LI RILIK, AUGUSTO MONTERROSO e li Fray Bartolomé Arrazola e xina’an che tzaqnaq kaan, ribáj

k’ot chek chi kirb’anan. Pi Iximulew k’o jun nemalaj k’ichelaj che xirna’an che k’ot che che
kirb’anan, rmal laa’ che retam taj riyb’eej ri kamikaal chila’ k’yoqb’ek che riyb’ixik, pi jun k’olb’al
jaay rib’e’ Abrojos chila’ rik’in Carlos Quinto xe qajb’ik re kiya’am ki k’o’x chiran rimal jun nemalaj
ki kojb’al. E k’uxnek ril jun puq wunaq e mayib’ re kikaj kik kamnsaj pi jun nem tyoox, jun nem
tyoox che Bartolome xib’aj xukela’ ke uxulnek, re kinijeel kichomb’al, ki eqla’n. Ixeb’ junab’ k’ob’ pi
jun tinimet che kiraj kich’aw pi ritziij. K’o jujon tzij che to’ek, rimal laa’ riya´richoq’ab’ re rineje ri
b’anbalil rimal rinojb’al li Aristoeles. Na’taj chiran che pi jun q’iij laa’ kiyab’in li qate’t, rimal
xichomaj kirb’an k’ax che rinejeel kib’anim k’ax chiran xakela’ kik’axb’ek, xib’aj wa kinikamsaj
ere’en kinb’an che li q’iij kirb’an aqo’m, xu xikil li wunaq riyb’ej che kikchomaj xu riyb’ej.

Kib’ retal q’iij ranma’ li Fray Bartolompe Arrozola k’ochek pi li ab’aj re ke kamsis li wunaqiil li k’ek’
xaq kiliwiin chek rik’ik’eel, jun chike nik’yaj chek re mayiib’ wunaq, Tikal richomaj chech q’iij
kiyab’in qate’t, rinejeel wunaqiil che k’o kichomb’al re li kiyab’in li qate’t xitz’abaj kan pi taq wujiil,
k’ot nijun ta’w ren k’ot rutawi’ li Aristoteles