Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
GRAMATICA
GRIEGA
DECIMOQUINTA EDICION
B O S C H , CASA EDITORIAL
URGEL, 51 BIS
BARCELONA
19 6 2
GRAMATICA GRIEGA
Y·/;.״ál¿:,.׳ •:...
SIA. ROSA 2017 ־FLORIDA
ADx/YV/vad
GRAMATICA
GRIEGA DECIMOQUINTA EDICION
B O S C H , CASA EDITORIAL
URGEL, 51 BIS
BARCELONA
19 6 2
L· 1
1." edición, 1942 8.* edición, 1951
2." edición, 1943 9.* edición, :954
3." edición, 1944 10.* edición, 195 s
4." edición, 1946 χι." edición, 1956 PRÓLOGO
j." edición, 1947 12." edición, 1958
El fin q u e nos p r o p o n e m o s con la publicación d e e s t a 6RAMÁ-
6." edición, 1949 13.* edición, 1959
TICA GRIEGA, e s poner en m a n o s d e t o d o s los e s t u d i o s o s d e la
7. ״edición, 1950 14.* edición, i960 lengua helénica:
15.· e! i, 1962 ו.o Una gramática c o m p l e t a q u e sirva para t o d o s los c u r s o s y
q u e c o n t e n g a todo cuanto un alumno aplicado tiene q u e s a b e r para
ia inteligencia d e los a u t o r e s clásicos. No c r e e m o s en la utilidad
p e d a g ó g i c a d e la publicación d e la teoría gramatical por cursos,
bien al contrario; en este c a s o el alumno llego a t e n e r dos, tres
gramáticas, pero en realidad no tiene ninguna; pues, en un mo·
m e n t ó dado, ¿ a cuál de ellas recurrirá para hallar la solución d e
las d u d a s q u e el análisis y traducción d e los a u t o r e s le presentan?
2.° Una gramática breve, limitándonos a la exposición d e las
f o r m a s d e uso corriente y d e las c o n s t r u c c i o n e s sintácticas norma-
les. Al principio p o n e m o s las nociones f o n é t i c a s i n d i s p e n s a b l e s
para la comprensión d e la morfología, y en apéndice, c o m o nocio-
n e s complementarias, las reglas d e acentuación y los dialectos de
Homero y Herodoto.
3.° Una gramática s e n c i l l a y clara, prodigando las divisiones,
los c u a d r o s y e s q u e m a s , pero no sacrificando n u n c a la exactitud
científica, porque c r e e m o s q u e ésta, s o b r e todo dirigiéndonos a
a l u m n o s ya a d e l a n t a d o s en el estudio del latín, infunde luz s o b r e
lo m á s complicado y difícil—3.* declinación, conjugación —al
h a c e r resaltar su c a r á c t e r lógico.
4.° Una gramática teórica, ya q u e si va a c o m p a ñ a d a d e ejercí-
cios prácticos, é s t o s no tienen la extensión y minuciosidad q u e s e
requiere. Por ello publicamos a p a r t e c o m o c o m p l e m e n t o práctico
y método a seguir en el estudio d e e s t a gramática, tres volúme-
n e s de EJERCICIOS DE GRIEGO bajo la denominación común
d e ΑΘΗΝΑ.
Si, c o m o e s p e r a m o s , h e m o s c o n s e g u i d o nuestro propósito, nos
s e n t i r e m o s íntimamente r e c o m p e n s a d o s d e la labor y el e s f u e r z o
q u e e s t a obra nos ha exigido.
Barcelona, julio d e 1042.
15. · Enclíticas y proclfticas. — Cada palabra tiene su acento pro- 19. Iota suscrita. — La 1 de los diptongos impropios se escribe
pió. Hay, sin embargo, ciertas palabras llamadas encliticas y procHticas que no debajo de la vocal áspera y recibe el nombre de iota suscrita; en las
se acentúan. Las encliticas pierden su acento al pronunciarse apoyadas en el mayúsculas se escribe al lado y se llama iota adscrita. La iota suscrita
acento de la palabra precedente, asi o adscrita no se pronuncia.
άνήρ τις, un hombre, se pronuncia anbiis. Ej.: φδή, canto, se pronuncia odé
״Αιδης, infierno, se pronuncia Hades
Las procHticas carecen de acento y se pronuncian apoyadas en el acento de
la palabra que les sigue, asi 20. Consonantes.— El alfabeto griego consta de 17 conso-
οΰ κάλος, no bello, se pronuncia ucalós. nantes, de las cuales 14 son simples y 3 dobles.
Las consonantes simples se dividen en:
También en castellano hay enclíticas y proclítieas. Es una pala-
i . Nueve mudas u oclusivas, asi llamadas porque no pueden
bra enclítica, p. e., el pronombre mede dijéronmc y es una pala-
ser pronunciadas sin ayuda de una vocal. Según el órgano y el modo
braprocUtica el articulo, p. e., en elalma, que se pronuncia elalma.
con que son articuladas, se dividen de la siguiente manera:
!6. Desplazamiento del acento tónico. - No hay en griego, a
diferencia de 10 que pasa en latín, una regla que determine la silaba que debe Labiales Dentales Guturales
llevar el acento. Esta sílaba es en los verbos, de ordinario, la más distanti
posible de la silaba final; en las demás palabras, el acento está en la silaba que Sonoras 0 suaves . . β δ ן
la práctica enseña. Por otra parte, dentro de la declinación y la conjugación
Sordas 0 fuertes. . . π τ χ
el acento se desplaza de una silaba a otra según determinadas reglas.
Estas reglas, asi como las que se refieren a las enclíticas y procHticas, se Ψ & χ
verán una vez estudiadas la declinación y la conjugación, en el apéndice.
CAMBIOS EN LAS VOCALES 15
14 CAMBIOS EN LAS VOCALES
2. Cuatro líquidas, λ, μ, ν, ρ, asi llamadas por su pronunciación b) En el encuentro de los sonidos a y s , prevalece el que va primero.
dulce y fluida. Ej.: τίμα־ε = τίμα, honra tú
Μ y ν son llamadas también nasales, siendo μ una nasal labial y τείχε-α = τείχη, muros
ν una nasal dental, a9! como ןdelante de γ, χ, χ, ξ equivale a Las particularidades que ofrece la contracción se verán a medida que
una nasal gutural (§ 71)־. te vayan estudiando las formas contractas de la declinación y de la
j. Una espirante o silbante, a. conjugación.
El griego antiguo poseía además la espirante F, llamada δίγαμμα
por su forma, correspondiente a la υ latina. 2 2 . C r a s i s . — Se llama crasis (κρασις, mezcla) la fusión o con-
Ej.: (F)olx.ος = vicus tracción de una vocal o diptongo final de palabra con una vocal o dip-
(F)ivUfi = vestís tongo inicial de otra. El signo de crasis es la coronis (').
Las c o n s o n a n t e s d o b l e s son ζ, ξ y ψ. Sirven para representar Ej.: κάγώ, por xai έγώ, y yo
los grupos formados por una muda y la espirante σ. Asi: ταγαθά, por τά αγαθά, las cosas buenas
ζ = σδ o δσ La crasis tiene lugar principalmente con el articulo, la conjunción
ξ = 7°, κσ, χσ *aí y la preposición πρό.
ψ = βσ, πσ, φσ O B S E R V A C I O N E S . — 1 . El acento de la primera palabra se pierde, en
caso de estar ésta aáentuada en su última sílaba.
2. La ι final de diptongo, si pertenece a la primera silaba, desapa-
PRINCIPALES LEYES FONÉTICAS rece; pero, si pertenece a la segunda palabra, se suscribe.
N O R M A ! El e s t u d i o de esta p a r t e de !a fon¿-
Ej.: καυτός por και αυτός, y tl mismo
tica 8e verificará, c o m o labor d e revisión, u n a έγψδα por έγώ οίδα, yo si
vez c o n o c i d a bien t o d a la m o r f o l o g í a . El p r l n ׳ κφτα por και είτα, y luego
c l p i a n t e d e b e l i m i t a r s e a c o n s u l t a r l o s prlncl-
p i o s q u e a q u í se e x p o n e n s i e m p r e q u e a ello»
se h a c e r e f e r e n c i a .
23. Alternación vocálica o apofonfa. — Es el cambio de
las vocales a, ε, o, que se observa en la formación de palabras deriva-
das de una misma raíz.
C a m b i o s en las v o c a l e s
Ej.: τρέπω, vuelvo, Ιτραπον, volví, τρόπος, vuelta
2 1 . C o n t r a c c i ó n . — El encuentro, en medio de palabra, de vo- λείπω, dejo, Ιλιπον, dejé, λέλοιπα, he dejado
cales ásperas, da lugar a la contracción, es decir, a la fusión de tales vo- βάλλω, arrojar, βέλος, proyectil, βόλος, tiro
cales en una sola vocal larga o en un diptongo. Algo parecido pasa en castellano: muero, muramos; — quiero, queremos; —
La contracción se verifica conforme a las siguientes reglas generales: buey, hovero; —proteger, toga, teja; o en alemán: finden,fand, gefunden, «hallar».
1. Vocales del mismo sonido. — Dos vocales del mismo so-
nido se contraen en la larga correspondiente, menos ε + ε y o -f o, 24. Alargamiento. — El alargamiento de las vocales breves
que hacen ει y ου, respectivamente. puede ser de dos clases: alargamiento orgánico y alargamiento por com·
Ej.: 'Αθηνά-a = 'Αθηνά, Atenea pensación.
φίλε־ε = φίλει, ama tú i. El alargamiento orgánico tiene lugar principalmente en la
πλο'-ος = πλους, navegación formación de los tiempos del verbo: cada vocal se convierte en su
2. Vocales de sonido distinto: larga correspondiente, menos a que de ordinario se alarga en η; pero;
a) Si entre las vocales a contraer hay el sonido o, el resultado de la detrás de ι, ε, ρ, se convierte en a larga.
contracción es siempre ω. Solamente la unión de ε con o da siempre ου. Ej.: τιμάω, honro, fut. τιμήσω Ej.: έαω, dejo, fut. έάσω
Ej.: ήχο-a = ήχώ, eco ποιέω, hago, » ποιήσω τίω, aprecio, » τίσω
φιλέ-ω - φιλώ, amo δηλόω, muestro,» δηλώσω δράσω, hacer, » δράσω
όρε-ος = όρους, del monte
16 CAMBIOS EN LAS CONSONANTES CAMBIOS EN LAS CONSONANTES 17
2. El alargamiento por c o m p e n s a c i ó n de una vocal breve 2. Una labial o una gutural ante una dental ha de ser del mismo
se produce al desaparecer una o más consonantes que le seguían. En grado de la dental, suave, fuerte o aspirada, es decir:
este caso e se alarga en ei, y o en 00; a veces a también en η .
c δ = βδ ( δ = γδ
Ej.: πάς, todo, de παντ-ς
Ιφηνο, mostri, de ίφαν-αα Labial -1 < ־t = 7rt Gutural 4 { ־χ = κτ
·ίμί, soy, de ¿a-μι ( & = φθ ( f > = χ»
οδούς, diente, de díovx-ς
Ej.: έβδομος por έπ-δομος, séptimo, de έπ-τά, siete
25. Elisión. — Es la supresión de una vocal o diptongo al final λεκρ&ήσομαι por λειπ-θήσομαι, fut. pas. de λείπω, dejar
de una palabra cuando la siguiente empieza por vocal o diptongo. El λεχθήσομαι por λεγ-θήσομαι, fut. pas. de λέγω, decir
·igno de la elisión es el apóstrofo ('). 5. Delante de μ una labial se convierte en μ, una gutural en γ y
E j . : παρ" έμοί por παρά έμοί, junto a mi una dental en o, es decir:
άλλ' έγώ por αλλά έγώ, pero yo
βούλομ' έγώ por βούλομαι έγώ, quiero yo Labial + μ = μμ | Gutural + μ = γμ Dental + μ = σμ
La elisión se usa principalmente en los adverbios, en las preposi-
ciones menos περί, πρ¿, μέχρι, y en las conjunciones menos í t i . E j . : γέγραμμαι por γέγρα<ρ־μαι, perf. pas. de γράφω, escribir
κέπλεγμαι por πέπλεκ-μαι, » » πλέκω, enlajar
OBSERVACIONES. — 1 . Cuando la primera palabra tiene el acento sobre LA χέπεισμαι por πέπειθ-μαι, » » τεί&ω, convencer
última sílaba, si es preposición o conjunción se queda sin acento; si es cual-
quier otra palabra, toma acento agudo sobre su penúltima silaba. 4· La ν se cambia en μ ante labial, en γ ante gutural y en λ ante
λ, es decir:
E j . : έπ' έμέ por έπί έμέ, contra mi
f x t ' ήσαν por έπτά ήσαν, eran siete ν 4- labial = μ + lab. ν + gutural = γ + gut. + λ = λλ
2. Si la vocal final de la primera palabra es larga, se elide a veces la ini-
eial de la segunda. E j . : συμβουλεύω por συν-βουλεύω, aconsejar
Ej.: μή 'γώ por μή έγώ, no yo Ιγχειρέω por áv-χειρέω, emprender
συλλέγω por συν-λέγω, reunir
26. Sfncopa. — Consiste en la desaparición de ufla vocal breve
28. Disimilación. — Consiste en la permutación de una letra
entre dos consonantes e n medio de palabra.
por otra para evitar la repetición de u n m i s m o sonido. Los principales
E j . : πατρός por πατέρος, g e n . sing, de πατήρ, padre casos de disimilación son los siguientes:
1. Dos silabas seguidas no pueden empezar por aspirada; la pri-
mera de ellas se convierte en su fuerte correspondiente (deaspiración).
Cambios en las consonantes E j . : τριχο'ς por θριχο'ς, genit. sing, de θ-ρίξ, cabello
τέβκ>κα por θέθυκα, perfec. act. de &úto, sacrificar
2 7 . A s i m i l a c i ó n . — Consiste en la conversión de un sonido en
2. Una dental ante otra dental se convierte en σ.
otro igual o semejante al que le sigue. Los principales casos de asimi-
Ej.: έπείσ&ην por έπειθ-θην, aor. pas. de ·πείθω, convencer
¡ación son los siguientes:
i . E n los casos de crasis y elisión (§§ 22, 25), si una m u d a fuerte 29. Desaparición de consonantes.
— π, τ, κ — se encuentra ante espíritu áspero, se convierte en su i . Las dentales, ante σ y *, desaparecen.
aspirada correspondiente. Ej.: έλχίσι, por έλπίδ-σι, dat. plur. de έλπίς (έλπίδ-ς), esperanza
Ej.: θάτερα por τά Ιτερα, las otras cosas πείσω, por πείθ-σω, fut. act. de πείθω, convencer
ήνυκα, por ήνυτ-κα, perf. act. de άνύτω, acabar
i f ' ήμϊν por έπι ήμϊν, sobre nosotros
2.
18 CAMBIOS EN LAS CONSONANTES
PRINCIPIOS DE TRANSCRIPCION 19
Ante σ, también suele perderse la ν y otra o.
Ej.: δαίμοσι por δαίμον-σι, dat. plur. de δαίμων, espíritu
τείχεσι por τείχεσ־σι dat. plur. de τείχος, muro
2. Los grupos νδ, ντ, νθ, ante o se pierden con alargamiento com-
Principios de transcripción
pensatorio de la vocal anterior (§ 24, 2). 33. Palabras derivadas del griego. — De las palabras
Ej.: λυθείς por λυθεντ-ς, partic. aor. pas. de "kám, desatar castellanas derivadas del griego, unas son de origen vulgar y otras de
οδούς por όδοντ-ς, nom. sing, del tema όδοντ, diente origen culto y erudito. Las primeras son el resultado de la transforma-
3 La σ entre vocales suele perderse, contrayéndose las vocales. ción fonética de palabras griegas que ya antiguamente pasaron al yo-
Ej: γένους por γένεσος, genit. sing, de γένος, linaje cabulario popular, como p. e.:
ήδίους por ήδιοσες, n o m . pl. del tema ήδιος, más agradable lis Ir batí, de Στέφανος; guitarra, de κιθάρα
La σ ante μ suele desaparecer compensándose en la vocal precedente.
Las palabras cultas derivadas del griego, en cambio, son de origen
Ej.: ειμί por έσ־μι, soy.
reciente y conservan las formas de las transformaciones que origina su
30. Formación de consonantes dobles. — Las labiales y transcripción en latin y en castellano.
guturales ante a se combinan con ella formando φ y ξ, respectivamente.
Ej.: Άραψι por Άραβ-σι, dat. plur. de Άραψ (Άραβ-α), árabe
34. Transcripción latina y castellana. — Las palabras
cultas derivadas del, griego pasan al castellano con la pronunciación
πλέξω por χλεκ־σω, fut. act. de πλέκω, rnla%ar
latina y a ella acomodan su ortografía.
31. Consonantes finales de palabra. — Una palabra griega Asi, υ intervocálica = v, en latín y castellano; η = t, frecuente-
que no termine en vocal solamente puede terminar en ν, ρ, ς (ψ, ξ). mente, por itacismo (§ 7); ai = at, en latín y e en castellano; 01 =־־
Todas las demás consonantes desaparecen, menos la μ, que se trans-
oe, en latín y e en castellano; ψ = 01, en latín y e en castellano, normal-
forma en v.
mente; Z = l, en latín y castellano; θ, φ, χ = tb, ph, cb, en latín y t, f ,
Ej.: σώμα, gen. σώματος, por σώματ, cuerpo
c (=k) en castellano; τ = c ante i breve más vocal, en derivados
άστρον, por άστρομ, en latín ׳a s í ! i n!
antiguos castellanos, pero mantiene el sonido de t en derivados mo-
32. Consonantes finales móviles. — Se evita el hiato que demos; el espíritu áspero ( ' ) = h inicial.
resulta del encuentro de una vocal final de palabra con la inicial de
otra por medio de las consonantes móviles o eufónicas. La más usada es la öriego Latin Castellano
v, llamada ν Ιφελκυστικόν o de enlace, que toman forzosamente ante vocal Εϋαγγέλιον fvangelium evangelio
y pueden tomar ante consonante y pausa mayor, έλεήσον eleison eleison
todas las formas verbales en σι, τι, ε, Ιφήμερος ephimtrus efímero
y todas las formas nominales y adverbios en σι. ύαινα hyaena hiena
Ej.: πασιν Ιλεγεν, decía a todos αιμορραγία haemorrhagia hemorragia
δίδωσιν έμοί, me da a mi οίχονομ!χός oeconomicus económico
εϊκοσιν έτη, veinte años τραγψδία tragoedia tragedia
pero ¿στιν κακός o έστι κακός, es malo όίζυμος a\ymus ácimo י י
θέατρον tbeatrum teatro
O i r á s c o n s o n a n t e s m ó v i l e s , menos importantes, son κ y ς:
φιλόσοφος phihsopbus filósofo
1. La χ (χ ante aspiración) se añade a la negación ου delante de χίμαιρα chimera quimera ׳
y ocal. Ej.: ού μόνον, no solamente κοινόβιον coenobium cenobio
ουκ αγαθός, no bueno Βοιο>τία Boeotia Beocia
ούχ οδτος, no éste αιτιολογία aetiologia etiología
2. La ς se añade al adverbio οδτω y a la preposición êx delante d«
vocal.
Ej.: ούτως έποίησα, οδτω ποιήσω, asi obré, asi obrari
έκ της 'Ασίας — έζ 'Ασίας, del Asia
EL ARTÍCULO 21
SEGUNDA PARTE EL A R T I C U L O
Singular Plural
DECLINACIÓN el la lo los las las cosas
(
Nom. -Q τό 01 aí τ α '0
Generalidades Acus. τον την το τους τάς τα
Gen. τοδ της του των των των
35. Las palabras declinables en griego son las mismas que Dat. τω τ ώί τοις ταΐς τοις
־ti
en latín: substantivos, adjetivos, participios ν pronombres. El griego posee
además el A R T Í C U L O D E T E R M I N A D O .
OBSERVACIONES. — I . El artículo no tiene vocativo.
2. Las formas del artículo que no empiezan por τ, es decir, é, יד, o!, aí,
36. La declinación griega tiene:
son ptocliiicas (§ 15).
a) Tres géneros: masculino, femenino y neutro.
Su valor y empleo es el mismo que en latín.
PRIMERA DECLINACIÓN
45. N o m b r e s en a, genit. ης. — Alargan la a en η en el geni-
42. La primera declinación, o declinación de los nombres tivo y dativo singular todos los nombres de tema en a impura 0 mixta,
de tema en a, c o m p r e n d e : es decir, precedida de consonante distinta de p.
Nombres neutros
Nombres contractos
51. L o s n o m b r e s neutros presentan los siguientes modelos:
Tema: νεω, templo Tema: Ιλεω favorable Sobre estos modelos se declinan los adjetivos como ευνοος, ους, ouv, benévolo.
Sing. Ν. ó νεώς ίλεως ιλέων ωνως
V. νεώς ίλεως Γλειυν ωνως
Α. τόν νεών Ιλέων ιλέων ων
G. του νεώ ίλεο) Τλεω ω
D. τψ νεφ !λεψ Ιλεφ Ψ TERCERA DECLINACIÓN
Plur. Ν. 01 νεφ Ιλεψ ΤΚεα φ α
V. νεφ ίλεψ ίλεα φ α 54. La t e r c e r a d e c l i n a c i ó n , o declinación de los nom-
Α. τους νεώς ίλεως ίλεα ως α
ίλεων Ιλέων ων bres de tema en consonante, en diptongo o en vocal distinta de a u o,
G. τών νεών
D. τοις νεφς Ιλεφς Γλεψς ψς comprende:
PARTICULARIDADES. — 1. La 1 de las desinencias se suscribe, y la υ des- 1. Substantivos y adjetivos masculinos, femeninos y neutros.
aparece por completo.
2. La ω, a los efectos de la acentuación, se considera como breve y el 2. Todos los participios masculinos y neutros activos; el participio
acento se mantiene como en el nominativo. masculino y neutro del aoristo pasivo.
26 28
SEGUNDA DECLINACIÓN TERCERA DECLINACIÓN
Singular Plural 57. Los temas en dental forman substantivos masculinos, Jeme-
Masculino υ Femenino Neutro M a s e , y Fern. Neutro nina¡ y neutros. Los masculinos y femeninos toman la desinencia ς en
el nominativo y vocativo del singular.
Ν. ς 0 tema alargado Sin desin. ες α Para la formación de estos dos casos, asi como del dativo plural,
V. ς 0 sin desinencia » ες α téngase presente:
Α. a 0 ν מ ας ο ς α 1. Las dentales ante σ desaparecen (§ 29).
G. ος ων ων 2. Una dental no puede ser final de palabra (§ 3 1).
ος
D. ι ι σι(ν) σι(ν)
Masculinos y Femeninos Neutros
La desinencia 01 del dativo plural puede llevar la ν eufónica (§ 32).
T e m a : ),αμπαδ T e m a : σωματ
S. Ν. ó Διογένης ó Περικλής 69. Los temas en ευ, αυ, ου, forman substantivos masculinos y
Διόγενες Περίκλεις femeninos. En los tres temas, la υ, cuando se halla delante de la vocal
V.
de una desinencia, equivale a la espirante F (§ 20,3) que, como la σ,
Α. Διογένη Περικλέα
se elide entre vocales.
G. Διογένους ΙΙερικλέους
D. Διογένει ΙΙερικλεΐ T e m a : βασιλευ T e m a : γ pa υ T e m a : βου
el rey la vieja el buey
O B S E R V A C I O N E S . — 1 Los nombres propios en -χλής (de τό κλέος,
S. Ν . βασιλεύς ή γραΰς βοΰς
jama, tema κλεες) experimentan doble contracción: V. βασιλεϋ γραύ βου
Περικλής [-κλέης] Περικλέους [-κλέε(σ)ος] Α. τον βασιλέα τήν γραύν TÖV βοϋν
Περίκλεις [-κλεες] Περικλεΐ [-κλέε(σ)ι] G. τοϋ βασιλέως τής γραός τοϋ βοός
D. τφ βασιλεί [βασιλέ-ϊ] τή γραΐ τφ βοΐ
Περικλέα [-κλέε(σ)α]
Ν. οί βασιλείς* [βασιλέ-ες] aí γράες ο! βόες
2. Los nombres propios en -ης, gen. -ους, por analogía con los V. βασιΧεις* [βασιλέ-ες] γράες βόες
nombres masculinos de la primera declinación, pueden tener el acusa- Α. τους βασιλέας τάς γραύς τους βοϋς
G. τών βασιλέων τών γραών τών βοών
tivo en -ην:
D. τοις βασιλεϋσι(ν) ταίς γραυσί(ν) τοις βουσί(ν)
Διογένη y Διογένην Κλεομένη y Κλεομένην
Δημοσθένη y Δημοσθένη ν Σωκράτη y Σωκράτην E l n o m . y el v o c . d e l p l u r a l p u e d e n t e n e r t a m b i é n l a f o r m a βασιλης,
OBSERVACIONES. — 1. Los temas en ευ, después de la caída de o, contraen
3. Los adjetivos con vocal ante el tema -ες contraen -έα en -a ει y εε en ει. Además alargan la desinencia del genitivo singular en ως.
en vez de -ή. Así 2. Los temas en ao, ου, no tienen ninguna f o r m a contracta y f o r m a n el
de ένδεής, necesitado, acus. sing, ένδεα acusativo singular en v, y el acusativo plural en ς.
de υγιής, sano, acus. sing, υγιά
2. T e m a s en 0! y ש
6 8 . T e m a s e n ας. — Estos temas forman unos pocos substanti-
vos neutros, que se declinan según el siguiente modelo:
70. Los temas en 01 forman substantivos femeninos que sólo
tienen singular. Los temas en ω, substantivos masculinos.
Tema: κρέας, carne
Tema: πειθοι, persuasión T e m a : ή ρω, héroe, semidiós
Sing. Ν. τό κρέας Plur. τά κρέα [κρέα(σ)α] S. Ν . ή ·πειθώ S. á ήρως Ρ . οί ήρωες y ήρως
V. κρέας κρεα » V. πειθοί ήρως ήρωες y ήρως
το κρέας τα κρεα » Α. πειθώ [πειθό(ι)α] ήρωα γ ή ρ ω ήρωας y ήρως
Α.
G. πειθούς [πειθό(ι)ος] ήρωοςγήρω ήρώων
G. τοϋ κρέως [κρεα(σ)ος] τών κρεών [κρεά(σ)ων] D. ζειθοί [τ.ειθό(ι)־ϊ] ήρωι y ήρω ήρωσι
D. τω κρέ(£ [κρέα(σ)ι] τοις κρέασι [κρέα(σ)σι]
OBSERVACIONES. — 1. Los temas en 01 en el nominativo pierden la t y alar-
OBSERVACIÓN. — T É χέρας cuerno, gen. κέρως, puede seguir la declina- gan la o; en los casos que 1, intervocálica, se elide, se contraen las vocales
en contacto.
ción de σώμ,α: Sing. gen. χέρατος, dat. χέρατι. — P l u r . n o m . acus. χέρατα,
2. Los temas en ω, en ciertos casos contraen la ω con la vocal de la desi-
gen. χερατων, dat. χέρασt. nencia y pueden presentar, además, formas análogas a la declinación ática.
36 TERCERA DECLINACIÓN SUBSTANTIVOS IRREGULARES 37
76. La irregularidad de otros substantivos consiste 80. T e r c e r a c l a s e . — Los adjetivos de la tercera clase decli-
esencialmente en la formación especial del nominativo singular: nan el masculino y neutro por la tercera declinación y el femenino por
la primera. Ofrecen los siguientes tipos:
ó μάρτυς, μάρτυρ-ος, testigo τό γόνυ, γόνατ-ος, rodilla
ó πούς, ποδ־ός, pie τό δόρυ, δόρατ-ος, Ιαηχα ) μέλας, μέλαινα, μέλαν, negro
ή νύξ, νυκτ-ός, noche τό ύδωρ, ϋδατ-ος, agua no contractos: j ^ ^ ^ χ-ν> /0¿0 ( t e m . mas. y neut.
ή θρίξ, τριχ-ός. cabello τό οδς, ώτ-ός, oreja contractos: γλυκός, γλυκεία, γλυκύ, dulce [παντ, § 62)
τό γάλα, γάλακτ־ος, leche τό φως, φωτ-ός, luz
Femenino en η
άγαθός, άγαθή, αγαθόν, bueno Ι χρυσούς, χρυσή, χρυσοΰν, áureo
Colocación del adjetivo
F e m e n i n o igual al m a s c u l i n o
ένδοξος, ένδοξος, ενδοξον, ilustre | εΰνους, ε [¡νους, εδνουν, benévolo 81. i . Posición atributiva. — El adjetivo atributo (§ 251) se
Ίλεως, "λεως, ΐλεων, favorable (declinación ática) coloca por 10 general entre el artículo y el substantivo, o bien, para
darle más énfasis, detrás del substantivo y precedido del articulo:
79. S e g u n d a c l a s e . — Los adjetivos de la segunda clase de- ó άγαθός άνήρ el hombre bueno
clinan los tres géneros por la tercera declinación. Tienen el femenino o bien 6 άνήρ ó αγαθός el hombre (precisamente el) bueno.
igual al masculino. Ofrecen los siguientes tipos :
2. Posición predicativa. — El adjetivo predicado (§ 247) se
coloca fuera de entre el artículo y el substantivo:
no c o n t r a c t o s : ευδαίμων, ευδαίμων, εΰδαιμον, feliz
ó άνήρ αγαθός o bien αγαθός ó άνήρ (sc. έστίν u ó>v)
co ntractos: άληθής, άληθής, άληθές, verdadero el hombre (es) bueno, el hombre (como, en cuanto es) bueno.
f
Adjetivos irregulares
82. Adjetivos con doble tema. — 1. Algunos adjetivos se Comparativos en -τερος y superlativos en -τατος
declinan sobre doble tema. Por ser m u y usados, son dignos de notar
πολύς, πολλή, πολύ, mucho, y μέγας, μεγάλη, μέγα, grande: 85. Los adjetivos en -ος (1 .· clase) forman
a) el comparativo cambiando -ος en -ο'τερος y el superlativo c a m -
πολυ πολυ μεγα μεγάλο
Temas: πολλά μεγαλα biando -ος en -ο'τατος, cuando su penúltima silaba es larga ( § 1 3 ) .
πολλο πολλο μεγάλο μεγα
πολύς b) el comparativo cambiando -ος en -ώτερος y el superlativo c a m -
S. N . πολλή πολύ μέγας μεγάλη μέγα
A. πολύν πολλήν πολύ μεγαν μεγάλην μέγα biando -ος en -ώτατος, cuando su penúltima silaba es breve (§ 13).
G. πολλού πολλής πολλού μεγάλου μεγάλης μεγάλου Ej.: a) κούφος, ligero, comp. κουφότερος, superl. κουφότατος
D. πολλψ πολλή πολλψ μεγάλψ μεγάλη μεγάλψ υψηλός, alto, » υψηλότερος, » υψηλότατος
P. N . πολλοί πολλαί πολλά μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα σεμνός, venerable, » σεμνότερος, » σεμνότατος
A. πολλούς πολλάς πολλά μεγάλους μεγάλας μεγάλα ένδοξος, famoso, » ένδοξότερος, » ένδοξότατος
G. πολλών πολλών πολλών μεγάλων μεγάλων μεγάλων b) χαλεπός, difícil, » χαλεπώτερος, » χαλεπώτατος
D. πολλοίς πολλαϊς πολλοίς μεγάλο ι ς μεγάλαις μεγάλοις OBSERVACIONES. — 1 . A l g u n o s adjetivos de la Ι .* clase, que se aprenderán
c o n la práctica, f o r m a n el c o m p a r a t i v o y el superlativo en -αίτερος y -αίτατος,
2. M e n o s i m p o r t a n t e es el adjetivo πράος, χραεϊα, χράον, manso, suave: -έστΕρος y -έσχατος, o s i m p l e m e n t e en -τερος y -τατος, en lugar de -ώτιρος y
-ώτατος.
Temas: XpífO xpau xpffo xpifo / π ρ α ο χραο πραο / χραο
E j . : ήσυχος, tranquilo, c o m p . ήσοχαίτερος, superl. ήσοχαιτατος
S. Ν . χρ^ος χραεϊα χραον Ρ . Ν. πρδοι, πραεϊς χραεϊαι πραέα ερρώμενος, robusto, » έρρωμενέστερος, » έρρ<«|1«νέσυοτος
Α . xpqiov πραεϊαν χραον Α . πράους πραείας χραέα φίλος, amigo, » φίλτερος, » φιλτατος
G . χρ^οο χραειας πράου G . χραέων χραειών χραέων
D . *Ρ4Ψ xpaeíqr τράψ D . χρ^οις, χραέσι 1. Los adjetivos contractos de la 1.* clase en -ους afladen -τ«ρος y -τατος
χραείαις χρ^οις, χραέβι
a! m a s c u l i n o : άπλοδς, simple, c o m p . άχλουατερος, superl. άπλούστατος.
UJUUU
IULUUFF
Hay también la serie de a d v e r b i o s multiplicativos, que son: Empleo. 1. Como en latin no se emplean los pronombres perso-
άπαξ una ve\ τετράκις, cuatro veces nales de 1.a y 2." persona en nominativo, sino cuando se quiere po-
δίς, dos veces πεντάκις, cinco veces ner de relieve el sujeto o marcar una oposición.
τρίς, tres veces έξάκις, seis veces, etc. Ej.: èfi» μέν λέγω, σύ δέ άκούεις, yo hablo y tú escuchas
101. N ú m e r o s fraccionarios.—Para expresar las fracciones, II. ! , ara poner de relieve los pronombres de la 1.a y 2." personas,
se emplea en griego τό μέρος o ή μοίρα, parte, expresando los dos tér- se les añade a veces la partícula γε.
minos del quebrado. El denominador se omite cuando es mayor que el Ej.: έγωγε, e g o q u i d e m , έμέγε, σύγε, etc.
numerador en una unidad.
III. Las formas acentuadas έμέ, έμοϋ, έμοί, σέ, σοΰ, σοι, sólo se
Ej.: 2/5, τών πέντε ai δύο μοιραι
a usan en cabeza de frase, o cuando se quiere hacer resaltar el pronom-
/57 τών πέντε μοιρών at τρεις
2 bre, por ejemplo en las contraproposiciones (vid. obs. 1). Las formas
/:¡, τα δύο μέρη; 3 / 4 , τά τρία μέρη.
débiles o enclíticas (§ 15), al contrario, no pueden empezar una frase.
Ej.: Ιμοι πείθου, pero πεί&οο μοι, obedéceme.
א.. ( <·׳
Sing. N. _ έ(־ώ V, σύ P. Α. ήμας αυτούς, -άς ύμας αυτούς, -άς σφάς αύτούς, -άς
t &L·. ״,¿«*•¿*ן έμέ οί/με σέ σε *־י 0 εαυτούς, - ά ς , - á
,
yntlui-. MQ_ εμού o ( ןיμου éirt׳H
ε o ε
׳míi η σοΰ σου ο¿ f׳ ου o 06 υμών αύχών σ!»ών αύτών,7
G. ήμών αύτών ι
׳׳m>·' (ID. έμοί o Í J J L O nu σοι σοι ,i. • t 01 o oí 0 εαυτών
Plur. N. ήμεΐς Ñ ν' υμεις \y>-> σφεΐς σφίσιν αύτοΐς, -αΐς
A. ημάς 5·״9׳ D. ήμΐν αύτοΐς, -αΐς ύμΐν αύτοΐς, -αΐς
ύμας ^ W • ׳ σφας 0 έαυτοις, -αΐς
G. ημών d i υμών di σφών
D. ήμΐν >tM¿1·/•״a-i υμιν η יע σφίσι(ν)
En vez de σεαυτόν etc., se dice también aáuxóv etc., y en vez de éauxóv etc., se
dice también a&tóv etc., formas éstas (con espíritu áspero) que n o hay que
Las formas de 3. a persona son m u y poco usadas. En su lugar se emplean, confundir con αδτόν etc. (con espíritu suave) del pronombre no reflexivo
en el nominativo, los p r o n o m b r e s demostrativos ούτος ( § 108) y εκείνος αυτός.
(§ 110); en los demás casos, el p r o n o m b r e αυτός ( § 112).
E m p l e o : Los pronombres reflexivos se emplean como com-
Μ" !V .. , °í
plemento, cuando designan la misma persona que el sujeto de la
ί
) S. Α. αύχόν, ήν, ó euin, earn, id
G. αύτοϋ, ής, οΰ ejus
Ρ. αυτούς, άς, á e o s , e a s , e a
αύτών, ών, ών eonun, e&ram
αΰτοϊς, αϊς, οίς, its
oración.
Ej.: έμαυτόν αποκτείνω, me mato
D. αύτφ, ή, φ ei γνώ&ι σεαυτόν, conócete a ti mismo.
4
103. & Pronombres o adjetivos posesivos
Posesivos no reflexivos
1.* P e r s o n o 2.* P e r s o n a Adjetivos o pronombres demostrativos
S. έμός, έμή, έμόν σος, σή, σόν
Ρ . ημέτερος, ήμετέρα, ήμέτερον υμέτερος, υμετέρα, ύμέτερον Son: δδε, ήδε, τόδε, hie, haec, hoc
ούτος, αδτη, τοΰτο, iste, ista, !stud
L a 3 . " p e r s o n a no posee formas propias de posesivo. En su lu- έκεΐνος, εκείνη, εκείνο, ille, illa, iliud
gar se emplean los genitivos αύτοϋ, αΰτής, αύτου ( e j u s ) y αύτών
( e o r u m , e a r u n i ) , que se colocan después del substantivo. 1 0 7 . ^ EI adjetivo-pronombre οδε, ήδβ, τοδε, este, esta, esto,
Ej.: ó πατήρ αύτοϋ ( p a t e r e j u s ) , su padre se d e c l i n a c o m o el a r t í c u l o a ñ a d i é n d o l e la partícula enclítica -δε.
OBSERVACIÓN. — Los posesivos de 1.* y 2.A persona pueden ser siempre
substituidos por el genitivo de los pronombres personales, con su forma no
acentuada o enclítica en el singular. Ej.: Ό έαος πατήρ o 6 πατήρ |10υ, mi padre; SINGULAR PLURAL
i ήμιίτερος φίλος o í φίλος ημών, nuestr o amigo. Ν. ϋδέ ήδε τόδε οΥδε αΥδε τάδε
Α. τδνδε τήνδε τόδε τούσ$ε τάσδε τάδε
G. τούδε τήσδε τούδε τώνδε τώνδε τώνδε
Posesivos reflexivos D. τφδε τήδε τφδε τοϊσδε ταίσδε τοϊσδε
1 0 4 . / C u a n d o los p r o n o m b r e s - a d j e t i v o s p o s e s i v o s t i e n e n u n
valor reflexivo, e n g r i e g o se u s a el g e n i t i v o de los p r o n o m b r e s Como οδε se declinan los adjetivos demostrativos τοιόσδε, ta¡, τοσόσδε, tan
p e r s o n a l e s reflexivos i n t e r c a l a d o s e n t r e el a r t í c u l o y el s u b s t a n t i v o . grande y τηλιχόσδε, de tal edad.
Ej.: Τόν εαυτού πατέρα άπέκτεινε, mató a su propio padre
V a l o r d e βδε. — C o m o en latín h i c , βδε es el demostrativo de
primera persona, y, como tal, sirve para indicar 10 que está más cerca
1Θ5. El artículo en lugar del posesivo de la persona que habla, 10 presente, 10 inmediato o 10 que se va a
En griego como en latín, el posesivo no se expresa cuando no hay decir.
A
duda sobre quién es el posesor. En tal caso, basta colocar el
108. El adjetivo-pronombre οδτος, αυτη, τούτο, ese, esa, eso,
artículo delante de 10 que es objeto de posesión.
se declina c o m o s i g u e :
E j . : τόν πατέρα στέργω ( a m o p a t r e m ) , amo a mi padre
τόν πατέρα στέργει ( a m a t p a t r e m ) , ama a su padre
SINGULAR PLURAL
Ν. οδτος αΰτη τούτο οδτοι αδται ταύτα
Α. τούτον ταύτην τούτο τούτους ταύτας ταύτα
ƒ Pronombre recíproco G. τουτου ταύτης τούτου τούτων τούτων τούτων
106. El pronombre αλλήλους. — P a r a m a r c a r la reciproci- D. τούτψ ταύτη τούτψ τούτοις ταύταις τούτοις
d a d , es d e c i r , el m u t u o i n t e r c a m b i o de la a c c i ó n de u n v e r b o e n -
t r e d o s o m á s p e r s o n a s , el g r i e g o se sirve del p r o n o m b r e αλλήλους. Como οδτος se declinan los adjetivos demostrativos τοιούτος, tal, τοσούτος,
C a r e c e , n a t u r a l m e n t e , de s i n g u l a r y de n o m i n a t i v o p l u r a l . tan grande, τηλιχοϋτος, de tal edad.
SINGULAR PLURAL
El demostrativo αύτός
Ν. •6ς וי δ οϊ αϊ &
112. 1 El adjetivo-pronombre αύτός, αύτή, αύτό puede con- Λ. ον δ ους &
Ψ δς
siderarse c o m o u n demostrativo. Se declina c o m o έκείνος, r¡, 0. G. 05 ών ών ών
ού ή;
D. Φ ΐ Φ οίς aí ς 01 ς
SINGULAR PLURAL
Ν. αύτός αυτή αύτό αυτοί αύταί αύτά
Α. αύτόν αΰτήν αύτό αυτούς αύτάς αύτά 116. El relativo όσπερ está c o m p u e s t o de δς y de la par-
G. αύτοΰ αυτής αύτοΰ αυτών αύτών αύτών tícula enclítica -περ que refuerza su significación.
D. αύτφ αύτή αύτφ αύτοίς αύταίς αύτοίς
δσπερ, ή π ε ρ , δπερ (qui quidem), precisamente el que
El espíritu y el acento distinguen las formas αδτή y auxui de
ούτος, de las formas αδτη y αδται de ούτος (§ 108).
54
INDICATIVO IMPERATIVO
Elementos de las formas verbales
ACTIVA MEDIO-PASIVA
131. T e m a s . — En todo verbo griego se pueden distinguir: MEDIO-
ACTIVA
PA6+WV
1. El tema verbal, que indica el sentido general del verbo y Dtmpti Tlempos Tiempo!
Ittmpos primarlo!
permanece invariable a través de toda su conjugación. »cundariot primarlo !ecundailoi
Ej.: λα, tema verbal de λύω
2." El tema temporal, formado por el tema verbal más el sufijo
o característico temporal. •οι -μι -V -μαι -μην
Ej.: λο-σα, tema de aoristo de λύω -ς • -ς -σαι ־00 W
3•° El tema modal, formado por el tema temporal más el sufijo nada -τι (-01) nada -ται -το -τω ־σθ·ω
o característica modal.
Ej.: λϋ-σα-ι, tema de optativo aoristo
-μεν -μεν -μεβα -με&α
Sufijos o características temporales. — Los sufijos que, -τε -τε -σθ-ε ־aö-ε -τε -σθε
añadidos al tema verbal, forman el tema temporal son:
-ντι -ασι •ν(־σαν) -νται -ντο -ντων -σ&ων
Futuro Aoristo Perfecto
62 EL VERBO EL VERBO 63
S. ι. έ-λυ-ον
2, ί-λυ-ες
ί-λυ-ε(ν)
I'. ι. έ-λύ-ομίν
• •
2. ί-λύ-ετε
3. ?-λυ-ον
Desataré
Habiendo de desatar
S. ι. λύ-0-u) Haber de desatar
FUTURO
•
λύ-σ-οιμι M. Xú-a-cuv
2. λύ-σ-εις
λό-σ-οις λύ-σ-οντος
3. λύ-σ-ει
•
λύ-σ-οι λύ·»σ־ειν F . λύ-σ־ουσα
Ρ. ι. λύ-σ-ομεν
λύ-σ-οιμεν Χυ-σ-ούσης
2. λύ-σ-ετε
3. X6-a-0׳J0(׳v) λύ-σ-οιτε N . λύ-σ-ον
λό-σ-οιεν λύ-σ-οντος
Desaté Desata tú Que yo desate
S. ι . ε-λυ-α-α β«« ),o desatara Habiendo desatado
λύ-σ-ω
AORISTO
2. έ-λε-λά-κ-εις( 7 )
3• ê-λε-λύ-κ-ε ι
Ρ. ι . έ-λε-λύ-κ-ειμεν
2. έ-λε-λύ-χ-ειτε
3· Ι-λε-λύ-κ-εσαν( 8 )
S. ι . è-λο-ομην
2. è-λύ-ου
3· è-λύ-ίτο
P. ι . έ-λυ-(3μεθα
2. έ-λύ-εοϋβ
3· è-λύ-οντο
j
Fui desatado Sé desatado Que sea desatado Que fuera desatado Habiendo sido desatado
§.1י. έ-λύ-Θ-ην λο-θ-ώ λο-θ-είην Μ. λυ-θ-είς
AORISTO
f είην Μ. λε-λϋ-μένος
2. λέ-λυ-σαι λέ-λο-σο λελομένος||־ς Estar desatado
λελυμένος·{ ε!ης λε-λυ-μενου
3· λέ-λυ-ται λε-λύ-σθα>
(είη λε-λό-σθαι F. λε-λυ-μένη
Ρ. ι . λε-λύ-μεθα ίώμεν f ειμεν λε-λυ-μένης
2. λέ-λυ-σθε λέ-λυ-σθε λελομένοι < ήτε λελομένοι < ειτε Ν. λε-λυ-μένον
3• λέ-λυ-νται λε-λύ-σθων (ώσι ΙεΤεν λε-λο-μένου
Estaba desatado
PLUSCUAMP.
S. ι . έ-λε-λό-μην
2. έ-λέ-λυ-σο
3• έ-λέ-λο-το
Ρ. ι . ê-λε-λύ-μεθα *
2. έ-λέ-λυ-σθε
3• έ-λέ-λυ-ντο
FUT. Estaré desatado Haber de estar desatado Que estará desatado
PERF. λε-λό-σομαι λε-λο-σ-οίμην λε-λό-σ-εσθαι λε-λο-σ-ο'μενος
(!) o λυέσθωσαν.
VOZ MEDIA 69
βδ 138. Conjugación d e λόω, desatar Infinitivo Participio
Optativo
Presente activo
Formación de los tiempos y de los modos
140. Temas temporales. — Las formas simples de todos los Indicativo Imperativo S u b j u n t i v o Optativo Infi. Participio
tiempos de la conjugación de λόω se forman sobre cuatro temas t e m -
porales (§ 131), que s o n ; Xú-u) λύ-ιβ λύ-οι-μι λύ-ων
λύ-ει-ς λδ-ε λό-η-ς λύ-οι-ς λύ-ο-ντ-ος
Presente >
Futuro Aoristo Perfecto λύ-ει λυ-έ-το» λο־Ώ λύ-οι <>
ι
λύ-οο-σα
-h λο-ού-σης
λύ-ο-μβν λύ-ω-μεν λύ-οι-μεν r<
ACTIVA λυ-ο(ε) λϋ-σ-ο(ε) λο-αα λε-λϋ-κα λό-ε-τε λύ-ε־τε λΰ-η-τε λύ-οι-τε λό-ο-ν
MEDIA λυ-ο(ε) λυ-σ-ο(ε) λο-αα λε-λο λύ-οο-σι λυ-ο-ντων λύ- ω-at λύ-οι-εν λό-ο-ντ-ος
PASIVA λυ-ο(ε) λϋ-θ7]σ-0(ε) λϋ-βη λε-λυ
OBSERVACIONES. — I. En el indicativo, sólo se mantienen regularmente
141. Temas modales. — Las formas simples de subjuntivo y las desinencias de la 1 . a y 2.* p e r s o n a del plural.
del optativo se forman sobre el tema modal que resulta de añadir al 1.a pers. sing.: la desinencia es ω ( ö ) c o m o en latin.
2.ay pers. sing.: la desinencia es ει, irregular. La 2. ״pers. toma ade-
tema temporal la característica modal (§ 131). Asi tenemos: m á s la desinencia secundaria ς.
pers. plur.: El g r u p o o-vxt (vocal de u n i ó n y desinencia) pasa a out»
Presente Futuro Aoristo Perfecto p o r cambio de τ en a ante 1, caída de ν ante σ y alargamiento p o r c o m p e n s a -
ción de o en 00. H a habido, pues, λυ-0-ντι > λο-ο-νσι > λύ-ου-σι.
ACTIVA λυ-ω(η)- Carece λυ-σω- λε-λϋ-κω- II. En el imperativo, la 2.* persona singular n o tiene desinencia.
Subj. MEDIA λι>-ω(η)- Carece λϋ-σω- Compuesto III. El participio λΰων es por λυ-0-ντ-ς, p o r analogía con los n o m b r e s en
-(Dv, οντος (§ 6 2 ) . El f e m e n i n o Xiouaa es p o r λυ-ο-ντ-jya, que pasó a λοονσα y
PASIVA λυ-ω(η)- Carece λϋ-θ·ω- Compuesto luego a λύουσα por caída de la ν ante a y a l a r g a m i e n t o p o r c o m p e n s a c i ó n de
λϋ-σ-οι- o en ou. El n e u t r o λϋον es p o r λυ-0-vt.
ACTIVA λο-<Η- λυ-σαι- λε-λυ-κοι-
Opt. λ ? -οι- Xu-a-ot- λο-aat-
MEDIA Compuesto Presente medio-pasivo
PASIVA λο-ot- λϋ-σ-ot- λυ-θ·ει- Compuesto
Indicativo imperativo S u b j u n t i v o Optativo Infi. Participio
142. Tiempos compuestos. — Los tiempos compuestos o
perifrásticos s o n : en activa, el imperativo perfecto y el futuro perfecto; λύ-0-jiat λύ-ω-μαι λο-οί-μην λο-ό-μενος
en la voz pasiva y media, el subjuntivo y optativo perfectos. λύ-ει λύ-ou λύ-η λΰ-οι-ο δ λυ-ο-μένου
λύ-ε-ται λο-έ-σ&ω λο-η-ται λύ-οι-το λυ-ο-μέντ¡
O b s e r v a c i ó n preliminar.—Para comprender bien cómo se han formado «υ
las terminaciones verbales, hay que recordar los siguientes principios fonéticos: λο-οί-μεθα ·i λυ-ο-μένης
λϋ-ό-μ.εθ·α λο-ώ-μιε&ο Χ
1." Una a se elide entre dos vocales y ante otra σ (5 29-3). λύ-ε־σβ·ε λύ-ε-σθ-ε λύ-η-σ&ε λύ-οι-σθ-8 λο-ό-μενον
2.° Una ν (vt) se elide ante σ con alargamiento compensatorio de la λύ-ο-νται λο-ε-σθ-ων λό-<υ-ντ<ζι λύ-οι-ντο λυ-ο-μένοο
vocal anterior (§ 29-2).
3.0 Una τ no puede ser consonante final de palabra ($ 31).
4.° Dos vocales en contacto se contraen en vocal larga o diptongo (S 21). OBSERVACIONES. — I. El presente medio-pasivo se forma como el presente
$.* Dos silabas seguidas no pueden empezar por aspirada ($ 28-1). activo substituyendo las desinencias activas por las desinencias medio-pasiva».
70 72
EL VERBO FORMACIÓN DE LOS TIEMPOS
II. Las desinencias σαι y σο de la 2.· pers. sing, quedan alteradas en λύει,
λΰοο, λΰη, Xúoio en lugar de las formas primitivas λο-ε-σ-αι, Xu-ε-σο, λο-η-σ-αι, Futuro pasivo
λο-οι-σ-ο por la calda de o entre vocales y consiguiente contracción.
Indicativo Optativo Infinitivo Participio
144. El imperfecto consta d e : a u m e n t o , t e m a d e presente
( = t e m a verbal y vocal t e m á t i c a ) y desinencias personales secundarias.
λο-Β·ήα-ο-|1αι λυ-θησ-οι'-μην λυ-θησ-ό-μενος
λυ-Ι^σ-κ Xu-9-ήσ-οι-ο λο-θ-ησ-ο- yivoo
Imperfecto activo Imperfecto medio-pasivo
λο־Ι}ήσ-«-ται λο-θ-ήσ-οι-το λο-θησ-ο-μένη
Χο-βήσ-ε-σθ-αι
λο-6-ησ-οί-μ.εθ-α λο-θ-ησ-ο-μ,ένης
S. ϊ-λυ-ο-ν Ρ. «-λύ-0-(1ιν S. l-Xu-d-μην Ρ. ε-λο-ό-μεθα Χυ-θ-ησ-ό-μεΟ-α
Ι-λυ-«-ς è-λΰ-β-τ« Xu-Orja-ε-σβ-ε λο-βήσ-οι-σθ-ε λυ-θησ-ό;־χενον
ί-λΰ-ou Ι-λΰ-ε-σ&ε
Ι-λο-ι Ι-λο-ο-ν λο-&ήσ-ο-νται λο-δ-ήσ-οι-ντο λο-θησ-ο-μένοο
i-λΰ-β-χο έ-λΰ-ο-ντο
OBSERVACIÓN. — La 2.* persona sing, del imperfecto medio-pasivo es OBSERVACIÓN . — El futuro pasivo se forma como el futuro medio, pero
IXúoo en lugar de la forma primitiva s־Xu־6־oo, por calda de σ entre vocales y
consiguiente contracción. su característica es la silaba &r¡a, no solamente una σ.
Aoristo activo
λΰ-σ-ω λΰ-σ-οι-μ,ι λΰ-σ-ων
λύ-σ-ει־ς λό-σ-οι-ς λύ-α-ο-ντ-ος
λό-σ-ει λί-σ-ο» λΰ-σ-οοσα Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio
λό-σ-Μ-ν
λό-σ-0-jitv λό-σ-οι-μεν λο-σ-οΰσης
λύ-α-ε-τε λΰ-σ-01-te λδ-σ-ο-ν ί-λυ-σα λΰ-σα) λΰ-σ«ι-(1.ι λΰ-σα-ς
λύ-σ-οο-σι λό-σ-οι-ε-ν λδ-σ-ο-ντ-ος ί-λο-σα-ς λδ-σ-ο-ν λΰ-σ1)׳ς λύ-σει-α-ς λΰ-σα-ντ-ος
Indicativo Optativo Infinitivo Participio OBSERVACIONES. - I. En indicativo la 1.* pers. sing, έλυσα está en lugar
de la forma primitiva ϊ-λο-σ-ν, por vocalización de la v. El grupo σα, tomado
λΰ-σ-ο-μαι λυ-σ-οι-μην λϋ-σ-ό-μενος como característica del aoristo, se suaviza en σε en la j . a pers. sing, y, ade-
λύ-σ-ει λύ-σ-οι-ο λυ-σ-ο-μένου más, en la 2.* y 3.* sing, y 3.· plur. del optativo.
λύ-σ-ε-ται λΰ-σ-οι-το λο-σ-ο-μένη
λύ-σ-ε-σθαι II. En imperativo, la 2. ״pers. sing, es irregular, como lo es también la
λο-σ-ο'-μεθ-α λο-σ-οι-μεθα λα-σ-ο-αένη;
desinencia t del infinitivo.
λύ-σ-ε-σΒε λΰ-σ-οι-σθ-ε λο-σ-ό-μενον
λΰ-σ-ο-νται λό-σ-οι-ντο λο-σ-ο-μένου III. En el optativo, la 2.* y 3.* pers. sing, y la 3.* plur. son irregulares.
IV. El participio λΰσας es por λο-σα-ντ-ς, por calda de ντ y alargamiento
OBSERVACIÓN. — El futuro medio se forma como el activo, pero substi-
tuyendo las desinencias activas por las desinencias medias. por compensación de a.
70 74
EL VERBO FORMACIÓN DE LOS TIEMPOS
Aoristo medio
Perfecto activo
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. P a r t i c i p i o
ί-λι>-σα-μην λύ-σω-μαι λυ-σαί־μην λο-σα'-μενος
ε־λύ-σα> λϋ-σο-ι λύ-σγ! λύ-σαι-0 δ λο-σα-μένοο λέ-λο-χ0 λε-λύ-χω λε-λύ-χοι-μι λε-λο-χώς
έ-λύ-σα-το λυ-αα-α&<ι> λύ-ση-χαι λύ-σαι־χο cb
0¿ λέ-λι>-χας λελο- ι ισθ-ι λε-λύ-χ^-ς λε-λό-χοι-ς δ λε-λο-χοχ-ος
λο-σα-μένη M
ο λο-σα-μένης λέ-λϋ-χ« χώς 1 έστω λε-λυ-χη λε־λύ-χοι אli λε-λυ-χυΐα
έ-λυ-σά· μεΒα λυ-σώ-μεθ-α λο-σαι-με&α i λε-λϋ-χυίας
λύσααΙΙβ λύ-ση-σί)·ε λύ-σαι-σ&ε Χ λϋ-σα-μενον λε-λΰ-χα-μεν λε-λύ-χο>-μεν λε-λύ-χοί-μεν Χ
ε-λύ-σα-σΙΙε ω
ε-λύ-σα-νχο λο α׳/ aHiov λύ-αιη-νται λό-σαι-νχο λο־σα-μένου λε-λύ-χα-τε λελο- ι Ιστε λε-λΰ-χη-χε λε-λΰ-χοι־τε Χ λε-λο-χος
λε-λΰ-χα-σι χότες < δντων λε-λύ-χω-σι λε-λύ-χοι-ε-ν λε-λο-χόχ־ος
OHSHRVACIONKS. — I. lil aoristo medio se forma como el aoristo active
substituyendo las desinencias activas por las desinencias medias. OBSERVACIONES. — ί. Nótese el paralelismo entre λέλυχα, λέλοχας, Χίλυχι
II. La 2." pers. sin¡;. del indicativo es έλύσω por è-λυ-σα-σ-ο, por elisión de perfecto y las formas έλυσα, ελυσας, ελοσε de aoristo.
de a entre vocales y consiguiente contracción. II. La 3." pers. plur. indic. es λελύχασι en lugar de λελοχα-νχι, por asibila-
III. La 2." pers. sing, del imperativo tiene la desinencia t, irregular. ción de τ ante ι (νσι) y caída de ν ante a.
III. La desinencia del infinitivo es vat y su característica en xe.
IV. El tema del participio es λελοχοχ, no λελοχοντ.
Aoristo pasivo
Perfecto m e d i o - p a s i v o
Indicativo imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. P a r t i c i p i o
έ λύ-Βη-ν λο-Β5> λυ-ÍJ ε-ίη-ν λο-&5ίς
έ-λύ-θ-η-ς λύ-Βη-τι λο-Βη-ς λο-Βε-ίη-ς δ> λο-Βέ-ντ-ος
έ-λύ-Βη λυ-Βή-τω λο-&3 λο-β-ε-ίη ι λέ-λο-μαι λελο- j ^ λελ״-ίε)׳״ν λε-λο-μένος
«Κ־ λυ-Βεΐσα λέ-λο-σαι λέ-λυ-σο δ λε-λο-μένοο
cb λυ-9-είσης μένος | ןς CS>
ε-λύ-Βη-μεν λϋ-θ-ώ-μεν λο-Βε-ΐ-μεν λέ-λυ-ται λε-λύ-σβ-ω ^ΝΟς ן ^
ם λε-λο-μένη
χ
έ-λύ-&η-τε λΰ-Βη-τε λυ-8-η-χε λο-θ-ε-Γ-τε λο-Βέν r< λε-λυ-μένης
έ-λύ-Βη-σαν λυ-&έ-ντων λϋ-Βώ-σι λυ-Βε-ί-ε-ν λυ-Βέ-\׳τ-ος λε-λύ-με&α
λέ-λο-σ&ε λε-λο-σβε λελ״-ί^ λελ״-ίε^εν Χ λε-λυ-μένον
, < είχε
λε-λΰ-σβ'ων μένοι
Γ ) י λε-λυ-μένοο
λέ-λο-νται ι ειεν
OBSERVACIONES. — I. La característica del aoristo pasivo es ©־η, que se
abrevia en ®•ε en la 3.* pers. plur. del imperat., en el optat. y en el participio·
II. El aoristo pasivo tiene las desinencias activas secundarias. OBSERVACIONES. — El perfecto medio-pasivo no tiene característica.
III. La 2. a pers. sing, del imperat. es χι en lugar de th por disimilación de
las aspiradas. 148. El pluscuamperfecto c o n s t a d e : a u m e n t o , t e m a d e p e r -
El participio λυθείς es por λϋ-θβ-ντς, por caída de ντ ante ς y alargamiento fecto ( = r e d u p l i c a c i ó n , t e m a v e r b a l y característica *61 o χ η e n activa)
compensatorio de ε en 61.
y desinencias p e r s o n a l e s s e c u n d a r i a s .
Honraba
Ο
Η έτίμων [έχίμα-ον]
υ [Ιχίμα-ες]
ω έτίμας
Et
α έτίμα [έχίμα-ε]
Ά έπμώμεν έτιμά-ομεν]
Χ
!τιμάτε "έτ!μά-εχε]
έτίμων έτιμά-ον]
Μ. τιμήσων
FUTURO
ο Μ. τιμή σας
τιμήσαιμι τιμήσαι F. τιμήσασα
Cfi
a. ¿τίμησα τίμησον τιμήσω Ν. τίμησαν
O
c
Μ. τετιμηκώς
PERFECTO
פ έτετιμήκειν 0
υ
υ έτεχιμήκη
כ
a
V
χ
¡X
hl
Q.
χετιμηκώς Ισομαι
Η
כ
ίχ.
6
82 162. Verbos contractos en -άω Conjugación de τιμάω, honrar. — VOZ PASIVA 83
Soy honrado Si honrado Que yo sea honrado Que yo fuera honrado Que es honrado, siendo honrado
Β) τιμώμαι Γτιμά-ομαι] τιμώμαι τιμά-ωμαι] τιμψμην τιμα-οίμην] Μ. τιμώμενος τιμα-ομενος]
Ser honrado
S τιμφ Γ τιμά-ει] τιμώ [τιμά-ουΐ τιμ$ >μά-χ¡] τιμψο τιμά-οιο] τιμωμένου τιμα-ομένου]
Μ
<Λ τιμάται τιμά-εται] τιμάσθω [τιμα-έσβω] τιμάται τιμα-ηται] τιμφχο τιμά-οιτο] τιμάσθαι F. τιμώμενη τιμα-ομένη]
0)
α τιμιύμεθα "τιμα-ομεθα] τιμώμεθα τιμα-ώμεθα] τιμψμεθα τιμα-οίμεθα] [τιμά-εσθαι] τιμώμενης τιμα-ομενης
α
τιμάσθε τιμά-εσθε] τιμάσθε [τιμά-εσθε] τιμασθε τιμά-ησθε] τιμψσθε τιμά-οισθε] Ν . τιμώμενον τιμα-ο'μενον
τιμώνται 'τιμά-ονται] τιμάσθων[τιμα-έσθων] τιμώνται τιμά-ωνται] τιμψντο τιμά-οιντο] τιμωμένου τιμα-ομένου
Era honrado
0
έτιμώμην έτιμα-ομην]
Β
גנן έτιμώ έτιμά-ου]
Cu
a έτιμάτο Ιτιμά-ετο]
a έτιμώμεθα έτιμα-ομεθα]
έτιμάοθε έτιμά-εσθε]
έτιμώντο έτιμά-οντο]
Η
ק τιμηθήσομαι τιμηθησοίμην τιμηθήσεαθαι τιμηθησομεσος, -μένη, •μένον
Β-
a
0< έτιμήθην τιμήθητι τ¡ ιηθώ τιμηθείην :ιμηθήναι τιμηθείσα, -θεΐσα, -θέν
PERF.
έτετιμήμην
I
PERF.
FUT.
VOZ M E D I A
á τιμήσωμαι
0< έτιμησάμην τίμησαι τιμησαίμην τιμήσασθαι τιμησάμενος, -μένη, -μενον
I
FUT. PERF. PLUSCUAM. PERFECTO AORISTO FUTURO IMPERFECTO PRESENTE
ποιοΰμεν
ποιεί
ποιώ
ποιείτε
ποιοΰσι(ν)
ποιείς
ox׳ (τκ< ον» οχ» οχ׳ ·οχ
Η Ν Η Η Ν
Η ο ο ο ο ο Ο
fn ο* ro ο πΓ 'הזc
Η ע- c יריc ׳ ,
* ! r e
o <ז Η ך- <η <
Μ (Τ)- 0) דן ב
יח .
m Μ
Η
א Μ
Μ σ a.
ε- S g o
ο
J5-
r - ^ ,
f״., ΠΧ( ׳ΤΚ׳
, , ,
οχ. 0χ< ΟΧ.
,
Κ
&
י 1« יJ—ו 1 1 גז ñ
η q א .5' .5'
α
α Η Η Η Η Ν פ, Μ Μ Μ
O O O
Μ Η Μ
O o ο
°5
ς
Β
a Β
! ו ו ו ו ו ι ι י ו ו ו O
o o יהo romo
-ש o ־ ¿ ;יρ ׳—יΛ < 8 η-I 2ε ε
» —י 1
¿י
α m S
r- ן 1 ^׳
י—יΛ1 1
•—י 0
1 1 ן1
Η Η ΜΗ
o o o o
o m fn id
Μ 5 ~"5* ־
Ο) 5 ״׳ ε
Μ
ο Μ
3
-צ ο
_ t ס־
φ
א .5" -י
ε- Ο 9
0 Μ
o MM
o O ׳g•
^
/ו ο
< 1» 0N 5 íñ"
1 m 1 י β)י
α* O-
5 *י rt m.tm
g< i £ o
• י
Ν Μ r) fí S ri
o o o o o o
S<-5 ׳s > £ = ׳5= ׳5׳
CO
Μ
m Μ
ο
c
Μ
ο י2׳ J σ
¿i- —>—׳r—1 ι Γ-» י ¿ל
0
c'
.5. ο Μ Μ Μ Μ Μ Μ 3
א ε O o O O OO
ε fn-íñ.fñ.
ו ו ו ro.I m.
I en.
I ^
ε -g ε ¿ , ־g ε » O
<
1—Ι
oΗ o
Μ oΜ oΗ oΜo Μ
ra Η ־ρ ΙΟ
« ^ fn r> tí κ
O
-ס
-á- o
-á- a a o
X s
o« 3.
'ש
«Q
Q)
5
3
a
A
3 Ν
o
5' re.־
8
א a a
o 2 י־ <
o es״
6
Tl <
O
Ν
oΗ Η
o Ηo fí
o oΗ oΗ ÍO >
o o o o o S' ח
C> C' c· c» c׳ ס־
·e < a a ^ Η
M MS Ν <
נח מπ» ΟΗο οΗ !4
o oΗo Η 01
οΜ Μ
ο οΜ -3׳.3-.5י >
.3.3.5 a a u
מΗ S
ao ao e
α Η
o η Νo
o o Μ S
o S
o η
'ס־
א א א tí c § δ'
tí α •η Q י>מíñs to (!ייro.י»ז
־״s. ε-
" a יי S « I I I I I I ao-
o o o o o s
< a- c •i ;
η ז—יa a
S -á מ£
85
00
09
FUT. PRESENTE
AOR. FUT. PLUSC. PERF. AOR. FUT. IMPERFECTO
PERF.
Ν S ? יΜ Ν Ν
o o o o o o m c
o r» o © © יח q'-S
es» ׳f
β
n· d ?1. 3 & to 3
a Q.
o O׳
.3 ao .:*י aΗ;
a S
»י a o
o S a Ν o oS oS Μ o oΝ Λo <"
·p 1 "Ρ o o o o © © PhffltP) (*Η 0K !·י1 1 O O
a 3 יוזז0» יo»- 0 יו0 >וS
·e a חוπ»•III
.oo 5> U.o
ra o . o o׳ ^ . *־.־Ρ
a ־Ρ w » , יחβa 9
8 ,—' ε
<
Λ
S Η ΗΗ ·י
2 S cr
m co oa
α
φ ο 5' ־ o
φ
e >״ s 3 O
a "D a
3 -rf- I 11
o> a a ΗΗ 3
—•־
a o o o
a γ γ. < o
a ra. O
am
aCD <3> o
a>
ε .>״, מ
3
f( ΜS Η
o O o
a fí
o o o
s׳-3 ׳s- -5־׳5 ׳S ׳O
O •c si •c
0)
c
־־ מ σ
a ־P SWS ©? )O s־oaoOs- ע1C
S a>
S' ? ז ־ ד ־ ? ־ ד ™־ a-
§־ o<
< «< Q -—ן π לו־ יי • י Q•·־
o ε-
Η «Γ¡; « מ °
δ JL ® 4י־־־ lÜJ
Ν
n S
m
Η Ό Η
Η
o o
Já ־P .3
Q a o a
a
3 ־P
3 3 Já
S
o
.5- _י<ד
a a am
a a a -3!
a <9 a
a cx>
a
Η α>
já o
a a Q 3 a
a-
־p o. o, ־P
־P ־P 01י
־P "P
m. Oh
״ε
FUT. PERF. PLUSCUAM. PERFECTO AORISTO FUTURO IMPERFECTO PRESENTE
oO*
x» O?
0>JO-S
ov* ΟΟ*
Χ» ΟΚ· (IK
Ο* O* C ?׳O* O? » « «
já^Já Já J ^ J
^ ?^ ׳־ ?׳־ >> 7~> ?׳־
ooo oc oc o c 0 0 0 21 4\2. 3'
(I•.
<c CíΗ?־ c« o ·e CL C ' CL
1α Η ־Ρ
.á
of g , יה 0י η m
<
3
8 m ע Já
a.
χ Já ?׳־
-a- ο
>׳־
(ΙΚ< ΟΧ» ΟΧ* Oí׳- ׳ov ׳ox· cv o? o* ο» » 9 » Β
rs- ε 8· Οί> Oí ׳o ? Oí" Oí ׳c ^ j Já
8-2 χ Q aε .á
já Já Já «Γ
χ 2 מ η ?ק ׳־- ׳־? ׳o o O ^ 5י־"¡ ־ ρ-'^Ζ' Ο
Já 3 O, o, o» f f - f -
• I 1 I I I
O 0)
rl o
m m1 g1
־P
a Γ1 Γ
m -c 0> m o C
Q ,>״ " iï —
Oí Oí já Já-
já
? י־O
O ׳־ק
s־c
Ηm ε
já Oí ε
•c 3
?׳־ Já- גד
εא ?ε' ־
-rf Já-
oa<
e.
<j> o. o<
Η Π)
Sי—׳
CV c v o ; 0í07 0?
.á -á j á j á . á
>י־? ׳־»;׳>׳ ?׳־? ׳־
8 ׳2• 2, ε ׳/O
εα ׳εΗך= ׳
β CA
Ot > c
Já σ
י * יו וcv cv cv
ra J á - á Já _á -S J á
c'
כ
ε O. O, O- ?׳־? ׳־
O-
?׳־ <
O
έ I O,
I I0\
Η ErL ״ε
Of O
Of já -á
já ?׳־ 7-· •־
>·
8• 8- Β)
א
a <'
O
.á
ÍT> 3—*
Oí j fá
já 1 js 3
τ-
ε ε׳
א
(1>י a - § 2 ׳ <
O
a e י
Tl
ο> W
w oíf V
cv ¿o׳י־י ׳־
o? o? ΪΟ
j-i 1.á Já.-=L
z y g Z^ >¡׳
£. ci S. §־
כד
o» o? o? Oí Oí Of o» o» J§ 01
—*
IB W W ^ Já ^ -á já -á, η*-
oí Oí oí f f 7^ ?׳>׳־£•׳ ñ]
Já ^ J á , 3 ׳3- 8- 8׳ 8- 8י
׳־? ^ ׳•?ך U CI u a a a ·Ό
s ε ε «< Sg 3 < o< ;o 3° ^ o, O, J , J , δ'
א א א
S- S. ε- ¿ ־V · ׳־ל
ףf?- ?>׳
? י־?ן££-
>׳S <1
έ έ s . s§ § ן
90 166. Verbos contractos en -όω Conjugación de δηλοω, mostrar. — VOZ PASIVA 91
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio
Soy ηlostrado Sé tú mostrado Que yo se a mosirado Que yo Jue ra mostradβ Que es mostrado, 5 iendo mostrad 0
δηλοΰμαι δηλο'-ομαι] δηλώμαι δηλό-ωμβι] 5« ־mostrado δηλο-ο'μενος
PRESENTE
Era מlostrado
IMPERFECTO
έδηλούμην έδηλο-βμην]
έδηλοΰ 'έδηλο-ου]
έδηλοΰτο έδηλο-εχο]
έδηλούμεθα "έδηλο-όμεθα]
έδηλοΰσθε "Ιδηλο-εσθεί
έδηλοΰντο "έδηλό-ovxoj
te.
Η
ה δηλωθήσομαι δηλωθησοίμην δηλωθήσεσθαι δηλωθησο'μενος, -μένη, -μενον
AOR.
f-
D δεδήλωμαι δεδήλωαο δεδηλωμένος ώ δεδηλωμένος είην δεδηλώσθαι δεδηλωμένος, -μένη, μένον
tb
PLUSC.
Ιδεδηλώμην
PERF.
FUT.
VOZ M E D I A
Η
3 δηλώσομαι δηλωσοίμην δηλώσεαθαι δηλωσόμενος, -μένη, -μενον
b
b
a έδηλωσάμην δήλωσαι δηλώσωμαι
&נ δηλωσαίμην δηλώσασθαι δηλωσάμενος, -μένη, -μενον
0.
102 EL VERBO VERBOSEN)זיי 93
Sin embargo, 88(0, atar, que no hay que confundir con íía», tener
Particularidades de los verbos contractos necesidad, ofrece todas las contracciones de los verbos en -έω.
2. Algunos verbos en -έω no alargan la e en el futuro, aoristo y
167. Particularidades de los verbos en -áa>. — 1. Algu- perfecto.
nos verbos en -da> hacen las contracciones en η en lugar de hacerlas El., έπ-αινέω, alabar, fut. Ιπαινέσομαι, aor. έπήνεσα, pft. έπήνικα
en a. Esto« verbos son:
169. Particularidades de los verbos en -ο'ω. — 1. Los
ζάω, vivir, infin. ζην verbos ίδροω, sudar, y ριγοω, tiritar, tienen las contracciones en ω en
Ít1|>áa>, tener sed, o διψην vez de ou, y en ψ en vez de 01.
πεινάω, tener hambre, » πεινήν
Pres. ind. y subj. Imperativo Optativo Infin. Participio
χράομαι, servirse de, » χρήσθ·αι
Así, por ejemplo, se conjuga: S. ι ίδρώ ίδρφην ίδοών
2 ίδρψς !δρω ίδρψης ίδρώντος
P r e s e n t e indie, y subj. Imperfecto Imperativo 3 ίδρψ ίδρώτω ίδρωη Ιδρών ίδρωσα
Ρ. ι ίδρψμεν ίδρωμεν ίδρώσης
Sing, i p. ζώ 2ζα>ν 2 ίδρώτε ίδρωτε ίδρψτε ιδρών
2 p. ζής έζης 3 ίδρώσι ίδρώνχων ίδρωεν ίδρώντος
3 Ρ· ζή έζη ζήτω
2. El verbo άρόω, arar, no alarga la o en ω en los tiempos que no
Plur. ι p. ζώμβν έζώμεν se contraen: fut. άρο'σω, aor. ήροσα.
2 p. ζητε έζητε ζήτε
3 p. ζώαι ίζιον ζώντων
III. VERBOS CONSONANTICOS
2. Los verbos en -άω cuya a va precedida de una p, de una ε o de
una i, alargan esta a en a larga (y no en η) en los tiempos no contractos. 1 7 0 . Los verbos en ω cuyo tema termina en consonante com-
Ej.: δράω, hacer, fut. δοάσω, aor. έδρασα, perf. δέδρακα prenden dos categorías:
έάω, permitir, fut. έάσω, aor. είασα, perf. εϊαχα 1.a Verbos cuyo tema termina en muda ( v e r b o s m u d o s ) .
μειδιάω, sonreír, fut. μειδιάσω, aor. έμειδίασα, perf. μεμειδίακα 2.* Verbos cuyo tema termina en líquida ( v e r b o s l í q u i d o s ) .
3· Los verbos κάω, quemar, y κλάω, llorar, no se contraen, pues en
rigor su tema es xaF o xau, κλαF o κλαυ. Verbos mudos
168. Particularidades de los verbos en -έω.— 1. Los ver- 171. Preliminares. — En estos verbos, del encuentro de la
bos en -έω de dos sílabas, como πλέω, navegar; χέω, verter, solamente muda final del tema con la consonante inicial σ, κ, &, μ o τ de la ter-
minación en el futuro, en el aoristo, en el perfecto y en el pluscuam-
hacen las contracciones en ει. Tienen, además, el optativo en -οιμι,ηο
perfecto, resultan transformaciones análogas a las que hemos visto en
en -οίην, (§ 159, 2). Así, por ejemplo, se conjuga:
la 3·" declinación. Conviene, pues, recordar los principios fonéticos
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio que se refieren al encuentro de consonantes (§§ 27-31):
1." Combinadas con una σ que les sigue, las labiales β, τ, γ, forman
πλέω πλέω πλέοιμι πλέων una ψ; las guturales ן, χ, χ, una ξ; las dentales δ, χ, θ·, desaparecen.
πλεις πλεϊ πλέης πλέοις πλέοντος 2.° Delante de [i, las labiales se cambian en μ., las guturales en ן, las
πλεΐ πλείτω πλέτ¡¡ πλέοι > dentales en a.
πλέουσα 3.0 Dos mudas consecutivas deben ser del mismo grado (asimilación).
πλέημεν πλέωμεν πλέοιμεν Η πλεούσης 4. 0 Una dental seguida de otra dental, se cambia en o (disimilación).
πλεΐτε πλείτε πλέητε πλέοιτε πλέον 5.0 Además, en el perfecto activo, la χ cae después de una labial o una
πλέουσι πλεόντων πλέωσι πλέοιεν πλέοντος gutural; éstas, en cambio, se aspiran (perfecto aspirado) Por el contrario,
ante la x, las dentales desaparecen.
102
EL VERBO VERBOSEN)זיי 95
II. Algunos verbos en ττα> se conjugan como los verbos de tema en dental.
ACTIVA - ξ ω (χ . ר -Εα (1.)־ - χ α (5•°)
MEDIA - ξ ά μ η ν (1.°) - γ μ α ι (2.°) Activa Pasiva
ξομαι (ι.β)-
PASIVA - χ & η ν (3·°) - γ μ α ι (2.°) (°•3) - χ θ ή σ ο μ α ι E j . : πλάττω, modelar Futuro πλάσω πλασθήσομβι
Aoristo έπλασα έπλάσ&ην
Ε].:άγω, conducir, fut. άξω, aor. ήξα, pft. ήγμαι Perfecto πέπλακα πεπλασμαι
πλέκω, entrelazar, » πλέξω, » έπλεξα, » πέπλεγμαι
βρέχω, mojar, » βρέξω, » έβρεξα, » βέβρεγμαι III. Por el contrario, algunos verbos en ζω ( = 0>8 )ןse conjugan como.
πράττω, hacer, obrar, » πράχω, » έπραξα. » πέπραγμαι los verbos de tema en gutural.
OBSERVACIÓN. — Una gutural seguida de una 1 consonante producía anti-
Activa Pasiva
guamente el grupo ττ o σσ (cf. ftofrciuv por ταχίων, § 87). De modo que en
realidad χ ρ α τ τ ω representa el tema πραγ reforzado en el presente por una 1 E j . : στίζω, tatuar Futuro στίξω στιχ&ήσομαι
consonante (cf. la palabra πραγ-μα, asunto). Asimismo γοΚάττω, guardar, es Aoristo έστιζα έστίχ&ην
por φολαχ-1-ω (cf. φΰλαξ, φύλαχ-ος, guardia).
Perfecto ίστιχα έστημαι
102 96
EL VERBO VERBOSEN)זיי
τετριμμένος ώ χεχλεγμένος ώ πεπεισμένος ώ 177. Futuro activo y medio. — El futuro se caracteriza por
la ausencia de a y se forma añadiendo al tema verbal las terminaciones
- ώ y οΰμαι (contracción de - έ [ α ] ω , - έ [ σ ] ομαι). Se conjuga como el
τετριμμένος εΤην χ ε χ λ ε γ μ έ ν ο ς ε7ην χεχεισμένος εϊην
presente de los verbos contractos en - έ ω (§§ 163 y 1 *H).
E j . : κρίνω, juagar, f u t . act. χρινώ, fut. m e d . xptvoüpxet
FIK.
P a r t i c u l a r i d a d e s . - Algunas veces el perfecto modifica el tema verbal. O B S E R V A C I Ó N . — La mayoría de los verbos en -νω cambian la *
i." Los verbos disílabos en -λω y -ρω cambian la e del tema en a. en o (rara vez en μ) ante las desinencias que empiezan por μ.
Ej.: στίλλω, enviar, fut. οτελ-ώ, perf. Ισταλχα E j . : φαίνομαι (tema φαν-), mostrarse, aparecer;
«p&típii», destruir, » <pftep-u>, » fcp&apxa
P<i r f e c t o Pluscu amperfecto
í.* Los verbos en |uu, asi como μίνιο y βαλλυ», forman el perfecto en -ηχα.
S. χέφασμαι P . χεφάσμεθα S. εχεφάσμην Ρ . ε χ ε φ ά σ μ ε θ α
Ej.: ví|1m, distribuir, fut. νιμιΐι, perf. νενέμηχα χέφανσαι χέφανθε êxέφανσο Ιχέφανθε
ΐίμνω, cortar, » t«|״I>, » τετέμιηχα χέφανται χεφασμενοι είσί έχέφαντο χεφασμενοι ήσαν
jiívu), permanecer, » (1«νώ, » μίμένηχα
βάλλω, disparar, » βαλώ, » βέβληχα
Imperativo Infinitivo
}.* El perfecto de κρίνω, juagar, es xíxpixa; el de τιίνω, extender, xHata.
χέφανσο, χεφάνθω, e t c . πέφανθαι
1 8 0 . V o z p a s i v a . — El futuro, el aoristo y el perfecto pasivos
Convierte la ν en μ. οξύνω, agujar, perfecto pasivo ώξυμμαι.
tienen el mismo tema que el perfecto activo.
Part, a c t i v o Fut. p a s i v o Aoristo Perfact·
Ponía
έ-τί-θη-ν
έ-τί-θει-ς
IMPERFECTO έ-τί-θει
έ-τί-θε-μεν
έ-τί-θε-τε
Ι-τί-θε-σαν
έ-τε-θή-χειν 0
PLÜSCUAMP.
Ι-τε-θή-κη
1
El aoristo 2 n o s e u s * en las tres personas del singular del ladicatiTo ίθ-ης, El aoristo 1 {θτ)χα, que • β ί ο se d» en el indica tiro, slrre para r c c m p l u a r » t u tre» personas{
106 197. Conjugación de τί&ημι, poner Toma verbal: &ε. — VOZ PASIVA 107
Soy puesto Sé tú puesto Que yo sea puesto Que yo juera puesto Que es puesto
τ£-θ*-μαι τι-θώ-μαι Ser puesto Μ. τ׳.-θέ-μενος
τι-θε-ί-μη>
τ(-θ«-σαι τί-θε-σο τι-θη τι-θε־ί-0 τ£-θε-σθαι αι-θε-μένου
PRESENTE τί-θ«-ται τι-θέ-σθω τι-θή-ται ׳rt-θε-ι-το F. τι-θε-μένη
τι-θί-μβθα τι-θώ-μεθα τι-θε-ί-μεθα τι-θε-μένης
τ(-θ*-σθ» τ(-θε-σθβ τι-θή-σθε τι-θε-ϊ-σθε Ν. τι-θέ-μενον
τ£-θ*־νται τι-θέ-σθων τι-θώ-νται τι-θε-ι-ντο τι-θε-μένου
Era puesto
é-τι-θέ-μην
έ-τί-θε-σο
IMPERFECTO έ-τΕ-θε-το
έ-τι-θέ-μεθα
έ-τί-θε-σθβ
έ-τί-θε-ντο
PLUSCUAMP. έ-τε-θεί-μην
VOZ MEDIA
Me pondré
FUTURO
βήσ-ο-μαι θη-σ-οί-μην θή-σ-β-σθοκ θη-σ-ό-μενος, η, ον
< רΛ
PLUS.
•0
FUT.
גשoO o w AORISTO IMPERFECTO PRESENTE
a ״מ
Ρ Β ־i·
tí » tu
• גoCA ta crq >״
!< בל
w re vO
-g Ρ í o Γ) Π) Ο) ««ς
I I I · ?יI •«φ
I I KM כ ! מΜ
co קQ m m Oí י־די״די־ד מm οι α οι j fn ״דτ® י ד7*7= י ד 00
Τ* Q ^ ·p ^ וJ וK ^ וW^ .=1*5 a. a ק-
a» מw
- o' o A * χ Q ffl η x x x a Q ¿« ״״ י·״F ~ I ¿יg· i ö' o O
-e 3 5] J m R
2 5 •״as 2 *י *י f* 2 ־ ״Ε § η שΓ»« O
rt
<
έ דc & - 5· < ρ* 0
מo' S-A *·' !ב, ־£ J3
״g C 6 I—J o
ν Λ "ש
<״י ד τ״ד ־
1 ,
¡ ׳r- r « tg (ג-
η tí <Kt «!״מי
"ΐ •י *יי· י a r ? r s g i" Vi S' 01
Μ C u á >״ ε i ί ·י •י־ s. ס־
o> a(A g . ε ε• -β
τ hO
ש
J*־
c(Λ כי 1 8 ·
ε. < ε
Β re (Λ o." s
,
•ני W ρ 'מז
re. <ד (O ηΜ ש re aΛ
D (Ο
1. כדי >-t =»=י£<8- יg וι Τ" Τ" Τ" Τ" ε CO כדre
ït •1 ש
O ρ β01 ״ρ Λ ν-δ 8!•=»· ε < ״ c =3־= *=׳,o ״3 .3*
ti CL·
Μ ·Χ. <2 ו י ו
Ο · ייρ
I
f) O
^ o־
c C— 3Ζ ·ς
3 » η η
η ·"יכלPI ^ 3 < < βa 3 a ק
0 η o
u O κ· o "1
C o Ε. S־ ·ז
Μ o3 (Ο Ό a !
r* < η (π 01 11» ί» ra δ V*r aΤ*Τ* Τ - Τ" "Γ" t ,δ ce
rt Ρ
O a 1 A O נןη
9
I
ו
I I
ו ו
ι ι ι יי
s ·< ?י Q
1 I I Im μ ηι ηι Si ס־ ρ O
Η כדיCQ׳ η Ηΐ ι! ^ 0 _ י ד י ד ידs\3\g־ 0•Η. Η£
ם־
o G ¿ <3 «π < 5 1 » Η •ρ =־ ι 5
η A δ'
(!-ץ i. -p ¿ • ״ ן o 'ש
m*־ < ק
=ד O (ft
*י O Ρ
מ V» rt t1־ a α re
(A Ρ ^ 5:
H. ׳1Γ
*a m ce ט
o*
(A r־t 1 Ξ
—*Γ 05' Cu. <
O C X ן ״ is, Q Γ &
'כ ש. re
δ גז- o OK ¿ sa <n Τ § re' O
4 a 3 Π) g s ξ" Ρ ·Η Ν
o Β 3.«י 2 <" ηr+ J > ' ׳
Ι1?־ O
aa 0
-ו 1 o ־g
ש
ני מ3
m )יוpi מ .*י ,ο -ס
ο»« o>« en m οκ m fj a
1
í 7
™ι I3 ™ ™ יΤ"
s
>״
—ט1
.-κ
π-
,-
t re <
אS πη η. 0 יίο η. 10 O ־־1 O >
?י < י¿ילcá
QQ » «¿י ^ <
8י ¿י ?״ ¿ ^ ο 5' ¿ JT 1
o. O ד:
«A Oו Ν
S. -'מ re
C L· oידי
o tT» 1Π >•׳
^ 8 יי־ ©
CO ore
ο 1־
·η ^רο שη
^ 1
AOR. !
FUT.
FUT.
IMPERFECTO PRESENTE
AORISTO 2
•S j מ v£>
ov
1 ״ςΟ«׳״. OÍ אO«
Co
QV כ vO
m m 0 o)I Ifo» o>» m וm 11· I I I vj¿ A.
m ίο !מ ו ω «-3 יי« ו
י Λא 0» M N>»־ <T> EN 0נ ^י
Q
O ־έ
1
׳P
1 Q1 ¿יQ "F Β Ρ ד- S ^ן וQ1 ׳־Ρ RוΗ R«Q R׳Ρ
ו ^זS Η
O
R <3 01 Η
O mQ Φ o»
CD o ¿יO d
<
ς« · יCD «י צי O
Ι-»•
ייC M
טΠΙ O
O O
¿י -ש
» •e ¿י1 ·c »+*. 8 ΟΙ O * י. ״ י <' o
3
S R c> O
ש
CO 3 HQ
ÍO
1 <1; me 1roeo m <1n« ÍO>101 ו וtí 0)
ct a o cu»
°י 1 CD 1 ס־ Sí·
Q » Pa a Q g S- φ
—ו 2,
ε»י· ¿י ε O ε m ε ^ וs Β) S
Η י£ ה
O.
m ?״?״די ״ד״דτ* (O f»
VOZ
(Λ
׳P' RV
1 ε׳ ε״ A S c
σ_
cי וQ?־
ו ι
Η I
=ך 01-
·;י ¿יQ *P ו׳ ·Ρis S¿ Έ" ־P
áR ω CD δ·י־״« י O έ» «3CT>M S R O ' 1a
»r» fimo — FT. ZS
״ R ־־ S Ο A
Λ
ε״ 8
tí
MEDIA
OV (O
Ω CD I ItoI (!)
ÍS I Itr>I m
(r> O £
s·
Π
i l (ייl Π) CID TIFT (>י 1»י״ ׳Μ* R
י-י «—»י
1 I ·ΤI Q
1 CD Q
1 » · · י 1
1·יי » ^ •־
I I I
< Q ?׳: ן׳o q 0 O
0ו O
7"
ί ¿־Ρ A ¿ ¿־i • ^ 0) r*•
Η C (η O 2־ 1 «Π <
O fn CS * ־F M
»«י
״F R O
R מ
¿י C
O
Φ
V Co
m OV· já- 7= ^ 5"
ÍT«
1 Q C|
Q
<=> M Q < <
<ע 0)
i 1
R Q R i Q O
ft
R
<x> δ 8:
<צ o Ν
R
סי
>
OV
1 OV
?ג μ i C <x> s ? ־0 05
Q M fOD ««וΜ ·— a <
n<n!a· »•#•(« a1 lib 0«ו _וו <«י וי־ (ייי
O. ׳P< ׳iP ו ^
1 >
· P T T • ־Ρ τ: ·P ־P (·יוד η
5 3 ־ ra
5־5־ o >ח
·Ρ -ρ •ρ a ס־S.
o o J o O <
O «RV
״F
m
<
3 5 5 ־
o·< ¿i יי° o
C 1 ^יΛ c Λ R o oκ
110 Ill
200. Conjugación de ίστημι, colocar Tema: στα. — VOZ ACTIVA
η Colocaba
IMPERFECT(
Υ-στη-ν
Υ-στη-ς
Υ-στη
Υ-στα-μεν
Υ-στα-τε
Υ-στα-σοτν
Colocaré
FUT.
στή-σω στή-σ-οι-μι στή-σ-ειν στή-σ-ω-ν
Coloqué
AOR. 1
Ι-στη-σα στή-σον στή-σω στή-σαι-μι στή-σα-ι στή-σα-ς
Estuve en pie (steti) Estate en pie Que yo esté en pie Que yo estuviera en pie Que está 0 estuvo en pie
ε-στη-ν στώ στα-ίη-ν Μ. στά-ς
Ι-στη-ς στή-Οι Estar 0 haber estado en pie στά-ντ-ος
στή-ς στα-ίη-ς
AOR, 2 Ι-στη στή-τω στη στα-ίη στή-ναι F . στά-σα
ε-στη-μεν στώ-μεν στα-ΐ-μεν στά-σης
ε-στη-τε στή-τε στή-τε στα-ί-τε Ν . στά-ν
Ι'-στη-σαν στά-ντων στώ-σι(ν) στα-ί-ε-ν στά-ντ-ος
Estoy en pie (sto)
PERF.
ε-στη-κ,α έ-στή-χω έ-στή-χ-οι-μι έ-στη-χ-έ-vat è-στη-χώς, *־uta, * ¿ ς
Estaba en pie ( s t a b a m )
PLUS.
εί-στή-χ,ειν 0 εί-στή-κη
OBSERVACIONES. — I . Los cuatro primeros tiempos de ?RA1|¡׳T tienen la sig- jiev, locate, έστδσι; imperat.: εσταβΐ, écrcrftm, Idcorte; subj.: ίοτώ|1·ν, έστώσι;
nificación transitiva de colocar, establecer, levantar: pero los tres últimos tie- opt.: έσταίην; inf.: έατάναι; part.: έστώς, έστώσα, έιπ<5ς; pluscuamperfecto:
nen la significación intransitiva de colocarse, estar o ponerse en pie. Ιστασαν.
II. En el perfecto, en lugar de las formas llenas έστήχαμεν, εστηχέναι, etcé- III. Sobre el perfecto ίατηχα, con valor de presente, «i/oy en pe, se formó
tera, se encuentran en ático las formas de perfecto 2 siguientes: ind.: Ιοτο- el futuro perfecto εσΐήξω, estaré en pit.
1 1 3
112 201. Conjugación de ίστημι, colocar Tema: σ τ α . - V O Z P A S I V A
Era colocado
Ο ί-στά-μην
Η
υ Υ-στα-σο
W
fa Υ-στα-το
κ
Μ
fa ί-στά-μεθα
Υ-στα-σθε
Υ-στα-ντο
v o z MEDIA
8
FUTURO PLUSC. PERF. AORISTO 1 FUTURO IMPERFECTO PRESENTE
PERF.
Of O f
O O ן ן ן o» (I)* (Dw ON 49» A· o«׳w 3
ε Η -p ε- *יי I
Of I
CWOÍ ? ? ? K¡ a.
s Of j
σι of tyf 0 יn> •גי o w « a Λ 0־
ε- ει
¿י *וח «»ח *נח <ה Of Of or A* ar**
of ε״
S
Of O f Of o o o מ R β ־ρ f9 f י׳יf׳Ρ ^l < ' N>
ε-¿ R
ε ε ε Q « m יי O
* κ i V O ex
-ש Já c יחR
ι
s
» <n
O
o
J3
"ש
«Q
DI
ο» 3 2.
ε Of ο» ם־ <>
χ ο,
ע ο 3
ε-
Η Η 1Π
ε H 5
Η; a
ε 5 η
ε ״ O Of
Of
ε
=ר
s
ε
< o
£>
ε O í Of Of Of Of co
ζ! OÍWW of o? Of (Ο V Τ Τ Τ Τ (Ο c
ε> ε ׳ε· ״e<-f > ε ״8 0 7 Of OW O f o ? κ σ
83
ε Ο» Τ ι ι
ρ ׳ιτ: *
α f ' f ' -ε׳-ε< ε׳ c'
π» ο» -־ וΡ
m ¿ינח
ο<
ε
(O O» Of Of Of of of of ϊΟ
8
n» Of Of Of
τOf το»το» κ•יי ο
Ρ Q o o o ο ο ο ν •β
Of ־3 Λ, A» Λ, o α
I
·5י
m r1=־׳ m יד
יד
A·¿
יד ^ ? • ^ ־fc <
r i « ¡j Λ < 5' ο
Η
η
Β Β
»
e.
a
s s״
Of
ε O
V <
$
Ο
Ν
>
I
Ο
s> Η
<
Of
ε-
>
(O Q
לי1 ε מ s <o
s -ס
ε- Of Of Oí Of oí Of of Of Of Of Of Of »
o> o. o o &. o I Of
Of Of Of I o?
Oí g.
4 I C-CI ¿ c. OhO. O O O. O
*ι 3 Κ
-Γ5 g t* Λ J. c . Cl י Ό
«נ o a Λ
ד J א ο
ο
δ; η Λ
w >
AORISTO 2 tí » O Oí
Η tí
C/í ניי
» IMPERFECTO PRESENTE
(O
(O 8
R Of Of Of Of Of co
Of Of Of o f Of o; c
ε ׳ε- ε- ε<-ε ׳ε׳ Of Of I I
Of Of Of á er
ο •ρ -ש
» e׳ ε״׳ε> εנ׳ז ׳ c
ε׳ Η ״Ρ ft
ε-
ρ<χ>-ρο»
Π) βφ » ft ft. o
<
O
Ν
2
η
(Ο
Of Of CVO* Oí s
(O ס Of Of Of Of Of Of
S
01 1o 01 01 o1 Λ τo f דo f דo ; דOÍ דo f דo f ν»o Ο
ידτ τ1 Φ oI Io I o oI Io I o ^ -ס
Η י?ך
CD <Γ0 O o-p ο « ו י-1 •י- —1 —· !ו״- Κ
1
ο» עי
ft ft. ־P
־Ρ
¿ ¿־Έ
· ® יO» o
° ״g>
A ¿־Ρ §
•rf ft
* ft,
ε
< I
Η
re
Β
ρ
Of
ε- <3י
g״ Q <
β- Ο
a> Ν
Β s
ס־
>
I 09
>
Of (O
8
<<ה
ε
1S ¿i
a מ κ
גד
CV Of Of Of Of Of גז. ο
O/ Of CV CV
ot I oI I o
Of o*
o I 0י τ τOf דOfτOf τOfτ Ofο
O* Λ
I oו וo- o ·o וo© ז.י Ö'
-p ־ ד : Fra ·ρ ״Ρ
Α« Π) <Λ*< י>ח0»·. ·p׳pm -pm. ך: י=ד •ΰ
< <
O O ¿i «2J Ο Ο
« < י: <m. הו »*<יft.
3> ο> ¿ ^
c < Λ c *ר o o J ¿i o o 0
c ־c λ e Λ
1
118 119
Segunda c l a s e V e r b o s en -vu-μι
Yo mostraba
ο
Η έ-δεί*-νυ-ν
Ο έ-δε£*-νυ-ς
Η
fa έ-δεί*-νο
Ρί
(4
fa έ-δείκ-νυ-μεν
S
W έ-δεί*-νυ-τε
έ-δείκ-νυ-σαν
AOR. i-δ ε!ξ-α δεϊξ-ον δείξ-ω δείξ-αι-μι δείξ-α-ι δείξ-ας, δείξ-ασα, δεϊ-ξαν
FUT.
PERF. δεδειχώς εσομαι
Soy mostrado Sé tú mostrado Que yo sea mostrado Que yo juera mostrado Que es mostrado
Μ. δειχ-νό-μενος
PRESENTE
Ι-δεικ-νύ-μην
έ-δείχ,-νυ-σο
έ-δείκ-νυ-το
έ-δεικ-νύ-μεθα
έ-δείκ-νυ-σθε
Ι-δείκ-νυ-ντο
PERF. δέ-δειγ-μβι δέ-δϊΐξ-0 δεδειγμένος ώ δεδειγμένος εΤην δε-δεΐχ-θαι δε-δειγ-μένος, -η, -ον
VOZ M E D I A
PRESENTE
Indie. Impar. Subj. Optat. Infln. Participio κάθ-η-ται καθ-ή-σθω καθ-ή-σθαι F . καθ-η-μένη
Voy, iré Ve tú Yo vaya Yo fuera Que va, yendo καθ-η-μένη ς
καθ-ή-μεθα
εί-μ( ΐ-ω Τ-οι-μι Μ. ί-ώ-ν
PRESENTE
PRESENTE
Aoristo
κεί-σθαι Ι-κει-το
INDICAT. φη-μ£ Ι-φη-ν φή-σω ε-φη-σα κεΐ-ται κεί-σθω F . χει-μένη
? ή 1 5 ? ) ? )?־ε-φη-σθα, ϊ-φη-ς φή-σεις ε-φη-σ«-ς
χει-μένη ς
φη-σ£ (ν) ε-φη φή-σει ε-φη-σε κε£-μεθα έ-κεί-μεΟα
φα-μέν Ι-φα-μεν φή-σομεν Ι-φή-σα־μεν κεί-σθβ *sl-σθβ Ν . κεί-μενον Ι-κει-σΟε
φα-τέ ϊ-φα-τε φή-σετε έ-φή-σα-τε
φα-σί(ν) ε-φα-σαν φή-σουσι ε-φη-σα-ν κεϊ-νται κε{־σθων κε!-μένου 2-*e-vtT0
IMPERAT. φά-θί (φή-σον)
SUBJUN. φώ φή-σω FUTURO. — κεί-σ-ο-μαι, κεί- s-et, κβί-σ-β-τα<, etc.
OPTAT. φα-£ην φή-σ-οι-μι φή-σα-ι-μι
INFINIT. φά-ναι φή-σ-ε(ν φή-σαι OBSERVACIÓN. — Los verbos «&η[10η y »ïjiat tienen formas de perfecto,
PART I CI P. (<?«?) φή-σ-ων φή-σας pero significación de presente. Por ello xaï|1a1 se emplea habitualmente en vez
El indicativo presente de φημί es enclitico, menos la 2.* pers. φής (׳ρής). del perfecto pasivo de τι'8-η^ι.
124 !25
KL VERBO
Estos aoristos en ov, ην, ων, uv, se conjugan como sigue:
ך.° ΟΙδα (tema Fiδ, lat. vld-eo), yo si, es un perfecto con
Indie. Imper. Subj. Optativo Inf. Participio
significado de presente; forma sus tiempos sin vocal de unión.
Verbos en ω
Verbos defectivos e impersonales
VOZ MEDIA
212. V e r b o s defectivos. — Aparte de los verbos en μι sin
reduplicación ni sufijo, todos defectivos, existen los verbos siguiente!
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo que sólo tienen algunas formas.
i E l perfecto 2 síaifra, acostumbro, sólo tiene el pluscuamperfecto
primario
Tiempo
2. a λύσε-σθον λύσοι-σθον είώΟ·ειν y el infin. είωθέναι y el part, είωθώς, acostumbrado, habitual.
FUT.
3 > λύσβ-σθον λυσο£-σθην 2." El perfecto ëot*«, parezco; subj. έοίκω, op. έοίκοιμι, inf. έοικένai
y είκέναι, part. Ιοικώς y είκώς, plusc. έφκειν. El participio neutro είκος,
secundario
Tiempo
γιγνώσκω, conocer γνα>- γνώσομαι έγνων εγνωκα Verbos Temas Futuro Aoristo Perfecto
διδοάσκω, huir δρα- δράσομαι Ιδραν δέδρακα δάκνω, morder δακ-, δηκ- δήξομαι έδακον δέδηγμαι(ρββ,)
άνα-μιμνήσκω, μνη- dva-μνήσω αν-έμνησα έλαόνω, empujar έλα( F)-, έλα- Ιλώ (S 183) ήλασα έλήλακα (168)
recordar κάμνω, fatigarse καμ-, κμη- καμοΰμαι ίκαμον κέχμηκα
μιμνήσκομαι, μνη- μνησθήσομαι έμνήσθην μέμνημαι τέμνω, cortar τεμ-, τμη- τεμώ Ιτεμον τέτμηκα
acordarse
τίνω, expiar τι-(τει-) τείσω ίτεισα τέτεικα
τιτρώσκω, herir τρω- τρώσω έτρωσα τέτρωκα
φθάνω, anticiparse φ θα- φθήσομαι Ιφθην έφθακα
C) T e m a d e p r e s e n t e r e f o r z o r f o por iv ( = vy)
γαμέω-ω, A. γαμβ-, γαμ- γαμώ Ιγημα γεγάμηκα
tomar por esposa βαίνω ( ^ a v y e o ) , A. βα- βη- βήσομαι ι Ιβησα ι βέβηκα
tomar por marido M. γαμοϋμαι έγημάμην γεγάμημαι marchar 2 έβην 2 βέβαα
δοκέω-ώ, parecer δοκε-, δοκ- δο'ξω ?δοξα 53δογμαι (pas.) P. -έβάθην -βέβαμαι
ώθέω-ω, rechazar A. ώθε-, ώθ- ώσω ίωσα Ιωκα
(S 154> 2) P. ώσθήσομαι έώσθην £ωσμα!
D) T e m a d e p r e s e n t e r e f o r z a d o p o r av
Interroga-
Indefinidos Demostrativos Relativos
tivos Adverbios de tiempo
που, en alguna parte ένΟάδε, aquí 220. Los adverbios de tiempo más empleados son:
ποΰ;
οδ, Ινθα, donde αεί, siempre * αύτίκα, en seguida
¡dónde? οΰίαμοΰ, en ninguna parte ίνταύθα, aquí, allí
81c 0 u, dondequiera que χάλat, antiguamente τάχα, rápidamente
ubi? πανταχού, en todas partes l%tX, allí
νδν, έτι, aún, todavía
ahora
χ&ές, ayer ο&κετι, ya no; no más
ποι; ποι, β alguna parte ένΟάϊε, acá τήμερον, hoy ούτω, todavía no
01, Ινθα, adonde
la dóndel 0ύϊαμόσε,Λ ninguna parte ένταϋΟα, acá, allá οποι, adondequiera αυριον, mañana ήδη, ya
quo? χανταχόσβ, a todas partes έχεΐσβ, allí [que πρφην, anteayer πρώτον, primeramente
ápxi, poco ha πρότερον, primero, antes
εΰ&ός. directamente δστερον, después
πό&εν; χ&Οεν, de alguna parte ένθένίε, de aquí
después
8 θ εν, Ινθεν, de donde αμα. a un mismo tiempo είτα, έπειτα,
fde dóndei οΰδαμόθεν, de ning. parte εντεύθεν, de allí νύκτωρ, de noche πάλιν, de nuevo
á«¿ θ εν, de donde-
u n d e ? χανταχ ó θ εν, de todas partes εκείθεν, de allí [quiera que νεωστί. recientemente πρίν, antes
χη, por alguna parte τηδε, por aquí interrogativos Indefinidos Demostrativos Relativos
ή, por donde
¡por dónde? οΰδαμη, por ninguna parte ταύτη, por ahí τότε, entonces 8 τ ε, cuando
οχη, por dondequiera πότε; (cuándo? χοτε, algún día
qua? χανταχή, por todas partes !κείνη, por allá ένίοτε, a veces ¿·πότε cuando,
[que
οδχοτε, nunca siempre que
A las cuatro preguntas de lugar, responden también los adverbios OBSERVACIÓN. — Un adverbio de lugar O de tiempo precedido del articulo,
equivale a un adjetivo o a un substantivo.
π ο ΰ (πόδ-t); ποι ( π ό α ε ) ; πόθεν; πτ ; ; Ej.: Oí πάλαι o oí •kólKw. ίνθρωζο!, ¡os antiguos
ubi? quo? unde? qua? ·t πλησίον · oí πλήσιον áv&piuxoi, los vecinos
αύτοΰ, en el mismo lugar αύτόσε άλλοθεν —
ίλλοθ!, en otra parte άλλοσε αύιό&εν άλλη
Adverbios de cantidad
πολλαχοδ, en muchas partes πολλαχόσβ *0λλαχο&εν πολλαχ-fl
οΓχοι, en casa οϊκαδε οίκοθεν — 221. Los adverbios de cantidad más usados son:
Άθήνησι, en Atenas Άθήναζε Ά&ήνηθεν — δλις, bastante πολύ, mucho
άγαν, λίαν, demasiado ολίγον, poco
El sufijo -&εν es sobre todo frecuente en los adverbios siguientes: άδην, en abundancia μάλα, muy
έμπροσ&εν, delante Ινδοθεν, de dentro σχεδο'ν, casi μάλλον, mas
όπισθεν, detrás έξωθεν, de fuera πάνυ, enteramente μάλιστα, sobre todo
ávm&sv, de arriba έγγύ&εν, de cerca μικρόν, poco, casi μόνον, solamente
κάτω&εν, de abajo χάρρω&εν, de lejos
Interrogativos Indefinidos Demostrativos Relativos
OBSERVACIÓN. — Algunos adverbios de lugar tienen un comparativo en
tipio y un superlativo en -τατο». ίσον, όπο'σον,
πόσον; ποσόν, τοσούτον,
Ej.: ¿vuj, arriba, comp. ávmzépm, mds arriba ¿cuánto? en cierta cantidad tanto tanto como
super. ávtoTcnu), muy arriba
!M
li n
ilMIIIIIIIIIIIIIIIVMINIIIMMMIMIIMIM
lM
lM
l IIIII'!
225. Encuentro de dos negaciones. — 1. Una negación También se puede responder repitiendo la palabra que es objeto de
simple queda anulada por una negación compuesta precedente, y refor- interrogación.
za.da por una negación compuesta que sigue. E j . : Έ ασθενεί ó αδελφός μου; - 'Ασθενεί. - Ούχ ασθενεί
Ej.: οΰδεις ούκ ήλθε, todos vinieron (nemo non venlt)
ούχ ήλΟεν ούδείς, nadie vino
2. Dos o más negaciones compuestas se refuerzan siempre entre si. LA PREPOSICIÓN
Ej.: ούδείς ούδέποτε ούδέν τοιούτον είπε, nadie jamás dijo tal cosa.
230. H a y en g r i e g o 18 preposiciones q u e se dividen en tres
g r u p o s s e g ú n se c o n s t r u y a n :
Adverbios de interrogación y de duda 1.° con u n solo c a s o : acusativo, genitivo o dativo
226. Adverbios de interrogación 2.° con dos c a s o s : acusativo y genitivo
Interrogación s i m p l e 3 . 0 con tres casos: acusativo, genitivo y dativo.
ή, dp«, ¿ ? -ne
¿to' ού, ¿acaso no? nonne
ούκουν, ¿acaso, pues, no? nonne igitur Observaciones preliminares
μή, apa μή, ¿acaso? num i. El significado de una preposición resulta de la combimuián i4 su ¡tgnt-
μών ( = μή ούν), ¿es queï num ficado propio con el significado propio del caso que rige. I'׳n general, el acusativo
Interrogación d o b l e se usa con preposición para indicar la dirección o Urmino di un tnovimitntc;
*¿τεοον... ή... β...? utrum... an el genitivo, para indicar el origen o punto de partida; el dativo para indicar la
140 LA PREPOSICIÓN PREPOSICIONES DE UN SOLO CASO 141
posición en reposo. Asi, icapcf, que significa propiamente al lado, con acusativo
significará hacia el lado de. con genitivo del lado de, con dativo al lade de. La
preposición, por consiguiente, subraya y precisa el significado del caso.
2. Pero puede ocurrir que uno de los dos significados propios, el de la I. Preposiciones que rigen un solo caso
preposición o el del caso, sea más fuerte y oscurezca el otro. Asi, la idea de
compañía de la preposición aúv encubre a veces la idea de instrumento del
Rigen sólo acusativo
dativo con que se construye; viceversa, el acusativo de dirección puede oscu-
recer el significado de M, que no significará ya sobre, sino simplemente hacia.
'Avá Significado propio: de abajo arriba
3· Las preposiciones fueron en su ״rigen adverbios de lugar. Como tales
tienen un significado concreto local del que fácilmente se deriva su significado a) DE LUGAR: ΑΝΆ τον ποταμόν, rio arriba; άνά τα όρη, por los montes
temporal, y a veces, por traslación, otros significados figurados de distinta b) DE T I E M P O : ανά πάσαν τήν ήμέραν, durante todo el dia
especie. Asi, άνά, que indica un movimiento de abajo arriba, con acusativo c) FIGURADO: ανά κράτος, con toda la fuerza (proporción)
puede tener los siguientes significados: a) de lugar: ává τον icotajióv, rio arriba; ανά τέτταρας, de cuatro en cuatro (distribución)
b) de tiempo: ávd πασαν τήν ήμέραν, durante todo el dia ( — del principio al fin
del dfa); c) figurado: άνά χρατός, con toda la fuerza ( = de un extremo a otro
de la fuerza); άνά τέτταρας, de cuatro en cuatro ( = desde el primero al último Είζ, ές Significado propio: hacia el interior de (tendencia
grupo de cuatro).
a entrar dentro) lat. In con acus.
a) DE L U G A R : ϊρχομαι εις τήν πόλ'.ν, me dirijo a la ciudad
b) DE T I E M P O : εις έσπέραν, hacia la tarde; Ιτος εις Ιτος, de año en año
Cuadro general de las preposiciones
c) F I G U R A D O : εις τους φίλους, para con los amigos (benevolencia)
εις τούς πολεμίους, contra los enemigos (hostilidad)
Acusativo Genitivo, Dativo εϋς τι χρήσιμον, ütil para algo (fin o relación)
ανά hacia arriba — por, du- εις διακοαίους, unos doscientos (número o medida)
o rante, p e r
«β
o
εις a, hacia, i n c. acus.
o
o αντί en vez de, p r o
m άζό
m έκ, έζ
de, lejos de, a , a b Rigen sólo genitivo
de, fuera de, e x
c; προ ante(s) — por, p r o ,
o
O Αντί Significado propio: x.° frente a, contra
ÉV en, entre, i n c. abl.
σύν
de donde 2.° eit lugar de
con, c u m
tm διά por, a causa de por, a través de FIGURADO: βασιλεύειν αντί τίνος, reinar en lugar de alguien
m hacia abajo — en, du-
•κατά de arriba — abajo; con- αντί πολέμου είρήνην αίρουμεθα, preferimos la ραχ a la guerra
Ψ
m
o rante, por, según tra
X)
c μετά después de, p o s t con, c u m
o
O υπέρ sobre: más alli de sobre, s u p e r ; por, p r o
'Από Significado propio: alejamiento (del exterior
αμφί respecto a acerca de, d e alrededor de
m de un objeto) latin a , a b
o Ιπί a, hacia, contra sobre, en sobre, cerca de, en
·o
ce παρά hacia el lado de; a lo de, del lado de al lado de, en
o
η a) DE L U G A R : άπο τής πόλεως απεχώρησαν, se alejaron de la ciudad
largo de, durante
περί alrededor de acerca de, d e alrededor de b) DE T I E M P O : άπ' έκείνης τής ήμέρας, desde aquel dia
a»
β
Cd πρός hacia, delante de; contra de, del lado de junto a, además de c) FIGURADO: κρίνειν άπ' έργων, juagar por las obras (medio o causa)
υπό debajo de, s u b c. acus. de debajo, bajo — por bajo, s u b c. abl, oí αφ' ׳Αρμοδίου, los descendientes de llarmodio (linaje)
140 142
LA PREPOSICIÓN PREPOSICIONES DEUNSOLOCASO
,
I!. Preposiciones que rigen acusativo y genitivo Γπέρ Significado propio: sobre, encima de
(sin contacto) lat. super
Δια Significado propio: por entre, a través de 1. Con acusativo
(dos extremos) latín d i - , d i s -
a) DE LUGAR: υπέρ Έλλήσποντον, más allá del Helesponto
1. Con acusativo b) DE T I E M P O : υπέρ τριάκοντα ημέρας, más de treinta días
a) DE LUGAR: δια τά δώματα, a través del palacio \ c) FIGURADO: υπέρ τήν δόναμιν, más allá de sus fuerzas (exceso)
b) DE T I F M P O : διά τήν νύκτα, durante la noche ! 5 0 1 0 e n t r e 105 P 0 e t M
c) FIGURADO: δι' Άθηνάν, con la ayuda de Atenea (ayuda, con pers.) 2. Con genitivo
διά τήν άνδρείαν, célebre por su valor (causa) a) DE LUGAR: υπέρ τών κεφαλών, sobre sus caberas
b) FIGURADO: υπέρ τής πατρίδος, luchar por la patria (interés)
144
140 P R E P O S I C I O N E S D E UN SOLO C A S O
LA PREPOSICIÓN
genitivo y dativo
ΙΙρός Significado propio: en presencia de, junto a
Παρά Significado propio: al lado (sin contacto)
Rigen genitivo
άνευ, sin είσω, adentro de
Περί Significado propio: en torno, alrededor
έγγάς, πλησίον, cerca έξω, afuera de
πόρρω, lejos Xábpq., a escondidas de
1. Con acusativo
μεταξύ, entre έναντι ov, enfrente de
a) DE LOGAR: περί τήν ακηνήν, alrededor de la tienda εύθ·ύ, derecho a πλήν, excepto [sa)
b) DE TIEMPO: περί μέσας νύκτας, hacia media noche hasta Ινεκα, por causa de, por ( c a u -
c) FIGURADO: περί τούς δισχιλίοος, cerca de dos mil (aproximación) έντός, dentro de χάριν, gracias a, por (gratia)
περί το¡ ιεροί elvat, ocuparse de los sacrificios (ocupación) έκτος, fuera de δίκην, a manera de
a) DE LUGAR: περί τίνος λέγειν, hablar de alguien o de algo (asunto) Rigen dativo
περί πάντων τιμαν, honrar sobre todos (superioridad)
άμα, con, al mismo tiempo que | δμου, juntamente con
3. Con dativo OBSERVACIÓN. — Ένεχα, χάριν, δίχην se colocan ordinariamente después del
substantivo que siguen: δένδρα ftepaTOÚsiv τοδ χαρποΰ Ινεχα, cultivar los árboles
a ) FIGURADO: περί τοις στέρνοις θώραξ, una coraba alrededor del pecho
por el fruto.
,
Αμφί Signif. propio: 1° por ambos lados, de donde
2." alrededor. Cf. άμφω, ambo Las preposiciones en composición
Ά μ φ ί tiene los mismos usos y significados que περί, pero es menos
232. L a s 18 p r e p o s i c i o n e s p r o p i a s e n t r a n e n la c o m p o s i c i ó n
empleada. Además, en genitivo y dativo es usada casi exclusivamente
de u n g r a n n ú m e r o d e verbos.
por los poetas.
L a u n i ó n de la p r e p o s i c i ó n c o n u n v e r b o s i m p l e para f o r m a r
OBSERVACIÓN. — Cuando el g r u p o que f o r m a una preposición y su régi- u n v e r b o c o m p u e s t o , p u e d e p r o v o c a r , c o m o e n latín, u n c a m b i o
m e n va precedido del artículo, equivale a un substantivo o a u n adjetivo. en la f o r m a de la p r e p o s i c i ó n . M a s , al c o n t r a r i o de 10 q u e pasa
E j . : Oí εν τη 'Aaííjf Έλληνες, los griegos de Asia (que están en Asia) e n latín, n o se p r o d u c e n i n g ú n c a m b i o e n la f o r m a de la palabra
Ta προς τον πόλεμον, las cosas de la guerra (que se refieren a la guerra). compuesta.
2 3 4 . H a y que distinguir las conjunciones de coordinación y ότι, ώς, que (después de verbos significando decir, saber, etc.)
las de subordinación. Tas c o n j u n c i o n e s de coordinación o partícu- Finóles
las sirven para unir u o p o n e r oraciones o frases de la m i s m a iva, βπως, para que, a fin de que (subjuntivo)
naturaleza. — Las conjunciones de subordinación indican de qué
Causales
m a n e r a una oración depende de otra y rigen d e t e r m i n a d o m o d o . ότι, porque ώς, porque
διότι, por esto porque έπεί, έπειδή, puesto que
Interrogativas
εί, si I πότερον... ή לutrum...an
I. Conjunciones de coordinación είτε... εϋτε si... o si I εί rj i si... si o si
Consecutivas
Copulativas
ώστε, de modo que (gener. con infinit., a veces con indicat.)
και, τε (enclit.; lat. q u e ) , τε καί,
και... καί... (τε... τ6...), no sólo... sino también Condicionales
μέν... δέ..., por una parte... por otra εί, si (con indicativo u optativo)
ού μόνον... αλλά καί..., no sólo... sino también είπερ, si verdaderamente, si como creé
si apa, εί που st acaso, si por casualidad
Disyuntivas έάν (de ε! av), contracta ήν, áv, si, si acaso (con subjuntivo)
o, o bien ήτοι... η..., 0... o bien... Concesivas
ή... ή., 0... ο... είτε... είτε..., sea... sea... ει και, και ει, aunque οΰδ' εί, οΰδ' έάν, aunque na
καν = και έάν, aun cuando καίπερ por más que (participio)
Adversativas Temporales
αλλά, pero, sino μην, μεντοι, sin embargo ότε cuando Ιως, μέχρι, μέχρι οδ, hasta que
δέ, mas, por otra parte όμως, y sin embargo όταν siempre que έξ οδ, αφ' οδ, desde que
au, en cambio καίτοι, καί μην, no obstante έπεί, Ιπειδή después que έν φ mientra*
γε, γοϋν, por lo menos αλλά γάρ, pero es que ήνίκα en el momento que πρίν, antes que (inf. o ind.)
Causales
LA INTERJECCION
י?«ד pues, porque | και γαρ y en efecto
235. Las interjecciones más usuales son las siguiente«:
Consecutivas o ilativas ώ, invocación ¡oh!
á, ώ, dolor; sorpresa ¡ayl/ohl
οδν, ούκοΰν, por consiguiente δη, evidentemente, pues φεϋ, ιού, dolor ¡ay!
ápa, pues τοινοΰν, τοιγαροΰν, asi pues alai, αίβοΐ, dolor; execración /oht/ayl
οΰκουν, pues no τοιγάρτοι, ast, en efecto παπαΐ, βαβαί, dolor; sorpresa ¡oh! ¡ a h !
οίμοι, dolor vehemente ¡aydemlt
Las conjunciones τε, μέν, Sé, ¡ιήν, μέντοι, au, γε, γοΰν, ךάp, άρα, 03ν, Sy¡ se co- ela, εδγε, ánimo; aplauso ¡ánimo! ¡bravot
locan siempre cespués de la primera palabra de la oración, o después de dos φέρε, άγε, exhortación ¡ta! ¡vamos!
palabras estrechamente unidas por el sentido. ?806, advertencia ¡he aquí!
PALABRAS DERIVADAS 153
DERIVACIÓN Y COMPOSICIÓN
Palabras derivadas Adjetivos derivados
236. Las palabras derivadas se forman añadiendo u n determinado 238. Los adjetivos derivados se f o r m a n mediante los sufijos:
sufijo al tema de otra palabra. Asi de πράττω ( t e m a χραγ)״, hacer, se Sufijo Significa Ejemplo Deriva d e
deriva πράγμα, obra, añadiendo el subfijo -μα al t e m a χραγ-.
A d j e t i v o s d e r i v a d o s de verbos
Damos a continuación el significado de los principales sufijos con -ικος αρχικός, capa\ de mandar άρχω, mandar
que se f o r m a n los substantivos, los adjetivos, y los verbos derivados. -ιμος j aptitud
χρήσιμος, útil χράομβι, usar de
-τέος obligación <ριλητέος, amandus <^ιλέω-ώ, amar
Substantivos derivados -τός posibilidad ορατός visibilis (§210-21 οράω-ώ, ver
237. Los substantivos derivados «e f o r m a n medíante los sufijos: A d j e t i v o s d e r i v a d o s de substantivos
242. Compuestos de un prefijo y de otra palabra. — 245. Elementos esenciales. — T o d a oración consta ne-
Las preposiciones, cuyo significado en composición ya vimos (§ 233) c e s a r i a m e n t e de d o s e l e m e n t o s esenciales, q u e s o n :
son los principales prefijos que entran en la formación de estos c o m - a) el s u j e t o , o a q u e l l o de q u e se a f i r m a a l g o .
puestos. b) el predicado, o a q u e l l o q u e se a f i r m a del s u j e t o .
E j . : άνα-βαίνω, subir; άνά-βασις, subida.
Ej.: 'Αλέξανδρος έβασίλεοε
Los otros prefijos s o n :
sujeto predicado
1.° a- o av- privativo o negativo, que equivale al lat. i n -
Ej.: ά-τυχής, desgraciado; α-δικος, injusto; άν-άξιος, indigno. 2 4 6 . E l s u j e t o es siempre un substantivo, pero puede serlo
2." δος- que expresa una idea de mal, de pena, de dificultad. toda palabra o expresión empleada con valor de substantivo, así:
E j . : δυς-τυχής, desdichado; δύσ-πονος, trabajoso. un p r o n o m b r e : ημείς πιστεύομεν, nosotros creemos
0 u n adjetivo: ó σοφός εύδαίμων έστίν, el sabio es felii
3. εδ, bien, que expresa una idea de bien, de abundancia, d<
facilidad. un participio: ó μισών μισείται, el que odia es odiado
un infinitivo: τό ψεύδεσθαι αίσχρόν έστι, mentir es feo ¡lienta
E j . : εδ-χυχής, afortunado; εύ-βατος, fácilmente accesible.
una expresión: oí πάλαι ανδρείοι ήσαν, los de antaño eran va-
OBSERVACIÓN. — Es en virtud de su admirable flexibilidad en la formación
de compuestos que el griego es todavía la lengua de la terminología científica. 247. El predicado: verbal o nominal. — 1:1 predicado es
Ej.: telégrafo, fonógrafo, barómetro, etc. verbal, cuando es u n verbo: Κύρος έβασίλευε, Ciro reinaba; nomi-
n a l , cuando es u n nombre, substantivo o adjetivo: Κύρος βασιλεύς ήν,
Ciro era rey.
OBSERVACIÓN. — Generalmente el predicado verbal recibe el nombre do
verbo, y el predicado nominal, el de predicado o predicativo.
156 SINTAXIS NOCIONES GENERALES 157
2 4 8 . C ó p u l a . — El predicado nominal va unido al sujeto me- 252. Complementos del predicado verbal. — El verbo
diante el verbo ειμί o cópula, fista puede omitirse: puede tener dos clases de complemento: complemento de objeto y
a) en sentencias o expresiones proverbiales: ó μέγας όλβος ού complemento circunstancial.
μόνιμος, la fortuna grande no (es) duradera. Cf. en latín s u m m u m j u s
Complemento de objeto es el substantivo o palabra substan-
S U m m a i n j u r i a y en castellano el mejor camino, el recto.
tivada que recibe la acción del verbo. Puede ser d i r e c t o e i n d i r e c t o .
b) en oraciones cuyo predicado es: ανάγκη, εικός, αζιον, καλόν,
Así, en Κύρος δίδωσι αύτφ δέκα δαρεικούς, Ciro It da die[ dárteos, δέκα
χαλεπόν, ¿(¡ίδιον, οίον τε, δήλον, καιρός, ώρα y análogos: άλλ' ήδη ώρα
δαρεικούς es el complemento de objeto directo y αύτφ el complemento
άπιέναι, pero ya [es] hora de marchar.
de objeto indirecto.
c) en los adjetivos verbales en τβος: άπολογητέον, (es) preciso
El complemento indirecto está siempre en dativo; el complemento
defenderse.
directo generalmente en acusativo, pero también en genitivo y dativo.
249. V e r b o s copulativos. — Además de «ίμί, son también OBSERVACIÓN. — El complemento directo de un verbo activo pasa a ser
copulativos los verbos que significan ser hecho, ser nombrado, llamado, sujeto nominativo en pasiva (§ 317).
considerado, etc.
Ej,: ' 0 Κύρος ήρέ&η βασιλεύς, Ciro fui nombrado rey Predicado dependiente de un complemento directo. —
' 0 ποταμός καλείται Μαρσύα, el río se llama Marsia Muchos verbos activos tienen además del complemento directo un
predicado dependiente de este complemento.
Los complementos E j . : Τόν Küpov είλοντο βασιλέα, eligieron rey a Ciro
Τής τύχης εύδαίμονος τύχοιτε, ojalá obtengáis el ixito, felt[
2 5 0 . Se llaman complementos las palabras que completan o pre-
cisan la significación del sujeto y del predicado verbal o del sujeto y Complemento circunstancial es la palabra, adverbio o expre-
del predicado a la vez. sión que determina o modifica la significación del verbo, indicando
una circunstancia de lugar, tiempo, modo, instrumento, causa, etc.
251. Complementos del sujeto. — Los complementos del
sujeto, y en general de todo substantivo, son el atributo y la aposición. 253. Complementos del sujeto y del predicado a la
Atributo, es todo nombre que se une a un substantivo para v e z . — Algunos adjetivos que indican relaciones de tiempo, modo y
aun de lugar, determinan a la vez el significado del sujeto y del verbo
limitar su significado y distinguirlo de otros de la misma especie
como cuando decimos en castellano el niño va desenlio, murió pobre.
y f o r m a con él un solo concepto.
Estos adjetivos pueden traducirse por adverbios o por locuciones
Ej.: ot πλούσιοι πολΐται, los ciudadanos ricos
adverbiales, así:
ó τών 'Αθηναίων δήμος, el pueblo de Atenas
πολύς, μέγας, con abundancia πρώτος, en primer lugar
OBSERVACIÓN. — El atributo siempre se coloca entre el artículo y el subs- έκών, έκούσιος, a gusto τελευταίος, en último lugar
tantivo; si se coloca fuera, debe repetirse el articulo: ó δήμος ó τών 'Αθηναίων. έσπέριος, por la tarde
άκων, άκούσιος, por fuerza
A p o s i c i ó n , es todo nombre que se une a un substantivo con ασμενος, con alegría νύχιος, por la noche
el solo fin de describirlo y determinarlo mejor. ήσυχος, tranquilamente πελάγιος, en alta mar [cara
E j . : 'Ρόδος ó νήσος, la isla de Rodas αυτόματος, espontáneamente έναντίος, en sentido contrario, dt
Δαρείος ή βασιλεύς, el rey Darío
Aí 'Αθήναι, μεγάλη πόλις, Atenas, gran ciudad Ej.: *Ασμενος άν τούτο όρφην, vería esto con alegría
Σωκράτης ήσυχος απέθανεν, Sócrates murió tranquilamente
Generalmente el nombre en aposición puede convertirse en predi-
Σκοταίος παρήλθεν, llegó por la noche
cado de una oración de relativo: Παρύσατις, ή τού Κύρου μήτηρ, τούτον
Οί νεκροί ήσαν πεμπταιοι, los cadáveres ¡levaban allí cinco días'
μάλλον έφίλει ή τόν Άρταςέρξην, Parisatis, madre de Ciro (que era
madre de Ciro) amaba más a éste que a Artajerjes.
NOCIONES GENERALES 157
156 SINTAXIS
2 4 8 . C ó p u l a . — El predicado nominal va unido al sujeto me- 252. Complementos del predicado verbal. — El verbo
diante el verbo είμί o cópula, ftsta puede omitirse: puede tener dos clases de complemento: complemento de objeto y
a) en sentencias o expresiones proverbiales: ó μέγας όλβος ού complemento circunstancial.
μόνιμος, la fortuna grande no (es) duradera. Cf. en latín s u m m u m j u s
Complemento de objeto es el substantivo o palabra substan-
S U m m a i n j u r i a y en castellano el mejor camino, el recto.
tivada que recibe la acción del verbo. Puede ser d i r e c t o e i n d i r e c t o .
b) en oraciones cuyo predicado es: ανάγκη, εικός, άξιον, καλόν,
Así, en Κύρος δίδωσι αύτψ δέκα δαρεικούς, Ciro le da diez dárteos, δέκα
χαλεπόν, ρ^διον, οΐόν τβ, δήλον, καιρός, ώρα y análogos: άλλ' ήδη ώρα
δαρεικούς es el complemento de objeto directo y αύτψ el complemento
άπιέναι, pero ya [«J bora de marchar,
de objeto indirecto.
c) en los adjetivos verbales en τβος: άπολογητέον, (es) preciso
El complemento indirecto está siempre en dativo; el complemento
defenderse.
directo generalmente en acusativo, pero también en genitivo y dativo.
249. V e r b o s copulativos. — Además de είμί, son también OBSERVACIÓN. — El complemento directo de un verbo activo pasa a ser
copulativos los verbos que significan ser hecho, ser nombrado, llamado, sujeto nominativo en pasiva (§ 317).
considerado, etc.
E j . : Ό Κύρος ήρέ&η βασιλεύς, Ciro fué nombrado rey
Predicado dependiente de un complemento directo. —
Muchos verbos activos tienen además del complemento directo un
Ό ποταμός καλείται Μαρσύα, el rio se llama Marsia
predicado dependiente de este complemento.
3. 0 Si los sujetos son nombres de cosas de género distinto, el pre- 266. El verbo con un colectivo. — Cuando el sujeto es un
dicado se pone en plural neutro. nombre colectivo, el verbo puede concordar en número y en persona
E j . : ή αρετή και το κακόν είσιν έναντία, con este nombre, pero generalmente concuerda con la idea de plura-
la virtud y el vicio son contrarios lidad contenida en el sujeto.
4. 0 Si los sujetos son nombres de personas y cosas de género di^- Ej.: 'Αθηναίων τό πλήθος "Ιππαρχον οΓονται ύφ' ׳Αρμοδίου άχο&ανεΐν.
tinto, se prefiere el género de las personas. ' x Los atenienses (lit.: la multitud de los atenienses) creen
E j . : ή τύχη και Φίλιππος ήσαν τών έργων κύριοι, la suerte que Hiparco fui muerto por Harmodio
y Filipo eran amos de los acontecimientos. El verbo οίονται está en plural porque nXrjí>0;, aunque gramaticalmente es
singular, por su significado colectivo equivale a un plural.
El vocativo
USO DE LOS CASOS 2 7 3 . El vocativo indica la persona o la cosa personificada a
la que se dirige la palabra. Se usa precedido generalmente de la
Observación preliminar interjección ώ, que únicamente se suprime en los apóstrofes
271. El indoeuropeo, lengua madre del griego y del latín, tenia m u y vivos.
Ej.: "Ακουσον, ώ νεανία, oye, joven
ocho casos — un ablativo, un locativo y un instrumental, además de
Άκούεις, Αισχύνη; ¿oyes, Esquines?
los cinco casos que tenemos en griego. Las funciones del ablativo fue-
ron absorbidas en griego por el genitivo y las del instrumental y del
locativo por el dativo. En latin, sólo se efectuó la absorción de las El acusativo
funciones del instrumental y del locativo por el ablativo.
274. El a c u s a t i v o tiene dos usos principales, que s o n :
Casos en griego Casos · n indoeuropeo C a s o s e n latín
Nominativo
1." Acusativo complemento directo, en oposición al
— Nominativo Nominativo
c o m p l e m e n t o indirecto expresado por el dativo.
vocativo < — vocativo vocativo
acusativo
<-
— acusativo acusativo
2.° Acusativo complemento circunstancia!: de exten-
f genitivo genitivo sión, de relación, adverbial, término de u n movimiento.
genitivo
I ablativo ן
j instrumental >— ablativo I. Acusativo complemento directo
dativ > locativo j
v. dativo dativo
275. El acusativo complemento directo es propio de los
verbos transitivos, sean activos sean medios.
De esto se infieren dos consideraciones importantes para
Ej.: Ό πατήρ φιλεΐ (activo) τα τέκνα, el padre ama a sus hijos
comprender bien el uso de los casos en griego.
Ό οίός μιμείται (medio) τον πατέρα, el hijo imita a su padre
178 SINTAXIS LOS TIEMPOS 165
Ι. PROPIEDAD: ή οικία τού πατρός, la casa del padre I. PARTICIPACIÓN: μετέχω tij? ΕΟΡΤΉς, tomo parte en la fiesta
2. PARENTESCO: Μιλτιάδης Κίμωνος (υιός), Milciades, hijo de Cimón а. PREOCUPACIÓN: πάντων έπιμελεΐσθαι, preocuparse de todas las cosas
3· PARTITIVO: πολλοί τών άν&ρώπων, muchos (de los) hombres 3. MEMORIA: μέμνησο τών 'Αθηναίων, acuérdate de los atenienses
4· SUBJETIVO: & τών πολεμίων φόβος, el temor que tienen los enemigos 4• DESEO: έπιθυμεΐν Τ Η ς ευδαιμονίας, desear la felicidad
$· OBJETIVO: ó τών πολεμίων φόβος, el temor que se tiene a los ene׳ 5. ALCANCE: νίκης τονχάνομεν, alcanzamos la victoria
6. MATERIA: χρυσού στέφανος, una corona de oro [migos б. ABUNDANCIA: χρημάτων εύχορεϊ, rebosa de riquezas
7• LUGAR: al βήβαι τής Βοιωτίας, Tebas de Beoda 7· O P E R A C I Ó N DE LOS S E N T I D O S , menos ia de ver: ακούω aou, te oigo
8. DURACIÓN: οδός τριών ημερών, un camino de tres días 8. A C C I Ó N de COMER y de BEBER: οίνου πίνειν, beber vino (parte)
289. Genitivo de delito. — Con los verbos judiciales, como 294. Dativo complemento indirecto. — Indica el objeto
acusar, convencer, condenar, absolver, indica el delito, el crimen, la acu-
sación. sobre el que recae indirectamente la acción de un verbo transitivo.
E j . : 'Ασεβείας φεύγε!ν, ser acusado de impiedad E j . : δίδωμι έσθήτα χτωχω, doy un vestido a un pobre
Κλοπής άποφεύγειν, ser absuelto de la acusación de hurto.
Con los verbos intransitivos expresa la persona o la cosa personifi-
290.Genitivo locativo. — En sentido partitivo el genitivo cada a la cual se refiere la acción del verbo.
puede expresar una circunstancia: a) de lugar (donde), solamente E j . : Βοηθεϊν συμμάχοις, socorrer a los aliados
tntre los poetas: πεδίου, en (alguna parte de) el llano ( § 282 Ob. 11 "Επεαθαι τ φ ήγεμόνι, seguir al guia
y 219, πού); b) de t i e m p o (cuando): ημέρας, de día, νυκτός, de no- Πείθου τοις νόμοις, obedece a las leyes
che (§ 306-2). OBSERVACIÓN. — Admiten a veces este dativo los nombres derivados de
verbos que piden el m i s m o c a s o : ή τοις οομμαχοις pór¿t)ιτιά, tl socorro que se da
(I. Genitivo-ablativo a los aliados.
291. til g e n i t i v o - a b l a t i v o expresa fundamentalmente:
i s e p a r a c i ó n , alejamiento, punto de partida, de donde 295. Dativo de interés. — El dativo de interés puede ser:
a
2. c o m p a r a c i ó n , ya que el objeto con que otro se com- 1. Posesivo. Con los verbos ειμί, γίγνομαι, υπάρχω indica la
para se t o m a c o m o p u n t o de partida de la idea comparativa. persona que tiene algo a su disposición.
Ej.: íott μοι βιβλίον, est mihi liber, tengo un libro.
292. Genitivo de separación. — 1. En sentido estricta-
mente local indica en los poetas el complemento del lugar de donde. OBSERVACIONES. — I . En la frase δνομα έαχί ΜΟΙ Πέτρος, me llamo Pedro, el
En prosa va acompañado de preposición (5 304). nombre propio se pone en nominativo, y no en dativo, como puede hacerse
2. Ea sentido más amplio se usa como complemento de los ver- en latín.
bos y adjetivos que indican separación, alejamiento, exclusión e ideas II. El dativo de interés equivale a veces a un genitivo posesivo.
análogas. Ej.: Ό πάππος μοι απέθανε, mi abuelo ha muerto.
E j . : Λύειν τινά κακότητος, librar a uno del vicio
2. De provecho o daño. Como en latín, se construye en
'Απέχει ή όδός τού ποταμού, el camino está lejos del rio
dativo la persona que recibe provecho o daño.
ΙΙαόειν τινά τής άρχής, destituir a uno de su mando.
E j . : πάς ανήρ αύτφ πονεϊ, todo hombre trabaja en su provecho.
293. Genitivo de comparación. — Este genitivo se usa
como complemento de los verbos y adjetivos que indican superioridad, 3 . É t i c o . Indica la persona que moralmente se halla interesada
inferioridad, diferencia (§ 310). en la acción o participa de ella.
Ej.: Κροίσος Au Seo ν ¿βασίλευε, Creso fui rey de los lidios E j . : Βέβηκεν ήμϊν ó ξένος, se nos ha ido el huésped.
Τής Σικελίας ¿κράτησαν, se apoderaron de Sicilia Λαβε μοι τόν otaxa, lómame el timón.
Ouósv διαφέρει πατρός αγαθού, en nada se diferencia de un buen
padre. 4. D a t i v o agente. Se construye en dativo, porque se la consi-
dera interesada en la acción, la persona agente de un verbo pasivo,
El dativo muchas veces con el perfecto o pluscuamperfecto y siempre con los
adjetivos verbales en -τέος (§ 391).
I. El dativo propio Ej.: Ta έκείνοις πεπραγμένα, las cosas hechas por aquéllos
El dativo propio expresa el objeto sobre el que recae indirec- Άσκητέα π«σ!ν ή αρετή, virtus o m n i b u s colenda est.
tamente la acción del verbo — complemento indirecto — o la 5. De relación. Indica la persona respecto de la cual se dice aigo.
persona en interés de la cual tal acción r e d u n d a .
E j . : τέθνηκεν ύμίν πάλα(, para vosotros ha muerto hace tiempo
έπί δεζια εΐσιόντι, a la derecha para el (del) que entra
170 SINTAXIS CIRCUNSTANCIAS DE LUGAR 171
303. Lugar ποϊ (quo). — 1. El nombre del lugar o ciudad 3 0 7 . La duración. — 1. El complemento que expresa el
a d o n d e , se construye en acusativo precedido de εις si se entra en el ietnpo que duró o durará una cosa, se construye en acusativo sin
lugar, de Ιπί o προς si únicamente se va hacia el lugar. preposición (§ 279).
Ej.: Ήλθεν εις τήν ׳Ελλάδα, εις Ά&ήνας, llegó a Grecia, a Atenas Ej.: ' Ενταύθα έμεινεν ήμέρας πέντε, alli permaneció cinco dias.
Έρχομαι έπι, πρός τον ποταμόν, voy hacia el rio. Al σπονδαί ένιαυτόν έσονται, la tregua durará un año.
2. El nombre de la persona al lado de la cual se va, se construye OBSERVACIÓN. — Algunas veces la duración se expresa por el acusativo
en acusativo precedido de είς, πρός, παρά, ώς. precedido de παρά o por el genitivo precedido de δια.
Ej.: ίρχομαι προς, είς, παρά, ώς πατέρα, Ej. παρά τον πόλεμον, durante la guerra
δια παντός τοδ βίο«, durante toda la vida
voy al lado (a casa) de mi padre.
2. El complemento que expresa el tiempo empleado en hacer
304. Lugar πόθεν (unde). — 1. El nombre del lugar o ciu- algo, se construye en dativo precedido de έν.
dad d e d o n d e , se construye en genitivo precedido de έκ si se sale Ej.: έν πέντε ήμέραις έπορεύετο, Μχο el viaje en cinco dia¡.
del lugar, de από si i'inicamente uno se aleja de él.
Ej.: "Ερχεται ¿κ τής ׳Ελλάδος, έζ 'Αθηνών, viene de Grecia, de Atenas 3 0 8 . El tiempo transcurrido.— ! . El tiempo que hace
"Ερχεται από τού ποταμού, se aleja del rio. d u r a una cosa y el tiempo que hace s e a c a b ó , se expresan por el
acusativo y un ordinal. A veces se añade al ordinal el adjetivo demos-
2. El nombre de la persona del lado de la cual se viene, se cons-
trativo ούτος o el adverbio ήδη.
truye en genitivo precedido de χαρά.
Ej.: Τρίτον έτος ήδη βασιλεύει, hace tres años que es rey
Ej.: έρχομαι παρά τού πατρός, vengo del lado (de casa) de mi padre. Τρίτον έτος τούτο τέθνηκε, hace tres años que murió.
305. Lugar π^¡ (qua). — El nombre del lugar o ciudad por 2. Para expresar dentro el plazo que sucederá algo o el
d o n d e , se construye en genitivo precedido de διά. tiempo que hace no tuvo lugar, se emplea el genitivo. Πέντε
Ej.: Διά τής αγοράς χορεύεται, pasa por la pla\a pública ήμερών significa, para el futuro, dentro, antes de cinco días, para el
Έπορεύθην διά τών , Αθηνών, Pasó por Atenas. pasado, hace cinco días.
Ej.: Τριών ήμερών τής ץή ς έξεί, saldrás del pais antes de tres días
Ούχ έο'ρακέ με πολλών ־τών, no me vio hace muchos años.
3 0 9 . La edad se expresa por el participio γεγονώς, uta, ός (de
II. Complementos circunstanciales de tiempo γέγονα, perf. 2 de γίγνομαι) con el acusativo y un cardinal.
306. La fecha (tiempo πο'τε, quando?) se expresa por: Ej.: είκοσι έτη γεγονώς, viginíi anuos natus,
de veinte años de edad.
i E l d a t i v o sin preposición con los nombres de tiempo como
dia, mes, año, acompañados de un ordinal, y con los nombres d e ^
fiestas.
E j . : ״rj πέμπτη ήμερη׳, el quinto día Complemento del comparativo y del superlativo
Παναθηναίοις, el día de las Panateneas.
I. Complemento del comparativo
2." El dativo con áv o el genitivo, en los demás casos.
D e b e m o s distinguir tres casos, según que el complemento o
E j . : èv έκείνψ τφ χρόνψ, en aquel tiempo
segundo término del comparativo sea u n substantivo, u n adjetivo
χειμώνος, en invierno; νυκτός, de noche.
o u n verbo.
OBSERVACIÓN. — Precedidos del articulo estos genitivos de tiempo pueden
tener un sentido distributivo. 310. El complemento es un substantivo. — Cuando el
Ej.: ϊρβχμήν του μηνός λαμβάν«, recibe un dracma por met. complemento del comparativo es u n substantivo, se puede poner:
174 SINTAXIS 17'.
i ·° En genitivo sin preposición (en lat., ablativo), § 291-2. 3 1 4 . Ώ ς , 2x1 μ έ γ ι σ τ ο ς . — Las partículas ώς, βτι (menos fn·
Ej.: σοφώτερος τοΰ Πέτρου, doctior Petro. cuentemente •J, όσον, όπως), como quam en latín, añadidas a un s u
perlativo, indican que éste debe tomarse en su m i s alto grado.
2." En el mismo caso que el primer término, precedido de
E j . : ώς, ότι μέγιστος, quam maximus
la conjunción ή (lat. quam, cast. que).
ώς, βτι, οπως ήάστα, quam fácil lime.
E j . : σοφώτερος ή Πέτρος, doctior quam Petrus.
311. El complemento ee un adjetivo. — Cuando el c o m -
plemento de un comparativo es un adjetivo, éste se construye:
SINTAXIS DEL VERBO
1. En comparativo precedido de ή , ti el adjetivo primer término
es una forma propia de comparativo. Voz activa
E j . : ΐσχυρώτβρος ή σοφώτβρος, fortlor quam prudentior.
315. Voz activa es la forma del verbo que tiene por sujeto
2. En positivo precedido de ή, si el primer término es un compa- el autor de la acción. Puede ser transitiva e intransitiva.
rativo formado con μάλλον o ήττον (5 90-91). E j . : Ό πατήρ φιλεΐ τον παίδα, el padre ama a su hijo
E j . : ισχυρός μάλλον ή σοφός, fortis magis quam prudens. Ό Δαρείος ήσθένει, Darío estaba enfermo.
A veces la activa transitiva indica una acción que el sujeto no ejecuta por
312. El complemento es un verbo. — Cuando el comple- sí mismo sino por medio de otro. Se la llama entonces c a u s a t i v a .
mentó de un comparativo es un verbo, éste: E j . : 6 Κόρος κατέκαοσε t d βασίλεια, Ctre Ηχο incendiar el palacio.
1. O bien va precedido de la conjunción ή.
316. Transitiva e intransitiva. — Hay verbos activos que
E j . : σοφώτερος ή λέγεις, prudentior quam dicis. pueden ser transitivos e intransitivos: έχω άργόριον, tengo dinero; I χ ω
2. O bien es substituido por u n substantivo en genitivo. καλώς, estoy bien; — πράττειν τι, hacer algo; εδ πράττειν, ser feliz, tener
éxito; — άγειν, conducir o avanzar.
E j . : σοφώτερος γνώμης, prudentior opinione
En muchos casos el significado intransitivo se explica por la omisión de un
Más prudente de lo que se cree (lit. que la opinión).
complemento directo muy habitual. Así tenemos, p. e., iXaúveiv, empujar y
OBSERVACIÓN. — Los adjetivos, y sus correspondientes adverbios, q u e ex. «λαύν6ιν (se, ίππον), ir a caballo, avanzar; τελευταν, acabar y τελευτάν (sc. βίον),
p r e s a n d i f e r e n c i a , c o m o άλλος, Ιτερος, otro; έναντίος, opuesto; διάφορος, diferente, morir; ¿jftiv, conducir y ajetv (se. οτρατιαν), conducir un ejército, avanzar.
se construyen como los comparativos.
E j . : Έ τ ε ρ ο ν suri σωφροσύνης αοφία, la ciencia es diferente de la sabiduría.
Touvavtíov ή το προσδοχώμενον, lo contrario de lo que te esperaba. Voz pasiva
3 1 9 . Algunos verbos activos cuyo pasivo es poco usado, substi- 3. D i n á m i c a : el sujeto contribuye de una manera especial a la
tuyen este pasivo por verbos intransitivos, que en este caso se cons- realización de algo con sus propios recursos o facultades:
tituyen con ύπό y genitivo. Activa Meo ¡a
Activa Pasiva
λύειν, redimir o rescatar λύεσθαι, redimir con dinero pro-
εδ ποιώ, trato bien 69 πάσχω, soy bien tratado pió
εδ λέγω, hablo bien de εδ ακούω, se habla hien de mi σχοπεϊν, observar σκοπεΐσθαι, mirar atentamente,
διώκω, persigo, acuso φεύγω, soy perseguido, acu- ' examinar
άποκτείνω, mato αποθνήσκω, soy muerto [sado πόλεμον ποιεΐν, provocar una πόλεμον ποιεισ&αι, hacer la gue-
rra
guerra > combatir
E j . : άπέθαν«ν όπο Νικάνδροο, fui muerto por Nicandro.
O B S E R V A C I O N E S . — I . Muchos verbos carecen de voz media. Otros
carecen de formas activas y se emplean en la voz media con significa-
Voz media do activo (verbos deponentes, § 189).
II. Algunas veces la diferencia de significado que hay entre la
3 2 0 . L a v o z m e d i a significa f u n d a m e n t a l m e n t e q u e la
activa y la pasiva de un verbo, es difícil de explicar por las reglas ge-
acción del v e r b o vuelve a! s u j e t o q u e es su p u n t o de partida.
nerales: άποδίδωμι, devolver; αποδίδομαι, vender; — γαμεϊν, casarse el
Puede ser indirecta, directa y dinámica.
hombre; γαμεϊσ&αι, casarse la mujer.
i. I n d i r e c t a : el sujeto hace algo para si, en interés propio.
E j . : Φέρονται οίκοθεν άρτον, tráense de casa pan
Χιτώνα έποιησάμην, me he hecho una túnica
12
LOS TIEMPOS 179
178 SINTAXIS
Los tiempos
Los tiempos de acción continua
321. En las formas temporales del verbo griego hay que
distinguir·, el aspecto o cualidad verbal y el grado temporal. El 3 2 4 . El p r e s e n t e . — 1. El indicativo presente indica que 1·
aspecto verbal nos indica la manera c o m o se realiza la acción, y acción va desarrollándose en el tiempo presente: λύω, desato, voy des·
el grado temporal, el tiempo en que se realiza. atando.
3 2 2 . La c u a l i d a d v e r b a l . — Desde el p u n t o de vista de El indicativo presente puede también significar:
la cualidad verbal, una acción puede s e r : a) simple tentativa: ημάς πείθουσι, intentan convencernos
a) c u r s i v a o c o n t i n u a , desarrollándose c o m o una línea. b) r e p e t i c i ó n o c o s t u m b r e : πλοϊον ές Δήλον 'A(b¡vaiot πέμ-
T i e n e n esta significación todas las formas derivadas del tema πουσιν, Atenienses envían todos los años una nave a Délos
de presente. c) un hecho histórico: έντίύ&εν έξελαύνβι βίς Ιΐίλτας, desde
Ej.: φεύγω, huyo, estoy huyendo allí αναηχα hacia Pella
b) p u n t u a l o i n s t a n t á n e a , pura y simple, c o m o u n p u n t o . Los presentes ήχω, he llegado; οΐχομαι, he partido, tienen el valor del perfecto.
T i e n e n esta significación todas las formas derivadas del tema
de aoristo. 2. El imperativo, el subjuntivo, el optativo, el infinitivo y el par-
Ej.: φυγείν, huir, ponerse en fuga ticipio presentes expresan la acción con idea de desarrollo, pero sin
La acción puntual puede ser i n g r e s i v a o t e r m i n a t i v a , según indique indicación alguna de tiempo.
el principio o el fin de la misma: βασιλεΰσοι, empegar a ser rey; ftavsív, morir.
3 2 5 . El i m p e r f e c t o . — El imperfecto indica que la acción iba
c) perfecta o acabada, considerada en sus resultados. desarrollándose en tiempo pasado: Ιλοον, desataba, iba desatando.
Tienen esta significación todas las formas derivadas del tema
El imperfecto puede también significar:
de perfecto.
Ej.. ־πεφευγεν«!, haber huido, estar salvo a) s i m p l e t e n t a t i v a : ήμας Ιπειθον, intentaban convencernos
b) repetición o costumbre: πόλεις Ικτιζον, fundaban ciudades
3 2 3 . El g r a d o t e m p o r a l . — Desde el p u n t o de vista del
grado temporal, u n a acción p u e d e ser presente, pasada o f u t u r a .
El grado temporal lo indica solamente el indicativo, m o d o en El tiempo de acción puntual
q u e coinciden la cualidad verbal y el g r a d o temporal. L o s demás
m o d o s sólo tienen cualidad verbal. El siguiente cuadro resume la 3 2 6 . El a o r i s t o d e i n d i c a t i v o . — El aoristo de indicative
correspondencia q u e , en relación a la cualidad y al tiempo, existe expresa la acción pura y simple en tiempo pasado, sin idea alguna de
entre las formas de los distintos m o d o s : desarrollo ni resultado. Es el tiempo histórico por excelencia.
Ej.: Ένίκησαν oí Έλληνες, vencieron los griegos
ACCION ! PRESENTE PASADA FUTURA Έ λ θ ο ν , ειδον, ένίκησα, veni, vidi, vici
Ind. presente Imperfecto Futuro El aumento, exclusivo del modo indicativo, es el que da sentido de
CONTINUA Sin indicación de t i e m p o : tiempo pasado al aoristo de indicativo.
I m p e r . , s u b j . , o p t . , infin. y p a r t , d e p r e s e n t e
327. Aoristo gnómico. — El aoristo de indicativo se usa en
1 I n d i c . aoristo Futuro
vez del presente en las máximas y sentencias que expresan una verdad
PUNTUAL Sin indicación d e t i e m p o :
de experiencia, un hecho habitual. Es el llamado a o r i s t o g n ó m i c o
I m p e r . , s u b j . , o p t a t . e i n f i n . d e aoristo
(de γνώμη, sentencia).
Ind. perfecto Pluscuamperf. Futuro perfecto Ej.: πάντα ó χρόνος διέλυσεν, el tiempo destruye todo
PERFECTA Sin indicación de t i e m p o :
328. El aoristo de los demás modos. — 1. El impera-
I m p e r . , s u b j . , o p t a t . , infin. y part, d e p e r f e c t o
tivo, el subjuntivo, el optativo y el infinitivo de aoristo expresan la
180 SINTAXIS
LOS MODOS 181
acción verbal pura y simple sin indicación de tiempo, como las formas
De ahí que muchas veces puede traducirse por un imperfecto:
correspondientes de presente, pero sin idea alguna de desarrollo.
έτεθνήκει, estaba muerto; έμεμνήμην, recordaba; έκεκτήμην, poseía;
Ej.: I M P E R A T . λύε, desata, ve desatando; λύσον, desata είστήκειν, estaba en pie. Cf. lat. mcmineram, noveram, oderam,
1NF1N1T. λύειν, desatar, ir desatando; λύσαι, desatar coeperam.
3. El participio aoristo expresa la anterioridad de una acción con O B S E R V A C I Ó N . — El pluscuamperfecto en griego no se emplea nun-
relación a otra, por 10 cual tiene muchas veces valor de pasado. ca, como en latín y castellano, para expresar una acción anterior a
Ej.: λύσαντες τοις ναύς άποπλέουσι, se hacen a la vela después de otra ya pasada. Para expresar esta anterioridad se emplea el aoristo.
h»ber levado el áncora (lit. habiendo desatado las naves) Ej.: διέδωκεν ά !λαβε, distribuyó lo que habia recibido
( d i s t r i b u i t quae a c c e p e r a t )
3 3 3 . E l futuro perfecto. — El futuro perfecto expresa el re-
El futuro sultado futuro de una acción acabada.
Ej.: λελυκώς ίσομαι, habré desatado, tendré desatado
3 2 9 . El f u t u r o expresa una acción venidera, tanto continua
λελύσομαι, habré sido desatado, estaré desatado
como puntual: λύσω, desataré o iré desatando.
De ahí que muchas veces puede traducirse por un futuro: τεθνήζω,
3 3 0 . Μ έ λ λ ω λέγειν. Con el verbo μέλλω y el infinitivo presen- estaré muerto; μεμνήσομαι, recordaré; στήσομαι, estaré en pie. Cf. latin
te o futuro (raramente aoristo) se expresa la acción inminente o que se meminero, novero, odero, coepero.
tiene la intención de hacer. Corresponde esta construcción a la conju-
gación perifrástica en -urus del latín y se traduce por los giros estar
para, tener la intención de, haber de. LOS MODOS
Ej.: μέλλω λέγειν ύμίν καινο'ν τι, aliquid nóvi vobis dicturus 3 3 4 . P o r m o d o s se entienden las formas por las cuales se
s u m , estoy para, tengo la intención de o he de deciros algo nuevo indica la actitud mental del sujeto que habla con respecto al pro-
ceso indicado por el verbo. Según que nuestro espíritu considere
u n hecho c o m o real, irreal, deseado o posible, surgen las distin-
Los tiempos de acción perfecta
tas formas modales.
331. El perfecto. — 1. El perfecto de indicativo expresa el La naturaleza del m o d o determina la naturaleza de una ora-
resultado presente de una acción acabada. ción; de ahí que estudiemos los m o d o s siguiendo las clases de
Ej.: λέλυκα, acabo de desatar, tengo desatado, he desatado oraciones.
λέλομαι, acabo de ser desatado, estoy desatado
O R A C I O N E S INDEPENDIENTES O PRINCIPALES
De ahi que muchas veces puede traducirse por-an presente: τέ&-
νηκα, estoy muerto; μεμνημαι, me acuerdo; κέκτημαι, he adquirido, poseo; Las oraciones independientes o principales se subdividen en
Ιστηκα, me he levantado, entoyen pie. Cf. lat. memini, novi, odi, coepi, oraciones enunciativas (negación 06) y en oraciones volitivas
2. En los demás modos, el perfecto expresa el resultado de una (negación μή).
acción acabada, pero sin indicación alguna de tiempo. Oraciones enunciativas
3 3 2 . El p l u s c u a m p e r f e c t o . — El pluscuamperfecto expresa 335. Oraciones enunciativas son las que enuncian un
el resultado pasado de una acción acabada.
hecho o u n a verdad en f o r m a y a afirmativa, ya negativa, ya inte-
Ej.: έλελύκειν, acababa de desatar, tenia desatado rrogativa. Su m o d o varía según que el hecho enunciado sea real,
έλελύμην, acababa de ser desatado, estaba desatado
posible o irreal. La negación es siempre ou.
ORACIONES VOLITIVAS
183
182 SINTAXIS
Este modo se usa en la oración principal o apódosis de un periodo Una orden, una prohibición
condicional, para indicar que un hecho podria producirse, si se cum-
pliera determinada condición (§ 360-III). 337. Una orden se expresa;
1. En la 2.* y 3.* personas, por el imperativo presente o aoristo.
OBSERVACIÓN. — Se emplea también el optativo con ΆΝ para suavizar una
Ej.: λύε 0 λύσον, desala tú
afirmación (potencial de cortesía): Τοδτ' οδχ áv λέγοψι, yo no me atreviría,
λυέτω o λυσάτω, desate él
no quisiera, decir esto (lat. non dixerim, baud facile dixerim).
2. En la 1.* persona del plural, por el subjuntivo presente o
3. H e c h o i r r e a l . Un hecho que no tiene o no tuvo lugar, por-
que no se cumple o no se cumplió determinada condición, se expresa, aoristo.
respectivamente, por el imperfecto o por el aoristo de indicativo con av. Ej.: λύωμεν o λύσωμεν, desatemos
Ej.: ελεγέ τις áv, alguien diría o podria decir
έλεξέ τις αν, alguien habría dicho o podria haber dicho Una
1. Enprohibición
la 2.* y 3.* se expresa:por el imperativo presente o por el
personas,
subjuntivo aoristo con la negación μή.
Este modo se usa en la oración principal o apódosis de un periodo Ej.: μή λύε o μή λύσης, no desates
condicional, cuando la condición expuesta en la subordinada o próta- 2. En la 1.* persona del plural, por el subjuntivo presente o aoris-
sis no se cumple o no se cumplió (§ 360-lV).
to con la negación μή.
Ej.: μή λύωμεν o μή λύσωμεν, no desatemos
OBSERVACIÓN. — Para expresar un deseo irrealizable se puede también em- OBSERVACIÓN PRELIMINAR
plear el aoristo 2 de οφείλω, deber, ώφελον, ες, e, solo o precedido de εί&ε, ef
γαρ, con el infinitivo.
Optativo oblicuo
Ej.: (EÏ&') ώφιλιν Ιτι Cfjv, /ojald viviese todavía!
(Ει&ε) μή >״φιλ«ν dito&aveív, ¡ojalá no hubiese muerto! 3 4 1 . En toda oración subordinada que expresa el pensa-
miento de alguien y que depende de una principal en tiempo
Una deliberación histórico, el indicativo y el subjuntivo pueden ser substituidos
por el optativo. Es el llamado optativo oblicuo o de estilo
3 3 9 . La deliberación. — En las oraciones interrogativas el indirecto. Ej.:
subjuntivo, generalmente en 1.' persona, expresa la incertidumbre del
Έ φ η βτι Κύρος ένίκησε (o νικήσειε), dijo que Ciro babia vencido
que habla sobre qué debe o puede hacer.
Ήρώτα 81 τι Ιχεις (o Ιχοις), preguntó si tenias algo
Ej.: Είπωμεν ή σιγώμεν, ¿debemos hablar o callar?
Πόθεν τις άρξηται, ¿por dónde se debe empegar?
ΙΙοϊ τίς φύγ](־, ¿a dónde debe uno ir?
I. Oraciones completivas
ORACIONES DEPENDIENTES O SUBORDINADAS
3 4 2 . Oraciones completivas son las que sirven de sujeto o
340. Las oraciones subordinadas comprenden las ora- complemento directo de una oración principal. En castellano van
d o n e s completivas y las oraciones n o completivas o circunstan- generalmente precedidas de la conjunción que. En griego pueden
ciales. Estas dos categorías se subdividen · de la manera c o m o s e r : 1.° de infinitivo; — 2.° de indicativo con ότι (ώς); — 3. 0 de
enseña el siguiente c u a d r o : participio.
Deben considerarse también c o m o completivas las oraciones
interrogativas indirectas y ciertas oraciones introducidas por
de infinitivo
βχως y μή.
con βτι (ώς)
de participio
Completivas
interrogativas indirecta!!
con βπως Completivas de infinitivo
con μή o μή 06
3 4 3 . Se construyen con infinitivo las oraciones completivas
Oraciones dependientes d e : 1.° verbos de opinión; 2° verbos de voluntad;
subordinadas 3. 0 verbos impersonales.
finales
consecutivas Ej.: Νομίζω θεόν είναι, credo Deum esse
causales ^ Έβούλετο Κΰρον παρεΐναι, volebai Cyrum adesse
condicionales "Εδει Κΰρον χαρεϊναι, oportebat Cyrum adesse
Circunstanciales
concesivas
La negación es ού (a veces μή) con los verbos de opinión, y μή con
de relativo
los verbos de voluntad e impersonales.
comparativas
temporales 344. El sujeto y el predicado del infinitivo El sujeto
del infinitivo se pone en acusativo, pero si es el mismo que el de la
186 SINTAXIS 187
INTERROGATIVAS INDIRECTAS
345. La construcción personal. — De las dos construccio- subjuntivo de deliberación (§ 339), que puede también ser substituido
nes: me parece que tu estás enfermo, o me pareces estar enfermo, la primera por el optativo oblicuo.
es impersonal, la segunda personal. En griego, prefieren esta construc- Ej.: Ούκ έχω τί ποιώ, no sé qué hacer (= qué debo hacer)
ción los verbos de opinión y afirmación. Ούκ ειχον τί ποιοίη, no sabia qué hacer (= qué debia hacer)
Ej.: Δοκεΐς μοι άμαρτάνειν por δοκεί μοι σε άμαρτάνειν, 349. Las interrogativas indirectas simples van unidas a
me parece que te equivocas (mihi videris errare) la principal:
Κύρος Ιλέγετο νικήσαι por Ιλέγετο Κύρον νικήσαι, se decía 1.° por la partícula interrogativa et, si; 2." por los adverbios inte-
que Ciro había vencido (dicebatur Cyrus vicisse) rrogativos; 3. 0 por los adjetivos o pronombres interrogativos.
Ej.: έρωτώ εΐ ασθενείς, pregunto si estás enfermo
OBSERVACIÓN. — Se construyen también personalmente algunos adjetivos
έρωτώ πώς !χεις, pregunto cómo te encuentras
unidos a ειμί. tales como δίχαιος, justo, έη'δοςος, probable, é/oqy.aïος, necesario, y
otros que ia práctica enseñará. έρωτώ τίς ήλθε, pregunto quién vino
Con sí la negación puede ser 06 o μή; en los demás casos es siem-
Ej.: Δίχαιος et'jj.1 ζηαιοϋσ&αι por ϊίχαιον έατί μ.6 ζημιοΰσθαι, es justo queyo sea castigado
pre ού.
Oraciones consecutivas
Completivas con μή o μή ού
352. D e s p u é s de los verbos de temor las s u b o r d i n a d a s c o m p l e t i -
355. Las oraciones consecutivas expresan el resultado o
vas se c o n s t r u y e n , c o m o en latin, e n s u b j u n t i v o (u optativo oblicuo): consecuencia de 10 que se dice en la principal. Van introducidas por
ώστε (a veces ώς), de modo que, que tiene a veces como antecedente
i.0 P r e c e d i d o de μ ή ( n e ) , si n o se desea 10 que se t e m e .
en la principal ούτω, asi, de tal manera, τοσούτος, tanto, τοιούτος, tal.
E j . : δέδοικα μ ή έλΟγ¡, tinieo ne veniat. Temo que venga
356- Modo. — El verbo de las oraciones consecutivas se cons-
2." P r e c e d i d o de μ ή ού ( n e n o n o u t ) , si se desea 10 que se t e m e .
truye en indicativo o infinitivo, no en subjuntivo como en latín:
Ej.: δέδοικα μή ού ΙλΙ>η, tinieo ne non veniat. Temo que no venga
1.° En indicativo, cuando la consecuencia se considera como
OBSUIVACIÓN. — Oú locución elíptica por ού φοβητέον |1ή = no hay temor
un hecho, una realidad. Negación 00.
de que, es una forma enérgica de negación que puede traducirse por segura-
mente no. Se emplea con el subjuntivo aoristo o con el indicativo futuro. E j . : ούτως έστι σοφός ώστ' ούδέποτε σφάλλε tai,
es tan sabio que nunca se equivoca
Ej.: Oú ποιήσητε (itoinjo««), ufuta1¡-«ntt• que no lo haréis.
2.° En infinitivo, cuando la consecuencia se considera como
posible sin indicar si se realizará o no. Negación μή.
Prolepsis o anticipación del sujeto Ej.: ούτως έστι σοφός ώστε μηδέποτε σφάλλεσθαι, es tan
3 5 3 . Es frecuente que el sujeto de una oración subordina- sabio que no puede equivocarse nunca o es lo
da completiva pase por prolepsis o anticipación a ser comple- suficiente sabio para no equivocarse nunca
mentó del verbo de la oración principal. OBSERVACIONES. — I. El giro Ϊ, ώστε precedido de un comparativo en la
Ej.: Λέγω τόν Κύρον βτι ένίκησε por λέγω βτι oración principal, se traduce por demasiado... para.
ó Κύρος ένίκησε, digo que• Ciro venció Ej.: Νεώτερος ε! ή ώστε είδέναι, eres demasiado joven para saberlo.
Τόνδε είπέ μοι τίς έστίν, dime quién es éste.
II. Después de τοσοΟτος, tantus, y τοιούτος, talis, expresos o sobreentendí-
dos, se usan a veces en vez de ώστε los correlativos ¿ίσος y οίος con infinitivo,
en el sentido de nuestras expresiones bastante para, capa\ de, apto para.
Ej.: ΤοιοΟτος οίος αρχειν, apto para mandar
II. O r a c i o n e s circunstanciales " Ε χ ο μ ε ν oaov ζ ί } ν , tenemos bastante para vivir.
III. Lo dicho en la observación II explica el significado de las locuciones
Oraciones finales «ίός τέ ειμι, so y capaζ de, puedo; οίον τέ έστι, es posible, con el infinitivo.
354. Las oraciones finales expresan el fin o la intención. Ej.: Οδχ οίον τε ήν φεΰγειν, no era posible huir.
Se construyen con !va, όπως, όπως άν, ώς y el subjuntivo (u optativo
oblicuo), como en latín. La negación es μή.
Oraciones causales
Ej.: τά πλοία κατέκαυσε ίνα μή Κύρος διαβή,
557. Las oraciones causales se construyen con βτι, διότι,
quemó las naves para que no pasase Ciro
porque, έπεί, έπειδη, ότε, puesto que, y el indicativo. La negación es ού.
OBSERVACIONES. — I. Una oración de infinitivo precedida de τοΰ, equivale Ej.: έπειδή έπιθ·υμεΐς, απέρχομαι ,puesto que lo deseas, me marcho
• veces a una oración final.
Ej.: Ή ν ¿¡σος έτειχίσθη ·toó μή λοστός χαχουργεϊν τήν EüSoiav, 3 5 8 . Si el verbo de la principal es un tiempo pasado, se puede
la isla fué fortificada a fin de que los piratas no saqueasen Eubea. emplear el optativo oblicuo. La oración causal expresa entonces el p e n -
II. Pueden también expresar el fin o la intención: 1. ״un infinitivo des- «amiento del sujeto de la principal.
pués de ciertos verbos (§ 37ó, 2 . ° - b ) ; 2.* una oración de relativo (5 366, 1), Ej.: τόν Περικλέα έκάκιζον, ότι ούκ έπεζάγοι, insultaban
ן.* un participio futuro (§ 384, 5.°). a Pericles porque (decían) no los sacaba a luchar
190 SINTAXIS 191
ORACIONES CONDICIONALES
2 . ' Ει καί, και εί, έάν και, καί έάν ( = κάν), siguiendo las mismas 367. Oraciones de relativo que expresan repetición.—
reglas que las oraciones condicionales: negación oü.
Cuando una oración de relativo expresa repetición o un hecho de ca-
Ej.: Eí καί μή ειω&α λέγειν, λέξω, aunque no acostumbro hablar, hablaré rácter general, se construye:
Tékq. ó μώρος, καν τι μή γελοΐον ή, ríe el imbécil, aun cuando no ha- 1.° Con subjuntivo con av si la principal está en presente.
ya motivo de risa Ej.: νέος αποθνήσκει ονχιν' άν φιλή θεός,
muere ¡oven aquél a quien ama un dios
a.° Con optativo sin av si la principal está ea pasado.
Oraciones de relativo Ej.: φτινι έντυγχάνοιεν, πάντας απέκτεινον,
mataban a iodos los que encontraban
365. Oraciones de relativo explicativas. —Sirven para
determinar o explicar una palabra de la oración principal. Su modo es Estas oraciones de relativo equivalen a una protasis de condición
el de las principales o independientes: negación oú (a veces μή). universal (§ 361).
Ej.: ó Ιππος, ος τρέχει, λευκός έστιν, el caballo que corre, es blanco
Oraciones comparativas
366. Oraciones de relativo equivalentes a subordl-
nadas circunstanciales. — Las oraciones de relativo pueden tener, 368. Las oraciones comparativas, que indican la seme-
en ciertos casos, el valor de una oración final, causal, consecutiva y janza entre dos acciones, no son sino una modalidad de las oraciones
condicional. de relativo explicativas. Van unidas a la principal por adverbios y adje-
Se construyen entonces, salvo cuando equivalen a una oración final, tivos relativos de cualidad o cantidad, referidos generalmente a sus
como la oración circunstancial por la que podrían ser substituidas. correlativos antecedentes.
ούτως... ώς o ώσπερ, τοιούτος... οίος,
1. Relativas finales. — Se construyen Con futuro de indicati- ita... ut talis... qualis
vo. Negación μή. τοσούτον (τοσούτω)... όσον (όσψ), τοσούτος... όσος,
Ej.: όμΐν πέμψω ανδρας ο'τινες όμΐν συμμαχοΰνται, os enviaré ' t a m . . . quam tantus... quantus
hombres para combatir (lit. que combatirán) a vuestro lado Ej.: Έποίησα ώσπερ έδονήθην, lo hice como pude
Τοιούτος ειμι οίος ήν, soy tal como era
2. Relativas causales. — Se construyen con indicativo. Ne-
gación ού. O B S E R V A C I Ó N . — Después de Á αδτός, el mismo, y de los adjetivos que sig-
13
EL INFINITIVO 195
194 SINTAXIS
1
Optativo oblicuo o de estilo Indirecto (§ 341).
ACENTUACIÓN 203
de f r a s e . S o l a m e n t e el p r o n o m b r e i n t e r r o g a t i v o τίς n o pierde
APÉNDICE j a m á s el a c e n t o a g u d o . Así
αγαθός άνήρ, buen hombre, pero τίς άνήρ; ¿qui hombre?
ACENTUACIÓN
395. El acento en las palabras contractas. - Sigue
393. Definiciones. — Por la clase y el lugar de su acento¡, estas reglas generales:
a n a palabra se llama:
i . 0 Si la vocal acentuada n o es una de las dos que se contraen,
oxítona, con acento agudo en la última sílaba: τιμή, οδός
paroxftona, con acento agudo en la penúltima: λο'γος conserva naturalmente su mismo acento:
proparoxítona, con acento agudo en la antepenúltima: άνθρωπος έφίλεον, amaba, forma contracta έφίλουν
perispómena, con acento circunflejo en la última: καλώς ευνοος, benévolo, forma contracta εΰνους
properispómena, con acento circunflejo en la penúltima: δώρον 2." Si la vocal acentuada se contrae con la que sigue, la contrac-
barítona, sin acento en la última: λόγος, άνθρωπος, δώρον. í i ó n recibe el acento circunflejo:
νόος, menie, forma contracta νούς
φιλέω, amo, forma contracta φιλώ
Reglas generales
3· β Si la vocal acentuada se contrae con la precedente, la c o n -
394. El acento primero: Sus variaciones. — L a práctica tracción recibe el acento a g u d o :
y el diccionario nos enseñan el acento primero, es decir, el acento φιλεόμεθα, somos amados, forma contracta φιλούμεθα
del nominativo sing, en las palabras declinables, y el acento de la
396 Cantidad de las sílabas con respecto a la acen-
1.* persona sing, del pres. indic. en los verbos.
tuación:
Ahora bien, en la declinación y la conjugación, los cambios de
forma que experimenta una palabra, originan cambios en la cantidad x.° a final es breve, menos en
de las sílabas, 10 que hace variar el lugar y la naturaleza del acento — el dual; τ ώ μούσα, las dos musas
primero. — el vocativo de los masculinos en α ς : νεανια, joven
Estas variaciones se verifican de acuerdo con las reglas siguientes: — la mayoría de los nominativos en a p u r a : οικία, casa.
3·° E l a c e n t o g r a v e se p o n e s o b r e la ú l t i m a sílaba de u n a
397. Acentuación de los nombres. — Por regla general,
«t acento del nominativo persiste en los demás casos sobre la misma
palabra e n s u b s t i t u c i ó n del a g u d o , s i e m p r e q u e ésta n o sea final
silaba, siempre que 10 permita la cantidad de la silaba final.
204 APÉNDICE ACENTUACIÓN 205
Ej.: άνθρωπος, hombre, nom. plur. άνθρωποι, perogen. sing, ανθρώπου b) — el participio aoristo 2 activo, perfecto activo y aoristo 1 y a
τράπεζα, mesa, מ » τράχεζαι, » » » τραπέζης pasivo de los verbos en ω: λιπών; λελυκώς; λυθείς; κοπείς
λέων, león, » » λέοντες, » » plur. λεοντών — el participio pres. y aor. 2 de los verbos en μι: διδούς, δοΰς
ένδοξος, famoso, י מένδοξοι, » » sing, ένδοξου c) — el imperativo aoristo 2 medio de los verbos en ω: λιχού
— los cinco imperativos: λαβε, εύρέ, είπε, έλθέ, ΐδέ.
398. Acentuación de los verbos. — Por regla general, en
los verbos el acento se retrae cuanto 10 permite la cantidad de la silaba 2.° Tienen siempre el acento sobre la penúltima silaba:
final. Asi a) — los infinitivos en ναι: λελυκέναι, λυθήναι, διδο'ναι
λύω έλυον λέλυκα λύσαι — el infinitivo aoristo 1 activo: λύσαι, έχαινέσαι
λύομεν λυομε&α έλελύκη λυσάμεθα — el infinitivo aoristo 2 medio: λιχέσθαι
— el infinitivo perfecto medio-pasivo: λελύσθαι
b) — el participio perfecto medio-pasivo: λελυμένος, η, ov.
Particularidades g excepciones El acento del participio neutro ocupa el mismo lugar que el del
masculino y no se retrotrae nunca: χαιδεύων, παιδεΰον; — παιδεύσων,
399. En los nombres. — 1.* En la 1.* declinación, c!
ία-ιδεύσον; — χαιδεύσας, παίδευσαν; — πεπαιδευκώς, χεπαιδευκός.
plur. es siempre perispómeno: ήμερών, πολιτών; — menos en los ad-
jetivos y participios femeninos cuyo masculino hace en ος: έλευθέρων, 401. Preposiciones, elisión, crasis. — 1. Las preposicio-
λυομένων. nes oxítonas άπό, ύπό, έπι, υπέρ, παρά, περί, κατά y μετά se convierten
2.° Los nombres parasilábicos oxítonos se convierten en perispó- en paroxitonas cuando van detrás de su régimen ( a n á s t r o f e ) : τούτων
menos en el genitivo y dativo de los tres números: χέρι, acerca de esto, o cuando equivalen a un verbo: ëvt = ίνεστι, «
κεφαλή, κεφαλής, κεφαλή — κεφαλαί, κεφαλών, κεφαλαΐς posible; πάρα = πάρεστι, está presente; μέτα = μέτεστι, interesa.
χορός, χορού, χορφ — Χ°Ρ°'> Χ0ρών, χοροις 2. Por efecto de la elisión (§ 25) pierden su acento las preposi-
3·° Los nombres monosilábicos de la 3." declinación, llevan el ciones y conjunciones oxitonas έπ' αύτψ = έπι αύτώ, sobre él; άλλ'
acento sobre su última sílaba en el genitivo y dativo de los tres núrne- έγο> = άλλα έγώ, mas yo. Las otras palabras reciben acento agudo sobre
ros. Si la final es larga recibe el circunflejo: la sílaba anterior a la que se elide: ίπτ' ήσαν = επτά ήσαν, eran siete.
θήρ, θηρός, θηρί — θήρες, θηρών, θηρσί 3. Por efecto de la crasis pierde su acento la primera palabra y 10
E x c e p c i o n e s : ι.° Los participios monosilábicos: ών, όντος; ·« mantiene la segunda: κάγώ = καί έγώ.
2 ° τις, τίνος interrogativo; — 3·° l ° s genitivo plural παίδων, ώτων, —
4·° el plural de πάς: πάντων, πάσι, pero no el singular: παντός, ־αντί.
4·° El acento se retrotrae cuanto lo permite la sílaba final, en: Homónimos que s e distinguen por el acento
— los comparativos y superlativos: σοφώτερος, σοφώτατος o el espíritu
— los adjetivos en ων: εύδαίμων, voc. y neut. εύδαιμον
4 0 2 . Hay una serie de palabras de uso muy frecuente que tienen
— el vocativo de ciertos nombres muy frecuentes: χατήο, πάτερ; —
άνήρ, άνερ; — γυνή, γύναι, — σωτήρ, σώτερ; — αδελφός, άδελφε; — igual forma y cuyo significado varía según su acento o espíritu.
δεσπότης, δέσποτα; — 'Απόλλων, Άπολλον; — Σωκράτης, Σ03κρατες. άγών, lucha, άγων, conduciendo. άρά, súplica, άρα, pues, y ápa,
αίρω, levanto, y αίρώ, yo cojo. ¿acaso no?
4 0 0 . E n l o s v e r b o s . En algunos casos el acento no se retro- άλλά, pero, y άλλα (τά), plural άττα, aliqua, y άττα, quaecumque.
trae cuanto es posible, según la regla general (§ 398). neutro de άλλος, otro. αύτη, haec, y αύτή, ipsa; — αύται,
1.° Tienen siempre el acento sobre la última silaba: άπλούς, simple, y άπλους, no na- bae, y αύται, ipsae.
a) — el infinitivo aoristo 2 activo de los verbos en ω : λιχεΐν vegable. δείλη, tarde, y δειλή, tímida.
206 APÉNDICE
ACENTUACIÓN: ENCLITICAS 207
δείνα, un tal, y δεινά, neut. plu- Τον, violeta; ióv, veneno, dardo; idv,
ral de δεινός, terrible. Sin embargo se acentúan:
neutro de ιών, yendo.
δήλου, gen. sing, de δήλος, ma- Γσθι, de ειμί, sé tú; ίσθι, de οίδα, a ) una proclítica seguida de una enclítica: εϋ τις.
nifiesto e imperf. act. de δη- sabe tú. b) la negación 06 si es final de f r a s e : σύ μέν οίσθα, έγώ δέ οδ.
λόω, mostrar, y δηλού, im- Ί ω ν , jonio; ιών, yendo, de ειμι. c ) el artículo empleado c o m o demostrativo: o μέν... δ δέ.
per. pas. de δηλόω. κατά, preposición; x־׳fxa, por καί
δήλων, gen. plur. de δήλος, y είτα, y luego. 4 0 4 . E n c l í t i c a s son ciertas palabras que se apoyan tan es-
δηλών, mostrando. καν por καί έν, y καν pór καί av. trechamente sobre la que les precede, que le ceden su acento
διά, por, y Δία, acus. de Ζεός. μόριο¡, diez ¿»׳Ζ, y μύριοι, nume׳ o lo pierden. S o n :
έάν, si, y έάν, dejar, rosísimo, enorme.
el, tú eres, tú irás, y ει, si. 1." Las formas pronominales: μοο, μοι, με y σου, σοι, σβ.
νεώς, templo; νεώς, de la nave. 2 . ° El pronombre indefinido τις en todas sus formas, m e n o j
βίς, uno, y εις, hacia. νέως, recientemente.
είσί, son, y είσι, él va, él irá. αττα.
νύν, ahora, y vúv, pues.
έν, en, dentro, y Iv, neutro de είς. 3·° Los adverbios indefinidos: που, χοι, πόθεν, πη — πως, πο>,
01, los; 01, quienes; 01, para si.
éví, dat. de είς; ένι, es posible, y ούκοϋν, por consiguiente; ουκουν, ποτε. Los interrogativos s o n : ποΰ, ποι, πόθεν, π8 — ־πώς, πω, πότε.
ένί, por έν, dentro. pues no. 4·° El pres. indic. de φημί y ειμί, m e n o s la 2.* p . s. εΐ y φης.
Ιζ, seii y έξ = έκ ante vocal, οίος, cual; οίος, solo; οΐός, de la 5·° Las partículas γε, τε, τοι, νυν, περ.
έξω, tendré, y έξω, fuera. oveja. 6.° El sufijo inseparable δε de βδε, οίκαδε, τοιόσδε, τοσόσδε.
έστέ, sois; έστε, sed, y Ιστε, hasta. ους, quos, y οος, oreja.
ή, la; ή, la cual; ή, dativo de ή; πειθώ, persuasión, y πείθω, per-
ή, o bien, que; ή, ciertamente; suado.
Reglas de las enclíticas
ή, por ήν, yo era. ταύτα, ea, y ταύτά, eadem.
ήδη, ya, y ήδη, yo sabía, 405. 1.* Una palabra enclítica pierde su acento:
φόβου, de miedo, gen. de φόβος;
ψ, la cual (acus.), ־ήν, yo era, il φοβού, imp. med. pres. de παις τις
era, y ήν, si. a) después de una palabra perispómena
φοβέομαι, temer. παις Ιστιν
ής, de la cual; ής, tú eras, y •ζς, ώμος, espalda, y ώμος, crudo.
que tú seas. ών, siendo; ών, de los cuales. b) después de u n a palabra oxítono, o proclítica σοφός τις
lávai, ir, y lévai (Ιημί), enviar. ώς, como; y ώς, asi. ( § 4 0 3 , a ) , sin que el acento de éstas se σοφός έστιν
convierta en grave ( § 394, 3 . 0 ) : ef τις, ουτβ
άνθρωπος τις
Proclíticas y enclíticas c) después de una palabra proparoxítona o pro-
άνθρωποι είσιν
perispómena, cuya última sílaba recibe el
δούλος τις
4 0 3 . P r o c l í t i c a s son diez monosílabos que se u n e n tan acento, a g u d o , que pierde la enclítica:
δώρά έστιν
estrechamente en la pronunciación con la palabra que los sigue,
q u e n o tienen acento propio ( § 15). Son : 2.* Después de una palabra paroxítona, la λόγος τις
enclítica de u n a sílaba pierde su acento, pero λόγοι τινές
i C u a t r o f o r m a s del artículo: ó, ή, oí, aL
lo mantiene la enclítica de dos sílabas: λόγοι τινών
2." Tres preposiciones: είς, Iv y έκ ( o έξ).
Dos c o n j u n c i o n e s : eí, ώς. 3•* Si varias enclíticas se siguen, cada u n a de ellas cede s o
acento a la anterior:
4·* La negación βό (oóx, οΰχ).
ε! πού τις τινά μοι πέμποι
208 APÉNDICE DIALECTO DE HOMERO 209
406. El dialecto homérico es el dialecto jónico, hablado Como vestigios de esta F, se producen delante de estas palabras*
en las ciudades jónicas del Asia Menor, con mezcla de formas poéti- a) ciertos hiatos aparentes: έχι Ισχερος ήλθε
cas, arcaísmos y elementos del dialecto eolio. En él escribieron sus b) alargamiento por posición: τήν δέ χολύ πρώτος ?3ε
poemas Homero y sus imitadores.
c) prótesis vocálica: έ-είκοσι, έ-έλδομαι, έει.
Estudiamos a continuación sus particularidades mis notables.
9• U n a dental ante μ no se transforma en a : ίδμεν, όδμή
J . T m e s i s . En el dialecto homérico las preposiciones se emplean 4 1 5 . Muy posterior al autor ó autores de los poemas homéricos,
aún muchas veces como adverbios y como tales se hallan Herodoto escribió su historia en la lengua de Mileto, colonia jónica
separadas del verbo p o r u ñ a t m e s i s (corte): del Asia Menor. Esta lengua, llamada jónico nuevo, por oposición al jó-
nico antiguo o dialecto homérico, coincide fundamentalmente con
Ικ δ' έβαν αύτοί — ( = έξέβαν δ' αύτοί)
éste, salvo en las siguientes particularidades:
κατά δάκρυ χέουσα — ( = καταχέουσα δάκρυ)
1. Muchas veces a breve = ε : τέσσερες por τέτταρες
4· A n á s t r o f e o colocación de las preposiciones detrás de su régimen:
» » η = ε : έσσο'ω por ήττάω
Οφθαλμών άχο (== άπ' οφθαλμών), νήος έπι ( = έπι νήος). § 4 0 1 1 · ־
ου = ω : ών por οδν
J. Ά ν ά con dativo, sobre: ανά ναυσίν, χρυσέψ άνά σκήπτρψ. ( ωυ : έωυτού por εαυτού
aU
(ω : θώμα por θαύμα
6. Μετά con dativo: con, entre: μετ' άνδράσι, μετά χερσί con acusa- ω = οη : έννώσας por έννόησας
tivo: entre, bada: ιών μετά έθνος εταίρων.
2. Crasis de δ y τό ante α: ώνήρ = ó άνήρ, ωύτός = ó αύτός.
3. Ausencia de aspiración: δέχομαι por δέχομαι.
EL GRIEGO DEL Ν. T. 217
216 APÉNDICE
dor, δύναμις milagro, γλώσσα nación, όφείλημα pecado, ρήμα cosa, hecho;
4. Trasposición de la aspiración: κιθών por χιτών.
locuciones traducidas del hebreo: πάσα σάρξ, καρπός τής κοιλίας, υιός
5· Ausencia de aspiración: δέκομαι por δέχομαι. ειρήνης, υιός τοΰ αιώνος, etc.
6. Κ por π en adjetivos y adverbios correlativos: κοΐος por ποίος, Otro factor que contribuyó a dar al griego del Ν. T . una persona-
lidad propia es el propio Cristianismo. La nueva doctrina, para expre-
κόσος por πόσος, κότε por πότε, κόθεν por πόθεν, etc.
sar debidamente su contenido, tuvo que dar nuevo sentido a las pala-
7. Falta el dual en la declinación y conjugación. bras existentes y hasta introducir neologismos: αγάπη, βάπτισμα,
8. El aumento se omite con frecuencia. δικαιοσύνη, εύαγγέλιον, μετάνοια, πνεύμα, πίστις, χάρις. Las relaciones
que nacen de estos nuevos conceptos crean a su vez nuevos modis-
9. Los verbos contractos en αω se conjugan: όρέω, όρέομεν, όρέουσι, mos: βαπτίζειν εις, πιστεύειν εις, είναι έν, ζήν έν.
es decir -εω = αω, -εο = αο.
Menos importante es el elemento latino, que se limita a algunos
10. Después de una vocal, εο y εου en los verbos en εω y en αω, asi
términos: κοδράντης, κουστωδία, κεντουρίων, κήνσος, σουδάριον, o bien
como 00 y οου en los verbos en οω, se contraen en ευ:
a giros traducidos literalmente: συμβούλιον λαβείν consilium capere,
ποιεύντες = ποιέοντες, θηεύμενος = θηεόμενος = por θεαόμε-
ικανόν ποιεϊν τινι satis/acere alicui, δός έργασίαν da operam.
νος, άντιεύμενος = άντιοόμενος.
» * *
OBSERVACIÓN GENERAL. — E s i m p o s i b l e e n u m e r a r t o d a s l a s f o r m a s espe-
ciales y particularidades que ofrecen los dialectos de H o m e r o y H e r o d o t o .
Estudiamos a continuación las particularidades más notables del
H e m o s expuesto las principales y las que tienen un valor general; las demás,
se pueden reconocer fácilmente conociendo bien el dialecto ático o se hallan griego del Ν. T . , cualquiera que sea su origen y naturaleza, limitin-
en un buen diccionario. donos a señalar sus divergencias más acusadas en relación al griego
clásico o ático, que suponemos bien sabido.
420. Pronombres
421. Conjugación
1. Pronombres personales y posesivos
1. Generalidades
1. El pron. pers. de 3.' persona es substituido por αυτός, αύτή, βότβ.
1. El d u a l , como en el nombre, ha desaparecido en el verbo.
2. El nom. del sing, y del plur. de los pron. pers. y de αύτός son
usados, por influencia semítica, con mucha más frecuencia que 2. El a u m e n t o ofrece las siguientes particularidades:
en griego clásico y sin ningún sentido enfático. — El aumento silábico puede faltar en el pluscuamperfecto.
— Los verbos μέλλω y δύναμαι tienen aumento en ε o en η;
3. En los casos oblicuos los pron. pers. y αύτός se emplean, por
θέλω, en η.
influencia semítica, más frecuentemente que en griego clásico
— En los verbos compuestos el aumento puede estar delante de la
y hasta de modo innecesario y redundante: καί καθίσανχος
preposición: έπροφήτευσαν (Mt. 11,13).
αύτοΰ προσήλθαν αύτφ oí μα&ηχαί αύτού (Mt. 5,1)·
— Algún verbo tiene doble aumento: ήνεψχθησαν (Mt. 9,30).
4. Los pron. posesivos έμο'ς, σος, ήμέχερος, όμέχερος son poco usa- 3. La reduplicación de los verbos que empiezan por ρ es en ρερ o
dos. En su lugar se emplean: en ερρ, según los códices: έριμμένοι o ρεριμμένοι (Mt. 9,36).
— los genitivos de los pron. de 1.* y 2." persona y de αύχος 4.. Las desinencias ofrecen las siguientes formas particulares:
— ίδιος en sentido de suus o ejus: χόν άδελφόν τόν Ιδιον Σίμωνα — σαι en la 2." p. s. del pres. medio: όδυνάσαι (Le. 16,25). y de
(Jn. 1,41).
los futuros φάγεσαι, πίεσαι (Le. 17,8).
2. Pronombres demostrativos — σαν (-έχωσαν, -έσθιοσαν) en Ia 3.* p. pi. imperat. activo y medio.
— αμεν, -av, por -ομεν, -ον, del imperfecto ειχον.
ι. βδε, ήδε, τόδε es muy poco usado. — ες, por ας, a veces, en la 2." p. s. del perf.: πέπτωκες (Αρ. 2,5).
2. La distinción clásica entre οδχος, referido a 10 que antecede, y βδβ, — av, por ασι, a veces, en la 3. 1 p. pl. del perf.: είρηκαν (Αρ. 19.3)·
referido a 10 que sigue, no es siempre observada.
2. Verbos contractos
3. Relativos, interrogativos e indefinidos
ι. El optativo al lado de -οιμι, -οις, tiene las formas áticas -οίην, οίης.
1. El relativo βς y los interrog, χίς y βσχις se emplean a veces el 2. Algunos verbos en -αω tienen formas de verbos en -εω: ήρώτοον
uno por el otro: ούκ οιδα δ λέγεις (Le. 22,60); ού χι έγώ θέλω (Mt. 15,23), y viceversa: έλεώντος (Rom. 9,16).
αλλά χί σύ (Mc. 14,36)·
3. Los verbos πεινάω y διψάω siguen la contracción en a (§ 167).
2. La atracción del relativo por su antecedente es frecuente: έκ τοΰ 4. Algún verbo en -οω tiene el infinitivo en oív, por oüv: καχασκηνοΐν
ύδατος οδ έγώ δώσω αύτφ (Jn. 4 , 1 4 ) ; έπί τή άγρ^ τών ιχθύων ·ή (Mt. 13,32).
συνέλαβον (Le. 5 · ( 9 ל
3· El relativo indefinido δστις sólo se da en el nom. sing, y plural y 3. Tiempos segundos
raras veces en el acus. sing, (β τι); el genit. βτοο aparece en el 1. El aoristo segundo tiende a desaparecer.
giro !ως βτοο mientras, hasta que.
2. A menudo el aoristo segundo toma las terminaciones del primero:
4. Nótese el giro !va τί ¿por qué? είπα, εΐπας, είπαν, partic. εϊπας; είδαμεν, είδας; ήλθαμεν, ήλθαν.
5. Τις puede ser usado como artículo indeterminado y ser substituido 3· La 3·" ρ· pl• del aor. 2 alguna vez termina en σαν: παρελάβοσαν
por ε!ς. (2 Tes. 3,6).
EL GRIEGO DEL Ν. T. 223
216 APÉNDICE
I L
>ןt cdicado, 253; — de un verbo D e s i n e n c i a s , de la 3.* declina-
pasivo, 318; — d e un adj. verbal, ción, 55; — del yerbo, 131.
D i a l e c t o s griegos, 3 ; — de H o - I m p e r a t i v o , desinencias, 131; ex- L a b i a l e s , consonantes, 20; — te-
,¡91 — ־del comparativo, 310-12. mas de la 3.* declinación, 56;
C o m p l e t i v a s , oraciones, 342; — mero, 406-414; — de Herodoto, presión de una orden, una pro-
hibición, 337. — verbos, 172.
de infinitivo, 343; — con ón, 415·
I m p e r f e c t o , 130; — formación, L e n g u a común, 5; lenguas indo-
346; — de participio, 347; — in- D i é r e s i s , 10. europeas, 2.
terrogativas indirectas, 348-50; D i g a m m a , 20-3, 407-8. 143; — significado, 325; — de
L í q u i d a s , consonantes, 20-2."—te-
—con δχως, 3 5 1 ; — con γ-ή o D i p t o n g o s , 18. tentativa, repetición o costum- mas de la 3." declinación, 63; —
μή ou. 352. D i s t r i b u t i v o s , numerales, 99. bre, 325. verbos, 176-81.
C o m p o s i c i ó n , 240-42. D u a l , de subst. y adj., 94; de los I m p e r s o n a l e s , verbos, 213. L u g a r , adverbios de, 2 1 9 ; — com-
C t a d i c i o n a l e s , oraciones, 359-61. pronombres, 1 2 8 - 1 2 9 ; — d e los piemen tos de, 302-05; sufijo, 236.
Concesivas¡, oraciones, 363-64 verbos, 211. I n c o a t i v o s , verbos, 2 1 4 - 2 Λ
I n d e f i n i d o s , pronombres, 122-26. L o c a t i v o , genitivo, 29; — dativo,
C o n j u n c i ó n , 234. D u r a c i ó n , complemento de, 307. 301.
C o n s e c u t i v a s , oraciones, 355-56. I n d i c a t i v o , desinencias, 1 3 1 ; — en
C o n s o n a n t e s , 20; — dobles, 30; oraciones principales o indepen-
— asimilación, 2 7 ; — disimila- Ε Μ
dientes: real, irreal, 335 ;—deseo
ción, 28; — desaparición, 29; — irrealizable, 338 — en oraciones
finales de palabra, 3 1 ; — finales F n c l í t i c a s , 15; — reglas, 405. subordinadas completivas: des-
M a n e r a , adverbios de, 215-18; —
móviles, 32. E l i s i ó n , 25. complemento de, 300.
T>ués de οτι (ώς), 346; interrog, M a t e r i a , complemento de, 283-6*.
C o n s o n a n t i c o s , verbos, 170-75. E n f á t i c o , infinitivo, 380. indirectas, 348-50; después de
C o n t r a c c i ó n de vocales, 2 1 ; 1.' E s p í r i t u s , 12. M e d i a , voz, 130-1; — empleo, 320.
οπ<ος, 351;—en oraciones subor- M o d o s , 130-2; tema modal, 1 3 1 -
decl. contracta, 48; 2.* decl. con- dinadas circunstanciales; consc-
tracta, 53; 3.* decl. contracta, 3.";— empleo, 334-391·
cutivas, 356-1"; causales, 357; M u d a s , consonantes, 20; temas no-
65-8; verbos contractos, 159-60, F condición real, 360-1; de relati-
161-69; acentuación de palabras mínales mudos, 56-9; verbos mu-
vo, 366; comparativas, 368; tem- dos, 171-75•
contractas, 395. F r a c c i o n a r i o s , números, 101. porales, 369-70.
C o o r d i n a d a s , oraciones, 256. F u t u r o , 145, 177; — segundo, 183, M u l t i p l i c a t i v o s , numerales, 100.
C ó p u l a , 248; — supresión, 248; — 187; — medio por activo, 1 9 1 ; — I n f e r i o r i d a d , comparativo y su-
verbos copulativos, 249. medio por pasivo, 1 9 1 ; — ático, perlativo de, 91. Ν
C o r o n i s , 9. dórico, 183-Obs.; — significa- I n f i n i t i v o , desinencias, 131;—con
C r a s i s , 22, 113. ción, 329. artículo, 375; — oraciones de, N a s a l e s , consonantes, 20-2.°; —
C u a l i d a d , sufijos de, 2 3 6 ; — v e r - F u t u r o p e r f e c t o , 149. 343; construcción personal, 345; temas nominales, 59-62; verbos
bal, 322. sujeto o complemento, 375;—de- de refuerzo nasa!, 214-4.°.
terminativo, 377; — imperativo, N e g a c i ó n , adverbios de, 223-24;
G 378;— absoluto, 379; — enfático, doble, 225;—en las oraciones su-
380; — expresando la consecuen- bordinadas, 343, 346, 349, 351,
D G e n i t i v o , complem. de sustantivo, cia, 356-2. 0 ; — después de r.piv, 354- 356, 357, 359, 365·
282; — de adjetivos, 283; de ver- N o m i n a t i v o , 272.
373; — c o n áv, 390.
D a t i v o , compl. indirecto, 294; — bos, 284; de adverbios, 285; — N u m e r a l e s , cardinales, 95-98; —
de interés, posesivo, de provecho complem. circunstancial de pre- I n s t r u m e n t o , complemento de, distributivos, 99;—multiplicati-
ético, agente, de relación, 295, ció, 286, de parte, 287, de causa, 297; — sufijo de, 237. vos, 100; — fraccionarios, 101.
instrumental, 296-97; — de cau- 288, de delito, 289, locativo, I n t e n c i ó n , 330, 384-5*
sa, 298; — de medida, 299; — de 290; — de separación, 292; de
comparación, 293; — de tiempo, I n t e r é s , dativo de, 295. O
modo, 300; — locativo, 301.
306-2.°; — absoluto, 385. I n t e r j e c c i ó n , 235.
D e c l i n a c i ó n , generalidades, 35;— j O p t a t i v o , 130-2. 0 ; — sufijo y desi-
1.a, 4 2 ; — 2 Λ 4 9 ; — 3 ' , 56-74· G r a d e t e m p o r a l , 323. I n t e r r o g a c i ó n : adj .-pronombres ¡ nencias, 1 3 1 ; — con vá , 335-2.;״
D e f e c t i v o s , verbos, 212. G u t u r a l e s , consonantes, 20; — te- interrog., 120-21; adver. inte- — oblicuo, 341.
D e l i b e r a c i ó n , 339. mas de 3.· declinación, 56; — rrog., 226-28;—indirecta, 348-50. O r d e n , expresión de una, 337.
D e l i t o , complemento de, 289. verbos, 173. I o t a s u s c r i t a , 19.
D e m o s t r a t i v o s , pronombres, 107- I r r e a l , hecho, 335-3. 0 ; — condi- Ρ
114 ción, 360-IV.
D e n t a l e s , consonantes, 20; — te- Η
mas de la 3.' declinación, 57; — I r r e g u l a r e s , substantivos, 75-6; i P e r f e c t o , formación, 147; — va-
verbos, 174. H e r o d o t o , dialecto de, 415. adjetivos, 82; — comp. y superl., ¡ lor, 3 3 1 ; — aspirado, 1 7 1 - 5 . ' ; —
D e s e o , oraciones de, 338. H o m e r o , dialecto de, 406-14. 80; — verbos, 214. ן segundo, 185-86.
230 ÍNDICE ANALÍTICO
/
r
II. M O R F O L O G Í A
\
240 ÍNDICE