Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
g]kfn gful/s pog k|flws/0f P]g, @)%# sf] bkmf #$ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn
gful/s pog k|flws/0fn] b]xfosf] lgodx agfPsf] 5 .
kl/R5]b !
k|f/lDes
!=
;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ oL lgodxsf] gfd g]kfn gful/s pog k|flws/0f,
gful/s pog lgodfjnL, @)%* /x]sf] 5 .
-@_ of] lgodfjnL g]kfn ;/sf/af6 *:jLs[lt k|fKt ePsf] ldltaf6 nfu"
x'g]5 .
@=
-r_
-5_
-h_
#=
$=
%=
q'm eGgfn] P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd AolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf
k|df0fkq k|fKt jfo'ofg rfns -kfOn6_ jfo'ofg ;xrfns -sf]kfOn6_,
km\nfO{6 OlGhlgo/ /]l8of] ckml;/, km\nfO{6 g]leu]6/, Po/ xf]:6];, s]lag
P6]08]06 / k;{/x ;Demg'k5{ .
AolQmut O{hfhtkq -k;{g]n nfO;]G;L_, /]l6+u tyf k|df0fkq eGgfn] lgod
## adf]lhd k|bfg ul/g] AolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq ;Demg'k5{ .
cfly{s jif{{ eGgfn] k|To]s jif{{sf] >fj0f ;+qmflGt b]lv csf]{ jif{{sf] cfiff9
d;fGt;Ddsf] cjlw ;Demg'k5{ .
kl/R5]b @
jfo';]jf ;~rfng ;DaGwL Joj:yf
cg'dlt tyf k|df0fkq glnO{ jfo'ofg ;]jf ;~rfng ug{ gx'g] M P]gsf] bkmf % sf]
v08 -s_ adf]lhd cg'dlt tyf k|df0fkq glnO{ s;}n] klg jfo';]jf ;~rfng ug'{
x'Fb}g .
jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq M -!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd Ohfhtkq
k|fKt jfo';]jf ;~rfng ;+:yfn] jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq lng rfx]df
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9f+rfdf cfjZos ljj/0fx v'nfO{
cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t
lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t kg{ cfPdf dxflgb]{zsn] To:tf] b/vf:t
pk/ cfjZos hfFra'em u/L u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g, o;
lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt cGo Joj:yfxsf] clwgdf /xL
b/vf:tjfnfnfO{ Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf jfo';]jf ;~rfng
cg'dlt tyf k|df0fkq lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq k|bfg ubf{
dxflgb]{zsn] jfo';]jf ;~rfng ;'/lIft, lgoldt, :t/Lo / k|efjsf/L ?kdf ;~rfng
ug]{ ;DaGwdf cfjZostfg';f/sf] zt{x tf]Sg ;Sg]5 .
-$_ pklgod -!_, -@_ / -#_ adf]lhd jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf
k|df0fkqsf] nflu b/vf:t lbg], jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq lbg] tyf
jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq lb+bf zt{ tf]Sg] ;DaGwL cGo sfo{ljlw
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
cg'dlt tyf k|df0fkqsf] cjlw / gjLs/0f ;DaGwL Joj:yf M -!_ lgod $ adf]lhd
k|bfg ul/Psf] jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkqsf] cjlw lgod ^ adf]lhd
cufj} /2 ul/Psf] cj:yfdf afx]s a9Ldf Ps cfly{s jif{{sf] x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd cjlw ;dfKt x'g' cufj} cg'dltkq tyf k|df0fkq
gjLs/0fsf] nflu cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] gjLs/0f z'Ns ;+nUg u/L
dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
^=
&=
*=
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbOg] b/vf:tsf] 9fFrf / cg'dltkq tyf k|df0fkq
gjLs/0f ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
jfo';]jf ;~rfng k|df0fkq tyf cg'dltkq lgnDjg jf /2 ug]{ M -!_ lgod $
adf]lhd cg'dlt tyf k|df0fkq k|fKt jfo';]jf ;~rfng ;+:yfn] jfo';]jf ;~rfng
ubf{ u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf
Dofg'cndf plNnlvt Joj:yf / jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq k|bfg ubf{
pNn]v ePsf zt{sf] kfngf gu/]df jf To:tf] Joj:yf / zt{ ljkl/t sfo{ u/]df
dxflgb]{zsn] To:tf] jfo';]jf ;~rfng ;+:yfnfO{ k|bfg ul/Psf] jfo';]jf ;~rfng
cg'dlt tyf k|df0fkq a9Ldf ^ dlxgf ;Ddsf] nflu lgnDjg jf jfo';]jf ;~rfng
cg'dlt tyf k|df0fkq /2 ug]{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd s'g} jfo';]jf ;~rfng ;+:yfsf] jfo';]jf ;~rfng
cg'dlt tyf k|df0fkq lgnDjg jf /2 ug]{ cfb]z lbPsf]df To;sf] hfgsf/L Ohfht
lbg] / ;+:yf btf{ ug]{ sfof{nonfO{ klg lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd jfo';]jf ;~rfng cg'dlt tyf k|df0fkq lgnDjg
jf /2 ug]{ cfb]z lng' cl3 To:tf] jfo';]jf ;~rfng ;+:yfnfO{ cfgf] ;kmfO{ k]z ug{
d'gfl;a dflkmssf] df}sf lbg' kg]{5 .
kl/R5]b #
jfo'ofgsf] btf{ tyf /fli6o lrGx c+lst ug]{ ;DaGwL Joj:yf
btf{ gePsf] jfo'ofg p8fpg gx'g] M s'g} klg d'n'sdf btf{ gePsf] jfo'ofg g]kfn
clw/fHosf] xjfO{ If]qdf p8fg ug{ x'Fb}g .
jfo'ofg btf{ M -!_ lgod $ adf]lhd jfo';]jf ;~rfng ug{ cg'dlt tyf k|df0fkq
k|fKt jfo';]jf ;~rfng ;+:yfn] v/Lb u/L NofPsf] jf ef8fdf NofPsf] jfo'ofg
Jofkfl/s k|of]hgsf] nflu g]kfn clw/fHodf btf{ ug{ rfx]df Pg]S; tyf Dofg'cndf
pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL ! df pNn]v
ePsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ s'g} AolQm jf ;+:yfn] Jofkfl/s k|of]hg jfx]s gLlh k|of]hgsf] nflu
jfo'ofg btf{ ug{ rfx]df ;f] JolQm jf ;+:yfn] Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP
adf]lhdsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0f v'nfO{ cg';"rL! df plNnlvt z'Ns ;+nUg u/L
dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhd jfo'ofg btf{sf] nflu s;}sf] b/vf:t kg{
cfPdf dxflgb]{zsn] To:tf] b/vf:t pk/ cfjZos hfFra'em u/L u}/ ;}lgs xjfO{
p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt
Joj:yf / ;DalGwt jfo';]jf ;~rfng ;+:yfnfO{ k|bfg ul/Psf] jfo';]jf ;~rfng
cg'dlt tyf k|df0fkqdf plNnlvt zt{xsf] clwgdf /xL jfo'ofg btf{ ug]{ cfb]z
lbg] kg]{5 . h'g k|of]hgsf] nflu jfo'ofg btf{ ePsf] 5 ;f]lx k|of]hgsf] nflu dfq
k|of]u ug'{ kg]{5 .
(=
!)=
-$_ pklgod -#_ adf]lhd jfo'ofg btf{ ug]{ lg0f{o ePsf]df dxflgb]{zsn]
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf v8f ul/Psf] jfo'ofg btf{
lstfjdf jfo'ofg btf{ u/L b/vf:tjfnfnfO{ Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP
adf]lhdsf] 9fFrfdf jfo'ofg btf{sf] k|df0fkq lbg' kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd btf{ ePsf] jfo'ofgnfO{ g]kfnL jfo'ofg dflgg]5 .
-^_ jfo'ofgsf] :jfldTj jfo'ofg wgLsf] x'g]5 .
-&_ o; lgoddf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg g]kfn ;/sf/ /
k|flws/0fnfO{ a'emfpg kg]{ /sd ga'emfP;Dd s'g} klg jfo'ofgsf] btf{ ul/g] 5}g .
;fy} jfo';]jf ;~rfng ug{ cg'dlt tyf k|df0fkq k|fKt ;+:yfn] g]kfn ;/sf/ /
k|flws/0fnfO{ a'emfpg' kg]{ /sd ga'emfPdf pQm ;+:yfsf] gofF jfo'ofg btf{ ul/g] 5}g
/ btf{ e} ;s]sf jfo'ofgsf] btf{ vf/]h ul/g]5 .
ef8f -lnh_ df jfo'ofg lng] jf lbg] ;DaGwL Joj:yf M -!_ lgod $ adf]lhd cg'dlt
tyf k|df0fkq k|fKt jfo';]jf ;+rfng ;+:yfn] jfo'ofg ef8fdf lng' jf lbg' kg]{ ePdf
;f]sf] cg'dlt kfpFm egL Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf
cfjZos ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L
dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t lb+bf jfo'ofg ef8fdf lng] jf lbg]
;DaGwdf ;Demf}tfsf] k|ltx ;d]t ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
-#_ o; lgod adf]lhd jfo'ofg ef8fdf lnPsf] jf lbPsf] jfo'ofgsf] ;+rfng
kl/jt{g ug'{ k/]df cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs
;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -!_ / -#_ adf]lhd b/vf:t kg{ cfPdf dxflgb]{zsn] cfjZos
hfFra'em u/L ljdfg ef8fdf lng] jf lbg] tyf ef8fdf lnPsf] jfo'ofgsf] :jfldTj
tyf ;~rfns kl/jt{g ug]{ cg'dlt lbg' kg]{5 . o;/L cg'dlt lb+bf ;Demf}tfsf
zt{xdf kl/jt{gsf ;fy} dxflgb]{zsn] cGo cfjZos zt{x ;d]t tf]Sg ;Sg]5 .
t/ jfo'ofg ef8fdf lng] jf lbg] /fi6sf] jfo'ofgsf] ;~rfng tyf k|fljlws
lhDd]jf/L lng' lbg' kg]{ ePdf ;DalGwt /fi6sf] gful/s pog lgsfo aLr cfk;L
;dembf/L lnP/ dfq To:tf] cg'dlt lbO{g]5 .
-%_ pklgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg g]kfn ;/sf/ /
k|flws/0fnfO{ a'emfpg afFsL /x]sf] /sd a'emfPsf] k|dfl0ft geP;Dd To:tf] cg'dlt
lbOg] 5}g .
-^_ o; lgod adf]lhd ef8fdf lng] lbg] ;DaGwdf eP u/]sf cGo sfd
sf/jfxL / ;Demf}tfdf yk36 Pj+ ;+zf]wg ePdf tT;DaGwL sfuhftx ;d]t k]z
ug'{kg]{5 .
jfo'ofg btf{ gfd;f/L M -!_ lgod * adf]lhd s'g} JolQm jf ;+:yfsf] gfddf btf{
ePsf] jfo'ofg vl/b ljqmL jf cGo s'g} Joxf]/faf6 cGo s'g} JolQm jf ;+:yfsf]
gfddf x:tfGt/0f ug'{ k/]df To:tf] jfo'ofgsf] btf{ gfd;f/L ug'{kg]{5 .
!!=
-@_ pklgod -!_ adf]lhd jfo'ofgsf] btf{ gfd;f/L ug{ rfxg] JolQm jf
;+:yfn] Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0f
v'nfO{ cg';"rL! df pNn]v ePsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg'
kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd b/vf:t lb+bf jfo'ofgsf] btf{ gfd;f/L ug{ rfxg]
b'a} kIfjLr ePsf] s/f/, dGh"/Lgfdf jf cGo To:t} k|sf/sf] lnvt dxflgb]{zs ;dIf
k]z ug'{ kg]{5 .
-$_ pklgod -@_ adf]lhd jfo'ofg btf{ gfd;f/Lsf] nflu kg{ cfPsf] b/vf:t
pk/ dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em u/L u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt
sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfxsf] clwgdf /xL
Ps JolQm jf ;+:yfsf] gfddf /x]sf] To:tf] jfo'ofg csf]{ JolQm jf ;+:yfsf] gfddf
btf{ gfd;f/L ug]{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd jfo'ofgsf] btf{ gfd;f/L ug]{ lg0f{o ePsf]df
dxflgb]{zsn] lgod * sf] pklgod -$_ adf]lhd v8f ul/Psf] jfo'ofg btf{ lstfadf
;fljssf] jfo'ofgsf] wgL jf jfo';]jf ;~rfng ;+:yfsf] gfd xjfO{ gofF wgL jf
jfo';]jf ;~rfng ;+:yfsf] gfd hgfpg' kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhd jfo'ofg btf{ lstfadf jfo'ofg wgL jf jfo';]jf
;~rfng ;+:yfsf] gfd hgfO{ ;s]kl5 To:tf] wgL jf jfo';]jf ;~rfng ;+:yfsf]
gfddf Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf jfo'ofg btf{ k|df0fkq
hf/L ug'{kg]{5 .
-&_ o; lgoddf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg s'g} ;+:yfn] g]kfn ;/sf/ /
k|flws/0fsf] a'emfpg' kg]{ /sd ga'emfP;Dd jfo'ofg btf{ gfd;f/L ul/g] 5}g .
jfo'ofg btf{ gul/g] M o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg
b]xfosf s'g} jfo'ofgnfO{ o; lgodfjnL adf]lhd btf{ ul/g] 5}g .
-s_ cGo d'n"sdf btf{ e}/x]sf] jfo'ofg,
-v_
-u_
!@=
k|ltlglw ;efsf] ldlt @)^#@$ sf] 3f]i f0ff cg';f/ g]kfnL ;]gf ePsf] .
!#=
!$=
!%=
-#_ pklgod -!_ adf]lhd kg{ cfPsf] b/vf:t pk/ dxflgb]{zsn] cfjZos
hfFra'em u/L u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S;
tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfxsf] clwgdf /xL Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v
ePsf] 9fFrfdf b/vf:tjfnfnfO{ jfo'ofgsf] 6fO{k k|df0fkq lbg]5 .
-$_ of] lgodfjnL k|f/De x'g' cufj} cfoft ul/Psf] s'g} jfo'ofgsf] 6fO{k
k|df0fkq glnPsf] eP To:tf] jfo'ofg ;~rfng ug]{ ;+:yfn] jfo'ofg ;~rfng cg'dlt
tyf k|df0fkq gjLs/0f ubf{ o; lgod adf]lhd 6fO{k k|df0fkq lng' kg]{5 .
-%_ 6fO{k k|df0fkq lbg] ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v
eP adf]lhd x'g]5 .
jfo'ofgsf] btf{ vf/]hL M -!_ g]kfn clw/fHodf s'g} JolQm jf ;+:yfsf] gfpFdf btf{
ePsf] jf ef8fdf NofO{ ;~rfng ul/Psf] jfo'ofg rnfpg g;lsg] u/L gfl;Pdf jf
g]kfn clw/fHodf ;~rfng gug]{ u/L :yfoL ?kaf6 s'g} lsl;daf6 :jb]z jflx/
k7fpg] ePdf jf ljqmL ljt/0f u/]df To:tf] jfo'ofgsf] wgLn] jf To:tf] jfo'ofg
ef8fdf NofO{ ;~rfng ug]{ JolQm jf ;+:yfn] ;f] jfo'ofg btf{ vf/]hLsf] nflu
jfo'ofgsf] btf{ k|df0fkq ;d]t ;+nUg /fvL Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP
adf]lhdsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf]
z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] b/vf:t k/]kl5 dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em
u/L g]kfn ;/sf/ tyf k|flws/0fnfO{ a'emfpg' kg]{ jfFsL jSof}tf a'emfPsf] b]lvPdf u}/
;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf
plNnlvt Joj:yfxsf] clwgdf /xL jfo'ofg btf{ lstfaaf6 ;f] jfo'ofgsf] btf{
vf/]h u/L ;DalGwt jfo'ofgsf] btf{ k|df0fkq ;d]t vf/]h u/Llbg' kg]{5 .
/fli6o lrGx c+lst gePsf] jfo'ofg p8fg tyf ;~rfng ug{ gx'g] M jfo'ofg btf{
ePsf] d'n'ssf] /fli6o lrGx c+lst gePsf] s'g}klg jfo'ofg g]kfn clw/fHosf] xjfO{
If]qdf p8fg ug'{ u/fpg' x'Fb}g .
jfo'ofgsf] /fli6o lrGx M -!_ g]kfn clw/fHodf btf{ ePsf] jfo'ofgsf] g]kfnL /fli6o
lrGx c+s / cIf/df 9Nx'g]5 / /fli6o lrGx kl5 Ps ;fgf] wsf]{ -_ tfgL tLg /f]dg
cIf/ /flvg] 5 . klxnf] jfo'ofgsf] xsdf tLg /f]dg cIf/sf] /lhi6]zg lrGx 9N
AAA /xg]5 . PseGbf a9L To:tf] jfo'ofg ePdf /f]dg cIf/ qmdzM B,C,D ub}{
nlug]5 .
t/, le=le=cfO{=kL= nfO{6sf] jfo'ofgdf /fli6o lrGx kl5 Ps wsf]{ -_ tfgL
To;kl5 ReGg] k|i6 Ps /f]dg cIf/ cGtdf b'O{ csf]{ /f]dg cIf/ h:tf]ls 9NRAA
/xg]5 . Ps eGbf a9L To:tf] jfo'ofg ePdf 9N R kl5 qmdz M B, C, D ub}{
nlug]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd jfo'ofgsf] /fli6o lrGx lbg] clwsf/
dxflgb]{zsnfO{ x'g]5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd jfo'ofgsf] /fli6o lrGx c+lst ug]{ ;DaGwL cGo
ljj/0f cg';"rL@ df lgwf{/0f ul/P adf]lhd x'g]5 .
!^=
!&=
!*=
!(=
@)=
kl/R5]b $
p8fg of]Uotf -Pc/ jlb{g]z_ ;DaGwL Joj:yf
p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq -;l6{lkms]6 ckm Pc/ jlb{g]z_ M p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq
-;l6{lkms]6 ckm Pc/ jlb{g]z_ k|fKt gu/]sf] s'g} klg jfo'ofg g]kfn clw/fHosf] xjfO{
If]qdf p8fg ug'{ u/fpg' x'Fb}g .
p8fg of]Uotfsf] :t/ M -!_ g]kfn clw/fHodf nfu" x'g] xjfO{ p8fg of]Uotfsf] :t/
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd :t/ pNn]v gtf]lsP;Dd cGt/f{li6o gful/s
pog ;+3sf] h'g ;b:o /fi6sf] clVtof/jfnfn] xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq
lbPsf] 5 ;f]xL d'n'sdf nfu" /x]sf] xjfO{ p8fg of]Uotfsf] :t/ g]kfndf nfu" /xg]5 .
p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq ;DaGwL Joj:yf M -!_ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq lbg]
clwsf/ dxflgb]{zsnfO{ x'g]5 .
-@_ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqsf] nflu lbO{g] b/vf:tsf] 9fFrf, p8fg
of]Uotfsf] k|df0fkqsf] 9fFrf / tT;DaGwL cGo sfo{ljlw tyf ljj/0f Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd b/vf:t lb+bf cg';"rL! adf]lhd xjfO{ p8fg
of]Uotfsf] k|df0fkq z'Ns a'emfpg' kg]{5 .
p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqsf] cjlw / gjLs/0f ;DaGwL Joj:yf M -!_ o; lgodfjnL
adf]lhd jfo'ofgsf] lgoldt lg/LIf0fsf] qmddf s'g} jfo'ofg ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn]
p8fg ug{ gx'g] u/L lalu|Psf] cj:yfdf k]mnf k/]df ;f]sf] dd{tsf] nflu dxflgb]{zsn]
cGoyf cfb]z lbPsf]df afx]s o; lgodfjnL adf]lhd lbO{Psf] p8fg of]Uotfsf]
k|df0fkqsf] cjlw a9Ldf Ps cfly{s jif{{sf] x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd cjlw ;dfKt x'g' cufj} p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq
gjLs/0fsf] nflu cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] gjLs/0f z'Ns ;+nUg u/L
dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbOg] b/vf:tsf] 9fFrf / xjfO{ p8fg of]Uotfsf]
k|df0fkq gjLs/0f ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd
x'g]5 .
p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq vf/]h jf lgnDjg M -!_ s'g} jfo'ofgsf] ;DaGwdf k|bfg
ul/Psf] p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqdf plNnlvt zt{, u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL
k|rlnt sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfsf] ljkl/t
jfo'ofg p8fg u/]df dxflgb]{zsn] To:tf] jfo'ofgsf] p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq vf/]h
ug]{ jf ;f]xL cfb]zdf pNn]v ePsf] cjlw;Ddsf] nflu lgnDjg ug]{ cfb]z lbg
;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq vf/]h jf lgnDjg ug]{
cfb]z lbg' cl3 ;DalGwt ;+:yfnfO{ ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;j dflkmssf] df}sf lbg'
kg]{5 .
@!=
@@=
@#=
@$=
jfo'ofg jflx/ k7fpFbfsf] p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq -PS;kf]6{ ;l6{lkms]6 ckm Pc/
jlb{g]z_ M -!_ g]kfn clw/fHodf s'g} JolQm jf ;+:yfsf] gfpFdf btf{ ePsf] jf ef8fdf
NofO{ ;~rfng ul/Psf] jfo'ofg rnfpg g;lsg] u/L gfl;Pdf afx]s g]kfn
clw/fHodf p8fg tyf ;~rfng gug]{ u/L :yfoL ?kaf6 s'g} jfo'ofg :jb]z jflx/
k7fpg] ePdf jf lgod !# adf]lhd jfo'ofgsf] btf{ vf/]h ePsf] cj:yfdf To:tf]
jfo'ofgsf] wgLn] jf To:tf] jfo'ofg ef8fdf NofO{ ;~rfng ug]{ JolQm jf ;+:yfn] ;f]
jfo'ofg aflx/ k7fpFbfsf] p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq -PS;kf]6{ ;l6{lkms]6 ckm Pc/
jlb{g]z_ sf] nflu Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf cfjZos
ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL! df pNn]v ePsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf
b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]kl5 dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em
u/L g]kfn ;/sf/ / k|flws/0fnfO{ a'emfpg' kg]{ /sd a'emfPsf] b]lvPdf Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf To:tf] jfo'ofgnfO{ aflx/ k7fpFbfsf] p8fg
of]Uotfsf] k|df0fkq -PS;kf]6{ ;l6{lkms]6 ckm Pc/ jlb{g]z_ lbOg]5 .
-#_ jfo'ofgnfO{ aflx/ k7fpFbfsf] p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq -PS;kf]6{
;l6{lkms]6 ckm Pc/ jlb{g]z_ lbg] ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf
pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
kl/R5]b %
jfo'ofgsf] dd{t tyf ;+ef/ ;DaGwL Joj:yf
dd{t, ;+ef/ gu/L jfo'ofgsf] p8fg tyf ;~rfng ug{ gx'g] M s'g} jfo'ofgsf]
;DaGwdf lgod !* adf]lhd k|bfg ul/Psf] xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqdf pNn]v
eP adf]lhd jfo'ofg tyf jfo'ofgsf] O{lGhg tyf cGo kf6{k'hf{xsf] k|flws/0fn]
tf]s]sf] cjlwleq lgoldt dd{t tyf ;+ef/ gu/L To:tf] jfo'ofg p8fg tyf
;~rfng ug{ x'Fb}g .
jfo'ofgsf] dd{t tyf ;+ef/ M -!_ lgod @@ adf]lhd jfo'ofgsf] lgoldt dd{t tyf
;+ef/ u/fpg' kg]{ cj:yfdf afx]s ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn] s'g} jfo'ofgsf] cfsl:ds
dd{t tyf ;+ef/ u/fpg jf To:sf] s'g} kf6{k'hf{ k]mg{ dxflgb]{zsn] cfjZos b]v]df
;DalGwt jfo'ofgsf] wgL, jfo' ;]jf ;~rfns ;+:yf jf ;DalGwt dd{t tyf ;+ef/
O{lGhlgo/nfO{ cfjZos cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lbO{Psf] cfb]z adf]lhd jfo'ofgsf] dd{t tyf ;+ef/
gu/L jf kf6{k"hf{ gk]m/L To:tf] jfo'ofg p8fg ug'{ x'Fb}g .
-#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhd jfo'ofgsf] dd{t tyf ;+ef/ ug]{ tl/sf Pg]S;
tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
cg'dlt jf dfGotf k|fKt ;+:yfaf6 dfq dd{t tyf ;+ef/ ug'{ kg]{ M -!_ lgod @@ jf
@# adf]lhd jfo'ofg tyf jfo'ofgsf] O{lGhg tyf cGo kf6{k'hf{xsf] lgoldt jf
cfsl:ds ?kdf dd{t tyf ;+ef/ u/fpFbf lgod @* sf] pklgod -@_ adf]lhd
cg'dlt k|fKt jf lgod $( sf] pklgod -@_ adf]lhd dfGotf k|fKt ;+:yfaf6 dfq
g]kfnL jfo'ofgsf] OlGhg tyf kf6{k"hf{sf] dd{t tyf ;+ef/ u/fpg' kg]{5 .
@%=
@^=
@&=
@*=
-@_ jfo'ofgsf] lgoldt cf]e/xn dd{t ug]{ / ;f] Joxf]/f k|dfl0ft u/fpg]
;DaGwL cGo Joj:yf Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
jfo'ofg dd{t ;+ef/ clen]v M lgod @@ / @# adf]lhd jfo'ofgsf] lgoldt tyf
cfsl:ds dd{t tyf ;+ef/ ul/Psf]df ;DalGwt ;+:yfn] ;f] Joxf]/f Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf cBfjlws ?kdf k|dfl0ft ul/lbg' kg]{5 .
lgoldt lg/LIf0f M -!_ s'g} klg jfo'ofg p8fg ug'{ cl3 pQm jfo'ofgsf] p8fg tyf
;+rfngsf] lgldQ cfjZos kg]{ ;a} oGq / ;/;fdfgx 7Ls cj:yfdf h8fg ePsf
5g\ egL lgod #@ sf] v08 -o_ adf]lhd Pc/qmfkm\6 d]G6]g]G; ;l6{lkms]6 k|fKt
lgl/Ifs jf lgod $( sf] pklgod -@_ adf]lhd dfGotf k|fKt Pc/qmfkm\6 d]G6]g]G;
;l6{lkms]6 afxs -lgl/Ifs_ n] lg/LIf0f u/L k|dfl0ft gu/];Dd pQm jfo'ofgsf] p8fg
ug{ x'Fb}g .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd jfo'ofgsf] lgoldt lg/LIf0f ;DaGwL cGo Joj:yf
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
nua"s M -!_ g]kfn clw/fHodf btf{ ePsf] k|To]s jfo'ofgn] b]xfo adf]lhd nu a"s
cBfjlws ?kdf sfod /fVg' kg]{5 M
-s_ ofqf nua"s,
-v_ jfo'ofg nua"s,
-u_ Ps O{lGhg ePsf] jfo'ofgsf] xsdf Ps O{lGhg nua"s / Ps
eGbf a9L O{lGhg ePsf] jfo'ofgdf k|To]s O{lGhgsf] nflu 5'6[f
5'6[} O{lGhg nua"s,
-3_ Ps kLr k|f]k]n/ ePsf] jfo'ofgsf] xsdf Ps kLr k|f]k]n/
nua"s / Ps eGbf a9L kLr k|f]k]n/ ePsf] jfo'ofgdf k|To]s
kLr k|f]k]n/sf] nflu 5'6[f 5'6[} kLr k|f]k]n/ nua"s,
-_ /]l8of] kf6\{; /x]sf] jfo'ofgsf] xsdf /]l8of] kf6{\; nua"s .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] nua"sx hf/L ug]{ clwsf/ dxflgb]{zsnfO{
x'g]5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] nua"s cBfjlws ?kdf /fVg' kg]{ ;DaGwL cGo
sfo{ljlw tyf ljj/0fx Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
jfo'ofg tyf jfo'ofgsf] kf6{k"hf{sf] pTkfbg, dd{t tyf k/LIf0f ;+ef/ ;lxtsf] lj:t[t
dd{t -cf]e/cn_ ug]{ ;+:yf ;DaGwL Joj:yf M -!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd Ohfht
k|fKt jfo'ofg tyf jfo'ofgsf] kf6{k"hf{xsf] pTkfbg, dd{t tyf k/LIf0f ;lxtsf]
lj:t[t dd{t -cf]e/cn_ ug{ rfxg] ;+:yfn] To:tf] sfo{ ug]{ cg'dltsf] nflu Pg]S;
tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0f v'nfO{ cg';"rL! df
plNnlvt z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd s'g} ;+:yfsf] b/vf:t kg{ cfPdf dxflgb]{zsn]
cfjZos hfFra'em u/L b/vf:tjfnfnfO{ u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt
sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt cGo Joj:Yfsf] clwgdf /xL
@(=
#)=
jfo'ofg tyf jfo'ofgsf] kf6{k"hf{xsf] pTkfbg, dd{t tyf k/LIf0f ;lxtsf] lj:t[t
dd{t -cf]e/cn_ ug{ cg'dlt lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbOPsf] cg'dltsf] cjlw Ps cfly{s jif{sf] x'g]5 /
cjlw ;dfKt x'g' cufj} cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhd z'Ns lt/L gljs/0fsf]
nflu dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lbOg] b/vf:tsf] 9fFrf / cg'dlt gjLs/0f ;DaGwL
cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
jfo'ofg tyf jfo'ofgsf] kf6{k"hf{sf] pTkfbg, dd{t tyf k/LIf0f ;+ef/ ;lxtsf] lj:t[t
dd{t -cf]e/cn_ ug]{ ;+:yfsf] cg'dlt :ylut jf /2 ug]{ M -!_ lgod @* adf]lhd
cg'dlt k|fKt ;+:yfn] u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g o; lgodfjnL,
Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfsf] kfngf gu/]df jf To:tf] Joj:yf ljkl/t
sfo{ u/]df dxflgb]{zsn] To:tf] cg'dlt cfb]zdf pNn]v ePsf] cjlw;Ddsf] nflu
lgnDjg jf vf/]h ug]{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgnDjg jf vf/]hLsf] cfb]z lbPsf]df ;f]sf]
hfgsf/L k|rlnt sfg"g adf]lhd Ohfht lbg] / ;+:yf btf{ ug]{ sfof{no ;d]tnfO{
lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lgnDjg jf vf/]h ug'{ cl3 ;DalGwt ;+:yfnfO{
;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;j dflkmssf] df}sf lbg' kg]{5 .
jfo'ofgsf] kf6{k"hf{ cfoft, lgof{t, ;+ro tyf las|+L ljt/0f ug]{ ;+:yf Ph]G6 ;DaGwL
Joj:yf M -!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd jfo'ofg / jfo'ofgsf] kf6{k"hf{ cfoft, ;+ro
tyf las|L ljt/0f ug]{ ;+:yf jf To:tf] ;+:yfsf] Ph]G6 lnO{ Joj;fo ;~rfng ug{
rfxg] JolQm jf ;+:yfn] To:tf] sfo{ ug]{ cg'dltsf] nflu dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t
lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]kl5 dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em
u/L b/vf:tjfnfnfO{ jfo'ofgsf] kf6{k"hf{ cfoft, lgof{t, ;+ro tyf las|L ljt/0fsf]
Joj;fo ;~rfng ug{ jf To:tf] ;+:yfsf] Ph]G6 eO{ Joj;fo ;~rfng ug{ Pg]S;
tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf cg';"rL! df plNnlvt z'Ns lnO{
cg'dlt lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbO{Psf] cg'dltsf] cjlw a9Ldf Ps cfly{s jif{sf]
x'g]5 / cjlw ;dfKt x'g' cufj} cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns lt/L
gjLs/0fsf] nflu dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -!_ / -#_ adf]lhd cg'dlt Pj+ gjLs/0fsf] nflu dxflgb]{zs
;dIf lbg] b/vf:tsf] 9fFrf tyf ;f] ;DaGwL cGo ljj/0f / sfo{ljlw Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
#!=
#@=
kl/R5]b ^
JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq ;DaGwL Joj:yf
JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq k|fKt gu/L sfd ug{ gx'g] M lgod #@
adf]lhd JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq k|fKt gu/L jf lgod %! adf]lhd
dfGotf k|fKt JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq k|fKt gu/L s;}n] klg xjfO{
If]qdf sfd ug{ x'Fb}g .
JolQmut O{hfhtkq -k;{g]n nfO;]lG;_ /]l6+u tyf k|df0fkq hf/L ug]{ clwsf/L M
jfo'ofg ;]jf ;~rfng ;DaGwdf cfjZos kg]{ b]xfo adf]lhd JolQmut O{hfhtkq,
/]l6+u tyf k|df0fkq lbg] clwsf/ dxflgb]{zsnfO{ x'g]5 M
-s_ ljBfyL{ jfo'ofg rfns O{hfhtkq,
-v_ lghL -k|fO{e]6_ jfo'ofg rfns O{hfhtkq,
-u_ k/LIf0f -;fdlos_, c:yfoL jf k|ltalGwt jfo'ofg rfns O{hfhtkq,
-3_ Jofkfl/s jfo'ofg rfns O{hfhtkq,
-_ jl/i7 Jofkfl/s jfo'ofg rfns O{hfhtkq,
-r_ Po/nfOg 6fG;kf]6{ jfo'ofg rfns O{hfhtkq,
-5_ O{Gi6'd]06 /]l6+u,
-h_ ;xfos p8fg O{Gi6S6/ /]l6+u,
-em_ p8fg O{Gi6S6/ /]l6+u,
-`_ UnfO{8/ rfns O{hfhtkq,
-6_ ljBfyL{ p8fg ;~rfng O{hfhtkq / jfo'ofg l8:Kofr/ O{hfhtkq,
-7_ p8fg ;~rfng clws[t -km\nfO{6 ck/]zg clkm;/ jf Pc/qmfkm\6 l8:Kofr/
O{hfhtkq,
-8_ ljBfyL{ p8fg O{lGhgLo/ O{hfhtkq,
-9_ p8fg O{lGhgLo/ O{hfhtkq,
-0f_ p8fg /]l8of] 6]lnkmf]g ;~rfns O{hfhtkq,
-t_ p8fg /]l8of] ;~rfns O{hfktkq,
-y_ jfo'ofg /]l8of] df]jfO{n /fVg] O{hfhtkq,
-b_ u|fp08 /]l8of] /fVg] O{hfhtkq,
-w_ /]l8of] g]leu]zg ;~rfng O{hfhtkq,
-g_ Po/ 6flkms sG6f]n/ O{hfhtkq /]l6+u,
-k_ Ps eGbf a9L lsl;dsf] jfo'ofg /]l6+u,
-km_ xjfO{ p8fg lg/LIfs k|df0fkq,
-a_ r]s kfO{n6 k/LIfs k|df0fkq,
-e_ 6]lg kfO{n6 clwsf/kq,
-d_
##=
#$=
#%=
#^=
#&=
#*=
-#_ pklgod -@_ adf]lhd ul7t k/LIff ;~rfng ;ldltsf] sfd, st{Ao /
clwsf/ nufot k/LIff ;~rfng ;DaGwL Joj:yf sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf
pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-$_ xjfO{ p8fg ;'/Iffsf] k/LIff lgDg lnlvt dWo] s'g} Ps jf PseGbf a9L
k|ls|off/f lng ;lsg]5 .
-s_ lnlvt,
-v_ df}lvs,
-u_ k|of]ufTds,
-3_ r]s/fO8,
-_ l;d'n]zg,
-r_ ljljw .
-%_ pklgod -!_ adf]lhd lnOg] k/LIff z'Ns cg';"rL! df pNn]v eP
adf]lhd x'g]5 . k|To]s ljif{osf] k/LIffsf] nflu 5'6[f5'6[} k/LIff z'Ns nfUg]5 .
O{hfhtkq, /]l6+u tyf cGo k|df0fkq / z'Ns M -!_ JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf
k|df0fkq kfpgsf] nflu dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 . To;/L b/vf:t lb+bf
b/vf:t;fy To:tf] O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq jfkt cg';"rL! adf]lhdsf] z'Ns
a'emfpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lbO{g] b/vf:tsf] 9fFrf / O{hfhtkq, /]l6+u tyf
k|df0fkq lbg] ;DaGwL cGo s'/fx Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd
x'g]5 .
O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkqsf] cjlw M lgod #@ sf] b]xfosf v08 adf]lhd
lbOPsf] b]xfo adf]lhdsf JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkqx lgod $)
adf]lhd cufj} vf/]h ePdf afx]s b]xfosf] cjlw;Dd dfGo x'g]5
-s_ v08 -s_, -v_, -`_, -7_, -km_, -a_, -e_, -d_, -o_, -/_ / -n_ adf]lhdsf] /]l6+u
tyf k|df0fkq b'O{ jif{{,
-v_ v08 -u_ adf]lhdsf] ;fdlos O{hfhtkqsf] rf/ dlxgf c:yfoL O{hfhtkqsf]
Ps dlxgf / k|ltalGwt O{hfhtkq ;f]xL O{hfhtkqdf pNn]v ePsf]
cjlw;Dd,
-u_ v08 -3_, -_, -r_, -6_, -8_, -9_, -0f_, -t_, -y_, -b_ / -w_ adf]lhdsf
O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq Ps jif{{, v08 -g_ adf]lhdsf] /]l6+u Ps
jif{{;Dd / k|df0fkq b'O{ jif{{;Dd,
t/ rfnL; jif{{ pd]/ k'u]sf] JolQmnfO{ v08 -3_ / -r_ adf]lhdsf]
O{hfhtkq s]an 5 dlxgfsf] nflu / v08 -g_ adf]lhdsf] O{hfhtkqsf] Dofb
Dofg'cn tyf Pg]S;df pNn]v eP adf]lhd k|bfg ul/g]5 .
-3_
#(=
$)=
$!=
$@=
v08 -5_, -h_, -em_ / -k_ adf]lhd lbO{Psf] /]l6+u calw pNn]v ePsf]df
afx]s h'g O{hfhtkq ;DaGwdf To:tf] /]l6+u k|bfg ul/Psf] xf] ;f] O{hfhtsf]
cjlw;Dd .
JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkqsf] gjLs/0f ;DaGwL Joj:yf M -!_ lgod
#* adf]lhd pNn]v ePsf] cjlw ;dfKt ePsf O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkqsf]
gjLs/0fsf] nflu dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t lb+bf To:tf JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u
tyf k|df0fkq gjLs/0f jfkt cg';"rL! adf]lhdsf] z'Ns ;d]t a'emfpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lbOg] b/vf:tsf] 9fFrf / JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u
tyf k|df0fkq gjLs/0f ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP
adf]lhd x'g]5 .
JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkqsf] :ylut jf /2 ug]{ ;DaGwL Joj:yf M -!_
JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq afxsn] u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL
k|rlnt sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfsf] pNn+3g
u/]df jf To:tf] Joj:yf ljkl/t JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkqsf] k|of]u
u/]df dxflgb]{zsn] To:tf] afxssf] JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq /2 jf
;f]xL cfb]zdf pNn]v ePsf] cjlw;Ddsf] nflu :ylut ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq /2 jf
:ylut ug{ cfb]z lbg' cl3 ;DalGwt JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf k|df0fkq
afxsnfO{ k]z ug]{ dgfl;a dflkmssf] df}sf lbg' kg]{5 .
5'6 lbg ;Sg] M o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} ;}lgs
xjfO{ p8fg bnsf] ;b:otf k|fKt u/]sf] jf u}/ ;}lgs xjfO{ p8fgdf ;/sf/L dfGotf
k|fKt p8fg ;DaGwL cg'ej jf k|fljlws 1fg ePsf] jf dxflgb]{zsn] tf]s]sf] s'g}
ljz]if k/LIff ;Gtf]ifhgs ?kaf6 pQL0f{ ePsf] s'g} JolQmsf] ;DaGwdf dxflgb]{zsn]
lghsf] k|fljlws 1fg / Ifdtfsf] ;d]t larf/ u/L xjfO{ ;]jf ;~rfng ;DaGwL
JolQmut O{hfhtkq, /]l6+u tyf cGo k|df0fkqsf] nflu rflxg] of]UotfxdWo] s]xL
of]Uotfxdf 5"6 lbg ;Sg]5 .
kl/R5]b\ &
xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yf
jfo'ofg l;d'n]6/ tyf ljleGg gful/s pog ljifout
u|fp08 sIff ;~rfng ;DaGwL Joj:yf
xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yf ;~rfng ug]{ cg'dltsf] nflu b/vf:t lbg] M
-!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd O{hfht k|fKt xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yfn] xjfO{
p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;~rfng ug{] cg'dltsf] nflu Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v
ePsf] ePsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0fx v'nfO{ dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg'
kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t lb+bf xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f
;~rfng ug]{ cg'dlt jfkt cg';"rL! adf]lhdsf] z'Ns a'emfpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]kl5 dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em
u/L b/vf:tjfnfsf] dfu cg';f/ jf cfjZos ;+zf]wg u/L Pg]S; tyf Dofg'cndf
pNn]v ePsf] 9fFrfdf b/vf:tjfnfnfO{ xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;~rfng ug]{
cg'dlt lbg ;Sg]5 .
t/ To:tf ;+:yfxn] ;~rfng ug]{ ljifo j:t' / qm]l86 ;do dxflgb]{zs jf
lghn] tf]s]sf] bIfaf6 Ohfht k|fKt u/]sf] x'g'kg]{5 .
-$_ xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;~rfng ug]{ cg'dltsf] b/vf:t lbg] /
cg'dltkq k|bfg ug]{ ;DaGwL, cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP
adf]lhd x'g]5 .
$#= ljleGg gful/s pog ljif{out u|fp08 sIff ;~rfng ;+:yf ;DaGwL Joj:yf M
-!_ gful/s pog ;DaGwL ljleGg ljif{osf] sIff ;~rfng ug{ k|rlnt sfg"g
adf]lhd Ohfht k|fKt jfo';]jf tyf ;+3 ;+:yfn] To:tf] sIff ;~rfng ug]{ cg'dlt
kfpF egL cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf
b/vf:t lbg'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t lbg u|fp08 sIf ;DaGwL ljif{oj:t'
kf7\oqmd, kf7\of+zef/ tyf k|lzIf0fdf ;+nUg k|lzIfsxsf] of]Uotf tyf tfnLd
Dofg'cn ;d]t :jLs[ltsf] nflu k]z ug'{kg]{5 . ;do ;dodf kf7\oqmd tyf tfnLd
Dofg'cn kl/jt{g ug'{k/]df ;f]sf] nflu sIff ;~rfng x'g' cufj} :jLs[ltsf] nflu k]z
ug'{kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd cg'dlt Pj+ pklgod -@_ adf]lhd :jLs[ltsf] nflu
k]z ePdf dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em u/L cg'dlt Pj+ :jLs[lt lbg ;Sg]5 .
$$= xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yf ;~rfng ug]{ cg'dltkq /2 jf lgnDjg ug]{ M !_ lgod $@ / $# adf]lhd xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;~rfng ug]{ cg'dltkq
k|fKt xjfO{ p8fg ;~rfng ug]{ ;+:yfn] u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt
sfg"g, o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfsf] kfngf gu/]df jf
To:tf] Joj:yf ljkl/t sfo{ u/]df dxflgb]{zsn] To:tf] xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f
;~rfng ug]{ cg'dltkq /2 ug{ jf ;f]xL cfb]zdf pNn]v ePsf] cjlw;Ddsf] nflu
lgnDjg ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd /2 jf lgnDjg ug]{ cfb]z lbPsf]df ;f]sf] hfgsf/L
k|rlnt sfg"g adf]lhd To:tf] ;+:yf btf{ ug]{ sfof{nonfO{ klg lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd /2 jf lgnDjg ug]{ cfb]z lbg' cl3 ;DalGwt xjfO{
p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;~rfng ug]{ ;+:yfnfO{ ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;j dflkmssf]
df}sf lbg' kg]{5 .
$%= jfo'ofg l;d'n]6/ cg'dlt M -!_ lgod $@ adf]lhd cg'dltkq k|fKt xjfO{ p8fg
;DaGwL k|lzIf0f ;+:yfn] km\nfO{6 l;d'n]6/ ;~rfng ug{ rfx]df Pg]S; tyf
$^=
$&=
kl/R5]b *
dfGotf lbg] tyf dfGotf lkmtf{ lng] ;DaGwL Joj:yf
6fO{k k|df0fkqsf] dfGotf M -!_ cGt/f{li6o gful/s pog ;+u7gsf] ;b:o /fi6 jf
To:tf] /fi6af6 clVtof/ k|fKt JolQm jf ;+:yfaf6 s'g} jfo'ofgsf] ;DaGwdf k|bfg
ul/Psf] 6fO{k k|df0fkqsf] dfGotf k|fKt ug{ rfxg] jfo'ofg lgdf{t f cfk}mn] jf jfo';]jf
;~rfng ug]{ ;+:yfn] Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf cfjZos
ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs
;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t lbFbf To:tf] jfo'ofgsf] l8hfog k|df0fkq
;d]t ;+nUg ug'{ kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]kl5 dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em
u/L Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf To:tf] jfo'ofgsf] 6fO{k
k|df0fkqnfO{ dfGotf lbg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lbO{Psf] dfGotf ;DalGwt 6fO{k k|df0fkqsf] cleGg
c+u x'g]5 .
-%_ pklgod -#_ adf]lhd lbg] ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf Dofg'cndf
pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqsf] dfGotf M -!_ cGt/f{li6o gful/s pog ;+u7gsf]
;b:o /fi6sf] ;b:o /fi6 jf To:tf] /fi6af6 clVtof/ k|fKt JolQm jf ;+u7gaf6
xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq k|fKt jfo'ofg g]kfn clw/fHodf p8fpg rfx]df
Pg]S; tyf Dofg'ndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL! df
pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg] kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]df dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em u/L
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf To:tf] k|df0fkqnfO{ s'g} zt{ tf]sL jf
gtf]sL dfGotf lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbOPsf] dfGotf ;DalGwt xjfO{ p8fg of]Uotfsf]
k|df0fkqsf] cleGg c+u dflgg]5 .
-$_ pklgod -@_ adf]lhd dfGotf lbg] ;aGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
$*= xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqsf] dfGotf lkmtf{ lng ;lsg] M -!_ lgod $& adf]lhd
dfGotf k|bfg ul/Psf] xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkq k|fKt jfo'ofgnfO{ To:tf]
dfGotf k|bfg ubf{ pNn]v ePsf] zt{, u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt sfg"g,
o; lgodfjnL, Pg]S; tyf Dofg'cndf plNnlvt zt{ ljkl/t p8fg u/]df
dxflgb]{zsn] To:tf] jfo'ofgsf] ;DaGwdf lbOPsf] xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqsf]
dfGotf lkmtf{ lng ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd xjfO{ p8fg of]Uotfsf] k|df0fkqdf dfGotf lkmtf{
lng' cl3 ;DalGwt jfo'ofg wgL jf ;~rfnsnfO{ ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;j dflkmssf]
df}sf lbg' kg]{5 .
$(= jfo'ofg dd{t tyf ;+ef/ ;+:yfsf] dfGotf M -!_ cGt/f{li6o gful/s pog ;+u7gsf]
;b:o /fi6 jf To:tf] /fi6af6 clVtof/ k|fKt JolQm jf ;+:yfaf6 jfo'ofg dd{t tyf
;+ef/ ;+:yf ;DaGwL pBf]u Joj;fo ;~rfng ug{ k|bfg u/]sf] O{hfhtkq cg';f/
:yfkgf u/]sf] jfo'ofg dd{t tyf ;+ef/ ;+:yfn] g]kfnL jfo'ofg dd{t ;+ef/ ug]{
ePdf To:tf] ;+:yfn] Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf cfjZos
ljj/0fx v'nfO{ cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhdsf] z'Ns ;+nUg u/L dxflgb]{zs
;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]df dxflgb]{zsn] cfjZos hfFra'em u/L
Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf To:tf] ;+:yfnfO{ s'g} zt{ tf]sL g]kfnL
jfo'ofgsf] dd{t tyf ;+ef/ / cf]e/xn ug{ kfpg] u/L dfGotf lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd dfGotf lbg] ;DaGwL cGo sfo{ljlw Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
%)= jfo'ofg dd{t tyf ;+ef/ ;+:yfsf] dfGotf lkmtf{ lng ;lsg] M -!_ lgod $( adf]lhd
dfGotf k|fKt jfo'ofg dd{t tyf ;+ef/ ;+:yfaf6 g]kfnL jfo'ofgsf] dd{t tyf ;+ef/
jf cf]e/xn ubf{ u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg ;DaGwL k|rlnt P]g, o; lgodfjnL, Pg]S;
tyf Dofg'cndf plNnlvt Joj:yfsf] kfngf gu/]df jf To:tf] Joj:yf ljkl/t s'g}
sfo{ u/]df dxflgb]{zsn] To:tf] jfo'ofg dd{t tyf ;+ef/ ;+:yfsf] dfGotf lkmtf{ lng
;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd dfGotf lkmtf{ lng' cl3 ;DalGwt jfo'ofg dd{t
tyf ;+ef/ -Pc/ jS;{_ ;+:yfnfO{ ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;a dflkmssf] df}sf lbg' kg]{5 .
%!= JolQmut O{hfhtkq /]l6+u tyf k|df0fkqsf] dfGotf M -!_ cGt/f{li6o gful/s pog
;+u7gsf] ;b:o /fi6 jf To:tf] /fi6af6 clVtof/ k|fKt JolQm jf ;+u7gaf6 k|bfg
%@=
%#=
%$=
%%=
%^=
kl/R5]b (
p8fg, cjt/0f, ljdfg:yn k|of]u / ?6 ;]S6/ cg'dlt ;DaGwL Joj:yf
p8fg cg'dlt glnO{ jfo'ofg p8fg ug{ gx'g] M lgod %^ adf]lhd p8fg cg'dlt
glnO{ s;}n] klg g]kfn clw/fHosf] jfo'If]qdf xjfO{ p8fg ;~rfng ug'{ u/fpg'
x'Fb}g .
p8fg cg'dlt lng' kg]{ M -!_ g]kfn clw/fHosf] xjfO{ p8fg If]q leq s'g} jfo'ofg
p8fg ug{ jf s'g} ljdfg:ynsf] wfjgdfu{ tyf x]lnKof8df p8fg tyf cjt/0f ug]{
cg'dltsf] nflu ;DalGwt jfo'ofg wgL jf jfo';]jf ;~rfng ;+:yfn] Pg]S; tyf
Dofg'cndf pNn]v ePsf] 9fFrfdf cfjZos ljj/0fx v'nfO{ dxflgb]{zs ;dIf
b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t k/]kl5 dxflgb]{zsn] cg'dlt lbg' kg]{
jfo'ofgsf] k|fljlws kIf, ljdfg:yn / ljdfg:ynsf] wfjgdfu{ ;d]tnfO{ ljrf/ u/L
b/vf:tjfnfsf] dfu cg';f/ jf cfjZos zt{x ;d]t tf]sL p8fg tyf cjt/0f
cg'dlt lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ sf] clwgdf /xL dxflgb]{zsn] b]xfo adf]lhd p8fg tyf
cjt/0f cg'dlt k|bfg ug{ ;Sg]5:
-s_ lkIfLo tyf ax'kIfLo xjfO{ ;]jf ;Demf}tf eO{ ;~rfng x'g]
lgoldt -;]8\o"N8_ cGt/f{li6o p8fg,
-v_ clglZrt -gg\ ;]8\o"N8_ / cfGtl/s tyf cGt/f{li6o rf6{/
p8fg,
-u_ cfsl:ds p8fg -h:t} pf/, PDa'n]G; cflb p8fgx_,
-3_ s'6g}lts p8fg,
-_ k/LIf0f p8fg,
-r_ lghL p8fg,
-5_ UnfO{8/, x}+u UnfO8/, Kof/f UnfO8/, a]n"g, dfOsf]nfO{6 tyf
;]nn]g p8fg,
-h_ Pl/on ;e]{ tyf s[lif ;DaGwL p8fg,
-em_ ;a} lsl;dsf cfGtl/s p8fg .
-$_ pklgod -#_ sf] v08 -u_ cg';f/sf] p8fg cg'dlt cfjZostfg';f/
df}lvs ?kdf klg dfUg / lbg ;lsg]5 . o;/L lbOPsf] cg'dltsf] clen]v
/fVg'kg]{5 .
-%_ pklgod -#_ sf] v08 -v_ / -5_ adf]lhdsf] p8fg cg'dlt z'Ns
cg';"rL! df pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-^_ /fli6o tyf cGt/f{li6o jfo';]jfxn] lgoldt p8fgsf nflu Pg]S;,
Dofg'cn, tyf l8/]lS6E;\df pNn]v eP adf]lhd cfgf] p8fg tflnsf dxflgb]{zs
;dIf k]z ug'{ kg]{5 / dxflgb]{zsaf6 :jLs[t ePkl5 dfq p8fg ;~rfng ug'{kg]{5 .
%&=
%*=
%(=
^)=
^!=
-u_
-3_
-_
^@=
^#=
^$=
^%=
^^=
^&=
^*=
^(=
&)=
&!=
&@=
&#=
k|HjngzLn tyf vt/fhgs j:t' tyf kbfy{ jfo'ofgaf6 cf];f/ k;f/ ug{ gx'g] M
g]kfn ;/sf/ jf k|flws/0fn] tf]s]sf] k|HjngzLn tyf vt/fhGo j:t' tyf kbfy{
tf]s]sf] kl/df0f eGbf a9L x'g] u/L / tf]s]sf] tl/sf afx]s cGo tl/sfaf6 To:tf j:t'
tyf kbfy{ jfo'ofgaf6 cf];f/ k;f/ ug{ x'Fb}g .
q'mn] dlb/fhGo k]o kbfy{ ;]jg ug{ gx'g] M q'mn] p8fg sfo{sf] Ifdtfdf k|lts"n c;/
kg]{ u/L dlb/fhGo k]o kbfy{ ;]jg u/L jfo'ofg p8fg ug{ x'Fb}g .
w'd|kfg ug{ gx'g] M jfo'ofg p8fg ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn] k|flws/0fn] tf]s]sf] cj:yf /
;dodf afx]s jfo'ofg p8fgsf] cGo ;dodf q'm tyf ofq'xn] w'd|kfg ug{ x'Fb}g .
cgflws[t :yfgdf ofq' tyf dfn;fdfg /fVg gx'g] M ofq' tyf dfn;fdfg /fVg]
lglZrt :yfg afx]s cGo :yfgdf ofq' tyf dfn;fdfg /fVg x'Fb}g .
p8fg ;dodf jfo'ofgdf /fVg gx'g] JolQm M dxflgb]{zsn] cGoyf cfb]z lbPsf]df
afx]s b]xfo adf]lhdsf JolQmxnfO{ hfgL hfgL jfo'ofgdf /fvL s;}n] klg jfo'ofg
p8fg ug{ x'Fb}g
-s_ dfgl;s l:ylt l7s geO{ xf]; 7]ufgdf gePsf] jf ax'nfPsf],
-v_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s}bsf] ;hfo ef]uL/x]sf] JolQm,
-u_ ulDe/ k|s[ltsf] kmf}Hbf/L cleof]udf k"k{Ifsf] nflu y'gfdf /x]sf] AolQm .
hLj, hGt', r/f cflbnfO{ p8fg ;dodf jfo'ofgdf /fVg gx'g] M dxflgb]{zsn] cGoyf
cfb]z lbPsf]df afx]s p8fg ;dodf hLj, hGt', r/f cflbnfO{ jfo'ofgdf /fVg x'Fb}g .
kl/R5]b !!
;~rf/ / ljdfg:yn ;'/Iff ;DaGwL Joj:yf
&$=
&%=
k|flws/0f afx]s c?n] k|sfz / ;+s]t sf] Joj:yf ug{ gx'g] M -!_ ljdfg:yn,
ljdfg:yn If]q / jfo'ofg k|:yfg ug]{ tyf cf]x|fNg] egL pNn]v ePsf] :yfgdf cGo
s;}n] 6x/f, 6fj/, n7\7f, ?v h:tf s'g} s'/f v8f u/L jfo'ofg rfnsnfO{ e|d kg]{
lsl;dsf] s'g} k|sf/sf] k|sfzsf] Joj:yf ug'{ x'Fb}g .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd k|flws/0fn] k|sfzsf] Joj:yf ubf{ ckgfpg' kg]{
cGo k|fljlws zt{ aGb]h Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
jfo'ofg ;~rf/ tyf pog ;xfo pks/0fx h8fg ePsf] x'g'kg]{ M -!_ g]kfn
clw/fHodf btf{ ePsf] k|To]s ;fj{hlgs ofq'afxs jfo'ofgdf ;"rgfx cfbfg k|bfg
ug{ / pog ;xfosf] nflu rflxg] /]l8of] ;~rf/ tyf pog ;xfo pks/0fx
h8fg ePsf] x'g'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd jfo'ofgdf ;~rf/ tyf pog ;xfo pks/0fx
h8fg ;DaGwL cGo k|fljlws s'/fx Pg]S; tyf Dofg'cndf pNn]v eP adf]lhd
x'g]5 .
&^=
&&=
&*=
&(=
cg'dlt lagf ljdfg:yn lglif4 If]qdf k|j]z ug{ gx'g] M -!_ ;DalGwt ljdfg:yn
k|d'vn]] tf]s]sf] lglif4 If]qdf cg'dlt ljgf k|j]z ug{ x'Fb}g .
-@_ ofqf tyf p8fg ;DaGwL j}w sfuhft tyf xjfO{ l6s6 afxs ofq'nfO{
lghn] ofqf ug{ to ePsf] jfo'ofg;Dd k'Ugsf] nflu ljdfg:yn sfof{non] tf]s]sf]
dfu{af6 k|j]z cg'dlt lbg ;lsg]5 .
awzfnf :yfkgf ug{ gx'g] M ljdfg:yn If]qsf] tLg lsnf]ld6/ j/k/ s;}n] klg v'nf
?kdf awzfnf :yfkgf ug'{ x'Fb}g .
jftfj/0f b[lift kfg{ gx'g] M -!_ ljdfg:yn If]q leq s;}n] kmf]xf]/ d}nf cJojl:yt
?kdf /fVg kfO{g] 5}g .
-@_ hyfefjL kmf]xf]/ d}nf ug]{ JolQm jf ;+:yfnfO{ k|flws/0fn] ;do ;dodf
lgwf{/0f u/] cg';f/ b08 hl/jfgf ug{ ;Sg]5 .
-#_ ljdfg:ynsf] jl/k/L slDtdf tLg lsnf]ld6/sf] If]qdf s;}n] klg
jftfj/0fnfO{ b"lift kfg]{ lsl;dn] v'nf ?kdf kmf]x/ d}nf cflb cJojl:yt tj/n]
y'kfg{ / km\ofFSg x'Fb}g .
-$_ ;f+:s[lts ;Dkbf, jfo'd08n tyf jftfj/0df kg{ ;Sg] k|b"if0fsf] k|efj
sd ug{ k|flws/0fn] lgwf{/0f u/]sf] k|b"if0fsf] ;xg ;Ldf gfWg] u/L s;}n] klg jfo'ofg
p8fg ug{ tyf ;~rfng ug{ x'Fb}g .
-%_ ljdfg:yndf lbuf] jftfj/0f /fVgsf] nflu k|lt cjt/0f / p8fgdf
k|flws/0fn] 5'6[} z'Ns ;do ;dodf lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 .
kl/R5]b !@
ljljw
b'u{d If]q xjfO{ ;]jf sf]ifsf] :yfkgf / ;~rfng ;DaGwL Joj:yf M -!_ ;8s
oftfoft gk'u]sf b'u{d If]qsf g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf] ljdfg:yndf g]kfn
;/sf/n] lgwf{/0f ul/lbPsf] sd d"Nodf p8fg ug]{ jfo'ofg p8fg ubf{ sdL x'g
cfpg] /sd dWo] s]xL /sd cg'bfg lbg] k|of]hgsf] nflu g]kfn ;/sf/n] b'u{d If]q
xjfO{ ;]jf sf]ifsf] :yfkgf ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd sf]if :yfkgf ePdf cfGtl/s p8fgsf] ;]S6/df
ljb]zL ko{6s;Fu g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf] ko{6s ef8f -8n/ lkmo/_ lnO{ p8fg
;~rfng ug]{ jfo';]jfn] b]xfo adf]lhdsf] /sd pQm sf]ifdf hDdf ug'{ kg]{5
-s_ kj{tLo p8fgsf] k|lt ljb]zL ko{6s ofq' cd]l/sL 8n/
rf/sf b/n],
-v_ cGo ;]S6/sf] p8fgsf] k|lt ljb]zL ko{6s ofq' cd]l/sL 8n/
b'O{sf b/n],
-u_ rf6{/ ug]{ x]lnsK6/ nufotsf jfo'ofgn] rf6{/ kf6L{af6 k|fKt
ug]{ ef8f /sdsf] b'O{ k|ltztsf b/n] .
*)=
-#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] /sd p8fg ePsf] ldltn] PSsfO; lbgleq
hDdf ul/;Sg' kg]{5 . ;f] ldltb]lv yk tL; lbg;Dd hDdf ug]{ jfo';]jfnfO{ bz
k|ltzt hl/jfgf nfUg]5 / pQm ldlt leq hDdf gug]{ jfo';]jfsf] jfo';]jf ;~rfng
cg'dlt tyf k|df0fkq lgnDjg ul/g]5 .
-$_ o; lgod adf]lhdsf] sf]ifsf] ;~rfng g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf]
sfo{ljlw cGtu{t /xL k|flws/0fn] ug]{5 .
cfb]z tyf lgb]{zg lbg ;Sg] M -!_ u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg P]g, k|flws/0f P]g tyf
cGo k|rlnt P]g tyf o; lgodfjnLsf] cwLgdf /xL k|flws/0fn] Pg]S; tyf
Dofg'cnsf] kfng ug{ u/fpgsf] nflu ;DalGwt lgsfo, ;+:yf tyf JolQmxnfO{
cfjZos cfb]z tyf lgb]{zg lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd cfb]z tyf lgb]{zg lb+bf vf; u/L b]xfosf] ljif{odf
lbg ;lsg]5
-s_ jfo'ofgsf] btf{ / lrGx ;DaGwdf,
-v_ jfo'ofgsf] lg/LIf0f / k|df0fkq lbg] ;DaGwdf,
-u_ ljdfg:yn tyf jfo'ofgdf h8fg ul/g] pks/0f tyf cGo
ef}lts rLh j:t'sf] ;DaGwdf,
-3_ q'm, jfo'ofg dd{t tyf ;+ef/ / Pc/ 6flkms sG6f]n/ ;DaGwL
JolQmut O{hfhtkq afxsnfO{ lghxaf6 ;Dkfbg ul/g]
sfdsf] ;DaGwdf,
-_ leh'on / O{G:6|'d]06 p8fg ;~rfng ;DaGwdf,
-r_ Po/ 6flkms sG6f]n, p8fg ;"rgf / ;r]t ;]jfsf] :yfkgf /
;~rfng ;DaGwdf,
-5_ lgwf{l/t ;'/Iff Joj:yf ckgfpg' kg]{ ;DaGwdf,
-h_ jfo'ofg 36gf tyf b'3{6gf ;DaGwdf hfgsf/L lbg], k|fljlws
hfFra'em ug]{ / ;f] ;DaGwL ;"rgf k|jfx ug]{ ;DaGwdf,
-em_ xjfO{ p8fg ;~rfngdf df};d ;DaGwL ;"rgf k|jfx ug]{
;DaGwdf,
-`_ Po/ 6flkms sG6f]n/ / Po/ g]leu];g l;i6d ;DaGwL ;"rgf
lbg] ;DaGwdf,
-6_ Po/ g]leu]zgdf :t/Lo ;+rf/ pks/0f h8fg ug]{ / To:tf
pks/0f ;~rfng ug]{ k|s[of lgwf{/0f ug]{ ;DaGwdf,
-7_ jfo'ofg p8fg / ;~rfngsf] nflu tT;DaGwL ;"rgfxsf]
;+sng / k|jfx ug]{ ;DaGwdf,
-8_ xjfO{ ;'/Iff clej[l4 ;DaGwdf,
-9_ lbuf] tyf :jR5 jftfj/0f /fVg] ;DaGwdf,
-0f_ 8DkL ;fO6 lgdf{0f ug]{ ;DaGwdf,
-t_
-y_
-b_
*%=
*^=
*&=
-$_ k|flws/0fsf] tkm{af6 clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] lg/LIf0f ubf{ nfUg] z'Ns jf
vr{ ;DalGwt ;+:yf jf JolQmn] Aoxf]g'{ kg]{5 .
-%_ pklgod -@_ adf]lhd k|fKt x'g cfPsf] k|ltj]bgsf] cfwf/df dxflgb]{zsn]
cfjZos 5fgljg u/L u/fO{ cfjZos ePdf ;DalGwt O{hfhtkq /]l6+u jf cGo
k|df0fkq vf/]h, :ylut jf lgnDjg ug{ ;Sg]5 / jfo';]jf sd{rf/Lsf] xsdf
sf/jfxLsf nflu ;DalGwt jfo'ofg wgL jf ;DalGwt jfo';]jf ;~rfng ;+:yfsf]
;~rfns sxfF n]vL k7fpg' kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhd n]vL cfPsf] cj:yfdf To:tf] sd{rf/LnfO{ sf/jfxL
u/L ;hfosf] cfb]z lbg' ;DalGwt jfo'ofg wgL jf ;DalGwt jfo';]jf ;+rfng
;+:yfsf] st{Ao x'g]5 . ;f] adf]lhd ul/Psf] sf/jfxLsf] hfgsf/L dxflgb]{zsnfO{ lbg'
kg]{5 .
k/fdz{bftf -sG;n6]G;L_ tyf hg/n ;]N; Ph]G6 ;]jf k|bfg ug{ cg'dlt lng'kg]{ M
-!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd Ohfht k|fKt ;+:yfn] xjfO{ pog ;DaGwdf k/fdz{bftf
jf hg/n ;]N; ;]jf ;~rfng ug{ rfx]df To:tf] ;]jf ;~rfng ug{sf] nflu
dxflgb]{zs ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd b/vf:t kg{ cfPdf dxflgb]{zsn] s'g} zt{ tf]sL jf
gtf]sL To:tf] JolQm jf ;+:yfnfO{ k/fdz{bftf jf hg/n ;]N; Ph]G6 ;]jf k|bfg ug{
cg'dlt lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbO{g] cg'dlt jfktsf] z'Ns cg';"rL ! df pNn]v
eP adf]lhd x'g]5 .
-$_ of] lgodfjnL hf/L x'g' k"j{ ;~rfngdf cfPsf ;+:yfxn] of] lgodfjnL
nfu" ePsf] % dlxgf leq cg'dlt lnO{ ;Sg' kg]{5 .
k|df0fkq gjLs/0f / b/vf:t b:t'/ M -!_ o; lgodfjnLdf pNn]v ePsf O{hfht,
cg'dlt jf k|df0fkqsf] Dofb o; lgodfjnLdf pNn]v ePsf]df pNn]v eP
adf]lhdsf] cjlw;Dd / pNn]v gePsf]df k|To]s cfly{s jif{{sf] c;f/ d;fGt;Dd
jxfn /xg]5 . k|To]s JolQm jf ;+:yfn] O{hfht, cg'dlt jf k|df0fkqsf] Dofb ;lsg]
kGw| lbg k"j{ lgod adf]lhdsf] z'Ns lt/L gjLs/0f u/fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] Dofbleq gjLs/0f gu/fO{ lgDg ;doleq
gjLs/0f ug{ cfPdf lgDg adf]lhdsf] yk lanDa z'Ns nfUg]5
-s_ Dofb ;dfKt ePsf] k}lt; lbg leq kRrL; k|ltzt,
-v_ Dofb ;dfKt ePsf] gAa]lbg leq krf; k|ltzt,
-u_ Dofb ;dfKt ePsf] Ps;o c;L lbg leq krxQ/ k|ltzt .
-#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] Dofb leq klg gjLs/0f u/fpg gcfPdf To:tf]
Ohfht, cg'dlt jf k|df0fkq :jtM /2 x'g]5 . O{hfht, cg'dlt jf k|df0fkq k'gM lng
rfx]df o; lgodfjnL adf]lhdsf] k|ls|of k"/f ug'{kg]{5 .
clwsf/ k|Tofof]hg M o; lgodfjnL adf]lhd dxflgb]{zsnfO{ ePsf] clwsf/xdWo]
s]xL clwsf/ dxflgb]{zsn] cfk"m dftxtsf clwsf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
cg';"rL !
-lgod $-!_, %-@_, *-!_ / -@_, (-!_ / -#_, !)-@_, !@-!_, !#-!_, !*-#_, !(-@_,
@!-!_,
@*-!_ / -#_, #)-$_ / -%_, #^-%_, #&-!_, #(-@_, $@-@_, $#-!_, $%-!_ / -$_, $^-!_, $&!_,$(-!_, %!-!_, %#-!_, %$, %^-%_ / *%-#_ ;Fu ;DalGwt .
z'Ns
!=
!,))).
%)).
o'=P;=8n/
o'=P;=8n/
%,))).
@,%)).
%)).
@%).
!,@%).
@%).
!,@%).
@%).
u_ jfo'ofg Fleetyksf]
@=
#=
$=
%=
^=
o'=P;=8n/
#)).
!@%.
!)).
o'=P;=8n/
^@%.
o'=P;=8n/
!,@%).
!,@%).
^@%.
!,@%).
#)).
&=
#)).
!@%.
!)).
*=
o'=P;=8n/
o'=P;=8n/
gjLs/0f z'Ns
!,@%).
@%).
!)).
jfo'ofg /]l8of], df]jfO{n jf cGo k|ofhgsf] O{hfhtkq tyf gjLs/0f z'Ns -k|lt
lk|ms]Gj;L_ M
k|df0fkq z'Ns
gjLs/0f z'Ns
o'=P;=8n/
o'=P;=8n/
s_ klxnf] %,&)) s]=hL= ;Ddsf]
p8fg tf}n ePsf] jfo'ofg tyf
x]nLsf]K6/sf] nflu jf cGo k|of]hg
!%).
&%.
v_ %,&)) s]=hL= eGbf hlt;'s} a9L
p8fg tf}n ePsf] jfo'ofg tyf
x]nLsf]K6/sf] nflu jf cGo k|of]hg
#@).
!^).
u_ cGo k|of]hg
!)).
%).
(=
^@%.
!@%.
%).
!)=
!!=
jfo'ofg, jfo'ofgsf] kf6{k"hf{ cfoft ;~ro tyf ljqmL ljt/0f ug]{ cg'dlt z'Ns
o'=P;=8n/
!@=
!,@%).
!,@%).
!,@%).
%)).
@%.
!%.
%.
@%.
!%.
@%.
!%.
&).
#%.
&%.
$).
!)).
%).
5_ O{Gi6|'d]06 /]l6+u
h_ ;xfos p8fg O{Gi6S6/ /]l6+u
!%.
!%.
*.
*.
@%.
!%.
!%.
*.
6_
!%.
*.
!%.
*.
@%.
!%.
9_
%).
@%.
@%.
!%.
@%.
!%.
!%.
7_
b_
@%.
!%.
@%.
!%.
!).
%.
@%.
!%.
!%.
*.
@%.
!%.
@%.
!%.
!).
%.
w_
@%.
!%.
!).
%.
!).
%.
!%=
xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yf ljleGg gful/s pog ljifout u|fp08 sIff
;~rfng cg'dltkq / gjLs/0f z'Ns M
o'=P;=8n/
s_ xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yf
;~rfng cg'dltkq z'Ns
@,%)).
xjfO{ p8fg ;DaGwL k|lzIf0f ;+:yf
;~rfng cg'dltkq gjLs/0f z'Ns
%)).
v_ pog ls|ofsnfk;Fu ;Da4 sG;N6]G;L
tyf hg/n ;]N; Ph]G6
@%).
u_ gful/s pog u|fp08 sIff ;~rfng
jfo';]jf ;+3 tyf ;+:yf cg'dltkq z'Ns
!,))).
3_ ljb]zL k|lzIf0f s]Gb| jf nfO{ :s"nsf]
dfGotf l;kmfl/; jf O{hfhtkq
!)).
!^=
!&=
^@%.
#)).
%)).
o'=P;=8n/
%).
@%.
b|i6Ao M g]kfnL ?k}ofFdf ltg{ kfpg] jfo';]jfn] cd]l/sL 8n/df plNnlvt z'Ns ;f] p8fg
ePsf] lbgsf] g]kfn /fi6 a}+saf6 k|sflzt d'b|f ljlgdosf] laqmL b/ cg';f/sf]
g]kfnL ?k}ofFdf a'emfpg ;Sg]5 .
!=
cg';"rL @
-lgod !% sf] pklgod -#_ ;Fu ;DalGwt_
jfo'ofgdf /fli6o lrx c+lst ug]{ Joj:yf
jfo'ofgdf /fli6o / /lhi6]zg lrGx /+ufP/ n]lvPsf] jf c? s'g} lsl;dn] /+ufO{ :YffoL
?kn] /xg] u/L 6fFluPsf] x'g'k5{ / tL lrGxx ;b}j ;kmf / :ki6 b]lvg] u/L /fVg'
k5{ .
@=
lrGx kv]6fsf] tNnf] ;txdf /fVg' k5{ . oyf;Dej ;f] lrGx kv]6fsf] cl3Nnf] /
kl5Nnf] efuaf6 plQs} 6f9f kg]{ aLr efudf /fVg' k5{ . cIf/sf] lz/ kv]6fsf]
cl3Nnf] efu lt/ x'g'k5{ .
#=
$=
%=
kv]6fdf /x]sf] lrGxsf] nDafO{ tL; ;]lG6ld6/ -afx O{Gr_ sf] x'g'k5{ .
^=
km\o"hnfhdf /xg] lrGxx km\o"hnfhsf] aflx/L 3]/f;Dd k'Ug] u/L /fVg' x'Fb}g .
&=
7f8f] -el6{sn_ k'R5/sf] ;txdf /xg] lrGx b'a} lsgf/fb]lv sd ;] sd kfFr ;]lG6ld6/
-b'O{ O{Gr_ 6f9f x'g'k5{ .
s|d;+Vof ^ / & df pNn]v ePsf lrGxxsf] prfO{ kGw| ;]lG6ld6/ -5 O{Gr_ eGbf
a9L x'g] 5}g .
*=
cIf/x /f]dg lnlkdf lagf a'6[fsf 7"nf cIf/n] / c+sx c/aL lnlkdf lagf a'6[fsf
x'g'k5{ .
(=
/f]dg cIf/ -cfO{_ / c/aL -c+s_ Ps afx]s k|To]s cIf/sf] rf}8fO{ / wsf]{ -_ sf]
nDafO{ ;f] cIf/sf] prfO{ b'O{ltxfO{ x'g'k5{ .
!)=
k|To]s cIf/ / wsf]{ -_ 7f]; nfO{gdf jfo'ofgsf] /+u;Fu d]n gvfg] /+udf c+lst x'g'
kb{5 . 7f]; nfO{gxsf] df]6fO{ cIf/sf] prfO{sf] 5 v08sf] Ps v08 x'g'k5{ .
!!=
!@=
xjfO{ hxfh afx]s cGo lsl;dsf jfo'ofgx h:tf] x]lnsf]K6/sf] kf6{k"hf{x xjfO{
hxfhsf] h:t} gePdf o; cg';"rLdf pNn]v ePsf lrGxx :ki6 b]lvg] u/L pko'Qm
:yfgdf /fVg ;lsg]5 .
cg';"rL #
-lgod *@ ;Fu ;DalGwt_
Dofg'cn, l/Sjfo/d]06\; tyf 8fO/]lS6E;
!=
@=
#=
$=
%=
^=
&=
*=
(=
!)=
!!=
!@=
!#=
!$=
!%=
!^=
!&=
!*=
!(=
@)=
@!=
@@=
@#=
@$=
@%=
@^=
@&=
gf]6 M ;'/Iff afx]s cGo Dofg'cn, l/Sjf/d]06\; tyf 8fO/]lS6E;x dxflgb]{zsn] tf]s]sf] d"No
lt/L vl/b ug{ ;lsg]5 .