Sei sulla pagina 1di 122

i

:
%
OATECISMl

Kffil
\><m
EBl
kl pajtke

&ERQNIMO DE RI'PALDA,

1 D I O M A M E J I C AN G
Mipiel Trinidad Palma,

PUEBLA: 1886«
OrNICOLASlEON.

$ahu <£hvUy ?&rx>it>rt

pimtm
protnrt |9itttri>r5ttt£
OATEOISMO
DE LA

IUTI.
POIl EL PADRE

Geronimo ds Ripalda,
TRADUCIDA AL

IDIOMA MEJICANO
POR

WLlGUEL TrINIDAD jpALMA.

PUEBLA: 1886.

IMPRENTA DE M. OORONA,
cctfh dt Cholula num. &
Es propiedad del iraductor.
AL LECTOR.
La grande escasez que hay de esta precioisa
obrita en idioma azteca, y el deseo que existe
por su adquisicion para el uso de los catolicos
naturales del pais, me animaron hacer la pre-

sente traduccion del Catecismo del Padre Ri-


palda, En ella lie procurado la mayor claridad,
verificiindoia casi literalmente; y en esta inteli-

gencia el suscrito presento este trabajo al Illmo.


Sr. Obispo de esta Diocesis, Dr. D. Jose Maria
Mora y Daza, quien ordeno pasase £ la censu-
ra del Sr. Lic. D. Jose B. Fuentes Canonigo
3

de esta Santa Iglesia Catedral, y este senor la


deyolvio con muy favorable informe, en virtud
del cual S. S. I. dio la aprobacion y licencia en
el siguiente decreto:
"Puebla, Abril 30 de 1885 —Vista la censu-
ra que antecede, se concede licencia a D, Mi-
4
guel Triniclad Palma, para que puecla" dar a la
prensa la traduccion que ha hecho del Cate-
cisino clel P. Eipalda al iclioma mejicano, con
insercion de este decreto; debiendo corregirse
por el Sr. Censor la prueba respectiva antes de
salir a la luz publiea j entregar en nuestra Se-
cretaria dos ejemplares impresos para el archi-
YO de ella. El Ilimo. Sr. Obispo de esta Dioce-
sis asi lo decreto y firrno.-— El Obispo.— Ante
ini. PrisciUcmo Jose de Cordova, Secretario."

NOTA.— Para la mejoi; inteligencia de los nombres y


verbos compuestos asi como de los reverenciales y otras
lociiciones propias del idioma, se advierte que la presente
traduccion esta hecha conforme a las reglas de la Gra-
matica Mejicana publicada en este ano por Miguel Tri-
nidad Palma y que sirve de texto en el Colegio Semma-
rio y Es^uelas Normales de esta capital.
RUTfflUIUAUZ
IN

DOCTRINA CRISTTANA.
ACHTO TEMACHTILLI.
^Tlein motiamelacacaqui itech in cristiano
temachtilli?
In temachtilli oquimocliihuilii in Jesucristo.
^Campa temachtilo inin temachtilli?
Itech in catecismo.
^ln tlatolli catecismo tlen quitoznequi?
Ixtlamachtiliztli.
^Aquique inahuac mcceliz inin ixtlamachti-
liztli?

Itech in Santa Iglesia ihuan inahuac in teo-


pixcatzitzin, quenami nican motenehua:

EL TEXTO
DE LA DOCTBINA CRISTIANA.
Cristianoyotl mcxicamachtiUi.

Nochi cristiano tianeltocani


Cenca motlaliliani
Qui piaz tlateomatiliztli,

Ica noclii iyolocatzin,


Yehuatzin Santa Cruz
In Jesucristo, totlanexcatzin,
Ca itech omomiquiznequili
Ic tech momaquixtilli
Itechpa in totlatlacol,
Ihuan yaotlacatecolotl:
Ihuan ipampa inon
Ti momatiz, ti momachtiz
Ica neteochihualiztli,
Tic chihuaz yei Cruz:
In achto t'ixcuac
Ipampa Dios tech mopalehuilrz
Itech in acuainamiquiliztli:
In oppa itech tocamac,
Ipampa in Dios tech mopalehuiliz

Iri iliuicpa in acualiatoili:

ii —-— —
In yexpa itecli toelpan,
Ipampa Dios tecli mopalehuiliz
In ihuicpa in acuallachihualli,
Auh yuh tic itotaz.

Ipampa imachiotzin
In Santa Cruz, f
In ihuicpa in toyahuan
f
Ma xi tech momaquixtilli
Totecuye, Diose, f
Ica itocatzin in Dios Tetatzin,
Ihuan Dios Ipiltzin,
Ihuan Dios Espiritu Santo, f
Ma yuh mochihua.
Zaniman ma tic tempohuacan
In tlein totech pohui;
tic matizque
Tlen Tonantzin Santa Iglesia
Romana tech tlachialtia,
Tlaneltoquiliztli ihuan tlachihualiztli;
Tlaneitocani ihuan teonahuatiltin,
Teotlatlauhtiliztin ihuan Sacramentos,
Cualli tlatenquixtilli,
Tlaneltoquilli ihuan tlachihualli,
Ma yuhquion tic itocan:
EL PADEE NTJESTRO.
In Totatzine.

Totatzine, in ilhuicac ti moyetztica, ma yee-


tenehualo in motocatzin. Ma huallauh in mo-
tlatocayotzin. Ma chihualo in tlalticpac motla-
nequilitzin, yuh chihualo in iihuicac. In totlax-
cal niomoztlae totech monequi ma axcan xi tecli
momaquilli, ihuan xi teeh mopdpolhuilli in to-
tlatlacol, in yuh ti quin tlapopolhuia in-tech
tlatlacalhuia, ihuan macamo xi tech momaca-
huilli ti huetzizque ipan teneyeyecoltiliztli; ma
xi tech momaquixtilli in ihuicpa in amo cualli.

Ma yuh mochihua.

EL AYE MAEIA,
In x% mopaqvjiltitie*

Ma xi mopaquiltitie, Santa Maria, ti mote-


miltitica 'ica cenca yectiliztli, monahuactzinco
moyetztica in Tiatoani Dios, cenca ti yectene-
hualoni intlan m ixquichtin cihuame, ihuan cen-
ca yectenehualoni in itiaquilo moxilantzin, Je-
sus. Santa Maria, Dios inantzine, ma topan xi
**

motlatolti in ti tlatlacoanime, in axcan ihuan


inicuae ye toraiquiliztempa. Ma yuh mochihua,

EL CEEDO.
In, neltoconi.

Nic noneltpquitia in 'Dios Tetatzin, cenhue-


litini, in oquiocox oquimocliihuili in illmicatl
iliuan tlalticpactli, noihuan nic noneltoquitia in
Jesucristo zan huel iceltzin in Dios Ipiltzin,
ihuan totlatocatzin, ca om'oquiclinacayotitzino
ica itlamahuizoltzin in Dios Espirit.u Santo.
Ihuan omotlacatilli' itetzinco in Santa Marfa,
qemicac ichpotzintli. Omotlaihiyohuilti iten-
copa in Poncio Pilato; eruztitech omamazoal-
omomiquili ihuan otococ. Omotemohui
tiloc,

in mictlan, ihuan yei ilhuitica omonoma izca-


litzino intlan in mimique. Omotlecahui m i't

huicac m'ehuititica imayecampatzinco in Cen-


huelitini Dios Tetatzin. Auh ic ompa hual
m'ehuitiz quin motlantzontequililiquiuh in
yolque ihuan in mimique. Noihuan nic neltoca
in Dios Espiritu Santo, ihuan Santa Iglesia ca«

tolica, in incepanicneliliz in Santome, in ipd-


10
polhuiloca in tlatlacolli, ca mochihuaz in inez-
caliliz in tonacayo, ihuan nic neltoca ca onca
in cemicac yoliliztli. Ma yuh mochihua.

LA SALYE.
Cihuapille, ma xi mopaquiltitie totetlaoeoli-
liz nantzine, toyolilize, totzopelilize, tonetema-
chilize. Ma xi mopaquiltitie, ti mitz ontzatzili-
lia in ti tlatotoctin t'ipilhuan Eva; motetzinco
t'on elcicihui tzicnoliztica ihuan choquiztica in
nicaii choquizixtlahuacan. Macuele, Tlatoca
cihuapilli, totepan' tlatocanantzine, ma to-
huicpa xic hualmocuepilli in motetlaocoliliz ix-
tololotzin. Ihuan zatepan in nican totococan,
ma xi tech m'ittitili in. Jesus, yectenehualoni
in itlaquilo moxillantzin. jlyo icnohuacatzintle!
jlyo tlatlacatzintle! jlyo tzopelica ichpotzintli
Santa Maria! Ma topan xi motlatolti Dios
'

Inantzine, inic tic icnopilhuizque in itlatena-


hualtzin in Totecuyo Jesucristo. Ma yuh mo-
chihua.

LOS MANDAMIENTOS DE LA LEY


DE DIOS.

In itemhuatiUzm in Totccuyo Dios ca mdiladtil:


ii
in yetetl achtopa motcnchua ikchtzinco poJnd in
imahuiztililocatztn in Dios, ihuan in oc cMccm-
tctl intech polmi in ipalcliuiloca in tohuampo-
huan.

Inic centetl, tic motLazotiliz in Totecuyo Dios


ipan cemixqnich tlacliihualli.

Inic ontetl, amo tic tlapictenehuaz in Dios


itocatzin.
Inic yetetl, ti tlateotomatiz ipan in ilhuitl
pieloni.
Inic nauhtetl, tic mahuiztiliz in motatzin
ihuan monantzin.
Inic macuiltetl, ayac momac miquiz.
Inic chicuacentetl, amo t'ahuilnemiz.
Inic chicontetl, amo ti tla'chtequiz.
Inic chicuetetl, amo ti tetentlapiquiz, amo
t'iztlacatiz.

Inic chicnauhtetl, amo tic elehuiz in tenamic.

Inic matlactetl, amo tic elehuiz in tlein te


axca.
Inin matlactetl tenahuatilii,itechontlamantli
centzactoc: ca tic totequipanilhuilizque ihuan
tic totlazotilizque in Totecuyo Dios ipan cemix-
12
tic tlazotlaz iu ino-
quich tlachihualli, ihuan
huampo quenami tehuatl ti'monoma tlazd-tla.

Ma yuh mochihua.

LOS MANDAMIENTOS DE LA SANTA


MADRE IGLESIA.

In iiaiahuatiUzitzihiian in Tonanhin Sarda


Igle-

sia ca macuilktl.

Iiiic centetl, in domingotica, ihuan ipan il-

huitl pialoni centetl misa mocaquiz.


Inic ontetl cecenxiuhtica macel zan cepa
ne-

yolcuitiloz ipan in cuaresma, nozo in t'omiqui-


liztempa, nozo -inicuac celiloz in itlazona-
(1)
cayotzin in Totecuyo Jesucristo.
Inic yetetl, ca tlaceliioz ipan xochipascua.
Inic nauhtetl, nezahualoz inicuac motena-
huatilia iti Tonantzin Santa Iglesia.
tkmatlactetili,
Inic macuiltetl tlamanaloz in
mochihua,
itoca diezmos, ihuan tlein yancuica
itoca primicias, in Santa Iglesia. Ma yuh mo-
chihua,

(!) Ihcuac ce chicaliuac mococonua.


13

LOS SACBAMENTOS.
Tii ieoyeclililoni sacrammtos in Tonanizin Sankt
Iglesia ca chiconttil.

Inic centetl, Necuatequiliztli.


Inic ontetl, Teoyotica chicahuaiiztli.
Inic yetetl, Tlamacehualiztli.
Inic nauhtetl, Tlaceliliztli.
Inic rnacuiltetl, Teomachiotilizili.
Inic chicuacentetl, Teopixcatlachihualiztli. •

Inic chicontetl, Nenamictiliztii.

LOS ABTICULOS.
In ineltococatzin in Totecuyo Dios ca mdtlactetl
onnahui: In chicontetl achto motenehua itechtzin-
co pohui in Totecuyo Dios, ihaan oc chicoatetl

iiechtzinco (1) jpohui in Totecuyo Jcsucristo,


inic oquicJitzinlli.

Izcatqui in chiconietl itecMzinco ^iohui in Totecu-


yo Dios.

Inic centetl, neltocoz ca Iceltzin Teotl Dios


cenhuelitini.

(1) Gramaticalmente se dice y escrihe itd-zimo; mas


se pone para la mejor inteligencia. Lo mismo dqnioh-
faintli en lugar de oquitziiUU.
14
Inic ontetl, neltocoz ca Dios Tetatzin.
Inic yetetl, neitocoz ca Dios Ipiltzin.
Inic nauhtetl, neltocoz ca Dios Espiritu San-
to.

Inic macuiltetl, neltocoz ca Teyocayani.


Inic chicuacentetl, neltocoz ca Temaquix-
tiani.

Inic chicontetl, neltocoz ca Tecentlamach-


tiani.

Izcatqui %n oc cMcontetl itechtzmco pohui in Totc-


cuyo Jcsucristo inic oquichtzintli.

Inic centl, neltocoz ca in Totecuyo Jesucris-


to omo'quichnacayotitzino, ica itlamahuizol-
tzin in Dios Espiritu Santo.
Inic ontetl, neltocoz ca omotlacatili itetzinco
Maria cemicac ichpotzintli,
in cihuapilli Santa
in ayamo omotlacachihuiliaya, ipan itlacachi-
hualitzin, ihuan zatepan omotlacachihuilitzino.
Inic yetel, neltocoz ca omotlaiyohuilti ihuan
omomiquili ipampa otech momaquixtili in te-

huan ti tlatlacoanime.
Inic nauhtetl, neltocoz ca omotemohui mic-
tian oquin moquixtilito in iyolia in cualtin
Te-

I
.

15
tame in ompa oqui mochialiticatca in imahniz-

huallaliztzin
Inic macuilt-etl, neltocoz ca omonoma izeali-

tzino yei ilhuitica intlan in mimique.


Inic chicuacentl, neltocoz ca omotleeahui in
ilhuicac, ihuan nvehuititica imayecampatzinco
in Dios Tetatzin Cenhuelitini.
Inic chicontetl, neltocoz ca ompa hualmohui-
cazquin motlatzontequiliquiuh, in yolque ihuan
mimique.
Monequi momatiz; in cualtin quin momaqui-
liz in cemicac papaquiliztli, ipampa oqui pix-
que in itlanahuatiltzitzihuan in Dios, auh in
amo cualtin cemicac tlaiyohuiliztli ipampa amo
oquin mo pielique. Ma yuh mochihua.

LAS OBEAS DE MISEKICOBDIA.


In tetlaocoliliztlccchiJnialU ca mdilactctl onno.Jiui:
In acJito chicontetl itecJi pohiti in iilaocoliloca in

tonacayo, iJiuan in oc chicontetl itech gtohni in


fanima.

IZCATQUI IN ITECH POHUI IN TONACAYO.

Inic eentetl, ti quin tlapalozque in cocoxque.

I
.

16
lnic ontetl, ti quin tlacualtizque in apizmique
Inic yetetl, ti quin atliltizque in aqulque
amiqui.
Inic nauhtetl, ti quin tlaquentizque in pe-
tlauhtinemi.
Inic macuiltetl, ti quin callotiz in nenenque
tlaca.
Inic chicuaeentetl, tie maquixtiz in mamaltin.
Inic chicontetl, tiquin tlaltocaz in
mimique.

m 0C CHICONTETL CA YEHUANTIN,
Itech pohui in t'anwia.

Inic centetl, ti quin maclitiz in amo tlenqui


mati.
aquin itech
Inic ontetl, tic yecndnotzaz in
monequi.
Inic yetetl, tic tlacahualtiz in
aquin mopolo-

linemi.
Inic nauhtetl, ti quin tlapdpolhuiz in aqul-
ciue mitz yolitlacoa.
' tlaocoxtinemi.
Inic macuiltetl, tic yollaliz in
Inic chicuacentetl, ti quin pacaiyahuiz in

inetlapololtiliz in t'ampohuam
17
Inic chicontetl, tic inotlatlauhtiliz in Dios
ipampa yolque ihuan in mimique.

LOS PECADOS CAPITALES.


In iemictiani tldtlacolli ca chicoiiteil.

In centetl, nepoaliztli.
In ontetl, apiztlatquitiliztli.
In yetetl, ahuilnemiliztli.
In nauhtetl, cualanaliztli.
In macuiltetl, neixhuitiliztli.
In chicuacentetl, nexicoliztli.
In chicontetl, tlatzihuiliztli.

Izcatqm in chicontetl yectihuani, quixnamiqui in


chicontetl temictiani tldtlacolli.

In centetl, ca in necnomatiliztli quixnamiqui


in nepoaliztli.
In ontetl, ca in tenemactiiiztli, quixnamiqui
in apiztlatquitiliztli.

In yetetl, ca in chipahuacanemiliztii, quix-


namiqui in ahuilnemiliztli.
In nauhtetl, ca in tlamatcayeliztli, quixna-
miqui in cualanaliztli.
18
tlakyeyeeoliztli, quix-
lu tnaeuiltetl, ca in
namiqui in neishuitiliztli.
tetlazotlaliztli, qmx-
Iu chicuacentetl, ca in
namiqui in nexicoliztli.
netlacuitlahuihzth, quix-
In chieontetl.ca in
namiqui in tlatzihuiliztli.

LOS ENEMIGOS DEL ALMA


SON TKES.

ycintin-
In iyahuan in Vanima
ca

In ce, in Tlacatecolotl.

Iu ome, in Tlaltiepactli.
In yei, in Tonacayo.

LAS VIRTUDES.
piazque ca chiconllaman-
tic
Jn cuaUin yectihuani
motenehua teohgales, xhuan
tU: in ycitlamantli
motcnehua cardemles.
in oc nauhtlamantli

^OTANTK.
m CUALTEOYECTIHUAM OA
Teotlaneltoquiliztli.
In centlamantli,
ontlamantli, Teotenemacluahzth.
In
Teotetlazotlalizth.
Iu yeitiamantli,
19
IN CUALTIHUANI CA YEHUANTIN.

In centlamantli, Nematiliztli.
In ontlamantli, Tlamelacachihualiztli.
In yeitlamantli, Yolchicahualiztli.
In nauhtlamantli, Tiaixjeyecoliztli.

LAS POTENCIAS DEL ALMA


SON TRES.
Ca yeiilamantli in ihuelitiiiz in toyolia.

In Tlalnamiquiliztli^ in tlacaquiliztli ihuan


in tlanequiliztli.

LOS SENTIDOS COEPOEALES


SON CINCO.
In nemachiliz nacayotl ca macuilli.
In tlachializtli, in caquiliztli, inecuiliztli, in
tlapaloliztli, ihuan tlamatoenHztli.

LOS DONES DEL ESPIEITU SANTO


SON SIETE.
In itenamdctzitzihuan in Dios Espiritu Santo
ca chicomc.
In centetl Teotlamatiliz-tenamactli.
In ontetl, Tlacaquiliz-tenamactli.
20
In yetetl, Tenonotzaliz-tenamactli.
In nauhtetl, Yolchicahualiz-tenamactli.
In macuiltetl, Tlainatiliz-tenamactli.
Teicnoittaliz-tenamacth.
In chicuacentl,
In chicontetl, ia Dios imacaxocatzin-tena-
mactli.

SANTO
LOS FEUTOS DEL ESPIEITU
SON DOOE.

In itlaquilotzin in Espiritu Santo


ca mdtlacthrnome.
Yol-
In Teotetlazotlaliztli, Teopapaquiliztli,
Tenemacti-
ceceuhcayotl, Tlapaca-iyohuiliztli,
liztli, Yectilizth.Tlatlacayotl, Paccanemihzth,
Netlaca-
Teotlaneltoquiliztli, Tlaixyeyecoliztli,

hualtiliztli, ihuan Chipahuaca-nemihzth.

LAS BIENAYENTUEANZAS
SON OCHO.
ca chicuey.
In TiacnopilhidUz-nemiUonolidli
huel yehuantin in
yolocopa
Quemachtin (1)

m otolinia,ipampain'axcainilhuicactIatocayotl
pero se pone
"iSaventnrado se traduce rpierMehami, autores.
los buenos
Z
usSdo *%*» 1- -guir a
.21
Quemaclitin in amo cocolkque, ipampa ca
yehuantin qui m'axcatizque in tlalli.

Quemachtin in aqulque choca, ipampa ye-


huan yollalilozque.
Quemachtin in apizmiquini, ihuan amiquini
ica tlamellacachihualiztli, ipampa yehuantin
pachihuitilozque.
Quemachtin in tetlaocolianime, ipampa ye-
huantin qu'acizque tetlaocoliliztli.

Quemachtin in iyollochipahuac ipampa ye-


huaritin qui mottilizque in Dios.
Quemachtin in tlamatcanemi, ipampa ye-
huantin, tocayotilozque ipilhuantzitzihuan in
Dios.
. QuemachtilSSn qui iyohuia in itetotoquiliz in
tlamelaca chihualiztli, ipampa yehuan in'axca
in ilhuicac tlatocayotl.

EL PECADO VENIAL
SE PERDONA POIi UNA DE ESTAS NUEVE C0SAS.

In tejpiton ildtlacolli

tepbpolhuilo ica eeme chicnahtii iiamantli.

Ipampa Misa mocaquiz ica tlakomatiliztli.


Ipampa tlaceliloz mahuiztilotica.

J
22
Ipampa mocaquiz in teotlatolli.
Ipampa itlateochihual iu huey Teopixqui.
Ipampa motempohuaz in TotMzine.
Tpampa m'itoz in neyolmelahualoni.
Ipampa tlateochihualli atzintli.
Ipampa tlateochihualli tlaxcaltzintli.
Ipampa yoltepiniliztli.
ica

Muchi inin chihualoz ihuan tenquixtiloz


tlateomatiliztli.

LOS NOVISIMOS 6 POSTBIMEEIAS


DEL HOMBRE, SON CUATRO.
in iUcatl,
In itzonquizaiizhua® nozo itlamilizhuan
ca nahui.

Mictlan
In Miquiztli, in Tlatontequiliztli, In
ihuan Papaquiliztli.

LA CONFESION GENEEAL.
In Neyolmdahu-aliztU.

Nehuatl, ni tlatlacoani, ni
noyolmelahua, ni
ixpantzinco in Cenhuelitini Dios,
noyolcuitra
ihuan yehuatzin quemachami cemlcac ichpo-
Miguel
tzintli Santa Maria, in quemachami San
23
Arcangel, in quemachanii San Juan Bautista,
in quemachami San Jose, ihuan
yehuantzitzin

inApostolosme San Pedro ihuan San Pablo,


ihuan muchintin Santome, noihuan in tehua-
tzin, Notatzine, ipampa cenca huel onitlatlaco,

tlalnamiquiliztica, tlatoltica, ihuan tlachihua-


ipampa notlatlacol, ipampa in notlatla-
liztica,

col ipampa nohuey tlatlacolli. Auh ipampa


inon nic notlatlauhtilia in quemachami cemi-

cac ichpotzintli Santa Maria, in quemachami


San Miguel Arcangel, in quemachami San Juan
Bautista, in quemachami San Jose, in quema-
chamique Apostolosme Sau Peclro ihuan San
Pablo, ihuan muchintin Santome, noihuan te-
huatzin, Notc\tzine, inic nopampa tic motla-
tlauhtiliz in Totecuyo Dios. Ma yuh mochihua.

DEL NOMBEE Y SENAL


DEL CRISTIANO.

ImelaJmaloca in itoca ihuan imachiyo in cristiano.

|Ma xic ito piltzintli quenin ti motocayotia?


Qiii tenanquiliz in itoca, Petolo, Xuhuan,
nozo Francisco. -
.
.
24
Cecen crlstiano qui mocuitlaliuiz qui piaz
itlateomatiliz in santotzitzin in itoca qui mo-
pielia.
^Cuix ti cristiano?
Quemacatzin, ipaltzinco in iteotlaocoliltzin
in Totecuyo Jesucristo.
^Tlein qultoznequi cristiano?
In tlacatl qui pia in ineitococatzin in Jesu-
ciisto, ca oqui monetolti itech in isanto necua-

tequiiiz.

£ Ac yeiiuatzin in Cristo?

Yehuatzin huel nelli Teotl, ihuan huel nelli

oquitzintli.

^Quenin huel nelli Teotl?

Ipampa yuhquiz icelconetzin in yolli Teotl.


^Quenin tlacatzintli in Totecuyo Jesucristo?
Ipampa noihuan iconetzin in ichpotzintli San-
ta Maria.
^Tleinipampa motocayotltzinoa, Cristo?
Ipampa in teozaliztli ihuan in centlatemiti-
lizcayotl gracia ca qui mopielitzinoa ipan ce-
mixquiehtin,
^Yehuatzin inin Jesucristo huel nelli itoca-

tain Mesias?
25
Quemacatzin, ca yehuatzln oquimotentlali-
lique itech in tenahuatilli ihuan itech in hueca
tlachianime.
^Catle yehuantin oyeque in itequitzitzihuan
achi huehueintin?
Ca in Temaquixtiani ihuan Temachtianu
^Catle Temaehtilli,yehuatzin oquimotemach-
tilitzino?

Ca yehuatl in cristiano temachtilli.


^Quexquich tlacotontli qui pia in eristiano
temachtilli?
Nahui huey tlamantin teachicame.
^Catle yehuantin? *
In Neltoconi, In Tenahuatiltin, in Tlatlauhti-
liztin ihuan Sacramentos?
^Catle yehuatl in itlahuiz ihuan imachiyo in
cristiano?
In Santa Cruz.
^Tlein ipampa?
Ipampa inezcayotzin in mamazoaltilli Jesu-
cristo, aquin ipampatzinco itech otimomaquix-
tique.
^Quenin itetzinco ti yuhtlamani?
Nemaehiotiliztica ihuan neteochihualiztica*
m
$Ma ti quittacan quenin?
Ipampa in imacliiotzin in Santa Cruz, etc.

^Queman cualli yez timomacliiotizque ica in

•Santa Cruz?
Inicuac tic pehualtiani itla cualli tlachihualli,

nozo inicuac ti m'ittani itech itla ohuitiliztli,


i&^an occencay^ iniotia*} tic inaehilizque in tla-
tlacol tenoyeyecoltiliztli nozo acualnamiqui-
liztli.

jTien ipampa miecpa titomachiotia?


Ipampa nohuian tech yaochihua ihuan tech
tocatinemi in toyaohuan.

^lliuan in Cruz qui pia yectiliztli inic


tech

momaquixtiliz ca yehuan?
Quemacatzin, ipampa in Totectiyo Jesucris-
to oqaimopan&huilii m
Cru^titech imiquiliz-

tica.

^Catle huel achtotipa itlatialil in tlacatl?

Inic qui nematcatemoz in icenquizayan inic

oehihualoe.

^Tleinic itlamiliz ochihua!oe m tlacatl? ,

Inic qui motlazotiliz ihuan


qui motequipa-

nolhuiliz in Dios nican iialticpac, ihuan zate-


II.

•*7
pan qui m'ittiliz ihuan qui motiamachitiz itecli

in occe yoliiiztli.
<;Ica tlen tlachilmalli occencaye tic motequi-
panoltilizque in Dios?
Ica itlachihual in Tlaneltoquiiiztli, Nematca-
ehializtli, ihuan Tetlazotlaliztli.

^Tlein tech machtia in Tlaneltoquiliztli?


Ca tic toneltoquitizque in Dios quenami huel
nelli neltiliztli,

<?Ihuan in Netemachializtli tlein tech inach-


tia?

Ca ti totemachiazque itetzinco in Dios que-


nami huelitiii amo tlamini.
^Tlein tech machtia in Tetlazotlaliztli?
Ca tic totlazotilizque in Dios ipan muchi tla-

chihualli quenami Cencualtili-cecatzintli.

^Quenin tic matizque ti tlayecneltocazque?


In cualli tlacaquiliztica tic matizque in Tla-

neltoconi ihuan imellahualoca in Tlaneltoqui-


liztli.

^Quenin tic matizque ti totemachiazque ihuan


ti tlaitlanizque?
In tla acicaquiliztica in Totatzine.
28
iQiienin tic matizque ti tlatequipanozque?
Inicuac tic yecmati in Tenahuatiltin ca to~
tech poliui tic piazque, ihuan santos Sacraroen-
tos ti quin celizque.

I Auh ti motlatlaliliani tic matizque ihuan tic

tlacaquizque muchi inin?


Quema ti cate, ipampa amo ti hueiiti tic ehi-

luiazque in atle tic mati.

DECLAEACION DEL CEEDO.


In imelahiialoca in Noneltoquitia.

^Xic ito in neltoeoni?


Nic noneltoquitia in Dios Tetatzin, etc.

^Aquin oqui mochichihuilli in nic nonelio-

In Apostolosme.
^Tleic?
Inic ti totlatolmelahuazque itech in tlanelto-
quiliztli.

Ihuan tehuan ^tlen ipampa tic Itoa?

Inic tic tocuitizque zan noyehuatl in tlanel-


toquiliztli, ihuan itech titochicahualotizque.
^Quexquich nelli tlein in tlaneltoquiliztli tech
ixpantilia?
29
Quenami neltilixtin 'otech ni'ilhuilli in Dios,

ca arno liueliti mocayatzinoz amono tech mo-


cayahuiliz.
jAuh campa tic mati tehuatl, oquinnrita-
huilli in-Dios?

Itech in Tonantzin Santa Iglesia qui moya-


canilia in Dios Espiritu Santo.
^Quexquich monequi neltocoz in neltiliztin

ca in Santa Iglesia tech motlacemiltalhuilia?


In ixquich, ca in aquin amo qui neltoca ahuel
momaquixtiz.
^lhuan huelitiz zan ica in tlaneltoquiliztli?

Amo hueliti, inatle tetlazotlaiiztli, ihuan


cualli tlachihualli.

DECLAEACION DE LOS ARTICULOS.


In imelahuahca in Neltoconi.

^Ma xic ito in Teotlaneltocani?


In ineltococa in teotlaneltoquiliztli, ca ma-
tldctetl onnalrui, etc.

Tlen qultoznequi in Teotlatol-neltoconi?


In iteachcahuan in tlaneltoquiliz-teotlama-
huizolli.
3&
Auli intla in aehto neifcocoz in Dios ^Ae ye-
huatzin iu Teotl Dios?
Ce t eoyotl a tlamiliztica cualli, tlamatini, ihuan
liuelitini, ca inonm yoli, ihuan yehuatzin Te-

tatzin, Tepiltzin ihuan Espiritu Santo, yein-


tzitzin teotlacatzitzintin ihuan zan ce huel nel-
li Teotl, Triniclacl Santisima, ca amo oquimo-
pie-li pehualiztli, amono qui mopieliz tlamiliz-
tli ihuan yehuatzin ipehualiz ihuan itlamiiiz
mucliintin tlachihualtin.
<sln Tetatzin Teotl?
Quemacatzin.
^ln Ipiltzin Teotl?
Quemacatzin.
jln Espiritu Santo Teotl?
Quemacatzin.
^Cuix yeintin Teteo?
Amotzin, z'an ce in teoyuhcayotl ihuan yein-

tin teotlacatzitzintin.
^ln Toteotzin qui mopielia ioquichnacayo-
tzin quenami in tehuanti?
Quenami Teotl, amotzin, ipampa chipahuac
espirittu
jQuenin iu Teotl Cenhuelitini?
32
Ipampa zan itlanequiliztica quimoehihuilia

quexquich qui monequiltia,


^Quenin Teyocoyani nozp techiuhqui?
Ipampa in atie iiechpa oquinioehihuilitzino

muchi.
<: Auh quenin Teoti Temaquixiiani?
Ipampa tech momaquilia in yectiliztli, ihuan
tech mopopolhuilia in totlatkicoL
^Tlen ipampa moyolehua inic techmomaqui-
lia in igraciatzin?

In huey icencualtilitzin ihuan in itlacnopiU


huitzitzihuan in Totecuyo Jesueristo.
^Tlen quitoznequi gracia?
In centetl teoyectiiiztli, oa teeh chihua ti

ipilhuantzitzihuan in Dios ihuan titlatlacahui-


lotiuh in igloriatzin.
^Tlein tlatquitl totech huitz, ica inin gfacia?
In huelitiliztii ihuan tlanequiliztli inic tic

chihuazque in tiachihualtin ea ixpantzineo in


Dios yeni tlaxtlahualli ihuan tlacnopilhuiili.
^lca tlein tlachihualli m'aci ihuan ruomie-
quilia in gracia?

Ica tetlatlauhtiliztli, ic'a sacramentos, ihuan


ica itequipanolhuan in yectiliztli.
32
^Quenin in Dios Tecentlamachtiani?
Ipampa qui momaquilia in papaquiliztli in

aquin tlacemana ipan in igraciatzin.


^ltech ininque yeintzitzin Teotlacatzitzintin,
aquin yehuatzin oquitzintli omochiuhtzino?
In ontetl, ca Dios Ipiltzin, aquin zatepan
oquitzintli omochiuhtzino, ca huel nelli Teotl
ihuan huel nelli oquitzintli in Totecuyo Jesu-
cristo.

^Quenin oquitzintli omochiuhtzino in Tote-

cuyo Jesucristo?
Oqui m'anili tlamahuizoltica itlacayotzin
ihuan ianimatzin ichpoxillantzinco in Totlato-
cacihuapil Santa Maria ica itlamahuizoltzin in
Dios Espiritu Santo, ihuan yehuatzin in omo-
cauhtzino cemicac ichpotzintli ihuan huel nel-
li Dios Inantzin.
^Tleic in Dios oquitzintli omochiuhtzino?
Inic huelitizquia momiquiliz ipampa in tla-

ca, quin momaquixtiliz itech in


tlatlacolli,ihuan

quin momachtiliz ica in inemilitzin ihuan ite-

raayochitilitzin in ilhuicac otli.

iCuix inatle momiquilizquia amo mohueli-


tiliani in Dios qui monamiquiriz occe teoyotioa
patli?

Quemacatzin, huel ocaclii totech omonec,


inin ca amo occe.
<< Auh quenin huel omomiquilli in Totecuyo
Jesuoristo intla huel nelli Teotl?
Ipampa immanel Teotl Dios ometzticatca.
tel oc noihuan ometzticatca oquioh-miquillica-
tzintli.

g Tlein ipampa oqui rnopepenili in cruztitech-


miquiliztli?
Ipampa in yuh ocachiye tlaihioyahuiltiliztli
ihuan pinahualtiliztli, yezquia ocachiye tlaic-
nopilhuilli ihuan mahuizotilli.
£.Tlen tic acicamati ica in mictlan?
Nahui tlatlamantitioa iyeyantzitzihuan in
animatzitzin.
^Oatle yehuantin?
In centlamantli ca yehuatl in Limbo, inye-
yan in pipiltzitzintin ca momiquilia in amo mo-
cuatequia. In ontlamantli, yehuatl in nechipa-
hualoyan, in yeyan in aquique momoquilia
itech in yectiliztli, qui tehuiquilitihui itla
tlai-
yohuiliztli ipampa in itlatlacolhuan ompa tlax-
3
u
ilhuicao tlamelahua. Iu
tlahua ihuan niman
ca yehuatHn miotlan, in yeyan
veitlamantli,
tlatlacolh,
in aquique mtqui itech in temictiani
tletica ihuan cemicao
uepa chichinatzalotica
nanhtlamantii, in canin ocat-
tlaiyohuiliztli. In
cualtin Santome Tetatm
oa iu ianimahuan in

tepiaitiltin ixqnichcauh in
Totecuyo
quenami
omotemohni oquin moquixtihto
Jesucristo
ihuan oquin mohuiquilli in ilhaieae.
^Quenin omotemohui?
itech in teoyo-
Ica inecetiliz in iyoliatziu
tzintli. .

omocauhtzmo.
Ihuan in itlacayotzin iquenin
teoyoti.
_
Necetiliztica inaimac in
^Quenin omonoma-izcalitzino?
in itlacayotzin
Occepa omonetechzaloque,
inic ye aocmo
ihuan in imahuizo-animatzin
ayaic momiquiiiz.
AQuenin omotlecahui in ilhuicae?
inoma-yecti-
Ica amo imiquilitzin ihuan ica

Ut
ima-
jQuemnm'acicamati ca motlalitzinotica
yecampatzinco in Dios Tetatzm? ^ _

gloria ina-
moyetztica itech neneuhqui
"
Ga
m
huacizinco, inio Teotl; auh inic oquitzintli qui
mocetsupanahuili in cemixquich tlalticpac tlaca J

queme ilhuicac tlaca.


iQueninmochihuazin inezcaliiizin tonacayo?
Ca occepa mocetilizque ininque tonoma tla-
eayohuan inahuac in t'aniinahuan, itech ce ce-
micac yoliliztli ihuan aocmo miquiliztli.

iQuemania hualmohuicaz in Totecuyo Jesu-


cristo quin motlatzontequiliquiuh in yolque
ihuan in mimique?
Ipan in tlatzontequililiz ilhuitl hualmohui-
caz ica cenea huey netimaloliztli, ihuan tlato-
camahuiztiliztli, inic tech motlatzontequililiz
ihuan quin momaquiliz cecen tlacatl in yuh
itlachihual, auh in cualtin, quin momaquiliz ce~
micac yoliliztli ipampa oqui pixque in itena-
huatiltzin, ihuan in amo cualtin quin momaqui-
liz tonehuiliztli ihuan cemicac miquiliztli ipam-
pa amo oquin mopielique.
iTlein tic neltoca icuac tic itoa: nic neltoca
onca in incepan icneliliz in Santdme?
Ca cequintin tlaneltocanime tic pia tlaco-
tontli itech in nepanotl teoyotlatquitl quenami
ti tlacotonhuan ce tlacayotl.
36

DECLABACION DEL PADKE NUESTRO.


In Imelahualoca in Totaizine.

,;Ma xic ito in Totatzine?


Totatzine in ilhuicac timoyetztica, etc.

; Aquin oqui motecpanili


in itlatlauhtiliz in

Totatzine?
in Toteouyo Jesucristo ica
Zan inomatzin
itlatlaniliz in Apostolosme.

^Tleic oqui motecpanili?


motlatlanh-
Inic tech niomachtiliz quenin tic

tilizque.
^Tlein quitoznequi tlatlauhtiliztli?
ihuan tio
Tic ahcoquizque in toanimatzin
in'itlanilizque in teotlauhtiltin.
^Tleica oteoh momachtili iri Totecuyo tio

motooayotilizque Totatzine?
tetlazotlaliztli que-
Inic tic m'itlanilizque ica
nami t'ipilhuantzitzihuan.
jQuenin tehuan t'ipilhuantzitzihuan?
yuhquizaliztioa
Ipampa otech mochihuili
ihuan oualtilizticS, gracia.

jlhcuao tio Itoa in Tolatzine aquin inahuaa

ti momahuizonotza?
37
Inahuac in yehuatzin Totlatoeatzin ihuan To-
cenquizca tatzin.
^Campa moyetztica in Totlatocatzin Dios,
ihuan Tetatzin?
Nohuian, yeliztica, tlachializtica ihuan cen-
hueiitiliztica.

£ Auh tlen ipainpa tic itoa ca moyetztica in


ilhuicac?
Ipampa ompa moteitititzinoa ocachi cecni-
quizayotica.
^Tlein tlaitlaniliztin qui centzacua in Toia-
tzine?
Ghicome: in achto yei, itetzinco pohui in ima-
huiztilocatzin in Dios, ifruan in oc nahui in pa-
lehuiloca in toampohuan,
Itech yehuan ^tlein tic itlaui?

Itlanehuihuia itech in nepapan cualli ihuan


nemaquixtiliztli in nepapan amo cualli.
^Tlen tic itlani ihcuac tic itoa ma yectenehua-
lo in motocatzin?
Ca ma cenquizca mahuiztilo ihuan yec-itolo
in itocatzin in Dios.

^TIen tic itlani ihcuac tic itoa Matopan hual-


lauh in motlatocayotzin?
88
Ca in ma totech xnoyetztie ioa gracia,
Dios
ihuan zatepan ma tech momaquili in igloriatzin.
^Tlein tic itlani ilicuac tic itoa: Ma chihualo

in tlalticpac in motlanequilitzin in
yuh chihua-
lo in ilhuicac?

Ca in ti tlalticpac tlaca ma tic iciuhcachi-

huacan centetica in itlanequilitzin, in yuh qui

iciuhcachihua in ilhuicac in angelosme.


^Tlein tic itlani ihcuac tic itoa: ln totlaxcal
mumuztlae totech monequi, ma axcan xi tech

momaquili?
Muchi in quexquich itech monequi in totla-

cayo ihuan in toanima.


^Tlein ipampa tic itlani inic axcan tlatzin-

quixtilizfcica?

Inic ti mocahuazque itech in tetechmonequx-

liztli inic tic itlanizque noihuan mumuztlae.

^Tiein tic itlani ilicuac tic itoa: Ma xi


tech

mopopolhuilli in totlatlacol?
In itepopolhuiliz in tlatlacolli ihuan itlaiyo-

huillzhuan ipampa yehuan tlc tehuiquilia.

^Tiein ipampa tic miequilia: In yuh in tehuan


ti quin tlapopolhuia in tech tlatlacalhuia?
39
Ipampa in Dios amo qui motlapopollmilia in

aquin amo tetlapopolhuia.


^Tlein tic itlani ihcuac tic itoa: Macamo xi

tech momacahuili inic ipan ti huetzizque in


ten eney ey ecoltiliztli?

Ca macamo Dios tech motlahuelcaquiii inic

amo toyoiocopa tic celizque in iteneyeyecolti-


liz in tlacatecolotl.

^Catle yehuatl in acualli tic itlani, ca mitz


mopalehuiiiz in Dios, ihcuac tic itotiuh: Ma
xi tech momaquixtilli in ihuicpa in amo cualli?

Ca yehuatl in tlacatecolotl, in mictian, ihuan


in oc ixquich tlamantli tetolinitetlaocolti.

^Auh noihuan ti quin motlatlauhtilizque in


angelosme ihuan santome?
Quemacatzin quenami yehuantzitzin topam-
patica motlatoltia ixpantzinco in Dios.

<?Ac yehuantzitzin in angelosme?


Tlatoca espiritus ca qui moyectenehuilitica-
te in Dios.

jCatle occe tequitiliztli achi ipan inin qu


moyectenehuilia?
In qui mocuitlahuizque in tlalticpac tlaca
40
ihuan qui niohuiquilizque ihuan qui m'ixpan-
tilizque in totlatlauhtiliz.
^Tlen tlatlauhtiliztin tic m'ilhuilia in Totia-
toea cihuapil?
In Ma xi mopaquiltitie ihuan cihuapile.

DECLAEACION DEL AVE MAEIA


Y LA SALYE.

In imdahualoca in xi mopaqvAltitie ihuan Gihua-


joile.

^Xic Ito in itlapalolocatzin in Santa Maria?


Ma xi mopaquiltitie, etc.

Aquin oqui mochihuili in itl&palolocatzin in


I
Santa Maria?
Yehuatzin in arcangel San Gabriel, ihcuac
oqui motlapalhuilico in Tocihuatecotzin ichpo-
tzintli Santa Maria; noihuan mocetilia cequin-

tin itlktoltzitzihuan in Santa Isabel ihuan San-


ta Iglesia.
jAquin inahuac ti tlatoa itech in xi mopa-
quiltitie ihuan Cihuapile?

Inahuactzinco in Totlatocacihuapil, ichpo-


poteintli Santa Maria.
41
<;Ac yehuatl Tocihuateeotzin ichpotzintli
Santa Maria?
Ca yehuatzin Dios Inantzin, ichpotzintii mo-
temiltitica ica yectiliztli gracia, ihuan muchi
cualtihuani. Itlatocacihuapil in ilhuicac ihuan
tlalticpac. Tocihuatecotzin ihuan totepan-tla-
tocatzin.
^Campa moyetztica in Tocihuatecotzin in
ichpotzintli Santa Maria?
Moyetztica in ilhuicac ica in itlazonacayo-
tzin ihuan ica in itlateochilvaal-animatzin.
Ihuan in Teopan inoyetztica, ^ac yehuatzin?
Ca inezcayotzin in ompa moyetztica in ilhui-
cac; ihuan inic tic moilnamiquiiizque in ye-
huatzin, ipampa inezcayotzin tic momahuizti-
lia, ihuan yuhqui tic chihua itloe in occequintin

inezcayotzitzihuan in occequintin Santome.


^Tlen ipampa oncate nepapan miequintin
inezcayotzitzihuan in Tocihuatecotzin ihuan
motocayotltzinoa in Piedad, in Remedios, m
Rosario ihuan occequintiti? <jCuix ipampa on-
cate miequintin?
Amotzin ca zan iceltzin huel nelii ichpotzin-
tii Santa Maria, Tocihuateootzin; auh inin mo
42
chihua inic tic matizque in nepapan iteotlaco-
iiltzin in tlen cemicao tic celia itech in itlato-

camatzin, iliuan auli miec tic momahuiztilizque


ihuan tic motzatzililizque itech in muchi tomo-
nequilizhuan.
^Tlein tic m'ilhuilia itech in Xi-mopaquil-
titie?

Tic totlapalhuilia, tic moyectenehuilia, ihuan

itetzinco timopechteca, tic m'itlanilia in ipale-

huilitzin ihuan itlatlauhtilitzin ixpantzinco in

Dios.
^Aquin otech machti in Cihuapile?

In Santa Iglesia, qui mopielia ihuan qui mo-

nemitilia.
;Auh aquin inahuac tic mononochilia?
f

Ca zan yehuatzin in Ichpotzintli Santa Ma-


ria Tocihuatlatocaizin.

^Tlen tic m'ilhuilia itech inon?

Occequintin teyectenehualiztin zannoye ye-


ic tic m'i-
huatzin in ichpotzintli Santa Maria,
tlanilia noihuan in' iteicnotalitzin ihuan ipale-

huilocatzin itech in tonetoliniloyan,


quenami
Totepan
Dios Inantzin, Tocihuatecotzin ihuan
tlatocatzin.
43
^Tlen mahulztiliztii ti quin momaquilizque in
inezcayotzitzihuan in Santome?
Zannoye in tlein ti quln moinaquilizquia in
Santome aquique inezcayotzitzihuan tech m'ix-
pantiiia.
Ihuan in inecauhcayotzatzihuan in Santome
^tlen mahuiztiliztli ti quin momaquilizque?
Ca ti quin momaquiiizque in tlen yehuantzi-
tzin ti quin momaquilizquia, ipampa oyeque
yolque iteopantzitzihuan in Dios.
^Tlen tlatlauhtiliztin ti quin moilhuilia in
Santotzitzin?
LrLstanlas, ihuan occequintin: noihuan in
Totatzine ihuan Xi mopaquiltitie.
£ Auh quenin itech in Totatzine itech in Xi
mopaquiltitie, amo ti motlatoltia inahuactzinco
inDios ihuan inahuac in icenquizca Nantzin?
Quemacatzin, yece in Dios nic m'itlanilia ipal-
tzincoin itlaicnopilhuilizhuan in Sant6me,ihuan
yehuantzitzin ma nopampa motlatoltican.

DECLAKACION DE LOS MANDAMIEN-


TOS DE LA LEY DE DIQS.
In imelahualoca in itenahuatiltzin in Dios.
IKxg ito in itenahuatiltzintzihuan in Dios?
u
In itenahuatiitzin in Dios oa matlactetl.
^lpan in centetl tenahuatilli ni niitz tlatlania,

tlen tech tlatlalia in itetlazotlalitzin in Dios?

Inic tictoteotitzinozque zan yehuatzin que-


nami iceitzin in Dios, ica teotlaneltoquiliztli,

ica temachializtli ihuan ica tetlazotlaiiztli.

^Quenin tic toteotitzinozque?


Ica imahuiiziliz in tonacayo ihuan in toa-
nima.
Auh in onmetztica in Teotl espiritu jcuix
amo yeixquich in toanima qui momahuiztiliz?
Amotzin, ipampa noihuan otech momaquih
in totlacayo.

^Tlen quitoznequi, tic totlazotilizque in Dioa

ipan cemixquich tlachihualli?


Achtopa tic nequizque ma popolihui m tla-

chihuali, in amo tic toyolitlacalhuilizque.

gAquin qui itlacoa ihuan quixnamiqui in tla-

neltoquiliztli?
in tia-
In aquin qui neltoea, itetzammatiliz
eatecoloyotl, amo qui mati, nozo anicmocuitia,

nozo moyoipoloa itech tlein itech


pohui qui

matiar.
45
^Aquin qui Itlacoa ixnamiquiliztica in neie-
rnachiiiztli?

In aquin moxiuhtlatia itech m iteotlaocolil-


tzin in Dios, nozo tompoxiiea itechpa chicotk-
mati.

^Aquin qui itlacoa ixnamiquiliztica in tetla-


zotlaliztli?

In icnopillahueliloc itech in iteicneliiitzin in


Dios, ihuan amo tlacamatini itech in itlane-
quilitzin ihuan itenahuatiltzin.
Ipan in ontetl tenahuatilli, nimitz tlatlania
jaquin qui tlapictenehua in Dios itocatzin?
In aquin qui tenehua iztlacatiliztica, nozo
atlamelahuacachihualiztica amo tetech mone-
quiliztica.

In aquin iztiacatiiiziica qui motenehuilia,


^tlen tlatlacolli qui chihua?

Ca temictiani tlatlacolii qui chihua, intla qui


mati iztlacatiliztica qui motenehuilia.

In aquin ica neyolpololiztli juramentochi-


hua, ^qui tequipanoa in temictiani tlatlaeolli?
Quema, ipampa ica ohuicayotl motlalia iz-
tlaeatiliztica juramentochihuaz,
46

^A-quin ica amo tlamel&cachihualiztli jura-

mentochihiia?
Tn aquin juramentochihua inic qui tequipa-
noz itla amo cualli tlachihualli.

Ihuan aquin yuhquion qui chihua juramen-


to ^quezqui tlatlacoa?
tepitzin tetequipacholiztica ne~
Miec nozo
neuhca in amo cualli juramento oquichiuh.

jTlein ipampa moyolitlacalhuia in Dios inix-


ome tlamantin juramento?
quich itech ininque
Ipampa cenca huey mahuizpololiztli, in tic
hualmoiquiiizque quenami tlaneltilli itech in
tlamantintlaiztlacahuiani ihuan inamo cualtla-
chihualiztin.
Auh in aquin oquichiuh juramento tequipa-
nolizpan itla amo cualli tlachihuali ^tlein qui-

chihuaz?
Moyoltequipachoz ipampa in juramento,
ihuan amo itech pohui qui chihuaz.
mone-
In aquin qui chihua juramento inatle
quiliztii, ^quezqui tlatlacoa?

Tepiton tlatlacolli qui chihua, inmanel, ipam-


pa amo huel temahuiztilia.
47
<flhuan, tlatlacolli juramento mochihuazipain-
pa in itlachihualtzitzihuan in Bios, quenami
zazo?
Quemacatzin, ipampa ipari itlachihualtzitzi-
huan, motenehua in Teyocoyani.
<f
Auh quenin tic Itozque Inic amo ti tlatla-
cozque?
Quema, nozo amo, quenanii in Totecuyo Je-
sucristo tech momachtilia.

Itechpa in nenetoltiliztli, ma xi nech ilhui


<jquemania ca tlatlacoili in amo ti quin chihuaz-
que, nozo ti quin huecahuitizque?
Ihcuac amo onca neyolehualoni inic niochi-
huaz, itech inematiliz in nacace teyolcuitiani.
Ipan yetetl tenahuatilli nimitz tlatlania,
^aquin yehuatl qui teomati in ilhuitl pieloni?
Aquin ipan ilhuitl pieloni centetl misa qui
caqui, amo tlaxtlahuil-tequiti, iliuan cualli yec-
tli qui tequipanoa.
.^Cuix tlatlacoa in aquin tequiti itech tepito
tlamantli ihuan monequini?
Amo
tlatlacoa; auh intla moyolpoloa, cualli
yez qui tlatlaniz aquin achi tlamatini.
48
^Aquin ocoe tlatlacoa inihuicpa inin tena-

huatilli?

In aquin amo qui mahuiztilia in iteopantzin


in Dios, ano^o atle ipan quitta in itetlatzacuil-

tilitzin in Santa Iglesia.


Ipan nauhtetl tenahuatilli, nimitz tlatlania,

^aquin quin mahuiztiiia in itahuan?


In aquin quin tlacamati, quin palehuia ihuan
quin niahuiztiiia.
^Tlen intech pohui qui chihuazque in yuh-
tlacatiliz- tetatin inahuac in ipilhuan?

Quin tlacualtizque, quin ixtlaraachtizque,


ihuan quin macazque in icennemiliz amo teyao-
chihuani in itlanequiliz.
^Aquique occequintin m'acicamati quenami
tetatin impan in huel tetatin?

In aquique tlayacatia ica cenhuehuetoayotl,


in tlamatiliztli ihuan tlatocayotl.
quenin
In namiqueque inahuac icihuahuan
in cepan nemizque?

Tetlazotlaiiztica ihuan nematcayotica,


que-

nami in Totecuyo Jesucristo qui motlazotilia


in Santa Iglesia.
49
^ln cihuacamiqueque inahuacin ioquichkuan
quenin in eepan neinizque?
Tetlazotlaliztica ihuan teinahuiztiliztica, in
yuhqui in Santa Iglesia inahuac in totecuyo
Jesucristo.
In tetecuyotin quenin quin yacanazque in
itlacahuan?
Quin icnoittazque, in yuh ipilhuantzitzihuan
in Dios.

Ihuan in tetlayecultianique ^quenin quin te-


quipanozque in itetecuyohuan?
Quenami aquin qui motequipanoltia in Dios.
Ipan macuiltetl tenahuatilli, nimitz tfotlania,
itlen tech cahualtia achi in amo temictiloz?
Ayac tic tlatlacalhuizque ica amo cualli tla-
chihualli, ica tlatolli, amono ica tlaelehuiliztli.
<?Aquin ihuicpa inon tlatlacoa?
In aquin tecocoa, temamauhtia,
teyolitlacoa, '

nozo amo qui tlapopolhuia in oqui yolitlrfco.


^Onca occe tlamantli inic ti quin mictizque
in tohuampohuan?
Canozo, ihcuac ti quin tlatlacolcuitia, nozo
ihcuac amo tic palehuia in aquin huel itech
monequi.
,

50
tenahuatilli, nimitz tla-
Ipan chicuacentetl
qui niopielia?
tiania £aquin huel centetica
moyecpixtinenii
In aquin chipahuacanemi,
tlatoltica, tlachihualtica
ihuan tlalnamiquiliz-

tica..

amo cualli tlalnamiqui-


^Tlatlacoa itech in
mopopololtia?
liztin in aquin zaniman qui
intla itl.oc
Amotzin, achtotipa tlaicuopilhuia,
neyolehualiztm.
iniu qui ihcuania in
acnal-
^aquin yehimtl tla.tkcoa intech
Icuacon
li tlalnamiquiliztin?
chihuaznequi, ano-
In aquin iyolocopa quin
zo iyollo Itec quin celia.
inic chipa-
iOatletlamantin tech palehuia
huaca ti nemizqae?
tlate-
In tlatlauhtiliztli, ihuan Bacntmentos,
icniuhyotl.
quipanoliztin ihuan eualli
;Oatle yehuan teckquenchihua?
tlachialistin ihuan
In atlaixyeyecoliztli, in

in aeualli tenonotzaliztli.
nVffiits ilatla-
Ipan.chicontetl tenahuatffii,
nia^aquin qui neltilia?
amo qui mopieha,
Aguin amo qui tecnilia,
51
amo qui nequi in teaxea, inihuicpa iu itlane-
quiliz in itecuh.

<; Aquin qui itlacoa inin tenahuatilli?


In aquin zazoquenin tetlatlacalhuia anozo
yehuatl itlatlacoltica aca occe tetlatlacalhuia.
^lhuan aquin otla'chtech, nozo oteyolitlaco,
zan yeixquich in qui mocuitiz in itlatlacol?
Amotzin, intla amo qui tlaxtlahua tlen qui .

tehuiquilia, nozo macel itlaxeliuhcayo hueliti


ma qui tecuepilli.
Ihuan aquin amo^hueliti^tlein qui chihuaz?
Motlacuitlahuiz quenami hue]iti, ma qui te-
cuepilli in tlen
yez ipatiuh.
Ipan chicuetetl tenahuatilli, ni mitz tlatlania
^aquin qui neltilia?
In aquin amo teteeh chieotlamati zan iciuh-
eayotica amono quieaqui, ihuan amono quin
itoa in amo madikti tlatlacolli.

^Aquin qui panahuia inin tenahuatilli?


In aquin amo tlamelahuaca chihualiztioa
te-
raahuizpoloa, nozo in ichtacayotl qui
nextia,
nozo iztlaeatlatoltica qui tenquixtia.
«?Tlen tech tlaeahualtia in
chienauhtetl ihu&n
matlaetetl ienaEuatilli?
52
In netlaicoltiiiztin tlaelpaquiliztin ihuan tlat-
quitl elehuiloca.
^Cuix yez tlatlacolli in tic elehuizque tic

piazque ocachi in amo occe ica yeetiliz-otli?


Amotzin ca zan ixquieh tlacahualtilo in ne-
tlaicoltiliztin amo melahuaca ihuan
tlaxitini-

liztin.

;Tlen ipampa motlacahualtia ica tlacahua


tenahuatilli netlaicoltiliztin amo chipahua-
m
que, ihuan yucatl.
Ipampa ca yehuantin oocenoaye achi moci-
huiani ihuan ohuicayoni.

DECLABACION DE LOS MANDAMIEN-


TOS DE LA SANTA IGLESIA.
in Santa Iglesia.
In Imelahualoca in itenahuatil
Iglesia?
^Ma xic Ito in itenahuatii in Santa
in Santa Iglesia ca
In itenahuatiltzitzihuan
macuiltetl, etc.
Santalglesia?
^Ca tleic in itlanahuatilhuan in
itenahua-
Inic ocachiye qui momeiahuiliz
in

tiltzin in Totecuyo Dios.


Iglesia?
iTlen quitoznequi Santa
qui moya-
In inecentlaliliz in tlaneltocanhne,
53
canilia in Totecuyo Jesucristo, ihuan in Papa
itepatiiotzin.

£ Ac yehuatzin in Papa?
In cenca huey teopixcatzintli romano, aquin
totech pohui tic motlacamatilizque.
Auh itechcacopa in misa inocaquiz, xi nech
ilhui: ^tlein quitoznequi misa?

Ca ce teohuenmanaliztli tic mochihuilia in


Totecuyo Jesucristo, ihuan ce iteixpantiliz in
inemilitzin ihuan imiquilitzin.

iAquin tic moohihuilia inin teohuenmana-


liztli?

In Cemlca Dios Tetatzin.


iTleic?
Inic yei tlamantica: inic tic momaquilizque
in tlazocamatiliztli: inic tic totlaxtlahuilizque

ipampa in totlatlacol ihuan tic toitlanilizque in


iteicnelilitzihuan.

<?Aquique quin tlaicnelia in misatin?


In yolque, ihuan in mimique cate in nechi-
pahualoyan.
Auh itech ininque jaqufque occenoaye quin
cnelia?
54
In neeate aquique ipasof a inochihua, moca-
qui, ihuan momana.
Aquia qui neltilia inin tena&w&tilli iteehpa
<;

centetl misa qui caquiz?


ina-
In aquin ca itech muchi in centetl misa,
tle moyolmoyahua itlanequiiiztica.

^Aquin amo inahuatil qui caquiz?


neyolehualoni tlaellel-
In aquin neltiiiztica

tillia.

^Tlen ipampa tic Itoaneyolcuitiloz ihuan tla-

oeliloz macel zan ceppa cecexiuhtica?


in
Ipampa ca zan yehuatl tech monahuatilia

Santa Iglesia.
Ihuan tenonotzaliztica ^quezquipa?
tematcayolcui-
In izquipa tlatolnanamiqui in
tiani cualli tlanonoztli.

Ihuan itechpa in itenahuatil in nezahualiztii,

^tlein tech tlatlalilia?

In amo mocuaz in tetlacahualtilli tlacualii,

ihuan zan eepa cemiihuitl tiacualoz.


iltech tlen hora totech
pohui tiacuaioz?
nozo
inepantia in tonatiuh ic tiaixpan,
Ipan
tepitxin achto.
^Thuan ti tlacahualtilo ti tlaizque ihcime ti

mozahua?
Amotzin, amono achto, amono zatepan in«-
pantla in tonatiuh.
^Quezqui yez in tepiton eochcayotl?

In quexquich yuh qui nemitia in tlaca qui


pia cualli neyoliximachiliztli.

<:Aquique tlaca amo intech pohui in iteirn-


huatil in nezahualiztli.

In aquique amo qui pia cempohualli ihuan


ce xihuitl tlaaxiltilli.

<;Ihuan aquique occequintin?


In aquique amo hueliti mozahuazque ipampa
huehuetiliztli, eocoliztli, nozo tequimonequi-
liztli.

^Tlein qui chihuaz in aquin amo qui pia tla-


tenehualiztli inic mozahuaz ipampa arno qui
axitia cempohualonce xihuitl? ;

Ma momachti inic ihcuac-qui piaz.

^Catle yehuatl tlaaquilotl ihuan diezmo to-


tech pohui tic temaoazque?
Quenami in tlamanitiliztin mo celia itech in
obispados.
56
^lhuan totech pohui tic ruomaquiiizque in
clie^nio in achi ctialli tlaaquilotl?

Iu tlacamo tic temaca iu ocachi cualli, ma-


cel amono tic temacazque in ocachi amo cualli,

ca nelli muchi tecli motlaocolilia in Dios.

^Tlen tlamantin tech palehuia inic tic piaz-

que in tenahuatiltin?
In tlatlauhtiliztli, in achi miecpa iceliloca in
sacramentos,inteotlatolli, in teoamoxtin,ihuan
cualtin neicniuhtiliztin.
^Tlen tlamantin tech cahualtia in ipialoca in
tenahuatiltin?
In tlamanitiliztin ihuan acualli neyolehua-
tepiton tlateomatiliztli ihuan ne chico
liatli,'

temachializtli.

DECL AEACION DE LOS SACRAMENTOS


In Imelahualoca in Sacramentos.

^Xic Ito in teoyeetililoni sacramentos?


In iteoyectililonhuan in Tonantzin Santa
Iglesia ca chicome, etc.
Aquin oqui motlatlalili in santos saerainen-
I
tos?
C'a inoin£tzmco in Totecuyo Jesueristo*
57
^Tlen qultoznequi in sacramentos?
Cequintin teoyotica tepatiloni ca teeh patm
ihuan yectiliztica teeh cualchihua.
^Quenin yectiliztiea tech cualchihua?
Ca teeh lnomaquilitiuh gracia toyolloitic ica
pani nezqui machiyotl?
^Quenin hueliti tech momaquilizque gracia
in pani nezqui machiyotl?
Ica in itlaicnopiltzitzihuan in Totecuyo Je-
sucristo intech tic mopoalia.

^Monequi mocelizque in sacramentos iea cual-


li necencahualiztli?
Quema, ipampa intlacamo, amo moceliz in
gracia.

^Tlen yehuatl in necuatequiliztli?


Ce teoyotica tlacatiliztli ca teeh momaquilia
in gracia ihuan imachiyo in cristiano.
^TlQn nepalehuiiiztli tech momaquilia in ne-
cuatequiliztli in inemiliz in cristiano?

In monequiani yectihnani.
^Tlen tlailacolli qui pdpoloa?
In tlatlaool-peuhcayotl, ihuan ac za^o, intla
qui aci.
^Tlen yehuatl in teoyotiea ehicahu&lixili,
motocayotia confirmacion?
Ge iteoyotioa-mieqniliz in yeliliztli otech

rnaeac in neouatequiliztli.
^Quenin tech maca inin tiamiequiliztli?
In tech momaquilitiuh graeia ihuan chica-
Mnaliztli inie tie toeuitizqne in cristiano nelti-
Mztli.

£T len yehuat! !
in isaeraraento- in neyolcuiti-

liztli?

Ge teoyotica patM qui p^pokm in tlatlacolli

otic chiuhque inoyuh in neeuatequiliztli.

^Tlen cualli yectli tech icnelilia?


€fraeia ica popolhuilo in totlatlaeol otic

ehiuhque, iliuan tech mopiepielia i-nic ye aoc-


mo quemania ipan ti huetzizque.

iQuezqui tlacotoncayotl qui pia in neyoloui-


fSliztli?

Neyoltequipacholiztli, neyolcuitiliztli ihuan


tlaxtlahuiliztli.

iTlen yehuatl in neyoltequipacholiztli?


Ce neyolcocoliztli ipan muchintin neyoicoco-
iktin ic otic moyoloitlacalhuilique in Dio», ica
59
in ichioahuac-nelhuiliz in neyoleuitiliztli ihuarf
nerailiz-cuepaliztli.
Ihuan in tenahuatilli inic tic toeuitizque in

totlatlacol, ^tlen tech tzoyotia?

In achtotipa ti quin ilnamiquizque, ti quin


ilhuizque in teyolcuitiani ihuan atle itla huey
tlatlacolli tic tlatizque tomaehiztica.

^Tlen yehuatl in teoyotica tlaxtlahuiUztli?


Tic tiaxtlahuazque ica tlamacehualiz-tiaehi-*
hual in totlatzaeualtiloca tic tehuiquilia iparn-

pa in totlatlacol.
Auh in itonehuiztzitzihuan in Totecuyo Je~
sucristo jamo tech yenonehua?
Quemaeatzin, yece qui monequilti'a tehuan-
ti ma tic tlaxtlahuacan in&huactzinco.
^Catle yehuatl in tlamacehualiz-tlachiliual?
In tlatlauhtiliztli, in tetlaocolilistli, in nez&-
hualiztli ihuan occequintin netoliniliztin itech
in totlacayo, ibuan nefeequipaeholiztli tlen in
Dios tech motitlanilia*, ti quin pacayohuizque r
ti quin huicazque ipampa in itetlazotlalitzin
ica tlamatcanemiliztlL
^Tlen onmonequi in iceliloealzin in Statfei-
mo Sacramento?
60
In cantianiantii inic in toanixna mohuapa-
huaz ica in igraciatzin in Dios, ihuan mocetiiia
inahuatzineo; in ontlamantli inic amo zan achi-
ca ti huetzizque ipan in tlMlacolli; in yeitla-
mantii inic tic acizque cenmeliahuaca nemi-
liztli.

<r Aquin moyetztica itech in Santisimo Sacra-

mento?
Ca in Totecuyo Jesucristo, ica in itiacayotzin
ihuan ica in itenyo animatzin quenami ilhui-
cac moyetztica; yuhquion moyetztica itech in
hostia quenami itech in caliz ihuan in quez-
quican tlaxelilolton.
^Mocahua in tlaxcaili itech in hostia ihuan
in vino itech in caiiz zatepan ihcuac in teopix-
qui oqui motenquixtiili in teotlatolli motoca-
yotia consagracion?
Amotzin, ipampa ica in ihueiitiliz in teotia-

tolii qui motenquixtiiia in teopixcatzintli, iten-


copa in Totecuyo Jesucristo, in tlaxcalli zani-
man mocueptihuetzi inacayotzin, ihuan yino
noihuan moeuepa iyezotzin in Totecuyo Jesu-
cristo.

Auh intla inin tlamahuizolii, amo Hoaloni ea


61
ipaltzinco in teopixcatzitzin ipan misa mochi-
hua, ^tlen totech pohui ti moyolnonotzazque?
Ca ce ilnamicocatzin ihuan inezcayotilotzin,
in inernilitzin, in itlaihyohuiltzin ihuan imiqui-
litzin in Totecuyo Jesucristo.
^lhuan inin noihuan teohuentzintli?
Quemacatzin, ipampa mohuen-chiuhtzinoa
ipampa in yolque ihuan in mimlqiie, ihuan
yuhquion monequi, ica tlateomatiliztli, ihuan
ica nepechtequiiiztli in misa ti caquizque.
^Quenin mocencahuaz cecen cristiano inio
motlaceliltiz?

Acitiuh ica tiateomatiliztli, inatie ineyohx-


machiliz in temictiani tlatlacolli, achto neyol-
cuitiliztica ihuan nezahualiztica, moyolnono-
tzaz qui mocelilitiuh in itlacayotzin in Tohuey
Dios ihuan Totecuyo Jesucristo, ihuan quilna-
mict'az in itlaihyohuilitzin.
$Tlen totech pohui tic ilnamiquizque in aya-
mo titlacelia?

Aquin huaimohuica itech in sacramento, in


tlein tehuanti, quenin hualmohuica ihuan tlen
ipampa tJamiliztli.

J
62
eTleie in Toteotzin oqui motlalili inin hu&-
oapan ihuan niahuiztic sacramento?
Ca inic tech niomahuizotiliz, tech motlaliliz

ihuan inic tech monecuiltonotiliz.

|Tlen totech pokui tie -ehihuazque in zate-

:pan ye oti tlacelique?

Ca tic momaquilizque in Toteotzin yocoxca


tiazooamatiliztli, dhuan titocenmacatzinozque
^cienami cenca titotlatlaliliani inic tic totequi™

panilhuizque.
|Tlen on monequi 'in Teozaliz sacramento,
motocayotia extrema uncion?
Inic qui popoloz in icatzahualiz ihuan ima-
chiyo in tlatlacolli, noihuan qui chicahualotiz
in toyolia inihuiepa in iteneyeyecoltiliz in tla-
tlacolli, ihuan qui macaz pacayeliztli in tona-
e&yo intla itetsh monequi.
^Tlen onmonequi in teopixeatiliz sacramento?
Inic ixquitzaiozque ihuan teochihualozque
in imacehual-tequipanocahuan in Santalglesm
^Tlen qnichihua in nenafnietiliz 's&cr-amento?
iJuin'Biaea in namiqu^que teoyeetilizgrack,

mxio ijualli i.teeh> cennemizquo.,


68
Auh nonqua in sacramenios,|llen occequintln
teoyotica tlapalehuiloni tic pia itech ixi Santa
Iglesia?
In tlein quin tocayotia sacramentales, que-
nami in tlateochihual-atl, in tlaihyohuiliz-ca-
xabualiztli ihuan tecentlatlacol- popolhuiliztli.
^Catlehuat] in ihuelitiliz in tlateochihualatl?
Qui popoloa in tepiton tlatlaeolli, qui cho-

loltia in tlacatecolotl ihuan j-uhquion totech


monequi ica tlaneltoquiliztli ihuan ica tlateo™
matiliztli ic muchica ti topalehuizque,
^Tlen quitoznequi tlaihyohuiliz-caxahualiz-
tli, motocayotia indulgcncias?
Itlapdpolhuiliz in tlaihyohuiliztm ca tic tlax-
tlahuazquia ipampa in totlatlacol.
^ltech tlen teohuelitiliztli tech onmom^-
quilia?
Oa quiza itecli in itoptzin ipetlacaltzin in itlao-
nopilhuilitzin inTotecuyo Jesucristo, ihuan in
Sant<>me.
^Quenin motlani m tlaihyohuilizcaxahua-
iiztli?

Moehiuht'az in tlen ic ti nahuatilo, ihuan que-


nami ti nahuatilo ica teoyectiliztica-graeia,
64
DECLAEACION DE LAS OBEAS
DE MISERICOKDIA.
In Imelahuahca in Teotlacolilh-tladdhualli.

^Xic Ito ifa teotlacoliliz-tlachihualli?


In teotlacoliliz-tlachihualli ca matlactetlon-
nahui, etc.
^ln teotlacoliliz-tlachihualli, ^tlen ipampa
yuhquion motocayotia?
Yehica amo ti nahuatilo muchipa tic chihuaz-
que.
^Quemania ti nahuatilo inic tic chihuazque?
Zanoye inicuac huel tetech onmonequiz in
yuh tech machtizque in tlamatini.
^Catle itech yehuantin ocachi ye tlacnopil-
huiltin?
In teotlacoiiliz-tlachihualli, ipampa ca cenca
teicnelilo ihuan tepalehuilo.

DECLAEACION DE LOS ENEMIGOS


DEL ALMA.
In Imelahualoca in iyaohuan in toanirna.

^Xic Ito in iyaohuan in toanima?


65
In iyaohuan in toaniina, ca yei, etc.

In iyaohuan in toanima jtleic yuh rnotoea-


yotia? ^Ouix hueliti qui chihualtizque tlatla-
coz?
Amo hueliti, zanye qui pachozque ica tene-
yeyecoltiliz tlatlaeolli.

^TIen ipampa qui rnocahuilia in Dios in te-


neyeyecoltiliztin?
Inic in totiachihualiz in cualli yectli, ihuan
cenca ti tocuiltonozque in iihuicac.
^ln tlacatecolotl quenin tech moyeyecoltia?
Tech tlalilitiuh toyolloitec aeualnamiquiliz-
tli, ihuan pani tlaixpan tech tetla huahualte-
quilia.

gCatlehuatl tonepalehuiliz in ihuicpa in amo


cualli tlalnamiquiliztli?

Ca yehuatl in Santa Cruz, ihuan in teochi-


hualatl.
Auh in ihuicpa iti neyolihualiztli/ ;9 catle ye-
huatl in patli?
In ocachi cnalii ceme muchintin ca
ticho-
lozque.

|Auh ihcuac amo huelitilo?


. .
66
Ma achtopa mochimalti ica tlatiauhtiliztli,
ica teneyeyecoltiliztli, ihuan ica nematiliztli.
In tlalticpacayotl jquenin tech yeyecoa?
In tecli hualiquilitiuli itech in totiainami-

quiliz in tiein qui chihua, ihuan qui nemitia, in


tlalticpac tlaca.

^Tlein patii onca?


In itenahuatiltzin in Dios, in iyecnemiliz in
cualtin, ihuan iteixcuitiliz in Santome.
<:,In tonacayo quenin tech yeyecoa?
Ica yuhquizaliztli ihuan amo cualtin elehui-

iiztin.

jTlen yehuan in tlaelehuiliztin?


In neca ca tech yolcuitihuetzi, tech yolhui-
iana ihuan tech ixpopoyotia.
^Catle yehuantin?
Oa nahui teachicame: in papaquiliztli, in ne-

mauhtiiiztli, netemachializtii ihuan in tone-


huiztli.

jTlen patii onca ihuicpa ininque tiaeiehui-


iiztin?

In igr'aciatzift in Dios, ihuan in cuaitihuani

yectihuani.
67
DECLAEACION DE LOS PECADOS
CAPITALES,

In Imelaliualoca in nepapan ildilacolli.

^Quezquican xexeliuhtoc in tlatlacolli?


Yei, ca yehuan; in tlatlacol-peulicayotl, in
temictiani tlatlacolli iliuan in tepiton tlatla-
colli.

<?Tlen yehuatl in tlatlacol-peuhcayotl?


In neca ica ti tlacati itech in itetlacacahuil
in achto totahuan.

^Catl.e yehuatl in temictiani tlatlacolli?


In tlalnainiquiliztli, in tlatoltiliztli, in tlachi-

hualiztli, nozo itlacahuiliztli itech itla ihuicpa


in itenahuatiltzin in Dios.

^Tlen tetlatlacalhuiliztli qui ehihua iteeh in


toanima in temictiani tlatlacolli?

Ca qui cuilia in teotlazotlaliztli ihuan iii

Dios, yehuatzin ca nelli inemiliz in toanima,


qui poloa in gracia ihuan cemicac papaquiliz-
tli, ihuan qui tlatzontequilia inic huetziz in
mictlan.

^Catle ye ipatiliz inin tlatlacolli?


68
In nelli neyolcuitiliztli ihuan neyoltequipa-
cboliztli.
£.Tlen qultoznequi in tepiton tlatlacolli?
In aquin amo qui mictia in t'anima tel qui
cocoxeatia.
^Quenin qui cocoxcatia?
Iparnpa qui zozotlahua ihuan qui cencahua
in t'anima inic huetzis ipan in temi.ctiani tla-
tlacolli.

^Tleic motocayotia tepiton tlatlacolli?


Ipampa amo ohui ic chihuaio ihuan amo
ohui ic tepopolhuilo.
Ininque chicome tlatlacolli ^tlen ipampa mo-
tocayotia tzontecon-tlatlacolli?
Ipampa intech quiza, nozo ixhua miequintin
nepapan tlatlacolli.

^Cuix temictiani tlatlacolli in nepoaliztli, in

apiz-tlatquitiliztli ihuan in occequintin?

Amo muchipa, ca zan inicuac tic panahuia


in itetlazotlalitzin m Dios ihuan tohuampo*
ilhuan inicuac ihuiapa in tetlazotlaliztli?
Inicuac panahnilo impampatica aca itena-
huatilain in Dios nozo in Santa Igiesia.
jTlen yehuatl in nepoaiiztli?
69
Huey elehuiliztli inic ti quin yacattieatlaliz-
que in occequintin.
^Tlen yehuatl in necnomatiliztli?
In neuhyantli nepechtecaliztli ic amo mono-
ma tlazotla.
^Tlen yehuatl in apiztlatquitiliztli?
In ihuey-elehuiliz in miec tlatquitl.
^Tlen yehuatl cenea teutlauhtianiyotl?
In tlatemacani quenami monequi, ihuan ih>
"
cuac monequi. .

^Tlen yehuatl in ahuilnemiliztli?


In tlaelpapaquiliztli in icatzahuacan in ahuil-
nemiliztli.
<?Tlen yehuati in chipahuac nemiliztli?
In itepechtequiliz in neyecpializtli.
^Tlen yehuatl in cualanaliztli?
In itlaelpapaquiliz in amo cualli netzoncui-
liztli amo tecpanaliztica.
^Tlen yehuatl-in yolceuhcayotl?
In itecahualtiliz in eualanaliztli.
jTlen yehuatl in tlapacaihyohuiliztli?
In ixyeyecoliz in tlaocoyaliztli itech in nete-
qui pacholiztli.
iTlen yehuatl in nexhuitiliztli?
70
In itlaelpapaquilizo In tlacualiztli ihuan tlai-

tiliztli.

jCatle yehuatl in tlaixyeyecoaliztli?


In itlacaliuiloca in elehuiliztli inic tlacualoz

ihuan Itiloz.

^Tlen yehuatl In nexicoliztli?


In itlaocoyaliz in teaxca ihuan tetlatqui.
In Itetlazotlaliz in tohuampo ^tlen yehuatl?
In tlc neneuhca-ittain cualli nozo in amo

cualli ipan niochihua in tohuampohuan que-


nami t'axea.
^Tlen yehuatl in tlatzihuiliztli?
In yolhuetziliztll, in tlaocoyaliztli ihuan fe-

ttaillttaliztli itech in tlateomatiliztli.


jTlen yehuatl in necuitlahuiliztli?
In icihuiliztli, ihuan yolpaquiliztli ipan in
yectlachihualiztll.

DEOLABAOION DE LAS VIBTUDES


'

TEOLOGALES.
1)i Imdahualoca in cnaliihuani ieoyeciihuani.

jTIen quitoznequi eualtihuani teoyectihuani?


Zan ye: teoyotl cualtihuani, teoyotl yecti-
hiiani.
71
jTleica qui mopielia cenca. buel huecapati
itocatzin?

Ipampa tech mocetilia inahuactzinco in Dios 5

ihuan zan huel yehuatzin itech in t'anima qui


motlalilia.

^Tlen yehuatl in tlaneltoquiliztli?


Oa centetl ilhuicac tlanextli, ihuan teoyotiea
tlaiximachiliztli, immanel amo tie itta, tic nel-

toca in tlein tech m'ilhuilia in Dios ihuan San-


ta Iglesia tech ixpantilia.
Tic itta ca yeni yeintzitzin Teteo ihuan huel
nelli'ce Teotl, ^quenin "in Totecuyo Jesucristo
nelii Teotl ihuan nelli oquitzintli?
Amotzin, tel nic neitoca ca ocachi intla nic
ittazquia,

^Tleica tic neltoca ica inon neltiliztli?


Ipampa qui m'italhuilia in Dios ihuan in

Santa Iglesia qui teixpantilia.


jTlen yehuatl in netemachiliztli?
Ic tic chiazque in cemicac papaquiliztli,

ihuan in .tepalehuiloni ic tic tomacehuizque.


^Tlein itech ca in to cenca papaquiliz?

In ic tic m'ittilizque in Dios itetzinco, tic

-
r,- ;
72
niotlazotilizque.,ihuan cemmanyan tic totla ma-
chititzinozque.
ilea tlein tepalehuiloni m'axilia?
Ica in teocualtiliztli gracia, ihuan ica in itlaic-
nopilhuiliztin in Totecuyo Jesucristo, ihuan ica
in tocual-tlachihual. .

gTlen yehuatl inr tetlazotlaliztli?


Ca tic motlazotilizque in Totecuyo Dios ipan
in cemixquich tlaohihualli, ihuanin tohuampo-
huan quenami in tehuan ti mondmatlazotla.

DECLAEACIGN DE LAS VIETUDES


CARDINALES.
In Imelahualoca ih cualtihuani motenehtta
virtudes.

In yectihuani cualtihuani gllein ipampa mo-


tocayotia cardinales?
Ca ipampa tlayacatia ihuan intech'monel-
huayotia in occequintin.
^Tlen itequitih qui pia in yollomatiliztli?
Motlalia inepantla in tlein monepan ixria--
ixdqui.

fcTlen itequiuh in tlamelahuaea chihualiztli?


In eeceyaca quin mamacaz in tlein iaxca.

-
'

73
iTlen itequiuh in chicahualiztli?
In quix-yeyecoz in nemauhtiliztli ihuan ne-
tlapaloliztli.

^Tlen itequiuh in tlai'xyeyecoliztli?


Qui tecahualtia in xixicuiyotl ihuan in ele-
huiloca in nacayo-papaquiliztli.
^Catlehuatl cualtihuani ocachi huey ixpan-
tzineo in Dios.
In teotetlazotlaliztli, ca quin yolilia muchin-
tin ihuan quin tlamelahualtia,
^Ac ihuic quin tlamelahuaitia?
Ihuictzinco in Dios aquin inahuactzinco tech
mooetilia.
<? Aquin itech in tlaca ocachi huey ihnan o-ca-
chi santo ixpantzinco in Dios?

In aquin qui pia achi huey tetlazotlaliztli ma


ye aquin zazo
<? Ac ye qui pia achi huey tetlazotlaliztliV
In aquin ocachi huel qui mopielia in ifcena-
huatiltzin in Dios.

In itenenotzaliz in Evangelio, ^ca qjuez-


quintin?
Ca yeintin: toyolooopa netoliniliztli, in cemi-
74
cac neyecpializtii, iimaxi tetlacamatiliz-nemi-
iiztli.

;Xnic tiein ommonequi ininque tenotzaliztin?


Inic ica yehuantin moyecpiazque in tenahua-
tiltin.

DECLAKACION DE LAS POTENCIAS


DEL ALMA.
In Imdahmloca in ihuelitiUz in animatzintU,

^Tlen ipampa otech momaquili jn Dios in


tiacaquiiiztli?

Inic tic m'ixmachitizque ihuan tic m'ilnami-


quiiizque itech tlein itetzinco pohui.
^Tjen ipampa otech momaquili in tialnami-
quillztli?

Inic tic toilnamiqnilizque in yehuatzin, in


Itenahuatiltzin ihuan iteicnelitzit.zihuan.
In tlanequiliztli ihuan nenomahuiliztli ^tlen
inic otech momaquili in Totecuyo Dios?
Inie tic totlazotilizque ihuan tic chihuazque
ica 'totlacnopilhuiliz in itlanequilitzin.

~
.

75

DEOLABAOION DE LOS SENTIDOS


CORPQRALES.

In Imelahualoca in inemachiliz in tonacayo.

^Tlen ipampa otech momaquili in Dios in


inemachiliz in tonacayo?
Inic ica muchintin yehuantin tic motequipa-
nilhuilizque itech muchintin tlamantin.

DECLAKACION DE LOS DONES


DEL ESPIRITU SANTO.
In Imelahualoca 'in itenamactzitzihuan in Dios
Espiritu Sanio.

<:Tleic onmonequi in itetlauhtiltzitzihuan in


Dios Espiritu Santo?
Inic tech mochihuiliz ti tlacamatini itech in
itey olnonotzalitzin
^Tlen tech tlaionelia in itlauhtiliz in tiacaqui-
liztli?

Inich tech m'acieamaehiltiz in neltiliztin.


^lhuan itlauhtiiiz in tlamatiiiztli?

Inic ti quin yectlatzontequizque noihuan in


yehuantin.
^lhuan in tenoiiotzaliztli?
76
Inio tio rnoyeyecoltizque in Dios.in achi cual-
tin tlahuelittaltin.

"^lhuan itetlautiliz in tlamatiliztli?


Inic tic yecpepenazque in tlen otic teye~ye-
coltique.
jlbuan itetlauhtiliz in teicnoittaliztli?

Qui momanilia in toanima inahuactzinco in

Dios.
^lhuan itlauhtiliz in nemauhtiliztli ihuanyol-
chicahualiztii?
Ca in toyolia inahuactzinco monoma mana.
<?,Auh cuix amo ye-inin itequitiliz in cualti-
huani yectihuani?
Ga.nozo, tel in cualtihuani yectihuani tech
tlacamachiltia itech in tlaacicayotl ihuan nelli
teotenahuatilli, ihuan in tlauhtiltin itech in ite-
yolotiliz in Dios Espiritu Santo.

DECLAEACION DE LOS FEUTOS


DEL ESPIRITU-SANTO.
In Imelahualoca in iilaquilotzin in Dios Es-piriiu
Santo.

jTIen yehuatl in itlaquilotzitzihuan in Dios


Espiritu Santo?

-
77
In ocachi ahuiac, zaiccen ihuan tzonquizqui
in cualtihuaniyectihuani.

DECLAEACION DE LAS BIENAVENTU-


KANZAS.

In Imelahvahca in thcnopilhuiUztin,

^Tlein yehuantin tiacnopilhuiliztin?


In ocachi cualtin itlachihualhuan in yecti-
huani ihuan itiauhtiltzitzihuan in Dios Espiri-
tu Santo.
^Tleica yuhquion motenehua tlacnopilhui-
liztin?

Ipampa intech moxopetlatia in nican tlaltic-


pac, ihuan inetemachializ in occe ilhuicac ne-
miliztli.

^Aqnlque icnotlaca in yolocopa motolinia?


In aquique ye aocmo qui nequi mahuiztiliz-
tli, amono tlatquitl amono tepitzin.
gAc yehuantin in tlatlacatzitzintin?
In aquiqne ayeocmo qui pia cuallanaliztli,
ihuan aocmo moyolehua itech in inoma cualla-
naliztli.

iQuenin qui m'axcatia in tlalli?


78
Quenami yehuantin inoma-tlatocahuan.
jAc yehuantin chocani?
In aquique qui cahua in papaquiliztli aahuia-
ocnoma tepitzin.
liztli

^Aquique qui pia apiztli ihuan iamiquiliz


itech in meiiaca chihuaiiztli?
Ca in aquique qui chihua ica patzmiatiliztli
mnchi in tlein intech pohui.
^Ac yehuantin in teicnoitanime?
In aquique cenca teicnomatini inahuac in
motolinia immanel techan tlaca.
^Aquique in yollo chipahuaque?
In aquique cenca cahualtilo itech in iyollo-
cocoliz.
^Ac yehuantin in tlamatcanemini?
In yolceuhcatzitzintin, ihuan tetzallan tetla-

cecehuilia.
jAc yehuantin tlapacayohuia ipampa in tla-

melahuacachihualiztli ihuan cualtihuani?


In aquique itech mochicahualotia immanel
ipampa tlahueltotocozque ihuan ipan tolini-

lozque. .
.

79

DEL EXAMEN Y ElEVOCION


AL ACOSTARSE T LEYANTABSE.

lievhjQQ in neyoltemoliztli ihuan tlaiepmaiUiztli
in inetecaliz ihuan neehualizUi,

^Tlein tlateomatiliztin tic pia in icuao tiauh


ti motecatiuh?
Ca onteti: in achto, nino machiotia, nic chi-
hua in nejolnonotzaliztli. Niman nic tempoa in
neyolmelahualoni, ica in nahui teotlatlauhtiliz-
tin (1) ihuan occequintin notlateomatilizhuan,
notencopa anozo noyollbitec ni quin itoa.
^lhuan quenin tic chihua in neyolnonotza-
liztli?

Ca nic momaquilia tlazocamatiliztli in Tote-


cuyo Dios ipampa in cemixquich iteicnelilitzin
imactzinco celiloc: nic ilnamiqui in notlatlacol-
huan, ninoyolpepena ica necuitlahuiliztli, in
tlalnamiquiliztin, tlatoltin ihuan tlachihualtin,
ixsa miec neyolcocoliztii itech tiein nic acini
onic moyolitlacalhuili, ihuan ica cenca neyolte-
quipaeholiztli ixpant'zinco ninopechteca ihuan

(1) In Totatzine, in Xi raopaquiltitie in, Cihuapile


iliuan Nic noneitoquitia
80

nic noitlanilia in tlapapolhuiliztli ihuaii niman


nic chihua tlacemiltoliztli ic ayeocmo nic no-
yolitlacalhuiliz ic ninoyolcuitiz in imonequian
in cahuitl.
Ihuan yohuatzincopa ihcuac ti mococh-ehua
;;iiein tic itoa?
Ca nic momaquilia in Dios tlazocamatiliztli
ipampa onech mopieli ipan neca yohualli,ihuan
iparnpa occequi iteicnelitzitzintin imactzinco
onic celi: nic momaquilia in notiacayo ihuan
noyolia, ihuan quexquich cualli yectli nic chi-
hua,cecniquizcayotiea", ipan in neca tonalli, nic
cemitoa aocmo queman nic noyolitlaoalhuiliz,
ihuan ica in igraciatzin nic notequipanilhuiliz
itech in quexquich ni hueliti

SOBEE EL AOTO DE CONTBICION


Ipan itlachihual in neyoltequijpacholiztli motoca-
yotia coniricion,

<:Nic elehuia, n'icnitzin, nic matiz tlen tlaix-

nextiliztli qui cualitquilia in neyoltequipacho-


liztli ca ti nahuatilo tic piazque iparnpa in to-

tlatlacol
81
.Yehuatl In neyoltequipacholiztli cenca huey
Ichicahualiz ihuan ihuelitiliz, ca in aquin qui
pieni immanel oqui chihuani in achi huey, achi
temauhti in cemanahuac tlatlacolli, niman in
Dios qui mopopolhuilia muchintin ihuan ni-
man motialia itech in igraciatzin In Dios.
Intla aca miquizquia ica neyoltequipacho-
liztli, ihuan amo hueiitizquia moyolcuitiz, amo-
no qui celiz occe sacramento, ^cuix momaquix-
tizquia?
Ca quema, n'ienitzin, huei melahuac raoma-
quixtiz.

aCampa itech huitz in neyoltequipacholiztli


Inin cenca tlamahuizoltic yectiliztli, quenami
inin oti nech ilhui?
Ipampa huel nelli neyoltenehualiztli itech
In cemixquich tlatlacolli omochiuhque, icaye-
huatl mopopoloa quenami amo yeni.
^ltech tlen ca inin chipahuac neyoltenahua-
tiliztli?

Inic in tlatlacoani moyolcocoa, Ipampa oqui


moyolitlacalhuili in Totecuyo Dios ipampa
ca yehuatzin Toteotzin cenquizca tlazotlaioni
ihuan ica tlacemlltoliztli ic moyolcuitiz ihuan
6
82
aocmo qui moyolitlacalhuiliz ica netemachl-
liztli Inic qu'aciz in ipopolhuiliz in tlatlacolli
oquichiuli.
^Quezqui tlamantin itecli inoma mocentzacua
in neyoltequipacholiztli?
Ca yei occencaye.
^Ma xi nech in ilhui, inic nic matiz ni quin
chihuaz?
In achto tlamantli, ca ce itonehualiz In tla-

nequiliztli, ica tic moittiliticate in Dios, amo


tic nequizquia otitlatlacoani,ipampa Yehuat'zin
cenquizca cualli ihuan cenquizca tlazotlaloni
ihuan amo yolitlacoloni.
<;,Ma xic ito in ontlamantli?
In ontlamantli ca ce tlacemiltoliztli inic ye
aocmo ti tlatlacozque ocachi, ti monelhuayotia
ittfch in itonehualiz in tlatlacoltin omochiuh-
que, ica yehuatl, intla huelitizqnia yez, ni quin
popolozquia; ihuan yuh timocuitlahuizque inie

tlaixpan aocmo titlatlacozque.


^Ma xl pano ipan yei tlamantli?
In yei tlamantli, ca ce neteinachilizfcli itech

'in cualtiliztli ihuan itlatoltzin in Dios, monel-


huayotia itech in iyezotzin In Totecuyo Jesu-
83.
cristo Ipiltzin, ca nech motlapopoihuiliz in tla-
tlacolli onic chiuh, ihuan nech momaquiliz in
igraciatzin inic aocmo achini tlatlacoz.
Ma xi nech ilhui, ni mitz tlatlauhtia, jtlein
neyolpoalizfcli onca inie mopiaz inin tonehua-
liztli ihuan tlacemiltoliztli inic aocmo ni tlatla-
eoz?
Ca miequintin, ihuan ce tlamantli, ca in To-
tecuyo Dios zan yehuatzin inoma cualtiliztli
cenquizca tlazotlaloni. In ontlamantli, in teic-
otech mochihuili. In yei tlamantli, in
neiiiiztli

tlein tic poloa ic tic moyolitlacalhuilia, ca ye-


huatl in itetlazotlalitzin. In nauhtlamantli, in
iyezotzin ca ipampa in totlatlacoi oquimono-
quili in Totecuyo Jeaucristo.
^,Onca occe itonehualiz in tlatlacolli ca amo
yeni cenca chicahuac quenami inin?
Quema n'icnitziu, ihuan motenehua atricion.
Nimitz tlatlauhtia, ma xi nech ilhui
Inin, ihuan itech tiein amoneneuhqui itech in
neyoltequipacholiztli?
Ca in atricion ce tonehualiztli ca motlacati-
lia itech in tlatlaeoltin , ipampa imauhcayo in
miquiliztli. nozo in mictlan, nozo occequintia
tlatzacuiltiliztiu ca in Toteotzin hueliti qui mo-
titlaniliz; ihuan itech inin ca iamoneneuhqui in
neyoltequipacholiztli, ca amo qu'itta intlatza-

cuiltiiiztin ihuan in acualtiliztin, ca zan iceltzin

in Teotl Dios.
jTlapopolhuilo in tlatlacoiii ica inin tone-

hualiztli camotenehua atricion?


Amotzin, intlacamo monetechpachoa inahnae
in isacramento in neyolcuitiliztli;
yuhcayoti-
temictiani tlatlacol-
ea, intla yetica aca itech

li, ihuan qui pieni inin tonehualiztli, ihuan mi-


quizquia, ihuan amo qui yolouitiani in itlatla-

col yazquia mictlan ipampa atle ipatiliz.

jlniuhca in tlen ti nech ilhuia achi amo ohui


mopiaz inin atricion, tlacemanaliztica ce mo-
yolcuitiz, tla yuh m'aci in itlapopolhuiliz 'in

tlatlacolli?
Amo nic huelitta tlaixpantililli tetiatolmaqui-

liztli, ipampa in izquitlamantii intla tic nequii

ti quinl3aquiz nimitz in ilhuiz.


jNimitz itianiiia ma xi nech in ilhui ipampa
nech chihualtia nic matiz in tlein ti nech tla-

tolnamiquitia?
In centlamantli oa ipampa in neyoltequipa-

V
1
85
choliztli zaniman mopopoloa in tlatlacolli, ihuan
ica in atricion, amotzin, oc monequi moyolcui-
tiz in aquin qui pia. Ihuan cenca huey in ia-
yecyo in temictiani tlatlacolii, ihuan tetiaocol-
ti in amo tetech yez in igraciatzin in Dios, ca
amo itech pohui ce cristiano yez inatle yehuatl
zan achitonca intla nel huelitizquia occepa qui
cuiz.
^Nic eiehuia ti nech m'ilhuiliz occe tlatol-
nonotzaliztli?
In ontlamantli, ca hueliti ce itech polihuiz in
ipatiliz in neyolcuitiliztli inic momiquiliz achto-
tipa qui piaz, ihuan ica in atricion amomoma-
quixtiz, auh huel nelli quema ica in neyolte-
quipacholiztli momaquixtiz.
^Tla xic itta cuix tic pia occe tlatol-nonotza-
liztli inic noyollo pachihuiz?
In yei tlamantii, ca ipampa in neyoltequi-
pacholiztli mocentetilia inahuac in neyolcuiti-
liz-sacramento, in Dios qui motemaquilia achi
gracia ihuan ixachi qui mopopolhuilia in to-
tlatzacuiltiloca nican tlalticpac in amo ica ino-
ma in neyolcuitiliztli zan ica icel in atriciom
ilman yuh cenca cualli yez mochihuaz in neyol-
tequipacholiztli mazonelihui ipan yehuati m~
yolcuitiliztli, quenami ocachi cualli patiliztli,

^lca muchi ni cemitolo inic ni yuhtlamaniz

in yoltequipacholiztli; zaniyo ni mitz itlani-


lia ma xi nech ilhui queman cualli nic mochi-
huiliz?

Muchipa ca motech yeni ce temictiani tla-


tlacolli, monequi mopiaz in neyoltequipacho-
liztli, immanel caltzalan, nozo canapa ti nemiz

itech itla tlamantli ti tlatequipanotiez.

^iteeh tlen occe cahuitl tic


I Auh
nonqua inin
hueiitta itech ma ninomati nic chihuaz?
Ihcuac timotecatiuh ihuan ihcuac ti m'ehuaz
yohuatzincopa; ixpantzinco in Santisimo Sa-
cramento, nozo Teopan ihcuac ti moyolcuitiz
ihuan ti tiaceliz nozo ihcuao ti caquiz in misa.
^Ma xi nech machti axcan ica tlein tiatoltin

nictempohua in tlatlauhtiliztli ic nic mamanatf


inin neyoltequipacholiztii?

Nic huelitta ca ti hueliti tic itoz ica inin


yuhcayotl, ic tic mononochiliz in Totemaquix-

ticatzin Jesucristo in cruztitech momamazoal-


titica.

"* -
87
ACTO DE CONTEICION.
In neyoliequipacholiz-tlachihitalli.

„ Noteotzine, notlatocatzine Jesucristoe


huel nelli ti Dios, ihuan huel nelli ti oquitzin-
tli, ti noteyocoxcatzin ihuan ti notemaquixti-
eatzin, cenquizca ti mahuitztililoni, cenquizca
ti muchi ica in noyollo cenca nech
tlazotlaloni,
tequipachoa ipampa oni mitz moyolitlacalhuili;
auh ipampa inon, ni nocemixnahuatia inic aoc-
nio ni tlatlacoz, ihuan ni noyt)lcuitiz icuac no-
nahuatil; ihuan nic huenmana in cemixquich
cualli tiachihualli ni chihuaz ipampa in itiaca-
huiliz in notlatlacol; ihuan motetzinco ni note-
machia ica moteicnotalitzin ti nech motlapo-
polhuiliz ipampa in motlazomahuiztic yezotzin
ihuan ti nech momaquiliz gracia inic aocmo
achi ni tlatlacoz, Ma yuh moohilma.
-
— — — — ,

ADVERTENCIA.
Los verbos llevan antepuestos sus pronombres respec-
tivos. Ni al verbo neutro, Nic al activo. Nino al
verbo reflexivo. Te puesto entre el verbo y su pronom-
bre indica que se refiere d persona.~:27<x en la misma po-
sicion se reuere a cosa; y si estan unidas Tetla & perso-
na y cosa.
ABREVIATURAS.
adv. adverbio. pr. pte.
(
pronombre paciente
eonj. conjuncion. ps. ps. pronombres pose-
prep. preposicion. j
sivos.

Aahuiliztli. Remunera- Ahuiac. Suave, oloroso.


cion, moderacion. Achto y Achtopa. Antes.
Aahuilpan. Lugar de re- primero, en primer lugar.
creacion, de moderacion. Achtotipa. Primeramente.
N'ai, Hacer. Achi, ocachi. Mas.
Nic Alcanzar, hallar.
aci. Achica, aclv. Frecuente-
Ac . Quien. mente, a" menudo.
Nic acicamati. Entender, Achitonca. Un momento,
oomprender. un poco de tiempo.
Acualli. Sincopa de amo N'amiqui. Tener sed.
cualli, Mal, malo. Amiquini. Sediento. el que
Nic acoqui. Levantar, al- tiene sed.
zar. Amo. No.
Acualnamiquiliztli. M a Am o cualii
1 : acualli. Mal o
pensamiento. no es bueno.
Ahuel. Antepuesto a ver- Amono. Tampoco, ni.
bo, significa: no se puede. Amo nic mati. No saber,
Ahuilhemiliztli. Lujuria. ignorar.
Ni ahuiinemi. Ser luju- Amo nic iraeuitia. Nocon-
rioso. fesar.
.

90
Amo tlacamatini, Desobe- In atle, prep. Sin.
diente, el que no obedece Atlaixyeyecoliztli. Destem*
Ampb'. Pospuesto d pro- planza en comer.
nombres posesivos : Pr(5~ Nic atliltia. Dar det>eber
gimo. agua.
Amoneneuhqui. Desigual, ^Aquin? ^Quien?
diferente. jAqulque? ^Quie'nes?
Amo itoloni. Inefable, que Auh, conj. cop. Y, pues.
no se puede explicar. Axca. Se deriva de la pa-
Amo tlamini. Infinito, lo labra axcaiil, que signifi-
que no tiene fin. ca propiedad. Ouando se
Nic ana. Tomar, asir, pren- junta con pronombres po
der. - - sesivos pierde las tres ul-
Aocmo, adv. Ya no. timas letras, y entonces
Amoxtli. Libro. significa mio, tuyo, etc
Anozo, adv K Es, fue* asi, 6. Nino axcatia. Poseer, apro-
Apizmiquini. El que tie- piarse, aplicarse algo pa-
ne hambre ra si.
N'apizmiqui. Tener ham- Axcan, adv. Ahora, voy.
bre. Nic axitia. Completar, dar
Apiztlatquitiliztli. Avari- lo que falta.
cia. A y a c Nadie, ningnno.
.

Atl. Agua. Plur. Ayaque. ,

Atlamelahuaca- chiahualiz- Ayaic, adv. Aun, nunca.


tica. Injusticia. Aic, adv. Nunca.
Atlamiliztli. Infinito, sin Ayamo, adv. Aun no, to-
fin, sin termino. davia no.,
Atlamiliztica. Infinitamen- Ayectli. Cosa mala.
te. Azo. Por ventura, quiza.
Atle, atlei. Nada, no hay.

o.
Ga, conj. Que, porque. Nino cahualtia. Abstener-
Ni ca.Estar. Suple al ver- se, prohibir, vedar,
'bo ser en algunos tiem- Caltzallan. Calles, vias, en-
pos. tre las casas.
,

91
Nic chia, chie. Esperar, Choquiliztli. Llanto, ge-
aguardar. mido.
Chicahuac. Firme, fuerte. Nic cahua. Dejar, aban-
Chicahualiztli. Firmeza, donar.
fortaleza, esftierzo. Nino cahua. Quedarse,
Nino chicahualtia. Forta- atrasarse.
lecerse, afirmarse, con- Ni cahualtilo. Mortificar-
firmarse. se, privarse.
Nic chihua. Hacer, fabri- Cahuitl. Tiempo.
car, construir. Calli. Casa.
Nic chlchihua. Componer, Ni tecallotia. Aposentar,
adornar. hospedar, dar posada.
Ni chihualo . Ser hecho. Camactli. Boca.
Chicome, Siete. Campa, adv. Donde.
Ni chicotlamati. Presurnir, Canapa, adv. En alguna
sospechar, juzgar d con- parte.
jeturar algo. Canin, adv. Adonde.
Nino chimaltia. Prevenir- Canozo. Es asi, sf , de facto.
se, escudarse. Nic caqui. Oir.
Nite chichinatza. Ator- Caquiliztli. EI oido, la ac-
mentar, afligir. cion de oir.
Chipahuacanemiliztli. Cas- Catle, catleque. Cual, cua-
tidad, honestidad, vida les.
limpia. Catlehuatl. Sincopa de ca-
Chipahuac. Limpio, puro, tleyehuatl y significa cual :

sinmancha. es.
Ni chipahuacanemi. Ser Nic cayahua. Enganar,
casto, tener vida limpia, Catzahualiztli. M
anch a
honesta. borron, suciedad.
Ni choca. Llorar. Catzahuacan. Lugar sucio
Chocani. El que ilora. 6 de suciedad.
Nic ehoctia. Hacer liorar a Cristianbyotl. Cristiandad.
alguno. Cruztitech. Crucificado, el
Ni choloa. Huir. erucifijo.
Nic chololtia. Hacer huir Ce. Uno, una.
alguno. )
Cel. Pospuesto a" pronoin-
Nic choquilia. Llorarle. !
bres posesivos, forma no-
. ,

92
eel, yo solo; xnocel, tiiso- Cecen. Cada unoj de uno
lo; icel, el solo, etc. - en uno.
Ni'c celia. Recibir. Cenca. Muy, muchfsimo.
Cecniquizcayotica, adv. Par Nic cencahua. Disponer-
tieularmente. se, aparejarse.
Centetiea. Enteramente. Cencualtilizti; Bien sumo.
Cetiiiztli. Unicla*d, union, Cennemiliztli. Estado de
conformiclacl. la vida.
Nite cetilia. Unir, reunir, Cecenxiuhtica. Cada aho,
juntar. anualmente.
Cepa. Una vez. Centetica. Cosa entera, en-
Cepan. Juntamente. teramente.
Ceceyaca. Cada uno de por Ni tlacentetilia. Juntar
si, cada cual. una cosa con otra.
Cihuapilli. Senora. Centlaliliztli. Reunio n
Cemmanyan. De todo, en congregacion.
t'odo,eternamente. Ni tecentlalia. Juntar, con-
Ceine. Uno. Se junta a gregar, reunir.
los partitivos numerales Centlatemilizcayotl. Ple-
y entonces significa de. nitud, lleno del todo.
Cemlcac, adn. Siempre }a- Cenhuelitini. Muy pode-
mas, eterno. roso, Todopoderoso.
Cemilhuitl. El dia, todo el Cenhuelitiliztli. Toclo po-
clia. der, potencia, fuerza.
Ni tlacemiltalliuia y Nitla- Cequintin. Los unos, al-
cemitoa. Proponer fir- gunos,
memente liacer alguna Cenquizaliztli. Ultimo fin,
cosa, determinar. salida, termino.
Cemixquich. Todo, sin que- Nic centzacua. Contener,
dar nada. encerrar.
Cemixquiclitin. Todos. Cocolc^. Persona colerica,
Ni tecnelia. Aprovechar a impaciente.
otro. I
Cocoliztli. Enfermedad
Cen. Muypara que signifi-
:
I
Cochcayotl. Cena,
que se antepone a nom- j
Conetl'-. Muchacho.
bres y verbos y los hace Cocozqui. Enfermo.
'

superlativos.
93
Nic cocoxcatia. Enferaiar Ni -nocuiitonoa. Enrique-
a otro. cerse, gozarse.
Cualanaliztli. Ira, enojo. Ni tecuiltonoa. Enriq.ue-
Ni nOcualehihua. Justifi- cer a otro.
carse, hacerse bueno. Nic nocuitia. Confesar.
Cualli. Bueno, buena. Nic cuitiliuetzi . Tomar, ar-
Cualtihuani. Virtud. rebatar con presteza.
Cualtiliztli. Bonclad. Cuix. Por ventura, pues.
Nic cuepa. Voitear, volver. Ni nocuitlahuia. Proeurar,
Ni nocueptihuetzi. Volver- cuidar.
se prontamente. ^Cuix aca? ?,Por ventnra al-
Ni tecuilia. Tomar algo a guno?
otro.

JES.
Ecapatli. Laurel. Eleliuiani. El que desea,
N'elcicihui Suspirar.
. Ni noehua Levantarse. .

Elcicihumi. El que suspira. Ni ehuatica. Estar sentado.


Nic eiehuia. Desear. Eipantli. Pecho.
Elehuiiiztli. El deseo, la Excan, yexcan. Tres par-
accion de desear. tes.

H.
Hual, antepuesto a verbo, Huecapan. Cosa alta, en
significa: hacia aca. lo alto.
HuaUaliztli, Venida, ad- Nino hu&capan ilhuia. En~
venimiento. salzar, alabar, enaltecer.
Ni hualiauh. Venir. Huecatlachiani. Profe'ta.
Hualmohuica. Venir algu- Huel, adv. Muybien,pues.
na persona honrada, jus- Tiene Varias acepeiones.
ta, traer hacia aca. Ni hueiiti Poder. .

Nic huaihualtequilia. Po- Huelitini. El que puede,


ner tropiezos. poderoso.
Nino huapahua. Fortale- Huelitiiiztli. El poder, el
cerse, apacentarse. mando 6 empleo.
Nic huecahuitia. Dilatar, Huehue. Viejo, anciano.
demorar.
94
Huehueyotl. Ancianidad,
Nic huica. Llevar, conducir
mayor edad. Ni tehuica. Llevar com-
Huey. Grande, principal. pama.
Huehueintin. Grandes, Huicpa, antepuesta a pro-.
principales. nombres posesivos, signi-
Huenmanaliztli. Ofrenda, _ fica hdcia, contra.
:

el acto de ofrecer. INic huilana. Arrastrar.


Nic huemmana. Sacrificar, Huiioa. Irse.
ofrecer. Huihuiloa. Irse cada uno
Huentli. Ofrenda, sacri- por su lado.
ficio. Nic huiquilia. Deber algo,
Ni huetzi. Caer. llevar algo.
Huetziliztli. Caida. Ni huitz. Venir.

I.
Nic i. Beber. Nite icnelia. Hacer bien ?

Ic, prep. Por eso, por lo comunicar.


cual. Significa por cuan- Icneliliztli. La accion de
do se antepone al adver- hacer bien.
bio. Nite icnoitta. Apiadarse de
Ica, prep. Por, con. otro.
N'icac. Estar en pie. Nitla icnopilhuia. Alcan-
Icuac, inicuac. Cuando. zar, impetrar algo.
Nic ihcuania. Apartar, qui- Icnopillahueliioc. Ingrato,
tar, separar. desagradecido.
Icel. El solo. Icnohuacatzintli. Piadoso.
Ni iciuhcachihua. Hacer Ichtacayotl. Secreto.
pronto, con presteza. Ichtequi, ichtequini. La-
Icihuiliztli. Presteza, pron- dron.
titud, violencia. Nic ichtequi. Robar, hur-
Iciuhcayotica. Ligeramen- tar.
te, prontamente. Itechtzinco, itetzinco. Mev.
Icnitl. Hermano. De, en.
Icniuhcayotl. Amistad, Ni ichtaca tlacaqui. Es-
hermandad. cuchar 6 espiar secreta-

-
Icniuhtiliztli. Compama. mente.
95
Ichpochtli. Virgen,' don-
Iniuhca, adv. Segun.
|

cella. Inihuicpa. Contra, de.


Ihuan, conj. Y. Inicuac lcuac. Cuando, en
Ilhuicatl. Cielo. la hora.
In ilhuicac. En el cielo. Inic. Para, para que'. An-
Ilhuitl. Eiesta 6 cualquier tepuesto a los numerales
dia. signinca: el.
Nic ilhuia. Decir algo a al- Inixquich. Dei todo,
tanto,
guno. Inoma. El mismo, por si
Kic ilnamiqui. Acordarse. mismo.
Ilnamicoca. Remembran- Inon, pron. demost
Ese,
za, memoria que se hace esa, eso.
de alguna persona. Inoquic. Mientras que, en-
Ihuic, adv. Hacia 41, a que tretanto.
fin.
Inoyuc. Despues.
Ihuitzinco in Teotl. Ende- Ipaltzinco, rev.
Por.
rezar sus obras a Dios. Ipan. Sobre, a mas, en-
Nitla ihiyohuia. Padecer. cima.
Immanel. Aunque, pues- Ipampa. Por,
porque.
to que. Ipatilo. Su remedio.
Imelahualoca Declaracion, Ipatiuh. Precio,
vaior.
explicacion. Mc
itta. Ver.
In. Sirve como articulo,
61, Ittaloni. Cosa visible.
la, tambien como adomo Nic ittitia. Mostrar,
hacer
d eleganeia a los nombres. ver, manifestar.
Inahuac, prep. Junto, con. Itla. Algo.
Inatle, prep. Sin, nada, no Ni teitiacalhuia. Danaral-
hay nada. go a otro.
Ineeuiliztli. Olfato, la ac- Itlacahuiliztii. Corrompi-
cion de oler. do, danado,echado a per-
Innecepan-icneliliztli. Co- der, descompuesto.
munion, participacion. STic Itlacoa. Danar, que-
In epantia tonatiuh. Medio brantar.
dia. Nic itiani. Pedir, reclamar,
Inin, pron. demost. Este, cobrar.
esta, esto, Nic Itlanilia, Pedir algo a
Ininque. Estos, estas. algutio ;
96
Intla. Si, conj. condicional.Ixquich. Todo, vasto.
Intlan. Entre. Ixquichcauh. Hasta tanto,
Itlapalocatzin. La saluta- mientras.
cion de alguna persona. Ixtlahuatl Yalle, llano.
Itech. En, en el, del. Ixtlamachtiliztli. Instruc-
Itechpa, itechcopa. De, del, cion.
en cuanto. Nite ixtlamachtia. Doetri-
Itencopa. De su voluntad, nar, ensenar a otro.
de su 6rden. Nite ixtilia. Respefcar, re-
Teoyol-nonotzaliztli. Divi- verenciar.
na inspiracion. Nitla ixyeyecoa. Ser tem-
Nic Itoa. Decir. plado y discreto.
Nic ilhuia. Decirle. Ixyeyecoliztli. Moderacion,
Ixachi. Mucho, grande can- templanza.
tidad. lyo, interj. Oh.
Ixachintin. Muchos, gran- lyuiic, adv. Mansamente.
des. Nic izcalia. Resucitar, tor-
Ixcuaitl. Frente. nar.
Ixhua. Nacer, brotar la se- Izcaliliztli. Besurreccion.
milla. Izca, izcatqui, adv.ILe aqui,
Nic ixmati. Conocer. helo aqui, toma.
Ni teixnamiqui. Peiearse, Iztlacatiliztli. Mentira, sin
contradecir, disgustarse, verdad.
contrariar. Iztlacatini. El que miente,
Ixpan. Delante, enfrente. mentiroso.
Nic ixpantia. Mostrar, en- Ni iztlacati. Mentir.
seiiar. Izquipa. Tantas veces,
Nicte ixpantilia. Proponer cuantas veces.
algo. Izquitlamantli. Kazon.
Ni ixquetzaloa. Ofrecerse,. Ni teiztlacoa. Notar, ver
ordenarse. al^o con cautela.

M.
Ma, conj. Unido a impe- Nic maca. Dar.
rativo 6 subjnntivo, sig- Macaxoc. Cosa espantosa,
nifica; que. * escandalosa.
97
Macaxoliztli. Temor.
Nic mahuiztilia. Honrar,
Macel, adv. Siquiera, a lo respetar, reverenciar.
menos. Mahuiztililoni. Digno de
Nic macehua. Conseguir 6 honra.
merecer lo deseado. Dignamen-
Mahuiztilotica.
Nitla macehua . Hacer pe- honradamente.
te,
nitencia. Mahuizo. Cosa honrosa^
Macehuale. Merecedor de gioriosa.
mercedes. Nic mahuizonotza. Hablar
Nic machilia. Sentir, pal- con respeto, cortesfa 6
par. reverencia.
Nic machiotia. Senalar, sig- Mamaltin. Cautivos.
nar. Nic mamazoaltia. Crucifi-
Machiotl, machiyotl. Se- car.
nal, signo. Mamazoaltilli. Crucificado.
Machizti. Saberse. Nic mama, nic meme. Car-
Nic machtia. Ensenar, pu- gar.
blicar, notificar. Nic mana. Poner, concer-
Machiuhtica. A sabiendas. tar una cosa con otra.
Nic machiztia. Publicar, Ni tlamana. Of recer ofren-
hacer saber. da, don.
xVlacuele, adv. Ea, ea pues. Nicmaquixtia. Salvar, re-
Nimayana. Tenerhambre. dimir, librar.
Maitl. Mano." Ni nomaquixtia. Salvarse,
Malti. Cautivo. librarse.
Nite mahuizpoloa. Nic momaquilia. Dar algo
In-
famar, ultrajar. a alguno.
Mahuizpololiztli. Desaca- Nic mati. Saber. Yecmati,
to, ultraje, falta. saber bien.
Mahuiztic. Cosa maravillo- Ni nomati. Acostumbrar-
sa, de estima. se, hallarse bien.
Nite mahuizotia. Glorifi- Matlacan. En diez partes.
car.
Mano derecha.
Mayecantli.
Mahuiztiliztli. Reverencia, Mayecampa. Alamanode-
honra, dignidad. recha.
Mahuizotilli. Glorificado, Mauhqui. Temeroso, co-
glorioso. barde.
7
98
Nino mauhtia. Haber mie- Mo. Tuyo.
do. Moca. De tl.
Nic mauhtia. Espantar. Ni mocihuia. Ser impor-
Mauhcayotl. Miedo. tuno.
Mazonelihui. Aunque, da- Mocihuiani. El que impor-
do que, puesto que, asi tuna,
.
pues. Mochicomati. Sospechoso,
Mellahuac. Cierto. malicioso.
Nie melahua. Explicar, ex- Nic mocahuilia. Dejarle,
poner lo escrito. abandonarle.
Melahualoca. Declaracion, Nic mocuitlahuia. Guar-
explicacion. dar, tener cuidado.
Melactic. Cosa larga y de- Mochihua. Hacerse, sehace
recha. IVl oyetztica, rev. Estar.
Miec. Mucho, gran canti- Monequi. Se necesita, con-
dad. viene, pertenece, ser ne-
Miecpa. Muchas veces. cesario.
Miequintin. Muchos, mu- Monequini. Lo que se ne-
chas. cesita 6 es necesario.
Miequiliztli. Abundancia, Monequiliztli . Necesidad.
aumento. Monomahuia. . Hacer algo
Nic miequilia, Aumentar, de propia voluntad.
anadir, acrecentar, mul- Motolinia. Pobre.
tiplicar. Motlatlaliani Obligado a
.

Ki miqui. Morir. ley 6 estatuto.


Miquini. Cosa mortal. Nino tlacatilia. Nacer,for-
Miquetl. Muerto. mar.
Miquiliztli. Muerte 6*
mor- Muchi, nochi. Todo.
tandad. Muchintin, nochintin. To-
Mitz. Te, & ti. Paciente de dos.
persona. Muchipa. Muchas veces.
Mixnamiqui. Disputar uno Mumuztlae, momoztla. Ca-
con otro. da dia, diariamente.

IV.
Naca-cahualiztli. Vigilia, 1 Nino nacayotia. Encarnar,
abstinencia de carne. | dar color de carne. Aqui
99
se usa para significar la Necencahualiztli. Disposi-
accion maravillosa de ha- posicion, cosa dispuesta.
ber tomado carne el Ver- Nitla nematcatemoa. Bus-
bo Divino. car algo despacio, con di-
Nacayotl. Humanidad. ligencia.
Nacatl. Carne. Nino cencahua. Disponer-
Nacace. Prudente, cuerdo. se, reconciliarse.
Nacayo papaquiliztli. Ape- Necuatequiliztli. Bautismo
tito sensual. Necuitlahuiiiztli. Diligen-
Nahuac, pospuesto & pro- cia, cuidado.
nombres posesivos: Jun- Necuiltonoliztli. Riqueza.
to, contigo. Necuitiliztli.Confesion 6
Nahui. Cuatro. conocimiento de algo.
Nauhtetl. Cuatro enteros, Nechipahualoyan. Purga-
completos. torio.
Nic namiqui. Encontrar. Nic nechicoa. Juntar 6 re-
Nino namiqui. Encontrarse coger.
Namique. Hombre d mu- Nechipahualiztli. Pureza.
jer casada. Nel. Ser diligente y cuida-
Nic nanquilia. Pesponder. doso.
Nantli. Madre. Nelhuayotl. Principio, f un-
Nanyotl. Maternidad. damento 6 arraigo.
Napaloa. Llevar algo en los Neliliztli. Certidumbre,
brazos. verdad, certeza.
Nitenahuatia y nitlanahua- Nelli. Cierto, ciertamen-
tia. Mandar, ordenar, te, de verdadero.
despedirse. Nelhuiliztli. Prop<5sito.
Necentlaliliztli. Congrega- Nitla nelhuayotia. Fundar
cion, reunion. con razones.
Neehualiztli, Levantarse. Nic neltilia. Certificar,
Ne', ne'huatL Yo, pronom- atestiguar, decir verdad,
brepersonal. Con despre- cumplir.
cio se dice nehuapoUi.
:
Nic neltoca. Creer.
Neca, pron. demost. Aquel, Nicno neltoquitia, 'rev. de
aquella. neltoca. Creer.
N ecauhcayotl. Reliquia. Neltococa. Fe creencia^
?
Necnomatiliztli, Humildad digno de creerse.
.

100
Neltocani. El que cree, ar- Nenamictiliztli .Matrimo -
ticulo de {4. nio, desposorio.
Neltoconi. Cosa digna de Nino namictia. Desposar-
creerse. se, contraer matrimonio.
Nemachiliztli. Virtud, pru- Nino nencahua. Ser des-
dencia. dichado.
Nemachilizcayotl. Sentido No nencauh. Mi criado.
corporal. Neneltoltiliztli. Voto.
Nernatcacliializtli. EsjDe- Neneuh y neneuhqui.
ranza, confianza. Igual, conforme, segun.
Nemaquixtiliztli. Salva- Neneuhcayotl. Igualdad,
cion^ libramiento, reme- conformidad.
dio divino, librarse de Nenenqui. El que anda,
algun mal. viajero, peregrino.
Nematcatemoa. Buscar al- Nic neneuhcaitta. Sentir
go con diligencia. interiormente.
Nematiliztli. Juicio, cor- Nenomahuiliztli. Libre al-
dura, astucia, habilidad, bedrio.
prudencia. Nepa. Alli 6 de alli.
Nematcayotica. Cuerda- Nepacholiztli. Inclinacion,
mente, prudentemente. abatimiento, reverencia.
Nemauhtiliztli. Miedo, te- Nepalehuiliztli. Ayuda, au-
mor, cobardia. xilio.
Ni nemi. Vivir, andar. Nepantla Tonatiuh. Medio
Nemini. El que vive, vi- dia. Vulgarmente tldco
viente, el que anda. tonalli
Nemiliztli. Vida, pensa- Tito nepan icneiia. Hacerse
miento. bien ios unos a los otros.
Nino nemilizcuepa. En- Nepanotl, adverbio. Unos
mendar la vida. £ otros, unos con otros.
Nemilizcuepaliztli. En- Nepapan, adv. Todas co-
mienda, cambio de vida. sas, cosas diversas, dif e-
Nic nemitia. Usar, gastar, rentes.
acostumbrar. Nepapan tlaca. Diversas na-
Nite nemitia. Sustentar, ciones.
alimentar 6 mantener. Nepechtecaliztli. Humilla-
Nen. En vano, por demas.
, ,

101
Nepializtli. Continencia, Nexicoliztii. Envidia.
castidad. Neixhuitiliztli. Gula, exce-
Nepoaliztli. Soberbia. so de comer.
Nequatequilatl .. Agua de Neyolehualiztii. Ocasion,
bautismo. motivo.
Nequentiloni. Vestidura 6 Neyolcocoliztli. Pesar, ar-
ropa. repentimiento.
Nic nequi. Querer algo, Neyolcuitiliztli y neyolme-
apetecer. lahualoni. Confesion.
Netech, adv. Entre si. Neyoltemoliztli. Examen
Netecaliztli. Acostarse, la de conciencia.
accion de. Neyoitenehualiztli y neyol-
Nitla netechpachoa. Jun- tequipacholiztli. Contri-
tar una cosa con otra. cion arrepentimiento
,

Netequipacholiztli. Afiic- dolor de corazon.


cion, pesar, angustia. Neyolpoaliztli. Considera-
NetemachiJiztli. Esperan- . cion.
za, confianza. Neyolpololiztli. Duda, sos-
Netimatiloiiztli. Alegria, pecha.
gloria muy grande. Neyoliximachiliztli. Con-
Netoliniliztli. Pobreza, mi- ciencia interna.
seria. Nezcaiiliztli. B^esurreccion.
Netolinilo. Padecer d su- Nezahualiztli. Ayuno.
frir miseria, necesidad. Nezahualizpan. Tiempo de
Netoliniloyan. .Lugar de ayunar.
pobreza, de necesidades. Nezcayotl. Parecido, figu-
Nino netoltia. Hacer vo- ra, imagen.
to, profesar. Nezcayotilotl. Representa-
Netlacahualtiliztli. Conti- cion.
nencia, abstinencia. Netzoncuiliztli. Venganza.
N etlaicoltiliztli .Anto j o Ni tlanezcayotia. Figurar,
codicia. retratar, significar.
Netlapololiztli. O s a d i a, Niauh. Ir.
atrevimiento. Nican, adv. Aqui.
Nic nextia. Bescubrir lo Nican ca, nican catqui.
oculto. Aqui esta.
Nextli. Ceniza.
.

102
Niman. Luego, al punto, [Nie nonochilia, rev. de no-
al instante. tza. Hablar, conversar,
Nipa. Aculla. platicar.
Niz. Aquf, aca. I
N6ma, nomatca, con pro-
No. Mio. Pron. nombres posesivos Uno
j
, ;

Noca. De mf. mismo. !

Nocnopil. Ser dichoso de Ni nonomahuia. Hacer al-


I

recibir un bien. go de su propio albedrlo.


Noihuan. Y, tambien. Nonqua. Ademas, aparte.
I

Nohuian, adv. Por todas Nic noquia. !


Derramar.
partes, en todas partes. Nozo, anozo, conj.
I O.

o.
Oc. Aun, todavia, mas. Omentin. Dos personas
Ocachiye. Mas. juntas.
Ocachi. Otfo poco mas. . Onca. Hay, impersonal del
Ocachi huey. Mas grande. verbo haber.
Occe. Otro, otro mas. Oncan, adv. Ahl, alli.
Occecan. En otra parte. Onotoc. Estar echado 6 ten-
Occenca y occencaye. Ma- dido.
yormente, principalmen- Oquichtli. Yaron, hombre,
te. marido
Occepo. Otra vez, por se- Oquichtin. Yarones.
gunda vez. Oquiocox. El Criador, el
Occequintin Otros.
. Hacedor Supremo.
Ohui. Cosa dificultosa, pe- Otli. Camino.
ligrosa. Oyahualoliztli. Kodeo de
Ohuica. Dificultosamente. camino.
Ohuicayo, ohuitiliztli. Cosa Oyec, oyeque. Estuvo, es-
que tiene dificultad. tuvieron. Pretdrito per-
Nic olinia. Menear, mo- fecto de los verbos ca j
ver. ye, irregulares.
Nic ololoa. Juntar, amon- Nite oza. Untar, ungir.
tonar.
.

103

JP.
Nic paca. Lavar. Nic patia. Curar, medici-
Pacayeliztli. Sakicl. nar, remediar.
Paccacelia. Recibir con pa- Patli. Remedio,
medicina.
ciencia algo. Patiliztli. El acto de curar
Nic paccayohuia. Recibir d medicinar.
con paciencia los trabajos Patlo. Cosa cara, precio,
Ni pachihui. Estar harto, valor.
satisfecho. Patioa. Costar d valer tanto
Mc pachoa. Inclinar, arri- Patzmiquiliztli. Ansia,
con-
mar. goja. ;

Nic pachoa. Apretar. JNmopatzmictia. Congojar-


Nic palehuia. Librar, au- se, tener ansia.
xiliar, ayudar. Nino pechteca. Humillar-
Palehuiliztli. Ayuda, au- se, inclinarse, encomen-
xilio.
darse.
Palehuiloni. Cosa digna de Nic pehualtia Comenzar,
librar. principiar.
Nic panahuia. Quebrantar, Pehualiztli.
Principio 6 co-
traspasar, faltar a ley 6 mienzo de algo.
precepto Ni pepetlaca. Resplande-
Nite panahuia. Vencer, so- cer, relumbrar.
brepujar a otro, ser ma- Pepetlaquiliztli.
Resplan-
yor a otro. dor.
Paninezqui. Cosa piiblica, Nite petlahua.
Desnudar,
manifiesta, patente. despojar.
Panipa. Exteriormente. Nino petlahua. Desnudar-
Ni papaqui. Tomar placer, se, despojarse.
alegrarse. Petlacalli. Caja, tesoro, ar-
Papaquiliztli. Alegria, gozo ca.
Papaquiliztica. Alegremen- Nic pepena. Escoger, ele-
te.
gir.
Papaquini. El que se alegra Nic pia,
nic pie. Tener,
Papaquiliztlalhuia. Anun- guardar, conservar.
ciar alegria d mandar que Pieloni. Lo que se guarda.
se alegren. Nic piepielia. Preservar.
,

104
Ni pinahua. Avergonzar- Nic poioa. Perder, gastar,
se, tener vergiienza. destruir.
Pinahualiztli. Ignominia, Nitla poioa. Perder aigo,
vergvienza. perder ei juicio.
Piltzintli. Niho, nina. Nic popolhuia. Perdonar.
Nic poa. Aplicarse, decli- Pbpolhuiliztii. Perdon, re-
carse. mision, induigencia.
Ni polihui. Faltar, no es- Nic tlapbpolhuilia. Perdo-
tar en casa, no estar pre- narle algo.
sente. Nitla pbpoloa. Quitar, con-
Pohui. Anteponiendole los quistar, destruir, perder.
pronombres posesivos y Nino popololtia. Desechar
preposicion tech, signifi- algo del pensamiento.
ca Pertenecer tocar
: , Puchtecatl. Mercader, co-
convenir, v. g. totech po-
, merciante.
hui, nos toca. Nitla puztequi. Quebrar.

d.
Nic iquania. Quitar, apartar Quezqui? Cu^ntos?
Quema, quemacatzin. Si, Quezquican. En cuantas
si senor. partes d lugares.
Quemachami. Bienaventu- Quezquipa. Cuantas veces.
rado. Qui. Paciente, tercera per-
Quenin, quenami. Cdmo, sona de singular.
de que' manera. Quin. Paciente, tercera
Ni tequenchihua. Danar, persona de plural.
hacer mal. Qultoznequi. Quiere decir.
Quentetl, adv. Algun tanto Nic quixtia. Sacar af uera.
Nic tlaquentia. Cubrir, abri Ni quixtilia. Quitar algo a
gar. alguno.
Quexquich? Que tanto? to-
do?

T.
Tatli. Padre. Nic teca. Tender sobre el

Teachicauh. Hermano nici- suelo;


yor, principalpersona.
,

105
Ni noteca. Acostarse, echar- Nic tehuiquilia. Deber, lie-
se en la cama. var encargo.
Tecentlamachtiani. Glori- Teilnamiquiliztli. Pecorda-
ficador, enriquecedor. cion d memoria.
Tecentlapopolhuiliztli. In- Teilpiloyan. Carcel, prision
dulgencia plenaria. Teixcuitiliztli. Ejemplo,vi-
Nic tecpana. Poner en 6r- da ejemplar.
den la gente, ordenar. Teixpantiliztli. Pepresen-
Nitla tecpana. Poner en dr- tacion, manifestacion.
den las cosas. Tel, conj. Empero, sin em-
Ni tecocoa. Lastimar, he- bargo, pero.
rir, enfermar. Ni tetelchihua. Menospre-
Nic tecuepilia. Restituir, ciar a otro.
pagar. Tepolcatl. Jdven, mance-
Tecuitiliztli. Cuidado de bo.
persona. Telquetza. Detenerse el que
Tecuhtli. Seiior, dueno, camina.
amo. Temac.En mano de al-
Tech, paciente plur. Nos. guno.
Tech, pospuesto a pronom- Nic temaca. Dar algo al-
bres posesivos. De, a, guno.
en. Temacahualiztli. Licencia,
Techan. Morada 6 casa permiso.
agena. Nino temachia. Confiar, es-
Techan tlaca. Hombres ex- perar algo.
tranos, extranjeros. Temachiotiani. Persona'
Tetech. De alguno, con al- ejemplar.
guno. Temachiztiliztli. Noticia
Teicneliliztli. Beneficio he- que se da\
cho 'k otro. Temachti temachtiani.
y
Ni teicnelilia. Hacer bien, Predicador, maestro.
hacer beneficio. Temachializtli. Esperanza,
Teicnoittaliztli. P
iedad confianza.
beneficio, favor. Temachtilli. Doctrina, lec-
Teicnoittani. Misericor- cion.
dioso. Temachiztica. A sabiendas 5
Teicnomatini. Piadoso. de un modo cierto=
106
Teinamatlatl. Escalera de Nitetla temolia. Buscar al-
piedra. go para otro.
Ni temamauhtia. Ame - Nitla temohuia. Descender
drentar, amenazar. 6 bajar algo.
Temamauhtican. Lugar es- Temyo. Glorioso.
pantoso. Nic tempoa. Pronunciar,
Temaquixtiani. Salvador, deletrear, decir.
Redentor. Tempoxtli. Loco.
Temaquixtiliztli. Salva- Tempoxtlitica. Locamente.
cion, redencion, Tetzammatiliztli. Cosa su-
Temauhti. Oosa que es- persticiosa.
panta. Tenamic. Marido 6 mujer
Temahuizpololiztli . Des- casada.
honra, infamia. Tenanquililiztli. Pespuesta
Temahuiztililiztli. Honra, Tenahuatiani. El que man-
reverencia. da.
Temachiyoliztli. Ejemplo Tenemactli, tetlauhtilli.
que se da\ Don, presente, regalo.
Ni temi. Estar harto, re- Tenemactiliztli. Dadivoso,
pleto. largueza, liberalidad.
Ni temictia. Matar, quitar Tenahuatilli, tlanahuatilli.
la vida. Ley 6 precepto.
Temicti, temictiani. Mata- Ni tenahuatia, ni tlanahua-
dor, el que mata. tia . Mandar , ordenar,
Temictianitlatlacolli. Pe- disponer.
cado mortal. Nic tenehua. Decir, expre-
Nic temitia. Llenar. sar, mandar, llamar, in-
Nic temititica. Estar lle- novar.
nando. Nitla tenehua. Expresar,
Nic temitilia. Llenar algo mencionar.
para alguno. Nino tentlalia. Prometer,
Nino temiltitica. Estar Ue- dar palabra.
no. Ni tetentlapiqui. Calum-
JNi temoa. Descender 6 ba- niar, levantar f also testi-
jar. monio, difamar.
Nitla temoa. Buscar algo. Teneyeyecoltiliztli. Ten-
Nic temoa. Brascar, inquirir tacion.
107
Tenonotzaliztli. Consejo, I Teotlacatzintli. Personadi-
platica, reprension. vina.
I

Ni tetzauhneltoca. Creer en : Teotlatblli. Palabra divina.


agiieros 6 cosas supersti- ! Teotlacoliliztli Limosna,
.

ciosas. misericordia, beneficio.


Nic tenquixtia. Declarar, !
Tetlaocoliani. Misericor-
pronunciar. dioso. |

Tencopa. Junto con pro- Teotlaneltoquiliztli. Fe' di-


|

nombres posesivos, sig- vina.


De mi voluntad.
nifica: •
Teotlauhtiliztli. Merced,
Teoamoxpan. En los libros don divino.
sagrados. |
Teotlatlauhtiliztli. Ora-
Teocalli. Casa de Dios. cion, suplica, ruego di-
Nic teochihua. Absolver, vino.
dar bendieion. ! Teoyotl. Divinidad.
Nino teochihua. Darse a" !
Teoyucayotl. Esencia di-
Dios, hacer oracion, san- vina.
tiguarse, signarse. Teoyotica. Divino, espiri-
Nitla teomati. Ocuparse en tual.
cosas divinas, santificar. Teoyotica chicahuahztli.
Teohuenmanaliztli. Sacri- Confirmacion, fuerza di-
ficio divino. vina.
Teonahuatilli. Mandamien- :

Teoyectililoni.- Justificado,
to de Dios. santificado, sacramenta-
Teomachiotiliztli. Extre- do.
ma-Uncioh. Teotlazotlaliztli. Caridad,
Teopantli. Iglesia 6 tem- amor de Dios, afecto.
plo. Teozaliztli. Uncion, el ac-
Teopixcacalli. Convento de to de ungir.
religiosos. Tepalehuiani. Ayudador,
Teopixqui. Sacerdote. auxiliador.
Nino teotia. Adorar. Tepan
Abogar 6 ni tlatoa.
Teotl. Dios. rogar por otro.
Teotlamachiliztli. Sabidu- Tepatillo. Delegado, vica-
ria divina. rio, sustituto.
Teotlamahuizolli. Miste- Tepiton. Cosapequena, po-
ca cosa.
108
Tepopolhuiliztli. Perdon. Teyectenehualoni. Digno
Nic tequipachoa. Angus- de ser alabado.
tiar 6 afligir. Teyollotiliztli. Inspiracion.
Nitla tequipanoa. Servir, Tetic. Dura cosa.
trabajar, hacer. Tetica. Con piedra.
Tequitl. Oficio, trabajo. Tetilia. Endurecer algo.
Ni tequiti. Trabajar. Tetiliztli. Dureza.
Tequimonequiliztli. Nece- Tetlacamatini. Obediente.
sidad de trabajar. Tetlacamatiliztli. Obedien-
Tetequipacho. Cosa grave, cia.
pesadumbre. Nino tetlacamachitia. Obe-
Tequipacholiztli. Gravedad decer, rendirse.
Tetequipachoiiztica. Gra- Tetlacahualtilli. Cosa ve-
vemente. dada.
Tetlailittaliztli. Tedio, Tetlapaloliztli. Salutacion.
aborrecimiento. Tetlaocoiiliztli. Misericor-
Tetentlapiquiliztli. Falso dia.
testimonio. Tetlayecoltiani. Servidor,
Tetepito. Cosa muy peque- el que sirve.
na, Tetlatlacalhuiliztli. Dano,
Teteutl. Idolo. ofensa.
Tetotoquiliztli. Destierro, Tetlatolmaquiliztli. Con-
persecucion. sejo.
Tetotocani. El que des- Tetlatzacuiltiliztli. Casti-
tierra. go, censura, pena.
Nite totoca. Desterrar, per- Tetzammatiliztli. Supers-
seguir. ticioso.
Tetolini. Cosa penosa, de- Ni tlaacicaqui. Entender
sastrada. muy bien, comprender lo
Teyaochihuani. Contrario que se dice.
en algo. Tlaaxiltilli. Cumplido, da.
Teyocoyani, techiuhqui. Tlacatl. Hombre, persona,
Creador, Haeedor Supre- individuo. -

mo. Tlacatecolotl. Diablo, de-


Teyolcuitiani. Confesor. monio, satanas.
Teyectenehualiztli, Ala- Nino tlacahualtia. Abste-
ba,nza a nerse, refrenarse.
.

109
Nite tlacahualtia. Conte- Ni tlacelia. Comulgar, re-
ner, impedir, prohibir. cibir, admitir.
Tlacacahuililotiuh. Here- Tlaceliliztli. Comunion, la
dero, el que hereda. accion de comulgar.
Ni tlacati. Nacer. Tlaeleltilli. Impedido.
Nic tlacamati. Obedecer. Tlaelehuiliztli Beseo.
.

Ni tlacaqui. Entender, com T] aelpapaquiliztli Sucio,


.

prender apetito desordenado.


Tlacaquiliztli. Entendi- Tlaelpaquini. Lujurioso.
miento. Nitlacemana. Perseverar.
Ni tlatlacachihua. Parir, Tlacemanaliztica. Conti-
dar a luz. nuamente, seguido.
Tlacayotl. Cuerpo, huma- Tlacemitoliztli. Propdsito
nidad. de voluntad.
Tlatlacayotl. Benignidad, Tlacemololo. Heredero uni-
urbanidad. versal.
Tlahuecaittani. Profeta. Nitla icnelia. Aprovechar.
Nite tlahuelcaquilia. Per- Nitla icnopilhua. Ser dig-
mitir, otorgar de volun- no, ser merecedor.
tad. Tlaicnopilhuilli. Meritorio-
Tlahuiztli, Luz, insignia. so, merito.
Nite tlatiacalhuia. Ofen- Tlaiyohuiliztli. Pasion,tor-
der, injuriar. mento, pena.
Tlacnopilhuilli. Meritoria, Tlaiy ohuiliz - caxahualiztii.
meritoriosa. Indulgencia, perdon de
Tlacnopilhuiliztli. Bien- culpas.
aventuranza, mereci- Nite tlaitlanilia. Pedir, de-
miento. mandar a otro.
Tlacotoncayotl, tlacotontli. Ni tlaipantilia. Acertar.
Pedazo, parte, pedacerfa. Tlaipantililli. Acertado, da.
Tlachializtli. La vista, el Tlaixyeyecoliztli. Templan-
acto de ver d presenciar. za, discrecion, modera-
Tlachihualli. Obra 6 cosa cion.
hecha, accion. Tlalli. Tierra, heredad, ter-
Tlachihualiztli. Ejercicio reno.
de obra, la accion de ha- Nic tlalia. Poner, colocar,
cer alguna cosa. establecer, instituir.
110
Tlalticpactli ytlalticpac. Tlaneltoquilli. Creido, crei-
Mundo, tierra. da.
Tlalnamiquiliztli. Memo- Tlaneltoquiliztli. Fe, creen-
ria, pensamiento. cia.
Ni tlaltoca, nite tlalaquia. Ni tlanehuihuia. Tener
Enterrar. abundancia de lo nece-
Tlamacehualiztli. Peniten- sario.
cia, satisfaccion. Tlanequiliztli. Voluntad 6
Tlamachiyoliztli. Ejemplo el acto de estimar.
que se da\ Tianezcayotl. Figura, ima%
Tlamahuizolli. Milagro, gen, retrato.
maravilla, prodigio. Tlanonotztli. Informado,
Tlamahuizoltic. Maravillo- da.
so, milagroso. Ni tlaocoya. Estar triste.
Tlamantli. Negocio, asun- Tlaocoyaliztli. Tristeza.
to, fin. Tlaocoyani. Triste.
Tlamanalli. Ofrenda. Ni tlapacaiyohuia. Pade-
Ni tlamanitia. Usar. cer, recibir con paciencia
Tlamatcanemiliztli. Vida los trabajos.
quieta y pacifica. Tlapacaiyohuiliztli. Pacien
Tlamatiliztli. Oiencia, sa- cia.
biduria. Nic tlapaloa. Saludar, vi-
Tlamatlactetilli. Decimo, sitar.
decima parte. Tlapaldliztli. El gusto, ac-
Tlamatocaliztli. Tocar, pal- cion de gustar.
par algo. Ni tlapetlahua. Desnudar.
Tlamamazoaltilli . Crucifi- Tlapetlauhtli. Desnudo.
cado. Tlapic. En vano.
Tlamelahuaca-chihualiztli. Nite tlapopolhuia. Perdo-
Justicia. nar.
Tlamiliztli. Postrimeria, Nic tlaqualtia. Dar de co-
fin, t^rmino. mer a otro.
Ni tlami. Acabar, concluir. Nic tlaquentia. Vestir.
Tianamiquini. El que in- Tlaquilotl Fruto. .

curre en alguna pena. Tlatquitl Bienes, riqueza.


.

Tlaneltocani. Creyente, Ni tlatenehua. Prometer,


fiel, el que cree. declarar, nombrar.
.

111
Tlatenehualiztli. Promesa, Tlatlacol-peuhcayotl. Pe-
obligacion, texto. cado original.
Tlatequinoliztli. Ocupa- Tlatlacolpan. En pecado.
cion. Nite tlatlacolcuitia. Es-
Tlatenquixtiliztli. Pronun- candalizar, hacer pecar a
ciado, da. otro.
Tlatolli. Palabra, idioma, Nic tlatlania. Preguntar.
lenguaje, Nic tlatlauhtia. Pogar, su-
Tlatoliztli. Hablar, el ac- plicar.
to de habiar. Nino tlatlauhtia. Pogar a
Ni tlatoa. Hablar. otro.
Tlatoani. Sehor, Gran Se- Tlatlauhtiliztli. Oracion,
nor, Cabailero. ruego, silplica, ayuda.
Tlatocayotl. Peino, impe- Nino tlatlalia. Obligarse,
rio, nacion. proponerse.
Tlatocacihuapilli. Prince -
Tlatlatilli. Obligado.
sa, Peina, Gran Senora. Tlatlamantitica. Cosa divi-
Tlatocamahuiztilli Mages-. dida, distinguida, pues-
tad. ta en partes.
Ni tlatolmelahua. Infor- Tlaxcalli. Pan, tortilla.
mar, exponer. Tlaxelilolton. Particula,
Nitla tlatolnamictia. Dar parte muy pequena.
consejo a otro.. Tlaxtlahuilli. Pagado, re-
Tlateochihualiztli. Bendi- compensado, satisfecho.
cion, consagracion. Tlazotlaliztli. Amor, cari-
Tlateochihualli. Bendito, no, afecto.
consagrado. Nic tiazotla. Amar, estimar
Ni tlateomatiliztli. Devo- Nic notlazotilia. Amar o
cion, doctrina, cosa di-
.
estimar a otro.
vina. Tlaztlacahuiani. El que en-
Tlatlacatzintli. Ciemente, gaha, ser falso.
piadoso. Tlazocamatiliztli. Gracias,
Nic tlatlacalhuia. Of ender, agradecimientos.
injuriar. Tlatzacuiltiliztli. Castigo,
Ni tlatlacoa. Pecar, faltar. censura, pena.
Tlatlacolli. Pecado, culpa, Tlatzontequiliztli. Juicio,
el acto de juzgar.
.

112
Ni tlatzontequilia. Juzgar, Toptli. Cofre, caja.
condenar. Topan. Por, en, sobre nos-
Tlatzihuiliztli. Pereza, flo- otros.
jera. Totecuyo. Nuestro amo,
Tlatzinquixtiliztica.
Limi- dueno y senor.
tadaniente, acortatia- Totech pohui. Nos perte-
mente. nece, nos conviene, nos
Nino tMeahuia. Subir. toca.
^Tlen? tlein? [Que'? ^que' co- Totococan. Lugar de des-
sa? Es pronombre relati- tierro.
vo con m
antepuesto. Tompoxtica. Locamente.
^Tleic, tleinic, tleica?
^Pa- Nic tzacua. Cerrar.
ra quel Ni tzatzi. Gritar, vocear.
Tooaitl. Nombre. Tzicunoliztli, tzicnoliztli.
Nic tocayotia. Nombrar, Sollozo, suspiro.
llamar. Tzopelic. Dulce.
Tohuampo. Nuestro pro- Tzopeliztli, tzopelicayotl.
gimo. Dulzura.
Tohuicpa. De, en, sobre Tzopelicayotica. Dulce-
nosotros. mente.
Tonehuiztli. Tormento, pe- Nic tzoyotia. Obligar.
na, dolor. Tzonquizqui. Cosa acaba-
Tonehualiztli. Dolor en ge- da d concluida.
nerai.

X.
Xochitla. Lugar de muclias Nic xexeliutica. Estar apar
flores. tando 6 distribuyendo.
Xochipascua. Pascua flo- Nino xiuhtlalia. Descon-
rida. fiar.
Nic xeloa. Apartar, dividir Xixicuiyotl. Glotoneria.
Ni xopetlatia. Hacer ci- Nitla xopetlatia. Consistir,
miento ser cimiento.

Nic yacana, nic yecana. Di- Ni yacafta. Ser primero,


rigir, gobernar, regir. delantero.
.

118
Yaotl. Enemigo. Nite yollalia. Consolar a al-
Ni yaochihua. Combatir, guno.
pelear. Nic yolcehuia. Aplacar, po-
Ye, yehuatl. El, ella. ner paz.
Yece. Empero, mas. Yolceuhcayotl. Manse-
Nic yecmati. Saber bien. dumbre, paz, quietud.
Nic yectenehua. Santificar, Yolchicahualiztli. Fortale-
alabar. za, esfuerzo.
Ni yectenehualo. Ser san- Teyolcuitiani. Confesor, el
tificado, alabado, sagrado que confiesa.
Nic yecnbnotza. Dar buen Nino yolehua. Moverse,
consejo. animarse, incitarse.
Yectililoni. Purificado, san- Yolhuetziliztli. Caimiento
tificado. interno, indiferencia.
Yectiliztica. De, con bon- Yoliliztli. Vida, existencia.
dad, gracia. Yolia. Juntandose con pro-
Yectli. Bien, cosa buena. nombres posesivos, sig-
Yectihuani, cualtihuani. nifica: Alma.
El que es virtuoso. Yollocopa. Con pronom-
Yectilizli. Gracia, virtud, bres posesivos, significa:
bondad De mi voluntad.
Yehica, conj. Porque, por Yollochipahuac. Limpio de
tanto, por cuanto. corazon.
Yey 6 ey. Tres. Nite yollalia. Consolar.
Yeilhuitica. Al tercero dia. Nino yolmelahua, nino yol-
Yeixquich. Bastante. cuitia. Confesarse.
Yeyantli. Asiento, lugar. Nino yolmoyahua. Dis-
Yeliliztli. El ser, la esen- traerse, divagarse el pen-
cia, el estado. samiento.
Yenonehua. Bastarme, ser Nino yoinonotza. Conside-
bastante. rar, eontemplar.
Nicte yeyecoltia. Consul- Yolqui. Vivo, viva.
tar con alguno. Yoltepiniliztli . Golpe de
Nite yeyecoa. Experimen- pecho.
tar, probar. Nino yoltequipachoa. Do-
Yezpa. Tercera vez, tres lerse. tener pesar.
veces.
.

114
tfic yolltlacoa. Ofender Yucatl.
injuriar. Hacienda.
Nic Yuhcayotl. Manera, mo-
yolitlacalhuia. Ofen- ao, forma, suerte.
der a* alguno.

Nino ^uhquiz. Cosa natural.


yolpoloa. Dudar.
JNite yollotia. Yuhquizaliztli. Inclinacion
Inspirar & natural
otro.
Yoeoxca. Yuhtlacatiliztli. ' JSTaturale-
Despacio, pacf- za, natural.
ncamente.
Yuh, yuhqui/yuhquion.
I

Ni yuhtlamani.
Acostum-
j brarse, usar.
Asi, de este modo,
de es-
ta manera.
j

z.
£an, conj. adversat
Mas Zanoye, El mismo,
empero. la mis-
ma.
Zan, adv. Solamente. Zaniyo. Solamente.
Zk. Antepuesto a nombres,
Zatepan. Despues.
verbos y adverbios, sig-
Ni zozotlahua. Desmayar-
mfica ser necesario lo ue
q se, entibiarse.
con el se dice. (1)
Zazo.aquin. Cualquiera
Nino zahua. Ayunar. que
Zazo tlein. Cualquiera cosa.
Zaiccen. Al fin, por illtimo.
C2uenami zazo. De cual-
JNic zaloa. Ungir, unir quiera manera.
aprender.
Zaniman, Luego, en el ac-
to, inmediatamente.

A entendel" qUe S0l ° ha>' u »°- ™«e la


GrSicT "
H'U
ESTE GATECISMO
lla de venta en Puebla, en la Secretaria Episcopal,
'exieo en la librerfa del Sr. Andrade. Portai de

'.%&
tinos, a cuarenta centavos ejemplas.

mMMAW
pie sirve 'de texto en las Escuelas Normaies, se vende a
m &Mwmm,
iv cinco centavos ejemplar, en los mismos lugares.

MPKENTA DE M, GOR0NA,
ieCHOLULA NUM. 2.»PUEBLA,
este estableeimiento se desempenan

IMPRESIONES TO TOBQ LUJO,


cc'.po EsqnelaH mor-tuorias,
Tar.jetaa d/Vbautismo, de varios colores,

elativo alos-»raba.josmas delicailos de la tipo


buenos comtj4i,.s puedan haeer las mas afama
rentasy k i^r-PlifiGTOR MAS TLvRA'iOS iju
tinguna de ellas. Tanto las impresiones finas e<
Bntes se desemperian con la esmerada
'. ;//»/ //^r.^ . y J /? <9. ^ " / // ^
'
COft'/ir KCCIOA \

iToce el pubheo.
smo establecimienio se hallaran de venta eons-
nte, iiras de libranza, eartas-p«>der, fianzas cle
>, rianzas, recibos y papeles para semanarios de
lde casa, pastorelas, ealendarios, l>revetes para bo-
ir'.s v botellas, cubiertas de todas clases, libr^elemenlu-
efectos para escritorio.

Potrebbero piacerti anche