Sei sulla pagina 1di 362

seria `Tanamedrove standartebi~

tite kvaracxelia

m a T e m a t i k a
abiturientebisa da pedagogebisaTvis

erTiani erovnuli gamocdebis yvela amocana


amoxsnebiT

II nawili

m a T e m a t i k a
[2005-2009]

Tbilisi
2009
redaqtori saqarTvelos teqnikuri universitetis
gamoyenebiTi maTematikis kaTedris
sruli profesori iveri kakubava

recenzenti akademiuri xarisxis doqtori


nugzar kvaSilava

ISBN 978-9941-0-1888-6 (orive nawili)


ISBN 978-9941-0-1890-9 (pirveli nawili)

2
winasityvaoba

2005 wlidan saqarTveloSi tardeba erTiani erovnuli gamocdebi, romelic


erT-erTi naTeli wertilia qveyanaSi mimdinare reformebis fonze da mimaCnia uaR-
resad progresul movlenad Tanamedrove saqarTvelos cxovrebaSi.
misaReb gamocdebze erT-erTi weriTi gamocda tardeba maTematikaSi.
winamdebare krebulSi (ortomeulis II nawilSi) warmodgenilia 2005-2009
wlebis maTematikis yvela sagamocdo varianti _ amoxsnebiT. detaluradaa aRwerili
amocanebis amoxsnis procesi. sxvadasxva variantSi mocemuli erTi da igive amocana
amoxsnilia sxvadasxva xerxiT, rac mkiTxvels saSualebas aZlevs TviTon SearCios
amoxsnis optimaluri gza. krebulSi zogierTi amocana Segnebuladaa amoxsnili
araoptimaluri gziT, raTa mkiTxvelma ifiqros amoxsnis ufro mokle gzaze da
ganaviTaros kritikuli azrovnebis unari.
imedi maqvs, krebuli daexmareba abiturientebs maTematikis gamocdisTvis momza-
debaSi.
gTxovT, Tqveni SeniSvnebi da winadadebebi gamoagzavnoT Semdeg misamarTze:
e-mail: titekvara@posta.ge. tel. 10 30 25; 899 14 77 26.

pativiscemiT avtori

3
Sinaarsi

winasityvaoba ............................................................................................................................................................3
maTematika 2005 I varianti .............................................................................................................................7
maTematika 2005 II varianti ........................................................................................................................27
maTematika 2005 III varianti ...................................................................................................................... 48
maTematika 2005 IV varianti ...................................................................................................................... 68
maTematika 2005 V varianti ........................................................................................................................ 87

maTematika 2006 I varianti ...................................................................................................................... 109


maTematika 2006 II varianti ...................................................................................................................... 135
maTematika 2006 III varianti .....................................................................................................................158
maTematika 2006 IV varianti .................................................................................................................... 180

maTematika 2007 I varianti ....................................................................................................................... 203


maTematika 2007 II varianti ..................................................................................................................... 223
maTematika 2007 III varianti ................................................................................................................... 242

maTematika 2008 I varianti ....................................................................................................................... 263


maTematika 2008 II varianti ..................................................................................................................... 284

maTematika 2009 I varianti ...................................................................................................................... 307


maTematika 2009 II varianti .....................................................................................................................335

4
vfstvfnbrf fvj[cyt,bs

2005 otkb
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

romelia umciresi samniSna ricxvi, romlis yvela cifri erTmaneTisgan gansxvavebulia?

a) 100 b) 101 g) 102 d) 120 e) 123

amoxsna

aseTi ricxvebia 102; 120 da 123. maT Soris umciresia 102. e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

4
⎛3⎞
romelia udidesi mTeli ricxvi, romelic naklebia ⎜ ⎟ -ze?
⎝2⎠

a) 1 b) 3 g) 5 d) 6 e) 8

amoxsna
4
⎛3⎞ 3
4
81 1
⎜ ⎟ = 4 = =5 .
⎝ 2 ⎠ 2 16 16
miRebul wiladze naklebi udidesi mTeli ricxvia 5. e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

seqtemberSi dReebis saerTo raodenobis ramdeni procenti yofila mziani, Tu am


TveSi 24 dRe iyo mziani, 6 ki _ wvimiani?

a) 40 b) 50 g) 60 d) 70 e) 80

amoxsna

seqtemberSi dReebis raodenoba 30-is tolia


24+6=30 dRe.
mziani dReebis procentuli raodenoba iqneba
24
⋅ 100% = 80%.
30
e.i. swori pasuxia (e).

7
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ABCD oTxkuTxedis B da D kuTxeebi marTia. risi tolia am oT-


xkuTxedis A kuTxis sidide, Tu ∠C = 700 ?

a) 700 b) 900 g) 1000 d) 1100 e) 1500

amoxsna

oTxkuTxedis Siga kuTxeebis jami 3600-is tolia. radgan ∠D da ∠B marTia,


∠D + ∠B = 1800. amitom,
∠A + ∠C = 1800 , ∠A = 1800 − ∠C ,
∠A = 1800 − 700 , ∠A = 1100 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

kvadrati dayofilia oTx iseT marTkuTxedad, romelTagan


ori kvadratia (ix. naxazi). naxazze miTiTebuli zomebis mi-
xedviT gamoTvaleT gamuqebuli marTkuTxedis farTobi.

a) 5m2 b) 10m2 g) 14m2 d) 15m2 e) 20m2

amoxsna

gamuqebuli marTkuTxedis zomebia:


a) sigrZe _ (7_2)m=5m;
b) sigane _ 2 m.
misi farTobi iqneba
Sgamuq. = 5 ⋅ 2 = 10 m2.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

or qalaqs Soris manZili 44 km-ia, xolo am qalaqebs Sors manZili rukaze 8,8 sm-
is tolia. rogoria am rukis masStabi?

a) 1:100 000 b) 1:200 000 g) 1:300 000 d) 1:400 000 e) 1:500 000

8
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

am rukis masStabi iqneba


8,8sm 8,8sm 88 1
= = = = 1: 500 000 .
44km 44 ⋅ 100 000sm 44 ⋅ 1000 000 500 000
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

qvevrSi 1200 litri Rvino esxa. pirvelad qvevridan amoiRes Rvinis 1/6 nawili,
Semdeg ki darCenili Rvinis 3/10 nawili. ramdeni litri Rvino darCa qvevrSi?

a) 100 b) 300 g) 600 d) 700 e) 800

amoxsna

pirvelad qvevridan amoiRes 1200 ⋅ 1/ 6 = 200 l Rvino. amis Semdeg qvevrSi darCa
1200_200=1000 l.
meored qvevridan amoiRes 1000 ⋅ 3 /10 = 300 l. amis Semdeg qvevrSi darCa
1000_300=700 l.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

x x
Tu x ≠ 0 , maSin − =
x x

a) _2 b) _1 g) 0 d) 1 e) 2

amoxsna

x x
roca x ≠ 0 , maSin da toli wiladebia, amitom
x x

x x
− = 0.
x x
e.i. swori pasuxia (g).

9
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

A, B da C wertilebi wrewirze mdebareobs. O wertili ki am


wrewiris centria, AB monakveTi ki _ misi diametri (ix. naxazi).
risi tolia am naxazze α -Ti aRniSnuli AOC kuTxis sidide, Tu
∠ABC = 550 ?

a) 600 b) 900 g) 1000 d) 1100 e) 1200

amoxsna

COB samkuTxedi tolferdaa(OC=OB), amitom


∠OCB = ∠OBC = 550 .
α kuTxe COB samkuTxedis gare kuTxea, romelic misi aramosazRvre ori Siga
kuTxis jamis tolia
α = 550 + 550 ,
α = 1100.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

piramidas 6 wibo aqvs. ramdeni wvero eqneba am piramidas?

a) 4 b) 5 g) 8 d) 9 e) 10

amoxsna

piramida, romelsac gaaCnia 6 wibo, aris samkuTxa. samkuTxa piramidas gaaCnia 4


wvero. e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

⎧x + y = 1
sul ramdeni amonaxsni aqvs ⎨ gantolebaTa sistemas?
⎩ xy = 0

a) 1 b) 2 g) 3 d) 5 e) 6

10
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

⎧x + y = 1 ⎧ y = 1 − x; x = 1 − y ⎧ y1 = 1; y2 = 0
⎨ ⇒ ⎨ ⇒ ⎨
⎩ xy = 0 ⎩ x = 0; y = 0 ⎩ x1 = 0; x2 = 1
maSasadame, mocemul gantolebaTa sistemas aqvs ori amonaxsni: (0; 1) da (1; 0).
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

( )
2
3− 2 + 24 =

a) 0 b) 2 g) 5 d) 6 e) 7

amoxsna

( ) ( 3) ( 2)
2 2 2
3− 2 + 24 = − 2⋅ 3 ⋅ 2 + + 24 =

3 − 2 6 + 2 + 6 ⋅ 4 = 5 − 2 6 + 2 6 = 5.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

sibrtyeze mocemulia marTkuTxa koordinatTa sistema.


am sibrtyeze mdebare AB monakveTis A Ada B boloebis
koordinatebi miTiTebulia naxazze. C wertili AB mo-
nakveTis Suawertilia. romelia C wertilis Sesabamisi
koordinatTa wyvili?

a) (2; 4) b) (2; 6) g) (_4; 4) d) (8; 4) e) (0; 4)

amoxsna

C wertilis koordinatebi iqneba:


x A + xB −4 + 8
= xC =
= 2;
2 2
y + yB 4 + 4
yC = A = = 4.
2 2
maSasadame C wertilis koordinatTa wyvilia (2; 4).
e.i. swori pasuxia (a).

11
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

sibrtyis C wertili imave sibrtyeSi mdebare a wrfis


A wertilTan da b wrfis B wertilTan monakveTebiTaa
SeerTebuli (ix. naxazi). a da b wrfeebi erTmaneTis
paraleluria. naxazze miTiTebuli kuTxeebis gradu-
suli zomebis mixedviT ipoveT ACB maxvili kuTxis
sidide.

a) 300 b) 500 g) 600 d) 650 e) 750

amoxsna

C wertilze gavavloT a da b wrfeebis paraleluri wrfe.

∠ACD = 300 ; ∠BCD = 350.


∠ACB = ∠ACD + ∠BCD ,
∠ACB = 300 + 350 = 650.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

ABCD kvadrati dayofilia erTmaneTis tol patara kvadratebad,


romelTagan eqvsi gamuqebulia (ix. naxazi). patara kvadratebis ra
umciresi raodenoba unda gavamuqoT damatebiT, rom miRebuli ga-
muqebuli figura AB da CD monakveTebis Suawertilebze gamavali
wrfis mimarT simetriuli aRmoCndes?

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna

unda gamuqdes damatebiT 2 kvadrati, romelic naxazze aRniSnulia m da n asoebiT.


e.i. swori pasuxia (b).

12
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

mocemulia, rom a = −0,6 . rogori TanmimdevrobiT unda Caiweros xarisxebi: a 4 , a 5 da


a 6 , rom maTi mniSvnelobebi zrdis mixedviT iyos dalagebuli?

a) a 4 , a 5 , a 6 b) a 5 , a 4 , a 6 g) a 5 , a 6 , a 4
d) a 6 , a 4 , a 5 e) a 6 , a 5 , a 4

amoxsna

umciresi ricxvi iqneba a 5 , radgan a < 0 , amitom a 4 > 0; a 5 < 0; a 6 > 0 . radgan a < 1 ,

amitom a 6 < a 4 . maSasadame, zrdis mixedviT dalagebuli mimdevroba iqneba a 5 , a 6 , a 4 .


e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

1
log 3 12 − log 3 16 =
2

a) _1 b) 0 g) 1 d) 2 e) 3

amoxsna
1
1 12
log 3 12 − log 3 16 = log 3 12 − log 3 16 2 = log 3 12 − log 3 4 = log 3 = log 3 3 = 1.
2 4
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

risi tolia sin (α + β ) , Tu sin α = 1 da cos β = 1?

a) _1 b) 0 g) 1/2 d) 2/2 e) 1

amoxsna

sin α = 1, cos 2 α = 1 − sin 2 α ⇒ cos α = 0;


cos β = 1, sin 2 β = 1 − cos 2 β ⇒ sin β = 0.
13
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
sin (α + β ) = sinα cos β + cos α sin β = 1 ⋅ 1 + 0 ⋅ 0 = 1.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

marTkuTxedis ori wvero wrewirze mdebareobs, xolo danar-


Ceni ori _ am wrewiris diametrze (ix. naxazi). marTkuTxedis
im gverdis sigrZe, romelic diametrze mdebareobs, 12 m-ia, xo-
lo meore gverdis sigrZe 8 metris tolia. ras udris am wre-
wiris radiusis sigrZe?

a) 6 m b) 10 m g) 8 2 m d) 18 m e) 12 3 m

amoxsna

wrewiris O centri SevaerToT A wertilTan


12
OB = = 6 sm.
2
piTagoras Teoremis Tanaxmad
OA2 = OB 2 + AB 2 ,
R 2 = 6 2 + 82 ,
R 2 = 100,
R = 10 m.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

cilindris moculobaa 60 sm3. risi tolia im konusis moculoba,


romlis fuZe mocemuli cilindris erT fuZes emTxveva, wvero ki
amave cilindris meore fuZis centria?

a) 10 sm3 b) 20 sm3 g) 30 sm3 d) 40 sm3 e) 50 sm3

amoxsna

mocemuli cilindris moculobaa


Vcilindr = Sf ⋅ H = 60 sm3.

14
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
konusis moculoba iqneba
1 1 1
Vkon = Sf ⋅ H = Vcilindr = ⋅ 60 = 20 sm3.
3 3 3
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

1
4x > utolobis amonaxsnTa simravlea:
16

a) (−∞; − 2) b) (−2; ∞) g) (2; 8) d) (1; ∞) e) (2; ∞)

amoxsna

mocemuli utoloba Semdegi saxiT warmovadginoT


4 x > 4−2 .
xarisxis fuZe erTze metia, amitom
x > −2,
x ∈ ( −2; + ∞ ) .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

Tu a1 ; a2 ; a3 ;... ariTmetikul progresiaSi a3 + an = a1 + a11 , maSin n =

a) 3 b) 6 g) 9 d) 10 e) 12

amoxsna

mocemuli toloba Semdegi saxiT warmovadginoT


an = a1 + a11 − a3 ,
an = a1 + ( a1 + 10d ) − ( a1 + 2d ) ,
an = a1 + a1 + 10d − a1 − 2d ,
an = a1 + 8d = a9 .
maSasadame, n = 9 . e.i. swori pasuxia (g).

15
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

geometriuli progresiis pirveli n wevris jami moicema S n = 3n − 1 formuliT. risi


tolia am progresiis mniSvneli?

a) 1/2 b) 2 g) 3 d) 9 e) 27

amoxsna
n = 1, S1 = a1 = 31 − 1 = 2;
n = 2, S2 = a1 + a2 = 32 − 1 = 8.
2 + a2 = 8,
a2 = 8 − 2,
a2 = 6.
geometriuli progresiis mniSvneli iqneba
a2 6
q= = = 3.
a1 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

ABCD trapeciis AD fuZis sigrZe orjer metia BC fuZis


sigrZeze. risi tolia am trapeciis farTobi, Tu ABD sam-
kuTxedis farTobi 24 m2-ia?

a) 32 m2 b) 36 m2 g) 40 m2 d) 44 m2 e) 60 m2

amoxsna

ABD samkuTxedisTvis gvaqvs


2x ⋅ h
S ΔABD = = 24,
2
xh = 24.
ABCD trapeciis farTobi iqneba
x + 2x 3x 3 3
S ABCD = ⋅ h = ⋅ h = ⋅ xh = ⋅ 24 = 36 m2.
2 2 2 2
e.i. swori pasuxia (b).

16
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

ABCD marTkuTxedis AB gverdis sigrZea 5 sm, BC gverdis ki


_ 3 sm. E wertili am marTkuTxedis CD gverdze mdebareobs,
xolo AF monakveTi A wverodan BE monakveTze daSvebuli
marTobia (ix. naxazi). risi tolia ADEF oTxkuTxedis far-
Tobi, Tu AFB da ECB marTkuTxa samkuTxedebi erTmaneTis
tolia?

a) 1 sm2 b) 3 sm2 g) 4 sm2 d) 6 sm2 e) 7 sm2

amoxsna

amocanis pirobis ZaliT ΔAFB = ΔECB , amitom


EB = AB = 5 sm.
piTagoras Teoremis ZaliT gvaqvs

EC = EB 2 − BC 2 = 52 − 32 = 4 sm.
naxazidan cxadia, rom
4⋅3
S ADEF = S ABCD − ( S AFB + S EBC ) = S ABCD − 2 S EBC = 3 ⋅ 5 − 2 ⋅ = 3 sm2.
2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

skolis 50 maswavleblidan 30 qalia da 20 mamakaci. am skolis qali maswavleble-


bis saSualo asaki (anu, maTi wlovanebis saSualo ariTmetikuli) 30 welia, mamaka-
cebis ki _ 40 weli. risi tolia am skolis yvela maswavleblis saSualo asaki?

a) 30 b) 34 g) 35 d) 38 e) 40

amoxsna

qali maswavleblebis asakTa jamia


30 ⋅ 30 = 900 weli.
mamakaci maswavleblebis ki _
20 ⋅ 40 = 800 weli

17
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
skolis 50 maswavleblis asakTa jami iqneba
900 + 800 = 1700 weli,
1700
maSin maTi saSualo asaki iqneba =34 weli.
50
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = −3(3 − x) 2 + 5 formuliT mocemuli funqciis udidesi mniSvnelobaa:

a) _2 b) 0 g) 5 d) 9 e) 12

amoxsna

(
ymax = 5 − 3 ( 3 − x )
2
) max
= 5 − 3(3 − x )
2
min .

(3 − x )
2
gamosaxulebis minimaluri mniSvneloba 0-is tolia. igi am mniSvnelobas
Rebulobs maSin, roca x = 3 . maSasadame,
ymax = 5 − 3 ⋅ 0 = 5.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

y = ax formuliT mocemuli funqciis grafiki


gadis sakoordinato sibrtyis A(1; 2) da B (−1; c)
wertilebze. maSin c =

a) 1/4 b) 1/2 g) 3/4 d) 5/6 e) 1

amoxsna

A wertilisTvis gvaqvs
x A = 1, y A = 2.
2 = a1 ,
a=2
maSin mocemul funqcias eqneba Semdegi saxe:

18
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
y = 2x .
B wertilisTvis gvaqvs
xB = −1, yB = c .
funqciaSi CasmiT miviRebT
c = 2−1 ,
c = 1/ 2 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

A, B, C da D wertilebi wrewirze mdebareobs. BD monakveTi am


wrewiris diametria, xolo A da C wertilebi BD wrfis
sxvadasxva mxaresaa ganlagebuli (ix. naxazi). risi tolia
wrewirSi Caxazuli ACD kuTxis sidide, Tu ∠ADB = 250 ?

a) 300 b) 450 g) 550 d) 650 e)700

amoxsna

kuTxe BAD diametrze dayrdnobili Caxazuli kuTxea da misi gradusuli zoma 90-
is tolia, amitom
∠ABD = 900 − ∠ADB = 900 − 250 = 650 .
ABD da ACD kuTxeebi, rogorc erTsa da imave rkalze dayrdnobili Caxazuli
kuTxeebi, tolia.
∠ACD = ∠ABD = 650 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

M, K da N wertilebi SABC samkuTxa piramidis gverdiTi wibo-


ebis Suawertilebia. risi tolia MKN samkuTxedis farTobi,
Tu ABC samkuTxedis farTobia 20 m2?

a) 3 m2 b) 4 m2 g) 5 m2
d) 6 m2 e) 9 m2

19
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

MKN da ABC samkuTxedebi msgavsia


ΔMNK ∼ ΔACB .
amitom,
MK MN KN 1
= = = .
AB AC BC 2
msgavs figuraTa farTobebis Sefardeba Sesabamisi gverdebis kvadratebis fardobis
tolia
2
S ΔMNK MK 2 ⎛ 1 ⎞ 1
= =⎜ ⎟ = .
S ΔABC AB 2 ⎝ 2 ⎠ 4
saidanac miviRebT
1 1
S ΔMNK = ⋅ S ΔABC = ⋅ 20 = 5 m2.
4 4
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

risi tolia 5-is jeradi yvela orniSna ricxvis jami?

amoxsna

5-is jeradi orniSna ricxvebis jami warmoadgens ariTmetikul progresias


10, 15, ..., 95.
am progresiisaTvis:
a1 = 10, d = 5, an = 95 .
S n -is gasagebad jer vipovoT n
a1 + d (n − 1) = an ,
10 + 5(n − 1) = 95,
5(n − 1) = 85,
n − 1 = 17,
n = 18.
5-is jeradi orniSna ricxvebis jami iqneba
a1 + a18 10 + 95
S18 = ⋅ 18 = ⋅ 18 = 945.
2 2

20
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

amoxseniT gantoleba: cos 2 x + 5sin 2 x = 2.

amoxsna

cos 2 x + 5sin 2 x = 2 ,
(1 − sin x ) + 5sin
2 2
x = 2,

1 + 4sin 2 x = 2 , 4sin 2 x = 1 ,
1 1
sin 2 x = , sin x = ± ;
4 2
1 1
sin x = − , sin x = ,
2 2
⎛ 1⎞ x = (−1) k arcsin
1
+ π k, k ∈Z ,
x = (−1) k arcsin ⎜ − ⎟ + π k , k ∈Z ,
⎝ 2⎠ 2
⎛ π⎞ π
x = (−1) k ⎜ − ⎟ + π k , k ∈Z , x = (−1) k ⋅ + π k, k ∈Z ,
6
⎝ 6⎠
am amonaxsnTa gaerTianebiT miviRebT:
π
x=± + π k, k ∈ Z.
6
____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

miwis ori nakveTi, romelTgan erTs wris forma aqvs, meores ki _ kvadratis, Semo-
Robilia mavTulbadeebiT. TiToeuli mavTulbadis sigrZe 40 metria. romeli nakve-
Tis farTobia meti da ramdeniT?

amoxsna

2π r = 40 4a = 40
20 a = 10 m.
r= m.
π
2
⎛ 20 ⎞ 400 2 Skv = 102 = 100 m2
Swr =πr =π ⎜ ⎟ =
2
m ;
⎝π ⎠ π

21
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
400
radgan π ≈ 3,14, amitom > 100.
3,14

⎛ 400 ⎞
maSasadame Swr > Skv ⎜ − 100 ⎟ m2–iT.
⎝ π ⎠

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: log 2 ( 2 x +1 − 8 ) ≤ x.

amoxsna
log 2 ( 2 x +1 − 8 ) ≤ x.
radgan fuZe erTze metia, SegviZlia davweroT:
2 x +1 − 8 ≤ 2 x ,
2 x +1 − 2 x ≤ 8 ,
2x ⋅ 2 − 2x ≤ 8 ,
2 x (2 − 1) ≤ 8 ,
2x ≤ 8 , 2 x ≤ 23 .
radgan fuZe erTze metia, amitom
x ≤ 3.
logariTmqveSa gamosaxuleba meti unda iyos nulze
2 x +1 − 8 > 0 ,
2 x +1 > 8 ,
2 x+1 > 23 ,
x +1 > 3,
x>2.
maSasadame, 2 < x ≤ 3.

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

wrewiris radiusis sigrZea 3 sm. wrewiris gareT mdebare A


wertilidan am wrewirisadmi gavlebulia ori mxebi, romle-
bic wrewirs B da C wertilebSi exeba (ix. naxazi). mxebs
Soris kuTxe 600-ia. risi tolia BC mcire rkaliT da AB da
AC monakveTebiT SemosazRvruli figuris farTobi?

22
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

OA = 2 ⋅ OB = 2 ⋅ 3 = 6 sm.
1 1 3 9 3 2
S OBA = OB ⋅ OA sin 600 = ⋅ 3 ⋅ 6 ⋅ = sm .
2 2 2 2
maSin OBAC oTxkuTxedis farTobi iqneba
9 3
SOBAC = 2 ⋅ = 9 3 sm2.
2
gamovTvaloT OBC seqtoris farTobi
1200 1
OBC =
Sseqt 0
⋅ π r 2 = ⋅ π ⋅ 32 = 3π sm2.
360 3
saZiebeli figuris farTobi iqneba

(
S = SOBAC − SOBC = 9 3 − 3π = 3 3 3 − π ) sm2.

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

A da B qalaqebs Soris manZili 100 km-ia. A qalaqidan B qalaqisken gavida avtobusi,


erTi saaTis Semdeg ki _ msubuqi avtomobili. msubuqi avtomobili avtobuss erTi
saaTis Semdeg daewia da B qalaqSi avtobusze erTi saaTiT adre Cavida. risi tolia
msubuqi avtomobilisa da avtobusis siCqareebi?
igulisxmeT, rom msubuqi avtomobilic da avtobusic mudmivi siCqariT moZraobda.

amoxsna

avtobusis siCqare aRvniSnoT x km/sT-iT, xolo avtomobilis siCqare _ y km/sT-iT.


dawevamde avtobusi gzaSi iyo 2 sT. amitom mis mier dawevamde gavlili manZili
iqneba 2x km. igive manZili avtomobilma gaiara 1 sT-Si, amitom
y=2x.
AB manZils avtobusi gaivlida 100/x sT-Si, xolo avtomobili _ 100/y sT-Si. AB
manZilis gavlas avtobusma moandoma 2 sT-iT meti dro, vidre avtomobilma. e.i.
100 100
− =2.
x y
miviReT gantolebaTa sistema

23
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
⎧100 100
⎪ − =2
⎨ x y
⎪ y = 2x

am sistemis amoxsniT miviRebT:
x = 25 km/sT; y = 50 km/sT

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

y = x 2 + bx + c da y = − x formulebiT mocemuli fun-


qciebis grafikebi erTmaneTs or wertilSi kveTs. am
wertilebidan erTi koordinatTa saTavea, meore ki _
parabolis (mocemuli kvadratuli funqciis grafikis)
wvero. risi tolia b da c koeficientebis mniSvnelo-
bebi?

amoxsna

parabola gadis koordinatTa saTaveze, amitom, roca x = 0, maSin y = 0.


am mniSvnelobebis kvadratul funqciaSi CasmiT miviRebT:
02 + b ⋅ 0 + c = 0 ⇒ c = 0.
maSasadame, kvadratuli funqciis saxea
y = x 2 + bx.
A wertilisaTvis gvaqvs
x 2 + bx = − x ,
x 2 + bx + x = 0 ,
x 2 + x(b + 1) = 0 .
parabolis wveros x koordinati gamoiTvleba formuliT:
b b
x=−
=− .
2a 2
x-is es mniSvneloba SevitanoT bolo gamosaxulebaSi
2
⎛ b⎞ ⎛ b⎞
⎜ − ⎟ + ⎜ − ⎟ ( b + 1) = 0 ,
⎝ 2⎠ ⎝ 2⎠
b2 b2 b
− − =0,
4 2 2

24
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
b 2 + 2b = 0 ,
b (b + 2) = 0 ,
b1 = 0, b2 = −2.
b ≠ 0, amitom b = −2 .

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

ABCDA1 B1C1 D1 kubis wibos sigrZea 8 sm. K da L wertilebi BC


da A1 B1 wiboebis Suawertilebia (ix. naxazi). risi tolia KL
monakveTis sigrZe?

amoxsna
LE monakveTis sigrZe kubis wibos sigrZis tolia.
LE = 8 sm.
piTagoras Teoremis Tanaxmad
AC = 82 + 82 = 8 2 sm.
EK monakveTi ABC samkuTxedis SuamonakveTia
AC 8 2
EK == = 4 2 sm.
2 2
radgan LE ⊥ EK , amitom LEK samkuTxedi marTkuTxaa. piTagoras Teoremis Tanaxmad

( )
2
LK = 82 + 4 2 = 64 + 32 = 96 = 16 ⋅ 6 = 4 6 sm.

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ABC samkuTxedSi BD monakveTi medianaa, xolo AK monakveTi


ABD samkuTxedis biseqtrisaa (ix. naxazi). ABC samkuTxedis
farTobi 20 sm2-is tolia. ras udris AKD samkuTxedis farTobi,
Tu AC:AB=1:2

amoxsna

samkuTxedis biseqtrisis Tvisebis Tanaxmad


BK 2 x BK + KD BD
= = 4, = 5, =5.
KD x KD KD
2
25
MmaTematika 2005 I varianti
____________________________________________________________________
h1 BD
cxadia, rom = =5.
h2 KD
x h
⋅ h2 x⋅ 1
xh 5 = xh1 = 1 ⋅ xh1 = 1 ⋅ 20 = 2 sm2.
S AKD =2 = 2=
2 4 4 20 10 2 10

amocana 40 5 qula

p da q 2-ze meti martivi ricxvebia da p > q. ipoveT naturalur ricxvTa yvela iseTi
( x, y ) wyvili, romelic akmayofilebs x 2 − y 2 = pq tolobas.

amoxsna

mocemuli toloba warmovadginoT Semdegi saxiT:


( x − y )( x + y ) = pq
es toloba mocemuli pirobebisaTvis dakmayofildeba Semdeg or SemTxvevaSi:
1) ⎧x − y = q 2) ⎧ x + y = pq
⎨ ⎨
⎩x + y = p ⎩x − y = 1
p+q pq + 1
2x = p + q ⇒ x = ; 2 x = 1 + pq ⇒ x = ;
2 2
p+q pq + 1
y= x−q ⇒ y= −q ⇒ y = pq − x ⇒ y = pq − ⇒
2 2
p−q pq − 1
⇒ y= ⇒ y=
2 2

26
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

risi tolia 154-is misive cifrTa jamze gayofisas miRebuli naSTi?

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 4

amoxsna

154 : (1 + 5 + 4) = 154 :10 = 15 (naSTi 4).


e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

5 4
daalageT zrdis mixedviT 1,5, da .
4 3

5 4 5 4 4 5
a) ; ; 1,5; b) ; 1,5; ; g) ; ; 1,5;
4 3 4 3 3 4
4 5 5 4
d) ; 1,5; ; e) 1,5; ;
3 4 4 3

amoxsna

5 4
= 1, 2 ... = 1,3 ...
4 3
cxadia, rom
5 4
< < 1,5
4 3
maSasadame, zrdis mixedviT dalagebuli ricxviTi mimdevroba iqneba
5 4
, , 1,5 .
4 3
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

moxalvisas yava kargavs Tavisi wonis 12%-s. ramdeni kilogrami nedli yava unda
aviRoT, rom miviRoT 4,4 kg moxaluli yava?

a) 5 b) 6 g) 7 d) 8 e) 10

27
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, unda aviRoT x kg nedli yava. am raodenobis yavisgan miiReba


(100% − 12% ) x = 88% x = 0,88 x kg.
SevadginoT gantoleba:
0,88 x = 4, 4
4, 4 440
x= = ,
0,88 88
x = 5 kg.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ABCD oTxkuTxedis B da D kuTxeebi marTia. risi tolia am


oTxkuTxedis A kuTxis sidide, Tu ∠C = 700 ?

a) 700 b) 900 g) 1000 d) 1100 e) 1200

amoxsna

∠A + ∠C = 1800 ,
∠A = 1800 − ∠C ,
∠A = 1100.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABCD kvadrati dayofilia oTx iseT marTkuTxedad, romel-


Tagan ori kvadratia (ix. naxazi). am kvadratebis farTobebia
25 m2 da 9 m2. risi tolia ABCD kvadratis farTobi?

a) 10 m2 b) 24 m2 g) 36 m2 d) 50 m2 e) 64 m2

amoxsna

AE 2 = 25 m2; AE = 5 m;
CF 2 = 9 m2; CF = 3 m.
28
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
didi kvadratis gverdi iqneba:
AB = AE + EB = AE + FC = 5 + 3 = 8 m.
ABCD kvadratis farTobi iqneba
S ABCD = 82 = 64 m2.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

rukaze, romlis masStabia 1:100 000, or punqts Soris manZili 10 sm-ia. risi to-
lia am punqtebs Soris manZili meore rukaze, romlis masStabia 1:250 000?

a) 2 sm b) 4 sm g) 10 sm d) 15 sm e) 20 sm

amoxsna

meore rukaze am manZilis Sesabamisi monakveTis sigrZe iqneba


100 0 00
10 sm = 4 sm.
250 000
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

250 litrian qvevrSi 200 litri Rvino asxia. qvevris moculobis ra nawilia Sev-
sebuli?

1 1 2 3 4
a) b) g) d) e)
4 2 3 4 5

amoxsna

am nawilis gasagebad 200 litri unda gavyoT 250 litrze


200 4
= nawili.
250 5
e.i. swori pasuxia (e).

29
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

ramdenia iseTi mTeli ricxvi, romelTa moduli 2-ze metia da 5-ze naklebi?

a) 1 b) 3 g) 4 d) 5 e) 6

amoxsna

aseTi mTeli ricxvebia:


3, 3 = 3; 2 < 3 < 5 ;
4, 4 = 4; 2 < 4 < 5 ;
−3, −3 = 3; 2 < 3 < 5 ;
−4, −4 = 4; 2 < 4 < 5 .
maTi raodenoba 4-is tolia. e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

kvadratis erTi wvero wrewirze mdebareobs, xolo misi mopir-


dapire wvero amave wrewiris centrs emTxveva (ix. naxazi). risi
tolia kvadratis farTobi, Tu wrewiris radiusis sigrZea 10 sm?

a) 20 sm2 b) 25 sm2 g) 40 sm2 d) 50 sm2 e) 100 sm2

amoxsna

kvadratis gverdi aRvniSnoT x -iT. piTagoras Teoremis Tanaxmad


x 2 + x 2 = 102 ,
2 x 2 = 100 ,
x 2 = 50 sm2.
am kvadratis farTobi iqneba
Skvadr = x 2 = 50 sm2.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

Tu piramidas 4 waxnagi aqvs, maSin am piramidis wiboebis raodenobaa:

a) 3 b) 6 g) 7 d) 9 e) 10

30
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

piramida, romelsac 4 waxnagi gaaCnia, aris samkuTxa. samkuTxa piramidis wiboebis


raodenoba 6-is tolia. e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

1 1
risi tolia x, Tu 1 − = ?
1− x 1− x

a) _2 b) _1 g) 0 d) 2 e) 3

amoxsna
1 1
1− = ,
1− x 1− x
1 1
1= + ,
1− x 1− x
2
=1,
1− x
1− x = 2 ,
x = −1 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

2 90 − 3 40 =

a) 0 b) 2 g) 7 3 d) 10 2 e) 16 10

amoxsna

2 90 − 3 40 = 2 9 ⋅ 10 − 3 4 ⋅ 10 =

= 2 ⋅ 3 10 − 3 ⋅ 2 10 = 6 10 − 6 10 = 0
e.i. swori pasuxia (a).

31
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

sibrtyeze mocemulia marTkuTxa koordinatTa sistema.


am sibrtyeze mdebare ABCD marTkuTxedis A, B da C
wveroebis koordinatebi miTiTebulia naxazze. romelia
D wveros Sesabamisi kordinatTa wyvili?

a) (_5; 2) b) (_3; 5) g) (5; _2)


d) (_2; 4) e) (4; _3)

amoxsna

D da C wertilebis x koordinatebi tolia


xD = xC = 5 sm.
D da A wertilebis y koordinatebi tolia
y D = y A = −2 .
maSasadame, D wertilis koordinatTa wyvilia
D( x; y ) = D(5; − 2).
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

sibrtyis C wertili monakveTebiT SeerTebulia imave


sibrtyeSi mdebare a wrfis A wertilTan da b wrfis B
wertilTan (ix. naxazi). a da b wrfeebi erTmaneTis
paraleluria. naxazze miTiTebuli kuTxeebis gradu-
suli zomebis mixedviT ipoveT ACB maxvili kuTxis
sidide.

a) 300 b) 500 g) 600 d) 650 e) 750

amoxsna

C wertilze gavavloT a da b wrfeebis paraleluri wrfe.


∠ACD = 300 ; ∠BCD = 350.
∠ACB = ∠ACD + ∠BCD = 300 + 350 = 650.
e.i. swori pasuxia (d).

32
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

ABCD kvadrati dayofilia erTmaneTis tol patara kvadratebad,


romelTagan xuTi gamuqebulia (ix. naxazi). O wertili ABCD
kvadratis simetriis centria. patara kvadratebis ra umciresi
raodenoba unda gavamuqoT damatebiT, rom miRebuli gamuqebuli
figura O wertilis mimarT simetriuli aRmoCndes?

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna

damatebiT unda gauqmdes 1 kvadrati, romelic naxazze aRniSnulia m asoTi.


e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

ra cifriT bolovdeba ricxvi 210 ⋅ 39 ⋅ 52 ?

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 5

amoxsna

210 ⋅ 39 ⋅ 52 = 28 ⋅ 22 ⋅ 39 ⋅ 52 = 28 ⋅ 39 ⋅ 22 ⋅ 52 = 28 ⋅ 39 ⋅ ( 2 ⋅ 5 ) = 28 ⋅ 39 ⋅ 102 .
2

cxadia, rom es namravli dabolovdeba nuliT. e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

9log3 5 =

a) 3 b) 5 g) 8 d) 15 e) 25

amoxsna

9log3 5 = ( 32 )
log 3 5 2
= 32 log3 5 = 3log3 5 = 3log3 25 = 25.
es magaliTi amovxsnaT meore xerxiTac:
log 52
9log3 5 = 9 32
= 9log9 25 = 25.
e.i. swori pasuxia (e).

33
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

risi tolia sin x = 0,5 gantolebis amonaxsni, romelic (π / 2; π ) Sualeds ekuTvnis?

π π 2 5
a) b) g) π d) π e) π
3 2 3 6

amoxsna

sin x = 0,5
x = (−1) k arcsin 0,5 + π k , k∈Z
π
x = (−1) k ⋅ + π k, k∈Z
6
π π
k = 0, x = (−1)0 ⋅ +π ⋅0 = ;
6 6
π π 5π
k = 1, x = (−1)1 ⋅ +π =π − =
6 6 6
⎛π ⎞
es kuTxe ekuTvnis ⎜ , π ⎟ Sualeds.
⎝2 ⎠
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

wrewiris radiusis sigrZea 6 sm. wrewiris gareT mdebare


B wertilidan am wrewirisadmi gavlebulia mxebi, rome-
lic wrewirs A wertilSi exeba. C wertili wrewiris
iseTi wertilia, rom BC monakveTi am wrewiris O cen-
trze gadis. risi tolia AC mcire rkaliT da OA da
OC radiusebiT SemosazRvruli wriuli seqtoris farTo-
bi, Tu ∠ABO = 300 ?

a) 12π sm2 b) 15π sm2 g) 20π sm2 d) 36π sm2 e) 50π sm2

amoxsna

∠BOA = 900 − ∠OBA = 900 − 300 = 600 ;


∠COA = 1800 − ∠BOA = 1800 − 600 = 1200.
34
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
wriuli seqtoris farTobi iqneba
1200 1
Sseqt = 0
⋅ π r 2 = π ⋅ 62 = 12π sm2.
360 3
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

kubis wibos sigrZea 5 sm. A, D, E da F wertilebi am kubis


wveroebia, xolo B da C kubis wiboebze mdebare iseTi wer-
tilebia, rom BC monakveTi kubis erT-erTi wibos parale-
luria (ix. naxazi). ramdeni santimetria ABCDEF texilis
sigrZe?

a) 10 sm b) 15 sm g) 20 sm d) 25 sm e) 30 sm

amoxsna

ABCDEF texilis sigrZe tolia


AB + BC + CD + DE + EF =
= ( AB + CD ) + BC + DE + EF =
= a + a + a + a = 4a = 4 ⋅ 5 = 20 sm
sadac, a aris kubis wibos sigrZe.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

Tu 2 x 2 y = 16 , maSin x + y =

a) _1 b) 1 g) 2 d) 4 e) 8

amoxsna

2 x ⋅ 2 y = 16 ,
2 x + y = 24 ,
x + y = 4.
e.i. swori pasuxia (d).

35
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

a1 ; a2 ; a3 ; ... ariTmetikuli progresiis sxvaoba 3-is tolia. ipoveT c1 ; c2 ; c3 ; ...


ariTmetikuli progresiis sxvaoba, Tu cn = 2an yoveli n ≥ 1 -Tvis.

a) 2 b) 4 g) 5 d) 6 e) 9

amoxsna
d a = a2 − a1 = 3 .
n = 1, c1 = 2a1 ;
n = 2, c2 = 2a2 .
d c = c2 − c1 = 2a2 − 2a1 = 2 ( a2 − a1 ) = 2 ⋅ 3 = 6.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

geometriuli progresiis pirveli wevria 32, meaTe wevri ki 1/16. am progresiis me-
ramdene wevris mniSvnelobaa 1-is toli?

a) 4 b) 5 g) 6 d) 7 e) 8

amoxsna

1
mocemulia, rom b1 = 32; b10 = ; bn = 1
16
1
32 ⋅ q 9 = ,
16
1
q= .
2

mocemuli geometriuli progresiis n-uri wevri 1-is tolia


b1 ⋅ q n −1 = 1,
mocemuli mniSvnelobebis CasmiT miviRebT:
n−1
⎛1⎞
32 ⋅ ⎜ ⎟ = 1,
⎝2⎠

36
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
n−1
⎛1⎞ 1
⎜ ⎟ = ,
⎝2⎠ 32
n−1 5
⎛1⎞ ⎛1⎞
⎜ ⎟ =⎜ ⎟ ,
⎝2⎠ ⎝2⎠
n − 1 = 5,
n = 6.
Semowmeba:
5
⎛1⎞ 1
b6 = b1 ⋅ q = 32 ⋅ ⎜ ⎟ = 32 ⋅ = 1 .
5

⎝2⎠ 32
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

ABC samkuTxedSi AC gverdis sigrZe 10 sm-is tolia. MN monakveTi,


romlis boloebi AB da BC gverdebze mdebareobs, AC gverdis
paraleluria (ix. naxazi). risi tolia MN monakveTis sigrZe, Tu
BMN samkuTxedis farTobi ACMN oTxkuTxedis farTobis tolia?

a) 2 sm b) 4 sm g) 5 2 sm d) 7 2 sm e) 20 sm

amoxsna

S ABC S 1
cxadia, rom S BMN = ⇒ BMN = .
2 S ABC 2
BMN da ABC samkuTxedebi msgavsia, maSin
S BMN MN 2
= ,
S ABC AC 2

MN 2 1
= ,
102 2
MN 2 = 50,
MN = 50 = 25 ⋅ 2
MN = 5 2 sm.
e.i. swori pasuxia (g).

37
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

ABCD kvadratia da BCN ki _ tolgverda samkuTxedi (ix.


naxazi). risi tolia DNC samkuTxedis farTobi, Tu AB=4sm?

a) 1 sm2 b) 2 sm2 g) 4 sm2 d) 8 sm2 e) 16 sm2

amoxsna
AD 4
NM = ED = = = 2 sm.
2 2
DNC samkuTxedis farTobia
DC ⋅ NM 4 ⋅ 2
S DNC = = = 4 sm2.
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

pirvel sam gamocdaSi moswavlis mier miRebuli qulebis saSualo ariTmetikuli


60-is tolia. ramdeni qula unda miiRos moswavlem meoTxe gamocdaSi, rom oTxive
gamocdaSi miRebuli qulebis saSualo ariTmetikuli 65-is tolo aRmoCndes?

a) 20 b) 40 g) 60 d) 80 e) 100

amoxsna

pirvel sam gamocdaSi miRebuli qulebis jamia


3 ⋅ 60 = 180 .
oTxive gamocdaSi miRebuli qulebis jami unda iyos
4 ⋅ 65 = 260 .
maSasadame, moswavlem meoTxe gamocdaSi unda miiRos
260 − 180 = 80 qula.
e.i. swori pasuxia (d).
____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = −3(3 − x) 2 + 5 formuliT mocemuli funqciis udidesi mniSvnelobaa:

a) _2 b) 0 g) 5 d) 9 e) 12

38
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

es funqcia maqsimalur mniSvnelobas miiRebs, roca

(3 − x ) = 0.
2

mocemuli funqciis udidesi mniSvneloba iqneba


ymax = 5 − 3 ⋅ 02 = 5.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

y = log 6 x formuliT mocemuli funqciis


grafiki gadis sakoordinato sibrtyis A(3; 1)
da B (9; c) wertilebze. maSin c =

a) 1 b) 1,5 g) 2 d) 2,5 e) 3

amoxsna

A wertilis koordinatebma unda daakmayofilos mocemuli funqcia


1 = log 3a .
saidanac miviRebT a = 3 . maSasadame, mocemuli funqcia miiRebs Semdeg saxes:
y = log 3x .
miRebuli funqcia unda daakmayofilos B wertilis koordinatebmac
c = log 93 ,
c = 2.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________

amocana 29 2 qula

ABC samkuTxedSi O wertili Caxazuli wrewiris


centria. risi tolia BAO kuTxis sidide, Tu
∠BCO = 400 da ∠ABO = 200 ?

a) 150 b) 200 g) 250 d) 300 e) 450

39
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

AO, CO da BO monakveTebi samkuTxedis biseqtrisebia.


∠ACB = 2 ⋅ 400 = 800 ;
∠ABC = 2 ⋅ 200 = 400.
maSin,
∠CAB = 1800 − ( 800 + 400 ) = 600 ;

∠CAB 600
∠BAO = = = 300 .
2 2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

ABCDA1 B1C1 D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa


24 sm2. M da N wertilebi paralelepipedis AD da BC
wiboebis Suawertilebia. risi tolia AA1MBB1 N
samkuTxa prizmis moculoba?

a) 2 sm3 b) 4 sm3 g) 6 sm3 d) 8 sm3 e) 12 sm3

amoxsna

AM ⋅ AA1
VAA1MBB1N = Sf ⋅ H = ⋅ AB =
2
AD
⋅ AA1
2 1
= AB ⋅ = AB ⋅ AD ⋅ AA1 =
2 4
1 1
= VABCDA1B1C1D1 = ⋅ 24 = 6 sm3.
4 4
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

a1 ; a2 ; a3 ;... ariTmetikuli progresiis pirveli wevri 7-is tolia. ipoveT am progre-


siis sxvaoba, Tu a10 = − a20 .

40
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
a1 = 7 ;
a10 = a1 + 9d ;
a20 = a1 + 19d
CavsvaT a10 = − a20 pirobaSi
a1 + 9d = − ( a1 + 19d ) ,
a1 + 9d = − a1 − 19d ,
9d + 19d = − ( a1 + a1 ) ,
28d = −2a1 ,
2a1
d =− ,
28
a 7
d =− 1 =− ,
14 14
1
d =− .
2

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

amoxseniT gantoleba: cos 2 x + 5sin 2 x = 2.

amoxsna

cos 2 x + 5sin 2 x = 2,

(1 − sin x ) + 5sin
2 2
x = 2,

1 − sin 2 x + 5sin 2 x = 2 ,
4sin 2 x = 1 ,
1
sin 2 x = ,
4
1
sin x = ± ,
2
π
x=± + π k, k ∈ Z .
6

41
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

ori wrewiri, romelTa radiusebis sigrZeebia 9 sm da 4


sm, erTmaneTs exeba C wertilSi, xolo maT saerTo gare
mxebs _ A da B wertilebSi (ix. naxazi). risi tolia AB
monakveTis sigrZe?

amoxsna

SevaerToT erTmaneTTan O1 , O2 wertilebi. agreTve _ O1 da A , O2 da B wertile-


bi. miviReT O1O2 BA marTkuTxa trapecia. am trapeciaSi gavavloT AB -s paraleluri
O2 D monakveTi. cxadia, rom
O1 D = O1 A − AD = O1 A − O2 B = 9 − 4 = 5 sm;
O1O2 = O1C + O2C = 9 + 4 = 13 sm.
piTagoras Teoremis ZaliT gvaqvs

O2 D = AB = O1O2 − O1 D 2 = 132 − 52 = (13 − 5)(13 + 5) = 8 ⋅ 18 = 12 sm.


2

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: log 3 (2 x + 5) < 2.

amoxsna

radgan fuZe 1-ze metia, amitom


⎧2 x + 5 < 32 ⎧2 x + 5 < 9
⎨ ⇒ ⎨ ⇒
⎩2 x + 5 > 0 ⎩2 x + 5 > 0
⎧2 x < 9 − 5 ⎧2 x < 4 ⎧x < 2
⎨ ⇒ ⎨ ⇒ ⎨
⎩2 x > −5 ⎩ x > −2,5 ⎩ x > −2,5
maSasadame, x ∈ ( −2,5; 2 ) .

____________________________________________________________________

amocana 35 4 qula

ABCD tolferda trapeciis diagonalebi ferdebis marTo-


bulia. trapeciis fuZeebis sigrZeebia 8 sm da 10 sm. risi
tolia am trapeciis farTobi?

42
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

ACD samkuTxedis marTi kuTxis C wverodan davuSvaT CE marTobi. radgan ABCD


trapecia tolferdaa, amitom
AD − BC 10 − 8
ED = = = 1 sm;
2 2
AE = AD − ED = 10 − 1 = 9 sm.
CE aris ACD samkuTxedis marTi kuTxis wverodan daSvebuli marTobi.
CE 2 = AE ⋅ ED = 9 ⋅ 1 = 9;
CE = 3 sm.
gamovTvaloT trapeciis farTobi:
AD + BC 10 + 8
Strap = ⋅ CE = ⋅ 3 = 27 sm2.
2 2

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

A da B qalaqebs Soris manZili 240 km-ia. A qalaqidan B qalaqisken erTdroulad


ori avtomobili gavida. rodesac pirveli avtomobili B qalaqSi Cavida, meores B qa-
laqSi Casasvlelad kidev 80 km hqonda gasavleli. B qalaqSi Casvlis Semdeg pirveli
avtomobili SeuCereblad A qalaqisken gamobrunda. avtomobilebi erTmaneTs Sexvdnen
A qalaqidan maTi gamosvlidan 3 saaTis Semdeg. ipoveT orive avtomobilis siCqare.
igulisxmeT, rom orive avtomobili mudmivi siCqariT moZraobda.

amoxsna

vTqvaT pirveli avtomobilis siCqarea x km/sT, xolo meoris _ y km/sT, maSin

⎧3x + 3 y = 480 ⎧3( x + y ) = 480


⎪ ⎪
⎨ 240 240 − 80 ⇒ ⎨ 240 160 ⇒
⎪ x = ⎪ =
⎩ y ⎩ x y
⎧ x + y = 160
⎪ ⎧ x + y = 160 2
⇒ ⎨3 2 ⇒ ⎨ ⇒
⎪x = y ⎩2 x = 3 y 1

⎧2 x + 2 y = 320 ⎧3 y + 2 y = 320
⇒ ⎨ ⇒ ⎨ ⇒
⎩ 2 x = 3 y ⎩ 2 x = 3 y

⎧ y = 64 km/sT ⎧ y = 64 km/sT
⇒ ⎨ ⇒ ⎨
⎩2x=64 ⋅ 3 ⎩ x = 96 km/sT
43
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

y = x 2 + bx + c formuliT mocemuli funqciis grafikis y RerZTan ga-


dakveTis wertilis ordinatia 4. garda amisa, parabolis (mocemuli
kvadratuli funqciis grafikis) wvero meoTxe meoTxedSia da misi
ordinati _5-is tolia. ipoveT b da c koeficientebis mniSvnelobebi.

amoxsna

parabola y RerZs kveTs (0; 4) wertilSi, amitom c=4.


maSasadame,
y = x 2 + bx + 4.
radgan parabolas wveros y koordinatia _5, b koeficientis mimarT miviRebT Semdeg
gantolebas:
4ac − b 2
= ywvero ,
4a
4 ⋅1 ⋅ 4 − b2
= −5 ,
4 ⋅1
16 − b 2 = −20 ,
b = ±6 .
grafikis mixedviT parabolis wvero meoTxe meoTxedSia. anu misi wveros x koordi-
nati dadebiTia. e.i.
b
− > 0,
2
b < 0.
maSasadame, b koeficienti unda iyos uaryofiTi. amitom
b = −6 .
sabolood miviReT:
b = −6; c = 4.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 5 sm2, xolo misi fuZis
farTobi 4 sm2-is tolia. ipoveT am piramidis moculoba.

44
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

1 1 5
S BCS = Sgv = ⋅ 5 = sm2
4 4 4
vipovoT piramidis SM apoTema
BC ⋅ SM
= S BCS
2
5 5
2⋅ 2⋅
2 S BCD 5
SM = = 4= 4= sm
BC 4 2 4
AB 2
cxadia, rom MO = = = 1 sm.
2 2
piramidis SO simaRle iqneba
2
⎛5⎞ 3
H = SO = SM 2 − OM 2 = ⎜ ⎟ − 12 = sm.
⎝4⎠ 4
maSin, mocemuli piramidis moculoba iqneba
1 1 3
VADCBS = Sf ⋅ H = ⋅ 4 ⋅ = 1 sm3.
3 3 4

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

mocemulia ABCD kvadrati, romlis gverdis sigrZe 10 sm-is


tolia. N wertili kvadratis AD gverdis Suawertilia. AC
da BN monakveTebi erTmaneTs M wertilSi kveTen. risi tolia
AMN samkuTxedis farTobi?

amoxsna

radgan AMN da BMC samkuTxedebis kuTxeebi tolia, amitom es samkuTxedebi msgavsia.


BM BC 2
= = = 2.
MN AN 1

45
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
S AMN 1
= .
S ABN 3
gavigoT S ABN .
1 1
S ABN = S ABCD = ⋅ 102 = 25 sm2.
4 4
maSin,
1 25 1
S AMN = 25 ⋅ = = 8 sm2.
3 3 3

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

a da b urTierTmartivi naturaluri ricxvebia. ipoveT naturaluri ricxvebisgan Sed-


genili yvela iseTi ( x; y ) wyvili, romelTaTvisac WeSmaritia ax + by = 4ab toloba.

SegaxsenebT, rom a da b naturalur ricxvebs ewodeba urTierTmartivi, Tu maTi


udidesi saerTo gamyofi 1-is tolia.

amoxsna

y cvladi gamovsaxoT x cvladis saSualebiT


by = 4ab − ax ,
4ab − ax
y= ,
b
4ab ax
y= − ,
b b
a
y = 4a −
x.
b
radgan a da b urTierTmartivi ricxvebia, cxadia, rom x unda iyofodes b -ze. ana-
logiurad miviRebT, rom y unda iyofodes a -ze. SemoviRoT Semdegi saxis aRniSv-
nebi:
x y
≡ m; ≡ n.
b a
Tavdapirveli gantoleba gavyoT ab namravlze
ax by 4ab
+ = ,
ab ab ab

46
MmaTematika 2005 II varianti
____________________________________________________________________
x y
+ = 4.
b a
aRniSvnebis CasmiT miviRebT:
m+n=4
sul SesaZlebelia 3 SemTxveva:
1) m = 3; n = 1; 2) m = 2; n = 2; 3) m = 1; n = 3.
Sesabamisad gveqneba:
x
1) = 3 ⇒ x = 3b;
b
y
= 1 ⇒ y = a;
a
x
2) = 2 ⇒ x = 2b;
a
y
= 2 ⇒ y = 2a;
a
x
3) = 1 ⇒ x = b;
b
y
= 3 ⇒ y = 3a.
a

47
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

k ricxvis 5-ze gayofisas miRebuli naSTi 2-is tolia. ra naSTi miiReba 4k-s 5-ze
gayofis Sedegad?

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 4

amoxsna

k ricxvis 4-jer gadidebis Sedegad miRebuli 4 k ricxvis 5-ze gayofisas miRebuli


naSTi 4-jer gizrdeba.
k 4k
naSTi 2 naSTi: 2 ⋅ 4 = 8
naSTi 8-dan 5-ze gayofisas arasrul ganayofs daemateba 1 da naSTi iqneba 3.
8:5=1 (naSTi 3).
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

moswavlem gakveTilebis momzadeba daiwyo saRamos eqvsis naxevarze da daamTavra ima-


ve saRamos rvis TxuTmet wuTze. sul ramdeni saaTi umecadinia moswavles im dRes?

a) 0,5 b) 1,25 g) 1,3 d) 1,5 e) 1,75

amoxsna

mecadineobis xangrZlivoba aris


19 sT 15 wT – 17 sT 30 wT = 1, 75 sT.
e.i. swori pasuxia (e)

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

aziis zedapiris farTobi 45 milioni kvadratuli kilometria, rac dedamiwis xme-


leTis zedapiris farTobis 30%-s Seadgens. ramdeni milioni kvadratuli kilo-
metria xmeleTis zedapiris farTobi?

a) 50 b) 100 g) 150 d) 200 e) 250

48
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

xmeleTis zedapiris farTobi aRvniSnoT x-iT. amocanis pirobis Tanaxmad


x ⋅ 30% = 45 mln.m 2 ,
x ⋅ 0, 3 = 45 ,
45 450
x= = = 150 ,
0, 3 3
x = 150 mln.m 2 .
e.i. swori pasuxia (g)

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

rombis diagonali amave rombis gverdis tolia. ipoveT rom-


bis maxvili kuTxis sidide.

a) 300 b) 400 g) 450 d) 500 e) 600

amoxsna

mocemulia, rom AB = AD = BD e.i. samkuTxedi tolgverdaa, amitom ∠A = 600 .


e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABCD kvadratSi E da F wertilebi Sesabamisad AB da BC


gverdebis Suawertilebia. risi tolia BEF samkuTxedisa da
ADCFE xuTkuTxedis farTobebis Sefardeba S BEF S ADCFE ?

a) 1/10 b) 1/7 g) 1/6 d) 1/4 e) 1/2

amoxsna

a
FB = EB = ;
2
a a

2 2 a2
S EFB = = .
2 8

49
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
xuTkuTxedis farTobi iqneba
a2 7 2
S ADCEF = S ABCD − S EFB = a2 − = a .
8 8
maSin, miviRebT
a2
S BEF 1
= 82 = .
S ADCEF 7a 7
8
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

skolaSi vaJebis raodenobis Sefardeba gogonebis raodenobasTan


aris 4:5. ramdeni gradusis toli unda aviRoT diagramaze α -Ti
aRniSnuli kuTxis sidide (ix. naxazi), rom mocemuli Tanafardoba
wriul diagramaze sworad warmovadginoT?

a) 90 b) 120 g) 150 d) 160 e) 210

amoxsna

α = 4 x; β = 5 x .
maTi jami 360 gradusis tolia
4 x + 5 x = 3600 ,
9x = 3600 ,
x = 400 ;
α = 4 ⋅ x = 4 ⋅ 400 = 1600 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

gafuWebuli onkanidan wyali ise mowveTavs, rom yovel naxevar saaTSi naxevar lit-
riani WurWeli ivseba. ramdeni litri wyali daiRvreba mTeli dRe-Ramis ganmavlo-
baSi, Tu onkans ar SeakeTeben?

a) 10 b) 16 g) 20 d) 24 e) 30

50
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

erT saaTSi daiRvreba 1 l. wyali. dRe-Ramis ganmavlobaSi daiRvreba 24 l. wyali.


e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

sul ramdeni sxvadasxva amonaxsni aqvs x 2 − 4 x = 0 gantolebas?

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna

gantoleba warmovadginoT Semdegi saxiT


2
x −4 x = 0,

x ( x − 4) = 0 ;

x =0, x −4 =0,
x=0 . x = ±4 .
maSasadame, mocemul gantolebas gaaCnia sami amonaxseni. e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

mocemulia wrewiri, romlis centria O wertili, xolo radiusis


sigrZea 6 sm. A da B wertilebi am wrewirze mdebareoben. im
wriuli setoris farTobi, romelic SemosazRvrulia AB didi
rkaliT da OA da OB radiusebiT, 33 π sm2-is tolia. ipoveT AOB
maxvili kuTxis sidide.

a) 150 b) 300 g) 400 d) 450 e) 600

amoxsna

3600 − α
Sseqt = 0
⋅ π r 2 = 33π ,
360
3600 − α 2
⋅ r = 33 ,
3600

51
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
3600 − α 33
= 2,
3600 6
3600 − α 33
= ,
3600 36
α = 300 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati. risi tolia cilindris


simaRle, Tu misi fuZis radiusia 4 sm2?

a) 4 sm b) 6 sm g) 8 sm d) 10 sm e) 12 sm

amoxsna

fuZis diametri _ d = 2 ⋅ 4 = 8 sm . radgan RerZuli kveTa kvadratia, amitom cilin-


dris simaRle fuZis diametris toli iqneba H = d = 8 . e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

mocemulia, rom 1 ≤ a ≤ 3 da 2 ≤ b ≤ 4 . ra umciresi mniSvneloba SeiZleba miiRos


a / b Sefardebam?

a) 1/4 b) 1/3 g) 1/2 d) 2/3 e) 2

amoxsna

⎛a⎞ amin 1
⎜ ⎟ = = .
⎝ b ⎠ min bmax 4
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

risi tolia x, Tu 30 x = 3 ⋅ x da x > 0 ?

a) 3 b) 5 g) 10 d) 30 e) 50

52
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

gantolebis orive mxare avaxarisxoT kvadratSi


30 x = 3 x2 ,
30 x − 3 x2 = 0 ,
3 x(10 − x) = 0 ,
x = 0 ; 10 − x = 0 ⇒ x = 10 .
radgan x > 0 , amitom x ≠ 0 . maSasadame. am gantolebis amonaxsenia x = 10 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

sakoordinato sibrtyeze mocemulia OPQS kvadrati, romlis


farTobi 25-is tolia. am kvadratis OP da OS gverdebi
sakoordinato RerZebze Zevs. romelia Q wveros Sesabamisi
koordinatTa wyvili?

a) (1; 1) b) (1; 5 ) g) ( 5; 5) d) (1; 25 ) e) ( 25; 5)

amoxsna

OP = OC = PQ = QS = 25 = 5 sm
Q wveros koordinatTa wyvilia (5;5). e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABC samkuTxedSi (ix. naxazi) AB = BC = 10 sm da AC=12 sm.


risi tolia C kuTxis kosinusi?

1 3 4 5
a) b) g) d) e) 1
2 5 5 6

amoxsna

ABC samkuTxedi tolferdaa, amitom


AC
DC = = 6 sm
2

53
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
C kuTxis kosinusi iqneba
OC 6 3
cos c = = = .
BC 10 5
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

or saxls Soris gabmuli Tokis SuaSi naTuraa Camoki-


debuli. Toksa da saxlis kedlebs Soris TiToeuli
kuTxe 60 gradusia. risi tolia Tokis sigrZe, Tu sax-
lebi erTmaneTisgan 12 metriTaa daSorebuli?

a) 3 3 b) 6 g) 8 3 d) 10 e) 12 3

amoxsna
AD 6
AC + BC = 2AC = 2 ⋅ 0
=2⋅ = 8 3 sm .
cos 30 3
2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

risi tolia 27 ⋅ 39 ⋅ 5 da 32 ⋅ 54 ricxvebis udidesi saerTo gamyofi?

a) 6 b) 15 g) 18 d) 45 e) 75

amoxsna

maTi saerTo gamyofebia: 32 da 5. amitom maTi udidesi saerTo gamyofi iqneba

32 ⋅ 5 = 45 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

log 0,5 ( x + 2) ≤ 1 utolobis amonaxsnTa simravlea

a) [ −2; ∞ ) b) [ −1,5; ∞ ) g) [ −∞; 1,5 ) d) [ −1,5; − 2 ) e) [ −∞; 3)

54
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

am funqciis gansazRvris area x+2>0. fuZe 1-ze naklebia, amitom


x + 2 ≥ 0, 5 .
miviReT utolobaTa sistema

⎧x + 2 > 0 ⎧ x > −2
⎨ ⇒⎨ ⇒ x ≥ −1 ,5 .
⎩ x + 2 ≥ 0 ,5 ⎩ x ≥ −1 ,5
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

π
risi tolia sin α + cos 2α + sin 3α , Tu α = ?
6

a) _1 b) 0 g) 1 d) 2 e) 3

amoxsna
π π π
sin α + cos 2α + sin 3α = sin
+ cos(2 ⋅ ) + sin(3 ⋅ ) =
6 6 6
π π π 1 1
= sin + cos + sin = + + 1 = 2 .
6 3 2 2 2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

naxazze gamosaxulia ori koncentruli wrewiri radiusebiT r da R.


gamuqebuli rgolis farTobi mcire wris farTobis tolia. maSin
r/R=

1 2 1 2 2
a) b) g) d) e)
4 4 2 3 2

amoxsna

gamuqebuli rgolis farTobi udris


rg
Sgam = πR2 − πr 2 = π( R2 − r 2 )

55
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amocanis pirobis Tanaxmad
wr
Smcire = Sgam
rg
;

πr 2 = π( R2 − r 2 ) ,
r 2 = R2 − r 2 ,
2r 2 = R2 ,
2
⎛r⎞ 1
⎜ ⎟ = ,
⎝R⎠ 2
r 2
= .
R 2
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

wesieri oTxkuTxa piramidis simaRle 15 santimetria. risi toli iqneba iseTi mar-
TkuTxa paralelepipedis simaRle, romlis fuZis farTobi da moculoba Sesabamisad
piramidis fuZis farTobisa da moculobis tolia.

a) 3 sm b) 4,5 sm g) 5 sm d) 7,5 sm e) 8 sm

amoxsna

1 1
Vpir = S f ⋅ H = ⋅ S f ⋅ 15
3 3
Vpir = 5 S fpir Vpar = 5 S fpar ⋅ AA

amocanis pirobis Tanaxmad Vpir = Vpar = V da S fpir = S fpar = S . maSasadame,


5 S = AA1 ⋅ S ,
AA1 = 5sm .
e.i. swori pasuxia (g).

56
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

Tu 3x = 12 da 12 y = 81 , maSin xy =

a) 4 b) 6 g) 12 d) 18 e) 27

amoxsna

12-is nacvlad meore tolobaSi CavsvaT 3 x


(3 x ) y = 81 ,
3 xy = 81 ,
xy = 4 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

1; 4; 7; ... ariTmetikuli progresiis meramdene wevria 202?

a) 50 b) 56 g) 60 d) 68 e) 70

amoxsna

mocemuli ariTmetikuli progresiisTvis


a1 = 1, d = 3, an = 202 ;
a1 + d (n − 1) = an .
am mniSvnelobebis CasmiT miviRebT:
1 + 3(n − 1) = 202 ,
3(n − 1) = 201 ,
n − 1 = 67 ,
n = 68.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

b1 ; b2 ; b3 ; ... geometriuli progresiis pirveli xuTi wevris jami 93-is tolia. ipo-
veT am geometriuli progresiis pirveli wevri, Tu misi mniSvneli udris 2-s.

a) 3 b) 4 g) 5 d) e) 7

57
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mocemuli geometriuli progresiisTvis


S5 =93, q =2.
b1 (q5 − 1)
S5 = = 93 ,
q −1
b1 (25 − 1)
= 93 ,
2 −1
b1 ⋅ 31 = 93 , b1 = 3 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

ABC marTkuTxa samkuTxedSi B kuTxe marTia da ∠C = 300 .


BC kaTetze aRebulia D wertili ise, rom ∠CAD = 150 da
BD=2 sm. risi tolia AC hipotenuzis sigrZe?

a) 3 sm b) 4 sm g) 5 2 sm d) 8 sm e) 6 3 sm

amoxsna

ADB kuTxe aris ADC samkuTxedis gare kuTxe amitom, ∠ADB = 150 + 300 = 450 . maSa-
sadame, ADB samkuTxedi tolferdaa
AB = BD = 2sm
AB warmoadgens marTkuTxa samkuTxedSi 300-iani kuTxis mopirdapire kaTets, ro-
melic hipotenuzis naxevris tolia
AC
AB = ,
2
AC = 2 AB = 2 ⋅ 2 = 4sm .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

ABCD marTkuTxedis CD gverdis sigrZe 6 sm-is tolia. am mar-


TkuTxedis BC gverdze aRebulia E wertili ise, rom EC=2 sm.
risi tolia BE monakveTis sigrZe, Tu ADE samkuTxedis farTo-
bia 21 sm2.

a) 2 sm b) 3 sm g) 4 sm d) 5 sm e) 6 sm
58
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

EF ⋅ AD
S AED = = 21 ;
2
EF = DC = 6sm ;
6 ⋅ AD
= 21 ;
2
BC = AD = 7sm .
maSin,
BE = BC − EC = 7 − 2 = 5sm .
BE = 5sm .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

erTma fexburTelma gasul wels fexburTis 50 matCSi miiRo monawileoba. aqedan 20


SexvedraSi mas burTi ar gautania., 15-Si _ mxolod TiTo burTis gatana moaxerxa,
10 TamaSSi _ or-ori burTi gaitana, 5 TamaSSi ki _ sam-sami. ramdeni burTi gah-
qonda saSualod erT TamaSSi am fexburTels?

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 4

amoxsna

sul moTamaSem gaitana


20 ⋅ 0 + 15 ⋅ 1 + 10 ⋅ 2 + 5 ⋅ 3 = 50 burTi.
erT TamaSSi saSualod gatanili burTebis raodenobaa
50 / 50 = 1 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = −2 x 2 + 3x + 2 funqciis zrdadobis Sualedia

a) ( −2; 5] b) ( −∞; 1] g) ( −∞; 3/ 4] d) ( 0; ∞ ] e) (1; ∞ ]

59
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
b
mocemuli funqcia zrdadia ( −∞; − ) SualedSi
2a
b 3 3
− =− = .
2a 2 ⋅ ( −2 ) 4
maSasadame mocemuli funqcia zrdadia
⎛ 3⎞
⎜ −∞; ⎟ .
⎝ 4⎠
SualedSi e.i. swori pasuxia (g)

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

c -s ra mniSvnelobisTvis gaivlis y = c / x + 5 funqciis grafiki sakoordinato sib-


rtyis A(−1; 15) wertilze?

a) _10 b) _5 g) 1 d) 8 e) 10

amoxsna

A wertilis koordinatebma unda daakmayofilos mocemuli funqcia


c
15 = +5.
−1
amoxsniT miviRebT:
c = −10 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________

amocana 29 2 qula

ABCDEF wesieri eqvskuTxedis gverdis sigrZe 10 sm-ia. risi


tolia am eqvskuTxedis AC diagonalis sigrZe?

a) 10 b) 12 g) 10 2 d) 10 3 e) 20

amoxsna

wesieri eqvskuTxedis B kuTxis sididea


1800 (6 − 2)
∠B = = 1200 .
6
60
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
kosinusebis Teoremis gamoyenebiT miviRebT:
AC = AB2 + AC 2 − 2 AB ⋅ AC ⋅ cos 1200 =

1
= 102 + 102 − 2 ⋅ 10 ⋅ 10 ⋅ (− ) = 300 = 10 3 sm .
2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

ABCDA1 B1C1 D1 kubSi E da F wertilebi Sesabamisad kubis AB


da A1 B1 woboebis Suawertilebia. risi tolia DD1 FE mar-
TkuTxedis farTobi, Tu kubis gverdis sigrZe 10 sm-is to-
lia?

a) 50 5 sm2 b) 100 2 sm2 g) 150 sm2


d) 100 3 sm2 e) 200 sm2

amoxsna
AE = EB = 5 sm .
piTagoras Teoremis Tanaxmad

DE = AD2 + AE 2 = 102 + 52 = 5 5 sm .
EFD1 D marTkuTxedis farTobi iqneba

S EFD1 D = DE ⋅ D1 D = 5 5 ⋅ 10 = 50 5 sm2 .
e.i. swori pasuxia (a)

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

ariTmetikuli progresiis pirveli xuTi kent nomriani wevris jami 40-is tolia,
xolo pirveli xuTi luw nomriani wevris jami ki _ 60-is. ipoveT am ariTmetiku-
li progresiis sxvaoba.

amoxsna
a1 + a3 + a5 + a7 + a9 = 40 ;
a2 + a4 + a6 + a8 + a10 = 60 .

61
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
meore tolobas gamovakloT pirveli
(a2 − a1 ) + (a4 − a3 ) + (a6 − a5 ) + (a8 − a7 ) + (a10 − a9 ) = 20 ,
(a2 − a1 ) = (a4 − a3 ) = (a6 − a5 ) = (a8 − a7 ) = (a10 − a9 ) = d ,
d + d + d + d + d = 20 ,
5 d = 20 ,
d =4.

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

amoxseniT gantoleba: log 2 x 2 = ( log 2 x )


2

amoxsna

cxadia, rom x >0


( log )x 2
2 = 2 log2x ,

( log ) − 2 log = 0 ,
x 2
2
x
2

log ⋅ ( log − 2 ) = 0 ,
x
2
x
2

log2x = 0 ⇒ x = 20 ⇒ x = 1 ;
log2x − 2 = 0 ⇒ log2x = 2 ⇒ x = 22 ⇒ x = 4.

____________________________________________________________________

amocana 33 3 qula

kvadrati dayofilia toli farTobebis mqone sam marTkuTxedad


(ix. naxazi). kvadratis gverdis sigrZe 12 sm-ia. risi tolia
naxazze gamuqebuli marTkuTxedis perimetri?

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad


S1 = S2 = S3 ;
S1 + S2 + S3 = S = 144sm2 .
sadac, S aris kvadratis farTobi. marTkuTxedis farTobi iqneba

62
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
144
S 1 = S2 = S3 = = 48sm2 .
3
12
radgan MN = 2 FN amitom MF = FN = = 6sm .
2
S3 = AM ⋅ MF = 48 ,
AM ⋅ 6 = 48 ,
AM = 8sm .
AMFE marTkuTxedis perimetri tolia
PAMFE = 2( AM + MF ) = 2(8 + 6) = 28sm .

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

x
ipoveT y = funqciis gansazRvris are.
2x − 1

amoxsna
x
≥0
2x − 1
miRebuli utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT

am utolobis amonaxsni iqneba


1
x ∈ [ −∞; 0 ) ∪ ( ; + ∞)
2

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABCD kvadratis BC gverdi E da F wertilebiT sam tol nawiladaa


dayofili. K wertili AE da DF wrfeebis gadakveTis wertilia.
risi tolia AKD samkuTxedis farTobi, Tu kvadratis gverdis
sigrZe 6 sm-ia.

amoxsna
BC 6
BE = EF = FC = = = 2 sm .
3 3

63
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
6 ⋅2
S ABE = S FCD = = 6 sm2 .
2
S AEFD = Skv − S ABE = 62 − 2 ⋅ 6 = 36 − 12 = 24 sm2 .
EKF da AKD samkuTxedebi msgavsia
2 2
S AKD ⎛ AD ⎞ ⎛ 6 ⎞
=⎜ ⎟ = ⎜ ⎟ = 9sm .
2

S EKF ⎝ EF ⎠ ⎝ 2 ⎠
S AEFD + S EKF 24 + S EKF
= 9⇒ = 9 ⇒ S EKF = 3 sm2 .
S EKF S EKF
AKD samkuTxedis farTobi iqneba
S AKD = S AEFD + S EKF = 24 + 3 = 27 sm2 .

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

oqrosa da vercxlis ori Senadnobidan pirvelSi oqros da vercxlis wonaTa Se-


fardebaa 1:3, xolo meoreSi _ 2:1. ramdeni grami pirveli da ramdeni grami meore
Senadnobis SereviT miiReba 30 grami axali Senadnobi, romelSic oqrosa da ver-
cxlis wona erTmaneTis tolia?

amoxsna

pirveli Senadnobi meore Senadnobi


oqro − xg ⎫⎪ 2 yg ⎫⎪
⎬ 4 xg ⎬ 3 yg
vercxli − 3 xg ⎪⎭ yg ⎪⎭
vTqvaT, pirveli Senadnobis saWiro raodenobaa mg , xolo meoris _ ng
m + n = 30
am SenadnobebSi oqros raodenoba iqneba
m 2
+ n.
4 3
xolo vercxlis ki –
3m n
+ .
4 3
amocanis pirobis Tanaxmad es raodenobebi tolia
3m n m 2
+ = + n,
4 3 4 3
3m m 2n n
− = − ,
4 4 3 3
64
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
m n
= .
2 3
miviReT gantolebaTa sistema
⎧m + n = 30
⎪ ⎧m + n = 30 2 ⎧2m + 2 n = 60
⎨m n ⇒⎨ ⇒⎨ ⇒
=
⎪⎩ 2 3 ⎩3 m = 2 n 1 ⎩3 m = 2 n

⎧m = 12
⎧2 m + 3 m = 60 ⎪ ⎧m = 12g
⇒⎨ ⇒⎨ 3 ⇒ ⎨
⎩3 m = 2 n ⎪⎩n = 2 ⋅ 12 ⎩n = 18g

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

naxazze gamosaxulia ori parabola, romlebic wveroebiT exeba er-


TmaneTs. es parabolebi moicema y = 2 x 2 + 4 x + c da y = x 2 + bx + 2
gantolebiT. risi tolia b da c koeficientebis mniSvnelobebi?

amoxsna

y = 2 x2 + 4 x + 2 funqciis grafiki ufro axlos iqneba y RerZTan, vidre


y = x2 + bx + 2 funqciis grafiki. radgan a1 = 2 da a2 = 1 . mocemuli parabolebis
wveros koordinatebi erTmaneTis tolia.
b 4
− =− ⇒b=2;
2 2 ⋅2
4 ⋅ 2 ⋅ c − 4 2 4 ⋅ 2 − 22
= ⇒ c=3.
4 ⋅2 4

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

konusis RerZuli kveTa marTkuTxa samkuTxedia, romlis


farTobi 9-is tolia. ipoveT konusis gverdiTi zedapiris
farTobi.

amoxsna

ASB samkuTxedisTvis gvaqvs


l2
= 9 ⇒= 3 2sm .
2
65
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
ASB marTkuTxa samkuTxedi tolferdaa, amitom,
2 r 2 = l 2 ⇒ 2 r 2 = 18 ⇒ r 2 = 9 ⇒ r = 3 sm .
konusis gverdiTi zedapiris farTobi iqneba
Sgv = π rl = π ⋅ 3 ⋅ 3 2 = 9 2π sm 2 .

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ra umciresi farTobi SeiZleba hqondes iseT marTkuTxa samkuTxeds, romlis hipote-


nuzaze daSvebuli simaRle 4 sm-is tolia?

amoxsna

4( x + y )
S ABC = = 2( x + y ) ;
2
16
BD2 = AD ⋅ DC ⇒ xy = 16 ⇒ y = ,
x
maSin miviRebT:
⎛ 16 ⎞
S ABC = 2 ⎜ x + ⎟ .
⎝ x⎠
miRebuli gamosaxuleba umcires mniSvnelobas Rebulobs, maSin roca x = 4
16
S min = 2(4 + ) ⇒ S min = 16 sm2 .
4

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

or moswavles unda amoexsna erTi da igive ax 2 + bx + c = 0 kvadratuli gantoleba x


cvladis mimarT. pirvel moswavles daaviwyda a koeficientis gadawera. man mocemu-
li gantolebis nacvlad uSecdomod amoxsna x 2 + bx + c = 0 gantoleba da miiRo fes-
vebi 1 da 10. meore moswavlem arasworad gadawera sawyisi gantolebis b koeficien-
ti. amis Semdeg manac uSecdomod amoxsna gadawerili gantoleba da miiRo fesvebi
2/3 da 5. risi toli iyo Tavdapirveli gantolebis fesvebi?

66
MmaTematika 2005 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

x2 + bx + c = 0 gantolebis monaxsnebia x1 = 1; x2 = 10. vietis Teoremis gamoyenebiT


miviRebT:
⎧ x1 + x2 = −b ⎧−b = 11 ⎧b = −11
⎨ ⇒⎨ ⇒⎨
⎩ x1 ⋅ x2 = c ⎩c = 10 ⎩c = 10
Tavdapirveli gantoleba miiRebs Semdeg saxes
ax2 − 11 x + 10 = 0 .
meore moswavlis mier amoxsnili gantolebis saxea
ax2 + b1 x + c = 0 ⇒ ax2 + b1 x + 10 = 0 .
am gantolebisTvis, vietis Teoremis gamoyenebiT SegviZlia davweroT
10 10 2
= x1 x2 ⇒ = ⋅5 ⇒ a = 3 .
a a 3
Tavdapirveli gantolebis saxe yofila
11 ± 121 − 120 11 ± 1 5
3 x2 − 11 x + 10 = 0 ⇒ x = ⇒x= ⇒ x1 = 2; x2 = .
6 6 3

67
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

romelia umciresi samniSna ricxvi, romelic 6-ze iyofa?

a) 100 b) 101 g) 102 d) 105 e) 108

amoxsna

aseTi ricxvia 102. es ricxvi luwia da iyofa 3-ze, radgan misi cifrTa jami
1+0+2=3 iyofa 3-ze.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

2
⎛ 1⎞
⎜2 ⎟ =
⎝ 2⎠

a) 2,5 b)3,25 g) 4,5 d) 5,75 e) 6,25

amoxsna
2 2
⎛ 1 ⎞ ⎛ 5 ⎞ 25
⎜2 ⎟ = ⎜ ⎟ = = 6, 25 .
⎝ 2⎠ ⎝2⎠ 4
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

dRes sofelSi 450 macxovrebelia, xolo erTi wlis win am sofelSi 500 kaci cxov-
robda. ramdeni procentiT Semcirda soflis mcxovrebTa raodenoba am erTi wlis
ganmavlobaSi?

a) 2 b) 5 g) 10 d) 15 e) 20

amoxsna

soflis mcxovrebTa raodenoba Semcirda 500_450=50 kaciT, romlis Sesabamisi


50
procentuli raodenobaa ⋅ 100% = 10% .
500
e.i. swori pasuxia (g).

68
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

l1 , l2 da l3 wrfeebi erT sibrtyeSi mdebareobs da erT wer-


tilSi ikveTeba. amasTan l1 da l2 wrfeebi urTierTmarTobulia.
risi tolia naxazze α -Ti da β -Ti aRniSnuli kuTxeebis si-
dideTa jami?

a) 600 b) 700 g) 900 d) 1200 e) 1800

amoxsna

cxadia, rom α + β = 900


e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ujredebian furcelze gamosaxulia samkuTxedi, romlis


wveroebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix. naxazi). risi
tolia am samkuTxedis farTobi, Tu TiToeuli ujra war-
moadgens kvadrats, romlis gverdis sigrZea 1 sm?

a) 4 sm2 b) 6 sm2 g) 8 sm2


d) 10 sm2 e) 12 sm2

amoxsna

am samkuTxedis fuZe aris 3 sm, xolo simRle – 4 sm, maSin misi farTobi iqneba
3 ⋅4
S= = 6sm2 .
2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

kedlis saaTi yovel 4 saaTSi 5 wuTiT CamorCeba. ramdeni saaTiT CamorCeba kedlis
saaTi erTi dRe-Ramis ganmavlobaSi?

a) 0,2 b) 0,5 g) 1 d) 1,5 e) 2

69
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

dRe-Ramis ganmavlobaSi saaTi CamorCeba


24
⋅ 5 = 30 wT-iT=0,5 sT-iT.
4
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

2
samxedro razmis nawili yaraulSi imyofeba, danarCeni 30 jariskaci ki isvenebs.
5
sul ramdeni jariskaci yofila am razmSi?

a) 20 b) 30 g) 50 d) 70 e) 100

amoxsna

30 jariskacis Sesabamisi nawili aris


2 3
1− = .
5 5
maSin, am razmSi iqneba
3 5
30 : = 30 ⋅ = 50 jariskaci.
5 3
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

ramdenia iseTi mTeli ricxvi, romelTa moduli 4-ze naklebia?

a) 1 b) 3 g) 4 d) 7 e) 9

amoxsna

aseTi ricxvebia:
−3, −3 = 3 < 4 ; −2, −2 = 2 < 4 ; −1, −1 = 1 < 4 ;
0, 0 = 0 < 4 ; 1, 1 = 1 < 4 ; 2, 2 =2<4;
3, 3 =3 <4.
maSasadame, aseT ricxvTa rodenobaa 7.
e.i. swori pasuxia (d).

70
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

wrewiris AB diametri 5 sm-ia, xolo BC qorda 3 sm-is tolia. ras


udris am wrewiris AC qordis sigrZe?

3
a) 3 sm b) 2 sm g) 4 sm d) 7 sm e) 5 2 sm
5

amoxsna

SevaerToT C da A wertilebi. C kuTxe marTia, radgan igi warmoadgens diametrze


dayrdnobil Caxazul kuTxes. piTagoras Teoremis Tanaxmad gvaqvs:
AC = AB2 − BC 2 = 52 − 32 = 4 sm .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

auzs marTkuTxa paralelepipeds for-


ma aqvs, romlis sigrZea 30 m da si-
gane _ 10 m. auzSi Caasxes 450 m3 mo-
culobis wyali. risi toli iqneba
auzSi wylis siRrme?

a) 1 m b) 1,2 m g) 1,5 m d) 1,8 m e) 2 m

amoxsna

gamoviTvaloT wylis moculobis Sesabamisi siRrme


30 ⋅ 10 ⋅ h = 450 ,
h = 1, 5 m .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

m da n naturaluri ricxvebis udidesi saerTo gamyofia q, sadac q>1. maSin m-is da


n-is umciresi saerTo jeradi iqneba

mn n m n+m
a) b) g) d) e) m − n
q q q q2

71
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

m da n ricxvebis saerTo jeradi iqneba mn ricxvi. maTi saerTo gamyofia q .


amitom ricxvi unda gavyoT q –ze da miviRebT m da n ricxvebis umcires saerTo
mn
jerads. maSasadame, maTi umciresi saerTo jeradia .
q
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

mocemulia, rom 0<a<1. rogori TandimdevrobiT unda Caiweros gamosaxulebebi: a,


3
a da a, rom maTi mniSvnelobebi zrdis mixedviT iyos dalagebuli?

3 3 3 3 3
a) a, a, a b) a, a, a g) a , a, a, d) a, a, a e) a, a, a,

amoxsna

radgan 0 < a < 1 amitom umciresi ricxvi iqneba a , xolo udidesi _ 3


a . zrdis
mixedviT dalagebuli mimdevroba iqneba
a, a , 3 a .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

OPQR paralelogramis O wvero koordinatTa saTaves emT-


xveva, xolo P da R wveroebis koordinatebi naxazzea miTi-
Tebuli. risi tolia paralelogramis Q wveros Sesabamisi
koordinatTa wyvili?

a) (1; 5 ) b) ( 2; 4 ) g) ( 3; 4 )
d) ( 4; 3) e) ( 5; 3)

amoxsna

Q da P wertilebis ordinatebi tolia


X Q = YP = 3 .
OP monakveTis sigrZea 4sm. PQ monakveTis sigrZec iqneba 4sm. Q wertilis abscisa
iqneba
72
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
X Q = X p + PQ = 1 + 4 = 5 sm .
maSasadame Q wveros Sesabamisi koordinatTa wyvilia (5;3)
e.i. swori pasuxi (e).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABCD trapeciis BC mcire fuZe 3 sm-ia. B wve-


rodan gavlebulia CD ferdis paraleluri wrfe,
romelic AD fuZes kveTs M wertilSi. miRebuli
ABM samkuTxedis perimetria 14 sm. risi tolia
ABCD trapeciis perimetri?

a) 20 sm b) 22 sm g) 24 sm d) 26 sm e) 28 sm

amoxsna

mocemuli trapeciis perimetria


PABCD = a + 4 + b + c + 4 = a + b + c + 8 =
= PABM + 8 = 14 + 8 = 22 sm .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

marTkuTxedis formis furceli iseTnairad gadakeces,


rom warmoqmnili kuTxeebidan erT-erTi kuTxis sidide,
romelic naxazze β –Tia aRniSnuli, 300-is tlia. risi
tolia α kuTxis sidide?

a) 600 b) 700 g) 750 d) 800 e) 900

amoxsna

2α + β = 1800 ⇒ 2α = 1500 ⇒ α = 750 .


e.i. swori pasuxia (g).
73
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

3x 3
ramdenjer gaizrdeba gamosaxulebis mniSvneloba, Tu x -isa da y -is mniSvnelo-
y
bebs 2-jer gavzrdiT?

a) 2-jer b) 3-jer g) 4-jer d) 6-jer e) 8-jer

amoxsna

3 x3 3(2 x)3 3 ⋅ 8 x3 3 x3
= =4 .
y 2y 2y y
maSasadame, mocemuli gamosaxulebis mniSvneloba gaizrdeba 4-jer.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

⎛1⎞
log 2 ⎜ ⎟ =
⎝ 16 ⎠

a) _4 b) _2 g) 0 d) 1 e) 2

amoxsna
⎛ 1 ⎞
log2 ⎜ ⎟ = log2 2 −4 = −4 .
⎝ 16 ⎠
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

ipoveT a parametris yvela is mniSvneloba, romelTaTvisac 2sin x = a + 1 gantolebas


gaaCnia amonaxsni.

a) ( −∞; − 3] b) [ −5; 0] g) [ −2; 2] d) [ −3; 1] e) [1; + ∞ )

amoxsna
2 sin x = a + 1 ,
a +1
sin x = .
2
74
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
funqciis mniSvnelobebi moTavsebulia [−1; 1] intervalSi. maSasdame,
a +1
−1 ≤ ≤1,
2
−2 ≤ a + 1 ≤ 2 ,
−3 ≤ a ≤ 1 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

ABC samkuTxedi marTkuTxaa, ∠C = 900 G wertili


ABC samkuTxedis medianebis gadakveTis wertilia.
risi tolia AB hipotenuzis sigrZe, Tu CG=6 sm?

a) 6 sm b) 9 sm g) 12 sm d) 18 sm e) 24 sm

amoxsna

2
CG monakveTi warmodgens CD medianis nawils
3
3 3
CD = CG ⋅
= 6 ⋅ = 9 sm .
2 2
CD mediana hipotenuzis naxevris tolia
AB = 2CD = 2 ⋅ 9 = 18 sm .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

marTkuTxa paralelepipedis fuZis gverdebis sigrZeebia


3 sm da 4 sm. xolo misi simaRlea 5 sm. risi tolia im
kuTxis sidide, romelsac paralelepipedis diagonali
adgens fuZis sibrtyesTan?

a) 300 b) 400 g) 450 d) 500 e) 600

amoxsna

AC = AB2 + BC 2 = 32 + 42 = 5sm .
maSasadame ΔAC1 C tolferdaa. amitom ∠C1 AC = 450 , e.i. swori pasuxia (g).

75
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

Tu 2 x = a , maSin 22 x + 2 x+1 + 1 =

a) a 2 − 1 ( a + 1) ( a − 1) e) −2a 2 − 1
2 2
b) g) d) 2a

amoxsna

22 x + 2 x +1 + 1 = 22 x + 2 ⋅ 2 x + 1 = (2 x + 1)2 = (a + 1)2 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ariTmetikuli progresiis pirveli n wevris jami moicema S n = 3n 2 − 2n formuliT.


risi tolia am progresiis sxvaoba?

a) 4 b) 5 g) 6 d) 8 e) 10

amoxsna

n = 1, S1 = a1 = 3 ⋅ 12 − 2 ⋅ 1 = 1 ;
n = 2, S2 = a1 + a2 = 3 ⋅ 22 − 2 ⋅ 2 = 8 ; a1 + a2 = 8 ; 1 + a2 = 8 ; a2 = 7 .
ariTmetikuli progresiis sxvaoba iqneba
d = a2 − a1 = 7 − 1 = 6 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

b1 ; b2 ; b3 ;... geometriuli progresiis mniSvneli 3-is tolia. ipoveT c1 ; c2 ; c3 ;... geo-


metriuli progresiis mniSvneli, Tu cn = 5bn2 yoeli n ≥ 1 –Tvis.

a) 3 b) 6 g) 8 d) 9 e) 12

amoxsna
n = 1, c1 = 5b12 ;
n = 2 , c2 = 5b22 .

76
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
2
c2 5b22 b22 ⎛ b2 ⎞
qc = = 2 = 2 = ⎜ ⎟ = qb2 = 32 = 9 .
c1 5b1 b1 ⎝ b1 ⎠
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

ABC samkuTxedis BC gverdi E, F da G wertilebiT oTx


tol nawiladaa dayofili, D wertili ki _ AB gverdis
Suawertilia. risi tolia DEF samkuTxedis farTobi, Tu
ABC samkuTxedis farTobia 48 sm2?

a) 4 sm2 b) 6 sm2 g) 8 sm2 d) 12 sm2 e) 16 sm2

amoxsna
2 x ⋅ 4 y ⋅ sin α
S ABC = = 4 xy sin α = 48 ⇒ xy sin α = 12 ;
2
x ⋅2 y x⋅ y
S EDF = S BDF − S BDE = sin α − sin α =
2 2
1 1
= xy sin α = ⋅ 12 = 6 sm2 .
2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

ABC samkuTxedis AB gverdis sigrZe 5 sm-ia, C kuTxis gradusuli zoma ki 400-is


tolia. ABC samkuTxedisaTvis mocemulia kidev ori piroba:
I. BC=5 sm;
II. B kuTxis biseqtrisa AC gverdis marTobulia.
imisaTvis, rom gamovTvaloT B kuTxis gradusuli zoma

a) sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris sakmarisi;


b) sakmarisia II piroba, I piroba ki ar aris sakmarisi;
g) sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke;
d) sakmarisia orive piroba cal-calke;
e) orive piroba erTad ar aris sakmarisi. saWiroa damatebiTi pirobebi.

77
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

I pirobis mixedviT _ II pirobis mixedviT _


ABC samkuTxedi tolferdaa, amitom BD biseqtrisa marTobicaa, amitom ABC
∠B = 1800 − 400 ⋅ 2 = 1000 samkuTxedi tolferdaa, ∠B = 1000 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

Sejibrebaze spotsmenis gamosvlas 10 msaji afasebda. zogma msajma misi gamosvla


umaRlesi 6 quliT Seafasa, xolo zogierTma ki _ 5 quliT. ramdenma msajma Seafasa
sportsmenis gamosvla 6 quliT, Tu mis mier miRebuli qulebis saSualo ariTme-
tikuli 5,2-is toli aRmoCnda.

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna

vTqvaT, sportsmenis gamosvla 6 quliT Seafasa x msajma, maSin sportsmenis gamos-


vla 5 quliT Seufasebia ( 10 − x ) msajs.
saerTo qulebis raodenoba iqneba
6 x + 5(10 − x) = 6 x − 5 x + 50 = ( x + 50) .
xolo, maTi saSualo aroTmetikuli
x + 50
= 5, 2 ,
10
x + 50 = 52 , x = 2 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula
−1
risi tolia y = 2 x
2
funqciis umciresi mniSvneloba?

a) 0 b) 1/2 g) 1 d) 3/2 e) 2

78
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

es funqcia umcires mniSvnelobas Rebulobs maSin, roca x2 = 0


1
Ymin = 20−1 = 2 −1 = .
2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

y = sin kx formuliT mocemuli funqciis grafi-


ki abscisTa RerZs kveTs − π 2 , 0 da π 2 wer-
tilebSi da gadis wertilze (rogorc es na-
xazzea naCvenebi). ipoveT c-s mniSvneloba.

a) 1/2 b) 3/3 g) 2/2 d) 3/2 e) 3/4

amoxsna
π π
sin(− k) = 0 ⇒ − k = −π ⇒ k = 2;
2 2
π π
sin( k ) = 0 ⇒ k = π ; k = 2.
2 2
B wertilisTvis gveqneba
π π
sin(k ) = c ⇒ c = sin(2 ⋅ ) ⇒
8 8
π 2
⇒ c = sin ⇒c= .
4 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

D wertilidan wrewirisadmi gavlebulia ori mxebi, rom-


lebic wrewirs B da C wertilebSi exeba. A wertili am
wrewirze mdebareobs da ∠BAC = 550 risi tolia naxazze
α -Ti aRniSnuli BDC kuTxis sidide?

a) 500 b) 600 g) 700 d) 800 e) 900

79
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
(
CXB = 550 ⋅ 2 = 1100 ;
( (
CAB = 3600 − CXB = 3600 − 1100 = 2500 ;
( (
CAB − CXB 2500 − 1100
α= = = 700 .
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

ABCDA1 B1C1 D1 kubis moculobaa 60 m3. M wertili CC1


wibos Suawertilia. risi tolia MBCD piramidis mocu-
loba?

a) 5 m3 b) 6 m3 g) 10 m3
d) 15 m3 e) 20 m3

amoxsna

S DBC ⋅ MC 1 S ADBC CC1


VMBCD = = ⋅ ⋅ =
3 3 2 2
1 1 1
= ⋅ S ADBC ⋅ CC1 = S ADBC ⋅ CC1 =
3 4 12
1 1
= Vkub. = ⋅ 60 = 5 m 3 .
12 12
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

a1 ; a2 ; a3 ;... ariTmetikuli progresiis pirveli 10 wevris jami 15-is tolia, pirveli


15 wevris jami ki 10-is. ipoveT am progresiis sxvaoba.

amoxsna

⎧ 2 a1 + 9d
⋅ 10 = 15
⎧ S10 = 15 ⎪⎪ 2
⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩ S15 = 10 ⎪ 2 a1 + 14 d ⋅ 15 = 10
⎪⎩ 2

80
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
⎧2 a1 + 9d = 3 ⎧2 a1 + 9d = 3 3
⇒⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩3( a1 + 7 d ) = 2 ⎩3 a1 + 21 d = 2 −2
⎧6 a1 + 27 d = 9 1
⇒⎨ ⇒ −15 d = 5 ⇒ d = − .
⎩−6 a1 − 42 d = −4 3

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

amoxseniT gantileba: 2 5 − x = x − 2

amoxsna

cxadia, rom 5 − x ≥ 0 ⇒ x ≤ 5 da x − 2 ≥ 0 ⇒ x ≥ 2. gantolebis, orive mxare avaxaris-


xoT kvadratSi
(2 5 − x )2 = ( x − 2)2 ,
4(5 − x) = x2 − 4 x + 4 ,
x2 − 4 x + 4 = 4(5 − x) ,
x2 − 4 x + 4 = 20 − 4 x ,
x2 = 16 ,
x = ±4 .
radgan 2 ≤ x ≤ 5 amitom am gantolebis fesvi iqneba x = 4 .

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

kvadratis ori wvero wrewirze Zevs, danarCeni ori ki _ am


wrewiris diametrze. risi tolia am kvadratis gverdis sig-
rZe, Tu wrewiris radiusia 5 sm?

amoxsna

piTagoras Teoremis Tanaxmad


x2
x +
2
= 25 ,
4
5 x2
= 25 , x2 = 20 ,
4
x = 2 5 sm.

81
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: log 2 ( x + 1) ≤ log 2 ( 2 − x ) .

amoxsna

cxadia,
⎧x + 1 > 0 ⎧ x > −1
⎨ ⇒⎨ ⇒ −1 < x < 2 .
⎩2 − x > 0 ⎩ x < 2
radgan logariTmis fuZe 1-ze metia
x+1 ≤2− x ,
2x ≤ 1 ,
1
x≤ .
2

⎛ 1⎤
e.i. x ∈ ⎜ −1; ⎥ .
⎝ 2⎦

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABC samkuTxedis BM simaRlea 6 sm, AN simaRle ki


_ 9 sm. am simaRleebs Soris kuTxis sididea 600
(ix. naxazi). risi tolia ABC samkuTxedis farTobi?

amoxsna

∠NAC = 300 ⇒ ∠ACN = 600 .


NC = x maSin, AC = 2 x .
piTagoras Teoremis Tanaxmad
(2 x)2 − x2 = 92 ,
3 x2 = 92 , x2 = 27 ,
x = 3 3 sm .
A C = 2 x = 2 ⋅ 3 3 = 6 3 sm ;
AC ⋅ BM 6 3 ⋅ 6
S ABC = = = 18 3 sm2 .
2 2

82
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

dietologs surs A da B saxis sakvebis erTmaneTTan SereviT moamzados specialuri


dieturi sakvebi, romelic sxva nivTierebebTan erTad 120 gram proteins da 17 gram
cxims unda Seicavdes. A da B sakvebSi proteinis da cximis Semcveloba mocemulia
qvemoT moyvanil cxrilSi. ramdeni grami A saxis da ramdeni grami B saxis sakvebi
unda aiRos dietologma, rom dasaxul mizans miaRwios?

sakvebi proteini (%) cximi (%)


A 30 1
B 20 5

amoxsna

vTqvaT, A saxis sakvebia xg , xolo B saxis _ yg . amocanis pirobidan gamomdinare Seg-


viZlia davweroT Semdegi gantolebaTa sistema

⎧30% x + 20% y = 120 ⎧0, 3 x + 0, 2 y = 120


⎨ ⇒⎨
⎩1% x + 5% y = 17 ⎩0, 01 x + 0, 05 y = 17
⎧3 x + 2 y = 1200 ⎧3 x + 2 y = 1200
⇒⎨ ⇒⎨
⎩1 x + 5 y = 1700 ⎩−3 x − 15 y = −5100
______________________
2 y − 15 y = −3900 ⇒ −13 y = −3900 ⇒ y = 300 g.
x = 1700 − 5 y = 1700 − 5 ⋅ 300 = 200
x = 200 g.
maSasadame, sabolood miviRebT
x = 200 g.; y = 300 g.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

naxazze gamosaxulia y = x 2 + ( q + 1) x − 3 da y = − x 2 + px + q funqci-


ebis grafikebi, romelTa erTmaneTTan gadakveTis wertilebi sako-
ordinato RerZebze mdebareobs. risi tolia p da q koeficientebis
mniSvnelobebi?

83
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

y RerZTan gadakveTis wertilisTvis gvaqvs:


x = 0 , y = 02 + (q + 1) ⋅ 0 − 3 ⇒ y = −3 ;
x = 0 , y = −02 + p ⋅ 0 + q ⇒ q = −3 .
maSasadame,
⎪⎧ y = x + (−3 + 1) x − 3
2


⎪⎩ y = − x + px − 3
2

⎪⎧ y = x − 2 x − 3
2


⎪⎩ y = − x + px − 3
2

x RerZTan gadakveTis wertilisTvis gvaqvs


x2 − 2 x − 3 = 0 , x = 1 ± 2 ,
x1 = −1; x2 = 3 .
x2 = 3 CavsvaT meore funqciaSi
−32 + p ⋅ 3 − 3 = 0 ,
3 p = 12 , p = 4 .
e.i. sabolood miviRebT
q = −3; p = 4 .

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 72 m2. am piramidis gverdi-


Ti waxnagebi fuZis sibrtyisadmi daxrilia 600-iT. risi tolia piramidis moculoba?

amoxsna

84
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
DC ⋅ DE
Sgv = 4 ⋅ = 2 DC ⋅ DE = 2 ah = 72 ;
2
2 ah = 72 ⇒ ah = 36 .
marTkuTxa SOE samkuTxedSi gvqvs
a h
= ⇒ a=h,
2 2
maSin,
ah = 36 ⇒ a2 = h2 = 36 ⇒ a = h = 6 m ,
6
oe = = 3m ;
2
a 6
H= ⋅ tg 600 = ⋅ 3 = 3 3 m .
2 2
piramidis moculoba iqneba
1 1 1
V = S3 ⋅ H = ⋅ a2 H = ⋅ 36 ⋅ 3 3 = 36 3 sm 3 .
3 3 3

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ABC marTkuTxa samkuTxedis AC hipotenuzis D wertilidan


AB da BC kaTetebze daSvebulia marTobebi, romlebic am
kaTetebs Sesabamisad E da F wertilebSi kveTs. rogor un-
da avirCioT D wertili hipotenuzaze ise, rom Sesabamisi
manZili E da F wertilebs Soris iyos umciresi?

amoxsna

EBFD figura marTkuTxedia. misi diagonalebi tolia _ BD=EF. maSasadame, BD da EF


monakveTebis umciresi mniSvnelobebic toli iqneba.
BD monakveTis sigrZe umciresia maSin, roca D wertili warmoadgens B wertilidan
hipotenuzisadmi daSvebuli simaRlis fuZes. am SemTxvevaSi EF monakveTis sigrZec
iqneba umciresi.
e.i. D wertili unda iyos AC hipotenuzaze daSvebuli simaRlis fuZe.

85
MmaTematika 2005 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

⎧⎪ax + 4 y = − x,
a parametris ra mniSvnelobebisaTvis akmayofilebs ⎨ sistemis ( x; y )
⎪⎩( a + 1) x − 3 y = 3
amonaxsni x − y < 1 utolobas?

amoxsna

sistemis pirveli gantoleba gavamravloT 3-ze, xolo meore gantoleba – 4-ze


⎧ ax + 4 y = − x 3 ⎧3 ax + 12 y = −3 x
⎨ ⇒⎨
⎩( a + 1 ) x − 3 y = 3 4 ⎩4(a + 1) x − 12 y = 12
am gantolebebis SekrebiT miviRebT
3 ax + 4(a + 1) x = 12 − 3 x ⇒ 3 ax + 4(a + 1) x + 3 x = 12 ⇒
12
⇒ x(3 a + 4 a + 4 + 3) = 12 ⇒ x7(a + 1) = 12 ⇒ x = , a ≠ −1 .
7(a + 1)
sistemis pirvel gantolebaSi CasmiT miviRebT
− x(a + 1) 12 a+1 3
4 y = − x − ax ⇒ y = ⇒ y=− ⋅ =− .
4 7(a + 1) 4 7
maSin, miviRebT:
12 ⎛ 3⎞
x− y <1 ⇒ −⎜− ⎟ < 1 ⇒
7(a + 1) ⎝ 7 ⎠
12 4 3 2−a
< ⇒ <1 ⇒ <0.
7(a + 1) 7 a+1 a +1

sabolood miviReT:
a ∈ (−∞; − 1) ∪ (2; +∞ ) .

86
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

3
1−
4=
4
−1
3

a) 0,25 b) 0,5 g) 0,75 d) 1 e) 1,25

amoxsna

3 4 −3 1
1−
4 = 4 = 4 = 1 ⋅ 3 = 3 = 0, 75 .
4 4 −3 1 4 4
−1
3 3 3
e. i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

Tu 2 x − y = 4 , maSin 6 x − 3 y =

a) 4 b) 6 g) 8 d) 12 e) 16

amoxsna

frCxilebs gareT gavitanoT 3.


6 x − 3 y = 3(2 x − y ) = 3 ⋅ 4 = 12 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

mxatvars 5 m sigrZis da 4 m siganis marTkuTxedis formis kedeli unda moexata. man


3
moxata kedlis nawili. ramdeni kvadratuli metri darCa mxatvars mosaxati?
4

a) 2 b) 5 g) 7 d) 10 e) 16

87
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

3 1
mocemuli kedlis farTobi 4 ⋅ 5 = 20m2 –is tolia. mxatvars mosaxati darCa 1 − =
4 4
1
nawili, anu 20 ⋅ = 5 m2 .
4
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

l1 , l2 da l3 wrfeebi erT sibrtyeSi mdebareobs da erT wertilSi


ikveTeba. naxazze miTiTebuli zomebis mixedviT ipoveT α -Ti aR-
niSnuli kuTxis sidide.

a) 600 b) 650 g) 750 d) 850 e) 900

amoxsna

α + 400 + 550 = 1800 ,


α = 850 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ujredebian furcelze gamosaxulia rombi, romlis


wveroebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix. naxazi). risi
tolia am rombis farTobi, Tu TiToeuli ujra warmo-
adgens kvadrats, romlis gverdis sigrZea 1 sm?

a) 8 sm2 b) 10 sm2 g) 12 sm2 d) 14 sm2 e) 16 sm2

amoxsna

rombis farTobi gamovTvaloT diagonalebis saSualebiT


1 1
S= d1 d2 = ⋅ 6 ⋅ 4 = 12 sm 2 .
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

88
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

planeta plutoni Tavisi RerZis garSemo 5 bruns akeTebs dedamiwis 32 dRe-Ramis


ganmavlobaSi. ramdenjer Semobrundeba plutoni Tavisi RerZis garSemo dedamiwis 64
wlis ganmavlobaSi? (CaTvaleT, rom dedamiwis erTi weliwadi saSualod 365,25
dRisgan Sedgeba).

a) 365 b) 1024,5 g) 2048 d) 3600 e) 3652,5

amoxsna

32
plutoni 1 bruns gaakeTebs dReSi. 64 wlis ganmavlobaSi ki _
5
64 ⋅ 365, 25 64 ⋅ 365, 25
= = 3652, 5 .
32 6, 4
5
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

5 naZvis xis dargvis Semdeg baRSi naZvis xeebis raodenoba 20%-dan 25%-mde gaizar-
da. ramdeni xe iyo darguli baRSi Tavdapirveld?

a) 25 b) 50 g) 75 d) 85 e) 150

amoxsna

vTqvaT naZvis xeebis Tavdapirveli raodenoba iyo x. maSin maTi saboloo raodenoba
iqneba – ( x + 5 ). SevadginoT gantoleba
( x + 5) ⋅ 25% − x ⋅ 20% = 5 ,
25 20
( x + 5) ⋅ − x⋅ =5,
100 100
x+5 x
− =5,
4 5
5( x + 5) − 4 x = 100 ,
x = 75 .
e.i. swori pasuxia (g).

89
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

2 x − 5 = 5 − 2 x gantolebis amonaxsnTa simravle aris:

a) [0; ∞ ) b) ( −∞; 2, 5 ] g) [2, 5; 5 ) d) {5} e) ( 5; ∞ )

amoxsna
2 x − 5 = 5 − 2 x ⇒ 5 − 2 x = ± (2 x − 5) ;
5 − 2 x = + (2 x − 5) , 5 − 2 x = −(2 x − 5) ,
4 x = 10 , 5=5,
x = 2, 5 . x ∈ R.
ricxvis moduli arauaryofiTi ricxvia, amitom 5 − 2 x ≥ 0 ⇒ x ≤ 2, 5 . maSasadame,
x ∈ (−∞; 2, 5] .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

ABC samkuTxedi wrewirSia Caxazuli. BC gverdi am wrewiris


diametria. risi tolia naxazze α –Ti aRniSnuli kuTxis gra-
dusuli zoma, Tu BC=2AC?

a) 250 b) 300 g) 400 d) 450 e) 600

amoxsna

∠A = 900 e.i. samkuTxedi BAC marTkuTxaa. misi BC hipotenuza orjer metia α


kuTxis mopirdapire kaTetze. maSasadame, α = 300 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

Wiqas cilindris forma aqvs, romlis fuZis diametria 10 sm, xolo misi simaRle
16 sm-is tolia. Wiqis moculobis ra nawili Seivseba wyliT, Tu masSi 400 sm3
wyals Caasxamen?

1 2 1 1 1
a) b) g) d) e)
2π 3π 4 π 2

90
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
VWiq. = π R2 H = π ⋅ 52 ⋅ 16 = 400π sm3 .

Vwy = 400 sm3 .


Sevsebuli Wiqis nawili iqneba
Vwy 400 1
= = .
VWiq 400π π
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

a da b mTeli ricxvebis 6-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTebi Sesabamisad 4-is da


5-is tolia. maSin ab ricxvis 6-ze gayofisas miRebuli naSTi iqneba:

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 4

amoxsna

naSTiani gayofis formulis gamoyenebiT gvaqvs


a = 6m + 4 ; b = 6n + 5 ;
ab = (6 m + 4)(6n + 5) = 36 mn + 24 n + 30m + 20 ;
ab
= 6mn (naSTi0) + 4 n (naSTi0) + 5 m (naSTi0) + 3 (naSTi2) .
6
maSasadame, ab ricxvis 6-ze gayofisas miRebuli naSTia 2.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

3 +1 3 −1
+ =
3 −1 3 +1

a) 3 b) 2 g) 3 d) 2 3 e) 4

amoxsna

3 +1 3 − 1 ( 3 + 1 ) 2 + ( 3 − 1 )2
+ = =
3 −1 3 +1 ( 3 − 1)( 3 + 1)

91
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________

3 +2 3 +1 +3 −2 3 +1 8
= = =4.
3 −1 2
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

ABC samkuTxedis AC da BC gverdebi Sesabami-


sad abscisTa da ordinatTa RerZebis parale-
luria. A da B wertilebis koordinatebi naxaz-
zea miTiTebuli. risi tolia C wertilis or-
dinatTa RerZis mimarT simetriuli wertilis
Sesabamisi koordinatTa wyvili?

a) (_1; 8) b) (9; _8) g) (_5; 8)


d) (9; 1) e) (_9; 1)

amoxsna

xc = xB = 9,
yc = y A = 1 ;
C (9; 1) .
am wertilis ordinatTa RerZis mimarT simetriuli wertilis koordinatTa wyvili
iqneba C1 (−9; 1)
e.i. swori pasuxi (e).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABCD marTkuTxedi dayofilia oTx marTkuTxe-


dad ise, rogorc es naxazzea naCvenebi. zeda
marcxena marTkuTxedis perimetria 8 sm, qveda
marjvena marTkuTxedis perimetri ki _ 12 sm.
risi tolia ABCD marTkuTxedis perimetri?

a) 8 sm b) 12 sm g) 16 sm d) 20 sm e) 24 sm

92
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
2( x + y ) = 8 ;
2( z + k ) = 12 .
mocemuli tolobebi SevkriboT
2( x + y + z + k ) = 8 + 12 ,
2(( x + z ) + ( y + k )) = 20 ,
2( AD + DC ) = 20 ,
PABCD = 20 sm .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

risi tolia wesier xuTkuTxedSi erTi wverodan gavlebul or


diagonals Soris kuTxis sidide?

a) 180 b) 360 g) 720 d) 1080 e) 1800

amoxsna

wesieri xuTkuTxedis TiToeuli kuTxea


1800 (n − 2) 1800 (5 − 2)
= = 1080 ,
n 5
2 x = 1800 − 1080 ⇒ 2 x = 720 ,
2 x + y = 1080 ,
720 + y = 1080 ⇒ y = 1080 − 720 ⇒ y = 360 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

f ( x ) = x2 + px + q funqciisaTvis mocemulia ori piroba:


I. f (1) = −2 II. q > 0
x2 + px + q = 0 gantolebis fesvebis raodenobis dasadgenad

a) sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris sakmarisi;


b) sakmarisia II piroba, I piroba ki ar aris sakmarisi;
93
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
g) sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke;
d) sakmarisia orive piroba cal-calke;
e) orive piroba erTad ar aris sakmarisi. saWiroa damatebiTi pirobebi.

amoxsna

I x = 1, f (1) = 12 + p ⋅ 1 + q = −2 ⇒ p + q = −3 ;
D = p 2 − 4 q = ( − q − 3 )2 − 4 q = q 2 + 2 q + 9 > 0 .
e.i. es piroba sakmarisia
II q > 0 D = p2 − 4 q piroba araa sakmarisi.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

log3 x2 + log3 x4 = 12 gantolebis amonaxsnTa simravlea:

a) {9; − 9} b) {3} g) {5; − 9} d) {9} e) {10; − 10}

amoxsna

log3 x2 + log3 x4 = 12 ,
log3 ( x2 ⋅ x4 ) = 12 ,
log3 x6 = 12 ⇒ x6 = 312 ,

x = ± 6 312 ,
x = ±9 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

2 cos α − sin α
risi tolia , Tu tgα = 3
2 sin α − cos α

a) _0,4 b) _0,2 g) 0 d) 0,2 e) 0,5

94
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

wiladis mricxveli da mniSvneli gavyoT cos α -ze ( cos α ≠ 0 ) .


cosα sin α
2 −
2cosα − sin α cosα cos α = 2 − tgα =
=
2 sin α − cosα 2 sin α − cosα 2tgα −1
cos α cosα
2 −3 −1 1
= = = − = −0, 2.
2 ⋅3 − 1 5 5
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

ABCD marTkuTxedSi CD gverdze aRebulia E wertili


ise, rom DE=2 sm, CE=8 sm da ∠AEB = 900 . risi
tolia am marTkuTxedis AD gverdis sigrZe?

a) 1 sm b) 2 sm g) 4 sm d) 6 sm e) 8 sm

amoxsna

E wverodan AB gverdisadmi davuSvaT simaRle. EF monakveTi warmodgens marTi


kuTxis wverodan hipotenuzisadmi daSvebul simRles
EF 2 = AF ⋅ FB = 2 ⋅ 8 = 16 .
EF = 4 sm.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

naxazze gamosaxulia marTkuTxa paralelepipedis formis


kolofis Slili (zeda fuZis gareSe). naxazze miTiTebuli
zomebis mixedviT ipoveT kolofis moculoba.

a) 50 sm3 b) 60 sm3 g) 100 sm3


d) 120 sm3 e) 240 sm3

95
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

davadginoT kolofis zomebi:


fuZis sigrZe _ 12sm;
fuZis sigane – 5 sm;
20 − 12
kolofis simaRle – = 4 sm .
2
kolofis moculoba iqneba
Vkol = Sf ⋅ H = (12 ⋅ 5) ⋅ 4 = 240 sm3 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

risi tolia x, Tu 4 x = 2 x−3 ?

a) _6 b) _3 g) _1 d) 0 e) 3

amoxsna
4 x = 2 x −3 ,
2 2 x = 2 x −3 ,
2x = x − 3 ,
x = −3 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

a, b, 0, 1, 1, 2, 3, 5,... mimdevrobis nebismieri wevri, mesamedan dawyebuli, misi wina ori


wevris jamis tolia. risi tolia a ?

a) _2 b) _1 g) 0 d) 1 e) 2

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad


⎧0 = a + b ⎧ a + 1 = 0 ⎧ a = −1
⎨ ⇒⎨ ⇒⎨
⎩1 = b + 0 ⎩b = 1 ⎩b = 1
e.i. swori pasuxia (b).

96
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

b1 ; b2 ; b3 ;... geometriuli progresiis mniSvneli tolia 3-is. risi tolia am geomet-


riuli progresiis meSvide wevri b7 , Tu b7 + b9 = 70 ?

a) 7 b) 10 g) 14 d) 20 e) 35

amoxsna
b7 + b7 ⋅ q2 = 70 , b7 (1 + q2 ) = 70 ,
70 70 70
b7 = = = =7.
1+q 2
1+3 2
10
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

mocemulia AB da CD paraleluri monakveTebi. E wertili AD da


BC monakveTebis gadakveTis wertilia. risi tolia ABE da CDE
samkuTxedebis farTobebis Sefardeba, Tu AB:CD=1:3?

1 1 2 1 4
a) b) g) d) e)
9 6 9 3 9

amoxsna

ABC da DCE samkuTxedebi msgavsia, amitom


2 2
S ABE ⎛ AB ⎞ ⎛ 1 ⎞ 1
=⎜ ⎟ =⎜ ⎟ = .
S DCE ⎝ CD ⎠ ⎝ 3 ⎠ 9
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

mdinaris sxvadasxva mxares mdebare A da B weetilebs Soris


manZilis povnis mizniT gazomes BC, BE da EF onakveTebis
sigrZeebi. am monakveTebis sigrZeebia BC=4 m, BE=3 m da EF=5 m.
BC da EF monakveTebi paraleluria. risi tolia manZili A da B
wertilebs Sors?

a) 6 m b) 8 m g) 9 m d) 10 m e) 12 m

97
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

ABC da AEF samkuTxedebi msgavsia


AE EF
= ,
AB BC
AB + BE 5
= ,
AB 4
BE 5
1+ = ,
AB 4
BE 1
= ,
AB 4
AB = 4 BE ,
AB = 4 ⋅ 3 = 12 m .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

klasis moswavleTa saSualo asakia 16 weli. risi toli iqneba am moswavleebis sa-
Sualo asaki erTi wlis Semdeg?

a) 15 weli b) 16 weli g) 16,5 weli


d) 17 weli e) SeuZlebelia amis gansazRvra

amoxsna

vTqvaT, klasSi n moswavlea. maSin maTi asakTa jami iqneba 16n . erTi wlis Semdeg
17 n
asakTa jami iqneba 16 n + n = 17 n , xolo saSualo asaki = 17 weli.
n
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

risi tolia [_2; 1] Sualedze gansazRvruli y = 2 x2 + 3 funqciis mniSvnelobaTa


simravle?

a) {11} b) [0; 3 ] g) [3; 5 ] d) [5; 11 ] e) [3; 11 ]

98
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

x = −2, y = 2(−2)2 + 3 = 11;


x = 1, y = 2(−1)2 + 3 = 5.
funqciis minimaluri mniSvnelobaa ymin = 3 . am mniSvnelobas is Rebulobs, roca
x = 0 , romelic ekuTvnis mocemul Sualeds.
maSasadame, [−2; 1] Sualedze funqciis mniSvnelobaTa simravlea [3; 11 ] .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

suraTze mocemulia y = f ( x) funqciis grafiki.


qvemoT CamoTvlil intervalTagan romels ekuTvnis
f ( x ) = 5 gantolebis amonaxsni?

a) ( 2; 3 ) b) ( −1; 2 ) g) ( −3; − 1 )
d) [ −5; − 3 ] e) ( −6; − 5 )

amoxsna

naxazidan Cans, rom


f (−6) > 5; f (−5) < 5 .
maSasadame,
f (−5) < f ( x) < f (−6) ,
−6 < x < −5 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

A, B da C wertilebi wrewirze Zevs. AB monakveTi wrewiris


diametria. ∠BAC = 600 . risi tolia AC qordiT Semosaz-
Rvruli wris mcire segmentis farTobi, Tu wrewiris radiusi
6 sm-ia?

3 3
a) 2 3 − π b) 6π − 20 g) d) 2π − 6 e) 6π − 9 3
π
99
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

ACO samkuTxedi tolgverdaa AO = OC = AC = 6 sm .

600 r2 3 π 3
Ssegm = Sseqt − S ΔACO = 0
⋅ π r 2
− = r2 ( − )=
360 4 6 4
π 3
= 36( − ) = 6π − 9 3 sm 2 .
6 4
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

SABCD wesieri oTxkuTxa piramidis moculobaa 60 m3. K


wertili SC wibos Suawertilia. risi tolia KBCD pira-
midis moculoba?

a) 9 m3 b) 15 m3 g) 18 m3 d) 25 m3 e) 35 m3

amoxsna

1 1 H 1 1 1 1
VKBCD = S ΔBCD ⋅ h = S ΔBCD ⋅ = ⋅ ⋅ S ABCD ⋅ H = VSABCD = ⋅ 60 = 15 sm 3 .
3 3 2 4 3 4 4
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

a1 ; a2 ; a3 ;... ariTmetikuli progresiis pirveli n wevris saSualo ariTmetikuli


tolia 100-is. ipoveT am progresiis pirveli wevri, Tu an = 150 .

amoxsna

pirveli n – wevris saSualo ariTmetikulis gamosaxulebas aqvs Semdegi saxe:


a1 + a2
⋅n
Sn 2 a + an
= = 1 = 100 ,
n n 2
a1 + an = 200 ,
a1 = 200 − 150 ,

100
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
a1 = 200 − 150 ,
a1 = 50 .

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

ipoveT a parametris mniSvneloba, Tu x2 − 2 x − a = 0 gantolebis fesvebs Soris manZi-


li 4-is tolia.

amoxsna

⎧ x1 + x2 = 2
+⎨
⎩ x2 − x1 = 4
2 x2 = 6 ⇒ x2 = 3;
x1 = 2 − 3 ⇒ x1 = −1.
vietis Teoremis Tanaxmad
x1 ⋅ x2 = − a ,
− a = ( −1 ) ⋅ 3 ,
a =3.

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

ABC samkuTxedis B kuTxis biseqtrisa AB gverdi-


sadmi gavlebuli medianis marTobulia. ipoveT AB da
BC gverdebis sigrZeebi, Tu AC gverdis sigrZea 10 sm,
xolo samkuTxedis perimetri 31 sm-is tolia.

amoxsna

BCE samkuTxedi tolferdaa _ BC = BE


y
x= ⇒ y = 2x .
2
maSin, miviRebT
x + 2 x = 21 ⇒ x = 7 sm ,
y = 2 x = 2 ⋅ 7 = 14 sm .

101
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: 21 + x − 21 − x < 3.

amoxsna
21 + x − 21 − x < 3 ,
2
2 ⋅ 2x − <3, 2x ≡ t > 0
2x
2
2t − <3,
t
2t 2 − 2 < 3 t ,
2t 2 − 3 t − 2 < 0 ,
1
t1 = 2; t2 = − ;
2
1
2(t − 2)(t + ) < 0 ,
2
(t − 2)(2t + 1) < 0 ,
es utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT gaviTvaliswinoT, rom t > 0

0<t <2.
CavsvaT aRniSvna
0 < 2x < 2 ⇒ x < 1 .
maSasadame, x ∈ (−∞; 1) .

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABCD trapeciis BC da AD fuZeebis sigrZeebi Sesa-


bamisad 4 sm da 5 sm-ia. am trapeciis BD diagonali
misi fuZeebis marTobulia. O wertili trapeciis
diagonalebis gadakveTis wertilia. risi tolia
AOB samkuTxedis farTobi, Tu BD=6 sm-s?

amoxsna

AD ⋅ BD 8 ⋅ 6
S ΔABD = = = 24 sm2 .
2 2
102
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
AOD da BOC samkuTxedebi msgavsia
OD 8
= ,
OB 4
x
= 2 ⇒ 2(6 − x) = x ⇒ x = 4 sm ;
6−x
8 ⋅4
S ΔAOD = = 16 sm 2 .
2
maSin, miviRebT:
S ΔAOB = S ΔABD − S ΔAOD = 24 − 16 = 8 sm 2 .

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

orma mTibavma 5 saaTis muSaobis Semdeg mTeli mindvris naxevari gaTiba. meore dRes
erTma mTibavma imuSava 4 saaTi, xolo meorem _ 1 saaTi, ris Semdegac gasaTibi darCa
mindvris 20%. ra xnis ganmavlobaSi gaTibavda mindors TiToeuli mTibavi cal-calke?

amoxsna

vTqvaT, pirveli mTibavi mindors gaTibavda x sT-Si, xolo meore mTibavi _ y sT-Si.
5 5
5 saaTSi pirveli gaTibavda mindvris nawils, xolo meore – nawils. am nawi-
x y
1
lebis jami -is tolia.
2
5 5 1
+ = .
x y 2
4 1
pirveli mTibavi 4 sT-Si gaTibavda nawils, xolo meore mTibavi 1 sT-Si – na-
x y
3
wils. meore dRes gaiTiba mindvris 100% − 50% − 20% = 30% , anu nawili
10
4 1 3
+ = .
x y 10
miviReT gantolebaTa sistema

⎧5 5 1 ⎧5 5 1
⎪x + y = 2 1 ⎪x + y = 2
⎪ ⎪
⎨ ⇒ +⎨
⎪ 4 + 1 = 3 −5 ⎪− 20 − 5 = − 3
⎪⎩ x y 10 ⎪⎩ x y 2

5 20 1 3
− = −
x x 2 2

103
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
15
− = −1 ⇒ x = 15 sT .
x
x -is miRebuli mniSvneloba CavsvaT sistemis pirvel gantolebaSi
5 5 1 5 1 1 5 1
+ = ⇒ = − ⇒ = ⇒ y = 30 sT.
15 y 2 y 2 3 y 6

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

cnobilia, rom ABC samkuTxedis Sesaxeb gamoTqmuli sami Semdegi winadadebidan:


1) ABC samkuTxedi marTkuTxaa,
2) ABC samkuTxedi tolferdaa,
3) ABC samkuTxedSi erTi kuTxe 45 gradusis tolia,
mxolod oria WeSmariti.
ipoveT am samkuTxedis kuTxeebi.

amoxsna

WeSmariti iqneba me-2 da me-3 debulebebi


x + x = 1800 − 450 ,
2 x = 1350 ,
x = 67, 50 ;
∠A = ∠C = 67, 50 ;

∠B = 1800 − 1350 = 450.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

y = x2 + px + q formuliT mocemuli funqciis grafikis y


RerZTan gadakveTis wertilis ordinatia 3. garda amisa,
parabolis (mocemuli kvadratuli funqciis grafikis)
wvero pirvel meoTxedSia (ix. naxazi). gamoTvaleT p da
q koeficientebi, Tu cnobilia, rom y = ( 2 p − 3 ) + q − 4
wrfe parabolas exeba.

104
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

x = 0, y = 3. maSasadame,
02 + p ⋅ 0 + q = 3 ⇒ q = 3 .
maSin, mocemuli funqciebi miiReben Semdeg saxes:
y = x2 + px + 3 ;
y = (2 p − 3) x + 3 − 4 ⇒ y = (2 p − 3) x − 1 .
Sexebis wertilSi funqciaTa mniSvnelobebi erTmaneTis tolia
x 2 + px + 3 = ( 2 p − 3) x − 1 ⇒

⇒ x 2 + px + 3 = 2 px − 3 x − 1 ⇒
⇒ x2 + (3 − p ) x + 4 = 0 .

mocemul wrfes da kvadratul funqcias aqvT mxolod erTi Sexebis wertili. maSa-
sadame, miRebuli kvadratuli funqciis diskriminanti nulis toli unda iyos. Sev-
niSnoT, rom wrfivi funqcia aris klebadi _ misi sakuTxo koeficienti uaryofiTia.
am ori pirobis gaTvaliswinebiT miviRebT
⎧( 3 − p )2 = 16
⎧⎪ D = ( 3 − p )2 − 4 ⋅ 4 = 0 ⎪
⎨ ⇒ ⎨ 3 ⇒
⎩⎪2 p − 3 < 0 ⎪p <
⎩ 2

⎧3 − p = ± 4 ⎧ p1 = −1; p2 = 7
⎪ ⎪
⇒ ⎨ 3 ⇒ ⎨ 3 ⇒ p = −1.
⎪⎩ p < 2 ⎪p <
⎩ 2
e.i. sabolood miviReT: q = 3 ; p = −1 .

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

marTkuTxa paralelepipedis formis WurWeli


wyliT aris savse. paralelepipedis simaRle 25
sm-ia, xolo fuZe warmoadgens kvadrats, rom-
lis gverdi 15 sm-is tolia. wylis moculobis
ra nawili gadaiRvreba WurWlidan, Tu mas ga-
davxriT fuZis erT-erTi wibos mimarT ise, rom fuZis sibrtyem horizontaluri
sibrtyisadmi 300-iani kuTxe Seadginos (rogorc es naxazzea naCvenebi)?

105
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

paralelepipedis gadaxris Sedegad gadaRvrili wylis moculoba naxazze mocemuli


sxeulis moculobis toli iqneba.

naxazze mocemuli figuris moculoba Sesabamisi marTkuTxa paralelepipedis mocu-


lobis naxevris tolia.
ABC samkuTxedidan AB kaTeti gamovTvaloT BC kaTetis saSualebiT
AB = BCtg 300
3
AB = 15 ⋅ = 5 3 sm.
3
maSin, mocemuli sxeulis moculoba iqneba
1
VgadaRvr = AB ⋅ BD ⋅ BC =
2
1
= ⋅ 5 3 ⋅ 15 ⋅ 15 sm3.
2
gadauxreli paralelepipedis moculobaa (wylis mTliani moculoba)
V = 15 ⋅ 15 ⋅ 25 sm3.
gadaRvrili wylis nawili iqneba
1
VgadaRvr 5 3 ⋅ 15 ⋅ 15
3
=2 = .
V 25 ⋅ 15 ⋅ 15 10

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

A da B qalaqebs Soris manZili 100 km-ia. B qalaqidan A


qalaqis mimarTulebiT, AB wrfis gaswvriv, 20 km/sT siC-
qariT motociklisti gaemgzavra. imave dros, A qalaqidan
AB wrfis marTobuli mimarTulebiT 10 km/sT siCqariT
velosipedisti gavida (ix. naxazi). ramdeni saaTis Semdeg
iqneba maT Soris manZili minimaluri?

106
MmaTematika 2005 V varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, maT Soris manZili minimaluri iqneba x sT-is Semdeg. B qalaqidan A qala-
qisaken mimavali velosipedisti gaivlis 20 x km-s, xolo meore velosipedisti –
10 x km-s.
x sT-s Semdeg maT Soris manZili iqneba

CD = (100 − 20 x)2 + (10 x)2 = 500( x2 − 8 x + 20)

Dmin = ( x2 − 8 x + 20) min ,


romlis Sesabamisi parabolis wveros abscisaa
b −8
x=− =− = 4 sT.
2a 2

107
vfstvfnbrf fvj[cyt,bs

2006 otkb
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT udidesi samniSna ricxvi, romelic iyofa 2-zec da 5-zec.

a) 900 b) 982 g) 990 d) 995 e) 999

amoxsna

ricxvi, romelic iyofa 2-zec da 5-zec, unda iyofodes maT namravlze, anu 10-ze.
mocemuli variantebidan aseTi samniSna ricxvia 990.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

risi tolia iseTi wiladebis raodenoba, romelTa mniSvnelia 16, xolo maTi
1 3
mniSvnelobebi -ze metia da -ze naklebi?
2 4

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 6

amoxsna

wiladebi 1/2 da 3/4¾warmovadginoT iseT wiladebad, romelTa mniSvnelia 16:


1 1⋅ 8 8
= = ;
2 2 ⋅ 8 16
3 3 ⋅ 4 12
= = .
4 4 ⋅ 4 16
9 10 11
maSasadame, aseTi wiladebia , , . maTi raodenobaa 3.
16 16 16
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

fiWvi wlis ganmavlobaSi 20%-iT gaizarda da misma simaRlem 1,8 m-s miaRwia. risi
toli iyo fiWvis simaRle wlis dasawyisSi?

a) 1 m b) 1,2 m g) 1,5 m d) 1,6 m e) 1,7 m

109
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

fiWvis 20%-iT gazrdis Sedegad misi simaRle gaxdeba


100%+20%=120%,
120%=1,8 m,
100%=x m.
proporciis Tvisebis Tanaxmad
120 x = 1,8 ⋅ 100 ,
1,8 ⋅ 100
x= = 1,5 m.
120
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ujredebian furcelze gamosaxulia trapecia, romlis wve-


roebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix. naxazi). risi tolia
am trapeciis farTobi, Tu TiToeuli ujra warmoadgens
kvadrats, romlis gverdis sigrZea 1 sm?

a) 10 sm2 b) 12 sm2 g) 14 sm2 d) 16 sm2 e) 18 sm2

amoxsna

mocemuli trapeciisTvis:
mcire fuZe _ b=2 sm;
didi fuZe _ a=4 sm;
simaRle _ h=6 sm.
am trapeciis farTobia
a+b
S= ⋅h,
2
4+2
S= ⋅6,
2
S = 18 sm2.
e.i. swori pasuxia (e).

110
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABCD kvadratis AD gverdze aRebulia E wertili ise, rom


∠CED = 600 . risi tolia naxazze α -Ti aRniSnuli ACE kuT-
xis sidide?

a) 150 b) 200 g) 250 d) 300 e) 350

amoxsna

I xerxi:
∠AEC = 1800 − ∠DEC = 1800 − 600 = 1200 ;
∠CAD = 450.
ACE samkuTxedisTvis gvaqvs:
∠CAD + ∠AEC + α = 1800 ;
450 + 1200 + α = 1800 ;
α = 150.
II xerxi:
∠ECD = 900 − 600 = 300 ;
∠ACD = 450.
ACE samkuTxedisTvis gvaqvs:
α = ∠ACD − ∠ECD = 450 − 300 = 150.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

12 sm3 moculobis brinjaos zodi 108 grams iwonis. ramdens iwonis brinjaos bir-
Tvi, romlis moculoba 25 sm3-ia?

a) 200 g b) 205 g g) 216 g d) 220 g e) 225 g

amoxsna

wona da moculoba pirdapirproporciuli sidideebia, amitom samarTliania Semdegi


proporcia:
12 sm3 _ 108 grami;

111
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
25 sm3 _ x grami.
proporciis Tvisebis Tanaxmad
12 x = 108 ⋅ 25
108 ⋅ 25
x= = 225 grami.
12
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

or qalaqs Soris manZili 44 km-ia, xolo am qalaqebs Soris manZIli rukaze 8,8 sm-
is tolia. rogoria am rukis masStabi?

a) 1:100 000 b) 1:200 000 g) 1:300 000 d) 1:400 000 e) 1:500 000

amoxsna

rukis masStabis gasagebad rukaze qalaqebs Soris manZili unda gavyoT am qalaqebs
Soris manZilze
8,8 sm 8,8 sm 1
= = = 1: 500 000 .
44 km 44 ⋅ 100 000 sm 500 000
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

ra udidesi mniSvneloba SeiZleba miiRos a−b gamosaxulebam, Tu 1 ≤ a ≤ 3 da


4 ≤ b ≤ 6?

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna

a − b gamosaxuleba udides mniSvnelobas miiRebs, maSin, roca ( a − b ) sxvaoba an maq-


simaluria, an minimaluri:
(a − b) max = 3 − 4 = −1; (a − b) min = 1 − 6 = −5 .

112
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
a − b max = −5 = 5 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

ori wrewiri, romelTa radiusebia 10 sm, garedan


exeba erTmaneTs. AB da CD monakveTebi am wrewirebis
saerTo gare mxebebia (ix. naxazi). risi tolia
gamuqebuli figuris farTobi?

a) ( 200π − 300 ) sm2 b) ( 400 − 100π ) sm2 g) 50π sm2 d) 200 sm2 e) 100π sm2

amoxsna

cxadia, rom
Sgamuq = S ABCD − 2 ⋅ Snaxevarwre .
ABCD oTxkuTxedi kvadratia, romlis gverdi 20 sm-ia
Skvadr = 202 = 400 sm2.
naxevarwris farTobia
1 2 π ⋅ 102 100π
Snaxevarwre = π r = = sm2.
2 2 2
gamuqebuli figuris farTobi iqneba
100π
Sgamuq = 400 − 2 ⋅ = (400 − 100π ) sm2.
2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

wesieri eqvskuTxa prizmis gverdiTi waxnagebi aRniSnulia laTi-


nuri asoebiT. naxazze gamosaxulia am prizmis Slili. prizmis
romeli waxnagia C waxnagis paraleluri?

a) F b) A g) D d) B e) E

113
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

C waxnagis paraleluri iqneba F waxnagi. e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

ABC samkuTxedSi ∠A = 570 , ∠B = 630 . qvemoTYCamoTvlili utolobebidan romelia


WeSmariti?

a) AC < AB < BC b) AB < AC < BC g) BC < AB < AC


d) AC < BC < AB e) AB < BC < AC

amoxsna

∠C = 1800 − ( 57 0 + 630 ) =
= 1800 − 1200 = 600

maSasadame, ∠A < ∠C < ∠B, maSin,


BC < AB < AC.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

udidesi mTeli ricxvi, romelic naklebia 5 5 -ze, aris

a) 8 b) 9 g) 10 d) 11 e) 12

amoxsna

mocemuli ricxvi warmovadginoT Semdegi saxiT:


5 5 = 52 ⋅ 5 = 125.
mocemuli ricxvebi warmovadginoT kvadratuli fesvis saxiT. vinaidan, unda vipovoT
udidesi mTeli ricxvi, amitom es gardaqmnebi, cxadia unda daviwyoT udidesi ricxvidan
12 = 144 > 125 ; 11 = 121 < 125 .
maSasadame, udidesi mTeli ricxvi, romelic naklebia 5 5 –ze, aris 11.
e.i. swori pasuxia (d).
114
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

sakoordinato sibrtyeze gamosaxulia A, B da C wertilebi.


A wertilis koordinatebi naxazzea miTiTebuli. B wertili
A-s simetriuli wertilia abscisaTa RerZis mimarT, xolo
BC monakveTi abscisaTa RerZis paraleluria da misi sig-
rZea 7. risi tolia C wertilis Sesabamisi koordinatTa
wyvili?

a) (2; _4) b) (9; _2) g) (_3; 4) d) (4; _2) e) (_2; 4)

amoxsna

B wertilis koordinatebi iqneba (_3; _2).


C wertilis x koordinati iqneba
xC = xB + 7 = −3 + 7 = 4,
xolo y koordinati _
yC = yB = −2.
maSasadame, C wertilis koordinatTa wyvilia
C ( x; y ) = C (4; − 2).
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

sibrtyeSi mdebare A wertili amave sibrtyeSi


mdebare urTierTparaleluri a da b wrfeebis B da C
wertilebTan aris SeerTebuli (ix. naxazi). naxazze
miTiTebuli gradusuli zomebis mixedviT ipoveT
BAC kuTxis sidide.

a) 300 b) 500 g) 600 d) 650 e) 750

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad a || b . amitom,


∠aA = ∠bB = 650 .

115
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
aA kuTxe warmoadgens ADB samkuTxedis gare kuTxes. gare kuTxis Tvisebis Tanaxmad
∠BAC + ∠DBA = ∠aA,
∠BAC = ∠aA − ∠DBA,
∠BAC = 650 − 150 ,
∠BAC = 500.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

ujredebian furcelze, romlis TiToeuli ujra


warmoadgens kvadrats, gamosaxulia samkuTxedebi
(ix. naxazi). suraTze gamosaxuli samkuTxedebidan
romelia ABC samkuTxedis centrulad simetriuli
O centris mimarT?

a) WVT b) PNQ g) ABC


d) EFD e) arc erTi

amoxsna

O wertili CavTvaloT koordinatTa saTaved. ABC samkuTxedis A wveros koordi-


natebia A(1; 2). B wveros koordinatebia B(2; 5), xolo C wveros koordinatebia
C(4; 4).
C wertili D wertilis simetriulia, radgan misi koordinatebia C(_4; _4). A wer-
tilis simetriulia E wertili, romlis koordinatebia E(_1; _2). B wertilis si-
metriulia F wertili, romlis koordinatebia F(_2; 5). maSasadame, ABC samkuTxe-
dis simetriulia EFD samkuTxedi. e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

mocemulia y = kx + b wrfivi funqcia ( k ≠ 0 ) da Semdegi ori piroba:


I. k = −b ;
II. b < 0 .

116
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
imisaTvis rom gavarkvioT, marTkuTxa koordinatTa sistemaSi agebuli am funqciis
grafiki gadakveTs Tu ara abscisaTa RerZis dadebiT nawils, mocemuli pirobebidan
a) sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris sakmarisi;
b) sakmarisia II piroba, I piroba ki ar aris sakmarisi;
g) sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke;
d) sakmarisia orive piroba cal-calke;
e) orive piroba erTad ar aris sakmarisi. saWiroa damatebiTi pirobebi.

amoxsna

y = kx + b funqciis grafiki abscisaTa RerZs gadakveTs ( −b / k ; 0 ) wertilSi.


y = 0, kx + b = 0 ,
x = −b / k .
miRebul gamosaxulebaSi k-s nacvlad CavsvaT k=_b, maSin miviRebT
b
x=−= 1.
−b
maSasadame, am pirobiT (k = −b) y = kx + b funqciis grafiki gadakveTs abscisaTa Rer-
Zis dadebiT nawils (1; 0) wertilSi.
II pirobis safuZvelze (b < 0) SegviZlia davaskvnaT, rom y = kx + b funqciis grafi-
ki gadakveTs ordinatTa RerZs (o; b) wertilSi. es piroba ar iZleva imis saSualebas,
davadginoT gadakveTs Tu ara y = kx + b funqciis grafiki abscisaTa RerZis dadebiT
nawils. maSasadame, daskvnis gamosatanad sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris
sakmarisi. e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

Tu lg 5 = a , maSin lg 250 =

a) 1 + 2a b) 50a g) 1 + a 2 d) 1 − 2a e) 10a

amoxsna

lg 250 = lg(25 ⋅ 10) = lg 25 + lg10 = lg 52 + 1 = 2lg 5 + 1 = 2a + 1.


e.i. swori pasuxia (a).

117
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

4sin150 ⋅ sin 750 =

1 1 1
a) b) g) 1 d) 2 e) 2
4 2 2

amoxsna

4sin150 ⋅ sin 750 = 4sin150 ⋅ sin ( 900 − 150 ) = 4sin150 ⋅ cos150 =


1
= 2 ⋅ 2sin150 ⋅ cos150 = 2sin 300 = 2 ⋅ = 1.
2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

OBCD kvadratis C wvero wrewirze mdebareobs, misi mopir-


dapire O wvero amave wrewiris centrs emTxveva, xolo B wvero
Zevs OE radiusze (ix. naxazi). risi tolia BE monakveTis
sigrZe, Tu kvadratis BD diagonalis sigrZe 4 2 sm-ia?

a) (4 )
2 − 4 sm b) 2 sm g) (4 − 2 ) sm d) 2 2 sm e) 4 sm

amoxsna

BD diagonali OC diagonalis tolia, romelic, Tavis mxriv, warmoadgens wrewiris


radiuss.
R = OC = BD = 4 2 sm.
cxadia, rom
OE = R = 4 2 sm.
kvadratis gverds sigrZea
2OB 2 = BD 2 ,
BD 2
OB 2 = ,
2
BD 4 2
OB = = = 4 sm.
2 2

118
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
BE monakveTis sigrZe iqneba

(
BE = OE − OB = 4 2 − 4 sm. )
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

naxazze gamosaxulia marTkuTxa paralelepipedis Slili,


romlis fuZe kvadratia. naxazze miTiTEbuli zomebis
mixedviT ipoveT am paralelepipedis moculoba.

a) 5 sm3 b) 7 sm3 g) 10 sm3


d) 14 sm3 e) 16 sm3

amoxsna

mocemuli paralelepipedis fuZis gverdis sigrZea


7−5
= 1 sm,
2
maSin mocemuli paralelepipedis moculoba iqneba

V = Sf ⋅ H = 12 ⋅ 5 = 5 sm3.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

Tu 2 x = a, 3x = b da x ≠ 0 , maSin 12 x =
a
a) ab b) a 2b g) b 2 a d) e) a 2b 2
b

amoxsna

12 x warmovadginoT Semdegi saxiT:

12 x = (4 ⋅ 3) x = 4 x ⋅ 3x = ( 22 ) ⋅ 3x = 22 x ⋅ 3x = ( 2 x ) ⋅ 3x = a 2b.
x 2

e.i. swori pasuxia (b).

119
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ipoveT an = 10 − (14, 7 − n ) mimdevrobis udidesi wevris nomeri.


2

a) 10 b) 12 g) 14 d) 15 e) 20

amoxsna

gamosaxuleba udides mniSvnelobas Rebulobs maSin, roca (14,7 − n) 2 gamosaxuleba


umciresia. (14, 7 − n) 2 gamosaxuleba umcires mniSvnelobas Rebulobs maSin, roca n-is
gadaxra 14,7-dan umciresia.
vipovoT mocemuli variantebis Sesabamisi gadaxrebi:
(a) 14,7_10=4,7
(b) 14,7_12=2,7
(g) 14,7_14=0,7
(d) 15_14,7=0,3
(e) 20_14,7=5,3
umciresi gadaxra 0,3-is tolia. Sesabamisi wevris nomeria n =15.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

dadebiT wevrebiani b1 , b2 , b3 ,... geometriuli progresiis mniSvneli 3-is tolia.


2
ipoveT c1 , c2 , c3 ,... geometriuli progresiis mniSvneli, Tu cn = yoveli n ≥ 1 –Tvis.
bn

1 1 2
a) b) g) d) 2 e) 3
2 3 3

amoxsna

davuSvaT, rom:
2
n = 1, c1 = ,
b1
2
n = 2, c2 = .
b2

120
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
b wevrebiani geometriuli progresiis mniSvnelia
b2
qb = = 3.
b1
c wevrebiani geometriuli progresiis mniSvneli iqneba
c2 2 2 b1
qc = = : = =3
c1 b2 b1 b2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

tbis sxvadasxva napirze mdebare A da B punqtebs


Soris manZilis povnis mizniT gazomes manZili M
wertilidan B punqtamde da AMB da ABM kuTxeebi.
ipoveT AB manZili, Tu MB = 2 km, ∠AMB = 450 da
∠ABM = 1050 .

a) 2 2 km b) 3 km g) 2 3 km d) 4 km e) 4,2 km

amoxsna

B wverodan AB gverdze davuSvaT BD simaRle. samkuTxedi BMD tolferda marTkuT-


xaa, radgan
∠AMB = ∠MBD = 450.
maSin,
BD = MB ⋅ sin 450

2
BD = 2 ⋅ = 2 sm.
2
ADB samkuTxedSi BD kaTeti warmoadgens 300-iani kuTxis mopirdapire kaTets, ami-
tom AB hipotenuzis sigrZe BD kaTetis sigrZeze 2-jer meti iqneba

AB = 2 BD,
AB = 2 ⋅ 2 sm
e.i. swori pasuxia (a).

121
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

paralelogramis maxvili kuTxis biseqtrisa paralelogra-


mis gverds yofs 7 da 4 santimetris sigrZis monakveTebad
(ix. naxazi). risi tolia am paralelogramis perimetri?

a) 11 sm b) 18 sm g) 22 sm d) 28 sm e) 36 sm

amoxsna

vinaidan AD || BC , amitom ∠DAE = ∠BEA . radgan AE biseqtrisaa, ∠BAE = ∠DAE .


e.i. ∠BAE = ∠BEA . maSasadame, ABE samkuTxedi tolferdaa. amitom
AB = BE = 7 sm
am paralelogramis perimetria
p = 2 ( AB + BC ) = 2(7 + 11) = 36 sm.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

universitetis kalaTburTelTa gundis xuTeuli datova moTamaSem, romlis simaRle


iyo 2 metri. amis Semdeg darCenili oTxi moTamaSis saSualo simaRle 2 santimet-
riT naklebi aRmoCnda aRniSnuli xuTeulis saSualo simaRleze. ipoveT am xuTeu-
lis saSualo simaRle.

a) 190 sm b) 192 sm g) 194 sm d) 196 sm e) 198 sm

amoxsna

danarCeni oTxi moTamaSis simaRleTa jami aRvniSnoT t-Ti. maSin xuTi moTamaSis sa-
t + 200
Sualo simaRle iqneba , xolo darCenili oTxi moTamaSis saSualo simaRle _
5
t
. amocanis pirobis Tanaxmad pirveli gamosaxuleba 2 sm-iT metia meore gamosaxu-
4
lebaze.
t + 200 t
− = 2.
5 4
gantolebis orive mxare gavamravloT 20-ze.

122
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
4(t + 200) − 5t = 2 ⋅ 20,
4t + 800 − 5t = 40,
−t = −800 + 40,
−t = −760,
t = 760.
xuTeulis saSualo simaRle iqneba
t + 200 760 + 200 960
= = = 192 sm.
5 5 5
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

2
risi tolia y = funqciis udidesi mniSvneloba?
2 + sin x
1
a) _1 b) 0 g) d) 2 e) 4
2

amoxsna

es funqcia udides mniSvnelobas miiRebs maSin, roca (2 + sin x) minimaluria, (2 + sin x)


gamosaxuleba minimalur mniSvnelobas Rebulobs maSin, roca, sin x minimaluria.
sin x -is minimaluri mniSvneloba (_1)-is tolia sin xmin = −1 . maSasadame,
2 2 2
ymax = = = = 2.
( 2 + sin x )min 2 − 1 1
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

naxazze gamosaxulia [ −5; 4] Sualedze gansazRvruli


y = f ( x) funqciis grafiki, romelic abscisaTa RerZs
kveTs mTeli koordinatebis mqone wertilebSi. naxazis
mixedviT gansazRvreT f ( x) > 0 utolobis amonaxsnTa
simravle. yoveli ujra warmoadgens kvadrats, romlis
gverdi 1 erTeulis tolia.

a) (_5; _3) b) (_3; 3) g) (0; 3] d) [2; 4] e) (_3; 2)

123
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

grafikidan naTlad Cans, rom f ( x ) > 0 , roca x ∈ (−3; 2) . e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

wrewirze mdebare B da C wertilebze gavlebuli mxebebi


ikveTebian A wertilSi, xolo wrewirze mdebare K wer-
tilze gavlebuli mxebi AB da AC monakveTebs kveTs Sesa-
bamisad E da F wertilebSi. ipove AEF samkuTxedis peri-
metri, Tu AB = 8 sm.

a) 10 sm b) 12 sm g) 14 sm d) 16 sm e) 20 sm

amoxsna

mxebis Tvisebis Tanaxmad


EB = EK ; FK = FC ; AB = AC = 8 sm.
EA = AB − BE = 8 − KE ;
FA = AC − CF = 8 − KF .
SevkriboT miRebuli gantolebebi
EA + FA = (8 − KE ) + (8 − KF ),
EA + FA = 8 − KE + 8 − KF ,
EA + FA + KE + KF = 16.
cxadia, rom KE + KF = EF , maSin
EA + FA + EF = 16;
PΔEAF = 16 sm
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

marTi samkuTxa prizmis fuZea tolferda marTkuTxa samkuT-


xedi, romlis kaTetebi 6 sm-ia. ipoveT naxazze gamuqebuli
ABC samkuTedis farTobi, Tu cnobilia, rom prizmis simaRle
8 sm-is tolia.

a) 20 sm2 b) 24 sm2 g) 30 sm2


d) 48 sm2 e) 50 sm2

124
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vipovoT samkuTxedis ucnobi AC gverdi.


AC 2 = 62 + 82 = 100,
AC = 10 sm.
sami marTobis Teoremis Tanaxmad BCA samkuTxedi marTkuTxaa C marTi kuTxiT.
AC ⋅ BC 10 ⋅ 6
S ACB = = = 30 sm2.
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

firmam daiwyo sawyobSi saqonlis Senaxva konteinerebiT. mas yoveldRe sawyobSi Ti-
To konteineri Seaqvs, amasTan, TiToeuli konteineris erTi dRiT sawyobSi Senaxva
mas 10 lari ujdeba. ramdeni konteineri dagrovda sawyobSi drois im momentisaTvis,
rodesac Senaxvis xarjma 1200 lari Seadgina.

amoxsna

SevadginoT Senaxvis xarjebis mimdevroba dReebis mixedviT


10, 20, 30, 40, 50, ...
am mimdevrobis wevrTa jami unda iyos 1200-is toli. mocemuli mimdevroba aris
ariTmetikuli progresia Semdegi parametrebiT:
a1 = 10 lari, d = 10 lari, S n = 1200 lari.
ariTmetikuli progresisaTvis
2a1 + d (n − 1)
Sn = ⋅n.
2
mocemuli sidideebis CasmiT miviRebT
2 ⋅ 10 + 10(n − 1)
⋅ n = 1200,
2
10(2 + n − 1)
⋅ n = 1200,
2
n(n + 1) = 120 ⋅ 2,
n 2 + n − 240 = 0,
−1 ± 1 + 4 ⋅ 240
n= ,
2

125
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________

−1 ± 961 −1 ± 31
n= − ,
2 2
−1 + 31
n= = 15.
2

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

⎧mx + 5 y = 3
ipoveT m -is mniSvneloba, romlisTvisac ⎨ sistemas ar gaaCnia amonaxsni.
⎩ 2 x + y = 4

amoxsna

sistemis pirveli gantoleba gavamravloT 1-ze, xolo meore _ (_5)-ze.


⎧mx + 5 y = 3 ⎧mx + 5 y = 3
⎨ ⎨
⎩−5 ⋅ (2 x) + (−5) ⋅ y = 4 ⋅ (−5) ⎩−10 x − 5 y = −20
SevkriboT sistemis gantolebebi
mx + (−10 x) + 5 y + (−5 y ) = 3 + (−20),
mx − 10 x + 5 y − 5 y = 3 − 20,
mx − 10 x = −17.
frCxilebs gareT gavitanoT x saerTo mamravli.
x(m − 10) = −17,
17
x=− .
m − 10
am gamosaxulebas azri ar gaaCnia maSin, roca
m − 10 = 0,
m = 10.
maSasadame, mocemul gantolebaTa sistemas ar gaaCnia amonaxsni, roca m = 10.

____________________________________________________________________

amocana 33 3 qula

miwis nakveTs aqvs marTkuTxa trapeciis forma, romlis


fuZeebia: BC=20 m da AD=40 m. es nakveTi AB ferdis
paraleluri MN sazRvriT unda gaiyos toli
farTobis mqone or nawilad (ix. naxazi). risi toli
iqneba AN monakveTis sigrZe?

126
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

Strap 1 20 + 40
S1 = S 2 = = ⋅ ⋅ MN = 15MN .
2 2 2
ABMN marTkuTxedis farTobi
S1 = AN ⋅ MN .
cxadia, rom
AN ⋅ MN = 15MN ,
AN = 15 sm.

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT 7 − x − 3 ⋅ 7 x +1 > 4 utoloba.

amoxsna

CavataroT Semdegi saxis gardaqmnebi:


1
7− x = ;
7x
7 x +1 = 7 x ⋅ 71 = 7 ⋅ 7 x .
maSin mocemuli utoloba miiRebs Semdeg saxes:
1
x
− 3 ⋅ 7 ⋅ 7 x > 4,
7
1
x
− 21 ⋅ 7 x > 4.
7
SemoviRoT aRniSvna 7x ≡ y da SevniSnoT, rom 7 x > 0 . utolobis orive mxare
gavamravloT 7 x –ze.
1
7x ⋅ = 21 ⋅ 7 x ⋅ 7 x > 4 ⋅ 7 x ,
7x
1 − 21 ⋅ 7 2 x > 4 ⋅ 7 x ,
1 − 21 ⋅ y 2 > 4 y,
21 ⋅ y 2 − 4 y + 1 < 0.
marcxena nawilis samwevri davSaloT mamravlebad
( 3 y + 1)( 7 y − 1) < 0, y > 0.
aRniSnuli kvadratuli utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT

127
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________

1
0< y< .
7
aRniSvnis Casmis Sedegad miviRebT:
1
0 < 7x < ,
7
0 < 7 x < 7 −1 ,
x < −1.
maSasadame, mocemuli utolobis amonaxsnia x ∈ ( −∞; − 1) .

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABCD marTkuTxedis AD gverze aRebulia E wertili ise, rom


AE=2 sm da DE=3 sm. BE monakveTze daSvebulia CK marTobi.
gamoTvaleT BCK samkuTxedis farTobi, Tu marTkuTxedis AB
gverdi 4 sm-ia.

amoxsna

AEB da CBK kuTxeebi tolia, rogorc Siga jvaredini kuTxeebi


∠AEB = ∠CBK
amitom, AEB da KBC samkuTxedebi msgavsia. msgavs figuraTa farTobebis Sefardeba
Sesabamisi gverdebis Sefardebis kvadratis tolia
4⋅2
2
S ΔKBC ⎛ BC ⎞ 52
=⎜ ⎟ = , S ΔAEB = = 4 sm2;
S ΔAEB ⎝ BE ⎠ BE 2
2
BE 2 = AB 2 + AE 2 = 42 + 22 = 20 .
CasmiT miviRebT:
S ΔKBC 52
= ,
4 20
S ΔKBC = 5 sm2.

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

fasdaklebis Semdeg avejis maRaziaSi magidis fasi Semcirda 40%-iT, xolo wignebis
karadis fasi Semcirda 20%-iT. myidvelma 340 larad erTi magida da erTi wignebis

128
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
karada SeiZina. fasdaklebis gamo man am nivTebSi 32%-iT naklebi Tanxa gadaixada.
risi toli iyo magidisa da karadis fasebi fasdaklebamde?

amoxsna

fasdaklebamde magidisa da skamebis fasebi aRvniSnoT Sesabamisad x-iT da y-iT.


fasdaklebis Semdeg maTi fasebi iqneba:
magidis _ ( x − 0, 4 x) = 0,6 x lari;
karadis _ ( y − 0, 2 y ) = 0,8 y lari.
fasdaklebamde erTi magidisa da erTi karadis Rirebuleba iqneba
340:(1_0,32)=340.0,68=500 lari.
amocanis pirobis Tanaxmad miviRebT Semdeg gantolebaTa sistemas:
⎧3 4
⎪ x + y = 340 ⎧3x + 4 y = 1700
⎨5 5 ⎨
⎪⎩ x + y = 500 ⎩ x + y = 500

sistemis meore gantoleba gavamravloT (_3)-ze da sistemis gantolebebi SevkriboT:


⎧3x + 4 y = 1700 ⎧3x + 4 y = 1700
⎨ ⎨
⎩−3x − 3 y = (−3) ⋅ 500 ⎩−3x − 3 y = −1500
________________
y = 200 lari
y-is miRebuli mniSvneloba CavsvaT sistemis meore gantolebaSi:
x = 500 − y;
x = 500 − 200;
x = 300 lari.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

naxazze gamosaxulia y = ax 2 + x + c da y = x 2 + px + q fun-


qciis grafikebi, romelTa erTmaneTTan gadakveTis werti-
lebi abscisaTa RerZze mdebareobs, xolo maTi ordinatTa
RerZTan gadakveTis wertilebis koordinatebi naxazzea
miTiTebuli. risi tolia a, c, p da q koeficientebis mniS-
vnelobebi?

129
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

pirvel rigSi gavarkvioT grafikebis Sesabamisobis sakiTxi.


vinaidan y = x 2 + px + q funqciis x 2 koeficienti a = 1 > 0 , am funqciis Sesabamisi
grafikis Stoebi unda iyos mimarTuli zemoT. misi grafiki y RerZs kveTs (0; 5)
wertilSi.
x = 0; y = 5.
es mniSvnelobebi CavsvaT Sesabamisi funqciis gamosaxulebaSi
02 + p ⋅ 0 + q = 5,
q = 5.
e.i. y = x 2 + px + 5.
meore funqciis grafiki y RerZs kveTs (0; _1) wertilSi.
x = 0; y = −1 .
es mniSvnelobebi CavsvaT meore funqciaSi

a ⋅ 02 + 0 + c = −1,
c = −1 .
e.i. y = ax 2 + x − 1.
abscisaTa RerZis gadakveTis wertilebSi funqciaTa mniSvnelobebi tolia
x 2 + px + 5 = ax 2 + x − 1 = 0
mocemul parabolebs toli eqnebaT agreTve wveros x* koordinatebi

(x 2
+ px + 5 ) − x* = −
p
2

( ax 2
+ x − 1) − x* = −
1
2a
p 1
e.i. − =− ,
2 2a
1
p= , a ≠ 0.
a
miviReT gantolebaTa sistema

⎧ ⎧ 2 1 ⎧
⎪ x 2 + px + 5 = 0 ⎪x + a x + 5 = 0 ⎪ax 2 + x + 5a = 0
⎪ 2 ⎪⎪ 2 ⎪ 2
⎨ax + x − 1 = 0 ⎨ax + x − 1 = 0 ⎨ax + x − 1 = 0
⎪ 1 ⎪ 1 ⎪ 1
⎪p = ⎪p = ⎪p =
⎩ a ⎪⎩ a ⎩ a

130
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
sistemis pirvel tolobas gamovakloT meore toloba
ax 2 + x + 5a − ( ax 2 + x − 1) = 0 ,

ax 2 + x + 5a − ax 2 − x + 1 = 0 ,
5a + 1 = 0,
1
a=− .
5
maSin,
1 1
p= = = −5
a −1
5
e.i. sabolood miviReT.
1
a = − ; p = −5; q = 5; c = −1.
5

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis farTobi misi sruli zedapiris farTobis 1/3 na-
wils Seadgens. risi tolia orwaxnaga kuTxis sidide, romelsac adgens am piramidis
gverdiTi waxnagi fuZis sibrtyesTan?

amoxsna

wesieri oTxkuTxa piramidas fuZeSi aqvs kvadrati, romlis farTobia

Sf = a 2 .

131
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi zedpiris farTobia
ah
Sgv = 4 ⋅ = 2ah .
2
sruli zedapiris farTobi iqneba

Ssr = Sf + Sgv = a 2 + 2ah .


amocanis pirobis ZaliT gvaqvs
Sf a2 a2 a 1
= = = = .
Ssr a + 2ah a (a + 2h) a + 2h 3
2

am gamosaxulebis gamartivebiT miviRebT


3a = a + 2h,
3a − a = 2h,
2 a = 2 h,
a = h.
OE monakveTis sigrZea
a h
OE =
= .
2 2
miviReT, rom OSE marTkuTxa samkuTxedis kaTeti udris SE hipotenuzis naxevars. e.i

∠OSE = 300 .
maSin,
∠α = 900 − ∠OSE = 900 − 300 ,
α = 600 .

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ABC marTkuTxa samkuTxedis BC kaTetze, rogorc di-


ametrze, Semoxazulia wrewiri. es wrewiri AB hipo-
tenuzas kveTs E wertilSi da yofs mas BE=3 sm-is da
AE=1 sm-is tol monakveTebad (ix. naxazi). risi tolia
gamuqebuli figuris farTobi?

amoxsna

SevaerToT E da C wertilebi. CEB kuTxe marTia, radgan igi warmoadgens diametrze


dayrdnobil Caxazul kuTxes.

132
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
CE monakveTi warmoadges CAB marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan daS-
vebul simaRles
CE 2 = 1 ⋅ 3 = 3; CE = 3 sm

AC 2 = CE 2 + AE 2 = 3 + 1 = 4,
AC = 2 sm

maSasadame, ∠ECA = 300 , maSin ∠CBA = 300

∠ECA = ∠CEO = 600 .


e.i. ΔCEO tolgverdaa, amitom
∠COE = 600 .
cxadia,
600 1
Sgamuq = Sseqt + S ΔOEB = 0
⋅ π r w + 3 3 ⋅ sin 300 =
360 2

1 ⎛π 3 3 ⎞ 2
1
( ) 1
2
= ⋅π 3 + ⋅ 3 ⋅ 3 ⋅ = ⎜⎜ + ⎟ sm .
6 2 2 ⎝2 4 ⎟⎠
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

moswavlem ganixila ( a + 1) x 2 + 2 x − a = 0 saxis kvadratuli gantolebebi, sadac a pa-


rametri Rebulobs yvela mTel mniSvnelobas 1-dan 99-is CaTvliT. Semdeg man amox-
sna TiToeuli gantoleba da ipova miRebuli yvela amonaxsnis namravli. risi tolia
es namravli?

amoxsna

kvadratul gantolebas amonaxsni gaaCnia maSin, roca D ≥ 0 . mocemuli gantolebis-


Tvis gvaqvs
D = (−2) 2 − 4(a + 1) ⋅ (− a ) ≥ 0 ,
4 + 4a (a + 1) ≥ 0 ,
4 (1 + (a + 1)a ) ≥ 0 ,
1 + a (a + 1) ≥ 0 ,
a2 + a + 1 ≥ 0 .

133
MmaTematika 2006 I varianti
____________________________________________________________________
am samwevris diskriminanti uaryofiTia, xolo pirveli koeficienti _ dadebiTi. ami-
tom (a 2
+ a + 1) samwevri yovelTvis dadebiTia

a2 + a + 1 > 0 .
axla SegviZlia gamoviyenoT vietis Teorema
a
x1 ⋅ x2 = − .
a +1
davuSvaT:
1
a = 1, x1 x2 = − ;
2
2
a = 2, x3 x4 = − ;
3
3
a = 3, x4 x5 = − ;
4
99
a = 99, xk xm = −
100
yvela amonaxsnis namravli iqneba

⎛ 1 ⎞ ⎛ 2 ⎞ ⎛ 3 ⎞ ⎛ 98 ⎞ ⎛ 99 ⎞
⎜ − ⎟ ⋅ ⎜ − ⎟ ⋅ ⎜ − ⎟ ... ⎜ − ⎟ ⋅ ⎜ − ⎟=
⎝ 2 ⎠ ⎝ 3 ⎠ ⎝ 4 ⎠ ⎝ 99 ⎠ ⎝ 100 ⎠
1
=− = −0, 01.
100

134
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT cifri a, Tu cnobilia, rom ricxvi 279a91 iyofa 9-ze.

a) 3 b) 4 g) 6 d) 7 e) 8

amoxsna

cxraze iyofa ricxvi, romlis cifrTa jami iyofa 9-ze. mocemuli ricxvis cifrTa
jamia
2+7+9+a+9+1=28+a.
mocemuli variantebidan aseTi cifria a=8
28+8=36.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

1 3
− ; 0,8; 5/6 da ricxvebs Soris udidesisa da umciresis sxvaoba tolia
3 5

1 1 1 7 4
a) b) g) d) e)
30 15 2 6 3

amoxsna

mocemul ricxvebs Soris umciresia _1/3, xolo udidesi _ 5/6. maTi sxvaoba udris
5 ⎛ 1⎞ 5 1 7
−⎜− ⎟ = + = .
6 ⎝ 3⎠ 6 3 6
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

fiWvi wlis ganmavlobaSi 20%-iT gaizarda da misma simaRlem 1,8 m-s miaRwia. risi
toli iyo fiWvis simaRle wlis dasawyisSi?

a) 1 m b)1,2 m g) 1,5 m d) 1,6 m e) 1,7 m

135
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

20%-iT gazrdis Sedegad fiWvis simaRle gaxdeba


100%+20%=120%
SevadginoT proporcia
120%=1,8 m;
100%=x m.
proporciis Tvisebis Tanaxmad
120 x = 1,8 ⋅ 100 ,
1,8 ⋅ 100
x= = 1,5 m.
120
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ujredebian furcelze gamosaxulia oTxkuTxedi, romlis


wveroebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix. naxazi). risi
tolia am oTxkuTxedis farTobi, Tu TiToeuli ujra
warmoadgens kvadrats, romlis gverdis sigrZea 1 sm?

a) 12 sm2 b) 16 sm2 g) 24 sm2


d) 32 sm2 e) 36 sm2

amoxsna

mocemuli oTxkuTxedi davyoT ABC da ADC samkuTxedebad.


AC ⋅ BE 8 ⋅ 5
S ABC = = = 20 sm2;
2 2
AC ⋅ DF 8 ⋅ 3
S ADC = = = 12 sm2.
2 2
oTxkuTxedis farTobi iqneba
SoTxk = S ABC + S ADC = 20 + 12 = 32 sm2;
SoTxk = 32 sm2.
e.i. swori pasuxia (d).

136
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABCD kvadratis AB da CD gverdze aRebulia Sesabamisad E


da F wertili ise, rom ∠BEF = 700 . EF monakveTi kvadra-
tis AC diagonals kveTs K wertilSi. risi tolia naxazze
α -Ti aRniSnuli CKF kuTxis sidide?

a) 150 b) 200 g) 250 d) 300 e) 350

amoxsna

∠EAK = 900 / 2 = 450 , radgan kvadratis A diagonali warmoadgens amave dros biseq-
trisas.
BEK kuTxe EKA samkuTxedis gare kuTxea da misi aramosazRvre ori Siga kuTxis
jamis tolia.
∠EKA + ∠EAK = ∠BEK ,
∠EKA + 450 = 700 ,
∠EKA = 700 − 450 ,
∠EKA = 250 .
EKA da α kuTxeebi, rogorc vertilakuri kuTxeebi, tolia
α = ∠EKA = 250 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

avzSi 20 kilogrami navTi eteva. risi tolia avzis moculoba, Tu 1 litri navTi
4
kilograms iwonis?
5

a) 16 l b) 22 l g) 24 l d) 25 l e) 28 l

amoxsna

4
mocemulia, rom kg _ 1 l.
5
damokidebulebis orive mxare gavamravloT 25-ze

137
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
4 .
kg 25 _ 1 l.25,
5
20 kg _ 25 l.
maSasadame, avzis moculoba 25 litris tolia.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

TviTmfrinavi moZraobs mudmivi 900 km/sT siCqariT. salonSi arsebul monitorze


gamosaxulia ruka, romelzec TviTmfrinavis Sesamabisi manaTobeli wertili
gadaadgildeba. ra manZils gaivlis manaTobeli wertili rukaze 1 saaTSi, Tu am
rukis masStabia 1:5000000?

a) 0,18 sm b) 6 sm g) 9 sm d) 16 sm e) 18 sm

amoxsna

erT saaTSi manaTobeli gaivlis 900 km-s, romlis Sesabamisi monakveTis sigrZe ruka-
ze iqneba
900 km 900 ⋅ 100 000 sm
= = 18 sm.
5000 000 5 000 000
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

x 2 − 2 xy + y 2
Tu x < 0 da y > 0 , maSin =
x− y

a) y_x b) x_y g) –x_y d) x+y e) xy

amoxsna

mocemuli gamosaxuleba gavamartivoT


x 2 − 2 xy + y 2 ( x − y ) 2
=
x− y x− y
radgan x < 0 da y > 0 , amitom x − y < 0. modulis ganmartebis Tanaxmad

138
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
x − y = −( x − y ) = y − x .
CasmiT miviRebT
( x − y ) 2 ( y − x) 2
= = y − x.
x− y y−x
SevniSnoT, rom ( x − y ) 2 = ( y − x) 2 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

O wertili naxazze gamosaxuli 10 sm radiusis mqone wre-


wiris centria. wrewirSi gavlebuli AB qorda Wimavs rkals,
romlis sidide 900-is tolia. ipoveT naxazze gamuqebuli
wriuli segmentis farTobi.

a) (25π − 50) sm2 b) 50 sm2 g) 25 π sm2


d) (50π − 50) sm2 e) 100π sm2

amoxsna

wriuli segmentis farTobi Sesabamisi wriuli seqtoris da AOB samkuTxedis


farTobTa sxvaobis tolia
900 1 1 1
Ssegm = Sseqt − S AOB = 0
⋅ π R 2 − R 2 = π R 2 − R 2 = (25π − 50) sm2.
360 2 4 2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

naxazze gamosaxulia marTi samkuTxa prizmis Slili.


prizmis wiboebis Sesabamisi monakveTebi Slilze aRniS-
nulia a, b, c, d da h asoebiT. naxazis mixedviT daadgi-
neT qvemoT CamoTvlili tolobebidan romelia WeSmari-
ti yoveli marTi samkuTxa prizmisTvis?

a) d=c b) h=c g) a=d d) b=c e) h=d

amoxsna

advili dasanaxia, rom d=c. e.i. swori pasuxia (a).

139
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

ABC samkuTxedSi ∠A = 570 , ∠B = 630 . qvemoT CamoTvlili utolobebidan romelia


WeSmariti?

a) AC<AB<BC b) AB<AC<BC g) BC<AB<AC


d) AC<BC<AB e) AB<BC<AC

amoxsna

∠C = 1800 − ( 57 0 + 630 ) = 1800 − 1200 = 600 .


maSasadame, ∠A < ∠C < ∠B, maSin, BC < AB < AC.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

3⋅ 8⋅ 6 =

a) 12 b) 8 3 g) 20 d) 18 2 e) 60

amoxsna

3 ⋅ 8 ⋅ 6 = 3 ⋅ 8 ⋅ 6 = 3 ⋅ (4 ⋅ 2) ⋅ (3 ⋅ 2) = 3 ⋅ 3 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ 4 = 3 ⋅ 2 ⋅ 2 = 12.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

sakoordinato sibrtyeze gamosaxulia marTkuTxedi, rom-


lis gverdebi koordinatTa RerZis paraleluria. marT-
kuTxedis A da C wveroebis koordinatebi naxazzea miTiTe-
buli. ipoveT D wertilis Sesabamisi koordinatTa wyvili.

a) (_5; 1) b) (7; _3) g) (_5; 7) d) (7; _5) e) (_3; 1)

140
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

D da C wertilebis x koordinatebi tolia


xD = xC = 7.
D da A wertilebis y koordinatebi tolia
yD = y A = −3.
maSasadame, D wertilis Sesabamisi koordinatTa wyvilia (7; _3).
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABCDEF amozneqil eqvskuTxedSi AF gverdi CD gverdis


paraleluria. risi tolia ∠A + ∠B + ∠C ?

a) 1800 b) 2100 g) 2700 d) 3000 e) 3600

amoxsna

ABCF oTxkuTxedis Siga kuTxeebis jami 3600-is tolia


∠A + ∠B + ∠BCF + ∠CFA = 3600
radgan AF || CD, amitom ∠CEA = ∠FCD rogorc Siga jvaredini kuTxeebi, maSin mivi-
RebT:

∠A + ∠B + ( ∠BCF + ∠FCD ) = 3600 ,


∠A + ∠B + ∠C = 3600.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

sakoordinato sibrtyeze mocemulia A(−2; 1) da B (1; − 1)


wertilebi. ipoveT im wertilis koordinatTa wyvili,
romelic A wertilis simetriulia B-s mimarT.

a) (3; _2) b) (4; _3) g) (4; 3)


d) (_4; _3) e) (5; _3)

141
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, sapovni wertilia C ( x; y ) . B wertili iqneba AC monakveTis Suawertili


x A + xC
xB = ;
2
y + yC
yB = A .
2
saidanac miviRebT
xC = 2 xB − x A = 2 ⋅ 1 − (−2) = 2 + 2 = 4;
yC = 2 yB − y A = 2 ⋅ (−1) − 1 = −2 − 1 = −3.
maSasadame, C wertilis Sesabamisi koordinatTa wyvilia (4; _3).
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

mocemulia y = kx + b wrfivi funqcia da Semdegi ori piroba:


I. b > 0 ;
II. k = 1 .
imisaTvis rom gavarkvioT, marTkuTxa koordinatTa sistemaSi agebuli am funqciis
grafiki gaivlis Tu ara sakoordinato sibrtyis pirvel meoTxedSi, mocemuli
pirobebidan:

a) sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris sakmarisi;


b) sakmarisia II piroba, I piroba ki ar aris sakmarisi;
g) sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke;
d) sakmarisia orive piroba cal-calke;
e) orive piroba erTad ar aris sakmarisi. saWiroa damatebiTi pirobebi.

amoxsna

ganvixiloT I piroba. b>0 niSnavs, rom y = kx + b funqciis grafiki gadakveTs y-is


dadebiT naxevarRerZs. maSasadame, am SemTxvevaSi funqciis grafiki gaivlis
sakoordinato sibrtyis pirvel meoTxedSi.
II pirobis Tanaxmad k = 1 , rac niSnavs, rom y = x + b funqcia zrdadia da misi
grafiki aucileblad gaivlis sakoordinato sibrtyis pirvel meoTxedSi.
maSasadame, sakmarisia orive piroba cal-calke. e.i. swori pasuxia (d).

142
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

1
log 3 12 − log 3 16 =
2
a) _1 b) 0 g) 1 d) 2 e) 3

amoxsna
1 12
log 3 12 − log 3 16 = log 3 12 − log 3 161/ 2 = log 3 12 − log 3 4 = log 3 = log 3 3 = 1 .
2 4
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

risi tolia blagvi α kuTxis sidide, Tu tg 2α = 3 ?

a) 600 b) 1200 g) 1350 d) 1500 e) 1800

amoxsna

tg 2α = 3 ,
tgα = ± 3 .
α kuTxe blagvia, anu igi mdebareobs II meoTxedSi. am meoTxedSi tgα uaryofiTi
sididea. e.i.
tgα = − 3 .
maSin, α = 120 . marTlac,
0

tg1200 = tg (1800 − 600 ) = −tg 600 = − 3 .


e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

wrewiris AC da BD qordebi erTmaneTs P wertilSi kveTs (ix


naxazi). risi tolia am wrewirSi Caxazuli ABD kuTxis sidide,
Tu ∠BDC = 300 da ∠BPC = 800 ?

a) 450 b) 500 g) 550 d) 600 e) 650

143
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
(
BC mcire rkali tolia
(
BC = 2 ⋅ 300 = 600 .
(
AD mcire rkali vipovoT Semdegi tolobidan
( (
AD + BC
= 800 ,
2
(
AD + 600 = 1600 ,
(
AD = 1000 .
ABD Caxazuli kuTxis sidide iqneba
(
AD 1000
∠ABD = = = 500 .
2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

naxazze gamosaxulia marTkuTxa paralelepipedis


Slili. naxazze miTiTebuli zomebis mixedviT ipoveT
am paralelepipedis moculoba.

a) 25 sm3 b) 40 sm3 g) 45 sm3


d) 75 sm3 e) 120 sm3

amoxsna

am paralelepipedis fuZis farTobia


Sf = 5 ⋅ 3 = 15 sm2.
misi simaRle H = 8 − 3 = 5 sm-is tolia. maSin mocemuli paralelepipedis moculoba
iqneba
V = Sf ⋅ H = 15 ⋅ 5 = 75 sm3.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

Tu 3x = 45 da 3 y = 5 , maSin x − y =

a) _2 b) 2 g) 3 d) 5 e) 9

144
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

pirveli toloba gavyoT meore tolobaze


3x 45
= , 3x − y = 9,
3y 5
3x − y = 32 , x − y = 2.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ariTmetikuli progresiis meore da meoTxe wevrebis jami tolia 8-is. ipoveT am


progresiis pirveli xuTi wevris jami.

a) 14 b) 20 g) 24 d) 28 e) 32

amoxsna

SevniSnoT, rom:
a2 = a1 + d ,
a4 = a1 + 3d .
am tolobebis SekrebiT miviRebT:
a2 + a4 = ( a1 + d ) + ( a1 + 3d ) = 8,
a1 + 2d = 4 .
progresiis pirveli xuTi wevris jami gamoiTvleba Semdegi formuliT

2a1 + 4d 2 ( a1 + 2d )
S5 = ⋅5 = ⋅ 5 = 5 ( a1 + 2d ) = 5 ⋅ 4 =20.
2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

dadebiTwevrebiani b1 , b2 , b3 ,... geometriuli progresiis mniSvneli 16-is tolia. ipo-

bn
veT c1 , c2 , c3 ,... geometriuli progresiis mniSvneli, Tu cn = yoveli n ≥ 1 –Tvis.
2

a) 2 b) 3 g) 4 d) 8 e) 16

145
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

davuSvaT, rom:
b1
n = 1, c1 = ;
2
b2
n = 2, c2 =
.
2
c wevrebiani geometriuli progresiis mniSvneli iqneba

c2 b b b
qc = = 2 : 1 = 2 = qb = 16 = 4 .
c1 2 2 b1
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

A punqtidan AB da AC mimarTulebiT, romelTa Soris


kuTxe 1200-ia, erTdroulad gavidnen velosipedisti da
motociklisti. maTi siCqareebi Sesabamisad 12 km/sT da 18
km/sT-is tolia. ipoveT velosipedistsa da motocik-
lists Soris manZili moZraobis dawyebidan 20 wuTis
Semdeg.

a) 4 km b) 4 3 km g) 8 km d) 6 2 km e) 2 19 km

amoxsna

20 wuTSi TiToeulis mier gavlili manZili iqneba:


AB=20 wT.12 km/sT=20/60sT.12 km/sT=4km;
AC=20 wT.18 km/sT=20/60sT.18 km/sT=6km.
maT Soris manZilis gamosaTvlelad gamoviyenoT kosinusebis Teorema

BC = AB 2 + AC 2 − 2 ABAC ⋅ cos1200 = 42 + 62 − 2 ⋅ 4 ⋅ 6 ⋅ cos (1800 − 600 ) =

= 16 + 36 − 48 ⋅ ( − cos 600 ) = 52 + 48 ⋅
1
= 4 ⋅ 19 = 2 19 km.
2
e.i. swori pasuxia (e).

146
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

paralelogramis simaRleebi 3 sm-is da 6 sm-is tolia, xolo misi farTobi 24 sm2-


ia. ipoveT paralelogramis perimetri.

a) 12 sm b) 16 sm g) 18 sm d) 20 sm e) 24 sm

amoxsna

paralelogramis farTobi gverdisa da misi Sesabamisi simaRlis namravlis tolia.


ah1 = 24; bh2 = 24
a ⋅ 3 = 24; b ⋅ 6 = 24
a=8 sm; b=4 sm.
paralelogramis perimetri iqneba
P = 2(a + b) = 2(8 + 4) =24 sm.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

ra x ricxvi unda mivuweroT 15; 19; 13; 17 ricxviT mimdevrobas, rom sawyis da
axlad miRebul (15; 19; 13; 17; x) ricxviT mimdevrobebs erTmaneTis toli saSualo
ariTmetikuli hqondeT?

a) 13 b) 15 g) 16 d) 20 e) 23

amoxsna

sawyisi mimdevrobis saSualo ariTmetikulia


15 + 19 + 13 + 17 64
= = 16 .
4 4
miRebuli mimdevrobis saSualo ariTmetikulia
15 + 19 + 13 + 17 + x 64 + x
= .
5 5

147
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocanis pirobis ZaliT saSualo ariTmetikulebi tolia
64 + x
= 16 ,
5
x + 64 = 16 ⋅ 5 ,
x + 64 = 80 ,
x = 80 − 64 ,
x = 16 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

+2
risi tolia y = 3x
2
funqciis umciresi mniSvneloba?

1 1 1
a) − b) g) d) 3 e) 9
9 9 3

amoxsna

es funqcia umcires mniSvnelobas Rebulobs maSin, roca (x 2


+ 2 ) xarisxis maCvenebe-
li umciresia.
(x 2
+ 2)
min
= ( 02 + 2 ) = 2 .
maSasadame, funqciis umciresi mniSvneloba iqneba

ymin = 32 = 9 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

naxazze gamosaxulia [ −5; 4] Sualedze gansazRvruli


y = f ( x) funqciis grafiki, romelic abscisaTa RerZs
kveTs mTeli koordinatebis mqone wertilebSi. naxazis
mixedviT gansazRvreT f ( x ) > 0 utolobis amonaxsnTa
simravle. yoveli ujra warmoadgens kvadrats, romlis
gverdi 1 erTeulis tolia.

a) (_5; _3) b) (_3; 3) g) (0; 3]


d) [2; 4] e) (_3; 2)

148
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

naxazidan naTlad Cans, rom f ( x) > 0 , maSin roca


−3 < x < 2 , x ∈ (−3; 2) .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

wriul seqtorSi, romlis centraluri kuTxe 900-ia, Caxazulia 1


sm radiusis mqone wrewiri. ipoveT am wriuli seqtoris radiusi.

a) ( )
2 + 1 sm b) 2,5 sm g) 2 2 sm
5 3
d) π sm e) π sm
2

amoxsna

piTagoras Teoremis ZaliT miviRebT:


AO = 12 + 12 = 2 sm.
maSin, AB = AO + OB = ( )
2 + 1 sm.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

konusis formis WiqaSi, romlis RerZuli kveTa wesieri samkuT-


xedia, Caasxes 81π sm3 moculobis forToxlis wveni, ipoveT siTxis
simaRle WiqaSi.

a) 3 sm b) 6 sm g) 8 sm d) 9 sm e) 12 sm

amoxsna

konusis moculoba gamoiTvleba formuliT


1
V = π R2 H .
3
amocanis pirobis Tanaxmad SegviZlia davweroT
1
π R 2 H = 81π ,
3
R 2 H = 243 .
149
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________

RerZuli kveTa

pirobis Tanaxmad ABC samkuTxedi tolgverdaa.

DBC samkuTxedidan miviRebT:


H 2 = ( 2R ) − R2 ,
2

3R 2 = H 2 ,
H2
R =
2
.
3
R 2 -is miRebuli gamosaxuleba CavsvaT R 2 H = 243 -Si.
H2
⋅ H = 243 ,
3
H 3 = 3 ⋅ 243 ,
H = 9 sm.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

amfiTeatris 20 rigSi 3000 adgilia. yovel momedvno rigSi 10 adgiliT metia,


vidre winaSi. ramdeni adgilia amfiTeatris pirvel rigSi?

amoxsna

rigSi adgilebis raodenoba warmoadgens ariTmetikul progresias Semdegi maCveneblebiT:


a1 = x; d = 10; n = 20; S 20 = 3000 .
2a1 + 19d
S 20 = ⋅ 20 = ( 2a1 + 19d ) ⋅ 10
2
( 2a1 + 19d ) ⋅10 = 3000 ,
2a1 = 110 ,
a1 = 55 .
____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

⎧mx + 5 y = 3
ipoveT m-is mniSvneloba, romlisTvisac ⎨ sistemas ar gaaCnia amonaxsni.
⎩2 x + y = 4

150
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

sistemis meore gantoleba gavamravloT (_5)-ze da sistemis gantolebebi SevkriboT

⎧mx + 5 y = 3

⎩−10 x − 5 y = −20
______________
mx − 10 x = −17
x(m − 10) = −17
17
x=−
m − 10
am tolobas ara aqvs azri, roca m=10.
maSasadame, roca m=10, sistemas amonaxsni ar gaaCnia.

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

ABCD kvadratis gverdi 4 sm-ia. AB da BC gverdebze aRebulia


Sesabamisad E da F wertilebi ise, rom ∠EFD = 900 da FD = 5
sm. ipoveT EF monakveTis sigrZe.

amoxsna

BFE kuTxe aRvniSnoT α -Ti. cxadia, rom


α + 900 + ∠DFC = 1800 ,
∠FDC = 900 − ∠DFC ,
∠FDC = 900 − ( 900 − α ) = 900 − 900 + α = α .
maSasadame, BFE da CDF samkuTxedebi msgavsia.
ΔBFE ∼ ΔCDF ;
EF BF
= ,
DF CD
EF BF
= ,
5 4
BF = BC − FC = 4 − FC .
FC monakveTis sigrZe vipovoT piTagoras Teoremis gamoyenebiT

FC = FD 2 − DC 2 − 52 − 42 = 3 sm.
e.i. BF = 4 − FC = 4 − 3 = 1 sm.

151
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
BF-is es mniSvneloba CavsvaT proporciaSi.
EF 1
= ,
5 4
4 EF = 5 ,
5
EF = = 1, 25 sm.
4
____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT log 22 x + log 2 x − 2 ≤ 0 utoloba.

amoxsna

SemoviRoT aRniSvna y = log 2 x .


y2 + y − 2 ≤ 0
y-is mimarT kvadratis samwevri davSaloT mamravlebad
( y + 2 )( y − 1) ≤ 0
miRebuli utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT:
y + 2 = 0, y = −2; y − 1 = 0; y = 1 .

e.i. −2 ≤ y ≤ 1
CavsvaT aRniSvna
−2 ≤ log 2 x ≤ 1
logariTmis fuZe 1-ze meti ricxvia, amitom
2−2 ≤ x ≤ 21
1/ 4 ≤ x ≤ 2
0, 25 ≤ x ≤ 2

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABCD marTkuTxedis AC diagonali 18 sm-ia. B wertilidan


gavlebulia 14 sm sigrZis BE monakveTi, romelic AC_s pa-
raleluria. ipoveT AB monakveTis sigrZe, Tu cnobilia, rom
ABEC tolferda trapeciaa.

152
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

AC monakveTze davuSvaT BK marTobi. radgan ABEC trapecia tolferdaa, amitom


AC − BE 18 − 14
AK = = = 2 sm.
2 2
ABC marTkuTxa samkuTxedidan gvaqvs

AB 2 = AK ⋅ AC = 2 ⋅ 18 = 36 sm2.
AB = 6 sm.

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

diasaxlisma namcxvris comis mosamzadeblad 4:5 SefardebiT erTmaneTs Seuria Saqa-


ri da fqvili. rodesac man namcxvris recepti samzareulos wigniT Seamowma, aRmoC-
nda, rom Saqari da fqvili 2:7 SefardebiT unda aeRo. saWiro proporciis misaRebad
man comis masalas daumata 40 g Saqari da 500 g fqvili. sul ramdeni grami Saqari
da ramdeni grami fqvili gamoiyena diasaxlisma namcxvris mosamzadeblad?

amoxsna

vTqvaT, Tavdapirvel comSi iyo 4x grami Saqari da 5x grami fqvili, xolo 40


grami Saqrisa da 500 grami fqvilis damatebis Semdeg gaxda 2y grami Saqari da 7y
grami fqvili. SevadginoT gantolebaTa sistema

⎧4 x + 40 = 2 y ⎧2 y − 4 x = 40 ⎧⎪2 ( y − 2 x ) = 40
⎨ ⎨ ⎨
⎩5 x + 500 = 7 y ⎩7 y − 5 x = 500 ⎪⎩7 y − 5 x = 500

⎧ y − 2 x = 20 ⎧ y = 2 x + 20 ⎧ y = 2 x + 20
⎨ ⎨ ⎨
⎩7 y − 5 x = 500 ⎩7(2 x + 20) − 5 x = 500 ⎩14 x + 140 − 5 x = 500
⎧ y = 2 x + 20 ⎧ y = 2 ⋅ 40 + 20 ⎧ y = 100
⎨ ⎨ ⎨
⎩9 x = 360 ⎩ x = 40 ⎩ x = 40
Saqris raodenoba comSi yofila
2 y = 2 ⋅ 100 = 200 grami,
xolo fqvilis raodenoba
7 y = 7 ⋅ 100 = 700 grami.

153
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

naxazze gamosaxulia ori parabola, romlebic warmoadge-


nen y = x 2 + px + q da y = ax 2 + bx + 9 funqciaTa grafikebs.
maTi erTmaneTTan gadakveTis wertilebi am parabolebis
wveroebs emTxveva (ix. naxazi). amasTan, erTi maTgani mde-
bareobs abscisaTa RerZis dadebiT nawilze, xolo meore
– ordinatTa RerZze. risi tolia a, b, p da q koefi-
cientebis mniSvnelobebi?

amoxsna

pirvel rigSi gavarkvioT grafikebis Sesabamisobis sakiTxi. vinaidan y = x 2 + px + q


funqciis pirveli koeficienti 1-is tolia, amitom am funqciis grafikis Stoebi mi-
marTuli iqneba zeviT.
roca x = 0, y = 02 + p ⋅ 0 + q = q ( y = x + px + q - dan )
2

x = 0, y = a ⋅ 02 + b ⋅ 0 + 9 = 9 ( y = ax + bx + 9 - dan )
2

e.i. q = 9 .
amis gaTvaliswinebiT miviRebT
y = x 2 + px + 9 ,
y = ax 2 + bx + 9 .
y = x 2 + px + 9 funqciis grafiki abscisaTa RerZs exeba dadebiT nawilSi, amitom
x 2 + px + 9 = 0 gantolebis diskriminanti nulis tolia da wveros x* abscisa dade-
biTia:
⎧ p 2 − 36 = 0
⎪ ⎧ p 2 = 36 ⎧ p = ±6
⎨ p ⎨ ⎨ .
⎪− > 0 ⎩− p > 0 ⎩p < 6
⎩ 2
e.i. p = −6 .
x RerZTan Sexebis wertilis abscisaa
p −6
− =− = 3.
2 2
maSasadame, y = x 2 + px + q funqciisTvis sabolood miviReT
y = x2 − 6x + 9 .

154
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
(3; 0) wertilze gadis y = ax 2 + bx + 9 funqciis grafikic
x = 3, a ⋅ 32 + 3b + 9 = 0,
9a + 3b + 9 = 0,
3 ( 3a + b + 3) = 0,
3a + b + 3 = 0,
y = ax 2 + bx + 9 funqciis wveros abscisa, romelic y RerZze mdebareobs, nulis to-
lia
x* = 0 .
b
x* = − = 0, b = 0 .
2a
maSin,
3a + 3 + b = 0 ,
3a + 3 + 0 = 0 ,
a = −1 .
maSasadame, sabolood miviReT: p = −6; q = 9; a = −1 da b = 0.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

MABCD piramidis fuZe ABCD kvadratia. MB wibo fuZis


sibrtyis marTobulia, xolo MA wibo fuZis sibrtyesTan
600-is tol kuTxes qmnis. gamoTvaleT am piramidis gver-
diTi zedapiris farTobi, Tu cnobilia, rom MB=3 sm.

amoxsna

fuZis kvadratis gverdi aRvniSnoT a-Ti, xolo MB monakveTi _ h-iT.


radgan MB monakveTi fuZis sibrtyis marTobulia, amitom
MB ⊥ AB da MB ⊥ BC .
AB da BC warmoadgenen AM da MC wiboebis gegmilebs. radgan fuZeSi kvadratia,
amitom:
AB ⊥ AD da BC ⊥ DC .
maSin, sami marTobis Teoremis Tanaxmad gveqneba:
AM ⊥ AD da MC ⊥ DC .
anu AMD da CMD samkuTxedebi marTkuTxaa A da C marTi kuTxeebiT.

155
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
∠A = 900 da ∠C = 900 .
Mocemuli piramidis gverdiTi zedapiris farTobi iqneba
ah ah AM ⋅ a MC ⋅ a
Sgv = AAMB + SCMB + S AMD + S DMC = + + + =
2 2 2 2
a a
= ah +( AM + MC ) = ah + ⋅ 2 AM = ah + a ⋅ AM = a ( h + AM ) = a ( 3 + AM ) .
2 2
ABM samkuTxedSi gvaqvs:
AM
MB = AM sin 600 , AB = = a,
2
MB 3 2⋅3 2 3
AM = 0
= = = 2 3 sm, AB = = 3 sm.
sin 60 3/2 3 2
sabolood gvaqvs

( )
Sgv = a ( 3 + AM ) = 3 3 + 2 3 = 3 3 + 2 ⋅ 3 ⋅ 3 = 3 3 + 6 sm2. ( )
____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ABCD rombis BAD maxvili kuTxe 450-is tolia, xolo


BD mcire diagonali 4 sm-ia. rombis blagvi kuTxis D
wverodan, rogorc centridan, Semoxazulia BD radiusis
mqone wrewiri. ipoveT naxazze mocemuli gamuqebuli
figuris farTobi.

amoxsna

1800 − ∠BAD 1800 − 450 1350


∠ABD = ∠ADB = = = = 67,50 ;
2 2 2
∠EDB = 1800 − 2∠ABD = 1800 − 2 ⋅ 67,50 = 450 ;
∠ADE = ∠ADB − ∠EDB = 67,50 − 450 = 22,50 .
gamuqebuli figuris farTobi iqneba

⎛1 ⎞
(
Sgamuq = 2 S samk
EDB +S seqt
FDE ) = 2 ⎜ ⋅ BD ⋅ DE sin EDB +
ˆ 22,50
0
⋅ π ⋅ DE 2 ⎟ =
⎝2 360 ⎠
⎛1 2⎞
⎛ ⎞
= 2 ⎜ ⋅ 4 ⋅ 4 ⋅ sin 45 +
⎝2
0 22,50
3600
⋅ π ⋅ 4 ⎟

= 2 ⎜
⎜ 8 ⋅
2 1
+
2 16
⋅ π ⋅ 16 ⎟ (
⎟ = 2 4 2 +π . )
⎝ ⎠

(
Sgamuq = 8 2 + 2π sm2 )
156
MmaTematika 2006 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

moswavlem ganixila 10 x 2 − px + p = 0 saxis kvadratuli gantoleba, sadac p paramet-


ri Rebulobs yvela mTel mniSvnelobas _20-dan 80-is CaTvliT. am gantolebebidan
man amoxsna yvela is gantoleba, romelTac or-ori amonaxsni gaaCnda. Semdeg ki man
ipova yvela miRebuli amonaxsnis jami. risi tolia es jami?

amoxsna

kvadratul gantolebas ori amonaxsni gaaCnia, maSin, roca diskriminanti dadebiTia.

D = P 2 − 40 P > 0,
p( p − 40) > 0 .
es utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT
P = 0, P − 40 = 0 ⇒ P = 40.

maSasadame P ∈ (−∞; 0) ∪ (40; + ∞).


p
vietis Teoremis Tanaxmad x1 + x2 = .
10
P icvleba [_20; 80] intervalSi. sapovni jami or Sesakrebad warmovadginoT:
a) −20 ≤ P ≤ −1 ; b) 41 ≤ P ≤ 80
P 1 1 21
S1 = = (−20 − 19 − ... − 1) = − ⋅ ⋅ 20 = −21;
10 10 10 2
1 1 121
S2 = (41 + 42 + ... + 80) = ⋅ ⋅ 40 = 242
10 10 2
sabolood miviRebT
S = S1 + S 2 = −21 + 242 = 221.

157
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ramdenjer aris 0,01 meti (0,001) 2 -ze?

a) 10 b) 100 g) 1000 d) 10000 e) 100000

amoxsna

0, 01 0, 001 ⋅ 10 10
2
= 2
= = 10000 .
(0, 001) (0, 001) 0, 001
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

⎛x⎞
ipoveT ⎜ ⎟ z 2 gamosaxulebis udidesi mniSvneloba, Tu x, y da z cvladebi Rebulo-
⎝ y⎠
ben mniSvnelobebs {−3; 1/ 2; 2} simravlidan.
9
a) _24 b) g) 27 d) 32 e) 36
4

amoxsna

cxadia, rom z = −3 , radgan Tu x-s an y-s aviRebT (_3)-is tols, maSin gamosaxuleba
iqneba uaryofiTi da ver miiRebs maqsimalur mniSvnelobas. x unda iyos maqsimaluri,
⎛x⎞
xolo y _ minimaluri: z 2 = 9 > 0, x = 2; y = 1/ 2 . maSin ⎜ ⎟ z 2 gamosaxulebis udidesi
⎝ y⎠
mniSvneloba iqneba
⎛x⎞ 2 2
⎜ ⎟z = (−3) 2 = 4 ⋅ 9 = 36 .
⎝ y⎠ 1/ 2
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

kvadratis formis nakveTis gverdis sigrZe 20%-iT gazardes ise, rom kvlav kvad-
ratis formis nakveTi miiRes. radmeni procentiT gaizarda nakveTis farTobi?

a) 20% b) 40% g) 44% d) 50% e) 400%

158
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, kvadratis gverdis sigrZea x. 20%-iT gazrdis Semdeg kvadratis gverdis


sigrZe iqneba 120%x=1,2x.
Tavdapirveli nakveTis farTobia
x 2 = 100% ⋅ x 2 .
amJamindeli nakveTis farTobia
(1, 2 x) 2 = 1, 44 x 2 = 144% x 2 .
maSasadame, nakveTis farTobi gaizarda
144% − 100% = 44% -iT
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ABCD kvadratis gverdebi M, N, K da L wertilebiT dayo-


filia 2:1 proporciiT (AM:MB=BN:NC=CK:KD=DL:LA=2:1).
ipoveT gamuqebuli oTxkuTxedis farTobi, Tu cnobilia,
rom AB=3 sm.

a) 2 sm2 b) 3 sm2 g) 4 sm2 d) 5 sm2 e) 6 sm2

amoxsna

SemoviRoT ASemdegi saxis aRniSvna: BM=NC=KD=AL=x; BN=KC=LD=AM=2x.


x + 2x = 3 ,
x = 1 sm.
ABCD kvadratis farTobia
Skvadrat = 32 = 9 sm2.
oTxi toli samkuTxedis farTobTa jamia
x ⋅ 2x
4⋅ = 4 x 2 = 4 sm2.
2
maSin gamuqebuli figuris farTobi iqneba
Sgamuq = Skvadrat − 4 Ssamk = 9 − 4 = 5 sm2.
e.i. swori pasuxia (d).

159
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

naxazze gamosaxulia ABCD kvadrati, romlis gverdis


sigrZe 6 sm-is tolia. AD gverdis gagrZelebaze aRebulia
E wertili ise rom BD=DE. risi tolia BDE samkuTxe-
dis farTobi?

a) 24 b) 18 2 g) 24 2 d) 36 e) 36 2

amoxsna

ABD samkuTxedidan, piTagoras Teoremis ZaliT gveqneba:


BD = 6 2 + 6 2 = 6 2 sm,
DE = DB = 6 2 sm.
BDE samkuTxedis farTobia
DE ⋅ AB 6 2 ⋅ 6
S BDE = = = 18 2 sm2.
2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

yvavis frenis siCqare 50 km/sT-ia, SaSvis ki – 74 km/sT. ra manZils gaivlis SaSvi


im droSi, romelic yvavs 75 km-is gadasafrenad sWirdeba?

a) 100 km b) 110 km g) 111 km d) 118 km e) 134 km

amoxsna

75 km-is gadasafrenad yvavs sWirdeba


75 km 3
t= = sT.
50 km/sT 2
imave droSi SaSvi gaivlis
3
S= sT ⋅74 km/sT=111 km-s.
2
e.i. swori pasuxia (g).

160
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

ori eleqtrosadguridan pirveli 3-jer mZlavria meoreze. ramdeni dRe dasWirdeba


pirvel eleqtrosadgurs eleqtroenergiis im raodenobis gamosamuSaveblad, rasac
orive eleqtrosadguri erTad 24 dReSi gamoimuSavebs?

a) 32 b) 36 g) 40 d) 42 e) 44

amoxsna

vTqvaT, meore elsadguris simZlavrea x, maSin pirveli elsadguris simZlavre iqneba


3x, xolo orivesi erTad _ 4x.
orive elsadguri erTad 24 dReSi gamoimuSavebs 24 ⋅ 4x energias. amave energiis
gamomuSavebas pirveli elsadguri moandomebs
24 ⋅ 4 x
= 32 dRes.
3x
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

8 −3 + 8 −2 =

a) _1 b) 2 8 − 5 g) 1 d) 8 −1 e) 8 +1

amoxsna

8 − 3 < 0, amitom
8 −3 = − ( )
8 − 3 = 3 − 8;

8 − 2 > 0, amitom
8 − 2 = 8 − 2,

maSasadame,
8 −3 + 8 − 2 = 3 − 8 + 8 − 2 =1.

e.i. swori pasuxia (g).

161
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

naxazze gamosaxulia 10 sm radiusis mqone wrewiri, romlis


centria O wertili. am wrewiris AC qorda OB radiusis
marTobulia da misi sigrZea 16 sm. risi tolia BK monakveTis
sigrZe?

a) 2 sm b) 4 sm g) 3 2 sm d) 5 sm e) 6 sm

amoxsna

BK monakveTis sigrZis gasagebad jer gavigoT OK monakveTis sigrZe. piTagoras Teo-


remis ZaliT gveqneba
OK = 102 − 82 = (10 − 8)(10 + 8) = 6 sm
OB monakveTi wrewiris radousia _ OB=10 sm, maSin,
BK = OB − KB = 10 − 6 = 4 sm.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

yoveli wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi waxnagi aris:

a) tolgverda samkuTxedi b) marTkuTxa samkuTxedi g) rombi


d) kvadrati e) tolferda samkuTxedi

amoxsna

yoveli wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi waxnagi aris tolferda samkuTxedi,


e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

a-s ra mniSvnelobisTvis aqvs ax 2 + 2ax + 3 = 0 gantolebas erTaderTi amonaxsni?

a) _3 b) _1 g) 0 d) 2 e) 3

162
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

kvadratul gantolebas erTaderTi amonaxsni aqvs maSin, roca


a ≠ 0 da D = 0 ;
D = (−2a ) 2 − 4 ⋅ 3 ⋅ a = 0 ,
4a 2 − 12a = 0 ,
a (a − 3) = 0 ,
a = 0 ; a = 3.
a ≠ 0 , amitom a = 3 . maSasadame, roca a = 3 , mocemul kvadratul gantolebas gaaCnia
erTi amonaxsni.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

ra gamosaxuleba unda CavsvaT varskvlavis nacvlad ( x y + *) = x y


2 4 2
+ x 2 y 2 + 1/ 4 y 2 to-

lobaSi, rom is igiveobad iqces?

1 1 1 2 1 2 1
a) y b) xy g) y d) y e) y
4 2 2 4 2

amoxsna

varskvlavis nacvlad unda CavsvaT 1/2y. marTlac

⎛ 2 1 ⎞ 1 1 2 1 2
⎜ x y + y⎟ = x y + 2⋅ x y ⋅ y + y = x y + x y + y .
4 2 2 4 2 2 2

⎝ 2 ⎠ 2 4 4
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

sin 400
=
cos 700 cos 200

1 2
a) _1 b) 0 g) d) e) 2
2 2

163
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

sin 400 sin 400 2sin 200 ⋅ cos 200


= = =2.
cos 700 cos 200 cos ( 900 − 200 ) ⋅ cos 200 sin 200 ⋅ cos 200

e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABC samkuTxedis BC gverdze aRebulia D wertili


ise, rom AB=AD=DC, ∠BAD = 400 . risi tolia
naxazze miTiTebuli α gare kuTxis sidide?

a) 650 b) 1000 g) 1050


d) 1150 e) 1200

amoxsna

1800 − 400
∠ABD = = 700 .
2
ADC kuTxe ABD samkuTxedis gare kuTxea
∠ADC = 400 + 700 ⇒ ∠ADC = 1100.
ADC tolferda samkuTxedSi
1800 − 1100
∠ACD = = 350 .
2
α aris ABC samkuTxedis gare kuTxe.
α = 700 + 350 ,
α = 1050 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

A, B da C wertilebi erT wrfeze ar mdebareobs. sul ramdeni iseTi D wertili ar-


sebobs, rom A, B, C da D wertilebisgan SesaZlebeli iyos paralelogramis Sedgena?

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 6

164
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

sul arsebobs sami wertili.

e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

mocemulia ABCD oTxkuTxedi Semdegi winadadebebidan:


1) ABCD oTxkuTxedis diagonalebi tolia,
2) ABCD oTxkuTxedi warmoadgens trapecias,
3) ABCD oTxkuTxedis mopirdapire kuTxeebi tolia,
4) ABCD oTxkuTxedis diagonalebi marTi kuTxiT ikveTeba.
romeli ori ar SeiZleba erTdroulad iyos WeSmariti?

a) 1) da 2) piroba; b) 1) da 3) piroba; g) 1) da 4) piroba;


d) 2) da 3) piroba; e) 3) da 4) piroba;

amoxsna

araWeSmaritia 2) da 3) piroba, radgan trapeciis mopirdapire kuTxeebi araa toli.


e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

Tu log 3 x = 2 + 2 log 3 2 , maSin x =

a) 4 b) 6 g) 18 d) 36 e) 44

amoxsna
log 3 x = 2 (1 + log 3 2 ) ,
log 3 x = 2 ( log 3 3 + log 3 2 ) ,
log 3 x = 2 ⋅ log 3 6 ,
log 3 x = log 3 62 ,

165
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
log 3 x = log 3 36 ,
x = 36 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

Tu sin α = 3/ 5, sin β = 4 / 5 da 00 < α < 900 < β < 1800 , maSin cos (α + β ) =

24 12 1
a) _1 b) _ g) _ d) 0 e)
25 25 2

amoxsna
3 4 12
cos (α + β ) = cos α cos β − sin α sin β = cos α cos β − ⋅ = cos α cos β −
5 5 25
vipovoT cos α da cos β
9 4
cos α = ± 1 − sin 2 α = ± 1 − =± .
25 5
4
α pirvel meoTxedSia, amitom cos α = ;
5
16 3
cos β = ± 1 − sin 2 β = ± 1 − =± .
25 5
3
β meore meoTxedSia, amitom cos β = − .
5
maSasadame,
4 ⎛ 3 ⎞ 12 12 12 24
cos (α + β ) = ⋅⎜− ⎟ − =− − = .
5 ⎝ 5 ⎠ 25 25 25 25
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

ori wrewiri, romelTa radiusebia 6 sm da 10 sm, garedan


exeba erTmaneTs C wertilSi. Sexebis wertilze gamavali
wrfe am wrewirebs Sesabamisad A da B wertilebSi
gadakveTs. ipoveT BC qordis sigrZe, Tu AC=7,5 sm-s.

a) 6 sm b) 8 sm g) 8,5 sm d) 10 sm e) 12,5 sm

166
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
O1 AC da O2 BC samkuTxedebi msgavsia, maSin
AC BC
= ,
O1C O2C
BC 7,5
= ,
10 6
BC = 12,5 sm.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

paralelepipedis sami waxnagis farTobi Sesabamisad tolia 2 sm2, 3 sm2 da 4 sm2.


ipoveT am paralelepipedis sruli zedapiris farTobi.

a) 9 sm2 b) 12 sm2 g) 15 sm2 d) 18 sm2 e) 27 sm2

amoxsna

paralelepipedis sruli zedapiris farTobi aris yvela waxnagis farTobTa jami


S = 2 ( S1 + S 2 + S3 ) = 2 ( 2 + 3 + 4 ) = 18 sm2.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

Tu 5 x + 5 x+1 = 150 , maSin x =

a) 0 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna
5 x + 5 ⋅ 5 x = 150 ,
6 ⋅ 5 x = 150 ,
5 x = 25 , x = 2 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ipoveT n, Tu _8; _6, _4, ... ariTmetikuli progresiis pirveli n wevris jami 36-is
tolia.

a) _6 b) _3 g) 9 d) 12 e) 18
167
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mocemuli ariTmetikuli progresiisaTvis


a1 = −8; d = 2; S n = 36; n = ?
2a1 + d (n − 1)
⋅ n = Sn ,
2
2 ⋅ (−8) + 2(n − 1)
⋅ n = 36 ,
2
2 ⋅ (−8 + n − 1)
⋅ n = 36 ,
2
n(n − 9) − 36 = 0 ,
n 2 − 9n − 36 = 0 ,
9 ± 15
n= ,
2
n1 = 12; n2 = −3 .
n naturaluri ricxvia, maSasadame, n = 12 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

b1 , b2 ,... geometriuli progresiis pirveli Svidi wevris namravli tolia 128-is.


ipoveT am progresiis meoTxe wevri.

a) _2 b) 2 g) 3 d) 6 e) 8

amoxsna

b1 ⋅ b2 ⋅ b3 ⋅ b4 ⋅ b5 ⋅ b6 ⋅ b7 = 128 ,

b1 ⋅ ( b1 ⋅ q ) ( b1 ⋅ q 2 )( b1 ⋅ q 3 )( b1 ⋅ q 4 )( b1 ⋅ q 5 )( b1 ⋅ q 6 ) = 128 ,

b17 q 21 = 128 ,

(b ⋅ q )
1
3 7
= 27 ,

b1 ⋅ q 3 = 2 ,
b4 = 2 .
e.i. swori pasuxia (b).

168
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

ipoveT funqcia, romlis grafiks warmoadgens naxazze gamosa-


xuli wrfe.

a) y = 2 x + 1 b) y = x − 1 g) y = − x + 1
d) y = − x − 1 e) y = −2 x

amoxsna

naxazze mocemuli grafikisTvis ( y = ax + b )


(a) b = 1 ;
(b) y = 0; x = 1. 0 = a ⋅ 1 + 1, a = −1.
mocemuli variantebidan aseTi funqciaa
y = − x + 1.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

ipoveT im samkuTxedis farTobi, romlis wveroebis koordinatebia (_2; 3), (3; 3) da


(3; _5).

a) 20 sm2 b) 24 sm2 g) 25 sm2 d) 28 sm2 e) 30 sm2

amoxsna

AB = −2 + 3 = 5 sm,

169
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
BC = −5 + 3 = 8 sm;
5⋅8
S ABC = = 20 sm2.
2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

klasSi swavlobs 18 biWi da 12 gogona. maTematikis testSi mTeli klasis saSualo


qula 72-is tolia. gogonebma am testSi saSualod moagroves 75 qula. risi tolia
biWebis saSualo qula am testSi?

a) 68 b) 70 g) 72 d) 73 e) 74

amoxsna

qulaTa saerTo raodenoba iqneba


(18 + 12) ⋅ 72 = 30 ⋅ 72 = 2160 .
gogonebis mier mogrovebuli qulebis raodenobaa
12 ⋅ 75 = 900 .
biWebis mier mogrovebuli qulebis raodenoba iqneba
2160 − 900 = 1260 .
maSin biWebis mier mogrovebuli qulebis saSualo raodenoba iqneba
1260
= 70 .
18
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

naxazze gamosaxulia namdvil ricxvTa RerZze


gansazRvruli funqciis grafiki, romelic abscisaTa
RerZs kveTs sam wertilSi: (_2; 0), (2: 0) da (5; 0)
(ix. naxazi). ipoveT f ( x + 3) = 0 gantolebis
amonaxsnTa namravli.

a) _2 b) 4 g) 8 d) 10 e) 12

170
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

x + 3 = −2, x = −5; x + 3 = 2, x = −1; x + 3 = 5, x = 2.


gantolebis amonaxsnTa namravlia
(−5)(−1) ⋅ 2 = 10
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

naxazze gamosaxulia y = − x 2 + bx + c parabolis grafiki.


grafikis mixedviT daadgineT qvemoT CamoTvlili pirobebidan
romels akmayofileben b da c koefocientebi.

a) b > 0, c < 0 b) b > 0, c > 0 g) b = 0, c < 0


d) b < 0, c > 0 e) b < 0, c < 0

amoxsna

funqciis grafiki y RerZs kveTs uaryofiT naxevarRerZze, amitom c < 0 . parabolis


wveros x koordinati dadebiTia
b b b
x* = − > 0, < 0, < 0, b > 0.
2a 2a a
maSasadame, b > 0 da c < 0 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

naxazze gamosaxuli wesieri eqvskuTxedis gverdis sigrZea 1


sm. misi ori mopirdapire wverodan Semoxazulia toli
radiusebis wrewirebi ise, rom isini erTmaneTs exeba. ipoveT
naxazze gamuqebuli figuris farTobi.

⎛ 3 3 2π ⎞ 2 ⎛3 3 π ⎞ 3
a) ⎜⎜ − ⎟⎟ sm b) ⎜⎜ − ⎟⎟ sm2 g) π sm2
⎝ 2 3 ⎠ ⎝ 2 3⎠ 2
4 4π
d) sm2 e) sm2
3 3

171
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

wesieri eqvskuTxedis TiToeuli kuTxe tolia


1800 (n − 2) 1800 (6 − 2)
= = 300 ⋅ 4 = 1200 -is
n 6
wesieri eqvskuTxedis farTobi udris
1+ 2 3 3 3
Seqvsk = 2 ⋅
⋅ = sm-s
2 2 2
tol seqtorTa farTobebis jami iqneba
2 ⋅ 1200 2 2
2 Sseqt =
0
⋅ π r 2 = π ⋅ 12 = π sm2.
360 3 3
maSin, gamuqebuli figuris farTobi iqneba
⎛ 3 3 2π ⎞ 2.
Sgamuq = Seqvsk − 2Sseqt = ⎜⎜ − ⎟⎟ sm
⎝ 2 3 ⎠
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

suraTze gamosaxulia sawyobi, romelsac aqvs


marTi xuTkuTxa prizmis forma. suraTze
mocemuli zomebis mixedviT ipoveT sawyobis
moculoba.

a) 160/3 sm3 b) 120 sm3 g) 140 sm3


d) 150 sm3 e) 160 sm3

amoxsna

⎛ 2⋅4 ⎞
V = Sf ⋅ H = ⎜ 3 ⋅ 4 + ⎟ ⋅ 10 = (12 + 4) ⋅ 10 = 160 sm
3.
⎝ 2 ⎠
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

ipoveT kuTxe saaTis wuTebis isarsa da saaTebis isars Soris, Tu saaTi aCvenebs 12
saaTsa da 10 wuTs.

172
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

saaTis patara isari 3600 -s Semowers 12 ⋅ 60 = 720 wuTSi, 10 wuTSi igi Semowers
10
⋅ 3600 = 50 .
720
saaTis didi isari 10 wuTSi Semowers 10 ⋅ 60 = 600 -s. maSin isrebs Soris kuTxe
iqneba
600 − 50 = 550 .
e.i. swori pasuxia 550 .

SeniSvna: saaTi moicavs 5 ⋅ 12 = 60 mcire danayofs. amitom erTi danayofis Sesabamisi


centraluri kuTxe iqneba 3600 : 60 = 60.

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

ipoveT x cvladis im mniSvnelobaTa simravle, romelTaTvisac log 0,5 ( x − 2), log 0,5 ( x − 2) 2 ,

log 0,5 ( x − 2)3 ,... ariTmetikuli progresia aris zrdadi.

amoxsna

cxadia, rom
x − 2 > 0, x > 2.
mocemuli ariTmetikuli progresia zrdadia, amitom

log 0,5 ( x − 2) 2 − log 0,5 ( x − 2) > 0 ,

( x − 2) 2
log 0,5 > 0,
( x − 2)
log 0,5 ( x − 2) > 0 .
fuZe erTze naklebia, amitom
( x − 2) < 0,50 ,
x − 2 <1,
x <3.
sabolood miviReT: 2 < x < 3 .

173
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

wrewirze mdebare A wertilidan gavlebulia AC diametri da AB


qorda. cnobilia, rom AB qorda OD radiusis marTobulia da mas
Suaze yofs. ipoveT gamuqebuli figuris farTobi, Tu wrewiris
radiusi 5 sm-is tolia.

amoxsna

r 5
OK = KD = = = 2,5 sm. e.i. ∠OAK = 300 . radgan am kuTxis mopirdapire kaTeti OK
2 2
AO hipotenuzis naxevris tolia, maSin BCˆ mcire rkali 600 –is tolia. 600 –is
toli iqneba misi Sesabamisi centraluri ∠COB .
gamuqebuli figuris farTobi iqneba:
1 600
Sgamuq = S AOB + S BOC
seqtori
= ⋅ AO ⋅ OB ⋅ sin1200 + 0
π r2 =
2 360
25π
= ⋅ 5 ⋅ 5 ⋅ sin (1800 − 600 ) + π ⋅ 52 = ⋅ 25 ⋅ sin 600 +
1 1 1
=
2 6 2 6
1 3 25π ⎛ 25 3 25π ⎞ 2
= ⋅ 25 ⋅ + = ⎜⎜ + ⎟⎟ sm .
2 2 6 ⎝ 4 6 ⎠

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: 3 ⋅ 25 x − 8 ⋅ 15 x + 5 ⋅ 9 x ≤ 0 .

amoxsna

mocemuli utoloba gavyoT 15 x > 0 -ze


x x x
⎛ 25 ⎞ ⎛ 15 ⎞ ⎛9⎞
3⎜ ⎟ − 8 ⎜ ⎟ + 5⎜ ⎟ ≤ 0 ,
⎝ 15 ⎠ ⎝ 15 ⎠ ⎝ 15 ⎠
x x
⎛5⎞ ⎛ 3⎞
3⎜ ⎟ − 8 + 5⎜ ⎟ ≤ 0 .
⎝3⎠ ⎝5⎠
x
⎛5⎞
SemoviRoT aRniSvna: ⎜ ⎟ ≡ y > 0 ,
⎝3⎠
5
3y − 8 + ≤0,
y
3y2 − 8 y + 5 ≤ 0 , ( 3 y − 5)( y − 1) ≤ 0 .
174
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
es utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT da gaviTvaliswinoT, rom y > 0
2
3 y − 5 = 0, y = 1 ; y − 1 = 0, y = 1.
3

2
1≤ y ≤1 .
3
aRniSvnis Casmis Sedegad mviRebT
x
⎛5⎞ 5
1≤ ⎜ ⎟ ≤ , 0 ≤ x ≤1
⎝3⎠ 3
x ∈ [ 0; 1]

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABC tolferda samkuTxedSi, romlis fuZea AC, Caxazulia wrewiri. igi samkuTxedis
AB ferds E wertilSi exeba. ipoveT am wrewiris radiusi, Tu AE=5 sm da BE=8 sm.

amoxsna

AB = BC = 18 sm.

AE = AD = 5 sm, rogorc A wertilidan gavlebuli mxebebi. piTagoras Teoremis Ta-


naxmad
BD = 132 − 52 = 12 sm.
samkuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusi gamoiTvleba formuliT:
2 S 10 ⋅ 12 120 1
r= = = = 3 sm.
P 36 36 3
____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

or WurWelSi asxia 7 kg da 3 kg rZe, romlebic cxims Seicavs sxvadasxva procen-


tuli raodenobiT. Tavdapirvelad am WurWlebidan amoiRes erTi da igive masis rZe,

175
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
Semdeg ki _ pirveli WurWlidan amoRebuli rZe Seuries meore WurWelSi darCenil
rZes, meore WurWlidan amoRebuli rZe ki _ pirvel WurWelSi darCenil rZes. amis
Semdeg rZeSi cximis procentuli Semcveloba orive WurWelSi gaTanabrda. ramdeni
kilogrami rZe amouRiaT TiToeuli WurWlidan?

amoxsna

cximis procentuli raodenoba pirvel WurWelSi aRvniSnoT m-iT, xolo meore


WurWelSi – n-iT. maSin maTi raodenobebi Sesabamisad iqneba 0,07m kg da 0,03n kg.
vTqvaT, amoiRes x kg rZe. pirveli WurWlidan amoRebuli cximis raodenoba iqneba
0,01mx kg, xolo meoridan _ 0,01nx kg.
pirvel WurWelSi darCenili cximis raodenoba iqneba ( 0, 07m − 0, 01mx ) kg, xolo
meore WurWelSi darCenili cximis raodenoba _ ( 0, 03n − 0, 01nx ) kg.
damatebis Semdeg pirvel da meore WurWelSi cximebis raodenoba Sesabamisad iqneba:
0, 07 m − 0, 01mx + 0, 01nx da 0, 03n − 0, 01nx + 0, 01mx .
amocanis pirobis Tanaxmad SegviZlia davweroT:
0, 07 m − 0, 01mx + 0, 01nx 0, 03n − 0, 01nx + 0, 01mx
⋅ 100% = ⋅ 100% .
7 3
am gantolebis amoxsniT miviRebT
( 0, 07m − 0, 01mx + 0, 01nx ) = 7 ( 0, 03n − 0, 01nx + 0, 01mx ) ⇒
⇒ 0, 21m − 0, 03mx + 0, 03nx + 0, 21n − 0, 07 nx + 0, 07 mx ⇒
⇒ 0,1nx − 0,1mx = 0, 21n − 0, 21m ⇒
⇒ 0,1x ( n − m ) = 0, 21( n − m ) ⇒ 0,1x = 0, 21 ⇒ x = 2,1 kg.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

ipoveT a parametris yvela is miSvneloba, romelTaTvisac y = x 2 − 6ax + 9a 2 + 4 para-


bolis wvero koordinatTa saTavidan daSorebulia 5-is toli manZiliT.

amoxsna

parabolis wveros koordinatebia


−6a
x* = − = 3a;
2
4 ( 9a 2 + 4 ) − 36a 2 36a 2 + 16 − 36a 2
y =
*
= = 4.
4 4
piTagoras Teoremis ZaliT miviRebT
176
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
x*2 + y*2 = 52 ,
(3a )2 + 42 = 25 ,
9a 2 = 25 − 16 ,
9a 2 = 9 ,
a2 = 1 ,
a = ±1 .

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

600-is toli orwaxnaga kuTxis waxnagebze mdebare A da B


wertilebidan orwaxnaga kuTxis wiboze daSvebulia AA1 da
BB1 marTobebi (ix. naxazi). gamoTvaleT AB monakveTis sig-
rZe, Tu AA1 = 3 sm, BB1 = 4 sm, A1 B1 = 1 sm.

amoxsna
B1 B 4
B1O = = = 2 sm;
2 2
OB = B1 B 2 − B1 D 2 = 42 − 22 = 2 3 sm.
A1 B1OA oTxkuTxedi warmoadgens marTkuTxa trapecias A1 A da B1O fuZeebiT.

cxadia, rom AD = A1 A − BD = 3 − 2 = 1 sm, maSin OA = 12 + 12 = 2 sm.


ABO samkuTxedisTvis, piTagoras Teoremis Tanaxmad, gvaqvs:
AB = AO 2 + OB 2 = 2 + 4 ⋅ 3 = 14 sm.
____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

naxazze gamosaxuli ABC samkuTxedis farTobia 24 sm2. am


samkuTxedis AB da AC gverdebze aRebulia M da N wertilebi
ise, rom BM/AB=1/3 da AN/AC=1/3. E wertili MN monakveTis
Suawertilia. risi tolia gamuqebuli BEC samkuTxedis far-
Tobi?

177
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

amocanis pirobidan gamomdinareobs, rom


AM = MG = GB = x; CL = LN = BN = y.
B wverodan davuSvaT BD simaRle. KBD1 da ABD samkuTxedebi msgavsia da KF monakveTi
MGNF trapeciis Suaxazia, amitom
BD1 KB BD1 1,5 x
= ⇒ = ⇒ 0,5.
BD AB BD 3x
e.i. D1 D = BD1 = 0,5h. AEC samkuTxedis simaRle EE1 = 0,5h . .maSin AEC samkuTxedis
farTobi 2-jer meti naklebi iqneba ABC samkuTxedis farTobze:
S AEC = S ABC ⇒ S AEC = 12 sm2
2

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

ipoveT m parametris mniSvneloba, romlisTvisac 2x + 6 = m da 4 x 2 − 4(m + 1) x +


+(m + 4)(m − 2) = 0 gantolebaTa fesvebi wearmoadgenen geometriuli progresiis me-
zobel wevrebs.

amoxsna

m−6
2 x + 6 = m, x = .
2
mocemuli kvadratuli gantolebis amonaxsnia
4( m + 1) ± 16( m + 1) 2 − 16(m + 4)(m − 2)
x= =
8
4(m + 1) ± 4 m 2 + 2m + 1 − ( m 2 + 2m − 8 )
4(m + 1) ± 4 ⋅ 3 (m + 1) ± 3
= = =
8 8 3
m+4 m−2
x1 = ; x2 = .
2 2
vinaidan ar viciT geometriuli progresia klebadia, zrdadia Tu niSancvladia, wev-
rTa ganlagebis mixedviT saWiroa ganvixiloT sami SesaZlo SemTxveva.
m−6 m−2 m+4
1) , , _ zrdadi geometriuli progresia
2 2 2
geometriuli progresiis Tvisebis Tanaxmad

178
MmaTematika 2006 III varianti
____________________________________________________________________

⎛m−2⎞ m−6 m+4


2

⎜ ⎟ = ⋅ ,
⎝ 2 ⎠ 2 2
(m − 2) 2 (m + 4)(m − 6)
= ,
4 4
m 2 − 4m + 4 = m 2 + 4m − 6m − 24 ,
m = 14 .
m−2 m−6 m+4
2) , , _ niSancvladi geometriuli progresia
2 2 2
⎛m−6⎞ m−2 m+4
2

⎜ ⎟ = ⋅ ,
⎝ 2 ⎠ 2 2
(m − 6) 2 = (m − 2)(m + 4) ,
m 2 − 6m + 36 = m 2 + 2m − 8 ,
22 1
m= =3 .
7 7
m−6 m+4 m−2
3) , , _ klebadi geometriuli progresia
2 2 2
⎛m+4⎞ m−6 m−2
2

⎜ ⎟ = ⋅ ,
⎝ 2 ⎠ 2 2
(m + 6) 2 = (m − 6)(m − 2) ,

m 2 + 8m + 16 = m 2 − 8m + 1 ,
16m = −4 ,
1
m=− .
4
1 1
sabolood miviReT: m = 14; m = 3 ; m = − .
7 4

179
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT 7-is jeradi udidesi samniSna ricxvi.

a) 989 b) 991 g) 994 d) 997 e) 999

amoxsna

aseTi ricxvia 994, e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

Tu m da n mTeli ricxvebia da 1 ≤ n < m ≤ 9 , maSin ( m + n ) / mn gamosaxulebis umci-


resi SesaZlo mniSvnelobaa:

2 1 3 17 2
a) b) g) d) e)
81 27 72 72 9

amoxsna

⎛m+n⎞ ⎛ m ⎞ ⎛ n ⎞ ⎛1⎞ ⎛1⎞ 1 1 9 + 8 17


⎜ ⎟ =⎜ ⎟ +⎜ ⎟ =⎜ ⎟ +⎜ ⎟ = + = = .
⎝ mn ⎠ min ⎝ mn ⎠ min ⎝ mn ⎠ min ⎝ n ⎠ min ⎝ n ⎠ min 8 9 72 72
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

kabis Rirebuleba jer Semcirda 20%-iT, xolo erTi Tvis Semdeg kidev 30%-iT.
sul ramdeni procentiT Semcirda kabis Tavdapirveli Rirebuleba?

a) 40% b) 44% g) 50% d) 55% e) 60%

amoxsna

pirveli Semcirebis Semdeg kabis procentuli Rirebuleba iqneba 80%, anu 0,8 nawi-
li, xolo kidev 30%-iT Semcirebis Semdeg _ 0,8(100%_30%)= 0,8 ⋅ 70% = 0,8 ⋅ 0,7 =
= 0,56 = 56% . maSasadame, kabis Rirebuleba Semcirebula
100%_56%=44%-iT.
e.i. swori pasuxia (b).

180
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ABCD marTkuTxedi dayofilia 6 kvadratad (ix. naxazi).


ipoveT AB da BC gverdebis Sefardeba.

3 2 3 4 5
a) b) g) d) e)
5 3 4 5 6

amoxsna
AB = x + 3x = 4 x; CD = y + y = 2 y
AB = CD. e.i. 4x=2y.

AB 4x 2 ⋅ 4x 8x 8x 8x 4
= = = = = = .
BC 3 x + y 2(3x + y ) 6 x + 2 y 6 x + 4 x 10 x 5
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABC samkuTxedis C kuTxis sididea 500. O wertili A da B kuTxeebis biseqtrise-


bis gadakveTis wertilia. risi tolia AOB kuTxis sidide?

a) 600 b) 750 g) 900 d) 1000 e) 1150

amoxsna

∠CAB + ∠CBA = 1800 − 500 ,


∠CAB + ∠CBA = 1300 ,
∠OAB + ∠OBA = 1300 / 2 = 650 ,
∠AOB = 1800 − ( ∠OAB + ∠OBA ) = 1800 − 650 = 1150 .
e.i. swori pasuxia (e).

181
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

16 m2 farTobis iatakis SesaRebad 3,2 kg saRebavi daixarja. ramdeni kilogrami sa-


Rebavi iqneba saWiro 12 m2 farTobis iatakis SesaRebad?

a) 2 kg b) 2,4 kg g) 2,8 kg d) 3 kg e) 3,1 kg

amoxsna
SevadginoT proporcia
16m2 _ 3,2 kg;
12m2 _ x kg.
proporciis Tvisebis ZaliT miviRebT:
12 ⋅ 3, 2
x= = 2, 4 kg.
16
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

rodesac daiwva sanTlis 3/5 nawili, misi sigrZe gaxda 10 sm. risi toli iyo san-
Tlis sigrZe Tavdapirvelad?

a) 15 sm b) 20 sm g) 25 sm d) 30 sm e) 50 sm

amoxsna
⎛ 3⎞ 2
darCenili 10 sm aris mTeli sanTlis ⎜ 1 − ⎟ = nawili.
⎝ 5⎠ 5
2
nawili _ 10 sm.
5
5
Sesabamisobis orive mxare gavamravloT -ze.
2
2 5 5
⋅ nawili − 10 ⋅ sm.
5 2 2
1 mTeli _ 25 sm.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

Tu a ∈ (π / 2; π ) , maSin cos α ⋅ cos α + sin α ⋅ sin α =

a) cos 2α b) − cos 2α g) _1 d) 1 e) _2
182
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

roca α meore meoTxedSia, maSin cos α uaryofiTia, xolo sin α _ dadebiTi. amitom
cos α = − cos α , sin α = sin α
maSin, miviRebT:
cos α ( − cos α ) + sin α ⋅ sin α =

= − cos 2 α + sin 2 α = − ( cos 2 α − sin 2 α ) = − cos 2α .


e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

naxazze gamosaxuli wesieri ABC samkuTxedis


gverdis sigrZea 4 4 3 sm, xolo DEFG kvadratis
gverdis sigrZe 5 sm-is. ipoveT maTi gadakveTiT
warmoqmnili PQC samkuTxedis farTobi, Tu g-
amuqebuli figuris farTobi 30 sm2-ia.

a) 3,5 sm2 b) 6 sm2 g) 7 sm2


d) 13 sm2 e) 18,5 sm2

amoxsna

DEFG kvadratis farTobia


S DEFG = 52 = 25 sm2.
ABC samkuTxedis farTobia

( )
2
a2 3 4⋅ 4 3 ⋅ 3
S ABC = = =
4 4
16 ⋅ 3 ⋅ 3
= = 4 ⋅ 3 = 12 sm2.
4
PQC samkuTxedis farTobi iqneba
S PQC = ( S DEFG + S ABC ) − Sgamuq =
= (25 + 12) − 30 = 7 sm2.
e.i. swori pasuxia (g).

183
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

qvemoT gamosaxuli figurebidan romeli warmoadgens cilindris Slils?

a) b) g) d) e)

amoxsna

cilindris Slils warmoadgens (d) variantis Sesabamisi figura. e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

qvemoT moyvanili winadadebebidan romelia mcdari?

a) Tu −2 < x < 3 , maSin 4 < x 2 < 9.


b) Tu x < y , maSin x − y uaryofiTi ricxvia
g) Tu x < 3 , maSin x ∈ (−3; 3) .
d) Tu 0 < x < y , maSin 1/ x > 1/ y .
e) Tu x < −3 , maSin x 2 > 9 .

amoxsna

mcdaria (a) winadadeba, radgan es damokidebuleba yovelTvis araa samarTliani. mag.


−5 < x < 1,
maSin
25 > x 2 > 1
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

f ( x) = 2 x − 5 − x funqciis mniSvneloba x = −2 wertilSi tolia:

a) _11 b) _7 g) 7 d) 11 e) 13

184
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

x = −2, f ( −2 ) = 2 ⋅ ( −2 ) − 5 − −2 = −4 − 5 − 2 = −9 − 2 = 9 − 2 = 7 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

risi tolia m ricxvi, Tu wertilebi koordinatebiT ( m ; − 1)


2
da ( −27; m ) koor-

dinatTa saTaveze gamaval erTsa da imave wrfeze mdebareoben?

a) − 27 b) _3 g) 3 d) 3 e) 27

amoxsna

radgan orive wertili erT wrfeze mdebareobs, amitom samarTliania Semdegi to-
loba
y1 y2
k= = ,
x1 x2
−1 m
= ,
m 2
−27
m3 = 27 ,
m =3.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

naxazze miTiTebuli kuTxeebis zomebis mixedviT gamoT-


valeT x kuTxis gradusuli zoma.

a) 150 b) 250 g) 450 d) 550 e) 600

amoxsna

∠DEC = 1800 − ( 350 + 700 ) = 750 .


es kuTxe FBE samkuTxedis gare kuTxea. gare kuTxis Teoremis Tanaxmad
200 + α = 750 ,

185
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
α = 750 − 200 , α = 550 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

sakoordinato sibrtyeze mocemulia A(2; 1) wertili. ipoveT manZili A wertilsa


da koordinatTa saTavis mimarT mis simetriul wertils Soris.

a) 5 b) 3 g) 2 3 d) 2 5 e) 6

amoxsna

OA = OA1 = 22 + 12 = 5 , maSin
AA1 = 2OA = 2 5 sm.
es manZili SegviZlia vipovoT A da A1 wertilebis koordinatebis meSveobiTac (or
wertils Soris manZilis gamosaTvleli formulis gamoyenebiT).

( 2 − ( −2 ) ) + (1 − ( −1) ) =
2
AA1 = 42 + 22 = 20 = 2 5 sm.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

mocemulia ori piroba:


I. a < 3 ;
II. a > −2 .
a 2 + a − 12 ricxvis niSnis dasadgenad
a) sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris sakmarisi;
b) sakmarisia II piroba, I piroba ki ar aris sakmarisi;
g) sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke;
d) sakmarisia orive piroba cal-calke;
e) orive piroba ar aris sakmarisi. saWiroa damatebiTi pirobebi.

186
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
a 2 + a − 12 = ( a + 4 )( a − 3) .
mocemuli samwevris qceva Semdegnairia:

a < 3 ar aris sakmarisi, radgan a 2 + a − 12 samwevri a < 3 SualedSi niSancvladia.


arc a > −2 pirobaa sakmarisi, radgan a > −2 SualedSic mocemuli kvadratuli
samwevri niSancvladia.
orove piroba erTad sakmarisia, radgan roca
a < 3 da a > −2 , a 2 + a − 12 < 0 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

ricxvebi: 2; log 3 2 ; log 2 3 daalageT zrdis mixedviT.

a) log 2 3 ; log 3 2 ; 2 b) log 3 2 ; log 2 3 ; 2 g) log 3 2 ; 2; log 2 3


d) log 2 3 ; 2; log 3 2 e) 2; log 3 2 ; log 2 3

amoxsna
0 < log 3 2 < 1; 1 < log 2 3 < 2 .
maSasadame, zrdis mixedviT dalagebuli mimdevroba iqneba
log 3 2 ; log 2 3 ; 2.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

x = −1/ x gantolebis amonaxsnTa simravlea:

a) ( −∞; 0] b) {−1} g) {0} d) {1} e) amonaxsnTa simravle carielia

amoxsna

cxadia, rom x -is mixedviT x ≥ 0 .


x ≥0.
1
maSin, − ≥ 0, roca x < 0 .
x
pirveli pirobis Tanaxmad x ≥ 0 , meore pirobis Tanaxmad x < 0 , rac SeuZlebelia.
e.i. swori pasuxia (e).
187
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

monakveTi naxazze gamosaxuli wrewiris diametria, xolo C wer-


tili am wrewirze Zevs. risi tolia naxazze gamuqebuli figuris
farTobi, Tu ∠ABC = 450 da AB = 20 sm.

a) 45π sm2 b) 25π sm2 g) (25π + 50) sm2


d) 50π sm2 e) (50π + 50) sm2

amoxsna

gamuqebuli figuris farTobia

π r2 r ⋅ r π ⋅ 102 102
Sgamuq = S AOC
seqt
+ S BOC
samk
= + = + = ( 25π + 50 ) sm2.
4 2 4 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

muSa skverSi agebs gzas, romlis sigane aris 120


sm. is aRniSnul samuSaos asrulebs cilindris
formis satkepni mowyobilobis daxmarebiT, rom-
lis radiusis 30 sm, xolo msaxvelis sigrZe 120
sm (ix. suraTi). ipoveT muSis mier dagebuli gzis
farTobi, Tu cnobilia, rom satkepni mowyobiloba
moZraobda erTi mimarTulebiT da sul Seasrula 20 sruli bruni.

a) 12π m2 b) 14, 4π m2 g) 24,8π m2 d) 36π m2 e) 72π m2

amoxsna

erT brunze muSa daagebda cilindris gverdiTi zedapiris tol farTobs


72000
cilind
Sgv = 2π rl = 2 ⋅ π ⋅ 30 ⋅ 120 = 7200π sm2 = π m2 = 0, 72π m2.
10000
maSin 20 brunze daagebda
S = 20 ⋅ Sgv = 20 ⋅ 0, 72π = 14, 4π m2-s
e.i. swori pasuxia (b).

188
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

log 6 20 − log 6 2
lg 5+ lg 2
6 =

a) 2 b) 3 g) 5 d) 6 e) 10

amoxsna
log 6 20 − log 6 2 log 6 10
lg 5+ lg 2
6 =6 lg10
= 6log6 10 = 10 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

aranulovani ariTmetikuli progresiis meeqvse da meoce wevrebi mopirdapire ric-


xvebia. ipoveT am progresiis im wevris nomeri, romelic nulis tolia.

a) 10 b) 12 g) 13 d) 15 e) 18

amoxsna
a6 = − a20 ,
a1 + 5d = − ( a1 + 19d ) ,
a1 + 5d = − a1 − 19d ,
a1 + a1 + 5d + 19d = 0 ,
2a1 + 24d = 0 ,
2 ( a1 + 12d ) = 0 ,
a1 + 12d = 0 ,
a13 = 0 .
maSasadame, n=13. e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

b1 , b2 , b3 ,... geometriul progresiaa. cnobilia, rom b10 b5 = 2 , risi tolia b40 b10
Sefardeba?

a) 4 b) 4 2 g) 8 d) 6 2 e) 30 2

189
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

b10 b5 ⋅ q10−5
= = q5 = 2 ,
b5 b5
b40 b10 ⋅ q 40−10
= q 30 = ( q 5 ) = ( 2)
6 6
= =8.
b10 b10
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

ipoveT a parametri, Tu cnobilia, rom ax 2 + (a − 1) x − 6 = 0 gantolebis erTi fesvi


3-is tolia.

a) 0,75 b) 1 g) 1,5 d) 2 e) 3

amoxsna
x = 3, a ⋅ 32 + ( a − 1) ⋅ 3 − 6 = 0 ,
9a + 3a − 3 − 6 = 0 ,
12a = 9 ,
a = 0,75 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

ABCD kvadratis gverdis sigrZe 2 sm-ia. E, F, G da H


wertilebi Sesabamisad AB, BC, CD da AD gverdebis Sua wer-
tilebia, xolo K wertili aris EF monakveTis Suawertili.
ras udris naxazze gamuqebuli KGH samkuTxedis farTobi?

a) 0,25 sm2 b) 0,5 sm2 g) 1 sm2 d) 1,5 sm2 e) 2 sm2

amoxsna

AC = 22 + 22 = 2 2 sm;
AC 2 2
HG = = = 2 sm;
2 2
HD = DG = x .
190
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
2 x 2 = HG 2 , 2 x 2 = 2, x 2 = 1, x = 1 ;
HG 2
BK = MD = = sm;
2 2
2
KM = BD − 2 MD = 2 2 − 2 ⋅ = 2 sm;
2
HG ⋅ KM 2⋅ 2
S HKG = = = 1 sm2.
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

⎛ π⎞ ⎛ 3π ⎞
y = ⎜ x − ⎟⋅⎜ x − ⎟ da y = sin x funqciis grafikebis gadakveTis wertilTa raode-
⎝ 4⎠ ⎝ 4 ⎠
noba tolia:

a) 1 b) 2 g) 3 d) 4 e) 5

amoxsna

π
pirveli funqcia warmoadgens kvadratul funqcias wveros koordinatebiT x* = ;
2
π ⎛ 3π 2 ⎞
y = − . misi grafiki y RerZs gadakveTs ⎜ 0;
*
⎟ wertilSi, xolo x RerZs _
16 ⎝ 16 ⎠
⎛π ⎞ ⎛ 3π ⎞
⎜ ; 0 ⎟ da ⎜ ; 0 ⎟ wertilebSi. amitom misi grafiki y = sin x funqciis grafiks ga-
⎝4 ⎠ ⎝ 4 ⎠
dakveTs 2 wertilSi.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

naxazze gamosaxulia y = ax 2 , y = bx 2 da y = cx 2 fun-


qciis grafikebi. naxazis gamoyenebiT zrdis mixedviT
daalageT a, b da c koeficientebi.

a) a, b, c b) a, c, b g) c, b, a
d) c, a, b e) b, a, c

191
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

rac ufro metia x 2 –is dadebiTi koeficienti, miT ufro am funqciis grafikis
Stoebi uaxlovdeba OY RerZs. mocemuli funqciebis grafikebis Stoebi zemoTaa
mimarTuli, amitom x 2 –is koeficientebi dadebiTi ricxvebia.
maSasadame, a < c < b .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

qvemoT mocemuli funqciaTa grafikebis mixedviT gaarkvieT, romeli funqcia aris


zrdadi (_4; 2) SualedSi. yoveli ujra warmoadgens kvadrats, romlis gverdi 1
erTeulis tolia.

a) b) g)

d) e)

amoxsna

(_4; 2) SualedSi zrdadia (b) funqciis grafiki, radgan am SualedSi grafiks aqvs
marcxnidan marjvniv aRmavali saxe.
e.i. swori pasuxia (b).

192
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

qvemoT mocemulia zogierTi liTonis sim-


kvrivis cxrili da Sesabamisi svetovani
diagrama. ipoveT spilenZis Sesabamisi sve-
tis simaRle, Tu cnobilia, rom vercxlisa
da rkinis Sesabamisi svetebis simaRleTa
sxvaobaa 1,3 sm.

a) 3 sm b) 3,5 sm g) 4,45 sm d) 5 sm e) 6,5 sm

amoxsna
vercxlis simkvrive _ 10,5 g/sm3;
rkinis simkvrive _ 7,9 g/sm3.
maTi sxvaobaa
(10,5_7,9) g/sm3 _ 1,3 sm;
2,6 g/sm3 _ 1,3 sm.
spilenZis Sesabamisi svetis simaRle iqneba
8,9
⋅ 1,3 = 4, 45 sm.
2, 6
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

cilindruli formis WurWelSi, romlis fuZis diametri 20 sm-ia, asxia 5 l mocu-


lobis saRebavi. ra umciresi sigrZis joxiT unda movurioT saRebavs, rom, rogorc
ar unda Cagvivardes joxi WurWelSi, is mTlianad saRebavis zedapiris qvemoTYar
aRmoCndeba (1 l=1dm3).
2
⎛ 50 ⎞
a) 10 sm b) 10π sm g) 25 sm d) 400 + ⎜ ⎟ sm e) 100π 2 + 2000 sm
⎝π ⎠
amoxsna

WurWelSi wylis siRrme iqneba

πd2 π ⋅4 5 50
⋅H = 5, ⋅ H = 5, H =
sm dm =
4 4 π π
joxis sigrZe aRvniSnoT L-iT, piTagoras Teoremis ZaliT
gvaqvs
193
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
2 2
⎛ 50 ⎞ ⎛ 50 ⎞
Lmin = H + d = 20 + ⎜ ⎟ = 400 + ⎜ ⎟ sm.
2 2 2

⎝π ⎠ ⎝π ⎠
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

WurWelSi esxa spirtis da wylis narevi, romelSic spirtis moculoba 25%-s Se-
adgenda. mas Semdeg, rac WurWlidan amoiRes 3 litri siTxe da mis nacvlad Caasxes
3 litri sufTa wyali, WurWelSi spirtis moculobam narevis moculobis 20%
Seadgina. ipoveT WurWelSi xsnaris Tavdapirveli moculoba.

amoxsna

vTqvaT, WurWelSi esxa x l xsnari. amocanis pirobis Tanaxmad:


3 x
x litri;
wyali _ spirti _ litri.
4 4
3 litri wylis gadmosxmis Semdeg:
3 1
( x − 3) litri; spirti _ ( x − 3) litri.
wyali _
4 4
3 litri sufTa wylis damatebis Semdeg xsnaris moculoba gaxdeba isev x litri,
x−3
xolo sufTa spirtis raodenoba ucvleli darCeba, anu iqneba litri. amoca-
4
nis pirobis Tanaxmad:
( x − 3) : 4 = 20
,
x 100
5 x − 15 = 4 x ,
x = 15 litri.

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

oqtombris TveSi bazarze saferavis jiSis yurZenze moTxovnulebis funqcias aqvs


saxe _ f ( x) = 5000 log 4 ( x + 20) + 6000 , rac imas niSnavs, rom Tu am jiSis 1 tona
yurZnis fasi iqneba x lari, maSin bazarze gaiyideba f ( x) tona yurZeni. cnobilia
aseve, rom am produqtis miwodebis funqcias aqvs saxe g ( x) = 1100 ⋅ log 2 ( x + 20) − 4000 ,
rac imas niSnavs, rom Tu 1 tona yurZnis fasi iqneba x lari, maSin mwarmoebeli
bazarze gaitans g ( x) tona yurZens. ramdeni lari unda Rirdes 1 tona yurZeni, rom
miwodeba daemTxvas moTxovnilebas.
194
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad f ( x) = g ( x)


5000
+ 6000 = 1100 log 2 ( x + 20) − 4000 ,
log 4 ( x + 20)
⎛ 50 ⎞
100 ⎜ + 60 ⎟ = 100 (11log 2 ( x + 20) − 40 ) ,
⎝ log 4 ( x + 20) ⎠
50
+ 60 = 11log 2 ( x + 20) − 40 ,
log 4 ( x + 20)
50
+ 60 = 11log 2 ( x + 20) − 40 ,
1/ 2 log 2 ( x + 20)
100
+ 60 = 11log 2 ( x + 20) − 40 .
log 2 ( x + 20)
SemoviRoT aRniSvna log 2 ( x + 20) = t , aRniSvnis CasmiT miviRebT:
100
+ 60 = 11t − 40 ,
t
100
= 11 − 100 ,
t
11t 2 − 100t − 100 = 0 ,
100 ± 10000 + 4400 100 ± 14400 100 ± 120
t= = = ,
22 22 22
100 + 120 100 − 120 10
t1 = = 10; t2 = =− .
22 22 11
10
log 2 ( x + 20) = 10, log 2 ( x + 20) = − ,
11
10

x + 20 = 2 ,
10
x + 20 = 2 11
,
10

x = 1024 − 20, x = −20 + 2 11
,
x = 1004 lari. x < 0.
cxadia, rom x ar SeiZleba iyos uaryofiTi, amitom x=1004 lars.

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

paralelogramis perimetri 90 sm-ia, xolo maxvili kuTxe 600. paralelogramis blag-


vi kuTxe diagonaliT iyofa 1:3 SefardebiT. gamoTvaleT paralelogramis gverdebi.

195
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

x + 3x + 600 = 1800 ,
4 x = 1200 ,
x = 300 ,
3x = 3 ⋅ 300 = 900 .
e.i. DBC samkuTxedi marTkuTxaa. 300 -iani kuTxis mopirdapire kaTeti hipotenuzis
naxevris tolia b = 2a .
P = 2 ( a + b ) = 2 ( a + 2a ) = 90 ,
2 ⋅ 3a = 90 ,
a = 15 sm,
b = 2a = 2 ⋅ 15 = 30 sm.
sabolood miviReT: a = 15 sm; b = 30 sm.

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

gamoTvaleT 4cos 2 x + 4cos x = 3 gantolebis yvela is fesvi, romlebic moTavsebulia


2

[0; π ] intevalSi.

amoxsna
4cos 2 x + 4cos x = 3
2

x −1
+ 4cos x = 3 ,
2 2
42 cos
2
42 cos x
+ 4cos x = 3, ≡ t > 0.
2 2
4cos x

4
2
t
+ t = 3,
4
t 2 + 4t − 1 = 0 ,
t = −2 ± 4 ,
t1 = 2; t2 = −6 .
radgan t > 0, amitom t2 ≠ −6
4cos x = 2 ,
2

22 cos x = 2 ,
2

196
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
2 ⋅ cos 2 x = 1 ,
1
cos 2 x = ,
2
2
cos x = ± ,
2
2 2
cos x = − , cos x = .
2 2
⎛ 2⎞ ⎛ 2⎞
x = ± ar cos ⎜⎜ − ⎟⎟ + 2π K , x = ± ar cos ⎜⎜ ⎟⎟ + 2π K ,
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
⎛ π⎞ π
x = ± ⎜ π − ⎟ + 2π K , x = ± + 2π K ,
⎝ 4⎠ 4
3 π
x = ± π + 2π K , x=± + 2π K ,
4 4
3 π
k = 0, x = ± π , k = 0, x = ± ,
4 4
3 π
akmayofilebs π akmayofilebs
4 4
3 π
k = 1, x = ± π + 2π k = 1, x = ± + 2π
4 4
ar akmayofilebs ar akmayofilebs
maSasadame, sabolood miviReT:
π 3
x= da x = π .
4 4
____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

tolferda ABC samkuTxedSi fuZesTan mdebare α kuTxe metia 300-ze. AC fuZeze


daSvebul simaRleze aRebulia O wertili ise, rom misgan samkuTxedis yvela gverdi
erTi da imave kuTxiT Cans ( ∠AOB = ∠BOC = ∠AOC ) . ra SefardebiT yofs is aRniS-
nul simaRles wveros mxridan?

amoxsna

α > 300 ,
∠AOB = ∠BOC = ∠AOC = β ,
OB
=?
OD

197
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
β + β + β = 3600 ,
β = 1200 ;
BD = AD ⋅ tgα = xtgα .
3
OD = AD ⋅ tg 300 = xtg 300 = x ;
3

= = =
(
OB xtgα − x 3 / 3 x tgα − 3 / 3 tgα − 3 / 3
=
)
OD x 3 /3 x 3 /3 3 /3

3tgα − 3 ( 3tgα − 1 )=
( )
3
= = 3tgα − 1 .
3 3

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

ipoveT f ( x) = log ( x + 2) ( x 2 − 5 x − 6 ) funqciis gansazRvris are.

amoxsna

f ( x) = log ( x + 2) ( x 2 − 5 x − 6 )

⎧ x2 − 5x − 6 > 0 ⎪⎧( x − 6 )( x + 1) > 0


⎨ ⎨
⎩x + 2 > 0 ⎩⎪ x > −2
sistemis pirveli utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT

miviReT, rom
x ∈ ( −2; − 1) ∪ ( 6; + ∞ ) .

___________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

ipoveT a da b parametrebi, Tu cnobilia, rom y = ax 2 + bx + 5 parabolis grafiki


gadis (1; _2) da (_2; 3) wertilebze.

amoxsna

x = 1, a ⋅ 12 + b ⋅ 1 + 5 = −2,
x = −2, a ⋅ ( −2 ) + b ⋅ ( −2 ) + 5 = 3.
2

198
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
miviReT gantolebaTa sistema, romelic amovxsnaT Sekrebis xerxiT
⎧⎪a + b = −7
⎧ a + b = −7 ⎧a + b = −7
⎨ ⎨ + ⎨
⎪⎩2 ( 2a − b ) = −2
⎩4a − 2b = −2 ⎩ 2 a − b = −1
3a = −8, a = −8 / 3
sistemis pirveli gantolebidan vipoviT b-s
8 13
b = −7 − a = −7 + =− .
3 3
8 13
sabolood miviReT: a = − ; b = − .
3 3
____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

MABC samkuTxa piramidis gverdiTi wiboebi urTierTmarTobulia, MA ⊥ MB,


MB ⊥ MC da MB ⊥ MC . gamoTvaleT piramidis simaRle, romelic daSvebulia ABC
fuZeze, Tu MA=3 sm, MB=4 sm da MC= 2 5 sm.

amoxsna

2 5 sm
3sm
4sm
B
D
O
A

radgan AM ⊥ MB da AM ⊥ MC , amitom AM monakveTi BMC sibrtyis marTobulia.


maSasadame, AMD samkuTxedi marTkuTxaa AMD marTi kuTxiT

( )
2
BC = 42 + 2 5 = 16 + 20 = 6 sm,

42 = x ⋅ 6, x = 8/3.
64 4
maSin, MD = 42 − x 2 = 16 − = 5.
9 3

199
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________

2
⎛4 ⎞ 80 161
AD = 3 + ⎜
2
5⎟ = 9+ = sm.
⎝3 ⎠ 9 3
161
AM 2 + AO ⋅ AD, 32 = y ⋅ ,
3
27
y= sm;
161
2
⎛ 27 ⎞ 12 805
OM = 9 − ⎜ ⎟ = 161 sm.
⎝ 161 ⎠

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

samkuTxedSi, romlis fuZesTan mdebare kuTxeTa


sidideebia α da β , Caxazulia marTkuTxedi ise,
rom misi ori wvero samkuTxedis fuZeze mdeba-
reobs, xolo danarCeni ori wvero _ samkuTxedis
ferdebze (ixileT naxazi). ipoveT am tipis mar-
TkuTxedebs Soris udidesi farTobis mqone marT-
kuTxedis gverdebis Sefardeba.

amoxsna

B wverodan davuSvaT BD simaRle, romelic mocemul marTkuTxeds dayofs or sxva-


dasxva marTkuTxedad. MEQD marTkuTxedis farTobi udidesia maSin, roca EM mo-
nakveTi ABD samkuTxedis Suaxazia. samkuTxedis Suaxazis ganmartebis Tanaxmad gvaqvs
AM = MD = x. analogiurad: DQFN marTkuTxedis farTobi udidesia maSin, roca FN
monakveTi BCD samkuTxedis Suaxazia. e.i. NC = DN = y .
AEM samkuTxedidan gvaqvs
EM = AMtgα ⇒ EM = xtgα .
CFN samkuTxedidan _
FN = NCtgα ⇒ NF = ytg β .
MEFN marTkuTxedis gverdebia:
200
MmaTematika 2006 IV varianti
____________________________________________________________________
MN = MD + DN ⇒ MN = x + y;
x tgα
EM = xtgα = ytg β ⇒ = .
y tg β
marTkuTxedis gverdebis Sefardebaa
y tgα
1+ 1+
MN x + y MN x ⇒ MN tg β MN ⎛ 1 1 ⎞
= ⇒ = = ⇒ = 1: ⎜ + ⎟.
EM xtgα EM tgα EM tgα EM ⎝ tgα tg β ⎠

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

samkervalo fabrikam SekveTis saxiT unda Sekeros A tipis 3000 da B tipis 16000
samxedro forma. fabrikis TiToeuli mkeravi erT cal A tipis formas keravs imave
droSi, ra droSic keravs or cal B tipis formas. imisaTvis, rom fabrikas SekveTa
umcires droSi Seesrulebina, menejerma 200 mkeravi gayo or jgufad. ramdeni
mkeravisgan Sedgeboda TiToeuli jgufi, Tu cnobilia, rom pirveli jgufis TiTo-
euli mkeravi keravda mxolod A tipis formas, xolo meore jgufis TiToeuli
mkeravi ki _ mxolod B tipis formas.

amoxsna

vTqvaT pirvel jgufSi iyo x mkeravi, meore jgufSi _ ( 200 − x ) . x mkeravi 3300 A
3300
tipis samxedro formas Sekeravda droSi, xolo ( 200 − x ) mkeravi B tipis
x
17400
17400 samxedro formas _ droSi. A tipis formis Sekervas Wirdeba 2-jer
200 − x
meti dro, vidre _ B-si. maSasadame,
3300 17400
2⋅ = .
x 200 − x
amovxsnaT miRebuli gantolebaN MO
66 ( 200 − x ) = 174 x,
66 ⋅ 200 − 66 x = 174 x,
240 x = 66 ⋅ 200,
x = 55.
e.i. pirvel jgufSi yofila 55 mkeravi, maSin meore jgufSi iqneba
200-55=145 mkeravi.

201
vfstvfnbrf fvj[cyt,bs

2007 otkb
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT 36-is da 48-is saerTo jeradi.

a) 12 b) 36 g) 96 d) 108 e) 144

amoxsna

mocemuli ricxvebidan 36-is da 48-is umciresi saerTo jeradi iqneba 48-is jeradi
ricxvebi: 96 an 144. ricxvi 96 araa 36-is jeradi, ricxvi 144 ki 36-is jeradia.
maSasadame, 36-is da 48-is umciresi saerTo jeradia 144.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

a
ra udidesi mniSvneloba SeiZleba miiRos Sefardebam, Tu 1 ≤ a ≤ 4 da 2 ≤ b ≤ 6 ?
b

a) 2 b) 1 g) 3 d) 4 e) 6

amoxsna

⎛a⎞ amax 4
⎜ ⎟ = = = 2.
⎝ b ⎠ max bmin 2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

fostiT fulis gadagzavnis dros gadaxdili Tanxis 4% iqviTeba. ra Tanxa unda ga-
davixadoT, rom daniSnulebis adgilze 600 lari Cavides?

a) 616 b) 625 g) 630 d) 640 e) 650

amoxsna

vTqvaT, unda gadavixadoT x lari


(100% − 4%) x = 600,
96%x = 600 ,

203
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
0, 96 x = 600 ,
600
x= = 625 lari .
0, 96
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

tolgverda samkuTxedis formis ABC furclidan amoWres ADC


samkuTxedi (ix. naxazi). gamoTvaleT miRebuli ABCD oTxkuT-
xedis perimetri, Tu ABC samkuTxedis perimetri 21 sm-is
tolia, ADC samkuTxedis perimetri ki _ 17 sm-ia.

a) 18 sm b) 21 sm g) 22 sm d) 24 sm e) 28 sm

amoxsna
3 a = 21 ⇒ a = 7 sm;
a + b + c = 17 ,
PABCD = a + (a + b + c) = 7 + 17 = 24 sm .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

1 metri diametris mqone wris formis gasaSleli magi-


da Sedgeba naxevarwris formis ori naWrisagan. magidis
gaSlis dros naxevarwris formis naWrebs Soris dgamen
marTkuTxedis formis xis naWers (ix. naxazi). ipoveT am
ukanasknelis zomebi, Tu cnobilia, rom gaSlis Semdeg
magidis farTobi 3-jer gaizarda.

π
a) 1m × m b) 1m × π m g) 1m × 3m d) 1m × 2m e) 2m × 3m
2

amoxsna

gaSlamde magidis farTobi iyo


S1 = π R2 = 0, 25π m2 .

204
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
gaSlis Semdeg ki iqneboda
S2 = π R2 + 2 Ra = 0, 25π + 2 ⋅ 0, 5 a = 0, 25π + a .
amocanis pirobis ( S2 = 3 S1 ) Tanaxmad gvaqvs:
0, 25π + a = 3 ⋅ 0, 25π ⇒ a = 3 ⋅ 0, 25π − 0, 25π ⇒
π
⇒ a = 2 ⋅ 0, 25π ⇒ a = 0, 5π ⇒ a = .
2
π
marTkuTxedis sigane 2 R = D = 1 m -is tolia. marTkuTxedis zomebi iqneba 1 m × m.
2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

TviTmfrinavi moZraobs mudmivi siCqariT. salonSi arsebul monitorze gamosaxulia


ruka, romelzec TviTmfrinavis Sesabamisi manaTobeli wertili gadaadgildeba, am
rukis masStabia 1:5000000. ra siCqariT moZraobs TviTmfrinavi, Tu manaTobelma
wertilma rukaze 1 saaTSi 16 sm manZili gaiara?

a) 700 km/sT b) 725 km/sT g) 800 km/sT d) 825 km/sT e) 900 km/sT

amoxsna

TviTmfrinavis siCqare iqneba


16 ⋅ 5000000
16 sm / sT ⋅ 5000000 = km / sT = 16 ⋅ 50 km / sT = 800 km / sT.
100000
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

SenadnobSi nikeli da qromi Sesabamisad 3:2 proporciiT Sedis. ipoveT am Senadnobis


masa, Tu masSi nikelis masa aris 4,5 g.

a)4 g b) 6 g g) 7,5 g d) 12,5 g e) 15,5 g

amoxsna

nikeli _ 3 x g = 4, 5 g.
qromi _ 2 x g.

205
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocanis pirobis Tanaxmad
3 x = 4, 5 ⇒ x = 1, 5 g.
maSin, Senadnobis masa iqneba
3 x + 2 x = 5 x = 5 ⋅ 1, 5 = 7, 5 g .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

ipoveT umciresi mTeli ricxvi, romlis moduli 4-ze naklebia.

a) _5 b) _3 g) _2 d) 2 e) 3

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad


x <4
es piroba ormagi utolobis saxiT, Semdegnairad Caiwereba
−4 < x < 4 .
aseTi umciresi mTeli ricxvia _ 3.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

ABDE texilis BD monakveTze aRebulia C wertili ise,


rom ABC da CDE msgavsi blagvkuTxa samkuTxedebia (ix.
naxazi). ipoveT ACE kuTxis sidide, Tu ∠BAC = 30o da
∠CED = 40o

a) 900 b) 1000 g) 1100 d) 1200 e) 1400

amoxsna

msgavsi samkuTxedebis Sesabamisi kuTxeebi tolia:


∠ACB = ∠DEC = 400 ;
∠ECD = ∠BAC = 300 ;
cxadia, rom:

206
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
∠ECD + ∠ACE + ∠ACB = 1800 ⇒ ∠ACE = 1100 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

naxazze mocemulia wesieri eqvskuTxa prizmis Slili. qvemoT Cam-


oTvlili wertilebidan romeli Seesabameba prizmis imave wveros,
romelsac Seesabameba B wertili?

a) A b) D g) F d) E e) C

amoxsna

B wveros Seesabameba D wertili.


e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

2
ipoveT > 1 utolobis amonaxsenTa simravle.
x−3
a) ( 3; ∞ ) b) ( −∞; 3) g) ( 3; 5) d) ( 5; ∞ ) e) ( −∞; 5)
amoxsna
2 2 2− x+3 5−x
>1⇒ − 1 > 0⇒ >0⇒ >0.
x −3 x −3 x −3 x −3
miRebuli utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT
5− x =0 ⇒ x =5;
x −3 =0 ⇒ x =3.
+

+ 3 5 +
maSasadame x ∈ (3; 5) . e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

umciresi mTeli ricxvi, romelic metia 10 + 40 –ze aris

a) 7 b) 8 g) 9 d) 10 e) 11

207
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

10 + 40 = 10 + 4 ⋅ 10 = 10 + 2 10 = 3 10 = 90 .
cxadia, rom 9 < 90 < 10 , maSin aseTi umciresi mTeli ricxvi iqneba 10.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

ipoveT y = 5 wrfis mimarT A(_1; 2) wertilis simetriuli wertilis koordinatebi.

a) (_1; 5) b) (2; 5) g) (_1; 7) d) (4; 2) e) (_1; 8)

amoxsna

y
5 y=5

4
3
A(_1; 2) 2
1
1 2 3
_3 _2 _1 x
_1
_2
_3

A wertilis simetriuli, y = 5 wrfis mimarT, wertilis koordinatebi iqneba: _1 da


5+3=8. maSasadame, (_1; 8).
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABCDE xuTkuTxedis BC da AE gverdebi paraleluria


da misi D kuTxis sididea 500 (ix. naxazi). risi tolia
∠C + ∠E ?

a) 1800 b) 2800 g) 3000


d) 3100 e) 3200

208
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
∠A + ∠B = 1800 .
xuTkuTxedis Siga kuTxeebis jami 5400 -is tolia
∠A + ∠B + ∠C + ∠E + ∠D = 1800 (5 − 2) = 1800 ⋅ 3 = 5400 ⇒
⇒ 1800 + ∠C + ∠E + 500 = 5400 ⇒ ∠C + ∠E = 3100 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

qvemoT gamosaxuli geometriuli figurebidan romels gaaCnia simetriis centri?

amoxsna

mocemuli geometriuli figurebidan simetriis centri gaaCnia mxolod paralelograms.


e.i. swori pasuxia (ე).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

Tu ABC samkuTxedi tolferdaa, maSin qvemoT CamoTvlili winadadebebidan romeli


ar SeiZleba iyos WeSmariti?

a) ABC samkuTxedi blagvkuTxaa;


b) ABC samkuTxedis samive kuTxe maxvilia;
g) ABC samkuTxedis ori kuTxis jami 900-is tolia;
d) ABC samkuTxedis samive kuTxis sidide erTmaneTisagan gansxvavebulia;
e) ABC samkuTxedis erT-erTi wverodan gamosuli simaRle da mediana erTmaneTs
emTxveva.

amoxsna

Tu ABC samkuTxedi tolferdaa, maSin am samkuTxedis samive kuTxis sidide ver iq-
neba gansxvavebuli. maSasadame, WeSmariti ar iqneba (d) varianti.
e.i. swori pasuxia (d).

209
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

Tu log 2 24 = a , maSin log 2 3 =


3
a) a − 3 b) a + 1 g) a d) a 3 2 e) 3
a2
2
amoxsna

log2 24 = a ⇒ log2 (3 ⋅ 8) = a ⇒ log2 3 + log2 8 = a ⇒


⇒ log2 3 + 3 = a ⇒ log2 3 = a − 3 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

kvadratulujrebian furcelze gamosaxulia ABC samkuTxedi,


romlis wveroebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix. naxazi). ri-
si tolia BAC kuTxis tangensi?

a) 1/3 b) 1 g) 3 d) 3 e) 4

amoxsna

ˆ = BD = 4 = 4 .
tgBAC
AD 1
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

mocemulia ABCD kvadrati. am kvadratis gverds sigrZis toli


radiusiT B wverodan Semoxazulia wrewiri, romelic D wvero-
dan Semoxazul wrewirs P wertilSi exeba (ix. naxazi). ipoveT
naxazze gamuqebuli figuris farTobi, Tu kvadratis gverdi 2
sm-is tolia.

π
( 4 − 2π ) sm2 (2 ) ( )
2 2
a) b) 2 −2 sm2 g) π sm2 d) 2 π sm2 e) π 2 +1 sm2
4

amoxsna

BD = 22 + 22 = 2 2 sm;
BP = BC = 2 sm;

210
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________

DP = BD − PD = 2 2 − 2 = 2( 2 − 1) sm.
gamuqebuli figuris farTobi iqneba
π r2 π ⋅ DP2 π (2( 2 − 1))2 π
Sgam = = = = (2 2 − 2)2 sm 2 .
4 4 4 4
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

marTkuTxa paralelepipedis formis akvariumSi, romlis fuZis gverdebia 40 sm da


60 sm, asxia wyali. ramdeni milimetriT aiwevs wylis done WurWelSi, Tu masSi
CavZiravT 240 sm3 moculobis qvas?

a) 1 mm b) 3 mm g) 10 mm d) 20 mm e) 25 mm

amoxsna

vTqvaT, wylis done WurWelSi aiwevs x sm-iT.


40 ⋅ 60 ⋅ x = 240 ⇒ x = 0, 1 sm ⇒ x = 1 mm.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

marTkuTxa koordinatTa sistemaSi gamosaxulia


y = log 2 ( x − 2 ) funqciis grafiki da P ( 6; 5 ) da Q
wertilebi (ix. naxazi). ipoveT PQ monakveTis sig-
rZe, Tu cnobilia, rom Q wertili mdebareobs aR-
niSnul grafikze da PQ wrfe ordinatTa RerZis
paraleluria.

a) 1 b) 2,5 g) 3 d) 4 e) 4,5

amoxsna

naTelia, rom xQ = X P = 6. maSin


YQ = log2 (6 − 2) = log2 4 = 2 .

211
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
PQ monakveTis sigrZe iqneba
PQ = YP − YQ = 5 − 2 = 3.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ariTmetikuli progresiis meore da mexuTe wevrebi Sesabamisad 5-is da 17-is to-


lia. ipoveT am progresiis sxvaoba.

a) _3 b) 2 g) 4 d) 5 e) 6

amoxsna

a2 = 5; a5 = 17 .
a5 = a2 + d (5 − 2) ⇒ 3 d = a5 − a2 ⇒
a5 − a2 17 − 5
⇒d = ⇒d = ⇒ d = 4.
3 3
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

geometriuli progresiis merve wevri 36-is tolia, xolo meTormete wevri 4/9-ia.
risi tolia am progresiis meaTe wevri?

2
a) b) 1/4 g) 2 d) 3 e) 4
9

amoxsna

4
b8 = 36; b12 = .
9
b12 = b8 ⋅ q12 −8 ⇒ b12 = b8 ⋅ q4 ⇒
b12 4 /9 1 1
⇒ q4 = ⇒ q4 = ⇒ q4 = ⇒ q2 = .
b8 36 81 9
1
b10 = b8 q2 = 36 ⋅ = 4.
9
e.i. swori pasuxia (e)

212
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

kedlis saaTis wuTebis isris sigrZe 6 sm-ia, xolo saaTebis isris


sigrZe ki _ 4 sm. risi tolia manZili am isrebis wveroebs Soris
2 saaTze?

a) 1,5 sm b) 2,5 g) 2 2 d) 2 7 e) 4 3

amoxsna

12
Ay
y1 3600
∠AOB = ⋅ 2 = 600
12
6 sm y2
B

600 4 sm

O
kosinusebis Teoremis gamoyenebiT miviRebT:
AB = 62 + 42 − 2 ⋅ 6 ⋅ 4 ⋅ cos 600 = 28 = 2 7 sm.
e.i. swori pasuxia (d)

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

samma firmam garkveuli raodenobis Tanxa Cado saerTo proeqtSi. maT mier Cadebuli
Tanxis raodenoba gamosaxulia rogorc svetovan, aseve wriul diagramaze (svetovani
diagrama gamosaxulia kvadratul ujrebian furcelze). ipoveT wriul diagramaze
mesame firmis Sesabamisi seqtoris centraluri kuTxe.

a) 1000 b) 1050 g) 1100 d) 1550 e) 1200


213
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

svetovani diagramidan gvaqvs:


pirveli firma _ 4 x lari;
meore firma _ 13 x lari;
mesame firma _ 7 x lari
sul: 4 x + 13 x + 7 x = 24 x
wriuli diagramidan gvaqvs
24 x − 3600 .
maSin 7 x -is Sesabamisi centraluri kuTxe iqneba
3600
7⋅ = 1050 .
24
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

sin13200 tolia

a) −3 2 b) _1/2 g) 0 d) 3 2 e) 1

amoxsna

3
sin 13200 = sin(3.3600 + 2400 ) = sin 2400 = sin(1800 + 600 ) = − sin 600 = − .
2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

2
risi tolia y = funqciis udidesi mniSvneloba?
2 + sin x
1
a) _1 b) 0 g) d) 2 e) 4
2

amoxsna
2 2 2
Ymax = = = =2.
(2 + sin x) min 2 − 1 1
e.i. swori pasuxia (d).

214
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

naxazze gamosaxulia namdvil ricxvTa RerZze gansazRvruli f perioduli funqciis


grafikis fragmenti (gamuqebuli wertilebi ujrebis wveroebs emTxveva). ipoveT am
funqciis mniSvneloba x=26 wertilSi, Tu misi periodi 6-is tolia.

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 4

amoxsna

mocemuli funqciisTvis f ( 2 ) = 1 . radgan misi periodi 6-is tolia, amitom x = 26


wertilSic f funqcia iqneba 1-is toli _ f ( 26 ) = 1 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

A, B da C wertilebi mdebareoben wrewirze, romlis centria


O wertili (ix. naxazi). risi tolia naxazze α –Ti aRniS-
nuli AOC kuTxis sidide, Tu ∠BAO = 20o da ∠BCO = 30o ?

a) 1000 b) 1050 g) 1100 d) 1150 e) 1200

amoxsna

∠AOC α
∠ABC = = .
2 2
ABCO oTxkuTxedisTvis gvaqvs
∠A + ∠B + ∠C + 3600 − ∠AOC = 3600 ,

215
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
α
200 + + 300 − α = 0⇒ α = 1000.
2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

A da B wertilebi cilindris qveda da zeda fuZeebis wrewi-


rebze mdebareobs. AB monakveTi kveTs cilindris fuZeTa cen-
trebis SemaerTebel OO1 monakveTs da fuZis sibrtyesTan ad-
gens 600-is tol kuTxes. ipoveT am cilindris gverdiTi zeda-
piris farTobi, Tu AB monakveTis sigrZe 12 sm-is tolia.

a) 18π 2 sm2 b) 18π 3 sm2 g) 24π 2 sm2


d) 30π 3 sm2 e) 36π 3 sm2

amoxsna

cilindris gverdiTi zedapiris farTobi gamoiTvleba formuliT

Sgv = 2π RH
AOC da BO1C samkuTxedi tolia:
AB 12
AC = = = 6 sm.
2 2
AC 6
AO = R = = = 3 sm;
2 2
3
OC = AC sin 600 = 6 ⋅ = 3 3 sm.
2
Sgv = 2π ⋅ 3 ⋅ 6 3 = 36π 3 sm 2 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

risi tolia im ariTmetikuli progresiis dadebiTi wevrebis jami, romlis zogadi


2n
wevri mocemulia an = 20 − formuliT?
3

216
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
2n
20 − > 0 ⇒ 2 n < 60 ⇒ n < 30 ⇒ n = 29.
3
2 a + 28 d 2(a1 + 14 d )
S29 = 1 ⋅ 29 = ⋅ 29 ,
2 2
S29 = (a1 + 14 d )29 .
2 58
n = 1 ; a1 = 20 −= ;
3 3
2 ⋅2 4 56
n = 2 ; a2 = 20 − = 20 − = ;
3 3 3
56 58 2
d = a2 − a1 = − =− .
3 3 3
am monacemebis CasmiT miviRebT:
⎛ 58 2⎞ ⎛ 53 28 ⎞
s29 = ⎜ − 14 ⋅ ⎟ ⋅ 29 = ⎜ − ⎟ ⋅ 29 = 10 ⋅ 29 = 290.
⎝ 3 3⎠ ⎝ 3 3 ⎠

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

amoxseniT gantoleba 4 + 2x − x2 = x − 2 .

amoxsna

4 + 2 x − x 2 = x − 2 ⇒ 4 + 2 x − x 2 = ( x − 2 )2 ⇒
⇒ 4 + 2 x − x2 = x2 − 4 x + 4 ⇒ 2 x2 − 6 x = 0 ⇒
⇒ 2 x( x − 3) = 0 ⇒ x1 = 0; x2 = 3.
Semowmeba:
x1 = 0, 4 + 2 ⋅ 0 − 02 = 0 − 2 ⇒ 4 = −2 ⇒ 2 ≠ −2;

x2 = 3, 4 + 2 ⋅ 3 − 32 = 3 − 2 ⇒ 10 − 9 = 1 ⇒ 1 = 1.
maSasadame, am gantolebis fesvia x = 3.

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

tolferda trapeciis didi fuZis sigrZe 2-jer metia misi mcire fuZis sigrZeze.
risi tolia trapeciis maxvili kuTxis sidide, Tu misi diagonali amave dros am
kuTxis biseqtrisas warmoadgens?

217
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
B x C

x x

A D
x E 2x
2
tolferda trapeciaSi
AD − BC 2 x − x x
AE = = = .
2 2 2
ABE marTkuTxa samkuTxedSi:
AE x / 2 1
cos a = = = .
AB x 2
A maxvili kuTxea, amitom ∠A = 600 .

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

log 3 ( − x 2 + 4 x + 5 )
ipoveT y = funqciis gansazRvris are.
x−2

amoxsna

⎧− x2 + 4 x + 5 > 0 ⎧ x2 − 4 x − 5 < 0 ⎧( x − 5)( x + 1) < 0 ⎧−1 < x < 5


⎨ ⇒⎨ ⇒⎨ ⇒⎨
⎩x − 2 > 0 ⎩x > 2 ⎩x > 2 ⎩x > 2

_1 2 5

maSasadame, 2 < x < 5 .


e.i. x ∈ (2; 5) .

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

marTkuTxedis formis mqone Txeli ABCD firfita or


tol nawilad gaWres PQ monakveTis gaswvriv, romlic
marTkuTxedis CD gverdTan 300-is tol kuTxes adgens.
Semdeg erTi maTgani Seawebes meores ganaWeris gaswvriv
(ix. naxazi). ipoveT miRebul nakeTobaSi manZili A da C
wertilebs Soris, Tu mocemul marTkuTxedSi AB=10 sm,
AD=2 sm.

218
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

miRebul nakeTobaSi ∠AQC = 600. e.i. ΔAQC tolgverdaa. nakeTobis AQ monakveTi


Tavdapirveli marTkuTxedis AQ monakveTis tolia.
marTkuTxedSi P wverodan aRvmarToT PM marTobi. miRebuli PMQ samkuTxedisTvis
SegviZlia davweroT
MQ = MP ⋅ tg 600 ⇒ MQ = 2 3.
mocemuli marTkuTxedis AB gverdi warmovadginoT Semdegi saxiT
AM + MQ + QB = AB ⇒ AM + 2 3 + QB = 10 ⇒ AM + QB = 10 − 2 3 .
amocanis pirobis Tanaxmad AM da QB monakveTebi tolia

(
2 AM = 10 − 2 3 ⇒ AM = 5 − 3 sm. )
maSin AQ monakveTis sigrZe iqneba
AQ = AM + MQ = 5 − 3 + 2 3 ⇒ AQ = 5 + 3 sm. ( )
maSasadame, AC monakveTis sigrZec ( 5 + 3 ) sm iqneba.
( )
e.i. AC = 5 + 3 sm.

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

sabrokero firmam 31250 larad SeiZina aqciaTa ori paketi. mcire xnis Semdeg fir-
mam orive paketi erTad gayida 40000 larad. ra Tanxa gadaixada aqciaTa TiToeuli
paketis SeZenisas firmam, Tu aqciaTa pirveli da meore paketis gayidvam mas moutana
Sesabamisad 40%-is da 20%-is toli mogeba?

amoxsna

vTqvaT firmam pirvel paketSi gadaixada x lari, maSin meore paketSi gadaixdida
(31250_ x ) lars.
pirveli paketi gayida 1,4 x larad, xolo meore paketi _ 1,2(31250_ x ) larad. Se-
vadginoT gantoleba
1, 4 x + 1, 2(31250 − x) = 40000 ⇒
⇒ 1, 4 x − 1, 2 x = 40000 − 1, 2 ⋅ 31 ⋅ 250 ⇒
⇒ 0, 2 x = 2500 ⇒ x = 12500 lari.
firmam gadaixada:
I paketSi _ 12 500 lari;
II paketSi _ 31 250_12 500=18 750 lari.

219
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

y=b wrfe kveTs y = x 2 + 3x + 9 parabolas A da B werti-


lebSi (ix. naxazi). ipoveT b parametris mniSvneloba, rom-
lisTvisac A da B wertilebs Soris manZili 5-is tolia.

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad xB − x A = 5 da y A = b; yB = b.


y A = x2A + 3 x A + 9 = b (1)

yB = xB2 + 3 xB + 9 = b (2)

x2A − xB2 + 3( x A − xB ) = 0 ⇒ 5( x A + xB ) + 3 ⋅ 5 = 0 ⇒
⇒ x A + x B = − 3 ⇒ x A + x A + 5 = −3 ⇒ x A = − 4 .
(1) tolobaSi CasmiT miviRebT:
b = (−4)2 + 3 ⋅ (−4) + 9⇒ b = 13.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

wesieri samkuTxa piramidis simaRle 12 sm-ia, xolo apoTema _ 13 sm-is tolia. ipo-
veT am piramidis gverdiTi zedapiris farTobi.

amoxsna
S
y

B
OS = 12 sm; DS = 13 sm.

300

y y D
A O

a
C

wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia


3 a ⋅ SD
Sgv = ,
2
OD = SD2 − SO2 = 132 − 122 = 5 sm;

220
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________

BD = ODctg 300 = 5 3 sm ⇒ BC = 2 BD ⇒ BC = 10 3 sm.


maSin, miviRebT:
3 ⋅ 10 3 ⋅ 13
Sgv = = 195 3 sm2 .
2
____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

studentTa jgufma, romelSic studentTa raodenoba 40-s ar aRemateba, monawileoba


miiRo rTvelSi. am jgufis TiToeulma gogonam saSualod 59 kg, xolo TiToeulma
biWma ki 84 kg yurZeni mokrifa, ramdeni studentia jgufSi, Tu cnobilia, rom mTe-
li jgufis TiToeulma studentma saSualod 67 kg yurZeni mokrifa?

amoxsna

vTqvaT, jgufSi x gogona da y biWia.


x + y ≤ 40.
Sesabamisad dakrefili yurZnis raodenoba iqneba: 59x da 84 y .
jgufis TiToeuli studentis mier saSualod mokrefili yurZnis raodenoba iq-
neba
59x + 84 y
= 67 ⇒ 59x + 84 y = 67 x + 67 y ⇒
x+ y
8
⇒ 17 y = 8 x ⇒ y = x.
17
8x
x da y naturaluri ricxvebia. amitom gamosaxuleba unda iyos naturaluri.
17
e.i. x ricxvi 17-is jeradi ricxvia:

8
1. x = 17; y= ⋅ 17 = 8; x + y = 17 + 8 = 25 < 40;
17
8
2. x = 34; y= ⋅ 37 = 16; x + y = 34 + 16 = 50 > 40 .
17
maSasadame, swori pasuxia x + y = 25 studenti.

221
MmaTematika 2007 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

xuTkuTxedi Sedgeba marTkuTxedisagan da wesieri samkuTxedi-


sagan, romelTac erTi saerTo gverdi aqvs (ix. naxazi). ipoveT
marTkuTxedis gverdebi, romlis Sesabamisi xuTkuTxedis farTobi
iqneba udidesi, Tu xuTkuTxedis perimetri tolia 10 sm-is.

amoxsna

mocemuli xuTkuTxedis perimetri da farTobi Sesabamisad tolia:


10 − 3 y
P = 2 x + 3 y = 10 ⇒ x = ;
2
y2 3 10 − 3 y y2 3
S = xy + ⇒S= ⋅y+ ⇒
4 2 4
10 y − 3 y 2 y 2 3 y 2 3 − 6 y 2 + 20 y
⇒S= + ⇒S= ⇒
2 4 4
3 −6 2
⇒S=y +5y .
4
S farTobi warmoadgens y gverdis kvadratul funqcias. es funqcia udides mniSv-
nelobas Rebulobs, maSin roca
5 10
y=− = sm.
3 −6 6 − 3
2⋅
4
Sesabamisi x iqneba
10 3
10 − 3 10(1 − )
10 − 3 y 6− 3 = 6− 3 =
x= =
2 2 2
⎛ 6 − 3 − 3 ⎞ 5(3 − 3 )
= 5 ⎜⎜ ⎟⎟ = sm.
⎝ 6− 3 ⎠ 6− 3
e.i. sabolood miviReT
10 5(3 − 3 )
x= sm; y = sm.
6− 3 6− 3

222
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT 144-is da 96-is udidesi saerTo gamyofi.

a) 16 b) 24 g) 32 d) 36 e) 48

amoxsna

TiToeuli davSaloT martiv mamravlebad


144 2 96 2
72 2 48 2
36 2 24 2
18 2 12 2
9 3 6 2
3 3 3 3
1 1
usg (96;144) (96;144) = 2 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ 3 = 48 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

a da b naturaluri ricxvebi akmayofileben pirobebs 4 < a < 6 da 6 < b < 8 . ipoveT


a+b gamosaxulebis udidesi SesaZlo mniSvneloba.

a) 5 b) 7 g) 10 d) 12 e) 13

amoxsna

(a + b) max = amax + bmax = 5 + 7 .


e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

wyliT savse auzidan dRe-Ramis ganmavlobaSi wylis 3% aorTqlda. auzis Sesavsebad


saWiro gaxda 6 m3 wylis damateba. risi tolia auzis moculoba?

a) 180 m3 b) 200 m3 g) 220 m3 d) 240 m3 e) 300 m3

223
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
3
3% = 6m 3 ⇒
nawili = 6m 3 .
100
100
tolobis orive mxare gavamravloT -ze
3
3 100 100
nawili ⋅ =6⋅ ⇒ 1 mTeli = 200l.
100 3 3
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

kvadratis formis ABCD furclidan amoWres AED samkuTxedi. ga-


moTvaleT miRebuli ABCDE xuTkuTxedis perimetri, Tu ABCD
kvadratis perimetri 40 sm-is tolia, xolo AED samkuTxedis
perimetri 25 sm-ia.

a) 40 sm b) 45 sm g) 50 sm d) 55 sm e) 60 sm

amoxsna
amocanis pirobis Tanaxmad
4 a = 40 ⇒ a = 10sm;
a + b + c = 25 .
ABCDE xuTkuTxedis perimetri iqneba
3 a + b + c = 2 a + (a + b + c) = 2 ⋅ 10 + 25 = 45sm.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

gasaSleli magida Sedgeba naxevarwris formis ori


naWrisagan. magidis gaSlis dros maT Soris dgamen 2 m
sigrZis marTkuTxedis formis xis naWers. ipoveT gaS-
lili magidis zedapiris farTobi, Tu cnobilia, rom
gaSlili magidis sigrZe 3 m-ia (ix. naxazi).

⎛π ⎞ ⎛ 9π ⎞ ⎛ 7π ⎞
a) ⎜ + 2 ⎟ m2 b) ⎜ + 1 ⎟ m2 g) ⎜ + 1 ⎟ m2
⎝4 ⎠ ⎝ 8 ⎠ ⎝ 8 ⎠
⎛ 3π ⎞
d) ⎜ + 1 ⎟ m2 e) (1,5π + 2 ) m2
⎝ 2 ⎠

224
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

magidis zedapiris farTobi iqneba


S = Swrewiri + SmarTk. = π R 2 + 2 Ra .
wrewiris radiusis sigrZea
3−2
R= = 0, 5m .
2
maSin, miviRebT:
⎛π ⎞
S = π ⋅ 0, 5 2 + 2 ⋅ 0, 5 ⋅ 2 = ⎜ + 2 ⎟ m 2 .
⎝4 ⎠
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

TviTmfrinavi moZraobs mudmivi 900 km/sT siCqariT. salonSi arsebul monitorze


gamosaxulia ruka, romelzec gadaadgildeba TviTmfrinavis Sesabamisi manaTobeli
wertili. ra manZils gaivlis manaTobeli wertili rukaze 1 saaTSi, Tu am rukis
masStabia 1:5000000?

a) 0,18 sm b) 6 sm g) 9 sm d) 16 sm e) 18 sm

amoxsna

rukaze manaTobeli wertilis mier gavlili manZili iqneba


900 ⋅ 100 000 sm
900km : 5 000 000 = = 18 sm.
5000 000
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

auzi ori erTnairi miliT ivseba 6 saaTSi. auzis ra nawili aivseba mxolod erTi
miliT 5 saaTSi?

1 1 1 5 1
a) b) g) d) e)
6 4 3 12 2

225
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

erTi mili auzs aavsebs 2 ⋅ 6 = 12 sT-Si. mxolod erTi miliT 5 saaTSi aivseba auzis
5
nawili.
12
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

romelia udidesi mTeli uaryofiTi ricxvi, romlis moduli 7-ze metia?

a) _9 b) _8 g) _7 d) _6 e) 8

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad x > 7 .


aseTi udidesi mTeli uaryofiTi ricxvia –8.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

ABC marTkuTxa samkuTxedis AC kaTeti 10 sm-is tolia. D


wertili AB hipotenuzis Sua wertilia, xolo K wertili BC
kaTetze Zevs. gamoTvaleT CDK gamuqebuli samkuTxedis farTobi,
Tu cnobilia, rom CK=3 sm (ix. naxazi).

a)3 sm2 b) 5 sm2 g) 7,5 sm2 d) 10 sm2 e) 12,5 sm2

amoxsna

AC 10
DE = = = 5sm;
2 2
CK ⋅ DE 3 ⋅ 5
SCDK = = = 7, 5sm 2 .
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

226
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

naxazze mocemulia kubis Slili. qvemoT CamoTvlili


wertilebidan romeli Seesabameba kubis imave wveros,
romelsac Seesabameba B wertili?

a) C b) E g) K d) F e) N

amoxsna

B wertils Sesabameba F wertili.


e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

3
ipoveT < −1 utolobis amonaxsenTa simravle.
x−4

a) (1; ∞ ) b) ( −∞; 1) g) (1; 4 ) d) ( 4; ∞ ) e) ( −∞; 4 )

amoxsna
3 3 3+ x−4 x −1
< −1 ⇒ +1 < 0⇒ < 0⇒ <0.
x−4 x−4 x−4 x−4
miRebuli utoloba amovxsnaT intervalTa meTodiT

x − 1 = 0 ⇒ x = 1; x − 4 = 0 ⇒ x = 4.

+ +
_
4
x ∈ (1; 4 )

maSasadame x ∈ (1; 4) .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

udidesi mTeli ricxvi, romelic naklebia 12 − 27 –ze, aris

a) _15 b) _8 g) 0 d) _2 e) _1

227
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

12 − 27 = 4 ⋅ 3 − 9 ⋅ 3 = 2 3 − 3 3 = − 3 ,
−2 < − 3 < −1 .
maSasadame, aseTi ricxvia _2.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

ipoveT y=5 wrfis mimarT A(_1; 2) wertilis simetriuli wertilis koordinatebi.

a) (_1; 5) b) (2; 5) g) (_1; 7) d) (4; 2) e) (_1; 8)

amoxsna

A wertilis simetriuli, y = 5 wrfis mimarT, wertilis koordinatebi iqneba: _1 da


5+3=8. maSasadame, (_1; 8).
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABCD oTxkuTxedSi B da C kuTxeebis biseqtrisebi P


wertilSi ikveTeba (ix. naxazi). ipoveT ∠BPC -s sidide,
Tu ∠A = 1200 da ∠D = 1100 .

a)900 b) 1050 g) 1150 d) 1200 e) 1250

amoxsna

∠B + ∠C = 360 0 − (120 0 + 110 0 ) = 360 0 − 230 0 = 130 0 .


CDB samkuTxedisTvis gvaqvs
⎛ ∠B ∠C ⎞
0
130
∠BPC = 180 0 − ⎜ + ⎟ = 180 −
0
= 180 0 − 65 0 = 115 0 .
⎝ 2 2 ⎠ 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

qvemoT CamoTvlili geometriuli figurebidan romels gaaCnia mxolod erTi simet-


riis RerZi?

228
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________

amoxsna

erTi simetriis RerZi gaaCnia tolferda trapecias.


e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

Tu ABC samkuTxedis samive gverdis sigrZe erTmaneTisgan gansxvavebulia, maSin qve-


moT CamoTvlili winadadebebidan romeli ar SeiZleba iyos WeSmariti?

a) ABC samkuTxedi blagvkuTxaa;


b) ABC samkuTxedis samive kuTxe maxvilia;
g) ABC samkuTxedis ori kuTxis jami 900-is tolia;
d) ABC samkuTxedis samive kuTxis sidide erTmaneTisagan gansxvavebulia;
e) ABC samkuTxedis erT-erTi wverodan gamosuli simaRle da mediana erTmaneTs
emTxveva.

amoxsna

am winadadebebidan aucileblad mcdaria (e) winadadeba. radgan am SemTxvevaSi sam-


kuTxedi iqneba tolferda, rac ewinaaRmdegeba amocanis pirobas.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

Tu log 3 18 = a , maSin log 3 2 =


2a − 3
a) a − 2 b) a − 1 g) d) 2a + 1 e) a 2 − 1
4

amoxsna
log 3 18 = a ⇒ log 3 (9 ⋅ 2) = a ⇒ log 3 9 + log 3 2 = a ⇒
⇒ 2 + log 3 2 = a ⇒ log 3 2 = a − 2.
e.i. swori pasuxia (a).

229
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

kvadratul ujredebian furcelze gamosaxulia ABC sam-


kuTxedi, romlis wveroebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix.
naxazi). risi tolia BCA kuTxis tangensi?

1 2 3
a) b) g) d) 3 e) 3
3 3 2

amoxsna
2 1
tgα1 = = 1; tgα 2 = .
2 5
ˆ = tg (α + α ) ,
tgBCA 1 2

1
1+
ˆ = tg α + tgα 5 = 6⋅5 = 3.
tgBCA 1 2
=
1 − tgα1 ⋅ tgα 2 1 − 1 5 4 2
5
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

A wertilidan 5 sm radiusiT wrewirisadmi gavlebulia mxebi, romelic wrewirs B


wertilSi exeba. ipoveT manZili A wertilidan wrewiris uaxloes wertilamde, Tu
AB = 2 6 sm.

a) 1,5 sm b) 2 sm g) 2,2 sm d) 2,5 sm e) 3 sm

amoxsna
B
(
AB 2 = AC ⋅ AD ⇒ AC ⋅ ( AC + 2 r ) = 2 6 )
2

2 6 sm
5sm AC ( AC + 10 ) = 24 ⇒⇒ AC 2 + 10 AC − 24 = 0
B A
⇒ AC = −5 ± 7 ⇒ AC = 2sm.
O C

e.i. swori pasuxia (b).

230
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

marTkuTxa paralelepipedis formis daxurul WurWelSi Casxmulia siTxe. rodesac


WurWeli horizontalur zedapirze 20 dm2 farTobis mqone waxnagiT devs, siTxis
done fskeridan 4 dm simaRlezea. fskeridan ra simaRleze iqneba siTxis done, Tu
WurWels gadavabrunebT da horizontalur zedapirze 50 dm2 farTobis mqone waxna-
giT davdebT?

a) 1 dm b) 1,2 dm g) 1,6 dm d) 1,8 dm e) 2,4 dm

amoxsna

Tavdapirveli marTkuTxa paralelepipedis moculoba udris


V = 20 ⋅ 4 = 80 dm 3 -s.
siTxis done gadabrunebul WurWelSi aRvniSnoT x -iT
50 x = 80 ⇒ x = 1, 6 dm .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

marTkuTxa koordinatTa sistemaSi gamosaxulia y = (1 3) − 1


x

funqciis grafiki da P(_2; _1) da Q wertilebi. (ix. naxa-


zi). ipoveT PQ monakveTis sigrZe, Tu cnobilia rom Q wer-
tili mdebareobs aRniSnul grafikze da PQ wrfe ordinat-
Ta RerZis paraleluria.

a) 5 b) 6 g) 8 d) 9 e) 10

amoxsna

Q da P wertilebis abscisebi erTmaneTis tolia


X Q = X P = −2 .
Q wertilis ordinati iqneba
−2
⎛1 ⎞
YQ = ⎜ ⎟ − 1 ⇒ YQ = 9 − 1 ⇒ YQ = 8.
⎝3⎠
PQ monakveTis sigrZe iqneba
PQ = YQ + YP = 8 + −1 = 8 + 1 = 9.
e.i. swori pasuxia (d).

231
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

a1 , a2 ,... mimdevrobis zogadi wevri moicema formuliT an = 5n − 4 . ipoveT am mimdev-


robis im wevris nomeri, romelic 136-is tolia.

a) 10 b) 18 g) 20 d) 25 e) 28

amoxsna
an = 136 ⇒ 5 n − 4 = 136 ⇒ 5 n = 140 ⇒ n = 28.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

a
a, b da 5 ricxvebi geometriuli progresiis sami momdevno wevria. ipoveT gamo-
b2
saxulebis mniSvneloba.

5 1 2 5
a) b) g) d) 5 e)
2 5 5 2

amoxsna
a 1
b2 = a ⋅ 5 ⇒ = .
b2 5
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

wrewiri centriT koordinatTa saTaveSi abscisaTa Rer-


Zis dadebiT nawils A wertilSi kveTs, am wrewirze
mdebare B wertilis koordinatebia (_3; 4). ipoveT man-
Zili A da B wertilebs Soris.

a) 5 b) 2 5 g) 7 d) 4 5 e) 5 7

amoxsna

A wertilis koordinatebia ( R; 0 ). sadac R wrewiris radiusia. igi SegviZlia vi-


povoT B wertilis koordinatebis saSualebiT

232
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________

R = X B2 + YB2 = 9 + 16 = 5 .
maSin miviRebT:
AB = ( X B − X A ) 2 + (YB − YA ) 2 = (−3 − 5) 2 + (4 − 0 ) 2 =

= 64 + 16 = 80 = 16 ⋅ 5 = 4 5 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

samma firmam bazarze garkveuli saqoneli Semoitana. TiToeuli maTganis mier Semo-
tanili saqonlis wili gamosaxulia wriul diagramaze, xolo maT mier Semotanili
saqonlis Rirebuleba _ svetovan diagramaze. cnobilia, rom wriul diagramaze meo-
re firmis Sesabamisi seqtoris centraluri kuTxe 1300-is, xolo mesame firmis
Sesabamisi seqtoris centraluri kuTxe 1500-is tolia. svetovan diagramaze ipoveT
pirveli firmis Sesabamisi svetis simaRle, Tu mesame firmis Sesabamisi svetis si-
maRle 6 sm-ia.

a) 3,2 sm b) 3,4 sm g) 3,5 sm d) 3,6 sm e) 4 sm

amoxsna

I firma _ 360 0 − (130 0 + 150 0 ) = 80 0 ;


II firma _ 130 0 ;
III firma _ 150 0 _ 6 sm.
pirveli firmis Sesabamisi svetis simaRle iqneba
80 0 8 16
0
⋅ 6 = ⋅ 6 = = 3, 2sm.
150 15 5
e.i. swori pasuxia (a).

233
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

cos12300 tolia:

3 1 3
a) − b) − g) 0 d) e) 1
2 2 2

amoxsna

cos12300 = cos ( 3 ⋅ 3600 + 1500 ) = cos1500 =

= cos (180 0 − 30 0 ) = − cos 30 0 = −


3
.
2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = −3 ( 3 − x ) + 5 formuliT mocemuli funqciis udidesi mniSvnelobaa:


2

a) _2 b) 0 g) 5 d) 9 e) 12

amoxsna

ymax = −3 (3 − 3 ) 2 + 5 = 5.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

naxazze gamosaxulia namdvil ricxvTa RerZze gansazRvruli f perioduli funqciis


grafikis fragmenti (gamuqebuli wertilebi ujrebis wveroebs emTxveva). ipoveT am
funqciis mniSvneloba x=17 wertilSi, Tu misi periodi 6-is tolia.

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) 4

234
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mocemuli funqciisTvis f ( 5 ) = 4 . radgan misi periodi 6-is tolia, amitom


f (17 ) = f ( 5 ) = 4 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

A, B da C wertilebi mdebareoben wrewirze, romlis centria


O wertili (ix. naxazi). risi tolia naxazze α –Ti aRniSnuli
AOC kuTxis sidide, Tu ∠ BAO=200, da ∠ BCO=300?

a) 1000 b) 1050 g) 1100 d) 1150 e) 1200

amoxsna

ABCD oTxkuTxedis Siga kuTxeebis jami 3600-is tolia.


α α
20 0 + 30 0 + + 360 0 − α = 3600 ⇒ 50 0 − = 0 ⇒ α = 1000 .
2 2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

konusis fuZis centridan msaxvelze daSvebuli OC marTobi


msaxvels Suaze yofs. ipoveT am konusis gverdiTi zedapiris
farTobi, Tu OC monakveTis sigrZe 3 sm-is tolia.

a) 9π 3 sm2 b) 18π 2 sm2 g) 24π 2 sm2


d) 24π 3 sm2 e) 30π 2 sm2

amoxsna

ODB marTkuTxa samkuTxedi tolferdaa,AMamitom


OD = OB = R .
meores mxriv
DB = 2OC = 2 ⋅ 3 = 6 sm
maSin

235
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________

2 2
R = DB
= 6⋅ = 3 2 sm.
2 2
konusis gverdiTi zedapiris farTobi iqneba
Sgv = π Rl = π 3 2 ⋅ 6 = 18 2π sm
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

ipoveT n, Tu cnobilia, pirveli n naturaluri ricxvis saSualo ariTmetikuli


2007-is tolia.

amoxsna

pirveli n naturaluri ricxvis jamia


n +1
Sn = ⋅n
2
maTi saSualo ariTmetikuli tolia
n +1
⋅n
2 n +1
= 2007 ⇒ = 2007 ⇒ n + 1 = 4014 ⇒ n = 4013 .
n 2

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

amoxseniT gantoleba: 4 + 2x − x2 = x − 2 .

amoxsna

4 + 2 x − x 2 = x − 2 ⇒ 4 + 2 x − x 2 = x 2 − 4 x + 4 ⇒ 2 x( x − 3 ) = 0 ⇒ x1 = 0; x2 = 3.
cxadia, rom x − 2 ≥ 0 , amitom x = 3.

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

2 sm, 3 sm da 5 sm gverdebis mqone sami kvadrati erT-


maneTze aris mibmuli. patara kvadratis wvero monakveTiT
SeerTebulia didi kvadratis wverosTan ise, rogorc es
naxazzea mocemuli. ipoveT gamuqebuli trapeciis farTobi.

236
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

marTkuTxa samkuTxedebis msgavsebidan miviRebT


x 2 y 5
= ⇒ x = 1sm; = ⇒ y = 2, 5sm .
5 10 5 10
x+ y 1 + 2, 5
Strapecia = ⋅3 = ⋅ 3 = 5, 25sm 2 .
2 2

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

ipoveT y = log 2 ( − x + 1) + log 3 ( − x 2 − x + 6 ) funqciis gansazRvris are.

amoxsna

⎧− x + 1 > 0 ⎧ − x > −1 ⎧x < 1


⎨ 2 ⇒⎨ 2 ⇒⎨ ⇒
⎩ − x − x + 6 > 0 ⎩ x + x − 6 < 0 ⎩ ( x + 3 )( x − 2 ) < 0

⎧x < 1
⇒⎨ ⇒ −3 < x < 1.
⎩−3 < x < 2

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

ABCD marTkuTxedis AB da AD gverdebze, rogorc


diametrebze, Semoxazulia wrewirebi. ipoveT am wre-
wirebis saerTo AM qordis sigrZe, Tu AB=4 sm da
AD=5sm.

amoxsna

M wertili SevaerToT B da D wertilebTan


∠AMB = 90 0 ; ∠AMD = 90 0.
e.i. BMD kuTxe gaSlilia.

AB ⋅ AD AM ⋅ BD 4 ⋅ 5 AM ⋅ 4 2 + 5 2 20
S ABD = = ⇒ = ⇒ AM = sm.
2 2 2 2 41

237
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

qalaqSi, romelic or saarCevno ubnad iyo dayofili da Catarda meris arCevnebi.


qalaqSi sul iyo 100000 amomrCeveli. gamarjvebul kandidats pirvel saarCevno
ubanSi xma misca am ubnis amomrCevelTa saerTo raodenobis 58%-ma, xolo meore
ubanSi ki _ 48%-ma. sul ramdeni amomrCeveli iyo TiToeul ubanSi, Tu am kandi-
datma orive ubanSi erTad 52650 xma miiRo?

amoxsna

vTqvaT, I ubanSi iyo x amomrCeveli, maSin II ubanSi iqneba (100000_ x ) amomrCeveli.


gamarjvebul kandidats xma misca:
I ubanSi _ 0,58 x amomrCevelma:
II ubanSi _ (100 000_ x )0,48 amomrCevelma
SevadginoT gantoleba
0, 58 x + 0, 48(100 000 − x) = 52650 ⇒ 0, 58 x − 0, 48 x = 52650 − 48000 ⇒
⇒ 0,1 x = 4650 ⇒ x = 46 500.
meore ubanSi yofila 100 000 − 46500 = 53500 amomrCeveli.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

y = x 2 + px + q gantolebiT mocemuli funqciis grafiki


abscisaTa RerZs exeba A wertilSi da ordinatTa RerZs
kveTs B wertilSi (ix. naxazi). ipoveT p da q koefi-
cientebis mniSvnelobebi, Tu A da B wertilebs Soris
manZili 2 3 -is tolia.

amoxsna

x = 0, y B = 0 2 + 0 ⋅ p + q ⇒ y B = q > 0 .
p
am funqciis diskriminanti nulis tolia da A wertilis abscisaa x A = − . radgan
2
x A > 0 , amitom p < 0 .
p 2 − 4 q = 0,
p
xA = − .
2

238
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
piTagoras Teoremis ZaliT miviRebT
p2 p2
AB 2 = yB2 + x A2 = q 2 +
= (2 3 ) 2 ⇒ + q 2 = 12 ⇒ p 2 + 4 q 2 = 48.
4 4
SevadginoT gantolebaTa sistema

⎪⎧ p − 4 q = 0
2

⎨ 2
⎪⎩ p + 4 q = 48
2

sistemis meore gantolebas gamovakloT pirveli gantoleba


−1 ± 7
4 q 2 + 4 q = 48 ⇒ q 2 + q − 12 = 0 ⇒ q = ⇒ q1 = −4; q2 = 3.
2
radgan q > 0 , amitom q = 3 . maSin
p 2 = 4 q ⇒ p 2 = 12 ⇒ p = ±2 3 .
radgan p < 0 , amitom p = −2 3 .
e.i. q = 3 da p = −2 3 .

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

wesieri samkuTxa piramidis simaRle 6 sm-is, xolo gverdiTi wibo 10 sm-is tolia,
ipoveT am piramidis gverdiTi zedapiris farTobi.

amoxsna

10sm
B
6sm

a
O C
K
A
O wertili ABC samkuTxedze Semoxazuli wrewiris centria. maSasadame, OC Semo-
xazuli wrewiris radiusia. piTagoras Teoremis ZaliT gvaqvs
R = OC = MC 2 − MO 2 = 10 2 − 6 2 = 8sm .
Semoxazuli wrewiris radiusi gamoTvleba, agreTve Semdegi formuliT

239
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
abc a⋅a⋅a a a
R= = = = ⇒ a = R 2 = 8 3sm.
2 a ⋅ a ⋅ sin 60
0
4S 3 3
4 2⋅
2 2
AMC samkuTxedSi M wveridan davuSvaT MK simaRle, romelic warmoadgens moce-
muli piramidis apoTemas da vipovoT misi sidide:
AC 8 3
KC = ⇒ KC = ⇒ KC = 4 3 sm.
2 2
MK = MC 2 − KC 2 = 10 2 − (4 3 ) 2 = 100 − 48 = 52 sm = 2 13 sm.

piramidis gverdiTi zedapiris farTobi iqneba

MK ⋅ AC 3 ⋅ 2 13 ⋅ 8 3
Sgv = 3 ⋅ S AMC = 3 ⋅ = = 24 39 sm 2 .
2 2

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

komerciuli firmis direqtori atarebs sxdomas. direqtoris asaki 22 wliT aRema-


teba sxdomaze myofi yvela adamianis (misi CaTvliT) saSualo asaks, xolo 24 wliT
_ sxdomaze myofi yvela sxva TanamSromlis (mis garda) saSualo asaks. direqtoris
garda ramdeni TanamSromeli eswreba sxdomas?

amoxsna

vTqvaT sxdomas direqtoris garda eswreboda n TanamSromeli. direqtoris asaki aR-


vniSnoT x -iT. sxva TanamSromelTa saSualo asaki iqneba ( x _24) weli, xolo maTi
asakTa jami _ n( x − 24) weli.
direqtoris CaTvliT yvela TanamSromlis asakTa jamia n( x − 24) + x weli, xolo
n( x − 24) + x
maTi saSualo asaki iqneba .
n +1
amocanis pirobis Tanaxmad:
n( x − 24) + x
= x − 22 ⇒ nx − 24 n + x = nx + x − 22 n − 22 ⇒
n +1
⇒ 24 n − 22 n = 22 ⇒ 2 n = 22 ⇒ n = 11.
maSasadame, direqtoris garda sxdomas eswreba 11 TanamSromeli.

240
MmaTematika 2007 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

asaSenebelia TaRi, romelsac unda hqondes marTkuTxedze zemodan


damatebuli naxevarwris forma da 10 m-is toli perimetri (ix.
naxazi). am pirobebSi risi toli unda iyos marTkuTxedis gver-
debi, rom TaRs hqondes udidesi farTobi?

amoxsna

TaRis perimetri iqneba:


πx 20 − (π + 2) x
x + 2 y + π R = 10 ⇒ x + 2 y + = 10 ⇒ y = .
2 4
TaRis farTobi tolia:
π R2
S = SmarTk + Snaxevarwre = xy + =
2
2
⎛ x⎞
π⎜ ⎟
π x2
= xy + ⎝ ⎠ = xy +
2
.
2 8
y -is CasmiT miviRebT:
20 − (π + 2) x π x2 π +4 2
S= ⋅x+ ⇒ S = 5x − x .
4 8 8
miRebuli funqcia warmoadgens kvadratul funqcias. x 2 -is koeficienti uaryofiTia,
amitom misi grafikis Stoebi mimarTuli iqneba qvemoT da funqcia udides mniSv-
nelobas Rebulobs parabolis wveroSi. parabolis wveros abscisa gamoiTvleba for-
muliT:
b 5 20
x0 = =− = .
2a ⎛ π +4⎞ π +4
2 ⋅ ⎜ −2 ⎟
⎝ 8 ⎠
Sesabamisi y0 iqneba
20
20 − (π + 2) ⋅
y0 = π + 4 = 10 .
4 π +4
sabolood miviRebT, rom:
20 10
x0 = m; y0 = m.
π +4 π +4

241
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ramdeni cifriT Caiwereba ricxvi 210512 ?

a) 3 b) 10 g) 12 d) 15 e) 22

amoxsna

210 ⋅ 512 = 210 ⋅ 510 + 2 = 210 ⋅ 510 ⋅ 5 2 =


= (2 ⋅ 5 )10 5 2 = 1010 ⋅ 25 = 25 ⋅ 1010
1010 Caiwereba 11 cifriT, xolo misi namravli 25-ze Caiwereba 12 cifriT.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

1
ipoveT 1 + ricxviTi gamosaxulebis mniSvneloba.
1
1+
1
1+
3

a) 11/7 b) 3/7 g) 11/3 d) 2 e) 5/3

amoxsna
1 1 1
1+ =1 + =1 + =
1 1 4
1+ 1+
1 4 3
1+
3 3
1 1 4 7 4 11
=1 + =1 + =1 + = + = .
4 3 7 7 7 7 7
+
4 4 4
e.i. swori pasuxia (a)

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

ori wlis ganmavlobaSi firmis Semosavali 35%-iT gaizarda. ramdeni procentiT


gaizarda firmis Semosavali meore wlis ganmavlobaSi, Tu pirveli wlis ganmav-
lobaSi es Semosavali 25%-iT gaizarda?

a) 5%-iT b) 8%-iT g) 10%-iT d) 12%-iT e) 15%-iT

242
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, Semosavali meore wlis ganmavlobaSi gaizarda x %-iT

⎛ 100% + x% ⎞
(100% + 25%) ⎜ ⎟ = 135% ⇒
⎝ 100% ⎠
⎛ 100% + x% ⎞
⇒ 125% ⎜ ⎟ = 135% ⇒
⎝ 100% ⎠
⇒ 100% + x% = 108% ⇒ x = 8%.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ujredebian furcelze gamosaxulia samkuTxedi, romlis wvero-


ebi ujrebis wveroebs emTxveva (ix. naxazi). risi tolia am sam-
kuTxedis farTobi, Tu TiToeuli ujra warmoadgens kvadrats,
romlis gverdis sigrZea 1 sm?

a) 4 sm2 b) 6 sm2 g) 8 sm2 d) 10 sm2 e) 12 sm2

amoxsna

DC ⋅ DB DC ⋅ AD
S ABC = S DBC − S ADC = − =
2 2
DC DC ⋅ AB 5 ⋅ 4
= ( BD − DA) = = = 10sm 2 .
2 2 2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABC marTkuTxa samkuTxedis gverdebze agebulia kvadratebi (ix.


naxazi). ori maTganis gverdis sigrZe miTiTebulia naxazze. ga-
moTvaleT gamuqebuli kvadratis farTobi.

a) 28 sm2 b) 6 sm2 g) 10 sm2 d) 28 sm2 e) 100 sm2

243
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

BC = 8sm; AC = 6sm.
piTagoras Teoremis Tanaxmad
AB 2 = SC 2 − AC 2 ⇒ AB 2 = 8 2 − 6 2 ⇒ AB 2 = 28sm 2 .
gamuqebuli kvadratis farTobi iqneba
S = AB 2 = 28sm 2 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

mas Semdeg, rac marTkuTxedis sigrZe 20%-iT, xolo sigane 60%-iT gaadides, misi
perimetri 28%-iT gaizarda. ipoveT ramdeni procentiT meti iyo Tavdapirveli mar-
TkuTxedis sigrZe mis siganeze?

a) 20%-iT b) 50%-iT g) 100%-iT d) 200%-iT e) 300%-iT

amoxsna
B 1,2a C
B a C

1,6 b
b

A D A D
marTkuTxedis sigrZe misi 20%-iT gazrdis Sedegad iqneba a + 0, 2 a = 1, 2 a , xolo si-
gane 60%-iT gadidebis Sedegad _ b + 0, 6b = 1, 6b.
Tavdapirveli marTkuTxedis perimetri iqneba 2(a + b) , xolo meore marTkuTxedis –
2(1, 2 a + 1, 6b) .
amocanis pirobis Tanaxmad:
2(a + b) − 100% ,
2(1, 2 a + 1, 6b) − 128% .
1, 2a+1, 6 b 128
= ⇒ 25 (1, 2 a + 1, 6b) = 32(a + b) ⇒
a+b 100
⇒ 30 a + 40b = 32 a + 32b ⇒ 8b = 2 a ⇒ a = 4b.
cxadia, rom:
b −100%
a − 400%

244
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
a−b 4b − b
100% = 100% = 300% .
b b
e.i. swori pasuxia (e).

amocana 7 2 qula

ostatisa da ori muSisagan Semdgarma brigadam garkveuli samuSaos SesrulebaSi


4200 lari miiRo. am Tanxidan ramdeni lari ergo ostats, Tu cnobilia, rom man
TiToeul muSaze 1,5-jer meti Tanxa miiRo.

a) 1000 lari b) 1200 lari g) 1400 lari d) 1600 lari e) 1800 lari

amoxsna

vTqvaT TiToeulma muSam miiRo x − x lari, maSin ostats miuRia 1, 5 x lari.


SevadginoT gantoleba.
x + x + 1, 5 x = 4200 ⇒
⇒ 3, 5 x = 4200 ⇒ x = 1200 lari .
maSasadame, ostats ergo
1, 5 ⋅ 1200 = 1800 lari .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

x3 + 2 x3
ipoveT 3
gamosaxulebis mniSvneloba, Tu x<0.
x3 − x

1 1 3
a) _ b) 0 g) d) e) gamosaxulebas azri ara aqvs
2 2 2

amoxsna

3
roca x < 0 , maSin x = − x 3 ; x 3 = − x 3 .
amitom
x3 + 2 x3 x3 − 2 x3 − x3 1
= = 3 =− .
x3 − x
3
x +x
3 3
2x 2
e.i. swori pasuxia (a).

245
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

wesieri mravalkuTxedi, romlis erT-erTi kuTxis sidide naxaz-


zea miTiTebuli, nawilobriv dafarulia furcliT. ramdeni gver-
di aqvs am mravalkuTxeds?

a) 5 b) 6 g) 7 d) 8 e) 9

amoxsna

wesieri mravalkuTxedis kuTxe gamoiTvleba formuliT


180(n − 2)
= 108 0 ⇒ 5 (n − 2) = 3 n ⇒
n
⇒ 5 n − 3 n = 10 ⇒ n = 5.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

kubis waxnagebi aRniSnulia laTinuri asoebiT. naxazze


gamosaxulia am kubis Slili. kubis romeli waxnagia A
waxnagis paraleluri?

a) D b) B g) E d) F e) C

amoxsna

A waxnagis paraleluria C waxnagi.


e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

Tu a<b da c >o, maSin qvemoT CamoTvlili utolobebidan romelia mcdari?

a) a + c < b + c b) a − c < b − c g) c − a < c − b d) a c < b c e) a ⋅ c < b ⋅ c

amoxsna

mcdaria c − a < c − b utoloba, radgan mocemuli pirobebidan gamomdinare c − a < c − b .


e.i. swori pasuxia (g).

246
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

3 − 2 2 gamosaxulebis mniSvneloba tolia:

a) 3− 2 b) 3−48 g) 2 −1 d) 2 − 3 e) 3 − 2

amoxsna

3 − 2 2 = 2 − 2 2 + 1 = ( 2 − 1) 2 =

= 2 − 1 = 2 − 1.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

ujrebian furcelze, romlis TiToeuli ujra


warmoadgens kvadrats, gamosaxulia ABC samkuT-
xedi da ADD monakveTi. a, b, c da D wertilebi
ujrebis wveroebs warmoadgens (ix. naxazi). moce-
mul marTkuTxa koordinatTa sistemaSi risi to-
li unda iyos E wertilis koordinatebi, rom ABC
samkuTxedi msgavsi iyos ADE samkuTxedis, Tu
cnobilia, rom DE||BC?

a) (6; _6) b) (7; _5) g) (_7; 7)


d) (7; _7) e) (7; _8)

amoxsna

ΔABC ~ ΔADE amitom


AD DE 12 DE
= ⇒ = ⇒ DE = 10
AB BC 6 5
maSin E wertilis koordinatebi iqneba
x A = xD = 7; y A = 3 − 10 = −7.
e.i. swori pasuxia (d).

247
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

OD da OO brtyeli sarkeebi erTmaneTTan α


kuTxes qmnis. Oe sarkis zedapiris A wertilidan
zedapiris marTobulad mimarTes sinaTlis sxi-
vi, romelic mimdevrobiT sarkeebis zedapiris B
da C wertilebidan airekleba (ix. naxazi). ipo-
veT C wertilSi dacemuli da areklili sxivebs Soris kuTxe β , Tu cnobilia, rom
nebismier wertilSi sxivis zedapirze dacemis kuTxe arekvlis kuTxis tolia
(rogorc es C wertilisTvis aris naCvenebi naxazze).

a) 900 + α b) 900 + 2α g) 3α d) 1800 − 2α e) 4α

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad


∠OBA = ∠CBD = 900 − α .
cxadia, rom
∠OBA + ∠ABC + ∠CBD = 1800 ⇒
⇒ 900 − α + ∠ABC + 900 − α = 1800 ⇒ ∠ABC = 2α .
meores mxriv
∠ACB + β + ∠CDE = 1800 ⇒
⇒ ( 900 − 2α ) + β + ( 900 − 2α ) = 1800 ⇒ β = 4α .

e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

wesieri eqvskuTxedis simetriis RerZebis raodenoba tolia:

a) 2 b) 3 g) 6 d) 8 e) 12

amoxsna

wesier eqvskuTxeds gaaCnia 6 simetriis RerZi.


e.i. swori pasuxia (g).

248
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

cnobilia, rom a ⋅ b = 1 . qvemoT CamoTvlili winadadebebidan romeli SeiZleba iyos


mcdari?

a) Tu a > 1 , maSin b < 1 ; b) Tu a < 1 , maSin b > 1 ; g) Tu a > −b , maSin b > 0 ;


d) Tu a < −b , maSin b <) ; e) Tu a > 1 , maSin a > b 2 .

amoxsna

mcdari SeiZleba iyos piroba: a < 1, maSin b > 1 . radgan, roca a uaryofiTia, maSin b-c
uaryofiTi iqneba, rac ewinaaRmdegeba b > 1 daSvebas.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

k parametris ra mniSvnelobisaTvis mdebareobs ( 2, lg k ) wertili y = lg x + 1 funqci-


is grafikze?

a) 2 b) 3 g) 10 d) 12 e) 20

amoxsna
x = 2, lg k = lg 2 + 1 ⇒ lg k = lg 20 ⇒ k = 20 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

cos π x
= x gantolebis amonaxsnTa simravlea:
cos π x

a) ( −∞; + ∞ ) b) {1, − 1} g) x = 2π n, n ∈ z d) x = π + 2π n, n ∈ z e) {−1}

amoxsna

vTqvaT: a) cos π x < 0, maSin cos π x = − cos π x ,


cos π x − cos π x
=x⇒ = x ⇒ x = −1 .
cos π x cos π x

249
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
b) cos π x > 0, maSin cos π x = cos π x ,
cos π x cos π x
= x⇒ = x ⇒ x =1 .
cos π x cos π x
cos π x cos π x
ar akmayofilebs, radgan =− = −1 .
cos π x cos π x
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

ABCD marTkuTxedis C wvero wrewirze Zevs. misi A wvero


wrewiris centrs emTxveva, xolo D wertili mdebareobs AE
radiusze (ix. naxazi). wrewiris radiusia 10 sm, DE monak-
veTis sigrZe ki 2 sm-ia. risi tolia naxazze gamuqebuli
figuris farTobi?

a) 4π sm2 b) ( 25π − 48 ) sm2 g) 12π sm2


d) ( 25π − 40 ) sm2 e) 25π sm2

amoxsna

AD = AE − DE ⇒ AD = 10 − 2 ⇒ AD = 8 sm .
ABCD marTkuTxedis farTobi iqneba

S ABCD = AD ⋅ CD = 8 102 − 82 = 8 ⋅ 6 = 48 sm2 .


AFCE seqtoris farTobi iqneba
π r2 π ⋅ 102
S AFCE = = = 25π sm 2 .
4 4
gamuqebuli nawilis farTobi iqneba
Sgamuq. = S AFCE − S ABCD = (25π − 48) sm2 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

marTkuTxa paralelepipedis formis akvariumidan, romlis fuZis gverdebia 50 sm da


80 sm, wylis nawili gadaasxes aseTive formis mqone meore akvariumSi, romlis fu-

250
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
Zis gverdebia 40 sm da 75 sm. ramdeni sm-iT aiwia wylis donem meore akvariumSi,
Tu pirvel akvariumSi wylis donem 6 sm-iT daiwia?

a) 8 sm b) 9 sm g) 10 sm d) 12 sm e) 15 sm

amoxsna

gadasxmuli wylis moculobaa


V = 50 ⋅ 80 ⋅ 6 = 24000 sm3
meore akvariumSi wylis donis awevis sidide aRvniSnoT x -iT, maSin
40 ⋅ 75 ⋅ x = 50 ⋅ 80 ⋅ 6 ⇒
50 ⋅ 80 ⋅ 6
=x= = 8 sm .
40 ⋅ 75
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

sin 380 ; cos140 ; sin 720 daalageT zrdis mixedviT

a) sin 380 ; sin 720 ; cos140 ; b) sin 380 ; cos140 ; sin 720 ; g) sin 720 ; cos140 ; sin 380 ;
d) cos140 ; sin 380 ; sin 720 ; e) sin 720 ; sin 380 ; cos140 .

amoxsna

cos 140 = cos(900 − 760 ) = sin 760 .


pirvel meoTxedSi sin x funqcia zrdadia. amitom zrdis mixedviT dalagebuli mim-
devroba iqneba: sin 380 , sin 720 , sin 760 , anu: sin 380 , sin 720 , cos 140 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

a1 , a2 , a3 ,... ariTmetikuli progresiis sxvaoba 4-is tolia. risi tolia c1 , c2 , c3 ,...


ariTmetikuli progresiis sxvaoba, Tu cn = 10 − an yoveli n ≥ 1 –Tvis.

a) _10 b) _6 g) _4 d) 4 e) 6

251
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

n = 1, C1 = 10 − a,
n = 2, C2 = 10 − a2 ;
d c = c1 − c2 = (10 − a2 ) − (10 − a1 ) = 10 − a2 − 10 + a1 =
= −(a2 − a1 ) = − d a = −4.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

a, b da c ricxvebi geometriuli progresiis sami momdevno wevria. ras udris ac nam-


ravli, Tu b = 3 ?

a) 3 2 b) 3 g) 2 d) 2 3 e) 6

amoxsna
2
ac = b2 ⇒ ac = 3 ⇒ ac = 3 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

naxazze gamosaxul ABC marTkuTxa samkuTxedSi B kuTxe


marTia, xolo C kuTxis sidide 200-is tolia. risi to-
lia naxazze α –Ti aRniSnuli kuTxe BDsimaRlesa da
BE medianas Soris?

a) 200 b) 400 g) 450 d) 600 e) 500

amoxsna

BEC samkuTxedi tolferdaa, radgan BE = EC e.i. ∠CBE = 200 .


∠DBC = 900 − 200 = 700 .
maSin miviRebT
a = ∠DBC − ∠CBE = 700 − 200 = 500 .
e.i. swori pasuxia (e).

252
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

svetovan diagramaze mocemulia oja-


xis mier 2007 wlis pirvel or Tve-
Si daxarjuli bunebrivi airis mocu-
loba kubur metrebSi. diagramaze gav-
lebuli horizontaluri wyvetili
xazi miuTiTebs am ojaxis mier airis
saSualo Tviur moxmarebas 2007
wlis pirveli sami Tvis ganmavlobaSi.
diagramis mixedviT daadgineT, ramdeni
kuburi metri airi moixmara ojaxma martSi?

a) 30 b) 35 g) 40 d) 45 e) 50

amoxsna
80 + 30 + x
= 50 ⇒ x = 40 m3 .
3
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

5x 4
Tu x
= , maSin x =
2 25

a) _2 b) _1 g) 0 d) 1 e) 2

amoxsna
x −2
5x 4 ⎛5⎞ ⎛5⎞
= ⇒ ⎜ ⎟ = ⎜ ⎟ ⇒ x = −2.
2 x
25 ⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = 1 − log 2 x funqciis gansazRvris area

a) ( −∞; 2 ) b) ( −1; 2] g) ( 0; 2] d) (1; 2] e) ( 0; ∞ )


253
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
⎧x > 0 ⎧x > 0 ⎧x > 0
⎨ ⇒⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩1 − log2 x ≥ 0 ⎩log2 x ≤ 1 ⎩ x ≤ 2
⇒ x ∈ ( 0; 2 ].
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

risi tolia f ( x ) = sin 4 x + cos 4 x − 1 funqciis umciresi mniSvneloba?

1
a) _2 b) _ g) 0 d) 2 4 e) 1
2

amoxsna

sin 4 x + cos4 x − 1 = sin 4 x − (1 − cos4 x) =


= sin 4 x − (1 − cos2 x)(1 + cos2 x) =
= sin 4 x − sin 2 x(1 + cos2 x) =
= sin 2 x(sin 2 x − 1 − cos2 x) =
= sin 2 x(−(1 − sin 2 x) − cos2 x) =
= sin 2 x(− cos2 x − cos2 x) = −2 sin 2 x cos2 x =
1
= − sin 2 2 x .
2
1
f ( x) = − sin 2 2 x
2
1 1 1
f min ( x) = − ⋅ (sin 2 2 x) max = − ⋅ 1 = − .
2 2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

naxazze gamosaxulia wrewiri O wertiliT da masze aRebulia 5


wertili A, B, C, D da E. risi tolia naxazze α –Ti aRniSnuli
CBD kuTxis gradusuli zoma, Tu mocemulia, rom ∠CAE = 80o
da ∠DOE = 70o ?

a) 300 b) 350 g) 900 d) 1600 e) 1800

254
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
( (
DE = 700 ; CDE = 1600 ;
( ( ( ( (
CD = CDE − DE ⇒ CD = 1600 − 700 ⇒ CD = 900 .
wrewirSi Caxazuli kuTxea
(
CD 90
α= = = 450.
2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

marTkuTxa paralelepipedis sigrZe, sigane da simaRle


Sesabamisad 9 sm, 6 sm da 8 sm-ia (ix. naxazi). ipoveT
naxazze gamuqebuli ABC samkuTxedis farTobi.

a) 25 sm2 b) 45 sm2 g) 60 sm2


d) 72 sm2 e) 100 sm2

amoxsna

radgan paralelepipedi marTkuTxaa, amitom ∠CAB = 900 . e.i. ABC samkuTxedi mar-
TkuTxaa.
AB = 62 + 82 ⇒ AB = 10 sm .
AB ⋅ AC 10 ⋅ 9
S ABC = = = 45 sm2 .
2 2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

amoxseniT f ( g ( x ) ) = 6 gantoleba, Tu f ( x ) = x 2 + 3 x − 4 da g ( x ) = x − 2 .

amoxsna

f ( x − 2 ) = ( x − 2 )2 + 3 ( x − 2 ) − 4 ⇒

⇒ f ( x − 2) = x2 − 4 x + 4 + 3 x − 6 − 4 ⇒

255
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
⇒ f ( x − 2) = x2 − x − 6
x2 − x − 6 = 6 ⇒ x2 − x − 12 = 0 ⇒
1±7
⇒x ⇒ x1 = 4; x2 = −3 .
2

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

mewarmem gadawyvita warmoebaSi axali teqnologia daenerga. cnobilia, rom am teq-


nologiis danadgarze (romelic aranakleb 8000 lari jdeba) daxarjuli x lari
iZleva p ( x ) = 2100 + 225lg ( x − 5000 ) laris tol mogebas. ra Tanxa unda daxarjos
mewarmem axali teqnologiis danergvaze, rom miiRos 3000 laris toli mogeba?

amoxsna

mocemuli amocanisaTvis p ( x) =3000 lars. CasmiT miviRebT:


2100 + 225 lg( x − 5000) = 3000 ⇒
⇒ lg( x − 5000) = 4 ⇒ x − 5000 = 10000 ⇒
⇒ x = 15000 lari .

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

ABCD marTkuTxedis AD gverds K wertili yofs 1:4


SefardebiT. CD gverdze aRebuli E wertili ise,
rom ∠BKE = 90o , CE=7 sm da Ed=9 sm. gamoTvaleT
marTkuTxedis BC gverdis sigrZe.

amoxsna

ABK da KDE samkuTxedebi msgavsia


AK AB X 16
= ⇒ = ⇒ x2 = 36 ⇒ x = 6sm ;
ED KD 9 4x
BC = x + 4 x ⇒ BC = 5 x ⇒ BC = 5 ⋅ 6 = 30 sm .

256
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: x + 3 > 5 x − 6 .

amoxsna
x + 3 > 5x − 6 ,

⎧x + 3 ≥ 0 ⎧ x ≥ −3
⎨ ⇒ ⎨ ⇒
⎩x + 3 > 5x − 6 ⎩4 x < 9

⎧ x ≥ −3
⎪ ⎡ 1⎞
⇒⎨ 1 ⇒ x ∈ ⎢ −3; 2 ⎟ .
⎪⎩ x < 2 4 ⎣ 4⎠

⎧x + 3 < 0 ⎧ x < −3
⎨ ⇒ ⎨ ⇒
⎩ −( x + 3 ) > 5 x − 6 ⎩− x − 3 > 5 x − 6
⎧ x < −3
⎧ x < −3 ⎪
⇒⎨ ⇒⎨ 1 x ∈ ( −∞; − 3 ) .
⎩6 x < 3 ⎪⎩ x < 2
sabolood miviReT:
⎡ 1⎞ ⎛ 1⎞
x ∈ (−∞; −3) ∪ ⎢ −3; 2 ⎟ ⇒ x ∈ ⎜ −∞; 2 ⎟ .
⎣ 4⎠ ⎝ 4⎠

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

1450-is toli AOB kuTxis SigniT aRebulia C wertili. K


da L wertilebi aris C wertilis simetriuli wertilebi
Sesabamisad OB da AO wrfeebis mimarT (ix. naxazi). gamoT-
valeT LOK kuTxis gradusuli zoma.

amoxsna

K da C wertilebis simetriulobidan SegviZlia davweroT


∠COB = ∠KOB = x;
∠COA1 = ∠LOA1 = y.
cxadia, rom:
∠BOA1 = 1800 − 1450 = 350.

257
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
meores mxriv
∠LOK = ∠LOA1 + ∠KOA1 = y + ( ∠COA − COK ) =

= y + ( y − 2 x ) = 2 y − 2 x = 2 ( y − x ) = 2 ⋅ 350 = 700.

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

drois garkveuli momentisaTvis kedlis saaTis wuTebis da saaTebis isrebi erTma-


neTTan arian SeTavsebuli (maT Soris kuTxe 00-ia). ra umciresi drois Semdeg Seu-
Tavsdebian erTmaneTs kvlav saaTebis da wuTebis isrebi?

amoxsna

vTqvaT saaTebis da wuTebis isrebi isev SeTavsdebian x sT-is Semdeg. cxadia, rom
wuTebis isari Semowers saatebis isarze 3600-iT met kuTxes. wuTebis isari 1
saaTSi Semowers 3600-s, xolo saaTebis isari – 300-s. Sesabamisad x saaTSi TiTo-
euli maTgani Semowers 3600 x da 300 x kuTxeebs.
SevadginoT gantoleba
3600 x − 300 x = 3600 ⇒
12
⇒ 3300 x = 3600 ⇒ x = sT .
11

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

naxazze gamosaxulia y = ax 2 + 3x + 4 da y = − x 2 + px + q
funqciebis grafikebi. am grafikebis erTmaneTTan gadak-
veTis erTi wertili abscisaTa RerZze mdebareobs, xo-
lo meore, romelic amave dros warmoadgens erT-erTi
parabolis wveros, ordinatTa RerZze Zevs. risi to-
lia a, p da q koeficientebis mniSvnelobebi?

amoxsna

mocemuli funqciebis grafikebi y RerZs gadakveTen erT wertilSi, amitom meore


funqciisTvis q = 4 .

258
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
im funqciis saxe, romlis wveroc y RerZzea, ver iqneba y = ax 2 + 3x + 4 , radgan am
funqciisaTvis b = −3 ≠ 0 . maSasadame, am grafikis Sesabamisi funqcia iqneba
y = − x 2 + px + 4 .
radgan misi wvero y RerZzea, amitom p = 0 . e.i.

⎪⎧ y = ax + 3 x + 4
2


⎪⎩ y = − x + 4
2

am funqciebis grafikebi erTmaneTs gadakveTen agreTve x dadebiT naxevarRerZze. am


RerZs y = − x 2 + 4 funqciis grafiki gadakveTs or wertilSi:
y = 0, − x 2 + 4 = 0 ⇒ x = ±2
cxadia, rom y = ax 2 + 3 x + 4 funqciisaTvis samarTliania Semdegi toloba
y = 0, x = 2 a ⋅ 22 + 3 ⋅ 2 + 4 = 0 ⇒
4a = −10 ⇒ a = −2,5.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

ipoveT wesieri samkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu prizmis gverdiTi


waxnagis diagonalis sigrZe 13 sm-ia, xolo prizmis zeda fuZis wveros da qveda
mopirdapire gverdis Sua wertilis SemaerTebeli monakveTis sigrZe 12 sm-is tolia.

amoxsna

B1

A1

C1
h 12sm
13sm
B

A D
a
C

prizmis gverdiTi zedapiris farTobi tolia:


Sgv = 3 ah .

259
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
sami marTobis Teoremis Tanaxmad A1 D ⊥ BC .
piTagoras Teoremis Tanaxmad:

CD = 132 − 122 = 5 sm ⇒ a = 10 sm.


AA1 C samkuTxedSi:

h = 132 − 102 = 69 sm ,
maSin,
Sgv = 3 ⋅ 0 ⋅ 69 = 30 69 sm 2 .

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ABCD paralelogramis AD gverdze daSvebuli


simaRle 5 sm-is tol;ia. A wertilidan, ro-
gorc centridan, AD-s toli radiusiT Semo-
xazulia wrewiris rkali, romelic parale-
logramis BC gverds kveTs E wertilSi (ix.
naxazi). ipoveT gamuqebuli figuris farTobi,
Tu BE=6 sm da EC=4 sm.

amoxsna

AEF marTkuTxa samkuTxedSi: EF = 5 sm; AE = 10 sm. amitom


∠EAF = 300 .
AED wriuli seqtoris farTobi iqneba

300 1 25
Sseqt = 0
⋅ π r 2 = ⋅ π ⋅ 102 = π sm2 .
360 12 3
ABE samkuTxedis farTobia
BE ⋅ AM 6 ⋅5
S ABC = ⇒ S ABE = = 15 sm2 .
2 2
gamuqebuli figuris farTobi iqneba
25
Sgamuq = Sseqt + S ABE = (15 + π ) sm2 .
3

260
MmaTematika 2007 III varianti
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

100 m sigrZis RobiT SemoRobilia wriuli seqtoris for-


mis mqone miwis nakveTi (ix. naxazi). risi toli unda iyos
am seqtoris radiusi, rom nakveTis farTobi iyos udidesi?

amoxsna

mocemuli seqtoris radiusi aRvniSnoT x -iT. mocemuli Robis sigrZea 100 m.


α
⋅ 2π x + 2 x = 100 ,
3600
3600 ( 100 − 2 x )
α= .
2π x
wriuli seqtoris farTobi iqneba
α 100 − 2 x
Sseqt = ⋅ π x2 = ⋅ π x2 ⇒ .
360 0
2π x
⇒ Sseqt = − x2 ( 50 − x ) = x2 − 50 x

miRebuli kvadratuli funqciis maqsimumia


b −50
x* = − =− = 25 m.
2a 2
maSasadame, am seqtoris radiusi, gamomdinare nakveTis farTobis maqsimizaciis piro-
bidan, unda iyos 25 m-is toli.

261
vfstvfnbrf fvj[cyt,bs

2008 otkb
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

1
0,5+ =
6

2 5
a) b) 0,56 g) d) 1,36 e) 1,9
3 6

amoxsna

1 5 1 1 1 6 :2 ⋅1 + 6 :6 ⋅1
0, 5 + = + = + = =
6 10 6 2 6 6
3 +1 4 2
= = = .
6 6 3
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

udidesi orniSna ricxvi, romelic 3-ze da 5-ze gayofisas orive SemTxvevaSi iZleva
2-is tol naSTs, toliaA

a) 17 b) 47 g) 77 d) 92 e) 97

amoxsna

a) 97:3=32 (naSTi 1); 97:5=19 (naSTi 2)


b) 92:3=30 (naSTi 2); 92:5=18 (naSTi 2)
maSasadame, aseTi ricxvia 92.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

maRaziaSi fotoaparatis fasi 15%-iT gaiafebis Semdeg 510 lari gaxda. ipoveT fo-
toaparatis fasi gaiafebamde.

a) 525 lari b) 560 lari g) 600 lari d) 620 lari e) 700 lari

263
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, fotoaparatis fasi gaiafebamde iyo x lari. gaiafebis Semdeg misi fasi iq-
neboda x − 15% x = 85% x = 0, 85 x . cxadia, rom:
510
0, 85 x = 510 ⇒ x = = 600 lari.
0, 85
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

naxazze mocemul figuraze B wertili warmoadgens AC


da DE monakveTebis gadakveTis wertils. ∠BAE = 350 ,
∠E = 900 , DB=DC. risi tolia D kuTxis sidide?

a) 450 b) 550 g) 600 d) 650 e) 700

amoxsna

∠ABE = 900 − 350 = 550 ,


∠DBC = ∠ABE = 550.
samkuTxedi tolferdaa. amitom

∠DBC = 1800 − 2 ⋅ 550 = 1800 − 1100 = 700 .


e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

wesier ABCDE xuTkuTxedSi gavlebulia AC diagonali (ix.


naxazi). ipoveT EAC kuTxis sidide.

a) 540 b) 600 g) 640 d) 720 e) 850

amoxsna

wesieri xuTkuTxedis TiToeuli kuTxe udris

1800 (n − 2) 1800 ⋅ (5 − 2)
= = 1080 .
n 5

264
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
ABC tolferda samkuTxedidan miviRebT:
1800 − 1080
∠BAC = = 360 ,
2
maSin,
∠EAC = 1080 − ∠BAC = 1080 − 360 = 720 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

wriuli formis xaWapuri kafeSi 5 lari Rirs. giam iyida 2 la-


ris Rirebulebis naWeri, romelsac wriuli seqtoris forma
aqvs (ix. suraTi). gamoTvaleT am naWris centraluri kuTxe.

a) 600 b) 960 g) 1200 d) 1440 e) 2000

amoxsna

5 lars Sesabameba 3600, maSin 2 laris Sesabamisi centraluri kuTxe iqneba


2
3600 ⋅ = 1440 .
5
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

naxazze mocemulia turistis mier gavlili manZilis


droze damokidebulebis grafiki. grafikis mixedviT
gansazRvreT drois romel intervalSi iyo turis-
tis siCqare 2 km/sT.

a) 0-0,5 sT b) 0,5-1,5 sT g) 1,5-2 sT


d) 2-3 sT e) 3-4 sT

amoxsna

4 6 −4 2
a) V = = 8 km / sT ; b) V = = = 2 km / sT .
0, 5 1, 5 − 0, 5 1
e.i. swori pasuxia (b).

265
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

risi tolia x − y , Tu x 2 − y 2 = 6 da x + y = 4 ?

a) 4/9 b) 2/3 g) 1 d) 3/2 e) 2

amoxsna

x2 − y 2 = ( x − y )( x + y ) = 6 ⇒
3
⇒ 4( x − y ) = 6 ⇒ x − y = .
2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

ABC da BCD samkuTxedebs BC kaTeti saerTo aqvs. ∠BAC = 450 ,


AC=3 sm da BD=5 sm. risi tolia ABDC oTxkuTxedis farTobi?

a) 4 sm2 b) 3 2 sm2 (
g) 3 2 + 2 ) sm2

d) 6 2 sm2 e) 12 sm2

amoxsna

BCA samkuTxedi tolferdaa, amitom


BC = CA = 3 sm .
BDC samkuTxedis farTobi udris
5 ⋅3 2
S BDC = sm .
2
BCA samkuTxedis farTobi udris
3 ⋅3 2
S BCA = sm .
2
ABDC oTxkuTxedis farTobi iqneba
5 ⋅3 3 ⋅3
S BDC + S BCA = + = 12 sm 2 ,
2 2
S ABDC = 12 sm2 .
e.i. swori pasuxia (e).

266
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

ramdeni waxnagi aqvs piramidas, romelsac aqvs 18 wibo?

a) 8 b) 10 g) 11 d) 12 e) 14

amoxsna

piramida, romelsac aqvs 18 wibo, aris cxrakuTxa. misi waxnagebis raodenobaa 10.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

2− 8
ricxviTi gamosaxulebis mniSvneloba tolia
2

a) −2 2 b) 2 g) _1 d) 2 e) 2

amoxsna

2− 8
=
2 1− 4 (
= 1 − 2 = −1 .
)
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

3 −5 +2 n
gamosaxulebis mniSvneloba tolia
9n −3

1
a) b) 3 g) 3n d) 27 e) 9− n
3

amoxsna

3 −5 +2 n 32 n −5 32 n −5
n −3
= n −3 = 2 n − 6 = 3 ( 2 n − 5 ) − ( 2 n −6 ) = 3 2 n − 5 − 2 n + 6 = 3 .
9 9 3
e.i. swori pasuxia (b).

267
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

ipoveT im wrfis gantoleba, romelic y = 2 x + 1 wrfis paraleluria da (2; 3 wer-


tilze gadis.

a) y = 2 x − 1 b) y = x + 1 g) y = 2 x + 1 d) y = 7 − 2 x e) y = 2 x + 3

amoxsna

y = 2 x + 1 wrfis paraleluri wrfis gantolebis koeficienti 2-is toli iqneba.


maSasadame, am pirobis mixedviT SesaZlo variantebia:
a) y = 2 x − 1 ; g) y = 2 x + 1 ; e) y = 2 x + 3 .
es wrfe gadis (2; 3) wertilze x = 2; y = 3. am pirobas akmayofilebs a) y = 2 x − 1 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABC samkuTxedis B wverosTan mdebare kuTxis sidide 400-is


tolia. A kuTxisa da C wverosTan mdebare kuTxis biseq-
trisebi D wertilSi ikveTeba (ix. naxazi). risi tolia na-
xazze α -Ti aRniSnuli ADC kuTxis sidide?

a) 1000 b) 1050 g) 1100 d) 1300 e) 1450

amoxsna

∠A + ∠C = 1800 − 400 = 1400 ,


∠A ∠C
+ + α = 1800 ,
2 2
∠A + ∠C
α = 1800 − ,
2
1400
α = 1800 − = 1800 − 700 = 1100 .
2

268
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

AB monakveTi paraleluria CD monakveTis, xolo O wer-


tili warmoadgens AD da DC monakveTebis gadakveTis wer-
tils (ix. naxazi). qvemoT CamoTvlili tolobebidan rome-
lia yovelTvis WeSmariti?

OD CD
a) AD = BC ; b) = ; g) OC = OD
OB AB
OD OC OD OC
d) = ; e) = .
OB OA OA OB

amoxsna

AOB da DOC samkuTxedebi msgavsia. cxadia, rom


OD OC
= .
OA OB
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

x ( x3 + 8 ) = 0 gantolebis amonaxsnTa simravlea

a) {0} b) {0; − 2} g) {−2} d) ∅ e) {1}

amoxsna

x ( x3 + 8 ) = 0 ;

x =0 ; ( x3 + 8) = 0 ,
x =0. x 3 = −8 ,
x ≠ −2 .
mocemuli gantolebis amonaxsnTa simravlea {0}
e.i. swori pasuxia (a).

269
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

ipoveT a-s yvela im mniSvnelobaTa simravle, romelTaTvisac y = a x zrdadi funqcie-


bia.

a) ( −1; 1) b) [ 0; 1] g) ( 0; ∞ ) d) (1; ∞ ) e) ( 0; 1)

amoxsna

y = a x funqcia zrdadia, maSin roca a > 1 .


e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

ipoveT tgα , Tu α maxvili kuTxea da cos α = 2 / 5.

21 2 7 21
a) b) g) d) 3 e) −
2 21 5 2

amoxsna

1 1
1 + tg 2α = ⇒ tg 2α = −1 ⇒
cos α
2
cos2 α
1 25 21
⇒ tg 2α = 2
−1 = −1 = ,
⎛2⎞ 4 4
⎜ ⎟
⎝5⎠
21 21
tgα = ± =± .
4 2
α maxvili kuTxea, amitom
21
tgα = .
2
e.i. swori pasuxia (a).

270
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

wrewirze aRebulia oTxi wertili: A, B, C da E. D wer-


tiliAAE da BC wrfeebis gadakveTis wertilia (ix. naxa-
zi). risi tolia naxazze α –Ti aRniSnuli BDA kuTxis
sidide, Tu ∠BCE = 1250 da ∠ABC = 900 ?

a) 300 b) 350 g) 400 d) 450 e) 500

amoxsna

AECB oTxkuTxedze Semoxazulia wrewiri, amitom


∠A + ∠C = 1800 ⇒ ∠A = 1800 − 1250 ⇒ ∠A = 550 .
ABD samkuTxedi marTkuTxaa, amitom
α = 900 − ∠A ⇒ α = 900 − 550 ⇒ α = 350.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

kubis moculoba 8 sm3-is tolia. gamoTvaleT ABC samkuT-


xedis perimetri, sadac A, B da C kubis wveroebia (ix. naxa-
zi).

a) 2 6 sm b) 6 sm g) (3 + 3 2 ) sm

d) 6 2 sm e) 6 3 sm

amoxsna

kubis wibo aRvniSnoT α asoTi, maSin


a3 = 8 ⇒ a = 2 sm .
ABC samkuTxedi tolgverdaa, amitom
P = 3 AC.
piTgoras Teoremis Tanaxmad gvaqvs
AC = a2 + a2 = a 2 = 2 2 sm.
maSin, ABC samkuTxedis perimetri iqneba

271
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________

P = 3 ⋅ 2 2 = 6 2 sm.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

ricxvebi 3, log 3 6 da log 3 18 daalageT zrdis mixedviT.

a) 3, log 3 18 , log 3 6 ; b) log 3 18 , log 3 6 , 3; g) log 3 18 , 3, log 3 6 ;


d) log 3 6 , 3, log 3 18 ; e) log 3 6 , log 3 18 , 3.

amoxsna
1 < log3 6 < 2 ,
2 < log3 18 < 3 .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ipoveT n, Tu cnobilia, rom 3, 7, 11, ... ariTmetikuli progresiis n-uri wevri 67-
is tolia.

a) 9 b) 13 g) 14 d) 15 e) 17

amoxsna
a1 = 3; d = 4; an = 67.
a1 + d (n − 1) = an ⇒ 3 + 4(n − 1) = 67 ⇒
⇒ n(n − 1) = 67 − 3 ⇒ 4(n − 1) = 64 ⇒
64
n −1 = ⇒ n − 1 = 16 ⇒ n = 17.
4
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

k-s ra mniSvnelobisaTvis warmoadgens ricxvTa mimdevroba 1, k, 4k-4 geometriul


progresias?

a) _2 b) 0 g) 1 d) 1,5 e) 2

272
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

es ricxviTi mimdevroba rom warmoadgendes geometriul progresias, saWiroa dakma-


yofildes Semdegi piroba:
4k − 4 k
= , k ≠0
k 1
4 k − 4 = k 2 ⇒ ( k − 2 )2 = 0 ⇒
⇒ k − 2 = 0 ⇒ k = 2.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

fexburTeli asrulebs dartymas wertilidan ro-


melic erTi Zelidan daSorebulia 20 m manZiliT,
xolo meoredan ki 25 m manZiliT (ix. suraTi).
ipoveT im α kuTxis kosinusi, romliTac Cans 7 m
sigrZis fexburTis karebi dartymis wertilidan.

a) 0,007 b) 0,4 g) 0,49 d) 0,625 e) 0,976

amoxsna

kosinusebis Teoremis Tanaxmad gvaqvs:


72 = 202 + 252 − 2 ⋅ 20 ⋅ 25 ⋅ cos α ⇒
⇒ 2 ⋅ 20 ⋅ 25 ⋅ cos α = 400 + 625 − 49 ⇒
976
⇒ 1000 ⋅ cos α = 976 ⇒ cos α = ⇒
1000
⇒ cos α = 0, 976.
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

marTkuTxa samkuTxedis ori gverdis sogrZea 6 sm a 8 sm. qvemoT CamoTvlil sidi-


deTagan romeli SeiZleba iyos am samkuTxedis mesame gverdis sigrZe?

a) 2 7 sm b) 7 sm g) 4 7 sm d) 12 sm e) 11 sm

273
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
B

6 8

A C

AC = 82 − 62 = (8 − 6)(8 + 6) = 2 ⋅ 14 = 2 7 sm.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

skolis 50 maswavleblidan 30 qalia da 20 mamakaci. am skolis maswavlebeli qa-


lebis saSualo asaki (anu, maTi wlovanebis saSualo ariTmetikuli) 30 welia, mama-
kacebisa ki _ 40 weli. risi tolia am skolia yvela maswavleblis saSualo asaki?

a) 30 b) 34 g) 35 d) 38 e) 40

amoxsna

maswavlebeli qalebis asakTa jami iqneba


30 ⋅ 30 = 900 weli.
maswavlebeli mamakacebis asakTa jami iqneba
20 ⋅ 40 = 800 weli.
maswavleblebis asakTa jamia 800+900=1700 weli, maSin yvela maswavleblis saSualo
asaki iqneba
1700
= 34 weli.
50
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = − x 2 − 4 x + 11 funqcia Tavis udides mniSvnelobas Rebulobs, rodesac

a) x = −8 b) x = −4 g) x = −2 d) x = 0 e) x = 7

amoxsna

kvadratuli funqcia udides mniSvnelobas Rebulobs, maSin roca x2 -is koeficienti


uaryofiTia (Cveni magaliTisTvis _1) da

274
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
b −4
x=− =− = −2.
2a 2 ⋅ (−1)
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

y = cos x funqciis grafiki gadakveTilia abscisaTa


RerZis paraleluri wrfiT. A da B maTi gadakveTis
wertilebia (ix. suraTi). suraTze dayrdnobiT
ipoveT B wertilis abscisa, Tu cnobilia, rom A
wertilis abscisaa a.

3π 3π 3π
a) +a b) 2π + a g) d) −a e) 2π − a
2 2 2

amoxsna

cos x funqciis periodulobis gaTvaliswinebiT miviRebT, rom C wertilis abscisaa


2π . maSin B wertilis abscisa iqneba 2π + a . radgan a < 0, a = −a , amitom
xB = 2π − a .
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

ABCD oTxkuTxedis A da C wveroebi SeerTebulia Sesabamisad


CD da AB gverdebis Sua K da L wertilebTan (ix. naxazi). risi
tolia gamuqebuli AKCL oTxkuTxedis farTobi, Tu ABCD
oTxkuTxedis farTobia S?

S S S 2S 3S
a) b) g) d) e)
4 3 2 3 4

amoxsna
S ABC
S ALC = ;
2
S
S ACK = ACD .
2
SevkriboT es tolobebi
S ABC + S ACD
AALC + S ACK = ,
2
275
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
S ABC S
S ALCK = = .
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

marTi samkuTxa prizmis formis xis Zelakis fuZe marTkuTxa sam-


kuTxedia. es Zelaki gadaxerxes didi gverdiTi waxnagis parale-
lur sibrtyeze, romelic fuZeebis kaTetebs Suaze yofs (ix.
suraTi). suraTze mocemuli zomebis mixedviT ipoveT prizmis
gamuqebuli nawilis moculoba.

a) 84 dm3 b) 112 dm3 g) 126 dm3 d) 168 dm3 e) 252 dm3

amoxsna

mocemul prizmis moculobaa


4 ⋅6
Vpriz = S f ⋅ H = ⋅ 14 = 168 dm3 .
2
gaumuqebeli nawilis moculobaa
2 ⋅3
Vgaumuq = ⋅ 14 = 42 dm3 .
2
gamuqebuli nawilis moculoba iqneba
Vgam. = Vprizm − Vgaumuq = 168 − 42 = 126 dm 3 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

ipoveT manZili 5 y + 3x = 14 da 2 y − 5 x = 18 wrfeTa gadakveTis wertilidan koordi-


natTa saTavemde.

amoxsna

vipovoT gadakveTis wertilis koordinatebi


⎧ 14 − 3 x
y =
⎧5 y = 14 − 3 x ⎪⎪ 5
⎨ ⇒⎨
⎩2 y = 18 + 5 x ⎪ y = 18 + 5 x
⎪⎩ 2

276
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
maSasadame,
18 + 5 x 14 − 3 x
= ⇒ 5(18 + 5 x) = 2(14 − 3 x) ⇒
2 5
⇒ 25 x + 90 = 28 − 6 x ⇒ 25 x + 6 x = 28 − 90 ⇒
⇒ 31 x = −62 ⇒ x = −2 .
vipovoT Sesabamisi y koordinati
14 − 3 ⋅ (−2)
y= =4.
5
saTavemde manZili iqneba
(−2)2 + 42 = 4 + 16 = 20 = 2 5 .

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

a1 , a2 , a3 ,... ariTmetikuli progresiis pirveli n wevris jami yoveli n-Tvis gamoiT-


vleba formuliT S n = 2n 2 + 3n . ipoveT am ariTmetikuli progresiis sxvaoba da oc-
dameerTe wevri.

amoxsna

n = 1, S1 = a1 = 2 ⋅ 12 + 3 ⋅ 1 = 5 ;
n = 2, S2 = a1 + a2 = 2 ⋅ 22 + 3 ⋅ 2 = 14 ,
a2 = 14 − 5 = 9 .
am progresiis sxvaoba iqneba
d = a2 − a1 = 9 − 5 = 4.
maSin,
a21 = a1 + 20d = 5 + 4 ⋅ 20 = 85 .

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

y = 0, 2 x + 2 funqciis grafikis A da B wertilebs So-


ris manZili 13-is tolia. A1 da B1 wertilebi Sesa-
bamisad A da B wertilebis gegmilebia ordinatTa
RerZze. risi tolia A1 B1 ?

277
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mocemuli wrfis mier x RerZis dadebiT mimarTulebasTan Sedgenili kuTxe aRvniS-


noT α -Ti. maSin, tgα = 0, 2 .
A wertlidan davuSvaT AK marTobi BB1 monakveTze. maSin,
A1 B1 = AK = AB sin α = 13 sin α ;

1 5 25 1
cos α = = ⇒ sin α = 1 − = .
1 + tg 2α 6 26 26
13
A1 B1 = .
26

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

b parametris ra mniSvnelobebisaTvis warmoadgens b + 3 ⋅ x2 − 2bx + 8 = 0 gantolebis


amonaxsns ricxvi 2?

amoxsna

x = 2 CavsvaT mocemul gantolebaSi


b + 3 ⋅ 2 2 − 2b ⋅ 2 + 8 = 0 ⇒
⇒ 4 b + 3 − 4b + 8 = 0 ⇒
⇒ 4 ( b + 3 − b + 2) = 0 ⇒ b + 3 = b − 2 .
cxadia, rom:
⎧b + 3 ≥ 0 ⎧b ≥ − 3
⎨ ⇒⎨ ⇒b≥2
⎩ b − 2 ≥ 0 ⎩ b ≥ 2

gantoleba avaxarisxoT kvadratSi


b + 3 = b 2 − 4 b + 4 ⇒ b 2 − 5b + 1 = 0 ⇒
5 ± 21
⇒b= .
2
radgan b ≥ 2, amitom
5 + 21
b= .
2

278
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

sami erTnairi mori, romelTa ganivi kveTa 7 dm diametris wrea,


RvediT aris Sekruli (ix. suraTi). ipoveT Rvedis sigrZe.

amoxsna

wrewirebis centrebi aRvniSnoT A, B da C asoebiT.


cxadia, rom AMNB oTxkuTxedi marTkuTxedia, xolo ABC samkuTxedi tolgver-
daa, amitom
∠KAM = 3600 − (600 + 2 ⋅ 900 ) = 1200.
MN = AB = 7 dm .
KM mcire rkalis sigrZea
( 1200 1 7
KM = 0
⋅ 2π r = ⋅ 2π ⋅ 3, 5 = π dm.
360 3 3
Rvedis sigrZe iqneba
7
hRvedi = 3(7 + π ) = (21 + 7π ) dm.
3

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

or punqts Soris 1 tona tvirTis gadazidva avtotransportiT 120 lariT ufro


Zviria, vidre gemiT, ramdeni tona tvirTis gadazidva SeiZleba am punqtebs Soris
avtotransportiT 1400 laris toli TanxiT, Tu gemiT am TanxiT SesaZlebelia 60
toniT meti tvirTis gadazidva, vidre avtotransportiT?

amoxsna

vTqvaT, mocemul punqtebs Soris 1 tona tvirTis gadazidva avtotransportiT Rirs


x lari, maSin 1 tona tvirTis gadazidva gemiT eRireba ( x _120) lari.
1400 1400
1400 larad avtotransportiT gadaizideba t tvirTi, xolo gemiT t
x x − 120
tvirTi. amocanis pirobis Tanaxmad SegviZlia davweroT Semdegi gantoleba
1400 1400
− = 60 .
x − 120 x
amovxsnaT miRebuli gantoleba

279
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
⎛ 1 1⎞
1400 ⎜ − ⎟ = 60 ,
⎝ x − 120 x⎠
x − ( x − 120)
1400 ⋅ = 60 ,
( x − 120) x
x − x + 120 60
= ,
( x − 120) x 1400
120 3
= ,
( x − 120) x 70
x( x − 120) = 2800 ,
x2 − 120 x − 2800 = 0 ,
x = 60 ± 3600 + 2800 ,
x = 60 ± 80 .
x1 = 140 x2 ≠ −20 x ≥ 0 .
avtotransportiT gadaziduli tvirTis wona iqneba:
1400 1400
= = 10t .
x 140
maSasadame, avtotransportiT 1400 larad SesaZlebelia 10 t. tvirTis gadazidva.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

⎧ 4
⎪ xy + =4
amoxseniT sistema ⎨ xy
⎪2 x − y = 4

amoxsna

SemoviRoT Semdegi saxis aRniSvna _ xy ≡ t. maSin sistemis pirveli gantoleba mii-


Rebs Semdeg saxes
4
t+ =4,
t
t 2 + 4 = 4t ,
t 2 − 4t + 4 = 0 ,
(t − 2)2 = 0 ,
t −2 =0,
t =2.

280
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
sistemaSi CasmiT miviRebT
⎧ xy = 2 ⎧ x(2 x − 4) = 2
⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩2 x − y = 4 ⎩ y = 2 x − 4
⎧2 x( x − 2) = 2 ⎧ x( x − 2) = 1
⇒⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩ y = 2x − 4 ⎩ y = 2x − 4
⎧ x2 − 2 x − 1 = 0 ⎧⎪ x = 1 ± 2
⇒⎨ ⇒⎨
⎩ y = 2x − 4 ⎪⎩ y = 2(1 ± 2 ) − 4
x1 = 1 + 2 ; x2 = 1 − 2 ;

y1 = 2 2 − 2 . y2 = −2 2 − 2 .

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

ABC samkuTxedi, romlis AC gverdis sigrZea 5 sm, xolo masTan


mdebare kuTxeebi 300 da 450-is tolia, brunavs AC gverdis garSemo
(ix. suraTi). ipoveT brunviT miRebuli sxeulis zedapiris farTobi.

amoxsna

B wverodan AC gverdze daSvebuli BO marTobis sigrZe aris


wrewiris radiusi. maSin:
r
AO = = r 3;
tg 300
OC = OB = r ( OCB marTkuTxa samkuTxedi tolferdaa)
AO + OC = 5
5
r 3 + r = 5 ⇒ r (1 + 3 ) = 5 ⇒ r = .
3 +1
brunviT miRebuli sxeulis zedapiris gamosaTvlel gamosaxulebas Semdegi saxe ga-
aCnia
Szed = π ⋅ AB ⋅ r + π ⋅ BC ⋅ r = π r ( AB + BC ) ;
AB = 2 r ;
BC = r 2 + r 2 = r 2 .
maSin,
Szed = π r ⋅ (2 r + r 2 ) = π r 2 (2 + 2 ) =

281
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
2
⎛ 5 ⎞ 25
= π ⋅⎜ ⎟ ⋅ (2 + 2 ) = π ⋅ (2 + 2 ) =
⎝ 3 +1⎠ ( 3 + 1 )2

25(2 + 2 ) 25π (2 + 2 )
=π ⋅ = .
4+2 3 4+2 3

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

A kuTxis SigniT mdebare M wertili kuTxis gverdebidan


a da b manZilebiT aris daSorebuli. M wertilze gav-
lebulia kuTxis erT-erTi gverdis paraleluri wrfe,
romelic kuTxis meore gverds B wertilSi kveTs (ix.
naxazi). ipoveT AMB samkuTxedis farTobi, Tu A kuTxis
sididea α .

amoxsna

B wertilidan davuSvaT BN marTobi _ BN = a . maSin:


BN a
AB = = .
sin α sin α
BMK samkuTxedidan gvaqvs:
b
BM =
sin α
ABM da KBM kuTxeebi mosazRvre kuTxeebia. amitom ∠ABM = 1800 − α .
ABM samkuTxedis farTobi iqneba

AB ⋅ BM ⋅ sin ( 1800 − α ) =
1
S ABM =
2
1 a b ab
= ⋅ ⋅ ⋅ sin α = .
2 sin α sin α 2 sin α

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

k parametris TiToeuli mTeli mniSvnelobisaTvis, romlisTvisac x 2 + ( k − 10 ) x + 9 = 0


gantolebas gaaCnia ori gansxvavebuli dadebiTi x1 da x2 amonaxsni, Seadgines gamo-
saxuleba x12 + x22 . ra umciresi mniSvneloba SeiZleba miiRos am gamosaxulebam?

282
MmaTematika 2008 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

gantolebas rom gaaCndes ori dadebiTi amonaxseni, aucilebeli da sakmarisia Ses-


ruldes Semdegi pirobebi:

⎪⎧ D = ( k − 10 ) − 36 > 0 ⎪⎧( k − 10 ) − 6 > 0


2 2 2

⎨ ⇒ ⎨
⎪⎩k − 10 < 0 ⎪⎩k < 10
⎧⎪( k − 10 − 6 )( k − 10 + 6 ) > 0 ⎧⎪( k − 16 )( k + 4 ) > 0
⇒ ⎨ ⇒ ⎨
⎪⎩k < 10 ⎪⎩k < 10
⎧⎡k < 4

⇒ ⎨ ⎢⎣ k > 16 ⇒ k ∈ ( −∞; 4 )
⎪k < 10

4 10 16

x12 + x22 gamosaxuleba gardavqmnaT Semdegnairad


x12 + x22 = ( x1 + x2 )2 − 2 x1 x2 .
vietis Teoremis Tanaxmad
x1 + x2 = −(k − 10) ,
x1 ⋅ x2 = 9 .
maSin miviRebT:
x1 + x2 = (−(k − 10))2 − 2 ⋅ 9 = (k − 10)2 − 18 .
2 2

cxadia, x12 + x22 > 0 . e.i.


(k − 10)2 − 18 > 0 .
radgan k mTeli ricxvia da k ∈ ( −8; 4 ) , miRebuli gamosaxuleba minimalur mniSvne-
lobas miiRebs maSin, roca k = 3
(3 − 10)2 − 18 = 49 − 18 = 31.

283
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

3
0,25+ =
8
3 5 9
a) b) g) 0,8 d) 1 e)
8 8 8

amoxsna
3 25 3 1 3 2 3 5
0, 25 + = + = + = + = .
8 100 8 4 8 8 8 8
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

umciresi samniSna ricxvi, romelic 3-ze da 7-ze gayofisas orive SemTxvevaSi iZ-
leva 2-is tol naSTs, tolia

a) 101 b) 105 g) 107 d) 128 e) 149

amoxsna

a) 101 : 3 = 33 (naSTi 2), b) 105 : 3 = 35 (naSTi 0) .


101 : 7 = 14 (naSTi 3); d) gamoTvla araa saWiro.
g) 107 : 3 = 35 (naSTi 2),
107 : 7 = 15 (naSTi 2);
aseTi ricxvia 107.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

klasSi moswavleTa naxevari gogonaa. amasTan, cnobilia, rom gogonaTa 40% friado-
sania. am klasis moswavleTa sruli raodenobis ramden procents Seadgenen friado-
sani gogonebi?

a) 15 b) 20 g) 25 d) 40 e) 50

amoxsna

klasSi gogonaTa procentuli raodenoba 50-is tolia. 50%-is 40% friadosania

284
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
50 40 20
50% ⋅ 40% = ⋅ = = 20% .
100 100 100
maSasadame, friadosani gogonebi Seadgenen moswavleTa saerTo raodenobis 20%-s.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

A(1; 2) wertili koordinatTa saTavis mimarT mobrunda 900 kuTxiT. saaTis isris
moZraobis sawinaaRmdego mimarTulebiT. ipoveT miRebuli wertilis koordinatebi.

a) (_2; 1) b) (_1; 2) g) (_2; _1) d) (_1; _2) e) (_2; 2)

amoxsna
2 y
A(1; 2)
B(x; y) 1

_2 0 1 x
OAM da OBN samkuTxedebi tolia:
AM = ON ⇒ xB = − y A ⇒ xB = −2;
OM = BN ⇒ yB = x A ⇒ yB = 1.
maSasadame, B wertilis koordinatebia B(_2; 1).
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

amozneqili xuTkuTxedis oTxi kuTxis gradusuli zomebia 1020, 1080, 1200 da 1100.
ipoveT am xuTkuTxedis mexuTe kuTxis gradusuli zoma.

a) 800 b) 900 g) 1000 d) 1020 e) 1120

amoxsna

amozneqili xuTkuTxedis Siga kuTxeebis jamia


1800 (n − 2) = 1800 ⋅ (n − 2) = 3 ⋅ 1800 = 5400.
mexuTe kuTxis gradusuli zoma iqneba
5400 − (1020 + 1080 + 1200 + 1100 ) = 1000 .
e.i. swori pasuxia (g).
285
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

naxazze mocemuli wriuli diagrama asaxavs klasSi biWebisa da


gogonebis raodenobaTa Tanafardobas. diagramaze biWebis raode-
nobis Sesabamisi seqtoris centraluri kuTxe 1600-is tolia. ga-
moTvaleT gogonebis raodenoba, Tu cnobilia, rom am klasSi
sul 18 moswavlea.

a) 7 b) 9 g) 10 d) 11 e) 12

amoxsna

klasSi biWebis raodenobaa


1600
⋅ 18 = 8 .
3600
maSin, klasSi gogonebis raodenoba iqneba 18_8=10.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

naxazze mocemulia turistis mier gavlili manZilis


droze damokidebulebis grafiki. grafikis mixedviT
gansazRvreT qvemoT CamoTvlili drois intervalebidan
romelSi hqonda turists yvelaze didi siCqare.

a) 0-0,5 sT b) 0,5-1,5 sT g) 1,5-2 sT


d) 2-3 sT e) 3-4 sT

amoxsna

4 6 −4 2
a) V = = 8 km/sT; b) V = = = 2 km/sT ;
0, 5 1, 5 − 0, 5 1
0 10 − 6
g) V = = 0 km/sT ; d) V = = 4 km/sT ;
2 − 1, 5 3 −2
0
e) V = = 0 km/sT .
4 −3
e.i. swori pasuxia (a).

286
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

risi tolia x + y , Tu x2 − y 2 = 12 da x − y = 2 ?

a) 2 2 b) 4 g) 3 2 d) 6 e) 24

amoxsna

x2 − y 2 = 12 ,
( x − y )( x + y ) = 12 ,
( x + y ) ⋅ 2 = 12 ,
x+ y =6.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

naxazze gamosaxuli mcire wrewiri Signidan exeba did wrewirs da


gadis didi wrewiris centrze. ipoveT gamuqebuli figuris farTobi,
Tu didi wrewiris farTobi 12 sm2-is tolia.

a) 2 3 sm2 b) 4 sm2 g) 2 3π sm2 d) 9 sm2 e) 9π sm2

amoxsna

didi wris farTobia


S didi = π R2 = 12 ;
Saidanac miviRebT:
12 12
R2 = ⇒R= sm .
π π
didi wrewiris radiusi- R warmoadgens mcire wrewiris diametrs
R
r= .
2
maSin, mcire wris farTobi iqneba
⎛ R⎞ πR
2 2

Smcire =πr =π ⎜ ⎟ =
2
.
⎝2⎠ 4

287
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
gamuqebuli figuris farTobi iqneba
Sgamuq = S didi − Smcire =

π R2 3 3
=πR −
2
= π R2 = ⋅ 12 = 9sm 2 .
4 4 4
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

ramdeni waxnagi aqvs prizmas, romelsac aqvs 21 wibo?

a) 9 b) 11 g) 12 d) 13 e) 14

amoxsna

prizma, romelsac gaaCnia 21 wibo, aris SvidkuTxa. SvidkuTxa prizmas gaaCnia 9 wax-
nagi.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

3 − 12
ricxviTi gamosaxulebis mniSvneloba tolia
3

a) −2 3 b) − 3 g) − 2 3 d) _1 e) 2

amoxsna
3 − 12 3 − 3 ⋅4 3 −2 3 − 3
= = = = −1 .
3 3 3 3
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

vTqvaT A=(4; 14) da B=(0; 8) ricxviTi intervalebia, xolo C warmoadgens luw ric-
xvTa simravles, maSin simravle C I ( A \ B ) tolia.

a) ∅ b) {10; 12} g) {8; 10; 12} d) {2; 4} e) {2; 4; 6}


288
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mocemuli magaliTisTvis A \ B = A − B = [8; 14 ) .


maSin,
C I ( A \ B ) = C I ([8; 14 ) ) = {8; 10; 12} .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

paralelur gadatana koordinatTa saTaves P(2; 0) wertilSi asaxavs. ipoveT im


wrfis gantoleba, romelSic aisaxeba y = 3x − 2 wrfe am paraleluri gadataniT.

a) y = 3x b) y = 3 x − 8 g) y = −3x + 4 d) y = 3x − 4 e) y = −3x − 2

amoxsna

saZiebeli wrfe mocemuli wrfis paraleluria. e.i. saZiebeli wrfis sakuTxo koefi-
cientia k = 3 .
y = 3x + b .
OAB da PNC samkuTxedebis tolobidan miviRebT
2
PN = OA = .
3
2 8
maSin, x N = xP + = .
3 3
N wertilisaTvis gvaqvs
8
y = 0, 3 x + b = 0 ⇒ 3 ⋅ + b = 0 ⇒ b = −8.
3
maSasadame,
y = 3 x − 8.
e.i. swori pasuxia (b).

289
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABC samkuTxedis B wverosTan mdebare kuTxis sidide 400-is


tolia. A kuTxesa da C wverosTan mdebare gare kuTxis bi-
seqtrisebi D wertilSi ikveTeba (ix. naxazi). risi tolia
naxazze α -Ti aRniSnuli ADC kuTxis sidide?

a) 150 b) 200 g) 250 d) 350 e) 400

amoxsna

cxadia, rom: 2 y = 2 x + 400 ⇒ y − x = 200.


ADC samkuTxedidan gvaqvs

( )
ˆ = 1800 − ( x + y + 1800 − 2 y ) = y − x = 200.
α = 1800 − x + y + ABC
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

NM, FE da BC wyvil-wyvilad paraleluri monakveTebia. N


da F wertilebi mdebareoben AB wrfeze, xolo M da N ki _
AC wrfeze (ix. naxazi). qvemoT CamoTvlili tolobebidan
romelia yovelTvis WeSmariti?

MN + BC AN AM
a) EF = ; b) = ; g) AN = AM ;
2 ME NF
AF AB
d) AF ⋅ FB = AE ⋅ EC ; e) = .
FE BC

amoxsna

yovelTvis WeSmaritia Semdegi toloba


AF AB
= .
FE BC
radgan AEF da ABC samkuTxedebi msgavsia
AF AB
S AFE ~ S ABC ⇒ = .
FE BC
e.i. swori pasuxia (e)

290
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

ramdeni amonaxsni gaaCnia x − 4 ⋅ x + 5 ⋅ x + 7 = 0 gantolebas?

a) 0 b) 1 g) 2 d) 3 e) usasrulo raodenoba

amoxsna

x cvladis dasaSveb mniSvnelobaTa simravlea


⎧x − 4 ≥ 0 ⎧x ≥ 4
⎪ ⎪
⎨ x + 5 ≥ 0 ⇒ ⎨ x ≥ −5 ⇒ x ≥ 4
⎪x + 7 ≥ 0 ⎪ x ≥ −7
⎩ ⎩
namravli nulis tolia, amitom
x −4 =0⇒ x =4; x + 5 = 0 ⇒ x = −5 ;
x + 7 = 0 ⇒ x = −7 .
x ≥ 4 pirobas akmayofilebs mxolod x = 4 amonaxsni. maSasadame, mocemul gantole-
bas gaaCnia erTi amonaxsni.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

ipoveT a-s yvela im mniSvnelobaTa simravle, romelTaTvisac y = log a x klebadi fun-


qciebia.

a) ( −1; 1) b) ( −1; 0 ) g) (1; ∞ ) d) ( 0; ∞ ) e) ( 0; 1)

amoxsna

y = log a x funqcia klebadia, roca 0 < a < 1 .


e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

3
ipoveT tgα , Tu 00 < a < 900 da sin α = .
7
1 3 3 3
a) b) g) 0 d) − e)
3 4 40 2 10

291
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
1 1
= 1 + ctg 2α ⇒ ctgα = ± −1 .
sin α
2
sin 2 α
α kuTxe pirvel meoTxedSia, amitom ctgα dadebiTia

1 1 2 10
ctgα = −1 = −1 = .
sin α
2
⎛3⎞
2
3
⎜ ⎟
⎝7⎠
maSin, miviRebT:
1 3
tgα = = .
ctgα 2 10
e.i. swori pasuxia (e).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

ABC samkuTxedis A wvero wrewirze mdebareobs, AB gverdi am


wrewiris centrze gadis, xolo BC gverdi wrewirs exeba C
wertilSi. ipoveT B kuTxis sidide, Tu ∠A = 200 .

a) 400 b) 450 g) 500 d) 600 e) 700

amoxsna

mcire CD rkalis gradusuli zomaa


(
CD = 2∠A = 2 ⋅ 200 = 400
B kuTxis gradusuli zoma tolia
( ( ( ( (
AC − CD ( ACD − CD ) − CD
∠B = = =
2 2
( (
ACD − 2CD 1800 − 2 ⋅ 40
= = 500 .
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

xis kubi gadaxerxes erT-erTi waxnagis paralelur sibrtyeze, ipoveT kubis mocu-
loba, Tu gadaxerxvis Sedegad miRebuli nawilebis zedapirebis farTobebis jami
4 sm2-iT metia kubis zedapiris farTobze.

a) 1 sm3 b) 2 sm3 g) 2 2 sm3 d) 4 sm3 e) 8 sm3

292
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

B1 C1

A1 D1
N E
a
M F
B C
A D a
a
zeda nawilis zedapiris farTobia
S1 = 4 a ⋅ A1 M + 2 a2 .
qveda nawilis zedapiris farTobia
S2 = 4 a ⋅ AM + 2 a2 .
kubis zedapiris farTobia
S = 4 a2 + 2 a2 = 6 a2 .
amocanis pirobis Tanaxmad
S1 + S2 = S + 4 ⇒ 4 a ⋅ A1 M + 2 a2 + 4 a ⋅ M + 2 a2 =
= 6a2 + 4 .
4 a ( A1 M + AM ) = 2 a2 + 4 ⇒
⇒ 4a ⋅ a = 2a2 + 4 ⇒ 2a2 = 4 ⇒ a2 = 2 ⇒

⇒a= 2.
kubis moculoba iqneba
3
V = a3 = 2 = 8 sm 3 = 2 2 sm3 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

10 15
⎛ 1⎞ ⎛ 1⎞
rogori TanmimdevrobiT unda Caiweros gamosaxulebebi a = ⎜ − ⎟ , b = ⎜ − ⎟ da
⎝ 2⎠ ⎝ 2⎠
c = (−2) −20 , rom maTi mniSvnelobebi zrdis mixedviT iyos dalagebuli?

a) a, b, c b) a, c, b g) b, a, c d) b, c, a e) c, b, a

293
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna
15
⎛ 1⎞
b = ⎜ − ⎟ < 0 maSasadame es ricxvi iqneba umciresi.
⎝ 2⎠
10
⎛ 1⎞
a = ⎜ − ⎟ = (−2)10
⎝ 2⎠
cxadia, rom
(−2)10 > ( −2) −20
maSasadame, a > c
zrdis mixedviT dalagebuli mimdevroba iqneba: b, c, a .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

k-s ra mniSvnelobisaTvisAwarmoadgens ricxvTa mimdevroba k-3, k, 3k-1 ariTmetikul


progresias?

a) _2 b) 0 g) 1 d) 2 e) 3

amoxsna

ariTmetikuli progresiis Tvisebebis Tanaxmad


(k − 3) + (3 k − 1) = 2 k ,
k − 3 + 3k − 1 = 2k ,
4k − 2k = 2 ,
2 k = 4,
k =2.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

an ariTmetikuli progresiis sxvaoba 3-is tolia. ipoveT cn geometriuli progre-


siis mniSvneli, Tu nebismieri n ≥ 1 –Tvis cn = 2an .

2
a) b) 6 g) 8 d) 9 e) 16
3

294
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

n = 1, C1 = 2 a1 ; n = 2, C2 = 2 a2 .
Cn geometriuli progresiis mniSvneli iqneba
C2 2 a2
qc = = a1 = 2 a2 − a1 = 2 da = 23 = 8.
C1 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

satelevizio anZas miuaxlovda Sveulmfreni. am dros


Sveulmfrenze dayenebulma manZilis gamzomma xelsaw-
yom daafiqsira, rom anZis fuZe Sveulmfrenidan 500 m-
iT iyo daSorebuli, xolo anZis wvero _ 400 m-iT
(ix. suraTi). ipoveT anZis simaRle, Tu gazomvis mo-
mentisaTvis anZa Sveulmfrenidan 600 sididis kuTxiT Canda.

a) 100 21 m b) 150 15 m g) 150 26 m d) 600 m e) 200 21 m

amoxsna

kosinusebis Teoremis Tanaxmad gvaqvs

x2 = 5002 + 4002 − 2 ⋅ 500 ⋅ 400 ⋅ cos 600 =


1
= 250000 + 160000 − 2 ⋅ 200000 ⋅ =
2
= 410000 − 200000 = 210000
x = 210000 = 21 ⋅ 10000 = 100 21 sm.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

moneta 5-jer aagdes. ipoveT im xdomilobis albaToba, romlis drosac zustad 3-


jer mova gerbi.

3 5 3 1 5
a) b) g) d) e)
5 16 32 4 8

295
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

im xdomilobis albaToba, romlis drosac zustad 3-jer mova gerbi, monetis 5-jer
agdebisas, gamoiTvleba formuliT
m C3 5 ⋅ 4 ⋅ 3 1 5
P= ⇒ P = 55 = ⋅ = .
n 2 1 ⋅ 2 ⋅ 3 32 16
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

ojaxi zamTris sam TveSi xarjavs TveSi saSualod 120 laris eleqtroenergias, xo-
lo sxva TveebSi ki _ TveSi saSualod 60 laris eleqtroenergias. TveSi saSualod
ramdeni laris eleqtroenergias xarjavs es ojaxi weliwadSi?

a) 65 b) 75 g) 90 d) 100 e) 105

amoxsna

wliuri eleqtroenergiis xarji iqneba


3 ⋅ 120 + (12 − 3) ⋅ 60 = 3 ⋅ 120 + 9 ⋅ 60 = 3 ⋅ 60(2 + 3) =
= 3 ⋅ 60 ⋅ 5 = 900, 0 lari.
saSualo Tviuri xarji eleqtroenergiaze iqneba
900, 0
= 75, 0 lari.
12
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

y = x 2 − 4 x + 11 funqciis umciresi mniSvneloba tolia

a) _1 b) 7 g) 8 d) 10 e) 11

amoxsna

mocemuli funqcia Tavis umcires mniSvnelobas Rebulobs,


b −4
x=− =− = 2 wertilSi
2a 2

296
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
maSasadame,
x = 2, Ymin = 22 − 4 ⋅ 2 + 11 = 7 .
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula
v v
ipoveT a, Tu cnobilia, rom P ( a; 4 ) veqtori Q ( 2; 12 ) veqtoris marTobulia.

a) _24 b) 0 g) 2/3 d) 8 e) 24

amoxsna

ori marTobuli veqtoris erTsaxela koordinatebis namravlebis jami nulis


tolia.
a ⋅ 2 + 4 ⋅ 12 = 0 ⇒ 2a = −48 ⇒ a = −24 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

ABCD oTxkuTxedis A wvero SeerTebulia Sesabamisad BC


da CD gverdebis L da K SuawertilebTan (ix. naxazi). risi
tolia gamuqebuli ALCK oTxkuTxedis farTobi, Tu
ABCD oTxkuTxedis farTobia S?

S S 2S S 3S
a) b) g) d) e)
4 3 3 2 4

amoxsna

S ALC = S ABL ; S AKC = S AKD .


maSasadame,
S ALC + S AKC = S ABC + S AKD ⇒
⇒ S ALCK = S ABL + S AKD.
cxadia, rom
S ABCD S
S ALCK = = .
2 2
e.i. swori pasuxia (d).

297
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

magidis horizontalur zedapirze moTavsebuli


marTkuTxa paralelepipedis formis akvariumi ga-
daxares ise, rom misi qveda fuZis erT-erTi wibo
kvlav magidis sibrtyeSi darCa (ix. suraTi). su-
raTze mocemuli zomebis mixedviT ipoveT wylis
moculoba akvariumSi.

a) 27 dm3 b) 36 dm3 g) 54 dm3


d) 96 dm3 e) 108 dm3

amoxsna

miRebuli figuris moculoba Sesabamisi marTkuTxa paralelepipedis moculobis na-


xevris tolia
Vpar 4,5 ⋅ 6 ⋅ 4
Vdaxr = = = 54 dm3.
2 2
e.i. swori pasuxia (g)

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

manqanebis gamqiravebeli pirvel punqtSi t sT-iT manqanis daqiraveba jdeba 5t+40


lari, xolo meore punqtSi _ 7,5t+25 lari. ipoveT t-s yvela is mniSvneloba,
romelTaTvisac t sT-iT manqanis daqiraveba pirvel punqtSi jdeba ufro iafi, vidre
meoreSi.

amoxsna

amocanis pirobis Tanaxmad


5t + 40 < 7, 5t + 25 ,
7, 5t − 5t > 40 − 25 ,
2, 5t > 15 ,
15
t> ,
2, 5
t > 6 sT .

298
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

12 wevrisagan Semdgar ariTmetikul progresiaSi kenti nomrebis mqone wevrTa jami


55-is tolia, xolo luwi nomrebis mqone wevrTa jamia 70. ipoveT am ariTmetikuli
progresiis pirveli wevri da sxvaoba.

amoxsna

a2 + a4 + a6 + a8 + a10 + a12 = 70 ;
a1 + a3 + a5 + a7 + a9 + a11 = 55 .
am tolobebis gamoklebiT miviRebT
(a2 − a1 ) + (a4 − a3 ) + (a6 − a5 ) + (a8 − a7 ) +
+ (a10 − a9 ) + (a12 − a11 ) = 15 .
cxadia, rom
a2 − a1 = a4 − a3 = ..... = a12 − a11 = d .
maSin gveqneba
d + d + d + d + d + d = 15 ,
15
6 d = 15 , d = ,
6
5
d=
= 2, 5 .
2
am ariTmetikuli progresiis pirveli 12 wevris jami iqneba
2 a1 + 11 d
S12 = ⋅ 6 = 70 + 55 ,
2
am gamosaxulebis gamartivebiT miviRebT:
(2 a1 + 11 d ) ⋅ 6 = 125 ,
10
a1 = − .
3

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

ABCD trapeciis BC fuZis sigrZea 4 sm, xolo misi


AD fuZis sigrZe 8 sm-is tolia. am trapeciis BD di-
agonali, romlis sigrZe 6 sm-ia, misi fuZeebis marTo-
bulia. O wertili trapeciis diagonalebis gadakveTis
wertilia, risi tolia AOB samkuTxeds farTobi?

299
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

BOC da AOD samkuTxedebi msgavsia


BO 4 BO 1
= ⇒ = ⇒ BO = 2 sm .
OD 8 6 − BO 2
BO ⋅ AD 2 ⋅ 8
S ABO = = = 8 sm 2 .
2 2
____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

amoxseniT utoloba: log 3 x + log 3 ( x − 2 ) ≥ 1

amoxsna

⎧x > 0 ⎧x > 0
⎪ ⎪ ⎧x > 2
⎨x − 2 > 0 ⇒ ⎨x > 2 ⇒⎨ 2 ⇒
⎪log x( x − 2) ≥ 1 ⎪ x ( x − 2) ≥ 3 ⎩x − 2x ≥ 3
⎩ 3 ⎩
⎧x > 2 ⎧x > 2
⇒⎨ 2 ⇒⎨ ⇒ x≥3.
⎩ x − 2 x − 3 ≥ 0 ⎩( x − 3)( x + 1) ≥ 0

maSasadame, x ∈ [3; +∞ )

____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

mocemulia samkuTxedi, romlis gverdebis sigrZeebia 10 sm, 245 sm da 26 sm. am


samkuTxedis ori mcire gverdi exeba wrewirs, romlis centri samkuTxedis udides
gverdze mdebareobs. ipoveT wrewiris radiusi.

amoxsna

AB = 26 sm;
AB = 26 sm;
AC = 24 sm.

300
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
heronis formulis gamoyenebiT vipovoT ABC samkuTxedis farTobi
S ABC = p ( p − a )( p − b)( p − c) =

26 + 24 + 10
= (30 − 26)(30 − 24)(30 − 10) = 30 ⋅ 4 ⋅ 6 ⋅ 20 = 120 sm2 .
2
meores mxriv:
S AOC + SCOB = S ABC ,
r ⋅ AC r ⋅ BC
+ = 120,
2 2
r ⋅ 24 r ⋅ 10
+ = 120 ,
2 2
12 r + 5 r = 120 ,
120
r= sm.
17

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

ori foladsadnobi Rumelidan TiToeuliT 120 tona foladi unda gamoednoT. pir-
veli Rumeli meoresTan SedarebiT saaTSi 2 toniT met folads adnobda da amitom
am RumeliT foladis gamodnobas 5 saaTiT naklebi dro dasWirda. ra dro dasWirda
meore RumeliT foladis gamodnobas?

amoxsna

vTqvaT, meore Rumeli saaTSi x tona folads adnobda, maSin pirveli Rumeli saaTSi
120
gamoadnobda ( x + 2 ) tona folads. 120 tonas pirveli Rumeli gamoadnobda sT-
x+2
120
Si, xolo meore Rumeli sT-Si.
x
SevadginoT gantoleba
120 120
− =5,
x x+2
x+2− x
120 =5,
x( x + 2)
2 5
= ,
x( x + 2) 120
2 1
= ,
x( x + 2) 24

301
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
x2 + 2 x − 48 = 0 ,
x = −1 ± 7 ,
x1 = 6t ; x2 = −8 t .
cxadia, rom x2 ≠ −8 t . maSasadame, x = 5 t/sT.
120
meore RumeliT foladiT gamodnobas dasWirdeboda = 20 sT.
6
____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

a parametris ra mniSvnelobisaTvis gaaCnia


⎧ x2 + y 2 = 2 a + 4

⎩x + y = a + 3
gantolebaTa sistemas erTaderTi amonaxsni?

amoxsna

⎧ x2 + y 2 = 2 a + 4 ⎧( x + y )2 − 2 xy = 2 a + 4
⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩ x + y = a + 3 ⎩ x + y = a + 3
⎧(a + 3)2 − 2 xy = 2 a + 4
⇒⎨ ⇒
⎩ x + y = a + 3
⎧2 xy = a2 + 6 a + 9 − 2 a − 4
⇒⎨ ⇒
⎩x + y = a + 3
⎧ α 2 + 4a + 5
=
⎧2 xy = a2 + 4 a − 5 ⎪⎪
y
2x
⇒⎨ ⇒⎨
⎩x + y = a + 3 ⎪ x + α + 4a + 5 = a + 3
2

⎪⎩ 2x
gavamartivoT sistemis meore gantoleba
α 2 + 4a + 5
x+ = a+3⇒
2x
⇒ 2 x2 − 2 x( a + 3 ) + ( a2 + 4 a + 5) = 0 .
am gantolebas erTaderTi amonaxseni gaaCnia, maSin, roca
D = (2(a + 3))2 − 4 ⋅ 2 ⋅ (a2 + 4 a + 5) = 0 ⇒
⇒ 4(a2 + 6 a + 9) − 4 ⋅ 2(a2 + 4 a + 5) = 0 ⇒
4(a2 + 6 a + 9 − 2 a2 − 8 a − 10) = 0 ⇒
⇒ 4(− a2 − 2a − 1) = 0 ⇒ a = −1.

302
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
maSasadame, mocemul gantolebaTa sistemas erTaderTi amonaxseni gaaCnia, roca
a = −1.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

tolferda ABCD trapecia, romlis diagonali ferdis mar-


Tobulia, didi AD fuZis garSemo brunavs (ix. naxazi). ipo-
veT brunviT miRebuli sxeulis zedapiris farTobi, Tu
AD=9 sm da BC= 5 sm.

amoxsna

B da C wertilebidan AD fuZeze davuSvaT BE da CF marTobebi. ABCD trape-


cia tolferdaa, amitom
AD − BC 9 − 5
AE = ED = = = 2 sm.
2 2
ABD marTkuTxa samkuTxedisTvis SegviZlia davweroT

AB = AE ⋅ AD = 2 ⋅ 9 = 3 2 sm.
BE = AE ⋅ ED = 2 ⋅ (9 − 2) = 14 sm.
TiToeuli konusis zedapiris farTobi iqneba
Skon = π Rl = π ⋅ BE ⋅ AB = π ⋅ 14 ⋅ 3 2 sm 2 .
cilindris zedapiris farTobi iqneba
Scilindr = 2π RH = 2π ⋅ BE ⋅ BC = 2π ⋅ 14 ⋅ 5 sm2 .
brunviT miRebuli sxeulis zedapiris farTobi iqneba
S = 2 Skon + Scil = 2π ⋅ 14 ⋅ 2 2 +

+10 ⋅ 14 ⋅ π = 2 ⋅ 14 ⋅ π (3 2 + 5) sm 2 .

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

ABCD paralelogramis blagvi B kuTxis wverodan AD da


CD gverdebze daSvebulia Sesabamisad BE da BF
simaRleebi (ix. naxazi). ipoveT naxazze gamuqebuli
EBF samkuTxedis farTobi, Tu ∠EBF = α , xolo ABCD
paralelogramis farTobi S-is tolia.
303
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

cxadia,
AD ⋅ BE = DC ⋅ BF ;
∠D = 1800 − α .
amitom,
S ABCD = AD ⋅ DC ⋅ sin(1800 − α ) =
= AD ⋅ DC ⋅ sin α = S .
BFC samkuTxedSi:
BF = BC sin α .
ABE samkuTxedSi:
BE = AB sin α .
maSin, BF ⋅ BE = BC ⋅ sin α ⋅ AB sin α = BC ⋅ AB ⋅ sin 2 α .
EBF samkuTxedis farTobi iqneba
EB ⋅ BF ⋅ sin α BC ⋅ AB ⋅ sin 3 α
S EBF = = =
2 2
S
⋅ sin 3 α
S ⋅ sin 2 α
= sin α = .
2 2

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

k parametris TiToeuli mTeli mniSvnelobisaTvis, romlisTvisac


x 2 − x 5k − 1 + 20 − k = 0 gantolebas gaaCnia ori gansxvavebuli dadebiTi x1 da x2
amonaxsni ( x1 > x2 ) , Seadgines gamosaxuleba x12 − x22 . ra umciresi mniSvneloba SeiZ-
leba miiRos am gamosaxulebam?

amoxsna

gantolebas rom gaaCndes ori dadebiTi amonaxseni aucilebeli da sakmarisia, rom


parametri warmodgendes Semdegi sistemis amonaxsens
⎧ 1
⎪ k>
⎧5 k − 1 > 0 5
⎪ ⎪
⎨20 − k > 0 ⇒ ⎨k < 20 ⇒
⎪ ⎪
⎩D > 0 ⎪( 4 k − 1 ) − 4(20 − k ) > 0
2

304
MmaTematika 2008 II varianti
____________________________________________________________________
⎧ 1 ⎧ 1
⎪k > 5 ⎪k > 5
⎪ ⎪
⇒ ⎨k < 20 ⇒ ⎨k < 20
⎪4 k − 1 − 804 k > 0 ⎪k > 9
⎪ ⎪
⎩ ⎩
k ∈ (9; 20).

−b + D −b − D
x1 = x2 =
2 2
( − b + D ) 2 ( −b − D ) 2
x −x =
2
1
2
2 − =
4 4
b2 − 2b D + D − b2 − 2b D − D 4b D
= = =
4 4
= b D = b b2 − 4C =

= 5 k − 1 ⋅ 5 k − 1 − 4(20 − k ) =

= (5 k − 1)(9k − 81) = 3 (5 k − 1)(k − 9)


miRebuli gamosaxuleba umcires mniSvnelobas Rebulobs maSin, roca k=10.

( x12 − x22 ) min = 3 ⋅ (5 ⋅ 10 − 1)(10 − 9) = 2 49 = 3 ⋅ 7 = 21 .

305
vfstvfnbrf fvj[cyt,bs

2009 otkb
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT 128-is da 160-is udidesi saerTo gamyofi

a) 4 b) 8 g) 16 d) 32

amoxsna

TiToeuli maTgani davSaloT martiv mamravlebad


128 2 160 2
64 2 80 2
32 2 40 2
16 2 20 2
8 2 10 2
4 2 5 5
2 2 1
1

maTi udidesi saerTo gamyofi iqneba saerTo martivi mamravlebis (gamyofebis) nam-
ravli
usg (128; 160 ) = 2 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ 2 ⋅ 2 = 32 .
e.i. swori pasuxia (d)

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

ras udris is udidesi naturaluri ricxvi, romelic naklebia 0,101-is Sebrune-


bulze?

a) 1 b) 9 g) 11 d) 100

amoxsna

1 101 1000 99
0,101-is Sebrunebuli ricxvia = 1: = =9 . miRebul ricxvze nakle-
0,101 1000 101 101
bi udidesi naturaluri ricxvia 9.
e.i. swori pasuxia (b).

307
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

TebervalSi navTobis fasi ianvaris fasTan SedarebiT 20%-iT gaizarda, xolo mar-
tSi ki 20%-iT Semcirda Tebervlis fasTan SedarebiT. rogor Seicvala martSi nav-
Tobis fasi ianvarTan SedarebiT?

a) gaizarda 4%-iT b) Semcirda 4%-iT g) ar Secvlila d) Semcirda 10%-iT

amoxsna

vTqvaT, ianvarSi navTobis fasi iyo x lari. maSin TebervalSi navTobis fasi iqnebo-
da
x + 20% x = x + 0, 2 x = 1, 2 x .
martis TveSi navTobis fasi Semcirda Tebervlis fasTan, anu 1, 2x -Tan SedarebiT,
20%-iT, rac raodenobrivad larebSi Seadgens 1, 2 x ⋅ 20% = 1, 2 x ⋅ 0, 2 = 0, 24 x lars. ami-
tom martis TveSi navTobis fasi iqneba
1, 2 x − 1, 2 x ⋅ 0, 2 = 1, 2 x (1 − 0, 2 ) = 1, 2 x ⋅ 0,8 = 0,96 x = 96% x .
maSasadame, martis TveSi navTobis fasi ianvris TvesTan SedarebiT Semcirda
100%-96%=4%-iT.
e.i. swori pasuxia (b)

es amocana amovxsnaT meore xerxiT:


navTobis fasi Tebervlis TveSi 20%-iT gazrdis Sedegad gaxdeba
100%+20%=120%,
120%
rac nawilebSi Seadgens = 1, 2 -s.
100%
martis TveSi navTobis fasi Semcirda 20%-iT, anu gaxda
100%-20%=80%,
80%
rac nawilebSi Seadgens = 0,8 -s.
100%
am cvlilebebis Sedegad navTobis fasi martSi iqneba ianvris Tvis 1, 2 ⋅ 0,8 = 0,96 na-
wili, rac procentulad 96%-is tolia.
maSasadame, navTobis fasi martis TveSi 100%-96%=4%-iT Semcirda ianvris TvesTan
SedarebiT.
e.i. swori pasuxia (b).

308
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

ABCD kvadrats da BCE tolgverda samkuTxeds gverdi sa-


erTo aqvT. F wertili warmoadgens CE da BD monakveTebis
gadakveTis wertils (ix. suraTi). ipoveT CFD kuTxis gra-
dusuli zoma.

a) 950 b) 1000 g) 1050 d) 1200

amoxsna

samkuTxedi BEC tolgverdaa, aseTi samkuTxedis TiToeuli kuTxe 600-is tolia _


∠BCF = 600 . BD warmoadgens kvadratis diagonals, igi kvadratis gverdTan 450-ian
kuTxes qmnis, e.i. ∠CBF = 450 . samkuTxedis Siga kuTxeebis jami 1800-is tolia, ami-
tom BFC samkuTxedisTvis gvaqvs:
∠BCF + ∠CBF + ∠BFC = 1800 ⇒
⇒ ∠BFC = 1800 − ( ∠BCF + ∠CBF ) ⇒ ∠BFC = 1800 − ( 600 + 450 ) = 750 .
BFC da CFD kuTxeebi mosazRvre kuTxeebia. aseTi kuTxeebis jami 1800-is tolia.
amitom,
∠BFC + ∠CFD = 1800 ⇒ ∠CFD = 1800 − 750 ⇒ ∠CFD = 1050 .
e.i. swori pasuxia (g)

es amocana amovxsnaT meore xerxiT:


SevniSnoT, rom CFD kuTxe warmoadgens BFC samkuTxedis gare kuTxes _ samkuT-
xedis gare kuTxe misi aramosazRvre Siga kuTxeebis jamis tolia
∠CFD = ∠BCF + ∠CBF ⇒ ∠CFD = 600 + 450 ⇒ ∠CFD = 1050 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ABCD paralelogramSi ∠A = 60 0 , E wertili AD gverdze Zevs


BC
da AB = BE = (ix. suraTi). risi tolia ABE samkuTxe-
2
dis da ABCD paralelogramis farTobebis Sefardeba?

1 1 1 3
a) b) g) d)
4 3 2 4

309
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

ABE samkuTxedi tolferdaa, romlis fuZesTan mdebare kuTxe ∠A = 600 . amitom:


∠AEB = 600 ; ∠ABE = 600 . e.i. ABE samkuTxedi tolgverdaa. tolgverda samkuTxedis
BC
yvela gverdi tolia. maSasadame, AE = AB = BE = . paralelogramSi BC da AD
2
AD
gverdebi tolia, maSin AE = .
2
ABE samkuTxedis farTobi AE gverdisa da B wverodan gavlebuli BK simaRlis
namravlis naxevris tolia
AD
⋅ BK
AE ⋅ BK AD ⋅ BK
S ABE = ⇒ S ABE = 2 ⇒ S ABE = .
2 2 4
paralelogramis farTobi AD gverdisa da BK simaRlis namravlis tolia
S ABCD = AD ⋅ BK .
ABE samkuTxedis da ABCD paralelogramis farTobebis Sefardeba iqneba
AD ⋅ BK
S ABE 4 S 1
= ⇒ ABE = .
S ABCD AD ⋅ BK S ABCD 4
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

ramdeni elementia A∪ B simravleSi, Tu A simravle Seicavs 50 elements, B


simravle Seicavs 84 elements, xolo A ∩ B simravle ki Seicavs 24 elements?

a) 110 b) 134 g) 158 d) dadgena SeuZlebelia

amoxsna

gamoviyenoT simravleTa gaerTianebis Semdegi formula


A∪ B = A+ B − A∩ B .
Sesabamisi mniSvnelobebis CasmiT miviRebT:
A ∪ B = 50 + 84 − 24
A ∪ B = 110 .
e.i. swori pasuxia (a).

310
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 7 2 qula

qvemoT mocemuli ricxviTi monacemebidan romlis medianaa saSualoze meti?

a) 8; 9; 10; 11; 12 b) 7; 9; 10; 11; 12


g) 8; 10; 10; 10; 12 d) 8; 9; 10; 11; 13

amoxsna

davadginoT TiToeuli variantis saSualo da mediana:

saSualo mediana
8 + 9 + 10 + 11 + 12
a) = 10 10;
5
7 + 9 + 10 + 11 + 12 49 4
b) = =9 10
5 5 5

maSasadame, b) variantis mediana saSualoze metia.


e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 8 2 qula

ipoveT 2 − 3 x = 2 − 3 x gantolebis amonaxsnTa simravle.

⎡2 ⎞ ⎛ 2⎤
a) ⎢ ; ∞ ⎟ b) ⎜ −∞; ⎥ g) {0} d) ( −∞; ∞ )
⎣3 ⎠ ⎝ 3⎦

amoxsna

mocemul magaliTSi ricxvis moduli TviT am ricxvis tolia, maSin aseTi ricxvi
unda iyos arauaryofiTi, anu
2
2 − 3 x ≥ 0 ⇒ − 3 x ≥ −2 ⇒ 3 x ≤ 2 ⇒ x ≤
3
⎛ 2⎞
maSasadame, x ∈ ⎜ −∞; ⎟ .
⎝ 3⎠
e.i. swori pasuxia (b).

311
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 9 2 qula

suraTze dayrdnobiT gamoarkvieT, qvemoT CamoTvlili


utolobebidan romlis amonaxsnTa simravlea gamosaxuli
xOy sakoordinato sibrtyeze daStrixuli aris saxiT.

a) 2 x + 5 y ≥ −10 ; b) 2 x + 5 y ≤ −10 ;
g) 5 x + 2 y ≥ −10 ; d) 5 x + 2 y ≤ −10 .

amoxsna

jer davadginoT wrfivi funqciis saxe. am funqciis grafikis RerZebTan gadakveTis


wertilebis koordinatebia (_5; 0) da (0; _2). wrfivi funqciis zogadi saxis
formulaSi CasmiT miviRebT:
x = 0; y = −2 ⇒ − 2 = 0 ⋅ k + b ⇒ b = −2 .
maSin, wrfivi funqciis zogadi saxe iqneba
y = kx − 2 .
am formulaSi (_5; 0) koordinatebis CasmiT miviRebT:
2
x = −5; y = 0 ⇒ 0 = −5 ⋅ k − 2 ⇒ k = − .
5
2
maSin, y = − x − 2 . am tolobis orive mxare gavamravloT 5-ze
5
5 y = −2 x − 10 .
wevrTa dajgufebiT miviRebT:
2 x + 5 y = −10 .
xoy sakoordinato sibrtyeze daStrixuli are iqneba 2 x + 5 y ≥ −10 utolobis amo-
naxsnTa simravle.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

kubis waxnagebze gamosaxulia Sesabamisad erTi,


ori da a.S. eqvsi wertili. suraTze gamosaxulia
am kubis sami sxvadasxva xedi. qvemoT CamoTvlili
ricxvTa wyvilebidan romeli ar SeiZleba warmoadgendes am kubis romelime or
paralelur waxnagze gamosaxul wertilTa raodenobebs?

a) 1 da 6 b) 2 da 4 g) 3 da 5 d) 3 da 6

312
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

5-ianis mopirdapire iqneba 3-iani. e.i. (g) varianti SesaZlebelia; 1-ianis mopirdapire
iqneba an 3-iani, an 6-iani, radgan 5-ianis mopirdapire 3-iania. amitom 1-ianis mopir-
dapirea 6-iani. aqedan gamomdinare, 3-ianis mopirdapire ar SeiZleba iyos 6-iani.
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

( ) −( )
2 2
5 −2 5 +2 =

a) −8 5 b) _8 g) −4 5 d) _4

amoxsna

orive gamosaxuleba avaxarisxoT kvadratSi

( ) ( ) ( ) ( )
2 2
5−2 − 5 + 2 = 5 − 2⋅2 5 + 4 − 5+ 2⋅2 5 + 4 =

= 5 − 4 5 + 4 − 5 − 4 5 − 4 = −8 5 .
e.i. swori pasuxia (a)

es magaliTi amovxsnaT meore xerxiT:


mocemuli gamosaxuleba davSaloT kvadratebis sxvaobis formulis gamoyenebiT:

( ) ( 5 + 2) = (( 5 − 2) − ( 5 + 2)) (( 5 − 2) + ( 5 + 2)) =
2 2
5−2 −

= ( 5 − 2 − 5 − 2 )( 5 − 2 + 5 + 2 ) = −4 ⋅ 2 5 = −8 5

e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

ori wlis win mamis asaki samjer aRemateboda Svilis asaks. ramdeni wlis aris ax-
la Svili, Tu mama axla x wlis aris?

x−2 x x+2 x−2


a) −2 b) 1 + g) −2 d) 2 +
3 3 3 3

313
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mama 2 wlis win iqneboda ( x − 2) wlis. 2 wlis win Svili, romelic mamaze 3-jer
x−2 x−2
umcrosi iyo, iqneboda wlis. axla Svilis asaki iqneba +2.
3 3
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

jgufuri davalebis Sesasruleblad maswavlebelma 20 moswavlisagan Semdgari jgu-


fidan 3 moswavle unda amoarCios. ramdeni sxvadasxva gziT SeuZlia mas amis gakeTeba?

20 ! 20 ! 20 ! 3 !20 !
a) b) g) d)
3! ( 20 − 3 )! 3 !( 20 − 3 )! ( 20 − 3 )!
amoxsna

SerCevis TiToeuli kombinacia aris 3-elementiani dajgufeba 20-elementiani simrav-


lidan. sul aseTi kombinaciebis raodenoba iqneba
n!
Cmn = .
m !( n − m )!
mocemuli amocanisTvis n = 20; m = 3 . maSin, 20 moswavlidan 3 moswavlis arCevis
kombinaciaTa raodenoba iqneba
20!
C203 = .
3!( 20 − 3)!
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

ABCD paralelogramis A wverodan, rogorc centridan, AB


gverdis sigrZis toli radiusiT Semoxazulia wrewiri,
romelic AD gverds kveTs E wertilSi (ix. suraTi). ipo-
veT suraTze gamuqebuli figuris farTobi, Tu AB = 2 sm,
AD = 3 sm da ∠BAD = 45 0 .

π π π
a) 3 2 + b) 6 2π g) 3 2 − d) 3 3 −
2 2 4

314
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

ABE seqtoris farTobi gamoiTvleba formuliT:


450 1
⋅ π r 2 ⇒ S ABE = ⋅ π ⋅ AB 2 ⇒
S ABE =
0
360 8
1 π
⇒ S ABE = ⋅ π ⋅ 22 ⇒ S ABE = sm2.
8 2
ABCD paralelogramis farTobi ori mezobeli gverdis sigrZisa da maT Soris mde-
bare kuTxis sinusis namravlis tolia
S ABCD = AB ⋅ AD ⋅ sin 450 ⇒ S ABCD = 2 ⋅ 3 ⋅ sin 450 ⇒

S ABCD = 3 2 sm2.
gamuqebuli figuris farTobi iqneba
⎛ π⎞
S ABCD − S ABE = ⎜ 3 2 − ⎟ sm2.
⎝ 2⎠
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

x
⎛1 ⎞
qvemoT mocemuli grafikebidan romeli SeiZleba iyos y = ⎜ ⎟ funqciis grafiki?
⎝2⎠

315
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

mocemulia xarisxovani funqcia, romlis fuZe 1-ze naklebi dadebiTi ricxvia. aseTi
funqcia aris klebadi _ x -is zrdiT y mcirdeba. klebadi funqciis grafiks marj-
vnidan marcxniv daRmavali saxe aqvs. am pirobidan gamomdinare dasaSvebi variantebia
0
⎛1⎞
(b) da (g). davuSvaT, rom x = 0 . maSin y = ⎜ ⎟ ⇒ y = 1 . e.i. mocemuli funqciis gra-
⎝2⎠
fiki y RerZs kveTs (0: 1) wertilSi. (b) da (g) variantebidan am pirobas akmayofi-
lebs (b).
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

xOy sakoordinato sibrtyeze mocemulia A ( −3; − 6 ) wertili. ipoveT im wertilis


koordinatTa wyvili, romelic A wertilis simetriulia y = − x wrfis mimarT.

a) (6; 3) b) (3; 6) g) (6; _3) d) (_3; 6)

amoxsna

y
B A ' ( x ', y ')

_3 0
450 x

y=_x

450 6 350
A(_3; _6) C

A da A' wertilebi y = − x wrfis mimarT simetriulia, Tu es wrfe warmoadgens


AA ' monakveTis SuamarTobs. ABA'C figura kvadratia. cxadia, rom A' wertilis x '
koordinati 6-is tolia, xolo y ' koordinati _3-is. maSasadame, A' wertilisaTvis
gvaqvs:
x ' = − y ' ⇒ x ' = 6;
y ' = − x ' ⇒ y ' = 3.
e.i. swori pasuxia (a).

316
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

⎛ π⎞
ipoveT iseTi α ∈ [ −π , π ] ricxvi, romlisTvisac sin ( x + α ) = cos ⎜ x − ⎟ toloba WeS-
⎝ 4⎠
maritia nebismieri x ∈ ( −∞; ∞ ) ricxvisTvis.

3π π π 3π
a) − b) − g) d)
4 4 4 4

amoxsna

dayvanis formulis Tanaxmad sin ( 90 − α ) = cos α , maSasadame, Tu erTi kuTxis sinusi


udris meore kuTxis kosinuss, maSin maTi jami unda iyos 900-is toli. mocemuli
magaliTisTvis
π π π π
x +α + x − = ⇒ x +α = + −x⇒
4 2 2 4
3 π
x +α = π − x ⇒ x +α =π − − x ⇒
4 4
⎛π ⎞
x +α = π − ⎜ + x⎟.
⎝4 ⎠
bolo tolobis gaTvaliswinebiT miviRebT:
⎛ ⎛π ⎞⎞
sin ( x + α ) = sin ⎜ π − ⎜ + x ⎟ ⎟ ⇒
⎝ ⎝4 ⎠⎠
⎛ π⎞
sin ( x + α ) = sin ⎜ x + ⎟ .
⎝ 4⎠
π
maSasadame, α = .
4
e.i. swori pasuxia (g).

am amocanis amoxsna SeiZleba ufro mokle gziTac:


α -s nacvlad SevitanoT mocemuli variantebi da davrwmundeT tolobis WeSmarite-
π
baSi. vTqvaT, x =
4
maSin,
⎛ π⎞ π π
sin ⎜ x + ⎟ = sin x ⋅ cos + cos x ⋅ sin =
⎝ 4⎠ 4 4

317
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________

2 2 2
= sin x + cos x = ( sin x + cos x ) ;
2 2 2
⎛ π⎞ π π
cos ⎜ x − ⎟ = cos x ⋅ cos + sin x ⋅ sin =
⎝ 4⎠ 4 4
2 2 2
= cos x + sin x = ( sin x + cos x ) .
2 2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

wrewirSi Caxazuli ABC kuTxis sidide 40 0 -is tolia (ix. sura-


Ti). ipoveT wrewiris sigrZe, Tu cnobilia, rom AC rkalis sig-
rZe 6 sm-ia.

a) 6π sm b) 30 sm g) 12 π sm d) 27 sm

amoxsna

ABC kuTxe wrewirSi Caxazuli kuTxea da izomeba Sesabamisi rkalis naxevriT, ami-

tom AC rkalis gradusuli zoma iqneba
( (
AC = 2 ⋅ 400 ⇒ AC = 800 .

3600 9
wrewiris sigrZe AC rkalis sigrZeze = -jer meti iqneba, maSin
800 2
9 9
lwr = ⋅ l AC) ⇒ lwr = ⋅ 6 ⇒ lwr = 27 sm.
2 2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

marTkuTxa samkuTxedze Semoxazuli wrewiris radiusis sigrZe erT-erTi kaTetis


sigrZis tolia da udris R-s. ipoveT am marTkuTxa samkuTxedis farTobi.

1 2 1 2 1 2 3 2
a) R b) R g) R d) R
3 3 2 2

318
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

B
R
600 O moc. R = OB = OC = AB .
R 600
R R
A C

SevaerToT A da O wertilebi. AOB samkuTxedi tolgverdaa, radgan AO=OB=AB=R.


e.i. ∠B = 60o . samkuTxedis farTobi nebismieri ori gverdisa da maT Soris mdebare
kuTxis sinusis namravlis naxevris tolia
1
S ABC = AB ⋅ BC ⋅ sin 600 ⇒
2
1 3 3 2
⇒ S ABC = R ⋅ 2R ⋅ ⇒ S ABC = R
2 2 2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati. risi tolia am cilindris


gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi fuZis diametria 4 sm?

a) 4π sm2 b) 6π sm2 g) 8 π sm2 d) 16 π sm2

amoxsna

cilindris gverdiTi zedapiris farTobi fuZis wrewiris sigrZisa da simaRlis nam-


ravlis tolia
Scil = 2π r ⋅ H ⇒ Scil = π d ⋅ H .
cilindris RerZuli kveTa kvadratia, amitom cilindris simaRle fuZis wrewiris
diametris toli iqneba _ H = d . maSin,
Scil = π d ⋅ d ⇒ Scil = π d 2 ⇒

Scil = π ⋅ 42 ⇒ Scil = 16π sm2


e.i. swori pasuxia (d).

319
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

biliardis burTebisgan Sedgenilia samkuTxa piramida (suraTze


gamosaxulia am piramidis zeda sami fena). pirvel fenaSi erTi
burTia, meoreSi _ sami burTi, mesameSi _ eqvsi burTi, da a.S.
ramdeni burTi iqneba am wesiT agebuli piramidis meSvide fenaSi?

a) 18 b) 14 g) 28 d) 24

amoxsna

fenaSi burTulebis raodenobis mimdevrobas aqvs Semdegi saxe:


1, 3, 6, 10, 15, 21, 28,...
maSasadame, meSvide fenaSi burTulebis raodenoba 28-is tolia.
e.i. swori pasuxia (g).

SevniSnoT, rom am mimdevrobaSi momdevno da wina wevrebis sxvaoba izrdeba 1-iT.


3_1=2; 6_3=3; 10_6=4; 15_10=5; 21_15=6; 28_21=7.

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

⎛π π ⎞
qvemoT CamoTvlili funqciebidan romelia klebadi ⎜ ; ⎟ intervalSi?
⎝6 3⎠

1
a) y = sin x b) y = − g) y = − x 2 d) y = log 2 x
x

amoxsna

ganvixiloT TiToeuli funqcia am intervalSi:


⎛ π⎞
(a) y = sin x funqcia ⎜ 0; ⎟ intervalSi zrdadia, amitom igi zrdadi iqneba
⎝ 2⎠
⎛π π ⎞
⎜ ; ⎟ intervalSi.
⎝6 3⎠
1
(b) y = − funqciisTvis gvaqvs:
x
π 1 6
x1 = , y1 = − =− ;
6 π π
6

320
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
π 1 3
x2 = , y2 = − =− .
3 π π
3
miviReT, rom roca x2 > x1 , maSin y2 > y1 . e.i. es funqcia am intervalSi zrdadia.
(g) y = − x 2 funqciisTvis gvaqvs:
π ⎛π ⎞ π
2 2
x1 = , y1 = − ⎜ ⎟ = − ;
6 ⎝6⎠ 36

π ⎛π ⎞ π
2 2
x2 = , y2 = − ⎜ ⎟ = − .
3 ⎝3⎠ 9
miviReT, rom roca x2 > x1 , maSin y2 < y1 . e.i. es funqcia am intervalSi klebadia.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

a naturaluri ricxvi 1-iT bolovdeba. Tu am a ricxvs bolo cifrs CamovacilebT,


maSin miRebuli ricxvi toli iqneba

a −1 a +1
a) b) g) a −1 d) 10 ( a − 1 )
10 10

amoxsna

vTqvaT mocemulia samniSna naturaluri ricxvi, romelic bolovdeba cifriT 1


100m + 10n + 1
1-ianis Camocilebis Sedegad miiReba orniSna naturaluri ricxvi (10m + n ) . es ric-
xvi miiReba sawyisi samniSna ricxvisgan erTis gamoklebis Semdeg, 10-ze gayofiT
(100m + 10n + 1 − 1) :10 − (100m + 10n ) :10 = 10m + n
maSasadame, Tu a naturalur ricxvs, romelic bolovdeba 1-ianiT, CamovacilebT am
a −1
cifrs, miviRebT -s.
10
e.i. swori pasuxia (a).

321
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

log 20 5 + log 20 4 + log 2 4 =

a) 2 + log 20 9 b) 3 g) log 20 13 d) 4

amoxsna

pirveli ori Sesakrebi warmovadginoT namravlis logariTmis saxiT


log 20 5 + log 20 4 = log 20 ( 5 ⋅ 4 ) = log 20 20 = 1
mesame Sesakrebi log 2 4 = 2 -s, maSin samive Sesakrebis jami iqneba 1+2=3.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

yvela orniSna ricxvTa simravledan SemTxveviT irCeven erT ricxvs. ras udris imis
albaToba, rom amorCeuli ricxvis aTeulisa da erTeulis cifrebi erTmaneTs
emTxveva?

1 8 4 1
a) b) g) d)
10 9 5 2

amoxsna

orniSna ricxvTa raodenoba 90-is tolia. erTeulebis da aTeulebis erTnairi cif-


rebi gaaCnia Semdeg orniSna ricxvebs: 11, 22, 33, 44, 55, 66, 77, 88, 99. e.i. aseTi
ricxvebis raodenoba 9-is tolia. maSin saZiebeli albaToba iqneba
m 9 1
P= ⇒P= ⇒P= .
n 90 10
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

samkuTxedis gverdebis sigrZeebia 4 sm, 5 sm da 6 sm. risi tolia am samkuTxedis


umciresi kuTxis kosinusi?

1 1 9 3
a) b) g) d)
8 2 16 4

322
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

4 5

A α
6

samkuTxedis utolobis Tanaxmad umciresi gverdis mopirdapire kuTxe umciresia. e.i.


ABC samkuTxedSi C kuTxe umciresia. kosinusebis Teoremis Tanaxmad

42 = 52 + 62 − 2 ⋅ 5 ⋅ 6 ⋅ cos α ⇒
3
⇒ 60 cos α = 45 ⇒ cos α = .
4
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

homoTetia, romlis centri sakoordinato sibrtyis saTaveSi mdebareobs, A ( 3; 5 )


wertils asaxavs B ( x; 7 ) wertilSi. ipoveT x -is mniSvneloba.

5 7 21 35
a) b) g) d)
21 15 5 7

amoxsna

roca gvaqvs homoTetia centriT koordinatTa saTaveSi, maSin B wertilis koordi-


natebi A wertilis koordinatebis proporciulia
xB = kx A ; yB = ky A .
am tolobebis gayofiT miviRebT:
xB y A y ⋅y
= ⇒ xB = A B ⇒
yB x A xA
7⋅5 21
⇒ x= ⇒ x= .
3 5
e.i. swori pasuxia (g).

323
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

4
geometriuli progresiis merve wevri 36-is tolia, xolo meTormete wevri -ia.
9
risi tolia am progresiis meaTe wevri?

2 1
a) b) g) 2 d) 4
9 4

amoxsna

geometriuli progresiis erT-erTi Tvisebis Tanaxmad


bn2 = bn − k ⋅ bn + k .
am formulis safuZvelze SegviZlia davweroT
4
b102 = b8 ⋅ b12 ⇒ b102 = 36 ⋅ ⇒
9
⇒ b102 = 16 ⇒ b10 = ±4 .
radgan b8 da b12 dadebiTi ricxvebia, amitom b10 -c dadebiTi iqneba, amitom b10 = 4 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

Tu y = log a x formuliT mocemuli funqciis gra-


fiki gadis sakoordinato sibrtyis A ( 3; 1 ) da
B ( 9; c ) wertilebze, maSin c =

a) 1,5 b) 3 g) 2,5 d) 2

amoxsna

A wertilis koordinatebma unda daakmayofilos mocemuli logariTmuli funqcia


x = 3, y = 1 . maSin log a 3 = 1 ⇒ a = 3 .
maSasadame, mocemuli logariTmuli funqcia miiRebs Semdeg saxes:
y = log 3 x
B wertilis koordinatebma unda daakmayofilos miRebuli funqcia

324
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
x = 9, y = c .
maSin,
log 3 9 = c ⇒ 3c = 9 ⇒ c = 2 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

suraTze gamosaxulia konusis Slili. konusis fuZis radiusi r -is


tolia, xolo Slilis centraluri kuTxe 40 gradusia. ipoveT ko-
nusis AM msaxvelis sigrZe.

r 9
a) b) 9 r g) r d) 40 r
40 2

amoxsna

konusis Slilis zeda nawili warmoadgens seqtors, romlis centraluri kuTxe


400-ia, xolo rkalis sigrZea 2π r . am rkalis sigrZe AM monakveTis saSualebiT
Semdegnairad gamoiTvleba:
400
2π r = ⋅ 2π AM ⇒ AM = 9r .
3600
e.i. swori pasuxia (b)

____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

ipoveT a da b parametrebis yvela is mniSvneloba, romelTaTvisac ( a + 1 ) x − 2b = bx + 3


gantolebas aqvs amonaxsnTa usasrulo raodenoba.

amoxsna

mocemuli gantoleba x -is mimarT pirveli xarisxisaa, amitom x -is mimarT mis amo-
saxsnelad marcxena mxareSi davajgufoT x -is Semcveli wevrebi, xolo marjvena mxa-
reSi _ danarCeni wevrebi
( a + 1 ) x − bx = 3 + 2b .
gantolebis marcxena mxareSi frCxilebs gareT gavitanoT x

325
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
x ( a + 1 − b ) = 2b + 3 .
saidanac miviRebT:
x ( a − b + 1 ) = 2b + 3 .
am gantolebas uamravi amonaxsni aqvs, maSin roca (a − b +1) da ( 2b + 3 ) gamosaxule-
bebi erTdroulad nulis tolia
3
2b + 3 = 0 ⇒ 2b = −3 ⇒ b = − ;
2
3 5
a − b +1 = 0 ⇒ a = b −1 ⇒ a = − −1 ⇒ a = − ,
2 2
maSasadame, mocemul gantolebas amonaxsnTa usasrulo raodenoba gaaCnia, maSin roca
5 3
a=− ; b=− .
2 2

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

x cali gamaTbobelis warmoeba qarxanas ujdeba 11520+400x lari. qarxana erT


gamaTbobels yidis 500 larad. sul cota ramdeni gamaTbobeli unda daamzados da
gayidos qarxanam, rom naxos mogeba?

amoxsna

x gamaTbobelis realizaciidan miRebuli Tanxa (Semosavali) 500 x laria. qarxanam


mogeba rom naxos, saWiroa Semosavlebma gadaaWarbos warmoebis danaxarjebs, anu
500 x > 11520 + 400 x .
es utoloba amovxsnaT x -is mimarT
500 x − 400 x > 11520 ⇒ 100 x > 11520 ⇒ x > 115, 20 .
e.i. qarxanam unda daamzados sul cota 116 gamaTbobeli, raTa man naxos garkveuli
mogeba _ x = 116 .

____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

DEC samkuTxedi miRebulia ABC tolferda marTkuTxa


samkuTxedis marTi kuTxis Sesabamisi C wveros mimarT 450
kuTxiT mobrunebiT saaTis isris sawinaaRmdego mimarTule-
biT (ix. suraTi). ipoveT ABC da DEC samkuTxedebis Tanak-

326
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
veTiT miRebuli, naxazze gamuqebuli figuris farTobi, Tu ABC samkuTxedis
farTobia 1 sm2.

amoxsna

AKM da MNE toli marTkuTxa tolferda samkuTxedebia, amitom KM=AK=MN=


=NE=x; AM=ME= x 2 ; CK=CN=y. CKE samkuTxedis farTobi CED samkuTxedis
farTobis naxevaria, amitom
CK ⋅ ( KM + ME ) 1
2 2
(
= ⇒ y x + x 2 = 1 ⇒ xy = ) 1
1+ 2
.

gamuqebuli figuris farTobi CMK da toli CMN samkuTxedebis farTobTa jamis


tolia
y⋅x
SCKMN = 2 ⋅ SCKM ⇒ S = 2 ⋅ ⇒
2
1
⇒ SCKMN = xy ⇒ SCKMN = ⇒ SCKMN = 2 − 1 .
2 +1

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

sami ricxvi geometriul progresias Seadgens, amasTan, meore ricxvi 6-iT metia
pirvelze, xolo mesame ricxvi 30-iT metia meoreze. ipoveT es ricxvebi.

amoxsna

meore ricxvi aRvniSnoT x -iT, maSin pirveli ricxvi iqneba ( x − 6) , xolo mesame ric-
xvi _ ( x + 30 ) . geometriuli progresiis nebismieri wevris kvadrati wina da mom-
devno wevrebis namravlis tolia
x 2 = ( x − 6 )( x + 30 ) .
gantolebis marjvena mxareSi gavxsnaT frCxilebi
x 2 = x 2 − 6 x + 30 x − 180 ⇒ 24 x = 180 ⇒ x = 7, 5 .
maSin, pirveli ricxvi iqneba 7,5_6=1,5, xolo mesame ricxvi _ 7,5+30=37,5.
sabolood miviReT, rom:
3 15 75
I ricxvi _ ; II ricxvi _ ; III ricxvi _ .
2 2 2

327
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula

samkuTxedSi, romlis wveroebia A ( 0; 0 ) , B ( 5; 7 ) da C ( 6; 0 ) , medianebi D D wertilSi


uuur
ikveTeba. ipoveT DA veqtoris koordinatebi.

amoxsna

B(5; 7)

D
A(0; 0) C(6; 0)

E wertili BC monakveTis Suawertilia, amitom misi koordinatebi B da C werti-


lebis erTsaxela koordinatebis naxevarjamis toli iqneba
xB + xC 5+6 11
xE = ⇒ xB = ⇒ xB = ;
2 2 2
yB + yC 7+0 7
yE = ⇒ yE = ⇒ yE = .
2 2 2
AE monakveTis sigrZe iqneba

AE = ( xE − x A ) + ( yE − y A ) ⇒
2 2

2 2
⎛ 11 ⎞ ⎛ 7 ⎞ 170
⇒ AE = x + y 2
E
2
E ⇒ AE = ⎜ ⎟ + ⎜ ⎟ ⇒ AE = .
⎝ 2 ⎠ ⎝2⎠ 2
maSin, AE medianis monakveTebis sigrZeebi iqneba

2 170 170
AD =
AE ⇒ AD = ; DE = .
3 3 6
D wertilis koordinatebiT SevadginoT gantolebaTa sistema

⎧ 2 170
⎪x + y = 9
2
⎧⎪ xD2 + yD2 = AD 2 ⎪
⎨ = ⎨ ⇒
( ) ( )
2 2
− + − = ⎛ ⎞ ⎛ ⎞
2 2 2
⎩⎪ E x x y y DE ⎪ 11 7
− x⎟ + ⎜ − y⎟ =
170
⎪⎩⎜⎝ 2
D E D

⎠ ⎝2 ⎠ 36

328
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
⎧ 2 170 ⎧ 2 170
⎪⎪ x + y = 9 ⎪⎪ x + y = 9
2 2

⎨ ⇒ ⎨ ⇒
⎪121 − 11x + x 2 + 49 − 7 y + y 2 = 170 ⎪170 + 170 − 11x − 7 y = 170
⎪⎩ 4 4 36 ⎪⎩ 4 9 36
⎧ 2 170 ⎧ 11
⎪⎪ x + y 2
= ⎪⎪ x = 3
9
⎨ ⇒ ⎨
⎪7 y + 11x = 170 ⎪y = 7
⎩⎪ 3 ⎪⎩ 3
uuur
DA veqtoris koordinatebi iqneba:
11 11
x A − xD = 0 − =− ;
3 3
7 7
y A − yD = 0 − = − .
3 3
uuur ⎛ 11 7⎞
e.i. swori pasuxia DA ⎜ − ; − ⎟ .
⎝ 3 3⎠

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

bazarze garkveuli tipis produqti mxolod or firmas Semoaqvs. qvemoT, marcxena


diagramaze warmodgenilia TiToeuli firmis wili ianvarSi Semotanil am produq-
tSi. TebervalSi pirvelma firmam Semoitana 600 tona, xolo meore firmam ki 1200
tona produqti. marjvena diagramaze naCvenebia TiToeuli firmis wili or TveSi
(ianvarsa da TebervalSi) Semotanil produqtSi. moyvanil diagramebze dayrdnobiT
ipoveT, sul ramdeni tona produqti Semoitana TiToeulma firmam am or TveSi.

amoxsna

vTqvaT, ianvarSi orive firmam Semoitana x tona produqti. aqedan pirveli firmis
mier Semotanili tvirTis wonaa 0,55x tona, xolo meore firmis mier _ 0, 45x to-

329
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
na. ianvarsa da TebervalSi pirvelma firmam sul Semoitana ( 0,55 x + 600 ) tona, tvir-
Ti xolo meore firmam _ ( 0, 45 x + 1200 ) tona. meore firmis mier Semotanili tvir-
60% 3
Tis wona = -jer metia pirveli firmis mier Semotanili tvirTis wonaze
40% 2
3
( 0,55 x + 600 ) = 0, 45 x + 1200 .
2
gantolebis orive mxare gavamravloT 2-ze
3 ( 0,55 x + 600 ) = 2 ⋅ 0, 45 x + 2 ⋅ 1200 ⇒
⇒ 1, 65 x + 1800 = 0,9 x + 2400 ⇒
⇒ x = 800 tona.
pirvelma firmam 2 Tvis ganmavlobaSi Semoitana
0,55 x + 600 = 0,55 ⋅ 800 + 600 = 440 + 600 = 1040 tona tvirTi.
meore firmam 2 Tvis ganmavlobaSi Semoitana
0, 45 x + 1200 = 0, 45 ⋅ 800 + 1200 = 360 + 1200 = 1560 tona tvirTi.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

xOy marTkuTxa koordinatTa sistemaSi agebulia wriuli


seqtori, centriT O wertilSi da 900-is toli centra-
luri kuTxiT. ipoveT am seqtoris farTobi, Tu cnobilia,
rom 3 x + 4 y = 15 gantolebiT gansazRvruli wrfe warmoad-
gens seqtoris rkalis mxebs (ix. suraTi).

amoxsna

vipovoT am funqciis grafikis RerZebTan gadakveTis wertilebis koordinatebi:


grafikis x RerZTan gadakveTis wertilSi y = 0 , maSin
3x + 4 ⋅ 0 = 15 ⇒ x = 5 (5; 0)
grafikis y RerZTan gadakveTis wertilSi x = 0 , maSin
15
3 ⋅ 0 + 4 ⋅ y = 15 ⇒ y =
4
15
maSasadame, marTkuTxa samkuTxedis kaTetebis sigrZeebia 5 da . piTagoras Teo-
4
remis gamoyenebiT vipovoT hipotenuza

330
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
2
⎛ 15 ⎞ 25
x= 5 +⎜ ⎟ ⇒ x=
2
.
⎝ 4⎠ 4
O wverodan hipotenuzisadmi gavlebuli simaRle, mxebis Tvisebis Tanaxmad, hipote-
nuzas gadakveTs wrfisa da seqtoris rkalis Sexebis wertilSi. am marTkuTxa sam-
kuTxedis farTobi, erTis mxriv, kaTetebis namravlis naxevris tolia, xolo meores
mxriv _ hipotenuzisa da Sesabamisi simaRlis naxevris
15
5⋅
x⋅h 4 ⇒ x ⋅ h = 75 ⇒
=
2 2 4
25 75
⇒ ⋅h = ⇒ h = 3.
4 4
es simaRle amave dros warmoadgens mocemuli seqtoris radiuss, amitom am seq-
oris farTobi iqneba
900 1 9
Sseqt = 0
⋅ π h 2 ⇒ Sseqt = ⋅ π ⋅ 32 ⇒ Sseqt = π .
360 4 4

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

sibrtyis gareT mdebare wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia toli sigrZis ori


daxrili. daxrilebs Soris kuTxe α -s tolia, xolo sibrtyeze maT gegmilebs So-
ris kuTxe ki 900. ipoveT im kuTxis kosinusi, romelsac adgens TiToeuli daxrili
sibrtyesTan.

amoxsna
A

α
y y

D
x x
β β
B C
x 2

toli daxrilebis gegmilebi tolia, amitom BD = DC = x . e.i. BDC samkuTxedi


tolferda marTkuTxaa, amitom

331
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________

BC = x 2 + x 2 ⇒ BC = x 2 .
ABC samkuTxedic tolferdaa _ AB = AC = y .
kosinusebis Teoremis gamoyenebiT miviRebT:
BC 2 = AB 2 + AC 2 − 2 ABAC ⋅ cos α ⇒

( )
2
⇒ x 2 = y 2 + y 2 − 2 ⋅ y ⋅ y ⋅ cos α ⇒

⇒ 2 x 2 = 2 y 2 − 2 y 2 cos α ⇒ 2 x 2 = 2 y 2 (1 − cos α ) ⇒

x2 x
y = 2
⇒ y= .
1 − cos α 1 − cos α
α
trigonometriis kursidan cnobilia, rom 1 − cos α = 2sin 2 .
2
am gamosaxulebis Casmis Sedegad gveqneba:
x x x α
y= ⇒ y= ⇒ = 2 sin .
α α y 2
2sin 2 2 sin
2 2
ABD marTkuTxa samkuTxedSi β kuTxis kosinusi BD kaTetis da AB hipotenuzis
fardobis tolia
BD x α
cos β = ⇒ cos β = ⇒ cos β = 2 sin
AB y 2

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

moTxilamure xteba AB tramplinidan da miwaze eSveba L wertilSi (ix. suraTi).


suraTze aRniSnul koordinatTa sistemaSi moTxilamuris frenis BKL traeqtoria
warmoadgens y = ax 2 + bx + c parabolis nawils, sadac K wertili am parabolis
wveroa. ipoveT a, b da c koeficientebi, Tu B wertilis ordinata tolia 60-is,
xolo K wertilis koordinatebia (40; 90).

332
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

B aris parabolis y RerZTan gadakveTis wertili, amitom c = 60 .


x = 0, y = 60, maSin 60 = a ⋅ 02 + b ⋅ 0 + c ⇒ c = 60
e.i. y = ax 2 + bx + 60 .
parabolis wveros x koordinati, romelic 40-is tolia, gamoiTvleba Semdegi for-
uliT:
b b
x* = −
⇒− = 40 ⇒ b = −80a .
2a 2a
parabolis wveros koordinatebma unda daakmayofilos kvadratuli funqcia, amitom
CasmiT miviRebT:
90 = a ⋅ 402 + b ⋅ 40 + 60 ⇒ 1600a + 40b = 30 .
b -s nacvlad SevitanoT ( −80a ) , maSin gveqneba:
1600a + 40 ⋅ ( −80a ) = 30 ⇒ 1600a − 3200a = 30 ⇒
3
⇒ − 1600a = 30 ⇒ a = − .
160
Sesabamisi b koeficienti iqneba
⎛ 3 ⎞ 3
b = −80a ⇒ b = −80 ⋅ ⎜ − ⎟⇒ b= .
⎝ 160 ⎠ 2
3 3
e.i. sabolood miviReT, rom a = − , b = , c = 60 .
160 2

____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

ipoveT yvela iseTi wrfis gantoleba, romelic gadis (5; 13) wertilze da kveTs
orive sakoordinato RerZs wertilebSi, romelTa koordinatebi arauaryofiTi mTe-
li ricxvebia.

amoxsna

wrfis zogadi saxis gantolebaa y = ax + b . mocemul wrfeTa konas akmayofilebs


(5; 13) wertili. amitom
a ⋅ 5 + b = 13 ⇒ 5a + b = 13 .

333
MmaTematika 2009 I varianti
____________________________________________________________________
koordinatTa RerZebTan gadakveTis wertilebis koordinatebi arauaryofiTia. am
SemTxvevaSi b koeficienti an nulis tolia, an metia 13-ze. roca b > 0 , maSin a
13
koeficienti unda iyos uaryofiTi, roca b=0, maSin a = . x RerZTan gadakveTis
5
⎛ b ⎞ ⎛ b⎞
wertilis koordinatebia ⎜⎜− ; 0⎟⎟⎟ . amocanis pirobis Tanaxmad ⎜⎜− ⎟⎟⎟ arauaryofiTi
⎜⎝ a ⎠ ⎜⎝ a ⎠
mTeli ricxvia.
5a + b = 13 tolobidan miviRebT:
b 13
b = 13 − 5a ⇒
= −5.
a a
b b
SevniSnoT, rom mocemuli amocanisTvis − > 5 ⇒ < −5 .
a a
yvela am pirobas akmayofilebs Semdegi SemTxvevebi:
13 b 13 13
a) a = , maSin = − 5 ⇒ b = 0 da y = x ;
5 a 13 5
5
1 b 13 1
b) a = − , maSin = − 5 ⇒ b = 14 da y = − x + 14 ;
5 a −1 5
5
b 13
g) a = −1 , maSin = − 5 ⇒ b = 18 da y = −x + 18 ;
a −1
13 b 13 13
d) a = − , maSin = − 5 ⇒ b = 26 da y = − x + 26 ;
5 a − 13 5
5
b 13
e) a = 13 , maSin = − 5 ⇒ b = 78 da y = −13x + 78 .
a 13

334
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 1 2 qula

ipoveT 15-is da 18-is umciresi saerTo jeradi

a) 54 b) 80 g) 90 d) 180

amoxsna

TiToeuli maTgani davSaloT martiv mamravlebad:


15 3 18 2
5 5 9 3
1 3 3
1
erT-erTi, magaliTad, meore danaSali, amovweroT srulad da mas mamravlad mivu-
weroT is ricxvi, romelic ar Sedis am danaSalSi. mocemuli magaliTisTvis aseTi
ricxvia 5. e.i.
usj (15; 18 ) = 2 ⋅ 3 ⋅ 3 ⋅ 5 = 90 .
e.i. swori pasuxia (g).

es amocana amovxsnaT meore xerxiT:


15-is da 18-is umciresi saerTo jeradi unda bolovdebodes 0-iT, an 5-iT. amitom
savaraudo pasuxebidan (a) varianti gamoiricxa. ricxvi 80 ar aris 18-is jeradi,
ricxvi 90 ki 18-is jeradia _ 90:18=5. es ricxvi amave dros iyofa 15-zec _
90:15=6. e.i. am ricxvebis umciresi saerTo jeradi 90-is tolia.
e.i. swori pasuxia (g)

____________________________________________________________________
amocana 2 2 qula

ras udris is umciresi naturaluri ricxvi, romelic metia 0,111-is Sebrunebulze?

a) 9 b) 10 g) 11 d) 12

amoxsna

1 111 1000 1
0,111-is Sebrunebuli ricxvia = 1: = =9 . miRebul ricxvze meti
0,111 1000 111 111
umciresi naturaluri ricxvia 10.
e.i. swori pasuxia (b).

335
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 3 2 qula

TebervalSi navTobis fasi ianvaris fasTan SedarebiT 20%-iT gaizarda, xolo mar-
tSi ki 20%-iT Semcirda Tebervlis fasTan SedarebiT. rogor Seicvala martSi nav-
Tobis fasi ianvarTan SedarebiT?

a) gaizarda 4%-iT b) Semcirda 4%-iT g) ar Secvlila d) Semcirda 10%-iT

amoxsna

vTqvaT, ianvarSi navTobis fasi iyo x lari, maSin TebervalSi navTobis fasi
iqneboda
x + 20% x = x + 0, 2 x = 1, 2 x .
martis TveSi navTobis fasi Semcirda Tebervlis fasTan, anu 1, 2x -Tan SedarebiT,
20%-iT, rac raodenobrivad larebSi Seadgens
1, 2 x ⋅ 20% = 1, 2 x ⋅ 0, 2 = 0, 24 x lars.
amitom martis TveSi navTobis fasi iqneba
1, 2 x − 1, 2 x ⋅ 0, 2 = 1, 2 x (1 − 0, 2 ) = 1, 2 x ⋅ 0,8 = 0,96 x = 96% x .
maSasadame, martis TveSi navTobis fasi ianvris TvesTan SedarebiT Semcirda
100%_96%=4%-iT.
e.i. swori pasuxia (b)

es amocana amovxsnaT meore xerxiT:


navTobis fasi Tebervlis TveSi 20%-iT gazrdis Sedegad gaxdeba
100%+20%=120%,
120%
rac nawilebSi Seadgens = 1, 2 -s.
100%
martis TveSi navTobis fasi Semcirda 20%-iT, anu gaxda
100%-20%=80%,
80%
rac nawilebSi Seadgens = 0,8 -s.
100%
am cvlilebebis Sedegad navTobis fasi martSi iqneba ianvris Tvis 1, 2 ⋅ 0,8 = 0,96 na-
wili, rac procentulad 96%-is tolia.
maSasadame, navTobis fasi martis TveSi 100%-96%=4%-iT Semcirda ianvris TvesTan
SedarebiT.
e.i. swori pasuxia (b).

336
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 4 2 qula

O wertili warmoadgens ABCD paralelogramis diago-


nalebis gadakveTis wertils. AD gverdis gagrZelebaze
aRebulia E wertili ise, rom OC=OE (ix. suraTi). ipo-
veT BCO kuTxis sidide, Tu cnobilia, rom ∠COE = 460 .

a) 230 b) 300 g) 440 d) 460

amoxsna

O wertilze gavavloT AD da BC monakveTebis paraleluri wrfe, xolo C da


E wertilebi SevaerToT. es wrfe CE monakveTs Suaze gayofs. OM monakveTi amave
dros iqneba COE kuTxis biseqtrisa, radgan COE samkuTxedi tolferdaa. e.i.
460
∠COM =
⇒ ∠COM = 230 .
2
BCO da COM kuTxeebi paraleluri monakveTebis Siga jvaredini kuTxeebia. aseTi
kuTxeebi erTmaneTis tolia. e.i. ∠BCO = ∠COM = 230 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 5 2 qula

ipoveT suraTze mocemuli ABCD marTkuTxedis farTobis Se-


fardeba AED samkuTxedis farTobTan, Tu E wertili BC wrfe-
ze mdebareobs.

1 1
a) b) g) 1 d) 2
4 2

amoxsna

E wverodan gavavloT AD gverdis EF simaRle, romelic AB gverdis toli iq-


neba. marTkuTxedis farTobi misi sigrZisa da simaRlis namravlis tolia
S ABCD = AB ⋅ AD .
AED samkuTxedis farTobi AD gverdisa da Sesabamisi EF simaRlis namravlis
naxevris tolia

337
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
AD ⋅ EF AB ⋅ AD
S AED = ⇒ S AED = .
2 2
ABCD marTkuTxedis farTobis Sefardeba AED samkuTxedis farTobTan iqneba
S ABCD AB ⋅ AD S
= ⇒ ABCD = 2 .
S AED AB ⋅ AD S AED
2
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 6 2 qula

mocemulia A da B simravleebi. gamoTvaleT, ramdeni elementia B simravleSi, Tu cno-


bilia, rom A ∪ B , A da A ∩ B simravleebSi elementebis raodenoba aris Sesabamisad
132, 32 da 8.

a) 92 b) 100 g) 108 d) 140

amoxsna

gamoviyenoT simravleTa gaerTianebis Semdegi formula


A∪ B = A+ B − A∩ B
mocemuli magaliTisTvis gvaqvs: A ∪ B = 132; A = 32; A ∩ B = 8 . maSin,
B = A ∪ B + A ∩ B − A ⇒ B = 132 + 8 − 32 ⇒ B = 108 .
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________

amocana 7 2 qula

testebSi giorgis mier miRebuli qulebia 75, 83 da 75. am monacemebisaTvis qvemoT


CamoTvlili romeli debulebaa WeSmariti?

a) saSualo < moda b) moda < mediana


g) moda = mediana d) saSualo = mediana

amoxsna

mocemuli mimdevroba davalagoT araklebadobis mixedviT:


75, 75, 83

338
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
am mimdevrobaSi 75 meordeba 2-jer, xolo 83 _ erTxel. amitom moda iqneba 75, sam-
elementian mimdevrobaSi mediana aris meore wevri, anu 75. maSasadame, am mimdevrobis
medianac da modac 75-is tolia.
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________

amocana 8 2 qula

ipoveT 3 − 2 x = 2 x − 3 gantolebis amonaxsnTa simravle.

⎡3 ⎞ ⎛ 3⎤
a) ⎢ ; ∞ ⎟ b) ⎜ −∞; ⎥ g) {0} d) ( −∞; ∞ )
⎣2 ⎠ ⎝ 2⎦

amoxsna

mocemuli gantoleba gadavweroT Semdegi saxiT:


3 − 2x = − (3 − 2x ) .
mocemul magaliTSi ricxvis moduli misi mopirdapire ricxvia, amitom es ricxvi
unda iyos aradadebiTi, anu
3
3 − 2 x ≤ 0 ⇒ − 2 x ≤ −3 ⇒ 2 x ≥ 3 ⇒ x ≥ .
2
⎡3 ⎞
maSasadame, x ∈ ⎢ , + ∞ ⎟ .
⎣2 ⎠
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________

amocana 9 2 qula

suraTze dayrdnobiT gamoarkvieT, qvemoT CamoTvlili


utolobebidan romlis amonaxsnTa simravlea gamosaxuli xOy
sakoordinato sibrtyeze daStrixuli aris saxiT.

a) 7 y − 3 x ≤ −21 ; b) 7 y − 3 x ≥ −21 ; g) 3 y − 7 x ≤ 21 ; d) 3 y − 7 x ≥ 21 .

339
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

daxrili warmoadgens wrfes, romelic x da y RerZebs kveTs (7; 0) da (_3; 0)


wertilebSi. wrfivi funqciis zogadi saxea y = ax + b . mocemuli funqciisTvis
gvaqvs:
b
b = −3; −= 7 ⇒ 7 a = −b ⇒
a
b 3
⇒ a=− ⇒ a=− .
7 7
maSin, wrfivi funqcia miiRebs Semdeg saxes:
3
y= x − 3.
7
tolobis orive mxare gavamravloT 7-ze
7 y = 3 x − 21 .
wevrTa dajgufebiT miviRebT:
7 y − 3 x = −21 .
xOy sakoordinato sibrtyeze daStrixuli are iqneba 7 y − 3 x ≤ −21 utolobis
amonaxsnTa simravle.
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 10 2 qula

kubis waxnagebze gamosaxulia Sesabamisad erTi, ori da


a.S. eqvsi wertili. suraTze gamosaxulia am kubis sami
sxvadasxva xedi. ramdeni wertilia gamosaxuli kubis im
waxnagis mopirdapire waxnagze, romelzec sami wertilia gamosaxuli?

a) 1 b) 4 g) 5 d) 2

amoxsna

5-ianis mopirdapire ver iqneba: 1-iani da 2-iani (pirveli kubidan); 4-iani (meore
kubidan); 6-iani (mesame kubidan). maSasadame, 5-ianis mopirdapire unda iyos 3-iani.
amitom 3-ianis mopirdapire iqneba 5-iani.
e.i. swori pasuxia (g).

340
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 11 2 qula

( ) −( )
2 2
5 −2 5 +2 =

a) −8 5 b) _8 g) −4 5 d) _4

amoxsna

orive gamosaxuleba avaxarisxoT kvadratSi

( ) ( ) ( ) ( )
2 2
5−2 − 5 + 2 = 5 − 2⋅2 5 + 4 − 5+ 2⋅2 5 + 4 =

= 5 − 4 5 + 4 − 5 − 4 5 − 4 = −8 5 .
e.i. swori pasuxia (a).

es magaliTi amovxsnaT meore xerxiT:


mocemuli gamosaxuleba davSaloT kvadratebis sxvaobis formulis gamoyenebiT:

( ) ( 5 + 2) = (( 5 − 2) − ( 5 + 2)) (( 5 − 2) + ( 5 + 2)) =
2 2
5−2 −

= ( 5 − 2 − 5 − 2 )( 5 − 2 + 5 + 2 ) = −4 ⋅ 2 5 = −8 5 .

e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 12 2 qula

oTxi wlis Semdeg Svilis asaki iqneba mamis asakis mesamedi. ramdeni wlis aris ax-
la Svili, Tu mama axla x wlis aris?

x−4 x+4 x+4 x−4


a) −4 b) 4 + g) −4 d) 4 +
3 3 3 3

amoxsna

oTxi wlis Semdeg mama ( x + 4) wlis iqneba. oTxi wlis Semdeg Svilis asaki mamis
1 x+4
asakis -ia. maSasadame, 4 wlis Semdeg Svilis asaki iqneba . axla Svilis asaki
3 3
⎛ x+4 ⎞
iqneba ⎜ − 4⎟ .
⎝ 3 ⎠
e.i. swori pasuxia (g).

341
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 13 2 qula

ramdeni samniSna ricxvis Sedgena SeiZleba cifrebiT: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, Tu TiToe-


ul maTganSi cifrebi ar meordeba?

7! 7! 7! 7 !3 !
a) b) g) d)
3! 3 !( 7 − 3 )! ( 7 − 3 )! ( 7 − 4 )!

amoxsna

mocemuli cifrebiT samniSna ricxvis Sedgenis yoveli wesi aris 3-elementiani wyoba
7 elementidan. aseTi wyobebis raodenoba gamoiTvleba Semdegi formuliT
n!
Anm = .
( n − m )!
mocemuli amocanisTvis: n = 7; m = 3 . maSin, aseTi samniSna ricxvebis raodenoba iqneba
7!
A73 = .
( 7 − 3) !
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 14 2 qula

tolferda marTkuTxa ABC samkuTxedis B wverodan rogorc cen-


tridan, kaTetis toli radiusiT Semoxazulia rkali, romelic
hipotenuzas D wertilSi kveTs (ix. suraTi). ipoveT suraTze gamu-
qebuli figuris farTobi, Tu kaTetis sigrZe udris 2-s.

π π π π
a) 2 − b) 2 − g) 2 − d) 2 −
2 3 4 8

amoxsna

mocemulobidan gamomdinare AC = BC = 2; ∠B = ∠A = 450.


mocemuli samkuTxedis farTobia
AC ⋅ BC 2⋅2
S ABC = ⇒ S ABC = ⇒ S ABC = 2 .
2 2
BCD seqtoris farTobi iqneba

450 1 π
S BCD = 0
⋅ π ⋅ BC 2 ⇒ S BCD = ⋅ π ⋅ 22 ⇒ S BCD = .
360 8 2

342
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
gamuqebuli figuris farTobi ABC samkuTxedisa da BCD seqtoris farTobTa
sxvaobis tolia
π
S ABC − S BCD = 2 − .
2
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 15 2 qula

qvemoT mocemuli grafikebidan romeli SeiZleba iyos y = log 2 x funqciis grafiki?

amoxsna

mocemulia logariTmuli funqcia, romlis fuZe 1-ze metia, maSin aseTi funqcia
zrdadia. zrdadi funqciis grafiks marcxnidan marjvniv aRmavali saxe aqvs. am piro-
bas akmayofilebs (b) da (d) variantebi. loga-riTmuli funqciisTvis x > 0 . am piro-
bas akmayofilebs (b) varianti.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 16 2 qula

xOy sakoordinato sibrtyeze mocemulia A(3; _2) wertili. ipoveT im wertilis


koordinatTa wyvili, romelic A wertilis simetriulia y = x wrfis mimarT.

a) (2; 3) b) (_2; 3) g) (_3; 2) d) (3; 2)

343
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

y=x wrfis mimarT simetriisas A wertilis simetriuli A' wertilis


koordinatebisTvis gvaqvs:
x ' = y A ⇒ x ' = −2;
y ' = x A ⇒ y ' = 3.
maSasadame, A ' wertilis koordinatebi (_2; 3).
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 17 2 qula

⎛ π⎞
ipoveT iseTi α ∈ [ −π , π ] ricxvi, romlisTvisac sin ( x + α ) = cos ⎜ x − ⎟ toloba
⎝ 4⎠
WeSmaritia nebismieri x ∈ ( −∞; ∞ ) ricxvisTvis.

3π π π 3π
a) − b) − g) d)
4 4 4 4

amoxsna

dayvanis formulis Tanaxmad sin ( 90 − α ) = cos α , maSasadame, Tu erTi kuTxis sinusi


udris meore kuTxis kosinuss, maSin maTi jami unda iyos 900-is toli. mocemuli
magaliTisTvis gvaqvs:
π π π π
x +α + x − = ⇒ x +α = + −x⇒
4 2 2 4
3 π
x +α = π − x ⇒ x +α =π − − x ⇒
4 4
⎛π ⎞
x +α = π − ⎜ + x⎟.
⎝4 ⎠
bolo tolobis gaTvaliswinebiT miviRebT:
⎛ ⎛π ⎞⎞
sin ( x + α ) = sin ⎜ π − ⎜ + x ⎟ ⎟ ⇒
⎝ ⎝4 ⎠⎠
⎛ π⎞
sin ( x + α ) = sin ⎜ x + ⎟ .
⎝ 4⎠

344
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
π
maSasadame, α = .
4
e.i. swori pasuxia (g).

am amocanis amoxsna SeiZleba ufro mokle gziTac:


α -s nacvlad SevitanoT mocemuli variantebi da davrwmundeT tolobis
WeSmaritebaSi:
π
vTqvaT, x = .
4
⎛ π⎞ π π 2 2 2
maSin, sin ⎜ x + ⎟ = sin x ⋅ cos + cos x ⋅ sin = sin x + cos x = ( sin x + cos x ) ;
⎝ 4⎠ 4 4 2 2 2

⎛ π⎞ π π 2 2 2
cos ⎜ x − ⎟ = cos x ⋅ cos + sin x ⋅ sin = cos x + sin x = ( sin x + cos x ) .
⎝ 4⎠ 4 4 2 2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 18 2 qula

ipoveT wris farTobi, Tu cnobilia, rom am wris 200-iani wriuli


seqtoris farTobi 4 sm2-is tolia.

a) 36 sm2 b) 72 sm2 g) 12 π sm2 d) 16 π sm2

amoxsna

3600
wris farTobi mocemuli wriuli seqtoris farTobze = 18 -jer metia
200
Swr = 18 ⋅ Sseqt ⇒ Swr = 18 ⋅ 4 ⇒ Swr = 72 sm2.
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 19 2 qula

ABCD paralelogramis AC diagonalis gagrZelebaze aRebulia


E wertili ise, rom AC=CE. ras udris BED samkuTxedis
farTobi, Tu ABCD paralelogramis farTobi S-is tolia?

3S 3S
a) b) S g) d) 2 S
4 2

345
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

paralelogramis AC da BD diagonalebis gadakveTis wertili aRvniSnoT O-iT.


CE
radgan AC = CE , amitom OC = . saidanac gamomdinareobs, rom OE = 3OC , anu C
2
wertili BED samkuTxedis medianebis gadakveTis wertilia. amitom BED
samkuTxedis farTobi 3-jer meti iqneba BCD samkuTxedis farTobze, Tavis mxriv
BCD samkuTxedis farTobi ABCD paralelogramis farTobis naxevaria. e.i.
3S ABCD 3S
S BED = 3S BCD ⇒ S BED = ⇒ S BED = .
2 2
e.i. swori pasuxia (g).

____________________________________________________________________
amocana 20 2 qula

Tunuqisgan daamzades marTkuTxa paralelepipedis formis


Ria kolofi (saxuravis gareSe, ix. suraTi). ra farTobis
Tunuqi dasWirda am kolofis damzadebas?

a) 300sm2 b) 700 sm2 g) 800 sm2 d) 500sm2

amoxsna

Tunuqis farTobi mocemuli marTkuTxa paralelepipedis gverdiTi zedapiris da qve-


da fuZis farTobTa jamis tolia
STunuqi = Sgv + Sqv.f.
marTkuTxa paralelepipedis gverdiTi zedapiris farTobi fuZis perimetrisa da si-
maRlis namravlis tolia
Sgv = Pf ⋅ H ⇒ Sgv = 2 (10 + 20 ) ⋅ 5 ⇒ Sgv = 300 sm2.
qveda fuZe warmoadgens marTkuTxeds, amitom misi farTobi iqneba
Sqv.f = ab ⇒ Sqv.f = 10 ⋅ 20 ⇒ Sqv.f = 200 sm2.

maSin Tunuqis farTobi iqneba


STunuqi = 300 + 200 ⇒ STunuqi = 500 sm2.
e.i. swori pasuxia (d).

346
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 21 2 qula

figura garkveuli wesiT dalagebuli kvadratebisgan Sed-


geba (suraTze gamosaxulia am kvadratebis pirveli oTxi
rigi): pirvel rigSi 1 kvadratia, meoreSi – 3, mesameSi – 5
da a.S. sul kvadratebis ramdeni rigia am figuraSi, Tu
kvadratebis saerTo raodenoba 64-is tolia?

a) 7 b) 8 g) 9 d) 10

amoxsna

kvadratebis raodenoba rigSi aris Semdegi ariTmetikuli progresia:


1, 3, 5, 7, ...
am ariTmetikuli progresiis elementebia:
a1 = 1; d = 2; Sn = 64 .
unda vipovoT n , amisTvis gamoviyenoT ariTmetikuli progresiis pirveli n wevris
jamis formula
2a1 + d ( n − 1) 2 ⋅ 1 + 2 ⋅ ( n − 1)
⋅ n = Sn ⇒ ⋅ n = 64 .
2 2
tolobis marcxena mxareSi frCxilebs gareT gavitanoT 2
2 ⋅ (1 + n − 1)
⋅ n = 64 ⇒ n 2 = 64 ⇒ n = 8 .
2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 22 2 qula

ipoveT x-is romeli mniSvnelobisaTvis aRwevs y = 2 sin x funqcia Tavis udides mniS-
vnelobas [1150; 2000] segmentze.

a) 1150 b) 1200 g) 1500 d) 2000

amoxsna

sin1150 = sin (1800 − 750 ) = sin 750 ;

sin1200 = sin (1800 − 600 ) = sin 600 ;

347
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
sin1500 = sin (1800 − 300 ) = sin 300 ;

sin 2000 = sin (1800 + 200 ) = − sin 200.


sin x funqcia pirvel meoTxedSi zrdadia, amitom
sin 750 > sin 600 > sin 300 > − sin 200 .
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 23 2 qula

a
Tu log10 a = 2 da log10 b = 3 , maSin ras udris log10 ?
b

2 2
a) _2 b) _3 g) d) log10
3 3

amoxsna

fardobis logariTmi warmovadginoT logariTmebis sxvaobis saxiT


a
= log10 a − log10 b .
log10
b
a warmovadginoT racionalurmaCvenebliani xarisxis saxiT
1
log10 a − log10 b = log10 a 2 − log10 b .
1
mocemulobis Tanaxmad a > 0 , amitom xarisxis maCvenebeli SegviZlia gadavitanoT
2
logariTmis win mamravlis saxiT, maSin miviRebT:
1
1 1
log10 a 2 − log10 b = log10 a − log10 b = ⋅ 2 − 3 = −2 .
2 2
e.i. swori pasuxia (a)

amocana amovxsnaT meore xerxiT:


pirveli tolobidan vipovoT a , xolo meore tolobidan _ b .
log10 a = 2 ⇒ a = 102 ⇒ a = 100 ;

log10 b = 3 ⇒ a = 103 ⇒ a = 1000 .


maSin,
a 100 10 1
log10 = log10 = log10 = log10 = −2 .
b 1000 1000 100
e.i. swori pasuxia (a).

348
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 24 2 qula

naturalur a ricxvs marjvnidan miuweres cifri 2. ipoveT miRebuli ricxvi.

a) a + 2 b) 12a g) 10 ( a + 2 ) d) 10 a + 2

amoxsna

naturaluri ricxvi marjvnidan 2-ianis miweris Sedegad gaizrdeba 10-jer da daema-


teba 2. amitom miRebuli ricxvi iqneba 10a + 2 .
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 25 2 qula

saaxalwlo zeimze daariges 1-dan 50 -is CaTvliT gadanomrili latariis bileTebi.


ipoveT imis albaToba, rom SemTxveviT amorCeuli bileTis nomeri iyofa 11-ze.

2 11 1 1
a) b) g) d)
25 50 11 2

amoxsna

latariis bileTebis raodenoba 50-is tolia. maTgan 11-is gamyofebia: 11, 22, 33, 44.
e.i. aseTi ricxvebis raodenoba 4-is tolia, maSin saZiebeli albaToba iqneba
m 4 2
p= ⇒ p= ⇒ p= .
n 50 25
e.i. swori pasuxia (a).

____________________________________________________________________
amocana 26 2 qula

a, b da 5 ricxvebi geometriuli progresiis sami erTmaneTis momdevno wevrebia. ipo-


a
veT gamosaxulebis mniSvneloba.
b2

a) 5 2 b) 1 / 5 g) 2 5 d) 5 / 2

349
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

geometriuli progresiis meore wevris kvadrati pirveli da mesame wevrebis namrav-


lis tolia, amitom
1 1
b 2 = 5a ⇒ = .
b2 5
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 27 2 qula

koordinatTa saTavis mimarT saaTis isris moZraobis mimarTulebiT


600 kuTxiT mobruneba A(6; 0) wertils asaxavs B wertilSi. ipoveT
B wertilis koordinatebi.

a) (3 3; − 3 ) b) ( 3; − 2 2 ) g) (2 3; − 3 2 ) d) ( 3; − 3 3 )
amoxsna

amocanis mocemulobis Tanaxmad OB = OA = 6 . ∠AOB = 600 , amitom AOB samkuTxedi


tolgverdaa. e.i. AB = 6 .
B wertilis koordinatebi aRvniSnoT xB da yB -Ti, maSin

xB2 + yB2 = OB 2 ⇒ xB2 + yB2 = 36 .


or wertils Soris manZilis gamosaTvleli formulis gamoyenebiT miviRebT:

( xB − x A ) + ( yB − y A ) = AB 2 ⇒
2 2

⇒ ( xB − 6 ) + ( yB − 0 ) = 36 ⇒
2 2

⇒ ( xB − 6 ) + yB2 = 36 ⇒
2

⇒ xB2 − 12 xB + 36 + yB2 = 36 ⇒ xB = 3 .

Sesabamisi yB = ± 36 − 9 ⇒ yB = −3 3 .

maSasadame, B wertilis koordinatebia ( 3; − 3 3 ) .


e.i. swori pasuxia (d).

350
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 28 2 qula

ujredebian furcelze, romlis TiToeuli ujra 1 erTeulis to-


li gverdis mqone kvadrats warmoadgens, daxazulia ABC samkuT-
xedi. samkuTxedis wveroebi mdebareoben ujrebis wveroebSi (ix.
suraTi). suraTze dayrdnobiT ipoveT BAC kuTxis kosinusi.

3 2 4 16
a) b) g) d)
2 3 17 5 17

amoxsna

vipovoT TiToeuli gverdis sigrZe:


AB = 32 + 42 ⇒ AB = 5;

BC = 12 + 32 ⇒ BC = 10;

AC = 12 + 42 ⇒ AC = 17.
kosinusebis Teoremis Tanaxmad
)
BC 2 = AB 2 + AC 2 − 2 AB ⋅ AC ⋅ cos B AC ⇒
)
⇒ 25 + 17 − 2 ⋅ 5 ⋅ 17 ⋅ cos B AC = 10 ⇒
) ) 16
⇒ 10 17 ⋅ cos B AC = 32 ⇒ cos B AC = .
5 17
e.i. swori pasuxia (d).

____________________________________________________________________
amocana 29 2 qula

Tu y = a x formuliT mocemuli funqciis gra-


fiki gadis sakoordinato sibrtyis A (1; 2 ) da
B ( −1; c ) wertilebze, maSin c=

1 1 3 5
a) b) g) d)
4 2 4 6

351
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

A wertilis koordinatebi CavsvaT xarisxovan funqciaSi


x = 1, y = 2 , maSin a1 = 2 ⇒ a = 2 .
maSasadame, mocemuli xarisxovani funqcia miiRebs Semdeg saxes
y = 2x .
B wertilis koordinatebi CavsvaT xarisxovan funqciaSi
1
x = −1, y = c , maSin 2−1 = c ⇒ c = .
2
e.i. swori pasuxia (b).

____________________________________________________________________
amocana 30 2 qula

suraTze gamosaxulia wylis wveTi, romelic Sedgeba toli moculobis


mqone konusisagan da naxevarbirTvisagan. naxevarbirTvis radiusi udris
konusis fuZis R radiuss. maSin, konusis h simaRle tolia

3R
a) π R b) g) 3 R d) 2 R
π

amoxsna

mocemuli konusis moculobaa


1 1
Vkon = ⋅ S f ⋅ h ⇒ Vkon = π R 2 h .
3 3
mocemuli naxevarbirTvis moculobaa
1 1 4 2
Vnax.birTvi = ⋅ VbirTvi ⇒ Vnax.birTvi = ⋅ π R 3 ⇒ Vnax.birTvi = π R 3 .
2 2 3 3
amocanis mocemulobis Tanaxmad es moculobebi tolia
1 2
π R 2h = π R3 ⇒ h = 2 R .
3 3
e.i. swori pasuxia (d).

352
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 31 3 qula

ipoveT a da b parametrebis yvela is mniSvneloba, romelTaTvisac 2 ax − 3b = 5 x − 1


gantolebas ara aqvs amonaxsni.

amoxsna

mocemuli gantoleba amovxsnaT x -is mimarT _ davajgufoT tolobis marcxena mxa-


reSi x -is Semcveli wevrebi, xolo danarCeni _ tolobis marjvena mxareSi
2ax − 5 x = 3b − 1 .
gantolebis marcxena mxareSi frCxilebs gareT gavitanoT x
x ( 2a − 5 ) = 3b − 1 .
am gantolebas amonaxsni ar gaaCnia. maSin roca x -is koeficienti nulis tolia,
xolo Tavisufali wevri nulisgan gansxvavebuli ricxvia:
⎧ 5
⎪ a= ;
⎧ 2a − 5 = 0 ⎪ 2
⎨ ⇒⎨
⎩3b − 1 ≠ 0 ⎪b ≠ 1 .
⎪⎩ 3

____________________________________________________________________
amocana 32 3 qula

x cali gamaTbobelis warmoeba qarxanas ujdeba 11520+400x lari. qarxana erT ga-
maTbobels yidis 500 larad. sul cota ramdeni gamaTbobeli unda daamzados da ga-
yidos qarxanam, rom naxos mogeba?

amoxsna

x gamaTbobelis realizaciidan miRebuli Tanxa (Semosavali) 500 x laria.


qarxanam mogeba rom naxos, saWiroa Semosavlebma gadaaWarbos warmoebis danaxarjebs,
anu
500 x > 11520 + 400 x .
es utoloba amovxsnaT x -is mimarT
500 x − 400 x > 11520 ⇒ 100 x > 11520 ⇒ x > 115, 20 .
e.i. qarxanam unda daamzados sul cota 116 gamaTbobeli, raTa man naxos garkveuli
mogeba _ x = 116 .

353
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 33 3 qula

naxazze gamosaxuli erTmaneTis toli didi wrewirebidan TiTo-


O1 O2
euli exeba mcire wrewirs da or mezobel did wrewirs (ix.
suraTi). ipoveT didi wrewiris radiusis Sefardeba mcire
wrewiris radiusTan.
O4 O3

amoxsna

O1O3O4 samkuTxedi tolferda marTkuTxaa, amasTan

O1O4 = O3O4 = 2 R .
sadac, R didi wrewiris radiusia.
O1O3 hipotenuzaa, romelic wrewirebis radiusebis mixedviT Semdegnairad Caiwereba:

O1O3 = R + 2r + R ⇒ O1O3 = 2 R + 2r .
sadac, r mcire wrewiris radiusia.
meores mxriv, marTkuTxa tolferda samkuTxedis hipotenuzis sigrZe misi kaTetis
sigrZisa da 2 -is namravlis tolia
O1O3 = 2 ⋅ O1O4 .
am tolobaSi Sesabamisi mniSvnelobebis CasmiT miviRebT:

2 R + 2r = 2 ⋅ 2 R ⇒ 2 R 2 − 2 R = 2r ⇒

⇒ 2R ( )
2 − 1 = 2r ⇒
R
2
=
1
2 −1
.

miRebuli wiladis mricxveli da mniSvneli gavamravloT ( )


2 − 1 -is SeuRlebul

sidideze, ( )
2 + 1 -ze

R 2 +1 R 2 +1 R
= ⇒ = ⇒ = 2 +1.
r ( 2 −1)( 2 +1 ) r
( 2)
2
− 12 r

____________________________________________________________________
amocana 34 4 qula

zrdadi ariTmetikuli progresiis pirveli, meore da meeqvse wevrebi geometriul


progresias Seadgenen. ipoveT es ricxvebi, Tu maTi jami 63-is tolia.

354
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

ariTmetikuli progresiis pirveli wevri aRvniSnoT a1 -iT, maSin meore da meeqvse


wevrebis gamosaxulebebs eqnebaT Semdegi saxe:
a2 = a1 + d ;
a6 = a1 + 5d .
amocanis mocemulobis Tanaxmad a1 , a1 + d da a1 + 5d qmnian geometriul progresias.
geometriuli progresiis Tvisebis Tanaxmad, meore wevris kvadrati pirveli da me-
same wevrebis namravlis tolia, xolo amocanis mocemulobis Tanaxmad maTi jami
63-is tolia. e.i.
⎧⎪( a1 + d )2 = a1 ( a1 + 5d )

⎪⎩a1 + ( a1 + d ) + ( a1 + 5d ) = 63.
sistemis gamartivebiT miviRebT:

⎧a12 + 2a1d + d 2 = a12 + 5a1d


⎨ ⇒
⎩ 1
3a + 6 d = 63

⎪⎧d − 3a1d = 0 ⎪⎧d ( d − 3a1 ) = 0


2

⇒⎨ ⇒ ⎨ .
⎩⎪3 ( a1 + 2d ) = 63 ⎩⎪a1 + 2d = 21
mocemuli ariTmetikuli progresia zrdadia, amitom d ≠ 0 , maSin miviRebT:
⎧ d − 3a1 = 0

⎩ 2d + a1 = 21.
sistemis pirveli gantoleba gavamravloT (_2)-ze da sistemis gantolebebi Sevkri-
boT
⎧ 2d + 6a1 = 0
+⎨
⎩ 2d + a1 = 21
________________
7 a1 = 21 ,
a1 = 3 .
sistemis pirveli gantolebidan vipovoT d :
d − 3a1 = 0 ⇒ d = 3a1 ⇒ d = 3 ⋅ 3 ⇒ d = 9 ;
maSin,
a2 = a1 + d ⇒ a2 = 3 + 9 ⇒ a2 = 12 ;
a6 = a1 + 5d ⇒ a6 = 3 + 5 ⋅ 9 ⇒ a6 = 48 .

355
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 35 4 qula
r r
mocemulia toli sigrZis aranulovani a da b veqtorebi. ipoveT maT Soris kuT-
r r r r
xis kosinusi, Tu 3 a + 7b da 3b − 5 a veqtorebis skalaruli namravli 0-is tolia.

amoxsna

mocemuli veqtorebis skalaruli namravli warmovadginoT Semdegi saxiT:


r r r r rr r r rr rr rr r2 r2
( )( )
3a + 7b 3b − 5a = 9ab + 21b ⋅ b − 15aa − 35ab = −26ab + 21 b − 15 a .
r r
amocanis mocemulobis Tanaxmad es gamosaxuleba nulis tolia da a da b veqto-
r r
rebis sigrZeebic tolia, anu a = b , amitom
rr r2 r2 rr r2 rr 3 r 2
−26ab + 21 a − 15 a = 0 ⇒ − 26ab + 6 a = 0 ⇒ ab = a .
13
r r
a da b veqtorebis skalaruli namravlis formulas aqvs Semdegi saxe:
r r r r r r r2
a ⋅ b = a b ⋅ cos α = a a ⋅ cos α = a ⋅ cos α ,
maSin
r r 3 r2 r2 3 r2 3
a ⋅b = a ⇒ a ⋅ cos α = a ⇒ cos α = .
13 13 13

____________________________________________________________________
amocana 36 4 qula

bazarze garkveuli tipis produqti mxolod or firmas Semoaqvs. qvemoT, marcxena


diagramaze warmodgenilia TiToeuli firmis wili ianvarSi Semotanil am produq-
tSi. TebervalSi pirvelma firmam Semoitana 700 tona, xolo meore firmam ki _
igive raodenobis produqti rac ianvarSi. marjvena diagramaze naCvenebia TiToeuli
firmis wili am or TveSi (ianvarsa da TebervalSi) Semotanil produqtSi. moyvanil
diagramebze dayrdnobiT ipoveT, sul ramdeni tona produqti Semoitana TiToeulma
firmam am or TveSi.

356
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amoxsna

vTqvaT, ianvarSi orive firmam Semoitana x tona produqti. aqedan pirveli firmis
mier Semotanili tvirTis wonaa 0, 40x tona, xolo meore firmis mier Semotanili
tvirTis wonaa 0,60x tona. orive TveSi pirvelma firmam Semoitana 0, 4 x + 700 to-
na tvirTi, xolo meore firmam _ 0,60 x + 0,60 x = 1, 2 x tona tvirTi. pirveli firmis
60% 3
mier Semotanili tvirTis wona = -jer metia meore firmis mier Semotanili
40% 2
tvirTis wonaze. amitom
3
0, 4 x + 700 = ⋅ 1, 2 x .
2
am gantolebis gamartivebiT miviRebT:
0, 4 x + 700 = 1,8 x ⇒ 1, 4 x = 700 ⇒ x = 500 tona.
or TveSi pirveli firmis mier Semotanili tvirTis wonaa
0, 4 x + 700 = 0, 4 ⋅ 500 + 700 = 900 tona.
imave or TveSi meore firmis mier Semotanili tvirTis wonaa
1, 2 x = 1, 2 ⋅ 500 = 600 tona.

____________________________________________________________________
amocana 37 4 qula

xOy sakoordinato sibrtyeze mocemulia wrewiri, rom-


lis centri abscisaTa RerZis dadebiT nawilze mdeba-
reobs. wrewiri gadis koordinatTa sistemis saTaveze da
exeba 5 y + 3 x = 15 gantolebiT mocemul wrfes D wer-
tilSi (ix. suraTi). ipoveT wrewiris radiusi.

amoxsna

vipovoT wrfivi funqciis grafikis RerZebTan gadakveTis wertilebis koordinatebi:


x = 0, 5 y + 3 ⋅ 0 = 15 ⇒ y = 3 − A ( 0; 3) ;
y = 0, 5 ⋅ 0 y + 3x = 15 ⇒ y = 5 − B ( 5; 0 ) .
maSin AOB samkuTxedis kaTetebis sigrZeebi iqneba AO = 3; BO = 5 . AB hipotenuzis
sigrZe ki

357
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________

AB = 32 + 52 ⇒ AB = 34 .
AD da AO monakveTebi tolia, rogorc wrewiris gareT mdebare A wertilidan
wrewirisadmi gavlebuli mxebebis monakveTebi _ AD = AO = 3 . SevaerToT C da D
wertilebi, miRebuli CDB samkuTxedi marTkuTxaa D marTi kuTxiT, radgan Sexe-
bis wertilSi gavlebuli CD radiusi AB mxebis marTobulia. ABO da CBO
marTkuTxa samkuTxedebi msgavsia, radgan maT B kuTxe saerTo aqvT. samkuTxedebis
msgavsebidan gamomdinareobs Semdegi proporcia:
AO AB 3 34 3 34
= ⇒ = ⇒ = .
CD BC R OB − OC R 5− R
sadac, R mocemuli wris radiusia.
proporciis erT-erTi Tvisebis gamoyenebiT miviRebT:
34 R = 3 ( 5 − R ) ⇒ 34 R = 15 − 3R ⇒ 34 R + 3R = 15 ⇒

⇒R ( )
34 + 3 = 15 ⇒ R =
15
34 + 3
.

____________________________________________________________________
amocana 38 5 qula

wesieri ABC samkuTxedis A wverodan ABC samkuTxedis sibrtyisadmi aRmarTulia AS


marTobi. ipoveT marTobis sigrZe, Tu S wertili samkuTxedis B da C wveroebidan
daSorebulia a manZiliT, xolo BC gverdidan b manZiliT.

amoxsna
S

C D B

amocanis mocemulobis Tanaxmad: SC = SB = a; SD = b . A da D wertilebi SevaerToT,


sami marTobis Teoremis Tanaxmad AD monakveTi, romelic ABC sibrtyeSi SD dax-

358
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
rilis gegmilia, BC gverdis marTobulia. D wertili BC monakveTis Suawer-
tilia. CSD samkuTxedisTvis piTagoras Teoremis gamoyenebiT miviRebT:
CD = CS 2 − SD 2 ⇒ CD = a 2 − b 2 .
ABC samkuTxedi wesieria (tolgverdaa), amitom
AC = AB = BC = 2CD = 2 a 2 − b 2 .
SCA samkuTxedi marTkuTxaa CAS marTi kuTxiT, maSin SA marTobis sigrZis gamosa-
xuleba iqneba

( )
2
SA = SC 2 − AC 2 ⇒ SA = a 2 − 2 a 2 − b 2 ⇒

⇒ SA = a 2 − 4 ( a 2 − b 2 ) ⇒ SA = 4b 2 − 3a 2 .

____________________________________________________________________
amocana 39 5 qula

moTxilamure xteba AB tramplinidan da miwaze eSveba L wertilSi (ix. suraTi). su-


raTze aRniSnul koordinatTa sistemaSi moTxilamuris frenis BKL traeqtoria
warmoadgens y = ax 2 + bx + c parabolis nawils, sadac K wertili am parabolis wve-
roa. ipoveT a, b da c koeficientebi, Tu B wertilis ordinata tolia 50-is, L wer-
tilis abscisa tolia 100-is da K wertilis ordinataa 80.

amoxsna

mocemuli parabola y RerZs kveTs (0; 50) wertilSi. amitom c = 50


x = 0, y = 50 . maSin a ⋅ 02 + b ⋅ 0 + c = 50 ⇒ c = 50 .
aRniSnulis gaTvaliswinebiT mocemuli funqcia miiRebs Semdeg saxes:
y = ax 2 + bx + 50 .
L wertilisTvis gvaqvs:
x = 100, y = 0. maSin, 10000a + 100b + 50 = 0 ⇒ 200a + 2b + 1 = 0 .
359
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
parabolis wveros y koordinati, romelic 8-is tolia, gamoiTvleba Semdegi for-
muliT:
D 4ac − b 2 4 ⋅ a ⋅ 50 − b 2
y=− ⇒ y= ⇒ = 80 ⇒
4a 4a 4a
200a − b 2 = 320a ⇒ b 2 = −120a .
miviReT orucnobian gantolebaTa sistema:
⎧ 1
⎧ 2b + 200a + 1 = 0 ⎪b = −100a −
⎨ 2 ⇒⎨ 2
⎩ b = − 120 a ⎪b 2 = −120a

2
meore tolobidan a gamovsaxoT b -is saSualebiT da CavsvaT sistemis pirvel gan-
tolebaSi
⎧ b2 ⎧ b2
⎪ a = − = −
⎪⎪
a
⎪ 120 120
⎨ ⇒ ⎨
⎪b = −100 ⋅ ⎛ − b ⎞ − 1
2 2
⎪b = 5b − 1
⎪⎩ ⎜ ⎟ ⎪⎩
⎝ 120 ⎠ 2 6 2
sistemis meore gantolebis amoxsniT miviRebT
6b = 5b 2 − 3 ⇒ 5b 2 − 6b − 3 = 0 ⇒

6 ± 36 + 60 3± 2 6
⇒b= ⇒b= .
10 5
SevniSnoT, rom parabolis Stoebi mimarTulia zemodan qvemoT, amitom a koeficien-
ti iqneba uaryofiTi _ a < 0 .
200a + 2b + 1 = 0 tolobidan a gamovsaxoT b -s saSualebiT
1 + 2b
a=− , a < 0.
200
radgan a < 0 , amitom (1 + 2b ) gamosaxuleba unda iyos dadebiTi
1
1 + 2b > 0 ⇒ b > − .
2
3+ 2 6
am pirobas akmayofilebs b = , maSin a -s gamosaxulebaSi CasmiT miviRebT:
5
3+ 2 6
1+ 2⋅
5 11 + 4 6
a=− ⇒ a=− .
200 1000
e. i. sabolood miviReT, rom:
11 + 4 6 3+ 2 6
a=− ; b= ; c = 50 .
1000 5

360
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
amocana 40 5 qula

mewarmem 5 mln. larad SeiZina pirveli sawarmos aqciaTa sruli Rirebulebis m%,
xolo 7 mln. larad ki – meore sawarmos aqciaTa sruli Rirebulebis n%. ipoveT
pirveli da meore sawarmos aqciaTa sruli Rirebulebebis yvela SesaZlo mniSvne-
lobebi, Tu cnobilia, rom es Rirebulebebi milion larebSi gamoisaxeba mTeli
ricxvebiT da m + n = 100 .

amoxsna

pirveli da meore sawarmos aqciaTa sruli Rirebulebebi Sesabamisad aRvniSnoT x


da y -iT. amocanis mocemulobis Tanaxmad x -is m% 5 milioni laris, xolo y -is
n% 7 milioni laris tolia
⎧ m
x⋅ =5
⎧ xm% = 5 ⎪⎪ 100
⎨ ⇒⎨ ⇒
⎩ yn% = 7 ⎪y ⋅ n = 7
⎪⎩ 100
⎧ 500
⎪ m=
⎧mx = 500 ⎪ x
⇒⎨ ⇒⎨
⎩ny = 700 ⎪n = 700
⎪⎩ y
mocemulobis Tanaxmad m + n = 100 , amitom
500 700 5 7
+ = 100 ⇒ + = 1 .
x y x y
miRebuli toloba gardavqmnaT Semdegnairad:
7 5 7 x−5 y x
=1− ⇒ = ⇒ = .
y x y x 7 x−5
y
mocemulobis Tanaxmad x da y mTeli dadebiTi, anu naturaluri ricxvebia.
7
x
ukveci wiladia, rac Seexeba -s, SeiZleba iyos kvecadi, amitom ganvixiloT ori
x−5
SemTxveva.
x
a) vTqvaT ukveci wiladia. am SemTxvevaSi SesaZlebelia Semdegi variantebi:
x−5
1) am wiladis mniSvneli 1-is tolia
x − 5 =1 ⇒ x = 6 .
CasmiT miviRebT:
361
MmaTematika 2009 II varianti
____________________________________________________________________
y 6
= ⇒ y = 42 .
7 1
2) am wiladis mniSvneli 7-is tolia
x − 5 = 7 ⇒ x = 12 .
CasmiT miviRebT:
y 12
= ⇒ y = 12 .
7 7
x
b) vTqvaT kvecadi wiladia. am SemTxvevaSi SesaZlebelia Semdegi variantebi:
x−5
1) Sekvecis Semdeg wiladis mniSvneli 1-is tolia
x = 10 ⇒ x − 5 = 10 − 5 = 5 .
CasmiT miviRebT:
y 10
= ⇒ y = 14 .
7 5
2) Sekvecis Semdeg wiladis mniSvneli 7-is tolia
x − 5 = 35 ⇒ x = 40 .
CasmiT miviRebT:
y 40 y 8
= ⇒ = ⇒ y = 8.
7 35 7 7
sabolood miviReT:
x1 = 6, y1 = 42; x2 = 10, y2 = 14;
x3 = 12, y3 = 12; x4 = 40, y4 = 8.

362
ibeWdeba avtoris mier warmodgenili saxiT

gadaeca warmoebas 09.08.2009. xelmowerilia dasabeWdad 09.09.2009. qaRaldis


zoma 60X84 1/8. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 22,5. tiraJi 100 egz.

Sps `vista jgufi~

Potrebbero piacerti anche