Sei sulla pagina 1di 8

Ortografa de los nmeros

Cifra 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 40 41 50 60 Cardinales cero uno dos tres cuatro cinco seis siete ocho nueve diez once doce trece catorce quince diecisis diecisiete dieciocho diecinueve veinte veintiuno veintids veintitrs veinticuatro veinticinco veintisis veintisiete veintiocho veintinueve treinta treinta y uno treinta y dos cuarenta cuarenta y uno cincuenta sesenta Ordinales primero segundo tercero cuarto quinto sexto, seiseno s(p)timo, se(p)teno octavo no(ve)no dcimo, deceno undcimo, onceno duodcimo, doceno decimotercero decimocuarto decimoquinto decimosexto decimos(p)timo decimoctavo decimono(ve)no vigsimo, veintsimo vigsimo primero vigsimo segundo vigsimo tercero vigsimo cuarto vigsimo quinto vigsimo sexto vigsimo s(p)timo vigsimo octavo vigsimo no(ve)no trigsimo, treinteno trigsimo primero trigsimo segundo cuadragsimo cuadragsimo primero quincuagsimo sexagsimo Partitivos Mltiplos

mitad tercio cuarto quinto sexto, seisavo s(p)timo, se(p)teno octavo dcimo onceavo, onzavo doceavo, dozavo treceavo, trezavo catorceavo, catorzavo quinceavo, quinzavo dieciseisavo diecisieteavo dieciochoavo, dieciochavo diecinueveavo veinteavo, veinteno veintiunavo veintidosavo

doble, duplo, dplice triple, triplo, trplice cudruple, cudruplo quntuplo sxtuplo sptuplo ctuple, ctuplo noveno, nnuplo dcuplo undcuplo duodcuplo terciodcuplo

treintavo treintaidosavo cuarentavo cincuentavo sesentavo

70 80 90 100 101 102 200 202 300 400 500 600 700 800 900 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 100000 500000 106 107 108 109 1010 1011 1012 1018 1024 1030 1036 1042 1048

setenta ochenta noventa cien ciento uno ciento dos doscientos doscientos dos trescientos cuatrocientos quinientos seiscientos setecientos ochocientos novecientos mil dos mil tres mil cuatro mil cinco mil seis mil siete mil ocho mil nueve mil diez mil cien mil quinientos mil milln diez millones cien millones mil millones diez mil millones cien mil millones billn trilln cuatrilln quintilln sextilln septilln octilln

septuagsimo octogsimo, ochenteno nonagsimo centsimo, centeno centsimo primero centsimo segundo ducentsimo ducentsimo segundo tricentsimo cuadringentsimo quingentsimo sexcentsimo septingentsimo octingentsimo noningentsimo milsimo dosmilsimo tresmilsimo cuatromilsimo cincomilsimo seismilsimo sietemilsimo ochomilsimo nuevemilsimo diezmilsimo cienmilsimo quinientosmilsimo millonsimo diezmillonsimo cienmillonsimo milmillonsimo diezmilmillonsimo cienmilmillonsimo billonsimo trillonsimo cuatrillonsimo quintillonsimo sextillonsimo septillonsimo octillonsimo

setentavo ochentavo noventavo cntimo, centavo

cntuplo

1054 1060 1066 1072 1078 1084 1090 1096 10102 10108 10114 10120

nonilln decilln undecilln duodecilln tredecilln cuatordecilln quindecilln sexdecilln septendecilln octodecilln novendecilln vigintilln

nonillonsimo decillonsimo undecillonsimo duodecillonsimo tredecillonsimo cuatordecillonsimo quindecillonsimo sexdecillonsimo septendecillonsimo octodecillonsimo novendecillonsimo vigintillonsimo

Nmeros cardinales * 500 quinientos (irregular) * 700 setecientos (irregular: se pierde la "i" de "siete") * 900 novecientos (irregular: el diptongo "ue" de "nueve" pasa a "o") Los millares son completamente regulares. Para expresar nmeros, la palabra "mil" permanece invariante, pero para expresar una cantidad indeterminada se emplear "millares" o "miles": "Miles de personas se manifestaron". Aqu explicaremos cmo se escriben los nmeros de 1.000 a 999.000: 1.000 mil 1.002 mil dos 2.000 dos mil 2.800 dos mil ochocientos (u ochocientas) 3.000 tres mil 4.000 cuatro mil 5.000 cinco mil 6.000 seis mil 7.000 siete mil 8.000 ocho mil 9.000 nueve mil 10.000 diez mil 15.000 quince mil 18.000 dieciocho mil 22.000 veintids mil 28.000 veintiocho mil 37.000 treinta y siete mil 85.000 ochenta y cinco mil 100.000 cien mil 108.000 ciento ocho mil 160.000 ciento sesenta mil 585.000 quinientos (o quinientas) ochenta y cinco mil 999.000 novecientos (o novecientas) noventa y nueve mil

Los nmeros mayores que un milln no se utilizan mucho en la lengua informal, excepto con un efecto dramtico: "te lo he dicho mil millones de veces" o para referirse a grandes cantidades de dinero. Se emplean, sobre todo, el milln y los mil millones (el millardo prcticamente no se usa). El billn, trilln, etc. se entienden como potencias de un milln: un billn es un milln de millones. Los mltiplos de un milln, utilizados como contadores de cosas, siempre van acompaados de la preposicin de: "tres millones de dlares", pero "un milln setecientos mil dlares". Los mltiplos de un milln siempre son masculinos: se dice "quinientos millones de personas" a pesar de que "persona" es femenino y "quinientos" puede tener forma femenina. Sin embargo, se dice "quinientos millones quinientas mil personas". 1.000.000 un milln 2.000.000 dos millones 500.000.000 quinientos millones 1.000.000.000 mil millones 1.200.000.000 mil doscientos millones 5.000.000.000 cinco mil millones 1.000.000.000.000 un billn A veces se emplea un nmero decimal para multiplicar a un milln o potencia de un milln. Tambin se emplea para millardos (miles de millones), a pesar de que la palabra "millardo" es muy rara en espaol 1.200.000 un milln doscientos mil, uno coma dos millones 1.200.000.000 mil doscientos millones [uno coma dos millardos] 1.200.000.000.000 un billn doscientos mil millones uno coma dos billones Nmeros ordinales He aqu algunos nmeros ordinales. El femenino de cada uno de ellos se consigue sustituyendo la o final por una a. 1. primero* 2. segundo 3. tercero* 4. cuarto 5. quinto 6. sexto 7. sptimo (stimo) 8. octavo 9. noveno, (nono) 10. dcimo 11. undcimo, decimoprimero (onceno) 12. duodcimo, decimosegundo (doceno) 13. decimotercero, (decimotercio) 14. decimocuarto 15. decimoquinto 16. decimosexto 17. decimosptimo 18. decimoctavo (no hay dos oes seguidas) 19. decimonoveno, (decimonono) 20. vigsimo

21. vigsimo primero 22. vigsimo segundo 30. trigsimo (*) Los numerales masculinos "primero" y "tercero" se apocopan a "primer" y "tercer" delante de sustantivo singular. Por ejemplo, "Juan fue el primero en llegar", pero "Juan fue el primer hombre en llegar". Realmente, los ordinales mayores que 19 se emplean muy poco. Normalmente, se sustituye el ordinal por el cardinal correspondiente. 20. vigsimo 30. trigsimo 40. cuadragsimo 50. quincuagsimo 60. sexagsimo 70. septuagsimo 80. octogsimo 90. nonagsimo 100. centsimo 150. centsimo quincuagsimo 200. ducentsimo 300. tricentsimo 400. cuadringentsimo 500. quingentsimo 600. sexcentsimo 700. septingentsimo 800. octingentsimo 900. noningentsimo 1000. milsimo 2000. dosmilsimo 3000. tresmilsimo 10000. diezmilsimo 100000. cienmilsimo 1000000. millonsimo .... ltimo (final o postrero)

Fechas La tradicin en espaol es expresar la fecha en el formato da-mes-ao, de cualquiera de estas formas: * 13-06-2003 * 13-6-2003 * 13-VI-2003 (expresar el mes en nmeros romanos) Se puede sustituir el guin por una barra inclinada /. En todos estos casos, la fecha se lee "(el) trece de junio de dos mil tres". El primer da de mes, por ejemplo, el 1-10-2003, se puede expresar como "uno de octubre" o "primero de octubre" indistintamente, aunque se emplea ms el cardinal "uno de octubre". A veces es costumbre usar el ordinal, sobre todo en el caso del Da del Trabajo, conocido ms como "primero de mayo" que como "uno de mayo". Cuando sea necesario escribir el nombre entero del mes, o el da de la semana, se escribe con minsculas: "15 de mayo", "martes 13". Partitivos 1/2 medio 1/3 tercio 1/4 cuarto 1/5 quinto 1/6 sexto 1/7 sptimo (stimo)

1/8 octavo 1/9 noveno, (nono) 1/10 dcimo 1/11 onceavo

1/12 doceavo

Cundo se expresa un nmero en cifras y cundo en palabras De acuerdo con el Libro de estilo de ABC se escriben con letras: * las cantidades de uno a nueve * los nmeros redondos que suenen fcilmente al odo y se entiendan al instante sin necesidad de representacin grfica * los perodos de tiempo y las edades (sesenta y tres aos, una hora, treinta minutos) * en la transcripcin literal y entrecomillada de declaraciones, las cifras que puedan representarse con dos palabras: diez mil, doscientos treinta. Y se escriben con nmero: * las cifras superiores a diez * las fechas * las medidas del sistema mtrico decimal * los nmeros que expresen habitantes, ediciones, prrafos, apartados, pginas, artculos, versculos, etc. * cualquier nmero que por su complejidad resulte ms claro en su lectura. Agrega como advertencia el libro citado (p. 30), que "ninguna oracin debe comenzar con un numeral escrito en cifras".

Curso de lingua galega/Os determinantes/O numeral Qu son os numerais?


Os numerais son os determinantes que acompaan un substantivo e nos indican cantidade exacta (cardinais), orde (ordinais), fraccins (partitivos) ou mltiplos (mltiplos). Vexamos no seguinte cadro cmo se escriben: Cardinais 1 2 3 4 5 6 7 un/unha Ordinais primeiro-a medio-a tercio-a cuarto-a quinto-a sexto-a stimo-a dobre (duplo, dupla) triplo, tripla cudruplo, cudrupla quntuplo, quntupla sxtuplo, sxtupla sptuplo, sptupla Partitivos Multiplicativos

dous/das segundo-a tres catro cinco seis sete terceiro-a cuarto-a quinto-a sexto-a stimo-a

8 9

oito nove

oitavo-a noveno-a dcimo-a undcimo-a duodcimo dcimo segundo-a dcimo terceiro-a dcimo cuarto-a dcimo quinto-a dcimo sexto-a dcimo stimo-a dcimo oitavo-a dcimo noveno-a vixsimo-a

oitavo-a noveno-a nono-a dcimo-a onceavo-a doceavo-a treceavo-a catorceavo-a quinceavo-a dezaseisavo-a dezaseteavo-a dezaoitoavo-a dezanoveavo-a vinteavo-a

ctuplo, ctupla nnuplo, nnupla decuplo, decupla

10 dez 11 once 12 doce 13 trece 14 catorce 15 quince 16 dezaseis 17 dezasete 18 dezaoito 19 dezanove 20 vinte

21 22 23 24 25 26 27 28 29

vinte e un, vinte e unha vinte e dous, vinte e das vinte e tres vinte e catro vinte e cinco vinte e seis vinte e sete vinte e oito vinte e nove

30 31 40 41 50 60 70 80 90

trinta

100

cen douscentos douscentas trescentos, trescentas catrocentos, catrocentas cincocentos-as, quientos-as seiscentos, seiscentas setecentos setecentas oitocentos,oitocentas novecentos, novecentas

trinta e un 200 corenta corenta e un 300 400

cincuenta 500 sesenta setenta oitenta noventa 600 700 800 900

1000 10000 100000 0

mil dez mil un milln

Os nmeros ordinais correspondentes son: vixsimo primeiro cuadraxsimo vixsimo segundo cuadraxsimo primeiro vixsimo terceiro quincuaxsimo vixsimo cuarto trixsimo nonaxsimo centsimo ducentsimo sexcentsimo septixentsimo octixentsimo nonixentsimo

sesaxsimo ou sexaxsimo tricentsimo septuaxsimo

caudrincentsimo milsimo quinxentsimo millonsimo

trixsimo segundo octoxsimo trixsimo terceiro

Hai certos substantivos numerais ou colectivos relacionados cos numerais como:


par: un par de ollos parella: unha parella de gatos tro: eles forman un tro para cantar decena/ducia: merquei unha ducia de ovos cento: Xos pesa un cento de quilos milleiro: Diso fai un milleiro de anos metade: Quero a metade da maz

Para indicarmos orde tamn podemos empregar os numerais cardinais no canto dos ordinais, solucin que mesmo nos parece aconsellable a partir do cardinal dcimo noveno. As, en vez de dicirmos a clusula trixsimo segunda podemos dicir a clusula trinta e das.

A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega)

Potrebbero piacerti anche