Sei sulla pagina 1di 25

Informazioni su questo libro

Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni è stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Google
nell’ambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo.
Ha sopravvissuto abbastanza per non essere più protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio è
un libro che non è mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblico
dominio può variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono l’anello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico,
culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire.
Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggio
percorso dal libro, dall’editore originale alla biblioteca, per giungere fino a te.

Linee guide per l’utilizzo

Google è orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili.
I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro è oneroso, pertanto, per poter
continuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire l’utilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresa
l’imposizione di restrizioni sull’invio di query automatizzate.
Inoltre ti chiediamo di:

+ Non fare un uso commerciale di questi file Abbiamo concepito Google Ricerca Libri per l’uso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamo
di utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali.
+ Non inviare query automatizzate Non inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo della
traduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantità di testo, ti
invitiamo a contattarci. Incoraggiamo l’uso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto.
+ Conserva la filigrana La "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file è essenziale per informare gli utenti su questo progetto
e aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla.
+ Fanne un uso legale Indipendentemente dall’utilizzo che ne farai, ricordati che è tua responsabilità accertati di farne un uso legale. Non
dare per scontato che, poiché un libro è di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti di
altri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro è protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se un
determinato uso del libro è consentito. Non dare per scontato che poiché un libro compare in Google Ricerca Libri ciò significhi che può
essere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe.

Informazioni su Google Ricerca Libri

La missione di Google è organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiuta
i lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico più ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Web
nell’intero testo di questo libro da http://books.google.com
1 Theore u4ra phrsica •
CORPORE ANIMALIVM, %
I . \ . . E T 1 N sp £ c1E DE ' -o
| VENTRIBUIS, ARTUBUS s.
f •
,• '
E T C- QA VRNaeI B U S, s©S.
A u S P I C E §
! DEO, *•
P R Æ S I D E

GEORGIO SEGE RO,


Philo/€$ AMed. Do5?. Jae. Rae.J7Majeff. AMed. . .
&PhyficoTborum. Ordin, Gymnafiigp t. Prof. Hom.
Modefto E R u DITOR u M Examini
IN AUlIDITO RIO PHILOSOPHICO - - - ^… *v • • s
./ AD D1 EM M aji, cIoIoc
H o R 1 s. co N S v E TIS
lxx. /%/%/
------- , , _^ .
-

$ u B J,I c I ' r ,

JOHANNEs HoFFMANNus,
R A w 1 c E n s t s - P o L o N u s,
',
### #**$*$*$*$*$#$*$*$#####s ,
T H O R UI N I. I, ' …
Imprimebat J O H A N N E S C OE P S E LIU S,
g r M X4 51 I r r p o G r 4 P H u s.
/
• . A. - -
V 1 sR Ι S * -

J7Magnificis, Nobiliffimis, JAerpliffimis ,


atg, Confültiffimis,
Dn. A N D RE Æ SE LIN,
In Incluta Thor. Republ. Confuli Primario;
Dn. ANDREÆ BAV M
G A RT E N, Confuli& Scholarchæ
apudThor.meritiffimo, Judiciiq;Terreftris
Nob. Palat.Culm. Adielfoti Prudentiffimc» }

Dn. BALTHASARO WAN


DREI, Rawicenf. Pro-ConfuliGraviff.
Dn. SIMONI BEHMIO,
Judicii in Regia eaά;Nova Civitate Tho- .
runicnfi Adfestori Digniffimo:
/ Nec mon,

V 1 R o $pe&fatiffimo atg Integerrimo,


Dn.GEORGIO WALTERO,
Civi& Mercatori apudRawicenfesPrimario:
IDomimis, J7Mecæmatibus, Patromis ac Cognato
Haf&e declarandæ devotiffimae fùbjeâio
nis Primitias humillimè offert

R E s P o N D E N s.
' •6 ( 3 ) -
THEOREÆMATA PH1STICA
DE COR P O R E A N I M A LI u M,
JZMEMBRuM I. De eo ingemere.
T H E O R E M A
I. coRPus JMNI MAL 1 u M eft fubje&um Animæ
Sentientis, cujus ope haec diverfas edit opcrationcs.
II. Hujus partcs cum pro multiplici Animalium di
verfitate diverfisfimae fint, ita qvidem confiderandae ,
proutin perfe&ioribus, & imprimis Hominc, apparent,
fed & differentiae notiores atq$ notabiliores, qvæ in bru
torum partibus, refpe&u ad humanas habito , occur
runt , non negligendae. -

II 1. Dividuntur autem commodè in Continentcs &


Contentas.

J7MEAM BR. II. De Partibus CorporisComtimemtibus.


ART 1 c u l u s I. De iis in genere ».
• . T H E O R E M A
I. p A R TE s coNT1NENTEs funt, qvae per fé
fuftinentur. .
II. Dividuntur in Communes & Proprias.
ART i cu lus II. De Partibus Communibus.
*. T H E O R E M A
I. PA RTE S co M MuNEs funt, qvae totum cor
pus ambiunt. llnde etiam Communia Corporis Integumenta :
vocantur. ' ; - -

II. Hae vel fimpliciter vcl ad fenfum funt tales.


II I. Simpliciter tale* funt, qvae omnes omninò partes
ambiunt 5 qvalcs funt, Cuticula fcu Epidermis va$ ©bcr*
I A 2 §àuto .
•• ( 4 ) se
ßäufleim cutem vafaq; tegens: Et Cutis, in brutis Tergu.
çorium , pellù , Integumentum , bte Jaut/ ba8£ebcr/ bas §t(I/
bcr Χόalg/ &c. dicta, fubjeétas partcs dcfcndcns, tegens
atqve conjungcns, -*
iV. Et haec in qvibusdam Animalibus tota eft glabra,
eaά$ aut mollis, aut cruftacea , aut teftacca ; inHomine
hinc inde tantum pro fubjaccntium partium tutelâ, & fu
perfluorum imprimis humorum cxpurgatione, pilis or
ihata cft 5 in qvamplurimis qvadrupcdibus tota cft pilo
fa, vel lanata ; in paucis aliis pilorum loco aut fetae, aut
aculei, aut fqvamae eminent ; in pifcibus qvoq; fqvamo
fis fqvamis, in avibus vcrò pefinis obfita eft.
… V. parter adfenfùm Communer funt: c%Membrana adipocar
aofa, vulgò Panniculus carnofus di&ta, pa$$leiftûittt §eu/
qvae hincindc carne mufculofà pollens, omnes partes,
exceptâ eâ qvae pilcolo tegitur, ambit , & vafa ad cutcm
tendentia fulcit: Et Perio/tium ba$ 28tin6äufftin/ qvod
omnia corporis ofI1, exceptis promincntibus dertibus&
officulis auditus , cingit , iisq5 fenfum communicat. .
V I. &Membrame adipocarnofe in Homine hinc inde in
ftrata cft Pingvedo, fubjc&as partcs muniens, fovens, hu
, me&ans, & fic ad motum aptiores reddens; in Brutis
contra pingvedo eidcm efl fubftrata. Eadé pingvis fub
ftantia áliis qvoqve partibus adhaererefolct,& Adepraut
Scbum, in pifcibus verò Axungia vocatur.
ARTiculus III. De Partibus Propriis.
' T H E O R E M A
I. PARTE s P r0 p R 1ae funt, qvæ à communi
bus cinguntur & teguntur.
II, Dividuntur in Ventrcs & Aitus } qvos conftitu
Vlnt

`- - \
•c ( y ) $•
unt Carnes, Mufculi, Vafa, Offâ, Cartilagines, Liga
menta, Membranae & Fibræ,
* • A r T I cu L us IV.De Ventribus.
(Particula I. De iis im genere.
T H E O R E M A
• I. VE N;rREs funt cavitates corporis infignes, in
qvibus pars qvaedam nobilior haeret.
^ II. Talcs numerantur tres } Infimus feu Abdomens
Medius feu Thorax, & Supremus feu Caput.
- Particula I I. De JAbdomine L.-^
^ T H E O R E M A
I. . JM B D o ME N eft infima Corporis cavitas, qvae
intùs diaphragmatc, extùs partibus fuis exterioribus,â -
thorace diftingvitur. . .^

II. Hujus partes vel funt Exteriores vel Interiores.


III. Exteriorer commodè confiderantur, prout imum
ventrem aut determinant aut veftiunt. ' ' >_

IV. Determinant4bdomen pars velanterior vel pofterior. \

V. parrJAbdomini, Anterior dicitur Epigaffrium bcr ©• ,


berfttmerbaucf) ; & dividitur in partemfuperiorem • me
diam & inferiorem. -

, VI. Superior Epigafirii parreftà cartilagineenfiformiad


umbilicum, & vöcatur Hypochondrium bi* €tite untet bem
£Xipptn ; dividiturά5 in déxtrum & finiftrum. •
VII. &Meaia pars nominatur Regio umbilicalù.
VIII. Inferior éft ab umbilico ad pubcm, &appellatur
hypogaffrium feu Aqvalicus bur untet*®¢merbauiô: cujus .
pártes laterales fuht ilia bie bùmnem ©eitemuntet bem 924*
ûtl } qvae infemoris flexu utrinqve terminanturad Iwgvina.
1X.
-

\
•$ ( 6 ) %» *-

IX. part Abdomini, Po/ferior, vel eft Superior, qvæ zum.


ior ; vel Inferior , qvæ Nater conftituit. -

X. Veffiunt Abdomen, praetcr communia integumenta ,


mufculorum abdomini qvinqve paria & Peritonaeum,
XI, interiorer Abdominis parter inferviunt vel nutritio
ni vel generationi. -

XIH. Nutritioni inferviunt: Omentum, Ventriculur, inte


fina, Pancreas, Mefenterium, Receptaculum chyli cum Du£iw
phoracico laéteo, Hepar, Receptaculabilis, Licw, Rener, Capfù
le atrabilariae , lureteret & Vefica urinaria. -

XII 1. Gencrationi inferviunt: Mafa fpermatica, Teffet, Cor.


pora varicofa fcu Paraffata, Vafa ejaculatoria feu deferentia, Ve
Jicule feminarie, Pro/fate, Peni, & uterw. -

XIV. Et huc qvoq; refercndae partcs illae, qvae foe


tui, cum in utero cft , competunt $ ut funt : e2Membranæ
fetum iuvolventer , Hepar wterimum, & Vafa umbilicalia.
Particula II I. DeThorace L.
T H E O R E M A.
I. *Horax eft mcdia Corporis cavitas , qvæ intus
diaphragmatcab abdomine, extus partibus fuis exterio
ribusab abdomine & capite diftingvitur.
II. Hujus partes vel funt Exteriores vel Interiores.
III. Exteriorer commodè confidcrantur, prout thora
' cemaut determinant aut veftiunt. *-

.lV. Determinant thoracem, parr vel Anterior, qvae Sternum


& Pe&ius ; vcl Po/ferior, qvae Dofam ; vcl Lateraler, qvae La
tera vocantur.
V. Peftit Thoracem, praeter communia Integumenta,
etiam Plevra. -

VI. Interiorer Thoracü parter funt: Mediaffinum, Pericardiii,


cor, Diaphragma, Pulmo, Arteria affera , oefophagus & Tbymus,
.^ -
£g*

•6 ( 2 ) Se»
JMppe^ D ix . DE coL to.
T H E O R E M A
I. Appendix adThoracem, cui Caput inhaeret, vo
catur Co£LVM , qvod fulcimentum cft afpcræ arteriae,
oefophagi & nervorum, in artus& diaphragma difper
forum ». -

II. Hoc nonnulla animalia, & praefertim pifces illi,


qvi non refpirant, carent. Deftituuntur qvoqve Collo
Serpentes , & tamen movent caput inaverfum, fecus ac
alia animalia collum non habentia. •,

(Particula I V. _ De Capite L.
T H E O R E M TA -

I. c A pu T eft fuprema Corporis cavitas, inpleris


!
qve animalibus collo, in reliqvis thoraci impofita.
II. Hujus partes funt itidem vel Exteriores vel Inte
riores. - -

II I. Exteriorer commodè confiderantur, prout Caput


aut determinant aut tegunt. -

IV. Determinant Caput, Calva & Facier.


V. Ca/va, qvae etiam Capitis nomen retinet, bet J)aupfs
ftí*bel/ in homine & plerisqvc brutis pilis tegitur, in aliis
aut glabra eft , aut villofa , aut fetigera , autaculcata, aut
£qvamofa ; in avibus pennis obfita eft , inter qvas in
gallinaceis imprimis cminet particula qvaedam mollis &
flexilis, qvam Criffam vocant.
VI. Calvæ parr anterior, qvae eft à fronte ad futuram
coronalem, $ynciput ba8 Q}or{}aupt; parr po/ferior, qvae
eft à futurâ lambdoidea ad primam cervicis vertebram ,
occiput ba8j)inferoJ)aupt ; & media inter has, futurâ fa
gittali divifa, vertex btt Jaupt*%Birbcl/ nominatur 5 ifti
- -_ - ' ύ$
* , -

i.

\
•* ( 8 ) $• -
~ -

us autem partes laterales, inter oculos&auresconftitutae,


Tempora bie ©djlàffe Ę
VII. Facier in folo homine reperìtur ; illa enim pars
qvae in brutis loco faciei cernitur , Caput vocari amat.
Eft autem ia homine glabra, fecus qvam in brutis. . .
VIII. Dividitur in Superiorem & Inferiorem.
IX. Superior parr, qvae â Syncipite ad fupercilia excnr
rit, Fromr dicitur, cui pro defenfione ab cxtcrnâ violen
tiâ in qvibusdam qvadrupedibus, pifcibus & infe&is
inferuntur Cornua ; qvae in aliis infe&is Antenne no
minantur. . -

X. inferior pars à fuperciliis ad menti extremitatem ex


t£nditur , oculorg, Aurer, Nafum & or, in qvo Lingva aliae
qve partes latiúnt, continet. -

XI. Vefiunt Caput, praeter communia Integumenta ,


<2Mufeuli varii, & perieranium.
X II. Iwteriorer Capitù parter funt : Meninx craffa & te
suis , Cerebrum , Medulla fpinali radicer , & Glandula
• y/f//£.

JA p PEN D IX I. DE, ocyto.


T H E O R E M A -

' I. oc/L Vseft pars faciei bulbiformis, obje&avifi


bilia recipiens, & fenfui communi offerens.
II. Hujus partes funt, vel confervantes, vel confti
tuCntCS, •

III. Confervant oculum præter communia Integumenta,


et offî oröitam ejus conftituentia , Palpebræ duæ, Su
perior & Inferior ; Cilia feu pili palpebrarum extremita
tibus infixi, bie 2(ugenmoimptrm ; & Swpercilia feu pili, ia
frontis fine fupra oculos exiftcntcs bit 2(ugtnbraritm.
1V.Ca
v
•ς ( 9 ) $•
IV. Carent tamenPalpebris&CiliisNatatiliatam {an
gvinea qvam exfangvia cruftata, & pleraq* Infe&a : Su
perciliis qvoq; deftituuntur Aves& Pifccs.
V. Coììffitiunt oculum, JMdepr, oculoea parte, qvâ la•
tet, pro hume&atione, moderatâ calefaétionc & facili
orimhotu, uberrimè circumfufus 3 c^Mufculifex, qvibusin
brutis accedit feptimus 5. Vafa varii generis, e2Membranae
qvinq$ & tres Humorer. -

JA p P E N D 1 X I I.' DE JAVR E.
- 7T H E O R E M A
I. JMvRis cft pars faciei cochleiformis, obje&a fo
nora colligens & recipiens, fenfuiq;communi offerens.
II. Dividitur in homine & qvadrupedibusin Aurem
Externam & Internam 5 Aves verò, pifccs, ferpentes &
infe&a cxternâ deftituuntur. - -

III. JMuri, externa , feu Auricula, qvae non tantum ad


ornatum , {ed & imprimis ad fonorum per aërem vagam
tium colle&ionem & receptionem fa&a, ubi latior eft,
Pinnafeuala bet&)6rfrofpei dicitur, cujusambitusexterior
Helix aut Capreolus, interior $capha fcu Antbelix, & hujus
media cavitas Comcha vocatur 3 qvam excipitMeatw audito
rius externus, ad Tympanum tendens, cujus cavitas Alve
arium nominatur: ubi anguftior eft , nimirum verfus
Tcmpora , Tragwa feu Hircum appellatur. •
IV. Inferiori infuper Pinnæ parti annata eft particula
qvaedam tenuis, mollis & flexilis, qvae Lobus feuiFibra aut
Auricula infima , ba8&)%rlàpltim/ vocatur.
V. Conftituunt autem Auriculam: Cartilago flexilis,
Vafa varii generis, Glaudule diverfè & Mufculiqvatuor.
VI. Auris interna, in homine&brutis perfeâioribus offi
pctrofo inclufa , sympani; membranulâ ab externâ Έ.
. re di
a.

•* ( ro ) $•
re diftinéta, praeter tres qvas habet cavitates, nimirum
Concham,Labyrinthum&Cocbleam,prædita qvoqveßyafi, va
riis & Mufculù duobus , continctqs officula Auditus qvatu
or & Aërem Congemitum. * . ..'* * : '

JA P P E N D 1 x • 111. - DE NAso.
f. T H • E O R E M. A -

I. N 4 $ VS eft pars in medio facici eminens, objcéta


odorata rccipiens & fenfuicommuni offerens.
II. Hunc homo & illa tantum animalia habent, qvæ
vivos pariunt fœtus; reliqvis verò qvadrupedibus,ávi
bus qvoqve, pifcibus, fcrpentibus & infeétis loco nafi
duo foramina fupra roftrumaut ante oculos patent, qvi
bus odores percipiunt .. -

I l I. Dividitur in Hxternum & Internum 5 & ille ite


rum in partem fupcriorem & inferiorcm •. · ·
IV. Superior, qvae offea cfi & immobilis, Dorfùm nafi,
& hujus parsacuminata $pina vocatur : Inferior, qvae car
tilaginea eft & mobilis, Globulus fcu Orbiculus, & hujus par
tes Iaterales Ale feu Pinnæ nominantur. · · ·
V. Nafus Internus dividitur mcdiantc interfepto qvo
dam , (cujus pars offea circa na íì radiccm Septum , pars
cartilaginca labio vicina Columna vocatur) in duos fìnus
feu partes, Narer di&as , pcr qvas aer ad cerebiii & pul
mones, odores ad proceffùs mammillares fcruntur , &
excrementa cercbri cxpurgantur. • \
nt um
VI. Conftituu autemNaf : Cartilaginem qvinqve,
offa varia, Vafa omniurii generum , c^Mufculi oéto , Glan
dùle nafaler, & Tunica rares fuccingeris.
• , A PPE N D IX IV. DE o R E.
T H E O R E M A I. o $ eft infignis in facie cavi
tas, ad cibi potusj receptionem , rcfpirationcm,& prae
.• tCIG2
•• ( 1 1 ). se»
terea in hornine ad locutionem, in brutis verò ad appre
henfionem & defenfionem faciens.
II. Hujus partes funt vel Continentes vel Contcntae $
& illae iterum vel Remorae vcl Proximae.
13 1. Remotae, aut funt $uperiorer, qvales <2Malefen Geme,
qvae fub oculis inter nafii & aures veluti margines leviter
eminent , & in homine ob ruborem ctian. Pudorú feder di
cuntur: aut Inferiorer, qvae, qvia laxiorcs funt, inflari
poffunt, & Bucca vocantur. -

1 V. Proximæ funt Labra feu Labia carnofa duo, utrinq5


os ambientia 5 qvorum loco Probofcidem & Roflrum habent
bruta , qvod iì qvadrupcdibus utplurimum carnofum ,
in avibús corneum. - -

V. 1 abiorum partes extremae , in homine prominen


tes, vocantar Prolabia; pars autem fuperioris labri di
citur <2My/7ax, & cavitas in mcdio ei impreffà Pbiltrum ; in
ferior verò pars fub labio inferiori &Mentum nominatur $
de qvo mcnto, in gallinaccis imprimis avibus, dependet
particula qvaedam rubens, fiexilis & mollis, qvam Pale
am (eu Paleariam appellant ..
VI. Contente parter Ori funt: Denter, Gingive, Palatum,
hujusά5 tunica , llvula , Faucer, feu pofteriör & inferior
pars hiatüs oris, non nifi lingva deprcfla confpicua, or
byoidet , Lingva, Glandulæ flomatica, Larynx & Oefopbagi priu
*
cipium_».
'.
A RT i cu lus V. De Artubus.
T H E ,O R E M A
I. CA RTVS funt partes Corporis extremae, melioris
vitae canfa è trunco exporre&ae. - -

II. Tales in homine qvatuor numerantur, bini supe


riorer , ad apprchcnfionern & defcnfionem facientes »
- B 2 qvos
\ •* ( 1 z ) %• -.

qvos Manuz nominant, & bini Inferiorer, ambulationi &


locomotioni infervientes, qvos Pedes feu Crura vocant.
1 II. Manua dividitur in Bracchium feu Humerum, qvieft
pars manus, à fcapulâ ad cubiti flexuram cxtcnfa : Cubi
tum , qvi eft pars manusàflexurâ cubiti ad cxtremae ma
nus carpum porre£ta : Et Manum extremam , qvæ iterum
dividitur in Bracchiale fcu Carpum ; Pofbracchiale feu Meta- ^
carpum , cujus pars interior Vola feu Palma , cxtcrior Dorfum ,
nanus dicitur3 & Digitor utrinqve qvinos. • -*
* IV. Per dividitur in Femur, qvodeft pars pedis ab of
fe ifchio feu coxendicis ad tibiæ flcxuram extenfa :Tibiam,
qvae eft pars pedis, à femoris inferiori flexurâ, ad parvi
• pedis tarfum porrcéta: Et Pedem parvum } qvi iterum di
viditur in Tarfam feu Pedium 5 Metatarfum feu Metapedium.
cuius fuperficics inferior Planta pedis vocatur 5 & Digitor
utrinqve qvinos. - ' •

V.TIn brutis qvadrupedibus qvatuoritidem recenfen


tur Artus, qvi Pedum partim anteriorum partim pofterio
rum nomine veniunt, & vel folidi funt, vel bifulci, vel
digitati, faciuntq5 ad ambulationem, apprchcnfioncm
& defenfionem. -

VI. Volatilia locomanuum binis funt inftru&a Alü,ad


celeriorem locomotionem facientibus, præter qvas et
iam duos habentPedet , qvi aut in digitos finduntur, aut
palmæ formam referunt.
VII. Natatilia qvaedam artubus carent; qvorum vi
ces in plurimis fupplcnt Pinnæ, vel fibrofae vel cartilagi
nofae, in fqvamofisaculeatae, in reliqvis læves3 qvae aut
ad branchiasfolùm, autctiamadventrem , aut infuper in
dorfo & caudæ extremo confpiciuntur : Exfangvibus
autem, tàm mollibus, qvàm cruftaccis, proapprehenfio
. \\€
•c ( ι ς ) Se•
ne & defenfione redirinfunt, qviin iftis Farciper vocari
ányánt_».

VIII. Reptiliavelartubus omninò deftituuntur, vel


funtpedata } T& haec iterum, aut paucos autmultosha
bcnt pedes, funtq* velalata vel non-alata.
JMp P E N D rx . D E t4 NG V18ut s.
•, T H E, O R E M A.
Artuum extremitatibus, ad meliorem operationem & ,
- majorem firmitatem, appofitifunt t4^{GVES , qvi in
ter offa & Cartilagines mediae funt naturae , & in folidi
pedibus bifulcisq5ungule vocantur, earumq; commiffù
ia fcu exortus Corona Tcavitas verò chelidam hominatur. .
s A r T I cu lus IV. De Carnibus.
(Particula I. De iis im gemere.
T H E O. R E M A \

I. CARO eft pars corporis, confiftentiæ mollis, reli


qvas partes focians, firmans&confervans, inanitates
qve replens. - -

T II. Dividitur in Mufculofam , Vifcerofam, Glandu


lofam & Membranofam.
(Particula II. De CarmeJ7Mufeulofa.
. T H E O R E M A
I. cAro c2MV$cVLosae, qvae propriè Carnis mo
men fibi vendicat, eft pars corporis mollis , humida &
rubicunda , mufculorum fibrasfulciens, & ficilloruma
&tionem meliorem ac firmiorem reddens.
II. Haec infe&isnoneft data: in reliqvis autemani
malibus nunqvam perfeapparet,fedfemper fibrismufcu
lofis,& qvidemfccundum longitudinemtantum, adjacct.
B 3; III.Cae
- •t ( *4 ) se
III. Caeterum, ob analogiam commodè huc referun
tur Carnes fcqventes : nimirum , ( 1 ) Caro Malarum, Buc
tarum , & Labiorum. * - -

IV. (2) uvula feuGargareom, aërem per os attraétum


depurans , & nc potus in nares regurgitet impediens.
V. (5) Gingivae dentes cingentes & firmantes.
VI. Et (4). Lingva , guftus , & in hominc fermonis
qvoq$ organum , cujus fubftantia in homine tota carno
£a eft , rara tamen & fpongiofa : in qvadrupedibus vi
viparis, vel tota carnofa eft , durior tamen & craffior ;
vel ex parte offea: in oviparis carnofa qvidem etiam eft,
fed longa, & aut indivifa aut bifida: in avibus mucrc
nata eft , & dura , & vel tota carnofa , vel apice anteriore
cornea: in pifcibus qvibusdam tota deeft,inaliis cft car
nofa , in nonnullis aut ex parte tantum , aut tota vcl fpi
nofa, vel cartilaginea : in ferpentibus deniq; aliisάς repti
{ibus plurimis praelonga eft, tenuiffima, ac magis mem
branofa qvam carnofa, eaq5 aut bifulca aut trifulca. . ,
, Particula I I I. De Carme /j/€erofa.
T H E OR E M A '
I. CA R o ViscE Ro$a, qvam alii cum Erafiflrato et•
iam Parenchyma vocant, eft pars corporis mollis, humida
& aut rubicunda aut alba , nonnullorum vifcerum a&ti
..nescdens,vafa eorü firmans,fpaciüás inter vafa replens.
II. Haec etiam nunqvam perfe, fed femper vifcerum
vafis , fine ullo tamen ordine, affufa apparet .. .
III. Sunt autem vifcera ex hâc carne compofita fe
qventia : Hepar, Liem , Remer, Capfùle atrabilarie, Pulmo, Ce
rebrum , & Medulla fpinalà ; Qvibüs commodè qvoq; ad
ditur Hepar uterimum. - -

* -- - . APPEN!.
•ς ( 1 f . $•
Jae P p E xp ix. 1. - DE HE p 4 Tre.
. T H E O R E M A , , . . .. . .
I. HE pA R feu % e c prR, pars infimi ventris nobilis,
ventriculi calorem fovet, bilcmq; & lympham à rcme-.
antc fangvine fegrcgat , & illam qvidem pcr mcatus huic,
muneri dicatosT in fèceptacula bilaria , hanc verò per
vafa lymphatica in receptaculum Chyli excernit. . .
H. Sitüm eft in homine in dextro later^, ftatim fub
* diaphragmate; in qvadrupcdibus nonnullis & avibus,
in ütroqvc laterc aeqvaliter 5 in infc&is planè dceft.
- II I. Figuram habct rotundam , & qvidem in fuperfi
„ cie exteriori convcxam , in interiori concavam , idq; im
primis in homine 5 in pifcibus& reptilibus 9blongum eft , ,
• IV. Praeterea in homine, qvadrupedibus viviparis,
avibus& pifcibus bcneficio pulmonum refpirantibùs,ut
lurimum rubicundum cft 5 in qvadrupcdibus oviparis
pallidiufculum; in reliqvis diverfi eft coloris, T. , ,
V. unum deniq; eft& minimè fiffum in homine, qva
drup:dibus non nullis & qvibusdam pifcibus; in reliqvis
verò qvadrupedibus & pifcibus, ut & reptilibus fangvi
meis divifum cft in pinnas ac lobos, autbinos aut ctiam
plures. - • . '
JA P PENDIX 1 1. D E L 1 E N E. , . ,
- - T H E O R E M A . **

I. L 1 E N feu SP L E N acidam fermentartemq; arteri


ofi fangvinis partem fegregat, & per ramum fplenicum
in venam portae, pro facilitando,venofi fangvinis tranf
itu , eruétat. . . . - ■ ' . . .
` … II. Situs eft in homine & animalibus eo praeditis in fi
niftro hypochondrio: in infe&is defideratur.
III. In homine & qvadrupcdibus figura ejus plcrum- `
- - - qvc
•® ( 16 ) se
qve oblonga eft inftar lingvae bubulæ: in avibus adeò
exiguus eft , ut propemodum fenfum effugiat: in repti
libusexiguus qvoqve eft&rotundus: in natatilibus ceta
ceis maximus eft & longus, in aliis exiguus, in qvibus
dam verò triqvetram refert figuram. -

' IV. Coloris eft utplurimum fubrubei 3 in nonnullis


tamen pifcibus nigricans eft. '
** . , . app E N D ix 111. D E R E N 1 Bys.
- T H E O R E M A.
I. R E N E $ duo ferumà fangvine fegregant, & per
carunculas papillares tenuifTimè perforatas in urcteres
percolant. - - -

T II. Ad lumbos ita funt fiti, ut dexter jecinori fubja


ceat, finifter lieni : in avibus tamen & pifcibus pcr pul
mones non refpirantibus non reperiuntur. ' -

III. Figurám referunt phafeoli, ita tamen ut inho


mineadulto aeqvalem habeant fuperficiem, in embryone
verò & qvadrupedibus uvae racemio conglobato fimilcm.
IV. Coloris deniqve funt rubicundi, -

Jae p pe ND1X IV. DE capsyLIS ATRAB1Lariis.


T H E O R E M A
- -

I. c 4 Ps VIL ae JMTR A B 1 L 4 R 1ae , , aliis Rener fùc


eenturiati, aliisGlandula remaler, fed minus propriè, diétæ,
impuritates vicinas & imprimis lienis rccipiunt, & per
venas emulgentes ad renes deponunt.
II. lncübunt renibus, iisq5 non qvidem magnitudine,
attamen figurâ, colore atqve numero utplurimum re
fpondent, & reperiuntur inhomine & illis {olùm brutis.
qvae lienem & renes habent. -

(JA p P E N D IX P. D E Py^ t MO NE.


THEOREM A I. PYLMo continuo fuo motu
- - aërem
.* - •< ( 1» ) $•
' aërem pro caloris ventilatione recipit,fuliginofaçjj excre
mcnta expellit , & ad voccm cdendam facit. · · ·

1 ' H. Situs cft in homine & animalibus perfe&ioribus


s in thorace, ipfumçj3 cor ample&itur ; in rcptilibus faâ
gvineis multum à cordc cft rcmotus; in pifcibus pluri
1 mis decft. - - -
' Il 1. !n homine &animalibus perfe&ioribus figuram re
' fert ungulæ bubukae, unde cxtrinfccus gibbus eft , in
trinfecus cavus : in avibus exiguus cft ,- fungofus &
: membranae fimilis: in reptilibus fangvineis prælongus
* cft , exiguus & fungofus. - /
H V. Color cjus in foetu humano & qvadrupedibus
viviparis rubcus eft $ in qvadrupcdibus oviparis palli
| dus , in homine adulto ex pallido flavefccns. -

V. Dividitur à mediaftino in duas partes, & harum


* qvaeiibet in varios lobos. -

* " V 1. Caeterum, pifces pulmone deftituti illius loco par


: tes qvasdam , è pilis qvafi dcnfis, attamcn ordinatè, of-,
feo femi-circulo infixis conflatas , & crebris ac tenuibus
foraminibus interceptas, Branchias diétas, habent, easq*
modò plures, modò pauciores , qvarum beneficio re
fpirant, aëremjve attrahunt. Qvamvis & iftis qvoqve
y careant patatilia cxfangvia. -

JA PPE N D IX /I. DE C E R E B Ro.


T H E O R E M A ., -

I. c E R E B R V M, pars fupremi ventris nobilis, anim


fentienti, fenfuumq5 objeéta dijudicanti, infervit, fan
gvinëós arteriofum, fpiritu vitali pcrfufum, attempcrat,
& fpiritum animalem refervat. - - - - -

*
II. Hoc Cranii figuram æmulatur, & præ reliqvis
- ..• - -
a
ralipa•
.•• t:is y *•- -

. nimalibus hominiampliffimum eft datum, habens colo


rem albicantem. - - -

III. Dividitur in homine & brutis perfe&ioribus in


partem anteriorem & poßeriorem. - /

T IV. partü ejus Anterioris, qvae maxima eft , & Cerebrif


nomen retinet, externa fubftantia Cortex 5 interna, qvae
-variis iisqve inordinatis gyris praedita, præter pluri
' . mas extuberantiam , tres qvoqve cavitate* feu ventriculor,
tenuifIìmâ cerebri postiunculâ, qvam Septum luci
dum vocant, diftin&os , & circa fornicem feü teffudinem
concurrentes, craffiora ccrcbri excrementa colligcntes.
& peros rejicientes, habct , Medulla cerebri, & ißiüs fub
ftantia durior Corpus callofum nominatur.
V. Parrverò pofferior, qvae in occipit;o (ita , circulari
bus iisq; Iamcllarum ad inftar ordinatè difpofitis gyris.
praedita eft , plurimosq; habet proceffu (cx qvibus duo
vermiformer & fepimentum, feu pona maximè funt confpicui);
ventriculum nobilem tucntes, & ab obftru&ioné prae
fervantes, Cerebellum appellatur. - -

, JA pp E ND 1 x vti. DE cAM E D Ρ L L 4 s PINA L 1.


- T H E o R E M A. -

I. ©ME DVL LA SPINA L I 5 unicum eft & verum o


mnium ncrvorum, tàm intra qvàm extra cranium orien
tium , principium. - … .
II. – Hæc intra cranium exoriens per totam fpinam
dorfi excurrit, eftq* rotunda, oblonga , & ut cerebrum
albicans, cercbro tamen paulò durior, nullisόs gyris fed
folurn fibris variè protenfis praedita. -

l II. Ejus radices, inter cerebrum & cerebellum pofi


tae, veram fpirituum animalium officinam , ?entriculum
fcilicet nobilem, qvem Calhmam fcriptorium vulgò vocant,
efformant. . *. APPENA.
*-
-
-
- \
- •• ( 19) se
Jappenprx fruit. De hepare urerrx6.
T H E ' o R E M, A
- -

, I. Hepae R u TE Ri N vM feu plaec EATA 14TERI,


{angvincm per arterias hypogaftricas & Chylum per la*
<tea uterina ad uterum afflucntes, recipit,ac utriusq5 par
.tes tenues & fpirituofas ab aqvcis & la&eis fegregat, atq*
illas qvidcm pcr venam umbilicalcm ad foetûs hepar pro
illius nutritioncamandat. iftas vcrò perpcculiares tubu
los inchorion, ut indc per porosamniiin ipfum amniom ,
percolantur, & hic à foetu fugendo attrahantur, derivat.
II. Haec mox poft conceptionem in utero generatur,
Acujus parietibus iníìominc firmiter adhaerct, ita ut non ni
fi pcr funiculum cum foetu cohaercat; in qvadrupedibus
syiviparis ipfì foctuiannexa cft : rcliqva vcrò bruta eâ
deftituuntùr.
, l II. Figuram refert placentae & colorem fangvineum.
. IV. unica eft in homine & qvibusdam qvadrupcdi
bus, in aliis multiplex , & fimul exigua .., T \

Particula IV. De Carne Glandulofà ,.


P u N c T u M I. Dc ea in genere,.
T H E o R E M a. / '

I. c A r o G L A N DP losa feu GL 4^ pylae funt


partes corporis mollcs , humidae & albae , vafis fangvi
feris & fpiritiferis praeditae, vicinas partes hume&antes,
earum fuperfiuitates imbibcntcs, lymphamj3affervantes
, & diftribucnies, _ '
II. Hae ratione fubftantiae dividunturin Conglome•
ratas & Conglobatas. \

-
:

. c 2 . - -
Fus \
•• ( • ) •• . . .
:!'
P u N c r u M : II. DeGlandulis Conglomeratis. £â,
T H. E O R E M' A -,

l.
y. Gl AN D VL ae coNG LoME R ATÆ funt, qvae
è plurimis glandulofae carnis fragmentis &glomis com tim
pofitæ, lympham contentam per vafa lymphatica in ca
vitatem qvandam notabilem cffundunt. - -

II. Táles reperiuntur vel in lnfimo, velMedio, vel .


Supremo ventre ,. -

ÎII. In Abdomine occurrunt feqventes : ( 1 ) Pancrcas, };.


Iymphae impuriorcm partcm , pcr du&um qvem habet
Wirfungianum, in duodeni finem, aut jejuni principium $:
'£;
eruétans, qvod in hominc & qvadrupcdibus, palmae ut- ; -

plurimum latitudine, ad primarn lumborum vcrtcbram *^* •


iv,v
ventriculoinftar pulvinaris fubjacct 5 in avibus autcm'
vix apparct, & in reptilibus deficif. - -

I V. (2) Epididymi, feu Corpus varicofam , aut Paraffata,


utrinqve una, fernen perficicns & abfolvens, qvae in hb
mine & animalibus perfeétioribus tefti transverfim in
cumbit, vermisêîvc fericei figuram refert.
V. (3) Preffata, utrinquc uaa, humorem oleaginofum
& lubricum, promeatus urinarii illitione continens, quae
in homine & animalibus perfc&ioribus ad veficæ c ollum
fupra hujus fphin&terem apparet, & anterius atq5pofte
riüs dcpreffà, ad latcra verò rotunda eft. . , •

VI. Et (4) Te/fer feuTefficuli duo, fangvinem præpa


ratum pro confervandâ fpezie in fcrnen convertentes 3
qvi in homine&qvadrupedibus viviparis mafculis extra ,
abdomen, in foemellis & qvadrupcdibus oviparis, avi
• bus quoquc & pifcibus cetaceis intra abdominis cavum
fiti funt , in rcliqvis pifcibus & rcptilibus dcfiderantur.
• ^ . - Habcnt
- …
- •ς € z 1 ) %• .
Habent autem figuram ovalem, qvae in foemellis magis
deprcßä.
, VII. In Thorace cclebres funt (1) Mamma feu Mammills
utrinq5 una, pro nutritionclac conficiens & confervans,
qvae in homine & paucis qvadrupcdibus , cetaceisqve
nonnullis, in pcétorc fita eft 3 in reliqvisbrutisabdomen
occupat, in oviparis planè decft. Habet autem in ho
minc figuram globofam , licct non adcò confpicua fit in
mare, ncc lac fundat,ac in foemina: In brutis oblonga eft.
Pro commodiori dcniqve apprehenfione Papillâ donata
eft , càçj3 in homine unicâ , in brutis vel unicâ , vcl du
»lici, vcl multiplici. - -

' VIII. Et (2) Laêter feu Thymus, vaforum majorum


adfcendantium divaricationcs, ad fuperiores artus &
fcapulas tcndcntes, fulciens atqve mufiicns ; qvi in ho
minc, brutis perfeétioribus & cctaceis, in fupremâ tho
racis parte mediaftino connexus eft , in reliqvis dceft.
l X. ln Capite potiffimae funt : (J) Glandulæ oculorum
duplices, nimirum , caruncula lacrymalis, humiditates ce
rcbri excipiens , iisqvc cxtcriorcni oculorum fupcrficicm
hume&ans, in cantho májori recondita : Et Glandula iu
nominata, interiorcm fuperioris palpcbrae fuperficicm ir
rigans, in fupcriori cxtcrioris anguli regionc fita.
X. (2) Caro glanduloß, in meatu aurium externo la
titans.
X I. (3) Glandul« nafaler, fub narium tunicâ interiori
delitefcentes, & fecretum ex arteriofo fangvine humo
rem rccipientes, atqve per nafi membranam emittentes.
XII. Et (4) Glaudule ßomaticae, qvales funt: Paroti.
der conglomerata , Maxillarer inferiorcr, Glandale buccaram &
C 3 (! fab
t

•• t is ) *•* -
les feu ramatarer, qvae cun&ae falivam praeparam*'
[& cónficiunt ; Tanfille fcü,lAemygdale, fauces & laryngem' . . .
lubricantes 3 & Glandule palatine, totam palati carncm ,
conftituentcs, palatumqvc irrigantes.
,• -

Puncru» III. De Glandalisconglobatis. . -

"* T H E o R E M A *' .
1. G L A N DV lae coAG L o B 4 Tae funt, qvâ
ex unâ fibi continuata fubftantiâ conflatæ s lympham
contentam yel per propria vcl per alia vafa lymphatica
in vcnas reducunt.
. II. Hae vel Propriae funt vel Communes ; & illæ aut
jn certa corporis cavitate repcriuntur, aut in artubus.
II I. Propria J4bdomini funt : (J) Glandulae Omenti. (2).
£laudule c2Mefenterii, qvarum maximam , qvae mcdia cft,
famcrew vocavitJA/ellius. Et (3) Glandulae la&iea lumba
rer, chyli receptaculo in homine appolitae.
1 V. In Tborace occurrunt: Glamaule $; hujus
parti pofteriori adnatae 3 Et jugularer numerofae, juxta
vafa jugularia racematim qvodammodo fitae.
V. ln Capite celcbres funt: (1) Glandulapituitaria , ad f
nem infundibuli in fellafphoenoidis haerehs. (2) Glandula
pintali , ad ortum foraminis, qvod è medio ventriculo
in nobilem patet, fita. ( 3 ) Plexu choroidù feu reticu
larü , ex venis &arteriis tenuiffimis, glandulofaq; fub
ftantia contextus, & inter duos priores cerebri ventri
, culos teftudinisqve fedem collocatus, (4) Parotider com
gloiate, conglomeratis partim immerfae , partim adfi
fae. Et (3) Glandule thyroidea, ad laryngis regioncm in
feriorem fitae. - - - -

vi,in
-- --- -. , .

, , ' . ••( ** ) *• . . . . . . . .. .
VI. fn 4rtubw potiores fünt feqventes: ()) Axiftarer,
qvae fub axillis fitae. -(2) Ingvindler, qvae partim fupra
* ingvinis flexum ad peritonaei proceffum , partim infra.
ingvina juxta vafa funt collocatae. (3) Cubitaler, qvæ
in cubiti flexuris juxta bicipitis tendinem haerent. (4)
'< Poplitea, qvae genuum fiexuris immifkentür. Et (}) illa,
qvae circa medium mufculi fafcialis reperiuntur.
VII. Glandulæ conglobate omnibus cavitatibus & artu
bus communes funt iliae, qvae hinc inde pingvedini funt
* immiftae. - -*

Particula V. De Carme AMembransfá.


- T H E O R E M A •
I. CA R o c2M EM BR4Nos A eft pars corporis moI.
Iis & rubicunda , partium membranofarum fibras inte
riores firmans & confervans. - - ,

ff. Haec infe&is non eß data 5 in reliqvis autem ani


malibus nunqvam per fe apparet, fed fcmper fibrismem
. brancis , & qvidcm tàmfccundum longitudinem, qvàm
transverfim , adhaeret ,. —

1 III. Talem habent: Oefophagus • Ventriculus, In


. teftina , Vcfica urinaria & uterus. - -

- τ 4 N r V M. .

• ••*#######################################
- C0g fimili Tibi certo, HoFFMANNE, parabis.
\ ' Pramia DoEiorum digna, brabea, decus.
' . ornatiffimo Refpondenti, Auditori fuo
* , • . • {kdulo •s modefto applaudit.
P R AE s E s.
-

- _*
···

Aut animo nocuum eft, animale inqvirere


- - corpus, -

Hifce qvod in chartis, dülcis amice, facis.


- Nam contcmplando corpus te perficis ipfum,
Atqve adcò tibimet fternis ad aftrâ viam,
* - . • • • -

ornatiffime Sympalefrita fcr.


Daniel Gegentwaffer, Pomer.

— . jºr; ignavis munqvam /ua præmia votis


. Offert, comatiù fed juvat auxilio.
* Te minimè fugit hoc; ergò comamima jungis
·· ·· . Votis: hinc etiam praemia digna feres.
- - ita currente calamo gratulabatur '-
Sympatriotæ fuo
Samuel Chwalkowski » Polonus.

Vod mentem craffà fub no&te latere recufes,


Hoc nobis gnavâ fedulitate probas.
Gratulor hinc, HoFFMANNE, tuis conatibus:
... - -• * Optans, -

Llt lauru crines ornet Apollo tuos.


- has ffinanti galamo adjttit
- ' EphraimusSchelgvigius, Sile^
-. :(#):#

Potrebbero piacerti anche