Sei sulla pagina 1di 24

TOXICOLOGIA DOS CONTAMINANTES QUMICOS

Fundamentos de Toxicologia

TOXICOLOGIA BSICA
CONCEITOS a.TOXICOLOGIA Cincia que estuda os efeitos nocivos decorrentes da interao entre as substncias qumicas com o organismo. b.AGENTE TXICO= TOXICANTE a substncia que ao interagir com o organismo provoca um efeito nocivo. c.XENOBITICO (xenos=estranho) Substncia estranha ao organismo. d.VENENO Denominao popular para agente txico. * atualmente: toxinas de origem animal

TOXICOLOGIA BSICA cont.


e.EFEITO NOCIVO Quebra da homeostase orgnica, provocada pela interao entre a substncia qumica e o organismo. f.INTOXICAO Conjunto de sinais e sintomas que evidenciam o efeito nocivo. Evidncias externas, clnicas e/ou mensurveis. g.TOXICIDADE Propriedade inerente da substncia qumica em produzir o efeito nocivo ao interagir com o organismo. Toxicidade Risco

TOXICOLOGIA BSICA cont.


DIVISO TOXICOLOGIA ANALTICA TOXICOLOGIA MDICA TOXICOLOGIA EXPERIMENTAL FINALIDADES PREVENIR DIAGNOSTICAR TRATAR

INTOXICAES

REAS DA TOXICOLOGIA AMBIENTAL MEDICAMENTOS OCUPACIONAL SOCIAL ALIMENTOS

TOXICOLOGIA BSICA cont.


FASES DA INTOXICAO 1. FASE DA EXPOSIO Contato do toxicante com o organismo. 2. FASE DA TOXICOCINTICA Movimento do toxicante no organismo. 3. FASE DA TOXICODINMICA Interao de molculas do toxicante com o orgo-alvo. 4. FASE CLNICA Manifestao de sinais e sintomas provocadas pelo toxicante.

I. FASE DA EXPOSIO Condies da exposio


- Dose - Via de administrao - Durao e freqncia da exposio - Propriedades fsico-qumicas do toxicante: lipossolubilidade pKa da substncia volatilidade relacionada presso de vapor tamanho e forma das partculas - Susceptibilidade individual

II- FASE DA TOXICOCINTICA


1. Absoro 1.1. Absoro pelo trato gastrintestinal Fatores que interferem na absoro pelo TGI pKa da substncia para cidos e pH do meio bases fracas

II- FASE DA TOXICOCINTICA


1. Absoro Equao de Henderson-Hasselbach cidos fracos pKa -pH= log [no ionizado] [ionizado] bases fracas pKa -pH= log [ionizado] [no ionizado]

II- FASE DA TOXICOCINTICA


1. Absoro 1.1. Absoro pelo trato gastrintestinal (cont.) presena de alimentos e motilidade intestinal presena de vilos e microvilos no intestino microflora intestinal concentrao da substncia circulao idade tamanho e forma molecular

II- FASE DA TOXICOCINTICA


1.2 Absoro pela via drmica Fatores que interferem na absoro pela via drmica LIGADOS REA EXPOSTA - remoo da queratina - leso - inflamao - abraso - queimaduras - hiperemias - tamanho da rea exposta e tempo de contato - vascularizao e pilosidade

II- FASE DA TOXICOCINTICA


1.2 Absoro pela via drmica Fatores que interferem na absoro pela via drmica (cont.) LIGADOS S CONDIES DE TRABALHO

LIGADOS AO AGENTE QUMICO


LIGADOS PRESENA DE OUTRAS SUBSTNCIAS - vasoconstritores - detergentes - solventes

II- FASE DA TOXICOCINTICA


1.3 Absoro pela via pulmonar - Introduo de gases e vapores hidrossolubilidade/ lipossolubilidade concentrao combinao qumica com elementos do sangue - Introduo de material particulado tamanho regio/processo remoo

30-5 m nasofarngea/ impactao mucociliar 5-1 m traqueobronquial/ sedimentao mucociliar < 1 m alveolar/ difuso macrfagos

Sistema Respiratrio

II- FASE DA TOXICOCINTICA


2. Distribuio e armazenamento distribuio stio de ao biotransformao FASE INICIAL: irrigao FASE FINAL: afinidade Fatores que favorecem uma distribuio desigual - sequestrao VD= carga corprea - barreira hematoenceflica [ ] plasmtica - barreira placentria armazenamento

II- FASE DA TOXICOCINTICA


3. Biotransformao Conjunto de reaes qumicas, geralmente enzimticas, cuja finalidade alterar a estrutura da molcula do toxicante, de forma a facilitar sua eliminao pois, geralmente aumenta sua hidrossolubilidade

Reaes da fase I ( pr-sintticas):oxidao, reduo e hidrlise Reaes da fase II (sintticas): conjugao com molculas endgenas Fatores que influenciam a biotransformao: espcie e linhagem idade e sexo estado nutricional e patolgico presena de indutores ou inibidores enzimticos

II- FASE DA TOXICOCINTICA


4. Eliminao 4.1 Via renal produtos hidrossolveis 4.2 Via respiratria gases e vapores 4.3 Via heptica e fecal efeito de primeira passagem reabsoro intestinal 4.4 Outras vias plos, unhas; secreo salivar; secreo sudorpara secreo lacrimal; secreo lctea

III- FASE DA TOXICODINMICA


1. Exemplos de mecanimos de ao Interferncia com sistema enzimticos - inibio de enzimas - desacoplamento de reaes bioqumicas - bloqueio na utilizao de O2

bloqueio da capacidade transportadora de O2 da hemoglobina


interferncia no funcionamento do DNA e RNA

lipoperoxidao
interferncia com o mecanismo de troca inica na membrana neuronal

Afinidade enzima-substrato

III- FASE DA TOXICODINMICA


2. Caractersticas dos efeitos txicos Intensidade Tempo e freqncia da exposio Nvel do sistema biolgico Tempo decorrido entre a exposio e o

aparecimento do efeito Reversibilidade


* hipersensibilidade ** idiossincrasia *** tolerncia/ resistncia

III- FASE DA TOXICODINMICA


3. Interao entre os agentes txicos aditiva: 2+ 2 = 4 sinrgica: 1 + 3 = 7 potenciao: 0 + 3 = 6

antagonismo: 3 + 1 = 2

SUBSTNCIA QUMICA (AGENTE TXICO)

2
VIA GSTRICA MUCOSA ORAL

ORGANISMO
VIA DRMICA

TRATO GASTRINTESTINAL

VIA PULMONAR

OUTRAS VIAS

SANGUE protenas do plasma DEPSITOS DE ARMAZENAMENTO FGADO RINS BILE URINA FEZES AR EXPIRADO PULMES STIOS DE AO

INTOXICAO

RESPOSTA (SINAIS E SINTOMAS)

ELEMENTOS BSICOS QUE ENVOLVEM A INTOXICAO

EXERCCIO
Observe dados: INDIVDUO A: trabalha no Laboratrio Toxanalisys e se expem ao tetracloreto de carbono (solvente). Desenvolveu aps 20 anos de exposio danos hepticos reversveis. INDIVDUO B: trabalha no Laboratrio Toxanalisys e no Laboratrio Orphila se expondo ao tetracloreto de carbono + isopropanol (solvente). Desenvolveu aps 20 anos de exposio danos hepticos irreversveis. INDIVDUO C: trabalha no Laboratrio Orphila e se expem ao isopropanol. Aps 20 anos de exposio no desenvolveu nenhum tipo de dano heptico. Explique o que ocorreu para que os trs indivduos apresentassem respostas diferentes frente a exposio aos solventes. os

INDIVDUO A: trabalha no Laboratrio Toxanalisys e se expem ao tetracloreto de carbono (solvente). Desenvolveu aps 20 anos de exposio danos hepticos reversveis. Tetracloreto de carbono= efeito representado por 3 INDIVDUO B: trabalha no Laboratrio Toxanalisys e no Laboratrio Orphila se expondo ao tetracloreto de carbono + isopropanol (solvente). Desenvolveu aps 20 anos de exposio danos hepticos irreversveis. Tetracloreto de carbono (3) + isopropanol (0)= 7 INDIVDUO C: trabalha no Laboratrio Orphila e se expem ao isopropanol. Aps 20 anos de exposio no desenvolveu nenhum tipo de dano heptico. Isopropanol= 0 (para danos hepticos) INTERAO DO TIPO POTENCIAO DE EFEITOS

RESOLUO DO EXERCCIO

Potrebbero piacerti anche