lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

lsêe÷j·TqeT'

Äs¡´ø£<∏ëì~Û
¬s+&Ée uÛ≤>∑eTT

yê$*ø=\qT düTu≤“sêj·T
$s¡∫‘·eTT

lll ªªÄ+Å<Ûäyê©àøϵµ
l yê$*ø=\qT düTã“sêe⁄ (yêdüT<ëdü kÕ«$T)
l sêeTùdyê ≈£î{°s¡eTT, yê©àøÏ ÄÅX¯eTeTT (X¯è+–XË’\eTT),
ˇ+{Ï$T≥º, ø£&É|ü õ˝≤¢.

// 1 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

$C≤„|üq
Äs¡´eTVü‰X¯j·TT˝≤sê !
l Ä+Á<Ûä yê©àø° yê$*ø=\qT düTu≤“sêe⁄ (yêdüT<ëdüT) >±s¡T s¡∫+∫q Á>∑+<∏eä TT\ Á|üu≤Û eeTTqT
Á>=‘·Ô>± y˚TeTT <Ó\T|üe\dæq~ ˝Ò<äT. lyês¡T |üs¡eT|ü~+∫q |ü~ |ü+Á&Ó+&ÉT dü+e‘·‡s¡eTT\T>± yê]
Á>∑+<∏äeTT\ eTTÁ<äD Á|ü#êsê<äT\T düÁø£eT e´edüú˝À qT+&çq$ø±e⁄. H˚"&˚ ‹]– l ø√<ä+&ÉsêeTÁ|üuÛÑTe⁄
qqTeT‹‘√ l ø√<ä+&ÉsêeT ùdeø£ <Ûäs¡àdüe÷»eTTyês¡ ø±s¡´eTTqT ã÷ìHês¡T. Ç~ ˝≤uÛÑeTTq ø±•+∫
#˚jT· T|üìø±<äT. Ä lyêdüT<ëdüyê] j·÷X¯jT· eTT Äs¡´eT‘·, ˙‹ <Ûsä à¡ eTT\T ‘Ó\T>∑Tyê]˝À" Áã#ês¡eTsTT
yês¡T uÛÑj·T˝Àø£ düTKeTT\" ã&Éj·TT≥j˚T. Ä j·÷X¯j·TeTT HÓiy˚s¡TÃ≥j˚T sT÷ dü+düú≈£î" >∑s¡Ôe´eTT.
Bì e\q e#· T à Á<ä e ´eTT leT<=+{Ï $ T≥º ø√<ä + &É s êeTkÕ«$T ¬ ø ’ + ø£ s ¡ ´ eTTq≈£ î qT Á>∑ + <∏ ä
|ü⁄qs¡TàÁ<äDeTTq≈£îqT e÷Á‘·y˚T $ìjÓ÷>∑|ü&É">∑\<äT. ‘ÓqT">∑T d”eTyê Ø ¬ø’+ø£s¡´eTTq" <ä–q düVü‰j·T
yÓTTq]+#Ó<äs¡ì $X¯«dæ+#·T#·THêïeTT.

Ç≥T¢ $qï$+#·T,
lø√<ä+&É sêeT ùdeø£ <Ûäs¡à düe÷»eTT

// 2 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

<ë‘ês¡+ düs¡«dü+|ü<ëyéT

˝Àø±_ÛsêeT+ lsêeT+
Ä|ü<ë eT|üVü≤sêÔs¡+

uÛÑ÷jÓ÷ uÛÑ÷jÓ÷ qe÷eT´Vü≤yéT

ø£+. ˙ bÕ<äø£eT\ ùdej·TT
˙ bÕ<ës¡Ã≈£î\ ‘√&ç HÓj·T´eTT qTì‘ê+
‘êbÕs¡ uÛÑ÷|ü<äj·Tj·TTqT
<ë|üdüeT+<ës¡ Hê≈£î <äj·Tùdj·T">∑<˚.

// 3 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
Äs¡´ø£<∏ëì~Û
¬s+&Ée uÛ≤>∑eTT
1. uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT düs¡«yê´|æ
|üPs¡«eTT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄"&ÉqT sêø£ådüT"&ÉT ˇø£" &ÉT+&ÓqT. yê"&ÉT ‘·|üdüT‡#˚dæ ˝Àø£eTT˝À ÁbÕDeTT
>∑\<ëì#˚‘·" >±ì, ˝Òì<ëì #˚‘·" >±ì, Ç+{Ï˝À">±ì, ãj·T\">±ì, Äø±X¯eT+<äT">±ì, uÛÑ÷$TMT"<ä">±ì,
eTqTwüß´\#˚‘·" >±ì, eTè>∑eTT\#˚‘·" >±ì, <˚e‘·\#˚‘·" >±ì, #êe⁄ ˝Ò≈£î+&É ÁãVü≤à#˚‘· es¡eTT rdæø=ì
>∑]«+∫ n+<äiqT u≤~Û+#·T#·T ˝Àø£eTT\ìï ‘êH˚ j˚T\T#·T+&ÓqT. yêì ≈£îe÷s¡T"&ÉT Á|üVü‰¢<äT"&ÉT. yê"&ÉT
∫qï|üŒ{ÏqT+&ç $wüßí<˚e⁄ì j·T+<äT $TøÏÿ * uÛÑøÏÔø£\yê"&ÉT. ªª˙e⁄ <˚e⁄ì düà]+|üe\<äT. ˝Àø£eTTq <˚e⁄"&ÉT
˝Ò"&ÉT. ˝Àø£eTT\qT nìï{Ïì H˚H˚ bÕ*+#·T#·THêïqT. Hêø£+f… >=|üŒyê"&Óe«"&ÉT ˝Ò"&ÉT. $wüß<í e˚ ⁄ì düà]+∫‹yê
ìqTï #·+ô|<äqTµµ nì nH˚ø£ $<ÛäeTT\ Ä ◊<˚+&É¢ u≤\Tì Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄"&ÉT u≤~Û+#ÓqT. m+‘· u≤~Û+∫ qqT
Á|üVü‰¢<äT"&ÉT $wüßí<˚e⁄H˚ düà]+#·T#·T+&ÓqT. ˇø£Hê"&ÉT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄"&ÉT düuÛÑj·T+<äT ≈£Ls¡TÃ+&ç ‘·eT ≈£îe÷s¡Tì
|æ*∫ ªªzØ! <˚e⁄"&ÉTHêï"&ÉHÓ<äy˚. m+<äTHêï"&ÉTsê!µµ nì n&ç¬>qT. ‘·+Á&û! <˚e⁄"&ÉT ˝Òì düú\y˚T ˝Ò<äT.
nìï{Ïj·T+<äT <˚e⁄"&ÉTHêï"&ÉT.
ø£+. ªªÇ+<äT" >∑\" &É+<äT˝Ò"&Éì
dü+<˚Vü≤eTT e\<äT— #·ÁøÏ düs√«|ü>∑‘·T+—
&Ó+<Ó+<äT yÓ<äøÏ #·÷∫q
q+<ä+<˚ ø£\"&ÉT <ëqyêÁ>∑DÏ $+fÒ.µµ
nì u≤\T"&ÉT #Óô|ŒqT. ˙ e÷≥ ì»yÓTqÆ jÓT&É\ á dü+Ô uÛeÑ TTq #·÷|ü⁄eTì Ä düuj ÑÛ T· +<ä* dü+Ô uÛeÑ TTqT
ˇø£ <ëìì Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄"&ÉT $iT>∑"<äHÓïqT. yÓ+≥H˚ düÔ+uÛÑeTT q+<äT+&ç $wüßíe⁄ qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡eT÷]Ô>∑
|ü⁄{Ϻ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì #·+|æ u≤\Tì s¡øÏå+#ÓqT.
2. áX¯«s¡Tì <ä÷wæ+|üsê<äT
<ä≈£åî"&ÉT áX¯«s¡Tì‘√ $s√~Û+∫ n‘·ì ì+~+∫ ˇø£ j·T»„eTTqT #˚j·T ÁbÕs¡+_Û+#ÓqT. ‘·q X¯øÏÔ #˚‘·
<˚e‘·\T ˝Àq>∑T yê]HÓ\¢ Ä j·T»„eTTq¬ø’ |æ*|æ+#ÓqT. áX¯«s¡Tì e÷Á‘·eTT |æ\Te˝Ò<äT. n|üð&ÉT bÕs¡«‹
H˚qTqT j·T»„eTT #·÷&É" uÀjÓT<äqì •e⁄ì n&ç¬>qT. ªª<ä≈£åî"&ÉT eTqj·T+<äT Á|”‹˝Òìyê"&ÉT. ˙e⁄ b˛e\<äT.
ìqTï nee÷ì+#·TqTµµ nì •e⁄"&ÉT #Ó|æŒqqT ÄyÓT $qø£ ªªHê ‘·+Á&ç #˚j·TT j·T»„eTT H˚qT #·÷&É"uÀe\<ëµµ
j·Tì b˛jÓTqT. bÕs¡«‹ ‘·q ≈£L"‘·T¬s’qqT <ä≈£åî"&ÉT •e⁄ì MT"~ ø√|üeTT#˚ e÷{≤¢&ç+|üø£ j·÷<ä]+|üø£
j·Tee÷q|üiÏ#ÓqT. Ä j·Tee÷qeTT düVæ≤+|ü˝Òø£ bÕs¡«‹ <˚Vü≤eTTqT $&ç#ÓqT. n|üð&ÉT áX¯«s¡TìøÏ ø√|üeTT
e∫à Ms¡uÛÑÁ<äTì |ü+|æ <ä≈£åîì #·+|æ+∫ j·T»„eTT bÕ&ÉT #˚sTT+#ÓqT.
Ä. uÛÒ<äãT~∆˝Òø£ $X¯«+ãT düø£\+ãT
<Ó’eeTj·TeT≥+#·T" <ä\"∫ uÛÑøÏÔ
sT÷X¯«sês¡ŒDeTT>∑" >∑è‘·T ˝Öqs¡Œø£ j·TTqï
»j·TeTT ˝Ò<äT eTiÏj·TT \j·TeTT>∑\T>∑T.
3. kÕ<ÛäTe⁄\qT u≤~Û+|üsê<äT
‘=*¢ n+ãØwüß" &ÉqT ˇø£ sêE+&ÓqT. Äj·Tq <ë«<äo Áe‘·eTT ìj·TeTeTT Á|üø±s¡eTT #˚j·TTyê"&ÉT.
Ç≥T¢+&É ˇø£ <ë«<ä•Hê"&ÉT ñ<äj·TeTTqH˚ <äTsê«düT"&ÉT nqT ãTTwæ H˚qT uÛÀ»qeTTq≈£î e#ÓÃ<äqT nì #Ó|æŒ
j˚T{ÏøÏ kÕïqeTT #˚j·T"uÀjÓTqT. ªªm+‘·ùdô|’qqT <äTsê«düT"&ÉT sê˝Ò<äT. ‘·øÏÿ q n+<äiT ø±∫j·TTHêïs¡T.
uÛÀ»qeTTq≈£î e#ÓÃ<äqqï yêìì $&ç∫ jÓT≥T¢ uÛÑTõ+|üe#·TÃqT? <ë«<ä• >∑&çj·T\T $T+∫b˛e⁄#·Tqï$.
uÛÑTõ+|üø£ jÓT≥T¢+&Ée#·TÃqT? @$T#˚j·TT<äTqT?µµ nì Ä˝À∫+∫ sêE »\bÕs¡DeTT #˚dæ j·T÷s¡≈£î+&ÓqT.
<äTsê«düT"&ÉT eTiÏø=+‘· ùd|ü{ÏøÏ e∫à sêE #˚dæq <ÓiÏ"– ªªH˚qT sêø£eTT+<˚ ˙e⁄ »\bÕs¡DeTT #˚dæ‹yêµµ
j·Tì ø√|æ+∫ j·T‘·ì #·+|ü⁄≥¬ø’ X¯øÏÔì Á|üjÓ÷–+#ÓqT. n+ãØwüß"&ÉT ªªuÛÑ>∑e+‘·T"&Ü! H˚ ˙ eTTìøÏ m{Ϻ
n|üsê<ÛäeTTqT #˚dæqyê"&ÉqT>±qT. qqTï" >±bÕ&ÉTe÷µµ nì <Ûë´ì+#ÓqT. yÓ+≥H˚ $wüßí#·Áø£eTT e∫Ã Ä X¯øÏÔì
// 4 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

K+&ç+∫ <äTsê«düTì #·+|ü⁄≥≈£î b˛jÓTqT. <ëìì #·÷∫ uÛj Ñ T· |ü&ç <äTsê«düT"&ÉT |üsT¡ yÓ‘qÔ· T. eT÷"&ÉT ˝Àø£eTT\T
dü+#·]+∫ me«s¡T ø±bÕ&ÉT yês¡T ˝Òø£ Ä eTTì ‘·T<ä≈£î $wüßí<˚e⁄ì jÓTT<ä›≈£î" uÀsTT Äj·Tq bÕ<äeTT\
MT"<ä" ã&ç X¯s¡DTy˚"&ÓqT. n|üð&ÉT $wüßíe⁄ Ç≥ºìjÓTqT.
ªªzsTT yÓiÏ¿eTTì ! ≈£åîÁ<äeT+Á‘·eTT\TqT, ‘·+Á‘·eTT\TqT Ä#ês¡eTT. <Ó’euÛÑøÏÔ ˝Òìyê]ì u≤~Û+#·TqT
>±ì uÛ≈Ñ î£ \Ô qT u≤~Û+|üe⁄. Áã<äTø£" >√s¡T<äTy˚ì ˙e⁄ b˛sTT n+ãØwüß y˚"&ÉTø=qTeTT. n‘·"&˚ ìqTï eTìï+#·TqT.
Hêø£|sü ê<Ûeä TT #˚dqæ qT ø£$å T+‘·TqT>±ì Hê uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î" CÒjT· q|üsê<Ûeä TT düV≤æ +|üqTµµ nì #Ó|Œü ">± <äTsê«düT"&ÉT
|üs¡Te⁄q" uÀsTT n+ãØwüßì X¯s¡DT"C§∫à ÁbÕDeTT\T ø±bÕ&ÉTø=HÓqT.
ø£+. ‘·q ø£|üsê<ÛäeTT" #˚dæq"
>∑ì ôd’s¡D ùdj·TT", >±ì ø£+&Ébıes¡TqHé
<äquÛÑ≈£îÔì" ;&ç+∫q
»qeTTqT uÛÑ>∑e+‘·T" &Ó|ü⁄&ÉT ôd’"|ü"&ÉT |ü⁄Á‘ê.
4. ~≈£îÿ ˝Òì yê]øÏ <˚e⁄"&˚ ~≈£îÿ
Vü≤dæHÔ ê|ü⁄s¡ sêE˝…q’ <Ûèä ‘·sêÅwßü "º &ÉT, bÕ+&ÉTsêE nqTyês¡T nqï<äeTTà\T. <Ûèä ‘·sêÅwßü qº ≈£î <äTs√´<Ûqä T"&ÉT
yÓTT<ä˝…’qyês¡T q÷s¡T«s¡T ø=&ÉT≈£î\T. bÕ+&ÉTsêEq≈£î <Ûäs¡àsêE yÓTT<ä˝…’qyês¡T @e⁄s¡T ø=&ÉT≈£î\T. C≤„‹
eT#·Ãs¡eTT #˚‘· <äTs√´<Ûqä T"&ÉT <Ûsä à¡ sêEqT nee÷q |üiT|üe\j·TTqì Ä˝À∫+#·T#·T+&ç ˇø£Hê"&ÉT sê»´eTTqT,
dü+|ü<äqT, ‘·eTTà\‘√ düs¡«eTTqT |ü+<ÓeTTq ¬>*#ÓqT. á$<ÛäeTT>∑ ‘·q <ëdüT\T>∑" CÒdæø=ì bÕ+&Ée⁄\qT
nee÷q |üi|ü e\j·TTqì yê] uÛ≤s¡´jÓÆTq Á<Í|ü~ì düuÛÑ˝Àìø°&çà ‘Ó|æŒ+∫ ‘·q ‘·eTTà" &É>∑T <äTXÊÙdüqT#˚‘·
ÄyÓT ø£≥Tºø=qï Ns¡ ˇ*|æ+#ÓqT. <ëdüT\>∑T≥#˚‘· bÕ+&Ée⁄\T @$T#˚j·T˝Òø£ ‘·\\T e+#·Tø=ì ≈£Ls¡TÃ+&ç
j·TT+&ç]. <äTs√´<ÛäqTq≈£î uÛÑj·T|ü&ç ã+<ÛäTe⁄\+<äiT }s¡≈£î+&ç]. n|üð&ÉT Á<Í|ü~ ~≈£îÿ ˝Òì<Ó’ lø£èwüßíì
ÁbÕ]ú+#ÓqT. uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT X¯s¡D≤>∑‘· e‘·‡\T"&ÉT. Äj·Tq ÄyÓT k˛ÔÁ‘·eTTq≈£î dü+‘√wæ+∫ Ns¡\T nø£åj·T´eTT
\>∑Tq≥T¢ #˚dæ ÄyÓT e÷qeTTqT ø±bÕ&ÓqT. mìï Ns¡\T ˇ*∫qqT ‘·iT>∑ø£ sTT+ø£qT e#·TÃ#·T+&ÉT≥#˚
#˚‘·T\T H=|æŒ|ü⁄≥º <äTXÊÙdüqT"&ÉT dæ>∑TZ|ü&ç #ê*+#·Tø=HÓqT.
Ä. ˙yÓ ~ø£ÿ ≥+#·T ìX¯Ã+#·\T+&ÉsTT
j·÷‘·àX¯øÏÔ >∑s¡« eTD"∫ ø=\T#·T
‘·≈£îÔ" ÁuÀ#·Ts¡øÏÔ uÛÑ>∑e+‘·T" &Ó|üð&ÉT
#Óq"{Ïyês¡T#˚j·TT #˚"‘· \D"∫.
5. <äTwüߺ\≈£î y˚T\T #˚j·Tsê<äT
eè≈£î"&ÉqT H=ø£ sêø£ådüT"&ÉT •e⁄ì" >∑÷]à ‘·|üdüT‡ #˚ôdqT. •e⁄"&ÉT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ ˙ πø$T es¡eTT
ø±e\j·TTqì n&ç¬>qT. H˚ HÓe]HÓ‹ÔMT"<ä #˚sTT ô|≥Tº<äTH√ yê"&ÉT uÛÑdüàyÓTÆ b˛e\j·TTqì yê"&ÉT ø√¬sqT.
n≥Tº˝Ò j·T>∑Tqì •e⁄"&ÉT es¡$T#ÓÃqT. ªª˙ e÷≥ dü‘·´yÓ÷ j·Tdü‘·´yÓ÷ |üØø£å #˚ôd<äqTµµ nì •e⁄ì HÓ‹ÔMT"<äH˚
yê"&ÉT #˚sTT ô|≥º" uÀjÓTqT. •e⁄"&ÉT |üsT¡ yÓ‘qÔ· T. eè≈£î"&ÉT ‘·iTeTTø=ì b˛jÓTqT. n|üð&ÉT $wüßeí ⁄ ÁãVü≤à#ê]
e˝… sêø£ådüTq ¬ø<äTs¡T>± e∫à ªª@\ sêø£åùd+Á<ë! Ç≥T¢ |üs¡T¬>‘·TÔ #·THêïe⁄µµ nì j·T&ç¬>qT. n‘·"&ÉT »]–q
eè‘êÔ+‘·eTT #Óô|ŒqT. ªª˙e⁄ yÓTÆ\|ü&ç b˛e⁄#·THêïe⁄. ø±e⁄q ˙≈£î •e⁄"&ÉT ∫ø£ÿ "&ÉT. dü+<Ûä´ yê]à X¯ó∫yÓ’
b˛jÓT<äy˚ì ∫≈£îÿ qTµµ nì ÁãVü≤à#ê] #Óô|ŒqT. eè≈£î"&ÉT Äe÷≥ ì»eTì ‘·\"∫ dü+<Ûä´ yês¡TÃq|ü⁄&ÉT ‘·q
#˚‹ì ‘·q ‘·\j·T+<˚ j·TT+#·Tø=ì yÓ+≥H˚ uÛÑdüàyÓTÆ b˛jÓTqT. á eèø±düTs¡Tì uÛÑkÕàdüTs¡T"&Éìj·TT n+<äTs¡T.
ø£+. bÕeTTq≈£î" u≤\Tb˛dæq
;ÛeT+ãT>∑ MT"<ä<ä÷"øÏ ô|]¬ø&ÉTØ‹Hé
ÁuÒeT+ãTq <äTwüߺq≈£î+
<ë y˚T˝Àq]+|ü" <äHÓï <ä|üŒø£ #ÓiT#·THé.
6. <ä‘êÔ|üVü‰s¡eTT eTVü‰bÕ|üeTT
|üPs¡«ø±\eTTq eè>∑T"&ÉqT sêE+&ÓqT. n‘·"&ÉT eTVü‰<ë‘·. nH˚ø£eTT˝…’q <Ûäs¡àø±s¡´eTT\T #˚dæ
Hê´j·T´eTT>∑ sê»´ y˚T˝…qT. ˇø£ |ü⁄D´ø±\eTTq n‘·"&ÉT >√e⁄\qT eT+<ä\T eT+<ä\T>∑ <ëqeTT #˚jT· T#·T+&ÓqT.
n≥T¢ #˚j·TTq|ü⁄&ÉT ˇø£ Äe⁄ eTT+<=ø£ Áu≤Vü≤àDTìøÏ <ëqeTT #˚dæq eT+<äqT+&ç ‘·|æŒ+#·Tø=ì eT]jÓTTø£
// 5 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

eT+<ä˝À Á|üy˚•+#ÓqT. n~ sêE ‘Ó*dæø=q˝Òø£ Ä eT+<äqT eTiÏjÓTTø£ Áu≤Vü≤àDTìøÏ <ëq $T#ÓÃqT. yÓTT<ä{Ï
Áu≤Vü≤àDT"&ÉT ‘·q Äe⁄ ‘·|æŒ+#·Tø=ì b˛sTTq<äì <˚X¯<˚X¯eTT yÓ<äøÏ ¬s+&Ée Áu≤Vü≤àDTì sTT+{Ïj·T+<äT ø£qT"
>=HÓqT. á Äe⁄qT sêE ‘·q≈£î <ëqeTT #˚dæHê"&Éì yÓTT<ä{Ï Áu≤Vü≤àDT"&ÉTqT, Hê≈£î <ëqeTT #˚dæHê"&Éì
¬s+&Ée Áu≤Vü≤àDT"&ÉTqT ø£\Væ≤+∫ sêEH=<ä›≈£î e∫Ã]. sêE ‘·q bıs¡bÕ≥T ‘Ó*dæø=ì <√wüeTT ‘·q<˚ j·Tì
jÓTT|üðø=ì ø£å$T+|ü⁄"&Éì yê]ì ÁbÕ]ú+#ÓqT. yês¡T ªªsêC≤ ˙e⁄ ˇø£ìøÏ <ëqeTT #˚dæq <ëìì eTs¡\
Á>∑Væ≤+∫‹$. ø±e⁄q ˙≈£î bÕ|üeTT ‘·|üŒ<äT. ˙e⁄ }düs¡yÓ*¢yÓ’ |ü⁄≥TºeTT. ˙e⁄ eTVü‰ <Ûäsêà‘·Tà"&Ée⁄ ø±e⁄q ˙≈£î
lø£èwüßí"&ÉT <äs¡Ùq$T∫à ˙ bÕ|üeTT b˛">=≥TºqTµµ nì X¯|æ+∫].
ø£+. Ç∫Ãq <ëìì Á>∑eTài
ì#·Ã HÓiÏ–j·TT+&Ó HÓiT">∑ πøìj·TT eTs¡\Hé
ãT#·TÃø=qsê<äT— qs¡≈£eTT
e#·TÃqT <ä|üŒø£ j·T<Ó{Ϻyê]øÏ HÓ’qHé.
7. ˙#·T\" CÒs¡"Bj·Tsê<äT
ˇø£ n&É$˝À ˇø£ ãTTwæ ‘·|üdüT‡ #˚j·TT#·T+&ÓqT. mø£ÿ &É qT+&çjÓ÷ ˇø£ ≈£îø£ÿ e∫à Äj·Tq Ä≈£î{Ï+{Ï
<ä>∑Zs¡ #˚¬sqT. Ç≥T¢+&É ˇø£Hê"&ÉT Ä ≈£îø£ÿ qT dæe+– #·+|ü⁄≥¬ø’ ‘·iTeTTø=ì e#ÓÃqT. n~ uÛÑj·T|ü&ç ãTTwæ
jÓTT<ä›≈£î |üs¡TyÓ‹Ô e#ÓÃqT. Ä ãTTwæ $TøÏÿ * <äj·T>∑\yê"&ÉT. >±e⁄q ÁbÕD uÛÑj·TeTT n+<äi≈£î ˇø£ÿ{Ïj˚T
>∑<ë j·Tìj·TT ‘·qjÓTT<ä"› CÒ]q~>∑<ë j·Tìj·TT m+∫ sTT≥Tº˝Ò eTiÏeTiÏ <ëìì dæe+>∑T\T u…<]ä +|ü≈î£ +&ÉTq≥T¢
#˚j·Te\j·TTqì ‘·\"∫ Ä ≈£îø£ÿ qT dæe+–>∑ e÷¬sÃqT. á dæe+–ì #·÷∫ ÁbÕ"‘· dæe+– uÛÑj·T|ü&ç
|üs¡TyÓ‘ÓÔqT. Ç≥T¢ ø=Hêïfi¯ófl ø±">± Áø=‘·Ô dæe+–ì ˇø£ |ü⁄* #·+|üe#ÓÃqT. n|üð&ÉT ãTTwæ dæe+–>∑ qTqï ≈£îø£ÿ
qT |ü⁄*>± e÷]Ã ¬>*|æ+#ÓqT. ‘·s¡Tyê‘· n&É$j˚TqT">∑T á Áø=‘·Ô|ü⁄*ì ‘·iTeTTø=ì sê">± <ëìì ãTTwæ
@qT">∑T>∑ e÷¬sÃqT. n≥Tº˝Ò <ëìì dæ+Vü≤eTT #·+|üe∫Ãq|üð&ÉT ≈£îø£ÿ qT >∑÷&É dæ+Vü≤eTT>∑ e÷¬sÃqT. á
$<ÛäeTT>∑ ≈£îø£ÿ dæ+Vü≤yÓTÆ sTTwüºeTT e∫Ãq≥T¢ dü+#·]+#·T#·T ãTTwæì #·÷∫ sTT≥T¢ ‘·\"#ÓqT. ªªá ãTTwæ $TøÏÿ
* <äj·T>∑\yê"&ÉT. eTVü‰ ‘·|üX¯ÙøÏÔ >∑˝yê"&ÉT. H˚ ì|üð&ÉT $#·Ã\$&ç eTè>∑eTT\" »+|ü⁄#·THêïqT. @<Ó’q
eTè>∑eTT Hêe˝…H˚ e∫à sT÷j·Tq X¯s¡DT C§#ÓÃHê <ëìì dæ+Vü≤eTT>∑" CÒj·TTqT. ‘·s¡Tyê‘· Hê >∑‹j˚T$T?
ø±e⁄q á ãTTwæì »+|æ H˚qT düs¡«<ë dæ+Vü≤yÓTÆ uÛÑj·TeTT˝Òø£ #·]+#Ó<äqì j·÷˝À∫+#·T #·T+&ÓqT. Ä
ãTTw”X«¯ s¡T"&ÉT <ëì j·÷˝À#·q jÓTiÏ"– ªªzdæ ˙#· X¯óqø£e÷! ˙ j·T\ŒãT~∆ $&ÉTeyÓ‹’ $. ˙e⁄ j·T<∏ëÁ|üø±s¡eTT
≈£îø£ÿ e⁄ø£eTT൵ nì <ëìì ≈£îø£ÿ >± e÷¬sÃqT.
ø£+. ø£ìø£s¡eTTqT qqTsê">∑eTT"
»qTe⁄qT" >∑q"ãiÏ∫ y˚T*dü+|ü<ä" >∑÷s¡ŒHé
<äq ˙#·>∑TDyÓT #·÷|ü⁄#·T"
<äq ¬ø>=Zq]+|ü ˙#·T ‘·\"#·T#·T qT+&ÉTHé.
8. sêE <˚yê+X¯eTTq" ãT{Ϻqyê"&ÉT
nÁ‹j·TqT ˇø±H=ø£ Áu≤Vü≤àDT"&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´qT #·÷∫ ªªH˚qT ‘·|eü TT #˚jT· eqeTTq≈£î" uÀe⁄#·THêïqT.
˙e⁄ Hê‘√ e#ÓÃ<äyê? Ç+≥ qT+&Ó<äyê?µµ j·Tì j·T&ç¬>qT. ªªH˚qT MT yÓ+≥ e#·TÃ<ëqH˚. <ëìøÏ dü+<˚Vü≤eTT
˝Ò<äT. ø±ì dü+bÕ~+#·Tø=ì Áã‘·T≈£î ej·TdüT‡sêì _&ɶ\≈£î Áã‘·T≈£î e÷s¡ZeTT ø£*Œ+|üø£ MTs¡T ns¡D´eTTq≈£î"
uÀe⁄≥ <Ûäs¡àeTT ø±<äT. eTq $T≥T¢ $&ç∫b˛sTTq _&ɶ\>∑‹ j˚T$T? <ëìì MT sê˝À∫+|ü e\<ëµµ j·Tì ÄyÓT
#Óô|ŒqT. Äe⁄qT ˙e⁄ #Ó|æŒq~ <Ûäs¡à j·TTø£ÔeTì #Ó|æŒ nÁ‹ yÓ’qT´"&ÉqT sêE j·T»„eTT #˚j·T#·T+&É n#·Ã{ÏøÏ"
uÀsTT ªsêC≤! ˙y˚ $<Ûë‘·e⁄. ˙y˚ sTT+Á<äT"&Ée⁄. ˙y˚ düeTdüÔ <ÛäH˚X¯«s¡T"&Ée⁄. nìï <Ûäs¡àeTT\T ‘Ó*dæqyê"&Ée⁄
˙e⁄. ø±\eTTq≈£î ˙y˚ ø±s¡DeTT. ˙y˚ ˝Àø£eTT\≈£î Ä<Ûës¡eTTµ nì k˛ÔÁ‘·eTT #˚jT· ">± n+<äTqï >ö‘·eTT"&ÉqT
eTTì Äj·TqqT #·÷∫ j·÷#·qø¬ ’ sTT‘·ì jÓTT<ä≈› î£ e∫Ãq+‘· e÷Á‘·eTTqH˚ ˙y˚ sTT+Á<äT"&Ée⁄ ˙y˚ #·+Á<äT"&Éeì
sTT#·Ãø£|ü⁄ e÷≥\T |ü\Tø£ e\j·TTHê nì Äπøå|æ+#ÓqT. Ä e÷≥\T $ì nÁ‹ sTT≥¢ìjÓT. ªªnj·÷´ ! ˙e⁄
j·TTø±Ôj·TTø£ÔeTT ˝≤˝À∫+|üø£ e÷≥˝≤&ÉT #·THêïe⁄ H˚qT ndü‘·´eTT>±ì sTT#·Ãø£|ü⁄ e÷≥\T>±ì |ü*øÏqyê"&É"
>±qT. ø±\eTTq≈£î sêCÒ ø±s¡D eTq">± ˙e⁄ $q˝Ò<ë. nwüº~ø±Œ\≈£î\ n+X¯eTT\#˚ sêE düèwæº+|ü" ã&ÉT
qqT≥ eTi∫‹yê? ˝Àø£eTTqT bÕ*+#·T≥ jÓTeì ø£è‘·´eTT? X¯Á‘·Te⁄\ <ä+&ç+#·T≥ jÓTeì ø±s¡´eTT? <Ûäs¡à
|ü]bÕ\q yÓTeì|üì? <ÛäHê~<ëq ø±s¡´eTT\T ùdj·TTyê"&Óe"&ÉT? meì sT÷•‘·«eTT ˝Àø£ eT+^ø£]+∫
// 6 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

˝Àã&ç j·TT+&ÉTqT? ˝À≈£î\ ø¬ \¢ ÁbÕDyÓTÆ j·TT+&ÉTyê" &Óe"&ÉT? #ês¡T\#˚‘q· T $#ês¡eTT#˚‘q· T ˝Àø£eT+‘·jT· T

#·÷#·Tyê"&Óe"&ÉT? ˝Àø£eTTqT dü+‘√wüô|≥Tºyê"&Óe"&ÉT? Çeìïj·TT <˚e‘·\ ø±s¡´eTT\T>±yê?µµ nìq
>ö‘·eTT"&ÉT sêCÒ sTTqïj·TT HÓ’q, <˚e‘·\‘√&É ì+πø$T |üì? sêEqT >∑÷]Ãj˚T j·÷>±<äT\T #˚j·Tsê<ë
j·THÓqT. n|üð&ÉT yê]s¡Te⁄s¡T düq‘·Tÿ e÷s¡T H=<ä›≈£îb˛sTT ‘·eT $yê<äeTTqT miÏ+–+∫]. düq‘·Tÿ e÷s¡T"&ÉT
nÁ‹ ì»eTT #Óô|Œqì |ü]wüÿ ]+#ÓqT.
^. $wüßí q+X¯eTTqHÓ |üè~∏MX¯ó" &ÉT<äsTT+#·T
sêC… dü\T|ü⁄ ˝Àø£ s¡ø£åD+ãT
ø±q uÛÑøÏÔ >∑*– øå±àHê<ÛäT" >=\Te+>∑
e\j·TT HÓ|ü⁄&ÉT Be⁄" >=\T#·Tq≥T¢.
9. sê»Á<√Vü≤eTT eTVü‰bÕ‘·ø£eTT
|üØøÏå‘·T" &ÉqT sêE y˚"{≤&É"uÀsTT <ä|æŒ>=ì X¯MT≈£î"&ÉqT ãTTw”X¯«s¡Tì eT+∫˙fi¯ófl ø±e\j·TTqì
j·T&ç¬>qT. Äj·Tq ‘·|üdüT‡ #˚j·TT#·T e÷≥˝≤&É˝Ò<äT. <ëìøÏ ø√|æ+∫ #·∫Ãq bÕeTTqT Ä eTTì yÓT&É˝Ày˚dæ
b˛jÓTqT. Ä eTTìø=&ÉT≈£î X¯è+– nqTyê"&ÉT e∫Ã#·÷∫ ªªHê‘·+Á&ç yÓT&É˝À bÕeTTyÓ∫’ q sêE @&ÉT ~qeTT\˝À
bÕeTT ø£i∫ #·#·TÃqT>±ø£µµ nì X¯|æ+#ÓqT. ‘·|üeTT #ê*+∫q |æeTà≥, Ä eè‘êÔ+‘·eTT ‘Ó*dæ X¯MT≈£î"&ÉT
ø=&ÉT≈£î‘√ ì≥¢ìjÓT. ªªzØ ãT~∆˝Òì |æ\¢yê"&Ü! sêE H˚\sê X¯|æ+∫‹$? Ç~ sê»Á<√Vü≤eTT ø±<ë! Äj·Tq

<äTsêàs¡TZ\qT <ä+&ç+#·T≥#˚ ø£<ë eTqeTT uÛÑj·TeTT ˝Òø£ j·TTHêïeTT sêE ˝Ò≈£î+&çq eTq kı‘·TÔ\T eTq≈£î
<ä≈£îÿ Hê? ã\e+‘·T\T ã\V”≤qT\qT >={ϺqqT #·+|æqqT yê] kı‘·TÔ\qT uÛ≤s¡´\qT Ä"&ÉT |æ\¢\qT m‘·TÔø=ì
b˛sTTqqT ø±bÕ&ÉT yê"&ÉT sêE>±ø£ eTiÏ jÓTe"&ÉT? sêE ˝Ò≈£îqï yê´bÕs¡eTT q&É#·THê? uÛÑ÷eTT\+<äT
|ü+&çq |ü+≥\T kı+‘·>±+Á&É≈£î <ä≈£îÿ Hê? ˝À≈£î\T ø£+{Ïì+&É ìÁ<äb˛<äTsê? Ç~ HêsTT\T¢ Hêkı‘·TÔ nì
#Ó|ðü ø=qT≥≈£î me]øÏì <Ûs’Ó ´¡ eTT+&ÉTHê? sêE ˝Ò≈î£ +&çq <Ûsä à¡ ø±s¡´eTT\T ‘·|dü Tü ‡\T $<ë´uÛ≤´düeTT\T Ä≥\T
bÕ≥\T q&É#·THê? ˙e⁄ sê»Á<√Vü≤eTT #˚dæ ˝Àø£eTTq ¬ø+‘· ø£wüºeTT ø£*–+∫ ˙ |ü⁄D´eTTq≈£î HÓ+‘· qwæºì
‘Ó#·TÃø=+{Ïy√ #·÷∫‹yê? sêEqT <ä÷wæ+|üsê<äT sêEq≈£î" ^&ÉT ø±$+#·T≥ eTVü‰bÕ‘·ø£eTT ø£<ë. sêE
Á|ü»\≈£î ‘·+Á&ç, sê»Á<√Vü≤eTT |æ‘·è Á<√Vü≤eTT düe÷qeTT\T. sê»Á<√Vü≤eTTqT CÒdæq yês¡T nsê»ø£‘·«eTT
e\q" >∑\T>∑T bÕ|üeTT\≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·T˝…’ qs¡ø£eTTq≈£î b˛<äTs¡Tµµ nì ø√|æ+#ÓqT.
ø£+. sêCÒ ‘·*¢j·TT" <ä+Á&çj·TT
sêCÒ s¡ø£å≈£î"&ÉT Á|ü»≈£î, sê» Á<√Vü≤+
uÀ»#Ó&ç #˚dæ Hês¡ø£
uÛ≤õj·T>∑TqT q~j·TT |òüTÀs¡bÕ‘·ø£ eT>∑T≥Hé.
10. ô|<ä›\ ~ø£ÿ ]+|üsê<äT
∫Á‘·πøX¯ó"&ÉT $<ë´<Ûäs¡T\˝À ÁX‚wüߘ"&ÉT. n‘·"&ÉT $TøÏÿ * <Ó’euÛÑøÏÔ >∑\yê"&ÉT. ˇø£Hê"&ÉT n‘·"&ÉT
$e÷q yÓTøÏÿ Äø±X¯eTTq b˛e⁄#·T ¬ø’˝≤düeTTq ì+&ÉT düuÛÑ˝À •e⁄"&ÉT bÕs¡«‹ì ‘·q ‘=&ÉMT"<ä ≈£Ls¡TÃ+&É
u…≥Tºø=ì j·TT+&É" p∫ E>∑Tdü‡|ü&ç •e⁄ì‘√ ì≥¢ìjÓT. ªªm+‘·{Ï bÕeTs¡T ˝…q’ qT »qeTT\T ˝Òì dü\ú eTTq+<äT
Åd”Ô\qT >ö"–*+#·Tø=ì j·TT+<äTs¡T>±ì sTT{Ϻ ì+&ÉT düuÛÑ˝À ˙e˝… dæ>∑TZ $&ç∫ Ç≥T¢ Åd”Ôì >ö"–*+#·Tø=ì
≈£Ls¡TÃ+<äTsê?µµ j·Tì ‘êqT uÛÑ≈£îÔ"&ÉT, Ç+Á~j·TeTT\" »sTT+∫qyê"&ÉT nqT >∑s¡«eTT‘√" ã*¬øqT Äj·Tq
// 7 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

>=|üŒ‘·qeTT ‘Ó*dæ •e⁄"&É÷s¡ø£ j·TT+&ÓqT. >±ì bÕs¡«‹ ø√|æ+∫ sTT≥¢ìjÓTqT. ªªzØ! e÷e+{Ï dæ>∑TZ˝Òì
≈£îeT‘·T\ <ä+&ç+|ü ˙e⁄ j·TeTT&Éyê? ˙ y˚$T jÓTiÏ"– eTeTTà Äπø|å +æ ∫‹$? nC≤„qeTT #˚‘q· T nVü≤+ø±s¡eTT
#˚‘q· T ˙ø£+f…" u…<\›ä >∑Tyê] Hêπø|å +æ ∫‹$ >±e⁄q sêø£då Tü &Éy’Ó |ü⁄≥TºeTTµµ nì X¯|+æ #ÓqT. yê"&ÉT eèÅ‘êdüTs¡T"&Ó’
|ü⁄f…ºqT.
ø£+. <Ûäq $<ë´ ã\ eT<äeTT\T
ø£qT\+ >∑|üŒ+>∑" <äq≈£î |òüTqT\>∑T yê]Hé
>∑ì ~Ûø±ÿ s¡ yÓTTq]Ãq
eTqTC≤<ÛäeTT" &ÉT<䓤$+#·T eTqTC≤X¯qT"&Ó’.
11. qe⁄«#·T" CÒdæq @&ÉTÃ#·T nqTuÛÑ$+|üe\j·TTqT
ˇø£ >∑+<Ûäs¡T«&ÉT ÁãVü≤àqT>∑÷]à ‘·|üdüT‡#˚dæ ‘·T<ä≈£î BsêÈj·TTe⁄ ø£\T>∑ es¡eTT bı+<ÓqT. Ä >∑s¡«eTT
#˚‘·qT, ‘êqT $TøÏÿ * #·ø£ÿ "<äqeTT >∑\yê"&ÉqqT bı>∑s¡T#˚‘·qT $ø±s¡|ü⁄ y˚wüeTT y˚dæø=ì ˝À≈£î\qT
u…<ä]+#·T #·T+&ÓqT. dü÷ú\•s¡T"&ÉqT ˇø£ ãTTwæ yêì #Ó&ÉT q&Ée&ç jÓTiÏ"– ˙ ø°s¡÷|üy˚T XÊX¯«‘·eT>∑T">±ø£
j·Tì X¯|æ+#ÓqT. n|üŒ{ÏøÏì yê"&ÉT bı>∑s¡T e÷qø£ Ç+Á<äTì j·TT<ä∆eTTq≈£î" _*#ÓqT. M"&ÉT ‘·q≈£î #êe⁄
˝Ò<äì bı>∑s¡T#·THêï"&Éì sTT+Á<äT"&ÉT ‘Ó*dæø=ì ‘·\ i=eTTà˝À|ü*øÏì ø±fi¯ófl ø£&ÉT|ü⁄˝ÀìøÏ >∑T~|ü&ç b˛e⁄q≥T¢
eÁC≤j·TT<Ûeä TT‘√" >=f…qº T. Mì ù|s¡T ø£ã+<ÛTä "&ÉT. M" &ÉHø˚ £ dü+e‘·‡s¡eTT © s¡÷|üeTT‘√ <äT'K eTqTuÛ$Ñ +∫q
‘·s¡Tyê‘· lsêeTT"&ÉT Mìì »+|æ Mì ø£wüºeTTqT B¬sÃqT.
ø£+. Áø=e⁄«q" ãs¡T\qT HÓ>∑TZqT
qe⁄«#·T y˚&ÉTø£≈£î" CÒj·TT qs¡T" &Üe\" <ë
HÓe«>∑" >∑˙ï s¡Ts¡\">∑
>∑e«≈£î" >=i>±ø£ $T>∑T\" >±iÏj·T|ü&Ó&çHé.
12. ô|<ä›\qT |üs¡Vü≤dæ+|üsê<äT
Hês¡<äT"&ÉT ø£DT«"&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T"&ÉT nqTeTTqT\T ø£èwüßíì <ä]Ù+|üe\j·TTqì <ë«s¡ø£≈£î b˛sTT].
n|üð&ÉT ø=+<äiT j·T<äT≈£îe÷s¡T\T kÕ+ãT" &ÉqT eT>∑yêìøÏ >∑]“¤DÏ y˚wüeTT y˚dæ Ä eTT˙X¯«s¡T\ jÓTT<ä›≈£î"
^dæø=ìb˛sTT ªeTT˙X¯«s¡T˝≤sê! á Åd”Ô >∑s¡“¤eTTq @ •X¯óe⁄ |ü⁄≥TºqTµ nì n&ç–]. yês¡T ì»yÓTiÏ"–qyê¬s’
ªªj·÷<äe e+X¯eTT ìs¡÷à\eTT #˚j·TT s√"ø£* sT÷ |ü⁄s¡Twüßì >∑s¡“¤eTTq" ãT≥TºqTµµ nì #Ó|æŒ]. Äe÷≥
j·T<äTu≤\≈£î\T $ì uÛj Ñ T· |ü&bç ˛sTT ø£èwüßìí ‘√ #Ó|Œæ ]. yÓ+≥H˚ kÕ+ãTì ø£&TÉ |ü⁄ qT+&ç sTTqT|üs√"ø£* jÓTTø£{Ï
|ü⁄f…ºqT. <ëìì yês¡T bı&ç>={Ϻ düeTTÁ<äeTT˝À b˛dæ] ø±ì n~ ‘·T+>∑>± yÓTT\∫j·TT+&ÓqT. j·÷<äe⁄ ˝≤
düeTTÁ<ä rs¡eTTq Á‘ê– ˇ&É˝…iT+>∑ø£ j·÷ ‘·T+>∑‘√H˚ ˇø£] H=ø£s¡T ø=≥Tºø=ì #·∫Ã].
^. #Óq"{Ï ‘ÓqTïq" uÀeø£ j·Tqes¡‘·eTT
uÛÑ÷‘·Væ≤‘·T\sTT <Ó’e+ãT" Á;‹" <ä\"#·T
kÕ<ÛäTe⁄\" ã]Vü‰dü+ãT dü*|æπsì
eT÷\ eTj·T´~ e+X¯ ìs¡÷à\‘·≈£îqT.
13. bÕ|ü|òü\eTT •ø£å#˚" uÀe⁄qT
X¯+KT"&ÉT, *œ‘·T"&ÉT nqT Ç<ä›iqï<äeTTà\T y˚iT y˚iT ÄÁX¯eTeTT\T ø£*Œ+#·Tø=ì ‘·|üdüT‡
#˚j·TT#·T+&ç]. ˇø£Hê"&ÉT *œ‘·T"&ÉT nqïqT #·÷#·T≥¬ø’ Äj·Tq ÄÁX¯eTeTTq≈£î b˛jÓTqT. X¯+KT" &É|üð
&É#÷ ≥ ˝Ò"&ÉT. n#·Ã{Ï eèø£eå TT \+<äT eT+∫ e÷$T&ç|+ü &ÉT+¢ &É>± ø√dæ ‘·eTTà"&ÉT ‹qT#·T+&ÓqT. Ä düeTj·TeTTq
X¯+KT" &É#·Ã{ÏøÏ e∫à ‘·eTTàì‘√ e÷{≤¢&ç ªª‘·eTTà"&Ü! á |ü+&Ó¢ø£ÿ &ç$? nì j·T&ç¬>qT. ªªÇ#·Ã{Ïy˚ u≤>∑T>∑
qT+&ÉT≥#˚ ‹qT#·THêïqTµµ nì ‘·eTTà"&ÉT #Óô|ŒqT. ªªnjÓ÷´Hêj·THê? m+‘· bıs¡|ü&ç‹$. Ç$ ˙$ ø±e⁄ø£<ë.
Ç‘·s¡T\kı‘·TÔ yê] q&ÉT>∑ø£ j·TqTuÛÑ$+#·T≥ <=+>∑‘·qeTT #˚j·TT≥>∑<ë. nsTTq<ëìøÏ e>∑∫ Á|üjÓ÷»qeTT
˝Ò<äT. düT<äT´eTTà"&ÉqT eTq<˚X¯|ü⁄ sêEH=<ä›≈£î b˛sTT <=+>∑‘·qeTTq≈£î" <ä–q •ø£å bı+~s¡eTTà. ˝Ò≈£îqï ˙
bÕ|ü eT‘·ìì ìqTï" >=≥Tºqì #Óô|ŒqT. nqï #Ó|æŒq Á|üø±s¡eTT sêEH=<ä›≈£î b˛sTT ‘êqT <=+>∑*+∫q
eè‘êÔ+‘·eTT #Óô|ŒqT. sêE *œ‘·Tì ¬s+&ÉT Vü≤düÔeTT\T qiøÏ+#Ó. Ä HÓ‘·TÔs¡T ø±iT #˚‘·T\‘√H˚ nqïjÓTT<ä›≈£î
b˛sTT ªªnHêï ! sê»<ä+&ÉeTT bı+~e∫Ë쵵 nì *œ‘·T"&ÉT yÓTT+&ç #˚‘·T\qT #·÷ô|qT. n|üð&ÉT nqï
// 8 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

dü+‘√wæ+∫ ªªn<√ eTq ÄÁX¯eTeTT bı+‘·qT+&ÉT @{Ï˝À kÕïqeTT #˚dæs¡eTT൵ nHÓqT. n‘·"&ÉT Ä Á|üø±s¡eTT
#˚j·T">± HÓ|üŒ{Ïj·T≥¢ Vü≤düÔeTT\T ¬s+&ÉTqT yÓTT\#ÓqT. Ç~j˚T$T ÄX¯Ãs¡´eTì *œ‘·T" &Éqï q&ç¬>qT.
ªª˙j·T+ BjÓTTø£ÿ bÕ|üeTT ‘·|üŒ eTiÏj˚T bÕ|üeTT ˝Ò<äT. á bÕ|üeTT sê»<ä+&ÉeTT#˚ b˛jÓTqT>∑qTø£
˙ #˚‘·T\T ˙e⁄ e#ÓÃqTµµ nì nqï #Óô|ŒqT. Ä eTTìøÏ u≤VüQe⁄ *∫Ãq~ >∑qTø£ Ä j˚T{ÏøÏ u≤VüQ<ä
(#Ój˚T´s¡T) j·TqT ù|s¡T Á|üdæ<ä∆ eTjÓT´qT.
ø£+. ‘·q#˚dæq bÕ|ü+ãTqT
»qeTT\ ¬øiÏ"–+∫ sê»yê|æ‘·T"&Ó’ q+
»qT qj·T´~— |ü]‘ê|ü+
ãTqT e\j·TTHé eTs¡\ q~∆bı+<ä$T ¬ø<ä˝ÀHé.
14. Á|üuÛÑTuÛÑøÏÔ
n+ãØwüß" &ÉqT sêE nH˚ø£ |ü⁄D´ø±s¡´eTT\T #˚dæ dü«s¡ZeTTq≈£î b˛sTT n#·Ã≥ ~e´uÛÀ>∑eTT \H˚ø£eTT
\qTuÛÑ$+#·T#·T+&ÓqT. Äj·Tq ˇø£Hê"&ÉT ‘·q $e÷qeTTq ø£+f… >=|üŒ~j·T>∑T $e÷qeTTq ‘·qø£+f… HÓ≈£îÿ
e uÛÀ>∑eTT\qTuÛÑ$+#·T#·T ‘·q |ü<ä$ø£+f… >=|üŒ |ü<ä$j·T+<äTqï jÓTTø£ì" p∫ M"&˚$T |ü⁄D´eTT #˚ôdqì
Ç+Á<äTì n&ç¬>qT. Ä sTT+Á<äT" &ç≥T¢ #Óô|ŒqT. M"&ÉT ˙ ùdHê Hêj·T≈£î"&ÉT>∑ qT+&çq düT<˚e⁄"&ÉT. Mìì ˙e⁄
ø=+<äs¡T <äTwüºsêø£ådüT\" »+|æ s¡eTàì |ü+|æ‹$. Ä sêø£ådüT ˝…{Ϻyê]øÏì ¬>\«sêìyês¡T. yê] HÓ≥T¢ »sTT+∫
˙≈£î πøåeTeTT >∑\T>∑" CÒj·Te#·TÃHê j·Tì j·÷˝À∫+∫ •e⁄ì">∑÷]à sTT‘·"&ÉT ‘·|üdüT‡#˚ôdqT. •e⁄" &ûj·Tq
ø=ø£ ‘˚]∫à Bìj·T+<äT+&ç j·TT<ä∆eTT #˚dæ‹y˚ì sêø£ådüT\qT »sTT+#Ó<äeì #Óô|ŒqT. Ç‘·" &É≥Tº˝Ò Ä sêø£ådüT\
q+<äi »sTT+#ÓqT >±ì ø£&É|ü≥ yê]˝À H=ø£ Á|üeTTKTì‘√" uÀs¡T#·T s√wüeTT#˚" <ä{≤\Tq ‘˚s¡T &ç–Z yêìì
»+|æ yêì <Óã“#˚" <ëqTqT »#ÓÃqT. á $<ÛäeTT>∑ ˙ πøåeTeTTq¬ø’ ˙MT"~ uÛÑøÏÔ#˚ ÁbÕDeTT\ ø±•+|üø£
HÓqTø£+» ô|≥ºø£ j·TT<äe∆ TT#˚dæ sTT‘·"&ÉT <˚V≤ü eTT ø√\Tb˛jÓTqT. ˙j·T+<äT">∑\ uÛøÑ #ÔÏ ˚ ì{Ϻ j·TT‘·eÔ T düTKeTT\T
bı+<ÓqT.
^. ‘·qTï H˚*qj·T{Ϻ j·÷ <Ûäq´#·]‘·T
uÛÑøÏÔ ùd$+#·T#·TqT yê"&ÉT |üì∫q{Ϻ
ÁbÕD >=&ɶ+|ü⁄" ãì" <äq ÁbÕD$T∫Ã
jÓÆTq H=q]+|ü dü«s¡ZkÂK´+ãT" >±+#·T.
15. $qj·TeTT >∑\yêìøÏ $|ü‘·TÔ˝Ò<äT
düeTTÁ<äT" &=ø£Hê"&ÉT ‘·q˝À" >∑*j·TT#·T+&ÉT q<äT\ qìï{Ïì p∫ sTT≥¢&ç¬>qT. ªªMT ã\eTT#˚‘·
ô|<ä› ô|<ä› Áe÷≈£î\qT y˚fifl¯ ‘√ ô|ø£*+∫ ‘Ó#ÃÓ <äsπ , »+ãT H˚\ rdæ ø=ìsês¡T. yêìj·T+<äT MTs¡T <äjT· <ä\"∫‹sê?
˝Òø£ yêìì ô|ø£*+#·T≥≈£î MT≈£î X¯øÔÏ #ê\<ë?µµ Ä e÷≥\T $ì q<äT*≥¢ìjÓT. ªª‘·eT≈£î y˚fifl¯ ã\eTT ø£\<äT>±ø£
j·Tì ô|<ä› ô|<ä› Áe÷≈£î\T eTeTTà \ø£å ´ô|≥ºø£ e÷Á|üyêVü≤eTTq≈£î n&ɶeTT>∑ ì\T#·T#·T+&ÉTqT. yêì >∑s¡«eTT
düVæ≤+|üø£ >∑&ɶ \Ts¡\" Á<√∫ yêìì y˚fi¯fl‘√ ô|\¢–+∫ ‘Ó#ÓÃ<äeTT. ‘·T+>∑ n≥Tº\T>±<äT. y˚TeTT sê">±H˚ e÷≈£î
nD"– ‘·\\T Áyê*à j·TT+&ÉTqT. e÷|üs√ø£eå TTq+<äT ‘·\ ˝…‘T· øÔ =ì j·TT+&ÉTqT. Ä $<Ûeä TT>∑ e÷≈£î $qj·TeTT‘√
nD"–j·TT+&ÉT yêìMT"<ä e÷ ã\eTT#·÷|ü e÷≈£î eTqdüTsê<äT. Ä ì$T‘·ÔeTT>∑ ˇø£ »+ãTø±"&É nsTTqqT
˙jÓTT<ä›≈£î sê<äT.µµ
ø£+. $qj·TeTT>∑\ >∑TDe+‘·Tq
ø£qj·TeTT y˚T˝À<äe⁄ HÓ{Ϻ j·÷|ü<ä\+<äTHé—
$qj·T$V”≤qT+ &É>∑T q
eTàqTE+&ÉT düeT÷\eTT>∑qT eT&çj·TTqT ãTÁ‘ê.
16. Bs¡Èdü÷Á‘·T"&ÉT #Ó&çb˛e⁄qT
ˇø£ ‘·{≤ø£eT+<äT Bs¡È<ä]Ù, ÁbÕ|üÔø±\E„"&ÉT, Bs¡È dü÷Á‘·T"&ÉT nqT ù|s¡T¢>∑\ eT÷"&ÉT #˚"|ü\T+&ÓqT.
Bs¡È<ä]Ù ø=+‘·ø±\eTTq≈£î sê"uÀe⁄<ëì ì|üð&˚ Ä˝À∫+∫ ‘Ó\TdüTø=qTyê"&ÉT. ÁbÕ|üÔø±\E„"&ÉT eTT+<äT>∑
Ä˝À∫+|ü≈£î+&çqqT düeTj·TeTT e∫Ãq|ü⁄&ÉT <ëìøÏ ‘·–q j·TTbÕj·T e÷˝À∫+#·T yê"&ÉT. Bs¡Èdü÷Á‘·T"&ÉT
eTT+<äT>∑">±ì n|üð&ÉT>±ì Ä˝À∫+|üø£ ø±˙ ø±˙ nì ø±\eTT Á‘√j·TT#·T+&ÉT k˛eT]. áù|s¡T¢ >∑\ #˚|\ü T+&ÉT
// 9 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

eT&ÉT">∑T˝Àì ˙s¡T ˇø£|ðü &ÉT m+&É y˚"&ç$TøÏ Ç>∑Ts¡"C§#ÓÃqT. n|üð&ÉT Bs¡<È ]ä Ù sTT≥Tº ˝≤˝À∫+#ÓqT. m+&É˝≤
eT+&ÉT#·Tqï$. eT&ÉT">∑T˝Àì ˙sê sTT+≈£î#·Tqï~. Bì˝ÀqT+&ç bÕiT e+ø£j·TT m+&ÉT#·Tqï~. á e+ø£
|üPs¡íeTT>∑ HÓ+&ÓHê Bì˝ÀH˚ ∫≈£îÿ ø=ì C≤\s¡T\#˚" C≤ee\dæ j·TT+&ÉTqT. Ç|üð&˚ sT÷ eT&ÉT">∑T˝ÀqT+&ç
ø±\Te yÓ+≥" uÀsTT eTiÏjÓTTø£ ô|<ä›eT&ÉT">∑T #˚s¡T≥ u≤>∑T nì jÓT+∫ ‘·q ùdïVæ≤‘·T\ ì<ä›iqT |æ*#ÓqT.
ø±\Te jÓT+&çq eT&ÉT"¬>+&ÉTHê? n+‘·ø±\eTT e∫Ãq|üŒ{ÏøÏ #·÷‘·eTì yê]<ä›iT b˛ø£j·TT+&ç]. Bs¡È<ä]Ù
e÷Á‘·eTT yÓ&É*b˛jÓTqT. ‘·s¡Tyê‘· e+ø£ |üPs¡íeTT>∑ HÓ+&çb˛jÓTqT. eT&ÉT">∑T Ç>∑Ts¡T #·T+&ÓqT. n|üð&ÉT
u…düÔ\T ‘·{≤\Tqe∫à e\\T yÓTT<ä˝…’q$ y˚dæ #˚"|ü\qT |ü≥ºkÕ–]. ÁbÕ|üÔø±\E„"&ÉT nbÕj·TeTT e∫Ãq<äì
‘Ó*dæø=ì e\˝ÀH˚ jÓTTø£ Á|üø£ÿ q Á‘ê&ÉT >∑{Ϻ>∑ ø£i#·Tø=ì #·∫Ãq≥Tº Áy˚˝≤"&ÉT#·T+&ÓqT. n~ #·∫Ãq<äì
jÓT+∫ u…düÔ\T <ëìì BdæeTs¡\ ˙{Ï˝ÀH˚ bÕiyÓ’∫]. n~ ‘·|æŒ+#·Tø=ìb˛sTT ãTs¡<ä˝À <ë">∑Tø=HÓqT.
Bs¡Èdü÷Á‘·T"&˚$T #˚j·TT≥≈£î ‘Ó*j·Tø£ sTTø£ÿ &É ø£ø£ÿ &É≈£î |üs¡T¬>‘·TÔ #·T+&ÓqT C≤\s¡T\T <ëìì ã{Ϻ #·+|æ].
^. uÛ≤$ j·÷˝À#·qeTT" ùd‘· |üs¡eTX¯óuÛÑeTT—
ˇ<äe Hê|ü<ä j·T|ü⁄&Ó’q qT|üeTùd"‘·
eT<Ûä´eT+, ã\düT+&ÉsTT eT‘·TÔ" &É>∑T#·T
¬s+&ÉT ˝Òq{Ϻ Bs¡È dü÷Á‘·T+&ÉT #Ó&ÉTqT.
17. <äBÛ∫
eèÁ‘·T"&ÉqT H=ø£ sêø£ådüT"&ÉT eTVü‰ã\wüߘ"&Ó’ <˚e‘·\qT ˝Àø£eTT\qT $TøÏÿ* u≤~Û+#·T#·TqT+&ÓqT.
yêì e\q sêsTT&çøÏ ‘êfi¯˝Òø£ <˚e‘·\T $wüßíe⁄H=<ä›≈£î b˛sTT ‘·eT ø£wüºeTT˝…\¢" C…|üðø=ì]. n|üð&ÉT $wüßí
ì≥T\ #Óô|ŒqT. MTs¡T <äB∫Û j·TqT Áu≤Vü≤àDTì jÓTeTTø£\T Äj·TT<Ûeä TT\T>± #˚døæ =ì eèÁ‘·Tì‘√ j·TT<äe∆ TT#˚dqæ
»sTT+|ü>∑\s¡T. Äj·Tq yÓHÓïeTTø£‘√ Ç+Á<äT"&ÉT eèÁ‘·Tì ø={Ϻq" »#·TÃqT>±ì eTiÏ j˚T$<ÛäeTT>∑ yê"&ÉT
#êe"&ÉT. nq">± Ä e÷≥\T$ì n+<äiT <äB∫Û jÓTT<ä≈› î£ b˛sTT nH˚ø£ $<Ûeä TT\ k˛ÔÁ‘·eTT#˚dæ ˙e⁄ ˝Àø£eTTq≈£îqT
e÷≈£îqT sêø£ådüT\e\q u≤<Ûä ‘·|æŒ+|ü e\j·TTqì ÁbÕ]ú+∫]. H˚qT ‘·|üdüT‡#˚j·TT ;<äu≤"|ü"&ÉqT H˚H˚$T
#˚j·T">∑\qì <äBÛ∫ j·THÓqT. ˙jÓTeTTø£\T e÷øÏ∫Ãq jÓT&É\ y˚TeTT yêìì Äj·TT<ÛäeTT\T #˚dæø=ì X¯Á‘·Te⁄qT
¬>*#Ó<äeTì <˚e‘·\T #Ó|æŒ]. <˚e‘·\qT ˝Àø£eTTqT s¡øÏå+#·T≥ø£+f… Hê ÁbÕDeTT s¡øÏå+#·Tø=qT≥ ÁX‚wü˜yÓTÆq~
ø±<äT. rdæø=qT"&Éì jÓ÷>±–ï#˚ X¯Øs¡eTT $&ç#ÓqT. <˚e‘·\T Ä jÓTeTTø£\T >=ì $X¯«ø£s¡à#˚ yêìì
Äj·TT<ÛäeTT\T>±" CÒsTT+∫ yêì‘√ eèÁ‘êdüTs¡Tì #·+|æ]. n‘·ì yÓHÓïeTTπø eÁC≤j·TT<ÛäeTT.
ø£+. qwüº+ãT\≈£îHé »+ø£s¡T—
ø£wüº+ãì ø=+ø£ ¬s|ü⁄&ÉT ø±s¡´eTT\+<äTHé—
•wüߺ\T »>∑<äT|üø£è‹¬ø’
sTTwüº+ãT>∑ <˚Vü≤yÓTÆq ì‘·TÔs¡T |ü⁄Á‘ê.
18. ˇø£"&ÉT bÕ|üeTT#˚j·TTqT, |ü\Te⁄s¡T <ëì |òü\ eTqTuÛÑ$+‘·Ts¡T
»eT<ä–ïj·TqT eTTìjÓTT<ä› ø±eT<Ûq˚ T e⁄+&ÓqT. <ëìì ‘·qøÏeTàì ø±s¡MÔ sê´s¡Tq® T"&ÉT nqT sê»&ç>¬ qT.
Çj·T´qì »eT<ä–ï #Óô|ŒqT. ˙ Mj·T≈£îqï H˚qT $&ÉT‘·THê j·Tì sêE ã\e+‘·eTT>± Äe⁄qT |ü≥Tºø=ì
b˛jÓTqT. á eè‘êÔ+‘·eTTqT »eT<ä–ï ø=&ÉTø£>∑T |üs¡X¯ósêeTT"&ÉT $ì ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì »+|æ Äe⁄qT eTs¡\"
<Ó#ÓÃqT. Ä |ü>∑ eTqdüT‡˝À ô|≥Tºø=ì ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì ø=&ÉT≈£î\T |üs¡X¯ósêeTT"&ÉT ˝Òq|üð&ÉT »eT<ä–ïì
»+|æ]. ‘·q ‘·*¢ πsDTø£ j˚T&ÉT|ü⁄ $ì |üs¡X¯ósêeTT"&ÉT ‘·«s¡>±e∫à düe÷#ês¡eTT ‘Ó*dæø=ì ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì
ø=&ÉT≈£î\ q+<äiì #·+ô|qT. n+‘˚>±ø£ ‘êqT $q">± ‘·q‘·*¢ sêe÷ sêe÷ j·Tì Çs¡Te~jÓTTø£ÿ e÷iiÏ#qÓ T
>±e⁄q Çs¡Te~jÓTTø£ÿ e÷iT <˚X¯eTT˝À ø£åÁ‹j·TT" &ÉqTyê"&ÉT ˝Ò≈£î+&ÉTq≥T¢ yÓ<äøÏ yÓ<äøÏ #·+ô|qT.
ø£+. ˇø£ÿ "&ÉT bÕ|üeTT #˚dæq"
u…≈£îÿ s¡T ìs√›wüß\≈£îqT yÓ‘· >∑\T>∑T"EMT
j·Tø£ÿ ≥ düs¡ŒeTT#˚]q
j·Tø=ÿ \q+ >∑\T>∑TMT\ ø±|ü<äsê<˚.

// 10 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

19. <Ó’eeTTqT q$Tà #˚dæq ø±s¡´eTT #Ó&É<äT

|üPs¡« yÓTTø£|üð&ÉT sêø£ådüT\T ã\e+‘·T˝…’ <˚e‘·\qT dü«s¡ZeTTqT+&ç yÓ&É\">={Ϻ yê] sê»´eTTqT" <ë
e÷Áø£$T+#·Tø=ì]. n|üð&ÉT <˚e‘·\+<äiT $wüßí<˚e⁄ì >∑TiÏ+∫ ‘·|üdüT‡#˚dæ]. $wüßíe⁄ yê]øÏ Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ ªªMTs¡T
eT+<äs¡ |üs¡«‘·eTT ø£e«eTT>±qT, yêdüTøÏ j·TqT eTVü‰ düs¡ŒeTTqT Á‘ê&ÉT>∑qT CÒdæ bÕ\düeTTÁ<äeTTqT õ*øÏq
jÓT&É\ neTè‘·eTT |ü⁄≥TºqT. <ëìì MTs¡T Á‘ê$q MT≈£î eTs¡D uÛÑj·TeTT >∑\T>∑<äT. n|üð&ÉT MTs¡T sêø£ådüT\qT
»sTT+|ü">∑\T>∑T<äTs¡T. MTs¡T sêø£ådüT\‘√ dü+~Û #˚dæø=ì yês¡TqT MTs¡TqT ø£\dæ #˚dæqH˚ sT÷ ø±s¡´eTT MT≈£î
kÕ<Ûä´eT>∑T >±ì ˝Ò≈£îqï ø±<äTµµ nì #Óô|ŒqT. yês¡T $wüßí<˚e⁄ì q$Tà Äj·Tq #Ó|æŒq≥T¢ sêø£ådüT\‘√ ùdïVü≤eTT
#˚dæø=ì yês¡TqT ‘êeTTqT >∑\dæ eT+<äs¡eTTqT yÓ÷∫ ‘Ó#·TÃq|ü⁄&ÉT n~ ãs¡TyÓ≈£îÿ ejÓÆT ÁøÏ+<ä"ã&ÓqT.
n|üð&ÉT eTs¡\ $wüßíe⁄qT ÁbÕ]ú+|ü >∑s¡T&É yêVü≤Hês¡÷&ÛÉT" &ÉsTT Äj·Tqj˚T e∫à |üs¡«‘·eTTqT yÓ÷dæø=ìb˛sTT
bÕ\düeTTÁ<äeTT H=<ä› ~+#ÓqT. n|üð&ÉT sêø£då Tü \T <˚e‘·\T yêdüTøÏì Ä |üs«¡ ‘·eTTq≈£î" E{Ϻ bÕ\düeTTÁ<äeTTqT
∫\Tø£">± ãs¡TyÓ’ eT+<äse¡ TT düeTTÁ<äeTT˝À ãT&ÉãT&ÉeTTqT>∑" C§#ÓÃqT. n|üð&ÉT <˚e‘·\T eTs¡\ ÁbÕ]ú+|ü">±
$wüßíe⁄ ≈£Ls¡àyÓTÆ neTè‘·eTT »ì+#·T ei≈£î ø=+&ÉqT yÓ÷∫ j·TT+&ÓqT.
ø£+. |ü⁄s¡Twüß"&ÉT ‘ê" >±s¡´<ÛäTs¡+
<Ûäs¡T"&É qHÓ&ÉT >∑s¡«yÓT&É* ‘·‘·X¯øÏÔ" Á–j·÷
uÛÑs¡eTTHé <˚e⁄ìô|’ ì&ç
ø£s¡D°j·TeTT" CÒôd H˚ì ø±+#·T »j·T+ãTHé.
X¯ã]
20. >∑Ts¡Tùde ÁX‚j·Tdüÿ s¡eTT
X¯ã] j·TqTq~ uÀj·T~. ø±e⁄q <ëìøÏ ìwü˜, ‘·|üeTT »|üeTT yÓTT<ä\sTTq$ ‘Ó*j·Tø£ j·TT+&çqqT
|ü+bÕrs¡eTTq eqeTT˝À ‘·|dü Tü ‡ #˚dTü ø=qT ãTTwüß\≈£î |ü]#·s´¡ #˚jT· T#·T yês¡T #Ó|Œæ q |üì uÛøÑ ‘ÔÏ √qT ÁX¯<‘∆ä √qT
#˚j·TT#·T+&ÓqT. <˚e|üP»≈£î yê]øÏ ø±e\dæq eT+∫ |üP\T |üÁ‹ <˚e⁄ì ìy˚~+∫ yês¡T uÛÑøÏå+#·T≥≈£î">±qT
eT+∫ |òü\eTT\T, n–ïôVAÁ‘·eTT ˝§qs¡TÃ≥≈£î">±qT ø±e\dæq dü$T<Ûä\T, <äs¡“¤\T eTiÏ yê]πø$T ø±e\dæ
j·TTqïqT ÄyÓTj˚T ‘Ó∫à sTT#·TÃ#·T+&ÓqT. Ç≥T¢ uÛøÑ ‘ÔÏ √ X¯óÁX¯Swü #˚jT· T≥#˚‘q· T yês¡T e÷≥˝≤&ÉTø=qT uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
$wüj·TeTT $qT#·T+&ÉT≥#˚‘·qT ÄyÓT≈£î $TøÏÿ* <Ó’euÛÑøÏÔ, C≤„qeTT ø£*¬>qT. <˚Vü≤eTT\T $&ç∫ dü«s¡ZeTTq≈£î
b˛e⁄q|ü⁄&ÉT Ä eTTqT\T ÄyÓT‘√ ì≥T¢ #Ó|æŒ]. ªª˙ uÛÑøÏÔøÏ, ÁX¯<ä∆≈£î dü+‘√wæ+∫‹$T. ˙≈£î y˚T\T #˚j·T">√¬s<äeTT,
˙ $+<˚ ‘·|üeTT #˚j·TT#·T+&ÉTeTT. ø=Hêïfi¯fl≈£î Ç#·Ã{ÏøÏ sêeT \ø£å àDT\T e‘·TÔs¡T. yê]ì |üPõ+|ü⁄eTT. yê]ì
<ä]Ù+#·T≥#˚ ˙≈£î yÓ÷ø£åeTT ø£\T>∑TqTµµ nì #Ó|æŒyês¡T b˛">± ÄyÓT n≥Tº˝Ò nø£ÿ &ÉH˚ ø±#·Tø=ì j·TT+&ÓqT.
d”‘·qT yÓ<ä≈£î#·T sêeT\ø£å àDT\T n#·Ã{ÏøÏ e∫Ã]. ÄyÓT uÛÑ>∑+‘·TìøÏ eT+∫ |òü\eTT\ ìj·T´e\j·TqT>±ì
m+&çq$, |ü+&çq$, s¡T∫˝Òì$, |üìøÏe÷*q $j·T´sê<äì ˇø=ÿ ø£ÿ |ü+&ÉT ø=+#ÓeTT s¡T∫#·÷∫ u≤>∑Tqï
eìïj·TT Áb˛>∑T#˚dæ yê]øÏ düeT]Œ+#ÓqT. uÛÑ>∑e+‘·T"&É>∑T sêeTT"&ÜyÓT ìs¡à\yÓTÆq uÛÑøÏÔøÏ dü+‘√wæ+∫qyê"&Ó’
Ä uÛÑTø£ÔX‚wü|òü\eTT\ Hês¡–+∫ ÄyÓT≈£î yÓ÷ø£å$T#ÓÃqT.
Ä. ‘·|üeTT" CÒj·TTø£+f… »|üeTT" CÒj·TT≥ø£+f…
Áe‘·eTT" CÒj·TTø£+f… ei\TuÛÑøÏÔ
>∑Ts¡T\ bÕ<äùde ìs¡‘·+ãT ùdj·TT≥
uÛÑÁ<ä>∑‹øÏ düT\uÛÑ |ü<∏äeTT |ü⁄Á‘·.
21. Vü‰ìø£s¡eT>∑T dü‘·´eTT |ü\Tø£sê<äT
ˇø£ Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡T"&ÉT n&É$˝À ÄÁX¯eTeTT ≈£î<äTs¡TÃø=ì ‘·|üdüT‡ #˚j·TT#·T+&ÓqT. ˇø£Hê"&ÉT Ä
Á‘√e ø=+<äiT u≤≥kÕs¡T\T, Åd\Ô” T |ü⁄s¡Twüß\T, b˛e⁄#·T+&É">± <=+>∑\T ‘·iTeTTø=ì e∫Ã]. yês¡T |üsT¡ yÓ‹bÔ ˛sTT
Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡Tì ÄÁX¯eTeTT˝Àì bı<ä\˝À <ë">∑Tø=ì]. Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡T"&ÉT n~ #·÷#·T#·T+&ÓqT.
‘·iTeTTø=ì e∫Ãq <=+>∑\T u≤≥kÕs¡T ˝…#·Ã{ÏøÏ b˛sTTs√ ‘Ó*dæø=q ˝Òø£ Áu≤Vü≤àD≈£îe÷s¡Tì #·÷∫ ªªnj·÷´,
ø=+<äiT u≤≥kÕs¡T © Á|üø£ÿ e∫Ãπs yê ¬s+<äTb˛sTT]?µµ nì n&ç–]. ‘Ó*dæj·TT+&ç ‘·q≈£î ‘Ó*j·T<äì #Ó|æŒq
ndü‘·´e÷&çq bÕ|üeTT e#·TÃqì ‘·\"∫ ‘·qTï n&ÉT>∑Tyês¡T <=+>∑\T nì ‘Ó*dæj·TTqT ªªÄ bı<ä˝À
<ë"–j·TTHêïs¡ìµµ yê"&ÉT #Óô|ŒqT. Ä <=+>∑\T Ä u≤≥kÕs¡T\qT |ü≥Tºø=ì eT>∑yê]ì »+|æ Ä"&ÉTyê]ì
// 11 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

#ÓiÏ∫ yê] kı‘·Ô+‘·j·TT <√"#·Tø=ì]. á bÕ|ü ø±s¡´eTTq≈£î Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡T"&ÉT ø±s¡DeTT>±q n‘·"&ÉT
qs¡ø£eTTq≈£î b˛jÓTqT.
ø£+. uÛÑ÷‘·Væ≤‘·+ãT>∑ u§+øÏq
Hê‘·‘·|ü⁄D´+ãT ì#·TÃq~ dü‘·´+u…’'
uÛÑ÷‘êVæ≤‘·eT>∑T dü‘·´+
uÒ‘·iÏ bÕ|ü+u… ≈£Ls¡TÃ" >∑è‘·|ü⁄DT´\πøHé.
22. #Ó&ÉTyêìøÏ #Ó&ÉT>∑TDeTT eT+∫yêìøÏ eT+∫>∑TDy˚T
jÓT<äT{Ïyê]j·T+<äT" >∑q"ã&ÉTqT
<Ûäs¡àsêE <äTs√´<ÛäqT"&ÉT <ëj·÷<äT\T. yê]øÏ Çs¡Te⁄s¡≈£î sê»´eTT ì$T‘·ÔyÓTÆ j·TT<ä∆eTT ø±qTqï|üð&ÉT
yê]s¡Te⁄s¡TqT lø£èwüßí H=<ä›≈£î b˛sTT]. Hê≈£î »j·TeTT >∑\T>∑T ñbÕj·TeTT #Ó|üðeTì <Ûäs¡àsêEqT, Hê≈£î
»j·TeTT >∑\T>∑T ñbÕj·TeTT #Ó|üðeTì <äTs√´<ÛäqT"&ÉTqT lø£èwüßí q&ç–]. ˇø£ j·TT<ä∆eTT˝À ¬s+&ÉT |üø£åeTT\
yê]øÏ »j·T yÓT≥T¢ >∑\T>∑TqT? n|üð&ÉT lø£èwüßí"&=ø£ j·TTbÕj·TeTT #˚ôdqT. <Ûäs¡àsêEqT p∫ ªª<Ûäs¡àsêC≤!
˙e⁄ ˝Àø£eTTq+ <Ó#·Ã≥HÓ’q H=ø£ <äTwüߺì ø£ìô|{Ϻ ‘Ó∫Ëy˚ì ˙≈£î »j·TeTT ø£\T>∑Tq≥T¢ #˚ôd<äqTµµ nì
#Óô|ŒqT. <äTs√´<Ûqä Tp∫ ªª<äTs√´<ÛHä ê? ˙e⁄ ˝Àø£eTTq+<äT ˇø£ eT+∫yêìì ø£ìô|{Ϻ ‘Ó#ÃÓ <äyì˚ ˙≈£î »j·TeTT
ø£\T>∑" CÒôd<äqTµµ nì #Óô|ŒqT. n≥Tº˝Ò ‘Ó#ÓÃ<äeTì yê]s¡Te⁄s¡T ãj·T\T yÓ&É* b˛sTT]. <Ûäs¡àsêE }s¡T
Hê&ÉT s√dæq{Ϻj·TT <äTwüߺ\ì ù|s¡Tb˛sTTq{Ϻj·TT eTqTwüß´\qT ø£ìô|{Ϻ yê] eè‘êÔ+‘· eT+‘·j·TT $#ê]+∫
sTT≥Tº\qTø=HÓqT. M]ì ˝À≈£î\T <äTwüߺ\qTø=qT #·THêïs¡T. ø±q M]j·T+<=ø£ÿ dü<äTZDyÓTÆq ˝Ò<ë j·Tì ‘·\+∫
$#ê]+∫ yê]j·T+<˚<Ó’q H=ø£ eT+∫ >∑TDeTT ø£q"ã&ç ªªnjÓ÷´! M]j·T+BeT+∫ >∑TDeTT ø£\<˚. M] HÓ≥T¢
<äTwüߺ\ì ø£èwüßíì‘√ #Ó|üð<äTqTµµ nì ‘·\"∫ jÓTTø£ <äTwüߺHÓ’q ø£qT">=q˝Òø£ eTs¡*e#ÓÃqT. <äTs√´<ÛäqT" &=ø£ÿ
"&ÉTqT eT+∫yê"&ÉT ˝Ò"&Éì e#ÓÃqT.
ø£+. πøe\bÕ|æjÓT ø±˙
πøe\ |ü⁄DT´+&Ó ø±ì øÏå‹ <=s¡ø£"&Éj·÷—
kÕ|æj·Tì |ü⁄DT´"&Éì ‘·q
uÛ≤e+ãTø=\+~" <√"#·Tyês¡\T |üs¡T\THé.
23. ≈£î\eTTq≈£î >∑TDeTT ø±s¡DeTT
ˇø£ ÄÁX¯eTeTTq+<äT Vü‰]Á<äT eT‘· >ö‘·eTT"&ÉqT ãTTwæ •wüß´\≈£î Áu≤Vü≤à$<ä´ H˚s¡TŒ#·T+&ÓqT. Ä
düeTj·T+ãTq H=ø£ u≤\T"&ÉT ø=ìï |òü\eTT\qT, ∫qïø£f…º\ yÓ÷|ü⁄qT ‘Ó∫à Äj·Tq≈£î düeT]Œ+∫ qeTdüÿ ]+∫
ì\Te"ã&ÓqT. ªªHêj·THê ! ˙ yÓe«&Ée⁄? @\ e∫Ë$? ˙ù|πs$Tµµ nì >ö‘·eTT" &É‘·ì q&ç¬>qT. ªªkÕ«MT Hê
ù|s¡T C≤u≤\ dü‘·´ø±eTT+&É+<äTs¡T ÁãVü≤à#ê]HÓ’ MT jÓTT<ä› qT+&É" >√] e∫Ë쵵 nì n‘·"&ÉT #Óô|ŒqT.
ªªe‘ê‡ ! ˙≈£î\y˚T~?µµ nì j·÷eTTì j·THÓqT ªªkÕ«MT! Hê≈£î\y˚T~jÓ÷ Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. Hê‘·*¢ì n&É–e∫Ã
#Óô|Œ<äqTµµ nì dü‘·´ø±eTT"&ÉT qeTdüÿ ]+∫ ôd\e⁄ rdæø=ìb˛sTT ‘·q sêø£¬ø’ eT≈£îÿ e‘√" >±∫j·TTqï ‘·*¢ì
p∫ ªª‘·©¢! Hê ≈£î\y˚T~ #Ó|üðeTT. Áu≤Vü≤àDT"&ÉT ø±ì yêìøÏ Áu≤Vü≤à$<ä´ H˚s¡Œsê<äì >ö‘·eTT\yês¡T #Ó|æŒ]µµ
nHÓqT. Ä e÷≥$ì ÄyÓT sTT≥¢ìjÓT. ≈£îe÷sê? ˙~ j˚T ≈£î\yÓ÷ Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. H˚qT j·TÚeqeTTq"
u…≈î£ ÿ s¡ø&£ "É ã]#ê]ø£H’Ó j·TT+{Ïì. n|üð&ÉT ˙e⁄ Hê≈£î \_Û+∫‹$ nì #Óô|ŒqT. Ä e÷≥\T $ì dü‘´· ø±eTT"&ÉT
>ö‘·eTT H=<ä›≈£î b˛sTT qeTdüÿ ]+∫ ªªkÕ«MT! Hê≈£î\y˚T<äì ‘·*¢ C≤u≤\ q&ç–‹ì, ‘êqT j·TÚeqeTTq
|ü]#ê]DÏH’Ó j·TT+{Ïqìj·TT ‘·q≈£î H˚qT \_Û+∫‹µµ qìj·TT Hê ‘·*¢ #Óô|ŒqT. nì #˚‘T· \T ø£≥Tºø=ì ì\"ã&ÓqT.
yêìì p∫ •wüß´\+<äiT ø√b˛Á<˚øe£ TT#˚‘· HÓiH¿ q’Ó ø£qTï\‘√ yêì #·Ti#·Ti #·÷#·T#·T ªªÁuÛcÑ Õ˜! <ä÷s¡eTTb˛eTT൵
nì >∑~›+∫]. Ä eTTì ‘·{≤\Tq ˝Ò∫ yêì øö"–*+∫ ªª≈£îe÷sê! ˙e⁄ Ä Áu≤Vü≤àD C≤‘·T"&Ée⁄ ø±e⁄
dü+<˚Vü≤eTT ˝Ò<äTµµ nì #Ó|æŒ •wüß´\‘√ ì≥¢ìjÓT. ªª•wüß´˝≤sê! yê"&ÉT #˚j·TT |ü⁄D´bÕ|üeTT\ e\q >∑TDeTT
ø£\T>∑<äT. >=|üŒ >∑TDeTT ø£\yê"&˚ >=|üŒ ≈£î\eTTqT ø£\yê"&Éì #Ó|üŒe\j·TTqT. >∑TDeTT˝Òì ≈£î\y˚T\?
nee÷qeTTqT <ë"∫ ô|≥ºe\dæ j·TT+&É">± ndü‘·´e÷&ÉT≥≈£î uÛÑj·T|ü&ç M"&ÉT dü‘·´eTTH˚ #Ó|æŒq|ü⁄&ÉT M"&ÉT
V”≤q≈£î\Tq≈£î V”≤q>∑TDTq≈£î |ü⁄{Ϻj·TT+&ÉTHê? >∑TDV”≤qT"&ÉTqT ndü‘·´ e÷&ÉTyê"&ÉTqTq>∑T Áu≤Vü≤àDTqø£+f…
>∑TDe+‘·T"&ÉT dü‘·´e÷&ÉTyê"&ÉT q>∑T ≈£î\V”≤qT"&˚ ÁX‚wüߘ"&ÉT. ˙#· ≈£î\T" &ç≥T¢ dü‘·´e÷&É"&ÉTµµ nì #Ó|æŒ

// 12 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

dü‘·´ø±eTTì ‘·q •wüß´\‘√" CÒs¡TÃø=HÓqT.

‘˚. Áø√<ÛäeTTqT >±eT˝ÀuÛ≤~ >∑TDeTT ˝…\¢
$&ç∫ dü‘·´eTT" <ä|üŒø£ y˚<ä$Væ≤‘·
ø£s¡àeTT\" CÒj·TT#·T+&çq" >∑\T>∑T">±ø£
ø£\<Ó j·T÷s¡ø£" Áu≤Vü≤àD >ös¡e+ãT.
24. ÄÁ‘·>±ìøÏ ãT~∆eT≥Tº
ˇø£"&=ø£ eTT+–düqT n‹ Á|”‹‘√ kÕ"≈£î#·T+&ÓqT. ˇø£Hê"&ÉT yê"&ÉT yêì _&ɶqT ‘=f…º˝À |ü+&É"u…{Ϻ
jÓT#·Ã{Ïø√ ãj·T≥≈£î b˛jÓTqT. ˇø£ düs¡ŒeTT Ä ‘=f…ºÁ‘ê&ÉT\ yÓ+ã&ç ‘={Ϻ˝ÀìøÏ e#·TÃ#·T+&ÉT≥qT eTT+–dü
#·÷∫ bÕeTTMT"~ ¬ø–] »+|æ Ä HÓ‘·TÔ{Ï‘√H˚ ‘·q j·T»e÷qTq ¬ø<äTs¡T>∑ yêøÏ{ÏøÏ b˛jÓTqT. Ä eT÷&ÛÉT"&ÉT
n~ ‘·q _&ɶqT »+|æ e#·TÃ#·Tqï<äì ‘·\"∫ #˚‹ <äT&ÉT¶ø£i¿‘√ <ëìì »+ô|qT. Ç+{Ï˝À|ü*øÏ e∫à #·÷&É">±
_&ɶ Ä&ÉTø=qT#·T+&ÓqT. Á|üø£ÿ q düs¡ŒeTT ‘·T+&ÓeTT\T |ü&çj·TT+&ÓqT. ªªnjÓ÷´! Hê _&ɶqT ø±bÕ&ÉT≥¬ø’
bÕeTTqT »+|æ j·TT|üø±s¡eTT #˚dæq eTT+–düqT ìcÕÿ s¡DeTT>∑ ‘=+<äs¡|ü&ç #·+|æ‹ì>∑<ëµµ j·Tì j·T‘·"
&˚&ÓÃqT.
ø£+. eTT+<äT>∑ Hê˝À∫+|üø£
‘=+<äs¡|ü&ç |üqT\T#˚dæ ‘√s¡|ü⁄ <äT'K+
u§+<äT qdüMTø£å ´ø±]— j·T
eT+<äeT‹ $eTs¡Ùdü\T|ü⁄ eTiÏ|üì#˚j·TTHé.
25. ‘·≈£îÿ e yê]ì nee÷ì+#·sê<äT
bÕ+&Ée⁄\T p<äe÷&ç z&çb˛sTT sê»´eTT b˛">=≥Tºø=ì j·Ts¡D´eTT\˝À yêdüeTT #˚j·TT#·T+&ç].
yê]øÏ ‘·q jÓÆTX¯«s¡´eTT #·÷|æ yês¡T <äT'œ+#·Tq≥Tº #˚j·Te\j·TTqì <äTs¡T<˚›X¯eTT ø£\yê"&Ó’ <äTs√´<ÛäqT"&ÉT
‘·q uÛ≤s¡´\‘√qT, |ü]»qeTT\ ‘√&ÉqT, ùdq\ ‘√&ÉqT, yêVü≤qeTT\ ‘√&ÉqT, düeTdüÔ $uÛÑeeTT\ ‘√&ÉqT,
yês¡T ìedæ+#·T ns¡D´eTTq≈£î b˛jÓTqT. bÕ+&Ée⁄ \Tqï#√{ÏøÏ düMT|üeTTq H=ø£ ô|<ä› eT&ÉT">∑T ñ+&É">±
q#·Ã≥ yês¡T ~>∑T≥≈£î @sêŒ≥T #˚düTø=ì &˚sê\T >=≥Tº#·T+&ç]. <äTs√´<ÛäqTì ≈£î‹Œ‘ê_ÛÁbÕj·TeTT <˚e‘·\≈£î
sêC…q’ <˚y+˚ Á<äT"&ÉT ‘Ó*dæø=ì <äTs√´<Ûqä Tì ‘·eTTà\‘√qT, uÛ≤s¡´‘√qT |ü≥Tºø=ì s¡eTàì >∑+<Ûsä «¡ sê»>∑T ∫Á‘·ùdqTì
|ü+ô|qT. yê"&ÉT >∑+<Ûäs¡« ùdq‘√e∫à <äTs√´<ÛäqTì z&ç+∫ n‘·ìì n‘·ì ‘·eTTà\qT uÛ≤s¡´\‘√ _&ɶ\‘√
s¡<∏äeTTq≈£î ø£{Ϻ rdæø=ì b˛e⁄#·T+&ÓqT. n|üð&ÉT <äTs√´<ÛäqTì eT+Á‘·T\T e∫à <Ûäs¡àsêEq≈£î yÓTTs¡\T ô|{Ϻ].
<Ûäs¡àsêE yÓ+≥H˚ ‘·q ‘·eTTà\qT |ü+|æ yê]q+<äi $&ç|æ+#ÓqT. n|üð&ÉT ∫Á‘·ùdqT&ÉT <Ûäs¡àsêEqT #·÷∫ ªª
á <äTs√´<Ûqä T"&ÉT $TeTTà nee÷ì+|ü e∫ÃHê"&ÉT. yêìøÏ y˚TeTT •ø£#å j ˚ T· T#·T+&É ˙ y˚\ e÷MT~øÏ j·TT<äe∆ TTq≈£î
e∫˵µ eì n&ç>¬ qT. <Ûsä à¡ sêE ªª|üsT¡ \#˚ e÷ e+X¯eTT yê] ø£ee÷qeTT >∑\T>∑Tq|ü⁄&ÉT y˚TeTT q÷fj˚Te⁄s¡eTT.
e÷˝À y˚TeTT ø£\Væ≤+∫q|ü⁄&ÉT yês¡T q÷s¡T«πs. y˚TeTT @e⁄s¡yT˚ . e÷˝À e÷≈£î $s√<Ûä eTT+&çqqT e+X¯eTTq≈£î
|üs¡T\#˚ nee÷qeTT ø£\T>∑˙j·T sê<äTµµ nì düe÷<ÛëqeTT #Óô|ŒqT.
ø£+. <Ó’yêj·T‘·Ô+ ã>∑T"E
e÷à $uÛÑeeTT— <ëì ø£*$T eTqTE"&ÉT |üØ
uÛ≤$+|üsê<äT ù|<ä\
H˚y˚fi¯≈£î HÓ{Ϻ<äX¯ eVæ≤+#·TH= ‘êeTHé.
26. ◊X¯«s¡´eT<äeTT
Ç+Á<äT" &=ø£Hê"&ÉT ◊sêe‘·eTTHÓøÿÏ düeTdüÔ <˚e‘·\T ø=\T#·T#·T+&É n|ü‡s¡d\ü T $+C≤eTs¡\T M#·T#·T+&É
eTVü‰yÓ’uÛÑeeTT‘√ ej·÷´[ yÓ&É˝…qT. n≥T¢ b˛e⁄ düeTj·T+ãTq <äTsê«düT" &Ó<äTs¡T|ü&ç ªªÇ~ jÓTTø£ ~e´yÓTÆq
düs¡eTìµµ eT+<ës¡<ëeT yÓTTø£{Ï sTT#ÓÃqT. Ç+Á<äT"&ÉT <ëìì ¬>’ø=ì ‘·q j˚TqT">∑T ≈£î+uÛÑdüú\eTTq≈£î" Ef…ºqT
n~ ‘=+&ÉeTT‘√ <ëìì rdæ H˚\"u…{Ϻ ø±\sê#ÓqT. ‘êì∫Ãq e÷*ø£≈£î e∫Ãq >∑‹#·÷∫ <äTsê«düT"&ÉT $TøÏÿ
* ø√|æ+∫qyê"&Ó’ sTT≥¢ìjÓT. ªªÇ+Á<ë! m<äTs¡T>∑ e∫Ãq qqTï ◊X¯«s¡´ eT<äeTTq qeTdüÿ ]+|ü"yÓ’‹$.
yêVü≤qeTT ~>∑yÓ’‹$. >ös¡$+|üyÓ’‹$. |æqï ô|<ä› j·TqT eTsê´<ä e÷ì‹$. n+‹j·T>±ø£ H˚qT ~e´eTì
sTT∫Ãq eTVü‰ eTVæ≤eT>∑\ e÷*ø£qT ˙e⁄ <Ûä]+|üø£ @qT">∑Tq≈£î" E{Ϻ‹$. n~ <ëì H˚\"u…{Ϻ ø±\sê#ÓqT.
// 13 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

Ç~ ˙e⁄ Hê≈£î #˚dqæ |üsêuÛeÑ eTT>∑<ë! Ç~ j·T+‘·jT· T ˙ dü+|ü<ä eT‘·TeÔ \q" >∑<ë #˚d‹æ $. ˙ jÓTÆ X¯«s¡´eT+‘·jT· T
düeTTÁ<äeTTbÕ˝…’ b˛e⁄qT>±ø£µµ nì X¯|æ+#ÓqT. n≥Tº ˝ÒsTT+Á<äTì jÓÆTX¯«s¡´ eT+‘·j·TT bÕ&Ó’b˛e q‘·"&ÉT
X¯Á‘·T\>∑T sêø£ådüT\" >=*∫ Á㋬øqT.
ø£+. ø£ìj·TT+ >±q"&ÉT, $ìj·TTHé
$q"&ÉTHé, lj·THÓ&ÉT yê´~Û";&ç‘·T"— &É‘·ìHé
eTqTE\" >∑\T|ü+ >√]q"
»qT ˝Ò$T&ç j·THÓ&çeT+<äT düeT≈£Ls¡Œ+>∑Hé.
27. <äj·÷e+‘·T\T BqT\ ø£wüºeTT #·÷&É˝Òs¡T
<˚e‘·\T sêø£då Tü \T neTè‘·eTT |ü&j
É T· ">√] bÕ\ düeTTÁ<äeTTqT ∫*øÏ]. u≤$ Á‘·e«"uÀsTTq uÛ÷Ñ ‘·eTT\T
yÓ&É\Tq≥T¢ ‘=\T‘· Ä düeTTÁ<äeTT˝À Vü‰˝≤Vü≤\eTqT $wüeTT |ü⁄f…ºqT. <ëì y˚"&ç$TøÏ <˚e‘·\T sêø£ådüT\T
‘êfi¯"C≤\ø£ b˛sTT]. Ä $wüeTT yê´|æ+|ü">± ˝Àø£eTT\T HêX¯eT>∑T#·T+&ÓqT. Á|ü»\T #·∫Ã]. <˚X¯eTT\T
ø±*b˛jÓTqT. n~ #·÷∫ uÛÑj·T|ü&ç <˚e‘·\+<äs¡T b˛sTT •e⁄ì bÕ<äeTT\MT"<ä |ü&ç ªª<˚yê! X¯s¡DT X¯s¡DT
s¡øÏå+|ü⁄eTTµµ nì y˚"&ÉTø=ì]. n|üð&ÉT •e⁄"&ÉT bÕs¡«‹ì p∫ ªª<˚M! @$T #˚j·TT eTHÓ<äe⁄. ˝Àø£eTT
HêX¯eT>∑T#·Tqï~. <˚e‘·\T X¯s¡DTC§∫Ã]. $wüeTTqT Hêj·T+<äT <ä|üŒ ì+¬øø£ÿ &É qT+#·T≥≈£î kÕ<Ûä´|ü&É<äT.
$wüeTT Á$T+>∑T eTHÓ<äyêµµ j·THÓqT. e\<äT nìq ˝Àø£eTT bÕ&É>∑TqT. X¯s¡D≤ >∑‘·T\ s¡øÏå+|üq≥º>∑TqT. Á$T+>∑T
eTìq eT>∑" &˚eT>∑TH√ j·Tì j·÷˝À∫+∫ ªªH˚qT |ü‹Áe‘·qT. Hê eT+>∑fi¯dü÷Á‘·eTTq πø$T Vü‰ì? j·Tì
<ÛÓ’s¡´eTT eVæ≤+∫ ªª<˚yê! MTs¡T<ëìì Á‘ê– »>∑eTT s¡øÏå+|ü⁄"&ûµµ j·Tì bÕs¡«‹ j·THÓqT. •e⁄"&ÉTqT yÓ+≥H˚ Ä
$wüeTT q+‘·j·TT Á$T+– ø£+sƒ¡eTTq+<˚ ì*|æ ˝Àø£eTT\qT s¡øÏå+#ÓqT.
ø£+. X¯s¡Dqïyê]" ÁuÀq">∑"
>∑s¡ eTqTsê>∑+ãT <√"|ü" >±ø√\+ãTHé
Vü≤s¡T" &=&çdæ |ü{Ϻ Á$T+¬>qT
>∑Ts¡TD≤‘·Tà\T #˚j·T˝Òì ø±s¡´eTT >∑\<˚.
28. }]yê] _&ɶqT sê#·yê]_&ɶ ø={Ϻq
sê#·yê]_&ɶqT <˚e⁄"&ÉT ø=≥TºqT
<˚e‘·\T sêø£ådüT\T bÕ\düeTTÁ<äeTTqT ∫*øÏ]. <ëì j·T+<äT neTè‘·eTT |ü⁄f…ºqT. yÓ+≥H˚ sêø£ådüT\T
ã\e+‘·T˝…’ <˚e‘·\qT ‘·iÏ$T Ä j·TeTè‘· ø£\X¯eTTq+‘·j·TT yêπs n|üVü≤]+∫]. ~≈£îÿ ˝Òì yê]øÏ <˚e⁄"&˚
~≈£îÿ nì <˚e‘·\T $wüßí <˚e⁄ì >∑÷]à ÁbÕ]ú+∫]. n|üð&ÉT $wüßíe⁄ yÓ÷Væ≤ì y˚wüeTT y˚dæø=ì ‘·fi¯ó≈£î u…fi¯ó≈£î
#·÷|ü⁄\#˚‘· eT+∫ e÷≥\#˚‘· sêø£ådüT\qT e+∫+∫ H˚ ˙ j·TeTè‘·eTT |ü+#Ó<äqì Ä j·TeTè‘·ø£\X¯eTT ‘êqT
rdæø=ì <˚e‘·\øπ j·TeTè‘·eTT q+‘·jT· T |ü+∫ô|{Ϻ sêø£då Tü \ øπ $Tj·TT ˝Ò≈î£ +&É" CÒôdqT. sêø£då Tü \T j·TT<äe∆ TTq≈£î
sê">± yê] q+<äi" »+ô|qT.
ø£+. ã\e+‘·T"&É H˚ qqT#·TqT
ã\V”≤qT\ H=+|üsê<äT, u≤~Û+∫q#√
ã*j·TTs¡≈£î HÓ\¢ ã*j·TT"&ÉT
»\C≤≈£åî"&Ó yê]bı>∑s¡T düeTj·T">∑"CÒj·TTHé.
29. |üs¡T\ j·TTqï‹øÏ ndü÷j·T |ü&Ésê<äT
dü÷s¡´#·+Á<äT\T Á>∑Vü≤eTT\qT y˚Ts¡T |üs¡«‘·eTT #·T≥Tº ‹s¡T>∑T#·T+&ÉT≥ #·÷∫ $+<Ûä´|üs¡«‘·eTT ndü÷j·T
ø£*–q<Ó’ y˚Ts¡T|üs¡«‘·eTTq ø° >ös¡eeTT ø£\T>∑H˚$T? Hê≈£î ˝Òø£b˛H˚\ j·Tì ‘·\"∫ Äø±X¯eTT HÓ‘·TÔô|]"¬>qT.
‘·eTÁ‘√e ø£~ j·T&ɶeTT>∑ e#·TÃ≥#˚ dü÷s¡´#·+Á<äT\T dü+#ês¡eTT #˚j·T kÕ<Ûä´|ü&É≈£î+&ÓqT. sêÁ‹j·Tì |ü>∑\ì
uÒ<ÛäeTT ˝Òø£b˛jÓTqT. ˝Àø£eT˝≤¢&ÓqT. <ëìì #·÷∫ <˚e‘·\T ø±•˝ÀqT+&ÉT n>∑düTÔ ´"&ÉqT eTVü‰eTTì jÓTT<ä›≈£î
b˛sTT ˝Àø£eTTq≈£î $+<Ûä´ |üs¡«‘·eTT ø£*–+∫q j·TT|üÁ<äeeTT #Ó|æŒ Bì HÓ≥Tº\sTTq nD|ü⁄eTì ÁbÕ]ú+∫].
n>∑düTÔ ´"&ÉT uÛ≤sê´düVæ≤‘·T"&Ó’ e∫Ã Ä |üs¡«‘·eTTqT p∫ ªª|üs¡«‘√‘·Ôe÷! H˚qT <äøÏåDeTTq≈£î b˛e\j·TTqT.
H˚qT eTTdü*yê&ÉqT. ìqTï <ë"≥˝ÒqT. H˚\ eT≥ºeTT>∑ ø£e÷൵ j·THÓqT. ø±≈£î+&çq Ä eTTì X¯|æ+#·Tqì
uÛÑj·T|ü&ç $+<Ûä´eTT H˚\ eT≥º eTjÓT´qT. n>∑düTÔ ´"&ÉT <ë"{Ï <äøÏåD|ü⁄ yÓ’|ü⁄q≈£î e∫à ªªH˚qT eTs¡\ e#·TÃes¡≈£î
// 14 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

˙ $≥Tº˝Ò j·TT+&ÉTeTTµµ nì #Óô|ŒqT. n>∑düTÔ ´"&ÉT eTs¡\ ñ‘·Ôs¡eTT b˛H˚ ˝Ò<äT. eTTqT|ü{Ï j·TTqï‹ b˛sTT
$+<Ûä´|üs¡«‘· $T|üŒ{ÏøÏ eTqTwüß´\T <ë"≥">∑÷&çq dæú‹˝ÀH˚ j·TTqï~.
Ä. |üs¡T\ >=|üŒ"<äqeTT" ã]øÏ+∫ #·÷b˛|ü
ø£{Ϻ y˚wüeT÷qT q\ŒãT~∆
|ü]uÛÑe+ãT H=+<äT" ã+&ç‘·Tq≥Tº\T
|ü\T≈£î Á>±eT´yê~ uÛÑ+– <√"|ü.
30. #˚dæq ãTTDeTT #Ó*¢+|üø£ ri<äT
ˇø£Hê"&=ø£ ø±"|ü⁄ Hê">∑{ÏøÏ ã*dæq ¬s+&Ó<äT›\qT >∑{Ϻ bı\eTT <äTqTï#·T+&ÓqT. ÄHê"&É~ j˚T$TjÓ÷
ø±ì @qT">∑T\e˝… qT+&ÉT Ä jÓT<äT›\T yÓTT+&çøÏã&ç \+¬ø y˚dæø=ì n&ÉT¬>‹Ô ô|≥ºø£ <äTøÏÿ ˝ÀH˚ |ü+&ÉTø=HÓqT.
ø±"|ü⁄ yê"&ÉTqT yêìì eTT\T¢ø√\‘√" u§&É∫j·TT, ‘√"ø£\T $iÏ∫j·TT, eTTø£ÿ s¡eTT\T _–+∫j·TT, y˚T&ç‘√"ø£‘√
u≤"~j·TT yÓ÷"CÒ‘·" Á>∑T$Tàj·TT, yê"‘· y˚dæj·TT, HêHê $<ÛäeTT\ u≤~Û+∫j·TT n$ ˝Òe≈£îqï $dæ"– ªª$TeTTà
e÷~>∑yê"&ÉT ø√j·T MT πø$T b˛">±\y˚T H˚"&ÉT Ç≥¢sTTHês¡Tµµ nì yêìì ~f…ºqT. ªªzsTT¬s’‘ê! ˙≈£î">±qT
<˚Vü≤ø£wüºeTT CÒdæ rs¡Œe\dæq n|üð q+‘·j·TT" B]Ë$T. ˙≈£î Ç"ø£ ¬s+&ÉTq÷iT\T s¡÷bÕj·T\T Ç∫à y˚TeTT
˙ ãTTDeTT |üPs¡íeTT>∑ Bs¡TÃø=qe\dæ j·TTqï~. Ç"ø£ ns¡>∑+≥≈£î ˙ Á‘√e H=ø£ ôd{Ϻe#·TÃqT. yê"&ÉT eTeTTà
¬s+&ÉTe+<ä\ øÏeTàì uÒs¡e÷&ÉTqT. ˙e⁄ ø±<äT ≈£L&É<äTqø£ yêìøÏ eT$Tà∫Ã Ä s¡÷bÕj·T\T rdæø=qTeTT.
yê"&ÉT e÷ ø± yÓTT‘·ÔeTT ãTTD|ü&ç j·TTHêï"&ÉTµµ nì #Óô|ŒqT. ¬s’‘·T Ä e÷≥\T $ì ÄX¯Ãs¡´|ü&ç yêì jÓTT<ä›
MT ¬sHêïfi¯ófl+&Ó<äs¡ì n&ç¬>qT. yê"&ÉT e÷≈£î n|üð|ü&ç Hê"&ÉT >±ì yêìøÏ y˚TeTT n|üð|ü&É˝Ò<äT. ˙e⁄
s¡÷bÕj·T *#·Ã≥H˚ rdæø=ì e÷ yÓ+≥ e∫à »s¡T>∑T eè‘êÔ+‘·eTT #·÷&ÉTeTì #Ó|æŒ ∫yê\Tq ˝Ò∫ niT¿ \ø£å ´
eTT ˝Òø£, <Óã“ ‹qø£ n&ÉT>∑T ì\T|üø£ ¬s+&Ó<äT›\T <äTqTï#·T+&ÓqT. Ç+‘·˝ÀH˚ ˇø£ uÛ≤>∑´e+‘·T"&ÉT ôd{Ϻ Ä Á‘√e
b˛e⁄#·T yêìì p∫ ÄVü‰ sTT$ eTq düyê]ã+&çøÏ u≤>∑Tqïeì ‘·\"∫ yêìì $Áø£sTT+|ü⁄eTì uÒs¡e÷&ÓqT,
|üØø£å¬ø’ ø±"|ü⁄yê"&=ø£ÿ s¡÷bÕj·T jÓÆTq jÓT≈£îÿ e sTTeTàHÓqT. >±ì ôd{Ϻ Çq÷ï{ÏøÏ ô|’q ˇø£ <ä$Tà&çjÓÆTq
ìj·T´qì #Óô|ŒqT. ø±"|ü⁄ yê"&ÉTqT ô|’ø£eTT rdæø=ì ø±"&ç jÓT<äT›\qT yêìøÏ" ã{Ϻ sTT#ÓÃqT. ôd{Ϻj·TTqT
n$ <äTìï n\dæj·TTqï$. ã+&çøÏ H˚"&ÉT ø£≥ºsê<äT. MTs¡T <√\Tø=ì s¡+&Éì yêìì ùde≈£î\ ø£|üŒ–+#ÓqT. Ä
ôd{Ϻj·TTqT Ç+{ÏøÏb˛sTT >±"≥ yêìì ø£{Ϻ y˚sTT+∫ kÕïqeTT #˚dæ uÛÀ»qeTT #˚j·T" uÀjÓTqT. Ç+‘·˝À
¬s+&Ó<äT›\T Á≈£îeTTà˝≤&ç >±"{Ï˝ÀH˚ |ü&ç #·#ÓÃqT. Ç<ä+‘·j·TT #·÷#·T#·Tqï ø±"|ü⁄yê"&ÉT ãTTD≤qTã+<ÛäeTT
#Ó&ɶ~ ø£<ë j·TqTø=qT#·T" uÀjÓTqT.
^. n\ŒyÓTÆq" >±ì j·T|üðBj·T">∑sê<äT
rdæπsì eTs¡\" >±düTHÓ’q
$&Éø£ sT÷j·T e\j·TT" u…+&Ü¢\T _&ɶ\T
|üX¯óe⁄\TqT ãTTD≤qTã+<Ûä>∑‘·T\T.
31. ÄÁ•‘·Tì $&ÉTesê<äT
bÕ+&Ée⁄\T Á<Í|ü~ eTVü‰Á|ükÕúqeTT b˛e⁄q|ü⁄&ÉT yê]ì ˇø£ ≈£îø£ÿ yÓ+ã&ç+#ÓqT. n≥T¢ yês¡T b˛e⁄q|ü⁄&ÉT
Á<Í|ü~ düVü≤<˚e⁄"&ÉT q≈£î\T"&ÉT ns¡T®qT"&ÉT ;ÛeTT"&ÉT eTs¡DÏ+∫]>±ì ≈£îø£ÿ e÷Á‘·eTT <Ûäs¡àsêE yÓ+≥"
uÀe⁄#·TH˚ j·TT+&ÓqT. ‘·s¡Tyê‘· Ç+Á<äT"&ÉT e∫à ªª<Ûäs¡àq+<äHê! ˙ M ‘˚¬søÏÿ dü«s¡ZeTTq≈£î s¡eTTà ˙e⁄ #˚dæq
<Ûäs¡àeTT\T |òü*+∫q$ nHÓqT. ªªnj·÷´ sT÷≈£îø£ÿ qT eTT+<äT ‘˚¬søÏÿ +|ü⁄eTT. ‘·s¡Tyê‘· H˚ HÓ¬øÿ <äqTµµ nì
<Ûäs¡àsêE #Óô|ŒqT. Ä e÷≥\T $ì sTT+Á<äT"&ÉT q$« ªª≈£îø£ÿ j˚T$T! <˚e‘ê $e÷qeTT HÓ≈£îÿ ≥ j˚T$T?
dü«s¡eZ TTq≈£î b˛e⁄≥j˚T$T! @$T $+‘·\T e÷≥˝≤&ÉT#·THêïe⁄. ≈£îø£ÿ \≈£î <˚e‘·«eTT ø£\T>∑THêµµ j·Tì sTT+Á<äT"&ÉT
|ü\Tø£">± <Ûäs¡àsêõ≥¢ìjÓT. ªªdüTs¡˝Àø£ Hê<∏ë! MTs¡T eTVü‰‘·Tà\s¡T. H˚qT MT dü+Á•‘·T+&ÉqT. Hê¬ø’ MT]~ <äTwüÿ
s¡yÓTÆqqT #˚j·Te\<ë? á X¯óqø£+ãT H˚ q÷s¡T $&ç∫q~ yÓTT<ä\T Hê yÓ+≥H˚ e#·TÃ#·Tqï~. n{Ϻ<ëì HÓ+<äT
$&ç∫ H˚qT e‘·TÔqT? <ëìì $&ÉTe Hê eTqkı|üŒ<äTµµ nHÓqT. Ä |ü\T≈£î\ Hê*+∫ sTT+Á<äT"&ÉT ªªdü‘·TŒs¡Twüß\T
y˚"≥ düeTj·TeTTq+<äT ‘·|Œü ≈£îø£ÿ \qT ‘ê"ø£sT¡ . ≈£îø£ÿ \qT ‘ê"≈£îyê]øÏ ‘˚»eTT q•+#·TqT. yê] |ü⁄D´eTT\qT
Áø√<ÛäeX¯ó\qT <˚e‘·\T Vü≤]+‘·Ts¡T. n≥T\T+&É ˙e⁄ ≈£îø£ÿ qT dü«s¡ZeTTq≈£î" _\T#·Tø=ì bıeTàì ø√¬s<äe⁄
ø√]ø£\T ø√]q|ü⁄&ÉT kÕ<Ûä´eTT nkÕ<Ûä´eTT Ä˝À∫+|ü e\<ëµµ j·Tìq <Ûäs¡àsê õ≥¢ìjÓT. ªªMT e+{Ïyês¡T q
qïø±s¡´eTT #˚j·TTeTqT≥ Hê´j·Te÷? ÄÁ•‘·T\qT uÛÑ≈£îÔ\qT e<ä*q">±ì dü«s¡ZeTT \_Û+|ü<˚ì Hêø±dü«s¡ZeTT‘√
// 15 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

ãì ˝Ò<äT. ÄÁ•‘·T\qT e<ä\T≥ ÁuVü≤àVü≤‘·´ düe÷qeTT\ì ô|<ä›\T #Ó|üð<äTπsµµ nìq Ç+Á<äT"&ÉT ªªsêCÒ+Á<ë!
dü«s¡ZeTT HÓ’q $&ç#Ó<ä">±ì ≈£îø£ÿ qT $&ÉTeqT nqT yÓiÏ¿yê"&Ó+<Ó’q" >∑\"&Ü? ‘·eTTà\qT uÛ≤s¡´\qT e<ä*j·TT
≈£îø£ÿ qT e<ä\ qqT≥ @$T $y˚ø£eTT?µµ nìq ≈£î+rq+<äqT"&ÉT ªª˝Àø£ bÕ\ø±! ˙ø£+f… H˚qT <Ûäs¡àE„"&ÉqT
>±qT. n~j·TTqT>±ø£ ‘Ó*dæqqT ô|<ä›yê]‘√ yê~+|üsê<äT. nsTTqqT ˇø£ $qï|üeTT. Hê ‘·eTTà\qT uÛ≤s¡´qT
H˚qT e<ä\T≥ nqH˚$T? yê] Äj·TTe⁄ riÏ yês¡T b˛sTT]. Äj·TTe⁄‘√ qT+&ç ÄÁX¯sTT+∫q ≈£îs¡Tÿ s¡eTT
H˚HÓ≥T¢ e<ä\T<äTqT? uÛÑj·T|ü&çqyêì, uÛÑ≈£îÔì, ÁbÕD≤bÕj·TeTTq H=<ä›"CÒ]qyêì, ~≈£îÿ ˝Òì yêì $&Éesê<äqT
XÊÅdüÔ yêø£´eTT MTiÏ H˚ q&ÉTe"C≤\. ˙ sTTwüºeTT e∫ÃqjÓT&É ≈£îø£ÿ qT qqTï">∑÷&É" _\T#·Tø=ì bıeTTà.
˝Ò≈£îqï q÷s¡ø£ bıeTTà. H˚qT sêqTµµ nqT≥j·TT Ä e÷≥ ˝≤*+∫ ≈£îø£ÿ s¡÷|üeTT‘√ qTqï j·TeT<Ûäs¡àsêE
Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ ˙ <Ûäs¡àeTTq≈£î yÓT∫Ëqì es¡eTT*∫à <Ûäs¡àsêEqT dü«s¡ZeTTq≈£î" _\T#·Tø=ì b˛jÓTqT.
ø£+. ø£wüº+ãT\ qwüº+ãT\
ìwüº+ãT>∑"<äqTï">=*∫ j˚T‘Ó+∫q#√
•wüߺ"&ÉT $&Ésê <Ó{Ϻ ì
ø£èwüßíìH˚Hé <äq≈£î ÁX‚j·T yÓTdü"¬>&ç y˚fi¯Hé.
34. e+#·≈£î\T ‘·eT y˚T\Tø=s¡πø sTT‘·s¡T\≈£î
Væ≤‘· eTT|ü<˚•+‘·Ts¡T
HÓ’ $TX¯eTqT |ü≥Dº eTTq H=ø£ u≤\T"&ÉT eTè‘·T"&ÉjTÓ ´qT. Ä u≤\Tì $TøÏÿ * >±sêãeTT‘√ ô|+#·T#·Tqï
‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T, ã+<ÛTä e⁄\T düàXÊqeTTq≈£î Ä X¯eeTTqT Bdæø=ì b˛sTT nH˚ø£ $<Ûeä TT\ H˚&TÉ Ã#·T+&ç]. n|üð&=ø£
Á>∑<ä›yê]ì #·÷∫ sTT≥¢ìjÓT. ªªnj·T´˝≤sê! ˝Àø£eTT˝À |ü⁄{Ϻqyês¡T #·#·TÃ≥jÓTTø£ $+‘ê? MT MT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T
‘ê‘·\T @Ø? eTVü‰sêE\+<äiT @Ø? n{Ϻ yês¡+<äiT b˛">± CÒHÓ"&ÉT |æ\¢yêì¬ø’ j˚T&ÓÃ<äsê? @&çÃq+‘·
#·∫Ãqyê"&ÉT ˝Ò∫ e#·TÃHê? kÕj·T+ø±\ eT>∑T#·Tqï~. Ç"ø£ düàXÊqeTTq MT s¡T+&Ésê<äT. sêø£då Tü \T uÛ÷Ñ ‘·eTT\T
|æXÊ#·eTT\T dü+#ês¡eTT\T #˚j·TT düeTj·TyÓTÆq~. MT ÁbÕDeTT MT"~øÏ e#·TÃqT. |”qT">∑TqT bÕiyÓ’∫
bı+&ÉTµµ nì #Óô|ŒqT. yês¡T n≥Tº˝Ò |”qT">∑TqT $&É∫b˛e ˝Ò∫]. n|üð&=ø£ qø£ÿ e∫à ªªMTs¡T eTqTwüß´\T
>±sê? <äj·÷<ëøÏåD´eTT\T ˝Òyê? #·+Á<ä_+ãeTTe˝… qT+&ÉT ≈£LqqT $&ç∫b˛e MT≈£î ø±˝…{≤¢&ÓqT! eTqdüT‡
m≥T¢ ˇô|ŒqT? MT$ _&ɶ\">∑qï ø£&ÉT|ü⁄\T ø±yê? _&ɶqT #·÷∫ ø£&ÉT|ü⁄ <äT'KeTT b˛e H√sês¡ H˚&ÉTÃ≥≈£îqT
MT≈£î ø£weºü TTø£<ë? á _&ɶ MTøÏ+‘· ãs¡Te⁄>± qT+&ÓHê? Ç+{Ï˝Àì ≈£î|üŒ bÕiy˚dqæ ≥T¢ bÕiy˚dæ b˛e⁄#·THêïπs.
dü÷s¡T´" &ç|üð&˚ ø£<ë ndüÔ$T+|ü" uÀe⁄#·THêï"&ÉT?µµ nHÓqT. Ä e÷≥\T $ì eTs¡\ yês¡T ≈£Ls¡TÃ+&ç
j˚T&ÉTekÕ–]. n|üð&ÉT Á>∑<ä› yês¡\‘√ ì≥¢ìjÓT. ªªqø£ÿ e÷≥\T $ì #·∫Ãqyê] ¬ø&ÓÃ&ÉTyê]ì H˚ HÓ#·Ã≥
#·÷&É˝Ò<äT. j·TeTT" &Óe«]¬ø’q" <äj·T ‘·\"∫qe÷≥ jÓTqï"&Ó’q $+{Ïsê? #·∫Ãqyê"&ÉT eTs¡\ Áã‘·T≈£îHê?
N"ø£{Ï |ü&ÉTei≈£î MTs¡T+{Ïπsì sêÁ‹j·T+<äT BìøÏ ñ<äø£ <ëqeTT≈£L&É ˝Ò≈£î+&É" CÒdæ yêìì qs¡ø£eTTq≈£î"
ã+ô|<äs¡T. n+‹j·Tø±ì eTiÏ j˚T˝≤uÛÑeTT ˝Ò<äTµµ. nìq »+ãTø£eTT yês¡\" p∫ ªªÁ>∑<ä›≈£î <äj·Tj·TTqT
>∑\<ë? ìÁ<äb˛e⁄#·Tqï≥Tº\T+&ÉT á u≤\Tì #·÷∫q e÷ j·T{Ϻ eTè>∑eTT\≈£îqT ø£˙ïs¡T ø±iT#·Tqï<˚. Ç"ø£
ø£qï ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\ ø£&ÉT|ü⁄˝Àì ∫#ÓÃ≥Tº\T+&ÉTH√! #·∫Ãqyês¡T Áã‘·Tø£s¡ì j˚T$T ìX¯Ãj·TeTT? ˝Àø£eTTq #·∫Ã
Áã‹øÏqHê ¬s+<äiT ˝Òs¡T?µµ nHÓqT. n|üð&ÉT Á>∑<ä› ªªH˚qT |ü⁄{Ϻ y˚sTT dü+e‘·‡s¡eTT\T nsTTq$. düàXÊqeTTq≈£î
e∫Ãqyês¡T eTs¡\ b˛˝Ò<äT. á <˚Vü≤eTTq">±<äT >±ì eTiÏjÓTTø£ <˚Vü≤eTT‘√ M"&ÉT eTs¡\ Áã‘·Tø£e#·TÃqT.
n+‹j·Tø±ì á <˚Vü≤eTT‘√ M"&ÉT Áã‘·T≈£î≥ ø£\¢µµ j·THÓqT. Ä e÷≥\T $ì ei&ÉT ªªnj·T´˝≤sê! n\¢]
Á>∑<ä›e÷≥\T qeTà≈£î"&ÉT. #·∫Ãq _&ɶqT lsêeTT"&ÉT, Hês¡<äT"&ÉT ˝ÀHÓ’qyês¡T Áã‹øÏ+#·sê— düàXÊqeTTq
X¯+ø£sT¡ " &ÉT+&ÉTqT >∑<ë. dü+#ês¡eTTq≈£î e∫à MT <äT'KeTTqT Äj·Tq #·÷∫ ø£sT¡ DÏ+|ü" >∑÷&É<ë. n+‘·ei≈£î
ñ+&ÉT"&ÉT. n|üŒ{ÏøÏ Áã‘·Tø£≈£îqï Äe\ bı+&ÉT. Ç+‘·˝À #Ó&çq<˚$Tµµ j·THÓqT. yês¡≥Tº˝Ò j˚T&ÉTÃ#·T+&ç].
sêÁ‘·T\ j·T+<äT Á>∑<ä› dü+#·]+|ü<äT. sêÁ‹ ø±">±H˚ n~ yÓ&É*b˛e⁄qT. >∑qTø£ |ü>∑\T+&É">±H˚ |”qT">∑TqT
yês¡T $&ç∫b˛sTTq" <ëqT ~qe#·TÃqì Á>∑<ä›j·TTqT, |ü>∑˝…’q jÓT&É\ Á>∑<ä› ‘·qTï Ä |”qT">∑TqT ‘ê"ø£˙j·T<äT.
sêÁ‹jÓÆTq ‘êH˚ ‹qe#·TÃqì qø£ÿ j·TT yê] øÏ≥T¢ uÀ~Û+#ÓqT>±ì |æ\¢yêìô|’" ÁuÒeT ¬s+{ÏøÏì ˝Ò<äT.
‘˚. Ä‘·à˝≤uÛÑ+ãT ø√] eTVü‰|ü⁄Ô\≥T¢
e÷j·T˝≤"&ÉT\T ø=+<äiT eT<Ûä´es¡TÔ
\>∑T#·T" <ä>∑e⁄\T e∫sTT+‘·T s¡\¢yêì
// 16 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

ãT~∆eT+‘·T"&ÉT qeTà">∑uÀ\ <Ó|ü⁄&ÉT.

33. dürÿ ]Ô dü«s¡ZeTT ø£*–+#·TqT
Ç+Á<ä<äT´eTTï"&ÉqT sêE dü«s¡ZeTTq qT+&É">± <˚e‘· \‘·ìì p∫ ªªsêC≤! ˙e⁄ dü+bÕ~+∫q
|ü⁄D´eTT düeTdæ b˛sTTq~. ˙ ø°]Ô ˝Àø£eTTq q•+∫q~. ø±e⁄q eTs¡\ uÛÑ÷˝Àø£eTTq≈£î bıeTTà. Ç+<äT+&É
qs¡TΩ"&Ée⁄ ø±e⁄µµ nì]. Ä e÷≥\T $ì Ä sêE e÷s¡ÿ +&˚j·TT H=<ä›≈£î b˛sTT ªªeTT˙+Á<ë! H˚qT
Ç+Á<ä<äT´eTTï+&ÉqT yê"&ÉqT. qqTï ˙ yÓiT">∑T<äTyê?µµ j·THÓqT. ªªnj·÷´! ìqTï H˚ HÓiT">∑qT Væ≤eTe+‘·eTT
•Ks¡eTTq ÁbÕyês¡ ø£s¡Tí"&ÉqT |òüT÷ø£eTT ø£\<äT. n~ ìqTï miÏ"– j·TT+&Ée#·TÃqT <ëì q&ÉT>∑TeTTµµ nHÓqT.
˙e⁄ Hê‘√&És¡eTàì sTT+Á<ä<äT´eTTï+&ÉT e÷s¡ÿ +&˚j·TTì _*#ÓqT. H˚qT s¡kÕj·Tq |òüTT{Ïø£ rdüTø=ì ã&É*
j·TTHêïqT. H˚qT sê"C≤\qì e÷s¡ÿ +&˚j·TT"&ÉT #Óô|ŒqT. H˚qT yÓ÷dæø=ì b˛jÓT<ä s¡eTàì sTT+Á<ä<äT´eTTï"&ÉT
>∑Ti¿yÓTÆ e÷s¡ÿ +&˚j·TTì ÁbÕyês¡ ø£s¡TíH=<ä›≈£î yÓ÷dæø=ì b˛sTT e÷s¡ÿ +&˚j·TT q&ç–q≥T¢ Ä >∑÷ãqT n&ç¬>qT.
n~j·TTqT ìqTï H˚qT miT">∑qT. Ç+Á<ä<äT´eTïeTqT ø=\ì j·T+<äT Hê∞ø£ »+|òüTT"&ÉqT ø=+>∑ >∑\<äT. n~
Hêø£+f… ej·TdüT‡ #Ó*¢q~. <ëìøÏ ‘Ó*dæj·TT+&Ée#·TÃqT bıeTàHÓqT. ˙e⁄qT s¡eTàì eTT˙+Á<äTì‘√ >∑÷ãqT
yÓ÷dæø=ì Hê∞ø£ »+|òüTTH=<ä›≈£î b˛sTT ªªãø£sêC≤! Ç+Á<ä<äT´eTTï ˙ yÓiT">∑T<äTyêµµ j·THÓqT. n~j·TTqT
ªªnj·÷´ ìqTïH˚ HÓiT">∑qT. á ø=\ìj·T+<äT Hêø£+f… eè<äT∆ nsTTq ø£#÷ |¤ eü TT ø£\<äT. <ëì ù|s¡T n≈£LbÕs¡eTT.
n~ ìHÓïiÏ"–j·TT+&ÉT H˚yÓ÷ n&ÉT>∑T<äeTTµµ nì ‘êqT n≈£LbÕs¡Tì ‘√&ç ‘Ó#ÓÃqT. n|üð &ç+Á<ä<äT´eTTï"&ÉT
ªª‘ê+uÒ"{ÏiÒ"&Ü! Ç+Á<ä<äT´eTTï HÓiT">∑T<äTyêµµ j·THÓqT. Ä e÷≥ $ìq ‘√&ÉH˚ n~ ø£<ä\ø£ yÓT<ä\ø£ ø=+‘·
ùd|ü⁄+&ç ø£qTï\ ˙s¡T>±i ì≥¢ìjÓT. ªªnjÓ÷´! Ç+Á<ä<äT´eTï eTVü‰sêEqT H˚H˚ jÓTiT">∑ø£ b˛e\j·TTHê? Ä
|ü⁄D≤´‘·Tà"&ÉT mìïe÷iT˝À qìï#·Ã≥ ø±bÕ&ÓH˚. Äj·TqqT düà]+|üì#√ Hê≈£î |ü⁄≥Tº >∑‘·T\T ø£\yê. Äj·Tq
<ëqeTT #˚j·T Äe⁄\ eT+<ä\ ì\T|ü">± yêì >=]ôd\ sê|æ&ç #˚‘·HÓ’q >∑T+‘·j˚T sT÷ ø=\qT. Ç~ Äj·Tq
ù|s¡H˚ Á|üdæ~∆¬øøÏÿ j·TTqï~. mHêïfi¯fl≈£î Äj·Tq ù|s¡T $+{Ïì. mHêïfi¯fl≈£î Äj·TqqT eTs¡\ ø£+{Ïìµµ nì
&É>∑TZ‹Ôø£‘√" ã*¬øqT. n|üð&ÉT <˚e‘·\T ªªÇ+Á<ä<äT´e÷ï! ˙ ø°]Ô ˝Àø£eTTq XÊX¯«‘·eTjÓT´qT. s¡eTTà b˛<äeTTµµ
nì]. M] q+<äi HÓø£ÿ &çyê] qø£ÿ &É $&ç∫ e#ÓÃ<ä qì yê]yê] HÓ\e⁄\+<äT yê]yê]ì $&ç∫ sêE
$e÷qyÓTøÏÿ dü«s¡ZeTTq≈£î" uÀjÓTqT.
ø£+. ‘·q ø°]Ô jÓT+‘·ø±\eTT
$q"ã&ÉT ì»®>∑eTTq+<äT yÓ\j·T">∑ q+<ë"
ø£qT ãTD´˝Àø£ kÂK´+
ãTq HÓ+‘·j·TT qT\¢dæ\T¢" ãTs¡Twüß+ &Éq|òü÷.
34. n|üø±]øÏ ñ|üø±s¡y˚T #˚j·Te˝…qT
ˇø£ u≤≥kÕ] n&É$˝À b˛e⁄#·T+&É">± |ü⁄*jÓTTø£{Ï yêìì <äiTeTTø=ì e#ÓÃqT. yê"&ÉT ‘·{≤\Tq
düMT|üeT+<äTqï #Óf…º¬øÿ qT. Ä #Ó≥TºMT"<äH˚ m\T">∑T >=&=¶ø£ÿ {Ï j·TT+&ÓqT. u≤≥kÕ] njÓ÷´ #Ó≥Tº ÁøÏ+<ä
|ü⁄* #Ó≥TºMT"<ä m\T">∑T. @$T>∑‹ j·Tì uÛÑj·T|ü&ÉT#·T+&É m\T">∑T yêì‘√ ªª˙≈£î H˚qT Vü‰ì#˚j·TqT.
uÛÑj·T|ü&É≈£îeTTµµ nHÓqT. n|üð&ÉT |ü⁄* m\T>∑T ã+{Ïì #·÷∫ sTT≥¢ìjÓT. ªªz $TÁ‘·e÷ á eTqTwüß´"&ÉT
˙≈£îqT Hê≈£îqT n&É$eTè>∑eTT\ ¬ø\¢ X¯Á‘·Te⁄. eTq\ mø£ÿ &É p∫q qø£ÿ &É #·+|üHÓ’q" »+|ü⁄qT ˝Òø£
ã+<ÛäeTTHÓ’q qT+#·TqT. Ç{Ϻyê"&ÉT ∫øÏÿ q|ü⁄&ÉT $&ÉTesê<äT. ø±e⁄q ÁøÏ+<ä Á‘√j·TTeTTµµ ˙ e÷≥ dü]ø±<äT.
eTq≈£î X¯Á‘·TyÓq’ qT eTq sTT+{ÏøÏ e∫Ãqyêìì uÛjÑ T· eTT>=qï yêìì »+|üsê<äT. ø±e⁄q uÛj
Ñ T· |ü&ç qHêïÁX¯sTT+∫
HêX¯s¡DeTT H=+~q yêìì H˚HÓ≥T¢ #·+|ü⁄<äTqT? H˚qT #·+|üqT, ìqTï" »+|ü˙j·TqT b˛b˛µµ eTàHÓqT. yê´Á|òüT
yÓT+‘· #Ó|æŒqqT uÛÑ\÷¢ø£eTT $q˝Ò<äT. m+‘·ùd|ü⁄ M"&ÉT #Ó≥TºMT"<äH˚ j·TT+&ÉTH√ #·÷‘·eTì |ü⁄* #Ó≥TºÁøÏ+<äH˚
ø±∫j·TT+&ÓqT. ø=+‘· ùd|ü{ÏøÏ m\T>∑T ìÁ~+#ÓqT. n|üð&ÉT |ü⁄* eTqTwüß´ì p∫ sTT≥¢ìjÓT ªªzØ! ˙e⁄
ãT~∆eT+‘·T"&É y˚ì Hê e÷≥ $qTeTT. m\T">∑T ìqTï ÁøÏ+<ä" Á<√j·T$TøÏ" >±s¡DeTT ˙ MT"<ä Á|”‹
#˚‘·ø±<äT. H˚qT yÓ&É*b˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· ìqTï" »+|æ ‘êH˚ uÛÑøÏå+|üe#·TÃqì <ëì j·T_ÛÁbÕj·TeTT. n~ ˙e⁄
‘Ó*dæø=q˝Òø£ j·TTHêïe⁄. ˙ y˚T\Tq¬ø’ #Óô|Œ<äqT $qTeTT. ˙e⁄ #Ó≥TºMT"<ä qTHêïe⁄>∑qTø£ ˙e⁄Hê≈£î <=s¡ø£e⁄.
ø±"ã{Ϻ ÄX¯˝Òì ≈£L{ÏøÏ Äø£*˝Ò<äqï≥Tº ˙ j·÷X¯ e÷qTø=HêïqT. ˙e⁄ düTK|ü&ÉT e÷s¡ZeTT #Óô|ï<äqT. ‘˚s¡≈£î
<ëì yê‘·H˚\ |ü&Ó<äe⁄? <ëìì Á–+<ä" Á<√j·TTeTTµµ nì #Óô|ŒqT. eT÷&ÛÉT"&É>∑T eTqTwüß´"&ÉT <ëìe÷≥\T
q$Tà y˚T˝§ÿ ì ‘·{≤\Tq ø=eTà\qT ã≥Tºø=ì H˚\"ã&Éø£ eTs¡\ #Ó≥Tºô|’øÏ HÓ¬øÿ qT. n|üð&ÉT |ü⁄* m\T">∑T‘√
// 17 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

ì≥¢qjÓT ªª$TÁ‘·e÷! Hê e÷≥ ˙e⁄ qeTàyÓ‹’ $ø£<ë? eTqTwüß´ ˝…{ºÏ Á<√VüQ˝À ‘Ó*dæq~ø£<ë? y˚T\T#˚jT· Tyê]øÏì
ø°&ÉT #˚j·TTyês¡T eTqTwüß´˝Ò j·TqT≥ ˙≈£î <Ûäè&É|ü&çq~ ø£<ë. sTT|üð&Ó’q Hê e÷≥$ì sT÷ $TÁ‘·Á<√Væ≤ì,
ø£è‘·|òüTTïì ÁøÏ+<ä" Á<√j·TTeTT nHÓqT. m\T">∑T Ç≥¢ìjÓT. ªªXÊs¡÷∆\e÷! @\ sT÷ |üìøÏe÷*q e÷≥\T?
yê"&ÉT Hê≈£î ø°&TÉ #˚dqæ H˚qT eTs¡\ ø°&TÉ #˚jT· e\j·TTqì dæ<ë∆+‘·e÷? y˚T\T #˚dqæ yêìøÏ y˚T\T #˚jT· T≥eT+<˚$T
$X‚wüeTT? ø°&ÉT #˚dæqyêìøÏ y˚T\T#˚j·TTfÒ j·TT‘·ÔeT >∑TD \ø£åDeTT. ø±e⁄q á u≤≥kÕ]ì ˙≈£î düeT]Œ+|üqT.
bıeTT൵ nHÓqT. |ü⁄* ÄX¯ e÷qTø=ì b˛jÓTqT. ‘·sT¡ yê‘· eTqTwüß´"&ÉT #Ó≥Tº~– ‘êqT n&É$ eTè>∑eTTqø£+f…qT
˙#·T"&É HÓ’‹">∑<ë j·Tì dæ>∑TZ|ü&ç b˛jÓTqT.
ø£+. ñ|üø±]øÏ qT|üø±s¡eTT
$|üØ‘·eTT >±<äTùdj·T $e]+|ü+>±
q|üø±]øÏ qT|üø±s¡eTT
HÓ|üyÓTqïø£ ùdj·TTyê"&ÉT H˚s¡Œ] düTeTr.
lsêe÷s¡ŒDeTdüTÔ.

// 18 //