CAPITVLVM SEPTIMVM CAP. VIL Le i Jacrima PVELLA ET ROSA & Tilia rosam antenasam | Ecce Marcus et Quintus ante ostium villae. Pueri Ti- 1 tenet lium exspectant. Mater nén est apud filids, ea in peri- Mie: in peristglo styl6 est; illie virum suum exspectat. Aemilia laeta non — est, quia Iilius abest; nam Aemilia virum suum amat. oan Ubi est Tilia? (LEWBICHIO suo GEE. Idlia, quae sola est 5 lacrimat <» ridet illic, rosam ante nasum tenet. Puella lacrimat: in Oculi) eius Sunt lacrimae. Tilia speculum siimit et ante oculds tenet. Puella in speculo (¥idet et S@ interrogat: “Estne foedus nasus formésus-a-um =pul- | meus?” Nasus eius autem formésus non est. Tilia rirsus 10 cher | speculum lacrimat. Syra dstium cubicull pulsat. Talia: “Intra!” Syra dstium aperit et'in cubiculum intrat, neque dsti- um post sé it. Tali é i Ovidet. 15 jets | yeas post sé claudit. Ialia Syram post sé in speculd videt. +a Ee Syra non videt lacrimas Iilliae, nam puella sé non vertit. =. hi 4 a ja Niatibis-~cencbiset Syra: “O, hic est mea puella. Veni in hortum, Tilia! claudit < aperit 48CAP. VIL Talia imperat: “Claude ostium!” Ancilla paret 20 Talia: “Num nasus meus foedus est, Syra?” Syra: “Foedus? Immo formosus est nasus tus.” imma formosus : nén wlia eS verti a foedus sed formosus Tilia sé vertit. Iam Syra lacrimas videt. a eg . ests Syra: “Quid est, mea Tilia? Tergé oculés! (Es lata! (inp) Nasus tuus tam formdsus est quam meus.” 25 Tilia: “Sed nasus tuus non formésus est!” Syra: “Quid? Nonne formésus est nasus meus?” nénene Talia: “Immo foedus est! Ecce speculum, Syra.” | Talia speculum tenet ante Syram, quae nasum suum | in speculé videt. Ancilla oculds claudit et tacet. — 1 Eece Iilius (ad) villam (advenit. Servi lecticam ante éstium ponunt. Pater filios Saliitat: “Salvete, filif!” eta) | salve/ (filiis salatatur, “Salve, pater!” salvéte, fill! (plar) Talius ambulat ad Gstium, quod ab dstiarid aperitur. astirius = servus qui Dominus per dstium iin villam intrat. Post eum veniunt ii 35. Syrus et Léander, qui duds saceés portant. Ostidrius post eds dstium claudit. Ursus et Davus cum lecticd vacua discédunt. malum, Pueri saccds plénds qui 4 servis portantur vident et _ plénus -a-um <> vacuus interrogant: “Quid iinest in saccis: 40 Tiilius respondet: “In saced quem Léander portat mala insunt. ‘Hie saccum pone, Léander!” in-sun’ | Léander saccum ponit ante Ilium, qui aperit eum. | eum: saccum in-est = in... est in... Sunt Talius: “Vidéte, pueri: (hie saccus plénus malorum | emecsie secures s | hic capud mé) est est. 49CAP. VIL Gx exante a, ¢, i, 0,4, h Sex ante céteras litteras sdlum = tantum neque...neque ++ et...et dat dant dai date! (imp) iis (= els) : servis Aemilia Tulio ‘Ssculum, dat ‘Marcus Quintus ambulat currit 50 Talius malum @ sacco simit et sé vertit ad Marcum: “Ecce malum tuum, Marce.” Tulius Marco malum dat. Pater filid sud magnum malum dat. Iam Marcus malum habet, neque Quintus malum habet. Talius Quintum ad sé vocat et i malum dat. Tillis Quinto malum dat. Iam et Marcus et Quintus mala habent. Marcus: “Quid inest in saccé Syri?” Talius: “In saccd eius pira insunt. Aperi saccum, Syre! Vidéte, pueri: hic saccus plénus est pirdrum.” [i- lius duo pira é sacc6 simit: “Ecce pirum tuum, Marce, et tuum, Quinte.” Pater filiis suis pita dat. Filii, qui iam (non solum mala, sed etiam pira habent, laeti sunt. Servi autem (équé mala Heque pira habent. Quintus: “Etiam servis da mala et pira, pater!” Ialius Syrum et Léandrum Servos ad sé vocat et ils mala et pira dat. Dominus servis mala et pira dat. Aemilia cum Délia é perist7ld in atrium intrat, laeta (ad Idlium (adit eumque saliitat. Aemilia vird sud dscu- lum dat. Tdlius Aemiliae dsculum dat. “Quid agit Talia?” Aemilia: “Rosas carpit in hort6.” Tilius: Tilius: “Currite in hortum, pueri, et vocate eam!” Quintus currit. Marcus non currit, sed ambulat. Tlius imperat: “Age! Curre, Marce!” Etiam Marcus currit. Pueri per perist¥lum in hortum currunt. Illic autem puella nGn est. Pueri ex horté per peristylum in atrium ambulant. 45 50 55 Wr 6 7078 80 85 95 CAP. VIL Marcus: “Tilia neque in hortd neque in perist¥lé est.” Aemilia: “Estne Syra in hort6?” Quintus: “Nén est. Nilla ancilla illic est.” Aemilia: “Non sdlum Iulia, sed etiam Syra abest! Dé- lia, Gad cubiculum Iiliae!” Délia ad cubiculum Iiliae it, dstium pulsat, aperit, in cubiculum intrat. Illic non sdlum Tilia, sed etiam Syra est. Oculi Taliae pléni sunt lacrimarum. Délia: “Veni in atrium, Talia! [lic pater tuus t@ ex- spectat.” Talia oculés et nasum terget, rosam simit, @ cubiculd (exit. Syra et Délia post eam exeunt. Lilia in atrium ad Talium currit eique dsculum dat Tilia: “Ecce rosa. Nonne pulchra est haee rosa?” Iolius: “Nilla rosa tam pulchra est quam filia mea!” Tilius filiae suae dsculum dat. Tamine lacrimat 1 Immé laeta est et ridet. lilia: “Num nasus meus foedus est?” Talius: “Foedus? Immé tam formdsus est quam—H6e malum! Ecce malum tuum, Iilia.” Pater filiae malum magnum et formdsum dat. Idlia malum terget et ante oculds tenet. Talia: “O, quam formdsum est hoc malum!” Puella Jaeta mal6 sué dsculum dat! Tilius: “Hoc pirum etiam tuum est, Iilia.” lilius et pirum dat. Iam puella et malum et pirum habet. Aemilia: “Etiam ancillis meis mala et pira da!” it eunt i ite! (imp) exci intrat exit ex-eunt ef-que haee rosa = rosa quae hic (apud mé) est iam-ne hocmalum=malumquod hic (apud mé) est hic haee hoc: hic saccus (m) hac rosa (f) ‘hoc maluma (7) ef: Tiliae 51CAP. VIL its (= eis) : ancillis eui? puerd puellae dativus (dar) < dat serve servis ancillae ancillis ‘oppida ‘oppidis 52 Tdlius aneillas ad sé vocat et iis quoque mila et pira dat. Ancillae lactae ex atrid exeunt. — 100 (Cai Ialius malum dat? Puerd malum dat. Puer cui Tilius malum dat est filius eius. (Gil Ialius Ssculum dat? Puellaé dsculum dat. Puella cui Tilius Gsculum dat filia cius est. GRAMMATICA LATINA 105 Talius §ervd (Syrd) malum dat. Talius Servis (Syrd et Léandro) mala dat. ‘Serva’ dativus singularis est. ‘Servis’ est dativus pliralis. 110 Dativus: singularis -d, pliralis (8) Fémininum. Talius @neill@é (Syrae) malum dat. Talius (Syrae et Déliae) mala dat. ‘Ancillac’ est dativus singularis. ‘Ancillis’ dativus plaralis. 115 est, Dativus: singularis -ae, plirdlis -is. (C] Neutrim. Fluvius 6ppidd aquam dat. Fluvii 6ppidis aquam dant. ‘Oppids? dativus singularis est. ‘Oppidis’ est dativus plara- 120 lis, Dativus: singuliris -3, pliralis -is. PENSVM A Talius Mare-, fili~ su-, malum dat. Tulius Mare et Quint-, fili~ su-, mala dat. Idlius etiam serv- su-, Syr- et Léandr~, mala dat. C Aemilia dsculum dat? Aemilia vir- su Idli~ dsculum dat. JOlius Aemili- dsculum dat. Talius Tali-, fili~ su-, ma- lum dat, neque sdlum Tliae, sed etiam Syr~ et Deli-, ancill~ su-. Talia mal- su- dsculum dat!CAP. VII PENSVM B Talius ad villam —. Ostiarius ostium — et post eum —. Sacci ndn vacui, sed — sunt. Ilius: “Vidéte, pueri: — accus plénus — est. Ecce malum tuum, Marce,” Tilius Mar- co malum —. Talius filiis non — mala, sed etiam pira dat Tam pueri — mala — pira habent, sed servi — mala — pira habent. Dominus servés ad — vocat et — quoque mala et — dat Aemilia ad Itlium — et ei — dat. Ilia abest. Pueri non ambulant, sed — in hortum. — [: in hort] Ilia non est, ea in cubiculd sud est. Tilia nén ridet, sed —: in — eius sunt — Délia: “In atrio pater tuus té —, Tilia.” Talia — [= ex] cubi culo —, ad Tulium currit et — [: Tulio] osculum dat. Tilia rosam ante Ialium —. Idlia: “Nonne — rosa — [= pulchra] est?” PENSVM C Quem pueri exspectant? Venitne Talius Roma? Quis dstium aperit et claudit? Quid inest in saccis? Cui Talius malum primum dat? Cui Aemilia dseulum dat? Estne Talia in horto? Quo it Delia? Estne Tilia séla in cubiculé su6? Ridetne Talia? Quo Talia currit? Quid Talius dat filiae suae? Vocdbula nova oculus lacrima speculum Ostia malum pirum Ssculum formosus plenus exspectat tenet Jacrimat aperit claudit vertit terget advenit inest dat adit currit exit es sé hie haec hoc immo nonne? eet neque... neque slum ic é iis cui dativus 33