Thesaurus Linguae Latinae (TLL) Online

fānāticus

fānāticus, -a, -um [cf. c. fanari, fanum. Th.]. de et y mologia:

GLOSS. II 579, 22 -us dicitur a fanatus. S ERV. auct. georg. 1, 10 Cin-
c ius et Cas s ius aiunt … aedes sacras ‘faunas’ primo appellatas
postea fana dicta et ex eo … -os dici. cf. S CHOL. Hor. ars 454 infra
6.1.270.20 l. 67 . GLOSS. V 198, 19 -i … dicti … a Fauno (198, 20. 199, 16. IV
516, 45). notionem propriam ‘ad fanum pertinens’, fortasse ex ety-
mologia deductam v. sub IV. de s ignif ic at ione: GLOSS. ἱεϱα -
τιϰός , ἱεϱόληπτος , ἱεϱόδουλος . templi minister. qui in templo divinat
vel templi minister. in templo deserviens. qui in templo arguitur
6.1.270.25 (ariolatur Bücheler ). qui templum diu deserit (templo deservit Götz
dubitanter ). -i ministri templorum. cf. HIER . in Soph. 1, 6 p. 271, 6.
scribitur compendio fanat. CORP. V 3925. inde a CIC .
I s t ric t iore sensu: ad c ult um peregrinorum quorundam
deorum, imprimis Bellonae, Magnae Matris, Cybeles, Isidis et Se-
6.1.270.30 rapis pert inens : A adiec t . : 1 de hominibus : LIV. 37, 9, 9
-i Galli … cum sollemni habitu ante portam occurrunt, iussu se
matris deum famulos deae venire memorant. 39, 15, 9 (de Baccha-
nalibus) mares … -i vigiliis (vigiles codd.), vino. I VV. 2, 112 crine
senex -us albo sacrorum antistes Cybeles. 2 de rebus : LIV.
6.1.270.35 38, 18, 9 Galli Matris Magnae … vaticinantes -o carmine. 39, 13, 12
Bacchi sacris initiatos cum iactatione -a corporis vaticinari. FLOR .
epit. 3, 19, 4 Syrus quidam … -o furore simulato … Syriae deae co-
mas iactat. V IB. S EQ. geogr. p. 148 Gallus flumen in Phrygia, unde
qui bibit insanit more -o. impersonaliter c. inf. : QVINT . inst. 11,
6.1.270.40 3, 71 iactare id (caput ) et comas excutientem rotare -um est.
fort. huc pertinet : CORP. V 3924, 6 fanorum curatores ex pecunia -a
faciundum curaverunt. 3925 de pecun(ia) fanat(ica) f. c. sed cf. IV
et Wissowa, Rel. u. Kult. d. Röm. 2 p. 468 adn. 5. B s ubs t . :
s ac erdos vel minis t er talium deonim, cf. l. 84 sqq. : 1 mas c ul. :
6.1.270.45 IVV. 4, 123 -us oestro percussus, Bellona, tuo divinat. FLOR . epit. 3, 19, 10

pastor quidam non minorem quam ille -us prior (cf. supra l. 37 ) con-
flavit exercitum. V LP. dig. 21, 1, 1, 9 (ex Viviano) si servus inter -os
non semper caput iactaret et aliqua profatus esset (cf. ibid. quamvis
aliquando quis circa fana bacchatus sit et responsa reddiderit).
6.1.270.50 LAMPR . Heliog. 7, 2 Heliogabalus iactavit … caput inter praecisos

-os. V OPISC . Tac. 17, 1 -us quidam in templo Silvani tensis membris
exclamavit: ‘tacita purpura’. P RVD . perist. 10, 1061 cultrum in la-
certos exerit -us (-os A) sectis Matrem bracchiis placat deam. apoth.
440 non spumat anhelus fata Sibyllinis -us edita libris (S CHOL. Prud. apoth. ad l. 440
6.1.270.55 -us fani sacerdos). CORP. III 6681 G. Suettius Magnus -us. IV 2155
-i tres a pulvinar Synethaei. VI 490 elsinius Capitolinus ex aede
Bellonaes Pulvine(n)sis -us. 2232 Q. Caelio Appollinari -o de aede
Bellonao Pulvin(ensis). 2234 C. Cornelio Ianuario -o ab Isis Serapis
ab aedem Bellone Rufiliae. 2235 Sev … fanat … … ex vico
6.1.270.60 Bellonae. 2 f emin. : CORP. VI 32460 Nicae Pomponiae -ae mo-
numentum.
II lat iore sensu: div ino f urore t ac t us , c orrept us ; in-
s aniens , f urios us : A adiec i. : 1 de hominibus : CIC . dom.
105 homo -e. div. 2, 118 isti philosophi superstitiosi et paene -i.
6.1.270.65 TAC . hist. 2, 61 multitudinem. ann. 14, 30 muliebre et -um agmen.

2 de rebus : HOR . ars 454 error (P ORPH . Hor. ars ad l. 454 id est qui lympha-
tico agitantur. S CHOL. Hor. ars ad l. 454 -um errorem pati dicuntur, qui a
fanis (Fanis i. Nymphis? cf. p. 271, 65) percutiuntur, id est, qui lim-
phatico agitantur. S CHOL. Hor. Vind. ad l. ars 454 -us error dicitur ille, qui
6.1.270.70 evenit alicui propter aliquod peccatum, quod ipse commisit in tem-
plo. S CHOL. Hor. gloss. Γ ars 454 -i dicuntur dementes, qui offensam deo-
rum incurrentes eo, quod fana eorum violaverint, frenesim patiun-
tur). LIV. 4, 33, 2 multitudo … velut -o furore add. Cornelissen
instincta. B s ubs t . : DIFF . Suet. p. 313, 2 fanum … a fando, ut

Brought to you by | University of California - Berkeley

Authenticated
Download Date | 3/17/19 7:36 PM
 instincta. B : fanum … a fando, ut
6.1.270.75 illi, qui futura videntur canere, -i dicuntur. S ERV. auct. georg. 1, 10
qui futura praecinerent, -os dici. GLOSS. qui quasi accipit spiritum
et dat (divinat?). -i, qui futura canunt. futura praecinentes. -i, qui
futura praedicabant. cf. fort. V 500, 13 fanticus (i. -us aut fatidicus)
mathematicus, qui quasi fata (sacra codd.) dicit. nota: GLOSS. II
6.1.270.80 261, 3 βωμολόχος ὁ πανοῦϱγος .
III in sermone Chris t ianorum (praeter P RVD . supra l. 52
et 53) modo i. q. daemoniac us , arrept ic ius (cf. I. II), modo
generat im ad c ult um deorum gent ilium pert inens , gent i-
lis : A s ubs t . : sacerdos, fanorum cultor gentilis : COMM .
nstr. 1, 37 tit. qui iudaeidiant -i (cf. v. i quid? medius Iudaeus, me-
dius vis esse profanus [i. gentilis]). A RNOB. nat. 1, 24 haruspices
has fabulas, coniectores, harioli, vates et nunquam non vani con-
cinnavere -i. ZENO 5, 9 relatum … a -o … mysterium. A MBROSIAST .
6.1.271.5 in I Cor. 2, 12 per spiritum mundi arripiuntur -i, qui sine deo sunt.
HIER . in Soph. 1, 6 p. 679 idolorum sacerdotes non sacerdotes, sed
τεμενίτας , id est aedituos vel -os appellavit. in Os. 6, 9 p. 66 sacer-
dotes Bethel, immo -i Bethaven … ponebant in itinere latrones. 7, 5
p. 72 ‘coeperunt principes furere a vino’. principes quasi temulentos
6.1.271.10 et -os nescire, quid dicerent. in Is. 7, 12 p. 107 Achar idolorum cultor
… pro Levitis habebat -os. P S. RVFIN . in Os. 12, 11 ad vilia -orum
instituta descenderet atque idola. A VG. in psalm. 40, 1 audiunt pa-
gani -os suos dicentes ‘aliquando Christiani non erunt’. gen. ad
litt. 12, 22 p. 413 ante prandium peractis sacrificiis agitatisque -is
6.1.271.15 (syn. arrepticius). div. daem. 7, 11 qui dei in templis gentium cole-
bantur … haec … per suos vates ac -os frequentare noluerunt. CAS-
SIOD . var. 3, 52, 8 -um credis, quem tortuosis semitibus ambulare

conspexeris. B adiec t . : P AVL. NOL. carm. 25, 33 nec sit Christi-

colam -a pompa per urbem. GREG. TVR . Franc. 1, 31 senatores …
6.1.271.20 -is erant -tunc c ult ibus obligati (2, 10 Mart. 1, 2). Franc. 2, 27
Chlodovecus -is erroribus involutus. 5, 43 in pectore -o. I SID . eccl.
off. 1, 41, 2 nonnulli miseri homines, etiam fideles … de -a adhuc con-
suetudine quibusdam ipso die observationum auguriis profanantur.
IV proprio s ens u ‘ad f anum pert inens ’ : MACR . sat. 3, 3, 3
6.1.271.25 profanum esse, quod extra -am causam sit. pecunia fanatica:
v. sub I p. 270, 41 et 42.
V s ingularit er fere i. q. ‘s ac er ’ : P AVL. FEST . p. 92 -a di-
citur arbor fulmine icta.
adv. fānāticē. in modum fanaticorum (cf. supra 1). A PVL. met.
6.1.271.30 8, 27 cinaedi ab ingressu primo statim absonis ululatibus constre-
pentes -e provolant (per- cod. cf. ea quae sequuntur ).

Access brought to you by: University of California - Berkeley

Copyright © 2011–2019 by Walter de Gruyter GmbH

Powered by PubFactory

Brought to you by | University of California - Berkeley

Authenticated
Download Date | 3/17/19 7:36 PM