Sei sulla pagina 1di 6

LE NOTE DI TENSIONE

La scala offre le note per la formazione degli accordi.


Nella maggior parte dei casi le scale sono formate da sette suoni.
Usando accordi formati da quadriadi le tre note che non compongono l'accordo formano le cosiddette "note
di tensione".

Una scala di sette suoni ha le tensioni sulla 2, sulla 4 e sulla 6

w
w

=l l
w

==========================
& _w
w

_www
2

7
5
3
1

6
4
2

_
Normalmente la 2, la 4 e la 6 vengono utilizzate
w
superiore della quadriade di base e
w
=======
&
l l all'ottava
_ww
diventano cos la 9, l'11 e la 13. Questi sono i
ll w
nomi veramente usati come "tensioni".
w

===================
& _w
w

ll
tensioni:
_
w
ww
_
=======
&
ll
_
w
==========================
&
=l
_w
w
=======
&
w_w
ll
tensioni:
=======
&
ll
_ww
w non tutte sono w
w e 13 anche
www se

Ogni tipo d'accordo sulla scala possiede


le proprie
tensioni
di 9,
11
w
w

===================
&

w
==========================
&
w
accordo:
=l l
_w su ciascun
_w
utilizzabili
tensioni:
_
modo dorico
Dm7
_
w
w
_ l w
w
w
w
w

w
w
==========================
&

=l l
w
w

ww

& w w
=======
& ww _ww
ll w
===================
==========================
&
=l l
w
_
w
tensioni:
w
w
w

w
w
w
modo frigio
Em7

===================
w
ww
& w
==========================
& w

=l l
__
_
w
w
l

_
w
www

==========================
& w
=
l
l
_

_
w
ww

==========================
& w
=
l
l
w

w
w

w
w

==========================
& w
w
=l l
===================
&
13
11
9
13
11
9

13
11
9

13
11
9

b13
11
b9

_
_
w
w

w
www

w
==========================
&
=l lll l
==========================
&
=
==========================
&
=l l
modo lidio

F7

==========================
&
=l l
l
- Pag. 1 ll
l ll l
ecc

l=====
?
l
w
w
l====
l====
& ww =l l
& ww =l l
_ww
l=====
w
ll
l
l ll
l
l
&
l
w
w
l
_
l====
? w =l l
ll
? wwww =l l l
l l====
l
ll
l=====
l
?
ll
ww
l di soprawww dei suoni
l della
Le note di tensione sono usate al
quadriade
di
base
quando
si
una
wvuole=fornire
w

l====
====
l
&
l
l
&
w
l
&
w
=
l
l
percezione sonora chiara dell'armonia,
ma
possono
anche
essere
anche
utilizzate
in
mezzo
o
al
di
sotto
l=====
w_w
_
l
l
l=====
_ww
&l
l l l tensioni):
l
ll
l
delle note principali, come i seguenti
esempiwmostrano
(le freccie
indicano
le
&
l
w

l=====
w

ll
ll
wwww
_
l=====
l
l
l====
?
=l l
www
l l l l====
? ww =l l
l ?
w
G7
F
F
Am7
l l=====
l
l
l
=====
?
l
?
ww
l
l
ww
w
w
w
w

l=====
w
====
l
&

=====
l
&
w
l
w
l====
& _w =l l
& w
l
_ww_w =l l
l
l=====
ll=====
w
&
l
_
_
& w
ll
l l
l ll
ll l
l
l
ll=====
l
wwwww
_
&
l
_
w
l
l

l
l
w
l
l
l
&l====
====
? ( ) =l l
l=====
l
l l l =====
? w =
=l l l
l=====
? w
l l ? www
l
l
? ww
l=====
l l =====
ll
? ww
ww
ww
l=====
l
? classificate
Le note di tensione possono essere
come:
ww =l l
l=====
?
w
l====
l=====
l====
l=====
&
=l l
l
&
l
&
ww_w =l l l
w
& ww
l
w

=====
l
&
_
w
=====
l
&
l
13
l
l
w
_
w
w
_w
ll
__ww
ll
l
l
ll=====
& _www 9 l ll l ll l
l
l
l
w
l

w
l

l
l
=====
l
&
=
l
l
w
=====
&
l====
====
?
=l l
l=====
l
=====
? _ww =ll l l
? ( ) =l l l
? w
ll=====
l

=====
?
?
w
C

l
l
www
utilizzabili
l
l l=====
lll
? www
ww
w

l
? l w =l l
?
(quelle che il
l=====
& www =l l l l l=====
l=====
l====
l=====
ll
l=====
&
w
&
=
l
l
& in _ww
l
nostro orecchio
l=====
_
_
w
=====
l
&
l
l
l l
w
l
&
=
l
_

w
w
l
l

_
w
_ww
un contesto l
ll
& _ww 11 l l l l l l
l
l=====
l ww_w
l l
ll=====
lll ll
armonico
w

?
Em7

_
w
w
l
ll
=====
l
&
=
w
l====
&
=l l l ll
l
=====
?
? w =ll l l
?
l?
ll=====
percepisce l=====
=====
? ( www ) =
=====
l
ww 13 l l
lll l
gradevoli e stabili)
? ww
l =====
l w
w
l

l
l=====
ll
=====
? ww =l l
w
Gli esempi a destra
?
=
=====
&
l
w

ll
sono su alcunigradi
w
l
l
l
=====
l
&
l
l
l l
w
l=====
& _ww_w
l
ll
=====
l
&
l
l=====
_
_
w
l
w
&
=
9
della scala di Do
w
_

=====
l
&
l
w
G7

w
_
_
ll
l l l l l l
l ww
l l
maggiore
l
l ll
ll=====
l
www
?
_
w

l
l
l
ll
=====
l
&
=
l
l
l
l
l
=====
l
&
=
l
l
=====
l=====
l
? w =l l l
l=====
l
? (w )
l?
?
l=====
l
? ww
ll
l l l l l=====
l =====
wwl
& wll
l
l l=====
=====
&
l
l
=====
?
=
?
=
l
l
w
w
11

w
l
l

l
l l

w
l & _ww
l
l=====
l=====
&l
wwwl l l
ll
l=====
&
l
l=====
__l =l l l l
&
w
w
_
l
l
l
w
=====
?
w
l
l
l
l
ll
ll
ww
ll l l
l
? ww__w
C l l l=====
l
l
l
l
w
non
l
l
l
l
ll l
=====
?
l
l
l
=====
?
=====
l
&
=
l
l
l
l=====
l
w =l l
?
l
=====
?
utilizzabili
wl
l
l l l l l=====
wll
&
l l
l l=====
&
l
w
b
w
l
l
l
l
(quelle sgradevoli
l=====
?
l l
& w___wwl b b=l l ll l l=====
b 13_wwwl l l l l l
&
ll=====
l
l
l
l
in un contesto
l

=====
l
&
l
w
9
_

Em7 l=====
_ww
&
l l
ww__l =ll l l l l l=====
?
l ll
armonico)
ll ?
ll
ww
w
l
l

l
l
l =====

l
l
l

=====
l
?
l

=====
?

Gli esempi a destra


l l
l ll
l l
ll l
ll=====
l
l
sono su alcuni gradi
? w =l l llwll
l
w
=====
?

l
& l l l l l l=====
della scala di Do
l
&
l l
l
l l=====
& l w_l=====
maggiore
w
11 w
w
_

w
l G7 l=====
l
l
l
l
l
l
l
w
l
l
l
l
&
l w =====
wwl
_ww
&
l & l _
__www
l
l l l=====
ll
l ll lwwl
l l
lw_=====
l=====
l
w
?
?
l l=====
l
l
w
? w_w
l
l ll l l l=====
l
l

ll=====
l ll

?
?
l l
l =====
l
l=====
l ll
l
l
w
l
l
&
=
l
l
? w
wl
l
l

l
l
l
w
l
=====
l
&
l
=====
l
&
l

l non
l l di 9 minoreol=====
&b9 il responsabile
l _wwl della
w_wl
w sugli_ww l accordi con
l durezza
Spesso
w
wwwl'intervallo
l "note di tensione
l
l =====
l
l
l
l
l
w
w
=====
&
l
&
l
w
_
l

w
l
l
utilizzabili"
anche tral waltri suoni che
l'accordo,
oltre che
l
l dalla
l=====
w
? (l'intervallo
=l l l si pu formare
__www compongono

l che_wwwin
l=====
l sarebbe
l
l
?
=====
?
l
l
l
l
fondamentale).
Questo un
un
primo
tempo
meglio
evitare
nella
formazione
degli
l
l intervallo
ll=====
w
l

? (calcolato
l
w
accordi, con
fondamentale)
sul
utilizzabile
e
l l =====
l dalla
ll
l=====
l quale suona come
lw l'eccezione perl il V grado
?
?
ww
l

l=====
gradevole.
l
w
w
l
l
w
=====
l
&
w
l
&
=
l
l
l
l seguenti l=====
l
_w_w Provare ad
&
l l=====
& delll 9 minore
l su
l=====
&wogni accordo
l (in DO magg.).
Negli esempi
mostrata l la posizione
w
l
l
w
_
l
l
w
l
l
l
l
l
w
w

_
www pianoforte l per percepirne
_wwl
www l=====
ww l=====

l tensione
l Sull'ultimo
l w accordo,
l G7, la b9 suona bene.
eseguirle
sul
la
particolare.
&
l
&
wl

w
l
l
l
l
w
w l l __wwl=====
__ww
l=====
? =l l l=====
? ( )
l
l l=====
? l Em7
?
l
l l l=====
l
w? Em7
w

Cl
G7
G7
l
l=====
ll
l=====
l
?
?
l
l
w

w
l
l

l=====
l=====
wl =l l l=====
l
&
& bww
l
& l w ll l wl=====
&
l l=====
&
l
l
w
_
w
w
w
_
_
www
_ww
ww
www ll=====
ll l
l
l l
l l
& l _wl
l wwwl
l
w
w
l
l
l=====
l
l
l
l _wwl=====
l l=====
?
= l=====
l l=====
? w
?
? l
?
l
l
Buono
ll
=====
?
w
w
w
l
l
l=====

l=====
l wl=====
&
l l=====
&
l l=====
&
=l l & w
&
l
w
w
_
_
w
w
l
l
_
_
_
w
w

w
l
l
l
l
l
l
ww l=====
w 2-
& _w
ll
w
l
-l Pag.
l
l
w
_
l
l
l
l
l
l
w
=====
?
=====
?
=====
?
l
l
l=====
l
l
?
=
w
l=====
?
l

l=====
l
?
l

l&
=====
l
bbw_ww_w
l
l
l
l
w
_www
bw
l & bw_ww
l
l=====
l=====
?
ll
l=====
l
bw

l
_
_
w
& w
ll
ll bbww
ll
=====
l
?
l
? w
ll
w
=====
?
l
l l=====
l
w
_
l
ww
ww
bw
l
ll
l
l

l=====
? ww
=====
l
&
l
l=====
www
?
ll
& w
w
w

w
=====
l
&
l
l=====
ll
l=====
_w
Ulteriore classificazione delle tensioni:
& w
l
l & bbw_w_w

ll
l
l
bw
ll
_ww
l & _www
l=====
bw
l=====
?
ll
w
ll
l=====
w
?
bw
&
l
l
ll=====
ll Bb7
l
? F7
l
? Am7
ll
w_w
=====
? _ww
l l=====
ll l
bw

w
9

w
naturali
l
l
w
l bwww
ll
l=====
?
ll
l=====

& bbw_ww_ww
l

l=====
?
=====
l
&
& www 9 l l
9
o diatoniche
w
w

l=====
&
l
l=====
& _w
l
l=====
& bbw_www_ww
l
11
l

w
bw
l
l
l
quelle fornite
l & bwww
l
_www
bww_w

=====
l
?
ll

=====
l
l

#w
?
?
l

=====
l
&
l
l
dalla scala:
ll=====
bw
ll=====
l
ll =====
l
bw
?
l
ll
? bww_w
l? w
ll l

w
13
Em7
Ab
G
9 maggiore,
w
l bwww
l
l? w
ll ll
?
ll
l=====
l=====
11 giusta,
l=====
& wwww
& bbw_ww_w
l=====
& www
9 l
13 maggiore
l=====
l=====
& #w_ww
l
l=====
& ww
l
& _www
l
w

l
l
13
bw
l
l w l
bw
(Gli esempi sono in
bww_w
l=====
#w_www
l=====
l=====
? w
ll
&
ll l
? #w
&
l
l
?
bw
_
varie tonalit)
l
l
l
l

w
=====
l
&
l
bw
9
=====
l
?
l
=====
?
11
l l=====
l
l
l
l
? w
l
l

w
l
l
w
w
bw
ll
l ? ww ll ll #w_
?
l=====
w
l=====
l=====
w
l=====
& w l l
ll bwww
& E7
l
bw
=====
l
&
l
_
_
w
b
w
=====
l
?
A7
C7
w
alterate
w
l=====
l=====
l=====
& # #w
w
& #w_ww b 9 l
& ww b 9 l
bw_w_w # 11 l
l

l
bw
o non
l bw
l
l
bw
l=====
bw_ww_w b l l l bww l=====
? # www
& bwww
ll l
&
ll lbw l=====
&
?
?
diatoniche
#w
l
l
13
w_w l=====
l=====
& l #w
& l l l w l =====
l_
? l _ww b 9 l l
? l bw #11
l l=====
? bw l=====
_

w
l #ww
l bww l l l
l
ll ll
w l l #w_w ll=====
ll=====
b 9,
w
w

?
l=====
? l #www
?
ll
l=====
ww l ll l
w

&

l
l
=====
l
&
l
w
=====
l
&
# 9,
?l
l##www
?l
l bww l=====

l=====

l=====
#w_www l=====
&
#
=====
l
&
l
&
bw__w
#w
w
# 11,
G7
F7 #
w
l
#w
ll
l
bw
b9ll=====
ll=====
ww_w
bw
l=====
# ww
? bww
&11 #w
ll l
&
l
b 13

?
?
l
_
w
bw
_
l l w l=====
& ll #bw_w ll=====
l b 9w
& l l#w
ll l
l l=====
?
?
? bw l=====
l __w_w l=====

w
13l
(Gli esempi sono in
l ww l
ll=====
ll ll
ll=====
bww l ll
# 9 l=====
w
bww

w
varie tonalit e in
?
#w
?
bw
&
l
w

w
l
l
l
l
=====
l
&
#
l
=====
l
&
l
qualche caso con
bww l=====
?l
l #w_
?l
l##www l=====
l=====

scrittura enarmonica)
& # #w
=====
l
&
l
l
l
bw__w
l b w#ww
l
l
l
l=====
l=====
? bww
l
l=====
& b ww
lll l
bw
l=====
w

?
?
l
w
l
& ll
& ll #bw_w ll=====
l l
ll
l=====
? w l=====
? l w l=====
l l ww
l
l
l
ll ll
ww
bww l
w l=====
l=====
? l##ww
&
#
bw
w

l
l=====
#w
l
l
#w
_
=====
l
&
w
l
& #w l=====
l
l=====
?l
l
l l
l=====
& # www ? l
l bw
l
l
w

w
l
l
l
l=====
l=====
? w
l
& w
lll
l=====
l=====
?
? bwww ll
ll=====

l=====
&
l l
ll
l=====
& l
l
?

l
l
l
ll ll
l
l #w
=====
l
?

#
w

bw
=====
l
&
w
l
ll=====
ll
l=====
ll
& # #w_w ll=====
?
?l
l
l
bww
l
l
l
ll
l
w
w
l=====
l
=====
l
?
&
ll
w
l=====
?
l

l=====
l l
ll
l=====
&
&
l
l
ll ll
l
l
l
l=====
?l
#w

l
l
ll
l=====
& # ww ll=====
l=====
?
l
?l
l bw
l
l
ww
l=====
ll
&
ll
l=====
?

l=====
l l
ll
l=====
&
&
l
l
ll ll
l
l
l
l=====
?l
l
l
ll
ll
l=====
?
l=====
?
l=====
&
l

l=====
&
l

l
l
l
l=====
?
l

- Pag. 3 -

l=====
&
ll

l=====
l
ll
&
l l
ll ll
l
l=====
?l
l
l

l=====
?
l

Nomi semplificati e scrittura enarmonica

Spesso, allo scopo di facilitare il lavoro all'esecutore, si scrivono per alcune tensioni nomi semplificati o con
scrittura enarmonica (Si = La ; Re = Mi ; Mi = Fa, ecc.).

Alcune tensioni si trovano scritte in modi differenti secondo dove si desidera che quella certa nota sia
posizionata nell'accordo o che si vogliano altre tensioni sottintese. Sarebbe bene ricordare
all'arrangiatore/compositore che se si fornisce una indicazione di siglatura precisa ai musicisti della
sezione ritmica responsabili dell'armonia (pianista e/o chitarrista) si facilita la comprensione di dove si
vuole che quella specifica tensione sia disposta.

Nei vari Real Book di prima maniera (i "non legal") molte sigle sono spesso usate in modo impreciso
oppure confuso. L'edizione del Legal Book invece piuttosto precisa ed attenta alle siglature corrette.

N.B.: Negli schemi successivi quando si trova scritto:


1. " Prevede la presenza della 9 "
significa che la sigla prevede implicitamente nella realizzazione dell'accordo la presenza di
una 9 maggiore, oppure
una 9 minore, oppure
una 9 eccedente,
a sua scelta e/o secondo il contesto armonico.
Se non specificato quale tipo di nona, bene scegliere quella maggiore.
2. " la nota posta in una posizione alta dell'accordo "
significa che nella sigla quella tensione dovrebbe essere posta alla voce superiore;
3. " la nota posta in una posizione medio alta dell'accordo "
significa che nella sigla quella tensione dovrebbe essere posta appena sotto alla voce superiore;
4. " la nota posta in una posizione medio bassa dell'accordo "
significa che nella sigla quella tensione dovrebbe essere posta appena sopra alla voce inferiore;
5. " la nota posta in una posizione bassa dell'accordo "
significa che nella sigla quella tensione dovrebbe essere posta alla voce inferiore;

- Pag. 4 -

l=====
& bw_ =l

(n) w
l
l
l
w
l=====
? w =ll

l=====
& #w_w =l
& nbw_w La
=sigla
l l=====
()
l
l ll=====
& nbw
_w =lll
l
w
bw
w l=====
(
)
l
l
? =l ww =ll
l=====
? bww & =(nl )9_w ll=====
l=====
l
l
l w =ll
& n _w =l l=====
?
(
)
w
Corrisponde
alla
3
min.
ma
di
solito
ll=====
ll si pone
l
l
?
=
aldi sopra#wdella
(vera)w 3 magg.
un
w
woppure
l=====
wper
l=====
ll=====
l
&
=
l
&? sotto
l
semitono
di=
essa.
Spesso
questa
_
wwla scrittura
=l enarmonica
#w
sigla
si
usa
(come
l una 10
l l=====
&
=l
bw min.): #w
fosse
l=====
& n w_w l=====
=ll l =#wl _ww
ll=====
&
)w #=
w l=====
? bww =ll
9 l_
? ( #w
l=====
& _w l =l l=====
& nl _w # 9=l l
ll
l lw l l=====
? ( l)w =l l
l=====
? w ll=====
=
l
?
w
l =l www
w
ll=====
l=====
l=====
& ww =
=ll l
&? www =
?
=l ll l=====
l & #w#ww =ll l=====
& www =l

l=====
w
_

w
w
l=====
& l l =#wl
ll
l=====
? #wl_w =
=l ll
=====
?
&
& wwwl =
=#wl l wl=====
l l=====
l
l
w
?
=
l
l
l ? #www l =ll l l =====
l
l=====
# 9 =l w
=====
l
?
w
l ? ww =ll
ll=====
l=====
=l ll l=====
l=====
& _ww =l
&? www =

l
l l=====
l
w
=====
w & www =l
=
l
w
l & www l=====
& ll ww l =l ww
w
w =l l l
&
ll=====
w
?
w
?
w
l l l=====
l=====
& #ww l =
=11
l
l ? w =l ll
ll=====
l ? la l 3. =ll lw l l=====
Sostituisce
l
w l=====
? lw l 9.=#wll
Prevede
lawpresenza della
l=====
? ww =ll
l=====
?
w
=
l

l=====
&
=l
& _www 11=l l=====
w 9=l
ww =l l=====
l=====
&
&
w
w l=====

=lwww_ww =l
ww &9 l _www=====
l
&
ll=====
l=====
& w_wwl =
=l l l=====
?
? lww 11=l l l
ll=====
l
l

l ? w l =l lw l=====
? l www =l l
l
? lwll=====
w l=====
l=====
& =l w
=l l l
?
=
l l=====
=====
?
w
=
l
w
w
l
& ww =l l=====
& _wwww =ll l
l
l=====
& _ww =l ww l=====
&
=
l=====
? =l ww
=lll ll
=====
l
&
l
w
l & w_
wwww =l l
l=====
& wwww l =
=ll l_wl=====
l=====
l
?
=====
l
?
=l ll
l
ll=====
w_w l =ll llw ll=====
l?
w
w
&
w
l
w
?
=l l
&
w

w l=====
? l l ll=====
? =lw_w =ll l l
l l=====
w
l
_
? ww =l ll
l&
l=====
w =lll ll
ll=====
&
ww =
l l=====
=====
?
=lll l l=====
? _ww =
=
l=====
11
&
=l
w
l & w l=====
l
& l wl=====
& =lwww =l l

w
w
l
w
_
w

l
Questa
disposizione
l=====
& sigla
=ll l una
wwww l indica
#w
ll=====
l_www posizione
l llldil
l l=====
?
=
?
=
w
suoni
dove_
la
nota
l lposta
in una
ll=====
=====
&
=
=====
l
&
=
w

w
w
l
w

w
w
l
l
=ll lw l =====
ll=====
dell'accordo
alta. l
?
=ll l ll
l ? wwalta
l?
?o medio
=l w =
l=====
l
w
l l=====

w
ll l 9.
? la presenza
=ll della
Prevede
l=====
?
=
l=====
? w
=ll ll
l=====
w
&
=
l
w
w
_w =l
l=====
l=====
& =lww_ww 9=
=l l
ll & #ww l=====
&
&# 11 ll _www l=====
l l=====
w
w
w
&
=
l
l
w

l
l=====
& www_ l =
=l l l l=====
& #l _w_w =l ll l
l=====
?
w
9 l l w l

ll=====
? ww l =l l l l=====
l ? wl ww # 11
l lll l
=
l
?
=
l
w l=====
w
? l l=====
=
l
l=====
? w =l l ll=====
?
=ll ll
l=====
& _www =l
& _www =l
w =ll l l=====
ll=====
=====
l
&
=l l l
&
#
_
_
w
w
l
l
l
ll
ll
w
l
# w_w
? w =ll l l=====
l=====
l ? ww =ll l l
ll=====
?
=l l
?
=l l l=====

l=====
& #_w_w =l l
&
=l l l=====

l
ll
# w_ww
w
ll
l=====
?
=l l

l
ll
w
l=====
? w
=ll ll

l=====
& #w_w
=l l
& #__w =l l l=====

w
w

ll
ll

l
ll
ww
l=====
?
=ll ll

si pu scrivere anche

oppure cos

b10

Si pu trovare scritta questa sigla


sull'accordo di dominante ma poco chiara
perch si confonde con la 3 minore.

l=====
& w
=l l

l
ll
_ww
l=====
?
=ll ll

l=====
& ww
=l l
l=====
w
&
=l l
_w

ll=====
w
=ll ll
l ? _
w
ll

l=====
?
=l l
w
l=====
& _wwww =l l
& ww
=l l l=====
l=====
w

& _ =l l l=====
& _wwww =l l
l
ww 4 opp.l l sus4
l ? _w
ll
_
ll ll l=====
l=====
w =ll ll
l ? per w11 ma=non
l
Come
richiede
presenza
l=====
?
=l l l=====
?
=l l
della 9.
#w
l=====
& #www
=l l
& _wwww =l l l=====
l=====
& _wwww 4 =l l l=====
& _wwwwww =l l
l
w
_ww =ll ll ll=====
? ww 4 =ll ll
?
l=====
ll=====
?
=ll ll ll=====
? w
=ll ll
#w
l=====
& #_ww_w =l l
& #www
=l l l=====
#ww
w
l=====

&
&
l=====
& #_www_w =
=ll ll
l =====
& _wwwww =
=ll ll l=====
lll=====
lll=====
l
l
l
l
=llll llll
ww
=ll ll l ? www
l ?
l
ll=====
l=====
?
?
l=====
? w =
=lll lll
? w =
=lll lll l=====
l=====
&
=l l
& #_ww_w =l l l=====
#www =l l l=====
l=====
w
&
&
=l l
& ##_ww_
& #_ww_w =l l 4 l=====
l=====
_ww =ll ll
ll=====
ll=====
l
l
=ll ll l ? # ww_ww =ll ll
l ?
per #ww11 ma non
wla presenza
Come
richiede
ll=====
l=====
?
?
=
?
=ll ll
l=====
?9. w =
=ll ll =====
della
l=====
& #_w_w =l l
&
=l l l=====
#=
4
l=====
l=====
&
=
l
l
&
w
#
_
w
#
_
_
w
w
w
=====
l
&
=ll ll
l=====
#

w
&
=
l
l
w
4
w
#
_
_
w
w
ll
l
ll l ? w
? # ww_ww =ll ll l=====
l=====
# ww_ww =ll ll
l
ll=====
? w
=l l l=====
?
? w =
=ll ll
l=====
?
=l l l=====
4 l l l=====
l=====
& #w_w
=l l
& #_w_w #=
l=====
& #_w_w =l l l=====
& #w_ww # 4=l l
ll=====
& w =ll ll l=====
l & #_www_w =ll ll
? w
=l l
?
w
=
l
l
l=====

l
ll=====
# ww_ww =lll lll l=====
w =ll ll
ll=====
?
?
ll=====
? w =l l
?
=ll ll l=====

l=====
w
& ww =l l
& #w_ =l l l=====
l=====
w

& #w_w
=l l l=====
& www =l l

l=====
w
=====
l
=ll ll
& #_w_w =l l l & #w
bw_w
=====
l
?
=ll ll
?
=
l
l
l=====
w

l?
ll ll l
bwww
=
=====
l
?
=l l
l=====
w
ll=====
ll ll l=====
?
=l l
?
w
=
l=====
& ww =l l
l=====
& www =l l
l
& ww =l l
bw_ww
ll ll l=====
&
=
#w
l=====
?
=
=====
ll
ll ? bww
lll lll l
w
=
l=====
w
l
bw
Pag.
5
ll=====
?
=ll ll
?
=ll ll l=====

l=====
& _wwww =l l

l
ll
ll
l=====
?
=l l

#w

l=====
& ww
=l l

l
ll
ww
l=====
? w
=ll ll

sus

w siglatura
Equivale
o "11".
l=====
& alla
=l l "4"
#_w_wpresente
Pu essere
in una sigla insieme
allal 9 e/o alla 13. l l
w
l=====
?
=ll ll

l=====
&
=l l

l
ll
# w_ww
w
l=====
?
=ll ll

l=====
& #__w =l l

w
l
ll
w
ll
l=====
? w
=l l

b5

Con
sigla la nota posta in una
l=====
&questa
=l l bassa o medio
#w_wdell'accordo
posizione
l
ll
bassa.
l esserew
w presentel l al di sopra di essa la
Pu
? la 13 (magg.
=l l o min.) ma non
9 l=====
e/o
b9
obbligatorio.

l=====
& bwww b 5=l l
& ww =l l l=====

ll
l
b _ww
w b5 l l l
bw
ll l
l=====
?
=l l l=====
?
=ll ll
l=====
&b 9 bwww b 5=l l
l
l l ww =l l
b _ww l=====
& b bw
l
ll
l
ll
l=====
?
l =(bnl)l www
l=====
?
=ll ll

l=====
& b bwww =bw
ll
b

l
& l l ww =l l
l
(bn) www l=====
ll
l
ll
l=====
?
l =l l ww
l=====
?
=ll ll
bw
l=====
& b ww =bw
ll
b l l ww =l l

l
=====
l
&
l
ww
ll
l
ll
l=====
?
l =(nl)l w
ll

w
l=====
?
=ll

bw
l=====
& bwww =l =====
l & b ww =l
l
l l=====
b _w
www =l
& (nbw
l
w

)
w
l
l=====
?
=l ll=====
? bb _www =ll
l
ll
La sigla
l=====
?
=l l

bw

l=====
& b bwww =l l=====
& b ww =l
w
bww =13
ll l l=====
ll=====
& b bwwww =l
l & (bn) #www

ll l l un posizionamento
Come
l ? perb _w11 richiede
? (n) ww =ll
l=====
w alto. =l l=====
alto
o medio
l
bw
ll

ll=====
ll l=====
?9.
=l l
Prevede
? la presenza
=ll della
bww
bww b
b
b
l=====
& w #=
& bww 13
=l
9 l l=====
bw
b ww =l
w
l=====
&
&
b
w
b 13=l l=====
l
w

(n) w b 9
l =====
? (n) ww b 5=ll ll=====
? ww =ll
l
ll
ll=====
?
=l l
? b w =ll ll l=====
bw b 13
b9
l=====
& b bwww # =l l=====
& b bw
w
=l
b bwww b 13=l
9
b ww =
l=====

l
l
&
=====
&
ww
l
(n) w
l
l
w
? w =l l=====
? (n) w =ll
l=====
l
ll
l=====
?
=l l ll=====
?
=ll ll
w
l=====
& bwww =l
& b bw
w =l l=====
bw
l=====
& b www =l l=====
& b bww =l
l
w
w
ll ll=====
? ww =ll
? (n) w =13
l=====

l
ll
l=====
?
=l l ll=====
?
=ll ll
w
w
l=====
& bwwww =l
& bwww =l l=====
ww =l
l=====
& b bww =l l=====
&
bw
w
l
l
w
l
w
=====
l
?
ww =ll
? ww =ll l
l=====
ll=====
l
?
=l l l=====
? w =ll ll
w
l=====
& w =l
& bwwwww =l l=====
l=====
& bwww =l l=====
& bwww =l
l
l
? w =ll
? w =lll l l=====
l=====
ll=====
l
? w =l l l=====
? w =ll ll
l=====
& ww =l
l=====
& bww =l l
l
w =ll l
l=====
l?
ll

bw

l=====
& b ww =l l l=====
& b ww =l l

l
ll
ww
l=====
?
=ll ll

si pu scrivere anche

#5

Si preferisce questa sigla quasi sempre,


anche in presenza di 9.

Nelle sigle risulta pi pratica rispetto a 13


e quasi sempre posta in una posizione
dell'accordo alta o medio alta.
ESEMPI: come per

b13

bw

l
ll
(n) w
ll
l=====
?
=l l

l=====
& b ww =l l l=====
& b bww =l l

l
l l cos
l
ll
w
ww
(n)oppure
ll l
l=====
?
=l l l=====
?
=ll ll

6
ww
bww # =bl l l=====

=====
l
&
b
bww in =
ll
Come per 5 e 1 3&si trova
una
posizione
dell'accordo
alta
o medio alta, ma
l
l
l
l
ll
ww per indicare
w
lusata anche
disposizioni
ll l
ll
l=====
?le seguenti:=l l l=====
? w =l l
come
w

w
l=====
& bww =l l l=====
& bwww =l l
b 6 ll
l
w
l=====
? w =ll ll

l
ll
w
l=====
? w =ll ll

l
w b 6 ll
ll
l=====
? w =l l

l=====
&
=l l
& bwww =l l l=====
l

l=====
&
=l l

l
ll
l ? w =l l l=====
=====
?
=ll ll
l

l=====
&
=l l

l
ll
l=====
?
=ll ll

- Pag. 6 -

l=====
&
=l l

l
ll
ll
l=====
?
=l l

l
ll
l=====
?
=ll ll

Potrebbero piacerti anche