Comitato scientifico Comitato organizzatore Sotto l’Alto Patronato

Christos Bintoudis Christos Bintoudis di S.E. il Presidente della Repubblica Ellenica

Caterina Carpinato Paschalis Efthymiou signor Prokopios Pavlopoulos
David Connolly Antonella Fulli
Paola Ferretti Francesca Zaccone
Evripidis Garantoudis
Luigi Marinelli Segreteria
Camilla Miglio cattedraneogreco@uniroma1.it
Francesca Rizzo Nervo
Barbara Ronchetti
Katerina Tiktopoulou
CONVEGNO INTERNAZIONALE DI STUDI NEOGRECI
Nasos Vaghenas
Karen Van Dyck La letteratura neogreca del XX secolo
Un caso europeo

Omaggio a Paola Maria Minucci

Con il sostegno di
Cattedra di Lingua e Letteratura Neogreca

Dipartimento di Studi Europei,
Americani e Interculturali
Cattedra di Lingua e Letteratura Neogreca
Facoltà di Lettere
Dipartimento e Filosofia
di Studi Europei, Americani e Interculturali
Facoltà di Lettere e Filosofia
21-23 novembre 2018
AMBASCIATA DELLA REPUBBLICA DI CIPRO
ROMA

21-23 novembre 2018

Aula Organi
Aula Organi Collegiali
Collegiali del Rettorato
del Rettorato
Associazione Piazzale Aldo Moro, 5
Nazionale 00185 Roma
Piazzale Aldo Moro, 5
Studi
00185 Roma
Neogreci
 Mercoledì 21 novembre V sessione Katerina Kostiu
16:45-18:00 Il dialogo di Arghiris Chionis con la letteratura europea
Ο διάλογος του Αργύρη Χιόνη με την ευρωπαϊκή
mattina
λογοτεχνία
presidente
Apertura dei lavori Karen Francesco Scalora
Christos Bintoudis 09:00 Van Dyck Narrativa di confine. Ιl caso dell’epirota Sotiris Dimitriu
Παραμεθόριος πεζογραφία. H περίπτωση του ηπειρώτη
Σωτήρη Δημητρίου
S.E. l'Ambasciatrice di Grecia a Roma Saluti
signora Tasia Athanasiou 09.15 Christos Bintoudis
S.E. l'Ambasciatore della Repubblica di Cipro a Roma Un trauma alla fine del secolo. Osservazioni sulle prime
signor Tasos Tzionis opere poetiche di Vassilis Amanatidis
Magnifico Rettore della Sapienza Università di Roma Ένα τραύμα στο κλείσιμο του αιώνα. Παρατηρήσεις στο
prof. Eugenio Gaudio πρώιμο ποιητικό έργο του Βασίλη Αμανατίδη
Preside della Facoltà di Lettere e Filosofia
prof. Stefano Asperti Discussione
Direttrice del Dipartimento di S.E.A.I.
prof.ssa Arianna Punzi
Presidente dell'Associazione Nazionale di Studi Neogreci 18:00-18:30 Lucia Marcheselli, Chiusura dei lavori
prof. Mario Vitti
Presidente della Comunità Ellenica di Roma e Lazio
dott.ssa Marinella Linardos

Discorso di Paola Maria Minucci 09.45

Mario Vitti
Poesia degli anni Trenta. Prospettive in movimento I sessione
Η ποίηση της Δεκαετίας του 1930. Προοπτικές εν κινήσει 10:15-11:30

Christina Dounià presidente

«Solomòs: umiltà e rispetto». Odisseas Elitis e il poeta Caterina
nazionale Carpinato
«Σολωμού συντριβή και δέος». Ο Οδυσσέας Ελύτης και ο
εθνικός ποιητής

Evripidis Garantoudis
Odisseas Elitis e Dante
Οδυσσέας Ελύτης και Dante

Discussione

1 10
 Η παρουσία και η πρόσληψη του καζαντζακικού έργου Pausa caffè
στη Βουλγαρία 11.30-11.45

Elena Lazar
Una triade di letterati greci nella Romania del XX
secolo. Antonis Mistakidis Messemvrinòs (1908-1989),
Menelaos Ludemis (1906-1977), Thodossis Pieridis
(1908-1968)
Μία τριάδα Ελλήνων λογοτεχνών στη Ρουμανία του
20ού αιώνα. Αντώνης Μυστακίδης Μεσεβρινός (1908-
1989), Μενέλαος Λουντέμης (1906-1977), Θοδόσης
Πιερίδης (1908-1968)
Discussione
II sessione Iulita Iliopulu
11:45-13:00 Odisseas Elitis. La luce fidata
Οδυσσέας Ελύτης. Το έμπιστο φως
presidente
Ines Massimo Cazzulo
Di Salvo «L’imperatore e il poeta». Per un’interpretazione di
Morte e Resurrezione di Costantino Paleologo
«Ο αυτοκράτορας και ο ποιητής». Για μία ερμηνεία του
Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου

Andrea Mecacci
Pausa pranzo Il verbo oscuro di Elitis. Poesia della fine o fine della
13:30-15:30 poesia?
Ρήμα το σκοτεινόν του Ελύτη. Ποίηση του τέλους ή το
τέλος της ποίησης;
pomeriggio
Discussione
Alexis Politis
IV sessione
Un primo approccio alle edizioni Glaros negli anni
15.30-16.45 Pausa pranzo
dell’Occupazione. Le scelte nella letteratura neogreca
Μία πρώτη προσέγγιση των εκδόσεων Γλάρος στα 13.00–15.00
χρόνια της Kατοχής. Οι επιλογές στη νεοελληνική presidente
λογοτεχνία Lizy
Tsirimokou
Renata Lavagnini pomeriggio
Il Κοινός Λόγος di Elli Papadimitriou
O Kοινός Λόγος της Έλλης Παπαδημητρίου III sessione Álvaro García Marín
15.00-16.15 Poesia (greca) contro la mondialatinizzazione. Elitis e
Mary Mike l’appropriazione della Grecia di Heidegger
Romanzo genealogico (1930-1960): incroci europei. I casi di (Ελληνική) ποίηση ενάντια στην παγκοσμιολατινοποίηση.
presidente
G. Theotokàs, Th. Petsalis e T. Athanassiadis O Ελύτης και η οικειοποίηση της Ελλάδας του Χάιντεγκερ
Maria
Γενεαλογικό μυθιστόρημα (1930-1960): ευρωπαϊκές δια-
Caracausi
σταυρώσεις. Οι περιπτώσεις των Γ. Θεοτοκά, Θ. Πετσάλη Enrico Cerroni
και Τ. Αθανασιάδη Per una poesia dell’innocenza. L’ispirazione classica e
moderna di Odisseas Elitis
Discussione

9 2
 Για μία ποίηση της αθωότητας. Η κλασική και η μοντέρ-
να έμπνευση στον Οδυσσέα Ελύτη
Nadia Stylianou
Odisseas Elitis. L’impronta della Grecia attraverso la
filosofia greca antica e il movimento surrealista
Οδυσσέας Ελύτης. Το δακτυλικό αποτύπωμα της
Ελλάδας μέσα από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και
το υπερρεαλιστικό κίνημα
Discussione
II sessione Francesco Giannachi
10.15-11.30 La letteratura neogreca tra gli ellenofoni del Salento. Le
traduzioni di Georgios Drosinis
presidente Η νεοελληνική λογοτεχνία μεταξύ των ελληνόφωνων
Katerina του Σαλέντο. Οι μεταφράσεις του Γιώργου Δροσίνη
Tiktopoulou
Faber Fabbris
Giorgio Seferis traduttore di testi filosofici antichi. Aspetti
estetico-linguistici ed echi letterari nell’opera del poeta
Ο Γιώργος Σεφέρης μεταφραστής αρχαίων φιλοσοφικών
κειμένων. Όψεις αισθητικο-γλωσσολογικές και λογοτε-
χνικοί απόηχοι στο έργο του ποιητή

Pausa caffè Salvatore Nicosia

16.15-16.30 Il neogreco di fronte all’invasione dell’onomaturgia
europea su base archeogreca
Τα νεοελληνικά μπροστά στην εισβολή της ευρωπαϊκής
Gennaro D’Ippolito IV sessione ονοματουργίας σε αρχαιοελληνική βάση
Il Filottete di Jannis Ritsos. Una scelta di libertà 16.30-17.45
Ο Φιλοκτήτης του Γιάννη Ρίτσου. Μία επιλογή Discussione
ελευθερίας presidente
Barbara
Maria Caracausi Ronchetti Pausa caffè
Ghianis Ritsos. Le ultime raccolte poetiche 11.30-11.45
Γιάννης Ρίτσος. Οι τελευταίες ποιητικές συλλογές

Anna Zimbone III sessione Katerina Tiktopoulou

Voci del «Verismo» greco nel panorama letterario del XX 11.45-13.30 L’eternità e un giorno nella ricezione dell’opera di
secolo Solomòs
Φωνές του ελληνικού «Bερισμού» στο λογοτεχνικό presidente Μία αιωνιότητα και μία μέρα στην πρόσληψη του σολω-
πανόραμα του 20ού αιώνα Mary μικού έργου
Mike
Discussione Caterina Carpinato
Lingua e letteratura neogreca nel XX secolo. Un caso
italiano nel contesto europeo
Tommaso Braccini V sessione Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στον 20ό αιώνα.
Iakovos Zarraftis e le fiabe del Dodecaneso. Tra oralità e 17.45-19.00 Μία ιταλική περίπτωση στα ευρωπαϊκά συμφραζόμενα
letterarietà
Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης και τα παραμύθια της presidente Zdravka Mihaylova
Δωδεκανήσου. Mεταξύ προφορικότητας και λογοτεχνι- Paola La presenza e la ricezione dell’opera di Kazantzakis in
κότητας Ferretti Bulgaria

3 8
 τός του. Η διαμόρφωση του ποιητικού και κριτικού του Gaia Zaccagni
λόγου Il fascino discreto dei «margini». Riflessi della società greca
nella letteratura e nella musica tra le due guerre
Pantelìs Vuturìs Η διακριτική γοητεία του «περιθωρίου». Αντίκτυπος της
Tra Palamàs e Kavafis. Il caso di I.M. Panaghiotòpulos ελληνικής κοινωνίας στη λογοτεχνία και στη μουσική του
Ανάμεσα στον Παλαμά και στον Καβάφη. Η μεσοπολέμου
περίπτωση του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου
Jacopo Mosesso
Cristiano Luciani La letteratura neogreca e le sue interazioni con musica
Per un’antropologia linguistico-culturale in Kavafis e documentario. Approcci traduttivi alla letteratura «da
Για μία γλωσσολογική-πολιτισμική ανθρωπολογία guardare» e «da ascoltare»
στον Καβάφη Η νεοελληνική λογοτεχνία και οι αλληλεπιδράσεις της
με τη μουσική και το ντοκιμαντέρ. Μεταφραστικές προ-
Discussione σεγγίσεις στη λογοτεχνία προς «θέαση» και «ακρόαση»

Discussione

Venerdì 23 novembre
Giovedì 22 novembre
mattina
mattina
Karen Van Dyck I sessione
Thanassis Valtinòs e Sotiris Dimitriu. Tradurre il I sessione Michalis Pierìs
9.00-10.15
mistilinguismo nella letteratura della migrazione 09.00-10.15 Risonanze dantesche nel Canto Universale di
Θανάσης Βαλτινός και Σωτήρης Δημητρίου. Christòdulos Galatòpulos (1902-1953)
Μεταφράζοντας τη διαγλωσσικότητα στη λογοτεχνία presidente Δαντικές απηχήσεις στο Παγκόσμιον Άσμα του
Renata presidente
της μετανάστευσης Xριστόδουλου Γαλατόπουλου (1902-1953)
Lavagnini Christina
Vincenzo Rotolo Dounià Anna Marina Katsighiani
Titos Patrikios, La tentazione della nostalgia. Riflessioni e Anghelos Sikelianòs e Paul Claudel. Un approccio
giudizi su temi di cultura, attualità, politica comparatistico (Prologo alla vita, Cinque grandi odi,
Τίτος Πατρίκιος, Ο πειρασμός της νοσταλγίας. Σκέψεις και Arte poetica)
κρίσεις σε θέματα πολιτισμού, επικαιρότητας, πολιτικής Άγγελος Σικελιανός και Paul Claudel. Μία
συγκριτολογική προσέγγιση (Ο Πρόλογος στη ζωή, οι
Vicente Fernández González Πέντε Μεγάλες Ωδές, Η ποιητική τέχνη)
Tendenze recenti nella traduzione della poesia neogreca
in Spagna Massimo Blanco
Πρόσφατες τάσεις στη μετάφραση της νεοελληνικής Atene nel primo Novecento francese
ποίησης στην Ισπανία Η Αθήνα στις αρχές του γαλλικού 20ού αιώνα
Discussione Discussione

7 4
 Debora Cacciafeda II sessione Μεταβατική ηγεμονική αρρενωπότητα στον Σιούλα
«Come leoni in pietra sul limine della notte». La 10.15-11.30 τον ταμπάκο του Δημήτρη Χατζή
Makronisos dei letterati
«Σαν πέτρινα λιοντάρια στην μπασιά της νύχτας». Η presidente Discussione
Μακρόνησος των λογοτεχνών Anghela
Kastrinaki
Lizy Tsirimoku Pausa pranzo
L'opera poetica di Aris Alexandru come preludio 13.00-15.30
dell’Interrogatorio
Άρης Αλεξάνδρου. Το ποιητικό του έργο ως προανά-
κρουσμα του Κιβωτίου pomeriggio

Fatima Eloeva Anghela Kastrinaki

La narrativa di Ghiorgos Ioanu come esempio di «prosa IV sessione
15.30-16.45 Risonanze del primo D’Annunzio nella prosa neogreca
del poeta» Απηχήσεις του πρώιμου Ντ’ Αννούντσιο στη νεοελ-
Η πεζογραφία του Γιώργου Ιωάννου ως παράδειγμα ληνική πεζογραφία
«πρόζας του ποιητή» presidente
Fatima
Eloeva Athinà Georgantà
Discussione La potenza del naturalismo zoliano nella prosa del XX secolo
Η δύναμη του ζολαδικού νατουραλισμού στην πεζο-
γραφία του 20ού αιώνα
Pausa caffè
11.30-11.45 Ines Di Salvo
Da una lingua all’altra. Il caso di Nikos Engonòpulos
Από μία γλώσσα στην άλλη. Η περίπτωση του
Maurizio De Rosa III sessione
Νίκου Εγγονόπουλου
Elogio del condominio: la πολυκατοικία nella letteratura 11.45-13.00
greca del dopoguerra Discussione
Εγκώμιο πολυκατοικίας. Η πολυκατοικία στη μετα- presidente
πολεμική ελληνική λογοτεχνία Novella
Bellucci
V sessione Biancamaria Frabotta
Paschalis Efthymiou 16.45-18.30 Lo sguardo malinconico di K.P. Kavafis
Le narratrici degli anni ’60. L’esistenzialismo e il peso Το μελαγχολικό βλέμμα του Κ.Π. Καβάφη
della libertà
Γυναίκες πεζογράφοι της δεκαετίας του ’60. Ο υπαρ- presidente
Stamatia Laumtzì
ξισμός και το βάρος της ελευθερίας Anna
«commenti, testi, tecnologia»: Kavafis lettore di riviste
Zimbone
europee negli anni giovanili. La formazione del suo
Francesca Zaccone discorso poetico e critico
Mascolinità egemonica in transizione in Siulas il «σχόλια, κείμενα, τεχνολογία»: o Καβάφης αναγνώ-
conciatore di Dimitris Chatzìs στης ευρωπαϊκών περιοδικών στα χρόνια της νεότη-

5 6
 Debora Cacciafeda II sessione Μεταβατική ηγεμονική αρρενωπότητα στον Σιούλα
«Come leoni in pietra sul limine della notte». La 10.15-11.30 τον ταμπάκο του Δημήτρη Χατζή
Makronisos dei letterati
«Σαν πέτρινα λιοντάρια στην μπασιά της νύχτας». Η presidente Discussione
Μακρόνησος των λογοτεχνών Anghela
Kastrinaki
Lizy Tsirimoku Pausa pranzo
L'opera poetica di Aris Alexandru come preludio 13.00-15.30
dell’Interrogatorio
Άρης Αλεξάνδρου. Το ποιητικό του έργο ως προανά-
κρουσμα του Κιβωτίου pomeriggio

Fatima Eloeva Anghela Kastrinaki

La narrativa di Ghiorgos Ioanu come esempio di «prosa IV sessione
15.30-16.45 Risonanze del primo D’Annunzio nella prosa neogreca
del poeta» Απηχήσεις του πρώιμου Ντ’ Αννούντσιο στη νεοελ-
Η πεζογραφία του Γιώργου Ιωάννου ως παράδειγμα ληνική πεζογραφία
«πρόζας του ποιητή» presidente
Fatima
Eloeva Athinà Georgantà
Discussione La potenza del naturalismo zoliano nella prosa del XX secolo
Η δύναμη του ζολαδικού νατουραλισμού στην πεζο-
γραφία του 20ού αιώνα
Pausa caffè
11.30-11.45 Ines Di Salvo
Da una lingua all’altra. Il caso di Nikos Engonòpulos
Από μία γλώσσα στην άλλη. Η περίπτωση του
Maurizio De Rosa III sessione
Νίκου Εγγονόπουλου
Elogio del condominio: la πολυκατοικία nella letteratura 11.45-13.00
greca del dopoguerra Discussione
Εγκώμιο πολυκατοικίας. Η πολυκατοικία στη μετα- presidente
πολεμική ελληνική λογοτεχνία Novella
Bellucci
V sessione Biancamaria Frabotta
Paschalis Efthymiou 16.45-18.30 Lo sguardo malinconico di K.P. Kavafis
Le narratrici degli anni ’60. L’esistenzialismo e il peso Το μελαγχολικό βλέμμα του Κ.Π. Καβάφη
della libertà
Γυναίκες πεζογράφοι της δεκαετίας του ’60. Ο υπαρ- presidente
Stamatia Laumtzì
ξισμός και το βάρος της ελευθερίας Anna
«commenti, testi, tecnologia»: Kavafis lettore di riviste
Zimbone
europee negli anni giovanili. La formazione del suo
Francesca Zaccone discorso poetico e critico
Mascolinità egemonica in transizione in Siulas il «σχόλια, κείμενα, τεχνολογία»: o Καβάφης αναγνώ-
conciatore di Dimitris Chatzìs στης ευρωπαϊκών περιοδικών στα χρόνια της νεότη-

5 6
 τός του. Η διαμόρφωση του ποιητικού και κριτικού του Gaia Zaccagni
λόγου Il fascino discreto dei «margini». Riflessi della società greca
nella letteratura e nella musica tra le due guerre
Pantelìs Vuturìs Η διακριτική γοητεία του «περιθωρίου». Αντίκτυπος της
Tra Palamàs e Kavafis. Il caso di I.M. Panaghiotòpulos ελληνικής κοινωνίας στη λογοτεχνία και στη μουσική του
Ανάμεσα στον Παλαμά και στον Καβάφη. Η μεσοπολέμου
περίπτωση του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου
Jacopo Mosesso
Cristiano Luciani La letteratura neogreca e le sue interazioni con musica
Per un’antropologia linguistico-culturale in Kavafis e documentario. Approcci traduttivi alla letteratura «da
Για μία γλωσσολογική-πολιτισμική ανθρωπολογία guardare» e «da ascoltare»
στον Καβάφη Η νεοελληνική λογοτεχνία και οι αλληλεπιδράσεις της
με τη μουσική και το ντοκιμαντέρ. Μεταφραστικές προ-
Discussione σεγγίσεις στη λογοτεχνία προς «θέαση» και «ακρόαση»

Discussione

Venerdì 23 novembre
Giovedì 22 novembre
mattina
mattina
Karen Van Dyck I sessione
Thanassis Valtinòs e Sotiris Dimitriu. Tradurre il I sessione Michalis Pierìs
9.00-10.15
mistilinguismo nella letteratura della migrazione 09.00-10.15 Risonanze dantesche nel Canto Universale di
Θανάσης Βαλτινός και Σωτήρης Δημητρίου. Christòdulos Galatòpulos (1902-1953)
Μεταφράζοντας τη διαγλωσσικότητα στη λογοτεχνία presidente Δαντικές απηχήσεις στο Παγκόσμιον Άσμα του
Renata presidente
της μετανάστευσης Xριστόδουλου Γαλατόπουλου (1902-1953)
Lavagnini Christina
Vincenzo Rotolo Dounià Anna Marina Katsighiani
Titos Patrikios, La tentazione della nostalgia. Riflessioni e Anghelos Sikelianòs e Paul Claudel. Un approccio
giudizi su temi di cultura, attualità, politica comparatistico (Prologo alla vita, Cinque grandi odi,
Τίτος Πατρίκιος, Ο πειρασμός της νοσταλγίας. Σκέψεις και Arte poetica)
κρίσεις σε θέματα πολιτισμού, επικαιρότητας, πολιτικής Άγγελος Σικελιανός και Paul Claudel. Μία
συγκριτολογική προσέγγιση (Ο Πρόλογος στη ζωή, οι
Vicente Fernández González Πέντε Μεγάλες Ωδές, Η ποιητική τέχνη)
Tendenze recenti nella traduzione della poesia neogreca
in Spagna Massimo Blanco
Πρόσφατες τάσεις στη μετάφραση της νεοελληνικής Atene nel primo Novecento francese
ποίησης στην Ισπανία Η Αθήνα στις αρχές του γαλλικού 20ού αιώνα
Discussione Discussione

7 4
 Για μία ποίηση της αθωότητας. Η κλασική και η μοντέρ-
να έμπνευση στον Οδυσσέα Ελύτη
Nadia Stylianou
Odisseas Elitis. L’impronta della Grecia attraverso la
filosofia greca antica e il movimento surrealista
Οδυσσέας Ελύτης. Το δακτυλικό αποτύπωμα της
Ελλάδας μέσα από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και
το υπερρεαλιστικό κίνημα
Discussione
II sessione Francesco Giannachi
10.15-11.30 La letteratura neogreca tra gli ellenofoni del Salento. Le
traduzioni di Georgios Drosinis
presidente Η νεοελληνική λογοτεχνία μεταξύ των ελληνόφωνων
Katerina του Σαλέντο. Οι μεταφράσεις του Γιώργου Δροσίνη
Tiktopoulou
Faber Fabbris
Giorgio Seferis traduttore di testi filosofici antichi. Aspetti
estetico-linguistici ed echi letterari nell’opera del poeta
Ο Γιώργος Σεφέρης μεταφραστής αρχαίων φιλοσοφικών
κειμένων. Όψεις αισθητικο-γλωσσολογικές και λογοτε-
χνικοί απόηχοι στο έργο του ποιητή

Pausa caffè Salvatore Nicosia

16.15-16.30 Il neogreco di fronte all’invasione dell’onomaturgia
europea su base archeogreca
Τα νεοελληνικά μπροστά στην εισβολή της ευρωπαϊκής
Gennaro D’Ippolito IV sessione ονοματουργίας σε αρχαιοελληνική βάση
Il Filottete di Jannis Ritsos. Una scelta di libertà 16.30-17.45
Ο Φιλοκτήτης του Γιάννη Ρίτσου. Μία επιλογή Discussione
ελευθερίας presidente
Barbara
Maria Caracausi Ronchetti Pausa caffè
Ghianis Ritsos. Le ultime raccolte poetiche 11.30-11.45
Γιάννης Ρίτσος. Οι τελευταίες ποιητικές συλλογές

Anna Zimbone III sessione Katerina Tiktopoulou

Voci del «Verismo» greco nel panorama letterario del XX 11.45-13.30 L’eternità e un giorno nella ricezione dell’opera di
secolo Solomòs
Φωνές του ελληνικού «Bερισμού» στο λογοτεχνικό presidente Μία αιωνιότητα και μία μέρα στην πρόσληψη του σολω-
πανόραμα του 20ού αιώνα Mary μικού έργου
Mike
Discussione Caterina Carpinato
Lingua e letteratura neogreca nel XX secolo. Un caso
italiano nel contesto europeo
Tommaso Braccini V sessione Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στον 20ό αιώνα.
Iakovos Zarraftis e le fiabe del Dodecaneso. Tra oralità e 17.45-19.00 Μία ιταλική περίπτωση στα ευρωπαϊκά συμφραζόμενα
letterarietà
Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης και τα παραμύθια της presidente Zdravka Mihaylova
Δωδεκανήσου. Mεταξύ προφορικότητας και λογοτεχνι- Paola La presenza e la ricezione dell’opera di Kazantzakis in
κότητας Ferretti Bulgaria

3 8
 Η παρουσία και η πρόσληψη του καζαντζακικού έργου Pausa caffè
στη Βουλγαρία 11.30-11.45

Elena Lazar
Una triade di letterati greci nella Romania del XX
secolo. Antonis Mistakidis Messemvrinòs (1908-1989),
Menelaos Ludemis (1906-1977), Thodossis Pieridis
(1908-1968)
Μία τριάδα Ελλήνων λογοτεχνών στη Ρουμανία του
20ού αιώνα. Αντώνης Μυστακίδης Μεσεβρινός (1908-
1989), Μενέλαος Λουντέμης (1906-1977), Θοδόσης
Πιερίδης (1908-1968)
Discussione
II sessione Iulita Iliopulu
11:45-13:00 Odisseas Elitis. La luce fidata
Οδυσσέας Ελύτης. Το έμπιστο φως
presidente
Ines Massimo Cazzulo
Di Salvo «L’imperatore e il poeta». Per un’interpretazione di
Morte e Resurrezione di Costantino Paleologo
«Ο αυτοκράτορας και ο ποιητής». Για μία ερμηνεία του
Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου

Andrea Mecacci
Pausa pranzo Il verbo oscuro di Elitis. Poesia della fine o fine della
13:30-15:30 poesia?
Ρήμα το σκοτεινόν του Ελύτη. Ποίηση του τέλους ή το
τέλος της ποίησης;
pomeriggio
Discussione
Alexis Politis
IV sessione
Un primo approccio alle edizioni Glaros negli anni
15.30-16.45 Pausa pranzo
dell’Occupazione. Le scelte nella letteratura neogreca
Μία πρώτη προσέγγιση των εκδόσεων Γλάρος στα 13.00–15.00
χρόνια της Kατοχής. Οι επιλογές στη νεοελληνική presidente
λογοτεχνία Lizy
Tsirimokou
Renata Lavagnini pomeriggio
Il Κοινός Λόγος di Elli Papadimitriou
O Kοινός Λόγος της Έλλης Παπαδημητρίου III sessione Álvaro García Marín
15.00-16.15 Poesia (greca) contro la mondialatinizzazione. Elitis e
Mary Mike l’appropriazione della Grecia di Heidegger
Romanzo genealogico (1930-1960): incroci europei. I casi di (Ελληνική) ποίηση ενάντια στην παγκοσμιολατινοποίηση.
presidente
G. Theotokàs, Th. Petsalis e T. Athanassiadis O Ελύτης και η οικειοποίηση της Ελλάδας του Χάιντεγκερ
Maria
Γενεαλογικό μυθιστόρημα (1930-1960): ευρωπαϊκές δια-
Caracausi
σταυρώσεις. Οι περιπτώσεις των Γ. Θεοτοκά, Θ. Πετσάλη Enrico Cerroni
και Τ. Αθανασιάδη Per una poesia dell’innocenza. L’ispirazione classica e
moderna di Odisseas Elitis
Discussione

9 2
 Mercoledì 21 novembre V sessione Katerina Kostiu
16:45-18:00 Il dialogo di Arghiris Chionis con la letteratura europea
Ο διάλογος του Αργύρη Χιόνη με την ευρωπαϊκή
mattina
λογοτεχνία
presidente
Apertura dei lavori Karen Francesco Scalora
Christos Bintoudis 09:00 Van Dyck Narrativa di confine. Ιl caso dell’epirota Sotiris Dimitriu
Παραμεθόριος πεζογραφία. H περίπτωση του ηπειρώτη
Σωτήρη Δημητρίου
S.E. l'Ambasciatrice di Grecia a Roma Saluti
signora Tasia Athanasiou 09.15 Christos Bintoudis
S.E. l'Ambasciatore della Repubblica di Cipro a Roma Un trauma alla fine del secolo. Osservazioni sulle prime
signor Tasos Tzionis opere poetiche di Vassilis Amanatidis
Magnifico Rettore della Sapienza Università di Roma Ένα τραύμα στο κλείσιμο του αιώνα. Παρατηρήσεις στο
prof. Eugenio Gaudio πρώιμο ποιητικό έργο του Βασίλη Αμανατίδη
Preside della Facoltà di Lettere e Filosofia
prof. Stefano Asperti Discussione
Direttrice del Dipartimento di S.E.A.I.
prof.ssa Arianna Punzi
Presidente dell'Associazione Nazionale di Studi Neogreci 18:00-18:30 Lucia Marcheselli, Chiusura dei lavori
prof. Mario Vitti
Presidente della Comunità Ellenica di Roma e Lazio
dott.ssa Marinella Linardos

Discorso di Paola Maria Minucci 09.45

Mario Vitti
Poesia degli anni Trenta. Prospettive in movimento I sessione
Η ποίηση της Δεκαετίας του 1930. Προοπτικές εν κινήσει 10:15-11:30

Christina Dounià presidente

«Solomòs: umiltà e rispetto». Odisseas Elitis e il poeta Caterina
nazionale Carpinato
«Σολωμού συντριβή και δέος». Ο Οδυσσέας Ελύτης και ο
εθνικός ποιητής

Evripidis Garantoudis
Odisseas Elitis e Dante
Οδυσσέας Ελύτης και Dante

Discussione

1 10
Comitato scientifico Comitato organizzatore Sotto l’Alto Patronato
Christos Bintoudis Christos Bintoudis di S.E. il Presidente della Repubblica Ellenica
Caterina Carpinato Paschalis Efthymiou signor Prokopios Pavlopoulos
David Connolly Antonella Fulli
Paola Ferretti Francesca Zaccone
Evripidis Garantoudis
Luigi Marinelli Segreteria
Camilla Miglio cattedraneogreco@uniroma1.it
Francesca Rizzo Nervo
Barbara Ronchetti
Katerina Tiktopoulou
CONVEGNO INTERNAZIONALE DI STUDI NEOGRECI
Nasos Vaghenas
Karen Van Dyck La letteratura neogreca del XX secolo
Un caso europeo

Omaggio a Paola Maria Minucci

Con il sostegno di
Cattedra di Lingua e Letteratura Neogreca

Dipartimento di Studi Europei,
Americani e Interculturali
Cattedra di Lingua e Letteratura Neogreca
Facoltà di Lettere
Dipartimento e Filosofia
di Studi Europei, Americani e Interculturali
Facoltà di Lettere e Filosofia
21-23 novembre 2018
AMBASCIATA DELLA REPUBBLICA DI CIPRO
ROMA

21-23 novembre 2018

Aula Organi
Aula Organi Collegiali
Collegiali del Rettorato
del Rettorato
Associazione Piazzale Aldo Moro, 5
Nazionale 00185 Roma
Piazzale Aldo Moro, 5
Studi
00185 Roma
Neogreci