Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
no Ferrosas
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS NO FERROSAS
Ligas Be Ligas Mg
Ligas leves
Ligas Ti Ligas Al
Ligas resistentes
Ligas Cu Ligas Ni
corroso
Ligas Ta Ligas W
Ligas Refratrias Ligas Re
Ligas Nb Ligas Mo
2
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS NO FERROSAS
Ligas Be Ligas Mg
Ligas leves
Ligas Ti Ligas Al
Ligas resistentes
Ligas Cu Ligas Ni
corroso
Ligas Ta Ligas W
Ligas Refratrias Ligas Re
Ligas Nb Ligas Mo
3
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
4
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
5
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
6
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
7
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
8
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
9
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
10
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
11
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
12
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
13
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
14
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
15
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
16
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
17
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
18
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
19
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
20
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
21
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
22
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
23
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
24
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
25
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
26
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
27
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
28
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
29
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TITNIO E LIGAS
30
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
TITNIO E ferrosas
LIGAS - CARACTERSTICAS
31
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TITNIO E LIGAS - HISTRICO
ILMENITA
Justin Gregor em 1791, a partir do
mineral ilmenita (FeTiO3).
Novamente descoberto mais tarde por
Heinrich Klaproth, no mineral rutilo
(TiO2), que o denominou de titnio em
1795.
Em 1946 William J. Kroll desenvolveu
RUTILO
um mtodo para produzi-lo
comercialmente;
O processo Kroll consiste na reduo do
TiCl4 com magnsio, mtodo que
32 continua sendo utilizado atualmente.
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TITNIO PURO - COMPARATIVO
33
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TITNIO PURO - CARACTERSTICAS
34
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
Excelenteferrosas
resistncia corroso
Ti puro Alguma ductilidade (apesar de ser HC)
Baixa resistncia mecnica
Outras ligas no
ferrosas
TITNIO E LIGAS TRATAMENTOS TRMICOS
Recozimentos
Algumas ligas permitem tratamento
trmico de envelhecimento
36
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TITNIO E LIGAS FORMAS DE FORNECIMENTO
37
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ELEMENTO QUMICO TITNIO
38
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
TITNIOferrosas
E LIGAS APLICAES
Outras ligas no
TITNIOferrosas
E LIGAS APLICAES
40
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
41
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
BERLIO E LIGAS
42
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
BERLIO E ferrosas
LIGAS - CARACTERSTICAS
Outras ligas no
ferrosas
BERLIO E LIGAS TRATAMENTO TRMICO
44
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
BERLIO E LIGAS PROPRIEDADES MECNICAS
45
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
BERLIOferrosas
E LIGAS APLICAES
46
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS LEVES
47
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MAGNSIO E SUAS LIGAS
48
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MAGNSIO E SUAS LIGAS - MINRIOS
Boucita 41 %
Magnesita 28 %
Olivita 28 %
Kieserita 15 %
Dolomita 13 %
Carnalita 8 %
Agua do mar 0,13 %
49
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MAGNSIO - CARACTERSTICAS
Peso especifico 1,74 g/cm
Ponto de fuso 651 C
Ponto de ebulio 1095 C
3 metal mais abundante
Processamento caro
Baixa ductilidade
Possvel de soldar
a liga estrutural de menor densidade.
Sua estrutura cristalina hexagonal compacta (HCP)
Boa usinabilidade em alta velocidade
Boa resistncia corroso e ao impacto
Inflamvel (cuidados na usinagem)
50
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MAGNSIO E LIGAS TRATAMENTOS TRMICOS
51
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MAGNSIO E LIGAS ELEMENTOS DE LIGA
52
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
MAGNSIOferrosas
E LIGAS APLICAES
Quase todas de peas fundidas
Blocos de motor, coluna de direo, carcaas de dispositivos, etc..
Raquetes, patins, tacos de golfe, bastes de baseball, bicicletas
Componentes da indstria aeroespacial
nodo de sacrifcio de navios
Modelos
Outras ligas no
MAGNSIOferrosas
E LIGAS APLICAES
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS RESISTENTES
CORROSO
55
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS RESISTENTES CORROSO
56
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL E SUAS LIGAS
57
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL BREVE HISTRICO
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL CARACTERSTICAS
Seria a liga metlica de engenharia no fosse o seu
custo elevado (boas propriedades mecnicas e
tecnolgicas, aliado elevada resist. corroso)
Estima-se que na crosta terrestre o nquel no exceda
os 0,01%
24 metal mais abundante na Terra
Ponto de Fuso: 1455 C
Densidade: 8,91 g/cm3
Estrutura cristalina: (CFC)
Ponto de Curie: 353 C ( ferromagntico);
Comparado ao alumnio seu preo 5x maior;
59
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL ASPECTO
60
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL MINRIO
Minrios:
Sulfetos: sulfetos de cobre e nquel (Canad)
Elevado custo de extrao (localizao profunda)
Silicatos: Silicatos de Ni (Nova Caledonia Oceania)
Latertico: oxido de ferro, cobalto e magnsio
Novas possibilidades de explorao.
Brasil (minrio latertico):
GO, PA, PI e MG
61
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL OBTENO (SULFETADOS)
62
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL CARACTERSTICAS MECNICAS
dctil e tenaz
Apresenta boa resistncia mecnica frio e quente (cerca de
500 MPa)
Algumas ligas tm resistncia a temperaturas sub-zero
Elevada resistncia mecnica at 1200C, mantendo a
resistncia corroso (SUPERLIGAS)
Apresenta excelente resistncia corroso (exceo para
atmosferas sulfurosas)
No estado puro, apresenta caractersticas mecnicas prximas
do ao doce
Excelente condutividade trmica e eltrica;
Excelentes propriedades magnticas;
63
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL RERVAS MUNDIAIS
64
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL CONSUMO
65
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL APLICAES
66
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL APLICAES
Baterias (nquel-cdmio);
Ligas anti-corrosivas e refratrias;
Veculos espaciais e submarinos nucleares;
Equipamentos para reatores nucleares;
Equipamentos para indstria qumica e petroqumica;
Trocadores de calor;
Resistncia eltrica ;
Turbinas refrigeradas gs;
Ims (Alnico) , ETC
Metalurgia (ligas)
67
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NQUEL APLICAES
Por sua alta resistncia a corroso, as principais
aplicaes das ligas de nquel mais puras so em equi-
pamentos de processamento qumico e de
alimentos.
Turbinas, vlvulas, bombas, trocadores de calor
68
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
PRINCIPAIS LIGAS DE NQUEL
Ni - puro
Ni-Al (Duranquel)
Ni-Cu (monel) e Ni-Cu-Al (monel K)
Ni- Cr-Mo-Al (Inconel)
Ni-Mo (Hastelloy)
Alnico
Ni-Ti (liga com memria de forma)
69
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosasPURO (classe 200)
NQUEL COMERCIALMENTE
Aplicaes
Equipamentos para processamento de alimentos, partes
eltricas e eletrnicas, materiais para ambientes bsicos,
partes de foguetes, alvos para sputtering, trocadores de calor
em elevada temperatura
70
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
LIGAS DE NQUEL ferrosas
DURANQUEL (Ni-Al) Classe 300
APLICAES:
Palheta de bombas, Molas, Eixos,
etc.
71
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE NQUEL MONEL Classe 400
- Ni 60-70% Cu 29% -
72
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE NQUEL MONEL K Classe K-500
APLICAES:
73
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE NQUEL INCONEL Classe 600
Ni Cr 13% Mo 4% -Al 7%
74
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE NQUEL HASTELLOY
75
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE Ni ALNICOS (Ligas magnticas (Al-Ni-Co)
76
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
LIGASferrosas
DE NQUEL NITINOL
77
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE BAIXO
PONTO DE FUSO
78
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE BAIXO PONTO DE FUSO
79
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO E SUAS LIGAS
80
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO CARACTERSTICAS
Formado pelo elemento qumico chumbo Pb (plumbum)
Liga antiga (aprox. 7000 a.C)
Algumas tubulaes de Pb de 300 a.C. ainda esto em servio
Possui temperatura de fuso de 327 C
Temperatura de ebulio de 1749 C
muito dctil e pouco tenaz
Boa resistncia corroso em ambientes cidos
Baixa resistncia corroso em ambientes bsicos
Mdia condutibilidade eltrica e trmica
Densidade alta (11,3 g/cm3)
Facilidade de fundir e formar ligas com outros elementos
81
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO BENEFICIAMENTO
GALENA
82
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO RESERVAS
EUA
Austrlia
Canad
Peru
Mxico
83
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
PRINCIPAIS LIGAS DE CHUMBO
Pb-Sb Cumbo-Antimnio
Euttico com 11,2%Sb (Temperatura de fuso = 251C)
1 a 3% de Sb revestimento de cabos, laminados (folhas de chumbo),
Munio
6 a 12% - placa de baterias e acessrios isolantes de radiao
84
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
PRINCIPAIS LIGAS DE CHUMBO
Pb-Ag Cumbo-Prata
Com at 2%Ag apresenta exc. resi. corroso em meios salinos
85
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO APLICAES
86
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO APLICAES
Baterias chumbo-cido
87
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO APLICAES
88
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO APLICAES
89
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO APLICAES
90
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
CHUMBO APLICAES
91
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE BAIXO PONTO DE FUSO
92
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ESTANHO E SUAS LIGAS
93
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ESTANHO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
Metal macio e dctil em baixas temperaturas e frgil em
temperaturas mais altas
Um dos metais mais antigos (3500 a.C.) usado no bronze
Transformao alotrpica em 16C
Temperatura de fuso = 232 C
Densidade = 7,31 g/cm3
Boa resistncia corroso, princ. ambiente cidos, gua do
mar, etc..
Usado no revestimento de outros metais para evitar corroso
Folha de flandres
94
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ESTANHO MINERAL E RESERVAS
Sudeste Asitico
Malsia
Indonsia
Tailndia
Amrica do Sul
Bolvia
95
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE ESTANHO
Designa
Cu Sn Sb Pb mx.
o pela
% % % %
ASTM B23
1 4,50 91,00 4,50 0,35
2 3,50 89,00 7,50 0,35
3 8,00 84,00 8,00 0,35
4 3,00 75,00 12,00 10,00
5 2,00 65,00 15,00 18,00
Designao
SAE 5,0/6,5 86,00 6,0/7,5 0,50
11 3,0/4,5 88,25 7,0/8,0 0,50
12
96
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE ESTANHO - APLICAES
Estanhagem de chapa de ao
Folha de flandres -
latinhas
Decorativo
97
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE ESTANHO - APLICAES
98
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE BAIXO PONTO DE FUSO
99
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS
100
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
Temperatura de Fuso = 419,6 C
Peso especfico 7,14 g/cm3
Metal malevel
Resistente corroso
Pouco resistente trao e fluncia (pouco aplicvel em
material estrutural)
No pode ser endurecido por encruamento devido baixa
temperatura de recristalizao
Dureza 50 HB
Resistente ao da atmosfera, porm pouco resistente
ambientes cidos e bsicos.
101
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS MINRIO E OCORRNCIA
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS APLICABILIDADE
Vantagens
Fcil de produzir por fundio em molde permanente;
Possibilidade de produzir peas prximas s dimenses finais
(near net shape) reduzindo o custo de operaes posteriores;
Pode ser facilmente usinado, dobrado, forjado, cunhado e soldado;
Boa resistncia corroso
Resistncia mecnica suficiente para muitas aplicaes
Custo competitivo com o alumnio e cobre para muitas aplicaes
Desvantagens
No pode ser usado em temperaturas acima de 100C;
Relativa alta densidade (7,1 g/cm3) comparado com Al e Mg
103 Estrutura HCP limita a deformao plstica do material
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS LIGA Zn-Al
104
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS LIGA Zn-Al
Ligas Zn-4%Al (Alumnio aumenta a fluidez e resist a corr.)
tima para fundio
Facilidade de acabamento final
Boas propriedades mecnicas
Ausncia de corroso intergranular
Ligas ZA
Liga ZA-8 Fundio por injeo (Excelente usinabilidade usado
para fins decorativos)
Liga ZA-12 Uso geral, pode ser fundida em molde em areia
(primeira opo para substituir ferro fundido, lato ou bronze)
Liga ZA-27 Melhor resistncia e alongamento geralmente
fundida em molde em areia. Excelente usinabilidade e boas carac.
Anti-atrito.
105
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS APLICAES
Temperatura de fuso baixa e solidificao rpida em fundio
por injeo o torna competitivo em relao ao Mg e Al. (20% do
uso do Zn)
106
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
ZINCO E SUAS LIGAS APLICAES
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
108
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
109
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
111
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
112
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MOLIBDNIO E SUAS LIGAS
113
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MOLIBDNIO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
Temperatura de Fuso = 2623 C
6 elemento qumico com ponto de fuso mais alto
Peso especfico 10,2 g/cm3
Elevada dureza e resistncia quente
Boa resistncia fluncia
Boa resistncia corroso e oxidao
Estabilidade trmica
Boa condutibilidade trmica e eltrica
Metal refratrio com custo relativamente baixo
Tende a ser frgil em temperatura ambiente
114
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MOLIBDNIO E SUAS LIGAS - OCORRNCIA
Aproximadamente 90% do Mo usado como elemento de liga
Maiores reservas de Mo na China (43,6%) e EUA (28,3%) e
Chile (13,1%)
Minrio de molibdnio um sulfeto a molibdenita (MoS2)
Molibdenita
115
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE MOLIBDNIO
Mo puro
Metal refratrio de menor custo
Liga Molibdnio-Rnio (50/50)
Liga de alta resistncia
Muito cara e disponvel somente em tamanhos limitados
Folhas para aplicaes em alta temperatura (boa soldabilidade)
Liga TZM (Titnio, Zircnio, Molibdnio)
99%Mo-0,5%Ti-0,08%Zr
Dobro da resistncia mecnica do Mo puro
Melhor soldabilidade que o Mo puro
Custo aprox. 25% maior que o Mo puro
116
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
MOLIBDNIO E SUAS LIGAS - APLICAES
Por resistir a elevada temperatura sem apresentar significativa
expanso e amolecimento o molibdnio til para aplicaes
envolvendo temperaturas extremas
Partes de turbinas de avies;
Contatos eltricos;
Motores industriais;
Filamentos
Mo possui tambm boa resistncia corroso e boa
soldabilidade
Como elemento de liga nos aos inoxidveis, aos
ferramentas, ferros fundidos, e superligas para altas
temperaturas
117
Dissulfeto de Mo usado como lubrificante slido (Molykote)
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
MOLIBDNIOferrosas
E SUAS LIGAS - APLICAES
Resistncias
eltricas
Outras ligas no
MOLIBDNIOferrosas
E SUAS LIGAS - APLICAES
Lubrificantes (MoS2)
119
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
Ligas de Molibdnio (Mo)
Ligas de Tungstnio (W)
Ligas de Tntalo (Ta)
Ligas de Nibio (Nb)
Ligas de Rnio (Re)
120
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TUNGSTNIO E SUAS LIGAS
121
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TUNGSTNIO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
Outras ligas no
ferrosas
TUNGSTNIO E SUAS LIGAS - OCORRNCIA
Maiores reservas de W na China (75%), Bolvia, ustria,
Portugal e Rssia
Os principais Minrios de tungstnio so xidos mistos
(FeWO4/MnWO4 Wolframita e CaWO4 Scheelita)
Wolframita
123
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE TUNGSTNIO
W puro
Metal refratrio com maior temperatura de fuso
Ligas Tungstnio-Rnio
A incorporao de Re ao W confere liga resistncia ao impacto
em temperatura ambiente (reduz temperatura de transio dctil-
frgil para -100C
3% Re
5% Re
25% Re
Outras ligas no
ferrosas
TUNGSTNIO E SUAS LIGAS - APLICAES
Como elemento de liga nos aos, em pequena quantidade tem-
se um aumento significativo da tenacidade
Filamento de lmpadas eltricas e filamentos para emisso de
eltrons microscpio eletrnico
Componentes para trabalho em temperaturas extremas:
vlvulas de exausto em motores de avio, palhetas e discos
de turbo, lminas de motor a jato, etc..
Eletrodos no consumveis para soldagem (TIG Tungsten
Inert Gas)
Termopares (Tipo D Tungstnio-Rnio)
Na forma de carbonetos (cermica avanada) usada para
ferramentas de corte (Metal duro)
125
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TUNGSTNIO E SUAS LIGAS - APLICAES
Eletrodos no
consumveis
Ferramentas
de corte
Filamentos
126
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
127
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TNTALO E SUAS LIGAS
128
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TNTALO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
129
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TNTALO E SUAS LIGAS - OCORRNCIA
As maiores reservas de Ta se encontram na Austrlia, Canad,
Brasil, China e Etipia.
O tntalo obtido princ. do mineral Tantalita ((Fe, Mn)Ta2O6)
Tantalita
130
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE TNTALO
Ta puro
Ligas Ta-W
Ta 2,5%W 0,5%Nb
Ta 10%W (KBI-10)
A liga Ta10%W a mais antiga e mais utilizada (aumenta a dureza a
quente)
Usada em vlvulas para tubulaes de gs em alta temperatura,
foguetes, indstria qumica
Ligas Ta-Nb
Ta 40%Nb
131
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
TNTALO E SUAS LIGAS - APLICAES
132
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
TNTALO Eferrosas
SUAS LIGAS - APLICAES
Filamento de Capacitores
lmpadas
Ferramentas
de corte
133
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
134
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NIBIO E SUAS LIGAS
135
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NIBIO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
136
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NIBIO E SUAS LIGAS - OCORRNCIA
A maior reservas de Nb do mundo se encontra no Brasil (91%).
O principal minrio de nibio a Columbita [(Fe,Mn)(Nb,Ta) 2O6)
Columbita
137
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE NIBIO
Nb puro
um metal refratrio com baixa densidade (8,55 g/cm3) quando
comparado ao tungstnio por exemplo (19,25 g/cm3)
Ligas Nb com adio de Zr, Hf, Ti, W, Y e Ta
Aumentam a dureza da liga
Aumentam a resistncia a corroso, mas no evitam a oxidao em
temperatura elevada (necessita revestimento de proteo)
Ligas com 1%Zr combinam moderada resistncia mecnica com
excelente comformabilidade e razovel resistncia corroso
Nb-1%Zr
Nb-10%Hf-1%Ti-0,75%Zr
Nb-10%W-10%Hf-0,15%Y
Nb-27,5%Ta-11%W-1%Zr
138
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NIBIO E SUAS LIGAS - APLICAES
139
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
NIBIO E SUAS LIGAS - APLICAES
Moedas de Nb anodizado
140
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS REFRATRIAS
141
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
RNIO E SUAS LIGAS
142
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
RNIO E SUAS LIGAS - CARACTERSTICAS
Outras ligas no
ferrosas
RNIO E SUAS LIGAS - OCORRNCIA
O rnio extrado da molibdenita (minrio de Mo) tendo at
0,2% deste metal.
Este um dos motivos da liga ser to cara (U$1.500,00/kg)
Recentemente (1994) foi descoberto um mineral (ReS) Renita
mas um mineral muito raro.
144 Molibdenita
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
LIGAS DE RNIO
Re puro
um metal refratrio elevada densidade e boa resistncia ao
impacto em qualquer temperatura (slido) por no possuir temper.
de transio dctil-frgil.
Liga de Re
Re-Mo (50/50) Combina resistncia mecnica do Mo e ductilidade
do Re
145
Prof. Henrique Cezar Pavanati
Outras ligas no
ferrosas
RNIO E SUAS LIGAS - APLICAES