¸”‰¬œ¬ÛS

Sê˜ Ú— øı¯∏˚˛ ¬Û‘ᬱ Ú— Sê˜ Ú— øı¯∏˚˛ ¬Û‘ᬱ Ú—

1º √õ∂±ı˛øy¬fl¬ fl¬Ô± 4 20º ά◊˜ı˛± › ˝À#ı˛ ıÌ«Ú± 35
2º ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜À˚˛ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS › Ó¬±ı˛ &èQ 5 21º ˝À#ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¬Û”Àı« √õ∂døÓ¬ 36
3º ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸±˜·Ëœ 7 22º ˝À#ı˛ ¸Ù¬Àı˛ Œıı˛ ˝›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« øÚ˚˛Ó¬ 36
4º ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ ı˛±ô¶∏± Œˆ¬±˘± › 23º ˝À#ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ √õ∂±ı˛y¬ 37
˝±ı˛±ÀÚ±ı˛ ¸˜¸…± 11 24º ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊ ¸Ù¬ı˛ › ˜!¬±
5º ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊı˛ ¸Ù¬ı˛ 13 ˙ı˛œÀÙ¬ ’±·˜Ú 39
6º ˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏ øÀÚ ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ıÌ«Ú± 14 25º ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ıÌ«Ú± 40
7º ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬ › ˜œÚ±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ 26º $¬±ı±·‘˝ › Ó¬±›˚˛±Ù¬¶öÀ˘ı˛ ø‰¬S 40
¬Û«±ı˛ ıÌ«Ú± 17 27º ά◊˜ı˛±˝ øfl¬ˆ¬±Àı fl¬ı˛ÀıÚ 42
8º ˜œÚ±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ ʱ˜±ÀÓ¬
28º ˝À#ı˛ øıÀ˙¯∏ Â˚˛øÚ 46
Ú±˜±ÀÊı˛ ıÌ«Ú± 18
29º ¸˝Ê ˝Ê; 47
9º ˜¸˘Àfl¬ı˛ ıÌ«Ú± 19
30º ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ Úflƒ¬˙± 50
10º fl≈¬ı˛ı±ÚœÀÓ¬ ŒÒ±fl¬± 21
31º Úıœı˛ ı˛ı±Àı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝›˚˛±ı˛ Ù¬øÊ˘Ó¬ 51
11º ʱ˜±ı˛±Ó¬ › √õ∂±ÀÌı˛ ˆ¬˚˛ 22
32º Úıœı˛ ı˛ı±Àı˛ ¬√õ∂Ô˜ ˝±Êı˛œ ïά◊¬Ûø¶öøÓ¬ó 51
12º ¤˝ı˛±À˜ı˛ ıÌ«Ú± 24
33º Úıœı˛ ¸˜±Òœı˛ Úflƒ¬˙± 53
13º Œ˜À˚˛Àı˛ øıÀ˙¯∏ ¸˜¸…± 26
34º ¸˜±Òœ ˜≈ı±ı˛Àfl¬ı˛ ıÌ«Ú± 54
14º ˝±À˚˛Ê › ŒÚÙ¬±À¸ı˛ ıÌ«Ú± 27
35º ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙±ı˛ ïı˛±–ó fl¬±˜ı˛± ›
15º ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ øÚø¯∏X fl¬±Ê › fl¬±ÙÙ¬±ı˛± 29 øı˛˚˛±Ê≈˘ ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ø‰¬S 57
16º ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬, ˜œÚ± ˜≈˚±˘Ù¬± 36º ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œı˛ ¤fl¬øȬ ’˜”˘… Úflƒ¬˙± 58
› ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÚfl¬ÀȬı˛ Úflƒ¬˙± 30
37º ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ‰¬±›˚˛±ı˛ Œ±›˚˛± › Ó¬¸ıœ˝ 59
17º ˝À#ı˛ ı˛˝¸… ˜œfl¬±Ó¬ › ˝±ı˛±À˜ı˛
¸•ú±ÀÚı˛ ıÌ«Ú± 32 38º $¬±ı±·‘˝ › ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±˜ ›
¸±˚˛œ¶öÀ˘ı˛ Úflƒ¬˙± 60
18º ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ › $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˝◊øÓ¬˝±¸ 33
19º Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ıÌ«Ú± 34
!!!

1
 ¸•Û±fl¬œ˚˛
˜±›˘±Ú± $¬±ı˛œ ˜≈Ù¬Ó¬œ ˜≈˝±•ú ˜¸Î¬◊ ’±˚œ˚œ Ú±ˆ¬œ,
Œ√õ∂ø¸Àά∞I◊, ˜±ı˛fl¬±˚ ’±˝ƒ˝◊˚˛±Î¬◊˘-øÙ¬øfl¬ı˛-˝◊-˝◊¸˘±˜œ
¸±˝±ı˛±Ú¬Û≈ı˛, ˝◊ά◊.ø¬Û.

˝±#; ˝◊¸˘±À˜ı˛ ¤fl¬ èfl≈¬Ú, ˚± ÊœıÀÚ ’ôL√Ó¬ ¤fl¬ı±ı˛ fl¬ı˛± Ù¬ı˛Ê, ˚± - ø˜Úƒ ˝◊¸ƒøÓ¬Ó¬± ’±˘±˚˛À˝ ¸±øı˘±í-
ı˛ ¬Û˚«±À˚˛ ’±Àº ¤˝◊ÊÚ… ˜≈¸˘˜±Úı˛± ¤˝◊ Ù¬ı˛ÊÀfl¬ øÚᬱ › ¬ÛøıS ’±·Ë˝ øÚÀ˚˛ ’±±˚˛ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Úº øfl¬c
¤˝◊ Êèı˛œ èfl≈¬ÀÚı˛ ¬Û±˘ÀÚı˛ Œé¬ÀS ¸±Ò±ı˛ÌÓ¬ øfl¬Â≈ SnøȬ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ÊÚ… √õ∂øÓ¬ ˚≈À· ›˘±˜±À˚˛ Œfl¬ı˛±˜ı˛±
Œfl¬±ı˛’±Ú ˝±œ¸ › øÚÀÊı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ’±À˘±Àfl¬ ˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ ÊÚ… øfl¬Â≈ ά◊¬ÛÀ˙ øÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú ¤ı— √õ∂ø˙é¬ÀÌı˛
ÊÚ… √õ∂ø˙é¬Ì ø˙øıÀı˛ı˛› ı…ı¶ö± fl¬ı˛± ˝˚˛º ’±ı˛ ˜¸˘±-˜±¸±À˚˛À˘ı˛ ÊÚ… ¬Û≈øô¶∏fl¬± › ¬Û≈ô¶∏fl¬› øıÓ¬ı˛Ì fl¬ı˛± ˝˚˛º
˚±ÀÓ¬ fl¬Àı˛ ‹ ¸˜ô¶∏ ˜≈¸˘˜±Ú ˚±ı˛± Ó¬±Àı˛ ά◊¬Û±øÊ«Ó¬ ’Ô« ‡ı˛‰¬ fl¬Àı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬ı˛ fl¬Àı˛Ú Ó¬± ˚±ÀÓ¬ ¸øͬfl¬ˆ¬±Àı
˝˚˛ ¤ı— ˝ÀÊ;ı˛ √õ∂fl‘¬Ó¬ ¸Ù¬˘Ó¬± ’Ê«Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ¤ Ó¬±ı˛˝◊ ¤fl¬ √õ∂À‰¬©Ü±, ˚± ’±˜±ı˛ ıg≈¬ ’±˘˝±#; fl¬±˜èøVÚ
¤¸. ‡±Ú ¸±˝±ı Ó¬±ı˛ øÚÀÊı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ’±À˘±Àfl¬ ¤˝◊ ¬Û≈ô¶∏fl¬ ı˛‰¬Ú± fl¬Àı˛ÀÂÚ ˚±ÀÓ¬ ˝#;˚±Sœ ˜≈¸˘˜±Úı˛± ¤˝◊
¬Û≈ô¶∏fl¬øȬ ¬ÛÀh¬ ά◊¬Ûfl‘¬Ó¬ ˝Úº ’±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ fl¬±˚±«ı˘œı˛ ’±±˚˛ ˚Ô±˚Ôˆ¬±Àı fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ’±ı˛ ‹ ¸˜ô¶∏
é¬øÓ¬ı˛ ŒÔÀfl¬ ˜±Ú≈¯∏ Œı“À‰¬ Ô±fl≈¬fl¬ ˚± qÒ≈˜±S Ú± ʱڱı˛ ÊÚ… ˜±Ú≈¯∏ øı¬ÛÀı˛ ˜ÀÒ… ¬ÛÀh¬Úº
¤ÀÓ¬ Œfl¬±Ú ¸Àj˝ ŒÚ˝◊ Œ˚ ˝#; ‡≈ı˝◊ ˆ¬±˘, √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ › ıı˛fl¬Ó¬˜˚˛ Ù¬ı˛Êº ˝#;-¤ı˛ ¬Ûı˛ ˜±Ú≈¯∏ ¤Àfl¬ı±Àı˛
¬Û±¬Û ŒÔÀfl¬ ˜≈Mê ˝À˚˛ ˜±¸≈˜ ø˝¸±Àı øÙ¬Àı˛ ’±À¸ ñ Œ˚˜Ú Ó¬±Àfl¬ Œ˚Ú Ó“¬±ı˛ ë˜±í ’±Ê˝◊ Êiú øÀ˚˛ÀÂÚº øfl¬c
¤ı˛ ¸±ÀÔ˝◊ ¤˝◊ ¸Ù¬ı˛ ‡≈ı˝◊ ¸˜¸…± › ¸—fl¬È¬˜˚˛ ˝À˚˛ Ó¬±Àfl¬, ¤˝◊ÊÚ… ¤˝◊ ¬Û≈ô¶∏fl¬øȬ ‡≈ı˝◊ ¸˝À˚±·œ › ά◊¬Ûfl¬±ı˛œ
˝Àı ˝◊Ú˙± ’±{°±˝º
Œı˙œı˛ˆ¬±· ˝#;˚±Sœ·ÀÌı˛ fl¬±À ¤˝◊ ¬Û≈ô¶∏fl¬øȬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ë똱ø¸fl¬ Ú≈≈fl≈¬˙-˝◊-˝◊¸˘±˜íí-¤ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬
±¬Û±ÀÚ± ˝ÀBº ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ fl¬±À √õ∂±Ô«Ì±, ’±{°±˝ ¤˝◊ fl¬±ÊÀfl¬ fl¬ı≈˘ fl¬èÚ ’±ı˛ ¤ı˛ ¸≈Ù¬˘ Œı˙œ Œı˙œ
˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ fl¬±À Œ¬ÛÓÀ ±›º
¬Ûøı˛À˙À¯∏ ˜≈˝Ó¬±ı˛˜ fl¬±˜èVœÚ, ¤¸, ‡±Ú ¸±À˝ı ¤ı— ¤˝◊ ¬Û≈ô¶∏Àfl¬ı˛ √õ∂fl¬±˙fl¬ ’±˘ fl¬˘˜ ¬Û±ıø˘Àfl¬˙Ú¸,
ø{°œ¸˝ øÚÀÊı˛ ıg≈¬ı˛ qfl¬øı˛˚˛± ’±±˚˛ fl¬ı˛øº ø˚øÚ ¤˝◊ ¬Û≈ô¶∏fl¬øȬı˛ ˜≈^ÀÌ ’—˙·Ë˝Ì fl¬Àı˛ÀÂÚº ’±{°±˝ ¸fl¬À˘ı˛
ı…ı¸±˚˛ ıı˛fl¬Ó¬ ±Ú fl¬èÚº ’±ı˛ ά◊ˆ¬˚˛¶ö±ÀÚ ’Ô«±» ≈øÚ˚˛± › ’±À‡ı˛±ÀÓ¬ fl¬±ø˜˚˛±ıœ ±Ú fl¬èÚº
›˚˛±¸¸±˘±˜
˜˝±•ú± ˜±¸Î¬◊ ’±˚œ˚œ Ú±ˆ¬œ
Œ√õ∂ø¸Àά∞I◊, ˜±ı˛fl¬±˚ ’±˝ƒ˝◊˚˛±Î¬◊˘ Ù¬øfl¬ı˛-˝◊-˝◊¸˘±˜œ

2
 ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜À˚˛ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS › Ó¬±ı˛ &èQ
˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ √õ∂Ô˜ ŒÔÀfl¬ Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL√ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS (Identity Card)
› ˝±ÀÓ¬ ı“±Ò±ı˛ ÊÚ… fl¬h¬± Œ›˚˛± ˝˚˛, ˚±ı˛ ‡≈ı &èQ ’±Àº
Œı˙œı˛ˆ¬±· ˝±Ê;œ¸±À˝ı·Ú ’˘¸Ó¬±ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ ˝±øı˛À˚˛ ŒÙ¬À˘Ú › ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Âøı¸˝ ¤fl¬È¬± ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS
’¸≈øıÒ±ı˛ ¸•ú≈‡œÚ ˝Úº Ó¬±ı˛ &èQ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ŒÊÀÚ øÚÚ, ø˝Ù¬±ÊÓ¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ›˚˛± ˝Àıº ¤È¬± ¤fl¬È≈¬ ıh¬ ¸±˝◊ÀÊı˛ ˝˚˛º õ≠±øà¬fl¬
fl¬èÚ › ¸øͬfl¬ˆ¬±Àı ı…ı˝±ı˛ fl¬èÚº fl¬ˆ¬±Àı˛ Œı˛À‡ ·˘±˚˛ ¬Ûı˛±ı˛ ÊÚ… ˝˚˛º ¤È¬± ¸ı ¸˜˚˛ ’±¬ÛøÚ
·˘±˚˛ ı˛±‡ÀıÚº ’Ú… fl¬±Î«¬ ˚± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜!¬±˚˛ Œ›˚˛± ˝Àı,
˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ›ı˛ ø¬ÛÂÀÚ Ê≈Àh¬ ı˛±‡ÀıÚº
Œ‚±¯∏̱¬ÛS › fl¬ˆ¬±ı˛ Ú—
Intimation Letter & Cover No
¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛÀS ïIdentity Card)
˝ÀÊ;ı˛ Ù¬ı˛˜ ¬Û”ı˛Ì fl¬ı˛±ı˛˛ ¬Ûı˛ ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ fl¬Ô± ά◊À{°‡ Ô±Àfl¬
¤fl¬øȬ Œ‚±¯∏̱¬ÛS ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ’±¸Àıº Ó¬±ÀÓ¬ ˝Ê; ¸—Sê±ôL√ 1º ’±¬ÛÚ±ı˛ Ú±˜ (Name)
’ÀÚfl¬ ʱÚfl¬±øı˛ ïø˙é¬±ó › fl¬ˆ¬±ı˛ Ú— Œ˘‡± Ô±Àfl¬º ¤˝◊ 2º ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ Ú•§ı˛ (Passport No.)
Ú•§ı˛øȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ… ‡≈ı &èQ ı˛±À‡º ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« › ˜±ÀÁ¬ 3º ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬ıv±Î¬ ·Ën¬Û (Blood Group)
˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ ¤˝◊ Ú•§ı˛È¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬À˚˛ı˛ ˜±Ò…˜º ’±¬ÛÚ±ı˛ 4º ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ|Ìœ (Category)
Œfl¬±Ú Ù¬ı˛˜ ı± Œfl¬±Ú ı˛‡±ô¶∏ ¤˝◊ Ú•§ı˛ ±h¬± ·Ë˝Ìœ˚˛ ˝ÀÓ¬
¬Û±Àı˛ Ú±º ¤˝◊ ÊÚ… ¤˝◊ ¬ÛSøȬ Œ˝Ù¬±ÊÓ¬ fl¬èÚ › Ú•§ı˛øȬ fl¬h¬±
¶úı˛Ì ı˛±‡≈Úº ¤˝◊ ¬ÛÀSı˛ ¸±˝±À˚…˝◊ ˝Ê; fl¬ø˜øȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬,
ά◊Àh¬±˝±Ê±ÀÊı˛ øȬøfl¬È¬ › ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS ˝◊Ó¬…±ø ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ŒÀıÚº ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤fl¬øȬ ଜÀ˘ı˛ fl¬h¬±
‹ Ú•§Àı˛ı˛ ˜±Ò…À˜˝◊ ˝Ê; fl¬ø˜øȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı…±Ç¬ E±ÙȬ ·Ë˝Ì Œ›˚˛± ˝Àıº Ó¬±ÀÓ¬ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ fl¬Ô± ά◊À{°‡ Ô±fl¬Àıº
fl¬ı˛ÀıÚº 1º ’±¬ÛÚ±ı˛ Ú±˜
2º ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬ˆ¬¬±ı˛ Ú•§ı˛
¬Û±¸À¬Û±ÀÈ«¬ı˛ &èQ
3º ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ Ú•§ı˛
˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ¬Û±¸À¬Û±È«¬ Ú± Ô±Àfl¬, Œfl¬±Ú ø‰¬ôL√±ı˛ fl¬±ı˛Ì
ŒÚ˝◊º ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ˝ÀÊ;ı˛ ÊÚ… ¤fl¬ øıÀ˙¯∏ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ 4º ’±¬ÛÚ±ı˛ ŒÀ˙ı˛ Ú±˜
Œ›˚˛± ˝˚˛º Œ˚Ȭ± qÒ≈ ¤fl¬ı±ı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ÊÚ… ı…ı˝±ı˛ ˝˚˛º ¤øȬ ¸±± ¤˝◊ fl¬h¬±øȬ ’±¬ÛøÚ ˝±ÀÓ¬ ¬ÛÀı˛ ŒÚÀıÚº ˝Ê; ŒÔÀfl¬ ŒÙ¬ı˛±
fl¬ˆ¬±Àı˛ı˛ ˝˚˛º ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ¤øȬ ’ı˙…˝◊ ¸À/ ı˛±‡ÀıÚº ˜!¬± ¬Û˚«ôL√ Œ˜±ÀȬ˝◊ ‡≈˘ÀıÚ Ú±º fl¬h¬±ı˛ ¸À/ ¤fl¬øȬ Œ‰¬Ú› Ô±Àfl¬º
˙ı˛œÙ¬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜≈’±{°œ˜ ¤˝◊ ¬Û±¸À¬Û±È«¬øȬ øÚÀ˚˛ ˚ø ’¸≈øıÒ± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ Œ‰¬ÚøȬ ‡≈À˘ ı˛±‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº Ó¬Àı
ŒÚÀıÚ › ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ı˛ ı±À¸ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ŒÙ¬ı˛» Œ›˚˛± fl¬h¬±øȬ ’ı˙…˝◊ ˝±ÀÓ¬ ı˛±‡ÀıÚº Œfl¬ÚÚ± √õ∂À˚˛±ÊÀÚ ›ı˛ ˜±Ò…À˜
˝Àıº ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ¬Û±›˚˛± ˚±Àıº
Œõ≠ÀÚı˛ øȬøfl¬È¬ ’±{°±˝ Ú± fl¬Àı˛Ú ˚ø ’±¬ÛøÚ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÌ ’:±Ú ˝À˚˛
˚±Ú øfl¬•§± ¸˜ô¶∏ ¸±˜±Ú ˝±øı˛À˚˛ ˚±˚˛ Ó¬ı≈› ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬h¬±˚˛˛
˝Ê;fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û±¸À¬Û±ÀÈ«¬ı˛ ¸À/ ˝ÀÊ; ˚±›˚˛± ›
ά◊À{°‡ Ô±fl¬± fl¬h¬±ı˛ Ú±•§±Àı˛ı˛ ¸±˝±À˚… ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ¬Û±›˚˛±
’±¸±ı˛ øȬøfl¬È¬ ïŒı±øά— ¬Û±¸ó ¸À/ Œ›˚˛± ˝Àıº Œ˚Ȭ± ’±¬ÛøÚ
˚±Àıº ’±ø˜ ¤˜Ú ¤fl¬È¬± ‚Ȭڱ qÀÚøÂñŒ˘±fl¬ øıÚ± ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛÀS
Œø‡À˚˛ ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº ¤˝◊ÊÚ… ¤˝◊
˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ˝±øı˛À˚˛ ø·À˚˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¬ÛÀı˛ øˆ¬‡±ı˛œı˛ ı˛+À¬Û ¬Û±›˚˛±
øȬøfl¬È¬øȬ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ ‡≈ı ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı Œ˝Ù¬±ÊÓ¬ fl¬ı˛ÀıÚº
Œ·Àº ¤˝◊ ÊÚ… ¤˝◊ fl¬h¬±øȬ ’±¬ÛøÚ ¸ı«± ˝±ÀÓ¬ ı˛±‡ÀıÚº
¬Û±¸À¬Û±È«¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ ı˛±‡ÀıÚº ˜≈’±{°œ˜Àfl¬ Œfl¬ı˘ ¬Û±¸À¬Û±È«¬
Œ·±¸˘ fl¬ı˛±, ¬Û±˚˛‡±Ú± ˚±›˚˛± ı± ’Ú… Œfl¬±Ú ¸˜˚˛ Œ˜±ÀȬ˝◊
ŒÀıÚ, Œõ≠ÀÚı˛ øȬøfl¬È¬ ŒÀıÚ Ú±º
‡≈˘ÀıÚ Ú±º

3
 ˜≈^± ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú (Foreign Exchange)
˝ÀÊ; ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ›˚˛± ˝Àı
Œ¸Ãøı˛ Ȭ±fl¬± ïøı˛˚˛±˘óº ¤øȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸≈À‡ı˛ ¸±˜·Ëœ› ıÀȬ ’±ı±ı˛
’±¬ÛÚ±ı˛ ʱÀÚı˛› ≈˙˜Úº
’±˜±ı˛ ¤fl¬ √õ∂øÓ¬Àı˙œ 2004 ‡Ëœ©Ü±Às ˝ÀÊ; ø·À˚˛ ˜!¬±˚˛ ˝◊ÀôL√fl¬±˘
fl¬Àı˛Úº Ó“¬±ı˛ ¸±ÔœÀı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ʱڱ Œ·˘ Œ˚ Ó¬±ı˛ ¸˜ô¶∏ Ȭ±fl¬±
¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Ó¬±˘±˙œı˛ Ú±À˜ ¬Û≈ø˘˙ øÚÀ˚˛ øÚÀ˚˛Àº ά◊øÚ Œˆ¬ÀıøÂÀ˘Ú
ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±Àı±º øfl¬c ˚‡Ú Œ¬ÛÀ˘Ú Ú± ‡≈ı˝◊
ø‰¬øôL√Ó¬ ˝À˘Úº ‹ ø‰¬ôL√±˚˛ ˝±È«¬¤È¬±fl¬ (Heart Attack) ˝À˚˛ ’±{°±˝ı˛
ø√õ∂˚˛ ˝À˚˛ ˚±Úº
˜!¬±˚˛ Œ˚ èÀ˜ ’±ø˜ ø¢±˜ Ó¬±ı˛˝◊ ¸±˜ÀÚ ˜±-ŒıøȬ ≈ÊÀÚ
øÂÀ˘Úº ‹ ≈ÊÀÚı˛ ¸˜ô¶∏ Ȭ±fl¬± ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬¬ fl¬ı˛±ı˛
’ı¶ö±˚˛ ‰≈¬øı˛ ˝À˚˛ ˚±˚˛º øÊ:±¸± fl¬ı˛±˚˛ Ó“¬±ı˛± ıÀ˘Ú ˜!¬±˚˛ Œ¬ÛÓÀ½◊
ά◊˜ı˛± fl¬ı˛±ı˛ øÂÀ˘±º Ú≈Ó¬Ú Ê±˚˛·±, Ú≈Ó¬Ú ¸±Ôœ, fl¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˆ¬ı˛¸±
fl¬øı˛º ¤˝◊ ÊÚ… ¸˜ô¶∏ Ȭ±fl¬± ¸À/˝◊ øÚÀ˚˛ø¢±˜º ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ’ı¶ö±˚˛ ¬ÛÀfl¬È¬ Œ˜Àı˛ øÚÀ˚˛Àº
’±˜±ı˛ ¤fl¬ ıg≈¬ Œ¬Û˙±˚˛ ˜!¬±˚˛˛ ά◊øfl¬˘º ά◊øÚ ıÀ˘Ú, ˜!¬±˚˛ ˚Ó¬
‰≈¬øı˛ı˛ ‚Ȭڱ ‚ÀȬ Ó¬±ı˛ Œı˙œı˛ˆ¬±· ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛˝◊ ‚ÀȬº
’±˜±ı˛ ’±ı˛ ¤fl¬ ıg≈¬ øÚÀÊı˛ Ȭ±fl¬± ˘±À·Ê ’Ô«±» øÊøÚ¸¬ÛÀSı˛
˜±ÀÁ¬ ¤˜Úˆ¬±Àı Œ˝Ù¬±ÊÓ¬ Œı˛À‡øÂÀ˘Ú Œfl¬±Ô±˚˛ Œı˛À‡ÀÂÚ øÚÀÊ˝◊
ˆ≈¬À˘ ø·À˚˛ÀÂÚº ’ÀÚfl¬ Œ¬ÛÀı˛˙±Ú ˝Úº ¸±˘±Ó≈¬˘ ˝±ÊÓ¬ ¬ÛÀh¬Ú ›
’±{°±˝ı˛ fl¬±À Œ±˚˛± ‰¬±Ú › ¬ÛÀı˛ Ó¬±ı˛ Ȭ±fl¬± ‡“≈ÀÊ ¬Û±Úº
¤˝◊ÊÚ… ¤˚˛±ı˛À¬Û±È«¬ ŒÔÀfl¬ Œ˚ Ȭ±fl¬± ¬Û±ÀıÚ Ó¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ øıÀ˙¯∏
Œ‡˚˛±˘ ı˛±‡ÀıÚº ˜!¬±˚˛ øÚÀÊı˛ ı±¸¶ö±ÀÚ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ Œ˝±ÀȬÀ˘ı˛
fl¬±Î¬◊∞I◊±Àı˛ Ȭ±fl¬± ʘ± fl¬Àı˛ ı˛ø¸ øÚÀ˚˛ øÚÚ øfl¬•§± øÚÀÊı˛ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛
fl¬±À ʘ± fl¬Àı˛ ı˛ø¸ øÚÀ˚˛ øÚÚº ı˛ø¸ øÚÀÓ¬ ˆ≈¬˘ÀıÚ Ú±, ÚÀ‰¬»
›‡±Ú ŒÔÀfl¬› ’±¬ÛÚ±ı˛ Ȭ±fl¬± ¬Û±ÀıÚ Ú±º øÚÀÊı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˜Ó¬
øfl¬Â≈ øfl¬Â≈ Ȭ±fl¬± ›‡±Ú ŒÔÀfl¬ øÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ά◊À{°ø‡Ó¬ ≈˝◊ ʱ˚˛·±˚˛
˚ø Ȭ±fl¬± ı˛±‡± ¸y¬ı Ú± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ øÚÀÊı˛ ¸≈ȬÀfl¬À¸ ı˛±‡≈Ú Ó¬Àı
Ó¬±˘± Œ˚Ú ˜Êı≈Ó¬ ˝˚˛º
ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ ¤˚˛±ı˛À¬Û±È«¬ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛
ı±¸¶ö±Ú ˜!¬±˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¬ÛÀÔ ı±À¸ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ øÚÀ˚˛ ŒÚÀıÚ
› ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ¶§ı˛+¬Û øÓ¬ÚøȬ øÊøÚ¸ Œ›˚˛± ˝Àıº
1º fl¬rœı˛ ¬Û±A±
˜≈’±{°œÀ˜ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤øȬ Œ›˚˛± ˝Àıº ˚±ÀÓ¬
˜≈’±{°œÀ˜ı˛ ¬Û±A± Œ˘‡± Ô±fl¬Àıº ‹ ¬Û±A±ı˛ &èQ ¤˝◊ Œ˚ ˚ø
’±¬ÛøÚ fl¬‡ÀÚ± ˜!¬±˚˛ ˝±øı˛À˚˛ ˚±Ú Ó¬±˝À˘ ‹ ¬Û±A±ı˛ ¸±˝±À˚…
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ ’øÙ¬À¸ Œ¬ÛÓÀ ŒÀıÚº ˜≈’±{°œÀ˜ı˛
’øÙ¬À¸ ¬ÛÔ√õ∂˙«fl¬ Ô±Àfl¬Úº ø˚øÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±¸¶ö±ÀÚ
Œ¬Û“ÃÀ ŒÀıÚº
4
2º ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS (Identity Card)
ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±È«¬ ŒÔÀfl¬ ı±À¸ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ øÚÀ˚˛ ŒÚÀıÚ
› ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤fl¬È¬± ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS ŒÀıÚº ˚±ÀÓ¬ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ øͬfl¬±Ú±,
’±¬ÛÚ±ı˛ øıøã— ¤ı˛ Ú±˜ › ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±˜ı˛± Ú•§ı˛ ά◊À{°‡ Ô±fl¬Àıº
ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±È«¬ ŒÔÀfl¬ ı±À¸ Œ¸±Ê± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±˜ı˛±˚˛
Œ¬Û“ÃÀ ŒÀıº ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ Œ¸ıfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸˜ô¶∏ ¸±˜±Ú ’±¬ÛÚ±ı˛
fl¬±˜ı˛±˚˛ Œ¬ÛÓÀ ŒÀıº
fl¬ø•Ûά◊Ȭ±øı˛fl‘¬Ó¬ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS
(Computerised I. Card)
¤È¬± øZÓ¬œ˚˛ › ‡≈ı˝◊ &èQ¬Û”Ì« ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛSº ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜!¬±˚˛
≈-¤fl¬øÚ ¬Ûı˛ Œ›˚˛± ˝Àıº ¤È¬± õ≠±øà¬Àfl¬ı˛ fl¬ø•Ûά◊Ȭ±øı˛fl‘¬Ó¬ fl¬±Î«¬º
¤È¬± ¤fl¬ı˛fl¬˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬º ›ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Âøı¸˝ ‹ ¸˜ô¶∏
fl¬Ô± ά◊À{°‡ Ô±Àfl¬ ˚± ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±ÀÈ«¬ ά◊À{°‡ ’±Àº ’±˝◊Ú·Ó¬ˆ¬±Àı
√õ∂øÓ¬ ˝±øÊ;Àfl¬ ‹ fl¬±Î«¬øȬ ı˛±‡± Êèı˛œº Œ‡ÀÓ¬ ‰¬±˝◊À˘ Œ‡±ÀÚ±›
Êèı˛œº ’±¬ÛøÚ ˚ø ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ŒÊV± ı± ’Ú… Œfl¬±Ú ʱ˚˛·±˚˛
Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±Ú ‹ fl¬±Î«¬ ±h¬± ’±¬ÛøÚ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º
’±¬ÛøÚ ˚‡Ú ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜øÚ±˚˛ ˚±ÀıÚ ›‡±ÀÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’Ú…
˜≈’±{°œ˜ Ô±fl¬ÀıÚº ı±¸¶ö±Ú› Ú≈Ó¬Ú ˝Àıº ¤˝◊ ÊÚ… ˜øÚ±˚˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
¤fl¬øȬ øıÚ± Âøıı˛ fl¬ø•Ûά◊Ȭ±øı˛fl¬‘ Ó¬ fl¬±Î«¬ Œ›˚˛± ˝Àıº ¸À/ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛
¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS› Œ›˚˛± ˝Àıº ˚±ÀÓ¬ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ øͬfl¬±Ú± › ’±¬ÛÚ±ı˛
ı±¸¶ö±ÀÚı˛ øͬfl¬±Ú± ˝◊Ó¬…±ø ά◊À{°‡ Ô±fl¬Àıº ˜øÚ±˚˛ 10 øÚ Ô±fl¬±
’ı¶ö±˚˛ ¤˝◊ ≈øȬ fl¬±Î«¬ Œ˝Ù¬±ÊÀÓ¬ı˛ ¸À/ ı˛±‡ÀıÚº ŒÀ˙ ŒÙ¬ı˛±ı˛
¸Ù¬Àı˛ı˛ √õ∂±ı˛Ày¬ ‹ fl¬±ÀΫ¬ı˛ ¸±˝±À˚… ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ı±¸ Ú•§ı˛ Œ›˚˛±
˝Àıº ‹ ı±À¸˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ ŒÙ¬ı˛» Œ›˚˛± ˝Àıº
¤˝◊ ı±¸øȬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Œ¬Û“ÃÀ ŒÀıº
3º ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS ڱı˛ ÊÚ…ó
˜œÚ± ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ˜≈’±{°œ˜ ’±Àı˛± ¤fl¬È¬± fl¬±Î«¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
ŒÀıÚº ˚±ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜œÚ±ı˛ Ó¬±“ı≈ı˛ Ú•§ı˛ Œ˘‡± Ô±fl¬Àıº
˜œÚ±˚˛ ¤fl¬ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ ’øÒÀÚ ’ÀÚfl¬&ø˘ Ó“¬±ı≈ ¤fl¬˝◊ ʱ˚˛·±˚˛
Ô±Àfl¬º Œ˝Ù¬±ÊÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬ Œ˘±˝±ı˛ ʱڱ˘± ˘±·±ÀÚ±
’±Àº Œ·ÀȬ ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ Œ‰¬Ãøfl¬±ı˛› Ô±Àfl¬º Œ¸ ’±¬ÛÚ±ı˛
fl¬±Î«¬ Œ‡±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Ó“¬±ı≈ı˛ øÀfl¬ ˚±›˚˛±ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬
ŒÀıº ¤˝◊ ÊÚ… ˜œÚ±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ ¤˝◊ fl¬±Î«¬øȬ› øÚÀÊı˛
fl¬±À ı˛±‡ÀıÚº ‹ fl¬±ÀΫ¬ı˛ ø¬ÛÂÀÚ øÚÀÊı˛ ˝±ÀÓ¬ øÚÀÊı˛ Ó“¬±ı≈ı˛
øÚfl¬È¬Ó¬˜ ‡“≈øȬı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ˚ Ú•§ı˛ ά◊À{°‡ Ô±fl¬Àı ø˘À‡ ŒÚÀıÚº
¬Û≈À˘ı˛ Ú±˜› ø˘À‡ ŒÚÀıÚº ¤ÀÓ¬ ’±¬ÛøÚ ˜œÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ı˛ øͬfl¬±Ú±
ˆ≈¬˘ÀıÚ Ú±º
 ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸±˜·Ëœ
¤fl¬ÊÚ ˝±Ê;œ ı±h¬œ ŒÔÀfl¬ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ÊÚ… øfl¬ øfl¬
¸±˜±Ú øÚÀ˚˛ ˚±ÀıÚ, ˚±ÀÓ¬ 40 øÚ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı Œfl¬ÀȬ ˚±˚˛
¤È¬± ¤fl¬È¬± ˜≈˙øfl¬˘ √õ∂ùüº ’±ø˜ ›‡±ÀÚı˛ ’ı¶ö± ˚± ŒÀ‡øÂ
Œ¸È¬± ıÌ«Ú± fl¬ı˛øº ’±¬ÛøÚ øÚÀÊ˝◊ øÚÌ«˚˛ fl¬èÚº
1º ‡±›˚˛±ı˛ ı…ı¶ö±¬ÛÚ±
ı±¸¶ö±ÀÚı˛ ïøıøã— ¤ı˛ó √õ∂øÓ¬ Ó¬˘±˚˛ ¤fl¬øȬ ı± ≈øȬ ı˛±iß±‚ı˛
Ô±Àfl¬º ˚±ÀÓ¬ ·…±¸ › ‰≈¬À˘± ˜≈’±{°œ˜ ı± øıøã— ¤ı˛ ˜±ø˘Àfl¬ı˛
¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ √õ∂Ô˜ı±ı˛ øÙˬ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ˝±Ê;œ ¸±À˝ıı˛± ı˛±iß±ı˛
¸˜ô¶∏ ¸±˜·Ëœ ¸À/ øÚÀ˚˛ ˚±Ú › ı˛±iß± fl¬Àı˛ ‡±Úº Œ¸Ãø ¸ı˛fl¬±Àı˛ı˛
fl¬±Ú≈Ú ’Ú≈˚±˚˛œ Œ˚ Œfl¬±Ú ‡±›˚˛±ı˛ ıd Œ¸Ãø øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛±
øÚø¯∏Xº øfl¬c ’±ø˜ ŒÀ‡ø ¤ øı¯∏À˚˛ fl¬‡ÀÚ± fl¬±Î¬◊Àfl¬ ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛
¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬› ı±Ò± Œ›˚˛± ˝˚˛Ú± › ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬› ı±Ò±
Œ›˚˛± ˝˚˛Ú±º Œfl¬ı˘ ŒÓ¬˘, ¬Û±øÚ ˝◊Ó¬…±ø Œfl¬±Ú ı˛fl¬˜ Ó¬ı˛˘
¬Û±Ô« ≈˝◊ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ ı±Ò± Œ›˚˛± ˝˚˛º
˜!¬± › ˜øÚ±˚˛ ıU ¬Û±øfl¬ô¶∏±øÚ Œ˝±ÀȬ˘ ’±À ˚±ı˛± ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛
‡±À…ı˛ ‡±Ú± ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛Úº ˚±ı˛ ˜”˘… øÚÀ•ß Œ›˚˛± ˝À˘±º
ά±˘ - 4 øı˛˚˛±˘
˜±—¸ - 5, 6 øı˛˚˛±˘
ˆ¬±Ó¬ - 2, 3 øı˛˚˛±˘
¸ıÊœ - 4, 5 øı˛˚˛±˘
˚ø ’±¬ÛøÚ ¤fl¬ Œõ≠Ȭ ά±˘, ˜±—¸ ı± ¸ıÊœ ŒÚÚ Ó¬±ı˛
¸À/ 3øȬ èøȬ øÙˬ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ ¤È¬± ≈˝◊ ŒÔÀfl¬ øÓ¬Ú ÊÀÚı˛
ÊÚ… ˚ÀÔ©Ü ˝˚˛º ’ÀÚfl¬ ˝±Ê;œ ¬ı˛±iß±˚˛ ¸˜˚˛ Ú©Ü Ú± fl¬Àı˛ ‡±Ú±
øfl¬ÀÚ Œ‡À˚˛ ŒÚÚ › ˝◊ı±ÀÓ¬ ¬Û”Ì« ¸˜˚˛ ˘±ø·À˚˛ Ô±Àfl¬Úº ¤È¬±˝◊
ά◊M˜º
2º fl¬±¬Ûh¬
√õ∂ÀÓ¬…fl¬ Ó¬˘±˚˛ ı±Ôè˜ ïŒ·±¸˘‡±Ú±ó Ô±Àfl¬º ˚±ÀÓ¬ ’±¬ÛøÚ
¸˝ÀÊ˝◊ fl¬±¬Ûh¬ ¬Ûøı˛©®±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº qfl¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ’±¬ÛøÚ
ı±h¬œ ŒÔÀfl¬ ı˛ø˙ øÚÀ˚˛ ˚±ÀıÚº èÀ˜ı˛ ı±˝◊Àı˛ ı± øıøã—¤ı˛
±À ¸˝ÀÊ˝◊ qøfl¬À˚˛ øÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˜!¬± › ˜øÚ±˚˛ ˘Hœ›
’±Àº ¤fl¬Àʱh¬± fl¬±¬Ûh¬ ŒÒ±˚˛±ı˛ ‰¬±Ê« 5 øı˛˚˛±˘ ŒÚ›˚˛± ˝˚˛º
›‡±ÀÚ Ú±˜±Ê ±h¬± ’Ú… Œfl¬±Ú fl¬±Ê Ô±Àfl¬ Ú±º ¤˝◊ ÊÚ…
fl¬±¬Ûh¬ ˜˚˛˘±› fl¬˜ ˝˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ≈˝◊ ı± øÓ¬Ú ŒÊ±h¬± ¬fl¬±¬ÛÀh¬
ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ¸˜˚˛ Œfl¬ÀȬ ˚±˚˛º
5
ı≈Ê·«Àı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ qÀÚø ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ √≈ëøÚ Ú”Ó¬Ú
fl¬±¬Ûh¬ ¬Ûı˛± ά◊M˜º ¤fl¬, 10 øÊ˘˝ÀÊ;ı˛ Ó¬±øı˛À‡ Œ˚øÚ ÷
˝˚˛, ’±ı˛ Œ˚øÚ √õ∂Ô˜ı±ı˛ ı˛¸≈˘≈{°±˝ı˛ ï–ó ı˛ı±Àı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬
˝À˚˛ è › ¸±˘±À˜ı˛ ˝±ø˚˛± ¸•ú≈À‡ ¬ı˛±‡ÀıÚº
3º øı±ڱ
˜!¬± › ˜øÚ± ≈˝◊ ʱ˚˛·±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ èÀ˜ ‡±È¬, ·ø,
ı±ø˘˙ › ¤fl¬øȬ fl¬•§˘, Œıά˙œÈ¬ ±ı˛ó ¬Û±ÀıÚº ¤˝◊ ÊÚ…
˜!¬± › ˜œÚ±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ øı±ڱı˛ Œfl¬±Ú √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÚ˝◊º
˜œÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ Œ˜ÀÁ¬ÀÓ¬ $¬±˘œÚ øı±ÀÚ± Ô±Àfl¬º øfl¬c ı±ø˘˙
› ‰¬±ı˛ Ô±Àfl¬ Ú± ¤˝◊ ÊÚ… ’±ı˝±›˚˛± ’Ú≈˚±˚˛œ ¤fl¬øȬ ‰¬±ı˛
› ı±ø˘˙ ¸À/ øÚÀ˘ ‡≈ı ά◊M˜ ˝˚˛º
4º fi¯∏Ò
Œ¸Ãø ’±ı˛Àı fi¯∏ÀÒı˛ ˜”˘… ‡≈ı Œıø˙ ¤ı— Ú±˜› ¬Û‘Ôfl¬º
¤˝◊ ÊÚ… øÚÓ¬… √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ fi¯∏Ò ’±¬ÛøÚ ¸À/ øÚÀ˚˛ ˚±ÀıÚº
Œ¸Ãø ¸ı˛fl¬±ı˛ › ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛ ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ øÙˬ fi¯∏Ò
Œ›˚˛± ˝˚˛º Ó¬ı≈› ’±¬ÛÚ±ı˛ ˙ı˛œÀı˛ı˛ Œ˝Ù¬±ÊÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ’±¬ÛøÚ
¶§˚—˛ fi¯∏Ò ¸À/ øÚÀ˚˛ ˚±Úº √õ∂À˚˛±ÊÀÚ ˜!¬± › ˜œÚ±˚˛ ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛
˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ø‰¬øfl¬»¸±˘˚˛ ’±ÀÂ, Œ¸‡±ÀÚ ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛ ά±Mê±ı˛
¬Û±ÀıÚº ›‡±Ú ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛøÚ øÙˬ ø‰¬øfl¬»¸± øÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˜œÚ±ÀÓ¬›
Œ¸Ãø ˝±¸¬Û±Ó¬±˘ ’±Àº
5º Œ˜±ı±˝◊˘ ŒÙ¬±Ú
˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ Œ¸Ãø ¸ı˛fl¬±ı˛ ˝±Ê;œÀı˛ ÊÚ… ¤fl¬ øıÀ˙¯∏ ø¸˜fl¬±Î«¬
(Simcard) Œ›˚˛±ı˛ ı…ı¶ö± fl¬Àı˛Ú, ˚±ı˛ ˜”˘… 100 øı˛˚±˛ ˘º
˜”˘… Œ˙¯∏ ˝À˚˛ À·À˘ øı˛‰¬±Ê«› fl¬ı˛±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛
Œ˜±ı±˝◊˘ Ú±•§±ı˛ ¬Û±ÀıÚ ˚± ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛ Œ˘±fl¬
ı± ıg≈¬ ı±g¬ıÀfl¬ øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˚ø ’±¬ÛøÚ Œ˜±ı±˝◊˘ ¸øͬfl¬ˆ¬±Àı
ı…ı˝±ı˛ fl¬Àı˛Ú ’ÀÚfl¬ ά◊¬Ûfl‘¬Ó¬ ˝ÀıÚº ’±¬ÛøÚ ¸ı«± ’±¬ÛÚ±ı˛
ı±øh¬ › ı…ı¸±ı˛ Œ‡“±Ê ‡ıı˛ Œ¬ÛÀÓ¬ Ô±fl¬ÀıÚº ¤ÀÓ¬ øÚø}ÀôL√
˝◊ı±Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ ¸±Ôœ˝±ı˛± ˝À˚˛ Œ·À˘ øfl¬•§±
Œfl¬±Ú ı˛fl¬˜ ’¸≈øıÒ±˚˛ ¸À/ ¸À/ ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÔœÀı˛
¸À/ ¸•Ûfl«¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ ¤ı— Œ˜±ı±˝◊˘ ’¬Ûı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛À˘
øı¬Û˝◊ øı¬Ûº ’±¬ÛøÚ ›‡±ÀÚ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… Œ·ÀÂÚ, Œ˜±ı±˝◊À˘ı˛
˜±Ò…À˜ ›‡±Ú ŒÔÀfl¬˝◊ ’±¬ÛøÚ ı…ı¸± ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ ŒÀıÚ Ú±º
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ Œ˜±ı±˝◊˘ ıg¬ ı˛±‡± ά◊ø‰¬Ó¬º
 ˝ÀÊ;ı˛ ¸ıÀ‰¬À˚˛ ˜≈˙øfl¬˘ ı…ô¶∏Ó¬˜ øÚ 8 øÊ;˘˝Ê; ŒÔÀfl¬ 13 9º ¤˜Ú ‡±›˚˛±ı˛ ^ı… Œ˚Ȭ± ’ÀÚøÚ ¬Û˚«ôL√ ‡±ı˛±¬Û Ú± ˝˚˛º
øÊ;˘˝Ê; ¬Û˚«ôL√º ¤˝◊ ¸˜À˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ Ó¬±ø˘fl¬± øÚÀ•ß ˜œÚ± › ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ‡±›˚˛±ı˛ ¸ı ^ı… ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ó¬ı≈›
Œ›˚˛± ˝˘º ¸±ıÒ±ÚÓ¬± ¶§ı˛+¬Û ¸À/ ı˛±‡± ά◊M˜º
Ó¬±øı˛‡ ʱ˚˛·± ≈ı˛Q ¸˜˚˛ ≈øȬ øÊøÚ¸ ¤˜Ú ˚±ı˛ ‡≈ı Œı˙œ √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÚ˝◊ Ó¬Àı ¸À/
ı˛±‡À˘ ¸≈øıÒ± ˝˚˛º ¤fl¬ Œı˛ÃÀ^ı˛ ‰¬˙˜±, 2˚˛ (Nose Mask)
08 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± 5 øfl¬ø˜ 1‚–
Ú±Àfl¬ ˘±·±ÀÚ±ı˛ ÊÚ…, fl¬±·ÀÊı˛ 蘱˘º Œı˛ÃÀ^ı˛ ‰¬˙˜±˚˛ ≈¬Û≈Àı˛ı˛
09 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ¸fl¬±˘ ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ 6.5øfl¬ø˜ 2‚–
09 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ¸g¬…± ’±ı˛±Ù¬±Ó ŒÔÀfl¬ ˜≈˚±˘Ù¬± 5.5øfl¬ø˜ 2‚–
¸˜˚˛ ≈ÀÒı˛ ˜Ó¬ ¸±± ˜±Àı«˘ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ Œ˜ÀÁ¬˚˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛
10 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ¸fl¬±˘ ˜≈˚±˘Ù¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± 1 øfl¬ø˜ 1ì2‚– ¸≈øıÒ± ˝˚˛º
10 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ≈¬Û≈ı˛ ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ˜!¬± 5 øfl¬ø˜ 1‚– ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ Œı˙œ ¸ø« Ô±Àfl¬ ı± ‚Ú‚Ú ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘
10 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ¸g¬…± ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± 5 øfl¬ø˜ 1‚– Nose Mask ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛±˚˛ ’±¬ÛøÚ › ’Ú… Œ˘±fl¬ In-
12 ø˚˘ø˝Ê;±˝ ¸g¬…± ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ˜!¬± 5 øfl¬ø˜ 1‚– fection ŒÔÀfl¬ Œı“À‰¬ Ô±fl¬ÀıÚº Ú±Àfl¬ı˛ 蘱˘ Œfl¬ı˘ 5 Ȭ±fl¬±˚˛
Œ˚ Œfl¬±Ú Œ˜øάÀfl¬˘ ŒÔÀfl¬ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ÀıÚº
˚±ı˛± ¬Û±À˚˛ Œ˝“ÀȬ ¸Ù¬ı˛ fl¬Àı˛Ú Ó¬±ı˛± ı±¸ ı± ’Ú… Œfl¬±Ú
·±h¬œı˛ ˜±Ò…À˜ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬À˚˛ ’ÀÚfl¬ ’±ı˛±À˜ Ô±Àfl¬Ú › 7º ˝±Ó¬ ı…±·
√õ∂øÓ¬ ʱ˚˛·±˚˛ ¸˜À˚˛ Œ¬ÛÓÀ ˚±Úº ‡±ø˘ ˝±ÀÓ¬ Œ˝“ÀȬ ˚±›˚˛± ‡≈ı ˝Ê; fl¬À˜øȬ ı± ı…±Ç¬ ŒÔÀfl¬ ŒÂ±È¬ ˝±Ó¬ ı…±· ŒÓ¬±˝Ù¬± ¶§ı˛+¬Û
¸˝Ê ¤ı— ¸±˜±Ú ¸˝ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛± ‡≈ı ˜≈˙øfl¬˘º Ó¬Àı ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ›˚˛± ˝Àı, Œ˚Ȭ± ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Ì« 40 øÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸À/
˜œÚ± › ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ¸±˜±Ú ¸À/ Ô±fl¬± Êèı˛œº Ô±fl¬Àı › ’±¬ÛÚ±ı˛ ’ÀÚfl¬ ά◊¬Ûfl¬±Àı˛ ’±¸Àıº ›ÀÓ¬ ≈øȬ ¬Û±A±
¤˝◊ ÊÚ… ¸≈øıÒ±ı˛ ÊÚ… Œ˚ ŒÂ±È¬ ı…±· ’±¬ÛøÚ ŒÚÀıÚ ˚ø ‰¬±fl¬±›˚˛±˘± ˘±·±ÀÚ± Ô±Àfl¬, ¤fl¬øȬ fl“¬±ÀÒ ŒÁ¬±˘±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… › ’Ú…øȬ Œfl¬±˜Àı˛
˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ‡≈ı ¸˝Ê ˝˚˛º ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ‡≈ı ı“±Ò±ı˛ ÊÚ…º ˚ø ≈øȬ ¬Û±A± ’±¬ÛøÚ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ˘±ø·À˚˛ ŒÚÚ
’ä ¸±˜±ÀÚı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ï¤fl¬øȬ ‰¬±È¬±˝◊, ¬Û±øÚı˛ Œı±Ó¬˘, ’ä Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˙ı˛œÀı˛ ø‰¬¬ÛÀfl¬ Ô±fl¬Àı ¤ı— ˆ¬œÀh¬ı˛ ˜±ÀÁ¬›
‡±›˚˛±ı˛ ^ı… ¤ı— ¤fl¬øȬ ‰¬±ı˛óº ¤˝◊ ÊÚ… ¤˝◊ ı…±·øȬ Œ˚Ú ıh¬ ›ı˛ ˝±ı˛±ÀÚ±ı˛ ¸y¬±ıÚ± fl¬˜ Ô±Àfl¬º ›ÀÓ¬ ≈øȬ ’—˙ Ô±Àfl¬, 1øȬ
Ú± ˝˚˛º ‰¬±fl¬±›˚˛±˘± ¤˝◊ ı…±À·ı˛ ¸±˝±À˚… ˜œÚ± › ˜!¬±ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ı±˝◊Àı˛ı˛ ŒÂ±È¬ ’—˙ ˚±ÀÓ¬ ¬Ûøı˛©®±ı˛ õ≠±øà¬fl¬ ˘±·±ÀÚ± Ô±Àfl¬ ›
’±¬ÛøÚ ’ÀÚfl¬ ’±ı˛±˜ ¬Û±ÀıÚº ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS › ’Ú… √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ fl¬±·Ê ı˛±‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
6º ∆ÚøjÚ ı…ı˝±øı˛fl¬ ıd 2˚˛ ’—À˙ ’±¬ÛøÚ ‰¬m˘ ˝◊Ó¬…±ø ı˛±‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛
ı˛Ê±ı˛ ı±˝◊Àı˛ ı˛±‡± ‰¬m˘ fl¬‡ÀÚ± fl¬‡ÀÚ± ‡±ø˜ı˛± Â≈Àh¬ ŒÙ¬À˘
√õ∂øÓ¬øÀÚı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ ¸˜ô¶∏ øÊøÚ¸ ’±¬ÛøÚ ˜!¬± › ˜øÚ± Œ˚˛º ı˛Ê±ı˛ ¬Û±À˙ ’±˘˜±ı˛œÀÓ¬ ı˛±‡± ‰¬m˘› ’Ú… ˝±øÊ;ı˛± ¬ÛÀı˛
˙ı˛œÀÙ¬ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ÀıÚº ¤˝◊ ÊÚ… ˚ø Œfl¬±Ú øÊøÚ¸ øÚÀÓ¬ ˆ¬≈À˘ ‰¬À˘ ˚±˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ‰¬m˘ õ≠±øà¬Àfl¬ı˛ Ôø˘ÀÓ¬ ˆ¬Àı˛ ı…±À·ı˛
˚±Ú Œ¬ÛÀı˛˙±Ú ˝›˚˛±ı˛ øfl¬Â≈ ŒÚ˝◊º Ó¬Àı ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú 35 øˆ¬Ó¬ı˛ Œı˛À‡ ŒÚÀıÚº ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ fl¬‡ÀÚ± ≈˝◊ ŒÔÀfl¬ ‰¬±ı˛ ‚∞I◊±
Œfl¬øÊı˛ fl¬˜ ˝˚˛ Ó¬Àı øÚÀ•ßı˛ Œ›˚˛± øÊøÚ¸&ø˘ ¸±ıÒ±ÚÓ¬± ı¸±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛º ¤˝◊ ÊÀÚ… ‡±›˚˛±ı˛ ÊÚ… øfl¬Â≈ Œ‡Ê≈ı˛ ı±
¶§ı˛+¬Û ¸À/ øÚÀ˚˛ øÚÚº øı¶≈®È¬ ˝◊Ó¬…±ø ¸À/ Œı˛À‡ ŒÚÀıÚº ¬Û±Ú fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ’±Àı ʘʘ
1º ‡±Ú± ı˛±‡±ı˛ › ‡±›˚˛±ı˛ ÊÚ… õ≠±øà¬fl¬ ı± Ù¬±˝◊ı±Àı˛ı˛ øάıT± ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ʱ˚˛Ê±˚˛ ’±¬ÛøÚ ¬Û±ÀıÚº ˚ø ¤˝◊ ı…±·øȬ
› ı±¸Ú ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ŒÓ¬±˝Ù¬± ¶§ı˛+¬Û Œfl¬Î¬◊ Ú± Œ˚˛ ’À¬Û鬱 Ú± fl¬Àı˛ ¬ı±Ê±ı˛
2º ôL√ ˜±ÊÚ, ¸±ı±Ú › ˜±Ô±˚˛ ˘±·±ÀÚ±ı˛ ÕÓ¬˘ ŒÔÀfl¬ ’ı˙…˝◊ øfl¬ÀÚ ŒÚÀıÚº
3º ʱ˚˛Ú±˜±Ê ï˜≈¸±{°±ó
4º ı˛±øSÀÓ¬ ¬Ûı˛±ı˛ ÊÚ… fl¬±¬Ûh¬ 8º ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸≈ȬÀfl¬¸
5º ı˛ø˙ › ¬Û«±ı˛ ÊÚ… ¬Û±Ó¬˘± fl¬±¬Ûh¬ ï¸y¬ıÓ¬– ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 8 ŒÔÀfl¬ 10 ı±ı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú
Œ˜À˚˛Àı˛ ÊÚ… fl¬±˜ı˛±˚˛ ¬Û«± fl¬ı˛±ı˛ ¬√õ∂À˚˛±ÊÚ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ºó fl≈¬ø˘Àı˛ ˝±ÀÓ¬ ¸˜¬Û«Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ˚±ı˛± Œı˙œı˛ˆ¬±· ¸˜˚˛ ‡≈ı˝◊
6º ≈˝◊ ŒÊ±h¬± ¤˝ı˛ ±˜ ¤fl¬øȬ Œ˜±È¬± fl¬±¬ÛÀh¬ı˛ › ¤fl¬øȬ ¬Û±Ó¬˘± øÚ«À˚˛ı˛ ¸À/ ¤øfl¬ ›øfl¬ Â≈h¬ÀÓ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±ı˛
fl¬±¬ÛÀh¬ı˛ › ¤fl¬øȬ Œfl¬±˜Àı˛ı˛ ¬Û±A± ïŒıåó ¸≈ȬÀfl¬¸ › ı…±· Œ˚Ú ¤˜Ú ˜Êı≈Ó¬ ˝˚˛ ¸˝ÀÊ Ú± ˆ¬±À„ øfl¬•§±
7º ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ı˛±øS fl¬±È¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ¤fl¬øȬ ‰¬±È¬±˝◊º ¤˜Ú ˝˚˛ Œ˚Ȭ± Œˆ¬À„ Œ·À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ≈–‡ Ú± ˝˚˛º
8º ¬Û±øÚı˛ ¬Û±S ı± Œı±Ó¬˘ ˚±ÀÓ¬ ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±˜ ŒÔÀfl¬ ’±Àı ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛøÚ Œ˚ ¬ÛS ¬Û±ÀıÚ Ó¬±ÀÓ¬
ʘʘ fl¬±˜ı˛± ¬Û˚«ôL√ ’±ÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ≈øȬ ¸≈ȬÀfl¬¸ øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛±˜˙« Œ›˚˛± ˝˚˛º ¤fl¬È¬±
6
ıh¬ ¸±˝◊ÀÊı˛ › ’څȬ± ŒÂ±È¬ ¸±˝◊ÀÊı˛º ıh¬ ¸±˝◊ÀÊı˛ ¸≈ȬÀfl¬À¸ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬
∆‚«… √õ∂¶ö › ά◊B‰¬Ó¬± 28 x 18 x 11 ˝◊ø=¡ › ŒÂ±È¬ ¸≈ȬÀfl¬À¸ı˛
$¬±ı±ı˛ ¬Û±À˙ ¸±Ó¬ ‰¬!¬ı˛ ïŒÙ¬ı˛±¬ó ˘±·±À˘ ¤fl¬ı±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬
¸±˝◊Ê 20 x 14 x 8 ˝◊ø=¡º ıh¬ ¸≈ȬÀfl¬¸ ʱ˝±ÀÊ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±Â
˝˚˛º ‰¬!¬ı˛Àfl¬ ’±ı˛ıœÀÓ¬ ˙›Ó¬ ı˘± ˝˚˛º
ŒÔÀfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ fl¬Àı˛ ’Ô«±» ¸±˜·Ëœı˛ ¸À/ ʱ˝±ÀÊ ŒÓ¬±˘±ı˛ ÊÚ…
¸fl¬±˘ 9Ȭ± ŒÔÀfl¬ 10Ȭ± ¬Û˚«ôL√, ≈¬Û≈ı˛ 1.30 ŒÔÀfl¬ 2.30
¬Û±øͬÀ˚˛ Œ˚˛º ¤˝◊ ¸≈ȬÀfl¬À¸ı˛ ¸±˝◊Ê fl¬˜ › Œı˙œ ˝À˘› Œfl¬±Ú
¬Û˚«ôL√ › ı˛±øS 12Ȭ± ŒÔÀfl¬ 3Ȭ± ¬Û˚«ôL√ ˆ¬œh¬ fl¬˜ ˝˚˛º $¬±ı±
’¸≈ø≈ ıÒ± ŒÚ˝◊º ˚ø ’Ú… ’±Àı˛± ¸≈ȬÀfl¬¸ ı± ı…±· Ô±Àfl¬ Ó¬±ÀÓ¬›
˙ı˛œÀÙ¬ı˛ 50 Ù≈¬È¬ ”ı˛ÀQ ¤fl¬ ˙›Ó¬ !¬ı˛ ı± ŒÙ¬ı˛±ó ˘±·±ÀÓ¬
Œfl¬±Ú ’¸≈øıÒ± ŒÚ˝◊º øfl¬c ›ÊÚ Œ‰¬fl¬ fl¬ı˛± ˝Àıº ’øÓ¬øı˛Mê ›ÊÀÚı˛
3 ø˜øÚȬ, 100 Ù≈¬ÀȬı˛ ”ı˛ÀQ ¤fl¬ ˙›Ó¬ ˘±·±ÀÓ¬ 6 ø˜øÚȬ ¸˜˚˛
ÊÚ… ’øÓ¬øı˛Mê ‰¬±Ê«› øÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º ’±¬ÛøÚ Œfl¬ı˘ 35 Œfl¬øÊ
˘±À·º ¤˝◊ ÊÚ… ¸±Ó¬ ¬˙›ÀÓ¬ ’ä ˆ¬œÀh¬ı˛ ¸˜˚˛ 20 ø˜øÚȬ
¸±˜±Ú ʱ˝±ÀÊ øıÚ± ˜”À˘… øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
ŒÔÀfl¬ 40 ø˜øÚÀȬı˛ ˜±ÀÁ¬ ¸˜˚˛ ˘±·Àıº ˆ¬œÀh¬ı˛ ¸˜˚˛ 7 ˙›Ó¬
ŒÂ±È¬ ¸≈ȬÀfl¬¸øȬ ’±¬ÛøÚ ¸À/ øÚÀ˚˛ øı˜±ÀÚ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ¤˝◊
’Ô«±» ¤fl¬ı±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ 1 ‚∞I◊±ı˛› Œı˙œ ¸˜˚˛ Œ˘À·
ÊÚ… ¤ı˛ ¸±˝◊Ê Î¬◊À{°ø‡Ó¬ ¸±˝◊ÀÊı˛ ıh¬ Œ˚Ú Ú± ˝˚˛ › ›ÊÚ›
˚±˚˛º
10 Œfl¬øÊı˛ Œı˙œ Ú± ˝˚˛º ÚÀ‰¬» øı˜±ÀÚı˛ fl¬˜œ«ı±˛ ¤È¬±Àfl¬ øı˜±ÀÚı˛˛
Œı˙œ ˆ¬œÀh¬ ˚‡Ú Ó¬±›˚˛±Ù¬¶öÀ˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ±
øˆ¬Ó¬Àı˛ øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ŒÀı Ú±º ¸≈ȬÀfl¬À¸ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸˝Ê
˝˚˛ Ó¬‡Ú 1˜ Ó¬˘± ı± ±À Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ˚±˚˛º Œ˚‡±ÀÚ 1
’Ú≈˚±˚˛œ ˝±Ó¬ı…±·› ’±¬ÛøÚ ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
˙›ÀÓ¬ 13-15 ø˜øÚȬ ¸˜˚˛ ˘±À· ¤˝◊ ÊÚ… 7 ˙›ÀÓ¬ 91-105
’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ √õ∂øÓ¬ ı…±· › ¸≈ȬÀfl¬À¸ı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬ˆ¬±ı˛
ø˜øÚȬ ¸˜˚˛ ˘±À· › 1 Ó¬±›˚˛±Ù¬ ¬Û”Ì« ˝˚˛º
Ú±•§±ı˛ › ı±h¬œı˛ ¬Û”Ì« øͬfl¬±Ú± ø˘‡ÀÓ¬ ¬ˆ≈¬˘ÀıÚ Ú±º ¬Û±ı˛˜±ÀÚKȬ
˜±ı˛fl¬±ı˛ Œ¬ÛÀÚ ï¬Û±fl¬± fl¬±ø˘ó ø˘‡ÀıÚ ˚±ÀÓ¬ øͬfl¬±Ú± ˜≈À ڱ ˚±˚˛º ¸±˚˛œ
Œfl¬ÚÚ± ’±{°±˝ Ú± fl¬Àı˛Ú ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú ˝±øı˛À˚˛ ˚±˚˛ fl¬ˆ¬±ı˛
¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ˜±ÀÁ¬ 395 ø˜È¬±Àı˛ı˛ ”ı˛Qº ¸±Ù¬± ›
Ú±•§±ı˛ › øͬfl¬±Ú± ’Ú≈˚±˚˛œ ’±¬ÛøÚ øÙ¬Àı˛ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ÀıÚº
˜±ı˛›˚˛±˝ ≈˝◊ ¬Û±˝±h¬œı˛ ˜±ÀÁ¬ ‰¬˘±Àfl¬ ¸±˚˛œ ı˘± ˝˚˛º ¸±˚˛œÀÓ¬
¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ ”ı˛ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú ø‰¬ÚÀÓ¬ ¬¬Û±Àı˛Ú ¤ÊÚ…
¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ˜±ÀÁ¬ 7 ‰¬!¬ı˛ ˘±·±ÀÓ¬ ˝˚˛º 1˜ ‰¬!¬ı˛
øÙ¬ÀÓ¬ ı± ı˛—-¤ı˛ ø‰¬˝ê ’ı˙…˝◊ ˘±ø·À˚˛ ŒÚÀıÚº ¤ÀÓ¬ ¸±˜±Ú
¸±Ù¬± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛y¬ ˝˚˛ › 7˜ ‰¬!¬ı˛ ˜±ı˛›˚˛±À˝ Œ˙¯∏ ˝˚˛º ¤fl¬
‡“Ê
≈ ÀÓ¬ ¸˝Ê ˝Àıº
‰¬!¬ı˛ fl¬˜ ˆ¬œÀh¬ 4-5 ø˜øÚȬ ˘±À·º ¤˝◊ ÊÚ… 7 ‰¬!¬Àı˛ 30
øıÀ˙¯∏ fl¬Ô± ¶úı˛Ì ı˛±‡ÀıÚ Œ˚, ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ ’Ú…Àı˛
ø˜øÚȬ ¸˜˚˛ ˘±À·º ˆ¬œÀh¬ı˛ ¸˜˚˛ 1 ‚∞I◊±ı˛› ’øÒfl¬ ¸˜˚˛ Œ˘À·
¸±˜±ÀÚı˛ ›ÊÚ 500 øfl¬À˘±ı˛› Œıø˙ Œı±Á¬± ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ¤˝◊
˚±˚˛º
ÊÚ… ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸≈ȬÀfl¬À¸ ı± ı…±À· ¤˜Ú Œfl¬±Ú øÊøÚ¸ Ú± Ô±Àfl¬
Œ˚Ȭ± Œˆ¬À„ Œ·À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı± ’Ú…Àı˛ ¸±˜±Ú ‡±ı˛±¬Û ˝À˚˛ ˚±Àıº ı±¸¶ö±Ú ŒÔÀfl¬ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬ ˚±›˚˛±
˜!¬± › ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ › ˜œÚ±˚˛ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ Œ˜À˚˛Àı˛Àfl¬
¬Û«±ı˛ ÊÚ… ¸y¬ıÓ¬– ¬Û‘Ôfl¬ ı˛±‡± ˝Àı ¤˝◊ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ ’±¸±ı˛ ¸˜˚˛
ıd Œ˜À˚˛Àı˛ ¸±˜±Ú ŒÔÀfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ ı˛±‡ÀıÚº ÚÀ‰¬» ά◊ˆ¬˚˛Àfl¬ Œ¬ÛÀı˛˙±Ú ¸±Ò±ı˛ÌÓ¬ ˝±Ê;œÀı˛ ı±¸¶ö±Ú ˝±ı˛±˜ ŒÔÀfl¬ 5 ŒÔÀfl¬ 15
˝ÀÓ¬ ˝Àı › ¤Àfl¬ ’¬Ûı˛Àfl¬ ’±›˚˛±Ê øÀÓ¬ ˝Àıº ø˜øÚÀȬı˛ ”ı˛ÀQ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬º øfl¬c 4 øÊ˘˝Ê; ŒÔÀfl¬ 15 øÊ˘˝Ê;
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸≈ȬÀfl¬¸ ˜Êı≈Ó¬ Ó¬±˘±›˚˛±˘± ’ı˙…˝◊ ŒÚÀıÚ, ˚±ÀÓ¬ ¬Û˚«ôL√ Œ˘±Àfl¬ı˛ ’Ó¬…±øÒfl¬ ˆ¬œh¬ ˝˚˛º ‹ ¸˜˚˛ ¤˝◊ 5 ŒÔÀfl¬ 15
’±¬ÛÚ±ı˛ Ȭ±fl¬± ¬Û˚˛¸± ¸≈ȬÀfl¬À¸ Œı˛À‡ øÚø}ÀôL√ ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ø˜øÚÀȬı˛ ”ı˛Q ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬¬ 15 ŒÔÀfl¬ 30 ø˜øÚȬ ¸˜˚˛
Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº Œ˘À· Ô±Àfl¬º
9º ¸≈¶ö ˙ı˛œı˛ Ú±˜±ÀÊı˛ ’À¬Û鬱
¸ıÀ‰¬À˚˛ &èQ¬Û”Ì« ¤˝◊ Œ˚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¸≈¶ö ˙ı˛œı˛ øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ 4 øÊ˘˝Ê; ¬Û˚«ôL√ Œ˚À˝Ó≈¬ 30 - 35 ˘é¬ Œ˘±fl¬ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬
˝Àı, Œfl¬ÚÚ± ˜!¬±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ › ˝ÀÊ;ı˛ ˜±ÀÁ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ¬ÛÓÀ ˚±Ú ¤˝◊ ÊÚ… ˝±ı˛±À˜ ’Ó¬…±øÒfl¬ ˆ¬œh¬ ˝˚˛º ˚ø Ú±˜±ÀÊı˛
˙øMê ˚Ó¬ Œı˙œ Ô±fl¬Àı ’±¬ÛøÚ Ó¬Ó¬ Œı˙œ ˝◊ı±Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ÊÚ… 30 - 45 ø˜øÚȬ ¬Û”Àı« ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±À˜ Ú± Œ¬ÛÃ“Â±Ú Ó¬±˝À˘
¬Û±ı˛ÀıÚº Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ ¤ı— ı±¸¶ö±Ú ŒÔÀfl¬ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬ ¸˜ô¶∏ ʱ˚˛·± ¬Û”Ì« ˝À˚˛ ˚±˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… √õ∂ÀÓ¬…fl¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ÊÚ…
¬Û˚«ôL√ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˚ӬȬ± ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝Àı › ˚ӬȬ± ¸˜˚˛ ˘±·Àı ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 1 ‚∞I◊± ¬Û”Àı« ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±˜ı˛± ŒÂÀh¬ øÀÓ¬ ˝Àıº
’±ø˜ ά◊À{°‡ fl¬ı˛ø ¤ÀÓ¬ ’±¬ÛøÚ ’˜≈˜±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Œ˚ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬ ŒÔÀfl¬ fl¬±˜ı˛± ¬Û˚«ôL√ Œ˚ÀÓ¬ ’±¸ÀÓ¬ ˚ÀÔ©Ü ¸˜˚˛
√õ∂øÓ¬øÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ fl¬Ó¬é¬Ú ‰¬˘ÀÓ¬ ˝Àıº Œ˘À· ˚±˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… Œ˘±fl¬ Ó¬±˝±#≈Àı˛ ÊÚ… ’±À¸ › Ù¬Êı˛
7
¬ÛÀh¬ ˚±˚˛º ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ˜·øı˛Àıı˛ ÊÚ… ’±À¸ › ˝◊˙± ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛º
ıUÀ˘±fl¬ ŒÊ±˝ı˛ ŒÔÀfl¬ ˝◊˙± ¬Û˚«ôL√ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬˝◊ Ô±Àfl¬º Ú±˜±Ê,
øÓ¬˘±›˚˛±Ó¬ › Ó¬¸ıœ˝ ˝◊Ó¬…±øÀÓ¬ ø˘l Ô±Àfl¬ › ˝◊˙± ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛º
Œfl¬ı˘ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ¤fl¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ¸±›˚˛±ı ¤fl¬˘é¬ &Ì
˝˚˛º ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬ ±h¬± ’±À˙¬Û±À˙ı˛ ’Ú… ŒÂ±È¬ ˜¸øÊÀı˛ ¤˝◊
Ù¬øÊ˘Ó¬ ŒÚ˝◊º
˚±ı˛± ˜!¬±˚˛ ı¸ı±¸ fl¬Àı˛Ú Ó¬±Àı˛ ÊÚ… ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ÚÙ¬˘
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ÚÙ¬˘ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ά◊M˜º øfl¬c ˚±ı˛± ’Ú… ˙˝ı˛
ŒÔÀfl¬ ’±À¸Ú Ó¬±Àı˛ ÊÚ… ÚÙ¬˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬, ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê › ’Ú…
˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ά◊M˜º ¤˝◊ ÊÚ… √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ˝±Ê;œÀfl¬ ¬Û“±‰¬ ›˚˛±ÀMêı˛
Ú±˜±Ê ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ¬Ûh¬± ά◊ø‰¬» ¤ı— ˚Ó¬ Œı˙œ ¸y¬ı Ó¬±›˚˛±Ù¬
fl¬ı˛± ά◊ø‰¬»º
ά◊À{°ø‡Ó¬ ¸˜˚˛ ’Ú≈˚±˚˛œ ’±¬ÛøÚ øÚÀÊ˝◊ ’Ú≈˜±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú
Œ˚ √õ∂øÓ¬øÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ fl¬Ó¬È¬± ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝Àı › ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ fl¬Ó¬é¬Ì
ıÀ¸ ’À¬Û鬱 fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ ˙øMê˙±˘œ
˜≈ø˜Ú ≈ı«˘ ˜≈ø˜ÀÚı˛ Œ‰¬À˚˛ ά◊M˜, Œfl¬ÚÚ± ˙øMê˙±˘œ ˜≈ø˜Ú ’ÀÚfl¬
Œı˙œ ‹ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú ˚± ≈ı«˘ ˜≈ø˜Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú
Ú±º
ı˛¸˘≈ {≈ ±° ˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ Œ˚ ı…øMê Œfl¬ı˘ ŒÊ˝±Àı˛ ÊÚ… Œ‚±h¬±
¬Û±À˘Ú Ó“¬±Àfl¬ Œ‚±h¬±ı˛ ˘±˘Ú-¬Û±˘Ú › ‰¬˘±ÀÙ¬ı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛› ¸›˚˛±ı
Œ›˚˛± ˝˚˛º
’±ø˜ › ’±¬ÛøÚ ˚ø øÚÀÊı˛ ˙ı˛œı˛ ¤˝◊ ά◊ÀVÀ˙… ά◊iÓß ¬ fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü±
fl¬øı˛ Œ˚ ˝◊Ú˙±-’±{°±˝ ¸≈¶ö ˙ı˛œÀı˛ ˝◊¸˘±˜ › ˜≈¸˘˜±ÀÚı˛ ά◊iøß Ó¬ı˛ ÊÚ…
fl¬±Ê fl¬ı˛Àı± Ó¬±˝À˘ øÚÀÊı˛ ˙ı˛œı˛Àfl¬ ά◊iÓß ¬ fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü±ÀÓ¬› ’±˜ı˛±
¸›˚˛±ı ¬Û±Àı±º
ά±Mê±ı˛ı±˛ ıÀ˘Ú √õ∂øÓ¬ ˜±Ú≈¯À∏ fl¬ √õ∂øÓ¬øÚ fl¬˜¬ÛÀé¬ 20 ø˜øÚȬ ^nÓ¬
·øÓ¬ÀÓ¬ ‰¬˘± ı˛fl¬±ı˛º ›ÀÓ¬ ˝±È«¬¤È¬±fl¬, ˆ¬·jı˛ › ’Ú… ’ÀÚfl¬ ’¸≈‡
ŒÔÀfl¬ ı˛é¬± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ ı± ¸œø˜Ó¬ Ô±Àfl¬º
¤˝◊ ÊÚ… ˝ÀÊ;ı˛ ÊÚ… Œ˚Ȭ± ¸ı«√õ∂Ô˜ ∆Ó¬ı˛œ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬ı˛± ά◊ø‰¬»
Œ¸È¬± ¤˝◊ Œ˚ √õ∂øÓ¬øÚ ¸fl¬±˘ › ¸g¬…± fl¬˜¬ÛÀé¬ 30 ø˜øÚȬ ^nÓ¬·øÓ¬ÀÓ¬
˝“±È≈¬Ú › øÚÀÊı˛ ˙ı˛œı˛Àfl¬ ¸ı˘ fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬èÚº ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬
Œ¬ÛÓÀ› øÚÀÊı˛ ˙ı˛œÀı˛ı˛ √õ∂øÓ¬ ˚P ŒÚÀıÚº ˝Ê˜ ˝›˚˛±ı˛ ‡±… ‡±ÀıÚº
Ù¬À˘ı˛ ı…ı˝±ı˛ Œı˙œ fl¬èÚº ¸ı«± ʘÊÀ˜ı˛ ¬Û±øÚ ¬Û±Ú fl¬èÚº ·ı˛À˜ı˛
øÀÚ ˚ø ¬Û±øÚÀÓ¬ ø¬Û¬Û±¸± Ú± Œ˜ÀȬ Ó¬±˝À˘ ͬ±G¬± ¬Û±øÚ › Œfl¬±ã øEǬ
¤ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¸≈˘±˝◊˜±Úœ ‰¬± ïøıÚ± ≈ÀÒı˛ó ı± fl¬±˝Î¬◊˚±˛ ı…ı˝±ı˛ fl¬èÚº
¸fl¬±À˘ 4ŒÈ¬ı˛ ’±À· ά◊ͬ≈ Ú ˚±ÀÓ¬ ˙±øôL√ı˛ ¸±ÀÔ ’±¬ÛÚ±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ø˜øȬÀ˚˛
Ó¬±˝±#≈ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
10º ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸ı«Î¬◊M˜ ¸±˜·Ëœ
’±{°±˝ Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Ú,
ï¸≈ı±˛ ı±fl¬±ı˛±˝-197ó
8
’Ô« –ñ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸±˜·Ëœ Œ˚Ȭ± άM ◊ ˜ ¸±˜·Ëœ Ó¬± ˝ÀB ’±{°±˝ı˛ ˆ¬˚º˛
±±ˆ¬œøÓ¬ó Œ˝ øıÀıfl¬ ¸•Ûiß ˜±Ú≈¯∏ ŒÓ¬±˜ı˛± ’±{°±ı˛ ˆ¬˚˛ ’ı˘•§Ú
fl¬Àı˛±º
˝Êı˛Ó¬ ’±À˜ı˛ ï–ó ¬Û≈S $¬±øıÀ˘ı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ ¤˝◊ ÊÚ… fl¬ı≈˘
˝˚˛øÚ Œfl¬ÚÚ± Ó¬±ÀÓ¬ ’±{°±˝ı˛ ˆ¬À˚˛ı˛ Œ√õ∂ıÌ˛ ± ø¢ Ú±º ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±
ıÀ˘Ú,
ï¸≈ı±˛ ˜±˚˛œ± - 27ó
’Ô«–ñ ’±{°±˝ Œ‡±±ˆ¬œèÀı˛Àfl¬˝◊ ·Ë˝Ì fl¬Àı˛Úº
¬ı˛¸˘
≈ {≈ ±° ˝ ï–ó øı±˚˛œ ˝ÀÊ;ı˛ ’ıfl¬±À˙ ıÀ˘øÂÀ˘Úñ
ï˜≈¸ø˘˜ ˙ı˛œÙ¬ó
’Ô«±» Œ‡±±ˆ¬œøÓ¬ ¤‡±ÀÚ ˝˚˛º øÓ¬øÚ øÓ¬Úı±ı˛ øÚÀÊı˛ ±øÓ¬ı˛
øÀfl¬ ˝◊˙±ı˛± fl¬Àı˛ ıÀ˘Úº
¤˝◊ ÊÚ… ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ¸˜ô¶∏ √õ∂døÓ¬ı˛ ¸À/ øÚÀÊı˛
’ôLÀ√ ı˛ı˛ ’ı¶ö± ¸—À˙±ÒÚ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº ˝±Êœ ¸±À˝ı ı˘±ÀÚ±ı˛ ’±fl¬±∫±,
Œ˘±fl¬ Œ‡±ÀÚ±ı˛, w˜ÀÌı˛ ά◊ÀV˙…, ‡≈ı Œfl¬Ú±fl¬±È¬±ı˛ √õ∂døÓ¬ ˝◊Ó¬…±øı˛
˚ø ¤ı˛±± fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ ’±{°±˝ı˛ fl¬±À Ӭ›ı± › 鬘± Œ‰¬À˚˛
ŒÚÚ › Œfl¬ı˘ ’±{°±˝ı˛˝◊ ¸cø©Üı˛ ÊÚ… ¸Ù¬Àı˛ı˛ √õ∂døÓ¬ fl¬èÚº
ı˛˜˚±ÀÚı˛ ά◊˜ı˛±˝
˝Êı˛Ó¬ ’±s≈{°±˝ ˝◊ıÀÚ ’±ıT±¸ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıÌ«Ú± ’±ÀÂ,
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘Ú ı˛˜Ê±ÀÚı˛ ά◊˜ı˛±˝ ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜Ó≈¬˘…º øfl¬•§±
ıÀ˘Ú ’±˜±ı˛ ¸À/ ˝Ê; fl¬ı˛±ı˛ ¸˜Ó≈¬˘…º
˝◊¸±˝◊ ı± ˝◊˚˛±Uœı˛ ˜Ó¬ ˜‘Ó≈¬…
˜!¬±ı˛ ˜≈˙Àı˛fl¬ı˛± ø˙ı˛fl¬ fl¬ı˛ÀÓ¬± øfl¬c ˝Ê;› fl¬ı˛ÀÓ¬±º ˚ø› ˝◊¸±˚˛œ
ı± ˝◊˚±˛ Uœ ’±{°±˝Àfl¬ ˜±ÚÀÓ¬±, ¬Ûı˛fl¬±À˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ øıù´±¸› ø¢, ʱiß±Ó¬
› ʱ˝±iß±˜Àfl¬› ¶§œfl¬±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬± øfl¬c ˝Ê; fl¬ı˛ÀÓ¬± Ú±º ˝Ê; ˝◊¸˘±À˜ı˛
¬Û=˜ › øıÀ˙¯∏ ô¶y∏ ¬º Œ˚ ı…øMê ˝Ê; fl¬ı˛±ı˛ ˙øMê ı˛±‡± ¸ÀMW› ˝Ê;
Ú± fl¬Àı˛, ¤˝◊ıfl˛ ¬˜ Œ˘±Àfl¬ı˛ ÊÚ… ı˛¸˘ ” {≈ ±° ˝ ï–ó ‡≈ı ’¸ÀôL√±¯∏ √õ∂fl¬±˙
fl¬Àı˛Úº øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ˝±œÀ¸ı˛ ’Ô« ¤˝◊ Œ˚ ¤˝◊ıfl˛ ¬˜ ı…øMê øıÚ± ˝Ê;
fl¬Àı˛ ˜±ı˛± Œ·À˘ ˝◊¸±˚˛œ ı± ˝◊˚±˛ Uœı˛ ˜ÀÓ¬± ˜ı˛˘º
˝±ø¸ ˙ı˛œÙ¬
˝Êı˛Ó¬ ’±˘œ ˜≈Ó¬« ±Ê± ïı˛±–ó ŒÔÀfl¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ, ı˛¸˘
” {≈ ±° ˝ ï–ó
ıÀ˘Ú, ˚±ı˛ fl¬±À ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸±˜ø·Ë ’±À ¤ı— Ó¬±ı˛ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛
ÊÚ… ˚±Úı±˝Ú› ’±À Œ˚ $¬±ı±·‘˝ ¬Û˚«…ôL√ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬ı≈› ˚ø ‹
ı…øMê ˝Ê; Ú± fl¬Àı˛ Œfl¬±Ú ¬Û±Ô«fl¬… ŒÚ˝◊ Œ˚ Œ¸ ˝◊˚±˛ Uœ ˝À˚˛ ˜Àı˛ ı±
˝◊¸±˚˛œ ˝À˚˛ ˜Àı˛¬ ¤ı— ¤È¬± ¤˝◊ÊÚ… Œ˚À˝Ó≈¬ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘ÀÂÚ,
Œ˚ ’±{°±˝ı˛ ÊÚ… ı±˚˛Ó¬≈ {°±ı˛ ˝Ê; Ù¬ı˛Ê ‹ ¸˜ô¶∏ Œ˘±Àfl¬ı˛ ÊÚ… Œ˚
›‡±Ú ¬Û˚«ôL√ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ˙øMê ı˛±À‡ ¤ı— Œ˚ ’¶§œfl¬±ı˛ fl¬Àı˛ ’±{°±˝
≈øÚ˚˛±ı±¸œÀı˛ ŒÔÀfl¬ ˜≈˝Ó¬±Ê ÚÚº
 ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ ı˛±ô¶±∏ ˆ≈¬À˘ ˚±›˚˛± ¤ı— ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛˛ ıÌ«Ú±
1º ˜!¬± ˜≈fl¬ı˛ıƒ À˛ ˜ ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ıÌ«Ú± 2º ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ ˝±ı˛±ÀÚ±ı˛ ıÌ«Ú±
˜!¬±-˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˜¸øÊÀ 92øȬ ı˛Ê± ’±Àº ˚±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ŒÊV± ¤˚˛±ı˛À¬Û±È«¬ ‡≈ı˝◊ ˘•§± ‰¬›h¬±º ¤‡±ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
Ú±•§±ı˛› Œ˘‡± ’±Àº øfl¬Â≈ ı˛Ê±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Ú±•§±ı˛ Œ˘‡± ŒÚ˝◊º Œı˙ øfl¬Â≈ ¸˜˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 300 Ù≈¬È¬
˚ø ›ı˛› ·ÌÚ± fl¬ı˛± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ 100-¤ı˛ ’øÒfl¬ ˝À˚˛ ı±¸ øάÀ¬Û± ¬Û˚«ôL√ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ˝“ÀȬ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº ¤˝◊ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ı˛
˚±Àıº ÚÓ≈¬Ú Œ˘±Àfl¬ı˛ ¸ı ı˛Ê± ¤fl¬˝◊ ı˛fl¬˜ ˜ÀÚ ˝Àıº ¤˝◊ÊÚ… √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ‡±•§±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Ú±•§±ı˛ Œ˘‡± ’±Àº ı±¸øάÀ¬Û± ¬Û˚«ôL√
˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀıÚ Œ¸˝◊ ı˛Ê±ı˛ Ú±•§±ı˛È¬± ·±˝◊ά ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ı˛±ô¶±∏ Œø‡À˚˛ ŒÀıÚº ˚ø ’Ú… Œfl¬±Ú √õ∂À˚˛±ÊÀÚ
¶úı˛Ì ı˛±‡ÀıÚ ¤ı— ‹ ı˛Ê± øÀ˚˛ ı±˝◊Àı˛ ŒıÀı˛±ÀıÚº ’±¬ÛÚ±ı˛ ≈Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú
˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬¶öÀ˘ Œ¬Û“ñÀıÚ Œ˚ ‡±•§±ı˛ øÚfl¬È¬ ’±À Œ¸˝◊ ‡±•§±ı˛ Ú±•§±ı˛È¬± ’ı˙…˝◊ ¶úı˛Ì
Ó¬‡Ú› ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬ ¸˜ô¶∏ ı˛Ê± ¤fl¬˝◊ ı˛fl¬˜ ˜ÀÚ ˝Àıº Œ‰¬Ú±ı˛ ı˛±‡ÀıÚº
ÊÚ… Œ¸Ãœ ¸ı˛fl¬±ı˛ ¬Û“±‰¬øȬ øıÀ˙¯∏ ı˛Ê±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬Û“±‰¬øȬ ¬Û‘Ôfl¬
¬Û‘Ôfl¬ ı˛À„ı˛ Œ˜˝ı˛±ı ∆Óı˛œ fl¬Àı˛ øÀ˚˛Àº ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±˜ 3º ˜œÚ±˚˛ ˆ≈¬À˘ ˚±›˚˛±ı˛ ıÌ«Ú±
˙ı˛œÀÙ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀıÚ ‹ ı˛„øȬ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ¶úı˛Ì ı˛±‡ÀıÚ
˜œÚ±˚˛ Œı˙œ¬ı˛ ˆ¬±· Œ˘±fl¬ ¤fl¬ ≈˝◊ı±ı˛ ı˛±ô¶∏± ˆ¬≈À˘ Ô±Àfl¬Úº
¤ı— ‹ ¸±˝◊Àάı˛ ı˛Ê± øÀ˚˛ ’±¬ÛøÚ ı±˝◊Àı˛ ŒıÀı˛±ÀıÚº ı˛Ê±ı˛
¤˝◊ ÊÚ… ˚ø ’±¬ÛøÚ ˜œÚ±ı˛ Œˆ¬Ã·ø˘fl¬ ’ı¶ö± ı≈ÀÁ¬ ŒÚÚ
Œ˜˝ı±ı˛ › Ó¬±ı˛ ı˛„ øÚÀ•ß Œ›˚˛± ˝À˘±º
Ó¬±˝À˘ ˝◊Ú˙± ’±{°±˝ ’±¬ÛøÚ ı˛±ô¶∏± ˆ≈¬˘ÀıÚ Ú±º ˜œÚ± ≈˝◊
ı˛Ê±ı˛ Œ˜˝ı˛±Àıı˛ øfl¬ ¬Û±˝±Àh¬ı˛ ˜±ÀÁ¬ ’ıø¶öÓ¬ ¤fl¬øȬ ¬Ûø{°ı˛ Ú±˜º ‹ ¬Ûø{°ÀÓ¬ ˜!¬±ı˛
Ú±˜ ı˛„ øfl¬ ŒÔÀfl¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬ı˛±ı˛
1. ı±Àı ’±s≈˘ ’˚œ˚ ¸ı≈Ê ¤øȬ 1Ú— ı˛ Ê ±, ø˜¸Ù¬±˘±˝ ʱ˚˛·± √õ∂ÔÀ˜ ¬Ûh¬Àıº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Ó¬±“ıı≈ ˛ ˘±˝◊Úº ‹ ¬Ûø{°ı˛ ’¬Ûı˛øÀfl¬
¤˘±fl¬±ı˛ øÀfl¬ ’ıø¶öÓ¬º
ı±˝◊Àı˛ ŒıÀı˛±À˘ ’±Ò øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ≈ı˛ÀQ ˜≈˚±˘Ù¬±, ’±Àı˛±
2. ı±Àı ¸±Ù¬± ¸±± ¤øȬ ˝±Ê±Àı˛ ’±¸›˚˛ ± Àı˛
Â˚˛ øfl¬À˘± ø˜È¬±ı˛ ”Àı˛ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ˜˚˛±Úº
¸•ú≈ À ‡, Œ˚‡±Ú ŒÔÀfl¬ ¸±˚˛ œ
’±ı˛y¬ fl¬ı˛± ˝˚˛º ˜œÚ± ∆À‚«… ’ıø¶öÓ¬º ¤ı˛ √õ∂¶Óö ¬± fl¬˜º ı˛±ô¶±∏ › Ó“¬±ı≈ Ú±
3. ı±Àı Ù¬±Ó¬±˝ Úœ˘ ¤øȬ ˜±ı˛›˚˛±˝ ¬Û±˝±h¬œı˛ øÀfl¬ Œˆ¬±˘±ı˛ ÊÚ… ¸ı«√õ∂Ô˜ ’±¬ÛøÚ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬À¬Ûı˛ ʱ˚˛·± ø‰¬ÀÚ
’ıø¶öÓ¬º øÚÚº ˜œÚ±˚˛ √õ∂¶Óö ¬±ı˛ øÀfl¬ øÓ¬ÚøȬ ıËœÊ ’±Àº ¤Àı˛ Ú±˜ ’±¬ÛøÚ
4. ı±Àı ά◊˜ı˛±˝ Œı&Úœ ¤øȬ ı˛Ê± Ú— 62º ¶úı˛Ì fl¬Àı˛ øÚÚº ʱ˜±ı˛±ÀÓ¬ı˛ ï¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬À¬Ûı˛ó øfl¬ ŒÔÀfl¬
5. ı±Àı Ù¬±˝± ˝˘≈ ¤øȬ ı˛Ê±ı˛ Ú— 92º ı±˙±˝ √õ∂Ô˜ ıËœÀÊı˛ Ú±˜ øfl¬— ‡±ø˘ ıËœÊ, 2˚˛ ıËœÀÊı˛ Ú±˜ øfl¬— ’±s≈˘
Ù¬±˝± ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¤fl¬±—˙ ’±˚œ˚ ıËœÊ › 3˚˛ ıËœÊ ˜œÚ±ı˛ ı±˝◊Àı˛ ˜≈˚±˘Ù¬±ı˛ ¸œ˜±Àı˛‡±˚˛
‡≈ ı ˝◊ øıô¶∏ ± ı˛ fl¬Àı˛ Ú ˚±ÀÓ¬ ¤ı˛ Ú±˜ øfl¬— Ù¬±˚˛¸±˘ ı˜ʺ Œı˙œı˛ˆ¬±· ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛Àı˛ Ó“¬±ı≈ 1Ú—
80000 ï’±ø˙ ˝±Ê±ı˛ó ˜±Ú≈¯∏ › 2˚˛ ıËœÀÊı˛ ’±À˙ ¬Û±À˙˝◊ Ô±Àfl¬º 3˚˛ › ¸ıÀ‰¬À˚˛ ά◊M˜ ø‰¬˝ê
¤fl¬¸À/ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ı˛ øͬfl¬±Ú± ˜œÚ±˚˛ ˘±·±ÀÚ± ‡±•§±º √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ‡±•§±ı˛
¤˝◊ Œ˜˝ı˛ ± ıøȬ ¤˝◊ ’—À˙ ά◊¬Ûı˛ Ú±•§±ı˛ Œ˘‡± Ô±Àfl¬º ˚ø ’±¬ÛøÚ ‹ ‡±•§±ı˛ Ú±•§±ı˛ ¶úı˛Ì
’ıø¶öÓ¬º
ı˛±À‡Ú Œ˚ Œfl¬Î¬◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Ó¬±“ıÀ≈ Ó¬ Œ¬ÛÓÀ ŒÀıº
ı˛Ê± Ú— 62-¤ı˛ ¸±˜ÀÚ ˝±ı˛±ÀÚ± ı…øMê › ˝±ı˛±ÀÚ± ıdı˛
’øÙ¬¸ ’±Àº ˚ø ’±¬ÛøÚ ı˛Ê±ı˛ Ú±•§±ı˛ ˆ≈¬À˘ ˚±Ú › ¤fl¬± 4º ¸±ıÒ±ÚÓ¬± › ά◊¬Û±˚˛
ı±¸¶ö±ÀÚ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ˆ¬ı˛¸± Ú± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú, Ó¬±˝À˘ ı˛Ê±
1˜ñ Œ˝±ÀȬÀ˘ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ¸À/ ¸À/˝◊ ’±¬ÛøÚ Œ˝±ÀȬÀ˘ı˛
Ú— 62-¤ı˛ ¸±˜ÀÚ ’øÙ¬À¸ ’±¬ÛøÚ Œ¬ÛÓÀ ˚±ÀıÚº ’øÙ¬À¸ı˛
øˆ¬øÊøȬ— fl¬±Î«¬ Œ‰¬À˚˛ øÚÚ › ¸À/ ı˛±‡≈Úº
fl¬˜œ«ı˛± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±¸¶ö±ÀÚ ı± ˜≈˚˛±ø{°À˜ı˛ ’øÙ¬À¸
Œ¬Û“ÃÀ ŒÀıÚº 2˚˛ñ¸±ıÒ±ÚÓ¬± ¶§ı˛+¬Û ¤fl¬È¬± ŒÂ±È¬ ά±˝◊ı˛œ › Œ¬ÛÚ ¸À/
ı˛±‡≈Ú › øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ øı¯∏˚˛&ø˘ ŒÚ±È¬ fl¬èÚº
9
 fl¬. øÚÀÊı˛ ı±¸¶ö±ÀÚı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ı˛Ê±ı˛
Ú±•§±ı˛º
‡. øÚÀÊı˛ ı±¸¶ö±ÀÚı˛ øÚfl¬È¬Ó¬˜ øı‡…±Ó¬ Œ˝±ÀȬ˘ ı± Œ±fl¬±ÀÚı˛
Ú±˜º
·. ˜œÚ±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ı˛ øÚfl¬È¬Ó¬˜ ‡±•§±ı˛ Ú±•§±ı˛º
‚. ∆øÚfl¬ √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ ‡ı˛‰¬±ı˛ ÊÚ… øfl¬Â≈ ¬Û˚˛¸±º
¤ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ øͬfl¬±Ú± ¸g¬±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¸˝Ê ˝Àı › ‡ı˛‰¬ ’±¬ÛÚ±ı˛
¸œ˜±ı˛ ˜ÀÒ… Ô±fl¬Àıº
ï3ó Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ Œé¬ÀS ˚ø ≈ÊÚ› ¸À/ Ô±Àfl¬Ú Ó¬ı≈›
¬Û‘Ôfl¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛ ¤˝◊ÊÚ… ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ˝±Ó¬ ÒÀı˛ Ô±fl¬±ı˛ Œ‰¬À˚˛
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ øÚø«©Ü fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ Œfl¬±Ô±˚˛
fl¬‡Ú ø˜˘ÀıÚº √õ∂ÀÓ¬…Àfl¬ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ı±˝◊Àı˛
Œ·ÀȬı˛ Ú±•§±ı˛, Ó¬±›˚˛±Ù¬¶ö˘ ı± $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬
Œ˚ Œ˜˝ı˛±ı ‹ Œ·ÀȬı˛ øÀfl¬ Ô±fl¬Àı Ó¬±ı˛ ı˛„ ŒÚ±È¬ fl¬Àı˛ øÚÚ,
ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ Ú±˜ › Ú±•§±ı˛ ≈˝◊ øÀfl¬˝◊ Œ˘‡± ’±À ¤ı— ¸≈øıÒ±ı˛
ÊÚ… Ó¬±›˚˛±Ù¬¶öÀ˘ı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û“±‰¬øȬ øıÀ˙¯∏ ı˛Ê±ı˛ Œ˜˝ı˛±ı
¤ı— øˆ¬iß ı˛„-¤ı˛ fl¬ı˛± ’±Àº ¤ÀÓ¬ Œˆ¬±˘±ı˛ ¸y¬±ıÚ± fl¬˜ Ô±Àfl¬ºó
Ó¬ı≈› Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˚ø ¸±Ôœ ŒÂÀh¬ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘ ¸±Ôœı˛
¸g¬±Ú Ú± fl¬Àı˛ ˝◊ı±Ó¬ ʱı˛œ ı˛±‡ÀıÚ ¤ı— √õ∂ÔÀ˜ı˛ øÚø«©Ü ¶ö±ÀÚ
" " "
ʱiß±ÀÓ¬ı˛ øÚ˜«±Ì
ï1ó Ú±À٬ά◊˘ ‡±˘±À˚˛fl¬ øfl¬Ó¬±Àı ά◊À{°‡ ’±À ¤fl¬øÚ ¤fl¬
·Ë±˜… ˜±Ú≈¯∏ ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó fl¬±À ’±À¸Ú › øé¬À › ø¬Û¬Û±¸±˚˛
fl“¬±øÂÀ˘Úº ¬ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ı˘À˘Ú √õ∂ÀÓ¬…fl¬ Ù¬ı˛Ê Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛
˝◊iß± ’±Ú˚±˘Ú± ï¸≈ı˛± $¬ı˛ó ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ô±Àfl¬± › √õ∂ÀÓ¬…fl¬ qSêı±ı˛ Ú‡
fl¬±È¬±›º øÓ¬øÚ ‹ ı˛fl¬˜ fl¬Àı˛Ú › ˜±˘±ı˛ ˝À˚˛ ˚±Úº
ï2ó ¤fl¬ı±ı˛ ¤fl¬ ¸±˝±ıœ ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó-Œfl¬ ıÀ˘Ú ≈øÚ˚˛±
’±˜±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ’¸c©Ü ˝À˚˛ Œ·Àº ¬ı˛¸≈˘≈{°±˝ ıÀ˘Ú 100 ı±ı˛
¸≈ı˝±Ú±{°±ø˝ ›˚˛± øı˝±˜øø˝ ¸≈ı˝±Ú±{°±ø˝˘ ’±˚œ˜ ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ô±Àfl¬±º
øfl¬Â≈øÚ ¬Ûı˛ ‹ ¸±˝±ıœ ¬Û≈Úı˛±˚˛ ’±À¸Ú › ıÀ˘Ú ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±
’±˜±˚˛ ¤Ó¬ ˜±˘ øÀ˚˛ÀÂÚ ı˛±‡±ı˛ ʱ˚˛·± ŒÚ˝◊º
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ¤˝◊ Ó¬¸ıœ˝Àfl¬ ¸˜ô¶∏ Ó¬¸ıœ˝ ŒÔÀfl¬ ¬ÛÂj
fl¬Àı˛Úº ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘Ú ¤˝◊ Ó¬¸ıœ˝ ¬Ûh¬±ı˛ øÀfl¬ ¸ıÀ‰¬À˚˛
Œ¸±Ê± › ›ÊÀÚı˛ øÀfl¬ ¸ıÀ‰¬À˚˛ ˆ¬±ı˛œº
ï3ó ¸≈ı±˛ Ù¬±ÀÓ¬˝± ‡≈ı˝◊ ıı˛fl¬Ó¬ ¬Û”Ì« ¸≈ı±˛ º ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± fl≈¬ı˛’±ÀÚ
¤˝◊ ¸≈ı±˛ ı˛ √õ∂˙—¸± ¸±Ó¬ ’±˚˛±Ó¬›˚˛±˘œ ıı˛fl¬Ó¬¬Û”Ì« ¸≈ı±˛ ı˛ Ú±À˜ ’øˆ¬ø˝Ó¬
fl¬Àı˛Úº ¤˝◊ ¸≈ı˛± ¬Ûh¬À˘ è˚œÀÓ¬ ıı˛fl¬Ó¬ ˝˚˛º Œı˛±· ŒÔÀfl¬ ˜≈øMê
¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º Ÿ¬Ì ŒÔÀfl¬ ˜≈øMê ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º Œfl¬±Ú ı˛fl¬À˜ı˛ øÊ;Ú ı±
˙˚˛Ó¬±Ú ˚ø Œ¬ÛÀı˛˙±Ú fl¬Àı˛ Ó¬±˝À˘ Ù¬ÊÀı˛ı˛ ¸≈ißÓ¬ › Ù¬ı˛ÀÊı˛
˜±ÀÁ¬ 41 ı±ı˛ ¬Ûh¬À˘ ˙˚˛Ó¬±Ú ≈ı˛ ˝À˚˛ ˚±˚˛º
ï4ó Œ˜ı˛±ÀÊı˛ ı˛±øSÀÓ¬ ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ ï’±–ó ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó
10
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ı˛Ê±˚˛ ’À¬Û鬱 fl¬ı˛ÀıÚº
˜œÚ± › ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ˆ¬œÀh¬ ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¸y¬±ıÚ± Ô±Àfl¬º
›‡±ÀÚ ’±¬ÛøÚ ’±À· ŒÔÀfl¬ ʱ˚˛·± øÚø«©Ü fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º
¤˝◊ÊÚ… Œ˘±fl¬ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ¬ÛXøÓ¬ ’ı˘•§Ú fl¬Àı˛Úº
1ó ¤fl¬ ·ËnÀ¬Ûı˛ √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ı…øMê ¤fl¬˝◊ ı˛fl¬˜ Œfl¬±Ú ø‰¬˝ê øÚÀÊÀı˛
fl¬±¬ÛÀh¬ ı± Œ±¬Û±A±˚˛ ˘±ø·À˚˛ ŒÚÚº Œ˚˜Ú ˘±˘øÙ¬Ó¬± øfl¬•§± fl¬±¬ÛÀh¬ı˛
Ù≈¬˘ ˝◊Ó¬…±ø º ¤ÀÓ¬ ’¬Ûı˛Àfl¬ ø¬‰¬ÚÀÓ¬ ¸≈øıÒ± ˝˚˛º
2ó ¤fl¬ ·ËnÀ¬Ûı˛ Œfl¬±Ú ¤fl¬ ı…øMêı˛ ˝±ÀÓ¬ ø‰¬˝ê¶§ı˛+¬Û Œfl¬±Ú
øÊøÚ¸ Ô±Àfl¬ Œ¸È¬± ά◊¬ÛÀı˛ı˛ øÀfl¬ Ó≈¬À˘ ÒÀı˛ Ô±Àfl¬Ú, Œ˚˜Ú ¬ÛÓ¬±fl¬±,
±Ӭ± ı± ˘±øͬ ˝◊Ó¬…±ø º ·ËnÀ¬Ûı˛ ’Ú… Œ˘±Àfl¬ı˛± ‹ ø‰¬˝ê ŒÀ‡
·ËnÀ¬Ûı˛ ’±˜œÀı˛ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ø¬ÛÂÀÚ ‰¬˘ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº ˝±øı˛À˚˛ Œ·À˘ ”ı˛
ŒÔÀfl¬ ‹ ø‰¬˝ê ŒÀ‡ ‡≈“ÀÊ øÚÚº ¤˝◊ ≈øȬ ¬ÛXøÓ¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛
Œé¬ÀS› ’ı˘•§Ú fl¬Àı˛Úº
3ó Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ¬ÛXøÓ¬ñŒ˜±ı±˝◊˘ ŒÙ¬±Ú ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛±º øfl¬c Œ˜±ı±˝◊˘
‹ ¸˜˚˛ ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛ÀıÚ ˚‡Ú Œfl¬±Ú ı±Ò± Ú± Ô±Àfl¬º Ó¬±›˚˛±Ù¬¶ö˘
ı± ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ Œ˜±ı±˝◊˘ ŒÙ¬±Ú ıg¬ ı˛±‡ÀıÚº ı±˝◊Àı˛ Œıøı˛À˚˛
ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛ÀıÚº ˜¸øÊÀı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ı…ı¸±ø˚˛fl¬ ’±À˘±‰¬Ú± fl¬ı˛±ı˛
ά◊¬Ûı˛ ŒÙ¬Àı˛ô¶∏± ˘±ÚÓ¬ ¬Û±Í¬±Ú › ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ¤fl¬È¬± Œ·±Ú±˝
¤fl¬˘é¬ Œ·±Ú±˝ı˛ ¸˜Ó≈¬˘… ˝À˚˛ Ô±Àfl¬º
-Œfl¬ ıÀ˘Ú ʱiß±Ó¬ ¤fl¬øȬ ‡±ø˘ ˜˚˛±Ú ˚‡Ú ı±j± ≈øÚ˚˛±˚˛ ’±{°±˝Àfl¬
¶úı˛Ì fl¬Àı˛ Ó¬‡Ú ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ˜˚˛±ÀÚ ¤fl¬È¬± ¸≈jı˛ ·±Â Ó¬±ı˛ ÊÚ…
˘±·±ÀÚ± ˝˚˛º ¤fl¬ ’Ú… ʱ˚˛·±˚˛ ά◊À{°‡ ’±À ŒÙ¬Àı˛ô¶∏±ı˛± ˜≈ø˜ÀÚı˛
·‘˝ ʱiß±ÀÓ¬ ‹ ¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ øÚ˜«±Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Ú ˚Ó¬é¬Ì øÚ˜«±ÀÌı˛
¸±˜·Ëœ Œ¬ÛÓÂÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ˚‡Ú øÚ˜«±ÀÌı˛ ¸±˜·Ëœ ıg¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛ øÚ˜«±ÀÌı˛
fl¬±Ê› ıg¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛º øÚ˜«±ÀÌı˛ ¸±˜·Ëœ ˜≈ø˜ÀÚı˛ ŒÚfl¬ ’±˜˘ ˚±
≈øÚ˚˛±˚˛ fl¬ı˛± ˝˚˛º
ï5ó ≈øÚ˚˛±ı˛ ÊœıÚ ¤ÀÓ¬± ı…ô¶∏ Œ˚ ’±˜±Àı˛ fl¬±À ¬Ûı˛fl¬±˘ ı±
øÚÀÊı˛ ʱiß±Ó¬ ¸≈¸ø#Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛˝◊ ŒÚ˝◊º ¤‡Ú ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛
ÊÚ… 40 øÀÚı˛ ÊÚ… ≈øÚ˚˛± ŒÔÀfl¬ Â≈øȬ øÚÀ˚˛øÂ, Ó¬‡Ú ¤˝◊ ¸≈ıÌ«
¸≈À˚±À·ı˛ ¸»ı…ı˝±ı˛ fl¬Àı˛ øÚÀÊı˛ ʱiß±Ó¬Àfl¬ ¸≈¸ø#Ó¬ fl¬Àı˛ øÚ˝◊º
’±˜ı˛± Œ‰¬©Ü± fl¬øı˛ Œ˚ øÚÀÊı˛ ¸≈øıÒ± ’Ú≈˚±˚˛œ è ˙ı˛œÙ¬, ¤Àô¶∏·Ù¬±ı˛
› Ó¬¸ıœ˝ ˝◊Ó¬…±øı˛ ¬Ûøı˛˜±Ì ’±˜±Àı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ’ˆ¬…±À¸ ¬Ûøı˛ÚÓ¬
˝˚˛º 40 øÚ ‹ˆ¬±Àı ’±˜˘ fl¬ı˛À˘ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ’ˆ¬…±¸ ˝À˚˛ ˚±Àıº
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˝Ê; ŒÔÀfl¬ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ‹ˆ¬±Àı ’±˜˘ fl¬ı˛± ¸˝Ê ˝À˚˛
˚±Àıº ˚ø èøÊı˛ Ó¬¸ıœ˝ ¬Ûh¬± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ˝◊Ú˙± ’±{°±˝ ¸±›˚˛±ı›
¬Û±›˚˛± ˚±Àı ¤ı— ’±øÔ«fl¬ ’ı¶ö±› ά◊ißÓ¬ ˝Àıº
fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬ ¬Ûh¬±ı˛› ’ÀÚfl¬ Ù¬øÊ˘Ó¬ ’±Àº ¤˝◊ ÛøıS
¸Ù¬Àı˛ fl¬˜¬ÛÀé¬ ≈˝◊ı±ı˛ fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬ ¬Û”Ì« fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚº
¤fl¬È¬± ŒÂ±È¬ fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬ ¸À/ ı˛±‡≈Úº
" " "
 ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊ ¸Ù¬ı˛
ïı±h¬œ ŒÔÀfl¬ ŒÊV± ¬Û˚«ôL√ó
˝±Ê;œÀı˛ ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊ ø¸È¬ Ú±•§±ı˛ Ô±Àfl¬ Ú±º ’±¬ÛøÚ ˚ø
ʱڱ˘±ı˛ ¬Û±À˙ › ˆ¬±À˘± ø¸ÀȬ ı¸ÀÓ¬ ‰¬±Ú Ó¬±˝À˘ ’ÀÚfl¬
’±À· ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Œ¬ÛÓÀ ˚±Úº Œ˚˜Ú Œfl¬±Ú ı˛‰¬Ú±Àfl¬ ŒÀ‡
Œ¸˝◊ ı˛‰¬Ú±ı˛ ∆ıø˙©Ü… › ù≠œÀ¬Ûı˛ ’Ú≈˜±Ú fl¬Àı˛Ú, ‹ ı˛fl¬˜
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ¸‘ø©ÜÀfl¬ ŒÀ‡ ’±¬ÛøÚ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ˜˝ÀQı˛
’Ú≈˜±Ú fl¬ı˛ÀıÚº ʱ˝±ÀÊı˛ ¸Ù¬ı˛ 5 ‚∞I◊±ı˛ ˝˚˛º ˚±ı˛ √õ∂±Ôø˜fl¬
3 ‚∞I◊± ¸˜≈À^ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛ ʱ˝±Ê ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛Àıº ¤˝◊ÊÚ…
’±¬ÛøÚ øfl¬Â≈ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚ Ú±º øfl¬c ¬ÛÀı˛ 2 ‚∞I◊± ˚‡Ú
’±•ú±Ú › Œ¸Ãøı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛Àı ’±}˚«… ’±}˚«…
‘˙… Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚº
’±ø˜ Ê/˘ ŒÀ‡øÂ, ˚±ÀÓ¬ fl¬À˚˛fl¬ ˜±˝◊˘ ¬Û˚«ôL√ ¸˜≈^
øÂÀ˘± øfl¬c ı±˘≈ı˛, ’ø¢üfl≈¬G¬ ¬Û±˝±h¬ ŒÀ‡ø øfl¬c Êh¬, Œ¸Ãøı˛
‹ ¤fl¬ Ó¬‘Ó¬œ˚˛±—À˙ Œ¸‡±ÀÚ Œfl¬±Ú ˜±Ú≈¯∏ ŒÚ˝◊ øfl¬c øı:±ÀÚı˛
˜ÀÓ¬ ¤‡±ÀÚ› Ê/˘œ ʱÀÚ±˚˛±ı˛ ¸±¬Û, fl¬œÈ¬¬ÛÓ¬À/ ¬Û”Ì« ≈øÚ˚˛±
øı…˜±Úº ˜˝±Ú ¸‘ø©Üfl¬Ó«¬± ›‡±ÀÚ› Œ˚‡±ÀÚ ¤fl¬øıj≈ ¬Û±øÚ
ŒÚ˝◊ ˚±Àfl¬ ‰¬±Ú Ó¬±ı˛ ≈øÚ˚˛±˚˛ ı¸ı±¸ fl¬ı˛±Úº
˚ø ’±¬ÛøÚ ’±{°±ı˛ ¸‘ø©Ü Œ‡ÀÓ¬ ‰¬±Ú Ó¬±˝À˘ ʱ˝±ÀÊ
√õ∂ÔÀ˜ Œ¬ÛÓÀ ˆ¬±À˘± ø¸ÀȬ ıÀ¸ ˚±Úº ø¸È¬ ˚ø ¸±˜ÀÚ ı±
ø¬ÛÂÀÚ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ¬Ûøı˛©®±ı˛ ‘˙… Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚº ÚÀ‰¬» ʱ˝±ÀÊı˛
ά±Ú±˚˛ ’±h¬±˘ ˝À˚˛ ˚±˚˛º
ïŒÊV± ŒÔÀfl¬ ı±h¬œ ¬Û˚«ôL√ó
ˆ¬±ı˛Ó¬ ŒÔÀfl¬ Œ¸Ãø ’±ı˛Àıı˛ ¸Ù¬Àı˛ √õ∂øÓ¬ ı…±øMêÀfl¬ 35
Œfl¬øÊ › ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÀÔ 55 Œfl¬øÊ ¸±˜·Ëœ ʱ˝±ÀÊ øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛±ı˛
’Ú≈˜øÓ¬ ’±Àº 10 Œfl¬øÊ ’±Àı ʘʘ ’±¬ÛøÚ ˆ¬±ı˛Ó¬ Œ¬ÛÓÀÂ
¬¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ ¬Û±ÀıÚº ʱ˝±ÀÊ ¬Û±øÚ › Ó¬ı˛˘ ¬Û±Ô« øÚÀ˚˛
˚±›˚˛±ı˛ Œ˜±ÀȬ˝◊ ’Ú≈˜øÓ¬ ŒÚ˝◊º
ˆ¬±ı˛Ó¬ ŒÔÀfl¬ ŒÊV±ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ʱ˝±ÀÊı˛ fl¬˜«œı˛± ¸±˜±ÀÚı˛
›ÊÀÚı˛ √õ∂øÓ¬ øıÀ˙¯∏ ‘ø©Ü Œ˚˛ Ú± øfl¬c ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÀÔ fl¬h¬±fl¬øh¬
fl¬Àı˛ 55 Œfl¬øÊı˛ ’øÒfl¬ ˝À˘ √õ∂øÓ¬ Œfl¬øÊÀÓ¬ 13 øı˛˚˛±˘ ˆ¬±h¬±
øÀÓ¬ ˝Àıº ¤˝◊ 55 Œfl¬øÊı˛ ’øÒfl¬ ¸±˜±Ú ’±ÚÀıÚ Ú±º ’±ø˜
ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ 3øȬ ‚Ȭڱ ŒÀ‡ø ˚± ’±ø˜ ά◊À{°‡
fl¬ı˛øº ¤È¬± ¬ÛÀh¬ ’±¬ÛøÚ øÚÀÊ˝◊ øÚÌ«˚˛ fl¬Àı˛ øÚÚ Œ˚ ’±¬ÛøÚ
øfl¬ fl¬ı˛ÀıÚº ï1ó ’±s≈{°±˝ ˆ¬±À˚˛ı˛ ¸±˜±ÀÚı˛ ›ÊÚ 145
11
Œfl¬øÊ Œıø˙ ø¢º Ó¬±˝◊ ά◊Ú±ı˛ 1170 øı˛˚˛±˘ ’øÓ¬øı˛Mê ˆ¬±h¬±
Ò±˚« ˝˘º ’øÙ¬¸±ı˛Àı˛Àfl¬ fl¬±fl≈¬øÓ¬ ø˜ÚøÓ¬ fl¬Àı˛ 1000 øı˛˚˛±˘
øͬfl¬˛ ˝˚˛º ’±s≈{°±˝ ˆ¬±˝◊ 1000 øı˛˚˛±˘ øÀ˚˛ ά◊Ú±ı˛ ¸±˜±Ú
ʱ˝±ÀÊ ŒÓ¬±À˘Úº
ï2ó øÚ¸±ı˛ ˆ¬±À˚˛ı˛ 11 ÊÀÚı˛ ·Ën¬Û øÂÀ˘±º ¸±˜±Ú ’ÀÚfl¬
Œıø˙ øÂÀ˘± › Œ›˚˛±ı˛ ÊÚ… ¬Û˚˛¸±› ø¢ Ú±º ¸±˜±Ú ›ÊÚ
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… fl¬À˚˛fl¬ÊÚ ’øÙ¬¸±ı˛ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ fl¬±Î¬◊∞I◊±Àı˛ Ô±Àfl¬º
˚±ı˛ ˜ÀÒ… øfl¬Â≈ ’Ó¬…±øÒfl¬ fl¬Àͬ±ı˛ ’±ı˛ øfl¬Â≈ ’øÙ¬¸±Àı˛ı˛ ’ôL√Àı˛
˝±Ê;œÀı˛ ÊÚ… ˝◊#Ó¬ › ¸˝±Ú≈ˆ≈¬øÓ¬ Ô±Àfl¬º øÚ¸±ı˛ ˆ¬±˝◊ ¤fl¬ÊÚ
fl≈¬ø˘Àfl¬ øÚÀÊı˛ ’ı¶ö± ıÌ«Ú± fl¬Àı˛Ú › ıÀ˘Ú Œfl¬±Ú ά◊¬Û±˚˛
Œ‡±›º fl≈¬ø˘ı˛± ı˛˝˜ø˘ ’øÙ¬¸±ı˛ø·Àfl¬ Œ‰¬ÀÚº fl≈¬ø˘ øÚ¸±ı˛
ˆ¬±À˚˛ı˛ ¸±˜±Ú ¤˜Ú ’øÙ¬¸±Àı˛ı˛ fl¬±À ›ÊÚ fl¬ı˛±À˘± ø˚øÚ
’ÀÚfl¬Àıø˙∏ ±h¬ øÀ˘Ú › ’ä ‰¬±Ê« ˘±ø·À˚˛ ¬Û±øͬÀ˚˛ øÀ˘Úº
øÚ¸±ı˛ ˆ¬±˝◊ fl≈¬ø˘Àfl¬ øfl¬Â≈ ı‡ø˙˙ øÀ˘Úº
ï3ó ʱ٬ı˛ ˆ¬±À˚˛ı˛ 8 ÊÀÚı˛ ·Ën¬Û ø¢ ¤ı— ¸±˜±Ú ‡≈ı
Œıø˙ ø¢º ά◊øÚ ¤fl¬ fl≈¬ø˘Àfl¬ ‚≈¯∏ øÀ˚˛ ¸±˜±Ú… øfl¬Â≈ ‰¬±Ê« øÀ˚˛
Œıı˛ fl¬ı˛±ı˛ ø¸X±ôL√ fl¬Àı˛Úº ¸±˜±Ú ›ÊÚ ˝À˚˛ Œ·À˘ ¬Û˚˛¸± Ú±
øÀ˚˛ ¸±˜±Ú ŒÓ¬±˘±ı˛ ÊÚ… ¬Û±Í¬±ÀÚ± ˝À˘±º øfl¬Â≈é¬Ú ¬Ûı˛ fl≈¬ø˘
ŒÃÀh¬ ’±À¸ › ıÀ˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú ŒÙ¬ı˛» fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº
ʱ٬ı˛ ˆ¬±˝◊ ’ÀÚfl¬ fl¬±fl≈¬øÓ¬ ø˜ÚøÓ¬ fl¬Àı˛Ú › ıÀ˘Ú ’±ø˜
’øÓ¬øı˛Mê ›ÊÀÚı˛ ‰¬±Ê« øÀÓ¬ √õ∂dÓ¬ ’±øÂ, Ó¬ı≈› ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ı˛
’øÙ¬¸±ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ ŒÚøÚº ʱ٬ı˛ ˆ¬±˝◊Àfl¬ øÚÀÊı˛ ıU ¸±˜±Ú
¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ ˘± ›˚˛±ı˛œ¸ ŒÂÀh¬ ˆ¬±ı˛ÀÓ¬ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬
ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛ ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ Œ˜•§±ı˛ı˛± ά◊Ú±Àfl¬ ’±ù´±¸ ŒÚ Œ˙¯∏
ʱ˝±ÀÊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú ˝Ê; fl¬ø˜øȬı˛ ’øÙ¬À¸ ¬Û±øͬÀ˚˛ ŒÀıÚ
øfl¬c ¬ÛÀı˛ øfl¬ ˝À˘± Ó¬±ı˛ Œfl¬±Ú ¸—ı± ŒÚ˝◊º
" " "
èÊœÀÓ¬ ıı˛fl¬Ó¬
˝Êı˛Ó¬ ’±s≈{°±˝ øıÚ ˜¸Î¬◊ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬
’±ÀÂ, ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ Œ˚ ˝Ê; › ά◊˜ı˛±˝
Ò±ı˛±ı±ø˝fl¬ fl¬Àı˛± Œfl¬ÚÚ± ˝Ê; › ά◊˜ı˛± ≈øȬ˝◊ ·øı˛ıœ,
˜≈‡±À¬Û鬜 › Œ·±Ú±˝ ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ¬Ûøı˛©®±ı˛ fl¬Àı˛ Œ˚˛ Œ˚˜Ú
fl¬˜«fl¬±ı˛ › ¶§Ì«fl¬±Àı˛ı˛ ˆ¬±È¬± Œ˘±˝± › Œ¸±Ú± ‰“¬±œı˛ ˜˚˛˘±
≈ı˛ fl¬Àı˛ Œ˚˛ ’±ı˛ ˝ÀÊ; ˜ıèÀı˛ı˛ ı˘± › ¸›˚˛±ı
Œfl¬ı˘ ʱiß±Ó¬º ïʱÀ˜ øÓ¬ı˛ø˜Êœ, Ú±¸±˚˛œó
 ˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏ øÀÚ ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ıÌ«Ú±
ï1ó ¤˝¸±ÀÚı˛ √õ∂øÓ¬±Ú
’±¬ÛÚ±ı˛ ı±h¬œÀÓ¬ ˚ø 10 ÊÚ ı¸ı±¸ fl¬Àı˛Ú › 20 ÊÚ
Œ˜˝˜±Ú ı±˝◊Àı˛ı˛ ŒÔÀfl¬ ¤À¸ ˚±˚˛ › ’±¬ÛøÚ ’±ôL√øı˛fl¬Ó¬±ı˛ ¸À/
Œ¸ı± fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ Œ˜˝˜±ÀÚı˛ øfl¬ ά◊ø‰¬»∑ Œ˜˝˜±ÀÚı˛ ά◊ø‰¬» Œ˚
¤˝¸±ÀÚı˛ √õ∂øÓ¬±Ú ¸˜Ó≈¬˘… √õ∂øÓ¬±ÀÚı˛ ¸À/ ’±±˚˛ fl¬ı˛±º
¸≈ı˛± ı˛˝˜±Ú-60
’Ô«–ñ ά◊M˜ ı…ı˝±Àı˛ı˛ √õ∂øÓ¬±Ú ά◊M˜ ı…ı˝±ı˛ ±h¬± øfl¬Â≈ Ú˚˛º
30 ŒÔÀfl¬ 40 ˘é¬ ˜±Ú≈¯∏ ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ › ı˛˜Ê±ÀÚ Î¬◊˜ı˛±˚˛
˜!¬± ˙˝Àı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝Úº Œ˚Ȭ± ˜!¬± ˙˝Àı˛ı˛ Œ˘±fl¬¸—‡…±ı˛ Œ‰¬À˚˛
fl¬À˚˛fl¬&Ì Œıø˙º ˙˝Àı˛ı˛ ˜±Ú≈¯∏ › ¸ı˛fl¬±ı˛ ˝±øÊ;Àı˛ ¸ıı˛fl¬˜
Œ¸ı± fl¬Àı˛Úº ¤˝◊ ÊÚ… ˝±øÊ;Àı˛ ά◊ø‰¬» Œ˚ Ó“¬±Àı˛ èÊœı˛ ıı˛fl¬Ó¬
› ¸≈À‡ı˛ ÊÚ… Œ±˚˛± fl¬ı˛±º ï˜!¬±˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ › ı±À¸
¤í≈˚˛±È¬± ¬Ûh¬ÀÓ¬› Ô±Àfl¬Úó ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜±Ò…À˜ Ó“¬±Àı˛ øfl¬Â≈
ά◊¬Ûfl¬±ı˛ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ‡≈˙œı˛ ¸±ÀÔ ˝ÀÓ¬ øÚº ’ôL√ı˛ ŒÂ±È¬ fl¬ı˛ÀıÚ
Ú±º ›‡±ÀÚı˛ Œ˝±ÀȬ˘, ı±¸, Ȭ…±ø' ˝◊Ó¬…±øı˛ ıh¬ Œı˛±Ê·±Àı˛ı˛ ¸˜˚˛
˝Ê; › ı˛˜±Ê±Ú≈˘ Œ˜±ı±ı˛fl¬º ¤˝◊ ≈øȬ˝◊ ’ıfl¬±˙º ¤˝◊ ÊÚ… ˚ø
¤˝◊ ≈˝◊ ’ıfl¬±À˙ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤˜Ú ’Ú≈ˆ¬ı ˝˚˛ Œ˚ Œıø˙ ά◊¬Û±Ê«Ú
fl¬ı˛À Œ¸È¬± ά◊Ú±Àı˛ ˝fl¬, ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±Àı˛Àfl¬ ¸±˝±˚… fl¬ı˛± ά◊ø‰¬»
› Œıø˙ ¬Û˚˛¸± ’ôL√ı˛ ŒÂ±È¬ Ú± fl¬Àı˛ øÀ˚˛ Œ›˚˛± ı˛fl¬±ı˛º
î ˝Êı˛Ó¬ ıøı˛ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıÌ«Ú± ’±ÀÂ, ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó
ıÀ˘ÀÂÚ ˝ÀÊ; ‡ı˛‰¬ fl¬ı˛± ŒÊ˝±À ‡ı˛‰¬ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜Ó≈¬˘…º
î ¤fl¬øȬ ˝±øÀ¸ ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ïı˛±–ó ıøÌ«Ó¬, ı˛¸≈˘≈{°±˝
ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ ά◊˜ı˛±ı˛ ¸›˚˛±ı ŒÓ¬±˜±ı˛ ‡ı˛À‰¬ı˛ ¸˜¬Ûøı˛˜±Úº
’Ô«±» ˚Ó¬ Œıø˙ ‡ı˛‰¬ fl¬ı˛± ˚±Àı ¸›˚˛±ı› ‹ ı˛fl¬˜ ¬Û±›˚˛± ˚±Àıº
ï2ó ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ı…ı¶ö±¬ÛÚ±
˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ 30 ŒÔÀfl¬ 40 ˘é¬ ˜±Ú≈¯∏ ¤fl¬ ¸˜˚˛ ¤fl¬˝◊ øÀfl¬
¸Ù¬ı˛ fl¬Àı˛º ¤Ó¬ Œıø˙ Œ˘±Àfl¬ı˛ ÊÚ… ¤fl¬¸À/ ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ı…ı¶ö± fl¬ı˛±
¸y¬ı˝◊ Ú˚˛º ¤˝◊ÊÚ… Œ˘±fl¬Àı˛Àfl¬ øÓ¬Ú Œé¬À¬Û ˜≈’±{°œ˜ ı±À¸ı˛ ˜±Ò…À˜
·ôL√ı…¶öÀ˘ Œ¬ÛÓÀ ԱÀfl¬Úº ı˛±ô¶±∏ ˚˛ Œ˘±Àfl¬ı˛ › ˜È¬ı˛·±h¬œı˛ ˆ¬œÀh¬ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ
Œfl¬±Ú ı˛fl¬À˜ ≈Àé¬¬Û øÀ˚˛ Ô±Àfl¬º Œ˙¯∏ Œé¬À¬Ûı˛ ¤fl¬ Ó‘¬Ó¬œ˚˛±—˙ Œ˘±fl¬Àfl¬
˝˚˛ ¬Û±À˚˛ Œ˝“ÀȬ øfl¬•§± √õ∂±˝◊Àˆ¬È¬ Ȭ…±ø'ı˛ ˜±Ò…À˜ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º
˚±ı˛± ı±À¸ı˛ √õ∂Ô˜ Œé¬À¬Û ‰¬Àh¬Ú Ó¬±ı˛± ı±ø˝…fl¬ ‘ø©ÜÀÓ¬ ‡≈ı Ó¬»¬Ûı˛
› ‰¬±˘±fl¬ › ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ’¸≈øıÒ±ı˛ fl¬Ô± ’ı·Ó¬ Ô±Àfl¬Úº ˚±ı˛± ¸ı±ı˛
’±À· Œ¬ÛÓÀ ұ!¬±-Ò±ø!¬ fl¬Àı˛ ı±À¸ ı¸ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú, ˚±ı˛± ∆Ò˚«… ÒÀı˛ ›
’À¬Û鬱 fl¬Àı˛ øZÓ¬œ˚˛ Œé¬À¬Û ¸Ù¬ı˛ fl¬Àı˛Ú Ó¬±ı˛± Œı˙œı˛ˆ¬±· ¸±±ø¸ÀÒ,
˙±øôL√ø√õ∂˚˛ › ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ’¸≈øıÒ± ŒÔÀfl¬ ’ı·Ó¬ ÚÚ ı± ˆ¬œh¬ ŒÔÀfl¬
ı“±‰¬ÀÓ¬ ‰¬±Úº Œ˙¯∏ Œé¬¬Û Œ›˚˛±˝◊ ˝˚˛Ú± Œfl¬ÚÚ± Ó‘¬Ó¬œ˚˛ Œé¬¬Û ¬Û˚«ôL√
12
·ôL√ı…¶öÀ˘ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ¸˜˚˛ Œ˙¯∏ ˝À˚˛ ˚±˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ‹ ¸˜ô¶∏ Œ˘±fl¬
˚±ı˛± ˝ÀÊ;ı˛ ŒÈ¬™øÚ— øÚÀ˚˛ÀÂÚ, ˚±ı˛± ¸˜¸…± ŒÔÀfl¬ ’ı·Ó¬ ’±ÀÂÚ Ó¬±ı˛±
ı±À¸ı˛ ’À¬Û鬱 Ú± fl¬Àı˛ ¬Û±À˚˛ Œ˝“ÀȬ ı± √õ∂±˝◊Àˆ¬È¬ Ȭ…±ø'ÀÓ¬ ‰¬À˘ ˚±Úº
ά◊¬Û˜± ¶§ı+˛ ¬Ûñ˚ø ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬ ˝˚˛ √õ∂Ô˜
ı±¸ Ù¬ÊÀı˛ı˛ Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛˝◊ ¸À/ ¸À/ ‰¬À˘ ˚±˚˛º øZÓ¬œ˚˛ Œé¬À¬Ûı˛
ÊÚ… √õ∂±˚˛ 11Ȭ±ı˛ ¸˜˚˛ ’±À¸ › ˝±øÊ;Àı˛ øÚÀ˚˛ Œı˘± 2ŒÈ¬± ¬Û˚«ôL√
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ Œ¬ÛÓ±˚˛º Ó‘¬Ó¬œ˚˛ Œé¬À¬Ûı˛ ÊÚ… ı±¸ ˚ø ’±À¸ Ó¬±˝À˘
’±ı˛±Ù¬±Ó¬ Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬ ¸g¬…± ˝À˚˛ ˚±Àı, ¤˝◊ ÊÚ… Ó‘¬Ó¬œ˚˛ Œé¬¬Û ¸y¬ı˝◊
˝˚˛Ú±º
ï3ó ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬± øfl¬ ˜≈˙øfl¬˘∑
1º ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± ’±Ú≈˜±øÚfl¬ ¸±Àh¬ 4 ŒÔÀfl¬ 5 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛
≈ıQ˛ º
2º ˜œÚ±ı˛ ∆‚«… ’±Ú≈˜±øÚfl¬ Œh¬ ŒÔÀfl¬ 2 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛º
3º ˜≈˚±˘Ù¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± ¤Àfl¬ı±Àı˛ ¸—˘¢üº
4º ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ¸±Àh¬ 6 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛º
5º ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±ı˛ ≈ıQ˛ 395 ø˜È¬±ı˛º
6º ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ $¬±ı± ·‘À˝ ˜fl¬±À˜ ˝◊ı±Ë ˝œÀ˜ı˛ øÚfl¬È¬ øÀ˚˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬
fl¬Àı˛Ú Ó¬‡Ú ¤fl¬ ‰¬!¬Àı˛ 150 ø˜È¬±ı˛ ¸Ù¬ı˛ fl¬Àı˛Úº ’Ô«±» 7 ‰¬!¬Àı˛ 1
øfl¬À˘±ø˜È¬±Àı˛ı˛ øfl¬Â≈ Œı˙œ ¸Ù¬ı˛ fl¬Àı˛Úº
7º ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ $¬±ı±·‘À˝ Ó¬±›˚˛±Ù¬ $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ 100 Ù≈¬È¬ ≈Àı˛
’Ô«±» Ó¬±›˚˛±Ù¬ ¶öÀ˘ı˛ Œ˙¯∏ ¸œ˜±˚˛ fl¬Àı˛Ú Ó¬‡Ú ’±Ú≈˜±øÚfl¬ ¬Œ¬ÛÃÀÚ
≈˝◊ øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ≈ıQ˛ ’±¬ÛøÚ ‰¬À˘Úº
8º ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ≈ıQ˛ 395 ø˜È¬±ı˛ ’Ô«±» 7 ‰¬!¬Àı˛ ’±¬ÛøÚ
Œ¬ÛÃÀÚ øÓ¬Ú øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ˝“±ÀȬں
9º ά◊˜ı˛±˚˛ ˚ø ’±¬ÛøÚ $¬±ı±·‘À˝ı˛ 100 Ù≈¬È¬ ≈Àı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬Àı˛Ú
› ¸±Ù¬± ˜±ı˛›˚˛±ı˛¬ 7 ‰¬!¬ı˛ ˘±·±Ú Ó¬±˝À˘ ¸±Àh¬ ‰¬±ı˛ øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ≈ıQ˛
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝˚˛º
’Ô«±» ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ±ı˛ ≈ıQ˛ º ˚ø ’±¬ÛøÚ Î¬◊˜ı˛±˝ ¸˝ÀÊ fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú Ó¬± ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ±› ¸˝ÀÊ ¤Ó¬È¬±˝◊ ¸˜À˚˛ Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº
10º ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ˜!¬±˚˛ Œ¬ÛÓÀ½◊ ά◊˜ı˛±˝ fl¬Àı˛Ú Ó¬‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛
˙ı˛œÀı˛ı˛ ˙øMêı˛› ’Ú≈˜±Ú fl¬Àı˛ øÚÚº ˚ø ’±¬ÛøÚ ¸˝ÀÊ Î¬◊˜ı˛±˝ fl¬Àı˛
ŒÚÚ Ó¬±˝À˘ ˜!¬± › ˜œÚ±ı˛ ¸Ù¬ı˛› ¸˝ÀÊ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº
11º ¤fl¬ı±ı˛ ά◊˜ı˛±˝ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ øfl¬Â≈é¬Ì ’±ı˛±˜ fl¬Àı˛ ˚ø ’±¬ÛøÚ
¸±Ù¬± ˜±ı˛›˚˛±˚˛ 7 ‰¬!¬ı˛ ’±Àı˛± ˘±·±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ ˜œÚ± › ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛
˜±ÀÁ¬ı˛ ≈ıQ˛ ¸˝ÀÊ˝◊ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº
12º Œ˘±fl¬ √õ∂øÓ¬øÚ 5 ŒÔÀfl¬ 7 ı±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬Àı˛º ¤È¬± ˜!¬±
ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± øfl¬•§± ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ≈ıÀ˛ Qı˛ Œ‰¬À˚˛ Œıø˙ ˝“±È¬± ˝˚˛º
Œ˚À˝Ó≈¬ ¤fl¬˝◊ ¶öÀ˘ ˝“±È¬± ˝˚˛ ¤˝◊ÊÚ… ¸ı˘ Ô±Àfl¬º ˜œÚ± › ˜!¬±
ı± ˜œÚ± › ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸Ù¬ı˛ Œ˝“ÀȬ fl¬ı˛± ’ˆ¬…±¸ Ú± Ô±fl¬±ı˛ ÊÚ… ø‰¬ôL√±˚˛
’˘¸Ó¬± ’±À¸º ¤˝◊ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±ı˛ √õ∂Ô˜ ά◊˜ı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı
ø‰¬ôL√± fl¬èÚ › øÚÀÊı˛ ˙øMêı˛ ’Ú≈˜±Ú ˘±·±Ú › ’±{°±˝ı˛ ¸±˝±À˚…ı˛
ά◊¬Ûı˛ ˆ¬ı˛¸± Œı˛À‡ Œıø˙ Œıø˙ ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬èÚº
ï4ó ı…±øMê·Ó¬ ¬Ûı˛±˜˙«
’±˜±ı˛ ı…øMê·Ó¬ ¬Ûı˛±˜˙« ˝ÀB øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ ¸Ù¬ı˛
fl¬èÚº
ï1ó ˜œÚ± ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ˜≈’±{°œÀ˜ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ Ó“¬±ı≈ı˛ Úfl¬˙±
øÚÚº ˜!¬±˚˛ øÚÀÊı˛ ı±¸¶ö±Ú ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± ˚±›˚˛±ı˛ ÊÚ… ı±À¸ı˛
’À¬Û鬱 fl¬èÚ ¤ı— ı±À¸˝◊ ¸Ù¬ı˛ fl¬èÚº Œfl¬ÚÚ± ˜≈’±{°œ˜ 7 Ó¬±øı˛À‡ı˛
ı˛±øS ŒÔÀfl¬ ˝±Ê;œÀı˛Àfl¬ ˜œÚ± Œ¬Û“ñÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ ŒÚº 8
Ó¬±øı˛À‡ı˛ 12Ȭ± ¬Û˚«ôL√ ˜œÚ±˚˛ Œ¬Û“ñÀÓ¬ ˝˚˛º ¤˝◊ÊÚ… ı±À¸ Œı˙œı˛ˆ¬±·
ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ʱ˚˛·± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º øZÓ¬œ˚˛ fl¬±ı˛Ú ¤È¬±› Œ˚ ı±¸
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ ¬Û˚«ôL√ Œ¬ÛÓÀ ŒÀıº √õ∂Ô˜ı±ı˛ Ó“¬±ı≈ Œ‡“±Ê±ı˛›
¤fl¬È¬± ¸˜¸…± Ô±Àfl¬º ˚ø ˜≈’±{°œ˜ ı˛±øS ŒÔÀfl¬ ˜œÚ±˚˛ Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬
qè Ú± fl¬Àı˛ Ó¬±˝À˘ ¸fl¬±À˘ ‡≈ı ˆ¬œh¬ › ŒÃh¬±ÀÃøh¬ ˝Àıº ¤˝◊
’ı¶ö±˚˛ ’±¬ÛøÚ ¸fl¬±À˘ Ù¬ı˛ÀÊı˛ ¬Ûı˛ ˝“±È¬ÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ øÚº
˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸À/ Ú±ı˛œ ı± ı‘XÀ˘±fl¬ Ô±Àfl¬ ˚±ı˛± ‰¬˘ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı
Ú± Ó¬±˝À˘ ∆Ò˚«… ÒèÚ øZÓ¬œ˚˛ ı± Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ı±À¸ı˛ Œé¬À¬Û ˜œÚ±ı˛ ¸Ù¬ı˛
fl¬èÚº Œfl¬ÚÚ± 8 Ó¬±øı˛À‡ ˜œÚ± Œ¬ÛÓÀ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œfl¬ı˘ ¬Û“±‰¬
›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àıº ˚ø ’±¬ÛøÚ Œı˘± ≈ÀȬ±˚˛ ˜œÚ±
Œ¬ÛÃ“Â±Ú Ó¬±˝À˘› ¬Û“±‰¬ ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ¸˝ÀÊ˝◊ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº
˚ø ’±¬ÛøÚ ˝“±È¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú › ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ˜œÚ±ı˛ Úfl¬˙±›
Ô±Àfl¬ ¤ı— Ó“¬±ı≈ ‡“≈ÀÊ ŒÚ›˚˛±ı˛ ¸±˝¸ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ’±{°±˝ı˛ Ú±˜
øÚÀ˚˛ ˝“±È¬ÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ øÚº
˜œÚ±˚˛ 1øȬ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 70 ÊÚÀfl¬ ı˛±‡± ˝˚˛º Œ˘±fl¬
ıh¬ ˜≈˙øfl¬À˘ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ qÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˚±ı˛± ˜œÚ±˚˛ √õ∂ÔÀ˜ Œ¬ÛÓÀÂ
˚±Ú Œıø˙ Œıø˙ ʱ˚˛·± ø‚Àı˛ ŒÚÚ ˚±ı˛ ÊÚ… ˚±ı˛± Œ˙À¯∏ Œ¬Û“ñ˚˛
Ó¬±Àı˛ ¸±˜±Ú› øͬfl¬˜Ó¬ ı˛±‡±ı˛ ʱ˚˛·± Ô±Àfl¬ Ú±º ¤˜Ú ’ı¶ö±˚˛
ÕÒ˚«… ÒèÌ Œfl¬±Ú Œfl¬±ÀÌ ¸±˜±Ú Œı˛À‡ ZœÚ±ı˛ Œ˘±fl¬Àfl¬ ¤fl¬øSÓ¬
fl¬èÚ › Œ˜À˚˛Àı˛ ¬Û±«ı˛ ÊÚ… Ó“¬±ı≈ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¬Û±« ˘±ø·À˚˛ øÚ ›
Œ˜À˚˛Àı˛Àfl¬ ¤fl¬ ¸±˝◊Àά fl¬Àı˛ øÚº ¤˝◊ˆ¬±Àı ¸fl¬À˘ı˛ Œı˙œ fl¬Àı˛
Œ‚ı˛± ʱ˚˛·± ˜≈Mê ˝À˚˛ ˚±Àıº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˝◊Ú˙±Ù¬ ˜ÀÓ¬± ¬Ûı˛±˜˙« fl¬Àı˛
√õ∂ÀÓ¬…Àfl¬ ¸≈øıÒ±˜Ó¬ ʱ·˚˛± øÚÚº ˙ı˛œ˚˛ÀÓ¬ı˛ øÚ˚˛˜ ’Ú≈˚±˚˛œ ‰¬˘À˘
Œfl¬ı˘ ¬Ûı˛fl¬±À˘˝◊ Ú˚˛ ˝◊˝fl¬±˘› ¸˝Ê › ¸ı˛˘ ˝À˚˛ ˚±˚˛º
ï2ó ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ÊÚ… ˚ø ı±¸ øıÚ±
Ò±!¬±˚˛ ¸˝ÀÊ Œ¬ÛÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ øͬfl¬ ’±À ÚÀ‰¬» √õ∂±˝◊Àˆ¬È¬
Ȭ…±ø'ÀÓ¬ ¸Ù¬ı˛ fl¬èÚº Œ˝“ÀȬ ˚±ÀıÚ Ú± Œfl¬ÚÚ± ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û”Ì« ˙øMê
¸±ı˛±øÀÚı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ı“±ø‰¬À˚˛ ı˛±‡ÀÓ¬ ˝Àıº
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÚfl¬È¬ Œ¬ÛÓÀ ’±¬ÛøÚ ¤fl¬È¬± ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ¸˜≈^ Œ‡ÀÓ¬
¬Û±ÀıÚº øfl¬c ¸±ıÒ±Ú Œ˚‡±ÀÚ Œ˘±fl¬ Ô±fl¬Àı Œ¸‡±ÀÚ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛
˜˚˛±Ú ˝›˚˛± Êèı˛œ Ú˚˛º ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ˜˚˛±Ú ¤fl¬øȬ ¸œø˜Ó¬ ʱ˚˛·±º
˚±ı˛ ø‰¬˝ê Œ›˚˛± ’±Àº ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛± Ù¬ı˛Êº ¤˝◊ Ù¬ı˛Ê
13
Œ˚Ú ’±±˚˛ ˝˚˛º ˜¸øÊÀ Ú±˜ı˛±ı˛ øfl¬Â≈ ’—˙ › ’±À˙¬Û±À˙ı˛ ’ÀÚfl¬
’—˙ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸œ˜±ı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… Ú˚˛º ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛
˜˚˛±ÀÚ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˚±ÀıÚ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸œ˜±ı˛ Œı±Î« ŒÀ‡ ŒÚÀıÚº
˜≈˚±˘Ù¬± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÀfl¬ Œ˜±È¬ 11øȬ ı˛±ô¶∏± ’±Àº
˚±ı˛ ˜ÀÒ… 2øȬ Œfl¬ı˘ ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±ı˛ ÊÚ… ¤ı— 9øȬ ˜È¬ı˛·±h¬œı˛
ÊÚ…º ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±ı˛ 2øȬ ı˛±ô¶∏± ˜¸øÊÀ ’±˙±’±è˘ ˝±ı˛±˜-¤ı˛
¬Û±˙ øÀ˚˛ ˚±˚˛º ¤ı˛ ˜ÀÒ… ı˛±ô¶∏± Ú±•§±ı˛ 1 ˜¸øÊÀ Ú±˜ı˛± › ı˛±ô¶∏±
Ú±•§±ı˛ 2 ʱı±À˘ ı˛˝˜Ó¬ ¬Û˚«ôL√ Œ·Àº ¤˝◊ ı˛±ô¶∏±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Ó¬ı˛œfl≈¬˘
˜±˙±Ó¬ ı˛$¬˜-1 ı± 2 Œ˘‡± Ô±fl¬Àıº ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±ı˛ ¸h¬fl¬ Ú±•§±ı˛ 1
˜È¬ı˛ ·±h¬œı˛ ı˛±ô¶∏± Ú±•§±ı˛ 4 › 5 ¤ı˛ ˜±ÀÁ¬ ’±Àº ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±ı˛
ı˛±ô¶∏± Ú±•§±ı˛ 2 ˜È¬ı˛ ·±h¬œı˛ ı˛±ô¶∏± Ú±•§±ı˛ 7 › 8¤ı˛ ˜±ÀÁ¬ ’±Àº
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ˜˚˛±ÀÚ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸À/˝◊ ¸˜øÊÀ Ú±˜ı˛± ¬Û±ÀıÚº
›ı˛ ˜≈˚±˘Ù¬±ı˛ øÀfl¬ı˛ ¤fl¬ ’—˙ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸œ˜±˚˛ ·Ú… ŒÚ˝◊º
øfl¬c ʱı±À˘ ı˛˝˜Ó¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸œ˜±ı˛ ˜ÀÒ… ·Ú…º ¤˝◊ ≈˝◊
ʱ˚˛·±˚˛ ‡≈ı ˆ¬œh¬ ˝˚˛º ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ·ËnÀ¬Û Œı˙œ Œ˘±fl¬ Ô±Àfl¬ ı±
≈ı«˘ Œ˘±fl¬ › Œ˜À˚˛ÀÂÀ˘ Ô±Àfl¬ ‹ ≈˝◊ ʱ˚˛·± ŒÔÀfl¬ ≈Àı˛ ı˛±‡ÀıÚº
ÚÀ‰¬» ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ŒÔÀfl¬ øıøBÂiß ˝À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ˆ¬˚˛ Ô±Àfl¬º
ï3ó √õ∂øÓ¬ ı»¸ı˛ 35 ŒÔÀfl¬ 40 ˘é¬ Œ˘±fl¬ ˝Ê; fl¬Àı˛Úº øfl¬c
˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± › ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ¸Ù¬ı˛ 3-4 ‚∞I◊±
Ó¬Ù¬±ÀÓ¬ fl¬Àı˛ ’Ô«±» Œfl¬Î¬◊ 3 ‚∞I◊± ¬Û”Àı« › Œfl¬Î¬◊ 3 ‚∞I◊± ¬Ûı˛ ¸Ù¬ı˛
’±ı˛y¬ fl¬Àı˛º øfl¬c ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ŒÔÀfl¬ ˜≈˚±˘Ù¬± ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¸Ù¬ı˛ Œ˘±fl¬
¤fl¬¸À/ ¤fl¬˝◊ ¸˜À˚˛ ¸≈˚«… ’ô¶∏ ˝›˚˛±ı˛ ¸À/ ¸À/˝◊ fl¬Àı˛º ¤˝◊
ÊÚ… ‹ ¸˜ô¶∏ ·±h¬œ Œ˚&ø˘ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ Œ˙¯∏ ¸œ˜±˚˛ ’Ô«±» ˜¸øÊÀ
Ú±˜ı˛± ŒÔÀfl¬ ıU≈Àı˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±ı˛± ¤fl¬˝◊ ʱ˚˛·±˚˛ øÓ¬Ú ŒÔÀfl¬ ‰¬±ı˛
‚∞I◊± “±øh¬À˚˛ ŒÔÀfl¬ ˚±˚˛ › ˜≈˚±˘Ù¬± ı˛±øS øÓ¬Ú ı± ‰¬±ı˛ÀȬ˚˛
Œ¬Û“ñ˚˛ ˚±ı˛ ÊÚ… ˜·øıı˛ › ˝◊˙±ı˛ Ú±˜±Ê fl¬±Ê± ˝À˚˛ ˚±˚˛º
˜≈˚±˘Ù¬±ı˛ ı˛±øS øıÀ˙¯∏ &èQ ı˛±À‡º ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± fl≈¬ı˛’±Ú
˙ı˛œÀÙ¬ ˙Àı fl¬Àı˛ı˛ Œfl¬ı˘ Ù¬øÊ˘Ó¬ ıÌ«Ú± fl¬Àı˛ÀÂÚ Œ˚, ¤fl¬ ı˛±øS
˝±Ê±ı˛ ı˛±øS ˝˝◊ÀÓ¬ ά◊M˜º øfl¬c ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ˜≈˚±˘Ù¬±ı˛ ı˛±øSÀÓ¬
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±Àfl¬ ¶úı˛Ì fl¬ı˛±ı˛ ’±À˙ fl≈¬ı˛’±Ú ˙œı˛ÀÙ¬ ¤˝◊ˆ¬±Àı
øÀ˚˛ÀÂÚ, ˚‡Ú ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ŒÔÀfl¬ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ Ô±fl¬Àı ˜±˙’±Àı˛ ˝±ı˛±˜
ï’Ô«±» ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ó ’±{°±˝Àfl¬ ¶úı˛Ì fl¬Àı˛±º ‹ˆ¬±Àı ¶úı˛Ì fl¬Àı˛±
Œ˚˜Ú ŒÓ¬±˜±˚˛ ø˙鬱 Œ›˚˛± ˝À˚˛Àº ¤ı˛ ¬Û”Àı« ŒÓ¬±˜ı˛± ï¤˝◊
¬ÛXøÓ¬ ŒÔÀfl¬ó ’ı·Ó¬ øÂÀ˘ Ú±º ¸≈ı˛± ı±$¬±ı˛±˝-198
˚ø ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ’±¬ÛøÚ ¸˜˚˛ ˜ÀÓ¬± Œ¬ÛÓÀ ˝◊ı±Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬
‰¬±Ú Ó¬±˝À˘ ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬± ±h¬± Œfl¬±Ú øıfl¬ä ŒÚ˝◊º ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ŒÔÀfl¬
˜≈˚±˘Ù¬± ’±Ú≈˜±øÚfl¬ Â˚˛ øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛º ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ŒÔÀfl¬ ˜≈˚±˘Ù¬±ı˛
¸Ù¬Àı˛ 20 ˘é¬ Œ˘±fl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±À˙ Œ˝“ÀȬ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛Àıº ¤Ó¬
Œ˘±Àfl¬ı˛ ¸À/ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ ‡≈ı ˆ¬±À˘± ˘±·Àıº ˚ø ’±¬ÛøÚ
øı|±˜ øÚÀ˚˛ ‰¬À˘Ú Ó¬ı≈ 2 ŒÔÀfl¬ 3 ‚∞I◊±˚˛ ’±¬ÛøÚ ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛
Œ¬ÛÓÀ ˚±ÀıÚº
˚ø flv¬±ôL√ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬Ú Œ˜À˚˛ÀÂÀ˘ ı± ı‘XÀ˘±fl¬ ¸À/ Ô±Àfl¬
Ó¬±˝À˘ Ȭ…±ø'ÀÓ¬ ¸Ù¬ı˛ fl¬èÚ, Œfl¬ÚÚ± ’±¸Àı˛ı˛ Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛˝◊
ı±À¸ı˛ ± ¬Û˚«ôL√ ˆ¬Àı˛ ˚±˚˛º ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ˜˚˛±ÀÚ Œ±˚˛±ı˛ ’±¸˘
›˚˛±Mê ’±¸ı˛ ŒÔÀfl¬ ˜·øıı˛ ¬Û˚«ôL√º
‹ ¸˜˚˛ ’±¬ÛøÚ ‡≈ı ’±ôL√øı˛fl¬Ó¬±ı˛ ¸À/ ˝◊ı±Ó¬ fl¬èÚº øÚø}ôL√±˚˛
˜·øı˛Àıı˛ ¸˜˚˛ ‰¬˘ÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬èÚº
˜≈˚±˘Ù¬± › ˜œÚ±ı˛ ¸œ˜±Àı˛‡± ø˜ø˘Ó¬ ¤ı— ¤‡Ú ˜œÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ı˛
ʱ˚˛·± fl¬˜ ˝›˚˛±ı˛ fl¬±ı˛ÀÚ ˜≈˚±˘Ù¬±ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Ó“¬±ı≈ ˘±·±ÀÚ± ˝˚˛º
¤˝◊ ÊÚ… ¤˝◊ ¸Ù¬ı˛È¬± ’±¬ÛøÚ Œ˝“ÀȬ˝◊ fl¬èÚº Ó¬±Â±h¬± øÚfl¬ÀȬ ˝›˚˛±ı˛
ÊÚ… ¸y¬ıÓ¬– Œfl¬±Ú ˚±Úı±˝Ú› ¬Û±ÀıÚ Ú±º
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ ø˚˚˛±ı˛Ó¬
¬Û”Àı« ıÌ«Ú± fl¬ı˛± ˝À˚˛À ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ŒÔÀfl¬ ˜œÚ±ı˛ ≈ıQ˛ ¸±Àh¬ ‰¬±ı˛
ŒÔÀfl¬ ¬Û“±‰¬ øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛º ¤Ó¬È¬± ≈ıQ˛ ŒÓ¬± ’±¬ÛøÚ ¤fl¬È¬± ά◊˜ı˛±˚˛ ¬Û±À˚˛
Œ˝“ÀȬ Ô±Àfl¬Úº ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± ı± ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ˜!¬±ı˛ ¸Ù¬ı˛ ’±¬ÛøÚ
Œ˝“ÀȬ˝◊ fl¬èÚº ˚ø ’±¬ÛøÚ¬ Û±À˚˛ ˝“±ÀÈ¬Ú Ó¬±˝À˘ ¤˝◊ ¸Ù¬ı˛È¬± 30
ø˜øÚÀȬ ’±¬ÛøÚ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº ·±h¬œÀÓ¬ 2 ŒÔÀfl¬ 3 ‚∞I◊±› ˘±·ÀÓ¬
¬Û±Àı˛º ˚±Úı±˝ÀÚ ’¸≈øıÒ±ı˛ øÀfl¬ ˘é¬… øÀ˚˛ Œ¸Ãø ¸ı˛fl¬±ı˛ ¸œø˜Ó¬
¸Ù¬Àı˛ı˛ ÊÚ… ά◊iÓß ¬ ı˛±ô¶±∏ › ¸≈ı/˛ ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛ øÀ˚˛Àº ı˛±ô¶±∏ ˚˛ ±˚˛± ›
√õ∂ÔÀ˜ Œfl¬∑
’±ø˜ ¤fl¬ÊÚ 50 Œfl¬øÊ ›ÊÀÚı˛ Œı˛±·± ˜±Ú≈¯∏º ˚‡Ú ˜≈¸±{°±˚˛
“±h¬±˝◊ ’ÀÒ«fl¬ ˜≈¸±{°± ‡±ø˘ ŒÔÀfl¬ ˚±˚˛º ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ’±˜±ı˛ ‹
ʱ˚˛·±˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ‡≈ı˝◊ ˝◊B± øÂÀ˘± Œ˚‡±Ú ŒÔÀfl¬ fl¬±ıT±·‘˝
¬Ûøı˛©®±ı˛ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ¸˜À˚˛˛ı˛ ¬Û”Àı«˝◊ ˝±ı˛±À˜ Œ¬ÛÓÀÂ
Œ˚Ó¬±˜ › ¸øͬfl¬ ʱ˚˛·±˚˛ ˜≈¸±{°± øıøÂÀ˚˛ ıÀ¸ Ô±fl¬Ó¬±˜º ’±Àô¶∏
’±Àô¶∏ Ú±˜±ÀÊı˛ ¸˜˚˛ ˚Ó¬ øÚfl¬ÀȬ ’±À¸ Œ˘±Àfl¬ı˛ ˆ¬œh¬ ı±h¬ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º
˚‡Ú ¸˜ô¶∏ ʱ˚˛·± ˆ¬øÓ«¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛º Œ˘±fl¬ ≈˝◊ Ú±˜±Êœı˛ ˜±ÀÁ¬ ¸±˜±Ú…
ʱ˚˛·±˚˛ ı¸ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º
Œ˚À˝Ó≈¬ ’±˜±ı˛ ’ÀÒ«fl¬ ˜≈¸±{°± ‡±ø˘ Ô±fl¬ÀÓ¬± ¤˝◊ ÊÚ… ’±˜±ı˛
¬Û±À˙ Œfl¬Î¬◊ Ú± Œfl¬Î¬◊ ’ı˙…˝◊ ¤À¸ ı¸ÀÓ¬±º ’±ı˛ ˚ø Œfl¬±Ú Œ˜±È¬±-
Œ¸±È¬± ˝±øÊ; ¤À¸ Œ˚ÀÓ¬± ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ Œ¸ ˜≈¸±{°±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ˝ÀÓ¬± ’±ı˛
’±ø˜ ¸±˝◊Àάº ¤˝◊ˆ¬±Àı ’±˜±˚˛ Œı˙œı˛ˆ¬±· ≈˝◊ ˜≈¸±{°±ı˛ ˜±ÀÁ¬ Ú±˜±Ê
¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝ÀÓ¬±º ¤È¬± ’±ø˜ ¬ÛÂj fl¬øı˛Ú±º
¤fl¬øÚ ’±ø˜ ’ôL√Àı˛ øͬfl¬ fl¬Àı˛ øÚ˘±˜ Œ˚ ’±·±˜œÀÓ¬ fl¬±Î¬◊Àfl¬
’±˜±ı˛ ˜≈¸±{°±˚˛ ʱ˚˛·± Œı Ú±º ¤È¬± ’±˜±ı˛ Œfl¬ı˘ ˝◊B±˛ øÂÀ˘±º
øZÓ¬œ˚˛ øÚ ŒÔÀfl¬ ’±˜±ı˛ ¬ÛÂjÚœ˚˛ ʱ˚˛·±˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬
øÂøÚÀ˚˛ ŒÚ›˚˛± ˝À˘±º ’±ø˜ øÚÀÊ˝◊ Œı˛œÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬øı˛ › ’¬Ûı˛Àfl¬
’±ÀıÚ fl¬Àı˛ ˜±ÀÁ¬ ʱ˚˛·± fl¬Àı˛ ı¸ÀÓ¬ Ô±øfl¬º ¤˜Úøfl¬ Œfl¬±Ú Œfl¬±Ú øÚ
˜≈¸±{°±˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛± ˝ÀÓ¬± Ú±º ʱÚ≈˚±˛ ı˛œ ˜±À¸ √õ∂‰¬G¬ ͬ±G¬±˚˛ ıı˛ÀÙ¬ı˛ ˜ÀÓ¬±
ͬ±G¬± Œ˜ÀÁ¬˚˛ Œfl¬±Úˆ¬±Àı ı± øfl¬Ú±ı˛±˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬Ó¬±˜º Œ˙À¯∏ ’ÀÚfl¬
Ó¬›ı± › 鬘± √õ∂±Ô«Ì±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ Úø¸ı ˝˚˛º
Œfl¬±Ú ˝±Ê;œı˛ ά◊¬Ûı˛ Œfl¬ı˘ ˆ≈¬˘ Ò±ı˛Ú±ı˛ ¤˝◊ ¸±Ê± Œ˚ ’±{°±˝
˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÂøÚÀ˚˛ ŒÚÚº ˚±ı˛± ˝±Ê;œÀı˛Àfl¬ fl¬©Ü ŒÚ Ó“¬±Àı˛
¬Ûøı˛Ú±˜ øfl¬ ˝Àı∑
14
¬Û±øÚı˛› ı…ı¶ö± fl¬ı˛± ’±Àº ˚ø ’±¬ÛøÚ È¬™˘œ øÚÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘
’±Àı˛± ¸≈øıÒ± ˝À˚˛ ˚±Àıº ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ˜!¬±˚˛ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÀÔ ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±ı˛
’±Àı˛± ¤fl¬È¬± fl¬±ı˛Ú ¤È¬±› ’±À Œ˚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ 12 Ó¬±øı˛À‡ ˜·øı˛Àıı˛
¬Û”Àı« ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ Œıøı˛À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº øÚÊ Ó“¬±ı≈ ŒÔÀfl¬ ˚ø ’±¬ÛøÚ
Œ˝“ÀȬ ı˛›Ú± ˝Ú øÚø}ôL√±˚˛ ˜œÚ± ŒÔÀfl¬ ˜·øı˛Àıı˛ ¬Û”Àı« Œıøı˛À˚˛ ˚±ÀıÚº
ı±À¸ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˚ø ı˛±ô¶±∏ Ê…±˜ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ fl¬‡ÀÚ± fl¬‡ÀÚ± ı±¸ ı± Ȭ…±ø'
¤fl¬ ≈˝◊ ‚∞I◊± ʱ˚˛·±ÀÓ¬˝◊ “±øh¬À˚˛ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ ÊÚ… ’±¬ÛøÚ ˚ø› ¸øͬfl¬
¸˜À˚˛ ı˛›Ú± ˝Ú øfl¬c ·±h¬œÀÓ¬ ıÀ¸ ıÀ¸ ˜œÚ±ÀÓ¬˝◊ ¸”˚…« ’ô¶∏ ˚±˚˛,
Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ… ˜œÚ±ÀÓ¬˝◊ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛± ά◊ø‰¬»º
˝±ı˛±À˜ı˛ Ȭ…±ø' E±˝◊ˆ¬±ı˛
˝±ı˛±À˜ı˛ Ȭ…±ø' E±˝◊ˆ¬±ı˛ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜!¬±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ øÚÀÊÀfl¬
¸±ıÒ±Ú ı˛±‡≈Ú ¤ı— Ȭ…±ø' E±˝◊ˆ¬±Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ fl¬‡ÀÚ± ˆ¬ı˛¸± fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º
Ó“¬±Àı˛ ˜ÀÒ… Œı˙œı˛ˆ¬±· øıÀ˙œ › ’¸» √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛º ¤Àı˛ ˜±Ò…À˜
ŒÒ±fl¬± Œ›˚˛± ı± ˘≈ÀȬ ŒÚ›˚˛±ı˛ ‚Ȭڱ Œı˙œı˛ ˆ¬±· ‚ÀȬ Ô±Àfl¬º
" " "
Œ˚ Œfl¬˝ ’±{°±˝ı˛ ‚Àı˛ ’±À¸Ú Œ¸ ’±{°±˝ı˛ Œ˜˝˜±Ú › ’±{°±˝
Œ˜Êı±Ú ı±fl¬±ı˛œóº ˚ø Œ˜Êı±ÚÀfl¬ ¸c©Ü fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ Ó¬±ı˛ Œ˜˝˜±ÀÚı˛
Œ¸ı± fl¬ı˛± øÚÀÊı˛ ˘é¬… ˜ÀÚ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ’±¬ÛøÚ Œ˜˝˜±ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬
Á¬·h¬± fl¬Àı˛, Ò±!¬± øÀ˚˛, ø¬ÛÂÀÚ ŒÙ¬À˘ › fl¬©Ü øÀ˚˛ fl¬‡ÀÚ± Œ˜Êı±ÚÀfl¬
ï’±{°±˝Àfl¬ó ¸c©Ü fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º ’±{°±˝ Ú± fl¬Àı˛Ú Œ˚ ’±¬ÛÚ±ı˛›
˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÂøÚÀ˚˛ ŒÚ›˚˛± ˝˚˛, ı± øÙ¬øı˛À˚˛ Œ›˚˛± ˝˚˛º ¤˝◊
ÊÚ… ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬, ı±¸à¬…±ÀG¬ ı± ’Ú… Œfl¬±Ô±› ˚‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±ÀÂ
¤ √õ∂ùü ’±¸Àı Œ˚ √õ∂ÔÀ˜ Œfl¬∑ ’±¬ÛÚ±ı˛ Êı±ı ˝›˚˛± ά◊ø‰¬» √õ∂ÔÀ˜
’±{°±˝ı˛ ’¬Ûı˛ Œ˜˝˜±Ú › ¬ÛÀı˛ ’±ø˜º
¬ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó øı±˚˛œ ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜À˚˛ ıÀ˘ÀÂÚ
’Ô«±» ŒÓ¬±˜±Àı˛ ¬ı˛Mê, ŒÓ¬±˜±Àı˛ ¸•Û, ŒÓ¬±˜±Àı˛ ¸•ú±Ú, ŒÓ¬±˜±Àı˛
ά◊¬Ûı˛ ‹ı˛fl¬˜ ˝±ı˛±˜ øÚø¯∏X Œ˚˜Ú ’±ÊÀfl¬ı˛ øÀÚ ¤˝◊ ˙˝Àı˛ › ¤˝◊
˜±À¸ ˝±ı˛±˜ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº ÚıœÊœ ıÀ˘ÀÂÚ,
ïŒı±‡±ı˛œ ˙øı˛Ù¬ó
’Ô«±» ˜≈¸˘˜±Ú ά◊øÚ ˚±ı˛ Êı±Ú › ˝±Ó¬ ŒÔÀfl¬ ’Ú… ˜≈¸˘˜±Ú
˙±øôL√ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ Uı˛±˚˛ı˛± ïı˛±–ó ŒÔÀfl¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ,
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘Ú ˝Ê; › ά◊˜ı˛±fl¬±ı˛œ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ Œ˜˝˜±Úº
˚ø Ó¬±ı˛± ’±{°±ı˛ fl¬±À Œ±˚˛± fl¬Àı˛Ú ’±{°±˝ fl¬ı≈˘ fl¬ı˛ÀıÚ ¤ı— ˚ø
鬘± √õ∂±Ô«Ì± fl¬Àı˛Ú ’±{°±˝¬Û±fl¬ 鬘± fl¬ı˛ÀıÚº
 ˝±ı˛±˜ ˙øı˛Ù¬ › ˜œÚ±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛ ¬Û«±ı˛ ıÌ«Ú±
1º ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛∏˙± ïı˛±–ó ıÀ˘ÀÂÚ Œ˚ ’±˜ı˛± ı˛¸≈˘≈{°±˝
ï–ó ¤ı˛ ¸À/ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Ô±fl¬Ó¬±˜ øfl¬c ˚‡Ú ·±À˚˛ı˛
˜≈˝øı˛˜ ¬Û≈è¯∏ ’±˜±Àı˛Àfl¬ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬± ’±˜ı˛± ¬Û«± fl¬Àı˛
øÚÓ¬±˜º
2º ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Œ˜À˚˛Àı˛ ˝±Ó¬ ïfl¬rœ ¬Û˚«ôL√ó › ˜≈‡˜G¬˘
Œ‡±˘± Ô±fl¬± Êèı˛œ øfl¬c ˝◊¸˘±À˜ ¬Û±«ı˛ Œ˚ ’±À˙ ’±ÀÂ
Œ¸È¬± ‡Ó¬˜ ˝˚˛Ú±º ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Œ˜À˚˛Àı˛Àfl¬ ‹ı˛fl¬˜˝◊
¬Û«± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Œ˚˜Ú øıÚ± ¤˝ı˛±À˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º
3º ˜!¬± › ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ ’ı¶ö±Úfl¬±À˘ ¤fl¬øȬ fl¬±˜ı˛±˚˛
Â˚˛ ŒÔÀfl¬ ’±È¬ ÊÚ ı± ’±Àı˛± ’øÒfl¬ÊÚÀfl¬ ı˛±‡± ˝˚˛º ˚ø ¸ı
Œ˘±fl¬ ı‘X ı± Œı±Ê·« ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ Œfl¬±Ú ’¸≈øıÒ± ˝˚˛ Ú±º ˚ø
Ó¬±ı˛ ˜ÀÒ… ˚≈ıfl¬ ı± ’ä Œ‡±±ˆ¬œè ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ Ó¬±Àı˛ Œ˜À˚˛Àı˛
ŒÔÀfl¬ øıÚ± ¬Û«±˚˛ Œ˙±˚˛± ı¸± ‡≈ı Œ±¯Úœ˚˛ › ’¸≈øıÒ±ı˛ fl¬±ı˛Ú
˝˚˛º fl¬±˜ı˛±˚˛ ‚Àı˛ı˛ ˜±ø˘Àfl¬ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ Œfl¬±Ú ¬Û«±ı˛ ı…ı¶ö±
Ô±Àfl¬ Ú±º ¬Û«±ı˛ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ı±h¬œ ŒÔÀfl¬ ¬Û±«ı˛ fl¬±¬Ûh¬,
ı˛ø˙ › Œ¬ÛÀı˛fl¬ ˝◊Ó¬…±ø øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àı › ı±h¬œı˛ ˜±ø˘Àfl¬ı˛
’Ú≈˜øÓ¬ øÚÀ˚˛ fl¬±˜ı˛±˚˛ ·Ê±˘ ı± Œ¬ÛÀı˛fl¬ ˘±ø·À˚˛ ¬Û±« fl¬ı˛ÀÓ¬
˝Àıº ¤˝◊ ÊÚ… ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ¤˝◊ ¸˜ô¶∏ ıd
¸À/ ŒÚÀıÚº ¬Û±«ı˛ ı˛ø˙ › fl¬±¬Ûh¬ ˝◊Ó¬…±ø ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜·Ëœı˛ ά◊¬Ûı˛ ı“±Ò±ı˛› fl¬±ÀÊ ’±¸Àıº
4º ˜œÚ±˚˛ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 70 ÊÚ ¬Û≈è¯∏ › ¶aœÀfl¬ ¤fl¬øȬ
Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀÓ¬ ˝˚˛º ¤˝◊ Ó“¬±ı≈ 30 x 40 Ù≈¬ÀȬı˛ ˝˚˛º ¸ı˛fl¬±ı˛
‹ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ fl≈¬˘±ı˛ › ’±À˘±ı˛ ‡≈ı ˆ¬±À˘± ı…ı¶ö± Œı˛À‡Àº
Ó¬±Â±h¬± Ó“¬±ı≈ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¬Û±«ı˛› ı…ı¶ö± ’±À Œ˚Ȭ± √õ∂ÔÀ˜ &øȬÀ˚˛
ı˛±‡± Ô±Àfl¬º
˜!¬±˚˛ ˚±ı˛± ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±˜ı˛±˚˛ ı± √õ∂øÓ¬Àı˙œ øÂÀ˘Ú Ó¬±ı˛±˝◊
’±¬ÛÚ±ı˛ ˜œÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ ¸ø/ ˝ÀıÚº ˜!¬±˚˛ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛
Œ‡±±ˆ¬œèÀı˛ ø‰¬ÀÚ øÚÚº ˚ø ¸y¬ı ˝˚˛ ¬Û”ı« ŒÔÀfl¬ øÚø«©Ü
fl¬Àı˛ øÚÚ Œ˚ ˜œÚ±˚˛ Œ¬ÛÓÀ ¸ı«√õ∂Ô˜ ¬Û±«ı˛ ı…ı¶ö± › ʱ˜±ÀÓ¬
Ú±˜±ÀÊı˛ ı…ı¶ö±ı˛ fl¬±Ê fl¬ı˛± ˝Àıº ¤È¬± ‡≈ı˝◊ ı˛fl¬±ı˛œ fl¬±Ê,
¬Û”ı« ŒÔÀfl¬˝◊ ’±È¬, ˙ ÊÚ Œ˘±fl¬Àfl¬ ¤˝◊ fl¬±ÀÊı˛ ÊÚ… ¸À‰¬©Ü
fl¬ı˛± ‡≈ı˝◊ Êèı˛œº
¤fl¬ ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛ ¶aœ › ¬Û≈èÀ¯∏ı˛ ¸±˜±Ú › ‡±›˚˛±-±›˚˛±
¤fl¬ ¸À/˝◊ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ ÊÚ… Œı˙œı˛ˆ¬±· Œ˘±fl¬ ’¬ÛÂj
fl¬Àı˛Ú › ¬Û±«ı˛ ÊÚ… ı˛±øÊ ˝Ú Ú±º øfl¬c ˚‡Ú 8-10 ÊÚ
Œ˘±fl¬ ¬Û±«ı˛ &èQ ŒÀıÚ Ó¬‡Ú ’Ú… Œ˘±Àfl¬ı˛± Œ˜ÀÚ ŒÚ˚˛º
Œfl¬ÚÚ± ¤È¬± ˙ı˛œ˚˛ÀÓ¬ı˛ ’±À˙› ˜±Ú… fl¬ı˛± ˝˚˛º
15
˜œÚ± ŒÛÓÀ ¸˜ô¶∏ ¸±ÔœÀı˛Àfl¬ ¤fl¬øSÓ¬ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº
øı‰¬é¬ÌÓ¬±ı˛ ¸À/ Œ˘±fl¬ø·Àfl¬ ¸c©Ü fl¬Àı˛ Ó“¬±ı≈ı˛ ˜±ÀÁ¬ı˛ ¬Û±«
¸øı˛À˚˛ ¶aœı˛± ¤fl¬øÀfl¬ › ¬Û≈è¯∏ı˛± ’Ú…øÀfl¬ ˝À˚˛ ˚±ÀıÚº
5º ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ Œı˙œı˛ˆ¬±· ¸˜˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛
ÊÚ… ‡≈ı ˆ¬œh¬ Ô±Àfl¬º øıÀ˙¯∏ fl¬Àı˛ èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœ › ˝±ÊÀı˛
’±¸›˚˛±Àı˛ ˜±ÀÁ¬º ‹ ¸˜˚˛ Œı˙œı˛ˆ¬±· ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ˙ı˛œı˛
¶Û˙« ˝À˚˛ Ô±Àfl¬º ˚ø ø¬ÛÂÚ ŒÔÀfl¬ Œ˘±Àfl¬ı˛ Ò±!¬± ’±À¸
øÚÀÊÀfl¬ ¸±˜ÀÚı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¸±˜˘±ÀÚ± ıh¬ ˜≈˙øfl¬˘ ˝À˚˛
›Àͬº
¤˝◊ ÊÚ… ˚ø ¸y¬ı ˝˚˛ Œ˜À˚˛Àı˛Àfl¬ ’ä ˆ¬œÀh¬ı˛ ¸˜˚˛
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ı˘≈Ú, Œ˚ ¸fl¬±˘ 11Ȭ±, ≈¬Û≈ı˛ 2 ŒÔÀfl¬ 3ŒÈ¬
› ı˛±øS 1Ȭ± ŒÔÀfl¬ 3ÀȬ ˝◊Ó¬…±øº √õ∂Ô˜ Ó¬˘±˚˛ ı± ±À ˆ¬œh¬
fl¬˜ ˝˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ›‡±ÀÚ› Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ˆ¬±À˘± øfl¬c √õ∂Ô˜
Ó¬˘± ı± ±Àı˛ ’±˚˛Ó¬Ú ’ÀÚfl¬ Œı˙œ ˝›˚˛±ı˛ fl¬±ı˛ÀÚ ¬Ûøı˛|˜›
ŒıÀh¬ ˚±˚˛º
6º Œ˜À˚˛Àı˛ ø¬ÛÂÀÚ ı± ¬Û±À˙ ¬Û≈è¯∏Àı˛ Ú±˜±Ê ˝˚˛Ú±º
¤˝◊ÊÚ… ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ¬Û≈ø˘˙ı˛± Œ˜À˚˛Àı˛Àfl¬ ø¬ÛÂÀÚı˛ fl¬±Ó¬±Àı˛ı˛
øÀfl¬ ¬Û±Í¬±ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ˚ø ’±¬ÛøÚ ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ˆ¬À˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛
ÊÚ… Œ˜À˚˛Àı˛Àfl¬ ¸À/ ı˛±À‡Ú Ó¬±˝À˘ Ú±˜±ÀÊı˛ øfl¬Â≈é¬Ì ¬Û”Àı«
Ó¬±Àı˛Àfl¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ʱ˚˛·±˚˛ ıø¸À˚˛ ŒÀıÚ › Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛
’±ı±ı˛ ¸À/ øÚÀ˚˛ ŒÚÀıÚº ÚÀ‰¬» ¤fl¬ÊÚ ¶aœı˛ ÊÚ… fl¬˜¬ÛÀé¬
øÓ¬ÚøȬ ¬Û≈èÀ¯∏ı˛ Ú±˜±Ê ’qX ˝Àıº ¤fl¬ÊÚ ø˚øÚ Î¬±ÚøÀfl¬
Ô±fl¬ÀıÚ, øZÓ¬œ˚˛ ø˚øÚ ı±˜øÀfl¬ › Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ø˚øÚ ø¬ÛÂÀÚ Ô±fl¬ÀıÚº
¤˝◊ ¸fl¬À˘ı˛ Œ·±Ú±˝ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛¬ ˝Àıº
ı±B‰¬±Àı˛ ˝Ê;
˝Êı˛Ó¬ ¸±˝◊ı øıÚ ˝◊˚˛±ø˚ ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±À Œ˚, ’±˜±ı˛
ø¬ÛÓ¬± øı±˚˛œ ˝ÀÊ; ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ¤ı˛ ¸À/ ’±˜±˚˛˛ ˝Ê;
fl¬øı˛À˚˛ øÂÀ˘Úº ‹ ¸˜˚˛ ’±ø˜ 7 ı»¸Àı˛ı˛ ø¢±˜º
ı±B‰¬±ı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¸›˚˛±ı ˜± ¬Û±ÀıÚ
˝Êı˛Ó¬ ˝◊ıÀÚ ’±ıT±¸ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ, ı˛¸˘
≈ {≈ ±° ˝
ï–ó ı˛›˝± Ú±˜fl¬ ¤fl¬Ê±˚˛·±˚˛ ¤fl¬øȬ Œ·±ÀSı˛ ¸À/ ¸±é¬±»
fl¬Àı˛Úº ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó øÊ:±¸± fl¬Àı˛Ú ŒÓ¬±˜ı˛± Œfl¬∑
ıÀ˘Ú ’±˜ı˛± ˜≈¸˘˜±Úº ’±¬ÛøÚ Œfl¬∑ ıÀ˘Ú ’±ø˜ ’±{°±˝ı˛
¬ı˛¸≈˘º ¤fl¬ ˜ø˝˘± ı±B‰¬±Àfl¬ Ó≈¬À˘ ÒÀı˛ Œ‡±Ú › øÊ:±¸±
fl¬Àı˛Ú ¤ı˛ ÊÚ…› øfl¬ ˝Ê; qX∑ ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘Ú
˝“±, øfl¬c ¤ı˛ ¸›˚˛±ı Ó≈¬ø˜ ¬Û±Àıº
 ˜œÚ±˚˛ ’ı¶ö±Úfl¬±À˘ ʱ˜±Ó¬ ¸˝ Ú±˜±ÀÊı˛ ıÌ«Ú±
ï1ó ˜œÚ±˚˛ Œ¬ÛÓÀ ¬Û±«ı˛ ¬Ûı˛ øZÓ¬œ˚˛ ¸ıÀ‰¬À˚˛ øıÀ˙¯∏ › fl¬øͬÚ
fl¬±ÀÊı˛ ı…ı¶ö± Œ˚Ȭ± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Œ¸È¬± ˝ÀB ӓ¬±ı≈ÀÓ¬ ʱ˜±Ó¬
¸˝ Ú±˜±ÀÊı˛ ı…ı¶ö± fl¬ı˛±º ˜œÚ±˚˛ ¤fl¬øȬ ˜¸øÊ ’±Àº Ú±˜ ‡±À˚˛Ù¬º
˚ø Ó¬±“ı≈ ¤˝◊ ˜¸øÊ ˝˝◊ÀÓ¬ ≈Àı˛ ˝˚˛ ¬Û“±‰¬ ›˚˛±Mê Ú±˜±ÀÊ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±
fl¬øÍ¬Ú ˝À˚˛ ›Àͬº
ï2ó ˜œÚ±˚˛ ’ı¶ö±Úfl¬±À˘ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± øıÀ˙¯∏
·≈ı˛≈Q øÀ˚˛ÀÂÚº ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Úñ
$ ˚‡Ú ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê ŒÔÀfl¬ ˜≈Mê ˝Àı Ó¬‡Ú ˜œÚ±˚˛ ’±{°±˝Àfl¬
¶úı˛Ì fl¬Àı˛± Œ˚˜Ú ŒÓ¬±˜±Àı˛ ø¬ÛÓ¬±-˜±Ó¬± › ±±Àfl¬ ¶úı˛Ì fl¬Àı˛± ı±
’±Àı˛± Œı˙œ ï¸≈ı˛± ı±fl¬±ı˛±˝-’±˚˛±Ó¬ Ú— 200ó
$ ¤ı— ڱ˚˛ ’ı¶ö±ÀÚó øÀÚ ï˚±˝±ó ·ÌÚ±ı˛ ïfl¬À˚˛fl¬øÚ ˜±Só
’±{°±˝Àfl¬ ¶úı˛Ì fl¬Àı˛± ˚ø Œfl¬˝ Ó¬±h¬±Ó¬±øh¬ fl¬Àı˛ ï¤ı—ó ≈øÚ ïı˛›Ú±
˝˚˛ó Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œfl¬±Ú Œ·±Ú±˝ ŒÚ˝◊, ¤ı— Œ˚ ’À¬Û鬱 fl¬Àı˛ Ó¬±ı˛
ά◊¬Ûı˛› Œfl¬±Ú Œ·±Ú±˝ ŒÚ˝◊º ï¸≈ı˛± ı±fl¬±ı˛±˝ó ¤˝◊ ÊÚ… ˜œÚ±˚˛ ‡≈ı
Œı˙œ ˝◊ı±Ó¬ fl¬ı˛± ά◊ø‰¬»º øfl¬c ¸±Ò±ı˛ÚÓ¬ Œ˘±fl¬ ›‡±ÀÚ w˜Ì, Ó¬fl«¬-
øıÓ¬fl«¬ › Œıfl¬±ı˛ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛ ¸˜˚˛ Ú©Ü fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Úº
ï3ó ˜œÚ±˚˛ øÓ¬ÚøȬ fl¬±ı˛ÀÚ Ê±˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ÊøȬ˘ ˝À˚˛
›Àͬº
1º Ú±˜±ÀÊı˛ ¸˜À˚˛ı˛ √õ∂øÓ¬ Œ˘±Àfl¬ı˛ ˜Ó¬Àˆ¬ñ
2º ˜¸˘Àfl¬ı˛ ¸˜¸…± 3º $¬¸ı˛ Ú±˜±ÀÊı˛ ¸˜¸…±
ʱ˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ÚıœÊœı˛ ¸≈ißÓ¬º ¤˝◊ ÊÚ… ʱ˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê
¬Ûh¬±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚ › ά◊À{°ø‡Ó¬ øÓ¬Ú fl¬±ı˛ÀÚ ı±Ò± ¸‘ø©Ü fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º
ï4ó ˜œÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ Œ¬ÛÓÀ½◊ ¸ı«√õ∂Ô˜ ¬Û±«ı˛ ı…ı¶ö± fl¬ı˛ÀıÚº
¬Û≈Úı˛±˚˛ ¸fl¬˘Àfl¬ ¤fl¬øSÓ¬ fl¬Àı˛ ʱ˜±Ó¬ ¸˝ Ú±˜±ÀÊı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚ
› ¤˜Ú Œ˘±fl¬Àfl¬ ˝◊˜±˜ ı±Ú±ÀıÚ ˚±ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ’Ú… ˜¸˘Àfl¬ı˛ Œ˘±fl¬
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ øZÒ±Àı±Ò Ú± fl¬Àı˛º ï˚±ı˛± øZÒ±Àı±Ò fl¬ı˛ÀıÚ Ó¬±ı˛± ¬ÛÀı˛
Úœı˛Àı Ú±˜±Ê ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¬ÛÀh¬ ŒÚÀıÚ øfl¬c ʱ˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± Úıœı˛
¸≈ißÓ¬í ±h¬ÀıÚ Ú±ó
ï5ó Œ˚À˝Ó≈¬ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Ú, ˜œÚ±˚˛ ŒÓ¬±˜ı˛± ’±{°±˝Àfl¬
Œı˙œ fl¬Àı˛ ¶úı˛Ì fl¬Àı˛± ¤˝◊ÊÚ… Ò˜œ«˚˛ ¸œ˜±˚˛ ŒÔÀfl¬ Œı˙œ fl¬Àı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛
Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛± ά◊ø‰¬»º ¤˝◊ ÊÚ… ¶ö±Úœ˚˛ Œ˘±fl¬Àfl¬ ˝◊˜±˜ ı±Ú±ÀÚ±ı˛ Œ‰¬©Ü±
fl¬ı˛ÀıÚ ¤ÀÓ¬ ‹ ¸˜ô¶∏ ˝±Ê;œ ˚±ı˛± ¶ö±Úœ˚˛˛, ˚±Àı˛ ά◊¬Ûı˛ fl¬¸ı˛ Ú±˜±Ê
Êèı˛œ Ú˚˛ Ó¬±ı˛± ˝◊˜±À˜ı˛ ¸À/ ‰¬±ı˛ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ¸≈À˚±·
¬Û±ÀıÚº ˚±ı˛± ˜≈˙±øÙ¬ı˛ ˝›˚˛± ¸ÀMW› 2 ı˛±fl¬±Ó¬ ’øÒfl¬ ¬Ûh¬ÀıÚ Ó¬±ı˛±
’øÓ¬øı˛Mê ¸›˚˛±ı Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ÀıÚº ˚ø ¸fl¬À˘˝◊ ˜≈¸±øÙ¬ı˛ ˝Ú Ó¬±˝À˘
˜≈¸±øÙ¬ı˛ ˝◊˜±˜ øÚı«±‰¬Ú fl¬Àı˛ ¬fl¬¸ı˛ Ú±˜±Ê ï≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ó ¬Ûh¬± ά◊M˜º
6º Ù¬ı˛Ê Ú±˜±Ê ±h¬± ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê Œı˙œ fl¬Àı˛ ¬Ûh¬±ı˛ Œ‰¬©Ü±
fl¬èÚ øfl¬•§± fl¬˜¬ÛÀé¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ʱ˚˛·±˚˛ ıÀ¸ 15 ø˜øÚȬ ŒÔÀfl¬ 30
ø˜øÚȬ Ó¬¸ıœ˝ ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ô±fl≈¬Úº ¤ÀÓ¬ ’Ú… Œ˘±Àfl¬ı˛ ˝◊ı±Ó¬ fl¬ı˛±ı˛
ά◊øV¬ÛÚ± ¸‘ø©Ü ˝Àıº ˚ø ’±¬ÛøÚ ¸—øé¬l Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ øÚÀÊı˛ ʱ˚˛·±
ŒÔÀfl¬ ά◊Àͬ ˚±Ú Ó¬±˝À˘ Œ˚À˝Ó≈¬ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ ’±ı˛±À˜ı˛ ʱ˚˛·±ÀÓ¬˝◊ Ú±˜±Ê
fl¬ı˛± ˝˚˛ ¤˝◊ ˆ¬À˚˛ Œ˚ ’Ú… Œ˘±Àfl¬ı˛ ’¸≈øıÒ± ˝Àı √õ∂ÀÓ¬…Àfl¬˝◊ ¸—øé¬l
Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ‡±ø˘ fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛Àıº ¤˝◊ ÊÚ… Œ˘±Àfl¬ı˛ ¸≈øıÒ±
16
’Ú≈˚±˚˛œ ¬Û”Ì« Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ÊÚ… Œ‰¬©Ü± fl¬èÚ › ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ¸˝
Ó¬¸ıœ˝ ˝◊Ó¬…±øı˛ ÊÚ… ’ˆ¬…ô¶∏ Œ˝±Úº
ï7ó ≈˝◊ÊÚ ˝◊˜±˜ › ≈˝◊ÊÚ ˜≈’±ø#Ú øÚÌ«˚˛ fl¬èÚ ˚±ÀÓ¬ ¤Àfl¬ı˛
’Ú≈¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬ ’Ú…ÊÚ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±Ú › ’±Ê±Ú ŒÚº Ú±˜±ÀÊı˛
¸˜˚˛Ó¬±ø˘fl¬± fl¬±·ÀÊ ø˘À‡ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ Á≈¬ø˘À˚˛ ŒÀıÚ ˚±ÀÓ¬ ¸fl¬À˘ı˛
¶úı˛Ì Ô±Àfl¬º
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ ¤fl¬øSÓ¬ ˝›˚˛±ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ ŒÚº
˝◊˜±Ú ˜Êı≈Ó¬ fl¬èÚ › ˝◊˝fl¬±˘ › ¬Ûı˛fl¬±À˘ fl‘¬Ó¬fl¬±˚« fl¬èÚº ï’±˜œÚó
$ ˚ø Œfl¬Î¬◊ øÚÊ ı±øh¬ ŒÔÀfl¬ 78 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ≈Àı˛ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛
¤ı˛±± fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ ‹ ı…øMê øÚÀÊı˛ ˙˝ı˛¬Â±h¬±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ˝◊
˜≈¸±øÙ¬ı˛ ıÀ˘ ·Ú… ˝ÀıÚº
$ ˚ø ‹ ı…øMê ·ôL√ı…¶öÀ˘ Œ¬ÛÓÀ 15 øÀÚı˛ fl¬˜ ’ı¶ö±Ú
fl¬ı˛±ı˛ ¤ı˛±± fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ ‹ ˙˝Àı˛ ά◊øÚ ˜≈¸±øÙ¬ı˛ ˝À˚˛ Ô±fl¬ÀıÚº
˚ø 15 øÀÚı˛ ά◊ÀX« ¤ı˛±± fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ ¬ÛÀÔ ˜≈¸±øÙ¬ı˛ Ô±fl¬ÀıÚ,
·ôL√ı…¶öÀ˘ Œ¬ÛÓÀ ˜≈fl¬œ˜ ï¶ö±˚˛œó ˝À˚˛ ˚±ÀıÚº
$ ˜≈¸±øÙ¬Àı˛ı˛ ÊÚ… ‰¬±ı˛ ¬ı˛±fl¬±Ó¬ Ù¬ı˛Ê Ú±˜±Ê ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ ˝À˚˛
˚±˚˛º ˚±Àfl¬ fl¬¸ı˛ ı˘± ˝˚˛º
$ ˜≈¸±øÙ¬ı˛ ˚ø ¸≈ißÓ¬ › ÚÙ¬˘ Ú± ¬ÛÀh¬ Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ·±Ú±˝ ŒÚ˝◊
øfl¬c ˚ø ¬ÛÀh¬ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ Ó¬±Àfl¬ ¸≈ißÓ¬ › ÚÙ¬À˘ı˛ ¸±›˚˛±ı Œ›˚˛±
˝˚˛º ︱›˚˛±ı fl¬˜ ˝Àı Ú±ó
$ ˜≈¸±øÙ¬Àı˛ı˛ ÊÚ… Ù¬ı˛Ê Ú±˜±Ê ±h¬± Ù¬ÊÀı˛ı˛ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬
¸≈ißÓ¬ › ˝◊˙±ı˛ øÓ¬Ú ı˛±fl¬±Ó¬ øıøÓ¬ı˛ ¬Ûh¬± ı±>Úœ˚˛º
$ ˜≈¸±øÙ¬ı˛ ˚ø ˜±fl¬±˜œ ˝◊˜±À˜ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ¬Û”Ì« Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬Ú
Ó¬±˝À˘ Ó¬±ı˛ Ú±˜±Ê øıÚ± ˜fl¬èÀ˝ ·‘˝œÓ¬ ˝˚˛º Œ¸À˝Ó≈¬ Ó¬±Àfl¬ ˝◊˜±À˜ı˛
ø¬ÛÂÀÚ ¬Û”Ì« Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àıº
$ ˜±fl¬±˜œ Œ˘±fl¬ ˚ø ˜≈¸±øÙ¬ı ˝◊˜±À˜ı˛˛ ø¬ÛÂÀÚ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬Ú
Ó¬±˝À˘ Ó¬±Àı˛› Ú±˜±Ê ·‘˝œÓ¬ ˝Àı, Ó¬Àı ˝◊˜±˜ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬¬ ¬ÛÀh¬
¸±˘±˜ øÙ¬ı˛±ÀıÚº ˜±fl¬±˜œ ¸±˘±˜ Ú± øÙ¬Àı˛ ά◊Àͬ ı±øfl¬ 2 ı˛±fl¬±Ó¬ ¬Û”Ì«
fl¬ı˛ÀıÚº
$ ˜≈¸±øÙ¬ı˛ ’ı¶ö±˚˛ ˚‡Ú ¤fl¬±øfl¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀıÚ ˝◊˜±˜ ’±ı≈
˝±øÚÙ¬±ı˛ ˜Ó¬ ’Ú≈˚±˚˛œ Ó“¬±Àfl¬ fl¬¸ı˛ ï’ÀÒ«fl¬ó Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± Êèı˛œ Ó¬Àı
’Ú… ˝◊˜±À˜ı˛ ˜ÀÓ¬ fl¬¸ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ ’±ÀÂñÊèı˛œ Ú˚˛º
$ Œ¸Ãø ’±À˘˜Àı˛ ˜¸˘fl¬ ˝◊˜±˜ ˝±•§˘œ ’Ú≈˚±˚˛œº ¤˝◊ ÊÚ…
Œ¸ÃøÀÓ¬ ¸ı Ú±˜±Ê ˝±Ú±Ù¬œ ˜¸˘Àfl¬ı˛ ¬Û”Àı«˝◊ ¬Ûh¬± ˝˚˛º Œ˚Œfl¬±Ú
˜¸øÊÀ ˝±•§˘œ ›˚˛±Mê ’Ú≈˚±˚˛œ ˚ø ’±¬ÛøÚ Ê±˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬Ú
Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ú±˜±Ê qX ˝Àıº Ó¬Àı ˚ø ’±¬ÛøÚ ¤fl¬± Ú±˜±Ê
¬ÛÀh¬Ú ı± ˜œÚ±˚˛ ¸fl¬˘ ˝±Ê;œ ˝±Ú±Ù¬œ ˜¸˘Àfl¬ı˛ ˝˚˛ › øÚÀÊÀı˛
¬Û‘Ôfl¬ ʱ˜±Ó¬ fl¬Àı˛ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬Ú Ó¬±˝À˘ ˝±Ú±Ù¬œ ˜¸˘Àfl¬ı˛ ›˚˛±Mê
’Ú≈˚±˚˛œ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ά◊ø‰¬» º
˜œÚ± › ˜≈Ê±˘Ù¬± ˜!¬± ˙˝Àı˛ ·Ì… fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº ¤˝◊ÊÚ… ˜œÚ±
› ˜!¬±ı˛ ’ı¶ö±Ú Œ˜±È¬ 15 øÀÚı˛¬ ά◊ÀX« ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ˝±Êœ ˜≈øfl¬˜
˝Àı › Ó¬±Àfl¬ ¬Û”Ì« Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àıº
 ˜¸˘Àfl¬ı˛ √õ∂ùü
øfl¬Ó¬±Àı ά◊À{°‡ ’±À ıÚœ ˝◊¶±⁄ ˝◊˘ Œ·±ÀS ¤fl¬ Œı±Ê·« øÂÀ˘Úº
øÓ¬øÚ ’±{°±˝ı˛ øÚfl¬È¬ Œ±˚˛± ‰¬±ÚñŒ˝ √õ∂ˆ≈¬ Ó≈¬ø˜ ’±˜±˚˛ ı±ô¶∏ı
ø‰¬ôL√± ŒÔÀfl¬ ˜≈Mê ı˛±À‡± ˚±ÀÓ¬ ’±ø˜ øı±ı˛±øS ŒÓ¬±˜±ı˛ ˝◊ı±±ÀÓ¬
˜¢ü Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±øı˛º ’±{°±˝¬Û±fl¬ Ó“¬±ı˛ Œ±˚˛± fl¬ı≈˘ fl¬Àı˛Úº Ó“¬±Àfl¬
¤fl¬ ZœÀÛ Œ¬Û“ñÚ, ¤fl¬øȬ ά±ø˘˜ ·±Â ¸‘ø©Ü fl¬Àı˛Ú, ¤fl¬øȬ Á¬ı˛Ì±
√õ∂ı±ø˝Ó¬ fl¬Àı˛Úº ‹ Œı±Ê·« √õ∂øÓ¬øÚ ¤fl¬øȬ ά±ø˘˜ Œ‡ÀÓ¬Úº
Á¬ı˛Ì±ı˛ ¬Û±øÚ ¬Û±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬Ú › øı±ı˛±øS ’±{°±˝ı˛ ά◊¬Û±¸Ú±˚˛ ˜¢ü
Ô±fl¬ÀÓ¬Úº
øÓ¬øÚ ¬Û“±‰¬˙Ó¬ ı»¸ı˛ Œ·±Ú±˝ Ú± fl¬Àı˛ Ò±ı˛±ı±ø˝fl¬ ˝◊ı±ÀÓ¬
ø˘l Ô±Àfl¬Úº Ó“¬±ı˛ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¬Ûı˛ ˚‡Ú ŒÙ¬Àı˛ô¶∏±ı˛± Ó“¬±Àfl¬ ’±{°±ı˛
¸•ú≈À‡ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ fl¬ı˛À˘Ú, ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Ú, ˚±› ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛
øÚÊ Œ˜À˝ı˛ı±ÚœÀÓ¬ 鬘± fl¬ı˛˘±˜º
Œı±Ê·«Àfl¬ ıh¬ ’±}˚« ˘±·˘ › Ó¬±ı˛ ’ôL√Àı˛ Œ‡˚˛±˘ ¤À˘±
Œ˚ ’±˜±ı˛ 鬘±ı˛ fl¬±ı˛Ú ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ ¬Û“±‰¬˙Ó¬ ı»¸Àı˛ı˛ ˝◊ı±Ó¬º
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± øÚÊ Œ˜À˝ı˛ı±ÚœÀÓ¬ øfl¬ˆ¬±Àı 鬘± fl¬ı˛À˘Ú∑ñ
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ŒÓ¬± ’ôL√ı˚˛ ±˜œº ŒÙ¬Àı˛ô¶±∏ ø·Àfl¬ ’±À˙ øÀ˘Ú,
ά◊Ú±Àfl¬ ʱiß±ÀÓ¬ øÚÀ˚˛ ˚±› øfl¬c ˝“±øȬÀ˚˛º
ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ı˛±ô¶∏± ʱ˝±iß±À˜ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛ ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛º ¬Û≈˘
ø¸ı˛±Ó¬ ˚± ʱ˝±iß±À˜ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ’±À ¸fl¬˘Àfl¬ Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛
’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ’±{°±˝ı˛ ø√õ∂˚˛ ı±j±ı˛± ‹ ¬Û≈À˘ı˛ ά◊¬Ûı˛
øÀ˚˛ øı≈…Ó¬·øÓ¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ ˝À˚˛ ˚±Ú øfl¬c ˚±ı˛± ’¸» Ó¬±Àı˛ ÊÚ…
ıh¬˝◊ ¸˜¸…±º
˚‡Ú ŒÙ¬Àı˛ô¶∏±ı˛± ı±Úœ ˝◊¶⁄±˝◊À˘ı˛ ‹ Œı±Ê·«Àfl¬ ¬Û±Í¬±øBÂÀ˘Ú,
ʱ˝±iß±˜ ˚Ó¬ øÚfl¬ÀȬ ’±¸ø¢ Ó¬±À¬Ûı˛ ˜±S± ı±h¬ÀÓ¬ ˘±·À˘±º
Œı±ÊÀ·«ı˛ ø¬Û¬Û±¸± ˘±·˘ › ø¬Û¬Û±¸±˚˛ fl¬±Ó¬ı˛ ˝À˚˛ ·˘± qøfl¬À˚˛
¤À˘±, ¸À˝…ı˛ ı±˝◊Àı˛ ˝À˚˛ Œ·˘º ‹ ¸˜˚˛ ¤fl¬øȬ ˝±Ó¬ Œ‡±
Œ·˘, ‹ ˝±ÀÓ¬ ¤fl¬¢≠±¸ ¬Û±øÚ ø¢º øÓ¬øÚ ‹ Œı±Ê·«Àfl¬ ı˘À˘Ú
¤˝◊ ¬Û±øÚȬ± øfl¬ÚÀÓ¬ ‰¬±› ŒÓ¬± øÚÀ˚˛ Ú±›º Œı±ÊÀ·«ı˛ ø¬Û¬Û±¸±˚˛
√õ∂±Ì ˚±øB¢º øÊ:±¸± fl¬ı˛À˘Ú øfl¬ ˜”À˘… ŒÀı∑ ά◊Mı˛ ¤À˘±
¬Û“±‰¬˙Ó¬ ı»¸Àı˛ı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬º Œı±ÊÀ·«ı˛ fl¬±À ¬Û“±‰¬˙Ó¬
ı»¸Àı˛ı˛ ˝◊ı±Ó¬ ŒÓ¬± à¬Àfl¬˝◊ ø¢, ˙œ‚Ë ˝◊ı±Ó¬ øÀ˚˛ ¬Û±øÚ ŒÚÚ
› ¬Û±Ú fl¬Àı˛Úº
˚‡Ú ŒÙ¬Àı˛ô¶∏±ı˛± ŒÚøfl¬ı˛ ’—˙ ‡±ø˘ Œ‡À˘Ú ʱiß±ÀÓ¬ı˛
¸Ù¬ı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÔÀ˜ Œ·À˘Ú › ¬Û≈Úı˛±˚˛ ’±{°±˝ı˛ ¸•ú≈À‡ ά◊¬Ûø¶öÓ¬
fl¬Àı˛Úº
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Ú, ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛ ¬Û±øÔ«ı ≈øÚ˚˛±ı˛ ø‰¬ôL√±
ŒÔÀfl¬ ˜≈Mê Œı˛À‡ø¢±˜º ¬Û“±‰¬˙Ó¬ ı»¸ı˛ øÚı˛±øS ŒÓ¬±˜±ı˛ ’±˝±Àı˛ı˛
› ¬Û±øÚı˛ ı…ı¶ö± fl¬Àı˛ø¢±˜º ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸ı«√õ∂fl¬±Àı˛ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ¬Û”Ì«
fl¬Àı˛ø¢±˜º Ó≈¬ø˜ ¤fl¬fl≈¬ø{° ¬Û±øÚı˛ ˜”˘… ¬Û“±‰¬˙Ó¬ ı»¸Àı˛ı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛
17
øıøÚ˜À˚˛ fl¬ı˛À˘∑ ¤‡Ú ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¬Û“±‰¬˙Ó¬ ı»¸ı˛
Œ˚ ’Ú≈±Ú fl¬Àı˛ø › ’Ú≈·Ë˝ ŒÓ¬±˜±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ı¯∏«Ú fl¬Àı˛ø Ó≈¬ø˜
Ó¬±ı˛ øfl¬ fl‘¬Ó¬:Ó¬± ¶§œfl¬±ı˛ fl¬ı˛À± Ó¬±ı˛ ø˝¸±ı ±›º
ı±Úœ ˝◊¶±⁄ À˚˛À˘ı˛ Œı±Ê·« Œ¸Ê±˚˛ ˜±Ô± ’¬Û«Ú fl¬Àı˛Úº ŒÓ¬±›ı±
fl¬Àı˛Ú › ıÀ˘Ú, Œ˝ ’±{°±˝ øÚ–¸ÀjÀ˝ Ó≈¬ø˜ ˚±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ˜À˝ı˛ı±Úœ
fl¬Àı˛± › 鬘± fl¬Àı˛± Œfl¬ı˘ Œ¸˝◊ ʱiß±Ó¬ı±¸œ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º
˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ Ù¬±èfl¬ ïı˛±–ó ıÀ˘Ú, ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ˚ø ’±˜±˚˛
ʱ˝±iß±À˜ øÚÀé¬¬Û fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ Œ¸È¬± Ó“¬±ı˛ ˝◊Ú¸±Ù¬º ’±ı˛ ˚ø
’±˜±˚˛ ʱiß±Ó¬ı±¸œ fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ Œ¸È¬± Ó“¬±ı˛ ’Ú≈±Úº
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ,
’Ô«±»ñ ŒÓ¬±˜±Àı˛ Œfl¬˝ Œfl¬±Ú ’±˜˘ ïfl¬˜«ó Z±ı˛±¬ ¬Ûøı˛S±Ì
Œ¬ÛÀÓ¬ ¬Û±Àı˛± Ú± ıı˛— ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ’Ú≈±ÀÚ ¬Ûøı˛S±Ì Œ¬ÛÀ˚˛
Ô±fl¬Àıº
Ú±˜±ÀÊı˛ ÊÚ… ¬ÛøıS ˝›˚˛± ı±>Úœ˚˛º ˚ø ¸±˜±Ú… Ú±¬Û±fl¬
fl¬±¬ÛÀh¬ ı± ˙ı˛œÀı˛ Œ˘À· Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ Ú±˜±Ê qX ˝˚˛Ú±º
’±¬ÛøÚ ’¬ÛøıS ’ı¶ö±˚˛ ’±ÀÂÚº ’¬ÛøıS ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±¬ÛÀh¬
Œ˘À· Ô±Àfl¬ › ¬Û±øÚ Ú± Œ¬ÛÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛
’±À˙ Ó¬±˚˛±•ú≈˜ fl¬Àı˛ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬˛±º ï¸≈ı˛± øÚ¸±-43ó
Ó¬±˚˛±•ú≈À˜ ˜±øȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝±Ó¬ ‚À¸ ˜≈‡˜`¬À˘ ˜±‡ÀÓ¬ ˝˚˛º
qÒ≈ ˜±øȬÀÓ¬ ˝±Ó¬ ‚À¸ ˜≈À‡ Œ˜À‡ øÚÀ˘ ¬ÛøıS ˝À˚˛ ˚±˚˛∑ Ú±,
¤È¬± ¤fl¬È¬± øıÒ±Ú˜±Sº ’±¸À˘ ’±{°±˝¬Û±fl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤ı˛±±,
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸Ó¬Ó¬±, ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ‰¬©Ü± ŒÀ‡Úº ’±ı˛ ¤˝◊ ÊÚ…˝◊ ’±˜±Àı˛
¤˜Ú ˝◊ı±Ó¬ Œ˚&À˘± ·Ë˝ÀÌı˛ Œ˚±·… Ú˚˛ Ó¬ı≈› ’±{°±˝¬Û±fl¬
·Ë˝Ì fl¬Àı˛Úº ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ¸±ı˛± øıÀù´ı˛ ¸‘ø©Üfl¬Ó¬«± ¤ı— øÓ¬øÚ
¤ı˛ ˜±ø˘fl¬º Ó“¬±ı˛ fl¬±Àı˛± ’Ú≈˜øÓ¬ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÚ˝◊º ’±ı˛ fl¬±Î¬◊Àfl¬
Ó“¬±ı˛ fl¬À˜«ı˛ ø˝¸±ı› øÀÓ¬ ˝Àı Ú±º øÓ¬øÚ Œ˚˜Ú ‰¬±Ú ŒÓ¬˜Ú
fl¬Àı˛Úº
$ ‹ ’±À˘˜ ø˚øÚ ¸±ı˛± ≈øÚ˚˛±ı±¸œı˛ SnøȬı˛ øÀfl¬ ˘é¬…
ı˛±À‡Ú › øÚÊ ˜¸˘fl¬ ±h¬± ’Ú… ˜¸˘fl¬Àfl¬ w±ôL√ ıÀ˘ Ô±Àfl¬Úº
Ó“¬±Àfl¬ ø·À˚˛ ı˘≈Ú ˝≈Ê≈ı˛ ’±¬ÛøÚ ¬ÛøıS ˝À˚˛ ˚±Ú › $¬±ı±·‘À˝
¬Û”Ì« ¤fl¬±·ËÓ¬±ı˛ ¸ø˝Ó¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh≥¬Ú › ·…±ı˛±øKȬ øÀ˚˛ ı˘≈Ú Œ˚,
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ’±¬ÛÚ±ı˛ ‹ Ú±˜±ÊÀfl¬ ·Ë˝Ì fl¬ı˛ÀıÚ∑ Œ˚ ˜±Ú≈¯∏
øÚÀÊı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ·…±ı˛±øKȬ øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú± Œ¸ ’¬ÛÀı˛ı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛
øfl¬ ·…±ı˛±øKȬ ŒÀı, Œ˚ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± Ó¬±ı˛ ˝◊ı±Ó¬ ·Ë˝Ì fl¬ı˛Àı
Ú±º
 ’±ıT±¸œ Œ‡˘±Ù¬ÀÓ¬ ø˙˚˛± › ¸≈ißœÀı˛ ˜Ó¬Àˆ¬ ¤ÀÓ¬ ŒıÀh¬
ø·À˚˛øÂÀ˘± ˚±ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ Œ‡˘±Ù¬Ó¬ ïı˛±ÊQó ¸˜±l ˝À˚˛ Œ·˘º
øfl¬c ›‡±ÀÚı˛ øˆ¬é≈¬fl¬ › Ù¬øfl¬ı˛Àı˛ ’±˜±Úœ ‡≈ı ŒıÀh¬ Œ·˘º
øˆ¬‡±ı˛œÀı˛ ¤fl¬øȬ ˘ ±Ê˘± øı˛˚˛±ı˛ ¬Û≈À˘ı˛ ¤fl¬ ’—À˙
ı¸ÀÓ¬± ¤ı— ›Àı˛ ’Ú… ¤fl¬øȬ ˘ ¬Û≈À˘ı˛ ’Ú… ’—À˙ ı¸ÀÓ¬±º
¤˝◊ ¬Û≈˘øȬ ïøıËÊó ˙˝Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ øÂÀ˘±º ¤fl¬øȬ ˘ ˝Êı˛Ó¬
’±˘œ ïı˛±–ó › Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛ &Ì·±Ú ıÌ«Ú± fl¬ı˛Ó¬º øZÓ¬œ˚˛
˘ ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ïı˛±–ó › ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜Àı˛ı˛ ïı˛±–ó &Ì·±ÀÚı˛
fl¬øıÓ¬± ’±ı‘øM fl¬ı˛Ó¬º ø˙˚˛± › ¸≈ißœ ˚±ı˛± ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬Ú
≈øȬ ˘Àfl¬ ‡≈ı ¸±˝±˚… fl¬ı˛ÀÓ¬Úº Ȭ±fl¬±-¬Û˚˛¸± øÀ˚˛ Ó¬±Àı˛Àfl¬
ά◊»¸±ø˝Ó¬ fl¬ı˛± ˝ÀÓ¬±º ¤˝◊ˆ¬±Àı øˆ¬‡±ı˛œÀı˛ ≈øȬ ˘ ¸fl¬±˘
ŒÔÀfl¬ ¸g¬…± ¬Û˚«ôL√ ıU Ȭ±fl¬± ¤fl¬øSÓ¬ fl¬Àı˛ øÚÓ¬ › ı˛±øSÀÓ¬ ≈øȬ
˘ ¤fl¬øSÓ¬ ˝À˚˛ Ȭ±fl¬± ıKÈ¬Ú fl¬Àı˛ øÚÓ¬º
˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ øÚÀÊÀı˛ ˜Ó¬Àˆ¬ ŒÔÀfl¬ ά◊¬Ûfl‘¬Ó¬ ˝›˚˛±ı˛
ÊÚ… Œfl¬ı˘ ı±·±Àı˛ øˆ¬‡±ı˛œ˝◊ ø¢ڱ ıı˛— ’±Ê› Œ¸˝◊
¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ ά◊¬Ûfl‘¬Ó¬ ˝ÀÓ¬ ŒıÀı˛ø˘, Œ›ıjœ › ’±˝À˘ ˝±œ¸,
ø˙˚˛±, ¸≈ißœ ¤ı— ˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ ’Ú… ˜Ó¬Àˆ¬œ Ò±ı˛Ú± ŒÔÀfl¬
ά◊¬Ûfl‘¬Ó¬ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬Úº
¤˝◊ÊÚ… ’±{°±˝ı˛ ›˚˛±Àô¶∏ ¤Àı˛ ŒÔÀfl¬ ¸±ıÒ±ÀÚ Ô±fl¬ÀıÚ
› ¤Àı˛ ˜Ó¬Àˆ¬œ fl¬Ô±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˘é¬… ŒÀıÚ Ú±º Œfl¬ÚÚ± ¤ı˛±
øÚÀÊı˛ ı…øMê·Ó¬ ¸•ú±Ú, ‡…±øÓ¬ › ά◊¬Ûfl¬±Àı˛ı˛ ÊÚ… ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛
¸À/ ˘øh¬À˚˛ Ô±Àfl¬Úº
$ ı±Ò…Ó¬± ’ı¶ö±˚˛ ’¬ÛøıS Œ˘À· Ô±fl¬± ¸ÀMW› Ó¬±˚˛±•ú≈˜
fl¬Àı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ˚±˚˛º ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ı±Ò…Ó¬±˚˛ ˝Ê; ˚±S±˚˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
¸•ú≈‡œÚ ˝ÀÓ¬ ˝Àıº ’±¬ÛøÚ ı±Ò…, ’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛
˝◊˜±˜Àfl¬ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú± › Ó“¬±ı˛ ˜¸˘fl¬Àfl¬›
¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º ’±{°±˝ › Ó“¬±ı˛ ı˛¸≈˘ ï–ó
ıÀ˘ÀÂÚ Œ˚, Ú±˜±Ê ʱ˜±Ó¬ ¸˝ ˜¸øÊÀ ¬ÛÀh¬±º ’±Ê±Ú
|ıÌ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ øıÚ± ’Ê≈˝±ÀÓ¬ ı±øh¬ÀÓ¬ Ú±˜±Ê qX ˝˚˛ Ú±º
¤˝◊ÊÚ… ’±{°±˝ı˛ ¤˝◊ ’±À˙Àfl¬ ˜±Ú… fl¬Àı˛ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬
ʱ˜±Ó¬ ¸˝ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀıÚº ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ’±¬ÛÚ±ı˛ √õ∂À‰¬©Ü±,
¤ı˛±±, ¸Ó¬Ó¬± ŒÀ‡Úº ˝◊Ú˙± ’±{°±˝ ˚± ·Ë˝Ì fl¬ı˛±ı˛ ’À˚±·…
˝Àı Ó¬±› ·Ë˝Ì fl¬ı˛ÀıÚº ’±ø˜Úº ¶§ˆ¬±ıÓ¬– ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±
’±ôL√øı˛fl¬Ó¬± ŒÀ‡Ú › øÚÊ Œ˜À˝ı˛ı±ÚœÀÓ¬ 鬘± fl¬Àı˛Úº
$ ’±¬ÛøÚ ‚‘̱ı˛ ı˙œˆ”¬Ó¬ ˝À˚˛, ¤fl¬˘± ı± ¬Û‘Ôfl¬ ʱ˜±ÀÓ¬
Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ Ô±Àfl¬Úº ˚ø ı±Úœ ˝◊¶⁄±˝◊À˘ı˛ Œı±Ê·« 5 ˙Ó¬
ı»¸ı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ øıøÚ˜À˚˛ ʱiß±Ó¬ ’Ê«Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ¬Û±Àı˛Ú
Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛøÚ øÚÊ Ò±ı˛Ú±˚˛ qX ˝◊˜±À˜ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ı± ¤fl¬±fl¬œ
Œfl¬ı˘ fl¬À˚˛fl¬ ı»¸Àı˛ı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ øıøÚ˜À˚˛ ʱiß±Ó¬ øfl¬ˆ¬±Àı
’Ê«Ú fl¬ı˛ÀıÚ∑
18
$ ˜±ÚÚœ˚˛ ıg≈¬·Ì, ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ¤fl¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ¸›˚˛±ı
¤fl¬˘é¬·≈Ì Œı˙œ ˝˚˛º ’±ı˛ ‹ Ú±˜±Ê ˚ø ʱ˜±Ó¬¸˝ ¬Ûh¬± ˝˚˛
Ó¬±˝À˘ 27 ˘é¬ &Ú ¸›˚˛±ı Œı˙œ ˝˚˛º
¤˝◊ÊÚ… ’±{°±˝ı˛ ›˚˛±Àô¶∏ ˝ÀÊ;ı˛ ¬ÛøıS ˚±S±˚˛ ˜¸˘Àfl¬ı˛
˜Ó¬Àˆ¬Àı˛ ı±˝◊Àı˛ ’±¸≈Ú › Œ‰¬©Ü± fl¬èÚ ’±¬ÛøÚ √õ∂øÓ¬ Ú±˜±Ê ˝±ı˛±˜
˙ı˛œÀÙ¬ ¬Ûh¬ÀıÚ › ʱ˜±Ó¬ ¸˝ ¬Ûh¬ÀıÚº
˚ø ïı±øÓ¬˘ó ά◊˘±˜±Àı˛ ıMê‘Ó¬± qÀÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’ôL√Àı˛ ˝±ı˛±˜
˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˝◊˜±À˜ı˛ ø¬ÛÂÀÚ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ’¬ÛÂj ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛøÚ
¬Û≈Úı˛±˚˛ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ øÚÚº øfl¬c ʱ˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ 27 ˘é¬
&Ú ¸›˚˛±ı ’ı˙…˝◊ ’Ê«Ú fl¬èÚ ÚÀ‰¬» ¤È¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊœıÀÚ
¤fl¬È¬± ıh¬ ı…Ô«Ó¬±º
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ’±¬ÛÚ±ı˛ √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ˝◊ı±Ó¬Àfl¬ ·Ë˝Ú fl¬èÚº ’±¬ÛÚ±ı˛
√õ∂øÓ¬øȬ ŒÚfl¬ › qX fl¬±˜Ú±Àfl¬ fl¬ı≈˘ fl¬èÚ › ˝ÀÊ; ˜ıèÀı˛ı˛
ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÚº ’±˜œÚº
’±˜ı˛±› øfl¬ ˜≈¸˘˜±Ú∑
˝Êı˛Ó¬ ˝±¸±Ú ı±¸ı˛œ ά◊B‰¬¶ö±Úœ˚˛ Ó¬±Àı˚˛œ øÂÀ˘Úº ø˚øÚ
ıh¬ ıh¬ ¸±˝±ı±Àı˛ ¸À/ ¸±é¬±Ó¬ fl¬Àı˛Úº ‹ ˚≈À·˝◊ øÂÀ˘Ú
˚‡Ú ¬ÛÀ ¬ÛÀ ˜≈˝±ÀVø¸Ú, ˝◊˜±˜, ά◊˘±˜± › ŒÚfl¬ Œ˘±fl¬
ıM«˜±Ú øÂÀ˘Úº
¤fl¬øÚ Œfl¬Î¬◊ øÊ:±¸± fl¬Àı˛Úñ UÊ≈ı,˛ ¸±˝±ı±·Ì Œfl¬˜Ú
øÂÀ˘Ú∑ ıÀ˘Ú, ˚ø ŒÓ¬±˜ı˛± Ó“¬±Àı˛Àfl¬ Œ‡ÀÓ¬ Ó¬±˝À˘
ı˘ÀÓ¬ ¤ı˛± ¬Û±·˘º ’±ı˛ ˚ø Ó“¬±ı˛± ŒÓ¬±˜±Àı˛Àfl¬ Œ‡ÀÓ¬Ú
Ó¬±˝À˘ ı˘ÀÓ¬Ú ˝◊¸˘±À˜ı˛ ¸À/ ¤Àı˛ Œfl¬±Ú ¸•Ûfl«¬ ŒÚ˝◊º
ʱ˜±ÀÓ¬ı˛ &èQ
˝Êı˛Ó¬ ˝◊ıÀÚ ˜¸Î¬◊ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ, øÓ¬øÚ
ıÀ˘Ú Œ˚ ı…øMê ‰¬±Ú Œ˚, Œ¸ Œfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ øÀÚ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛
¸±˜ÀÚ ¤fl¬ÊÚ ˜≈¸˘˜±ÀÚı˛ ı˛+À¬Û ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝ÀıÚº Ó¬±ı˛
ά◊ø‰¬» ¬Û“±‰¬ ›˚˛±Mê Ú±˜±Ê ‹ ˜¸øÊÀ ¬Ûh¬± Œ˚‡±ÀÚ ’±Ê±Ú
Œ›˚˛± ˝˚˛º øfl¬•§± ʱ˜±Ó¬ ’±±˚˛ fl¬Àı˛º ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±
ŒÓ¬±˜±Àı˛ ÚıœÀfl¬ Œ˚ ¸øͬfl¬ ¬ÛLö± øÀ˚˛ÀÂÚ Ó¬±ÀÓ¬ ¬Û“±‰¬
›˚˛±Mê Ú±˜±Ê ʱ˜±Ó¬ ¸˝ ¬Ûh¬±ı˛ ’±À˙ ’±Àº ˚ø ’±¬ÛøÚ
’±¬ÛÚ±ı˛ ı±h¬œÀÓ ¬ÛÀh¬ ŒÚÚ Œ˚˜Ú ø¬ÛÂÀÚ Ô±fl¬± Œ˘±fl¬
øÚÀÊı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ¬ÛÀh¬ Ô±Àfl¬Úº Ó¬±˝À˘ øÚ–¸ÀjÀ˝ ŒÓ¬±˜ı˛±
ŒÓ¬±˜±ı˛ Úıœı˛ ¸≈ißÀÓ¬ı˛ ’ıÀ˝˘± fl¬ı˛À˘º ˚ø ŒÓ¬±˜ı˛± Úıœı˛
¸≈ißÀÓ¬ı˛ ’ıÀ˝˘± fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬± ŒÓ¬±˜ı˛± ¬ÛÔw©Ü ˝À˚˛ Œ·À±º
’±ø˜ Œfl¬±Ú ¸±˝±ıœÀfl¬ ʱ˜±ÀÓ¬ ’Ú≈¬Ûø¶öÓ¬ Ô±fl¬ÀÓ¬ Œø‡øÚº
ʱ˜±Ó¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ‹ ı…øMê˝◊ ’Ú≈¬Ûø¶öÓ¬ Ô±fl¬ÀÓ¬± Œ˚ √õ∂fl¬±˙…
˜≈Ú±ÀÙ¬fl¬ ˝ÀÓ¬±, ’¸≈¶öı˛±› ≈˝◊ ÊÀÚı˛ ¸±˝±À˚… Ú±˜±ÀÊı˛
˘±˝◊ÀÚ Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛ Œ˚ÀÓ¬Úº
 fl≈¬ı˛ı±ÚœÀÓ¬ ŒÒ±fl¬±
˝Ê; ¤fl¬øȬ ˜˝±Ú ˝◊ı±Ó¬º ıUÀ˘±fl¬ ˝±Ê;œÀı˛ Œ¸ı±ı˛ ÊÚ…
ά◊»¸±ø˝Ó¬ ˝À˚˛ ¬Û±øÚ ¬Û±Ú fl¬ı˛±Úº ‡±ı±ı˛› øıÓ¬ı˛Ì fl¬Àı˛Úº ˜œÚ±
› ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ı…ı˝±Àı˛ı˛ ıd¬ ˝±Ê;œÀı˛ ά◊¬Û˝±ı˛¬ øÀ˚˛ Ô±Àfl¬Úº
¤˝◊ ı˛fl¬˜˝◊ ¤fl¬øȬ ˘ Œ¸ı±ı˛ ÊÚ… 10˝◊ øÊ˘˝Ê; fl≈¬ı˛ı±Úœ
fl¬ı˛±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ¸ı±ı˛ ÊÚ… ˝◊B± √õ∂fl¬±˙ fl¬ı˛ÀıÚ ›
ı˘ÀıÚ √õ∂øÓ¬ ı»¸ı˛ ¤fl¬˙Ó¬, ≈˝◊˙Ó¬ ı± ’±Àı˛± ’øÒfl¬ ˝±Ê;œÀı˛
ÊÚ… ’±˜ı˛± fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬øı˛À˚˛ Ô±øfl¬º ˚ø ’±¬ÛøÚ ‰¬±Ú ’±¬ÛÚ±ı˛›
fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬øı˛À˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˝±˚… fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˝◊Àıº ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ’±¬ÛÚ±ı˛
øıøã—-¤ı˛ ˜±ø˘fl¬› ’±¬ÛÚ±ı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ÊÚ… Œ¸ı± fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˝◊Àıº
¸±ıÒ±Ú, ¤˝◊ ¸±± Œ¬Û±˙±fl¬Ò±ı˛œı˛± ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˝±˚…fl¬±ı˛œ Ú˚˛ ıı˛—
¤ı˛± ŒÒ±fl¬±ı±Êº
√õ∂øÓ¬ ˝±Ê;œ ˜!¬±˚˛ ÚÓ≈¬Ú Ô±Àfl¬Úº 10˝◊ øÊ˘˝Ê; fl≈¬ı˛ı±Úœı˛
øÚ ’ÀÚfl¬ fl¬±Ê Ô±Àfl¬º ˘•§± ”ı˛Q ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ÊÀı˝¶öÀ˘
ø·À˚˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛±ı˛ ø˝•úÓ¬ √õ∂øÓ¬ ˝±Êœı˛ Ô±Àfl¬ Ú±º ¤˝ı˛±˜
Œ‡±˘±ı˛ Ó¬±h¬±Ó¬±øh¬ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ ÊÚ… √õ∂øÓ¬ ˝±Êœ ¸—Àé¬À¬Û fl¬±Ê
fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ › ±˘±˘Àfl¬ Ȭ±fl¬± øÀ˚˛ øÚ©‘®øÓ¬ Œ¬ÛÀÓ¬ ‰¬±˚˛º øfl¬c
¤È¬± ¤fl¬È¬± ıh¬ ˆ≈¬˘º
’±ø˜ › ’±˜±ı˛ fl¬À˚˛fl¬ÊÚ ¸±Ôœ ˝ÀÊ;ı˛ øÓ¬ÚøÚ ¬Û”Àı« fl¬±ífl¬˚˛œ
ÊÀı˝¶öÀ˘ ø·À˚˛ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¬Ûq øıSê˚˛fl¬±ı˛œÀı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ¬Ûqı˛
˜”˘…, ±˘±˘Àı˛ ˜±Ò…À˜ fl≈¬ı˛ı±Ìœ fl¬ı˛±, ÊÀı˝¶öÀ˘ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛
¬ÛXøÓ¬ › fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ Œ·±ô¶∏ øfl¬ˆ¬±Àı ıKÈ¬Ú fl¬ı˛± ˝˚˛ ˝◊Ó¬…±ø ‡≈ı
¸”ш¬±Àı ˚±‰¬±˝◊ fl¬Àı˛øº Ó¬±ÀÓ¬¬ ’±˜ı˛± ¸g¬±Ú Œ¬Û˘±˜ñ
1ó √õ∂øÓ¬ ±˘±À˘ı˛ ¸À/ ¬ÛqøıSê˚˛fl¬±ı˛œı˛ ¤fl¬È¬± ı…ı¸±˚˛œfl¬
¸•Ûfl«¬ Ô±Àfl¬º ˚ø› ˝±ÊœÀı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ 300 ı± 325
øı˛˚˛±˘ øÚÀ˚˛ Ô±Àfl¬ ‹ı˛fl¬˜ ¬Û˙≈ Sê˚˛ fl¬Àı˛¬ ˚±ı˛ ˜”˘… 270 ı±
280 øı˛˚˛±˘ ˝Àıº
2ó Œ¸ ¬ÛqøıSê˚˛fl¬±ı˛œı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ fl¬ø˜˙Ú ’±±˚˛ fl¬ı˛Àıº
3ó ˚ø 100 fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ÊÚ… Ȭ±fl¬± øÚÀ˚˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ 70
ı± 80øȬ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛Àıº
4ó fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¤fl¬-Ó‘¬Ó¬œ˚˛±—˙ Œ·±˙ ·ı˛œıÀı˛Àfl¬ ı∞I◊Ú fl¬ı˛ÀÓ¬
˝˚˛º øfl¬c ˝±Êœ ˚ø ŒÂÀh¬ øÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ ±˘±˘ ¬Û”Ì«
Œ·±˙ Œ˝±ÀȬÀ˘ øıSê˚˛ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬º
5ó fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ Œfl¬±Ú ˝±Êœı˛ Ú±˜ ŒÚ›˚˛± ˝˚˛ Ú±º
’±˜ı˛± ˚±‰¬±˝◊ fl¬ı˛ø¢±˜, ¤øÀfl¬ ‹ ¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ ˝±Êœı˛±
Œfl¬±Ú Ú± Œfl¬±Ú ±˘±˘Àfl¬ Ȭ±fl¬± øÀ˚˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Úº ’±˜±Àı˛
˜ÀÒ… Œı˙ øfl¬Â≈ ˝±Êœ ±˘±À˘ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ Ȭ±fl¬± ŒÙ¬ı˛» ŒÚÚº
˚±ı˛± ŒÙ¬ı˛» øÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ÚøÚ ’±ôL√øı˛fl¬ Ó‘¬ølı˛ ÊÚ… ¬Û≈Úı˛±˚˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ
fl¬Àı˛Úº
19
$ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ≈øȬ ÊÀı˝¶ö˘ ’±Àº ¤fl¬øȬ ˜œÚ± › ˜≈˚±˘Ù¬±ı˛
˜±ÀÁ¬ ˚± ˜œÚ±ı˛ øÚfl¬ÀȬº Œ¸‡±ÀÚ ’±¬ÛøÚ Œ˝“ÀȬ› Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
øZÓ¬œ˚˛øȬ fl¬±ífl¬˚˛œÀÓ¬ ’±Àº ˜œÚ± › fl¬±ífl¬˚˛œÀÓ¬ ˜±ÀÁ¬ ¬Û±˝±h¬
Ô±fl¬±ı˛ ÊÀÚ… ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜!¬± ˝À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº ¤ı˛ ”ı˛Q ˜!¬±
ŒÔÀfl¬ 5 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ˝Àıº Ȭ…±ø'›˚˛±˘± 2 øı˛˚˛±˘ ˆ¬±h¬± ŒÚ˚˛
› √õ∂±˝◊Àˆ¬È¬ Ȭ…±ø'›˚˛±˘± 10 øı˛˚˛±˘ ˆ¬±h¬± øÚÀ˚˛ Ô±Àfl¬º
$ fl¬±ífl¬˚˛œÀÓ¬ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ˆ¬±À˘± ı…ı¶ö± ’±Àº Œ¸‡±ÀÚ Â±·˘,
≈•§±, ·è › ά◊Ȭ ˝◊Ó¬…±ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ˙øMê ’Ú≈˚±˚˛œ Sê˚˛ fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Úº ¬Ûq Sê˚˛ fl¬Àı˛ ’±¬ÛøÚ ÊÀı˝¶öÀ˘ ʘ± fl¬Àı˛ øÚº
±·˘ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ÊÚ… 30 øı˛˚˛±˘, ·±ˆ¬œı˛ ÊÚ… 150 øı˛˚˛±˘ ›
ά◊ÀȬı˛ ÊÚ… 250 øı˛˚˛±˘ ŒÚÀıÚº fl≈¬ı˛ı±Úœ ¸ı˛fl¬±ı˛œ Œ˘±fl¬˝◊
fl¬ı˛Àı Ó¬Àı ’±¬ÛøÚ ı…±˘fl¬øÚÀÓ¬ “±øh¬À˚˛ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ¬Ûq
ʘ± fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ 1Ȭ± fl≈¬¬ÛÚ Œ›˚˛± ˝Àıº Œ¸È¬± Œø‡À˚˛
fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¬Û”Ì« Œ·±˙ øÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú ÚÀ‰¬» ¸ı˛fl¬±ı˛ ·ı˛œı ŒÀ˙
ıKÈ¬Ú fl¬Àı˛ Œ˚˛º
$ ˜œÚ±ı˛ ÊÀı˝¶öÀ˘› ά◊Ȭ, ı˘ › ·±ˆ¬œı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ‹
ı˛fl¬˜˝◊ ı…ı¶ö± ’±Àº
$ 2˚˛ ¸˝Ê ¬ÛXøÓ¬ ’±¬ÛøÚ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ Ȭ±fl¬± ı…±ÀǬ ʘ±
fl¬øı˛À˚˛ øÚº ¤È¬±› qX ¬ÛXøÓ¬º ı…±ÀǬ Ȭ±fl¬± ʘ± fl¬ı˛±˚˛ Œfl¬±Ú
’¸≈øıÒ± ŒÚ˝◊º Œfl¬ÚÚ± fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ±ø˚˛Q ¸ı˛fl¬±ı˛ ŒÚ˚˛º ¸ı˛fl¬±ı˛
˝±ÊœÀı˛ Œ¸ı± ˜Ú-√õ∂±Ì øÀ˚˛ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Úº Œfl¬±Ú√õ∂fl¬±ı˛ ’øˆ¬À˚±·
Ô±Àfl¬ Ú±º
$ ˚ø Œ˘±Àfl¬ı˛ ˆ¬œh¬, ’ä ¸˜˚˛, ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ˆ¬˚˛, ı±
≈ı«˘Ó¬± ˝◊Ó¬…±øı˛ fl¬±ı˛ÀÌ ’±¬ÛøÚ øÚÀÊ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ¬Û±Àı˛Ú
Ó¬±˝À˘ ı…±ÀǬı˛ ˜±Ò…À˜ ı± ÊÀı˝¶öÀ˘ fl≈¬¬ÛÚ øÚÀ˚˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬Àı˛
øÚº ÚÀ‰¬» fl≈¬ı˛ı±Úœ¶öÀ˘ ø·À˚˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬Àı˛ øÚ Œ˚Ȭ± ¸ıÀ‰¬À˚˛
ά◊M˜ º øfl¬c ¸ı ¸˜˚˛ ±˘±˘ ŒÔÀfl¬ ¸±ıÒ±Ú Ô±fl¬ÀıÚº
$ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ˝±ı˛±À˜ı˛ ı±˝◊Àı˛ ˜±^±¸± Œ¸Ã˘øÓ¬˚˛± ’±Àº
fl¬À˚˛fl¬ ı»¸ı˛ ŒÔÀfl¬ ˝±ÊœÀı˛ Œ¸ı± fl¬Àı˛ ’±¸ÀÂÚº ¤øȬ ¤fl¬øȬ
øÚˆ«¬ı˛À˚±·… √õ∂øӬᬱں ¤˝◊ ˜±^±¸± Ù¬±˝± Œ·ÀȬı˛ øÚfl¬È¬ Uı˛±Ó≈¬˘
Œ·ÀȬı˛ ¤øı˛˚˛±˚˛ ı±B‰¬± Œ˜À˚˛Àı˛ fl¬ıı˛¶ö±ÀÚı˛ øÚfl¬È¬º ˚ø ’±¬ÛøÚ
¤˝◊ ˜±^±¸±ı˛ ˜±Ò…À˜ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬Àı˛Ú qX ˝Àıº Ó¬±ı˛± ’±¬ÛÚ±ı˛
ı˘± ¸˜˚˛ ’Ú≈˚±˚˛œ˝◊ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛ÀıÚº ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û”Ì« øıù´±¸
Ô±Àfl¬ Œ˚ ≈ÀȬ± øÓ¬ÚÀȬ ¬Û˚«ôL√ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ fl¬±Ê ¬Û”Ì«
fl¬Àı˛ ŒÚÀı± Ó¬±˝À˘ ¸±ıÒ±ÚÓ¬± ¶§ı˛+¬Û ’±¬ÛøÚ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¸˜˚˛
‰¬±ı˛ÀȬ˚˛ ı˘ÀıÚ › ¸±Àh¬ ‰¬±ı˛ÀȬı˛ ¸˜˚˛ ˜±Ô± Ú…±h¬± fl¬øı˛À˚˛
¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘ ŒÀıÚº ¤˝◊ˆ¬±Àı ’±¬ÛÚ±ı˛ ˝ÀÊ;ı˛ fl¬˜« qX ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬
fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝Àı ï˝◊Ú˙±’±{°±˝óº
 ʱ˜±ı˛±Ó¬ › √õ∂±ÀÌı˛ ˆ¬˚˛
$ ˜œÚ± ‹ ¬Û{°œ Œ˚‡±Ú øÀ˚˛ ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ ï’±–ó
˝Êı˛Ó¬ ˝◊¸˜±˝◊˘ ï’±–ó-Œfl¬ øÚÀ˚˛ ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº øÓ¬ÚøȬ
ʱ˜±ı˛Ó¬ ‹ ¶ö±Ú Œ˚‡±ÀÚ ˙˚˛Ó¬±Ú Ó“¬±Àı˛Àfl¬ √õ∂ı=Ú± Œ›˚˛±ı˛
Œ‰¬©Ü± fl¬Àı˛øÂÀ˘±º ά◊MÀı˛ Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÒ!¬±ı˛ Œ›˚˛± ˝À˚˛øÂÀ˘±º
˙˚˛Ó¬±Ú Ó¬‡Ú› ˘±ø>Ó¬ ˝À˚˛øÂÀ˘±º ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ ï’±–ó-
¤ı˛ ¸≈ißÓ ıʱ˚˛ Œı˛À‡ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬Àı˛ ’±Ê›
Ó¬±Àfl¬ ˘±ø>Ó¬ fl¬ı˛± ˝˚˛º
$ Œ˚ ¶ö±ÀÚ ˝˚ı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ ï’±–ó ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛
øÚÀé¬¬Û fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú ‹ ¶ö±ÀÚ ø‰¬˝ê¶§ı˛+¬Û ô¶∏y¬ ∆Ó¬øı˛ fl¬ı˛± ’±Àº
‹ ô¶∏Ày¬ ˙˚˛Ó¬±Ú ŒÚ˝◊º ‹ ô¶∏Ày¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± Êèı˛œ Ú˚˛º
’±¸˘ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¶ö±Ú ‹ ô¶∏Ày¬ı˛ øˆ¬øM ı± Œ·±h¬±˚˛º ¤˝◊ÊÚ…
’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±Ôı˛ ô¶∏Ày¬ı˛ Œ·±h¬±˚˛ ¬Ûh¬± ά◊ø‰¬Ó¬º ˚ø ’±¬ÛøÚ
¤Ó¬”ı˛ ŒÔÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±Àı˛Ú Œ˚ ô¶∏Ày¬ Œ˘À· Œ·±h¬±ı˛ ¸œ˜±ı˛
ı±˝◊Àı˛ ‰¬À˘ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ‹ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û øıÙ¬˘
˝À˚˛ ˚±Àıº ‹ ¬Û±Ôı˛ ·Ì… ˝Àı Ú±º ›ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ’Ú… ¤fl¬øȬ
¬Û±Ôı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ˚ø ’±¬ÛøÚ Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬
’Ú… ¬Û±Ôı˛ Ú± Œ˜Àı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı˛ø˜ı˛ ï¬Û±Ôı˛
øÚÀé¬À¬Ûı˛ó fl¬±Ê ’¸•Û”Ì« ŒÔÀfl¬ ˚±Àıº Ó¬±ı˛ ¸±Ê±¶§ı˛+¬Û
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜ ïfl≈¬ı˛ı±Úœó øÀÓ¬ ˝Àıº ¤˝◊ ˜¸˚˛±˘±&ø˘
’±À˘˜Àı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ŒÊÀÚ ŒÚÀıÚº
$ 10˝◊ øÊ˘˝Ê;-¤ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ά◊M˜ ¸˜˚˛ ¤˙ı˛±fl¬
ŒÔÀfl¬ Ê›˚˛±˘ ¬Û˚«ôL√º 11, 12, › 13 Ó¬±øı˛À‡ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛
¸˜˚˛ Ê›˚˛±À˘ı˛ ¬Ûı˛º
‹ ά◊M˜ ¸˜À˚˛ı˛ ¬Ûı˛ ¬Û≈è¯∏Àı˛ ÊÚ… ʱÀ˚˛Ê ïqXó ¸˜˚˛
ï¤˜Ú ¸˜˚˛ ˚‡Ú ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± øıÚ± ˜fl¬ı˛+À˝ qX › Œfl¬±Ú
Œ·±Ú±˝ ŒÚ˝◊ó ‰¬±ı˛ øÀÚ ¸”˚« ’ô¶∏ ˚±›˚˛± ¬Û˚«ôL√º qX ¸˜À˚˛ı˛
¬Ûı˛ ¬Û≈è¯∏Àı˛ ÊÚ… qX øfl¬c ˜fl¬ı˛+˝ ¸”˚« ’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛
¸≈ıÀ˝ ¸±Àfl¬ ïÙ¬ÊÀı˛ı˛ ¬Û”ıó« ¬Û˚«ôL√º ¶aœ, ı‘X › ≈ı˘ « Àı˛ ÊÚ…
øıÚ± ˜fl¬ı˛+À˝ ¸≈ıÀ˝ ¸±Àfl¬ ¬Û˚«ôL√ qXº Œı±‡±ı˛œ ˙ı˛œÀÙ¬ ˝±œ¸
Ú— 798, ıÌ«Ú±fl¬±ı˛œ ˝Êı˛Ó¬ ’±¸˜± øıÚÀÓ¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ïı˛±–óº
˝±Êœ ¸±À˝ıÀı˛ ¸—‡…± › √õ∂øÓ¬ ı»¸ı˛ Œ˚ ≈‚«È¬Ú± ‚ÀȬ
Ô±Àfl¬ Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛À√õ∂øé¬ÀÓ¬ ά◊˘±˜±À˚˛ Œfl¬ı˛±˜ ¬Û≈è¯∏Àı˛ ÊÚ… ¸”˚«
’ô¶∏ ˚±›˚˛± ¬Û˚«ôL√ qX ¸˜À˚˛ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛±˜˙«
øÀ˚˛ÀÂÚº ¶aœ, ı‘X › ≈ı«˘ Œ˘±Àfl¬ı˛± ¸”˚« ’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊
¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬ı˛ÀıÚ, Ó¬±ÀÓ¬ øı¬ÛÀ ¬Ûh¬± ŒÔÀfl¬ øÚ©‘®øÓ¬
¬Û±ÀıÚº
Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àfl¬ ‰≈¬•§Ú fl¬Àı˛ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛±
¸≈iÓß ¬º øfl¬c ˆ¬œÀh¬ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ UÊ≈ı˛ ï–ó ”ı˛ ŒÔÀfl¬ ‰≈¬•§Ú Œ›˚˛±ı˛
20
’Ú≈˜øÓ¬ øÀ˚˛ÀÂÚº ’±Ê ¸fl¬˘ ˝±Êœ ”ı˛ ŒÔÀfl¬ ˝±ÊÀı˛
’±¸›˚˛±Àfl¬ ˝◊¸ÀÓ¬˘±˜ ï‰≈¬•§Úó fl¬Àı˛Úº
‹ ı˛fl¬˜ ˚‡Ú UÊ≈ı˛ ï–ó ά◊M˜ ¸˜À˚˛ı˛ ¬Ûı˛ ¸˝ÀÊı˛ ÊÚ…
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ øÀ˚˛ÀÂÚ Ó¬±˝À˘ ŒÊÀÚqÀÚ Î¬◊M˜ ¸˜À˚˛
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ÊÚ… øÚÀÊÀfl¬ øı¬ÛÀı˛ ˜≈À‡ Ú± ŒÙ¬˘± ı˛fl¬±ı˛º
¤˝◊ øı¬Û ¤fl¬&“À˚˛ √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ Œ˘±fl¬˝◊ ŒÊÀÚqÀÚ øÚÀ˚˛ Ô±Àfl¬Úº
’±¬ÛøÚ ˚ø ı˛±øS ≈ÀȬ±˚˛ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ÊÚ… ˚±Ú ˙Ó¬±øÒfl¬
ı…øMêÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚº
$ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬À¬Ûı˛ ÊÚ… ˜≈Ê±˘Ù¬± ŒÔÀfl¬ ¸MÀı˛ı˛ øfl¬Â≈
Œı˙œ ¬Û±Ôı˛ øÚÀ˚˛ ŒÚÀıÚº ¬Û±Ôı˛ Œ‡Ê≈Àı˛ı˛ ’±“øȬ ¸˜Ó≈¬˘…
˝›˚˛± ά◊ø‰¬Ó¬º Ó¬Àı ¬Û±Ôı˛&ø˘ ŒÒ±˚˛± Êèı˛œ Ú˚˛º Ó¬Àı ˚ø
’¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ¸Àj˝ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ŒÒ±˚˛± ά◊M˜º
$ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¬Û”Àı« ¸fl¬˘ ¸±Ôœ ¤fl¬È¬± ʱ˚˛·± øÚø«©Ü
fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ Œ˚, ˚ø ˆ¬œÀh¬ øıøé¬l ˝À˚˛ ˚±˝◊ Ó¬±˝À˘ ¬Û±Ôı˛
Œ˜Àı˛ ’˜≈fl¬ ¶ö±ÀÚ ¤fl¬øSÓ¬ ˝Àı±º
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« øÚÀÊı˛ ¤˝ı˛±À˜ı˛ ‰¬±ı˛øȬ
ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı Êøh¬À˚˛ ŒÚÀıÚº Œfl¬±Ú ı…±· ˝◊Ó¬…±ø ¸À/ ŒÚÀıÚ
Ú±º ¤˜Ú Œfl¬±Ú fl¬±¬Ûh¬ ¬Ûı˛ÀıÚ Ú± ˚±ÀÓ¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ¬Û±À˚˛ı˛ øÚÀ‰¬
Êh¬±ÀÚ±ı˛ ’±˙Ǭ± Ô±Àfl¬º ˆ¬œÀh¬ı˛ ÊÚ… ˚ø ‰¬±ı˛, ά◊h¬Ú± ı±
ı…±· fl¬±Àı˛± ¬Û±À˚˛ı˛ ÚœÀ‰¬ ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛøÚ› ¬Û‘Ôfl¬
fl¬Àı˛ øÚº Á≈¬“Àfl¬ ı± ıÀ¸ Œfl¬±Ú øÊøÚ¸ ŒÓ¬±˘±ı˛ Œ‰¬©Ü± Œ˜±ÀȬ˝◊
fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º ÚÀ‰¬» ˆ¬œÀh¬ ¬ÛÀh¬ ˚±›˚˛±ı˛ ˆ¬˚˛ Ô±Àfl¬º
$ 10 Ó¬±øı˛À‡ Œfl¬ı˘ ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ 7øȬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬
˝Àıº 2˚˛, 3˚˛ › √õ∂À˚˛±ÊÀÚ 4Ô« øÚ øÓ¬ÚøȬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ 7øȬ
fl¬Àı˛ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º 10 Ó¬±øı˛À‡ Ó¬±˘øı˚˛± ï˘±ıT±˝◊fl¬ó
¬Ûh¬± ˚± ’±¬ÛøÚ ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛±ı˛ ¸À/ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú Ó¬± ıg¬
˝À˚˛ ˚±˚˛º
ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ øÚø«©Ü ¤fl¬øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±˜øÀfl¬ › ˜œÚ±
ά±ÚøÀfl¬ Ô±fl¬Àıº ˜±øȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ‹ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ ¬Ûøı˛øÒı˛ Œ›˚˛±˘
¸±ıÒ±ÚÓ¬± › Œı±Á¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ’ÀÒ«fl¬ ¬Ûøı˛øÒı˛ ’±fl‘¬øÓ¬ÀÓ¬ ’±Àº
ı±øfl¬ ≈øȬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ‰¬Ó≈¬ø«fl¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
Ó¬±Àı˛ Œ·±h¬±ı˛ Œ›˚˛±À˘ı˛ ¬Ûøı˛øÒ ¬Û”Ì« ’±fl¬±Àı˛ ’±Àº
¬Û±Ôı˛ ¸ı«± øıËÀÊ ‰¬Àh¬ ˜±ı˛ÀıÚº Œ‡±˘± ˝±›˚˛±˚˛ ù´§±¸
ıg¬ ˝›˚˛±ı˛ ’±˙Ǭ± fl¬˜ Ô±Àfl¬º ıËœÀÊı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ˘±fl¬ ¤fl¬øfl¬
ŒÔÀfl¬ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ › ’¬Ûı˛øfl¬ øÀ˚˛ Œıøı˛À˚˛ ˚±˚˛º ÚœÀ‰¬
˜±øȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ’øÚ˚˛ø˜Ó¬ ı˛±ô¶∏±˚˛ Ó“¬±ı≈ ı±øÚÀ˚˛ Ô±Àfl¬ ›
’±¸ı±ı¬ÛS Œı˛À‡ ’±ı˛±˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ÊÚ… ʱ˚˛·± fl¬˜
˝À˚˛ ˚±˚˛ › ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ øÀfl¬ Œ˘±fl¬ ‰¬Ó≈¬ø«fl¬ ŒÔÀfl¬ ’±¸±ı˛ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ ‡≈ı Œ±˚˛± ‰¬±Úº ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛
Œ‰ ©Ü± fl¬Àı˛º Œ˘±Àfl¬ı˛ ¤fl¬øÀfl¬ ‰¬˘±ı˛ ·øÓ¬ èÀ‡ ˚±˚˛, Ù¬À˘ ˜±ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ Œ±˚˛± ‰¬±˝◊ÀıÚ Ú±º
ŒÍ¬˘±Àͬø˘ › ŒÃh¬±ÀÃøh¬ ’±ı˛y¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛º $ ’ÀÚfl¬ ¸≈¶ö ¸ı˘ Œ˘±fl¬ øÚÀÊ ¬Û±Ôı˛ Ú± Œ˜Àı˛ ’Ú…
$ ˚‡Ú ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ øÚfl¬È¬ Œ¬Û“ñÀıÚ Î¬±Ú › ı±˜øfl¬ fl¬Àı˛ Œ˘±fl¬Àfl¬ √õ∂øÓ¬øÚøÒ øÚı«±‰¬Ú fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Úº ¤ ¬ÛXøÓ¬ øͬfl¬ Ú˚˛º
¤fl¬È≈¬ ’±À· ¤ø·À˚˛ ˚±ÀıÚº ¬Û≈Úı˛±˚˛ øÙ¬Àı˛ Œ˙¯∏øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¤ÀÓ¬ ˝ÀÊ;ı˛ fl¬˜« ¬Û”Ì« ˝Àı Ú±º √õ∂øÓ¬øÚøÒı˛ ˜±Ò…À˜ Ó¬±ı˛˝◊ ¬Û±Ôı˛
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀıÚº Œfl¬ÚÚ± Œ˚±˙ˆ¬ı˛± Œ˘±fl¬ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ øÚfl¬È¬ ˜±ı˛± qX ˝Àı Œ˚ ˙ı˛œ˚˛Ó¬ ’Ú≈˚±˚˛œ ≈ı«˘º Œ˚ ı…øMê “±øh¬À˚˛
Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ¸À/ ¸À/˝◊ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ÊÚ… √õ∂Ô˜ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú › ‰¬˘±ÀÙ¬ı˛± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú Ó¬±Àfl¬ ¶§˚˛—
øÀfl¬ ‡≈ı øı˙‘∫˘± ˝À˚˛ Ô±Àfl¬º ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
$ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤fl¬ı±ı˛ ¤fl¬øȬ˝◊ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀıÚº
˜±ı˛±ı˛ ¬Û”Àı« ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº ø˜Ú± ˜!¬±

ŒÂ±È¬ ˜±ÀÁ¬ı˛ ıh¬

’Ô« –ñ’±ø˜ ’±{°±˝ı˛ Ú±À˜ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛øº ’±{°±˝ ¸ı«
ά◊B‰¬º ¤˝◊ ¬Û±Ôı˛ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ˘±ø>Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… › ’±{°±˝Àfl¬
¸c©Ü fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ˜±ı˛øº
¬Û≈Úı˛±˚˛ øı¸ø˜{°±ø˝ ’±{°±U ’±fl¬ı±ı˛...... ¬ÛÀh¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀıÚº
ø˘ø‡Ó¬ Œ±˚˛±˚˛ ˚ø ˙Àsı˛ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ Œfl¬±Ú
’¸≈øıÒ± ŒÚ˝◊º ¤˝◊ÊÚ… ά◊M˜ ’±¬ÛøÚ ˜≈À‡ ı˘ÀıÚ ’±ø˜
˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ˘±ø>Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… › ’±{°±˝Àfl¬ ¸c©Ü fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ø › øı¸ø˜{°±ø˝ ’±{°±U ’±fl¬ıı˛ ıÀ˘ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀıÚº
¬Û±Ôı˛ ¬Ûøı˛øÒı˛ ˜ÀÒ… ¬Ûh¬± Êèı˛œº ¤fl¬ı±Àı˛ ¤fl¬øȬ˝◊ ¬Û±Ôı˛
˜±ı˛ÀıÚº ˚ø ¤fl¬¸À/ ¤Àfl¬ı˛ ’øÒfl¬ ¬Û±Ôı˛ Œ˜Àı˛ Ô±Àfl¬Ú
¤fl¬øȬ˝◊ ·Ì… ˝Àıº
$ 2˚˛, 3˚˛ › 4Ô« øÀÚ √õ∂ÔÀ˜ ŒÂ±È¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ Ó¬±ı˛¬Ûı˛
˜±ÀÁ¬ı˛ ˙˚˛Ó¬±Ú › ¬Û≈Úı˛±˚˛ ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ 7øȬ fl¬Àı˛ ¬Û±Ôı˛
˜±ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ŒÂ±È¬ › ˜±ÀÁ¬ı˛ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ ¶ö±Ú Œ±˚˛± fl¬ı≈˘
˝›˚˛±ı˛ ¶ö±Úº ¤˝◊ÊÚ… ¤ ≈øȬı˛ fl¬±À ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ $¬±ı±
˙˚˛Ó¬±Ú ˙˚˛Ó¬±Ú ˙˚˛Ó¬±Ú
$ ˝ÀÊ;ı˛ 4 øÀÚ 40 ˘é¬ ˜±Ú≈¯∏ 49 ŒÔÀfl¬ 70øȬ fl¬Àı˛
¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Úº ˚ø ¤fl¬˝◊ ʱ˚˛·±˚˛ ¤Ó¬ ¬Û±Ôı˛
¤fl¬øSÓ¬ fl¬ı˛± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ¬Û±˝±h¬ ˝À˚˛ ˚±Àıº øfl¬c
ʱ˜±ı˛±ÀÓ¬ı˛ ï˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ó fl¬±À ’±¬ÛøÚ ˘é¬… fl¬Àı˛ Œ‡ÀıÚ
¬Û±ÔÀı˛ı˛ Œfl¬±Ú ı˛±ø˙ ÊÀ˜ Ú±º Œfl¬ÚÚ± ’±{°±˝ı˛ ˜ÀڱڜӬ ¬Û±Ôı˛
ŒÙ¬Àı˛ô¶∏±ı˛± øÚı«±‰¬Ú fl¬Àı˛ øÚÀ˚˛ ˚±˚˛º Œfl¬ı˘ ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛
¤fl¬øÀfl¬ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ı˛±ø˙ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚº Œfl¬ÚÚ± ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±˜øÀfl¬ › ˜œÚ±
ά±ÚøÀfl¬ ˝›˚˛± ı˛fl¬±ı˛º ›ı˛ ’Ú…øÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± qX Ú˚˛º
’Ú…øÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± ·Ë˝Ì fl¬ı˛± ˝˚˛ Ú±, ŒÙ¬Àı˛ô¶∏±ı˛±› Ó≈¬À˘
øÚÀ˚˛ ˚±˚˛ Ú±º ¤˝◊ÊÚ… ¤‡±ÀÚ ’±¬ÛøÚ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ı˛±ø˙ Œ‡ÀÓ¬
¬Û±ÀıÚº
’±¬ÛøÚ ¤˝◊ ’À˘Ãøfl¬fl¬Ó¬±Àfl¬ ˙«Ú fl¬Àı˛ øÚÀÊı˛ ˝◊˜±ÚÀfl¬
¸ı˘ fl¬èÚº

fl¬±ı±·‘À˝ı˛ ±À ˚±›˚˛±ı˛ ø¸“øh¬

fl¬±ı±·‘À˝ı˛ ±
±Àı˛ ô¶∏y¬
˝±Ó¬œ˜
fl¬±ı±·‘À˝ı˛ À˜ÀÁ¬
fl¬±ı±·‘À˝ı˛ ı˛Ê±
èfl≈¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜Úœ
Ó¬±›˚˛±Ù¬¶ö˘ ˜±øȬı˛ ô¶∏ı˛ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±

fl¬±ı±·‘À˝ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ Âøı

21
 ¤˝ı˛±À˜ı˛ ıÌ«Ú±
" ¤˝ı˛±˜¬ñ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ ˝◊ά◊øÚÙ¬ı˛˜ ïøıÀ˙¯∏ Œ¬Û±˙±fl¬ó
" ˝ÀÊ;ı˛ ¤˝ı˛±˜ √õ∂Ô˜ ˙›˚˛±˘ ŒÔÀfl¬ 10˝◊ øÊ˘˝Ê;
¬Û˚«ôL√ ¬Ûøı˛Ò±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ά◊˜ı˛±ı˛ ¤˝ı˛±À˜ ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û“±‰¬øÚ
ı…Ó¬œÓ¬ Œ˚Àfl¬±Ú ¸˜˚˛ ¬Ûøı˛Ò±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
˜œfl¬±Ó¬ ︜˜±Àı˛‡±ó¬ ŒÔÀfl¬ ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛± ›˚˛±ÀÊıº
" ¬Û≈è¯∏Àı˛ ¤˝ı˛±˜ 2 ø˜È¬±ı˛ x 1 ø˜È¬±ı˛, øıÚ± Œ¸˘±˝◊À˚˛
2øȬ ‰¬±ı˛, 1øȬ ¬Ûı˛±ı˛ ÊÚ… › ’Ú…øȬ ˙ı˛œÀı˛ Êh¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ…º
øıÚ± Œ¸˘±˝◊À˚˛ı˛ ’Ô« ¤ÀÓ¬ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ’/√õ∂Ó¬…À/ı˛ ·Í¬Ú
’Ú≈˚±˚˛œ Œfl¬±Ú øÊøÚ¸ Œ¸˘±˝◊ Ú± fl¬ı˛± Œ˚˜Ú ˝±Ó¬, ¬ÛÀfl¬È¬
˝◊Ó¬…±øº øıÚ± ø¸˘±˝◊À˚˛ı˛ ¤ ’Ô« Ú˚˛ Œ˚ ›ÀÓ¬ ¸≈˝◊ ¸≈ÀÓ¬± Ú±
˘±À·º √õ∂À˚˛±ÊÀÚ ’±¬ÛøÚ ‰¬±Àı˛ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ fl“¬±Ô± ı± Œ˘¬Û
˝◊Ó¬…±ø ˜≈øh¬ øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú Œ˚Ȭ± fl¬À˚˛fl¬øȬ ‰¬±ı˛Àfl¬ ¤fl¬øSÓ¬
fl¬Àı˛ ø¸˘±˝◊ fl¬ı˛± Ô±Àfl¬º
" ¤˝ı˛±À˜ı˛ ‰¬±ı˛ ¸±± ˝À˘ ά◊M˜ ˝˚˛º Œfl¬±Ú ’¸≈øıÒ±
Ô±fl¬À˘ ı˛ø/Ú ‰¬±ı˛› ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
" ¤˝ı˛±˜ ¬Ûøı˛Ò±ÀÚı˛ ¬Ûı˛, ¬Û”ı« ŒÔÀfl¬ Œ˚ øÚÀ¯∏Ò±:±
’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÂÀ˘± Œ˚˜Ú fl¬È≈¬ fl¬Ô±, ’¸ˆ¬… fl¬Ô±, Œ·±Ú±À˝ı˛
fl¬Ô± › Á¬·h¬± ı± ˜±ı˛±˜±øı˛ı˛ fl¬Ô± ˝◊Ó¬…±ø ŒÓ¬˜Ú˝◊ ŒÔÀfl¬
˚±˚˛º ¤Â±h¬± ’±Àı˛± øfl¬Â≈ øÚÀ¯∏Ò±:± ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤À¸ ˚±˚˛º
Ó¬±ı˛ Ó¬±ø˘fl¬± øÚÀ•ß Œ›˚˛± ˝À˘±º
¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚÀ¯∏Ò±:±
ï1ó ‰≈¬˘ Ú± fl¬±È¬± › Ú± ŒÂ“h¬±
ï2ó Œ˘±˜ Ú± fl¬±È¬± › Ú± ŒÂ“h¬±
ï3ó ¬Û≈è¯∏Àı˛ ÊÚ… ˜±Ô± Ú± Ϭ±fl¬±º ±˚˛±˚˛ ı¸ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú,
±Ӭ± ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú, ˜±Ô±˚˛ Œfl¬±Ú ¸±˜·Ëœ Œı˛À‡ ‰¬˘ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Úº øfl¬c È≈¬ø¬Û, 蘱˘, ‰¬±ı˛ ı± ’Ú… Œfl¬±Ú ø‰¬¬ÛÀfl¬ Ô±fl¬±ı˛
ıd øÀ˚˛ ˜±Ô± Ϭ±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º
ï4ó øÚÀÊı˛ ˙ı˛œÀı˛ı˛ fl¬±¬ÛÀh¬ ’Ôı± ‡±À… ı± ˙ı˛ıÓ¬
˝◊Ó¬…±øÀÓ¬ ‡≈˙ı≈ ı…ı˝±ı˛ Ú± fl¬ı˛±º
ï5ó ø˙fl¬±ı˛ fl¬ı˛±ı˛ ¶öÀ˘ı˛ ÊcÀfl¬ ø˙fl¬±ı˛ Ú± fl¬ı˛±, Ú±
Ó¬±h¬±ÀÚ± ’±ı˛ ’Ú… Œfl¬±Ú ı…øMêÀfl¬ ø˙fl¬±Àı˛ı˛ ÊÚ… ¸±˝±˚… Ú±
fl¬ı˛±º ˙ı˛œÀı˛ ¸‘ø©Ü ˝›˚˛± fl¬œÈ¬, ά◊fl≈¬Ú ˝◊Ó¬…±ø Ú± ˜±ı˛± , ˙ı˛œÀı˛ı˛
˜˚˛˘± ”ı˛ Ú± fl¬ı˛±º ’±¬ÛøÚ ¶ß±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú øfl¬c øıÚ±
¸±ı±ÀÚ ˜˚˛˘± ”ı˛ Ú± fl¬Àı˛º
ï6ó ¤˝ı˛±À˜ı˛ ’ı¶ö±˚˛ ¶§±˜œ-¶aœı˛ ø˜˘Ú øÚø¯∏Xº
22
ï7ó ¤˝ı˛±À˜ı˛ ’ı¶ö±˚˛ ¬Û±À˚˛ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ï¬Û±?±ı˛ ø¬ÛÂÀÚó
ά◊“‰≈¬ ˝±h¬ Œ‡±˘± Ô±fl¬± Êèı˛œ ¤˝◊ÊÚ… À˚ ¤˜Ú Ê≈ÀÓ¬± ı± ‰¬m˘
¬Ûı˛ÀıÚ Ú± ˚±ÀÓ¬ Ȭ±‡Ú± ŒÏ¬Àfl¬ ˚±˚˛º ˚ø ’±¬ÛøÚ ˝±›˚˛±˝◊
‰¬m˘ ı± ø¶°¬Û±ı˛ ¬ÛÀı˛Ú Ȭ±‡Ú± Œ‡±˘± Ô±fl¬Àıº
ï8ó Œ˜À˚˛Àı˛ ÊÚ… ¤˝ı˛±À˜ı˛ Œfl¬±Ú øıÀ˙¯∏ ı¶a ŒÚ˝◊º
øfl¬c ά◊M˜ ¤˝◊ Œ˚ fl¬±¬Ûh¬ ¤˜Ú ¶§±ˆ¬±øıfl¬ ˝˚˛ ˚±ÀÓ¬ Œfl¬±Ú
’ù≠œ˘Ó¬±ı˛ fl¬±ı˛Ì Ú± ˝˚˛º Œ˜À˚˛ı˛± ˜±Ô±˚˛ Œ˚ È≈¬ø¬Û ı“±ÀÒ ›
Œı±ı˛fl¬±ı˛ ά◊h¬Ú± ¬ÛÀı˛ ›È¬± ¤˝ı˛±À˜ı˛ ÊÚ… Êèı˛œ Ú˚˛º ıı˛—
¤È¬± Œfl¬ı˘ ¸±ıÒ±ÚÓ¬± ˚±ÀÓ¬ ˜±Ô± Ú± ‡≈À˘ ˚±˚˛ › ‰≈¬˘ Ú± Œıı˛
˝À˚˛ ˚±˚˛º Ó¬±Àı˛Àfl¬› ›Ê≈ı˛ ÊÚ… È≈¬ø¬Û ‡≈À˘ ˜±Ô± ˜À¸˝ fl¬ı˛±
Êèı˛œº
ï9ó ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Œ˜À˚˛Àı˛ ˜≈‡˜`¬˘ › ˝±ÀÓ¬ı˛ fl¬ør
Œ‡±˘± Ô±fl¬± Êèı˛œº Ó¬Àı Ú±-˜≈˝øı˛˜ ¬Û≈è¯∏Àı˛ fl¬±À ˜≈À‡ı˛
¸±˜ÀÚ øfl¬Â≈ ’±h¬±˘ fl¬ı˛± ı± ¬Û«± fl¬ı˛± Êèı˛œº
ï10ó ¤˝ı˛±˜ ¬Ûøı˛Ò±ÀÚı˛ ¬Û”Àı« ˙ı˛œÀı˛ ‡≈˙ı≈ ˘±ø·À˚˛ ¤˝ı˛±˜
¬Ûı˛± ¸≈ißÓ¬º øfl¬c ¤˝ı˛±˜ ¬ÛÀı˛ Œfl¬±Úı˛fl¬À˜ı˛ ‡≈˙ı≈ı˛ ı…ı˝±ı˛
qX Ú˚˛º ï˙ı˛œÀı˛ ‡¬≈˙ı≈ ¤Ó¬ ’ä ˘±·±ÀıÚ ˚±ÀÓ¬ ¤˝ı˛±À˜ı˛
‰¬±Àı˛ Ó¬±ı˛ ø‰¬˝ê Ú± ¬ÛÀh¬ºó
¤˝ı˛±À˜ı˛ ¸≈ißÓ¬
" Œ·±¸˘ fl¬ı˛± › ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛±ı˛ ¬Û”Àı« ‡≈˙ı≈ ˘±·±ÀÚ±º
" ¤fl¬øȬ ˘≈/œ › ¤fl¬øȬ ˙ı˛œÀı˛ Êh¬±ÀÚ±ı˛ ‰¬±Àı˛ı˛ ¤˝ı˛±˜
¬Ûı˛±º
" ¤˝ı˛±À˜ı˛ ¬Û”Àı« Ú‡ fl¬±È¬±º
" Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛ ¤˝ı˛±˜ ı“±Ò± ïŒ±›˚˛± ¬Ûh¬±óº
" ¤˝ı˛±À˜ı˛ √õ∂±ı˛y¬ ˘±ıT±˝◊fl¬ ïÓ¬±˘øı˚˛±ó ¬ÛÀh¬ fl¬ı˛± ›
ı±ı˛ ı±ı˛ ˘±ıT±˝◊fl¬ ¬Ûh¬±º
¬Û≈è¯∏ ¤˝ı˛±˜ øfl¬ˆ¬±Àı ¬Ûı˛ÀıÚ
¤˝ı˛±À˜ı˛ ¤fl¬øȬ ‰¬±ı˛ ˘≈ø/ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬Ûı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ›È¬±
’±¬ÛøÚ Œ˚ˆ¬±Àı ¸≈øıÒ± ˝˚˛ Œ¸ˆ¬±Àı ¬Ûı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ›ı˛ ÊÚ…
Œfl¬±Ú øıÀ˙¯∏ ¬ÛXøÓ¬ ı± øÚÀ«˙ Ú±˝◊º øfl¬c Œ˚À˝Ó≈¬ ˝ÀÊ;ı˛
¸˜˚˛ ’¶§±ˆ¬±øıfl¬ ˆ¬œh¬ ˝˚˛, ˘≈/œı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Œfl¬±Ú ʱø/˚˛± ¬Ûı˛±ı˛
’Ú≈˜øÓ¬ Ô±Àfl¬ Ú± ¤˝◊ÊÚ… ˚ø ˘≈ø/ ‡≈À˘ ˚±˚˛ ¬Û”Ì« ά◊˘/
˝›˚˛±ı˛ ˆ¬˚˛ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ÊÚ… ¤˝ı˛±À˜ı˛ ˘≈ø/ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬
¬Ûı˛±ı˛ ¬Ûı˛±˜˙« Œ›˚˛± ˝ÀB Œ˚Ȭ± ‡≈ı˝◊ ¸—ı˛øé¬Ó¬ ¬ÛXøÓ¬º
 1. ’±¬ÛøÚ ¬Û± ≈øȬ ¤fl¬È≈¬ Âøh¬À˚˛ “±h¬±Úº
2. ˘≈ø/ı˛ ≈øȬ Œfl¬±Ì ı±˜ ˝±ÀÓ¬ ÒÀı˛ ά±ÚøÀfl¬ ŒÈ¬ÀÚ ˘•§±
fl¬Àı˛ øÚ ïÂøı Ú—-1óº
3. ¬Û≈Úı˛±˚˛ ά±Ú ˝±Ó¬ øÀ˚˛ ά±Ú ˝±ÀÓ¬ı˛ ı·À˘ı˛ ÚœÀ‰¬ ˘≈ø/
øȬ Œ¬ÛÀȬı˛ ¸À/ ø‰¬¬ÛÀfl¬ ÒÀı˛ Ô±fl¬ÀıÚ › ı±˜ ˝±Ó¬ øÀ˚˛ ˘≈ø/
ı˛ ≈øȬ Œfl¬±Ì ı±˜øÀfl¬ ¬Û”Ì«ˆ¬±Àı øÚÀ˚˛ ’±¸ÀıÚº ïÂøı Ú—-2ó
4. ¬Û≈Úı˛±˚˛ ı±˜ ı·À˘ı˛ ÚœÀ‰¬ ˘≈ø/øȬ Œ¬ÛÀȬı˛ ¸±ÀÔ ø‰¬¬ÛÀfl¬
ÒÀı˛ Ô±fl¬ÀıÚ › ˘≈ø/ ¬Û≈Úı˛±˚˛ ά±ÚøÀfl¬ øÚÀ˚˛ ’±¸ÀıÚº ¤ı±ı˛
˘≈ø/ı˛ Œı“À‰¬ Ô±fl¬± Œfl¬±Ì ˜±ÀÁ¬ Ú±ˆ¬œı˛ fl¬±À Œ˙¯∏ ˝À˚˛ ˚±Àı¬º
ïÂøı Ú—-3ó
5. ’±¬ÛøÚ ¤È¬± Êøh¬À˚˛ øÚÚº ˘≈ø/ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ú±øˆ¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛
8. ά◊˜ı˛±˝ › ˝ÀÊ;ı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ ¬Û≈è¯∏Àı˛ ÊÀÚ…
ı˛˜˘ › ˝◊ÊÀÓ¬ı± fl¬ı˛± ¸≈iÓß ¬º ˝◊ÊÀÓ¬ı±ı˛ ÊÚ… ¤˝ı˛±À˜ ‰¬±ı˛øȬı˛
¤fl¬øȬ Œfl¬±Ì ά±Ú˝±ÀÓ¬ı˛ ı·À˘ı˛ ÚœÀ‰¬ øÀ˚˛ øÚÀ˚˛ ø·À˚˛ ı±˜
˝±ÀÓ¬ı˛ fl“¬±ÀÒı˛ ά◊¬Ûı˛ Œı˛À‡ øÚÚº ïÂøı Ú—-5ó
9. ˝ÀÊ;ı˛ ‰¬±ı˛øÀÚ ˙ı˛œÀı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÓ¬Ú ŒÔÀfl¬ ‰¬±ı˛øÚ
¤˝ı˛±˜ Ô±Àfl¬º ¤˝ı˛±À˜ı˛ ¤fl¬øȬ ‰¬±ı˛ ˘≈ø/ ¶§ı˛+¬Û ¬ÛÀı˛ ›
¬Û±A±˚˛ Œı“ÀÒ øÚø}ôL√ ˝À˚˛ ˚±˚˛ øfl¬c ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ‰¬±ı˛È¬± ¸±˜˘±ÀÚ±
ıh¬ ’¸≈øıÒ± ˝À˚˛ ›Àͬº øıÀ˙¯∏Ó¬¬– Ú±˜±ÀÊı˛ ’ı¶ö±˚˛º ¤˝◊ÊÚ…
Œı±Ê·« › ’øˆ¬:Ó¬±¬Û”Ì« ı…øMê ˚±ı˛± fl¬À˚˛fl¬ı±ı˛ ˝Ê; fl¬ı˛±ı˛
’øˆ¬:Ó¬± ı˛±À‡Ú øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ‰¬±ı˛øȬ Êh¬±ÀÚ±ı˛
¬Ûı˛±˜˙« ŒÚ º

Âøı Ú—-4 Âøı Ú—-3 Âøı Ú—-2 Âøı Ú—-1

Ô±fl¬Àı Œfl¬ÚÚ± Ú±øˆ¬ ˙Ó¬Àı˛ı˛ ˜ÀÒ… ï˘#±¶ö±Úó ·Ì… › ˙Ó¬ı˛
Ϭ±fl¬± Êèı˛œº Âøı Ú—-4
6. ¤˝ı˛±˜ Œfl¬ı˘ ≈øȬ ‰¬±ı˛Àfl¬ ı˘± ˝˚˛º ¤ÀÓ¬ Œfl¬±˜Àı˛ı˛
¬Û±A± ·Ì… Ú˚˛º øfl¬c Œ˚À˝Ó≈¬ ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜˚˛ Ȭ±fl¬± ¬Û˚˛¸± ı˛±‡±
Êèı˛œ, ¤˝◊ÊÚ… Û±A±¬ Ûı˛±ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ ’±Àº
7. ˘≈ø/ À‡±˘±ı˛ ˆ¬À˚˛ ï˚‡Ú ¬Û±A± ¬Ûı˛ÀıÚ Ó¬‡Ú øfl¬Â≈
Ȭ±fl¬± ›ÀÓ¬ Œı˛À‡ ∆ıÒ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ › ¬Ûı˛ÀıÚó ¬Û±A± Ú±øˆ¬ı˛
1. √õ∂ÔÀ˜ ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ‰¬±ı˛øȬ fl“¬±ÀÒı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬Û”Ì« Œı˛À‡ ˝±Ó¬
≈øȬ ¬Û”Ì« Œ¸±Ê± fl¬Àı˛ ¸±˜ÀÚı˛ øÀfl¬ ŒÈ¬ÀÚ øÚÚ › ‰¬±Àı˛ı˛
≈øȬ Œfl¬±Ì ≈˝◊ ˝±Ó¬ øÀ˚˛ ÒÀı˛ Ô±fl≈¬Úº ïÂøı Ú—-6ó
2. ¬Û≈Úı˛±˚˛ ά±Ú ˝±ÀÓ¬ı˛ Œfl¬±Ì ı±˜ ı·À˘ı˛ ÚœÀ‰¬ ˘≈ø/ ı±
¬Û±A±ı˛ ÚœÀ‰¬ ‡≈À¸ øÚÚº ïÂøı Ú—-7ó
3. ¬Û≈Úı˛±˚˛ ı±˜˝±ÀÓ¬ı˛ Œfl¬±Ì ά±Ú ı·À˘ı˛ ÚœÀ‰¬ ˘≈ø/ ı±
¬Û±A±ı˛ ÚœÀ‰¬ ‡≈À¸ øÚÚº ïÂøı Ú—-8ó

Âøı Ú—-9 Âøı Ú—-8 Âøı Ú—-7 Âøı Ú—-6 Âøı Ú—-5
ά◊¬ÛÀı˛ ı± Ú±øˆ¬ı˛ Œ¸±Ê± ¬Ûı˛ÀıÚ ˚±ÀÓ¬ ˘≈ø/ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ’—À˙ 4. ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¤˝ı˛±À˜ı˛ Œ˚ fl¬±¬Ûh¬ ˚± ’±¬ÛÚ±ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛ ά◊¬Ûı˛
’±¬ÛÚ±ı˛ Ú±øˆ¬ ¸ı«± Ϭ±fl¬± Ô±Àfl¬º ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ’±¬ÛøÚ Á≈¬˘Àı ά◊˝± ʱ˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛ ˜ÀÓ¬± &øȬÀ˚˛ øÚÚº ¤˝◊ˆ¬±Àı ’±¬ÛÚ±ı˛
‰¬˙˜±, ‚øh¬, fl¬±ÀÚı˛ Œ˜ø˙Ú ˝◊Ó¬…±ø ¬Ûı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ’±ı˛ ›Ê≈ ≈øȬ ˝±Ó¬ ˜≈Mê ˝Àı › ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ¤˝ı˛±À˜ı˛ ‰¬±ı˛ ı±ı˛ı±ı˛ ¬Ûh¬Àı›
fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¶§˚˛— Œ˚ ‰≈¬˘ ›Àͬ › ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛ Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œfl¬±Ú Ú±º ’±ı˛ Ú±˜±ÀÊ› Œfl¬±Úı˛fl¬˜ ’¸≈øıÒ± ˝Àı Ú±º ïÂøı Ú—-9ó
˜ øÀÓ¬ ˝Àı Ú±º

23
 ¶aœÀı˛ øıÀ˙¯∏ ˜¸˘±
1. ¶aœÀı˛ ¤˝ı˛±˜ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ ¬Ûøı˛Ò±ÀÚı˛ ı¶a˝◊ ˝˚˛º Ó¬Àı
¤È¬± ¶úı˛Ì ı˛±‡ÀıÚ Œ˚ ¬Û±Ó¬˘±, Ȭ±˝◊Ȭ › ¤˜Ú Ú± ˝˚˛ ˚±ÀÓ¬
’¬ÛÀı˛ı˛ ‘ø©Ü ’±fl‘¬©Ü fl¬Àı˛º fl¬±¬Ûh¬ ¤Àfl¬ı±Àı˛ ¸±Ò±ı˛Ì › ¬Ûøı˛©®±ı˛
¬Ûøı˛BÂiß ˝›˚˛± ‰¬±˝◊º
2. ıÓ«¬˜±ÀÚ ¤˝ı˛±˜ ¶§ı˛+¬Û È≈¬ø¬Û › ŒÚfl¬±ı ¬Ûı˛± ˝˚˛º
˙ı˛œ˚˛ÀÓ¬ ›ı˛ Œfl¬±Ú √õ∂˜±Ì Ú±˝◊º
3. ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ¶aœÀı˛ ˜≈‡˜`¬˘ Œ‡±˘± Ô±fl¬± Êèı˛œº
4. ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ¶aœÀı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬Û«±ı˛ ’±À˙ ŒÔÀfl¬
˚±˚˛º ¤˝◊ÊÚ… ˚ø Œfl¬±Ú Ú± ˜≈˝øı˛˜ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘
fl¬±¬Ûh¬ øÀ˚˛ ˜≈‡˜`¬˘ ’±h¬±˘ fl¬ı˛± ˚±˚˛º ˜≈‡˜`¬À˘ fl¬±¬Ûh¬
˚ø ¶Û˙« fl¬Àı˛ ˚±˚˛ Ó¬±ÀÓ¬ Œfl¬±Ú ’¸≈øıÒ± ŒÚ˝◊º
5. ıÓ«¬˜±ÀÚ ¶aœı˛± È≈¬ø¬Û ı± Œfl¬±Ú ˙Mê øÊøÚ¸ ˜±Ô±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛
Œı˛À‡ ŒÚ˚˛ › ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÚfl¬±ı Œı˛À‡ ŒÚ˚˛ ˚±ÀÓ¬ fl¬±¬Ûh¬
˜≈‡˜`¬À˘ ¶Û˙« Ú± fl¬Àı˛º ¤È¬± ¬Û«±ı˛ ά◊M˜ ¬ÛXøÓ¬ øfl¬c ›˚˛±ÀÊı
ı± ¸≈ißÓ¬ Ú˚˛º ’±ı˛ ¤È¬± ¤˝ı˛±À˜ı˛ ’—˙› Ú˚˛º
6. ˚ø ¸±ıÒ±ÚÓ¬±ı˛ ÊÚ… È≈¬ø¬Û ¬ÛÀı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ ›Ê≈ı˛
¸˜˚˛ ‡≈À˘ ˜À¸˝ fl¬ı˛± Êèı˛œ ÚÀ‰¬» ›Ê≈ qX ˝Àı Ú±º
7. fl¬¸ı˛ ï‰≈¬˘ fl¬±È¬±ó ά◊˜ı˛±˚˛ ¸±˚˛œı˛ ¬Ûı˛ › ˝ÀÊ; fl≈¬ı˛ı±Úœı˛
¬Ûı˛ Œ˜À˚˛Àı˛ ÊÚ… øÚÀÊı˛ ’±—&À˘ı˛ ’±·±ı˛ ’—˙ ï’±Ú≈˜±øÚfl¬
¤fl¬ ŒÔÀfl¬ ¸›˚˛± ˝◊ø=¡ó ˜±Ô±ı˛ ‰≈¬˘ fl¬±È¬ÀÓ¬ ˝˚˛º ¤˝◊ ‰≈¬˘ ¶§˚˛—
øÚÀÊı˛ ˝±ÀÓ¬› fl¬±È¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú øfl¬•§± øÚÀÊı˛ ˜ÀÓ¬± Œfl¬±Ú ˜ø˝˘±
˝±Êœı˛ ˜±Ò…À˜ ø˚øÚ fl¬¸Àı˛ı˛ ¬Û”Àı«ı˛ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê ¬Û”Ì« fl¬Àı˛
øÚÀ˚˛ÀÂÚ, Ó¬±Àfl¬ øÀ˚˛› fl¬±È¬±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ¶aœÀı˛ ÊÚ… øÚÀÊı˛
¶§±˜œ ı± ¸À/ ’±¸± ˜≈˝øı˛˜ ¬Û≈è¯∏ ±h¬± ’Ú… Œfl¬±Ú ¬Û≈èÀ¯ı˛¬
˜±Ò…À˜ ‰≈¬˘ fl¬±È¬±ÀÚ± qX Ú˚˛º
‰≈¬˘ fl¬±È¬±ÀÚ±ı˛ ¸˝Ê ¬ÛXøÓ¬ ¤˝◊ Œ˚ ‰≈¬À˘ı˛ Á¬≈øȬı˛ Œ˙¯∏
ˆ¬±· ’±/≈À˘ Êøh¬À˚˛ ŒÚÀıÚ › ¬ÛÀı˛ fl¬±È¬ÀıÚº ¶úı˛Ì ı˛±‡ÀıÚ
¤fl¬ ı± ¸›˚˛± ˝◊ø=ı˛ fl¬˜ ‰≈¬˘ fl¬±È¬ÀıÚ Ú±º
¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ øÚø¯∏X
1. ¶aœı˛± ά◊˜ı˛±˚˛ › ˝ÀÊ; ≈ÀȬ±ÀÓ¬˝◊ Ó¬±˘øı˚˛± ’±Àô¶∏ ¬Ûh¬ÀıÚº
˚±ÀÓ¬ Ú±-˜≈˝øı˛˜ ¬Û≈è¯∏ı˛± ’±›˚˛±Ê Ú± qÚÀÓ¬ ¬Û±˚˛º
2. ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ø‰¬èÌœ fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º ˚ø ŒÊÀÚ-qÀÚ
24
Œfl¬±Ú ‰≈¬˘ ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘ ¸fl¬± øÀÓ¬ ˝Àıº
3. øıÚ± ‡≈˙ı≈›˚˛±˘± ŒÓ¬˘ ˙ı˛œÀı˛ › ‰≈¬À˘ ˘±·±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
‰≈¬˘ ›Í¬±ı˛ ˆ¬À˚˛ Ú± ˘±·±ÀÚ±˝◊ ά◊M˜º
4. ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ¸≈ı˛˜± ˘±·±ÀÚ± øÚÀ¯∏Òº
5. ¤˝˜±ı˛ ’ı¶ö±˚˛ Œ˜À˝øj ı± Œ‡Ê±ı ˘±·±ÀÚ± ˜fl¬è˝º
6. ¤˝ı˛±˜ ’˝¶ö±˚˛ ¶aœı˛± ’˘—fl¬±ı˛ ¬Ûı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº øfl¬c
’˘—fl¬±ı˛ ¤˜Ú Ú± ˝˚˛ ˚±ÀÓ¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ‘ø©Ü ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛
¬ÛÀh¬º
7. ¶aœÀı˛ ÊÚ… Ó¬›˚˛±ÀÙ¬ ı˛˜˘ › ˝◊ÊÀÓ¬ı± ŒÚ˝◊º ’±ı˛
¸±˚˛œı˛ ˜±ÀÁ¬ ŒÃh¬±ÀÓ¬› ˝Àı Ú±º
8. ¶aœı˛± øıÚ± ˜≈˝øı˛À˜ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú Ú±º
˚ø› Œ¸ ÒÚœ ˝˚˛º
9. ˜≈˝øı˛˜ ‹ ı…øMê ˚±ı˛ ¸À/ øıı±˝ øÚø¯∏Xº Œ˚˜Ú ø¬ÛÓ¬±,
ŒÂÀ˘, ˆ¬±˝◊-ˆ¬±˝◊À¬Û±, ˆ¬±À¢ü › ¶§±˜œı˛ ø¬ÛÓ¬± ˝◊Ó¬…±øº
10. Œı±Ú±˝◊, Ù≈¬Ù¬±, ‡±˘≈ ˝◊Ó¬…±ø ˜≈˝øı˛˜ Ú˚˛º
11. ¶aœ ˚ø ÒÚœ ˝˚˛ ¸À/ ˜≈˝øı˛˜› Ô±Àfl¬¬ ¶§±˜œı˛ øıÚ±
’Ú≈˜øÓ¬ÀÓ¬ √õ∂Ô˜ ˝Ê; fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º Œfl¬ÚÚ± ¤fl¬ı±ı˛ ˝Ê; Ù¬ı˛Êº
ÚÙ¬˘ ά◊˜ı˛±˝ ı± ˝ÀÊ;ı˛ ÊÚ… ¶§±˜œı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ ı±>Úœ˚˛º
12. ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ˝±À˚˛Ê›˚˛±˘œ ˜ø˝˘± Ú±˜±Ê ¬›
fl≈¬ı˛’±Ú ¬Ûh¬± ı…Ó¬œÓ¬ ¸ı ˝◊ı±Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º Ó¬±Àı˛ ÊÚ…
øÊfl¬ı˛, è › ’Ú… ›øÊÙ¬± qXº ά◊M˜ ¤˝◊ Œ˚ √õ∂øÓ¬ Ú±˜±ÀÊı˛
¸˜˚˛ qX ¬Ûøı˛BÂiß ˝À˚˛ ›Ê≈ fl¬Àı˛ ˚ӬȬ± ¸˜˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬
˘±À· ¤Ó¬È¬± ¸˜˚˛ øÊfl¬ı˛ › Œ±˚˛± ˝◊Ó¬…±ø ¬Ûh¬±º ˚±ÀÓ¬ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛
’ˆ¬…±¸ ıʱ˚˛ Ô±Àfl¬º
Ú±ı˛œÀı˛ ÀÊ˝± ˝Ê;
˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂñ’±ø˜
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó-Œfl¬ øÊ:±¸± fl¬øı˛, Œ˝ ’±{°±˝ı˛ ı˛¸≈˘
’±˜ı˛± ŒÊ˝±Àfl¬ ά◊M˜ ˝◊ı±Ó¬ ˜ÀÚ fl¬øı˛º Ó¬±˝À˘ ’±˜ı˛±
øfl¬ ŒÊ˝± fl¬ı˛Àı±Ú±∑ ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÚñŒÓ¬±˜±Àı˛
ÊÚ… ά◊M˜ ŒÊ˝± ˜ıèı˛ ˝Ê;º ïŒı±‡±ı˛œ ˙ı˛œÙ¬ó
 ˝±À˚˛Ê › ŒÚÙ¬±À¸ı˛ ˜±¸±À˚˛˘
ï1ó ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê ’±¸± ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ˚±˚˛º ¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬,
¸±˚˛œ › ‰≈¬˘ Œfl¬ÀȬ ¤˝ı˛±˜ ‡≈˘ÀıÚº ¤˝◊ˆ¬±Àı Ó¬±ı˛ ˝Ê; ¬Û”Ì«
˚ø Œfl¬±Ú ˜ø˝˘±ı˛ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê
˝À˚˛ ˚±Àıº Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ ¬Û˚«ôL√ ¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚÀ¯∏Ò±:±
¤À¸ Ô±Àfl¬ ¤˜Ó¬ ’¬ÛøıS ’ı¶ö±˚˛ Ú±¬Û±fl¬ ‰≈¬˘¬ ¬Ûøı˛©®±ı˛ fl¬Àı˛,
ıʱ˚˛ Ô±fl¬Àıº
Ú‡ Œfl¬ÀȬ › ¶ß±Ú fl¬Àı˛ ¤˝ı˛±À˜ı˛ fl¬±¬Ûh¬ ¬ÛÀı˛ ŒÚÀıÚ ›
˜œfl¬±Ó¬ ︜˜±Àı˛‡±ó Œ¬ÛÓÀ ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ øfl¬c ï5ó ά◊˜ı˛±˝ › ˝Ê; ≈øȬı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê ’±¸±
˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ Œ¬ÛÓÀ Ӭ±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º ¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ Œfl¬±Ú∏ ˜ø˝˘± Ó¬±˜±ÀM±ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¤˝ı˛±˜ ı“±ÀÒ øfl¬c ˜!¬±
’À¬Û鬱˚˛ Ô±fl¬ÀıÚº ¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ ˙ı˛œÙ¬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ¬Û”Àı« ı± ¬ÛÀı˛ ά◊˜ı˛±ı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Û”Àı«
fl¬ı˛ÀıÚº ¤˝◊ ’¬ÛøıS ’ı¶ö±˚˛ Œ¸ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Ô±fl¬Àı › ˝±À˚˛Ê ı± ŒÚÙ¬±¸ ’±ı˛y¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛ › ı˛Mê ʱı˛œ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛
¤˝ı˛±À˜ı˛ ¸fl¬˘ øÚÀ¯∏Ò ’±À˙ ʱı˛œ Ô±fl¬Àıº 8˝◊ øÊ˘ø˝#±˝ ’Ô«±» ˜œÚ± ˚±›˚˛±ı˛ øÚ ¤À¸ ˚±˚˛º ¤˜Ú
ï2ó ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ˝±À˚˛Ê ’±¸± ˜ø˝˘±ı˛ ά◊˜ı˛±˝ ŒÂÀh¬ Œ›˚˛± ά◊ø‰¬»º ¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚÀ¯∏Ò±:±
ï‡≈˙ı≈ ˘±·±ÀÚ±, ŒÚ±‡ fl¬±È¬± ˝◊Ó¬…±øó ¤ı˛ ˜ÀÒ… Œfl¬±Ú fl¬±Ê
˚ø fl¬±Àı˛± ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛±ı˛ › øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ øfl¬c Ó¬±›˚˛±Ù¬
fl¬Àı˛ ‰≈¬˘ ‡≈À˘ ŒÓ¬˘ øÀ˚˛ ø‰¬èøÚ fl¬Àı˛ ά◊˜ı˛±ı˛ ¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘
› ¸±˚˛œı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê ¤À¸ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ¬ÛøıS ˝›˚˛± ¬Û˚«ôL√
Œ›˚˛± ı˛fl¬±ı˛º ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¬Ûøı˛©®±ı˛ ¬Ûøı˛BÂiß › Œ·±¸˘ fl¬Àı˛
’À¬Û鬱 fl¬ı˛Àı › ¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ fl¬Àı˛
˝ÀÊ;ı˛ ¤˝ı˛±˜ Œı“ÀÒ Ó¬±˘øı˚˛± ¬ÛÀh¬ ŒÚÀıÚ › ˜œÚ± ‰¬À˘
¤˝ı˛±˜ ‡≈˘Àıº ¤˝◊ ’¬ÛøıS øÚ&ø˘ÀÓ¬ ¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚÀ¯∏Ò±:±
˚±ÀıÚ › ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Ì« fl¬±Ê fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀıÚº ˝±À˚˛Ê ı± ŒÚÙ¬±¸
ıʱ˚˛ Ô±fl¬Àıº
ıg¬ ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Œ·±¸˘ fl¬Àı˛ ¬ÛøıS ˝À˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
ï3ó Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ˝±À˚˛Ê ’±¸± › ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀıÚº ‹ ˜ø˝˘±ı˛ ˝Ê; ˝À# ˝◊Ù¬ı˛± ·Ì… ˝Àıº
˝ÀÊ;ı˛ fl¬˜« ¬Û”Ì« ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ‹ ŒÂÀh¬ ˚±›˚˛± ά◊˜ı˛±˝
˚ø fl¬±Àı˛± ˝±À˚˛ÀÊı˛ ¸˜˚˛ øÚfl¬È¬ ˝˚˛, ˚Ó¬é¬Ì ¬Û˚«ôL√ ı˛Mê
fl¬±Ê±ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¤fl¬øȬ ά◊˜ı˛±˝ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ › fl≈¬ı˛ı±Úœ ’Ô«±»
Ú± ’±À¸ ˜±Ó¬±ÀÙ¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± qXº Ó¬Àı ¸±ıÒ±Úœı˛ ÊÚ…
˜ ŒÀıÚº ‹ ˜ ïfl≈¬ı˛ı±Úœó ¬Û”ı« ά◊˜ı˛±˝ ±h¬±ı˛ ÊÚ… ›˚˛±ÀÊı
˜±Ó¬±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ √õ∂Ô˜ Ó¬˘± ı± ±À Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀıÚº
˝À˚˛ ˚±˚˛º
˚ø Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ı˛Mê ¤À¸ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘ Ú±¬Û±fl¬ ’ı¶ö±˚˛
¤˜Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ ˝À# Ó¬±˜±ÀM±ı˛ qfl¬øı˛˚±˛ ¶§ı+˛ ¬Û ˜ ïfl≈¬ı˛ı±Úœó
¸±˚˛œı˛ fl¬±Ê ¬Û”Ì« fl¬Àı˛ ‰≈¬˘ Œfl¬ÀȬ ά◊˜ı˛± ¬Û”Ì« fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº
›˚˛±ÀÊı Ú˚˛º ¤˝◊ÊÚ… Œ˚ ›ı˛ ˝ŒÊ; ˝◊Ù¬ı˛± ˝À˚˛Àº ’±ı˛
¸±˚˛œı˛ ÊÚ… ¬ÛøıSÓ¬± Êèı˛œ Ú˚˛º ˚ø Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬
˝ÀÊ; ˝◊Ù¬ı˛±fl¬±ı˛œı˛ ά◊¬Ûı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ ›˚˛±ÀÊı Ú˚˛º ˚˛è˘
˝±À˚˛Ê ¤À¸ ˚±˚˛ ¸À/ ¸À/ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬ ŒÔÀfl¬ Œıøı˛À˚˛
Ù¬ÀÓ¬±˚˛± 233ì4 ’±˝◊øÚ ˙ı˛À˝ Œı±‡±ı˛œ 123ì10 ø˜˙fl¬±Ó¬
˚±ÀıÚ › ¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ fl¬Àı˛ ά◊˜ı˛± ¬Û”Ì«
306-307ì5ó
fl¬ı˛ÀıÚº ˚Ó¬é¬Ì ά◊˜ı˛±˝¬Û”Ì« Ú± ˝Àı ¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚÀ¯∏Ò±:±
øı– ^–ñ Œ˚ ˜ø˝˘± øÚÀÊı˛ ’ˆ¬…±¸ ’Ú≈˚±˚˛œ ¤ı˛ ά◊¬Ûı˛
ıʱ˚˛ Ô±fl¬Àıº
’±˙± Ô±Àfl¬Ú± Œ˚ Œ¸ ¬ÛøıS ˝À˚˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ά◊˜ı˛±˝ ’±±˚˛
ï4ó ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ı± ˝ÀÊ;ı˛ ˜±ÀÁ¬ ˝±À˚˛Ê ’±¸± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ó¬±ı˛ ÊÚ… ά◊M˜ ¤˝◊ Œ˚ Œ¸ Œ˚Ú ˝À#
˝◊Ù¬ı˛±Àı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ › ¤˝ı˛±˜ ı“±ÀÒº ˚±ÀÓ¬ ά◊˜ı˛±˝ ±h¬±ı˛
˚ø fl¬±Àı˛± 8 øÊ˘˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê ’±ı˛y¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛
ÊÚ… ˜ ›˚˛±ÀÊı Ú± ˝˚˛º
Ó¬±˝À˘ ά◊˜ı˛±ı˛ ˜Ó¬ ‰≈¬˘ ¬Ûøı˛©®±ı˛ fl¬Àı˛ Ú‡ Œfl¬ÀȬ ¶ß±Ú fl¬Àı˛
¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ ±h¬± ˝ÀÊ;ı˛ ï6ó ’¬ÛøıS ’ı¶ö±˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
¸˜ô¶∏ fl¬±Ê ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀıÚº ¤˝◊ıfl˛ ¬˜ ˚ø ˝ÀÊ;ı˛ ˜±ÀÁ¬› ˝±À˚˛Ê
24-27 ’À"√±ıı˛ 1997 ‡‘– ˜≈•§˝◊ ˝Ê; ˝±Î¬◊À¸ ëë10˜
¤À¸ ˚±˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±, fl≈¬ı˛’±Ú ¬Ûh¬± › Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
ŒÙ¬fl¬ø˝ Œ¸ø˜Ú±ı˛ ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ ÊÚ…íí Œ˚ ’±À˚˛±ÊÚ fl¬ı˛±
±h¬± ı±fl¬œ ¸fl¬˘ fl¬±Ê ¬Û”Ì« fl¬ı˛ÀıÚº Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛
˝À˚˛ø¢ Ó¬±ÀÓ¬ Œ˚ øıÀ˙¯∏ øÚÌ«˚˛ › Ù¬±˚˛¸±˘± ŒÚ›˚˛± ˝À˚˛ø¢
ÊÚ… ¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ’À¬Û鬱 fl¬ı˛ÀıÚº ˚ø› 12 øÊ˘˝Ê;
Ó¬±ÀÓ¬ øÚÌ«˚˛ Ú— 10 øÚÀ•ß ά◊À{°‡ fl¬ı˛± ˝À˘±º
27
25
 ïfl¬ó Ò±ı˛± Ú—-10
˚ø Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ¬Û”Àı« Œfl¬±Ú ˜ø˝˘±ı˛ ˝±À˚˛Ê ı±
ŒÚ¸±ÀÙ¬ı˛ ı˛Mê ¤À¸ ˚±˚˛ › Ó¬±ı˛ ¬Û”ı« ŒÔÀfl¬ øÚø«©Ü ¸˜À˚˛ ¤Ó¬È¬±
’ıfl¬±˙ Ú± Ô±Àfl¬ Œ˚ Œ¸ ˝±À˚˛Ê ŒÔÀfl¬ ¬ÛøıS ˝À˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬
øÊ˚˛±ı˛Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ó¬±ı˛ ÊÚ… √õ∂Ô˜Ó¬– Êèı˛œ Œ˚ ˚Ó¬”ı˛ ¸y¬ı
Œ‰¬©Ü±ı˛ ˜±Ò…À˜ ï¬ÛøıS ˝À˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ¤Ó¬È¬±
¸˜À˚˛ı˛ ÊÚ… øÚÀÊı˛ ¸Ù¬ı˛ øı˘•§ fl¬øı˛À˚˛ ŒÚÀıÚó ˚ø ¤È¬± ¸y¬ı
Ú± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ˝±À˚˛ÀÊı˛ ’ı¶ö±˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ fl¬ı˛ÀıÚ ›
¤fl¬øȬ ıh¬ ¬Ûqı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ ï˜ó ʱڱıÀÓ¬ı˛ ï’¬ÛøıSÓ¬±ı˛ó øÚ˚˛ÀÓ¬
fl¬ı˛ÀıÚº ¤˝◊ˆ¬±Àı Ó¬±ı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ ¬Û”Ì« ˝À˚˛ ˚±Àı ›
¸fl¬˘ øÚÀ¯∏Ò±:± ŒÔÀfl¬ ˜≈Mê ˝À˚˛ ˚±Àıº
¤fl¬øȬ ¸±ıÒ±ÚÓ¬±
¤˝◊ ’ı¶ö±˚˛ ¸±ıÒ±ÚÓ¬± ¤˝◊ Œ˚ ˜ø˝˘±ı˛± Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
˜±Ó¬±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ √õ∂Ô˜ Ó¬˘± ı± ±À fl¬ı˛±º Œfl¬ÚÚ± UÊ≈ı˛ ï–ó
¸˜À˚˛ › ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜Àı˛ı˛ ı˛±ÊQfl¬±À˘ ˜±Ó¬±Ù¬ ‡≈ı ¸—fl¬œÌ« ʱ˚˛·±˚˛
ø¢º ’±˙¬Û±À˙ fl≈¬Àı˛˙ ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛ ‚ı˛ı±øh¬ ø¢º ˝Êı˛Ó¬ ά◊À•ú
˝±Úœı˛ ı±øh¬ Œ˚‡±Ú ŒÔÀfl¬ UÊ≈ı˛ ï¸–ó Œ˜ı˛±ÀÊ ø·À˚˛øÂÀ˘Ú ’±–
’±ÊœÊ Œ·È¬ øÀ˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ÚœÀ‰¬ı˛ Ó¬˘±˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ÊÚ… ı±˜
øÀfl¬ Œ˚ ı˛±ô¶∏± ’±À › Œ˚‡±ÀÚ ¤fl¬øȬ ά◊“‰≈¬ ʱ˚˛·±˚˛ fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬
ı˛±‡±ı˛ ÊÚ… ’±˘˜±ı˛œ ’±À ›‡±ÀÚ˝◊ ø¢º ’±Ê ŒÔÀfl¬ 50 ı»¸ı˛
¬Û”ı« ¬Û˚«ôL√ ÚÓ≈¬Ú ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˜¸øÊÀı˛ ʱ˚˛·±˚˛ Œ˝±ÀȬ˘ ›
Œ·à¬ ˝±Î¬◊¸ ø¢ Œ˚‡±ÀÚ Œ˘±Àfl¬ı˛± Ô±fl¬Ó¬º Ó¬±ÀÓ¬ ˜ø˝˘±ı˛±› Ô±fl¬ÀÓ¬±º
Ó¬±Àı˛ ˝±À˚˛Ê › ŒÚÙ¬±¸ ’±¸±˝◊ ¶§±ˆ¬±øıfl¬º
ıÓ«¬˜±Ú ‹ ¶ö±ÀÚ ˜±Ó¬±ÀÙ¬ı˛ ¬Û±À˙ ¸≈jı˛ ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±˜ øÚø˜«Ó¬º
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ˝˚˛ √õ∂Ô˜ Ó¬˘±˚˛ › ±À Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ˝˚˛º
˝±À˚˛Ê › ŒÚ¸±Ù¬ ’ı¶ö±˚˛ ˜¸øÊÀ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛± qX Ú˚˛º
øfl¬c ˚‡Ú ı±Ò… ˝À˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝ÀBÂ, ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜
$¬±ı±·‘˝ ŒÔÀfl¬ øÚÀÊÀfl¬ ¤Ó¬È¬± ”Àı˛ ı˛±‡≈Ú ˚ӬȬ± ”Àı˛ UÊ≈ı˛ ï–ó
¤ı˛ ¸˜À˚˛ ˝±À˚˛Ê›˚˛±˘œ ˜ø˝˘±ı˛± Ô±fl¬Ó¬º ˚ø Ó¬±›˚˛±Ù¬ √õ∂Ô˜
Ó¬˘± ı± ±À fl¬ı˛± ˝˚˛ Ó¬± ¤˝◊ ”ı˛QȬ± Ô±fl¬Àı ’±ı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬
øÊ˚˛±ı˛Ó¬› ’±±˚˛ ˝À˚˛ ˚±Àıº ˝ÀÊ;ı˛ fl¬±Ê› ¬Û”Ì« ˝À˚˛ ˚±Àıº
ï’±{°±˝ ˆ¬±À˘± ʱÀÚÚó
ï7ó øıÚ± Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ ‚Àı˛ ŒÙ¬ı˛±
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ ˝ÀÊ;ı˛ øÓ¬ÚøȬ Ù¬ı˛ÀÊı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¬øȬ Ù¬ı˛Êº
˚ø Œfl¬˝ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÌ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ Ú± fl¬Àı˛ Ó¬±ı˛ ˝Ê;
¬Û”Ì« ˝Àı Ú±º ’±ı˛ øÚÀÊı˛ ¶aœı˛ ¸À/ ∆ıı±ø˝fl¬ ¸•§g¬ ·h¬ÀÓ¬
¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º ≈ÊÀÚ ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ÊÚ… ‹ ¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ ˝±ı˛±˜
Ô±fl¬Àı ˚Ó¬é¬Ú Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ Ú± fl¬Àı˛º
ï8ó Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øı±À˚˛ı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê ’±¸±
˚ø Œfl¬±Ú ˜ø˝˘± ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê ¬Û”Ì« fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú ›
28
26
˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ˝±À˚˛Ê ¤À¸ ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘
¤˜Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ Ó¬±Àfl¬ øı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±º øı±˚˛œ
Ó¬±›˚˛±Ù¬ Ú± fl¬Àı˛ ı˛›Ú± ˝À˚˛ ˚±ÀıÚº ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ıÀÚ ’±ıT±¸
ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ˝±œ¸ ıÌ«Ú± ’±À ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ˝±À˚˛Ê›˚˛±˘œ
˜ø˝˘±Àı˛ ÊÚ… Â≈Ȭ øÀ˚˛ÀÂÚ Œ˚ ˚ø Œ¸ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ øı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±Ù¬ Ú± fl¬Àı˛ ¸Ù¬Àı˛ ı˛›Ú± ˝À˚˛
˚±ÀıÚº ï’±˝˜ ˝±ø¸ Ú— 3505ó
Œ˘±fl¬¸±ÀÚı˛ ¸›±
˜!¬± ˙ı˛œÙ¬, ˜øÚ± ˙ı˛œÙ¬ › ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˜¸øÊÀı˛ ¬Ûøı˛Àı˙
¤ÀÓ¬± Ú≈ı˛¬Û”Ì« › ˙±øôL√ø√õ∂˚˛ Œ˚ ˜±Ú≈¯∏ ‚KȬ±ı˛ ¬Ûı˛ ‚KȬ± ¤˜øÚ˝◊
ı±˝◊Àı˛ı˛ Œ‡±˘± ʱ˚˛·±˚ qÀ˚˛-ıÀ¸ Ô±Àfl¬º Ú±˜±ÀÊı˛ ’À¬Û鬱 fl¬Àı˛º
’±Ê±Ú ˝À˘ ‹‡±ÀÚ˝◊ ˜≈¸±{°± øıøÂÀ˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛
Œ˚˛º
˚Ó¬é¬Ú ˜¸øÊÀ ıÀ¸ Ú±˜±ÀÊı˛ ’±À¬Û鬱 fl¬ı˛± ˝˚˛, ‹ ¸˜˚˛È¬±›
Ú±˜±ÀÊı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… ˝˚˛º ’±ı˛ Ó¬±ı˛› ¸›˚˛±ı ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º øfl¬c
˝±Êœ ¸±À˝ı·Ú ≈øȬ fl¬±ı˛ÀÌ ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ά◊»fl‘¬©Ü ¸›˚˛±ı ά◊¬Û±Ê«Ú
fl¬ı˛±ı˛ ¸≈À˚±· Ú©Ü fl¬Àı˛ ŒÚ ıı˛— fl¬‡ÀÚ± fl¬‡ÀÚ± Œ·±Ú±˝·±ı˛ ˝À˚˛
Ô±Àfl¬Úº
√õ∂Ô˜ fl¬±ı˛Ì ¤˝◊ Œ˚ Œıø˙ı˛ ˆ¬±· ˝±Êœ ¸±À˝ı·Ì ‹ ¸˜˚˛ ıÀ¸
øÚÀÊÀı˛ ˜ÀÒ… ≈øÚ˚˛±ı˛ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛ ˜¢ü Ô±Àfl¬Úº ˚±ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ ¸›˚˛±ı
¬Û±Ú Ú± ıı˛— Ú±˜±ÀÊı˛ ¶ö±ÀÚ ≈øÚ˚˛±ı˛ fl¬Ô± ’±À˘±‰¬Ú±fl¬±ı˛œı˛ ά◊¬Ûı˛
ŒÙ¬Àı˛ô¶∏± ˘±>Ú± ¬Û±Í¬±ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ’±ı˛ øZÓ¬œ˚˛ fl¬±ı˛Ì ¤˝◊ Œ˚ ˚‡Ú
ʱ˜±ÀÓ¬ı˛ ¸˜˚˛ ˝˚˛ √õ∂ÔÀ˜ ’±À·ı˛ ˘±˝◊Ú ˆ¬ı˛± ά◊ø‰¬»º ˚ø ’±À·ı˛
˘±˝◊Ú ‡±ø˘ Ô±Àfl¬ ’±À·ı˛ ˘±˝◊Ú Ú± ˆ¬Àı˛ ø¬ÛÂÀÚ øZÓ¬œ˚˛ ˘±˝◊Ú
ı±Ú±À˘ Ú±˜±Ê qX ˝˚˛ Ú±º Œ˘±fl¬ øÚÀÊı˛ ¸±˜±Ú… ¸≈øıÒ±ı˛ ÊÚ…
¤øÀfl¬ ‘ø©Ü Œ˚˛ Ú±º
¤˝◊ ıı˛fl¬Ó¬¬Û”Ì« ≈øȬ ˜¸øÊ Œ˚‡±ÀÚ ˘é¬ ˘é¬ Œfl¬±øȬ Œfl¬±øȬ
¸›˚˛±ı ά◊¬Û±Ê«Ú fl¬ı˛± ˚±˚˛ øÚÀÊı˛ ’ôL√Àı˛ı˛ ¸±˜±Ú… ‡≈ø˙ı˛ ÊÚ…
’±˜ı˛± ¤˜Ú ¸≈ıÌ« ¸≈À˚±· ˝±øı˛À˚˛ ŒÙ¬ø˘º ¤˝◊ÊÚ… ˚‡Ú˝◊ ˝±ı˛±˜
˙ı˛œÀÙ¬ ı¸ÀıÚ, ≈øÚ˚˛±ı˛ ’±À˘±‰¬Ú± ŒÔÀfl¬ ı“±‰≈¬Ú › ʱ˜±Ó¬ ’±ı˛y¬
˝›˚˛±ı˛ ¸À/ ¸À/ √õ∂Ô˜ ˘±˝◊Ú ’±À· ¬Û”Ì« fl¬èÚº
ı±˝◊Àı˛ı˛ ‰¬±Ó¬±˘› ‡≈ı˝◊ ’±fl¬¯∏«Ìœ˚˛º ’±ı˛ ¤‡±ÀÚ ı¸±› ‡≈ı
¸˝Êº ¤˝◊ÊÚ… ʱ˜±Ó¬ ’±ı˛y¬ ˝›˚˛±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ı±˝◊Àı˛ı˛ ‰¬±Ó¬±˘
¤fl¬˜ ˆ¬Àı˛ ˚±˚˛ øfl¬c √õ∂Ô˜ Ó¬˘±, ± › øˆ¬Ó¬Àı˛ ʱ˚˛·± ‡±ø˘
ŒÔÀfl¬ ˚±˚˛º Ú±˜±Ê ’±ı˛y¬ ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ˚ø Œfl¬˝ øˆ¬Ó¬Àı˛ Œ˚ÀÓ¬›
‰¬±˚˛ Ó¬±˝À˘ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú± øfl¬—ı± ıh¬ fl¬À©Ü Œ˚ÀÓ¬ ˝˚˛º
¤˝◊ˆ¬±Àı øˆ¬Ó¬Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ √õ∂øÓ¬ıg¬fl¬ ˝›˚˛±ı˛ ¸±Ê± ı±˝◊Àı˛ Ú±˜±Ê
’±ı˛y¬fl¬±ı˛œı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝Àıº ¤˝◊ÊÚ… ˚ø› ’±¬ÛøÚ ‰¬±Ó¬±À˘ ıÀ¸ Ú±˜±ÀÊı˛
’À¬Û鬱 fl¬Àı˛Ú øfl¬c Ú±˜±Ê ’±ı˛y¬ ˝›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« øˆ¬Ó¬Àı˛ ‰¬À˘
˚±ÀıÚº √õ∂ÔÀ˜ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ ¶ö±Ú ¬Û”Ì« fl¬èÚº ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛
’—˙ ¬Û”Ì« ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ı±˝◊Àı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh≥¬Úº ’±{°±˝ ¬Û±fl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛
˝◊ı±Ó¬ fl¬ı≈˘ fl¬èÚ › ˝À# ˜ıèÀı˛ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÚº ’±˜œÚº
 ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ øÚÀ¯∏Ò fl¬˜« › Ó¬±ı˛ ¸±Ê±
fl¬˜«ñ1
1º ˙ı˛œÀı˛ı˛ Œfl¬±Ú ’—˙ ŒÔÀfl¬ ‰≈¬˘ ŒÓ¬±˘±, fl¬±È¬± ı± ˜≈`¬Ú
fl¬ı˛±
2º Ú‡ fl¬±È¬±
3º ‡≈˙ı≈ ˘±·±ÀÚ±
4º ¬Û≈è¯∏Àı˛ ÊÚ… ˜±Ô± Ϭ±fl¬±
5º ¬Û≈èÀ¯∏ı˛¬ ˙±ı˛œøı˛fl¬ ·Í¬Ú ’Ú≈˚±˚˛œ Œ¸˘±˝◊ fl¬ı˛± ı¶a ¬Ûı˛±
6º ˜ø˝˘±Àı˛ ˝±ÀÓ¬ Œ˜±Ê± › ŒÚfl¬±ı ¬Ûı˛±
fl¬±ÙÙ¬±ı˛± ︱ʱó
$ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ˚ø Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÌ 1 ‚KȬ±ı˛ fl¬˜ ¸˜˚˛
¬Û˚«ôL√ ˜±Ô± Ϭ±fl¬± Ô±Àfl¬ ¤fl¬˜≈ø©Ü ·˜ ı± Ó¬±ı˛ ˜”˘… ±Ú fl¬ı˛±
›˚˛±ÀÊıº ˚ø 12 ‚KȬ±ı˛ fl¬˜ ¸˜˚˛ ˜±Ô± Ϭ±fl¬± Ô±Àfl¬ Œ¬ÛÃÀÌ ≈ë
Œfl¬øÊ ·˜ ı± ˜”˘… ±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ˚ø 12 ‚KȬ±ı˛ Œıø˙ ¸˜˚˛
˜±Ô± Ϭ±fl¬± Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ¤fl¬È¬± ŒÂ±È¬ ¬Ûq ï±·À˘ı˛ó fl≈¬ı˛ı±Úœ
›˚˛±ÀÊıº
$ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ‡≈˙ı≈ ï¸≈·g¬ó ˘±·±ÀÚ± øÚÀ¯∏Òº Ù≈¬À˘›
¸≈·g¬ Ô±Àfl¬º ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Ù≈¬À˘ı˛ ˜±˘± ¬Ûı˛± qX Ú˚˛º
$ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Œ˚ Œ˚ fl¬±Ê fl¬ı˛± øÚÀ¯∏Ò Œ¸&ø˘ fl¬ı˛À˘
¤fl¬˜≈ø©Ü ·˜ ŒÔÀfl¬ 1øȬ ¬Ûqı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ ¬Û˚«ôL√ øfl¬Â≈ Ú± øfl¬Â≈ Êøı˛˜±Ú±
’ı˙…˝◊ ›˚˛±ÀÊı ˝˚˛º ¤ı˛ øıô¶∏±øı˛Ó¬ øııı˛Ì ˜¸˘±ı˛ ı˝◊À˚˛ ŒÀ‡
ı± Œfl¬±Ú ’±À˘À˜ı˛ fl¬±À ’ı˙…˝◊ øÊ:±¸± fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº
fl¬˜«ñ2 – ’ı˛ÀÌ…ı˛ ı± ˜±Àͬı˛ ¬Ûqı˛ ø˙fl¬±ı˛ fl¬ı˛± ı± ø˙fl¬±Àı˛ı˛
ÊÀÚ… fl¬±ı˛› ¸±˝±˚… fl¬ı˛±ı˛ fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñ‹ı˛+¬Û ¤fl¬øȬ ¬Ûq ¸fl¬±
fl¬ı˛±º
fl¬˜«ñ3 – ¶aœÀfl¬ ‰≈¬•§Ú › ’±ø˘/Ú fl¬ı˛±º fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñ
˚ø ıœ˚«¬Û±Ó¬ Ú± ˝˚˛ ŒÓ¬Ãı± ı± ˝◊¸ÀÓ¬·Ù¬±ı˛ fl¬ı˛± ï鬘±
‰¬±›˚˛±óº ˚ø ıœ˚«¬Û±Ó¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛ Ó¬±ı˛ fl¬±ÙÙ¬±ı˛± ¤fl¬øȬ ·è ı±
ά◊Ȭ ˜ fl≈¬ı˛ı±Úœ øÀÓ¬ ˝Àıº
fl¬˜«ñ4 – ¶aœı˛¬ ¸À/ ¸˝ı±¸ fl¬ı˛±º fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñ˚ø
¸˝ı±¸ 10 Ó¬±øı˛À‡ ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¬Û”Àı« ˝À˚˛
Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ˝Ê; qX ˝Àı Ú±º Ó¬±Àfl¬ ˝ÀÊ;ı˛ ’Ú… ı±fl¬œ fl¬±Ê
¬Û”Ì« fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ’±·±˜œ ı»¸ı˛ øZÓ¬œ˚˛ı±ı˛ ˝Ê; fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
¤fl¬øȬ ·±˝◊ ı± ά◊Ȭ ˜ øÀÓ¬ ˝Àıº ˚ø ¸˝ı±¸ 10 Ó¬±øı˛À‡ ıh¬
˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ˝Ê; qX ˝À˚˛ ˚±Àı
Ó¬Àı ˜ øÀÓ¬ ˝Àıº
27
fl¬˜«ñ5 – ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ ›˚˛±ÀÊı fl¬±Ê ŒÂÀh¬ ˚±›˚˛±º
fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñ˚ø ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ Œfl¬±Ú ›˚˛±ÀÊı fl¬±Ê ŒÂÀh¬ ˚±˚˛
Ó¬±˝À˘ ˝Ê; › ά◊˜ı˛±˝ ˝À˚˛ ˚±Àı, Ó¬Àı ˜ øÀÓ¬ ˝Àıº
fl¬˜«ñ6 – ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ Ù¬ı˛Ê fl¬±Ê ÀÂÀh¬ ˚±›˚˛±º
fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ Œ˚Àfl¬±Ú Ù¬ı˛Ê fl¬±Ê ˚ø ŒÂÀh¬ ˚±˚˛
Ó¬±˝À˘ ˝Ê; ı± ά◊˜ı˛±˝ ˝Àı Ú±º ¤˜Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ ˝±Êœ Ó¬±›˚˛±Ù¬,
¸±˚˛œ › ˜±Ô± ˜≈`¬Ú fl¬Àı˛ ¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘ ŒÀıÚ › ’±·±˜œ ı»¸ı˛
¬Û≈Úı˛±˚˛ ˝Ê; › ά◊˜ı˛±˝ ’±±˚˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
ï¤ ı…±¬Û±Àı˛ øıô¶∏±øı˛Ó¬ ʱڱı˛ ÊÚ… Œfl¬±Ú ’±À˘À˜ı˛ ¸À/
Œ˚±·±À˚±· fl¬èÚó
fl¬˜«ñ7 – Œfl¬±Ú ı…øMê ˝±ı˛±À˜ı˛ ’¸•ú±Ú fl¬Àı˛º Œ˚˜Ú-
˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ ‚±¸ ŒÂ“h¬±, ·±ÀÂı˛ ¬Û±Ó¬± ŒÂ“h¬± øfl¬—ı± ¤˜Ú
Œfl¬±Ú fl¬±Ê fl¬ı˛± ˚± øÚÀ¯∏Ò ’±Àº fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñŒÓ¬Ãı± ı±
¤¸ÀÓ¬·Ù¬±ı˛ fl¬ı˛± › ˜› øÀÓ¬ ˝Àıº
fl¬˜«ñ8 – ’¬ÛøıS ’ı¶ö±˚˛ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±º
fl¬±ÙÙ¬±ı˛±ñ¤fl¬øȬ ά◊Ȭ ı± ·±˝◊ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
ïøı. ^.ñά◊¬ÛÀı˛ ά◊À{°ø‡Ó¬ fl¬±ÙÙ¬±ı˛± ’±ø˜ ‡≈ı ¸—Àé¬À¬Û
ıÌ«Ú± fl¬ı˛˘±˜º øˆ¬iß ˜¸˘fl¬ ’Ú≈¬Û±ÀÓ¬ øˆ¬iß Ufl≈¬˜ ’±Àº ¤˝◊ÊÚ…
¤ ı…±¬Û±Àı˛ ’±¬ÛøÚ øÚÊ ˜¸˘Àfl¬ı˛ ’±À˘À˜ı˛ ¬Ûı˛±˜˙« øÚÚºó
·‘˝œÓ¬ ˝Ê;
˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ Uı˛±˝◊ı±˛ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±À Œ˚, ı˛¸˘ ” {≈ ±° ˝
ï–ó-Œfl¬ Œfl¬˝ øÊ:±¸± fl¬Àı˛Ú, Œ˝ ’±{°±˝ı˛ ı˛¸˘ ≈ Œfl¬±Ú ’±˜˘È¬±
¸ıT« ά◊M˜∑ øÓ¬øÚ ıÀ˘Ú, ’±{°±˝ › Ó¬±ı˛ ı˛¸À≈ ˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝◊˜±Ú
ı˛±‡±º øÊ:±¸± fl¬Àı˛, Ó¬±ı˛¬Ûı˛∑ øÓ¬øÚ ıÀ˘Ú ’±{°±˝ı˛ ı˛±ô¶±∏ ˚˛ ŒÊ˝±
fl¬ı˛± øÊ:±¸± fl¬Àı˛Ú Ó¬±ı˛¬Ûı˛∑ øÓ¬øÚ ıÀ˘Ú, ˜ıèı˛ ˝Ê;º
¸±ı˛± ÊœıÀÚı˛ fl¬±ÙÙ¬±ı˛±
˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ Uı˛±˝◊˚˛± ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ, ı˛¸≈˘≈{°±˝
ï–ó ¤ı˛ fl¬±À qÀÚøÂñŒ˚ ı…øMê ˝Ê; fl¬Àı˛ › Œfl¬±Ú ˘#±ı˛
fl¬±Ê Ú± fl¬Àı˛ › Œ·±Ú±˝ ŒÔÀfl¬ øıı˛Ó¬ Ô±Àfl¬, Œ·±Ú±˝ ŒÔÀfl¬
¤˜Ú ¬ÛøıS ˝À˚˛ ˚±Àı Œ˚Ú ’±Ê˝◊ Êiú øÚÀ˚˛Àº ïŒı±‡±ı˛œ,
˜≈¸ø˘˜ó
˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ Uı˛±˝◊ı˛± ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ, ı˛¸”˘≈{°±˝
ï–ó ıÀ˘ÀÂÚñ¤fl¬ ά◊˜ı˛±˝ ˝˝◊ÀÓ¬ øZÓ¬œ˚˛ ά◊˜ı˛±ı˛ ˜±ÀÁ¬ı˛
¸˜ô¶∏ Œ·±Ú±˝ fl¬±ÙÙ¬±ı˛± ˝À˚˛ ˚±˚˛ › ˜ıèı˛ ˝ÀÊ;ı˛ √õ∂øÓ¬±Ú
ʱiß±Ó¬º ïŒı±‡±ı˛œ, ˜≈¸ø˘˜ó
 ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ fl¬À˚˛fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ ¶ö±Ú
˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ‹øÓ¬˝±ø¸fl¬ ¶ö±Ú
˜¸øÊÀ fl≈¬ı± – ˚‡Ú Úıœ ï–ó ø˝Êı˛Ó¬ fl¬Àı˛ ˜øÚ± ˙ı˛œÙ¬
Œ¬ÛÃ“Â±Ú ¸ı«√õ∂Ô˜ øÓ¬øÚ ‹ ˜¸øÊÀı˛ øˆ¬Ó¬ ı˛±À‡Ú › ¶§˚˛— ‹ ˜¸øÊÀı˛
øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº ı±ô¶∏Àı ¤øȬ √õ∂Ô˜ ˜¸øÊ øÂÀ˘± ˚±ÀÓ¬ øÓ¬øÚ øÚÊ
¸±˝±ı±Àı˛ øÚÀ˚˛ √õ∂fl¬±À˙… ʱ˜±Ó¬ ¸˝ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±Úº ˜¸øÊÀ fl≈¬ı±˚˛
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ Ù¬øÊ˘Ó¬ ¶§ı˛+¬Û ˝Êı˛Ó¬ ¸˝˘ øıÚ ˝±ÚœÙ¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬
’±À ¬ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, Œ˚ ı…øMê ı±h¬œ ŒÔÀfl¬ ˜¸øÊÀ fl≈¬ı±˚˛
Œ¬ÛÓ±˚˛ › ¤‡±ÀÚ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ¤fl¬øȬ ά◊˜ı˛±ı˛ ¸±›˚˛±ı
¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º
˜¸øÊÀ ˝◊ʱı±˝ – ¤˝◊ ˜¸øÊÀ ÚıœÊœ ï–ó øÓ¬ÚøȬ Œ±˚˛±
fl¬Àı˛Úº ¤ı˛ ˜ÀÒ… ≈øȬ Œ±˚˛± ’±{°±˝¬Û±fl¬ fl¬ı≈˘ fl¬Àı˛Úº Ó¬Àı ¤fl¬øȬ
Œ±˚˛± Œ˚ ëë’±˜±ı˛ ά◊•úÀÓ¬ı˛ ˜ÀÒ… ˜Ó¬Àˆ¬ Ú± Œ˝±fl¬íí ¤˝◊ Œ±˚˛±øȬ
fl¬ı≈˘ fl¬Àı˛Ú øÚº
˜¸øÊÀ Ê≈•ú± – ˝◊˝±Àfl¬ ˜¸øÊÀ Ê≈•ú± ¤˝◊ ÊÚ… ı˘± ˝˚˛
Œ˚, ¬ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ˚‡Ú fl≈¬ı± ·Ë±À˜ øfl¬Â≈øÚ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛
˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÀfl¬ ·˜Ú fl¬Àı˛Ú ‹ ¶ö±ÀÚ øÓ¬øÚ ¸ı«√õ∂Ô˜ Ê≈•ú±ı˛
Ú±˜±Ê ¬Ûøh¬À˚˛øÂÀ˘Úº ¸±˝±ı±ı˛± ‹ ¶ö±ÀÚ ˜¸øÊ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº
˜¸øÊÀ Œ$¬ı˘±Ó¬±À˚˛Ú – UÊ≈ı˛ ï–ó ı±øÚ ¸±˘˜±ı˛ ¤˘±fl¬±˚˛
¸±˝±ı±Àı˛ ¸À/ ŒÊ±˝Àı˛ı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬øÂÀ˘Úº ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬Û≈Ì«›
˝À˚˛ø¢º ¤˜Ú ’ı¶ö±˚˛ Œ$¬ı˘± ¬Ûøı˛ıM«ÀÚı˛ ’±À˙ ¤À¸ ˚±˚˛, øÓ¬øÚ
Ú±˜±ÀÊ˝◊ $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÀfl¬ ‚≈Àı˛ ˚±Ú, ‹ ˜¸øÊÀ ¤fl¬˝◊ Ú±˜±Ê ≈˝◊
Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ ¬Ûh¬± ˝À˚˛ø¢º ¤˝◊ ÊÚ… ¤Àfl¬ ˜¸øÊÀ
Œ$¬ı˘±Ó¬±À˚˛Ú ı˘± ˝˚˛º
˜¸øÊÀ ı±øÚ ˝±Àı˛¸± øÊÀ ¸≈Ó¬ı˛±˝ó UÊ≈ı˛ ï–ó ›˝Àı˛ ˚≈X
˝˝◊ÀÓ¬ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ øı|±À˜ı˛ ÊÚ… ‹ ¶ö±ÀÚ øfl¬Â≈é¬Ì ’ı¶ö±Ú fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº
¤˝◊ ÊÚ… ˝◊˝±Àfl¬ ˜¸øÊÀ ¸≈Ó¬ı˛±˝ ı˘± ˝˚˛º ¤˝◊ ˜¸øÊ UÊ≈ı˛ ï–ó
˚≈À·˝◊ øÚ˜«±Ì fl¬ı˛± ˝À˚˛ø¢º
˜¸øÊÀ Ù¬±Ó¬±˝ – ¤˝◊ ˜¸øÊ ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ά◊MÀı˛
¤fl¬øȬ ¬Û±˝±Àh¬ ë뇱˘±í˚˛íí ’ıø¶öÓ¬º ˝◊˝±Àfl¬ ˜¸øÊÀ Ù¬±Ó¬±˝ ¤˝◊ÊÚ…
ı˘± ˝˚˛, ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ‡jÀfl¬ı˛ ˚≈ÀXı˛ ¸˜˚˛ ‹ ¶ö±ÀÚ UÊ≈ı˛ ï–ó
Àfl¬ ¸±˝±˚… › ÊÀ˚˛ı˛ ¸≈¸—ı± øÀ˚˛øÂÀ˘Úº UÊ≈ı˛ ï–ó ¸±˝±ı±Àı˛Àfl¬
ıÀ˘øÂÀ˘Ú, ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ¸±˝±˚… › ÊÀ˚˛ı˛ ¸≈¸—ı±À
ŒÓ¬±˜ı˛± ¸c©Ü ˝À˚˛ ˚±›º
˜¸øÊÀ ·±˜±˜± – ¤˝◊ ˜¸øÊ, ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ øé¬Ì
¬Ûø}˜ øÀfl¬ ı±Àı ¸±˘±˜ ˝˝◊ÀÓ¬ ’±Ò øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ≈ı˛ÀQº ¤øȬ ‹ ˜˚˛±ÀÚ
’ıø¶öÓ¬ ˚±Àfl¬ UÊ≈ı˛ ï–ó ÷Àı˛ Ú±˜±ÀÊı˛ ÊÚ… øÚø«©Ü fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ¤fl¬øȬ
ά◊X‘øÓ¬ ’Ú≈˚±˚˛œ UÊ≈ı˛ ï–ó Ú±#±˙œ ı±˙±ı˛ ’Ú≈¬Ûø¶öøÓ¬ı˛ Ú±˜±ÀÊ Ê±Ú±Ê±
‹ ¶ö±ÀÚ˝◊ ¬Ûøh¬À˚˛øÂÀ˘Úº ˝◊˝±Àfl¬ ˜¸øÊÀ ·±˜±˜± ¤˝◊ ÊÚ… ı˘± ˝˚˛ Œ˚
28
Ú±˜±ÀÊı˛ ¸˜˚˛ ¤fl¬‡G¬ ı±˘ UÊ≈ı˛ ï–ó-Œfl¬ ±˚˛± fl¬Àı˛ø¢º
ʱı±À˘ ›˝ – ›˝ ¬Û±˝±h¬ ¤fl¬øȬ ı‘˝» ¬Û±˝±h¬º ˚±˝±
˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ά◊Mı˛øÀfl¬ › ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œ ˝˝◊ÀÓ¬ ¸±Àh¬ ¬Û“±‰¬
øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ”Àı˛º ˝◊˝± ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±ı˛ ˜ÀÒ…º ˝◊˝±ı˛ ∆‚«… Â˚˛
øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ › ˘±˘ ı˛— ø˜ø|Ó¬º
UÊ≈ı˛ ï–ó ¤ı˛ Ù øÊ˘Ó¬ ¶§ı˛+¬Û ıÀ˘ÀÂÚ ¤øȬ ¤˜Ú ¤fl¬øȬ
¬Û±˝±h¬ Œ˚ ’±˜±˚˛ ˆ¬±À˘±ı±À¸ › ’±ø˜› ›Àfl¬ ˆ¬±À˘±ı±ø¸º
¤˝◊ ¬Û±˝±Àh¬ı˛ ¸øißfl¬ÀȬ ›˝Àı˛¬ ˚≈X ˝À˚˛ø¢º ˚±ÀÓ¬ UÊ≈ı˛
ï–ó ¤ı˛ ‰¬±‰¬± ˝Êı˛Ó¬ ˝±˜Ê± › ’Ú… ¸±˝±ı±ı˛± ïı˛–ó ˙˝œ
˝À˚˛øÂÀ˘Úº Ó“¬±ı˛ èı±˚˛œ “±Ó¬ Œˆ¬À/ ø·À˚˛ø¢ › ά◊Ê;˘
˜≈‡˜G¬À˘› ’±‚±Ó¬ Œ˘À·ø¢º ¬ÛøıS ŒÍ¬“±ÀȬ› ’±‚±Ó¬
Œ˘À·ø¢º ‹ ¬Û±˝±Àh¬ı˛ Œfl¬±À˘ ›˝ ˚≈ÀXı˛ ˙˝œÀı˛ ¸˜±øÒ
ձ˼
ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œ – ¤øȬ ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ ¸—˘¢ü ¤fl¬øȬ
fl¬ıı˛¶ö±Ú ˚±ÀÓ¬ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 10 ˝±Ê±ı˛ ¸±˝±ı±ı˛ ¸˜±øÒ ’±Àº
UÊ≈ı˛ ï–ó ¤ı˛ ¬ÛøıS ¸ôL√±Ú › ˜≈¸ø˘˜ ÊÚÚœ ¬ÛøıS ¶aœ·ÌÀfl¬›
¤‡±ÀÚ˝◊ ¸˜±øÒ¶ö fl¬ı˛± ˝˚˛º
˜¸øÊÀ Úıˆ¬œ ï–ó – ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ ZœøÚ Ù¬øÊ˘Ó¬
ŒÓ¬± ’±À½◊º ı±ô¶∏Àı› Ó¬±ı˛ ¤fl¬ øıÀ˙¯∏ ¶ö±Ú ’±Àº Ó¬±ı˛ øıÀ˙¯∏Q
ŒÊÀÚ ’±¬ÛøÚ ’±}˚«… ˝ÀıÚº ¤È¬± ¬Û‘øÔıœı˛ ¸≈jı˛Ó¬˜ √õ∂±¸±,
¤Ó¬ ¸≈jı˛ › ˜”˘…ı±Ú √õ∂±¸± ˜Ú≈¯∏… ˝◊øÓ¬˝±À¸ fl¬‡ÀÚ± øÚ˜«±Ì
˝˚˛øÚº ¤Àfl¬ øÚ˜«±Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 360 ’±ı˛ı Ȭ±fl¬± ‡ı˛‰¬
˝À˚˛Àº ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ øά¸Àfl¬±ˆ¬±ı˛œ ‰¬…±ÀÚÀ˘ ¤Àfl¬ ¬Û‘øÔıœı˛
’±È¬øȬ ¸≈jı˛ √õ∂±¸±Àı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¬øȬ ·Ì… fl¬Àı˛Àº ·…±ø˘˙ ı≈fl¬
’Ù¬ ›˚˛±˘«Î¬ Œı˛fl¬ÀΫ¬ ¤Àfl¬ ¬Û‘øÔıœı˛ ¸ıÀ‰¬À˚˛ ¸≈jı˛ √õ∂±¸± ·Ì…
fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº ¤ı˛ Œ¸Ãj˚«… Œ‡±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ øfl¬Â≈ Œı±Á¬±ı˛ ›
¸•Ûfl«¬ ’±Àº ˝ÀÊ;ı˛ ¤˝◊ ¸—øé¬l ¬Û≈øô¶∏fl¬±˚˛ Ó¬± ıÌ«Ú± fl¬ı˛± ¸y¬ı
Ú˚˛º ’±¬ÛøÚ Î¬◊˝± ëëÓ¬±ø˜Àı˛ ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œíí C.D. ˜±Ò…À˜
Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú øfl¬—ı± ëëÓ¬±øı˛À‡ ˜øÚ± ˜≈Ú±››ı˛±íí ¬Û≈ô¶∏fl¬ ¬ÛÀh¬
øÚÚº ¤˝◊ ≈øȬ ’±¬ÛøÚ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ › ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ Œ˚ Œfl¬±Ú
¬Û≈ô¶∏Àfl¬ı˛ Œ±fl¬±ÀÚ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ÀıÚº
‹ ˜¸øÊ ¸•ÛÀfl«¬ Œfl¬ı˘ ≈øȬ fl¬Ô± ά◊À{°‡ fl¬ı˛ø ˚±ÀÓ¬
’±¬ÛøÚ ›ı˛ øÚ˜«±Ì ¸•ÛÀfl«¬ øfl¬Â≈Ȭ± ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
1º ˚ø ’±¬ÛøÚ ı±ø˝…fl¬ ‘ø©ÜÀÓ¬ ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ ı˛Ê±
ŒÀ‡Ú, ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ‡≈ı ¸≈jı˛ ˘±·Àıº fl¬±Àͬı˛ ¤˝◊ ı˛Ê±&ø˘
Œfl¬ı˘ Œ¸±Ú± › Œ¸±Ú±˚≈Mê Œõ≠ÀȬı˛ ©Üœ˘ øÀ˚˛ ŒÊ±h¬± ˝À˚˛Àº
‹ ı˛Ê±&ø˘ ∆Ó¬ı˛œı˛ ÊÚ… ’±øÙˬfl¬±ı˛ Ê/˘ ÀÔÀfl¬ øıÀ˙¯∏ fl¬±Í¬
¸—·Ë˝ fl¬ı˛± ˝À˚˛À › Ó¬±ÀÓ¬ ŒÂ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ʱ˜±«ÀÚ ¬Û±Í¬±ÀÚ±
˝À˚˛ÀÂ, ¬Û≈Úı˛±˚˛ Œfl¬Ú±h¬±ı˛ ά◊M˜ ø˙äœı˛ ˜±Ò…À˜ øıÀ˙¯∏ ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬
∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº ¤fl¬ ¤fl¬øȬ ı˛Ê±ı˛ ›ÊÚ fl¬À˚˛fl¬ Ȭں ¤ÀÓ¬±
›ÊÚ ˝›˚˛± ¸ÀMW› ¤fl¬ÊÀÚı˛ Z±ı˛± Œ‡±˘± ı± ıg¬ fl¬ı˛± ˚±˚˛º
2º ‹ ˜¸øÊÀı˛ Ȭ±˝◊˘¸ ‡≈ı˝◊ ¸≈jı˛º ’±¬ÛøÚ ˝˚˛ÀÓ¬± ø‰¬ôL√±
fl¬ı˛ÀÂÚ ¤˝◊ ¸≈jı˛ Ȭ±˝◊˘¸ ¬Û‘øÔıœı˛ ά◊»fl‘¬©Ü Ȭ±˝◊˘¸ ∆Ó¬ı˛œı˛
fl¬±ı˛‡±Ú± ˝˝◊ÀÓ¬ ¸—·Ë˝ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº øfl¬c Ú±, ıı˛— ¤˝◊ ˜¸øÊÀı˛
ÊÚ… ¬Û‘øÔıœı˛ ¸ıÀ‰¬À˚˛ ά◊»fl‘¬©Ü Ȭ±˝◊˘¸ øÚ˜«±ÀÌı˛ ÊÚ… fl¬±ı˛‡±Ú±
∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛± ˝˚˛º ›˝◊ Ȭ±˝◊˘¸ ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛ ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛± ˝˚˛ ¬Û≈Úı˛±˚˛
˜¸øÊÀ ˘±·±ÀÚ± ˝˚˛º ¤˝◊ˆ¬±Àı ¤˝◊ ˜¸øÊÀı˛ √õ∂øÓ¬øȬ øÊøÚ¸
’Ó≈¬˘Úœ˚˛º ’±¬ÛøÚ ˝◊˝±Àfl¬ ı≈ÀÁ¬ øÚÀÊı˛ ‘ø©ÜÀÓ¬ Êø˜À˚˛ øÚÚº
¤˝◊ ø‰¬ôL√±Ò±ı˛± øÚÀ˚˛ ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ˜¸øÊÀ ÚııœÀÓ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀıÚ
’±¬ÛøÚ øÚÀÊÀfl¬ ʱiß±ÀÓ¬ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛À˘Úº
˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ fl¬À˚˛fl¬øȬ ı±Ê±ı˛, ¬Û±h¬± › ı±·±ÀÚı˛ ά◊À{°‡
˝±œ¸ ˙ı˛œÀÙ¬ ¤À¸Àº ‹ ¸fl¬˘ ¶ö±ÀÚı˛ øfl¬Â≈ ø‰¬˝ê ¤‡ÀÚ± ıÓ«¬˜±Ú
’±À ˚±ı˛ Ó¬±ø˘fl¬± øÚÀ•ß Œ›˚˛± ˝À˘±º
1º ‡±Àfl¬ ø˙Ù¬± ø˙Ù¬±ñ¤˝◊ ˜±øȬ øÀ˚ UÊ≈ı˛ ï–ó ø‰¬øfl¬»¸±ı˛
¬ÛXøÓ¬ ıÀ˘øÂÀ˘Úº
2º ı±Úœ ÚÊı˛ · ÀÌı˛ ·‘ ˝ñ¤øȬ UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ˜±Ó¬±
’±˜œÚ±ı˛ Œ·±Sº
3º ı±À· ˙˜≈Úñ¤øȬ ‹ ˝◊Uœı˛ ı±·±Ú ˚±ÀÓ¬ ˝Êı˛Ó¬ ’±˘œ
ïı˛–ó fl¬±Ê fl¬ı˛ÀÓ¬Úº
4º ı±À· ¸±˘˜±Ú Ù¬±ı˛ø¸¸ñ¤˝◊ ı±·±ÀÚ¬ UÊ≈ı˛ ï–ó ˝Êı˛Ó¬
¸±˘˜±Ú Ù¬±ı˛ø¸ ïı˛–ó-Œfl¬ ¶§±ÒœÚ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… øÚÀÊı˛ ˝±ÀÓ¬ ı‘é¬
Œı˛±¬ÛÚ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº
5º ıœÀı˛ ‡±Ó¬˜ ‡±Ó¬˜ñ¤˝◊ fl”¬À¬Û UÊ≈ı˛ ï¸–ó ’±—øȬ ˝Êı˛Ó¬
ά◊¸˜±Ú ïı˛–ó-ı˛ ’±/≈˘ ˝˝◊ÀÓ¬ ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛º ’ÀÚfl¬ ¸g¬±Ú fl¬Àı˛›
¬Û±›˚˛± ˚±˚˛øÚº
6º ıœÀı˛ ά◊¸˜±Ú ˜±Úñ¤˝◊ fl”¬¬ÛøȬ ˝Êı˛Ó¬ ά◊¸˜±Ú ïı˛–ó Sê˚˛
fl¬Àı˛ ˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ ÊÚ… ›fl¬Ùƒ¬ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº
7º ı±Úœ ¸±˘˜± Œ·±ÀSı˛ fl¬ıı˛¶ö±ÚÚñ¤˝◊ fl¬ıı˛¶ö±ÀÚ ˝Êı˛Ó¬
øÊı˱˝◊˘ ï’±–ó ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ’±ÀÀ˙ ˜‘Ó¬Àfl¬ ÊœøıÓ¬ fl¬Àı˛ UÊ≈ı˛
ï–ó-¤ı˛ ¸ø˝Ó¬ fl¬Ô± ıÀ˘øÂÀ˘Úº
˜¸øÊÀ ¸ıfl¬, ¸±˘˜± Œ·±S, ˜¸øÊÀ Œı±‡±ı˛œ, ı±Úœ ʱ٬ı˛
Œ·±S, ’±˚˛ı˛ Œ·±S, ı˛±˚˛± ¬Û±˝±h¬ ˝◊Ó¬…±ø ¤˝◊ ¸fl¬˘ ‹øÓ¬˝±ø¸fl¬
¶ö±ÀÚı˛ ÊÚ… ·±˝◊Àάı˛ ¸±˝±˚… øÚÚº
29
˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ‹øÓ¬˝±ø¸fl¬ ¶ö±Ú
˜±›˘±À ı˛¸”˘ ï–óñïı˛¸”˘≈{°±˝ ï–ó-¤ı˛ Êiú¶ö±Úó
¤øȬ ‹ ¶ö±Ú Œ˚‡±ÀÚ ı˛¸”˘≈{°±˝ ï–ó 22 ¤ø√õ∂˘ 571 ‡‘଱Às
øıÀù´ı˛ ı˛˝˜Ó¬ ˝À˚˛ ¤˝◊ Ê·ÀÓ¬ ’±·˜Ú fl¬Àı˛ÀÂÚº ıÓ¬«˜±ÀÚ ‹
¶ö±ÀÚ ¤fl¬øȬ ˘±˝◊ÀıËı˛œ › ˜±^±¸± ’±Àº ¤˝◊ ¶ö±ÚøȬ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬
˝˝◊ÀÓ¬ 375 ø˜È¬±ı˛ ”ı˛ÀQ ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ øÀfl¬ Ȭ…±ø'
ଅ±À`¬ı˛ fl¬±Àº
ʱiß±Ó≈¬˘ ˜≈˚˛±{°±ñ¤øȬ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ fl¬ıı˛¶ö±Úº ¤‡±ÀÚ
˜¸ø˘˜ ÊÚÚœ ˝Êı˛Ó¬ ‡±øʱ ïı˛–ó, ıU ¸±˝±ı± ïı˛–ó, › ’±{°±ı˛
›ø˘ı˛± ¸˜±øÒ¶ö ’±ÀÂÚº ˝◊˝± ˜¸øÊÀ øÊ;ÀÚı˛ øÚfl¬È¬, ø˜Ú± ˚±›˚˛±ı˛
ı˛±ô¶∏±˚˛ ¬ÛÀh¬º
˜¸øÊÀ øÊ;Úñ¤˝◊ ¶ö±ÀÚ ı˛¸”˘≈{°±˝ ï–ó øÊ;ÚÀı˛Àfl¬
ı±˝◊˚˛±Ó¬ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº
˜¸øÊÀ ı˛±˚˛±˝ñ˝◊˝± ‹ ¶ö±Ú Œ˚‡±ÀÚ ı˛¸”˘≈{°±˝ ï–ó
˜!¬± øıÊÀ˚˛ı˛ ¸˜˚˛ øÚÀÊı˛ ¬ÛÓ¬±fl¬± ¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº
ʱı±À˘ Ú”ı˛ñ¤˝◊ ¬Û±˝±h¬øȬ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ø˜Ú±
˚±›˚˛±ı˛ ¬ÛÀÔ øÓ¬Ú ˜±˝◊˘ ”ı˛ÀQ ¬ÛÀh¬º ¤ı˛ ά◊B‰¬Ó¬± ’±Ú≈˜±øÚfl¬
2000 Ù≈¬È¬º ¤ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ·±Àı˛ ˝œı˛± ’±Àº Œ˚‡±ÀÚ √õ∂Ô˜ı±ı˛ UÊ≈ı˛
ï–ó-¤ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ›ø˝ ’ıÓ¬œÌ« ˝˚˛º
ʱı±À˘ ¸≈ı˛ñ¤˝◊ ¬Û±˝±h¬øȬ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ˝˝◊ÀÓ¬ Â˚˛ ˜±˝◊˘
”ı˛ÀQº ¤ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ·±Àı˛ ¸≈ı˛ ’±Àº Œ˚‡±ÀÚ UÊ≈ı˛ ï–ó ø˝Êı˛ÀÓ¬ı˛
¸˜˚˛ ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVÀfl¬ı˛ ïı˛–ó ¸À/ øÓ¬ÚøÚ ’ı¶ö±Ú
fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ά◊À{°ø‡Ó¬ ≈øȬ ¬Û±˝±Àh¬ ≈ı«˘, ı‘X › ’¸≈¶ö Œ˘±fl¬Àı˛
Ú± ‰¬h¬± ά◊ø‰¬Ó¬º
˜¸øÊÀ ’±À˚˛˙±ñ¤˝◊ ˜¸øÊøȬÀfl¬ ˜¸øÊÀ Ó¬±Ú˚˛œ˜
ı˘± ˝˚˛º ˝◊˝± ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±ı˛ ı±˝◊Àı˛º ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ Ô±fl¬± ’ı¶ö±˚˛
˚ø Œfl¬˝ ά◊˜ı˛± fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±Ú Ó¬±˝À˘ ¤˝◊ ¶ö±ÀÚ ¤À¸ ά◊˜ı˛±ı˛ ¤˝ı˛±˜
ı“±ÒÀÓ¬ ˝˚˛º
˝Êı˛Ó¬ ‡±øʱ ïı˛–ó-ı˛ ·‘˝ñ¤˝◊ ¶ö±ÀÚ UÊ≈ı˛ ï–ó
˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ ø˝Êı˛Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Û”ı« ¬Û˚«ôL√ ’ı¶ö±Ú fl¬Àı˛ÀÂÚº ˝Êı˛Ó¬
˝◊ı˱ø˝˜ ı…Ó¬œÓ¬ Ó“¬±ı˛ ¸fl¬˘ ¸ôL√±Ú ¤‡±ÀÚ˝◊ Êiú ŒÚÚº ¤˝◊ ¶ö±ÚøȬ
˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ øÀfl¬ ±¬Ûı˛± ı±Ê±Àı˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ¶§Ì«fl¬±Àı˛ı˛ √õ∂Ô˜
¸±øı˛ÀÓ¬ ’ıø¶öÓ¬º ıÓ«¬˜±Ú ¤‡±ÀÚ ø˝Ù¬Ê‡±Ú± ¶ö±¬ÛÚ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº
Œ˚‡±ÀÚ Â±Sı˛± fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬ ø˝Ù¬Ê fl¬Àı˛º
˜¸øÊÀ ‡±À˚˛Ù¬, ˜¸øÊÀ Ú±˜ı˛±˝, ˜¸øÊÀ ˙±è˘ ˝±ı˛±˜,
ʱı±À˘ ı˛˝˜Ó¬, ʱ˜±ı˛±Ó¬ ¤˝◊&ø˘ ‹ ¶ö±Ú Œ˚‡±ÀÚ ˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏
¬Û“±‰¬ øÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº øfl¬c Œ˘±Àfl¬ı˛ ˆ¬œÀh¬ı˛ ÊÚ… Œfl¬±Ú
¶ö±Ú øͬfl¬˜Ó¬ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚ Ú±º ¤˝◊ÊÚ… ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ı± ¬ÛÀı˛
˙±øôL√ı˛ ¸À/ ‹ ¶ö±Ú&ø˘ ’ı˙…˝◊ Œ‡ÀıÚº
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÚfl¬ÀȬı˛ ø‰¬S

ÊÀı˝ ¶ö±Ú
˜¸øÊ ’±ù´±è˘ ˝±ı˛±˜
øfl¬— Ù¬˚˛¸˘ ıËœÊ ˝˝◊ÀÓ¬ ¬Û˚±S±ı˛ ı˛±ô¶∏±
ï˜≈˚±˘Ù¬±ó
˜¸øÊ ’±ù´±è˘
˜¸øÊ Ú±˜ı˛± ï’±ı˛±Ù¬±Ó¬ó
˝±ı˛±˜ ï˜≈˚±˘Ù¬±ó
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛
¸œ˜±Àı˛‡±

˜≈˚±˘Ù¬± ’±ı˛±Ù¬±Ó¬

30
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ¬, ˜œÚ±, ˜≈˚±˘Ù¬± › ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÚfl¬ÀȬı˛ ø‰¬S

˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÙ
˜œÚ±ı˛ ¸œ˜±ı˛ ’±ı˛Ày¬ ʱ˜±ı˛±ÀÓ¬ı˛ ıËœÊ
˜±ı˛›˚˛±ı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬ ˜œÚ±ı˛ ı˛±ô¶∏± ıh¬ ˙˚˛Ó¬±Ú
˜œÚ±ı˛ ı˛±ô¶∏±˚˛ ¬Û±˝±Àh¬ı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ ¸≈ı˛/ ˜±ÀÁı˛ ˙˚˛Ó¬±Ú
ŒÂ±È¬˛ ˙˚˛Ó¬±Ú øfl¬— ’±ÊœÊ
˜œÚ±ı˛ ÊÚ… ¬Û˚±S±ı˛ ı˛±ô¶∏±
˜¸øÊ ‡±À˚˛Ù¬ ıËœÊ
øfl¬— ‡±ø˘ ıËœÊ

˜œÚ±

31
 ˝ÀÊ;ı˛ ı˛˝¸…, ˜œfl¬±Ó¬ › ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸•ú±ÀÚı˛ ıÌ«Ú±
˝Ê; √õ∂fl‘¬Ó¬ ¬ÛÀé¬ ¬Ûı˛À˘±fl¬ ·˜ÀÚı˛ √õ∂døÓ¬º ˚‡Ú Œfl¬˝ ˜±ı˛±
˚±˚˛, ıg≈¬-ı±g¬ı ¬Ûøı˛©®±ı˛-¬Ûøı˛BÂiß, ¶ß±Ú fl¬øı˛À˚˛ › fl¬±Ù¬Ú ¬Ûøı˛À˚˛
fl¬ıı˛¶ö±ÀÚ ŒÂÀh¬ ’±À¸º ˜‘Ó¬ı…øMê ˜±ÚıqÚ… ¶ö±ÀÚ øfl¬˚˛±˜Ó¬ ¬Û˚«ôL√
¬ÛÀh¬ Ô±Àfl¬º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ øfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ øÚ øÚÀÊı˛ fl¬ıı˛ ŒÔÀfl¬ Œıøı˛À˚˛
˝±˙Àı˛ı˛ ˜˚˛±ÀÚ Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝Àı › ’±{°±˝ı˛ øÚfl¬È¬ øÚÀÊı˛
fl‘¬Ó¬fl¬À˜«ı˛ ø˝¸±ı ŒÀıº ˚ø Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÌ ŒÚfl¬œı˛ ›ÊÚ fl¬˜
˝˚˛ Ó¬±˝À˘ Ó¬±Àfl¬ ’±ı˛ Œfl¬±Ú ¸≈À˚±· Œ›˚˛± ˝Àı Ú± ıı˛— ¸±Ê±
Œ›˚˛± ˝Àıº
¤È¬± ’±{°±˝ı˛˝◊ fl¬è̱ Œ˚ øÓ¬øÚ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝Ê; Ù¬ı˛Ê
fl¬Àı˛¬ ¬Ûı˛À˘±fl¬ ·˜ÀÚı˛ √õ∂døÓ¬ı˛ ’ıfl¬±˙ øÀ˚˛ÀÂÚº ’±ı˛ ¤ı˛›
’ıfl¬±˙ øÀ˚˛ÀÂÚ Œ˚, ˝◊˝fl¬±À˘ı˛ ˝±˙Àı˛ı˛ ˜˚˛±ÀÚ ’Ô«±»
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ˜˚˛±ÀÚ SêjÚ fl¬Àı˛ ’|n ŒÙ¬À˘ øÚÀÊı˛ Œ·±Ú±˝
˜±ÀÙ¬ı˛ ÊÚ… √õ∂±Ô«Ú± fl¬Àı˛ ŒÚ˚˛º
˝±Êœ fl¬±Ù¬Ú ï¤˝ı˛±˜ó ¬ÛÀı˛ ˜±ÚıqÚ… ¶ö±ÀÚ ï˜œÚ±˚˛ó ˚±Ú
› ¬Û≈Úı˛±˚˛ ›‡±Ú ŒÔÀfl¬ ˝±˙Àı˛ı˛ ˜˚˛±Ú ï’±ı˛±Ù¬±Ó¬ó ˚±Ú ›
¸±ı˛±øÚ ’±{°±˝ı˛ ˝◊ı±Ó¬ fl¬Àı˛Ú ¤ı— Œfl¬“À Œfl¬ÀȬ ø¬ÛÂÀÚı˛
¸˜ô¶∏ Œ·±Ú±˝ 鬘± fl¬øı˛À˚˛ ¬Ûøı˛S±Ì fl¬øı˛À˚˛ ŒÚÚº
’±{°±˝ ¬Û±Àfl¬ı˛ ¤˝◊ fl¬è̱ › Œ˜À˝ı˛ı±Úœı˛ &èQ Œ›˚˛±
ı˛fl¬±ı˛º ˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏Q Œı±Á¬± √õ∂À˚˛±ÊÚº ˜‘Ó≈¬… ’±¸±ı˛ ¬Û”Àı«
ı± ¸”˚«… ˜±Ô±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤À¸ ˚±›˚˛±ı˛ ’±À· ’Ô«±» Œfl¬˚˛±˜Ó¬ ’±¸±ı˛
’±À·˝◊, qX ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ ˝Ê; fl¬Àı˛ øÚÀÊı˛ ¬Ûı˛fl¬±˘ ¸≈¸ø#Ó¬ fl¬Àı˛
ŒÚ›˚˛± ı˛fl¬±ı˛º
¸œ˜±Àı˛‡± fl¬±Ó¬ó
˜œfl¬±Ó¬, ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬ ‹ ¸œ˜±Àı˛‡± Œ˚‡±Ú ŒÔÀfl¬
ά◊˜ı˛± ı± ˝ÀÊ;ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¤˝ı˛±˜ Ûı˛± ı±>Úœ˚˛º ˚ø Œfl¬˝ ¤˝ı˛±˜
Ú± ¬ÛÀı˛ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÀfl¬ ˜œfl¬±ÀÓ¬ı˛ ¸œ˜±˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ ˚±˚˛
Ó¬±˝À˘ Ó¬±Àfl¬ ˜ øÀÓ¬ ˝Àıº ˆ¬±ı˛Ó¬ ŒÔÀfl¬ ˚±›˚˛±ı˛ ¬ÛÀÔ ˜œfl¬±Ó¬
˝◊˚˛±˘±˜˘±˜ ¬Û±˝±h¬œ ¤˘±fl¬±º ˜œÚ± ˙ı˛œÙ¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬
˚±›˚˛±ı˛ ¬ÛÀÔ ˜œfl¬±Ó¬ Ê≈˘ U˘±˝◊Ù¬±º
˝±ı˛±À˜ı˛ ¸•ú±Ú
˜¸øÊ ‹ ıd øÀ˚˛ ·Í¬Ú fl¬ı˛± ˝˚˛ ˚± øÀ˚˛ fl¬±Àı˛±
ı±h¬œ ∆Ó¬¬ı˛œ ˝˚˛º øfl¬c ˜¸øÊÀ ‹ ¸˜ô¶∏¬ fl¬±Ê fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú Ú±
Œ˚&ø˘ ı±h¬œÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˜¸øÊ ’±{°±˝ı˛ ‚ı˛, ¤˝◊ÊÚ…
¸•ú±ÚœÓ¬º
32
˚ø ˜¸øÊÀ ‹ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê fl¬Àı˛Ú ˚± ’±¬ÛøÚ ‚Àı˛ fl¬Àı˛Ú,
Ó¬Àı ıh¬ Œ·±Ú±˝·±ı˛ ˝ÀıÚº ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ˜œÚ± ˙ı˛œÙ¬ ‹ ı˛fl¬˜˝◊
˙˝ı˛ Œ˚˜Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ ˙˝ı˛º øfl¬c Œ˚À˝Ó≈¬ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’±{°±˝ı˛
‚ı˛ › ˜œÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ ı˛¸”˘≈{°±˝Àfl¬ ï–ó ¸˜±øÒ¶ö fl¬ı˛± ˝À˚˛ÀÂ
¤˝◊ÊÚ… ¤˝◊ ≈øȬ ˙˝ı˛ øıÀ˙¯∏ ¸•ú±ÚœÓ¬º ’±{°±˝ › ’±{°±˝ı˛
ı˛¸”˘ ¤˝◊ ≈˝◊ ˙˝ı˛Àfl¬ ˝±ı˛±˜ Œ‚±ø¯∏Ó¬ fl¬Àı˛Ú › ’ÀÚfl¬ fl¬±Ê
øÚÀ¯∏Ò fl¬Àı˛Úº ˚ø ’±¬ÛøÚ ¤˝◊ ≈øȬ ˙˝Àı˛ øÚÀÊı˛ ˙˝Àı˛ı˛ ˜ÀÓ¬±
‹ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê fl¬Àı˛Ú ıh¬ Œ·±Ú±˝·±ı˛ ˝ÀıÚº
˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ fl¬±Ê&ø˘
øÚø¯∏X
ï1ó Á¬·h¬± › ˜±ı˛±˜±øı˛ fl¬ı˛±
ï2ó ‚±¸ ı± ·±Âfl¬±È¬±, Œfl¬±Ú ·±ÀÂı˛ ά±˘ fl¬±È¬± ı± ˆ¬±/±
ï’±¬ÛøÚ ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ ¤fl¬øȬ ‚±À¸ı˛ ¬Û±Ó¬±› ø“h¬ÀÓ¬
¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±ºó
ï3ó ø˙fl¬±ı˛ fl¬ı˛±, Œfl¬±Ú ø˙fl¬±ı˛ fl¬ı˛± ¬Û¬qÀfl¬ ˆ¬˚˛ Œ‡±ÀÚ±
ı± Ó¬±h¬± Œ›˚˛± , ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ Ê—˘œ ¬Ûqı˛› ˙±øôL√º Ó¬±Àı˛Àfl¬
˜±ı˛± › fl¬©Ü Œ›˚˛± ŒÓ¬± ”Àı˛ı˛ fl¬Ô±, ˚ø Ó¬±ı˛± ±˚˛±˚˛ Ô±Àfl¬
Ó¬±Àı˛Àfl¬ ¸øı˛À˚˛ ±˚˛±˚˛ ı¸±› øÚø¯∏Xº
ï4ó ¬ÛÀÔ ¬ÛÀh¬ Ô±fl¬± ıd Ó≈¬À˘ ŒÚ›˚˛±ñ
ά◊À{°ø‡Ó¬ fl¬±ÀÊı˛ ˜ÀÒ… Œfl¬±Ú ¤fl¬øȬ fl¬±Ê Œfl¬±Ú ı…øMê fl¬Àı˛
Ó¬Àı Œ¸ Œ·±Ú±˝·±ı˛ ˝Àı › fl¬±ÙÙ¬±ı˛± øÀÓ¬ ˝Àıº
˜œÚ± › ˜≈˚±˘Ù¬± ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ ·Ì…
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÀÙ¬ ıÀ˘ÀÂÚ, Œ˚ ı…øMê ¤˝◊
˜±¸&À˘±˚˛ ˝ÀÊ;ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÚ˚˛ Ó¬±ı˛ ÊÚ… ˝ÀÊ; ï‹ øÀÚó
¶aœı˛ ¸À/ Œ˜˘±À˜˙± fl¬ı˛Àı Ú±, Ú± Œfl¬±Ú ’¸» fl¬˜« ’±ı˛ Ú±
fl¬±Àı˛± ¸À/ Á¬·h¬± fl¬ı˛± ά◊ø‰¬Ó¬º ’±ı˛ Œ˚ ¸»fl¬˜« ŒÓ¬±˜ı˛± fl¬ı˛Àı
’±{°±˝ ’ı·Ó¬ ˝ÀıÚº ï¸≈ı˛± ı±fl¬±ı˛±˝-197ó
" " "
 ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ › $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˝◊øÓ¬˝±¸
" ˝Êı˛Ó¬ ’±s≈{°±˝ ˝◊ıÀÚ Î¬◊˜ı˛ ïı˛±–ó ıÌ«Ú± fl¬Àı˛ÀÂÚ, ’±fl¬±˙ ›
¬Û‘øÔıœ ¸‘ø©Ü fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛ ŒÔÀfl¬ ¸ı«√õ∂Ô˜ $¬±ı±ı˛ ¶ö±Ú √õ∂fl¬±˙
¬Û±˚˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˆ”¬ø˜ Ó¬±ı˛ ÚœÀ‰¬ ŒÔÀfl¬ øıô¶∏±ı˛ fl¬ı˛± ˝˚˛º Àı˛Ù¬±ÀÓ¬¬
$¬±ı±-¬Û‘-5ó
" ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Ú, ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊÚ… ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ά◊ÀVÀ˙… ∆Ó¬ı˛œ
fl¬ı˛± √õ∂Ô˜ ‚ı˛ ˜!¬±˚˛ ’ıø¶öÓ¬º Œ˚øȬ ¬Û≈Àı˛± øıÀù´ı˛ ÊÚ… ø˝±˚˛Ó¬ ›
ıı˛fl¬Ó¬¬Û”Ì«º ï¸≈ı˛± ’±˘ ˝◊˜ı˛±Ú-96ó
" $¬±ı±·‘À˝ı˛ øÚ˜«±Ì 12 ı±ı˛ fl¬ı˛± ˝˚˛º ˚±ı˛ ˜ÀÒ… 5 ı±ı˛ ‡≈ı
øı‡…±Ó¬º
ï1ó ŒÙ¬Àı˛˙Ó¬±ı˛± 1˜ ı±ı˛ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº
ï2ó ˝Êı˛Ó¬ ’±˜ ï’±–ó 2˚˛ ı±ı˛ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº
ï3ó ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ ï’±–ó 3˚˛ ı±ı˛ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº
ï4ó UÊ≈ı˛ ï–ó ˚‡Ú 25 ı»¸Àı˛ı˛ øÂÀ˘Ú, fl≈¬Àı˛˙ı˛± Œ˜ı˛±˜Ó¬
fl¬Àı˛Úº
ï5ó ˝Êı˛Ó¬ ’±s≈{°±˝ ˝◊ıÀÚ Ê≈Àıı˛ 65 ø˝– ÚÓ≈¬Úˆ¬±Àı øÚ˜«±Ì
fl¬Àı˛Úº
" ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛ ï’±–ó ¸˜À˚˛ ˝±Ó¬œ˜ $¬±ı±ı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… ø¢º
fl≈¬Àı˛˙ı˛± ˚‡Ú $¬±ı± ·‘À˝ı˛ Œ˜ı˛±˜Ó¬ fl¬Àı˛Ú ˝±˘±˘ › ¬ÛøıS ¸•ÛÀ
fl¬˜ ˝›˚˛±ı˛ fl¬±ı˛ÀÚ $¬±ı±·‘˝ ¬Û”ı« ’ı¶ö±˚˛ øÚ˜«±Ì fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝˚˛øÚ ›
˝±Ó¬œÀ˜ı˛ ’—˙ $¬±ı±·‘À·ı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ÚøÚº
" ˝Êı˛Ó¬ ’±s≈{°±˝ ˝◊ıÀÚ Ê≈Àıı˛ ˚‡Ú $¬±ı±·‘˝ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Ú,
˝±Ó¬œ˜› $¬±ı± ·‘À˝ı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… fl¬Àı˛Ú › ¬Û”Àı«ı˛ ˜Ó¬ $¬±ı±·‘À˝ ≈øȬ
ı˛Ê± ıø¸À˚˛øÂÀ˘Úº ¤fl¬øȬ ¬Û”ı« øÀfl¬ › ’¬Ûı˛øȬ ¬Ûø}˜øÀfl¬º
˚‡Ú ˝±#±Ê øıÚ ˝◊ά◊¸≈Ù¬ ˜!¬±ı˛ ·ˆ¬Ú«ı˛ ˝Ú ˝Êı˛Ó¬ Ê≈Àıı˛Àfl¬
˙˝œ fl¬Àı˛Ú › ‡ø˘Ù¬± ’±s≈˘ ˜±ø˘fl¬ øıÚ ˜±ı˛›˚˛±ÀÚı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ÀÓ¬
˝±Ó¬œ˜Àfl¬ ¬Û≈Úı«±ı˛ $¬±ı±·‘˝ ˝˝◊ÀÓ¬ ¬Û‘Ôfl¬ fl¬Àı˛ Œ˚˛ › ¬Ûø}˜ øÀfl¬ı˛
ı˛Ê±› ıg¬ fl¬Àı˛ ŒÚº ‡ø˘Ù¬±ı˛ fl¬±À ˚‡Ú ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙±ı˛ ïı˛±–ó
˝±œ¸ Œ¬ÛÓ±˚˛˛ ’±Ù¬À¸±¸ fl¬Àı˛Úñøfl¬c øÓ¬øÚ $¬±ı±·‘˝ ‹ ’ı¶ö±ÀÓ¬˝◊
ı˛±À‡Úº ’±Ê ¬Û˚«ôL√ $¬±ı±·‘˝ ‹ ’ı¶ö±˚˛ ’±Àº
" fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÀÙ¬ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬Àfl¬ 5øȬ Ú±À˜ ¶úı˛Ì fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº
ï1ó ˜!¬± ï2ó ı±!¬± ï3ó ’±˘ ı±˘± ï4ó ’±˘ ’±˜œÚ › ï5ó
ά◊•ú≈˘ fl≈¬ı˛±º
" ’Ú… Ò˜œ«˚˛ ·ËÀLö› $¬±ı±·‘À˝ı˛ ά◊À{°‡ ’±Àº ø˝j≈ ·ËÀLö¬ $¬±ı±
·‘˝Àfl¬ øÚ•ß Ú±À˜ ¶úı˛Ì fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº ˚Ô±ñ ˝◊˘ ’±¸¬Û, Ú±ˆ¬±¬Ûı˛
ø˚ά◊˚˛±, ’±ø ¬Û≈˙fl¬ı˛ Ó¬œÔ«, ˜≈øMêù´ı˛, ˝◊˘±˝◊˚˛±¸¬Û, Ú±ˆ¬œfl¬˜˘,
±ı˛≈fl¬±ıÚº
" ı±˝◊ÀıÀ˘ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬Àfl¬ ’±›ı˛Ó¬ Ú±À˜ ¶úı˛Ì fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº
Œfl¬ÚÚ± ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ¬Û‘øÔıœı˛ √õ∂Ô˜ ˙˝ı˛ › ¸fl¬˘ ˙˝Àı˛ı˛ ˜±º
" ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± $¬±ı± ·‘À˝ı˛ ‰¬Ó≈¬Û«±Àù´«ı˛ ¤fl¬øȬ ıh¬ ¤˘±fl¬±Àfl¬
˝±ı˛±˜ Œ‚±¯∏Ú± fl¬Àı˛Úº ˝Êı˛Ó¬ øÊıËœ˘ ï’±–ó ‹ ¤˘±fl¬±ı˛˛ ø‰¬˝ê ˝Êı˛Ó¬
˝◊ı˱˝œ˜Àfl¬ ï’±–ó ’ı·Ó¬ fl¬ı˛±Úº ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ ï’±–ó ˝±ı˛±À˜ı˛
¸œ˜±Àı˛‡±˚˛ ·•§≈Ê ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ¬√õ∂øÓ¬ ˚≈À· Ó¬±ı˛ Œ˜ı˛±˜Ó¬ ˝ÀÓ¬
33
33
Ô±Àfl¬º ’±Ê› ʱı˛œ ’±Àº ˚±ı˛ ˜ÀÒ… 1øȬ Ó¬±Ú˚˛œ˜º Œ¸‡±Ú ŒÔÀfl¬
ά◊˜ı˛±ı˛ ÊÚ… ¤˝ı˛±˜ ı±“ÒÀÓ¬ ˝˚˛º ‹ ¤˘±fl¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ Êcı˛ ˙±øôL√º ’±{°±˝
¬Û±fl¬ ıÀ˘Ú Œ˚, ı…øMê ¤˝◊ ˝±ı˛±À˜ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ ˚±Àı Œ¸ ˙±øôL√›˚˛±˘±
˝À˚˛ ˚±˚˛º ï’±˘ ˝◊˜ı˛±Ú-98ó ¤˝◊ ¤˘±fl¬±˚˛ ˚ø Œfl¬˝ ‡≈Ú fl¬Àı˛› √õ∂Àı˙
fl¬Àı˛ Ó¬ı≈ Ó¬±Àfl¬ ˝±ı˛±À˜ fl¬Ó¬˘ fl¬ı˛± ˝Àı Ú±, Œ·ËÙ¬Ó¬±ı˛› fl¬ı˛± ˝Àı Ú±º
˚Ó¬é¬Ú ¬Û˚«ôL√ ˝±ı˛±À˜ı˛ ı±˝◊Àı˛ Ú± ’±¸Àıº Ó¬Àı ˚ø Œ¸ ˝±ı˛±À˜˝◊ ’¬Ûı˛±Ò
fl¬Àı˛ Ó¬±˝À˘ ¸±Ê± Œ›˚˛± ˝Àı Œfl¬ÚÚ± Œ¸ ˝±ı˛±˜Àfl¬ ’¸•ú±Ú fl¬Àı˛Àº
" UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ ¤fl¬øȬ Ú±˜±Ê ¤fl¬˘é¬
Ú±˜±ÀÊı˛ Œ‰¬À˚˛ ά◊M˜ ï˜≈¸Ú±À ’±˝˜óº ’Ô«±» ¤fl¬ ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê
55 ı»¸ı˛ Ú±˜±ÀÊı˛› Œı˙œ › ¤˝◊ ¤fl¬˘é¬ &Ú ¸›˚˛±ı √õ∂øÓ¬ ŒÚfl¬
fl¬±ÀÊı˛ ÊÚ…º ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ Œ˚˜Ú ¸›˚˛±ı ŒıÀh¬ ˚±˚˛ ŒÓ¬˜Ú
Œ·±Ú±˝› ŒıÀh¬ ˚±˚˛º
" ˜±!¬±À˜ ˝◊ı˱˝œ˜ ‹ ¬Û±Ôı˛Àfl¬ ı˘± ˝˚˛, Œ˚Ȭ±Àfl¬ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±
˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛ ï’±–ó ÊÚ… Úı˛˜ fl¬Àı˛ øÀ˚˛ øÂÀ˘Ú › Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛
“±øh¬À˚˛ øÓ¬øÚ $¬±ı±·‘˝ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛
ï’±–ó ¬Ûø‰¬˝ê ’±Àº ¬Û”Àı« ¤˝◊ ¬Û±Ôı˛øȬ $¬±ı±·‘À˝ı˛ ¸—˘¢ü ø¢º
’±{°±˝¬Û±fl¬ ıÀ˘Ú , ŒÓ¬±˜ı˛± ˜±fl¬±À˜ ˝◊ı˱˝œ˜Àfl¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ʱ˚˛·± fl¬Àı˛
Ú±›º ïŒı±‡±ı˛œ-702ó
˜≈¸˘˜±ÀÚı˛ ¸—‡…± Œı˙œ ˝›˚˛±ı˛ fl¬±ı˛ÀÚ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ÊÚ…
Ó¬±›˚˛±Ù¬fl¬±ı˛œÀı˛ ’¸≈øıÒ± ˝ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ ïı˛±–ó Ó¬±Àfl¬
$¬±ı±·‘˝ ˝˝◊ÀÓ¬ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 14 ø˜È¬±ı˛ ≈Àı˛ ı˛±À‡Ú › ıM«˜±ÀÚ ‹‡±ÀÚ˝◊
’±Àº ïfl¬Ó¬U˘ ı±øı˛ ˙ı˛À˝ ˝±ø¸-7783ó
" $¬±ı±·‘À˝ı˛ ά◊¬Ûı˛ √õ∂Ô˜ ı±ı˛ Œ·˘±Ù¬ ïfl¬ˆ¬±ı˛ó ˜≈‡«Ó¬±ı˛ ˚≈À·
Ó≈¬ı’± ’±¸’±˘ ˝±ø˜øı˛ ‰¬±˜h¬±ı˛ ¬Ûøı˛À˚˛ø¢º UÊ≈ı˛ ï–ó ˜!¬± øıÊÀ˚˛ı˛
¬Ûı˛ ˝◊˚˛±˜Úœ fl¬±¬ÛÀh¬ı˛ Œ·˘±Ù¬ ¬Ûı˛±Úº Ú±ø¸ı˛ ’±ıƒT±¸œ √õ∂Ô˜ı±ı˛ fl¬±À˘±
ı˛— ¤ı˛ Œ·˘±Ù¬ ¬Ûı˛±Úº Ó¬‡Ú ŒÔÀfl¬ ’±Ê› fl¬±À˘± ı˛—-¤ı˛ Œ·˘±Ù¬
¬Ûı˛±ÀÚ± ˝˚˛º
" ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ˜±fl¬±À˜ ˝◊ı˱˝œ˜ ≈øȬ ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ‰¬˜fl¬±ı˛
¬Û±Ôı˛ ø¢º øfl¬c ’±{°±˝¬Û±fl¬ Ó¬±ı˛ ŒÊ…±øÓ¬ Ú©Ü fl¬Àı˛ ŒÚº ˚ø ’±{°±˝
¬Û±fl¬ ≈øȬı˛ Ú≈ı˛ Ú©Ü Ú± fl¬ı˛ÀÓ¬Ú ¬Û‘øÔıœ ŒÔÀfl¬ ’±fl¬±À˙ı˛ ˜±ÀÁ¬ øfl¬•§± ¬Û”ı«
˝˝◊ÀÓ¬ ¬Ûø}À˜ı˛ ˜Ò…ıÓ¬œ« ¶ö±ÀÚ ¬Û≈Àı˛± øıù´Àfl¬ ’±À˘±øfl¬Ó¬ fl¬Àı˛ øÀÓ¬±º
ï˜≈¸ÚÀ ’±˝˜-217ì2ó
" ¬Û‘øÔıœı˛ ά◊»fl‘¬©Ü ¬Û±øÚ ’±Àı ʘʘº ˝◊˝± ‡±… ø˝¸±Àı› ·Ú…
› Œı˛±· ˜≈øMêı˛› fl¬±ı˛Úº ï˜≈ʱÀ˜ fl¬±ıœı˛, øÓ¬ıı˛±Úœ ˝±ø¸- 11168ó
" ˝±ÊÀı˛ ’±˚˛›˚˛± › $¬±ı±ı˛ ı˛Ê±ı˛ ˜±ÀÁ¬ı˛ ¶ö±ÚÀfl¬ ˜≈˘Ó¬±ø˚˜
ı˘± ˝˚˛º ˝Êı˛Ó¬ ˜≈ʱø˝ ıÀ˘ÀÂÚ, Œ˚ ı…øMê ‹ ¶ö±ÀÚ ’±{°±˝ ¬Û±Àfl¬ı˛
fl¬±À Œ±˚˛± fl¬ı˛Àı ’±{°±˝ ¬Û±fl¬ ’ı˙… fl¬ı≈˘ fl¬ı˛ÀıÚº ïÓ¬±øı˛À‡ ˜!¬±-
’±˚ı˛fl¬œ-368ì2ó UÊ≈ı˛ ï–ó ¤˝◊ ¶ö±ÀÚ Œ›˚˛±À˘ı˛ ¸À/ Êøh¬À˚˛
¤˜Úˆ¬±Àı Œ±˚˛± fl¬ı˛ÀÓ¬Ú Œ˚˜Ú ı±B‰¬± Ó¬±ı˛ ˜±Àfl¬ Êøh¬À˚˛ Ô±Àfl¬º ¤‡±ÀÚ
¤˝◊ˆ¬±Àı Œ±˚˛± ‰¬±›˚˛± ¸≈ißÓ¬º
" " "
 Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ıÌ«Ú±
" ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÀÙ¬ ıÀ˘ÀÂÚ, ‹ ¬Û≈ı˛±Ó¬Ú ‚Àı˛ı˛
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ά◊ø‰¬» ï¸≈ı˛± ˝#-29ó
" ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, Œ˚ ı…øMê ’±{°±˝ı˛ ‚Àı˛ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬
fl¬Àı˛ › ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ Ó¬±Àfl¬ 1øȬ Œ·±˘±˜ ¶§±ÒœÚ fl¬ı˛±ı˛ ¸›˚˛±ı
Œ›˚˛± ˝˚˛º ï˝◊ıÀÚ ˜±Ê± ’±˘ ˜±Ú±ø¸fl¬ ά◊M˜ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ’Ò…±˚˛-
29-56ó
" ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, Œ˚ ı…øMê¬ ı±˚˛Ó≈¬{°±ı˛ 7 ı±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬
fl¬Àı˛ ’±˘˘±˝ ¬Û±fl¬ √õ∂øÓ¬ ¬ÛÀé¬À¬Û Ó¬±ı˛ Œ·±Ú±˝ 鬘± fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú ›
√õ∂øÓ¬ ¬ÛÀé¬À¬Û ŒÚøfl¬ ø˘À‡ Ô±Àfl¬Ú › √õ∂øÓ¬ ¬ÛÀé¬À¬Û ¤fl¬øȬ fl¬Àı˛ ı˛Ê±
ά◊B‰¬fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Úº ï˝◊ıÀÚ ‡≈ʱ˝◊˜±, ˝◊ıÀÚ ˝±ıT±Úó
" ˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ·±#±˘œ ¤˝˝◊˚˛±Î¬◊˘ ά◊˘≈˜ øfl¬Ó¬±Àı ˝Êı˛Ó¬
˝◊ıÀÚ Î¬◊˜Àı˛ı˛ ïı˛±–ó ıøÌ«Ó¬ ˝±œ¸ ά◊À{°‡ fl¬Àı˛Úº UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ,
$¬±ı±·‘À˝ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ‡≈ı fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬±º ›È¬± ıh¬ ˜˝±Ú fl¬˜« ˚± ŒÓ¬±˜ı˛±
øfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ øÀÚ øÚÊ ’±˜À˘ı˛ ¬Û±{°±˚˛ ¬Û±Àı › ¤ı˛ ¸˜Ó≈¬˘… ’Ú… Œfl¬±Ú
ά◊À{°‡À˚±·… ’±˜˘ ¬Û±Àı Ú±º ï7˜ ’Ò…±˚˛, ˝ÀÊ;ı˛ Œˆ¬ › øÚÀ¯∏Ò±:±ó
" ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ ı±˚˛Ó≈¬{°±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ˜ÀÓ¬±º
Ó¬Àı ›ÀÓ¬ fl¬Ô± ı˘ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛±º Œ¸À˝Ó≈¬ Ó¬±ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ˚ fl¬Ô±˝◊ ı˘≈Ú
ˆ¬±À˘±fl¬Ô± ı˘± ά◊ø‰¬»º ïʱÀ˜ øÓ¬ı˛ø˜Êœ-øfl¬Ó¬±ı≈˘ ˝Ê;, ˝±ø¸-96ó
" Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬› Ú±˜±ÀÊı˛ ˜ÀÓ¬± ˙Ó«¬ ’±Àº
$ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ÊÚ… ›Ê≈ Êèı˛œº ı¶a ¬ÛøıS ˝›˚˛± › ˘#±¶ö˘
Ϭ±fl¬± Ô±fl¬± Êèı˛œº
$ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ÊÚ… ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ √¬Û”Àı« øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛ÀıÚº
$ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ ¸±˜ÀÚ “±øh¬À˚˛ Ó¬±fl¬ıœı˛ ¬ÛÀh¬ ›
˝◊Àô¶∏˘±˜ fl¬Àı˛ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛ÀıÚº
$ √õ∂øÓ¬ ‰¬!¬Àı˛ı˛ Œ˙À¯∏ Ó¬±fl¬ıœı˛ ¬ÛÀh¬ ˝◊Àô¶∏˘±˜ fl¬ı˛ÀıÚº
$ Œ˚ˆ¬±Àı ¸±˘±˜ øÙ¬Àı˛ Ú±˜±Ê Œ˙¯∏ fl¬ı˛± ˝˚˛ ‹ˆ¬±Àı Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛
¬Ûı˛ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ¬Û”Ì« fl¬ı˛± ˝˚˛º ≈˝◊ ‰¬!¬Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬
ı…ıÒ±Ú Ú± ˝˚˛º
$ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¸˜˚˛ ‘ø©Ü ‰¬˘±ı˛ ¶ö±ÀÚ Ô±fl¬Àıº
$ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ Œé¬ÀS $¬±ı±·‘À˝ı˛ ά◊¬Ûı˛ ‘ø©Ü Œ›˚˛± ˜fl¬è˝º
˝◊Àô¶∏˘±˜ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ˚ø ‘ø©Ü $¬±ı±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬ÛÀh¬ ˚±˚˛ Àfl¬±Ú ’¸≈øıÒ±
ŒÚ˝◊º
" ˚ø Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ú±˜±ÀÊı˛ ʱ˜±Ó¬ “±øh¬À˚˛ ˚±˚˛
Ó¬±˝À˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬¬ ıg¬ fl¬Àı˛ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ŒÚÀıÚ › ı±fl¬œ ‰¬!¬ı˛&ø˘
Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛ ¬Û”Ì« fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº
˚ø Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ‰¬±ı˛ ‰¬!¬Àı˛ı˛ ¬Û”Àı« ’±¬ÛÚ±ı˛ ›Ê≈ Ú©Ü ˝À˚˛ ˚±˚˛
Ó¬±˝À˘ ›Ê≈ fl¬Àı˛ ¬Û”Ì« Ó¬±›˚˛±Ù¬ ’Ô«±» 7 ‰¬!¬ı˛ ˘±ø·À˚˛ ŒÚÀıÚº ‰¬±ı˛
‰¬!¬Àı˛ı˛ ¬Û”Àı« ı…ıÒ±Ú ˝À˚˛ Œ·À ¤˝◊ÊÚ… ¤ı˛ ·Ú… ˝Àı Ú±º
" Ó¬±›˚˛±Ù¬ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Û”Àı« Œfl¬ı˘ √õ∂Ô˜ı±ı˛ Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh¬±ı˛
¸˜˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ±øÓ¬ $¬±ı±ı˛ øÀfl¬ Ô±fl¬Àıº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ $¬±ı±ı˛ øÀfl¬ ±øÓ¬
fl¬ı˛± ˜fl¬è˝ › $¬±ı±ı˛ øÀfl¬ ø¬ÛÂÚ fl¬ı˛± ˜fl¬èÀ˝ Ó¬±˝øı˛˜œ ’Ô«±»
˝±ı˛±À˜ı˛ øÚfl¬È¬ıÓ¬œ«º
34
" ¤fl¬øȬ ‰¬!¬Àı˛ı˛ ˚ӬȬ± ≈ı˛Q $¬±ı±ı˛ øÀfl¬ ±øÓ¬ ı± ø¬ÛÂÚ fl¬Àı˛
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬Àı˛ÀÂÚ ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¬Û±Àå fl¬èÚº ‹ ≈ı˛QȬ± Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ‰¬!¬Àı˛
·Ú… ˝Àı Ú±º
" Œ˚ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ Ó¬± √õ∂Ô˜ øÓ¬Ú ‰¬!¬Àı˛
˝◊ÊÀÓ¬ı± › ı˛˜˘ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ¤˜Ú øÓ¬Úı±ı˛ ˝˚˛º 1˜ ά◊˜ı˛±ı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬º
2˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ › 3˚˛ 8˝◊ øÊ˘˝Ê; ˚ø ˜œÚ±˚˛˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı«
Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ fl¬Àı˛Úº
8˝◊ øÊ˘˝Ê; ˚ø Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ 10˝◊
øÊ˘˝ÀÊ;ı˛ ¬Ûı˛ Œfl¬ı˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬ øıÚ± ı˛˜À˘ fl¬ı˛ÀıÚº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¸±˚˛œ
fl¬ı˛±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÚ˝◊º
ı˛˜˘ fl¬ı˛± ¸≈ißÓ¬º ˚ø ı˛˜˘›˚˛±˘± Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬¬ ı˛˜˘ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˆ≈¬À˘
˚±Ú Ó¬±˝À˘ ¸≈ißÀÓ¬ı˛ øı¬Ûı˛œÓ¬ ˝Àıº øfl¬c Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝À˚˛ ˚±Àıº ¬Û≈Úı˛±˚˛
fl¬ı˛±ı˛ ı˛fl¬±ı˛ ŒÚ˝◊º øfl¬•§± Œfl¬˝ 7 ‰¬!¬Àı˛˝◊ ı˛˜˘ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬ ˝◊˝±›
˜fl¬è˝º Ó¬Àı Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝À˚˛ ˚±Àıº
" Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝±Ó¬œÀ˜ı˛ ı±˝◊Àı˛ fl¬ı˛ÀıÚº Œfl¬ÚÚ± ˝±Ó¬œ˜ $¬±ı±ı˛ ’—˙º
’±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ $¬±ı±ı˛ ı±˝◊Àı˛ fl¬ı˛± ˝˚˛º
" èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœ › ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ ˜±ÀÁ¬ 70 ˝±Ê±ı˛
ŒÙ¬Àı˛ô¶∏± Ó¬±›˚˛±Ù¬fl¬±ı˛œÀı˛ Œ±˚˛±˚˛ ’±˜œÚ ı˘ÀÓ¬ ¬Ô±Àfl¬Úº
" Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œfl¬±Ú øıÀ˙¯∏ Œ±›˚˛± øfl¬•§± ’±˚˛±Ó¬ ¬Ûh¬± Ù¬ı˛Ê
ı± ›˚˛±ÀÊı Ú˚˛º ˝ÀÊ;ı˛ ı˝◊-¤ ˚± øfl¬Â≈ Œ˘‡± ˝À˚˛À Œfl¬ı˘ ¸≈ißÓ¬º ı≈ÀÁ¬
Œ±›˚˛± ‰¬±›˚˛± ı± Œ˚ Œ±›˚˛± fl¬F¶ö ’±À Œ¸&À˘± ¬Ûh¬± ά◊M˜º
" Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¸›˚˛±ı Œ˚Àfl¬±Ú ı…øMêÀfl¬ Œ¬Û“ñÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˜‘Ó¬
Œ˝±fl¬ ı± ÊœøıÓ¬º ˜!¬±ı˛ øÚfl¬ÀȬ Œ˝±fl¬ ı± ≈Àı˛º
" ≈ı«˘ ı±˝ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ ıÀ¸ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
" $¬±ı±·‘À˝ √õ∂øÓ¬øÚ 120øȬ ı˛˝˜Ó¬ ’ıÓ¬œÌ« ˝˚˛º ˚±ı˛ ˜ÀÒ…
70øȬ Ó¬±›˚˛±Ù¬fl¬±ı˛œı˛ ÊÚ…, 30øȬ Ú±˜±Êœı˛ ÊÚ… › ı±fl¬œ 20øȬ Œfl¬ı˘
$¬±ı±·‘˝Àfl¬ ˙«Úfl¬±ı˛œı˛ ÊÚ…º
" Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±ÚœÀfl¬ Œfl¬ı˘ ¶Û˙« fl¬ı˛±
¸≈ißÓ¬º ‰≈¬•§Ú Œ›˚˛± ¸≈ißÀÓ¬ı˛ øı¬Ûı˛œÓ¬º ˚ø ˆ¬œh¬ Ô±Àfl¬ ≈ı˛ ŒÔÀfl¬
’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ˚±ÀıÚ, ˝◊Àô¶∏˘±˜ fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœı˛ fl¬±Â
ŒÔÀfl¬ $¬±ı±ı˛ øÀfl¬ ±øÓ¬ fl¬Àı˛ ¶Û˙« fl¬ı˛± ı± ˆ¬œh¬ fl¬ı˛± ¸≈ißÀÓ¬ı˛ øı¬Ûı˛œÓ¬
› øÚÀ¯∏Òº
" ’±¸Àı˛ı˛ ¬Ûı˛ fl¬±Ê± Ù¬ı˛Ê Ú±˜±Ê ±h¬± ’Ú… Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± øÚø¯∏Xº
¤˝◊ÊÚ… ’±¸Àı˛ı˛ ¬Ûı˛ ˝±ı˛±À˜ ‡≈ı Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬èÚ øfl¬c Œ˙À¯∏ı˛ ≈˝◊
ı˛±fl¬±Ó¬ ›˚˛±ÀÊı Ú±˜±Ê Ú± ¬ÛÀh¬ ˜·øı˛Àıı˛ ¬Ûı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¸—‡…±
’Ú≈˚±˚˛œ ≈˝◊ ≈˝◊ ¬ı˛±fl¬±Ó¬ ¬ÛÀh¬ ŒÚÀıÚº ¤˝◊ˆ¬±Àı ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛
√õ∂øÓ¬ ¸˜˚˛ ά◊M˜ ˝◊ı±ÀÓ¬ fl¬±È¬Àıº
"Œfl¬ı˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ Ú±˜±˚œı˛ ¸±˜ÀÚ øÀ˚˛ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛±
˚±˚˛º ¤Â±h¬± ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ › ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ ı± ’Ú… Œfl¬±Ô±› ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛±
qX Ú˚˛º ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ˚ø fl¬±Àı˛± ¸±˜ÀÚ øÀ˚˛ ı±Ò…Ó¬± ’ı¶ö±˚˛ ’øÓ¬Sê˜
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ fl¬˜¬ÛÀé¬ 4 Ù≈¬È¬ ≈Àı˛ ı± Œ¸Ê±ı˛ ¶ö±ÀÚı˛ ı±˝◊Àı˛ ’øÓ¬Sê˜
fl¬ı˛ÀıÚº
 ά◊˜ı˛±ı˛ ’/ › ˝ÀÊ;ı˛ ıÌ«Ú±
ά◊˜ı˛±ı˛ Œfl¬ı˘ 2øȬ ¬Ù¬ı˛Ê › 2øȬ ›˚˛±ÀÊıº Œ˚ ı…øMê
‹&ø˘ ¬Û”Ì« fl¬ı˛Àı Ó¬±ı˛ ά◊˜ı˛±˝ ¬Û”Ì« ˝Àıº
¤˝◊ı˛fl¬˜ ˝ÀÊ;ı˛ 3øȬ Ù¬ı˛Ê, 8øȬ ›˚˛±ÀÊı › 10øȬ ¸≈ißÓ¬
’±Àº Œ˚ ı…øMê ‹&ø˘ ¬Û”Ì« fl¬ı˛Àı Ó¬±ı˛ ˝Ê; ¬Û”Ì« ˝Àıº
¤˝◊ ı˝◊-¤ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ ’ı¶ö±˚˛ ¬Û‘Ôfl¬ Œ±˚˛±,
øÊfl¬ı˛ › Ú±˜±ÀÊı˛ ά◊À{°‡ fl¬ı˛Àı±º ¤&ø˘ Œfl¬ı˘ ˝Ê; ›
ά◊˜ı˛±ı˛ ˝◊ı±Ó¬Àfl¬ ά◊»fl‘¬©Ü fl¬Àı˛ ŒÓ¬±À˘º ¤&ø˘ Ú± fl¬ı˛±˚˛˛
Œfl¬±Ú Œ·±Ú±˝ ˝Àı Ú± ’±ı˛ ˝Ê; › ά◊˜ı˛±ı˛ Œfl¬±Ú é¬øÓ¬›
˝Àı Ú±º
ï1ó ά◊˜ı˛±ı˛ Ù¬ı˛Ê
ï1ó ˜œfl¬±Ó¬ ŒÔÀfl¬ ¤˝ı˛±˜ ı“±Ò±, øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛± › Ó¬±˘øı˚˛±
¬Ûh¬±
ï2ó $¬±ı±·‘À˝ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± › Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ≈˝◊
ı˛±fl¬±Ó¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ›˚˛±ÀÊı Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±º
ï2ó ά◊˜ı˛±ı˛ ›˚˛±ÀÊı
ï1ó ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¸±˚˛œ fl¬ı˛±º
ï2ó ‰≈¬˘ ŒÂ±È¬ fl¬ı˛± ı± ˜≈G¬Ú fl¬ı˛±ÀÚ±º
ï3ó ˝ÀÊ;ı˛ Ù¬ı˛Ê
ï1ó ¤˝ı˛±˜ ¬ÛÀı˛ ’ôL√Àı˛ ˝ÀÊ;ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛± › Ó¬±˘øı˚˛±
¬Ûh¬±º
ï2ó ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ’ı¶ö±Ú ’Ô«±» 9˝◊ øÊ˘ø˝#±˝
Ê›˚˛±À˘ı˛ ¬Ûı˛ ˝˝◊ÀÓ¬ 10˝◊ øÊ˘˝ÀÊ;ı˛ ¸fl¬±˘
¬Û˚«ôL√ Œ˚Àfl¬±Ú ¸˜˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛± ˚ø› øfl¬Â≈é¬ÀÚı˛
ÊÚ…› ˝˚˛º
UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, ˝Ê; ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛±Àfl¬
ı˘± ˝˚˛º ïʱÀ˜ øÓ¬ı˛ø˜Êœ, ˝±– 889ó
ï3ó Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ ˚±˝± 10 øÊ˘ø˝#±˝ ¸fl¬±˘
ŒÔÀfl¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ 12 Ó¬±øı˛À‡ı˛ ˜·øıı˛ ¬Û˚«ôL√
fl¬ı˛± ˝˚˛º
35
ï4ó ˝ÀÊ;ı˛ ›˚˛±ÀÊı
ï1ó ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ¸”˚«… ’ô¶∏ ˚±›˚˛± ¬Û˚«ôL√ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛±
ï2ó ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛±
ï3ó ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¸±˚˛œ fl¬ı˛±
ï4ó ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ Ò±ı˛±ı±ø˝fl¬ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬ı˛±
ï5ó fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛±
ï6ó ˜±Ô±ı˛ ‰≈¬˘ ŒÂ±È¬ fl¬ı˛± ı± ˜≈G¬Ú fl¬ı˛±ÀÚ±
ï7ó ˜œfl¬±ÀÓ¬ı˛ ı±˝◊Àı˛ ’ı¶ö±Úfl¬±ı˛œı˛ ÊÚ… øı±˚˛œ
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±
ï8ó 10, 11 › 12 Ó¬±øı˛À‡ ˜œÚ±˚˛ ı˛±øS ˚±¬ÛÚ fl¬ı˛±º
ï5ó ˝ÀÊ;ı˛ ¸≈ißÓ¬
ï1ó ıø˝ı˛±·Ó¬ Œfl¬ı˘ ˝Ê;fl¬±ı˛œ › ά◊˜ı˛±˝ ¸ø˝Ó¬ ø˜ø˘Ó¬
˝Ê;fl¬±ı˛œı˛ ÊÚ… Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ fl≈¬≈˜ fl¬ı˛±
ï2ó ˝◊˜±À˜ı˛ ÊÚ… øÓ¬Ú¶ö±ÀÚ ‡≈Ó¬ı± ¬Ûh¬± ï1ó 7 Ó¬±øı˛À‡
˜!¬±˚˛ ï2ó 9 Ó¬±øı˛À‡ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ › ï3ó 11
Ó¬±øı˛À‡ ˜œÚ±˚˛
ï3ó 9 Ó¬±øı˛À‡ı˛ ı˛±øSÀÓ¬ ˜œÚ±˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛±
ï4ó ¸”˚«… ά◊À˚˛ı˛ ¬Ûı˛ 9 Ó¬±øı˛À‡ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ¬
ı˛›Ú± ˝›˚˛±º
ï5ó ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ˝◊˜±À˜ı˛ ı˛›Ú±ı˛ ¬Ûı˛ ı˛›Ú± ˝›˚˛±º
ï6ó ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ ˝˝◊ÀÓ¬ øÙ¬Àı˛ ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ı˛±øS ˚±¬ÛÚ
fl¬ı˛±º
ï7ó ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ¶ß±Ú fl¬ı˛±º
¤ ±h¬± ’±Àı˛± ’ÀÚfl¬ ¸≈ißÓ¬ ’±Àº
" " "
 ˝Ê; ˚±S±˚˛ ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ¬Û≈ÀıT« √õ∂døÓ¬
ï1ó Â˚˛ ŒÔÀfl¬ ’±È¬ÊÚ ZœÚ±ı˛ Œ˘±Àfl¬ı˛ ¤fl¬øȬ ·Ën¬Û ∆Ó¬øı˛ fl¬Àı˛ øÚ › Œfl¬±Ú ’øˆ¬: ı…øMê › ZœÚ±ı˛Àfl¬ øÚÀÊı˛
fl¬Àı˛ ˝ÀÊ;ı˛ Ù¬ı˛˜ ˆ¬øÓ¬« fl¬èÚº Œfl¬ÚÚ± ¤fl¬øȬ fl¬±˜ı˛±˚˛ Â˚˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒ fl¬Àı˛ ˚±Úº
ÀÔÀfl¬ ’±È¬ ÊÚÀfl¬ ı˛±‡± ˝˚˛º ˚ø ¸fl¬À˘ ¸» › ¤fl¬ ø‰¬ôL√±Ò±ı˛±ı˛ ï5ó ’±¬ÛÚ±ı˛ ’Ú≈¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬ ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛ Œ˘±fl¬Àı˛Àfl¬ Ú±˜±Ê
˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ‡≈ı ¸≈øıÒ± ˝˚˛º ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ô±fl¬±ı˛ › ZœÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ ‰¬˘±ı˛ Úø¸˝Ó¬ fl¬Àı˛ ˚±ÀıÚº
ï2ó ’ôL√Àı˛ ‘Ϭˇ øıù´±¸ ı˛±‡≈Ú Œ˚ ’±˜±ı˛ ’Ô«, ’±˜±ı˛ ï6ó ¸fl¬±ı˛ ˜±Ò…À˜ ˜ø¸ıÓ¬ ”ı˛ ˝˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ¸Ù¬Àı˛
˙øMê › ’±˜±ı˛ 鬘Ӭ± ’±˜±˚˛ ˝ÀÊ; øÚÀ˚˛ ˚±˚˛øÚ ıı˛— ’±˜±ı˛Ê±Ú › ˜±À˘ı˛ ı˛é¬±ı˛ ÊÚ… ’±{°±˝ı˛ ı˛±ô¶∏±˚˛ ±Ú fl¬èÚ øfl¬•§±
’±{°±˝ øÚÀ˚˛ ˚±ÀBÂÚº ≈øÚ˚˛±˚˛ ’ÀÚfl¬ ÒÚœ ’±ÀÂÚ, ˙øMê- ·ı˛œıÀı˛ ‡±ı±ı˛ ‡±›˚˛±ÀıÚº
¸±˜Ô«› ı˛±À‡Ú øfl¬c ’±{°±˝ı˛ ’±À˙ Ú± ˝›˚˛±˚˛ Ó¬±ı˛± Œ˚ÀÓ¬ ï7ó ˚ø fl¬±Àı˛± ˝fl¬ Ú± øÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ øÀ˚˛ øÚº
¬Û±Àı˛Ú øÚº Œfl¬±Ú ı…øMêÀfl¬ ≈–‡ øÀ˚˛ Ô±Àfl¬Ú 鬘± Œ‰¬À˚˛ øÚÚº ’±{°±˝
’±ø˜ ı…øMê·Ó¬ˆ¬±Àı ’Ú≈ˆ¬ı fl¬Àı˛ø Œ˚ ˝Ê; Œfl¬ı˘ ’±{°±˝ı˛
¬Û±fl¬ ˜≈‡±À¬Û鬜˝œÚº Ó¬“±ı˛ ˝fl¬ 鬘± fl¬Àı˛ ŒÀıÚ øfl¬c ı±j±ı˛
fl¬è̱˚˛ fl¬ı˛± ˝˚˛ Ú± ıı˛— ˝ÀÊ;ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ fl¬ı˛Ìœ˚˛ ’±{°±˝¬Û±fl¬
˝fl¬ 鬘± fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º ›È¬± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ı±j±ı˛ fl¬±À½◊ 鬘±
øÚÊ fl¬è̱˚˛ fl¬øı˛À˚˛ Ô±Àfl¬Úº 30 ŒÔÀfl¬ 40 ˘é¬ Œ˘±Àfl¬ı˛ fl¬ı˛±ÀÓ¬ ˝Àıº
¸˜±·À˜ ˚ø ’±{°±˝ ¬Û±Àfl¬ı˛ ¸±˝±˚… Ú± Ô±fl¬ÀÓ¬± ’±ø˜› ’±Àı˛± ï8ó ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ı˛ ¸fl¬˘ ¸±˜·Ëœı˛ ¤fl¬È¬± Ó¬±ø˘fl¬± ∆Ó¬øı˛
fl¬À˚˛fl¬ÊÚ ˝±Êœ ’±ı˛±Ù¬ÀÓ¬ › ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛˛ ¸˜À˚˛ Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬fl¬Àı˛ øÚÚº Œ¸˝◊˜ÀÓ¬± ¤fl¬-≈øÚ ¬Û”Àı« ’±¬ÛÚ±ı˛ ı…±À· ˆ¬Àı˛
¬Û±ı˛Ó¬±˜ Ú± ’±ı˛ ¤˝◊ fl¬˜«&ø˘ ’±˜±Àı˛ ŒÂÀh¬ Œ˚Ó¬º øÚÚº
ï3ó ˝±Êœ¸±À˝ı ı˘±ÀÚ±ı˛ ˝◊B±, Sê˚˛ ˝◊Ó¬…±ø fl¬ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ï9ó ¤fl¬øȬ ¬Û‘Ôfl¬ ˝±Ó¬ı…±À· ¬Û±¸À¬Û±È«¬, ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊı˛
˚ø ˝ÀÊ;ı˛ ¸À/ ·Ì… fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ Ó¬›ı± fl¬Àı˛ øÚÚº øȬøfl¬È¬, ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS › ’Ú… √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ ıd Œı˛À‡ øÚº ¤˝◊
› Œfl¬ı˘ ˝ÀÊ;ı˛ øÚ˚˛Ó¬ ’±{°±˝ı˛ ¸cø©Üı˛ ÊÚ… fl¬Àı˛ øÚÚº ı…±·È¬± ¤˜Ú ˝˚˛ Œ˚ 14 ‚KȬ±ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ¸ı«± ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±ÀÂ
ï4ó ı…ı¸± › ‚Àı˛±˚˛± √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛Ó¬±ı˛ ¸•ÛÀfl«¬ ›ø¸˚˛Ó¬
ı˛±‡± ¸y¬ı ˝˚˛º
ø˘À‡ øÚº ŒÚ›˚˛±, Œ›˚˛±ı˛ ˚±ı˛ ˚± ˝fl¬ øıô¶∏±øı˛Ó¬ ıÌ«Ú± ï10ó ‰≈¬˘ ¬Ûøı˛©®±ı˛ fl¬Àı˛ øÚÚ, Ú‡ Œfl¬ÀȬ øÚÚ › ¶ß±Ú fl¬Àı˛
ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ¬ÛøıS ˝À˚˛ ˚±Úº
" " "

˝Ê; ˚±S±˚˛ ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« øÚ˚˛ÀÓ¬ı˛ ıÌ«Ú±

˝Ê; øÓ¬Ú √õ∂fl¬±Àı˛ı˛ ˝˚˛º ’±ı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¸À/
ά◊˜ı˛±› fl¬ı˛± ˝˚˛º Ó¬±˝À˘ ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ı±øh¬ ŒÔÀfl¬ ¤˝ı˛±˜
¬ÛÀı˛ ŒıèÀıÚ øfl¬À¸ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛ÀıÚ∑ ά◊˜ı˛±˝∑ ˝ÀÊ;ı˛∑ ›
Œfl¬±Ú √õ∂fl¬±Àı˛ı˛ ˝ÀÊ;ı˛∑
˝Ê; øÓ¬Ú √õ∂fl¬±Àı˛ı˛º ï1ó ˝ÀÊ; ˝◊Ù¬ı˛± ïŒfl¬ı˘ ˝Ê;ó
ï2ó ˝ÀÊ; Œ$¬ı˛±Ú ïά◊˜ı˛±˝ › ˝Ê; ø˜ø˘Ó¬ó
ï3ó ˝ÀÊ; Ó¬±˜±ÀM± ïά◊˜ı˛±˝ › ˝Ê; ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ó
˝ÀÊ; ˝◊Ù¬ı˛±À ˝◊˝ı˛±˜ Œfl¬ı˘ ˝ÀÊ;ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¬Ûı˛± ˝˚˛ ›
˝Ê; fl¬Àı˛ ¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘ Œ˚˛º ˝ÀÊ; Œ$¬ı˛±ÀÚ ¤˝ı˛±˜ ˝Ê; ›
ά◊˜ı˛±˝ ≈øȬı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¬Ûı˛± ˝˚˛ › ≈øȬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ¤˝ı˛±˜
Œ‡±˘± ˝˚˛º
˝ÀÊ; Ó¬±˜±ÀM±˚˛ √õ∂ÔÀ˜ ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛± ˝˚˛º
› ά◊˜ı˛± fl¬Àı˛ ¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘ Œ˚˛º ¬Û≈Úı˛±˚˛ 8˝◊ øÊ˘˝Ê; ˝ÀÊ;ı˛
36
øÚ˚˛ÀÓ¬ ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛± ˝˚˛ › ˝Ê; fl¬Àı˛ ¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘ Œ˚˛º
ˆ¬±ı˛Ó¬ı±¸œı˛ ÊÚ… ˝ÀÊ; Ó¬±˜±ÀM± ¸˝Ê ˝˚˛ ¤˝◊ ÊÚ… ’±˜ı˛±
Ó¬±˜±ÀM± ˝ÀÊ;ı˛ ø˙鬱 ŒÚÀı±º
¤˝◊ÊÚ… ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ʱ˝±Ê ŒÊV±ı˛ ÊÚ… ˝˚˛ › 8
øÊ˘˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ Œ¬ÛÓÀÂ
√õ∂ÔÀ˜ ά◊˜ı˛±˝ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ¤˝◊ÊÚ… ’±¬ÛøÚ ¤˝ı˛±˜› ά◊˜ı˛±ı˛
øÚ˚˛ÀÓ¬ ¬Ûı˛ÀıÚ › øÚ˚˛Ó¬› ά◊˜ı˛±˝˝◊ fl¬ı˛ÀıÚº
˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ʱ˝±Ê ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ÊÚ… ˝˚˛ Ó¬±˝À˘
’±¬ÛøÚ ı±øh¬ ŒÔÀfl¬ ¤˝ı˛±˜› ¬Ûı˛ÀıÚ Ú± ’±ı˛ Œfl¬±Ú øÚ˚˛Ó¬›
fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º ıı˛— ˜øÚ±ı˛ 40 ›˚˛±Mê Ú±˜±Ê ¬Û”Ì« fl¬Àı˛ ˚‡Ú
˜øÚ± ŒÔÀfl¬ ˜!¬±ı˛ ÊÚ… ı˛›Ú± ˝ÀıÚ Ó¬‡Ú ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤˝ı˛±˜
¬ÛÀı˛ ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
" " "
 ˝Ê; ˚±S±ı˛ √õ∂±ı˛y¬
$ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ¶ß±Ú fl¬Àı˛ ¬Ûøı˛©®±ı˛ ¬Ûøı˛BÂiß ˝À˚˛ ¤˝ı˛±˜
¬ÛÀı˛¬øÚÚº
$ ¤˝◊ ¬ÛøıS ˚±S±ı˛ ÊÚ… ’±{°±˝ı˛ fl¬±À Œ±˚˛± ‰¬±Úº
Œ±˚˛± øıÀ˙¯∏ √õ∂ˆ¬±ı ı˛±À‡ ˚‡Ú ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ‰¬±›˚˛±
˝˚˛º ¤˝◊ÊÚ… ≈˝◊ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ fl¬Àı˛ 10 ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¤˝◊ˆ¬±Àı
¬Ûh¬ÀıÚº
! ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ¸±˘±Ó≈¬˘ ˝±ÊÀÓ¬ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬
¬Ûh≥¬Ú ’±{°±˝ı˛ fl¬±À Œ±˚˛± fl¬èÚ Œ˚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬ı˛
¸˝Ê, ¸ı˛˘ › fl¬±ø˜˚˛±ı fl¬èÚº ’±¬ÛÚ±ı˛ ˝Ê;Àfl¬ ˜ı∏èı˛ fl¬èÚº
! ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ¸±˘±Ó≈¬˘ ŒÓ¬Ãı±ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬
¬Ûh≥¬Úº ¤˝◊ ÚÙ¬˘ Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛøÚ ’±{°±˝ı˛ ı˛ı±Àı˛
’±ôL√øı˛fl¬Ó¬±ı˛ ¸À/ Œ·±Ú±˝ ŒÔÀfl¬ ŒÓ¬Ãı± fl¬Àı˛ øÚÚº
! ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê fl‘¬Ó¬:Ó¬±ı˛ ÊÚ… ¬Ûh¬ÀıÚº ›
’±{°±˝¬Û±Àfl¬ı˛ qfl¬øı˛˚˛± ’±±˚˛ fl¬èÚ Œ˚ øÓ¬øÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤˝◊
¬ÛøıS ¸Ù¬Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÀ˚˛ÀÂÚº
! ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê øÚÀÊı˛ › øÚÀÊı˛ ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛
˜ø¸ıÓ¬ ˝˝◊ÀÓ¬ ˜≈øMêı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¬Ûh≥¬Ú › Œ±˚˛± fl¬èÚº ’±{°±˝
¬Û±fl¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¸Ù¬Àı˛ › ¬Ûøı˛ı±ı˛Àfl¬ ¶§¶ö±ÀÚ ˙±øôL√ÀÓ¬ ı˛±‡≈Ú
› ı˛é¬± fl¬èÚº
! Œ˙À¯∏ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¤˝ı˛±À˜ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¬Ûh≥¬Úº
ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ¤˝ı˛±À˜ı˛ ‰¬±ı˛ øÀ˚˛ ˜±Ô± ŒÏ¬Àfl¬ ¬Ûh¬ÀıÚº ›
Œ˙¯∏ ≈˝◊ ı˛±fl¬±ÀÓ¬ ¸±˘±˜ øÙ¬øı˛À˚˛ ˜±Ô± ‡≈À˘ ŒÀıÚ øfl¬c
ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ ¤‡ÀÚ± fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ ʱ˝±ÀÊ
˝◊˚±˛ ˘±˜˘±˜ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛±ı˛ ¬Û”Àı« fl¬ı˛À˘ ¸˝Ê ˝˚˛º ˝◊˚±˛ ˘±˜˘±˜
˜œfl¬±Ó¬ ŒÊV±ı˛ 1 ‚KȬ± ¬Û”Àı« ’±À¸º ʱ˝±ÀÊ fl¬˜«œı˛± ˜œfl¬±Ó¬
’±¸±ı˛ ¬Û”Àı« ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¸À‰¬Ó¬Ú fl¬ı˛ÀıÚº
$ Œı±Ê·«Àı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ qÀÚø ˜±Ú≈¯∏ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛
Œ˚ fl¬±Ê fl¬Àı˛ Œ¸È¬± ˝+À˚˛ ’—øfl¬Ó¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛ › ¸±ı˛±ÊœıÚ
‹ fl¬±ÀÊ ø˘l Ô±Àfl¬º ¤˜øÚ ŒÓ¬± ¸ı«’ı¶ö±˚˛ Œ·±Ú±˝ ˝˝◊ÀÓ¬
ı“±‰¬± ı˛fl¬±ı˛ øfl¬c ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ Œ·±Ú±˝ ˝˝◊ÀÓ¬ ‡≈ı ı“±‰¬±
ı˛fl¬±ı˛º ¬Û”Ì«ˆ¬±Àı ¸≈ißÓ¬ ’Ú≈˚±˚˛œ øı±ı˛±øS fl¬±È¬±ÀÚ± ı˛fl¬±ı˛º
$ øfl¬Â≈ ¤˜Ú Œ·±Ú±˝ ’±À Œ˚&ø˘ı˛ ’±˜ı˛± ’ˆ¬…ô¶∏ ˝À˚˛
Œ·ø ’±ı˛ Œ·±Ú±˝ ˝›˚˛±ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬› ŒÚ˝◊ Œ˚˜Ú ¬Ûı˛‰¬‰«¬± ›
fl≈¬‘ø©Üı˛ Œ·±Ú±˝ ˝◊Ó¬…±øº ¤˝◊ ¸fl¬˘ Œ·±Ú±˝ ’±˜ı˛± ‹ ¸˜˚˛
fl¬øı˛ ˚‡Ú ı±ô¶∏ı ’±À˘±‰¬Ú± fl¬øı˛ › ı±Ê±Àı˛ Œ‚±ı˛±ÀÙ¬ı˛± fl¬øı˛º
37
¤˝ı˛±À˜ı˛ ’ı¶ö±˚˛ › ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ ¤˝◊ ≈˝◊ fl¬±Ê ŒÔÀfl¬
øıı˛Ó¬ Ô±fl¬±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ¤ı— ˚Ó¬ Œıø˙ ¸y¬ı fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬
¬Ûh¬±, Ó¬±›˚˛±Ù¬, ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê › ›øÊÙ¬±ı˛ ˜±Ò…À˜ ¬fl¬±È¬±ÀıÚ,
’±¬ÛøÚ Œ˚ ¶ö±ÀÚ ˚±ÀBÂÚ ï˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ó ›‡±ÀÚ ŒÚøfl¬ı˛ ¸±›˚˛±ı
¤fl¬˘é¬ &Ì ŒıÀh¬ ˚±˚˛º ¤˝◊ı˛fl¬˜ ¤fl¬øȬ ˆ≈¬À˘ı˛ Œ·±Ú±˝ ¤fl¬
˘é¬ ˝Àıº ˝Êı˛Ó¬ Ú≈˝ ï’±–ó-¤ı˛ ı˚˛¸ 950 ı»¸ı˛ ø¢º
˚ø ’±¬ÛøÚ ‰¬±ı˛øÚ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ˝◊ı±Ó¬ fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ ‰¬±ı˛
˘é¬ øÀÚı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ¸›˚˛±ı ¬Û±ÀıÚ ˚±˝± 1000 ı»¸Àı˛
˝◊ı±ÀÓ¬ı˛› Œıø˙º ’Ô«±» ’±¬ÛøÚ Ú≈˝ ï’±–ó ¤ı˛ ı˚˛À¸ı˛
Œ‰¬À˚˛ ’±Àı˛± œ‚«fl¬±˘ ˝◊ı±Ó¬ fl¬Àı˛Úº ¤ ŒÔÀfl¬ ’Ú≈˜±Ú fl¬èÚ
Œ˚ ˚ø ’±¬ÛøÚ ¤fl¬ ˜±¸ ˝±ı˛±À˜ ˝◊ı±Ó¬ fl¬Àı˛Ú fl¬Ó¬ ¸›˚˛±ı
¬Û±ÀıÚº ¤ ¸˜ô¶∏ ı…øMê ıh¬ ˆ¬±·…ı±Ú ˚±ı˛± ¤ı˛ &èQ Œı±ÀÁ¬Ú
› ¤˝◊ ¸≈ıÌ« ¸≈À˚±À·ı˛ ¸» ı…ı˝±ı˛ fl¬Àı˛Úº
$ ¶§ÀÀ˙ ˚ø ¤fl¬øȬ Ù¬ı˛Ê Ú±˜±Ê ŒÂÀh¬ ˚±˚˛ Ó¬±ı˛
Œ·±Ú±˝ 70øȬ fl¬±øıı˛± Œ·±Ú±À˝ı˛ ¸˜Ó≈¬˘… ˚±ı˛ ʱ˝±iß±À˜ı˛
¸±Ê± fl¬À˚˛fl¬ ˘é¬ ı»¸ı˛º ¤˝◊ Œ·±Ú±˝ ˚ø ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬
˝À˚˛ ˚±˚˛ ¤fl¬˘é¬ &Ì ’±Àı˛± ŒıÀh¬ ˚±˚˛º Ú±˜±Ê ±h¬± ¸˝
˚ø Œfl¬˝ ¬Ûı˛‰¬‰«¬±› fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬, fl≈¬-‘ø©Üı˛ Œ·±Ú±˝› fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬,
Á¬·h¬± ˝◊Ó¬…±ø› fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬ › ¬Û”Ì« ˜±¸ fl¬Àı˛, ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ˜±Ú≈¯∏
˚‡Ú ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ı˛›Ú± ˝˚˛ øfl¬Â≈Ȭ± ¸» Ô±Àfl¬ ’±ı˛ Œ·±Ú±À˝ı˛
ˆ¬±·› Ó¬±ı˛ ı˚˛¸ ’Ú≈¬Û±ÀÓ¬ 50-60 ı»¸Àı˛ı˛ ˝˚˛º øfl¬c ˚‡Ú
˝Ê; ˝˝◊ÀÓ¬ ŒÙ¬Àı˛ fl¬À˚˛fl¬ ˝±Ê±ı˛ ı»¸Àı˛ı˛ Œ·±Ú±˝ ¤fl¬øSÓ¬
fl¬Àı˛ ŒÙ¬Àı˛º ¤˝◊ı˛fl¬˜ ˝Ó¬ˆ¬±·± ˜±Ú≈¯∏ ˝±øÊı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¬Û±Êœ
˝Àı Ú± ŒÓ¬± øfl¬ ˝Àı∑ ¤˝◊ÊÚ… øfl¬Â≈ Œ˘±fl¬ ŒıZœÚ ˝À˚˛ ˚±˚˛º
’±{°±˝ ¬Û±fl¬ ’±˜±˚˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ › ¸fl¬˘ ˜≈¸˘˜±ÚÀfl¬ ZœÚ
Œı±Á¬±ı˛ › Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ‰¬˘±ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ ±Ú fl¬èÚº
$ ‹ ¬ÛøıS ¶ö±Ú ˚±Àfl¬ ˙«ÀÚı˛ ÊÚ… ˘é¬ ˘é¬ ‰¬é≈¬ fl¬±Ó¬ı˛
˝À˚˛ Ô±Àfl¬ ›‡±ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œfl¬ı˘ 40 øÚ Ô±fl¬ÀÓ¬ ˝Àıº
¤˝◊ 40 øÀÚı˛ ÊÚ… ˚ø ’±¬ÛøÚ ı…ı¸±˚˛œfl¬ ŒÚ›˚˛± Œ›˚˛±
ŒÂÀh¬ ŒÚ Ó¬±˝À˘ øfl¬ øfl¬˚˛±˜Ó¬ ¤À¸ ˚±Àı∑ ı±øh¬ ŒÔÀfl¬
ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ¸˜˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ŒÚ›˚˛± Œ›˚˛± ŒÂÀh¬ ˝ÀÊ;ı˛
¸Ù¬Àı˛ ı˛›Ú± ˝À˚˛ ˚±Ú › ’±·±˜œ √õ∂øÓ¬øȬ ˜≈˝”Ó«¬ ’˜”˘… ¸•Û
˜ÀÚ fl¬èÚ › ˚Ó¬ ŒÚøfl¬ øÚÀÊı˛ ŒÁ¬±˘±˚˛ ¤fl¬øSÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú fl¬Àı˛ øÚÚº ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¸—ı± Œfl¬ ʱÀÚ∑ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ¤È¬±
’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˙¯∏ ¸Ù¬ı˛∑
 $ øà¬À˘ı˛ fl¬h¬±øȬ ¬ÛÀı˛ ŒÚÀıÚº ¬Û±¸À¬Û±È«¬, ʱ˝±ÀÊı˛
øȬøfl¬È¬ › øZÓ¬œ˚˛ ’Ú… √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ ıd ˝±Ó¬ ı…±À· fl“¬±ÀÒ Á≈¬ø˘À˚˛
ŒÚÀıÚº ¸fl¬˘ ¸±˜±ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ øÚÀÊı˛ Ú±˜, øͬfl¬±Ú± › fl¬ˆ¬±ı˛
Ú— ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¤fl¬ı±ı˛ ˚±‰¬±˝◊ fl¬Àı˛ øÚÚº ¬Ûøı˛ı±Àı˛ı˛ ÊÚ… ’±{°±ı˛
fl¬±À Œ±˚˛± ‰¬±Ú Œ˚ ’±{°±˝ Ó¬±Àı˛Àfl¬ ˙±øôL√ÀÓ¬ ı˛±À‡Ú › ¤˝◊
Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
Ê
’Ô« –ñ Ó≈¬ø˜ ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ˚±›º ŒÓ¬±˜±ı˛ ZœÚ, ŒÓ¬±˜±ı˛
ZœÚ › ≈øÚ˚˛±ı˛ ’±˜±ÚÓ¬, ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±ÀÊı˛ ¬Ûøı˛ÌøÓ¬ ’±{°±˝ı˛
’ÒœÀÚº ’±{°±˝¬Û±fl¬ ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ‡±±ˆ¬œøÓ¬ı˛ ŒÃ˘Ó¬ ±Ú fl¬èÚ
› ŒÓ¬±˜±ı˛ ÊÚ… ŒÚfl¬fl¬˜« ¸˝Ê › ¸ı˛˘ fl¬èfl¬, Ó≈¬ø˜ Œ˚‡±ÀÚ˝◊
Ô±Àfl¬±º
$ ı±h¬œ ŒÔÀfl¬ Œıı˛ ˝›˚˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ’±ø˜ ’±{°±˝ı˛ Ú±À˜ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛ø ’±˜±ı˛ ˝◊˜±Ú
’±{°±˝ı˛ ά◊¬Ûı˛ › Ó“¬±ı˛˝◊ ά◊¬Ûı˛ ˆ¬ı˛¸± ¬ı˛±ø‡º ¤È¬± ÒËnı¸Ó¬… Œ˚
Ó¬±ı˛ ’±À˙ ±h¬± ·±ÀÂı˛ ¤fl¬È¬± ¬Û±Ó¬±› Œ˝À˘ Ú±º ’±ø˜
’±{°±˝ı˛ ¸±˝±À˚… ¸Ù¬ı˛ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛øº
˚±Úı±˝Ú ¤À¸ Œ·À˘ Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸≈ißÓ¬ ’Ú≈˚±˚˛œ ı¸ÀıÚº
$ ˚±Úı±˝ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ ‰¬h¬±ı˛ ¸≈ißÓ¬ ¬ÛXøÓ¬
˝Êı˛Ó¬ ’±˘œ ˝◊ıÀÚ ı˛±øı˚˛± ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬, Œ˚ ˝Êı˛Ó¬ ’±˘œ
˝◊ıÀÚ ’±øıÓ¬±ø˘Àıı˛ øÚfl¬È¬ ˚‡Ú ı±˝Ú ’±Ú± ˝À˘± ’±ø˜
Ó¬‡Ú ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ø¢±˜º øÓ¬øÚ ˚‡Ú Ó¬±ı˛ Œı˛fl¬±Àı ï¬Û±±øÚó ¬Û±
Œı˛À‡øÂÀ˘Ú øı¸ø˜{°±˝ ¬ÛÀh¬øÂÀ˘Ú, ¬Û≈Úı˛±˚˛ ˚‡Ú ¬ÛœÀͬ
ıÀ¸øÂÀ˘Ú ’±˘˝±˜≈ø˘{°±˝ ¬ÛÀh¬øÂÀ˘Ú › ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¤˝◊ Œ±˚˛±
¬ÛÀh¬øÂÀ˘Úñ
’Ô« –ñ‹ ’±{°±˝ı˛ √õ∂˙—¸± fl¬øı˛ ø˚øÚ ’±˜±Àı˛ ÊÚ… ¤Àfl¬
’Ú≈·Ó¬ fl¬Àı˛ÀÂÚº ’±˜±Àı˛ ¤ ˙øMê øÂÀ˘± Ú±º ’±˜±Àı˛Àfl¬
Ó“¬±ı˛˝◊ øÚfl¬È¬ øÙ¬Àı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ øÓ¬Úı±ı˛ ’±˘˝±˜≈ø˘{°±˝ › øÓ¬Úı±ı˛ ’±{°±U ’±fl¬ıı˛
¬ÛÀh¬Ú › ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬ÛÀh¬Úñ
38
’Ô« –ñÓ≈¬ø˜ ¬ÛøıS øÚ–¸ÀjÀ˝ ’±ø˜ ’±˜±ı˛ ’ôL√Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛
’Ó¬…±‰¬±ı˛ fl¬Àı˛øº Ó≈¬ø˜ ’±˜±˚˛ 鬘± fl¬Àı˛± Ó≈¬ø˜ ±h¬± Œfl¬˝
鬘± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú±º
¤˝◊ Œ±˚˛± ¬ÛÀh¬ Œ˝“À¸øÂÀ˘Úº Œ˘±fl¬ øÊ:±¸± fl¬Àı˛ Œ˝ ’±˜œè˘
À˜±À˜ÚœÚ ï˜≈¸ø˘˜ ¸«±ı˛ó ’±¬ÛøÚ ˝“±¸ÀÂÚ Œfl¬Ú∑ øÓ¬øÚ ıÀ˘Ú
’±ø˜ ’±{°±˝ı˛ ı˛¸≈˘ ï–ó-Œfl¬ ¤ı˛+¬Û fl¬ı˛ÀÓ¬ ŒÀ‡ø¢±˜ Œ˚˜Ú
’±ø˜ fl¬Àı˛øº ’±ı˛ ˚‡Ú øÓ¬øÚ Œ˝“À¸øÂÀ˘Ú ’±ø˜› øÊ:±¸±
fl¬Àı˛ø¢±˜ Œ˝ ’±{°±˝ı˛ ı˛¸≈˘ ï–ó ’±¬ÛøÚ Œfl¬±Ú fl¬Ô±ı˛ ά◊¬Ûı˛
˝“±¸ÀÂÚ∑ øÓ¬øÚ˝◊ ά◊Mı˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú, ŒÓ¬±˜±Àı˛ √õ∂øÓ¬¬Û±˘fl¬
¬ÛøıSº Ó¬“±ı˛ ı±j± ˚‡Ú ıÀ˘ Œ˝ √õ∂ˆ≈¬ Ó¬≈ø˜ ’±˜±˚˛ 鬘± fl¬Àı˛±
Ó¬‡Ú øÓ¬øÚ ¸c©Ü ˝Ú Œ˚ ’±˜±ı˛ ı±j±ı˛± ’ı·Ó¬ ’±À Œ˚
’±ø˜ ±h¬± ’±ı˛ Œfl¬˝ 鬘± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú±º ï’±ı≈ ±Î¬◊,
øÓ¬ı˛ø˜Êœó
$ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Œ¬Û“ÃÀ ¸˜˚˛ Ú©Ü Ú± fl¬Àı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛
˚±Úº √õ∂ÔÀ˜ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ¸Ãø ø¬ı˛˚˛±˘ ïȬ±fl¬±ó Œ›˚˛± ˝Àıº
¤È¬± ’±¬ÛøÚ ¸±ıÒ±ÚÓ¬±ı˛ ¸À/ ˝±Ó¬ ı…±À·ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ ¬ÛÀfl¬ÀȬ
Œı˛À‡ øÚº Œfl¬ÚÚ± ˚ø ı±ı˛ı±ı˛ ı…±· Œ‡±˘±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛,
Ȭ±fl¬± ¬ÛÀh¬ ˚±›˚˛±ı˛ ı± ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ Œfl¬±Ú ı˛fl¬˜ ’±˙—‡±
Ú± Ô±Àfl¬º
$ Œ¸Ãø øı˛˚˛±˘ Œ›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˘±À·ÀÊı˛ ︱˜·Ëœó
ø¸øfl¬Î¬◊øı˛øȬ Œ‰¬fl¬ fl¬ı˛± ˝Àıº ¬Û≈Úı˛±˚˛ ›ÊÚ fl¬ı˛± ˝Àıº Ó¬±ı˛¬Ûı˛
’±¬ÛÚ±ı˛ ˘±À·Ê ʱ˝±ÀÊ ŒÓ¬±˘±ı˛ ÊÚ… øÚÀ˚˛ ˚±Àıº ’±¬ÛÚ±Àfl¬
ʱ˝±ÀÊ ‰¬h¬±ı˛ ¬Û”Àı« øı|±˜·‘À˝ (Waiting Hall) ’À¬Û鬱
fl¬ı˛ÀÓ¬ ı˘± ˝Àıº ›‡±ÀÚ ’±¬ÛøÚ √õ∂¶⁄±ı, ¬Û±˚˛‡±Ú±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ
Œ¸Àı˛ ›Ê≈ fl¬Àı˛ øÚÚº ˝Ê;fl¬À˜øȬı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ Ú±˜±ÀÊı˛›
ı…ı¶ö± Ô±fl¬À˘ Ú±˜±Ê› ¬ÛÀh¬ øÚÚº
$ ʱ˝±ÀÊı˛ ¸Ù¬ı˛ ¸±Àh¬ ‰¬±ı˛ ŒÔÀfl¬ ¬Û“±‰¬ ‚∞I◊±˚˛ ˝˚˛º ʱ˝±ÀÊ
¬ı±Ôè˜ ’±À ӬÀı ’¬ÛøıS ˝›˚˛±ı˛ ˆ¬˚˛ Ô±Àfl¬ ’±ı˛ ›Ê≈ı˛
ı…ı¶ö± Ô±Àfl¬ Ú±º ¤˝◊ ÊÚ… √õ∂Ô˜ ŒÔÀfl¬ ∆Ó¬ı˛œ Ô±fl¬ÀıÚº
$ ˚‡Ú ʱ˝±ÀÊ ‰¬h¬±ı˛ Œ‚±¯∏Ú± fl¬ı˛± ˝Àı, ‰¬h¬±ı˛ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀÓ¬
¬Ûh¬ÀÓ¬ ʱ˝±ÀÊ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀıÚº ’±ı˛ ˚‡Ú ʱ˝±Ê ı˛›Ú±
˝Àı ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ ʱ˝±Ê ‰¬˘± › Ô±˜± ’±{°±˝ı˛˝◊ Ú±À˜ı˛ ıı˛fl¬ÀÓ¬º
øÚ–¸ÀjÀ˝ ’±˜±ı˛ √õ∂øÓ¬¬Û±˘fl¬ 鬘±fl¬±ı˛œ › fl¬è̱˜˚˛º
 ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊ ¸Ù¬ı˛ › ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’±·˜Ú
ά◊Àh¬±Ê±˝±ÀÊ ¸Ù¬ı˛ ¸±Àh¬ ‰¬±ı˛ ‚∞I◊±ı˛º ¸Ù¬Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œfl¬±ãøEǬ,
‡±ı±ı˛ › ‡≈˙ı≈›˚˛±˘± fl¬±·ÀÊı˛ 蘱˘ ˝◊Ó¬…±ø ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ›˚˛± ˝Àıº
˚ø ’±¬ÛøÚ ¸Ù¬ı˛ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Û”Àı« ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÚÚ Ó¬±˝À˘
‡≈˙ı≈›˚˛±˘± ˙ı˛ıÓ¬ (Cold drink) ‡≈˙ı≈›˚˛±˘± 蘱˘ › ‡≈˙ı≈›˚˛±˘±
‡±ı±ı˛ ˝˝◊ÀÓ¬ ≈Àı˛ Ô±fl≈¬Úº Œfl¬ÚÚ± ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛ ‡≈˙ı≈ ˘±·±ÀÚ± ›
‡±›˚˛± ≈ÀȬ±˝◊ øÚø¯∏Xº ˚ø ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ Ú± fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú øÚøı«À‚Æ Œ‡ÀÓ¬
¬Û±ı˛ÀıÚº
øÓ¬Ú‚∞I◊± ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ı˛ √õ∂døÓ¬ fl¬èÚº ˜œfl¬±Ó¬ ’±¸±ı˛
¬Û”Àı« ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ʱ˝±ÀÊı˛ fl¬˜œ«ı˛± ¸—ı± ŒÀıº ˜œfl¬±Ó¬ ¤À˘ ά◊˜ı˛±ı˛
øÚ˚˛Ó¬ ¤˝◊ˆ¬±Àı fl¬èÚº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±{°±˝ ’±ø˜ ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛øº Ó≈¬ø˜ ’±˜±ı˛ ÊÚ…
¸˝Ê › ·Ë˝Ì fl¬Àı˛±º øÚ˚˛ÀÓ¬ı˛ ¬Ûı˛ ¬Û≈è¯∏ ά◊B‰¬ ’±›˚˛±ÀÊ › ˜ø˝˘±
Úœı˛Àı øÓ¬Úı±ı˛ Ó¬±˘øı˚˛±¬ Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øÂ, ’±˜±ı˛ √õ∂ˆ≈¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı˛ı±Àı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬
˝À˚˛øº
’±ø˜ ά¬◊ Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øÂ, ’±¬ÛÚ±ı˛ Œfl¬±Ú ’—˙œ±ı˛ ŒÚ˝◊, ’±ø˜ ά¬◊ Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øº
¸ıT«√õ∂fl¬±ı˛ √õ∂˙—¸± › &Ú·±ÀÚı˛ ’±¬ÛøÚ˝◊ Œ˚±·…º ¸fl¬˘ øÚ˚˛±˜Ó¬
’±¬ÛÚ±ı˛˝◊º ¸±ı˛± øıÀù´ ’±¬ÛÚ±ı˛˝◊ ’±ÀÀ˙ ‰¬À˘ º
’±¬ÛÚ±ı˛ ’—˙œ±ı˛ › ¸˜Ó≈¬˘… Œfl¬˝ Ú±˝◊º
øÚ˚˛Ó¬fl¬ı˛± › Ó¬±˘øı˚˛± ¬Ûh¬±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ¤˝ı˛±À˜ı˛ ¸fl¬˘ øÚÀ¯∏Ò±:±
’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤À¸ ˚±˚˛ ¤ı˛¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ… ¸ıT«Î¬◊»fl‘¬©Ü Ó¬±¸ıœ˝
Ó¬±˘øı˚˛± ¬Ûh¬±
Œ˚ ά◊Àh¬±Ê±˝±Ê ˝±Ê;œÀı˛Àfl¬ øÚÀ˚˛ ˚±˚˛, fl¬˜œ«ı˛± Œ‡˚˛±˘ ı˛±À‡,
˜≈¸±øÙ¬ı˛Àı˛ ˜œfl¬±ÀÓ¬ı˛ ¸—ı± Œ›˚˛±ı˛ øfl¬c Œ˚&À˘± ¸±Ò±ı˛Ì
ά◊Àh¬±Ê±˝±Ê Ó¬±ÀÓ¬ ˜œfl¬±ÀÓ¬ı˛ ¸—ı± Œ›˚˛±ı˛ Œfl¬±Ú Œ‡˚˛±˘ ı˛±À‡
Ú± ¤˝◊ ÊÚ… ˚ø ’±¬ÛøÚ È≈¬Àı˛ı˛ ˜±Ò…À˜ ¸±Ò±ı˛Ì ʱ˝±ÀÊ ˚±Ú
¸±ıÒ±ÚÓ¬±ı˛ ÊÚ… ¸Ù¬Àı˛ı˛ ≈˝◊ ‚∞I◊± ¬Ûı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ Ó¬±˘øı˚˛± ¬ÛÀh¬
ŒÚÀıÚº
ŒÊV± Œ¬ÛÓÀ ʱ˝±Ê ŒÔÀfl¬ ŒÚÀ˜ ı±À¸ı˛ ˜±Ò…À˜ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ı˛ øıøã—-¤ øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛± ˝Àıº ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ı˛ øıøã—
-¤ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ øÓ¬ÚøȬ ¶ö±Ú øÀ˚˛ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬
˝Àı
" √õ∂Ô˜ ¶ö±ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤fl¬øȬ ø·ËÀ˘ Œ‚ı˛± ˝˘ ‚Àı˛ ı˛±‡± ˝Àı
› ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±ÀÈ«¬ √õ∂ÀıÀ˙ı˛ ଅ±•Û ˘±·±ÀÚ± ˝Àıº
" øZÓ¬œ˚˛ ¶ö±ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¬Û±À˙ı˛ ’Ú… ¤fl¬øȬ ˝˘ ‚Àı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛
¸±˜·Ëœ ø‰¬ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤fl¬øSÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı › Ó¬±ı˛ ø¸øfl¬Î¬◊øı˛øȬ ˚±‰¬±˝◊
fl¬ı˛±ÀÓ¬ ˝Àıº ˚±‰¬±˝◊À˚˛ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜·Ëœ ¬Û≈Úı˛±˚˛ øÚÀ˚˛ ŒÚ›˚˛± ˝Àı
39
› ı±¸à¬…±ÀG¬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ± ˝Àıº
" Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ¶ö±ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 200ø˜È¬±ı˛ ”Àı˛ ˆ¬±ı˛Ó¬ı±¸œı˛
ı±¸à¬…±ÀG¬ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº ŒÊV±ı˛ ˝◊˚˛±ı˛À¬Û±È«¬ ’ÀÚfl¬ ıh¬º ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±ı˛
ˆ¬˚˛ Ô±Àfl¬ ¤˝◊ ÊÚ… ¸±ÔœÀı˛ ¸À/ Ô±fl¬À˘ Œı±Î«¬ Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬
˚±ÀıÚº ı˛±ô¶∏±˚˛ ·±˝◊ά “±øh¬À˚˛ Ô±fl¬ÀÓ¬ Œ‡ÀıÚ øÊ:±¸± fl¬Àı˛ ˆ¬±ı˛ÀÓ¬ı˛
ı±¸à¬…±ÀG¬ Œ¬ÛÓ±ÀıÚº ¤‡±ÀÚ √õ∂¶⁄±ı, ¬Û±˚˛‡±Ú±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ¬Û≈Àı˛± fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Úº ›Ê≈ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ¸≈øıÒ± ’±Àº ¤˝◊ ÊÚ… √õ∂À˚˛±ÊÚ ø˜øȬÀ˚˛
Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ŒÚÀıÚº ˚±‰¬±À˚˛ı˛ ¬Ûı˛ Œ˚ ¸±˜±Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ ŒÚ›˚˛± ˝À˚˛ø¢
fl≈¬ø˘ı˛± ¤‡±ÀÚ Œ¬ÛÓÀ Œ˚˛º ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú ø‰¬ÀÚ ¤fl¬øSÓ¬ fl¬èÚ ›
fl¬±Î¬◊∞I◊±Àı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬Û±¸À¬Û±È«¬ Œ‡±Úº
¤‡±ÀÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ·ËnÀ¬Ûı˛ ˜±Ò…À˜ ˜≈’±ø{°À˜ı˛ ’ÒœÀÚ fl¬ı˛± ˝Àıº
˜≈’±ø{°˜ ¤fl¬øȬ ı±À¸ ˚Ó¬À˘±fl¬ ‰¬h¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ¤fl¬øSÓ¬ fl¬ı˛ÀıÚº Ó¬±Àı˛
¸±˜±Ú ¤fl¬øȬ Ȭ™ø˘ÀÓ¬ Œı˛À‡ ı±¸ ¬Û˚«ôL√ øÚÀ˚˛ ˚±ÀıÚ › ı±À¸ ‰¬øh¬À˚˛
ŒÀıÚº ’±¬ÛøÚ ¤È¬± ¶úı˛Ì ı˛±‡ÀıÚ ’±¬ÛøÚ ‹ ı±À¸˝◊ ‰¬h¬ÀıÚ ˚±ÀÓ¬
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜±Ú ı˛±‡± ˝À˚˛Àº ı±À¸ ‰¬h¬±ı˛ ¬¸˜˚˛ ˜≈’±ø{°˜ ’±¬ÛÚ±ı˛
¬Û±¸À¬Û±È«¬ øÚÀ˚˛ ŒÚÀıÚ › ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±¸¶ö±ÀÚ Œ¬ÛÓÀ ’±¬ÛÚ±ı˛
ı±¸¶ö±ÀÚı˛ fl¬±Î«¬, ¬Ûøı˛‰¬˚˛¬ÛS › õ≠±øà¬Àfl¬ ¬Û±A± ˝±ÀÓ¬ ¬Ûı˛±ı˛ ÊÚ… ŒÀıÚº
¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ › ı±À¸ √õ∂øÓ¬¶ö±ÀÚ Ó¬±˘øı˚˛±ı˛ ŒÊÀfl¬ı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀıÚº
˚‡Ú ı±¸ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¸œ˜±˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛Àı ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
Œ˝ ’±{°±˝ ˝◊˝± ’±¬ÛÚ±ı˛ › ’±¬ÛÚ±ı˛ ı˛¸≈À˘ı˛ ï–ó ¬ÛøıS
¶ö±Úº ¤‡±ÀÚ ÊcÀı˛› ˙±øôL√ Œ›˚˛± ˝À˚˛Àº ¤˝◊ ı˛fl¬˜ ¬ÛøıS
¶ö±ÀÚı˛ ıı˛fl¬ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ı˛Mê, ˜±—¸ › ˝±h¬Àfl¬ ʱ˝±iß±À˜ı˛ ’±&Ú
ŒÔÀfl¬ ’±˜±˚˛ øÚ©‘®øÓ¬ ±› ’±˜±˚˛ ŒÓ¬±˜±ı˛ ø√õ∂˚˛ÊÀÚı˛ ˜ÀÒ… ·Ú…
fl¬Àı˛±º
˚‡Ú ˜!¬± ˙˝ı˛ ¬√õ∂Ô˜ ÚÊÀı˛ ¬Ûh¬Àı ¤˝◊ ≈˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
Œ˝ ’±{°±˝, ˜!¬± ˙˝ı˛ ’±˜±ı˛ ÊÚ… øͬfl¬±Ú± fl¬Àı˛ øÚ › ˝±˘±˘
èøÊ øÚº
Œ˝ ’±{°±˝ ’±˜±˚˛ ˜!¬± ˙˝Àı˛ ıı˛fl¬Ó¬ ±Ú fl¬èÚº
Œ˝ ’±{°±˝ ˜!¬±ı±¸œÀfl¬ ’±˜±ı˛ ‘ø©ÜÀÓ¬ ø√õ∂˚˛ fl¬Àı˛ øÚº
Œ˝ ’±{°±˝ ’±˜±Àfl¬› ˜!¬±ı±¸œı˛ ‘ø©ÜÀÓ¬ ø√õ∂˚˛ fl¬Àı˛ øÚº
ı±¸ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜!¬±ı˛ ı±¸¶ö±ÀÚ Œ¬Û“ÃÀÂÀÀıº fl≈¬ø˘ı˛± ’±¬ÛÚ±ı˛
¸±˜·Ëœ ı±¸ ŒÔÀfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±˜ı˛± ¬Û˚«ôL√ Œ¬“ÛÃÀ ŒÀıº ¸±˜·Ëœ
Œı˛À‡ øfl¬Â≈ Œ‡À˚˛ øÚÚº √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛ øfl¬Â≈é¬Ì øı|±˜ fl¬Àı˛ øÚÚº
Œ˚ øı˛˚˛±˘ ’±¬ÛøÚ ¤˚˛±ı˛À¬Û±ÀÈ«¬ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ ¸≈ȬÀfl¬À˙ ı˛øé¬Ó¬ fl¬èÚº
øÚÀÊı˛ ¸À/ ˝±ı˛±À˜ Œ˜±ÀȬ˝◊ øÚÀ˚˛ ˚±ÀıÚ Ú±º ¬Û≈Úı˛±˚˛ ά◊˜ı˛±ı˛
√õ∂døÓ¬ fl¬èÚº ˜!¬±˚˛ Œ¬Û“ñÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛøÚ ˚Ó¬˙œ‚Ë Î¬◊˜ı˛± fl¬ı˛ÀıÚ
Ó¬Ó¬˝◊ ά◊M˜º
˝ÀÊ; › ı˛˜Ê±Ú ˜±À¸ Ú±˜±ÀÊı˛ ¸˜˚˛ › Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬
‡≈ı øˆ¬h¬ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ÊÚ… ά◊˜ı˛±ı˛ fl¬±Ê ¬Û”Ì« fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛˙±Ú ˝ÀÓ¬
˝˚˛º ¸fl¬±À˘ ˝◊˙ı˛±Àfl¬ı˛ ¬Ûı˛ › ı˛±øSÀÓ¬ ˝◊˙± › ‡±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ˝±ı˛±˜
˙ı˛œÀÙ¬ øfl¬Â≈Ȭ± ‡±ø˘ Ô±Àfl¬, ¸≈Ó¬ı˛±— ‹ ≈˝◊ ¸˜À˚˛ ’±¬ÛøÚ ˚ø
ά◊˜ı˛± fl¬Àı˛Ú øfl¬Â≈Ȭ± ¸˝Ê ˝Àıº
 1. $¬±ı± ·‘À˝ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ Œ˜ÀÁ¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬¶ö˘ ˝˝◊ÀÓ¬ ¸±Ó¬Ù≈¬È¬ ά◊B‰¬Ó¬±º $¬±ı±·‘À˝ı˛ Œ˜±È¬ ά◊B‰¬Ó¬± 46 Ù≈¬È¬º ∆‚«… 42 › √õ∂¶ö
28 Ù¬≈Ȭº ˝±Ó¬œÀ˜ı˛ Œ˙¯∏ Œfl¬±Ì± $¬±ı±·‘˝ ˝˝◊ÀÓ¬ 21 Ù≈¬È¬ ≈ı˛Qº
2. ˜±$¬±À˜ ˝◊ı˱˝œ˜ ¤fl¬øȬ ¬Û±Ôı˛º ˚±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛ ¬Û±À˚˛ı˛ ø‰¬˝ê ’±Àº ¤ı˛ ά◊B‰¬Ó¬± 8 ˝◊ø=¡º ‰¬›h¬± 14 ˝◊ø=¡
› ˘•§± 15 ˝◊ø=¡º $¬±ı±·‘˝ ˝˝◊ÀÓ¬ 46 Ù≈¬È¬ ≈Àı˛ ’±Àº ¤ı˛ ı˛— ˘±˘ › ˝˘≈Àı˛ ¸±± ı˛— ø˜ø|Ó¬º
3. ˝±Ê±Àı˛ ’±¸›˚˛± $¬±ı±·‘À˝ı˛ ¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ Œ˜ÀÁ¬ ŒÔÀfl¬ ’±Ú≈˜±øÚfl¬ ¸±Àh¬ 4 Ù≈¬È¬ ά◊“‰≈¬ÀÓ¬ ˘±·±ÀÚ± ’±Àº ¤È¬± Œfl¬±Ú
fl¬±ı˛ÀÌ Œˆ¬À/ ø·À˚˛ø¢º ¤ı˛ ’±È¬øȬ ’—˙ 7 x 10 ˝◊ø=¡ fl¬±À˘± ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ Ê≈Àh¬ èÀ¬Û±ı˛ ŒÙˬÀ˜ ˘±·±ÀÚ± ˝À˚˛Àº
˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛ ¸˜À˚˛ ¸±± ø¢º Œ˘±Àfl¬ı˛ Œ·±Ú±À˝ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ fl¬±À˘± ˝À˚˛ Œ·Àº
4. ʘÊÀ˜ı˛ fl”¬¬Û ıÓ«¬˜±ÀÚ Œ˜ÀÁ¬ı˛ ÚœÀ‰¬ ’±Àº ›ı˛ ¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛ Œ˜ÀÁ¬ ŒÔÀfl¬ 12 Ù≈¬È¬ ÚœÀ‰¬º ¬Û±øÚı˛ Ò±ı˛± 40 Ù≈¬È¬ ÚœÀ‰¬º
fl”¬À¬Ûı˛ Œ˜±È¬ ·ˆ¬œı˛Ó¬± 100 Ù≈¬È¬º fl”¬À¬Ûı˛ ¬Ûøı˛øÒ 6 Ù≈¬È¬º $¬±ı±·‘˝ ˝˝◊ÀÓ¬ 60 Ù≈¬È¬ ≈ı˛ÀQ ʘÊÀ˜ı˛ fl”¬¬Û ’ıø¶öÓ¬º
5. ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ Ó≈¬fl¬œ« øÚ˜«±Ìº ˜±Ó¬±Ù¬ › Ó≈¬fl¬œ« øÚ˜«±ÀÌı˛ ¬Ûøı˛øÒ 290000 ı·«Ù≈¬È¬º
6. Œ¸Ãœ ’±˜À˘ı˛ ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ÚÓ≈¬Ú øıøã— Œ˜ÀÁ¬ı˛ ÚœÀ‰¬ı˛ ’—˙ ¸˝ 1310000 ı·«Ù≈¬È¬º Œ˜ÀÁ¬ ŒÔÀfl¬ ± ¬Û˚«ôL√
ά◊B‰¬Ó¬± 30 Ù≈¬È¬º
7. ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ √õ∂Ô˜ Ó¬˘± › ±Àı˛ ά◊B‰¬Ó¬± 30 Ù≈¬È¬ › ¬Ûøı˛øÒ 420000 ı·«Ù≈¬È¬º
8. ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ±
9. ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ Œ˜ÀÁ¬ı˛ ÚœÀ‰¬ı˛ ’—˙ › ±Àı˛ ά◊B‰¬Ó¬± 12 Ù≈¬È¬º
10. ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ˜œÚ±Àı˛ı˛ Œ˜±È¬ ¸—‡…± 9øȬ › Œ˜±È¬ ά◊B‰¬Ó¬± 293 Ù≈¬È¬º ˜œÚ±ı˛

40
11 ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ı±˝◊Àı˛ı˛ À˜ÀÁ¬ı˛ ’—˙ 880000 ı·«Ù≈¬È¬º
12. $¬±ı±·‘˝ ˝˝◊ÀÓ¬ ¸±Ù¬±ı˛ ≈ı˛Q 430 Ù≈¬È¬ › ˜¸øÊÀı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Ó¬Àı Œ˙¯∏ ’—˙ ˜¸øÊÀı˛ øfl¬Ú±ı˛±˚˛º
13. Œ˘±Àfl¬ı˛ øˆ¬Àh¬ı˛ ¸˜˚˛ ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±˜ › Œ˜ÀÁ¬˚˛ ˙ ˘Àé¬ı˛› Œıø˙ Œ˘±fl¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º
˝±Ê±Àı˛ ˜±$¬±À˜
’±¸›˚˛± ˝◊ı˱˝œ˜
$¬±ı±·‘˝ ¸ı≈Ê øȬά◊ı
ʘÊÀ˜ı˛ ˘±˝◊Ȭ
˜¸øÊÀ fl”¬¬Û
˝±ı˛±À˜ı˛
Œ˜ÀÁ¬ Œ·È¬ ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ Œ·È¬
Œ˜ÀÁ¬ı˛ ô¶∏ı˛ Œ˜ÀÁ¬ı˛ ô¶∏ı˛
 ¸ı≈Ê ı˛—À˚˛ı˛ øȬά◊ı ˘±˝◊Ȭ › ˝±Ê±Àı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ Œ¸±Ê± ¤˝◊ ʱ˚˛·± ŒÔÀfl¬
˜±fl¬±À˜ ˝◊ı˱˝œ˜ ’±¬ÛøÚ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ’±ı˛y¬ › Œ˙¯∏ fl¬ı˛ÀıÚº
˜±Ó¬±Ù¬ ïÓ¬±›˚˛±Ù¬ ¶ö˘ó
˝±Ê±Àı˛ ’±¸›˚˛±
˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ¬Û≈ı˛±Ó¬Ú øıøã—ïÓ≈¬fl¬œ«Àı˛ øÚ˜«±Ìó
$¬±ı±·‘˝
¸ı≈Ê ı˛—À˚˛ı˛ øȬά◊ı ˘±˝◊Ȭ
$¬±ı±·‘˝ › Ó¬±›˚˛±Ù¬¶öÀ˘ı˛ ø‰¬S

˝±Ó¬œ˜

41
Ó¬±›
˚˛±ÀÙ
¬ı˛ ø
fl¬
 ά◊˜ı˛±˝ øfl¬ˆ¬±Àı fl¬ı˛ÀıÚ
˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ √õ∂Àı˙
$¬±ı±·‘À˝ı˛ ‰¬Ó≈¬¬Û«±À˙ Œ˚ ά◊B‰¬ ¸≈jı˛ ’A±ø˘fl¬± ∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛± ’±ÀÂ
›Àfl¬ ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±˜ ı˘± ˝˚˛º ›ÀÓ¬ 100-ı˛ ’øÒfl¬ ı˛Ê± ’±Àº
UÊ≈ı˛ ï–ó ¤ı˛ ¬‚ı˛ ˜±ı˛›˚˛±ı˛ ά◊Mı˛ ¬Û”ı« øÀfl¬ øÂÀ˘±º UÊ≈ı˛ ï–ó
ı±ı≈˘ ¸±˘±˜ øÀ˚˛ ˚± ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ’ıø¶öÓ¬ √õ∂Àı˙
fl¬ı˛ÀÓ¬Ú ¤˝◊ ÊÚ… ˚ø ¸y¬ı ˝˚˛ ı±ı≈˘ ¸±˘±˜ øÀ˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀıÚº
ÚÀ‰¬» Œ˚Àfl¬±Ú ı˛Ê± øÀ˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˜¸øÊÀ √õ∂Àı˙
fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤˝◊ Œ±›˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ ’±{°±˝ı˛ Ú±À˜ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛øº ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó-¤ı˛
ά◊¬Ûı˛ è › ¸±˘±˜ ¬Û±Í¬±øBº
¬Û≈Úı˛±˚˛ ά±Ú ¬Û± ˜¸øÊÀ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ ¬Ûh≥¬Úñ
’Ô« –ñ Œ˝ ’±˜±ı˛ √õ∂ˆ≈¬ ’±˜±ı˛ Œ·±Ú±˝ 鬘± fl¬Àı˛± › ’±˜±ı˛
ÊÚ… ’±¬ÛÚ±ı˛ ı˛˝˜ÀÓ¬ı˛ ı˛Ê± ‡≈À˘ ±›º
√õ∂Ô˜ ÚÊı˛ › Œ±›˚˛±
$¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ √õ∂Ô˜ı±ı˛ ˚‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ ‘ø©Ü ¬Ûh¬Àı Œ‰¬±À‡ı˛
¬Û±Ó¬± ¬Ûh¬±ı˛ ¬Û”Àı« ˚±˝◊ Œ±˚˛± ‰¬±˝◊ÀıÚ ’±{°±˝¬Û±fl¬ ’ı˙…˝◊ fl¬ı≈˘
fl¬ı˛ÀıÚº ¤˝◊ÊÚ… ¤È¬± ‡≈ı˝◊ ’˜≈˘… ˜≈UÓ«¬º ¤ ŒÔÀfl¬ ά◊¬Ûfl‘¬Ó¬ ˝›˚˛±ı˛
ÊÚ… √õ∂Ô˜ ŒÔÀfl¬ √õ∂døÓ¬ øÚÚº ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛
‘ø©Ü øÚÀ‰¬ ı˛±‡ÀıÚº ’±Ú≈˜±øÚfl¬ 200 ¬Û± ’±À· ŒıÀh¬ ˚±ÀıÚº ¤ı˛
˜±ÀÁ¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ≈ı±ı˛ ø¸“øh¬ øÀ˚˛ Ú±˜ÀÓ¬ ˝Àıº ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ
‰¬±Ó¬±À˘ Œ¬ÛÓ±ÀıÚ ı˛±ô¶∏±ı˛ ¤fl¬ ¸±˝◊Àά “±øh¬À˚˛ ÚÊı˛ Ó≈¬À˘ ’±{°±˝ı˛
‹ ¬ÛøıS ‚ı˛Àfl¬ Œ‡ÀıÚ ˚±ı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ ’±¬ÛøÚ ¸±ı˛±ÊœıÚ
ø¸Ê± fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº $¬±ı±·‘À˝ı˛ ά◊¬Ûı˛ ‘ø©Ü Êø˜À˚˛ ı˛±‡≈Ú ›
Œ‰¬±À‡ı˛ ¬Û±Ó¬± Ú± ŒÙ¬À˘ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh≥¬Ú
Œ˝ ’±{°±˝ ¤ı˛¬Ûı˛ ’±ø˜ ˚± øfl¬Â≈ ŒÚfl¬ Œ±˚˛± ‰¬±˝◊Àı± Ó≈¬ø˜
fl¬ı≈˘ fl¬Àı˛±º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ øÓ¬Úı±ı˛ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh≥¬Úñ
’Ô« –ñ ’±{°±˝ ¸ıT«Î¬◊B‰¬º ’±{°±˝ ı…øÓ¬Ó¬ Œfl¬±Ú ά◊¬Û±¸…
ŒÚ˝◊º
Œ±˚˛±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ’±¬ÛøÚ Ó¬fl¬øıı˛› ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú
42
’Ô« –ñ’±{°±˝ ¸ıT«Î¬◊B‰¬º ’±{°±˝ ¸ıT«Î¬◊B‰¬º ’±{°±˝ ı…øÓ¬Ó¬
Œfl¬±Ú ˜±ø˘fl¬ ŒÚ˝◊ › ’±{°±˝ ¸ıT«Î¬◊B‰¬º ’±{°±˝ ¸ıT«Î¬◊B‰º ¸ıı˛fl¬˜
√õ∂˙—¸± Œfl¬ı˘ ’±{°±˝ı˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ è˙ı˛œÙ¬ ¬Ûh≥¬Ú › ’ôL√ı˛ ˆ¬Àı˛˛
Œ±˚˛± ‰¬±Úº ¤È¬± ±Ó¬±ı˛ ı˛ı±ı˛º ’±¬ÛøÚ ‰¬±˝◊ÀÓ¬ ‰¬±˝◊ÀÓ¬ flv¬±ôL√ ˝À˚˛
˚±ÀıÚ øfl¬c øÓ¬øÚ øÀÓ¬ flv¬±ôL√ ˝ÀıÚ Ú±º øÚÀÊı˛ ÊÚ…, ø¬ÛÓ¬± ˜±Ó¬±ı˛
ÊÚ…, ’±Rœ˚˛ ¶§ÊÚÀı˛ ÊÚ…, ıg≈¬ ı±g¬Àıı˛ ÊÚ…, øıÀù´ı˛ ˜≈¸ø˘˜Àı˛
ÊÚ…, øÚÀÊı˛ ŒÀ˙ı˛ ÊÚ… › √õ∂ÀÓ¬…Àfl¬ı˛ ÊÚ… ’±ôL√øı˛fl¬Ó¬±ı˛ ¸±ÀÔ
’±{°±˝ı˛ fl¬±À Œfl“¬À Œfl“¬À ‰¬±Úº
ά◊˜ı˛±ı˛ ≈˝◊øȬ Ù¬ı˛Êº ¤fl¬øȬ Ù¬ı˛Ê ¤˝ı˛±˜ ¬ÛÀı˛ ’±¬ÛøÚ ’±±˚˛
fl¬Àı˛ÀÂÚ ¤‡Ú øZÓ¬œ˚˛ Ù¬ı˛Ê ïÓ¬±›˚˛±Ù¬ó ’±±˚˛ fl¬ı˛±º Ó¬±›˚˛±Ù¬
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛y¬ ˝Àı › ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±À˝◊ À˙¯∏
˝Àıº ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ ˘±·±ÀÚ± ¤fl¬øȬ
ʱiß±øÓ¬ ¬Û±Ôı˛º ˚±ı˛ ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬ ı˛+À¬Û±ı˛ ŒÙˬ˜ ∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛± ’±Àº
Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àfl¬ ¶Û˙« fl¬Àı˛ › ‰≈¬•§Ú øÀ˚˛ ’±ı˛y¬
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ øfl¬c Œ˘±Àfl¬ı˛ ˆ¬œÀh¬ı˛ ÊÚ… ¤È¬± ¸y¬ı ˝˚˛ Ú± ¤˝◊ÊÚ…
¸˝Ê › ¸ı˛˘ ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ ά◊˜ı˛±ı˛ ¬ÛXøÓ¬ ıÌ«Ú± fl¬ı˛Àı±º
Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àfl¬ øÚfl¬È¬ ŒÔÀfl¬ ı± ≈ı˛ ŒÔÀfl¬
‰≈¬•§Ú øÀ˚˛ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛± ˚±˚˛º ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ Œ¸±Ê± ø‰¬À˝êı˛
’Ú≈˜±Ú fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ¬Û”ı«øÀfl¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬¶öÀ˘ Œ›˚˛±À˘ › ¬Û±À˙ı˛
˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ı˛ ±À › ŒÈ¬øı˛À¸ı˛ (Terrace) ‡±•§±˚˛ ¸ı≈Ê
ı˛— ¤ı˛ øȬά◊ı ˘±˝◊Ȭ ˘±·±ÀÚ± ’±Àº ‹ ø‰¬À˝êı˛ ˜±Ò…À˜ ˝±ÊÀı˛
’±¸›˚˛±Àı˛ Œ¸±Ê± øÚÌ«˚˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ‹
ø‰¬˝ê ŒÔÀfl¬ ’±ı˛y¬ ˝Àı › ›‡±ÀÚ˝◊ Œ˙¯∏ ˝Àıº
√õ∂Ô˜ ‘ø©Ü Œ›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛøÚ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ¸ı≈Ê
øȬά◊ı¬ ˘±˝◊ÀȬı˛ Œ¸±Ê± ¤À¸ ˚±Ú ›‡±ÀÚ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ Œ˘±Àfl¬Àı˛
øı¬Ûı˛œÓ¬øÀfl¬ Ú± ‰¬À˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬fl¬±ı˛œÀı˛ ¸À/ Ê≈Àh¬ ˚±Ú › Ó¬±Àı˛
¸À/ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ¸ı≈Ê øȬά◊ı ˘±˝◊ÀȬı˛
˜±ÀÁ¬ Œ¬ÛÓÀ ˚±Úº
ı˛˜˘
¤fl¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ¬Û”Ì« fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… $¬±ı±˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¬Û±À˙ 7 ı±ı˛ ‰¬!¬ı˛
˘±·±ÀÓ¬ ˝˚˛ › ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ›˚˛±ÀÊı Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬
˝˚˛º ά◊˜ı˛±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬Àfl¬ › ˝ÀÊ;ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬Àfl¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ ¬Û≈è¯∏Àı˛
ÊÚ… √õ∂Ô˜ øÓ¬Ú ‰¬!¬Àı˛ ¬Û±À˘±˚˛±ÀÚı˛ ˜Ó¬ ·Àı«¬ı˛ ¸À/ ŒÂ±È¬ ŒÂ±È¬
¬Û± Œı˛À‡ ¤fl¬È≈¬ ^nÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ˝˚˛, ¤Àfl¬ ı˛˜˘ ı˘± ˝˚˛º ı˛˜˘ fl¬ı˛±ı˛
¸˜˚˛ ά±Ú ˝±ÀÓ¬ı˛ fl“¬±Ò Œ‡±˘± Ô±Àfl¬º ¤Àfl¬ ˝◊ÊÀÓ¬ı± ı˘± ˝˚˛º
˝◊ÊÀÓ¬ı±ı˛ ÊÚ… ¤˝ı˛±À˜ı˛ ¤fl¬øȬ ’—˙ ά±Ú ˝±ÀÓ¬ı˛ ı·À˘ı˛ øÚÀ‰¬
øÀ˚˛ ı±ı˛ fl¬Àı˛ ı±˜ ˝±ÀÓ¬ı˛ fl“¬±ÀÒı˛ ά◊¬Ûı˛ Œı˛À‡ ŒÚÀıÚº ÚÙ¬˘
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬¬ ı˛˜˘ › ˝◊ÊÀÓ¬ı± øfl¬Â≈ fl¬ı˛± ˝˚˛ Ú±º
" " "
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ √õ∂Ô˜ ‰¬!¬ı˛
Œ˘±Àfl¬ı˛ øˆ¬Àh¬ı˛ ˜ÀÒ… ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± ¬Û˚«ôL√ Œ¬ÛÓ±ÀıÚ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ¸ı≈Ê
øȬά◊¬ı ˘±˝◊ÀȬı˛ Œ¸±Ê± ˜Ò…ıÓ¬œ« ¶ö±ÀÚ ’±ÒÙ≈¬È¬ ¬Û”Àı« ŒÔÀ˜¬ ˚±Ú ›
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ øÚ˚˛Ó¬ ¤˝◊ˆ¬±Àı
fl¬èÚº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±{°±˝ ’±ø˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤˝◊ ¸•ú±Úœ˚˛ ‚Àı˛ı˛
Ó¬±›˚˛±Ù¬, ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸cø©Üı˛ ÊÚ… fl¬ı˛øº ’±¬ÛøÚ ’±˜±ı˛ ÊÚ… ˝◊˝±Àfl¬
¸˝Ê › fl¬ı≈˘ fl¬èÚº
øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛøÚ Î¬±ÚøÀfl¬ ¤Ó¬È¬± ¸Àı˛ ˚±ÀıÚ Œ˚
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ¸ı≈Ê ˘±˝◊ÀȬı˛ ¤Àfl¬ı±Àı˛ ˜±ÀÁ¬ ¤À¸ ˚±ÀıÚ
› ¬Û≈Úı˛±˚˛ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ fl“¬±Ò ¬Û˚«ôL√ ¤˝◊ˆ¬±Àı
˝±Ó¬ Ó≈ ¬ ˘ÀıÚ Œ˚˜Ú Ú±˜±ÀÊ Ó≈ ¬ ˘± ˝˚˛ º
’Ô« – ’±{°±˝ı˛ Ú±À˜ ’±ø˜ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛øº ’±{°±˝ ¸Àı«±B‰¬ ›
¸ı«ı˛fl¬˜ √õ∂˙—¸± Œfl¬ı˘ ’±{°±˝ı˛ ÊÚ…º
Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh¬±ı˛ ¬Ûı˛ ˝±Ó¬ ŒÂÀh¬ øÚº ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛
øÀfl¬ ≈øȬ ˝±ÀÓ¬ı˛ fl¬ør fl“¬±Ò ¬Û˚«ôL√ ¤˜Úˆ¬±Àı ı±øh¬À˚˛ øÚ Œ˚Ú
’±¬ÛøÚ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àfl¬ ¶Û˙« fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀÂÚº ¬Û≈Úı˛±˚˛
˝±ÀÓ¬ ‰≈¬•§Ú øÚº ¤˝◊ fl¬±ÊøȬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àfl¬ ‰≈¬•§Ú Œ›˚˛±ı˛
¸˜Ó≈¬˘… ’±ı˛ ¤Àfl¬ ˝◊Àô¶∏˘±˜ ı˘± ˝˚˛º ˝◊Àô¶∏˘±À˜ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛøÚ
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ øÀfl¬ ‚≈Àı˛ ˚±Ú › Ó¬±›˚˛±Ù¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ øÚº
¸ı≈Ê øȬά◊ı
˘±˝◊Ȭ ˝±Ê±Àı˛
’±¸›˚˛±
Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh¬±ı˛ ¬Ûı˛ ˝±Ó¬ ŒÂÀh¬ øÚº ˚ø ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± øÚfl¬ÀȬ ˝˚˛
Ó¬±˝À˘ ‰≈¬•§Ú øÚº ˚ø ”Àı˛ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ ˝±Ó¬
ı±øh¬À˚˛ ˝±ÀÓ¬ ‰≈¬•§Ú øÚ › Ó¬±›˚˛±Ù¬ qè fl¬èÚº
$¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ‰¬±ı˛øȬ Œfl¬±Ì ’±Àº Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ √õ∂Ô˜
Œfl¬±Ì Œ˚‡±ÀÚ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± ˘±·±ÀÚ± ’±ÀÂ, Ó‘¬Ó¬œ˚˛ Œfl¬±Ì
43
¬Û˚«ôL√ Ó‘¬Ó¬œ˚˛ fl¬˘˜± ¬Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ ’±{°±˝ ¬ÛøıSº ¸ı«ı˛fl¬˜ √õ∂˙—¸± ’±{°±˝ı˛˝◊ ÊÚ…º
’±{°±˝ ı…Ó¬œÓ¬ Œfl¬±Ú ά◊¬Û±¸… Ú±˝◊º ’±{°±˝ ¸Àı«±B‰¬º Œ·±Ú±˝ ŒÔÀfl¬
øıı˛Ó¬ Ô±fl¬±ı˛ 鬘Ӭ± › ˝◊ı±ÀÓ¬¬ı˛ øÀfl¬ Ò±øıÓ¬ ˝›˚˛±ı˛ ˙øMê
Œfl¬ı˘ ’±{°±˝ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º
¸ı≈Ê øȬά◊ı
˘±˝◊Ȭ ˝±Ê±Àı˛
’±¸›˚˛±
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ¸ı≈Ê ˘±˝◊ÀȬı˛ Œ¸±Ê± ’±Ò Ù≈¬È¬ ¬Û”Àı« ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛
øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ øÚ˚˛Ó¬ fl¬èÚ ¬Û≈Úı˛±˚˛ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ ¤Àfl¬ı±Àı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ fl¬±Ú ¬Û˚«ôL√ ˝±Ó¬ Ó≈¬À˘ Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh≥¬Úº
$¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ‰¬Ó≈¬Ô« Œfl¬±Ì ˚±Àfl¬ èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜Úœ ı˘± ˝˚˛,
¤‡±Ú ŒÔÀfl¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± ¬Û˚«ôL√ øÚÀ•ßı˛ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±˜±Àı˛ √õ∂øÓ¬¬Û±˘fl¬, ’±˜±Àı˛Àfl¬ Ó≈¬ø˜ ˝◊˝fl¬±À˘
fl‘¬Ó¬fl¬±˚« fl¬ı˛ › ¬Ûı˛fl¬±À˘› fl‘¬Ó¬fl¬±˚« fl¬ı˛º ’±ı˛ Œ±˚À‡ı˛ ’±&Ú
ŒÔÀfl¬ Ó≈¬ø˜ ¬Ûøı˛S˛±Ì ±›º
èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœ › ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ ˜±ÀÁ¬ 70 ˝±Ê±ı˛
ŒÙ¬Àı˛ô¶∏± Ó¬±›˚˛±Ù¬fl¬±ı˛œÀı˛ Œ±˚˛±˚˛ ’±˜œÚ ïfl¬ı≈˘ fl¬Àı˛±ó ı˘ÀÓ¬
Ô±Àfl¬º ¤˝◊ Œ±˚˛±øȬ Œ˚øȬ Œfl¬±ı˛’±Ú ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ 1øȬ ’±˚˛±Ó¬º Ó¬±
¬Ûh¬± ά◊M˜º
ά◊¬ÛÀı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ≈øȬ À±˚˛±ı˛ ά◊À{°‡ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº ¤&ø˘
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¸˝Ê Œ±˚˛±º ’±¬ÛøÚ ˝ÀÊ;ı˛ ı˝◊¤ √õ∂øÓ¬ Ó¬›˚˛±ÀÙ¬ı˛
‰¬!¬Àı˛ı˛ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ô¬fl¬ › ıh¬ ıh¬ Œ±˚˛± Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±ÀıÚº ’±¬ÛøÚ
‹&ø˘˝◊ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ˚±˝◊ ¬Ûh≥¬Ú ı≈ÀÁ¬ ¬Ûh≥¬Ú › ı˝◊ Ú± ŒÀ‡
¬Ûh≥¬Úº ‹ Œ±˚˛±˝◊ √õ∂ˆ¬±ı ı˛±À‡ Œ˚ Œ±˚˛± ı≈ÀÁ¬ ’ôL√ı˛ ŒÔÀfl¬ ¬Ûh¬±
˝˚˛º Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ’ı¶ö±˚˛ ı˝◊ ŒÀ‡ ¬Ûh¬À˘ ’¬ÛÀı˛ı˛ ’¸≈øıÒ± ˝˚˛º
Ó¬±›˚˛±Ù¬ ’ı¶ö±˚˛ $¬±ı±ı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬ı˛± ˜fl¬è˝º ’±ı˛ ø¬ÛÂÚ
fl¬ı˛± ˜fl¬èÀ˝ Ó¬±˝øı˛˜œ ˚±˝± ˝±ı˛±À˜ı˛ øÚfl¬È¬ıÓ¬œ«º ¤˝◊ÊÚ… Ó¬±›˚˛±Ù¬
’ı¶ö±˚˛ Œ¸±Ê± ‰¬˘ÀıÚ › ‘ø©Ü øÚÀ‰¬ ı˛±‡ÀıÚº
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ øZÓ¬œ˚˛ ‰¬!¬ı˛
èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœ ŒÔÀfl¬ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛± › ¸ı≈Ê øȬά◊ı ˘±˝◊ÀȬı˛ Œ¸±Ê± fl¬±À˘±
¬ÛøAı˛ ά◊¬ÛÀı˛ Œ¬Û“ñÀıÚº ±øÓ¬ Ú± øÙ¬øı˛À˚˛ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛
øÀfl¬ Œfl¬ı˘ ˜≈‡ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ › ˝±ÀÓ¬ı˛ fl¬ør ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛
øÀfl¬ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚ › Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ‰≈¬•§Ú øÀ˚˛ ŒÚÀıÚº
¸ı≈Ê øȬά◊ı
˘±˝◊Ȭ ˝±Ê±Àı˛
’±¸›˚˛±
øZÓ¬œ˚˛ ŒÔÀfl¬ Œ˙¯∏ ‰¬!¬ı˛ ¬Û˚«ôL√ Œfl¬ı˘ ˜≈‡ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ fl¬ı˛ÀıÚ
› ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ ˝±Ó¬ ı±øh¬À˚˛ ‰≈¬•§Ú ŒÀıÚº ¬Û”Ì«ˆ¬±Àı $¬±ı±
˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÀfl¬ øÙ¬ı˛ÀıÚ Ú±º
Ó¬fl¬ıœı˛
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ ±øÓ¬ › ˜≈‡ fl¬Àı˛ Œfl¬ı˘
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ √õ∂Ô˜ ‰¬!¬Àı˛ı˛ ’±ı˛Ày¬ øÚ˚˛Ó ,¬ Ó¬fl¬ıœı˛ › ˝◊Àô¶∏˘±
˜ fl¬ı˛± ˝˚˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ √õ∂øÓ¬ ‰¬!¬Àı˛ı˛ ’±ı˛Ày¬ Œfl¬ı˘ ˜≈‡ › ˝±Ó¬
˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ’±¬ÛÚ±ı˛ ±øÓ¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛
øÀfl¬ Ô±fl¬Àıº
˝◊Àô¶∏˘±À˜ı˛ ¬Ûı˛ ¬Û”Àı«ı˛ ˜ÀÓ¬± èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœ ¬Û˚«ôL√ Ó‘¬Ó¬œ˚˛
fl¬˘˜± ¬Ûh≥¬Ú › èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœ ŒÔÀfl¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±
¬Û˚«ôL√ ά◊À{°ø‡Ó¬ Œ±˚˛± ¬Ûh≥¬Úº ¤˝◊ˆ¬±Àı 7 ‰¬!¬ı˛ ¬Û”Ì« fl¬èÚº
˝±ÀÓ¬ 7 ±Ú±›˚˛±˘± Ó¬±¸ıœ˝ ı˛±‡≈Ú › √õ∂øÓ¬ ‰¬!¬ı˛ ¤fl¬øȬ
±Ú± fl¬˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±fl≈¬Ú › ‰¬!¬Àı˛ı˛ ·ÌÚ± fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±fl≈¬Úº ¸l˜
‰¬!¬ı˛ ¬Û”Ì« ˝À˘ Ó¬fl¬ıœı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àfl¬
˝◊Àô¶∏˘±˜ fl¬èÚº ï¤È¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ’©Ü˜ ˝◊Àô¶∏˘±˜ ˝Àıó › Î¬±Ú
fl“¬±Ò ˚±˝± ¤‡Ú› ¬Û˚«ôL√ Œ‡±˘± ø¢ Ó¬± ŒÏ¬Àfl¬ øÚÚ › ˜±fl¬±À˜
˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ¤À¸ ˚±Úº ¤øÀfl¬ fl¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ı˛Ê±
’±Àº Ó¬±›˚˛±Ù¬fl¬±ı˛œÀı˛ ÊÚ… ʱ˚˛·± ŒÂÀh¬ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛
›˚˛±ÀÊı Ú±˜±Ê ¬Ûh≥¬Úº ¤Ó¬”ı˛ ¬Û˚«ôL√ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ¬Û”Ì«
˝À˘± › ά◊˜ı˛±ı˛ øZÓ¬œ˚˛ Ù¬ı˛Ê› ¬Û”Ì« ˝À˘±º
44
ʘʘ ¬Û±Úfl¬ı˛±
≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ›˚˛±ÀÊı Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ‡≈ı ŒÂ±È¬ fl¬Àı˛
ʘʘ ¬Û±Ú fl¬èÚº ¬Û±øÚ “±øh¬À˚˛ › Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ øı¸ø˜{°±˝
¬ÛÀh¬ ¬Û±Ú fl¬èÚ › ¬Û±øÚ ¬Û±Ú fl¬ı±˛ ı˛ ¬Ûı˛ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh≥¬Úº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±{°±˝, ’±˜±˚˛ ˘±ˆ¬±˚˛fl¬ :±Ú ±Ú fl¬Àı˛±º
èøÊÀÓ¬ √õ∂˙ô¶∏Ó¬± ±› › ¸˜ô¶∏ Œı˛±· ŒÔÀfl¬ ˜≈øMê ±›º
˝Êı˛Ó¬ ʱøıı˛ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬, Œ˚ ʘÊÀ˜ı˛ ¬Û±øÚ
¤˝◊ÊÚ…, ˚±ı˛ ÊÚ… ¬Û±Ú fl¬ı˛± ˝˚˛º ’Ô«±» Œ˚ øÚ˚˛ÀÓ¬ ¬Û±Ú fl¬ı˛±
˝˚˛ ’±{°±˝¬Û±fl¬ Ó¬±ı˛ øÚ˚˛Ó¬ ¬Û”Ì« fl¬Àı˛Úº
ʘʘ ¬Û±Ú fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ¬Û≈Úı˛±˚˛ ¸ı≈Ê ˘±˝◊ÀȬı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ¸±Ê±
’±¸≈Ú › ’±ı˛ ¤fl¬ı±ı˛ ˝±ÊÀı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÀfl¬ Ó¬fl¬ıœı˛
¬Ûh≥¬Ú › ˝◊Àô¶∏˘±˜ fl¬èÚº ¤È¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ Úı˜ ˝◊Àô¶∏˘±˜ ˝Àıº
˝◊Àô¶∏˘±À˜ı˛ ¬Ûı˛ ¸ı≈Ê øȬά◊ı ˘±˝◊ÀȬı˛ øÀfl¬ $¬±ı± ˙ı˛œÙ¬ ŒÔÀfl¬
”Àı˛ı˛ øÀfl¬ ‰¬˘ÀÓ¬ Ô±fl≈¬Úº ¤˝◊ˆ¬±Àı ’±¬ÛøÚ ¸±Ù¬±˚˛ Œ¬Û“ÃÀÂ
˚±ÀıÚº
¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ¸±˚˛œ
¸±Ù¬± › ˜±¬ı˛›˚˛±˝ ¬Û”Àı« ≈øȬ ¬Û±˝±h¬ øÂÀ˘±º ıÓ«¬˜±ÀÚ
Œfl¬ı˘ ¤fl¬È≈¬ ά◊“‰≈¬ ı˛À˚˛Àº ¸ı˛fl¬±ı˛ ¸±Ù¬±, ˜±ı˛›˚˛±˝ › ˜±ÀÁ¬ı˛
¸fl¬˘ ʱ˚˛·±˚˛ ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øıøã— øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Àº ¬Û”Àı«
¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ˜±ÀÁ¬ ı±Ê±ı˛ øÂÀ˘±º ˝±ÊœÀı˛Àfl¬ Œ¸
ı±Ê±Àı˛ı˛ ˜ÀÒ… øÀ˚˛ › Œı˛±À ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝ÀÓ¬±º ıÓ«¬˜±Ú
¸fl¬˘ øıøã—-¤ ¤˚˛±ı˛ fl¬ø`¬˙Ú ˘±·±ÀÚ± ˝À˚˛À › ˜±Àı«˘
¬Û±Ôı˛ øı±ÀÚ± ’±Àº
¸±Ù¬± Œ¬Û“ÃÀ $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÀfl¬ ˜≈‡ fl¬Àı˛ ¸±˚˛œı˛ øÚ˚˛Ó¬
¤˝◊ˆ¬±Àı fl¬èÚº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±{°±˝ ’±ø˜ ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ˜±ÀÁ¬ 7
‰¬!¬Àı˛ı˛ ¸±˚˛œ fl¬ıÀ˛ Ó¬ ‰¬±˝◊º Œfl¬ı˘ ˜˝±Ú ’±{°±˝ı˛ ¸cø©Üı˛ ÊÚ…º
¸≈Ó¬ı±˛ — Ó≈¬ø˜ ’±˜±ı˛ ÊÚ… ¸±˚˛œ fl¬ı±˛ ¸˝Ê fl¬Àı˛± › Ó≈¬ø˜ fl¬ı˘≈ fl¬Àı˛±º
øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı±˛ ı˛ ¸˜˚˛ Œ±˚˛± fl¬ı±˛ ı˛ ˜ÀÓ¬± ˝±Ó¬ Ó≈¬˘ÀıÚ, Ú±˜±ÀÊı˛
Ó¬fl¬ıœÀı˛ı˛ ˜ÀÓ¬± Ó≈¬˘ÀıÚ Ú±º
" " "
 ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ 15øȬ ʱ˚˛·± ¤˜Ú ’±À Œ˚‡±ÀÚ Œ±›˚˛± ’ı˙…˝◊ fl¬ı≈˘ ˝˚˛º
1º Ó¬±›˚˛±Ù¬ ¶ö˘ ïŒ˚‡±ÀÚ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ˝˚˛ó
2º ˜≈˘Ó¬±ø˚˜ ï$¬±ı±·‘À˝ı˛ Œ‰¬Ãfl¬±Í¬¬ó
3º ˜œ˚±Àı ı˛˝˜ÀÓ¬ı˛ ÚœÀ‰¬ ï $¬±ı±·‘À˝ı˛ ±Àı˛
ά◊¬Ûı˛ Ú±˘œó
4º ˝±Ó¬œ˜ ï$¬±ı±·‘˝ ¸—˘¢ü Œ‚ı˛± ’—˙ó
5º $¬±ı±·‘À˝ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛
6º ʘÊÀ˜ı˛ fl≈¬À¬Ûı˛ ÚœÀ‰¬
7º ˜±fl¬±À˜ ˝◊ı˱˝œÀ˜ı˛ ø¬ÛÂÀÚ
8º ¸±Ù¬±
9º ˜±ı˛›˚˛±˝
10º ¸±˚˛œ¶ö˘ øıÀ˙¯∏ fl¬Àı˛ ≈˝◊ ¸ı≈Ê ˘±˝◊ÀȬı˛ ˜±ÀÁ¬
11º ’±ı˛±Ù¬±Ó¬
12º ˜≈˚±˘Ù¬±
13º ˜œÚ±˚˛ ŒÂ±È¬ › ˜±ÀÁ¬ı˛ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ øÚfl¬È¬
14º ˝±Ê±Àı˛ ’±¸›˚˛± › èfl¬ÀÚ ˝◊˚˛±˜±Úœı˛ ˜±ÀÁ¬
15º ˝±Ê±Àı˛ ’±¸›˚˛±Àı˛ øÚfl¬È¬
¸±Ù¬±, ˜±ı˛›˚˛±˝ › ¸±˚˛œ¶ö˘ ‹ ¬ÛøıS ¶ö±Ú Œ˚‡±ÀÚ Œ±˚˛±
fl¬ı≈˘ ˝˚˛º ¤˝◊ÊÚ… ¸±˚˛œı˛ ˜±ÀÁ¬ › ¬ÛÀı˛ ’±¬ÛøÚ ˚‡Ú˝◊ ¸±Ù¬± ›
˜±ı˛›˚˛±À˝ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛ÀıÚ ‡≈ı Œıø˙ Œ±˚˛± ‰¬±˝◊ÀıÚº
¸±Ù¬±, ˜±ı˛›˚˛±À˝ ˚‡Ú˝◊ “±h¬±ÀıÚ øÓ¬Úı±ı˛ ‰¬Ó≈¬Ô« fl¬˘˜± ›
¤fl¬ı±ı˛ Ó‘¬Ó¬œ˚˛ fl¬˘˜± ¬Ûh¬ÀıÚº ¸±˚˛œı˛ ˜±ÀÁ¬ Œı˙œ fl¬Àı˛ ‰¬Ó≈¬Ô«
fl¬˘˜± ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀıÚº ¤È¬± ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ¸˝Ê ¬ÛXøÓ¬º Ó¬Àı ¸±˚˛œı˛
√õ∂øÓ¬ ‰¬!¬Àı˛ı˛ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ôfl¬ Œ±˚˛± ’±À Œ˚&ø˘ ’±¬ÛøÚ ˝ÀÊ;ı˛ ı˝◊
ŒÀ‡› ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
˝Êı˛Ó¬ ˝±ÀÊı˛± ïı˛–ó ¸±Ù¬± › ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ˚ ¬Ûø{°
øÂÀ˘± ŒÓÀh¬ ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬Úº Œfl¬ÚÚ± ˝Êı˛Ó¬ ˝◊¸˜±˝◊˘¬ ø˚øÚ
$¬±ı±·‘À˝ı˛ ¬Û±À˙ øÂÀ˘Úº ‘ø©Üı˛ ’±h¬±˘ ˝À˚˛ Œ˚ÀÓ¬Úº Ó“¬±ı˛ ¤˝◊
¸≈ißÓ¬ ’±Ê› ʱı˛œ ı˛±‡± ˝À˚˛Àº ¸ı˛fl¬±ı˛ ≈øȬ ¸ı≈Ê ı˛— ¤ı˛ ô¶∏y¬
› øȬά◊ı˘±˝◊Ȭ ø‰¬˝ê ¶§ı˛+¬Û ˘±ø·À˚˛ øÀ˚˛Àº ˚±Àfl¬ ëëø˜˘±˝◊Ú
’±‡Ê±ı˛±˝◊Ú íí ı˘± ˝˚˛º ˚±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¬Û≈è¯∏Àı˛Àfl¬ ŒÓÀh¬ ‰¬˘ÀÓ¬
˝˚˛ › Ú±ı˛œı˛± ¶§±ˆ¬±øıfl¬ˆ¬±Àı˝◊ ‰¬˘Àıº
¸±Ù¬± ŒÔÀfl¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ ˜±ı˛›˚˛±˝ ¬Û˚«ôL√ ˚±›˚˛± ¸±˚˛œı˛ ¤fl¬
‰¬!¬ı˛ ˝˚˛ › ¬Û≈Úı˛±˚˛ ˜±ı˛›˚˛±˝ ŒÔÀfl¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ ¸±Ù¬± ¬Û˚«ôL√
Œ¬Û“ñÀÚ± ¤È¬± ¸±˚˛œı˛ øZÓ¬œ˚˛¬ ‰¬!¬ı˛ ˝˚˛º ¤˝◊ˆ¬±Àı ’±¬ÛøÚ ¸±˚˛œı˛
7 ‰¬!¬ı˛ ¬Û”Ì« fl¬ı˛ÀıÚ › ¸±˚˛œı˛ 7˜ ‰¬!¬ı˛ ˜±ı˛›˚˛±À˝ ¸˜±l ˝Àıº
¸±˚˛œı˛ ¶ö±Ú ‡≈ı ¸œø˜Ó¬º ¤˝◊ÊÚ… ˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏ øÀÚ ¤‡±ÀÚ
√õ∂‰¬G¬ ˆ¬œh¬ ˝˚˛º Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ Œı˙œ ¸˜˚˛ ¸±˚˛œÀÓ¬ Œ˘À· ˚±˚˛º
¤˝◊ ’ı¶ö±˚˛ ˚ø √õ∂Ô˜ Ó¬˘± ı± ±À ¸±˚˛œ fl¬ı˛± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ‡≈ı ά◊M˜
˝˚˛º
45
¸±˚˛œ ¬Û”Ì« fl¬Àı˛ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ˜≈ô¶∏±˝±ı ïά◊M˜ó Ó¬Àı
Êèı˛œ Ú˚˛º ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛ øfl¬ øÀ˚˛ ı±˝◊Àı˛
ŒıÀı˛±Úº ¤ı±Àı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ά◊˜ı˛±ı˛ Œ˙¯∏ ’/ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
Œ˚Ȭ± ˝ÀB ˜±Ô±ı˛ ‰≈¬˘ ŒÂ±È¬ fl¬ı˛± ı± Ú…±h¬± ˝›˚˛±º ˜±ı˛›˚˛±À˝ı˛
ı±˝◊Àı˛ fl¬À˚˛fl¬ άÊÚ Œ¸˘≈ÀÚı˛ Œ±fl¬±Ú ’±Àº Œ˚ Œfl¬±Ú Œ±fl¬±ÀÚ
ø·À˚˛ Ú…±h¬± ˝À˚˛ ˚±Úº Ú±ı˛œı˛± øÚÀÊı˛ ¤fl¬ ‰¬Ó≈¬Ô« ’—˙ ‰≈¬À˘ı˛ ¤fl¬
˝◊ø=¡ Œfl¬ÀȬ ŒÚÀıÚº ‹ ¸˜ô¶∏ Œ˘±fl¬ ˚±ı˛± ά◊˜ı˛±ı˛ ¸˜ô¶∏ fl¬±Ê ¬Û”Ì«
fl¬Àı˛ÀÂÚ Œfl¬ı˘ ‰≈¬˘fl¬±È¬± ı±øfl¬ ’±À Ӭ±ı˛± øÚÀÊı˛ ‰≈¬˘› fl¬±È¬ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú › øÚÀÊı˛ ˜ÀÓ¬± ’Ú… Œ˘±Àfl¬ı˛› ‰≈¬˘ fl¬±È¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú ˚±Àı˛
Œfl¬ı˘ ˜±S ‰≈¬˘ fl¬±È¬±ı˛ fl¬±Ê ı±fl¬œ ı˛À˚˛Àº Ú±ı˛œÀı˛ Œfl¬ı˘ øÚÀÊı˛
¶§±˜œ ı± ˜˝øı˛˜ ¬Û≈è¯∏ ï˚±ı˛ ¸À/ Œfl¬±Ú ı˛fl¬À˜ øıı±˝ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛
Ú±ó Z±ı˛± ‰≈¬˘ fl¬±È¬±ÀÚ± ά◊ø‰¬»º Ú±-˜≈˝øı˛˜ Z±ı˛± ‰≈¬˘ fl¬±È¬±ÀÚ± ’Ú≈ø‰¬»º
¤ÀÓ¬ Œ·±Ú±˝ ˝Àıº
˜±Ô± Ú…±h¬± ˝›˚˛± ı± ‰≈¬˘ fl¬±È¬±ÀÚ±ı˛ ¬¸À/˝◊ ¤˝ı˛±˜ ’ı¶ö±˚˛
’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ… Œ˚ fl¬±Ê&ø˘ øÚø¯∏X ø¢ Ó¬± Œ˙¯∏ ˝À˚˛ Œ·˘º
’±˘˝±˜≈ø˘{°±˝ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊˜ı˛± ¬Û”Ì« ˝À˘±º ¤ı±Àı˛ ’±¬ÛøÚ fl¬±˜ı˛±˚˛
ø·À˚˛ ¶ß±Ú fl¬Àı˛ ∆ÚøjÀÚı˛ fl¬±¬Ûh¬ ¬ÛÀı˛ øÚÚº
˚±ı˛± ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’ı¶ö±Úfl¬±ı˛œ Ó¬±Àı˛ ÊÚ… ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬
ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬± ά◊»fl‘¬©Ü ˝◊ı±Ó¬º øfl¬c ˚±ı˛± ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ı±˝◊Àı˛
Ô±Àfl¬Ú Ó¬±Àı˛ ÊÚ… ˝±ı˛±À˜ ÚÙ¬˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬, ÚÙ¬˘ Ú±˜±ÀÊı˛ Œ‰¬À˚˛
ά◊M˜º Œfl¬ÚÚ± ÚÙ¬˘ Ú±˜±Ê ’±¬ÛøÚ ı±øh¬ ŒÛÓÀ½◊ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
øfl¬c Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¸≈À˚±· ’Ú… Œfl¬±Ô±› ¬Û±ÀıÚ Ú±º ¤˝◊ÊÚ… ˚Ó¬é¬Ú
˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’±ÀÂÚ ˚Ó¬ Œı˙œ ¸y¬ı Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚ
› ¸fl¬˘ Ú±˜±Ê ˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ʱ˜±Ó¬ ¸˝ ¬Ûh¬ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚº
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ øÚfl¬ÀȬ ’ÀÚfl¬ ˜¸øÊ ’±Àº Œ˘±fl¬ ¸≈øıÒ±ı˛ ÊÚ…
›‡±ÀÚ ı± øÚÊ ı±¸¶ö±ÀÚ Ê±˜±Ó¬ fl¬Àı˛ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ŒÚ˚˛º øfl¬c
¤fl¬øȬ ŒÚøfl¬ ¤fl¬ ˘é¬ ŒÚøfl¬ÀÓ¬ ¬Ûøı˛ıM«Ú ˝›˚˛±ı˛ Ù¬øÊ˘Ó¬ Œfl¬ı˘
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ ’±ÀÂ, ’±À˙¬Û±À˙ı˛ Œfl¬±Ú ˜¸øÊÀ Ú˚˛º
ı˛˜Ê±Ú ˜±À¸ ά◊˜ı˛±˝
˝Êı˛Ó¬ ’±s≈{°±˝ øıÚ ’±ıT±¸ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ,
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ ı˛˜Ê±Ú ˜±À¸ı˛ ά◊˜ı˛± ˝Ê; fl¬ı˛±ı˛ ¸˜Ó≈¬˘…
¸›˚˛±ı ı˛±À‡º øfl¬•§± ¤ fl¬Ô± ıÀ˘ÀÂÚ ‹ ˝ÀÊ;ı˛ ¸˜Ó≈¬˘… Œ˚Ȭ±
’±˜±ı˛ ¸À/ fl¬ı˛± ˝À˚˛À¬º ïŒı±‡±ı˛œ, ˜≈¸ø˘˜ó
" " "
 ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ 9 Ó¬±øı˛À‡ı˛ øÀÚ ’±ı˛±Ù¬±Ó¬
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ˝◊ı±Ó¬
˜·øı˛Àı˛ı˛
¸˜˚˛
˜≈˚±˘Ù¬±
ı˛›Ú±
9 Ó¬±øı˛À‡ı˛ ¸fl¬±À˘
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ı˛›Ú±

˚ø ˜·øıı˛ ˜œÚ±˚˛ ˝À˚˛

˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏ Â˚˛ øÚ

10 Ó¬±˛ ı˛±ø¤ÀÓ¬
˜≈¸±˘Ù¬±˚˛
˜≈˚±˘Ù¬± ˚±˚˛ Ó¬±˝À˘ ı˛±øS ˜œÚ±˚˛
˝◊ı±Ó¬ fl¬±È¬±ÀÓ¬ ˝Àı
10 Ó¬±øı˛À‡ øÀÚ
˜œÚ±˚˛ ¬Û±Ôı˛ øÚÀ鬬Û

46
Œfl¬ı˘ ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ 11 Ó¬±øı˛‡ 11 Ó¬±øı˛À‡ øÀÚ ˜œÚ±˚˛ 12 Ó¬±øı˛‡ 13 Ó¬±øı˛‡
9 Ó¬±øı˛À‡ı˛ 12
˜œÚ± ı˛±øS 7øȬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± › ı˛±øS ˜œÚ±˚˛ øÓ¬ÚøȬ ˙˚˛Ó ±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ı˛±øS ˜œÚ±˚˛ ı˛±øS ˜œÚ±˚˛ 13
˜±ı˛± Ó¬±øı˛À‡ı˛ Ó¬±øı˛À‡
fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛± øÀÚ øÓ¬ÚøȬ øÓ¬ÚøȬ

Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ˜!¬±

¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û › fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¬Ûı˛
˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬

øıÚ± ı˛±øS fl¬±øȬÀ˚˛ ˜!¬± ŒÔÀfl¬ ˜œÚ± ı˛›Ú±

Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ › Ú…±h¬± ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±
8 Ó¬±øı˛‡ ¸fl¬±À˘ ˜œÚ± ı˛›Ú± ›

¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±
˜œÚ±˚˛ ¬Û“±‰¬ ›˚˛±Mêı˛ Ú±˜±Ê

˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ ı˛›Ú±

˜·øıÀı˛ı˛ ¬Û”Àı«
˜!¬± ı˛›Ú±
ı˛›Ú±
Ó¬±›˚˛±Ù¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬¬ ˜!¬± ˙ı˛œÙ¬
˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ 8 Ó¬±øı˛À‡ı˛
ı˛±øS › Ú…±h¬± ˝›˚˛±
 ¸˝Ê ˝Ê;
8˝◊ øÊ˘ø˝#±˝ ˝˝◊ÀÓ¬ 13˝◊ øÊ˘ø˝#±˝ ¬Û˚«ôL√ ˝ÀÊ;ı˛ øıÀ˙¯∏
Â˚˛øÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤˝◊ˆ¬±Àı fl¬±È¬±ÀÓ¬ ˝Àıº
8˝◊ øÊ˘ø˝#±˝
˝◊¸˘±˜œ fl¬…±À˘`¬±ı˛ ’Ú≈˚±˚˛œ Œ˚Àfl¬±Ú øÚ ¸”˚« ’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛
¸À/ ı˛±øS ’±ı˛y¬ ˝˚˛ › ¬Û≈Úı˛±˚˛ øÚ ’±À¸º 7˝◊ øÊ˘ø˝#±˝ ¸”˚«…
’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ 8 Ó¬±øı˛À‡ı˛ ı˛±øS ’±ı˛y¬ ˝À˚˛ ˚±˚˛º ˜≈˚˛±ø{°À˜ı˛
fl¬˜œ«ı˛± Œıø˙ı˛ ˆ¬±· ‹ ı˛±øSÀÓ¬ ˜œÚ±˚˛ Œ¬Û“ÃÀ Œ˚˛º ˜≈˚˛±ø{°À˜ı˛
fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ı…±¬Û±Àı˛ ŒÊÀÚ øÚÚ › √õ∂dÓ¬ Ô±fl≈¬Úº
ı˛›Ú±ı˛ ¬Û”Àı« ’√õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ ‰≈¬˘ ¬Ûøı˛©®±ı˛ fl¬Àı˛ ¶ß±Ú fl¬Àı˛ ¤˝ı˛±˜
¬ÛÀı˛ ŒÚÀıÚº ˚ø ¸y¬ı ˝˚˛ 8 Ó¬±øı˛À‡ ¤˝ı˛±˜ ¬ÛÀı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬
Ó¬±ø˝˝◊˝ƒ˚˛± fl¬èÚº ï¤˝◊ Ó¬±›˚˛±Ù¬ Ù¬ı˛Ê ı± ›˚˛±ÀÊı Ú˚˛ó ˚ø
’±¬ÛøÚ Œfl¬ı˘ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬Àı˛Ú, Ó¬±˝À˘ ¤ÊÀÓ¬ı± › ı˛˜˘ fl¬ı˛ÀıÚ
Ú±º øfl¬c ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸À/ ı‘X, ≈ı«˘ ı± ˜ø˝˘± Ô±Àfl¬ 10˝◊
øÊ˘ø˝#±˝ Œ˘±Àfl¬ı˛ ˆ¬œÀh¬ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ ’±¬ÛøÚ ¸±˚˛œ ¬Û”Àı« fl¬ı˛ÀÓ¬
‰¬±Ú Ó¬±˝À˘ ’Ú≈˜øÓ¬ ’±Àº ¤˝◊ ’ı¶ö±˚˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ Ó¬±ø˝˝◊˝ƒ˚˛±ı˛
¬Ûı˛ ¸±˚˛œ fl¬èÚ Ó¬Àı Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ √õ∂Ô˜ øÓ¬Ú ‰¬!¬Àı˛ ı˛˜˘ › ˝◊ÊÀÓ¬ı±
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ¤˝◊ˆ¬±Àı Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±˚˛œ fl¬ı˛À˘ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛
¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±º ’±ı˛ ‹ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
ı˛˜˘ › ˝◊ÊÀÓ¬ı± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±º øfl¬c ˙øMê˙±˘œ Œ˘±Àfl¬ı˛ ÊÚ…
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ¬Ûı˛ ¸±˚˛œ fl¬ı˛± ά◊M˜º
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ Ó¬±ø˝˝◊˝˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ›˚˛±ÀÊı
Ú±˜±Ê ˜±Ô± ŒÏ¬Àfl¬ ¬Ûh≥¬Ú › ¬Û≈Úı˛±˚˛ ˜±Ô± ‡≈À˘ ˝ÀÊ;ı˛ øÚ˚˛Ó¬
¤˝◊ˆ¬±Àı fl¬èÚº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±{°±˝ ’±ø˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸cø©Üı˛ ÊÚ… ˝ÀÊ;ı˛
øÚ˚˛Ó¬ fl¬ı˛øº ’±¬ÛøÚ ’±˜±ı˛ ÊÚ… ¸˝Ê fl¬èÚ › fl¬ı≈˘ fl¬èÚº
øÚ˚˛Ó¬ fl¬Àı˛ Ó¬±˘øı˚˛± ¬Ûh≥¬Úº
’Ô« –ñ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øº ’±˜±ı˛ √õ∂ˆ≈¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı˛ı±Àı˛
ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øº
’±ø˜ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øÂ, ’±¬ÛÚ±ı˛ Œfl¬±Ú ’—˙œ±ı˛ ŒÚ˝◊ ’±ø˜
ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛øº
¸ı«ı˛fl¬˜ &Ú·±Ú › √õ∂˙—¸±ı˛ ’±¬ÛøÚ˝◊ Œ˚±·…º ¸fl¬˘ øÚ˚˛±˜Ó¬
’±¬ÛÚ±ı˛º ¸±ı˛± øıÀù´ ’±¬ÛÚ±ı˛˝◊ ’±À˙ ‰¬À˘º
’±¬ÛÚ±ı˛ Œfl¬˝ ’—˙œ±ı˛ ŒÚ˝◊º
Ó¬±˘øı˚˛± ¤fl¬ı±ı˛ ¬Ûh¬± Ù¬ı˛Ê › øÓ¬Úı±ı˛ ¬Ûh¬± ¸≈ißÓ¬º Ó¬±˘øı˚˛±
47
¬Ûh¬±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ’±¬ÛøÚ ˜≈˝øı˛˜ ˝À˚˛ Œ·ÀÂÚ › ¤˝ı˛±À˜ ¸fl¬˘
øÚÀ¯∏Ò±:± ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ʱı˛œ ˝À˚˛ Œ·Àº
¸—øé¬l ¸±˜·Ëœ øÚÀ˚˛ ı±À¸ ‰¬h¬±ı˛ Œ±˚˛± ¬ÛÀh¬ ı±À¸
ıÀ¸ ˚±Úº ı±¸ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜œÚ±ı˛ Ó¬±ı≈ÀÓ¬ Œ¬ÛÓÀ ŒÀıº
˜œÚ±˚˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¬Û“±‰¬ ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àıº ŒÊ±˝ı˛,
’±¸ı˛, ˜·øı˛ı, ˝◊˙± › øZÓ¬œ˚˛ øÚ Ù¬ÊÀı˛ı˛ Ú±˜±Êº
9˝◊ øÊ˘ø˝# ±˝
9˝◊ øÊ˘ø˝#±˝ Ù¬ÊÀı˛ı˛ Ú±˜±Ê ˝˝◊ÀÓ¬ Ó¬fl¬ıœÀı˛ Ó¬˙ı˛œÙ¬¬Ûh¬±
’±ı˛y¬ ˝À˚˛ ˚±Àıº › Ú±˜±ÀÊı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ…
ı˛›Ú± ˝ÀÓ¬ ˝Àıº
Ó¬fl¬ıœÀı˛ Ó¬˙ı˛œÙ¬ ¤˝◊
’Ô« –ñ ’±{°±˝ ¸ıT« ά◊B‰¬ ’±{°±˝ ¸ıT« ά◊B‰¬, ’±{°±˝ ı…øÓ¬Ó¬
Œfl¬±Ú ά◊¬Û±¸… ŒÚ˝◊ › ’±{°±˝ ¸ıT« ά◊B‰¬ ’±{°±˝ ¸ıT« ά◊B‰¬ ¸ıT«ı˛fl¬˜
√õ∂˙—¸± Œfl¬ı˘ ’±{°±˝ı˛ ÊÚ…º
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ‡±ı±ı˛ ı…ı¶ö± Œıø˙ı˛ˆ¬±· ˜≈’±ø{°À˜ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬
Ô±Àfl¬º ¤˝◊ÊÚ… ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ Œ¬ÛÓÀ ¸ıø‰¬ôL√± ”ı˛ fl¬Àı˛ ¤fl¬±·ËÓ¬±ı˛
¸À/ ’±{°±˝ı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ Œ˘À· ˚±Úº
’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œfl¬ı˘ ≈˝◊ ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬
˝Àıº ŒÊ±˝ı˛ › ’±¸ı˛ ˚ø ’±¬ÛøÚ ˜¸øÊ Ú±˜ı˛±ı˛ øÚfl¬ÀȬ Ô±Àfl¬Ú
Ó¬±˝À˘ ˝◊˜±À˜ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ≈˝◊ ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ¤fl¬øSÓ¬ $¬¸ı˛ fl¬Àı˛
¬Ûh≥¬Úº ’±ı˛ ˚ø ˜¸øÊ ˝˝◊ÀÓ¬ ”Àı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘ øÚʶö±ÀÚ
ʱ˜±Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÊ±˝Àı˛ı˛ ¸˜˚˛ ŒÊ±˝ı˛ › ’±¸Àı˛ı˛ ¸˜˚˛ ’±¸ı˛
¬Ûh≥¬Úº
9˝◊ øÊ˘ø˝#±ı˛ øÚ ¤˜øÚ˝◊ ά◊M˜ øÚº Ó¬Àı ’±¸ı˛ › ˜·øı˛Àıı˛
¸˜˚˛ ’±Àı˛± ά◊M˜º ¤˝◊ ¸˜˚˛ ’±¬ÛøÚ Œ‡±˘± ’±fl¬±À˙ı˛ øÚÀ‰¬
“±øh¬À˚˛ ’±{°±˝ı˛ fl¬±À Œ±˚˛± ‰¬±Ú ¤È¬± ’˜”˘… ¸˜˚˛ Œfl“¬À Œfl“¬À
鬘±ı˛ ÊÚ… √õ∂±Ô«Ú± fl¬èÚº ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬
’±À ı˛¸˘ ≈ {≈ ±° ˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ ’±ı˛Ù¬±ı˛ øÀÚ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ¸ıÀ‰¬À˚˛
Œıø˙ øÚÊ ı±j±Àfl¬ ʱ˝±iß±À˜ı˛ ’±&Ú ˝˝◊ÀÓ¬ ¬Ûøı˛S±Ú ŒÚº ï˜≈¸ø˘˜ó
¬Û≈Úı˛±˚˛ øfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ øÚ ¤˝◊ ¶ö±Ú˝◊ ˝Àıº ¸”˚« ˜±Ô±ı˛ øÚfl¬ÀȬ
˝Àıº ’±{°±˝¬Û±fl¬ ı˛±·±øi§Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ ˝ÀıÚ ’±ı˛ ’±¬ÛøÚ øÚÊ fl¬À˜«ı˛
ø˝¸±ı ŒÀıÚº ¸y¬ıÓ¬– Œ¸ øÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œfl¬±Ú Ù¬øı˛˚˛± ’±{°±˝ı˛
fl¬±À ı˛±‡±ı˛ ’ıfl¬±˙ Ú± ¬Û±Úº
 ¸”˚« ’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ˜·øı˛Àıı˛ Ú±˜±Ê Ú± ¬ÛÀh¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
˜≈˚±˘Ù¬¬±ı˛ øÀfl¬ ı˛›Ú± ˝ÀÓ¬ ˝Àıº ˜≈˚±˘Ù¬± Œ¬ÛÓÀ ˜·øı˛ı ›
˝◊˙±ı˛ Ú±˜±Ê ¤fl¬øSÓ¬ ʱ˜±ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àıº ≈˝◊ Ú±˜±Ê ¬Û‘Ôfl¬
Ó¬fl¬ıœÀı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àı øfl¬c ’±Ê±Ú ¤fl¬ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àıº
Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ ¸y¬ı ˝À˘ ¸±ı˛±ı˛±øS ˝◊ı±ÀÓ¬ Ô±fl≈¬Úº
’±{°±˝ ¬Û±fl¬ fl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÀÙ¬ ıÀ˘ÀÂÚ, ˚‡Ú ŒÓ¬±˜ı˛± ’±ı˛Ù¬±Ó¬
˝˝◊ÀÓ¬ øÙ¬ı˛Àı ˜±¸’±è˘ ˝±ı˛±À˜ ï˜≈˚±˘Ù¬±ó ’±{°±˝Àfl¬ ¶úı˛Ì
fl¬Àı˛± ’±ı˛ ¤˝◊ˆ¬±Àı ¶úı˛Ì fl¬Àı˛± Œ˚ˆ¬±Àı ŒÓ¬±˜±Àı˛Àfl¬ Œ˙‡±ÀÚ±
˝À˚˛Àº ¤ı˛ ¬Û”Àı« ŒÓ¬±˜±Àı˛ ˜ÀÒ… Œı˙œı˛ˆ¬±· Œ˘±fl¬ ¤˝◊ ¬ÛXøÓ¬
’ı·Ó¬ øÂÀ˘± Ú±º ï¸≈ı˛± ı±fl¬±ı˛±˝, ’±˚˛±Ó¬-198ó
˝±Ê;œÀı˛ ÊÚ… ¤˝◊ ¬ı˛±øSøȬ ˚±ı˛± ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˚˛ÀÂÚ
˙Àı fl¬Àı˛ı˛ Œ‰¬À˚˛› ά◊M˜ ı˛±øSº ¤˝◊ ÊÚ… ¤˝◊ ı˛±øSı˛ &èQ ı≈Á¬≈Ú
› ˚Ó¬Àı˙œ ¸y¬ı ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬èÚº
¸fl¬±À˘ ’±Ê±Ú › Ó¬fl¬ıœı˛ ¸˝ ʱ˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬Ûh≥¬Úº ¸”˚«…
ά◊˚˛ ˝›˚˛±ı˛ 5-10 ø˜øÚȬ ¬Û”Àı« ˜œÚ±ı˛ ÊÚ… ı˛›Ú± ˝À˚˛ ˚±Úº
˜œÚ±, ’±ı˛±Ù¬±Ó¬ › ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ı˛ ¸±ÔœÀı˛
¸À/ ’±Ê±Ú øÀ˚˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀıÚº ¸ı˛fl¬±ı˛ › ˜≈’±ø{°À˜ı˛ ¬Ûé¬
ŒÔÀfl¬ Ó¬±ı˛ Œfl¬±Ú ı…ı¶ö± Ô±Àfl¬Ú±º
˜≈˚±˘Ù¬± ŒÔÀfl¬ 49-70øȬ ¬Û±Ôı˛ ı˛ø˜À˚˛ ŒÊ˜±Àı˛ı˛ ï˙∏˚˛Ó¬±ÚÀfl¬
¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ó ÊÚ… fl≈¬øh¬À˚˛ øÚÚº ¤˝◊ ¬Û±Ôı˛&ø˘ ˜≈˚±˘Ù¬± ˝˝◊ÀÓ¬
fl≈¬h¬±ÀÚ± Êèı˛œ Ú˚˛º ’Ú… ¶ö±Ú ˝˝◊ÀÓ¬› fl≈¬h¬±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº Ó¬Àı
˜≈˚±˘Ù¬± ˝˝◊ÀÓ¬ fl≈¬h¬±ÀÚ± ¬Û±Ôı˛ ŒÒ±˚˛± Êèı˛œ Ú˚˛ Ó¬Àı ˚ø Ú±-
¬Û±Àfl¬ı˛ ¸Àj˝ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ Ò≈À˚˛ ŒÚÀıÚº
˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ı˛±øSÀÓ¬ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… Œfl¬±Ú Ó¬“±ı≈ ˝◊Ó¬…±ø
Ô±Àfl¬Ú±º ı˛±øSÀÓ¬ Œ‡±˘± ’±fl¬±À˙ı˛ øÚÀ‰¬ ‰¬±È¬±˝◊ øıøÂÀ˚˛ fl¬±È¬±ÀÓ¬
˝Àıº ˜≈˚±˘Ù¬±˚˛ ¶ö±ÀÚ ¶ö±ÀÚ Toilet ¤ı˛ ı…ı¶ö± ’±Àº Ó¬ı≈›
’±¬ÛøÚ Œ˚‡±ÀÚ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛ÀıÚ √õ∂¶⁄±ı-¬Û±˚˛‡±Ú±ı˛ ı…ı¶ö± Œ¸‡±Ú
ŒÔÀfl¬ ≈Àı˛ ˝›˚˛± ¸y¬ıº ¤˝◊ ÊÚ… ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ øÀÚ ’±¬ÛÚ±ı˛
‡±›˚˛±-±›˚˛± ¸œø˜Ó¬ ı˛±‡ÀıÚ › ¬Û±øÚ øfl¬Â≈ Œı˙œ ¸À/ ¬ı˛±‡ÀıÚº
10˝◊ øÊ˘ø˝# ±˝
˜≈˚±˘Ù¬± ˝˝◊ÀÓ¬ ˜œÚ±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈ÀÓ¬ øÙ¬Àı˛ ’±¸≈Úº ˜≈˚±˘Ù¬±
˝˝◊ÀÓ¬ ˜œÚ± 1 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ≈ı˛ÀQº øfl¬c Œı˙œı˛ˆ¬±· Œ˘±fl¬ ı˛±ô¶∏±
ˆ≈¬À˘ fl¬À˚˛fl¬ ‚∞I◊± Ó“¬±ı≈ ¸g¬±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˘±ø·À˚˛ Œ˚˛º ¤˝◊ ÊÚ… ˜!¬±
˝˝◊ÀÓ¬ ˜œÚ± ı˛›Ú± ˝›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« ˜≈’±ø{°À˜ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ˜œÚ±ı˛
¤fl¬È¬± ø‰¬S ŒÚÀıÚ › ˜œÚ±ı˛ øÚÊ Ó“¬±ı≈ı˛ øÚfl¬È¬Ó¬˜ ‡±•§±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ˚
Ú±•§±ı˛ ά◊À{°‡ Ô±fl¬Àı Œ¸È¬± ø˘À‡ ı˛±‡ÀıÚº ¤ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó“¬±ı≈
¸g¬±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¸˝Ê ˝Àıº
’±Ê ’±¬ÛÚ±Àfl¬ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ 4øȬ fl¬±Ê fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº
ï1ó ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ øÚÀé¬¬Û fl¬ı˛± ïı˛ø˜À˚˛ ŒÊ˜±ı˛ó ï2ó
fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛± ï3ó ˜±Ô± ˜≈G¬Ú fl¬ı˛±ÀÚ± ï˝±˘±$¬ fl¬ı˛±ó ï4ó Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬
øÊ˚˛±ı˛Ó¬ fl¬ı˛±º
48
ı˛ø˜À˚˛ ŒÊ˜±Àı˛ı˛ ά◊M˜ ¸˜˚˛ ¸”˚«… ά◊˚˛ ŒÔÀfl¬ ŒÊ±˝ı˛ ¬Û˚«ôL√º
øfl¬c ¤˝◊ ¸˜˚˛ ‡≈ı ˆ¬œh¬ ˝˚˛ › √õ∂±ÀÌı˛ ˆ¬˚˛ Ô±Àfl¬º ¤˝◊ ÊÚ… ¸”˚«…
’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛ ¬¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± ʱÀ˚˛Ê ıÀ˘ÀÂÚº ¤˝◊ ÊÚ…
øÚÀÊÀfl¬ øı¬ÛÀı˛ ˜≈À‡ Ú± ŒÙ¬À˘ ŒÊ±˝Àı˛ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬
˚±ÀıÚº ’±Ê Œfl¬ı˘ ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º
ıh¬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ’±¬ÛøÚ ¤˜Úˆ¬±Àı “±h¬±ÀıÚ
˚±ÀÓ¬ ˜!¬± ı±˜øÀfl¬ › ˜œÚ± ά±ÚøÀfl¬ ˝˚˛º øZÓ¬œ˚˛ ≈˝◊ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛
ÊÚ… ¤ ı˛fl¬˜ ’±À˙ ŒÚ˝◊º
’±¬ÛÚ±Àfl¬ 7øȬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº √õ∂øÓ¬ ¬Û±Ôı˛ ¬Û‘Ôfl¬ ¬Û‘Ôfl¬
˜±ı˛ÀıÚ › ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh¬ÀıÚº
’Ô« –ñ ’±ø˜ ’±{°±˝ı˛ Ú±À˜ ’±ı˛y¬ fl¬ı˛øº ’±{°±˝ ¸ıT«Î¬◊B‰¬º
¤˝◊ ¬Û±Ôı˛ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ˘±ø>Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… › ’±{°±˝Àfl¬ ¸c©Ü
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ˜±ı˛øº
ı˛ø˜ı˛ √õ∂Ô˜ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ¸À/ ¸À/ ’±¬ÛÚ±ı˛ Ó¬±˘øı˚˛± ¬Ûh¬±
ıg¬ ˝À˚˛ ˚±Àıº ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±ı˛ ÊÚ… ¬Û≈À˘ı˛ ïıËœÀÊı˛ó ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬
˜±èÚ Œfl¬ÚÚ± ¬Û≈À˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ ‰¬›h¬± ʱ˚˛·± Ô±Àfl¬ › ’¶§øô¶∏Àı±Ò
˝ÀıÚ±º ˚‡Ú ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ øÚfl¬ÀȬ Œ¬ÛÓ±ÀıÚ Î¬±Ú ı±˜øfl¬ fl¬Àı˛
¤fl¬È≈¬ ’±À· ŒıÀh¬ ˚±Ú › øÙ¬Àı˛ ’Ú… øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀıÚ
Œfl¬ÚÚ± ˚Ó¬ Œ˚±˙ˆ¬ı˛± ˜±Ú≈¯∏ ˙˚˛Ó¬±ÀÚı˛ øÚfl¬ÀȬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ¸À/
¸À/ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛ÀÓ¬ ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ ŒÚº Ù¬À˘ ŒÃh¬±ÀÃøh¬ ’±ı˛y¬
˝À˚˛ ˚±˚˛º
fl≈¬ı˛ı±Úœ
√õ∂øÓ¬ ˝±Ê;œÀfl¬ øÚÀÊı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ¤fl¬øȬ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º
fl≈¬ı˛ı±Úœ ˝±ı˛±À˜ı˛ ¸œ˜±˚˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº 12 Ó¬±øı˛À‡ ¸”˚«… ’ô¶∏
˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”ı« ¬Û˚«ôL√ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº Ó¬Àı 10 Ó¬±øı˛À‡ fl¬ı˛± ά◊M˜º
˝ÀÊ;ı˛ ˜±ÀÁ¬ øfl¬Â≈ ˆ≈¬À˘ı˛ ÊÚ… ˜ ïfl≈¬ı˛ı±Úœó Œ›˚˛± Êèı˛œ ˝À˚˛
Ô±Àfl¬º ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Êèı˛œ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛
¸À/ fl¬Àı˛ øÚº
±·˘ ı± ≈•§±ı˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ 1øȬ fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¸˜Ó≈¬˘…º ·±˝◊ ı± ά◊ÀȬ
7øȬ ’—˙ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º ¤˝◊ÊÚ… øÚÀÊı˛ ¸≈øıÒ± ’Ú≈˚±˚˛œ ı…±ÀǬı˛
˜±Ò…À˜ ı± ÊÀı˝¶ö±ÀÚ ø·À˚˛ fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬Àı˛ øÚº
˝˘$¬ ï˜≈GÚó
fl≈¬ı˛ı±Úœı˛ ¬Ûı˛ ˜±Ô±ı˛ ‰≈¬˘ ŒÂ±È¬ fl¬ı˛±ÀÚ± ı± ˜≈G¬Ú fl¬ı˛±ÀÓ¬ ˝˚˛º
Ó¬Àı ˜≈G¬Ú fl¬ı˛±ÀÚ± ά◊M˜º ˜±Ô± ˜≈G¬ÀÚı˛ ¸À/ ¸À/ ¤˝ı˛±À˜ı˛
¸fl¬˘ øÚÀ¯∏Ò±:± ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ≈ı˛ ˝À˚˛ ˚±Àıº øfl¬c ¶aœ
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ÕıÒ ˝Àıº ¤ˆ¬±Àı ’±¬ÛøÚ ¶ß±Ú fl¬Àı˛
¤˝ı˛±˜ ‡≈À˘ ¸±Ò±ı˛Ú Œ¬Û±¯∏±fl¬ ¬Ûøı˛Ò±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
¤˝ı˛±˜ Œ‡±˘±ı˛ ¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ Ó¬±›˚˛±Ù¬ › ¸±Ù¬±
˜±ı˛›˚˛±ı˛ ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ ά◊M˜ øÚ 10˝◊
øÊ˘ø˝#±˝º ˚ø 12 Ó¬±øı˛À‡ ¸≈˚«… ’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Û”Àı« fl¬Àı˛ ŒÚ›˚˛±
˝˚˛ Ó¬±› ʱÀ˚˛Ê ’±Àº ˚ø 12 Ó¬±øı˛‡ ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ˚±˚˛ ›
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ Ú± fl¬Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ Œı˛¬œı˛ fl¬±ı˛ÀÚ ˜ ›˚˛±ÀÊı
˝Àı ’±ı˛ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ Ù¬ı˛Ê› ı±fl¬œ Ô±fl¬Àıº
¤˝◊ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ √õ∂Ô˜ øÓ¬Ú ‰¬!¬Àı˛ ı˛˜˘› fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº Ó¬Àı
¤˝ı˛±À˜ı˛ ‰¬±ı˛ ˙ı˛œÀı˛ Ú± Ô±fl¬±ı˛ ÊÚ… ˝◊ÊÀÓ¬ı± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±º
˚ø ’±¬ÛøÚ 8 øÊ˘ø˝#±ı˛ ¤˝ı˛±˜ ¬Ûı˛±ı˛¬ Ûı˛ ÚÙ¬˘ Ó¬±›˚˛±ı
fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú ˚±ÀÓ¬ ı˛˜˘ › ˝◊ÊÀÓ¬˜± › ¸±˚˛œ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú Ó¬±˝À˘
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ øZÓ¬œ˚˛ı±ı˛ ¸±˚˛œı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÚ˝◊º ’±¬ÛÚ±ı˛
Ó¬±›˚˛±Ù¬› øıÚ± ı˛˜À˘ ˝Àıº Œfl¬ÚÚ± Œ˚ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ¸±˚˛œ
fl¬ı˛± ˝˚˛ Œ¸˝◊ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ ı˛˜˘ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º
˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛±, fl≈¬ı˛ı±Úœ fl¬ı˛±, ˜±Ô± ˜≈G¬Ú fl¬ı˛± ›
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ ¤·≈ø˘ Ò±ı˛±ı±ø˝fl¬ fl¬ı˛± ¸≈ißÓ¬ › Êèı˛œº ˚ø
¤˝◊ fl¬±Ê&ø˘ ’±À· ø¬ÛÀ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ˝±Ú±Ù¬œ ˜ÀÓ¬ ˜
øÀÓ¬ ˝Àıº
˝±•§˘œ ˜ÀÓ¬ Ãø ά◊˘±˜±ó › ˝◊˜±˜ ·±#±˘œı˛ ˜ÀÓ¬ øıÀ˙¯∏
fl¬±ı˛ÀÚ ˚ø ’±À· ø¬ÛÀ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ ˜ Êèı˛œ ˝ÀıÚ± ï¤˝˝◊˚˛±Î¬◊˘
ά◊˘≈˜ ëά◊≈« √õ∂Ô˜ ‡G¬í ï ¬Û‘á¬±-408ó
˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ·±#±˘œı˛ ˜ÀÓ¬ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ¸˜˚˛
10˜ Ó¬±øı˛À‡ı˛ ’ÀÒ«fl¬ ı˛±øSı˛ ¬Ûı˛ ’±ı˛y¬ ˝˚˛ ’±ı˛ ›ı˛ ά◊M˜ ¸˜˚˛
10 Ó¬±øı˛‡ › Œ˙À¯∏ı˛ Œfl¬±Ú ¸œ˜± ŒÚ˝◊º ˚Ó¬é¬Ú ‰¬±˚˛ Œı˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛ øfl¬c ˚Ó¬é¬Ú ¤˝◊ Ó¬±›˚˛±Ù¬ Ú± fl¬ı˛ÀıÚ ¤˝ı˛±À˜ı˛ øfl¬Â≈ øÚÀ¯∏Ò±:±
Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ı±fl¬œ Ô±fl¬Àı ’Ô«±» ¶aœ-∆ıÒ ˝Àı Ú±º
ï¤˝˝◊˚˛±Î¬◊˘ ά◊˘≈˜ ëά◊≈« √õ∂Ô˜ ‡G¬í ï¬Û‘ᬱ-408ó
˝±•§˘œ ˜ÀÓ¬ ˚ø Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÚ 12 Ó¬±øı˛À‡ ¸≈˚«… ’ô¶∏ ˚±›˚˛±ı˛
¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ Œ˚Ȭ± ά◊M˜ ¸˜˚˛ ¸±˚˛œ Ú± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬±˝À˘ øÊ˘ø˝#±˝
˜±À¸ı˛ Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL√ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º
11 › 12 øÊ˘ø˝# ±˝
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˚ӬȬ±˝◊ ¸˜˚˛ ˘±À· Ú± Œfl¬Ú
ı˛±øS fl¬±È¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˜œÚ±˚˛ øÙ¬Àı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº ˜!¬±
˙ı˛œÀÙ¬ øÚÀÊı˛ ı±¸¶ö±ÀÚ ı˛±øSÀÓ¬ Ô±fl¬±ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ ŒÚ˝◊º
11 › 12 Ó¬±øı˛À‡ ˜œÚ±˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬Àı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¬Û“±‰¬ ›˚˛±ÀMêı˛
Ú±˜±Ê ʱ˜±Ó¬ ¸˝ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝Àı › Œı˙œı˛ˆ¬±· ¸˜˚˛ Ó¬¸ıœ˝ øÓ¬˘±›˚˛±Ó¬
› ŒÊÀfl¬Àı˛ı˛ ˜±Ò…À˜ fl¬±È¬±ÀÓ¬ ˝Àı ’±ı˛ øÓ¬ÚøȬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛
˜±ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº ŒÂ±È¬ › ˜±ÀÁ¬ı˛ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ Œ˜Àı˛ Œfl¬ı˘±ı˛
øÀfl¬ Œ±˚˛± fl¬èÚº ¤È¬± ‹ ¶ö±Ú Œ˚‡±ÀÚ Œ±˚˛± fl¬ı≈˘ ˝˚˛º ıh¬
˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ Œ˜Àı˛ Œ±˚˛± fl¬ı˛ÀıÚ Ú±º
10, 11 › 12 Ó¬±øı˛À‡ı˛ ı˛±øS ˜œÚ±˚˛ fl¬±È¬±ÀÚ± ›˚˛±ÀÊıº 12
49
Ó¬±øı˛À‡ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛ Œ˜Àı˛ ’±¬ÛøÚ ˜!¬± ı˛›Ú± ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
˚ø 13 Ó¬±øı˛À‡ ˜œÚ±˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬Àı˛ øÓ¬ÚøȬ ˙˚˛Ó¬±ÚÀfl¬ ¬Û±Ôı˛
˜±Àı˛Ú Ó¬±˝À˘ ¤È¬± ¸›˚˛±Àıı˛ fl¬±Êº Ó¬Àı ˚ø Ú± ’ı¶ö±Ú fl¬Àı˛Ú
Œfl¬±Ú Œ·±Ú±˝ ŒÚ˝◊º ˚ø Œfl¬ı˘ 12 Ó¬±øı˛‡ ¬Û˚«ôL√ ¬Û±Ôı˛ ˜±ı˛± ˝˚˛
Ó¬±˝À˘ 49øȬ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚº øfl¬c ˚ø 13 Ó¬±øı˛À‡ ’ı¶ö±Ú
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ’øÓ¬øı˛Mê 21øȬ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛º ¤˝◊ÊÚ…
˜≈˚±˘Ù¬± ˝˝◊ÀÓ¬ 70 ı± øfl¬Â≈ Œı˙œ ¬Û±Ôı˛ ¸—·Ë˝ fl¬ı˛ÀıÚº
¤˝◊ˆ¬±Àı ’±{°±˝ı˛ ’À˙¯∏ Œ˜À˝ı˛ı±ÚœÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Ì«fl¬˜«
¸•Ûiß ˝À˘±º ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤fl¬øȬ Êèı˛œ › ›˚˛±ÀÊı fl¬˜«
’±À Ӭ±˝˘ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øı± ïøı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±Ù¬óº
øı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±Ù¬
˝ÀÊ;ı˛ ¬Ûı˛ ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ¶§À˙ ı± ˜øÚ± ˙ı˛œÙ¬ ı˛›Ú± ˝ÀıÚ,
ı˛›Ú±ı˛ Ó¬±›˚˛±Ù¬ ı± øı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ˝˚˛º ¤È¬± √õ∂ÀÓ¬…fl¬ ı±˝◊Àı˛
ŒÔÀfl¬ ’±·˜Úfl¬±ı˛œı˛ ï’±Ù¬±fl¬œó ά◊¬Ûı˛ ›˚˛±ÀÊıº
˜!¬±ı±¸œ ı± ˜œfl¬±ÀÓ¬ı˛ ¸œ˜±ı˛ ˜ÀÒ… ’ı¶ö±Úfl¬±ı˛œı˛ ÊÚ… ›
Œfl¬ı˘ ά◊˜ı˛±ı˛ øÚ˚˛ÀÓ¬ ’±·˜Úfl¬±ı˛œı˛ ÊÚ… ˝◊˝± ›˚˛±ÀÊı Ú˚˛º
Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ øı±˚˛œ ‹ ˆ¬±Àı˝◊ fl¬ı˛± ˝˚˛ Œ˚˜Ú ά◊˜ı˛±˝ ı± ˝ÀÊ;
Ó¬±›˚˛±Ù¬ fl¬ı˛± ˝˚˛º Ó¬Àı ¤˝◊ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ¸±˚˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±
’±ı˛ ¤ÀÓ¬ ı˛˜˘› ŒÚ˝◊º
øı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ’±{°±˝ı˛ fl¬±À ¤˝◊ ¬ÛøıS ‚Àı˛ı˛ ı±ı˛ı±ı˛
˙«Ú fl¬ı˛±ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬Àfl¬ı˛ ÊÚ… Œ±˚˛± fl¬èÚº øÚÀÊı˛ ÊÚ…, ’±Rœ˚˛Àı˛
ÊÚ… › ˜≈¸ø˘˜ Ê·ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ˝◊˝fl¬±˘ › ¬Ûı˛fl¬±À˘ı˛ ˙±øôL√ı˛ ÊÚ…
Œ±˚˛± fl¬èÚ › ’|nı˛ ά◊¬ÛÀϬÃfl¬Ú ά◊¬Ûø¶öÓ¬ fl¬Àı˛ ŒÀ˙ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ÊÚ…
ı˛›Ú± ˝À˚˛ ˚±Úº
øı±˚˛œ Ó¬±›˚˛±ÀÙ¬ı˛ ¬Ûı˛ ˚ø Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÚ ˜!¬± ˙ı˛œÀÙ¬ ’ı¶ö±Ú
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛøÚ ’±Àı˛± Ó¬±›˚˛±Ù¬ ˚ø fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú › Ú±˜±Ê› ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº
≈ı«À˘ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ˝Ê;
˝Êı˛Ó¬ ˝◊ıÀÚ ’±ıT±¸ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ¤fl¬ÊÚ ˜ø˝˘±
øÊ:±¸± fl¬Àı˛Ú Œ˝ ’±{°±˝ı˛ ı˛¸≈˘ ï–ó ’±{°±˝ ¬Û±fl¬ Ó“¬±ı˛
ı±j±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˝Ê; Ù¬ı˛Ê fl¬Àı˛ÀÂÚ ’±˜±ı˛ ø¬ÛÓ¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤˜Ú
¸˜˚˛ Ù¬ı˛Ê ˝˚˛ ˚‡Ú øÓ¬øÚ ¤Àfl¬ı±Àı˛ ı‘X ˝À˚˛ Œ·ÀÂÚº ı±˝ÀÚı˛
ά◊¬Ûı˛ ı¸ÀÓ¬› ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º ’±ø˜ Ó¬±ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ˝Ê; fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±øı˛∑ ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘Ú ˝“±, ïŒı±‡±ı˛œ, ˜≈¸ø˘˜óº
˝Êı˛Ó¬ ˘±fl¬œÓ¬ øıÚ ’±ø˜ı˛ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬, øÓ¬øÚ ı˛¸˘
≈ {≈ ±° ˝
ï–ó ¤ı˛ ı˛ı±Àı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝Ú › øÊ:±¸± fl¬Àı˛Ú, Œ˝ ’±{°±˝ı˛
ı˛¸≈˘ ’±˜±ı˛ ø¬ÛÓ¬± ‡≈ı ı‘X, Ú± ˝Ê; fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ ’±ı˛ Ú±
ά◊˜ı˛±˝º ‰¬˘±ı˛ ı± ı±˝ÀÚ ‰¬h¬±ı˛ ˙øMê ŒÚ˝◊º ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó
ıÀ˘Ú ŒÓ¬±˜±ı˛ ø¬ÛÓ¬±ı˛ ¬Ûé¬ ŒÔÀfl¬ ˝Ê; › ά◊˜ı˛±˝ fl¬Àı˛ Ú±›º
 ïŒfl¬ı˘± !¬±ı±ó øé¬Ì
41 ı±fl¬œ Œ·È¬ 1 ’±¸ ¸±˘±˜ Œ·È¬
40 øÊıËœ˘ Œ·È¬ 2 ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ Œ·È¬
38 øı˘±˘ Œ·È¬ 3 ı˛˝˜Ó¬ Œ·È¬
ø¬ı˛˚˛±Ê≈˘ ʱiß±Ó¬
ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œ &•§≈ÀÊ ‡±Êı˛± ά◊¸˜±Úœ ïʱiß±ÀÓ¬ı˛ ı±·±Úó
ïfl¬ıı˛¶ö±Úó ï¸ı≈Ê ·•§≈Êó •§±ı˛ó
ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œ
1
˜!¬± Œ·È¬
fl≈¬ı± Œ·È¬
ø˝Ê¬ı˛Ó¬ ’±À˘±fl¬ ·•§≈Ê
Œ·È¬

Œ·È¬
øfl¬—À¸Ã

’±ÊœÊ
øfl¬— ’±–
Œ·È¬

50
øfl¬— ’±- ’±ÊœÊ Œ·È¬
’±ı≈ Êı˛ Œ·È¬

Œ·È¬
’±˘œ ˝◊ıÀÚ Ó¬±ø˘ı Œ·È¬

’±ı≈ÀÊı˛
˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ ø‰¬S

˜ø˝˘±Àı˛ ÊÚ… øfl¬— ’±–

˜ø˝˘±Àı˛ ˜±Êœ
˜¸øÊ

Ó¬±ø˘ı Œ·È¬
’±ø˘ ˝◊ıÀÚ
ÊÚ… ˜¸øÊ Œ·È¬

2˚˛ Œ¸Ãø ¸—¶®±Àı˛ı˛ ¬Ûı˛ ı˛Ê±ı˛ Ú±˜ › ¶ö±Ú ά◊˜ı˛ ˝◊ıÀÚ ‡±M±ı Œ·È¬

25 ά◊¸˜±Ú ˝◊ıÀÚ ’±!¬±Ú Œ·È¬º 21 øfl¬— Ù¬±˝± Œ·È¬

23 ›˝ Œ·È¬ 29 ıı˛˛ Œ·È¬
 ı˛¸À≈ ˘ı˛ ı˛ı±Àı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝›˚˛±ı˛ Ù¬øÊ˘Ó¬
ï1ó øÚ}˚˛ ŒÓ¬±˜±Àı˛ fl¬±À ’±˜±ı˛ ¬Û˚˛·•§ı˛ ¤À¸ÀÂÚº
ø˚øÚ ŒÓ¬±˜±Àı˛ ¤fl¬ÊÚ øÂÀ˘Úº øÓ¬øÚ ‹ ¸fl¬˘ fl¬À˜« fl¬©Ü
¬Û±˚˛, ’¸c©Ü ˝Ú ˚±ÀÓ¬ ŒÓ¬±˜±Àı˛ é¬øÓ¬ ˝˚˛ › fl¬©Ü ¬Û±›º
øÓ¬øÚ ŒÓ¬±˜±Àı˛ fl‘¬Ó¬fl¬±˚«… ‰¬±Úº ˝◊˜±Ú ›˚˛±˘±Àı˛ ά◊¬Ûı˛ ıh¬
˚˛±˘≈º ïfl≈¬ı˛’±Ú ˙ı˛œÙ¬ó
ï2ó Œfl¬±Ú ˜±Ú≈¯∏ ‹ ¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ Œ˜±ø˜Ú ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú±
˚Ó¬é¬Ú UÊ≈ı˛ ï–ó ≈øÚ˚˛± › ≈øÚ˚˛±ı˛ √õ∂øÓ¬ ıdı˛ Œ‰¬À˚˛ Œı˙œ
ø√õ∂˚˛ Ú± ˝Àıº ï˝±ø¸ ˙ı˛œÙ¬ó
ï3ó ¤fl¬ÊÚ Œ˜±ø˜ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ Ó¬±ı˛ √õ∂±ÀÌı˛ Œ‰¬À˚˛ Œı˙œ ˝fl¬
UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛º ï˝±ø¸ ˙ı˛œÙ¬ó
ï4ó ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘Ú Œ˚ ı…øMê ’±˜±ı˛ ˜¸øÊÀ
øÊÀ Úıˆ¬œó 40 ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ › Œfl¬±Ú Ú±˜±Ê
fl¬±Ê± Ú± fl¬Àı˛ ŒÚÙ¬±fl¬ › ʱ˝±iß±À˜ı˛ ’±&Ú ˝ÀÓ¬ øÚ©‘®øÓ¬
¬Û±Àıº
ï5ó ¤fl¬øȬ ˝±øÀ¸ı˛ ¸±ı˛˜˜« ˚ø ’±{°±˝ ¬Û±fl¬ UÊ≈ı˛ ï–ó
-Œfl¬ ¸‘ø©Ü fl¬ı˛±ı˛ ˝◊B± Ú± fl¬ı˛ÀÓ¬Ú Ó¬±˝À˘ øÓ¬øÚ Ú± ¤˝◊ Ê·»
¸‘ø©Ü fl¬ı˛ÀÓ¬Ú ’±ı˛ Ú± øÚÀÊı˛ √õ∂øÓ¬¬Û±˘fl¬ ˝›˚˛± √õ∂fl¬±˙ fl¬ı˛ÀÓ¬Úº
ï6ó ¤ı— øÓ¬øÚ Ó¬±ı˛ øÚÀÊÀı˛ √õ∂±ÀÌı˛ ά◊¬Ûı˛ ’Ó¬…±‰¬±ı˛
fl¬ı˛Àı › ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝Àı › ’±{°±˝ı˛ fl¬±À 鬘±
‰¬±˝◊Àı › UÊ≈ı˛ ï–ó Ó¬±Àı˛ ¸≈¬Û±øı˛˙ fl¬ı˛ÀıÚ øÚ–¸ÀjÀ˝
’±{°±˝Àfl¬ fl¬ı≈˘fl¬±ı˛œ › Œ˜À˝ı˛ı±Ú ¬Û±Àıº ï¸≈ı˛± øÚ˙± ’±˚˛±Ó¬-
64ó
ï7ó ˝±øÀ¸ı˛ ¸fl¬˘ øfl¬Ó¬±Àı ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ Ú±˜±ÀÊı˛
’Ú…±Ú… ˜¸øÊÀı˛ Œ‰¬À˚˛ 50 ˝±Ê±ı˛&Ú Œı˙œº Ù¬øÊ˘ÀÓ¬ı˛
ı˛¸À≈ ˘ı˛ ı˛ı±Àı˛ √õ∂Ô˜ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬
ï1ó ˆ¬±À˘±ˆ¬±Àı ¶ß±Ú fl¬Àı˛ Ú≈Ó¬Ú fl¬±¬Ûh¬ ¬¬Ûøı˛Ò±Ú fl¬èÚº
‡≈˙ı≈ ˘±ø·À˚˛ øÚÚ › è › ¸±˘±˜ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˜¸øÊÀ
Úıˆ¬œı˛ øÀfl¬ ’±À· ı±h≥¬Úº
ï2ó ˜¸øÊÀ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh≥¬Úº
’Ô« –ñ’±{°±˝ı˛ Ú±À˜ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ø › ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó
¤ı˛ ά◊¬Ûı˛ è › ¸±˘±˜ ¬Û±Í¬±øBº
ά±Ú ¬Û± ˜¸øÊÀ ˝±ı˛±À˜ Œı˛À‡ ¤˝◊ Œ±˚˛± ¬Ûh≥¬Úº
’Ô« –ñ Œ˝ ’±˜±ı˛ √õ∂øÓ¬¬Û±˘fl¬ ’±˜±ı˛ Œ·±Ú±˝ 鬘±
51
˝±øÀ¸ı˛ ά◊À{°‡ ’±Àº
ï8ó ˝±øÀ¸ı˛ ¸fl¬˘ øfl¬Ó¬±Àı øÓ¬ÚøȬ ˜¸øÊ ı…øÓ¬Ó¬ ¸›˚˛±Àıı˛
ά◊ÀVÀ˙… ’Ú… Œfl¬±Ú ˜¸øÊÀı˛ ÊÚ… ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛± øÚÀ¯∏Òº ï1ó
˜¸øÊÀ ˝±ı˛±˜ ï2ó ˜¸øÊÀ ’±fl¬¸± ï3ó ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œ
ά◊À{°ø‡Ó¬ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛ ’±¬ÛøÚ UÊ≈ı˛ ï–ó ¤ı˛ ˜˝Q, Ó“¬±ı˛
√õ∂øÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˆ¬±À˘±ı±¸± › ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Ó“¬±ı˛ ˝Àfl¬ı˛ ’Ú≈˜±Ú
fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ¤˝◊ ÊÚ… ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ¬ÛøıS ‚ı˛ $¬±ı±
˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˙«Ú› ˝ÀÊ;ı˛ ¬Ûı˛ ÊœıÀÚı˛ Œ‰¬©Ü± øZÓ¬œ˚˛ › ¸ıÀ‰¬À˚˛
ıh¬ ά◊B‰¬˜˚«±±ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ’±{°±˝¬Û±fl¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÀ˚˛ÀÂÚ
Ó¬±˝À˘± ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œ › Ê·ÀÓ¬ı˛ ˙±øôL√ı˛ ά◊»¸ øıù´Úıœı˛
ı˛›Ê± Œ˜±ı±ı˛fl¬ ˙«Ú fl¬ı˛±º UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ Œ˚ ı…øMê
˜øÚ± ˙ı˛œÙ¬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ ˙øMê ı˛±À‡ › ˝Ê; fl¬Àı˛ ’±˜±ı˛
ø˚˚˛±ı˛Ó¬ Ú± fl¬Àı˛ øÙ¬Àı˛ Œ¸ ’±˜±ı˛ ¸À/ ıh¬ Œı-˝◊Ú¸±Ù¬œ
fl¬ı˛À˘±º
UÊ≈ı˛ ï–ó ’±Àı˛± ıÀ˘ÀÂÚ Œ˚ ı…øMê ’±˜±ı˛ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¬Ûı˛
’±˜±ı˛ øÊ˚˛±ı˛Ó¬ fl¬ı˛À˘± Œ¸ Œ˚Ú ’±˜±ı˛ ÊœøıÓ¬ ’ı¶ö±˚˛ øÊ˚˛±ı˛Ó¬
fl¬ı˛À˘±º
¤˝◊ÊÚ… ¤È¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ıh¬ Œ¸Ãˆ¬±·… 40 ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê
¬ÛÀh¬ ’±¬ÛøÚ ŒÚÙ¬±fl¬ › ʱ˝±iß±˜ ˝˝◊ÀÓ¬ ¬Ûøı˛S±Ì ¬Û±ÀBÂÚ ›
øfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ UÊ≈ı˛ ï–ó ¤ı˛ ¸≈¬Û±øı˛À˙ı˛ ˝fl¬±ı˛› ˝ÀBÂÚº
¤˝◊ÊÚ… ˜øÚ±˚˛ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛± ’˜≈˘… ¸•Û ˜ÀÚ fl¬Àı˛
Œfl¬±Ú Ú±˜±Ê fl¬±Ê± Ú± fl¬Àı˛ 40 ›˚˛±ÀMêı˛ Ú±˜±Ê ’ı˙…˝◊
¬Ûh≥¬Ú › ‡≈ı ’±ı › ¤˝ÀÓ¬ı˛±À˜ı˛ ¸±ÀÔ UÊ≈ı˛ ï–ó › Ó“¬±ı˛
ı—˙ÒÀı˛ı˛ √õ∂øÓ¬ è › ¸±˘±˜ √õ∂øÓ¬øÚ Œ¬Û˙ fl¬ı˛ÀıÚº
fl¬Àı˛± › ’±˜±ı˛ ÊÚ… ı˛˝˜ÀÓ¬ı˛ ı˛Ê± ‡≈À˘ ±›º
ï3ó ˚ø ʱ˜±ÀÓ¬ı˛ ¸˜˚˛ Ú± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ≈˝◊ ı˛±fl¬±Ó¬
Ó¬±˝˝◊˚˛±Ó≈¬˘ ˜¸øÊ ¬ÛÀh¬ øÚÚº ’±ı˛ ˚ø ʱ˜±ÀÓ¬ı˛ ¸˜˚˛
˝À˚˛ Ô±Àfl¬ √õ∂ÔÀ˜ ʱ˜±ÀÓ¬ Ú±˜±Ê ¬ÛÀh¬ øÚÚº
ï4ó ¬ÛøıS ı˛›Ê± ︘±øÒó ˜¸øÊÀ Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬ ïøé¬Ì
øfl¬ó ’±Àº ¬ÛøıS ı˛›Ê±ı˛ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¬¬Ûø}˜
øfl¬ ŒÔÀfl¬ ı˛Ê± Ú—-1 ı±Àı ¸±˘±˜ ˝˝◊ÀÓ¬ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬
˝Àıº
ï5ó ‡≈ı Ú•⁄Ó¬±ı˛ ¸À/ è › ¸±˘±˜ ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬
¬Ûh¬ÀÓ¬ ’±À· ı±h≥¬Úº ˝◊˝± ’±Àıı˛ ¶ö±Úº ’±›˚˛±Ê øÚÀ•ß
ı˛±‡≈Úº ’√õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ fl¬Ô±-ı±Ó«¬± ŒÔÀfl¬ øıı˛Ó¬ Ô±fl≈¬Ú › ¬Û”Ì«
Œ‡˚˛±˘ ˝◊˝fl¬±À˘ı˛ › ¬Ûı˛fl¬±À˘ı˛ ı±˙±À˝ı˛ ¸•ú≈À‡ ά◊¬Ûø¶öÓ¬
˝›˚˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ı˛±‡≈Úº
ï6ó ¬ÛøıS ı˛›Ê±ı˛ ¸±˜ÀÚ øÓ¬ÚøȬ ʱø˘ ’±Àº øfl¬c
UÊ≈ı˛ ï–ó, ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ ïı˛±–ó › ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛
Ù¬±èfl¬ ïı˛±–ó øÓ¬Ú ˜À˝±˚˛ ˜±ÀÁ¬ı˛ ʱø˘ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ’±ı˛±˜
fl¬ı˛ÀÂÚº
øÚÊ ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛Àfl¬ UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ fl¬˜ ˜≈ı±ı˛fl¬ ¬Û”ı«
øÀfl¬ ˜±Ô± ¬Ûø}˜ øÀfl¬ › Ú≈ı˛±Ìœ ˜≈‡˜G¬˘ ˜≈ı±ı˛fl¬ Œfl¬ı˘±
øÀfl¬ ïøé¬Ìó ’±Àº ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛ ¸±˜ÀÚ
“±h¬±ÀıÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ø¬Ûͬ Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬ ˝Àı › ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜≈‡
UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ Ú≈ı˛±Ìœ ˜≈‡˜G¬À˘ı˛ øÀfl¬ ˝Àıº
UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ø¬ÛÂÀÚ ïά◊Mı˛ øÀfl¬ó fl“¬±ÀÒı˛ Œ¸±Ê± ˝Êı˛Ó¬
’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ ïı˛±–ó ’±ı˛±˜ fl¬ı˛ÀÂÚ › ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛
ø¸øVøfl¬ı˛ ïı˛±–ó ø¬ÛÂÀÚ ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ Ù¬±èfl¬ ïı˛±–ó ’±ı˛±˜
fl¬ı˛ÀÂÚº
ï7ó ˜±ÀÁ¬ı˛ ʱø˘ÀÓ¬ øÓ¬ÚøȬ Ù≈¬ÀȬ± ’±Àº √õ∂Ô˜ Ù≈¬ÀȬ±ı˛
¸±˜ÀÚ UÊ≈ı˛ ï–ó¤ı˛ Ú≈ı˛±Ìœ ˜≈‡˜G¬˘ ’±Àº ¤‡±ÀÚ Œ¬ÛÓÀÂ
’±¬ÛøÚ ŒÔÀ˜ ˚±Ú › ¤˝◊ˆ¬±Àı ¸±˘±˜ ¬Ûh≥¬Úº
ï8ó UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ά◊¬Ûı˛ è › ¸±˘±˜ ¬Ûh¬±ı˛ ¬Ûı˛ ¤fl¬
Ù≈¬È¬ ά±ÚøÀfl¬ ŒıÀh¬ øZÓ¬œ˚˛ Ù≈¬ÀȬ±ı˛ ¸±˜ÀÚ “±øh¬À˚˛ ˚±ÀıÚº
¤˝◊ Ù≈¬ÀȬ±ı˛ ¸±˜ÀÚ ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ ïı˛±–ó-¤ı˛ ¬ÛøıS
˜≈‡ ’±Àº ¤‡±ÀÚ ¤˝◊ˆ¬±Àı ¸±˘±˜ ¬Ûh¬ÀıÚº
˝˚ı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ ïı˛±–ó ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜
˝Î¬◊fl¬º
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ¤ı˛ ‡ø˘Ù¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜ ˝Î¬◊fl¬º
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ¤ı˛ ›øÊı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜ ˝Î¬◊fl¬º
52
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ¤ı˛ ·ÀÓ«¬ı˛ ¸±Ôœ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜
˝Î¬◊fl¬ › ’±{°±ı˛ ı˛˝˜Ó¬ ’ıÓ¬œÌ« ˝Î¬◊fl¬º
ï9ó ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ ïı˛±–ó ά◊¬ÛÀı˛ ¸±˘±˜ ¬Ûh¬±ı˛
¬Ûı˛ ¤fl¬Ù≈¬È¬ ά±ÚøÀfl¬ ’±À· ŒıÀh¬ ˚±Ú › Ó‘¬Ó¬œ˚˛ Ù≈¬ÀȬ±ı˛
¸±˜ÀÚ “±øh¬À˚˛ ˚±Úº ¤˝◊ Ù≈¬ÀȬ±ı˛ ¸±˜ÀÚ ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ Ù¬±èfl¬
ïı˛±–ó ¬ÛøıS ˜≈‡ ’±Àº ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ Ù¬±èÀfl¬ı˛ ïı˛±–ó ¤˝◊ˆ¬±Àı
¸±˘±˜ ¬Ûh≥¬Úº
Œ˝ ά◊˜ı˛ ˝◊ıÀÚ ‡M±ı ïı˛±–ó ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜ ˝Î¬◊fl¬º
Œ˝ ˜≈¸ø˘˜ ¸«±ı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜ ˝Î¬◊fl¬º
Œ˝ ˜≈¸˘˜±Ú › ˝◊¸˘±À˜ı˛ ˜˚«±±±Úfl¬±ı˛œ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛
¸±˘±˜ ˝Î¬◊fl¬º
Œ˝ ·ı˛œı, ≈ı«˘, ı‘X, øıÒı± › ¤øÓ¬˜Àı˛ ¸±˝±˚…fl¬±ı˛œ
’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜ ˝Î¬◊fl¬ › ’±{°±˝ı˛ ı˛˝˜Ó¬ ’ıÓ¬œÌ« ˝Î¬◊fl¬º
ï10ó UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, ˚‡Ú Œfl¬˝ ’±˜±ı˛ ά◊¬Ûı˛ è
› ¸±˘±˜ ¬ÛÀh¬ ’±{°±˝ ¬Û±fl¬ ’±˜±ı˛ è˝Àfl¬ ’±˜±ı˛ ˙ı˛œÀı˛
øÙ¬øı˛À˚˛ ŒÚ › ’±ø˜ Ó¬±ı˛ ¸±˘±À˜ı˛ ά◊Mı˛ ø˝◊º
UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, ’±{°±˝ ¬Û±fl¬ ¤fl¬ÊÚ ŒÙ¬Àı˛ô¶∏± ’±˜±ı˛
fl¬ıÀı˛ øÚø«©Ü fl¬Àı˛ Œı˛À‡ÀÂÚº ≈øÚ˚˛±˚˛ Œfl¬˝ ˚‡Ú è ›
¸±˘±˜ ¬ÛÀh¬ ‹ ÀÙ¬Àı˛ô¶∏± ’±˜±˚˛ ¸±˘±˜ Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº
¤˝◊ÊÚ… ’±¬ÛøÚ Œ˚‡±Ú ŒÔÀfl¬˝◊ UÊ≈ı˛ ï–ó-ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¸±˘±˜
¬Ûh≥¬Ú Ú± Œfl¬Ú UÊ≈ı˛ ï–ó-Œfl¬ Œ¬ÛÓ±ÀÚ± ˝˚˛º ’±ı˛ øÓ¬øÚ Î¬◊Mı˛
ŒÚº ¤˝◊ÊÚ… ¬ÛøıS ı˛›Ê±ı˛ ¸±˜ÀÚ ø¸øfl¬Î¬◊øı˛øȬ ·±Î«¬ ›
Œ˘±Àfl¬ı˛ ˆ¬œh¬Àfl¬ ¸øı˛À˚˛ ʱ˘œ ŒÂ±“˚˛±, ‰≈¬•§Ú Œ›˚˛±, èfl≈¬ı˛
˜ÀÓ¬± ŒÁ“¬±fl¬± ı± ’Ú… Œfl¬±Ú ı˛fl¬À˜ı˛ Œı’±ıœ ŒÔÀfl¬ ı“±‰≈¬Úº
’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ıÀ˘Ú ŒÓ¬±˜±Àı˛ ’±›˚˛±Ê ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó¤ı˛
’±›˚˛±ÀÊı˛ Œ‰¬À˚˛ Œı˙œ ÒœÀı˛ ı˛±À‡±º ¤˜Ú Ú± ˝˚˛ ŒÓ¬±˜±Àı˛
¸fl¬˘ ’±˜˘ Ú©Ü fl¬Àı˛ Œ›˚˛± ˝˚˛ › ŒÓ¬±˜±Àı˛ ’Ú≈ˆ¬ı› Ú±
˝˚˛º
˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ Œı±‡±ı˛œ › ˝±Ê±ı˛ ˝±Ê±ı˛ ’±{°±˝›˚˛±˘±
˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¬ÛøıS ˆ”¬ø˜ÀÓ¬ ’±Àıı˛ ÊÚ… Œfl¬±Ú øÚ Ê≈Ó¬±›
¬ÛÀı˛ÚøÚ ’±ı˛ Œfl¬±Ú ı±˝ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛› ıÀ¸Ú øÚº ’±ø˜› ’±¬ÛÚ±ı˛±
¤Ó¬È¬± ’±ı ŒÓ¬± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı± Ú± Ó¬Àı ˚Ó¬ Œı˙œ ¸y¬ı
’±ı › ¤˝ÀÓ¬ı˛±À˜ı˛ øÀfl¬ ˘é¬… ¬ı˛±‡± ά◊ø‰¬»º
 ¸ı≈Ê ·•§≈Ê
¸≈ı˛±‡

˝Êı˛Ó¬ ¸≈ı˛±‡
Ù¬±ÀÓ¬˜±ı˛
fl¬±˜ı˛±
˜¸øÊ

Œfl¬ı˘±ı˛ øfl¬ ·±Î«¬ ’øÙ¬¸

53
fl¬ˆ¬±ı˛

À˜ÀÁ¬ı˛ ô¶∏ı˛ ʱ˘œ

ʱ˘œ
‰¬±ı˛Àfl¬±Ú± fl¬±˜ı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛ UÊ≈Àı˛ı˛ ¬ÛøıS ʱ˘œ
˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ ¤‡±ÀÚ “±øh¬À˚˛
·≈•§≈Ê ¬Û“±‰¬Àfl¬±Ú± fl¬ıı˛ Œ¸È¬±
Ù¬±èÀfl¬ı˛ è › ¸±˘±˜
fl¬±˜ı˛±ı˛ fl“¬±‰¬± ’ı¶ö±˚˛ fl¬ˆ¬±ı˛
¬ÛøıS fl¬ıı˛˝Ê¬ı˛Ó¬ ¬Ûh¬ÀıÚ
ÚıœÊœı˛ ¸˜±Òœı˛ ı±˝◊Àı˛ Œı˛‡±ø‰¬S

Œ›˚˛±˘ ’±ı≈ıfl¬Àı˛ı˛
‰¬±ı˛Àfl¬±Ú± ˝Êı˛±ı˛ ¬ÛøıS fl¬ıı˛ ¬Û±“ ‰¬Àfl¬±Ú± ˙œ˙±˚≈Mê Œ›˚˛±˘ Œ˚Ȭ±
fl¬±˜ı˛±ı˛ ¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛ ¬Û˚«ôL√ ’±À ›
˙œ˙±˚≈Mê Œ›˚˛±˘ Œ˚Ȭ± Œ›˚˛±˘ ¬ÛøıS ¸˜±Òœı˛ ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬
¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛ ¬Û˚«ôL√ ’±À ›
¬ÛøıS ¸˜±Òœı˛ ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬
¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛
¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛
 ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛ øıô¶±∏ øı˛Ó¬ ıÌ«Ú±
1º ø˝Êı˛œ ¸±À˘ı˛ 87 ı»¸ı˛ ¬Û˚«ôL√ ˜¸øÊÀ Úıˆ¬œı˛ ¬¬Û”ı«øÀfl¬
¬ÛøıS ¶aœÀı˛ ı±h¬œ øÂÀ˘±º UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ¬ÛøıS fl¬ıı˛ ˜¸øÊÀı˛
ı±˝◊Àı˛ ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ø¸øVfl¬±ı˛ ïı˛±–ó fl¬±˜ı˛±˚˛ ø¢º
˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ ˝◊ıÀÚ ’±– ’±ÊœÊ ø˝Êı˛œ 87 ¸±À˘ ¸fl¬˘
fl¬±˜ı˛± Sê˚˛ fl¬Àı˛ ˜¸øÊÀı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… fl¬ı˛±ı˛ ø¸X±ôL√ ŒÚÚº Œfl¬ÚÚ±
‹ ¸˜˚˛ ¬Û˚«ôL√ ˜≈¸ø˘˜ ÊÚÚœ ¬ÛøıS ¶aœÀı˛ ˝◊ÀôL√fl¬±˘ ˝À˚˛ ø·À˚˛ø¢
› ˜¸øÊÀ ¶ö±Ú fl¬˜ ¬Ûh¬øÂÀ˘±º
˜¸øÊ øıô¶∏±ı˛ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜˚˛ ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ø¸øVfl¬±ı˛ ïı˛±–ó
fl¬±˜ı˛± ı…Ó¬œÓ¬ ¸fl¬˘ ¶aœÀı˛ fl¬±˜ı˛± ˜¸øÊÀı˛ ˜ÀÒ… ·Ú… fl¬ı˛±
˝À˚˛À¬º ‹ ¸˜˚˛ ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ø¸øVfl¬±ı˛ ïı˛±–ó fl¬±˜ı˛±ı˛ Œ›˚˛±˘
fl“¬±‰¬± › ± fl¬±Àͬı˛ øÂÀ˘±º ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ ˝◊ıÀÚ ’±– ’±øÊÊ
fl¬±˜ı˛±ı˛ ¬Û±À˙ øıÚ± ʱڱ˘±, ı˛Ê±˚˛ ά◊“‰≈¬ ˜Êı≈Ó¬ Œ›˚˛±˘ ∆Ó¬ı˛œ
fl¬Àı˛ øÂÀ˘Úº fl¬±˜ı˛± ‰¬±ı˛Àfl¬±Ú± øÂÀ˘± øfl¬c ı±˝◊Àı˛ı˛ Œ›˚˛±˘ ¬Û“±‰¬
Œfl¬±ÀÚı˛ øÂÀ˘±º ¤˝◊ ÊÚ… Œ˚ ¤ı˛ ¸˜Ó≈¬˘… $¬±ı± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¸À/ Ú±
˝˚˛º ’±·±˜œ 600 ı»¸ı˛ ¬Û˚«ôL√ ˜¸øÊÀı˛ ± › fl¬±˜ı˛±ı˛ ±
¤fl¬˝◊ øÂÀ˘±º Œfl¬±Ú ·•§≈Ê ø¢ڱ Œfl¬ı˘ ø‰¬˝ê ¶§ı˛+¬Û ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛
ά◊¬Ûı˛ ˜¸øÊÀ ± ¸±˜±Ú… ά◊“‰≈¬ fl¬ı˛± ˝À˚˛øÂÀ˘±º ˚±ÀÓ¬ ˆ≈¬˘ı˙Ó¬–
Œfl¬Î¬◊ ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛ ±À Ú± ‰¬À˘ ˚±˚˛º
ï2ó ø˝Êı˛œ 878 ¸±À˘ ı±˙± fl¬±øÓ¬ı±˝◊À˚˛ı˛ ˚≈À· Œ›˚˛±˘
≈ı«˘ ˝›˚˛±ı˛ ÊÚ… ¬Û≈Úı˛±˚˛ ∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛± ˝˚˛º Œ˚À˝Ó≈¬ ˝◊¸±˝◊ ï‡Ëœ©Ü±Úó
› ˝◊˚˛±Uœ øıøˆ¬iß ı˛fl¬˜ ‰¬Sê±ôL√ fl¬ı˛ÀÓ¬± ¤˝◊ ÊÚ… ı±˙±˝ fl¬±˜ı˛±ı˛
Œ›˚˛±˘› ˜Êı≈Ó¬ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ¸˜Ó¬˘ (Flat)
± Œ˚À˝Ó≈¬ ≈ı«˘ ˝˚˛ › ı±ı˛ı±ı˛ Œ˜ı˛±˜Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ Œ˜ı˛±˜ÀÓ¬ı˛
¸˜˚˛ ˜Ê≈ı˛ø·Àfl¬ ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛Àfl¬ı˛ ±Àı˛ ά◊¬Ûı˛› fl¬±Ê fl¬ı˛ÀÓ¬
˝˚˛ Œ˚Ȭ± ’±Àıı˛ Œ‡˘±Ù¬º ¤˝◊ÊÚ… ı±˙±˝ ±Àfl¬ ˜Êı≈Ó¬ ·•§≈ÀÊı˛
’±fl¬±Àı˛ ∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛±ı˛ ’±À˙ ŒÚº ¤ı˛ Œ›˚˛±À˘ › ·•§≈ÀÊ Œfl¬±Ú
ʱڱ˘± › ı˛Ê± ø¢ Ú± Œfl¬ı˘ ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ’—À˙ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ ¸≈ı˛/
’±Àº ˚±ÀÓ¬ ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛fl¬ ¸˝ÀÊ Œ‡± ˚±˚˛º
ø˝Êı˛œ 878 ¸±À˘ Ú≈Ó¬Úˆ¬±Àı Œ›˚˛±˘ ∆Ó¬ı˛œı˛ ¸˜˚˛ ’±{°±˜±
¸˜Uœı˛ UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛fl¬ ˙«Ú fl¬ı˛±ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ˝˚˛º
øÓ¬øÚ ø˘À‡ÀÂÚ, øÓ¬ÚøȬ fl¬ıı˛ fl“¬±‰¬± ’ı¶ö±˚˛ ’±À ˆ”¬ø˜ı˛ ¸˜Ó≈¬˘…
ı± ¸±˜±Ú… ά◊“‰≈¬ ’ı¶ö±˚˛º fl¬ıÀı˛ı˛ ¬Û±À˙ Œfl¬±Ú ¬Û±Ôı˛ ı± ˝◊Ȭ ˝◊Ó¬…±ø
øfl¬Â≈ÀÚ˝◊º Œ›˚˛±˘ › ·•§≈Ê ∆Ó¬ı˛œı˛ ¬Ûı˛ ¬Û≈Úı˛±˚˛ fl¬±Àı˛± ¤ Œ¸Ãˆ¬±·…
˝˚˛øÚ, Œfl¬ÚÚ± ¤ øÚ˜«±Ì ’±Ê› ‹ ’ı¶ö±˚˛ ’±Àº¬
ï3ó ı˛›Ê± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ˜¸øÊÀı˛ ± √õ∂Ô˜ı±ı˛ ˙±˝
˜Ú¸≈ı˛ ïfl¬±˘±≈¬Úó ¸±À˘˝œ ¸l˜ ˙Ó¬±sœı˛ Œ˙À¯∏ ·•§≈Ê øÚ˜«±Ì
fl¬Àı˛Úº ¤È¬± fl¬±Àͬı˛ øÂÀ˘± › ά◊¬ÛÀı˛ ¸œ¸±ı˛ (Lead) ¬˙œÈ¬ ‰¬h¬±ÀÚ±
ø¢º ¸œ¸± Œù≠Ȭ ı˛—-¤ı˛ ˝˚˛ ¤˝◊ÊÚ… ·•§≈ÀÊı˛ ı˛— Œù≠øȬ ø¢º
ø˝Êı˛œ 887 ¸±À˘ ˜¸øÊÀ ’±·≈Ú Œ˘À· ø·À˚˛ø¢º ˚±ı˛ÊÚ…
‹ ·•§≈ÀÊı˛ é¬øÓ¬ ˝˚˛º ¤˝◊ÊÚ… ¬ı±˙±˝ fl¬±øÓ¬ı±˝◊ ¤Àfl¬ øZÓ¬œ˚˛ı±ı˛
54
˜Êı≈Ó¬ ˝◊“Ȭ › ¬Û±Ôı˛ øÀ˚˛ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº ’±·±˜œ 300 ı»¸ı˛
¬Û˚«ôL√ ‹ ’ı¶ö±˚˛ Ô±Àfl¬ ‹ ¸˜˚˛ ·•§≈Ê ¸±± ’Ôı± Œù≠Ȭ ı˛— fl¬ı˛±
˝ÀÓ¬±º
1234 ø˝Êı˛œÀÓ¬ ı±˙±˝ ˜±˝˜≈ ά◊¸˜±Úœ ›Àfl¬ ¬Û≈Úı˛±˚˛ øÚ˜«±Ì
fl¬Àı˛Ú › ¸ı≈Ê ı˛— fl¬Àı˛Ú ’Ô«±» ¸ı≈Ê ·•§≈ÀÊı˛ øÚ˜«±Ì ’±Ú≈˜±øÚfl¬
200 ı»¸ı˛ ˝À˚˛ ˝À˚˛Àº ¤˝◊ ·•§≈ÀÊ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ ¸≈ı˛/ ’±Àº
˚±˝± ÚœÀ‰¬ øÚø˜«Ó¬ fl¬±˜ı˛±ı˛ ·•§≈ÀÊı˛ øͬfl¬ ά◊¬ÛÀı˛ ’±Àº ¤˝◊ ¸≈ı˛/
øȬ Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬ ’±Àº ˚‡Ú ¸”˚«… ˜±Ô±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ˝˚˛ ¸≈À˚«…ı˛
’±À˘± ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬ÛÀh¬ › ı¯∏«±fl¬±À˘ ı‘ø©Üı˛ ¬Û±øÚ›
¬ÛøıS ¸˜±øÒÀÓ¬ ¬ÛÀh¬º
ï4ó 668 ø˝Êı˛œÀÓ¬ √õ∂Ô˜ı±ı˛ ı±˙± èfl¬Ú≈VœÚ Œ¬ı˛ı¸ƒ« fl¬±˜ı˛±¬ı˛
‰¬Ó≈¬¬Û«±À˙ ¬Û“±‰¬ Œfl¬±Ú øıø˙©Ü fl¬±˜ı˛±ı˛ ¬Û±À˙ fl¬±Àͬı˛ ʱ˘œ ˘±ø·À˚˛
øÂÀ˘Ú ˚±˝± 10-12 Ù≈¬È¬ ά◊“‰≈¬ ø¢º 694 ø˝Êı˛œÀÓ¬ ˙±˝ Ê˚˛Ú≈VœÚ
fl¬¬±øÓ¬ı±˝◊ ‹ ʱ˘œı˛ ά◊B‰¬Ó¬± ı±øh¬À˚˛ ˜¸øÊÀı˛ ± ¬Û˚«ôL√ fl¬Àı˛
ŒÚº 886 ø˝Êı˛œÀÓ¬ ı±˙±˝ fl¬±øÓ¬ı±˝◊ ¤˝◊ ʱø˘Àfl¬ Œ˘Ã˝ ›
ø¬ÛÓ¬˘ øÀ˚˛ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú fl¬Àı˛Úº Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬ ʱø˘ ıM«˜±ÀÚ ø¬ÛÓ¬À˘ı˛
› ’Ú…øÀfl¬ı˛ ʱø˘ Œ˘ÃÀ˝ı˛ ˚±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¸ı≈Ê ı˛— ‰¬h¬±ÀÚ± ˝À˚˛À¬º
¤˝◊ ʱø˘ı˛ ‰¬±ı˛øȬ ı˛Ê± ’±Àº ¤fl¬øȬ Œfl¬ı˘±ı˛ øÀfl¬, ı±ı≈˘
ŒÓ¬Ãı±º øZÓ¬œ˚˛ ¬Ûø}˜ øÀfl¬, ı±ı≈˘ ›˚˛±Ù¬≈¬º Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ¬Û”ı«øÀfl¬,
ı±ı≈˘ Ù¬±ÀÓ¬˜± › ‰¬Ó≈¬Ô« ά◊Mı˛ øÀfl¬, ı±ı≈˘ Ó¬±˝±#≈º ¤˝◊ ı˛Ê±
øÀ˚˛ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ ¬Û“±‰¬Àfl¬±Ú›˚˛±˘± fl¬±˜ı˛±ı˛ ı±˝◊Àı˛ ¬Û˚«ôL√ ’±¬ÛøÚ
Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úº ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛fl¬Àfl¬ Œ‡± ı± ›‡±ÀÚ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±
fl¬±Àı˛± Z±ı˛± ¸y¬ı Ú˚˛º
ï5ó 557 ø˝Êı˛œÀÓ¬ ≈˝◊ÊÚ ˝◊¸±˚˛œ ï‡Ëœ©Ü±Úó ı˛›Ê± Œ˜±ı±ı˛fl¬
¬Û˚«ôL√ Œ¬ÛÓ±ÀÚ±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬Àı˛ø¢º Ú≈èVœÚ Ê/œ Ó¬±Àı˛Àfl¬ Œ·ËÙ¬Ó¬±ı˛
fl¬Àı˛ ˝Ó¬…± fl¬Àı˛Ú › ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛Àfl¬ı˛ ‰¬Ó≈¬¶Û±À˙« ¬Û±øÚı˛ ô¶∏ı˛ ¬Û˚«ôL√
˜Êı≈Ó¬ ¸œ¸± › ¬Û±ÔÀı˛ı˛ Œ›˚˛±˘ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº ˚± ’±Ê› øı…˜±Úº
ï6ó UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛fl¬ › ˜¸øÊÀı˛ ø‰¬S ˚ø
¸—Àé¬À¬Û ıÌ«Ú± fl¬ı˛± ˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ¤˝◊ˆ¬±Àı ıÌ«Ú± fl¬ı˛± ˚±˚˛º
UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ fl¬ıı˛ ˜≈ı±ı˛fl¬ fl“¬±‰¬± ’ı¶ö±˚˛ ’±Àº Ó¬±ı˛ ı±˝◊Àı˛
¬Û±ÔÀı˛ı˛ ∆Ó¬ı˛œ ‰¬±ı˛Àfl¬±Ú± fl¬±˜ı˛± ’±À ˜±øȬ ŒÔÀfl¬ ¸±˜±Ú… ά◊“‰≈¬ÀÓº
¬˚±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ ·•§≈Ê ’±Àº Ó¬±ı˛ ı±˝◊Àı˛ ¬Û“±‰¬¬ Œfl¬±ÀÚı˛
Œ›˚˛±À˘ Œ‚ı˛± ’±Àº Œ˚Ȭ± ˜Êı≈Ó¬ › ¬Û±Ôı˛ øÀ˚˛ ∆Ó¬ı˛œ fl¬ı˛±
’±Àº ¬¬Û”Àı« ›ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ fl¬ˆ¬±ı˛ ‰¬h¬±ÀÚ± Ô±fl¬ÀÓ¬± ˚± ’±Ê› Ó¬±ı˛
ά◊¬ÛÀı˛ ’±Àº ¤˝◊ Œ‚ı˛±ı˛ ı±˝◊Àı˛ Œ˘±˝± › ø¬ÛÓ¬À˘ı˛ ʱ˘œ ’±Àº
’±ø˜ › ’±¬ÛøÚ ‹ ʱ˘œı˛ ¸±˜ÀÚ ø·À˚˛ øÚÀÊı˛ ı˛+ › ¸±˘±˜
Œ¬Û˙ fl¬øı˛º ¤˝◊ ¸fl¬˘ øÚ˜«±ÀÌı˛ ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬ ø‚Àı˛ ’±À ˜¸øÊÀı˛
øÚ˜«±Ì › ˜¸øÊÀı˛ ±À øͬfl¬ ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛Àfl¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¸ı≈Ê
·•§≈Ê ’±Àº ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛Àfl¬ı˛ ¬Û±À˙ı˛ Œ›˚˛±À˘ Œfl¬±Ú ʱڱ˘± ı±
ı˛Ê± ŒÚ˝◊º ά◊¬ÛÀı˛ı˛ ≈øȬ ·•§≈ÀÊ Œfl¬ı˘ 1øȬ fl¬Àı˛ ŒÂ±È¬ ¸≈ı˛/
’±Àº ≈øȬ ¤fl¬˝◊ øÀfl¬, ı˛›Ê± ˜≈ı±ı˛fl¬ ŒÔÀfl¬ ’±fl¬±˙ Œ‡± ˚±˚˛
› ¸”À˚«…ı˛ ’±À˘± ı˛›Ê± ¬˜≈ı±ı˛Àfl¬ ¬ÛÀh¬º
øı˛˚˛±Ê≈˘ ʱiß±Ó¬, Œ˜•§±ı˛ › ‡“≈øȬı˛ ıÌ«Ú±
ï1ó ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ı±·±Ú
˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ Uı˛±˝◊ı˛± ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬ ’±ÀÂ, UÊ≈ı˛
ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, ’±˜±ı˛ ı±h¬œ › Œ˜•§±Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ˚ ¶ö±Ú ’±ÀÂ
ά◊˝± ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ı±·±ÀÚı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¬øȬ ı±·±Ú › ’±˜±ı˛ Œ˜•§±ı˛
øfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ øÚ ˝±Î¬◊ÀÊ fl¬›¸±Àı˛ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ Ô±fl¬Àıº ¬Û”Àı« ø¬ı˛˚±˛ Ê≈˘
ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ∆‚«… √õ∂¶ö 15x26.5 ø˜È¬±ı˛ øÂÀ˘±º ¤‡Ú Œ˚À˝Ó≈¬
øfl¬Â≈ ’—˙ ʱ˘œı˛ ˜ÀÒ… ‰¬À˘ Œ·ÀÂ, ¤˝◊ÊÚ… ıM«˜±Ú 15x22
ø˜È¬±ı˛ ’±Àº
ï2ó Œ˜•§±ı˛ ˙ı˛œÙ¬
√õ∂±Ôø˜fl¬ ’ı¶ö±˚˛ UÊ≈ı˛ ï–ó ˜±øȬÀÓ¬ “±øh¬À˚˛ ¤fl¬øȬ Œ‡Ê≈ı˛
·±ÀÂı˛ fl¬±ÀG¬ı˛ ¸±˝±˚… øÚÀ˚˛ “±øh¬À˚˛ ‡≈Ó¬ı± øÀÓ¬Úº øfl¬c Œıø˙é¬Ì
“±øh¬À˚˛ Ô±fl¬± fl¬©Ü±˚˛fl¬ øÂÀ˘±º ¤˝◊ÊÚ… ¸±˝±ı±À˚˛ Œfl¬ı˛±˜ øÓ¬ÚÀȬ
ø¸“øh¬›˚˛±˘± 1øȬ Œ˜•§±ı˛ ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº UÊ≈ı˛ ï–ó Ó‘¬Ó¬œ˚˛
ø¸“øh¬ÀÓ¬ ı¸ÀÓ¬Ú › øZÓ¬œ˚˛ ø¸øh¬ÀÓ¬ fl¬˜ ˜≈ı±ı˛fl¬ Œı˛À‡ ‡≈Ó¬ı±
øÀÓ¬Úº
¤˝◊ Œ˜•§±ı˛øȬ fl¬±Àͬı˛ ø¢º ˚‡Ú ≈ı«˘ ˝À˚˛ ˚±˚˛ ˝Êı˛Ó¬
’±˜œı˛ Œ˜±˚˛±ıœ˚˛± Ú≈Ó¬Úˆ¬±Àı ø¸øh¬›˚˛±˘± 1øȬ Œ˜•§±ı˛ ∆Ó¬ı˛œ
fl¬Àı˛Úº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ fl¬À˚˛fl¬ı±ı˛ ¬Ûøı˛ıM«Ú fl¬ı˛± ˝˚˛º ıM«˜±Ú Œ˚ Œ˜•§±ı˛øȬ
’±À 998 ø˝Êı˛œÀÓ¬ ı±˙±˝ ˜≈ı˛± Œ¸±˜ ά◊¸˜±Úœı˛ ¬Û±Í¬±ÀÚ±
12øȬ ø¸øh¬ øıø˙©Üº Œ¸Ãø ¸ı˛fl¬±ı˛ Ó¬±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ Œ¸±Ú±ı˛ ¬Û±ø˘˙
˝◊Ó¬…±ø fl¬Àı˛ ‡≈ı ¸≈jı˛ fl¬Àı˛ Œı˛À‡ÀÂÚº
Œ˜•§±ı˛ fl¬À˚˛fl¬ı±ı˛ ¬Ûøı˛ıM«Ú fl¬ı˛± ˝À˚˛À¬ øfl¬c ¶ö±Ú ’±Ê›
‹ ’±À Œ˚Ȭ± UÊ≈ı˛ ï–ó ¤ı˛ ˚≈À· ø¢º
Ú±¸±˚˛œ ˙ı˛œÀÙ¬ ˝Êı˛Ó¬ ά◊À•ú ¸±˘˜± ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬ ıøÌ«Ó¬,
ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ ’±˜±ı˛ Œ˜•§±Àı˛ı˛ ¬Û±˚˛± ŒıÀ˝Àô¶∏ı˛ ø¸“øh¬
˝Àıº
ï3ó Œ˜˝ı˛±Àı Úıˆ¬œ ïÚıœÊœı˛ Œ˜˝ı˛±ıó
Œ˚ ¶ö±ÀÚ UÊ≈ı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬Ú Ó“¬±ı˛ ˝◊ÀôL√fl¬±À˘ı˛ ¬Ûı˛
˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ıfl¬ı˛ ø¸øVfl¬ ïı˛±–ó UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ Œ¸Ê±ı˛
¶ö±ÀÚ Œ›˚˛±˘ ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ˚±ÀÓ¬ UÊ≈Àı˛ı˛ ï–ó
Œ¸Ê±ı˛ ¶ö±ÀÚ fl¬±Àı˛± ¬Û± Ú± ¬ÛÀh¬º ‰¬±ı˛ ‡ø˘Ù¬±ı˛ ˚≈À· Œfl¬±Ú
Œ˜˝ı˛±ı ø¢ڱº 91 ø˝Êı˛œÀÓ¬ ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ øıÚ ’±– ’±˚œ˚
øÚÀÊı˛ ı˛±ÊQfl¬±À˘ ‹ Œ›˚˛±˘Àfl¬ ¤fl¬øȬ Œ˜˝ı˛±Àıı˛ ’±fl¬±ı˛
ŒÚ ˚± ’±Ê› ıM«˜±Ú ’±Àº ¤‡Ú Œ˚ Œfl¬˝ ‹ Œ˜˝ı˛±Àı
55
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬Àı UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ fl¬˜ Œ˜±ı±ı˛Àfl¬ı˛ ¶ö±ÀÚ Œ¸Ê±
fl¬ı˛Àıº
‹ Œ˜˝ı˛±Àıı˛ ø¬ÛÂÀÚ Œ›˚˛±À˘ ¤fl¬øȬ ‡“≈øȬ ’±ÀÂ, ˚±Àfl¬
¸≈Ó≈¬ÀÚ ˝±Ú±Ú±˝› ı˘± ˝˚˛º ‹ ¶ö±ÀÚ ¬Û”Àı« ¤fl¬øȬ Œ‡Ê≈Àı˛ı˛
·±Â ø¢º UÊ≈ı˛ ï–ó ‹ ¶ö±ÀÚ “±øh¬À˚˛ ‡≈Ó¬ı± øÀÓ¬Ú › ÚÙ¬˘
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬Úº
ıM«˜±ÀÚ Œ˚ Œ˜˝ı˛±Àı ı± ˜≈¸±{°±˚˛ ˝◊˜±˜ “±øh¬À˚˛ Ú±˜±Ê
¬Ûh¬±Ú Ó¬±Àfl¬ Œ˜˝ı˛±Àı ά◊¸˜±Úœ ı˘± ˝˚˛º Œfl¬ÚÚ± ˝◊˝± ˝Êı˛Ó¬
ά◊¸˜±Ú ïı˛±–ó ∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ Ù¬±èfl¬ ïı˛±–ó
Œfl¬ ÚıœÊœı˛ Œ˜˝ı˛±Àı ‡?ı˛ øÀ˚˛ ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛ ˙˝œ fl¬Àı˛ø¢º
˚‡Ú ˜¸øÊÀfl¬ øıô¶∏±ı˛ fl¬ı˛± ˝˚˛ ˝Êı˛Ó¬ ά◊¸˜±Ú Œfl¬ı˘±ı˛
øÀfl¬ ˜¸øÊÀfl¬ øıô¶∏±ı˛ fl¬Àı˛ Ú≈Ó¬Ú ˜≈¸±{°± ı± Œ˜˝ı˛±ı ∆Ó¬ı˛œ
fl¬Àı˛Ú › √õ∂Ô˜ ¸Ù¬Àfl¬¬ ʱ˘œ øÀ˚˛ ø‚Àı˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ˚±ÀÓ¬
‹ˆ¬±Àı Ú±˜±ÀÊı˛ ˜±ÀÁ¬ ’±Sê˜Ì Ú± fl¬Àı˛º ıM«˜±ÀÚ ‹ ʱ˘œ
ŒÚ˝◊ Ó¬Àı Œ˜˝ı˛±ı ›‡±ÀÚ˝◊ ’±Àº
ï4ó ¸≈Ó≈¬ÀÚ ’±À˚˛˙±
UÊ≈ı˛ ï–ó ıÀ˘ÀÂÚ, ’±˜±ı˛ ˜¸øÊÀ ¤fl¬øȬ ¶ö±Ú ¤˜Ú
’±ÀÂ, ˚ø Œ˘±fl¬ Ó¬±ı˛ Ù¬øÊ˘Ó¬ ʱÚÀÓ¬± Ó¬±˝À˘ Œ¸‡±ÀÚ
Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ÊÚ… øÚÀÊÀı˛ ˜ÀÒ… ¬Û±˘±SêÀ˜ı˛ ı…ı¶ö± fl¬ı˛ÀÓ¬±º
Œ˚À˝Ó≈¬ ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙± ïı˛±–ó ‹ ¶ö±ÀÚı˛ ø‰¬˝ê øÀ˚˛øÂÀ˘Ú
¤˝◊ÊÚ… ¤Àfl¬ ¸≈Ó≈¬ÀÚ ’±À˚˛˙± ı˘± ˝˚˛º
ï5ó ¸≈Ó≈¬ÀÚ ’±ı≈ ˘≈ı±ı±˝.
‡jÀfl¬ı˛ ˚≈ÀXı˛ ¬Ûı˛ ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ˘≈ı±ı±ı˛ ïı˛±–ó ’øÚB±˚˛ ¤fl¬øȬ ˆ≈¬˘ ˝À˚˛
ø·À˚˛ø¢ ˚±ı˛ ÊÚ… øÓ¬øÚ ‡≈ı ≈–ø‡Ó¬ › ˘ø#Ó¬ øÂÀ˘Úº ŒÓ¬Ãı± › ˝◊Àô¶·∏ Ù¬±ı˛
fl¬Àı˛Úº øÚÀÊÀfl¬ ‹ ¸≈Ó≈¬ÀÚ ï‡“≈øȬó Œı“ÀÒ øÚÀ˚˛øÂÀ˘Ú › ’/œfl¬±ı˛ fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú
˚Ó¬é¬Ì ’±{°±˝ ’±˜±˚˛ 鬘± Ú± fl¬Àı˛Ú ’±ø˜ ¤˝◊ ¸≈Ó¬≈ ÀÚı˛ ¸À/ Œı“ÀÒ Ô±fl¬Àı±º
’±{°±˝ ¬Û±fl¬ Ó¬±ı˛ ŒÓ¬Ãı± fl¬ı˘≈ fl¬Àı˛Ú › øÓ¬øÚ øÚÀÊÀfl¬ ˜≈Mê fl¬Àı˛Úº ¤˝◊
¸≈Ó¬≈ ÚÀfl¬ ¤˝◊ÊÚ… Ó¬±ı˛ Ú±À˜ ¶úıÌ˛ fl¬ı±˛ ˝˚˛º ¤‡±ÀÚ UÊ≈ı˛ ï–ó Ú±˜±Ê ¬Ûh¬ÀÓ¬Úº
ï6ó ¸≈Ó≈¬ÀÚ ¸±ı˛œı˛
¤˝◊ ¶ö±ÀÚ ı˛˜Ê±ÀÚı˛ Œ˙¯∏ 10 øÀÚ ¤ÀÓ¬fl¬±ÀÙ¬¬ ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó
¤ı˛ ÊÚ… øı±ڱ øı±ÀÚ± ˝ÀÓ¬±º UÊ≈ı˛ ï–ó¤ı˛ ¬Ûı˛ ά◊˜ı˛ Ù¬±èfl¬
ïı˛±–ó ¤˝◊ ¶ö±ÀÚ˝◊ ¤ÀÓ¬fl¬±Ù¬ fl¬ı˛ÀÓ¬Úº ˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ˜±ø˘fl¬
˜¸øÊÀı˛ ‹ ¶ö±ÀÚ˝◊ ı¸ÀÓ¬Úº
ï7ó ¸≈Ó≈¬ÀÚ ˝ı˛ƒ¸
¤˝◊ ¸≈Ó¬≈ ÀÚı˛ øÚfl¬ÀȬ ‹ ¸fl¬˘ ¸±˝±ı± ı¸ÀÓ¬Ú ˚±ı˛± ı˛¸˘
≈ {≈ ±° ˝
ï–ó¤ı˛ Œ˝Ù¬±ÊÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ø˘l Ô±fl¬ÀÓ¬Úº
ï8ó ¸≈Ó≈¬ÀÚ ›˚˛±Ù¬≈
˚‡Ú ’±ı˛Àıı˛ ≈Ó¬ ı˛¸≈˘≈{°±˝ı˛ ï–ó fl¬±À ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝ÀÓ¬±
UÊ≈ı˛ ï–ó ¤˝◊ ¶ö±ÀÚ ≈ÀÓ¬ı˛ ¸À/ ¸±é¬±Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬Úº
¸≈Ó≈¬ÀÚ ¸±øı˛ı˛, ¸≈Ó≈¬ÀÚ ˝±ı˛¸ › ¸≈Ó≈¬ÀÚ ›˚˛±Ù≈¬ ıM«˜±ÀÚ
’ÀÒ«fl¬ ¶ö±Ú ʱ˘œı˛ ˜ÀÒ… ‰¬À˘ Œ·Àº
¸±˝±ı±À˚˛ Œfl¬ı˛±˜ Ú±˜±ÀÊı˛ ÊÚ… ¸≈Ó≈¬ÀÚı˛ øÀfl¬ Ó¬±h¬±Ó¬±øh¬
Œ¬ÛÓ±ÀÓ¬Ú Œfl¬ÚÚ± ¸≈Ó≈¬Ú ’Ú… Ú±˜±Êœı˛ ÊÚ… ’±h¬ ˝›˚˛±ı˛
fl¬±Ê Œ˚˛º ˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ Œı±‡±ı˛œ ˝Êı˛Ó¬ ’±Ú±¸ ïı˛±–ó ˝˝◊ÀÓ¬
ıÌ«Ú± fl¬Àı˛ÀÂÚ Œ˚, ’±ø˜ ŒÀ‡ø ıh¬ ıh¬ ¸±˝±ı± ˜·øı˛Àıı˛
¸˜˚˛ ˜¸øÊÀ ¸≈Ó≈¬ÀÚı˛ øÀfl¬ Œ“Ãh¬±ÀÓ¬Úº ¸±˝±ı±À˚˛ Œfl¬ı˛±˜
¸≈Ó≈¬ÀÚı˛ fl¬±À ڱ˜±Ê ¬ÛÀh¬ÀÂÚ ¤˝◊ ÊÚ… ‹‡±ÀÚ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±
ά◊M˜º
Œ˙¯∏ ¸±˘±˜
UÊ≈ı˛ï–ó › ¸±˝±ı±À˚˛ Œfl¬ı˛±˜ ïı˛±–ó øÚÀÊı˛ ¸˜·Ë ÊœıÚ ›
¸˜ô¶∏ ¸•Û ’±{°±˝ı˛ ı˛±ô¶∏±˚˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ˚±ÀÓ¬ ˝◊¸˘±˜ Ê·ÀÓ¬ı˛
Œfl¬±Ì±˚˛ Œfl¬±Ì±˚˛ Œ¬ÛÓÀ ˚±˚˛º Ó“¬±Àı˛ Ó¬…±À·ı˛ ÊÚ… ˝◊¸˘±˜ ’±˜ı˛±
Œ¬ÛÀ˚˛øº Ó“¬±ı˛± ’±˜±Àı˛ fl¬±À ¤˝◊ ’±˙±˝◊ ı˛±À‡Ú Œ˚ √õ∂ÔÀ˜
øÚÀÊ ˝◊¸˘±À˜ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ‰¬ø˘ › ‹ fl¬±Ê ˚± Ó“¬±ı˛± ŒÂÀh¬ Œ·ÀÂÚ
Ó¬± ’±À· ı±h¬±˝◊º ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± fl≈¬ı˛±Ú ˙ı˛œÀÙ¬ Œ‚±¯∏̱ fl¬Àı˛ÀÂÚ
Œ˚ ŒÓ¬±˜±Àı˛ ˜ÀÒ… ¤˜Ú ¤fl¬øȬ ˘ Ô±fl¬± ı˛fl¬±ı˛ Œ˚ ˜±Ú≈¯∏Àfl¬
¸» fl¬±ÀÊı˛ øÀfl¬ ’±˝W±Ú fl¬ı˛Àı › ’¸» fl¬±Ê ˝˝◊ÀÓ¬ ı±Ò±
ŒÀıº
˚ø ’±˜ı˛± ‰¬±˝◊ Œ˚ UÊ≈ı˛ ï–ó ˚˛±ı˛ ‘ø©Ü ’±˜±Àı˛ ά◊¬Ûı˛
Ô±Àfl¬ Ó¬±˝À˘ ’±˜±Àı˛ ÊÚ… ά◊ø‰¬» Œ˚ Ó“¬±ı˛ ’±˙± ’±˜ı˛± ¬Û”Ì«
fl¬øı˛º ’±ı˛ ˚ø ’±˜ı˛± ˜ÀÚ fl¬øı˛ Œ˚ ≈˝◊ øıj≈ ’|n Á¬øı˛À˚˛ ıh¬
ıh¬ øÚ˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ fl¬Ô± ¬ÛÀh¬ › Ó“¬±ı˛ ¸À/ ˆ¬±À˘±ı±¸±ı˛ ±ıœ fl¬Àı˛
’±˜ı˛± Ó“¬±Àfl¬ ¸c©Ü fl¬Àı˛ ŒÚı ¤È¬± ’±˜±Àı˛ ˆ≈¬˘ Ò±ı˛Ì±º
UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛ ¸±˜ÀÚ ¸ı«√õ∂Ô˜ ’±˜ı˛± ’±{°±˝ı˛
fl¬±À øÚÀÊÀı˛ Œ·±Ú±À˝ı˛ 鬘± √õ∂±Ô«Ú± fl¬øı˛º › UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛
fl¬±À ’±ÀıÚ fl¬øı˛ Œ˚ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ fl¬±À ’±˜±Àı˛ 鬘±ı˛
ÊÚ… Œ±˚˛ ± fl¬èÚº ¬Û≈ Ú ı˛ ± ˚˛ UÊ≈ ı ˛ ï–ó-¤ı˛ fl¬±ÀÂ
’/œfl¬±ı˛¬ fl¬øı˛ Œ˚ ’±·±˜œ ÊœıÀÚ ’±˜ı˛± ¬Û”Ì«ˆ¬±Àı ˝◊¸˘±À˜ı˛
ά◊¬ÛÀı˛ ‰¬˘Àı±º UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ fl¬±À ’±Àı˛± ı˛‡±ô¶∏ fl¬ı˛± Œ˚
’±{°±˝ı˛ fl¬±À ’±¬ÛøÚ Œ±˚˛± fl¬èÚ Œ˚ ’±{°±˝ ’±˜±˚˛ › ¸fl¬˘
˜≈¸˘˜±ÚÀfl¬ ˝◊¸˘±À˜ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬Û”Ì«ˆ¬±Àı ‰¬˘±ı˛ ŒÓ¬ÃøÙ¬fl¬ øÚ ›
øfl¬˚˛±˜ÀÓ¬ı˛ øÀÚ UÊ≈Àı˛ı˛ ï–ó ¸≈¬Û±øı˛˙ Úø¸ı Œ˝±fl¬º
˚˛±ı˛ ¸±·ı˛, ≈˝◊ Ê·ÀÓ¬ı˛ ı±˙± ˚±ı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛
Œ‰¬À˚˛ Œıø˙ ˝fl¬ ’±Àº Ó“¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˚Ó¬˝◊ è › ¸±˘±˜ ¬Û±Í¬±ÀÚ±
Œ˝±fl¬ Ú± Œfl¬Ú Ó≈¬˘Ú±˜”˘fl¬ fl¬˜ ˝˚˛º Ó¬ı≈› ˚ӬȬ± ’±¬ÛÚ±ı˛ Z±ı˛±
56
¸y¬ı è › ¸±˘±À˜ı˛ ά◊¬ÛÀϬÃfl¬Ú Œ¬Û˙ fl¬Àı˛ øÚÀÊı˛ ŒÀ˙ı˛
ÊÚ… ı˛›Ú± ˝À˚˛ ˚±Úº
øÚÀÊı˛ ŒÀ˙ ¸Ù¬Àı˛ı˛ √õ∂±ı˛Ày¬ ¤fl¬ Ú≈Ó¬Ú ˝◊¸˘±˜œ ÊœıÀÚı˛
√õ∂±ı˛y¬ fl¬èÚº ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ’±˜±˚˛, ’±¬ÛÚ±Àfl¬ › øıÀù´ı˛
˜≈¸˘˜±ÚÀfl¬ ˝◊˝fl¬±˘ › ¬Ûı˛fl¬±À˘ ¸•ú±Úœ˚˛ › fl‘¬Ó¬fl¬±˚«… fl¬èÚº
’±˜œÚº
ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œı˛ ¸˜±øÒô¶∏Àı˛ ά◊¬Ûı˛
¤˝◊ˆ¬±Àı ¸±˘±˜ ¬Ûh≥¬Ú
’Ô« –ñ¤˝◊¶±ö ÀÚ ïfl¬ıı˛¶±ö ÀÚó ’±ı˛±˜ı˛Ó¬ ˜≈¸˘˜±ÚÀı˛ ʱ˜±Ó¬º
ŒÓ¬±˜±Àı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±{°±˝ı˛ ¸±˘±˜øÓ¬ ˝Î¬◊fl¬º
ŒÓ¬±˜ı˛± ¬Û”Àı« À¬ÛÓÀ Œ·À± ’±˜ı˛± ŒÓ¬±˜±Àı˛ ¬ÛÀı˛ ’±¸øº
’±˜ı˛± ˝◊Ú˙±’±{°±˝ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸À/ ¸±é¬±Ó¬ fl¬ı˛Àı±º
Œ˝ ’±{°±˝ ı±fl¬œ›˚˛±˘Àı˛ 鬘± fl¬Àı˛±
Œ˝ ’±{°±˝ ’±˜±Àı˛Àfl¬ › Ó¬±Àı˛Àfl¬ 鬘± fl¬Àı˛±
’±˜±Àı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘±ı˛ ı˛˝˜Ó¬ ˝Î¬◊fl¬ ŒÓ¬±˜±Àı˛
˜ÀÒ… Œ˚ ¬Û”Àı« Œ¬ÛÓÀÂÀ › Œ˚ ¬ÛÀı˛ Œ¬ÛÓ±Àıº
øıÀ˙¯∏ ^©Üı… –
¤˝◊ ı˝◊-¤ ˝Ê; ¸—Sê±ôL√ ¸•Û”Ì« ø˙鬱 ŒÚ˝◊º Œ¸À˝Ó≈¬
¤˝◊ ı˝◊ ¬Ûh¬±ı˛ ¸À/ ¸À/ Œfl¬±Ú ’øˆ¬: ’±À˘À˜ı˛ fl¬±ÀÂ
˝ÀÊ;ı˛ ø˙鬱 › ¬ÛXøÓ¬ ø˙‡ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀıÚº Ó¬±Â±h¬± ˝Ê;Àfl¬
¸Ù¬˘ › √õ∂ˆ¬±ı˙±˘œ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ’±{°±˝›˚˛±˘±Àı˛ ¸À/
ı¸±-›Í¬± ı˛±‡≈Úº
Œ˙À¯∏ ¬Û±Í¬fl¬Àı˛ fl¬±À ’±ÀıÚ Œ˚ ¤˝◊ ’ÒÀ˜ı˛ ˜±Ò…À˜
˚ø Œfl¬±Ú ˆ≈¬˘ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ ¤˝◊ ı˝◊-¤ ά◊À{°‡ øͬfl¬±Ú±˚˛
ø˘À‡ ¬Û±øͬÀ˚˛ øÚ øfl¬•§± ŒÙ¬±ÀÚı˛ ˜±Ò…À˜ ’ı·Ó¬ fl¬ı˛±Úº
’±ø˜ Œfl¬±Ú ’±À˘À˜ ZœÚ Ú˝◊º ¤˝◊ ÊÚ… ˆ≈¬˘ ˝›˚˛±È¬±
¶§±ˆ¬±øıfl¬º ’ı·Ó¬ fl¬ı˛±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ ˝◊Ú˙±’±{°±˝ ’±·±˜œ
˜≈^ÀÚ ¸—À˙±ÒÚ fl¬ı˛± ˝Àıº
¤ ±h¬± ¸fl¬˘ ¬Û±Í¬Àfl¬ı˛ fl¬±À ’±ÀıÚ fl¬øı˛ Œ˚ ¤˝◊
’ÒÀ˜ı˛ ÊÚ… øZÓ¬œ˚˛ı±ı˛ ı±˚˛Ó≈¬{°±˝ ˙«ÀÚı˛ Œ±˚˛± fl¬èÚº
 Àfl¬ı˘±
·±Î«¬ ’øÙ¬¸
·±Î«¬ ’øÙ¬¸

˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙±ı˛ fl¬±˜ı˛± › øı˛˚˛±Ê≈˘ ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ïʱiß±ÀÓ¬ı˛ ı±·±Úó ø‰¬S

ı±Àı ı±!¬œ ˝˝◊ÀÓ¬ √õ∂¶ö±Ú ά◊¸˜±Úœ Œ˜˝ı˛±ı øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ ı˛±ô¶∏±¬
ı±Àı ¸±˘±˜ ¬˝˝◊ÀÓ¬ √õ∂Àı˙
¤‡±ÀÚ “±øh¬À˚˛ è › ¸±˘±˜ ¬Ûh¬ÀıÚ
Úıœı˛ Œ˜˝ı˛±ı 1. ˝±Ú±Ú± ô¶∏y¬
2. ’±À˚˛˙± ô¶∏y¬ ¤‡±ÀÚı˛ Ú±˜±Ê ¬Ûh¬±ı˛ ‡≈ı Ù¬øÊ˘Ó¬
3. ’±ı≈˘≈ı±ı± ô¶∏y¬ ¤‡±ÀÚ ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈˘ı±ı±ı˛ ŒÓ¬Ãı± fl¬ı≈˘
˝˚˛º
4. ˜ı˛˚˛±˝ ô¶∏y¬ ¤‡±ÀÚ ÚıœÊœ ’±ı˛±˜ fl¬ı˛ÀÓ¬Úº
øı˛˚˛±Ê≈˘ ·±Î«¬ ’øÙ¬¸ 5. ø˝ı˛˜ ô¶∏y¬ ¤‡±ÀÚ ¸±˝±ı± ıÀ¸ ÚıœÊœı˛ Œ˝Ù¬±ÊÀÓ¬ı˛ ÊÚ…
ʱiß±Ó¬ Œ˜•§±ı˛ ¬Û±˝±ı˛± øÀÓ¬Úº
6. ›˚˛±Ú≈ ô¶∏y¬ ¤‡±ÀÚ Œ˜˝˜±Ú ø·Àfl¬ ı˛±‡± ˝ÀÓ¬±º

57
7. ˝Êı˛Ó¬ øı˘±À˘ı˛ ’±Ê±ÀÚı˛ ʱ·˚˛±º
8. UÊ≈Àı˛ı˛ ¬ÛøıS ¸˜±øÒº
9. ˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ı!¬Àı˛ı˛ ¸˜±øÒº
10. ˝Êı˛Ó¬ ά◊˜ı˛ Ù¬±èÀfl¬ı˛ ¸˜±øÒº
11. ¤fl¬øȬı˛ ¸˜±øÒı˛ ʱ˚˛·± ‡±ø˘ ’±Àº
¸ı≈Ê 12. UÊı˛±ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ fl¬±˜ı˛±º
ʱiß±ÀÓ¬ı˛ ı±·±Ú 13.UÊı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ·•§≈ʺ
ı˛Ê±

·•§≈Ê
ı˛Ê± ı˛Ê± 14. ı±ø˝Àı˛ ¬Û“±‰¬ Œfl¬±ÀÌı˛ fl¬±˜ı˛±º
15. ¸ı≈Ê ·•§≈Ê ¤øȬ ˜¸øÊÀı˛ ±À ¬ÛøıS ¸˜±øÒı˛ ά◊¬Ûı˛º
16. Œ˜˝ı±Àı Ù¬±ÀÓ¬˜± ¤‡±ÀÚ ˝Ê– Ù¬±ÀÓ¬˜±ı˛ fl¬±˜ı˛± ø¢º
17. Œ˜˝ı±Àı˛ Ó¬±˝±•ú ¤‡±ÀÚ ÚıœÊœ Ó¬±˝±•ú ¬Ûh¬ÀÓ¬Úº
øé¬ Ú 18. ı±˝◊Àı˛ı˛ ʱø˘, ˚±ı˛ ¸±˜ÀÚ “±øh¬À˚˛ ’±¬ÛøÚ è ›
Úıœı˛ ˜¸øÊ ¸±˘±˜ ¬ÛÀh¬Úº
¬Û”– ¬Û–
ά◊›ı˛
 ˝Ê; ¸•ÛÀfl«¬ fl¬À˚˛fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ ˆ≈¬˘ Ò±ı˛Ì±
"UÊ≈ı˛ ï–ó ÒÚ¸•Û Ô±fl¬± ¸ÀMW› ˝Ê; Ú± fl¬ı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛
fl¬Àͬ±ı˛ ’¸cø©Ü √õ∂fl¬±˙ fl¬Àı˛ÀÂÚº ıUÀ˘±fl¬ ¤˝◊ ’Ê≈˝±Ó¬ Œø‡À˚˛
Ô±Àfl¬Ú Œ˚ ı…ı¸±-ı±øÌÊ… ‰¬±˘±ı±ı˛ ˜ÀÓ¬± Œfl¬Î¬◊ ŒÚ˝◊º ¸ôL√±Úı˛±
ŒÂ±È¬ ŒÂ±È¬ ˝◊Ó¬…±ø ˝◊Ó¬…±øº ’±Êfl¬±˘ øfl¬Â≈ È≈¬…ı˛-Œfl¬±•Û±Úœ Œfl¬ı˘
7 ŒÔÀfl¬ 10 øÀÚ ˝Ê; fl¬øı˛À˚˛ Ô±Àfl¬Úº ¤ÀÓ¬± ¬ÛLö± › ’Ô«
Ô±fl¬± ¸ÀMW› ˝Ê; Ú± fl¬ı˛± ¤fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ ˆ≈¬˘º
"øfl¬Â≈ Œ˘±Àfl¬ı˛ fl¬±À ’Ô« Ô±Àfl¬ Ú± Ó¬ı≈› ˝ÀÊ;ı˛ ÊÚ…
’ÀÚ…ı˛ fl¬±À ¸±˝±˚… ‰¬±˝◊ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº ¤È¬± ‡≈ı˝◊ ˆ≈¬˘ › ˜±Ú≈¯∏Àfl¬
fl¬©Ü Œ›˚˛±ı˛ fl¬±ı̺ ˚‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ’Ô« Ô±fl¬Àı Ó¬‡Ú˝◊
˝Ê; Ù¬ı˛Ê ˝Àıº Ó¬‡Ú ˝Ê; fl¬èÚº ¸±˝±˚… Œ‰¬À˚˛ fl¬©Ü Ú± Œ›˚˛±
ά◊ø‰¬»º
"UÊ≈ı˛ ï–ó-¤ı˛ ¤fl¬øȬ ˝±øÀ¸ı˛ ’Ô« Œ˚ Œ˘±Àfl¬ı˛± øÓ¬ÚøȬ
fl¬±ı˛ÀÌ ˝Ê; fl¬ı˛Àıº ’Ô«˙±˘œı˛± w˜ÀÌı˛ ÊÚ… ˝Ê; fl¬ı˛Àı, ·ı˛œıı˛±
øˆ¬é¬±ı˛ ÊÚ… ˝Ê; fl¬ı˛Àı › ˜Ò…øıMı˛± ı…ı¸±ı˛ ÊÚ… ˝Ê; fl¬ı˛Àıº
¤˝◊ øÓ¬ÚøȬ fl¬±ı˛ÀÌ ˝Ê; fl¬ı˛± ıh¬ ˆ≈¬˘º
"ά◊˜ı˛±˝ ŒÂ±È¬ ˝Ê; › ˝Ê; ıh¬ ˝Ê;º Ó¬±ÀÓ¬ Œ˚Àfl¬±Ú øÚ˝◊
Œ˝±fl¬ Ú± Œfl¬Ú ıh¬ ˝Ê; ï˝ÀÊ; ’±fl¬ıı˛ó ·Ì… ˝Àıº Œfl¬ı˘
qSêı±Àı˛ı˛ ˝Ê;Àfl¬ ˝ÀÊ; ’±fl¬ıı˛ ·Ì… fl¬ı˛± ˆ≈¬˘ Ò±ı˛Ú±º
"øÚÊ ˝ÀÊ;ı˛ ’±À˘±‰¬Ú± ı±ı˛ı±ı˛ fl¬ı˛± ˚±ÀÓ¬ Œ˘±fl¬
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ˝±Ê;œ ıÀ˘ ʱÚÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ñ¤øȬ ¤fl¬øȬ øı˛˚˛± ïŒ˘±fl¬
Œ‡±ÀÚ±ó, ¤øȬ ¤fl¬øȬ ıh¬ ˆ≈¬˘º
"˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ı±h¬œ ŒÔÀfl¬ fl¬±Ù¬Ú øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛± › ¤Àfl¬
˝ÀÊ;ı˛ ¤fl¬øȬ ’—˙ ˜ÀÚ fl¬ı˛± ˆ≈¬˘º 50 ı»¸ı˛ ¬Û”Àı« Œ¸Ãø
’±ı˛ı ¤fl¬øȬ ·ı˛œı Œ˙ ø¢ ˝ÀÊ;ı˛ ¸±˜≈ø^fl¬ › ˆ”¬ø˜ı˛ ı˛±ô¶∏±›
‡≈ı fl¬øÍ¬Ú ø¢º ¤˜Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ ˚ø fl¬±Àı˛± ˝◊ÀôL√fl¬±˘ ˝À˚˛ Œ˚ÀÓ¬±
‡≈ı ’¸≈øıÒ±˚˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝ÀÓ¬±º ¤˝◊ÊÚ… ˝±Ê;œı˛± øÚÀÊı˛ ¸À/
fl¬±Ù¬Ú ¬ı˛±‡ÀÓ¬Úº ıÓ«¬˜±Ú Œ¸Ãø ’±ı˛ı ¤fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ ÒÚœ Œ˙º
¸Ù¬ı˛› ¸˝Ê ˝À˚˛ Œ·Àº √õ∂øÓ¬ ¶ö±ÀÚ fl¬±Ù¬Ú ¸˝ÀÊ˝◊ ¬Û±›˚˛±
˚±˚˛º ¤˝◊ÊÚ… ¬fl¬±Ù¬Ú ¸À/ ŒÚ›˚˛± ı±>Úœ˚˛ Ú˚˛º
"Œ˘±fl¬ ˝ÀÊ;ı˛ ¬Û”Àı« ˝ÀÊ;ı˛ ¬ÛXøÓ¬ı˛ ø˙鬱 ŒÚÚ Ú± ›
˝±ı˛±˜ ˙ı˛œÀÙ¬ 40 øÚ øfl¬ˆ¬±Àı fl¬±È¬±ÀıÚ Ó¬±ı˛› ø˙鬱 ŒÚÚ Ú±º
¤˝◊ÊÚ… fl¬‡ÀÚ± Ó¬±Àı˛ øÚÀÊı˛ ˆ≈¬À˘ı˛ ÊÚ… ’Ôı± fl¬‡ÀÚ± È≈¬…ı˛
ı± ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛ ”Ó¬±ı±À¸ı˛ ˜Êı≈ı˛œı˛ ı± ’˘¸Ó¬±ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ
˝±Ê;œÀı˛Àfl¬ fl¬øÍ¬Ú ’¸≈øıÒ±ı˛ ¸•ú≈‡œÚ ˝ÀÓ¬ ˝˚˛º ø˚øÚ fl¬©Ü ¬Û±ÀıÚ
√õ∂ÔÀ˜ ¤È¬± ʱڱı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚ Œ˚ ¤ı˛ fl¬±ı˛Ì øfl¬∑ ¬Û≈Úı˛±˚˛
’±˝◊Ú ’Ú≈˚±˚˛œ › ’Ú… ¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ÀıÚ ˚±ÀÓ¬ ’Ú…
58
˝±Ê;œÀı˛ ¤˜Ú fl¬©Ü Ú± ˝˚˛º ˝ÀÊ;ı˛ ˜±ÀÁ¬ øÚÀÊı˛ fl¬À©Üı˛ fl¬Ô±
ı±ı˛ı±ı˛ ’±À˘±‰¬Ú± fl¬ı˛À˘ Œ˘±fl¬ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˆ¬˚˛ ¬Û±Àı
› ˝Ê; Ú± fl¬ı˛±ı˛ ı± Œı˛œ fl¬ı˛±ı˛ ’Ê≈˝±Ó¬ ¸g¬±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º
¤˝◊ÊÚ… øÚÀÊı˛ fl¬À©Üı˛ fl¬Ô± ¤˜Úˆ¬±Àı ’±À˘±‰¬Ú± fl¬ı˛± ˚±ÀÓ¬
Œ˘±fl¬ ˆ¬˚˛ ¬Û±Àı, ¤øȬ ˆ≈¬˘ fl¬±Êº ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˚Ó¬ fl¬©Ü ’±¬ÛøÚ
¬Û±ÀıÚ ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Ó¬±ı˛ √õ∂øÓ¬±Ú ŒÀıÚº
"˜!¬± ˙ı˛œÙ¬ › ˜øÚ± ˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ˜¸øÊÀ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ˜Ê±
› ˜¸øÊÀı˛ Ú”ı˛±Úœ ¬Ûøı˛Àı˙ ʱiß±ÀÓ¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ fl¬˜ Ú˚˛º ¤˝◊ÊÚ…
˝ÀÊ;ı˛ ¬Ûı˛ ıUøÚ ¬Û˚«ôL√ Œ˘±fl¬ Œ¸˝◊ ˙±øôL√ÀÓ¬ ˜¢ü Ô±Àfl¬ ›
’øÚB±˚˛ Œ˘±Àfl¬ı˛ ˜≈‡ ŒÔÀfl¬ ›‡±ÀÚı˛ ¤˜Ú √õ∂˙—¸± Œ˙±Ú±
˚±˚˛ Œ˚ ’ôL√Àı˛ ›‡±ÀÚı˛ ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ… ’±À˘±h¬Ú ¸‘ø©Ü¬ ˝˚˛º
·ı˛œıÀı˛ fl¬±À ¤˜Ú ’±À˘±‰¬Ú± ˝˝◊ÀÓ¬ ı“±‰¬± ı˛fl¬±ı˛, ˚±ÀÓ¬
Ó¬±Àı˛ ’ôL√ı˛ øÚÊ √õ∂ˆ≈¬ı˛ ‚ı˛ › ÚıœÊœı˛ ·•§≈Ê Œ‡±ı˛ ÊÚ…
’±·Ë˝ ˝˚˛ › øÚÀÊı˛ ˜Êı≈ı˛œ › ≈ı«˘Ó¬±ı˛ ÊÚ… øÚı˛±˙ › ≈–ø‡Ó¬
˝À˚˛ ˚±˚˛º Œfl¬±Ú ˜≈¸˘˜±ÚÀfl¬ ≈–‡ Œ›˚˛± ı± fl¬©Ü¬ Œ›˚˛± ıh¬
Œ·±Ú±˝º
"˝Ê; Ú±˜±ÀÊı˛ ˜Ó¬˝◊ ¤fl¬øȬ ˝◊ı±Ó¬º ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˜˝Q,
¬Û”Ì«Ó¬±, ¸Ó¬Ó¬± › Ú•⁄Ó¬±ı˛ ¸À/ ı˛›Ú± ˝›˚˛± ά◊ø‰¬»º Ù≈¬À˘ı˛
˜±˘± ¬ÛÀı˛ ŒÏ¬±˘ ı±ÊÚ±ı˛ ¸À/ ı±øh¬ ŒÔÀfl¬ ı˛›Ú± ˝›˚˛± ˝◊¸˘±˜
øıÀı˛±Òœ ¬ÛXøÓ¬ › øı˛˚˛±fl¬±ı˛œº
"˝◊¸˘±˜ Œfl¬±Ú ˜ø˝˘±Àfl¬ øıÚ± ˜≈˝øı˛À˜ Œfl¬±Ú ¸Ù¬Àı˛ı˛
’Ú≈˜øÓ¬ Œ˚˛ Ú± › Ó¬±ı˛ ¸À/ øÚÊ«ÀÚ Ô±fl¬±ı˛› ’Ú≈˜øÓ¬ Œ˚˛
Ú±º ¤fl¬ÊÚ ˜ø˝˘± Ó¬±ı˛ ı˚˛¸ ˚±˝◊ Œ˝±fl¬ Ú± Œfl¬Ú ˚ø øıÚ±
˜≈˝øı˛À˜ ˝ÀÊ;ı˛ ¸Ù¬Àı˛ ˚±˚˛ ¤fl¬øȬ ıh¬ Œ·±Ú±˝ ¤ı— ˝±ı˛±˜
˙ı˛œÀÙ¬ı˛ ¤fl¬øȬ Œ·±Ú±˝ ¤fl¬˘é¬ Œ·±Ú±À˝ı˛ ¸˜Ó≈¬˘…º
"Œ˘±Àfl¬ı˛ fl¬±À ˝Ê; Ú± fl¬ı˛±ı˛ ¤fl¬øȬ ’Ê≈˝±Ó¬ Œ˚ ’±˜±ı˛
’Ô« ˝±˘±˘ ı± qX Ú˚˛º √õ∂Ô˜ fl¬Ô± ¤˝◊ Œ˚ ˚ø ’Ô« ˝±˘±˘ Ú±
˝˚˛ Ó¬±˝À˘ ά◊¬Û±Ê«Ú Œfl¬Ú fl¬ı˛ÀÂÚ∑ øZÓ¬œ˚˛ fl¬Ô± ¤˝◊ Œ˚ ˝Ê;
ÒÚ¸•Û ’±¸±ı˛ ¬Ûı˛ Ù¬ı˛Ê ˝˚˛º Œfl¬ı˘ ˝±˘±˘ ÒÚ¸•Û
’±¸±ı˛ ¬Ûı˛ Ú˚˛º ˚‡Ú ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸•Û ŒÔÀfl¬ ‡±›˚˛±
¬Ûı˛± fl¬ı˛ÀÂÚ, ı±B‰¬±Àı˛ ˘±˘Ú ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀÂÚ Ó¬±˝À˘ ˝Ê;›
fl¬èÚº ’±ı˛ ˚ø Ú± fl¬Àı˛Ú ’±{°±˝Ó¬±˚˛±˘± ˜≈‡±À¬Û鬜› ÚÚº
’±ı˛ øÓ¬øÚ $¬±˝˝±ı˛ › ʱıT±ı˛º Ó“¬±ı˛ Œfl¬±Ú ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ
ŒÚ˝◊º øÓ¬øÚ ›˚˛±±› fl¬Àı˛ÀÂÚ Œ˚ ’±ø˜ ʱ˝±iß±˜Àfl¬ ˜±Ú≈¯∏ ›
Ê;œÚ øÀ˚˛ ˆ¬øı˛À˚˛ ŒÀı±º
 ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ ‰¬±›˚˛±ı˛ Œ±˚˛± › ›øÊÙ¬±
1
‡≈ı Œı˙œ
¬Ûh¬ÀıÚ
2
‡≈ı Œı˙œ
¬Ûh¬ÀıÚ

3 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

4
100 ı±ı˛
¬Ûh¬ÀıÚ

5 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

6 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

7 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

8 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

9 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

10 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

11 100 ı±ı˛ ¬Ûh¬ÀıÚ

12 ¤˝◊ ¸≈ı˛±&À˘±› ¬Ûh¬ÀıÚñ¸≈ı˛± ˝◊˚˛±¸œÚ, ¸≈ı˛± ı˛˝˜±Ú, ¸≈ı˛± ˜≈˘ƒfl¬, ¸≈ı˛± Ó¬›ı±,
¸≈ı˛± ›˚˛±Àfl¬˚˛±˝ › ¸≈ı˛± Ù¬±Ó¬±˝
13 ’±¸ı˛ ¬Û˚«ôL√ ‡≈ı Œıø˙ Œ±˚˛± ‰¬±˝◊ÀıÚº ˚ø Œ‡±˘± ’±fl¬±À˙ı˛ ÚœÀ‰¬ “±øh¬À˚˛ ¬ÛÀh¬Ú Ó¬±˝À˘
‡≈ı ά◊M˜ ˝˚˛º ˝ÀÊ;ı˛ ı˝◊À˚˛ ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÀÚ ¬Ûh¬±ı˛ ÊÚ… ’ÀÚfl¬ Œ±˚˛± Œ˘‡± ’±Àº ‹&À˘±
˝Ê; Œ˙‡±ı˛ ¸˜˚˛ ¬ÛÀh¬ ˜≈‡ô¶∏ fl¬Àı˛ ŒÚÀıÚº ’±ı˛±Ù¬±ÀÓ¬ı˛ øÀÚ ¤˝◊ Œ±˚˛±ı˛ ’Ô« ı≈ÀÁ¬ øıÚ˚˛Ó¬±ı˛
¸À/ ’±{°±˝ı˛ fl¬±À fl“¬±≈Úº Œ±˚˛± ‰¬±Úº ı≈ÀÁ¬ Œ˚ Œ±˚˛± ’±¬ÛøÚ ‰¬±˝◊ÀıÚ Ó¬±ı˛ √õ∂ˆ¬±ı Ô±fl¬Àıº

øı. ^.ñά◊¬ÛÀı˛ ˚± øfl¬Â≈ ›øÊÙ¬± › ˝◊ı±ÀÓ¬ı˛ ¬ÛXøÓ¬ ıÌ«Ú± fl¬ı˛± ˝À˘± ¤È¬± Œfl¬ı˘ ¸≈ißÓ¬ Ó¬ı˛œfl¬±º
›˚˛±ÀÊı ı± Ù¬ı˛Ê Ú˚˛º
59
 ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œı˛ ¤fl¬øȬ ’˜≈˘… Úfl¬˙±

¸±øÙ¬˚˛± øıÚÀÓ¬ ’±– ˜≈M±ø˘ı ı˛¸≈˘≈{°±˝ ï–ó ¤ı˛ Ù≈¬Ù≈¬

˝Êı˛Ó¬ ’±ı≈ ¸˚˛œ ‡≈ı˛œ

˝Êı˛Ó¬ ά◊¸˜±Ú øıÚ ’±!¬±¸

˝±ø˘˜± ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œı˛ ¤øȬ ¤fl¬øȬ ’˜≈˘… Úfl¬˙± Œ¸Ãø ¸ı˛fl¬±ı˛ fl¬ıÀı˛ı˛
ά◊¬Ûı˛ ¸ı ø‰¬˝ê ¸øı˛À˚˛ øÀ˚˛À ¤ı— Œfl¬±Ú fl¬ıÀı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ ø‰¬˝ê Œ›˚˛±
fl¬±Àı˛± ’Ú≈˜øÓ¬ ŒÚ˝◊º ¤˝◊ Úfl¬˙±ı˛ ˜±Ò…À˜ ’±¬ÛøÚ ˝Êı˛Ó¬ ά◊¸˜±Ú,
˜≈¸ø˘˜Àı˛ ÊÚÚœ › ˝Êı˛Ó¬ ˝±˘œ˜± › ’Ú…±Ú… ˝Êı˛Ó¬Àı˛
˙˝œ ·Ì

˜±Ê±Àı˛ı˛ øÊ˚˛±ı˛ÀÓ¬ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ˘±ˆ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚº

ø˝ı˛±ı˛

˜≈¸ø˘˜ ÊÚÚœ › ¬ÛøıS ¶aœ·Ì ˝Êı˛Ó¬ ’±À˚˛˙±, ˝Êı˛Ó¬ ¸±›±,

˝Êı˛Ó¬ ˝◊ı˱˝œ˜ øı˜

˝Êı˛Ó¬ øıÚÀÓ¬ ˚˜’±, ˝Êı˛Ó¬ ˝±Ù¬¸±, ˝Êı˛Ó¬ ά◊À•ú ¸±˘˜±

˝Êı˛Ó¬Ú±ÀÙ¬ ˜›˘±

˜≈˝•ú ï–ó

˝Êı˛Ó¬ ¸±øÙ¬˚˛±, ˝Êı˛Ó¬ Ê≈›˚˛±˝◊øı˛˚˛±, ˝Êı˛Ó¬ ά◊À•ú ˝±ıœı±,

’±s≈{°± øıÚ Î¬◊˜ı˛

˝Êı˛Ó¬ ˚˚˛Úı øıÚÀÓ¬ ‡Ê±˝◊˜± › ˝Êı˛Ó¬ ˚˚˛Úı øıÚÀÓ¬ ʱ˝±˙

˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ʱ٬ı˛ ø¸øVfl¬
’±fl¬œ˘ ˝◊ıÀÚ ˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ı±øfl¬ı˛
’±øı Ó¬±À˘ı
˝Êı˛Ó¬ ά◊À•ú fl≈¬˘¸≈˜ ˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ˚˝◊Ú≈˘ ’±ÀıøÚ
˝Êı˛Ó¬ Œı˛±fl¬±˝◊˝◊˚˛± ˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜ ˝±¸±Ú
˝Êı˛Ó¬ ˚˚˛Úı
˝Êı˛Ó¬ ˝◊˜±˜
˜±ø˘fl¬

˝Êı˛Ó¬ ¸≈Ù¬˚˛±Ú øıÚ ˝±øı˛¸ ˝Êı˛Ó¬ ’±ıT±¸ ¬Ú±ı˛œÀı˛ ¸«±ı˛

øıÚ ’±– ˜≈M±ø˘ı ˝Êı˛Ó¬ Ù¬±ÀÓ¬˜±

ʱiß±Ó≈¬˘ ı±fl¬œı˛ ı˛Ê±

˝Êı˛Ó¬ ¸±øÙ¬˚˛±
˝Êı˛Ó¬ ’±Ó¬œfl¬±
˝Êı˛Ó¬ ά◊À•ú ı±ÚœÚ
ÚıœÊœı˛ ˜¸øÊ

60