Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
.('64
1897-190S
V.2
c.l
IL
Kg;
e
JÉ
PARA LA
HISTORIA MEXICANA
PUBLICADOS POR EL
Capilla Alfonsina
Biblioteca Universitaria
MEXICO
1 8 9 9
55421
18425
t
P A R A I,A
HISTORIA MEXICANA.
v
' " ! •-''••i c w ,
_
Dli. ANTONIO P E X A F I E L .
/
CANTARES EN IDIOMA MEXICANO,
IMPRESOS
SEGUN E L M A N U S C R I T O O R I G I N A L Q U E E X I S T E E N LA B I B L I O T E C A NACIONAL,
B A J O El, C U I D A D O DEI,
DI?. ANTONIO P E X A F I E L .
1I
III
I
PROLOGO.
O ^ n S T T - A ^ E S M E X I C A N O S .
libro sagrado de la literatura naliuatl, con la tradición histórica y religiosa. Siguen las fábulas de Esopo, que también comienzan: Nican ompehua vea
Van a continuación la descripción del manuscrito de la Biblioteca Nacional (¿anitlatolli inqui &, ó sean las fábulas de Esopo en mexicano, fojas 1 3 + 1 blanca.
con todo su contenido y la de la copia de los Cantares, que fué vendida en Lon- Sigue la historia de la Pasión de Nuestro Señor Jesucristo en lengua mexi-
dres en la Biblioteca valiosísima del Sr. D. Fernando Ramírez. cana, de 66 hojas.
Es todo lo que contiene el manuscrito de la Biblioteca Nacional.
>
los caracteres que expresan los conceptos internos, si Hernández, que los tuvo á
americanos ele origen español en Yucatán, que escriben el maya, lie encontrado
la mano, no los hubiera pasado en silencio como composiciones hechas para hon-
cantares en la obra de Brasseur de Bourbourg, tomados del Manuscrito troano.
rar á los demonios, como él dice.
Estudio sobre el sistema gráfico y la lengua de los mayas. Brinton pregunta qué ha
sido de un precioso manuscrito que existía en la Biblioteca de México, con el tí-
tulo de Cantares de los mexicanos. Esta pregunta hecha por el bien conocido ame-
Dice el Sr. D. José María Vigil: ricanista D. G. Brinton, se encuentra en su obra intitulada Aboriginal American
"Estos cantos se encuentran en un antiguo códice que existía en la Bibliote- authors and tJieir productions.—PhiladelpMa, 1883, pag. 51, y lo pregunto yo tam-
ca de la Universidad y que había desaparecido, según consta del libro que escri- bién al Sr. Vigil, ardiente patriota y distinguido escritor mexicano, autor de una
bió el Sr. García Icazbaleeta con el título de Apuntes para un catalogo de escrito- excelente traducción de Persio y hoy encargado de la Biblioteca de México."
res en lenguas indígenas de América. Al organizar la Biblioteca Nacional tuve la Dando las más expresivas gracias al Sr. Canini por los honrosos, aunque in-
fortuna de encontrar el referido códice entre muchos libros viejos amontonados; merecidos términos con que á mí se refiere, me es satisfactorio contestarle que
en él se encuentran más de sesenta cantares en lengua náhuatl, de los cuales han ese precioso manuscrito existe en la Biblioteca Nacional y que su importancia
sido traducidos al inglés veinte y tantos, por el célebre americanista G. Brinton, puede valorarse sólo con mencionar su contenido, que es el siguiente, tal como
acompañándolos una erudita disertación sobre la poesía náhuatl y notas y co- aparece en la portada: l 9 Cantares mexicanos. 2 9 Kalendario mexicano. 3 9 Arte
mentarios filológicos de mucha importancia. Según este escritor, los referidos can- divinatoria de los mexicanos. 4 9 Ejemplos de la SS. Eucaristía, en mexicano, o 9
tares, coleccionados por algún fraile, cuyo nombre no se conoce, son realmente de Un sermón sobre aquello de Estate sancti. tí9 Memoria de la muerte. 7 ? Vida de
un origen anterior á la conquista, pues aunque en algunos de ellos se encuentran San Bartolomé. 8 9 Fábulas de Esopo. 9 9 Historia de la Pasión. 1
Añadiré to-
*
ideas cristianas, es fácil conocer que tales ideas fueron interpoladas por los frailes
davía que el Arte divinatoria es un interesante opúsculo inédito del P. Saliagún,
para adaptarlas á las nuevas creencias religiosas. Además de estos cantares, se
que ha sido utilizado por el sabio Sr. García Icazbalceta en su eruditísima obra
encuentran en el códice la traducción al náhuatl de varias fábulas de Esopo, pu-
Bibliografía mexicana del siglo XVI, y que el manuscrito pertenece, evidentemen-
blicadas últimamente por el Sr. Peñafiel; un tratado del Padre Sahagún sobre el
te, á aquél siglo, pues en una de sus páginas aparece la fecha 597 años en cifras
Arte adivinatoria de los mexicanos, que utilizó el Sr. García Icazbalceta en su
romanas; que se conserva en perfecto estado y que es muy fácil ele leer por la cla-
Bibliografía mexicana del siglo XVI, y dos sermones anónimos en mexicano ó ná-
ridad de la escritura.
huatl."
Al estar organizando la Biblioteca Nacional encontré mezclado entre multi-
(XI R e u n i ó n del Congreso Internacional de Americanistas, pág. 297.)
tud de volúmenes hacinados, ese manuscrito, cuya importancia comprendí desde
luego.
Desgraciadamente mi ignorancia en la lengua náhuatl me obstruía el camino
Cantares Mexicanos. 1
para llegar á comprender ¿1 contenido de aquellas páginas, que aguardan hace
tres siglos la interpretación de alguno de nuestros entendidos nahuatlatos, y va-
En la entrega segunda de la presente Revista, se publicó, bajo el título de rias veces pasé horas enteras contemplando esas amarillentas hojas, que cerraba
La poesía erótica de los pueblos Jmpano-amerícanos, .un fragmento de la introduc- al fin, desesperado de no poder penetrar su sentido para mí misterioso.
ción que el Sr. Marco Antonio Canini, eminente poeta polígloto veneciano, puso Ya podrá el lector, en vista de esto, figurarse cuál sería mi regocijo cuando
al frente del segundo volumen de su obra intitulada II libro desamore. En dicho cayó en mis manos un libro, hermosamente impreso en Filadelfia (1887) con el
fragmento (pág. 100) se lee el siguiente párrafo: siguiente título: Ancient náhuatl poetry, containing the nahuatl test of XXVII an-
"Los literatos americanos, de origen español ó portugués, poco se han cuida- cient Mexican poems, vÁtli a translation, introduction, notes and vocabidary, by Da-
do hasta ahora de la literatura de los pueblos indígenas, y he sido desgraciado en 1 El S r . García Icazbalceta (Apuntes para un catálogo de escritores en lenguas indígenas de América)
mis gestiones. Se nota que el guaraní es, no sólo vivo, sino florido. La lengua menciona, b a j o el n ú m e r o 175, los Cantares mexicanos, é inserta la advertencia que en la copia m o d e r -
na q u e tuvo á la vista, D. José F. R a m í r e z . En dicha advertencia se hace u n a descripción exac-
oficial del Paraguay es la española; pero la más general es la guaraní. De los
ta del v o l u m e n en que se e n c u e n t r a n los Cantares. El Sr. García Icazbalceta p o n e al calce la siguiente
n o t a : " C u a n d o á principios del p r e s e n t e año (1886) visité por última vez la Biblioteca de la Universi-
1 Revista Nacional de Letras y Ciencias.—México.—1889.—Tomo I, pág. 361. dad, ya n o se e n c o n t r a b a en ella este original, bien que constaba en el catálogo."
niel G. Brinton, etc. Pasando rápidamente por la introducción, busqué el texto, y
al leer la primera palabra Ninoyolnonotza, cuyo sentido á fuerza de diccionario y creí que podría salir á anunciar á nuestros amigos que todos nosotros nos rego-
había llegado á adivinar, (esta palabra no se encuentra en ningún dicciona- cijaríamos con las variadas y olorosas flores, y escogeríamos los diversos y suaves
rio; pero es fácil comprender, atendiendo á la forma reflexiva y frecuentativa del cantos con los cuales alegraríamos á nuestros amigos aquí en la tierra, y á los
verbo Naba, llamar, así como la incorporación de YolbÜ, corazo'n, que connota nobles en su grandeza y dignidad.
una meditación profunda y sostenida, que sólo puede expresarse por medio de un "6.—Y luego yo, el cantor, recogí todas las flores para ponerlas sobre los no-
circunloquio en lenguas que no poseen la índole sintética del mexicano) hallé bles, para con ellos cubrirlos y colocarlas en sus manos; y me apresuré á levan-
que eran aquellos mismos Cantares, objeto para mí de mudo respeto, y que ahora tar mi voz en un canto digno, que glorificase á los nobles ante la faz de Tloque
ya podía comprender, gracias á la ardua labor del eminente americanista. Y co- m Nahuaque, (Tloque Nahuaque. Cabe, quien está el ser de todas las cosas,
mo supongo en el que esto lea, una curiosidad semejante á la que me aguijonea- conservándolas y sustentándolas. (Molina.) ) en donde no hay servidumbre.
ba en aquella ocasión, quiero satisfacerla sin más preámbulos, vertiendo al espa- "7.—¿Donde poder cortarlas? ¿Dónde recoger las bellas flores? Y ¿como lle-
la gar á aquella tierra florida, á aquella, fértil tierra, en donde no liay servidumbre
traducción inglesa del mismo Cantar:
ni aflicción? Si aquí en la tierra se consigue es solo por medio de la sumisión á
" l . - M e reconcentro á meditar profundamente donde poder recoger algunas
Tloque m Nahuaque; aquí en la tierra el dolor llena mi alma al recordar en donde
M í a s y fragantes flores. ¿ A quién pregunrar? Imaginaos que interrogo al bri-
yo, el cantor, vi el sitio florido.
llante pajaro zumbador, trémula esmeralda; imaginaos que interrogo á la amari-
lla mariposa; ellos me dirán, que saben dónde se producen las bellas y fragantes dije, en verdad no hay ningún buen sitio aquí en la tierra; en verdad
flores, si quiero recogerlas aquí en los bosques de laurel, donde habita el T A i ^ en alguna otra región está la alegría; ¿para qué bien es esta tierra? En verdad,
hay otra vida más allá. Pueda yo ir allá; allá los pájaros cantan; allá podré
can, o si quiero tomarlas en la verde selva donde mora el Tlauquechol Allí pue-
aprender á conocer aquellas buenas flores, aquellas dulces flore?, únicas deliciosas
den ser cortadas brillantes de rocío, allí llegan á su perfecto desarrollo. Tal vez
que apacible y blandamente embriagan."
podre ver as B. han aparecido ya, ponerlas en mi CuexantU, (OuexantK Hal-
das para llevar algo. (Molina.) ) y saludar con ellas á los niños y alegrar á los Claro es que esta traducción de la versión inglesa, cuyas dificultades encarece
Mr. Brinton, puede dar apenas una remota idea clel original, sobre todo si se tie-
ne en cuenta la índole del pueblo azteca, tan imperfectamente conocido, no obs-
ees « e T f l ° Í S ° C O m ° f 7 d a d " e l a s respondieran á los dul- tante los meritorios trabajos de los arqueólogos antiguos y modernos. Sea como
ces cantos de las flores; reponden las lucientes y murmuradoras-aguas; la fuente fuere, preciso es reconocer el gran servicio que á las letras ha prestado el sabio
azulada canta, se estrella y v u e l v e * cantar; el C W f e C 0 D t e s t ¡ e ~ t l americanista con la publicación de ese libro, destinado á plantear y á resolver
suele acompañarle, y muchos pájaros canoros esparcen en derredor s u s ^ Z quizás problemas de gran trascendencia histórica y literaria.
corno una música Ellos bendicen á la tierra haciendo escuchar sus d u l c e ™ Desde luego ocurre preguntar: ¿quién es el autor de esos cantos? ¿cuál es su
f " 7 D , j e ' <f C a ™ ' ° J a l á < , , l e n ° 0 8 c a u s e I * » » á vosotros, amados míos que
procedencia? ¿en qué tiempo fueron escritos? ¿pueden considerarse como una pro-
os ha e, ,,d0 á h a , ojaIá q n e k)s b ,|lantes zumbador venfft
ducción genuina de la poética mexicana, ó han sido compuestos después de la
conquista por alguno de los primeros misioneros que comenzaron á escribir la
C S A ^ R R R — ' °Í IIOB,E POETA? P R E G U N T
, °Y DIG :
° * * * ^
COn UA,ES PUeda a,egrar0S n,is Dübles lengua náhuatl? Respecto de lo primero, el manuscrito no da ninguna luz, y lo
2 P nto n í di,* n R ' »'"Pane-
ros. Pronto me dirán ellas cantando: Aquí, oh cantor, te haremos ver aquello con único que puede establecerse es que proceden de diversas fuentes y de diferentes
lo que verdaderamente alegrarás á los nobles t u s compañeros. "
épocas, y que la mano diligente de un fraile lo reunió en la presente colección,
el v, ' ! Í T D m e e " f 0 1 1 C e S 3 1 f é ' t Ü S ¡ t i ° d e u n v a l l e > s>tio floreciente donde para ofrecerla á su superior. Esta opinión se encuentra sólidamente apoyada en
e rocío e difunde con brillante esplendor; donde vi varias dulces y perfumada la siguiente nota escrita en español al principio del canto marcado en la edición
flores cubiertas de rocío, esparcidas en derredor á manera de arco- di de Filadelfia con el número I I I : "Cantares antiguos de los naturales otomís que
ieron: "Arrauca las flores que desees, oh cantor, ojalá te « C solían cantar en los convites y casamientos, vuelto en lengua mexicana siempre
y
amigos que pueden regocijarse en la tierra." tomando el jugo y el alma clel canto, razones metafóricas que ellos decían, como
" & - Y l u ego recogí en mi Cuemnüi delicadas y deliciosas flores v diie- Si ,1 A . R. lo entenderá mejor que no yo, por mi poco talento, irán y van con razona-
ganos de nuestro pueblo entrasen aquí; si muchos de los núes J Z i ^ ^ ble estilo y primor, para que Y. R. los aproveche y entremeta á sus tiempos que
conviniere, como buen maestro que es Y. R,"
Ha)' además otra nota escrita en mexicano y puesta antes del número XIV,
cuyo sentido es el siguiente, según la versión de Mr. Brinton: "Aquí comienza éste y después de éste, son ficciones y mentiras, hablan como apasionados y men-
un canto llamado canto vulgar de Huexotzinco como era recitado por los señores tirosos por lo que en este volumen está escrito, no cabe en entendimiento de hom-
de Huexotzinco. Estos cantos se dividen en tres clases: los cantos de los nobles bre humano el fingirlo, ni hombre viviente hubiera contradecir el lenguaje que
ó de las águilas, los cantos floridos y los cantos de destitución Este can- en él está; de modo que si todos los indios entendidos fueran preguntados, afir-
to se cantó en la casa de Don Diego de León, Gobernador de Atzcapotzalco, y marían que este lenguaje es propio de sus antepasados, y obras que ellos hacían."
quien tocó el Tambor fué Don Francisco Plácido en el año de la Resurrección de Esta declaración es decisiva. Por lo demás, prescindiendo del carácter respetable
Nuestro Señor Jesucristo 1551." Otras varias indicaciones existen en el manus- de aquellos autores, que los pone á cubierto de toda sospecha de fraude, parece
crito sobre los pueblos de procedencia y sobre el tiempo en (pie fueron recitados imposible suponer que gran número de personas, durante un largo trascurso de
los referidos cantares. tiempo, se pusiesen de acuerdo, sin interés de ninguna especie, para inventar una
serie de fábulas de cierto carácter general bien determinado, con el único objeto
Cuestión más grave seguramente es la de su antigüedad, si son anteriores ó
de engañar á sus contemporáneos, (pie tan fácilmente podrían descubrir la super-
posteriores á la conquista, ó en otros términos, si deben ó no ser recibidos como
chería.
restos de aquella civilización misteriosa que desapareció á los golpes de la inven-
cible espada de Cortés. Mr. Brinton acepta resueltamente su procedencia nálioa. Que los antiguos mexicanos cultivaban con empeño el canto y la poesía, 110
"Opino, dice, que fueron compuestos antes de la conquista, y escritos poco des- cabe duda; entre los muchos testimonios que pudieran aducirse, citaremos el si-
pués que se redujo la lengua náhuatl al alfabeto español." guiente pasaje del mismo Sahagún: "El cantor alza la voz y canta claro, levanta
y baja la voz y compone cualquier canto de su ingenio. El buen cantor es de
Y más adelante añade: "La decisión final sobre la edad de los poemas debe
buena, sana y clara voz, de claro ingenio y de buena memoria, y canta en tenor,
venir de un cuidadoso examen de las pruebas internas, especialmente en cuanto
y cantando baja, sube y ablanda ó templa la voz, entona á los otros, ocúpase en
á los pensamientos que contienen y al lenguaje en que se expresan. Al aplicar
componer y en enseñar la música, y antes que cante en público, primero se en-
este criterio, hay que recordar que un canto puede ser casi enteramente antiguo,
saya. El mal cantor tiene voz hueca, áspera ó ronca, es indocto y bronco, mas
es decir, compuesto antes de la conquista, y mostrar sin embargo, algunas alu-
por otra parte es presuntuoso ó jactancioso, desvergonzado ó envidioso, molesto
siones introducidas posteriormente por la persona que los conservó en la escritu-
y enojoso á los demás, pues canta mal, es muy olvidadizo y avariento en no que-
ra, con objeto de quitarles todo el sabor de gentilismo." Este es, en mi concepto,
rer comunicar con los otros lo que sabe del canto, y es soberbio y muy loco."
el método más seguro de investigación en tales materias. Las pruebas intrínse-
(Sahagún. Libro X.) Estas cualidades del bueno y del mal compositor "según la
cas que del examen de un documento se desprenden, cuando han sido discutidas
inteligencia, práctica y lenguaje, que la misma gente tiene de ellas," (Prólo-
con la ciencia necesaria, llevan á conclusiones que alejan del excepticismo histó-
go á dicho libro), revelan un espíritu de observación y un sentido moral poco co-
rico, tan peligroso al menos como la excesiva credulidad.
munes.
Ahora bien, en las obras de nuestros historiadores primitivos aparecen com-
Véase ahora el delicado análisis que del canto arriba producido hace Mr. Brin-
posiciones náhoas, de diversos géneros, como de procedencia auténtica, y aunque
ton: "El canto es una alegoría que retrata la vida interior del poeta. Por las flo-
no sean tan numerosas como fuera de desearse, sí son suficientes para descubrir
res que supone buscar, debe entenderse los cantos que desea componer. Pregún-
en ellas ciertos rasgos de parentesco que les imprimen una fisonomía especial,
tase á sí mismo dónde hay que buscar la inspiración poética, y la respuesta es
que difiere radicalmente de las ideas y gustos literarios de los conquistadores.
la misma dada por Wordsworth que es en las grandes y bellas escenas de la na-
La belleza del lenguaje, la profundidad de los pensamientos, en abierta opo- turaleza á donde el poeta debe dirigirse para elevar su espíritu a l a s más encum-
sición con las preocupaciones que dominaron sobre el estado de tosca barbarie en bradas alturas del arte. Pero esta exaltación trae consigo la honda pena, de ha-
que se suponían sepultados los pueblos vencidos, influyeron para que muchos ne- cer perder su encanto á las alegrías ordinarias. Como en los cuentos de la Edad
gasen a priori la autenticidad ele aquellos documentos, considerándolos como una Media, el que una vez era admitido en el país de las hadas, no volvía á sentir el
impostura de los escritores que hacían al mundo revelación tan peregrina- y ya deseo de volver allí, así el poeta aspira á otras condiciones de existencia, donde
el P. Sahagún se veía obligado á estampar las siguientes palabras, en el prólogo el espíritu divino del canto le eleve para siempre sobre las pruebas y mezquin-
l l b r 0 A 1 d e SU
R o s í s i m a obra: "En este libro se verá muy á buena luz, que dades de la vida terrenal." Mr. Brinton añade: "No hay ningún signo ele influen-
lo que algunos émulos han afirmado, que todo lo escrito en estos libros antes de cia cristiana en este poema y probablemente procede de un origen anterior á la
• conquista." **
De muy diverso estilo y de más alta significación es el canto que lleva el nú-
"7.—¡Ay! ¡ay! ¿quién estará en tu casa para traerte? ¿Quién gobernará en tu
mero XI y cuya versión es la siguiente:
casa que quedó desolada aquí en Tollan, en Nonohualco?
"1.—Desato mi voz en sollozos, me aflijo al recordar que debemos abandonar
"8.—Después que se hubo embriagado el caudillo lloró; nosotros nos glorifi-
las bellas flores, los nobles cantos; gocemos por un momento, cantemos, ya que
camos de estar en tu habitación.
tenemos que partir para siempre, que tenemos que ser destruidos en nuestro lu-
"9.—La desgracia y la miseria estaban escritas contra nosotros, allá en To-
gar de habitación.
llan, que nuestro caudillo Nacxitl Topiltzin tenía que ser destruido y sus súbdi-
"2.—¿Saben nuestros amigos cuánto me duele y enoja el que nunca volverán,
tos hechos para llorar.
el que nunca rejuvenecerán en esta tierra?
"10.—Hemos dejado las casas de turquesa, las casas de culebras allá en To-
"3.—Un fugaz momento aquí con ellos, después nunca más estaremos con
llan, donde gobernaba nuestro caudillo Nacxitl Topiltzin."
ellos, nunca más gozaré con ellos, nunca más los conoceré.
Lo dicho basta para que se comprenda la importancia histórica de esos can-
"4.—¿Dónde habitará mi alma? ¿Dónde está mi morada? ¿Dónde estará mi
tos, y la utilidad que de su estudio pueden sacar la filología y la lingüística. De
casa? Soy miserable sobre la tierra.
inapreciable valor es el trabajo de Mr. Brinton, y lo único (pie hay que sentir es
"5.—Tomamos, desenredamos las joyas, las flores azules son tejidas sobre las
que la copia que le sirvió sólo contuviera un número bien corto de los cantos que
amarillas que podemos darlas á los niños.
aparecen en el manuscrito. Esa copia, cuya deficiencia no pudo ocultarse al ojo
"6.—Que mi alma se envuelva en varias flores; que se embriague con ellas,
perspicaz del sabio americanista, fué hecha por el abate Brasseur de Bourbourg.
porque pronto debo ausentarme, llorando ante la faz de nuestra madre.
LTu ligero cotejo de la publicación de Filadelfia con el manuscrito, manifiesta las
"7.—Sólo esto pido: Tú, Dispensador de la Vida, [Ipalnemohua] no te irrites, lagunas de que adolece dicha copia.
no seas inexorable con la tierra, déjanos vivir contigo en la tierra, llévanos á los
Los diez y siete primeros cantos corresponden, por su orden, á los del manus-
cielos.
crito, salvo que en el décimo séptimo falta más .de la mitad del original. Sigue
"8.—Pero ¿qué puedo decir aquí verdaderamente del Dispensador de la Vida?
luego, como décimo octavo, el primero de los cantos para el teponaztli, pero entre
Nosotros solo soñamos; estamos profundamente dormidos; hablo aquí en la tiena;
éste y el anterior existen veintiséis cantos que ocupan quince hojas. Los diez
pero aquí no puedo hablar nunca en términos dignos.
cantos últimos publicados, es decir, del décimo octavo al vigésimo octavo, con el
"9.—Aun cuando sean joyas y preciosos ungüentos de discurso, ninguno, sin
cual concluye la colección, son los nueve primeros de los cantos para el. teponaz-
embargo, puede hablar aquí en términos dignos del Dispensador de la Vida."
tli, procediendo esta diferencia de que los marcados con los números 19 y 20 for-
Especial atención merece el canto XVIII, que se refiere al mito de Quetzal- man una sola pieza en el original. Sigue después en el manuscrito una larga se-
coatí, cuya forma arcaica hace muy difícil su traducción, y cuyo sentido general rie de cantos que llenan cincuenta y seis hojas. Se ve por esto que lo impreso en
cree haber dado Mr. Brinton. H é aquí la versión castellana: Filadelfia forma una parte bien pequeña de lo (pie existe, quedando por lo mis-
"1.—En Tollan estaba la casa de rayos de luz, allí está todavía la casa de cu- mo, un vasto campo en que pueda ejercitarse todavía el ingenio de nuestros na-
lebras emplumadas abandonadas por Nacxitl Topiltzin. Nuestros nobles salieron huatlatos. Permítanseme á este propósito algunas consideraciones para dar fin al
llorando y fueron á donde él debía perecer, allá, en Tlapallan. presente artículo.
"2.—Fuimos de Cholollan por el camino de Poyantitecatitlan, y fuimos llo- En ningún tiempo han faltado en México personas profundamente versadas
rando por el agua hacia Acallan. en el idioma náhuatl, entre las cuales hay algunas que lo hablan como su lengua
"3.—Yo vengo de Nonohualco, como si trajera pájaros Quecholi al lugar de los propia, y no escasa sería la lista de las que en la actualidad poseen tal conoci-
nobles. Me aflige que mi señor se haya ido adornado de plumas; yo soy misera-
miento. Ahora bien, ¿cómo explicar esa punible indiferencia para dejar en el pol-
ble como la última flor.
vo del olvido tantos preciosos documentos, muchos de los cuales han desaparecido
"4.—Lloré con la humillación de las montañas; me entristecí con la exalta- con el transcurso del tiempo, y otros, en gran número, han ido á enriquecer las
ción de las arenas; (pie mi señor se había ido. bibliotecas y museos de otros países? Valiosísimos son, sin duda alguna, los tra-
"o.—Era aguardado en Tlapallan; se mandó que allí durmiera, estando así bajos de Mr. Brinton, de M. Remy Siniéon y de otros sabios filólogos de Europa
solo.
y Norte-América; pero es lícito alegar que en México podrían llevarse á cabo
-().—En nuestras batallas estaba mi señor adornado con plumas; se nos or- estudios de igual importancia, y más todavía, que México no debería dejarse arre-
denó que fuésemos solos á Xicalanco.
XII
batar la primacía en todo lo que se refiere á su propia historia. Triste es, por Se ha comenzado ya la traducción de los Cantares, obra difícil pero no impo-
cierto, que aguardemos á que nos venga del exterior la luz para comprendernos á sible; el lenguaje elevado de.la poesía primitiva, llena de deslumbrantes figuras,
nosotros mismos; que nuestros hombres de letras se dejen arrebatar una gloria se presta á fantásticos giros, tal vez incomprensibles, por lo que se publicará has-
que les pertenece por derecho de primogenitura; que abandonen con desdén y ex- ta donde sea posible una versión castellana y literal, á su debido tiempo.
puestos á horribles contingencias, los pocos restos que han escapado del naufra- Los cantores aztecas eran los libros vivos de su literatura; en los bailes so
gio. El Gobierno, con una solicitud digna de aplauso, estableció en la Escuela cantaban las glorias del guerrero, en el templo las oraciones á los dioses; sin al-
Preparatoria una cátedra de idioma náhuatl que, servida por el entendido profe- fabeto para escribir, el cantor enseñaba acompañado del teponaztli y del panhue-
sor Don Francisco del Paso y Troncoso, facilitará á la juventud el acceso á ese huetl la tradición histórica y religiosa á la juventud en los colegios y narraba las
vasto campo de investigación donde hay tanto fruto que recoger y tanta gloria que conquistas y las glorias patrias á los pueblos.
conquistar.
En efecto, el estudio de las diversas lenguas que se han hablado, y muchas
ele las cuales se hablan todavía en el territorio que comprende la República, es DR. ANTONIO PEÑAFIEL.
de una importancia que sería inútil encarecer. Entre esas lenguas, la más exten-
dida, la más primorosa, tal vez, es la náhuatl ó mexicana. El pueblo que la ha-
bló, había llegado á un grado de cultura cuya originalidad llenó de asombro álos
conquistadores, como ele ello nos dan testimonio los escritos del tiempo. A esto
se debió seguramente que fuese la más cultivada, sobre la que se hicieron mayor
número de trabajos, y que contribuyese con un contingente más copioso á enri-
quecer la lengua castellana. Su inteligencia es absolutamente indispensable no
sólo para la trascendencia filológica que envuelve, sino porque no se podrían te-
ner de otro modo nociones exactas acerca de la geografía y de la historia natural
del país. A esto hay que añadir el interés particular que bajo el punto de vista
literario inspiran las producciones de un carácter genuino que como los Cantares
han llegado hasta nosotros. Paréceme que nuestros poetas podrían encontrar en
esos venerables restos de la civilización azteca, nuevas fuentes de inspiración, que
imprimiría á sus obras el sello de una verdadera originalidad, como se ve en las
composiciones que sobre temas antiguos escribió Don José Joaquín Pesado, no
obstante haber tenido que valerse de traducciones en las cuales no es posible con-
servar el vigor y las bellezas peculiares de la lengua náhoa.
Yo espero que estas indicaciones lleguen á realizarse no muy tarde, pues hay
entre nosotros todos los elementos, y sólo se necesita el primer impulso para que
la actividad intelectual del genio mexicano se desenvuelva en la esfera que le es
propia. Entonces podrán estimarse muchos manuscritos que hoy duermen en el
polvo de los archivos y bibliotecas y entre los cuales merece mención muy espe-
cial los Cantares, cuyo paradero ha provocado la curiosidad literaria del Sr. Ca-
nini."
* * *
CUICA PEUHCAYOTL i
ra5Tqm CehUaltÌa
" tl0<1Ue
" n a h U a
^ ÌntI
Pc- - «hocan
OCCE AL M1SM0 TONO TLAMELAFHCAYOTL.
noyollo noconilnamiqma mompa onitlachiato yxochitlalpan à nicuicani
Tlaocol xochi yxayoticaya icnic huipana in nocnic nicuicani niquimilnaffliqui Yca yeninapanao tlaocolxochicozcatlon no mac omani an élcicihuiliz chimal-
xochitlon nic ehuaya in tlaocolcuica tío o niechalchiuh cohcahuicomana yectli
intepilhuan, inteintoque, intiacotitoque in campa in ximohuaya inoteuctico yno-
yan cuicatl nic ahuachcochilacatzoa y nochalchiuhuehueuh ilh tl . ytechnic tla-
tlatocatico mtlallia icpac in quetzal huahuacmhtoque, inehalchiiiìiteintoque in
xilotia in nocuicatzin in nicuicani yeniquincuilia y nilh c chaneque o caquanto-
tepilhuan in maocymixpan in maoc oquittani; ynyeitto intipc. kimachoca inflo-
que m nahuaque. totl quetzaltzinitzcantototl teo quecholinontlatoa quechol in qui cecemeltia in-
tloque. &.
Yyoyahue nitlao colcuicaya in niquimilnamiqui intepilhuan maganitla nino-
cuepa, mamquimonana, maniquin hual quixti inompa in ximoayan maoc oppa-
tihua mtlpc. maoe qnimahuigoqui intepilhuan intic mahuicoa, a § ohuelyehuan
tm tiatla ? o mahmcozquia inipalnemohualoni quemmachto mahcehual in tlaca-
MEX ICA XOPAX CUICATL TLAMELAUHCAYOTL.
niuhticmatican in ticnopillahueliloque ic choca in noyolio ninotlal n a m i q u L
huipana, in mcuica ni choquiztica tlaocoltica nitlalnamiquia
Manolo ? annicmati in nech caquizque intlaytlayectlicui catl niquimehuili inom- Tlaocoya in noyolio nicuicanitl nicnotlamatia yehua cayeyxocliitly cari ye
pa ximohuayan maieniquipapac ti maic niquimacotlaga inintonez ininchichina- in cuicatlin, ica nitlacocoa intlalticpac yenica mane quitocan intechcocolia, in-
qmhz intepilhuan cuix onmachiaz? quen nel nihualnellaquahua ahque manian techmiquitlani mochompaonyazque cano yichani ohuaya &.
ompa mquimontocaz? ahnoniquin nonotztaciz in yeuehquin intlalpac Yinquemanian inotonciahuic, inotontlatzihuic tocoynayaz in mo mahuizgo in
motenyo in tipe, manenquitocane &.
Yn inaganoc huelnemohuaon intipc. macanoiuian ye huan dios quiniquac onne-
temolo á in tiaque in canin yeichan &.
ITuin intito tolinia maiuhqui timiquican maomochiuh inmaii tech onittocan
OTRO TLAOCOL CUICA OTOM1TL, in tocnihuan y matecli onahuacan inquauhtiny a ocelotl.
Magoquiyocoli macaoc xictémachican, canantla huicaya ycaya amech motla-
tili ynipalnemohuani &.
M o q u e intinahuaque nimitzontlaocol nonotzaya nelcihcihuiliz mixpan- Ay yayo xicnotlamatican tezcacoacatl Atecpanecatl machnelami huihuinti
°° ninentlamati intlalticpac yenican nitlatematia, ninotoli- incozcatl inchalchiuhtli maye an monecti maye antlaneltocati.
ma, in ayeo notechacic in pactli in necuiltonolli yenican tle ? an nen naicoy cahn o
ymochiuh yan tlacaH ? o ahtlenican xotla cueponi in nentla L c h t i l l i a
n nuan imnotloc in mo nahuac Macuelehuatl maxie monequilti mamo a W
W o occhiuti in noyolia, ninixayo huatzaz in motloc mo nahuac tipalnemo-
OTRO.
Quemach amiquoo in motimalotinemicoy intipc. ynayac contenmatio inahtla-
ch izneque o tlaca 5 o can moxtla cahuia on in amitzten mati i n t i ^ t Xichocaehua nic notlamati nic elnamiqui ticauhtehuazque yectli yaxochitl
t nahuaque ime mo .natio camochipatlpc. nemizqueo ninotlamatti m o l yectli yan cuicatl maoctonahuiacan, maoctoneui cacan centiyahui tipolihui yei-
liao mquimittao, tlacago mixitl tlapatl oquiqueo icnihualnelaquahua in iüno- chan &.
Achtleon aliiuliquimati intocnihuan cocoya in noyollo qualani yeliua ayoppan Tlahuizcalteochitla oncuepontimani ynixochiqui yaopan intloque in nahuaque
intlacatiliuaye ayoppa piltihuaye yeceyequi xoantlalticpac. onahuachtotonameyotimani inteyolquimaa maxi qualitacan inalitleipan ontlatao,
Ocachitzincay tetloc yenican tenaliuacan aie yezeo on aie nalmiaz aie niliue- çan nen cuepontimanio ayac mahaca quelehuiao ynantoenihuan amo çan nenya
lamatiz. xochitl yo liliztlapalneucxochitla &.
Yncanon nemian noyollo yeliua? Canliuelyenoehan? can liuelno callamanian? Quiyolcayhuintiaya inteyolia çan oncan yeomania çanoncanyeon cuepontima-
ninotolinia tipe. nia quaulitepetitlan ynyahualiuhcaneopay ixtlahuatl itica oncan inemanayaoc
Canyetocontemaca yetocontotoma in mochalcliiuh, yeon quetzal malintoc, ga- teoatl tlachinolli a oncan ynepo yahuayan in teoquauhtli oncan iqui quinacayan
quan icpan xochitl (;ayan tiquinmacaya tepilhuan o. inocelotl, ypixauh yan in nepapan tlaçomaquiztetl. ynemomolotzayan in nepapan
Ynnepapan xochitl conquimilo, conihuiti yenoyollo niman niello caya ixpan tlaçopilihuitl, oncanteintoque oncan xamantoque in tepilhuan.
niauh intonan. Tlacu ah yehuantin intepilhuani conelehuiao: intlalmizcalxochitla yane nm-
Qan nocolhuia: ypal nemohua macaximogoma, macaximonene quinti pc! ina- mallihuao ictetlanenectiao, ynilhuicac onocon yceolitzin yni o tepiltzina quitzet-
cotehuantin niotloc ti nemicany gancayemochana il huicatlitica &. zelotimanio ayntepilhuan in quauh tliya ocelot!, in quinmemachtiao yxocliicue-
Agotlenello nicyaihtoluia nican ypalnemoliua gantontemiquiy can toncochi- ponalotlon in qui mi huintiâ yeyol xochi ahuechtlia.
tlehuaco: nicytoa intlpc. yeayac huelontiquillmia ye nicana ynmanel yechalchi- Ynictimomatia intinocniuh çan neyan xochitlon intiquele liuiaon intlpc.
huitl, mantla matilolli, onava macoya ipal ne mohuani ayac hueltic il huia ni- quentoconcuizon quentic yachihuaçon timotolinia intiquimiztlacoa- ayntepilhuan
cana. xocliitica cuicatica maxi lmallachiacan ynatley ycamihtlehuaoncan mochyeliuan-
tin in telpilhuan çaquame teoquechotli tzinitzea tlatlauliquecholtin moyeliyec-
titinemio ynon matio ynixtlahuatl ytican.
Cliimalxochitl, quauhpilolxochitlycoquichtlamattimani inya tepilhuan xoclii-
XOPAN CUICATL NENONOTZALCUICATL INPAMPA INAQÜIQÜÉ cozca ocoxocliitl icmahpantimanìan quitimaloao yectliya cuicatl, yectliva xochitl
AHMO ON MIXTILIA INYAOC. ymeçoh ymelchi quiauh patiuh mochihuaya in quiceliaon inteoatl tlachinolli vyan
tocnihuan tliliuliquitepeca intiyaotelma lmey otlipana ma liuelxocon manao y
yemochimalo huelxonicaon inti quauhtli yaocelotla.
Cantares antiguos de los naturales otomis que solían cantar en los combites
y casamientos, buelto en lengua Mexicana siempre tomando el jugo y el alma del
canto ynazenes, metafóricas q'ellas decian, como Y.r a . lo entenderá i mejor que
ê m m
no yo por mi poco talento yzan yban con razonable estilo y primor para que Y.r a .
las apueche y entremeta A sus tiempos que conuiniere como buen maestro que
es Yuesa reueren a . HITXOTZINCAYOTL.
Intlacaayacuihua moxochiuh 0 ypalnemoani teuhtlinpopocay ixtlahuatl ytec Papalocalitic y yeamoxcalitic yclian Dios y tlauhcalitic y oncan oncuica y hecoa
y oncantiq u iticoz catio intlachinolxocliitl ictiquimapan canchimallixochitl y ynaco- ye huan S ta . Maria &a.
lihuacan negalmalpillo in totoquihuatzi mitica &a. Tlahui momozpan ohuaye oncan ya ilicac yxochiuh y yehuan Dios huiya ganqui-
Yenicnotlamatia nichocayehuayaquemachamioo yeicniomam.antiuh in chimal li xocliintzetzeloa ycuic tna aliuili ye hehuaya ay ya ay ya ha 00 ay li ayancolmili
xochitli yetlecahuiloya huixahue can nic ittaz quinequinoyol a ohuaya &a. yacohliia ohuaya ohuaya.
0atleiuhquiyaomiquiztli atleiuhquixochimiquiztli quitlacotlac 0 ypalnemo- Xoclii lmilacapitzolotoc y a ychan Dios hi oncan onchialo S ta . Maria o ahuil-
huani huixahuee &a. tilotoc quiliquiz copan cuicotoc y a 011 netlamachtilo ya avia ay ya ha 00 &a.
Yncano y lmitzaya yectlon cuicatl y noconyatemoa Imi huee ninotolinia ma
nenmocuica ohuaya ohuaya.
Xochitzapocalco Amalacoxochi o timania yexocliitzapo icpalli ipan aya tiya
Can nic ittaz 0 in moxochiuh aya ypalnemoa Imi linee ninotolinia &a.
onca totatzin ye huan Dios avaycelteotl a ohuaya &.
Canitinemi ya ton elelquixtilon ipalnemoani a oncan tichielo imoxiuhque-
Titlapal izquixochitl ayati cueponticac in Mexco. nican huiya motechtlachi-
chol icpal ypan yxoehiticay tonacemeltilo oxochicuiliuhtoc cancanyemocuic in
china inquetzalian papalotl ay tlpc. y motechtlachichina inquauhtlian tototlo in-
ni mitz e eliuilia nicuicanitl huehuetitlan ohuaya ohuaya.
patlantinemia ohuaya ohuaya.
Qan ni man yenican y veton a ahuiltilon ipalnemoani 0 xochicuiliuhtoc gan can
Teocuitlatonaticac y motzinitzcan tzapocal inchalchiuh amalacoyoticac mo-
yemocuic &a.
chan yehuan tlacopilli Jesu x°. Anahuac intontlatoa ye hua ohuay &a.
Dios aya in mopalnemoani canili yatinenilla illic. intinemi tlpctlin tocon
Xochitl chayahuaticac oliuaya coyolla ihcahuacaticac in yerno hue hueuh
yanapaloa yehua Anahuatl in momac 011 mani ohuaya &a.
huiya tlagopilli Jesu chro. ett a .
Nohuian tichialo cmcy intontzatzililoya inton ihtlanililo, canton temolilo in
Titlapal y huixochitl aya cuiteponticac y Mexco. nica huiya tonahuiaxtimani
momahuigo motleyo a illmicac intinemi Anahuatl in momac onma ni ya &a.
cemanahuac, y tepan motecaya ohuaya &,
Achanca chalcliihuitl maquiztli ya mahuiztli yao intlagotli intlagotli nioyollo
Chalchiuhtlin chayahuac yexochitl ya tlacati yemocuic gantoconya ehuaya _ M acacanoya huia nenemi yehua an motlaocol aya Moteuecomatzin in toto-
co
Mex . nica moxochiuh tonatimana &. quihuatzi acnelquitlacohtiz ynipalnemoa caquitzitzquico inilhuicatl aya in tlpc.
Oyoliualla ihcahuaca ixtlahuatl itic y oncanvecahiialoc TlaCalmepantzin coca- ohuaya &.
liuic xochitica on ahuiaxtia quenonamican o ohuaya oh naya. Oancatlachi nolmilini intlatol yecova ihtoa y nauli campa y j'-aooqui tlahuiz
Qan yeton motlatiain chicomoztoc ínizquitlycaca quauhtlintzatzi a ocelotlcho- callotiainatloyantepetly tenochtitlan y Moteuccomatzin Negalmalpillili acolihua-
cac y titlauhquecholin yeton patlantineinia ixtlahuatl y tic inquenonamican can a ohuaya ohuaya.
ohuava ohuava. Qan quetzal elica cehuaztica oneva calhuilotoc yelcicilmin tlaocoyan o huaye
Xochi it huaico ninemi xochi it huaico niquehua nocuic nicuicanitl huiya que on manigo ynatl ovan tepetl in tenochtitlan y quenquitoan dios a y vece velli-
tantili yao y yaoo oyyae ay yolniiya. cali ohuaya &.
Qan iyahnalacico ixpan in Dios ye luían totatzin huiya noquetzal ehcacehuaz
na huan calcozqui can noxiuhquecholpoyo maxochiuh y can nicya tzetzeloa can
TIegannen nompehua noncuica ixpan in totatzin yehuan Dios ypalnemoa
nic eliua euicatl y yatantili & a .
huiya can ninotolinia o ayeo ave ohuaye.
Ohualacic in tocuic ohualacic toxochiuh ohuaye in nicuicanitl huiya a ilhtl.
Macuinca nahuiz yhuelin niitzahuiltiz ypalnemoa xiuhtlamatiloltican quipit-
iticpayehuitz can nictemohui in tocuic nictemohui toxochiuh ay lili ohuiya.
za quimamalincuicatl auli innelma ninotolinia o ayeo &.
Cacahuaxochitl y quetzalizquixochimecatiea ninahpantihuitz aya ynicuicanitl
Tlanimitzonahuilti tlacanen ninentlamati a gannicuicanitl huia icno pillotica
huiya a il huicatl yticpa yehuitz &.
nelcicilmi mixpan y can icnoxochitl y can icnocuieatl y nimitz onehuilian tlacati
Qan teocuitla xochincozcapetlatl o ipan ti yaonca huiya timopiltzin o can ti-
inicelteotl ypalnemoa ohuaya oliuaya.
tlacateuctli gantimoquihuitzin tí lili o hama ay yo huiya &.
Canintinemian tonelelquixtilon ipalnemoani nohuian tichialo cemanahua yn
Qan tocontiinaloa yxiuhquechol ycpal y tlauhquechol petl ye huan Dios y ti-
can ic noxochitl yngan icnocuieatl &.
lili &.
Yan noncuicayan y on manie y xochitl 011 manie y cuicatl a hua y ya y ya
Qan quetzallin patlahuac y yeliuitoliliuic ipanye nioinatia yeetli nioeuic huiya
ay io huiya &a.
in cuicanitl nahahuia nic itta xochitl o nic ehua nocuic maicaxonahuiacan an-
Xic chalcliiuli mainali teocuitlatl niepitza yenocuic chalchihuitl niegaloa ye
tepilhuan ay yoliuiya &.
nocuic o ay io aya ay io huiya.
Oa ichan itquihuáni xochitl o aychan temohuilon euicatl at a iuhquimatia
Dios aya ninotolinia nimitzon almiltia nic ihtoa ve ehuaya íiitotoquihuatzi
an nioyol antepilhuan ay yoliuiya.
inacuin can lmitz lmelin mitzahuiltiz 111a cuin canlmitz liuelin quitomaz mocuic
Qan inochicyoyocoya yehuaya ninenentlaniaticon tlpc. y nimoquihuit,zi nic
ohuaya ohuaya.
e el namiquin ahuillotl inpapaquizyotl aya cuixtictlaiiiitazque ye liua ohuaya.
Quein ach ani iti acati vexiuhte yequihchiquincuicatl quetzal te huehuelin qui
Qan nohuian non nenenii yehuaya nohuian nontlatoa ye liuaya xochitl y cue-
cuecue yahua in totoquihuatzi macui calmitz macui cahuitz &.
pova cuicatl y yahualiulican ayainoncan neniia novollo ahuavya ohuaye cuixtic-
Tzinitzcan quechol xiuhtototl y pantiinoniatia y palnemoa moyol aliuia iye
tlaniitazque.
ehuaya coyachichinaya tlacuilolxochitl ilicuilihuin euicatl a
Qan nioquetzal ahtlapal o gantimogogoa tzinitzcan y liuitica timilacatzoa in-
Chalchirn iiialacayotiinanin Atloyan tepetl huiya gan quetzaltonameyo tima-
tayopalquechol xontlachichina nican aya y yexochitl intlalpanaci yeniea ohuaya
ni Mexco. nican huiya itlan neyacalhuilotoc inteteuctin y yxochi ayahuitl intepan
ohuava.
motecaya ohuaya &a.
Oancayemochan a ipalnemoani oancayenican yn tontlatohua yehuan totatzin
aya ycelteotl y anahuac in hualcaco mocuic intepan inoteca ya &a. Macan ni mitznotza totatzin o ypalnemoani in ninentlamatiaya magan titoeniuh
Yztac huexotlaya yztac tolin y yeimanica Mext0. nica huiya timatlalaztato- a niatocontol liuican y yeetli motlatol matocon vtoca ycani tlaocoya ye ehuaya
totl tipatlantihuitz tehuan titeotl spu s t0 . ohuaya &. nocon ya temoa nioxochi a ahuiliz o in mocuicapaquiz y yemonecuiltonol huiya
Oancavetehuatl aya ypanticgoliuaya ypanticyectica in yerno cuitlapil y ye- o ay ialine yao ay ia ha ohuaya ohuaya.
matlapal aya y momacehual y eme. in cantontlatoa yeliua México nica huiya Canquittoa y yeccan ilhuicatl ytec y nemoa jiacoa o onicac in huehuetl manían
ohuaya. 9
cuicatl y ycacan nello liuaye can yetochoquizi can veto tlaocol y, ynnemiayehany
Ahuillotl ymachtiepoto tehuazque otiaque yenica huiya icniuhtihuaquiuh to-
maiuhquimat amoyol antepilhua yo avallile,
xochipapac yec ic ni luiani matonahuiaca ohuaya ett a .
Yanticcliimal y cuiloa tocontlacoeli ylieuiloa a inteepillotl a intlaehinolli ya
Yn maoc onipapaquin toyollo yelmaya antocnilman y tiazque ye hua ohuaya
niman yeonean timopotonia tieatica in yetimoxconoa ha intlacahuepa huiya yea ohuaya.
toyao quenonaniiea huiya a liuay lina ya ohuaya ave ahuayio ya.
Acquimatin Axcan moztlan huiptla ya cacoctaque y matellelon qui ca mati-
Oaneayetinpatiiih iiiteteuetina in tlaca huepa huiya incamacpa tontlatoa ve
quil nami quican cuix nellinti ya nemico ohuaya et.ta.
huaya niitzoyananqiiilia qualiuiiiquecliol intototl yehuaii niaeeuh quiya mapipit-
Titloque tinahuaque Diose tonicniuh tlatzihuiz tona hahuiliz tlatzíhuiz tlpc.
zo aya o anca yeonca quenonamiean huiya ahua y yao &.
aya tic eliua niocuic aya iuhquimatintoyol a ohuaya &.
Ocelo ihcui liuhqui amocuic quahuintzetzeliiihtoc moxochiuli ava intinopilt-
Ycelteotl y])alneinoani ticiehuiz tontlatzihuiz titechon motlatiliz ayayuh qui-
zin yehiian niaeeuhquiya cliiinalcoconiava mohuehueuh ticyahuelintzotzona a
matin tovol a ohuaya ohuaya.
liuay yao.
V canticpictinemico intlpc. y ton ti xim ático in hueliuetitlan y titocniuli a hui-
Can tic quahui xochilacatzoa yeeliiiayantecpillotl niicniuhyotl yehiian maceuli
ya y<;a actle ye yaz vea atleic ompolihuiz a intlalticpac a olmaya ohuaya.
quiva cacahua octli ya ontei huintia ontequimiloa ve velina incuic ye velina
Ayac tlaqualmac ayac tlacotli conayachihua ypalnemoani (piaulitlin patlan-
yxoehiuh ycomochiuhtia quenonamican ymaclie ehua in Mexicay aliuay yao &.
tiuli y yol lo intepetl ocelotl ynotlacoti noyaiih innica o huaya ohuaya.
Moyolic cantiinahui novello aliton motlahpaloa yeoncanaliuiltilon Dios ohuaya
ave huiya,
Can cocaliuic ocelotl y yechocaticaca yahue a iztacquaulitli yamapipitzoa yei-
Qanel atoyaz inompa ximoa yeonean ava xoniiquani yeonean ahuiltilon
Dios ett a . clian xiliuitl popoca y tlacaco yeliuan in huexotlalpan y intepilhua huiya cliichi-
niecatl teuctli a in coxanatzi nopiltzin o tlamayotzin teuctla ohuaya
Nic cecenieltia noyollon ypalnemoa nicnian a nioxochiuli nic lieua niocuic aya
Ymaon netlanehuilo y ye ehuaya gan cocomocaticac y teocuitla huehuetl
maocuelachic nimitzonahuilti quen nianian tontlatzihuiz y quac ti nechon motla-
tzitzilicaticac o mixcoluian calitec ay yahue a nochipateuctihuayenicahuia a no-
tiliz iquac non miquiz y yao.
chipa teucyotl mahuigotl tlatocayotl o antepillma vean achicoo can cuelachic a yn-
Yneiiix aoc ylotiz nioyollon ypalnemoa nicma namo xochiuh ett a .
tinemi yenican ohuaya ohuaya,
Qantìcneneloa ahticcenquixtia ycelteotl ypalnemoani can 011 neminpaqui
Ticayo ynamohuehueuh o antepilhuan y an Mexica ye ehuaya anoncan yaicac
ganonnemin huelamatin tipe, yeniean ycanichoca ni icnotlamatia ohuaya ohuaya,
y ixtlalmatl iti'e yeoncan aynitzqueineea huiya in qualmixochitica malinticac y
(>11 mochinquitoa novollo mochinquilnaniiqui ixquich ahtahuia ay ati huela-
atac con nequi oh nave quauhtin ocelotl ohuaya &.
inatili ica nichoca nicnotlamatia ett a .
Ycancaniniayeyehua con tzotzonque o aintejiilhuan nicecepaticatzin intezca-
Mach noyocollo intlpc. y Dios ytlatol liuelon nenio ay timotolinian ti nechcoco-
tzin huiya itKpiahuixocliitica malinticac y atac con nequi &.
lian caxi nentlamat a ohuaya oliuaya,
Quahutli nechihualoc huiya ocelotl yenecuepaloc aintepilhuan y nepopoyahua-
Can no liuian temolo ohuaye gannohuian notzalo ontzatzililo yatemolo ytlatol loc nequauhtzetzelolo ynixtlaliuatl yteey canaca ac con nequi ye hua initlacnelil
liuelon nemoa y tiniotolinia ett u . yehuan dios ipalneinoani aquin con huel niatiancuelachic ay cave con mocniulitia
Quenin tiquittoa vai celteotl ypalnemoani ayaoc cemilhuitl y motloc mona- niaontlaneltocoya ohuaya ohuaya.
liuac y incuix aoc nello ninotolinia y yao y yahue ohuaya &'1.
Oceloxochitl oncuepontoc yeonca liuiya itzimitjiiilxocliil 1 huehuelixtimáni
Ycanel oc nomatia monamiquiz yxopan xochitl y ya incanel ocnomati an cue- aixtlahiiatl itecy aynatl ixcoya ohuaya &a.
poniz y yexochitl y ycempoalxochitl y yao y yahue ohuaya & a .
Qan mixcohuan calitec aycehuaya amapancalco moenicatia yeliual motza-
Tamoan nempoyon inquechol huia nocon ehuaya ye tamoan ychan y moyol tzilia in tlaca huepantzi ixtlilcuechahuac cuica nahuatilo yeon nahuatilo ynic-
aniox y yehiian Dios yemocuic ohuaya ohuaya.
niuhvotl aya vhuan nahuatilo yntéepilíotl a ohuaya &,
gancatehuatl huelticmati inieonme huaya ycaonmitoa velina ictontevh cuiloa Quen huel xoconchihua quen huel xocon yanenequi ynixochiuh in Dios a mopal-
ictontenonotza yeniean y moy ohualamoxy & a .
nemoani mopal tiyanemico y tlpc. y timacehualti qiiexquicli on inania moquahui
Ancagan totlaocol y yehuaya y cava óm moinalina intlagopilli vehuan dios xochinecuiltonol a noyollo mainahui (pie non aciza ohuaya ohuaya.
ye inocuie ohuaya ohuava. O achiyeiuhca ixtlahuaca tlachinolitic y chimalteuhtli yehuaya chimal coco-
mocara tlacochtli pixahuintzetzelilmi velina noyollo mamahui quen nocaciz a
Moteocuitlaehuauh chalchiuhtzetzelinhtoc yeton moquimiloa yeton motlaniach-
ohuaya ohuava.
tia ayxtlahuatl ytecy otic ytaco ett a .
Ocentlan in tomiquiz otitoloque yn ticaca tecay onquigan toteyo cantocan
Qanijo in xochitl in toneqnimilol can vo in cuicátl ic hiielinetzintelel ain tipe,
ohuellamatin ypalnemoani yn chimaltepetl yxpano ohuaye veil huicolo Iman ycel-
a olrnaya ohuaya.
teotl ay iao ya liuaya ohuaya ohuaya.
Y mach noca ompolilmiz in colmayotl mach noca ompolihuiz ynic niuhvotl
Tlalli mocuepaya milacatzoa tlacochquiahuia yteuhtli motecav yn chimal-
Vnonoya yelma niyoyontzin ohuaye oncuicatiUano ynipalnemoani olrnaya olrnaya.
tepetl ixpan ohuaye ett a .
Tinegalmal coyotzin Moteucgoniatzin maocxonahalmiacan xoconahuiltiean
Dios ypalnemoani ohuaya olí naya.
Aycae 011 matia ompatonvazque oyeichano canioo yenican intineinico tlaltic- Ova noconic yn nanacaoctli yanoyolinchoca nic notlamatin tlalticpac. oo, can
pac a olrnaya ohuaya. ninotolinia ova hueva yli yayie ohuaya ohuaya.
Maxiuh quecholxochitl a o can tzinitzcan in mal i toc oo in mocpac xochiuh ca- Qan nic liual elnainiqui y han na huia ha ni huelamatin tlalticpac. oo gan ni
yeton moquimiloa gan titlato aniya tinegahualcoyotl a ohuaya. notolinia ohuaya ohuaya.
Yn maya moyol iuliquimati antepiliman o aiHpiauhtla mocelo a mochipanti Nicxiquitla miquiztli ganinotolinia quen nel noconchihuaz aya moya nelli
tocnilman acan cuelachic nican timochitocazque o y yeichan o ohuava. ayantlayocoya ynahquahqualani ai yohuiya.
Xitlayocoyav nicnotlamatiya cairnitepiltzin ninecahualcoyotl lmiya xochitica Yn ma nel quetzalteuh in nehuaii in yetomani ohuaye ínanelve cozcateuh ne
ve eliuan cuicatica niquimilnamiqui tepilhuan o ay noyaque yelma tecoconioetzino Ima y ye toncuate ohuaye ayamoyanelli ett a .
yeliuan quaquauhtzin a olrnaya ohuaya. Nocniuh noeniuh yeyagonellin noeniuh ganitlatoltzin canictonto nequi yye-
Ocnellinnemoan quenonainican maya niquintocain intepillman lmiya maya ni- huaya yeica noconelnamiqui o a Maiuhtainanpolihui avtzcan toxocliiuh a ohuaya
quimonitquili toxoehihuh aya maic ytech nonaci vectli yan cuicatli tegocomoc- ohuaya.
tzin &,
Macacocoya amoyollo yelma in amotlatoltzin antocnilma huyano iuhqui nic-
0 ave ompolihuiz in inoteyo nopiltzin titegogomoetzin ancacaye in inocuic mati noiuhuanquimati ohuaye yia ynehuaya ceppa ye yauh intonemiz ohuaya
o ayea ni hualchoca y ganniliualic notlamati conon tiya ehua ohuaya ohuaya. ohuaya.
* Can ni hualayocoya o nic notlamatia ayo quic oo ayoc quen naniian titech Ce mil Imiti ontiyahui ceyohual oximoa nicahuiya cantontixiniático can tic-
yaitaquiuh in tipe, y canoiitiya velina ohuaya ohuava. tlanehuico o yenian o intlalticpac. y m a y h u i a n mayce Melle ymanton nemican xi-
hualla mantoanhahuiacan manconchiuhtinemi inonqua qualantinemi yan tlatla
Tlanel nichoca in yehuaya tlanic notlamatia yelmaya tía nel cencaquen qui hueva nicanhuiya Macemicac onne mia macaic 011 niiquia ohuaya ohuaya.
linai nequian noyollo ye elmaya cuix nella noyaz quen non amican huiva o ya Ime Yntele tzo on neniian techtlatlatztinemi techon iztlacoa nican huia in tele
yo almay yaolmia Tipe, alma yaohuaye quittoa toyollo n.acaictimiquini antoeni- tzomotolinia Maon nentlamati Macemicac on nemia.
huan lmiya can a mico liuaya cuix ompa nonyaz lmiya cuixompa nemi nota que
nonamican lmiya Imi y xi hueva noyollo ganel an nipolihuiz ninotolinia aya
Ime y yo alma y vao huia. Xoclial chiuhteponaz noxiuhquechol inquiquici nocoyapitzaya gayeniquah
quauhtzin lmiya onilmalacic a o noniquetzacoya nicnicanitl avio huiya.
Tictlalitehuac in inoteyo telina titepiltzin aintlacaliuepantzin an caca nica on-
tlacotihua y anca can yeixpani onnequetzalo y palnemohuani quixihuaquiuh ne- Cuelca xonahuiacan y ma yaliualmoquetza a yvollonic cocoa ganic ehua cui-
moaquiuh ain ti pea. olma ya ohuaya. cátl y onilmalacic &.
Maya moyollo motomay mayamoyollo liuallagitinemian tinechcocolia tinech
Yn can c e l a d , i t z i n c a on netlanelmilo yumhuico o ypalnemoani quixihaa-
miquitlani y nonoya yelmain onoinpoliuh y an cagavo quic oo nocatihualychocaz
quiuli ne 1110 aquiuh &a.
nocatihualycnotlamatiz ganti noeniuh ocayeniauh ocayeniauh yelma ohuaya.
Pantli nenelilmi ye elmaya ixtlahuatl itecy itzimizquixochitl ne nepaniuhti-
Qanquitoa noyollo ayocceppayenihuitz aya ayocceppa niquigaquiuh in huel
cac y mticalylimiti y tzetzeliuhticac y oncayenimia in tlaca huepantzin otic
yeccan intlalticpac ogayeniauh ogayeniauh &.
yttaco quinequia moyollo yelma in itziiniquiztla ohuaya.
Quinehnequi xochitl gonovollo ye ehuaya gan noncuicanetlamati o can noncui
10
ye yecoa in tlalticpac. y yeniquaquaiihtzi huiya noconne<qui xochitl ma nomacom-
Tico toco toco tiquitiquiti quiti quito. ('anic mocmptiul/.
maniquí ninentlamatia yo baye y lio olma yliya oliuayau
Çan nel patonyazque y naie timiquizque huiya m a e a nichalchiliuitl inteocui-
tlatl o vayenonipitzaloz ni 111a maliliuaz intlatillan o cano yoliyo cave niqua Y tlapapal xochicentli niyolaya nepapan tonacan xochitl moyahuaya onciiepon-
quaulitzin ni notolinia y lio ett a . ti moquetzaco yanaya aya yeteoya ixpan tona a Santa Maria ay yo.
Çan netequitl y xo nahuiaea xon a aliuiaea antocnihua at anión almiezque at Atl ya yacuicaya çanquetzal axihuitl tomolihui yanaya yenitla chihual ycel-
almela matizque toenihua nohuaye ça niquiz in yeetlí xochitl y yectli van cui- teotl y ye dios aya ni ytlayocol aova yehcocyaz &,
catl y ahuay yao alma yia yiaa ohuaya olmaya. Can catlacuilolpan nemia moyollo amoxpetlatl vpan toneuicaya tiqui monyai-
Äyquin oxopan in quichihua yenica y ninotolinia ça yeniqiia quaulitzin huiya totia teteuctin aya in obispo ya çacatotatzin aya oncan titlatoa atlitempan ay yo.
at amon ahuizque at ahuellainatizque toenihua o ohuave can ni cuiz in yectli Yehuan Dios mitzyoeox aya xochitla ya mitztlacatili yancuicatl mitzicuiloa
xochitl ett a . Santa Maria in obispo ya &.
Toltecaihcuilihuia alia avaha ontlantoc amoxtliya moyollo ya onaya mochon
ahciticac 00 toltecayo otla ycaya ninemiz yenican ay yo.
XIOAX OMPEHTA TEPOXAZCT1CATL. Ay ya nech cuiliz ac yenohuan oyaz onicaz a anni ihcuihuan aya y van cui-
canitl y yehetl y noxochiuh non cuica yhuitequi onteixpa ay yo lmeyntetl nicte-
quin tomahuacqualiuitl nic ycuiloa yan cuicatl ytech aya oncan nomitoz inquen
Tico, tico, toco foto, cmh iconÜantiuh ciiicatl tiquiti titito titi.
manon incaniyaz nocuica machio nic ya cauhtiaz in tlalticpac. y 011 nemiz noyol
Tolla naya huapallalli manca 1109a in mahmani coatíaquetzalli yaqui yacauli- çancayenican y ahualla y yancoya noi namicoca nemiz yenoteyo ay yo.
tehuac Xacxitl topiltzin onquiquiztica yechoquililo into pilhua ahuay ye vauh
Xichocaya niquittoaya nicnotzanoyollo maniquittan cuica nelhuayotl aya ma-
in polihuitiuh nechcan tlapallan lio av. nie ya tlalaquiya maicaya tlalticpac. quimma mochihua 011 nenemiz noyol &.
Xecheayan cholollan oncan tonquicaya poyauhtecatitlan in quiya p a n a huiya Çancateucxochitl ahuiaca ypotocaticac inocepanoa yantoxochiuh ay ye ayaoo
y acallan onquiquiz ticayechoquililon & a . huiyoncanqui ya itz molini yenocuic celia notlatollaquillo o luía intoxochiuh
Xonohualco yenihuitz yenihui quecholi nimamali teuCtla nicnotlamatia ovah- ycac y quiapani ayao.
quin noteuc yeihuitiniali nechya icnocauliya ni m a t l a c xochitl ayao ayao o av Telcacahuaxoehitl almiac xeliulitiliuitz a ihpotocaya inahuiyac • poyoniatlin
ya y yao av. pixahuia oncan 11 ine nenemi nicuicanitl y ve ayao olmi voncaquiya itzmolini
íntepetl huitomica niya ychocaya a.ca/¡hqueuhra nic notlamatia yehuayan oya- yenocuic celia &.
quin noteuc ett a .
Yntlapallan aya mochieloca monahuatiloca yecochiztla oanca cacanco ayao
ayao &a. Toco tiro to Coto co t ititi co tititico ranirmo cueptwh.
Qantiyaolinca yenoteuc ycihuitimali tinahuatiloya yexicalanco o anca ca-
Huexotzincayotl
canco &. v i n i e n d o los de hue-
xotzinco a pedir socorro
a m o t e u c c o m a o tlaxealla.
Ay vaneo ay vaneo ayamo ave ay lmiya ayanco ay yanco ayaino a ye ahuiya
TlaCuiloltzetzeliuhticac moyoliol timoteucgomatzi nic huicati liuitz nietzetzelo-
que ye mamaniz mocha moquiapana o queyemahmaniz nioteuc calla tic va
tihuitz y o huetzcani xochinquetzalpapalotl noquetzali^ouhtihuitz nocon ihtotia
ycnocauhqui nican tollan nonohualco ya y ya y yao ay.
chalchiuh atlaquiquiz copa niya hueloncuica chalchiuh liuila capitztli nicteocui-
Ynyequinti chocaya teuctlon timalon qiieyema maniz mochan &.
tlapitza vaho aylaya ohaye olmichile amiyacale.
Yntetl inquahuitl o 011 timicuilotehuac nacheañ tollan y vnon can inotontlatoco
Ohuaya yeon nic eelehuia moxochiuh aya ypalnemoani yehuaya Dios aya ili-
Naxitl topiltzin y ayepolihuiz yemotoca yeie yecliocaz in 1110 macehual av yo.
huan ca nahuiche nictzetzeloaya noncuicatilo ya hoy.
("an can xiuhealliya cohuacalla yaynoticinatehuac nachcan tollan v inoncan
Tozmilini xochitl in noyol yol ay yahue tozmilini xochitl noteponaz ay an co
ynotontlatoco Xaxitl topiltzin &.
ayancayome oncana y ya hue nicxochiamoxtoz immanaya ytlatol ayanco ayan-
cayome lio.
ye yecoa in tlalticpac. y yeniquaquaiihtzi huiya noconne<qui xochitl ma noniacoin-
Tico toco toco tiquitiquiti quiti quito. ('anic mocueptiuh.
maniquí ninentlamatia yo baye y lio olma yliya oliuaya.
Çan nel patonyazque y naie timiquizque huiya m a e a nichalchihuitl inteocui-
tlatl o çayenonipitzaloz ni ma malihuaz intlatillan o cano yoliyo cave niqua X tlapapal xochicentli niyolaya nepapan tonaean xochitl moyahuaya oiicuepon-
quauhtzin ni notolinia y lio ett a . ti moquetzaco yanaya aya yeteoya ixpan tona a Santa Maria ay yo.
Can netequitl y xo nahuiaca xon a aliuiaea antocnihua at amon aliuiezque at Atl ya yacuicaya çanquetzal axihuitl tomolihui yanaya yenitla chiliual ycel-
alíñela matizque toenihua nohuaye ça niquiz in yectlí xochitl y yectli van cui- teotl y ye dios aya ni ytlayocol aova yehcocyaz &,
catl y ahuay yao alma yia yiaa oliuaya oliuaya. Can catlacuilolpan nemia moyollo amoxpetlatl vpan toneuicaya tiqui monyai-
Äyquin oxopan in quichihua yenica y ninotolinia ça yeniqua quauhtzin huiya totia teteuctin aya in obispo ya çacatotatzin aya oncan titlatoa atlitempan ay yo.
at amon ahuizque at almellainatizque toenihua o ohuave can ni euiz in yectli Yeliuan Dios mitzyocox aya xoehitla ya mitztlacatili yancuicatl mitzicuiloa
xochitl ett a . Santa Maria in obispo ya &.
Toltecaihcuilihuia alia avaha ontlantoc amoxtliya moyollo ya onaya mochon
ahciticac 00 toltecayo otla ycaya ninemiz yenican ay yo.
X1CAN OMPEHTA TEPOXAZCT1CATL. Ay ya nech cuiliz ac yenohuan oyaz onicaz a anni ihcuihuan aya y van cui-
canitl y yehetl y noxocliiuh non cuica yhuitequi onteixpa ay yo lmeyntetl nicte-
quin tomahuacqualiuitl nic ycuiloa yan euicatl ytech aya oncan nomitoz inquen
Tico, tico, toco tuto, cmh icontlantiuh ciiicatl tiquiti titito titi.
manon incaniyaz nocuica machio nic ya cauhtiaz in tlalticpac. y 011 nemiz noyol
Tolla naya huapallalli manca 1109a in mahmani coatíaquetzalli vaquí yacauli- çancayenican y ahualla y yancoya noi namicoca nemiz yenoteyo ay yo.
tehuac Xacxitl topiltzin onquiquiztica yechoquililo into pilhua ahuay ye vauh Nichocaya niquittoaya nicnotzanoyollo maniquittan cuica nelhuayotl a}ra ma-
in polihuitiuh nechcan tlapallan ho av. nie ya tlalaquiva maicaya tlalticpac. quimma mochihua 011 nenemiz noyol &.
Xechcayan cholollan oncan tonquicaya poyauhtecatitlan in quiya p a n a huiya Çancateucxochitl ahuiaca ypotocaticac inocepanoa yantoxochiuh ay ye ayaoo
y acallan onquiquiz ticayechoquililon & a . huiyoncanqui ya itz molini yenocuic celia notlatollaquillo o hua intoxochiuh
Xonohualco yenihuitz yenihui queclioli nimamali teuctla nicnotlamatia ovah- ycac y quiapani ayao.
quin noteuc yeihuitiinali nechya icnocauhya ni matlac xochitl ayao ayao o ay Telcacahuaxoehitl ahuiac xeliulitiliuitz a ihpotocaya inahuiyac • poyomatlin
ya y yao ay. pixalmia oncan 11 ine nenemi nicuicanitl y ye ayao olmi voncaquiya itzmolini
íntepetl huitomica niya ycliocaya uxalihqumlim nic notlamatia yehuayan oya- yenocuic celia &.
quin noteuc ett a .
Yntlapallan aya mochieloca monahuatiloca yecochiztla oanca cacanco ayao
ayao &a. Toco tiro to Coto co t ititi co tititico can ir ino cueptwh.
Qantiyaolinca yenoteue yeihuitiinali tinahuatiloya yexicalanco o anca ca-
Huexotzincayotl
canco &. v i n i e n d o los de hue-
xotzinco a pedir socorro
a moteuccoraa o tlaxealla.
Ay vaneo ay vaneo ayamo ave ay huiya ayanco ay yanco ayaino a ye aliuiva
TlaCuiloltzetzeliuhticac moyoliol timoteucgomatzi nic huicati liuitz nictzetzelo-
que ye nianianiz mocha ínoquiapana o queyemahmaniz moteuc calla tic va
tihuitz y o huetzcani xochinquetzalpapalotl noquetzaUgouhtihuitz nocon ihtotia
ycnocauhqui niean tollan nonohualco ya y ya y yao ay.
chalchiuh atlaquiquiz copa niya hueloncuica chalchiuli liuila capitztli nicteocui-
Ynyequinti chocaya teuctlon timalon queyema maniz mochan &.
tlapitza vaho aylaya oliaye ohuichile amiyacale.
Yntetl inquahuitl o 011 timicuilotehuac nacbcañ tollan y vnon can inotontlatoco
Oliuaya yeon nic eelehuia moxochiuh aya ypalnemoani yeliuaya Dios aya ili-
Naxitl topiltzin y ayepolihuiz yemotoca yeic yecliocaz in 1110 macehual av yo.
huan ca nahuiche nictzetzeloaya noncuicatilo ya hoy.
Can can xiuhcalliya colmacalla yaynoticmatehuac nachcan tollan v inoncan
Tozmilini xochitl in noyol yol ay yahue tozmilini xochitl noteponaz ay an co
ynotontlatoco Xaxitl topiltzin &.
ayancayome oncana y ya hue nicxochiamoxtoz immanaya ytlatol ayanco ayan-
cayome ho.
4Q
Qanyeilman noncuica yebuan noteouh in Dios i intoaya tlatoayan. Chiquiuh tepetla nayiahue tigaxochitla temacoya in quauhtepetl ixpan ava
Yiexochincacahuatl inpooontimania xochi octli nocoya yeoo noyolqm mati o o chimal avallili ti ga lmalmoteca ayio.
quibuinti yenoyol ayioo liuiyonca ancaya anoyolquimati &. Oyohualpan tepoloa in Mexicatl y chichiinecatl a ayao chimal ayahuitl gan
bualmoteca avo.
Qanca tlaubquecbol celiya pogontimania mocquipacxochiiib tinaan oo bue
AoyohuaJ ehuaya quauhtli ya ocelot! tolchimalticaya tlachixticac yquetzalpa-
licaciliuatl cacabna izquixochitl gantonnetlanehuilo ticabualoh tiyab o xnna az-
nitlan moyalmaya ypan mihcali mexicatl ava ho.
nican ayio,
Ayayahoviye maxi<]uitta nopan ni Mexicatl y chimalcalco no nicac ayanica
Cantiye eoe yenican imixpano teteuctin ava timahuiztlaclii liualla mone
aya ayac noe niuhyez intonahuac onoque can tiyanenii cattiva in motlatol yeteoatl
quetzca noxiubtoz quetzalpetlapan tonibcaca gantbn netlanebuilo ticabualoh tlachinolli ipan nitlacat on can nimexicatl avo.
tiyaab o ximoaz &. Acolilìuacan in negaliualcoyotzin moteoaub jiolijiogontoc inniotlacbinol a
(>n caninentlamata nic yhtoayan ava maca niyabuia ompaxi moayan tla- niimilintoc jiopocatoc yeoncan o atl intempan ava.
cotlinoyollon nehua nelma cani euieanitl teocuitlayo an noxocbiub anca yeoo
oliva iva, can niquiya cahuaya n i q u i t t a noclia xochimamania mach veynchalchi-
huitl o quetzallinpatlabuac macbnopatiub oo ica ninoquixtiz queinaniya anca- titoco titoco titocoti.
caniaz nipolihuitinh ay ioo ohniya.
Aoyani ìiacaliuaya noteoub ynipalnemoani nic yhtoa nianiauh y mayamno-
quiniilo nieuicanitli mayaihui maya acatetel machaca caciz yenoyol ayio.
Yniquetzal a xocliiatototl ilhuicol manaya nicuicatl ilhuicac anahuac one-
Qan cai uh noyaz xochihuinconticac yenoyoliol oncbalcbiuhnenelihui maquiz-
miaya noyollo tlacatempan anicmoyahua yanoxochiuh avayca yehua ini huinti-
tli yatlacotli vectla mocbiubtoca abcan machiotica tlalticpac y y buia ho aliuiya
hua tepilhuan o nequiniilolo yayave yaliao.
mayio.
. Nicnotlamatia yaye yaha ohua can nentlamati novol nicuicanitl chiucnauh
atl ipempan xocliitlal])an y an ni cuihuan y mayahuiyelo va nequimiloloya onca-
Y TOTOCUiC TOTOQUIHU ATZIN TL AGO FAN TLATOANI.
ya huelia
tiquiti tir/viti tigniti Chalchiuhtli ololihuic a nicnocozcatia nicuicanitl yeno niacehual a y yelmaya
chalchiuhtlinpopoca cannictimaloa cuicat! ava quilminti yenoyol xochintlalticpac
onequimiloloya.
Nictzotzonayan toliuehueuh xahuiaca an nicuihua maihtohuaya ava totototo
Qan non cuica nentlamati in tlalticpac ayani euieanitl ohuaye canniticpa qui-
tiquiti tiquiti xochitl y huelic o niaihtoa ichan vn totoquihuatzi toti quiti toti to-
gaya notlayocol ava cuicat! ava quilminti venol xochintepec o nequimiloloya ona-
tototo &. tiquiti tiquiti. tlalticpac m a a huilihua ohua yye ayaoo totiquiti toti
yahue ava.
mantahuiacan ayio yi ya tiquiti.
Toltecayotl yemihcuilotelmaz nicuicanitl nocuiyo nemiz a intlalticpac euicatl
Chalchiuhtli novello toto &. teocuitlatl noxochiuh ycani napanaya in nepapan
ica ynilnamicoz o huanopinohua niaz nipolihuitinh coz catoz petlac ìiinotecatiuh
xochitl inoxochiulia niquit quitehuaz quen manian y vec totiquiti toti tloncui-
cliocotiaz nonanan huanyxayotl pixaulitiaz i notomi oloxochio nitepehui cocahui-
catl y yo liuiya tiquiti &.
"eatl itempan o ha cayahue ava ohuaye.
Can ocmoyolie a xoncuicaya toto &. nican nicmanaya poyonia xochitla ainox-
Ayao ava ohuaye nicnotlamatia amopinoa y bui [»etlacotl ni bui catoni ganin
tla cuilola totiquiti toti nie &.
ti apatia poctlanti liuatoc ompa va noyaz niyaz nipolihuitiuh cozcatozpetlac nino-
tecatiuh.
TEPONAZCU1CATL TITOCO T1T0C0 TITOCOTI.
Tiqui tiqui tiqui tiqid, totototo. Coto coto coti ticoti ticoti.
Ymaxoncuicatlauh tonatiuh chimale cuica nimeetla tlaxonicnotlamati yao Temo huaci temohuaci yohuaya mizquitl icpac noteooya xochitl temoya Mo-
ayiahuee maya hui chale ocnale magogeyalmichile eie. teucconiatzi techinol temoya Negahualcoyotzin Anahuatl quitoca niiliniava.
Ycocana ypanava a yca v a a niquittaya moxochiuh Dios noyoliool paquini Quauhtlintototl yemochiuh ocelomixcoatl mizquitl cipac matlahiiacalco oya-
huanca no hue yoo manchalchiliuitl nicmatia nichichimecatl yio ya yemachani- tlacatl Mixcoatl pilli necahualcoyotzi y yo ohui canihuaya ova vo olmi canihua
ca ana xochitlaquitquitihuitz noyolliolpa qui ni huangan no hue eyoo y yaoo ave vo oya.
aya auh y velina ynhua aya yaquimaoya yaquimaxelo avaoo. Yequi maceuhque mocoliqua Acamapich Huitzilihuitl Imeytlalli acolihuaca-
_ A u h inyehuan qua ahuaque auh y yeehua maqualmeque inconquetzalman ti- ni mitzpielti mixcohuacalli oztomecacalli Xegahualcotzin y o ohuiga ni huaya oya
huitze conto naca xochimoyauhtihuitze aya quauhtencatli a tozque choltzin yce yo ohui cani huaya yo oya &.
ytonal a yao.
Tzihuactitlan j^equametla huallaexipe tlatiaque vecocaleo netlaliloc huey
NI CAN OMPEHUA COZCACÜICATL Y TECHPA Y
corniti necpaltiloc nocolihuan qninatzi tlaltecatzi Te chotlalatl teuctli chicoinoz- NITLACATILITZIN TOT 0 IESI! X o OQUITECPAN DON FRAN C 0 PLACIDO
toc ne neco oya. Y PAN XIHUITL 1553 AÑOS.
Nichoca nichoca icnoyoa novoliol nehuayan Necahualcoyotzi cano nava ximoa-
va nocolihua in qninatzi &. Tiquitiqu! tocoto iiqmtiqiii focato tiqui tiqui tiqaitì tiqui tiqui tiquiti.
Cocavo in e eòhuae ieaittoe acolmiztli hualcuiea ne ìienque colhuacano oto-
toztli aitzmolin o oyaxotlac inclioquiz xochiuli Coxcotzin calcocametl liuinoya xa- Maontlatlauhtiloya xicteoxiuhcozcatotomaca ynamotlayocol antepilhua ni
liuini. machal chiuheozcatl teocuitlacozcatl ynamo cuentax y maycayatica huiltiti yn
Ayaxcan inquittaqne huey ti ali 1 acollinaean mizquititlan 0 tziliuactitla qui- oyehcoc in Belem cemanahuaqui temaquixtiani tlati huiya t l p l a q u a u h gane.
tlalaquico in choqniz xocliiuh Y11 maontla chieloya toniachvane ticeahua tlapalizqui xochitl nioyahua yehua
Yoyomihua maya quiga nomali ay yaliui va lmiya ava huiya ma va quiga oncan temoc ynitlayocol yehuaya Dioxi cemanahuaqui.
nomali. Ynquetzalcalitec hotencoya oucanyetonca yntichpochtli Santa Ma. queco liue-
lonca.11 ticyatlacatili yn Dios vpilzin nepapan cozcatl maycaya mantlatlauhtiloya.
Qantiiiiotiinaloa ynieaya iuhquincozcatl toyahuava yemomaetzinco moyetz-
tica in Dios piltzintli nepapan cozcatl.
MEXICAYOTL.
Maquiz quecliolli quetzalli ya macpanticaya timatlapal colma. quenona- Yenoyao xochinialintineni yechalcotlaca yequimamatihui xochiquahuitl ye-
lmexotzinco atlixco tenaniitl yxpan cahuiltiao ohuiya.
mican ay don Pilipe ocentiva ooo centiya nopiltzine.
Oyohualli xochitla ye ehuaya tlachinolxoehitla cuepontimaniva chicliiineca-
p a ytech yetonemiya tixochilhuitli ocentiyao o.
Tocotico ti qui ti qui tocotiqui tocotiqui,
Cancatlauh queeholtzin chimaliya xochincozcatica yaa tiya mahpantiya in-
toquiz teuctli cepan amonnemico yn don Pilipe ya lio.
Yn cacahuaxochipetlatl yyooo no ca anaya anconeauhtehuaque ynteteuetini Aololotzin ololo maheaoe xichica intinoconetzi tzonimitzontecaz mococoltzin-
cepan amonnemico yn don Pilipe ya lio. co huallaz yeinota Ahuitzoto mitzon lmihuixoz yiao ohuiya.
Xoyollo quimati nimitznochihuili yntinoeonetzi huallaz yemota.
Xicutzi Ahuitzoto macaco cenca xitlatla yocoya oo intiquil namiquimo piti-
Coto co tigniti qui fi. catzin axayacaton o ohuiya.
Yn yan vio oncan ontimalihuin tlalticpac ynichpochtotl in Ahuilnemilizotl ma-
caco cenca xitlalocoyao.
Ynahua no lmeyohua nacico yannicani y S. Pilipe Azcapotzaleo nique ca hui- Queco tiniocliilma tiniuetzi intimochoquilia tiniucticatzi negahualpilli xiliual-
co nepapan ihuitl eaquanpatlantihuiytzaya iva van cava. mohuica tlanimitzoninama tlanimitz ahahuilti y ximocauhtzi no tiniucticatzi ne-
Maonnetlaneliuilo eozeatepehuaque teteuetina yatiton Baltasal titon tieco te- cahualpilli yao o lmiya.
teuete yeaxcantechtlayocoli ycelteotli yiaiyancaya Olmalacic cueponixochitl toconitazque invectli conetl Ahuitzotonxinio cauli-
Nixiuliquechol papalotl patlantilmi ytzaya notozeana huacoya anque nica tzino.
anquiniea ana xinech nanquiliya tixoehaya cachtototl xiya tlapitzaya toeuie to- Chimalli xochitl ycaninoxauh nimexicacihuatl niclipochtzintli tlachinol ticay
xoehiuh tieyamana y S. Pilipe notozeana huacoya anquiniea anquiniea ana. popocatimanin nonelicuiloltzin queehellehuiya tonahuac onoque o o lmiya.
Yaoxochitl ypanmomati nonehcuiloltzi (jue he eleliuiya.
maniya cozcatl nepanihuiya ye nel hua oticaqui can mochoquiz aya icpac ton- NICAN OMPEHUA COgOLCÜICATL YTOCA, YEHUECAUH ICC0QUIGH1
tlatoaya titoenotlatemol ahuayie alma &. TOQUE TEPANECA, I N MEXICO TLATOANI AHUITZOTZI Y
TLATLALIL NEXTENCO NOHNOHUIANTZI CUICANI YHITAN P I L L I
CATC A.
coto roti (¡viti <ptiti.
Tocotico tocoti. Auh ynocontlantiuh cuica ti toco toco tocoto ticoticotico
ti tico tico ti cot i toco toco tocoti.
Ynican nompehua noncuicaya tolteea ehinampa naya nonohualcatzaqualli
eatea in San Pilipe mach aqui naxean tepilhuan mach a qui naxcan ynatloyan te-
Ayn oinpeuh y yenocuico xochicalitec niman nocon mama nojñllotzi nocon
petla yxoxouhqui mizquitl onicaca Tonacaqualmitl ynelhuayoca aonca yeyolque
ahuiltiz ololotzin ololo mahcehua inconetl Ahuitzoto o olmi ya niacaoc xichoca
inteteuctini mach aqui naxcate pilhuan.
nopillotzin yn toconitotiz ymoxochitzini y huan niocacalatzin olo olotzin.
Ynehalchiuhticaya Onicuiliuhtimaniya ynatloyan tepetl ayn S. Pilipe ve Anuahuatl nie hui huixoliua yeniincxicatl nichpotzintli yenochimalcocoltzin
Santiaco vani conicuilohtiaque in nonohualca intepilhuan ana. niemamatiuh oncan onotiuh aytzi yenoyaoxochiconetzin oo lmiya.
Oancayn mahcehual yechichiniecatepillman intonti o ton Paltasal inteuc-
Aoyohuallin cahuantihuitz vie nonchoca aytzi yenoyaoxochi conetzi oohuiya,
tli yehua conicuilotiyaque in nonohualca in tepilhuan ana.
Qan caiz quixochitl nochichihualtzin cacoloxochitl tontomalinque telpotzin-
tli Almitzoton in tocochian o ay Tilia o xoehipahpaqui novollotzin yn telpotzintli
ahuitzoto.
toticototi coto tifico.
Ticatl yhnitl malintihuitz choquiz xochitl Chimalli xochitl cuecuepocaticac
teicoltitetlanecti Atlixco tenainitl yxpan cahuiltiyao ohuiya.
Maquiz quecliolli quetzalli va macpanticaya timatlapal colma. quenona- Yenoyao xochinialintineni yechalcotlaca yequimamatihui xochiquahuitl ye-
huexotzinco atlixco tenamitl yxpan cahuiltiao ohuiya.
mican ay don Pilipe ocentiva ooo centiya nopiltzine.
Oyohualli xochitla ye ehuaya tlachinolxochitla cuepontimaniya chichimeca-
p a ytech yetonemiya tixochilhuitli ocentiyao o.
Tocotico tiqui ti qui tocotiqui tocotiqui.
Cancatlauh quecholtzin chimaliya xochincozcatica yaa tiya mahpantiya in-
toquiz teuctli cepan amonnemico yn don Pilipe ya ho.
Yn cacahuaxochipetlatl yyooo no ca anaya anconcauhtehuaque ynteteuctini Aololotzin ololo maheaoe xichica intinoconetzi tzonimitzontecaz mococoltzin-
cepan amonnemico yn don Pilipe ya ho. co huallaz yeniota Ahuitzoto mitzon lmihuixoz yiao ohuiya.
Noyollo quimati nimitznochihuili yntinoeonetzi huallaz yeniota.
Xicutzi Ahuitzoto macaco cenca xitlatla yocoya oo iníiquil namiquimo piti-
Coto co tiquiti qui fi. catzin axayacaton o ohuiya.
Yn yan vio oncan ontimalihuin tlalticpac yniclipochtotl in Ahuilnemilizotl ma-
caco cenca xitlalocoyao.
Yiiahua no hueyohua nacico yannicani y S. Pilipe Àzcapotzalco nique ca hui- Queco tiniochihua tiniuetzi intimochoquilia tiniucticatzi negahualpilli xilmal-
co nepapan ihuitl caquanpatlantihuiytzaya iva van cava. mohuica tlanimitzonmania tlanimitz ahalmilti y ximocauhtzi no tiniucticatzi ne-
Maonnetlanehuilo cozcatepehuaque teteuctina vatiton Baltasal titoli tieco te- cahualpilli yao o lmiya.
teucte yeaxcantechtlayocoli ycelteotli yiaiyancaya Olmalacic cueponixochitl toconitazque inyectli conetl Ahuitzotonxinio cauh-
Nixiuhquechol papalotl patlantilmi ytzaya notozeana huacoya anque nica tzino.
anquiniea ana xinech nanquiliya tixochaya cachtototl xiya tlapitzaya tocuic to- Chimalli xochitl ycaninoxauh nimexicacihuatl niclipochtzintli tlacliinol tieay
xochiuh ticyamana y S. Pilipe notozeana huacoya anquiniea anquiniea ana. popocatimanin nonehcuiloltzin queehellehuiya tonahuac onoque o o lmiya.
Yaoxochitl ypanmomati nonehcuiloltzi (jue he eleliuiya.
Tocoti tocoti tocotititi tocotititi.
Oancaizquixochitl in momamalintocyienomatzi yenichpotzintli ycanicnahua-
tequizi noyecoltzi yn necalmalpiltontli yaohuiya.
Qan non tlatla yocoxtica aytzi niuctzi ticihuatzintli quecomach nontlacatl yno
cana momiquili no, ye, coltzin in Ahuitzotl yiao buiya.
Quemach ynoquichiuh noyollotzini ayoc huelin niuctzi ayoc Imelin niquica- NICAN OMPEHÜA TEQFIHQITIXT1LIZCUIC ATL YPANTLACÜEPTLI
hnaz no, ye, coltzin in Ahnitzotl yiao huiya. TEOTLATOLLI Y COQUIZ ILHÜ1TZIN SAN P I I I L I P E Y QUAC YNO
Tlaca ay nicutzi tinicntieatzi tlaca monahuati y Almitzoto tlaxonqnica aytzi AHCICO SPANA YTETLAüHTILTZIN SUMAGT. INTLAHUIZTLI
atohualla oliuiya, QUlMOMAQl'lLiA ALTEPETL AZCAPOTZALCO TEPANECAPAN
Aiztleco liualaiz cacan ti a hueliloc yecamo niuctzin tlaxonquicaaytzi. Y PAN X I H 1 I T L lo(>4 YEHUATL OQU1TECPAN 1). FRANCISCO
Cenca nelli cenca nelli xolotzi cencayenenelli in tinechalaquiz Almitzoto tla- PLACIDO GOUERNADOH XIQUIP1LCO A H I YX1HU1TL YPAN
canelli motzi can ti ti a hueliloc cenca nellitzi yiao huiya. OMEUH 1565 Y QUAC GOIJERNADOR YNAZCAPOTZALCO 1). AN-
Aym ma nellitzi cenca yenelli in tinech calaquiz Almitzoto. TONIO YA LERI ANO.
Tico tico tico tico tocotico tocotico toco toco tocoti coto.
Toquotieo tocoti tocotocotocoto tico tico ti cotí tico tico ticoti toco toco tocoti.
Tico tiro tiro tico tocotico tocotico toco toco tocoti coto.
Toquotieo tocoti tocotocotocoto tico tico ti cotí tico tico ticoti toco toco tocoti.
Ye eilhuitl yecayachihua in buey Atl yhuan intlalli auh yenaliuilliuiü y equi momaquixtilico ynicaya ytlagomiquilitzin yhuan otecli momaquili ycemicac ne-
manantonatiub oo yhuan metztli yhuan ixquich yeitlali oohuiya. miliztli ohuiya.
Maeuililhuitl yeipanohuaye ocliiliualoque yn atlan ohanequi ninian ye eluiano
nepapantototl patlantinemi yiao ohuiya.
Yeehi quaeemilhuitl yequinioehihuili tot 9 in maniaca ynixquich tlalticpac y- Tocotico tocotico.
liuan yquac yequiyoeox ynachtotlacatl hui xamaylmi linei tojjatillo lmeltixiptla
mochihuaz ayay ehuatl tlatoz in tlalticpac vio &.
Qaycemaxca ycentlatqui mochihuaz ovenica in nollachihual ynixquich ono- Yn niatotlainachtica matipahpaquica teteueti tepilhua xieaquicani tlahuiz-
qui in tlalticpac vio ohuiya. caIli moquetzaco can cayei(iuac ohualmo (piixi in huel nelli tonatiuh o y Jesu
X9 topanqnicen manaco ynitlanexiloya xapotli inoquetz illmicatl ytic yio ohuiya.
Yquac toenihuan mochiuhque ho Angeloti intlalticpac titlacao o yeica hamo-
Totico toficoto. can nen achtopaquittac in tepetla acaltitla in maria magdalena, yiao ohuiya.
Quen machveltelmatl tonmotlaniachti ahuapille Magdalena tot 9 achpa niitz-
niotz nelli Dios nelli (xpiichtli Jesu X 9 can cayeónca yntepetlacalli onoca Allelu-
Ayniquaco inoquiyocox tíos aav valine ynattopatlaca ninian qui ino teochiliui-
ya ohuiya.
li quinmolhuiliaya maximozcaltieanaya ximotlapihuicana ayiahue niochicaxi-
Ynoquieacque Apostolome omozcalitzino cenca ma 9 comanque hualehuaque
nencan intlalticpac yio ohuiya.
san Petolo san xihuan ynoncan tepetlaealco y xochitla ic yiollo pachiuh cenca.
Yniz catqui caonamechmacac nepapan inquahuitl aa yialiue in mo tlaa-
quilotiya a cemanahuac onoqui nepapanceliztoc yxihuitl yenicaa naya mcchica
xinemican.
Cenca can cuelaehic huiya ynoquitla neuhque inipetl inicpal ycelteotl Dios Tot ico toficoto.
niman yeinocoma in tlahtolmani ve eli naya cenca can yequi to bua Adane
Adane cenca huelxicaqui velina mitonal ycaya in tic nextiz in motlaqual tlaltic-
Oiiipoalillmitl ontlano yequimonahuatiliya in Apostolome in tot 9 ye ehuaya
pac yio ohuiya.
in 110 huian cemanahuac caquiztiz in euangelio niman yemotlecahuio ynillmicatl
Yhuan ye mittoay vnica yequixnahuatiya yelma iniqui yn niquittoz in nie ne-
ytic yio o huiya.
quiz ayatlamiz ye nicanmone Miliz ayacanelti tlalli yelmaya oecepati tlaltiz yio
Yniquac yn yecenmani in nohuian in Apostolome ayiahue in Sant Pilipe y
ohuiya.
ompayeihualoya ytocayocan Asia, oinpacoloztitech momiquili canipampa yehua
ynitlatoltzin in Dios yia ohuiya,
Tico tico tico, focatico tocotico tocotoco toco tico. Yn macuélachic mocehualotitla nicahuiya maonneyacalhuilo yn san Pilipe y
intazcapotzalca ganmotla huiztica yxtonatimani ye ehuaya yn mauh in mote-
peuh yn motlalliuac panao ohuiya,
Ynyecemani yelmaya in mopixohua in tlalticpac tlaca can noiuhquitlapihui- Yntotepan tlatocauh ynpatimochiuhtica ynixpan in Dios ypalnemoani cuix
que nepapano oyntlatlacolli yelmaya yeica ycaojipa omoqualanalti in Dios oca- ocnelli achica yenicantimitztla nehuizque yi ehuaya maxiqualic nomati o in mauh
pacho yeeenianahuatl yio ohuiya. in motepeuh yn tlalhuacpanao ohuiya.
Yn can chicuey tlacatl ynomocauhque ynipilhuan Noe yenoyehuano yn tla- Cihua cuicat! ytechpa ynezcalitic tt 9 quitlali d. Baltasar toquez quauhyo col-
caxinachoque huelmahuiztico cuixmo 90111 aznequintotecuiyo (; an pepehualtilo huacan tlatoliuani quitlauhti ynican Azcapotzalco tepanecapa tlatohuani d. Die-
ohuiya. go de león tocnotla temol y pan xihuitl 153(5 años.
Anotlainito matlac tzon xihuitl omey ye ehuaya oycnotlama yn Dios cao qui-
lma! niilmali ynitlacopiltzin yntemaquixtiani yao &.
Incaytechpa yehuaya oquimocuilitzinoco ynit laco nacayotzi Santa María otecli
Tocoticotico tico tocotico tocotoco focatico. Tocoti tocoti tocotititi y tocotititi tototititi tocotititi y confiantri ih.
Ycompoliualli ye aneliicueytica negali nal o tlateuiacliiloyeontlaocoyalotoe nen- Maompehualo nican mayanequetzalo yace otacico ypas cuaya oya yehcoc yn
tlamacliotoc yeixquichan motlachihualhuan yecemanaliuaco ohuiya. teotl temaquixti tlalticpac nicayenello huiya.
C nel can cuelcan tihuiaii an nicutzitzih Iman ichpopotzitzinti maticyaittati Tlatlapal cacama xochitl tozcuicniltzetzelihui moxochiotzin topan onpixahui
ynomono maizcali oyamoquetz yeoyayol Jcsucliristo ohuiya, ma yeavea Ma neyahpanalo anniuctzitzihuan tlalticpac nica cecentlamantihua.
Maquiz coyol cahuatilmitz in mocuicatzintt 9 matoco ehuacan mayeayea, pali- Toznenexoclii caquan papalocihuatl don palacisco izcamoxochitzi maxonmi
totiya oncuica cuican tlahtlalimachmoyahuac moxochiacuetzin yenohui piltzi vei-
paquih toyolia in moqui appan S. francisco maonpahpaquihua ayeotacico ylmey-
panaya xiquimonitoti yCmopilahuiltilhuan ichpopotzitzinti cuixmochi payenica
pacaca ohuiya,
cacantotlaneuh con tlalticpac nica cecentlamantihua yiohuiya.
Onquetzal tocxilotl cuecnepoiitihuitz ontozmialiua oxexeliliui matocon(piaca
Tlaxicaquican y annicutzitzinhuan in moztlahuiptla techontlatiz ynicelteotl
maica & toyaz(]ue canompa ximohua ticlipopotzitzintimaniz incuicatl o ic onnetotiloz in
xochitl o tlalticpac nican &.
Tocoto tocoto tocoto tocoto ynepanfla onahei in cu i cutí niman yeonflanti tiquiti ticofo
tiquiti tocoto.
Titicoto tocoto tocoto tifi coto titicoto ycmtlantw/i.
Matonhuian nicu lman oyamoquetz mozcali ipiltzino canyehuan Dios yinaoya
notzalo yeompohlíalo cantictocliielia oyecoc nica yia o ohuiya.
Caim niomeeahuehueiih maontzotzonalo y ama icao matictochialican oyecoc &. Ynannocihuapo Iman yetonquetzal yecmaamantihui oyenicantichpopotzitzin-
Maocachtopa yehuatzimatictlatlaulitica iniehpochtli cihuapilli yetonantzin ti tocoyecozcameca ihcuixtilmi oyetocuic yeiquiappan Dios tot 9 tzin aytzin ohuiya.
* St-1 M* acó achitzi yetopampa coya tlatlauhtiz intlatlacoJiuani in tt 9 Dios vio ay. Aytzinicutzin Nocilmapotzi tozpapatzi titlatlapalxoclii tlanimitzon mama no
pilahuiltiltzi tocnotlateinol don tiego toni tlanimitzitoti izcamoxochitzin yliua
Qan totepan tlatocauh yenello huel ye huatzi quiyolcehuia yniconetzi Sancta
anmocuitzi tlaniinitzonehuili ololotzi ay tzin &,
Mária.
Tleinticuica elcicilmilia ticxochiyo o coya tocnotlateinol maovaque oy mopih-
tzitzihua intetlepan quetzatzi ilhuicaminatzi oyeticinahuicolma y izcamoxochitzi
yliiian mocuictzi tlani mitzonehnili &.
Tocotico tocoti toco toco tocoto ticoticoticofi tico tico t/icoti. toco toco tocoti.
Ynontzinitzcan tonpilihuia Oceceliztiuh Toyollotzin toyolia ycateotlatolli toco-
yecoz cameca ihcuixtilmi, &.
Yn ye huey pascua techmaquixti omozcali tot 9 maompapacoa titlachi hual-
lman y teocuitlatica y antlachinoi (piatechone que noconetzi axcampa qualcan
MICH CÜICATL.
amatic totlatlauhtilica o olmiya.
Yn maixquich tlacatl niaquiniol namiquili inictopampatonelmaloc y Jesu X 9 Yniqrtac omotkih' y no inhtmipcévcdoqve ynthwcpanhviì Mexico yhteen tiatilolca.
in anquetzal ne cui ele (pie noconetzi axcampa cualca &.
Ynaxcan niquittoa ni ton palacisco nocihuapotzitziiihuan oo oconiquitta in 1.
Dios tetatzin y in<pii mochihuili yeeemañahuatl ohuiya.
Ynyeoya xamoquetzaca a ynyeompoaltonal cayiconnecalmaloya, anteoeuitla
Ynonel yaque yetonanhuan anto[)itzitzinhuan oo acocyocan (xpiimottilitiaque
nepapamichime anqninelli yeaxcan moquetza mozcalio Jesuchi-o. ynipaltinemi yn
ynimac ticate in Dios tetatzin &. alma nomatzi yna Oanquiganelliya yehcoc ynilhuicaquin yn mayauheampa mo-
tlalito ytatzin in Dios alma nomatzin yna.
Quen huel ximimatiya titeocuitlamichini titotoliniya yieatletocuic aynatlitec
17
Tocoticotico tico tocotico tocotoco focatico. Tocoti tocoti tocotititi y tocotititi tototititi tocotititi ycontlantiuh.
Ycompoliualli ye anchicueytica negahualo tlateumchiloyeontlaocoyalotoe nen- Maompehualo nican mayanequetzalo yace otacico ypas cuaya oya yehcoc yn
tlamacliotoc yeixquichan motlachihualliuan yecemanalmaco ohuiya. teotl temaquixti tlalticpac nicayenello liuiya.
C nel can cuelcan tilmian an nicutzitzih liuan ichpopotzitzinti ínaticyaittati Tlatlapal cacama xochitl tozcuicuiltzetzelihui moxochiotzin topan onpixahui
ynomono maizcali oyainoquetz yeoyayol Jesiichristo ohuiva. ma yeavea Ma neyahpanalo anniuctzitzihuan tlalticpac nica ceeentlaniantihua.
Maquiz coyol calmatili uitz in mocuicatzintt 9 matoco ehuacan mayeayea pah- Toznenexochi caquan papalocihuatl don palacisco izcamoxochitzi maxonmi
totiya oncuica cuican tiahtlahmachmoyahuae moxochiacuetzin yenohui piltzi vei-
paquih tovolia in moqui appan S. francisco maonpahpaquihua ayeotacico ylmey-
panaya xiquimonitoti yemopilahuiltilhuan ichpopotzitzinti cuixmochi payenica
pacaca ohuiya.
cacantotlaneuh con tlalticpac nica cecentlamantihua yiohuiya.
Onquetzal tocxilotl cnecnepontilmitz ontozniialma oxexelihui matocon(piaca
Tlaxicaquican y annicutzitzinhuan in moztlahuiptla techontlatiz ynicelteotl
niaica & toyazque canompa ximohua tichpopotzitzintimaniz incnicatl o ic onnetotiloz in
xochitl o tlalticpac nican &.
Tocoto tocoto tocoto tocofo ynepantla onahei in cu¡cutl niman yeoiitlami tiquiti ticoto
tiquiti tocoto.
Titicoto tocoto tocoto tifi coto titicoto yconthntivh.
Matonhuian nicu lman oyainoquetz mozcali ipiltzino canyeluían Diosymaoya
notzalo yeompohualo cantictocliielia oyecoc nica yia o ohuiya.
Caim niomecahuehueiili maontzotzonalo y ama icao matictochialican oyecoc &. Ynannocihuapo Iman yetonquetzal yecmaamantihui oyenicantichpopotzitzin-
Maocachtopa yelmatzimatictlatlaulitica inichpochtli cihuapilli yetonantzin ti tocoyecozcameca ihcuixtilmi oyetocuic yeiquiappan Dios tot 9 tzin aytzin ohuiya.
* St-1 M* acó achitzi yetopampa coya tlaflauhtiz inttatlmohuani in tt 9 Dios vio ay. Aytzinicutzin Nocihuapotzi tozpapatzi titlatlapalxochi tlanimitzon mama no
pilahuiltiltzi tocnotlateinol don tiego toni tlanimitzitoti izcamoxochitzin yhua
Qan totepan tlatocaiili yenello huel ye huatzi quiyolcehuia yniconetzi Sancta
anmocuitzi tlaniinitzonehuili ololotzi ay tzin &,
Mária.
Tleinticuica elcicilmilia ticxochiyo o coya tocnotlateiriol maovaque oy mopih-
tzitzihua intetlepan quetzatzi ilhuicaininatzi oyeticinalmicoliua y izcamoxochitzi
yhuan mocuictzi tlani mitzonehuili &.
Tocotico tocoti toco toco tocoto ticoticoticofi tico tico ticoti. toco toco tocoti.
Ynontzinitzcan tonpililmia oceceliztiuh Toyollotzin tovolia ycateotlatolli toco-
yecoz cameca ihcuixtilmi, &.
Yn ye huey pascua techmaquixti omozcali tot 9 maonijiapacoa titlachi hual-
lman y teocuitlatica y antlachinoi quatechone ()ue noconetzi axcainpa qualean
MICH CÜICATL.
amatic totlatlaulitilica o ohuiya.
Yn maixquich tlacatl niaquiniol namiquili inictopampatonehualoc y Jesu X 9 Ymquac omotkih' y no hthUmipfévcdoqve ynthwcpanhvii Mcxica yhnmi tiatilolca.
in anquetzal ne cui ele (pie noconetzi axeampa cualca &.
Ynaxcan niquittoa ni ton palacisco iiocilmapotzitzinhuan oo oconiquitta in 1.
Dios tetatzin y inqui mochihuili yeeemañahuatl ohuiya.
Ynyeoya xamoquetzaca a ynyeompoaltonal cayiconnecalmaloya, anteocuitla
Ynonel yaque yetonanhuan anto[)itzitzinhuan oo acocyocan (xpiiinottilitiaque
nepapamichime anquinelli yeaxcan moquetza mozcalio Jesuchi-o. ynipaltinemi yn
vnimac ticate in Dios tetatzin &. alma nomatzi yna Oanquiganelliya yehcoc ynillmicaquin yn mayauheampa mo-
tlalito ytatzin in Dios alma nomatzin yna.
Quen liuel ximimatiya titeocuitlamichini titotoliniya yieatletocuic aynatlitec
17
aan a valine tocónelehuiya inquetzatl acatzanal ontlago coyolca huaniya ye con Alili innebuatl nicuicanitlaya quetzal acatica teociiitiacoyoltica niquiirie lel-
cui cativa ycelteotl ynaliua nomatzin vna, Can yeic nichoea canmaclitomaceliual quixtia ticcahua ye xiiihquechol micaquantzitzi cuecueyo catinemi.
vn nixalmitzin tixohuiltzini yetocai limiti aya yn obispoya tei ahyeicantitlachilmal- Amotlan non(.piiztinenii nixiuh atlatlacuilotzi nachcahua teocuitlayan ca pit-
lman in Dios a ynalmanomatzin yna. zalome gan titon Jolinan notitapia cuixquenmanian hualaz quetzalaxoquen ame-
Nelcicibuiya anatolocatzi lmiya yn nacbcahne axolobua veeliuaya tiqiiimele- chon chopiniquiuh xamelaquahuàcan onanquiyanella.
hnia aintocnihuan Axayacatzin quatecomatzin ayliealmacati mani yectli va in Y yeyagonelli niccabue maye ompatech huicaya aillmicatl ytec ava aycan no-
ciiie ganquimonanquilia achilacacbtipania ayxocheatzi yna Ototlahueliltic canti- titlacopilhuan gaye huayan Dios oanquilla nella.
noc niubtzin tatetepitz vnatopinantzi lmiya canticyo litlacoque yyelman Dios y Ynicmahuico huay nixalmitzin yn tehuan nechteneÌmaya ypalnemoani ti
yealitiqualoni quenmacli amique atozuene va ynacociltzi chalchihuauhquilitli ay huantontitotitineniiya yexiuhcoyollatoa michini in ton Jihuan Santiagoya y yan-
panhuilohuaticaqui ay Umica tliteo aana. ca yan caya.
Qanticbichimecamitzitzintin a ay yahue titotolinia tecbatzatzaqiiayn tonaliuac Tocona liuiltico ticava velina vectliya yn cuic cantiniiniitzitzinti hanochipa ye-
onoque ay inexico y canel patonyazque yn cancayenican y tipopolihuizque ana nican vi anca yanca.
Maxamela quahuacan yn coyonacazco olmiloac aintepilhuan ontlauhquechol mi-
4.
chini ynoquiztzi quaiihxohuili aintlacotzi acelomichiriiyn Motelchiuhtzin yncnix-
qui tlehuatzazque yn cuix inca ilhuittezi y yelinan Dios yn covo liuaca ana. Y catlalhuacpan yetechtepelma yetimimichti yetimexica cueptitlano vèti a
cliocholihnin tacacueyame tlachinol axochiatl yetopanquimanacalli popoca cona-
2.
yachihua santiaco oya lmeyao.
Yn huitzitzili michini teocuitla amoxgani matlatitec timahuilia oncantiepolo- Ynatoznene cencocopime onecuepaloc intonabuac onoque maixquicho mavac-
lma in motlayocol olmioha. patitlan titocalaquican yeti Mexica tlacliinolla xochiatl y e topan.
Yn huel pahpaqui v ellelquiga xiquitlaea teocnitla amox caniniatlatitech ti Y yemamox ipan niotlacuilol yeinepantlamitzontlachialti ycelteotl yn tapia ye
mahuilia. motelchiuh techocti tetlaocolti ynicayeyaub yn Mexicavotl techmohmo yahua yeti-
Acalla mogoma ypalnemoani inquetzal xomomichini matlac inyequiga v iiite- mimiclitin Santiaco ceceyaca lmilo liuaya ye ha Ayyoyahue va Alma nomach
milotzini yn oonanoc tlapalxolmili y ton helnanto yn don Petolo ynyenelli buey niccalme vn tapia ti don Joano ayamaxiuhtototica va ticayalmicaca in tlatolmani
pochotl ytech tegohuaque acacueptitlani acon ahcalaquiz catimitzitzinti olmi olia. yn cosina va ana.
(Jan tla cateccatl titemilotzini tiquiyanotza mocnilma tiquel namiqui yeicma Oan niquetzal micbini atliyaytec niyanemi chalchiuh acaxochitlo ytlan onquiz
lintoc cococ y cava mochoquiz aya yno onanoc tlapalxolmili. t.inemi nicyatemoa ytlatol ye yehuan Dios a.
Yn xiuhquecholimichini ontzinitzcan pepetlacatinemi teocuitlatl achalclii- Yhuallayo hual moniana necuicatilontzinitzcan ynacacueyameoncantlatobua
huatl ynyeitecaya inquetzal acpatl ciiecueyahuatoc ytlantonquiquiz rinemi ahua- quequexquia xochitla y mancanao.
te tatzi n e obispoy e. Y yexiuhqueehol atetetzon mav tlanaaton tlalitlaocolcuicati vacano o ticno
Y michcaquantzin xalmitzitzintin ampapaetoque xiuh aeanelhuatl yeytlana- xoxochcame vntapian ao.
ya in quetzal acpatl v in cuecueyahuatoc. Ynitlatol caticcliieliaoo yntot 9 ycclteotli yztac michime sabado ticaya in te-
Ytitlapal tecuicitzini quetzallian atzalanticnocahualoc ti san Joan otiya niya quitilma ay io.
ilhuicatl ytec ye Jerusalem gloria ticmatiya yan cuixnican tocha obi spoy a vii pah 5.
pacohua mayahuiltilo ypalnemoa can cayenica ni ynteoeuitla chacalini tlapapal-
michini otiya niya ilhuicatl ytec. Can teocuitlapitzxochitica amo hu ih u i coni aya tocuic ayca onmitotiya yrna ni-
miinitzitzinti inquetzal atla cuilotzin yexiuhchopiltzina yn Mexico xoncuicaya
3.
ahuanomatzine nocniuhtzine va.
Nonpehuaya nocuicaya ana Xochinquiyapani noconaliuiltiay yebuayan Dios Oanqui vellicarli quetzal miyahuaxochitl xeliuhtimania intlapcm. ava aclial-
yexiuhqueehol michgaquantzitzin cuecueyo catinemi yechalcbiub atitlani xon- chiuh ayo xochiquilteuh toncuecuepontimaniya ytech ton tlahtlachiehina xuhto
paquica ahuatomach vane. miyol pipivoltzine.
Qan niquitohuaya nichalchiuli atopinantzin campatiazque in moztla liuiptla Xiuquechol michini teocuitla tzitzi cuicatinemi quetzalatl ytec ava san pala
tlaneltol matlatitlan ticalaquica.il ye va conio nocniuhtzine y matimella quahua- cisco teuctly ticoo maya.
can yia Ime. Ay quac domingo yehuaya oncan yancuican gan quiyacaqui motlatol mexica
Can noconilnamiqui yelmava caiuhqui nacociltzin ycaniquiz veyacpatitlani mimitzitzi ye don Joano yetapia teuctli ticosmaya.
ve icnonaci yecolihuacana ani Mexicamicliini yeyacoino nocniuhtzineya mati me- Yxoelii mitzi patlantihuitz in Mexico nican ani onahpetz cuecueyocaya quet-
laquahuaca. zalaxiloxochitl xelihuiya y yeicuic san palacisco ya.
Yxiluialquiga timitzitzinti tlatimochintontihtoticani yeiquiyapa ye huavan Timotzinitzcan tzetzelohuaya v centi alni otecaya anio napetz cuecueyocaya.
dios yeixpanava tonquigatihui obisponteuctli yancayio.
Ytlamochitlacatl oncuicaya timitzitzinti otiqnetzque yetohuelmetzixon niit- 8.
toti palapetolotzi queyemitzitaz yetotatzi obisponteuctli.
Oncuica pelmaya quitzintiyao yn obispo cemanahuae nemia ynmoteyoya que
H. tzaltolini xelilmia ymotlatol ehalchiuh atatapalaca xochitli maicto na huiya-
Àilbuicatl aytec yeliualmotzatzilia ayoquan michini atetetzon atlaubcatl a ca boy.
lmaconetle aypan yetlapan atliyaitee cbalcliiuh acalli va yn tepiltzin cetocbtli coz- Onaliua alio aye anteteuctini yeicpachiuhtaz toyolliyo o ainotiquitaque tlpcqa.
camicbi onnecuepaloc ynquinenopiltzi nomache. ye eliua in dios timi mitzitzinti xalmiyacan hoy.
Xonicnotlamati noyollmiyayni don Joano gayenahuelitoc liuiya can niquitaya Ytlah tlatlacuilol amoxnepaniuhtoc ynamoyolia anmitzitzinti chalchihuitl
bualatoc atl quiyatlacaco teuctli yayehua cancamotelchiuh y yenelli liuelyectli mi- ynacatic ynicano ticuica yecoya tlatlauhtizque dios alma nomatzine ana huaca
cliin atexcallipa huelcoyanotzaya Santa Maria in qui ne nopiltze nomache. michino yn tapian avio.
Qaniqualittoa yehuaya yeniquetzal xiuhcayolini toconcecentlaniitoque toyollo Yntla xiliual huilla ni yn atlan amechan inquetzalteuh nepapano anmimitzit-
va atoconcecehtlamitoque tlacahyotl te(piiyotl tamilome ohualla miyztec vyececec ziti ye cuicati loyaa dios ahuanomatzine.
ocuelachic onnetotonilotoca timexica cueyame cen manca yenelli yahue ymachoc- Atlanchaneque ytlachihualhuan dios can camichin Axolotl, Amilotl, antleye
techalmati tachcahua yeomotecato quenona mica,ni ynaxayacatzi y teuctli yelma incuic qui mocuicatiya xochcatzin aca cueyatl hueh ya cuicao axaxa yacatzitzin
ohualla ynitztec yvececec Oancanica lmanee acatitlantonoque matitotlatican ye- ìiialmiltitineniio ave.
nocepa lmitze amox tii yn cuecannohuiya tlaxixiltihuitze cannelpatoyazque yn Oayac yequimitta tlamach mani yeineuic y xochiuh achilin antla palacaxo-
nepapanatlan tonoque yyancaverne boalma yyalme maxineehyaytlacan ynatepo- cliitl tonalaxochitla vca omitotiya chalchiuh atla cuilolnie quimocuicatiya xoch-
catzin mayaocnica anonehuatoya nictlanquiquiz cuicatia ahuateuctzihtle Jesu catzin.
xpo. ni ynipalnemohuaya vxquichtiya nemilme.
9.
Ygoquititlan ycnontlacactoqui naxolotli yecoyatotoma yncuicaxochimècauh
acociltzin almi huitlatzin nechoquililo manecuicatiloya yyancayome. ("anca chalcbiuh Atl yaya huica in mexico nica niquetzal camoxtli yaa av-
Qanninotoliniya ycanichocay naxolotl huiya yn mayo nahiliaca inanitelman yn tlanta quiquiztinenii gantixiuhtotomichini canti don Joano tiztlolinquiya y canea
maya ynpalnatli yecoya totoma yncuic axocbiineealmi acociltzi. dios ycliani, Maxoconcaquicani Aliuexotziiica y canea chalchiuhtetzilaca tzitzi-
licatoc ayxochicampa na san jialacisco ya.
7. Ynic noti a niatiyani nimexicatl y yehuaya chalchiuh aca ti ti an ninenemi yn na-
Aynquialma y yahue yechalchiuh atl yinanca tiquetzal michini timoyehyecti- chichimatzi niVoncanaya nictlatolchia veliliayan dios ychani yxanielaqualmaca-
va oo ain Mexico nicaxahuiyaca ticcahua xinechaytaca ana oanqui hueltehuatl y aneli a.
nimitzon mahuigolma timoteocuitla almach tzetzelohuaaya ycemanahuaqui tlao- Ynnahua tomacli Vanee otechahuatz ypalnemoa cancayeonca coyonacazco ti-
coya noyollo xahuiyaca ticcahua xinechayttaca ana. mimitzitzine yacatlamino campa oc nentonyazque huixainelaquahuaca yanella.
Teocuitlapapalo tlacuilol mieli ini tontla cbichinaya yecocametl ytequiya cui- Oachaqui yeniuh oo oeuelmomatlahui xictlalcaliuica ne antocniliuane tocni-
xoc ceppayhuincuicatl ayaman timitzompiquica mantiniitzehiiaean ava manioca huane yaa otitocenquixtique veaxomolco timimitzitzinti can moztla huiptlatizcan
tontella qualmaca. tematlac cetihuetzitihui canilmiya totecohuazque y xompaquica ne.
Ynatliyeitec nompehuaya nicaya liiiiteqiii noxochihueäiueuh nicuicanitl achi- To cotiqui iocoti tocotiqui tocoti tiquitiqiii tiquito tiqui tiqui tiquito.
chimatzine xonmahuilti mamaxochiuh ycaya o aylililili lio aya lieya.
Yntlapapal atlacueçona yntlantonemiya achichimatzine xon mahuilti mama
Onopehualoc S. Palacisco yecuicoya ti don Ti hua oyetitztlolincatoni maye-
caxocliinh ycaya.
tocontocaca yetotata in Pelesitente yequi tlatlauhtia vcelteotl intipipiltzitzinti
Ynic notla rnati noyoliol atl yya yxictli manica timexica timimitzitziti atl
maoctonahahuiaca oanquiyenica ana.
ymaxaliuhca oncan tiyol oncan titlacat ti don Joano t i t a p i a teocuitlaitztolin pe-
Macalacoa intipipiltzitzinti yeno cuelchocaz intopilahuiltil yx huetzcato cato
petlania ymanican quetzal lmexotitlan.
niaocxoconahuilti ayxaltemocho macaocxichoca maina marna tinoteycatzin oan-
Ynmaoc tonahuiaca ti Mexica timimitzitzinti atl ymaxalihuica teocuitlaitz-
qui yenican ana.
tolin pepetlani aymanica.
Aonca abelem cayemotlacatili Jesuchro. ycelteotl yyecemc. ontotonatoc yn mo-
Yn yeic expay yemona huatili tot 9 omemichin y quichiuh ceoquichtliniman
tlatlanextzi yemitzon motlatlauhtilia ayn Angeloti huilehuilehuile huiletzine.
yecihuatli yequimonahuatili amehua yeanemizque atl via yteca.
Ancayemonatzin ooo Santa Malia gancayeipa yeton moyeyetztica yyecihua
O aye mocebuiz tetlayecoltiz yeixquich micliini tlanelcenca quexquicbmi tza-
pilli yecemc. ontotonatoc ymotlanextzi yemitzon motlatlauhtilia ayn Angeloti
naz nomacelmal buan amehuanye an nemizque atl y yateca.
huile liuile liuile huiletzine.
Cavo liualli xelihuia yetemoya oyn spu santo noti Jesuchro. onca oncan ana-
ya ymoxacalynianca tonehcoya onilhuigo camoxxochintla pai tototl vnicelteotle o
NICAN ONPEHUA YN P1LCUICATL A H NO CO PILTONCUICATL YE- >
hua nomatzine va.
HUECAUH MEÜH (OMPA) MEXICO SAN FRANCISCO Y PAN IL-
Tlaticmahuicoca tihuexotzinca pipiltzitzintine ticcahuane onca oncanaya. ymo
H U I T Z I N TOMAÏIAN MOCHIFH Y QUAC INOMPA T E 0 P A N T1NE-
xacal ymanca, &.
MIA OC TIPIPILTOTONTI.
Yamantoncuicatlatocan tihuexotzinca, Matoncuica pepehuacan ayaxocliitl Cototiqui titiqui litoti coto tiqui t ¡tigni titoli cototo cutoto cototo coto.
totlayocol intoconyachi huazque intipipiltzitzinti maonabahuialon amoxcali ma-
nican. Ya cuel conetle maxiliuallacan Antepilbuan y ma oncuicatlatlanibua an-
Maxonpactaca tomach Imane anpipiltzitzinti macaximochoquilittacanoo tla-
quiyanicany acony ye quichiuh ilhuicatl ytlalticpac aya onanquiya yeliuatl totat- ça tlaça xontlatlayocol cuicataca ayao oliuaya veça ye ic niclioca tinotlatlatzin
zin Dios aya ontla neltocatoyollontipipiltzitzinti maonabahuialon amoxcali ma- vyeyacotle tontlaquetzin y çan caiuhquitoyazque can ompaximohua can tipipilt-
nicali ya cuelconetle. zitzinti yao oliuaye ye.
Oxiuhquechol choocan tlatoaye noyollo gan niquel namiquia ynanpipiltzitzin Ytlapal omixochitl yyexochitl tlatlatzcatiniania çantiquiceeenquixtiâ oo ay-
tetomach liuane quehuelcotehua ayeticmabuicohua ynitlatol vcelteotl y ilhuicatl catita pana çantipipiltzitzinti oxiuhquechol ceceliztoc ohuao aye.
y yollo Dios mochiuhtoquin cayio. Maxiliuallacan ticahuane yn manto conteocuitla amatlayehuaca yn topapalo-
Yn maontlaocoyelon titocnihua anpipiltzitzinte tomaclivane yn teoeuitlatica- matl ic tellelonquiçaz ohuao aye.
ya cecenpoalxochin tlatlahuizcalle huatoc yei quelesia y noncan notzalo on tla- Y e a n totlayocol ypantoncacate yn tipipiltzitzinti quen toconchihuazque e yn
tlauhtilo ya ilhuicatl yiollon Dios mochiuhtoquin eaiyo. mahueltiquehua yectli ny cuic Dios ay yoyahue yao aye.
Y yeo ganayohuica nemohoaya anayantlatlayohualpan tlalticpac avac huelon Maxihualhuian tocnihuane ya in mantonahuiaca aya hueve aço hiielto conpoa
9
qui ynicyatiyazque tlaltzontequiz tot Dios ynipalontinemi tocnihuane tocnihua- toconehua oo yectli vay cuic Dios bay yo yahue yao aye.
ne xompaquica Ime.
Ceyoliual intlatzontequin Dios onteyttohua onteyhua caompa xirnoa tocni-
huane tocnihuane xompaquicahue.
Ynatliyeitec nompelmaya nicaya liiiiteqiii noxochiìmeìiueuh nicuicanitl achi- To cotiqui iocoti tocotiqui tocoti tiquitiqui tiquito tiqui tiqui tiquito.
chimatzine xonmahuilti mamaxochiuh ycaya o aylililili lio aya lieya.
Yntlapapal atlacueçona yntlantonemiya achichimatzine xon mahuilti mama
Onopehualoc S. Palacisco yecuicoya ti don Ti Ima oyetitztlolincatoni maye-
caxochiuh ycaya.
tocontocaca yetotata in Pelesitente yequi tlatlauhtia vcelteotl intipipiltzitzinti
Ynic notla mati noyoliol atl yya yxictli manica timexica timimitzitziti atl
maoctonahahuiaca oanquiyenica ana.
ymaxaliuhca oncan tiyol oncan titlacat ti don Joano t i t a p i a teocuitlaitztolin pe-
Macalacoa intipipiltzitzinti yeno cuelchocaz intopilahuiltil yx huetzcato cato
petlania ymanican quetzal huexotitlan.
maocxoconaliuilti ayxaltemocho macaocxichoca maina marna tinoteycatzin oan-
Ynmaoc tonahuiaca ti Mexica timimitzitzinti atl ymaxalihuica teocuitlaitz-
qui yenican ana.
tolin pepetlani aymanica.
Aonca abelem cayemotlacatili Jesuchro. ycelteotl yyecemc. ontotonatoc yn mo-
Yn yeic expay yemona huatili tot 9 omemichin y quichiuh ceoquichtliniman
tlatlanextzi yemitzon motlatlauhtilia ayn Angeloti huilehuilehuile huiletzine.
yecihuatli yequimonahuatili amehua yeanemizque atl via yteca.
Ancayemonatzin ooo Santa Malia gancayeipa yeton moyeyetztica yyecihua
O aye mocehuiz tetlayecoltiz yeixquich michini tlanelcenca quexquichmi tza-
pilli yecemc. ontotonatoc ymotlanextzi yemitzon motlatlauhtilia ayn Angeloti
naz nomacehual huan amehuanye an nemizque atl y yateca.
huile liuile huile huiletzine.
Cavo liualli xelihuia yetemoya oyn spu santo noti Jesuchro. onca oncan ana-
ya ymoxacalymanca tonehcoya onilliuico camoxxochintla pai tototl vnicelteotle o
NICAN ONPEHUA YN P1LCUICATL A H NO CO PILTONCUICATL YE- >
bua nomatzine va.
HUECAUH MEÜH (OMPA) MEXICO SAN FRANCISCO Y PAN IL-
Tlaticmalmicoca tihuexotzinca pipiltzitzintine ticcahuane onca oncanaya. vmo
H U I T Z I N TOMAÏIAN MOCHIFH Y QUAC INOMPA T E 0 P A N T1NE-
xacal ymanca, &,
MIA OC TIPIPILTOTONTI.
Yamantoncuieatlatocan tihuexotzinca, Matoncuica pepehuacan ayaxocliitl Cototiqui titiqui litoti coto tiqui t ¡tigni titoli cototo cototo cototo coto.
totlayocol intoconyachi huazque intipipiltzitzinti maonahahuialon amoxcali ma-
nicali. Ya cuel conetle maxiliuallacan Antepilliuan y ma oncuicatlatlanihua an-
Maxonpactaca tomach lmane anpipiltzitzinti macaximochoquilittacanoo tla-
quiyanicany acony yequichiuh illmicatl ytlalticpac aya onanquiya yeliuatl totat- ça tlaça xontlatlayocol cuicataca ayao oliuaya veça ye ic niclioca tinotlatlatzin
zin Dios aya ontla neltocatoyollontipipiltzitzinti niaonahahuialon amoxcali ma- vyeyacotle tontlaquetzin y çan caiuhquitoyazque can ompaximohua can tipipilt-
nicali ya cuelconetle. zitzinti yao oliuaye ye.
Oxiuhquechol clioocan tlatoaye noyollo gan niquel namiquia ynanpipiltzitzin Ytlapal omixochitl yyexochitl tlatlatzcatiniania çantiquicecenquixtiâ oo ay-
tetomach lmane quehuelcotehua ayeticm almi colui a ynitlatol vcelteotl y illmicatl catita pana çantipipiltzitzinti oxiuhquechol ceceliztoc ohuao aye.
y yollo Dios mochiuhtoquin cayio. Maxiliuallacan tieahuane yn manto conteocuitla aniatlayehuaca yn topapalo-
Yn maontlaocoyelon titoenihua anpipiltzitzinte tomaclivane yn teoeuitlatica- matl ic tellelonquiçaz ohuao aye.
ya cecenpoalxocliin tlatlaliuizcalle huatoc yei quelesia y noncan notzalo on tla- Y e a n totlayocolypantoncacate yn tipipiltzitzinti quen toconchihuazque e yn
tlauhtilo ya illmicatl yiollon Dios mocliiuhtoquin caiyo. mahueltiquehua yectli ny euic Dios ay yoyaliue yao aye.
Y yeo c;anayohuica nemolioaya anayantlatlayohualpan tlalticpac avac huelon Maxihualhuian tocnihuane ya in mantonahuiaca aya hueve aço hiielto conpoa
9
qui ynicyatiyazque tlaltzontequiz tot Dios ynipalontinemi tocnihuane tocniliua- toconehua oo yectli vay euic Dios hay yo yahue yao aye.
ne xompaquica Ime.
Ceyoliual intlatzontequin Dios onteyttohua onteyhua caompa ximoa tocni-
huane tocnihuane xompaquicahue.
Co lotico toticoto tigniti cototiquiti coto tigniti. Ayhuan ommonialin cuepontimani yatolciyuia xochitl matocontetequa ca
camopal caxtlatlapa.
Ymanticuica yelcicilmicany ti Mexica pipiltzitzintini yeaxcan motlecahui ovc-
totatzin. S. Palacisco yehuaya ilhuicac ytech oo huili avea.
Y may pampan tonchoquiz mimi y caca tonali almi aca xocliitecpan caltecaya v
Coto coto tigui tocoti coto coti quito coti coto coto coto coto quiti quiti quiti quiti.
yecoyatlali ycelteotl yehuaya ylhuicatl vtec lio ohuili ay ea.
Oaniach yanel tomach ua mantlatlaulitiloya yn cacamo inteotl Jesuchro. yn
catipilliua alititiachilmalhua y niaiexonahahuiacan teteucti tomach nane. Ymocoyoltzin mocoyoltzin niocoyolte cuecuexon tzitzilintoc yecemanahuac
Hualchocan toyollo ti huexotzinca conetzitzinte yaintipipiltzitzinti oanquito- Pelesitente maxalmiyao xa liuiyaoo yao aya line.
niagehual amox ihcuiliuhquiya ytlatol Jesuchro. y catipilhuan titla chiliual- Ymaquihuitequican ynteponaxpipiltzitzinti xon mihtoti xonmittoti, &.
huan y &. (Jan nixochin tlatlayocoya ni huexotzincatl yenipiltzintli yenitztl o linqui no
conelnamiqui cetotzi oncan yepoliuli atl yaytec ylhnicaapan xitlanelto caca alnia-
0ancaiuhquinquetzal 1 in tonhuitoliuhhtoque oyntipipiltzitzinti ycton topecli-
toniaclivane.
teca yctocontlatlauhtia ao yn Santa Malia inmochipaichpochtli yez ayanca yan-
Ycan noiuh yequichiuh nozcacaulitzin o o apahualhuetz yetenochtitlani vina-
caya.
ti ya ye velina Malques xitlancitocaca alma, &.
Ynepapan yhuian tlatlapalpouhtoque iritoncozcacotoque ictontopechteca yc
Xiquincaquican yx iquimotacany anteteuctini gayehuitze, huitze, mittoti-
tocontla ti auhtia o ain Sta. Malia yn mochipa ichpochtli.
tiliuitze ainpipiltzitzinti acolihuaca yelmayoyontoni tlacopan ton Capilelin xiuh-
coyolla aihcalmaca amóte cuecueyotzin ayeo hoa yayeha.
Ymaxon mittoti mamellel onquica tlayaa ontzitzilica moquaoximayatzi anti-
Ti cotica tigni tigni tico tigni tigniti, é. nomatzin ti ton palacizco nepapan cozcatl y ylacatziuhqui mocaca catzin y ayeo
ho aya ye ha.
Ahuateotle xiuhtoto ahuachpixahuia a yn motlayocol tihuanitziny tiquimil-
Tihuexotzinca netle tipipiltzitzinti yn tlaocyatehuan ti tonconcuica xochi cuen- na miquimi ccatzitzin huane yeiquiapam ycelteotl y qnixoxochimacato intlato-
tax poaca yectli yan cuicatl y mantiquetzalcaqua xiuhquechol Imi huicoma cani huani yehuan pelaloh ahuatocnihuane.
ynixpan Dios cocniuhe manetotiloya. Tinoteycatzini yetitztlolinqui niatiliuiya. S. Palacizco matiquittati tot 1 acó tat-
Àonquetzal ainox ihcuiliuhticac ontlatlamacli nenepa niuhtoc motlatol Jesu- zin y tocon macazque tocacalatzin y oncan nocenquica yntepilhua a hua toe ni
chro. nayamantiquetzalcaqua xiuhquechol huihuicoma cani, &. huane.
Tlaatlapal ilpitoqui tlayolcopixauhtoc yn motlatol aamoxcalitec yn Dios aya
oncan mitznonotza mitzoyatlatlauhtia in Patilime yetopampan timoma celiual-
lmana. Tigui toco tigui toco tifiti.
. Almayahua conetle huexotzinca anpipiltzitzinti acoyequi nexti yectli ne mi-
lizcotl alma o aye o anquiya yehuatl totatzin. S. Palacisco icno yotica nionene-
miticon tlalticpac yenican yuhnenca yntt 9 Jesuchro. na. Yxilmallaquican tonahuac onoque yeilhuitl aya tiquixtiliya oanqui tozca-
Timoquetzal y yectia toncuiya teixpan timoquetzaya amoxtli matlapalan tic- caeanhtzin. S. Palacizco ya anquiyeaxcan yeitech ahcic y maliuigon Dios teuc-
goco huaya ti x i uh coyol in papalotl y ya pelesitente can toncuicatinemintlacuilol yotl o oanqui tlatocayotl ylhuicatl ytec ca quancalco quetzalcalitec conayatlali
apani cantimotzetzeloa ya tlapalcamopal camil cecelia moyool yyancaya yctliya )celteotl y mayeaya annetlamachtilo yti pipiltzitzinteya.
mocuic yectliya moxocliiya toztlapal huiconticac ytlantonenemi ton quiquixtine- Mayapapaquihua Maicmoinalina tlayocolia techtlamacelmi oanquiye tozca-
mi quetzal acaxochiatitla tottatlahtoayan tlapalcamopal camil, &. cauhtzin S. Palacizco ya anquiyeaxcan, &,
Aoxoxopan ontinemitlalliyaycpac tomach van ticcalmane mantocon tequequi- Ytlaco teuctle Diose ayetipeuh ayctitzintic cacemicac huelmoyeya ilhuicac ytec
ca ca camopal caxtlatlapa xoxoochitlaya cancuelachie onnenenecoya. oncan titlatoa yeccanaya in mocil motlachihual ynilhuicatl ynicamaniyan tlal-
19
ticpac aya ycaniclioca niquaoxitzin o lio linio miclii mo hueliyaoo linio mochi mo- Yinecatzitzine yn tlatohniya yn xomilpan ycelteotl y ompato contahuiltizqne
hueli y ya. hueltecemelti tlatlatzcatimani ahuilixochitl ha lmiacxochitl aya tocon tehtequiz-
Chalchihuitla quetzalayahuitla vea ontzauctimani oanquinyemoclian aya in qne yn tipipiltzitzinti yanca yyahue.
mocil motlachihual ynilhnicatl, &. Onitzmolintoc yxochinh in Dios y yvetlauhquechol atlatzonpilini piliuli ticac
Quetzaltoztli nicnicmemeya tixalmelolo nomache ancagonellin tiquehea hui- quilloticac aya toconretequizqne.
co yectli yemocuic huico huicon tilili o aye xonahuiaca ana.
Ymaoc onehualo yectli an cuicatl y aneagonelli yeic concuico tipipiltzitzinti
totecuelmetzin toquanh coyoltzin Imilico huiheon tilili o aye, &. Tico tico tiquiti tiquiti, (k.
ticpac aya ycaniclioca niquaoxitzin o lio linio niichi 1110 hueliyaoo liuio mochi mo- Yniecatzitzine yn tlatohuiya yn xomilpan ycelteotl y ompato contalmiltizque
hueli y ya. hueltecemelti tlatlatzcatimani ahuilixochitl ha liuiacxochitl aya tocon tehtequiz-
Chalchihuitla quetzalayaliuitla vea ontzauctimani oanquinyemochan aya in qne y 11 tipipiltzitzinti yanca yyahue.
mocil motlacliilmal ynilhuicatl, &. Onitzmolintoc yxochiuh in Dios y yyetlanhquechol atlatzonpilini piliuh ticac
Quetzaltoztli nicnicmemeya tixalmelolo nomache ancagonellin tiquehca hui- quilloticac aya toconretequizque.
eo yectli yemocuic Imico huicon tilili o aye xonahuiaca ana.
Ymaoc onehualo yectli an cuicatl y aneagonelli yeic concuico tipipiltzitzinti
totecuelmetzin toquauh eoyoltzin Imilico huihcon tilili o aye, &. Tico tico tiquiti tiquiti, (k.
In niquetzaltzi huactototl oncuicayan in cacatzin intern helnato onquetzal pe- Inahuiya ya nican & yn nitlapal Acotzin inepapan ni yhuiyotzin noconyectia
niquetzalxiloxochi ocoticpac xinechittacan ixquich incacatli y nahua nomache a.
petia niamatlapaltzin y nin motentzin tictzetzeloavan ynixpan tiox ynipaltine-
In huel yectli niquitoyan in nitlapal Acotzin in nonepapanni y huiyotzin no-
mi nohueyotzine & ahuanomache.
conyectia
A on can tiannemian in xopan cacatzin in Palacizco van conquetzalpepetian
Maxonalmiacan yantepilhuan cacatzitzinti oyamoman yectliyan yuhquin tiox
niamatlapaltzin &.
a ypaltzinco xompaqui ahuiacan anoniache &.
Intlacanellion intlacuilol apan ninoyeyectia can ninotzetzeloa aocac ye noc-
111 xocli i quechol capolin ninianca ya oncan 0 yquelexia ainton Joano an.
niuli nicacatzin yn amoxpetlatipan oncanon titlacuiloa gan niton lielnanto inti-
Oanqui momacehual yeco olinia ynipaltia nemi icpac ontlatoa xochitapaeli
mamahnalmiltia innohueyohuan nomache &&.
cacatzin in ton xoano an.
Nictlaocoltotoma yectli yanocnic aocac yanocniuh nicacatzin &.
Teocuitla cacatzine chalchihuitl yemotentzin 0 quetzalli ma amatlapaltzin
Ixihuin quetzal huitzitl papalotl ay Palacizco ya acacitli teuctli intlauhque-
tompapatlantinemi tontlatlatoa yenican a.
cliol huitzitzilin papalotl ya ton lielnanto o macatl teuctli quetzalqui quizcopa-
In linei nimitz ìnalmicolma nomatzine chalchihuitl yemotentzin ani.
yan quinotza quitlatlauhtia in tiox no liueyolman nomache.
Oanqui ya yehuain yamoxpetlapan o cecenquiztinemi in tepilhuan huiyan yn
tlauhquechol huitzitzilin papalotl ay inton lielnanto &.
In noncuicatolotica on can nixochitlatlaocoxtica y mapan in chalchiuh capol- Ye macuilli huehuetl. Titoco titoco titoeoto, titiqui. titiqui, titiquiti.
tzin in nixochitlalacoc;altzin in niton lielnanto ocxonahuiacan ancacantotla neuh
inticacatzitzinti nohueyohuan nomache. (Jan niquittoa yan cany yaic icnotlamatihua gan nitetlacauhtzin niton hel-
Oc nontzatzatzitica innontlatetotica y mapan in chalchiuh capoltzin yn nixo nanto in niaoctomacon manian intlapal huacalxochitl 011 yn antepilhuan in to
chitlalacuecaltzin in niton halnanto &. eoncauhtehuazque ainquen manian yancoyancayame.
Yanca micayan maximelaquahuacan antepilhuan ymaonchichinalo acayetl
0111 axoehitl anya inmaictoconpolotiecan ay totlaocal ym v ya xan loixco yyanco
Ye yey huehuetl, Tot o, tiquitiquiti, tiquiti, quit!. yancavome.
(Jantinohuey yotzin cantitlan , ayam taacacitli teuctli ni mitz ciauhque-
Chalchiuh capol xochitl ayateocuitla niatzatza yantieac can nictzetzeloayan tzaya yxquich vea mi y yo achcannel 011 campa neltoyazque a Ima pille noma-
nixiuhqueehol cacatzin in Palacizco ya. che.
Oanquitonequimilol quetzal cuiloticac teocuitla matzatzayanticac (;an nieva (Jan ni mitz ciauli quetza 011 oaye y & oan canimohueyo can niton helnanto
yatzetzeloayan nixiuli quechol cacatzin in Palacizco yan. achquenelon campa neltoyazque ahuapille nomache.
Xichocacan xiquilnamiquican ynan cacatzitzinti alma nomadi Iman & oqui-
tlati in chalchiuh capolin ypaltia anenii an.
Incuixoctomatian incexiuhtica yan onquexquich yxpan Ancacatzi tzintiii Ye chiquacen huehuetl. Tofo tiqui tiquiti tiqui tiquiti.
ahuatomach Iman ne oquitlati in chalchiuhcapoliii ypaltian yni yan,
Impaqui noyollo noconitoyan nomatzin ton helnanto teuctli maxochian tla-
(Jan teniae nipapatlani nicoyoltototl ninellaqualiua niteuctli yelma niton liel-
palaqui yemotlamachi tlacocacatzi intlaoc onpaqui nican nini.
nanto nichocayan campanel toncalaquilizque ticaliuane yetomachvan.
Ynquetzalli yam yemomoyahuan yamo cuitlapil ton helnanto teuctli an 1110-
Imagocnican ye xanluixco toxochihuihuicomacan ticauh & yeti Palacizco ye-
xocliian motlapal aqui yemotlamachi &.
ta eacitli campa neltoncalaquizque ticaliuane a huatomaeh van.
In ninentlamati nichocayan Nelotototl yequauh nepantla ninoquixtia in ni
teuctli & lina niton helnanto nichocayan can nicnotlamati ypalnemoa ti cemil- Yecozca ahuacli pixahna in manima intomax teuetli
lmitia in tlalticpac an cacatzitzintin tachcabuan. Ilhuica mixquiahuac oneantiyanemiyan quetzalli cacatzin nomatzin in Pala-
cizco teuetli mayexoconcaquican oanquiam ycnic yn tiox a.
Maxiyectzatzitiub timatlaltotocacatzin tino hueyotzin yetacacitli yetomace-
liual in y notopan temoc Xesu quilisto tacheahuan. Ticmaquiztzetzeloa moxoxochitlatoltzin in Palacizco teuetli mayexo conca-
quican &.
In can qui yaichan y tlapapaloztocalli cacan y yahuegan yehuanva papaya Qan quinaimalpoloa ay Mexicay inchapoltepec huiya choquiztleliuaya yma-
teocuitla ticava aon tlacui Ioli iva techonyait huitiya ohuaya ohuaya. cehuallon ayn huitzilihuitl ohuaya.
ganquiquiztica tlamimilintoc ayayeompielo ycaca ytlatol tiox yn tzinitzca Oncayeoncan Tigaapani coeoc quimatico Mexica on ynchichimeca y ohuaya.
7 8
6 . .
quentica aontzauctica eonteehonyaithuitia ohuava ohuaya. Qan yequittohuaon Achitometl ganyequihtlani yehua cuepchinamitlaya Huit-
9.
Ymaxicaquicanin antepillmani tonahuac onoque canimaiuhcan ohua ca-
zilaztatl ynyacacintli Coiiuatlon moya hualotihuitz ynyeontlaquigaya Ahminqui
yeiuhcan yniehan tiox in Ionia ayaoncan ontlapiyaoii cayehuaya Papa yan ohua-
ya ohuaya. 1 Y n o n c a n a c h t o omotlalica y a o y o t i r a q u i n h u a l t i q u e .
2 Huitzilihuitl a m o y e h u a t l in f a t e p a n Mex. c o tlatocat ganoe c e y m a c h c a u h h u a l m o c h i u h t i a Mex. c a
Aoncan yaono quiea yehnayn tenan ynitocayn Santa sellava ayn loma aya
ifannoyuhquiyloca.
oncan on tlapiaon ? an yehuaya papaya ohuaya ohuaya 3 Atlan onio n e h n e m i t i t i a q u e .
Xotlatimaniya onitemolintimanion yn hnexotzincoy anquimoxochihui taxa- 4 Canogoycizcate i n x a l t o c a n tlaca iniquac h u a l a q u e in Mexica.
5 Colhuacan.
yacatzi hueltontla maceuhta gatenochtli ymanican ohuaya ohuaya 6 Colhuacan tlalohuani.
Aztay huixoehitlaya yeon tzetzeìiuhtoc ynatlixcoya an quimoxochihui in ta- 7 Chinamitl A p a n m o h u i l a n a .
8 O n c a n t l a p a c h o t i a z q u e a y a c huel quinpallanaltiz.
xayacatzni yteucth yehua hueltontlamageuhta .antenochtli in mani ? an ohua-
9 ^ a n n o o n c a n coatl y a h u a l i u h l i a z .
10 A m o m i n q u i a m o m i q u i yolqui a m o m o m i n a z .
Qanconcauhtehuaque ain tlalticpac qui vnin macehualli y ni ftetlamachtiliz Quenonamican ynompa ximohua ynilhuicatl ytic chalchihuitl anquixihuitl
y teteucti ni machacacon yaitquiz ticauhtehuazque yn quen maniani, ohuaya Veontecpantoque ayn tepilhuan tiox yeichan in ohuaya ohuaya,
ohuaya. Anquitlauliquechol ompatlantinemion oquizteuctli ya anquiquetzal quauhtli
Macaxinentlamatica y nati huexotzinca macaxontlatlaocoxtinencan catictla- aintla cotzin yeon nemohua tiox yeichani ohuaya ohuaya.
tol chia in Xesiis Nazaleno ailhuicac teotl.a ohuaya ohuaya. Tlaxontlachiacan yxocliimilpani ycelteotl huiya ateyolquimatcan ontlacehce-
Can conayaittohua ayn Polopeta y yece ehiellaya maxocon elehuican in crozia liztimani ya onquetzalahuach quiyauhtimania ohuaya ohuaya.
inompa tentica yn incemicac netlamachtiliztli ompa pacohua tlato catihua ynii- Qan yeoncan veon nemi xiuhquechol tototl ayn ton maltini ma aliniltitinemi
huicatl ytic ohuaya ohuaya, yn Aztatototl cohui yhuitl ton Xiliuan ohuaya ohuaya.
Canchiuc nauhtlamantlini yeon nemio in mopillohuan in Agelosme mitz hue- Intlapalihuin xochin quahuitla cuepontimaniya tiox yeichani yn conchichin-
lamachtia on ycelteotl huiya Alcagel, biltotesme, Potestates, Pilincipatos, ohuaya tinemi intenpilhuani ynteuc tlion anahuacatlaya anquitlacateccatl yn cuitlachi-
ohuaya. huitlin yeon motlamachtia ylhuicatl ytic ay yo ohuaya ohuaya.
Qayeitlano in ton inehuiltiticaon ticihuapilli S.ta Malia ay yahue tominacio- In quetzal chalchihuitli anqui xihuitl tlapaque intenpilhuan in Mexicayn
nes, y trones, huiya quelopinesme o ohuiyaya quelapines ayc tlami oncan ynil- huexotzinca yn in teuctlion Anahuacatlaya anquitlacateccatl yn cuitlacliihuitl
huicatl ytic caya ohuaya ohuaya. inyeon motlamachtiya ylhuicatl ytic ay yo ohuaya ohuaya.
Tonecoque yenican gan quiyeichan huiya inyehuan Pelatol yn maneciyauh
pohualo quen yeconittohua yn ganyehua tiox an ohuaya ohuaya,
Yman tic ya notzacan ycelteotl ynago yca yehua aon cemilhuitillanoyay tloc
ynahuaqui canti macehualti ohuaya ohuaya.
XOPAN CUICATL P
Tontlainahuigoto oncan in nialiga timexicayaon catecli nahuatica yehuan Pe-
latol tech onyailhuion maxiquitatia Patele Santo ohuaya ohuaya.
Qanyecoyaittoy agotlenicnequia teocuitlatlo in mahuel nepechteco gan huel Quenin yeolinque in Mexica y yn chapoltepec huiya ganyeyahuiya huiya po-
xicyanotzacan in celextial gayehuan tiox an ohuaya ohuaya. 2
lihuito huitzilihuitl yn col huacana ohuaya ohuaya.
Yn can noiuhqui yehuayca techonihua ain Ionia ayatechonyail bui hon maxi-
quitatia in Patele Xanto ohuaya ohuaya. Amoxtitlano ganyeohtlatocatiyaqueon ain Mexicay ynicyeonahcito ymc mo-
tecato ain colhuacan a ohuaya,
Qantoyollo tlamatic ycatechonihua ayn loma ava techonya ilhuion maxiqui- 4
tati ain Patele Xanto ohuaya ohuaya. Yaotlatocoyehuaya xaltocan tlaca y yao.
In can qui yaichan y tlapapaloztocalli cacan y yahuegan yehuanva papaya Qan quinaimalpoloa ay Mexicay inchapoltepec huiya choquiztleliuaya yma-
teocuitla ticava aontlacuilolliya techonyait huitiya ohuaya ohuaya. cehuallon ayn huitzilihuitl ohuaya.
Qanquiquiztica tlamimilintoc ayayeompielo yeaca ytlatol tiox yn tzinitzca Oncayeoncan Tigaapani coeoc quimatico Mexica on ynchichimeca y ohuaya.
7 8
6 . .
quentica aontzauctica conteehonyaithuitia obliava ohuaya. Qan yequittohuaon Achitometl ganyequihtlani yehua cuepchinamitlaya Huit-
9.
Ymaxicaquicanin antepillmani tonahuac oiioque canimaiuhcan ohua ca-
zilaztatl ynyacacintli Coiiuatlon moya hualotihuitz ynyeontlaquigaya Ahminqui
yeiuhcan ynichan tiox in Ionia ayaoncan ontlapiyaon cayehuaya Papa yan ohua-
ya ohuaya. 1 Y n o n c a n a c h t o omotlalica y a o y o t i r a q u i n h u a l t i q u e .
2 Huitzilihuitl a m o y e h u a t l in f a t e p a n Mex. c o tlatocat ganoe c e y m a c h c a u h h u a l m o c h i u h t i a Mex. c a
Aoncan yaono quiea yehuayn tenan ynitocayn Santa sellava ayn loma aya
ifannoyuhquiytoca.
oncan on tlapiaon ? an yehuaya papaya ohuaya ohuaya 3 Atlan onio n e h n e m i t i t i a q u e .
Xotlatimaniya onitemolintimanion yn hnexotzincoy anquimoxoohihui taxa- 4 Canogoycizcate i n x a l t o c a n tlaca iniquac h u a l a q u e in Mexica.
5 Colhuacan.
yacatzi hueltontla maceuhta gatenochtli ymanican ohuaya ohuaya 6 Colhuacan tlalohuani.
Aztay huixoehitlaya yeon teetzeliuhtoe ynatlixcoya an quimoxochihui in ta- 7 Chinatnitl A p a n m o h u i l a n a .
8 O n c a n t l a p a c h o t i a z q u e a y a c huel quinpatlanaltiz.
xayacatzm yteueth yehua hueltoutlama ? euhta .antenoehtli in mani ? an ohua-
9 Marino o n c a n coatl y a h u a l i u h l i a z .
10 A m o m i n q u i a m o m i q u i yolqui a m o m o m i n a z .
magatl huiya yca quimamaliz ychani y caqui tlanili toque Atloyan tepetl incema-
Can yeictichocayn yehuaya yetechihuintia ypalnemolmani maclioc quihualma-
nahuaqui.
13 ohuaya,
ti yn Acamapich, yn huitzilihuitl yeonixtla huiya in Mexicavotl ayn Tepaneca-
Yenican Tollan Tlapallan quicliihuaz intonaliuaconoque yenican polihuizque yotl ohuaya,
intonahuac onoque. Yenican tzanatl yhcahua cayan cohuatl ycomocaya gan mi-
chin patlani yaveniean cuepontimaniyan yn nepapan xochitl ahcemellecan into- 3.
tlatohua on ti Moteucgoma y ohuaya.
Xochinquetzal ynquechol mahuilia, mahuilion xochitl aicpacan ohuaya.
Canonyahqueon ynquimanacolion in Tenochtli yelma in Aatlon, Ahuexotlon gan coyachichinaya nepapan xochitlin mahuilia, mahuilion xochitla ycpacan
am Tenoch ynocelopani niman iuhquina liuati ayn huitzilihuitl yenican polihuiz- ohuaya.
que intonahuac onoque yenican t z a n a t l yhcahuacayan yenican cuepontimaya ne- ganca xihuiz huayo y monacayo movollo yehuachichimecatlon teuctlo Telitl
papan xochitl ahcemelecan intotlatohuaon timoteucgomay ohuaya. huiya chalchilmitl moyollo yehua cacahuaxochitlin yeizquixochitlin ahuay yao
ay ya y ye matlalmiyacan a ohuaya.
2. Timalintihuitz xochin quahuitlon huehuetzeáni xochitl ayn tamoan chan
gantocon quetzal man aya mocuic ayacantitlatohuaniya yn Toquitzin yey ca- xocli petlapanayahue miniilihuixochitl anel huayo xochitl ayehuaya xochitl y
«til I j vehua titlacocohuan nican in tonahuacan ohuaya. quetzal ytic panton cuicatitla ylotlaqui tahuiaxticaqui timalinticaqui ahuay yao
•vil av vay ye matahuiacana ohuaya.
í :¡f !¡ I Qani hualla ocaya yehuaya can nitlaylotlaqui magay liuiyehua magao anqui-
ttoque intonaliuaconoque onchalchiulitlapaniz toyollo yehua ytloc ynalmac ypal- Oayoppati huayn tlalticpac y yaon antepilhuani anchichimeca matahuiaca o
nemohuani ohuaya. liua huicalon xochitl canon yemictlan gan tictotlanehuiya yenelli yeneltiliui
ohuaya,
gaye ic xichocacan naya an Mexica y antepilhuan yenoceppan tauh ipanl
totzaqualli manca tipopolihuizque quenquittohua ypalnemoani ohuaya. Tlacanelli yeneltiliui yenelticya calma in xochitlaya yn luían incuicatl y huan
intlalticpac yenelli yeneltiliui ohuaya.
Ymacli ocquihualmati ayntlatatenctli in Moteuccomatzin ayn cuitlahuatzin
Canintihui yehuaya canintihui ontimiqui ocnelon intinemi? ocahuiyeloyan?
m ximotlapalocan an Mexica yn Antepilhuan y quenquittoa ypalnemolmani
ohuaya, ocahuiltillano ypalnemoani? ancaganio nican yntlalticpac qui huelic xochitl yn-
Ontlaocolmalintia y yollo yehua in Quauhcohuatl ay in Teohuatzin huixa- cuicatlayamanyan tonecuiltonolin mayantonequimilol ycan xon ahahuiyan
liueya, on ohuaya. ohuaya.
Xonaha huiacan antepilhuan anchichimeca yn eantiyazque yeichan mictlan
Maoeontlati ypalnemoani machocqui hnalmati quenpoli ohuaz ayn macehua-
111 yeontimalihuiz ye nopil lotl ayn tenahnaqui ohuaya Popocatzin huiya vntlaylotlaqui yn Acolihuatziñ, ayantepetizque ayacmocahuaz
in tlalticpac qui huelic xochitlin yncuicatla yámaya tonecuiltonol mayan tone-
gan tomotlaniaohtiya ymopalnemoani in tláltiopae qui manimanoean.i qui-
quimilol ycaxonaha huiacan ohuaya,
• V 'V l : i , Í I " l < : 0 - V " te ¡t
- '^ntica on t l a h u . c a l e h u a t L
) n ayntlaylotlaqui ohuaya olmaya.
4.
gan ninotolinia ninentfa.natia can nitlaylotlaqui quemania otechontlati ypal-
— 1 qUen nem
°aZ ^ . n o h u a y n «aehoetiqualmati o t i y a q u e S Tlachinol poctli onchimal cocomoca elmayaoyolmalteuh tlelmayaomene liuix-
toc yn moxochiuh yaotzin ycalmacanyeoncan nepapan inquaulitli ynocelotla
11 Oncanquiquaz mique yancuican q u i c h a l i z ychan ohuaya.
12 gan.cain yao yotl oquipe hualtique y c o p o l i u h q u e Incán teinoc niuh tiyaon yugan teicnomati tlachinolmilini teuhtli coga huiya
ü « ¡ ^ r ^ ' t Z r u S f a D ¡ e a y e h U a n l ¡ n inP
°'ihU¡2qUe ^ ^ mahuiz-
Acaxochitl ytzahuatz tzetzeliliui aoncueciieptimana ohuaya.
Yao xochiatlapan aya yechimalpapalocalli manca huiya aonean intlacochtica
" lLn:;na"e„X-C0¡n0CÍXt,ahüa Ca
" ca huacayan coa,, „ „ 5 o m „ c a y a „ . quipohua contlatlaztica in teo axochi amoxtlacuilol yn moteucgomatzin aonean
t,a,e!e 6 q j , ; ° „ q U Í P e ' h U a l l i C ° Ín0<,UÍIZÍnlili
^ ^.ot^aniU.eo, ¡n„m„t,alecpanilico, inyancuican „ „ , „ - in México quipatlan tonacaticatl a liuay yao ohuaya,
17 Mochín pipiltin inqui tenehua. Quauh inteuc huelimanca totlantolma yehuaya aonean yntlacochticaqui po-
Ima coiitlatlaztica yteoaxochi amoxtlacnilol in moteucgomatzin aoncan in Mexico
quipatlahtonacaticatl ahuay yao ohuaya. In yeliuan tiox ypalnemohuani ninentlamatia ancago aie yezo huaye ancago
aie nonahuiyez i-n tenahuaca ohuaya.
Qan motlauhquechol ìnoyauhtiiih on ynicatoya in titepiltzin ayn Tlacaliuepan
In gan tictlagotzetzeloa on huaye in moteepaye huitz yn monecuiltonol ypal-
niopopoyaubtaya tiyaquiyancohuin mitzlmali xima Xippilli Quauhtlehuanitl a
neniohuani ynizquixochitli cacahuaxochitlin gannocon elehuiya gan ninentlama-
liuay va ohnaya.
tiya ohuaya.
Qan mopaniya veoncan milinrpeconi yehuaya yn tlachinollion yn cocomoca-
tiina yeton motlatian Totee Teocuitlaxocliitl momoyalina veoncan Nopiltzino in- Oncan xihuitlaya quetzalli patlahuac moyollo motlatol notatzimo ypalnemo-
tlaca hnepani a liuay va aon ohnaya. huani tonteicnoytta tonteicnopilitta in gan cuelachitzinca yn motloe monahuaca
ohuaya.
Aliueye ohuaye ninentlamati yaycnoyohua yn noyollo yehuaìi in noconitan
Chalchiuh itz niolini in moxochiuh ypalnemo huaye xochimimilihui xiulique-
nicnopilli mihui tzetzelohuaya in teo paniya ni h n a y a y yo van colmi ohuaya.
chol cuepontimania y gan cuelachitzinca yn motloe monahuac ohuaya.
Ynye cemiyaye oncapan tlatlaya tehuehuelin Poctlan Teotihuacan ay va bue
in noconitta nicno pilli mi huitzetzelohuaya inteopaniva ni Ima ya y yo ya co Ivo ya line y ya ya liuixahue a nahuiyaon a nihuellamati tlalticpac 011 yeni-
Ini ion can ohuaya,
Aneaiuhean yen i vo] iuhean nitlacat aycnopillotl gan nicmaticon yenica in te-
nahuacan ohuaya.
5.
Maoc netlatla neuhonican yuan toc nihuan yganio nican ay tlalticpac an
Tlaocoyan noyollo nicuicanitl nicnotlaniati yehuaya can veinxochitli ganyein- ohuaya.
cuicatla ycanitlacocohua in tlalticpac qui manenquih tocan intechcocolia ihtech In nioztla lmiptla quen con nequin moyollo ypalnemohuani tonyazque yei-
miquitlani mochompaonyazque canon vemictlana ohuaya. clian antoenihuan maoc tona hahuiacan ohuaya.
Inquen manian ynotonciauhyn ynotontlatziuhyn toconinayaz yn in mo ma-
lungo in motleyo in tlalticpac qui manquitocan intechcocolia in techmiquitlani
mochonpaonyazque canon yemictlan y ohuaya.
In maganoc huello on nemolma in tlalticpacqui maganoqui huiya mopalne- NICAN PEHUA TLAMELAUHQITI TEUC CÜICATL.
moliua on yehuan Tiox inquiniquac on netemoloz ay notiyaque veichana olmava.
Ingan on nepolollano tlalticpacqui ganic on nelnamicoz intocuic toxochiuh
qui niquac on netemoloz ay notiyaque veichana ahuaya. Qan ca yenonipehua gan cayenictzotzona yxoclii huehueuh ypalnemohuani
Huititotolinia maiuhquitimiquican maomochiuh mateeho nitocan yn tociii- ytlacuilol ayehuatl on maniya o ohuaye xochitl cueponiva 011a lmiyaxtiniani tlal-
huan Mantecho nahuacan quauhtini aocelotina va oliuaya. pan motecay gan cayxihuamox y yehuan tiox y liuan niemanaya oólmayecuicail-
Quen liuel xoconchihua? quen huclxocon cuili yxochihuaya gave Iman tiox huigolli xochitl moyahua yemochana ohuaya ohuaya.
huiya nencuihuayan a cuihuaya olmican mahuizpan vxtlahuacana & Ivao ay yaohon y yaon gantic nehuihuili yachalchihuitli nacatic in motlatol a
Magoc quiyocoli magoc ticte,nachican canintla huicaya vcava amechmotlatiliz yn tocon macaquetzal huitolli huiyehuaya oncuicay huixochiya pipixauhtimani
ypalnemohuani ohuaya. yemochana ohuaya ohuaya.
(Mulinavo sicnotlamatican tezcacohuacatl Atecpanecatl machnel a mi hui Tlacuilol amoxticaya ycuiliuhtimania motlauh cajitiqui tlapalihui xochitica
huí meozcatl ynchalchihuitli maanmoneneoti maan tlanel focati &. van onahuiaxtimani oncanyanemiya nepapantototl ontlachi ehinayan ompatlan-
tinemi yemoclian a ohuaya ohuaya,
Inyenoyetehuatl yemoceltiteotl tiyamochiuhtica y yehuan tiox yemotlan 1110-
(S.
nemiyan ganca moquecholhuan amoxtli mocuica chimotlatol toconelma yemo-
(Jan ton teyenelia anca cantlaocoya ynipalnemohuani in cuixnelli cuixno amo- chan ohuaya ohuaya.
nelli quenm conUtohua yn maocon nentlamati intoyollo vehuaya ohuaya. Tiquetzaltototl tiniochiuhtihuitz spilito xanto gan tihualacico cantiqui huica-
Quexquich m yenelli quii huiyain amonellon? , , „ , ton monenequi vnimlne- tihuitz in Moquecholhuan aynageloti xochi mecatlo yn ye coyatotoma ycuic gan-
7
mohuam macón nentlamati yn toyollo yehua ohuaya ' mitzonahuiltia ypalnemohuani ohuaya &.
Ima con tlátlaz tica yteoaxochi amoxtlaciiilol in moteucgomatzin aoncan in Mexico
quipatlaritonacaticatl ahuay yao ohuaya. In yehuan tiox ypainemohuani niiientlamatia ancaco aie yezo huaye ancaco
aie nonahuiyez in tenahuaca olmaya.
Qan niotlauhquecliol nioyauhtiiih on ynicatoya in titepiltzin ayn Tlacaliuepan
In gan tictlagotzetzeloa on huaye in motecpaye huitz yn monecuiltonol ypai-
niopopoyaulìtaya tiyaquiyancohuin mitzliuali xima Xippilli Quauhtlehuanitl a
nemohuani ynizquixochitli caeahuaxochitlin gannocon elehuiya gan ninentlama-
huay va olmaya.
tiya ohuaya.
Qan mopaniya veoncan milinrpeeoni yehuaya yn tlachinollion yn cocomoca-
tiina yeton motlatian Totee Teocuitlaxochitl momoyalina veoncan Nopiltzino in- Oncan xilmitlaya quetzalli patlahuac moyollo motlatol notatzimo ypainemo-
tlaca huepani a liuay va aon ohuaya. huani tonteicnoytta tonteicnopilitta in gan cuelachitzinca yn motloe monahuaca
ohuaya.
Ahueye olinaye ninentlamati yaycnoyohua yn noyollo yehuan in noconitan
Chalchiuh itz niolini in moxochiuh ypalnemo huaye xochimimilihui xiuhque-
nicnopilli mihui tzetzelohuaya in teo paniya ni h u a y a y yo van colmi olmaya.
chol cuepontimania y gan cuelachitzinca yn motloc monahuac ohuaya.
Ynye cemiyaye oncapan tlatlaya tèliuehuelin Poctlan Teotihuacan ay va Ime
in noconitta nicno pilli mi huitzetzelohuaya inteopaniva ni Ima ya y yo ya co Ivo ya hue y ya ya huixalme a nahuiyaon a nihuellamati tlalticpac 011 yeni-
lui ion can ohuaya.
Aneaiuhcan veniyol iuhcan nitlacat aycnopillotl gan nicmaticon yenica in te-
nahuacan ohuaya.
5.
Maoc netlatla neuhonican yuan toc nihuan vganio nican ay tlalticpac an
Tlaocoyan noyollo nicuicanitl nicnotlamati yehuaya can yeinxochitli ganyein- ohuaya.
cuicatla ycanitlacocohua in tlalticpac qui manenquih tocan intechcocolia ihteeh In moztla lmiptla quen con nequin moyollo ypainemohuani tonyazque yei-
miquitlani mochompaonyazque canon vemictlana ohuaya. clian antoeniliuan maoc tona hahuiacan ohuaya.
Inquen manían ynotoneianhyn ynotontlatziuhyn toconinayaz yn in ino ma-
huigo in motleyo in tlalticpac qui manquitocan intechcocolia in tedi miquitlani
mochonpaonyazque canon yemictlan y ohuaya.
In maganoc huello on nemolma in tlalticpacqui inacanoqui huiya mopalne- NICAN PEHUA TLAMELAUHQ1TI TEUC CUICATL.
mohua on yehuan Tiox inquiniquac 011 netemoloz ay notiyaque yeichana ohuaya.
Ingan on nepolollano tlalticpacqui canic on nelnamicoz intocuic toxochiuh
qui niquac on netemoloz ay notiyaque yeichana aliuaya. Qan ca yenonipehua gan cayenictzotzona yxochi huehueuli ypainemohuani
Huititotolinia maiuhquitimiquican maomochiuh mateeho nitocan yn tocni- ytlacuilol ayehuatl on maniya o oliuaye xochitl cueponiva ona huiyaxtiniani tlal-
huan Mantecho nahuacan quauhtini aocelotina va olmaya. pan motecay gan cayxihuamox y yehuan tiox y Iman nicmanaya oohuayecuicail-
Quen linei xoconchihua? quen huclxocon cuili yxochilmaya gave Iman tiox huigolli xochitl moyahua yemochana olmaya ohuaya.
huiya nencuihuayan a cuihuaya ohuican mahuizpan vxtlahuacana & Ivao ay yaohon y yaon cantic nehuihuili yachalchihuitli nacatic in motlatol a
Magoc quiyocoli magoc tictemachican canintla huicaya vcava ameclmiotlatiliz yn tocon macaquetzal huitolli huiyehuaya oncuicay huixochiya pipixauhtimani
ypainemohuani ohuaya. yemochana ohuaya ohuaya.
(Mulinavo xicnotlamatican tezcacohuacatl Atecpanecatl machnel a mi hui Tlacuilol amoxticaya ycuiliuhtimania motlauh cajitiqui tlapalihui xochitica
hm meozcatl ynchalchihuitìi maanmoneneoti maan tlanel focati &. yan onahuiaxtimani oncanyanemiya nepapantototl ontlachi chinayan ompatlan-
tinemi yemoclian a ohuaya ohuaya.
Inyenoyetelmatl yemoceltiteotl tiyamochiuhtica y yehuan tiox yemotlan mo-
6.
nemiyan ganca moquecholhuan amoxtli mocuica chimotlatol toconeliua yemo-
Qan ton teyenelia anca cantlaocoya ynipalnemohnani in cuixnelli cuixno amo- clian ohuaya ohuaya.
nelli quemn con.ttohua yn maocon nentlamati intoyollo vchuaya ohuaya. Tiquetzaltototl tiniochiuhtihuitz spilito xanto gan tihualacico cantiqui huica-
Quexquich m yenelli quii huiyain amonellon? , , „ , ton monenequi vnioalne- tilmitz in Moquecholhuan aynageloti xochi mecatlo yn ye coyatotoma ycuic gan-
7
mohuam macon nentlamati yn toyollo yehua ohuaya ' mitzonahuiltia ypainemohuani ohuaya &.
Qan eaompatihuitz Átli cuiliuheanaya intoconyaitquitihuitz in mocuica amox- Incalli xaeohuaye achanca colhuan can noan yetontlatohua illiuicalli manca
tlacuilol cantoncuieapohua yenicana ohuaya ohuaya. in Mexico in tiox yeypiltzin yete tocon tzitzqui inilhuicatl cemanaliuacan ohuaya
Xocliintla cuilolcali manicana yaxocliipapalo calitiqui oncan yemochan aya ohuaya.
cuicatl yetiyol ti Moteuegomatzin xocliitl ticueponico in tlalticpacqui tontealiuil-
tico Aye liuehuetitlan yeniean ohuaya ohuaya.
Ixquich moquechol aya yxquich tiquin nechicoliua oncan yemochana ya in Y COME TEUC CUICATL.
papalotl yhuitzitzilin aontlachichinaya inaahuilitinemi huehuetitlan yeniean ohua-
ya ohuaya.
Xinechaytaeán naya nihualacicaya niztacxocliin coxcoxaya noquetzal ehcage-
Qan niquin mahuico huaya ailhuicac inchanequeon ayn Ageloti on xo chicui-
huaz ninecahualcoyotl huiya xochitl tzetzeliuliticac a ompaye nihuitz tamoan-
co toeon yn chalchiuh tetzilacatl oncahuan timàni yeiehano y yohuan tiox a
chan nea Ao huiya.
ohuaya ohuaya.
Ytlaxicaquican aya niquehuaz nocuic nicahuilticon Moteuccomay yatatan ti-
Cuicatotomay quelelquixtiaon yehuan tiox gancayehuano inquihua Caxitia
lili y papapapapa Achalan chala challa yemaccatilli yemac can qual ca Ao huiya
nepapan xocliitl yconahuiaxtimani ynatloy ate peti Mexico nicana ohuaya ohuaya.
xiuhtlaquetzalli cacan Mexicoyan tlilapana Ayztac luiexotl yn yeihcacan oanca
yeoncan mitztla maceliuique yn mocolihuan can vehuitzilihuitl, Acamapicli, yca-
xichocayan Moteuccomay ay cato compiay ypetl yepalin yehuan tiox eha ahuiya.
TEUC CUICATL. Aoncan tlilapan aoncan namoclicoyan tocoyachihuay mexico nican yeton tla-
maceuli, aoncanticyaitac in mocococauh tinecahualcoyotl e &.
, Incayllahue yaoooo ycaxichocayan Moteuccomay Ayaxcan hue ticyaytac Atlo-
Ocelo tlalticpac oliniyehuaya oyohualli ylhuicatlin nanatzcatimoniana y yete- yantepetl aoncan ticyaitac in mocococauh tinegahualcoyotl ea aohuiya.
moyao in spilito xanto ypalnemohuani moticachiinalli yhuiyon motlacotzetzelo- Yehuan tiox mitzyaicnoytac mitzyaicnomat can Moteuccoma ay cato conpiay
huan oliuaye ytzihuac yxochimayaccayocanin moquetzaco intlalticpaca ohuaya
veipetl ycpallin yehuan tiox ea Aohuiya.
ohuaya.
Quauhtli pipitzcaticac ocelotl nanalean Mexico nican aoncan tontlato huaya
Innechoquililo nentlamachoy cemanahuaqui teteuetini, moticachimali yhui- itzcoliuatl aycatoco'mpiay yeipetl ycpalli yehuan tiox ea &.
yon motlacotzetzeloliua oliuaye ytzihuac yxochiniiyahuayocan in moquetzaco in Aiztac luiexotl ymapanaya cantotlatohua yeliua Acatl iztac yman can tolin
tlalticpaca ohuaya ohuaya. iztac chalchihuitl y manca mexico nican ea ao huiya.
Qan oncan nohuaye ompielo tlalli tepetl huiya iztac yn quauhtli motzetzelo-
ticaquin yntenochtitlanin Mexico nican huiya noy hui huexotzinco yaoztotl ycui-
liuhcan mizquitl av cacan ocetotl ma ahuiltitinema ohuaya ohuaya.
YAO CUICATL.
Can yeica nichoca nicnotlamatian ni huexotzincatl yecentlalmani yn niacue-
xi quemitl yemomoyahuatoc noquauhtzotzocol atl ytzalan in huexotzineoy ohua-
ya oliuaya. Noni peli ua noncuicayan cohui yenoconehua yn can canyeincuic inyehuan tiox
Tlax xon tlachiacan ylhuicatl ilhuicatl ehuaya huexotzinco intlalli yan 1110- ypalnemohuani ohuaya ohuaya.
cuepaya y ehuaya oncan yemicuilohua intlatohuania Moteucco mayn aie polihui- Cuicailhuicolpan yn necoc hualacic y iehuan tiox antepilhuan maonnetla ne-
cin yn motoca moteyo yenican ohuaya ohuaya. huilo yectliya xochitl ahuay ya ay yon ohuaya ohuaya,
Qan mocalmelyetaz noyollo huaya yn nihuexotzincatl xoxohuic tlaeoch tliyan Nepapan quauli izhuayoticac yerno huehueuh ypalnemoani ontzinitzcaniceliz-
telmehuelin nomac om mantiaz mocanotzalitaz moca noquatzelotaz aya queno- ticac ay yaliuen ycamitzonaliuiltia antepilhuan huiya oaclii yeiuhcan cuica xo-
namecan ayatla huelonmohua tlahuelonpieloyan tlalloyantepetl in cemanahuac y chithualli manicana ohuaya &.
ohuaya ohuaya, Aztay huixochitl oncuepontoc yeoncan ycaliuaca ontlatohuaye huaya yn quet- .
Quauhtlin moxoehiuh tocon mana ohuaya y e ti acocil ti in motlayocol toeon va- zal ayacachtototl yxtlilcuechahuac teocuitlaxo chitototl yntlaca huepantzin pa-
chi huay yepac motepeuh ay nal tepetl in huexotzinco ohuaya &. tlantineini oachinyeiuhcan cuica xochit hualli manican na ohuaya.
26
Tzinitzcan in caquan yetlauhquecliol ycantictlatlap,alpohua yemocuic ypal-
nemohuani tiquimdquetzaltiya yn mocnihuani yn quauhtin no celo yetiqui mella- XOCHI CÜICATL.
quahua oliuaya oliuaya.
Aquic nopilli aconacitiuh ynoncan piltiliua maliuiztihua yeliuaya yn mani- Xompehua xoncuica canticuicanitl huiya mantemacoxochitl mayca onaliuielo
lmani ynquauhtin ocelo yctiquimellaquahua ohuaya &. mavaon netlamachtiloyan intlalticpaca ohuaya ohuaya.
Y yaquiyan coliui y yo huixahue hniya quen noconcliiliuaz in 111 acuelnonini- Can moneeuiltonol ticuicanitl huiya caninticyaniaceuh xochitlaya caninticya-
qui yeliua maniquetzaltototl manipatlantihui ilhuicatl ytiqui yca nichocayan yttac in cuicatl ticteniacayenican xochimecatl in Mocamacpa quizticac tontea-
ohuaya ohuaya.
huiltiayn mayaica on netlatlamachtiloya intlalticpaca ohuaya &.
Cuelachic monalmac yehuaya ypalnemohuani yn yenelli tonteycuiloa oncan Nihualchocay nihualic notlamati can nicuicanitl huiya tlaca anic huicaz yn
ton teicnomati yn motloc monahuaean ohuaya ohuaya. toxochiuli olmaye Maicninapantiaz conoxinioliuay ahuaye nihuallaocoya ohuaya
ohuaya.
Ingan noiuhqui xochitlaya ypan momati in tlalticpac quican cuelachic tocon
totlanehuico ayn xopan xochitl xonahaj^iiacaii ohuaye ni huallayo coya ol\uaya
ohuaya.
YAO XOCHI CÜICATL.
Quetzalpapalocaleo ompa yenihuitz ayaon yemitoma yenocuic a huay ya on
huiya nepapan xochitl yn nepapan tlacuilolli, y yenoyol nicuicanitl ayaon yenic-
Qaquan quetzaltototl gantiquimonnecliicolman aintepilhuan huiya ynixochi- toma yenocuic ohuaya ohuaya.
poyon aynnyehuaya niquin maca niquimoncozcatiaon in nepapan xochitl ynic-
niuhyoticanya titoyximati huehuetitlana &.
Qantictla nehuico toxochihuehueuh cantictla nehuico toxochiayaeachin yhuan YAO CÜICATL YCÜIC IX MOTEÜCCOMATZIN.
ìnyetocuic toxochihuaya canachica onahahuiltiloya ohuaya &.
Ynquetzaliz quixochitl aya oitzmolinieo mimilihui, disponili, intepilhuan in Ilhuicatl ytiqui tivocolloc timoteuccomatzin Mexico tontlato huay intenocliti-
quauhtli ocelotl yxquich oncuetlahuiyaquexquich onquigaquiuh huiya quexquich
tlani ahuava ahuaya ohuaya.
onmomanaquiuh intlalticpaca ohuaya.
Xican in nepapan quauhtli ypolihuiyan momaquizcali tonaticac yeoncan
Oa moéhipa yetehuan tieahuiltizque ynipalnemoamey namoxochiuh y Iman
ychan tota tiox a ohuaya ohuaya.
m cuicatl mayetonahuiyaean § an ti totlanehuiya ynixochihui cantitotlanehuiva
coralline xochitl a ohuaya ohuaya. Inan nemico yeoncan yeiulicano Ayxtlahuatl ytiqui cuelachic onmomalinaco
in quauhyotl ayn tecpillotl huiya ixtlilcuechaliuac ymac tlacuiyetzi ohuaya
Yaoxocliitl yn mamalinticac yxtlahuatl ytiqui teuhticaye huaya ylacatziuhti-
ohuaya.
^ m q a i h u i m o l o h u a t l a c h i n o l xochitl conyancqui on , a n quitemohua antepil-
Iniuhcan nialmizcolma ontocayohua in teucpillotl huiya oy olmalmoteteca
lman huiya y ya y ya on machoc ga na huilli camicohua ye Ima ohuaya.
teuhtliya cacahuiyaon ohuaya ohuaya.
Aganconelehuiya olmaye acacontemohua yio in hueliqui yio totonquiyan via
y yaon machoc eanalmilli (;an micohuayehua & ' * } Xonmetlaquahuacan antocnihuan antontotlapalohua ynoncan ynoncuihua tle-
Que n o ^ c h i q u i m a n a quenoinachiquicaltiya ynixochiuh ypalnemohuani yéc- yotl ynmahuizcotl ynoncuihua yn tecpillotl ganonmacehualo xocliimiquiztlo ohua-
thya mal ntieaqui canyeitzmolinticac on cueponticaca ohuaya ohuava ' ya ohuaya,
Xeiiiinamotoca ynamoteyoyn ynantepilhnan intinopiltzin aintlacahuepantzin
yxtlilcuechalmac yaomiquiztli ycavaqueon ynan conniahceuhque ahuaya, ohuaya
duuth enelh } eoncantlemimiyahuatl pixauhtieacon ayac huel yeilmic
motlapalo huay yo ay yaan ohuaya &. 3 ohuaya..
Ilhuicatla huizcalli inyehuacan nepapan niccalmacatototl tlacoquechol tihua-
van xiuhcaquan tihuaon ohuaya ohuaya.
Amoc nopillaya Íntica atl, ynihuitl an moquimilotoque in xochitlahuan Mo-
tlatocago matzin tlacoquechol tihuayan xiuhgaquantihua on ohuaya ohuaya.
Tzinitzcan in caquan yetlauhquechol ycantictlatlap,alpohua yemocuic ypal-
nemohuani tiquimoquetzaltiya yn mocnihuani yn quauhtin no celo yetiqui mella- XOCHI CÜICATL.
Qantictla nehuico toxochilmehueuh cantictla nehuico toxochiayacaehin yhuan Y" A O CÜICATL YCÜIC IX MOTEÜCCOMATZIN.
ìnyetocuic toxochihuaya canachiea onahalmiltiloya ohuaya &.
Ynquetzaliz quixochitl aya oitzmolinico mimilihui, disponili, intepilhuan in Ilhuicatl ytiqui tivocolloc timoteuccomatzin Mexico tontlato huay intenocliti-
quauhth ocelotl yxquich oncuetlahuiya qnexquich onquigaquiuh huiya quexquich
tlani ahuava ahuaya ohuaya.
onmomanaquiuh intlalticpaca ohuaya.
Xican in nepapan quauhtli ypolihuiyan momaquizcali tonaticac yeoncan
Oa mochipa yetehuan ticahuiltizque ynipalnemoamey namoxochiuh y Iman
ychan tota tiox a ohuaya ohuaya.
m cuicatl mayetonahuiyacan § an ti totlanehuiya ynixochihui cantitotlanehuiva
coralline xochitl a ohuaya ohuaya. Inan nemico yeoncan yeiulicano Ayxtlahuatl ytiqui cuelachic onmomalinaco
in quauhyotl ayn tecpillotl huiya ixtlilcuechahuac ymac tlacuiyetzi ohuaya
Yaoxocliitl yn mamalinticac yxtlahuatl ytiqui teuhtieaye huava vlacatziuhti-
ohuaya.
caqui qnihuimolohuatlaehinolxoehiU conyancqui on , a n qnitemohua antepil-
Iniuhcan íiiahuizcohua ontocayohua in teucpillotl huiya oy olmalmoteteca
lman huiya y ya y ya on machoc ga na huilli camicolma ye Ima ohuaya.
teuhtliya cacaliuiyaon ohuaya ohuaya.
Aganconelehuiya olmaye acacontemohua yio in hueliqui yio totonquiyan via
y yaon machoc canalmilli (;an micohuayehua & ' * } Xonmetlaquahuacan antoenihuan antontotlapalohua ynoncan ynoncuihua tle-
Que nonmchiquimana quenomachiquicaltiya ynixochiuh ypalnemohuani yèc- yotl ynmahuizcotl ynoncuihua yn tecpillotl canoninacelmalo xochimiquiztlo ohua-
tliya mal nticaqui canyeitzmolinticac on cueponticaca ohuaya ohuava ' ya ohuaya,
Neniinamotoca ynamoteyoyn ynantepilhnan intinopiltzin aintlacahuepantzin
d u n t h enelhyeoncantlemimiyahuatl pixauhticaeon ayac huel yeihuie yxtlilcuechahuac yaomiquiztli ycayaqueon ynan conniahceuhque ahuaya, ohuaya
3
motlapalo huay yo ay yaan ohuaya &. ohuaya..
Ilhuicatla huizcalli inyehuacan nepapan niccalmacatototl tlacoquechol tihua-
yan xiuhcaquan tihuaon ohuaya ohuaya.
Amoc nopillaya Íntica atl. ynihuitl an moquimilotoque in xochitlahuan Mo-
tlatocago matzin tlacoquechol tihuayan xiuhcaquantihna on ohuaya ohuaya.
YAO CUICA CUEXTECAYOTL, Y N I N , TOCOXTOCO TONTITON TINTINTI. Inquetzallatl ymanca anayan inpocontimaniya techonya lia yhuintiya ti Me-
xicayme chimecaaya noconelnamiqui ya can nichoca y hue.
Aycaya y yaliue oonichocaya ninecahualpallaya canivan ínaniya ompayecue-
Aoyohuala ycahuacatimani intlachinolteulitlehuayaoncan aya hnicalloya yao-
poni yaoxochitl ayan noconilnamiqui can nichocay huen.
xoclii cuextecatl tlacahuepano ayeo oaya yca,
Inquetzalla xomotzin tonpapatlantiya tinoxochi huenyotzin in tlacalnienpan-
Intlapapaltzi huaccalaytic oncan yeo ñoqui xochioctli coniyan tlacahuepan
tzin ayacanquitocac yiitaquenonaniican Anan.
ooa yeoo aya yca.
Avtic yenoncuica aontlatohuao ayaye in quetzalaxocliioctli quitlahuanaya
Xiquin caquican hue yaocuicati liuitze ynotontepeticpac tihuintiquea ticuex-
onchachalacaya yquecholpohuan ynteucpipilti yncuextecayine Etlan.
tecayme onehimah ahuiltilo canea toteuh yeliuan yn tlachinolli yamilacatzoti-
Cilliquipan cliaylitzin aytzin mahuiyan ixtlilcuechahuac ycayeon uiahuizco-
huitz intocoxocliiuh ticuextecayme ayo naltzitzitihuitz onclii malahuiltilo gaca-
litia quinamoya yquetzalon in patzaeon iuhquinoya iuhquinoyan cuextecatla-
toteuli yehuan tiox a.
huanque. Atliyaixic ytic ytlachinol acueyotl iupan yepocon.
Pilliyi ixtlil Otoncocliotzin aycayeonmahuigoliua quinamoya iquetzal lin-
patzacon iuhquinoyan cuexteca tlahuanque.
Toco toco titi, tocotoco titi, tinco tinco tinti.
Ynquetzallaticayan tlaquicuilinhquetl aya nolmeyo nopiltzin Negahualpilla Tiiititititi tirón tocón tiroton.
ya cliimalli xochioctla ycay huintihuaya yeoncan cuexteca netotilova a ya yna-
tlixco yya yya.
Echalcliiuhtica ycuiliuhtoc Atlin tepetl huitziltepetitlan ticozcacoyan qiietza-
Qantoconyapitzaya in mocelo acaquiquiz ayantonquauh tzatziticac yn mote-
li chaala tiyamancaya ynicelteotl tiox ynoteouh Aya Jesuquilisto.
malac ypan aintecpilli yaqui av liueliuetzin cliimal xochioctlayca yhuintihua ya
Aya olma. Aycpoliliuiz moteyoyehuan taxayacatzin yetlaiihquecliol caqua-
yeoncan cuexteca netotilo ya ayain atlixcoyan yya yya.
A
metl yenegocohualo xochintlapalan ayntepillman Anopilolmanaya ohuaya.
y y a yye ayao y ya yye ayao a ya ye ayeoa yaliue cuix ompa neinohuani qui-
Intzi miquiz tequiti oliuanopilohua huitzilihuitl mahuilmalinal can concauh-
ttoliua niliuintico niciliuatl ayeon ay ya yye.
telmaque liuitzil xocliiatl pogontimania México nican may cay huintihuaya.
Maocxon mittotiyan tlapaliuliquetlaya cuixopanemohua niquittohua nihuin-
In machoqui hualmati canoychan tenctlapaliuhquetl Ahuitzotl y chalchiuh
tico niciliuatl ayeo a yya yya.
cozcan quetzalinpatlalmaca cacaquimacaye lina ycelteotl
Tocontocontiquiti tocontocontiquiti tintocotico tiquiti tiquiti tiqvi tiqui tiquiti tiquiti Orce jjaot/atol rvirott.
quiti quiti.
5.
Nictzetzeloa yaoxochitl nixcuecuech y ancaompayenihuitz yao a liiyean. M ELAFI T A C X O P A N CUICATL. |
in manmalihuaz yenahahuitza nihuitzetzeloly, noztac mahcuex ay yo. Noncuica ohoyohuiloyan y caye otomitl yecohcaquauhtli ayac huelo yecoyai-.
Agotlenelli hueh, ahmo itla intopatiuh yhuana ay yahue ygayexochitl on ne- taz yeeonyacaquiz yotontlatol caçanticpiqui y yoho ay yo.
nenecoya etehuiloya xochiamicohua ye liuaya can a hniliz micohua ye ehuaya In Axayacateuctli oo aictlamiz y quetzal ihuio mochalchiuh acayotitia yaya-
Tlacahuepantzin y ixtlilcuechahuac y huixahne yaoo hay yo hohui. ti ticaey nimaquiz nelhuayo ayac hueloconyaitaz yecoyacaquiz y otontlatol caçan-
Yehueüa lio iztac quauhtli niapohpoyahua yehuayayequetzaltototl ooyetlanh ticpiqui &.
quechol ymopopoyauhque ilhuicatl y tic aya tlacahuepantzin &. In nociucypan y ninentlamatia atayhuia niquehua cuicatl aya macaço quen
Cananhui, cananhui yhuilmayan yaocnahuac teopan ay ya hay yahue oncan xicchihuacan amoyolloya auh in nelhuatl canel notomitl y yo ho ay yo.
ayaonteycuiloaya yehua tonan itz papapalotl ixtlalmacan y yoo lio hui Çan vaonca canyaicac? huelconehuay yectli yeicuic aya liuel caco cui yn Xó-
Inteulitla yehuayan aayahue tlachinol aytic aya ic notla 111a yyoliol inteotl chitl ayayhuan y ayacach ayamayenican xonaliahuiacan auh in nehuatl canel
camaxtle aya ymactlacuiyetzin, Macuil malimaltzin nehcaliztli xochitl iuhqui notomitl &.
amomacmantiuh mantia y yo liay yo hohui. Ni xochi nentlamatia liaa ahtlenocuic Nitechalotepehua quen mach ainique
Canel patonyazque canon ayamicohua ye ehuaya icniclioca hui novoliol xime- in tocnilmano quilmach tlapalchalchiuhticaya ontlahcuilolli y yollo yehuaya y
laquahua ayac nican nemiz y. yaoo ay yo.
Telcatepilhuan omicoaco netlatiloc y huinoyoliol ximellaquahua ayac nican Niquimoneleliuia lia oya momanya in cuic aya çotoloean tlacaquilmach tla-
nemiz y huinoyoliol &. palchalchiulitica &.
Moxochin tzetzeloa moxocliian yeli yectiatinemi iztac otomitl y çaquan oton
xalicalitec ooo y yo ho ay yo.
Y CON HUEHUETL. Ainotlapal tecuiz nacoch ancón ti malotoque an mexicay caquan oton xacalli
tec ooo &.
Xochincalaihtec ova aya h a y a ha moinalinticac inyetlauhquechol xiloxochitl
xeliliuia izquixochitla moyahuaya pixahuia hoxochitla imanican y ya lio ay ye 4.
oh u iva.
Maninopotoni tinonantzin niaxinexahuaoo quen nechittaz innoyecol ymixpa-
Auhquennel noconchihuaz cuix yhuichimalli ycanemanalo ixtlahuatl itic ni- nontonquigatiuh ahcagomihicoltiz ye ohuexotzinco xayaca machan ohuia.
nomah mantaz a ayia ooo nocatimoqueloa noconetzin ohuiya. Quenami in cuicatl ehualo in cuicoya 0 inquauhquecholli ancagomihicoltiz ye
Xolotzin noconetzin titlahtoliuani taxayacaton,gantimonencahuan 110 huicti- lmexotzinco xayacamahchan ohuia.
ana
3^ lntetz molocan nicihuatl ninomaoxihuia ninoc xioxihuia nocon acico yenocli
tonmoquieh yttohua o ohuaye cuix non matiya opan niquiniixi- aie yenocli huipil nicceeentlamitaz aytzin ay aytzin &,
mati ye moyaohuan noconetzin gantimo Xencalma no huic ohuiya. Niquimelehui xaltepetlapan yehuexotzinca tzoin cuetlaxtlamalintzo incue-
Matehticihuatini ahgonelahticyecoz iniuhqui chahuayotl ynixochitzin ynicui- tlax tetecue cuex nic cecentlamittaz aytzin ay aytzin y yao &.
catzin noconetzin yiao.
Aoquichpilli not. 9 titlahtoliuani taxayacaton onogotonpeuh yenotiqualani xo-
lotzin yenoniauh in no clian noconetzin yao ohuia.
Ancago can nicantinech nahualan yectliticchiuh yemotlatoltzin izinax cantla- Tocotico, tocotico, tocotico, tocotico, tocotico.
huanquetl, magotehtitlahuauquetl ahgononetlaca machón tochan y yao ohuiya,
Cuixnogo tinechcouh tinechmohui noconetzin cuixtlapahpatlaco na huihuan
yenotlahuan gagotictlacanequi yenotiqualani xolotzin yenoniauh in noclian noco- Y quenoc gan intlamati nechmitlania in conetl intlatohuani in Axayacaton
netzin y yao ohuiya. euee tleon in maici tepalnocliahuatlalia oolmaye nocatitlaoniepiaz noconetzi aligo
iuhquinequi moyollo mago hui huian mociahuan y yao ohuia.
Cuix ahmoyollocopa noconetzin yetoconcalaquia in clialmayotl ynic mochan
Tocotico tifiti focatico /ititi torofico tifiti. ahay ay olio ahgoiuhquinequi moyollo &.
Quen mach in tinecliiuh noyecoltzin ay ye macaoc ic ximochi chihuan liue-
lahtitlacatl tlein tic nenelo yenoyollotzin ticxochimalina yemotlatol y yao ohuia.
Tiniuctzin ticihuatlamacazqui maxontlachia ynomach moman cuicatl inco- Notzahuayan nimitzittoa i nihquitian ni mitzilnamiqui xolotzintleintic nene-
huatepec in quauhtenampany topan moteca Panohuayan ohuaya yialio. lo yenoyollotzin.
Qonocihuayo ninaytia noyollotzin mococolma achquennel noconchihuaz y Iman
noquichtiz o magoc cenca ye in cueye yein huípil in toquich Iman in tovecollman
y ya lio ohuiya,
Tocotico, tocoti, '
Xiqualquixti nonextamal in titlatohuani Axayayacaten tlacenimitz manili
neoc m noconeuh neoc in noconeuh xoconahuiltixic tocuilehuili ololotzin ololo
ayve ayyo.
Kahuil ylama namonan nicahual ylama nichpochylama ypan nochihua o ni-
Agotiquauhtli tocelotl in timittohua noconetzin ohuia agoinoyaolman in lmic- clialcotlacatl alia aili nimitzahuiltico noxochinenetzin noxochicamopalnenetzin
ti cuecuenoti meoc in noconeuh xocon ahuilti &.
vya hoolmia.
•iiMPP""" W i» ' ~
y .
Yenoquelehuia intlatoa ni in Axayacaton xiqualitta noxochitlacuilolniaton In macayehuantin telpopotzitzintinyehuan tlamacaznequi intlacaye huan y
xiqualitlanoxochitlacuilol chicliihualtzin oohuia. ancagaoquic tiquauh chocazque Ancagaoquic tocelo chocazque intiqua liuehuet-
Macagoean on nen huetztiuli yemoyollotzin taxayacaton izcayemomatzin ma- que huiya amechana hui maamotzin ya xon tlaccacan lmee.
nomati tecli xinechonantiuh aa yyaha yia hoxonahuiacan &. Yio yahue yaonotlahueliltie in Axaya cuixyeno lmelmeyo inin netlaloliz in
Moxochin petlapan moyeyeyan xolotzin y huian xoncocochi xon va yamani noquapilhuan liuee.
noconetzin titlatoliuani taxavaca yao ohuaya. Ayn macayehuatl in noxhuiuh can nameeh cahuazquia xocliitl mantiuh liuee
icamomaquixtia in huitznahuatl yaotl lmee.
HIJE H Ü E H CUICATL.
Tico & chicopu.
Yenoquelehuia intlatoa ni in Axayacaton xiqualitta noxochitlacuilolinaton In macayehuantin telpopotzitzintinyehuan tlamacazuequi intlacaye Iman y
xiqualitlanoxochitlacuilol chicliihualtzin oohuia. ancagaoquic tiquauh chocazque Ancagaoquic tocelo chocazque intiqua huelmet-
Macagocan on nen huetztiuli yemoyollotzin taxayacaton izcayemomatzin ma- que huiya amechana hui maamotzin ya xon tlaccacan lmee.
nomati tecli xinechonantiuh aa yyaha yia hoxonahuiacan &. Yio yahue yaonotlahueliltie in Axaya cuixyeno huelmeyo inin netlaloliz in
Moxochin petlapan moyeyeyan xolotzin y huian xoncocochi xon va yamani noquapilhuan liuee.
noconetzin titlatohuani taxavaca yao okuaya. Ayn macayehuatl in noxhuiuh can namech cahuazquia xochitl mantiuh liuee
icaniomaquixtia in huitznahuatl vaotl huee.
HIJE H Ü E H CUICATL.
Tico & chicopa.
haa.
(Jan 110 niaz ayao oliuaye yca nicliocaya ay huaniyahuia nocuic no xocliiuh
jH
y// -¿m •
i« •!'
Xicuícanitlan- anixochipapalotl ayaninochiulitiaz teixpananipatlantiaz ay ya- Toco toco tico licoti tifico, tificot focati.
liue ay huan niyahuia nocuicnoxocliiuh liaa.
Oncayahue ay anepapan tototl moyaliuatimani ylliuicaatl ymanca yectli yatl
aytempa aya oncan niehua nocayelma notayoliuan maxíyahui mochan aonipa- Yalme aya gan nentlamati noyollo Xalmitzotl olmayee nicliocaya canocuel
yecuextlan lio lianea ya huee. niquimittaz inteteuctin negahualeoyotla, Moteucgomaoacayahue ava. Oncayahue
Qan cayenocuic oncayahue haya cacalotlayehuaya niquehuaco venican cili ava ni te uctl apaliuliq lieti liuelin noncuicaya cozcahu ¡molili ni niquehuaya oliuayè
nilica huacaya teucciztli y tzatziya oncan niyehua moca ic hua no ttayohuan nichocaya canoe linei niquimittaz in teteuctin necahualcoyotlan Moteuegoma o
maxiyalmiyan mochan ompaye cuextlan o han cay &. hancayahue aya.
Nitecpa tototl nehcoya nopinohua chalcliiuhtlan nicinamaliypan nicpohuaya Xotemic vpan nihuiya mictlanaya niquintlacayttac yn nachcahuan tlapali-
yectlin nocuic gan nitlauli quecholtzin huelinon cuicaya teixpano. huinie ayntepiltzino in tlacahuepano cananemi moteyoya nahtihtoloya mocui-
Ompaye nihuitza gan caxiuhquilani caneanimagatl canictzelohuaya noxo- cayo nemia gan catenocl ititi ano han caya hue.
chiuh o. Iganicliocao o ycanicnotlamati nachcahuan tlapalihuime aintepiltzin canane-
nii moteyoya cana titoloya mocuicayo neniiya can catenochtitlan ho liancan ya-
hue.
Ti, Utico, tifico, focatico, tocotocoti tilico tifico. Huicalo nache bilicalo 110x0 chihueyo iiitlacaliue|)aii yequitimaiohua ])atla-
huac aztatl yahaao.
Ocelo quauhtzatzitiuh tezcacohuacatla niocuiliyatziu va liao.
Camach timitlaco ti niuctzin naanootzin chalchiuh neneya ayocnon mati ve-
noclian in yetoyao ohuaye nenachahuaya can cayenouan. Xicocotzin niehcoya nooncuica niquimahuilohua yn tepilhuano o av ve a va
hoo.
( > n i liuetzcaya tinecliaytta oquiche cihuatl mochan onicnequia manochan
niyetoya oolmaye necha aliuaya cancayenonana. Cacalo xochitlo <> cenipohualxochitla nilicaya niquimahuilohua int.epilhuan
110 o .
Xanotzin campa quinehue yn manimiqui yn tinocihuapoya ayoc nel niccaquia
nechahuaya a cancaye nonan matel ytlaycaya a quinoeaya ancaco anean tlacaco
niez tlacaco nietoz ha,
O huan catlatzihuiz noyoltinonan aqui lmelamatia ahuil nemia yn machnel Toco toca toco ti/iti tocotoco filiti focati tocotihtoto.
ocnicaquiga ycatinecli aliuaya,
_ Yenahuilnemia gan catinonan ohuayae noquichin ye liehiiaya agonittoloya Xoncuica eheo mochan an nicuicanitl nicahuiltico nicani in moteucgomayn
cuix ninocaquia.
gan nievaitotia tocinpetlacotli ia yao ye haya hoo ohuayie aonipa yenihuitz tlac-
Yohuaya nichocaya oniyee cihuatl niquetzal miyahua xocli ninahuilonici-
pae yalmaliulican gan nicyailitotia tocinpetlacotli ya hoo.
huatl aya acanixtonaci ganiuhqui nimiquicin ma hay aya hoo huaye ninohuetz-
Pehualova nican tziulicohuac aniuc huani naococo montoc yxochihuehueuh
quilia aya ha olma ha.
ahaya nonahualah hanoyolquiniatia olmancaye nocuic gan nocon yayehuaya yca- '
31
ya nompaquia nipapaloxoch mayanitlanaya noncnicaya ynoxochiyecolli ahuiliz Yenoyehcoc noxochiuh oliuaye ni cuicanitl yeniquauhtzina huellin noncnicaya
nicmanaya 110 o cuica ylito huaya,. teyxpano o.
Iztieyet iccliiulique can tiniuctzin ycaqualania ayanoquicli viyuli quinahtitta- Quenhuel xompehua can xontenahuanitlatzotzonquetl veni quetzal ic cotzin
tehque an nopilotzin macan nicahuaya niccahua can ti nonan aya noquichan. aya ahaye ayiee nicnotlamatia maya ínotecan tohueliuetzin avie aoo.
Oqualli necliittaya can cayeicihuauh nehual motlali acatenpani achquen 110-
conchiliuaz aya noquichin acaxochitlo ypan nomati yinac non cuetlaliuix nech-
yacahnaz. Toco toco titi toco toco tifi toco toco titi.
Xochinquahuitl cueponia 011 quetzalli xelihnia ca yeconittotia nicuihua can-
cay enopilohua ho ha mayice ayoo ohnaya ni nocaya.
Tlaltonayan atlacatempan Moquetzaco xochitla xiatolomaz tlapitzaya nicoz-
Quetzal coyolina huia cueponia topanamotecaya xochihni molihuia motzetze-
catototl teniae ninenii cancanicihuatlin ayao ave ancayahue aya.
lo huaya a amaye ayiao haba mayie avao ohnaya ninocaya.
Queniacli ami yenoxochiuli que machami yenocuic tiquehuaco yenican can
chiauhtzinco xiatolomaz tlapitzaya nicozcatototl teniae ni nenemi can canici-
huatl
Cototi tocoti cotoquiti quit i quit i quit i tico tocoti.
'rieypanontiiiechinati tinonan anca nicozcatli tinechtlatia anca yoecan ahuiliz
tlaniatiz noyoliol ycanichocaya.
Mayapehualoya inayanequetzaloya nopinohna nao oliuaya ye ho huaya haye Can niyacon antinech quixtlani tinonan anca nieozcatlan tinechtlatia anca-
oya. yoca.11 ahuiliztlamatiz noyoliol ycanichocaya.
Inchoquiz xochitla ompixahuia xochihuebuetitlan necuicatiloya ohuayie o Cecelia noyol nocon cacon huehuetl conionticaqui canio ycaya yeompaqni ve-
huaye haya ha. noyol cococuicatli avia nichampotzin notoncocihuatl manoquetzal manalli 111a-
Tlacpac tenantlanoo ye onpa nihuitzon ye nahuilnemia ni nihtohuaya yaliua- yaypan niquih mana yn tolamazque ohaye oliaye.
liiye yhuayhi yao ho, Aiztleintiquitohuaya ohuancatinonananoni cohuanentzin Cayenotlapal cuetzino o oyenocani quechquen aya aya nichanpotzin notonco
manonitia yahua yie yahuay iaoo. cihuatl manoquetzal manalli maypan niqui 11 alma ynollamazme ohaye ohaye.
Aniayananotzin tocon huixanatia nicca quia cuicatlon inanicoyá avao hay ha Ocelo amatitlan aya niquittoa yenocuic yenican niquetzalpetlatzin avie avie
aya ayao haya. manequetzalo can totata Imanan.
Ahuia yeniquetzalxotzin yenonittotia. Xichalchiuh nenecilmatl yayie qnilaeatz<»huaye noyol coyolxochitl in avie 111a-
ya nequetzaloya cantotatahuan a.
Ti tifico tifico focati focati'fi tifica Utico r(\ Taf at afa tifiti tati tati tot ¡tifi d\
Aliuia huitano huichile ahuianoquetzalla. caliualotihiia chinen ah nati ytenipa Om niayaom mayay in Pehualova mayahuilihua ohuan nopinohiian quetzal
huicalo vece ximohuaya in niexicayn xochinmayaque cenquiztiaque in yehuaya eoyoltitlan onicac in toeno huehuetzin noova ya aya.
nahuatiloya ahuian toxochiuh ha. Xochi ahuach pixahui in noayacach aya quetzalcoyoltitlan in tohuehuetzin
In yeain vaho ahuiyelo yetoxocliinquahui ycayehuicalo canquetzal ihpotoca ao &,
va yee tloncuicatli xochimayan que eenquiztiyaque in yehua nahuatiloya ahuian Ahuiyaye noyol xinechitaca nichalchiuh neneva matlatl xochinquahuitla aya
toxochihuan. niemamatinemia yenitenahuaya niquimittotia intolaniaz me ovaba haya.
Oliniquetl tonanahua San Palacizco huicalova 110 co bua ay choquiz xochitl Mochicahuiaz novoltzin nayan tonco cihuatl nichalchiuh neneva matlal
pixahuita yohualacacohua va. xochinqua huitlanaya nimamatinemia yenitenahuaya niquimitotia in tolamaz
Tolin xocbitla yhpotocaya in toya huicalova nopetlacohua bay nechoquili-
me oya h a haya.
loya.
Canin noconcaquia noxochinahuallia aon cuicoya teepan cbinamehcan ma'non
Tecpipiltan cuicanahuatiloya chalchiuh opan ayao ayiee ahuitoxochihuan.
nihtotia aya ayao ayahue yia yie ayao ohuaye &.
Xochin tenamitl onocahui canquetzal tenanticpac teulitli nioteca milaeatzo- Yia avaoo haveo huelenquineqiii novoltzin aliuilixochitli atayaocnel nonovaz
hua va ycayehuicalo in tecpilli in tlaca huepani ayocac tlatohua tlalihuintihua 111 cuicatl nocon caqui co liuiac tetzontitlana.
tlainamaleque y eh ti a. Cuicatica ompaquia venoyol notla huinixochiuh noquetzalquaxelol ohuayie
Xiuhquechol milinia xochiatl poconia clialchiuhtli tlapania ycayehuicalo tec- noquetzal quexelol ypan nianemiaSan Palacizcohui cuixmochipayenican xochin-
pilli tlacaluiepantzin ayocac tlatohua tlallihuintihua &, tlalticpac nimaninoquimiloya.
gayeienicbocaya ohua niquitquiz yeniaz yectlon cuicatl i cuixmochipa yenican
xochin tlalticpac ymaninoquimiloya.
Xóchitl moyalmayá ayiaoo manon nitotia topantemoc ha haya ohuayac XÓ- (jan canyeno euentax ololihuic chalchiuhtliya aya y huana nocon ya ye huaya y
chitl a. Iman nano coyapo huaya.
Niquitoa tinicuitzin no ohuaya manon nitotia topantemoc &. Ahuiya venoyol niquitta no euentax ololihuic chalchiuhtli via haya hua na-
Xiquimaca xochitlan xiquimaean nonahual aya ayao lizqui xochitl cacahua- noconyayehuaya noconyapohuaya.
xochitl avie ayahue xiqui maca xochitl oxiquin macanonahual aya ayao. Nitoztlatlatilli ohuan canye ninentzin mocayenichoca ahuayao ach caompa-
Manca xochitl man cacatmaxochitl macan nonahual yehua nohuehneuh xicya nihuitz intaminehoquincali macatl yiao ya hue yao liaye.
lmelintzotzona avia ayao. (Jan ni cihuatzintli notlapal icpac xochiuh o ancanonehuielli achcaompani-
liuitz taminchon calli macatlin yiao ya hue yao haye.
Y COX HUEHUETL.
HUEXOTZ1XCA CÜ1CATL.
foconi in, tornitili, toco, toco, toro, fofofototofo, foco foco foco tototototo.
Titoco foto coti toco tofo coti, Titiqui titiqui fifi qniti
Tlaxicaqui teuctle tecayehuatzine liueltontlamahuicoque hiyeexocbitla axaya-
catl tecutli hocano mania teocuitla xoehitl yntlapalli huixochitl ontlatlatlatz ea-
timani cayaocbinay quapachtototl yxochitototl ayean. fío quetzalla, yauhtimani natillani ayahue yn tlacotlin tepetl ytlanixiuh to-
Hocanto coni taque xochiatenpam niotlatlalia tlapal cehuantzin ocahoinania molticaya ontlatlaxopalle huatocaya ximatlallatl y tempanaya ompaya noeonca-
teocuitlaxoehitl yn tlapalli liuixo ehitlon tlatlatlatz eatimani coyachichinay qua- qui ni huexotzincatli ay llilliaye a bua lio aye.
pachtototl yxochitototl ayean. Honteo cuitlatzilintiiiiani yay huebuetzion chalchiuh coyolticaya onicahua-
Hoti huianetle yntenochtitlan hacanotlato huaquetzaltoz nenetzin yn Don catotpii yxochin teponaz yelman tomatzino yn Don alonso teuctlia nepapani liui-
Diego tehuetzquitiaya yanellia nonatzine van. tiea quetzalmoyahuaticac yay ciiic yxcbi huaya ompaya nococaqui ni huexotzin-
Yeniquitohua pipilte huexotzincaye quinan quillia ytlauli quechol tototl ye- catli ay llilliaye ahua ho aye tlaxieaquinetleniquitohuaya ay yahue aquihuel pa-
huan tomatzino y don hernando aeol lili naca yanelian nomatzine ya. quinitzin yn teuetli yehua cocuicatlatla mach yn cuillo huaya contlauhquechol
tzetzello huaya-y cuillo huan teyxpanaya quimocemeltia teteucti acaxo chitica
orne totiloya hoco ylliamohue ahuay yea. tzino yn Don alonso axayacatzin oquetzalitz pepetlaca yntempatlactzin ohuaya-
velion.
Ocozca yllacatzihai maquizmaliática ca aya hue contlauh quechol tzetzelo
huayay cuic yxochi huaya quixiuh tototeoeuitla ycaillohuan teyxpanaya quimo-
cemeltia teteucti acaxochitiea onetotilloya hoco yllia moluie ahuay vean.
Tnepapanni huitica quetzalcaquani cayo quamama yeo'cani yntepilhuani ne-
papan tlacuilolti ca ya quixoxo chimana yn tecpillotl teucyotl mahuiz yo ynica- Quetzal tolpatlactipan quiyeyectia yatlapaltzina yn Don alonso axayacatzin
va ypaltzinco Dios alma conetleya yanelliya nornaehe ti lmexotzinca y a oquetzalitz pepetlaca ytepatlactzin oliuaya ye lio.
Ycocahuic xochiticaya maneyapanalo yn covollin quixochiticaya manetotillo- Himamatlaltic huexocauhtzin no hueyotzin yn Don Joanno ynimitztlollinqui
ya ti lmexotzinca a matoc pacxochihui ynchalchinh yyexochi tleaya cacado ye- quiyeyectia y ya matlapaltzin conahuatzetzelohua haye hoo hua ya ye ham.
mca tlalticpac aya yanellia nornaehe ti lmexotzinca ye. Homotzetzelo huaya coquetzalçoçohuaqui yeyectia y yamatlapaltzin cona-
huatzetzelo bua ha ye ho o huayaye han.
Hequi yeno hueyo hua yntepilhuan huelconquetzal chalchiuh xiuhtoto y cui-
llohua yn iectlia yn cuicatzin hoconaya tlapalyxqui xochitica ya hon netotilo ha-
ye han.
Tiqui toco tocoto, tiqui toco, tiqui tiquitiqui.
Huel ontzimitzca pepetzcatinenemi aya lio xiuh totopatlantinemi yn tepil-
huani honcanaya tlapalvz quixochiti caya honetotillo haye han.
Hiya huexotzinco nicaya ytohuamitozque coyoti Don xpolmal nocoyamahni-
90 Imamacho cahuilli hnel yectzitzinti tlacototome ompatlantinemi tecpipilti
yaoncan mex. co atli ay teca ycan.
Hemacho cahuilli netle nomatzineti tecay cuac teuctli xiuhquechol ca ganil-
tieaya motlatlamach cuicuilloque tlacototome ompa tlantinemi tecpipilti yaonca
mex.co atliay teca yean.
Ynaztaquecholino omochiuh ta aya arcobispo totatzin yav cocoltzin ontzitzi- FINIS.
linta yaycpatlanta yllmicatli tecaya hicaca yaca hiyahne holma cahiya hue.
Ho huaquihuel yehuatzin fray P° tzin cuicatototl patlantinemia Sane fran eo
ya coyacauh tehuaqui yay cocoltzin ontzitzilinto yaicpatlanta ylhuicatliti cava
hiyaca yahiyahue hohuaca hiya hue.
Hiya oquitlati St 9 Dios aya ocuellachic patlantinemico tlalticpacaya tlachinol
quauhtlia ho mogo maco yehuaya marques oyo hualxochiticaya homitotitinemico
nica a huaya nella.
Ayac quiuhqui quauhtlia ya huexotzinco mex.co nicani chimallaxochitica
oquimomo yauh nepapan totome aya marques oyo hual xochiticaya homitotitine-
mico nican ahua yanella.
69
Ticoto coti coti, Tiqui tiqui tocoto.
4?
ÎCNA HYIHYEVETL.
FINIS.