Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
"# $
% &&&$! ! $'
! "
#
$ % "
&
! ' #
(
% "
% !
' % % % % % %
% ## ' '
#
$ (( % ( % "
' % & ! ( "
%
(
&
#
) (( #) * "
"
% ' &
' #
+,#,+#+,-.
/
0
* * 1 &
-I-
)1
* "* 1 &
/ ! 3 #
( 5 5 ( 6% ' ' !
'
' % "
%2 ' %
% & %
7 #
) *
- II -
1 #-
#8
#9
( - #:
4 # # #' 6
( + #;
4 #' # #' 6
#-,
( .4 % ( % ( 6 #--
( #-+
#-.
( & #-<
#-9
( 84 ' & ' 6 #-=
#-:
( <4 6 #-;
( 94 6 #+,
#+-
#++
#+.
#+.
( #+8
#+9
#+=
#+;
( & #+;
3 3 #.+
) '' #..
4 6
- III -
2 "
% % #
2 ' '' 2
% % (( # 2 -;;+
<,.>-;;+ 4 6 ?4 6
( (@ 4+, ( 6
A7B ' % ( ( % -;;.% ((
( <,C -;;.
#
* ..<>-;;< ) % 2
D2
( # ' "
' -: ( .- "
( -;;< ' ( -;;9 7'
99%9C -;;. "
% -;;9% 4
( 6 4 % % #6 ((
' #* 88;>;= 4 "
6 9
' ( '' "
#
' ( '' %
/ 3 "
4' 6 ' "
# ' '
' % ( % ! #
* ?% & %
%( D ( &% ' %
#
%
4 6 #
-1-
-2-
Spesa pensioni sul Pil Tasso di Pensionamento Indice di beneficio relativo
Previdenza = 14,70% Previdenza = 29,78% Previdenza = 49.37%
Assistenza = 01,98% Assistenza = 09,72% Assistenza = 20,34%
Totale = 16.68% Totale = 39,50% Totale = 69,71%
&''()*+
" , " " - % . ! ""# $ . !/ $ "
-3-
:,.#,.+ ,.%8, 8#,-= ,-%9, <#,,. 8=%,,
.++#::: ,-%8, -#<-< ,,%9, 8#9;- 88%-,
! &010213& 3''.'' &2041' 3''.'' 3'504 3''.''
C
Maschi 7.859.537 47,00 141.699 55,90 18.029 119,00
Femmine 8.873.494 53,00 111.781 44,10 12.597 83,20
Totale 16.733.031 100,00 253.480 100,00 15.148 100,00
6
ità
#
7% #
rs
( ' & %
( % "
ve
#0 &
..<>-;;< 4 ) 6
% .-#-+#-;;<% -: (
% ' %
ni ( % (
( #
"
U
( #
al
" $ # -
% % &
is
(( #
+,-: & #
de
9+ 4+,-+6 4 9. 9 6% 9.
9 +,-8 498 9 6% 9< +,-9 49<
9 6 99
+,-: % #*
C
-4-
' "
2 ( ' (
& +,-+#
(
& +, 4 -;;96
-#<
4 =, &6#
"
* ' 2 &4
.- ( +,--6 "
& "
& ( #/ 4 6 2
( D
% &
( ' ( 4 "
& 6 ( %
# % %
+8=>+,,= &E % "
% & ' & ( '
+,-+ ;9 4 6 9, "
& .9 ( % 9- .<G ;=4 6 "
9- & .9 ( #
& 8,F "
( ' #* ' %
2 ( ''
' > =-
8, 8- -
%8+ - % ?%
2 ' 9+
&4 6#
$ /% !
! " , $ !! #
'' & % +,-<%
' ) 4..<>-;;<6# 2 "
+,-. 4 ( 6 +,-; &
'' ( ( #
-5-
8 9
-6 *
ità
.- ( +,--G
+6 -: ( .- ( -;;<
& ( .< <= &4 6 <:
rs
4 6 4 +,-< +,
-86%
ve
( G
.6 8 ( +,--
ni
4 #=+ - ) --+>+,,:6G
86 % 8 ( +,--%
U
( 4
% +,-+%
al
6G
<6 ( &( (
is
8 ( +,--
' & 4 #= + ++.>-;;-6G
C
96 ( & ''
8 ( +,-- 4 #= 9 = ++."
lla
>-;;-6G
=6 ' "
de
A B ?
( ' ' #
SA
* 2 % 2 "
& "
#
C
/ ' "
+8.>+,,8
& 4 "
6 #
- 6-
) ' % ! % 4
6 D
& ' ' H ((
' ( ' "
#
% ' "
' ( #
- 7-
: 3;
C " ! " -! %77! " , " $ %" ! "" $ "
! " ! "
SA
! " ! "
" ! "
! ! ! "
! " " ! "
de
! " ! "
! " ! " !
! " ! "
lla
! " ! "
! " ! "
! " ! "
C
! " ! "
- 8-
! " ! "
is
! " ! "
! " ! "
! " ! "
al
! " ! "
! " ! "
! "
U
! "
! " ! "
! " ! "
ni
! " ! "
! " ! "
ve
rs
ità
: &; " ! ! %77! " , " $ %" ! "" $ "
! " ! "
! " ! "
" ! "
! ! ! "
! " " ! "
! " ! "
! " ! " !
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
- 9-
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
! " ! "
* (( % "
' E
ità
!03$ 7 3((&
( % ( (
rs
# +C
)# # #-,;+>-;=. 2 :,C%
ve
( 8, ( G
ni
$ !3</ 3((0
'' <,.>-;;+% "
U
! <,C -;;.
4 76G
al
$ !3</ 3((5
is
( 4 -: ( 6%
' 7 "
lla
99%9C <,CG
de
$ !3</ &'3&
( % "
:,C ( ' ( "
SA
#
C
- 10 -
: 0
!"# $ $
# %
!# #! ! # &
' # ( "#
-: .->-+>-;;<
)&
+,-+ * #! " " ! ! ++! '
, !# #!( !"# #
) # #! ! !"- . ' $
# ! ++ ! " ! # ! /
" ( +
!"#
(
-= 4-= -- -9 6 # "(!$
.->-+>-;;< # & !# #!( !"#
#!( 0 "" " ( !("
! , # " & $
" ! &" " &! 11 # ). '
# ( "#
- 11 -
:
..<>-;;< ! #- 9F
#
ità
2 ( A !
% ! BG "
rs
' ( # ' +.
ve
+8 % -F +,,-
( &% 4"-: "
ni
( .->-+>-;;<6% U (
#
'' 4
al
6 % % ' "
is
E
C
2 ->,->+,,-
( G
SA
* 8-=>+,,-
# ?
C
->-,>+,,- ' ( #
- 12 -
1 ( &% %2
% -F +,,: ' +,-<
+,-8% #-% ; +8.>+,,8#
4 I ) 6 & ( &% "
% (
4 6% .<
<= &4 6 <: &4 6#
! ! !
( %(
E
!03$ 7 3((2
( %
( ' #
% -< .->-+>-;;+%2
-: G.9 ! -< & #
( 4 "
6% ( ' 2 -,,C
#
(
& ' .->-+>-;;+%
E
-6 G
+6 ( #
4 "
6 ' 4.+%;<C6#
- 13 -
$ !3</ 3((5
' %
#
' ..C '' #
ità
! ! !
% '
& % H ( ( "
rs
"
' #
ve
!
% $ ! ! !
ni
0 U E
-6 ( 4 -:C6G
+6 ( &4 -:C6G
al
.6 4 -:C6G
is
86 & G
C
<6 &G
96 4 % % & % #6
lla
-:CG
=6 ' &4 # & #.-)# # #=9->=;6
de
SA
C
- 14 -
:
#+ -+ ..<>-;;< % "
< & (( (H & -,,C% "
8, ( #
' ( &
& %
#
'
( & '' E
• * " 4* 6G
• * G
• * ' #
% "
( % ( # "
( E
( &
' 4 6
% "
> #
? "
4 #6#
- 15 -
( '' ( ' "
% ( " ( #
ità
' (
#
rs
2 % % "
# +,-+ 2 J;9#-,=#
ve
* 4+,-+6 ?
+,#8=- 4 ''
+-%.,C
4 ''
6
..C
?
6#
ni .-#=-< "
U
( 4 -;;96
al
9. +,
is
+#: 4 -#+,, 6#
C
lla
de
SA
C
- 16 -
7 !
! 4
' & ' ->,->+,-,
4 #- -8 +8=>+,,=6
ETA’ 57 58 59 60 61 62 63 64 65
MESI
0 4,419 4,538 4,664 4,798 4,94 5,093 5,257 5,432 5,62
1 4,4289 4,5485 4,6752 4,8098 4,9528 5,1067 5,2716 5,4477
2 4,4388 4,559 4,6863 4,8217 4,9655 5,1203 5,2862 5,4633
3 4,4488 4,5695 4,6975 4,8335 4,9783 5,134 5,3008 5,479
4 4,4587 4,58 4,7087 4,8453 4,991 5,1477 5,3153 5,4947
5 4,4686 4,5905 4,7198 4,8572 5,0038 5,1613 5,3299 5,5103
6 4,4785 4,601 4,731 4,869 5,0165 5,175 5,3445 5,526
7 4,4884 4,6115 4,7422 4,8808 5,0293 5,1887 5,3591 5,5417
- 17 -
8 4,4983 4,622 4,7533 4,8927 5,042 5,2023 5,3737 5,5573
9 4,5083 4,6325 4,7645 4,9045 5,0548 5,216 5,3883 5,573
10 4,5182 4,643 4,7757 4,9163 5,0675 5,2297 5,4028 5,5887
11 4,5281 4,6535 4,7868 4,9282 5,0803 5,2433 5,4174 5,6043
" " ! ! ++! ' ! ' , " 2 ' %3 " 2 ' +" 0 . # 4 ) 0 0 10 0 0 5
!"
# $
6
* (( % +,-+ (( (( 8,
( 8- - 4 6
8+ - # (( H
ità
D% ' ( -+ %
2 # ?%
% ( & ' &
rs
#
? '
ve
%2 # '
9+ &% & "
ni
% ( -C "
% +C + # %
&
U 8+ 4 "
6% & 9, % &% "
( % +C# <:
al
&% & 9C #
is
+" 9 )# #+-9>+,--
-8>+,-+ (
C
'' E
de
# (( &G
(# (( G
# ' G
SA
#/ G
#* G
C
! "
- 18 -
7 !
! 2
) 8-
1 / 8+
"
& & ' #
- 19 -
7 !
C
! 5
SA
de
lla
!
C
- 20 -
is
al
0 1 2 3 4 5 6 7 !
8 9" 10
U
" ;
ni
$ ' ! ,# " " . 6! ' ! / # %) "" 7 #! - "! 2 ! !" " 2 ! * 8
$ ' ! ,# " " . 6! ' ! / # %9 "" 7 #! - "! 2 ! !" " 2 ! :* 8
ve
$ ' ! ,# " " . 6! ' ! / # )0 "" 7 #! - "! 2 ! !" " 2 ! * 8
$ ' ! ,# " " . 6! ' ! / # ) "" 7 " !" ! #! - "! 2 ! !" " 2 ! 1$
rs
$ ! !" -- - " " " " & +" 0 ;& 6! !# " !" "! " -- "#
' ! ++! ' ! " ! ' 1
ità
8
$1 +,-. ** ) K **L
1 / )
+,-. 99 99
+,+- 9= 9=
- 21 -
9
* & ' %
( % %
' & 9< #
ità
+,-. 9< .
rs
+,-8 9< .
ve
+,-< 9< .
+,-9
ni
9< =
U
+,-= 9< =
al
+,-: 99 =
is
+,-; 99 --
C
+,+, 99 --
lla
+,+- 9= +
de
+,++ 9= +
+,+. 9= <
SA
+,+8 9= <
C
+,+< 9= :
- 22 -
* 2
2 ( & % ' =,F &#
' ( ( % & '"
% >
#
?2 # %
( (( "
4
6
& #
( & (
(( #
+,,; 2
A B I / # %
4 8, ( 6( "
E
-# & ' G
+# & ( #
+,-- ' % %
;9% 9, &
4 ( 6 .9 ( # %
+,-.% ;=#
* ' 2 ( 2 "
G ''
''
- 23 -
E
• 4 -:>+,
6G
• G
ità
E
rs
• ) 98 =- % +,-. ;:
ve
4 ( M &6G
• ) =+ == % +,-. ;=
ni
4 ( M &6# U
:
al
( E
is
-# ( ' G
C
+# ( #
lla
7% /% #
%
de
# ? "
& E
6 ' % ( "
SA
G
(6 & "
4: -+ <, &6G
C
6 G
6 2 &
A ( &BG
- 24 -
6 G
'6 ' 9
( ( 4
( ( 6G
6 G
6 ( 2
& " 6G
6 > ' G' -;;9 <+ % -;;=
' ;< G
N
6 ' ((
4 % #6 "
> #
7% $ "
'' % "
% ( "
( #
' D "
% ? #
% %2 "
' -, #
• G
• / &' ' G
• G
• #
- 25 -
" ! !% E
ità
• 1 8, & -- & ( .-"
>-+>-;;< <+#.=:%:9 % & <;#=<,%9, "
rs
#
ve
% %
%
ni %'
U
#
al
1 % %7 % %1 G "
2 % %
is
'' # "
2
C
"
#
lla
$ (( ( 2
de
4 ' % %* 6# "
2 4 6#
( '' 2 "
SA
& "
C
4 2 "
( 6%
% % & #% "
' ' #
- 26 -
9
% % "
( ' 4 % % #6 2
# 2
' ( ' #
4 ( I 6
( ''
%' % '
E
-#) 4 6 '
G
+# ( ' 4 6G
.#) (( G
8# 4 % % 6#
''
#
* 2
' ., +,-, 4 (
' ( D % 6 "
#
- 27 -
E
• (( ' % "
'
4 6G
ità
• % % D "
rs
( #
ve
% '
' E
6 +;>=;G
ni
U
' 4 % %
' 6 <
al
! (( G
is
(6 #8<>;,G "
( ' ( ' "
C
#
lla
' ' E
6
de
% G
(6
SA
G
6 '' G
C
6 '' "
4 & #6
% (( %
(( <,C#
- 28 -
2 %
-F +,,9% % ( "
' % ( #
* % 2 %'
+,,-%( . "
#
-#) % (( +, (
& G
+# % ' G
"
'' "
( 4 ! 6#
- 29 -
& -,C
#
( "
( &4 - 8- ..<>-;;<6
#
ità
7 !
! =% # "7 !>
rs
* 9,C
ve
3 =,C
ni
* ' :,C
) ' :,C
U
* ' -,,C
al
' -,,C
is
1 -<C 4O6
C
) ' .,C
de
' 8<C
$ ' 9,C
SA
# $
C
& ! ! ' !
- 30 -
(( E
• ? &2
.
3 % -.
-F G
• ? 4'
8
3 % -.
-F G
• ? 2'
<
3 % -.
-F G
" ! &'3&
' 31@4'.5@ ""% $%,
03&04.42 2'
- 31 -
! #>
ità
#+% < #..<>-;;< '
#+-+, ## '
rs
(( % ) */ +, ( -;;; 2
% ' % ' (( "
ve
' ., +,,,#
D ((
..<>-;;<#
'
ni A B
U
* )## #=:>+,-, ! #-+% -,F% 2 (
al
4 ! 6#
C
* 2 (
+%<C 4 & #.=% -F)# # #-,.+>-;=.6 "
lla
( #
de
'' % "
%2 * * "
#++.>+,-+% & "
SA
-, %
(( +%<C#
C
'' % 3 2 4 ' -F
+,--6 % "
-F +,--#
- 32 -
4 6
# # # #
# # # #
! " !
- 33 -
# $%
& ' $% !
"" (( ( (
%
(
7 >
* * 1 &
< !" ! " <! 1 0 1) ; : ; !" = "> "#1
? ! < "! < " <! 1 : 1% ) ) 2 ! = " 1
?! "# ! @ # ' <! 1 :;;99%) 9 "# ! = # 1 " #1
? " 6 < @! ( <! 1 10 ) 0 9 2 " 6 = " (1
? ! !"- @ ! ( A@ ! "! B <! 1 9 1: ) 0 % 2 ! 1 = " (1
< 6 ! ! ! " <! 1 1% : ) : = " 1
< ! ! ? <! 1 ;0 0; ( 1 != " 2 1
< / " " <! 1 1 ;;% (" ( ! " 1 = " 1
< ("! @ ! #!" !(( <! 1 :1 ))))9) ! 1 ("! = " !1
< !+ < " C " ' #! ! <! 1 0 1: 0 0 9 !+ = " 1
< ( <! 1 9 1) : 0 ) 0 1 ( = " 1
< ! ! D@ 6!" ! D <! 1 ;%990) ( ! !1 = " 6!" !1
"(! < ! 2 D D < ! 1 ) 0;9 ) # = " 1
"" ! ! @ ! < ! 1 :91 %0);9 # 1( ! ! = " 1
"!! A ! ( B < ! 1 : ; 1% ; ; : ) 9 # = " 1
! @ ! ++ ! ! DE ! # ! < ! 1 9;:);%;; +1# ! != 2! 1
!( "" !" ! ( ! ! C ++10 : 0 1% % 9 ; #!( ""= " '1 ! !1
?! #" " <6! @! < ! 1 9 1; 0 % % % % 1# 2 ! # " = 1 " 61
@ ! " D !" ! < ! 1 9 %: 9 ( ! " # = 6 1
E ' E !" 1< 2 D !# ! "! < ! 1 ) ;; :9 # ! " 1+ ' = " 1
E! ! "" " D? < ! 1 0:;:9 "" 1+! ! = " 2 1
E E " ! !" < ! 1 ))):9 0 + " F 1+ = ( 1
" ++ ! !" ' < ! 1 : ; 1: ) ) ; 9 % ;);= " (!1
! ! C # "! < ! 1 0: ))0:; (! 1( ! = 1 " #1
! ! ? (" < ! 1 % 1: ; 9 1( ! ! = " 2 1
2 2 E 1 1? 1 < ! 1 :; ; ): + 2 2 = 2! 1
" !" ? !" !'! " D ! "" D < ! 1 91 :9: # !" 1 " = " "" 1
@ ! < " < ! 1 9:%;; = " 1 " 1
? " ! ! < 2 < ! 1 : %0 :: ! 12 " = " 1
' - " ? ! < ! 1 1% : % ; 0 '= 1 "2 1
! "" ! < ! 1 91 % 09:; ( ! = " !1
! !+ " !" < ! 1 1% ) 9 % ) ; !+ " 1 ! = " "1
< ( < ! 1 91 ) 9 = !# " 1 " 1
-- "! 6! ! E (( < ! 1 0 19 % 9 % 0 : 1 - - " ! = " +( 1
! ! E " ? < ! 1 9 19 ; ) 9 +1 ! ! = !1
?! " @ < ! 1 % 1) ) )) = " 1 $ 12 ! " = " 1
@ "" " " < ! 1 0 1: 0 0 % 9 " "" = " 1
@ " ! ! A !"- B < ! 1 1; ) ) : ) " '! = " 1
-- + ' " "! < "- < ! 1 ;1 0 9 -- + ' = " -1
!" !" " ! " A@ ! "! B C ++1 0 % ; ; 1 : 0 % !" = " 1
" " 1C 1 < ! 1 9 1; 0 % 9 1 " " = ( 1
! !" " ! < ! 1 )91 : % : # !" 1 != " 1
* ' *0 1 *
' * * 1 &
0 * & * #...#.;.==<+
( ) * #.9:#+8.<+8
K 7 * #.8==::<9+:
3 0 0 * #.+,8.99,8=
## ' / * #..;#<9.:<9=
/ * #.+,8.=,:-:
3 3 * #..;9998:;,
1 ( 7 * #.+:#89+,.<;
( 0 / * #..:#.<.,:8=
/ * * #.+:#98,9-+,
/ / * * ' * #.+,#8.,;,;:
* 0 ( / * #.8=#<8+8++.
7 0 * * #..;..=,;,=
/ / * #.+,#:<:.<,8
* ( 3 * #.8=-:8;889
* * #.8:#9<+=<,+
/ * #..:#-;9+--: