AP 3 DLP 4th Q PDF

PROTOTYPE AND CONTEXTUALIZED
DAILY LESSON PLANS (DLPs)
ARALING PANLIPUNAN 3
(Ekonomiya at Pamamahala )
IKAAPAT na MARKAHAN
i
PAGKILALA
DLP WRITERS
MARISSA C. CORTEZ District AP Coordinator Baao District

JANET S. VELASCO District AP Coordinator Milaor District
IRENE S. DANIEL District AP Coordinator GOA District
WHILMA B. BARAMMEDA District AP Coordinator Balatan District
MA. GRACIA C. PELLAS District AP Coordinator Buhi North District
EDGARDO DELFIN Teacher SOOC ES Lupi District
Member , Project Management Team
GANDY B. AMORANTO Teacher-I Colacling ES Lupi District
RAQUEL DELOVERGES Teacher 3
FELIPE ANTON P. PANTON HS Bula District
EDDA M. BRONDIAL District AP Coordinator Buhi South District
MARICHU T. DACUYA District AP Coordinator
SUSAN M. MONTANEZ District AP Coordinator Lupi District
JENNIFER C. PALAYAR District AP Coordinator
MARY ROSELYN D. BERJA Teacher I Rodriquez National High School
JINKY S. ALEJANDRINO Master Teacher I Camaligan National HighSchool
District AP Coordinator
CATHERINE B. QUIAL Buluang ES Baao District
NOEL S. FORCADILLA Teacher I Godofredo Reyes Sr. MNHS
Ragay District
MA FEMA O. CLORES Agdangan ES Baao District
CINDY S. CASIMSIMAN Agdangan ES Baao District
HARIET KAY BISENIO Agdangan ES Baao District
GEMMA S.. MUCEROS Principal-I San Fernando District
ii
QUALITY ASSURANCE TEAM
ROGELIO B. TOMENIO, JR PrincipalI/Buluang ES

LIEZEL B. MIRANDO MT-I/Buluang ES
ERLINDA B. VILLAFUERTE MT-I/ Agdangan ES
MARIA SALVACION F. FRANCISO MT-I/Milaor Central School
LILIBETH I. APONGOL MT-I/ Milaor Central School
ADELINA C. JUSTINANO School Head/ Dalipay ES
MARLYN B. TAMPIOC Principal I/Buyo Impact ES
JULIA O. ABNER Master Teacher -2/Goa Central School
ROSIE P. SAMONTE Master Teacher-2/ Goa Central school
Dr. FERNANDO B. PILI ESP-I/Duran ES
MARILYN B. VERDEJO ESP-I/Bagong Lipunan ES
SONIA TAYAG ESHT-III/Coguit ES
NONETTE R. TEMPLONUEVO MT-2/Buhi Central School
EMERLINA C. SARTO MT-2/ Buhi Central School
JOSE SUSAN O AILES MT-1/BUHI CENTRAL SCHOOL
RONELO M. MAYORES Principal- I Sooc ES Lupi District
BELINDA C. ALANO Master Teacher I Sooc ES Lupi District
JUSTINA B. ESTEBA Master Teacher-I/Agdangan ES
VICTORIA P. BOLALIN Master Teacher –II/ Agdangan Es
PERCY B. BADILLLA Principal-I/ Sagrada ES
SALVACION F. MONTE MT-2/Salay ES
ROSIE A. SERILLANO MT-1 Sta. Justina East ES
ROCHELLE C. VELASCO MT-I/ Sn Isidro ES
ALMA R. VENTURA MT-1/MAGARAO CENTRAL SCHOOL
FLORDELIZA F. SABIDO MT-2/MAGARAO CENTRAL SCHOOL
NIRECETA N.FAJARDO MT-2/MAGARAO CENTRAL SCHOOL
FRANCIA A. PUPA Master Teacher 2,SOOC ES Lupi District
ELENA PUB S. NARVIDA Master Teacher 2, Sooc ES,Lupi District
ANALYN M. CUADRA Head Teacher I,Haluban ES,Lupi District
GRACEY Y. CUSTUDIO MT-1 COMAGUINGKING ES
iii
SUSANA POSTIGO HT-I COMAGUINGKING ES
RAUL SAN VICENTE
MARCELA ISABEL M. CORDEZ
EMERITA M. AIDE
ANA CRISTINA M. QUINAO MT-I/San Fernando Cam. Sur
BEATRIZ N. BARE MT-1/San Ferando Cam. Sur
CYRENE R. DOBLON ESP-I/Beberon ES
TEACHER-DEMONSTRATORS
JOSEPHINE J. LANUZO T1/Buluang ES
BERNADETTE B. BORELA T-2/Buluang ES
MICHELLE B. MAMITAG T-3/Buluang ES
ARMINDA D. DE JESUS T-1/Milaor Central School
JANET S. VELASCO T-!/Milaor Central School
MARIANNE L. LOTERTE T-1/Milaor Cental School
IRENE S. DANIEL T-3/Goa Central School
ROWENA PILAPIL T-3/Goa Central School
DANNICA JANE F. RONQUILLO T-I Balatan Central School
ANA MARIE E. SEÑIDO T-I/Tomatarayo ES
SHIELA N. MORANTE T-3/Buhi Central School
MARIA ALJEAN B. FABRIGA T-3/BUHI CENTRAL SCHOOL
MA. GRACIA C. PELLAS T-3/BUHI CENTRAL SCHOOL
ARJAY C. ABEJURO Teacher-I, Belwang ES’
JUDITH B. RAMOS Teacher-ICabutagan ES Lupi District
RAQUEL DELOVERGES Teacher 3Felipe Anton P. Panton HS
Bula District
ARIANE P. PUYO T-I/Felipe Panton High School
JOHN PAUL T. DACILLO Felipe Panton High School
LOURDES I. SIDLACAN T-3Sta. Justina East HS
MA. FEMA O. CLORES T-I/Agdangan ES
NEREZA D. BARCELONA T-I/Buluang ES
MARICHU T. DACUYA T-3/MAGARAO CENTRAL SCHOOL
iv
LOREEN A. AMENDI T-3/MAGARAO CENTRAL SCHOOL
LUCILLE L. MACINAS Teacher –I Bangagan Sr
FLORABEL SAN JUAN Teacher –I Tapi ES Lupi District
OLIMPIA PILAR M. REGOROJO Teacher 3, Colacling ES Lupi District
JENNIFER C. PALAYAR T-1/ COMAGUINGKING ES
RUBY DEMATERA ALARZAR T-3
AGNES D. CARAQUIO
RUDELYN ABUNDO
LOIDA R. NAMORA
CATHERINE B. QUIAL T-1/Buluang ES
SALVACION B. DATAR Master Teacher-I/Buluang ES
CINDY S. CASIMSIMAN T-I/Agdangan ES
MARIVIC B. ABAWAG T-I/Buluang ES
MARISSA C. CORTEZ MT-I/Buluang ES
HARIET KAY V. BISENIO T-I/Buluang ES
SALLY SR. CORPUZ
MA ROWENA P. REGIDOR T-3/Alianza ES
Regional Layout Artist
Cristy Q. Carual, T-III Cobo Elementary School,Tabaco City Division
v
TALAAN NG NILALAMAN
Title . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………… . . i
Pagkilala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………. . . . . . . . . …….. . . ii
Talaan ng Nilalaman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………. . . . . . . ……. . . vi
Ikaapat na Markahan
1.Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng pamumuhay ng
kinabibilangang lalawigan
AP3EAP-IVa-1
( Kapaligiran at Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan ng
Kinabibilangang Rehiyon)
Unang Araw 1- 7
Ikalawang Araw 8- 14
Ikatlong Araw 15-21
2. Naipapaliwanag ang ibat-ibang pakinabang pang ekonomiko ng
mga likas yaman ng lalawigan at kinabibilangang rehiyon
1. ( AP3EAP-Iva-2)
( Likas na Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon)
Unang Araw 22- 25
Ikalawang Araw 26-28
Ikatlong Araw 29-31
3. Natatalakay ang Natatalakay ang pinanggalingan ng produkto ng
kinabibilagang lalawigan
AP3EAP-IVb-3
( Pinanggalingan ng mga produkto at industriya ng
kinabibilangang lalawigan at Rehiyon)
Unang Araw 32-38
4.Naiisa-isa ang mga produkto at kalakal na matatagpuan sa
kinabibilangang rehiyon
( Mga produkto at Kalakal ng kinabibilangang Lalawigan at
Rehiyon)
AP3EAP-IVc-4
Unang Araw 43-47
5.Naipakikita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon at sa ibang rehiyon
( Magkakaugnay ng Pangkabuhayan ng mga Lalawigan )
AP3EAP-IVc-5
Unang Araw 54-57
Ikatlong Araw 63-67
6.Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon ng mga
pangangailangan ng sariling lalawigan at mga karatig na lalawigan
sa rehiyon at ng bansa.
( Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng Pangangailangan
ng mga Lalawigan sa Rehiyon)
AP3EAP-IVc-6
vi
Unang Araw 68-72
Ikatlong Araw 79-85
7.Natutukoy ang inprastraktura (mga daanan, palengke) ng mga
lalawigan at naipaliliwanag ang kahalagahan nito sa kabuhayan
( Kahalagahan ng imprastraktura sa Kabuhayan ng mga
Lalawigan sa sariling Rehiyon)
AP3EAP-IVd-7
Unang Araw 86-94
Ikatlong Araw 102-108
8.Naipaliliwanag ang iba’t ibang aspeto ng ekonomiya
(pangangailangan, produksyon, kalakal, insprastraktura, atbp.) sa
pamamagitan ng isang graphic organizer
( Ang Kalakal sa Sariling Lalawigan )
AP3EAP-IVd-8
Unang Araw 109-113
9. Natutukoy na ang rehiyon ay binibuo ng mga lalawigan na may
sariling pamunuan
( Ang Pamunuan sa mga Lalawigan sa Aking Rehiyon)
AP3EAP-IVe-9
Unang Araw 126-132
10. Natutukoy na ang rehiyon ay binibuo ng mga lalawigan na may
sariling pamunuan
( Mga Namumuno at Kasapi ng mga Lalawigan sa
kinabibilangang Rehiyon)
AP3EAP-IVe-10
Unang Araw 139-144
11. Natutukoy ang mga tungkulin at pananagutan ng mga
namumuno sa mga lalawigan ng kinabibilangang rehiyon
( Mga Tungkulin at Pananagutan at Pananagutan ng mga
Namumuno sa mga Lalawigan sa kinabibilangang Rehiyon)
AP3EAP-IVf-11
Unang Araw 150-155
12. Natatalakay ang mga paraan ng pagpili ng pinuno ng mga
lalawigan
( Paraan ng Pagpili ng Pinuno ng Lalawigan )
AP3EAP-IVf-12
Unang Araw
Ikalawang Araw
13. Naipapaliwang ang kahalagahan ng pagkakaroon ng
pamahalaan sa bawat lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
( Kahalagahan ng Pamahalaan sa bawat lalawigan sa
kinabibilangang Rehiyon)
AP3EAP-IVg-13
Unang Araw 162-167
vii
14. Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng pamahalaan ng
mga lalawigan sa mga kasapi nito
( Paglilingkod ng Pamahalaan sa mga Lalawigan ng
Kinabibilangang Rehiyon)
AP3EAP- IVg-14
Unang Araw 179-184
Ikaapat na Araw 199-205
Ikalimang Araw 206-213
Ikaanim na Araw 214-221
15. Natutukoy ang iba’t ibang paraan sa pakikiisa sa mga
proyekto ng pamahalaan ng mga lalawigan sa inabibilangang
rehiyon
( Pakikalahok sa Mga Proyekto ng Pamahalaan ng mga
Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon)
AP3EAP-IVh-15
Unang Araw 222-229
viii
Banghay-Aralin sa Araling Panlipunan
Baitang 3 Markahan Ikaapat
Linggo 1
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
Pangnilalaman pangkabuhayan at bahaging ginagampanan ng
pamahalaan at ang mga kasapi nito, mga pinuno at iba
pang naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan at
kaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang
relihiyon.
B. Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga
Pagganap gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga
lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
C. Mga Kasanayan sa Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng pamumuhay ng
Pagkatuto kinabibilangang lalawigan
AP3EAP-IVa-1
Kaalaman Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng pamumuhay ng
kinabibilangang lalawigan o lungsod.
Unang Araw ( Camarines Norte at Camarines Sur
)
Kasanayan Nailalarawan ang uri ng pamumuhay ng
kinabibilangang lalawigan.
Pagpapahalaga Nasasabi ang mga uri ng kapaligirang makikita sa
isang lalawigan o lungsod.
II. NILALAMAN Kapaligiran at Ikinabubuhay sa mga Lalawigan ng
Kinabibilangang Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 Pahina 177-180
Gabay ng Guro
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan Kagamitang mag-aaral Bikol
Kagamitang Pang pahina 381-395
Mag-aaral
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Larawan ng mga uri ng kapaligiran, tsart o power
Panturo point tungkol sa mga lalawigan ng Camarines Sur at
Camarines Norte
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Anong mga produkto o pagkain ang kilala sa
nakaraang aralin at/o inyong lugar? Maari bang makilala ang inyong
pagsisimula ng bagong lugar dahil sa mga produktong nasabi ninyo?
aralin
B. Paghahabi sa layunin Buuin ng mga bata ang puzzle ang mga uri ng
ng aralin hanapbuhay.
1
Photo credits: MARISSA CORTEZ
C. Pag-uugnay ng mga Batay sa nabuong larawan sa puzzle.

halimbawa sa bagong Papangkatin ng mga bata ang mga larawan ng
aralin hanapbuhay ayon sa kapaligiran nito.
Pamantayan sa Paggawa
Pagkakaisa - 30
Tamang Kasagutan - 50
Tamang Oras - 20
Kabuuan -100
Unang Pangkat Pangalawang

Pangkat
(Katubigan)
(Malapit sa mga
sakahan)
D. Pagtatalakay ng
bagong konsepto at Ipaulat ang kanilang ginawa.:
paglalahad ng bagong 1. Anong kayang mga hanapbuhay ang
kasanayan #1 makikita sa Camarines Norte? Camarines
Sur ?
2. Anong uri ng hanapbuhay kaya ang
maaring matagpuan sa bahaging may
kabundundukan? Bahaging katubigan
E. Pagtatalakay ng Sa pamamagitang ng power point presentation o
bagong konsepto at nakasulat sa tsart. Ipabasa ang mga
paglalahad ng bagong impormasyon ukol sa uri ng mga produkto
kasanayan #2 /hanapbuhay sa Camarines Norte at Camarines
Sur
CAMARINES NORTE:
May malaking taniman ng pinya
2
http://www.camarinesnorte.gov.ph/index.php
Martsa
Mga ginto mula sa minahan sa Paracale,

Camarines Norte
Martsa Camarines Norte

Dinarayo ng mga Turista ang Isla ng Calaguas na
may puting baybayin na bantog sa mga taong
gustong mag- surfing.
https://www.google.com/se
arch?q=calaguas+island+cam
arines+norte&source=lnms&
tbm=isch&sa=X&ved=0ahUK
EwiS-
_um0s3jAhVUPHAKHSpxDUc
Q_AUIESgB&biw=1366&bih=
576#imgrc=gpSyjoEt34FvtM:
July 25, 2019 9:38 pm
CAMARINES SUR:
Matatagpuan ang Lawa ng Buhi kung saan

mahuhuli ang pinakamaliit na isda sa buong
3
mundo, ang “sinarapan’.
Photo credits EDDA M. BRONDIAL
Bantog sa produktong gawa sa buri, rattan at iba

pa. Gumagawa din ng mga sala set,cabinet at iba
pang gamit na gawa sa kawayan.
(Talakayin ang ginawang pag-aangkop ng mga

tao sa kapaligiran batay sa hanapbuhay. tirahan
at kasuotan)
F. Paglinang sa Para sa Katamtamang mag-aaral.

Kabihasaan
(Tungo sa Formative
Assessment)
Isulat ang mga angkop na uri ng hanapbuhay
batay sa larawan sa ibaba.
Photo credits: MARISSA C. CORTEZ
4
Para sa mahuhusay na mag- aaral.
Punan ang tsart sa ibaba
Probinsya Produkto Hanapbuhay

Camarines Sur
Camarines Norte
G. Paglalapat ng aralin Kung ikaw ay nakatira malapiyt sa katubigan ,

sa pang-araw araw na anong mga gawain ang maari mong gawin ?
buhay Bakit?
Kung ikaw naman ay nakatira sa may

kabundukan, anong hanapbuhay kaya ang
gagawin mo? Bakit?
H. Paglalahat ng Aralin May kaugnayan ba ang kapaligiran sa

hanapbuhay. tirahan at kasuotan ng mga tao?
Paano inaangkop ng mga tao ang kanilang

hanapbuhay sa uri ng Kapaligiran?
I. Pagtataya ng Aralin Para sa Katamtamang Mag-aaral
Hanapin sa kolumn B ang uri ng hanapbuhay na

mayroon sa uri ng kapaligiran sa Kolumn A. Isulat ang
letra sa kahon.
Kolumn A
1.
5
3
Kolumn B Photo credits:: MARISSA C. CORTEZ
a. Pangingisda
b. Pagtatanim
c. Pagtuturo
d. Paggawa ng Minatamis na Pili
e. Tindera sa Mall
Para sa Mahuhusay na Mag-aaral

Isulat ang kung nasa Camarines Sur
kung nasa Camarines Norte ang tinutukoy ng
pangungusap.
____1. Pinakamalaking probinsya kung saan

makikita ang pinakamaliit na isda sa Pilipinas
____2. May minahan ng ginto at iba pang mineral
____3. Maraming pananim na pinya.
____4. Kilala ang Calaguas Island sa mga taong
mahilig mag-surfing.
____5. Kilala sa paggawa ng mga produktong
gawa sa kawayan gaya ng sala set.
J. Takdang- Basahin ang uri ng kapaligiran mayroon ang

aralin/Karagdagang Sorsogon at Masbate
Gawain
Kagamitan ng mag-aaral pahina 391-394
6
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-
aaral na nakakuha ng
80% sa pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain para
sa remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial? Bilang
ng mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo nakatulong
ng lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan
na solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nadibuho
na nais kong ibahagi
sa mga kapwa ko
guro?
7
Linggo 1
I.
LAYUNIN
pamahalaan at ang mga kasapi nito, mga pinuno
at iba pang naglilingkod tungo sa pagkakaisa,
kaayusan at kaunlaran ng mga lalawigan sa
B. Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa
Pagganap mga gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad
ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
C. Mga Kasanayan sa Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng pamumuhay
Pagkatuto ng kinabibilangang lalawigan
AP3EAP-IVa-1
Kaalaman Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng
pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan o
lungsod.
Ikalawang Araw ( Sorsogon at Masbate)
Kasanayan Nailalarawan ang uri ng pamumuhay, tirahan,
kasuotan ayon sa kapaligiran ng
kinabibilangang lalawigan o lungsod.
Pagpapahalaga Nabibigyang pagpapahalaga ang mga
produktong nakukuha sa kinabibilangang
lalawigan o lungsod sa pamamagitan ng
malikhaing pagguhit.
II. NILALAMAN Kapaligiran at Ikinabubuhay sa mga Lalawigan
ng Kinabibilangang Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay Araling Panlipunan Pahina 177-180
ng Guro
Kagamitang Pang pahina 381-395
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Larawan ng mga uri ng kapaligiran, tsart o
Panturo power point tungkol sa mga lalawigan ng
Sorsogon at Masbate
IV. PAMAMARAAN
8
A. Balik-aral sa Magbalik –aral sa mga uri ng pamumuhay sa
nakaraang aralin at/o mga taga Camarines Sur at Camarines Norte .
pagsisimula ng bagong Sundin ang mga sumusunod:
aralin 1. Sa saliw ng isang tugtugin ipapasa ng mga
bata ang isang kahon na may mga uri ng
sitwasyon o kapaligiran
2. Kapag tumigil na ang awitin ang batang
pinakahuling humawak ng kahon ang
bubunot ng isang sitwasyon
3. Babasahin ang sitwasyon at kanilang
sasagutan.
Hal. Anong mga hanapbuhay ang maaring

matagpuan sa lugar na malapit o sa Calaguas
Beach?
B. Paghahabi sa layunin Trabaho ko, Hulaan Mo! “ Pinoy Henyo Style”
ng aralin
Ang guro ay maaaring gumawa ng meta card na
may nakasulat na mga uri ng hanapbuhay.
Bubunot ang bata ng uri ng hanapbuhay. Iaarte

ito at huhulaan ng mga mag-aaral kung ano ito.
C. Pag-uugnay ng mga Pangkatang Gawain:

halimbawa sa bagong
aralin Pamantayan sa Paggawa
a. Maging displinado sa paggawa ng gawain
b. Magtulungan sa paggawa
c. Tapusin ang Gawain sa takdang oras.
Iuugnay ng mga mag-aaral ang angkop na

hanapbuhay ng mga mamamayan batay sa mga
larawan ng kapaligiran.
Sorsogon Masbate
Photo credits EDDA M. BRONDIAL https://www.google.com/search?q=mga+

baka+sa+masbate&tbm=isch&tbs=rimg:CV5m
Dq4v_1SfeIjiU8FDnJCrUjCQcFVyPOHML_15L
73kG5lBnycuZqSEI1547D6txonobmQ-
VgNYZrOlhbIgOu15iIKioSCZTwUOckKtSMEcK
JjvJW7B6JKhIJJBwVXI84cwsRiQ-
9
V6afTZcQqEgn_1kvveQbmUGRE0W_1aCe8rT
JioSCfJy5mpIQjXnEWN_1T4lbfFHLKhIJjsPq3
GiehuYRzIhoSbeFie0qEglD5WA1hms6WBGCI
tj95EDQhCoSCVsiA67XmIgqEWQ9nQ7XTJ9L
&tbo=u&sa=X&ved=2ahUKEwipyKbejsjjAhXWB
IgKHRhQAC0Q9C96BAgBEBs&biw=1366&bih
=625&dpr=1#imgrc=XmYOri_9J95Z6M: July
22, 2019 4:35 pm
Sorsogon Masbate
D. Pagtatalakay ng Ipaulat ang kanilang ginawa.

bagong konsepto at 3. Anong mga produkto ang makikita sa
paglalahad ng bagong Sorsogon ? Masbate ?
kasanayan #1 4. Batay sa mga produkto, ano kaya ang
mga hanapbuhay o hilig ng mga
mamamayan sa Sorsogon ? Masbate ?
E. Pagtatalakay ng Sa pamamagitan ng power point presentation o

bagong konsepto at nakasulat sa tsart. Ipabasa ang mga
paglalahad ng bagong impormasyon ukol sa uri ng hanapbuhay,
kasanayan #2 kasuotan at tirahan sa Sorsogon at Masbate
MASBATE
Inaalagaan ang mga matatabang baka dahil sa
pagkakaroon ng maraming kabundukan.
 https://www.google.com/search?biw=929&bih=932&tbm=isch&sa=1&ei=7x85XZGfJNnZhwOr
2by4Ag&q=BAKA+SA+MASBATE&oq=BAKA+SA+MASBATE&gs_l=img.3...692005.697723.
.698636...0.0..0.171.2128.1j15......0....1..gws-wiz-img.....0.. 0j0i67j0i8i30 j0i24j0i10i2
4.6YEw51muqzU&ved=0ahUKEwjR 0ra8js_jAhXZ7GEKH
assDycQ4dUDCAY&uact=5#imgrc=PNY3tYRaTOXC3M:July 25, 2019 11:50 am
 Maraming isda at iba pang yamang dagat

ang ipinagbibili dito.
10
 SORSOGON

 Dinarayo sa pagkakaroon ng butanding na
sinasabing “ the gentle giant”
http://www.lakwatseradeprimera.com/wp-content/uploads/2011/08/donsol-whale-
shark.jpg 12-5-2017 / 6:24pm
May Daungan ng mga sasakyang pandagat sa
Pilar at Bulan na maaring sakyan ng mga
pasahero papuntang Bisaya at Mindanao
.
https://www.google.com/search?q=Daungan+sa+Sorsogon&source=lnms&tbm=isch
&sa=X&ved=0ahUKEwirzvSY89TjAhWBdd4KHZ01C58Q_AUIESgB&biw=1366&bih
=625k
Talakayin ang ginawang pag-aangkop ng mga
tao sa kapaligiran batay sa hanapbuhay, tirahan
at Kasuotan,
F. Paglinang sa
Kabihasaan Para sa katamtamang mag-aaral.
(Tungo sa Formative
Assessment)
11
Lagyan ng tsek (/) ang angkop na hanapbuhay na
naayon sa kapaligiran
Sorsogon Masbate
Paggawa sa Pag-aalaga
mga pabrika ng baka
Pagtinda ng Pangingisda
mga isda
Pagtanim ng Pagtatrabaho
mga niyog, mais sa pabrika
at iba pa
Pumili ng isang probinsya na tinalakay

kanina, isulat ang angkop na hanapbuhay,
produkto,
kasuotan at tirahan dito.
Sorsogon
G. Paglalapat ng aralin sa Bilang mag-aaral, ano ang gagawin mo kung ang

pang-araw araw na buhay lugar na iyong kinabibilangan ay dinarayo ng
maraming turista?
Kung papipiliin ka ng kapaligiran na nais mong

tirahan, ano ito ? Bakit?
Ang kasagutan ng mga bata ay ipapakita sa
pamamagitan ng pagguhit.
I. Paglalahat ng Aralin Ano ang uri ng kapaligiran mayroon ang

Sorsogon at Masbate? Paano inaangkop ng mga
tao ang kanilang hanapbuhay sa uri ng
kapaligiran?
I. Pagtataya ng Aralin Para sa katamtamang mag-aaral.
Piliin sa loob ng kahon ang mga produkto at

hanapbuhay na naaangkop sa kapaligiran.
kopra pangingisda palay alimango bangus

abaka pagsasaka hipon tilapia mais
12
URI NG KAPALIGIRAN
Katubigan Kabundukan/Kapatagan
1. _________________ 1. _________________
2. _________________ 2. _________________
3. _________________ 3. _________________
4. _________________ 4. _________________
5. _________________ 5. _________________
Para sa mahuhusay na mag-aaral

Isulat kung Tama o Mali ang isinasaad ng
pangungusap.
1. Kilala ang Masbate sa pagkakaroon ng

mga Butanding.
2. Maraming matatabang lupa sa Masbate
na tinutubuan ng mga damo kaya’t nag-aalaga
sila ng mga baka.
3. Pangunahing hanapbuhay sa Sorsogon
ang pangingisda.
4. Walang gaanong turista ang dumarayo sa
Sorsogon dahil sa pagkakaroon ng butanding .
5. Ang Sorsogon ay mayroon daungan ng
mga sasakyan pandagat.
J. Takdang-
aralin/Karagdagang
Gawain
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
iba pang 13n gan para
sa remediation
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
ng lubos? Paano ito
13
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan
na solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais
kong ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
14
Linggo 1
I.
LAYUNIN
kaayusan at
B. Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa
ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
C. Mga Kasanayan sa Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng
Pagkatuto pamumuhay ng kinabibilangang lalawigan
AP3EAP-Iva-1
Kaalaman Naiuugnay ang kapaligiran sa uri ng pamumuhay
ng kinabibilangang lalawigan o lungsod.
Ikatlong Araw ( Albay at Catanduanes)
Kasanayan Nailalarawan ang mga larawan batay sa uri ng
pamumuhay ,tirahan, kasuotan ayon sa
kinabibilangang lalawigan
Pagpapahalaga Nabibigyang pagpapahalaga ang produktong

makukuha sa kinabibilangang lalawigan o
lungsod sa pamamagitan ng malikhaing
pagguhit
II. NILALAMAN Kapaligiran at Ikinabubuhay sa mga Lalawigang
Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay Pahina 177-180
ng Guro
Kagamitang Pang pah 381-395
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Larawan ng mga uri ng kapaligiran, tsart o
Panturo power point tungkol sa mga lalawigan ng Albay
at Catanduanes
IV. PAMAMARAAN
15
A. Balik-aral sa Magbalik –aral sa mga uri ng pananamit,
nakaraang aralin at/o hanapbuhay at kasuotan ng nga taga Masbate at
pagsisimula ng bagong Sorsogon gamit ang larawan .
aralin
B. Paghahabi sa layunin Larawan Mo, Katambal Ko!
ng aralin
Photo credits: Edda M. Brondial
Ang mga mag-aaral ay bibigyan ng mga larawan

at itatambal sa uri ng kapaligiran .nito.
C. Pag-uugnay ng mga Pangkatang Gawain:
halimbawa sa bagong
aralin Pamantayan sa Paggawa
d. Maging displinado sa paggawa ng 16n
gan
e. Magtulungan sa paggawa
f. Tapusin ang Gawain sa takdang oras.
A. Para sa nagsisimula pa lamang na mag-

aaral
Pag suot ng ibat-ibang uri ng kasuotan
B. Para sa katamtaman na mag-aaral

Pagbuo ng puzzle ng ibat-ibang uri ng tirahan
C. Para sa mahuhusay na mag aaral

Iugnay ng mga mag-aaral sa angkop na
hanapbuhay ng mga mamamayan 16n ga?
Ano kaya ng hanapbuhay ng mga tao sa
Albay at sa Catanduanes batay sa larawan?
Isulat ang sagot sa tsart sa ibaba.
Albay
16
Catanduanes
Photo credits LGU Virac Facebook Homepage
Photo credits LGU Virac Facebook Homepage
Albay Catanduanes
D. Pagtatalakay ng Ipaulat ang kanilang ginawa.

bagong konsepto at 5. Anong mga produkto , hanapbuhay,
paglalahad ng bagong tirahan at kasuotan ang makikita sa
kasanayan #1 Albay? Catanduanes?
6. Batay sa mga produkto, ano kaya ang
mga hanapbuhay o hilig ng mga
mamamayan sa Albay? Catanduanes ?
E. Pagtatalakay ng
bagong konsepto at
paglalahad ng bagong Sa pamamagitang ng power point presentation o
kasanayan #2 nakasulat sa tsart. Ipabasa ang mga
impormasyon ukol sa uri ng lugar sa Albay at
17
Catanduanes
ALBAY:
Matatagpuan sa lalawigang ito ang Bulkan
Mayon na dinarayo ng mga turista. Nagbibigay
ng matabang lupa na magandang taniman para
sa ikabubuhay ng mga tao sa lalawigan
https://www.flickr.com/photos/eduardodavidpardo/561802204
1/ 10-19-2017 / 9:29 am
May plantang Geothermal na nagbibigay ng

kuryente sa buong Luzon. Ang init na galing sa
Bulkang Mayon ang gingamit upang gawing
kuryente
Photo credits: ALBAY facebook page

Gumagawa ng mga produktong ceramiko na
galing sa
Pulang lupa.
Gumagawa ng mga bag at tsinelas mula sa

abaka
18
CATANDUANES
Maraming produktong gawa sa abaka na isa sa

pangunahing hanapbuhay ng mga tao.
Maraming itinitindang mga isda dahil sa

pagkakaroon ng mga mayamang dagat.
Photo credits EDDA M. BROBDIAL
Talakayin ang ginawang pag-aangkop ng mga tao

sa kapaligiran batay sa hanapbuhay ,tirahan at
kasuotan.
F. Paglinang sa
Kabihasaan Para sa Katamtamang Mag-aaral
(Tungo sa Formative
Assessment)
19
Lagyan ng tsek (/) ang angkop na hanapbuhay na
naayon sa kapaligiran
Albay Catanduanes
Paggawa ng Paggawa sa
pandekorasyon mga pabrika
na gawa sa
abaka
Pagtinda ng Pagtinda ng
produktong mga isda
maaring
ipasalubong .
Paggawa sa Pagtanim ng
minahan mga niyog, mais
at iba pa
Punan ang tsart sa ibaba
Probinsya Produkto Hanapbuhay Tirahan Kasuotan
Catanduanes
Albay
G. Paglalapat ng aralin sa Anong uri ng hanapbuhay, kasuotan o tirahan

pang-araw araw na buhay kaya ang maaring gamitin kung ikaw ay nakatira
sa mga baybayin ng Catanduanes?
J. Paglalahat ng Aralin May kaugnayan ba ang kapaligiran sa
hanapbuhay, tirahan o kasuotan ng mga tao?
I. Pagtataya ng Aralin Isulat kung A-kung Albay at C-kung Catanduanes
ang tinutukoy ng pangungusap.
______1. Matatagpuan 20n ga ang Bulkang

Mayon na dinarayo ng mga turista dahil sa
pagkakaroon ng perpektong hugis nito.
_____2. Maraming itinitindang mga isda
dahil sa mayamang dagat 20n ga.
_____3. Isa sa pangunahing hanapbuhay
20n ga ang pangingisda.
_____4. Gumagawa ng mga pandekorasyon
o ceramiks na gawa sa pulang lupa.
_____5. Kilala sa pagkakaroon ng
Geothermal plant na nagsusuplay ng kuryente sa
buong Luzon.
J. Takdang- Gumawa ng Album ng mga produktong

aralin/Karagdagang matatagpuan sa sariling lalawigan:
Gawain
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
20
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang 21n gan para sa
remediation
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga mag-aaral
na magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga istratehiyang
pagtuturo nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin ang aking
naranasan na solusyunan
sa tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais kong
ibahagi sa mga kapwa ko
guro?
21
Linggo 2
I. LAYUNIN
kinabibilangang rehiyon.

lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
C. Mga Kasanayan sa Naipapaliwanag ang iba’t ibang pakinabang pang-

Pagkatuto ekonomiko ng mga likas yaman ng lalawigan at
kinabibilangang rehiyon. AP3EAP-Iva-2 Day 1
Kaalaman Natutukoy ang mga likas na yaman ng
kinabibilangang lalawigan at rehiyon.
Kasanayan Nailalarawan ang ibat-ibang pakinabang na pang-

ekonomiko ng mga likas na yaman ng lalawigan
at rehiyon.
Pagpapahalaga Naipapaliwanag ang ibat-ibang pakinabang pang-
ekonomiko ng mga likas na yaman ng
kinabibilangang lalawigan at rehiyon
II. NILALAMAN Likas na Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon

III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay ng Araling Panlipunan 3
Guro Pahina 181 – 184
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3
Kagamitang Pang Mag- Pahina 400 – 406
aaral
3. Mga Pahina sa Teksbuk Araling Panlipunan 3
Pahina 400 – 406
4. Karagdagang Kagamitan
Mula sa LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Laptop, internet, video ng pamana
Panturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa nakaraang Tukuyin kung saan na yaman ito nabibilang:
aralin at/o pagsisimula ng yamang lupa, yamang tubig at yamang mineral
bagong aralin
22
http://ilocosnorte.gov.ph/news/ilocos-nortes-
mango-king-wins-2015-national-gawad-saka-
award
Photo credit: Janet S. Velasco

B. Paghahabi sa layunin ng Tingnan ang mapa ayon sa google map ng
aralin Milaor.
( Ang guro ay gagamit ng sariling lugar )

C. Pag-uugnay ng mga
halimbawa sa bagong aralin Ipatukoy sa mga mag-aaral kung anong uri ng
produkto an makukuha sa sailing
barangay na nasa larawan ng mga natural na
yaman.
23
Lugar Likas na Yaman
D. Pagtatalakay ng bagong Magkakaroon ng pangkatan ang mga mag-

konsepto at paglalahad ng aaral kung saan sila nakatira at ipasulat kung
bagong kasanayan #1 anong mga likas na yaman ang matatagpuan
sa bayan ng Milaor at anong hanapbuhay ang
makukuha ditto gamit 24n gang caterpillar
map.
(Gamitin ang sariling lugar o lalawigan )
Likas
na
Yamang Yamang
Yaman Lupa Yamang Yamang
Tubig
mineral gubat
E. Pagtatalakay ng bagong Ipaulat sa mga mag-aaral ang mga produkto

konsepto at paglalahad ng na matatagpuan sa barangay na galing sa
bagong kasanayan #2 natural na yaman.
F. Paglinang sa Kabihasaan Katamtamang Mag-aaral:
(Tungo sa Formative Gumawa ng poster ng kahalagahan ng mga
Assessment) makukuha na natural na yaman? Iguhit ito.
Mahuhusay na Mag-aaral:
Ipaliwanag ang kahalagahan ng mga makukuha
na natural na yaman sa inyong lugar.
G. Paglalapat ng aralin sa Paano ka makatutulong sa pag-unlad ng
pang-araw araw na buhay ekonomiya sainyong lugar?
K. Paglalahat ng Aralin Basahin ang teksto:
“An kapaligiran ay ang pinagkukuhanan ng halos
lahat ng kabuhayan sa isang lugar”
I. Pagtataya ng Aralin Mahuhusay na Mag-aaral:
Paano mo mapangangalagaan ang
kapaligiran?Sagutin ito sa talatang pamamaraan.
Katamtamang Mag-aaral:
Isurat ang Tama kung ang pangungusap ay
nagpapahayag ng pangangalaga sa kapaligiran at
Mali kung hindi..
_____1. Pag- tapon ng basura sa ilog.
_____2. Pag-recycle ng mga basura para
mapakinabangan ulit.
_____3. Pagbabalik ng mga isda sa ilog kung
ito’y maliit pa.
_____4. Pagtatanim ng mga gulay sa gilid ng ilog
______5. Pagputol ng mga punongkahoy.
J. Takdang- Magdala ng mga larawan ng mga produkto na
24
aralin/Karagdagang Gawain matatagpuan sa sariling barangay.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan ng
iba pang 25itto25 para sa
remediation
aralin
D. Bilang ng mga mag-
aaral na magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang pagtuturo
nakatulong ng lubos?
Paano ito nakatulong?
F. Anong suliranin ang
aking naranasan na
solusyunan sa tulong ng
aking punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
guro?
25
Linggo 2
I. LAYUNIN


AP3EAP-Iva-2 Day 2
Kaalaman Natutukoy ang likas na yaman ng kinabibilangang
lalawigan at rehiyon.
Kasanayan Nailalarawan ang iba’t ibang pakinabang na pang-
ekonomiko ng mga likas na yaman ng lalawigan at
rehiyon.
Pagpapahalaga Naipapaliwanag ang iba’t ibang pakinabang pang-
ekonimiko ng mga likas na yaman ng
II. NILALAMAN Pinanggalingan ng mga Produkto at Industriya
ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon.
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay ng Araling Panlipunan 3, Patnubay ng Guro
Guro Ph. 181 – 184
Kagamitang Pang Mag- Ph. 400 – 406
aaral
Ph. 400 – 406
Mula sa LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Laptop, internet, video ng pamana, pentel pen,
Panturo malaking papel.
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa nakaraang Isa-isang ipapakita ng mag-aaral sa harap ng
aralin at/o pagsisimula ng klase ang mga larawan ng likas na yaman ng
bagong aralin barangay na kanilang kinabibilangan na nauna ng
ibinigay ng guro bilang takdang-aralin. Ipapahayag
kung ano ito.
26
B. Paghahabi sa layunin ng Ipasuri sa klase kung ano ang alam nila tungkol sa
aralin natural na yaman ng bawat lalawigan ng rehiyon.
Panoorin ang video
https://youtu.be/xadt36MpLVk
C. Pag-uugnay ng mga Anong yamang lupa, yamang tubig at yamang

halimbawa sa bagong aralin mineral ang naipakita sa video?
D. Pagtatalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa tatlo. Tukuyin ang mga

konsepto at paglalahad ng yamang lupa at yamang tubig na mayroon sa mga
bagong kasanayan #1 sumusunod na barangay.
Pangkat 1 – Amparado at Sto Domingo

Pangkat 2 – San Vicente at San Jose
Pangkat 3 – Del Rosario at San Miguel
( Gamitin ang sariling mga lugar sa kani-kanilang

lalawigan o probinsyang kinabibilangan)
E. Pagtatalakay ng bagong Pangkatang Gawain. Ipasulat sa malaking papel

konsepto at paglalahad ng gamit ang pentel pen kung anong mga likas na
bagong kasanayan #2 yaman ang matatagpuan sa probinsiyang
kinalakhan. Ipadikit ito sa pisara at ipasuri ang mga
ito sa klase.
F. Paglinang sa Kabihasaan Para sa mga mag-aaral na may katamtamang

(Tungo sa Formative kakayahan
Assessment)
Sagutin ang mga katanungan:
1. Ano ang yamang lupa?
2. Ano ang yamang tubig?
3. Ano ang yamang mineral?
Para sa magagaling na mag-aaral.
Magdaos ng ball relay na naglalaman ng mga

pamprosesong tanong bilang pagtatapos sa
pangkatang 27itto27. Sasagutin ng mga mag-aaral
na makasasalo sa bola kapag huminto ang pag-
ikot nito sa saliw ng isang awitin.
G. Paglalapat ng aralin sa Paano mo pahahalagahan ang mga likas na
pang-araw araw na buhay yaman sa inyong lugar?
L. Paglalahat ng Aralin Itanong sa mga mag-aaral:

Ano ang mga likas na yaman sa Camarines Sur at
sa kinabibilangang rehiyon?
Bilang karagdadagan:
Basahin ang teksto:
“Sa kabuuan, ang 27itto27 ng agrikultura, ang
pagmimina kabilang na ang pangingisda ay may
malaking tulong sa ekonomiya ng Bikol. Ang
mataas na produksiyon ng mais, palay at iba pang
pananim at ang pag-alaga sa mga hayop ay
27
nagresulta ng mabilis na pag-usad ng ekonomiya
sa rehiyon”.
I. Pagtataya ng Aralin Para sa mga mag-aaral na may katamtamang
kakayahan
Maglista ng mga makukuha sa yamang lupa at

yamang tubig.
Sagutan ang mga sumusunod:

1-3. Ano ang tatlong likas na yaman?
4. Magbigay ng halimbawa ng yamang lupa.
5. Magbigay ng halimbawa ng yamang tubig.
J. Takdang- Magsaliksik ng mga likas na yaman na makukuha
aralin/Karagdagang Gawain sa inyong lugar at ano ang mga produkto na
makukuha 28itto.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
iba pang 28awain para
sa remediation
remedial? Bilang ng
mag-aaral na nakaunawa
sa aralin
aaral na magpapatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
aking naranasan na
aking punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
guro?
28
Linggo 1
I. LAYUNIN


AP3EAP-IVa-2 Day 3
Kaalaman Natutukoy ang mga likas na yaman ng
Kasanayan Nailalarawan ang ibat-ibang pakinabang na pang-

ekonomiko ng mga likas na yaman ng lalawigan at
rehiyon.
.
Pagpapahalaga Naipapaliwanag ang ibat-ibang pakinabang pang-
ekonomiko ng mga likas na yaman ng
kinabibilangang lalawigan at rehiyon..
II. NILALAMAN Likas na Yaman ng Kinabibilangang Rehiyon

III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay ng Araling Panlipunan 3
Guro Ph. 181 – 184
Kagamitang Pang Mag- Ph. 400 – 406
aaral
Ph. 400 – 406
Mula sa LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Laptop, internet, video ng pamana
Panturo
29
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa nakaraang Pag-aawit ng “Awit ng Kalikasan”
aralin at/o pagsisimula ng
bagong aralin
B. Paghahabi sa layunin ng Ano ang mga natural na yaman?
aralin Anong mga produkto na makukuha 30awai?
C. Pag-uugnay ng mga Maghanap ng video tungkol sa mga hanapbuhay
halimbawa sa bagong aralin na makukuha sa natural na yaman.
D. Pagtatalakay ng bagong Magkakaroon ng pangkatan 30awain ang mga
konsepto at paglalahad ng mag-aaral kung saan sila nakatira at isulat sa tsart
bagong kasanayan #1 kung anong mga hanapbuhay nila mula sa natural
na yaman.
Pangkat 1
- Barangay Amparado, Sto.Domingo, Del
Rosario
Pangkat 2
- Barangay San Miguel, Alimbuyog at
Borongborongan
Pangkat 3
- Barangay San Vicente, San Jose, San
Roque at Balagbag
E. Pagtatalakay ng bagong Bilang isang mag-aaral, paano ka makatutulong sa
konsepto at paglalahad ng pag-unlad ng ekonomiya sa inyong lugar?
bagong kasanayan #2
F. Paglinang sa Kabihasaan Katamtamang Mag-aaral:
(Tungo sa Formative Ano ang kahalagahan ng mga produkto at
Assessment) hanapbuhay na nakukuha sa likas na yaman?
Iguhit ito.
Ipaliwanag ang kahalagahan ng mga hanapbuhay
ng mga tao sa lugar.
G. Paglalapat ng aralin sa Paano mo mapangangalagaan ang mga natural na
pang-araw araw na buhay yaman?
M. Paglalahat ng Aralin Basahin ang teksto:
Ang kapaligiran ang pinagkukunang ng halos lahat
ng kabuhayan ng isang lugar.”
I. Pagtataya ng Aralin Katamtamang Mag-aaral:
Paano mo mapangangalagaan ang kapaligiran?
Iguhit ang kaya mong gawin upang
mapangalagaan ang kapaligiran.
1. Ano ang hanapbuhay ng mga taong malapit sa
mga katubigan gaya ng ilog ?
A. Pangingisda
B. pagtatanim
C. pangangahoy
2. Ano ang hanapbuhay ng mga taong nakatira
sa malawak na kapatagan?
A. pagmimina
B.. pagtatanim
C. pangingisda
3. Ano ang hanapbuhay ng mga taong may
malawak na taniman ng abaka?
30
A. paggawa ng tsinelas o bag
B. pagtatahi ng damit
C. paggawa ng alahas
4. Ano ang hanapbuhay ng mga taong may
malawak na gulayan?
A. pagsisira
B. pagtitinda sa palengke
C. pagtatahi ng mga damit
5. Ano ang pwedeng gawin ng mga tao na may
malawak na taniman sa likod ng kanilang bahay?
A. pagtatanim ng mga gulay at pag-aalaga ng
mga hayop
B. pangingisda
C. pagtitinda sa kanilang palengke
J. Takdang- Gumupit ng larawan ng mga hanapbuhay ng mga
aralin/Karagdagang Gawain tao sa inyong lugar at idikit ito sa bond paper.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
iba pang gawain para sa
remediation
aralin
sa remediation
E. Alin sa mga
aking naranasan na
aking punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
guro?
31
Banghay-Aralin sa ARALING PANLIPUNAN
Baitang 3
Markahan IKAAPAT NA Linggo 2
MARKAHAN
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Makapagtutukoy ng mga industriyang matatagpuan sa
Pangnilalaman sariling lalawigan at rehiyon
B. Pamantayan sa Makapagpapaliwanag na ang paglaganap ng mga
Pagganap nasabing industriya ay nagmumula sa likas na yaman ng
C. Mga Kasanayan sa Natatalakay ang pinanggalingan ng produkto ng
Pagkatuto kinabibilangang lalawigan
(AP3EAPIVb-3) Day 1
1.
Kaalaman Natatalakay ang paglaganap ng mga nasabing
industriya ay nagmumula sa likas na yaman na
Kasanayan Naiisa – isa ang mga industriyang nagmumula sa

likas na yaman ng kinabibilangang lalawigan at
rehiyon.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang likas na yaman ng
kinabibilangang lalawigan at rehiyon .
II. NILALAMAN Pinanggagalingan ng mga Produkto ng Rehiyon

III. MGA Para sa lahat ng mag – aaral
KAGAMITANG Larawan ng produkto na makukuha sa lalawigan o
PANTURO rehiyon,
Manila paper o Cartolina, pangkulay, panggupit,
pangdikit
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 Gabay ng Guro pahina 185 – 191
Gabay ng Guro
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 pahina 407 - 415
Kagamitang Pang Kaunlaran 163 – 166
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 pahina 407 - 415
Teksbuk Kaunlaran 163 – 166
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
LR Portal
5. Iba Pang Projector, mapa ng Bikol, mga larawan ng produkto sa
Kagamitang bikol, video clip mula sa you tube
Panturo
IV. PAMAMARA
AN
A. Balik-aral sa
nakaraang aralin at/o ( Gamit ang mga larawan ng ibat ibang produkto )
pagsisimula ng bagong Bawat isang mag – aaral ay bibigyan ng ibat-ibang
32
aralin larawan ng mga produkto ng Bikol.
Ipaawit ang awiting ‘’Leron Leron Sinta’’ habang
nagpapasahan ng larawan ng ibat ibang produkto.
Pagtigil ng awitin ipapakita ang larawang kanilang hawak
at tutukuyin kung ano ito sa tingin nila at saang lugar ang
pinanggalingan nito.
https://dti.gov.ph/regions/region3/r3publications
33
ers%E2%80%99-https://dti.gov.ph/regions/region5/r5-
success-stories#weaving-through-tomorrow-the-buhi-
handloom-weavstory
http://masbatecity.gov.ph/wp-
content/uploads/2015/01/rodeo-festival.jpg
https://drive.google.com/file/d/0ByoFpFM9THk1U0V3OHM4UFZWVH
c/view
34
https://drive.google.com/file/d/0ByoFpFM9THk1U0V3OHM4UFZWVH
c/view
( Ang guro ang magbibigay ng mga karagdagang

larawan kung kinakailangan)
B. Paghahabi sa 1. Gagamitin ang mga larawang ipinakita sa

layunin ng aralin pagpapaliwanag para maiugnay sa Aralin.
 Saan kaya galing ang mga produktong ito?
2. Pagtalakay sa kahalagahan ng mga
produkto.
 Bakit mahalagang malaman ang
kahalagahan ng produkto ng bawat
lalawigan?
halimbawa sa bagong Ididikit ng mga bata sa manila paper ang mga
aralin larawan na kanilang hawak katapat sa lugar na sa
akala nilang pinanggalingan noon.
Lala Cama Cama Al- Sorso Mas- Ca

wi rines Sur rines bay Gon bate tan-
gan Norte dua
nes
Pro-
duk-to
D. Pagtatalakay ng Pangkatang Gawain:

bagong konsepto at Ipapaliwanag muna ng Guro ang mga pamantayan sa
paglalahad ng bagong pangkatang Gawain.
kasanayan #1 Pangkatin sa anim na grupo ang klase. Ang pangkat ay
bibigyan ng kopya ng mapa ng probinsiya ng Rehiyon V.
35
Isulat ang kahalagahan ng mga ito at pagkatapos ay iulat
ito sa klase.
LARAWAN NG MAPA NG BIKOL
E. Pagtatalakay ng Iisa-isahin ng guro ang awtput ng mga mag-aaral

bagong konsepto at habang binubuo o pinagtatabi-tabi ang mga probinsiya
paglalahad ng bagong ng Bikol para makabuo ng isang malaking mapa ng
kasanayan #2 Bikol. Talakayin at ipaliwanag ang kahalagahan ng
industriya at pinanggalingan nito.
Pagpapahalaga:
1. Paano ninyo naisagawa ang pangkatang
gawain?
2. Bakit mahalaga ang pagtukoy ng mga
produktong atin?
3. Bilang isang mag-aaral, anong mahalagang
kontribusyon sa paglinang ng produkto ang iyong
magagawa
F. Paglinang sa Para sa Katamtamang Mag-aaral:
Kabihasaan Gumawa ng poster na magpapakilala ng naibigang
(Tungo sa Formative produkto.
Assessment)
Para sa Mahuhusay na Mag-aaral:
Show Time Wall.Gumawa ng anunsiyo o patalastas
tungkol sa mga naibigang produktong atin. Maaring
gumuhit o lagyan ng larawan ng mga
produkto.Pagkatapos ng gawain ito ay kanilang iuulat at
ididikit sa nakatalagang lugar sa loob ng silid aralan.
G. Paglalapat ng aralin 1. Gumawa ng mapa na nagpapakita ng mga
sa pang-araw araw na produktong atin?
buhay 2. Ano ang mga produkto/industriya ng bawat lalawigan?
2. Paano mo ito natukoy ang mga
produkto/industriya ng bawat lalawigan?
3. Bakit kailangang matutuhan ang industriya o
produktong matatagpuan sa ating mga lalawigan?
4. Mahalaga ba ito sa upang araw-araw na
pamumuhay natin? Bakit?
H. Paglalahat ng 1. Tukuyin ang mga industriyang matatagpuan sa

Aralin sariling lalawigan at rehiyon.
2.Ipaliwanag na ang paglaganap ng mga nasabing

industriya ay nagmumula sa likas na yaman ng
I. Pagtataya ng Aralin Para sa Katamtamang Mag-aaral:
Kumpletuhin and fishbone sa ibaba at Ilagay ang isang

produkto sa katapat ng lalawigang nakasulat.
36
Sorsogon
Albay
Cam Sur
Cam Norte
Catanduanes
Masbate
Para sa Mahuhusay na Mag-aaral:

Punan ang kahon sa talahanayan. Gawin ito sa
sagutang papel.
Lalawigan Produkto
J. Takdang- Gumuhit ng paboritong produktong ng inyong pamilya.

aralin/Karagdagang Isulat ang mga kabutihang dulot nito sa inyong katawan.
Gawain
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-
aaral na nakakuha
ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
37
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais
kong ibahagi sa
mga kapwa ko
guro?
38
Baitang 3
Markahan IKAAPAT NA Linggo 2
MARKAHAN
VII. LAYUNIN
A. Pamantayang
Pangnilalaman Makapagtutukoy ng mga industriyang
matatagpuan sa sariling lalawigan at rehiyon
B. Pamantayan sa
Pagganap Makapagpapaliwanag na ang paglaganap ng
mga nasabing industriya ay nagmumula sa likas
na yaman ng kinabibilangang lalawigan at rehiyon
C. Mga Kasanayan sa
Pagkatuto Natatalakay ang pinanggalingan ng produkto ng
kinabibilangang Lalawigan.
(AP3EAPIVb-3) Day 2
Kaalaman Natutukoy ang mga industriyang matatagpuan sa
sariling lalawigan at rehiyon.
Kasanayan Nakabubuo ng isang tsart/semantic web ng mga
industriyang matatagpuan sa sariling lalawigan
at rehiyon.
Pagpapahalaga Naipagmamalaki ang mga industriyang
matatagpuan sa sariling lalawigan at rehiyon.
VIII. NILALAMAN Pinanggagalingan ng mga Produkto at Industriya
sa
Kinabibilangang Lalawigan at Rehiyon
IX. MGA
KAGAMITANG Para sa lahat ng mag – aaral
PANTURO Larawan ng industriya o produkto na makukuha
sa lalawigan o rehiyon,
Manila paper, pangkulay, panggupit, pangdikit
Mga Sanggunian
6. Mga Pahina sa Gabay ng
Guro Ikaapat na Markahan Aralin 3, Pahina
Araling Panlipunan 3 Gabay ng Guro pahina 185
– 191
7. Mga Pahina sa
Kagamitang Pang Mag- Araling Panlipunan 3 pahina 407 - 415
aaral Kaunlaran 163 – 166
8. Mga Pahina sa Teksbuk Araling Panlipunan 3 pahina 407 - 415
Kaunlaran 163 – 166
Mula sa LR Portal
10. Iba Pang Kagamitang
Panturo Projector, mapa ng Bikol, mga larawan ng
produkto sa bikol, video clip mula sa you tube
X. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa nakaraang
39
aralin at/o pagsisimula ng Ang pagbabalik – aral ay gagawin sa
bagong aralin pamamagitan ng pagpapakita ng output ng
nakaraang pagtalakay.Ipapaliwanag ng guro
kung ano ang gagawin sa awtput.)
B. Paghahabi sa layunin ng
aralin 1. Gagamitin ang mga larawang ipinakita sa
pagpapaliwanag para maiugnay sa Aralin.
2. Pagtalakay sa kahalagahan ng industriya
produkto.
3. Nakabubuo ng isang tsart/semantic web ng
mga industriyang matatagpuan sa sariling
4. Naipagmamalaki ang mga industriyang
matatagpuan sa sariling lalawigan at rehiyon.
halimbawa sa bagong aralin Gallery Walk ng mga mag-aaral sa mga
ginawang output. (Idikit sa dingding/blackboard
ang mga ginawa para sa Gallery Walk)
Gumawa at punan ang semantic web na ito.

Ilagay ang lalawigan sa malaking bilog sa gitna,
mga produkto naman sa malilit na bilog sa paligid
nito.
D. Pagtatalakay ng bagong 1. Gamit ang semantic web na ginawa pumili,

konsepto at paglalahad ng gumuhit at kulayan sa isang bond paper ang
bagong kasanayan #1 isang produkto na ibig mong ipagmalaki. Ipasulat
sa kamag-aral sa likod ng bond paper na likhang
sining kung nagustuhan nila ang inyong produkto.
May takdang oras ang pagbenta o pagkampanya
ng likha.
2. Pagtalakay sa kahalagahan ng mga
industriya o produkto sa pamumuhay ng mga tao.
 Ano ang kahalagahan ng mga produkto o
industriya sa pamumuhay ng mga tao?
Bakit?
E. Pagtatalakay ng bagong
konsepto at paglalahad ng Talakayin o iuulat ng mga mag-aaral ang kanilang
bagong kasanayan #2 ginawa. ( at random)
Iisa-isahin ng guro ang output ng mga mag-aaral
habang binubuo o pinagtatabi-tabi para makabuo
ng isang semantic web. Matalakay at
40
maipaliwanag ang kahalagahan ng industriya at
pinanggalingan nito.
Pagpapahalaga:
1. Paano ninyo naisagawa ang inyong
gawain?
2. Bakit mahalaga ang paggawa ng semantic
web sa pagtukoy ng mga mahahalagang
produkto?
3. Bakit mahalaga na alamin ang mga produkto o
industriya ng bawat lalawigan.
F. Paglinang sa Kabihasaan
(Tungo sa Formative For Average students:
Assessment) Gamit ang tsart ilista ang iba’t-ibang produkto sa
kabikolan at kung saan probinsiya ito nagmula.
For Advance students:

Buuin ang Map Puzzle ng rehiyon at lagyan ng
label kung ano-anong industriya ang
matatagpuan dito.
G. Paglalapat ng aralin sa
pang-araw araw na buhay 1. Bakit kailangang matutuhan ang industriya o
produktong matatagpuan sa ating mga lalawigan?
2. Mahalaga ba ito sa pang araw-araw na
pamumuhay natin? Bakit?
N. Paglalahat ng Aralin
1. Ano ang mga industriyang matatagpuan sa
sariling lalawigan at rehiyon?
2. Dapat bang ipagmalaki ang mga industriyang

matatagpuan sa sariling lalawigan at rehiyon?
Bakit?
I. Pagtataya ng Aralin For Average students:
Punan ang talaan ng industriya sa rehiyon.

Lalawigan Produkto

Gumawa ng pangungusap upang ipalabas ang
konsepto ng naibigang industriya gamit ang
pagsagot sa semantic web
41
Gaano
Saan ang karami ang
pinanggalin nagkatraba
gan nito? ho?
Industriya
ng______
Bakit
Paano mahalaga ang
nagging mga produkto
tanyag ito? o industriya sa
pamumuhay
ng tao?
J. Takdang- Magsaliksik/Alamin ang mga produktong galing

aralin/Karagdagang Gawain dito sa ating lugar.
XI. MGA TALA
XII. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-aaral
na nakakuha ng 80%
sa pagtataya
na nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa remediation
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
sa remediation
E. Alin sa mga
aking naranasan na
solusyunan sa tulong
ng aking punungguro
at superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
ibahagi sa mga kapwa
ko guro?
42
Baitang 3
Markahan Ikaapat Linggo 3
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang pang-unawa sa mga
Pangnilalaman gawaing pangkabuhayan at bahaging
ginagampanan ng pamahalaan at mga
kasapi nito, mga pinuno at iba pang
naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan
at kaunlaran ng mga lalawigan sa
B. Pamantayan sa Pagganap Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok

sa mga gawaing panlalawigan tungo sa
ikauunlad ng mga lalawigan sa
C. Mga Kasanayan sa Naiisa-isa ang mga produkto at kalakal na

Pagkatuto matatagpuan sa kinabibilangang rehiyon
AP3EAP-IVc-4 (Unang Araw)
Kaalaman Naiisa-isa ang mga produkto at kalakal na
matatagpuan sa kinabibilangang lalawigan
at rehiyon.
Kasanayan Nakapag-uugnay ang pinanggagalingan ng

produkto at kalakal ng kinabibilangang
lalawigan at rehiyon mula sa likas na
yaman nito.
Pagpapahalaga Nailalarawan ang kahalagahan ng wastong
paggamit ng likas na yaman sa
pagpapatuloy ng kabuhayan ng mga tao sa
(Pagpapahalaga)
II. NILALAMAN Mga produkto at Kalakal ng

Kinabibilangang Lalawigan at Rehiyon
III. MGA KAGAMITANG

PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay ng Araling Panlipunan 3 Gabay ng Guro
Guro pahina 188-191
2. Mga Pahina sa Kagamitang Araling Panlipunan 3 pahina 416-428
Pang Mag-aaral
3. Mga Pahina sa Teksbuk Araling Panlipunan 3 pahina 416-428
43
Mula sa LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Mga Larawan ng produkto na makukuha sa
Panturo rehiyon, graphic organizer, Mapa, Manila
Paper, Pentel Pen, Powerpoint
Presentation, laptop , projector at Video Clip
galing sa Youtube Video clip na mula sa
You tube
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa nakaraang Kunin ang kwaderno, Iguhit ang bahagi
aralin at/o pagsisimula ng ng lalawigan kung saan ang iba’t ibang
bagong aralin likas na yaman ay matatagpuan dito.
Magtawag ng bata na mag-uulat ng
kanilang ginawa.
B. Paghahabi sa layunin ng Pagganyak:

aralin
Gawain: Pangkatin ng tatlong grupo ang
mga mag-aaral. Bigyan ng mapa ang
bawat grupo. Magbigay ng mga
pamantayan sa paggawa para mapanatili
ang kaayusan sa klase.
Anu-ano ang mga produkto na

nanggaling sa ating rehiyon o sa bawat
lalawigan? Iguhit ito sa mapa.
halimbawa sa bagong aralin Bakit kailangan nating malaman ang mga
produkto ng ating lalawigan o rehiyon?
Ano-ano ba ang mga produkto na naggaling
sa ating rehiyon o lalawigan?
D. Pagtatalakay ng bagong Panoorin ang maikling video tungkol sa

konsepto at paglalahad ng rehiyon bikol. https://youtu.be/7nQdsb-x9FM
bagong kasanayan #1
E. Pagtatalakay ng bagong Pagpapakita ng mga larawan ng mga

konsepto at paglalahad ng produkto sa bawat lalawigan ng rehiyon
bagong kasanayan #2 gamit ang PowerPoint sa pagtuturo o
basahin sa Alamin Mo, pahina 417.
44
Albay Albay Albay
Camarines Norte Catanduanes Camarines

Sur
Sorsogon Masbate Camarines

Norte
Camarines Sur Catanduanes Masbate
Sorsogon
Source: www.google.com/rsso05psa.gov.ph, www.plasticgargorle.com/

www.camarines Norte news.com// www.steemit.com /
www.facebook.com/baaorattanceneter /www.lagalog.com/catanduanes /
www.philippinelisted.com/capizshells / www.olx.ph/shells /
www.orgulyokanbicol(OKB).com /https//.pinasmuna.com
F. Paglinang sa Kabihasaan For Average students:

(Tungo sa Formative Gamit ang mapa na ibibigay ng guro.Idikit ang
Assessment) mga larawan ng mga produkto na naggaling sa
mga lalawigan.
Source: www.google.com/mapa ng bikol

Gumawa ng graphic organizer ng mga produkto
45
na naggaling sa mga iba’t ibang lalawigan sa
ating rehiyon.
Source: www.google.com/education.com
G. Paglalapat ng aralin sa Paano nakakatulong ang mga produkto na

pang-araw araw na buhay nanggaling sa ating lalawigan para mapabuti
ang ating buhay? Ano kaya ang magiging
epekto sa atin kung walang likas na yaman?
O. Paglalahat ng Aralin Ano-anong mga produkto ang meron tayo sa
ating lalawigan o rehiyon?
Bakit mahalaga ang wastong paggamit ng likas
na yaman?
I. Pagtataya ng Aralin For Average students:
Isulat ang TAMA kung ang mga sumusunod na
produkto ay tugma sa lalawigang
pinanggalingan at MALI kung hindi.
___1. Ang produktong Sundang ay galing sa
Lalawigan ng Camarines Sur.
___2.Sa lalawigan ng Masbate naman
nanggagaling ang produktong Tapa ng baka.
___3.Mga makukulay na Shell na Kapis ay
produktong gawa sa lalawigan ng Sorsogon.
___4.Sa Camalig, Albay, ang pamosong
masarap na Pinangat mabibili.
___5. Kilala ang Camarines Norte sa matatamis
na Pinang Formosa at iba pang produktong
galing sa Pina.
Isulat sa patlang ang tinutukoy sa bawat
pangungusap.
1.Kilala ang lalawigan ng ______ sa mga
produktong Basket na gawa sa Ragiwdiw at
masarap na tapa ng Baka.
2.Ang mga produktong rattan, Doma tulad ng
ube, kamote at uraro naman kilala ang
lalawigan ng _____________.
3.Ang bayan ng Tabako kilala sa produktong Itak
at produktong ______ naman ang bayan ng
Tiwi sa lalawigan ng Albay.
4.Sa lalawigan ng _______, pinupunatahan ng
mga negosyante ang mga produktong Pina at
ginto o bulawan na alahas.
5. Ang Produktong walis tambo na gawa sa
________ kilala ang lalawigan ng
Catanduanes.
J. Takdang-aralin/Karagdagang Gumupit ng mga larawan ng mga produkto na
Gawain inyong ginagamit sa bahay at idikit sa inyong
kwaderno.
V. MGA TALA
46
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa pagtataya
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation
aralin
aaral na magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
aking naranasan na
aking punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking nadibuho
na nais kong ibahagi sa
mga kapwa ko guro?
47
Baitang 3
Markahan Ikaapat Linggo Ikatlo
I.
LAYUNIN
pamahalaan at mga kasapi nito, mga pinuno at iba
pang naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan
at kaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon.

C. Mga Kasanayan sa Naiisa-isa ang mga produkto at kalakal na

Pagkatuto matatagpuan sa kinabibilangang rehiyon.
AP3EAP-IVc-4 (Pangalawang Araw)
Kaalaman Naiisa-isa ang mga produkto at kalakal na
matatagpuan sa kinabibilangang lalawigan at
rehiyon
Kasanayan Nakapag-uugnay ang pinanggagalingan ng
produkto at kalakal ng kinabibilangang
lalawigan at rehiyon mula sa likas na yaman
nito.
Pagpapahalaga Nailalarawan ang kahalagahan ng wastong
paggamit ng likas na yaman sa pagpapatuloy
ng kabuhayan ng mga tao sa kinabibilangang
lalawigan at rehiyon sa pamamagitan ng
malikhaing gawain.
II. NILALAMAN Mga Produkto at Kalakal ng Kinabibilangang
Lalawigan at Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 Gabay ng Guro pahina 188-
Gabay ng Guro 191
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 pahina 416-428
Kagamitang Pang
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 pahina 416-428
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
48
LR Portal
5. Iba Pang Mga Larawan ng produkto na makukuha sa
Kagamitang rehiyon, Sanhi at bunga dayagram, Mapa, Manila
Panturo Paper, Pentel Pen, Powerpoint Presentation, laptop
, projector
IV. PAMAMARAA
N
A. Balik-aral sa Ang pagbabalik aral ay gagawin sa
nakaraang aralin at/o pamamagitan ng pagkuha ng mga tanong na
pagsisimula ng bagong makikita sa ilalim ng upuan ng mga bata na
aralin siyang sasagot dito.
1. Ano ang mga produkto ang makukuha sa
Lalawigan ng Albay?
Lalawigan ng Camarines Norte?
Lalawigan ng Masbate?
Lalawigan ng Sorsogon?
Lalawigan ng Catanduanes?
Lalawigan ng Camarines Sur?
B. Paghahabi sa Ipapakita ang layunin para sa araw na ito sa
layunin ng aralin pamamagitan ng Powerpoint ng pagtuturo at
ipapabasa sa mag-aaral. Pagkatapos, ipakita at
ipatukoy sa mga bata kung anong uri ng likas na
yaman.
http://rsso05.psa.gov.ph/Albay-Tourism/Libon/libon.html
http://ilocosnorte.gov.ph/news/ilocos-nortes-mango-
king-wins-2015-national-gawad-saka-award
C. Pag-uugnay ng mga Bakit mahalaga ang maayos na pag-aalaga sa

halimbawa sa bagong likas na yaman?
aralin Ano ang nakukuha natin sa ating likas na
yaman?
D. Pagtatalakay ng Itanong sa mga bata, ayon sa mga larawan na
49
bagong konsepto at ito:
paglalahad ng bagong
kasanayan #1
https://www.pna.gov.ph/articles/1047291
http://rsso05.psa.gov.ph/Albay-Tourism/Libon/libon.html
1. Bakit kailangan nating pangalagaan ang

ating mga likas na yaman?
2. Bukod sa mga produktong natalakay
kahapon ano pa ba ang mga likas na yaman
na mayroon ang ating rehiyon o lalawigan?
3. Ano ang dapat gawin para mapangalagaan
ang mga likas na yaman tulad ng mga isda
at iba pang yamang-dagat?
E. Pagtatalakay ng Gawain:
bagong konsepto at Pangkatin sa tatlong grupo ang mga mag-
paglalahad ng bagong aaral. Magbigay ng mga pamantayan sa
kasanayan #2 paggawa para mapanatili ang kaayusan sa
klase. Isasadula ng bawat grupo ang mga dapat
isaalang-alang upang mapangalagaan ang
mga:
Unang grupo: Likas na yaman ng Masbate

Pangalawang grupo: Likas na yaman ng
Camarines Sur
Pangatlong grupo: Likas na yaman ng Albay
F. Paglinang sa Katamtamang Mag-aaral

Kabihasaan Magbigay ng halimbawa tungkol sa wastong
(Tungo sa Formative paggamit ng likas na yaman ng ating lalawigan at
Assessment) paano natin aalagaan ito.
50
Magagaling na Mag-aaral:
Gamit ang inyong kwaderno. Gumawa ng isang
dayagram na sanhi at bunga: paggamit ng likas na
yaman ng ating lalawigan at epekto nito sa tao
kapag napabayaan.
SANHI BUNGA
G. Paglalapat ng aralin Ano ang mga kahalagahan ng wastong paggamit

sa pang-araw araw na ng mga likas na yaman na matatagpuan sa ating
buhay rehiyon o lalawigan? Ano kaya ang mangyayari sa
mga tao kung wala ng mapagkukunan ng kanilang
ikabubuhay? Paano kung wala ng mapagkukunan
ang tao ng kanilang ikakabuhay?
P. Paglalahat ng Aralin Ano ang mga produktong ang meron tayo sa ating
lalawigan o ng ating bayan?
Bakit mahalaga sa mga tao ang mga produkto sa
bawat bayan o lalawigan?
Nakatutulong ba sa mga mamamayan ang
pagkakaroon ng mga produktong ito sa bawat
lalawigan? Bakit?
I. Pagtataya ng Aralin Katamtamang Mag-aaral:

Lagyan ng tsek(/) kung ang mga sumusunod na
pangungusap ay mga wastong paggamit ng likas
na yaman at ekis (x) kung hindi.
___1. Pagtatapon ng plastic sa mga ilog at dagat.
___2. Pagpuputol ng mga punong-kahoy.
___3. Pagtatanim ng mga punong Pili at Pinya sa
mga bakanteng lote.
___4. Paggamit ng dinamita sa pangunguha ng
isda.
___5. Pagpaparami ng mga alagang baka at iba
pang hayop.
Punan ang bawat kahon sa ibaba ng mga
impormasyong hinihingi upang makumpleto ang
talaan ng mga produktong matatagpuan sa
51
lalawigan at wastong paraan ng paggamit o
pangangalaga nito.
Lalawigan Mga Wastong

Produk paggamit/Pangang
to alaga
Albay
Camarines
Sur
Camarines
Norte
Masbate
Catanduan
es
Sorsogon
J. Takdang- Gamit ang datos na makikita sa pahina 426.

aralin/Karagdagang Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
Gawain 1. Ano ang mga lalawigan ang may
pinakamaraming huli ng isda?
2. Ano ang mga lalawigan ang may
pinakamababang bilang ng huling isda?
3-5. Magbigay ng tatlong (3) maaring dahilan
kung bakit may mga lalawigan na bumaba
ang kanilang mga huling isda?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. A. Bilang ng mag-aaral
na nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-aaral
na nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
52
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
53
Baitang 3
Markahan IKAAPAT Linggo Ikalima 5
MARKAHAN
I.
LAYUNI
N
rehiyon.

C. Mga Kasanayan Naipakikita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga

sa Pagkatuto lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa iba pang
rehiyon.
AP3EAP-IV-c-5 Unang araw
Kaalaman Nakapagsasabi ng mga sitwasyon kung paano
matugunan ng ibang lalawigan o rehiyon ang
pangangailangan ng sariling rehiyon
Kasanayan Nakapagtatala ng mga kalakal o produkto na mula

sa sariling lalawigan o rehiyon at mga produktong
nakarating sa lugar na galing sa ibang lalawigan o
rehiyon.
Pagpapahalaga Nasasabi ang pagpapahalaga sa pakikipag-ugnayan
ng sariling lalawigan o rehiyon
II. NILALAMA Magkakaugnay na Pangkabuhayan ng mga
N Lalawigan at Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 Pahina 192 – 196
Gabay ng Guro
Kagamitang
Pang Mag-aaral
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula
sa LR Portal
5. Iba Pang Larawan ng mga produkto ng karatig lalawigan/bayan
Kagamitang at rehiyon
54
Panturo Larawan ng pangkabuhayan ng karatig lalawigan /
bayan at rehiyon
IV. PAMAMAR
AAN
A. Balik-aral sa Bigyang diin ang pagpapahalaga sa likas na
nakaraang aralin at/o yaman na pinagkukunan ng pangkabuhayan ng
pagsisimula ng mga tao.
bagong aralin
Nakapunta na ba kayo sa palengke? Groseri?
Ano ang mga paborito ninyong bilhin kung nasa
groseri?
Alam ba ninyo kung saan galing na mga lalawigan
o rehiyon ang mga produktong naroon?
Paano natin pahahalagan ang mga likas yaman na
nagbibigay sa atin ng iba’t ibang produkto?
(Integrasyon sa ESP)
B. Paghahabi sa Paano natutugunan ng ibang lalawigan/rehiyon ang

layunin ng aralin pangangailangan ng lugar?
Ipapaalam ng guro sa klase ang layunin ng aralin.
D. Pagtatalakay ng
Tingnan ang listahan.
bagong konsepto at
paglalahad ng
Mga Produktong Kailangan ng Bawat Lalawigan sa
bagong kasanayan Rehiyon
#1 Lalawigan Mga Kinakailanga
Produkto ng Produkto
Albay pili, isda abaka, baka
Camarines isda, pinya palay, manok
Norte
Camaries Sur palay, isda abaka, pili
Catanduanes abaka, isda palay, baka
Masbate baka, isda palay, abaka
Sorsogon manok, pili palay, abaka
1. Saan kaya kumuha ng produktong palay ang

lalawigan ng Sorsogon?
2. Paano nagkakaroon ng isang produkto o kalakal
na hindi naman matatagpuan sa sarili nilang lugar
o lalawigan?
2. Lahat ba ay nakapag-aangkat ng
pangangailangan sa ibang lalawigan? Bakit?
2. Ano ang mga dapat gawain ng isang lalawigan o
lugar para mapunuan ang kanilang
pangangailangan?
3. Ano ang mga masasabi ninyo tungkol sa
kahalagahan ng karatig na mga lalawigan?
E. Pagtatalakay ng Hayaang magbigay ang mga bata ng hinuha sa mga
bagong konsepto at tanong na:
paglalahad ng 1. Kaya bang matugunan ng sariling lalawigan o lugar
bagong kasanayan ang pangangailangan ng kanyang mamamayan?
#2 Bakit?
55
2. Ano ang ipinakita ng sitwasyon na ito?
Talakayin sa mga bata ang pagkakaugnay ng mga
kabuhayan, produkto o kalakal ng mga karatig
lalawigan at ang kahalagahan nito.
F. Paglinang sa Katamtamang Mag-aaral:
Kabihasaan Sagutin ng mga bata ang tanong.
(Tungo sa Formative Bakit mahalaga na makipag-ugnayan tayo sa ibang
Assessment) karatig lalawigan sa rehiyon?
Matatalino na Mag-aaral:
Paano nakakatulong sa pag-unlad ng ekonomiya ang
mabuting relasyon ng bawat lalawigan?
G. Paglalapat ng Sa iyong palagay, ano ang maaring maging epekto
aralin sa pang-araw kung mayroon tayong mabuting ugnayan sa ibang
araw na buhay karatig lalawigan?
Q. Paglalahat ng Ang pag-uugnayan ng bawat probinsya /lalawigan ng
Aralin rehiyon ay makatutulong sa pag-unlad ng ekonomiya
nito dahil hindi lahat ng pangangailangan ng
lalawigan ay natutugunan nito. Ang ibang
pangangailangan ay makukuha sa ibang karatig
lalawigan. Kailangang ang mabuting relasyon ng iba’t
ibang lalawigan upang madali ang pag-asenso ng
ekonomiya.
I. Pagtataya ng Katamtamang Mag-aaral:
Aralin Isulat ang T kung tama at M kung mali.
__1. Hindi kayang matugunan ng sariling lalawigan o
lugar ang pangangailangan ng kanyang mamamayan.
__2. Kailangang “bumili” o mag-angkat ng produkto
ang isang lalawigan mula sa ibang lalawigan.
__3. Hindi mahalaga na makipag-ugnayan tayo sa
ibang karatig lalawigan sa rehiyon.
__4. Nakakatulong sa pag-asenso ng ekonomiya ng
isang lalawigan ang mabuting relasyon nito sa ibang
lalawigan.
__5. Kailangan ang mabuting relasyon ng iba’t ibang
lalawigan upang madali ang pag-asenso ng ekonomiya.
Ano ang mga kalakal o produktong nakarating sa
ating lugar na galing sa ibang lalawigan o rehiyon?
Bakit kailangan tayong mag-angkat ng mga produkto
sa ibang lalawigan?
J. Takdang- Maglista ng mga produkto na kinakalakal ng ating

aralin/Karagdagang lalawigan galing sa ibang lalawigan
Gawain
V. MGA TALA
VI. PAGNINILA
Y
A. Bilang ng mag-aaral
56
na nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan
ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong
ba ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng
mga mag-aaral
na magpapatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking naranasan
na solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
57
Baitang 3
Markahan IKAAPAT Linggo Ikatlo
MARKAHAN
I.
LAYU
NIN
kaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
B. Pamantayan Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga

sa Pagganap gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga
C. Mga Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga

Kasanayan sa lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa iba pang
Pagkatuto rehiyon.
( AP3EAP-IV-c-5)
Kaalaman Naipakikita ang mabuting relasyon ng mga probinsya sa
pag -asenso ng ekonomiya.
Kasanayan Nakakagawa ng isang pantomime o pestibal ng mga

produkto ng iba – ibang lalawigan.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang tulong ng mga produkto ng
ibang probinsya.sa pamamagitan ng pantomime o
piping palabas.
II. NILALAM Magkakaugnay na Pangkabuhayan ng mga Lalawigan
AN at Rehiyon
III. MGA Larawan ng mga produkto ng karatig lalawigan/bayan at
KAGAMITANG rehiyon
PANTURO Larawan ng pangkabuhayan ng karatig lalawigan /
bayan at rehiyon
Larawan ng iba’t ibang pestibal sa probinsya ng rehiyon
5
Mga Sanggunian
Gabay ng
Guro
Kagamitang
Pang Mag-
aaral
Teksbuk
4. Karagdagang
58
Kagamitan
Mula sa LR
Portal
5. Iba Pang Laptop, projector, manila paper, cartolina, aktwal na
Kagamitang produkto
Panturo
IV. PAMAMA
RAAN
A. Balik-aral sa Katamtamang Mag-aaral
nakaraang aralin Magpakita ng larawan at ipatukoy sa mga bata ang
at/o pagsisimula nasa larawan tungkol sa paksa.
ng bagong aralin
Matatalino na Mag-aaral
Hatiin sa tatlong grupo. Bigyan ng puzzle at ipatukoy sa
mga bata ang nasa larawan.
B. Paghahabi sa Katamtamang Mag-aaral

layunin ng aralin Ano ang mga nasa larawan?
Ano ang mga ginagawa nila?
http://nap.psa.gov.ph/ru5/overview/profiles/daet/tourism.htm
http://ocampo.camarinessur.gov.ph/?page_id=74690
Matatalino na Mag-aaral
Ano ang inyong nabuo?
Ano-ano ang nagyayari sa larawan?
Tukuyin kung anong pestibal ito?
http://nap.psa.gov.ph/ru5/overview/profiles/daet/tourism.htm
59
C. Pag-uugnay ng Ang mga larawan na inyong nabuo ay ang
mga halimbawa sa pagtutulungan o ang pag-aangkat ng mga produkto
bagong aralin mula sa ibang lalawigan papunta sa iba upang
matugunan ang pangangailangan nito. Ang ibang
larawan ay ang mga pestibal sa bawat probinsya sa
rehiyon. Ang pestibal ay isang masayang pagdiriwang
ng isang lugar. Itinatampok dito ang mga mahahalagang
bagay, produkto, o mga selebrasyon na may kabutihan
sa lugar.
Ano kaya ang naitutulong ng pagdiriwang ng mga

pestibal na ito sa ugnayang pangkabuhayan ng mga
lalawigan?
Mahalaga kayang malaman natin ang mga pestibal ng
bawat lalawigan sa rehiyon? Bakit?
D. Pagtatalakay Pag-usapan at talakayin ang Listahan 2 sa LM pahina

ng bagong 433.
konsepto at Sagutin ang mga tanong.
paglalahad ng
bagong Bilan Kinakaip Kinakaip
kasanayan #1 g uhan sa uhan sa
bilan
Probinsy Prod (metri bilang prod bilang
g kan
a ukto ko kan tawo ukto kan mga
ani
tonela sa tawo sa
da) rehiyon rehiyon
4 500
68 3 400
Albay Pili 67 300 paroy kaba
810 kaban
n
1 500
Camarine 23
Sira 20 500 Paroy Kaba
s Norte 625
n
Camarine 57 1 000
Paroy 52 400 Sira 1 650 Kilo
s Sur 630 kilo
Catandua 1 500
Abaka 7 675 5 500 Melon 1 000 Kilo
nes Kilo
2 500
2 500
48 (para
Masbate Baka 38 700 Tubo tonel
673 maging
ada
asukar)
Mano 920 Mang 5 400
Sorsogon 54 500 5 000 kilo
k 618 a kilo
E. Pagtatalakay ng Hatiin sa tatlong grupo at sagutin ang Gawain B sa LM

bagong konsepto pahina 433. Ipapaliwanag ng bawat grupo ang kanilang
at paglalahad ng nagawang output.
bagong Pangalan ng produkto Pinanggalingang
kasanayan #2
Probinsya o Lalawigan
60
Kabihasaan Sagutin ng mga bata ang tanong.
(Tungo sa Ano ang kailangan ng inyong lalawigan?
Formative Paano naibibigay ang mga ito sa bawat tao?
Assessment)
Ano ang naidudulot ng mabuting relasyon ng mga
probinsya sa pag-unlad o pag-asenso ng ekonomiya?
G. Paglalapat ng Pumili ng isang lalawigan at maghanda ng isang

aralin sa pang- simpleng pantomime na nagpapakita ng pagmamalaki
araw araw na ng mga produkto nila.
buhay
Pamantayan sa Piping Palabas o Pantomime
Pakikiisa 5
Presentasyon 5
Kabuuan 10 puntos
R. Paglalahat ng Ang pag-uugnayan ng mga rehiyon ay makatutulong sa
Aralin pag-unlad ng ekonomiya nito dahil hindi lahat ng
pangangailangan ng lalawigan ay natutugunan nito. Ang
ibang pangangailangan ay makukuha sa ibang karatig
lalawigan. Nakakatulong ang mga pestibal ng mga
produkto ng mga lalawigan upang makita ng iba ang
pwedeng iangkat mula sa kanila.
Aralin Sagutin ang Natutunan Ko sa pahina 434.
Punan nang tamang sagot ang mga patlang upang
mabuo ang pangungusap.
1. Nag-aasahan ang mga probinsya sa rehiyon ng
kanilang mga ________ upang mapunuan ang
kanilang kakulangan.
2. Ang mga probinsyang nangangailangan ng pili ay
umaangkat sa _______.
3. Ang mga palengke sa Albay at Camarines sur na
nangangailangan ng karneng baka ay bumibili sa
___________.
4. Ang karneng manok na itinitinda sa palengke ay
galing sa _______________
5. Ang probinsya ng ______ ay nagdadala ng mga
produktong abaka gaya ng bag, tsinelas, at
pandekorasyon sa bahay sa mga katabi nilang
probinsya.
Ano ang mga maaaring maging epekto kung wala
tayong mabuting ugnayan sa ibang karatig lalawigan?
J. Takdang- Mag-interbyu ng isang may-ari ng tindahan, groseri, o

aralin/Karagdagan nagtitinda ng mga gulay o prutas. Tanungin ang
g Gawain kanilang mga naging karanasan sa pag-aangkat ng
61
produkto sa ibang lugar o lalawigan.
V. MGA
TALA
VI. PAGNINI
LAY
A. A. Bilang ng mag-
aaral na nakakuha
ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailang
an ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong
ba ang
remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng
mga mag-aaral
na
magpapatuloy
sa remediation
E. Alin sa
mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano
ito nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko
guro?
62
Baitang 3
Markahan IKAAPAT Linggo Ikalima
MARKAHAN
I. LAYUNIN
A. Pamantayang Naipapamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa mga
Pangnilalama gawaing pangkabuhayan at bahaging ginagampanan ng
n pamahalaan at ang mga kasapi nito , mga pinuno at iba pang
paglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan at kaunlaran ng
mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
B. Pamantayan Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga gawaing
sa Pagganap panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga lalawigan sa
C. Mga Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga
Kasanayan sa lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa iba pang
Pagkatuto rehiyon.
( AP3EAP-IV-c-5) Ikatlong Araw
Kaalaman Nahihinuha ang mabuti at di mabuting epekto ng

pakikipag-ugnayan ng mga produkto mula ibang
lalawigan sa rehiyon.
Kasanayan Nakakagawa ng poster at komik strips tungkol sa
pagpapahalaga ng mga produkto ng ibang lalawigan
at rehiyon.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang mabuting epekto ng pakikipag-
ugnayan sa ibang lalawigan sa rehiyon upang
matugunan ang pangangailangan ng sariling rehiyon.
II.NILALAM Magkakaugnay na Pangkabuhayan ng mga Lalawigan at

AN Rehiyon
IV.MGA Larawan ng mga produkto ng karatig lalawigan/bayan sa
KAGAMITA rehiyon
NG Larawan ng pangkabuhayan ng karatig lalawigan / bayan
PANTURO sa rehiyon
Larawan ng iba’t ibang produkto sa rehiyon
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina Araling Panlipunan 3 Pahina 192 – 196
sa Gabay ng
Guro
sa
Kagamitang
Pang Mag-
aaral
sa Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan
Mula sa LR
Portal
63
5. Iba Pang Laptop, projector, manila paper, cartolina, colors
Kagamitang Video
Panturo
IV.PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Katamtaman na Mag-aaral

nakaraang aralin Ano ang mga produkto na makikita sa ating lalawigan?
at/o pagsisimula
ng bagong aralin Magagaling na Mag-aaral
Ano ang mga produktong galing sa ibang lalawigan sa
ating rehiyon na makikita o mabibili dito sa atin?
Anoang mga produkto mula sa ibang lalawigan na
makikita at mabibili rin sa ating rehiyon?
B. Paghahabi sa Ipakita ang mga larawan tungkol sa mga produkto ng
layunin ng aralin iba’t ibang lalawigan sa rehiyon.
https://drive.google.com/file/d/0ByoFpFM9THk1U0V3OHM4U
FZWVHc/view
https://dti.gov.ph/regions/region5/r5-success-stories#weaving-
through-tomorrow-the-buhi-handloom-weavers%E2%80%99-
story
64
Ano ang mga produkto ang inyong mga nakikita?
Kung hindi makarating sa atin ang mga produktong
inyong nakita, ano ang magiging epekto?
C. Pag-uugnay Ano ang naitutulong ng mga produktong ito sa atin?

ng mga Ano naman ang di mabuting epekto ng pakikipag-
halimbawa sa ugnayan natin sa ibang lalawigan sa rehiyon?
bagong aralin
D. Pagtatalakay Pag-usapan at talakayin ang mga produktong nasa
ng bagong larawan at sabihin ang mga lalawigang pinanggalingan
konsepto at nito.
paglalahad ng (Tingnan ang mga halimbawang larawan na ipinakita sa
bagong itaas.)
kasanayan #1
Sagutin ang mga tanong para gabay sa talakayan.
1. Saan kumukuha o umaangkat ang mga tindera ng

mga pinya o ibang prutas na paninda?
2. Saan tayo pwedeng umangkat kung kulang ang ating
produksiyon ng karneng baka?
3. Kailangan ba natin ang ibang lalawigan sa rehiyon?
Bakit?
4. Ano ang mabuting epekto ng pag-aangkat ng mga
produkto ng mga lalawigan sa rehiyon?
5. Ano kaya ang pwedeng mangyari kung mas
masarap, matibay o mas mura ang mga produktong
iniangkat natin?
6. Ano naman kaya ang masamang epekto ng
pakikipag-ugnayan natin ng mga produkto sa ibang
lalawigan sa rehiyon?
E. Pagtatalakay Hatiin sa dalawang grupo ang klase. Ang isang grupo ay
ng bagong mag-uulat tungkol sa mga mabubuting epekto ng
konsepto at pakikipag-ugnayan ng mga produkto at ang isang grupo
paglalahad ng ay mag-uulat tungkol sa di mabuting epekto ng
bagong pakikipag-ugnayan ng mga produkto. Gabayan ng guro
kasanayan #2
sa pagtalakay ang mga bata.

Kabihasaan Gumawa ng poster na nagpapakita ng mabuti at di
(Tungo sa mabuting epekto ng pakikipag-ugnayan ng mga produkto
Formative sa ibang lalawigan at rehiyon.
65
Assessment)
Gumawa ng komik strips tungkol mabuting epekto ng
pakikipag-ugnayan ng mga produkto sa ibang lalawigan
at rehiyon at sa di-mabuting epekto ng pakikipag-
ugnayan ng mga produkto sa ibang lalawigan sa rehiyon.
*Gagawa ang guro ng Rubrics sa pagmarka.

G. Paglalapat ng Ano ang mga mabuti at di-mabuting epekto ng pakikipag-
aralin sa pang- ugnayan ng mga produkto sa ibang lalawigan sa
araw araw na rehiyon?
buhay
S. Paglalahat ng Kailangan ba nating makipag-ugnayan sa ibang
Aralin lalawigan sa rehiyon para matustusan natin ang ating
mga pangangailangan? Bakit?
Gabayan ang mga bata sa pag-analisa at paglalahat.

Aralin Sagutin ng mga bata ang tanong. Isulat ang  kung
mabuting epekto ng pakikipag-ugnayan sa ibang
lalawigan o rehiyon at  kun di mabuting epekto.
____1. Marami kang pagpipiliang mga produkto kung
nakikipag-ugnayan sa iba ibang lalawigan o rehiyon.
____2. Maraming kaagaw ang mga negosyante sa
pagtitinda ng mga produkto.
____3. Naibibigay ang lahat ng pangangailangan natin
kung mayroon tayong mabuting ugnayan sa ibang
____4. Natutugunan ang lahat ng pangangailangan natin
kung nakikipag-ugnayan sa ibang lalawigan.
____5. Umaasa na lamang tayo sa ibang lalawigan o
rehiyon at sa kanilang mga produkto.
1. Sa inyong palagay, ano-ano kaya ang maaring
maging mga epekto kung wala tayong mabuting
ugnayan sa ibang karatig lalawigan?
2. Ano ang dapat nating gawin upang mapanatili ang
mabuting ugnayan natin ng mga produkto sa iba’t
ibang lalawigan at rehiyon?
J. Takdang- Mag-interbyu ng isang may-ari ng tindahan o groseri o
aralin/Karagdaga nagtitinda ng mga gulay o prutas. Tanungin kung ano
ng Gawain para sa kanila ang mabuti at di-mabuting epekto ng
pakikipag-ugnayan ng mga produkto sa ibang lalawigan
at rehiyon.
I. MGA
TALA
II. PAGNINI
LAY
aaral na
nakakuha ng 80%
66
sa pagtataya
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailan
gan ng iba
pang gawain
para sa
remediation
C. Nakatulon
g ba ang
remedial?
Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa
sa aralin
D. Bilang ng
mga mag-
aaral na
magpapatuloy
sa
remediation
E. Alin sa
mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano
ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking
naranasan na
solusyunan
sa tulong ng
aking
punungguro
at superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking
nadibuho na
nais kong
ibahagi sa
mga kapwa
ko guro?
67
Baitang 3
MARKAHAN
I. LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pangunawa sa mga
ginagampanan ng pamahalaan at ang mga
naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan at
rehiyon.
Pamantayang sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa
ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
Mga Kasanayan sa Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa
Pagkatuto pagtugon ng mga pangangailangan ng sariling
lalawigan at mga karatig na lalawigan sa
rehiyon at ng bansa. (AP3EAP-IVc-6) Day 1
I. Mga Tiyak na Layunin
A. Kaalaman Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng
mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa
ibang rehiyon.
Nakakalahok ng aktibo sa talakayan tungkol sa
B. Kasanayan kabuhayan ng mga lalawigan sa sariling
rehiyon.
Nasasabi ang kahalalagahan ng mga
C. Pagpapahalaga kabuhayan ng iba’t ibang lalawigan sa sariling
rehiyon
II. Nilalaman
Pakikipagkalakalan Tungo sa Pagtugon ng
Pangangailangan ng mga Lalawigan sa
Rehiyon
III. Mga Kagamitang
Panturo
A. Mga Sangguninan
1. Mga pahina sa Gabay Araling Panlipunan3 Patnubay ng Guro Pahina
ng Guro 197 – 199
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan3 Kagamitan ng Mag-aaral
Kagamitang Pang mag Pahina 435 – 439
– aaral
Araling Panlipunan3 Kagamitan ng Mag-aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk
Pahina 435 – 439
4. Karagdagang kagamitan K to 12 Gabay Pangkurikulum sa Araling
mula sa portal ng Panlipunan 3
Learning Resource
B. Iba pang kagamitang Tsart, metacards. Laptop, projector,mga
68
panturo larawan
IV. Pamamaraan
A. Balik-aral sa nakaraang Magbigay ng mga dahilan kung bakit mahalaga
aralin at/o pagsisimula ang pakikipag-ugnayan ng sariling lalawigan sa
ng bagong aral mga karatig na lalawigan.
1. Ang pakikipag-ugnayan ng mga lalawigan

ng rehiyon ay nakakatulong sa pag-unlad ng
ekonomiya nito.
2. Maaaring bang makahingi ng tulong sa mga
karatig na lalawigan?
3. Nakakatulong ba ang pagkakaroon ng
pagpapalitan ng produkto ng bawat
mangangalakal?
Aralin
www.dti.gov.ph
Itanong:
1. Ano ang inyong nakikita sa mga larawan

na nasa itaas?
a. Mga nagtitinda ng prutas at gulay
b. May mga namimili
2. Mga ano kaya ang kanilang itinitinda?
a. May mga talong, upo, baguio
petchay, sili, okra, kamatis at
cucumber
3. Sa inyong palagay, galing kaya saan
ang mga gulay at prutas na kanilang
itinitinda?
C. Pag-uugnay ng mga Magpapakita ang guro ng mga produktong

halimbawa sa bagong galing sa sariling lalawigan. (Halimbawa ay ang
aralin sa Camarines Sur)
69
www.dti.gov.ph
www.camarinessur.gov.ph
Mga anong produktong mula sa Camarines Sur

ang inyong nikita?
1. Laing
2. Pili
3. Black Rice Coffee
4. Cassava Chips
5. Coconut shell
Ang mga ito ang mga pangunahing produkto ng
ating probinsiya na inaangkat natin sa
pamilihan upang bilhin ng mga mamimili.
Maging sa ibang lalawigan ay nakakarating ang
ating mga produktong pang-agrikultura.
Ano kaya ang tawag sa paraang ito ng
pagdadala ng mga produkto mula sa ating
lalawigan papunta sa ibang lugar?
(Ang guro ay magdidikit ng pinaghaluhalong
mga titik ng salitang “Kalakalan” upang mabilis
na makasagot ang mga bata)
D. Pagtalakay ng bagong Para sa lahat ng mag-aaral
konsepto at 1. Aatasan ng guro ang kanyang mag-aaral
paglalahad ng bagong na tingnan ang ilalim ng kanilang upuan
kasanayan #1 at kunin ang mga titik na nakadikit dito.
2. Bubuuin ng mga bata ang mga titik na
70
kanilang nakuha. Ididikit ito sa pisara.
3. Ang mga salitang mabubuo ng mga bata
ay ang sumusunod na lalawigan.
a. Camarines Sur
b. Camarines Norte
c. Alabay
d. Catanduanes
e. Sorsogon
f. Masbate
4. Hihikayatin ng guro na makapagsulat
ang mga bata sa metacards ng mga
produktong galing sa iba’t-ibang
lalawigan. Ipapabasa ang LM sa pahina
436 para matulungan ang mga bata sa
pagsagot. Maaari din na magbigay sila
ayon sa kanilang nalalaman.
E. Pagtalakay ng bagong Tatawag ang guro ng ilang bata upang tukuyin
konsepto at ang mga produktong magkakapareho sa bawat
paglalahad ng bagong lalawigan. Ilalagay ito sa isang tsart.
kasanayan #1
F. Pagtalakay ng bagong Gawain B
konsepto at Balikan ang mga kasagutan ng mga bata sa
paglalahad ng bagong pisara.
kasanayan #2
Gamit ang tsart, isusulat ng mga mag-aaral ang
mga maaring panggamitan ng mga produktong
kanilang isinagot sa Gawain A.(Upang
malaman nila ang importasya ng bawat isa sa
buhay ng tao at ng bawat lalawigan)
Lalawigan Produkto Kagamitan
Albay Pili
Camarines Isda
Norte
Camarines Sur Palay
Catanduanes Abaka
Masbate Baka
Sorsogon Manok
G. Paglalapat ng aralin Itatanong ng guro.
sa pang-araw-araw na Bilang isang bata, papaano mo maipapakita
buhay ang iyong pagpapahalaga sa mga produkto ng
iyong sariling lalawigan.
H. Paglalahat ng Aralin Sasabihin ng guro. Ang mga produktong mula

sa sariling lalawigan ay nakakatulong upang
mapunan ang pangangailangan ng mga taong
naninirahan dito.
I. Pagtataya ng aralin Isulat ang mga pangunahing produkto ng mga
sumusunod na lalawigan na inaangkat sa ibang
lalawigan o probinsiya.
Lalawigan Produkto
71
1. Albay
_____________
2. Camarines Norte
_____________
3. Camarines Sur
_____________
4. Catanduanes
_____________
5. Masbate
_____________
6. Sorsogon
_____________
J. Karagdagang Gawain Magsagawa ng interbyu sa isang magsasaka

para sa takdang – kung papaano nila ipinagbibili ang kanilang
aralin at remediation itinanim na produkto.
V. Mga Tala
VI. Pagninilay
A. Bilang ng mga mag –
80% sa pagtataya
B. Bilang ng mga mag –
aaral na
ngangailangan ng iba
pang Gawain par sa
remediation
remedial? Bilang ng
mga mag – aaral na
nakakuha sa aralin
D. Bilang ng mga mag –
aaral na mag –
papatuloy
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos?
F. Anong sulirannin ang
aking naranasan na
nabigyan ng solusyon
sa tulong ng aking
punung-guro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko guro?
72
Baitang 3
MARKAHAN
H. I.LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pangunawa sa mga
naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan
at kaunlaran ng mga lalawigan sa
Pamantayang sa Pagganap Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa

mga gawaing panlalawigan tungo sa
ikauunlad ng mga lalawigan sa
Mga Kasanayan sa Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa

Pagkatuto pagtugon ng mga pangangailangan ng
sariling lalawigan at mga karatig na
lalawigan sa rehiyon at ng bansa. (AP3EAP-
IVc-6) Day 2)
Mga Tiyak na Layunin
Kaalaman Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng
mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at
sa ibang rehiyon .
Nakakalahok ng aktibo sa talakayan tungkol

sa kabuhayan ng mga lalawigan sa sariling
Kasanayan
rehiyon.
Naisasabi ang kahalagahan ng mga

kabuhayan ng iba’t ibang lalawigan sa
Pagpapahalaga
sariling rehiyon
II. Nilalaman
Pangangailangan ng mga Lalawigan sa
Rehiyon
III. Mga Kagamitang
Panturo
Mga Sangguninan
1. Mga pahina sa Gabay ng Araling Panlipunan3 Patnubay ng Guro
Guro Pahina 197 – 199
73
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan3 Kagamitan ng Mag-
Kagamitang Pang mag – aaral
aaral Pahina 435 – 439
Araling Panlipunan3 Kagamitan ng Mag-
3. Mga pahina sa Teksbuk aaral
Pahina 435 – 439
4. Karagdagang kagamitan K to 12 Gabay Pangkurikulum sa Araling
mula sa portal ng Learning Panlipunan 3
Resource
Iba pang kagamitang Tsart, metacards. Laptop, projector,mga
panturo larawan
IV. Pamamaraan
A. Balik-aral sa nakaraang 4. Muling Ipapakita ang larawan na ginamit
aralin at/o pagsisimula ng sa unang araw ng aralin
bagong aral
www.dti.gov.ph
Itanong:
4. Ano ang masasabi ninyo sa larawang
inyong Nakita? (Maaaring magbigay
ng iba’t ibang katanungan para
mailahad ang mensahe ng larawan)
B. Paghahabi sa layunin ng Magbalitaan tungkol sa ginawang panayam

Aralin sa isang magsasaka ng sariling lugar o
lalawigan. Bigyang diin ang mga konsepto
na nakuha mula sa mga tanong.
1. Ano ang mga produktong inyong
inaani?
2. Saan ninyo balak ipagbili ang mga
produktong inani?
3. Bakit kailangan na mag-angkat mula
sa ibang lalawigan o lugar?
4. Ano ang kailangan upang madala ang
mga kalakal mula sa isang lalawigan
hanggang sa kanilang lalawigan?
Tanggapin ang kanilang mga sagot at iugnay

sa aralin
74
C. Pag-uugnay ng mga 1. Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong
halimbawa sa bagong sa Alamin Mo sa LM. Bigyan ng mga
aralin halimbawa ang pakikipag-ugnayan bilang
konsepto ng ekonomiya.
 Ano ano ang mga produktong galing
sa ibang lalawigan o kaya ibang
bansa?
 Bakit inaangkat ang mga produktong
ito?
2. Ipabasa ang teksto tungkol sa
pakikipagkalakalan at pasagutan ang mga
katanungan sa sagutang papel.
3. Talakayin ang kanilang mga sagot sa
bawat bilang.
D. Pagtalakay ng bagong Ipagawa ang Gawain Mo sa LM.
konsepto at paglalahad
ng bagong kasanayan Para sa magagaling na mag-aaral
#1 Piliin at suriin ang mga larawan na ibibigay
ng guro na may kinalaman sa
pakikipagkalakalan at idikit sa loob ng
kahon.
Para sa mga mag-aaral na katamtaman

ang galing
Pangkatin ang mga larawan ng produktong
inaangkat ng sariling lalawigan sa karatig
lalawigan nito. Idikit ito sa loob ng tamang
kahon.
Para sa mga mag-aaral na nagsisimula pa

lamang
Isulat sa tsart ang mga produktong binibili ng
Pangalan ng Pinagmulang Lalawigan

Produkto
sariling lalawigan mula sa ibang lalawigan.
E. Pagtalakay ng bagong Ipapaskil ng guro ang isang tsart ng mga

konsepto at paglalahad titik. Bubuo ang mga bata ng mga salita na
ng bagong kasanayan makikita sa loob ng tsart.
#2
75
G D B J G V A L K G
J B A K A L B Q S I
U O G J L U A A D N
M G J F L D K V H T
S E G A Q L A H D O
I W L P A J G L O A
R L A L A H A S J Q
A A H L P Q Y S K F
S H P L A C E M A T
Y Y I G L F P S J F
T F N H P I L I H L
E D Y F P Q J D L J
B H A F L P Q H D O
Itanong:
1. Ano-anong mga salita ang inyong
nabuo?
2. Saang mga lalawigan kaya ito galing?
F. Paglinang sa kabihasaan
(tungo sa Formative Paano nakakatulong ang produkto ng isang
Assessment) probinsya sa ibang probinsiya?
Paano nakakatulong ang pakikipagrelasyon

ng mga probinsiya sa pag-unlad ng
ekonomiya?
G. Paglalapat ng aralin sa Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad
pang-ara-araw na buhay ang sumusunod na kaisipan bilang
paglalahat ng aralin.
Nakakatulong ang pakikipagkalakalan sa
iba’t-ibang probinsya o karatig pook para
mapunan ang mga pangangailangan ng
pamayanan.
H. Paglalahat ng Aralin Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad
ang sumusunod na kaisipan bilang
paglalahat ng aralin.
Itanong:
Pare-pareho ba ang paraan ng pakikipag-
ugnayan ng bawat lalawigan?
Iba’t iba ang paraan ng pagpapalitan ng
produkto ng mga lalawigan sa rehiyon.
Ano ang naitutulong nito sa ekonomiya?
Ang pakikipagkalakalan sa iba’t ibang
lalawigan o rehiyon ay nakatutulong sa pag-
unlad ng sariling ekonomiya.
Ang pagtaya sa kalidad ng mga kalakal ay
susi sa matagumpay na kalakalan.
I. Pagtataya ng aralin Kompletuhin ang mga sumusunod na
katanungan. Piliin sa kahon ang tamang
sagot.
76
Produkto Baguio
Camarines Norte
1. Ang mga probinsiya at rehiyon ay

umaasa sa ibang probinsiya at
rehiyon ng kanilang ______________
upang masagot ang kakulangan sa
kanilang lugar.
2. Ang mga gumagawa ng alahas sa
Metro Manila ay bumibili ng ginto sa
________________.
3. Bumubili ng mga gulay ang probinsiya
ng Camarines Sur sa
_________________.
Ibigay ang tamang sagot.

4. Ang mga taga-Albay at mga taga-
Camarines Sur ay kumukuha ng
matatabang baka sa ____________.
( B A E T S A M)
5. Paaano nakikipagrelasyon ang
sariling lalawigan sa ibang lalawigan
ng rehiyon?
Sagot: Sa pamamagitan ng
pakikipagkalakalan
J. Karagdagang gawain I Gumawa ng collage ng mga produkto ng
para sa takdang-aralin at lalawigan na iniluluwas sa ibang lalawigan.
remediation Isulat ang saloobin mo kapag makarinig ka
ng maganda tungkol sa kalidad ng iyong
produkto.
V. Mga Tala
VI. Pagninilay
A. Bilang ng mga mag –
80% sa pagtataya
B. Bilang ng mga mag –
aaral na
ngangailangan ng iba
pang Gawain par sa
remediation
remedial? Bilang ng
nakakuha sa aralin
D. Bilang ng mga mag –
aaral na mag –
77
papatuloy
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos?
F. Anong sulirannin ang
aking naranasan na
sa tulong ng aking
punung-guro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko guro?
78
Baitang 3
MARKAHAN
I.LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pangunawa sa mga gawaing
Pamantayang sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga
Mga Kasanayan sa Naiuugnay ang pakikipagkalakalan sa pagtugon
Pagkatuto ng mga pangangailangan ng sariling lalawigan at
mga karatig na lalawigan sa rehiyon at ng bansa.
(AP3EAP-IVc-6) Day 3
Mga Tiyak na
Layunin
Kaalaman Naipapakita ang ugnayan ng kabuhayan ng mga
lalawigan sa kinabibilangang rehiyon at sa ibang
rehiyon .
Nakakalahok ng aktibo sa talakayan tungkol sa
Kasanayan
kabuhayan ng mga lalawigan sa sariling rehiyon.
Napapahalagahan ang mga kabuhayan ng iba’t
Pagpapahalaga
ibang lalawigan sa sariling rehiyon
II. Nilalaman
Pangangailangan ng mga Lalawigan sa Rehiyon
III. Mga
Kagamitang
Panturo
A. Mga Sangguninan
1. Mga pahina sa Gabay Araling Panlipunan3 Patnubay ng Guro Pahina
ng Guro 197 – 199
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan3 Kagamitan ng Mag-aaral
Kagamitang Pang Pahina 435 – 439
mag – aaral
3. Mga pahina sa Araling Panlipunan3 Kagamitan ng Mag-aaral
Teksbuk Pahina 435 – 439
4. Karagdagang K to 12 Gabay Pangkurikulum sa Araling
kagamitan mula sa Panlipunan 3
portal ng Learning
Resource
B. Iba pang kagamitang
Tsart, metacards. Laptop, projector,mga larawan,
panturo
79
at marker
IV. Pamamaraan
A. Balik-aral sa Pagpapakita ng larawan ng ibat ibang
nakaraang aralin at/o produkto.pili, bag, pinya, baka,isda,ginto,baka at
pagsisimula ng iba pa
bagong aral
www.dti.gov.ph
http://masbatecity.gov.ph/wp-
content/uploads/2015/01/rodeo-festival.jpg
80
www.dti.gov.ph
Mga tanong:
Ano ang mga produkto ang nakita ninyo?
(Maaaring magbigay ng iba’t ibang katanungan
galing sa larawan)
B. Paghahabi sa
layunin ng Aralin
Mag isip,ipikit ang mga mata kung ano ang meron

na produkto na makikita sa palengke.
- Ano ang mga produktong nakikita mo?

Pagpapakita ng video clip.
www.youtube.com.ph/ijuander
Bigyang diin ang mga konsepto na nakuha mula

sa
mga tanong.
1. Ano ang hanapbuhay ng mga magulang

ninyo?
2. Alam ba ninyo kung saan galing ang mga
produkto na meron sa palengke?
3. Ano ang kahalagahan ng mga produkto na
mayroon sa pamilihang bayan o
barangay?
4. Bakit kailangan may mga produkto ang
isang lugar? Paano kung wala ng
produktong mabili sa ibang lugar o karatig
bayan o rehiyon?
5. Tanggapin ang kanilang mga sagot at
81
iugnay sa aralin.
halimbawa sa Bakit mahalaga ang pakikipag-ugnayan ng isang
bagong aralin lugar sa karatig bayan? Bigyan ng mga
halimbawa ang pakikipag-ugnayan bilang
konsepto ng ekonomiya.
Hal. Produkto Pinya wala sa isang lugar,ano ang
gagawin natin?
 Bakit kailangan mag-angkat ng mga
produkto sa karatig na lugar, bayan o
rehiyon ?
 Sa palagay ninyo lahat bang
mangangalakal o nagtitinda ng mga
produkto sa palengke ay nakatira lamang
sa isang lugar o bayan?
D. Pagtalakay ng Ipagawa ang Gawain

bagong konsepto at
paglalahad ng (Pamantayan sa Pangkatang Gawain)
bagong kasanayan Para sa magagaling na mag-aaral
#1 Sumulat ng mga halimbawa ng produkto na
makikita sa sainyong lugar at produkto na wala
sainyong lugar.(Literacy)
Mga Mga
produkto Produkto
na meron na wala
sa inyong sa inyong
lugar lugar
Para sa mga Mag-aaral na Katamtaman ang

Galing
Pumili ng mga produktong mayroon sa inyong
lugar. Idikit sa manila paper at lagyan ng
bilang.(numeracy)
Mangga, isda, pinya, at palay
82
Para sa mga Mag-aaral na Nagsisimula pa

lamang
Gumawa ng collage ng mga produkto sa inyong
lugar.Isulat ang pangalan nito. (Art)
E. Pagtalakay ng Magpapakita ng maikling dula tungkol sa isang

bagong konsepto at mangangakal at mamimili..(rubrics)
paglalahad ng *pakikiisa 5 puntos
bagong kasanayan *tamang konsepto 5 puntos
#2 *pagiging malikhain 5 puntos
83
F. Paglinang sa Bakit mahalaga ang pakikipag-ugnayan sa karatig
kabihasaan (tungo lugar?
sa Formative Paano mo papahalagahan ang mga produkto
Assessment) galing sa karatig na lugar?
G. Paglalapat ng aralin Ano ang mga produkto na kinakalakal natin?

sa pang-ara-araw Nakaktulong ba ito sa pag-unlad ng isang lugar?
na buhay
H. Paglalahat ng Aralin Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang
sumusunod na kaisipan bilang ng aralin.
Bakit mahalaga ang pakikipagkalakalan sa
karatig bansa?
Iba’t iba ang paraan ng pagpapalitan ng produkto
ng isang lugar.
Ang pakikipagkalakalan sa iba’t ibang lalawigan o
rehiyon ay nakatutulong sa pag-unlad ng sariling
ekonomiya.
Ang pagtaya sa kalidad ng mga kalakal ay susi sa
matagumpay na kalakalan.
I. Pagtataya ng aralin Panuto: Paano mo papahalagahan and bawat
pahayag o tanong sa bawat bilang. Pillin ang
titkng tamang sagot.
1. Alin sa mga produkto sa kahon ang makikita o
matatagpuan sainyong lugar?
A. B. C. D.
Mais Mansanas ubas Strawberry
pili Niyog palay Talong
pinya saging kalamansi sitaw
2. Ang pagpapahalaga sa produkto ay isang
napakahalagang katangian ng isang ______?
A. mamimili
B. dayuhan
C. mangangalakal
mamimili at mangangalakal
3. Ano ang magandang naidudulot ng
pakikipagkalakalan sa ibang lugar?
A. Nakakapagpahinga
B. Nakakakuha ng kaibigan
C. Nagiging mayabang sa mga kilalang
tao
D. Natutugunan ang mga
pangangailangan ng isang lugar
4. Kung ikaw ay isang mangangalakal ,anong
pag-uugali ang iyong ipapakita ?
A. Pagiging matapang
B. naninigaw
C. mabait at maamo
D. madungis ang anyo
5. Kung ang magulang ninyo ay isang
mangangalakal paano mo sila ipagmamalaki?
84
A. Ipagyabang sa maraming tao
B. Hindi papansinin kapag kasama mo
ang iyong
mga kaibigan.
C. Pagtulong sa kanila ngunit mahihiya
kapag may
mga kaibigan.
D. Ipakita na lubos mong ipinagmalaki ang
kanilang trabaho sa pamamagitan ng
pagtulong sa kanila.
J. Karagdagang Magsaliksik tungkol sa mga kilalang mga
gawain para sa mangangalakal sa inyong lugar kung anong mga
takdang-aralin at produkto ang kaniyang ibinibinta sa palengke.
remediation
V. Mga Tala
VI. Pagninilay
A. Bilang ng mga mag
– aaral na
nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B. Bilang ng mga mag
– aaral na
ngangailangan ng
iba pang Gawain
par sa remediation
remedial? Bilang ng
nakakuha sa aralin
D. Bilang ng mga mag
– aaral na mag –
papatuloy
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong sulirannin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa tulong
ng aking punung-
guro at superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko guro?
85
Baitang 3
Markahan Ikaapat Linggo Wk 4
I.
LAYUNIN
C. Mga Kasanayan sa Natutukoy ang imprastraktura (mga daanan,
Pagkatuto palengke) ng mga lalawigan at naipaliliwanag ang
kahalagahan nito sa
kabuhayan (AP3EAP-IVd-7)
Kaalaman, Nahihinuha ang kahalagahan ng imprastraktura sa
kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang
rehiyon.
Kasanayan Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng
pagkakaroon o pagkawala ng imprastraktura sa
lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon.
Pagpapahalaga N Nailalarawan ang mabuting dulot ng imprastraktura
sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang
rehiyon.
II. NILALAMAN KAHALAGAHAN NG IMPRASTRAKTURA SA
KABUHAYAN NG MGA LALAWIGAN SA SARILING
REHIYON
Unang Araw
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
Gabay ng Guro Patnubay ng Guro 2015. pp.200-203
2. Mga Pahina sa
Kagamitang Pang
Mag-aaral
Teksbuk Kagamitang Pang Mag-aaral 2015 pp. 440-454
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa Curriculum Guide sa Araling Panlipunan 3
LR Portal
5. Iba Pang 1. Laptop at Multi-media projector
Kagamitang Panturo 2. Krayola at Bondpaper
86
4. Papel at Bolpen/Lapis para sa Mag-aaral
5. Mga larawan ng imprastraktura sa Camarines
Sur.
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Isulat sa patlang kung saang probinsiya kilala ang mga
nakaraang aralin at/o produktong nakalagay sa kahon. Isulat ang sagot sa
pagsisimula ng bagong sagutang papel. Pumili ng sagot sa kahon.
aralin
Albay Camarines Norte Camarines Sur
Catanduanes Masbate
Sorsogon
_______________ 1. produktong binuo gamit ang
rattan sa Baao
_______________ 2. pinangat sa Camalig
_______________ 3. ginto (bulawan) ng Paracale
_______________ 4. Tapa ng Baka
_______________ 5. Bicol Express
Mga Sagot:
1. Camarines Sur
2. Albay
3. Camarines Norte
4. Masbate
5. Albay o Camarines Sur
B. Paghahabi ng layunin Bago magsimula ang klase ang guro ay magpapaskil
ng iba’t ibang larawan ng mga imprastraktura sa iba’t
ibang bahagi ng silid-aralan. Isasagawa ang Lakbay-
Aral sa silid-aralan. (Gawing malikhain ang
a.1. Mga imprastraktura paglalakbay gamit ang imahinasyon). Tumigil sa bawat
sa Camarines Sur. istasyon at ipasuri ang nakadikit na larawan.
Bulaong Bridge, Libmanan, Camarines Sur

PHOTO CREDIT: Monette Lunar–Libmanan/ June 13, 2019 / 11:42am)
Riles sa Sitio Tagongtong, Agdangan, Baao Camarines Sur.

PHOTO CREDIT: Raquel E. Deloverges–Baao/ June 16, 2019 / 1:05pm)
87
Sementadong kalsada
ng Pamplona,
Camarines Sur daan
patungo sa Pasacao,
Camarines Sur.
PHOTO CREDIT: Raquel E.
Deloverges–Pamplona/ June 12,
2019 / 2:00pm)
a.2. Mga imprastraktura Evacuation Center sa

sa Camarines Norte. Brgy. San Roque,
Mercedes, Camarines
Norte
PHOTO CREDIT: Charlotte V.
Marco –Camarines Norte News/
July 21, 2017
Irigasyon sa Camarines
Norte
PHOTO CREDIT: Jeffrey De
Leon –Camarines Norte/ May 6,
2014
Daet Public Market,

Daet, Camarines Norte
http://www.camnortenews.com/p
age/?=6427
a.3. Mga imprastraktura Hanging Steel

sa Albay. Footbridge which
connects Brgy.
Banawan to nearby
barangays of Pio
Duran, Albay
PHOTO CREDIT: Michael B.
Jaucian –Albay/ August 25,
2015
88
DPWH Completes
Improvement of
AccessRoad to
Albay’s Misibis BAy
www.dpwh.gov.ph/d
pwh/news/1432
Legaspi Airport
http://www.anotspopopulark
id.com/2013/07legaspi-
travel-guide.html
a.4. Mga imprastraktura

sa Sorsogon.
Sorsogon City
Water District
http://www.facebook.com/p
g/Sorsogon-City-Water-
District -in-partnership-with-
PrimeWater-Sorsogon-
1465615766845477/posts/
Port of Matnog,
Sorsogon
http://www.flickr.com/photos
/joecard374/8183961118/
Road at Irosin,
Sorsogon
http://www.traveltrilogy.com
/2018/05/irosin-sorsogon-
tourist-attractions-html
89
sa Catanduanes
Bato Bridge in
Catanduanes
region5dilg.gov.ph/ca
tanduanes/bato-
bridge
San Andres Port in

Catanduanes
https://www.flickr.c
om/photos/4007611
1N02/36844277720
Catanduanes
Circumferential
Road
https://www.flickr.co
m/photos/40076111
N02/36844277720

sa Masbate
Magallanes Public
Market, Masbate
PHOTO CREDIT: Zhanneta
Arambulo –Masbate/
February 26, 2018
Infrastracture at
Dimasalang,
Masbate
https://boyplakwatsa.com/2
017/04/28/dimasalang-
masbate/
90
Masbate Airport
https://www.airports-
worldwide.com/philippines/m
asbate_philippines.php
C. Pag-uugnay ng mga Pagkatapos ng paglalakbay-aral sa loob ng silid-

halimbawa sa bagong aralan, itanong sa mga bata:
aralin 1.Ano ang mga larawang nakita sa lakbay-aral?
Mayroon ba kayo nito sa inyong lugar?
2.Ano ang mabuting naidudulot ng mga imprastraktura
sa kabuhayan ng mga mamamayan?
3.Paano ito nakatutulong saiyo bilang isang mag-
aaral?
Iproseso ang kanilang sagot at iugnay ito sa aralin.
D. Pagtatalakay ng Ipaliwanag ang ahulugan ng imprastraktura.

bagong konsepto at
paglalahad ng bagong Panloob na mga kagamitan ng isang bansa upang
kasanayan #1 magawa ang pagkalakal o negosyo, tulad ng
komunikasyon, transportasyon at mga imbakan at
distribution centers, mga tindahan (maliit o malaki), at
pati na ang supply ng kuryente at tubig. Halimbawa
nito ay mga gusali, daanan at pasilidad gamit ang
pondong mula sa buwis ng mga mamamayan.
(http://www.businessdictionary.com/definition/economi
c-infrastracture.html)
E. Pagtatalakay ng Ilalahad ng guro ang aralin gamit ang susing tanong na

bagong konsepto at “Bakit mahalaga ang imprastraktura sa kabuhayan sa
paglalahad ng bagong lalawigan at sa kinabibilangang rehiyon?”
kasanayan #2
Ipapabasa sa mga bata ang pag-uusap ng
magkaibigang Mario at Liza sa p. 441 sa kagamitang
pang-mag-aaral 3.
Pag-uusap nila Mario at Liza:
Mario: Napakaganda ng proyekto sa ating lugar dahil

sa mga namumuno, di ba Liza? Dahil sa dami ng mga
proyektong ito, umasenso ang ating bayan.
Liza: Tama ka Mario. Kagaya ng sementadong

kalsada na nakatutulong upang mapadali ang pagdala
ng mga produkto galing sa ibang lugar papunta dito sa
atin.
91
Mario: Noon, nahihirapan ang ating mga kababayan na
bumili ng mga pangangailangan nila, pero ngayon
hindi na nahihirapan dahil sa ipinatayong pamilihan.
Liza: Marami na rin nagkaroon ng negosyo dahil dito.
Mario: Mabuti rin at mayroon ng mga tulay na

nakakapagpabilis ng pagdala ng mga produkto sa
pamilihan. Noon, kailangan pa itong isakay sa bangka
upang makalipat sa kabilang parte ng ilog.
Liza: Mayroon pang iba kagaya ng irigasyon, dam,

kongkretong pantalan, at piyer. Paano na lang kaya
kung walang imprastraktura? Siguro mabagal ang pag-
asenso natin.
Itanong ang mga sumusunod:
1. Tungkol saan ang pinag-uusapan ng magkaibigan?

2. Bakit kaya naisip nila na maganda ang kabuhayan
sa kanilang lalawigan?
3. Kung mawawala o masisira ang mga imprastraktura,
ano kaya ang magiging epekto nito sa kabuhayan ng
mga tao? Magbigay ng halimbawa?
4. Bakit mahalaga ang imprastraktura sa kabuhayan
ng rehiyon?
F. Paglinang sa Para sa mga mag-aaral na may katamtamang

Kabihasaan kakayahan:
(Tungo sa Formative
Assessment) Pangkatang Gawain:
Pumili ng imprastrakturang natalakay sa Aralin. Iguhit

at kulayan ang mga ito.
Para sa magaling na mag-aaral:
Tingnan ang mga larawang nakapaskil sa pisara,

pumili ng isang larawan na nakapaskil sa loob ng silid-
aralan. Idikit ito sa isang puting papel. Sa baba ng
papel, ilagay ang kahalagahan ng imprastrakturang
napili.
G. Paglalapat ng aralin Ano ang mga imprastrakturang makikita sa inyong
sa pang-araw araw na lugar, paano ito nakatutulong sa araw-araw na
buhay pamumuhay ng inyong pamilya?
T. Paglalahat ng Aralin Ano ang mga imprastrakturang makikita sa probinsiya
ng Camarines Sur? Camarines Norte? Masbate?
Catanduanes? Albay?
Pumili lamang sa kung saang probinsiya ka nakatira.

I. Pagtataya ng Aralin For Average learners:
Isulat ang TAMA kung ang isinasaad sa pangungusap

ay totoo, MALI kung hindi. Isulat ang sagot sa papel.
92
1. Mas mabilis ang pagbiyahe ng mga produkto dahil
sa sementadong kalsada.
2. Ang mga sementadong pantalan o piyer ay

nakakatulong upang makadaong ang mga barko at
RORO.
3. Nahihirapan ang mga tao na bumili ng produkto sa

pamilihan.
4. Malawak ang mga lugar na taniman at maganda

ang ani dahil sa patubig at irigasyon.
5. Mas nabibigyang pabor ang mga

kontratista/kontraktor sa mga ipinagawang
imprastraktura kaysa sa mga tao.
Mga Sagot:
1. Tama
2. Tama
3. Mali
4. Tama
5. Mali
For Advance learners
Piliin ang titik ng iyong sagot sa mga sumusunod na

katanungan.
1. Mas mabilis ang pagbiyahe ng mga produkto dahil

sa sementadong _________.
A. gusali
B. kalsada
C. bahay
D. paliparan
2. Ang mga sementadong pantalan o _______
nakakatulong upang makadaong ang mga barko at
RORO.
A. paliparan
B. pamilihan
C. piyer
D. bahay
3. Dahil sa imprastraktura hindi na nahihirapan ang
mga tao na bumili ng produkto sa ______________.
A. paliparan
B. pamilihan
C. piyer
D. bahay
4. Ang ________________ ay makakatulong upang
maging maganda ang ani ng mga magsasaka.
A. patubig
B. kalsada
C. piyer
D. pamilihan
93
5. Susi sa ____________ ng bayan ang mga
imprastaktura.
A. Pag-asenso
B. Paghihirap
C. Paghanap ng mabibilhan
D. Wala sa nabanggit
Mga Sagot:
1. B
2. C
3. B
4. A
5. A
J. Takdang- Basahin ang susunod na tatakayin sa Araling

aralin/Karagdagang Panlipunan sa pahina 443-444 ng Kagamitang
Gawain Pang Mag-aaral.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
na nakakuha ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
sa remediation
C. Nakatulong ba
ng mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
ng lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan
na solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nadibuho
sa mga kapwa ko
guro?
94
Baitang 3
Markahan Ikaapat Linggo Wk 4, Day 2
I.
LAYUNIN
pamahalaan at ang mga kasapi nito, mga pinuno at
iba pang naglilingkod tungo sa pagkakaisa,


kahalagahan nito sa
kabuhayan (AP3EAP-IVd-7) Day 2
Kaalaman Nahihinuha ang kahalagahan ng imprastraktura sa
kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang
rehiyon.
Kasanayan Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng
Pagpapahalaga Nailalarawan ang mabuting dulot ng
imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa

KABUHAYAN NG MGA LALAWIGAN SA SARILING
REHIYON
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
Kagamitang Pang Kagamitang Pang Mag-aaral 2015 pp. 440-454
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
LR Portal
95
5. Iba Pang 1. Laptop and multi-media projector
Kagamitang 2. Mga larawan ng imprastraktura
Panturo 3. Speaker
4. Video
5. Kartolina at pentel pen
6. Papel at Lapis
IV. PAMAMARAA
N
A. Balik-aral sa
nakaraang aralin at/o Ang buong klase ay kakanta ng The Wheels on the Bus
pagsisimula ng bagong (CocoMelon) bilang pagsisimula ng bagong aralin.
aralin
The Wheels on the bus go round and round
All through the town
The doors on the bus go open and shut
The wipers on the bus go swish, swish, swish
The signals on the bus go blink blink blink
The horn on the bus goes beep beep beep
The motor on the bus goes vroom, vroom, vroom
The people on the bust go up and down
The babies on the bus go wah, wah, wah
The mommies on the bus go shh, shh,shh
The dadies on the bus go I love you
Pamprosesong Tanong:
1. Anong sasakyan ang tinutukoy sa awitin?

2. Sino ang nakikita ninyong sumasakay sa bus?
B. Paghahabi sa Pagpapaliwanag sa mga salita na ginamit sa layunin ng

layunin ng aralin aralin. Ito ay bibigyan ng pag-iisa-isa upang
maipaliwanag sa mga mag-aaral ang layunin ng
paksang tatalakayin.
Nasusuri - natutukoy at naipapaliwanag

Epekto - nagagawa
Kabuhayan - pang araw-araw na buhay
Rehiyon - lugar na kinabibilangan
halimbawa sa bagong Saan dumadaan ang bus? Maari niyo ba itong
aralin ilarawan?
D. Pagtatalakay ng
bagong konsepto at Ang guro ay magpapakita ng dalawang larawan. Ang
96
paglalahad ng bagong isa sa larawan ay nagpapakita ng maayos na
kasanayan #1 imprastraktura, ang isa naman ay hindi. Itatanong niya
sa mga mag-aaral kung ano ang nakikita nila sa
larawan.
A.Ganito kami noon.

Ang mga guro ng
Inoyonan National
High School habang
pauwi isang hapon ng
Setyembre 2012. Ang
iba ay napipilitang
bumaba sa motorsiklo
at maglakad upang
maiwasan ang dulas
ng daan.
PHOTO CREDIT: Jocelyn
B. Panton–Bula/ September
2012 / 05;10p.m.
B. Bulaong Bridge,
Libmanan,
Camarines Sur
PHOTO CREDIT: Monette
Lunar–Libmanan/ June 13,
2019 / 11:42am)
Mga tanong:
1. Ano ang ipinapakita sa larawan A at B?
2. Ano ang epekto ng pagkakaroon ng magandang
kalsada?
3. Ano ang epekto ng pagkakaroon ng lubak at
sirang kalsada?
E. Pagtatalakay ng Magkakaroon ng malayang talakayan tungkol sa

bagong konsepto at larawan bilang paglalahad ng epekto sa kabuhayan ng
paglalahad ng bagong mga taong nakatira rito. Hayaan ang mag-aaral na
kasanayan #2 magbigay ng kanya-kanyang opinyon sa talakayan.
Isa-isahin kung ano ang epekto ng mga sumusunod na
larawan ng imprastraktura:
Sementadong kalsada
sa Milaor, Camarines
Sur
Deloverges–Milaor/ June 12,
2019 / 1:30pm
97
Leyte-Samar-
Sorsogon Road at
Sorsogon.
https://www.baepacking.com/2
017/09/10-day-backpacking-
leyte-samar-sorogon
Irigasyon sa
Camarines Norte
camnortenews.com/page/?p=
24958
F. Paglinang sa Pangkatang Gawain.

Kabihasaan Taong Papel. Sa isang kartolina na may tatlong butas
(Tungo sa Formative bawat isa ay magsusulat ng salita tungkol sa paksa.
Assessment) Pipili ang mga bata ng isang kagrupo na magsusuot ng
kartolina habang ipapaliwanag naman ng mag-uulat ang
kanilang natapos na Gawain.
For Average students:
Pamprosesong tanong:
1. Anong pakiramdam ang naranasan niyo habang
kayo ay gumagawa na taong papel?
2. Ano ang epekto ng malawak at sementadong
kalsada sa kabuhayan ng tao?
3. Ano naman ang epekto sa kabuhayan ng mga
tao kung ang kalsada ay hindi sementado?
1. Ano ang naitutulong ng mga sumusunod sa
kabuhayan ng tao?
a. Pamilihan
b. Irigasyon/Patubig
c. Piyer
d. Linya ng kuryente
2. Sa inyong lugar, anong imprastraktura ang
mayroon kayo?
G. Paglalapat ng aralin Pandalawahang Gawain. Pumili ng kapareha sa
sa pang-araw araw na pagsagot.
buhay 1. Kung ang inyong Mayor ay pumunta sa inyong
lugar at tinanong ka kung anong imprastraktura
ang gusto mong ipaayos, ano ito?
2. Halimbawang ito ay magawa ano kaya ang
epekto nito sa inyong lugar? Ang inyong
kasagutan ay isusulat sa papel na ibibigay ng
98
guro.
U. Paglalahat ng Aralin Dugtungan tayo. Isasagawa ang paglalahat ng aralin sa
pamamagitan ng pagdugtong ng pahayag sa:
Ang imprastraktura ay ____________________-

___________.
kakayahan:
Alin sa mga larawan na ibinigay ng guro ang may
mabuting dulot sa kabuhayan ng tao. Idikit ito sa loob
ng kahon.
MAY MABUTING DULOT SA KABUHAYAN NG TAO
Irigasyon sa Sitio Power Grid sa Pili,

Tagongtong, Baao, Camarines Sur
Camarines Sur PHOTO CREDIT: Raquel E.
PHOTO CREDIT: Raquel E. Deloverges–Baao/ June 13,
Deloverges–Baao/ June 13, 2019 / 2019 / 10am)
10am)
Road Barrier, Libmanan, Kalsada sa Bagoladio,

Cam. Sur Bula, Camarines Sur
PHOTO CREDIT: Raquel E. PHOTO CREDIT: Jocelyn B.
Deloverges–Libmanan/ June 12, 2019 Panton–Bula/ September 2012 /
/ 10am) 5:10pm)
99
Spillway,
Tinanquihan,
Libmanan, Cam. Sur
Deloverges–Libmanan/ June
12, 2019 / 2:45pm)
Para sa mga magagaling na mag-aaral:
Isulat sa papel ang magiging epekto ng mga

sumusunod na larawan sa kabuhayan ng mga tao.
Unawain at tingnan ang halimbawa.
Halimbawa:
Epekto:
Maliwanag ang
kalsada at mga bahay
tuwing gabi.
Ilaw ng buhay. Power Grid sa Pili, Camarines Sur na tulay

sa liwanag ng karatig-pook sa tuwing kukubli ang haring araw
sa kanluran.
(June 13, 2019)
1.
Tulay, tulay, paano kung putol ka?. Sirang tulay sa Brgy.

Pili, Presentacion, Camarines Sur dulot ng bagyong Usman
noong taon 2018.
https://www.facebook.com/pasadarinconada/posts/look-the-
bridge-in-brgy-pili-presentacion-camarines-sur-was-severely-
damaged-due/2299317266765803/ (December 29, 2018)
100
2.
Epekto:
___________________
___________________
___________________
Pinalawak na kalsada. Malawak na daanan ng mga

sasakyan sa Pili, Camarines Sur
(June 12, 2019)
J. Takdang-
aralin/Karagdagang Pag-aralan ang mga tinalakay sa ngayon at
Gawain kahapon. Maghanda sa isang pagsusulit.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
sa remediation
C. Nakatulong ba
ng mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
ng lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan
na solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nadibuho
sa mga kapwa ko
guro?
101
Baitang 3
Markahan Ikaapat Linggo Wk4, Day3
I.
LAYUNIN

Pagganap gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad ng
mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.

kahalagahan nito sa
kabuhayan (AP3EAP-IVd-7)
Kaalaman Nahihinuha ang kahalagahan ng imprastraktura
sa kabuhayan sa lalawigan at sa kinabibilangang
rehiyon.
Kasanayan b. Nasusuri ang epekto sa kabuhayan ng
Pagpapahalaga c. Nailalarawan ang mabuting dulot ng
imprastraktura sa kabuhayan sa lalawigan at sa
KABUHAYAN NG MGA LALAWIGAN SA
SARILING REHIYON
Ikatlong Araw
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
Kagamitang Pang Kagamitan ng Mag-aaral 2015 pp. 440-454
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
LR Portal
5. Iba Pang 1.Papel
102
Kagamitang 2. Lapis
Panturo 3. Laptop at Multi-media projector
4. Ilang larawan ng imprastraktura
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Magpapakita ang guro ng larawan at itatanong
nakaraang aralin at/o lkung anong epekto nito sa kabuhayan ng tao.
pagsisimula ng bagong
aralin
Ilaw ng buhay. Power Grid sa Pili, Camarines Sur na tulay

sa liwanag ng karatig-pook sa tuwing kukubli ang haring
araw sa kanluran.
(June 13, 2019)
Pinalawak na kalsada. Malawak na daanan ng mga

sasakyan sa Pili, Camarines Sur
(June 12, 2019)
B. Paghahabi sa Ano ang mabuting naidudulot ng pagkakaroon ng

layunin ng aralin magandang kalsada, sa araw-araw na buhay ng
tao?
C. Pag-uugnay ng mga Tuturuan ng guro ang mga mag-aaral ng isang

halimbawa sa bagong kanta tungkol sa imprastraktura. Aawitin ito sa
aralin tono ng musikang Bahay Kubo.
Halina’t magsaya dahil sa imprastraktura
Sa aming probinsiya, halina’t magsaya

Ang aming kalsada ngayo’y sementado na
Sa irigasyon, patubig sa nayon
Mga magsasaka tumatalon sa tuwa
Ang tulay ng bayan, magandang daanan

Papuntang pamilihan ng pangangailangan
Ang transportasyon, pantalan sa rehiyon
Masaganang buhay ang layon.
103
(Maaring gumamit ng ibang tono na akma sa liriko)
D. Pagtatalakay ng Babasahin ng mag-aaral ang talata sa ibaba.
bagong konsepto at
paglalahad ng bagong Ang imprastraktura ay ginawa upang magkaroon
kasanayan #1 ng masaganang pamumuhay ang mga tao sa
isang lugar. Ito ay galing sa buwis na ibinibigay
ng mga mamamayan sa pamahalaan. Bilang
kapalit, ang ating pamahalaan ay patuloy sa
pagsagawa ng mga proyekto kagaya ng
imprastraktura na makakatulong sa kabuhayan
ng mga tao. Para sa maayos na gamit ng mga
ito, nararapat lamang na ito’y ating alagaan. Ang
paggawa ng mga bagay na makasisira sa mga ito
ay hindi makatarungan.
Ang iba’t ibang imprastraktura na ipinagagawa sa

mga bayan at lalawigan ay mahalaga sa pag-
unlad ng kabuhayan ng mga mamamayan.
Ang mga imprastraktura gaya ng mga daan,

palengke, tulay, patubig, pantalan, sistema ng
transportasyon, pagawaang industriyal at iba pa
ay nakakatulong para sa mas mabilis na
pagbibigay at palitan ng produkto at serbisyo.
Sementadong
kalsada sa
Nabua, Camarines
Sur.
PHOTO CREDIT: Raquel
E. Deloverges–Nabua/
June 9, 2019 / 11:42am)
Magallanes Public Market,

Masbate
PHOTO CREDIT: Zhanneta Arambulo –
Masbate/ February 26, 2018
104
Hanging Steel Footbridge which
connects Brgy. Banawan to nearby
barangays of Pio Duran, Albay
PHOTO CREDIT: Michael B. Jaucian –Albay/ August
25, 2015
E. Pagtatalakay ng Papangkatin ang klase sa tatlong grupo. Ibibigay

bagong konsepto at ang mga sumusunod na mga task cards para sa
paglalahad ng bagong gagawing piping pagsasadula.
kasanayan #2
Pangkat 1: Mabuting naidudulot ng pamilihan sa
kabuhayan ng mga mamamayan.
Pangkat 2: Naitutulong ng sementadong daan sa

Pangkat 3: Sitwasyon sa kabuhayan ng mga

mamamayan na walang maayos na kalsada.
Ang presentasyon ay gagawin ng lahat ng

pangkat sa loob ng limang minuto.
F. Paglinang sa For Average students:

Kabihasaan
(Tungo sa Formative Dapat o Hindi Dapat. Isulat sa puwang ang
Assessment) salitang titik D kung ang pahayag ay mabuti at
tama, kung hindi naman isulat ang HD.
_____________ 1. Para sa maayos na gamit ng

mga imprastraktura, nararapat lamang na ito’y
ating pangalagaan.
_____________ 2. Ang paggawa ng mga bagay

na makasisira sa imprastraktura ay hindi
makatarungan.
105
_____________3. Ang iba’t ibang imprastraktura
na ipinagagawa sa mga bayan at lalawigan ay
mahalaga sa pag-unlad ng kabuhayan ng mga
mamamayan.
Mga Sagot:
1. D
2. D
3. D
II. Isulat sa puwang ang hinahanap na datos sa

talata. Piliin ang sagot sa kahon.
pamahalaan
buwis
imprastraktura
Ang ______________ ay ginawa upang

magkaroon ng masaganang pamumuhay ang
mga tao sa isang lugar. Ito ay galing sa
_________ na ibinibigay ng mga mamamayan sa
Mga Sagot:
1. imprastraktura
2. buwis
3. pamahalaan
G. Paglalapat ng aralin Paano mo maippakita ang pangangalaga sa mga
sa pang-araw araw na ipinatayong imprastraktura ng pamahalaan sa
buhay inyong lugar?
V. Paglalahat ng Aralin 1. Ano ang imprastraktura?
2. Ano-ano ang mga imprastraktura na
makikita sa inyong lugar?
3. Saan galing ang ginagamit sa pagpatayo
ng mga imprastraktura sa probinsiya?
4. Bilang kapalit, ano ang dapat gawin ng
mga mamamayan?
5. Bakit mahalaga ang pagpapatayo ng
imprastraktura sa lalawigan?
kakayahan
Isulat sa papel ang titik ng iyong mga sagot:
1. Nagkakadikit ang mga hiwalay na lugar at
madaling naililipat ang mga produkto at serbisyo
dahil sa ________.
A. barko
B. pantalan
C. tulay
D. trak
2. Mas mabilis ang pagbiyahe ng mga produkto
dahil sa sementadong _________.
A. gusali
106
B. kalsada
C. bahay
D. paliparan
3. Nakatulong ang sementadong kalsada sa
kabuhayan dahil _______________.
A. mas nagiging mabilis ang transportasyon.
B. maiiwasan ang pagkasira ng mga produkto
dahil sa bako-bakong kalsada.
C. madaling mapuntahan ang mga taniman at
mga lugar na pinagkukunan ng hanapbuhay.
D. tama ang lahat na nasa itaas.
Mga sagot:
1. C
2. B
3. D
Para sa mga magagaling na mag-aaral
Piliin ang titik ng iyong sagot sa mga sumusunod

na katanungan. Gumamit ng sagutang papel.
1. Dahil sa pagkakaroon ng pamilihan ang mga
tao ay ________________
A. nawawalan ng direksiyon sa pagbili ng mga
produkto.
B. nalulugi dahil sa maraming kakumpitensya sa
pagbebenta ng produkto.
C. nabibigyan ng pagkakataon na umasenso sa
kanilang kabuhayan dahil sa may lugar na na
pagdadalhan ng mga produkto upang maipagbili.
D. nahilo sapagkat napakarami ng mga bilihin na
nakita sa palengke.
2. Ipinagawa ang irigasyon para sa mga

magsasaka upang ___________
A. masuplayan ng tamang tubig ang kanilang
pananim at palayan dahil malayo ito sa patubig.
B. magkaroon ng ilog na labasan ng tubig.
C. magkaroon ng lugar na malilinisan ng kanilang
gamit pagsaka.
D. magsilbing tirahan ng mga isda.
3. Ang mga imprastraktura ay importante sa

kabuhayan ng mga tao sapagkat
______________
A. nakakatulong ang mga ito sa mabilis na
pagproseso ng mga produkto at serbisyo
B. mas lalong nakikilala ang isang lugar kung
marami na ang naipagawang imprastraktura.
C.marami ang gastos ng gobyerno sa
pagpapagawa ng mga ito.
107
D. hindi nakakatulong ang imprastraktura sa pag-
unlad ng kabuhayan.
Mga sagot:
1. C
2. A
3. A
J. Takdang- Isulat ang sagot sa inyong kwaderno.
aralin/Karagdagang
Gawain Alamin ang mga imprastraktura sa inyong
barangay. Ano ang epekto ng mga ito sa
kabuhayan ng tao sa inyong lugar?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
na nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain
para sa remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-aaral
na nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
108
Baitang 3
I. LAYUNIN
Naipamamalas ang pag-unawa sa mga
gawaing pangkabuhayan at bahaging
A. Pamantayang Pangnilalaman kasapi nito, mga pinuno at iba pang
naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan at
kaunlaran ng mga lalawigan sa
Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa
B. Pamantayan sa Pagganap mga gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad
ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
Naipaliliwanag ang iba’t ibang aspeto ng
ekonomiya(pangangailangan ,produksyon,
C. Mga Kasanayan sa
kalakal, insprastraktura, atbp.) sa
Pagkatuto
pamamagitan ng isang praphic organizer
(AP3EAP-IVd-8)
Naipapaliwanag ang kahalagahan ng
Kaalaman pakikipagkalakalan upang matugunan ang
pangangailangan ng mga tao sa lalawigan.
Naipapakita sa pamamagitan ng isang
graphic organizer ang ibang
Kasanayan mahahalagang aspeto sa
pakikipagkalakalan tungo sa pagtugon ng
sariling pangangailangan.
Nasasabi ang kahalagahan ng
pakikipagkalakalan upang matugunan ang
Pagpapahalaga
pangangailangan ng mga tao sa lalawigan.
Ang Kalakal sa Sariling Lalawigan

II. NILALAMAN
Unang Araw
III. MGA KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay ng
Araling Panlipunan pahina 204-207
Guro
2. Mga Pahina sa Kagamitang
Araling Panlipunan pahina 446-454
Pang Mag-aaral
3. Mga Pahina sa Teksbuk Araling Panlipunan pahina 446-454
Mula sa LR Portal
5. Iba Pang Kagamitang Laptop ,Projector ,Graphic organizer, meta
Panturo card
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa nakaraang aralin
at/o pagsisimula ng bagong Magpakita ng mga larawan ng imprastraktura
aralin sa kabuhayan sa ibat-ibang probinsya ng
109
rehiyon.
Tukuyin ang mga imprastrakturang ipinakita sa
larawan
Ano ang kahalagahan ng mga imprastraktura

sa kabuhayan ng mga tao?
Pangkatin ang mga mag-aaral sa apat. Bigyan
ng task card na may parehong gawain ang
mga pangkat at mga kagamitan. Bigyan ng
panahong makagawa ang mga pangkat.
Task Card:
1. Gumuhit ng isang bahay gamit ang itim
na krayola.
2. Gumuhit ng ilang ulap sa itaas ng
bahay gamit ang asul na krayola,
3. Gumuhit ng mga damo sa paligid ng
bahay gamit ang berdeng krayola.
4. Gumuhit ng mga bulaklak sa mga
aralin
damo gamit ang dilaw na krayola.
5. Gumuhit ng mga bata na naglalaro sa
tabi ng bahay gamit ang itim na
krayola.
Itanong sa mga bata:
Madali ba ninyong nagawa ang ating gawain?
Saan kayo nahirapan? Bakit?
Bakit hindi ninyo nabuo ang inyong ginuhit?
Anong nangyari kapag may kulang?
May mga sumobra ba? Ano ang ginawa ninyo
sa mga sumobrang krayola?
Ipaliwanag:
Ang kalakal sa mga lalawigan ay kagaya

ng pangyayari sa ating gawain. Minsan may
C. Pag-uugnay ng mga mga kalakal na kagaya ng mga sumusobrang
halimbawa sa bagong aralin krayola. May mga kalakal din na kagaya ng
mga krayolang kulang na kulang. Kapag ang
kalakal ay sumusobra, minsan hindi na ito
pinapansin. Ngunit, kung ang kalakal ay
kulang na kulang, minsan kailangan pa nating
110
makiusap sa iba upang makuha natin ito.
Tunghayan natin ang kalakal sa ating mga
lalawigan.
D. Pagtatalakay ng bagong
konsepto at paglalahad ng http://www.camarinesnorte.gov.ph/index.php
bagong kasanayan #1 Martsa Camarines Norte
Ano ang nakikita ninyo sa larawan?

Nakakabili ka ba kayo ng mga nasa
larawan? Bakit?
Bakit kailangan natin ito?
Saan galing ang mga produktong ito?
Bakit ba mahal ang ibang kalakal? Bakit
minsan nama’y mura ito?
Ano ang mangyayari kung kulang ang
produkto? (Nagiging mahal ang mga
bilihin)
Ano ang mangyayari kung sobra ang
produkto? (Nagiging mura ang mga bilihin)
Pagmasdan ang mga larawan.
Ano ang nakikita ninyo sa unang
larawan?sa pangalawang larawan?
Ano ang ginagawa nila sa mga produktong
nakukuha sa pagtatanim?
Ano ang kahalagahan nito?
E. Pagtatalakay ng bagong
konsepto at paglalahad ng
bagong kasanayan #2
111
Saan galing ang mga produkto sa
palengke?
Bakit kailangan makipagkalakalan sa
ibang probinsya o lugar?
Ano ang mga pangunahing

pangangailangan ng pamilya?
Paano naman natutugunan ang
pangangailangan ng bawat mamamayan o
pamilya?
Saan ito kinukuha o binibili?
Maliban sa mga pagkain at damit ano pa
ang pangunahing pangangailangan ng
tao?
Para sa katamtamang mag-aaral
Ano ano ang pangangailangan ng bawat
pamilya? Paano at saan ito
kinukuha/nanggagaling? Isulat ang sagot
sa meta card.
Sagutan ang graphic organizer tungkol sa
mahahalagang aspeto sa
pakikipagkalakalan tungo sa pagtugon ng
F. Paglinang sa Kabihasaan sariling pangangailangan.
(Tungo sa Formative
Assessment)
PANGKALUSUGAN KAHALAGAHAN PAMPAMILYA
serbisyo ng mga natutugunan ang

doktor kapalit ng mga
pagkain
bayad ng pangangailangan ng
nagpapagamot mga mamamayan.
pag-usbong ng
damit
ekonomiya
pag - unlad ng isang

bansa
Ano ang dapat natin gawin upang

G. Paglalapat ng aralin sa pang-
matugunan ang ating pang araw - araw na
araw araw na buhay
pangangailangan?
Ano ang kahalagahan ng pakikipag
W. Paglalahat ng Aralin
kalakalan ng mga tao?
Para sa katamtamang mag-aaral
Ano ang kahalagahan ng
pakikipagkalakalan?
Ano ang mangyayari kung kulang ang
I. Pagtataya ng Aralin kalakal ng isang produkto?
Ano ang mangyayari kung sobra ang
kalakal?
Isulat sa meta card ang inyong sagot.
112
Sagutan ang Graphic Organizer.
KALAKALAN
PANGKALUSUGAN KAHALAGAHAN PAMPAMILYA
Magbigay pa ng ibang kalakalan o

J. Takdang-aralin/Karagdagang
Gawain serbisyo sa ating lalawigan.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
nakakuha ng 80% sa pagtataya
nangangailangan ng iba pang
gawain para sa remediation
aaral na nakaunawa sa aralin
D. Bilang ng mga mag-aaral
na magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga istratehiyang
pagtuturo nakatulong ng
lubos? Paano ito nakatulong?
F. Anong suliranin ang aking
naranasan na solusyunan sa
tulong ng aking punungguro
at superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking nadibuho
na nais kong ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
113
Baitang 3
I. LAYUNIN
kaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
C. Mga Kasanayan sa Naipaliliwanag ang iba’t ibang aspeto ng ekonomiya
Pagkatuto (pangangailangan, produksyon, kalakal,imsprastraktura,
atbp.) sa pamamagitan ng isang graphic organizer
( AP3EAP-IVd-8 )
Kaalaman Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pakikipagkalakalan
upang matugunan ang pangangailangan ng mga tao sa
lalawigan
Kasanayan Naipapakita sa isang graphic organizer ang ibang
mahahalagang aspeto sa pakikipagkalakalan tungo sa
pagtugon sa sariling pangangailangan.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang pakikipagkalakalan upang
matugunan ang pangangailangan ng mga tao sa
lalawigan
II. NILALAMAN Ang Kalakal ng Sariling Lalawigan
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 TG Pahina 204-207
Gabay ng Guro
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 LM Pahina 446-454
Kagamitang Pang
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
LR Portal
5. Iba Pang projector, laptop, metacards, pentel pen, manila paper
Kagamitang mga larawan, graphic organizer
Panturo
IV. PAMAMARAA
N
A. Balik-aral sa Ilagay ang sa loob ng kahon kung ang larawan ay
nakaraang aralin at/o
produkto na ginawa o makikita sa inyong pamayanan at
Pagsisimula ng bagong
aralin kung hindi.
114
https://dti.gov.ph/ima https://dti.gov.ph/images/ https://dti.gov.ph/i
ges/Regional/Region0 Regional/Region05/Publica mages/Regional/Reg
5/Publications/DTI- tions/DTI-Region-5-Annual- ion05/Publications/
Region-5-Annual- Report-2015.png DTI-Region-5-
Report-2015.png Annual-Report-
2015.png
https://dti.gov.ph/images/
https://dti.gov.ph/images/ Regional/Region05/Publica
Regional/Region05/Publica tions/DTI-Region-5-Annual-
tions/DTI-Region-5-Annual- Report-2015.png
Report-2015.png
B. Paghahabi sa 1. Ano ang maaari mong gawin kung wala sa inyong

layunin ng aralin lugar ang kailangan mong produkto o serbisyo?
2. Naranasan na ba ninyong pumunta sa ibang lugar

upang makuha o mabili ang kailangan ninyong
produkto o serbisyo?
3. Ano ang tawag sa pagbili o pakikipagtransaksiyon sa

isang tao o isang lugar upang makuha ang
kailangang produkto o serbisyo?
C. Pag-uugnay ng mga Tingnan ang mga larawan at tukuyin kung anung uri ng
halimbawa sa bagong produkto ang maaring ikalakal ng mga tao.
aralin
https://dti.gov.ph/regions/region5/r5-publications
____________ _____________ _______________
E. Pagtatalakay ng Pangkatang Gawain:

bagong konsepto at Hatiin ang klase sa apat na pangkat at gawin ang
paglalahad ng bagong pangkatang gawain. Maaring bigyan ng pangalan ang
kasanayan #1 bawat pangkat.
115
Pamantayan sa Paggawa:
a. Maging disiplinado sa paggawa ng gawain.
b. Magtulungan sa paggawa.
c.Tapusin ang gawain sa takdang oras.
Panuto:Buuin ang bahay gamit ang mga materyales na

makikita sa loob ng inyong sobre. Idikit ito sa
manila paper.
Mga kagamitan ng bawat pangkat:
Pangkat ng Baao – 2 bintana, pinto, hagdan, 2 poste,
dingding
Pangkat ng Pili – 2 bubong, pinto, hagdan, 2 poste,
dingding
Pangkat ng Ocampo – bubong,bintana, 2 pinto, 2
poste, dingding
Pangkat ng Iriga – bubong, bintana, 2 hagdan, 2 poste,
dingding
1. Bakit hindi ninyo nabuo ang inyong gawain?

2. Ano ang maaaring gawin sa mga katulad nitong
sitwasyon?
D. Pagtatalakay ng BASAHIN NATIN:

bagong konsepto at PANGANGAILANGAN NG MGA MAMAMAYAN
paglalahad ng bagong Ang bawat pamilya ay may mga pangunahing
kasanayan #2 pangangailangan tulad ng pagkain, bahay, damit at iba
pang sa araw-araw. Iba-iba ang hanapbuhay na
ginagawa ng pamilya upang matustusan ang mga
pangangailangan nito. May mga nagtatanim o
nagsasaka, nangingisda at nagtititinda upang
matustusan ang mga kanilang pangangailangan.
Ipinagbibili nila ang sobra sa kanilang produkto upang
makadagdag sa mga gastusin sa pang-araw araw.
Hindi lamang pagkain ang kanilang kailangan. Kung
sila ay magkakasakit, kailangan nila ng serbisyo na
ibinibigay ng doktor o ospital. Ang mga doktor naman at
ospital ay binabayaran sa serbisyo na kanilang
ibinibigay.
KAKULANGAN
Ang pangangailangan ng isang pamilya ay tiyak na
pangangailangan ng isang lalawigan. Kung pag-iisahin
ang pangangailangan ng bawat pamilya, magiging
pangangailangan ito ng buong lalawigan. Halimbawa
kung maraming pamilya ang nangangailangan ng gulay
at bigas ngunit kaunti lamang ang suplay galing sa mga
magsasaka dahil sa sobrang pag-ulan at pagbaha, at
mga kalamidad, sirang tulay at kalsada, ano kaya ang
mangyayari kung may kaulangan sa produkto?
Kung kaunti ang mga produkto sa pamilihan at
marami ang mamimili, may kakulangan sa suplay nito.
Mahal ang magiging presyo ng produkto sa ganitong
sitwasyon. Kapag marami naman ang produkto ngunit
kaunti ang namimili nito, sobra ang suplay at mura ang
presyo nito. Kaya ito ang nagiging dahilan ng pag-
116
aangkat at pakikipagkalakalan
Sa isang banda, may pagkakataon naman na ang
inaaning gulay at bigas ng mga magsasaka ay marami
dahil sa magandang panahon. Kaya marami rin ang
makikitang ng mga produktong paninda nito sa
pamilihan sa mga pamilihan.
.
Ipaliwanag ang kahulugan ng salitang
pakikipagkalakalan
PAKIKIPAGKALAKALAN – ay tawag sa sistema ng

pakikipagpalitan ng produkto o
serbisyo sa palengke o pamilihan.
Noong, barter system o
pakikipagpalitan ng produkto sa
produkto ang tawag sa
pakikipagkalakalan.
Pag aralan ang graphic organizer:

Iproseso ang pagpapaliwanag ng graphic organizer sa
mga mag-aaral
Kahalagahan ng
Pakikipagkalakalan
Sitwasyon Solusyon
Pakikipagkalakalan
upang mabawasan ang
Kulang na Epekto kakulangan sa mga
suplay ng produkto at
produkto sa Mataas na presyo ng bilihin mabawasan ang presyo
palengke ng matataas na bilihin.
Sitwasyon Solusyon
Pakikipagkalakalan
Epekto upang mabawasan ang
Sobrang
kakulangan sa mga
suplay ng produkto at
produkto sa Mababang presyo ng bilihin
mabawasan ang presyo
palengke ng matataas na bilihin.
F. Paglinang sa PANGKATANG GAWAIN:

Kabihasaan Sundin ang mga sumusunod na alituntuntunin sa
(Tungo sa Formative pagsasagawa ng pangkatang gawain:
Assessment)
1. Pumili ng lider sa bawat grupo.
2. Pag-usapan ang mga gagawin sa pangkatang
gawain.
3. Magtulungan ang lahat sa paggawa ng gawain.
4. Tapusin ang gawain sa loob ng 3 minuto.
5. Maghanda sa pag-uulat.
For Average Students:
Pangkat ng Baao: Isulat sa loob ng kahon ang mga
117
pangangailangan ng tao upang
mabuhay.
Mga
Pangangailanga
n ng Tao
Pangkat ng Pili: Isulat sa loob ng bilog ang mga

dahilan ng kakulangan ng mga
produkto o serbisyo.
DAHILAN NG KAKULANGAN NG MGA

PRODUKTO O SERBISYO
For Advance Students:
Pangkat ng Ocampo: Isulat sa kolum ang tamang

sagot.
KAHALAGAHAN NG PAKIKIPAGKALAKALAN
Sitwasyon Epekto Solusyon
_____________ _____________
_____________ _____________
Kulang na _____________ _____________
suplay ng _____________ _____________
produkto sa _____________ _____________
palengke _____________ _____________
Pangkat ng Iriga: Isulat sa kolum ang tamang sagot.
118
KAHALAGAHAN NG PAKIKIPAGKALAKALAN
Sitwasyon Epekto Solusyon
____________ ____________
____________ ____________
Sobrang suplay ____________ ____________
ng produkto sa ____________ ____________
palengke ____________ ____________
____________ ____________
________ ________
G. Paglalapat ng aralin Sobra o Kulang?

sa pang-araw araw na Itaas ang dalawang kamay kung sobra ang suplay sa
buhay ipinapahayag na sitwasyon at isang kamay kung
kulang.
Sitwasyon 1: Bumili ka 10 kilo ng bigas at nagbayad ka

ng P500.00. Napakamahal ng presyo nito kumpara sa
dating presyo na P30.00 hanggang P40.00 lamang.
Sobra ang suplay o kulang?
sobra o kulang
Sitwasyon 2. Nakita mo sa palengke na ang presyo ng

kamatis ay P10.00 lang bawat kilo. Ang regular na
presyo nito ay P20.00 bawat kilo. Sobra ang suplay o
kulang?
sobra Kulang
X. Paglalahat ng Aralin 1. Ano ang ibig sabihin ng pakikipagkalakan?

2. Ano ang kahalagahan ng pakikipagkalakalan sa
mga tao ?
I. Pagtataya ng Aralin Panuto: Isulat sa patlang ang T kung Tama ang pahayag
at M kung Mali.
_____ 1. Mahalaga ang pakikipagkalakalan upang
matugunan ang pangangailangan ng mga
mamamayan.
_____ 2. Mataas ang presyo ng isang prutas kapag
marami ang suplay nito sa palengke.
_____ 3. Mababa ang presyo ng bilihin kung sobra ang
suplay nito.
_____ 4. Kapag panahon ng tag-init o tag-ulan,
naaapektuhan ang mga presyo ng mga bilihin.
_____ 5. Ang pangangailangan ng isang pamilya ay
pangangailangan ng buong lalawigan.
J. Takdang- Mag-interbyu ng limang negosyante sa pamilihan at
aralin/Karagdagang itanong ang mga sumusunod:
Gawain 1. Anong mga produkto ang inaangkat niyo sa ibang
lugar?
2. Anong produkto ang madalas maubos sa inyong
119
paninda?
3. Ano ang maipapayo niyo sa mga mamimili upang
makatipid sa pagbili ng mga produkto?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-
aaral na nakakuha
ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa
remediation
remedial? Bilang
ng mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais
kong ibahagi sa
mga kapwa ko
guro?
120
Baitang 3
I.
LAYUNIN
pamahalaan at ang
mga kasapi nito, mga pinuno at iba pang
naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan at kaunlaran
ng mga
B. Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong nakikilahok sa mga
lalawigan sa kinabibilangang
Rehiyon
C. Mga Kasanayan Naipaliliwanag ang iba’t ibang aspeto ng ekonomiya
sa Pagkatuto (pangangailangan, produksyon, kalakal, insprastraktura,
atbp.) sa pamamagitan ng isang graphic organizer
( AP3EAP-IVd-8 ) Day 3
Kaalaman Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pakikipagkalakalan

upang matugunan ang pangangailangan ng mga tao sa
lalawigan .
Kasanayan Nakakagawa ng isang graphic organizer ng ibang

mahahalagang aspeto sa pakikipagkalakalan tungo sa
pagtugon ng sariling pangangailangan.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang pakikipagkalakalan upang

matugunan ang pangangailangan ng mga tao sa
Lalawigan
II. NILALAMAN Ang Kalakal ng Sariling Lalawigan
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
Gabay ng Guro
Kagamitang Pang
Mag-aaral
3. Mga Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula
sa LR Portal
5. Iba Pang projector, laptop, metacards, pentel pen, manila paper
Kagamitang mga larawan, graphic organizer
Panturo
121
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Ano-anong mga produkto ang matatagpuan sa loob ng

nakaraang aralin at/o kahon?
pagsisimula ng
bagong aralin
https://tradewindsbicol.wordpress.com/tag/bicol-
products/dti.gov.ph/regions/region5/r5
https://dti.gov.ph/regions/region5/r5-success-
stories#prime-
legacy-bags
https://dti.gov.ph/regions/region5/r5-success-
stories#weaving-through-tomorrow-the-buhi-handloom-
weavers%E2%80%99-story
B. Paghahabi sa
layunin ng aralin Ano ang mga produkto o kalakal ang kalimitang makikita
sa inyong lalawigan?
Kapag sobra o marami ang suplay ng nasabing produkto
o kalakal , ano ang maaring gawin sa mga ito?
Ano ang epekto sa mga mamimili kung marami ang
suplay ng produkto? Kung kaunti ang suplay ng
produkto?
C. Pag-uugnay ng
mga halimbawa sa Pangkatang Gawain.
bagong aralin
Bawat pangkat ay bibigyan ng larawan ng produkto.
Itatala nila kung saan ito maaring dalhin upang maibentra.
122
Iuulat ng bawat pangkat ng bawat pangkat ang kanilang
awtput.
Rubrics sa Pangkatang Gawain
Wastong kasagutan 5 puntos
Pagtutulungan/Disiplina 5 puntos
Natapos sa Wastong Oras 5 puntos
Naiulat ang Pangkatang Gawain 5 puntos
D. Pagtatalakay ng
bagong konsepto at 1. Ano ang mga produkto ang matatagpuan sa
paglalahad ng bagong inyong lungsod, lalawigan o munisipalidad?
kasanayan #1 2. Saan dinadala at naipagbibili ang mga produkto
mula sainyong lungsod, lalawigan o
munisipalidad?
3. Saan naipagbibili ang mga produkto mula sa
inyong lungsod, lalawigan o munisipalidad
E. Pagtatalakay ng
bagong konsepto at Kailangan ba ang pakikipagkalakalan o pagnenegosyo
paglalahad ng bagong upang matugunan ang mga pangangailangan ng mga tao
kasanayan #2 sa komunidad? Bakit?
(Magbibigay ang guro ng dagdag kaalaman ukol sa

aralin)
F. Paglinang sa For Average students:
Kabihasaan
123
(Tungo sa Formative Gamit ang graphic organizer . Tukuyin kung ano ang
Assessment) mabuting epekto ng kalakalan.
Napupunan ang kakulangan ng produkto sa

isang lugar.
1.
2.

Gumuhit ng isang produkto na ipinagmamalaki mo sa
inyong lugar, Ipaliwanag kahalagahan nito sa pagtugon
ng pangangailangan ng tao.
Rubrics:
Pangnilalaman------- 10
Kabuluhan______ 10
Pagsasaayos ng Datos at Ideya 10
Pagkamalikhain 10
40 points
G. Paglalapat ng Bilang isang mag-aaral paano ka makakatulong upang
aralin sa pang-araw matugunan ang mga pangangailangan.
araw na buhay
H. Paglalahat ng Aralin 1. Ano ang pakikipagkalakalan?
2. Mahalaga ba ang pakikipagkalakalan.
3. Paano ito nakapagpapaunlad at nakakatulong sa mga
tao ?
I. Pagtataya ng Aralin Piliin ang wastong sagot.
1. Alin dito ang nagpapakita na kakaunti ang mga
itinitindang gulay sa pamilihan?
a. Mataas ang presyo nito
b. Mababa ang presyo nito
c. Walang pagkakaiba ng presyo nito
d. Hindi pweding magtinda nito sa pamilihan
2. Nagbabagyo sa ating probinsya kaya hindi
madaanan ang tulay . Ano ang posibleng
mangyari sa mga presyo ng isda dito.
a. Mataas ang presyo ng mga bilihin
b. Mababa ang presyo ng mga bilihin
c. Dati ng presyo nito ang inyong mabibili
d. Dadami ang mga mamimili dito
3. Kung mayroon mga paninda na kakaunti ang
suplay para sa mga tao sa isang lugar, sinasabi
na mayroong _______
a. Sobra ang mga paninda
b. Kulang ang mga paninda
c. Pantay lang ang mga paninda at ang mga
nangangailangan nito
d. Walang tamang sagot dito
4. Kung ang mga bilihin ay sobra sa mga
pangangailangan ng komunidad, sinasabing
a. Sobra ang paninda
124
b. Kulang ang mga paninda
c. Pantay ang mga pangangailangan sa mga
paninda
d. Maunlad ang ekonomiya
5. Mahalaga ang pakikipagkalakalan sapagkat ____
a. Napupunan ang mga pangangailangan sa
isang lugar
b. Sumusobra ang mga suplay na produkto
c. Hindi tama ang suplay ng mga produkto
d.Walang tamang sagot
J. Takdang-
Magtala ng mga produktong kilala sa iyong lugar at
aralin/Karagdagang
gawan ito ng maikling tula.
Gawain
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
80% sa pagtataya
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan
ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking naranasan
na solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais
kong ibahagi sa
mga kapwa ko
guro?
125
Banghay-Aralin sa ARALING PANLIPUNAN 3
Baitang IKATLO
Markahan IKAAPAT Linggo 1
I. LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pangunawa sa mga gawaing
iba pang naglilingkod tungo sa pagkakaisa, kaayusan
atkaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon.
Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga
Mga Kasanayan sa Natutukoy na ang rehiyon ay binubuo ng mga
Pagkatuto lalawigan na may sariling pamunuan.
(AP3EAP-IVe-9) Day 1
Kaalaman Natutukoy ang mga namumuno sa barangay, bayan

at sariling lalawigan (Camarines Sur)
Kasanayan Nasasabi ang mga pangangailangan ng mga kasapi

ng lalawigan, bayan, barangay.
Pagpapahalaga Nakapagbibigay ng sariling interpretasyon kung
paano nakatutulong ang mga namumuno sa bawat
lalawigan, bayan at maging sa barangay
II. NILALAMAN Ang Pamunuan sa mga Lalawigan sa Aking Rehiyon

III. Mga Powerpoint presentation, mga larawan, scrambled
Kagamitang letters, Alphabet bank
Panturo
A. Mga
Sanggunian
1. Mga pahina sa Araling Panlipunan 3
Gabay ng Guro Patnubay ng Guro pp.208-213

Kagamitang Kagamitan ng Mag-aaral 2015 pp. 455-464
Pangmag-aaral
3. Mga pahina sa
126
Teksbuk
4. Karagdagang Laptop, Projector, manila paper, cartolina, at larawan
kagamitan mula ng mga namumuno
sa portal ng
Learning
Resource
B. Iba pang
kagamitang
panturo
IV.
PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Pagbabalik aral sa nakaraang aralin tungkol sa mga
nakaraang produkto ng Rehiyon Bikol
aralin at/o
pagsisimula ng Magbigay ng halimbawa ng mga produktong mayroon
bagong aralin sa inyong probinsya
Halimbawa: Bikol Express sa Camarines Sur
B. Paghahabi sa
layunin ng
Aralin
Ipapaalam ng guro sa klase ang layunin ng aralin sa

araw na ito sa pamamagitan ng pagpapakita ng video
clips presentation ng nakaraang eleksyon 2019.
https://vidmay.com/eleksyon-2019-highlights-of-gma-news-and-public-
affairs-special-coverage_806fd1046.html
Ano ang ipinapakita ng video?
Bakit tayo nagkakaroon ng eleksyon?
Bilang isang mamamayan, kailangan bang
magkaroon ng mailinis at tahimik na halalan? Bakit?
C. Pag-uugnay
ng mga
halimbawa sa
bagong aralin
127
1. Sino ang nabanggit na namumuno sa larawan?
2. Ano kaya ang gagawin ni mayor at ni Kapitan para
problemang ito?
3. Ano ang ginagawa ng mga tanod sa inyong
barangay? Sino ang namumuno sa kanila?
D. Pagtalakay ng Buuin ang mga salita gamit ang alphabet bank.
bagong
konsepto at
paglalahad ng
bagong
kasanayan #1
https://www.google.com/search?q=magarao+municipal+mayor&source=lnms&tbm=isch&s
a=X&ved=0ahUKEwj1g5mBm7TjAhUNO3AKHb3ICRAQ_AUIECgB&biw=1362&bih=647#imgrc
=xwz8oUREx765VM:
https://www.google.com/search?q=magarao+municipal+mayor&source=lnms&tbm=isch&sa
=X&ved=0ahUKEwj1g5mBm7TjAhUNO3AKHb3ICRAQ_AUIECgB&biw=1362&bih=647#imgrc=
q4ScWjWWQjVBfM:
128
https://www.facebook.com/328439734163184/photos/pcb.862178930789259/86217886
0789266/?type=3&theater
Piliin ang mga pangangailangan na maiuugnay sa

larawan.
1. Pangangailangan Kalusugan
2. Pangangailangan Pangkapayapaan
3. Pangangailangang Panlipunan
4. Pangangailangang Pangkapaligiran
E. Pagtalakay ng Tingnan ang mga larawan.
bagong Pagtatalakay ng mga pangangailangan ng mga
konsepto at kasapi ng lalawigan, bayan at sa barangay.
paglalahad ng
bagong Itanong sa mga mag-aaral:
kasanayan #2 1. Ano ang mga pangangailangan ng mga kasapi
ng barangay, bayan at ng mga lalawigan?
2. Bakit kailangang may mamuno sa isang
barangay, bayan maging sa lalawigan?
3. Sa iyong opinion, magiging maunlad ba ang
bayan kung ang lahat ng namumuno ay
nagtutulungan?
F. Paglinang sa PANGKATANG GAWAIN.
kabihasaan
(tungo sa Gawain para sa magagaling na mag-aaral.
Formative Punan ang talata ng mga salita na makikita sa kahon.
Assessment)
Camarines Sur namumuno
pangangailangan Magarao
129
Nagkaroon ng bagong proyekto ang Gobernador sa
lalawigan ng _________sa Munisipalidad ng
________para matugunan ang _________ ng mga
kasapi ng lalawigan.
Ang bawat lalawigan, bayan o lungsod ay may

______
Gawain para sa mga mag-aaral na may
katamtaman
Buuin ang mga scrambled letters para mabuo ang

mga namumuno sa ating lugar.
Namumuno sa barangay- PKIATAN
Ang munisipyo pinapangunahan ng- DEALKAL
Namumuno sa probinsya o lalawigan-DORGOREBNA
Katulong ng Gobernador sa lalawigan ang

NAREBDORGO-ESBI
Gawain para sa mga mag-aaral na nagsisimula pa

lamang matuto.
Pusuan ang mga sitwasyon na dapat bigyan ng

pansin ng mga namumuno sa inyong lugar.
____ a .Paghahanapbuhay ng mga tao.

____ b. Kaligtasan ng mga mamamayan.
____ c. Pagbigay pera upang may makakain.
____ d. Pagmonitor sa mga tindahan upang
hindi tumaas ang presyo ng pagkain o bilihin.
G. Paglalapat ng Sa iyong palagay, ano ang mga mangyayari kung

aralin sa pang- walang mga namumuno sa isang barangay, bayan at
araw-araw na sa mga lalawigan o probinsya? Bakit?
buhay
H. Paglalahat ng Ano ang mga pangangailangan ng mga kasapi ng
aralin barangay, bayan, lalawigan na dapat bigyang diin ng
mga namumuno sa ating lugar?
130
I. Pagtataya ng AVERAGE
aralin
Lagyan ng tesk (/) kung tama ang sinasabi ng
pangungusap, ekis (x) kung hindi.
___1. Ang bawat barangay, bayan, lalawigan o
probinsya sa rehiyon ay may sariling namumuno.
____2. Hindi kailangan ang pagkakaroon ng
namumuno sa probinsya.
____3. Ang Kapitan ang ang namumuno sa
barangay.
____4. Alkalde o mayor naman ang namumuno sa
bayan.
____5. Tanod ang namumuno sa lalawigan.
Tamang Sagot:
Para sa mag-aaral na nagsisimula at may
katamtamang kakayahan
1. / 4. /
2. X 5. x
3. /
ADVANCE
Sagutin ang mga tanong sa pamamagitan ng dalawa
hanggang tatlong pangungusap.
1. Bakit kailangang may mamuno sa isang

barangay, bayan, lalawigan o
lalawigan/probinsya?
J. Karagdagang *Gumawa ng poster na nagpapakita kung paano
gawain para sa nasosolusyunan ng isang namumuno ang
takdang-aralin pangangailangan ng isang probinsya.
at remediation
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailanga
n ng iba pang
131
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong
nang lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko
guro?
132
Baitang IKATLO
Markahan IKAAPAT Linggo Ikalima
I.
LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang pangunawa sa mga gawaing
kaayusan atkaunlaran ng mga lalawigan sa
C. Mga Kasanayan sa Natutukoy na ang rehiyon ay binubuo ng mga

Pagkatuto lalawigan na may sariling pamunuan.
(AP3EAP-IVe-9)
Kaalaman (Ikalawang Araw) Natutukoy ang mga namumuno
sa sariling lalawigan
Kasanayan Nasasabi na ang rehiyon ay binubuo ng mga
lalawigan na may sariling pamunuan
Pagpapahalaga Nakapagbibigay ng sariling interpretasyon pagpili ng
mga namumuno sa lalawigan
II. NILALAMAN Ang Pamunuan sa mga Lalawigan sa Aking
Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
Gabay ng Guro Patnubay ng Guro pahina .208-213

Kagamitang Pang Kagamitan ng Mag-aaral 2015 pp. 455-464
Mag-aaral
Teksbuk Kagamitan ng Mag-aaral 2015 pp. 455-464
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa
LR Portal
5. Iba Pang Laptop, projector, manila paper, cartolina, logo ng
Kagamitang Panturo bawat lalawigan
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Pagbabalik aral sa nakaraang aralin tungkol sa
nakaraang aralin at/o mga namumuno sa barangay at bayan
pagsisimula ng bagong
aralin
B. Paghahabi sa Ipapaalam ng guro sa klase ang layunin ng aralin
133
layunin ng aralin sa araw na ito sa pamamagitan ng pagpapakita ng
mga larawan ng mga logo ng mga lalawigan ng
Rehiyong Bikol
Ano ang mga lalawigan ang ipinapakita ng bawat

logo?
Magkakapareho ba ang mga disenyo ng bawat
logo?
C. Pag-uugnay ng mga Gamit ang Logo na ipinakita ng guro. Ilalarawan ng
halimbawa sa bagong mga mag-aaral ang bawat probinsya ng rehiyon.
aralin
https://www.google.com/search?q=logo+ng+camarines+sur&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=z_9vn7lSHgAGMM%253A%
252Czwv9g2TaFLlD6M%252C_&vet=1&usg=AI4_-kS7HfEOZ3bN-
v6KWulGZ9iXeJHmyw&sa=X&ved=2ahUKEwjkxv6e0rPjAhXGUN4KHaakDVcQ9QEwAHoECAUQBA#imgrc=z_9vn7lSHgAGMM
:
https://www.google.com/search?q=logo+ng+camarines+sur&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=z_9vn7
lSHgAGMM%253A%252Czwv9g2TaFLlD6M%252C_&vet=1&usg=AI4_-kS7HfEOZ3bN-
v6KWulGZ9iXeJHmyw&sa=X&ved=2ahUKEwjkxv6e0rPjAhXGUN4KHaakDVcQ9QEwAHoECAUQBA#imgd
ii=ip-EnGfbMr5aZM:&imgrc=z_9vn7lSHgAGMM:&vet=1
https://www.google.com/search?tbm=isch&sa=1&ei=A7kqXc7PGdfnwQOq
_pGABA&q=logo+ng+albay&oq=logo+ng+albay&gs_l=img.3...2267714.2268
560..2269906...0.0..0.359.1134.0j2j2j1......0....1..gws-wiz-img.......0.-
c5mHF8iB6w#imgrc=snoGndMkwFWmlM:
134
https://www.google.com/search?tbm=isch&sa=1&ei=48EqXZf8E8WHoAS3jKfgCw&q=lo
go+ng+catanduanes&oq=logo+ng+catanduanes&gs_l=img.3...57531.61697..62510...0.0..
0.406.3256.0j10j4j1j1......0....1..gws-wiz-img.......35i39j0.0nHIBP6IRgI
https://www.google.com/search?biw=1362&bih=647&tbm=isch&sa=1&ei=ydoqXfzqNqHFmAW0jbawB
Q&q=logolalawigan+ng+masbate&oq=logolalawigan+ng+masbate&gs_l=img.3...25306.26108..26486...
0.0..0.277.964.0j1j3......0....1..gws-wiz-img.CORbcuyu4rc#imgrc=N9UO6oZiwuR8uM:
https://www.google.com/search?q=image+lalawigan+ng+sorsogon&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=M
isQ7AnABDwuOM%253A%252Cb2o784J2m_NMHM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kTVqbdMe7D_PGvy-
Eu04cBmV6K8GQ&sa=X&ved=2ahUKEwjFr46O8rPjAhWQc3AKHXKqA0AQ9QEwA3oECAUQCg&biw=1362
&bih=647#imgrc=KiUqS8WX7Rkp4M:&vet=1
Sino ang mga namumuno sa lalawigang ito?

Mayroon bang pagkakatulad ang Gobernador, Alkalde,
at Kapitan sa uri ng kanilang pamumuno?
D. Pagtatalakay ng  Tatalakayin ng guro ang mga logo at ang
bagong konsepto at koneksyon nito sa aralin.
paglalahad ng bagong (Camarines Sur, Catanduanes, Masbate,
kasanayan #1 Sorsogon, Albay,Camarines Norte)
Graphic Organizer
Gobernador
Bise- Gobernador
Sangguniang Panglalawigan
Alkalde kan Siyudad Alkalde kan Siyudad
Bise-Alkalde Bayan Bise-Alkalde

Bayan
Sangguniang Bayan Sangguniang Bayan
Punong Punong Punong Punong-

Barangay Barangay Barangay Barangay
E. Pagtatalakay ng Itanong sa mga mag-aaral:

bagong konsepto at 1. Ano kaya ang ipinapakita ng graphic
135
paglalahad ng bagong organizer na ito?
kasanayan #2 2. Bakit kailangang may mamuno sa mga
lalawigan?
3. Ano ang mabuting dulot ng pagkakaroon ng
pinunoo sa bawat lugar?
4. Paano mapapanatili ang kaayusan ng mga
lugar na ating nasasakupan?
F. Paglinang sa Gawain para sa mga mag-aaral na may

Kabihasaan katamtaman
(Tungo sa Formative Gamit ang graphic organizer.
Assessment) Pasunod-sunurin ang mga namumuno mula sa
mataas na katungkulan hanggang sa namumuno
sa barangay.
Gawain para sa magagaling na mag-aaral.
Pagtambalin ang tungkulin ginagampanan ng mga

namumuno.
Hanay A Hanay B
1. Namumuno sa isang lalawigan a.

Kapitan
Lalawigan o probinsya
2. Nangunguna sa pamumuno
Sa barangay. b. Alkalde/
mayor
3. Siya ang nagpapatupad ng
mga programa sa bayan c.
Gobernador
4. Ang mga ________ ay nag- d.
pamunuan
tutulong-tulong upang mapa
unlad ang rehiyon.
5. Ang ______ ng probinsya ng
Camarines Sur ang nangunguna
sa pagpagawa ng pampublikong
ospital.
Gawain para sa mga mag-aaral na nagsisimula

pa lamang matuto.
Ilagay kung ilan ang tao sa bawat posisyon.
_______ Gobernador
_______ Bise Gobernador
_______ Sangguniang Panlalawaigan
_______ Alkalde/Mayor
_______ Sangguniang bayan
_______ Punong Barangay
_______ Barangay Kagawad
136
G. Paglalapat ng aralin
sa pang-araw araw na Sa inyong palagay, ano ang kahalagahan ng mga
buhay namumuno sa mga lalalwigan, bayan, lungsod,
barangay?
H. Paglalahat ng Aralin Ano ang dapat gawin ng mga namumuno upang

mapaunlad ang Rehiyon Bikol?
I. Pagtataya ng Aralin Para sa katamtamang mga mag-aaral

Lagyan ng tesk (/) kung tama ang sinasabi ng
pangungusap,ekis (x) kung hindi.
___1. Ang rehiyon ay binubuo ng mga

lalawigan na may sariling pamunuan.
____2. Ang mga pamunuan ay nagtutulong-
tulong upang mapaunlad ang rehiyon.
____3. Ang Gobernador ng lalawigan, alcalde
ng bayan/munisipyo ay ibinubuto ng kanyang
nasasakupan.
____ 4. Pinapatawag ng Mayor/ Alkalde ng
bayan ang punong-barangay dahil sa kaguluhan
sa barangay.
_____ 5. Bise-Gobernador ang namumuno sa
lalawigan o probinsya
Mga Gawain para sa mga magagaling na mag-

aaral.
A. Isulat sa Hanay B ang namumuno sa

komunidad na nakasulat sa hanay A.
Hanay A Hanay B
1. barangay ______________
2. munisipyo ______________
3. lungsod/bayan ______________
4. lalawigan ______________
B. Sagutin ang tanong sa pamamagitan ng
dalawa hanggang tatlong pangungusap.
1. Paano ipinapakita ng mga

namumuno ang pagtugon ng
pangangailangan ng mga tao sa
lalawigan o lungsod.
J. Takdang- Magsaliksik tungkol sa mga pangkasalukuyang

aralin/Karagdagang pinunong bayan sa inyong lalawigan. Gumawa ng
Gawain tsart na nagpapakilala ng mga pangalan ng mga
pinunong-bayan.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
137
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain
para sa remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-aaral
na nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
138
Baitang 3
Markahan Ikaapat Linggo Ikalima
I. MGA LAYUNIN
rehiyon
B. Pamantayan sa Nakapagpapakita ng pakikilahok sa mga gawaing
Pagganap panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga lalawigan sa
C. Mga Natutukoynaangrehiyon ay binubuongmgalalawiganna
Kasanayan sa may sarilingpamunuan.(AP3EAP-IVe-10)
Pagkatuto
Kaalaman Natutukoy ang mga namumuno at kasapi ng mga
lalawigan sa rehiyon.
Kasanyan Nasasabi ang serbisyong naibibigay ng namumuno sa

pamayanan.
Pagpapahalag Napapahalagahan ang mga aambag ng mga kasapi at
a namumuno sa ikabubuti ng lalawigan
II. NILALAMAN
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
A.Mga K to 12 CG 2016 AP3EAP-IVe-10, PG, KM
Sanggunian
1.Mga pahina sa Ikaapat na MarkahanLeksyon 10
Gabay ng Guro Pahina 214-216
AP 3 Gabay ng GuroPahina 214-216
2.Mga pahina sa AP 3 LM Pahina 465-471
Kagamitang
Pangmag-aaral
3.Mga pahina sa AP 3 LM Pahina 465-471
Teksbuk
4.Karagdagang HEKASI para sa mga Batang Pilipino 4.2000. pp 280-
kagamitan mula 285
sa Pilipinas: BansangPapaunlad 6. 2000. Pp. 117-119
portal ng
139
Learning
Resource
5.Iba pang Larawan ng mga namumuno, marker, tsart, colored

kagamitang paper , manila paper, laptop at projector, strips of
panturo cartolina at iba pa.
IV.
PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Itanong ang mga proyektong mayroon sa inyong lugar
nakaraang
na ipinatutupad sa inyong pamayanan.
aralin at/o
pagsisimula ng
bagong aralin
B. Paghahabi sa
layunin ng
aralin
Larawan kuha ni: Dhoralyn L. Albalate
Pamunuan ng Barangay Colacling
Gawin ang “Think –Pair-Share na Gawain. Hahanap

kayo ng kapareha para pag-iisipan ang mga
katanungan tungkol sa nabuong larawan at ibahagi
ang inyong sagot sa kapareha. Tatawag ng tatlong
pares upang ibahagi ang kanilang kasagutan
 Sa palagay ninyo, sino-sino ang dapat nating
lapitan para magkaroon ng mga proyekto sa
ating lugar?
 Ano-au ang mga proyektong ibinibigay sa atin
ng mga namumuno sa isang lugar
 Paano malalaman na pinatupad ang proyekto?
C. Pag-uugnay
ng mga
halimbawa sa
bagong aralin
140
Larawan kuha ni: Dhoralyn L. Albalate
Sa tulong ng projector ipakita ang -ibang gawain.

Ano ang ginagawa ng mga tao sa larawan?
Malaki ba ang naitutulong nito sa mga mamamayan?
Ang mga serbisyo bang ito ang kailangan ng mga tao?
Kailangan bang ipatupad itong mga namumunong
rehiyon para sa kanilang mga pamayanan?
Talakayan ng mga serbisyong dapat ibigay ng mga
namumunong lalawigan.
D. Pagtalakay ng Gawain 1
bagong Panuto: Bibigyan ko kayo ng ginupit nalarawan ng
konsepto at masaya at malungkot na mukha,Itataas ninyo ang
paglalahad ng masayang mukha kung tama ang sinasabing
bagong pangungusap at malungkot na mukha kung mali.
kasanayan #1 1.Ang Gobernador ang nangunguna sa mga
proyektong ipinatutupad sa mga lungsod.
2. Ang bise-gobernador ang ay katulong ng ng
gobernador sa pagpapatupad ng mga proyekto sa
lalawigan,
3. Hindi kailangang may namumuno sa isang
pamayanan.
4. kailangang may namumuno sa bawat rehiyon
upang matugunan ang agarang pangangailangan ng
mga tao
Gawain 2
Panuto: Isulat ang mga proyekto na nakikita ninyo sa
inyong
Pamayanan.
Proyekto ng
Pamayanan
E.Pagtalakay ng Panuto: Lagyan ng tsek(/) ang mga pangangailangan

bagong konsepto natutugunan ng mga namumuno ng inyong
at paglalahad ng komunidad.
141
bagong kasanayan
#2 Proyekto Oo Hindi
Hospital
Paaralan
Palaruan/Covered court
Palengke
pangkabuhayan
F. Paglinang sa Gawain para sa mga batang magagaling

kabihasaan (tungo
sa Formative Isulat sa kahon ang mga namumuno na nagbibigay
Assessment serbisyo sa bayan at barangay.
Bayan Barangay
Gawain para sa mga batang may katamtamang

kakayahan.
Panuto: piliin ang mga serbisyong dapat naipapatupad

sa inyong pamayananan. Idikit sa event map
Libreng Bakuna Feeding Program ng Barangay
Operasyon Tuli Maayos na serbisyo ng tubig
Gawaing pang Isports ng Barangay
Serbisyo ng
mga
naipapatup
142
G. Paglalapat ng Itanong:
aralin sa pang- 1. Sinong pinuno lalapitan mo kung ibig ng inyong
araw-araw na samahan sa paaralan na magkaroon ng malinis
buhay na kapaligiran?
2. Anong mangyayari kung walang mga
namumuno sa bawat lugar ng komunidad?
3. Bilang isang mag-aaral, paano ka
makakatulong para
mapangalagaan ang mga proyekto isang
lugar?
H.Paglalahat ng Sin0 ang mga opisyal sainyong lalawigan na
Aralin nagbibigay ng serbesyo sa mamamayan?
(Ang mga opisyal ng lalawigang inihalal ng mga
mamamayan tulad ng gobernador, bise-gobernador,
sangguniang panlalawigan)
Ano ang natutulongng mga namumuno sa isang

lalawigan at mga pamayanan sainyong lugar?
(Mahalaga na may tagapamahala sa mga lalawigan
upang matugunan ang mga panganagailangan ng
mga mamamayan mapanatili ang kaayusan at
kaunlaran)
I. Pagtataya ng Panuto: Isulat kung TAMA o MALI ang sinasaad sa
aralin sumusunod na pangungusap.
___1.Ang libreng edukasyon ay serbisyo naibinibigay

ng mga namumuno sa isang lugar.
___2.Hindi mahalaga ang mga namumuno sa ating
komunidad.
___3. Bise-Gobernador ay katulong ng Gobernador sa
pamumuno sa lalawigan para maipatupad ang mga
proyekto.
___4. Hindi kailangan ng mamamayan ng mga
serbisyong galing sa mga namumuno sa komunidad.
___5. Ang alkalde ay katuwang ng mga mamamayan
para saikakauunlad ng isanglugar.
J.Karagdagang Magsaliksik ng mga namuno sainyong lalawigan at
Gawain para sa ibigay ang kontribusyon nila para sa ikauunlad ng
takdang-aralin at inyong lugar.
remediation
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng
143
80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailang
an ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong
nang lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko
guro?
144
Baitang 3
I. MGA LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalasang pang-unawa sa mga gawaing
Pangnilalaman pangkabuhayan at bahaging
ginagampananngpamahalaan at ang mga kasapi nito,
mga pinuno at iba pang naglilingkod tungo
sapagkakaisa, kaayusan at kaunlaran ng mga
B. Pamantayan sa Nakapagpapakitang pakikilahok sa mga gawaing

C. Mga Natutukoynaangrehiyon ay binubuongmgalalawigan

Kasanayan sa na may sariling pamunuan.(AP3EAP-IVe-10)
Pagkatuto
Kaalaman Natutukoy ang mga namumuno at kasaping mga
lalawigan sa rehiyon
Kasanyan Naiisa-isa ang mga ambag ng mga lider at ng mga

mamamayan sa bawat rehiyon
Pagpapahalag Napapahalagahan ang mga ambag ng mga kasapi at

a namumuno sa ikabubuti ng lalawigan
II. NILALAMAN Mga Pinuno at Katuwang sa Pamahalaan
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
A.Mga
Sanggunian
1.Mga pahina sa Ikaapat na MarkahanLeksyon 10
Aralin Panlipunan 3 Gabay ng Guro Pahina 214-216
2.Mga pahina sa Aralin Panlipunan 3 KM Pahina 465-471

Kagamitang
Pangmag-aaral
3.Mga pahina sa AralinPanlipunan 3 KM Pahina 465-471
Teksbuk
145
4.Karagdagang
kagamitan mula
sa portal ng
Learning Resource
5.Iba pang Larawan ng mga namumuno, marker, tsart, colored
kagamitang paper , manila paper, laptop at projector, strips of
panturo cartolina at iba pa.Gumawa ng sariling video clip ,
larawan, graphic organizer
Aklat –Lakbay ng Lahing Pilipino 6 pp 175-202
IV.
PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Itanong sa mga mag-aaral:
nakaraang Sino ang namumuno sa isang probinsya o lalawigan?
aralin at/o
Bayan?
pagsisimula ng
bagong aralin Barangay?
B. Paghahabi sa Magpakita ng mga larawang nagpapakitang

layunin ng pagtataguyod ng mga pinuno sa mga proyekto para
aralin sa mga mamamayan.
Magtanong sa bawat larawan. Ano ang kanilang
ginagawa?
Ano angnaitulong nito sa mamamayan?
C. Pag-uugnay Pangkatang Gawain
ng mga
halimbawa sa Gawain 1 (para sa magagaling na mag-aaral)
bagong aralin Panuto: Gamitin ang graphic organizer upang maitala
ang mga pangalanng pinuno at kanilang nagawa para
sa mamamayan.
Pangalan ng
Punong Barangay
Gawain 2 (Para sa mga mag-aaral na ma

katamtamang
galing )
Panuto: Isulat sa tsart sa ibaba ang paraan ng
pagsasagawa ng proyekto.
146
Pamayanan: Paraan ng
Pinuno pagsasagawa
Kalusugan
Edukasyon
Pabahay
DRR management
Gawain 3 (para sa mga na nagsisimula pa lamang

matuto) Punuto: Punan ang graphic organizer sa
pamamagitan ng paglalagay ng mga proyektong
nagawa ng pinuno sa ating probinsya.
D. Pagtalakay ng May mga namumuno upang mabigyang solusyon ang

bagong bawat suliranin.
konsepto at Panuto: Ilahad ang mga benepisyong makukuh ang
paglalahad ng tao sa mga ipinagawa ng proyektong iyong lalawigan.
bagong
kasanayan #1 Pangalan ng MgaProyekton Mga Benepisyo
Pinuno gNagawa nakamit ng mga
mamamayan
(ang gawain ay maaaring e localized sa komunidad ng

bawat rehiyon,lalawigan, lungsod, bayan o barangay)
Magtanong sa mga mag-aaral.
Sino ang ating punong-barangay?
Ano ang kanyang mga proyekto?
Paano ito nakatulong sa mga mamamayan?
E.Pagtalakay ng Pagtalakay sa napunuang tsart.
bagong konsepto
at paglalahad ng
bagong kasanayan
#2
147
F. Paglinang sa Itala sa bungang mga puno ang mga naitulong ng
kabihasaan (tungo mga serbisyong nagawang mga pinuno sa ating
sa Formative pamayanan.
Assessment
G. Paglalapat ng Bilang mag-aaral ano ang maitutulong mo sa
aralin sa pang- pagsasagawa ng kanilang mga proyekto sa
araw-araw na paaralan.Nagkaroon ng programa ang inyong punong-
buhay barangay na tinawag na “Halaman sa Bawat
Bakuran”, paano kamakatutulong upang ito ay
maisakatuparan?
H.Paglalahat ng Ano ang mga gawain ginagawa ng mga namumuno
Aralin sainyong lalawigan? Sa inyong palagay madali ba o
mahirap ang kanilang gawain? Bakit?
I. Pagtataya ng Panuto:
aralin Isulat kung anong uring programa ang mga
sumusunod na proyekto. Piliin sa loob ng kahon ang
inyong kasagutan
1. Pagpapanatili ng kalinisan sa kapaligiran

_______
2. Libreng pagpapabakuna sa mga sanggol
_______
3. Pagkakaroon ng taniman sa loob ng bahay
_______
4. Nakikilahok sa mga gawaing pambarangay
_______
5. Pagbibigay ng iskolarship sa mga mag-aaral
_______
Clean and
Barangay Iwas
Dengue Green
Asemblea
Program
Programa
Programa
sa Sa
Edukasyon
Kalusugan
J.Karagdagang Magsaliksik ng mga namuno sainyong lalawigan at

Gawain para sa ibigay ang kontribusyon nila para sa ikauunlad ng
takdang-aralin at inyong lugar. Itala sa
remediation kwaderno.
V. MGA TALA
148
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailang
an ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong
nang lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko
guro?
149
Baitang IKATLO
Markahan IKAAPAT Linggo 6
I. LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
rehiyon.
Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga
Mga Kasanayan sa Natutukoy ang mga tungkulin at pananagutan ng
Pagkatuto mga namumuno sa mga lalawigan ng
AP3EAP-IVf-11 Day 1
Kaalaman Natutukoy ang mga tungkulin at pananagutan ng
mga namumuno sa mga lalawigan ng
Kasanayan Naisasagawa ang mga tungkulin at pananagutan ng

mga namumuno sa mga lalawigan ng
Pagpapahalaga Nakapagbibigay ng sariling opinyon sa kahalagahan
ng pagtukoy sa mga tungkulin at pananagutan ng
mga namumuno sa lalawigan ng kinabibilangang
rehiyon.
II. NILALAMAN Mga Tungkulin at Pananagutan ng mga

Namumuno sa Aking Lalawigan
III. Mga
Kagamitang
Panturo
A. Mga
Sanggunian
1. Mga pahina sa Araling Panlipunan ( Patnubay ng Guro)
150
Kagamitang Pahina 472-476
Pangmag-aaral
Teksbuk Pahina 472-476
4. Karagdagang
kagamitan mula
sa portal ng
Learning
Resource
B. Iba pang Tsart,larawan,laptop,projector
kagamitang
panturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Isulat sa kahon ang mga nagsisilbing opisyal/lider ng
nakaraang aralin inyong probinsya? Gumamit ng sagutang pael sa
at/o pagsisimula pagsagot.
ng bagong aralin
Mga Lider sa Pangalan Posisyon
aking Probinsya
B. Paghahabi sa 1. Bakit nagkakaraoon ng lider/opisyal ang isang

layunin ng Aralin probinsya?
2. Sino ang mga miyembro ng ating komunidad?
3. Sino ang lider ninyo kung kayo ay nakatira sa
isang probinsya?
C. Pag-uugnay ng Magpapakita ng larawan at itatanong sa mga bata
mga halimbawa kung ano ang ginagawa at sino ang alam nilang
sa bagong aralin gumagawa nito
a.larawan na b. larawan ng brgy.
nagbibigay ng relief Assembly/rabuz.
goods.
c. larawan ng nag d. larawan na

clean and green tumutulong sa mga
program. nangangailangan
(Ang guro ay gagamit ng angkop na larawan batay
151
sa hinihinging datos sa kahon)
1. Ano ang ginagawa ng mga tao?
2. Bakit nila ito ginagawa?
3. Sino ang nag-utos sa kanila para gawin ang mga
gawaing nasa larawan?
4. Ano ang mga responsibilidad ng isang lider sa
ating lalawigan?
D. Pagtalakay ng Talakayin:
bagong
konsepto at MGA RESPONSIBILIDAD NG MGA LIDER SA
paglalahad ng PROBINSIYA O SIYUDAD
bagong
kasanayan #1 MGARESPONSIBILIDAD /TUNKULIN NG
NAMUMUNO SA PROBINSIYA O SIYUDAD
NAMUMUNO TUNGKULIN
Gobernador/Mayor 1. Siya ang pinakamataas

na lider ng probinsiya,
Larawan ng Mayor o pinapangunahan niya
mga opisyal ng ang lahat ng mga
pamahalaan sa proyekto, programa,
inyong serbisyo at iba pang
probinsya/lungsod. gawain sa loob ng
probinsiya.
2. Sinisiguro na
maipatupad ang lahat
ng mga batas at
ordinansa ng siyudad
at probinsiya.
3. Namamahala sa
paggamit ng mga
pondo at iba pang
pinagkukunan ng
buwis para maipatupad
ang mga planong
pangkaunlaran ng
probinsiya.
4. Sinisiguro na ang mga
serbisyo para sa tao ay
naibibigay ng ayon sa
batas.
152
Bise-Gobernador/Bise Ang ikalawang
Alkalde/ pinakamataas na opisyal
ng probinsiya/siyudad.
Sangguniang Gumagawa ng batas.

Panglalawigan o
Panglungsod Tumutulong sa
pagpatupad ng mga
proyekto sa distrito o
sektor kanyang
nasasakupan.
Barangay kapitan Pagpatupad ng mga

saka mga Opisyales kinakailangang proyekto
para masagutan ang
pangangailangan ng
bawat miyembro ng
barangay.
Pagpatupad ng mga batas

para masiguro ang
kapayapaan sa buong
barangay.
E. Pagtalakay ng Pangkatang Gawain:

bagong Talakayin ang iba’t-ibang sitwasyon o isyu tungkol sa
konsepto at nangyayari sa barangay/lalawigan o lungsod.Ipakita
paglalahad ng sa pamamagitan ng maikling dula-dulaan kung
bagong paano makakatulong ang ang mga opisyal o
kasanayan #2 namumuno dito.
Grupo 1: Panahon ng sakuna

Grupo 2: Kaligtasan at Kapayapaan sa barangay
Grupo 3: Pagbaba ng kalidad ng Edukasyon
Grupo 4: Kakulangan ng daan,tulay, saka
transportasyon at komunikasyon
(Gabayan ng guro ang mga mag-aaral na mailahad

ang sumusunod na kaisipan.)
Itanong sa mga bata pakatapos ng pangkatang

gawain?
1. Ano ang naramdaman mo habang ginagawa
ang dula-dulaan?
2. Gusto mo bang maging lider ?
3. Mahalaga na may namumuno sa isang
probinsya, lungsod munisipalidad at
153
barangay?Bakit
F. Paglinang sa Sagutan nag mga tanong;
kabihasaan Gamit ang Venn Diagram . Hikayatin ang mga
(tungo sa mag-aaral na punan ito sa pamamagitan ng
Formative pagsusuri sa katangian ng Mayor at Kapitan
Assessment)
G. Paglalapat ng Itanong:
aralin sa pang- 1. Kung makikipaguap ka sa inyong Mayor
araw-araw na anu ang gusto mong hingin na proyekto sa
buhay inyong lugar at bakit?
H. Paglalahat ng 1. Sino ang Gobernador sa ating Probinsya? Mayor?
aralin Punong Barangay?Kagawad at iba
pangnamumuno sa lalawigan?
2. Bakit mahalagang makilala natin sila?
3. Bakit mahalagang tukuyin ang mga tungkulin at
pananagutan ng mga namumuno sa ating
lalawigan?
I. Pagtataya ng Ihanay ang hininging sagot ng Hanay A sa Hanay B.
aralin Kopyahin at isulat ang sagot sa papel.
HANAY A HANAY B
1.Barangay kapitan a.pinakamataas na lider
ng Probinsiya/lungsod.
2.Gobernador/mayor b. Ikalawang
pinakamataas na
Opisyal ng
probinsiya/lungsod
3.Sangguniang c. Gumagawa ng mga
Panglalawigan ordinansya at
resolusyon sa
konseho.
4.Bise-Gobernador d. katulong ng gobernador
sa pag patupad ng mg
proyekto
sa munisipalidad.
5.Konsehal e. nagpapatupad ng mga
proyekto sa barangay.
J. Karagdagang Magsaliksik sa inyong barangay ng dalawang (2)
gawain para sa ordinansa na ipinatupad ng mga namumuno sa
takdang-aralin at inyong barangay.Ipaliwanag sa 2-3 pangungusap.
remediation
154
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailangan
ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais
kong ibahagi sa
mga kapuwa ko
guro?
155
Baitang 3
I. LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pang-unawa sa mga
kasapi nito, mga pinuno at iba pang naglilingkod
tungo sa pagkakaisa, kaayusan at kaunlaran ng
Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok
Pagganap sa mga gawaing panlalawigan tungo sa
ikauunlad ng mga lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon.
Mga Kasanayan sa Naipapahayag ang saloobin tungkol sa
Pagkatuto pagganap ng mga namumuno sa kanilang
tungkulin upang matugunan ang
pangangailangan ng mga kasapi ng kanilang
(AP3EAP-IVf-11) Day 2
Kaalaman Naipapahayag ang saloobin tungkol sa

pagganap ng mga namumuno sa kanilang
Kasanayan Naisasagawa ang saloobin tungkol sa
pagganap ng mga namumuno sa kanilang
tungkulin upang matugunan ang pangangailngan
ng mga kasapi ng kanilang lalawigan sa
Pagpapahalaga Nakapagbibigay ng sariling saloobin tungkol

sa pagganap ng mga namumuno sa kanilang
II. NILALAMAN Mga Tungkulin at Pananagutan ng mga
Namumuno sa Aking Lalawigan
III. Mga Kagamitang

Panturo
156
A. Mga Sanggunian
1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro Araling Panlipunan ( Patnubay ng Guro)
Pahina 217-220

Kagamitang Pahina 472-476
Pangmag-aaral
3. Mga pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
kagamitan mula
sa portal ng
Learning
Resource
B. Iba pang Tsart,larawan,laptop,projector
kagamitang panturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Sino ang mga namumuno o lider ang nakilala mo
nakaraang aralin sa inyong lugar?
at/o pagsisimula
ng bagong aralin
Gobernador
_____________
Mayor
______________
Kapitan
________________
1. Ano-ano ang mga responsibilidad at tungkulin

ng bawat lider sa inyong lugar?
2. Ano ang dapat isaalang-alang ng mga lider sa
pagpatupad ng mga programa sa kanilang
naasakupan.
B. Paghahabi sa Buuin ang mga letra ayon sa mga tungkulin nila
layunin ng Aralin bilang isang isang lider ng komunidad.
1. Erbandorog ____________ pinakamataas

na lider
ng
157
Probinsiya/lungsod.
2. ayorm ____________ katulong ng
gobernador
sa pag patupad
ng mg
proyekto sa
munisipalidad.
3. apikatn ____________ nagpapatupad
ng mga
proyekto sa
barangay.
4. Haleskon ____________ Gumagawa ng
mga
ordinansya at
resolusyon sa
konseho.
C. Pag-uugnay ng Magpapakita ng larawan at itatanong sa mga
mga halimbawa bata kung ano ang ginagawa at sino ang alam
sa bagong aralin nilang gumagawa nito.
https://www.officialgazette.gov.ph/2013/11/14/photos-
relief-operations-in-tacloban/
https://dilg.gov.ph/events/Barangay-Assembly-
158
Day/559
D. Pagtalakay ng Gabayan ang mga mag-aaral na mailahad ang

bagong konsepto sumusunod na kaisipan.
at paglalahad ng
bagong
kasanayan #1 Ang mga kapangyarihan, katungkulan at
Gawain ng mga namumuno sa mga lalawigan
ay napapaloob sa Kodigo ng 1991.
Ang gobernador, bise-gobernador, ang
Sangguniang Panlalawigan at iba pang pinuno
ng pamahalaang panlalawigan ay sama-samang
nagsusumikap upang mapanatili at magpapatuloy
ang katahimikan at kaunlaran ng pamumuhay sa
lalawigang kanilang sinasakupan.
Mahalaga na mamuhay at mamuno nang
maayos at maging matapat upang magtiwala sa
kanila ang mga mamamayan.
E. Pagtalakay ng Kompletuhin ang hinhinging sagot sa talata.
bagong konsepto Isulat ito sa puwang. Pumili ng sagot sa kahon.
at paglalahad ng
bagong Gobernador
kasanayan #2
Mayor
1. Ang _____________ ng lungod/lalawigan ay

nagdeklara ng walang pasok dahil sa patuloy
na pagbuhos ng malakas na paglakas ng ulan.
2. 2. Nagpatawag ng pagtitipon ang ________ sa

lahat ng punong barangay para paghandaan ang
paparating na bagyo.
F. Paglinang sa Pangkatang Gawain. Bigyan ng sitwasyon ang

kabihasaan bawat pangkat at isulat ang kanilang mungkahi at
(tungo sa saloobin sa manila paper.
Formative
Assessment) Sitwasyon 1
Dumulog ang ilang mamamayang may
pagpapahalaga sa kapayapaan ng barangay.
Napansin kasi nila na tila dumadami ang mga
dumarayo sa barangay na hindi na nila kilala.
nagmungkahi sila na upang maiwasan ang
anumang kaguluhan, magkaroon ng mas
maraming tanod sa barangay na mag-ikot sa
mga lansangan.
159
Sitwasyon 2
May napansin na pagdumi ng mga
lansangan dahil sa walang pakundangang
pagtatapon ng mga basura sa lansangan. May
ilang sektor na nagkampanya sa kalinisan.
Sitwasyon 3
May nagtotroso sa kagubatan ng lalawigan,
kapansin-pansin na tila numinipis ang kagubatan
kung kaya naalarma ang ilang mga mamamayan
ng barangay. Iminumungkahi na magsagawa ng
reforestration o pagtatanim ng mga binhi upang
mapalitan ang mg naputol na punong-kahoy.
G. Paglalapat ng Kung ikaw ay tatakbong Gobernador sa
aralin sa pang- darating na halalan? Anu ang gusto mong
araw-araw na pagtuunan ng pansin?Bakit
buhay
H. Paglalahat ng Ano ang inyong saloobin tungkol sa
aralin pagganap ng mga namumuno sa kanilang
lalawigan o sa kinabibilangang rehiyon.?
I. Pagtataya ng Isulat kung Tama o Mali ang mga ginagawa

aralin ng mga pinuno sa mga katungkulan nila sa
kanilang lalawigang pinamumunuan.
______1. Pabayaan ang mga mamamayan sa

oras ng kalamidad.
______2. Handang tumulong sa mga
mamamayan sa oras ng kagipitan.
______3. Huwag tulungan ang ka-barangay pag-
humingi ng tulong lalo na sa dis-oras
ng gabi.
______4. Pabayaang marumi ang kapaligiran ng
kanyang pinamumunuan.
______5. Laging maging handang tumulong sa
kanyang nasasakupan.
J. Karagdagang Ano ang kailangang gawin mga
gawain para sa namumuno sa kanilang tungkulin upang
takdang-aralin at matugunan ang pangangailangan ng mga kasapi
remediation ng kanilang lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon.? Isulat ang inyong sagot sa 2-3
pangnguasap.
V. MGA TALA
160
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailangan
ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais
kong ibahagi sa
mga kapuwa ko
guro?
161
Baitang 3
I. MGA LAYUNIN
C. Mga Kasanayan Naipapaliwang ang kahalagahan ng pagkakaroon
sa Pagkatuto ng pamahalaan sa bawat lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon AP3EAP-IVg-13
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng Pamahalaan

sa bawat kinabibilangang rehiyon
Nasusuri ang tula batay sa kahalagahan ng

pamahalaan sa lalawigan kinabibilang rehiyon.
Napapahalagahan ang gamapanin ng Pamahalaan
sa ating rehiyon.
II. NILALAMAN Kahalagahan ng Pamahalaan sa bawat

kinabibilangang Rehiyon
Unang Araw
III. Mga
Kagamitang
Panturo
Mga Sanggunian
A. Mga pahina sa Araling Panlipunan 3 pahina 254-257
Gabay ng Guro
1. Mga pahina sa Araling Panlipunan Kagamitang mag-aaral Bikol
Kagamitang pahina 484-508
Pangmag-aaral
2. Mga pahina sa
Teksbuk
3. Karagdagang https://www.google.com/imgres
162
kagamitan mula
sa portal ng
Learning
Resource
4. Iba pang Makulay na papel para sa meta cards, video clip o
kagamitang balita, manila paper para sa tula
panturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Ipakita sa mga bata ang meta cards na may mga
nakaraang aralin nakasulat na salitang eleksyon, kandidato at balota.
at/o pagsisimula Eleksyon Balota Kandidato
ng bagong aralin
Itanong kung ano ang kanilang naalala sa panahon ng
eleksyon? Ano ang isinusulat sa balota? Ipaliwanag na
ang kandidato na mayroong maraming boto ay ang
siyang mamumuno sa lalawigan. At ano ang kanilang
tungkulin matapos magwagi sa eleksyon.
B. Paghahabi sa Ipahayag ng guro sa mga bata na ang pamahalaan ay

layunin ng Aralin mahalaga at kahalagahan na ito ay ang tampok na paksa
sa araw na ito.
C. Pag-uugnay ng Itanong sa klase kung sino ang kanilang mga nahalal

mga halimbawa na opiser sa loob ng silid-aralan mula pangulo hanggang
sa bagong aralin sa lakambini at Eskort. Itanong ang kanilang tungkulin
bilang opisyal sa klase. Iugnay ito sa paksa tungkol sa
pamahalaan sa kinabibilangang rehiyon.
D. Pagtalakay ng Pumili ng apat na pares ng mag-aaral at ipabasa ang tula

bagong konsepto na hango sa Patnubay ng guro (TG). Bigyan ng 2 minuto
at paglalahad ng na makapaghanda ang mga mag-aaral.
bagong
kasanayan #1 PAMAHALAAN AY MAHALAGA
Ang pamahalaan, timon ang katulad
Kung wala ito’y saan mapapadpad
Anong direksyon ng mamamayan
Sino ang gagabay, tao’y hiwa-hiwalay
Ang pamahalaan na siyang namumuno

Sa lahat ng sulok, sa lahat ng dako
Siyang mangunguna sa mga programa
Sa pag-unlad at pagkalinga
Ang taumbayan ang tatamasa
Ng paglilingkod at ginhawa
Tulad ng edukasyon, kalusugan at proteksyon Seguridad,
kalayaan at iba pa
Pamahalaan din ang nangangalaga

Sa kapakanan ng bata man o matanda
Kabuhayan ay pinagaganda
Mula sa tulong teknikal at imprastraktura
163
Kung mawawala ang pamahalaan
Paano na kaya taumbayan
Upang pangalagaan ang karapatan
At pag-unlad ng bayan ay makamtan.
Sinulat ni Godfrey D. Rutaquio Macnit Elementary

School, Polillo District
Sagutan ang mga tanong
1. Ano ang tungkulin ng pamahalaan para sa
mamamayan?
2. Kung wala ang pamahalaan ano ang pwedeng
mangyari?
E. Pagtalakay ng I FOUND YAH!
bagong konsepto Pumili ng sampung mag-aaral. Bumuo ng limang pares.
at paglalahad ng Hahanapin ng kaparehas ang kaputol na pantig upang
bagong mabuo ang salitang ibinigay ayon sa clue.At kung mabuo
kasanayan #2 n ay sisigaw ng I FOUND YAH. (5 minuto)
1. KALA Tinatamasa ng mga tao upang
magging malaya
2. SERBI Ibinibigay ng pamahalaan sa mga tao
upang matugunan ang kanilang pangangailangan.
3. PRO ibinibigay ng pamahalaan sa mga tao
upang maipagtanggol sila sa mga criminal
4. SEGU Ibinibigay ng pamahalaan sa mga
tao upang maging mapanatag ang kanilang kalooban
5. PANGANGA Ang araw-araw na kailangan ng
mga tao sa kanilang pamumuhay.
Ipabasa sa mag-aaral ang bawat salita at ang clue.
Iugnay ito sa kahagahan ng pamahalaan sa pag-unlad
ng ating lalawigan
YAAN ILANGAN TEKSYON RIDAD ISYO
F. Paglinang sa Para sa katamtamang mga mag-aaral

kabihasaan
(tungo sa Pangkatin ang mga mag-aaral at bigyan ng larawan.
Formative Suriin ang larawan.
Assessment)
a. Pagpapatayo ng ______(pampublikong Paaralan)
photo cedit to Jinky S. Alejandrino Naga City
164
June 30,2019
b. Maayos na ____(kalsada)

June 30,2019
c. Pagpapatayo ng _______ (hospital)
photo credit to
Jinky S. Alejandrino
d. Mayroong mga ______ (Pulis) upang mapanatili

ang kaayusan ng lugar.

June 30,2019
e.Pagkakaroon ng __________(pamilihan)

June 30,2019
Para sa magagaling na mag-aaral

Pangkatin ang mga mag-aaral. Sagutin ang mga
tanong:
1. Ano ang mga ginagawang pamahalaan para sa
mga kasapi ng lalawigan?
165
2. Ano ang nagiging epekto nito sa pamumuhay ng
mga tao?
3. Paano nakatutulong ito sa pamumuhay ng tao?
G. Paglalapat ng Tumingin sa iyong paligid sa loob ng silid-aralan at
aralin sa pang- tukuyin ang mga serbisyong natanggap sa pamahalaan.
araw-araw na Ano ang nararapat na saloobin o pagpapahalaga sa
buhay natanggap? (hal. Libreng edukasyon, upuan sa loob ng
silid aralan, pisara at iba)
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
H. Paglalahat ng Magbigay ng tatlong bagay na natutuhan mo sa ating

aralin aralin.
___________________
I. Pagtataya ng May Katamtamang Mahuhusay na Mag-

aralin Kakayahan aaral
Buuin ang salita sa loob ng Punan ng tamang sagot
kahon. ang patlang.
1. KALA 1.________________
Tinatamasa ng mga tao Tinatamasa ng mga tao
upang maging malaya upang magging malaya
2. SERBI Ibinibigay 2. _______________
ng pamahalaan sa mga tao Ibinibigay ng pamahalaan
upang matugunan ang sa mga tao upang
kanilang pangangailangan. matugunan ang kanilang
3. PRO ibinibigay pangangailangan.
ng pamahalaan sa mga tao 3. _______________
upang maipagtanggol sila sa ibinibigay ng pamahalaan
mga criminal sa mga tao upang
4. SEGU maipagtanggol sila sa
Ibinibigay ng pamahalaan sa mga criminal
mga tao upang maging 4. ________________
mapanatag ang kanilang Ibinibigay ng pamahalaan
kalooban sa mga tao upang maging
5. PANGANGA Ang mapanatag ang kanilang
araw-araw na kailangan ng kalooban
mga tao sa kanilang 5.___________________
pamumuhay. Ang araw-araw na
kailangan ng mga tao sa
kanilang pamumuhay
166
Sagot: Sagot:
1. kalayaan 1. kalayaan
2.serbisyo 2.serbisyo
3.Proteksyon 3.Proteksyon
4.Seguridad 4.Seguridad
5. Pangangailangan 5. Pangangailangan
J. Karagdagang 1. Magsagawa ng isang panayam/interbyu. Maaaring

gawain para sa Nanay, Tatay , o ate at kuya ang tatanungin
takdang-aralin at a. Anong mga paglilingkod ang ipinagkakaloob sa
remediation inyong lugar ng pamahalaan.
b. Ano ang kabutihang idinudulot nito sa ating mga
mamamayan?
c. Paano mapapanatili ang mga ganitong gawain ng
pamahalaan?
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga mag-

aaral na nakakuha
ng 80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mga mag-

aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain
para sa remediation
remedial? Bilang ng
mga mag-aaral na
nakaunawa sa aralin

aaral na mag-
papatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?

aking naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa tulong
ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko guro?
167
Baitang 3
I. MGA LAYUNIN
rehiyon.

C. Mga Kasanayan sa Naipapaliwang ang kahalagahan ng pagkakaroon ng

Pagkatuto pamahalaan sa bawat lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
AP3EAP-IVg-13
Kaalaman Naipaliliwanag ang kahalagahan ng Pamahalaan

sa bawat kinabibilangang rehiyon.
Kasanayan Nakagagawa ng poster o dula tungkol sa

kahalagahan ng pagkakaroon ng pamahalaan sa
bawat lalawigan na kinabibilangang rehiyon.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang gamapanin ng Pamahalaan

sa ating rehiyon.
II. NILALAMAN Kahalagahan ng Pamahalaan sa bawat

Ikalawang Araw
III. Mga Kagamitang
Panturo
Mga Sanggunian
1. Mga pahina sa Araling Panlipunan pahina 254-257
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa Araling Panlipunan Kagamitang mag-aaral Bikol pahina
Kagamitang 484-508
Pangmag-aaral
3. Mga pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
kagamitan mula sa
portal ng Learning
168
Resource
5. Iba pang Larawan, crayon, manila paper
kagamitang panturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Magbalik-tanaw sa mga salitang tinalakay sa
nakaraang aralin nakaraang aralin.
at/o pagsisimula
ng bagong aralin 1. Pasagutan ang puzzle. Ipahanap sa mga bata ang
mga salita kaugnay ng mga naibigay ng pamahalaan.
Hango sa Patnubay ng Guro/Teachers Guide page 1
B. Paghahabi sa Suriin ang larawan. Anong proyekto ang

layunin ng Aralin ipinagagawa? Ano ang maaaring maitulong nito sa
mga tao.
Ito ay matatagpuan sa
Camaligan.
Photo credit to jinky S.

Alejandrino Jan,
18,2019
I-ugnay ang larawan sa paksang tatalakayin.
C. Pag-uugnay ng Catterpillar Map

mga halimbawa sa Isulat ng guro ang mga paglilingkod ng pamahalaan at
bagong aralin ipadikit sa mga bata sa caterpillar map.
3. 4.
1. 2. 5.
Paglilingkod
ng
pamahalaan
D. Pagtalakay ng Hatiin ang klase sa lima at batay sa mga paglilingkod

bagong konsepto na isinulat ng mag-aaral ay magbigay sila ng mga
at paglalahad ng halimbawa nito. Isulat sa bulaklak.
bagong kasanayan 2. 3 4 5.
#1 Paglilingko 1. .
d ng .
pamahalaa
n
169
E. Pagtalakay ng At mula sa mga halimbawa na ibinigay ay suriin
bagong konsepto ang kabutihang idinudulot sa mga mamayan. Isulat
at paglalahad ng sa petals/talulot ng bulaklak ang kabutihan.
bagong kasanayan
#2
F. Paglinang sa Para sa katamtamang Para sa mahuhusay

kabihasaan (tungo mag-aaral na mag-aaral
sa Formative
Assessment) Hatiin ang klase sa limang Hatiin ang klase ayon
pangkat at gumawa ng sa lugar nila (maaring
poster batay sa isinulat batay sa barangay na
nilang panglilingkod kanilang
kinabibilangan).
Bawat pangkat ay
gumawa ng dula-dulaan
na magpapakita ng mga
paglilingkod na
ipinatutupad sa kanilang
lugar.
Rubriks para sa pangkatang gawain
Mga Pamatayan Puntos Nakuhang

Puntos
1. Lahat ay 10
tumutulong sa
paggawa at
nagbabahagi ng
kaalaman. Natapos
agad
2. Maganda ang 8
poster
3. Malinis ang gawa 6
4. May kaugnayan sa 4
tema
5. Maingay 2
G. Paglalapat ng Pagsusuri ng sitwasyon. Pumili ng mag-aaral na

aralin sa pang- maaring sumagot
araw-araw na
buhay 1. Kung magkaroon ng malakas na bagyo o lindol at
maraming nasalanta at napinsala, anong serbisyo ang
maaring ibigay ng pamahalaan sa rehiyon?
170
2. Maraming tao at sasakyan ang gumagamit sa
kalsada, ano maaring gawin ng pamahalaan upang
manatiling ligtas para sa lahat?
3. Kung ikaw ay mabibigyan ng pagkakataon na
maging pinuno ng isang lugar, anong bagay at saan
ang maari mong baguhin upang magkaroon ng pag-
unlad? Bakit?
H. Paglalahat ng Ipaisa-isa ang mga serbisyo na tinatangap o nararapat

aralin tanggapin ng mga mamayan mula sa pamahalaan
I. Pagtataya ng Para sa katamtamang Para sa mahuhusay

aralin mag-aaral na mag-aaral
Pusuan mo Lagyan ng tsek ang
Lagyan ng Puso ang tamang tamang pahayag at ekis
pahayag at ekis ang maling ang mali. Guhitan din
pahayag. ang salitang
nagpapamali sa
_____1. Pagbibigay ng pahayag.
iskolarship sa mga _____1. Pagbibigay ng
karapatdapat na mag-aaral. iskolarship sa mga
______2. Libreng bakuna karapatdapat na mag-
para sa mga bata. aaral.
_______3. Pagpapautang ______2. Libreng
sa mga maliliit na bakuna para sa mga
negosyante para bata.
pupuhunan. _______3.
_______4. Pagbibigay Pagpapautang sa mga
pabahay sa mga maralitang maliliit na negosyante
mamamayan. para pupuhunan.
________5. Walang _______4. Pagbibigay
awtoridad sa paligid sa pabahay sa mga
kabila ng mga naiuulat na maralitang
krimen. mamamayan.
________5. Walang
1. 2. 3. 4. awtoridad sa paligid sa
5.X kabila ng mga naiuulat
na krimen.
J. Karagdagang Pinta-Husay
gawain para sa Gumawa ng poster na maglalarawan ng
takdang-aralin at paglilingkod na ipinatutupad ng pamahalaan sa
remediation Lalawigang/lungsod na kinabibilangan.
Gawin sa isang short size bond paper.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY

aaral na nakakuha
171
ng 80% sa
pagtataya
aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain
para sa remediation
remedial? Bilang ng
mga mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
aaral na mag-
papatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?
aking naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa tulong
ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko guro?
172
Baitang 3
I. MGA LAYUNIN

C. Mga Kasanayan Naipapaliwang ang kahalagahan ng pagkakaroon ng

sa Pagkatuto pamahalaan sa bawat lalawigan sa kinabibilangang rehiyon
AP3EAP-IVg-13 Day 3
Kaalaman Naipaliliwanag ang kahalagahan ng Pamahalaan sa

bawat kinabibilangang rehiyon
Kasanayan Nakasusulat ng maikling sanaysay tungkol sa

kahalagahan ng pagkakaroon ng pamahalan sa bawat
lalawigan na kinabibilangang rehiyon
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang gamapanin ng Pamahalaan sa
ating rehiyon sa pamamagitan ng pagbuo ng isang
sanaysay
II. NILALAMAN Kahalagahan ng Pamahalaan sa bawat kinabibilangang

Rehiyon
III. Mga
Kagamitang
Panturo
Mga Sanggunian
1. Mga pahina sa Pah. 254-257
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa Araling Panlipunan Kagamitang mag-aaral Bikol pah 484-
Kagamitang 508
Pangmag-aaral
3. Mga pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
kagamitan mula sa
portal ng Learning
Resource
5. Iba pang Larawan, makulay na papel para sa graphics
kagamitang panturo organizer,
173
Masking tape
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Sining Bida
nakaraang aralin Bawat mag-aaral na mayroong nagawang pinta ay idikit
at/o pagsisimula sa pisara.
ng bagong aralin Pumili ng isang mag-aaral at ilarawan ang kanyang
ginawa sa klase.(mula sa Takdang Aralin)
B. Paghahabi sa Isa-isahinng guro sa klase ang mga tinatanggap natin

layunin ng Aralin mula sa pamahalaan
Serbisyo,proteksiyon, paglilingkod,kalayaan, at
pangangailangan
C. Pag-uugnay ng Magbibigay ng halimbawa ang mga mag-aaral ng

mga halimbawa mga halimbawa sa bawat pinagkakaloob na
sa bagong aralin serbisyo, pangangailangan, paglilingkod at sa
pagpapanatili ng kalayaan at pagbibigay
proteksiyon. Isulat sa papel na hugis mangga.
Pagpapagawa
ng tulay
D. Pagtalakay ng Ipagawa ang isang PUNO NG PAG-UNLAD. Ipadikit

bagong konsepto sa puno ang kanilang ginawa sa unang bahagi.Idikit
at paglalahad ng din sa katawan ng puno ang mga paglilingkod ng
bagong pamahalaan.
kasanayan #1
Pagpapagawa
ng tulay
174
Kung maraming bunga ang puno ano ang epekto
nito sa mga mamamayan?
Iugnay ito sa kahalagahan ng pamamahalaan para
pag-unlad ng rehiyon. Linawin rin na para mamunga
ang puno ay kailangan nito ng pag-aalaga tulad sa
pagboto sa tapat na pinuno ng pamahalaan
E. Pagtalakay ng Sabayang Pagbasa
bagong konsepto Hatiin ang klase sa walong pangkat.Magtalaga ng
at paglalahad ng pangkat sa bawat talata. Basahin ng sabay ang
bagong talata sa pahina 495 -497 ng Kagamitan ng Mag-
kasanayan #2 aaral Bikol. (Isinalin sa wikang Filipino)
Ang Pamahalaan Panlalawigan ay
nanunungkulan upang mapagsilbihan ang mga
mamamayan.
Narinig niyo na ba ang inyong mga magulang na
nagsabi na mahal ang mga bilihin sa pamilohan?
Maraming dahilan ang pagtaas ng bilihin.Isa narito
ay ang pagmahal ng isda dahil konti ang nahuhuli sa
karagatan.
Ikalawa, dahil sa pabago-bago ng klima,
naapektuhan ang mga tanim na gulay kayat mahal
ito sa pamilihan.
Isa pang serbisyo ay pagkakaroon ng kuryente
saka komunikasyon na ipinagbibili sa mga pribadong
kumpanya. Binabayaran ito ng inyong mga
magulang. Sinisiguro ng gobyerno na tama ang
singil ng ganitong serbisyo upang maiwasan ang
pang-aabuso ng mga pribadong kompanya.
Ang pagkakaroon ng kapayapaan sa lugar ang
importanteng serbisyo. Hangad ng mga
mamamayan ang matiwasay na pamayanan.
Sa hindi maiiwasan na dahilan mayroong mga
krimen na nangyayari sa ating paligid. May mga
taong nagnanakaw, pumapatay upang magkaroon
ng pera sa masamang paraan; may banggaan ng
mga sasakyan, may holdaper, snatcher, at
carnapper. Kaya ang gobyerno ay nagsisikap ng
isang makataong sebisyo upang mabigyan ng
hustisya ang mga biktima ng krimen at proteksiyon
ang kanilang karapatan.
Mahalaga sa mga mamamayan ang magkaroon
ng malakas at malusog na pangangatawan.
Nagbibigay ng serbisyong pangkalusugan ang
gobyerno upang abot-kaya ang presyo ng mga
gamot at pagpapaospital.
May programa ng pagbibigay ng libreng gamot at
bakuna upang ligtas sa sakit. Kailangan din ang
wastong pagpaplano ng pamilya ng mga magulang.
Kailangan din ang pagpapanatili ng kalinisan ng
175
kapaligiran.
Maliban sa serbisyo, dapat din alagaan ang
edukasyon. Mahalaga ang edukasyon sa lahat ng
mamamayan. Nabibigyan din ng pag-asa ang mga
bata na makapagtapos ng pag-aaral.
Ang gobyerno ang nagsisikap para mabigyan ng
mataas na kalidad ng edukasyong sa lahat ng
pampublikong paaralan upang lahat ng tao ay
makapag-aral.
Mayroon din serbisyo sa transportasyon ang
gobyerno. Mayroon din mga daungan, kalsada at
paliparan upang masiguro ang pagdala ng mga
produkto sa iba’t ibang lugar.
Ang kabuhayan ng mga magsasaka ay umaasa sa
mga impraistraktura. Kailangan ang maayos na
kalsada upang maipadala ang mga panindang
produkto sa pamilihan. Kailangan din ng mga
manggagawa ang maayos na transportasyon sa
kanilang lugar na pinaghahanap-buhayan. Kung
hindi maayos ang transportasyon ay magiging
mahirap ang buhay.
Sagutin ang gabay na tanong:

1. Ano ang serbisyong ibinibigay ng pamahalaan?
2. Ano ang mga pangangailangan na natutugunan
ng mamamayan?
3. Ano ang mangyayari sa lalawigan na
nakatatangaap ng
4. Ano naman ang mangyayari sa hindi mabibigyan
ng serbisyo?
F. Paglinang sa Para sa mga mag-aaral Para sa mga magagaling
kabihasaan na may katamtamang na mag-aaral
(tungo sa kakayahan
Formative Hatiin ang klase .Bigyan Hatiin ang klase at
Assessment) ng manila Paper. Punan pagtulungang gumawa
ng wastong sagot ang ng isang maikling
mga patlang sa sanaysay.
sanaysay.
Ang ______ ay
nagkakaloob ng iba’t
ibang __________ sa
mga mamamayan.
Nagkakaloob ng
sebisyong ______tulad
ng libreng gamot at
bakuna. Mayroon din sa
edukasyon tulad ng
176
______paaralan upang
lahat ng mga bata ay
makatapos ng pag-aaral.
Pagpapatayo ng
daungan, maayos na
______ upang
maipadala ang mga
produkto sa pamilihan.
Serbisyo pampubliko
Pamahalaan
Serbisyo pangkalusugan
kalsada
Rubriks para sa pagmamarka sa gawain
Mga Pamatayan Puntos Nakuhang

Puntos
1. Napunan ng 5
wastong sagot
2. Masigla sa gawain 3
3. Lahat ay tumutulong 2
sa pangkatan
gawain
G. Paglalapat ng Suriin ang mga larawan at ibigay ang saloobin

aralin sa pang-
araw-araw na Bilang paglilingkod ng pamahalaan
1 ay nilagyan ng pedestrian lane
buhay
bakit mayroon paedestrian lane
.
Mayroong mga pampublikong
2 parke upang makapasyal ang mga
tao, ano ang nararapat gawin
upang manatiling maliniis?
Photo credit: Jinky S. Alejandrino Naga City June 30 ,2019
H. Paglalahat ng Isa-sahin ang mga paglilingkod na natatanggap mula sa

aralin pamahalaan.
I. Pagtataya ng Para sa mga mag-aaral Para sa mga magagaling

aralin na may katamtamang na mag-aaral
kakayahan
Pagtapat tapatin Punan ng tamang sagot.
____1. Pagkakaroon ng ____1. Pagkakaroon ng
pampublikong paaralan. pampublikong paaralan.
____2. Pagbibigay ng ____2. Pagbibigay ng
libreng bakuna sa mga libreng bakuna sa mga
bata. bata.
____3. Mayroong ____3. Mayroong
177
paliparan, komunikasyon at paliparan, komunikasyon at
maayos na kalsada. maayos na kalsada.
____4. Kailangan ng mga ____4. Kailangan ng mga
magsasaka. magsasaka.
____5. Ang presyo ng ____5. Ang presyo ng
kuryente na ipinabibili ng kuryente na ipinabibili ng
pribadong kompanya. pribadong kompanya.
a. tama ang singil
b. pang-edukasyon
c. maayos na kalsada
d. serbisyong
pangkalusugan
e. serbisyo
J. Karagdagang Gumawa ng isang maikling sanaysay tungkol

gawain para sa paglilingkod na ipinagkakaloob ng pamahalaan sa mga
takdang-aralin at mamayan.
remediation
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
80% sa pagtataya

aaral na
nangangailangan ng
sa remediation
remedial? Bilang ng
mga mag-aaral na
nakaunawa sa aralin

aaral na mag-
papatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga istratehiya

sa pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?

aking naranasan na
sa tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko guro?
178
Baitang 3
I. LAYUNIN
D. Pamantayang Naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
kaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
E. Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga gawaing

F. Mga Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng pamahalaan ng

Kasanayan sa mga lalawigan sa mga kasapi nito. AP3EAP-IVg-14
Pagkatuto
Kaalaman Naiisa-isa ang iba’t-ibang programa ng pamahalaan ng
Kasanayan Naipapamalas ang iba’t-ibang paraan ng paglilingkod ng

pamalaan ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang iba’t-ibang mga programa ng

pamalaan ng mga lalawigan sa kinabibilangang rehiyon.
II. NILALAMAN Paglilingkod ng Pamahalaan sa mga Lalawigan na

Kinabibilangan ng Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga Pahina sa TG, AP3, p. 230-239
Gabay ng
Guro
2. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3, p. 493-498
Kagamitang
Pangmag-
aaral
3. Mga Pahina sa p. 493-498
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan
mula sa Portal
ng Learning
179
Resource
5. Iba pang Projector, Metacard, Makukulay na papel, pentel pen,
Kagamitang Mga Larawan, Gunting at Pandikit
Panturo
IV.
PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Ang guro ay magbibigay ng limang katanungan na
nakaraang sasagutin ng TAMA O MALI.
aralin at/o
pagsisimula ng 1. Ang pamahalaan ay gumagawa ng mga programa o
bagong aralin paglilingkod sa bayan para sa ikagaganda ng
pamumuhay ng kanyang mamamayan.
2. Mabilis ang pag-unlad ng isang lalawigan kung
walang pamahalaan.
3. Hindi kailangan ang mga opisyal ng pamahalaan
sapagkat nagtutulungan naman ang mamamayan
nito.
4. Mahalaga ang suporta ng mamamayan para sa
ikauunlad at ikagaganda ng programa o
paglilingkod ng pamahalaan.
5. Ang pagkakaroon ng local na pamahalaan ay
nakatutulong sa pag-unlad ng bansa.
B. Paghahabi sa Itatanong ng guro ang mga sumusunod:

layunin ng 1. Ano ang mga salita ang paulit-ulit na nabanggit
aralin sa mga tanong?
2. Ano ang kahulugan ng mga salitang ito?
3. Para saan o para kanino ang mga proyekto o
paglilingkod na ito?
4. Magbigay ng mga halimbawa.
C. Pag-uugnay Batay sa sagot ng mga mag-aaral ang guro ay
ng mga magpapaskil ng mga larawan.
halimbawa sa
bagong aralin Ang mga mag-aaral ay bubuo ng sariling kaisipan
tungkol dito.
180
.
Pipili ang guro na magtatalakay ng ginawang paksa

Punan ang graphic organizer.
LIBRENG EDUKASYON
D. Pagtalakay ng Ipapabasa ng guro sa mga bata ang tungkol sa

bagong Libreng Edukasyon.
konsepto at
Libreng Edukasyon
paglalahad ng
bagong Ang ating pamahalaan ay may mga ibinibigay na paglilingkod sa
kasanayan #1 larangan ng edukasyon sa ating mamamayan. Ang mga halimbawa nito ay:
 Pagpapatayo ng mga pampublikong paaralan

 Pagbibigay ng libreng pag aaral
 Pagkakaroon ng “SPED Center” para sa mga batang may
kapansanan
 Pagkakaroon ng “Alternative Learning System” para sa mga mag
aaral na di makapasok sa regular na paaralan
 Pagpapahiram ng aklat sa mga mag aaral
 Pagbibigay ng “scholarship” para sa mga batang mahihirap
 At pagbbigay ng libreng pagsasanay o seminars para sa mga
guro.
E. Pagtalakay ng Pagkatapos nito ay magkakaroon ng malayang

bagong talakayan at itatanong ng guro ang mga sumusunod:
konsepto at 1. Ano ang pangalan ng iyong paaralan? Pribado
paglalahad ng ba ito o pampubliko?
bagong 2. Ano ang mga tulong o paglilingkod na
kasanayan #2 ginagawa ng pamahalaan para sa libreng
edukasyon ang natatanggap ninyo ayon sa
mga ipinakitang larawan?
3. Pinapahalagahan ninyo ba ang mga tulong na
ito? Oo o hindi? Paano?
4. Bakit ginagawa ng pamahalaan ang
paglilingkod sa
kanyang mga mamamayan?
181
F. Paglinang sa Gawain para sa mga Mga Gawain para sa mga
kabihasaan mag-aaral na may magagaling na mag-aaral
(tungo sa katamtamang
Formative kakayahan Photo - essay. Ang guro ay
Assessment) magpapakita ng isang larawan.
Ang mag-aaral ay Pagkatapos gagawa ng
nakagagawa ng sanaysay ang mga mag-aaral
collage gamit ang ukol sa ipinakitang larawang ng
mga larawan. guro.
G. Paglalapat ng Pag-usapan ang mga isyu na kinahaharap ng pamayanan

aralin sa pang- tungkol sa ating edukasyon sa pamamagitan ng pag sagot
araw-araw na sa ilang katanungan:
buhay a. Ano ang mga natatanggap ninyong paglilingkod o
programa mula sa pamahalaan? Nakakatulong ba ito?
Oo o hindi? Bakit?
b. Anu- ano namang mga paglilingkod o programa mula
sa pamahalaan ang hindi ninyo natatanggap? Bakit ito
dapat matanggap?
H. Paglalahat ng Ano-ano ang mga mabubuting epekto ng mga paglilingkod

aralin o programang ginagawa ng pamahalaan sa libreng
edukasyon para sa mamamayan?
Gawain para sa mga Gawain para sa mga mag-aaral
I. Pagtataya ng mag-aaral na may na may katamtamang
aralin katamtamang kakayahan
kakayahan
Lagyan ng tsek (/) Piliin ang titik ng tamang sagot
kung programa o batay sa larawang ipapakita.
paglilingkod ito ng 1.
pamahalaan para sa https://www.google.com
/search?q=SPED+Class+i
edukasyon at ekis (x) n+philippines&rlz=1C1C
HBD_enPH700PH700&so
kung hindi. urce=lnms&tbm=isch&sa
=X&ved=0ahUKEwjP5eD
a. Pagbuo ng SPEd NicjjAhWVH3AKHfP7A54
Q_AUIESgB&biw=1366&
class para sa mga bih=657#imgrc=vBGXkD
batang may wSTvRYZM:
espesyal na
pangangailangan. A. SPEd class
b. Pabahay para sa C. Scholarship
mahihirap. D. Feeding program
c. Pagpapagawa ng
mga sementadong 2.
https://www.google.com/searc
daan. h?rlz=1C1CHBD_enPH700PH70
0&biw=1366&bih=657&tbm=is
ch&sa=1&ei=enI1XdmBGsfy-
d. Pagpapatayo ng QaejIGoBA&q=feeding+progra
m++in+philippines&oq=feeding
mga pampublikong +program++in+philippines&gs_

l=img.3..0j0i8i30l2.39220.3922
0..39648...0.0..0.145.145.0j1....
paaralan. ..0....1..gws-wiz-
img.LBRyW1aOtUM&ved=0ah
e. Pagbibigay ng A. Pagpapatay
UKEwjZprLQjMjjAhVHed4KHR5
GAEUQ4dUDCAY&uact=5#imgr
scholarship sa o ng paaralan
c=f-F72WeZMVZT9M:
mahihirap. B. Feeding program

C. Deworming program
182
3.
https://www.google.c
om/url?sa=i&source=
images&cd=&cad=rja
&uact=8&ved=2ahUK
EwjK8vnX_8XjAhXVf
d4KHQJuAogQjB16B
AgBEAQ&url=https%
3A%2F%2Fwww.depe
dmabalacat.org%2Fo
rders-and-
memos%2Fannounce
A. Pagpapatayo ments%2F1219-
announcement-
ng paaralan building
B. Pagpapatayo ng daan
C. Pagpapatayo ng hospital
4.
https://www.google.com
/search?rlz=1C1CHBD_en
PH700PH700&biw=1366
&bih=657&tbm=isch&sa=
1&ei=OHA1XZTsB4esoAT
0qbuYCg&q=training+of+t
eacher++in+philippines&
oq=training+of+teacher++
A. Libreng gupit sa mga guro.
in+philippines&gs_l=img.
B. Libreng training seminar sa
3...179718.184743..18549
8...0.0..0.178.1937.0j13....
mga guro. ..0....1..gws-wiz-
C.. Libreng pagkain sa mga guro
img.......0i7i30j0i8i30j0i8i
7i30.jFylOdxfcE4&ved=0a
hUKEwiU6NG8isjjAhUHFo
gKHfTUDqMQ4dUDCAY&
5. uact=5#imgrc=T7Q93J8CL
IvA4M:
https://www.google.com/searc
h?rlz=1C1CHBD_enPH700PH700
&biw=1366&bih=657&tbm=isch
&sa=1&ei=nXM1XeWtINL7-
QbTlKnYAg&q=books++in++publ
ic+school+philippines&oq=book
s++in++public+school+philippin
es&gs_l=img.3...17826.23012..2
A. Pagbibigay ng mga aklat sa
3276...0.0..0.144.1913.0j15......0
bawat ....1..gws-wiz-
img.......0i7i30j0i7i5i30.C2gLkno
mag aaral. uKfc&ved=0ahUKEwil8JnbjcjjAh
B. Pagbibigay ng bag sa bawat
XSfd4KHVNKCisQ4dUDCAY&uac
t=5#imgrc=pMldcZLGe28REM:
mag-
aaral.
C. Pagbibigay ng pera sa bawat
mag-
aaral.
J. Karagdagang Mangalap ng balita sa diyaryo o pahayagan tungkol sa mga

gawain para sa bagong proyekto o programa ng pamahalaan para sa
takdang-aralin ikakaganda ng ating edukasyon. Maari itong isulat o
at remediation gupitin.
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya
183
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailang
an ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong
nang lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko
guro?
184
Baitang 3
I. LAYUNIN
A. Pamantaya Naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
ng pangkabuhayan at bahaging ginagampanan ng pamahalaan
Pangnilala at ang mga kasapi nito, mga pinuno at iba pang naglilingkod
man tungo sa pagkakaisa, kaayusan at
B. Pamantaya Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga gawaing

n sa panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga lalawigan sa
Pagganap kinabibilangang rehiyon
C. Mga Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng pamahalaan

Kasanayan ng mga lalawigan sa mga kasapi nito.
sa AP3EAP-IVg-14
Pagkatuto
Kaalaman Nailalahad ang iba’t-ibang gampanin ng pamahalaan patungkol
sa serbisyong pangkalusugan
Kasanayan Naipapakita ang papel na ginagampanan ng pamahalaan
patungkol sa serbisyong pangkalusugan
Pagpapahalag Nagagampanan nang may pagpapahalaga ang mga tungkulin na
a makatulong sa pagpapaunlad ng serbisyong pangkalusugan ng
pamahalaan.
II.NILALAMA Paglilingkod Pangkalusugan
N
III.MGA
KAGAMITAN
G PANTURO
Mga
Sanggunian
1. Mga Araling Panlipunan TG, p.233-238
Pahina sa
Gabay ng
Guro
2. Mga Araling Panlipunan CG, p.450-453
Pahina sa
Kagamitan
g Pang
Mag-aaral
3. Mga
Pahina sa
Teksbuk
4. Karagdaga
ng
Kagamitan
Mula sa LR
Portal
185
5. Iba Pang Mga larawan, metacards, makukulay na papel at pentel pen
Kagamitan
g Panturo
IV.PAMAMA
RAAN
A. Balik-aral sa Pagpapakita ng mga larawan:
nakaraang
aralin at/o
pagsisimula ng
bagong aralin
www.google.com/search?source=hp&ei=Mj4wXdy_Gsr7-
QbbsZ5w&q=proyektong+pangkalusugan&oq
B. Paghahabi Pasalitang Pagsasanay: Malayang Talakayan tungkol sa
sa layunin ng paksang “PAGLILINGKOD PANGKALUSUGAN”
aralin
1. Ano ang ipinapakita ng bawat larawan?
2. Ano ang tawag sa mga ito?
3. Bakit mahalaga na mabigyan ng serbisyong
pangkalusugan ang bawat mamamayang Pilipino?
C. Pag-uugnay Pangkatang Gawain:

ng mga
halimbawa sa May mga metacards na nakadikit sa kahon. Alin kaya sa mga ito
bagong aralin ang nagpapakita ng paglilingkod pangkalusugan?Pumili ng isa at
pag- usapan kung paano nakakatulong ang programa ng
pamahalaan sa mga mamamayan. Idikit sa graphic organizer ang
napiling metacards.
Pagpapatayo ng pampublikong ospital at health centers
Pagbibigay ng libreng gamot at bakuna sa buntis, matatanda
at bata
Pagpapatupad ng Clean and Green Project
Pagpapatayo ng paaralan
Pagpapatupad ng feeding program sa mga bata
186
Itanong:
1. Paano natutugunan ng pamahalaan ang programang

pangkalusugan sa bawat mamamayan?
2. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang ng pamahalaan sa
pagpapatupad ng programang pangkalusugan?
3. Paano makakatulong ang mga mamamayan sa
pagpapatupad ng programang pangkalusugan?
D.
Pagtatalakay
ng bagong
konsepto at
paglalahad ng
bagong
kasanayan #1
Pyramid: “Top it!”
Ano-ano ang mga programang nakikita at natatanggap mula sa

pamahalaan?
E. Malayang Talakayan:
Pagtatalakay
ng bagong Ano kaya ang epekto sa kalusugan ng mga ma mamayan
konsepto at kung tumugon ang pamahalaan sa kanilang pangangailangang
paglalahad ng pangkalusugan? Punan ang tsart na sumasagot sa Epekto sa
bagong Kalusugan ng mga tao.
kasanayan #2
EPEKTO SA KALUSUGAN
Pamahalaan na tumutugon Pamahalaan na Hindi
sa Pangangailangang Tumutugon sa
Pangkalusugan Pangangailangang
Pangkalusugan
187
F. Paglinang Para sa mga Para sa mga batang magagaling
sa Kabihasaan batang may
(Tungo sa katamtamang Panuto:
Formative galing
Assessment) A. Ang ating pamahalaan ay may ibinibigay
Panuto: Tingnang na paglilingkod pangkalusugan sa ating
mabuti ang mga mga mamamayan.Anu-ano ang mga
larawan. Iguhit ang ito? Isulat ang sagot sa graphic
sa bawat larawan organizer.
na nagpapakita ng
paglilingkod
pangkalusugan ng
pamahalaan sa
mamamayan. Paglilingkod
kalusugan
_____1.
B.Punan ang patlang ng tamang salita.
Mahalaga ang paglilingkod

____2.
pangkalusugan ng pamahalaan dahil
mapaanatiling 4._______________ang
bawat mamamayan. Kaya,
5._________akong makikilahok sa mga
programa ng pamahalaan upang maiwasan
ang mga sakit at karamdaman.
___3.
_4.
___5.
G. Paglalapat Basahin ang
188
ng aralin sa sitwasyon sa ibaba. May programa ang inyong barangay na
pang-araw Piliin ang titik ng clean and green project na kung saan
araw na buhay tamang sagot. nagpapatupad ng mga gawain o proyekto
na may kinalaman sa pagpapanatili ng
Si Juan ay kalinisan sa kapaligiran tulad ng tamang
isang mag-aaral ng pagtapon ng basura, paglilinis sa kalsada,
Mababang pagtatanim ng mga puno. Bilang mag-aaral
Paaralan ng at miyembro ng lipunan, paano ka
Buluang. Tuwing makakatulong sa nasabing proyekto ng
Sabado mayroong pamahalaan sa inyong lugar?
Rabus sa kanilang
barangay. Ang mga Bilang mag-aaral,
tao sa kanilang _________________________
lugar ay abala sa ___________________________________
paglilinis sa tabi ng _______________
kalsada. Ano dapat upang mapanatili ang
ang gawin ni Juan? _______________________ng kapaligiran
at _________ang sakit at karamdaman.
a. Titingnan na
lang ang
mga tao na
naglilinis .
b. Magkakalat
na lang kasi
may
maglilinis
naman.
c. Maglalaro
lang ako.
d. Tutulong
ako sa
paglilinis.
H. Paglalahat Anu-ano ang mga paglilingkod pangkalusugan ng pamahalaan?
ng Aralin Mahalaga ba ang mga paglilingkod na ito para sa mga
mamamayan?
Paano makatutulong ang mamamayan upang mapaunlad ang

mga programang pangkalusugan ng pamahalaan?
I. Pagtataya ng Para sa mga Para sa mga batang magagaling

Aralin batang may
katamtamang A. Lagyan ng tsek(/) kung tama ang
galing isinasaad ng bawat pahayag at
eks(X) kung mali.
A. Lagyan ng
tsek(/) ang _____1. Libreng gamot at bakuna ang
bawat pahayag ibinibigay ng pamahalaan bilang
na nagpapakita paglilingkod pangkalusugan.
ng paglilingkod
Pangkalusugan ______2.Maiiwasan ang sakit at
at eks (x) kung karamdaman ng mga mamamayan kung
hindi. ang mga tao ay makikiisa sa proyektong
189
______1.Pagpapat clean and green ng pamahalaan.
ayo ng
pampublikong _____3. Hindi mahalaga ang paglilingkod
ospital at health pangkalusugan ng pamahalaan dahil hindi
centers naman ito nakakatulong.
______2.Pagpapat
upad ng batas B. Basahin ang anunsyo sa ibaba at
hinggil sa wastong sagutan ang bawat katanungan:
paghihiwalay at
pagtatapon ng Inaanyayahan ang lahat ng taga
basura Barangay Buluang na dumalo sa
______3.Pagbibiga Libreng Medical at Dental Check –
y ng libreng up na gaganapin sa ika-28 ng Hulyo
gamutan sa mga taong 2019, 8 ng umaga sa
maysakit Barangay Hall.
B. Iguhit ang
sa bawat pahayag 4. Anong paglilingkod pangkalusugan
na nagpapaunlad ang nabanggit sa anunsiyo?
sa paglilingkod
pangkalusugan ng 5. Mahalaga bang makiisa/ makilahok
pamahalaan. sa nasabi ng paanyaya? Bakit?
_____4.Aktibong
makilahok sa mga
proyektong
pangkalinisan sa
inyong lugar upang
mapanatili ang
kalinisan.
_____ 5.Dumalo sa
Medical at Dental
mission upang
mapanatili ang
malusog na
pangangatawan.
J. Takdang- Anong mga ahensiya ng pamahalaan ang namamahala sa

aralin/Karagda programang pangkalusugan? Ibigay ang kanilang mga tungkulin.
gang Gawain
V.MGA TALA
VI.PAGNINIL
AY
A. A. Bilang ng
mag-aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya
190
B. Bilang
ng mag-
aaral na
nangangail
angan ng
iba pang
gawain
para sa
remediation
C. Nakatul
ong ba ang
remedial?
Bilang ng
mag-aaral
na
nakaunawa
sa aralin
D. Bilang
ng mga
mag-aaral
na
magpapatul
oy sa
remediation
E. Alin sa
mga
istratehiyan
g pagtuturo
nakatulong
ng lubos?
Paano ito
nakatulong
?
F. Anong
suliranin
ang aking
naranasan
na
solusyunan
sa tulong
ng aking
pununggur
o at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo
ang aking
nadibuho
na nais
kong
ibahagi sa
mga kapwa
ko guro?
191
Banghay Aralin sa Araling Panlipunan
Baitang III
Markahan: Ikaapat Linggo: Ika-pito
I. LAYUNIN
Pamantayang Naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
Pamantayan sa Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga gawaing
Mga Kasanayan sa Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng pamahalaan
Pagkatuto ng mga lalawigan sa mga kasapi nito.(AP3EAP-IVg-14)
Kaalaman Nailalahad ang iba’t-ibang Paglilingkod Pangkabuhayan
sa lalawigan
Kasanayan Naiisa-isa ang iba’t-ibang Paglilingkod Pangkabuhayan sa
lalawigan
Pagpapahalaga Napahahalagahan ang mga Paglilingkod Pangkabuhayan
na natatamasa ng mga tao sa lalawigan
II. NILALAMAN Paksa: “iba’t-ibang paglilingkod pangkabuhayan sa mga
lalawigan”
III. MGA
KAGAMITAN
PANTURO
Sanggunian
1.Mga pahina sa Araling Panlipunan 3; Pahina 230-239
Gabay ng Guro
2.Mga pahina sa Araling Panlipunan 3; Pahina 493-501
kagamitang pang-
mag-aaral
3.Mga pahina sa
teksbuk
4.Karagdagang
kagamitan mula sa
portal ng Learning
Resource
5. Iba pang projector, laptop, metacards, pentel pen, manila paper,
kagamitang mga larawan, graphic organizer
pampagtuturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Idikit sa Hanay B ang mga serbisyong tinutukoy ng mga
nakaraang aralin at/o
pagsisimula ng larawan na nasa Hanay A. Piliin ang sagot sa loob ng
bagong aralin
kahon.
192
- pagkalinga sa mga ulila at matatanda
- pagtulong sa mga biktima ng kalamidad
- pabahay para sa mga pamilyang walang matirahan
- libreng abogado
- pagsasaayos ng mga sirang kalsada at tulay
Hanay A Hanay B
___________________
http://ati.da.gov.ph/ati-5/news/01092019-0753/ati-rtc-v-staff-give-back ,
August 23, 2019
___________________
https://www.marikina.gov.ph/article/road-widening-projects-continue-to-
help-ease-traffic August 23, 2019
___________________
https://fo7.dswd.gov.ph/2019/03/04/dswd-7-serves-1027-families-
affected-by-recent-fire-incidents-in-cebu-bohol/ August 23, 2019
B.Paghahabi sa Itanong:
layunin ng Aralin 1. Ano ang hanapbuhay ng iyong mga magulang?
2. Kailangan bang magkaroon ng magandang kabuhayan
ang isang pamayanan?
3. Anong mga kabuhayan ang matatagpuan sa inyong
lugar?
C.Pag-uugnay ng Tingnan ang mga sumusunod na larawan. Sabihin kung
mga halimbawa sa anong hanapbuhay ang ipinakikita rito.
bagong aralin
193
http://pca.gov.ph/?start=4 https://www.philrice.gov.ph/basics-land-
August 23, 2019 preparation/ August 23, 2019
https://listahanan.dswd.gov.ph/2014/12/3300
0-dswd-identified-poor-fisherfolk-to-get-
livelihood-aid/ August 23, 2019
Ang isang pamayanan ay maituturing na maunlad

D.Pagtalakay ng kung ang mga mamamayang nakatira dito ay may
bagong konsepto at maayos na hanapbuhay o kabuhayan.
paglalahad ng
bagong kasanayan Itanong:
#1
Sa mga ipinakitang larawan, ano ang maaring
maitulong ng pamahalaan upang mas maging maunlad
pa ang kabuhayan ng mga tao sa isang pamayanan?
May mga programa ba ang pamahalaan na
makatutulong sa kanila?
E. Pagtalakay ng Basahin at Talakayin:
bagong konsepto at
paglalahad ng Paglilingkod Pangkabuhayan
bagong kasanayan Ang ating pamahalaan ay may mga ibinibigay na
#2 paglilingkod sa kabuhayan ng mamamayan sa bawat
lalawigan katulad ng:
- pagpapahiram ng puhunan sa mga maliliit at malalaking
negosyante
- pagpapatayo ng bangkong maaaring pag-impukan ng
salapi
- pagkakaroon ng insurance company para sa seguridad
ng mga kawani at manggagawa.
Mahalaga ang mga nasabing paglilingkod dahil mas

natutulungan nito ang kabuhayan ng mga taong nais
umunlad ang pamumuhay.
Ang mga sumusunod na mga establisyemento ang

maaring makatulong upang mas lumago pa ang
Ang DTI Negosyo Center ay
laganap na sa buong bansa.
Bawat lalawigan ay may serbisyo
nito na may layuning tumulong at
magpahiram ng puhunan sa mga
negosyante.
194
http://www.oton.gov.ph/wp-content/uploads/2018/12/dti-go-negosyo.jpg
August 23, 2019
Ang Landbank of the Philippines ay

isang bangko na itinatag para sa mga
kawani ng gobyerno. Layunin nitong
mapaunlad ang kabuhayan ng mga
mamamayan sa pamamagitan ng pag-
iimpok at pagpapautang ng puhunan sa
mga Pilipino.
https://www.overseasfilipinobank.gov.ph/ August 23, 2019
Ang GSIS o Government Service Insurance

System ay isang ahensiya ng gobyerno na
tumutulong upang maprotektahan ang
seguridad ng mga kawani nito. Maari ding
umutang ng puhunan dito upang mas
mapaunlad pa ang isang negosyo.
https://icrs.gcg.gov.ph/profiles/gsis/?sector=Government%20Financial%
20Institutions%20Sector&keyword= August 23, 2019
F.Paglinang na Hatiin sa apat na pangkat ang klase:
Kabihasaan (tungo
sa Formative Sundin ang mga sumusunod na alituntuntunin sa
Assessment) pagsasagawa ng pangkatang gawain:

2. Pag-usapan ang mga gagawin sa pangkatang gawain.
4. Tapusin ang gawain sa takdang oras.
5. Humanda sa pag-uulat.
Para sa mga mag-aaral na may katamtamang kakayahan
Unang Pangkat – Idikit ang larawan sa tinutukoy na

serbisyo nito. Hanapin ang sagot sa loob
ng sobre.
Ahensiya ng gobyerno na tumutulong sa pamamagitan

ng pagpapahiram ng puhunan sa mga negosyante.
Ikalawang Pangkat – Buuin ang ginupit-gupit na larawan at

isulat sa guhit ang serbisyong
ibinibigay nito.
_________________
_________________
________________.
195
https://www.overseasfilipinobank.gov.ph/ August 23, 2019
Para sa magagaling na mag-aaral
Ikatlong Pangkat – Isulat sa loob ng mga bituin ang tatlong

mga serbisyong nabanggit na ibinibigay
ng pamahalaan.
Mga Paglilingkod
Pangkabuhayan
Ikaapat na Pangkat – Isulat sa Hanay B ang serbisyong

ibinibigay ng mga ahensiya na
matatagpuan sa Hanay A.
Ahensiya ng Mga Serbisyo

Pamahalaan
G.Paglalapat ng 1. Ano sa tingin ninyo ang mangyayari sa isang probinsiya

aralin sa pang-araw- o rehiyon na hindi natatamasa ang ganitong mga
araw na buhay serbisyo?
2. Ano ang dapat gawin ng isang mamamayan kapag

nabigyan siya ng pamahalaan ng mga serbisyong
nabanggit?
3. Sa inyong palagay, kailangan bang isisi sa gobyerno
196
ang paghihirap ng mga mamamayang nakatira rito? Bakit?
4. Kailangan bang iasa palagi sa pamahalaan ang

ikagiginhawa ng mga mamamayang nakatira rito? Bakit?
H.Paglalahat ng Itanong:
aralin Ano ang kahalagahan ng paglilingkog
pangkabuhayan?
Paglilingkod Pangkabuhayan - ang tawag sa serbisyong

ibinibigay ng pamahalaan sa mga mamamayan upang
makatulong sa kanilang kabuhayan. Ang mga
mamamayang nagtatamasa nito ay kailangang pag-
ibayuhin pang lalo ang pagsisikap na mapaunlad at
mapalago ang kanilang kabuhayan upang makatulong
sa pag-unlad ng kanilang mga sarili at ng bayang
kanilang kinabibilangan.
I.Pagtataya ng aralin
Isulat sa patlang ang T kung Tama ang ipinapahayag
ng pangungusap at M kung Mali.
_____ 1. Maaring humiram sa bangko ng puhunang

gagamitin upang mas mapaunlad pa lalo ang
kabuhayan .
_____ 2. Ang DTI Negosyo Center ay tumutulong sa mga

negosyante upang madagdagan ang kanilang
puhunan sa negosyo.
_____ 3. Ang tulong na makukuha sa mga ahensiya ng

pamahalaan ay hindi kailangan pag-ingatan lalo
na kung ito ay libreng ibinigay.
_____ 4. Pagsikapang mapalago ang negosyo upang

maging maayos ang buhay at makatulong sa
pag-unlad ng bansa.
_____ 5. Ang paglago ng kabuhayan ng mga tao sa isang

pamayanan ay makatutulong sa pag-unlad ng
kanilang pamayanan.
J.Karagdagang Magsaliksik at mag-interbyu ng mga tao sa inyong

Gawain para sa pamayanan tungkol sa mga sumusunod na
Takdang Aralin at katanungan:
Remediation 1. Anu-ano ang mga serbisyong kailangan ng mga tao sa
pagpapaunlad ng kanilang hanapbuhay?
2. Anong tulong ang kanilang kailangan upang mas
umunlad pa ang kanilang hanapbuhay?
V.MGA TALA
VI.PAGNINILAY
A.Bilang ng mag-
aaral na nakauha ng
80% sa pagtatayao.
197
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain
para sa remediation
C. Nakatulong ba
ng mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mag-
aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
estratehiya sa
pagtuturo ang
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan
na nabigyan ng
solusyon sa tulong
ng aking punungguro
at superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo
ang aking nabuo na
nais kong ibahagi sa
kapwa ko guro?
198
Baitang 3
I. LAYUNIN
A. Pamantayang
Pangnilalaman Naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
pangkabuhayan at bahaging ginagampanan ng
B. Pamantayan sa
Pagganap Nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga
gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga
C. Mga Kasanayan Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng

sa Pagkatuto pamahalaan ng mga lalawigan sa mga kasapi nito.
AP3EAP-IVg-14
(Paglilingkod Panlipunan)
Kaalaman Nailalahad ang iba’t-ibang Paglilingkod Panlipunan sa

Rehiyon 5
Kasanayan Naipapakita ang iba’t-ibang Paglilingkod Panlipunan sa

Rehiyon 5
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang mga Paglilingkod Panlipunan

na natatamasa ng mga tao sa rehiyon
II. NILALAMAN Mga Paglilingkodng Pamahalaan ng mga Lalawigan
III. MGA projector, laptop, metacards, pentel pen, manila paper

KAGAMITANG
PANTURO
A. Mga
Sanggunian
1. Mga pahina sa Araling Panlipunan 3 TG Pahina 230-239
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa Araling Panlipunan 3 LM Pahina 493-501
Kagamitang
Pangmag-aaral
3. Mga pahina sa
Teksbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula
sa LR Portal
5. Iba Pang mga larawan, puzzle, graphic organizer, projector,
Kagamitang laptop, metacards, pentel pen, manila paper
Panturo
I. PAMAMAR
AAN
199
A. Balik-aral sa Ikabit ang mga sumusunod na larawan sa tinutukoy na
nakaraang aralin bago serbisyo o paglilingkod.
ang pagsisimula ng https://www.google.com/search?safe=active&rlz
=1C1CHBD_enPH817PH817&biw=1288&bih=640
bagong aralin &tbm=isch&sa=1&ei=7jY5XevxObC9hwOVoauYD
A&q=pnp+baao&oq=pnp+&gs_l=img.3.0.35i39j0i
19l9.1069121.1071892..1074436...0.0..3.467.316
9.1j0j1j3j4......0....1..gws-wiz-
img.....0.Fjx6JKCt6vU#imgrc=KQCJ8e_sP8Rx2M:
a. Libreng Edukasyon
Photo Credits: Ma. Fema O. Clores
b. Paglilingkod Pangkalusugan
https://publicinsta.com/hash
tag/kabayanspecialpatrol
c. Proteksyon sa Bahay at Ari-arian
B. Paghahabi sa 1. Ano-anong pangangailangan sa inyong lugar ang sa

layunin ng tingin ninyo ay dapat bigyan ng agarang tugon ng
Aralin lokal na pamahalaan?
2. Anong mga serbisyo ang ibinibigay ng pamahalaan
sa mga oras ng pangangailangan ng mga
mamamayan?
3. Bilang isang mamamayan, ano ang magagawa mo
upang makatulong sa pamahalaan sa
pagpapatupad ng mga proyektong ito?
C. Pag-uugnay ng mga Pag-aralan ang mga larawan at sabihin ang mga

halimbawa sa serbisyong ipinapakita ng mga ito:
bagong aralin
https://www.google.com/search?sa https://www.google.com/search?safe=a
fe=active&rlz=1C1CHBD_enPH817P ctive&rlz=1C1CHBD_enPH817PH817&bi
w=1283&bih=640&tbm=isch&sa=1&ei=jz
H817&biw=1288&bih=640&tbm=isc
85Xc29D82GoATDjJ7IAQ&q=home+for+t
h&sa=1&ei=Jjs5XayRAcXh- he+aged+NAGA+CITY+VILLA+MARILLAC&
AaBuIeQAw&q=dswd+relief+operat oq=home+for+the+aged+NAGA+CITY+VIL
ions&oq=DSWD&gs_l=img.3.0.35i3 LA+MARILLAC&gs_l=img.3...319103.3231
9j0i19l9.553900.555884..557778...0 24..323397...0.0..0.1033.7072.3-
.0..1.978.3347.1j5- 4j5j3j1j1......0....1..gws-wiz-
4j1......0....1..gws-wiz- img.mMSPo02uvTQ&ved=0ahUKEwiNwd
img.....0.jGnd2DV42R4#imgrc=X- 7QrM_jAhVNA4gKHUOGBxkQ4dUDCAY&
uact=5#imgdii=2ROMdkGeMqMnWM:&i
iZ8d0tLuI01M: mgrc=3VWaPbSsUymh7M:
200
https://images.app.goo.gl/ASU3t1z https://www.google.com/search?safe=active&
SF5yTVrGJ8 rlz=1C1CHBD_enPH817PH817&biw=1283&bih
=640&tbm=isch&sa=1&ei=7kM5XaqsLc7chwO
JuImwBA&q=GK+HOUSES&oq=GK+HOUSES&g
s_l=img.3...604624.612177..613135...0.0..3.63
4.6311.1j3-1j5j6......0....1..gws-wiz-
img.....0..35i39j0i19j0i8i30i19.oA5RdpswjC8&v
ed=0ahUKEwiq28bmsM_jAhVO7mEKHQlcAkY
Q4dUDCAY&uact=5#imgdii=bsKsXMOqlyiXHM:
&imgrc=JisDW2ak4_GhJM:
https://www.google.com/search?safe=active&rlz=1C1CHBD_enPH817PH8
17&biw=1366&bih=657&tbm=isch&sa=1&ei=7Eg5XaO7D5Tn-
AbU3YeYDg&q=sirang+tulay+o+kalsada&oq=sirang+tulay+o+kalsada&gs_l=
img.3...10944.33065..33433...2.0..1.2780.30755.2j3-
3j0j3j4j4j6j4......0....1..gws-wiz-
D. Pagtatalakay ng Basahinimg.....0..0i19j0i8i30i19j35i39j0i30.oEUDTgKiCF0&ved=0ahUKEwij4dvHtc_j
natin:
AhWUM94KHdTuAeMQ4dUDCAY&uact=5#imgrc=M_fN1vFyb9ZhhM:
bagong konsepto at Mga Paglilingkod Panlipunan
paglalahad ng bagong - pagkalinga sa mga ulila at matatandang inabandona o
kasanayan #1 iniwan
- pagtulong sa mga biktima ng kalamidad tulad ng
bagyo
- libreng pabahay para sa mga pamilyang walang
matirhan
- pagbibigay ng abogado para sa mga taong
naparusahan ngunit walang kasalanan
- pagsasaayos ng mga sirang kalsada at tulay
- serbisyong patubig at kuryente
E. Pagtatalakay ng Talakayin Natin:

bagong konsepto at 1. Anu-anong programa ang nakikita ninyong binibigay
paglalahad ng bagong ng lokal na pamahalaan sa mga matatandang
kasanayan #2 naninirahan dito sa ating bayan?
2. Ano naman ang ginagawang tulong ng pamahalaan
sa mga biktima ng bagyo o kalamidad?
(relief operations, medical missions)
3. Paano tinutulungan ng pamahalaan ang mga
mamamayang walang bahay na matitirhan?
4. Saan maaaring pumunta kung kailangan ng abogado

at walang sapat na pambayad sa serbisyo nito?
(PAO)
5. Anong ahensiya ng gobyerno ang agarang
nagbibigay serbisyo sa pagsasaayos ng mga
nasirang imprastraktura katulad ng mga kalsada at
tulay? (DPWH)
F. Paglinang sa
Kabihasaan Hatiin sa apat na pangkat ang klase:
(Tungo sa Formative
Assessment) Sundin ang mga sumusunod na alituntuntunin sa
201
pagsasagawa ng pangkatang gawain:

2. Pag-usapan ang mga gagawin sa pangkatang gawain.
4. Tapusin ang gawain sa takdang ora
Mga Gawain para sa mga mag-aaral na may

Unang Pangkat - Isulat ang sagot sa graphic organizer:
Mga Paglilingkod
na Panlipunan
Ikalawang Pangkat – Isulat ang mga serbisyong

kailangan sa mga sumusunod na sitwasyon:
Mga Sitwasyon Serbisyong Kailangan

1. biktima ng Hal.
napakalakas na bagyo Mga pagkain o relief goods
at walang makain ang
mga tao
2. naputol ang tulay
dahil sa malakas na
pagbaha
3. nahatulan ng isang
krimen na hindi naman
ginawa
4. mga senior citizen
na kailangan ang
regular na gamot o
maintenance
5. nasira ang mga
bahay dahil sa bagyo
Mga Gawain para sa mga magagaling na mag-aaral
Ikatlong Pangkat – Piping Pagsasadula (Pantomime)

Pumili ng isang serbisyo at isadula
ito sa klase. (Hal. Nagbibigay ng
mga relief goods, nagbibigay ng
mga gamot sa mga matatanda.)
magbigay ng maikling introduksiyon
bago gawin ang pagsasadula.
Ikaapat na Pangkat – Isulat sa ikalawang kolum ang
202
hinihinging sagot.
Mga Paglilingkod Mga Mamamayang

Panlipunan Mabebenepisyuhan ng
Programa
1. libreng pabahay Hal.
Mga mamamayang walang
tirahan
2. relief operations
3. libreng abogado
4. 6k pension/taon
5. tulay/kalsada
G. Paglalapat ng aralin 1. Ano sa tingin ninyo ang mangyayari sa isang

sa pang-araw araw probinsiya o rehiyon na hindi natatamasa ang ganitong
na buhay mga serbisyo?
2. Ano ang maaari mong gawin bilang isang

mamamayan upang makatulong sa pamahalaan sa
pagpapatupad ng mga proyektong ito?
3. Kailangan bang maging maingat ang inyong mga

magulang sa pagpili ng kanilang iboboto para masiguro
na mabigyan tayo ng mga serbisyong nabanggit? Ano
ang dapat mong gawin upang maipahayag sa iyong
magulang ang ideyang ito?
H. Paglalahat ng Aralin Paglilingkod Panlipunan - ang tawag sa mga

paglilingkod o serbisyong ibinibigay ng pamahalaan sa
mga mamayang sakop nito. Kailangan ito ng mga
mamamayan upang mas maging maganda ang
kanilang pamumuhay at mas maging isang
produktibong mamamayan ng bansa. Kailangang
tumulong, makibahagi at pahalagahan ng mga
mamamayan ang mga serbisyong ito upang mas lalong
umunlad ang bansa.
I. Pagtataya ng Aralin Mga Gawain para sa mga mag-aaral na may

Isulat sa loob ng kahon ang nawawalang letra na

tinutukoy sa palaisipan o puzzle:
1. taong tumutulong sa
pagbibigay ng serbisyong
pangkatarungan a o g d o
2. mahalagang
imprastraktura sa k l s d a
transportasyon
203
3. serbisyong ibinibigay sa
mga mamamayang
p b h y
walang matirahan
4. tawag sa serbisyong
ibinibigay sa mga senior
citizen upang makatulong p n i o n
sa kanilang pamumuhay
5. tawag sa serbisyong
ibinibigay sa mga mga taong
nangangailangan ng r l e f
agarang atensiyon sa
kakulangan ng pagkain
dulot ng mga
kalamidad o p r a i n
Mga gawaing para sa mga magagaling na mag-aaral
Piliin sa kahon ang tamang sagot at isulat ito sa patlang.

pabahay abogado kalsada
pension relief
operation
___________ 1. tawag sa serbisyong ibinibigay sa mga
senior citizen upang makatulong sa
kanilang pamumuhay
___________ 2. tawag sa serbisyong ibinibigay sa mga

mga taong nangangailangan ng agarang
atensiyon sa kakulangan ng pagkain
dulot ng mga kalamidad
__________ 3. serbisyong ibinibigay sa mga

mamamayang walang matirhan
__________ 4. mahalagang imprastraktura sa

transportasyon
__________ 5. taong tumutulong sa pagbibigay ng

serbisyong pangkatarungan
J. Takdang Aralin/ Magsaliksik at mag-interbyu ng mga tao sa inyong

Karagdagang Gawain pamayanan tungkol sa mga sumusunod na
katanungan:
1. Ano-ano ang mga serbisyong kailangan ng mga tao

sa pagpapaunlad ng kanilang hanapbuhay?
2. Anong tulong ang kanilang kailangan upang mas
umunlad pa ang kanilang hanapbuhay?
V.MGA TALA
204
VI.PAGNINILAY
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailanga
n ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
205
Banghay Aralin sa Araling Panlipunan
Baitang III
Markahan: Ikaapat Linggo: 8
I. MGA LAYUNIN
rehiyon
C. Mga Kasanayan sa Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng
Pagkatuto pamahalaan ng mga lalawigan sa mga kasapi nito.
AP3EAP-IVg-14
Kaalaman Nailalahad ang iba’t-ibang paglilingkod ng pamahalaan
ng kinabibilangang rehiyon
Kasanayan Naipapakita ang iba’t-ibang paglilingkod ng
pamahalaan ng lalawigan ng kinabibilangang rehiyon.
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang mga paglilingkod panlipunan
na natatamasa ng mga tao sa rehiyon sa
pamamagitan ng pagkilala sa mga larawan
II. NILALAMAN Mga Paglilingkod ng Pamahalaan ng Lalawigan
III. Mga Kagamitang projector, laptop, metacards, pentel pen, manila paper
Panturo
Mga Sanggunian
1. Mga pahina sa Pahina 230-239
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa Pahina 493-501
Kagamitang
Pangmag-aaral
3. Mga pahina sa
teskbuk
4. Karagdagang
Kagamitan Mula
sa LR Portal
5. Iba Pang mga larawan, jumbled letters, semantic web
Kagamitang
Panturo
IV. PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa 1. Balik aralan ang nakaraang leksyon sa
nakaraang aralin at/o pamamagitan ng larong “Kaya Mo Ba?”
ang pagsisimula ng 2. Pangkatin ang mga bata sa apat na pangkat
bagong aralin 3. Buuin ang jumbled letters ayon sa mga
larawang sumisimbolo rito.
Ang pangkat na makakabuo ng una at wasto sa loob

ng tatlong minuto ay siyang tatanghaling panalo.
206
- YAILMAP
- AKUBNA
-T A L P I O S
-SYONRITNU
- N E E R G T PJ O R E C
B. Paghahabi sa layunin Ipresenta ang KWL Chart. Gamit ang dating pangkat
ng aralin pasagutan
ito.
K- Ano ang alam mo tungkol sa paksa?

W- Ano pa ang gusto mong malaman?
L- Ano ang iyong natutunan sa paksang tinalakay?
Bigyan ng tatlong minuto ang mag-aaral sa pagsagot

sa K W na kolum, hayaan munang blangko ang
kolum L habang hindi pa tinatalakay ang aralin.
Ang bawat pangkat ay bibigyan ng 2 dalawang minuto

para sa pag- uulat.
207
K – ano ang W- ano ang L- ano ang
alam mo tungkol gusto mong natutunan
sa paksa? malaman? mo?
C. Pag-uugnay ng mga Pag-aralan ang mga larawan at sabihin kung paano

halimbawa sa bagong naproproteksyonan ng pamahalaan ang buhay at ari-
aralin arian ng mga mamamayan.
1. 2.
Photo Credits: Jocelyn Abas

https://www.g oogle. com/sear ch?q=gawa d+kalinga+h ouse s+in+ camari nes+s ur&safe =active&sour ce=lnms &tbm=is ch&sa=X &ved =0ahUKEwjK mcCHp bbjAhXNdXAKHU -tDocQ_AUIECg B&biw=13 04 &bih= 648#i mgrc=t45 XLe HCMvoy mM: 07 /15/ 2019 2 :30PM
3. 4.
5. 6.
D. Pagtatalakay ng Italakay sa mga mag-aaral

bagong konsepto at
paglalahad ng Mga Paraan at Proteksyon ng Pamahalaan sa
bagong kasanayan Bahay at Ari-arian ng mga Mamamayan
#1
- paghuli sa mga criminal
- pagtulong sa mga taong nasunugan
- pagbibigay impormasyon tuwing may bagyo, lindol at
pagsabog ng bulkan na darating
- pagpapanatili ng kaayusan sa daloy ng trapiko
- may ahensya na anumang oras ay handang
tumulong at tawagan katumbas ng 911 sa ibang bansa
E. Pagtatalakay ng Talakayin Natin: Gamit ang Larong Cabbage Game

bagong konsepto at
paglalahad ng Mga Katanungan:
bagong kasanayan 1. Sa pagkakataon na wala sa ayos ang daloy ng
#2 trapiko, anong ahensya ng pamahalaan ang
nagbibigyay proteksyon sa mga mamamayan?
(Traffic Enforcers)
2. Kapag may sunog sa isang lugar, anong
ahensya ng pamahalaan ang nagbibigay
proteksyon sa mga mamamayan?
208
(BFP- Bureau of Fire Protection)
3. Kapag may paparating na kalamidad tulad ng

bagyo o masamang panahon, anong ahensya
ng pamahalaan ang nagbibigyay proteksyon sa
mga mamamayan?
(PAGASA-Philippine Atmospheric, Geophysical,
and Astronomical Services Administration)
4. Sa pagkakataong nag-aalburuto ang mga

bulkan at nagbabadyang sumabog, anong
ahensya ng pamahalaan ang nagbibigay
proteksyon at babala sa mga mamamayan?
(PHIVOLCS-Philippine Institute of Volcanology
and Seismology)
5. Kung namimiligro ang buhay ng mga

mamamayan dahil sa mga masasamang tao,
anong ahensya ng pamahalaan ang
nagbibigyay proteksyon?
(PNP Philippine National Police)
6. Anumang oras ay maaaring tumulong at

tawagan katumbas ng 911 sa ibang bansa
anong ahensya ito ng pamahalaan?
(DRRMC-Disaster Risk Reduction
Management Council)
F. Paglinang sa Hatiin sa apat na pangkat ang klase:

Kabihasaan Sundin ang mga sumusunod na alituntunin sa
(Tungo sa Formative pagsasagawa ng pangkatang gawain:
Assessment)
2. Pag-usapan ang mga iniatang na gawain sa
inyong pangkat.
4. Tapusin ang gawain sa tamang oras.
5. Maghanda sa pag-uulat.
Mga gawain para sa mga mag-aaral na may

Unang Pangkat - Isulat ang sagot sa semantic web
Ahensya na
nagbibigay
proteksyon sa
. buhay at ari-
arian
209
Ikalawang Pangkat – Piliin ang salitang nasa ibaba na
akma sa patlang ng tugma. Pag-aralan at kantahin ito
sa paraang RAP.
May pagkakataon na tayo ay may ______________

Wag mag-alala ang pamahalaan ay handa ________
Kung pwede lang, na maiwasan mga panganib sa
________
Kaya’t hangga’t maaari ligtas ang may ________.
diyan daan alam kailangan
Mga gawain para sa mga magagaling na mag-aaral
Ikatlong Pangkat– Buuin ang tsart. Isulat kung paano

binibigyang proteksyon ng pamahalaan ang buhay at
ari- arian ng mga mamamayan.
Mga Ahensya Serbisyong Naibibgay

1. Hal.
Inaayos ang daloy ng trapiko
2.
3.
4.
5.
210
Ikaapat na Pangkat – Sa pamamagitan ng
brainstorming o pag- uusap- usap isulat ang mga
proteksyon na maitutulong ng pamahalaan sa buhay
at ari-arian ng mga tao pagkatapos ng kalamidad sa
ipinakikita ng larawan.
G. Paglalapat ng aralin 1. Ano ang maaaring mangyari kung ang isang

sa pang-araw araw pamayanan o lugar ay hindi nabibigyan ng
na buhay proteksyon ang buhay at ari- arian ng mga
mamamayan?
2. Ano ang maaari mong gawin bilang isang mag-

aaral upang makatulong ka sa pamahalaan sa
pagbibigay proteksyon sa buhay at ari-arian ng
mga kababayan mo?
3. Sapat ba ang ibinibigay na proteksyon ng

pamahalaan sa buhay at ari-arian ng mga tao?
Kung hindi, ano pa ang maimumungkahi mo
upang matugunan ang proteksyon ang buhay
at ari-arian ng mga mamamayan?
H. Paglalahat ng Aralin Muling Balikan ang KWL Chart ng bawat pangkat.
Pangkatin muli ang mga mag-aaral.Sa loob ng tatlong

minuto papunuan ang natitirang kulum, kung ano ang
natutunan nila. Ang lider ng bawat pangkat ay mag-
uulat ng kanilang ginawa.
I. Pagtataya ng Aralin Pagtambalin ang Hanay A (ahensya ng pamahalaan)

sa Hanay B (mga proteksyong ibinibigay sa buhay at
ari-arian ng mga mamamayan).
Hanay A Hanay B
1. Bureau of Fire Protection A. nag-aayos ng

daloy
BFP ng trapiko
2. Philippine National Police B. pumapatay ng

sunog
PNP
211
3. Philippine Volcanologist C. katumbas ng 911
and Seismologist tinatawag na DRRM
PHIVOLCS
4.Traffic Enforcer D. nagbibigay impor-

masyon sa lindol at
pagsabog ng bulkan
5. Philippine Atmospheric E. tumulong sa mga

Geophysical and biktima ng
masasamang tao
Astronomical Services
Administration (PAGASA) F. nagbibigay impor
masyon
sa kalagayan ng
panahon
Piliin sa kahon ang tamang sagot at isulat ito sa

patlang.
DRRMC PNP PHIVOLCS

PAGASA BFP
reloperation
___________ 1. pumapatay ng sunog
___________ 2. anumang oras ay maaaring tumulong

at tawagan katumbas ng 911 sa ibang
bansa
__________ 3. nagbibigay impormasyon sa kalagayan

ng panahon.
__________ 4. tumutulong sa mga biktima ng

masasamang tao
__________ 5. nagbibigay impormasyon sa magaga-

nap na paglindol at pagsabog ng
bulkan
J. Takdang Aralin/ Magsaliksik at mag-interbyu ng mga tao sa inyong
Karagdagang Gawain pamayanan tungkol sa mga sumusunod na
katanungan
1. Ano ang paglilingkod panlipunan ang kailangan ng

mga tao sa isang lalawigan?
2. Anong tulong ang kailangan upang mas lalong

matamasa ng mga mamamayan ang paglilingkod
panlipunan ng pamahalaan?
V.MGA TALA
212
VI.PAGNINILAY
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan
ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nadibuho
na nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
213
Baitang III
I. MGA LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mag-aaral ay…
Pangnilalaman naipamamalas ang pang-unawa sa mga gawaing
pangkabuhayan at bahaging ginagampanan ng
B. Pamantayan sa Ang mag-aaral ay…
Pagganap nakapagpapakita ng aktibong pakikilahok sa mga
gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga
C. Mga Kasanayan sa Naipaliliwanag ang dahilan ng paglilingkod ng
Pagkatuto pamahalaan ng mga lalawigan sa mga kasapi nito.
AP3EAP-IVg-14 Day 6
Kaalaman Natutukoy ang mga serbisyong ipinapatupad ng
Pamahalaan
Kasanayan Nakakapagbigay ng mungkahi sa mga serbisyo na
ibinibigay ng pamahalaan
Pagpapahalaga Napapahalagahan ang mga serbisyong ibinibigay ng
Pamahalaan
II. NILALAMAN Paksa: Serbisyo/ Paglilingkod ng Pamahalaan
III. MGA KAGAMITANG projector, laptop, metacards, pentel pen, manila

PANTURO paper
Mga Sanggunian
1. Mga pahina sa Araling Panlipunan 3 Patnubay ng Guro Pahina 231
Gabay ng Guro -239
2. Mga pahina sa Araling Panlipunan 3 Kagamitan ng Mag-aaral
Kagamitang Pangmag- Pahina 493-501
aaral
3. Mga Pahina sa Araling Panlipunan 3 Kagamitan ng Mag-aaral
Teksbuk Pahina 493-501
4. Karagdagang
Kagamitan Mula sa LR
Portal
5. Iba Pang mga larawan, puzzle, graphic organizer, tsart
Kagamitang Panturo
IV. PAMAMARAAN
214
A. Balik-aral sa nakaraang
aralin bago ang pagsisimula Magpapakita ng mga maikling bidyus at
ng bagong aralin tukuyin kung ano ang mga serbisyong isinasagawa
doon.
Pamantayan sa panood ng bidyu

1. Mangyari lamang na umupo ng maayos at
itikom ang bibig habang nanonood.
2. Maaaring magsulat ng ilang “keywords”
tungkol sa pinapanood
Ipakita ang video at gamitin ang link
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=213291
849480448&id=100023989023680
https://youtu.be/ossrkSvb8Jc
Itanong:
1. Ano ang ipinapakita sa bidyu?
2. Anong serbisyo ng pamahalaan ang
ipinakita?
E. Paghahabi sa layunin Magpapakita ng mga larawan at tukuyin kung

ng aralin sa papaanong paraan napagtatagumpayan ang mga
serbisyo/ paglilingkod ng Gobyerno Probinsyal ng
Rehiyon V.
Isakilos ang inyong sagot sa pamamagitan ng

pagsagawa ng mga kilos para sa mga sumusunod:
A. Serbisyong pang edukasyon- itaas ang

kanang kamay
B. Serbisyong pangkalusugan- itaas ang
dalawang braso
C. Proteksyon sa buhay at ari-arian- ilagay ang
kanang kamay sa dibdib
D. Serbisyong panlipunan- ibukas ang mga bisig
E. Serbisyong pangkabuhayan- mag “thumbs”
up
F. Serbisyong teknikal- isakilos na parang may
kausap sa telepono
1.
215
https://www.officialgazette.gov.ph/2015/09/23/956-
high-schools-new-classrooms/ August 22, 2019
2.
https://www.officialgazette.gov.ph/2015/09/20/govt-
to-improve-credit-access-for-small-farmers/ August
22, 2019
3.
https://cavite.gov.ph/home/endless-welfare-services-
for-trecenos/August 22, 2019
4.
https://pia.gov.ph/news/articles/1014608 August
22, 2019
5.
216
https://www.bulacan.gov.ph/government/newsarticle.php?i
d=1597 August 22, 2019
F. Pag- uugnay ng mga Magpapakita ng mga larawan na
halimbawa sa bagong nangangailangan ng serbisyo mula sa pamahalaang
aralin panlalawigan at tukuyin kung ano mismo ang
kailangan para rito.)
1.
https://www.officialgazette.gov.ph/2015/05/06/p1-2-b-
mobilized-for-typhoon-ruby-rehab/ August 22, 2019
2.
https://pia.gov.ph/news/articles/1025025 August 22,

2019
3.
http://www.valenzuela.gov.ph/gallery/images/101 August
22, 2019
4.
217
https://www.pna.gov.ph/articles/1064353 August 22, 2019
5.
https://www.pna.gov.ph/photos/36242 August 22,

2019
6.
https://ceza.gov.ph/article/batanes-quake-nearly-3000-
shelters August 22, 2019
D. Pagtatalakay ng bagong Ilahad ang mga Ahensya ng Gobyerno na katuwang
konsepto at paglalahad ng sa paghahatid ng serbisyo
bagong kasanayan #1 -DPWH, DOH, DepEd, DOE, DOF, DENR, DA,
DOST, DILG at iba pa
E. Pagtatalakay ng bagong Talakayin Natin:
konsepto at paglalahad Serbisyo ng Gobyerno Dahilan ng
ng bagong kasanayan Paglingkod
#2 1. Pang edukasyon -maibigay ang
mataas na kalidad
ng edukasyon.
-may maipatayong
pampublikong
paaralan para
lahat ay makapag-
aral.
2, Pangkalusugan -masiguro ang

kalusugan ng mga
mamamayan.
-masiguro na ang
218
babayaran sa
doktor at hospital
pati presyo ng
gamot ay abot
kaya ng mga
mamamayan.
3.Proteksyon sa buhay at
ari-arian -para maging
maayos at tahimik
ang komunidad.
-mapagbigyan ng
hustisya ang mga
biktima ng krimen
at mabigyan ng
proteksyon sa
anumang sakuna.
4. Pangkabuhayan -matulungan ang

mga magsasaka
at iba pang
naghahanapbuhay
lalo na sa oras ng
kalamidad
5. Panlipunan -maayos na daan

upang maayos na
daloy ng
transportasyon.
6. Teknikal - upang maging

maayos ang linya
ng komunikasyon
at daloy ng
transportasyon.
Magbigay ng mungkahi kung papaano
G. Paglalapat ng aralin masosolusyunan ang bawat problema. Sisimulan
sa pang-araw araw na ang iyong pangungusap gamit ang katagang “Mahal
buhay kong Gobyerno Probinsyal”
Halimbawa: Matataas ang marka ni Juan at siyaý

masipag mag-aral, ngunit sabi ng kanyang mga
magulang wala nang sapat na pera para siyaý
makapagtapos.
Sagot: Mahal kong Gobyerno Probinsyal. Pwede po

bang bigyan ng “scholarship” si Juan para
makapagtapos siya dahil mataas naman ang marka
at masipag ito.
1. Sa barangay nila Nena, marami ang gumagamit at

nagtutulak ng pinagbabawal na gamot.
Mahal kong Gobyerno

Probinsyal_________________
219
H. Paglalahat ng Aralin Ano ang mga serbisyo na ibinibigay ng
pamahalaan ?
I. Pagtataya ng Aralin Gawain para sa mga mag-aaral na may katamtaman
ang galing
Panuto: Hanapin sa loob ng word puzzle ang mga

salita na may salungguhit at nakahilig. Bilugan ang
iyong sagot.
K X Z K F A D K C C T T
O Q E A E Z B A M H A P
M D F L L E B L U N H J
U I R U S K B A H O I L
N Q R S T K S M V K M V
I S Q U C E W I X W I B
K A A G I O Z D M E K E
A Z P A N O Y A A R I R
S W E N X Y R D A R L K
Y O I U M H A I V F E V
O X V N O R H Y D S Q Z
N Y E D U K A S Y O N I
Dahilan ng Paglingkod:
1. Magkaroon ng mataas na kalidad ng

edukasyon
2. Masiguro ang kalusugan ng mga
mamamayan.
3. Magkaroon ng maayos at tahimik na
komunidad.
4. Matulungan ang mga mamamayan sa oras
ng kalamidad.
5. Upang maging maayos ang daloy ng
komunikasyon.
Gawain para sa mga magagaling na mag-aaral
Panuto: Isulat ang salitang “Tumpak” kung tama ang

pahayag at “Ganern” naman kung mali ang pahayag.
1. Ang libreng bakuna para sa mga sanggol
ay hatid ng serbisyong
pangkalususgan._________ (Tumpak)
2. Ang pagdakip ng awtoridad sa mga
gumagawa ng mga krimen ay isang
halimbawa ng Proteksyon sa buhay.
____________ (Tumpak)
3. Ang pagbibigay ng “scholarship” ay isang
programa para maitaguyod ang
serbisyong pangkabuhayan.
___________ (Ganern)
4. Ang pagkalinga sa mga ulila at mga
220
inabandona ay hatid ng serbisyong pang
edukasyon. ________ (Ganern)
5. Ang pagkakaroon ng pagsasanay sa mga
gawaing bokasyunal ay programang
pangkalusugan. _____________
(Ganern)
J. Takdang Aralin/ Magsaliksik ng limang proyekto na
Karagdagang Gawain naipatupad ng Pamahalaang Panlalawigan ngayong
taon.
MGA TALA
PAGNINILAY
pagtataya
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan
ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais
kong ibahagi sa
mga kapwa ko
guro?
221
Araling Panlipunan
Baitang 3
I. MGA LAYUNIN
A. Pamantayang Naipapamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa
Pangnilalaman pagkakakilanlang kultural ng kinabibilangang Rehiyon
B. Pamantayan sa Nakapagpapahayag ng may pagmamalaki at pagkilala
Pagganap sa nabubuong kultura ng mga lalawigan sa
C. Mga Natutukoy ang iba’t ibang paraan sa pakikiisa sa mga
Kasanayan sa proyekto ng pamahalaan ng mga lalawigan sa
Pagkatuto kinabibilangang Rehiyon
AP3EAP-IVh-15
Kaalaman Natutukoy ang ibat-ibang paraan sa pakikiisa sa mga
proyekto ng Pamahalaang Panlalawigan ng Camarines
Sur
Kasanayan Naipakikita ang pakikiisa sa mga proyekto ng
Pamahalaang Panlalawigan ng Camarines Sur
Pagpapahalaga Nabibigyang-halaga ang mga proyektong isinasagawa

ng Pamahalaang Panlalawigan ng Camarines Sur.
II. NILALAMAN PAKIKILAHOK SA MGA PROYEKTO NG
PAMAHALAAN NG MGA LALAWIGAN SA
KINABIBILANGANG REHIYON
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
A.1.Mga pahina sa Araling Panlipunan 3, Pahina. 502-508
Gabay ng Guro
2.Mga pahina sa
Kagamitang
Pangmag-aaral
3.Mga pahina sa
Teksbuk
4.Karagdagang
kagamitan mula sa
portal ng Learning
Resource
222
5.Iba pang Larawan ng mga proyektong ipinatutupad sa Bayan ng
kagamitang San Fernando; task cards; ( Note: Maaaring gamitin
panturo ang larawang kuha sa mga proyekto sa sariling lugar )
Projector; laptop
Para sa mga magagaling na mag-aaral

-tsk card; cartolina; colored pens/crayola
Para sa mga mag-aaral na may katamtamang

kakayahan
- Task card; concept map; pentel pen
Para sa mga mag-aaral na nagsisimula pa lamang

na matuto
-task cards; flashcards
IV.
PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa 1. Magpapakita ang guro ng mga larawan.
nakaraang
aralin at/o
pagsisimula ng
bagong aralin
https://www.facebook.com/search/posts/?q=activities%20in%20san%20fernand
o%20camarines%20sur&epa=SERP_TAB/10:25pm
Photo credit to: Anjanette N. Capillano
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2078362219096390&set=pc
b.2078362355763043&type=3&theater/10:47 pm
Mga Tanong:
1.Ano ang mga nakikita ninyo sa larawan ?
2.Kailan ninyo nakikita ang katulad na mga gawain?
3.Nakalahok na rin ba kayo sa ganitong mga gawain?
4.Ano ang nararamdaman ninyo sa pakikilahok sa mga

gawaing ito?
223
( Dagdagan pa ng ibang larawan )
B. Paghahabi sa Pangkatang Gawain:

layunin ng
Aralin A. 1. Hatiin sa 3 pangkat ang klase.
2. Gamit ang contextualized na larawan, ipabuo ang
isang jigzzaw puzzle.
3.Ipalarawan ang nabuo nilang konsepto mula dito.
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=23127685489633
19&set=pcb.2312771325629708&type=3&theater/july 5
2019/11:00 pm
02&set=a.212922642208708&type=3&theater/juky 6
2019/9:45 pm
66&set=pcb.2092209947685848&type=3&theater/july 6
2019/9:45pm
C. Pag-uugnay Tumawag ng ilang mag-aaral.

ng mga Itanong:
halimbawa sa
224
bagong aralin 1. Paano kayo nakikilahok sa mga gawaing katulad ng
nasa larawan ?
D. Pagtalakay ng
bagong
konsepto at Tumawag ng mga mag-aaral na nais
paglalahad ng mag-artista. Babasahin ng guro ang isang
bagong kalagayan. Ang bawat aksyon na
kasanayan #1
mababanggit ay bibigyang-buhay ng mag-
aaral sa pamamagitan ng isang pakitang-
kilos (pantomime) ang pakikiisa sa mga
proyekto ng pamahalaan.
Nanguna ang punong barangay na si
Andres Dimaano sa proyektong “ Iwas-
Lamok: Iwas-Dengue. ” Nilinis ng mga
mamamayan ang mga kanal at inalis ang
mga maaaring pamugaran ng lamok.
Tulong-tulong ang lahat hanggang
sa maging maaliwalas ang kapaligiran.
Natuwa ang lahat dahil nakasisiguro silang
walang magkakasakit na Dengue sa
kanilang lugar.
Note: Ipapaliwanag ng guro ang ibat-ibang paraan ng

pakikiisa sa mga proyekto ng pamahalaan.
Talakayin:
1.Anong proyekto ang pinangunahan ni Punong

Barangay Dimaano?
2. Paano nakiisa ang mga mamamayan sa gawaing ito?

3. Bilang mag-aaral ano ang maitutulong mo sa
proyekto?
4. Ano ang maaaring idulot ng inyong pakikilahok sa

mga gawaing ito?
E. Pagtalakay ng Ipagawa ang gawaing ito nang pangkatan ayon sa
bagong kakayahan ng mga mag-aaral.
konsepto at
paglalahad ng Para sa mga magagaling na mag-aaral
bagong
kasanayan #2 Panuto: Gumawa ng poster na nagpapakita ng inyong
pakikilahok sa mga proyekto sa sariling
bayan/barangay. Itanghal ang natapos na gawain.
225
RUBRICS SA PARA SA PAGGAWA NG POSTER
Batayan Mahusay Mahusay Hindi

na (3-4 na Mahusay
Mahusay puntos) (1-2 na
(5 puntos puntos)
)
Nilalama Lubos na May Hindi lubos na
makahuluga kahulugan makahulugan
n ang ang ang nilalaman
nilalaman nilalaman ng ng poster
ng poster poster
Pagkamalikhai Napakamali Malikhain Hindi lubos na
n khain malikhain
Kaugnayan sa Ang likhang Ang likhang Ang likhang
Paksa guhit ay guhit hindi guhit hindi
naaayon sa gaanong naayon sa
paksa naayon sa paksa
paksa
Kalinisan at Napakalinis Malinis ng Hindi
Kaayusan ng pagkaka pagkaka guhit gaanong
guhit malinis ng
pagkaka guhit
PARA SA MGA MAG-AARAL NA MAY

KATAMTAMANG KAKAYAHAN
Panuto: Isulat sa concept map ang mga paraan ng

pakikilahok sa mga proyekto sa sariling lugar.
PARA SA MGA MAG-AARAL NA NAGSISIMULA PA

LAMANG NA MATUTO
Panuto: (Hanapin ang kapareha)

Hatiin sa dalawa ang pangkat na ito. Papiliin sila
ng 5 pares ng volunteers. Bibigyan sila ng guro
ng mga sitwasyon. Hahanapin nila ang angkop
na kapares. Ang mauunang makabuo ang may
puntos.
226
Paghihiwa-hiwalay ng Babasahin ang
mga
basura aklat at ibabalik
sa ayos
Earthquake Drill/
Fire Drill Isasagawa ang
nararapat
kung sakaling may
lindol/
Buklathon o insidente ng
sunog
Itatapon sa
tamang
Cacao Propagation tapunan ang mga
basura
Magtanim ng
cacao sa
Sementadong Daanan bakanteng lote
Purihin ang
proyekto at
irereport kung
sakaling
may nakitang mali
sa
trabaho
F. Paglalapat ng Ano ang mga naipakitang pagpapahalaga sa
aralin sa pang- pakikilahok sa mga proyekto sa barangay o bayan ?
araw-araw na Bakit ?
buhay
G. Paglalahat ng Ano ang mga ibat-ibang paraan ng pakikiisa sa mga

aralin proyekto ng pamahalaan ng mga lalawigan sa
kinabibilangang
Rehiyon ?
H. Pagtataya ng MGA BATANG MAY MGA BATANG
aralin KATAMTAMANG MAGAGALING
GALING
Panuto: Panuto:
Sumulat ng mga Pumili ng isang proyektong
paraan ng pakikiisa sa ipinatutupad ng pamahalaan.
227
mga proyekto ng Ilarawan ito sa limang
pamahalaan ng pangungusap.
lalawigan sa
kinabibilangang
rehiyon.
PARA SA MGA BATANG NAGSISIMULA PA

LAMANG
Sitwasyon Dapat Hindi Dapat
Gawin Gawin
1.Sumasali sa
mga
paligsahan sa
paaralan.
2.Sumusunod
sa mga batas
trapiko.
3.Umiiwas sa
pagdalo sa
mga
pagpupulong
ng mga
organisayon sa
paaralan.
4.Putulin ang
mga batang
punongkahoy.
5.Ipaalala sa
mga magulang
na makiisa sa “
Brigada
Eskwela.”
I. Karagdagang Gumawa ng isang scrapbook na naglalaman ng mga
gawain para sa larawan ng mga gawaing nilahukan mo sa barangay o
takdang-aralin sa bayan.
at remediation
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
228
nangangailang
an ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong
nang lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko
guro?
229
Araling Panlipunan
Baitang 3
I. MGA LAYUNIN
A. Pamantayang Naipapamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa
Pangnilalaman pagkakakilanlang kultural ng kinabibilangang Rehiyon
B. Pamantayan sa Nakapagpapahayag ng may pagmamalaki at pagkilala
Pagganap sa nabubuong kultura ng mga lalawigan sa
C. Mga Natutukoy ang iba’t ibang paraan sa pakikiisa sa mga

Kasanayan sa proyekto ng pamahalaan ng mga lalawigan sa
Pagkatuto kinabibilangang Rehiyon
AP3EAP-IVh-15
kaalaman Natutukoy ang ibang proyekto ng pamahalaan ng mga

lalawigan sa - kinabibilangang Rehiyon
kasanayan Naipapakita ang pakikiisa sa mga proyekto ng

pamahalaan ng sariling lalawigan sa malikhaing
pamamaraan
Pagpapahalaga Naisasalaysay ang mahahalagang proyektong
naipatupad ng pamahalaan ng mga lalawigan sa
kinabibilangangan Rehiyon.
II. NILALAMAN Pakikilahok sa mga Proyekto ng Pamahalaan ng
mga Lalawigan sa kinabibilangang Rehiyon
III. MGA
KAGAMITANG
PANTURO
Mga Sanggunian
1. Mga pahina TG pp. 52-54
sa Gabay
ng Guro
2. Mga pahina Araling Panlipunan 3, p. 502-508
sa
Kagamitang
Pangmag-
aaral
3. Mga pahina
sa Teksbuk
4. Karagdagan
g kagamitan
230
mula sa
portal ng
Learning
Resource
5. Iba pang Larawan ng mga proyektong ipinatutupad sa Bayan ng
kagamitang San Fernando; task cards.
panturo Para sa mga magagaling na mag-aaral
Tsart; pentel pen;
kakayahan
Concept map; pentel pen;
na matuto
cloud organizer
IV.
PAMAMARAAN
A. Balik-aral sa Ano ang mga pamamaraan sa pakikiisa ng
nakaraang pamahalaan sa proyekto ngating bayan?
aralin at/o
pagsisimula ng
bagong aralin
B. Paghahabi sa Magpakita ng mga larawan ng paglilingkod ng
layunin ng Pamahalaang Bayan ng San Fernando sa mga
aralin mamamayan nito. Ipalarawan ito sa mga mag -aaral.
Itanong: Bakit kaya nila ito ginagawa?
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2092209767685866&set=p
cb.2092209947685848&type=3&theater/June 19 2019, 10:15 pm
231
https://www.facebook.com/343488152851/photos/pcb.10154057022092
852/10154057018127852/?type=3&theater/june 20 2019/10:30pm
1.Ano ang mga nakikita ninyo sa mga larawan?

2. Ginagawa rin ba ang mga ito sa inyong lugar?
3. Nakikilahok ba kayo sa ganitong mga gawain?
4. Paano kayo nakikilahok bilang mga mag-aaral?
C. Pag-uugnay Picture Analysis :Magpapaskil ang guro ng modelong

ng mga larawan ng pamahalaan sa pisara.Sa tabi nito ay mga
halimbawa sa larawan ng proyektong ipinatutupad sa kanilang bayan/
bagong aralin lalawigan.. Ipagawa ang nasa panuto.
Panuto: Piliin ang mga larawan na nagpapakita ng

proyekto ng pamahalaan at idikit ito sa modelo ng
pamahalaan na nakadikit sa pisara.
Panuntunan:
1.Suriin ang mga larawan na naka dikit sa pisara.
2. Piliin kung alin sa mga ito ang ipinatutupad sa
kanilang bayan.
3. Pumunta sa pisara at idikit sa modelo ng
pamahalaang bayan.
Itanong:
1.Sa inyong palagay paano makakatulong sa
mamamayan ang mga proyektong ipinakita sa picture
analysis?
2.Maaari din kaya itong gawin sa iba pang munisipyo/
232
lugar?
3. Ano ang nararapat gawin ng mga mamamayan
kapag may mga proyektong tulad nito?
4.Bilang isang mag-aaral, ano ang magagawa ninyo
upang maipakita ang pakikiisa sa mga proyektong ito?
D. Pagtalakay ng Magpapakita ang guro ng iba pang mga larawan ng

bagong mga proyektong ipinatutupad sa komunidad.Tumawag
konsepto at ng ilang bata at ipagaya kung ano ang nasa larawan.
paglalahad ng
bagong
kasanayan #1
https://news.mb.com.ph/2017/08/19/doh-to-feed-100-
undernourished-children-in-mimaropa/-
https://news.abs-cbn.com/news/12/02/17-
philippines-prepared-for-worst-in-dengue-vaccine-
concerns
Photo credit to Geoff Ivan P. Regidor
233
Ipatalakay ang sumusunod na mga tanong:
Bakit kaya gumagawa ng mga proyektong katulad ng

nasa larawan ang mga namumuno?
Ano ang mga kabutihang idudulot ng mga proyektong

ito sa mamamayan?
Alin sa mga proyektong ito ang inyong nasalihan?
Bakit kailangang makiisa tayo sa mga proyekong ito?

E. Pagtalakay ng Ipagawa ang gawaing ito nang pangkatan ayon sa
bagong kakayahan ng mga mag-aaral.
konsepto at
paglalahad ng
( Bigyang-diin na ang proyektong ilalagay nila sa bawat
bagong
kasanayan #2 kahon ay ang alam nilang ginagawa din sa kanilang
bayan o komunidad)
A.“ Makabayan Ako, May Magagawa Ako “
PARA SA MGA MAGAGALING NA MAG-AARAL
Panuto: Gumawa ng tatlong hanay sa kartolina.

Lagyan ng angkop na datos ang bawat hanay
Proyekto/Progra Layuni Bahaging

ma n Ginampanan/Maaari
ng Gampanan
1
2
3
4
5
B.“ Mahal Ko ang Bayan Ko, Makatutulong Din

Ako”

kakayahan
Panuto: Punan ang concept map na ito nang wastong

impormasyon.
234
Mga
Nilalahukang
Proyekto
C.“ Pilipino Ako, Mahal Ko ang Bayan Ko”

na matuto
Panuto: Piliin sa sumusunod na mga proyekto ang

maaaring lahukan ng isang batang tulad mo. Bilugan
ito
Paglilinis na Kapaligiran
Pakikilahok sa Brigada Eskwela
Paglahok sa Programa ng
Independence Day
Pagtatanim ng Punongkahoy
Pagsali sa mga Kontest sa Barangay

Nagtatago kapag inayang
Magpabakuna
F. Paglinang sa PARA SA MGA BATANG MAY KATAMTAMANG

kabihasaan GALING
(tungo sa
Formative
Assessment) Papiliin ang mga mag-aaral ng isang proyektong
kanilang nagustuhan. Ipaguhit ito.
PARA SA MGA BATANG MAGAGALING
Bigyan ng larawan ng mga proyekto sa lalawigan o
235
bayan ang mga mag-aaral. Magpagawa ng collage.
RUBRICS PARA SA PAGGUHIT
na (4-3 na Mahusay
(5 puntos ) puntos)
Nilalaman Lubos na May Hindi lubos
makahulug kahulugan na
an ang ang makahulugan
nilalaman nilalaman ng ang nilalaman
ng poster poster ng poster
Pagkamalikhai Napakamali Malikhain Hindi lubos
n khain na malikhain
Kaugnayan sa Ang likhang Ang likhang Ang likhang
Paksa guhit ay guhit hindi guhit hindi
naaayon sa gaanong naayon sa
paksa naayon sa paksa
paksa
Kaayusan ng pagkaka pagkaka guhit gaanong
guhit malinis ng
pagkaka guhit
RUBRICS PARA SA PAGGAWA NG COLLAGE

na (4-3 na Mahusay
(5 puntos ) puntos)
Nilalaman Lubos na May Hindi lubos

makahulug kahulugan na
an ang ang makahulugan
nilalaman nilalaman ng ang nilalaman
ng collage collage ng collage
Pagkamalikhai Napakamali Malikhain Hindi lubos
n khain na malikhain
Organisasyon Ang ideya Ang ideya ng Ang ideya ng
ng collage collage ay collage ay
ay hindi gaanong hindi maayos
napakaayos maayos
Kaayusan ng pagkaka pagkaka gaanong
gawa gawa malinis ng
pagkaka
gawa
G. Paglalapat ng Ano-ano ang mga paraan ng pakikiisa sa proyektong

aralin sa pang- pambayan?
araw-araw na
buhay
H. Paglalahat ng Paano mo maipapakita ang pakikiisa sa mga proyekto?
aralin
I. Pagtataya ng PARA SA MGA PARA SA MGA BATANG
236
aralin BATANG MAY KATAMTAMANG
NAGSISIMULA PA GALING
LAMANG
Panuto: Basahing Panuto: Punan ng angkop
mabuti ang mga na parirala ang puwang
pangungusap. Lagyan upang mabuo ang kaisipan.
ng tesk (/) kung
nagpapakita ng pakikiisa 1. May nakita kang mga
sa mga proyektong punla ng acacia sa likod-
pambayan at ekis bahay ninyo.Pinuntahan
( X) kung hindi. mo ang iyong nanay at
___________________.
-----1.May pakontest sa 2. May mga kaso ng
pag-awit sa inyong Dengue sa komunidad
bayan. sumali ka dito ninyo. Dumating ang
dahil kaya mo. mga magpa-foggingkaya
-----2.Inaayos ang mga ____________________
daluyan ng tubig upang .
maiwasan ang pagbaha. 3. Nagtayo ng mga
----3. May medical Reading Centersang
mission sa inyong lugar. sangguniang barangay.
Nagpa check-up ka Pumunta ka doon at
kasama ang nanay. ____________________
----4. May bagong 4. May paliga sa bayan sa
programa ang ALS sa ibat-ibang isports. Pasok
tulong ni Mayor. May ang iyong edad para
kapatid kang hindi sumali.
nakapag ____________________
hayskul..Sabihin sa 5.Buwan ng Nutrisyon.May
nanay upang maipalista pagdiriwang sa
ang kapatid. munisipyo.Ikaw
-----5. Ipinatutupad ang ay________________
pagbabawal sa
pagsunog ng PARA SA MGA BATANG
basura. Hindi mo ito MAGALING
pinansin. Panuto:
Sumulat ng isang maikling
kuwento hinggil sa
proyektong ipinatupad ng
sangguniang bayan o
sangguniang barangay sa
inyong lugar kung saan
nakasama ka o nakita mo
ang pagsasagawa.
J. Karagdagang Tanungin ang iyong mga magulang tungkol sa mga
gawain para sa proyektong ng pamahalaang lokal.
takdang-aralin
at remediation
237
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya
B. Bilang ng mga
mag-aaral na
nangangailanga
n ng iba pang
gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mga
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin
D. Bilang ng mga
mag-aaral na
mag-papatuloy
sa remediation
E. Alin sa mga
istratehiya sa
pagtuturo ang
nakatulong nang
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
naranasan na
nabigyan ng
solusyon sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapuwa ko
guro?
238

AP 3 DLP 4th Q PDF

Caricato da

Informazioni sul documento

Descrizione originale:

Titolo originale

Copyright

Formati disponibili

Condividi questo documento

Condividi o incorpora il documento

Opzioni di condivisione

Hai trovato utile questo documento?

Questo contenuto è inappropriato?

Copyright:

Formati disponibili

AP 3 DLP 4th Q PDF

Caricato da

Copyright:

Formati disponibili

PROTOTYPE AND CONTEXTUALIZED

DAILY LESSON PLANS (DLPs)

MARISSA C. CORTEZ District AP Coordinator Baao District

ROGELIO B. TOMENIO, JR PrincipalI/Buluang ES

Regional Layout Artist

Cristy Q. Carual, T-III Cobo Elementary School,Tabaco City Division

Pagkilala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………. . . . . . . . . …….. . . ii

Talaan ng Nilalaman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………. . . . . . . ……. . . vi

C. Pag-uugnay ng mga Batay sa nabuong larawan sa puzzle.

Unang Pangkat Pangalawang

Mga ginto mula sa minahan sa Paracale,

Martsa Camarines Norte

Matatagpuan ang Lawa ng Buhi kung saan

Photo credits EDDA M. BRONDIAL

Bantog sa produktong gawa sa buri, rattan at iba

Photo credits EDDA M. BRONDIAL

(Talakayin ang ginawang pag-aangkop ng mga

F. Paglinang sa Para sa Katamtamang mag-aaral.

Photo credits: MARISSA C. CORTEZ

Punan ang tsart sa ibaba

Probinsya Produkto Hanapbuhay

G. Paglalapat ng aralin Kung ikaw ay nakatira malapiyt sa katubigan ,

Kung ikaw naman ay nakatira sa may

H. Paglalahat ng Aralin May kaugnayan ba ang kapaligiran sa

Paano inaangkop ng mga tao ang kanilang

I. Pagtataya ng Aralin Para sa Katamtamang Mag-aaral

Hanapin sa kolumn B ang uri ng hanapbuhay na

Photo credits: MARISSA C. CORTEZ

Kolumn B Photo credits:: MARISSA C. CORTEZ

Para sa Mahuhusay na Mag-aaral

____1. Pinakamalaking probinsya kung saan

J. Takdang- Basahin ang uri ng kapaligiran mayroon ang

Hal. Anong mga hanapbuhay ang maaring

Bubunot ang bata ng uri ng hanapbuhay. Iaarte

C. Pag-uugnay ng mga Pangkatang Gawain:

Iuugnay ng mga mag-aaral ang angkop na

Photo credits EDDA M. BRONDIAL https://www.google.com/search?q=mga+

Photo credits EDDA M. BRONDIAL

D. Pagtatalakay ng Ipaulat ang kanilang ginawa.

E. Pagtatalakay ng Sa pamamagitan ng power point presentation o

 Maraming isda at iba pang yamang dagat

Para sa Mahuhusay na Mag-aaral

Pumili ng isang probinsya na tinalakay

G. Paglalapat ng aralin sa Bilang mag-aaral, ano ang gagawin mo kung ang

Kung papipiliin ka ng kapaligiran na nais mong

I. Paglalahat ng Aralin Ano ang uri ng kapaligiran mayroon ang

I. Pagtataya ng Aralin Para sa katamtamang mag-aaral.

Piliin sa loob ng kahon ang mga produkto at

kopra pangingisda palay alimango bangus

Para sa mahuhusay na mag-aaral

1. Kilala ang Masbate sa pagkakaroon ng

Pagpapahalaga Nabibigyang pagpapahalaga ang produktong

Ang mga mag-aaral ay bibigyan ng mga larawan

A. Para sa nagsisimula pa lamang na mag-

B. Para sa katamtaman na mag-aaral

C. Para sa mahuhusay na mag aaral

Photo credits LGU Virac Facebook Homepage

Photo credits LGU Virac Facebook Homepage

D. Pagtatalakay ng Ipaulat ang kanilang ginawa.

May plantang Geothermal na nagbibigay ng

Photo credits: ALBAY facebook page

Photo credits EDDA M. BRONDIAL