Esplora E-book
Categorie
Esplora Audiolibri
Categorie
Esplora Riviste
Categorie
Esplora Documenti
Categorie
zurab daviTaSvili
nikoloz beruCaSvili
geografia
VII klasi
moswavlis wigni
geografia
geografia
VII klAAasi
nodar elizbaraSvili
zurab daviTaSvili
nikoloz beruCaSvili
kompiuteruli
uzrunvelyofa: nugzar arCemaSvili
Nodar Elizbarashvili
Zurab Davitashvili
Nikoloz Berouchashvili
GEOGRAPHY
7th Grade Textbook
gamomcemloba `klio~
aRmaSeneblis gamziri 181, Tbilisi, 0112, saqarTvelo
tel.: (+995 32) 234 04 30
E-mail: book@klio.ge
www. klio. ge
gamomcemloba `meridiani~
al. yazbegis gamz. 47, Tbilisi, 0112, saqarTvelo
tel.: (+995 32) 239 15 22
ISBN 978-9941-415-91-3
2
Sinaarsi
geografia
leqsikoni
geografiuli koordinati – geografiuli ganedisa da grZedis gadakveTis adgili, riTac gan-
isazRvreba geografiuli obieqtis mdebareoba dedamiwis zedapirze.
obieqti _ movlena, sagani an piri, romliskenaa mimarTuli yuradReba.
procesi _ movlenaTa Tanmimdevruli cvla.
lokaluri _ konkretuli, SedarebiT mcire adgilisTvis damaxasiaTebeli.
regioni _ msxvili bunebrivi (magaliTad, kavkasia) an administraciuli (magaliTad, samxreT ka-
vkasiis qveynebi) erTeuli.
mdgradi ganviTareba – sazogadoebis iseTi saqmianoba, romelic ar azianebs bunebriv garemos da
iTvaliswinebs Tanamedrove da momavali Taobis interesebs (ZiriTad sasicocxlo moTxovnebs).
sivrce da dro
sivrces aqvs sami ganzomileba: sigrZe, si- lenas gaaCnia geografiuli koordinati. maT
gane da simaRle (siRrme), dros ki mxolod geografiul sivrceSi, garda ganedisa da
erTi _ xangrZlivoba. sivrceSi gadaadgile- grZedisa, gaaCnia garkveuli adgilmdebareo-
ba SeiZleba horizontis nebismier mxa res, ba (magaliTad, simaRle an siRrme zRvis
droSi ki mxolod erTi mi ma
rTulebiT – donidan). amrigad, grZeds da ganeds emateba
warsulidan awmyoSi, xo lo awmyodan _ mo- mesame koordinatic _ adgil mdebareoba
mavalSi. sivrce da dro mWidrodaa dakav- dedamiwis zedapirze.
Sirebuli erTmaneTTan. nebismieri sagani an
movlena, romelic arsebobs sivrceSi, icv- kiTxvebi
leba droSi. amis gamo geografiuli obi- 1. ramdeni ganzomileba gaaCnia geografiul
eqtebis, movlenebis Tu procese bis daxasi- sivrces?
aTebisas Zi
riTadi yuradReba eqceva maT gan- 2. rogor SeiZleba sivrceSi gadaadgileba?
3. ras eqceva ZiriTadi yuradReba geografi-
lagebas sivrceSi da ganviTarebas droSi.
uli obieqtebis, movlenebis Tu procesebis
nebismier geografiul obieqts Tu mov- daxasiaTebisas?
saqarTvelo
Savi zRva
TurqeTi
somxeTi
nax. 1.1.1. saqarTvelos geografiuli sivrce, horizontis mxareebi (W-dasavleTi, E-aRmosavleTi, S-samxre-
Ti, N-CrdiloeTi) da geografiuli koordinatebi.
5
geografiis arsi
geografia
nax. 1.1.2. berZeni geografis ptolomes mier II saukuneSi Sedgenili msoflios erT-
erTi uZvelesi, Cvenamde moRweuli ruka.
geografia Cvens garSemoa, igi yvelga-
naa. sainformacio gamoSvebebidan yoveldRi-
urad vigebT dedamiwaze momxdari bunebrivi
movlenebis Tu adamianis saqmianobis Sede-
gebis Sesaxeb. geografiul sivrceSi mimdi-
nare nebismieri procesi ki _ wyaldidoba,
gvalva, mosaxleobis gadaadgileba, tvirTis
gadatana, haeris an niadagebis dabinZureba
da mravali sxva, rac sivrceSi viTardeba,
ge
ografiis kvlevis sagania.
geografia uZvelesi mecnierebaa. adami-
ani uxsovari droidan aRwers da swavlobs
garemomcvel bunebas, mogzaurobs da ecnoba
axal qveynebs, akvirdeba bunebriv movle-
nebsa da procesebs. dReisaTvis geografiu-
li aRmoCenebis, aRwerisa da Seswavlis um-
niSvnelovanesi etapi istoriis kuTvnileba
gaxda. geografiam kacobriobas udidesi
saCuqari miuZRvna – yvelasTvis „TvalsaCi-
no da nacnobi~ gaxada mTeli dedamiwa, misi
buneba, qveynebi da kontinentebi, xalxebi
da civilizaciebi. Tumca dedamiwaze geo-
grafiuli movlenebi da procesebi swrafad nax. 1.1.3-4. savele gamokvlevebi da misi Sedegebis
viTardeba. Cndeba axali dasaxlebuli pun- ganxilva qarTveli da Svedi geografebis mier
Tbilisis midamoebSi.
6
VII klasi
kiTxvebi
1. romel ZiriTad kiTxvebs pasuxobs geografia?
2. ra aqvT saerTo istoriasa da geografias?
es aucilebelia icodeT:
geografiis Seswavlis obieqtia geografiuli sivrce anu ramdenime aTeuli kilometris mqone fena,
romelSic `duRs~ sicocxle, yalibdeba amindi, moZraobs wyali, saqmianobs adamiani da sxv. es fena
geografiuli garsis saxelwodebiTacaa cnobili. geografiul garsTan mWidro urTierTkavSirSia
rogorc bunebrivi, ise sazogadoebrivi procesebi. magaliTad, haeris temperaturis umniSvnelo
ryevam SesaZlebelia xeli Seuwyos grigals da sacxovrebeli saxlebis dazianebas, erTi xis moW-
ram SeiZleba gamoiwvios Rvarcofi da mewyeri, Rvarcofma _ mTeli soflis mosaxleobis gayvana,
erTi navTobmzidi tankeris daRupvam ki _ aTasobiT tona cocxali organizmis daRupva, plaJebis
mospoba da sakurorto sezonis CaSla.
es sainteresoa:
• jer kidev 25 saukunis win Zvelma berZenma istorikosma da geografma herodotem md. nilo-
sis mimdebare teritoriebis nayofiereba amave mdinaris motanil masalas daukavSira;
• XVIII saukunis pirvel meoTxedSi qarTvelma geografma da istorikosma vaxuSti bagration-
ma mTebSi simaRlis matebasTan erTad bunebrivi pirobebis cvla sasoflo-sameurneo kulturebis
gavrcelebas da nayofierebas daukavSira;
• geografia Tavisi arsiT gamoyenebiTi mecnierebaa. mas bunebrivi garemos SenarCunebis da bune-
brivi resursebis gonivruli gamoyenebis saqmeSi udidesi roli eniWeba. amJamad mosalodnel ekolo-
giur katastrofaze, globalur daTbobaze Tu msoflio okeanis donis matebaze saubrobs yvela _
politikosi, mecnieri Tu moqalaqe. bunebrivi garemos SenarCunebis mizniT sistematurad imarTeba
mitingebi, demonstraciebi, Sexvedrebi Tu konferenciebi. mis dasacavad iqmneba saerTaSoriso orga-
nizaciebi, fondebi, kanonebi da sxv. cnobilia, rom mdgradi ganviTarebis principebis ganxorciele-
baze damokidebulia ara marto calkeuli saxelmwifoebis an xalxebis, aramed mTeli dedamiwis
momavali. usafrTxo da mravalferovani garemos SenarCunebis saqmeSi erT-erTi umniSvnelovanesi
sityva geografebsa da geografias ekuTvnis.
8
ra
lur xe li
suf le ba
ze arian damo ki
debuli
geografia
154