Sei sulla pagina 1di 8

Carmen 31

A Sirmio
1. Contesto
2. Contenuto
3. Analisi Indice
4. Temi e collegamenti
CONTESTO
Bitinia e
Sirmione
Trimetro giambico scazonte

Paene͜ ìnsulàrum, Sìrmio,͜ ìnsulàrùmque O Sirmione, gemma di tutte le penisole e le isole,


ocèlle, quàscumque͜ ìnliquèntibùs stàgnis Tutte quelle che nei limpidi laghi
marìque vàsto fèrt utèrque Nèptùnus, E nel vasto mare sostiene l’uno e l’altro Nettuno,
quam tè libènter quàmque laètus ìnvìso, Quanto volentieri e con quanta gioia torno a vederti,
vix mi͜ ìpse crèdens Thùniam àtque Bìthùnos A stento credendo di aver lasciato la Tinia e i campi
liquìsse càmpos èt vidère te͜ ìn tùto. Bitini e vedere te salvo.
O quìd solùtis èst beàtiùs cùris, Ah che cosa v’è di più dolce dell’essere libero dagli affanni,
cum mèns onùs repònit, àc perègrìno Quando l’anima si libera del peso, e
labòre fèssi vènimùs larem͜ àd nòstrum, stanchi della fatica del viaggio giungiamo alla nostra casa
desìderàtoque͜ àcquièscimùs lècto. E riposiamo nel letto desiderato.
hoc èst quod ùnumst prò labòribùs tàntis. Questa è l’unica ricompensa, in cambio di tante fatiche.
Salve,͜ ò venùsta Sìrmio͜, àtque͜ erò gaùde Salve, o bella Simione, e godi per il padrone:
gaudènte, vòsque,͜ o Lỳdiaè lacùs ùndae, Godete anche voi, o onde lidie del lago,
ridète quìdquid èst domì cachìnnòrum. Ridete voi tutte risate che siete in casa.
Analisi
Paene insularum, Sirmio, insularumque
ocelle, quascumque in liquentibus stagnis ● Chiasmo
marique vasto fert uterque Neptunus, ● Doctrina
quam te libenter quamque laetus inviso, ● Anafora e variatio
vix mi ipse credens Thuniam atque Bithunos ● mi, iperbato
liquisse campos et videre te in tuto. ● Forma rara liquisse
O quid solutis est beatius curis, ● Espressione brachilogica
cum mens onus reponit, ac peregrino ● Anastrofe e metonimia larem ad
labore fessi venimus larem ͜ ad nostrum,
nostrum
desideratoque acquiescimus lecto.
● Crasi unum est, antitesi unum/tantis
hoc est quod unumst pro laboribus tantis.
Salve, o venusta Sirmio, atque ero gaude ● Valore di venusta, anadiplosi e poliptoto
gaudente, vosque, o Lydiae lacus undae, ● Ipallage Lydiae lacus undae
ridete quidquid est domi cachinnorum.
COLLEGAMENTI: il νόστος, la natura, la domus e il gaudium


❖ Carme XLVI, IV, IX, LXVIII


❖ Tennyson, Frater Ave atque
Vale
❖ Carducci, Odi Barbare:
“Ecco, la verde Sirmio, nel
lucido lago sorride, /fiore
della penisola.”
❖ D’Annunzio: anticipazione
del rapporto panico tra
uomo e natura
❖ Quasimodo, Vento a Tindari:
dolce e malinconico ricordo
della terra natia
COLLEGAMENTI: Tennyson


O venusta Sirmio→Salve, o venusta


Row us out from Desenzano, to your Sirmione row!
 Sirmio, atque ero gaude
So they row’d, and there we landed—‘O venusta Sirmio!’

There to me thro’ all the groves of olive in the summer glow,
 Frater ave atque vale→ carmen 101
There beneath the Roman ruin where the purple flowers grow,
 Gazing→ocelle, personificazione dell’isola,
Came that ‘Ave atque Vale’ of the Poet’s hopeless woe,

sinestesia
Tenderest of Roman poets nineteen-hundred years ago,

‘Frater Ave atque Vale’—as we wander’d to and fro
 Lydian laughter of the Garda
Gazing at the Lydian laughter of the Garda Lake below
 Lake→ipallage
Sweet Catullus’s all-but-island, olive-silvery Sirmio!
all-but-island→Paene insularum, Sirmio,
insularumque
Sitografia

“Frater Ave Atque
“Catullus and
Progetto PON
 Vale”’: Tennyson
Friend”
 and Catullus.”

Pavlock, Barbara R. “Victorian Organizzato dalla prof.ssa Baker, Robert J. “Catullus and
Poetry, vol. 17, no. 4, West Giulia Zudini Friend in ‘Carm’. XXXI.”
Virginia University Press, 1979, Mnemosyne, vol. 23, no. 1, Brill,
1970, pp. 33–41
pp. 365–76

Potrebbero piacerti anche