Sei sulla pagina 1di 43

CITOPLASMA

E
ORGANELAS

CITOPLASMA
H uma imensa diversidade de clulas: clulas
nervosas, musculares, ...
Partes fundamentais da clula: membrana
plasmtica, citoplasma e ncleo.
Padres bsicos de organizao celular:
- Clulas procariticas
- Clulas eucariticas

Clulas procariticas
Reino monera (Bactrias e Arqueobactrias)
Caractersticas:
- Menores que as eucariticas.
- A maioria apresenta parede celular.
- No possuem ncleo. O material gentico fica
espalhado no citoplasma.
- No possuem organelas membranosas no
citoplasma.
- No possuem citoesqueleto.

Clulas eucariticas
Protistas, Fungos, Vegetais e Animais.
Caractersticas:
- Possuem ncleo. O material gentico fica
envolvido pela carioteca.
- Possuem vrias organelas membranosas no
citoplasma.
- Possuem citoesqueleto

Citoplasma das clulas


procariticas
O citoplasma uma estrutura heterognea, pois
nele observamos a presena de numerosas
organelas membranosas e corresponde a todo
espao interno membrana plasmtica
Composio:
- Citosol: fluido formado por gua (80 %) e por
protenas, glicdios, lipdios, aminocidos, bases
nitrogenadas, ons, ...
- Alm das organelas membranosas, o citoplasma
possui estruturas que no so membranosas,
como os ribossomos, as fibras proteicas...

ORGANELAS CITOPLASMTICAS

RIBOSSOMOS
Funo: sntese de protenas
Composio: RNAr + Protenas
Formados por duas subunidades, uma grande e
uma pequena, ambas formadas no nuclolo do
ncleo. Posteriormente saem do ncleo e se
renem no citoplasma.
Distribuio:
- livres,
- aderidos parede do retculo endoplasmtico
rugoso,
- aderidos carioteca.

INCLUSES

So representadas principalmente por substncias


de reserva. Nas plantas, a principal incluso o
amido (carboidrato), em animais, as principais so a
gordura (lipdio) e o glicognio (carboidrato).

Gotas de gordura no
citoplasma

Bases Moleculares do Citoesqueleto


Citoesqueleto:

Conjunto de elementos celulares que, em sintonia,

so responsveis pela integridade estrutural das clulas e


por uma ampla variedade de processos dinmicos,
como a aquisio da forma, a movimentao celular
e o transporte de organelas e outras estruturas
citoplasmticas;

CITOESQUELETO

uma complexa rede citoplasmtica


de tbulos e filamentos proticos.

Funes:

Estabilizao da forma celular


Estruturao e organizao do citoplasma
Locomoo
Transporte intracelular

O Citoesqueleto
O citoesqueleto organiza o citoplasma

O Citoesqueleto

CENTROLOS

Composio: nove trios de microtbulos unidos


por protenas adesivas.
Ausentes nos fungos e nos vegetais superiores.
Capacidade de autoduplicao.
Funo:- participam do processo de
diviso celular
- formao dos clios e flagelos

** Centrolos

Cada clula possui um par de centrolos, que se localizam


prximas ao ncleo e ao aparelho de golgi, numa
regio denominada centrossomo ou centro celular;
Cada centrolo constitudo por um material amorfo
no qual so colocados 27 microtbulos. Uma das
principais funes dos centrolos orientar a diviso
celular, pois eles originam uma estrutura denominada
fuso mittico, onde se prendem os cromossomos.

RETCULO ENDOPLASMTICO
Rede de membranas dobradas.
Tipos: liso e rugoso
Rugoso: estende-se a partir da carioteca e apresenta
ribossomos aderidos a sua superfcie.
Funes: transporte e armazenamento de substncias e
sntese de protenas e de alguns lipdios.
- muito desenvolvido em
clulas com funo secretora,
como as dos cinos
pancreticos e as cls.
caliciformes do intestino.

Liso: estende-se a partir do


retculo endoplasmtico Rugoso e no
contm ribossomos.
- transporte de substncias
- armazenamento de ons clcio (clulas
musculares)
- sntese de cidos graxos e hormnios esterides.
- degradao de substncias txicas
- bem desenvolvido nas gnadas, no fgado.

COMPLEXO DE GOLGI
Complexo formados por 3 20 cisternas
empilhadas.
Funes: - armazenamento de substncias
- secreo de substncias
- formao do acrossomo dos
espermatozides
- formao da lamela mdia das
clulas vegetais
- sntese de polissacardeos,
glicoprotenas.
- mais abundante nas clulas com funo secretora.

COMPLEXO DE GOLGI

Vesculas de secreo

Vindas do Retculo

Bolsas achatadas

RELAES R.E.R e C.G


Polirribossomo

Complexo de Golgi

Os produtos do R.E. so levados ao


C.G. por meio de vesculas de
transporte. O C. G. modifica estes
produtos conforme sua finalidade,
embala estes produtos e os enderea:
lisossomos, vesculas de secreo a
serem eliminadas da clula ou vesculas
contendo fragmentos de membrana para
serem incorporados a membrana
plasmtica da clula.

Membrana Plasmtica

Complexo de Golgi

Ducto do centro
do cino

Os aminocidos entram na base da clula, so levados ao R. E. R. que sintetiza protenas.


Estas so levadas ao C.G. que as modifica, enderea e embala em forma de gros de
secreo ou gros de zimognio (vesculas de secreo cheias de enzimas digestivas),
eliminadas pelo pice da clula, para o duto no centro do cino.

VACOLOS
- Exclusivos dos vegetais
- Membrana = tonoplasto
- Clulas jovens: pequenos e
numerosos
- Clulas Adultas: grande
- Funes: preenchimento e
armazenamento (ons, protenas,
carboidratos, aa, ...)
- O poder osmtico das clulas
vegetais depende
fundamentalmente da
concentrao da soluo do
vacolo do suco celular que contm
uma soluo de acares, sais,
protenas e outras substncias
dissolvidas em gua.

LISOSSOMOS
Vesculas delimitadas por membranas, que
podem conter 60 enzimas digestivas diferentes
capazes de degradar muitos tipos de molculas.
As enzimas lisossmicas tambm ajudam a
reciclar as estruturas da prpria clula.
Funo: digesto intracellular reciclagem de
estruturas celulares
Autofagia x Heterofagia
Autlise: enzimas lisossmicas destroem sua
prpria clula.

TIPOS DE LISOSSOMOS

PEROXISSOMOS
Vesculas semelhantes aos lisossomos, porm
com oxidases (enzimas que removem tomos de
hidrognio). Estas enzimas oxidam subst,
orgnicas como aminocidos e cidos graxos e
subst. Txicas.
So muito abundantes em clulas do fgado, onde
ocorre a desintoxicao de drogas.
A gua oxigenada um dos subprodutos das
reaes de oxidao e este composto txico.
Catalase (enzima presente nos peroxissomos):
decompe gua oxigenada resultante do
metabolismo.
2H2O2 2H2O + O2.

Glioxissomos

Presente em clulas de sementes de certas plantas,


principalmente as oleaginosas.

Converte lipdios armazenados nas sementes em glicdios, que


sero consumidos durante a germinao.

PLASTOS
Presentes apenas nas plantas e em alguns protistas;
CLOROPLASTOS possuem o pigmento verde, a clorofila,
fundamental para a realizao da fotossntese;
CROMOPLASTOS no possuem clorofila, no esto
envolvidos com a fotossntese;
LEUCOPLASTOS so incolores e
armazenam matria orgnica que
produzida pela fotossntese.

MITOCNDRIA

Funo: produo de energia para a clula


(respirao celular)
Presente em grande quantidade em clulas ativas
como a dos msculos.
Apresenta DNA, RNA e ribossomos
Possui capacidade de autoduplicao
Constituda por duas membranas de composio
semelhante a da membrana plasmtica. A
membrana externa lisa enquanto a interna
cheia de dobras chamadas cristas.

Algumas observaes importantes:


As mitocndrias possuem DNA prprio, ou seja, elas
so originadas de mitocndrias pr-existentes;
As mitocndrias so de origem materna;
Surgimento das mitocndrias explicada pela
Hiptese Endossimbitica (as mitocndrias so
descendentes dos antigos seres procariticos que um
dia, se instalaram no citoplasma de clulas
eucariticas primitivas).

Movimentos Celulares
correntes citoplasmticas que promove o
deslocamento de organelas.
- Envolve os microfilamentos.
- Mais evidente em clulas vegetais.

Ciclose:

Movimento amebide

Despolimerizao e a polimerizao dos


microfilamentos- modifica a forma da clula
originando pseudpodes que podem deslocar a
clula.
-

CLIOS e FLAGELOS

clios
Clios e flagelos so formados a partir do
centrolo. A partir do cinetossomo (base do clio),
dois de cada trs microtbulos alongam-se
empurando a membrana plasmtica e formam-se
dois microtbulos centrais. (9 + 2)
So curtos, numerosos e realizam um movimento
vibratrio.
Promove movimentos de fluidos sobre a
superfcie celular.
Presente em clulas do sistema respiratrio, da
tuba uterina.

flagelos
Longos e pouco numerosos.
Movimento de chicote.
Movimenta normalmente a clula inteira
(ex. espermatozides)

Potrebbero piacerti anche