Sei sulla pagina 1di 2

LETTURE DOMENICALI POLIGLOTTE

BATTESIMO DEL SIGNORE – FESTA - Anno B


(le parti eventualmente comprese tra parentesi quadre non fanno parte della lettura “ufficiale”)
Is 55,1-11
TESTO ITALIANO TESTO EBRAICO TESTO LATINO TESTO GRECO
1
O voi tutti assetati, venite all’acqua, voi ‫ ה! ֹוי ּכָ ל צָ ֵמא  ְלכ ּו לַ  ַּמיִ ם ַוא ֲֶׁשר ֵ אין ל ֹו ָּכ סֶ ף‬1 55:1 O omnes sitientes venite ad aquas et qui ΟΙ διψῶντες, πορεύεσθε ἐφ᾿ ὕδωρ, καὶ ὅσοι μὴ
che non avete denaro, venite, comprate e non habetis argentum properate emite et
mangiate; venite, comprate senza denaro, ‫סף‬%ֶ ‫לֹוא כ‬ ֶ ‫ּולכ ּו ִׁש ְב 'רּו ְּב‬ ְ ‫ְלכ! ּו ִׁש ְברּו  וֶ אֱכֹ לּו‬ ἔχετε ἀργύριον, βαδίσαντες ἀγοράσατε, καὶ
comedite venite emite absque argento et φάγετε καὶ πίεσθε ἄνευ ἀργυρίου καὶ τιμῆς
senza pagare, vino e latte.
2
+‫ב‬ ‫ל‬
ָ ‫יִ ן וְ ָח‬- ַ‫ּובל ֹוא ְמ ִחיר י‬ ְ absque ulla commutatione vinum et lac οἶνον καὶ στέαρ. 2 ἱνατί τιμᾶσθε ἀργυρίου ἐν
Perché spendete denaro per ciò che non
‫לֹוא לחֶ ם וִ יגִ יע ֲֶכם ְּבל ֹוא‬ ֶ ‫ ָל!ּמָ ה ִת ְׁש ְקלּו כֶ סֶ ף  ְ ּב‬2 55:2 quare adpenditis argentum non in οὐκ ἄρτοις καὶ τὸν μόχθον ὑμῶν οὐκ εἰς
è pane, il vostro guadagno per ciò che non panibus et laborem vestrum non in saturitate
sazia? Su, ascoltatemi e mangerete cose ‫לּו טֹוב וְ ִת ְתעַ ּנַ ג‬  ‫עּו ׁשָ מ! ֹועַ אֵ לַ י  וְ ִא ְכ‬5 ‫ְלׂשָ ְב ָע ה ִׁש ְמ‬ audite audientes me et comedite bonum et
πλησμονήν; ἀκούσατέ μου καὶ φάγεσθε
ἀγαθά, καὶ ἐντρυφήσει ἐν ἀγαθοῖς ἡ ψυχὴ
buone e gusterete cibi succulenti.
3 +‫ּדׁשֶ ן נ ְַפ ְׁש ֶ כם‬  ֶ ַ‫ּב‬ delectabitur in crassitudine anima vestra
Porgete l’orecchio e venite a me, ascoltate 55:3 inclinate aurem vestram et venite ad me ὑμῶν. 3 προσέχετε τοῖς ὠσὶν ὑμῶν καὶ
e vivrete. Io stabilirò per voi un’alleanza ‫ּות ִח י נ ְַפ ְׁש ֶכ ם‬ ְ ‫ּולכ ּו אֵ  ַלי ִׁש ְמע ּו‬ ְ  ‫ הַ ּט! ּו אָ זְ נְ כֶ ם‬3 audite et vivet anima vestra et feriam vobis ἐπακουλουθήσατε ταῖς ὁδοῖς μου·
eterna, i favori assicurati a Davide.
4
‫די ָדוִ ד‬  ֵ ‫עֹולם ַ ח ְס‬ ָ ‫וְ אֶ ְכ ְר ָת!ה לָ כֶ ם  ְּב ִ רית‬ pactum sempiternum misericordias David εἰσακούσατέ μου, καὶ ζήσεται ἐν ἀγαθοῖς ἡ
Ecco, l’ho costituito testimone fra i popoli, fideles
principe e sovrano sulle nazioni. +‫הַ ֶּנאֱמָ נִ ים‬ ψυχὴ ὑμῶν· καὶ διαθήσομαι ὑμῖν διαθήκην
55:4 ecce testem populis dedi eum ducem ac αἰώνιον, τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά. 4 ἰδοὺ
+‫ּמים‬ ִ ֻ‫ּומצַ ּוֵ ה ְלא‬ ְ ‫אּוּמים נְ תַ ִּת יו נָגִ יד‬ ִ ‫ן ֵעד ְל‬%‫ ֵה‬4
5
Ecco, tu chiamerai gente che non praeceptorem gentibus μαρτύριον ἐν ἔθνεσιν ἔδωκα αὐτόν, ἄρχοντα
conoscevi; accorreranno a te nazioni che
C‫ אֵ ֶל י‬C‫ ֵהן ּג!ֹוי ל ֹא תֵ ַדע  ִּת ְק ָ רא וְ גֹוי ל ֹא יְ ָדע ּו‬5 55:5 ecce gentem quam nesciebas vocabis καὶ προστάσσοντα ἔθνεσιν. 5 ἰδοὺ ἔθνη, ἃ οὐκ
non ti conoscevano a causa del Signore, et gentes quae non cognoverunt te ad te
tuo Dio, del Santo d’Israele, che ti onora. ‫ ְו ִל ְק דֹוׁש יִ ְׂש ָר ֵ אל ִּכי‬C‫הי‬Dֱ ֶ  ‫י ָרּוצּו ְלמַ עַ ן  יְ הוָ ה א‬ current propter Dominum Deum tuum et
οἴδασί σε, ἐπικαλέσονταί σε, καὶ λαοί, οἳ οὐκ
6 ἐπίστανταί σε, ἐπὶ σὲ καταφεύξονται ἕνεκεν
Cercate il Signore, mentre si fa trovare, ‫ ס‬+E‫ֲר‬ ָ ‫פֵ א‬ Sanctum Israhel quia glorificavit te
invocatelo, mentre è vicino. 55:6 quaerite Dominum dum inveniri potest Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, τοῦ ἁγίου ᾿Ισραήλ, ὅτι
7
L’empio abbandoni la sua via e l’uomo +‫ּב ְהיֹות ֹו קָ רֹוב‬ ִ ‫ ִּד ְרׁש ּו יְ הוָ ה ְּב ִהּמָ ְצא ֹו ְק ָר ֻ אהּו‬6 invocate eum dum prope est ἐδόξασέ σε. 6 Ζητήσατε τὸν Κύριον καὶ ἐν τῷ
iniquo i suoi pensieri; ritorni al Signore che ‫ׁשב‬ ֹ ! ‫ב ָתיו ְו ָי‬ ֹ ‫ע ֹז!ב ָרׁשָ ע  ַּד ְר ּכֹו וְ ִאיׁש ָ אוֶן מַ ְח ְׁש‬ ֲ ‫ ַי‬7 55:7 derelinquat impius viam suam et εὑρίσκειν αὐτὸν ἐπικαλέσασθε· ἡνίκα δ᾿ ἂν
avrà misericordia di lui e al nostro Dio che vir iniquus cogitationes suas et revertatur
largamente perdona. ‫ה‬ ‫ּב‬
 ֶ ‫ַר‬ ְ ‫י‬ ‫י‬ ‫ּכ‬
ִ ‫ינּו‬ ‫ה‬Dֱ
 ֵ ‫א‬ ‫ל‬ ֶ‫א‬ ְ‫ו‬ ‫הּו‬ ‫ֲמ‬ֵ  ‫ח‬ ‫ יר‬
ַ ִ‫ו‬  ‫ה‬ ‫ו‬
ָ ‫ה‬ ְ‫ל י‬ ֶ‫א‬ ἐγγίζη ὑμῖν, 7 ἀπολιπέτω ὁ ἀσεβὴς τὰς ὁδοὺς
ad Dominum et miserebitur eius et ad αὐτοῦ καὶ ἀνὴρ ἄνομος τὰς βουλὰς αὐτοῦ καὶ
+ ַ‫ִל ְס לֹוח‬
8
Perché i miei pensieri non sono i vostri Deum nostrum quoniam multus est ad ἐπιστραφήτω ἐπὶ Κύριον, καὶ ἐλεηθήσεται, ὅτι
pensieri, le vostre vie non sono le mie vie.
‫יכם‬ֶ ֵ‫ל ֹא ַד ְרכ‬  ‫יכם ְו‬ ֶ  ֵ‫ל ֹא מַ ְח ְׁשבֹותַ י  מַ ְח ְׁשב ֹות‬ ! ‫ ִּכ י‬8 ignoscendum ἐπὶ πολὺ ἀφήσει τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν. 8 οὐ γάρ
Oracolo del Signore. 55:8 non enim cogitationes meae cogitationes
9
Quanto il cielo sovrasta la terra, +‫ ה‬ ָ‫הו‬ ְ‫י‬ ‫ם‬ ‫א‬
 ֻ ְ‫נ‬ ‫ְּד ָר ָכ י‬ vestrae neque viae vestrae viae meae dicit
εἰσιν αἱ βουλαί μου ὥσπερ αἱ βουλαὶ ὑμῶν,
οὐδ᾿ ὥσπερ αἱ ὁδοὶ ὑμῶν αἱ ὁδοί μου, λέγει
tanto le mie vie sovrastano le vostre vie,  ‫ּכי ג ְָבה ּו ׁשָ ַמיִ ם ֵמ ָא ֶרץ ֵּכ ן ּג ְָבה! ּו ְד ָרכַ י‬ ִ 9 Dominus
i miei pensieri sovrastano i vostri 55:9 quia sicut exaltantur caeli a terra sic Κύριος. 9 ἀλλ᾿ ὡς ἀπέχει ὁ οὐρανὸς ἀπὸ τῆς
pensieri. +‫יכם‬ ֶ ֵ‫תי ִמּמַ ְח ְׁשבֹ ת‬ ַ ‫ב‬ ֹ ‫יכם ּומַ ְח ְׁש‬ ֶ  ֵ‫ִמ ַּד ְרכ‬ exaltataesunt viae meae a viis vestris et γῆς, οὕτως ἀπέχει ἡ ὁδός μου ἀπὸ τῶν ὁδῶν
10
Come infatti la pioggia e la neve ‫ּׁשלֶ ג ִמן הַ ּׁשָ ' ַמיִ ם‬ ֶ M ַ‫ׁשֶ ם וְ ה‬5‫ ַה ֶּג‬N ‫ּכי ּכַ א ֲֶׁשר י ֵֵרד‬Oִ 10 cogitationes meae a cogitationibus vestris ὑμῶν καὶ τὰ διανοήματα ὑμῶν ἀπὸ τῆς
scendono dal cielo e non vi ritornano 55:10 et quomodo descendit imber et
senza avere irrigato la terra, senza ‫ץ‬ ‫ר‬ֶ ‫א‬
ָ  ‫ת ה‬ָ ֶ‫א‬ ‫ה‬ ָ‫ם ה ְרו‬ִ ‫י ִא‬P ‫ָׁשּוב ִּכ‬  ‫וְ ׁשָ ּמָ ה  ל ֹא י‬ διανοίας μου. 10 ὡς γὰρ ἂν καταβῇ ὁ ὑετὸς ἢ
nix de caelo et illuc ultra non revertitur sed χιὼν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ οὐ μὴ ἀποστραφῇ,
averla fecondata e fatta germogliare, ‫יחּה וְ נָ !תַ ן ֶז ַרע  לַ ּזֹ ֵ רעַ ְו ֶלחֶ ם‬ ָ ‫ידּה ְו ִה ְצ ִמ‬  ָ ‫הֹול‬ ִ ְ‫ו‬ inebriat terram et infundit eam et germinare ἕως ἂν μεθύσῃ τὴν γῆν, καὶ ἐκτέκῃ καὶ
perché dia il seme a chi semina e il pane a
+‫לָ אֹ ֵ כל‬ eam facit et dat semen serenti et panem ἐκβλαστήσῃ καὶ δῷ σπέρμα τῷ σπείραντι καὶ
chi mangia, comedenti
11
così sarà della mia parola uscita dalla ‫ ֵּכ ן יִ ְ היֶ !ה ְדבָ ִרי  א ֲֶׁשר י ֵֵצא ִמ ִּפי ל ֹא יָׁש ּוב‬11 55:11 sic erit verbum meum quod egredietur
ἄρτον εἰς βρῶσιν, 11 οὕτως ἔσται τὸ ρῆμά μου,
ὃ ἐὰν ἐξέλθῃ ἐκ τοῦ στόματός μου, οὐ μὴ
mia bocca: non ritornerà a me senza ‫יקם ִּכ!י ִאם עָ ׂשָ ה  אֶ ת א ֲֶׁשר חָ  ַפ ְצ ִּתי‬ ָ ‫אֵ ַלי ֵר‬ de ore meo non revertetur ad me vacuum
effetto, senza aver operato ciò che sed faciet quaecumque volui et prosperabitur ἀποστραφῇ, ἕως ἂν τελεσθῇ ὅσα ἂν ἠθέλησα
desidero e senza aver compiuto ciò per cui +‫ּתיו‬ ִ ‫ֲׁשר ְׁשלַ ְח‬  ֶ ‫וְ ִה ְצ ִליחַ א‬ in his ad quae misi illud. καὶ εὐοδώσω τὰς ὁδούς μου καὶ τὰ ἐντάλματά
l’ho mandata. μου.
Cantico da Is 12
TESTO ITALIANO TESTO EBRAICO TESTO LATINO 1 (dall’ebraico) TESTO GRECO
‫ל ֹא אֶ ְפ ָחד‬
 ְ‫י אֶ ְב ַטח ו‬%‫ל יְ ׁשּועָ ִת‬T‫ה ֵא‬5‫ ִה ֵּנ‬2
2 2 ἰδοὺ ὁ Θεός μου σωτήρ μου Κύριος, πεποιθὼς
Ecco, Dio è la mia salvezza; io avrò 12:2 Ecce Deus salvator meus fiducialiter
fiducia, non avrò timore, perché mia forza agam et non timebo quia fortitudo mea et ἔσομαι ἐπ᾿ αὐτῷ καὶ σωθήσομαι ἐν αὐτῷ καὶ οὐ
e mio canto è il Signore; egli è stato la mia +‫יׁשּוע ה‬
ָ ‫ל‬
ִ ‫י לי‬
ִ ‫יְ ִה‬- ַ‫ּכי עָ ּזִ !י וְ זִ ְמ ָרת  יָ ּה יְ ה ָוה ו‬
ִ laus mea Dominus Deus et factus est mihi φοβηθήσομαι, διότι ἡ δόξα μου καὶ ἡ αἴνεσίς
salvezza». RIT. in salutem. μου Κύριος καὶ ἐγένετό μοι εἰς σωτηρίαν.
4
«Rendete grazie al Signore e invocate il ‫הֹודיעּו‬
ִ ‫ליה ָוה  ִק ְרא ּו ִב ְׁש מֹו‬ ַ ‫הֹודּו‬
! ‫ הַ 'הּוא‬4 12:4 Confitemini Domino et invocate nomen 4 ὑμνεῖτε Κύριον, βοᾶτε τὸ ὄνομα αὐτοῦ,
suo nome, proclamate fra i popoli le sue eius notas facite in populis adinventiones ἀναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι τὰ ἔνδοξα αὐτοῦ,
opere, fate ricordare che il suo nome è +‫ּכירּו ִּכי נִ ְׂשּגָ ב ְׁש מֹו‬Uִ ְ‫תיו הַ ז‬D‫י‬
ָ ‫ֲל‬ ִ ‫ ָ בעַ ִּמים ע‬eius mementote quoniam excelsum est μιμνήσκεσθε, ὅτι ὑψώθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ.
sublime. RIT. nomen eius.
5
Cantate inni al Signore, perché ha fatto ‫ ז ְַּמ רּו יְ ה ָוה ִּכי גֵא ּות עָ ָׂשה ְמי ַֻּדעַ ת‬5 12:5 Cantate Domino quoniam magnifice 5 ὑμνήσατε τὸ ὄνομα Κυρίου, ὅτι ὑψηλὰ
cose eccelse, le conosca tutta la terra. fecit adnuntiate hoc in universa terra ἐποίησεν· ἀναγγείλατε ταῦτα ἐν πάση τῇ γῇ.
6
Canta ed esulta, tu che abiti in Sion, +‫מּודעַ ת[ ז ֹאת ְּבכָ ל הָ ָ א ֶרץ‬ ַ ] 12:6 exulta et lauda habitatio Sion quia 6 ἀγαλλιᾶσθε καὶ εὐφραίνεσθε, οἱ κατοικοῦντες
perché grande in mezzo a te è il Santo E‫ּכי ג ָדֹול ְּב ִק ְר ֵּב‬ ִ ‫יֹוׁשבֶ ת ִצּיֹון‬
ֶ ‫רּנִ י‬ ֹ  ‫ֲלי ָו‬
ִ ‫ צַ ה‬6 magnus in medio tui Sanctus Israhel. Σιών, ὅτι ὑψώθη ὁ ἅγιος τοῦ ᾿Ισραὴλ ἐν μέσῳ
d’Israele». RIT.
‫ פ‬+‫ְק דֹוׁש יִ ְׂש ָר ֵ אל‬ αὐτῆς.

1 Gv 5,1-9
TESTO ITALIANO TESTO GRECO TESTO LATINO
1
[Carissimi,] chiunque crede che Gesù è il Cristo, è 5.1 Pa=j o( pisteu/wn o(t/ i I) hsou=j e)stin o( Xristo\j, e)k tou= 5:1 Omnis qui credit quoniam Iesus est Christus
stato generato da Dio; e chi ama colui che ha generato, qeou= gege/nnhtai, kai\ pa=j o( a)gapw=n to\n gennh/santa ex Deo natus est et omnis qui diligit eum qui
ama anche chi da lui è stato generato. a)gap#= [kai\] to\n gegennhme/non e)c au)tou=. 5.2 e)n tou/t% genuit diligit eum qui natus est ex eo
2
In questo conosciamo di amare i figli di Dio: quando ginw/skomen o(t/ i a)gapw=men ta\ te/kna tou= qeou=, o(t/ an to\n 5:2 in hoc cognoscimus quoniam diligimus
amiamo Dio e osserviamo i suoi comandamenti. qeo\n a)gapw=men kai\ ta\j e)ntola\j au)tou= poiw=men. 5.3 au(t/ h natos Dei cum Deum diligamus et mandata eius
3
In questo infatti consiste l’amore di Dio, nell’osservare i faciamus 5:3 haec est enim caritas Dei ut
ga/r e)stin h( a)ga/ph tou= qeou=, i(n/ a ta\j e)ntola\j au)tou=
suoi comandamenti; e i suoi comandamenti non sono mandata eius custodiamus et mandata eius
gravosi. thrw=men, kai\ ai( e)ntolai\ au)tou= barei=ai ou)k ei)si/n. 5.4 o(t/ i gravia non sunt 5:4 quoniam omne quod natum
4
Chiunque è stato generato da Dio vince il mondo; e pa=n to\ gegennhme/non e)k tou= qeou= nik#= to\n ko/smon: kai\ est ex Deo vincit mundum et haec est victoria
questa è la vittoria che ha vinto il mondo: la nostra fede. au(t/ h e)sti\n h( ni/kh h( nikh/sasa to\n ko/smon, h( pi/stij h(mw=n. quae vincit mundum fides nostra 5:5 quis est
5
E chi è che vince il mondo se non chi crede che Gesù è 5.5 ti/j [de/] e)stin o( nikw=n to\n ko/smon ei) mh\ o( pisteu/wn o(/ti qui vincit mundum nisi qui credit quoniam Iesus
il Figlio di Dio? 6Egli è colui che è venuto con acqua e I) hsou=j e)stin o( ui(oj\ tou= qeou=; 5.6 Ou(=to/j e)stin o( e)lqw\n di' est Filius Dei 5:6 hic est qui venit per aquam et
sangue, Gesù Cristo; non con l’acqua soltanto, ma con u(d/ atoj kai\ ai(/matoj, I) hsou=j Xristo/j, ou)k e)n t%= u(d / ati sanguinem Iesus Christus non in aqua solum
l’acqua e con il sangue. Ed è lo Spirito che dà mo/non a)ll' e)n t%= u(d / ati kai\ e)n t%= ai(/mati: kai\ to\ pneu=ma/ sed in aqua et sanguine et Spiritus est qui
testimonianza, perché lo Spirito è la verità. e)stin to\ marturou=n, o(/ti to\ pneu=ma/ e)stin h( a)lh/qeia. 5.7 o(t/ i testificatur quoniam Christus est veritas
7
Poiché tre sono quelli che danno testimonianza: trei=j ei)sin oi( marturou=ntej, 5.8 to\ pneu=ma kai\ to\ u(d / wr 5:7 quia tres sunt qui testimonium dant
8
lo Spirito, l’acqua e il sangue, e questi tre sono kai\ to\ ai(m= a, kai\ oi( trei=j ei)j to\ e(n/ ei)sin. 5.9 ei) th\n 5:8 Spiritus et aqua et sanguis et tres unum
concordi. 9Se accettiamo la testimonianza degli uomini, sunt 5:9 si testimonium hominum accipimus
marturi/an tw=n a)nqrw/pwn lamba/nomen, h( marturi/a tou=
la testimonianza di Dio è superiore: e questa è la testimonium Dei maius est quoniam hoc est
qeou= mei/zwn e)sti/n: o(t/ i au(t/ h e)sti\n h( marturi/a tou= qeou= o(t/ i
testimonianza di Dio, che egli ha dato riguardo al proprio testimonium Dei quod maius est quia
Figlio. memartu/rhken peri\ tou= ui(ou= au)tou=. testificatus est de Filio suo.
Mc 1,7-11
7
[In quel tempo, Giovanni predicava dicendo:] 1.7 kai\ e)kh/russen le/gwn, /)Erxetai o( i)sxuro/tero/j mou 1:7 Et praedicabat dicens venit fortior me post
«Viene dopo di me colui che è più forte di me: io non o)pi/sw mou, ou(= ou)k ei)mi\ i(kano\j ku/yaj lu=sai to\n i(ma/nta me cuius non sum dignus procumbens solvere
sono degno di chinarmi per slegare i lacci dei suoi tw=n u(podhma/twn au)tou=. 1.8 e)gw\ e)ba/ptisa u(ma=j u(d / ati, corrigiam calciamentorum eius
sandali. 8Io vi ho battezzato con acqua, ma egli vi au)to\j de\ bapti/sei u(ma=j e)n pneu/mati a(gi/%. 1.9 Kai\ 1:8 ego baptizavi vos aqua ille vero baptizabit
battezzerà in Spirito Santo». e)ge/neto e)n e)kei/naij tai=j h(me/raij h)l
= qen I) hsou=j a)po\ vos Spiritu Sancto 1:9 et factum est in diebus
9
Ed ecco, in quei giorni, Gesù venne da Nàzaret di illis venit Iesus a Nazareth Galilaeae et
Nazare\t th=j Galilai/aj kai\ e)bapti/sqh ei)j to\n I) orda/nhn
Galilea e fu battezzato nel Giordano da Giovanni. baptizatus est in Iordane ab Iohanne
10
E subito, uscendo dall’acqua, vide squarciarsi i u(po\ I) wa/nnou. 1.10 kai\ eu)qu\j a)nabai/nwn e)k tou= u(/datoj 1:10 et statim ascendens de aqua vidit apertos
cieli e lo Spirito discendere verso di lui come una ei)d
= en sxizome/nouj tou\j ou)ranou\j kai\ to\ pneu=ma w(j caelos et Spiritum tamquam columbam
colomba. peristera\n katabai=non ei)j au)to/n: 1.11 kai\ fwnh\ e)ge/neto descendentem et manentem in ipso
11
E venne una voce dal cielo: «Tu sei il Figlio mio, e)k tw=n ou)ranw=n, Su\ ei)= o( ui(oj
/ mou o( a)gaphto/j, e)n soi\ 1:11 et vox facta est de caelis tu es Filius meus
l’amato: in te ho posto il mio compiacimento». eu)do/khsa. dilectus in te conplacui.
ITALIANO: VERSIONE CEI 2008 – EBRAICO: Biblia Hebraica Stuttgartensia (BHS) - GRECO A.T: LXX - Ed. Rhalfs – GRECO N.T: Nestle-Aland 27°ed.1993 - LATINO: Vulgata Stuttgartensia 1994 (riporta il Codice
Amiatino, senza punteggiatura, dell’VIII secolo) - LIBRO DEI SALMI: LATINO 1: Versione IUXTA HEBREOS, dall’ebraico; LATINO 2: Versione GALLICANA, dalla LXX greca (entrambe di Girolamo).

pallottenzo@libero.it

Potrebbero piacerti anche