Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
!"#$ %&'$( ) *+ &',& )&--./'0(#%", ('&
1' 2 $4 )&5- *$6) ) 7(-(5'"
8 99 8::;<=>: ?@@AB?@@C
:< >
<= >
>9:> <
Control
unit
Arithmetic
logical unit
(ALU)
I/O devices
Registers
Main
memory
Disk
Printer
Bus
I
I
)% '*+ " , & !! # # " ' & % '# , ,& " ,
I
)% '*+ " , -
$' ! ( ' !
! % $" -
< <> > 9 > >: =<9 < >= 9 >
I
A+B
Registers
ALU
A+B
<
I
% '" ( -
I
=; > <= >:< < <> < + 9> * ;> :9 :9 > <
9< : > :=< 9 :> : > ; < := > >< :9 9
>9 ><=< ;> > >9>
> ;> <9 < := >: < + >9 ><=< ;<< > >9>
9;< 9 : + 9> * ;> :9 > < < <
:
9 > >< > < <= > ><;<
9< +% % + 9> * ;> :9 ;> <9
% < >9;> < < > < >9 ><=> ;> > >9>
;> < > < <9 >=<9 < = 9;>
= >9; > =>: == : < < 9 + 9> * ;>
:9 >= =;> : < +>9 ><=< ;<< > >9> : <
9 < < < < < > < ; :: <
> 9 < >< ;> 9 >
I
I
( ,% * !
=0
# , #" -
I
8 9< ;<> 99> < 9 +>9 < < >9< < => < ;>
< >=<9 < > >9> = := < < # 9 >
<9 ;> <> < =:: >9< :9 > >9> > <= >:> ;>
<< >* < <9 >
$ " ) # $ " ' ! !" !% " ' $'" & " %% " & 5 % !8 +>9> > ;<> 99>
9 < >:< : > ;< + < ;>
: 9< 9> < > * :>
9>9< < 9 : > < < :9 9
9 =< >; ;> > >9> #
$ " ) # $ "
! ! " !% " ' 6
< > >9> ;<< =:: >9<
9 >9 9 =< =>9 < ;>
<< ;<< =:: >9<
= 9 < < > >>
I
%
I
I
< > >9> 9 < < > < ;> < =<9 < ;+ 9> * ;> :9
: < %
9 =< : :>< < < < >9> $
% > : < > <= ;>
< <: >9< ;<< > >9>
, $' ) ,+ &
:< ;> ; < < < < < > <= >:<
> ><
<9 > >9>
99 >
< >=<9 =<= > =<>
9 9 +> >9< < << < ; =<= >
!# <
"#
9 + > >9< < : > < < >9 =<= >
> : < > <= ;> ::< =<= > > 9 ;<
<= ;> ::< > <> > 9 < < ;> > >9<
% ;> <> >
I
< <> = > < ; +> >9< :>:> < > > ;
> >9> ;> >9 < <99 >
: < ;> =>> < < < >9> > ;<
:: <
= >=> > ;> <> = $% &
I
,% '
& ! !"
<9< > 9; >;< < < > ;< :>: > ><9<
>;;<
:
*%% ! 9 ) ) " ," & ! !" ) " ," ) " ( ' $ $" )% I
I
6,
* )% "
! , % -
0 4
4 4
0
S1
S2
S3
S4
S5
Instruction
fetch
unit
Instruction
decode
unit
Operand
fetch
unit
Instruction
execution
unit
Write
back
unit
(a)
S1:
S2:
S3:
S4:
S5:
1
4
5
Time
(b)
9 < > < <9< > >9< ;< :9:< ;> > <>9<
+
I
, * ,
$" )) " ," $ ' ( ' ' " , %% % ! + + % , ! $'" )) " ' :0 = / -
9 +<99< >= <9< > >9< > ;> ; < > <>9<
>: ><;< < < ; >: >9< ;> > := 9<9 > ; <
+>;< >9;> < ;> < < 9 + 9>: > <>9< :9 > 9> *
S1
Instruction
fetch
unit
S2
S3
S4
S5
Instruction
decode
unit
Operand
fetch
unit
Instruction
execution
unit
Write
back
unit
Instruction
decode
unit
Operand
fetch
unit
Instruction
execution
unit
Write
back
unit
S4
ALU
ALU
S1
S2
S3
Instruction
fetch
unit
Instruction
decode
unit
Operand
fetch
unit
S5
LOAD
STORE
Floating
point
Write
back
unit
I
9
= ;> <> = >
< :9 > < 9<+ < < = <
: < >9 >9 =; : ;>9
9 >= < <= > 9 > %
I
" !%
)% '*+ " , ) *
I
& ,%
,) #
?
$ '! &
) 5 *" ," ! )% ) ) )
& ( ')
&
* ,+
&
& % -
9 < <= > >= 9 < < ;<> %
I
" !%
) ,+ ) 5 * ' , ) ) ' # ,% ! )% ) )
I
6,
* )% "
)" )
$ '! &
?
" !%
$*
= >
$'" ))" ' ," , " ,& ( & " ," * , # # " '
" # * , ," ) #
I
)% '*+ " , -
9 '
,& " )
&
# )) 5 5 -
Control unit
Broadcasts instructions
8 8 Processor/memory grid
Processor
Memory
Local memories
Shared
memory
CPU
CPU
CPU
CPU
Shared
memory
CPU
CPU
CPU
Bus
Bus
(a)
CPU
(b)
I
==> <
I
< ;< :: < >9 : > 9 ;< > >
; >
4 0 " < 1 < 4 0 ! ) *" " ,% , *% "
$ ') " * ,& " )
) $ 5 ,
I
I
I
I
I
I
4 0
" 7 0 1 44
* ,& " ) ) $ 5 , ! ! " !% " ' + 9> * < ;> =<= > >9< $ ;< %
< <9 >9< >9 > ;< +>9
= >9< > < :><9 <
Address
Address
1 Cell
Address
16 bits
(c)
12 bits
(b)
10
11
8 bits
(a)
8 +>9 < 9 ;> 9 > < 9 < < < 9 =< >
>9> ;< ; ;< >9>
I
<
$ '! &
) )% #
3 0 4
;
> :: > =9> < =<= > : > <9; <
<<9; < 99 :> < < <=>
9 : < < < > 9 > >9> : < =9> 9 >
>9 <
9
< ;> => >9< ; > 9 : < > <=> < 9 ;<>
; < > <=> >> > > <= > <9;>9 =<9 < + >>
> > <= > < <9;>9
I
Address
Big endian
Little endian
Address
10
11
11
10
12
12
13
14
15
15
14
13
12
12
Byte
Byte
32-bit word
32-bit word
(a)
(b)
Big endian
0
Transfer from
big endian to
little endian
Little endian
Transfer and
swap
J
12
0 21
0 21
12
21 0
0 21 12
16
16
(a)
(b)
1
(c)
(d)
4 16
:: >9=<9 < < =<= >< ;<> :: > 9 < < ;
I
> ; 9 < < < >9> ;> < : < ; 9 < <
< >9> ;> : >
< << > ; < > < > : 9< =<= >< >> 9 ;<>
I
< 9 :9 > < ;> > > > 99 > ;>
:9 <9<9; 9 = + >
% ; < < ;> :;>:< > >
9 =< ;> > > < > > < ; < < ;> < > :9
9 9 =<::9> = ;< < =>9 < > > ;>
:9 < > > ; 9> ;> >
% ;> 9 :;>:< =>9>= ;> 9
;> ==>9 < ;> :;>:< <9 < => < > :;>:<
<
' 0 4 0 ''" ' ) ,5 " !
, )) ' " * , " & " ,
I
& )% ,+ &
I
'
1 0 3 3 0 0
& )% ,+ &
I
! , * # '" &
I
6! " & $ *
* ,&
# #
,5 $ '
9>= ;> < :9 < ;> :;>:< 9 < @ < ;>
< : < < > 9 < <> < ? > >>
I
@@@@@@@@@@
@@@@@
@@@@@
* )% "
*
* ,&
$ ' -
# #
,5 $ '
9 !
" ,% "
I
: < > 9 =< < ;> := >9 >9> ;> > ? ;< <
< <
?
?
( + )
: < < < < > : > :=<
?
+ +
> >< <9< < < >=> < < >: >> 9; 9
=< ; >;< ; >: ; ==>9
I
9>= : < 9 :;>:< :9 > ;> ; > < > ;>
:9 > >9 ; ;> : << < > > < > >9>
> >9> : >9 >: < : < < 9 9 ;<< ? < ;>
:;>:< <> < > 9 < ;> :;>:< < < ;> >9 <
;> 9 ; <
> : 9 ;<< ? < ;> :;>:< <> >: ><;<
<
+
;> :;>:< ; < ;<;>: <
I
I
I
8; > ;> ; > <99 > 9 > > ;> :9
< >;<9 > : < > >9< ;> 9 > > 9 > >9 < > <
> ;> :9 9 <> :9 > >9< > ; 9 <9
;> ; <
> > ;> :9 9 > ;> > * = :: > 99
> < ; > > > ;> ; > <9 > < ; : 9> < >
< <9< >: > >9 > >9< > ><9< :9 9< :: ;<> >
;> > *
< < < + + . . . + =
, ,...,
< : << < +< < : < > 9< >9 # > :<;<
:9 9; > < ;> > > > ;> > * :< :9; ;>
< >9< < < > =<9 < + >9 ><=< ;<< > >9> : < <
0
2
1
3
0
4
1
5
1
6
1
7
0
8
0 0 0 0 1 0 1 1 0 1 1 1 0
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Parity bits
I
<
9 <= < < >:=<9 < ;<<
=<= ><
* )% " & ( ' " $' )% + " , !
) $" )) ! * # ,% % " , 5 !
* !% # , , > :9 < <9 9> >: >< ;> < ; =<= >
>: ><;< * 9 :< <= ; 9 < > < > >< : <
;< <9;< < ;< ;9; < < >9> ;< > <=
> 9 9 :< 9 =< ;> >9> <=
I
'
$*
* !* , *
$*
* )% "
$'"
! # $ ' ) # $ "
," ,
9 ,& "
, ," * -
< 9 ;> < < ; < <>< > < < > <=
> 9 9: < :9 >;< >9> ;> : < < < : <
%
9 <:9>: >9 < < 9 < :9 > < 9<+ >> < 9 =<= >
I
99 9;< = = <:< : >= &
< < ;> =<= > % $ % 9 =9 <9 <
I
+>9 < 9 ;< :: <
9;
9<:< > ;> 9 :< : 9< :: < <
I
9< : >9 : > < 99 > < <9 < >: ><;<
=<= > :<9 < 9 : > :9 <9 ;< =<= >
:<9 < ><9<
< > 9< :: <
< < >9> > ;< > <= ;> <9;9 ;
I
$ ;<< >: >< < ;> ::< =<= > < < <
;;>
;> < =<9 < ; :: <
=> < ;<> ==> < > > :9 > : >;;<
I
%
I
9 ' # ,%
, ) $ + !# ,% ( , I
" )% ))"
!" '" -
, $
)% ,% ( , % '
Main
memory
CPU
Cache
Bus
9>= : <
I
I
I
I
)
! % # $" &
)) '
&
I
) ( '
$" '% %
,
141
# # " ' + + %
I
* ,& "
,
141
* , 9 !! # ,% "
!" ! % 8 $ *
= 1 4 4
& %
7 < 0 1 4
, * ,
& %
* ,& "
)% '*+ " , -
4 4 * ,& "
, * , !% ' -
!
,
'
Registers
Cache
Main memory
Magnetic disk
Tape
Optical disk
I
9 ;> : =9< >: :9 > < >9 9
> < > > ;> % %
I
,
* ,& "
;< ;> : < :>< 9< : ;<>
;> :: <=<9 < < :><
% 9 < <9 :> : < ;> > : > > =<9 < >
;> : := >< 9 >9< := <
< ::< 9 ;;> > < >9 9 :< 9 =< ;> %%
:9 <9<9 > 9 9 =< ;> < ? < ;> > #
9; 9 ;> : :9 > < >9 > > > + >9 ><=< ;<< ::< ;
9 < ;> 9 ; :<9 : >=
9 % %% > >< :9 ; <9< <
'
% ' $ ' ,% # % '"
'
% $ ' ,% # % '" !* ,5 " * , )% ) )
I
I
% ' -
Intersector gap
or
ect
1s
6 da
409
ble
am
re
Track
width is
510 microns
ta bits
E
C
C
Direction
of arm
motion
Width of
1 bit is
0.1 to 0.2 microns
Dire
c
Preamb
le
Read/write
head
tion
of
d
isk
40
96
da
ta
rot
ati
on
bit
s
C
Disk
arm
I
< < >9> ;<> ;> : > ;> <9;9 ;
# $" & 70 0 ;) $" )% # ,% " ' & ! ) * !! $" ) + " , " ''%% >
I
'
#) -
# $" &
4 0 4 ; , %% )
% )% , > '
#) -
# $" & 4 7 0 / 0 '
) $ ' % <= > ;> << < <9 ;=>99 <:> * ;>
< >=<9
% % =<9 >9> : > ;< % %
< ::< > < < 9< 99 9 ;> 9 >9< < => < <
:> =< < >9 < >;<9 9 <= ; : < > ;> : > 9
<9< =<9 < <:> * 9 < : 9 <
I 5 5 ) *) * , )% '% 5 & ( ')
! ,& ' ) " ," ) *& & ( ) ,
I
I
I
0 -
6! , * # '" &
I
(
!
I
) * $ $" '%
! & ! "
! % )% , )
! ) # $ ! % 8 -
, ,"
6
*)
," ,
!
)" !"
* !
! ( % &
& )
6 -
,
*,
& ) $" ) % ( -
!
I
" ,"
&
$
$ $ ')
4 7 ?
$"
* !! &
)
)% " ," ! ( !!
& )% '
*+ " ,
% -
& )
?
& ) -
( '% * ! -
4
$ '
) ) 5 )% ) !
(a)
(b)
Strip 0
Strip 1
Strip 2
Strip 4
Strip 5
Strip 6
Strip 3
Strip 7
Strip 8
Strip 9
Strip 10
Strip 11
Strip 0
Strip 1
Strip 2
Strip 3
Strip 0
Strip 1
Strip 2
Strip 4
Strip 5
Strip 6
Strip 7
Strip 4
Strip 5
Strip 6
Strip 7
Strip 8
Strip 9
Strip 10
Strip 11
Strip 8
Strip 9
Strip 10
Strip 11
Bit 1
Bit 2
Bit 3
Bit 4
Bit 5
Bit 6
Bit 7
RAID level 0
(c)
Bit 1
(f)
RAID
level 1
RAID level 2
Bit 2
Bit 3
Bit 4
Parity
RAID level 3
(d)
(e)
Strip 3
Strip 0
Strip 1
Strip 2
Strip 3
Strip 4
Strip 5
Strip 6
Strip 7
P4-7
Strip 8
Strip 9
Strip 10
Strip 11
P8-11
Strip 0
Strip 1
Strip 2
Strip 4
Strip 5
Strip 6
P4-7
Strip 8
Strip 9
P8-11
Strip 10
Strip 12
P12-15
Strip 13
Strip 14
Strip 15
P16-19
Strip 16
Strip 17
Strip 18
Strip 19
Strip 3
P0-3
RAID level 4
P0-3
Strip 7
:9 < <> < ==> << > > > = > >
I
< 9 ; >> > > >9 < < 9 >
! 99 ;>=<9 >9< 9; ; ;>=< ;> ?@ ==
I
9 < < ;> ? == < 9 : ;> ==
,
<99 ; > :9 >: 9 > >;
I
=>9> > < <9 < < < 9>:< < >
; > 9 < <9 > ; < <9 ;> >::> : > ;< >
I
% =<9 < < << 99 : < > : >=9
< ;<> ; > ><9< => < +>= >< ;> 9 < :9
I
9 < ; +9; ;> @ AC =>: 9
,
: > ;<> ; > ><9< 9 >> 9; 9
I
= ;< %
< >
>9 <:> * > 99 9 <:> *
I
;>
< >=<9 ; > ;> :> : A @@@ < <:9;
.
I
, * , ! %% " '
6
* , & ) "
Spiral groove
Pit
Land
2K block of
user data
Symbols of
14 bits each
Preamble
Bytes 16
ECC
2048
288
Mode 1
sector
(2352 bytes)
! ! % 9 : > 9
I
# = 9: < < > < #
8 > < ; =< * ;<> 99> + @ > = < > > ;>
I
;> <99< 9 < >
< >: ;> := 9<
<:9> ;> <
I
6 $ %
! ,& & ( " ," )) ' 7 / = 4 - % ! ) " $" ) 5 5 * ,5
I
'
) ' ( '
* !!"
$ 5 # ,% " % '
%% ,% -
, + !
! ! ( !!"
% ' ) $ ' ,% -
*) % "
, ! %% * ' - 6,
* )% "
Printed label
Protective lacquer
Reflective gold layer
Dye
layer
1.2 mm
Polycarbonate
Direction
of motion
Photodetector
Substrate
Lens
Prism
Infrared
laser
diode
SCSI controller
Sound card
Modem
Card cage
Edge connector
I
) *" )) " !
*) -
6, ! * , )
.
I
;" 0 1 / 0 /
! )"
," '# !
, * )
)% '*+ " ,
*% ! + +
# ,% '
-
$ '!
, % ! )" &
411077> !
!
$*
0 = < -
)
)%
)% * ," ) $ ! $ # % " 4 0
! )
6 -
=7
& ) $" ) % (
&
Monitor
CPU
Memory
Video
controller
Keyboard
Floppy
disk drive
Hard
disk drive
Keyboard
controller
Floppy
disk
controller
Hard
disk
controller
Bus
Memory bus
SCSI
bus
SCSI
scanner
PCI
bridge
CPU
cache
SCSI
disk
SCSI
controller
Main
memory
Video
controller
Network
controller
PCI bus
Sound
card
Printer
controller
ISA
bridge
Modem
ISA bus
" ,"
&
$ * ,% # ,% " -
" ))" ," ) ) ' & 5 5 %% " & , " )% '" ! ) '
" ))" ," ) ) ' # " ," '" # % " " !" ' & %
I
I
I
= 4 0 / = 4 !% '
1 0 0 @0 0 -
% -
# ,%
& %%
0/ -