HİDROLOJİDE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ UYGULAMALARI-İM5762

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ

Sayısal Yükseklik Modeli

Sayısal Yükseklik Modeli kullanılarak arazinin yükseklik, eğim, bakı verileri elde edilebilmekte ve bu veriler
yardımı ile havza sınırları ve drenaj ağları, minimum maksimum ve ortalama yükseklik gibi bilgileri
oluşturulabilmektedir.

Uydu verilerinin sınıflandırılması ile arazi kullanım durumu güncel olarak tespit edilebilmektedir. Bu verilerin
Bununla birlikte Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında modellenmesi, yağış, sıcaklık gibi hidrometeorolojik
verilerinin de entegrasyonu ile potansiyel hesaplanmaktadır. Stereo çekim yapabilen uydu verileri ile Sayısal
Yükseklik Modeli (SYM) oluşturularak havzalara ait topografik parametreler elde edilebilmekteir. Ayrıca bu
verinin analizi ile alt havzalar oluşturulabilmektedir.

Akarsular doğdukları kaynak sahalarından döküldükleri taban seviyelerine kadar olan yolculukları boyunca her
yönden farklı boylarda birçok kol alırlar. Böylelikle akarsular kollarıyla birlikte bir ağ (şebeke) meydana
getirirler. Buna akarsu drenajı veya akarsu ağı denir. Akarsu drenaj ağının tipi topografik eğim, zemini oluşturan
kayaların cinsi, tabakaların özellikleri, diğer yapısal özellikler ve zaman etkeni tarafından belirlenir.
Horton-Strahler sayısı, nehirlerin ve akarsuların karmaşıklığını ölçmenin bir yolu olup dallanma
karmaşıklığının sayısal bir ölçüsüdür.

Sayısal Yükseklik Modeli kullanılarak havzanın akış yönü ve yüzey akış haritaları oluşturulabilir. Sayısal
Yükseklik Modeli, CBS yazılımda analiz edilerek havzanın sentetik drenaj ağı oluşturulabilir.Bu drenaj ağı
üzerinde, kolların kesişimlerinde belirlenen istasyon noktalarını besleyen alt havzalar, CBS ortamında
belirlenebilir.