventare, atterrire terrestris terrestre = agg terrestre tertius-a-um = agg terzo testamentum-i= n. testamento testes testis = m testimone testificalis e = agg testificatore testificatio onis = f testimonianza,deposizione testimonium medicum = certificato medico testimonium-ii = n. testimonianza, certificato textus us = testo theophilus i = m teofilo theoreticus-a-um = agg teoretico thesaurus-i = m. tesoro thus thuris = n incenso tigris tigris = f tigre timeo es timui timetum timere = 2 tr

temere timidus-aum = timido timor timoris = paura, timore titularis e = agg titolare titus-i = m tito tolerabilis e agg = tollerabile tolerantia ae = f tolleranza tollo is sustuli sblatum tollere = 3 tr togliere , sollevare tono as avi atum are = 1 tuonare totalis e = agg totale totaliter = avv totalmente totidem = indeclin altrettanto totus-a-um = agg tutto toxicomania ae = tossicodipendenza tracto as avi atum are = 1 tr trattare traditio onis = donazione ,tradizione traditionalis e = agg tradizionale trado is tradidi traditum tradere = 3 tr. Donare,dare traho-is traxi tractum trahere = 3 tr trarre tranquillus-a-um = agg trans + acc = aldil di, oltre transactio transactionis = f transazione transactus a um = trascorso, passato transeo is ivi itum ire = passare transfero fers tuli latum ferre = 3 tr traferire Transformatio transformationis = trasformazione transire in rem iudicatam = passare in giudicato transitorius a um = agg transitorio transitus us = passaggio translatio onis = f traferimento, traduzione transmissio onis = f trasmissione transmissus a um = trasmesso part da transmitto transmitto is misi missum ere = 3 tr trasmettere trepidatio trepidationis = f agitazione tres tres tria = tre tribunal aditum = tribunale adito tribunal tribunalis = tribunale tribuo is tribui tributum ere = 3 tr attribuire triennium i = triennio trinitas trinitatis = f.trinit trinus a um = tre tristitia, ae = f.; depressione tueor eris tuitus sum tueri = 2 dep.; tr; difendere tutelare,custodire proteggere tum = allora tumor tumoris = m tumore tumultuosus a um = agg agitato, tumultuoso turba ae = folla turba ae f = disturbo turbatus a um = disturbato turbo as avi atum are = 1 tr turbare turnus i = turno tus turis = n incenso tutela ae = tutela tuto = avv al sicuro tutor eris tutatus sum ari = 1 dep tr tutelare tutor tutoris = tutore tu-tui = pronome pers =te tuus a um = agg tuo ubertas ubertatis = f. fertilit,fecondit, ricchezza ubi + indic = non appena ubi = quando + indic

36

ubi dove = avv. ubicumque = avv dovunque ubique = avv dovunque ulciscor - eris -ultus sum - ulcisci: 3 dep. tr vendicare ullus a um = agg nessuno alcuno ulterior ulterius agg = ulteriore ulterius = avv ulteriormente ultra + acc = oltre ultus a um = part pass da umbra ae = f ombra umquam = mai una = avv insieme una cum + abl = insieme a una voce = allunanimit unda ae = f onda unde = avv da dove undecumque = avv da qualunque luogo unigenitus-a-um = agg unigenito unilateralis e = agg unilaterale Unio is ivi itum ire = unire tr 4 unio unionis = f unione unitas unitatis= unit universalis universale= agg universale universitas atis = f. universit univi= perf da unio uno ore = allunanimit unus-a-um= uno, uno solo unusquisque un urbs urbis = f citt urgens urgentis = agg urgente urtica ae= ortica usque ad =prep + acc = fino a.. usus a um = part pass da utor ut = + cong = finale Uterque utraque utrumque utilis utile = agg utile utilitas utilitatis= f.utilit, vantaggio utor - eris- usum sum - uti: 3 dep. intr. fare uso, usare utor eris usus sum uti + abl = usare utraque = avv per luna e per laltra parte utrimque = avv dalluna e dallaltra parte utrum = se uxor uxoris = f moglie uxorem ducere = sposare (una donna) vacatio onis = f vacanza vadimonium i = n testimonianza vadum-i = n guado . secca,bassofondo vagus a um agg = vago valedico is dixi dictum ere + dat = congedardi da valeo es valui valuturus ere = 2 intr. essere capace, essere in grado , potere avere validit avere la forza, riuscire valetudinarium i = n ospedale valetudo inis = salute valide = avv. validamente validitas atis = validit validus a um = agg valido valor valoris = valore varietas varietatis = f variet varius -a-um = agg vario vas vasis = n vaso vasto as avi atum are = 1 tr vastus a um = agg vasto

vasum i = n vaso vates vatis = profeta , indovino vaticanus i = m vaticano ve congiunz disgiuntiva = o, oppure vectigal-vectigalis = n. tributo, imposta vehementer = avv violentemente vel =o vel congiunz disgiuntiva = o veles velitis = m veli velut +cong = come se venator venatoris = cacciatore venatrix venatricis= f. cacciatrice venatus us = m battuta di caccia , caccia venenum i = n veleno venia ae = f perdono venio is veni ventum venire = 4 intr venire venire sibi obviam = incontrarsi ver veris = primavera verbum i = n parola, verbo vere = avv veramente verecundus-a-um =agg rispettoso vereor -eris- veritus sum - vereri: 2 dep. tr. avere riverenza, rispettare, temere vereor eris veritus sum eri de+abl = 2 dep intr preoccuparsi di tr temere vergo is vergere= 3 tendere, Veridicus a um agg = Veritiero verificatus a um = agg verificato verifico as avi atum are = 1 tr verificare verisimilis e = agg verosimile, probabile veritus a um = part pass da vereor vero cong = in vero ,ma vero in = realt versus = prep + acc = verso versus us = verso, canto verum etiam = ma in vero verum i = n verit verumtamen congiunz avversativa = nondimeno verus-a-um = agg. vero vescor -eris- vesci: 3 dep. intr e tr cibarsi vespere = avv.; di sera vespertinus a um = agg vespertino vester vestra vestrum = agg vostro vestigium ii = n orma vestimentum i = n vestito vestis vestis = f veste vetito transitu ad novas nuptias= proibito il passaggio a nuove nozze vetitus a um = prt pass da veto , vietato veto as avi atum are = vietare vetum vetus veteris = agg vecchio vetustas vetustatis= antichit, antico vincolo di amicizia vetustus a um = agg vecchio via-ae = f via viator viatoris = viaggiatore viatrix viatricis =f. viaggiatrice vicarius iudicialis = vicario giudiziale vicarius iudicialis adiunctus = vicario giudiziale aggiunto vicarius-ii= vicario vice versa = viceversa vicinus-a- um = agg vicino vicissim = avv a vicenda

37

vicissitudo inis = vicenda,vicissitudine victoria ae = f vittoria vide licet = avv. evidentemente videlicet = avv evidentemente videntibus omnibus = davanti allintero collegio video es vidi visum videre = 2 tr vedere vidua ae = f vedova viduus i = m vedovo vigens vigentis = vigente vigeo es vigui ere = essere in vigore,essere valido legalmente vigeo es vigui vigere = 3 essere vigoroso, esistere vigint = ventii vigor vigoris = valore vigore vigui= perf da vigeo villa-ae= f. casa di campagna,villa vincio is vinxi vinctum ere = legare, unire, vincolare, vinco-is vincere = 3 tr vincere vinculum i = n. vincolo vindico as avi atum are = 1 rivendicare garantire,preservare vinum i = n vino viola ae = f viola violatio onis = f violazione violato praescripto = violato il disposto violatus a um = violato violentia-ae = f violenza violentus a um violo as avi atum are = 1 tr violare vir viri = m uomo virginitas atis = f verginit virgo virginis = f vergine virtus virtutis = f virt , valore vis roboris = forza, violenza valore visio visionis =visione visitatio onis = f visita vita ae = f vita vitio as avi atum are = 1 tr viziare vitium-ii= n. vizio vito as avi atum are = 1 tr evitare vitupero as avi atum are = 1 tr rimproverare vivificatus a um = part pass da vivifico= vivificato vivo is vixi victum vivere = 3 intr vivere vivus a um = agg vivo vix = avv appena vocabolum i = n vocabolo vocare in dicrimen = mettere in pericolo ,esporre a rischio vocari in discrimen =essere messo in pericolo vocatio onis = f vocazione voco-as,avi,atum, are = 1 tr chiamare volaticus a um = agg volatile, che vola volitivus a um = agg volitivo volo vis volui velle= volere volumen inis = n. volume voluntas voluntatis = f. volont , voluptarius a um = agg di piacere, vos vestrum = pronome pers voi votum = n richiesta voto desiderio perizia votum peritale n perizia vox vocis = f voce vulgatus, aum = agg.; diffuso

vulnus vulneris = n ferita vulpecula ae = f volpe vultus us = volto zacharia-ae = m zaccaria

38

Potrebbero piacerti anche