Sei sulla pagina 1di 264

Atuam atravs de fagocitose; Vida mdia de 4 dias; Aparncia

Maduros -> segmentados Imaturos -> no-segmentados


Mielcitos (imaturos) Metamielcitos e bastes (menos imaturos)

Neutrfilos

Granulcitos

Funes: diapedese, quimiotaxia, fagocitose (reconhecimento, fagocitose, digesto). NEUTROPENIA: reduo no nmero de neutrfilos no sangue. AGRANULOCITOSE: reduo significativa com srias consequncias ao tornar os indivduos susceptveis infeces. Produo inadequada ou ineficaz ou destruio acelerada

Granulcitos
PRODUO INADEQUADA

Supresso de clulas-tronco hematopoiticas como ocorre na anemia aplsica e distrbios medulares infiltrativas (tumores, doena granulomatosa) Supresso de precursores comprometidos com a linhagem granuloctica por exposio a certas drogas

Doenas associadas hematopoiese ineficaz, como anemias megaloblsticas e sndromes mielodisplsicas Condies congnitas raras (sndrome de Kostmann) em que ocorrem defeitos hereditrios em genes especficos

Granulcitos
DESTRUIO AUMENTADA

Leso imunomediada dos neutrfilos, que pode ser idioptica, associada a uma desordem imunolgica bem definida (LES) ou causada por exposio a drogas. Esplenomegalia, o sequestro esplnico conduz destruio excessiva, geralmente associada destruio aumentada de eritrcitos e de plaquetas. Utilizao perifrica aumentada nas infeces causadas por bactrias, fungos ou riqutsias.

Neutropenia e Agranulocitose

Morfologia: As alteraes na medula ssea variam com a causa:


Destruio excessiva de neutrfilos na periferia -> medula

hipercelular (aumento compensatrio nos precursores).


Granulopoiese ineficaz (anemias megaloblsticas e sndromes

mielodisplsicas) -> medula hipercelular.


Granulocitose causada por agentes que suprimem ou destroem os

precursores granulocticos -> hipocelularidade medular.

Neutropenia e Agranulocitose

Aspectos Clnicos:
Relacionados infeco (mal-estar, calafrios e febre, seguidos por

fraqueza e fatigabilidade).
Com a agranulocitose, as infeces so frequentemente

dominantes e podem causar morte dentro de horas a dias.


As infeces graves so mais prevalentes quando a contagem de

neutrfilos est abaixo de 500 por mm3.

Neutropenia e Agranulocitose

Infeces:
As leses necrosantes ulcerativas da gengiva, assoalho da boca,

mucosa bucal, faringe ou na cavidade oral so muito caractersticas. So profundas, enfraquecidas e cobertas por membranas necrticas acinzentadas a verde-escuras, nas quais numerosas bactrias ou fungos podem ser isolados.
Infeces bacterianas ou fngicas invasivas de grave risco vida

podem ocorrer nos pulmes, trato urinrio e rins.


O paciente neutropnico apresenta alto risco para desenvolver

infeces fngicas profundas por Candida e Aspergillus.

Aumento no nmero de leuccitos no sangue

Fatores que influenciam a contagem de leuccitos no sangue perifrico:


Tamanho do precursor mielide e linfide; Pools de cls estocadas na medula ssea, timo, circulao

e tecidos perifricos;
Taxa de liberao de cls dos pools de reserva para a

circulao;
Proporo de cls que so aderentes s paredes dos vasos

sanguneos;
Taxa de extravasamento das cls do sangue para os

tecidos.

Produo aumentada na medula ssea:


Infeco crnica ou inflamao Paraneoplsico Distrbios mieloproliferativos

Liberao aumentada de reservas na medula:


Endotoxemia Infeco Hipxia

Marginao Reduzida:
Exerccio Catecolaminas

Extravasamento reduzido para os tecidos:


Glicocorticides

Infeces sbacterianas agudas (ppte piognicos)

Inflamao estril necrose tecidual


IAM Queimaduras

Geralmente acompanhada de desvio a esquerda

Alergias
Medicamentos, asma

Parasitas Pnfigo, dermatite herpetiforme Linfomas (ppte Hodgkin) Desordens vasculares do colgeno, vasculites Doena ateroemblica transitria

Rara
Frequente indicativo de doena mieloproliferativa
Leucemia mielide crnica

Infeces crnicas
Tuberculose

Riquetsiose, malria

Doenas vasculares do colgeno


LES

Doenas inflamatrias intestinais


Colite ulcerativa

Endocardite bacteriana

Acompanha a monocitose em infeces crnicas


Tb, brucelose

Infeces virais
Hepatite A

CMV
EBV

Linfadenopatia o crescimento de um ou mais linfonodos, em especial os situados no pescoo, axila e virilhas. um sintoma de muitas doenas. Linfadenite Quando os linfonodos sofrem alteraes reativas sempre que em contato com agentes microbiolgicos, fragmentos celulares e materiais estranhos inseridos em feridas ou na circulao, levando a processo inflamatrio.

pode ser causada por: (1) aumento do nmero de linfcitos e macrfagos normais durante uma resposta imune a um determinado antgeno; (2) infiltrado linfonodal por clulas inflamatrias devido infeco nos prprios gnglios (linfadenite); (3) proliferao neoplsica de linfcitos ou macrfagos (linfoma); ou (4) infiltrao de macrfagos como o observado na doena de Gaucher.

Pode ser AGUDA ou CRNICA Geralmente desaparece em menos de 6 semanas HIPERPLASIA FOLICULAR o alargamento dos folculos corticais secundrios e aumento no nmeros desses folculos HISTIOCITOSE SINUSAL o destaque nos seios medulares (Tambm chamada hiperplasia reticular )

Macroscopicamente, os linfonodos tornamse inchados cinza-avermelhados e aumentados. Histologicamente, h evidncias de folculos linfoides, com grandes centros germinativos contendo numerosas figuras mitticas. As clulas que revestem os seios se tornam hipertrofiadas e cuboides, frequentemente sofrendo hiperplasia.

Hiperplasia Folicular causada por estmulos que ativam as respostas imunes humorais. Hiperplasia Linfide Paracortical causada por estmulos que desencadeiam as respostas imunes celulares. Histiocitose Sinusal Refere-se distenso e proeminncia dos sinusides linfticos.

Neoplasias primrias do tecido Linfide; Classicamente divididos em


Linfoma de Hodgkin

Linfoma no-Hodgkin Linfomas nodais Extranodais De apresentao leucmica

Diferenas biolgicas e clnicas


Dx definitivo: Exame histopatolgico

Termos para classificao


Difuso/folicular; pequeno/grande; clivado/no Hodgkins/no Hodgkins Rappaport(classificao antiga), Lukes Working Formulation, WHO, NIH, FAB B 85% T 15% Precursor Perifrico

Caracterizam-se por:
Proliferao atpica e clonal de populaes celulares

que mantm semelhanas morfolgicas, imunolgicas e funcionais com as clulas normais correspondentes. Vasto espectro de formas
Indolentes Agressivas Origem: linfomas primrios dos linfonodos e os que se originam de tecido linfide extranodal Manifestao: exclusiva/predominantemente sob forma tumoral massas slidas ou se apresentar como forma leucmica

Pouco conhecida Quimioterapia para massas slidas Maior frequncia de linfomas Fatores genticos Vrus
Rearranjos cromossmicos Translocaes modificao expresso gnica Como h rearranjo gnico antes da transformao maligna a proliferao MONOCLONAL.
Protena Bcl-2 presente em 80% linfomas foliculares Translocao t Linfoma de Burkitt EBV associado ao LH HTLV-1 linfoma/leucemia cls T adulto

Linfoma Hodgkin

Linfoma no-Hodgkin

Neoplasia de clulas B Linfoma de clulas precursoras ou primordiais Linfoma de clulas perifricas ou maduras Constituem cerca de 85% do LNH So subdivididos em: Alto grau formados por clulas linfides grandes ( centroblasto ou imunoblasto), clulas blsticas ou precursoras. Baixo grau - formados por clulas pequenas, maduras, originrias do folculo linfide.

Neoplasia de clulas T Linfoma de clulas precursoras ou primordiais Linfoma de clulas perifricas ou maduras No Japo 40% dos LNH relao com HTLV 1

Clula B precursora Linfoma/leucemia linfoblstica de clulas B.

Clula B madura Linfoma de linfcitos pequenos. Leucemia pr-linfoctica B. Linfoma linfoplasmoctico. Linfoma de clulas do manto. Linfoma folicular. Linfoma de cls B da zona marginal do tipo MALT. Linfoma da zona marginal nodal. Linfoma esplnico de cls B da zona marginal Tricoleucemia Linfoma difuso de cls B grandes Linfoma de grandes cls B mediastinal Linfoma primrios de efuses Linfoma de Burkitt Mieloma

Clulas T/NK precursora Linfoma linfoblstica de clulas T Linfoma de clulas NK blsticas

Clula T e NK madura Leucemia pr-linfoctica T Leucemia de grande cel T granular Leucemia agressiva de cl NK Linfoma de cls T/NK nasal Micose fungide Sd de Szary Linfoma angioimunoblstico Linfoma de cls T do adulto HTLV 1 Linfoma de grandes cls anaplsicas Linfoma de cls T tipo paniculite subcutnea Linfoma intestinal de cl T associado enteropatia Linfoma hepatoesplnico de cl T

Aumento volumtrico indolor de um ou mais linfonodos, originando linfonodomegalias volumosas, isoladas ou disseminadas. Fase inicial: linfonodos bem separados entre si e com consistncia elstica. Fase tardia: Linfonodos fundem-se, aderemse aos tecidos vizinhos. Adquirem forma volumosa de consistncia elstica.

LINFOMAS INDOLENTES Comprometem indivduos idosos. J esto disseminados ao diagnstico. Mau resposta teraputica. Doena progride lentamente. Leucemia/linfoma linfoctico crnico, linfoma folicular, linfoma MALT.

LINFOMAS AGRESSIVOS

Mais frequentes em adultos Curso clnico agressivo Respondem quimioterapia agressiva. Plat de cura de 40-50%. Linfoma difuso de grandes clulas B. A maioria dos linfomas de clulas T maduras.

LINFOMAS ALTAMENTE AGRESSIVOS

Comprometem principalmente crianas. Curso clnico rpido e agressivo. Medula ssea frequentemente comprometida. H comprometimento do SNC. Responde teraputica agressiva. Linfoma/leucemia linfoblstica B ou T, linfoma de clulas NK blstico, linfoma de Burkitt

ASPECTOS CLNICOS

ASPECTOS MORFOLGICOS

a leucemia mais comum no adulto Homem idoso. Comprometimento do sangue e medula ssea no incio. As clulas neoplsicas apresentam imunofentipo de linfcitos B, expressam um marcador de clula T. 50% - Trissomia do cromossomo 12.

Clula normal correspondente: linfcito B perifrico, circulante. Nos linfonodos, h subtituio do tecido normal pela proliferao de pequenos linfcitos. O comprometimento da medula ssea pode ser nodula ou difuso.

ASPECTOS CLNICOS

ASPECTOS MORFOLGICOS

o mais frequente. 20% dos linfomas linfoblsticos Mais comum em crianas Muito agressivo

Clula B precursora da medula ssea. Proliferao de linfoblastos. Ncleos pequenos e cromatina delicada.

http://anatpat.unicamp.br/lamhemo14.html

ASPECTOS CLNICOS o linfoma de baixo grau extranodal mais comum. Mais frequente no estmago. Associados a agentes infecciosos. Geralmente localizado

ASPECTOS MORFOLGICOS

Proliferao de clulas da zona marginal. Plasmcitos e linfcitos pequenos. Folculos reativos Colonizao folicular: infiltrao de folculos pelas clulas neoplsicas. Leso linfoepitelial.

http://www.scielo.cl/scielo.php?script=sci_arttext&pid=s071773482006000200006

ASPECTOS MORFOLGICOS Proliferao de grandes 30-40% dos LNH no adulto. clulas blsticas 40% extranodais Cromatina frouxa, nuclolo Muito agressivo evidente e citoplasma basoflico. Geralmente clulas semelhantes a centroblastos e imunoblastos.

ASPECTOS CLNICOS

http://anatpat.unicamp.br/lamhemo14.html

ASPECTOS CLNICOS

ASPECTOS MORFOLGICOS

mais comum em adolescentes e em crianas. Mais frequente no sexo masculino. Preferncia pela mandbula. muito agressivo, mas responde quimioterapia. uma das neoplasias malignas mais comum em crianas.

Clula B blstica do centro germinativo. Proliferao de clulas linfides de tamanho mdio, monomrficas. Ncleos redondos e pequenos nuclolos. Citoplasma basoflico. Alto ndice mittico Numerosos macrfagos fagocitando restos celulares.

ASPECTOS CLNICOS 40% dos linfomas de crianas. Sexo masculino. Frequentemente forma massa mediastinal. Pode evoluir para leucemia linfoblstica B. Compromete SNC Agressivo, mas responde terapia.

ASPECTOS MORFOLGICOS

Clula correspondente: linfcito T precursor protimcitos e timcito. Clulas tumorais com cromatina frouxa, ncleos irregulares e nuclolos pequenos. Proliferao difusa.

0,7% dos novos casos de cnceres nos EUA; 8000 novos casos por ano; Entre as formas mais comuns de malignidade em adultos jovens; Idade mdia de diagnstico: 32 anos; Curvel na maioria dos casos.

Grupo de neoplasias linfides; Surge em nico linfonodo ou numa cadeia;

Propaga-se para anatomicamente;

linfonodos

contiguos

Cls gigantes neoplsicas caractersticas (cls de Reed-Sternberg- RS).

Cls de Reed-Sternberg: induo de acmulo de histicitos (macrfagos), granulcitos e linfcitos reativos; Compem frao pequena (1 a 5%) da massa tumoral- dificuldade de ser estudada; Maioria deriva de cls B de centros germinativos ou ps-germinativos. Maioria dos LH: tumores incomuns oriundos de cls B.

Esclerose nodular; Celularidade mista; Rico em linfcitos; Depleo linfoctica; Predominncia linfoctica.

4 primeiros- cls Reed-Sternberg com imunofentipo semelhante- formas clssicas de LH.


Predominncia linfoctica- imunofentipo de cls B diferente.

Cls Reed-Sternberg: grandes (15 a 45 m diam.), ncleos mltiplos ou nico com mltiplos lbulos nucleares, cada um com nuclolos grandes, semelhantes a incluses, com tamanho semelhante ao de um linfcito pequeno. Citolpasma abundante; H diversas variantes.

Cls Reed-Sternberg:
Embora sejam requisito para o diagnstico, devem estar presentes no contexto apropriado de cls inflamatrias noneoplsicas (linfcitos, plasmcitos, eosinfilos). Semelhana: mononucleose infecciosa, cnceres de tecidos slidos e Linfoma noHodgkin.

Disseminao previsvel:

Doena linfonodal; Doena esplnica; Doena heptica; Medula; Doena extranodal.

Padro uniforme de propagao; Pacientes com doena limitada- cura com radioterapia local. Estadiamento do LH: Indicador do prognstico; Orientao da escolha da terapia.

Todos os estgios so ainda divididos com base na ausncia (A) ou presena (B) dos seguintes sintomas: febre sem causa aparente, suores noturnos encharcantes e/ou perda de peso sem explicao; maior que 10% do peso corpreo normal.

Subtipos de Linfoma de Hodgkin Subtipo Morfologia e Imunofentipo Aspectos clnicos caractersticos


Subtipo + comum; geralm. Estgio I ou II da doena; envolv. frequente do mediastino; F=M; maioria dos pacientes so adultos jovens.

Esclerose nodular

Presena frequente de cls lacunares, s vezes cls RS diagnsticas, infiltrado com linf. T, eosinfilos, macrfagos e plasmcitos; bandas fibrosas. Cls RS CD15+, CD30+; geralm. EBVEm geral, cls RS diagnsticas e mononucleares; padro de infiltrado rico em linfcitos T, eosinfilos, macrfagos, plasmcitos, cls RS CD15+, CD30+; 70% EBV + Geralmente cls RS diagnsticas e mononucleares; padro de infiltrado rico em linfcitos T; cls RS CD15+, CD30+; 40% EBV + Variante reticular; presena frequente de cls RS diagnsticas e variantes e de poucas cls de padro reativo; cls RS CD15+; CD30+, maioria EBV+ Presena frequente de variantes L&H (clula pipoca) com perfil de cls dendrticas foliculares e cls B reativas; cls RS CD20+, CD15-; EBV-.

Celularidade mista

Mais de 50% no estgio III ou IV da doena, M>F; incidncia bifsica (adultos jovens e adultos acima de 55 anos) Incomum; M>F; tende a ser observado em adultos mais velhos.

Rico em linfcitos

Depleo linfoctica

Incomum; mais comum em homens mais velhos; indivduos infectados por HIV e em pases em desenv.; geralmente se manifesta com doena avanada. Incomum; homens jovens com linfadenopatia cervical ou axilar; mediastinal.

Predominncia linfoctica

Comumente: linfadenopatia indolor; Esclerose nodular ou predominncia linfoctica: estgio I e II; geralmente sem manifestaes sistmicas. Doena disseminada (III e IV) ou subtipos celularidade mista ou depleo linfoctica: mais comum os sintomas constitucionais (febre, suores noturnos e perda de peso).

Estadiamento: exame fsico, imagem radiolgica do abdome, pelve e trax, e bipsia de medula ssea. Prognstico: ndice de cura para estgios I e IIA: prximo de 90%. Estgios IVA e IVB: sobrevida de 5 anos de 60 a 70%.

Neoplasias de clulas B e T Precursoras L.L.As-B = clulas pr-B L.L.As-T = clulas pr-T Pr-B + Pr-T = Linfoblastos

L.L.As-B se manifestam como leucemias agudas na infncia L.L.As-T so menos comuns e acometem adoslescentes masculinos com Linfomas tmicos Sobreposio do comportamento clnico leva a classificao de grupo

o ca mais comum em crianas (2.500/ano EUA) Menores de 15 anos 3:1 brancos/negros Mais em homens L.L.A-B tem pico aos 3 anos L.L.A-T incidncia mxima na adolescncia

90% das LLAs tem alterao cromossmica estrutural ou numrica


Mais comum = hiperploidia (mais de 50

cromossomos) Muitas aberraes desregulam fatores de transcrio necessrios ao desenvolvimento das Cl B e T

Medula hipercelular e carregada de linfoblastos 50 a 70% LLAs-T apresentam massas mediastinais Pouco citoplasma basoflico Ncleos maiores Cromatina delicada Ncleolos podem estar ausentes

Membrana nuclear profundamente subdividida Macrfagos que fagocitam clulas tumorais apoptticas apresentam-se como cu estrelado

Diferenciar LLA de leucemia mielide aguda (LMA) Clinicamente similares


Acumulao de blastos na medula suprime

hematopoiese

Diferenciao por colorao com anticorpos especficos

Incio repentino e violento Sintomas relacionados a perda de funo da medula


Anemia fadiga Neutropenia Infeco secundaria Febre Trombocitopenia hemorragia

Infiltrao neoplasica

Expanso da medula e infiltrado subperisteo dor ssea Linfadenopatia generalizada Esplenomegalia Hepatomegalia Dilatao testicular

LLA-T compresso vasos de maior calibre e vias respiratrias SNC expanso menngea
Cefalia
Vmito Paralisias dos nervos

Com quimio agressiva na infncia


Adultos

95% de remisso 75 a 85% de cura 35 a 40% de cura

Pior prognstico

Melhor prognstico

Idade inferior de 2 anos Manifestao na adolescncia ou idade adulta Contagem de blastos maior de 100.000 no sangue perifrico Aberraes citogenticas (cromossomo filadlfia) Idade entre 2 e 10 anos Baixa contagem de leuccitos Hiperploidia Trissomia 4,7e 10

Diferem quanto ao grau de linfocitose no sangue perifrico L.L.C mais de 4.000 leuccitos/mm

Leucemia mais comum em adultos no ocidente 15.000 casos/ano nos EUA Idade mdia de diagnstico = 60 anos Proporo 2 homens pra cada mulher

Linfonodos formados por infiltrado linfocitrio Linfcitos pequenos (6 a 12 micrometros) Ncleo esfrico, ligeiramente irregular Citoplasma escasso Junto dessas clulas esto linfcitos grandes, ativados que se aglomeram e formam os centros de proliferao (patognomnicos)

Sangue com contagem elevada de pequenos linfcitos Medula quase sempre acometida por infiltrado intesticial ou clulas tumorais Infiltrados observados tambm n polpa branca e vermelha esplnica e tratos portais hepticos

Rara translocao cromossmica Dentre os achados esto:


Delees Trissomias

Crescimento , em parte, confinado aos centros germinativos Interrompe a funo imune normal (hipogamaglobulinemia) Autoanticorpos produzidos por clulas B no neoplasicas

Frequentemente assintomaticos Sintomas


Fadiga Anorexia Perda de peso

Linfadenopatia e hepatoesplenomegalia (50 a 60% dos sintomaticos) Contagem de leuccitos muito varivel
Leucopenia LLP e acometimento da medula Mais de 200.000 por mm - LLC com grande carga

tumoral

Aumento susceptibilidade a infeces (hipogamaglobulinemia) 10 a 15% - Trombocitopenia ou anemia hemoltica (autoanticorpos) No h necessidade de exame de medula para diagnstico, mas o envolvimento progressivo da medula ssea, gnglios e outros rgos o comportamento biolgico normal

Depende do estgio clnico Sobrevida mdia de 4 a 6 anos 10 anos com carga tumoral baixa Pior prognstico
Delees 11q e 17p Perda de hipermutao somtica Expresso de ZAP-70

Tendncia de evoluir para tumores mais agresivos Transformao pr-linfoctica (15 a 30%) ou linfoma difuso de grandes clulas B, chamado sindrome de Richter (5 a 10%)

Proliferao neoplsica clonal de plasmcitos + produo de imunoglobulina monoclonal (completa ou incompleta)

Adultos idosos Sinais e sintomas variados:



Anemia Trombocitopenia Leses osteolticas Osteoporose generalizada - Imunodeficincia - Hipercalcemia - Alteraes renais - Aumento de IL-6 - Infeces bacterianas recorrentes

O aspecto celular varia desde plasmcitos morfologicamente normais, plasmoblastos at clulas multinucleares bizarras. Outras variantes so as clulas em flama, com citoplasma vermelho intenso, clulas de Mott, com gotas azuis no citoplasma. Pode ter outras incluses como fibrilas, bastonetes cristalinos, corpos de Russel ou corpos de Dutcher.

Plasmcitos no apresentam marcadores fenotpicos da clula B (CD10, CD19, CD20) Na MO h plasmocitose comumente acima de 20%

QUADRO HISTOLGICO CARACTERSTICO: - INFILTRAO DA MO POR PLASMCITOS MADUROS E FORMAS JOVENS

Variantes:
Plasmocitoma solitrio sseo Plasmocitoma extramedular

Mieloma no-secretor
Leucemia plasmoctica*

** complicao rara da fase terminal do MM

A leucemia mielide aguda representa cerca de 80% dos casos de leucemia aguda. 60 a 70% dos pacientes apresentam resposta ao tratamento Somente 25% consegue cura

Antigo sistema Francs, Norte americano e Britnico. Este esquema de classificao divide a LMA em 8 subtipos, de M0 a M7, com base no tipo de clula de que a leucemia se originou e tambm o seu grau de maturidade. Isto feito atravs da anlise do aspecto das clulas malignas com o uso da microscopia tica e/ou usando os recursos da citogentica para caracterizar qualquer anomalia cromossmica que possa ser descoberta. Os subtipos tm diferentes prognsticos e respostas terapia. Embora a classificao da OMS possa ser mais til, este sistema ainda largamente utilizado.

So classificadas de acordo com a apresentao celular e caractersticas citoqumicas (grupo FAB) -M0: leucemia indiferenciada -M1: leucemia mielide aguda sem diferenciao - COMUM -M2: leucemia mielide aguda com diferenciao - COMUM -M3: leucemia promieloctica -M4: leucemia mielomonoctica - COMUM -M5: leucemia monoctica -M5a: leucemia monoctica sem diferenciao -M5b: leucemia monoctica com diferenciao -M6: eritroleucemia -M7: leucemia megacarioctica (anticorpos monoclonais)

Normal classic monocyte

AMML

ERYTHROLEUKEMIA

MEGAKARYOCYTIC LEUKEMIA

Grupo de doenas que tem em comum:

- proliferao clonal de elementos hemopoticos totipotentes - proliferao das clulas hemopoticas (medula hipercelular) - hemopoese eficaz - mielofibrose - aspectos clnicos comuns (fase inicial despercebida)

OMS:

Leucemia mielide crnica - Leucemia neutroflica crnica - Leucemia eosinoflica crnica/Sd hipersinfilica - Policitemia Vera - Mielofibrose crnica idioptica - Trombocitopenia essencial - Sd mieloproliferativa crnica no classificada

Frequncia em uma grande serie de 2144 casos: leucemia mielide crnica (25,5%) policitemia vera (38,5%) trombocitemia idioptica ou essencial (11 %) mielofibrose primria (25%)

Caracterizada por: - Proliferao clonal totipotente com aumento de todo as sries. - Mielofibrose. - Hepatoesplenomegalia acentuada. - Hemopoese extramedular.

Alteraes reacionais intensas do estroma medular com fibrose colagnica, osteosclerose e angiognese. Indivduos na faixa dos 60 anos Curso clnico crnico com evoluo para crise blstica em 5-20%

Incidncia de 0,5 a 1,5 casos:100.000 habitantes/ano.

assintomtico
Sintomas secundrios anemia, esplenomegalia, estado hipermetablico, eritropoese extramedular, sangramentos, alteraes sseas, hipertenso portal e anormalidades imunolgicas.

Fisiopatologia:

- A fibrose devida proliferao clonal de clula hematopotica que leva hiperplasia de megacaricitos e de moncitos que liberam fator de crescimento fibrognico. - A mutao JAK2 V617F tem sido detectada em cerca de 50% dos pacientes, os quais apresentam leucometria elevada e neutrofilia.

Diagnstico: 3 critrios maiores e 2 menores para a confirmao.

Hemograma:

- Geralmente apresenta anemia (Hb<10g/dL em 60% dos casos), normocrmica e normoctica.


-

Morfologia das hemcias -> poiquilocitose, dacricitos e eritroblastos em circulao. Leucopenia em 1/4 dos casos, leucocitose em 1/3. A contagem diferencial de leuccitos pode apresentar desvio para formas mais jovens at blastos e anomalia de pseudo-Pelger-Huet. Tanto trombocitose como trombocitopenia podem ser observados, com presena de macrotrombcitos.

Mielograma e bipsia de medula ssea: Fase prfibrtica -> hipercelularidade com hiperplasia dos setores mieloides.

Fase fibrtica -> aspirado habitualmente seco, megacarcitos so anormais e atpicos (pleomrficos, grandes ou pequenos). Fibrose reticulnica ou colagnica. Osteoesclerose pode estar presente.

Diagnstico diferencial LMC, TE , PV, leucemias agudas com componente de fibrose e neoplasias com metstase para a medula.

Doenas granulomatosas crnicas (tb), inflamatrias, LES, hipertenso pulmonar e relacionadas ao metabolismo do paratormnio (hiper/hipoparatireoidismo).

Prognstico: A sobrevida varia de 3 a 10 anos.

As causas de bito so: transformao leucmica (em 5% a 10% dos casos), infeco, sangramento, trombose, falncia cardaca, falncia heptica, aparecimento de outra neoplasia, falncia respiratria, e hipertenso portal.

Doena mieloproliferativa rara, caracterizada por neutrofilia perifrica sustentada com medula hipercelular e hepatoesplenomegalia. Afeta indivduos idosos.

Sangramento mucoso ou de trato gastrointestinal pode ser observado.


doena de curso clnico lentamente progressivo.

Proliferao autnoma e clonal de precursores eosinoflicos.

A leso ocorre como pela infiltrao leucmica ou da liberao de citocinas, enzimas ou outras protenas pelos eosinfilos.
Mais comum em homens (9:1) entre 20 e 50 anos.

10% assintomticos. Nos demais, sintomas como febre, fadiga, tosse, angioedema, dores musculares, prurido e diarreia so frequentes. Anemia, trombocitopenia, ulcerao de mucosas, fibrose endomiocrdica e esplenomegalia tambm so comuns.

O achado clnico mais importante se relaciona endomiocardiofibrose com cardiomegalia restritiva (irreversvel). Desencadeada pela infiltrao de eosinfilos no endocrdio.
Dispneia, dor torcica, insuficincia cardaca congestiva e cardiomegalia evidente, assim como a inverso da onda T no eletrocardiograma.

Organomegalias Hemopoese eficaz

Displasias morfolgicas nos elementos hemopoticos. Hemopoese ineficaz Maior risco de evoluir para leucemia aguda.

Leucemia Mielide Crnica

a neoplasia mieloproliferativa crnica mais comum. Incidncia de 10-20 casos a cada 1.000.000 anualmente. Atinge todas as idades, mais comum na 5a e 6a dcadas. Surge de clulas tronco pluripotentes que do origem celulas mielides e linfides.

A medula possui precursores granulocticos neoplsicos e normais. O oncogene BCR-ABL identificado em todas as linhagens mielides e em algumas clulas linfides e clulas endoteliais, mas clinicamente afeta apenas os granulcitos. Inicio insidioso com:
anemia, fadiga, perda de peso, esplenomegalia; 20-40% so assintomticos e diagnosticados

Hematopoiese extramedular pode causar hepatoesplenomegalia e linfadenopatia; pode haver infartos esplnicos.

acidentalmente por uma contagem de clulas brancas.

Fase Crnica (FC):


benigna, caracterizada por marcada hiperplasia medular e

Fase Acelerada ou de Transformao (FA):

capacidade de maturao das clulas mielides, e tem suas manifestaes no sangue perifrico facilmente controladas pela terapia medicamentosa convencional. evoluo clonal e, no sangue perifrico, 15% de blastos, 30% de blastos e pr-mielcitos, 20% de basfilos e, no relacionado quimioterapia, < 100.000 plaquetas/mm3.

resistente terapia medicamentosa, tendo por caractersticas a

Fase Blstica ou Aguda (FB):

tambm resistente terapia convencional, agressiva, com quadro

clnico da leucemia aguda e permitindo ao doente uma sobrevida muito curta. Essa fase se caracteriza seja por 30% de blastos no sangue perifrico ou na medula ssea, seja por infiltrado extramedular de clulas blsticas.

Fase crnica (sangue)

Fase crnica (bipsia)

Fase crnica (esfregao de medula)

Fase acelerada (sangue)

Fase acelerada (bipsia de medula) Megacaricitos

Sangue perifrico:
> 100.000 leuccitos com neutrofilia, basofilia e eosinofilia,

Medula ssea:
Pode ser at 100% celular com precursores granulocticos

monocitose.

Bao:

aumentados, basofilos, eosinfilos e moncitos ocasionais. Megacaricitos normais ou aumentados em grupos e normalmente menores que o usual. Comumente possui vasos prximos isolados e mais proeminentes. Aumento de fibras de reticulina, porm fibrose medular raro.
Infitrao difusa de clulas mielides em todos os estgios de

diferenciao. Obliterao da polpa branca. Sem ndulos grandes visveis, infartos esplnicos podem ocorrer.

A trombocitose essencial faz parte do grupo de sndromes mieloproliferativas cromossomo Philadelphia (Ph) negativas. Caracteriza-se pela hiperproliferao megacarioctica com consequente trombocitose perifrica, favorecendo fenmenos trombo-hemorrgicos; Mais rara das desordens mieloproliferativas;

A idade mdia ao diagnstico em torno dos 60 anos, sendo possvel ocorrer dos 18-90 anos. H casos restritos na infncia. H discreta prevalncia no sexo feminino (2F:1M).

O quadro clnico da TE bastante varivel. Cerca de 25% a 35% dos pacientes so assintomticos e descobrem a trombocitose acidentalmente. Em outros, a sintomatologia frusta, manifesta apenas pelos sinais vasomotores tipo eritromelalgia ou acrocianose.

A condio inicial para suspeitar de TE a persistncia de um nmero elevado de plaquetas em sangue perifrico. Contagens maiores de 450 x 109/L plaquetas merecem uma investigao.

O diagnstico inclui:
deteco de hiperplasia megacarioctica,

revelando megacaricitos maduros, hiperlobulados, agrupados na medula ssea, alm da excluso de causas sistmicas capazes de elevar plaquetas.

Estudos moleculares para a deteo de mutaes so uma ferramenta valiosa para o diagnstico.

Medula ssea na trombocitemia essencial: A medula encontra-se com hipercelularidade s custas de megacarioblastos e megacaricitos.

Medula ssea na trombocitemia essencial: A medula encontra-se com hipercelularidade s custas de megacarioblastos e megacaricitos.

rgo peritoneal, no hipocndrio esquerdo 150-250g Cpsula delicada, cinza e opaca Polpa Vermelha: capilares e rede sinusal (funo de filtrao e hemocaterese) Polpa Branca: tecido linfide, clulas B e T

Retira eritrcitos velhos da circulao Retira leuccitos da circulao rgo linftico/ resposta imune Produo de clulas linfo-hematopoticas Reservatrio sanguneo

o o o

Ausncia Congnita do Bao Muito rara, pode causar hipoesplenismo Bao acessrio 20% das pessoas Ruptura rgo vulnervel pela fragilidade e localizao Pode ser causado por trauma, doenas infecciosas (EBV, malria), neoplasias

Infarto Secundrios a: embolia proveniente de trombos


cardacos ou vegetaes valvares na endocardite infecciosa, ocluso arteriolar em crises de falcizao na anemia falciforme, esplenomegalias

Geralmente infartos isqumicos (brancos)

Geralmente secundria a doena sistmica


Bao no pode ser biopsiado (risco de hemorragia e ruptura) -> Dx definitivo por esplenectomia

Hiperesplenismo: esplenomegalia + anemia + leucopenia + plaquetopenia

Hematolgicas: leucemias, linfomas, mieloma multiplo, doenas mieloproliferativas Congestivas: Obstruo da veia esplnica, trombose da veia porta, hipertenso portal, ICC Infecciosas: TB, brucelose, EBV, hepatites, malria, leishimaniose, histoplasmose, etc. Hiperplasias funcionais: anemia hemoltica/ falciforme/ megaloblstica, PTI Sistema fagocitrio mononuclear: sarcoidose, amiloidose, doenas de depsito Imunitrias: LES, artrite reumatide Cistos e tumores

Hemangioma: benigno, pctes jovens e

assintomticos geralmente, leso cstica e hemorrgica de 5-8 cm Linfangioma: mais em crianas, pode ser mltiplo, cisto na regio subcapsular revestida por endotlio achatado

Angioma de clulas litorais do bao Hamartoma

Linfoma: Linfoma da zona marginal esplnica: linfoma


de clulas B, originado na polpa branca, intensa espelomegalia, superfcie com muitos ndulos pequenos, de padro miliar

Linfoma: Linfoma hepatoesplnico de clulas T gama-delta: rara, agressiva, pctes jovens,


esplenomegalia (>1 kg) , padro difuso

rgo bilobado no mediastino anterior Maturao e diferenciao de linfcitos T Nascimento: 25g Puberdade: 45g Regride na vida adulta

Cpsula fibrosa, que envia septos para o interior, levando vasos e nervos rea cortical: linfcitos rea medular: corpsculos de Hassal (acmulos epiteliais)

Agenesia/hipoplasia Hiperplasia: forma idioptica principalmente em crianas (miastenia grave); forma secundria aps quimio ou radioterapia para tto de linfomas do mediastino Cistos: raros, 20-50 anos, geralmente assintomticos, resseco cirrgica

Menos de 1% dos tumores humanos Mais frequente em adultos Linfomas no-Hodgkin: Linfoma linfoblstico de clulas T Linfoma difuso esclerosante de clulas B
Linfoma de Hodgkin

o o


o
o

Timoma: Adultos, mdia de 50 anos


Dor mediastinal, snd. da veia cava superior, insuf. respiratria, taquicardia, perda de peso, febre, associao com doenas auto-imunes (ppalmente miastenia grave)

Macro: massa de 2-20cm, revestida por cpsula fibrosa

Timoma: Micro: proliferao de clulas epiteliais e linfides


Timoma benigno: encapsulado Timoma maligno I: invasivo localmente Timoma maligno II: metstase

o o o

nica anemia hemoltica causada por defeito GENTICO ADQUIRIDO.


As clulas comprometidas so anormalmente suscetveis lise por complemento. No caso de eritrcitos hemlise intravascular que leva a hemoglobinria.
25% de forma paroxstica e noturna restante: crnica, sem hemoglobinria dramtica

Doena trombtica a principal causa de morte portal, heptica ou cerebral.


Absoro de NO pela Hb livre no plasma
Disfuno plaquetria devido mutao gentica

Leso gentica nas clulas medulares pode levar a leucemia mielide aguda (5-10%).

No auto-imune porque s vezes a reao imune dirigida contra um agente externo ingerido.
So classificadas de acordo com o Ac atuante:
Quentes: autoimunidade como o LES, neoplasias

e medicamentos. Frios: em infeces por Mycoplasma ou em mononucleose, neoplasias linfoides.

Forma mais comum de imuno-hemlise.


Idioptica em 50% dos casos. Outro exemplo comum de causa a por medicamentos.

Hemlise extravascular dentro de fagcitos no bao.

Representa 15-30% dos casos.


Geralmente segue-se a infeco (Mycoplasma pneumoniae, EBV, CMV, HIV...), quando costuma ser benigna e auto-limitada. Nos locais em que o sangue cai a temp. menores que 37 ocorre ligao de IgG s hemcias que aglutinamse.
cianose, palidez, fen. de Raynaud...

A hemlise no ocorre nas extremidades e sim no bao, fgado e medula-ssea.

Prteses valvares cardacas:


principalmente as mecnicas artificiais; hemlise ocorre pelo cisalhamento.

Distrbios microangiopticos:

CIVD (coagulao intravascular disseminada) PTT (prpura trombocitopnica trombtica) SHU (sd. hemoltico-urmica) LES Cncer disseminado

No esfregao sanguneo:
Esquizcitos

clulas espiculadas
clulas em capacete clulas triangulares

Esquizcitos

A esplenomegalia de diversas causas pode causar congesto esplnica e aumento da captao dos elementos figurados do sangue pelo sistema fagocitrio do bao, levando a anemia hemoltica.

Lembrar da malria.

Coombs direto: procura anticorpos ou complemente ligados a hemcias de uma amostra sangunea.

Coombs indireto: testa a capacidade do soro do paciente em ligar-se a hemcias artificialmente produzidas com antgenos especficos.

Anemia of Chronic Disease

Talvez a forma mais comum de anemia em pacientes hospitalizados.


Doenas infecciosas crnicas Doenas imunolgicas crnicas Neoplasias Falncia heptica e/ou renal

Fe srico baixo Capacidade total de ligao do Fe diminuda

Acmulo de Fe nas clulas do sistema

monofagocitrio.

IL-1, TNFalfa e Interferon-gama suprimem a secreo de EPO pelos rins


dificuldade na transferncia do Fe estocado para os precursores eritrides.

Secreo de hepcidina pelo fgado

Anemia moderada, predomnio das caractersticas clnicas da doena crnica subjacente.

Normoctica e normocrmica ou Microctica e hipocrmica


Para diferenciar da anemia ferropriva: Acmulo de Fe nos macrfagos da medula Ferritina srica elevada Capacidade total de ligao do Fe diminuda

Def: Reduo da massa eritrocitria circulante total abaixo dos limites normais. A anemia reduz a capacidade de transporte de O2 no sangue, gerando hipoxia tecidual. Na pratica, a mensurao da massa eritrocitria no facil, e o diagnstico tem base na reduo do hematcrito (glbulos vermelho/ vol sangue total) e reduo da concentrao de hb.

Tamanho do eritrcito : normo, micro ou macroctico; Grau de hemoglobinizao : cor dos eritrcitos: normo ou hipocrmica; Forma;

AGUDA ocorre perda de volume intravascular, que se macia, pode levar a choque e morte. Os aspectos clnicos dependem da txa de hemorragia e se o sangramento interno (fe recapturado) ou externo (def fe). Se o pcte sobrevive, aps 4 ou 5 dias, o aumento na producao de eritropoetina leva a aumentos compensatrios na medula (reticulcitos 1015%). CRNICA s induz anemia quando a taxa de perda exceder a capc regenerativa ou quando as reservas de fe estiverem depletadas.

Todas as AH compartilham caractersticas: Destruio prematura de eritrcitos e ciclo de vida < 120 dias; Elevao dos nveis de eritropoetina e aumento compensatrio da eritropoiese. Acmulo de produtos de degradacao da hb (p. ex bilirrubina);

Hemolise intravasc : ocorre danificacao por lesao mecanica ou complemento. Os pctes exibem hemoglobinemia; hemoglobinria, hemossiderinuria, ictericia, haptoglobina serica reduzida.

Hemolise extravasc : ocorre nos fagocitos mononucleares do bao e outros orgos. Fatores que predispe sao: lesao da mb eritrocitria, deformabilidade reduzida ou opsonizacao. As manifestacoes sao iguais a HI mas sem hemoglobinemia e hemoglobinuria.

Disturbio hereditario causado por defeitos intrinsecos do esqueleto da mb eritrocitaria que torna os eritrocitos esferoides menos deformaveis e vulneraveis ao sequestro esplenico e a destruicao. No esfregao os esfercitos sao pequenos, com ausencia da zona central normal esbranquiada. H congstao e eritrofagocitose nos cordoes esplenicos de billroth. A medula apresenta hiperplasia normoblastica.

Clinica Anemia, esplenomegalia e ictericia sao caracteristicos. Infeccoes estimulam crises hemoliticas macicas ou crises aplasicas (supressao transitoria da eritropoiese por inf do parvovirus). 50% desenvolve calculos na vesicula devido hiperbilirrubinemia cronica.

A G6PD uma enzima encontrada no shunt da hexose monofosfato que produz menos glutationa, uma molecula que protege as hemaceas contra lesoes oxidativas. * stresse oxidantes induzem a desnaturacao da hb. que precipita-se como corpos de Heiz, e atacam o interior da mbcelular, reduzem a deformabilidade e aumentam a suscetibilidade a destruicao dos macrofagos no bao. Os corpos de Heiz lesao a mb o suficiente para causar hemolise intra ou extravascular.

A hemolise episodica caracteristica dessa anemia desencadeada por exposicao a agentes oxidativos, como: hepatites virais, pneumonia, febre tifoide, medicamentos e alimentos (feijao de fava = favismo). CLINICA anemia, hemoglobinemia, hemoglobinuria, geralmente 2 a 3 dias apos exposicao a oxidantes. O quadro autolimitado pq s ocorre lise das hemceas velhas. A fase de recuperacao marcada por reticulocitose.

Hemoglobinopatia hereditaria resultante da substituicao de valina por ac glutamico na cadeia de B-globina, transformando a hb normal A em S (mutante).

Quando desoxigenadas as HbS sofrem agregacao e polimerizacao na forma de cadeias longas dentro da hemaceas, produzindo forma distorcida de FOICE.

Consequencias : Hemolise cronica episodios repetidos de falcemizacao tornam as cels irreversivelmente falcemizadas. Essas cels possuem mb rigidas, nao deformaveis, propensas ao sequestro e a destruicao. Sobrevida diminuida para 20d! Oclusoes microvasc a falta de elasticidade e propensao a adesao ao endotelio capilar facilitam a oclusao de peq vasos. A hipoxia resultante e o infarto sao componentes da dca debilitantes.

Clinica anemia hemolitica cronica, hiperbilirrubinemia e calculos na vesicula; Crises vasoclusivas presentes como episodios dolorosos da necrose isquemica. (ossos, pulmoes, figado, cerebro, baco e penis) Crises aplasicas devido cessacao temporaria da eritropoiese na medula deflagrada por infec aguda por parvovirus. Fibrose esplenica progressiva e reducao da via alternativa do complemento predispoe a infeccoes. A medula mostra hiperplasia dos normoblastos.

Vrias causas culminam em um prejuzo da sntese de DNA; Isso provoca alteraes morfolgicas distintas, incluindo precursores eritroides e eritrcitos grandes;

Morfologia:

- Eritrcitos macrocticos e ovais caracterstica - E por serem maiores e sua Hb ser ampla maioria no possuem palidez central - Ocorre variao de tamanho (anisocitose) e forma (poiquilocitose) - Neutrfilos so maiores e hipersegmentados

Medula ssea: - hipercelular; - alteraes megaloblsticas detectadas em todos os estgios de desenvolvimento eritroide; - Pr-megaloblastos grandes com citoplasma basfilo, nuclolos proeminentes e com cromatina nuclear fina; - Precursores granulocticos metamielcitos gigantes e formas de basto; - Desorganizao da sntese de DNA: apoptose da maioria dos precursores.

Megaloblastos

Deficincia B12: - anemia perniciosa deficincia fator intrnseco geralmente por gastrite autoimune; - B12 conhecido como cobalamina; presente em produtos animais; - absoro requer fator intrnseco produzido pela cls. parietais do estmago.

Metil cobalamina: cede grupo metil, forma c. tetraidrofolico (FH4) necessrio para formar desoxitimidina monofosfato (dTMP), sendo precursor do DNA

Deficincia B12:

- Alteres na MO e sangue padro anemia megaloblstica; Atrofia gland. fndicas e metaplasia (intestinalizao) - Glossite atrfica lngua brilhante, lustrosa e carnosa

Deficincia de Folato:

- mesmas caractersticas da deficincia de B12; - deficincia do FH4; - causas: diminuio da ingesto, aumento da necessidade e prejuzo da utilizao; - fontes alimentares: vegetais verdes

Metabolismo Fe

Deficincia de Fe pode resultar: 1) ausncia diettica, 2) prejuzo absoro, 3) aumento da necessidade, 4) perda crnica; Produz anemia HIPOCRMICA MICROCTICA

Fe srico, ferritina e saturao de transferrina baixos;

Morfologia:

- MO: aumento leve progenitores eritroides e desaparecimento de Fe corado nos macrfagos; - Sangue: eritrcitos pequenos e plidos (MICROCTICOS E HIPOCRMICOS); - Hb vista na borda perifrica estreita do eritrcito; - Poiquilocitose: pequenos e alongados

Aspectos clnicos:

- manifestaes inespecficas; - quando intensa e duradoura: coilonquia, alopecia, atrofia da lngua e mucosa gstrica; - Sndrome de Plummer- Vinson: redes esofgicas, anemia e glossite; - Fe srico e ferritina baixos - CLFT elevada

Distrbios causados por mutaes herdadas que diminuem a sntese da Hb adulta (22)
- Talassemias: diminuem sntese cadeias de globina -Talassemias: sntese diminuda das cadeias globina

0 (sntese ausente), + (sntese reduzida)

-Talassemia Major: - anemia se manifesta 6 a 9 meses aps nascimento; - muitas vezes necessita de transfuso; - anisocitose, poiquilocitose, microcitose e hipocromia, clulas em alvo

-Talassemia Minor: - mais comum que a major; - anemia leve e assintomtica; - hipocromia, microcitose, pontilhado basfilo e clulas em alvo.

-Talassemias: - Portadores silenciosos- sem anormalidades eritrocitrias; - Trao de -talassemia assintomtico como -talassemia minor; - Doena da Hemoglobina H: grave, muita afinidade por O2; comum em asiticos.

A policitemia ou eritrocitose, denota uma alta concentrao anormal de hemcias, normalmente com aumento no nvel de hemoglobina. Pode ser: Relativa ou absoluta

Ocorre por qualquer causa de desidratao (vomito, diarreia, diurticos). E na policitemia de estresse ou sndrome de Gaisbock (indivduos afetados so hipertensos, obesos, ansiosos).

H aumento na massa total de hemcias. Absoluta primaria: ocorre por anormalidades intrnseca das clulas-tronco mieloides. Absoluta secundaria: ocorre quando os progenitores de hemcias so responsivos a nveis de eritropoetina.

DEFINIO: neoplasia que surge de uma celula-tronco mieloide multipotente, Caracterizada por produo elevada de elementos eritroides, granulociticos, megacariociticos, independentemente dos mecanismos habituais de regulao da eritropoiese. Causando elevao total da massa eritrocitria.

A PV incide preferencialmente na sexta/ stima dcadas de vida, com sobrevida, aps o diag, de aprox 15 anos. mais frequente em homens. Trombose costuma ser a causa mais comum de morte e, na fase tardia da doena, h risco de fibrose medular ou transformao em leucemia aguda.

PV cursa com trs fases: a fase prodrmica ou pr-policitmica, inicial, h apenas eritrocitose discreta ou limtrofe; Fase pletrica com os sintomas; Fase tardia, de esgotamento ou consumo, na qual h fibrose medular e as queixas so de fraqueza, pela anemia, e desconforto abdominal pela esplenomegalia evidente.

Cefaleia, pletora (aumento do volume sanguneo, que provoca distenso anormal nos vasos), cansao, tontura e sudorese. Prurido (aumento de histamina e ao nmero de mastcitos na pele). Episdios trombticos (AVC, sndrome de BuddChiari, IAM, TEP, TVP) esto entre as complicaes mais comuns. Sangramentos tambm so descritos (25% dos casos). H aumento da incidncia de lcera pptica.

As cels progenitoras de PV tem necessidade diminuida de eritropoetina e dos outros fatores de crescimento hematopoieticos. No plasma a eritropoetina tbm reduzida. Ocorre mutao (que troca guanina por timidina e que resulta na substituio da valina pela fenilalanina) que leva ativao constitutiva de tirosinoquinase e, resulta em proliferao e diferenciao celular das trs linhagens (panmicrose).

Medula ssea hipercelular (granulociticos, megacariocitos). Elevao nas fibras de reticulina em 10% dos pcte. Organomegalia branda (pela congesto) Esfregao periferico com basofilos e plaquetas grandes. Fibrose na medula e hematopoese elevada no bao e fgado (fase de esgotamento).

Apresenta aumento do nmero de hemcias, Hb e Ht; Leucocitose (mielcitos; basofilia, eosinofilia e monocitose). As plaquetas podem estar entre 500.000 e 1.000.000/uL

Hipercelularidade com hiperplasia de todos os elementos. Atipias de megacaricitos, com variao de tamanho e predominando elementos grandes com ncleos hiperlobulados. Aumento de fibras reticulnicas Fibrose

Anormalidades das paredes dos vasos Reduo do nmero de plaquetas Defeitos das funes plaquetrias Anormalidades nos fatores de coagulao Coagulao intravascular disseminada

Distrbios relativamente comuns, no causam distrbios hemorrgicos srios Na maioria das vezes induzem pequenas hemorragias: petquias e prpuras A contagem de plaquetas, o tempo de sangramento e os testes de coagulao so normais A hemorragia em cada uma das condies clnicas inespecfica.

Condies clnicas nas quais as anormalidades das paredes podem causar sangramentos: Infeces: produzem petquias e prpuras devido a leso microbiana da microvasculatura (vasculite) e coagulao intravascular disseminada. Reaes a medicamentos: a leso vascular causada pela deposio de imunocomplexos nas paredes dos vasos (vasculite por hipersensibilidade)

Escorbuto e Sndrome de Ehlers-Danlos: associadas a sangramento microvascular devido a defeitos no colgeno Prpura de Henoch-Schonlein: doena de hipersensibilidade sistmica de origem desconhecida. Todas as alteraes resultam da deposio de imunocomplexos no interior dos vasos em todo o corpo

Telangiectasia hemorrgica hereditria: distrbio caracterizado por vasos sanguneos dilatados e tortuosos Amiloidose perivascular: pode enfraquecer a parede e causar sangramento

Trombocitopenia: contagem abaixo de 100.000 plaquetas/uL


Sangramento evidente: < 20.000

Agrava sangramento ps traumtico: 20.000 a

50.000

Locais comuns de hemorragia: pele, mucosas do TGI e GU Sangramento intracraniano representa uma ameaa

Podem ser classificadas em 4 categorias: Diminuio da produo: drogas, anemia aplsica, leucemia, sndromes mielodisplsicas, infeces, etc Diminuio da sobrevida:

Trombocitopenia imune: h anticorpos contra as

Sequestro: hiperesplenismo. O bao pode sequestrar at 90% das plaquetas Diluio: transfuses

plaquetas. Auto-imune No imunolgica: coagulao intravascular disseminada

Causada por auto-anticorpos contra as plaquetas Patogenia: ao auto-anticorpos so dirigidos contra as glicoprotenas de membrana plaquetria Iib-IIIa ou Ib-IX Morfologia: congesto dos sinusoides e aumento dos folpiculos esplnicos; medula ssea com aumento dos megacaricitos; e plaquetas anormalmente grandes no sangue perifrico Clnica: mulheres com menos de 40 anos com sangramento cutneo e de mucosas

Causada por autoanticorpos contra as plaquetas, porm com caractersticas evolutivas distintas. uma doena da infncia Sintomas aparecem abruptamente aps infeco viral Autolimitada cedendo aps 6 meses

Medicamentos: efeitos diretos sobre as plaquetas e mecanismo scundrio destruio das plaquetas mediada imunologicamente HIV: manifestao hematolgica mais comum da infeco por HIV. CD4 e CXCR4 so encontrados nos megacaricitos, permitendo que essas clulas sejam infectadas

Distrbios herdados ou adquiridos raros Os distrbios hereditrios podem ser classificados em 3 grupos patogenicamente distintos
Defeitos da adeso: Sndrome de Bernard-Soulier Defeitos da agregao: trombastenia de Glasnzmann Distrbios da secreo plaquetria

Entre os defeitos adquiridos os mais significativos so:


Ingesto de aspirinas ou outros AINES uremia

Deficincias hereditrias ou adquiridas de virtualmente todos os fatores de coagulao foram relatados Sangramento se manifesta como equimoses ou hematomas ps-traumticos ou como sangramento prolongado aps uma lacerao ou qualquer forma de procedimento cirrgico As deficincias hereditrias envolvem um fator de coagulao As deficincias adquiridas envolvem mltiplos fatores simultaneamente e podem estar baseadas na diminuio da sntese de protenas (def. de vitamina K, hepatite) ou no encurtamento da meia-vida.

Disturbio hemorrgico hereditrio mais comum. Deficincia do fator de von Willebrand Sintomas: Sangramento espontneo das mucosas, sangramento excessivo das feridas e tempo de sangramento aumentado na presena de contagem normal de plaquetas

Hemofilia clssica Deficincia do fator VIII, co-fator essecial para o fator IX na cascata de coagulao Herana recessiva ligada ao sexo No causa hemorragia espontnea Grande extenso de severidades clnica Pacientes apresentam prolongamento de TTP e TP normal

Doena de Christmas Deficincia do fator IX Herana recessiva ligada ao sexo No causa hemorragia espontnea Grande extenso de severidades clnica Pacientes apresentam prolongamento de TTP e TP normal

um distrbio trombo-hemorrgico agudo, subagudo ou crnico caracterizado pela ativao excessiva da coagulao, que leva a formao de trombos na microvasculatura do organismo

Brasileiro-Filho, G. Bogliolo- Patologia , 6 Ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 2000 Kumar V; Abbas AK; Fausto N: Robbins e Cotran: Patologia Bases Patolgicas das Doenas. 7 Ed, Elsevier 2005 CHAUFFAILLE, Maria de Lourdes L. F.. Neoplasias mieloproliferativas: reviso dos critrios diagnsticos e dos aspectos clnicos. Rev. Bras. Hematol. Hemoter., So Paulo, v. 32, n. 4, 2010 . ARRUDA, Martha M. A. S. et al . Leucemia eosinoflica crnica com expresso do rearranjo FIP1L1-PDGFR: relato de caso e reviso da literatura. Rev. Bras. Hematol. Hemoter., So Paulo, v. 32, n. 2, 2010 . http://anatpat.unicamp.br/pecasosso3.html http://library.med.utah.edu/WebPath/HEMEHTML/HEME085.html http://imagebank.hematology.org/AssetDetail.aspx?AssetID=1074&AssetType=A sset http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S151684842010000400008&lng=pt&nrm=iso Sites do professor

Potrebbero piacerti anche