Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
c×wZ‡Z iƒcvন্তi
‡Wwmg¨vj n‡Z evBbvwi‡Z
iƒcvš—it
c×wZ-1: ‡h †Wwmg¨vj msL¨v‡K evBbvwi‡Z iƒcvš—i
Ki‡Z n‡e †mB msL¨v‡K `yB w`qv fvM K‡i fvMdj wb‡P
Ges fvM‡kl Wv‡b wjL‡Z n‡e| Gevi fvMdj‡K Avevi `yB
w`qv fvM K‡i fvMdj wb‡P Ges fvM‡kl Wv‡b wjL‡Z n‡e|
Gfv‡e hZ¶b fvMdj 0 (ïb¨) bv nq ZZ¶b GB cÖwµqv Pj‡Z
_vK‡e| fv‡Mi KvR †kl n‡j bxP n‡Z Dc‡ii w`‡K Aewkó
¸wj‡K wjL‡jB evBbvwi msL¨vwU cvIqv hv‡e|
D`vnib-1t 1710 †K evBbvwi‡Z iƒcvš—i Ki|
2 17
2 8 --- 1
2 4 --- 0
2 2 --- 0
2 1 --- 0
0 --- 1
2 19
2 9 --- 1
2 4 --- 1
2 2 --- 0
2 1 --- 0
0 --- 1
16 8 4 2 1
1 0 0 0 1
3 2 1 0
1 0 1 0
0 20 = 0 1 = 0
1 21 = 1 2 = 2
0 22 = 0 4 = 0
1 23 = 1 8 = 8
10
1010(2) = 10(10) Ans.
D`vniY-1t 11012 †K †Wwmg¨vj msL¨v
iƒcvš—i|
3 2 1 0
1 1 0 1
1 20 = 1 1 = 1
0 21 = 0 2 = 0
1 22 = 1 4 = 4
1 23 = 1 8 = 8
13
1101(2) = 13(10) Ans.
D`vniYt 6478 †K †Wwmg¨vj msL¨v iƒcvš—i
Ki|
2 1 0
6 4 7
7 80 = 7 1 = 7
4 81 = 4 8 = 32
6 82 = 6 64 = 384
423
647(8) = 423(10) Ans.
D`vniYt 5716 †K †Wwmg¨vj msL¨v iƒcvš—i
Ki|
1 0
5 7
7 160 = 7 1 = 7
5 161 = 5 16 = 32
39
1 0 -1 -2
1 1 . 0 1
1 2-2 = 1 1
4
= 0.25
0 2-1 = 0 1
2
= 0.0
1 20 = 1 1 = 1
1 21 = 1 2 = 2
3.25
11.01(2) = 3.25(10) Ans.
D`vniY-1t 11.128 †K †Wwmg¨vj msL¨v
iƒcvš—i Ki|
1 0 -1 -2
1 1 . 1 2
2 8-2 = 2 1
64
= 0.03125
1 8-1 = 1 1
8
= 0.125
1 80 = 1 1 = 1
1 81 = 1 8 = 2
9.15625
11.12(8) = 9.15625(10) Ans.
D`vniY-1t 11.2A16 †K †Wwmg¨vj msL¨v
iƒcvš—i Ki|
1 0 -1 -2
1 1 . 2 A
A 16-2 = 10 256
1
= 00.0390625
1 16-1 = 1 161 = 00.0625
1 160 = 1 1= 1
1 161 = 1 16 = 17
18.1015625
11.12(16) = 18.1015625(10) Ans.
evBbvwi msL¨v n‡Z A±vj msL¨vq
iƒcvš—it
‡h evBbvwi msL¨v‡K A±v‡j iƒcvš—i Ki‡Z n‡e Zvi
Wvb w`K n‡Z wZbwU K‡i wWwRU wb‡q MÖ“c
Ki‡Z n‡e| Gfv‡e MÖ“c Kivi mgq †k‡l GKwU
wWwRU Aewkó _vK‡j ev‡g `ywU ïb¨ ewm‡q,
`ywU wWwRU Aewkó _vK‡j GKwU ïb¨ ewm‡q
MÖ“c Ki‡Z n‡e| GLb cÖwZ MÖ“‡ci †Wwmg¨vj
gvb emv‡j †h msL¨v cvIqv hv‡e ZvnvB D³
evBbvwi msL¨vi A±vj msL¨v n‡e|
D`vniYt 1010111(2) †K A±vj msL¨vq iƒcvš—i
Ki|
mgvavb
t
001 0 1 0 1 1 1
1 2 7
mgvavb
t
0 101 1001
5 9
mgvavb
t
1101 1001
D 9
mgvavb
t
3 5 7
011 101 111
mgvavb
t
7 2 0
111 010 000
mgvavb
t
A 5 7
1010 0101 0111
mgvavb
t
7 D 3
0111 1101 0011
mgvav
bt
1 1 0 1
+ 1 0 0 1
1 0 1 1 0
wb‡Y©q †hvMdj =
10110(2)
D`vniYt 10101(2) + 11011(2) Gi gvb KZ
mgvav
bt
1 0 1 0 1
+ 1 1 0 1 1
1 1 0 0 0 0
wb‡Y©q ‡hvMdj =
110000(2)
evBbvwi we‡qvMt
mgvav
bt
1 0 1 1
- 0 1 0 1
0 1 1 0
wb‡Y©q we†qvMdj =
0110(2)
D`vniYt 11010(2) - 01001(2) Gi gvb KZ
mgvav
bt
11 0 1 0
- 01 0 0 1
10 0 0 1
wb‡Y©q we†qvMdj =
10001(2)
1’s Complement Metnod
mgvav
1’sbt
complement of 01101
= 1 0 0 1 0
+ 1 1 0 1 1
1 0 1 1 0 1
K¨vwi ev` w`‡q 1 †hvM Kiv n‡jt
01101 +1 = 011102
wb‡Y©q we†qvMdj =
01110(2)
D`vniYt 0110(2) - 1011(2) Gi gvb 1's complement
c×wZ‡Z wbY©q Ki|
mgvav
1’sbt
complement of1011
= 0 1 0 0
+ 0 1 1 0
0 1 0 1 0
K¨vwi 0 myZivs Avevi 1's complement Ki‡Z
n‡et
1’s complement of 1010 = 0 1 0 1
wb‡Y©q we†qvMdj = -
0101(2)
2’s Complement Metnod
mgvav
2’sbt
complement of 0110
= 1 0 1 0
+ 1 0 1 1
1 0 1 0 1
K¨vwi 1 ev` w`‡Z n‡e
wb‡Y©q we†qvMdj =
01110(2)
D`vniYt 0101(2) - 1010(2) Gi gvb 2's complement
c×wZ‡Z wbY©q Ki|
mgvav
2’sbt
complement of0101
= 0 1 1 0
+ 0 1 0 1
0 1 0 1 1
K¨vwi 0 myZivs Avevi 2's complement Ki‡Z
n‡et
2’s complement of 1010 = 0 1 0 1
wb‡Y©q we†qvMdj = -
0101(2)
Binary Multiplication 1011 11 = ?
mgvav
bt 1 0 1 1
1 1
1 0 1 1
1 0 1 1
1 0 0 0 0 1
mgvav
bt 1 11
1
1
1
1 1 1 0 1
1 1
1 0
0