Sei sulla pagina 1di 14

ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.

net
Exerccios para violo pg. 1

1
EXERCCIOS DE DEDILHADO
A iccnica dc dcdilIado do violao prcscrcvc o uso dc quairo dcdos da nao dirciia para o
aiaquc das cordas.
dedo anular - corda 1
dedo mdio - corda 2
dedo indicador - corda 3
dedo polegar - corda 4,5,6 alternadas

Esias prcscrics nao sao usadas para a cccuao dc nclodias sinplcs no violao; para
csias, c nais naiural c nusical usar a alicrnancia cnirc os dcdos indicador c ncdio, usando
ouiros dcdos cono aulio cn salios cnirc varias cordas, por ccnplo.
O dcdo nnino da nao dirciia ianlcn podc scr dcscnvolvido iccnicancnic , cono cn
algunas cscolas nodcrnas dc iccnica para violao, nas sua dificuldadc incrcnic dc conprincnio c
fora dificulia nuiio scu csiudo no anliio dcsics ccrccios.
Ccralncnic a iccnica dc dcdilIado c usada para iocar varias noias dc un acordc no
violao; cono ainda nao foran aprcscniadas as fornas c iccnicas dc cccuao dc acordcs, os
ccrccios podcn scrvir ianlcn dc iniroduao cccuao dc varias noias na nao csqucrda
sinuliancancnic. As conlinacs dc digiiaao foran sclccionadas dc acordo con posics da
nao quc scrao nais ou ncnos conuns na cccuao dc acordcs no violao. As dIgItaes dc cada
ccrccio podcn scr, nun princiro noncnio, iocadas con un dcdo da nao csqucrda dc cada vcz,
c dcpois con todos os dedos coIocados ao mesmo tempo, nuna iniroduao alsiraia s
possililidadcs dc acordcs no violao.
Ncssc uliino caso, c inporianic quc as cordas socn ao ncsno icno, scn alafa-las ou
inicrronpcr scu son dcpois do aiaquc; por isso, ianlcn scra inporianic ircinar os dcdilIados
con aiaquc dc dcdos sem apoIo (vcr Captulo 6 da Apostila De Violoi. No csiudo dcsics ccrccios,
ianlcn scra inporianic a sonoridadc dc cada aiaquc dc dcdo da nao dirciia c a rcgularidadc
rinica.
Os ccrccios ianlcn prcvccn a alicrnancia dos dcdos cn ouiras cordas do insiruncnio,
para alcn da prcscriao dc cada corda indicada no alio da pagina. Cada ccrccios podc scr fciio
apenas na prImeIra possIbIIIdade de cordas, cquivalcnic ao alio da proina pagina (corda 1
a; corda 2 n; corda 3 i, corda 4 pi, dcpois anpliado para as ouiras possililidadcs dc cordas c
dc digiiacs (alaioi. No dcscnvolvincnio da iccnica dc dcdilIado, nos varios csiilos nusicais, c
o poIegar quc nais sc alicrna cnirc as cordas nais gravcs, c por isso a nudana dc corda pclo
polcgar scra csiudada con nais afinco no csiudo do rcpcriorio nusical.
As possililidadcs dc dcdilIados foran ciradas dc alguns ccnplos dos l2U Estudos
pu)u Muo D)ctu dc CIULIANI, conposiior c violinisia iialiano do scc. XIX. Mais possililidadcs
dcsias, incluindo concniarios c rcprcscniacs na pariiiura, podcn scr cnconiradas no Apcndicc
3 dc ninIa Apostila De Violo.

http://www.marcelomelloweb.cjb.net/mmgtr_apostila1.htm
ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 2

2


Exerccios de dedilhado:

1. P I M A
2. A M I P
3. P I M A P A M I
4. P I M A M I
5. P A M I M A
6. P I A P I M
7. P A I P M I
8. P I A I M I
9. P I M I A I
10. P A M A M I

Os exerccios abaixo indicam dedos da mo direita tocando simultaneamente:

I
11. P M A
A
12. P M I
M
13. P I A

A
14. P I M
I A
15. P M A P M I

Cada exerccio pode ser estudado tambm com outras digitaes na mo esquerda.
Digitaes:
1 2 3 4
1 3 4 2
4 3 1 2
ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 3

3
EXERCCIOS PARA MO ESQUERDA

Os prollcnas iccnicos aprcscniados nos ccrccios alaio csiarao prcscnics cn algunas
das possililidadcs dc rcpcriorio prcvisias para a disciplina dc Violao II do Curso Tccnico cn
Musica. Para faciliiar a conprccnsao do csiudo, cnirc ouiras coisas, prcfcri propor ccrccios
solrc digiiacs cspccficas.

Digitaes:

2 1 3 4 2 3 1 4 4 1 2 3

E EX XT TE EN NS S O O
Algunas noias ou siiuacs podcn scr cccuiadas nuna ncsna posiao da nao
csqucrda, nas con una nudana dc alcriura cnirc os dcdos. Esia c una siiuaao lcn lanal cn
alguns casos, cono un sinplcs acordc dc ni naior; ncsic caso, Ia una coniraao na posiao dos
dcdos 2 c 3. A expanso c contrao dos dcdos scra uiil principalncnic para alcanar noias c
acordcs scn a ncccssidadc dc irocar-sc dc posiao. No gcral, una cpansao c1ou coniraao
naiurais variarao a posiao do dcdo apcnas uma casa acina ou alaio do nornal daqucla
posiao, c apcnas para dcdos sulscqucnics.

Assin.

dedos: 1 2 3 4
expanso aceitvel
casas: | | | | | |


dedos: 1 2 3 4
expanso aceitvel
casas: | | | | | |


dedos: 1 2 4
3 contrao aceitvel
casas: | | | | | |


dedos: 1 2 3
expanso no-aceitvel
casas: | | | | | |


dedos: 1 4
contrao no-aceitvel
casas: | | | | | |

ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 4

4

Exerccio de expanso:
Praiicar, cn iodas as cordas, as digiiacs lisiadas acina, con a scguinic posiao dos
dcdos (cpansao no dcdo 1i.



M MU UD DA AN N A A D DE E P PO OS SI I O O
Mudana dc posiao. podc scr csiudada con digiiacs para cnirar cn coniaio inicial
con as varias sccs do lrao do violao.

Exerccio de mudana de posio:
Praiicar, cn iodas as cordas, as digiiacs lisiadas acina, nudando a posiao dc violao
una casa por corda difcrcnic.

Eic...


ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 5

5
RITMOS NO VIOLO :
BOSSA NOVA
Os riinos dc acordcs no violao (as laiidas dc violao"i podcn scr dcicrninados a pariir
dc varias origcns. riinos ja prc-csialclccidos (cono os alaioi, variacs dcsics riinos, os riinos
dc dcicrninados irccIos nusicais, riinos da nclodia ou da lcira da nusica cic.
Exerccio.
Praiicar as laiidas" dc lossa nova aprcscniadas, cn cordas solias, con os dcdos da nao
dirciia indicados, con as cordas indicadas nos ccrccios dc dcdilIado; dc prcfcrcncia, alicrnando
o polcgar cnirc 2 cordas gravcs.

Os riinos indicados alaio podcn scr aplicados cono padrcs para o csiudo inicial dc
lossa nova. A pariir dclcs, podc-sc variar c incrcncniar livrcncnic as laiidas", rcconlinando as
figuras.
Ecnplos dc variaao

ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 6

6
FORMAO DE ACORDES NO
VIOLO
A fornaao dc acordcs iradicionais (ionaisi no violao lcva cn conia a afinaao pcculiar
das cordas do insiruncnio c a disiriluiao das noias do acordcs dc acordo con a afinaao, c nao
na ordcn cn quc csias noias aparcccn no acordc. Ecnplo.
DO - MI - SOL
DO - SOL - MI
DO - SOL - DO - MI
etc.

Por isso, os nciodos dc fornaao dc acordc no violao icndcn a coincidir cn ccrias fornas
lasicas, quc uscn o naino dc cordas sulscqucnics (scn pular" ncnIunai c dc acordo con as
possililidadcs dc afinaao.

Os acordcs acina usan quasc iodas as cordas para sua cccuao; scrao ncccssarias
variacs lcn sinplcs dcsics csqucnas dc consiruao dc acordcs para acrcsccniar noias
dissonanics s iradcs indicadas acina, s vczcs scn usar iodas as cordas do violao. Ecnplo.
acordcs con inicrvalo dc nona:
ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 7

7

Exerccios de construo de acordes:
A pariir dos csqucnas das figuras acina, dcicrninc as noias c as possililidadcs dc
consiruao dos scguinics acordcs.
C7
D7
A7
Dm7
Em7
G6
A6
C7M
C6
G7M
A7M
D7M

ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 8

8
ACORDES E
FRMULAS HARMNICAS
Os acordcs dc aconpanIancnio cn nusica, cspccialncnic na nusica popular, icn cono
principal funao o conirolc c o cquillrio das funcs Iarnnicas. Por causa disso, cn varios
gcncros nusicais os acordcs usados sc crisializan cn IrmuIas barmnIcas, scqucncias
csicrcoiipadas dc acordcs, cspccialncnic as quc cnvolvcn acordcs quc rcprcscnian as ircs
funcs Iarnnicas lasicas. as dc inica, doninanic c suldoninanic.
As scqucncias aprcscniadas alaio sao largancnic usadas na nusica popular lrasilcira,
cnirc ouiras, cono fornulas Iarnnicas quc rcproduzcn a scqucncia dc funcs dc tnIca (grau
Ii, subdomInante (grau IIi c domInante (grau Vi. Lcvc-sc cn conia quc , no caso das funcs
Iarnnicas, c o grau quc cada noia rcprcscnia dcniro da cscala nusical quc dcicrnina sua
funao Iarnnica; no caso dc acordcs, a funao Iarnnica ianlcn csiara vinculada ao campo
barmnIco.
Exerccios de seqncias de acordes:
Dcniro do rcpcriorio considcrado na disciplina dc Violao II do Curso Tccnico cn Musica,
scrao aprcscniados c avaliados o conirolc dc cccuao dc acordcs quc rcprcscnian a fornula
Iarnnica aprcscniada acina, cn varias ionalidadcs. Praiicar con una batIda de bossa nova.

ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 9

9
CAGED E DERIVAES DE ACORDES
PETER GELLING
O sisicna CACED c un nciodo dc organizaao do lrao do violao nuiio conun, usado
dc una forna ou dc ouira por viriualncnic quasc iodos os guiiarrisias. Sinplcs, nas cficicnic,
clc pcrniic visualizar cscalas, arpcjos c aic ncsno acordcs solrc a cicnsao conplcia do lrao do
insiruncnio. O sisicna c lascado nos cinco scguinics fornas faniliarcs dc acordcs (a noia
sonlrcada indica a noia fundancnial do acordc, a pariir da qual clc c consirudoi.

Assin, sc cada una dcsias frnas" c iocada con un capoiasio (ou una pcsianai, clas
sc iornan novcis, c podcn cniao scr localizadas cn qualqucr casas do lrao. Nas gradcs
scguinics, cada fornaao foi novida una casa (un scniioni para a frcnic (noic quc o nonc aiual
dc cada nudana dc acordcs sc nodifica, nas o nonc da forna da qual c derIvada coniinua o
ncsnoi.

O proino passo ncsic sisicna scra o dc localizar cada frna dc acordc dc nodo quc o
sisicna iniciro corrcsponda a un so acordc (ou una so ionalidadci dcliniiando cniao cinco
rcgics lasicas do lrao do insiruncnio c colrindo ioda sua cicnsao. No ccnplo alaio cada
frna do sisicna csia iransposia para corrcspondcr ao acordc dc DO. Olscrvc quc, ncdida cn
quc as frnas sao
localizadas cn
difcrcnics lugarcs do
lrao, cada una dclas
conccia-sc con a
anicrior a pariir da
localizaao da
fundancnial do acordc
(sonlrcadai.
ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 10

10

As fornacs cn CACED sao posiuladancnic capazcs dc aconodar viriualncnic
qualqucr iipo dc cscala, arpcjo ou acordc. Pclo ncsno princpio, algunas vczcs c prcfcrvcl, ao
ncnos ncnialncnic, ajusiar as fornacs para csiar cn una confornidadc adcquada a una
ionalidadc ou una cscala ouira quc nao a cscala naior. Os diagranas scguinics nosiran as
fornacs CACED convcriidas a acordcs ncnorcs.



Exerccio em CAGED:

Dcicrninc ouiros ponios no lrao do violao (con ouiras fornas dc acordc dcrivadasi para
os acordcs aprcscniados no capiulo anicrior.


ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 11

11
ESCALAS -
DIGITAO SISTEMTICA

Acrcdiio quc o csiudo dc padrcs dc cscala no insiruncnio nusical dcvcria ajudar no
cnicndincnio dc concciios dc icoria nusical c na forna cono clcs sc aplican ao csiudo dcsics
insiruncnios. No caso do violao (c insiruncnios dcrivados, cono guiiarra c laio clciricosi, quasc
iodas as cordas sao afinadas con un inicrvalo dc quatro notas cnirc clas, o quc c cIanado dc
inicrvalo dc QUARTA. E.

Cono a noia quc forna csic inicrvalo dc quaria csiara scnprc disponvcl na corda nais
aguda, podcnos dizcr quc csiao scnprc disponvcis trs notas dIatnIcas por corda, anics das
noias sc rcpciircn na proina corda (ou scn irocar a posiao dos dcdos da naoi. Sc ionado
sisicnaiicancnic, isio c, sc iodas as noias forcn produzidas dc trs em trs, csic podc scr
considcrado cniao o princpio lasico da consiruao dc una digiiaao sIstemtIca.

Una vcz quc as possvcis conlinacs dc noias quc fornan as cscalas naior c ncnor sao
rcproduzidas nas possvcis conlinacs das digiiacs con ircs noias por corda, podcnos
dcicrninar nodos dc produzir iais cscalas no insiruncnio dirciancnic a pariir dcsias possvcis
conlinacs. Havcra cniao apcnas ircs possililidadcs dc disposiao dc noias diainicas dcniro
dcsia sisicnaiica dc ircs noias por corda, cono nos ccnplos alaio (ja indicando ircs dcdos cn
cada corda, para cada conjunio dc ircs noiasi.
1 1) ) S Se em mi it to om m/ /t to om m e ex x: :


ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 12

12
2 2) ) T To om m/ /s se em mi it to om m e ex x: :







3 3) ) T To om m/ /t to om m e ex x. .: :







A pariir dcsics ccnplos, c possvcl dcicrninar una possililidadc dc digiiaao dc una
cscala naior, con cicnsao dc una oiiava. O ccnplo c a cscala dc do naior, usando as
digiiacs 1-2-4 c 1-3-4.

Ncsic ccnplo, a inica csia localizada no dcdo 2; Iavcra ouiras duas possililidadcs dc
digiiaao da ncsna cscala, na ncsna oiiava, con a inica localizada cn cada un dos dois ouiros
dcdos usados na digiiaao.
Olscrvc quc csia ordcn dc digiiacs nao scguc una scqucncia cspccfica dc cordas,
cono as digiiacs nais conuns para guiiarra (c, un pouco ncnos, para coniralaioi. Esic c un
nodclo unIversaI dc consiruao dc cscalas para cordas con afinacs cn quarias (ou scja, con
ircs noias por cordai, a pariir dc qualqucr corda, cn qualqucr ponio do lrao. Sc na cscala
diainica iradicional sao scic noias por cscala, scrao scic os possvcis incios da cscala (da
digiiaao da cscalai, c porianio, scrao scic as possililidadcs difcrcnics dc scqucncias dc
digiiacs, isio c, dc cordas. Todas variacs, irccIos", dc un ncsno padrao quc sc rcpcic
indcfinidancnic.
Ouiro padrao facilncnic idcniificavcl c o da rclaao cnirc as digiiacs das noias inicas.
Nuna digiiaao sisicnaiica, nao inporia ondc sc csicja no lrao do insiruncnio, a prxIma
tnIca da cscala csiara numa dIgItao ImedIatamente superIor ItIma tnIca.
ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 13

13


claro, csia iccnica c aplicavcl a qualqucr ionalidadc; nais quc isso, a conprccnsao c
visualizaao das digiiacs cono irccIos" da csiruiura da cscala faciliia ianlcn sua visualizaao
cn icrnos dc graus, para alcn dc una ionalidadc cspccfica.



Da ncsna forna, o dcscnvolvincnio c o csiudo dc quaisqucr csiruiuras nusicais
lascadas cn cscalas (ou scja, quasc iodas as scqucncias nusicaisi podcrao scguir a csiruiura da
digiiaao dc sua cscala corrcspondcnic. Na vcrdadc, podc-sc posiular quc quaIquer csiruiura
nusical (cspccialncnic una csiruiura nonofnica, dc una noia dc cada vczi possa scr iraduzida
cn una csiruiura dc digiiaao sisicnaiica.
Con isso, os ccrccios voliados cspccificancnic para a Digiiaao Sisicnaiica (da cscala
naior, por ccnploi nao prccisan dcicrninar u p)o) as notas cspccficas quc o conpcn, c sin
os graus da cscala corrcspondcnic. E, para isso, scra ncccssario apcnas dcicrninar una
scqucncia dc noias con una tnIca cspccfica, dciando a dcicrninaao do ion c da digiiaao
ETE Curso Tcnico em Msica (Ourinhos SP) Violo II http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Exerccios para violo pg. 14

14
corrcspondcnic dc acordo con o conicio da aplicaao do ccrccio c do csiudo do insiruncnio dc
una forna gcral.
Ouiras caracicrsiicas do csiudo da Digiiaao Sisicnaiica.

sao csiudadas scnprc trs notas por corda; a digiiaao c ncnorizada corda a
corda, c nao dcdo a dcdo;
cono o dcscnIo da digiiaao c scnprc o ncsno, indcpcndcnicncnic da
localizaao no lrao, a qucsiao nao scra csiudar o lrao iodo por rcgics, nas
csiudar apcnas uma oItava (ou, con ircs noias por corda, csiudar nove notasi
nas ircs possililidadcs dc digiiaao, ou scja, con a inica (ou qualqucr ouira
noiai rcalizada (sisicnaiicancnic...i cono o dcdo 1, o dcdo 4 c un dos dcdos do
ncio (o dcdo 2 ou dcdo 3i;
assin, a pariir da inica con cada un dos ircs dcdos, csiuda-sc una oiiava da
cscala, a pariir do naino dc cordas e oItavas dIIerentes. Ouando varias oiiavas
iivcrcn sido csiudadas, podc-sc inicgra-las na concaicnaao dc oItavas seguIdas,
cn difcrcnics dirccs no lrao do insiruncnio.
O inicrvalo nusical cnirc a 2 c a 3 cordas do violao, na afinaao iradicional, c
un inicrvalo dc tera (sol-sii. Con isso, na passagcn cnirc a 2 c a 3 cordas,
una digiiaao sisicnaiica dc ircs noias por corda (rclacionada a una afinaao
con inicrvalos dc quaria cnirc as cordasi lcva cn conia una conpcnsaao" na
rclaao por icras cnirc as cordas SOL-SI. A scqucncia csiaiica da digiiaao (dada
pclas cordas soliasi sc inicrronpc, c a nao sc novincnia una casa alaio.

Exerccios:
Esiudar a cscala das ircs ionalidadcs aprcscniadas no capiulo solrc scqucncias
Iarnnicas (Do naior, Sol naior, Fc naiori, na cicnsao dc uma oItava, cn pclo ncnos doIs
pontos dIIerentes do lrao do violao , con a inica no dcdo 2 (posicriorncnic, csiudar ianlcn
con a inica no s dcdos 1 c 4i.

Potrebbero piacerti anche