Esplora E-book
Categorie
Esplora Audiolibri
Categorie
Esplora Riviste
Categorie
Esplora Documenti
Categorie
proposti
Domini di funzioni
log (x2 + y 2 )
d) f (x, y, z) =
z2 − 1
2 y)
a) f (x, y) = esin (x
2y
b) f (x, y) = xex + (sin x)e3y
g) f (x, y, z) = 3x2 y 4 z 6
5z
h) f (x, y, z) = p
x2 + y2
z
i) f (x, y, z) = xy
x
a) f (x, y) =
sin y
b) f (x, y) = ey/x
p
c) f (x, y) = |x − y|
x
a) f (x, y) = tan
y
b) f (x, y) = y log x
e) f (x, y, z) = z log 1 − x2 − y 2
Esercizio 6. Calcolare le derivate delle seguenti funzioni nei punti indicati, rispetto ai vettori
specificati∗ :
y + x2
a) f (x, y) = , P (1, 0), v = (2, 1)
x − y4 − y
2 +y 4
b) f (x, y) = e−x , P (1, 0), v = (1, 1)
Esercizio 7. Scrivere l’equazione del piano tangente al grafico delle seguenti funzioni nei punti
indicati:
a) f (x, y) = x2 + y 2 + 1, P 0, 1, f (0, 1)
b) f (x, y) = x2 − y 2 , P 1, 1, f (1, 1))
c) f (x, y) = x4 − x2 y 2 − 2x2 + 2y 2 , P 0, 1, f (0, 1)
2 y)
d) f (x, y) = esin (x , P 0, 0, f (0, 0)
2y
e) f (x, y) = xex + (sin x)e3y , P 0, 0, f (0, 0)
f ) f (x, y) = x2 (y + 2) − cos(3x + y 2 ), P 0, 0, f (0, 0)
p
g) f (x, y) = 3
log(x2 + 2y 2 + 2), P 0, 0, f (0, 0)
3x − 2y + 1
h) f (x, y) = 2 , P 0, 0, f (0, 0)
x + y2 + 3
i) f (x, y) = arctan(3x2 + y + 1), P 0, 0, f (0, 0)
2 +y 2
a) f (x, y) = ex
p
b) f (x, y) = y − 2x2
1
c) f (x, y) = log
x+y
d) f (x, y, z) = 7x2 yz 3 + 8xy 2 z
2x
e) f (x, y, z) =
3y − 5z
Esercizio 9. Scrivere la formula di Taylor con il resto di Peano, arrestata al secondo ordine,
centrata nei punti indicati, delle seguenti funzioni
d) f (x, y, z) = 6y arctan xz 2 ,
P (0, 1, 1)
2 +y 2
e) f (x, y, z) = 3 ex − 2xy + 3x + 4z, P (0, 0, 1)
SOLUZIONI
Esercizio 1.
n o
1a) dom(f ) = (x, y) ∈ R2 : 2x2 + 3y 2 − 2 ≥ 0 : è la parte esterna all’ellisse di centro l’origine
p
e semiassi 1 e 2/3, compresa l’ellisse.
p
2/3
O 1 x
n o
1b) dom(f ) = (x, y) ∈ R2 : 4 − 3x2 − 4y 2 ≥ 0 : è la parte interna dell’ellisse di centro l’origine
√
e semiassi 2/ 3 e 1, compresa l’ellisse.
√
O 2/ 3 x
n o
1c) dom(f ) = (x, y) ∈ R2 : 3 − x2 − 9y 2 > 0 : è la parte interna dell’ellisse di centro l’origine
√ p
e semiassi 3 e 1/3, esclusa l’ellisse.
p
1/3
√
O 3 x
n o
1d) dom(f ) = (x, y) ∈ R2 : x2 + y 2 − 1 ≥ 0 : è la parte esterna al cerchio di centro l’origine e
raggio 1, inclusa la circonferenza.
O 1 x
O x
n o
1f ) dom(f ) = (x, y) ∈ R2 : x 6= 0, xy 6= −3 : è tutto il piano esclusi l’asse y e l’iperbole xy =
−3.
O x
n o
1g) dom(f ) = (x, y) ∈ R2 : x2 + y 2 − 1 ≥ 0 : è la parte esterna al cerchio di centro l’origine e
raggio 1, inclusa la circonferenza.
O 1 x
n o n o
2 2
1h) dom(f ) = (x, y) ∈ R : x < 0, y < 0 ∪ (x, y) ∈ R : x > 0, y > 0 : è l’unione del primo
e del terzo quadrante, assi cartesiani esclusi.
O x
Esercizio 2.
n o
2a) dom(f ) = (x, y, z) ∈ R3 : x2 + y 2 + z 2 ≤ 1 : è la sfera di centro l’origine e raggio 1.
n o √
2b) dom(f ) = (x, y, z) ∈ R3 : 0 < x2 + y 2 + z 2 ≤ e : è la sfera di centro l’origine e raggio e
privata dell’origine.
n o
2c) dom(f ) = (x, y, z) ∈ R3 : x2 + y 2 + z 2 > 1 : è lo spazio R3 privato della sfera di centro
l’origine e raggio 1.
n o n o
2d) dom(f ) = (x, y, z) ∈ R3 : x2 + y 2 6= 0 ∩ (x, y, z) ∈ R3 : z 6= ±1 : è lo spazio R3 privato
dell’asse z e dei piani di equazione z = 1 e z = −1.
Esercizio 3.
∂f 2 ∂f 2
3a) (x, y) = 2xy cos (x2 y)esin (x y) , (x, y) = x2 cos (x2 y)esin (x y)
∂x ∂y
∂f 2 ∂f 2
3b) (x, y) = ex y (1 + 2x2 y) + cos xe3y , (x, y) = x3 ex y + 3 sin xe3y
∂x ∂y
∂f ∂f
3c) (x, y) = 2x(y + 2) + 3 sin(3x + y 2 ), (x, y) = x2 + 2y sin(3x + y 2 )
∂x ∂y
∂f 2x
3d) (x, y) = q ,
∂x 2 2 3 2 2 2
3(x + 2y + 2) log (x + 2y + 2)
∂f 4y
(x, y) = q
∂y
3(x2 + 2y 2 + 2) 3 log2 (x2 + 2y 2 + 2)
∂f ∂f ∂f
3g) (x, y, z) = 6xy 4 z 6 , (x, y, z) = 12x2 y 3 z 6 , (x, y, z) = 18x2 y 4 z 5
∂x ∂y ∂z
∂f 5xz ∂f 5yz ∂f 5
3h) (x, y, z) = − , (x, y, z) = − , (x, y, z) = p
∂x (x + y 2 )3/2
2 ∂y (x + y 2 )3/2
2 ∂z x + y2
2
∂f z ∂f z ∂f z
3i) (x, y, z) = y z xy − 1 , (x, y, z) = xy z y z−1 log x, (x, y, z) = xy y z log x log y
∂x ∂y ∂z
Esercizio 4.
1 x cos y
4a) ∇f (x, y) = ,−
sin y sin2 y
y y/x 1 y/x
4b) ∇f (x, y) = − e , e
x2 x
!
x−y −(x − y)
4c) ∇f (x, y) = p , p
2 |x − y||x − y| 2 |x − y||x − y|
∂f ∂f
4d) ∇f (x, y) = (x, y), (x, y) , dove
∂x ∂y
∂f sin x − sin y
(x, y) = cos x(x2 + y 2 ) + 2x| sin x − sin y|,
∂x | sin x − sin y|
∂f −(sin x − sin y)
(x, y) = cos y(x2 + y 2 ) + 2y| sin x − sin y|
∂y | sin x − sin y|
2
4e) ∇f (x, y, z) = (x, y, z)
(x2 + y 2 + z 2 )2
1
4f ) ∇f (x, y, z) = (x, y, z)
(x2 + y2 + z 2 )3/2
Esercizio 5.
1 x
5a) df (x, y) = dx − dy
y cos2 (x/y) y 2 cos2 (x/y)
y log x log y
5b) df (x, y) = dx + y log x−1 log x dy
x
x − y2
2
5c) df (x, y) = (y − 1)|x − y | + (xy − x − y) dx+
|x − y 2 |
x − y2
2
+ (x − 1)|x − y | − 2y(xy − x − y) dy
|x − y 2 |
2
5d) df (x, y, z) = 2x ex + sin z dx − dy + x cos z dz
2xz 2yz
dy + log 1 − x2 − y 2 dz
5e) df (x, y, z) = − 2 2
dx − 2 2
1−x −y 1−x −y
Esercizio 6.
∂f
6a) (1, 0) = 4
∂v
c 2018 Politecnico di Torino
10 Funzioni di più variabili: esercizi proposti
∂f 2
6b) (1, 0) = −
∂v e
∂f
6c) (1, 0) = 5
∂v
∂f
6d) (0, 0) = 1
∂v
∂f
6e) (0, π/2, 0) = 1
∂v
∂f 55
6f ) (1, 1, 1) =
∂v 2
Esercizio 7.
7a) z = 2y
7b) z = 2(x − y)
7c) z = 4y − 2
7d) z = 1
7e) z = 2x
7f ) z = −1
p
3
7g) z = log 2
2 1
7h) z = x − y +
3 3
1 π
7i) z = y +
2 4
Esercizio 8.
∂2f ∂2f
(x, y, z) = (x, y, z) = 14xz 3 + 16yz
∂x∂y ∂y∂x
∂2f ∂2f
(x, y, z) = (x, y, z) = 42xyz 2 + 8y 2
∂x∂z ∂z∂x
∂2f ∂2f
(x, y, z) = (x, y, z) = 21x2 z 2 + 16xy
∂y∂z ∂z∂y
∂2f ∂2f 36x ∂2f 100x
8e) (x, y, z) = 0, (x, y, z) = , (x, y, z) = − ,
∂x2 ∂y 2 (3y − 5z)3 ∂z 2 (3y − 5z)3
∂2f ∂2f 6
(x, y, z) = (x, y, z) = −
∂x∂y ∂y∂x (3y − 5z)2
∂2f ∂2f 10
(x, y, z) = (x, y, z) =
∂x∂z ∂z∂x (3y − 5z)2
Esercizio 9.