Ἡ Γυμνασιῶν Σύλλογη, Volumen 2

Ρ .
ί Μ · 111 ¡fcjy
Alessandro Barbone
ll . _______________________
di esercizi
per
Athénaze I
volume II, cap. IX-XVI
Edizioni Accademia
Vivarium Novum
Alessandro Barbone
Quaderno di esercizi
per
Athénaze I
Edizioni Accademia
Vivarium Novum
2007
© Edizioni Accademia Vivarium N ovum 2007.
Contrada San Vito, 5,1-83048 Montella (Avellino),
tel. +39 0827 601643
telecop. +39 0827 601132
info@vivarmmnovum.it
wWw.vivarmmnovum.it
Stampato in Italia - Printed in Italy.
ISBN 978-88-95611-15-1
É assolutamente vietata la riproduzione totale o parziale

di questa pubblicazione, cosi come la sua trasmíssíone
sotto qualsiasi forma e con qualunque mezzo, anche attra-
verso fotocopie, senza Tautorizzazione scritta delle
Edizioni Accademia Vivarium Novum.
Stampa
Eurograph s.r.l. - Napoli
Presentazione
Questa raccolta d’esercizi é pensata per gli studenti che utilizzano il primo volume di
Athenaze. Introduzione al greco antico1, a supplemento degli esercizi giá presentí in
Athenaze e deireserciziario Meletémata2. A differenza di Meletémata, il presente Quaderno
contiene esercizi concepiti per essere svolti dopo lo studio di ciascun singolo capitolo di
Athenaze, e percio si presta particolarmente all’opera di ripetizione e revisione delle compe-
tenze che é buona regola gli studenti eseguano alia fine di ogni capitolo, nonché durante il
periodo delle vacanze estive.
Le tipologie di esercizi presentí nel Quaderno sono fmalizzate sia aH’applicazione deile
rególe grammaticali studiate nei singoli capitoli di Athenaze, sia alia ripetizione del lessico,
sia alia comprensione del testo: frasi o piccoli brani in greco da completare e tradurre; frasi
contenenti errori da correggere; frasi da tradurre dairitaliano al greco e viceversa; gruppi di
parole greche da riunire in frasi di senso compiuto; esercizi di sinonimia e antinomia; costru-
zione di campi semantici; frasi da completare scegliendo fra piü soluzioni proposte; lettura
di brani con domande (brani che possono essere utilizzati, a discrezione degli insegnanti,
anche come testi di verifica in classe). Insomma, un valido e non pesante strumento d ’ausi-
lio per i giovani che s ’aw icinano per la prima volta alio studio della lingua greca antica.
Desidero ringraziare gli amici Roberto Carfagni, che ha voluto pazientemente e diligen
temente rileggere le bozze, Tommaso Francesco Bórri per i suoi utili consigü linguistici,
Gianni Capone e Michelangelo Costagliola per Tainto nel lavoro di grafica.
Alessandro Barbone
Montella, ottobre 2007
1 M. Balme, G. Lawall, L. Miraglia, T.F. Bórri, Accademia Vivarium Novum, 1999.

2 C. Consoli, Accademia Vivarium Novum, 2003.
Capitolo IX
8 A t h e n a z e i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
Esercizio 1
Collegate, con una freccia, ogni espressione della colonna di sinistra con il suo sinonimo della
colonna di destra.
V'¡-: γηράσκω λιμόν έχω

; U; σπένδω έξηγέομαι
κοσμεω σπονδήν ποιέομαι
i πεινάω γέρων γίγνομαι
ανεχω σϊγάω
αυξάνω αίρω
τέρπομαι άγανακτέω
εύφημέω κόσμον φέρω
διηγέομαι χαίρω
όργίλως έχω πληθΰνω
Esercizio 2
Collegate, con una freccia, un’espressione della colonna di sinistra con una della colonna di
destra, in modo da formare frasi di senso compiuto; poi tradúcete le frasi.
1. Πάντες οί πολίται τη πομπή έπονται - τω θεώ θυσίαν ποιεί.

2. Κόσμον ούδένα έχει ή οικία, - αί δέ έν ταις χερσι τά σκάφια.
3. Πολλούς βότρυας φέρουσιν - οί πολαται εκποδών γίγνονται.
αί άμπελοι
4. Ουτω καλά έστι τά τών θεών - βουλόμενοι τον θεόν τιμάν.
άγάλματα,
5. Πολλούς άλλάντας έχει ό άλλαντοπώλης - ώστε ή μήτηρ βούλεται αύτήν κοσμεΐν.
6. Αι μέν έπι τη κεφαλή τά κανά - κελεύει εύφημέΐν.
φέρουσιν,
7. Ο πάίς ήδη μάλα μεθύει, - ώστε μάλα θαυμάζει ή πάίς βλέπουσα.
8. rO ίερεύς τό ίερέϊον σφάττων ~ άλλ’ ούδείς ώνέΐταί τι.
9. fO κηρυξ τώ δήμω κηρυττων - άλλ’ ετι πΤνει κωμάζων.
10. ’Ιδόντες την πομπήν προσχωρούσαν ~ ώστε πολύς και ό οίνος.
C a p it o l o ix 9
Esercizio 3
Riscrivete le seguenti voci del participio nella forma contratta, facendo attenzione agli accenti.
κοσμεον • ποιεοντων
• _ ,
πεινάοντες • τιμαοντα
δοκέουσαν • θαρρεουσών
® f r
διαιρέοντες • οραουσαις
καλέων • φιλέοντι
έράοντας • όράων
ήβαούσας • βοηθέουσαι
Esercizio 4
Mettete i verbi tra parentesi al participio, nel caso, numero e genere richiesto di volta in volta
dai nomi.
ταις γυναιξι ____ (κοσμέω)

ό πάππος ____ (γηράσκω)
τών κορών ____ (ειμι)
τώ πατρι ____ (όράω)
τήν ποαδα ____ (κοσμέω)
ό κηρυξ ____ (κηρύττω)
οι βασιλείς (πίνω)
τούς π ο ιη τά ς____ (ειμι)
τό θηρίον ____ (προσχωρέω)
ή γυνή ____ (παιδοποιέω)
τοΰ Δικαιοπόλιδος (φέρω)
οί παχδες ____ (γυμνάζω)
τών ιερέων ____ (διαιρέω)
τής θυγατρός____ (καλέω)
τοΰ πατρός ____ (πάρειμι)
τή μητρι ____ (βλέπω)
ό ύπηρέτης (ειμι)
αι γυναίκες ____ (ύφαίνω)
τα μειράκιά (όρμάω)
τον νεανίαν (έπιθϋμέω)
Esercizio 5
Mettete i nomi tra parentesi nel caso e nel numero richiesti dai participi.
(τό μειράκιον) σωφρονοΰν

(ή θυγάτηρ) _____________________άθϋμούση
(ό πατήρ) ___________________ τϊμώντι
(ό ίερεύς) ____ σπένδοντες

(τό θηρίον) ____ κρυπτόντων
(ό ποιητής) ____ λέγων
(ή είκών) ____ ούσαι
(ή μήτηρ) ____ τρέφουσαν
(ό νεανίας) ____ διατρίβοντας
(τό φΰλλον) _____ καταβάλλουσιν
(ή γυνή) ____ τικτουσών
(τά π ο ίμ ν ια )____ φεύγοντα
(ό βασιλεύς) δοκοϋντος
(ή δέσποινα)____ καλοϋσα
(ό άλλάντοπώλης) βοώντα
(ή μαμμίά) ____ άνεχούσας
(τό τέκνον) _____ πράττοντος
(ό ποας) _____ εύρισκόντων
(ή δαίς) ούσης
(ό ύπηρέτης) _____ εύφημοΰντος
Esercizio 6
Mettete i verbi tra parentesi al participio.
O ΠΑΙΣ ΟΥ ΜΕΛΛΩΝ ΕΡΓΑΖΕΣΘΑΙ
"Αμα τη ήμερα ό πατήρ τον παιδα έ τ ι ___________ (καθεύδω) καλεΊ καί, «παύου
________ (καθεύδω), ώ παι,» φ η σ ίν «καιρός γάρ έστι σοι έγείρεσθαι καί μο
έν τώ άγρώ _________ _____ _ (εργάζομαι) συλλαμβάνειν.» Ο δε παίς, μάλα ράθυμος
_________________ (ειμι), ούκ έθέλει έγείρεσθαι, δι’όλίγου δέ (εγεί
ρομαι) έρχεται προς τον άγρόν τούς βοϋς (άγω), και συλλαμβάνει
τώ πατρί
Ο δέ πατήρ ούκ (άγνοέω) δτι ό π α ις α ρ γό ς_________________
(ειμι), ού μέλλει προς τον άγρόν πορεύεσθαι και έργάζεσθαι, «έγείρου,» φησιν μάλα
(βοάω), «κάί έπου μοι προς τον άγρόν ________
(βαδίζω).»
Ο μέν ούν παις, «ναι, ναι, ώ πάτερ,» φησίν, «μή βόα ο υ τ ω ___________ _____
(χαλεπαίνω)· εύθύς γάρ άκολουθώ σ ο ι ______ (μέλλω) συλλαμβάνειν.»
C a p it o l o ix II
Esercizio 7
Mettete i verbi tra parentesi al participio; poi tradúcete le frasi.
1. O ίερεύς εύχεται τω Διι (σπένδω) και τό ίερείον

(σφάττω).
2. Ου προσήκει σοι, ώ πάππε, γέροντι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (ειμι), έτι μένειν έν τω άστει

μετά τών πολιτών _______________ (κωμάζω) και _________________ (μεθύω).
3. 'Η παις θαυμάζει _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (όράω) τον ιερέα τό ιερέίον

(σφάττω).
4. Πάντες οί πολίται έν τή άγορα άκούουσι του κήρυκος

(κηρύττω).
5. 'Ο πάππος έν τή στοα _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (καθίζομαι) μάλα τέρπεται (+ part.) τούς

χορούς (θεάομαι) και την πομπήν _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (μένω).
6. 'Η μέν μήτηρ διηγείται τον μύθον τον περι του 'Οδυσσέως, οί δέ παίδες μάλα τέρ—
πονται(+ part.) (ακούω).
7. Οί άνθρωποι συλλέγονται έν τώ τεμένει (< τέμενος) πολύν θόρυβον

(ποιέω)· διαλέγονται γάρ άλλήλοις περι τών θυσιών τε και τής
πομπής.
8. ’Ανήρ δέ τις, μάλα άφνειός (ειμι), πάντας ώνέίται τούς του

άλλαντοπώ λου ά λλα ντα ς και τοις _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (πάρειμι) παρέχει
(χαίρω).
9. 'Η πάίς μάλα φοβείται _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (όράω) έν όνείρατι θεόν τινα αύτήν

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (καλέω).
10. Οι νεανίαι μάλα τέρπονται (+ part.) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (πίνω) και _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

(έσθίω)· δι’ ολίγου δέ ήδη μάλα μεθύουσιν. Οι μέν ούν έτι χαίρουσι (+ part.)
(κωμάζω), οί δέ ούκέτι τέρπονται κακώς _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (έχω).
12 __ Α ΤΗ ΕΝ Α ΖΕ I - Q U A D E R NO DI E S ERCIZI
Esercizio 8
Mettete i verbi tra parentesi al participio; poi tradúcete le frasi.
1. Τών τούς χορούς έν τώ θεάτρω (θεάομαι) πολλοί μέν ήδη έξέρχονται

; _ _ _ _ _ _ _ _ _ (βούλομαι) οικαδε έπανιέναι (ritomare), άλλοι δέ μένουσι
(βούλομαι) τούς χορούς έτι θεάσθαι.
2. Ό παις τον κύνα (διώκω) πταίει και καταπίπτει χαμαί

(μένω)· ό μέν ούν κύων ___________ (άναστρέφω) τρέχει προς τον πάίδα
(βούλομαι) έτι παίζειν.
3. ''Ησυχος μένει ό πάππος (καθίζω) έν τή οικία δτε ό ήλιος λάμπεται έν

Μ τώ ο ύ ρ α ν ώ ____________ (κατατρίβω) τούς (έργάζομαι)* έπειτα δέ, περι
έσπέράν, έξέρχεται και έν τώ κήπω έργάζεται.
4. 'Ο π ά ίς άριστος τε και άοκνος (είμι), έργάζεται έν τώ κήπω

____________ (βοηθέω) τώ πάππω γέροντι (είμι).
5. 'Ο μέν άναξ καλει τον δουλον έτι (καθίζω) υπό τώ δένδρω, ό δέ δούλος
ούκ άκούει του άνακτος (καλέω).
6. Πολλοί άνθρωποι, ένόπλιοι (είμι), προχωροΰσι προς τό άστυ

____________ (βούλομαι) αύτό πολιορκέΐν (assediare).
7. Έν φ ή πομπή προχωρεί, παιδία τινά έν τή όδω ετι μ ένει___________ (παίζω)* ό μέν

ούν κηρυξ κελεύει αύτά έκποδών γίγνεσθαι, τά δέ (δακρύω) πείθεται αύτώ.
8. Ο μέν γεωργός τούς βοϋς πόρρω ε λ α ύ ν ει____________ (βοάω), οί δέ βόες ού βού

λονται προχωρέίν ήδη μάλα _________ (κάμνω)* ό γάρ ήλιος_φλέγει και κατατρΐ-
βει αυτούς.
9. 'Ο άνήρ τήν γυναίκα μένει ούπω (non ancora) έτοιμη ν ____________(είμι)· κοσμεί
γάρ έα υ τή ν (μέλλω) εις τήν εορτήν ίέναι.
10. Το μειράκιον μάλα τέρπεται (+ part.) (διατρίβω) έν τη αγορά μετά

τών φίλων.
C a p i t o l o ix 13
Esercizio 9
Traducete in greco queste frasi.
1. Le vergini portano sulla testa le ceste piene di frutti, mentre (μέν... δέ) í servi conducono le
vittime sacriñcali.
2. II sacerdote compie il sacrificio pregando il dio di salvare i cittadini.
3. Tutti i contadini sono contenti di vedere (χαίρω + part.) le danze e le gare in cittá.
4. Non é decoroso per i vecchi far baldoria nelle feste assieme ai giovani.
5. I genitori cercano i figli tra la folla che é grande.
6 .1 cittadini si riuniscono nell’assemblea (ή εκκλησία), ma i metéci e gli schiavi non possono

(ai metéci e agli schiavi non é possibile).
7. Smetti di far bagordi (!), nonno, ché (γάρ) non é decoroso per te che sei vecchio!
8. II nonno si lamenta perché non é per niente (ούδέν) contento d’invecchiare (χαίρω + part.).
9. Molti dei presentí sono giunti (ήκω) in cittá dai campi volendo assistere alie danze.
10. 11 pranzo é pronto ma i bambíni si trattengono nella strada a giocare (úsate il part.) con i
compagni.
Esercizio 10
; Usando queste parole, fórmate delle frasi di senso compiuto. Tenete presente che a volte c’é piü
, di una possibilitá. [Cfr. le precisazioni fatte nel I vol. del Quaderno, cap. III, es. 9.]
1. διηγέομαι, παιδες καλός μήτηρ, μΰθος χαίρω (part.).

I ,·, ■
W 2. κα λός θεός (ή), π α ίς είκών, βλέπω (part.), μάλα, οΰτως θαυμάζω, ειμι.
" 3. πολίται, πομπή, εκποδών γίγνομαι, προσχωρέω, *γάρ, όμιλος
4. ίερέΐον, ίερεΰς θεός σφάττω (part.), θυσία, ποιέω.
5. ειμι (part.), ύπηρέται, πομπή, ήγέομαι (part.), τελευταίος ίερεία, έπομαι.

14 ATHENAZE I - QUADERNO DI ESERCIZI
6. πάππος, προσήκει, ειμι (part.), έν, κωμάζω, άστυ, γέρων, ού.
7. μάλα, άμπελοι, τέρπομαι (+ dat., «per, di»), γεωργοί, φέρω (part.), καρποί, πολύς
8. ά λλάντες πατήρ, ποαδες μάλα, ώνέομαι, πεινάω (part.).
9. ήγέομαι, οί μέν... οί δέ, πάντες έπομαι, πομπή, χαίρω (part), μάλα.
10. ησυχάζω, έν, καθίζω (part.), χρόνος δούλος σκιά, ολίγος
Esercizio 11
Ognuna delle seguenti frasi contiene un errore; dopo averio individuato e corretto, tradúcete le
frasi.
1. Oí νεάνίαι προχωρούσιν έν τω άντρω σκοτεινώ ών.
; 2. fH παις μάλα χαίρει βλέπων τούς χορούς τε και τούς αγώνας έν τω θεάτρω.
3. Ή μήτηρ βλέπει τήν πομπήν καλλίστην οντα και μάλα τέρπεται θεωμένη.
4. Οι παιδες παύονται κωμάζοντοι και οικαδε επανέρχονται.
■ 5. 'Η τής θεού είκών χρυσού λάμπεται, ώστε ή παις μάλα θαυμάζει θεωμένη.
Esercizio 12
Complétate a piacere le seguenti frasi.
1. Οί πάίδες τέρπονται (+ part.)_____

2. Οι μέν παύονται κωμάζοντες οί δέ
3. Ο πάππος κα θίζω ν_____________
; ■ 4. Ή παΊς άρίστη ο ύ σ α ,___________
5. Εκποδών γίγνου, ώ _____________
6. 'Ο άναξ κελεύει τούς δούλους _______
7 / 0 πατήρ, όργίλως______________
8. Ού προσήκει_________ __
9. Ο κηρυξ κηρύττει
CAPITOLOIX ___ __ 15
Esercizio 13
Leggete il seguente brano, che é la continuazione della storia giá presentatavi nel primo volume
del Quaderno; poi rispondete, in greco e con iras i intere, alie domande.
O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (ε)
Ά φικνοϋνται μεν ούν δ τε Φαιδρός και ό πάππος εις τήν αύλήν, βουλόμενοι την τε
σπονδήν και τήν θυσίαν ποιείσθαι τω Διονΰσω.
Φ.· «Διά τί, ώ φίλε πάππε, μόνον τώ Διονΰσω εύχόμεθα; ’Αληθώς μεν ό Διόνυσος
φυλάττει ήμΙν τάς αμπέλους και τούς βότρυας αύξάνει, αλλά καί ό Ασκληπιός σώζει
ημάς έκ τών νόσων.
Π.· «’Αλλά δήπου, ώ άριστε πάϊ, ού μόνον τώ Διονΰσω σπονδήν τε κται θυσίαν
ποιοϋμεν, αλλά καί τώ ’Ασκληπιώ, άει ήμίν εύμενέί όντι.»
Φ. · «Τι δέ, ώ πάππε, παρέχομεν αύτοΊς;»
Π. · «Τώ μέν Διονΰσφ παρέχομεν κάνουν τι μεστόν βοτρύων τε και άλλων καρπών, και
οίνον σπένδομεν τώ δέ ’Ασκληπιώ άλεκτρυόνα σφάττομεν. 'Ημιν γάρ, ούκ άφνειόΐς
ούσιν, ού δυνατόν έστι πολλά παρέχειν.»
Φ. ■«Οι δέ θεοι και τάς τών ούκ άφνειών άνθρώπων θυσίας δέχονται, και μάλα τέρ-
πονται αύτοις παρέχουσιν.»
Π.· «’Αληθώς λέγεις ώ φίλε πάϊ· οί γάρ θεοι πάντας τούς αύτοΊς παρέχοντάς τι
φιλοϋσιν, άφνειούς τε και ούκ άφνειούς »
'Ο μέν ούν Φάίδρος καί ό πάππος θυσίας τε και σπονδάς ποιοϋντες εύχονται τον
μέν Διόνυσον τά ς άμπέλους φυλάττειν καί τούς βότρυας αύξάνειν, τον δέ
’Ασκληπιόν έκ πασών νόσων σώζειν αύτούς
[ό "Ασκληπιός του ’Ασκληπιού, Asclépio (o Esculápio, dio della medicina); ή νόσος, τής
νόσου, la malattia; εύμενεί (dat), benevolo; ό άλεκτρυών, του άλεκτρυόνος, il gallo]
1. Τί βουλόμενοι ποιειν δ τε Φάίδρος και ό πάππος εισέρχονται εις τήν αύλήν;
2. Τι σι θυσίας τε και σπονδάς ποιοϋσιν;
3. Τί ό Διόνυσος παρέχει τοις άνθρώποις; Τι δέ ό Ασκληπιός;
4. Τι παρέχουσιν δ τε Φάίδρος και ό πάππος τώ Διονΰσω; Τι δέ τώ Άσκληπιφ;
5. Τι λέγουσιν δ τε Φαιδρός και ό πάππος περι τών τούς θεούς τιμώντων;

Capitolo X
Esercizio 1
Accanto a ognuna delle seguenti coppie di espressioni, scrivete S se sono sinonimi, C se sono
contrari.
άστυ, πόλις ® άνέχω, αιρω

πρωί, έωθεν * ησυχία, θόρυβος
ιάνέομαι, άκίνητος μ ένω * άμέλει, δη που
αύτίκα, εύθύς * φαίνομαι, δοκέω
Esercizio 2
Scrivete avanti a ognuna delle seguenti voci di πόλις, άστυ e όφις (ó, serpente) la forma cor-
retta degli aggettivi πολύς, πολλή, πολύ e μέγας, μεγάλη, μέγα.
μ_ αστεως μ_ οφεως
μ. όφει μ_ πόλι
π δφεσι(ν) μ_ πόλιν
μ_ άστυ μ άστει
π_ /π οφεις μ_ άστη
π /π πόλεις π άστεων
Esercizio 3
Scrivete la forma corretta deirarticolo e dei nomi πόλις, άστυ e όφις (ó, serpente).
μεγαν οφ___ πολλοί οφ__

πολλοΤς άστ_ πολλά ά σ τ _
πολλών πόλ_ μεγάλης πόλ_
μεγάλη π ό λ _ μεγάλων οφ_
μεγάλου άστ πολλαις πόλ_
Esercizio 4
destra, in modo da formare frasi di senso compiuto; poi traducete le frasi.
1. Ούκ έξεστι τω κήρϋκι κηρύττειν ~ ώστε αί κόραι μάλα τέρπονται αύτάς

θεώμεναι.
2. Δει ή μάς ζητειν θράνόν τινα - φυλάττειν τάς ήμών άμπέλους
3. Ούτω μέγα σαλπίζει ό σαλπιγκτής - ό γάρ όμιλος έτι θορυβεί.
4. Ούτω καλαί είσιν αί τραγωδίαι - έν τω θεάτρφ και καθίζειν.
5. Δει ή μάς εύχεσθαι τον Διόνυσον - ώστε ούκέτι πνεύμα έχει.
6. Εφεξής εξέρχονται οί χοροί - τών παίδων εις τήν ορχήστραν.
C a p it o l o χ 19
Esercizio 5
Scrivete negli spazi le parole interrogative άρα, τις, τί, ποι, ποΰ, πόθεν, πώς.
1. ήκετε οΰτω κάμνοντες, ώ φίλοι, κ α ι____τρέχετε ούτω ταχέω ς
2. βούλει ίέναι μεθ’ ημών είς τό θέατρον, ώ πάππε; Πολλοί γάρ χοροί τε και
αγώνες είσιν έκά.
3· ετι μένει ένδον, ώ μητερ; 'Η γάρ οικία καίεται.
4. έστιν ό πά ππος; ήδη έκτος (*-> ένδον) έστιν;
5. όνομά έστί σοι, ώ ξένε; 'Έλλην (nom. sing. di "Ελληνες) ει;
6. βαίνετε, ώ ανόητοι ποαδες ούχ όρατε δτι σπείρω τον άγρόν; Επάνελθετε ούν.
7. εχει ο παππος ω πατερ; Δέΐ ή μάς τον ιατρόν (il medico) παρακαλειν (mandar a
chiamare, far venire);
8. έξεστί μοι ίέναι είς τήν άγοράν, ώ μητερ; Μάλα γάρ έπιθυμω διατρίβειν χρό
νον τινά μετά τών φ ίλω ν. έθέλεις
9. άφικνέϊται ό πατήρ, ώ μητερ; Πολύν γάρ ήδη χρόνον άπεστι (é assente) και
έπιθϋμώ αύτόν άναβλέπειν (rivedere).
10. υιός εί, ώ π α ι; δνομά έστι τώ πατρί σου;
11. άφικνέϊται ή ναυς από της νήσου είς τον λιμένα;
12. «Χοαρε, ώ φίλε- _____ έχεις » «Καλώς δή έγωγε* _____ και σύ καλώς έχεις »
Esercizio 7
Ognuna delle seguenti frasi contiene un errore; dopo averio individuato e corretto, tradúcete le frasi.
1. Τον πάίδα ούκ έξεστιν ίέναι εις τήν αγοράν μετά τών φίλων προ τής εσπέρας.
2. Δε! ημών ευθύς εις τό τέμενον συλλέγεσθαι και τώ θεώ εύχεσθαι.
3. Πάντες οί χοροί φαίνονται μοι καλοί. ’ Αρ7έξεστι ήμίν, ώ πάτερ, ετι μένομεν έν τώ
θεάτρφ;
4. Δει με άφικνειται εις τον λιμένα προ της νυκτός βουλόμενον εύρίσκειν τήν ναΰν.
5. Τλήμων ό παις- ουδέποτε γάρ έξεστιν αύτός παίζειν μεθ’ ημών άλλ’ άει δε! αύτόν
πονειν.
Esercizio 8
i p Inserite le seguenti parole nella tabella qui sotto, tenendo presente che il titolo di ogni colonna
jjp indica un campo semántico.
®s¡
κηρυξ, τραγφδία, γεωργός, θυσία, άγων, ποιητής, σπονδή, σαλπιγκτής χορός βωμός
βασιλεύς ορχήστρα, άλλαντοπώλης, άγαλμα, θράνος τέμενος
TEATRO MESTIERI ΤΕΜΡΙΟ
Esercizio 9
Usando queste parole fórmate delle frasi di senso compiuto. Tenete presente che a volte c’é piü
di una possibilitá. [Cfr. le precisazioni fatte nel I vol. del Quaderno, cap. III, es. 9.]
1. θεοί, εύεργετέω, αύτοί, άει, τιμάω (part.).
2. νικάω, · γάρ, στέφανος δεί, δέχομαι, έγώ, άγων, βούλομαι.
3. καταχέω, πολύς ακίνητος ύδωρ, χαμαί, πατήρ, μένω (part.), π ά ίς κεφαλή.

C a p it o l o x 21
4. οικαδε, · γάρ, δέίπνον, δει, έτοιμος, ήμεις, ειμι, ήδη, επανέρχομαι.
5. εγώ, λαμβάνω, πολΰς, πόθος, άπειμι (sono assente) {part.), χρόνος, πόλις.
6. κακός, παις, ειμι (part.), μισέω,Φίλιππος
C 7. πάρειμι (part), θεός έργα, ύμνέω, θέατρον, έν.
8. μάχη, ή π α ις όράω (part), έν, μένω, οδός
9. πολυπραγμονέω, μή, άπειμι (sono assente), ώ, αλλά, οΰτω ς κατάρατος
10. επανέρχομαι (part.), συμφορά, γίγνομαι, π α ις μέγας οικαδε.
Esercizio 10
Complétate a piacere le seguenti frasi, utilizzando tutti modi proposti.
αμα
1. Ή ναύς άφικνέϊται είς
πρό_
έγγυς
2. Το θέατρον έστι(ν) παρά
έν
διοικέΐν
3. Δει ή μάς νικάν
εύχεσθαι
κωμάζειν
4. ’Έξεστιν ήμίν πορεύεσθαι
μένειν
Esercizio 11
Tradúcete in greco le seguenti frasi.
1. II trombettiere deve sonar la tromba quando in cittá passa la processione.
2. Combattiamo una terribile battaglia presso la cittá: molti uomini cadono, ma comunque
(ούδεν ήττον) vinciamo.
3. Ci alziamo di buon mattino e andiamo in cittá; nel teatro, infatti, ci sono le tragedie.
4. Luí mi odia perché io vinco sempre nelle gare in cittá.
5. Giungono in cittá prima di sera, ma non trovano nessuno nella piazza: tutti infatti sono nel teatro.
6. Dove corri, ragazzo? Non vedi che passa la processione? Togliti dai piedi!
7. «Da dove giungi, straniero? E perché vieni in cittá? Partecipi (μέτειμι + gen., «a») alie gare?»
■ 8. «Non ti occupare dei fatti altrui, buon uomo, ma togliti dai piedi!»
¿ ___________________________________________________________________________________________
9. Come stanno i tuoi genitori, figliolo? É molto tempo che non li vedo.
V. 10. Quando toma il babbo, madre? É molto infatti che manca (άπειμι + gen., «da») da casa.
i 11. Non posso recarti beneficio, amico, perché non ho denaro.
12. Dove posso trovare un sacerdote, buon uomo? Voglio fare un sacrificio al dio nel tempio, ma
sono straniero e non conosco nessuno in cittá.
13. É poco tempo che viviamo in cittá ma giá ho nostalgia dei campi, padre. Quando tomiamo
a casa?
14. Riprendi il respiro, figliolo caro, muoviti (úsate κινέομαί)! Oh déi, salvate il mió figliolo
da una disgrazia cosi terribile!
15. Chi é che ancora paría? Non sapete che bisogna far silenzio quando sacrifichiamo agli déi?
CAPITOLO X 23
Esercizio 12
Leggete il seguente brano; poi rispondete, in greco e con frasi intere, alie domande.
O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (ζ)
Μετά δε τήν σπονδήν τε και τάς θυσίας, ό Φάίδρος και ό πάππος έξέρχονται έκ της
οικίας- άλλ’ ιδού, πολύν καπνόν όρώσιν έν τω ούρανω από του άστεως Ιόντα.
Φ.· «Τί ποτεγίγνεται, ώ φίλε πάππε; Πόθεν έρχεται ό καπνός ’ Αρα άπό του άστεως;»
Π. · «Ναι, ώ φίλε παί, ως έμοι δοκεί.»
Φ. «Δέΐ μέν ούν ημάς έκείσε τρέχειν κοα άφικνέίσθαι ως τά χισ τα - βούλομαι γάρ
γιγνώσκειν τί ποτε γίγνεται έν τή ήμετέρα πόλει.»
Π. - «Ού δέ έξεστί μοι, ώ παί, τρέχειν ούτω ταχέως ώσπερ σοί. Τρέχε μέν ούν σύ πόρρω,
έγώ δέ έπομαι σοι βραδέως»
Ο μέν ούν Φαιδρός τρέχει ως τάχιστα πρός^τήν πόλιν, όποι βλέπει τον καπνόν. 'Ο
δέ πάππος βραδέως ακολουθεί. Πρώτον μέν ούν άφικνειται ό Φ αιδρός δι1 ολίγου δέ
και ό πάππος
Π.· «Τλήμονές είσιν οί έν έκείνη τή οικία οίκοΰντες· ή γάρ οικία αυτών καίεται και
πάντα τά χρήματα μετ’ α υ τ ή ς »
Φ. ‘ «Τις δ’ αίτιός έστιν τής συμφοράς; ’ Ω τών ανθρώπων κάκιστε, ό τήν οικίαν καύ-
σάς »
Και βλέπων ό πάππος προς τινα άνδρα λέγει*
Π. · «Τί γίγνεται, ώ αγαθέ άνθρωπε; Διά τί καίεται ή οικία; Τίνος έστιν;»

Ο δέ άνθρωπος· «?Η του Πολεμάρχου οικία έστίν, ώ γέρον. Ού δέ αγνοώ τήν τής συμ
φοράς αιτίάν. 'Ο γάρ Πολέμαρχος άνήρ δή αγαθός μέν ών, ού δέ σώφρων, κακώς ειπέ
ποτε ξένον τινά έν άλλη τινι πόλει. Και ό ξένος ό έκείνος αίτιός έστι της συμφοράς
αύτοΰ. Ούτω μέν ούν νυν πολλά καί κακά πάσχει ό Πολέμαρχος »
Π.- «Τλήμον, τλήμον ώ Πολέμαρχε. Δει σε, ώ φίλε παί, άει προσέχειν τον νουν τοίς
ξένοις, οις διαλέγη, και ούδέποτε πολυπραγμονειν, άλλά διαπράττειν μόνα τά
πράγματα τά σου. Ούδεις γάρ σε εύεργετει εί μή μισθόν αύτώ παρέχεις και πολλάκις
μόνον κακά δέχη.»
Φ.- «’Αμέλει, ώ φίλε πάππε.»
’Έ τι μέν ούν καίεται ή οικία, πολλοί δέ άνθρωποι, οί του Πολεμάρχου φίλοι, ύδωρ
βάλλουσιν έπι τό πυρ. fO δέ Φαιδρός και ό πάππος οικαδε έπανέρχονται.
[ ιόντα, che va (acc.); όποι, dove (moto); έκείνη τή, quella; τά χρήματα, i beni; ή αιτίά, il
motivo, la causa; κάκιστος, -η, -ον, cattivissimo, il piu cattivo; κ α ύ σ ά ς che ha appiccato il
fuoco, ha incendiato; είπε, disse, parlo; ó έκείνος, quello; προσέχω τον νουν, bado (+ dat.,
«a»); οις, coi quali; ό μισθός, la ricompensa]
1. Tí όρώσιν ό Φάίδρος και ό πάππος έπει έξέρχονται έκ τής οικίας;
2. Πόθεν έρχεται ό καπνός;

3. Tí ό Φαιδρός βούλεται ποιέΐν;
4. Διά τί ό πάππος δπισθεν βραδέως βαδίζει;
5. Τί όρώσιν έπει πρώτον άφικνουνται είς τήν πολιν;
6. Τίνος έστιν ή οικία;
7. Τινα λέγει ό άνήρ αίτιον είναι;
8. Τί ό πάππος παραινεί (consiglia, + dat.y «a») τώ Φαίδρφ;

Capitoli I-X
Ricapitolazione del lessico
Esercizio 1
Irísente le seguenti parole nella tabella qui sotto, tenendo presente che il titolo di ogni colonna
indica un campo semántico.
f άνήρ, χειρ, πέπλος οίκος ποΰς αίξ, μήτηρ, ά σ π ίς κήπος κυων, δέρμα, λίνον,
καπηλειον, ασκός βούς δόρυ, γυνή, κεφαλή, λΰκος μοχλός έργαστήριον, πατήρ,
ή μίονος μάχαιρα, αυλή, έγκέφαλος ποίμνια, πάππος βακτηρία, αγρός ράβδος μήλα,
; κάνουν, ιερόν, παΊς στοά, τα ύρος στήθος υδρία, υ ιό ς πρόβατον, τέκνον, δεσμωτή-
, ; ριον, λαμ πά ς δεξιά, λαγώς μέτωπον, ξίφος θέατρον,τεκόντες αριστερά, άροτρον,
θυγάτηρ, αίγιαλός οφθαλμός μόσχος σκάφιον, λιμήν, αΰλιον, ζυγόν, άγορά.
PARTI DEL CORPO ANIMALI OGGETTI LUOGHI MEMBRI DELLA

FAMIGLIA
ilm
Esercizio 2
Collegate, con una freccia, ogni verbo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della colon
na di destra.
άγω άκολουθέω
εργάζομαι πείθομαι
έρχομαι ήγεομαι
έπομαι λαμβάνω
τρέπομαι πορεύομαι
τέρπομαι πονέω
αίρέω τεκνοποιέομαι
θεάομαι χαίρω
ύπακοΰω άνέχω
παιδοποιέω αναστρέφω
αιρω θεωρέω
αυξάνω έπιμελέομαι
θεραπεύω πληθΰνω
C a p i t o l i i -x - R i c a p i t o l a z i o n e d e l l e s s i c o 27
Esercizio 3
Collegate, con una freccia, ogni verbo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della colonna
di destra.
συλλαμβάνω έξηγεομαι
¡j άποκτείνω βαίνω
1 έθέλω βλέπω
1 βοάω ποιέω
mi c« /
διακόπτω βοηθέω
| γνωρίζομαι έπιθϋμέω
1 εράω σϊγάω
| βαδίζω κλάζω
1 πράττω κατατέμνω
1 διηγεομαι δοκέω
ευφημεω σφάττω
φαίνομαι έξετάζω
όράω φιλέω
¡lili
Esercizio 4
Collegate, con una freccia, ogni sostantivo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della
$ colonna di destra.
• χωρίον ράβδος
5 μήλα μήτηρ
| άγαλμα μειράκιον
^ άναξ χώρα
rj ησυχία καιρός
* πύλη οικος
I βακτηρία ποίμνια
1 πατήρ άστυ
1 τέκνον υιός
# πόλις είκών
| ώρα δεσπότης
S%: οικία σιγή
ΙΕ _ /_
: νεανίας παππίάς
1 μαμμία θύρα
Esercizio 5
Collegate, con una freccia, ogni aggettivo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della
colonna di destra.
*> / Λ /
αφνειος αργός
φοβερός ανόητος
σοφός πλούσιος
άφρων σώφρων
ράθυμος δεινός
Esercizio 6
Collegate, con una freccia, ogni verbo della colonna di sinistra con il suo contrario della colon
na di destra.
1 άποχωρέω καταβάλλω
} λύω παρέχω
| φιλέω καταδΰνω
| ανοίγω προσχωρέω
| λαμβάνω στενάζω
1 ανατέλλω άπτω
1 αίρω κλείω
J χαίρω άφικνέομαι
| όρμάομαι μϊσέω
| τιμάω ατιμάζω
Esercizio 7
Collegate, con una freccia, ogni sostantivo della colonna di sinistra con il suo contrario della
1 colonna di destra.
δούλος χειμων
ξένος σκότος
εύδια ημέρά
νΰξ αριστερά
δεξιά θόρυβος
είσοδος δούλη
δέσποινα δεσπότης
ησυχία έξοδος (< εξ + οδός)
φως πολίτης
C a p i t o l i ι -χ - R i c a p i t o l a z i o n e d e l l e s s i c o 29
Esercizio 8
Collegate, con una freccia, ogni aggettivo della colonna di sinistra con il suo contrario della
colonna di destra.
M
if
ü ’
εχθρός σωφρων
ολίγος φίλος
δυνατός ούδείς
μέγας πολΰς
κακός πρώτος
αφρων αγαθός
πας ραδιος
χαλεπός μικρός
τελευταίος αδύνατος
Esercizio 9
Collegate, con una freccia, ogni awerbio della colonna di sinistra con il suo contrario della
colonna di destra.
¡ πόρρω πολλάκις
¡ ναι ενταύθα
| σπανίως τέλος
i V
¡ ετι όπισθεν
( ταχέως ούκέτι
i εκεί ούδαμώς
¡ πρώτον βραδέως
Capitolo XI
Esercizio 1
Collegate, con una freccia, ogni parola della colonna di sinistra con il suo sinonimo della colon-
na di destra.
ήγέομαι λαμβάνω
αίρέω τλήμων
κομίζω Τλεως
σπήλαιον άγω
εΰφρων άντρον
τάλάς φέρω
πάθος χρήματα
υπάρχω πάθημα
άργυριον είμι
Esercizio 2
In ogni gruppo di tre parole sottolineate quella che comprende le altre due, o perché é piü gene-
rale o perché indica il tutto rispetto alie sue parti.
άνδρών, οικος, γυναικών

άργυριον, οβολός δραχμή
τέμενος ιερόν, βωμός
κόραξ, αιξ, ζωον
γη, κώμη, πόλις
ορχήστρα, θέάτρον, θράνος
Esercizio 3
Volgete le seguenti voci del presente nelle corrispondenti voci dell’aoristo.
εχω αγουσιν
βάλλουσα άποθνή σκόντα
γίγνεσθαι έρχου
αίρεις άφίκνου
λαμβάνων βάλλει
εχε έρχεσθε
άγομαι άφικνείσθε
βάλλειν αίρούμεθα
γιγνομένοις εχεται
άφικνουμένη αιρέίν
γίγνεται έχόμεθα
λαμβάνονται γίγνομαι
άποθνήσκει βαλλόμενων
CAPITOLO XI
Esercizio 4
Volgete le seguenti voci dell’aoristo nelle voci corríspondenti del presente.
είπες έλίπομεν
πεσόντι παθόντος
ίδέ έγένοντο
έγενετο πέσε
γενοΰ ειπών
έμαθεν ιδόντων
έγενόμην λιπείν
Ιδοΰσης μαθοϋσα
είπε παθόν
έμάθετε έπεσον
λιπουσαι έμαθον
παθόν
Esercizio 5
' destra, in modo da formare frasi di senso compiuto; poi tradúcetele.
1. Ή γυνή ήλθεν εις τον πύργον - τοις ξένοις μαχόμενοι.

2. 'Ο άνθρωπος πολλούς οβολούς - περιήλθεν έν τω λιμένι φίλον τινά ζητών,
παρέσχε τω ναυκλήρφ εως (finché) αυτόν ηύρεν.
3. Ό παις καταπεσών προς την γην - δπου έστιν ό γυναικών.
4. 'ΟΤατρός ειπεν - εμαθον έν τφ διδασκαλείω (a scuola).
5. Οι ποαδες πολλά μαθήματα ~ ειδεν αυτόν άλλην γυναίκα φιλουντα.
6. Μεγάλα τά κύματα (le onde) - δτι ούδεν (per nulla, nient’affatto) δύναται
(poteva) τον ποαδα ώφελεΐν.
7. fO νεανίας τήν ναΰν λιπών - της προς τήν Επίδαυρον μελλούσης πλεϊν
νεώς
8. ?Η γυνή τον άνδρα ζητούσα - κακά έπαθε τήν κεφαλήν (alia testa).
9. Των ’Αθηναίων πολλοί άπέθανον - ώστε έγενετο ήμϊν κίνδυνος
μέγας κατά θάλατταν πλέουσιν.
34 Α ΤΗ ΕΝ Α ΖΕ I - Q UADERNO DI ESERCIZI
Esercizio 6
Nelle seguenti frasi, fra le tre soluzioni proposte scegliete la sola accettabile grammaticalmente,
e indícatela con una crocetta nella casella corrispondente. Quindi tradúcete le frasi.
□ τον ναύκληρον.
1. Παντες άπέθανον μαχόμενοι πλήν □ του ναυλκήρου.
□ τω ναυκλήρφ.
□ την νΰκτα.
2. Δέΐ ημάς άφικνέίσθαι προ □ της νυκτός.
□ τη νυκτί.
□ όρά, □ έθέλειν.
3. Ούχ οιός τ έγένετο ό παις την πομπήν □ ορών, καίπερ μάλα □ έθέλει.
□ όράν, □ έθέλων.
□ λόγους*
: 4. "Αλις □ λόγων καιρός γάρ έστι καθεύδειν.
□ λόγοχς·
□ μοι είναι.
5. 'Εκείνη ή παρθένος ώ φίλοι, μάλα καλή δοκέί □ με είναι.
□ μοί έστιν.
□ τον ναύκληρον κομίζων

6. 'Ο άνήρ αιτεί □ τον ναύκληρον κομίζειν αυτόν προς τήν Επίδαυρον.
□ τω ναυκλήρφ κομίζει
Esercizio 7
Tradúcete in greco le seguenti frasi.
¿ 1. II giovane cadde in una vorágine e, non essendo piü capace di uscir(ne), mori (li) dentro.
2. Molte sofferenze patirono i genitori, quando appresero (úsate ilparticipio aoristo) che il figlio
era morto.
3. Gli amici consolano (úsate il part.) i genitori e dicono: «Non preoccupatevi per lui, perché
ora certamente é con gli déi.»
C a p it o l o x i 35
4. I genitori non ignorano che ora il figlio é con gli déi, perché «colui che (óv) gli déi amano,
muore giovane (νέος)», come dice il poeta.
Esercizio 8
Usando queste parole fórmate delle írasi di senso compiuto. Tenete presente che a volte c’é piü
v 1. πάππος μανθάνω (aor.), ποας, πολΰς θαυμαστός τε... καί, υπό.
/; 2. επανέρχομαι (aor.), ν εα νία ς έν, διατρΐβω (part), φίλοι, αγορά, λείπω (aor. part.),
οικαδε.
3. Π ειραιεΰς υ ιό ς χειρ, προς α υτός λαμβάνομαι (+ gen.) (aor. part.), άγω (aor.), πατήρ.
4. έκ, άνήρ, τρεις κυψέλη, αίρέω (aor. part.), φίλος δραχμαί, παρέχω (aor.).
5. καίπερ, άγανακτέω (part.), γυνή, φίλη, κακώς λέγω (aor.), είμι (part.), εΰφρων.
6. ναύκληρος άνήρ, δραχμαί, πέντε, αιτέω, παρέχω (aor.).
7. κόραξ, βάλλω (aor.), παιδες, έπί, λίθοι, αποθνήσκω (aor.), ώστε, πολλοί.
8. νοσέω (part.), κόραξ, ευρίσκω (aor. part.), π α ις α υτό ς θεραπεύω (aor.,

«έθεράπευσε(ν)», III pers. sing.).
Esercizio 9
Complétate, a p iacere e in greco, le seguenti írasi.
1. rH θυγάτηρ α ίτ ε ι__________________________
2. Ή πόλις δοκ έί____________________________
3. 'Ο πατήρ πάντα ελαβε πλήν ______
4. 'Ιδών τον φίλον έν τω χάσματι πεσόντα, ό ποας
5. Ουκ οιός τε γίγνομαι _____

6. Θαυμαστή έγένετο ή μάχη, καίπερ
36 ΑΤΗΕΝΑΖΕ I - QUADERNO DI ESERCIZI
7. Πολλήν οδόν όδεΰσαντες (dopo aver percorso), τέλ ο ς___________________________
8. Διαλεγομένη τη φίλη ή ποας έμαθεν δτι
Esercizio 10
Uíilizzando le seguenti parole, costante tre campi semantici, dando ad ognuno un titolo.
άνδρών, δραχμή, χάσμα, σαλπιγκτής οβολός, γυναικών, Ιατρός, μισθός, άργυριον,

σπήλαιον, χρήματα, ναύκληρος χρυσός.
Esercizio 11
Complétate il seguente brano, metiendo i verbi tra parentesi all’aoristo (badate che a volte pos-
sono andaré anche all’infinito o al participio dell’aoristo).
O ΕΥΦΡΩΝ ΙΑΤΡΟΣ
ΓΤαΊς τις άναβάς (essendo salito) ά νά δένδρον_______________ (όλισθάνω, t. ν. όλισθ-,

aor. II) ______________ (καταπίπτω) προς τήν γην, κακά (πάσχω) τήν
κεφαλήν._______________(έρχομαι) μέν ούν παρά Ιατρόν τινα, ό δέ Ιατρός ώφέλησεν
(giovo) αυτόν τήν κεφαλήν νοσοϋντα. Ο ούν παις χ ά ρ ιν _______________(έχω) τω
ΐ ά τ ρ ω _______________ (λέγω)* «’Αμέλει οί θεοι ώφελήσουσί (gioveranno) σε οΰτως
εύφρονα οντα, ώ άριστε Ιατρέ. Μέγαν μέν ούν μισθόν βούλομαι
(παρέχω) σοι.» 'Ο δέ Ιατρός _________________ (υπολαμβάνω)_______________ (λέγω)·
«Μή φρόντιζε, ώ φίλε παν άει γάρ των νοσούντων επιμελούμαι, μάλιστα των παίδων,
ώσπερ σού· ούδέν ούν μισθόν έπ ιθΰ μ ώ _____________ _ (λαμβάνω).» Ούτως ούν ό
π α ις _______________ (μανθάνω) ότι πολλοί άνθρωποι άγαθοί τε και εύφρονές εισι
τοΊς άλλοις, καίπερ ούδέν μισθόν (λαμβάνω).
37
Esercizio 12
Complétate il seguente brano, metiendo i verbi tra parentesi all’aoristo (badate che a volte pos-
. sono andaré anche all’infinito o al participio dell’aoristo).
Η ΚΥΨΕΛΗ
O πατήρ μου, ετι παις ών, μεγάλην κυψέλην _________ (ευρίσκω) εν σπηλαίω
τινι ου πολύ άπέχοντι (άπ-έχω, disto, + gen. «da») τής πόλεως. Ου δέ δυνατόν ήν (era)
αύτω τήν κυψέλην, οΰτω μεγάλην ούσαν, οικαδε φέρειν. Ούτως ούν οικαδ'
(έρχομ αι) ___________ (άγω) δύο έταίρους εις τό σπήλαιο ν. "Ο
τε ούν πατήρ μου και οί εταίροι ________ ______ (λαμβάνω) τήν κυψέλην και
(φέρω) αύτήν εις τήν οικίαν, ήνωξαν (l’aprirono), οιόμενοι θησαυρόν
μέγαν (ευρίσκω) ένδον. ’Αλλ’ ιδού, (όράω) ένδον
τής κυψέλης ο ύ δ έ ν α ___________ (ευρίσκω) θησαυρόν ούτως ούν, ούδέν (pe
ni ente, nient’affatto) χαίροντες (βάλλω) αύτήν.
Esercizio 13
Complétate il seguente brano, metiendo i verbi tra parentesi aH’aoristo (badate che a volte pos-
sono andaré anche all’infmito o al participio dell’aoristo).
Η ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΚΑΙ AI ΦΙΛΑί
Παρούσα παρθένος τις προς τη κρήνη και πολλαίς φ ίλα ις________ (έντυγχάνω,
t. ν. τυχ-), «πο! βαίνετε, ώ φ ίλα ι,» _________ (λέγω).«Προςτόάστυ έρχόμεθα,»
(λέγω) μία αύτών, «τούς χορούς βουλόμεναι θεωρεί ν άρα βούλει
μεθ’ ημών (έρχομαι);» 'Η δέ· «Νή τον Δια. 'Αλλά δέί με τήν ύδρίαν
πληρούν (ríempire) και οικαδε φέρειν.» (καταλείπω) δέ αύτήν
ένταύθα και (έρχομαι) άμ ήμΐν,» αί φ ίλ α ι________________(λέγω).
Ή μεν ούν παρθένος τήν ύδρίαν (καταλείπω) προς τη κρήνη
(έρχομαι) μετά τών φιλών προς τό άστυ.
Esercizio 14
O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (η)
O μέν ούν Φαιδρός τε και ό πάππος οικαδε βαίνουσιν από τού άστεως έπανιόντες- όψέ
γάρ έστι και μέλλει νύξ γίγνεσθαι.
Φ.« ’ Αρα άγνοας, ώ φίλε πάππε, ότι δει σε έξηγεισθαί μοι μύθον τινα περί σού τε και
τού πατρός σου; ’ Αρ έθέλεις νύν γε διηγείσθαι μοι αύτόν; Νύξ γάρ γίγνεται και ούκέτι
| έξεστί σοι έργάζεσθαι έν τω κήπφ.»
? Π.' «Νή τον_Δια, ώ φίλε ποα. ’Εν φ δέ οικαδε βαδίζομεν σκοπώ ποια πράγματα δει με
? έξηγείσθαι. ’Αρ έθέλεις»
ΑΤΗ ΕΝ Α ΖΕ I - Q UA DERNO DI ESERCIZI
Φ.· «Πώς γάρ οΰ;»

Π.· «Ιδού, ώ ποα, τούς λόγους ούς ποτε εγώ, έτι παις ών, και ό πατήρ μου ήκούσαμεν
ύπ’ ανθρώπου τινός έν ’Ακροπόλει λέγοντος διηγούμαι σοι. ’Αφικόμενοι δέ, ώς έμοι
δοκει, εις την Άκρόπολιν περι μεσημβρίαν, ότε ή αγορά μεστή ανθρώπων έστίν,
ειδομεν δμϊλον μικρόν περι άνθρωπόν τινα λέγοντα τόϊς τού ομίλου.»
Φ. ■«Τι δέ τό όνομα αύτώ;»
Π. ■«Σωκράτης τού Σωφρονίσκου, ώ παι, άνήρ άμέλει σοφός διότι αυτός μόνος οιεται
σοφός μή έιναι. Ούτος ό Σωκράτης έλεγε μεγάλφ πάθει (< πάθος), και πάντες αυτού
ήκουον τφ αύτώ πάθει.»
Φ.· «Και περι τίνος ειπεν ό Σωκράτης;»
Π.· «'Ο μέν Σωκράτης μάλιστα έίπεν περί τε τής πόλεως και τών πολιτών, και περί τε
τού ανθρώπου και τής ψ υχή ς και άλλων πάντων.»
νΗδη δέ άφικνούνται ό τε Φαιδρός και ό πάππος εις τήν οικίαν και εισέρχονται. Ο
ούν Φαιδρός αύτίκα καθίζεται παρά τφ πυρι έτι καιομένφ, μάλα βουλόμενος άκούειν
τού πάππου έξηγουμένου.
[έπανιόντες tomando (nom. plur. part.); τό πράγμα (τού πράγματος), il fatto; ο ύ ς che, i
quali (acc.); ήκούσαμεν, ascoltammo; ό Σωκράτης (τού Σωκράτους, τον Σωκράτην ο
Σωκράτη, τώ Σωκράτει), Socrate (filosofo greco del V sec. a. C); ό Σωφρονίσκος (τού
Σωφρονίσκου), Sofronisco, padre di Socrate; ούτος questo; έλεγε, parlava; ήκουον, ascolta-
vano; ή ψυχή (τής ψυχής), Γanima]
1. Tí τον πάππον αιτεί ό Φοαδρος καθ’ οδόν;
2. Ποιον πράγμα (fatto) ό πάππος μέλλει διηγεισθαι;
3. Πότε άφίκοντο ό τε πάππος καί ό πατήρ αύτου εις τήν Άκρόπολιν;
4. Τί έιδον έν τη άγορα;
5. Τι όνομά έστι τώ άνθρώπφ τώ λέγοντι έν τη άγορα;
6. Τίνι τρόπφ ό Σωκράτης έιπε τοις του ομίλου;
7. Τι ό Σωκράτης έιπε τοΊς του ομίλου;

Capitolo XII
Esercizio 1
na di destra.
πτωχός άπειμι
οικτίρω βοάω
κλάζω άμφίπολος
άνασσα πένης
ενθάδε επανέρχομαι
απέχω έρωτάω
αίτέω δέσποινα
νοστέω ένταΰθα
θεράπαινα έλεέω
Esercizio 2
p?: Inserite le seguenti parole nella tabella qui sotto, tenendo presente che il titolo di ogni colonna
jjjf indica un campo semántico.
> ύ ς σφαίρα, ήμίονος άνασσα, θεράπαινα, κόραξ, ιστός, άμφίπολος, Ιμάτιον, αιξ,
; έμπορος πτόρθος ποίμνια, ναύτης, μήλα, πόσ ις φορτία.
PERSONE ANIMALI OGGETTI
Esercizio 3
λ; In ogni gruppo di tre parole sottolineate quella che comprende le altre due, o perché é piü gene-
rale o perché indica il tutto rispetto alie sue partí.
θάμνος δένδρον, ΰλη

f; δένδρον, φΰλλον, πτόρθος
; ποταμός τόπος χώμα
; λιμήν, ν α ϋ ς χώμα
C a p it o l o x ii
Esercizio 4
Nelle seguenti írasi, ira le tre soluzioni proposte scegliete la sola accettabile grammaticalmente,
e indícatela con una crocetta nella casella corrispondente. Quindi traducete le frasi.
□ τήν φίλην.
1. fH παρθένος τήν σφαίραν βαλοϋσαν ή μ α ρ τε ^ της φίλης
□ τη φίλη.
□ τον ναύτην
2. Γ0 έμπορος ήρετο □ του ναύτου πότε ή ναϋς άποπλει (άπο-πλέω).
□ τφ ναύτη
□ πέτραν τινά.
3. Ο ποας, ούκέτι οιός τω ν νέίν, έσχετο □ πέτραςτινός.
□ πέτρα τινί.
□ καλόν νεανίαν, □ Φοαδρον.

4. 'Η νύμφη γαμέίται □ καλοΰ νεάνίου, όνόματι □ Φαίδρου.
□ καλώ νεανία, □ Φαίδρω.
□ V /λ
την πολιν.
5. 'Ο άνήρ πολλή ν οδόν βαδίσας ου μακράν άπέχει □ τ η ς πόλεως.
□ τη πόλει.
□ τον ξένον □ άφικόμενον.

6. Γ0 βασιλεύς ήλέησε □ του ξένου ούτω πόρρωθεν □ άφικομένου.
□ τφ ξένφ □ άφικομένφ.
□ ναύτην τινα □ τήν νήσον.

7. 'Ο έμπορος εμαθεν υπό □ ναύτου τινός δ τι ή ναϋς έτι πολύ απήν □ της νήσου.
□ ναύτη τινι □ τή νήσφ.
□ τον έμπορον
8. 'Ο άνήρ ήτησε □ του έμπορου επι ποσφ τά φορτία, ό δέ άπεκρίνατο έπι δώδεκα
□ τφ έμπορφ
□ δραχμάς
□ δραχμών.
□ δραχμαϊς
42 _ _ _ _ Α Τ Η Ε Ν Α Ζ Ε I - Q U A D E R N O DI ESERCIZI
□ τό δώρον
9. 'Η παις έξελθοϋσα έκ τής οικίας έπελάθετο □ τού δώρου έπι της τραπέζης.
□ τω δώρω
□ τούς υιούς
10. Ο πατήρ, κελεύσας □ των υιών χαίρειν, ένέβη (s’imbarco) εις την ναϋν την προς
□ τοις υίοΊς
Επίδαυρον μέλλουσαν πλεΊν.
Esercizio 5
Per ognuna delle seguenti voci del presente, sono date due voci, una delle quali corrisponde al
: suo aoristo, mentre l’altra o é inesistente o corrisponde a un altro tempo verbale, che pero voi
non conoscete ancora (rimperfetto). Per ognuna delle voci al presente, sottolineate que lia delle
altre due voci che corrisponde al suo aoristo.
Esempio: καθίζω : έκάθισα. έκάθιζα
αίρω : ήρα, ήρον • μενω : εμενον, εμεινα

έθέλω : ή θέλησα, ήθέλεσα • έσθίω : έσθιον, έφαγον
• ι / ν ν
απέχω : άπήσχον, άπέσχον • αιτεω : ήτησα, ήτησα
δοκέω : εδοξα, έδόκεσα φέρω : έφειρα, ήνεγκον
βαδίζω : έβάδιζα, έβάδισα πλΰνω : έπλυνα, έπλΰνον
τρέχω : έτρεχον, έδραμον πλέω : έπλευσα, έπλησα
αίρέω : ήρα, έίλον ανατέλλω : άνέτειλα, ήνάτειλα
έλεέω : ήλέησα, ήλήεσα λούω : έλουον, έλουσα
σ ώ ζω : έσωσα, έσωσα I φεύγω : έφυγον, έφευξα
ώφελέω : ωφέλησα, ήφέλησα ! πείθω : έπεισα, έπειθον
έλαύνω : έλασα, ελαυσα • έγείρομ αι: έγειράμην, ήγειράμην
ένδ ύ ο μ α ι: ήνδυσάμην, ένεδυσάμην • άγω : ήγον, ήγαγον
αμαρτάνω : ήμαρτον, ήμαρτάνησα • αποθνήσκω : άπέθνησκον, άπέθανον
ά φ ικ νέο μ α ι: άφϊκόμην, άφικόμην • παρασκευάζω : παρεσκεύασα, παρασκεύασα
αποκρίνομαι: άπεκρινόμην, άπεκρινάμην
C a p it o l o x ii 43
Esercizio 6
1/O παίς έφυγε από της μητρός - έπει ό ήλιος άνέτειλεν.

2. Η ναϋς κατά θάλατταν πλεύσασα - παρασχέίν αύτώ οβολούς τινας.
3. 'Ο γεωργός ήγείρατο - άφίκετο εις τήν νήσον.
4. Πρώτον μεν ό παίς έλοΰσατο, - βουλομένης αυτόν τΰπτειν.
5. 'Ο πτωχός ήτησεν άνδρα τινά - ώστε ό ν ε α ν ία ς ε υ θ ύ ς έφ ίλη σ εν
άφνειόν δντα αύτήν.
6. Ουτω πραεια ήν ή παρθένος - ώστε α ι παρθένοι μάλα έθαΰμασαν
αύτό ίδοϋσαι.
7. Ουτω φιλάνθρωπος ήν ό άνήρ - έπειτα δέ τά Τμάτια ένεδΰσατο.
8. Γυμνόν ήν τό μειράκιον -ώ στε δύο δραχμάς παρέσχε τω πτωχω
προσαιτοΰντι (che mendicava).
Esercizio 7
; Nelle seguenti frasi mettete i verbi tra parentesi alΓaoristo (il verbo ειμι pero airimperfetto);
poi tradúcetele.
r 1. fO έμπορος (πωλέω) τά φορτία τώ γεωργώ.
V 2. Οι άνθρωποι κατέβησαν (scesero) κατά τήν ναϋν και (βαδίζω) παντα-

: J χόσε έν τώ λιμένι.
3. 'Ο πατήρ (τύπτω, aor. I) τον παίδα ούκ έν καιρφ (άφικ-

νέομαι, part.).
4. Ή οδός ούκ ορθή (ειμι) ώστε ή παίς κακώς ____________ (έχω) τήν
γαστέρα (alio stomaco).
5. Ουτω καλαι _______ (ειμι) αι παρθένοι αί έν τή πομτα] βαδίζουσαι, ώστε μάλα

__ (τέρπομαι) οι νεάνίαι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (θεωρέω, part., aor. I) αύτάς.
Α ΤΗ ΕΝ Α ΖΕ I - Q UA DERNO DI ESERCIZI
6. Οι ναΰται εις τό οινοπώ λιον____________(εισέρχομαι, part.) ο ίν ο ν ____________

(άιτέω) και σίτον. Δι ’ ολίγου δέ ό ναύκληρος ____________ (εισέρχομαι, part.)
_________ ___ (κελεύω) αυτούς έ τ ι _________ (πίνω, part., aor. II, t. ν. πι-) τε και
________ (έσθίω, part.) _ _ _ _ _ _ _ _ _ (σπεύδω) προς τήν ναΰν.
7. Ο βασιλεύς εύμενώς ____________ (δέχομαι, aor. I) τούς ξένους πολλήν οδόν

____________ (πορεύομαι, part., aor. I).
8. Ο παις ____________ (όράω, part.) άνδρα τινά τυφλόν τε και χωλόν όντα
_______ (έρωτάω) τον πατέρα διά τί έκεΐνος ό άνήρ τοσαϋτα κακά πάσχει.
9. Μ ακάριος___________ (είμι) ό πατή ρ έπει ό π α ις ________ (νικάω, aor. I) τον

άγώνα.
10. Ή παρθένος πολλά ά ν θ η ___________ (δρέπω, part., aor. I) στέφανον

(πλέκω = intrecciare, aor. I) τω φίλω.
Esercizio 8
1. βίος, χρόνον, έν, εγώ (!), διάγω (aor.), ολίγος οικία, άδελφός
2. παρά (+ gen.), γεωργός έμπορος, ώνέομαι, οιός τ είμί (imperf), φορτία, ούκ
3. τεκόντες, νύμφη, άμα, πόσις (dat. πόσει), απέρχομαι (aor.), κελεύω (part. aor.), χαίρω.
4. νέω (part. aor.), χρόνος ναύτης, άφικνέομαι (aor.), τέλος πολύς νή σ ος εις.
5. φέρω (aor.), είμι (part.), παρθένος, νεα ν ία ς γυμνός ίμάτια.

CAPÍTO LO XII 45
6. θάλαττα, αποθνήσκω (aor.), έν, άνήρ, νήσος, εις, ούκ, άφικνέομαι, οιός τε γίγνομαι
(aor. part.), νέω (part.).
7. αγροί, γεωργός, βαδίζω (aor.), έγείρομαι (part. aor.), προς, εωθεν.
8. λιμήν, άνθρωποι, τέλος, ευρίσκω (aor.), ζητέω (aor. part.), οινοπώλιον, τις, έν.
9. έρωτάω (aor.), υ ιό ς πατήρ, άγω, άμαξα, αγορά, εις, επί, αυτός.
10. είμι (part.), ύπέρκοπος παΙς, άμα, τρέχω (aor.), έθέλω (aor.), ούκ, φίλοι.
Esercizio 9
Tradúcete queste voci verbali dall’italiano al greco e dal greco alΓitaliano.
η ρα ς- ειλες =
rispóse = ospitarono —
ήμάρτετε = μεΐνον =
ebbi = nuotarono =
έβάδισε = ήραμεν =
ebbero pietá = sedetevi! =
έτρέψαμεν = έθελήσαντος
vi salvaste = fosti contento =
άγαγόντες = si lavo =
lavo (le vesti) = πλεϋσαι =
άμαρτε = ci sedemmo =
rispondi! = έθελησαι =
βαδίσας = chiedemmo =
aver avuto = έμειναν =
παρασκευασασαι s’affretto =
Esercizio 10
Tradúcete in greco queste frasi.
1. La padrona si meraviglio molto della schiava (!), perché ella le porto un dono.
2. Andando verso il porto, si fermarono in una taverna e presero del vino.

46 _ A t h e n a z e i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
3. Non essendo capace di atíraversare (διαβαίνω + acc.) il fiume insieme al mulo, l’uomo cerco
un ponte (ή γέφυρα) ma non lo trovo.
4. Lo schiavo corsé dal padrone e lo supplico di liberarlo.
5. II contadino si sveglio quando il solé sorse e s’affretto al campo.
6. II mercante vendette tutte le sue merci nel porto e s’imbarco (ένέβη, εις + acc.) di nuovo sulla
nave diretta alie isole (!).
7. II marinaio s’affretto alia nave che giá stava per salpare dal porto.
8. Le vesti erano sporche e la giovane le porto al fiume perché desiderava (úsate il participio)
lavarle (!).
9. L’uomo, dopo essersi lavato {úsate il participio) nel fiume ed essersi vestito, e seguí le fan-
ciulle in cittá.
10. II giovinetto saluto (άσπάζομαι) la ragazza dándole dei fiori che (άνθη ά) aveva raccolti
lui stesso (αυτός).
11. II re ospito benevolmente lo straniero, perché gli stranieri sono sotto la protezione di Zeus
(προς Διός εισιν).
12. I marinai caddero in mare e nessuno di loro si salvo.
13. II pastore (ό ποιμήν) spinse (úsate il participio) il grégge nell’oviie e ordino al cañe di
custodirlo.
14. Un lupo, nascosto dietro un cespuglio, s’awento sul cañe e lo uccise.
15. L’uomo nuoto lungo la spiaggia, ma c’erano molti scogli pericolosi (έπικίνδυνος, ~ov);
al lora cerco una via sicura per la spiaggia e a stento riusci ad arrivarvi.
C a p it o l o x ii 47
Esercizio 11
Leggete il seguente brano; poi rispondete, in greco e con frasi íntere, alie domande.
O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (θ)
Τό δέ δείπνον παρασκεύασα μένος, ό πάππος τον μΰθον έξηγήσατο τω παιδί παρά

τώ πυρι θερμαινομένω. 'Ο μέν ούν Φ αιδρός μάλα έχαίρησε άκούων του πάππου
λέγοντος, μ άλισ τα δέ περι του Σωκράτους, άνδρός άμέλει άρίστου δντος.
Φ.· «’Αμέλει μάλα τέρπομαι, ώ φίλε πάππε, άκούων τον μΰθον τον περι του
Σωκράτους. Ού δέ κατέλαβον διά τί ό Σωκτράτης σοφός λέγεται είναι· “Διότι αύτός
μόνος οΐεται σοφός μή είναι,” είπες. ’Αλλά τί τοΰτο σημαίνει; ’Αγνοώ δ’ έγωγε.»
Π. ■«Εικότως γε, ώ Φαιδρέ, ού κατέλαβες έτι π α ίς ών. ’Αλλ’ άκουε δέ· και έγώ γάρ,
πα ίς ών ότε του Σωκράτους ήκουσ α έν τη ’Ακροπόλει, μάλα έθαύμ α σ α αύτόν, ούχ
οίός τ ών καταλαβειν τούς λόγους αύτοΰ. Αύτός δέ ό Σωκράτης ειπεν ή μ ιν δ τι
σοφός έστι διότι μόνος οΐεται σοφός μή είναι. Νυν ούν α ιτείς με τί τοΰτο σημαί
νει· και έγώ γάρ ήρόμην τον πατέρα μου. Τω δέ Σωκράτει ούκ έδοξεν ή μ ίν α ύτίκα
λέγειν διά τί ούτως ειπεν, α λ λ ’ έπήρετο τούς παρόντας. Οι δέ παρόντες, καίπερ
I άνδρες αγαθοί δντες, ούχ οιοι τ έγένοντο άποκρίνεσθαι. 'Ο μέν ούν Σωκράτης
¡ ήμιν βοήθησε λέγων δτι σοφός έστιν ό άνθρωπος ούκ έπει πολλά άνθρώ πινα μ α ν -
¡ θάνει, ούδέ, θνητός ών, θεία, άλλ1 έπει ά ει ζητεί και αιτεί αύτός έαυτόν περί του
| άνθρώπου, ούδέ παύεται ποτε ζητών τε καί έρωτών. 'Ημείς μέν ούν πάντες ά κ ο ύ -
| οντες αύτοΰ τα ΰ τα ειπόντος μ άλα έθαυμάσαμεν, ούχ οιοι τ ’ δντες ή μάς αύτούς
¡I πέϊσαι. Τέλος δέ εις ήμών, “ά ρα λέγεις,” έφη, “ώ Σώκρατες, δτι οι ποιηταί, καίπερ
¡ πολλά μαθόντες, ού σοφοί εισ ιν;” 'Ο δέ Σωκράτης, ‘‘και μάλιστα α ύ το ί,” φησίν,
“ού μόνον ού σοφοί, άλλ’ ά νόη τοί είσιν, διότι οιονται έπίστασθαι, καίπερ ούδέν
έπιστάμενοι. Αύτός γάρ έπηρόμην α ύτούς περι των έργων αύτών, μαθών δτι
¡ άγνοουσι κοα τά έαυτών έργα. Πώς ούν οιονται έπίστασθαι περι τοΰ άνθρώπου,
| καί μάλιστα περι των θεών;”
¡I ?0 μέν ούν Φάΐδρος μάλα έθαύμασε τον Σωκράτη καί τούς λόγους αύτοΰ- ό δέ πάπ-
I πος, μάλα τερψάμενος τον μΰθον έξηγησάμενος έπελάθετο τών κρεών επι τοΰ πυρός
¡ και έκαύσατο τά κρέα.
I [καταλαμβάνω, comprendo, afierro (con la mente); λέγεται, é detío; τί τοΰτο σημαίνει;, che
significa questo?; εικότως, naturalmente; έπερωτάω (+ acc.), interrogo; θείος, - a , -ov, divi-
! no; έπίστασθαι, conoscere; έπιστάμενοι, conoscendo]
¡I 1. Tí ποιεί ό πάππος έν φ τον μΰθον τώ παιδί εξηγείται;
2. ’ Αρα ό Φαιδρός χαίρει άκούων;
3. ’ Αρα εύθύς ό Φάΐδρος καταλαμβάνει (capisce) τούς τοΰ Σωκράτους λόγους Τι ούν
λέγει αύτώ ό πάππος;
A t h e n a z e i - Q u a d e k n o d i e s e r c izi
4. Τι ό Σωκράτης έποίησε μαθών δτι ούδεις οιός τ ήν καταλαβέίν (capire) τούς εαυτού
λόγους;
5. Τις έστιν αληθώς σοφός κατά τον Σωκράτη (secondo Socrate);
6. Διά τι οί ποιητάι άνόητοί είσιν;

Capitolo XIII
Esercizio 1
Accanto alie seguenti coppie di parole, scrivete S se sono sinonimi, C se sono contrari.
®
δουλεία, ελευθερία ___ l ύπείκω, νικάω

δύναμις, ρώμη ___ · μαθητής, διδάσκαλος
σώμα, ψυχή · πρόγονοι, πατέρες
τόλμα, ανδρείά ___ · νικάω, περιγίγνομαι
ψευδής αληθής ___ ¡ α θά να τος θνητός
διέρχομαι, έξηγέομαι * άπειρος απέραντος
οργίζομαι, άγανακτέω * άδηλος σαφής
ρίπτω, βάλλω ___ I κενός, μεστός
παραγίγνομαι, πάρειμι ! άνευ, μετά (+ gen.)
Esercizio 2
Inserite le seguenti parole nella tabella qui sotto, tenendo presente che il titolo di ogni colonna
indica un campo semántico.
κελευστής, τύραννος πολιτεία, ναυτικόν, τυρα ννίς έρέτης πόλεμος, κατάστρωμα,

ισονομία, πολέμιος ιστία, στρατιά, πείσμα, ολιγαρχία, τριήρης μάχη, ναυμαχία,
ν α ύ τη ς νόμος.
NAVE GOVERNO GUERRA
Esercizio 3
Volgete airimperfetto le seguenti voci del presente.
λαμβάνη παύεται
άμυνω έχετε
παρασκευάζομεν φιλει
κινδϋνεύουσιν μάχομαι
τολμάς τερπόμεθα
επιμελούνται παραγίγνεσθε
C a p i t o l o XIII 51
Esercizio 4
Volgete airimperfetto le seguenti voci dell’aoristo.
εμαχεσαμην έφιλήσασθε
ήνηγκεν έτρέψω
παρεσκευασάμεθα έτολμήσατο
έφιλήσαμεν ήραν
ώργίσαντο έιλον
έσχες έτϊμήσατε
ένόμισα έδραμεν
Esercizio 5
Volgete all’aoristo le seguenti voci deirimperfetto.
ετερποντο επϊπτες
έφίλουν έπασχεν
έτΐμώμεν έτΐμων
έφερόμεθα έπαυόμην
έτρέχετε έλεγον
έφιλοΰ έτϊμάτο
Esercizio 6
Volgete, secondo il caso, al singolare o al plurale le seguenti voci deirimperfetto.
ώργίζεσθε • έλάμβανεν
έφίλεις ® έτΐμων
έτολμάτε I έπαυόμεθα
παρεσκευάζοντο ! έφιλοΰ
ΰβριζον ! έλέγομεν
έτϊμώμην • έγίγνετο
©
9
Esercizio 7
Mettete raggettivo tra parentesi nel caso, genere e numero del nome corrispondente. (Per sod-
disfare la vostra curiositá vi diciamo che ασφαλής, -έ ς significa «sicuro», λυσιτελής, -ές
significa «vantaggioso»).
9
(αληθής) _______ _ λόγους l (ασφαλής) ______________τόποις

(αληθής) _________άιτίαι · (ασφαλής) ______________ γης
(αληθής)_____________ φιλίαν · (ασφαλής) ______ τείγη
(αληθής)_____________ σημέΐον © (ασφαλής) _ _ _ _ _ _ _ _ _ στενών
(ψευδής) ρήτωρ · (λυσιτελής)______________ μισθώ
A t h e n a z e i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
(ψευδής) ________ _ δυνάμεως l (λυσιτελής) πράγμασιν

(ψευδής) ρώμη I (λυσιτελής) τέχνάς
(ψευδής) ελευθερίά I(λυσιτελής) φορτία
9
9
Esercizio 8
Sottolineate, tra le tre espressioni in greco, la sola grammaticálmente corretta.
τω μεγεθφ, τω μεγέθει, τω μέγεθι

των τειχών, τών τειχών, τών τειχέων
τού πένθου, τού πένθονος τού πένθους
ν αί τριήρεις, αί τριήραι, αί τριήρες
τά έθνα, τά έθνη, τα έθνεις
τήν τριήρην, τήν τριήρα, την τριήρη
St τοίς πλήθοις, τοις πλήθεσιν, τοις πλήσεσιν
τής τριηρής, τής τριήρης, της τριήρους
Esercizio 9
Volgete, secondo il caso, al singolare o al plurale le seguenti espressioni. (Per soddisfare la
vostra curiositá vi diciamo che τό κράτος significa «potere», τό όνειδος significa «biasimo»,
τό κέρδος significa «vantaggio».)
τών βαρβάρων έθνών _______________________

τό μέγα πλήθος
τω άπεράντω κράτει _____________________
τά πολλά κέρδη
τοίς κακοίς ονεισιν
τού μακρού τείχους
Esercizio 10
Volgete, secondo il caso, al singolare o al plurale le seguenti espressioni. (Per soddisfare la
vostra curiositá vi diciamo che τό πέλαγος significa «mare», τό κράτος «potere», τό θέρος
«estáte», έπιχωρέω «m’avvicino»).
; τω κϋμαίνοντι πελάγει _______________ _____

τών έπιχωρησάντων πληθών _________
τά έξανθούντα άνθη _________________ ______ _
; τοίς μαχομένοις έθνεσιν ______ ________
τού αύξανομένου κράτους _____
;: τό προσχωρούν θέρος ____________________ _
53
Esercizio 11
destra, in modo da formare frasi di senso compiuto; poi tradúcetele.
1. Οι ναϋται έρεσσον έν τη νηι - οι έν τη αγορά έλεγον τφ όμΐλφ.

2. 'Ο ήγεμών την στρατιάν διεβίβαζεν - δ προσεχώρει προς τήν πόλιν.
3. 'Ο νεανίας ήκουε των ρητόρων - ού ήκουσεν έν τη έορτη.
4. γΟ ήγεμών τήν στρατιάν άντέταττε - ή έπλει προς τήν Σαλαμίνα.
τω πλήθει
5. Ο πατήρ έξηγειτο τφ παιδί πάντα - ού περιεγένοντο έν τη ναυμαχία.
6. Ο ιΓ/Ελληνες έκόλάζον τον ναυτικόν - δ ή μήτηρ παρειχεν αύτή.
7 / 0 παίς ή δε τό μέλος (il canto) - ά έγένετο απ’ αρχής
8. 'Η κόρη έτέρπετο τω δώρφ - ή προς τον Μαραθώνα ηγείτο.
Esercizio 12
In ogni gruppo di tre parole sottolineate quella che comprende le altre due, o perché é piu gene-
rale o perché indica il tutto rispetto alie sue partí.
πολιτεία, τυρα ννίς ολιγαρχία

μάχη, πόλεμος ναυμ αχία
χειρ, κεφαλή, σώμα
κατάστρωμα, ιστία, ναϋς
τριήρης ναυτικόν, ναϋς
αρετή, τόλμα, ανδρεία
Esercizio 13
Ognuna delle seguenti frasi contiene un errore; dopo averio individuato e corretto, traducete le frasi.
1. νΑπειραι ή σαν a i γυναίκες της πόλεως- ούτως ούν οί άνδρες ήγοϋντο α ύ τά ΐς
2. Ού σαφής έλεγεν ό ρήτωρ ώστε ό δμιλος ούδέν κατελάμβανεν (capiva).

3. Ούδέν φοβοΰ, ώ παί· πάρειμι γάρ έγωγε παρά σοι.
4. ’ Αρα παρήσθα και σύ τη μάχη, ώ γέρον; ’ Αρ’ άληθά λέγεις;
5. Το ναυτικόν όν ό Ξερξης έπεμψε προς ημάς άφικνέΐτο εις τον Μ αραθώνα
Esercizio 14
Tradúcete in greco queste frasi.
1 .1 marinai correvano il rischio di cadere in mare, perché il mare era in burrasca (κΰμαίνω).
2 .1 saggi dicono che il corpo é moríale, mentre solo l’anima é immortale.
3. Avevo tre figli (!), uno dei quali mori nella battaglia di Maratona combatiendo per la libertá
di tutti i greci.
4. II padre s’arrabbiava con il figlio perché non smetteva súbito di giocare quando lo chiamava.
5. La forza di un esercito non é nel numero né nella ricchezza, ma nel valore (αρετή).
6. II padre, che aveva combattuto a Maratona, raccontava al figlio tutto ció che era accaduto fin
dal principio.
7. V esercito dei barban era cosi grande che molti tra i greci pensavano fosse (úsate l ’accusati-
vo e Vinfinito) invincibile.
Esercizio 15
Complétate le seguenti frasi metiendo le parole tra parentesi nella forma richiesta dal senso (i
V verbi vanno tutti aH’imperfetto); poi tradúcetele.
1. Oí μέν ναΰται τά πείσματα (λΰω), οί δέ έρέται ___________ (έρέσσω)·

: οΰτως ούν ή ναΰς _________ (άποπλέω) από (ό λιμήν).
C a p it o l o χ ιιι 55
2. O ναύκληρος _ _ _ _ _ _ (οργίζομαι)__________ (oí ναυται) οι ούκ

(έργάζομαι, είργαζ-).
3. Μείζων _ _ _ _ _ _ _ (γίγνομαι) ή μάχη ή των Ελλήνων προς τούς Πέρσας έν

Μαραθώνι· πολλοί γάρ __________ (πίπτω) μαχόμενοι.
4. Οι ''Ελληνες (άμΰνω) _ _ _ _ _ _ (οι βάρβαροι) _ _ _ _ _ _ _ _ (ή πατρίς)

μαχόμενοι έν Μαραθώνι.
5. Ο μέν ρήτωρ _ _ _ _ _ _ (λέγω), οί δέ έν τη άγορα άκούοντες _ _ _ _ _ _ (χαίρω).
6. Γ0 πάππος (έξηγέομαι) τω παι<>ι τά πράγματα ά οι πρόγονοι έπραξαν έν

Μαραθώνι μαχόμενοι.
7. Τοΰ ρήτορος άκούων ό ν ε α ν ία ς _________ (νομίζω) ψευδή λέγειν

(αύτός).
8. Δυνατός (ειμι) ό τύραννος· πολλήν γάρ δ ύ ν α μ ιν __________ (έχω) ού

μόνον έπι γης άλλά και έπι θαλάττης.
9. Οι βάρβαροι ά γευσ τοι__________(ειμι) (ή έλευθερία)· διά τούτο ούν

(νΐκάομαι, passivo, «sono vinto») ύ π ό _________ (oí °Ελληνες).
10. Οι πολιται, όί έν τω τεμένει (ειμι), ούκ (τολμάω) δυσφημεί ν

(<-» έφημειν) μάλα τιμώμενοι τον θεόν.
Esercizio 16
Complétate questo brano metiendo i verbi tra parentesi alPimperfetto o airaoristo, secondo
quanto richiesto dal senso.
Έν φ δέ ή ν α ΰ ς _____________ (πλέω) κατά θάλατταν και οί ναϋται ________

(έρέσσω) μάλα κάμνοντες, ναύτης τ ι ς _____________ (όράω) τι άτοπον νέον έν τη
θαλάττη. Αύτίκα ούν _______ _____ (καλέω) τον ναύκληρον καί, «άρ’ όρας τι μέγα,»
__________ (αίτέω) τον ναύκληρον, «νέον παρά τη νηί;» 'Ο δέ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (άποκρί-
ν ο μ α ι)_____________ (λέγω)· «Ούδέν όρώ έγωγε, ώ ναϋτα- σύ δέ τί ό ρ ά ς »

Έν φ δέ δ τε ναύκληρος και ό ν α ύ τ η ς_____________ (διαλέγομαι) άλλήλοις, θηρί—
ον τι δ εινόν_____________ (αναπηδάω) έκ τής θα λά ττη ς______________(προσ-πΐπτω,
«urtare») εις τήν ναΰν. 'Ο μεν ούν ναύκληρος, άνήρ άμέλει μάλα ανδρείος ών,
_____________ (όράω) πάντα ά ___________ _ (γίγνομαι), _____________ (κελεύω)
πά ντα ς τούς να ύ τα ς _____________ (παύομαι) έρέσσοντας και τών δοράτων
(λαμβάνομαι). Τέλος δέ, _____________ (κελεύω) αύτούς τάξασθαι
(«schierarsi»), « _____________ (προσβάλλω) τά δόρατα,»_____________(βοάω). Οι μέν
ούν ναϋται τά δόρατα ά μ α _____________ (πρασβάλλω) και τό θ η ρ ίο ν_____________
(άποκτείνω). νΕπειτα δέ αύθις έρέσσοντες εις τον λιμένα (άφικνέομαι).
Esercizio 17
; Nelle seguenti frasi, fra le tre soluzioni proposte scegliete la sola accettabile grammaticalmente,
¿ e indícatela con una crocetta nella casella corrispondente. Quindi tradúcete le frasi.
□ τον παίδα □ ύβρίσαντα.

y: 1. 'O πατήρ ώργίσετοΟ του παιδός τήν μητέρα□ ύβρίσαντος
□ τω παιδί □ ύβρίσαντι.
□ τούς πολεμίους
2. Οι ήμέτεροι πατέρες □ τών πολεμίων ούχ ύπεικον (< ύπείκω, imperf), μάλα
□ τοις πολεμίοις
άνδρείοις ούσιν.
□ τούς Πέρσας □ τήν πατρίδα.

/^ ν ^ τ ιΛ Λ i » ■·*— Υ “τ — j..... h f O
3 . ΟιΕλληνες □ των Περσων ημυνον □ της πατριδος.
□ τοις Πέρσαις □ τη πατρίδι.
□ τήν Ισονομίαν
4. Οι πολίται □ τής ισονομίας έδέοντο- ούτως ούν έπανίσταντο (insorsero).
□ τη ισονομία
□ τούς Πέρσας
5. Οι "Ελληνες □ τών Περσών περιεγένοντο έν Μαραθώνι.
□ τοις Πέρσαις
□ τήν ισονομίαν άρίστην (la migliore) πολιτείαν είναι.

6. Ού πάντες οί πολίται ένόμιζον □ ή ισονομία άρίστη πολιτεία έστίν.
□ τήν ισονομίαν άρίστην πολιτείαν ούσαν.
CAPITOLO XIII 57
□ τήν ύβριν
7. 'Ο άριστος άνήρ άέι έμάχετο □ τής ύβρεως ύπέρ της αρετής.
□ τή ΰβρει
□ έρέσσοντας.
8. fO ναύκληρος τούς ναύτάς έκέλευεν παύσασθαι □ έρέσσουσιν.
□ έρέσσειν.
□ άκούειν.
9. 'Ο μαθητής μάλα έτέρπετο του διδασκάλου □ ήκουον.
□ άκούων.
□ τον έμπορον
10/ Ο ν α ύ τη ς πολλήν ύβριν έχων, □ του έμπορου ύβριζεν.
□ τω έμπόρφ
Esercizio 18
Complétate le seguenti frasi inserendo negli spazi la forma del pronome relativo ος, ή, o richie-
sta dal senso, e metiendo i verbi tra parentesi all’imperfetto; poi tradúcetele.
;;; 1. 'O άνήρ (άγνοέω) τήν αιτίαν δι’ _ _ έν τω δησμωτηρίω

(είμι).
2. Οι πα ϊδ ες__________ (τιμάω) τούς ανθρώ πους____ έν Μαραθώνι έμαχέσαντο.
3. Ο να ύ τη ς καταπεσών εις θά λα ττα ν,__________ (νέω) λαβόμενος του ίσ τ ο ΰ ____ό

κεραυνός έβαλεν.
4. Οι "Αθηνοίίοι (μάχομαι) υπέρ της έλευθερία ς____ πάντες οί άνθρωποι

έθέλουσιν.
5. Το μειράκιον ειδε τον ρ ή τ ο ρ α ήκουσεν έν τη άγορα.
6. Ουκέτι ένέτυχον τω άνδρι _____ τρέίς δραχμάς παρέσχον.
7. 'Ο ήγεμών _ _ _ _ _ _ _ _ (παρασκευάζομαι) τούς ά νδ ρ α ς έν τή μάχη

(δέομαι).
8. Χάριν (έχω) τω άνδρι _____ έβοήθησέ μοι έν μεγάλφ κινδΰνω δντι.

58___ ________________ ______________ ______________ _____________ A thenaze i - Q uaderno d i e s e r c iz i
9. 'O ήγεμών τον ποταμόν _____________ (διαβιβάζω) τήν στρατιάν _____

■ (ήγέομαι).
10. Οι Α θηναίοι _________ (φιλέω) τούς ν ό μ ο υ ς οί πατέρες αύτοις παρέσχον.
; 1 1 /0 παίς (θαυμάζω) τήν τοΰ φίλου ύ β ρ ιν ____ ούκ (βούλο-

; μαι) άξιος είναι.
12. Των ανθρώπων μέγα πλήθος ούκ εστι μειζον (piü grande, + gen., «di») της άρετής
ύπείκει.
1 3 /0 έμπορος (φέρω) έπι της άμάξης τά φορτία_____έν τω λιμένι έπήνεγκεν.
14. 'Η παρθένος__________ (άκούω) των γυναικών ____ άλλήλαις (διαλέ

γομαι) προς τή κρήνη.
15. ?0 πάππος (παύομαι) τοΰ έρ γο υ έν τώ κ ή π ω __________ (εργάζο

μαι, είργαζ-).
16. fO ήγεμών _ _ _ _ _ _ (νομίζω) άμάχους είναι τάς στρατιάς _ _ _ _ __________

(παρασκευάζομαι) μάχεσθαι.
17. 'Ο άνήρ ούκ (νομίζω) τούς ά νθρώ πους (βοηθέω) έκ

του δησμωτηρίω φυγείν.
Esercizio 19
O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (ι)
Έν φ μέν ό πάππος ύδωρ κατέχει τών κρεών καυσάντων, ό Φαιδρός ούκ έπαύετο
γελών. Τέλος δέ, έπει ούκέτι έξην τά κρέα έσθίειν, ό πάππος έν μεγάλω πένθει ήν διό
τι πολλούς οβολούς έπ’ αύτοις παρέσχεν.
Π.* «Φεΰ, φευ τών κρεών τί ούν νυν έδόμεθα;»

Φ. ■«Μή φρόντισον, ώ πάππε· μάλλον δέ έξηγοΰ μοι τον μΰθον. Τέλος γάρ κατα
λα μ βά νω τού ς λόγους ούς πα ρ ά τοΰ Σ ω κράτους ήκουσας. νΑγε δή· τί άλλο ό
CAPITOLO XIII 59
Σωκράτης είπεν;»
Π.· «Έν φ δε ό Σωκράτης διελέγετο ήμιν, πάντες ήσθόμεθα ρήτορός τίνος δς έλεγεν
όμίλω τινι ού πολύ άπέχοντι. 'Ιππίας εκαλείτο, ως έμοι δοκει, ό ρήτωρ, δν πάντες έν
ταις Ά θήναις σοφιστήν έλεγον είναι.»
Φ. · «Τι δέ έλεγεν ο Ιππίας και τις σοφιστής έστιν;»
Π. · «'ΗμεΊς μέν, ώ πάί, ού σαφώς ήκούομεν, ά λλ’ ό δέ Σωκράτης ή μιν είπε τούς λό
γους ούς πολλάκις αύτός έποίεν ‘'Δει υμάς μή πιστεύειν αύτώ και πάσι τοΤς άλλοις
σ οφ ισ τα ις Αυτοί μέν γάρ λέγουσιν δτι πά ντα άμα αληθή καί ψευδή έστιν, και ού
ζητοΰσι τήν αλήθειαν νομίζοντες ούδεμίαν είναι, άλλα μόνον έθέλουσιν άργύριον
λαβειν υπό τών άφνειών νεανιών. 'Ημείς δε_οι φιλόσοφοι έναντι ον αύτοις νομ ίζο -
μεν και άργύριον ούδέν λαμβάνομεν. Δει ούν υμ άς τοις φιλοσόφοις πιστεύειν καί
μή τοίς σοφισταις.»
Φ.· «'Ως σοφός έστιν, ώ πάππε, ό Σωκράτης. Τί δέ έτι είπεν;»
Π.· «νΕπειτα δέ ό Σωκράτης περι τών νόμων ήμιν είπεν, λέγων δτι ό άνήρ μάλιστα
μέν πολίτης έστίν, ό δέ πολίτης υιός τών νό μ ω ν άει ούν δει αύτόν πιστεύειν τε και
ύπείκειν τοις νόμοις, ινα ή πόλις ασφαλής τε και βέβαια ή.»
Έν φ δέ ό πάππος τον μύθον έξηγείτο, τήν θύραν τις διέκοψεν ό μέν ούν έπαύσατο
διερχόμενος και προς τήν θύραν προσήλθεν.
[γελάω, rido; έπί (+ dat), per (compl. di fine); έδόμεθα, mangeremo; μάλλον, piuttosto;
καταλαμβάνω, comprendo; αισθάνομαι (+ gen.), sentó, percepisco; ό 'Ιππίας (του
'ίππίου), Ippia (sofista del V sec. a. C.); ό σοφιστής (του σοφιστοϋ), il sofista (figura di filo
sofo diffusasi nella seconda meta del V sec. ad Atene); ή αλήθεια (τής αλήθειας), la veritá;
ό φιλόσοφος (του φιλοσόφου), il filosofo; ασφαλής, - έ ς sicuro; ινα ... ή, affinché sia]
1. Διά τί ό πάππος ύδωρ καταχεΐ τών κρεών;
2. Τι ποιεί ό Φαιδρός ίδών τον πάππον ύδωρ καταχουντα τών κρεών;
3. Διά τί ό πάππος έν μεγάλω πένθει έστιν;
4. Τί λέγει ό παις ίδών τον πάππον λυπούμενον;
5. Τις έστιν ό 'Ιππίας και τί λέγει α ύ τός
6. ’ Αρα ό Σωκράτης τιμά τον τε Ιππία ν και πάντας τούς άλλους σοφιστάς; Διά τί;
7. Τί λέγει ό Σωκράτης περι τών νόμων;
8. Διά τί ό πάππος παύεται εξηγούμενος;

Capitolo XIV
Esercizio 1
na di destra.
ανατρέχω τύπτω
φράζω σϊγάω
ρήμα πανούργος
παίω τελευτάω
κραυγή αναπηδάω
σιωπάω στρατός
πονηρός πολίτης
σφοδρά λέγω
αποθνήσκω μάχομαι
στρατεύομαι μάλα
αστός βοή
στόλος λόγος
Esercizio 2
Mettete l’aggettivo tra parentesi nel caso, genere e numero richiesti dal nome corrispondente,
inserendo anche l’articolo.
(ούτος) στρατιώτην
(εκείνος) θρόνφ
(δ δε) έρέταις
(δδε) ήγεμόνος
(ούτος) ρήμα
(τοσοΰτος) υιοί
(έκεινος) πολΐτας
(ούτος) κραυγή
(δδε) στενοις
(τοιοϋτος) έριδες
(εκείνος) μνήματα
(ούτος) λέοντα
(ούτος) ήπείροις
(έκείνος) οπλίτου
(τοιοϋτος) κλέπται
(οδε) διαλέκτω
(έκεινος) ατραπόν
(ούτος) χειμώσιν
(τοσοΰτος) χωρίφ
C APITO LO XIV 63
Esercizio 3
Collegate, con una freccia, un’espressione delia colonna di sinistra con una della colonna di
| destra, in modo da formare frasi di senso compiuto; poi tradúcete le frasi.
1. Οι στρατιωται άποχωροϋντο από - πάντων τών άλλων ζώων.

τής μάχης
2. Ο ήγεμών τον στρατόν άντέταξε - πάντων τών ήλίκων (i coetanei).
τή έχθρα στρατια
3. fO νεανίας αληθέστερα ρήματα - έλάττονες όντες τών πολεμίων.
ήκουσεν από του πάππου
4. Οι ’Αθηναίοι έν Μαραθώνι - τών άλλων έν τή άγορα.
έμαχέσαντο
5. Ούτος ό παις άριστός έστιν - πολλώ μείζονι ούση.
6. Το μειράκιον παρθένον τινά ειδε - ή έκείνα του ρήτορος
7. 'Ο λέων έστιν ισχυρότατος - άνδρειότατα τών βαρβάρων.
8. Εκείνος ό ρήτωρ σαφέστατα έλεγε - καλλίονα ούσαν τών άλλων κορών.
Esercizio 4
; Complétate le seguenti frasi metiendo gli aggettivi e gli awerbi tra parentesi al grado compara-
ÜL tivo e metiendo nella forma giusta il secondo termine di paragone; poi tradúcetele.
1. Οι βάρβαροι οι έν Μ αραθώνι έμαχέσαντο (πολύς) ή σαν

Y (oí Αθηναίοι).
2. Οι πολέμιοι (πολύς) να υ ς (acc. plur. di ναϋς) ειχον ή (ήμεις).

‘λ ’ ;
3. Αυτή ή παρθένος (καλός) έστιν (εκείνος).
______ ...........
4. Οι ’Α θη να ίοι _ (έλεύθερος) ή σαν (πάν-
f τα τά ά λλη έθνη).
5. ?Η ισ ο ν ο μ ία πολλφ (αγαθός) έσ τιν ή (ή τυ ρ α νν ίς) και

(ή ολιγαρχία).
6. (πολύς) ναυσι (dat. plur. di ναϋς) και _ _ _ _ _ _ (βέβαιος) oí πολέμιοι

λ έχρήσαντο _____________ (ημείς)· ούδεν ήττον δέ ένϊκήσαμεν αύτούς έν δεινότατη
Η ναυμαχία.
/ 7. 'Η τών βαρβάρων δύ να μ ις____________ (μεγας) ήν __________ (ή) τών ’Αθηναίων.
¿; 8 / 0 έμπορος καίπερ ξένος ών,___________ (εύ) άττικίζει__________ (οί άλλοι) έν τη νήί.
9. 'Ο γέρω ν__________ (άληθές) λέγει περι της ά ρ ε τ ή ς ( π ά ν τ ε ς

■ οί ρήτορες) έν τη άγορα (είπόντες).
¡I 1 0 . 0 ήγεμών εις μάχην ή γησ α το______ (ολίγοι στρατιωται) _ _ _______ (οί

πολέμιοι) ά λ λ ά _____________ (άνδρέΐος) και (ισχυρός).
Esercizio 5
/ Ognuna delle seguenti frasi contiene un errore; dopo averio individúalo e corretto, traducete le
V frasi.
/;í. 1. O διδάσκαλος χαλεπότερος έστι τοΰ πατρός μου.
■V; 2. 'Ο τών βαρβάρων βασιλεύς πλείστους δούλους έχρώντο έν τάϊς μ ά χα ις
; / 3. Πολλώ ισχυρότεροι ή σαν οί Α θηναίοι ή τών πολεμίων.
;/ 4. 'Αληθήστατα έξηγοΰντο ό γεραιός ναύτης περι της έν τη Σαλαμινι μάχης παραγε-

/ νόμενοςαύτη.
5. 'Ο εκείνος παις πανουργότερός έστι πάντων των άλλων φίλων.
6. Ούδέν εύ ούτος ό ρήτωρ λέγει ή οί άλλοι πάντες.
7. Πολλώ πλείονες άστοι ’Αθήνησιν (= έν ταις 'Αθήναις) ήσαν τη Κορίνθω.

C a p i t o l o XIV
Esercizio 6
Complétate le seguenti frasi mettendo gli aggettivi e gli awerbi tra parentesi al grado superla
tivo; poi tradúcete le frasi.
1·____________ (μέγας) μνήμα έπανέστησαν (eressero) οι ’Αθηναίοι τοις άποθανοϋσιν

έν ταις Θερμοπύλαις (μάλα) δέ τω Λεωνίδη,
2. 'Ο ποιητής έγραψε (καλός) έπίγραμμα έπι τής τών τριακοσίων

άποθανούντων στήλης
3. Ό ν εα νία ς τον όμιλον θεασάμενος, ειδε (καλός) παρθένον στέ-

φανόν ανθών πολλαπλασίων έχουσαν έπι τής κεφαλής.
4. νΑμεινόν έστι σιωπάν ή (κακός) λεγειν.
5. Ο ήγεμών έφρασε (αληθής) και (ανδρείος) τοΊς στρατιώ-

ταις μέλλουσιν εις τήν μάχην όρμήσασθαι.
6. Οδε ο τύραννος εστι (κακός) και (χαλεπός) των

άλλων πάντων.
7. 'Η τών βαρβάρων άρχή (μέγας) ήν των έπι πάσης της γής
8. Ούτος ό γέρων (γεραιός) έστι τών έν ταύτη τη πόλει οίκοΰντων
Esercizio 7
Complétate le seguenti frasi mettendo gli aggettivi dimostrativi tra parentesi nella forma richie-
sta dal senso; quindi tradúcetele.
1. (ούτος) ό πολίτης ού μόνον άττικίζει αλλά και καλώς ξενίζει- διαλέ

γεται γάρ Δωριστί.
2. (εκείνος) ό φίλος σου έφρασε (ούτος) άγανακτω ν ού δε!

σε ουν ψεγειν αυτόν.
3. Ένέβλεψεν ό άνήρ (έκεινος) τη παρθένφ και αύτήν έφίλησεν.

4. Δια (ούτος) της ατραπός ό Ε φιάλτης ήγαγε τον τών βαρβάρων στρα
τόν έπι τον τών Ελλήνων.
5. (τοσοΰτος) έρις έγενετο έν τη νήΐ ώστε ό ναύκληρος ευθύς προσέδρα-

με κραυγας μεγαλας ακουσας
6. (όδε) ή μάχη μεγίστη έγενετο των άλλων έν (ούτος) τώ πολέμω.
7. (τοιοΰτος) έγενετο ή μάχη ώστε πλείστοι άπέθανον στρατιώται

’Αθηναιοί τε και βάρβαροι.
8. 'Ο ήγεμών άντέτα ξε___ (τοσοΰτος) στρατόν τοίς πολεμίοις όί μάλα φοβού-
μενοι εύθύς άνεχώρησαν.
9. Τις (ούτος) τών νεανιών περιεγένετο (ούτος) τοΰ άγώνος
10. 'Ο ναύκληρος (έκείνος) τοίς στενοΊς χρησάμενος κατέλαβε τούς π ο -

λεμίους και ένίκησεν αύτούς.
Esercizio 8
r" Tradúcete in greco queste frasi.
H¡¡¡
1 .1 capi dei greci, venuti insieme a Corinto, si prepararono a respingere i barbari.
2. Per questo radunarono un grandissimo esercito e partirono per le Termopili.
3 .1 greci combatterono questa guerra per la libertá.
4. I soldati si avvicinarono (úsate il participio) il piú velocemente possibile ai nemici e li scon-

fissero in una assai terribile battaglia.
5. In quella battaglia morirono moltissimi uomini, ma molti si salvarono.

C a p i t o l o XIV 67
Esercizio 9
1. ούτος, κακός (comp.), εκείνος διαβολή, ειμι.
2. ήγεμών, στόλος, μέγας (sup.), προς χράομαι (aor.), βάρβαροι, στρατεύομαι (part.).
3. πολύς (sup.), αγορά, θεάομαι (part.), ειμι (imperf.), αστοί, έν, χοροί.
4. «πολλώ», λέων, κύων, ή, ισχυρός (comp.), ειμ ι
5. τριακόσιοι, Λεωνίδης άμα, έν, άνδρείως (sup.), Θερμοπύλαι, τελευτάω (aor.), μάχο
μαι (part.).
6. μνήμα, ποιέω (aor.), Λεωνίδης πίπτω (aor.), Αθηναίοι, δδε, δπου, λίθινος
7. πόλεμος μέγας (sup.), μεταβολή, προς γίγνομαι (aor.), βάρβαροι, "Ελληνες
8. "Ελληνες Ε φ ιά λ τη ς έν, έπιβουλεύω (aor.), Θερμοπύλαι, όνόματι, κατάσκοπος
9. έτερος έτερος μέν... δέ, αγαθός (comp.), κακός (comp.), ειμι (imperf.), ν εα νία ς
Esercizio 10
Dopo aver letto il seguente brano, rispondete, in greco e con frasi intere, alie domande.
OI NAYTAI
Εν φ μέν ή ν α ϋ ς έπλει, μέγιστος χειμών έγένετο και ή θάλαττα μάλα έκύμηνεν.

Ούτως ούν οί να ϋ τα ι έφοβοΰντο ύπερ τής έαυτών σωτηρίας ώστε ό ναύκληρος
συνεχώ ς έκέλευεν α ύ το ύ ς θαρρειν και τούς θεούς εύχεσθαι, μ ά λ ισ τα τον
Ποσειδώνα, τον τής θαλάττης θεόν, σωζειν πάντας είς τήν πατρίδα γήν. Οι δέ
ναΰται, ίδόντες δτι ό χειμών μείζων γίγνεται και δτι έν μέση τή θαλάττη είσίν, μάλα
έβόων ούκέτι έλπίζοντες σώους γενέσθαι.
Έ ξαίφνης δέ μείζων έγένετο ό άνεμος και αναρίθμητοι κατέπεσον οί κεραυνοί, και
μέγιστον ψόφον έποίησαν α ί βρονταί. Τών δέ κεραυνών εις προσέβαλε τον τής νεώς
ιστόν, ός έκαύσατο και κατέπεσεν έπι τήν ν α ΰ ν πλείστοι μέν ούν ναΰται εύθύς ά πέ-
θανον υπό τφ ίστφ, άλλοι δέ καταπεσόντες εις τήν θάλατταν ομοίως άπέθανον. Οι δέ
λοιποί ναϋται, έπει ή να ϋς κατεκαίετο, έρρΐψαν έαυτούς εις θάλατταν καί νέοντες
άπεχώρησαν άπό τήςνεώς.
Διά πολλοϋ δέ ό χειμών έπαύσατο και εύδία αύθις έγένετο. Έν δέ τούτφ άλλοι
ναϋται, μάλα κάμνοντες, έτελεύτησαν έν τη θαλάττη ούκέτι οιοι τε γενόμενοι ν ε ίν
έκείνων δέ όλίγιστοι έσώσαντο τών μερών τής νεώς λαβόμενοι και εις αιγιαλόν τινα
μόλις άφικόμενοι. Έ νταϋθα δέ, μάλα κάμνοντες διά τον χαλεπώτατον πόνον, χαμ α ί
έκάθευδον έλπίζοντες εις φίλην γην παραγενέσθαι.
Ως δέ έγείραντο, εύθύς έμαθον ότι έν τη πατρίδι γη ή σαν. Μ άλα ούν τερπόμενοι
πρώτον μέν εις τό ιερόν ήλθον πλείστάς σπονδάς και θυσίας ποιησάμενοι τώ
Ποσειδώνι σώσαντι αύτούς' έπειτα δέ έπανελθών έκαστος εις τήν έαυτοϋ οικίαν
έξηγήσατο τοις οίκείοις πάντα τά έν τη θαλάττη παθήματα και πώς ό θεός έκ το -
σαύτης συμφοράς αύτούς έσωσεν.
{αναρίθμητος -ον, innumerevole; ή βροντή (τής βροντής), il tuono; κατα-καίω , brucio

completamente; λοιπός, -ή , -όν, rimanente; έκαστος, -η , -ον, ciascuno]
1. Τί έγένετο ότε ή ναϋς έπλει;
2. Τί έκέλευσεν ό ναύκληρος τούς ναύτας ποιειν;
3. Διά τί οί ναϋται μάλα έβόων;
4. Τι έγένετο έπει κεραυνός τις προσέβαλε τήν ναϋν;
5. ’ Αρα πάντες οί ναυται άπέθανον;
6. Πως έσώσαντο οί ναϋται;
7. Τί έποίησαν έπει άφικοντο εις τον αιγιαλόν;
8. Τι έποίησαν έπει έμαθον ότι έν τη πατρίδι γτ| ήσαν;

C APITOLO XIV_______________ 69
Esercizio 11
Dopo aver letto il seguente brano, rispondete, in greco e con frasi intere, alie demande.
O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (κ)
O δε πάππος έπλησίασε τη θύρα και ήτησε τις έστιν.
Π.* «Τις ών σύ κόπτεις τήν θύραν;»

ΚΕΦΑΛΟΣ* «Κέφαλός είμι, ώ φίλε Κριτών. ’ Αρ’ έξεστί μοι είσελθέΐν;»
Π.· «Πώς γάρ οΰ; Ευθύς δή τήν θύραν ανοίξω- είσελθέ, ώ φίλε Κέφαλε- χαιρε, πώς
έχεις»
Κ · «Καλώς δή · τίς δ’ έστιν ούτος ό π ά ίς »
Π.· «Ουτός έστιν ό έμός έγγονος όνόματι Φ αιδρός παϊς άμέλει κάλλιστός τε και
άριστος ’ Αρα γιγνώσκεις τον έαυτοΰ πατέρα ; Και γάρ έκείνος άνήρ έστιν άριστος
ώσπερ ό εαυτού υ ιό ς»
Κ· «Πώς γάρ ού; Τίς γάρ τών πολιτών άγνοεϊ τον Χαιρεφόντα, τον σεαυτού υιόν;
’Αληθέστατα λέγεις νομίζων άριστον αύτόν είναι- αύτός γάρ ποτε έσωσέ με άπορή-
σαντα έν τινι μάχη μαχεσάμενον. Άνδρειότατος έγενετο, ως έμοι δοκέί, πάντων τών έν
έκείνη τή μάχη μαχεσαμένων, ού δέ μόνον σώσας με, αλλά και πλείστους πολεμίους
άποκτείνας »
Π. - «Εύ λέγεις, ώ Κέφαλε. ’Αλλ’ έλθέ- ιδού, ούτος έστι Φαιδρός»
Κ· «ΧαΊρε, ώ Φαιδρέ.»
Φ. - «Χαιρε και σύ, ώ Κέφαλε.»
Π. ■«Ήμεις δέ, ώ Κέφαλε, διελεγόμεθα περι τού Σωκράτους τού φιλοσόφου Αθηναίου·
πάλαι γάρ ποτε ήκουσα αυτού έν τη ’Ακροπόλει άμα τω πατρί μου. ’ Αρά ποτε ήκου-
σάς τίνος και σύ τούς λόγους αύτού έξηγησαμένου; Ουδέποτε γάρ εγραψεν ούδέν ό
Σωκράτης»
Κ.* «Ναι, ώ Κριτών σοφώτερος γάρ μοι δοκει είναι ό Σωκράτης πάντων τών άλλων
φιλοσόφων, μάλιστα δέ των σοφιστών. ’ Αρ’ ούκ αληθή λέγω;»
Φ.· <<ΑλΧ αληθέστατα, ώ Κέφαλε. Σοφώτατος γάρ φαίνεται ών ό Σωκράτης πάντων
τών ανθρώπων. 'Ο γάρ πάππος μοι διήλθε τούς λόγους αύτού περί τε τών νόμων και
τών πολιτών και τής ανθρώπου ψΰχής και τών σοφιστών κάκιστοι δέ δοκούσί μοι
είναι οί σοφισταί, αργυρίου φροντίζοντες μάλλον ή τής αλήθειας Έτέρά μέν γάρ
έστιν ή φιλαργυρίά, έτέρα δέ ή φιλοσοφία* εικότως γε οί σοφιστάι φιλόσοφοι ούκ
ή σαν και ούκ εισιν.»
Κ · «'Ομολογώ τοις σοφωτάτοις^και άληθεστάτοις λόγοις σου, ώ ποα· αλλά πόσων έτών
εί; ’Έ τι γάρ νέος φαίνεται μοιείναι, άλλ’ ήδη σοφώτατος.»
Π. · «Άλλ’ ήδη γάρ σοι είπον, ώ Κέφαλε, ότι κάλλιστός τε και άριστος έστιν ό Φάϊδρος
τών ήλίκων αύτού.»
Ταύτα είπόντες ό τε Φαιδρός και ό πάππος_κάι ό Κέφαλος έξήλθον έκ τής οικίας

άσπασάμενοι άλλήλους 'Ο μέν ούν Κέφαλος ήλθε προς τήν πόλιν, ό δέ πάππος έμει-
νεν έν τω κλήρω, ό δέ Φαιδρός όίκαδε έπανήλθεν μάλα τερπόμενος μαθών πολλά τε
και σοφώτατα υπό τού πάππου.
[ό Κέφαλος (τού Κεφάλου), Céfalo; άνοίξω, apriro; ό Κριτών (τού Κρίτωνος), Critóne;
έγγονος -ον, ñipóte; ό φιλόσοφος (τού φιλοσόφου), il filosofo; πάλαι... ποτε, un tempo,
una volta; φαίνεται ών, certamente é; ή άλήθεια (τής άληθείας), la veritá; ή φιλαργυρία
(τής φιλαργυρίάς), l’amore del denaro, aviditá; ή φιλοσοφία (τής φιλοσοφίας), la filosofía;
όμολογέω, sono d’accordo (+ dat., «con»); ν έο ς -α , -ον, giovane; ό ήλίκος (τού ήλίκου),
A t h e n a z e i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
il coetáneo; ά σπάζομαι, saluto]
1. Τις κόπτει τήν θύράν;
2. Διά τί ό Κέφαλος νομίζει τον Χαιρεφώντα άριστον άνδρα είναι;
3. ’ Αρά ποτε ό Σωκράτης έγραψέν τι;
4. ’ Αρά ποτε ό Κέφαλος ήκουσε τούς τοΰ Σωκράτους λόγους Τί λέγει περι αύτοΰ;
5. Διά τί ό Φοαδρος νομίζει τούς σοφιστάς φιλοσόφους μή είναι;
6. ’ Αρ’ ό Κέφαλος ομολογεί τω Φαίδρω;
7. Διά τί ό Κέφαλος θαυμάζει τον Φαιδρόν;
8. Τί ποιοΰσι μετά τούς λόγους;

Capitolo XV
72___________________________________________ A t h e n a z e i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
Esercizio 1
Accanto a ognuna delle seguenti coppie di parole , scrivete S se sono sinonimi, C se sono con-
trari.
βλάπτω, ώφελέω ____

ήκιστα, μάλιστα ____
άμα, όμοΰ ____
αντέχω, είκω ____
κλύω, ακούω _ _
ήττα, νίκη ____
Ιδία, δημοσία ____
άω ρος ωραίος ____
καταφρονέω, τιμάω ____
πολεμέω, στρατεύω
οδύρομαι, στενάζω ____
συμβάλλω, συμπίπτω
Esercizio 2
Nelle seguenti frasi, fra le tre soluzioni proposte scegliete la sola accettabile grammaticalmente,
e indícatela con una crocetta nella casella corrispondente. Quindi tradúcete le frasi.
□ τον στρατηγόν
1. Ούτος ό στόλος άρκέίται □ του στρατηγού προς τούς βαρβάρους μάχεσθαι.
□ τω στρατηγω
□ τον νουν
2. Π άσαι α ί δόξαι □ τού νού εικουσιν.
□ τώi* νώt
□ τον ποταμόν
3. Οχ στρατιώται ανεχωρησαν μέχρι □ τού ποταμού, οπου ο άλλος στρατός (il resto
□ τώ ποταμώ
deiresercito) έμεινεν.
□ τήν δίψαν και τό μέγιστον ρίγος

4. Πολλοί στρατιώται άπέθανον διά □ τ η ς δίψης και τού μεγίστου ρίγους
□ τή δίψη και τω μεγίστω ρίγει.
C a p it o l o x v 73
□ τούς στενούς
5. Ai νήες πλέουσαι διά □ τών στενών άφίκοντο είς τον λιμένα.
□ τοΊς στενοις
□ τούς πολεμίους □ τούς πατέρας

6. Οί ’Αθηναίοι □ τών πολεμίων συμβαλόντες άξιοι έγένοντο □ τών πατέρων.
□ τοις πολεμίοις □ τοις πατράσιν.
□ κατάσκοπόν τινα □ αύτούς

7. Οί "'Ελληνες έμαθον παρά □ κατασκόπου τινός δτι οί Πέρσαι έπεβούλευον □ αύτών.
□ κατασκόπω τινί □ αύτόίς
□ τον θεόν.
8. Ούδέν γίγνεται λάθρα □ τοΰ θεοΰ.
□ τώ θεώ.
□ τούς παρόντας
9. Ταυτα ειπεν ό στρατηγός έν τώ συνεδρίω έπιφθόνως έμβλέψάς □ τών παρόντων.
□ τοΊς παροΰσιν.
Esercizio 3
Fra le tre soluzioni proposte, scegliete la sola che traduce l’espressione in italiano, e indícatela
con una crocetta nella casella corrispondente. Delle soluzioni rimanenti, quelle che voi non rico-
noscete tra i tempi e i modi verbali che avete giá studiato sono inesistenti; altre, invece, sono
voci che giá conoscete: indícate le prime e dite la traduzione delle seconde, come nell’esempio
(badate che a volte si puo anche daré il caso che, fra le tre soluzioni, due siano inesistenti).
□ έδήλουν essi mostravano

Esempio: essi mostráronos έδήλωσαν
□ έδήλησαν non esiste
□ δουλοίν
1. render schiavo □ δουλοΰν
□ δουλείν
□ ήλευθέρουμην
2. mi liberavo □ ήλευθερώμην
□ ήλευθερούμην
□ δηλοι
3. egli mostra □ έδήλοι
□ δηλέί
74_________ A t h e n a z e i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
□ πληροίς ________
4. voi riempite □ πληρείτε
□ πληροϋτε
□ έδήλωσας
5. (tu) mostravi □ έδήλους
□ έδήλοι
□ πλήρε
6. riempi! □ πλήρου
□ πληρούν
□ δουλουμένη
7. che é resa schiava □ δούλομένη
□ δουλούσα
□ ήλευθέρησα
8. io liberai □ ήλευθέρωσα
□ ήλευθέρουν
□ έδηλοΰμεθα
9. (noi) ci mostrammo □ έδηλωσάμεθα
□ δηλοΰμεθα
□ έλευθεροΐσι(ν)
10. essi liberano □ έλευθερώσι(ν)
□ έλευθερούσι(ν)
□ έπλήρου
11. egli riempiva □ έπλήρουν
□ έπλήρει
□ έδουλώσαντο
12. venivano resi schiavi □ έδουλούντο
□ έδουλώντο
Esercizio 4
Tradúcete le seguenti voci verbali, quindi volgetele, secondo il caso, al singolare o al plurale.
Y Esempio: δουλοις : tu rendi schiavo. δουλούτε
πληροί :
δηλούμεν : ______, _ _ _ _ _ _ _ ________
έλευθερούσθε :_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ , _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
δουλώ
έδήλουν
δουλώσας
έλευθερούμενον
έπληρώσαντο
δηλοϋται
πλήρου
δηλώσαντι
δουλωσαμένους
ήλευθερούμην
έπληροϋμεν
δηλών
έδουλούμεθα
πληρωσαμένη
δηλώσοα
ήλευθερωσάμεθα
δουλουμένης
πληρούντας
έδούλωσα
ήλευθέρωσαν
δήλωσον
έπληρώσω
δηλοϋσθε
πληρουται
έδηλώσαμεν
Esercizio 5
Traducete le seguenti voci verbal!, quindi volgetele, secondo il caso, al singolare o al pluralc.
έδηλώσασθε
πληρωσάντων
δουλοϋτε
δηλούμενος
έλευθερωσαμένου
πληροΰμαι
έδηλοϋτο
ήλευθέρου
έδηλωσάμην
έπλήρωσε(ν)
έλευθεροίς
76 A th e n a z e i - Q u a d e rn o d i e s e rc iz i
δηλωσάμενοι
πληρώσατε
έλευθεροΰσι(ν)
έδουλώσατο
πληρώσασθε
έλευθεροΰσαν
έπληροΰντο
έδοΰλους
έλευθερώσαντας
δουλοΰμεθα
πληρουμένοις
έδηλοϋτε
έπληροΰ
ήλευθέρωσας
πληροΰ
δουλούντων
δήλου
έπληροΰντο
έδουλώσατε
ήλευθεροΰσθε
Esercizio 6
Tradúcete le seguenti voci verbali, quindi volgetele, secondo il caso, al singolare o al plurale.
εγνω
άναστάντος
έπίβητε
εισέβης
γνούσαις
εισβασας
άνέστην
έπέβημεν
άναστάντα
γνοΰντι
διάγνωθι
άνέστησαν
άναβάς
διέγνωτε
άναστάσης
Esercizio 7
In ogni gruppo di tre parole sottolineate quella che comprende le altre due, o perché é piú gene-
rale o perché indica il tutto rispetto alie sue parti.
θήκη, μνήμα, στήλη

λόγος, ευλογία, διαβολή
κώπη, ισ τό ς ναϋς
κέρας στρατιώτης στρατός
Esercizio 8
1. Ε π ’ όχθω τινι ών, ό Ξέρξης εγνω ~ δεύτερον δε συνήγαγον τον στόλον.

2. Ο ποιητής ευλογίαν έποίησεν - τήν οδόν προς τήν νίκην άγουσαν.
3. Πρώτον μεν διέγνωσαν πολεμέϊν, - ότι οί έαυτοϋ στρατιώται έφευγον.
4. 'Ο στρατηγός έδήλωσε τοις - ό στρατηγός έκέλευσε πάντας άναχωρείν.
στρατιώταις
5. Γνούς ότι έν απορία μεγάλη ή σαν - πολλήν δίψαν έχοντι.
6. Τοϋτο τό ύδωρ ούκ άρκέΐταί μοι - τών πεσόντων έν τη μάχη άνδρειότατα
μαχεσαμένων.
Esercizio 9
Traducete in greco queste frasi.
1. L’uomo sali (έμβαίνω) sulla (εις) nave ma il capi taño glí ordino di scendere súbito, poiché
non aveva (úsate il participio) denaro.
2. L’uomo pero, sceso dalla nave, s’imbarco di nuovo di nascosto daí capitano.
3. II comandante saputo (úsate γιγνώσκω) che Tuomo era di nuovo salito, ordino ai marinai di
buttarlo in mare.
4. II vecchio mostró al cacciatore (ό κυνηγός) dov’era (úsate il presente di ειμι) Γantro del
leone.
tiM;
tpm 5. II cacciatore, saputo che nell’antro c’era davvero il leone, ñiggi per la paura.
¡ll 6. L’esercito giunse fino al fiume, ma non poté (úsate έξεστι(ν) + dat.) traversarlo (διαβαίνω
¿y;
+ acc.) poiché non c’era alcun ponte (ή γέφυρα).
ν':
7. I capi dei greci, riunitisi nel sinedrio, decisero ch’era il momento di far guerra ai barbari.
; 8 .1 greci liberavano la patria combattendo contro i barbari.
9. II generale, venuto a sapere che i soldati non avevano piü intenzione di combatiere, distribuí
loro un gran salario.
10. Molti furono fatti schiavi in quella battaglia, altri morirono.
|¡¡ 11. II giovane tentó di diventare degno della virtu dei padri, ma cadde scontrandosi coi nemici.
12. I caduti in quella battaglia furono sepolti a spese pubbliche (δημοσία).
13. Riempi la brocca alia fonte, ragazza, e torna súbito a casa!
14. Ciascuno (έκαστος) deve innanzitutto conoscere se stesso, come dice il saggio.
15. Mostrami, buon uomo, la via che conduce in cittá!
Esercizio 10
Complétate le seguenti frasi mettendo all’aoristo i verbi tra parentesi; poi tradúcetele.
1. 0 στρατηγός _ _ _ _ ______ (διαγιγνώσκω) τοις πολεμίοις συμβάλλειν έπ’ έκείνφ τω

χωρίω.
2.’Εκέίνος ό άνήρ ___________ (έμβαίνω) εις ταύτην τήν ναυν έρέτης ών.
3. _ _ _ _ _ _ _ _ (έκβαίνω) ευθύς ώ δούλε, έκ τής οικίας και (προσβαίνω)

προς τούς άγρούς!
CAPITOLO XV 79
4. Συ μέν, ώ φίλε, (διαβαίνω) τήν αγοράν, εγώ δέ μένω σε παρά τώ

καπηλείω.
5. (i στη μι) παρά τή κρήνη, ώ παι, και πλήρου τήν υδρίαν.
6. Εκείνοι οί δούλοι ουδέποτε (γιγνώσκω) τήν ελευθερίαν* δούλοι γάρ

έγένοντο έτι παιδες οντες
7. “ (γιγνώσκω) σεαυτόν”, λέγει ό σοφός άνή ρ.
8. Τον ναύκληρον, ευθύς (appena) (έμβαίνω) είς τήν ναΰν, ό ναύτης

ή τη σε ποι ή ναΰς μέλλει πλείν.
9. 'Ο ναύκληρος έκέλευσε τούς να ύ τα ς εύθύς (έμβαίνω) και παρα-

σκευάσασθαι άποπλειν.
10. fH γυνή, (γιγνώσκω) δτι ό άνήρ πεσών κακώς έχει, εύθύς προστρέχει
δπου αύτός εργάζεται.
11. Ο νεανίας μάλα έθαύμασε τήν παρθένον (είσβαίνω) εις τήν οικίαν,
καλλίστην ούσαν.
12. 'Ο άνήρ άπεχώρησεν από τής γυναικός (διαγιγνώσκω) καταλιπειν

αυτήν.
13. Οι "Ελληνες έστρατεύσαντο προς τούς βαρβάρους (διαγιγνώσκω)

διαφθείρειν αύτούς.
14. 'Ημείς οί ’Αθηναίοι (διαγιγνώσκω) τήν Ε λλάδα έκ τών βαρβάρων

έλευθεροϋν.
15. Πολλήν δίψαν έχων και (γιγνώσκω) δτι ού πολύ απείχε κρήνη τις ό
άγγελος έσπευσε δραμών.
8 0 _______________ Α τη εν αζε i - Quaderno d i e s e r c iz i
Esercizio 11
Usando queste parole fórmate delle frasi di senso compiuto. Tenete presente che a volte c’é piú
di una possibilitá.
1. νεκροί, θάλαττα, ναυμαχία, πολύς, έν, ειμι (imperf.), μετά (+ acc.).

I
¡ 2. άνθρωποι, θεοί, δει, αύτός, καταφρονέω, π α ς μή, παρέχω (part.).
I%
¡ 3. διαγιγνώσκω (aor.), ε ις νεα νία ς παρθένος έορτή, μετά (+- gen.), ούκέτι, έρχομαι (aor.).
4. 'Ε λλάς ή μ είς βάρβαροι, ’Αθηναίοι, έκ, έλευθερόω (aor.).
5. διαφθείρω (aor.), π α ς έδη, Ε λ λ ά ς βάρβαροι, έν.
6. δούλος μέν... δέ, έκαστος "Ελλην, βάρβαροι, ειμι (imperf.), ειμι (imperf.), πα ς ελεύθερος
7. πλέω (aor.), Αίγυπτος μέχρι, οπού, πωλέω (aor.), ν α ϋ ς φορτία, έμπορος πας.
8. Κύρος βασιλεύς έθνη, έν, Σκύθαι, καί, Μηδοι, καταδουλόω (aor.), 'Ασία, ώσπερ,
πολύς Πέρσαι.
9. εισβαίνω (aor.), ήμέτερος ή μ εις πολέμιοι, πα τρίς ε ις πολεμέω (part. aor.).
10. άνίστημι (part. aor.), μέγα, μέγιστος πα ίς προς θόρυβος πατήρ, ποιέω (part.), βοάω (aor.).
Esercizio 12
Complétate, a piacere e in greco, le seguenti frasi.
1. Δέΐ τον άνθρωπον άει πραττειν άνευ

2. 'Ο ήγεμών ήγαγε τον στρατόν όπου _
3. 'Ο κατάσκοπος διέβη τον ποταμόν λάθρα
4. 'Η ναϋς έπλευσε μ έχ ρ ι________________
5. fO ναύαρχος διέγνω ώς _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
6. 'Ο άνήρ έδήλωσε τη γυναικι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
7. Πάντες τοις πολεμίοις άνδρειότατα έμαχέσαντο
8. 'Ο στρατηγός γνούς ώς ____________________
9. 'Ο σίτος αρκείται _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
10. ’Αναστάς ό βασιλεύς
11. Γνώθι, ώ παΐ, ό τ ι ___
12. Εισβάς εις τήν αγοράν ό νεανίας
Capitolo XVI
Esercizio 1
Accanto a ognuna della seguenti coppie di parole, scrivete S se sono sinonimi, C se sono contrari.
•
ελάχιστος μέγιστος I έναντι ως, έμπαλιν
ορύττω, σκάπτω I γιγνώσκω, έπίσταμαι
σήμα, θήκη • συναγείρω, συλλέγω
νέο ς γεραιός • προσδέχομαι, περιμένω
άρόω, άροτρεύω • χειμών, θέρος
Φ
4 άρχομαι, τελευτάω ; ψ ΰχος ρίγος
απέχω, άπειμι • έπίσταμαι, άγνοέω
καθαιρέω, διαφθείρω • πόντος θάλαττα
; ; έρετμόν, κώπη I ειρήνη, πόλεμος
»
ανομβρία, αύχμός β
®
Esercizio 2
. =.·
Inserite le seguenti parole nella tabella qui sotto, tenendo presente che il titolo di ogni colonna
}v; Indica un campo semántico.
;V- ίππος δρμος μύρμηξ, ρίγος βροντή, σκάφη, έκπλους θύννος ψΰχος, όλκά ς λέαινα,
;; δρ νις νεφέλη, πλους κροκόδΐλος ν α ύ α ρ χο ς χειμών, θέρος λέων, πρώρα, έαρ,
στρουθός α λιεύς ναυτική.
ANIMALI MARE CLIMA
Esercizio 3
; : In ogni gruppo di tre parole sottolineate quella che comprende le altre due, o perché é piü
generale o perché indica il tutto rispetto alie sue parti.
\ έαρ, ώρα, χειμών

- v βροντή, νεφέλη, ούρανός
ετος ήμερα, θέρος
έμπόριον, λιμήν, δρμος
κόραξ, στρουθός δρνϊς
CAPITOLO XVI 83
Esercizio 4
destra, in modo da formare frasi di senso compiuto; poi tradúcete le frasi.
1. fO κάπηλος έπίσταται - επι τοΰ καταστρώματος εκειντο.

2. Ή όλκά ς ού δυναμένη όρμέίν - καθεϊλε πά ντα ς τούς καρπούς έν τή Α τ
διά τον χειμώνα, τική, αιτία γενομένη μεγάλης άκαρπίας.
3. ’Αει κατά φύσιν τώ ήρι - ούκ έν καιρώ άφίκετο.
4. Πολλά τε και μέγιστα μνήμά - προσεδέξατο χρόνον τινά έν τω κόλπω (il golfo).
έστιν έν τή Αιγύπτω
5. Οι ναΰται, μάλα κάμνοντες - ότι ού ράδιόν έστι τά κακά φορτία πωλειν.
μετά τον χειμώνα,
6. Μεγάλη ανομβρία - έπιγίγνεται τό θέρος.
7. 'Ο άνήρ, εύσεβέστατος ών, - ώς αί πυραμίδες και ή Σφίγξ.
8 / 0 άνήρ, ούκ έπιστάμενος δτι - πολλάς τε εύχάς και θυσίας τώ θεώ έποίει.
ή ναΰς έμελλεν άποπλειν,
Esercizio 5
Volgete, secondo il caso, al presente o all’imperfetto le seguenti voci di δύναμαι, κείμαι,
έπίσταμαι.
κεισαι έδύνασθε
έδύνατο έπίσταται
έπίστασθε ήπιστάμεθα
ήπίστασω έκείμην
δύναμαι δύνανται
έκειντο κείμεθα
Esercizio 6
Volgete, secondo il caso, al singolare o al plurale le seguanti voci di δύναμαι, κείμαι, έπίσταμαι.
δύναται έπιστάμεθα
κεισθε έκεισο
έδυνάμην δύνασαι
8 4 ____ a thenaze i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
ήπίστασθε _ _ _ _ _ _ _ _ _ t ήπίσταντο ^ _ _ _ _ _ _ _
κείμαι _________ · έδύνατο
έκείμεθα ______________ · έπίστανται ______________
Esercizio 7
Complétate le seguenti frasi metiendo nella forma richiesta dal senso i verbi δύναμαι, κείμαι,
έπίσταμαι; poi tradúcetele.
1. Ό παίς έβοήθησε τχΐ μητρι ού _ _ _ _ _ _ _ _ _ (δύναμαι) τό εργον περαίνειν.
2. Ό πατήρ εύκολος ήν _ _ _ _ _ _ _ (έπίσταμαι) δτι ό ποας ένίκησε τον αγώνα.
3. Τό παιδί ον, έτι νεότατον δν, ο ύ κ ____________ (έπίσταμαι, imperf.) τούς θεούς είναι.
íÉl%
4. 'Ημείς χαμ α ί _ _ _ _ _ _ _ _ _ (κείμαι) καθεύδομεν διότι ούδεμία κλίνη έστιν έν xfj νηί.
5. 'Υμείς μέν _ _ _ _ _ _ _ (έπίσταμαι, imperf.) δτι τά πράγματα ούτως ειχεν, ήμέίς δέ

ούκ _ _ _ _ _ _ _ _ (έπίσταμαι, imperf.).
6. θά στρατιωται ούκ (δύναμαι, imperf.) φυγείν έπι μέν γάρ δεξιά (sulla destra)
τά δρη αύτούς ένεπόδιζεν, έπ’ άριστερά (sulla sinistra) δέ ποταμός τις πολυβενθής ήν.
7. 'Ο βασιλεύς, _ _ _ _ _ _ _ _ (έπίσταμαι) δτι οί πολέμιοι παρεσκευάζοντο τήν πόλιν

πολιορκειν, τούς όπλίτας έκέλευσε τά δόρατα προσβαλειν άπό τών τειχών.
8. Ο ορνις επι της γης _ _ _ _ _ _ _ (κείμαι) ού _ _ _ _ _ _ _ (δύναμαι) πέτεσθαι.
9. Ο παίς μαλα ήθΰμει γνούς ότι πολύ έτι άπέχων τής πόλεως ούκ _ _ _ _ _ _ _ _ (δύ
ναμαι, imperf.) έν καιρώ άφικέσθαι εις τήν έορτήν.
10. Ο άνήρ πολλάίς εύχάίς τε και σπονδάΐς χρησάμενος ιλάσατο τούς θεούς
_ _ _ _ _ _ _ (δύναμαι) αύτόν εύεργετεΐν.
CAPITO LO XVI 85
Esercizio 8
v Usando queste parole fórmate delle frasi di senso compiuto. Tenete presente che a volte c’é piü
di una possibilitá.
1. ε ις έλαΰνω (imperf), α λιεύς αλιευτικήν ποιέω, έπεί, σκάφη, θάλαττα, κύματα, ού,
δύναμαι (imperf.).
2. ζητέω (aor.), πολλαχόσε, ούδαμου, τοκεις α ύ τό ς εύρίσκω (aor.), αλλά, παις.
\ 3. ειμι (imperf.), γεωργός γεωργέω, ούτω, ώστε, πετρώδης αγρός δύναμαι (imperf.),
J αύτός, ού.
4. αναγκάζω (imperf), αγροί, γεωργοί, ανομβρία, πολύς άρδω.
5. βούλομαι (part.), πολύς "Ελληνες στρατεύομαι, σύμμαχοι, συναγείρω (aor.), βάρ

βαροι, πρός
6. χαμαί, ν εα ν ία ς φόβος κείμαι (imperf), διά (+ acc.), όράω (aor. part.), κύων.
7. όλισθάνω (part.), μέγα, πάίδες ούτω, λίμνη (ή, lago), ψ ΰχος πήγνυμαι, ώστε, τέρπο-
μαι, διά (+ acc.), μάλα.
8. επί, ή μ έΐς ναυτική, κείμαι (imperf), κατάστρωμα, άπειρος ειμι (part.).
Esercizio 9
Complétate le seguenti frasi aggiungendo le terminazioni di βοΰς; quindi tradúcetele.
1. O ποιμήν (il pastore) είσελαύνει τούς β εις τό αύλιον.
2 /0 β ού βούλεται τό άροτρον ελκειν πετρώδης γάρ έστιν ό άγρός και οί λίθοι

έμποδίζουσιν αύτό.
3. Λύκος τις όρμα έτη τον β _ ά λλ’ ό κύων ποιείται αυτόν φυγειν.
4. Οι β__ ωφέλιμοί (< ώφελέω) είσι τοίς άνθρώποις γεωργοΰσι τούς αγρούς
5. 'Ο γεωργός προς τούς αγρούς βαδίζει άμα τοις β
6. Μέγα κέρδος (vantaggio) δέχονται οί άνθρωποι ύπό του β
7. Ο παις τώ β ηγείται προς τήν οικίαν.
8. Είδον τον άνδρα μετά τών β οικαδε έπανελθόντα.
Esercizio 10
: Complétate le seguenti frasi aggiungendo le terminazioni di ναϋς; quindi tradúcetele.
1. Έπι του τής v καταστρώματος καθίζουσιν οί ναΰται ήσυχάζοντες
2. Αι ν ταχέως πλέουσι διά τών κυμάτων.
3. Αι τών ’Αθηναίων ν _ συνέπεσον ταις τών βαρβάρων ν έν τοις στενοις
4. Έπι τή ν τρέχουσι τά φορτία τε και άμα οί άνθρωποι.
5. Είδον πολλάς ν παρασκευασαμένας πολεμέϊν.
6. Ο άνήρ ένέβη εις τήν ν εύθύς μέλλουσαν άποπλειν.
7. Ούκ έδύνατο όρμειν ή ν διά τήν κυμαίνουσαν θάλατταν.
8. Έπι των ν οί Α θηναίοι τούς βαρβάρους έμενον.
Esercizio 11
Tradúcete in greco questi numeri, cardinali e ordinali.
e
16 =έξ και δέκα l 17°
358 = ** 20000
1000 = · 700
1115 = ; 9o
23 ! 1000°
CAPITO LO XVI
67 - J 42
100° - ____________ * 99
25° - ___________________ I 884
10000o - __________________ · 45°
11 - l 3o
731 =_____________ l 30
Esercizio 12
Tradúcete in cifre le seguenti espressioni numeriche.
πρώτος και εικοστός = 2P

είκοσι και ένακόσιοι - ______
δισχίλιοι = ______
άπαξ = ______
εξ και πεντη κοντά = ______
τρισμϋριοστός =
εννέα και πεντακόσιοι -
όγδοη κοστό ς =
τρίτος και εξηκοστός = ______
ένατος και δέκατος = ______
πεντηκοστός και εκατοστός =
έπτάκις -
; πέντε και τετταράκοντα = ______
επτακοσιοστός =
οκτώ και όγδοήκοντα -
δίς = ______
πέντε και δέκα =
τρισχϊλιοστός = ______
οκτώ και τριάκοντα = ______
ήβδομήκοντα =
τρεις και δέκα και τριακόσιοι και τετρακισχΐλιοι
δύο και ένενή κοντά και διακόσιοι
εις και οκτακόσιοι και μΰριοι
Capitoli XI-XVI
Ricapitolazione del lessico
90 A t h e n a z e , i - Q u a d e r n o d i e s e r c iz i
Esercizio 1
Per ognuna delle seguenti parole, scrivetene altre aventi la stessa radice.
Esempio: ν α ϋ ς : ναύτης, ναυάγιον. ναυτικόν, ναύκληρος, ναύαρχος. ναυμαχία»

ναυμαχέω. ναυτική (τέχνη 1
έμπορος
πόλις _____
οίκος _____
αλιεύς
δύναμαι
βασιλεύς ______________________________________________________
ιερεύς ________________________________________________
ελεύθερος
έργον
πατήρ __________________________________________________
. .. ησυχάζω _____________________________________________________
ερέτης _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
^ σωζω
'®Ρβ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
φίλος
στρατός
:;ν;: άλλος
Λ':: εχθρός _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
δοϋλος ______________________________________________
ήγεομαι
πόλεμος
φόβος
Esercizio 2
. Collegate, con una freccia, ogni verbo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della colon-
na di destra.
κλύω βάλλω
άρόω μάχομαι
ρίπτω λέγω
φράζω ακούω
αιρέω έρωτάω
συναγείρω άροτρεύω
στρατεύομαι άπειμι
νικάω συλλέγω
απέχω ειμι
αιτέω περιγίγνομαι
ύπάρχω λαμβάνω
CAPITOL! X I-XVI - R lC A P ITOLAZIONE DEL LESSICO 91
Esercizio 3
Collegate, con una freccia, ogni verbo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della colon
na di destra.
πολεμέω πάρειμι
σιωπάω φέρω
οδύρομαι στενάζω
παίω στρατεύω
καθαιρέω σϊγάω
παραγίγνομαι διαφθείρω
κομίζω άγω
νοστέω επανέρχομαι
ήγέομαι τύπτω
Esercizio 4
Collegate, con una freccia, ogni verbo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della colon-
na di destra.
οικτίρω συμπίπτω
ορύττω άγανακτέω
συμβάλλω βοάω
γιγνώσκω έλεέω
ξενίζω έξηγέομαι
οργίζομαι έπίσταμαι
κλάζω σκάπτω
διέρχομαι αναπηδάω
αποθνήσκω δέχομαι
ανατρέχω τελευτάω
Esercizio 5
Collegate, con una freccia, ogni sostantivo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della
colonna di destra.
άργυριον άντρον
άνασσα ρώμη
πτωχός πολίτης
δύναμις χρήματα
σπήλαιον θάλαττα
έρετμόν δέσποινα
ρήμα ανδρεία
αστός πένης
τόλμα λόγος
πόντος κώπη
92 A then a ze, i - Q uaderno d i e s e r c iz i
Esercizio 6
v Collegate, con una freccia, ogni sostantivo della colonna di sinistra con il suo sinonimo della
colonna di destra.
πάθος θεράπαινα
κραυγή θήκη
πέπλος πάθημα
άμφίπολος στρατός
ψύχος πατέρες
πρόγονοι όρμος
στόλος Τμάτιον
άνομβρία βοή
σημα ρίγος
λιμήν αύχμός
Esercizio 7
Collegate, con una freccia, ogni parola della <
na di destra.
: πονηρός μάλα
r τάλάς ιλεως
Y άπειρος όμοΰ
Λ;; σφοδρά έναντίως
αμα άπέραντος
ν
ευφρων πανούργος
•VY ενθάδε τλήμων
έμπαλιν ένταΰθα
Esercizio 8
Collegate, con una freccia, ogni verbo della
na di destra.
πωλέω ώφελέω
'ΐ;• ■ ύπείκω τιμάω
βλάπτω είκω
ΥΥ άντέχω μένω
άποκαλΰπτω ώνέομαι
καταφρονέω νικάω
ξενίζω κρύπτω
απέρχομαι λϋπέομαι
III έπίσταμαι άποπέμπω
τέρπομαι άγνοέω
C APITOL! XÍ-XVi - RICAPITO LAZIO NE DEL LESSICO 93
Esercizio 9
Collegate, con una freccia, ogni sostantivo della colonna di sinistra con il suo contrario della
colonna di destra.
σώμα θέρος
δουλεία πόλεμος
χειμών ήττα
ειρήνη διδάσκαλος
νίκη ψυχή
μαθητής άνασσα
άμφίπολος ελευθερίά
Esercizio 10
Collegate, con una freccia, ogni parola della colonna di sinistra con il suo contrario della colon-
na di destra.
βραδέως πανταχοΰ
βάρβαρος δημοσία
ψευδής μάλιστα
ούδαμοϋ μέγιστος
ιδία ωραίος
ήκιστα Έλλην
ελάχιστος σαφής
κενός ταχέως
άδηλος θνητός
άωρος αληθής
αθάνατος μεστός
Esercizio 11
: Scrivete nella tabella quanti piu termini ritenete possano far parte dei campi semantici indicati
dai titoli delle colonne.
MARE MESTIERI GUERRA AGRICOLTURA ANIMALI
κΰμα κάπηλος στρατός άροτρον λέων
94 A then aze, i - Q uaderno d i e s e r c iz i
Esercizio 12
; Per ognuno dei seguenti personaggi, dite quante piu azioni gli sono proprie.
Η ό γεωργός : σ κ ά π τει... (continúate voi) _________________ _
o έμπορος
ό ιερεΰς
o στρατιώτης
ό ναύτης
ό ήγημών
^ ^ Q u e s t o v o lu m e , q u an d o sia sp r o w isto del trian g o lin o a ffianco, é da
/ rtB c o n sid erarsi co p ia di sag g io e c am p io n e gratu ito fuori c o m m e rc io , e
/ ' p erció n o n p u ó essere ven d u to , né ced u to ad alcun altro tito lo , ai sensi
d e ll'a rt. 17, co m m a 2°, della legge 633 del 1941. E sso e inoltre esente
da IVA (d. p. r. 26 ottobre 1972, n. 633, art. 2, lett. d) e d a ll'o b b lig o
✓/ della bolla di accom pagnam ento (d. p. r. 6 ottobre 1978, n. 627, art. 4, n. 6). i
Quademo di esercizi
per Athénaze I
Volume I (cap. I-VIII)

ISBN 978-88-95611-14-3, p. 80
Volume II (cap. IX-XVI)
ISBN 978-88-95611-15-0, p. 96

Ἡ Γυμνασιῶν Σύλλογη, Volumen 2

Caricato da

Informazioni sul documento

Copyright

Formati disponibili

Condividi questo documento

Condividi o incorpora il documento

Opzioni di condivisione

Hai trovato utile questo documento?

Questo contenuto è inappropriato?

Copyright:

Formati disponibili

Ἡ Γυμνασιῶν Σύλλογη, Volumen 2

Caricato da

Copyright:

Formati disponibili

Ρ .

Stampato in Italia - Printed in Italy.

É assolutamente vietata la riproduzione totale o parziale

1 M. Balme, G. Lawall, L. Miraglia, T.F. Bórri, Accademia Vivarium Novum, 1999.

V'¡-: γηράσκω λιμόν έχω

1. Πάντες οί πολίται τη πομπή έπονται - τω θεώ θυσίαν ποιεί.

ταις γυναιξι ____ (κοσμέω)

(τό μειράκιον) σωφρονοΰν

(ό ίερεύς) ____ σπένδοντες

O ΠΑΙΣ ΟΥ ΜΕΛΛΩΝ ΕΡΓΑΖΕΣΘΑΙ

1. O ίερεύς εύχεται τω Διι (σπένδω) και τό ίερείον

2. Ου προσήκει σοι, ώ πάππε, γέροντι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (ειμι), έτι μένειν έν τω άστει

3. 'Η παις θαυμάζει _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (όράω) τον ιερέα τό ιερέίον

4. Πάντες οί πολίται έν τή άγορα άκούουσι του κήρυκος

5. 'Ο πάππος έν τή στοα _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (καθίζομαι) μάλα τέρπεται (+ part.) τούς

7. Οί άνθρωποι συλλέγονται έν τώ τεμένει (< τέμενος) πολύν θόρυβον

8. ’Ανήρ δέ τις, μάλα άφνειός (ειμι), πάντας ώνέίται τούς του

9. 'Η πάίς μάλα φοβείται _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (όράω) έν όνείρατι θεόν τινα αύτήν

10. Οι νεανίαι μάλα τέρπονται (+ part.) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (πίνω) και _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

1. Τών τούς χορούς έν τώ θεάτρω (θεάομαι) πολλοί μέν ήδη έξέρχονται

2. Ό παις τον κύνα (διώκω) πταίει και καταπίπτει χαμαί

3. ''Ησυχος μένει ό πάππος (καθίζω) έν τή οικία δτε ό ήλιος λάμπεται έν

4. 'Ο π ά ίς άριστος τε και άοκνος (είμι), έργάζεται έν τώ κήπω

6. Πολλοί άνθρωποι, ένόπλιοι (είμι), προχωροΰσι προς τό άστυ

7. Έν φ ή πομπή προχωρεί, παιδία τινά έν τή όδω ετι μ ένει___________ (παίζω)* ό μέν

8. Ο μέν γεωργός τούς βοϋς πόρρω ε λ α ύ ν ει____________ (βοάω), οί δέ βόες ού βού­

10. Το μειράκιον μάλα τέρπεται (+ part.) (διατρίβω) έν τη αγορά μετά

2. II sacerdote compie il sacrificio pregando il dio di salvare i cittadini.

5. I genitori cercano i figli tra la folla che é grande.

6 .1 cittadini si riuniscono nell’assemblea (ή εκκλησία), ma i metéci e gli schiavi non possono

1. διηγέομαι, παιδες καλός μήτηρ, μΰθος χαίρω (part.).

" 3. πολίται, πομπή, εκποδών γίγνομαι, προσχωρέω, *γάρ, όμιλος

4. ίερέΐον, ίερεΰς θεός σφάττω (part.), θυσία, ποιέω.

5. ειμι (part.), ύπηρέται, πομπή, ήγέομαι (part.), τελευταίος ίερεία, έπομαι.

6. πάππος, προσήκει, ειμι (part.), έν, κωμάζω, άστυ, γέρων, ού.

8. ά λλάντες πατήρ, ποαδες μάλα, ώνέομαι, πεινάω (part.).

9. ήγέομαι, οί μέν... οί δέ, πάντες έπομαι, πομπή, χαίρω (part), μάλα.

10. ησυχάζω, έν, καθίζω (part.), χρόνος δούλος σκιά, ολίγος

1. Oí νεάνίαι προχωρούσιν έν τω άντρω σκοτεινώ ών.

4. Οι παιδες παύονται κωμάζοντοι και οικαδε επανέρχονται.

1. Οί πάίδες τέρπονται (+ part.)_____

O ΦΑΙΔΡΟΣ ΚΑΙ O ΠΑΠΠΟΣ (ε)

1. Τί βουλόμενοι ποιειν δ τε Φάίδρος και ό πάππος εισέρχονται εις τήν αύλήν;

2. Τι σι θυσίας τε και σπονδάς ποιοϋσιν;

3. Τί ό Διόνυσος παρέχει τοις άνθρώποις; Τι δέ ό Ασκληπιός;

4. Τι παρέχουσιν δ τε Φάίδρος και ό πάππος τώ Διονΰσω; Τι δέ τώ Άσκληπιφ;

5. Τι λέγουσιν δ τε Φαιδρός και ό πάππος περι τών τούς θεούς τιμώντων;

άστυ, πόλις ® άνέχω, αιρω

μεγαν οφ___ πολλοί οφ__

1. Ούκ έξεστι τω κήρϋκι κηρύττειν ~ ώστε αί κόραι μάλα τέρπονται αύτάς

1. ήκετε οΰτω κάμνοντες, ώ φίλοι, κ α ι____τρέχετε ούτω ταχέω ς

3· ετι μένει ένδον, ώ μητερ; 'Η γάρ οικία καίεται.

4. έστιν ό πά ππος; ήδη έκτος (*-> ένδον) έστιν;

5. όνομά έστί σοι, ώ ξένε; 'Έλλην (nom. sing. di "Ελληνες) ει;

10. υιός εί, ώ π α ι; δνομά έστι τώ πατρί σου;

11. άφικνέϊται ή ναυς από της νήσου είς τον λιμένα;

2. Δε! ημών ευθύς εις τό τέμενον συλλέγεσθαι και τώ θεώ εύχεσθαι.

TEATRO MESTIERI ΤΕΜΡΙΟ

1. θεοί, εύεργετέω, αύτοί, άει, τιμάω (part.).

2. νικάω, · γάρ, στέφανος δεί, δέχομαι, έγώ, άγων, βούλομαι.

3. καταχέω, πολύς ακίνητος ύδωρ, χαμαί, πατήρ, μένω (part.), π ά ίς κεφαλή.

4. οικαδε, · γάρ, δέίπνον, δει, έτοιμος, ήμεις, ειμι, ήδη, επανέρχομαι.

6. κακός, παις, ειμι (part.), μισέω,Φίλιππος

C 7. πάρειμι (part), θεός έργα, ύμνέω, θέατρον, έν.

8. Ο μέν γεωργός τούς βοϋς πόρρω ε λ α ύ ν ει____________ (βοάω), οί δέ βόες ού βού

μεγαν οφ_ πολλοί οφ

6. Οι ναΰται εις τό οινοπώ λιον(εισέρχομαι, part.) ο ίν ο ν

9. Μ ακάριος___ (είμι) ό πατή ρ έπει ό π α ις (νικάω, aor. I) τον