Sei sulla pagina 1di 34

ANEMIA FALCIFORME

INTRODUO

Hemoglobina
normal

ANEMIA FALCIFORME
uma doena gentica;
Herana autossmica recessiva
Ocorre uma alterao em um gene
estrutural, resultando na produo de
uma hemoglobina (Hb) variante: Hb S;
Os pais podem ser sadios, porm
portadores do gene para HbS(trao
falciforme).

GENTICA
Mutao pontual GAG-GTG
6-GLU-VAL cria o gene beta S
Homozigotos para o gene beta
S
Anemia falciforme

GENTICA
Indivduos que herdam apenas uma
cpia do gene beta S em associao
a outro alelo qualquer possuem uma
variante falcmica.

FISIOPATOLOGIA
As cadeias de alteraes que ligam o
defeito molecular s manifestaes
clnicas nos pacientes com doenas
falciformes devem ser consideradas
em trs nveis:
a) molculas e clulas
b) tecidos e rgos
c) organismo completo (o paciente)

FISIOPATOLOGIA

FISIOPATOLOGIA

FISIOPATOLOGIA
1- Anemia Hemoltica Crnica

FISIOPATOLOGIA
2- Vaso Ocluso Capilar

Hemlise Intravascular
Liberao de HbS Aumento do
Estresse oxidativo estmulo a
produo de fatores adesiognicos
vasculares
+
Aumento da afoiamento das
hemceas

FISIOPATOLOGIA
3-Vasculopatia Macroscpica

Leso crnica da
parede vascular
FibroseObstru
o do Lmen

+
Estado de
Hipercoagulabilida
de

DIAGNSTICO
Laboratrio
Hb e Ht

Reticulocitos
e (3-15%)

Anemia
hemoltica
crnica
BI

LDH

VCM

Haptoglobina

Resposta inflamatria sistmica: leuccitos e plaquetas e PCR

Esfregao de sangue perifrico:


ISC (irreversivemente afoiadas)
- Policromasia (reticulocitose)
- Corp. Howell-Jolly (asplenia)
- Hemceas em alvo
(hemoglobinopatia)
-

DIAGNSTICO
Confirmao:
ELETROFORESE
DE
HEMOGLOBINA:

RASTREIO
PR NATAL
- HbSS ou trao falcmico em ambos os
pais
- Bipsia de vilo corinico (8-10 semanas) e
anlise gentica

NEONATAL
- Teste do pezinho (2 30 dias)
- Determinar fentipo da Hb
- Adoo precoce de medidas preventivas (uso
dirio de penV oral at 5 anos)

PRINCPIOS TERAPUTICOS
Avaliao Global Inicial
- Acompanhamento com hematologista

TERAPIA MODIFICADORA DE
DOENA
1. Profilaxia contra o Pneumococo
- todos
2. Reativao da sntese da Hb
fetal
3. Hemotransfuso
4. Uso de quelantes de ferro

Terapia Modificadora de
Principal causa de bito:
Doena
encapsulados
1. Profilaxia
contra o
Pneumococo todos

2. Reativao
da sntese da
Hb fetal

3.Hemotransfu
so
4. Uso de
quelantes de
ferro

- Pnm, meningite, bacteremia


VACINAO
- Vacina heptavalente ou
13-valente (privada): (2m,
4m, 6m/ reforo 12m)
- Vacina 23-valente (2a, 5
com reforo a cada 5a)
ANTIBIOTICOPROFILAXIA
- Penicilina V oral iniciada
no 2 ms de vida at
5anos
- Manter ad eternum:
histria de sepse
pneumoccica e/ou

Terapia Modificadora de
Doena
1. Profilaxia
contra o
Pneumococo todos

Hidroxiuria 1540mg/kg/dia

2. Reativao
da sntese da
Hb fetal

INDICAES:

3.Hemotransfu
so
4. Uso de
quelantes de
ferro

- 2 crises lgicas/ano com


neces. de internao;
- Disfunes orgnicas crnica
- Anemia profunda com
reticulcitos > 250.000
- Necessidade de
hemotransfuso crnica, com
aloimunizao significativa

Terapia Modificadora de
Doena
1. Profilaxia
TRANSFUSO SIMPLES
contra o
Pneumococo todos

2. Reativao
da sntese da
Hb fetal

3.Hemotransfu
so
4. Uso de
quelantes de
ferro

Hb < 5g/dl
Crise Aplsica
Crise de sequestro esplnico
Hb > 20% em rel. ao basal
Pr-operatrio
Sd torcica aguda e priapismo
ALVO
S:

Hb = 10
Ht = 30 %

TRANSFUSO DE TROCA
PARCIAL
- Preveno 1 e 2 do AVCi
Hb = 10
- IdealALVO
na sd torcica
aguda
e priapismo
Ht =
30 %
S:

HbS < 30%

Terapia Modificadora de
Doena
1. Profilaxia
contra o
Pneumococo todos

2. Reativao
da sntese da
Hb fetal

3.Hemotransfu
so
4. Uso de
quelantes de
ferro

Hemocromatose secundria a
hemotransfuses repetitivas ao longo
da vida

DEFEROXAMINA (EV OU
SC)OU DEFERASIROX
(VO):
-

Ferritina srica > 2.000mcg/l


Ferro heptico > 2.000 mcg/g de peso seco
Histria de transfuses mensais por 1 ano
RNM cardada e/ou heptica (Ferriscan)
positiva para excesso de ferro

TERAPIAS ADJUVANTES
REPOSIO DE FOLATOS E OUTRAS VITAMINAS
- Evitar crise megalobstica
- 1mg/dia cido flico (dose profiltica)
FLEBOTOMIAS QUINZENAIS
- Nos raros pacientes que apresentem
espontaneamente uma Hb 9,5 para reduo da
hiperviscosidade e fenomenos vaso-oclusivos
ERITROPOIETINA
- Hb < 9g/dl e reticulocitos < 250.000

TERAPIAS ADJUVANTES
TRANSPLANTE DE CLULASTRONCO HEMATOPOITICAS
- nica chance de CURA
- Raramente indicado: elevada
morbimortalidade/Dificuldade de doadores
compatveis
- Fonte: medula ssea/cordo umbilical de
doador HLA-compatvel.

Manifestaes clnicas

Crise lgica

Fisiopatologia: Vaso-Ocluso no interior da MO, produzindo infarto


sseo

Cnica: Dor ssea (Lombar-Trax-Extremidades-Abdmen)

Diagnstico: Clnico

Fatores de Risco: Nveis reduzidos de HbF, Nveis aumentados de


Hb, Histria de apnia obstrutiva do sono

TTO: Retirar fator desencadeante + Analgesia + Hidratao

Manifestaes clnicas

Dor crnica

um diagnstico diferencial de crises lgicas

Geralmente possui substrato anatmico (fraturas vertebrais,


osteonecrose da cabea do fmur e/ou mero, lceras cutneas

Tratamento: Analgesia a longo prazo, Tratamento especfico

Manifestaes clnicas
Crises Anmicas

1-Aplsica: Inibio da eritropoese pelo aumento da resposta inflamatria sistmica

2-Megaloblstica: Esgotamento das reservas de folato

Queda da Hb + Macrocitose (VCM elevado)

3-Sequestro (Esplnico, Heptico, Pulmonar): obstruo de drenagem microvenular,


pela vaso-ocluso, levando represamento de sangue no rgo

Queda da Hb + Reticulopenia
Infeco pelo parvovrus b19 , EBV, Pneumococo, infartos sseos na MO,

Queda da Hb + Reticulocitose
Pode haver plaquetopenia e sinais de hipovolemia
Hepatomegalia, Esplenomegalia ou hemorragia alveolar

4-Hiper-Hemoltica: Reao Hemoltica tardia, pela formao de anticorpos contra


antgenos de grupos sanguneos menores, em funo de mltiplas transfuses.

Queda da Hb aps 4-10 dias da transfuso + agravamento da hemlise (Aumento de BI, LDH), queda de
haptoglobina

Manifestaes clnicas

Infeces

Imunodeficincia pelo hipoesplenismo

Reduo da fagocitose de bactrias


Reduo da sntese de opsoninas

Aumento do risco de infeces invasivas por germes encapsulados

Haemophilus
Pneumococo

Osteomielite por Salmonella: Translocao bacteriana pelo fenmeno


vaso-oclusivo

Outros agentes Comuns:

Influenza vrus
Mycoplasma Pneumoniae

Manifestaes clnicas

AVE

Por ocluso trombtica de um grande vaso cerebral

Por predispor a formao de aneurismas, que podem romper-se e


provocar AVE hemorrgico

Ex. Doena de Moyamoya

Manifestaes clnicas
Sndrome Torcica Aguda

um conjunto de sinais e sintomas decorrentes de uma leso pulmonar ocasionada por


diferentes etiologias.
Critrios: Novo infiltrado pulmonar consistente com consolidao alveolar, mas no como
atelectasia, envolvendo pelo menos um segmento pulmonar completo + (Dor torcia e/ou febre
e/ou tosse e/ou dispnia e/ou hipoxemia e/ou expectorao purulenta)
Etiologias:
(1) Infecciosa: Em >50% isolam-se microorganismos (Bactrias Atpicas, Virus, Germes
encapsulados)
(2) Embolia Gordurosa: Crise Vaso-Oclusiva provoca Isquemia da MO em ossos longos (pelve,
fmur), isso gera necrose da medula, e embolia da gordura para o pulmo, onde provoca um
aumento de atividade inflamatria (hipertenso pulmonar + hipoxemia)
(3) Infarto pulmonar: Crise vaso-oclusiva provoca aprisionamento de sangue no pulmo
(sequestro Pulmonar)

a Segunda causa de hospitalizao entre os falcmicos


Tem Alta letalidade

Manifestaes clnicas

Hipertenso
pulmonar

uma complicao tardia macrovascular


Causada pela depleo do xido ntrico

Manifestaes clnicas

DRC estgio final:

Necrose de papila renal:

Rins de tamanho normal ou aumentados


Hipostenria

Hematria macia + Clica Nefrtica

Priapismo:

Geralmente isqumico (baixo fluxo)


Vaso-ocluso nas veias de drenagem dos corpos carvenosos

Manifestaes clnicas

Retinopatia falcmica

Osteonecrose

Sndrome mo-p

lceras cutneas Crnicas

Obsttrico: vaso-ocluso plascentaria (abortamento, RCIU)22

Referncias bibliogrficas
http://www.uptodate.com/contents/overview-of-the-management-and-prognosi
s-of-sickle-cell-disease?source=
search_result&search=anemia+falciforme&selectedTitle=2~150
http://www.uptodate.com/contents/diagnosis-of-sickle-cell-disorders?source=
search_result&search=anemia+falciforme&selectedTitle=3~150

Mark T. Gladwin, M.D., and Elliott Vichinsky, M.D.


Pulmonary Complications of Sickle Cell Disease. N
Engl J Med 2008;359:2254-65.
Azevedo A.M, Silva.E.M, Martins P. Protocolo de
ateno a ssade, Anemia falciforme, Secretaria
Municipal de Sade de Belo Horizonte, 2010

Potrebbero piacerti anche