Sei sulla pagina 1di 4

Tresna Sujati - Bagian 1 (Cerpen Berbahasa Bali)

Cerpen I Putu Edy Suardiyana Putra


Dimuat di Bali Post 04/13/2003 Telah Disimak 1163 kali

Duke punika katuju rahina Saniscara Umanis, wuku Tolu, panglong ping enem sasih kapat. I
Gede Durya, buka tumbene ngelah rerincikan lakar ngajak gegelaneNi Luh Manik, melilacita
kema ke pesisi Kuta. Wenten sawetara pitung dina sedurung rahinane punika, ipun sampun
mepiguman ngajak dadua separiindik tetujone punika. Sedurunge memargi, NiLuh Manik
sampun seregep saha bebekalan minakadi roti, woh-wohan, muah toya putih mewadah botol
aqua.
KACARITAYANGmangkin galah sane kejantos-jantos antuk I Gede Durya sampun rauh. Ring
rahina punika, mekadi sane sampun kerencanayang ipun ngidih cuti ring kantor genahnyane
mekarya, santukan jagi ngajak gegelane melilacita. I Gede Durya sane sedina-dinane
mekaryaring sejeroning hotel, nenten ja merasa keweh ngidih cuti ring kantornyane, santukan
ipun kelotah dados karyawan sane becik, tur manut ring sejeroning tata-tertib sane kemargiang
ringkantor genahnyane mekarya. Lenan teken keto, I Gede Durya taler kelotah kebaos karyawan
sane jemet tur teleb megarapan, mawinan manejer hotel ring genahne mekarya mekasihan pisan
sareng I Gede Durya.
orene punika wiakti ngulangunin pisan, langite katon galang apadang ten wenten gulem, angine
sumilir ngampehan wewangian sekar harum malimpugan. Rahina punika wenten sawetara jam
5.00 sore, magegesoan raris I Gede Durya, mapagin gegelane Ni Luh Manik sane megenah ring
Banjar Klandis, Denpasar, jaga keajak melilacita merika ke pesisi Kuta.
Serauh ipun ring pedunungane Ni Luh Manik, dapetanga reramane maka dadua minakadi Ni
Ketut Sarni (Memene Luh Manik) lan I Made Darna (Bapane LuhManik) pada ada jumah.
Sawireh I Gede Durya sampun biasa melali kema, reramane Luh Manik nenten malih
mapitandruhin sapetekan I Gede Duryane kema ke umahne Luh Manik.Keto masih I Gede
Durya, tanpa rasa kimud, ia lantas mapiorah ring reramane Luh Manik, indik tetujone teka kema.
sapuniki baos ipune, "Meme lan Bapa, rahinane mangkin titiang sareng Iluh jaga melali merika
ke pesisi Kuta. Menawi ledang ugi Meme lan Bapangicen titiang galah jagi ngajak Iluh
melilacita".
Ningeh munyine I Gede Durya kadi asapunika, Memene Luh Manik raris masaut. "Nah kene
Gede, keto masih Iluh pianak meme. Meme lan Bapa tusing janombahang buka Gede lakar
ngajak pianak memene malali pesu, sakewala ane sanget idih meme teken Gede ajak dadua,
apangsetata hati-hati di jalane, sawireh gumi cara janine anak liu pesan gegodane di margi
agung, apa buin Gede ngaba montor. Yan iraga kuang waspada di tengah jalan, sawireh jalane
suba kaliwet kosek aji montor, tan pariwangde bisa kena bencana. Ento sanget idih meme teken
Gede ajak dadua. Sejawaning keto Meme lan Bapa ngidih masih teken Gede eda melali kanti

lewat peteng, sawireh anak lingsir maosang ring sejeroning peteng kalane kocap sanemamurti.
Yan pelih baan ngaba rilaksana tan pariwangde cening lakar nepukin apa ane kebaos sengkala.
Ento awanane iraga ajak makejang patut nincapang pemargin sejeroning tata-titi, anggahungguh, uger-uger, wariga, lan dedauhan sane sampun ketamiang baan para leluhur iragane ane
ketah kebaos drestakuno," keto Memene Luh Manik mituturin I Gede Durya satonden ia mejalan
ngajak Luh Manik melali kema ke pesisi Kuta.
Ningeh piteket kurenane kadi asapunika, Pan Luh Manik makenyem sambilanga nyiup kopi
negak mesila di bataran bale dangine ane mara peragatan, nanging tusing ngomong apa. Sawireh
maan piteket buka keto, I Gede Durya lantas masaut nimbal, "Inggih Meme lan Bapa wantah
suksema banget sane presida aturayang titiang majeng ring Meme lan Bapa. Napi sane baosang
Meme punika jagi gambel titiang pinaka suluh rikala titiang memargi kepetengan. Ne mangkin,
titiang ngelungsur mepamit jaga merika ngajak Luh Manik, ke pesisi Kuta."
Gelisang cerita saget neked I Gede Durya lan Luh Manik di pesisi Kutane. Disubane neked, ditu
ia ajak dadua pada mecanda girang, saling umad, saling kedeng, tan bina kadi bungane keiderin
baan I Temulilingan. I Lelawah minakadi I Bukal sareng meseliweran pada girang ngarereh
tatedan mukti woh-wohane pada nasak. Suaran ombake gemuruh mirip kadi suaran anak kedek,
satmaka milu girangnepukin I Gede Durya mecanda ngajak Luh Manik. Lega pesan kenehne I
Gede Durya tan bina kadi kedise mekeber di ambarane.Punyan nyuhe keampehang baan angin
sarasa bareng metakon, apa ane kegae dini pedaduanan.
Disubane pada kenyel mecanda ditu lantas I Gede Durya saling metemu kangen utawi metemu
wirasa, sambilanga negak naar roti lan woh-wohan, sahaningalin matan aine engseb sane
ngulangunin pisan.
"Adi-adi Luh Manik, jiwatman beli mula tuah idewa. Dumadak sih Ida Hyang Pramakawi,
prasida nyangkepang jatukarman beli ngajak ragan idewa turmaning prasida langgeng kayang
kawekas," keto I Gede Duryangawitin nyambatang kapitresnane teken Ni Luh Manik. Ningeh
pidabdab I Gede Duryane buka aketo mebunga-bunga kadirasa kenehne Luh Manik, tur mesaut.
"Beli, Beli Gede, yansayuwakti kayun beli kadi asapunika, titiang taler ngerasayang napi sane
rasayang Beli. Kadirasa kidemang matan tiange, tetep masih ragan Beli sane merawat-rawat di
matan tiange," ketoLuh Manik nimpalin rerayuane I Gede Durya sambilanga menahin saet
bokne.
Laut ketimpalin buin baanI Gede Durya kadi asapuniki, "Nah, apang kuala Luh nawang dogen,
tresnan Beline teken dewek Luhe mula tuah memesik buka batun buluanne. Ane sanget idih beli
kapining ragan Iluhe apangaluh ngerti teken keadaan beline. Bes kaliwat lacur Beline kadirasa
umah meraab langit".
Dingeh raos I Gede Duryane buka keto, Luh Manik mekenyem tur mesaut, "Ih, Beli, Beli Gede,
sampunang Beli mekamen di sunduk, bes sanget nyelselin raga, tiang mula tresna kapin ragan
Beli, yadiastun nguntul tanah nulengek langit, tiang nerima yan sampun presida iraga
majangkepan ajak dadua. Tresnan tiange teken ragan Beline boya ja sangkaning arta berana,
nanging wantah sangkaning arsa sanetulus lan lascaria -- tresna sujati. Nika mawinan tiang
ngidih teken Beli, sampunang bes sanget nyelselin raga sawireh maka sami sampun sangkaning

pebekel iraga suang-suang lekad mai kemarcapada. Lenan teken keto, napi sane kepangguh ring
sejeroning hidupe mangkin, becik utawi kaon kocap nika wantah buah, utawi hasil karman iraga
dugas hidupe malunan sane katah kebaos karma pala."
Yan tresna sampun macepuk sangkaning pada saling arsa, napi malih sampun pada tawanga
teken kulawargannyane suang-suang, menawi suarga sane kerasahidup di jagate. Sakewanten
yan waliang mangkin ring keketekan rwa bhinedane inggih punika suka-duka, lara-pati, menawi
tan wenten sinalih tunggil manusane sane prasida ngelempasin utawingelidin hukum karmane
punika. Nika mawinan, rikala iraga nemuang napi sane kebaos bagia sampunang lali ring
angga,santukan dukane jagi gelis ngerahuin riin. Kenten taler tungkalikane, rikala nepukin napi
sane kebaos duka sampunan bes sanget mariselsel dewek, sawireh bagiane pasti lakar
ngerauhinpungkuran.
Kacaritayang mangkin I Gede Durya lan Ni Luh Manik sampun pada nemuang napi sane kebaos
bagia punika, riantukan ipun makadadua saling memadu tresna irika ring pesisi Kutane.
Melarapan baan keliwat demen hatinipune mawinan engsap ring dauh, saget sampun meadan
peteng gumine, meh-mehan wenten sawetara jam 11.00 peteng, irika wawu ipun makesiab saha
inget teken pebesen memene Luh Manik. Rikalapunika raris ipun buka magegesoane mapidadab
lakar pada mulih.
Di sampune pada seregep lakar mejalan mulih, buin I Gede Durya ngomong teken Luh
Manik."Luh... ingetang raos Iluhe ibusan, tusing dadi nyen Iluh ngelong janji, sawireh napi sane
raosang Iluh sampun kesaksiang baan ombake di pasih Kutane," keto I Gede Durya
negesangjanji kapitresnane Luh Manik teken deweknyane. "Beli, Beli Gede... sampunang Beli
sumendia ring janjin tiange, apang da nyen keneh beli ane buka gelanggange (sanan penegenan
padi) mai numbak kema masih numbak, sawireh anak teruna cara janine, yen suba pesu uling
jumah setata ngaku raga tonden ngelah gegelan," keto Luh Manik nimpalin munyine I Gede
Duryasambilanga menek di montore sawireh ia suba lakar mejalan mulih.
Dugase ento nuju dina Saniscara utawi malam Minggu, pastika sampun jalan-jalane di Kuta
keliwat kosek baan montor, sawireh para janane pada ngulatilelanguan, ngilangin sumpek tur
nyelimburang keneh. Ditu liu anake pada maseliweran, ada ane ngalih pengupa jiwa, ada ane
ngalih hiburan, keto masih ada ane nyelap melali ke Kuta anggona nyelimburang keneh dogen.
Ento mawinan jalan-jalane pada macet,bes liu anake ke Kuta ane pada ngaba montor.
Nah, jani kacaritayang I Gede Durya lan Luh Manik suba pada mejalan mulih. Bes keliwat liun
anake melali ke Kuta, ento mawinan jalan-jalan, kayang kegang-gange ane cenik pada rame.
Yadiastun sampun kewastaning lewat peteng, nanging sane kebaos Kuta nenten pisan naening
sepi. Nika mawinang I Gede Durya lan Ni Luh Manik nenten pisanmadue rasa ajerih memargi
ring margine tatkala ngamulihang.Disampune neked di margi Legian, persis ring arep "Cafe Sari
Club", ditu ia merasa ada keleteg jelek di kenehneagigis sawireh jalane macet pisan. Meh ada
sawetara apenimpug johne uling "Cafe Sari Clab" ento, ia tusing nyidayang ngelewat sawireh
bes keliwat macet jalane ditu. Ada sawetara buin apapakan base mekelone, saget ada munyi
mejedaaaar... keras pesan, meh-meh kanti empeng kuping anake ane ada ditu. Aget I Gede Durya
lan Ni Luh Manik enu sada joh uling munyin keplugane ento.

Dingeh munyin keplugan keliwat keras, makejang para janane pada peblesat melaib saling
peliwat, paling ngungsi selamet suang-suang. Nanging, kadi sesenggake aget ten dados uberin,
keto masih lacur ten dados kelidin. Luh Manik ngenggalang tuwun uling montorne I Gede Durya
saha melaib ngalih selamet, nanging mara metolihan tingalina I Gede Durya mekupah-kupah
pesu getih uling sirahne mirib kenakepeh-kepehan kacan tokone ane ada di sisin jalane. Nepukin
kewentenang I Gede Duryane kadi asapunika, lantas Ni Luh Manik ngeling tur ketulung-tulung.
Sawireh mekejang anake pada palingbaan tengkejut tur keliwat takutne, sada mekelo Luh Manik
jerit-jerit, tusing ada anak ane nulungin.
Gelisang cerita, kaceritayang mangkin I Gede Durya sampun enten. Mara kedatanga
peningalane merawat-rawat dadi reramane Luh Manik ane tingalina ada di sampingne. Mara
sekenanga ningalin beneh Memene lan Bapane Luh Manik saget ada di ditu. "Ampurayang
titiang Meme lan Bapa, titiang prasangga purun piwal ring baos Meme lan Bapane, nika
mawinan tiang mangihin sengkala kadi mangkin," keto I Gede Durya ngidih pelih teken
reramane Luh Manik. "Nah, kene Gede, ane suba liwat depang liwatang, ane lakar teka lan jani
jumunin apang tusing buin tepuk jeleke buka kene. Nah jani tunas icaang ragane teken Ida
Hyang Pramakawi tur selegang naar ubad, apang prasida enggal mepamit uling rumah sakit. Ia
Iluh suba orahin Meme, nyambatang teken reraman Gedene apang ia bareng nelokin mai," keto
Memene Luh Manik mituturin I Gede Durya sambilanga ngusap-usapin sirahne ane bekas kena
getih. Di samping Memene Luh Manik, Bapane negak sambilanga bengong bareng nongosin I
Gede setondene icena mekisid ke sal teken doktore. ungkul kelangen nepukin keadaane I Gede
Durya buka keto, sing tawanga saget reramane I Gede Durya suba ada di sampingne. "Yeh...,
Meme lan Bapane Iluh saget suba ada dini, suba uling tuni Meme lan Bapane ada dini?" keto I
Wayan Rinceg (Bapane I Gede Durya) mesambat sara teken reramane Luh Manik. "Ih Beli
Wayan..., tiang mara teked deriki ngajak Bapane, telepone teken Luh Manik unduk I Gedene ada
dini." "Nah Beli, suksema pesan teken pejalan Meme lan Bapane buka jani. Beli masih mara
telepone teken Iluh, yen sing keto meh-meh buin mani nyen Beli tonden karuan teka mai,
sawireh tusing nawang teken unduk. Beli tuah suksema pesan teken pejalan lan pepineh Meme
lan Bapane," keto Bapane I Gede Durya mepeajiang pejalan lan pepineh reramane Luh Manik.
"Inggih Beli Wayan, indik nikane sampunang bangetanga, utamane mangkin alit-alite sampun
pada selamet. Nah, mangkin ngiring astitiyang sareng sami mangda anake buka I Gede gelis
kenak tur gelis dados pamitang saking rumah sakit," keto Memene Luh Manik nimpalin raos
Babapane I Gede Durya saha sareng-sareng nongosin I Gede Durya ane sedeng kerawat ditu di
Rumah Sakit Sangglah. Nah, kadi asapunika penadosne yen iraga kantos lali ring angga, napi
malih lali ring dauh. Nika mawinan iraga ajak makejang patut nincapang tata-titi, uger-uger,
anggah-ungguh sejeroning wariga lan dedauhan sekadi sane sampun ketah memargi ring jagat
Baline. Nah, kadi asapunika indik kapitresnane I Gede Durya kapining Luh Manik, sane
kesaksiang baan ombake di pesisi Kuta, sakewala ulian engsap teken dauh awanan I Gede Durya
nepukin napi sane kebaos sengkala. Pemekas ne mangkin ngiring astitiang sareng sami dumogi I
Gede Durya presida gelis seger, tur nyidayang mewali mekarya sekadi sane sampun-sampun.***

Potrebbero piacerti anche