Sei sulla pagina 1di 28

identitas.

trigonometri

1. Buktikanlah:

cos 3 - cos 5 sin4  sin2


a. sin - sin 3
= -2sin2 b. = tan3
cos4 + cos2
- 2sin 4  sin 
= 2 sin3 cos
2cos 2  sin  =
2 cos3 cos
- 2 sin2  cos2 sin3
=
cos2 =
cos3
= -2sin2 (qed) = tan3 (qed)

sin2x - sin4x + sin6x


c. cos2x - cos4x + cos6x
= tan4x
2sin4x cos2x - sin4x
=
2cos4x cos2x - cos4x
sin4x (2cos2x - 1)
=
cos4x (2cos2x - 1)
= tan4x (qed)

1
tan ( -  )
sin - sin 2
d. sin  sin
=
1
tan (   )
2
1 1
2cos (   ) sin (   )
= 2 2
1 1
2sin (   ) cos (   )
2 2
1 1
= cot (   ) tan (   )
2 2
1
tan (   )
= 2 (qed)
1
tan (   )
2

3. Buktikanlah bahwa:

sinx x
= cot
1 - cosx 2
1
identitas.trigonometri

sinx x
a. 1 + cosx
= tan
2
b.
sin 2 x sin 2 x
 
(1  cos x) 2 (1  cos x ) 2
1  cos 2 x 1  cos 2 x
 
(1  cos x) 2 (1  cos x ) 2
1  cos x 1  cos x
 
1  cos x 1  cos x
x x
 tan (qed)  cot (qed)
2 2

5. Buktikanlah identitas trigonometri berikut:


1 + sinx - cosx x
a. 1 + sinx + cosx
= tan
2
1 1 1
1 + 2 sin x cos x - (1 - 2 sin 2 x)
 2 2 2
1 1 1
1 + 2 sin x cos x + 2 cos 2 x -1
2 2 2
1 1 1
1 + 2sin x cos x - 1  2 sin 2 x
 2 2 2
1 1 1
2 sin x cos x + 2 cos 2 x
2 2 2
1 1 1
2 sin x (cos x  sin x)
 2 2 2
1 1 1
2 cos x (sin x + cos x)
2 2 2
x
 tan (qed)
2

sin3x cos3x
b. sinx
-
cosx
=2

2
identitas.trigonometri

sin3x cosx - sinx cos3x



sinxcosx
sin(3 x  x)

sin x cos x
sin 2 x

sin x cos x
2 sin x cos x

sin x cos x
= 2 (qed)

7. Buktikan juga bahwa:


a. cos(x + y).cos(x - y) = cos 2 x - sin 2 y
1
= (sin 2 x  sin 2 y )
2
1
= (2 cos 2 x  1  1  2 sin 2 y )
2
= cos 2 x - sin 2 y (qed)

b. sin(x + y).cos(x - y) = sinx.cosx + siny.cosy


1
= (sin 2 x  sin 2 y )
2
1
 ( 2 sin x cos x  2 sin y cos y )
2
 sin x cos x  sin y cos y ( qed )

c. cos (x + y).sin (x - y) = sinx cosx - sin y cos y


1
= (sin 2 x  sin 2 y )
2
1
 (2 sin x cos x  2 sin y cos y )
2
 sin x cos x  sin y cos y (qed )

9. Buktikanlah:
1
1  tan 2 
cos = 2 .
1
1  tan 2 
2

3
identitas.trigonometri

1
2tan 
2
a. sin =
1 b.
1 + tan 
2
1 1
sec 2  sec 2 
= sin . 2 2
1 = cos .
sec 2  2 1
sec 
2 2
1 1 1 1 1
2 sin  cos  . (1 - 2sin 2  ) sec 2 
2 2 1 2 2
cos 2  =
= 2 2 1
1 1  tan 
1  tan 2  2
2 1 1 1
1 sec 2   2sin 2  sec 2 
2 tan  = 2 2 2
= 2 ( qed ) 1
1  tan 2 
2 1 2
1  tan 
2 1 1
1  tan 2   2 tan 2 
= 2 2
2 1
1  tan 
2
1
1  tan 2 
 2 (qed)
2 1
1  tan 
2

11. Buktikan juga:


cos - sin 1 - sin2 cos  sin 1  sin2
a. tan(45 -  ) = cos + sin =
cos2
b. tan(45 -  ) =
cos - sin
=
cos2

4
identitas.trigonometri

1 - tan 1  tan
= =
1 + tan 1 - tan
sin sin
1- 1
= cos cos
sin =
1 sin
1-
cos cos
cos - sin cos  sin
= cos cos
cos  sin =
cos  sin
cos cos
cos - sin cos  sin
= (qed) = (qed)
cos  sin  cos  sin 
cos - sin cos - sin cos  sin cos  sin
= . = .
cos  sin  cos  sin  cos  sin  cos  sin 
(cos - sin ) 2 (cos  sin ) 2
= =
cos 2  sin 2  cos 2  sin 2 
1 - 2sincos 1  2 sin cos
= =
cos 2 cos 2
1 - sin2 1  sin2
= (qed) = (qed)
cos 2 cos 2

13. Jika  +  +  = 0°, maka buktikanlah :


1 1 1
sin + sin + sin = -4.sin  sin  sin 
2 2 2

1 1 1 1 * note :
= 2sin (   )cos (   ) + 2sin  cos 
2 2 2 2  +  +  = 0°.
1 1 1 1     -
= -2sin  cos (   )  2 sin  cos 
2 2 2 2
  1
1 1 1  
= -2sin  (cos (   ) - cos (   ) ) 2 2
2 2 2   1
1 1 1 sin( )   sin 
= -2sin  (2sin  .sin  ) 2 2
2 2 2   1
1 1 1 cos( )  cos 
= -4.sin  .sin  .sin  (qed) 2 2
2 2 2

15. Jika       180  , buktikanla h :

* note :
    180  
sin(   )  sin(180   ) (   ) 1
 90  
sin(   )  sin  2 2
cos(   )  cos(180   ) (   ) 1
sin  cos 
cos(   )   cos  2 2 5
(   ) 1
cos  sin 
2 2
identitas.trigonometri

a. sin 2   sin 2   sin 2   2  2 cos  cos  cos 


1  cos 2 1  cos 2  1  cos 2
  
2 2 2
1
 (1  cos 2  1  cos 2   1  cos 2 )
2
1
 {3  (cos 2  cos 2   cos 2 )}
2
1
 {3  ( 2 cos(   ) cos(   )  2 cos 2   1)}
2
1
 [3  {(2 cos  cos(   )  2 cos 2  )  1}]
2
1
 [3  {(2 cos  (cos(   )  cos(   )))  1}]
2
1
 [3  {(2 cos  ( 2 cos  cos  ))  1}]
2
1
 {3  ( 4 cos  cos  cos   1)}
2
1
 {3  4 cos  cos  cos   1)
2
1
 ( 4  4 cos  cos  cos  )
2
 2  2 cos  cos  cos  ( qed )

b. sin 2   sin 2   sin 2   2 sin  sin  cos 

6
identitas.trigonometri

1  cos 2 1  cos 2  1  cos 2


  
2 2 2
1
 (1  cos 2  cos 2   cos 2 )
2
1
 {1  ( 2 cos(   ) cos(   )  2 cos 2   1)}
2
1
 [1  {( 2 cos  cos(   )  2 cos 2  )  1}]
2
1
 [1  {( 2 cos  (cos(   )  cos(   )))  1}]
2
1
 [1  {( 2 cos  ( 2 sin  sin  ))  1}]
2
1
 {1  ( 4 cos  sin  sin   1)}
2
1
 {1  4 cos  sin  sin   1)
2
1
 ( 4 cos  sin  sin  )
2
 2 sin  sin  cos  ( qed )

1  cos  cos  cos 


c. cot   cot   cot  
sin  sin  sin 
cos  cos  cos 
  
sin  sin  sin 
cos  sin   sin  cos  cos 
 
sin  sin  sin 
sin(   ) cos 
 
sin  sin  sin 
sin 2   sin  sin  cos 

sin  sin  sin 
1  cos 2   sin  sin  cos 

sin  sin  sin 
1  cos  ( cos   sin  sin  )

sin  sin  sin 
1  cos  (cos(   )  sin  sin 

sin  sin  sin 
1  cos  (cos  cos   sin  sin   sin  sin  )

sin  sin  sin 
1  cos  cos  cos 
 ( qed )
sin  sin  sin 

d. cot  . cot   cot  . cot   cot  . cot   1

7
identitas.trigonometri

 cot  . cot   cot  .  cot(   )  cot  .  cot(   )


 cot  . cot   cot(   ).(cot   cot  )
1 1
 cot  . cot   cot(   ).(  )
tan  tan 
1  tan  tan  tan   tan 
 cot  . cot   .( )
tan   tan  tan  tan 
1  tan  tan 
 cot  . cot  
tan  tan 
1 1  tan  tan 
 
tan  tan  tan  tan 
1  1  tan  tan 

tan  tan 
tan  tan 
  1( qed )
tan  tan 

1 1 1 1 1 1
e. cot   cot   cot   cot  . cot  . cot 
2 2 2 2 2 2
1 1 1
cos  cos  cos 
 2  2  2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1 1 1 1
cos  sin   cos  sin  cos 
 2 2 2 2  2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1
sin (   ) cos 
 2  2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1
cos  cos 
 2  2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1 1 1 1
sin  cos   sin  sin  cos 
 2 2 2 2 2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2

8
identitas.trigonometri

1 1 1 1
cos  (sin   sin  sin  )
 2 2 2 2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1 1 1
cos  (sin (   )  sin  sin  )
 2 2 2 2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1 1 1 1 1 1
cos  (cos  cos   sin  sin   sin  sin  )
 2 2 2 2 2 2 2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1 1
cos  cos  cos 
 2 2 2
1 1 1
sin  sin  sin 
2 2 2
1 1 1
 cot  cot  cot  (qed )
2 2 2

cot   cot  cot   cot  cot   cot 


f.  
tan   tan  tan   tan  tan   tan 
1

tan   tan  tan   tan  tan   tan 


tan  tan  tan  tan  tan  tan 
  
tan   tan  tan   tan  tan   tan 
1 1 1
  
tan  tan  tan  tan  tan  tan 
tan   tan   tan 

tan  tan  tan 
sin  sin  sin 
 
cos  cos  cos 

tan  tan  tan 
sin  cos   cos  sin  sin 

cos  cos  cos 

tan  tan  tan 

9
identitas.trigonometri

cos  (sin  cos   cos  sin  )  sin  cos  cos 


cos  cos  cos 

tan  tan  tan 
cos  (sin  cos   cos  sin  )  sin  cos  cos 
cos  cos  cos 

sin  sin  sin 
cos  cos  cos 
cos  (sin  cos   cos  sin  )  sin  cos  cos 

sin  sin  sin 
cos  . sin(   )  sin  cos  cos 

sin  sin  sin 
cos  sin   sin  cos  cos 

sin  sin  sin 
sin  (cos   cos  cos  )

sin  sin  sin 
cos   cos  cos 

sin  sin 
 cos(   )  cos  cos 

sin  sin 
 cos(   )  cos  cos 

sin  sin 
 cos  cos   sin  sin   cos  cos 

sin  sin 
sin  sin 
  1 (qed )
sin  sin 

1 1 1 1 1 1
g. sin 3   sin 3   sin 3   3 cos  . cos  . cos   cos 1  . cos 1  . cos 1 
2 2 2 2 2 2

10
identitas.trigonometri

sin 3  3 sin  sin 3  3 sin  sin 3  3 sin 


  
4 4 4
1 3 1 3 1 3
  sin 3  sin   sin 3  sin   sin 3  sin 
4 4 4 4 4 4
1 3
  (sin 3  sin 3  sin 3 )  (sin   sin   sin  )
4 4
1 3  3 3  3 3    
  (2 sin cos  sin 3(   ))  ( 2 sin cos  sin(   ))
4 2 2 4 2 2
1 3  3 3  3 3(   ) 3(   ) 3  
  (2 sin cos  2 sin cos )  (2 sin
4 2 2 2 2 4 2
  (   ) (   )
cos  2 sin cos )
2 2 2
1 3 3  3 3  3 3      
  {2 sin (   )(cos  cos )}  {2 sin (cos  cos )}
4 2 2 2 4 2 2 2
1 3 3 3 3 1 1 1
  (2  cos  .2 cos  . cos  )  (2 cos  .2 cos  cos  )
4 2 2 2 4 2 2 2
3 3 3 1 1 1
 cos  . cos  cos   3 cos  cos  cos  (qed )
2 2 2 2 2 2
* note :
3 3
sin 3  3 sin   4 sin 3        180 (   )  (180   )
2 2
sin 3  3 sin    180  (   )
sin 3   3 3
4 3  540  3(   ) sin (   )  sin (180   )
2 2
3  180  3(   )
3 3
sin 3  sin 3(   ) sin (   )  sin(270   )
2 2
3 3
sin (   )   cos 
2 2

17. buktikanlah rumus tangen berikut:


1
tan (   )
ab 2

a b 1
tan (   )
2

11
identitas.trigonometri

2 R sin   2 R sin 

2 R sin   2 R sin 
sin   sin 

sin   sin 
1 1
2 sin (   ) cos (   )
 2 2
1 1
2 cos (   ) sin (   )
2 2
1
tan (   )
 2 (qed )
1
tan (   )
2

19. Buktikanlah bahwa dalam setiap ∆ ABC berlaku persamaan:


a. a cos(   )  b cos   c cos 
 2 R sin  cos(    )
 2 R sin(    ) cos(    )
1
 2 R. (sin 2   sin 2 )
2
 R sin 2   R sin 2
 R.2 sin  cos   R.2 sin  cos 
 b cos   c cos  ( qed )

1
cos (   )
ab 2
b. c

1
sin 
2

12
identitas.trigonometri

2 R sin   2 R sin 

2 R sin 
 sin   sin 
sin 
1 1
2 sin (   ) cos (   )
 2 2
sin 
1 1
2 cos  cos (   )
 2 2
1 1
2 sin  cos 
2 2
1
cos (   )
 2 ( qed )
1
sin 
2

1
sin (   )
a b 2
c. c

1
cos 
2
2 R sin   2 R sin 

2 R sin 
 sin   sin 
sin 
1 1
2 cos (   ) sin (   )
 2 2
sin 
1 1
2 sin  sin (   )
 2 2
1 1
2 sin  cos 
2 2
1
sin (   )
 2 (qed )
1
cos 
2
21. Buktikan juga bahwa identitas berikut berlaku untuk setiap ∆
ABC:
a. a sin(   )  b sin(   )  c sin(   )  0

13
identitas.trigonometri

 2 R sin  sin(   )  2 R sin  sin(   )  2 R sin  sin(   )


 2 R (sin  sin(   )  sin  sin(   )  sin  sin(   ))
 2 R (sin  (sin  cos   cos  sin  )  sin  (sin  cos   cos  sin  ) 
sin  (sin  cos   cos  sin  ))
 2 R (sin  sin  cos   sin  cos  sin   sin  sin  cos   sin  cos  sin   sin  sin  cos 
 sin  cos  sin  ))
 2 R.0
 0 (qed )
a cos   b cos 
b. b cos   a cos   cos 
2 R sin  cos   2 R sin  cos 
  cos 
2 R sin  cos   2 R sin  cos 
sin  cos   sin  cos 

sin  cos   sin  cos 
1 1
sin 2  sin 2 
 2 2
 (sin  cos   sin  cos  )
1
(sin 2  sin 2 )
 2
 sin(   )
1
.2 cos(   ) sin(   )
 2
 sin(   )
1
.2 cos(   ) sin(   )
 2
 sin(   )
  cos(   )
 cos  (qed )

23. Buktikan bahwa ∆ ABC sama kaki jika:


a. sin   2 sin  cos 
sin(    )  2 sin  cos 
sin  cos   cos  sin   2 sin  cos 
sin  cos   cos  sin   0
sin(    )  sin 0
  0
   (  sama kaki )

14
identitas.trigonometri

b. a cos   b cos 
2 R sin  cos   2 R sin  cos 
sin  cos   sin  cos 
sin  cos   sin  cos   0
sin(   )  sin 0
  0
   ( sama kaki )

c. a cos 2   b sin  sin   c cos   a cos 


2 R sin  cos 2   2 R sin  sin  sin   2 R sin  cos   2 R sin  cos 
sin  cos 2   sin  sin 2   sin  cos   sin  cos 
sin  (cos 2   sin 2  )  sin  cos   sin  cos 
sin   sin  cos   sin  cos 
sin   sin(   )
sin   sin 
   (  sama kaki)

d. sin  cos 2   sin  cos 2 


sin  cos 2   sin  cos 2 
sin  (1  sin 2  )  sin  (1  sin 2  )
sin   sin  sin 2   sin   sin 2  sin 
sin   sin   sin  sin 2   sin 2  sin 
sin   sin   sin  sin  (sin   sin  )
sin  sin  (sin   sin  )  (sin   sin  )  0
(sin   sin  )(sin  sin   1)  0

1. sin   sin   0
sin   sin  2. sin  sin   1  0
   (  sama kaki ) sin  sin   1

1
e. c sin  sin   a sin 2  cos
2

15
identitas.trigonometri

1
2 R sin  sin  sin   2 R sin  sin 2  cos 
2
1
sin  sin   sin 2  cos 
2
1 1 1
2 sin  cos  sin   2 sin  cos  cos 
2 2 2
1
sin   cos 
2
1
sin (   )  cos 
2


2
    2
   ( sama kaki )

cos  sin cos  sin


25. -
cos  sin cos  sin
= 2 tan2

(cos  sin ) 2  (cos   sin  ) 2



cos 2  sin 
cos   sin   sin 2  (cos 2   sin 2   sin 2 )
2

cos 2
1  sin 2  (1  sin 2 )

cos 2
1  sin 2  1  sin 2 )

cos 2
2 sin 2

cos 2
 2 tan2 (qed )

27. tan   tan   120  tan    240  3 tan 3

16
identitas.trigonometri

tan   3 tan   3
 tan   
1  3 tan   1  3 tan  
tan   3 tan   tan   3  3 tan 2   3 tan   tan   3  3 tan 2   3 tan 
2

1  3 tan 2 
tan   tan   tan   3 tan   3 tan   3 tan 3 

1  3 tan 2 
9 tan   3 tan 3 

1  3 tan 2 



3 3 tan   tan 3  
1  3 tan 2 
 3 tan 3 (qed )
29.
1  cos 2  cos 4  cos 6  4 sin  cos 2 sin 3
 1  1  2 sin 2   2 sin 5 sin    
 2 sin 2   2 sin 5 sin 
 2 sin   sin 5  sin  
 2 sin   2 sin 3 cos 2 
 4 sin  cos 2 sin 3 (qed )

31. 2 3 
cos cos cos
7  7
 7
 2 2 3  3
sin sin sin sin sin sin
7 7 7 7 7 7
2 3 3 
cos sin  cos sin
 7 7 7 7
 2 3
sin sin sin
7 7 7
1 5 1  1 4 1 2
sin  sin  sin  sin
 2 7 2 7 2 7 2 7
 2 3
sin sin sin
7 7 7
1  2  1  1  3  1 2
sin      sin  sin      sin
2  7  2 7 2  7  2 7

 2 3
sin sin sin
7 7 7

17
identitas.trigonometri

1 2 1  1 3 1 2
sin  sin  sin  sin
 2 7 2 7 2 7 2 7
 2 3
sin sin sin
7 7 7
1 2 
 2 sin cos 
2 7 7

 2 3
sin sin sin
7 7 7

cos
 7 (qed )
 3
sin sin
7 7

33.
2 cos 6  64 cos 6   96 cos 4   36 cos 2   2
 2 cos 2 3 
 2.(2 cos 2 3  1)

 2{2. 4 cos 3   3 cos   2
 1}

 2.{2. 16 cos   24 cos   9 cos 2   1}
6 4


 2. 32 cos 6   48 cos 4   18 cos 2   1 
 64 cos   96 cos   36 cos   2 (qed )
6 4 2

sin   sin 2 
35. 2  3 cos   cos 2
 tan
2
sin   2 sin  cos 

2  3 cos   2 cos 2   1
sin  (1  2 cos  )

2 cos 2   3 cos   1
sin  (1  2 cos  )

(2 cos   1)(cos   1)

 tan ( qed )
2

    * note :
37. 2 sin 2  sin 2  cos 2  cos
6 7 7 3  
 cos 2  1  2 sin 2
2  6 6
 1  cos  (1  cos )
2  
3 7
2 sin  1  cos 2
  6 6
 cos 2  cos ( qed )
7 3 2  
2 sin  1  cos
6 3

18
identitas.trigonometri

39. Pada segitiga ABC diketahui hubungan: a 2  b 2  2bc. cos  .


Buktikan:   3 .
b 2  c 2  2bc. cos   b 2  2bc. cos  * note :
c 2  2bc cos   cos  
a 2  b 2  c 2  2bc. cos 
c  2b cos   cos  
2 R sin   2.2 R sin   cos   cos  
sin       2 sin  cos   2 sin  cos 
sin  cos   sin  cos   2 sin  cos   2 sin  cos 
sin  cos   sin  cos   sin 2 
sin       sin 2 
    2
  3 (qed )

41. Jika pada segitiga ABC diketahui hubungan c 2  a ( a  b)


.
Buktikan:   2 .
a  b  2ab. cos   a 2  ab
2 2

b(b  2a. cos  )  ab


b  2a. cos   a
2 R sin   2.2 R sin  cos   2 R sin 
sin   2 sin  cos   sin 
sin(   )  2 sin  cos   sin 
sin  cos   cos  sin   2 sin  cos   sin 
cos  sin   sin  cos   sin 
sin(   )  sin 
  
2   (qed )

43. Pada segitiga ABC diketahui hubungan a 2  b 2  2bc. cos  .


Buktikan:  a  b  a  b  2  bc 2 .

19
identitas.trigonometri

 b2  a2  c2 
a 2  b 2  2bc. 
  2ac 
* note :
b(b  a  c )
2 2 2 b 2  a 2  c 2  2ac. cos 
a2  b2 
a 2ac cos   a 2  c 2  b 2
 a ( a  b )  b 3  a 2 b  bc 2
2 2
a2  c2  b2
cos  
 a 2  ab 2  b 3  a 2 b  bc 2 2ac
bc 2  a 2  b 3  a 2 b  ab 2 b2  a2  c2
cos  
bc 2   b  a   b 2  ab  a 2   ab b  a   2ac
bc 2   b  a   b 2  2ab  a 2 
bc 2   b  a  a  b 
2
( qed )

45. Diketahui  ,  dan sudut-sudut segitiga ABC dan


sin   cot  (1  cos  ) . Buktikan segitiga ABC sama kaki!
sin   cot  (1  cos  )
cos 
sin   (1  cos  )
sin 
cos  cos  cos 
sin   
sin  sin 
cos   cos  cos 
sin  
sin 
sin  sin   cos   cos  cos 
 cos  cos   sin  sin   cos 
 (cos  cos   sin  sin  )  cos 
 cos(   )  cos 
cos(   )  cos 
cos   cos 
   (  sama kaki)

47. Pada segitiga ABC diketahui tan tan   1  sec  . sec  . Buktikan
segitiga ABC sama kaki.

20
identitas.trigonometri

tan tan   1  sec  . sec 


sin  sin  1
1 
cos  cos  cos  cos 
sin  sin   cos  cos  1

cos  cos  cos  cos 
sin  sin   cos  cos   1
cos(   )  cos 0
  0
   ( sama kaki)

49. Pada segitiga ABC diketahui tan  tan   sec  . sec  . Buktikan
segitiga ABC siku-siku.
tan  tan   sec  . sec 
sin  sin  1
 
cos  cos  cos  cos 
sin  cos   cos  sin  1

cos  cos  cos  cos 
sin  cos   cos  sin   1
sin(   )  sin 90
    90
  90 ( siku  siku )

51. Pada segitiga ABC diketahui (sin  sin  ) 2  sin 2   2 sin  sin  .
Buktikan segitiga ABC siku-siku.
(sin  sin  ) 2  sin 2   2 sin  sin 
sin 2   sin 2   2 sin  sin   sin (   )  2 sin  sin 
1 1 1
 (cos 2  1)  (cos 2  1)   (cos(   )  1)
2 2 2
cos 2  1  cos 2  1  cos 2(   )  1
cos 2  cos 2  1  cos 2(   )

21
identitas.trigonometri

2 cos(   ) cos(   )  1  2 cos 2 (   )  1


2 cos(   ) cos(   )  2 cos 2 (   )
cos(   )  cos(   )
cos(   )  cos( )
  
   

      180
    180
2  180
  90 ( siku  siku )

53. Dalam suatu segitiga ditentukan bahwa sisi dan sidutnya


memenuhi hubungan: a 2 (1  cos  )  2b.c sin 2  dan
sec  (sin   tan  )  sec  (tan   sin  ) . Apakah keistimewaan segitiga

tersebut.
a 2 (1  cos  )  2b.c sin 2 
4 R 2 sin 2  (1  cos  )  2.2 R sin  .2 R sin  . sin 2 
1  cos   2 sin  sin 
1  cos(   )  2 sin  sin 
1  cos  cos   sin  sin   2 sin  sin 
1  cos  cos   sin  sin 
cos 0  cos(   )
0   
   ( sama kaki)

22
identitas.trigonometri

sec  (sin   tan  )  sec  (tan   sin  )


1 sin  1 sin 
(sin   ) (  sin  )
cos  cos  cos  cos 
1 sin  cos   sin  1 sin   sin  cos 
.  .
cos  cos  cos  cos 
sin  cos   sin   sin   sin  cos 
sin  cos   sin   sin   sin  cos 
2 sin  cos   2 sin 
sin(   )  sin(   )  2 sin 
sin   sin(   )  2 sin 
sin(   )  sin 
  
   

      180
        180
2(    )  180
    90
  90 0 ( siku  siku )
Keistimewaan segitiga tersebut adalah segitiga siku-siku sama
kaki.

55. Untuk segitiga ABC diketahui a 2  b 2  2 R.c . Sudut manakah


yang tumpul?
a 2  b 2  2 R.c
b 2  c 2  2bc cos   b 2  2 R.c
c 2  2bc cos   2 R.c
c  2b cos   2 R.
2 R sin   2.2 R sin  cos   2 R
sin(   )  2 sin  cos   1
sin  cos   cos  sin   2 sin  cos   1
sin  cos   cos  sin   1
sin(   )  sin 90
    90
  90   (tumpul )

57. Dalam segitiga ABC,   120  , BC : CA  ( 3  1) : 2. Carilah  dan 

tanpa daftar.
C BC=a
CA=b
1200

23
identitas.trigonometri

  120  ,     60 

BC ( 3  1)

CA 2
a ( 3  1)

b 2
A B 2 R sin  ( 3  1)

2 R sin  2
sin(60   ) 1 1
 3
sin  2 2
1 1
3 cos   sin 
2 2 1 1
 3
sin  2 2
1 1 1 1
3 cot    3
2 2 2 2
1 1
3 cot   3
2 2
cot   1
  45
  45 
    60 
  15 

59. Jika pada suatu segitiga ABC berlaku persamaan


cos   8 cos 4   1  8 cos 2  . Buktikan:
1
a.  
3

24
identitas.trigonometri

cos   8 cos 4   1  8 cos 2 


cos   8 cos 2  (1  cos 2  )  1
cos   8 cos 2  sin 2   1
cos   2(2 cos  sin  ) 2  1
cos   2(sin 2  ) 2  1
cos   2 sin 2 2   1
 cos(   )  (1  2 sin 2 2  )
cos     cos 4 
    4
  3
1
   ( qed )
3

a2 b2
b. cos  
2b.c
4 R 2  sin 2   sin 2   * note :

8 R 2 sin  sin  1
  
sin      sin      3

2 sin  sin  3  
sin 3   


2 sin 
sin 2 

2 sin 
2 sin  cos 

2 sin 
 cos  (qed )

b.c 2
c. ab 
( a  b) 2

25
identitas.trigonometri

2 R sin  .4 R 2 sin 2  * note :



 2R sin   2 R sin   2   
1
3
4 R 2 .2 R sin  sin 2  3  
 2
4 R (sin   sin  ) 2
2 R sin  sin 2 


2 sin 1      cos 1     
2 2
2

2 R sin  sin 2 


4 sin 1  3    cos 1  3   
2 2
2

R sin  sin 2 
 .
2 sin 2  cos 2 2
R sin 2 
 .
2 sin  cos 2 2 
R sin 2     
 .
2 sin  cos 2 2 
R sin 2 4
 .
2 sin  cos 2 2 
R  2 sin 2 cos 2  
2
 .
2 sin  cos 2 2 
R 4 sin 2 2  cos 2 2 
 .
2 sin  cos 2 2 

 2 R.
 2 sin  cos   2
sin 
 2 R.4 sin  cos 2 
 4 R.2 sin  cos  cos 
 2 R.2 sin 2  cos 
 2 R sin 3  sin  
 2 R sin   sin  
 a  b (qed )

61. Buktikan bahwa segitiga ABC sama kaki atau siku-siku apabila
1
a. sin  
2
c. cot   c. cot  .

26
identitas.trigonometri

1 cos  cos 
2 R sin  sin   .2 R sin  .  2 R sin  .
2 sin  sin 
1 sin  cos 
sin  sin   .  cos 
2 sin 
1 sin  cos 
sin  sin   .  cos    
2 sin 
1 sin  cos 
sin  sin   .  cos  cos   sin  sin 
2 sin 
1 sin  cos 
cos  cos   . 0
2 sin 
1 sin 
 
cos   cos   2 0
 sin  

cos   0
cos   cos 90
  90 (  siku  siku )

1 sin 
cos   2
0
sin 
1 sin 
cos   2
sin 
cos  sin   1 2 sin 
2 cos  sin   sin 
2 sin  cos   sin     
2 sin  cos   sin  cos   sin  cos 
0  sin  cos   sin  cos 
0  sin(    )
sin 0  sin(    )
0   
   (  sama kaki )

63. Buktikan bahwa segitiga ABC sama kaki atau mempunyai


b  c sin  a  c sin 
.  .
sebuah sudut 60 apabila o
b 1
cos 
a 1
cos 
2 2

27
identitas.trigonometri

b  c sin  a  c sin 
.  .
b 1 a 1
cos  cos 
2 2
2 R sin   2 R sin  sin  2 R sin   2 R sin  sin 
.  .
2 R sin  1 2 R sin  1
cos  cos 
2 2
sin   sin  sin   sin 

1 1
cos  cos 
2 2
1 1 1 1
2 sin (    ) cos (    ) 2 sin (   ) cos (   )
2 2  2 2
1 1
cos  cos 
2 2
1 1 1 1
2 cos  cos (    ) 2 cos  cos (   )
2 2  2 2
1 1
cos  cos 
2 2

1 1 1 1
cos (    )  cos (   ) cos (    )  cos (   )
2 2 2 2
1 1 1 1
(    )  (   ) (    )   (   )
2 2 2 2
          
   (  sama kaki)     2

      180 
2    180 
3  180 
  60  ( memiliki sebuah sudut 60  )

28

Potrebbero piacerti anche