Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Spis treci
Informacje o autorze ......................................................................................... 9
Wstp ............................................................................................................11
Rozdzia 1. Wprowadzenie do wiata domowej edycji wideo ................................. 13
Oglne informacje o programie Adobe Premiere Elements .................................................... 13
Adobe Premiere Elements w Internecie ................................................................................. 15
Podstawowe moliwoci programu ........................................................................................ 15
Podstawowe informacje o kamerach wideo ................................................................................. 19
Klatki i kompresja ...........................................................................................................................22
Popularne formaty wideo ..............................................................................................................25
Tworzymy domowe studio montau wideo ................................................................................26
(07-01-02) 3
Spis treci
Spis treci
Rozdzia 4.
Wstpny monta wideo
Podstawowe zasady
Zanim jeszcze przystpimy do montau zgranych lub importowanych materiaw
wideo, zastanwmy si chwilk nad celem naszej pracy. Zazwyczaj kady film
stanowi pewnego rodzaju opowie. Postarajmy si stworzy j take w naszej pracy. Gwarancj dobrze przemylanej i przygotowanej pracy jest scenariusz.
Scenariusz
To scenariusz okrela kolejno zdarze, nakada pewne reguy pracy, dbajc,
by film nie sta si jedynie dug, monotonn kombinacj zarejestrowanych na
tamie wideo materiaw, ale by ciekaw form artystycznego przekazu. Czsto, szczeglnie gdy rozpoczynamy zabaw z wideo, zapominamy o scenariuszu, a szkoda. Niezwykle rzadko powstaj interesujce filmy ot tak, kompletnie
bez pomysu.
Sam scenariusz niezwykle uatwia prac podczas montau. Nie tylko pomaga
w zachowaniu chronologii przedstawianych wydarze, ale take zapobiega powielaniu tych samych scen w kilku miejscach.
W zalenoci od naszych potrzeb i chci moemy przygotowa bardzo wstpny
scenariusz obejmujcy jedynie kolejno uoone sceny filmu. Jednak opracowanie szczegowego scenariusza z podziaem na minuty i sekundy daje nam
o wiele wiksze moliwoci podczas pniejszej edycji.
Oglnie mwic, zasada jest prosta. Im wicej czasu powicimy na dopracowanie scenariusza, tym szybciej zakoczymy prac montaow, i odwrotnie
saby i mao szczegowy scenariusz powoduje przeniesienie gwnego ciaru
pracy na waciwy monta. A nie jest to wygodne rozwizanie.
(07-01-02)
105
106
Waciwoci projektu
Majc gotowy scenariusz, gotowe ujcia filmowe oraz dodatkowe elementy muzyczne i graficzne, czas przystpi do waciwego montau filmu. W tym celu tworzymy nowy projekt lub otwieramy ju istniejcy. Jak pamitamy, podczas zgrywania filmu za pomoc wyboru polecenia Capture na ekranie startowym
pierwszym krokiem, niezbdnym do dalszej pracy, byo wanie utworzenie
nowego projektu.
Za pomoc polecenia z menu grnego Project, nastpnie Project Settings i dalej General moemy sprawdzi lub, w razie potrzeby, zmodyfikowa podstawowe ustawienia dla projektu (rysunek 4.1). W typowej pracy nie ma koniecznoci dokonywania w tym miejscu adnych istotnych zmian. Podstawowe waciwoci
projektu s zgodne ze standardem (PAL, NTSC), ktry wybralimy podczas instalacji programu, i nie da si ich zmieni (rysunek 4.2).
Rysunek 4.1.
Za pomoc menu
grnego Project mamy
dostp do podstawowych
ustawie caego projektu
Rysunek 4.2. Szczegowe waciwoci projektu w wikszoci typowych zastosowa nie musz by wcale
zmieniane
106 (07-01-02)
107
Podgldanie klipw
Dwukrotne kliknicie w dowolny klip dostpny w panelu Media powoduje
otwarcie go w oknie monitora (rysunek 4.3). W ten sposb uzyskamy podgld
materiau rdowego oraz moliwo ewentualnego okrelenia jego punktw
wejcia i wyjcia.
In Point, czyli punkt wejcia (skrt klawiaturowy to klawisz I), to pocztek klipu,
ktry chcemy wykorzysta w oknie montaowym Timeline. Jego zakoczenie
nazywane jest Out Point, czyli punkt wyjcia (skrt O). Ustalenie tych punktw
pozwala na prawidowe cicie klipw jeszcze przed umieszczeniem ich na osi
czasu (rysunek 4.4).
Do precyzyjnego okrelenia znacznikw wejcia i wyjcia konieczne jest jednak
podgldanie caego klipu. W dolnej czci okna Monitor dostpne s przyciski
nawigacyjne, ktre uatwiaj przewijanie i podgld filmu rdowego.
W celu szybkiej lokalizacji waciwego ujcia najwygodniej jest posuy si suwakiem Shuttle lub po prostu przesuwa wskanik biecego ujcia po osi czasu.
(07-01-02)
107
108
Rysunek 4.3. Dwukrotne kliknicie w dowolny klip wywietla jego podgld w oknie Monitor
108 (07-01-02)
109
(07-01-02)
109
110
Rysunek 4.7.
Przecznik Toggle Take Audio and
Video umoliwia wybr waciwej
cieki klipu do uycia w naszej pracy
Oznaczony klip (audio lub wideo, lub oba jednoczenie) rcznie przecigamy
w obszar panelu Timeline (rysunek 4.8). Pozwala to okreli, na jakiej ciece chcemy
go umieci, a take wybra waciw klatk (pooenie klipu w czasie). Z oczywistych wzgldw monta filmu zaczynamy zazwyczaj od pierwszej klatki filmu.
Rysunek 4.8. Rcznie przecigamy klip z okna Monitor na pierwsz ciek wideo w panelu Timeline
110 (07-01-02)
111
Rczne dodawanie klipw jest szczeglnie wygodne podczas dalszej pracy montaowej. Moliwo okrelenia pooenia klipu w czasie, wybr cieki wideo (lub
audio dla dwikw) znacznie przyspieszaj monta.
W codziennej pracy jako podstaw montau okrela si zwykle ciek wideo
Video 1. Tu odbywa si zasadniczy monta i kolejne ukadanie wybranych
uj (rysunek 4.9). Postpowanie jest wci takie samo. W oknie Monitor okrelamy punkty wejcia i wyjcia wybranych klipw i kolejno ukadamy je jeden
po drugim na ciece pierwszej.
Rysunek 4.9. Kolejne klipy moemy ukada dalej na pierwszej ciece wideo lub na ciekach lecych
powyej
(07-01-02)
111
112
112 (07-01-02)
113
Adobe Premiere Elements 2 automatycznie koryguje pooenie kolejnych klipw. W ten sposb podczas rcznego wprowadzania atwiej unikn sytuacji,
gdy pomidzy kolejnymi klipami powstayby pusta klatka lub puste klatki.
(07-01-02)
113
114
Rysunek 4.12. Zastosowanie polecenia Insert. Klip A zostaje przecity i rozsunity, aby w caoci doda nowy,
wprowadzony wanie klip B
Rysunek 4.13. Zastosowanie polecenia Insert. Klip ze cieki pierwszej zostaje przecity i rozsunity,
aby w caoci doda, wywietli nowe ujcia. Oryginalny wygld cieki
114 (07-01-02)
115
Rysunek 4.14. Zastosowanie polecenia Insert. Klip ze cieki pierwszej zostaje przecity i rozsunity,
aby w caoci doda, wywietli nowe ujcia. Widoczne rozsunicie klipu
Rysunek 4.15.
Dodawanie kolejnych klipw zawsze
wydua oglny czas trwania filmu
Rysunek 4.16.
Polecenie Overlay
pozwala zastpi
nowym klipem
oryginaln ciek
wideo
(07-01-02)
115
116
Rysunek 4.18. Polecenie Overlay podczas wprowadzania nowego klipu zastpuje dotychczasowe ujcia,
nie wpywajc na cakowit dugo filmu. Stan oryginalny
Rysunek 4.19. Polecenie Overlay podczas wprowadzania nowego klipu zastpuje dotychczasowe ujcia,
nie wpywajc na cakowit dugo filmu. Zastpienie oryginalnej cieki nowym klipem
Funkcja Overlay, zastpujc wybrany fragment filmu nowym ujciem, nie wpywa zatem w typowej formie na ostateczn dugo projektu. Oczywicie w sytuacji, gdy nowy klip jest duszy ni cay dotychczasowy monta w oknie Timeline, w wyniku dziaania Overlay finalna wersja projektu bdzie dusza. Trudno
jednak mwi o klasycznym wykorzystaniu funkcji Overlay.
116 (07-01-02)
117
Zarwno funkcja Insert (przecinek), jak i funkcja Overlay (kropka) dziaaj jedynie
na pierwszej ciece wideo Video 1. Podczas codziennej pracy bardzo gorco
namawiam do stosowania skrtw klawiaturowych do obu tych dziaa. Nie
tylko przyspieszaj prac, ale take wyrabiaj w nas dobre nawyki do dalszej
pracy.
Naley pamita, e obie funkcje Insert oraz Overlay dodaj nowy klip na
podstawie oglnych ustawie w oknie Monitor. W ten sposb moemy doda do
pracy jedynie ciek wideo, audio lub cay klip wideo z oryginaln ciek
muzyczn.
(07-01-02)
117
118
Rysunek 4.20. Rczne przeciganie wskanika czasu biecego to najwygodniejszy sposb na szybki
podgld klipw i filmu
Rysunek 4.21.
Przyciski Go to Next Edit Point
oraz Go to Previous Edit Point
znacznie uatwiaj lokalizowanie
miejsc cicia w projekcie
Znaczniki, zarwno numerowane, jak i nienumerowane, uatwiaj szybk lokalizacj wybranych uj. Za pomoc skrtw klawiaturowych Ctrl+strzaka w prawo i Ctrl+strzaka w lewo moemy szybko porusza si po kolejno oznaczonych
miejscach naszego projektu.
Alternatywnie moemy oczywicie wykorzysta w tym celu menu kontekstowe,
dostpne po klikniciu prawym klawiszem na osi czasu w oknie Timeline, lub
polecenia dostpne w menu Marker, a nastpnie Go to Timeline Marker i tu Next
(lub menu Marker, po czym Go to Timeline Marker i tu Previous) (rysunek 4.23).
118 (07-01-02)
119
(07-01-02)
119
120
120 (07-01-02)
121
W ten sam sposb moemy dopasowa take wygld i sposb wywietlania cieki
audio. W tym jednak przypadku nawet najbardziej zoony widok nie spowalnia
pracy komputera w widoczny sposb.
Osobicie bardzo lubi podgld cieki audio za pomoc widma fali dwikowej. Uatwia mi to ledzenie metrum utworu oraz odnajdywanie istotnych
fragmentw podkadu.
Aby uatwi sobie podgld cieek podczas zaawansowanej edycji, polecam
powikszenie wysokoci podgldu zarwno cieek audio, jak i cieek wideo
(rysunek 4.28). Dua wysoko nie tylko powiksza podgld klatek czy fali
dwikowej, ale take uatwia precyzyjn edycj za pomoc klatek kluczowych.
Rysunek 4.28. Powikszona wysoko podgldu cieki wideo uatwia lokalizacj waciwych uj
(07-01-02)
121
122
Aby mona byo zgrupowa kilka klipw, naley je wczeniej zaznaczy. Klikamy w jeden z klipw na osi czasu, a nastpnie z wcinitym klawiszem Shift
klikamy w kolejne klipy, ktre chcielibymy doczy do zaznaczenia. Ostatecznie za pomoc polecenia z menu grnego Clip, a nastpnie Group grupujemy
zaznaczone elementy. W celu rozgrupowania elementw grupy naley wybra
polecenie z menu Clip, a nastpnie Ungroup (Ctrl+Shift+G) (rysunek 4.30).
122 (07-01-02)
123
Rysunek 4.30.
Rozgrupowanie klipw
atwo jest nimi manipulowa. W tym celu wystarczy zaznaczy dowolny klip
i na przykad usun go z linii czasu za pomoc klawiszy Backspace lub Delete. Co
niezwykle wane, usunicie wybranego klipu nie pozostawia pustych klatek
w oknie Timeline, program automatycznie przesunie klatki lece dalej na osi
czasu, tak by cakowicie usun powsta luk (rysunek 4.31).
Rysunek 4.31. Usuwanie klipw powoduje automatyczne usuwanie powstaej przerwy na aktywnej ciece
Za pomoc standardowego narzdzia strzaka, czyli Selection Tool (klawisz V), moliwe jest take rczne rozsuwanie istniejcych klipw i modyfikowanie ich ukadu oraz kolejnoci w czasie.
(07-01-02)
123
124
124 (07-01-02)
126
Rysunek 4.33. Modyfikacja dugoci trwania klipu z wcinitym klawiszem Alt nie powoduje automatycznego
dosuwania pozostaych klipw na osi czasu. Widok w trakcie przecigania dugoci klipu
podczas skracania dugoci edytowanego klipu. Podczas jego wyduania, niezalenie od klawisza Alt, wszelkie kolejne klatki zostaj przesunite w nowe pooenie.
Wszelkie puste klatki moemy atwo usuwa za pomoc rcznej modyfikacji
pooenia klipw lub zaznaczenia pustego fragmentu i usunicia go za pomoc
klawiszy Backspace lub Delete. Tradycyjnie najpopularniejszym sposobem usunicia pustych fragmentw cieki jest uycie menu kontekstowego, dostpnego po
klikniciu prawym klawiszem w pusty obszar (rysunek 4.35).
126 (07-01-02)
127
Rysunek 4.34. Modyfikacja dugoci trwania klipu z wcinitym klawiszem Alt nie powoduje automatycznego
dosuwania pozostaych klipw na osi czasu. Widok po zakoczeniu przecigania dugoci klipu
Rysunek 4.35. W celu usunicia pustego fragmentu na wybranej ciece moemy zaznaczy
go i wykorzysta klawisz Backspace lub Delete
(07-01-02)
127
128
Rysunek 4.36. Innym sposobem usunicia pustego obszaru na ciece jest uycie menu kontekstowego
za pomoc kliknicia prawym klawiszem myszki
Rysunek 4.37. Po usuniciu pustych obszarw na ciece wszystkie nastpujce pniej klipy automatycznie
przesuwaj si i wypeniaj usunite klatki
Rozciganie lub skracanie czasu trwania klipw w oknie Timeline to nic innego
jak triming, czyli przycinanie materiau wideo, realizowane w tym przypadku na
osi czasu. Podczas trimingu dokonujemy rcznej korekty ustalonych wczeniej
punktw wejcia i wyjcia klipw.
Cicie klipw
Podczas edycji materiaw filmowych czsto zachodzi potrzeba wykonania cicia klipu w konkretnym miejscu. Umoliwia to pniejsze wprowadzanie efektw czy przej lub wybircz korekcj wybranych klatek. Cicia ograniczaj
edycj do wybranych klipw i uatwiaj prac edycyjn.
Adobe Premiere Elements 2 udostpnia dwa narzdzia do cicia klipw, ktre
nie wpywaj na sposb wywietlania caego projektu.
128 (07-01-02)
129
Narzdzie Razor Tool (C) (rysunek 4.38) pozwala na dowolne przecicie wybranego klipu i podzielenie go na dwa nastpujce po sobie klipy. Samo cicie nie
wpywa w aden sposb na wywietlanie obrazu. Uatwia jednak pniejsz
edycj oraz dodawanie efektw i przej. Razor Tool rozdziela wybrany klip na
dwa w miejscu kliknicia (rysunek 4.39).
Rysunek 4.38.
Narzdzie Razor Tool
Rysunek 4.39. Narzdzie Razor Tool umoliwia przecicie dowolnego klipu na dwie osobne czci
Narzdzie Split Clip (rysunek 4.40) umoliwia przecicie (podobnie jak Razor
Tool) jednego klipu bd wielu klipw jednoczenie. Miejscem cicia jest w tej
sytuacji klatka z biecym pooeniem wskanika czasu (rysunek 4.41).
Rysunek 4.40.
Narzdzie Split Clip
Zarwno Razor Tool, jak i Split Clip oddziauj jednoczenie na ciek audio
oraz wideo wybranego klipu czy wybranych klipw.
W wyniku uycia narzdzi do przecinania klipw miejsca ci widoczne s jedynie w oknie montaowym Timeline, natomiast jako finalnego obrazu pozostaje bez adnej zmiany.
(07-01-02)
129
130
Rysunek 4.41.
Narzdzie Split Clip
pozwala na przecicie
wszystkich cieek
w biecej klatce
130 (07-01-02)
131
Rysunek 4.42.
Podczas przecigania
dugoci klipu za
pomoc narzdzia
Time Stretch Tool
widoczna jest
podziaka,
przedstawiajca
biecy stopie
rozcignicia lub
skrcenia klipu
(07-01-02)
131
132
Rysunek 4.44. Polecenie Time Stretch moe by wywoane za pomoc menu kontekstowego
132 (07-01-02)
133
Co wane, dziki uyciu polecenia Time Stretch (rysunek 4.45) mamy take moliwo odwrcenia kolejnoci odtwarzania klatek w naszym klipie. Opcja Reverse Speed zmienia kolejno odtwarzania filmu tak, e klatka ostatnia staje si
pierwsz i odwrotnie. To bardzo ciekawy i czsto stosowany zabieg edycyjny.
Rysunek 4.45.
Edycja klipu za
pomoc funkcji Time
Stretch moe by
dokonana numerycznie
Numeryczna funkcja Time Stretch (Ctrl+R) dostpna jest take w menu grnym Clip
(rysunek 4.46).
Rysunek 4.46.
Do funkcji Time Stretch
mamy take dostp
za pomoc polece
z menu grnego Clip
(07-01-02)
133
134
134 (07-01-02)
135
Rysunek 4.47.
Moliwo dodania
efektu stopniowego
wejcia obrazu
i dwiku Fade In
Audio Video dostpna
jest m.in. za pomoc
menu kontekstowego
Rysunek 4.48.
W panelu Properties
moemy szybko
wprowadzi efekt
wejcia i wyjcia za
pomoc wygodnych
przyciskw
(07-01-02)
135
136
Rysunek 4.49.
Efekt wygaszania
zarwno obrazu, jak
i dwiku dostpny
za pomoc menu
kontekstowego
Podobnie jak efekt wejcia take zanikanie obrazu moemy, po zaznaczeniu odpowiedniego klipu, doda za pomoc przycisku Fade Out dostpnego w panelu
Properties.
Zarwno efekt wejcia, jak i efekt wyjcia mog by pniej dowolnie modyfikowane.
136 (07-01-02)
137
Na kadej ciece wideo w panelu Timeline widoczna jest cienka, ta linia (rysunek 4.50). Odpowiada ona za poziom krycia, nasycenia oraz stopie przezroczystoci (ang. Opacity) danej cieki. Prosz zwrci uwag, e pierwszy klip
filmu z nadanym efektem Fade In jest nieco zmodyfikowany.
Rysunek 4.50.
Widoczna (ta) linia,
oznaczajca peen
stopie krycia
(Opacity = 100%)
na ciece wideo
Na tej linii widoczne s dwa niewielkie punkty, ktre odpowiadaj za efekt wejcia (rysunek 4.51). Podobnie wyglda ostatni klip, ktremu nadany jest efekt
Fade Out. Take i w tym przypadku widoczne s dwa niewielkie punkty edycyjne
na tej linii, jednak ich kolejno jest dokadnie odwrotna ni w poprzednim
przypadku.
Rysunek 4.51.
Efekt Fade In
realizowany
za pomoc dwch
klatek kluczowych
Niewielkie punkty kontrolne zlokalizowane na tej linii na ciece wideo nosz nazw klatek kluczowych i s bardzo czsto wykorzystywane podczas edycji audio i wideo w panelu Timeline.
Bardzo moliwe, e pierwszy lub ostatni punkt edycyjny na tej linii jest trudny
do zauwaenia, poniewa jego pooenie pokrywa si z pocztkiem lub kocem
klipu. Jednak jest on na pewno zlokalizowany w tym miejscu i, co wane, jest
gotowy do dalszej, ewentualnej edycji.
Jeli na osi czasu efekty Fade In oraz Fade Out, a take niewielkie punkty edycyjne
s wci sabo widoczne (lub nawet wcale nie s widoczne podczas edycji duszych filmw), powinnimy ponownie powikszy nieco podgld widoku cieek
w oknie Timeline (narzdzie Zoom lub skrt klawiaturowy klawisz ze znakiem
rwnoci (=)). Rozcignicie podstawy czasu uatwia podgld, ledzenie i modyfikacj nie tylko efektw przenikania (rysunek 4.52).
(07-01-02)
137
138
Rysunek 4.52.
Czsto na niewielkim
podgldzie wcale nie
wida zastosowanego
efektu (gra).
Po powikszeniu
podgldu cieek efekt
ten jest doskonale
widoczny (d)
138 (07-01-02)
139
Rysunek 4.53.
Rczne wyduanie
efektu wejcia
(07-01-02)
139
140
Rysunek 4.54.
Rozczenie cieki
audio ze ciek wideo
klipu
Rysunek 4.55. Dziki rozczeniu cieki audio ze ciek wideo moliwa jest edycja jedynie wybranej cieki
tu wideo
140 (07-01-02)
141
(07-01-02)
141
142
Rysunek 4.56. Za pomoc menu kontekstowego moliwe jest wprowadzanie punktw wejcia i wyjcia
w oknie Monitor
142 (07-01-02)
143
(07-01-02)
143
144
Rysunek 4.58.
Wprowadzenie efektu
wejcia (Fade In) dla
stereofonicznej cieki
muzycznej
Efekt Fade In lub Fade Out moemy take atwo uzyska dziki wykorzystaniu
panelu Properties. Po zaznaczeniu wybranego klipu klikamy w niewielkie przyciski odpowiadajce efektom, ktre chcemy wprowadzi (rysunek 4.59).
Rysunek 4.59.
Nadawanie efektu
wejcia za pomoc
przyciskw w panelu
Properties
144 (07-01-02)
145
Podobnie jak w przypadku cieki wideo take w tym miejscu na ciece dwikowej widoczna jest linia poziomu gonoci. W swym standardowym pooeniu symbolizuje ona brak korekty poziomy gonoci poziom 0.00 dB. Efekt
wejcia to stopniowe podnoszenie linii od najniszego poziomu gonoci ( dB
na samym dole) a do 0.00 dB wysokoci punktu edycyjnego, czyli penego poziomu gonoci (maksymalne podniesienie linii w gr). Efekt wygaszania
dziaa w odwrotny sposb. Linia poziomu gonoci od wartoci maksymalnej
0.00 dB agodnie opada do poziomu gonoci dB na kocu klipu.
W obu przypadkach moliwe jest przesuwanie punktw edycyjnych i rczne
wyduanie lub skracanie dugoci trwania efektu, w sposb analogiczny do
edycji klatek kluczowych klipw wideo.
Podczas rcznego przestawiania punktw kontrolnych (inaczej klatek kluczowych) dla poziomu gonoci dwiku w dolnej czci widoczna jest warto
biecego poziomu. Pozwala to na precyzyjne sterowanie gonoci za pomoc rcznej edycji klatek kluczowych (rysunek 4.60).
Rysunek 4.60.
Rczna edycja efektu
wejcia za pomoc
klatek kluczowych
w panelu Timeline
(07-01-02)
145
146
146 (07-01-02)