Sei sulla pagina 1di 4

Os surfactantes so molculas muito interessantes e muito estudadas pelas suas caractersticas nicas, a sua capacidade de diminuir a tenso superficial

de lquidos como a gua e remover eficazmente compostos apolares (gordura, etc.) com o auxlio da gua foram amplamente usados pelas indstrias de produtos de limpeza e higiene.

Introduo terica
Os tensioactivos ou surfactantes so substancias muito versateis e muito estudadas pelas suas caractersticas nicas, a sua capacidade de diminuir a tenso superficial de lquidos como a gua e remover eficazmente compostos apolares (gordura, etc.) quando dissolvidos em agua foram amplamente usados pelas indstrias de produtos de limpeza e higiene. A par disso, as suas aplicaes extendem-se por diversas areas como: a cinetica quimica, a bioquimica. Os tensoactivos ou surfactantes so uma das substncias mais versteis que se encontram disponiveis para os quimicos, as suas aplicaes extendem-se por diversas areas como: a cinetica quimica, a bioquimica. Os tensiactivos so substancias anififilicas, isto possuem na sua estrutura grupos moleculares com caracteristicas antogonicas: h um grupo de moleculas polares que tem afinidade por outros compostos polares (como a agua), denominado grupo hidrofilico e h tambem um grupo hidrofbico (ou grupo lipoflico), composto por moleculas apolares que tem afinidade por outros compostos apolares. A regio hidrofobica dos tensoactivos normalmente constituida por uma longa cadeia de hidrocarbonatos alifticos e/ou aromaticos enquanto que a regio hidrofilica constituida por grupos polares, tais como carboxilatos, sulfatos, sulfonatos, amnio quaternrio, betanicos ou cadeias polioxietilnicas, como no caso dos tensoativos no-inicos etoxilados.Da combinao entre as diferentes pores hidrofilicas e hidrofbicas obtm-se um vasto numero de substancias diferentes. Imagem de um tensioactivo---Os surfactantes so constituidos por uma cabea polar e uma longa cadeia de hidrocarbonetos Uma propriedade nica das substancias anfifilicas que quando dissolvidas em solventes polares, como a agua e acima de uma certa concentrao (normalmente maior do que 10-4M), estas moleculas comeam a organizar-se em estruturas esfericas ou elipticas com a sua cauda lipofillica orientada para o centro e a sua cabea hidrofilica em contacto com liquido envolvente, a estes agregados moleculares denominam-se micelas. A concentrao a que este fenomeno ocorre chamada concentrao micelar critica. Imagem de uma micela

Dependendo da estrutura quimica do tensioactivo, as suas micelas podem ser catonicas, anionicas, ampholitic or nonionic. importante refirir que as micelas no devem ser vistas com objectos estaticos e sim como agrupamentos de moleculas em constante movimento e com estruturas altamente desorganizadas com multiplas cadeias dobradas, cavidades, contactos hidrocarbonatos-agua e desvios a exacta estrutura esferica. Imagem do artigo 3 O valor da concentrao micelar critica pode ser determinado atravs da mudana das caracteristicas fisico-quimicas da soluo de surfactante quando a concentrao de moleculas anfiflicas aumentada. Algumas das caracteristicas fisico-quimicas que foram estudadas para este efeito incluem a viscosidade, a densidade, a condutividade, a tenso superficial a presso osmtica, a tenso interfacial, o indice de refraco. Neste trabalho a determinao da concentrao micelar critica foi efectuada atravs do estudo da variao da tenso superficial da agua e da medio dos angulos de contacto da mesma. Tenso superficial A tenso superficial surge nos lquidos como resultado do desequilbrio entre as foras que actuam sobre as molculas da superfcie em relao s que se encontram no interior da soluo. Uma molcula no seio de um lquido est sobre o efeito das foras de atrao ou repulso exercidas pelas molculas que a circundam, porm a fora resultante praticamente nula. No entanto, as molculas que se encontram superfcie do liquido, ou seja, na interface lquido-gs, sofrem as mesmas foras de atrao e repulso por parte das

moleculas que se encontram abaixo s que essas foras no so compensadas, pois no existem molculas acima, o que resulta numa fora total atractiva dirigida para o interior do lquido. Este fenmeno chamado de tenso superficial.

Interface

Figura 1- Diagrama de foras entre moleculas no interior de um liquido A tenso superficial pode ser vista como a fora exercida por unidade de comprimento por uma pelicula virtual que separa as duas fases actuando paralelamente superficie da interface. Para a determinao da concentrao micelar critica vamos utilizar uma propriedade do tensioactivo que diz que quando este esta presente em baixas concentraes numa soluo, consegue adsorver-se interface do sistema e alterar a tenso superficial do solvente. Isto acontece, porque dado o carcter hidrofobico da cauda do tensioactivo e ao seu elevado tamanho, a sua dissoluo no solvente ir obrigar a que as molculas de solvente se organizem numa estrutura entropicamente desfavorvel. Isto leva a que as molculas de soluto sejam afastadas para a superfcie, onde se forma uma monocamada de molculas com a parte hidroflica em contacto com a gua e a parte hidrofbica do lado gasoso da interface. So estas propriedades que levam a diminuio das foras de atraco entre as moleculas do seio do liquido e consequentemente a diminuio da tenso superficial . No entanto, a tenso superficial s ir diminuir at que a monocamada de molculas de soluto superfcie fique completa. A partir da, as molculas de soluto deixaro de ser segregadas para a superfcie, passando a formar micelas no seio da soluo, permanecendo assim constante a tenso superficial. A concentrao a partir da qual o valor de tenso superficial estabiliza o que pretendemos determinar, isto a Concentrao Micelar Crtica (CMC). Medio da Tenso superficial

Para medir a tenso superficial das varias solues utilizamos o tensimetro de Du Nuoy. O tensiometro de Du Nuoy baseia-se na determinao da fora necessaria para arrancar o anel da superficie do liquido do qual se pretende determinar a tenso superficial. Para desprender o anel da superficie do liquido necessrio que seja aplicada uma fora que intensidade suficiente para contrapor a tenso superficial que puxa o anel para baixo. Como ao mesmo tempo, tambem elevamos uma coluna perfeitamente cilindrica de liquido, podemos dizer que a fora necessaria para elevar a coluna de liquido igual tenso superficial do liquido multiplicado pelo perimetro do anel.

No entanto, uma vez que a coluna no perfeitamente cilndrica, o que na realidade se determina um valor aparente da tenso superficial. A este valor necessrio aplicar um factor de correco F que depende das dimensoes do anel e pode ser determinado atraves de tabelas, desde que se saiba o raio do anel, o raio do fio de platina e densidade do liquido temperatura de estudo.

Potrebbero piacerti anche