Sei sulla pagina 1di 123

JAIME BERENGUER AMENÓS

Catedrático de Griego del Instituto Verdaguer de Barcelona

GRAMATICA
GRIEGA
DECIMOQUINTA EDICION

B O S C H , CASA EDITORIAL
URGEL, 51 BIS
BARCELONA
19 6 2
GRAMATICA GRIEGA

Y·/;.‫״‬ál¿:,.‫׳‬ •:...
SIA. ROSA 2017‫ ־‬FLORIDA
ADx/YV/vad

JAIME BERENGUER AMENÓS


Catedrático de Griego del Instituto Verdaguer de Barcelona

GRAMATICA
GRIEGA DECIMOQUINTA EDICION

B O S C H , CASA EDITORIAL
URGEL, 51 BIS
BARCELONA
19 6 2

L· 1
1." edición, 1942 8.* edición, 1951
2." edición, 1943 9.* edición, :954
3." edición, 1944 10.* edición, 195 s
4." edición, 1946 χι." edición, 1956 PRÓLOGO
j." edición, 1947 12." edición, 1958
El fin q u e nos p r o p o n e m o s con la publicación d e e s t a 6RAMÁ-
6." edición, 1949 13.* edición, 1959
TICA GRIEGA, e s poner en m a n o s d e t o d o s los e s t u d i o s o s d e la
7.‫ ״‬edición, 1950 14.* edición, i960 lengua helénica:
15.· e! i, 1962 ‫ו‬.o Una gramática c o m p l e t a q u e sirva para t o d o s los c u r s o s y
q u e c o n t e n g a todo cuanto un alumno aplicado tiene q u e s a b e r para
ia inteligencia d e los a u t o r e s clásicos. No c r e e m o s en la utilidad
p e d a g ó g i c a d e la publicación d e la teoría gramatical por cursos,
bien al contrario; en este c a s o el alumno llego a t e n e r dos, tres
gramáticas, pero en realidad no tiene ninguna; pues, en un mo·
m e n t ó dado, ¿ a cuál de ellas recurrirá para hallar la solución d e
las d u d a s q u e el análisis y traducción d e los a u t o r e s le presentan?
2.° Una gramática breve, limitándonos a la exposición d e las
f o r m a s d e uso corriente y d e las c o n s t r u c c i o n e s sintácticas norma-
les. Al principio p o n e m o s las nociones f o n é t i c a s i n d i s p e n s a b l e s
para la comprensión d e la morfología, y en apéndice, c o m o nocio-
n e s complementarias, las reglas d e acentuación y los dialectos de
Homero y Herodoto.
3.° Una gramática s e n c i l l a y clara, prodigando las divisiones,
los c u a d r o s y e s q u e m a s , pero no sacrificando n u n c a la exactitud
científica, porque c r e e m o s q u e ésta, s o b r e todo dirigiéndonos a
a l u m n o s ya a d e l a n t a d o s en el estudio del latín, infunde luz s o b r e
lo m á s complicado y difícil—3.* declinación, conjugación —al
h a c e r resaltar su c a r á c t e r lógico.
4.° Una gramática teórica, ya q u e si va a c o m p a ñ a d a d e ejercí-
cios prácticos, é s t o s no tienen la extensión y minuciosidad q u e s e
requiere. Por ello publicamos a p a r t e c o m o c o m p l e m e n t o práctico
y método a seguir en el estudio d e e s t a gramática, tres volúme-
n e s de EJERCICIOS DE GRIEGO bajo la denominación común
d e ΑΘΗΝΑ.
Si, c o m o e s p e r a m o s , h e m o s c o n s e g u i d o nuestro propósito, nos
s e n t i r e m o s íntimamente r e c o m p e n s a d o s d e la labor y el e s f u e r z o
q u e e s t a obra nos ha exigido.
Barcelona, julio d e 1042.

NOTA DE LA B.* EDICIÓN


Aparte d e las mejoras d e detalle q u e e s t a edición ofrece sobre las anteriores,
h e m o s a ñ a d i d o un í n d i c e a l f a b é t i c o d e c u e s t i o n e s y otro d e l a s p a l a b r a s o e x p r e -
s l o n e s g r i e g a s m á s n o t a b l e s e s t u d i a d a s e n e l libro. C r e e m o s q u e s o n d e a u t é n t i c a
DEPOSITO LEGAL. B. 4 3 3 . - 6 0 utilidad para facilitar l a s c o n s u l t a s y r e s o l u c i ó n d e d i f i c u l t a d e s e n c u a l q u i e r m o -
N. R. - B. 387 - 1962 mentó y forma q u e s e presenten.
B a r c e l o n a , s e p t i e m b r e d e 1M7.

NOTA DE LA β.· EDICIÓN


Esta e d i c i ó n , m e j o r a d a e n la e x p o s i c i ó n d e a l g u n a s m a t e r i a s , por e j e m p l o , d e
l o s t e m a s e n ντ, o f r e c e la n o v e d a d d e un a p é n d i c e s o b r e l a s p a r t i c u l a r i d a d e s del
• r i e g o del N u e v o T e s t a m e n t o . Lo c o n s i d e r a m o s d e s u m o interés, e n e s p e c i a l para
l o s n u m e r o s í s i m o s c e n t r o s r e l i g i o s o s q u e n o s h o n r a n c o n la a d o p c i ó n , c o m o libro
Es propiedad del autor. — Queda hecho el depósito que marca la ley. de estudio, de nuestra 6ramática.
B a r c e l o n a , a g o s t o d e 1MB
Tipografía Catalana, Vich, ίο - Teléfono 2 2 3 3 37 ‫ך‬ - BARCELONA
Γ
INTRODUCCIÓN

1. La lengua griega. — La lengua griega se hablaba en la


antigua Grecia y en sus colouiaü.
Los monumentos m i s antiguos que de ella poseemos son los poe-
mas homéricos, de fecha incierta, pero anteriores al siglo vu a. de J. C.
Fuertemente transformada, es la lengua que hablan aún los mo-
demos griegos.

2. Su situación y parentesco lingüísticos. — El griego


pertenece a la gran familia de lenguas derivadas de una lengua primi-
tiva común conocida con el nombre de indogermánico o indoeuropeo.
Constituyen esta gran familia lingüística, como lenguas hermanas
oriundas de una misma lengua madre, el sánscrito, el persa, el‫׳‬armenio,
el albanis, el griego, el latin, el celta, el germano y el baltoeslavo.

3. Los dialectos griegos.—Los antiguos griegos no habla-


ban todos exactamente la misma lengua; cada región tenía su dialecto.
Los dialectos griegos comprenden cuatro grupos principales:
1.° El j ó n i c o , hablado en Eubea, en las Islas Cicladas y en la
región del Asia Menor que comprende Esmírna, Éfeso y Mileto. Es la
base de la lengua de Homero, Hesíodo y Herodoto.
2.° E l e ó l i c o , hablado en la parte norte de la costa de Asia Me-
nor, en la isla de Lesbos, en Tesalia y en Beocia. En él compusieron
sus poesías AIceo y Safo, de Lesbos.
3. 0 E l d ó r i c o , hablado en el Ν. O. de Grecia, en el Peloponeso,
en la parte sur de la costa del Asia Menor, en las islas de Creta y Ro-
das y en la Magna Grecia. Es la lengua de Pindaro, Teócrito y de toda
la poesía bucólica y coral.
4. 0 El ático, hablado en Atenas y en sus alrededores.

4. El dialecto ático.— Nuestro estudio versará sobre el dialecto


ático, que como lenguaje literario llegó a superar a todos los demás
dialectos, principalmente en el siglo ν a. J. C. (siglo de Pericles). En
él escribieron los grandes autores de la literatura griega: los poetas trá-
WINFRIED KAÜFMANN
8 INTRODUCCIÓN
STA. ROSA 2Ö17-FLORIDA PRIMERA PARTE

gicos Esquilo, Sófocles y Eurípides, el poeta cómico Aristófanes, los hi»‫־‬


toriadores Tucidides y Jenofonte, el filósofo Platón y los oradores Lisias,
F O N É T I C A
Demoslenes y Esquines.
El a l f a b e t o
5. La lengua común. — A partir de la unificación de Grecia 6. El alfabeto griego, de origen fenicio, consta de las veinti-
bajo Filipo de Macedonia, el dialecto ático, ligeramente alterado en cuatro letras siguientes:
contacto con los demás dialectos, se impuso como lengua literaria en
toda Grecia y se extendió con las conquistas de Alejandro Magno a LETRAS NOMBRE Trans-
cripclón SONIDO
todo el Oriente Mauúsc. Minúsc. Griego Castellano en latín
El dialecto asi formado se llamó lengua común —ή χοινή διάλεκτος—.
En ella escribieron sus obras, entre otros, el filósofo Aristóteles, el his- A α αλφα alfa a a larga o breve
toriador Polibio y el moralista Plutarco. Asimismo, este dialecto cons- Β β, β βήτα beta b
tituye el fondo del griego biblico, asi del Antiguo c o m o del Nuevo
Γ ‫ד‬ γάμμα gamma g g a , gue, gui, go, g u
Testamento.
Δ δ δέλτα delta d
Durante el periodo bizantino la lengua griega perdió su antiguo carácter,
por la evolución de sus formas y por la mezcla de elementos extraños, dando Ε ε I ψιλόν epsilón e e siempre breve
origen al griego moderno. Ζ ζ ζήτα dseta ζ d s , Ζ italiana
Η Ά ήτα eta e e siempre larga
θ Μ θ-ητα zeta th z a , ce, ci, z o , zu
I ι ιώτα iota i
Κ χ χάππα cappa c,k
Λ λ λάμβδα lambda 1
Μ μ μ5 my m
O ‫ ׳יח‬τ
Ε β A Χ I Λ ΕYON Ν ν νΰ ny η
Ε
[Α Γ I ί ΡΑ Υί Α Ν
ΕΦ0Ρ01Η€ΑΝ ·'
Νι
Εί xi X
,
ΟΥ 1 Ω Γ - Μ Δ Α 1 ·‫׳‬Ι'.' 0 0 δ μικρόν o m i c r ó n o O siempre breve
π
Α Ρ I 1 Τ Ο Γ Ε Ν Ι Δ A T I
ΑΡΧ I *TAS . , ·. ‫י‬ τζ πΐ pi Ρ
*Ο Λ Ο ΓΑ* ‫״‬,'‫(וי‬,1‫׳‬ Ρ Ρ rho Γ
Φ Ε Δ I Λ At. • 1 » ‫י‬ ' .
Ο Ν ΔΗ Σ σ, ς σίγμα sigma s
Τ τ ταυ tau t
Inscripción griega (s. ιν a. J. C.) r 0 δ ψιλόν ypsilón y U francesa 0 ii ale-
Φ 9 φι fi ph f [mana
Χ χ 1ι JI ch i
ψ Φ ψι psi ps
Ω ω ώ μέγα omega o O siempre larga

OBSERVACIONES. — I . De las dos formas de la sigma, O y ς, ς se escribe al


final de palabra y σ en los demás casos.
II. Los dos signos de teta, β y β, y de ^eta, ft y 6, se usan indistintamente.
ESPÍRITUS Y ACENTOS 11
10 SIGNOS ORTOGRÁFICOS

7 . P r o n u n c i a c i ó n . — Es difícil reproducir con exactitud la ma-


ñera como pronunciaban su lengua los antiguos griegos. Nosotros
seguimos la pronunciación tradicional fijada por el célebre humanista Espíritus y acentos
holandés Erasmo (s. xvi). Esta pronunciación da a cada signo el valor
fonético que representa ('), exceptuando: 1 2 . E s p í r i t u s . — Toda vocal inicial lleva en griego un signo
llamado espíritu (del latín spiritus, aspiración), que puede ser suave
1. La γ delante de las guturales κ, γ, χ, ζ. que representa el so-
o áspero.
nido de η nasal:
Ej.: άγγελος, mensajero, se pronuncia ánguelos 1. El espíritu suave ( ' ) no se pronuncia:
Ej.: άνήρ, hombre, se pronuncia aner
2. La υ de los diptongos ao, «o, ηυ, que representa el sonido de
u castellana: 2. El espíritu áspero (*) se pronuncia como una h inglesa o
Ej.: αύλο'ς, flauta, se pronuncia aulis alemana:
ευτυχής, afortunado, » tutügts Ej.; ίππος, caballo, se pronuncia hippos
3. El diptongo ου, que se pronuncia como u castellana: El espíritu áspero se transcribe en forma de h.
Ej.: οϋρανος, cielo, se pronuncia uranis Ej.: Έ ρ μ η ς , lat. y cast. Hermes
L a p r o n u n c i a c i ó n m o d e r n a difiere notablemente de la pronuncia- O B S E R V A C I Ó N . — Llevan siempre espíritu áspero la υ y la ρ en prin-
ción erasmiana. Su principal característica es el iotacismo o uso predominante
cipio de palabra. Cuando se encuentran dos ρ en medio de palabra, la
del sonido 1, pues η, ·J, SI, 01, ui, ‫ ]ן‬se pronuncian todas como ¡ota; este fenó-
primera puede escribirse con espíritu suave y la segunda con el áspero.
meno recibe también el nombre de itacismo, por el sonido, ita, que da a
la letra r¡. Ej.: όπνος, sueño; ρίζα, rai\; Πόρρος, Pirro

13· Acentos. — En griego el acento no indica, como en caste-


Signos ortográficos llano, intensidad de υοχ, sino elevación o depresión de tono. Esta elevación
o depresión es el llamado acento tónico.
8. Apóstrofo ( ' ) . — El apóstrofo se coloca entre dos palabras
para indicar la elisión de la vocal final o inicial de una de ellas. El acento tónico se representa por tres signos:
Ej.: αλλ' έγώ en vez de άλλα έγώ, mas yo 1. El acento agudo ( ' ) , que indica una elevación de tono,
μή 'γώ en vez de μή έγώ, no yo aproximadamente en una quinta, de la vocal que 10 lleva.
9 . C o r o n i s ( ' ) . —Indica la crasis o fusión de dos vocales, una El acento agudo puede ir sobre las tres últimas silabas de una
final y otra inicial de dos palabras que se unen como si fueran una sola. palabra, sean largas o breves, pero para que esté en la antepe-
núltima, la última debe ser breve.
Ej.: τουνομα en vez de τό όνομα, el nombre
2. El acento grave ( ' ) , que indica una elevación menor del tono.
10. Diéresis (*). — Indica que deben pronunciarse separada-
El acento grave puede ir sobre todas las silabas que no llevan
mente dos vocales que forman diptongo. otra clase de acento, pero sólo se representa cuando substituye
Ej. άοχαΐκο'ς, primitivo, se pronuncia arjá-icós. al acento agudo en las silabas finales de palabra no seguida de
signo de puntuación.
11. Signos de puntuación. — El punto y la coma se usan
como en castellano. 3. El acento circunflejo ("), que indica una elevación y una
El punto alto equivale a nuestros dos puntos o al punto y coma. depresión sucesivas del tono.
El signo de interrogación es igual al punto y coma. El acento circunflejo sólo puede ir sobre la última o la penúl-
(') Mucho a n t i s que E r a s m o i m p u s i e r a esta p r o n u n c i a c i ó n , el h u m a n i s t a español An-
tima silaba que sean largas por naturaleza, pero para que esté
tonio de Ntíbrija estabiec;6 e! principio : « q u e se ha de pronunciar α3ί como se escribe en la penúltima, la última debe ser breve.
y así tenemos de escribir como hablamos *.
CLASIFICACIÓN DE LOS SONIDOS 13
12 ESPÍRITUS Y ACENTOS

Cantidad de las silabas. — Como vemos, para saber la clase


y el lugar del acento, hay que atender a la cantidad de las silabas. Para Clasificación de los sonidos
ello nos bastará, de momento, conocer estos dos principios:
i.® Una silaba es larga por naturaleza, si contiene una vocal larga 17. Vocales. — Las siete vocales del alfabeto griego se dividen:
o un diptongo, como las de a) POR LA CANTIDAD, en breves y largas:
ψδή, oda; ιδ, bien s, o, siempre breves
η, a», siempre largas
1.* Una silaba es larga por posición, si contiene una vocal breve
a, t, o, breves o largas
seguida de dos o más consonantes o de una consonante doble, como
la primera de b) POR LA CUALIDAD en ásperas o abiertas y suaves o ce«
σεμνός, venerable; άξιος, digno rradas: . ,.
a, «, η, o, a», ásperas o abiertas
t, o, suaves o cerradas
14. Colocación de espíritus y acentos, — Los espíritus y
acentos se colocan: 18. Diptongos, — De la unión de las vocales ásperas con las
1. Sobre las minúsculas y en la parte superior izquierda de las suaves se forman los diptongos. Estos pueden ser propios e impropios:
mayúsculas. 1. Los diptongos propios se forman de la unión de las vocales
Ej.: άνήρ, hombre; ‫״‬Ομηρος, Homero ásperas breves con las suaves:
2. Sobre la segunda vocal de los diptongos. au, su, ου
at, ει, 01
Ej.: αίσθησις, sentido; εύχομαι, ruego También ηο y üt se consideran como diptongos propios.
3. Si una vocal lleva espíritu y acento a la vez, el acento agudo
2. L o s diptongos impropios se forman de la unión de las vocales
o grave se coloca a la derecha del espíritu; el circunflejo, encima. ásperas largas con t:
r
Ej.: οίνος, vino; ‫״‬Εκτωρ, Htctor ‫י יז׳‬0‫ י‬Ψ

15. · Enclíticas y proclfticas. — Cada palabra tiene su acento pro- 19. Iota suscrita. — La 1 de los diptongos impropios se escribe
pió. Hay, sin embargo, ciertas palabras llamadas encliticas y procHticas que no debajo de la vocal áspera y recibe el nombre de iota suscrita; en las
se acentúan. Las encliticas pierden su acento al pronunciarse apoyadas en el mayúsculas se escribe al lado y se llama iota adscrita. La iota suscrita
acento de la palabra precedente, asi o adscrita no se pronuncia.
άνήρ τις, un hombre, se pronuncia anbiis. Ej.: φδή, canto, se pronuncia odé
‫״‬Αιδης, infierno, se pronuncia Hades
Las procHticas carecen de acento y se pronuncian apoyadas en el acento de
la palabra que les sigue, asi 20. Consonantes.— El alfabeto griego consta de 17 conso-
οΰ κάλος, no bello, se pronuncia ucalós. nantes, de las cuales 14 son simples y 3 dobles.
Las consonantes simples se dividen en:
También en castellano hay enclíticas y proclítieas. Es una pala-
i . Nueve mudas u oclusivas, asi llamadas porque no pueden
bra enclítica, p. e., el pronombre mede dijéronmc y es una pala-
ser pronunciadas sin ayuda de una vocal. Según el órgano y el modo
braprocUtica el articulo, p. e., en elalma, que se pronuncia elalma.
con que son articuladas, se dividen de la siguiente manera:
!6. Desplazamiento del acento tónico. - No hay en griego, a
diferencia de 10 que pasa en latín, una regla que determine la silaba que debe Labiales Dentales Guturales
llevar el acento. Esta sílaba es en los verbos, de ordinario, la más distanti
posible de la silaba final; en las demás palabras, el acento está en la silaba que Sonoras 0 suaves . . β δ ‫ן‬
la práctica enseña. Por otra parte, dentro de la declinación y la conjugación
Sordas 0 fuertes. . . π τ χ
el acento se desplaza de una silaba a otra según determinadas reglas.
Estas reglas, asi como las que se refieren a las enclíticas y procHticas, se Ψ & χ
verán una vez estudiadas la declinación y la conjugación, en el apéndice.
CAMBIOS EN LAS VOCALES 15
14 CAMBIOS EN LAS VOCALES

2. Cuatro líquidas, λ, μ, ν, ρ, asi llamadas por su pronunciación b) En el encuentro de los sonidos a y s , prevalece el que va primero.
dulce y fluida. Ej.: τίμα‫־‬ε = τίμα, honra tú
Μ y ν son llamadas también nasales, siendo μ una nasal labial y τείχε-α = τείχη, muros
ν una nasal dental, a9! como ‫ ן‬delante de γ, χ, χ, ξ equivale a Las particularidades que ofrece la contracción se verán a medida que
una nasal gutural (§ 71‫)־‬. te vayan estudiando las formas contractas de la declinación y de la
j. Una espirante o silbante, a. conjugación.
El griego antiguo poseía además la espirante F, llamada δίγαμμα
por su forma, correspondiente a la υ latina. 2 2 . C r a s i s . — Se llama crasis (κρασις, mezcla) la fusión o con-
Ej.: (F)olx.ος = vicus tracción de una vocal o diptongo final de palabra con una vocal o dip-
(F)ivUfi = vestís tongo inicial de otra. El signo de crasis es la coronis (').
Las c o n s o n a n t e s d o b l e s son ζ, ξ y ψ. Sirven para representar Ej.: κάγώ, por xai έγώ, y yo
los grupos formados por una muda y la espirante σ. Asi: ταγαθά, por τά αγαθά, las cosas buenas
ζ = σδ o δσ La crasis tiene lugar principalmente con el articulo, la conjunción
ξ = 7°, κσ, χσ *aí y la preposición πρό.
ψ = βσ, πσ, φσ O B S E R V A C I O N E S . — 1 . El acento de la primera palabra se pierde, en
caso de estar ésta aáentuada en su última sílaba.
2. La ι final de diptongo, si pertenece a la primera silaba, desapa-
PRINCIPALES LEYES FONÉTICAS rece; pero, si pertenece a la segunda palabra, se suscribe.
N O R M A ! El e s t u d i o de esta p a r t e de !a fon¿-
Ej.: καυτός por και αυτός, y tl mismo
tica 8e verificará, c o m o labor d e revisión, u n a έγψδα por έγώ οίδα, yo si
vez c o n o c i d a bien t o d a la m o r f o l o g í a . El p r l n ‫׳‬ κφτα por και είτα, y luego
c l p i a n t e d e b e l i m i t a r s e a c o n s u l t a r l o s prlncl-
p i o s q u e a q u í se e x p o n e n s i e m p r e q u e a ello»
se h a c e r e f e r e n c i a .
23. Alternación vocálica o apofonfa. — Es el cambio de
las vocales a, ε, o, que se observa en la formación de palabras deriva-
das de una misma raíz.
C a m b i o s en las v o c a l e s
Ej.: τρέπω, vuelvo, Ιτραπον, volví, τρόπος, vuelta
2 1 . C o n t r a c c i ó n . — El encuentro, en medio de palabra, de vo- λείπω, dejo, Ιλιπον, dejé, λέλοιπα, he dejado
cales ásperas, da lugar a la contracción, es decir, a la fusión de tales vo- βάλλω, arrojar, βέλος, proyectil, βόλος, tiro
cales en una sola vocal larga o en un diptongo. Algo parecido pasa en castellano: muero, muramos; — quiero, queremos; —
La contracción se verifica conforme a las siguientes reglas generales: buey, hovero; —proteger, toga, teja; o en alemán: finden,fand, gefunden, «hallar».
1. Vocales del mismo sonido. — Dos vocales del mismo so-
nido se contraen en la larga correspondiente, menos ε + ε y o -f o, 24. Alargamiento. — El alargamiento de las vocales breves
que hacen ει y ου, respectivamente. puede ser de dos clases: alargamiento orgánico y alargamiento por com·
Ej.: 'Αθηνά-a = 'Αθηνά, Atenea pensación.
φίλε‫־‬ε = φίλει, ama tú i. El alargamiento orgánico tiene lugar principalmente en la
πλο'-ος = πλους, navegación formación de los tiempos del verbo: cada vocal se convierte en su
2. Vocales de sonido distinto: larga correspondiente, menos a que de ordinario se alarga en η; pero;
a) Si entre las vocales a contraer hay el sonido o, el resultado de la detrás de ι, ε, ρ, se convierte en a larga.
contracción es siempre ω. Solamente la unión de ε con o da siempre ου. Ej.: τιμάω, honro, fut. τιμήσω Ej.: έαω, dejo, fut. έάσω
Ej.: ήχο-a = ήχώ, eco ποιέω, hago, » ποιήσω τίω, aprecio, » τίσω
φιλέ-ω - φιλώ, amo δηλόω, muestro,» δηλώσω δράσω, hacer, » δράσω
όρε-ος = όρους, del monte
16 CAMBIOS EN LAS CONSONANTES CAMBIOS EN LAS CONSONANTES 17

2. El alargamiento por c o m p e n s a c i ó n de una vocal breve 2. Una labial o una gutural ante una dental ha de ser del mismo
se produce al desaparecer una o más consonantes que le seguían. En grado de la dental, suave, fuerte o aspirada, es decir:
este caso e se alarga en ei, y o en 00; a veces a también en η .
c δ = βδ ( δ = γδ
Ej.: πάς, todo, de παντ-ς
Ιφηνο, mostri, de ίφαν-αα Labial -1‫ < ־‬t = 7rt Gutural 4‫ { ־‬χ = κτ
·ίμί, soy, de ¿a-μι ( & = φθ ( f > = χ»
οδούς, diente, de díovx-ς
Ej.: έβδομος por έπ-δομος, séptimo, de έπ-τά, siete
25. Elisión. — Es la supresión de una vocal o diptongo al final λεκρ&ήσομαι por λειπ-θήσομαι, fut. pas. de λείπω, dejar
de una palabra cuando la siguiente empieza por vocal o diptongo. El λεχθήσομαι por λεγ-θήσομαι, fut. pas. de λέγω, decir
·igno de la elisión es el apóstrofo ('). 5. Delante de μ una labial se convierte en μ, una gutural en γ y
E j . : παρ" έμοί por παρά έμοί, junto a mi una dental en o, es decir:
άλλ' έγώ por αλλά έγώ, pero yo
βούλομ' έγώ por βούλομαι έγώ, quiero yo Labial + μ = μμ | Gutural + μ = γμ Dental + μ = σμ
La elisión se usa principalmente en los adverbios, en las preposi-
ciones menos περί, πρ¿, μέχρι, y en las conjunciones menos í t i . E j . : γέγραμμαι por γέγρα<ρ‫־‬μαι, perf. pas. de γράφω, escribir
κέπλεγμαι por πέπλεκ-μαι, » » πλέκω, enlajar
OBSERVACIONES. — 1 . Cuando la primera palabra tiene el acento sobre LA χέπεισμαι por πέπειθ-μαι, » » τεί&ω, convencer
última sílaba, si es preposición o conjunción se queda sin acento; si es cual-
quier otra palabra, toma acento agudo sobre su penúltima silaba. 4· La ν se cambia en μ ante labial, en γ ante gutural y en λ ante
λ, es decir:
E j . : έπ' έμέ por έπί έμέ, contra mi
f x t ' ήσαν por έπτά ήσαν, eran siete ν 4- labial = μ + lab. ν + gutural = γ + gut. + λ = λλ
2. Si la vocal final de la primera palabra es larga, se elide a veces la ini-
eial de la segunda. E j . : συμβουλεύω por συν-βουλεύω, aconsejar
Ej.: μή 'γώ por μή έγώ, no yo Ιγχειρέω por áv-χειρέω, emprender
συλλέγω por συν-λέγω, reunir
26. Sfncopa. — Consiste en la desaparición de ufla vocal breve
28. Disimilación. — Consiste en la permutación de una letra
entre dos consonantes e n medio de palabra.
por otra para evitar la repetición de u n m i s m o sonido. Los principales
E j . : πατρός por πατέρος, g e n . sing, de πατήρ, padre casos de disimilación son los siguientes:
1. Dos silabas seguidas no pueden empezar por aspirada; la pri-
mera de ellas se convierte en su fuerte correspondiente (deaspiración).
Cambios en las consonantes E j . : τριχο'ς por θριχο'ς, genit. sing, de θ-ρίξ, cabello
τέβκ>κα por θέθυκα, perfec. act. de &úto, sacrificar
2 7 . A s i m i l a c i ó n . — Consiste en la conversión de un sonido en
2. Una dental ante otra dental se convierte en σ.
otro igual o semejante al que le sigue. Los principales casos de asimi-
Ej.: έπείσ&ην por έπειθ-θην, aor. pas. de ·πείθω, convencer
¡ación son los siguientes:
i . E n los casos de crasis y elisión (§§ 22, 25), si una m u d a fuerte 29. Desaparición de consonantes.
— π, τ, κ — se encuentra ante espíritu áspero, se convierte en su i . Las dentales, ante σ y *, desaparecen.
aspirada correspondiente. Ej.: έλχίσι, por έλπίδ-σι, dat. plur. de έλπίς (έλπίδ-ς), esperanza
Ej.: θάτερα por τά Ιτερα, las otras cosas πείσω, por πείθ-σω, fut. act. de πείθω, convencer
ήνυκα, por ήνυτ-κα, perf. act. de άνύτω, acabar
i f ' ήμϊν por έπι ήμϊν, sobre nosotros

2.
18 CAMBIOS EN LAS CONSONANTES
PRINCIPIOS DE TRANSCRIPCION 19
Ante σ, también suele perderse la ν y otra o.
Ej.: δαίμοσι por δαίμον-σι, dat. plur. de δαίμων, espíritu
τείχεσι por τείχεσ‫־‬σι dat. plur. de τείχος, muro
2. Los grupos νδ, ντ, νθ, ante o se pierden con alargamiento com-
Principios de transcripción
pensatorio de la vocal anterior (§ 24, 2). 33. Palabras derivadas del griego. — De las palabras
Ej.: λυθείς por λυθεντ-ς, partic. aor. pas. de "kám, desatar castellanas derivadas del griego, unas son de origen vulgar y otras de
οδούς por όδοντ-ς, nom. sing, del tema όδοντ, diente origen culto y erudito. Las primeras son el resultado de la transforma-
3 La σ entre vocales suele perderse, contrayéndose las vocales. ción fonética de palabras griegas que ya antiguamente pasaron al yo-
Ej: γένους por γένεσος, genit. sing, de γένος, linaje cabulario popular, como p. e.:
ήδίους por ήδιοσες, n o m . pl. del tema ήδιος, más agradable lis Ir batí, de Στέφανος; guitarra, de κιθάρα
La σ ante μ suele desaparecer compensándose en la vocal precedente.
Las palabras cultas derivadas del griego, en cambio, son de origen
Ej.: ειμί por έσ‫־‬μι, soy.
reciente y conservan las formas de las transformaciones que origina su
30. Formación de consonantes dobles. — Las labiales y transcripción en latin y en castellano.
guturales ante a se combinan con ella formando φ y ξ, respectivamente.
Ej.: Άραψι por Άραβ-σι, dat. plur. de Άραψ (Άραβ-α), árabe
34. Transcripción latina y castellana. — Las palabras
cultas derivadas del, griego pasan al castellano con la pronunciación
πλέξω por χλεκ‫־‬σω, fut. act. de πλέκω, rnla%ar
latina y a ella acomodan su ortografía.
31. Consonantes finales de palabra. — Una palabra griega Asi, υ intervocálica = v, en latín y castellano; η = t, frecuente-
que no termine en vocal solamente puede terminar en ν, ρ, ς (ψ, ξ). mente, por itacismo (§ 7); ai = at, en latín y e en castellano; 01 =‫־־‬
Todas las demás consonantes desaparecen, menos la μ, que se trans-
oe, en latín y e en castellano; ψ = 01, en latín y e en castellano, normal-
forma en v.
mente; Z = l, en latín y castellano; θ, φ, χ = tb, ph, cb, en latín y t, f ,
Ej.: σώμα, gen. σώματος, por σώματ, cuerpo
c (=k) en castellano; τ = c ante i breve más vocal, en derivados
άστρον, por άστρομ, en latín‫ ׳‬a s í ! i n!
antiguos castellanos, pero mantiene el sonido de t en derivados mo-
32. Consonantes finales móviles. — Se evita el hiato que demos; el espíritu áspero ( ' ) = h inicial.
resulta del encuentro de una vocal final de palabra con la inicial de
otra por medio de las consonantes móviles o eufónicas. La más usada es la öriego Latin Castellano
v, llamada ν Ιφελκυστικόν o de enlace, que toman forzosamente ante vocal Εϋαγγέλιον fvangelium evangelio
y pueden tomar ante consonante y pausa mayor, έλεήσον eleison eleison
todas las formas verbales en σι, τι, ε, Ιφήμερος ephimtrus efímero
y todas las formas nominales y adverbios en σι. ύαινα hyaena hiena
Ej.: πασιν Ιλεγεν, decía a todos αιμορραγία haemorrhagia hemorragia
δίδωσιν έμοί, me da a mi οίχονομ!χός oeconomicus económico
εϊκοσιν έτη, veinte años τραγψδία tragoedia tragedia
pero ¿στιν κακός o έστι κακός, es malo όίζυμος a\ymus ácimo ‫י י‬
θέατρον tbeatrum teatro
O i r á s c o n s o n a n t e s m ó v i l e s , menos importantes, son κ y ς:
φιλόσοφος phihsopbus filósofo
1. La χ (χ ante aspiración) se añade a la negación ου delante de χίμαιρα chimera quimera ‫׳‬
y ocal. Ej.: ού μόνον, no solamente κοινόβιον coenobium cenobio
ουκ αγαθός, no bueno Βοιο>τία Boeotia Beocia
ούχ οδτος, no éste αιτιολογία aetiologia etiología
2. La ς se añade al adverbio οδτω y a la preposición êx delante d«
vocal.
Ej.: ούτως έποίησα, οδτω ποιήσω, asi obré, asi obrari
έκ της 'Ασίας — έζ 'Ασίας, del Asia
EL ARTÍCULO 21

SEGUNDA PARTE EL A R T I C U L O

38. La lengua griega posee, como el castellano, el arlícuio


MORFOLOGIA
d e t e r m i n a d o ó, ή, το, el, la, lo, que se declina como sigue:

Singular Plural
DECLINACIÓN el la lo los las las cosas
(
Nom. -Q τό 01 aí τ α '0
Generalidades Acus. τον την το τους τάς τα
Gen. τοδ της του των των των
35. Las palabras declinables en griego son las mismas que Dat. τω τ ώί τοις ταΐς τοις
‫־‬ti
en latín: substantivos, adjetivos, participios ν pronombres. El griego posee
además el A R T Í C U L O D E T E R M I N A D O .
OBSERVACIONES. — I . El artículo no tiene vocativo.
2. Las formas del artículo que no empiezan por τ, es decir, é, ‫יד‬, o!, aí,
36. La declinación griega tiene:
son ptocliiicas (§ 15).
a) Tres géneros: masculino, femenino y neutro.
Su valor y empleo es el mismo que en latín.

b) Tres números: singular, dual γ plural. Valor y uso del artículo


El dual sirve para designar un grupo de dos personas o de dos 39. Regla general. — El uso del artículo griego es, en
cosas. De uso muy raro, es substituido ordinariamente por eí
principio, el m i s m o que el del artículo determinado castellano.
plural.
Los nombres usados en griego sin artículo se traducen al caste-
c) Cinco casos: nominativo, vocativo, acusativo, genitivo y dativo. llano sin artículo o con el artículo indeterminado.
El ablativo latino es substituido en parte por el genitivo (lugar Ej.: Ό φίλος, el amigo; φίλος, amigo o un amigo
de donde, privación), y en parte por el dativo (lugar en donde,
instrumento, manera, causa). 40. Valores especiales.—i. El articulo, que fué en sus orí-
genes un pronombre demostrativo, conserva este antiguo valor en el
37. Las declinaciones. — La flexión de los nombres griegos giro δ μέν... o δέ...: el uno... el otro...; éste... aquél.
presenta tres declinaciones:
2. El articulo puede dar el valor de substantivo a una palabra cual-
La p r i m e r a comprende los nombres de tema en a. quiera, a un grupo de palabras e incluso a una frase.
La s e g u n d a comprende los nombres de tema en 0.
Ej.: oí πλούσιοι (adjetivo), los ricos
La t e r c e r a comprende los nombres de tema en consonante o en una oí παρόντες (particip.), los asistentes
vocal distinta de a u 0. τό μισεϊν (infinitivo), la acción de odiar, el odio
oí πάλαι (adverbio), los de antaño, los antiguos
01 άμφι Küpov (grup. de pal.), el cortejo de Ciro
τό γνώ&ι σεαϋτον (frase), la sentencia conócele a ti mismo
22 PRIMERA DECLINACIÓN PRIMERA DECLINACIÓN 23

41. Omisión del artículo. — El articulo se omite:


i . En el predicado nominal.
Ej.: Ή σοφία ίατίν αρχή τής εύτοχίας Nombres femeninos
La sabiduría es (tl) principio de la felicidad
44. N o m b r e s en a, genit. ας. — Los nombres de tema en a
2 P a l a s máximas, sentencias y expresiones de carácter general·
pura, es decir, precedida de e, 1, p, conservan esta a en todos los ca-
Ej.: 'Ανθρώπου ψυχή τοδ θ«ίοο μετέχει sos del singular.
(El) alma del hombrt participa de la divinidad
Substantivos Adjetivos Τ e r min.
Puede también omitirse al lado de nombres propios y de ciertos nom-
ires comunes que designan seres únicos en su especie.
Tema: ήμερα Tema: δίκαια
Ej.: Σωχρίτης o 6 Σωκράτης, Sócrates
'Αθήναι o al 'Αθήναι, Atenas 5,Sing. Ν. ή ήμερα, el dia δικαία, justa ¡i ¡ }y: a
ήλιος o ¿ ήλιος, el sol C‫־‬i-»u‫׳‬/c . y . ήμερα Η: δικαία a
κόλις o ή πόλις, la ciudad, o sea Atenas ‫ מ ~׳‬Α. τήν ήμέραν •:a-- ¿ δικαίαν c ‫לי‬ αν
βασιλεύς o ó βααιλβός, el rey (de Persia) ι ¡ ,,!>. G. τής ήμέρας»ί<ι ·‫׳‬ ί>. ας
*Y‫ ' ־‬T D. τί ήΜρ*? ‫·י׳׳׳ ׳׳־׳׳׳יו‬ δίκαιη C.C J <f
·J ‫״ י‬νι\ .‫י‬
Plur. Ν. al ήμέραι δίκαιαι at
V. ήμέραι δίχαιαι ai
Α. τάς ήμέρας δικαίας ας
G. των ήμερων δικαίων ων
EL SUBSTANTIVO Y EL ADJETIVO D. ταίς ήμεραις δικαίαις αις

PRIMERA DECLINACIÓN
45. N o m b r e s en a, genit. ης. — Alargan la a en η en el geni-
42. La primera declinación, o declinación de los nombres tivo y dativo singular todos los nombres de tema en a impura 0 mixta,
de tema en a, c o m p r e n d e : es decir, precedida de consonante distinta de p.

1. Substantivos m a s c u l i n o s y f e m e n i n o s . Substantivos Adjetivos Termin.


2. Adjetivos f e m e n i n o s .
5. T o d o s los participios f e m e n i n o s . Tema, δοξα T e m a : μέλαινα
Sing. Ν. ή δόξα, la opinión μέλαινα, negra α
43. Clasificación — L o s n o m b r e s q u e p e r t e n e c e n a la pri- V. δοξα μέλαινα α
m e r a declinación, se clasifican de la siguiente m a n e r a : Α τήν δοξαν μέλαιναν αν
G. τής δόξης μέλαινης ‫«וי‬
«, genitivo en ας D. τη δόξη μελαίνη ‫טי‬
a, genitivo en ης
Plur. Ν. ai δόξαι μέλαιναι ai
! η, genitivo en ης
V. δόξαι μέλαινα! ai
a. Nombres masculinos en j genitivo en 00 Α. τοις δόξας μέλαινας ας
G. των δοξών μελαινών cov
D. ταΐς δόξαι ς μελαίναις ai ς
SEGUNDA DECLINACIÓN 25
24 PRIMERA DECLINACIÓN

4 6 . N o m b r e s e n η. —Estos nombres alargan en η la a del tema Nombres contractos


en todos los casos del singular.
4 8 . En algunos nombres de la primera declinación, la a final del
tema va precedida de a o de ε; el encuentro de estas dos vocales da
Substantivos Adjetivos Termin.
lugar a contracciones:
Tema: χεφαλα Tema, άγαθα En el singular, a + a = a, ε + a = η (pero a larga, después de p).
En el plural, aye desaparecen ante vocal larga o diptongo.
Sing. Ν. ή χεφαλή, la cabera αγαθή, buena η
V. χαφαλή αγαθή η E j . : [ Ά θ η ν ά α ] Ά&ηνά, Atenea 1 , ,
Α. τήν χαφαλήν άγαθήν ην [áo-ρρέα] άργυρα, de plata j C O n J O W
G. τής κεφαλής αγαθής η« [γέα] γή, tierra, como κεφαλή
D. τή κεφαλ‫¿־‬ αγαθτ¡¡ ‫טי‬ [ Έ ρ μ έ α ς ] Έ ρ μ η ς , Mercurio, como πολίτης
Plur. Ν. aí κεφαλαί άγαθαί αι La única diferencia está, pues, en que los nombres contractos tienen
V. χαφαλαί άγαθαί at siempre acento circunflejo sobre la última silaba.
Α. τας κεφαλάς αγαθός ας
G. τών κεφαλών αγαθών ων
D. ταϊς κεφαλαϊς αγαθαΐς αις
SEGUNDA DECLINACIÓN
49. La segunda declinación, o declinación de los nombres de
tema en o, comprende: *
Substantivos masculinos 1. Substantivos y adjetivos masculinos y femeninos en ος.
2. Substantivos y adjetivos neutros en ov.
4 7 . P a r t i c u l a r i d a d e s . — 1. El nominativo de los substantivos j . Todos los participios pasivos y medios y los adjetivos verbales
masculinos de la primera declinación termina en ς, y el genitivo en ου, en ος (masculinos) y en ov (neutros).
como en la segunda declinación.
2. En los demás casos, los substantivos en ας siguen la declina-
ción de los femeninos en a pura, y los en ης, la de los femeninos en η.
Nombres masculinos y femeninos
50. Los nombres masculinos y femeninos presentan los
S u b s t a n t i v o s en ας S u b s t a n t i v o s en ης Termin. siguientes modelos:

Tema: νεανια Tema: πολιτα Substantivos Adjetivos


Term
Masculinos Femeninos Masculinos Mas. fem.
Sing. Ν. 6 νεανίας, el joven ó πολίτης, el ciu- ας ης
V. νεανία πολιτα [dadano α α Tema: λογο Tema: νήσος Τ . : άγαθο Τ . : ένδοξο
Α. τόν νεανίαν τόν πολίτην αν ην la palabra la isla bueno famoso
G. του νεανίου τοϋ πολίτου ου ου αγαθός ίνδοξος
S. Ν. ó λο'γος νήσος ος
D. τψ νεενί^ τψ πολίτη ? ‫י‬8 αγαθέ ένδοξε
V. λόγε νήσε ε
Plur. Ν. 01 νεανίαι οί πολΐται αι Α. τόν λογον την νήσον αγαθόν ένδοξον ov
V. νεανίαι πολίται αι G. του λογού της νήσου άγαθοϋ ένδοξου 00
Α. τούς νεανίας τούς πολίτας ας D. τ φ λόγψ νήσψ άγαθφ ένδοξφ ψ
τη
G. τών νεανιών τών χολιτών ων
Ρ. Ν. 01 λογοι αί νήσοι αγαθοί ένδοξοι 01
D. τοις vtavíaiς τοις πολίταις αις
V. λόγοι νήσοι αγαθοί ένδοξοι ot
Α. τους λόγους •εώς νήσους αγαθούς ένδοξους ou ς
OBSERVACIONES — La A del tema reaparece en el vocativo singular de los G. τών λόγων τών νι^σων αγαθών ένδόξιον (OV
substantivos en ης, menos en los nombres propios de persona. D. τοις λογοις ταϊς νησοις άγαθοις ένδοξοις αις
El.: θουχϋδίδης, Tucidides, voc. Θουκυδίδη
26 SEGUNDA DECLINACIÓN TERCERA DECLINACIÓN 27

Nombres neutros
Nombres contractos
51. L o s n o m b r e s neutros presentan los siguientes modelos:

Substantivos Adjetivos Termin. 5 3 . En algunos nombres, substantivos y adjetivos, de la segunda


declinación la o del tema va precedida de o o de e. Las dos vocales en
Tema: όοδο Tema: άγαθο contacto se contraen de la siguiente manera:
Sing. Ν. τό ¿óáov, la rosa αγαθόν, bueno
V. ¿¿δον αγαθόν i ον o + ε, o + o, e -f o se contraen en ου;
Α. τό ρόδον αγαθόν
ου ε 4‫ ־‬a, en los neutros, se contrae en a;
G. χοϋ ρόδου αγαθού
D. χω ρόδψ άγαθφ Ψ o y 6, ante vocal larga o diptongo, desaparecen.
Plur. Ν. χά όόδα ά(αθά
V. 'ρόδα αγαθά
Α. χά ρόδα αγαθά 1« Masculinos U Femeninos Neutros Termin. j
G. χών ρόδων άγκθών ων j
D. χοϊς ρόδοις άγαθοίς οις ί
T e m a : νοο, mente T e m a : óaxeov , hueso
OBSERVACIÓN. — El tema en O sirve para la iormación del masculino y
femenino generalmente en los adjetivos compuestos, p. e., ϊν-ϊοξος, ος, ov, S. N. ó [νόος] νοΰς τό [risxsov] όσχοΰν ους οϋν
famoso, á-τ.ιατος, ov, incrédulo. En los demás casos, el femenino de los adjetivos
se forma sobre un tema en a de la primera declinación: asi, el femenino de V. [vos] νου ¡OOXS'Jv] όσχοΰν 05 οΰν
<ίγα&ός, bueno, es á‫¡־‬a&>5, y el de ϊι*αιος, justo. Stxaío. A. τόν [vóov] νουν τό [όσχέον] όσχοΰν οϋν
G. TOÜ [vdou] νου του [όστέου] όστοϋ οϋ
Declinación ática ‫׳‬ D. τψ [vo<¡>] νψ τψ [οσχέψ] όστψ Φ
5 2 . En el dialecto ático, algunos nombres de la segunda declina- P. N. 01 [vo'oi] νοϊ χα [όσχέα] όσχα ot ·α
ción alargan la o del tema en ω. El contacto de esta ω con las desinen- V. [vóot] νοΐ [όσχέα] όστά 01 α
A. χούς [νο'ους] νοϋς χά [03χέα] οστά ους á
cias origina el tipo de declinación siguiente:
G. ιών [νοών] νών τών [όσχέων] όστών ών
Substantivo Adjetivos D. τοις [νοοις] νοΐς τοϊς [όσχέοις] όστοϊς οϊς
Masculinos υ Femeninos
Term.
Mascul.uFem. |_ Neutro

Tema: νεω, templo Tema: Ιλεω favorable Sobre estos modelos se declinan los adjetivos como ευνοος, ους, ouv, benévolo.
Sing. Ν. ó νεώς ίλεως ιλέων ωνως
V. νεώς ίλεως Γλειυν ωνως
Α. τόν νεών Ιλέων ιλέων ων
G. του νεώ ίλεο) Τλεω ω
D. τψ νεφ !λεψ Ιλεφ Ψ TERCERA DECLINACIÓN
Plur. Ν. 01 νεφ Ιλεψ ΤΚεα φ α
V. νεφ ίλεψ ίλεα φ α 54. La t e r c e r a d e c l i n a c i ó n , o declinación de los nom-
Α. τους νεώς ίλεως ίλεα ως α
ίλεων Ιλέων ων bres de tema en consonante, en diptongo o en vocal distinta de a u o,
G. τών νεών
D. τοις νεφς Ιλεφς Γλεψς ψς comprende:
PARTICULARIDADES. — 1. La 1 de las desinencias se suscribe, y la υ des- 1. Substantivos y adjetivos masculinos, femeninos y neutros.
aparece por completo.
2. La ω, a los efectos de la acentuación, se considera como breve y el 2. Todos los participios masculinos y neutros activos; el participio
acento se mantiene como en el nominativo. masculino y neutro del aoristo pasivo.
26 28
SEGUNDA DECLINACIÓN TERCERA DECLINACIÓN

5 5 . D e s i n e n c i a s . — Las desinencias que, añadidas al tema,


forman los casos de los nombres de la tercera declinación, son las
siguientes: Temas en dental

Singular Plural 57. Los temas en dental forman substantivos masculinos, Jeme-
Masculino υ Femenino Neutro M a s e , y Fern. Neutro nina¡ y neutros. Los masculinos y femeninos toman la desinencia ς en
el nominativo y vocativo del singular.
Ν. ς 0 tema alargado Sin desin. ες α Para la formación de estos dos casos, asi como del dativo plural,
V. ς 0 sin desinencia » ες α téngase presente:
Α. a 0 ν ‫מ‬ ας ο ς α 1. Las dentales ante σ desaparecen (§ 29).
G. ος ων ων 2. Una dental no puede ser final de palabra (§ 3 1).
ος
D. ι ι σι(ν) σι(ν)
Masculinos y Femeninos Neutros
La desinencia 01 del dativo plural puede llevar la ν eufónica (§ 32).

T e m a : ),αμπαδ T e m a : σωματ

Sing. Ν. ή λαμπάς, la lámpara τδ σώμα, el cuerpo


V. λαμπάς σώμα
1. Temas en consonante
Α. τήν λαμχάδ-α τί> σώμα
Temas en labial y gutural G. τής λαμχάδ-ος του σώματ-ος
D. τ ή λαμχάδ-ι τφ σώματ-ι
56. Los temas en labial y gutural forman substantivos mas-
culinos y femeninos. Todos ellos toman la desinencia ς en el nominativo
y vocativo del singular. Plur. Ν . αί λαμχάδ-ες τά σώματ-α
En estos dos casos, asi como en el dativo plural, la labial y la gu- V. λαμχάδ-ες 0 ώματ-α
tural se combinan con la σ de la desinencia, formando φ y ξ, respec- Α. τάς λαμπάδ-ας τά σώματ-α
tivamente (§ 30). G. τών λαμχάδ-ων τών σωμάτ-ων
D. ταϊς λαμτάσι(ν) τοις σώμασι(ν)
Tema en labial: φλεβ Tema en gutural: φυλακ

58. L o s s u b s t a n t i v o s en -ις y en -ϋς de tema en dental tie-


Sing. Ν. ή φλέψ, la vena ó φύλαξ, el guardia
nen el acusativo singular en v, cuando la ι o la υ no lleva acento en el
V. φλέψ φύλαζ
Α. τήν φλέβ-α τόν φύλακ‫־‬α nominativo.
G. τής φλεβ-ός του φάλακ-ος Ej.: ή χάρις, la gracia (tem. χαριτ), acus. τήν χάριν
D. τή φλεβ-ί τφ φύλακ-ι ή κο'ρυς, el casco (tem. *opufr), acus. τήν κο'ρυν
Plur. Ν. aí φλέβ-ες οί φόλακ‫־‬ες pero, ή πατρίς, lapatria (tem. πατριδ), acus. τήν πατρίδα
V. φλέβ-ες φύλακ-ες ή χλαμύς, la clámide (tem. χλαμυδ), acus. τήν χλαμύδα
Α. τάς φλέβ-ας τούς φύλακ-ας
G. τών φλεβ-ών τών φυλάκ-ων OBSERVACIÓN. — El vocativo singular de los substantivos en ις es en 1.
D. ταΐς φλεφί(ν) τοις φύλαξι(ν)
Ej.: παις, niño, gen. χαιδος, voc. παϊ
δρνις, pájaro, gen. όρνιθος, voc. ópvi
26
SEGUNDA DECLINACIÓN TERCERA DECLINACIÓN 31

62. Temas en ντ. — Los nombres cuyo tema termina en ντ,


forman el nominativo y vocativo del singular, el dativo plural y los
Temas en nasal (v)
casos sin desinencia, según los siguientes principios fonéticos:
59. Los temas en nasal forman substantivos masculinos y fe- 1. El grupo ντ desaparece ante ς, alargándose por compensación
meninos, y adjetivos masculinos, femeninos y neutros. Los masculinos y la vocal precedente (§ 24, 2 ) .
femeninos, menos los en iv que toman ς, prolongan, si es breve, la
2. La τ no puede ser final de palabra ( § 31).
vocal final del tema en el nominativo y a veces en el vocativo del
singular. Temas γιγαντ, gigante οδοντ, diente γεροντ, anciano
Téngase presente que ν ante ς desaparece (§ 29).
Sing. Ν. ó γίγας ó οδούς 6 γέρων
60. Substantivos. — Ofrecen los siguientes modelos: V. γίγαν γέρον
Α. γίγαντ-α οδοντ-α γέροντ-α
Nominativo con t e m a a l a r g a d o Nomin. con ς γεροντ-ος
G. γίγαντ-ος οδοντ-ος
D. γιγαντ-1 όδο'ντ-ι γέροντ-ι
T e m a : λιμεν T e m a : άηδον T e m a : ^ιν
el puerto el ruiseñor la nariz
PL Ν. V. γίγαντ-ες ¿δο'ντ-ες γέροντ-ες
S. N. ó λιμήν ή άηδών ή ffí Α. γίγαντ-ας όδοντ-ας γέροντ-ας
V. λιμήν άηδόν μς
G. γιγάντ-αιν ¿δο'ντ-ων γερόντ-ιον
Α. τδν λιμέν-α τήν άηδ&ν-α τήν £ϊν-α
G. τοΰ λιμέν-ος της άηδόν-ος της ^1ιν-ός D. γίγα-σι (ν) όδοΰ-σι(ν) γέρου-σι(ν)
D. τφ λιμέν-ι τή άηδόν‫¡־‬ τή £ιν-ί
Estos temas forman algunos adjetivos y casi todos los participios (§ 80).
Ρ . Ν. 01 λιμέν-ες aí άηδόν-ες aí £ΐν-ες
V. λιμέν-ες άηδόν‫־‬ες £ίν-ες P a r a d i g m a d e los a d j e t i v o s y participios en ντ
Α. τούς λιμέν-ας τάς άηδόν-ας τάς ^ϊν-ας 1
G. τών λιμέν-ων τών άηδόν-ων τών ^ιν-ών Temas άκοντ, forjado λοθεντ, desatado j
D. τοις λιμέσι(ν) ταΐς άηδόσι(.‫)׳‬ ταίς ρισί(ν)
S. Ν. V. άχων άχοιισα áxov λυθείς λυθ-‫־‬ίσα λο&έν !
Algunos nombres mantienen la vocal alargada: ή ώ ν , αγώνος, lucha. Α. άχοντ-α áxouσαν áxov λυ&έντ-α λοθ-εϊσαν λοθ-έν
G. άχοντ-ος άχοΰσης αχοντ-ος λοθ-έντ-ος λο&είσης λυ&έντ-ος
61. Adjetivos. — Ofrecen los siguientes modelos:
D. άκον-τι άχούση αχοντ-ι λυ&έντ-ι λϋθ-είση λυθ-έντ-ι
Nominat. m a s e , con t e m a a l a r g a d o Nomin. m a s e , con ς ι
PL Ν. V. αχοντ-ες axouaoíi αχοντ-α λϋ&έντ-ες λυθ-εΐσαι Χυ&έντ-α |
Α. άχοντ-ας αχούσας άχοντ-α λϋθ-έντ-ας λοθ-είσας λυ&έντ-α I
T e m a : εϋδαιμε ν, feliz T e m a : μελαν¿ negro λο&εισών λο&έντ-«11ν
G. αχοντ-ων αχοκσών «χόντ-ων λοίΗντ-ων
Masculino υ F e m e n i n o Neutro Masculino D. άχου-σι(ν) αχούσαις άχου -σι(ν) λ‫&״‬ε‫־‬-σι(ν) λυ&είσαις λο&εί-σι(ν)
Sing. Ν. ευδαίμων εΰδαιμον μέλας μέλαν
V. ευδαιμον ευδαιμον μέλαν μέλαν Tema χαντ todo
Α. εύδαίμονα εΰδαιμον μέλανα μέλαν
G. εΰδαίμονος εΰδαίμονος μέλανος μέλανος
D. εϋδαίμονι S. Ν. V. πας πάσα πάν Ρ1. Ν. V. χα'ντ- ες πάσαι παντ-α
εϋδαίμονι μέλανι μέλανι
Α. χαντ-α πασαν παν Α. πάντ-ας πασας παντ-α
Plur. Ν. εύδαίμονες εύδαίμονα μέλανες μέλανα G. παντ-ός πάσης παντ -ός G. πάντ -<DV πασών πίίντ-ων
V. εΰδαίμονες εύδαίμονα μέλανες μέλανα χά-σι (ν) πασαις πά-αι (ν)
D. J παντ-ί πάιη¡ πανί - ! D.
Α. εύδαίμονας εύδαίμονα μέλανας μέλανα
G. εύδαιμόνων εύδαιμόνων μελάνων μελάνων OBS. — Χαρίεις, χαρίεσσα, χαρίεν, gracioso, genitivo χαρύντος, χαριίσσης, χαρίιντος,
D. εύδαίμοσι(ν) εύδαίμοσι(ν) μέλασι(ν) μ έλα σι (ν) tiene el dativo plur. masculino y neutro χαρίβσι(ν), como de un segundo tema χαριεχ-
26 SEGUNDA DECLINACIÓN TERCERA DECLINACIÓN 33

Temas en líquida (p, λ)


Temas en espirante (ς)
63. Los temas en ρ forman substantivos masculinos, femeninos y
neutros. Los masculinos y femeninos prolongan, si es breve, la vocal
65. Nombres contractos. — Los temas que terminan en ς
final del tema en el nominativo singular.
forman nombres contractos. En efecto, la ς, precedida siempre de vocal,
El único tema en λ es άλ, que toma ς en el nominativo y vocativo. se pierde delante de la vocal de las desinencias por hallarse entre voca-
les (§ 29, 3). Las dos vocales en contacto se contraen normalmente.
T e m a : ρητορ T e m a : θηρ T e m a : νέκταρ T e m a : άλ
orador fiera néctar sal
66. Temas en ες variable. — Estos temas forman substanti-
vos neutros. La ε del tema alterna (§ 23) con o en los tres casos i g u a -
S. Ν. 6 ρήτωρ δ θήρ το νέκταρ ó άλ-ς
V. ρήτορ νέκταρ les del singular.
άλ-ς
Α. τόν ρήτορ-α τον Οήρ-α τό νέκταρ τον άλ- a
G. τοϋ ρήτορ-ος τοϋ θηρ-ός του νέκταρ-ος Tema: γενες-γενος, lat. g e n u s - g e n e r , ra\a, linaje
του άλ- ός
D. τψ ρήτορ-ι τψ θηρ-ί τψ νέκταρ-ι τψ άλ-ί Sing. Ν. το γένος Ρ1. τα γενη [γένε(σ)α]
V. γένος γένη »
Ρ.Ν. οί ρήτορ-ες οί θήρ-ες Los neutros οί άλ-ες
V. ρ'ήτορ-ες Α. τό γένος τά γένη »
θήρ-ες de tema en ρ άλ-ες
Α. τούς ρ'ήτορ-ας τους θήρ-ας no suelen G. του γένους [γένε(σ)ος] τών γενών [γενέ(σ)ων]
τους άλ-ας
G. τών ρ'ητο'ρ-ων τών θηρ-ών darse en el τών άλ-ών D. τψ γένει [γένε(σ)ι] τοις γένεσι [γένε(σ)σι]
D. τοις ρ'ήτορ-σι(ν) τοις θηρ-σί(ν) plural τοις άλ-σί(ν)

67. Temas en ες invariable. — Estos temas forman subs-


64. Temas en ρ con síncopa. — 1. Algunos substantivos tantivos y adjetivos masculinos y femeninos, y adjetivos neutros. Los m a s c u -
en -τηρ, muy usados, experimentan la sincopa (§ 26) de ε en el geni- linos y femeninos prolongan la ε del tema en el nominativo singular.
tivo y dativo del singular, y tienen el dativo plural en -ασι. Tales son
ó πατήρ, el padre ή θυγάτηρ, la hija Substantivos Adjetivos
ή μήτηρ, la madre ή γαστήρ, el vientre
T e m a : τριηρες, T e m a : αληθές verdadero
2. En ó άνήρ, el varón, se verifica la sincopa incluso en el acusa-
tivo singular y en todo el plural; además, se intercala una δ eufónica la trirreme Mase. Fem. Neutro
entre la ν y la ρ. αληθής αληθές
S. Ν. ή τριήρη«:
V. τριήρες αληθές αληθές
T e m a : πάτερ, padre Tema: άνβρ, varón Α. τήν τριήρη [τριήρε(σ)α] άλη&ή αληθές
G. τής τριήρους [τριήρε(σ)ος] αληθούς αληθούς
Sing. Ν. πατήρ Ρ1. πατέρ-ες Sing, άνήρ Ρ1. άνδρ-ες [τριήρε(σ)ι] άληθεΐ άληθεί
D. τ‫¡¡¡־‬ τριήρέι
V. πάτερ πατερ-ες άνερ άνδρ-ες
Ρ. Ν. aí τριήρεις [τριήρε(σ)ες] αληθείς αληθή
Α. πατέ-ρα πατέρ-ας άνδρ-α άνδρ-ας αληθείς αληθή
V. τριήρεις
G. πατρ-ός πατέρ-ων άνδρ-ο'ς ανδρών Α. τάς τριήρεις αληθείς αληθή
G. τών τριήρων [τριήρε(σ)ων] αληθών αληθών
D. πατρ-ί πατρά-σι(ν) άνδρ-ί άνδρά-σι(ν)
D. ταϊς τριήρεσι [τριήρε(σ)σι] άληθέσι άληθέσι

OBSERVAaOMES. — 1. Δημήτηρ, Deméter, tiene el acusativo Δήμητρα. —


En el plur. mas. y femen., el acus. es una forma análoga al nominativo.
2. Αστήρ, estrella, es regular (como ^ τ ω ρ ) salvo en el dativo plural άατράα1.
26
SEGUNDA DECLINACIÓN TERCERA DECLINACIÓN 34

A esta clase de temas pertenecen muchos nombres propios que se


declinan según los modelos siguientes:
2. Temas en diptongo, vocal iarga o vocal suave
Διογενεσ Περικλεεσ
Temas /‫ ן‬T e m a s en ευ, au, ου
Diogenes Pericles

S. Ν. ó Διογένης ó Περικλής 69. Los temas en ευ, αυ, ου, forman substantivos masculinos y
Διόγενες Περίκλεις femeninos. En los tres temas, la υ, cuando se halla delante de la vocal
V.
de una desinencia, equivale a la espirante F (§ 20,3) que, como la σ,
Α. Διογένη Περικλέα
se elide entre vocales.
G. Διογένους ΙΙερικλέους
D. Διογένει ΙΙερικλεΐ T e m a : βασιλευ T e m a : γ pa υ T e m a : βου
el rey la vieja el buey
O B S E R V A C I O N E S . — 1 Los nombres propios en -χλής (de τό κλέος,
S. Ν . βασιλεύς ή γραΰς βοΰς
jama, tema κλεες) experimentan doble contracción: V. βασιλεϋ γραύ βου
Περικλής [-κλέης] Περικλέους [-κλέε(σ)ος] Α. τον βασιλέα τήν γραύν TÖV βοϋν
Περίκλεις [-κλεες] Περικλεΐ [-κλέε(σ)ι] G. τοϋ βασιλέως τής γραός τοϋ βοός
D. τφ βασιλεί [βασιλέ-ϊ] τή γραΐ τφ βοΐ
Περικλέα [-κλέε(σ)α]
Ν. οί βασιλείς* [βασιλέ-ες] aí γράες ο! βόες
2. Los nombres propios en -ης, gen. -ους, por analogía con los V. βασιΧεις* [βασιλέ-ες] γράες βόες
nombres masculinos de la primera declinación, pueden tener el acusa- Α. τους βασιλέας τάς γραύς τους βοϋς
G. τών βασιλέων τών γραών τών βοών
tivo en -ην:
D. τοις βασιλεϋσι(ν) ταίς γραυσί(ν) τοις βουσί(ν)
Διογένη y Διογένην Κλεομένη y Κλεομένην
Δημοσθένη y Δημοσθένη ν Σωκράτη y Σωκράτην E l n o m . y el v o c . d e l p l u r a l p u e d e n t e n e r t a m b i é n l a f o r m a βασιλης,
OBSERVACIONES. — 1. Los temas en ευ, después de la caída de o, contraen
3. Los adjetivos con vocal ante el tema -ες contraen -έα en -a ει y εε en ει. Además alargan la desinencia del genitivo singular en ως.
en vez de -ή. Así 2. Los temas en ao, ου, no tienen ninguna f o r m a contracta y f o r m a n el
de ένδεής, necesitado, acus. sing, ένδεα acusativo singular en v, y el acusativo plural en ς.
de υγιής, sano, acus. sing, υγιά
2. T e m a s en 0! y ‫ש‬
6 8 . T e m a s e n ας. — Estos temas forman unos pocos substanti-
vos neutros, que se declinan según el siguiente modelo:
70. Los temas en 01 forman substantivos femeninos que sólo
tienen singular. Los temas en ω, substantivos masculinos.
Tema: κρέας, carne
Tema: πειθοι, persuasión T e m a : ή ρω, héroe, semidiós
Sing. Ν. τό κρέας Plur. τά κρέα [κρέα(σ)α] S. Ν . ή ·πειθώ S. á ήρως Ρ . οί ήρωες y ήρως
V. κρέας κρεα » V. πειθοί ήρως ήρωες y ήρως
το κρέας τα κρεα » Α. πειθώ [πειθό(ι)α] ήρωα γ ή ρ ω ήρωας y ήρως
Α.
G. πειθούς [πειθό(ι)ος] ήρωοςγήρω ήρώων
G. τοϋ κρέως [κρεα(σ)ος] τών κρεών [κρεά(σ)ων] D. ζειθοί [τ.ειθό(ι)‫־‬ϊ] ήρωι y ήρω ήρωσι
D. τω κρέ(£ [κρέα(σ)ι] τοις κρέασι [κρέα(σ)σι]
OBSERVACIONES. — 1. Los temas en 01 en el nominativo pierden la t y alar-
OBSERVACIÓN. — T É χέρας cuerno, gen. κέρως, puede seguir la declina- gan la o; en los casos que 1, intervocálica, se elide, se contraen las vocales
en contacto.
ción de σώμ,α: Sing. gen. χέρατος, dat. χέρατι. — P l u r . n o m . acus. χέρατα,
2. Los temas en ω, en ciertos casos contraen la ω con la vocal de la desi-
gen. χερατων, dat. χέρασt. nencia y pueden presentar, además, formas análogas a la declinación ática.
36 TERCERA DECLINACIÓN SUBSTANTIVOS IRREGULARES 37

74. Adjetivos. — Se declinan según el siguiente modelo:

Temas en vocal suave (ι, υ,) T e m a : γλυκυ (γλυκευ), dulce


Masculino Neutro
71. Generalidades. — Los temas en 1 sólo forman substantivot
masculinos y femeninos; los temas en υ forman substantivos masculinos, Sing. Ν . γλυκύς γλυκύ
V. γλυκύ γλυκύ
femeninos y neutros, y adjetivos masculinos y neutros. Ambos temas unas Α. γλυκύν γλυκύ
yeces presentan invariable la vocal suave y otras veces alternan 1 con ει G. γλυκέος γλυκέος
y υ con ευ. D. γλυκεί [γλυκέ-ϊ] γλυκεί [γλυκέ-ϊ]
Todos los substantivos y adjetivos masculinos y femeninos toman
P l u r . Ν. γλυκείς [γλυκέ‫־‬ες] γλυκέα
las desinencias: ς en el nominativo del singular y acusativo del plural,
V. γλυκείς [γλυκέ-ες] γλυκέα
y ν en el acusativo del singular. Α. γλυκείς γλυκέα
G. γλυκέων γλυκέων
T e m a : oí, oveja T e m a : ί •/β·->, pez D. γλυκέ σι (ν) γλυκέσι(ν)
S. Ν . ή 01 ς PI. αί οίες S. ó ιχθύς Ρ . οί ίχθύες
ν. [0η οίες ίχθύ ίχθύες
El femenino de γλυκύς es γλυκεία, que se declina como δικαία ( § 44).
Α. οίν οίς ίχθύν ιχθύς
G. οίός οίών ιχθύος ιχθύων
D. oí? οίσί(ν) ίχθύϊ ίχθύ σι (ν)
Substantivos irregulares
72. Temas en ι, υ variables. — Estos temas producen subs- 75. Substantivos con doble tema. — Algunos substantivos
tantivos y adjetivos contractos. La forma ι o υ del tema aparece en el n o - se declinan sobre dos temas distintos:
minativo, vocativo y acusativo del singular; en los demás casos apa-
recen las formas ει, ευ, cuya 1 y υ (F) por encontrarse entre vocales Ζ ε ύ ς , Júpiter (temas Ζευ, Δι)
desaparecen, dando lugar a la contracción de las vocales en contacto. S. Ζεός, Ζεΰ, Δια, Διο'ς, Διί.
El genitivo singular es en εως en los substantivos, en -εος en ή ‫ ־‬ρ ν ή , mujer (2.° tema γυναικ)
los adjetivos. S. γυνή, γύναι, γυναίκα, γυναικός, γυναικί.
El acusativo plural en todos estos temas es igual al nominativo. Ρ. γυναίκες, γυναίκες, γυναίκας, γυναικών, γυναιξί (ν).
73. Substantivos. — Ofrecen los siguientes modelos: Ο κ ύ ω ν , perro (temas κυον, κυν)
S. κύων, κύον, κύνα, κυνος, κυνι.
T e m a : πολι (πολει) T m : π η χ υ (πηχευ) T e m a : άστυ (αστευ) Ρ. κύνες, κύνες, κύνας, κυνών, κυσί(ν).
la ciudad el codo la villa
ή ναΰς, nave (temas ναυ, vqF)
S. Ν . ή χόλι-ς 6 πήχυ-ς τδ αστυ
V. πόλι πήχυ δστυ S. ναϋς, ναϋ, ναΰν, νεως, νηι.
Α. πόλι-ν πήχυ-ν δστυ Ρ. νήες, νήες, ναΰς, νεών, ναυσί(ν).
G. πόλεως χήχεως δστεως
ή χείρ, mano (temas χειρ, χερ)
D. πόλει [πολε-ϊ] χήχει [χηχε-ϊ] άστει [δστε-ϊ]
S. χείρ, χείρ, χείρα, χειρός, χειρι.
Ρ . Ν. aí πόλεις [πόλε-ες] ο! π ή χ ε ι ς [τήχε-ες] τά δστη [δστε-α' χειρών, χερσί(ν).
Ρ. χείρες, χείρες, χείρας,
V. πόλεις » πήχεις » δστη [δστε-α'
Α, πόλεις πήχεις δστη [δστε-α' b ϋίός (ο υός), hijo (temas οίο, υίε). Con el tema ulo se declina
G. πόλεων πήχεων δστεων regularmente como de la 2. a ; con el tema υίε ofrece algunas
D. πόλεσι(ν) πήχεσι(ν) δστεσι(ν)
formas de la 3.": υίέος, υίεί, plur. υίεϊς, u'uiov, υίέσι.
38 EL ADJETIVO EL ADJETIVO 39

76. La irregularidad de otros substantivos consiste 80. T e r c e r a c l a s e . — Los adjetivos de la tercera clase decli-
esencialmente en la formación especial del nominativo singular: nan el masculino y neutro por la tercera declinación y el femenino por
la primera. Ofrecen los siguientes tipos:
ó μάρτυς, μάρτυρ-ος, testigo τό γόνυ, γόνατ-ος, rodilla
ó πούς, ποδ‫־‬ός, pie τό δόρυ, δόρατ-ος, Ιαηχα ) μέλας, μέλαινα, μέλαν, negro
ή νύξ, νυκτ-ός, noche τό ύδωρ, ϋδατ-ος, agua no contractos: j ^ ^ ^ χ-ν> /0¿0 ( t e m . mas. y neut.
ή θρίξ, τριχ-ός. cabello τό οδς, ώτ-ός, oreja contractos: γλυκός, γλυκεία, γλυκύ, dulce [παντ, § 62)
τό γάλα, γάλακτ‫־‬ος, leche τό φως, φωτ-ός, luz

T o d o s los participios activos y el participio aoristo pasivo pertenecen a


esta clase; excepto el participio perfecto activo λελυχώς, cuyo tema es -ot,
todos los demás siguen la flexión de los temas en -vt (§ 62).
EL ADJETIVO
λύων, λΰουσα, λδον gen. λύοντος, λυούσης, λύοντος (§ 136)
7 7 . C l a s e s . — Los adjetivos se dividen en tres clases: 1.* λύσας, λύσασα, λδσαν ‫ מ‬λύσαντος, λυσάσης, λύσβντος (§ 136)
los q u e se declinan por la primera y segunda declinación; 2. a los λελυχώς, λελυχυΤα, λελυχός » λελυχότος, λελοχυίας, λελοχότος (§ 136)
λυ&είς, λϋθ-εισα, λυθ-έν » λυθ-έντος, λυ&είσης, λυ&έντος (§ 137)
q u e declinan todas sus formas por la tercera; 3 . a los q u e se decli-
ϊστσς, ιατασα, ιατάν » ίστάντος, ίστάσης, ίστάντος (§ 20Ó)
n a n por la primera y tercera declinación.
διδούς, δίδουσα, διδόν » δίδοντος, διδούσης, δίδοντος (§ 202)
δειχνύς, δειχνΰσα, δειχνύν » δειχνύντος, δειχνύσης, δειχνύντος (§ 205)
78. Primera c l a s e . — Los adjetivos de la primera clase se
declinan en el masculino y neutro por la segunda declinación y en el
A d j e t i v o s de u n a t e r m i n a c i ó n . — Algunos adjetivos tienen una sola
femenino por la primera o segunda. Ofrecen los siguientes tipos:
f o r m a para los tres géneros, si bien raramente se usan en el neutro. Salvo
alguno que es de la primera, la mayoría son de la tercera declinación:
No c o n t r a c t o s Contractos γενναδας, gen. γεννάδου noble πένης, gen. πένητος pobre
μάχαρ, » ¡!άχαρος afortunado φυγάς » φυγάδος fugitivo
Femenino en a [¿g ρ ¡ a í a
Sólo se usa como masculino έ&ελοντής, ου, voluntario, y sólo c o m o femeni-
δίκαιος, δικαία, δίκαιον, justo I άργυρούς, αργυρά, άργυρούν,
nos los adjetivos en -ίς, -18ος, c o m o συ|ψαχίς, ίδος aliada, Έλληνί'ς, ϋος, griega.

Femenino en η
άγαθός, άγαθή, αγαθόν, bueno Ι χρυσούς, χρυσή, χρυσοΰν, áureo
Colocación del adjetivo
F e m e n i n o igual al m a s c u l i n o
ένδοξος, ένδοξος, ενδοξον, ilustre | εΰνους, ε [¡νους, εδνουν, benévolo 81. i . Posición atributiva. — El adjetivo atributo (§ 251) se
Ίλεως, "λεως, ΐλεων, favorable (declinación ática) coloca por 10 general entre el artículo y el substantivo, o bien, para
darle más énfasis, detrás del substantivo y precedido del articulo:

79. S e g u n d a c l a s e . — Los adjetivos de la segunda clase de- ó άγαθός άνήρ el hombre bueno
clinan los tres géneros por la tercera declinación. Tienen el femenino o bien 6 άνήρ ó αγαθός el hombre (precisamente el) bueno.
igual al masculino. Ofrecen los siguientes tipos :
2. Posición predicativa. — El adjetivo predicado (§ 247) se
coloca fuera de entre el artículo y el substantivo:
no c o n t r a c t o s : ευδαίμων, ευδαίμων, εΰδαιμον, feliz
ó άνήρ αγαθός o bien αγαθός ó άνήρ (sc. έστίν u ó>v)
co ntractos: άληθής, άληθής, άληθές, verdadero el hombre (es) bueno, el hombre (como, en cuanto es) bueno.
f

40 ADJETIVOS IRREGULARES COMPARATIVOS Y SUPERLATIVOS 41

3. Los adjetivos άκρος, s u m m u s ; μέσος, m e d i u s ; έσχατος, ul-


t i m u s ; μόνος, s o l u s , como αυτός (§ 114) y πας (§ 126), tienen dis-
tinta significación según están en posición atributiva o predicativa:
Grados de significación de los adjetivos
το άκρον δένδρον el árbol alto 1
τό δένδρον άκρον ) (‫י‬ lat
· s u m m a arbor 83. Comparativo y superlativo. — En griego, como en
» , ,, [10 alto del árbol ) latin y castellano, los adjetivos tienen tres grados de significación:
άκρον το δένδρον )
ó μόνος παις d hijo único el positivo, el comparativo y el superlativo.
ó παις μόνος \ E j . : Positivo: σοφός, sabio
,, ·,‫״‬, ‫׳‬ ( solamente el hijo Compar: σοφώτερος, más sabio
μονος ο παις ‫ו‬ ‫י‬
i σοφώτατος, muy sabio
OBSERVACIONES: I . T o d a palabra — genitivo, adverbio o locución ad- U
verbial — que hace las veces de adjetivo atributo o calificativo, se coloca P ( ó σοφώτατος, el más sabio
t a m b i é n en posición atributiva:
r¡ τών Περσών <i(‫~׳‬//¡ - ó íf¡|10ς ó τών , Aθηναίων
84. Formación del comparativo y del superlativo. —
τήν áfvo) ίδόν el viaje tierra adentro — 01 τότε dfvfrpcuxot !os contemporáneos La mayoría de los adjetivos griegos forman el comparativo y el super-
iv ΙΙλαταιαΐς μάχη — 'Αρμενία ή προς εσχέραν Armenia, occidental lativo, respectivamente, mediante las terminaciones
ó προς τον βαρβαρον πόλεμος — τον χόλεμον τον προς βασιλέα.
-τερος, -τέρα, -τερον,
2. El genitivo con valor de atributo n o siempre se halla en posición atri- -τατος, -τάτη, τατον;
b u t i v a ; así ή των Περσών αρχή ο τών Περσών ή αρχή ο ή αρχή των Περσών.
P e r o si tiene v a l o r partitivo siempre está en posición predicativa: oí xaxoi otros mediante las terminaciones
τών πολιτών los ciudadanos malos (lit. de los ciudadanos los malos). -ίων (mase, y fem.) 10‫»·־‬
-ιστός, -ίστη, -ιστον.

Adjetivos irregulares
82. Adjetivos con doble tema. — 1. Algunos adjetivos se Comparativos en -τερος y superlativos en -τατος
declinan sobre doble tema. Por ser m u y usados, son dignos de notar
πολύς, πολλή, πολύ, mucho, y μέγας, μεγάλη, μέγα, grande: 85. Los adjetivos en -ος (1 .· clase) forman
a) el comparativo cambiando -ος en -ο'τερος y el superlativo c a m -
πολυ πολυ μεγα μεγάλο
Temas: πολλά μεγαλα biando -ος en -ο'τατος, cuando su penúltima silaba es larga ( § 1 3 ) .
πολλο πολλο μεγάλο μεγα
πολύς b) el comparativo cambiando -ος en -ώτερος y el superlativo c a m -
S. N . πολλή πολύ μέγας μεγάλη μέγα
A. πολύν πολλήν πολύ μεγαν μεγάλην μέγα biando -ος en -ώτατος, cuando su penúltima silaba es breve (§ 13).
G. πολλού πολλής πολλού μεγάλου μεγάλης μεγάλου Ej.: a) κούφος, ligero, comp. κουφότερος, superl. κουφότατος
D. πολλψ πολλή πολλψ μεγάλψ μεγάλη μεγάλψ υψηλός, alto, » υψηλότερος, » υψηλότατος
P. N . πολλοί πολλαί πολλά μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα σεμνός, venerable, » σεμνότερος, » σεμνότατος
A. πολλούς πολλάς πολλά μεγάλους μεγάλας μεγάλα ένδοξος, famoso, » ένδοξότερος, » ένδοξότατος
G. πολλών πολλών πολλών μεγάλων μεγάλων μεγάλων b) χαλεπός, difícil, » χαλεπώτερος, » χαλεπώτατος
D. πολλοίς πολλαϊς πολλοίς μεγάλο ι ς μεγάλαις μεγάλοις OBSERVACIONES. — 1 . A l g u n o s adjetivos de la Ι .* clase, que se aprenderán
c o n la práctica, f o r m a n el c o m p a r a t i v o y el superlativo en -αίτερος y -αίτατος,
2. M e n o s i m p o r t a n t e es el adjetivo πράος, χραεϊα, χράον, manso, suave: -έστΕρος y -έσχατος, o s i m p l e m e n t e en -τερος y -τατος, en lugar de -ώτιρος y
-ώτατος.
Temas: XpífO xpau xpffo xpifo / π ρ α ο χραο πραο / χραο
E j . : ήσυχος, tranquilo, c o m p . ήσοχαίτερος, superl. ήσοχαιτατος
S. Ν . χρ^ος χραεϊα χραον Ρ . Ν. πρδοι, πραεϊς χραεϊαι πραέα ερρώμενος, robusto, » έρρωμενέστερος, » έρρ<«|1«νέσυοτος
Α . xpqiov πραεϊαν χραον Α . πράους πραείας χραέα φίλος, amigo, » φίλτερος, » φιλτατος
G . χρ^οο χραειας πράου G . χραέων χραειών χραέων
D . *Ρ4Ψ xpaeíqr τράψ D . χρ^οις, χραέσι 1. Los adjetivos contractos de la 1.* clase en -ους afladen -τ«ρος y -τατος
χραείαις χρ^οις, χραέβι
a! m a s c u l i n o : άπλοδς, simple, c o m p . άχλουατερος, superl. άπλούστατος.
UJUUU
IULUUFF

42 COMPARATIVOS Y SUPERLATIVOS COMPARATIVOS Y SUPERLATIVOS 43

86J Los adjetivos de la 2.a y 3.a clase forman el compara-


tivo y el superlativo añadiendo al tema:
Comparativos υ superlativos irregulares
los en ων, las terminaciones -έστερος y -βστατος,
los en ης, ας y υ ς, las terminaciones -τερος y -τατος 8 9 . Los adjetivos siguientes, de muy frecuente uso, forman el
Ej.: σώφρων, prudente, com ρ. σβχρρον-έστερος, super, σωφρον-έστατος comparativo y el superlativo sobre temas distintos del tema del positivo:
σαφής, claro, » σαφέσ-τερος, » σαφέσ-τατος, Positivo Comparativo Superlativo
μέλας, negro, » μελάν-τερος, » μελάν-τατος,
( bueno άμείνων δριστος
βραχύς, breve, » βραχό-τερος, » βραχύ-τατος βελτίων βέλτιστος
άγαθ¿; honrado
(. bravo κρείττων κράτιστος
( malo κακίων (regular) κάκιστος (reg.)
Comparativos en -ίων y superlativos en -ιστός κακός < insignificante χείρων χείριστος
1 débil ήττων ήκιστα (§ 9 1 )
8 7 . *'Alguno s adjetivos forman el comparativo en -ίων (masculino y μέγας grande μείζων μέγιστος
emenino) -ιον (neutro) y el superlativo en -ιστός, ίστη, ιστον. í pequeño μικρότερος (reg.) μικρότατος (reg.)
Ej.: ήδός, agradable, comp. ήδίων, superl. ήδιστος μικρός \ insignificante έλάττων έλάχιστος
κακός, malo, » κακίων, » κάκιστος ολίγος poco μ ε ίων όλίγιστος
πολύς mucho πλείων χλείστος
Esta formación origina algún ligero cambio en el tema de
ciertos adjetivos, que parecen entonces irregulares. 90. Adjetivos sin comparativo ni superlativo. — Los
Ej.: αισχρός, vergonzoso, comp. αίσχίων, sup. αίσχιστος adjetivos que no tienen comparativo ni superlativo, suplen esta defi-
εχθρός, enemigo, » έχθίων, » εχθιστος ciencia mediante los grados de significación del adverbio μάλα, mucho,
καλός, hermoso, » καλλίων, » κάλλιστος comp. μάλλον, más, superl. μάλιστα, muy, lo más.
όάδιος, fácil, s> óqítov, » ρέστος E j . : μάλλον δήλος, más evidente
ταχύς, rápido, » θάττων, » τάχιστος
μάλιστα δήλος, muy evidente
Se emplea a veces también esta perífrasis para formar el comparativo y el
88. "‫׳‬Declinación de ios comparativos en -ίων. — Los superlativo de adjetivos que tienen los grados regulares de significación.
comparativos en -ίων se declinan según el siguiente modelo:
91. Comparativo y superlativo de inferioridad. — Para
Temas: ήδιον, ήδιος, más agradable expresar los grados de inferioridad se emplean los adverbios όλίγον,
Masculino y Femenino Neutro poco, ήττον, menos y ήκιστα, muy poco, lo menos.
Sing. Ν. ήδίων ήδιον E j . : ήττον δήλος, menos evidente.
V. ήδιον ήδιον ήκιστα δήλος, muy poco evidente.
Α. ήδίω y ήδίονα •^διον
G. ήδίονος ηδίονος Sentido del comparativo
D. ήδίονι ήδίονι
9 2 . En griego, como en latín, el comparativo puede signi-
Plur. Ν. ήδίοϋς y ‫־‬ήδίονες ήδίω yy ήδίονα ficar también bastante o demasiado (en comparación a 10 normal).
V. ήδίοϋς y ήδίονες ήδίω ήδίονα Ej.: ή όδός μακροτέρα έστίν, el camino es demasiado largo.
Α. ήδίους y ήδίονας ήδίω y ήδίονα Por otra parte, el comparativo se emplea en lugar del super-
G. ήδιονων ήδιονων
D. ήδίοσι ήδίοσι lativo cuando se comparan dos personas o cosas.
Ej.: ó πρεσβύτερος, el de más edad (entre dos).
Las formas en -a) y en - ο υ ς proceden del tema ή ί ι ο ς , cf. lat. suav-Ior (§ 29, 3).
El dual en la declinación ADJETIVOS NUMERALES
** 9 3 . D e s i n e n c i a s . — En la declinación el dual no tiene mis Cardinales y ordinales
que dos formas; una para el nominativo, vocativo y acusativo, y otra,
para el genitivo y dativo. Las desinencias o terminaciones son las 95. Los cardinales y ordinales con su valor y signo, son los siguientes:
siguientes: Cifras Cardinales Ordinales

Nom., Voc., Acus. Gen., Oat. i a‫׳‬ είς, μία, εν πρώτος, η, ον


β 2 δύο‫׳‬ δεύτερος, α, ον
PRIMERA DECLINACIÓN a ATV
τρεις, τρία τρίτος, η, ον
3 ‫'ד‬
SEGUNDA DECLINACIÓN Y ARTÍCULO Ω ΟΙΝ τέτταρες 0 τέσσαρες τέταρτος, η, ον
S 4 ‫׳‬
TERCERA DECLINACIÓN Ε οιν 5 E
πέντε πέμπτος
ς 6Η ‫׳‬ έκτος
7 ;‫׳‬ έπτά έβδομος
94. El dual de los substantivos y de los adjetivos. — η 8 όκτώ‫׳‬ 8γδοος
Las formas del dual de los substantivos y adjetivos son las siguientes: 9 Θ; εννέα Ινατος
10 T δέκα δέκατος
S u b s t a η ti ν 0 s 11 ια' ένδεκα ένδέκατος
/ Ν . V. Α. τώ ήμέρα G. D . τοϊν ήμέραιν 12 φ' δώδεκα δωδέκατος
I τώ δόξα τοϊν δόξαιν 13 <'‫ד‬ τρεις καΐ δέκα τρισκαιδέκατος
1.* declin. / τώ κεφαλά τοϊν κεφαλαϊν 14 ιδ‫׳‬ τέτταρες και δέκα τετταρακαιδέκατος
Ι τώ νεανία τοίν νεανίαιν 15 ιε‫׳‬ πεντεκαίδεκα πεντεκαιδέκατος
τοϊν πολίταιν 16 ις‫׳‬ έκκαίδεκα έκκαιδέκατος
1 τώ πολίτα
τοϊν λόγοιν 17 ιζ‫׳‬ έπτακαίδεκα έπτακαιδέκατος
ί" τώ λόγω όκτωκαιδέκατος
τοίν νήσοιν 18 ιη‫׳‬ όκτωκαίδεκα
2.* declin. < τώ νήσω έννεκαίδεκα έννεακαιδέκατος
τοϊν ^όδοιν 19 ιθ‫׳‬
I τώ ^όδω
ƒ τ ώ φλέβε τοίν φλεβοίν 20 X‫׳‬ είκοσι (ν) εικοστός
Ι τώ φύλακε τοϊν φυλάκοιν 3° λ‫׳‬ τριάκοντα τριακοστός
τοϊν λαμχάδοιν 40 μ‫׳‬ τετταράκοντα τετταρακοστός
τώ λαμπάδε
τοϊν σο>μάτοιν 50 ν πεντήκοντα πεντηκοστός
I τώ σώματε
1 τώ άηδόνε τοϊν άηδοϊν 60 ξ‫׳‬ έξήκοντα έξηκοστός
τοϊν ^ητόροιν 70 0' έβδομήκοντα έβδομηκοστός
8.» declin. ^ ^ήτορε όγδοηκοστός
τω πατερε τοϊν πατέροιν 80 π‫׳‬ όγδοήκοντα
τώ γένει τοϊν γενοϊν go 4‫׳‬ ένενήκοντα ένενηκοστός
τώ βασιλή τοϊν βασιλέοιν 100 ρ' έκατόν έκατοστός
τώ ίχΟύε τοϊν ίχθύοιν 200 σ' διακόσιοι, αι, α διακοσιοστός
τώ πόλει τοίν πολέοιν 300 τ‫׳‬ τριακόσιοι, αι, α τριακοσιοστός
‫י‬ τώ πήχει τοίν πηχέοιν 400 u' τετρακόσιοι, αι, α τετρακοσιοστός
500 φ‫׳‬ πεντακόσιοι, at, α πεντακοσιοστός
A d j θ t i \T 0 S έξακοσιοστός
600 χ' έξακόσιοι, at, α
( Ν . V . Α. δικαίω, α, ω G. D. δικαίοιν, αιν, οιν 700 φ‫׳‬ έχτακόσιοι, αι, α έπτακοσιοστός
1.*clase‫־‬j άγαθώ, á, ώ άγαθοϊν, αίν, οίν 800 ω' όκτακόσιοι, at, α όκτακοσιοστός
' ένδόξω, ω, ω ένδόξοιν, αιν, οιν 900 (‫יגל‬ ένακόσιοι, at, α ένακοσιοστός
2.'clase ί εΰδαίμονε, ε, ε εύδαιμόναιν, αιν, οιν
1000 ,α χίλιοι, αι, α χιλιοστός
( άληθει, ει, ει άληθοίν, αίν, οίν δισχιλιοστός
2000 φ δισχίλιοι, at, α
3.'clase j μέλανε, αίνα, ανε μελάνοιν, αιναιν, avotv
( γλυκεί, εία, εί γλυκέοιν, είαιν, έοιν ΙΟΟΟΟ ,1 μύριοι, αι, α μυριοστός
20000 ,Χ δισμύριοι, αι, α δισμυριοστός
46 ADJETIVOS NUMERALES ADJETIVOS NUMERALES 47

OBSERVACIONES. — I. Los griegos se sirvieron de las letras del alfabeto


c o m o cifras para indicar los n ú m e r o s . La stigma ζ ( = στ), que ocupa el lugar
de la antigua digamma, la coppa i y la sampi φ sólo sirven como signos de
Particularidades
numeración. Las dos primeras son antiguas letras (en latin F y Q.) desapare-
cidas del alfabeto griego.
97.^ Empleo de los ordinales. — Como en latin, no se
II. Los n ú m e r o s compuestos de una decena y de una unidad pueden emplean en griego los cardinales en lugar de los ordinales, al contrario
expresarse según los modelos siguientes: de 10 que ocurre a veces en las lenguas modernas.
25, π<νχ· *aí ειχοσι, o εΐχοσι xai πέντε, o είχοσι πέντε
E j . : τό χιλιοστόν έτος, el año mil
III. Desde i o . o o o en adelante, se puede contar valiéndose del substantivo τό τέταρτον βιβλίον, el libro cuatro
(ωριάς (ή), miríada, decena de millar. τό δεύτερον κεφάλαιον, el capitulo dos
E j . : 20.000, δύο μοριαδες; 30,000, τρεις μοριαδες Άντίοχος ó τρίτος, Antioco III
IV. Μυρίος acentuado en la penúltima, significa infinito, enorme; μόρια sig-
98. ^ Πρώτος significa el primero entre muchos (lat. primus); πρό-
niñea innumerables, como sexcentl en latín.
τερος, el primero entre dos (lat. prior) y el precedente, anterior. De la
misma manera πρώτον significa en primer lugar, primero, mientras que
πρότερον significa anteriormente.
D e c l i n a c i ó n d e los n u m e r a l e s
9 6 . ^Todos los ordinales y los cardinales desde 200 en ade-
lante, se declinan c o m o adjetivos de tres terminaciones; los de- Otras clases de numerales
más cardinales son indeclinables, excepto los cuatro primeros.
99. Distributivos. — El griego no posee, como el latin, nume-
er
ΕΓς, μία, εν, uno, una Δύο, dos rales distributivos con forma propia. Para expresar la idea de distribu-
ción, el griego se vale:
Mascul. Femen. Neutro Μ. F. Ν. i D e las preposiciones ανά y *ατά y el acusativo del cardinal co-
Nom. είς μία ϊν δύο rrespondiente.
Acus. ϊνα μίαν ν
εν δύο
Gen. ένός μιάς ένός δυοίν Ej.: καθ' Iva (singuli) cada uno, uno a uno
Dat. ένί μία ένί δυοιν ανά πέντε (quiñi) cada cinco, de cinco en cinco
De este uso de *ata deriva etimológicamente el p r o n o m b r e castellano cada.
Como είς se declinan 2." De un adjetivo numeral compuesto de la preposición σύν pre-
Ουδείς ( = ουδέ ε!ς), ουδεμία, ουδέν, ninguno; nadie, nada fijada al cardinal respectivo: σϋνδυο, de dos en dos; σύντρεις, de tres en tres.
Μηδείς ( = μηδέ εΓς), μηδεμία, μηδέν, ninguno; nadie, nada J Ej.: σύνδυο λόχους ήγον οί στρατηγοί, los generales
Como δύο se declina άμφω, ambos (lat. ambo) mandaban dos compañías cada uno
3 D e los cardinales cuando aparece claro el sentido distributivo.
Τρεις, tres Τ έ τ τ α ρ ε ς , cuatro Ej.: έδωκεν άνδρί έκάστψ δράχμας πέντε (lat.: unicuique viro
quinas drachmas dedit), dio a cada hombre cinco dracmas
Μ. F. Ν. Μ. F. Ν.
Nom. τρεις τρία τέτταρες τέτταρα 100. Multiplicativos. — En griego hay a d j e t i v o s multiplica-
Acus. τρεις τρία τέτταρας τέτταρα tivos:
Gen. τριών τριών τεττάρων τεττάρων
, Dat. τρισί τρισί τέτταρσι τέτταρσι 1,° en -πλους (plex, en latín): διπλούς, doble; τριπλούς, triple, etc.
‫׳׳׳‬ 2.° en -πλάσιος ( p l u s , en latin): διπλάσιος, duplo, dos veces tanto, etc.
48 PRONOMBRES PERSONALES PRONOMBRES PERSONALES 49

Hay también la serie de a d v e r b i o s multiplicativos, que son: Empleo. 1. Como en latin no se emplean los pronombres perso-
άπαξ una ve\ τετράκις, cuatro veces nales de 1.a y 2." persona en nominativo, sino cuando se quiere po-
δίς, dos veces πεντάκις, cinco veces ner de relieve el sujeto o marcar una oposición.
τρίς, tres veces έξάκις, seis veces, etc. Ej.: èfi» μέν λέγω, σύ δέ άκούεις, yo hablo y tú escuchas
101. N ú m e r o s fraccionarios.—Para expresar las fracciones, II. ! , ara poner de relieve los pronombres de la 1.a y 2." personas,
se emplea en griego τό μέρος o ή μοίρα, parte, expresando los dos tér- se les añade a veces la partícula γε.
minos del quebrado. El denominador se omite cuando es mayor que el Ej.: έγωγε, e g o q u i d e m , έμέγε, σύγε, etc.
numerador en una unidad.
III. Las formas acentuadas έμέ, έμοϋ, έμοί, σέ, σοΰ, σοι, sólo se
Ej.: 2/5, τών πέντε ai δύο μοιραι
a usan en cabeza de frase, o cuando se quiere hacer resaltar el pronom-
/57 τών πέντε μοιρών at τρεις
2 bre, por ejemplo en las contraproposiciones (vid. obs. 1). Las formas
/:¡, τα δύο μέρη; 3 / 4 , τά τρία μέρη.
débiles o enclíticas (§ 15), al contrario, no pueden empezar una frase.
Ej.: Ιμοι πείθου, pero πεί&οο μοι, obedéceme.

PRONOMBRES - ADJETIVOS PRONOMINALES K, Pronombres personales reflexivos


102. Pronombres personóles 1. a P e r s o n a 2. a Persona 3. a P e r s o n a

Pronombres personales no reflexivos S. Α. έμαυχόν, -ήν σεαυτόν, -ήν εαυτόν, -ήν, -ό


G. έμαυτοϋ, -ής σεαυχοΰ, -ής εαυτού, -ής, -οδ
1. a Persona 2. a Persona 3. a Persona D. έμαυτφ, - ή σεαυτφ, - ή έαυτω, -ή, - φ

‫א‬.. ( <‫·׳‬
Sing. N. _ έ‫(־‬ώ V, σύ P. Α. ήμας αυτούς, -άς ύμας αυτούς, -άς σφάς αύτούς, -άς
t &L·. ‫״‬,¿«*•‫¿*ן‬ έμέ οί/με σέ σε ‫*־י‬ 0 εαυτούς, - ά ς , - á
,
yntlui-. MQ_ εμού o (‫ ןי‬μου éirt‫׳‬H
ε o ε
‫׳‬míi η σοΰ σου ο¿ f‫׳‬ ου o 06 υμών αύχών σ!»ών αύτών,7
G. ήμών αύτών ι
‫׳׳‬m>·' (ID. έμοί o Í J J L O nu σοι σοι ,i. • t 01 o oí 0 εαυτών
Plur. N. ήμεΐς Ñ ν' υμεις \y>-> σφεΐς σφίσιν αύτοΐς, -αΐς
A. ημάς 5·‫״‬9‫׳‬ D. ήμΐν αύτοΐς, -αΐς ύμΐν αύτοΐς, -αΐς
ύμας ^ W ‫• ׳‬ σφας 0 έαυτοις, -αΐς
G. ημών d i υμών di σφών
D. ήμΐν >tM¿1·/‫•״‬a-i υμιν η ‫יע‬ σφίσι(ν)
En vez de σεαυτόν etc., se dice también aáuxóv etc., y en vez de éauxóv etc., se
dice también a&tóv etc., formas éstas (con espíritu áspero) que n o hay que
Las formas de 3. a persona son m u y poco usadas. En su lugar se emplean, confundir con αδτόν etc. (con espíritu suave) del pronombre no reflexivo
en el nominativo, los p r o n o m b r e s demostrativos ούτος ( § 108) y εκείνος αυτός.
(§ 110); en los demás casos, el p r o n o m b r e αυτός ( § 112).
E m p l e o : Los pronombres reflexivos se emplean como com-
Μ" !V .. , °í
plemento, cuando designan la misma persona que el sujeto de la
ί
) S. Α. αύχόν, ήν, ó euin, earn, id
G. αύτοϋ, ής, οΰ ejus
Ρ. αυτούς, άς, á e o s , e a s , e a
αύτών, ών, ών eonun, e&ram
αΰτοϊς, αϊς, οίς, its
oración.
Ej.: έμαυτόν αποκτείνω, me mato
D. αύτφ, ή, φ ei γνώ&ι σεαυτόν, conócete a ti mismo.

4
103. & Pronombres o adjetivos posesivos
Posesivos no reflexivos
1.* P e r s o n o 2.* P e r s o n a Adjetivos o pronombres demostrativos
S. έμός, έμή, έμόν σος, σή, σόν
Ρ . ημέτερος, ήμετέρα, ήμέτερον υμέτερος, υμετέρα, ύμέτερον Son: δδε, ήδε, τόδε, hie, haec, hoc
ούτος, αδτη, τοΰτο, iste, ista, !stud
L a 3 . " p e r s o n a no posee formas propias de posesivo. En su lu- έκεΐνος, εκείνη, εκείνο, ille, illa, iliud
gar se emplean los genitivos αύτοϋ, αΰτής, αύτου ( e j u s ) y αύτών
( e o r u m , e a r u n i ) , que se colocan después del substantivo. 1 0 7 . ^ EI adjetivo-pronombre οδε, ήδβ, τοδε, este, esta, esto,
Ej.: ó πατήρ αύτοϋ ( p a t e r e j u s ) , su padre se d e c l i n a c o m o el a r t í c u l o a ñ a d i é n d o l e la partícula enclítica -δε.
OBSERVACIÓN. — Los posesivos de 1.* y 2.A persona pueden ser siempre
substituidos por el genitivo de los pronombres personales, con su forma no
acentuada o enclítica en el singular. Ej.: Ό έαος πατήρ o 6 πατήρ |10υ, mi padre; SINGULAR PLURAL
i ήμιίτερος φίλος o í φίλος ημών, nuestr o amigo. Ν. ϋδέ ήδε τόδε οΥδε αΥδε τάδε
Α. τδνδε τήνδε τόδε τούσ$ε τάσδε τάδε
G. τούδε τήσδε τούδε τώνδε τώνδε τώνδε
Posesivos reflexivos D. τφδε τήδε τφδε τοϊσδε ταίσδε τοϊσδε
1 0 4 . / C u a n d o los p r o n o m b r e s - a d j e t i v o s p o s e s i v o s t i e n e n u n
valor reflexivo, e n g r i e g o se u s a el g e n i t i v o de los p r o n o m b r e s Como οδε se declinan los adjetivos demostrativos τοιόσδε, ta¡, τοσόσδε, tan
p e r s o n a l e s reflexivos i n t e r c a l a d o s e n t r e el a r t í c u l o y el s u b s t a n t i v o . grande y τηλιχόσδε, de tal edad.
Ej.: Τόν εαυτού πατέρα άπέκτεινε, mató a su propio padre
V a l o r d e βδε. — C o m o en latín h i c , βδε es el demostrativo de
primera persona, y, como tal, sirve para indicar 10 que está más cerca
1Θ5. El artículo en lugar del posesivo de la persona que habla, 10 presente, 10 inmediato o 10 que se va a
En griego como en latín, el posesivo no se expresa cuando no hay decir.
A
duda sobre quién es el posesor. En tal caso, basta colocar el
108. El adjetivo-pronombre οδτος, αυτη, τούτο, ese, esa, eso,
artículo delante de 10 que es objeto de posesión.
se declina c o m o s i g u e :
E j . : τόν πατέρα στέργω ( a m o p a t r e m ) , amo a mi padre
τόν πατέρα στέργει ( a m a t p a t r e m ) , ama a su padre
SINGULAR PLURAL
Ν. οδτος αΰτη τούτο οδτοι αδται ταύτα
Α. τούτον ταύτην τούτο τούτους ταύτας ταύτα
ƒ Pronombre recíproco G. τουτου ταύτης τούτου τούτων τούτων τούτων
106. El pronombre αλλήλους. — P a r a m a r c a r la reciproci- D. τούτψ ταύτη τούτψ τούτοις ταύταις τούτοις
d a d , es d e c i r , el m u t u o i n t e r c a m b i o de la a c c i ó n de u n v e r b o e n -
t r e d o s o m á s p e r s o n a s , el g r i e g o se sirve del p r o n o m b r e αλλήλους. Como οδτος se declinan los adjetivos demostrativos τοιούτος, tal, τοσούτος,
C a r e c e , n a t u r a l m e n t e , de s i n g u l a r y de n o m i n a t i v o p l u r a l . tan grande, τηλιχοϋτος, de tal edad.

V a l o r d e οδτος. — Como en latín i s t e , ούτος es el demostrativo


Acus. αλλήλους άλλήλας αλληλα, unos a otros
Gen. αλλήλων de segunda persona, y , como tal, sirve para indicar 10 que está más
αλλήλων αλλήλων, unos de otros
Dat. άλλήλοις άλλήλαις άλλήλοις, unos para otros cerca de la persona con quien se habla o para mencionar 10 expuesto
ya o en cuestión.
PRONOMBRES RELATIVOS 53
52 PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS

1 1 3 . C r a s i s d e αύτός. — Las crasis siguientes ταύτού, ταύτψ,


109.^ El adjetivo-pronombre έκεινος, έκείνη, έκείνο, aquel, ταύτή, ταύτό ο τούτον, ταύτά, equivalen a τοΰ αύτοΰ, τψ αύτφ, τή aurfl,
aquella, aquello, se declina c o m o s i g u e : τό αύτό, τά «ύτά (§ 22).

SINGULAR PLURAL 114. Significación. — Αύτός tiene tres significados:


Ν. !κείνος έχείνη έχείνο έχείνοι έχε ίνα ι έχε ίνα ι.° (luando αύτός va inmediatamente precedido del articulo, corres-
Α. έχεϊνον ίχβίνην έκείνο έχείνους έχε ίνα ς Ιχείνα ponde al latín ídem y significa el mismo.
G. έχείνου ίχείνης έχείνου έκείνων έκείνων έκείνων Ej.: Pron.: ó αύτός, idem, el mismo
D. έχείνψ éxeívfl έκείνφ έκείνοις έκείναις έχείνοις
Adje.: ó αύτός βασιλεύς, idem rex, el mismo rey
2." Cuando αύτός no va precedido del artículo o éste no le precede
Valor de έκείνος. — Como en latín ille, εκείνος es el demostra-
inmediatamente, corresponde al latín ipse y significa mismo.
tivo de tercera persona, y como tal, sirve para indicar lo que está niás
Ej.: Pron.: αύτός, ipse (yo, tú, él) mismo
cerca de la persona de quien se habla; es el demostrativo de las cosas
Adje.: αύτός ó βασιλεύς o ó βασιλεύς αύτός,
alejadas en el espacio y en el tiempo.
ipse rex, el rey mismo
Como lile, έκεΐνος y ούτος se usan también en sentido enfático.
Ej.: Ό Πρόδικος έκεϊνος o ούτος, P r o d l c u s lile, el ilustre Fródico 3. 0 Excepto en el nominativo, αύτός corresponde al latin e u m ,
ejus, e!, etc., y puede hacer las veces de pronombre personal no refle-
xivo de ].* persona.
Observaciones
110. f Colocación del adjetivo demostrativo. — El adje-
tivo demostrativo siempre se coloca antes o después del grupo que
forman el artículo y el substantivo.
Pronombres relativos
Ej.: ούτος ó άνήρ o ó άνήρ οδτος este hombre Son: δς, ή, δ, qui, quae, quod
111. Iota demostrativa. — Para dar mayor énfasis al demos- δσπερ, ή τ ε ρ , δπερ, qui quidem
trativo, se le añade frecuentemente una 1 larga y acentuada ante la cual δστις, ήτις, δ τι, quicumque
desaparecen las vocales finales breves. Asi όδί, ούτοσί, τουτί, έκεινονί, etc.
Ej.: ó νεανίας όδί, este joven de aqui 115. El relativo ός, ή, ó — el principal pronombre relativo
αότηί ή γυνή, esa mujer de ahí griego — se declina de la m a n e r a siguiente:

SINGULAR PLURAL
El demostrativo αύτός
Ν. •6ς ‫וי‬ δ οϊ αϊ &
112. 1 El adjetivo-pronombre αύτός, αύτή, αύτό puede con- Λ. ον δ ους &
Ψ δς
siderarse c o m o u n demostrativo. Se declina c o m o έκείνος, r¡, 0. G. 05 ών ών ών
ού ή;
D. Φ ΐ Φ οίς aí ς 01 ς
SINGULAR PLURAL
Ν. αύτός αυτή αύτό αυτοί αύταί αύτά
Α. αύτόν αΰτήν αύτό αυτούς αύτάς αύτά 116. El relativo όσπερ está c o m p u e s t o de δς y de la par-
G. αύτοΰ αυτής αύτοΰ αυτών αύτών αύτών tícula enclítica -περ que refuerza su significación.
D. αύτφ αύτή αύτφ αύτοίς αύταίς αύτοίς
δσπερ, ή π ε ρ , δπερ (qui quidem), precisamente el que
El espíritu y el acento distinguen las formas αδτή y auxui de
ούτος, de las formas αδτη y αδται de ούτος (§ 108).
54

117. Concordancia del relativo. — Como en latín qui,


δς concuerda en género y número con su antecedente, pero se pone en
el caso que exige su función en la frase. Adjetivos o pronombres interrogativos
Ej.; ' 0 φίλος öv στέργω, el amigo a quien amo 120. El interrogativo simple τις ( l a t . q u i s ) , ¿quién, qué,
"Ov es masculino singular, como φίλος, pero está en cuál? a c e n t ú a la 1 y se declina de la m a n e r a s i g u i e n t e :
acusativo, porque es el complemento directo de στέργω.
SINGULAR PLURAL
OBSERVACIÓN. — Cuando el antecedente de ος es el demostrativo ούτος y
Ν. τίς τί τίνες τίνα
el relativo está en el mismo caso que su antecedente, éste se suprime.
Λ. τίνα τι τίνα ς τίνα
lij.: 'Ός ήλθεν ( = οδτος ος ήλ&εν), el que vino G. τίνος 0 τοΰ τίνος 0 τοΰ τίνων τίνων
"11 ήλθ-εν ( = αδτη r¡ ήλ&εν), la que vino D. TÍVt 0 τφ τίνι 0 τψ τίσι(ν) τίσι(ν)
,
Ό έγένετο ( = τοδτο ο ε-ρνετο), lo que pasó
O B S E R V A C I Ó N . — Como en latín quid, ΤΊ es usado a veces adver-
118. Atracción del relativo. bialmente y significa ¿por qué? Ej.: Tí λέγεις τούτο, ¿por qué dices esto?
Cuando el antecedente del relativo está en genitivo o dativo,
el relativo complemento directo suele ponerse también en geni- 121. Los interrogativos compuestos p r e s e n t a n la doble
tivo o dativo. serie s i g u i e n t e :
Ej.: Ά ξ ι ο ι έστε της έλευθερίας ης ξγετε (ής por ήν)
Sed dignos de la libertad que tenéis Directos Indirectos Latín Castellano
Τ ψ ήγεμόνι πιστεύομεν ψ Ιχομεν (ψ por δν)
Confiamos en el guia que leñemos τίς όστις (τίς) quis? lquién1
πότερος ¿πότερος ufer? ¿cuál de los dost
OBSERVACIÓN. — Asimismo, aplicando la regla del § 117, Obs., se dirá: όπόσος quantus? ¿cuánto? ¿cuán
Σον 0!ς στέργεις (‫ ־־־‬σον τούτοις 03ς ατέργεις), con los que amas
πόσος
ποιος όποιος qualis? ¿cuál? [grande1

119. El relativo indefinido δστις, cualquiera que (quisquís


o quicumque) está c o m p u e s t o d e δς y del p r o n o m b r e indefinido
τις. S u declinación es la de los dos a la vez. Adjetivos o pronombres indefinidos
122. El indefinido τις, alguien o algún, alguno, corresponde
SINGULAR a la vez a quis, aliquis, quispiam y quidam. Se declina de la
manera siguiente:
Ν. δστις ί)τις 8 τι (1J
Α. όντινα ήντινα 8 τι SINGULAR PLURAL
G. ότου 0 ούτινος ήστινος ότου 0 ούτινος
N. τις τι τινές τινά 0 δττα
D. δ'τψ 0 φτινι ήτινι δτψ 0 φτινι
A. τινά τι τινάς τινά 0 άττα
G. τινός 0 του τινός 0 του τίνων τίνων
PLURAL τισί(ν)
D. τινί 0 τφ τινί 0 τψ τισί(ν)
Ν. οϊτινες αϊτινες δ τ τ α 0 Χτινα
O B S E R V A C I O N E S . — I. El pronombre indefinido τις es enclítico y no
Α. οϋοτη‫׳‬ας Χστινας δ τ τ α 0 άτινα
G. ώντινων ώντινων ώντινων puede nunea empezar una frase. Se diferencia del pronombre interro-
D. οΐστισι(ν) αΐστισι(ν) οίστισι(‫׳‬ gativo τις por el acento.
Ej.: Τίς άνθρωπος ¿qué hombre? — Ά ν θ ρ ω π ο ς τις, algún hombre
(>) Se escribe o τ‫׳‬, en d o s p a l a b r a s p a r a d i s t i n g u i r e s t a f o r m a de la c o n j u n c i ó n ότι, que. II. Conviene no confundir αττα (con espíritu suave), de τις, con
A ‫ ׳‬e c e s a p a r e c e n s e p a r a d o s s u s d o s e l e m e n t o s p o r una c o m a ( δ ι α σ τ ο λ ή , separación)'· ο , τ ΐ . área (con espíritu áspero), de δστις (§ 119).
56 PRONOMBRES INDEFINIDOS PRONOMBRES CORRELATIVOS 57

123. Otros indefinidos son:


Indefinidos Latín Castellano Πας, π α σ α , παν

126. ι .* En singular y con artículo, πάς corresponde a totus


έκαστος, η, ov quisque cada uno
έκάτερος, a, ov uterque cada uno (de los des) y significa todo, entero.
ουδείς y μηδείς (§ <j6) nullus; nemo, nihil ninguno; nadie ,nada lij.: ΓΙάσα ή χώρα ο ή χώρα πάσα, todo el pals ( t o t a regio)
ουδέτερος, a, ov neuter ninguno (de los dos)
8 μέν... δ δέ... el uno... el otro... 2." En singular y sin artículo, πάς corresponde a o m n i s
ϊτερος, α, ον alter el otro (de los dos) significa todo, cada.
όίλλος, $λλη, όίλλο alius otro Ej.: Πάσα χώρα, todo pais, cada pais ( o m n i s regio)
πάς, πάσα, πάν omnis, totus todo
μόνος, μόνη, μόνον solus, unus solo 3.° E n plural, c o n o sin artículo, corresponde a o m n e s .
Ό , ή, τ!> δείνα,g. δβϊνο quidam fulano Ej.; ΙΙάσαι aí χώραι o πάααι χώραι, iodos los países ( o m n e s regiones)

Todos estos indefinidos pueden ser pronombres y adjetivos, menos


ó μέν, ó δέ y ó δείνα que sólo pueden ser pronombres.

Adjetivos o pronombres correlativos


Particularidades de los indefinidos
1 2 7 . Los adjetivos pronombres correlativos que empiezan por π
"Αλλος, ά λ λ η , αλλο son interrogativos o indefinidos, y sólo difieren entre si por la acentúa-
1 2 4 . 1.° Sin artículo, άλλος corresponde a a l i u s ; en este caso, ción; los que empiezan por τ son demostrativos; por ó, relativos o ex-
άλλος significa otro, y άλλοι, otros. clamativos; por όπ y πο, relativos indefinidos o interrogativos indirectos.
Ej.: "Αλλος δήμος, otro pueblo ( a l i u s populus)
Άλλοι ίφυγον, otros huyeron (allí fugerunt) Interro gativos
Demostrativos Relat. Indefin.
2.° C o n artículo, ó άλλος corresponde a reliquus y significa el Directos Indirectos
resto de, restante, y οί άλλοι corresponde a ceteri y significa los otros, los
δδε, hic δ ς, τίς, δστις, τις,
demás. qui quis aliquis
οδτος is quis?
Ej.: Ό άλλος δήμος, el resto del pueblo ( r e l i q u u s populus) εκείνος ille
Ό ί άλλοι έφογον, los demás huyeron ( c e t e r i fugerunt)
OBSERVACIÓN. — C o m o a l i u s en latin, άλλος puede significar también τοιά δε οίος, ποίος, όποιος, ποιός, de
? > \ talis qualisl
τοιούτος ) qualisl qualis cierto modo
diferente. En vez de decir c o m o en castellano «unos dicen una cosa, otros otra»
en latín y en griego se cambia la expresión e n : ‫ ״‬bersonas diferentes dicen cosas πόσος, οπόσος, ποσός,
τοσ ε
¥> ¡tantus οσος,
diferentes», es decir: τοσούτος ) quanius quantusí quanius aliquantus
ίλλοι άλλα λέγουσιν, a l i i a l i a d i c u n t τοσούτοι tot %íao\,quot? Οπό σοι, quot

ó Ιτερος, alter πότερος, οπότερος, πότερος


Ετερος, έτερα, ετερον uteri uier alteruter
1 2 5 . Έτερος ( a l t e r ) solamente se emplea, como todos los adje- ήλίκος, πηλίκο ς, όπηλίκος, πηλίκος,
tivos-pronombres en -τερος (lat. -ter), cuando se trata de dos personas τηλ ιχοσδε \ ^ déla mis- ¡de qué de qué de cierta
o cosas. Significa ya el uno (entre dos), ya el otro (entre dos). τηλικουτος ) ma edad edad? edad edad
Ej.: Ό ετερος απέ&ανεν, el uno murió (alter mortuus est)
Ό Ιτερος Ιφυγεν, el otro huvó (alter fugit)
58 EL DUAL DE LOS PRONOMBRES 59
EL VERBO

El dual de los adjetivos-pronombres FLEXIÓN VERBAL O CONJUGACIÓN


128. Dual de ios pronombres personales. — Los pro- 6ENERALIDADES
nombres personales tienen, en el dual, las formas siguientes:
1.* persona (Ιγώ) Ν. Α. νώ G. D. νψν Accidentes gramaticales del vèrbo griego
2." persona (σύ) Ν. Α. σφώ G. D. σφψν
1 3 0 . — i . L a s v o c e s de la c o n j u g a c i ó n griega son t r e s :
129. Dual de los otros adjetivos-pronombres. — Las la voz activa, la voz media y la voz pasiva.
formas del dual en los otros adjetivos-pronombres son las siguientes: La VOZ a c t i v a expresa que el sujeto realiza la acción del verbo.
Ej.: λύω, yo desuto
Adjetivos-pronombres Nom. A c u s . G e n . Dat. La VOZ p a s i v a expresa que el sujeto sufre 'a acción del verbo.
Ej.: λύομαι, yo soy desatado
δδε, •?¡Se, τάδε τώδε τοϊνδε La VOZ m e d i a — intermedia, como indica su nombre, entre la
οδτος, αίίτη, τοΰτο τούτω τουτοιν voz activa y la pasiva — expresa que el sujeto realiza la
αύτ5‫׳‬ς, αύτη, αύτό αύτώ αΰτοϊν
ν acción del verbo sobre si mismo o en interés propio.
8ς. % 8 ω οίν
όστις, ήχ!, '6 τι ώτινε οίντινοιν Ej.: λύομαι, yo me desato o desato para mi
τίς, τί τίνε τίνοιν N o t o d o s los verbos tienen las tres voces. H a y verbos que
τις, τι τινέ τινοίν
tienen significación activa con formas medias o pasivas (deponentes).

OBSERVACIÓN. — El dual de los pronombres es el mismo para los tres


2. Los modos son s e i s : indicativo, imperativo, subjuntivo,
géneros. optativo, infinitivo y participio.
El optativo tiene varios sentidos y usos, pero su función pro-
pia y principal es, como su nombre indica (optare, desear), la
de expresar un deseo.
3. L o s t i e m p o s s o n seis: presente, imperfecto, futuro, aoristo,
perfecto y pluscuamperfecto. Estos seis t i e m p o s se dividen en prima-
rios y secundarios.
Los tiempos primarios son: el presente, el futuro y et perfecto.
Los t i e m p o s s e c u n d a r i o s , llamados también h i s t ó r i c o s porque
indican tiempo pasado, son: el imperfecto, el aoristo y el pluscuamperfecto.
El a o r i s t o (αόριστος, indefinido), es el tiempo histórico por exce-
lencia. En indicativo corresponde a nuestro perfecto indefinido e indica
esencialmente una acción que tuvo lugar en el pasado. El perfecto se
refiere, como el presente, al momento en que se habla, pero sirve para
expresar una acción acabada. Asi el presente λύω significa: desato, estoy
desatando, mientras que el perfecto λέλυκα quiere decir: acabo de desatar,
tengo desatado, be desatado.
60
61
EL VERBO
EL VERBO
Además de estos seis tiempos, la pasiva tiene un futuro per-
Sufijos o características modales. — Solamente el subjun-
fecto. La voz inedia sólo tiene dos tiempos con forma propia:
tivo y el optativo tienen sufijo o característica.
el f u t u r o y el aoristo; los otros cuatro se c o n f u n d e n con los de
La característica del subjuntivo consiste en el alargamiento de las
la pasiva.
vocales de unión o y ε en ω y η.
4. Números y personas. — El verbo griego tiene tres nú- La característica del optativo es la vocal 1 que al combinarse con
m e r o s : singular, dual y plural. las vocales de unión y con la a final del tema de aoristo, forma los
El dual, muy poco usado, indica que la acción es realizada por diptongos 01, si, at.
dös sujetos o por un solo sujeto en dual. No tiene primera per-
sona; en su lugar se emplea la 1.* persona del plural. Desinencias personales. — Son las siguientes:

INDICATIVO IMPERATIVO
Elementos de las formas verbales
ACTIVA MEDIO-PASIVA
131. T e m a s . — En todo verbo griego se pueden distinguir: MEDIO-
ACTIVA
PA6+WV
1. El tema verbal, que indica el sentido general del verbo y Dtmpti Tlempos Tiempo!
Ittmpos primarlo!
permanece invariable a través de toda su conjugación. »cundariot primarlo !ecundailoi
Ej.: λα, tema verbal de λύω
2." El tema temporal, formado por el tema verbal más el sufijo
o característico temporal. •οι -μι -V -μαι -μην
Ej.: λο-σα, tema de aoristo de λύω -ς • -ς -σαι ‫־‬00 W
3•° El tema modal, formado por el tema temporal más el sufijo nada -τι (-01) nada -ται -το -τω ‫־‬σθ·ω
o característica modal.
Ej.: λϋ-σα-ι, tema de optativo aoristo
-μεν -μεν -μεβα -με&α
Sufijos o características temporales. — Los sufijos que, -τε -τε -σθ-ε ‫־‬aö-ε -τε -σθε
añadidos al tema verbal, forman el tema temporal son:
-ντι -ασι •ν(‫־‬σαν) -νται -ντο -ντων -σ&ων
Futuro Aoristo Perfecto

El subjuntivo tiene las desinencias de los tiempos primarios.


ACTIVA a aa xa
El optativo tiene las desinencias de los tiempos secundarios,
HEDIA A σα nada
menos en la 1 .* persona del singular de activa.
PASIVA 07¡O 07‫ן‬ nada
El i n f i n i t i v o tiene las desinencias -*v y -vat en la activa y -afta!
en la medio-pasiva.
Vocales de unión o temáticas. — Entre el tema temporal y la O B S E R V A C I Ó N . — El grupo que integran la vocal de unión, la ca-
desinencia se intercala, en el presente, imperfecto y futuro de los ver-
racteristica modal y la desinencia, forma la terminación. Asi, en λύ-0-μβν,
bos en ω, una vocal llamada de unión o temática.
1.* p. pl. del pr. indic., ομεν ( = vocal de unión y desinencia) es la ter-
Esta vocal es o ante las desinencias que empiezan por μ y ν, ε ante
las demás: λύ-0-μεν, desatamos; λύ-ε-τε, desatáis. minación, y en λό-0-ι-τβ, 2.* p. plur. del optativo presente, es -etx«
( = vocal de unión, característica modal y desinencia).
4

62 EL VERBO EL VERBO 63

132. Aumento y reduplicación El verbo Ειμί, ser, estar; haber


134. El verbo auxiliar είμί es u n verbo defectivo e irregu-
En el imperfecto y en el aoristo el tema verbal va precedido de la lar. En efecto, sólo tiene tres t i e m p o s : presente, imperfecto y
vocal ε llamada aumento (§§ 150 y sig.): Ιλυον, desataba; ί-λυσα, desaté. futuro, y su tema ές s u f r e , al unirse con las desinencias, u u m e -
En el perfecto, el tema verbal va precedido de la reduplicación, es rosas alteraciones.
decir, de la vocal β añadida a la consonante inicial del tema verbal
Indie. Imper. Subj. Optativo Infin. Participio ‫^׳‬
(§§ 1 S5 y s >g-) : λέ-λοχα, he desatado.
' Yo soy Yo sea Yo Juera Que es,
El pluscuamperfecto tiene a la vez aumento y reduplicación. 0 Juese siendo
Sé tú
wc Ser Μ. ών
& είμί ώ εΐην
El a u m e n t o sólo se da en el m o d o indicativo; la reduplica- «ς δντος
W-* εΐ (no ei .‫־‬ ΐσθι »
10 - έστί(ν) έστω ΐ ειη είναι F . οδσα
ción, en cambio, subsiste en todos los m o d o s .
$ οδσης
έσμέν ώμεν είμεν
‫ד‬ Ιστέ εστε ήτε είτε Ν . βν
είσί(ν) ϋντων ώσι(ν) εΐεν δντος
' Υ 0 era
Clasificación de los'verbos o
£ ‫ ׳‬ήν 0 ή
% rr
% ήσθα
133. Los verbos griegos se dividen en dos grandes grupos :
tí ήν
1.° V e r b o s e n ω, o verbos temáticos, en que las desinencias ‫ ' י‬i .‫ ויי‬w _ ήμεν
A 7
se añaden al tema mediante las vocales de unión o temáticas. 1—1 ήτε
2.° V e r b o s e n μι, o verbos atemáticos, en que las desinencias ήσαν
se añaden directamente al tema. ‫ י‬Yo seré Qué será, ha-
biendo de ser
La mayor parte de verbos pertenecen al primer grupo. Por otra
0 Ισομαι (έσοίμην Haber de Μ. έσόμενος
parte los verbos en -co sólo se diferencian de los verbos en |« en el aí ser έσομένου
εσει 0 'èaf¡ ϊσοιο
presente y en el imperfecto. ‫ה‬ Ισοιτο
Η Ισται F. έσομένη
‫ה‬ Ισεσθαι
(κ Ισοίμεθα έσομένης
έσόμεθα
Ισεσθε εσοισθε Ν. έσόμενον
Clasificación de los verbos en « εσοιντο) έσομένου
έσονται
Los verbos en ω c o m p r e n d e n dos grandes clases: Las formas del indicativo presente, excepto et, son enclíticas (§ 15).
1.* Verbos c u y o tema termina en vocal ( v e r b o s p u r o s ) . 135. Los principales compuestos de είμί s o n :
2.* Verbos c u y o tema termina en consonante ( v e r b o s c o n - χάρ-ειμι,(adsum), estar presente ( d a t . )
άχ-ειμι, (absum), estar ausente ( g e n . )
sonánticos). Ιν-ειμι, (insum), estar dentro ( d a t . )
La primera c l a s e se divide a su vez en dos categorías: μέτ-ειμι,(intersum), intervenir ( d a t . )
(supersum), ser superior; restar ( g e n . )
περί-ειμι,
a) verbos de t e m a en ι, ι>, o verbos p u r o s n o c o n t r a c t o s . ux-ειμι, (subsum), estar debajo ( d a t . )
b) verbos de tema en a, 8, ce, o verbos puros contractos. χρόσ-ειμί, estar junto a; ser añadido (dat.)
3‫׳‬jv-£1¡j.t, estar en compañía de (dat.)
O B S E R V A C I Ó N . — A causa de su importancia, empezaremos el estu- OBSERVACIÓN. — Los compuestos de ΕΨΊ, retiran el acento a la preposición
dio de la conjugación por el verbo ειμί, ser, aunque lógicamente debe- en el presente de indicativo y de imperativo: •χάρεψι, πάρισίΚ.
ria ser estudiado con los verbos en μί. En las demás formas conservan el acento de είμί: παρην, παρώ, παρειναι,
παρών, παρέσται, etc.
64 136. Conjugación de λύω, desatar. T e m a : Xu-
VOZ ACTIVA 65
Λ ‫ ו‬.‫^ן‬. ) Ι«., ι ι
Indicativo Imperativo Subjuntivo.
Optativo Infinitivo Participio
Desato Desata tú yo íi«a/í
ƒ0 desatara Que desata, desatande »»2¡
S. i . λύ-ω (ve desatando) λύ-ω
PRESENTE

λύ-οιμι Desatar Μ. λύ-ων


2. λΰ-ιις λϋ-ε λό-ης
λυ-έτω λύ-οις λύ-οντος
3· λύ-ít λό-η λό-ειν
λύ-οι F, λύ-ουσα
F. ι . λό-ομ«ν λύ-ωμεν λύ-οιμεν ,
2. λύ-ετβ λύ-ετε λύ-ητε λο-ούσης
λύ-οιτε
3. λύ-ουσι(ν) λυ-οντων (‫)י‬ λύ-ωαι(ν) Ν. λϋ-ον
λό‫־‬οιεν ¿Λ/f.lCi.^ -f/l-t-í. λύ-οντος
Desataba
IMPERFECTO

S. ι. έ-λυ-ον
2, ί-λυ-ες
ί-λυ-ε(ν)
I'. ι. έ-λύ-ομίν
• •
2. ί-λύ-ετε
3. ?-λυ-ον
Desataré
Habiendo de desatar
S. ι. λύ-0-u) Haber de desatar
FUTURO


λύ-σ-οιμι M. Xú-a-cuv
2. λύ-σ-εις
λό-σ-οις λύ-σ-οντος
3. λύ-σ-ει

λύ-σ-οι λύ·»σ‫־‬ειν F . λύ-σ‫־‬ουσα
Ρ. ι. λύ-σ-ομεν
λύ-σ-οιμεν Χυ-σ-ούσης
2. λύ-σ-ετε
3. X6-a-0‫׳‬J0‫(׳‬v) λύ-σ-οιτε N . λύ-σ-ον
λό-σ-οιεν λύ-σ-οντος
Desaté Desata tú Que yo desate
S. ι . ε-λυ-α-α β«« ),o desatara Habiendo desatado
λύ-σ-ω
AORISTO

2. έ-λυ-σ-ας λό-σ-αιμι t Desatar, M. λύ-σ-ας


λϋ-σ-ον λύ-σ-χις
λυ-α-άτω λύ-σ-ε;«ς( 3 ) haber desatado λό-σ-αντος
3· έ-λυ-α-ε(ν) λύ-σ-Tq
λύ-σ-ε!ε( 4 ) F. λύ-σ-ασα
Ρ. ι . έ-λύ-σ-αμεν λύ-σ-ωμεν λύ-σ-αιμεν λϋ-σ-αι λυ-σ-άσης
2. έ-λύ-σ-ατε λύ-σ-ατε λύ τ σ-ητε
λύ-σ-αιτε /
3· *-λυ-α-αν λυ-α-άντων ( 8 ) λύ-σ-ωσι(ν) ¿ c c ‫ ״ ׳‬t e - H N. λϋ-σ-αν
λύ-3-ειαν( 5 ) λΰ-σ-αντος
Tíw^ü desatado Γ«« desatado β«« j e í««£a delatado
Que yo tuviera desatado Que tiene desatado
S. ι . λέ-λο-κ-α λε-λύ-χ-ω
PERFECTO

λε-λύ-κ-οιμι r«n«r desatado M. λε-λο-κ-ώς


2 ‫ י‬. λέ-λυ-κ-ας λε-λύ-κ-‫ ]¡!־‬ς
λελυχώς λε-λύ-κ-οις λε-λυ-κ-οτος
3· λέ-λυ-κ-ε(ν) λε-λύ-κ-η
λε-λύ-κ-οι λε-λϋ-κ-ávai F . λε-λυ-κ-υΐα
Ρ. χ. λε-λύ-κ-αμεν λε-λύ‫־‬κ-ωμεν
λε-λύ-κ-οιμεν λε-λϋ-κ-οίας
2. λε-λύ-κ-ατε λε-λύ-κ-ητε
λελοκότες¡?^, λε-λύ-κ-οιτε N. λε-λυ-κ-ο'ς
3· λε-λύ-κ-ασι(ν) λε-λύ-κ-ωαι(ν)
λε-λό-κ-οιεν λε-λυ-κ-οτος
Tenía desatado
S. ι . έ-λε-λύ-κ-ειν( 6 )
PLUSCUAMP.

2. έ-λε-λά-κ-εις( 7 )
3• ê-λε-λύ-κ-ε ι
Ρ. ι . έ-λε-λύ-κ-ειμεν
2. έ-λε-λύ-χ-ειτε
3· Ι-λε-λύ-κ-εσαν( 8 )

(*) o λυέτωσαν. — ( s ) o λυσάταισαν. — ( 3 ) o λύσαις. — (*) o λύσαι.


( 6 ) ο λύσαιεν. — f6) ο έλελύκη. — ( 7 ) ο Ιλελόκης. — ( 8 ) ο έλελόκεισαν.
5
66 137. Conjugación de λύω, desatar VOZ PASIVA 67
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio
Soy desatado Sé desatado Que sea desatado Que fuera desatado Que es desatado, siendo des-
S. ι . λύ-ομαι (ve siendo desatado) λύ-ωμαι λο-οίμην Μ. λο-ομενος Γatado
PRESENTE

2. λό-ει (λύτ(]) ‫״‬ λό-00 λύ-η λό-οιο Ser desatado λο-ομένου


3· λύ-εται λο-έσθω λο-ηται λό-οιτο F. λο-ομένη
λύ-εσθαι
Ρ. ι . λο-ομεθα λυ-ώμεθα λο-οίμεϋα λυ-ομένης
2. λύ-εοβε λύ-εσθε λό-ησθε λό-οισθβ Ν. λυ-ομενον
‫ן‬. λύ-ονται λυ-έσθων (*) λύ-ωνται λό-οιντο λο-ομένοο
Era desatado
IMPERFECTO

S. ι . è-λο-ομην
2. è-λύ-ου
3· è-λύ-ίτο
P. ι . έ-λυ-(3μεθα
2. έ-λύ-εοϋβ
3· è-λύ-οντο
j

Seré desatado Que será desalado


S i. λυ-θήσ-ομαι . λο-θησ-οίμην Μ. λο-θησ-ομενος
FUTURO

2. λυ-θήσ-ει (λυθήσΐβ) λο-θήσ-οιο Haber de ser desatado λυ-θησ-ομένοο


3· λυ-θησ-εται λο-θήσ-οιτο F. λυ-θησ-ομένη
λο-θήσ-εσθαι
S. ι . λο-θησ-ομεθα λο-θησ-οίμεθα λυ-θησ-ομένης
2. λυ-θήσ-εσθε λο-θήσ-οισθε Ν. λυ-θησ-έμενον
3· λο-θήσ-ονται λυ-θήσ-ο!ντο λο-θησ-ομένοο
J

Fui desatado Sé desatado Que sea desatado Que fuera desatado Habiendo sido desatado
§.1‫י‬. έ-λύ-Θ-ην λο-θ-ώ λο-θ-είην Μ. λυ-θ-είς
AORISTO

2. Ι-λύ-θ-ης λύ-θ-ητι , λο-θ-·ζς λο-θ-είης Ser desatado, λυ-0-έντος


3· Ι-λύ-θ-η λο-θ-ήτω λυ-θ-^ λο-θ-είη haber sido desatado F. λυ-θ-εΐσα
Ρ. ι . έ-λύ-Ο-ημεν λυ-θ-ώμεν λο-θ-εΐμεν λυ-θ-ήναι λο-0-είσης
2. έ-λύ-θ-ητε λό-θ-ητε λο-θ-ήτε λο-0-εΐτε Ν. λυ-θ-sv t
3, έ-λύ-θ-ησαν λυ-θ-έντιον λο-θ-ώ σι( ν) λυ-θ-εΐεν λο-θ-έντος
Estoy desatado Está tú desatado Que esté desatado Que está desatado
Que estuviera desatado
S. ι . λέ-λυ-μαι
PERFECTO

f είην Μ. λε-λϋ-μένος
2. λέ-λυ-σαι λέ-λο-σο λελομένος|‫|־‬ς Estar desatado
λελυμένος·{ ε!ης λε-λυ-μενου
3· λέ-λυ-ται λε-λύ-σθα>
(είη λε-λό-σθαι F. λε-λυ-μένη
Ρ. ι . λε-λύ-μεθα ίώμεν f ειμεν λε-λυ-μένης
2. λέ-λυ-σθε λέ-λυ-σθε λελομένοι < ήτε λελομένοι < ειτε Ν. λε-λυ-μένον
3• λέ-λυ-νται λε-λύ-σθων (ώσι ΙεΤεν λε-λο-μένου
Estaba desatado
PLUSCUAMP.

S. ι . έ-λε-λό-μην
2. έ-λέ-λυ-σο
3• έ-λέ-λο-το
Ρ. ι . ê-λε-λύ-μεθα *
2. έ-λέ-λυ-σθε
3• έ-λέ-λυ-ντο
FUT. Estaré desatado Haber de estar desatado Que estará desatado
PERF. λε-λό-σομαι λε-λο-σ-οίμην λε-λό-σ-εσθαι λε-λο-σ-ο'μενος
(!) o λυέσθωσαν.
VOZ MEDIA 69
βδ 138. Conjugación d e λόω, desatar Infinitivo Participio
Optativo

Indicativo <J Imperativo Subjuntivo Que me desatara Que íe desata


λυ-οίμην Desatarse Μ. λυ-ο'μενος
Me desato Desátate Que me desate λύ-οιο λυ-ομένου
Μ S. λύ-ομαι (ve desatándote) λύ-ωμαι λύ-οιτο λό-εοθαι F. λυ-ομένη
Η λύ-ο υ λϋ-η
Ζ λύ-ει (λύι¡¡) λυ-οίμεΟα λυ-ομένης
ω λυ-έσθω λύ-ηται

« λύ-erai λύ-οι σθε. Ν. λυ-ομενον
α Ρ. λυ-ομεθα λυ-ώμεθα λύ-οιντο λυ-ομένου
α λύ-ησθε
λύ-εσθε λύ-εσθε
λύ-ονται λυ-έσθων λύ-ωνται
Me desataba
\
S. έ-λυ-ομην
ω έ-λύ-ου
[χ. έ-λύ-ετο
α
w έ-λυ-ομεθα
α
2 έ-λύ-εσθε
έ-λύ-οντο Que se desatará
λυ-σ-οίμην Haber de desatarse Μ. λυ-σ-ο'μενος
Me desataré λύ-σ-οιο λυ-σ-ομένου
S. λύ-σ-ομαι λύ-σ-οιτο λύ-σ-εσθαι F. λυ-σ-ομένη
Ο λύ-σ-ει (λύση)
Ά λυ-σ-οίμεθα λυ-σ-ομένης
D λύ-σ-εται
Η λύ-σ-οισθε Ν. λυ-σ-ομενον
D λυ-α-0'μεθα
Su Ρ. λύ-σ-οιντο λο-σ-ομένου
λύ-σ-εσθε
λύ-σ-ονται Que me desatara Que se desató
λυ-σ-αίμην Desatarse Μ. λυ-σ-άμενος
Me desaté Desátate Que me desate λύ-σ-αιο λυ-σ-αμένου
S. έ-λυ-σ-άμην λύ-σ-ωμαι λύ-σ-αιτο λύ-σ-ασθαι F. λυ-σ-αμένη
Ο λύ-α-η
Η έ-λύ-σ-ω λδ-σ-αι λυ-σ-αίμεθα λυ-σ-αμένης
έ-λύ-σ-ατο λυ-σ-άσθω λύ-σ-ηται λύ-σ-αιοθε Ν. λυ-σ-άμενον
I% λυ-σ-ώμεθα
nsi # ‫ י־ י‬:l'.o
< Ρ. έ-λυ-σ-άμεθα λύ-σ-αιντο λυ-σ-αμένου
έ-λΰ-σ-ασθε λύ-σ-ασθε λύ-σ-ησθε
έ-λύ-σ-αντο λυ-σ-άσθων λύ-σ-ωντ at Que me tuviera desatado Que se tiene desatado
C ει ην Tenerse desatado Μ. λε-λϋ-μένος
Me tengo desatado Tente desatado Que me tenga desatado λελυμένος< είης λε-λυ-;ιένου
o S. ι . λέ-λυ-μαι • είη λε-λύ-σθai F. λε-λυ-μενη
Η ί ώ
U λέ-λυ-oat λέ-λο-σο λελυμένος < ής ίειμεν λε-λυ-μ,-νης
Μ λε-λύ‫־‬σθω
fc.
Οί
λέ-λυ-ται U λελυμέν01 < είτε Ν. λε-λυ-μένον
ω Ρ. λε-λύ-μεθα J ώμεν I ειεν λε-λυ-μένοο
α λέ-λυ-σθε λέ-λυ-σθε λελομένοι < ήτε
λέ-λυ-νται λε-λό-σθιυν ( ώσι
Me tenia desatado
ο, S. ι . έ-λε-λύ-μην
Σ 2. έ-λέ-λυ-σο
c
‫ה‬ 3· έ-λέ-λυ-το
υ
‫מ‬ Ρ. ι . i-λε-λύ-μεθα
3 2. έ-λέ-λυ-σθε
α
3· έ-λέ-λυ-ντο
70 EL VERBO FORMACIÓN DE LOS TIEMPOS 71

I. Tiempos formados del tema de presente


í. VERBOS PUROS N O CONTRACTOS Del t e m a de presente s e f o r m a n :
(Tipo: λύω, desatar) 1. 111 presente, q u e se da e n t o d o s los m o d o s .
ESTUDIO REFLEXIVO DE LA FLEXIÓN VERBAL 2. El imperfecto, q u e se da s ó l o e n i n d i c a t i v o .
NORMA 1 Este capitulo únicamente debe es-
tudtarae, para Insistir de una manera reflexiva
143. El presente consta d e : tema de presente ( = tema verbal
•obre BU c o n o c i m i e n t o , una vez aprendida y vocal temática) y desinencias personales de los tiempos primarios.
bien la conjugación de λ ύ ω .

Presente activo
Formación de los tiempos y de los modos
140. Temas temporales. — Las formas simples de todos los Indicativo Imperativo S u b j u n t i v o Optativo Infi. Participio
tiempos de la conjugación de λόω se forman sobre cuatro temas t e m -
porales (§ 131), que s o n ; Xú-u) λύ-ιβ λύ-οι-μι λύ-ων
λύ-ει-ς λδ-ε λό-η-ς λύ-οι-ς λύ-ο-ντ-ος
Presente >
Futuro Aoristo Perfecto λύ-ει λυ-έ-το» λο‫־‬Ώ λύ-οι <>
ι
λύ-οο-σα
-h λο-ού-σης
λύ-ο-μβν λύ-ω-μεν λύ-οι-μεν r<
ACTIVA λυ-ο(ε) λϋ-σ-ο(ε) λο-αα λε-λϋ-κα λό-ε-τε λύ-ε‫־‬τε λΰ-η-τε λύ-οι-τε λό-ο-ν
MEDIA λυ-ο(ε) λυ-σ-ο(ε) λο-αα λε-λο λύ-οο-σι λυ-ο-ντων λύ- ω-at λύ-οι-εν λό-ο-ντ-ος
PASIVA λυ-ο(ε) λϋ-θ7]σ-0(ε) λϋ-βη λε-λυ
OBSERVACIONES. — I. En el indicativo, sólo se mantienen regularmente
141. Temas modales. — Las formas simples de subjuntivo y las desinencias de la 1 . a y 2.* p e r s o n a del plural.
del optativo se forman sobre el tema modal que resulta de añadir al 1.a pers. sing.: la desinencia es ω ( ö ) c o m o en latin.
2.ay pers. sing.: la desinencia es ει, irregular. La 2.‫ ״‬pers. toma ade-
tema temporal la característica modal (§ 131). Asi tenemos: m á s la desinencia secundaria ς.
pers. plur.: El g r u p o o-vxt (vocal de u n i ó n y desinencia) pasa a out»
Presente Futuro Aoristo Perfecto p o r cambio de τ en a ante 1, caída de ν ante σ y alargamiento p o r c o m p e n s a -
ción de o en 00. H a habido, pues, λυ-0-ντι > λο-ο-νσι > λύ-ου-σι.
ACTIVA λυ-ω(η)- Carece λυ-σω- λε-λϋ-κω- II. En el imperativo, la 2.* persona singular n o tiene desinencia.
Subj. MEDIA λι>-ω(η)- Carece λϋ-σω- Compuesto III. El participio λΰων es por λυ-0-ντ-ς, p o r analogía con los n o m b r e s en
-(Dv, οντος (§ 6 2 ) . El f e m e n i n o Xiouaa es p o r λυ-ο-ντ-jya, que pasó a λοονσα y
PASIVA λυ-ω(η)- Carece λϋ-θ·ω- Compuesto luego a λύουσα por caída de la ν ante a y a l a r g a m i e n t o p o r c o m p e n s a c i ó n de
λϋ-σ-οι- o en ou. El n e u t r o λϋον es p o r λυ-0-vt.
ACTIVA λο-<Η- λυ-σαι- λε-λυ-κοι-
Opt. λ ? -οι- Xu-a-ot- λο-aat-
MEDIA Compuesto Presente medio-pasivo
PASIVA λο-ot- λϋ-σ-ot- λυ-θ·ει- Compuesto
Indicativo imperativo S u b j u n t i v o Optativo Infi. Participio
142. Tiempos compuestos. — Los tiempos compuestos o
perifrásticos s o n : en activa, el imperativo perfecto y el futuro perfecto; λύ-0-jiat λύ-ω-μαι λο-οί-μην λο-ό-μενος
en la voz pasiva y media, el subjuntivo y optativo perfectos. λύ-ει λύ-ou λύ-η λΰ-οι-ο δ λυ-ο-μένου
λύ-ε-ται λο-έ-σ&ω λο-η-ται λύ-οι-το λυ-ο-μέντ¡
O b s e r v a c i ó n preliminar.—Para comprender bien cómo se han formado «υ
las terminaciones verbales, hay que recordar los siguientes principios fonéticos: λο-οί-μεθα ·i λυ-ο-μένης
λϋ-ό-μ.εθ·α λο-ώ-μιε&ο Χ
1." Una a se elide entre dos vocales y ante otra σ (5 29-3). λύ-ε‫־‬σβ·ε λύ-ε-σθ-ε λύ-η-σ&ε λύ-οι-σθ-8 λο-ό-μενον
2.° Una ν (vt) se elide ante σ con alargamiento compensatorio de la λύ-ο-νται λο-ε-σθ-ων λό-<υ-ντ<ζι λύ-οι-ντο λυ-ο-μένοο
vocal anterior (§ 29-2).
3.0 Una τ no puede ser consonante final de palabra ($ 31).
4.° Dos vocales en contacto se contraen en vocal larga o diptongo (S 21). OBSERVACIONES. — I. El presente medio-pasivo se forma como el presente
$.* Dos silabas seguidas no pueden empezar por aspirada ($ 28-1). activo substituyendo las desinencias activas por las desinencias medio-pasiva».
70 72
EL VERBO FORMACIÓN DE LOS TIEMPOS

II. Las desinencias σαι y σο de la 2.· pers. sing, quedan alteradas en λύει,
λΰοο, λΰη, Xúoio en lugar de las formas primitivas λο-ε-σ-αι, Xu-ε-σο, λο-η-σ-αι, Futuro pasivo
λο-οι-σ-ο por la calda de o entre vocales y consiguiente contracción.
Indicativo Optativo Infinitivo Participio
144. El imperfecto consta d e : a u m e n t o , t e m a d e presente
( = t e m a verbal y vocal t e m á t i c a ) y desinencias personales secundarias.
λο-Β·ήα-ο-|1αι λυ-θησ-οι'-μην λυ-θησ-ό-μενος
λυ-Ι^σ-κ Xu-9-ήσ-οι-ο λο-θ-ησ-ο- yivoo
Imperfecto activo Imperfecto medio-pasivo
λο‫־‬Ι}ήσ-«-ται λο-θ-ήσ-οι-το λο-θησ-ο-μένη
Χο-βήσ-ε-σθ-αι
λο-6-ησ-οί-μ.εθ-α λο-θ-ησ-ο-μ,ένης
S. ϊ-λυ-ο-ν Ρ. «-λύ-0-(1ιν S. l-Xu-d-μην Ρ. ε-λο-ό-μεθα Χυ-θ-ησ-ό-μεΟ-α
Ι-λυ-«-ς è-λΰ-β-τ« Xu-Orja-ε-σβ-ε λο-βήσ-οι-σθ-ε λυ-θησ-ό‫;־‬χενον
ί-λΰ-ou Ι-λΰ-ε-σ&ε
Ι-λο-ι Ι-λο-ο-ν λο-&ήσ-ο-νται λο-δ-ήσ-οι-ντο λο-θησ-ο-μένοο
i-λΰ-β-χο έ-λΰ-ο-ντο

OBSERVACIÓN. — La 2.* persona sing, del imperfecto medio-pasivo es OBSERVACIÓN . — El futuro pasivo se forma como el futuro medio, pero
IXúoo en lugar de la forma primitiva s‫־‬Xu‫־‬6‫־‬oo, por calda de σ entre vocales y
consiguiente contracción. su característica es la silaba &r¡a, no solamente una σ.

II. Tiempos formados del tema de futuro


D e l t e m a d e futuro se f o r m a el f u t u r o , q u e se d a e n los III. Tiempos formados del tema de aoristo
m o d o s indicativo, optativo, infinitivo y participio.
D e l t e m a d e aoristo s e f o r m a el a o r i s t o , e n t o d o s l o s modos.
145. E l f u t u r o consta d e : t e m a de f u t u r o ( = t e m a v e r b a l , c a -
racterística t e m p o r a l a o θ η σ y vocal t e m á t i c a ) y desinencias p r i m a r i a s . 146. El aoristo c o n s t a de: a u m e n t o (sólo en i n d i c a t i v o ) , t e m a
Futuro activo de aoristo ( = t e m a verbal y característica t e m p o r a l σα o θ·η) y d e s i -
n e n c i a s p e r s o n a l e s secundarias.
Indicativo Optativo Infinitivo Participio

Aoristo activo
λΰ-σ-ω λΰ-σ-οι-μ,ι λΰ-σ-ων
λύ-σ-ει‫־‬ς λό-σ-οι-ς λύ-α-ο-ντ-ος
λό-σ-ει λί-σ-ο» λΰ-σ-οοσα Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio
λό-σ-Μ-ν
λό-σ-0-jitv λό-σ-οι-μεν λο-σ-οΰσης
λύ-α-ε-τε λΰ-σ-01-te λδ-σ-ο-ν ί-λυ-σα λΰ-σα) λΰ-σ«ι-(1.ι λΰ-σα-ς
λύ-σ-οο-σι λό-σ-οι-ε-ν λδ-σ-ο-ντ-ος ί-λο-σα-ς λδ-σ-ο-ν λΰ-σ1‫)׳‬ς λύ-σει-α-ς λΰ-σα-ντ-ος

OBSERVACIÓN. — El futuro activo es igual que el presente activo, pero


ί-λο-σε λο-σα-τω λίί-σι‫]׳‬ λυ-σει-ε
§ λύ-σα-σ«
λο-σα-σης
έ-λΰ-σα-μ,εν λΰ-σω-μεν λί-σαι-(1εν 13
entre el tema y la vocal de unión hay la característica a.
ε-λΰ-σα-τε λΰ-σα-τε λΰ-ση-τε λυ-σαι-τε λΰ-σα-ν
Futuro medio Ι-λυ-σαν λο-σα'-ντων λύ-σω-σι λό-σει-α-ν λΰ-σ«-ντ-ος

Indicativo Optativo Infinitivo Participio OBSERVACIONES. - I. En indicativo la 1.* pers. sing, έλυσα está en lugar
de la forma primitiva ϊ-λο-σ-ν, por vocalización de la v. El grupo σα, tomado
λΰ-σ-ο-μαι λυ-σ-οι-μην λϋ-σ-ό-μενος como característica del aoristo, se suaviza en σε en la j . a pers. sing, y, ade-
λύ-σ-ει λύ-σ-οι-ο λυ-σ-ο-μένου más, en la 2.* y 3.* sing, y 3.· plur. del optativo.
λύ-σ-ε-ται λΰ-σ-οι-το λο-σ-ο-μένη
λύ-σ-ε-σθαι II. En imperativo, la 2.‫ ״‬pers. sing, es irregular, como lo es también la
λο-σ-ο'-μεθ-α λο-σ-οι-μεθα λα-σ-ο-αένη;
desinencia t del infinitivo.
λύ-σ-ε-σΒε λΰ-σ-οι-σθ-ε λο-σ-ό-μενον
λΰ-σ-ο-νται λό-σ-οι-ντο λο-σ-ο-μένου III. En el optativo, la 2.* y 3.* pers. sing, y la 3.* plur. son irregulares.
IV. El participio λΰσας es por λο-σα-ντ-ς, por calda de ντ y alargamiento
OBSERVACIÓN. — El futuro medio se forma como el activo, pero substi-
tuyendo las desinencias activas por las desinencias medias. por compensación de a.
70 74
EL VERBO FORMACIÓN DE LOS TIEMPOS

Aoristo medio
Perfecto activo
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. P a r t i c i p i o
ί-λι>-σα-μην λύ-σω-μαι λυ-σαί‫־‬μην λο-σα'-μενος
ε‫־‬λύ-σα> λϋ-σο-ι λύ-σγ! λύ-σαι-0 δ λο-σα-μένοο λέ-λο-χ0 λε-λύ-χω λε-λύ-χοι-μι λε-λο-χώς
έ-λύ-σα-το λυ-αα-α&<ι> λύ-ση-χαι λύ-σαι‫־‬χο cb
0¿ λέ-λι>-χας λελο- ι ισθ-ι λε-λύ-χ^-ς λε-λό-χοι-ς δ λε-λο-χοχ-ος
λο-σα-μένη M
ο λο-σα-μένης λέ-λϋ-χ« χώς 1 έστω λε-λυ-χη λε‫־‬λύ-χοι ‫א‬li λε-λυ-χυΐα
έ-λυ-σά· μεΒα λυ-σώ-μεθ-α λο-σαι-με&α i λε-λϋ-χυίας
λύσααΙΙβ λύ-ση-σί)·ε λύ-σαι-σ&ε Χ λϋ-σα-μενον λε-λΰ-χα-μεν λε-λύ-χο>-μεν λε-λύ-χοί-μεν Χ
ε-λύ-σα-σΙΙε ω
ε-λύ-σα-νχο λο α‫׳‬/ aHiov λύ-αιη-νται λό-σαι-νχο λο‫־‬σα-μένου λε-λύ-χα-τε λελο- ι Ιστε λε-λΰ-χη-χε λε-λΰ-χοι‫־‬τε Χ λε-λο-χος
λε-λΰ-χα-σι χότες < δντων λε-λύ-χω-σι λε-λύ-χοι-ε-ν λε-λο-χόχ‫־‬ος
OHSHRVACIONKS. — I. lil aoristo medio se forma como el aoristo active
substituyendo las desinencias activas por las desinencias medias. OBSERVACIONES. — ί. Nótese el paralelismo entre λέλυχα, λέλοχας, Χίλυχι
II. La 2." pers. sin¡;. del indicativo es έλύσω por è-λυ-σα-σ-ο, por elisión de perfecto y las formas έλυσα, ελυσας, ελοσε de aoristo.
de a entre vocales y consiguiente contracción. II. La 3." pers. plur. indic. es λελύχασι en lugar de λελοχα-νχι, por asibila-
III. La 2." pers. sing, del imperativo tiene la desinencia t, irregular. ción de τ ante ι (νσι) y caída de ν ante a.
III. La desinencia del infinitivo es vat y su característica en xe.
IV. El tema del participio es λελοχοχ, no λελοχοντ.
Aoristo pasivo
Perfecto m e d i o - p a s i v o
Indicativo imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. P a r t i c i p i o
έ λύ-Βη-ν λο-Β5> λυ-ÍJ ε-ίη-ν λο-&5ίς
έ-λύ-θ-η-ς λύ-Βη-τι λο-Βη-ς λο-Βε-ίη-ς δ> λο-Βέ-ντ-ος
έ-λύ-Βη λυ-Βή-τω λο-&3 λο-β-ε-ίη ι λέ-λο-μαι λελο- j ^ λελ‫״‬-ίε‫)׳״‬ν λε-λο-μένος
«Κ‫־‬ λυ-Βεΐσα λέ-λο-σαι λέ-λυ-σο δ λε-λο-μένοο
cb λυ-9-είσης μένος ‫ | ן‬ς CS>
ε-λύ-Βη-μεν λϋ-θ-ώ-μεν λο-Βε-ΐ-μεν λέ-λυ-ται λε-λύ-σβ-ω ^ΝΟς ‫ן‬ ^
‫ם‬ λε-λο-μένη
χ
έ-λύ-&η-τε λΰ-Βη-τε λυ-8-η-χε λο-θ-ε-Γ-τε λο-Βέν r< λε-λυ-μένης
έ-λύ-Βη-σαν λυ-&έ-ντων λϋ-Βώ-σι λυ-Βε-ί-ε-ν λυ-Βέ-\‫׳‬τ-ος λε-λύ-με&α
λέ-λο-σ&ε λε-λο-σβε λελ‫״‬-ί^ λελ‫״‬-ίε^εν Χ λε-λυ-μένον
, < είχε
λε-λΰ-σβ'ων μένοι
Γ ) ‫י‬ λε-λυ-μένοο
λέ-λο-νται ι ειεν
OBSERVACIONES. — I. La característica del aoristo pasivo es ©‫־‬η, que se
abrevia en ®•ε en la 3.* pers. plur. del imperat., en el optat. y en el participio·
II. El aoristo pasivo tiene las desinencias activas secundarias. OBSERVACIONES. — El perfecto medio-pasivo no tiene característica.
III. La 2. a pers. sing, del imperat. es χι en lugar de th por disimilación de
las aspiradas. 148. El pluscuamperfecto c o n s t a d e : a u m e n t o , t e m a d e p e r -
El participio λυθείς es por λϋ-θβ-ντς, por caída de ντ ante ς y alargamiento fecto ( = r e d u p l i c a c i ó n , t e m a v e r b a l y característica *61 o χ η e n activa)
compensatorio de ε en 61.
y desinencias p e r s o n a l e s s e c u n d a r i a s .

P l u s c u a m p e r f e c t o activo Pluscuamperf. medio-pasivo


IV. T i e m p o s f o r m a d o s del t e m a d e p e r f e c t o

D e l t e m a d e perfecto se f o r m a n : s-λε-λύ-χει-ν (-χη) è-λε-λΰ-μην


è-λε-λό-χει-ς (-χη-ς) i-λέ-λυ-αο
1." El p e r f e c t o , q u e s e d a e n t o d o s l o s m o d o s . ε-λε-λύ-χει ί-λέ-λο-χο
2.° El p l u s c u a m p e r f e c t o y e l f u t u r o p e r f e c t o , q u e s ó l o s e d a n ε-λε‫־‬λύ-χει-μεν έ-λε-λΰ-με&α
en indicativo. ε-λε-λύ-χει-τε 8-λέ‫־‬λο-σ&«
6-λε-λύ-χε-σαν (-χει-σαν) 6-λέ-λο-ντβ
147. El perfecto consta d e : t e m a d e p e r f e c t o ( = r e d u p l i c a -
c i ó n , t e m a verbal y característica xa en activa) y desinencias p r i m a r i a s . OBSERVACIÓN. — El pluscuamperfecto medio-pasivo no tiene característica.
76 EL VERBO
EL AUMENTO 77
149. El futuro p e r f e c t o activo no tiene formas propias. Es
un tiempo compuesto del participio perfecto y del futuro del verbo είμί. gráficamente, lij.: Βρύω, edificar, impf. Γδρυον; δβριζω, injuriar, impf. δβριζον.
Ei futuro perfecto pasivo consta de: tema de perfecto ( = re-
OBSERVACIÓN. — En los verbos que empiezan por 61 o por ευ puede no
duplicación y tema verbal), característica o, vocal de unión y desinen-
cias primarias medio-pasivas. aparecer el aumento.
Ej.: είχαζω, representar, impf. ξχαζον o εΐχαζον
Futuro p e r f e c t o activo Futuro p e r f e c t o pasivo εδρίσχω encontrar, impf. ηΰρισχον o εδρισχο»

( Ισομαι λε-λό-σ-ο-μαι 153. El aumento en los verbos compuestos. — En los


λβλυχώς < Ιαει λε-λΰ-σ-ει
I ItKHl λε-λύ-σ-ε-ται verbos c o m p u e s t o s de preposición, el a u m e n t o se coloca entre la
preposición y el verbo simple.
( εσόμεθ-α λε-λο-σ-ό-μεθ-α
λελυχατις < Ισεσθ-ε λε-λΰ-σ-ε-σ&ε Ej.: προσ-βάλλω, echar impf. χροσ-έ-βαλλον
1 ϊαονται λε-λΰ-σ-ο-ντοι
είσ-άγω, introducir, impf. είσ-ηγον
OBSERVACIÓN. — La 2.* pers. sing, del futuro perfecto pasivo λελύσει es O B S E R V A C I O N E S . — I. La vocal final de una preposición se elide
por λε-λο-α-ε-σ-αι, por calda de o entre vocales y consiguiente contracción.
delante del aumento, menos la de άμφί, περί y προ, que la conservan.
Προ puede también contraerse con el aumento formando la sílaba πρού.
EL AUMENTO
Ej.: κατα-λύω, disolver, impf. κατ-έλυον
1 5 0 . L o s t i e m p o s secundarios de indicativo tienen como
característica c o m ú n el a u m e n t o , q u e es el índice de t i e m p o άμφι-βάλλιυ, cercar, » άμφι-έβαλλον
p a s a d o . El a u m e n t o p u e d e ser silábico y t e m p o r a l . χερι-γράφω, circunscribir, » περι-έγραφον
προ-τρέπω, exhortar, » προ&ιρεπον ο προ-βτρεπον
151. Aumento silábico. — El a u m e n t o silábico, p r o p i o de
los verbos que contiendan por consonante, consiste en u n a ε q u e se II. Las preposiciones év y aúv recobran la ν ante el aumento, si
a n t e p o n e a la c o n s o n a n t e inicial del verbo. ésta se había transformado por asimilación (§ 27) ante la consonante
Ej.: λύω, desato, impf. í-Xuov, aor. ί-λυσα inicial del verbo. — La preposición έκ, ante el aumento, se convierte
Después del aumento silábico, la consonante ρ se duplica. en έζ (§ 32, 2).
Ej.: ρίπτω, lanzar; impf. Ιρριπτον E j . : έγ-γράφω, inscribir, impf. έν-έγραφον
συλ-λεγω, reunir, » auv-έλεγον
152. Aumento temporal. — El a u m e n t o temporal, propio έκ-λέ-fto, elegir » Ιξ-έλεγον
de los verbos que comienzan por vocal, consiste en alargar la vocal
inicial del v e r b o : 154. Aumentos irregulares. — 1. Algunos verbos que co-
a se alarga en η ai se convierte en ‫¡¡ו‬ au se convierte en ‫ ¡ד‬υ mienzan por 6 tienen el aumento en ει, no en η. Estos verbos empe-
» ‫וי‬ ει » » » T‫׳‬J ευ » » ηυ zaban antiguamente por una consonante cuya caída entre vocales ha
» (0 οι » » » φ ou no cambia provocado la contracción de εε en ει.
E j . : a > η : άγορεάο), hablar en público, impf. ήγο'ρεοον E j . : £χω ( = οέχω), tener, impf. ειχον
ε > η : έλ‫״‬ίζω, esperar, ήλπιζον έργάζομαι ( = ¿ 7 εργάζομαι), obrar, » είργαζόμην
ο > ω :ορίζω, limitar, ωρι! ;ov Ιπομαι (== σέπομαι), seguir, » είπομην
αι > TQ : αίρω, levantar, fjOOV
6t > 0‫ י‬: εικάζω, representar, ψ.αζ,ον 2. Ciertos verbos que empiezan por vocal toman el aumento s i l í ‫׳‬
01 > ψ : οΐκίζω, edificar, ωκιζον bico y el aumento temporal a la vez.
at) > ηυ : αυξάνω, acrecentar, ηϋΡανον E j . : ώθέω, empujar, impf. έώ&οον
ευ > : εύρίσκω, encontrar, ηϋρισκον όρώ, ver, » έώρων
ou > 00 : ούτάζω, herir, ουταζον
La ι y la o también se alargan, pero este alargamiento no se manifiest»
78 EL VERBO LA REDUPLICACIÓN 79

LA REDUPLICACIÓN Reduplicación ática


155. La reduplicación es el distintivo de los t i e m p o s del 158. La reduplicación ática es propia de algunos verbos que
p e r f e c t o en t o d o s sus m o d o s , c o m o para recalcar la perfección comienzan por una de las vocales a, ε, o, seguida de consonante. Con-
de la acción. Consiste en a n t e p o n e r al t e m a verbal la consonante «ste en repetir delante del aumento temporal las dos primeras letras
inicial del m i s m o seguida de ε. del tema de presente.
E j . : ακούω, oír, perf. άκ-ήκοα
Ej.: λύω, desato, perf. λέ-λϋ-κα
έγείρω, despertar, perf. έγ-ήγερκα
1 5 6 . R e g l a s . — 1. Si el verbo empieza por una aspirada, ®‫ י‬ft, χ,
se reduplica la consonante fuerte correspondiente, π, τ, κ (§ 28).
E j . : φονεύω, matar, perf. πε-φόνευκα
θύω, sacrificar, » τέ-θυκα II. VERBOS PUROS CONTRACTOS
χορεύω, danzar, » κε-χοοευκα (Temas en a, ε, o)
II. Por regla general, los verbos que empiezan por vocal, por p,
159. Los verbos en ω c u y o t e m a t e r m i n a en a, ε, o, presen
por una consonante doble o por dos consonantes de las cuales no sea
muda la primera y liquida la segunda, toman el aumento en lugar de tan las siguientes particularidades:
la reduplicación. 1. En el presente y en el i m p e r f e c t o , el e n c u e n t r o de la vo-
E j . : ορίζω, limitar, perf. ώρικα cal final del t e m a con la vocal o d i p t o n g o de u n i ó n da lugar a las
ρίπτω, lanzar, » Ippicpa (§ 172) contracciones q u e v e r e m o s en detalle.
ψαύω, tocar, » Ιψαυκα
2. En el optativo p r e s e n t e , o f r e c e n desinencias especiales:
στρατεύω, militar, » έστράτεοκα
οι-ην, ot-ης, οι-η por οι‫־‬μι, οι-ς, 01.
III. Si un verbo empieza por una muda seguida de una líquida, se
3· E n los t i e m p o s de f u t u r o , aoristo y p e r f e c t o , la vocal del
redobla solamente la muda.
t e m a se a l a r g a : ε y a en η, o en ω.
E j . : κλείω, cerrar, perf. κέκλεικα
τιμάω (tem. τιμα-), honrar, fut. τιμή-σω, perf. τε-τίμη-κα
Sin embargo, los verbos que empiezan por el grupo de consonantes ποιέω (tem. itote-), hacer, fut. ποιή‫־‬σω, perf. πε-ποίη-κα
γν, toman el aumento silábico en lugar de la reduplicación. δηλοω (tem. δηλο), mostrar, fat. δηλώ-σω, perf. δε-δήλω-κα
E j . : γνωρίζω, reconocer, perf. έ-γνώρικα

160. Reglas de contracción


El a u m e n t o , sea silábico o t e m p o r a l , se m a n t i e n e e n t o d o s
los m o d o s , c u a n d o hace las veces de la reduplicación. V e r b o s en -άω. A + e y a + ^ s e contraen en a; — a + ει y a 4 η
se contraen en <j; — a + o, a + ω y a -f ou se contraen en ω ; — a + 0 1 se
contrae en φ.
157. La reduplicación en los verbos compuestos. —
V e r b o s e n -έω. Ε desaparece delante de vocal larga o diptongo;
En los verbos compuestos de preposición, la reduplicación se coloca
β + ε se contrae en ει; — ε + o se contrae en 00.
por regla general entre la preposición y el verbo simple, como el
aumento. V e r b o s en -οω. O - ^ y o + aise contraen en ω; — o + ε, o + o y
Ej.: κατα-λόα>, disolver, perf. κατα-λελοκα 0 + ou se contraen en ou; — o + ‫¡¡ו‬, o + ει y o + 01 se contraen en ot.
Conjugación de τιμάω, honrar. — V O Z ACTIVA 81
80 161. Verbos contractos en -áa>
Optativo Infinitivo Participio
Indicativo Imperativo Subjuntivo
Que yo honrara Que honra, honrando
Honro Honra tú Que yo honre
τιμφην τιμα-οίην] Μ. τιμών τιμά-ων]
ω τιμψης 'τιμα-οίης] Honrar
τιμώ τιμά-ω] τιμώ τιμά-ω] τιμώντος 'τιμά-οντος]
Η
Ζ τιμ$ς τιμά-εις] τίμα [χίμα-ε] τίμ^ς τιμά-ης] τιμψη τιμα-οίη] τιμάν [τιμά-ev] τιμά-ουσα]
w χιμάχω [τιμα-έτω] F . τιμώσα
(Λ ‫״־‬14 'τιμά-ει| τιμ$ τφ.ά-η]
τιμφμεν χιμά-οιμεν] 'τιμα-ούσης]
ω Χ(μώ3ης
α τιμώμεν Γτιμά-ομβν] τιμώμεν τιμά-ωμεν] τιμωτε 'τιμά-οιτε] τιμά-ον]
α Ν. τιμών
χιμάτε |τιμά-ετε] τιμάτε [χιμά-ετε] τιμάτε τιμά-ητε] τιμψεν τιμά-οιεν] τιμώντος τιμά-οντος]
χιμώσι(ν) [τιμά-ουσι] τιμώντων | χιμα-ονχων] τιμώσι(ν) τιμά-ωσι]

Honraba
Ο
Η έτίμων [έχίμα-ον]
υ [Ιχίμα-ες]
ω έτίμας
Et
α έτίμα [έχίμα-ε]
Ά έπμώμεν έτιμά-ομεν]
Χ
!τιμάτε "έτ!μά-εχε]
έτίμων έτιμά-ον]

Μ. τιμήσων
FUTURO

τιμήσοιμι τιμήσειν F. τιμήαοοσα


χιμήσω Ν. τιμήσον

ο Μ. τιμή σας
τιμήσαιμι τιμήσαι F. τιμήσασα
Cfi
a. ¿τίμησα τίμησον τιμήσω Ν. τίμησαν
O
c

Μ. τετιμηκώς
PERFECTO

τετιμήκοιμι τετιμηκέναι F. τετιμηκϋϊα


τετίμηκα τετιμηκώς taöi τετιμήκω Ν. τετιμηκός

‫פ‬ έτετιμήκειν 0
υ
υ έτεχιμήκη
‫כ‬
a
V
χ
¡X
hl
Q.
χετιμηκώς Ισομαι
Η
‫כ‬
ίχ.
6
82 162. Verbos contractos en -άω Conjugación de τιμάω, honrar. — VOZ PASIVA 83

Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio

Soy honrado Si honrado Que yo sea honrado Que yo fuera honrado Que es honrado, siendo honrado
Β) τιμώμαι Γτιμά-ομαι] τιμώμαι τιμά-ωμαι] τιμψμην τιμα-οίμην] Μ. τιμώμενος τιμα-ομενος]
Ser honrado
S τιμφ Γ τιμά-ει] τιμώ [τιμά-ουΐ τιμ$ >μά-χ¡] τιμψο τιμά-οιο] τιμωμένου τιμα-ομένου]
Μ
<Λ τιμάται τιμά-εται] τιμάσθω [τιμα-έσβω] τιμάται τιμα-ηται] τιμφχο τιμά-οιτο] τιμάσθαι F. τιμώμενη τιμα-ομένη]
0)
α τιμιύμεθα "τιμα-ομεθα] τιμώμεθα τιμα-ώμεθα] τιμψμεθα τιμα-οίμεθα] [τιμά-εσθαι] τιμώμενης τιμα-ομενης
α
τιμάσθε τιμά-εσθε] τιμάσθε [τιμά-εσθε] τιμασθε τιμά-ησθε] τιμψσθε τιμά-οισθε] Ν . τιμώμενον τιμα-ο'μενον
τιμώνται 'τιμά-ονται] τιμάσθων[τιμα-έσθων] τιμώνται τιμά-ωνται] τιμψντο τιμά-οιντο] τιμωμένου τιμα-ομένου

Era honrado
0
έτιμώμην έτιμα-ομην]
Β
‫גנן‬ έτιμώ έτιμά-ου]
Cu
a έτιμάτο Ιτιμά-ετο]
a έτιμώμεθα έτιμα-ομεθα]
έτιμάοθε έτιμά-εσθε]
έτιμώντο έτιμά-οντο]

Η
‫ק‬ τιμηθήσομαι τιμηθησοίμην τιμηθήσεαθαι τιμηθησομεσος, -μένη, •μένον
Β-

a
0< έτιμήθην τιμήθητι τ¡ ιηθώ τιμηθείην :ιμηθήναι τιμηθείσα, -θεΐσα, -θέν
PERF.

τετίμημαι τετίμησο τετιμημένος ώ τετιμημενος ειην τετιμήσθαι τετιμημενος, -μένη, -μενον


j PLUScJ

έτετιμήμην
I
PERF.
FUT.

τετιμήσομαι τετιμησοιμην τετιμήσεσθαι τετιμησομενος, -μένη, -μενον

VOZ M E D I A

Η τιμήσομαι τιμησοίμην τιμήσεσθαι τιμησο'μενος, -μένη, -μενον


a.

á τιμήσωμαι
0< έτιμησάμην τίμησαι τιμησαίμην τιμήσασθαι τιμησάμενος, -μένη, -μενον
I
FUT. PERF. PLUSCUAM. PERFECTO AORISTO FUTURO IMPERFECTO PRESENTE

ποιοΰμεν
ποιεί

ποιώ
ποιείτε
ποιοΰσι(ν)

ποιείς
ox‫׳‬ (τκ< ον» οχ» οχ‫׳‬ ·οχ
Η Ν Η Η Ν
Η ο ο ο ο ο Ο
fn ο* ro ο πΓ ‫ 'הז‬c
Η ‫ע‬- c ‫ ירי‬c ‫׳‬ ,
* ! r e
o <‫ז‬ Η ‫ך‬- <η <
Μ (Τ)- 0) ‫דן‬ ‫ב‬
‫יח‬ .
m Μ

Η
‫א‬ Μ
Μ σ a.

ε- S g o
ο
J5-
r - ^ ,
f‫״‬., ΠΧ‫( ׳‬ΤΚ‫׳‬
, , ,
οχ. 0χ< ΟΧ.
,
Κ
&
‫י‬ 1« ‫ י‬J—‫ו‬ 1 1 ‫גז‬ ñ
η q ‫א‬ .5' .5'
α
α Η Η Η Η Ν ‫פ‬, Μ Μ Μ
O O O
Μ Η Μ
O o ο
°5
ς
Β

(Ί< ‫י‬ ^ • ‫א‬ ‫מ‬ ε ο ο ο


ο)' <*>% OK
ο ο ©
0
fe
‫ ) י ר ח‬o»* 0). (η.(‫יה‬ ρ!, φ . ο .
<

a Β
! ‫ו ו‬ ‫ו ו ו‬ ι ι ‫י‬ ‫ו ו ו‬ O
o o ‫ יה‬o romo
-‫ש‬ o ‫ ־ ¿ ;י‬ρ ‫׳—י‬Λ < 8 η-I 2ε ε
» ‫—י‬ 1
‫¿י‬
α m S
r- ‫ן‬ 1 ^‫׳‬
‫ י—י‬Λ1 1
‫•—י‬ 0
1 1 ‫ ן‬1

Η Η ΜΗ
o o o o
o m fn id
Μ 5 ~"5* ‫־‬
Ο) 5 ‫״׳‬ ε
Μ
ο Μ
3
-‫צ‬ ο
_ t ‫ס־‬
φ
‫א‬ .5" -‫י‬
ε- Ο 9
0 Μ
o MM
o O ‫׳‬g•
^
/‫ו‬ ο
< 1» 0N 5 íñ"
1 m 1 ‫י‬ β)‫י‬
α* O-
5 *‫י‬ rt m.tm
g< i £ o
‫• י‬

Ν Μ r) fí S ri
o o o o o o
S<-5‫ ׳‬s > £ ‫= ׳‬5‫= ׳‬5‫׳‬
CO
Μ
m Μ
ο
c
Μ
ο ‫י‬2‫׳‬ J σ
¿i- ‫—>—׳‬r—1 ι Γ-» ‫י‬ ‫¿ל‬
0
c'
.5. ο Μ Μ Μ Μ Μ Μ 3
‫א‬ ε O o O O OO
ε fn-íñ.fñ.
‫ו ו ו‬ ro.I m.
I en.
I ^
ε -g ε ¿ , ‫ ־‬g ε » O

<
1—Ι

oΗ o
Μ oΜ oΗ oΜo Μ

ra Η ‫־‬ρ ΙΟ
« ^ fn r> tí κ
O
-‫ס‬
-á- o
-á- a a o
X s
o« 3.
‫'ש‬
«Q
Q)
5
3
a
A
3 Ν
o
5' re.‫־‬
8
‫א‬ a a
o 2 ‫י־‬ <
o es‫״‬
6

Tl <
O
Ν
oΗ Η
o Ηo fí
o oΗ oΗ ÍO >
o o o o o S' ‫ח‬
C> C' c· c» c‫׳‬ ‫ס־‬
·e < a a ^ Η
M MS Ν <
‫ נח מ‬π» ΟΗο οΗ !4
o oΗo Η 01
οΜ Μ
ο οΜ -3‫׳‬.3-.5‫י‬ >
.3.3.5 a a u
‫ מ‬Η S
ao ao e
α Η
o η Νo
o o Μ S
o S
o η
‫'ס־‬
‫א א א‬ tí c § δ'
tí α •η Q ‫ י>מ‬íñs to (!‫יי‬ro.‫י»ז‬
‫ ־״‬s. ε-
" a ‫יי‬ S « I I I I I I ao-
o o o o o s
< a- c •i ;
η ‫ ז—י‬a a
S -á ‫ מ‬£

85
00
09
FUT. PRESENTE
AOR. FUT. PLUSC. PERF. AOR. FUT. IMPERFECTO
PERF.
Ν S ?‫ י‬Μ Ν Ν
o o o o o o m c
o r» o ‫© © יח‬ q'-S
es» ‫׳‬f
β
n· d ?1. 3 & to 3
a Q.
o O‫׳‬
.3 ao .:*‫י‬ aΗ;
a S
»‫י‬ a o
o S a Ν o oS oS Μ o oΝ Λo <"
·p 1 "Ρ o o o o © © PhffltP) (*Η 0K !·‫י‬1 1 O O
a 3 ‫ יוזז‬0»‫ י‬o»- 0‫ יו‬0‫ >ו‬S
·e a ‫ חו‬π»•III
.oo 5> U.o
ra o . o o‫׳‬ ^ . *‫־‬.‫־‬Ρ
a ‫־‬Ρ w » , ‫יח‬βa 9
8 ,—' ε
<
Λ
S Η ΗΗ ·‫י‬
2 S cr
m co oa
α
φ ο 5‫' ־‬ o
φ
e ‫>״‬ s 3 O
a "D a
3 -rf- I 11
o> a a ΗΗ 3
—•‫־‬

a o o o
a γ γ. < o
a ra. O
am
aCD <3> o
a>
ε .‫>״‬, ‫מ‬
3

f( ΜS Η
o O o
a fí
o o o
s‫׳‬-3‫ ׳‬s- -5‫־׳‬5‫ ׳‬S‫ ׳‬O
O •c si •c
0)
c
‫־־‬ ‫מ‬ σ
a ‫־‬P SWS ©? )O s‫־‬oaoOs-‫ ע‬1C
S a>
S' ? ‫ז ־ ד‬ ‫־ ? ־‬ ‫ד ™־‬ a-
‫§־‬ o<
< «< Q -‫—ן‬ π ‫לו־ יי • י‬ Q•‫·־‬
o ε-
Η «Γ¡; « ‫מ‬ °
δ JL ® 4‫י־־־‬ lÜJ
Ν

n S
m
Η Ό Η
Η
o o
Já ‫־‬P .3
Q a o a
a
3 ‫־‬P
3 3 Já

S
o
.5- _‫י<ד‬
a a am
a a a -3!
a <9 a
a cx>
a

Η α>
já o
a a Q 3 a
a-
‫־‬p o. o, ‫־‬P
‫־‬P ‫־‬P 01‫י‬

‫־‬P "P
m. Oh

‫״‬ε
FUT. PERF. PLUSCUAM. PERFECTO AORISTO FUTURO IMPERFECTO PRESENTE
oO*
x» O?
0>JO-S
ov* ΟΟ*
Χ» ΟΚ· (IK
Ο* O* C‫ ?׳‬O* O? » « «
já^Já Já J ^ J
^ ?‫^ ׳־‬ ?‫׳־‬ >> 7~> ?‫׳־‬
ooo oc oc o c 0 0 0 21 4\2. 3'
(I•.
<c CíΗ?‫־‬ c« o ·e CL C ' CL
1α Η ‫־‬Ρ

of g , ‫יה‬ 0‫י‬ η m
<
3

8 m ‫ע‬ Já
a.
χ Já ?‫׳־‬
-a- ο
>‫׳־‬
(ΙΚ< ΟΧ» ΟΧ* Oí‫׳‬-‫ ׳‬ov‫ ׳‬ox· cv o? o* ο» » 9 » Β
rs- ε 8· Οί> Oí‫ ׳‬o ? Oí" Oí‫ ׳‬c ^ j Já
8-2 χ Q aε .á
já Já Já «Γ
χ 2 ‫מ‬ η ?‫ק ׳־‬-‫ ׳־? ׳‬o o O ^ 5‫י־"¡ ־‬ ρ-'^Ζ' Ο
Já 3 O, o, o» f f - f -
• I 1 I I I
O 0)
rl o
m m1 g1
‫־‬P
a Γ1 Γ
m -c 0> m o C
Q ,‫>״‬ " iï —

Oí Oí já Já-

?‫ י־‬O
O ‫׳־ק‬
s‫־‬c
Ηm ε
já Oí ε
•c 3
?‫׳־‬ Já- ‫גד‬
ε‫א‬ ?ε‫' ־‬
-rf Já-
oa<
e.
<j> o. o<
Η Π)
S‫י—׳‬

CV c v o ; 0í07 0?
.á -á j á j á . á
>‫י־? ׳־»;׳>׳‬ ?‫׳־? ׳־‬
8‫ ׳‬2• 2, ε ‫ ׳‬/O
εα‫ ׳‬εΗ‫ך= ׳‬
β CA
Ot > c
Já σ
‫ י * יו ו‬cv cv cv
ra J á - á Já _á -S J á
c'
‫כ‬
ε O. O, O- ?‫׳־? ׳־‬
O-
?‫׳־‬ <
O
έ I O,
I I0\
Η ErL ‫ ״‬ε

Of O
Of já -á
já ?‫׳־‬ 7-· ‫•־‬

8• 8- Β)
‫א‬
a <'
O


ÍT> 3—*
Oí j fá
já 1 js 3
τ-
ε ε‫׳‬
‫א‬
(1>‫י‬ a - § 2 ‫׳‬ <
O
a e ‫י‬

Tl
ο> W
w oíf V
cv ¿o‫׳י־י ׳־‬
o? o? ΪΟ
j-i 1.á Já.-=L
z y g Z^ >‫¡׳‬
£. ci S. §‫־‬
‫כד‬
o» o? o? Oí Oí Of o» o» J§ 01
—*
IB W W ^ Já ^ -á já -á, η*-
oí Oí oí f f 7^ ?‫׳>׳־‬£•‫׳‬ ñ]
Já ^ J á , 3‫ ׳‬3- 8- 8‫׳‬ 8- 8‫י‬
‫׳־? ^ ׳•?ך‬ U CI u a a a ·Ό
s ε ε «< Sg 3 < o< ;o 3° ^ o, O, J , J , δ'
‫א א א‬
S- S. ε- ‫ ¿ ־‬V · ‫׳־ל‬
‫ ף‬f?- ?>‫׳‬
? ‫י־?ן‬££-
‫ >׳‬S <1
έ έ s . s§ § ‫ן‬
90 166. Verbos contractos en -όω Conjugación de δηλοω, mostrar. — VOZ PASIVA 91
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio

Soy ηlostrado Sé tú mostrado Que yo se a mosirado Que yo Jue ra mostradβ Que es mostrado, 5 iendo mostrad 0
δηλοΰμαι δηλο'-ομαι] δηλώμαι δηλό-ωμβι] 5«‫ ־‬mostrado δηλο-ο'μενος
PRESENTE

δηλοϊμην δηλο-οίμην] Μ. δηλούμενος


δηλοΐ δηλό-ει] δηλ οΰ [δηλο-ου] δηλοΐ δηλό-iQ] δηλοΐο δηλο'-οιο] δηλουμένου δηλο-ομένου
δηλοδτβι δηλο-εται] δηλούσθω [δηλο-έσθω] δηλώται δηλό-ηται] δηλοΐτο δηλο-οιτο] δηλοΰσθαι δηλο-ομέμη]
F. δηλούμενη
δηλούμεβα δηλο-όμεθα] δηλώμεθα "δηλο-ώμεβα] [δηλο-εσθαι] δηλουμένης δηλο-ομένης
δηλοίμεθα δηλο-οίμεθα]
δηλοΰσ&ε δηλο-εσθε] δηλοΰσθε [δηλιί-εσθε] δηλώσθε δηλο-ησθε] δηλοΐσθε δηλό-οισθε] Ν. δηλούμενον δηλο-ομενον'
ίηλοϋντοι δηλο-ονται] δηλούσθων ‫ ן‬δηλο-έσθων] δηλώνται δηλο-ωντα¡] δηλοϊντο δηλο-οιντο] δηλουμένου δηλο-ομένου"

Era ‫מ‬lostrado
IMPERFECTO

έδηλούμην έδηλο-βμην]
έδηλοΰ 'έδηλο-ου]
έδηλοΰτο έδηλο-εχο]
έδηλούμεθα "έδηλο-όμεθα]
έδηλοΰσθε "Ιδηλο-εσθεί
έδηλοΰντο "έδηλό-ovxoj

te.
Η
‫ה‬ δηλωθήσομαι δηλωθησοίμην δηλωθήσεσθαι δηλωθησο'μενος, -μένη, -μενον
AOR.

έδηλώθην δηλώθητι δηλωθώ δηλω&είην δηλωθήναι δηλωθείς, -θεΐσα, -θέν

f-
D δεδήλωμαι δεδήλωαο δεδηλωμένος ώ δεδηλωμένος είην δεδηλώσθαι δεδηλωμένος, -μένη, μένον
tb
PLUSC.

Ιδεδηλώμην
PERF.
FUT.

δεδηλώσομαι δεδηλωαοίμην δεδηλώαεσθαι δεδηλωσο'μενος, -μένη, -μενον

VOZ M E D I A

Η
3 δηλώσομαι δηλωσοίμην δηλώσεαθαι δηλωσόμενος, -μένη, -μενον
b

b
a έδηλωσάμην δήλωσαι δηλώσωμαι
&‫נ‬ δηλωσαίμην δηλώσασθαι δηλωσάμενος, -μένη, -μενον
0.
102 EL VERBO VERBOSEN‫)זיי‬ 93
Sin embargo, 88(0, atar, que no hay que confundir con íía», tener
Particularidades de los verbos contractos necesidad, ofrece todas las contracciones de los verbos en -έω.
2. Algunos verbos en -έω no alargan la e en el futuro, aoristo y
167. Particularidades de los verbos en -áa>. — 1. Algu- perfecto.
nos verbos en -da> hacen las contracciones en η en lugar de hacerlas El., έπ-αινέω, alabar, fut. Ιπαινέσομαι, aor. έπήνεσα, pft. έπήνικα
en a. Esto« verbos son:
169. Particularidades de los verbos en -ο'ω. — 1. Los
ζάω, vivir, infin. ζην verbos ίδροω, sudar, y ριγοω, tiritar, tienen las contracciones en ω en
Ít1|>áa>, tener sed, o διψην vez de ou, y en ψ en vez de 01.
πεινάω, tener hambre, » πεινήν
Pres. ind. y subj. Imperativo Optativo Infin. Participio
χράομαι, servirse de, » χρήσθ·αι
Así, por ejemplo, se conjuga: S. ι ίδρώ ίδρφην ίδοών
2 ίδρψς !δρω ίδρψης ίδρώντος
P r e s e n t e indie, y subj. Imperfecto Imperativo 3 ίδρψ ίδρώτω ίδρωη Ιδρών ίδρωσα
Ρ. ι ίδρψμεν ίδρωμεν ίδρώσης
Sing, i p. ζώ 2ζα>ν 2 ίδρώτε ίδρωτε ίδρψτε ιδρών
2 p. ζής έζης 3 ίδρώσι ίδρώνχων ίδρωεν ίδρώντος
3 Ρ· ζή έζη ζήτω
2. El verbo άρόω, arar, no alarga la o en ω en los tiempos que no
Plur. ι p. ζώμβν έζώμεν se contraen: fut. άρο'σω, aor. ήροσα.
2 p. ζητε έζητε ζήτε
3 p. ζώαι ίζιον ζώντων
III. VERBOS CONSONANTICOS
2. Los verbos en -άω cuya a va precedida de una p, de una ε o de
una i, alargan esta a en a larga (y no en η) en los tiempos no contractos. 1 7 0 . Los verbos en ω cuyo tema termina en consonante com-
Ej.: δράω, hacer, fut. δοάσω, aor. έδρασα, perf. δέδρακα prenden dos categorías:
έάω, permitir, fut. έάσω, aor. είασα, perf. εϊαχα 1.a Verbos cuyo tema termina en muda ( v e r b o s m u d o s ) .
μειδιάω, sonreír, fut. μειδιάσω, aor. έμειδίασα, perf. μεμειδίακα 2.* Verbos cuyo tema termina en líquida ( v e r b o s l í q u i d o s ) .
3· Los verbos κάω, quemar, y κλάω, llorar, no se contraen, pues en
rigor su tema es xaF o xau, κλαF o κλαυ. Verbos mudos
168. Particularidades de los verbos en -έω.— 1. Los ver- 171. Preliminares. — En estos verbos, del encuentro de la
bos en -έω de dos sílabas, como πλέω, navegar; χέω, verter, solamente muda final del tema con la consonante inicial σ, κ, &, μ o τ de la ter-
minación en el futuro, en el aoristo, en el perfecto y en el pluscuam-
hacen las contracciones en ει. Tienen, además, el optativo en -οιμι,ηο
perfecto, resultan transformaciones análogas a las que hemos visto en
en -οίην, (§ 159, 2). Así, por ejemplo, se conjuga:
la 3·" declinación. Conviene, pues, recordar los principios fonéticos
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Inf. Participio que se refieren al encuentro de consonantes (§§ 27-31):
1." Combinadas con una σ que les sigue, las labiales β, τ, γ, forman
πλέω πλέω πλέοιμι πλέων una ψ; las guturales ‫ן‬, χ, χ, una ξ; las dentales δ, χ, θ·, desaparecen.
πλεις πλεϊ πλέης πλέοις πλέοντος 2.° Delante de [i, las labiales se cambian en μ., las guturales en ‫ ן‬, las
πλεΐ πλείτω πλέτ¡¡ πλέοι > dentales en a.
πλέουσα 3.0 Dos mudas consecutivas deben ser del mismo grado (asimilación).
πλέημεν πλέωμεν πλέοιμεν Η πλεούσης 4. 0 Una dental seguida de otra dental, se cambia en o (disimilación).
πλεΐτε πλείτε πλέητε πλέοιτε πλέον 5.0 Además, en el perfecto activo, la χ cae después de una labial o una
πλέουσι πλεόντων πλέωσι πλέοιεν πλέοντος gutural; éstas, en cambio, se aspiran (perfecto aspirado) Por el contrario,
ante la x, las dentales desaparecen.
102
EL VERBO VERBOSEN‫)זיי‬ 95

Verbos en labial: βω, πω, φω ( y πτω)


Verbos en dental: δω, τω, &u> ( y ζω)
172. Los verbos en labial o en βω, χω, φω y πτα> forman
el f u t u r o , el aoristo y el p e r f e c t o de la m a n e r a s i g u i e n t e : 174. Los verbos en dental o en ίω, τω, &ω y la mayoría
de los en ζ ω ( = αϊ™) forman el f u t u r o , el aoristo y el p e r f e c t o
Futuro Aoristo Perfecto
de la m a n e r a s i g u i e n t e :

ACTIVA - ψ ω (ι.β) - ψ α (1.°) -φα (5·°) Futuro Aoristo Perfecto


MEDIA - ψ ο μ α ι (1.°) - ψ ά μ η ν (1.°) - μ μ α ι (2.°)
PASIVA -φθ-ήσομοι (3·°) - φ θ η ν (3•°) - μ μ α ι (2.°)
ACTIVA - σ ω (1.°) -σα (i.‫)י‬ - x a (5•°)
MEDIA - σ ο μ α ι (1.®) - σ ά μ η ν (1.°) - σ μ α ι (2.°)
E j . : τρίβω, frotar, fut. τρίφω, aor. έτριψα, pft. τέτριφα
βλέπω, mirar, * βλέψω, » έβλεψα, » βέβλεφα PASIVA - σ θ ή σ ο μ α ι (4·°) -σ&ην (4·°) - σ μ α ι (2.°)
γράφω, escribir, » γράψω, » έγραψα, » γεγραφα
ρίπ-τ-ω, precipitar, ν ρίψω, » έρριψα, » Ιρριφα E j . : ψεύϊω, engañar, fut. ψίύαω, aor. έψευσα, pft. Ιψευχα
OBSERVACIÓN. — Los verbos en πιω pertenecen a esta clase, porque la τ es άνΰτω, acabar, » άνυαω, 1 ήνυσα, » ήνυκα
una simple letra de refuerzo que se aöade, en el presente ‫ ץ‬en el imperfecto, χεί&ω, persuadir, » πείσω, » έπεισα, » πέπεικα
a ciertos temas en labial. σκευάζω, preparar, » σκευάσω, » έσκεύααα, » έσκεύακα

OBSERVACIONES. — I. Los verbos en -íC<1> de más de dos silabas tienen un


futuro activo y medio sin o (futuro segundo, cf. $ 183), pero forman los
V e r b o s en gutural: ‫>«ן‬, χω, χω (y ττω)
demás tiempos como los verbos de tema en dental.
173. Los verbos en gutural o en γω, κω, χω y la mayo-
Activa Paaiva
ría de los en ττω (σσω) f o r m a n el f u t u r o , el aoristo y el perfecto
de la m a n e r a s i g u i e n t e : E j . : νομίζω, creer Futuro νομιώ νομισθήσομαι
Aoristo ένομισα ένομίσθην
Futuro Aoristo Perfecto Perfecto νενόμικα νενομισμαι

II. Algunos verbos en ττα> se conjugan como los verbos de tema en dental.
ACTIVA - ξ ω (χ . ‫ר‬ -Εα (1.‫)־‬ - χ α (5•°)
MEDIA - ξ ά μ η ν (1.°) - γ μ α ι (2.°) Activa Pasiva
ξομαι (ι.β)-
PASIVA - χ & η ν (3·°) - γ μ α ι (2.°) (°•3) - χ θ ή σ ο μ α ι E j . : πλάττω, modelar Futuro πλάσω πλασθήσομβι
Aoristo έπλασα έπλάσ&ην
Ε].:άγω, conducir, fut. άξω, aor. ήξα, pft. ήγμαι Perfecto πέπλακα πεπλασμαι
πλέκω, entrelazar, » πλέξω, » έπλεξα, » πέπλεγμαι
βρέχω, mojar, » βρέξω, » έβρεξα, » βέβρεγμαι III. Por el contrario, algunos verbos en ζω ( = 0>8‫ )ן‬se conjugan como.
πράττω, hacer, obrar, » πράχω, » έπραξα. » πέπραγμαι los verbos de tema en gutural.
OBSERVACIÓN. — Una gutural seguida de una 1 consonante producía anti-
Activa Pasiva
guamente el grupo ττ o σσ (cf. ftofrciuv por ταχίων, § 87). De modo que en
realidad χ ρ α τ τ ω representa el tema πραγ reforzado en el presente por una 1 E j . : στίζω, tatuar Futuro στίξω στιχ&ήσομαι
consonante (cf. la palabra πραγ-μα, asunto). Asimismo γοΚάττω, guardar, es Aoristo έστιζα έστίχ&ην
por φολαχ-1-ω (cf. φΰλαξ, φύλαχ-ος, guardia).
Perfecto ίστιχα έστημαι
102 96
EL VERBO VERBOSEN‫)זיי‬

175. Conjugación del perfecto y pluscuamperfecto


medio - p a s i v o . — E l perfecto y pluscuamperfecto m e d i o - p a s i v o s
de los verbos m u d o s , de acuerdo con las reglas del § 171, se declinan Verbos líquidos
de la manera siguiente:
(Verbos en λω, μω, νω, ρω)
P E R F E C T O
L o s v e r b o s l í q u i d o s , o v e r b o s e a - λ ω , - μ ω , -νω, -ρω, o f r e c e »
T e m a e n labial T e m a en gutural T e m a en d e n t a l en s u c o n j u g a c i ó n ciertas p a r t i c u l a r i d a d e s debidas a las modifica-
> τέτριμμαι χέχλεγμαι χέχεισμαι ciones q u e experimenta su tema verbal.
Η τέτριψαι χέχλεξαι χ έχει σαι
<
O τέτριπται χέχλεχται χέχεισται
176. El presente y el imperfecto presentan, en general, el
0 tema reforzado: en los verbos en - λ ω por la reduplicación de la λ; e a
τετρίμμεθα πεχλέγμεθα χεχείσμεθα
Ά los en -νω, -ρω, por la inserción de una 1 ante la ν y la p, y e a lo* ea
τέτριφθε χέχλεχθε χ έ χ είσθε
τετριμμένοι είσί χ ε χ λ ε γ μ έ ν ο ι είσί χεπεισμένοι είσί μω, por la adición de una v.
Ej.: άγγέλλω, anunciar, tema άγγελ-
Η τέτριψο χέχλεξο χέχεισο φαίνω, mostrar, » φαν-
«
τετρίφθω χεχλέχθω χεχείσθω τείνω, extender, » τ εν-
Ε τέτριφθε χέχλεχθε πέχεισθε αίρω, levantar, » άρ-
τετρίφθων χεχλέχθων χεχείσθων φθ-είρω, destruir, » φ&ερ-
τέμνω, cortar, » τεμ-
OPTAT. SUBJ.

τετριμμένος ώ χεχλεγμένος ώ πεπεισμένος ώ 177. Futuro activo y medio. — El futuro se caracteriza por
la ausencia de a y se forma añadiendo al tema verbal las terminaciones
- ώ y οΰμαι (contracción de - έ [ α ] ω , - έ [ σ ] ομαι). Se conjuga como el
τετριμμένος εΤην χ ε χ λ ε γ μ έ ν ο ς ε7ην χεχεισμένος εϊην
presente de los verbos contractos en - έ ω (§§ 163 y 1 *H).
E j . : κρίνω, juagar, f u t . act. χρινώ, fut. m e d . xptvoüpxet
FIK.

τετρίφθαι χεχλέχθαι πεχείσθαι 178. Aoristo activo y medio. — El aoristo se caracteriza,


IN

c o m o el futuro, por la ausencia de σ; pero mientras el futuro conserva


Η la vocal breve del tema, el aoristo, para compensar la pérdida de a,
A
< τετριμμένος χεχλεγμένος χεχεισμένος
ΡΗ
alarga esta vocal. En virtud de este alargamiento, a se convierte en η
y e en ει.
P L U S C U A M P E R F E C T O Ej.: στέλλω, enviar, fut. στελώ, aor. Ιστειλα
φαίνω, mostrar, φανώ, ίψηνα
έτετρίμμην Ιχεχλέγμην έχεχείσμην σχείρω, sembrar, σπερώ, έσπειρα
έτέτριψο έχέχλεξο έχέχεισο OBSERVACIÓN. — La a del tema se convierte en o larga en el aoristo,
έτέτριχτο έχέχλβχτο έχέχειστο
cuando va precedida de ι o p.
έτετρίμμεθα έχεχλέγμεθα έχεχείσμεθα Ej.: jiiat'vu), manchar, fut. μιάνω, aor. έμΐανο
έτέτριφθε !χέχλεχθε έχέχ είσθε περαίνω, ultimar, χερανώ, ίπίρανα
τετριμμένοι ήσαν χ ε χ λ ε γ μ έ ν ο ι ήσαν χεπεισμένοι ήσαν
179. Perfecto activo. — C o m o el futuro, el perfecto activo se
OBSERVACIONES. — I. La o de las desinencias ofre y σθ-αι desaparece entre
dos consonantes: τέτριφ-θε, τετρϊφ-θαι, πέπλ6χ‫&־‬ε, τετλίχ-bm. forma con el tema verbal puro.
II. Las formas de la 3.* pers. plural, τετριβ-νται, έτετριβ-ντο, etc., habrían Ej.: άγγέλλω, anunciar, f u t . αγγελ-ώ, perf. ήγγβλ-χα
sido de difícil pronunciación. Para evitarlas se recurrió a las perífrasis tíxp!¡x-
μίνοι είσί (o ήσαν), etc. φαίνω, mostrar, fut. φαν-ώ, perf. κέ-φαγ-χα ($ 2j)
98 EL VERBO TIEMPOS SEGUNDOS 99

P a r t i c u l a r i d a d e s . - Algunas veces el perfecto modifica el tema verbal. O B S E R V A C I Ó N . — La mayoría de los verbos en -νω cambian la *

i." Los verbos disílabos en -λω y -ρω cambian la e del tema en a. en o (rara vez en μ) ante las desinencias que empiezan por μ.
Ej.: στίλλω, enviar, fut. οτελ-ώ, perf. Ισταλχα E j . : φαίνομαι (tema φαν-), mostrarse, aparecer;
«p&típii», destruir, » <pftep-u>, » fcp&apxa
P<i r f e c t o Pluscu amperfecto
í.* Los verbos en |uu, asi como μίνιο y βαλλυ», forman el perfecto en -ηχα.
S. χέφασμαι P . χεφάσμεθα S. εχεφάσμην Ρ . ε χ ε φ ά σ μ ε θ α
Ej.: ví|1m, distribuir, fut. νιμιΐι, perf. νενέμηχα χέφανσαι χέφανθε êxέφανσο Ιχέφανθε
ΐίμνω, cortar, » t«|‫״‬I>, » τετέμιηχα χέφανται χεφασμενοι είσί έχέφαντο χεφασμενοι ήσαν
jiívu), permanecer, » (1«νώ, » μίμένηχα
βάλλω, disparar, » βαλώ, » βέβληχα
Imperativo Infinitivo
}.* El perfecto de κρίνω, juagar, es xíxpixa; el de τιίνω, extender, xHata.
χέφανσο, χεφάνθω, e t c . πέφανθαι
1 8 0 . V o z p a s i v a . — El futuro, el aoristo y el perfecto pasivos
Convierte la ν en μ. οξύνω, agujar, perfecto pasivo ώξυμμαι.
tienen el mismo tema que el perfecto activo.
Part, a c t i v o Fut. p a s i v o Aoristo Perfact·

E j . : αγγέλλω ήγγελκa άγγελθήσομαί ήγγέλθην ήγγελμαι


φθείρω έφθαρκα φθαρθήσομαι Ιφθάρδ-ην έφθαρμαι
Tiempos segundos
νέμω νενέμηκα νεμηθήσομαι ένεμήθην νενέμημαι
κρίνω κέκρικα κρι&ήσομαι έκρίθην κέκριμαι 6eneralidades
182. Definición. — Se da el n o m b r e de tiempos segundos a
181. Conjugación dei perfecto pasivo. — El perfecto u n a f o r m a especial d e f u t u r o , a o r i s t o , p e r f e c t o y p l u s c u a m p e r -
pasivo y su pluscuamperfecto se conjugan de la manera siguiente:
f e c t o , q u e se e n c u e n t r a e n ciertos v e r b o s m u d o s y líquidos.
P o r o p o s i c i ó n a estas f o r m a s especiales, se l l a m a n tiempos
Perfecto Pluscuamperfecto primeros los f u t u r o s , a o r i s t o s , p e r f e c t o s y p l u s c u a m p e r f e c t o s q u e
ya conocemos.
ήγγελμαι ήγγέλμην
ήγγελσαι ήγγελσο
Características. — L o s t i e m p o s s e g u n d o s se caracterizan p o r
ήγγελται ήγγελτο la falta de las letras características de los t i e m p o s p r i m e r o s : σ del
INDICATIVO f u t u r o y del a o r i s t o activos y m e d i o s , κ del p e r f e c t o a c t i v o , & del
ήγγέλμεθα ήγγέλμεθα aoristo y f u t u r o pasivos.
ήγγελθε ήγγελθε
ήγγελμένοι είσί ήγγελμένοι ήσαν L o s t i e m p o s s e g u n d o s a v e c e s existen al l a d o de los corres-
p o n d i e n t e s t i e m p o s p r i m e r o s del m i s m o v e r b o ; p e r o o r d i n a r i a -
m e n t e íos s u b s t i t u y e n .
IMPERATIVO ή γ γ ε λ σ ο , ή γ γ έ λ θ ω , etc.

SUBJUNTIVO ήγγελμένος ώ Futuros II activos y medios


OPTATIVO ή γ γ ε λ μ έ ν ο ς εΤην 183. Los futuros segundos activos y medios son en -ώ
y en -ούμαι, por contracción de -έσω y -έσομαι. Se conjugan como los
INFINITIVO ήγγελθαι presentes ποιώ y ποιούμαι (§§ 163 y 164).
Ej.: μάχομαι ,combatir, fut. μαχοΰμαι.
PARTICIPIO ή γ γ ε λ μ έ ν ο ς , η, ον Estos futuros se dan ordinariamente en los verbos en λω, μω, νω, ρω
y en los en - ί ζ ω de más de dos sílabas (§§ 174 obs. 1, y 177).
La σ de las desinencias σ&ε y σ&αι desaparece entre dos consonantes. Ade-
E j . : κρίνω, ju\gar, fut. act. κρινώ, fut. med. κρινοΰμαι
más, en la 3.* persona del plural se emplea la perífrasis ήγ[6λ|1ίνοι ώ ί (?¡σον)
νομίζω, pensar, » νομιώ, » νομιούμαι.
para evitar las formas ήγγελ-ντo, de difícil pronunciación.
100 I I. VERBO VERBOS DEPONENTES 101
OBSERVACIONES. — I. Este futuro en 1a> en vez de ίσω se llama futuro átl- OBSERVACIÓN. — Algunos verbos solamente tienen en pasiva el aoristo
c o . El futuro d ó r i c o , raro en prosa, es un futuro a la vez sigmático y con- segundo y el futuro segundo.
tracto en -σοΰμαι en vez de -συμαι.
Ej.: πλίιυ, navegar, fut. χλειισοδμαι Ej.: γράφο», escribir, aor. εγροκρην fut. γραφήσομαι
βάχτω, sumergir, » έβα'φην » βαφήσομαι
II. Al lado de los futuros 2 en -St por •íoiu existen algunos en -<ü por -áae»,
que se conjugan como τιμώ (§ 161). χόπζια, cortar, » εχόπην » χοχήσομαι
Ej.: έλαΰν(«, empujar, (tema iXa), fut. έλώ, έλ^ς, έλ^... σψάττω, degollar, » εσφήην ‫ מ‬σφογήσομαι
¿πο-πνίγω, ahogar, » άπ-επνήψ » ¿πο-πν^ήσομαι

Aoristos II activos y medios 188. Alternaciones. — El tema de presente queda modificado


184. Los aoristos segundos activos y medios se forman en virtud de las alternaciones vocálicas (§ 23) en el aoristo 2 y en el per-
añadiendo al tema verbal puro las desinencias -ov y -όμην, en vez de -σα fecto 2.
y -σάμην. Ej.: λείπω, dejar, aor. 2 act. ?-λιπ-ον, pft. 2 act. λέ-λοιπ-α
Se conjugan en el indicativo como έλυον, έλαομην, y en los otros τρέφιυ, alimentar, aor. 2 pas. έ-τράφ-ην, pft. 2 act. τέ-τροφ-α
modos como el respectivo m o d o de presente de λύω. σήπω, podrir, aor. 2 pas. έ-σάπην, pft. 2 act. σέ-σηπ-α
Ej.: Aoristo 2 de λείπω, dejar: Algunas veces aparece también la alternación en el futuro 2 pasivo.
Indicativo Imper. Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio E j . : φθείρω, destruir, fut. 2 pas. φθαρήσομαι

ACTIVA Ιλιχον λίχε λίχω λίχοιμι λιχείν λιπών


MEDIA έλιχόμην λιχοΟ λίχωμαι λιχοίμην λιχέσθαι λιχ ¿μένος Particularidades en la conjugación
de los verbos en ω
OBSERVACIÓN. — El infinitivo, el participio del aoristo segundo activo y el
infinitivo e imperativo 2.* pers. sing, medios siempre acentúan la última sílaba. 189. V e r b o s d e p o n e n t e s . — Algunos verbos sólo tienen voz
media con significación activa. Corresponden a los verbos deponentes
Perfectos y pluscuamperfectos II activos latinos.
Ej.: αίσθ-άνομαι, percibir πον&άνομαι, informarse
185. Los perfectos y pluscuamperfectos segundos οίομαι,
άφικνοϋμαι, llegar creer
a c t i v o s se forman añadiendo inmediatamente al tema verbal puro las
βοόλομαι, querer εύχομαι, suplicar
desinencias - a y - η (‫־‬ειν) sin la característica κ.
γίγνομαι, llegar a ser έρχομαι, ir
E j . : πράττω (tema x p a ‫ ך‬- ) , hacer, pft. 1 πέπραχα, pft. 2 πέπραγ-α
pleft. ι έπεπράχη, pleft. 2 έπεπράγ-η
190. Deponentes pasivos. — Muchos de los anteriores ver-
186. Sentido del perfecto segundo. — Cuando un mismo bos se llaman deponentes pasivos al tomar la forma pasiva en el aoristo.
verbo tiene a la vez perfecto 1 y perfecto 2, el perfecto 1 tiene g e n e - Futuro Aoristo
raímente un sentido activo, mientras que el perfecto 2 tiene un sentido Ej.f αιδούμαι, respetar αίδέσομαι ήδέσθην
neutro o intransitivo con valor de presente muchas veces. αίσχύνομαι, avergonzarse αΐσχιινοϋμαι ήσχύνθην
E j . : χει&ω, persuadir, pft. 1 πέχεικα, he persuadido διαλέγεσ&αι, conversar διαλέξομαι διελέχ&ην
pft. 2 πέποιθα, me he persuadido, creo έναντιοΰσ&αι, oponerse έναντιώσομαι ήναντιώί>ην
ένθϋμοΰμαι, reflexionar ένθυμήσομαι ένεθ·υμήί}ην
Futuros y aoristos II pasivos έχι-μελοΰμαι, preocuparse έπιμελήσομαι έπεμελήίΐην
κοιμασθαι, dormir κοιμήσομαι έκοιμήΟην
187. Los futuros y aoristos segundos pasivos se for-
όρμασθ-αι, acometer 0ρμη30μαι ώρμήίΐην
man añadiendo al tema verbal las desinencias -ήσομαι y -ην, sin la ca-
ορέγομαι, desear ορέζομαι ώρ3χΙ)·ην
racterística θ .
χεί&ομαι, obedecer πείσομαι ίπείσΟην
E j . : τρίβω, frotar, f u t . 1 pas. τριφθήσομαι, fut. 2 pas. τριβήσομαι
aor. ι pas. έτρίφ&ην, aor. 2 pas. έτρίβην πορεύομαι, marchar πορεύσομαι έπορ«6θην
102 EL VERBO
VERBOS EN ‫)זיי‬ 103
OBSERVACIONES. — I . Estas desinencias son: 1.* -JIT, -ς, -at en el singular
191. M e z c l a de v o c e s . — i. Algunos verbos no tienen futuro
y -«σι en la 3.· pers. plur. del indicativo presente; 2", σαν en la 3.· persona
activo y 10 substituyen por un futuro medio con significación activa.
plural de los tiempos secundarios; 3.0, -frt en algunos imperativos; 4.·, -ναι
Futuro Aoristo en el infinitivo.
ακούω, oir άκούσομαι ήκοοσα II. La a inicial de las desinencias -σαι y -30 no desaparece entre dos voca
φδω, cantar ^σομαι ί( α α Ies, contrariamente a lo que pasa en los verbos en «1.
βοάι‫״‬, gritar βοήσομαι έβόησα
σηάω, callar σιγήσομαι έσίγησα
σπουδάζω, andar afanado σπουδάσομαι έσποόδασα
τριήγα», Ιτραγον
Clasificación de los verbos en |tt
devorar τρώξομαι
2. Otros verbos no tienen futuro pasivo y 10 substituyen por un 194. L o s verbos en μι se dividen e n tres clases:
futuro medio con significación pasiva. 1.° Verbos con reduplicación en 1 en el presente y en el
Ej.: αδικία», tratar mal, fut. άδικήσομαι, seré tratado mal i m p e r f e c t o ; esta reduplicación desaparece e n los o t r o s t i e m p o s .
βλάπτω, dañar » βλάψομαι, seré dañado Ej.: τί-87]-μι, poner
βεραπεύω, cuidar » θ·εραπεόσομαι, seré cuidado
κωλύω, impedir » κωλύσομαι, seré impedido a." V e r b o s e n νομι (ννομι d e s p u é s d e vocal), es decir, v e r -
ταράττω, perturbar » ταράζομαι, seré perturbado bos c u y o t e m a de presente está r e f o r z a d o por la inserción del
sufijo vo e n t r e el t e m a verbal y la desinencia.
192, Perfecto, aoristo y futuro pasivos con o. — Algu- Ej.: δείχ-νο-μι, mostrar
nos verbos puros en ω intercalan una a entre el tema y la terminación
en el futuro, aoristo y perfecto pasivos, por analogía con los verbos 3." Verbos sin reduplicación ni sufijo.
en dental (§ 174). Ej.: φη-μί, decir
Futuro Aoristo Perfecto
Ej.: ακούω, oir ακουσθ-ήσομαι ήκούσ9·ην ήκουαμαί
κελεύω, ordenar κελευσθήσομαι Ικελεύσθην κεκέλευσμαί
<·‫ '׳‬Primera c l a s e ‫ ־‬V e r b o e en μι con reduplicación
σείω, agitar σεισ&ήσομαι έσείσ&ην σεσείσμαι
1 9 5 . Los verbos en μι con reduplicación en el presente y en el
Estos perfectos se conjugan como πέπεισμαι (§ 175).
imperfecto tienen su tema verbal terminado en vocal. Según sea esta
vocal, se dividen en tres clases:
1. a Vocal s : tipo τί-&η-μι, 1 poner, tema &e-
2 / Vocal a : tipo ί-στη-μι, colocar, tema στα-
VERBOS EN -MI 3·* Vocal o: tipo δί-δω-μι, dar, tema 80-
OBSERVACIONES. — I. "I-AXR¡-[« es una forma derivada de σι-σχη-ΜΙ. La β ini-
6eneralidades
dal ante vocal desapareció dejando como residuo el espíritu áspero.
193. L o s v e r b o s en μι se diferencian de los en ω única- U. En la voz activa, la vocal del tema se alarga en el singular del presentí
m e n t e en el presente y en el imperfecto de las tres voces, y en el y del imperfecto de indicativo. Asi, el tema fta se convierte en τί-&η-μι; oca, en
aoristo 2 activo y medio. Estas diferencias c o n s i s t e n : Ι-βτη-μι; 80, en ¡¡í-íco-ju.
III. El futuro activo y medio y el perfecto y pluscuamperfecto activos,
i En que las desinencias se unen directamente al tema: τί&ε-μεν, se forman como si se tratara de verbos contractos ($ 1$9, j ) : fut. fhjou»,
mientras que en los verbos en ω se unen al tema mediante la vocal de snjou», δώσω, perf. τέθ·ηκα, Ιατηχα, δέδωχα.
unión: λύ-0-μεν.
‫י‬ <&ι-&η-|1ι(§Μ).
2.* En desinencias especiales para algunas formas de la voz activa.
104 105

196. Conjugación de τί&ημι, poner Tema verbal: be. — V O Z ACTIVA

Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio

Pongo Pon tú Que yo ponga Que yo pusiera Que pone, poniendo


τ(-θη-μι τι-θώ τι-θε-ίη-ν Μ. τι-θείς
τ(-0η‫־‬ς τί-θε« Poner τι-θέ-ντ-ος
τι-θη-ς τι-θε-ίη-ς
PRESENTE τί-θη-σι(ν) τι-θέ-τω τι-θη Tt-θε-ίη ϊΐ-θί-vat F. τι-θεϊσα
τί-θε-μεν τι-θείσης
τι-θώ-μεν τι-θε ϊ-μεν
τί-Οε-τε τΙ-θε-τ« τι-θή-τε τι-θε-ϊ-τε Ν. τι-θέ-ν
τι-θέ-ασι(ν) τι-θέ-ντων τι-θώ-σι(ν) τι-θε-ΐ-ε-ν τι-θέ-ντ-ος

Ponía
έ-τί-θη-ν
έ-τί-θει-ς
IMPERFECTO έ-τί-θει
έ-τί-θε-μεν
έ-τί-θε-τε
Ι-τί-θε-σαν

FUTURO θή‫־‬σω θή-σ-οι-μι βή-σ-ειν θή-σ-ω‫־‬ν

Puse Pon tú Que yo ponga Que yo pusiera Que pone 0 puso


— Ι-θη-κα θώ θε-ίη-ν Μ. θε£ς
Poner, haber puesto θέ-ντ-ος
— Ι-Θη-κα-ς θί-ς η-< θε-ίη-ς
AORISTO 1 — Ι-θη-κε(ν) θέ-τω θε-ίη θ ε t-vat F. θείσα
η
θείσης
Ι-θε-μεν θώ-μεν θε-ί-μεν ‫׳‬
1-θε-τε θέ-τβ θε-ΐ-τβ Ν. θέ-ν
θή-τε
Ι-θ ε-σαν θέ-ν των θε-ί-ε-ν θέ-ντ-ος
θώ-σι(ν)

PERFECTO τέ-θη-κα τεθηκώς Τσθι τε-θή-κ-οι-μι τβ-θη-κ-έ‫־‬ναι τε-θη-κώς, -υία, -6ς


τε-θή-χω

έ-τε-θή-χειν 0
PLÜSCUAMP.
Ι-τε-θή-κη

FUT. P E R F . τε-θη-κώς Ισομαι

1
El aoristo 2 n o s e u s * en las tres personas del singular del ladicatiTo ίθ-ης, El aoristo 1 {θτ)χα, que • β ί ο se d» en el indica tiro, slrre para r c c m p l u a r » t u tre» personas{
106 197. Conjugación de τί&ημι, poner Toma verbal: &ε. — VOZ PASIVA 107

Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio

Soy puesto Sé tú puesto Que yo sea puesto Que yo juera puesto Que es puesto
τ£-θ*-μαι τι-θώ-μαι Ser puesto Μ. τ‫׳‬.-θέ-μενος
τι-θε-ί-μη>
τ(-θ«-σαι τί-θε-σο τι-θη τι-θε‫־‬ί-0 τ£-θε-σθαι αι-θε-μένου
PRESENTE τί-θ«-ται τι-θέ-σθω τι-θή-ται ‫׳‬rt-θε-ι-το F. τι-θε-μένη
τι-θί-μβθα τι-θώ-μεθα τι-θε-ί-μεθα τι-θε-μένης
τ(-θ*-σθ» τ(-θε-σθβ τι-θή-σθε τι-θε-ϊ-σθε Ν. τι-θέ-μενον
τ£-θ*‫־‬νται τι-θέ-σθων τι-θώ-νται τι-θε-ι-ντο τι-θε-μένου

Era puesto
é-τι-θέ-μην
έ-τί-θε-σο
IMPERFECTO έ-τΕ-θε-το
έ-τι-θέ-μεθα
έ-τί-θε-σθβ
έ-τί-θε-ντο

FUTURO τε-θήσ-ο-μαι 1 τε-Οησ -οί-μην τε-θήσ-β-σθαι τε-6ησ-ό-μενος, τ¡, ον

AORISTO έ-τέ-θην τέ-θη-τι τε-θώ τε-ε-θηί-ν τε-θή-νοα τε-θείς, θείσα, θέν

PERFECTO τέ-θει-μαι* τέ-θει-σο τεθειμέ‫׳·׳‬ος ώ τε-θεΐ-σθαι τβ-θει-μένος, η, ον


τεθειμένος εΤην

PLUSCUAMP. έ-τε-θεί-μην

VOZ MEDIA
Me pondré
FUTURO
βήσ-ο-μαι θη-σ-οί-μην θή-σ-β-σθοκ θη-σ-ό-μενος, η, ον

Me puse Ponte tú Que yo me ponga Que yo me puñera Que se pone, se puso


έ-δέ-μην θώ-μαι Μ. θέ-μενος
θε-ί-μην
g-θου θοϋ «í Ponerse, haberse puesto θε-μένου
θε-ϊ-0
AORISTO a 2-θε-το θέ-σθω θή-ται θε-ί-το θέ-σθβκ F. θε‫־‬μίνη
έ-θέ-μεθα 6ώ-μεθα θβ-£-μεθα θε-μίνης
1-θε-σθβ θέ-σθβ θή-σθε Οβ-ϊ-σθε Ν. θέ-μ»νον
1-θε-ντο θέ-σθων θώ-νται θε-ί-ντο θε-μένου
* Ts&jja0|).a1 y Ηέ&ην ·on forma! en TCI de θε-θ‫))־‬αομαι y έ-ίΗ-θ-ην (§ 28). * Η, perfecto j «1 pluscuamperfecto »on reemplazado· por IM f o r m e · *«1.a·., ixelyiTJV ( | 1W>
o

<‫ ר‬Λ

PLUS.
•0

FUT.
‫ גש‬oO o w AORISTO IMPERFECTO PRESENTE
a ‫״מ‬
Ρ Β ‫־‬i·
tí » tu
•‫ ג‬oCA ta crq ‫>״‬
‫!< בל‬
w re vO
-g Ρ í o Γ) Π) Ο) ««ς
I I I ·‫ ?י‬I •«φ
I I KM ‫כ‬ ! ‫ מ‬Μ
co ‫ ק‬Q m m Oí ‫י־די״די־ד‬ ‫ מ‬m οι α οι j fn ‫ ״ד‬τ® ‫ י ד‬7*7= ‫י ד‬ 00
Τ* Q ^ ·p ^‫ ו‬J ‫ו‬K‫ ^ ו‬W^ .=1*5 a. a ‫ק‬-
a» ‫ מ‬w
- o' o A * χ Q ffl η x x x a Q ¿« ‫״״ י·״‬F ~ I ‫ ¿י‬g· i ö' o O
-e 3 5] J m R
2 5 ‫•״‬as 2 ‫*י‬ ‫*י‬ f* 2 ‫־ ״‬Ε § η ‫ ש‬Γ»« O
rt
<
έ ‫ד‬c & - 5· < ρ* 0
‫ מ‬o' S-A *·' !‫ב‬, ‫ ־‬£ J3
‫״‬g C 6 I—J o
ν Λ ‫"ש‬
<‫״י ד‬ τ‫״ד ־‬
1 ,
¡‫ ׳‬r- r « tg (‫ג‬-
η tí <Kt ‫«!״מי‬
"ΐ •‫י‬ *‫יי· י‬ a r ? r s g i" Vi S' 01
Μ C u á ‫>״‬ ε i ί ·‫י‬ •‫י־‬ s. ‫ס־‬
o> a(A g . ε ε• -β
τ hO
‫ש‬
J‫*־‬
c(Λ ‫כי‬ 1 8 ·
ε. < ε
Β re (Λ o." s
,
‫•ני‬ W ρ ‫'מז‬
re. <‫ד‬ (O ηΜ ‫ש‬ re aΛ
D (Ο
1. ‫כדי‬ >-t =»‫=י‬£<8-‫ י‬g ‫ ו‬ι Τ" Τ" Τ" Τ" ε CO ‫ כד‬re
ït •1 ‫ש‬
O ρ β01 ‫״‬ρ Λ ν-δ 8!•=»· ε < ‫״‬ c =3‫־= *=׳‬,o ‫״‬3 .3*
ti CL·
Μ ·Χ. <2 ‫ו י ו‬
Ο ‫· יי‬ρ
I
f) O
^ o‫־‬
c C— 3Ζ ·ς
3 » η η
η ‫·"יכל‬PI ^ 3 < < βa 3 a ‫ק‬
0 η o
u O κ· o "1
C o Ε. S‫־‬ ‫·ז‬
Μ o3 (Ο Ό a !
r* < η (π 01 11» ί» ra δ V*r aΤ*Τ* Τ - Τ" "Γ" t ,δ ce
rt Ρ
O a 1 A O ‫ נן‬η
9
I
‫ו‬
I I
‫ו ו‬
ι ι ι ‫יי‬
s ·< ‫?י‬ Q
1 I I Im μ ηι ηι Si ‫ס־‬ ρ O
Η ‫ כדי‬CQ‫׳‬ η Ηΐ ι! ^ 0 ‫_ י ד י ד יד‬s\3\g‫־‬ 0•Η. Η£
‫ם־‬
o G ¿ <3 «π < 5 1 » Η •ρ ‫=־‬ ι 5
η A δ'
(!-‫ץ‬ i. -p ¿ • ‫״‬ ‫ן‬ o ‫'ש‬
m*‫־‬ < ‫ק‬
‫=ד‬ O (ft
‫*י‬ O Ρ
‫מ‬ V» rt t1‫־‬ a α re
(A Ρ ^ 5:
H. ‫׳‬1Γ
*a m ce ‫ט‬
o*
(A r‫־‬t 1 Ξ
—*Γ 05' Cu. <
O C X ‫ן‬ ‫״‬ is, Q Γ &
‫'כ‬ ‫ש‬. re
δ ‫גז‬- o OK ¿ sa <n Τ § re' O
4 a 3 Π) g s ξ" Ρ ·Η Ν
o Β 3.«‫י‬ 2 <" ηr+ J ‫> ' ׳‬
Ι1‫?־‬ O
aa 0
-‫ו‬ 1 o ‫־‬g
‫ש‬
‫ ני מ‬3
m ‫ )יו‬pi ‫מ‬ .*‫י‬ ,ο -‫ס‬
ο»« o>« en m οκ m fj a
1
í 7
™ι I3‫ ™ ™ י‬Τ"
s
‫>״‬
‫—ט‬1
.-κ
π-
,-
t re <
‫ א‬S πη η. 0‫ י‬ίο η. 10 O ‫־־‬1 O >
?‫י‬ ‫ < י¿יל‬cá
QQ » «‫¿י‬ ^ <
8‫י‬ ‫¿י‬ ?‫״‬ ¿ ^ ο 5' ¿ JT 1
o. O ‫ד‬:
«A O‫ו‬ Ν
S. -‫'מ‬ re
C L· o‫ידי‬
o tT» 1Π ‫>•׳‬
^ 8 ‫יי־‬ ©
CO ore
ο 1‫־‬
·η ^‫ר‬ο ‫ ש‬η

^ 1
AOR. !

FUT.
FUT.

IMPERFECTO PRESENTE
AORISTO 2
•S j ‫מ‬ v£>
ov
1 ‫״‬ςΟ«‫׳״‬. OÍ ‫ א‬O«
Co
QV ‫כ‬ vO
m m 0 o)I Ifo» o>» m‫ ו‬m 11· I I I vj¿ A.
m ίο !‫מ‬ ‫ו‬ ω «-3 ‫יי« ו‬
‫י‬ Λ‫א‬ 0» M N>‫»־‬ <T> EN 0‫נ‬ ^‫י‬
Q
O ‫־‬έ
1
‫׳‬P
1 Q1 ‫ ¿י‬Q "F Β Ρ ‫ד‬- S ^‫ן ו‬Q1 ‫׳־‬Ρ R‫ו‬Η R«Q R‫׳‬Ρ
‫ו‬ ‫^ז‬S Η
O
R <3 01 Η
O mQ Φ o»
CD o‫ ¿י‬O d
<
ς« ·‫ י‬CD «‫י‬ ‫צי‬ O
Ι-»•
‫ יי‬C M
‫ ט‬ΠΙ O
O O
‫¿י‬ -‫ש‬
» •e ‫¿י‬1 ·c »+*. 8 ΟΙ O *‫ י‬. ‫״ י‬ <' o
3
S R c> O
‫ש‬
CO 3 HQ
ÍO
1 <1; me 1roeo m <1n« ÍO>101 ‫ ו ו‬tí 0)
ct a o cu»
°‫י‬ 1 CD 1 ‫ס־‬ Sí·
Q » Pa a Q g S- φ
—‫ו‬ 2,
ε‫»י· ¿י‬ ε O ε m ε ^ ‫ו‬s Β) S
Η ‫י‬£ ‫ה‬
O.
m ?‫״?״די‬ ‫״ד״ד‬τ* (O f»
VOZ


‫׳‬P' RV
1 ε‫׳‬ ε‫״‬ A S c
σ_
c‫י ו‬Q‫?־‬
‫ו‬ ι
Η I
‫=ך‬ 01-
·‫;י‬ ‫ ¿י‬Q *P ‫ו׳‬ ·Ρis S¿ Έ" ‫־‬P
áR ω CD δ·‫י־״« י‬ O έ» «3CT>M S R O ' 1a
»r» fimo — FT. ZS
‫״‬ R ‫־־‬ S Ο A
Λ
ε‫״‬ 8

MEDIA

OV (O
Ω CD I ItoI (!)
ÍS I Itr>I m
(r> O £

Π
i l (‫יי‬l Π) CID TIFT (‫>י‬ 1»‫י״‬ ‫׳‬Μ* R
‫י‬-‫י‬ «—‫»י‬
1 I ·ΤI Q
1 CD Q
1 » · · ‫י‬ 1
1‫·יי‬ » ^ ‫•־‬
I I I
< Q ‫?׳‬: ‫ ן׳‬o q 0 O
0‫ו‬ O
7"
ί ¿‫־‬Ρ A ¿‫ ¿־‬i • ^ 0) r*•
Η C (η O 2‫־‬ 1 «Π <
O fn CS * ‫־‬F M
»‫«י‬
‫״‬F R O
R ‫מ‬
‫¿י‬ C
O
Φ
V Co
m OV· já- 7= ^ 5"
ÍT«
1 Q C|
Q
<=> M Q < <
<‫ע‬ 0)
i 1
R Q R i Q O
ft
R
<x> δ 8:
<‫צ‬ o Ν
R
‫סי‬
>
OV
1 OV
?‫ג‬ μ i C <x> s ? ‫־‬0 05
Q M fOD ««‫ו‬Μ ·— a <
n<n!a· »•#•(« a1 lib 0‫«ו‬ _‫וו‬ <«‫י‬ ‫וי־‬ (‫ייי‬
O. ‫׳‬P< ‫ ׳‬iP ‫ו‬ ^
1 >
· P T T • ‫־‬Ρ τ: ·P ‫־‬P (·‫יוד‬ η
5 3 ‫־‬ ra
5‫־‬5‫־‬ o ‫>ח‬
·Ρ -ρ •ρ a ‫ ס־‬S.
o o J o O <
O «RV
‫״‬F
m
<
3 5 5 ‫־‬
o·< ¿i ‫יי‬° o
C 1 ^‫י‬Λ c Λ R o oκ
110 Ill
200. Conjugación de ίστημι, colocar Tema: στα. — VOZ ACTIVA

Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio

Coloco Coloca tú Que yo coloque Que yo colocara Que coloca, colocando


PRESENTE

Υ-στη-μι ί-στώ ί-στα-ίη-ν Μ. ί-στά-ς


Colocar ί-στά-ντ-ος
Υ-στη-ς Υ-στη ί-στή‫־‬ς ί-στα-ίη-ς
Y-στη-σι (ν) Ι-στά-τω ί-στή ί-στα-ίη ί-στά-ν αι F . ί-στά-σα
Υ-στα-μεν ί-στα-ι-μεν ί-στά-σης
ί-στώ-μεν
Υ-στα-τε Υ-στα-τε ί-στα-ί-τε Ν . ί-στά-ν
ί-στή-τε
ί-στάσι(ν) ί-στά-ντων Ι-στώ-σι(ν) ί-στα-ί-ε-ν ί-στά-ντ-ος

η Colocaba
IMPERFECT(

Υ-στη-ν
Υ-στη-ς
Υ-στη
Υ-στα-μεν
Υ-στα-τε
Υ-στα-σοτν

Colocaré
FUT.
στή-σω στή-σ-οι-μι στή-σ-ειν στή-σ-ω-ν

Coloqué
AOR. 1
Ι-στη-σα στή-σον στή-σω στή-σαι-μι στή-σα-ι στή-σα-ς

Estuve en pie (steti) Estate en pie Que yo esté en pie Que yo estuviera en pie Que está 0 estuvo en pie
ε-στη-ν στώ στα-ίη-ν Μ. στά-ς
Ι-στη-ς στή-Οι Estar 0 haber estado en pie στά-ντ-ος
στή-ς στα-ίη-ς
AOR, 2 Ι-στη στή-τω στη στα-ίη στή-ναι F . στά-σα
ε-στη-μεν στώ-μεν στα-ΐ-μεν στά-σης
ε-στη-τε στή-τε στή-τε στα-ί-τε Ν . στά-ν
Ι'-στη-σαν στά-ντων στώ-σι(ν) στα-ί-ε-ν στά-ντ-ος
Estoy en pie (sto)
PERF.
ε-στη-κ,α έ-στή-χω έ-στή-χ-οι-μι έ-στη-χ-έ-vat è-στη-χώς, ‫*־‬uta, * ¿ ς
Estaba en pie ( s t a b a m )
PLUS.
εί-στή-χ,ειν 0 εί-στή-κη

FUT. Estaré en pie ( s t a b o )


PFT. έ-στή-ξ-ω

OBSERVACIONES. — I . Los cuatro primeros tiempos de ?RA1|¡‫׳‬T tienen la sig- jiev, locate, έστδσι; imperat.: εσταβΐ, écrcrftm, Idcorte; subj.: ίοτώ|1·ν, έστώσι;
nificación transitiva de colocar, establecer, levantar: pero los tres últimos tie- opt.: έσταίην; inf.: έατάναι; part.: έστώς, έστώσα, έιπ<5ς; pluscuamperfecto:
nen la significación intransitiva de colocarse, estar o ponerse en pie. Ιστασαν.
II. En el perfecto, en lugar de las formas llenas έστήχαμεν, εστηχέναι, etcé- III. Sobre el perfecto ίατηχα, con valor de presente, «i/oy en pe, se formó
tera, se encuentran en ático las formas de perfecto 2 siguientes: ind.: Ιοτο- el futuro perfecto εσΐήξω, estaré en pit.
1 1 3
112 201. Conjugación de ίστημι, colocar Tema: σ τ α . - V O Z P A S I V A

Indicativo Optativo Infinitivo Participio


Imperativo Subjuntivo
Soy colocado Sé tú colocado Que yo fuera colocado Que es colocado
Que yo sea colocado
Υ-στα-μαι ί-στα-ί-μην Μ. ΐ-στά-μενος
ί-στώ-μαι Ser colocado ί-στα-μένου
ζ Υ-στα-σαι Υ-στα-σο i-στή 1-στα-ι-0
W Υ-στα-ται i-στα-ι-το Υ-στα-σθαι F. ί-στα-μένη
¡sí Ι-στά-σθω ί-στή-ται
«W i-στά-μβθα ί-στα-ί-μεθα
ί-στα-μένη ς
fa Y-στα-σθ«
ί-στώ-μεθα
ί-στα-ι-σθβ Ν . ϊ-στά-μενον
Υ-στα-σθβ ί-στή-σθε
Υ-στα-νται !-στα-ί-ντο ί-στα-μένου
Ι-στά-σθων i-στώ-νται

Era colocado
Ο ί-στά-μην
Η
υ Υ-στα-σο
W
fa Υ-στα-το
κ
Μ
fa ί-στά-μεθα
Υ-στα-σθε
Υ-στα-ντο

FUT. στα-θήσ-ο-μαι στα-θησ-οί-μην στα-θήσ-ε-σθαι στα-θησ-ό-μενος, η, ον

AOR. έ-στά-θην στα-θε-ίη-ν στα-θή-ναι στα-θείς, θεισα, -θέν


στά-θη-τι στα-θώ

v o z MEDIA

FUT. στή-σ-ο-μαι στη-σ-οί-μην στή-σ-ε-σθαι στη-σ-ό-μενος, -η, -βν

AOR. L.° ε-στη-σα-μην στη-σα-ί-μην στή-σα-σθαι στη-σά-μενος, -η, -ον


στη-σα-ι στή-σω-μαι

OBSERVACIÓN.-La forma media ΓΣΤΑΑΑΙ e s : transitiva, con el aoristo Ι ϊστησ«-


ja¡v; intransitiva, juntamente con el aoristo 2 Ιστην y el perfecto εστηχα de acti- 202· Verbos que se conjugan como ίστημι. — A d e m i s
va. Resumiendo esto con lo dicho en las observaciones del § 200, tenemos:
de sus compuestos, se conjugan como ίστημι, en el presente y en el
Significado de las distintas formas de ίστημι
imperfecto:
Transitivo Intransitivo χ ί μ χ λ η μ ί , llenar, fut. χλήσω, aor. Ιπλησα, pft. χέχληκα
Activa Media
χίμχρημι, incendiar, χρήσω έχρησα χέπρηκα
Pasiva Estar o
Colocar Colocar para si Ser colocado ponerse en pie κίχρημι, prestar, χρήσω έχρησα κέχρηκα
Sólo en el presente: όνίνημι, ser útil, fut. ¿νήσω, aor. ώνησα.
PRESENTE Υστημι Υσταμαι Υσταμαι Υσταμαι
FUTURO στήσω στήσομαι σταθήσομαι στήσομαι Como la media ισταμαι, se conjugan el presente y el imperfecto de
AORISTO έστησα έστησάμην Ιστάθην Ιστην los verbos:
PERFECTO εστηκα
PLUSCUAMPF. άγαμαι, admirar, I έχίσταμαι, saber
είστήκειν
FUT. PERF. έστήξω δόναμαι, poder, I κρέμαμαι, estar colgado

8
FUTURO PLUSC. PERF. AORISTO 1 FUTURO IMPERFECTO PRESENTE
PERF.

Of O f
O O ‫ן ן ן‬ o» (I)* (Dw ON 49» A· o‫«׳‬w 3
ε Η -p ε- ‫*יי‬ I
Of I
CWOÍ ? ? ? K¡ a.
s Of j
σι of tyf 0‫ י‬n> •‫גי‬ o w « a Λ 0‫־‬
ε- ει
‫¿י‬ ‫*וח «»ח *נח‬ <‫ה‬ Of Of or A* ar**
of ε‫״‬
S
Of O f Of o o o ‫מ‬ R β ‫־‬ρ f9 f‫ י׳י‬f‫׳‬Ρ ^l < ' N>
ε-¿ R
ε ε ε Q « m ‫יי‬ O
* κ i V O ex
-‫ש‬ Já c ‫ יח‬R
ι
s
» <n
O
o
J3
‫"ש‬
«Q
DI
ο» 3 2.
ε Of ο» ‫ם־‬ <>
χ ο,
‫ע‬ ο 3
ε-
Η Η 1Π
ε H 5
Η; a
ε 5 η
ε ‫״‬ O Of
Of
ε
‫=ר‬
s
ε
< o
£>
ε O í Of Of Of Of co
ζ! OÍWW of o? Of (Ο V Τ Τ Τ Τ (Ο c
ε> ε‫ ׳‬ε‫· ״‬e<-f > ε‫ ״‬8 0 7 Of OW O f o ? κ σ
83
ε Ο» Τ ι ι
ρ ‫׳‬ιτ: *
α f ' f ' -ε‫׳‬-ε< ε‫׳‬ c'
π» ο» -‫־ ו‬Ρ
m ‫¿י‬‫נח‬
ο<
ε

(O O» Of Of Of of of of ϊΟ
8
n» Of Of Of
τOf το»το» κ‫•יי‬ ο
Ρ Q o o o ο ο ο ν •β
Of ‫־‬3 Λ, A» Λ, o α
I
·5‫י‬
m r1‫=־׳‬ m ‫יד‬
‫יד‬
A·¿
‫יד‬ ‫ ^ ? • ^ ־‬fc <
r i « ¡j Λ < 5' ο

Η
η
Β Β
»
e.
a
s s‫״‬
Of
ε O
V <
$
Ο
Ν
>
I
Ο
s> Η
<
Of
ε-
>
(O Q
‫לי‬1 ε ‫מ‬ s <o
s -‫ס‬
ε- Of Of Oí Of oí Of of Of Of Of Of Of »
o> o. o o &. o I Of
Of Of Of I o?
Oí g.
4 I C-CI ¿ c. OhO. O O O. O
*ι 3 Κ
-Γ5 g t* Λ J. c . Cl ‫י‬ Ό
‫«נ‬ o a Λ
‫ד‬ J ‫א‬ ο
ο
δ; η Λ
w >
AORISTO 2 tí » O Oí
Η tí
C/í ‫ניי‬
» IMPERFECTO PRESENTE

‫«הו‬ tn* (·‫ יי‬a»« ov* o»* (jK A· WUOf ot o* o*


1 o?
o? 1 1O? ο# CV CV o« "ί Τ* Τ Τ" "Ρ Τ* 3
Oí‫ ׳‬OÍ o?
ι of of Of of or οβ *‫־‬5
« a.
o o o. o o o
^ a‫׳‬P ' ‫׳‬P
Of
Ο
CV Of
O O* 2 o ‫=ד‬
φ T= ‫־‬P ‫¿י‬ Q T= ο τ: A. í o»
S β » Κ)
ft ft O A O -rf ‫? ־‬ o
-‫ש‬
» Μ Φ
ft
O
o
3.
C‫״‬
DI
η

C| Q S Oí Oí
o. o 3
a» a• i Ρ oφ a
ε ‫״‬ Η φ η
ε « r Q)
Sf
ε
•ρ

(O
(O 8
R Of Of Of Of Of co
Of Of Of o f Of o; c
ε‫ ׳‬ε- ε- ε<-ε‫ ׳‬ε‫׳‬ Of Of I I
Of Of Of á er
ο •ρ -‫ש‬
» e‫׳‬ ε‫״׳‬ε> ε‫נ׳ז ׳‬ c
ε‫׳‬ Η ‫״‬Ρ ft
ε-
ρ<χ>-ρο»
Π) βφ » ft ft. o
<
O
Ν

2
η

Of Of CVO* Oí s
(O ‫ס‬ Of Of Of Of Of Of
S
01 1o 01 01 o1 Λ τo f ‫ד‬o f ‫ד‬o ; ‫ד‬OÍ ‫ד‬o f ‫ד‬o f ν»o Ο
‫ יד‬τ τ1 Φ oI Io I o oI Io I o ^ -‫ס‬
Η ‫י?ך‬
CD <Γ0 O o-p ο ‫« ו י‬-1 •‫י‬- —1 ‫—· !ו״‬- Κ
1
ο» ‫עי‬
ft ft. ‫־‬P
‫־‬Ρ
¿ ¿‫־‬Έ
·‫ ® י‬O» o
° ‫ ״‬g>
A ¿‫־‬Ρ §
•rf ft
* ft,
ε
< I
Η
re
Β
ρ

Of
ε- <3‫י‬
g‫״‬ Q <
β- Ο
a> Ν
Β s
‫ס־‬
>
I 09
>

Of (O
8
<<‫ה‬
ε
1S ¿i
a ‫מ‬ κ
‫גד‬
CV Of Of Of Of Of ‫גז‬. ο
O/ Of CV CV
ot I oI I o
Of o*
o I 0‫י‬ τ τOf ‫ד‬OfτOf τOfτ Ofο
O* Λ
I o‫ו ו‬o- o ·o ‫ ו‬o‫© ז‬.‫י‬ Ö'
-p ‫־‬ ‫ד‬ : Fra ·ρ ‫״‬Ρ
Α« Π) <Λ*<‫ י>ח‬0»·. ·p‫׳‬pm -pm. ‫ך‬: ‫י=ד‬ •ΰ
< <
O O ¿i «2J Ο Ο
« < ‫י‬: <m. ‫ הו »*<י‬ft.
3> ο> ¿ ^
c < Λ c *‫ר‬ o o J ¿i o o 0
c ‫־‬c λ e Λ

1
118 119
Segunda c l a s e V e r b o s en -vu-μι

Tema: δει*. - VOZ ACTIVA


205. Conjugación de δείκνυμι, mostrar

Indicativo Imperativo Optativo Infinitivo Participio


Subjuntivo

Yo muestro Muestra tú Que yo muestre Que yo mostrara Que muestra, mostrando


0) δ ε (*-vu-μι δει*-νύ-ω δειχ-νύ-οι‫־‬μι Μ. δειχ-νύ-ς
& δει*-νύ-οι-ς Mostrar δειχ-νύ-ντ-ος
δεί*-νϋ-ς δ«Εχ-νυ δεικ-νί-ης
(I) δβί*-νυ-σι(ν) δ»ι*-νό-τω δ ει*-ν ú-‫!ן‬ δειχ-νύ-ot δειχ-νύ-νοκ Ρ. δει*-νΰ-σα
</)
(4
« δεικ-νύ-οι-μεν δειχ-νύ-σης
δείκ-νυ-μ tv δεικ-νύ-ωμεν
α, δεί*-νυ-τε 8e(*-vu-T« δει*-νύ-η-τε δεικ-νύ-οι-τε Ν . δεικ-vú-v
δειχ-νύ-ασι(ν) δει*-νύ-ντων δει*-νύ-ω-σι(ν) δει*-νύ-οι-εν δειχ-νυ-ντ-ος

Yo mostraba
ο
Η έ-δεί*-νυ-ν
Ο έ-δε£*-νυ-ς
Η
fa έ-δεί*-νο
Ρί
(4
fa έ-δείκ-νυ-μεν
S
W έ-δεί*-νυ-τε
έ-δείκ-νυ-σαν

FUT. δείξ-ω δείξ-οι-μι δείξ-ειν δείξ-ων, δείξ-ουσα, δεϊξ-ον

AOR. i-δ ε!ξ-α δεϊξ-ον δείξ-ω δείξ-αι-μι δείξ-α-ι δείξ-ας, δείξ-ασα, δεϊ-ξαν

PERF. δέ-δειχ-α δεδειχώς Τσθι δε-δείχ-ω δε-δείχ-οι-μι δε-δειχ‫־‬έ-ναι δε-δειχ-ώς, - χ υ ι α , -χ<!ς

PLUS. έ-δε-δείχειν (-χη)

FUT.
PERF. δεδειχώς εσομαι

206. i V e r b o s en -νυμι (tema en consonante) 2.° Verbos en -ννομι (tema en vocal)


Futuro Aoristo Perfecto Futuro Aoriito Porfaot·
*Αγ-νυμι, romper αξω έαξα, ίάγην έαχα, Ιαγα Ζώ-ννομι, ceñir ζώσω έζωσα ϊζαικα
ζεύγ-νομι, juntar ζεόξω έζεοξα, έζόγην έζευγμαι, pas. κερά-ννυμι, mezclar χερώ, έκέρασα κέκραμαι, pas.
μείγ-νομι, mezclar μείξω έμειξα, έμείγην μέμειγμαι, pas. κρεμά-ννϋμι, suspender κρεμώ (§ 183, 11) !κρέμασα κβκρέμακα
δλ-λομι, perder όλώ (§ 183) ώλεσα, ώλομην όλώλεχα, όλωλα πετά-ννομι, desplegar πετάσω, πέτώ έπέτασα πέπταμαι, pas.
δμ-νομι, jurar όμοΰμαι ώμοσα, ομώμοκα σβέ-ννομι, extinguir σββσω έσβγισα, ίσβην έσβηκα
χήγ-νυμι, cuajar πήξω έπηξα, έπάγην χέχηγα σκεδά-ννυμι, dispersar σκεδώ éaxáo α σα έσκέδασμαι, pas.
ρήγ-νομι, romper ρήξω έρρηξα, έρράγην έρρηκα, έρρωγα στορέ-ννομι, extender στορέσω έατορεσα έστορεσμαι, pas.
120 121
207. Conjugación de δείχνομι, mostrar Tema: δειχ. - VOZ PASIVA

Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo Infinitivo Participio

Soy mostrado Sé tú mostrado Que yo sea mostrado Que yo juera mostrado Que es mostrado
Μ. δειχ-νό-μενος
PRESENTE

δί(κ-νυ-μοκ δεικ-νύ-ω-μαι δεικ-νυ-ο£-μην Ser mostrado


δείχ-νυ-σαι δείκ-vu-ao δειχ-νώ-η δειχ-νύ-οι-ο δβιχ-νο-μένου
δείκ-νυ-ται δειχ-νύ-σθω δειχ-νύ-η-ται δεικ-νύ-οι-το δείχ-νυ-αθαι F . δ εικ-ν u-μένη
δεικ-νυ-οί-μεθα δεικ-νυ-μένης
δεικ-νό-μεθα δεικ-νυ-ώ-μεθα
δείκ-νυ-σθε δβ(χ-νυ-σθ« δεΐκ-νό-η-οθε δεικ-νύ-οι-σθε Ν . δεικ-νύ-μενον
δείκ-νυ-νται δεικ-νύ-σθων δεικ-νύ-ω-νται δειχ-νύ-οι-ντο δεικ-νυ-μένου
IMPERFECTO

Ι-δεικ-νύ-μην
έ-δείχ,-νυ-σο
έ-δείκ-νυ-το
έ-δεικ-νύ-μεθα
έ-δείκ-νυ-σθε
Ι-δείκ-νυ-ντο

FUT. δείχ-θήσ-ο-μοκ δειχ-Οησ-οί-μην δειχ-θήσ-ε-σ6αι δειχ-θησ-ό-μενος, - η , -ον

AOR. έ-δείχ-θη-ν δείχ-θη-τι δείχ-θ-ώ δεχ-θε-ίη-ν δειχ-θή-vat δειχ-θε-ίς, -θείσα, θέν

PERF. δέ-δειγ-μβι δέ-δϊΐξ-0 δεδειγμένος ώ δεδειγμένος εΤην δε-δεΐχ-θαι δε-δειγ-μένος, -η, -ον

PLUS. έ-δ ε-δείγ-μην

VOZ M E D I A

FUT. δείξ-ο-μαι δείξ-οί-μην δείξ-ε-σθα« δβιξ-ό-μενος, - η , -ον

AOR. έ-δειξ-ά-μην δ«ϊξ-α‫»־‬ δείξ-ω-μαι δειξ-αί-μην δείξ-α-οθαι ίειξ-ά-μενος, -η, -ον


122 EL VERBO VERBOS EN τ! 123

4•° Ή μ ί , decir, se emplea solamente en las locuciones ήμί,


Tercera clase digo; ψ δ' εγώ, yo decía, dije; ή δ' ος, decía, dijo ¿l.
203. Verbos sin reduplicación ni sufijo 5·° Κ ά θ ο μ α ι ( t e m a κα&η‫)־‬, estar sentado, se usa solamente
en el presente y en el imperfecto.
A esta clase de verbos pertenecen los verbos defectivos
siguientes:
Indicativo imperativo Infinitivo Participio
1.° Εί-μί ( t e m a áa-, lat. es-e«) j«‫־‬, verbo estudiado en el § 134.
2.° ΕΙ-μι (temas «1‫·! ־‬, cf. lat. l - r e , l - t e r ) , ir, q u e sólo
tiene el presente y el imperfecto. Los otros tiempos se t o m a n κάθ-η-μαι Μ. κα9-ή-μενος
del verbo Ιρχομ,αι, ir, aoristo ήλ&ον, p f t . ίλήλοθα. κάθ-η-σαι κάθ-η‫־‬σο καθ-η-μένοί)

PRESENTE
Indie. Impar. Subj. Optat. Infln. Participio κάθ-η-ται καθ-ή-σθω καθ-ή-σθαι F . καθ-η-μένη
Voy, iré Ve tú Yo vaya Yo fuera Que va, yendo καθ-η-μένη ς
καθ-ή-μεθα
εί-μ( ΐ-ω Τ-οι-μι Μ. ί-ώ-ν
PRESENTE

εΐ T-flt Τ-οι-ς Ir [-¿-ντ-ος χάθ-η-σθβ κάθ-η-σθε Ν. κα6-ή-μενον


εί-σι(ν) t-τω '‫¡ז־׳‬ Τ-οι
Μ l-é-vou F . l-οΰσα κάθ-η-νται καθ-ή-σθων καθ-η-μένου
t-μεν 't-ω-μεν t-οι-μεν l-ούσης
ϊ-τε ϊ-τε Τ-η-τε ¡-ot-τε Ν. ί-ό-ν
ΐ-ασι(ν) ί-ό-ντων ‫״‬-ωσι(ν) ?-οι-ε-ν ¡-¿-ντ-ος IMPERFECTO. — έ-καθ-ή-μην, έ-κάθ-η-σο, έ-κάθ-η-το, etc.

IMPERFECTO. — S. f¡-a 0 ή-ει-ν P l . ή-μεν 0 τ^-ει-μεν


η-ει-σθα 0 1§-ει-ς ή-τε 0 ή-ει-τε
6.° Κεΐμαι ( t e m a κει-, cf. lat. j a c e o ) , yacer, se usa solamente
η-ει 0 ή-st-v τβ-3αν 0 ή-ε-σαν
en el presente, en el imperfecto y en el f u t u r o .
Como είμι se conjugan sus compuestos άν-ειμι, volver: ά.τ-‫׳־‬.;!.:,
marchar; Ιξ-ε‫׳‬μι, salir; Ιπ-ειμι, dirigirse a; προσ-ειμι, acercarse, etc.
indie. Imperat. Infin. Participio imperfecto
3. 0 Φ η μ ί ( t e m . φα-, φη- lat. f a r i ) , decir. El imperfecto £φην y
el infinitivo cpávai suelen tener el valor de u n aoristo. En el sen-
tido de afirmar, se emplean las f o r m a s φάσκω, ίφασκον. ‫־‬ρήσο», εφησα. Μ. κε£-μενος é-κεί-μην
κεϊ-μαι
κεϊ-σο κει-μένου Ι-κεί-σο
Presente Imperfecto Futuro κεί-σαι

PRESENTE
Aoristo
κεί-σθαι Ι-κει-το
INDICAT. φη-μ£ Ι-φη-ν φή-σω ε-φη-σα κεΐ-ται κεί-σθω F . χει-μένη
? ή 1 5 ? ) ?‫ )?־‬ε-φη-σθα, ϊ-φη-ς φή-σεις ε-φη-σ«-ς
χει-μένη ς
φη-σ£ (ν) ε-φη φή-σει ε-φη-σε κε£-μεθα έ-κεί-μεΟα
φα-μέν Ι-φα-μεν φή-σομεν Ι-φή-σα‫־‬μεν κεί-σθβ *sl-σθβ Ν . κεί-μενον Ι-κει-σΟε
φα-τέ ϊ-φα-τε φή-σετε έ-φή-σα-τε
φα-σί(ν) ε-φα-σαν φή-σουσι ε-φη-σα-ν κεϊ-νται κε{‫־‬σθων κε!-μένου 2-*e-vtT0
IMPERAT. φά-θί (φή-σον)
SUBJUN. φώ φή-σω FUTURO. — κεί-σ-ο-μαι, κεί- s-et, κβί-σ-β-τα<, etc.
OPTAT. φα-£ην φή-σ-οι-μι φή-σα-ι-μι
INFINIT. φά-ναι φή-σ-ε(ν φή-σαι OBSERVACIÓN. — Los verbos «&η[10η y »ïjiat tienen formas de perfecto,
PART I CI P. (<?«?) φή-σ-ων φή-σας pero significación de presente. Por ello xaï|1a1 se emplea habitualmente en vez
El indicativo presente de φημί es enclitico, menos la 2.* pers. φής (‫׳‬ρής). del perfecto pasivo de τι'8-η^ι.
124 !25
KL VERBO
Estos aoristos en ov, ην, ων, uv, se conjugan como sigue:
‫ך‬.° ΟΙδα (tema Fiδ, lat. vld-eo), yo si, es un perfecto con
Indie. Imper. Subj. Optativo Inf. Participio
significado de presente; forma sus tiempos sin vocal de unión.

Perfecto Pluscuamp. Futuro εβην βώ βαίην Μ. βάς


Ιβης βήθι βή? βαίης βάντος
Ιβη βήτω βη βαίη «
>
F . βάσα
Yo si Yo sabia Sabré βάσης
Ιβημεν βώμεν βαίμεν CQ.
ol-δα ίδη 0 •ήδειν είσ-ο-μαι Ιβητε βήτε βήτε βαίτε Ν . βάν
ol-σθα ήδη-σθα Ουδείς είσ-ει Ιβησαν βάντων β ω σι βαϊεν βάντος
INDICATIVO οΐ-δε(ν) τβδει 0 τ^δειν sïa-e-τ αι

ϊσ-μιν •ήσ-μεν ο·$δειμεν είσ-ό-μεθα


ίσ-τ» •ήσ-τε ο^δειτε β7σ-ε-σθε άχέδραν άχοδρώ άχοδραίην Μ. άχοδράς
Τσ-ασι(ν) ‫¡¡ו‬-σαν οήδεσαν εΤσ-ο-νται άχέδρας άχ<5δραθ¡ άχοδράς άχοδραίη ς δ
> άχοδράντος
άχέδρα άχοδράτω άχοδρά άχοδραίη «»
O- F . άχοδράσα
IMPERATIVO Τσ-Οι, Τσ-τω x> άχοδράσης
άχέδραμεν άζοδρώμεν άχοδραΐμεν o
Ν
άχέδρατε άχόδρατε άχοδρατε άχοδραίτε ·β Ν . άχοδράν
άχέδρασαν άχοδράντων άχοδρώσι άχοδραΐεν άχοδράντος
SUBJUNTIVO είδώ

OPTATIVO βίδε-ίη-ν είσ-οί-μην


Ιχάρην χαρώ χαρείην Μ. χαρείς
έχάρης χάρηθι χ«ρΐ? χαρείης χαρέντος
Ιχάρη χαρήτω χαρείη δ>
INFINITIVO είδέ-ναι 87σ-8-σθαι χ«ρτί «Ρ‫־‬ F . χαρεΐσα
χαρεϊμεν Q. χαρείσης
Ιχάρημεν χαρώμεν β
χαρείτε Χ Ν . χαρέν
Ιχάρητε χάρητε χαρήτε
PARTICIPIO είδώς, υία, ός είσ-ό-μενος,η,ον χαρεί εν χαρέντος
Ιχάρησαν χαρέντων χαρώσι

Ιγνων γνώ γνοίην Μ. γνούς


Aoristos segundos sin vocal temática Ιγνως γνώθι γνφς γνοίης γνόντος
de verbos en ω Ιγνω γνώτω γνφ γνοίη δ>
F . γνοϋσα
'3>
?γνωμεν γνώμεν γνοΐμεν γνούσης
2 0 9 . Algunos verbos en ω, c u y o t e m a , terminado en vocal,
Ιγνωτε γνώτε γνώτε γνοϊτε Ν . γνόν
es reforzado o alargado en el presente, tienen un aoristo 2 que έγνωσαν γν όντων γνώσι γνοίεν γνόντος
se relaciona con la conjugación en μι por carecer de vocal de
unión o temática y m a n t e n e r , c o m o Ιστην ( § 200), la vocal larga
en todo el indicativo. E j . : Ιδυν δύω Μ. δύς
N o se
Tema Futuro A o r i s t o II Perfecot εδυς δύθι δύης δύντος
encuentra
Βαίνω, andar, βα- βήσομαι Ιβην βέβηκα 3δυ δύτω δύη Μ F . δΰσα
en los
άπο-διδράσκω, huir, δρα- άχοδράσομαι άχέδραν άχοδέδρακα Ιδυμεν δύωμεν ó δύσης
autores
χαίρω, alegrarse, χαρε- χαφήσω ιχάρην κεχάρηκα εδυτε δΰτε δύητε Ν. δύν
áticos
γιγγώσκω, conocer, γνο- γνώσομαι Ιγνων έγνωκα εδ υ σαν δύντων δύωσι δύντος
δόομαι, sumergirse, δυ- δόσομαι !δον δέδυκιτ
126 EL VERBO 127
Verbos en a

Adjetivos verbales VOZ ACTIVA


210. H a y en g r i e g o d o s a d j e t i v o s v e r b a l e s : e n -τέος y en -το'ς. Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo
1. El adjetivo verbal en -τέος indica la o b l i g a c i ó n d e h a c e r a
λύε-τον λύη-τον λύοι-τον
u n a cosa y c o r r e s p o n d e p o r s u s i g n i f i c a d o al a d j e t i v o verbal PRES. 2. a λύε-τον
3 . λύε-τον s λυέ-των λύη-τον λυο£-την
latino en -ndus. ·Β
2. a λύσε-τον
Jh λύσοι-τον
E j . : λυτέος, a, ov, solvendus, que debt ser desatado FUT. 0,
3 . a λύσε-τον λυσοί-την
2. El adjetivo verbal en τός indica la posibilidad de h a c e r 1«
u n a c o s a , c o m o los a d j e t i v o s l a t i n o s e n - b i l i s o los a d j e t i v o s cas- 2 . a λελύκα-τον Ρ λ ε λ υ κ ό τ ε ?στον λελύκε-τον λελύκοι-τον
PERF.
tellanos e n - b l e . A veces e q u i v a l e s i m p l e m e n t e a u n participio 3 . a λελύκα-τον λ ε λ υ κ ό τ ε βντων λελύκε-τον λελυκοί-την
pasado latino.
2 . a έλύε-τον
E j . : λυ-cd;, ή, ov, eolubllis; solutas IMP.
3 . a έλυέ-την
Su formación. Los adjetivos verbales suelen formarse cambiando
la desinencia θείς, del participio aoristo pasivo, por -τέος o τος. 2 . a έ-λύσα-τον λύσα-τον λύση-τον λύσαι-τον
AOR.
3 . a έ-λυσά-την λυσά-των λύση-τον λυσαί-την
E j . : χιμώ, honrar, τιμη-θείς τιμη-τέος τιμη-τός
αίροϋμαι, elegir, αίρβ-&ίίς αίρε-τέος αίρε-τός t>
2. a έλελύκει-τον Ρ
τέμνω, cortar, τμη-θβίς τμη-τέος τμη-τός PLUS.
3 . a έλελυκεί-την
δίδωμι, dar, δο-θβίς δο-τέος δο-τός
OBSERVACIÓN. — Los adjetivos verbales en -τος no todos son usados, pero
os en -τίος lo son casi todos ($ 391)• VOZ PASIVA

2 . a λύε-σθον λό-ε‫־‬σθον λύη-σθον λύοι-σθον


PRES.
El dual en la conjugación 3 . a λύε-σθον λυέ-σθων λύη-σθον λυοί-σθην
3
211. El dual de la conjugación n o tiene sino segunda y FUT. 2 . a λυθήσβ-σθον uΛ λυθήσοι-σθον
3 . a λυθήσε-σθον J λυθησοί-σθην
tercera personas. Sus desinencias s o n : .0.
FUT. 2 . a λελύσε-σθον 1
Tiempos Activa Media u Pasiva PERF. 3 . a λελύσε-σθον 1
(y a o r i s t o pasivo) ( m a n o s •1 a o r . p a s . ) Ρ
2 . a λέλϋ-σθον λέλυ-σθον λελυμένωήτον λελυμένω είτον
Para los tiempos primarios 2. a ρ. -τον PERF.
-090‫־‬v 3 . a λέλυ-σθον λελύ-σθων λελυμένωήτον λελυμένω εΐτην
de indicativo y par» todo
el subjuntivo. 3 .* ρ. -τον -σθ-ον
2 . a έλύε-σθον
IMP.
3 . a Ιλυέ-σθην s
Έa
‫בד‬
Para los tiempos secunda- a
2. ρ. -τον -σθ-ον a
rios de indicativo y para 2.» έλύθη-τον λύθη-τον λυθή-τον λυΟεί-τον
todo el optativo. 3·" p. -την -σ&ην AOR. s
3 . a έλυθή-την w λυθή-των λυθή-τον λυθεί-την
S
s0
2.* p. -τον -σθ-ον 2 . a έλέλυ-σθον Ρ
Para el imperativo. PLUS.
3.* p. -των -σ9·ων 3 . a έλελύ-σθην
12S EL VERBO VERBOS DEFECTIVOS 129

Verbos en ω
Verbos defectivos e impersonales
VOZ MEDIA
212. V e r b o s defectivos. — Aparte de los verbos en μι sin
reduplicación ni sufijo, todos defectivos, existen los verbos siguiente!
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo que sólo tienen algunas formas.
i E l perfecto 2 síaifra, acostumbro, sólo tiene el pluscuamperfecto
primario
Tiempo
2. a λύσε-σθον λύσοι-σθον είώΟ·ειν y el infin. είωθέναι y el part, είωθώς, acostumbrado, habitual.
FUT.
3 > λύσβ-σθον λυσο£-σθην 2." El perfecto ëot*«, parezco; subj. έοίκω, op. έοίκοιμι, inf. έοικένai
y είκέναι, part. Ιοικώς y είκώς, plusc. έφκειν. El participio neutro είκος,
secundario
Tiempo

2. a έλύσα-σθον λύσα-σθον λύση-σθον λύσαι-σθον se emplea substantivamente: lo verosímil, lo natural.


AOR.
3 . a έλυσά-σθην λυσά-αθων λύση-σθον λυσαί-σθην 3 Ή κ ω , venir, llegar, solamente tiene: impf. ήκον, f u t . ή ξ ω . El
imperfecto tiene significado de aoristo. El compuesto προς-ήκει, con-
viene, es usado impersonalmente. E j . : προσήκει σιωπαν, conviene callarse;
Verbos en μι προσήκει μοι τούτου, esto me interesa (τά προσήκοντα, lo que conviene,
tl deber).
4. 0 Δέδια (δέδοικα), temer, es u n perfecto con significado de p r e -
VOZ ACTIVA
sente; imper. δέδιθι, subj. δεδίω, opt. δεδιείην, inf. δεδιέναι, part, δεδιώς;
plusc. έδεδίειν (έδεδοίκειν). El perfecto de indicativo e s : δέδια, δέδιας,
Indicativo Imperativo Subjuntivo Optativo δόδιε, δέδιμεν, δέδιτε, δεδίασι al lado de las formas δέδοικα, δέδοικας, etc.

213. Verbos impersonales. — Los principales s o n :


2 . a Υστα-τον ] 8-í Υστα-τον ίστή-τον ίσται-τον
PRES. δει, es preciso, impft. Ιδεί, fut. δεήσει, aor. έδέησε
3o ..a Tιστα-τον j (‫^ י‬ ίστά-των Ιστή-τον ίσταί-την
διαφέρει, importa (Interest). Compuesto de φέρω
δοκεϊ, parece bien (placet). Verbo contracto en -in>
2 . a Υστα-τον
Tiempos secundario·

έατι, es posible ( n o confundir con Ιστί, es)


IMP
3. a Υστά-την ένεστι, es posible (con el infinitivo)
μέλει, importa, f u t . μελήσει, aor. έμέλησε
2 . a Ιστη-τον στή-τον στή-τον σταϊ-τον μεταμβλει μοι, me causa pena, me arrepiento (me paeniíef)
AOR. 2 a προσήκει, conviene ( c o n v e n i t )
3. Ιστή-την στή-των στή-των σταί-την
πρέπει, conviene ( d e c e t )
χρή, es preciso, se debe ( o p u s e s t ) . Subj. χρ·$, optativo
MEDIO PASIVA χρείη, inf. χρήναι, impf. χρήν ο έχρήν, futuro
χρήσται.

2. a Υστα-σθον Υστα-σθον Ιστή-σθον ίσταί-σθον


PRES.
3 . a Υστα-σθον ίστά-σθων ίστή-σθον ΐσταί-σθην
VERBOS IRREGULARES
2 . a Υστα-σθον 2 1 4 . E n t o d a s las l e n g u a s , l o s v e r b o s m á s i r r e g u l a r e s s o n
IMP. (‫ ־‬g a
3 . a ΐστά-σθην ί § p r e c i s a m e n t e los m á s u s a d o s . C o n v i e n e , por c o n s i g u i e n t e , cono-
eerlos b i e n .
9
131 127
EL VERBO
Β) V e r b o s c o n t e m a s p e r t e n e c i e n t e s a l a m i s m a r a f z ,
pero transformados1
Verbos Temas Futuro Aoristo Perfecto
O b s e r v a c i o n e s preliminares
βάλλω, disparar βαλ-‫־‬, βλη- βαλώ έβαλον βέβληκα
I. Lö* verbos irregulares griegos, de acuerdo con las partícularida- γίγνομαι, llegar a ser ‫ י־׳יד‬γεν-, γον- γενήσομαι έγενομην γέγονα
des que presentan, se pueden clasificaren cuatro categorías principales. έπομαι, seguir έπ-, σχ εφομαι έσχομην
1." Verbos polirrizos o verbos que forman sus tiempos sobre έχω, (§154,1) tener ¿X‫ >־‬σ χ - σ ε χ έξω Ισχον έαχηκα
temas procedentes de raices distintas, como en latín f e r o , tuli, καλέω-ώ,llamar A. καλ- , κλη- καλώ έκάλεσα κέκληκα
latum, y en español voy, irf, ful. P. χληθήσομαί έχλήθην κέκλημαι
A este grupo se le pueden añadir lot verbos que forman sus tiempos κα-, καυ-
κάω, καίω incendiar καόσω Ικαυσα κέκαυκα
sobre temas que, si bien proceden de una misma raiz, aparecen como
κλάω, κλαίω, llorar κλαι -, κλαυ- κλαύσομαι έκλαυσα
distintos debido a las transformaciones fonéticas que experimentan.
λείχω, dejar λιπ- λειχ-, λοιχ- λείψω έλιχον λέλοιχα
2.° Verbos Incoativos o verbos cuyo tema de presente e s t i r e - χείθομα¡, obedecer χιθ, -χειϋ-, χοιΟ- χείσομαι έχιθομην χέποιθα
forzado por el sufijo -σκ (-ισχ después de consonante). Se llaman incoa-
tivos (del latin Inchoare, empegar) porque este refuerzo σκ, ισκ indica χίχτω, caer χ τ - , χετ-, χεσ- χεσοϋμαι έχεσον χεχτωκα
el comienzo de la acción verbal, como en latín; Tpr¡pá-ox-a>,sene-sc-o, πλέω, navegar χλε- , χλευ- πλεύσομαι έχλευσα χέχλευκα
envejecer. πνέω, soplar πνε- , πνευ- χνεόσομαι έχνευσα χεχνεοκα
3.· Verbos con refuerzo ε en el tema de presente o en los tema» όέω, fluir Ρ«‫־‬. ρυ-, όευ- ρεόσομαι έρρόην έρρύηκα
de futuro, aoristo y perfecto. En estos últimos suele alargarse ε en η. τείνω, extender A. τεν- τα- τενώ έτεινα τέτακα
P. ταθήσομαι έταθην τέταμαι
4·° Verbos con refuerzo nasal en el tema de presente. Este
refuerzo puede ser: ν, νε, ιν, av y av con la inserción anterior de una v. τίκτω, dar a lu\ τεκ- , τοκ-, τκ- τέςομαι έτεκον τέτοκ«
χέο), verter Α. χ£‫ ׳־‬χ‫״‬- χέω κεχυκα
II. Un mismo verbo puede pertenecer a clases distintas a la vez. fxs‫״‬
P. χυθήσομαι έχοοην κέχυμαι
Asi, p. e., πίνω es un verbo polirrizo (temas χι, xo) y u n verbo con
φεύγω, huir , ψευγ- φεύζομαι Ιφυγον χέφευγα
refuerzo nasal (πι-ν-ω); όφλισκάνω es un verbo incoativo (όφλ-ισκ-άνω) ‫ז׳<?־‬-
y un verbo con refuerzo nasal (όφλισχ-άν-ω).
2.° Verbos incoativos
1." Verbos polirrizos A) Sin r e d u p l i c a c i ó n e n el p r e s e n t e

A) V e r b o s c o n t e m a s p e r t e n e c i e n t e s a r a í c e s t o t a l m e n t e d i s t i n t a s Verbos Temas Futuro Aoristo Perfecto


Verbos Temas Futuro Aoristo Perfecto άλϊσχομαι, ser cogido άλ-, άλω- άλώσομαι έάλων έάλωκα
αναλίσκω, gastar αναλω- αναλώσω άνήλωσα άνήλωκα
αίρέω-ώ, coger Α . άρ-, έλ- αίρήσω είλον ‫?־‬,ρηχά
αρέσκω, agradar αρε- αρέσω ηρεσα
elegir Μ. αίρήσομαι ειλομην ήρημαι
ser elegido P. αίρεθήσομαι -ήρέθην ^ρημαι γηράσκο), envejecer τηρ«‫־‬ γηράσομαι έγήρασα γεγήρακα
έρχομαι, ir, venir έοχ-, ί-, έλ- ειμι ήλθον έλήλυθα διδάσκω, enseñar διδαχ- διδάξω έδίδαζα δεδίδαχα
έσβίω, comer έδ-, ιραγ- έδομαι έφαγον έδήδοκα ευρίσκω, Α. ευρ-, ευρε- ευρησω εδρον ευρηκα
λέγω, decir λεγ-,,Ρερ-,,Ρεπ- έρώ ειπον είρηκα encontrar Μ. εύρη- εΰρήσομαι ευρομην ευρημαι
όράω-ώ ver Α. Fop-, öx~, Fib βφομαι ειδον έο'ραχα Ρ. εύρεθήσομαι εΰρέθην ευρημαι
P. όφθήσομαι ώφθην έόραμαι ήβάσκω, ser joven ήβα- ήβήσω ήβησα · ήβη χα
πάσχω, sufrir παθ-, πενθ- πείσομαι έπαθον χέπονθα
πίομαι έχιον πέχωκα θνήσκω, morir Οαν-, θνη- άχο-θανοϋμαι dx-aOavov τέΟνηκα
πίνω, beber Α. πι-, πο-
Ρ, χοθήσομαι έχοθην πεχομαι οφλ ι σκάνω, incurrir ¿φλ-,οφλε- ¿φλήσω ώφλον ώφληκα
τρέχω, correr τρεχ-, δραμ- δραμοϋμαι έδραμον δεδράμηκα 1
Los fenómenos fonéticos que originan estas transformaciones s o n : la metátesis
<ρέρω, llevar Α. φερ-, οί- οίσω ήνεγχον ένήνοχα o cambio de lugar de una consonante líquida, p. e., en βάλλω, temas βαλ-, βλη-; —
Ρ. ένεχ- ένεχθήσομαι ήνέχθην ένήνεγμαι las alternaciones vocálicas (§ 25), P· e., en γίγνοιιαι. tema* γν, γ!ν, γον.
132 133
Β) Con reduplicación en el presente
4.° Verbos con refuerzo nasal
Verboe Temas Futuro Aoristo Perfecto A) T e m a d e p r e s e n t o r e f o r z a d o por ν

γιγνώσκω, conocer γνα>- γνώσομαι έγνων εγνωκα Verbos Temas Futuro Aoristo Perfecto
διδοάσκω, huir δρα- δράσομαι Ιδραν δέδρακα δάκνω, morder δακ-, δηκ- δήξομαι έδακον δέδηγμαι(ρββ,)
άνα-μιμνήσκω, μνη- dva-μνήσω αν-έμνησα έλαόνω, empujar έλα( F)-, έλα- Ιλώ (S 183) ήλασα έλήλακα (168)
recordar κάμνω, fatigarse καμ-, κμη- καμοΰμαι ίκαμον κέχμηκα
μιμνήσκομαι, μνη- μνησθήσομαι έμνήσθην μέμνημαι τέμνω, cortar τεμ-, τμη- τεμώ Ιτεμον τέτμηκα
acordarse
τίνω, expiar τι-(τει-) τείσω ίτεισα τέτεικα
τιτρώσκω, herir τρω- τρώσω έτρωσα τέτρωκα
φθάνω, anticiparse φ θα- φθήσομαι Ιφθην έφθακα

3." Verbos con refuerzo ε Β) T e m a d e p r e s e n t e r e f o r z a d o p o r νε


A) T e m a d e p r e s e n t e r e f o r z a d o p o r e άφ‫־‬ικνέομαι, llegar ίκ- άφ-ίζομβι άφ-ικο'μην άφ-Ιγμαι
υπ-ισχνέομαι, prometer Οχ- ΰπο-σχήσομαι υπ-εσχόμην όπ-έσχημαι
Verbos Temas Futuro Aoristo Perfecto

C) T e m a d e p r e s e n t e r e f o r z o r f o por iv ( = vy)
γαμέω-ω, A. γαμβ-, γαμ- γαμώ Ιγημα γεγάμηκα
tomar por esposa βαίνω ( ^ a v y e o ) , A. βα- βη- βήσομαι ι Ιβησα ι βέβηκα
tomar por marido M. γαμοϋμαι έγημάμην γεγάμημαι marchar 2 έβην 2 βέβαα
δοκέω-ώ, parecer δοκε-, δοκ- δο'ξω ?δοξα 53δογμαι (pas.) P. -έβάθην -βέβαμαι
ώθέω-ω, rechazar A. ώθε-, ώθ- ώσω ίωσα Ιωκα
(S 154> 2) P. ώσθήσομαι έώσθην £ωσμα!
D) T e m a d e p r e s e n t e r e f o r z a d o p o r av

αισθάνομαι, percibir αίσθ- αίσθήσομαι ήσθο'μην ήσθημαι


B) T e m a d e f u t u r o , a o r i s t o y p e r f e c t o r e f o r z a d o p o r ε (η) άμαρτάνα), fallar, pecar άμαρτ- άμαρτήσομαι ήμαρτον ήμάρτηκα
ακ-εχθάνομαι, απ-εχθ- άπ‫־‬εχΟήσομαι άπ-ηχθο'μην άπ-ηχθημαι
αυξω, aumentar αύζ-, αύξη- αύξήσω ηδξησα ηδξηκα ser odioso
άχθομαι, afligirse άχθ-, άχθε- άχθέσομαι ήχθέσθην aú^áva), acrecentar αύζ- αύξήσω ηϋξησα ηυζηκα
βουλήσομαι έβοολήθην βλαστάνι», germinar βλαστ- βλαστήσω ίβλαστον βεβλάστηκα
βούλομαι, querer βοϋλ-, βοολη- βεβούλημαι
δαρθάναι, dormirse οαρθ- οαρθήσομαι όδα&θον δεδάρθηκα
δει, es preciso δε-, δεη- δεήσει έδβησε δεδέηκε
δέομαι, tener necesidad δε-, δεη- δεήσομαι έδεήθην δεδέημαι
έθέλω, θέλω, querer έθελ-, έθελη- έθελήσω ηθέλησα ήθέληκα Ε) T e m a d a p r e s e n t e r e f o r z a d o p o r av y p o r la inserción
ίρομαι, interrogar έρ-, έρη- έρήσομαι ήρομην d e u n a n a s a l (ν, μ, ‫)ך‬
μάχομαι, combatir μαχ-, μαχε- μαχοΰμαι έμαχεσάμην μεμάχημαι
μελ-, μελη- έμέλησε λαγχάνω. conseguir por λαχ- ληχ- λήξομαι Ιλαχον εΐληχα
μέλει μοι, me interesa μελήσει μεμέληκε
suerte
μέλλω ,estar a punto de μελλ-,μελλη- μελλήσω έμέλλησα λαμβάνω, coger, tomar λαβ- ληβ- λήφομαι έλαβον εϋληφα
όζω, dar olor όζ-, όζη- ¿ζήσω ώζησα (όδωδα) λανθάνω, estar oculto λαΟ- ληθ- λήσω έλαθον λέλτ,θα
οίβμαι, οίμαι, creer οί-, οίη- οίήσομαι φήθην μανθάνω, aprender μαθ- μαθη- μαθήσομαι ?μαΟον μβμάθηκα
οϋχομαι, partir οίχ-, οίχη- οίχήσομαι φχόμην πυνθάνομαι, πυθ-, κευθ πεύσομαι έπυθο'μην πέπυσμαι
informarse
οφείλω, deber όφειλ-, οφειλή- οφειλή σω ώφείλησα ώφείληκα
τυγχάνω, obtener τοχ-, τεοχ τ«όξομαι ίτυχον τβτόχηχα
134 ADVERBIOS DE MODO ADVERBIOS DE LUGAR 135

217. Comparativo y superlativo de los adverbios de


modo. — El comparativo de los adverbios de modo derivado» de
PALABRAS INVARIABLES adjetivos es el acusativo neutro singular del correspondiente adjetivo
comparativo. El superlativo es el acusativo neutro plural del correspon-
diente adjetivo superlativo»
EL ADVERBIO
Ej.: σοφώς, sabiamente, comp. σοφωτερον, super, σοφωτατα
ήδέως, agradablemente, ήδιον ήδιστα
Preliminar
Además de los adverbios ordinario» de modo, de lugar, de tiempo, 218. Otros adverbios de modo. — 1. Muchos adverbio»
de cantidad, hay los adverbios correlativo» correspondientes a cada una de modo son simples dativos o acusativos empleados adverbialmente.
de estas cuatro clases. Las terminaciones indican: Ej.: por fuer\a αρχήν, ante todo
-ως, la manera -ο&εν, la procedencia δημοσί(^ en público δίκην, según costumbre
-ου, -οθ-ι, el reposo -η, el paso, o la manera en particular τέλος, finalmente
-01, -οσε, la dirección -οτε, el tiempo «í'x‫־‬fl, al a\ar χάρ!ν, en atención
ήαυχ-fi, tranquilamente προίκα, gratis
χομιδτ¡¡, diligentemente σφόδρα, vehementemente
Xáftpqt, en secreto μάτην, en vano
Adverbios de modo 3χολ1¡¡, a placer κρύβδην, a escondidas
όνομαστί, nominalmente συλλήβδην, en conjunto
215. Adverbios en ως. — L a m a y o r p a r t e de adverbios de έλληνιστ{, a la griega άγεληδόν, en tropel
m o d o se derivan de adjetivos y participios, • m u d a n d o e n ς la ν
final del g e n i t i v o m a s c u l i n o p l u r a l . E j . : S. Otros adverbio» de modo ofrecen variadas terminaciones.
Adjetivo S e n . plur. Adverbio
Ej.: μόλις, μογις, apenas χωρίς, separadamente
σοφός, sabio σοφών σοφώς, sabiamente him ¿δάζ, con los dientes
πας, todo πάντων πάντως, totalmente
αληθής, verdadero αληθών αληθώς, verdaderamente
ών, que es δντων όντως, realmente
διαφέρων, que difiere διαφερόντων διαφερόντως, diferentemente Adverbios de lugar
Ϊ19. Loe adverbios de l u g a r más empleados s o n :
interrogativos Indefinidos Demostrativos Relativos
áva>, arriba ‫ייק־ז־‬ cerca
κάτω, abajo χωρίς, aparte
‫*־‬ως; πως, ώς, ώδε, οίίτως ώς, δζως
έντός, ris», dentro πέριξ» alrededor
tcómof de algún modo así, tan como
ίς(0, fuera άμφίς, de ambos lados
ότ;ίσβ>, atrás μεταξύ, en medio
216. Adjetivos neutros empleados adverbialmente.— xdppm, delante διέξ, a travis
Ciertos adjetivos se emplean adverbialmente en el acusativo neutro del χληαίον, πέλας, cerca χέρα, al otro lado
singular. μακράν, lejos αντικρύ, enfrente
E j . : ήδύ, agradablemente, I οΰδέν, de ningún modo
grandemente, I ταχό, rápidamente
136 ADVERBIOS DE TIEMPO Y CANTIDAD 137

Interroga-
Indefinidos Demostrativos Relativos
tivos Adverbios de tiempo
που, en alguna parte ένΟάδε, aquí 220. Los adverbios de tiempo más empleados son:
ποΰ;
οδ, Ινθα, donde αεί, siempre * αύτίκα, en seguida
¡dónde? οΰίαμοΰ, en ninguna parte ίνταύθα, aquí, allí
81c 0 u, dondequiera que χάλat, antiguamente τάχα, rápidamente
ubi? πανταχού, en todas partes l%tX, allí
νδν, έτι, aún, todavía
ahora
χ&ές, ayer ο&κετι, ya no; no más
ποι; ποι, β alguna parte ένΟάϊε, acá τήμερον, hoy ούτω, todavía no
01, Ινθα, adonde
la dóndel 0ύϊαμόσε,Λ ninguna parte ένταϋΟα, acá, allá οποι, adondequiera αυριον, mañana ήδη, ya
quo? χανταχόσβ, a todas partes έχεΐσβ, allí [que πρφην, anteayer πρώτον, primeramente
ápxi, poco ha πρότερον, primero, antes
εΰ&ός. directamente δστερον, después
πό&εν; χ&Οεν, de alguna parte ένθένίε, de aquí
después
8 θ εν, Ινθεν, de donde αμα. a un mismo tiempo είτα, έπειτα,
fde dóndei οΰδαμόθεν, de ning. parte εντεύθεν, de allí νύκτωρ, de noche πάλιν, de nuevo
á«¿ θ εν, de donde-
u n d e ? χανταχ ó θ εν, de todas partes εκείθεν, de allí [quiera que νεωστί. recientemente πρίν, antes

χη, por alguna parte τηδε, por aquí interrogativos Indefinidos Demostrativos Relativos
ή, por donde
¡por dónde? οΰδαμη, por ninguna parte ταύτη, por ahí τότε, entonces 8 τ ε, cuando
οχη, por dondequiera πότε; (cuándo? χοτε, algún día
qua? χανταχή, por todas partes !κείνη, por allá ένίοτε, a veces ¿·πότε cuando,
[que
οδχοτε, nunca siempre que

A las cuatro preguntas de lugar, responden también los adverbios OBSERVACIÓN. — Un adverbio de lugar O de tiempo precedido del articulo,
equivale a un adjetivo o a un substantivo.
π ο ΰ (πόδ-t); ποι ( π ό α ε ) ; πόθεν; πτ ; ; Ej.: Oí πάλαι o oí •kólKw. ίνθρωζο!, ¡os antiguos
ubi? quo? unde? qua? ·t πλησίον · oí πλήσιον áv&piuxoi, los vecinos
αύτοΰ, en el mismo lugar αύτόσε άλλοθεν —
ίλλοθ!, en otra parte άλλοσε αύιό&εν άλλη
Adverbios de cantidad
πολλαχοδ, en muchas partes πολλαχόσβ *0λλαχο&εν πολλαχ-fl
οΓχοι, en casa οϊκαδε οίκοθεν — 221. Los adverbios de cantidad más usados son:
Άθήνησι, en Atenas Άθήναζε Ά&ήνηθεν — δλις, bastante πολύ, mucho
άγαν, λίαν, demasiado ολίγον, poco
El sufijo -&εν es sobre todo frecuente en los adverbios siguientes: άδην, en abundancia μάλα, muy
έμπροσ&εν, delante Ινδοθεν, de dentro σχεδο'ν, casi μάλλον, mas
όπισθεν, detrás έξωθεν, de fuera πάνυ, enteramente μάλιστα, sobre todo
ávm&sv, de arriba έγγύ&εν, de cerca μικρόν, poco, casi μόνον, solamente
κάτω&εν, de abajo χάρρω&εν, de lejos
Interrogativos Indefinidos Demostrativos Relativos
OBSERVACIÓN. — Algunos adverbios de lugar tienen un comparativo en
tipio y un superlativo en -τατο». ίσον, όπο'σον,
πόσον; ποσόν, τοσούτον,
Ej.: ¿vuj, arriba, comp. ávmzépm, mds arriba ¿cuánto? en cierta cantidad tanto tanto como
super. ávtoTcnu), muy arriba
!M
li n
ilMIIIIIIIIIIIIIIIVMINIIIMMMIMIIMIM
lM
lM
l IIIII'!

138 ADVERBIOS DE OPINIÓN LA PREPOSICIÓN 139

227. Adverbios de duda


Adverbios de afirmación y d e negación
Ισως, quizá τάχα, probablemente
222. Adverbios de afirmación που (enclít.), en cierto modo hv, sin duda
vat, si τοί (enclít.), en verdad
8‫( ך‬enclít.) ciertamente; al menos πάνυ, πάνυ γε, en absoluto 228. Empleo de los adverbios interrogativos. — En
ή, seguramente μάλιστα, exactamente una interrogación simple directa:
ή μήν, sí, seguramente νή τόν Δία, si, por Zeus 1. Se emplea ή, apa, cuando no se sabe si la respuesta será afir-
δή, ciertamente ναι μοί τούς θεούς, si, por los dioses mativa o negativa.
223. Adverbios de negación E j . : Ή (o apa) ασθενεί ó αδελφός μου; ¿está enfermo mi hermano?
οδ (ούχ, οΰχ, ούχί), no 2. "Se emplea áp' 00, ούκουν, si se prevé que la respuesta será afir-
μη
ούδέ, μηδέ. y no, ni, tampoco mativa.
ούτε... ουτε... μήτε... μήτβ... ni... ni... Ej.: Ά ρ ' ού τούτο δίκαιον έστιν; ¿acaso esto no es justo?
ουδαμώς, !»'•‫׳‬,δαμώς, de ninguna manera (Respuesta probable: si, esto es justo)
ουδέποτε, μηδέχοτε, nunca, jamás
3. Se emplea μή, άρα μή, μών, cuando se prevé que la respuesta
οΰ μά τον Δία no, por Zeus
será negativa.
224. Empleo de 00 y de μή.— La negación ού y sus com- E j . : Ά ρ α μή μώρος el; ¿es que eres tonto?
puestos se emplean, en general, en las oraciones que expresan un
(Respuesta probable: no, no soy tonto)
hecho, un juicio, una interrogación.
La negación μή y sus compuestos se emplean, en general, en las 2 2 9 . La respuesta se expresa por medio de un adverbio
oraciones que expresan un Jeseo, una prohibición, una suposición o un afirmativo, negativo o de duda.
temor.
E j . : Ή ασθενεί ó αδελφός μου; - Ναι. - Ου. - Ί σ ω ς
OBSERVACIÓN. — En qué casos concretos se emptean cada una de estas dos
negaciones, lo veremos en Sintaxis al estudiar las distintas clases de oraciones. ¿ Esta enfermo mi hermano? - Sí - No - Acaso

225. Encuentro de dos negaciones. — 1. Una negación También se puede responder repitiendo la palabra que es objeto de
simple queda anulada por una negación compuesta precedente, y refor- interrogación.
za.da por una negación compuesta que sigue. E j . : Έ ασθενεί ó αδελφός μου; - 'Ασθενεί. - Ούχ ασθενεί
Ej.: οΰδεις ούκ ήλθε, todos vinieron (nemo non venlt)
ούχ ήλΟεν ούδείς, nadie vino
2. Dos o más negaciones compuestas se refuerzan siempre entre si. LA PREPOSICIÓN
Ej.: ούδείς ούδέποτε ούδέν τοιούτον είπε, nadie jamás dijo tal cosa.
230. H a y en g r i e g o 18 preposiciones q u e se dividen en tres
g r u p o s s e g ú n se c o n s t r u y a n :
Adverbios de interrogación y de duda 1.° con u n solo c a s o : acusativo, genitivo o dativo
226. Adverbios de interrogación 2.° con dos c a s o s : acusativo y genitivo
Interrogación s i m p l e 3 . 0 con tres casos: acusativo, genitivo y dativo.
ή, dp«, ¿ ? -ne
¿to' ού, ¿acaso no? nonne
ούκουν, ¿acaso, pues, no? nonne igitur Observaciones preliminares
μή, apa μή, ¿acaso? num i. El significado de una preposición resulta de la combimuián i4 su ¡tgnt-
μών ( = μή ούν), ¿es queï num ficado propio con el significado propio del caso que rige. I‫'׳‬n general, el acusativo
Interrogación d o b l e se usa con preposición para indicar la dirección o Urmino di un tnovimitntc;
*¿τεοον... ή... β...? utrum... an el genitivo, para indicar el origen o punto de partida; el dativo para indicar la
140 LA PREPOSICIÓN PREPOSICIONES DE UN SOLO CASO 141

posición en reposo. Asi, icapcf, que significa propiamente al lado, con acusativo
significará hacia el lado de. con genitivo del lado de, con dativo al lade de. La
preposición, por consiguiente, subraya y precisa el significado del caso.
2. Pero puede ocurrir que uno de los dos significados propios, el de la I. Preposiciones que rigen un solo caso
preposición o el del caso, sea más fuerte y oscurezca el otro. Asi, la idea de
compañía de la preposición aúv encubre a veces la idea de instrumento del
Rigen sólo acusativo
dativo con que se construye; viceversa, el acusativo de dirección puede oscu-
recer el significado de M, que no significará ya sobre, sino simplemente hacia.
'Avá Significado propio: de abajo arriba
3· Las preposiciones fueron en su ‫״‬rigen adverbios de lugar. Como tales
tienen un significado concreto local del que fácilmente se deriva su significado a) DE LUGAR: ΑΝΆ τον ποταμόν, rio arriba; άνά τα όρη, por los montes
temporal, y a veces, por traslación, otros significados figurados de distinta b) DE T I E M P O : ανά πάσαν τήν ήμέραν, durante todo el dia
especie. Asi, άνά, que indica un movimiento de abajo arriba, con acusativo c) FIGURADO: ανά κράτος, con toda la fuerza (proporción)
puede tener los siguientes significados: a) de lugar: ává τον icotajióv, rio arriba; ανά τέτταρας, de cuatro en cuatro (distribución)
b) de tiempo: ávd πασαν τήν ήμέραν, durante todo el dia ( — del principio al fin
del dfa); c) figurado: άνά χρατός, con toda la fuerza ( = de un extremo a otro
de la fuerza); άνά τέτταρας, de cuatro en cuatro ( = desde el primero al último Είζ, ές Significado propio: hacia el interior de (tendencia
grupo de cuatro).
a entrar dentro) lat. In con acus.
a) DE L U G A R : ϊρχομαι εις τήν πόλ'.ν, me dirijo a la ciudad
b) DE T I E M P O : εις έσπέραν, hacia la tarde; Ιτος εις Ιτος, de año en año
Cuadro general de las preposiciones
c) F I G U R A D O : εις τους φίλους, para con los amigos (benevolencia)
εις τούς πολεμίους, contra los enemigos (hostilidad)
Acusativo Genitivo, Dativo εϋς τι χρήσιμον, ütil para algo (fin o relación)
ανά hacia arriba — por, du- εις διακοαίους, unos doscientos (número o medida)
o rante, p e r
«β
o
εις a, hacia, i n c. acus.
o
o αντί en vez de, p r o
m άζό
m έκ, έζ
de, lejos de, a , a b Rigen sólo genitivo
de, fuera de, e x
c; προ ante(s) — por, p r o ,
o
O Αντί Significado propio: x.° frente a, contra
ÉV en, entre, i n c. abl.
σύν
de donde 2.° eit lugar de
con, c u m
tm διά por, a causa de por, a través de FIGURADO: βασιλεύειν αντί τίνος, reinar en lugar de alguien
m hacia abajo — en, du-
•κατά de arriba — abajo; con- αντί πολέμου είρήνην αίρουμεθα, preferimos la ραχ a la guerra
Ψ
m
o rante, por, según tra
X)
c μετά después de, p o s t con, c u m
o
O υπέρ sobre: más alli de sobre, s u p e r ; por, p r o
'Από Significado propio: alejamiento (del exterior
αμφί respecto a acerca de, d e alrededor de
m de un objeto) latin a , a b
o Ιπί a, hacia, contra sobre, en sobre, cerca de, en
·o
ce παρά hacia el lado de; a lo de, del lado de al lado de, en
o
η a) DE L U G A R : άπο τής πόλεως απεχώρησαν, se alejaron de la ciudad
largo de, durante
περί alrededor de acerca de, d e alrededor de b) DE T I E M P O : άπ' έκείνης τής ήμέρας, desde aquel dia

β
Cd πρός hacia, delante de; contra de, del lado de junto a, además de c) FIGURADO: κρίνειν άπ' έργων, juagar por las obras (medio o causa)
υπό debajo de, s u b c. acus. de debajo, bajo — por bajo, s u b c. abl, oí αφ' ‫׳‬Αρμοδίου, los descendientes de llarmodio (linaje)
140 142
LA PREPOSICIÓN PREPOSICIONES DEUNSOLOCASO

' E x , έξ Significado propio: procedencia (del interior 2. Con genitivo


de un objeto) latín e , e x
a) DE LUGAR: 81a της αγοράς, a través de la pla\a
a) DE LUGAR: έκ τής πόλεως άπήλθεν, salió de la ciudad
b) DE T I E M P O : δια παντός τοΰ βίου, durante toda la vida
b) DE T I E M P O : έξ αρχής, desde el principio; έκ παίδων, desde la infancia
c) FIGURADO: έκ πατρός χρηστού, hijo de un padre valiente (origen) c) FIGURADO: δι' έρμηνέως, por medio de un intérprete (medio)
έκ τούτων, por esto, por consiguiente (causa o consecuen-
[cia)
Κατά Significado propio: de arriba abajo
Πρό Significado propio: delante, frente
latin pro, ante 1. Con acusativo
a) DE LUOAR: πρό τών πυλών, delante de las puertas a) DE L U G A R : κατά τόν ποταμόν, rio abajo, κατά »άλατταν, por mar
b) DE T I E M P O : πρό τής μάχης, antes de la batalla b) DE T I E M P O : κατά τόν πόλεμον, durante (el tiempo de) la guerra
c) FIGURADO: πρό τών άλλων, con preferencia a los demás (preferencia) c) FIGURADO: κατά τόν νόμον, según la ley (relación)
πρό τής πατρίδος, combatir por la patria (protección)
κατά τρεις, de tres en tres (distribución)

Rigen sólo dativo 2. Con genitivo


a) DE LUGAR: κατά τών πετρών, de las peñas abajo; κατά γης, bajo tierra
Έν Significado propio: dentro, en el interior b) DE T I E M P O : κατά τίνος λέγειν, hablar contra alguien (hostilidad)
latín in con abl.
[de Maratón
a) DE LUGAR: έν Σπάρττβ, en Esparta; ή έν Μαρα&ώνι μάχη. la batalla Μετά Significado propio: en medio, entre
b) DI TIEMPO: έν τούτω τώ έτει, en este año; έν τούτφ, en estt momento cf. μέσος, medius
c) FIGURADO: έν φόβψ είναι, temer; έλπίζειν έν τινι, esperar en algo
1. Con acusativo
Σόν Significado propio: compañía, lat. cum a) DE LUGAR: μετά χείρας, entre manos (sólo entre los p o e t a s )
b) DE T I E M P O : μετά τόν πόλεμον, después de la guerra
σύν Μενελάψ, con, en compañía de Menelao (prevalece el significado
oí συν Φαλίνψ, los compañeros de Falino [de la preposición)
2. Con genitivo
σύν Ά θ η ν ^ , con ayuda de Atenea; σύν βία, con violencia (prevalece el si‫״‬-
nificado instrumental del dativo) a) DE LUGAR: μετά τών φίλων, entre, con los amigos
b) DE T I E M P O : μεθ' ημέρας, al amanear

,
I!. Preposiciones que rigen acusativo y genitivo Γπέρ Significado propio: sobre, encima de
(sin contacto) lat. super
Δια Significado propio: por entre, a través de 1. Con acusativo
(dos extremos) latín d i - , d i s -
a) DE LUGAR: υπέρ Έλλήσποντον, más allá del Helesponto
1. Con acusativo b) DE T I E M P O : υπέρ τριάκοντα ημέρας, más de treinta días
a) DE LUGAR: δια τά δώματα, a través del palacio \ c) FIGURADO: υπέρ τήν δόναμιν, más allá de sus fuerzas (exceso)
b) DE T I F M P O : διά τήν νύκτα, durante la noche ! 5 0 1 0 e n t r e 105 P 0 e t M
c) FIGURADO: δι' Άθηνάν, con la ayuda de Atenea (ayuda, con pers.) 2. Con genitivo
διά τήν άνδρείαν, célebre por su valor (causa) a) DE LUGAR: υπέρ τών κεφαλών, sobre sus caberas
b) FIGURADO: υπέρ τής πατρίδος, luchar por la patria (interés)
144
140 P R E P O S I C I O N E S D E UN SOLO C A S O
LA PREPOSICIÓN

c) FIGURADO: χαίρειν έχί •ctvt, alegrarse por algo (causa)


έπι τόκοις δανείζειν, prestar a interés (condición) [fin)
έχί χαιδείηι μανθάνειν, aprender para instruirse (objeto o
111. Preposiciones que rigen acusativo, έπι τοις χολεμίοις, en poder de los enemigos (dependencia)

genitivo y dativo
ΙΙρός Significado propio: en presencia de, junto a
Παρά Significado propio: al lado (sin contacto)

1. Con acusativo 1. Con acusativo


a) DE LUGAR: χρός τήν άγοράν ίέναι, dirigirse hacia la ρΐαχα
a) DE LUGAR: ίθι παρά τόν άδελφόν μου, vete a casa de (junto a) mi htr-
b) DE TIEMPO: χοός έσπέραν, hacia la tarde; προς ήμέραν, al amanecer
παρ« τήν γήν έπλει, navegaba a lo largo de la costa [mano
c) FIGURADO: πρός τους πολεμίους, contra los enemigos (hostilidad)
b) DE TIEMPO: παρά πάντα τόν βίον, durante toda la vida
τά προς τόν πο'λεμον, las cosas de la guerra (relación)
c) FIGURADO: παρά τούς νόμους, contra (al lado, fuera de) las leyes
χρός τήν σοφίαν ουδέν τά χρήματα, en comparación de ¡a
παρά τούς άλλους, en comparación (al lado) de los demás
sabiduría nada valen las riquezas (comparación)
2. Con genitivo
a) DE LUGAR: χαρά του πάππου, de casa (del lado) del abuelo
2. Con genitivo
b) FIGURADO: χαρ* έμοΰ τούτο άγγελλε, anuncia esto de mi parte a) DE LUGAR: προς τοϋ ποταμού, del lado del río [los dioses
b) DE TIEMPO: χρός βασιλέως, de parte del rey; πρός θεών, en nombre de
3. Con dativo
a) DE LUGAR: χαρά τ φ φίλψ, en casa (al lado) del amigo; νόμινον ήν 3. Con dativo
χαρά τοις Άθηναίοις, era costumbre entre los atenienses a) DE LOGAR: χρός Βαβυλώνι Κύρος ήν, Ciro estaba cerca de Babilonia
b) FIGURADO: πρός τούτοις, además de esto ( = junto con esto)
,
Επί Significado propio: s o b r e , e n c i m a (en contacto)

1. Con acusativo Ύπό Significado propio: d e b a j o , lat. s u b .


a) DE LUGAR: άναβαίνειν έχί τόν íxxov, subir a caballo 1. Con acusativo
b) DE TIEMPO: έπι δέκα έτη μισθοΰν, alquilar por die\ años
c) FIGURADO: έπι τούς πολεμίους, contra los enemigos (hostilidad) a) DE LUGAR: υπό τό τείχος ήλθε, llegó debajo de la muralla
0) FIGURADO: υπό αύτόν χρόνον, hacia el mismo tiempo
έπι θήραν Ιξιέναι, salir de caía (finalidad)

2. Con genitivo 2. Con genitivo


a) DE LUGAR: Ιπί τής κεφαλής Ιχειν τι, llevar algo sobre la cabera a) DE LUGAR: ύπό ‫(־‬ής οίκεΐν, habitar bajo tierra
έπι Σάμου πλεΐν, navegar hacia Samos b) FIGURADO: άπολέσ&αι υπό λιμού, perecer de hambre (causa)
b) DE TIEMPO: έπι Κύρου βασιλεύοντος, en el reinado de Ciro ύπό τού φίλου τιμασθαι, ser honrado por el amigo (agente
c) FIGURADO: έπι τεττάρων, de cuatro en cuatro (distribución) de un verbo pasivo, § J18)

3. Con dativo 3. Con dativo


a) DE LUGAR: έχί τή πυρά κείμενος, echado sobre la hoguera a) DE LUGAR: ύπό τφ τείχει ήν, estaba bajo la muralla
b) DE TIEMPO: έχί νυκτί, de noche; έχί τούτοις, después de esto b) FIGURADO: ύπ' Άθηναίοις, bajo (el poder de) los atenienses
10
146 LA PREPOSICIÓN LAS PREPOSICIONES EN COMPOSICIÓN 147

Rigen genitivo
άνευ, sin είσω, adentro de
Περί Significado propio: en torno, alrededor
έγγάς, πλησίον, cerca έξω, afuera de
πόρρω, lejos Xábpq., a escondidas de
1. Con acusativo
μεταξύ, entre έναντι ov, enfrente de
a) DE LOGAR: περί τήν ακηνήν, alrededor de la tienda εύθ·ύ, derecho a πλήν, excepto [sa)
b) DE TIEMPO: περί μέσας νύκτας, hacia media noche hasta Ινεκα, por causa de, por ( c a u -
c) FIGURADO: περί τούς δισχιλίοος, cerca de dos mil (aproximación) έντός, dentro de χάριν, gracias a, por (gratia)
περί το¡ ιεροί elvat, ocuparse de los sacrificios (ocupación) έκτος, fuera de δίκην, a manera de

2. Con genitivo y la mayor parte de los adverbios de lugar y de tiempo.

a) DE LUGAR: περί τίνος λέγειν, hablar de alguien o de algo (asunto) Rigen dativo
περί πάντων τιμαν, honrar sobre todos (superioridad)
άμα, con, al mismo tiempo que | δμου, juntamente con
3. Con dativo OBSERVACIÓN. — Ένεχα, χάριν, δίχην se colocan ordinariamente después del
substantivo que siguen: δένδρα ftepaTOÚsiv τοδ χαρποΰ Ινεχα, cultivar los árboles
a ) FIGURADO: περί τοις στέρνοις θώραξ, una coraba alrededor del pecho
por el fruto.

,
Αμφί Signif. propio: 1° por ambos lados, de donde
2." alrededor. Cf. άμφω, ambo Las preposiciones en composición
Ά μ φ ί tiene los mismos usos y significados que περί, pero es menos
232. L a s 18 p r e p o s i c i o n e s p r o p i a s e n t r a n e n la c o m p o s i c i ó n
empleada. Además, en genitivo y dativo es usada casi exclusivamente
de u n g r a n n ú m e r o d e verbos.
por los poetas.
L a u n i ó n de la p r e p o s i c i ó n c o n u n v e r b o s i m p l e para f o r m a r
OBSERVACIÓN. — Cuando el g r u p o que f o r m a una preposición y su régi- u n v e r b o c o m p u e s t o , p u e d e p r o v o c a r , c o m o e n latín, u n c a m b i o
m e n va precedido del artículo, equivale a un substantivo o a u n adjetivo. en la f o r m a de la p r e p o s i c i ó n . M a s , al c o n t r a r i o de 10 q u e pasa
E j . : Oí εν τη 'Aaííjf Έλληνες, los griegos de Asia (que están en Asia) e n latín, n o se p r o d u c e n i n g ú n c a m b i o e n la f o r m a de la palabra
Ta προς τον πόλεμον, las cosas de la guerra (que se refieren a la guerra). compuesta.

Cambios en la forma de las preposiciones

Preposiciones impropiamente d i c h a s i L a s preposiciones terminadas en vocal, excepto άμφί, περί y


προ, la pierden delante de otra vocal.
2 3 1 . Hay algunas palabras, de origen diverso, que se emplean Ej.: έπ-άγω, conducir, por έπι-άγω
también como preposiciones. Las principales s o n : παρ-έχω, ofrecer, por παρα-έχω
1.° ως, hacia que rige solamente un acusativo de nombre de Después de la caída de la vocal final, las preposiciones en que esta vocal
persona. va precedida de una π o de una τ cambian la π en <p y la τ en ft, al unirse con
Ej.: πέμπειν ως βασιλέα, enviar al rey (ad regein) un verbo simple cuya vocal inicial lleva espíritu áspero.
2.a Los siguientes adverbios o formas casuales usadas como Ej.: ίκρ-ίημι, remitir, por áico-Γ»¡(‫״‬
adverbios: xafr-atpü), abatir, por xata-aípm
148 LA PREPOSICIÓN
LAS PREPOSICIONES EN COMPOSICION 149
2." La preposición èx cambia en έξ delante de una vocal.
Ε.: έκ-βάλλω, espulsar, pero Ιξ-εγείρω, despertar
Preposición Verbo simple Verbo c o m p u e s t o
3·° La ν final de las preposiciones áv y σύν cambia: en μ delante
una μ o de una labial, — en γ delante de una gutural, — en λ delante έχί, sobre τίθημι, poner έπι-τίθημι, sobreponer
de una λ (§ 2 7 ) . a, hacia βαίνω, ir Ιπι-βαίνω, dirigirse a
Ε¡.: έμ-μένω, permanecer, por έν-μένω contra έρχομαι, marchar επ-έρχομαι, marchar contra
έμ-β«ίν<ι>, marchar, » έν-βαίνω
κατά, hacia abajo βαίνω, ir κατα-βαίνω, bajar
έγ‫־‬γράφω, inscribir, » έν-γράφω
contra βοάω, gritar κατα-βοάω, injuriar
έλ-λαπω, descuidar, » έν-λείπω
completamente καίω, quemar κατα-καίω, reducir a cenizas

μετά, participación δίδωμι, dar μετα-δίδωμι, dar parte


Significado de las preposiciones en composición cambio νοέω, pensar μετα-νοέω, cambiar de pensar
2 3 3 . Al unirse con los verbos simples para formar verbos c o m - ser, estar πάρ-ειμι,
παρά, cerca είμί, estar presente
puestos, las preposiciones modifican de diversas maneras el significado navegar
de lado πλέω, παρα-χλέω, costear
de los verbos simples.
más allá βαίνω, ir παρα-βαίνω, traspasar
He aqui los principales significados que las preposiciones presentan
en los verbos compuestos: περί, alrededor βαίνω, ir περι-βαίνω, rodear
superioridad είμί, ser περί-ειμι, ser superior
Preposición Verbo simple Verbo c o m p u e s t o intensidad πάσχω, sufrir περι-παθέω, afectarse vivamen-
U,
Lle
αμφί, por ambos lados λέγω, decir άμφι-λέγω, disputar προ‫׳‬, delante τρέχω, correr χρο-τρέχω, correr delante
alrededor βαίνω, ir άμφι-βαίνω, rodear antes όράω, ver προ-οράω, prever
por, en defensa μάχομαι, luchar προ-μάχομα!, luchar por
ává, arriba βαίνω, ir άνα-βαίνω, subir preferencia τιμάω, honrar προ-τιμάω, preferir
hacia atrás χιυρέω, ceder άνα-χωρέω, retroceder
de nuevo βιόω, vivir άνα-βιόω, revivir προς, hacia βαίνω, ir προσ-βαίνω, ir hacia
además τίθημι, poner προσ-τίθημι, añadir
αντί, en frente βλέπω, mirar άντι-βλέπω, mirar de frente
contra λέγω, decir άντ!-λέγω, contradecir σύν, juntamente τάττω, ordenar συν-τάττω, coordenar
en cambio δίδωμι, dar άντι-δίδωμι, dar a cambio
υπέρ, por encima tener ύπερ-έχω, tener encima
από, alejamiento βαίνω, ir άπο-βαίνω, partir más allá βαίνω, ir ύπερ-βαίνω, ultrapasar
en defensa μάχομαι, luchar ύπερ-μάχομαι luchar por
διά, a través έρχομαι, ir δι‫־‬έρχομαι, atravesar
separación αίρέω, coger δι-αιρεω, separar ύπό, debajo γράφω, escribir ύπο-γράφω, subscribir
completamente πράττω, hacer δια-πράττω, acabar a escondidas πέμπω, enviar ύχο-χέμχω, enviar bajo mano
distribución δίδωμι, dar δια-δίδωμι, distribuir poco a poco πίμπλημ , llenar ύπο-πίμπλημ¡ llenar poco a poco

ek, la entrada άγω, conducir είσ-άγω, introducir


OBSERVACIONES. — I . El significativo de un verbo compuesto resulta^
εκ, έξ la salida αίρέω, coger Ιξ-αιρέω, extraer pues, de la combinación del significado de la preposición con el significado
del verbo simple.
«ν, dentro, en οΐκέω, habitar έν-οικέω, habitar en
II. El significado propio y general de las preposiciones es generalmente
en los verbos compuestos donde mejor se ha conservado.
LA CONJUNCIÓN Y LA INTERJECCIÓN 151

II. Conjunciones de subordinación


LA CONJUNCIÓN Completivas

2 3 4 . H a y que distinguir las conjunciones de coordinación y ότι, ώς, que (después de verbos significando decir, saber, etc.)
las de subordinación. Tas c o n j u n c i o n e s de coordinación o partícu- Finóles
las sirven para unir u o p o n e r oraciones o frases de la m i s m a iva, βπως, para que, a fin de que (subjuntivo)
naturaleza. — Las conjunciones de subordinación indican de qué
Causales
m a n e r a una oración depende de otra y rigen d e t e r m i n a d o m o d o . ότι, porque ώς, porque
διότι, por esto porque έπεί, έπειδή, puesto que
Interrogativas
εί, si I πότερον... ή ‫ ל‬utrum...an
I. Conjunciones de coordinación είτε... εϋτε si... o si I εί rj i si... si o si
Consecutivas
Copulativas
ώστε, de modo que (gener. con infinit., a veces con indicat.)
και, τε (enclit.; lat. q u e ) , τε καί,
και... καί... (τε... τ6...), no sólo... sino también Condicionales
μέν... δέ..., por una parte... por otra εί, si (con indicativo u optativo)
ού μόνον... αλλά καί..., no sólo... sino también είπερ, si verdaderamente, si como creé
si apa, εί που st acaso, si por casualidad
Disyuntivas έάν (de ε! av), contracta ήν, áv, si, si acaso (con subjuntivo)
o, o bien ήτοι... η..., 0... o bien... Concesivas
ή... ή., 0... ο... είτε... είτε..., sea... sea... ει και, και ει, aunque οΰδ' εί, οΰδ' έάν, aunque na
καν = και έάν, aun cuando καίπερ por más que (participio)
Adversativas Temporales
αλλά, pero, sino μην, μεντοι, sin embargo ότε cuando Ιως, μέχρι, μέχρι οδ, hasta que
δέ, mas, por otra parte όμως, y sin embargo όταν siempre que έξ οδ, αφ' οδ, desde que
au, en cambio καίτοι, καί μην, no obstante έπεί, Ιπειδή después que έν φ mientra*
γε, γοϋν, por lo menos αλλά γάρ, pero es que ήνίκα en el momento que πρίν, antes que (inf. o ind.)

Causales
LA INTERJECCION
‫י?«ד‬ pues, porque | και γαρ y en efecto
235. Las interjecciones más usuales son las siguiente«:
Consecutivas o ilativas ώ, invocación ¡oh!
á, ώ, dolor; sorpresa ¡ayl/ohl
οδν, ούκοΰν, por consiguiente δη, evidentemente, pues φεϋ, ιού, dolor ¡ay!
ápa, pues τοινοΰν, τοιγαροΰν, asi pues alai, αίβοΐ, dolor; execración /oht/ayl
οΰκουν, pues no τοιγάρτοι, ast, en efecto παπαΐ, βαβαί, dolor; sorpresa ¡oh! ¡ a h !
οίμοι, dolor vehemente ¡aydemlt
Las conjunciones τε, μέν, Sé, ¡ιήν, μέντοι, au, γε, γοΰν, ‫ך‬άp, άρα, 03ν, Sy¡ se co- ela, εδγε, ánimo; aplauso ¡ánimo! ¡bravot
locan siempre cespués de la primera palabra de la oración, o después de dos φέρε, άγε, exhortación ¡ta! ¡vamos!
palabras estrechamente unidas por el sentido. ?806, advertencia ¡he aquí!
PALABRAS DERIVADAS 153
DERIVACIÓN Y COMPOSICIÓN
Palabras derivadas Adjetivos derivados
236. Las palabras derivadas se forman añadiendo u n determinado 238. Los adjetivos derivados se f o r m a n mediante los sufijos:
sufijo al tema de otra palabra. Asi de πράττω ( t e m a χραγ‫)״‬, hacer, se Sufijo Significa Ejemplo Deriva d e
deriva πράγμα, obra, añadiendo el subfijo -μα al t e m a χραγ-.
A d j e t i v o s d e r i v a d o s de verbos
Damos a continuación el significado de los principales sufijos con -ικος αρχικός, capa\ de mandar άρχω, mandar
que se f o r m a n los substantivos, los adjetivos, y los verbos derivados. -ιμος j aptitud
χρήσιμος, útil χράομβι, usar de
-τέος obligación <ριλητέος, amandus <^ιλέω-ώ, amar
Substantivos derivados -τός posibilidad ορατός visibilis (§210-21 οράω-ώ, ver
237. Los substantivos derivados «e f o r m a n medíante los sufijos: A d j e t i v o s d e r i v a d o s de substantivos

Significa -ιος ‫ )־‬relación δίκαιος, justo δίκη, justicia


Ejemplo Deriva d e
-ικός ) origen βασιλικός, regio, real βασιλεύς, rey
Substantivos d e r i v a d o s d · verbo·
-έος(-ους) χρυσέος-ούς, de oro χρυσός, oro
γραφεύς, escritor γράφω, escribir -ινος j materia λίθινος, de piedra λίθος, piedra
ποιητής, poeta ποιέω, hacer
> el agente 1 σωτήρ, salvador σψζω, salvar -εις abundancia χαρίεις, gracioso gracia
ρήτωρ, orador έρώ, (§ 124 1.°‫־‬A) diré -ειδής semejanza θεοειδής, divino θεός, dios
-ων propensión μνήμων, que recuerda μνήμη, memoria
σπορά, siembra σπείρω, sembrar
-ρος cualidad βλαβερός, nocivo βλάβη, daño
παιδεία, instrucción παιδεύω, enseñar
>la acción confiar
πίστις, fe πείθω,
πράξις, acción πράττω, hacer
Verbos derivados
διωγμός, persecución διώκω, perseguir
‫ ן‬el resultado πράττω, hacer
πράγμα, obra 239. Los verbos derivados se f o r m a n mediante los sufijos:
δικαστήριον, tribunal δικάζω, juagar Sufijo Significa Ejemplo
I el lugar Deriva d e
άροτρον, arado άρο'ω, arar
fel instrumento βαίνω, andar V e r b o s d e r i v a d o s de s u b s t a n t i v o s y d e a d j e t i v o s
βάθρον, grada
Substantivos d e r i v a d o s d e a d j e t i v o s -áa> τολμάω-ώ, ser auda\ τόλμα, audacia
-έω 1 estado 0 πολεμέω-ώ, estar en guerra πόλεμος, guerra
σοφία, sabiduría σοφος, sabio ƒ posesión
δικαιοσύνη, justicia δίκαιος, justo -εύω βασιλεύω, ser rey βασιλεύς. rey
>la cualidad νεότης, juventud νέος, joven -όω j δουλοιο-ώ, esclavizar δούλος, esclavo
βάρος, peso βαρύς, pesado -ίζω μαλακίζω 1 M a n d a r
-ύνω > causativos μαλακία, molicie
Substantivos derivados de substantivos μαλακυνω j
Μεγαρέυς, de Megara Μέγαρα, Megara -αίνω ) χαλεπαίνα¡, enfadarse χαλεπός, difit il
Κορίνθιος, de Corinto Κόρινθος, Corinto -άζω función δικάζον juigar δίκη, justicia
la filiación Σικελιώτης, de Sicilia Σικελία, Sicilia
la descendencia® V e r b o s d e r i v a d o s de otros verbos
Πηληιάδης, hijo de Peleo Πελεύς, Peleo
Άτρεΐδης, hijo de Atreo Άτρεύς, Aireo -ίζω i frecuenta- στεναχίζω, gemir sin cesar στενάχο», gemir
-άζω ) tivos βιάζομαι, obligar βιάομα!. obligar
μουσεΐον, museo Μούσα, musa
j el lugar Παρθενών, Partenón παρθένος, virgen -σείω desiderativos δρασείω, desear hacer δρά(»-ώ, hacer
-σκω incoativos γηράσκω, envejecer γηράω-ώ. ser viejo
παιδίον, niñito παις, niño
j diminutivos οίκίδιον, casita οίκος, casa
OBSERVACIÓN. — E n m u c h o s n o m b r e s d e r i v a d o s el t e m a primitivo p r e s e n t a
νεανίσκος, jovencito νεανίας, joven
a veces alternaciones vocálicas (§ 23).
1
Los sufijos de agente femeninos s o n : -τείρα, -τρια, -τρις, -τις. Ej. : λέγω, tem. λεγ-, decir λίγος, palabra
τέμνω, tem. τ‫־‬μ-, cortar ‫ז‬0‫ן‬1‫}י‬, corte
‫ י‬Los sufijos de filiación y descendencia femeninos son: -ίς, -ας, -τις.
154 PALABRAS COMPUESTAS

Palabras compuestas TERCERA PARTE

2 4 0 . La lengua griega debe en gran parte su riqueza expresiva a


la facilidad con que forma palabras compuestas. Estas palabras se for-
SINTAXIS
man por la unión de dos palabras simples o de un prefijo y de una
palabra simple. Nociones generales
N O R M A . A n t e s d e e n t r a r e a el e s t u d i o d e
241. Compuestos de dos palabras simples. — Éstas la s i n t a x i s c o n v i e n e I n s i s t i r s o b r e l a s alguien-
suelen s e r : t e s n o c i o n e s g e n e r a l e s , q u e el a l u m n o s u e l e
olvidar o n o c o n o c e r b i e n .
1. Dos substantivos: ναυ-μαχία, combale naval, de ναύς y μάχη.
2. Un subst. y un verbo: ναύ-αρχος, almirante, de ναύς y άρχω. 243. La sintaxis (σύν-ταξις, co-ordinación) e s t u d i a el modo
3. Un verbo y un subst.: φιλ-άν&ρωπος, filántropo, de φιλέω y c o m o las p a l a b r a s , c u y a f o r m a h e m o s v i s t o e n la morfología, se
δνθρωπος. e n l a z a n u n a s c o n o t r a s p a r a f o r m a r la o r a c i ó n g r a m a t i c a l .
El primer elemento, si es una palabra declinable, pierde generalmente una
sílaba, cuando el segundo empieza por vocal: λόχ-αγός (λόχος, ά-¡ω), capitdn, Oración gramatical: sus elementos
y termina en o, cuando el segundo empieza por consonante. Esta o unas veces
pertenece al t e m a : οίχο-νόμος, mayordomo, otras veces es una vocal de unión: 244. Oración gramatical o p r o p o s i c i ó n es la p a l a b r a o
κατρ-ο-χτόνος, parricida. c o n j u n t o de palabras q u e t i e n e n u n s e n t i d o c o m p l e t o .

242. Compuestos de un prefijo y de otra palabra. — 245. Elementos esenciales. — T o d a oración consta ne-
Las preposiciones, cuyo significado en composición ya vimos (§ 233) c e s a r i a m e n t e de d o s e l e m e n t o s esenciales, q u e s o n :
son los principales prefijos que entran en la formación de estos c o m - a) el s u j e t o , o a q u e l l o de q u e se a f i r m a a l g o .
puestos. b) el predicado, o a q u e l l o q u e se a f i r m a del s u j e t o .
E j . : άνα-βαίνω, subir; άνά-βασις, subida.
Ej.: 'Αλέξανδρος έβασίλεοε
Los otros prefijos s o n :
sujeto predicado
1.° a- o av- privativo o negativo, que equivale al lat. i n -
Ej.: ά-τυχής, desgraciado; α-δικος, injusto; άν-άξιος, indigno. 2 4 6 . E l s u j e t o es siempre un substantivo, pero puede serlo
2." δος- que expresa una idea de mal, de pena, de dificultad. toda palabra o expresión empleada con valor de substantivo, así:
E j . : δυς-τυχής, desdichado; δύσ-πονος, trabajoso. un p r o n o m b r e : ημείς πιστεύομεν, nosotros creemos
0 u n adjetivo: ó σοφός εύδαίμων έστίν, el sabio es felii
3. εδ, bien, que expresa una idea de bien, de abundancia, d<
facilidad. un participio: ó μισών μισείται, el que odia es odiado
un infinitivo: τό ψεύδεσθαι αίσχρόν έστι, mentir es feo ¡lienta
E j . : εδ-χυχής, afortunado; εύ-βατος, fácilmente accesible.
una expresión: oí πάλαι ανδρείοι ήσαν, los de antaño eran va-
OBSERVACIÓN. — Es en virtud de su admirable flexibilidad en la formación
de compuestos que el griego es todavía la lengua de la terminología científica. 247. El predicado: verbal o nominal. — 1:1 predicado es
Ej.: telégrafo, fonógrafo, barómetro, etc. verbal, cuando es u n verbo: Κύρος έβασίλευε, Ciro reinaba; nomi-
n a l , cuando es u n nombre, substantivo o adjetivo: Κύρος βασιλεύς ήν,
Ciro era rey.
OBSERVACIÓN. — Generalmente el predicado verbal recibe el nombre do
verbo, y el predicado nominal, el de predicado o predicativo.
156 SINTAXIS NOCIONES GENERALES 157

2 4 8 . C ó p u l a . — El predicado nominal va unido al sujeto me- 252. Complementos del predicado verbal. — El verbo
diante el verbo ειμί o cópula, fista puede omitirse: puede tener dos clases de complemento: complemento de objeto y
a) en sentencias o expresiones proverbiales: ó μέγας όλβος ού complemento circunstancial.
μόνιμος, la fortuna grande no (es) duradera. Cf. en latín s u m m u m j u s
Complemento de objeto es el substantivo o palabra substan-
S U m m a i n j u r i a y en castellano el mejor camino, el recto.
tivada que recibe la acción del verbo. Puede ser d i r e c t o e i n d i r e c t o .
b) en oraciones cuyo predicado es: ανάγκη, εικός, αζιον, καλόν,
Así, en Κύρος δίδωσι αύτφ δέκα δαρεικούς, Ciro It da die[ dárteos, δέκα
χαλεπόν, ¿(¡ίδιον, οίον τε, δήλον, καιρός, ώρα y análogos: άλλ' ήδη ώρα
δαρεικούς es el complemento de objeto directo y αύτφ el complemento
άπιέναι, pero ya [es] hora de marchar.
de objeto indirecto.
c) en los adjetivos verbales en τβος: άπολογητέον, (es) preciso
El complemento indirecto está siempre en dativo; el complemento
defenderse.
directo generalmente en acusativo, pero también en genitivo y dativo.
249. V e r b o s copulativos. — Además de «ίμί, son también OBSERVACIÓN. — El complemento directo de un verbo activo pasa a ser
copulativos los verbos que significan ser hecho, ser nombrado, llamado, sujeto nominativo en pasiva (§ 317).
considerado, etc.
Ej,: ' 0 Κύρος ήρέ&η βασιλεύς, Ciro fui nombrado rey Predicado dependiente de un complemento directo. —
' 0 ποταμός καλείται Μαρσύα, el río se llama Marsia Muchos verbos activos tienen además del complemento directo un
predicado dependiente de este complemento.
Los complementos E j . : Τόν Küpov είλοντο βασιλέα, eligieron rey a Ciro
Τής τύχης εύδαίμονος τύχοιτε, ojalá obtengáis el ixito, felt[
2 5 0 . Se llaman complementos las palabras que completan o pre-
cisan la significación del sujeto y del predicado verbal o del sujeto y Complemento circunstancial es la palabra, adverbio o expre-
del predicado a la vez. sión que determina o modifica la significación del verbo, indicando
una circunstancia de lugar, tiempo, modo, instrumento, causa, etc.
251. Complementos del sujeto. — Los complementos del
sujeto, y en general de todo substantivo, son el atributo y la aposición. 253. Complementos del sujeto y del predicado a la
Atributo, es todo nombre que se une a un substantivo para v e z . — Algunos adjetivos que indican relaciones de tiempo, modo y
aun de lugar, determinan a la vez el significado del sujeto y del verbo
limitar su significado y distinguirlo de otros de la misma especie
como cuando decimos en castellano el niño va desenlio, murió pobre.
y f o r m a con él un solo concepto.
Estos adjetivos pueden traducirse por adverbios o por locuciones
Ej.: ot πλούσιοι πολΐται, los ciudadanos ricos
adverbiales, así:
ó τών 'Αθηναίων δήμος, el pueblo de Atenas
πολύς, μέγας, con abundancia πρώτος, en primer lugar
OBSERVACIÓN. — El atributo siempre se coloca entre el artículo y el subs- έκών, έκούσιος, a gusto τελευταίος, en último lugar
tantivo; si se coloca fuera, debe repetirse el articulo: ó δήμος ó τών 'Αθηναίων. έσπέριος, por la tarde
άκων, άκούσιος, por fuerza
A p o s i c i ó n , es todo nombre que se une a un substantivo con ασμενος, con alegría νύχιος, por la noche
el solo fin de describirlo y determinarlo mejor. ήσυχος, tranquilamente πελάγιος, en alta mar [cara
E j . : 'Ρόδος ó νήσος, la isla de Rodas αυτόματος, espontáneamente έναντίος, en sentido contrario, dt
Δαρείος ή βασιλεύς, el rey Darío
Aí 'Αθήναι, μεγάλη πόλις, Atenas, gran ciudad Ej.: *Ασμενος άν τούτο όρφην, vería esto con alegría
Σωκράτης ήσυχος απέθανεν, Sócrates murió tranquilamente
Generalmente el nombre en aposición puede convertirse en predi-
Σκοταίος παρήλθεν, llegó por la noche
cado de una oración de relativo: Παρύσατις, ή τού Κύρου μήτηρ, τούτον
Οί νεκροί ήσαν πεμπταιοι, los cadáveres ¡levaban allí cinco días'
μάλλον έφίλει ή τόν Άρταςέρξην, Parisatis, madre de Ciro (que era
madre de Ciro) amaba más a éste que a Artajerjes.
NOCIONES GENERALES 157
156 SINTAXIS

2 4 8 . C ó p u l a . — El predicado nominal va unido al sujeto me- 252. Complementos del predicado verbal. — El verbo
diante el verbo είμί o cópula, ftsta puede omitirse: puede tener dos clases de complemento: complemento de objeto y
a) en sentencias o expresiones proverbiales: ó μέγας όλβος ού complemento circunstancial.
μόνιμος, la fortuna grande no (es) duradera. Cf. en latín s u m m u m j u s
Complemento de objeto es el substantivo o palabra substan-
S U m m a i n j u r i a y en castellano el mejor camino, el recto.
tivada que recibe la acción del verbo. Puede ser d i r e c t o e i n d i r e c t o .
b) en oraciones cuyo predicado es: ανάγκη, εικός, άξιον, καλόν,
Así, en Κύρος δίδωσι αύτψ δέκα δαρεικούς, Ciro le da diez dárteos, δέκα
χαλεπόν, ρ^διον, οΐόν τβ, δήλον, καιρός, ώρα y análogos: άλλ' ήδη ώρα
δαρεικούς es el complemento de objeto directo y αύτψ el complemento
άπιέναι, pero ya [«J bora de marchar,
de objeto indirecto.
c) en los adjetivos verbales en τβος: άπολογητέον, (es) preciso
El complemento indirecto está siempre en dativo; el complemento
defenderse.
directo generalmente en acusativo, pero también en genitivo y dativo.
249. V e r b o s copulativos. — Además de είμί, son también OBSERVACIÓN. — El complemento directo de un verbo activo pasa a ser
copulativos los verbos que significan ser hecho, ser nombrado, llamado, sujeto nominativo en pasiva (§ 317).
considerado, etc.
E j . : Ό Κύρος ήρέ&η βασιλεύς, Ciro fué nombrado rey
Predicado dependiente de un complemento directo. —
Muchos verbos activos tienen además del complemento directo un
Ό ποταμός καλείται Μαρσύα, el rio se llama Marsia
predicado dependiente de este complemento.

Los complementos E j . : Τόν Κδρον ε!λοντο βασιλέα, eligieron rey a Ciro


Τής τύχης εύδαίμονος τύχοιτε, ojalá obtengáis el éxito, feli\
250. Se llaman complementos las palabras que completan o pre- ^
cisan la significación del sujeto y del predicado verbal o del sujeto y Complemento circunstancial es la palabra, adverbio o expre-
del predicado a la vez. sión que determina o modifica la significación del verbo, indicando
una circunstancia de lugar, tiempo, modo, instrumento, causa, etc.
251. Complementos del sujeto. — Los complementos del
«ujeto, y en general de todo substantivo, son el atributo y la aposición. 253. Complementos del sujeto y del predicado a la
v e z . — Algunos adjetivos que indican relaciones de tiempo, modo y
Atributo, es t o d o n o m b r e q u e se u n e a u n substantivo para
aun de lugar, determinan a la vez el significado del sujeto y del verbo
limitar su significado y distinguirlo de otros de la m i s m a especie
como cuando decimos en castellano el niño va descalzo, murió pobre.
y forma con él un solo c o n c e p t o .
Estos adjetivos pueden traducirse por adverbios o por locuciones
E j . : οί πλούσιοι πολΐται, los ciudadanos ricos adverbiales, asi:
ó τών Άθ-ηναίων δήμος, el pueblo de Atenas
πολύς, μέγας, con abundancia πρώτος, en primer lugar
OBSERVACIÓN. — El atributo siempre se coloca entre el artículo y el subs- εκών, εκούσιος, a gusto τελευταίος, en último lugar
tantivo; si se coloca fuera, debe repetirse el artículo: ó δήμος ó τών 'Αθηναίων. εσπέρας, por la tarde
άκων, ακούσιος, por fuerza
A p o s i c i ó n , es t o d o n o m b r e q u e se u n e a u n substantivo c o n άσμενος, con alegría νύχιος, por la noche
el solo fin de describirlo y determinarlo m e j o r . ήσυχος, tranquilamente πελάγιος, en alta mar [cara
E j . : 'Ρόδος ó νήσος, la isla de Rodas αυτόματος, espontáneamente έναντίος, en sentido contrario, de
Δαρείος ή βασιλεύς, el rey Dario
E j . : *Ασμενος άν τούτο όρφην, veria esto con alegría
Al 'Αθήναι, μεγάλη πόλις, Atenas, gran ciudad
Σωκράτης ήσυχος άπέθανεν, Sócrates murió tranquilamente
Generalmente el nombre en aposición puede convertirse en predi-
Σκοταΐος χαρήλθεν, llegó por la noche
cado de una oración de relativo: Παρύσατις, ή τοΰ Κύρου μήτηρ,τούτον
Οι νεκροί ήσαν πεμπταΐοι, los cadáveres llevaban allí cinco días'
μάλλον έφίλει ή τόν Άρταξέρξην, Parisatis, madre de Ciro (que era
madre de Ciro) amaba más a éste que a Artajerjes.
158 SINTAXIS LA CONCORDANCIA 159

1.® P u e d e c o n c o r d a r , en plural, c o n el c o n j u n t o de los s u j e t o s ; si


División de las oraciones éstos son de distinta p e r s o n a la 1." prevalece sobre la 2.*, la 2." sobre
la tercera.
254. Oraciones simples y compuestas. — Una oración
2» simple si consta de un sujeto y un predicado. E j . : ó πατήρ καί ή μήτηρ πάρεισι, el padre y la madre están presentes
Si la frase consta de varios sujetos o varios predicados, se proau- έγώ καί σύ μαν&άνομεν, tú y yo aprendemos
cen las oraciones compuestas. Entre las oraciones compuestas debemos σύ καί έκεϊνος μανθάνετε, tú γ él aprendéis
distinguir las yuxtapuestas, las coordinadas y las subordinadas.
2." El v e r b o p u e d e t a m b i é n c o n c o r d a r c o n el sujeto m á s p r ó x i m o .
255. Oraciones yuxtapuestas. - C u a n d o dos o m á s o r a - Ej.: πάρεστι ó πατήρ καί ή μήτηρ, adest pater et mater.
Clones constituyen una sola frase sin que una palabra las u n a , son o r a - el padre y la madre están presentes
ciones yuxtapuestas.
OBSERVACIÓN. — Si el sujeto es un nombre en dual o consta de dos nom-
Ej.: ήλθον, είδον, ένίκησα, veni, vldi, viel bres en singular, el verbo puede ponerse tanto en dual como en plural.
256. Oraciones c o o r d i n a d a s . — Cuando dos o más oracio- E j . : Τώ ΐππω έφυγάτην, los dos caballos huyeron
nes, independientes la una de la otra, se unen por medio de una par- Κριτίας χαί Άλχιβιάδης ήλ&ον, vinieron Critias y Alcibíades
tícula o conjunción (§ 234), son oraciones coordinadas. Según la
conjunción que las una, pueden ser copulativas, disyuntivas, adversa- \
tivas, causales o consecutivas. Sujeto plural neutro \
Ej.: κύσον με καί τήν χείρα δός, bésame y dame la mano 260. C u a n d o el sujeto es u n plural n e u t r o , el verbo se
257. Oraciones subordinadas. — Cuando en un grupo de pone ordinariamente en singular.
oraciones, sólo una de ellas, llamada principal,, tiene valor indepen- E j . : τα ζ φ α τρέχει, los animales corren
diente, y las otras no tienen sentido separadamente, sino que se expli- ταύτα έγένετο, estas cosas sucedieron
can en relación con la principal, a éstas se las llama subordinadas.
Ej.: οίδα — ότι φρόνιμος ει, sé — que eres prudente El plural neutro es un singular colectivo: expresa el conjunto de objetos,
considerados como un todo. Asi se explica que rija el verbo en singular.
OBSERVACIÓN. — En el estudio de la sintaxis procederemos con el siguiente
orden: 1.° Estudio de lo que es igual en toda clase de oraciones, a saber, la
concordancia y el uso y significado de los casos nominales y de los tiempos
del verbo; 2." Estudio de lo que varia según la clase de oraciones, a saber, Concordancia del predicado
los modos del verbo.
261. Con un solo nombre. — C o m o en latín, el predicado
c o n c u e r d a c o n el n o m b r e a que se refiere:
LA CONCORDANCIA 1." E n género, número y caso, cuando el predicado es u n adjetivo.
E j . : Ή πενία χ α λ ε π ή έστιν, la pobrera es penosa
Concordancia del verbo Ν ο μ ί ζ ε ι ν τινά ολβιον, juagar a uno feli\
258. Con un solo sujeto. — Cuando el verbo tiene un solo 2." E n caso s o l a m e n t e , c u a n d o el p r e d i c a d o es u n s u b s t a n t i v o .
sujeto, concuerda con él en número y persona.
Ej.: Ό Μιλτιάδης ή ρ έ θ η στρατηγός, M i l t i a d e s d u x
E j . : at μητέρες στέργουσι τά τέκνα, las madres aman a sus hijos
creatllS e s t . Milciades fué elegido general
259. Con varios sujetos. — Cuando el verbo tiene varios Είλον τόν Μιλτιάδην στρατηγόν, c r e a v e r u n t M i i t i a d e m
sujetos: d u c c r n . Los atenienses eligieron general a Milciades.
160 SINTAXIS
LA CONCORDANCIA 161
262. Con varios sujetos. — A) Verbo en singular.
Cuando, con dos sujetos en singular, el verbo está en singular (§ 259,
265. Con varios substantivos. — El adjetivo calificativo o
atributo de varios substantivos, concuerda solamente con el substan-
2.°), el predicado concuerda con el sujeto más próximo.
tivo más próximo, como en latin.
Ej.: όλβιος έστιν ó ¿μάς πατήρ και ή εμή μήτηρ,
mi pudre y mi madre son felices Ej.: προθυμία χαί θάρρος μέγιστον, ardor audaciaque maxi-
ma, ο μεγίστη προθυμία και θάρρος, maximus ar-
B) Verbo en plural. Cuando el predicado se refiere a varios
d o r a u d a c i a q u e . Un ardor y un arrojo muy grandes
sujetos unidos por la conjunción καί y el verbo está en plural:

1." Si los .sujetos son del mismo género, el predicado se pone en


plural y toma el género de los sujetos.
Ej.: ó πατήρ καί ó οίός όλβιοι ασιν, el pudre y el hijo son buenos
Particularidades d e la concordancia
2.' Si los sujetos son nombres de personas de género distinto, el
predicado se pone en plural masculino.
Ej.: ó πατήρ καί ή μήτηρ όλβιοι είσιν, el padre y la madre son felices Concordancia por 61 sentido (κατά σύνεσιν)

3. 0 Si los sujetos son nombres de cosas de género distinto, el pre- 266. El verbo con un colectivo. — Cuando el sujeto es un
dicado se pone en plural neutro. nombre colectivo, el verbo puede concordar en número y en persona
E j . : ή αρετή και το κακόν είσιν έναντία, con este nombre, pero generalmente concuerda con la idea de plura-
la virtud y el vicio son contrarios lidad contenida en el sujeto.
4. 0 Si los sujetos son nombres de personas y cosas de género di^- Ej.: 'Αθηναίων τό πλήθος "Ιππαρχον οΓονται ύφ' ‫׳‬Αρμοδίου άχο&ανεΐν.
tinto, se prefiere el género de las personas. ' x Los atenienses (lit.: la multitud de los atenienses) creen
E j . : ή τύχη και Φίλιππος ήσαν τών έργων κύριοι, la suerte que Hiparco fui muerto por Harmodio
y Filipo eran amos de los acontecimientos. El verbo οίονται está en plural porque nXrjí>0;, aunque gramaticalmente es
singular, por su significado colectivo equivale a un plural.

Concordancia de la aposición 267. El predicado con un abstracto. — Cuando un sujeto


masculino o femenino tiene un sentido abstracto, el predicado puede
263, La aposición, en griego como en latín, concuerda en ser neutro. Equivale entonces al substantivo castellano cosa, ser.
caso con el substantivo a que se refiere.
Ej.: Καλόν ή άλή9·εια, la verdad es una cosa bella
Ej.: Σιλανάς ó μάντις, S i l a n u s a u g u r . El adivino Silano
Άθάνατον ή ψυχή, el alma es un ser inmortal
Ή 'Ρώμη πόλις, urbs Roma. La ciudad de Roma
(cf. varlum et mutabile semper femina)

268. El adjetivo puede también a veces concordar teniendo


Concordancia del atributo más ea cuenta el sentido que el género o el número gramatical del
substantivo.
264. Con un solo substantivo. — El adjetivo calificativo o
atributo concuerda en género, número y caso con el substantivo a que Ej.: Φίλε τέκνον, querido hijo (φ!λ« en lugar del vocativo neutro φίλον,
se refiere. por el significado de τέχνον)
Ej.: προθυμία μεγίστη, un ardor muy grande Ό οχλος ήθροίθη θαυμάζοντες Άλκιβιάδην, la multitud se re-
θάρρος μέγιστον, un arrojo muy grande unió admirando a Alribíndcs (Οαυμαζοντες en lugar de
Οαυμαζων, por ser o/λος un nombre colectivo).
11
178 SINTAXIS LOS TIEMPOS 168

1. Kn griego son casos puros el nominativo, el vocativo y el


Concordancia por atracción acusativo; y mixtos, el genitivo — genitivo propio y ablativo —
269. Atracción del verbo. — El verbo puede concordar con y el dativo — dativo propio, instrumental y locativo.
el predicado, cuando éste está má6 próximo que el sujeto. 2. De los tres usos que el ablativo latino tiene — ablativo
Ej.: μεγάλη éotí πόλις ai , Αθήναι, Atenas es una gran ciudad propio, locativo e instrumental — corresponden generalmente
en griego el ablativo propio al genitivo, y el locativo y el instru-
270. Atracción del pronombre. — El pronombre demos-
trativo sujeto concuerda ordinariamente en género y número con su mental al dativo.
predicado.
Ej.: αότη !σται ήμϊν σωτηρία, esto será para nosotros El nominativo
¡a salvación (cf. en latin haec est mea culpa)
272. El nominativo es f u n d a m e n t a l m e n t e el caso del sujeto
El relativo puede concordar en género y en número con su predi- y del predicado que se refiere al sujeto.
cado, en vez de hacerlo con su antecedente.
Ej.: Κύρος ήρέθη βασιλεύς, Ciro fué nombrado rey
Ej.: 01 λογ 01 άς έλπίδας καλούμεν, los pensamientos que llamamos
El nominativo se usa también en las exclamaciones: νήπιος = /insensato1,
esperanzas (cf. en lat. Rhenus quod est flumen)
y a veces se emplea en vez del vocativo; ó παις, άχολοΰθ-ei, niño, sigúeme.
OBSERVACIÓN. — Para la atracción del relativo por su antecedente, véa-
Μ 5 118.

El vocativo
USO DE LOS CASOS 2 7 3 . El vocativo indica la persona o la cosa personificada a
la que se dirige la palabra. Se usa precedido generalmente de la
Observación preliminar interjección ώ, que únicamente se suprime en los apóstrofes
271. El indoeuropeo, lengua madre del griego y del latín, tenia m u y vivos.
Ej.: "Ακουσον, ώ νεανία, oye, joven
ocho casos — un ablativo, un locativo y un instrumental, además de
Άκούεις, Αισχύνη; ¿oyes, Esquines?
los cinco casos que tenemos en griego. Las funciones del ablativo fue-
ron absorbidas en griego por el genitivo y las del instrumental y del
locativo por el dativo. En latin, sólo se efectuó la absorción de las El acusativo
funciones del instrumental y del locativo por el ablativo.
274. El a c u s a t i v o tiene dos usos principales, que s o n :
Casos en griego Casos · n indoeuropeo C a s o s e n latín
Nominativo
1." Acusativo complemento directo, en oposición al
— Nominativo Nominativo
c o m p l e m e n t o indirecto expresado por el dativo.
vocativo < — vocativo vocativo
acusativo
<-
— acusativo acusativo
2.° Acusativo complemento circunstancia!: de exten-
f genitivo genitivo sión, de relación, adverbial, término de u n movimiento.
genitivo
I ablativo ‫ן‬
j instrumental >— ablativo I. Acusativo complemento directo
dativ > locativo j
v. dativo dativo
275. El acusativo complemento directo es propio de los
verbos transitivos, sean activos sean medios.
De esto se infieren dos consideraciones importantes para
Ej.: Ό πατήρ φιλεΐ (activo) τα τέκνα, el padre ama a sus hijos
comprender bien el uso de los casos en griego.
Ό οίός μιμείται (medio) τον πατέρα, el hijo imita a su padre
178 SINTAXIS LOS TIEMPOS 165

OBSERVACIÓN. — Muchos verbos que en griego son transitivos, en caste-


llano se conciben como intransitivos. Tales son, entre otros de significación
análoga: II. Acusativo complemento circunstancial
áüixetv, hacer injusticia φεύγω, huir 278. Acusativo de relación. — El acusativo de relación
βλάπτω, dañar ώφελεΐν, ser útil especifica o limita la significación del verbo o del nombre con que se
ίδργετειν, hacer bien aiíeiaftai, respetar construye. Responde a las preguntas: ¿en cuanto a qué?, ¿bajo qui punto
λαν&ανω, estar oculto a αισχύνομαι, avergonzarse de vista?, ¿en qué parte?
Ej.: Βλάπτεις μ», me daftas. — Οδϋΐν λαν&ανει τον θεο'ν, nada pasa desaperci· Ej.: Τήν κεφαλήν άλγει, tiene dolor de cabera
bido a los ojos de Dio¡ — ΦοΟγ» τοϋς χόλαχας, huye de los aduladores. Παρθένος καλή το είδος, virgen hermosa de rostro
Inversamente, muchos verbos que en castellano son transitivos, en
griego tienen su complemento en genitivo (§ 284) o dativo (§ 296). 279. Acusativo de extensión. — Este acusativo expresa la
extensión o la distancia en el espacio y la duración en el tiempo. Kes-
Ej.: τυγχάνβιν τινός, conseguir algo, — ίπεσθαί τη«, seguir a uno.
pande a la pregunta ¿cuánto?
276. Doble acusativo. — 1. Rigen dos acusativos, uno de Ej.: 'Απέχει βταδίους έβδομήκοντα, dista setenta estadios
persona y otro de cosa, los verbos que significan enseñar, hacer recordar, 'Ενταύθα έμεινεν ημέρας έπτά, alli permaneció siete días
pedir, preguntar, vestir, despojar, ocultar y los de significación análoga. 280. Acusativo adverbial. — Muchos acusativos de adjetl-
E j . : διδάσκω τούς παΐδας τήν γραμματικήν, doceo pueros vos o de substantivos, antiguos acusativos internos, se emplean con
grammaticam. Enseño la gramática a los niños valor de adverbios (§218). Ejs.:
OBSERVACIÓN. — En pasiva, el nombre de persona pasa a ser sujeto y el ούδέν, μηδέν, de ningún modo τούτον τόν χρο'νον, en este tiempo
de cosa permanece en acusativo: 01 παίδες διδάσκονται τήν γραμματιχήν. τάλλα (τά άλλα), por lo demás τούτον τον τρόπον, de este modo
2. Rigen dos acusativos, el uno como complemento directo, el τουναντίον, por el contrario δίκην, β modo de
otro como predicado del complemento, los verbos que significan juz- τό λοιπόν, en adelante χάριν, a causa de
gar, nombrar, hacer y los de significación análoga. τό τελευταΐον, finalmente τήν ταχίστην (όδόν), lo más rápido
Ej.: Νομίζω σε δίκαιον, te tengo por justo fpoúble
Τόν Κϋοον είλον βασιλέα, nombraron rey a Ciro 281. Acusativo de dirección. — La dirección o el término
Ποιήσω σε όλβιον, te haré feliz de un movimiento (pregunta quo?) se construye en acusativo sin
OBSERVACIÓN. — En pasiva los dos acusativos pasan a nominativo. preposición únicamente entre los poetas (§ 303).
Ό Κύρος ηρέ&η βασιλεύς, Ciro fué nombrado rey (§ 249).

277. Acusativo interno. — Como en latín, muchas veces ut!


verbo, transitivo o intransitivo, se construye con un acusativo de la
Genitivo
misma raíz o del mismo significado que el verbo. Generalmente suele
acompañar a este acusativo un atributo. I. Genitivo propio
E j . : Πόλεμον πολεμειν χαλεπόν, sostener una guerra difícil
Όδόν ίέναι μακράν, recorrer un largo camino Genitivo c o m p l e m e n t o de una p a l a b r a
OBSERVACIÓN. — A veces aparece solamente el atributo, adjetivo O pro- 282. Genitivo complemento de un substantivo. — La
nombre, en su terminación neutra. función propia del genitivo es la de ser complemento de un subs-
E j . : Μέγα ψεύδεται, miente mucho, por μέγα ψεύδος ψεύδεται
tantivo, asi c o m o del acusativo la de ser complemento de un
Τοδτο χαίρω, me alegro de esto, por ταΰτην χαρών χαίρω
verbo.
Análogamente se dice: 'Ολύμπια vixöv, alcanzar la victoria en los juegos
olímpicos; το αταίιον ¿γωνίζεσ&αι, participar en los juegos del estadio. El genitivo complemento de un substantivo puede expresar
ideas m u y diversas, tales c o m o :
166
178
LOS TIEMPOS
SINTAXIS

Ι. PROPIEDAD: ή οικία τού πατρός, la casa del padre I. PARTICIPACIÓN: μετέχω tij? ΕΟΡΤΉς, tomo parte en la fiesta
2. PARENTESCO: Μιλτιάδης Κίμωνος (υιός), Milciades, hijo de Cimón а. PREOCUPACIÓN: πάντων έπιμελεΐσθαι, preocuparse de todas las cosas
3· PARTITIVO: πολλοί τών άν&ρώπων, muchos (de los) hombres 3. MEMORIA: μέμνησο τών 'Αθηναίων, acuérdate de los atenienses
4· SUBJETIVO: & τών πολεμίων φόβος, el temor que tienen los enemigos 4• DESEO: έπιθυμεΐν Τ Η ς ευδαιμονίας, desear la felicidad
$· OBJETIVO: ó τών πολεμίων φόβος, el temor que se tiene a los ene‫׳‬ 5. ALCANCE: νίκης τονχάνομεν, alcanzamos la victoria
6. MATERIA: χρυσού στέφανος, una corona de oro [migos б. ABUNDANCIA: χρημάτων εύχορεϊ, rebosa de riquezas
7• LUGAR: al βήβαι τής Βοιωτίας, Tebas de Beoda 7· O P E R A C I Ó N DE LOS S E N T I D O S , menos ia de ver: ακούω aou, te oigo
8. DURACIÓN: οδός τριών ημερών, un camino de tres días 8. A C C I Ó N de COMER y de BEBER: οίνου πίνειν, beber vino (parte)

9• PRECIO: δούλος πέντβ μνών, un esclavo de cinco minas


OBSERVACIÓN‫׳‬. — Muchas veces un mismo verbo rige acusativo o genitivo,
10. EDAD: άνήρ πολλών έτών, un hombre de muchos años
según que el objeto directo reciba la acción del verbo total o parcialmente.
11. MEDIDA: ποταμός τ«ττάρων σταδίων τό εδρος, rio de 4 estadios Ej.: Iltvu» otvoo, bebo vino, pero Σωχρατης litis τον xiúveiov, Sócrates apuró la
de anchura. cicuta; Ιπ‫־‬μψε των έταφων, envió algunos de sus amigos, pero Ιχ<μψ(
Todos estos genitivos, atributivos, mantienen la misma construc- τοί»ς εταίρους, envió sus amigos.
ción cuando, como predicativos, se unen al substantivo mediante ua
verbo copulativo. 285. Genitivo complemento de un adverbio. — 1. Algu-
nos adverbios de tiempo y de lugar pueden tener por complemento ua
E j . : Μιλτιάδης Κίμωνος ήν, Milciades era hijo de Cimón
genitivo partitivo.
Ή οικία τού πατρός έγένετο, la casa pasó a ser propiedad del padre.
E j . : Πηνίκα εστί τής ήμέρας; ¿qui momento del dia es? ¿qui hora es?
OBSERVACIONES. — I. En lugar del genitivo de materia a veces se emplea, Πού τής γης έστιν; ubi terrarum est? ¿dónde está?
en griego como en latín, el adjetivo equivalente: χ ρ υ σ ο δ ς στέφανος, áurea¡ Asimismo se dice: 8ίς τοΰΟ' δβρεως, a lal punto de insolencia: ee vccordl··.
c o r o n a , corona de oro.
2. Los adverbios de modo pueden tener por complemento un
II. Debe sobreentenderse la idea de casa en las locuciones como sv
"A1800 ( = iv oíxta "A1800), en el Hades, βίς "Άιϊου ( = «ίς οϋα'αν "AiSou), hacia el genitivo de la naturaleza del adjetivo de que se derivan.
Hades, είς διδασχάλου, a casa del maestro, a la escuela. Ej.: Άξίως τής πατρίδος, de una manera digna de ¡a patria.

283. Genitivo complemento de un adjetivo. — Se cons-


truye en genitivo el complemento de los adjetivos que expresan las Genitivo complemento circunstancial
ideas siguientes y sus contrarias:
I. PERTENENCIA: ίργον κοινόν έμοδ και σοΰ, obra común a mi y a ti 286. Genitivo de precio. — Indica el precio por el cual una
2. PARTICIPACIÓN: μέτοχος τής έμής τύχης, que participa de mi destino cosa se hace, se compra o se vende, y la estima o aprecio en que algo
3· APTITUD: έμπειρος τής μουσικής, hábil en la música se tiene.
4· CONOCIMIENTO: πάντων έπιστήμων, instruido en todo Ej.: Διδάσκει πέντε μνών, enseña por cinco minas
5· MEMORIA: τών όρκων μνήμων, que recuerda su juramento Πολλού ποιεισθαί τινα, tener a uno en gran estima
6. DESEO: δόξης έπιθυμητικός, ambicioso de gloria 287. Genitivo d e parte. — Indica la parte por la cual se coge
7• ABUNDANCIA: μεστός σιτού και οίνου, lleno de trigo y de vino
o se toma algo.
8. VALOR: άξιον πολλής τιμής, digno de gran aprecio.
E j . : Έλαβαν με τής ζώνης, me cogieron por la cintura.
284. Genitivo complemento de un verbo. — Tienen por 288. Genitivo de causa. — Responde a la pregunta ¿a causa
complemento un genitivo partitivo los verbos cuya acción recae sobre de qui?
parte del objeto. Tales verbos son los que expresan las ideas siguientes E j . : Εύδαιμονίζω σε τού τρόπου, te felicito por tu carácter
y sus contrarias:
Μακάριος τής σοφίας, envidiable por su sabiduría.
178
SINTAXIS LOS TIEMPOS 168

289. Genitivo de delito. — Con los verbos judiciales, como 294. Dativo complemento indirecto. — Indica el objeto
acusar, convencer, condenar, absolver, indica el delito, el crimen, la acu-
sación. sobre el que recae indirectamente la acción de un verbo transitivo.
E j . : 'Ασεβείας φεύγε!ν, ser acusado de impiedad E j . : δίδωμι έσθήτα χτωχω, doy un vestido a un pobre
Κλοπής άποφεύγειν, ser absuelto de la acusación de hurto.
Con los verbos intransitivos expresa la persona o la cosa personifi-
290.Genitivo locativo. — En sentido partitivo el genitivo cada a la cual se refiere la acción del verbo.
puede expresar una circunstancia: a) de lugar (donde), solamente E j . : Βοηθεϊν συμμάχοις, socorrer a los aliados
tntre los poetas: πεδίου, en (alguna parte de) el llano ( § 282 Ob. 11 "Επεαθαι τ φ ήγεμόνι, seguir al guia
y 219, πού); b) de t i e m p o (cuando): ημέρας, de día, νυκτός, de no- Πείθου τοις νόμοις, obedece a las leyes
che (§ 306-2). OBSERVACIÓN. — Admiten a veces este dativo los nombres derivados de
verbos que piden el m i s m o c a s o : ή τοις οομμαχοις pór¿t)ιτιά, tl socorro que se da
(I. Genitivo-ablativo a los aliados.
291. til g e n i t i v o - a b l a t i v o expresa fundamentalmente:
i s e p a r a c i ó n , alejamiento, punto de partida, de donde 295. Dativo de interés. — El dativo de interés puede ser:
a
2. c o m p a r a c i ó n , ya que el objeto con que otro se com- 1. Posesivo. Con los verbos ειμί, γίγνομαι, υπάρχω indica la
para se t o m a c o m o p u n t o de partida de la idea comparativa. persona que tiene algo a su disposición.
Ej.: íott μοι βιβλίον, est mihi liber, tengo un libro.
292. Genitivo de separación. — 1. En sentido estricta-
mente local indica en los poetas el complemento del lugar de donde. OBSERVACIONES. — I . En la frase δνομα έαχί ΜΟΙ Πέτρος, me llamo Pedro, el
En prosa va acompañado de preposición (5 304). nombre propio se pone en nominativo, y no en dativo, como puede hacerse
2. Ea sentido más amplio se usa como complemento de los ver- en latín.
bos y adjetivos que indican separación, alejamiento, exclusión e ideas II. El dativo de interés equivale a veces a un genitivo posesivo.
análogas. Ej.: Ό πάππος μοι απέθανε, mi abuelo ha muerto.
E j . : Λύειν τινά κακότητος, librar a uno del vicio
2. De provecho o daño. Como en latín, se construye en
'Απέχει ή όδός τού ποταμού, el camino está lejos del rio
dativo la persona que recibe provecho o daño.
ΙΙαόειν τινά τής άρχής, destituir a uno de su mando.
E j . : πάς ανήρ αύτφ πονεϊ, todo hombre trabaja en su provecho.
293. Genitivo de comparación. — Este genitivo se usa
como complemento de los verbos y adjetivos que indican superioridad, 3 . É t i c o . Indica la persona que moralmente se halla interesada
inferioridad, diferencia (§ 310). en la acción o participa de ella.
Ej.: Κροίσος Au Seo ν ¿βασίλευε, Creso fui rey de los lidios E j . : Βέβηκεν ήμϊν ó ξένος, se nos ha ido el huésped.
Τής Σικελίας ¿κράτησαν, se apoderaron de Sicilia Λαβε μοι τόν otaxa, lómame el timón.
Ouósv διαφέρει πατρός αγαθού, en nada se diferencia de un buen
padre. 4. D a t i v o agente. Se construye en dativo, porque se la consi-
dera interesada en la acción, la persona agente de un verbo pasivo,
El dativo muchas veces con el perfecto o pluscuamperfecto y siempre con los
adjetivos verbales en -τέος (§ 391).
I. El dativo propio Ej.: Ta έκείνοις πεπραγμένα, las cosas hechas por aquéllos
El dativo propio expresa el objeto sobre el que recae indirec- Άσκητέα π«σ!ν ή αρετή, virtus o m n i b u s colenda est.
tamente la acción del verbo — complemento indirecto — o la 5. De relación. Indica la persona respecto de la cual se dice aigo.
persona en interés de la cual tal acción r e d u n d a .
E j . : τέθνηκεν ύμίν πάλα(, para vosotros ha muerto hace tiempo
έπί δεζια εΐσιόντι, a la derecha para el (del) que entra
170 SINTAXIS CIRCUNSTANCIAS DE LUGAR 171

2 9 8 . C a u s a . — Indica la fuerza o causa eficiente de un efecto.


II. Dativo instrumental Ej.: "Ανθρωπος φύσει πολιτικο'ν, el hombre por su naturaleza es sociable
E l dativo-Instrumental expresa las relaciones de comuni- Φόβψ, cqvotqi ποιείν ‫מי‬, hacer algo por miedo, por ignorancia
dad, i n s t r u m e n t o , causa, medida y m o d o . Coa verbos de sentimiento expresa el motivo u ocasión del mismo.
E j . : ήδομαι, χαίρω τ¡¡¡ μουσική, me deleito con la música.
296. Comunidad — Este dativo indica la persona o la cosa
299. M e d i d a . — Indica en qué cantidad se diferencia una cosa
con la que otra principal tiene una relación cualquiera de coexistencia
de otra; se emplea con todas las palabras que expresan una com ρ a
o comunidad, como de compañía, acuerdo, amistad, igualdad, seme-
janza, etc. Se construye con 101 verbos, adjetivos y adverbios que ración.
expresan tal relación. E j . : Διαφέρειν τινός φρονήσει, diferenciarse de alguien en prudencia
Έ λ θ ε ν τολλω ύστερον, llegó mucho más tarde.
1. V e r b o s como κεράννομι, mezclar con; πλησιάζίιν, acercar(se) a;
όμιλδΐν, frecuentar; διαλέγεαθαι, conversar; χοινοΰν, comunicar con; — μά- 3 0 0 . Modo. — Es el llamado dativo adverbial e indica el modo
χεσθαι, πολεμεϊν, guerrear con; εις χείρας ίέναι τινί, venir a las manos o las circunstancias concomitantes de una acción: σιγή, en silencio; βίψ,
con alguien; έρίζειν, disputar con; πιστβύβιν, confiar en; — έοικέναι, ser a la fuerza; Í3tcf, particularmente; 8ημοσί^, públicamente; σπουδή, con celo,
igual; όμοιοΰσ&αι, ser semejante; όμολογείν, estar de acuerdo; etc., y todos etc. (§ 218).
los verbos compuestos principalmente con las preposiciones σόν, έν, έπί. Ej.: πολλ-fl χραυγ-fl έπέρχονται, avanzan con gran gritería.
E j . : Μάχεσθαι τοις θηβαίοις, estar en guerra con los tebanos
Όμολογούσιν αλλήλοις, están de acuerdo los unos con los otros III. Dativo locativo
2. Adjetivos como φίλος, amigo; έχθρός, πολέμιος, enemigo;
έναντίος, opuesto; διάφορος, hostil; — όμορος, vecino; συγγενής, afin; κοι-
301. El dativo-locativo expresa circunstancias de lugar y
νός, común; οικείος, Ιδιος, propio; — Ισος, igual; á αΰτο'ς, mismo; όμόλο- tiempo.
γος, de acuerdo con. 1 . L u g a r . Se usa en poesía para indicar el lugar en donde. En
EJ.: Τοις αύτοϊς Κύρψ βχλοις, ωη las mismas armas qne Ciro prosa suele ir acompañado de la preposición Iv (§ 218).
"Ομοιοι τοις τύφλοις, semejantes a los ciegos E j . : τ<ίζ' ώμοιαι έχων, llevando el arco a la espalda.
OBSERVACIÓN. — Algunas antiguas formas de locativo se conservan como
3. Adverbios derivados de los adjetivos mencionados y ade-
adverbios: Άθήνησι, en Atenas, oíxoi, en casa (lat. dotni).
más άμα, όμοΰ, a la vez, juntamente con.
2 . T i e m p o . Indica el tiempo determinado en que ocurre una
EJ.: Όμολόγως ζην τή φύσει, vivir conforme a la naturaleza
‫״‬Αμα τ φ έταίρψ ήλθε, vino juntamente con el amigo. cosa y responde a la pregunta ¿cuándo?: τ$δε τ$ νυκτί, esta noche; [lava-
θηναίοις, en las Panateneas (§ 306).
297. Instrumento. — Indica el medio o el instrumento de
una acción.
E j . : Όρώμβν τοις όφθαλμοϊς, vemos con ¡os ojos
Ζημιοδν τινα θανάτψ, castigar a uno con la muerte Complementos circunstanciales de lugar y de tiempo
Con este valor se construye el dativo de χρήσθαι, usar, servirse de,
como en latín el ablativo de Uti; dativo que puede llevar otro como I. C o m p l e m e n t o s circunstanciales d e lugar
predicado (§ 252). 302. Lugar *05 (ubi). — 1. El nombre del lugar en donde,
E j . : Χρήσθαι τέχνη, ejercer un arte aunque sea un nombre de ciudad, se pone en dativo precedido de έν.
Χρήσθαί τινι φίλψ, servirse de uno como amigo E j . : έστιν êv Tfl 'Ελλάδι, έν 'Αθήναις, está en Grecia, en Atenas,
OBSERVACIÓN. — En el ejemplo siguiente, el dativo puede ser considerado
a. El nombre de la persona al lado o en casa de la cual se está,
como un dativo de medio. Ej.: 0‫ ׳‬στρατηγ¿; fJXfre χιλίοις crtfxrodit«ς, el general «e construye en dativo precedido de παρά.
lUei con mil soldados. E j . : fon χαρά τφ χατρί, está al lado (en casa) de su padre.
172 SINTAXIS COMPLEMENTO DEL COMPARATIVO 173

303. Lugar ποϊ (quo). — 1. El nombre del lugar o ciudad 3 0 7 . La duración. — 1. El complemento que expresa el
a d o n d e , se construye en acusativo precedido de εις si se entra en el ietnpo que duró o durará una cosa, se construye en acusativo sin
lugar, de Ιπί o προς si únicamente se va hacia el lugar. preposición (§ 279).
Ej.: Ήλθεν εις τήν ‫׳‬Ελλάδα, εις Ά&ήνας, llegó a Grecia, a Atenas Ej.: ' Ενταύθα έμεινεν ήμέρας πέντε, alli permaneció cinco dias.
Έρχομαι έπι, πρός τον ποταμόν, voy hacia el rio. Al σπονδαί ένιαυτόν έσονται, la tregua durará un año.
2. El nombre de la persona al lado de la cual se va, se construye OBSERVACIÓN. — Algunas veces la duración se expresa por el acusativo
en acusativo precedido de είς, πρός, παρά, ώς. precedido de παρά o por el genitivo precedido de δια.
Ej.: ίρχομαι προς, είς, παρά, ώς πατέρα, Ej. παρά τον πόλεμον, durante la guerra
δια παντός τοδ βίο«, durante toda la vida
voy al lado (a casa) de mi padre.
2. El complemento que expresa el tiempo empleado en hacer
304. Lugar πόθεν (unde). — 1. El nombre del lugar o ciu- algo, se construye en dativo precedido de έν.
dad d e d o n d e , se construye en genitivo precedido de έκ si se sale Ej.: έν πέντε ήμέραις έπορεύετο, Μχο el viaje en cinco dia¡.
del lugar, de από si i'inicamente uno se aleja de él.
Ej.: "Ερχεται ¿κ τής ‫׳‬Ελλάδος, έζ 'Αθηνών, viene de Grecia, de Atenas 3 0 8 . El tiempo transcurrido.— ! . El tiempo que hace
"Ερχεται από τού ποταμού, se aleja del rio. d u r a una cosa y el tiempo que hace s e a c a b ó , se expresan por el
acusativo y un ordinal. A veces se añade al ordinal el adjetivo demos-
2. El nombre de la persona del lado de la cual se viene, se cons-
trativo ούτος o el adverbio ήδη.
truye en genitivo precedido de χαρά.
Ej.: Τρίτον έτος ήδη βασιλεύει, hace tres años que es rey
Ej.: έρχομαι παρά τού πατρός, vengo del lado (de casa) de mi padre. Τρίτον έτος τούτο τέθνηκε, hace tres años que murió.
305. Lugar π^¡ (qua). — El nombre del lugar o ciudad por 2. Para expresar dentro el plazo que sucederá algo o el
d o n d e , se construye en genitivo precedido de διά. tiempo que hace no tuvo lugar, se emplea el genitivo. Πέντε
Ej.: Διά τής αγοράς χορεύεται, pasa por la pla\a pública ήμερών significa, para el futuro, dentro, antes de cinco días, para el
Έπορεύθην διά τών , Αθηνών, Pasó por Atenas. pasado, hace cinco días.
Ej.: Τριών ήμερών τής ‫ ץ‬ή ς έξεί, saldrás del pais antes de tres días
Ούχ έο'ρακέ με πολλών ‫־‬τών, no me vio hace muchos años.
3 0 9 . La edad se expresa por el participio γεγονώς, uta, ός (de
II. Complementos circunstanciales de tiempo γέγονα, perf. 2 de γίγνομαι) con el acusativo y un cardinal.
306. La fecha (tiempo πο'τε, quando?) se expresa por: Ej.: είκοσι έτη γεγονώς, viginíi anuos natus,
de veinte años de edad.
i E l d a t i v o sin preposición con los nombres de tiempo como
dia, mes, año, acompañados de un ordinal, y con los nombres d e ^
fiestas.
E j . : ‫״‬rj πέμπτη ήμερη‫׳‬, el quinto día Complemento del comparativo y del superlativo
Παναθηναίοις, el día de las Panateneas.
I. Complemento del comparativo
2." El dativo con áv o el genitivo, en los demás casos.
D e b e m o s distinguir tres casos, según que el complemento o
E j . : èv έκείνψ τφ χρόνψ, en aquel tiempo
segundo término del comparativo sea u n substantivo, u n adjetivo
χειμώνος, en invierno; νυκτός, de noche.
o u n verbo.
OBSERVACIÓN. — Precedidos del articulo estos genitivos de tiempo pueden
tener un sentido distributivo. 310. El complemento es un substantivo. — Cuando el
Ej.: ϊρβχμήν του μηνός λαμβάν«, recibe un dracma por met. complemento del comparativo es u n substantivo, se puede poner:
174 SINTAXIS 17'.

i ·° En genitivo sin preposición (en lat., ablativo), § 291-2. 3 1 4 . Ώ ς , 2x1 μ έ γ ι σ τ ο ς . — Las partículas ώς, βτι (menos fn·
Ej.: σοφώτερος τοΰ Πέτρου, doctior Petro. cuentemente •J, όσον, όπως), como quam en latín, añadidas a un s u
perlativo, indican que éste debe tomarse en su m i s alto grado.
2." En el mismo caso que el primer término, precedido de
E j . : ώς, ότι μέγιστος, quam maximus
la conjunción ή (lat. quam, cast. que).
ώς, βτι, οπως ήάστα, quam fácil lime.
E j . : σοφώτερος ή Πέτρος, doctior quam Petrus.
311. El complemento ee un adjetivo. — Cuando el c o m -
plemento de un comparativo es un adjetivo, éste se construye:
SINTAXIS DEL VERBO
1. En comparativo precedido de ή , ti el adjetivo primer término
es una forma propia de comparativo. Voz activa
E j . : ΐσχυρώτβρος ή σοφώτβρος, fortlor quam prudentior.
315. Voz activa es la forma del verbo que tiene por sujeto
2. En positivo precedido de ή, si el primer término es un compa- el autor de la acción. Puede ser transitiva e intransitiva.
rativo formado con μάλλον o ήττον (5 90-91). E j . : Ό πατήρ φιλεΐ τον παίδα, el padre ama a su hijo
E j . : ισχυρός μάλλον ή σοφός, fortis magis quam prudens. Ό Δαρείος ήσθένει, Darío estaba enfermo.
A veces la activa transitiva indica una acción que el sujeto no ejecuta por
312. El complemento es un verbo. — Cuando el comple- sí mismo sino por medio de otro. Se la llama entonces c a u s a t i v a .
mentó de un comparativo es un verbo, éste: E j . : 6 Κόρος κατέκαοσε t d βασίλεια, Ctre Ηχο incendiar el palacio.
1. O bien va precedido de la conjunción ή.
316. Transitiva e intransitiva. — Hay verbos activos que
E j . : σοφώτερος ή λέγεις, prudentior quam dicis. pueden ser transitivos e intransitivos: έχω άργόριον, tengo dinero; I χ ω
2. O bien es substituido por u n substantivo en genitivo. καλώς, estoy bien; — πράττειν τι, hacer algo; εδ πράττειν, ser feliz, tener
éxito; — άγειν, conducir o avanzar.
E j . : σοφώτερος γνώμης, prudentior opinione
En muchos casos el significado intransitivo se explica por la omisión de un
Más prudente de lo que se cree (lit. que la opinión).
complemento directo muy habitual. Así tenemos, p. e., iXaúveiv, empujar y
OBSERVACIÓN. — Los adjetivos, y sus correspondientes adverbios, q u e ex. «λαύν6ιν (se, ίππον), ir a caballo, avanzar; τελευταν, acabar y τελευτάν (sc. βίον),
p r e s a n d i f e r e n c i a , c o m o άλλος, Ιτερος, otro; έναντίος, opuesto; διάφορος, diferente, morir; ¿jftiv, conducir y ajetv (se. οτρατιαν), conducir un ejército, avanzar.
se construyen como los comparativos.
E j . : Έ τ ε ρ ο ν suri σωφροσύνης αοφία, la ciencia es diferente de la sabiduría.
Touvavtíov ή το προσδοχώμενον, lo contrario de lo que te esperaba. Voz pasiva

517. Voz pasiva es la forma del verbo que tiene por


sujeto la persona o cosa que recibe los efectos de la acción.
II. C o m p l e m e n t o del superlativo E j . : ó παις φιλεϊται όπό τοΰ πατρός
el hijo es amado por su padre.
313. El complemento del superlativo se pone en genitivo El objeto o complemento directo de la activa pasa a ser sujeto
sin preposición (genitivo partitivo, § 282), como en latín. de la pasiva. El sujeto agente de la activa pasa a ser un complc-
E j . : Σωκράτης ήν σοφώτατος τών 'Ελλήνων mentó de agente en la construcción pasiva.
Sócrates era el más sabio de los griegos También puede ser sujeto de la pasiva el genitivo o el dativo que
(sapientissimus Graecorum) rigen e n activa algunos verbos, tales c o m o ; ι.'άρχ<0, mandar; y.axa·
176 SINTAXIS 177
VOCES DEL VERBO
φρονείν, despreciar; αμελεΐν, descuidar, que rigen genitivo; 2.‫ ״‬πιστεύω,
Obsérvese este significado, el más frecuente, en estos verbos:
confiar en; φ&ονεϊν, envidiar; πολεμεΐν, hacer la guerra a; έπιβοϋλεύω,
Activa Media
intrigar contra, que rigen dativo. E j . :
Activa Pasiva
αίρεΐν, coger, tomar αίρεΐσθαι, elegir
καταφρονώ τινός, desprecio a alguien καταφρονούμαι, soy despreciado δανείζω, prestar δανείζομαι, tomar prestado
φθονώ τινί, I n v l d e o alicul φθονούμαι, mlhi invidetur μισθούν, dar en alquiler μισ&ούσθαι, tomar en alquiler
!:ορίζω, procurar ζορίζομαι, procurarse
jcaúiu, hacer cesar παύομαι, cesar
El complemento agente
318. El complemento agente de un verbo pasivo se pone: 3. D i r e c t a : el sujeto ejerce la acción sobre sí mismo. Este sig-
niñeado se encuentra en un reducido número de verbos.
1.° En genitivo con ύπό, si es un nombre de persona.
Activa Media
E j . : φιλούμαι ύπό τού πατρός, amor a patre
E j . : λούω, lavar, λούομαι, lavarse
2.° En dativo sin preposición, si es un nombre de cosa.
φαίνω, mostrar, φαίνομαι, mostrarse, aparecer
E j . : κωλύονται τ φ νόμψ, impedluntur lege.
χρίω, untar, χρίομαι, untarse
En general, para expresar una acción reflexiva directa se usa la voz activa
OBSERVACIONES. — I . Se emplea el genitivo con litó incluso con on nom-
bre de cosa, cuando esta cosa se considera como personificada: TicA toB χβχοδ y el acusativo de un pronombre personal reflexivo: ¿πέχτεινεν εαυτόν, se mató
νιχώμενοι, vencidos por el mal. a sí mismo.
11. Se emplea el dativo incluso con los nombres de persona: a menudo, La voz media directa puede indicar también una acción que el
cuando el verbo está en perfecto o pluscuamperfecto, y siempre, con los adjc- sujeto ejerce sobre un objeto propio.
tivos verbales en τίος ($ 391). E j . : λούομαι τούς πόδας, me lavo los pies

3 1 9 . Algunos verbos activos cuyo pasivo es poco usado, substi- 3. D i n á m i c a : el sujeto contribuye de una manera especial a la
tuyen este pasivo por verbos intransitivos, que en este caso se cons- realización de algo con sus propios recursos o facultades:
tituyen con ύπό y genitivo. Activa Meo ¡a
Activa Pasiva
λύειν, redimir o rescatar λύεσθαι, redimir con dinero pro-
εδ ποιώ, trato bien 69 πάσχω, soy bien tratado pió
εδ λέγω, hablo bien de εδ ακούω, se habla hien de mi σχοπεϊν, observar σκοπεΐσθαι, mirar atentamente,
διώκω, persigo, acuso φεύγω, soy perseguido, acu- ' examinar
άποκτείνω, mato αποθνήσκω, soy muerto [sado πόλεμον ποιεΐν, provocar una πόλεμον ποιεισ&αι, hacer la gue-
rra
guerra > combatir
E j . : άπέθαν«ν όπο Νικάνδροο, fui muerto por Nicandro.
O B S E R V A C I O N E S . — I . Muchos verbos carecen de voz media. Otros
carecen de formas activas y se emplean en la voz media con significa-
Voz media do activo (verbos deponentes, § 189).
II. Algunas veces la diferencia de significado que hay entre la
3 2 0 . L a v o z m e d i a significa f u n d a m e n t a l m e n t e q u e la
activa y la pasiva de un verbo, es difícil de explicar por las reglas ge-
acción del v e r b o vuelve a! s u j e t o q u e es su p u n t o de partida.
nerales: άποδίδωμι, devolver; αποδίδομαι, vender; — γαμεϊν, casarse el
Puede ser indirecta, directa y dinámica.
hombre; γαμεϊσ&αι, casarse la mujer.
i. I n d i r e c t a : el sujeto hace algo para si, en interés propio.
E j . : Φέρονται οίκοθεν άρτον, tráense de casa pan
Χιτώνα έποιησάμην, me he hecho una túnica

12
LOS TIEMPOS 179
178 SINTAXIS

Los tiempos
Los tiempos de acción continua
321. En las formas temporales del verbo griego hay que
distinguir·, el aspecto o cualidad verbal y el grado temporal. El 3 2 4 . El p r e s e n t e . — 1. El indicativo presente indica que 1·
aspecto verbal nos indica la manera c o m o se realiza la acción, y acción va desarrollándose en el tiempo presente: λύω, desato, voy des·
el grado temporal, el tiempo en que se realiza. atando.
3 2 2 . La c u a l i d a d v e r b a l . — Desde el p u n t o de vista de El indicativo presente puede también significar:
la cualidad verbal, una acción puede s e r : a) simple tentativa: ημάς πείθουσι, intentan convencernos
a) c u r s i v a o c o n t i n u a , desarrollándose c o m o una línea. b) r e p e t i c i ó n o c o s t u m b r e : πλοϊον ές Δήλον 'A(b¡vaiot πέμ-
T i e n e n esta significación todas las formas derivadas del tema πουσιν, Atenienses envían todos los años una nave a Délos
de presente. c) un hecho histórico: έντίύ&εν έξελαύνβι βίς Ιΐίλτας, desde
Ej.: φεύγω, huyo, estoy huyendo allí αναηχα hacia Pella
b) p u n t u a l o i n s t a n t á n e a , pura y simple, c o m o u n p u n t o . Los presentes ήχω, he llegado; οΐχομαι, he partido, tienen el valor del perfecto.
T i e n e n esta significación todas las formas derivadas del tema
de aoristo. 2. El imperativo, el subjuntivo, el optativo, el infinitivo y el par-
Ej.: φυγείν, huir, ponerse en fuga ticipio presentes expresan la acción con idea de desarrollo, pero sin
La acción puntual puede ser i n g r e s i v a o t e r m i n a t i v a , según indique indicación alguna de tiempo.
el principio o el fin de la misma: βασιλεΰσοι, empegar a ser rey; ftavsív, morir.
3 2 5 . El i m p e r f e c t o . — El imperfecto indica que la acción iba
c) perfecta o acabada, considerada en sus resultados. desarrollándose en tiempo pasado: Ιλοον, desataba, iba desatando.
Tienen esta significación todas las formas derivadas del tema
El imperfecto puede también significar:
de perfecto.
Ej..‫ ־‬πεφευγεν«!, haber huido, estar salvo a) s i m p l e t e n t a t i v a : ήμας Ιπειθον, intentaban convencernos
b) repetición o costumbre: πόλεις Ικτιζον, fundaban ciudades
3 2 3 . El g r a d o t e m p o r a l . — Desde el p u n t o de vista del
grado temporal, u n a acción p u e d e ser presente, pasada o f u t u r a .
El grado temporal lo indica solamente el indicativo, m o d o en El tiempo de acción puntual
q u e coinciden la cualidad verbal y el g r a d o temporal. L o s demás
m o d o s sólo tienen cualidad verbal. El siguiente cuadro resume la 3 2 6 . El a o r i s t o d e i n d i c a t i v o . — El aoristo de indicative
correspondencia q u e , en relación a la cualidad y al tiempo, existe expresa la acción pura y simple en tiempo pasado, sin idea alguna de
entre las formas de los distintos m o d o s : desarrollo ni resultado. Es el tiempo histórico por excelencia.
Ej.: Ένίκησαν oí Έλληνες, vencieron los griegos
ACCION ! PRESENTE PASADA FUTURA Έ λ θ ο ν , ειδον, ένίκησα, veni, vidi, vici
Ind. presente Imperfecto Futuro El aumento, exclusivo del modo indicativo, es el que da sentido de
CONTINUA Sin indicación de t i e m p o : tiempo pasado al aoristo de indicativo.
I m p e r . , s u b j . , o p t . , infin. y p a r t , d e p r e s e n t e
327. Aoristo gnómico. — El aoristo de indicativo se usa en
1 I n d i c . aoristo Futuro
vez del presente en las máximas y sentencias que expresan una verdad
PUNTUAL Sin indicación d e t i e m p o :
de experiencia, un hecho habitual. Es el llamado a o r i s t o g n ó m i c o
I m p e r . , s u b j . , o p t a t . e i n f i n . d e aoristo
(de γνώμη, sentencia).
Ind. perfecto Pluscuamperf. Futuro perfecto Ej.: πάντα ó χρόνος διέλυσεν, el tiempo destruye todo
PERFECTA Sin indicación de t i e m p o :
328. El aoristo de los demás modos. — 1. El impera-
I m p e r . , s u b j . , o p t a t . , infin. y part, d e p e r f e c t o
tivo, el subjuntivo, el optativo y el infinitivo de aoristo expresan la
180 SINTAXIS
LOS MODOS 181
acción verbal pura y simple sin indicación de tiempo, como las formas
De ahí que muchas veces puede traducirse por un imperfecto:
correspondientes de presente, pero sin idea alguna de desarrollo.
έτεθνήκει, estaba muerto; έμεμνήμην, recordaba; έκεκτήμην, poseía;
Ej.: I M P E R A T . λύε, desata, ve desatando; λύσον, desata είστήκειν, estaba en pie. Cf. lat. mcmineram, noveram, oderam,
1NF1N1T. λύειν, desatar, ir desatando; λύσαι, desatar coeperam.
3. El participio aoristo expresa la anterioridad de una acción con O B S E R V A C I Ó N . — El pluscuamperfecto en griego no se emplea nun-

relación a otra, por 10 cual tiene muchas veces valor de pasado. ca, como en latín y castellano, para expresar una acción anterior a
Ej.: λύσαντες τοις ναύς άποπλέουσι, se hacen a la vela después de otra ya pasada. Para expresar esta anterioridad se emplea el aoristo.
h»ber levado el áncora (lit. habiendo desatado las naves) Ej.: διέδωκεν ά !λαβε, distribuyó lo que habia recibido
( d i s t r i b u i t quae a c c e p e r a t )
3 3 3 . E l futuro perfecto. — El futuro perfecto expresa el re-
El futuro sultado futuro de una acción acabada.
Ej.: λελυκώς ίσομαι, habré desatado, tendré desatado
3 2 9 . El f u t u r o expresa una acción venidera, tanto continua
λελύσομαι, habré sido desatado, estaré desatado
como puntual: λύσω, desataré o iré desatando.
De ahí que muchas veces puede traducirse por un futuro: τεθνήζω,
3 3 0 . Μ έ λ λ ω λέγειν. Con el verbo μέλλω y el infinitivo presen- estaré muerto; μεμνήσομαι, recordaré; στήσομαι, estaré en pie. Cf. latin
te o futuro (raramente aoristo) se expresa la acción inminente o que se meminero, novero, odero, coepero.
tiene la intención de hacer. Corresponde esta construcción a la conju-
gación perifrástica en -urus del latín y se traduce por los giros estar
para, tener la intención de, haber de. LOS MODOS
Ej.: μέλλω λέγειν ύμίν καινο'ν τι, aliquid nóvi vobis dicturus 3 3 4 . P o r m o d o s se entienden las formas por las cuales se
s u m , estoy para, tengo la intención de o he de deciros algo nuevo indica la actitud mental del sujeto que habla con respecto al pro-
ceso indicado por el verbo. Según que nuestro espíritu considere
u n hecho c o m o real, irreal, deseado o posible, surgen las distin-
Los tiempos de acción perfecta
tas formas modales.
331. El perfecto. — 1. El perfecto de indicativo expresa el La naturaleza del m o d o determina la naturaleza de una ora-
resultado presente de una acción acabada. ción; de ahí que estudiemos los m o d o s siguiendo las clases de
Ej.: λέλυκα, acabo de desatar, tengo desatado, he desatado oraciones.
λέλομαι, acabo de ser desatado, estoy desatado
O R A C I O N E S INDEPENDIENTES O PRINCIPALES
De ahi que muchas veces puede traducirse por-an presente: τέ&-
νηκα, estoy muerto; μεμνημαι, me acuerdo; κέκτημαι, he adquirido, poseo; Las oraciones independientes o principales se subdividen en
Ιστηκα, me he levantado, entoyen pie. Cf. lat. memini, novi, odi, coepi, oraciones enunciativas (negación 06) y en oraciones volitivas
2. En los demás modos, el perfecto expresa el resultado de una (negación μή).
acción acabada, pero sin indicación alguna de tiempo. Oraciones enunciativas
3 3 2 . El p l u s c u a m p e r f e c t o . — El pluscuamperfecto expresa 335. Oraciones enunciativas son las que enuncian un
el resultado pasado de una acción acabada.
hecho o u n a verdad en f o r m a y a afirmativa, ya negativa, ya inte-
Ej.: έλελύκειν, acababa de desatar, tenia desatado rrogativa. Su m o d o varía según que el hecho enunciado sea real,
έλελύμην, acababa de ser desatado, estaba desatado
posible o irreal. La negación es siempre ou.
ORACIONES VOLITIVAS
183
182 SINTAXIS

1. Hecho real. En las oraciones que enuncian un hecho real


ae usa el modoindicativo (modo real). La negación es οό. Oraciones volitivas
Ej.: Τό ρο'δον θάλλει, la rosa florece Las oraciones volitivas son las que expresan u n acto de la
Oi πολέμιοι ούχ ήλθον, los enemigos no vinieron voluntad en todas sus varias manifestaciones, es decir, una orden
Τίς τούτο έλεξε, ¿quién dijo tsto! o una prohibición, u n deseo, q u e puede ser realizable o n o , u n a
deliberación sobre lo q u e la voluntad tiene q u e decidir. L a nega-
2. Hecho posible. Un hecho posible se expresa por el opta-
ción usada en ellas es siempre μή.
tivo presente o aoristo con άν (modo potencial). La negación es ού.
Ej.: τούτο γίγνοιτο o γενοιτ' áv, esto sucedería o podría suceder

Este modo se usa en la oración principal o apódosis de un periodo Una orden, una prohibición
condicional, para indicar que un hecho podria producirse, si se cum-
pliera determinada condición (§ 360-III). 337. Una orden se expresa;
1. En la 2.* y 3.* personas, por el imperativo presente o aoristo.
OBSERVACIÓN. — Se emplea también el optativo con ΆΝ para suavizar una
Ej.: λύε 0 λύσον, desala tú
afirmación (potencial de cortesía): Τοδτ' οδχ áv λέγοψι, yo no me atreviría,
λυέτω o λυσάτω, desate él
no quisiera, decir esto (lat. non dixerim, baud facile dixerim).
2. En la 1.* persona del plural, por el subjuntivo presente o
3. H e c h o i r r e a l . Un hecho que no tiene o no tuvo lugar, por-
que no se cumple o no se cumplió determinada condición, se expresa, aoristo.
respectivamente, por el imperfecto o por el aoristo de indicativo con av. Ej.: λύωμεν o λύσωμεν, desatemos
Ej.: ελεγέ τις áv, alguien diría o podria decir
έλεξέ τις αν, alguien habría dicho o podria haber dicho Una
1. Enprohibición
la 2.* y 3.* se expresa:por el imperativo presente o por el
personas,
subjuntivo aoristo con la negación μή.
Este modo se usa en la oración principal o apódosis de un periodo Ej.: μή λύε o μή λύσης, no desates
condicional, cuando la condición expuesta en la subordinada o próta- 2. En la 1.* persona del plural, por el subjuntivo presente o aoris-
sis no se cumple o no se cumplió (§ 360-lV).
to con la negación μή.
Ej.: μή λύωμεν o μή λύσωμεν, no desatemos

El modo potencial castellano


Un deseo
3 3 6 . De 10 anteriormente expuesto (§ 335-2, 3), se deduce 338. Un deseo realizable se expresa por el optativo, solo o
que nuestro modo potencial se expresa en griego como sigue:
precedido de είθε, ει γάρ, ojala, u t i n a m .
1. El potencial simple por el imperfecto de-indicativo Ej.: Γένοιο πατρός ευτυχέστερος, que seas mis feli\ qui tu padre
con áv, si se refiere al presente, y por el optativo presente o Είθε φίλος ήμΐν γένοιο, /ojalá llegues a ser nuestro amigof
aoristo, si se refiere al futuro.
Un deseo irrealizable se expresa por είθε, εΐ γάρ, precedido:
Ej.: έλυες άν, desatarías (ahora). Solveres
λύοις o λάσειας άν, desatarías (futuro). S o l v a s i. Del indicativo imperfecto si el deseo se refiere al presente.
Ej.: Ιτι Ιζη, ¡ojalá, viviese todavía!
2. El potencial compuesto por el aoristo de indicativo
con ¿v. 3. Del indicativo aoristo si el deseo se refiere al pasado
Ej.: έλυαας άν, habrías desatado. Solvieses Ej.: είθε μή απέθανε, ¡ojalá no hubiese muertoI
184 SINTAXIS ORACIONES COMPLETIVAS 185

OBSERVACIÓN. — Para expresar un deseo irrealizable se puede también em- OBSERVACIÓN PRELIMINAR
plear el aoristo 2 de οφείλω, deber, ώφελον, ες, e, solo o precedido de εί&ε, ef
γαρ, con el infinitivo.
Optativo oblicuo
Ej.: (EÏ&') ώφιλιν Ιτι Cfjv, /ojald viviese todavía!
(Ει&ε) μή ‫>״‬φιλ«ν dito&aveív, ¡ojalá no hubiese muerto! 3 4 1 . En toda oración subordinada que expresa el pensa-
miento de alguien y que depende de una principal en tiempo
Una deliberación histórico, el indicativo y el subjuntivo pueden ser substituidos
por el optativo. Es el llamado optativo oblicuo o de estilo
3 3 9 . La deliberación. — En las oraciones interrogativas el indirecto. Ej.:
subjuntivo, generalmente en 1.' persona, expresa la incertidumbre del
Έ φ η βτι Κύρος ένίκησε (o νικήσειε), dijo que Ciro babia vencido
que habla sobre qué debe o puede hacer.
Ήρώτα 81 τι Ιχεις (o Ιχοις), preguntó si tenias algo
Ej.: Είπωμεν ή σιγώμεν, ¿debemos hablar o callar?
Πόθεν τις άρξηται, ¿por dónde se debe empegar?
ΙΙοϊ τίς φύγ‫](־‬, ¿a dónde debe uno ir?

I. Oraciones completivas
ORACIONES DEPENDIENTES O SUBORDINADAS
3 4 2 . Oraciones completivas son las que sirven de sujeto o
340. Las oraciones subordinadas comprenden las ora- complemento directo de una oración principal. En castellano van
d o n e s completivas y las oraciones n o completivas o circunstan- generalmente precedidas de la conjunción que. En griego pueden
ciales. Estas dos categorías se subdividen · de la manera c o m o s e r : 1.° de infinitivo; — 2.° de indicativo con ότι (ώς); — 3. 0 de
enseña el siguiente c u a d r o : participio.
Deben considerarse también c o m o completivas las oraciones
interrogativas indirectas y ciertas oraciones introducidas por
de infinitivo
βχως y μή.
con βτι (ώς)
de participio
Completivas
interrogativas indirecta!!
con βπως Completivas de infinitivo
con μή o μή 06
3 4 3 . Se construyen con infinitivo las oraciones completivas
Oraciones dependientes d e : 1.° verbos de opinión; 2° verbos de voluntad;
subordinadas 3. 0 verbos impersonales.
finales
consecutivas Ej.: Νομίζω θεόν είναι, credo Deum esse
causales ^ Έβούλετο Κΰρον παρεΐναι, volebai Cyrum adesse
condicionales "Εδει Κΰρον χαρεϊναι, oportebat Cyrum adesse
Circunstanciales
concesivas
La negación es ού (a veces μή) con los verbos de opinión, y μή con
de relativo
los verbos de voluntad e impersonales.
comparativas
temporales 344. El sujeto y el predicado del infinitivo El sujeto
del infinitivo se pone en acusativo, pero si es el mismo que el de la
186 SINTAXIS 187
INTERROGATIVAS INDIRECTAS

oración principal, no se expresa. El predicado entonces concuerda con


el sujeto de la principal.
Interrogativas indirectas
Ej.: νομίζει θεός είναι, cree que es dios, cree ser dios
(Cf. lat. credit se esse deum) 348. El modo de las interrogativas indirectas es en
griego, como en castellano, el Indicativo (u optativo oblicuo), no
el
OBSERVACIÓN. — Si el sujeto del infinitivo desempeña en la principal el
oficio de un complemento (gen. o dat,), tampoco se expresa, y el predicativo subjuntivo como en latín.
puede concordar con este complemento o ponerse en acusativo. Ej.: Έρωτφ τίς είμι, pregunta quién soy
Ej.: "Ες‫־‬ατί σοι áfaftcfi (ίΙγαΙΜν) γινέαΙ>αι, te es posible hacerle bueno Ήρώτησεν τίς είην, preguntó quién era
{Cf. lat. Heult Themlstocli esse otioso) O B S E R V A C I Ó N . — En las interrogativas indirectas aparece a veces el

345. La construcción personal. — De las dos construccio- subjuntivo de deliberación (§ 339), que puede también ser substituido
nes: me parece que tu estás enfermo, o me pareces estar enfermo, la primera por el optativo oblicuo.
es impersonal, la segunda personal. En griego, prefieren esta construc- Ej.: Ούκ έχω τί ποιώ, no sé qué hacer (= qué debo hacer)
ción los verbos de opinión y afirmación. Ούκ ειχον τί ποιοίη, no sabia qué hacer (= qué debia hacer)

Ej.: Δοκεΐς μοι άμαρτάνειν por δοκεί μοι σε άμαρτάνειν, 349. Las interrogativas indirectas simples van unidas a
me parece que te equivocas (mihi videris errare) la principal:
Κύρος Ιλέγετο νικήσαι por Ιλέγετο Κύρον νικήσαι, se decía 1.° por la partícula interrogativa et, si; 2." por los adverbios inte-
que Ciro había vencido (dicebatur Cyrus vicisse) rrogativos; 3. 0 por los adjetivos o pronombres interrogativos.
Ej.: έρωτώ εΐ ασθενείς, pregunto si estás enfermo
OBSERVACIÓN. — Se construyen también personalmente algunos adjetivos
έρωτώ πώς !χεις, pregunto cómo te encuentras
unidos a ειμί. tales como δίχαιος, justo, έη'δοςος, probable, é/oqy.aïος, necesario, y
otros que ia práctica enseñará. έρωτώ τίς ήλθε, pregunto quién vino
Con sí la negación puede ser 06 o μή; en los demás casos es siem-
Ej.: Δίχαιος et'jj.1 ζηαιοϋσ&αι por ϊίχαιον έατί μ.6 ζημιοΰσθαι, es justo queyo sea castigado
pre ού.

3 5 0 . Las interrogativas indirectas dobles van unidas a


Completivas de indicativo con ότι (ώς)
la principal:
3 4 6 . Los verbos que significan decir, creer, pensar se construyen, En al primer m i e m b r o En · I « · f l u n d o m i e m b r o
o bien como los verbos de opinión (§ 343), o bien con οτι, a veces ώς, 1.° por ει o πο'τερον, si I %0 — ή οδ o ή μή, o no
y el indicativo (u optativo oblicuo). La negación es ού. 2° por είτε, si I είτε, o si — είτε 06 o είτε μή, o no
Ej.: λέγω ότι θεός έστιν
.. ‫ י‬, ‫ ״‬, , > digo que existe Dios Ej.: έρωτώ πο'τερον ασθενείς ή υγιαίνεις ( pregunto si estás enfermo
o bien λέγω θεον 81vat )
έρωτώ είτ' ασθενείς είθ' υγιαίνεις l o í t disfrutas de salud
"Οτι es substituido por ώς cuando se afirma algo incierto o falso. έρωτώ πότερον ασθενείς ή οδ (ή μή), pregunto si estás enfermo o no
OBSERVACIÓN. — Después de ότι a veces se citan textualmente las palabras
de uno como en estilo directo. Τ3τι equivale entonces a nuestros dos puntos.
Ej.: Ειπβν &τι αϋτός ειμι δν ζητείς, dijo: soy el mismo a quien buscas. Completivas con όπως
3 5 1 . Los verbos que significan procurar, tener cuidado, esforzarse,
Completivas de participio y análogos se construyen con οπως y el futuro de indicativo (u opta-
3 4 7 . Los verbos de percepción sensible o intelectual, como ver, tivo oblicuo). Negación μή.
saber, aprender, conocer, acordarse, se construyen con ότι (ώς), o con el Ej.: τον στρατηγόν έπιμελεϊσθαι δει όπως 01 στρατιώται
participio, pero no con el infinitivo. τά έπιτήδεια εζουσι, es preciso que el general
procure que los soldados tengan lo necesario
EJ.:
1 Οιδα βτι θεός ίστιν )
,. ‫״‬ ‫ ״‬, , ί Se 1que Dios existe Zstas oraciones son muy parecidas a las finales (§ 354), de las que
o bien otoa θεον οντα )
muchas veces apenas se distinguen.
ORACIONES CAUSALES 189
188 SINTAXIS

Oraciones consecutivas
Completivas con μή o μή ού
352. D e s p u é s de los verbos de temor las s u b o r d i n a d a s c o m p l e t i -
355. Las oraciones consecutivas expresan el resultado o
vas se c o n s t r u y e n , c o m o en latin, e n s u b j u n t i v o (u optativo oblicuo): consecuencia de 10 que se dice en la principal. Van introducidas por
ώστε (a veces ώς), de modo que, que tiene a veces como antecedente
i.0 P r e c e d i d o de μ ή ( n e ) , si n o se desea 10 que se t e m e .
en la principal ούτω, asi, de tal manera, τοσούτος, tanto, τοιούτος, tal.
E j . : δέδοικα μ ή έλΟγ¡, tinieo ne veniat. Temo que venga
356- Modo. — El verbo de las oraciones consecutivas se cons-
2." P r e c e d i d o de μ ή ού ( n e n o n o u t ) , si se desea 10 que se t e m e .
truye en indicativo o infinitivo, no en subjuntivo como en latín:
Ej.: δέδοικα μή ού ΙλΙ>η, tinieo ne non veniat. Temo que no venga
1.° En indicativo, cuando la consecuencia se considera como
OBSUIVACIÓN. — Oú locución elíptica por ού φοβητέον |1ή = no hay temor
un hecho, una realidad. Negación 00.
de que, es una forma enérgica de negación que puede traducirse por segura-
mente no. Se emplea con el subjuntivo aoristo o con el indicativo futuro. E j . : ούτως έστι σοφός ώστ' ούδέποτε σφάλλε tai,
es tan sabio que nunca se equivoca
Ej.: Oú ποιήσητε (itoinjo««), ufuta1¡-«ntt• que no lo haréis.
2.° En infinitivo, cuando la consecuencia se considera como
posible sin indicar si se realizará o no. Negación μή.
Prolepsis o anticipación del sujeto Ej.: ούτως έστι σοφός ώστε μηδέποτε σφάλλεσθαι, es tan
3 5 3 . Es frecuente que el sujeto de una oración subordina- sabio que no puede equivocarse nunca o es lo
da completiva pase por prolepsis o anticipación a ser comple- suficiente sabio para no equivocarse nunca
mentó del verbo de la oración principal. OBSERVACIONES. — I. El giro Ϊ, ώστε precedido de un comparativo en la
Ej.: Λέγω τόν Κύρον βτι ένίκησε por λέγω βτι oración principal, se traduce por demasiado... para.
ó Κύρος ένίκησε, digo que• Ciro venció Ej.: Νεώτερος ε! ή ώστε είδέναι, eres demasiado joven para saberlo.
Τόνδε είπέ μοι τίς έστίν, dime quién es éste.
II. Después de τοσοΟτος, tantus, y τοιούτος, talis, expresos o sobreentendí-
dos, se usan a veces en vez de ώστε los correlativos ¿ίσος y οίος con infinitivo,
en el sentido de nuestras expresiones bastante para, capa\ de, apto para.
Ej.: ΤοιοΟτος οίος αρχειν, apto para mandar
II. O r a c i o n e s circunstanciales " Ε χ ο μ ε ν oaov ζ ί } ν , tenemos bastante para vivir.
III. Lo dicho en la observación II explica el significado de las locuciones
Oraciones finales «ίός τέ ειμι, so y capaζ de, puedo; οίον τέ έστι, es posible, con el infinitivo.
354. Las oraciones finales expresan el fin o la intención. Ej.: Οδχ οίον τε ήν φεΰγειν, no era posible huir.
Se construyen con !va, όπως, όπως άν, ώς y el subjuntivo (u optativo
oblicuo), como en latín. La negación es μή.
Oraciones causales
Ej.: τά πλοία κατέκαυσε ίνα μή Κύρος διαβή,
557. Las oraciones causales se construyen con βτι, διότι,
quemó las naves para que no pasase Ciro
porque, έπεί, έπειδη, ότε, puesto que, y el indicativo. La negación es ού.
OBSERVACIONES. — I. Una oración de infinitivo precedida de τοΰ, equivale Ej.: έπειδή έπιθ·υμεΐς, απέρχομαι ,puesto que lo deseas, me marcho
• veces a una oración final.
Ej.: Ή ν ¿¡σος έτειχίσθη ·toó μή λοστός χαχουργεϊν τήν EüSoiav, 3 5 8 . Si el verbo de la principal es un tiempo pasado, se puede
la isla fué fortificada a fin de que los piratas no saqueasen Eubea. emplear el optativo oblicuo. La oración causal expresa entonces el p e n -
II. Pueden también expresar el fin o la intención: 1.‫ ״‬un infinitivo des- «amiento del sujeto de la principal.
pués de ciertos verbos (§ 37ó, 2 . ° - b ) ; 2.* una oración de relativo (5 366, 1), Ej.: τόν Περικλέα έκάκιζον, ότι ούκ έπεζάγοι, insultaban
‫ן‬.* un participio futuro (§ 384, 5.°). a Pericles porque (decían) no los sacaba a luchar
190 SINTAXIS 191
ORACIONES CONDICIONALES

a) èdv y el subjuntivo (subj. de repetición) si se refiere al pre-


nte,
Oraciones condicionales b) et y el optativo (opf. de repetición) si se refiere al pasado.
359. Las oraciones condicionales relacionan con la prin- En estos casos έάν y et significan siempre que, cuando.
cipaí una idea de suposición o hipótesis por medio de la conjunción si, Ej.: a) έάν γλαδξ ένακράγη, δεδοίκαμεν, siempre que
en griego εί o έάν (ήν, áv). La negación es siempre μή. la lechuda grazna, tenemos miedo
b) et Κϋρος ύποσχοιτό τι, ούκ έψεύδετο, siemprt
360. P e r í o d o hipotético. La reunión de la oración condi-
que Ciro prometía algo, no engañaba
cional o prótasis — premisa o condición — y de la principal o apódo»
sis — consecuencia o cosa condicionada — se llama período hipotética¿ 362. Esquema de los períodos hipotéticos.
La apódosis presenta los modos de las oraciones independiente»
APÓDOSIS
(S 335)· La prótasis presenta cuatro tipos principales: real, eventual, Naturaleza d e PRÓTASIS
potencial e irreal. Negación μή Negación 05
la condición
I. Real. Cuando se supone que la condición se cumple, se e m - M o d o s de las o r a c i o n e s
Real εί e i n d i c a t i v o independientes
plea εί y el indicativo.
Ej.: εί βούλει είρήνην, παρασκεύασον τόν πο'λεμον, s i v i s p a c e m , Indicativo futuro
Eventual έάν y s u b j u n t i v o Imperativo
para Deilum. Si quieres la paz, prepara la guerra
O p t a t i v o c o n άν
II. Eventual, Cuando se supone que la condición se cumplirá Potencial ει y o p t a t i v o
o suele cumplirse, se emplea έάν (ήν, áv) y el subjuntivo.
( imperf. í imperfecto
Ej.: áocv τοότο λέγης, άμαρτήση, si dices• esto, te equivocarás _ í presente
εί e i n d i c a t i v o 4 I n d i c a t i v o •! c o n άν
III. Potencial. Cuando la condición es un simple supuesto del Ü 1
1—1 V aoristo V. aoristo
que babla, cuya realización es meramente posible, se emplea εί y el 1. p a s a d o
optativo.
έάν y s u b j u n t i v o ( presente
"5 ( presente
Ej.: είφίλον έχοιμι, εύδαίμων áv είην, si a m i c u m h a b e a m , Indicativo i
f e l i x s t m . Si tuviese (y es posible) un amigo, seria feliz .1 l imperfecto
1 ‫ ק‬. p a s a d o εί y o p t a t i v o
IV. Irreal. Cuando la condición no se cumple o no se cumplió
se emplea εΐ y el imperfecto o aoristo de indicativo:

1.° El i m p e r f e c t o se usa si se trata del presente.


Ej.: εί φίλον ειχον, εύδαίμων άν ήν, si amicum haberem, felix Oraciones concesivas
essem. Si tuviese un amigo (no 10 tengo), sería feliz 363. Las oraciones concesivas, introducidas en castellano
2." El a o r i s t o se usa si se trata del pasado. por medio de las conjunciones aunque, aun cuando, bien que, exponen
Ej.: εί φίλον έσχον, εύδαίμων άν έγενομην, Si a m i c u m h a b u i s - una objeción que, aun concedida, no invalida 10 afirmado en la oración
sem, felix fuissem. Si hubiese tenido un amigo (no 10 principal. Vienen a ser una especie de las condicionales.
tuve), habría sido feliz
364. Construcción. — Las oraciones concesivas tienen dos
361. La condicional universal, es decir, aquella^n que se construcciones posibles:
indica que cada vez que se pone la condición se repite el hecho de la
apódosis, lleva: Καίπερ y el participio: negación ού. Es la más frecuente.
Ej.: Καίπερ βασιλεύς ών, άκουσον, aunque seas rey, escucha
192 SINTAXIS ORACIONES TEMPORALES 193

2 . ' Ει καί, και εί, έάν και, καί έάν ( = κάν), siguiendo las mismas 367. Oraciones de relativo que expresan repetición.—
reglas que las oraciones condicionales: negación oü.
Cuando una oración de relativo expresa repetición o un hecho de ca-
Ej.: Eí καί μή ειω&α λέγειν, λέξω, aunque no acostumbro hablar, hablaré rácter general, se construye:
Tékq. ó μώρος, καν τι μή γελοΐον ή, ríe el imbécil, aun cuando no ha- 1.° Con subjuntivo con av si la principal está en presente.
ya motivo de risa Ej.: νέος αποθνήσκει ονχιν' άν φιλή θεός,
muere ¡oven aquél a quien ama un dios
a.° Con optativo sin av si la principal está ea pasado.
Oraciones de relativo Ej.: φτινι έντυγχάνοιεν, πάντας απέκτεινον,
mataban a iodos los que encontraban
365. Oraciones de relativo explicativas. —Sirven para
determinar o explicar una palabra de la oración principal. Su modo es Estas oraciones de relativo equivalen a una protasis de condición
el de las principales o independientes: negación oú (a veces μή). universal (§ 361).
Ej.: ó Ιππος, ος τρέχει, λευκός έστιν, el caballo que corre, es blanco
Oraciones comparativas
366. Oraciones de relativo equivalentes a subordl-
nadas circunstanciales. — Las oraciones de relativo pueden tener, 368. Las oraciones comparativas, que indican la seme-
en ciertos casos, el valor de una oración final, causal, consecutiva y janza entre dos acciones, no son sino una modalidad de las oraciones
condicional. de relativo explicativas. Van unidas a la principal por adverbios y adje-
Se construyen entonces, salvo cuando equivalen a una oración final, tivos relativos de cualidad o cantidad, referidos generalmente a sus
como la oración circunstancial por la que podrían ser substituidas. correlativos antecedentes.
ούτως... ώς o ώσπερ, τοιούτος... οίος,
1. Relativas finales. — Se construyen Con futuro de indicati- ita... ut talis... qualis
vo. Negación μή. τοσούτον (τοσούτω)... όσον (όσψ), τοσούτος... όσος,
Ej.: όμΐν πέμψω ανδρας ο'τινες όμΐν συμμαχοΰνται, os enviaré ' t a m . . . quam tantus... quantus
hombres para combatir (lit. que combatirán) a vuestro lado Ej.: Έποίησα ώσπερ έδονήθην, lo hice como pude
Τοιούτος ειμι οίος ήν, soy tal como era
2. Relativas causales. — Se construyen con indicativo. Ne-
gación ού. O B S E R V A C I Ó N . — Después de Á αδτός, el mismo, y de los adjetivos que sig-

niñean igual o semejante, se puede emplear ya el relativo δσπερ, ya χαί o ώσπερ


Ej.: &αομαστόν ποιείς, δς ήμϊν οόδέν δίδως, obras de un modo
en el sentido de que.
singular, puesto que (lit. tu que) no nos das nada Ej.: Σοι Βοχει τά αοτά καί έμοί, te parece lo mismo que a mi.
3. Relativas consecutivas. — Se construyen con indicativo.
Negación 06.
Oraciones temporales
Ej.: τίς ούτω μαίνεται, όστις ot> βούλεταί σοι φίλος είναι;
369. Las o r a c i o n e s temporales indican la circunstancia de
Iquién es tan loco que no quiere ser amigo tuyo?
tiempo en que se realiza la acción de la principal, a la cual van unidas
4. Relativas condicionales. — Se construyen con los modos por medio de las siguientes conjunciones:
propios de la condicional que representan: negación 06. El relativo ότε, όποτε, ήνίκα, cuando εστε, μέχρι, hasta que
equivale a sí (o εαν) τις. έν φ, mientras que
έπεί, έπειδή, ώς, después que
Ej.: °A μή οίδα, οΰδέ οίομαι είδέναι, lo que no sé, no presumo saberlo έπεί τάχιστα, luego que αφ' οδ, έζ 05, desde que
Τ φ άνδρί φ άν Ιλεσ&ε πείσομαι, obedeceré al hombre que elijáis έως, mientras que, hasta que ποίν, antes que
Άδικοίη άν όστις τούτο ποιοίη, faltaría quien hiciese esto \ En la construcción de estas oraciones, deben distinguirse tres casos.

13
EL INFINITIVO 195
194 SINTAXIS

370. Hecho real, presente o pasado.—Cuando se expresa


un hecho único y preciso, que tiene o tuvo lugar, el verbo de la ora- LAS FORMAS NOMINALES DEL VERBO
ción subordinada temporal está en indicativo. La negación es ou.
EL INFINITIVO
Ej.: ήνίκα δείλη έγένετο, έφάνη κονιορτός, cuando
llegó la tarde, se vio un torbellino de polvo 3 7 4 . El infinitivo es la f o r m a s u b s t a n t i v a del v e r b o . P u e d e ,
371. Hecho futuro. — Cuando expresa un hecho que tendrá p o r lo t a n t o , s e r c o n s i d e r a d o c o m o n o m b r e y c o m o v e r b o , p u e s
lugar, la oración subordinada temporal se construye en subjuntivo con c o n u n o y con otro t i e n e caracteres c o m u n e s .
áv. Negación μή. 375. Infinitivo con artículo. — El infinitivo con el articulo
Ej.: έπειδάν διαπράζωμαι, ήξω, cuando haya terminado vendré neutro tiene el valor de un substantivo.
Ej.: τό ποιεΐν ( = ή ποίησις), la acción de crear
La partícula άν se une generalmente a las conjunciones temporales
formando con éstas una sola palabra: όταν, οπόταν, έπειδάν, έπάν. El infinitivo asi precedido del articulo puede declinarse y equivale
en los casos oblicuos al gerundio latino eü - d i , - d o , - d u m :
O B S E R V A C I Ó N . — Έπειδάν διαπράζωμαι, significa cuando haya ter-
N0M1.: Νέοις τό σιγάν έστί ) para los jóvenes el callar
minado; έπειδάν διαπράττωμαι, significaría cuando termine, GENI . : κρείττον τού λαλειν $ es mejor que el hablar
DATI . : Χαίρω τω μανθάνειν, disfruto aprendiendo
372. Hecho repetido. — Cuando expresa un hecho de carácter
general o que se repite, el verbo de la oración subordinada temporal ACUS.: Δια τό πολλά είδέναι, por el hecho de saber mucho
se construye‫־‬ 376. Infinitivo como sujeto o complemento. — El infini-
i. En subjuntivo con άν si se trata de un hecho presente. tivo puede ser:
1.° S u j e t o de un verbo o expresiones impersonales y de έστί.
Ej.: μισθού στρατεύονται, όπο'ταν τις αύτών δέηται, sirven
como mercenarios, siempre que 'alguien los necesita Ej.: αίσχρο'ν Ιστι ψεύδεσθαι, turpe e s mentir¡
2.° C o m p l e m e n t o de un verbo, principalmente:
a. En optativo Sin άν si se trata de un hecho pasado.
a) como complemento directo de los verbos que significan saber,
Ej.: έθήρεοεν αφ' ίπποο όποτε γυμνάσαι βούλοιτο εαυτόν, querer, poder, decir, pensar, esperar, mandar, prohibir, permitir y análogos
cazaba a caballo siempre que quería ejercitarse
Ej.: έπίσταμαι νεΐν, sé nadar
βούλομαι λέγειν, quiero hablar
C o n s t r u c c i ó n d e πριν b) para indicar el fin de la acción con los verbos que significan
3 7 3 . Πριν, antes que, antes de, se construye con infinitivo, cuando dar, enviar, confiar, tomar, elegir y análogos.
la oración principal es afirmativa; pero si ésta es negativa, se cons- Ej.: δός τό βφλίον άγειν, dale el libro para que se lo lleve
truye ordinariamente como las otras conjunciones de tiempo. 377. Infinitivo determinativo. — El infinitivo en griego
E j . : Βουλεύου πριν Ιργψ έπιχειρεΐν, delibera antes de obrar sirve para completar o determinar mejor algunos adjetivos como apto,
Ούκ ήθελε πριν ή γονή αύτόν έπεισε, no quiso antes capaz, suficiente, digno, agradable, fácil y sus contrarios. Corresponde
que le persuadiese su muier. entonces al supino en -U o al gerundio del latín.
OBSERVACIÓN. — Si πριν va con indicativo después de una principal afirma- Ej.: δεινός λέγειν, peritus dicendi, hábil en el hablar
tlva, debe traducirse por hasta que: ήμφιγνόοον *ρίν ή/.e dudaban hasta que Ihgé. ηδύ άκούειν suave auditu, agradable de oir
Ιτοιμος ποιείν, promptus ad agendum, pronto a hacer
Asimismo puede el infinitivo ser el complemento determinativo de algu-
eos substantivos de significado parecido al de los anteriores adjetivos: frauda
ίδέσβ-αι, cosa admirable de ver flit, maravilla de ver).
196 SINTAXIS 197

378. Infinitivo imperativo. — El infinitivo se usa t a m b i é n ,


e s p e c i a l m e n t e en poesía, para expresar u n a orden o u n d e s e o , c o m o a u n a o r a c i ó n c i r c u n s t a n c i a l c u y o s u j e t o es el s u b s t a n t i v o c o n que
veces o c u r r e t a m b i é n en castellano. c o n c u e r d a el participio. P u e d e n d a r s e d o s c a s o s :
E j . : λέγειν, Ά χ ι λ λ έ 0 ) ς παΐ, habla, hijo de Aquiles 1.° El s u b s t a n t i v o es s u j e t o o c o m p l e m e n t o e n la principal.
379. Infinitivo absoluto. — El infinitivo, c o n o sin ώ ς , se u s a 2.° El s u b s t a n t i v o e s e l s u j e t o d e l p a r t i c i p i o : g e n i t i v o o a c u s a -
a b s o l u t a m e n t e en ciertas e x p r e s i o n e s como: tivo absoluto.
ω ς ειπείν, por así decir έκών είναι, voluntariamente
OBSERVACIÓN. — En ambos casos, para conocer a qué clase de oración
ώ ς φαίνεσθαί, al parecer τό νΰν είναι, por el momento circunstancial equivale el participio, téngase presente:
ώ ς έμοί δοκεΐν, a mi entender τό έ π ' έμοί είναι, en cuanto a mi i .‫ ״‬La negación es 05 o μή según corresponde a la oración circunstancial
ω ς συνελόντι ειπείν, resumiendo όλίγου δεϊν, poco falta, cast equivalente.
2.° Muchas veces el participio va acompañado de conjunciones que preci-
380. I n f i n i t i v o e n f á t i c o . — A l g u n a s veces se usa el infinitivo san y determinan su valor circunstancial.
en frases de d e s p r e c i o , a d m i r a c i ó n y análogas.
E j . : <ρεύ, έμέ παθεϊν τάδε, / AyI ¡yo sufrir tales cosas/
a) Participio aposición de un sujeto o complemento

EL PARTICIPIO 3 8 4 . El participio aposición del s u j e t o o c o m p l e m e n t o de u n


v e r b o p u e d e equivaler a u n a o r a c i ó n s u b o r d i n a d a circunstancial de:
381. El participio es la f o r m a adjetiva del v e r b o . L a g r a n
p r e d i l e c c i ó n q u e e l g r i e g o s i e n t e p o r el e m p l e o d e las f o r m a s d e 1:" Tiempo; n e g a c i ó n ού: ταύτα λ έ ξ α ς α π ή λ θ ε , habiendo dicho
participio, p o r otra parte t a n a b u n d a n t e s , es característica esen- esto se marchó.
cial d e la l e n g u a y u n a d e l a s p r i n c i p a l e s f u e n t e s d e s u c a p a c i d a d El participio puede ir precedido de άμα, al mismo tiempo,
μεταξύ, mientras, «δτίχα, en seguida, εϋί>ύς, luego que.
expresiva.
2." Causa; n e g a c i ó n 06: τούτου τοΰ κέρδους απέρχομαι, αίσχρόν

I. Participio atributivo νομίζων, me abstengo de esta ganancia, porque la const-


( C o n artículo) dero ilícita.
El participio puede ir precedido de ¿τε, porque, que expresa
382. Participio equivalente a una oración de reía- un motivo real, y de ά>ς, porque, decía, que expresa un mo-
tlVO. — El participio c o n artículo se u n e a u n substantivo c o n el tivo pensado por el sujeto de la principal.
valor y posición de un adjetivo atributivo (§ 251) y equivale a u n a
oración relativa d e t e r m i n a t i v a . Condición; n e g a c i ó n μ ή : Ούκ άν τούτο άποκρίναιο μ ή είδώς,
E j . : οί καμόντες στρατιώται ( o bien oí στρατιώται οί καμόντες) no responderías esto, si no lo supieras.
έκοιμήθησαν, los soldados que estaban fatigados se acostaron El participio puede ir precedido de ώσπερ, como sí, con el
pretexto de.
OBSERVACIONES. — I. Oí στρατιώται χαμόντες έχοιμήθ-ησαν significaría: los
soldados, que (porque) estaban fatigados, se acostaron (§ 384, 2.°). 4." Concesión; n e g a c i ó n 06: πολλοί γαρ όντες ευγενείς είσι
II. Como el adjetivo, el participio solo con el artículo tiene el valor de
κακοί, muchos hombres, aunque bien nacidos, son malos.
un substantivo: ó λέγων, el que habla, el orador; oí νιχώντες, los que vencen, los
vencedores; oí οίχοοντες, los que habitan, los habitantes. El participio puede ir precedido de χαίπερ, aunque ($ 364).

5 ° Fin o intención; n e g a c i ó n μ ή : ή λ θ ε λυσόμενος θύγατρα, vino


II. Participio a positivo a rescatar a su hija (cf. lat. venit petiturus pacem).
( S i n articulo) El participio, en este caso siempre futuro, puede ir prece-
dido de ώς, con la intención de.
383. Participio equivalente a una oración circunstan-
OBSERVACION. — MUCtlaa - r c . e s a‫<(־‬uv, 6χων, φίρ,.,ν, '3>‫י‬ ‫;¿״‬J(‫״״״!״‬,, pueden
c i a l . — El participio sin a r t í c u l o se u n e a u n s u b s t a n t i v o c o n el con; αρχόμενος, al principio; τελευτών, al fin.
traducirse s i m p l e m e n t e por
valor y posición de u n adjetivo apositivo ( § 251) y equivale a E j . : Παρειμι έχων όπλίτας έχατόν, heme aqui con cien hoplitas.
198 SINTAXIS EL P A R T I C I P I O 199

recer, ser manifiesto. Generalmente estos verbos deben traducirse por ua


b) Participio en genitivo o acusativo absoluto adverbio y el participio como verbo principal.
3 8 5 . G e n i t i v o a b s o l u t o . — Cuando el participio tiene un Ej.; Παρών έτύγχανε, se hallaba presente por casualidad
sujeto propio, la expresión entera se pone en genitivo. Es el llamado "Ελαθεν άποδράς, huyó ocultamente
genitivo absoluto, que corresponde al ablativo absoluto del latin. Φαίνεται κακός ών, es evidentemente malo
Ej.: Κύρος όνέβη, ούδενός κωλύοντος, Ciro subió sin que
OBSERVACIÓN. — D e la m i s m a manera se usa la construcción personal
nadie se lo impidiera (nullo impediente). φανερός tíjit, ϊήλός stjit, es evidente que yo, con í n o el participio en lugar de
OBSERVACIONES. — I. En el genitivo absoluto, el participio de presente <úv, φανερόν sati, ífjλ«ν ioxtv δτι.
del v e r l o εί¡‫'״‬, se expresa en griego, mientras que en latin el participio de pre- E j . : Δήλος ήν ν0[1ίζ1»ν χο'ος &εοός, era evidente que creta en los dioses
sente de s u m , por 110 existir, se sobreentiende.
E j . : Μιλτιαδοο ή γ ε μ ό ν ο ς δντος, bajo el mando de Milciades. (Miltiade duce) 2.° Los verbos que significan empegar, acabar, continuar, cesar,
Σ ο δ παιδός Ι τ ι δντος, siendo aún h¡ niño (te puero) ser o llegar primero, aventajar, vencer; hacer bien o mal.
II. El s u j e t o del participio se omite f r e c u e n t e m e n t e c u a n d o el contexto
Ej.: Άρχιόμεθα διαλεγόμενοι, empecemos a conversar [amigos
permite suplirlo fácilmente, asi: προαιόντων, mientras (ellos) avanzaban; οδτως
εχόντων, así estando (las cosas). Φθάνω τούς φίλους ευεργετών, soy el primero en favorecer a los
Καλώς έποίησας λέγων, hiciste bien hablando (en hablar)
386. Acusativo absoluto. — En griego se emplea de una
manera absoluta el acusativo neutro de los participios siguientes: 3. 0 Los verbos que expresan s e n t i m i e n t o s y a f e c t o s , como
δέον, siendo, puesto que es preciso χαίρω, ήδομαι, alegrarse; άχθομαι, afligirse; χαλεπώς φέρω, soportar mal;
προσήκον, siendo, puesto que es conveniente αγανακτέβ), indignarse; αίσχύνυμαι, avergonzarse; μεταμέλομαι, arrepentirse
Ιξόν, παρο'ν, παρέχον, siendo, puesto que ,es posible Ej.: Αίσχύνομαι τούτο ίδών, veo esto con vergüenza
δοκούν, δοξαν, pues se ha decidido O! θεοί χαίρουαι τιμώμενοι, los dioses se complacen en ser honrados
Ej.: πολλάκις ύμΐν έξόν πλεονεκτήσαι, ούκ ήθελήσατε, habiendo
podido enriqueceros muchas veces, no lo habéis querido OBSERVACIÓN. — Estos verbos pueden construirse también con ÁTI o a.

III. Participio predicativo b) Participio predicado referido al complemento


3 8 7 . El participio empleado c o m o predicado es u n giro 3 8 9 . Muchos verbos pueden tener una oración completiva con
peculiar del g r i e g o ; puede referirse tanto al sujeto c o m o al c o m - ότι o un participio predicado referido a su complemento (§ 347). Tales
plemento del verbo. son los verbos que significan: 1.a, ver, oir, saber, ignorar, comprender,
C u a n d o se refiere al s u j e t o , equivale en castellano a un infi- acordarse, descubrir, sorprender; 2°, mostrar, hacer ver, convencer.
nitivo, a u n adverbio o a u n a oración circunstancial. C u a n d o se Ej.: 'Ορώ ταύτα αληθή όντα, veo que esto es verdad
refiere al c o m p l e m e n t o , equivale a una oración completiva con ότι. Δείξω ούτω ταύτα έχοντα, demostraré que esto es asi

E n pasiva, naturalmente, el c o m p l e m e n t o pasa a n o m i n a t i v o : Λ ίειχ&ήοη


toüxo χεποιηχώς, se demostrará que tú has hecho esto.
a) Participio predicado referido al sujeto
OBSERVACIÓN. — Si el sujeto y el c o m p l e m e n t o s o n un m i s m o n o m b r e ,
R 8 8 . Se construyen en η un participio predii-adn referí fin 31 sujeto? n o se expresa el c o m p l e m e n t o y el participio concuerda con el s u j e t o .
i." Los verbos que expresan un modo de ser del sujeto, Ej.: lo&i όνόητος ων sepas que eres imbécil
como τυγχάνω, ser por casualidad; λανθάνω, estar oculto; φαίνομαι, apa- Μέμνησο άνθρωπος ών, acuérdate que erts hombre
200 SINTAXIS 392. Esquema de las oraciones subordinadas

Clase de oraciones Modo Negación Ejemplos

• — d e opinión ( οδ Νομίζω θεδν είναι


Infinitivo y Participio con áv ta
a d e voluntad < Infinitivo Έβούλετο Κΰρον παρεΐναι
V*
> impersonales ( μή Έδει Κΰρον παρεΐναι
390. El infinitivo y el participio a c o m p a ñ a d o s d e la p a r t í c u l a οτι (ώς) +
a. Des- — q u e significan ( Λέγω οτι έτοιμος ειμι
áv, e q u i v a l e n a una apódosis de p e r í o d o hipotético del III o I V ε decir, creer, < Indicativo 03
pués Είπεν οτι Ιτοιμος είη
o pensar ( (Optativo')
t i p o ( § 3 6 0 ) , e s d e c i r , a u n o p t a t i v o c o n áv — I I I t i p o — o a u n u •
» •
de los — que significan ( οπως + f u t . Έπιμελείσδ-αι δει δπως οί στρα-
t i e m p o h i s t ó r i c o d e i n d i c a t i v o c o n άν — I V t i p o . — Ej.: ta
‫בד‬ procurar, < indicativo μή Ttaixai τά επιτήδεια Ιξουσιν
10 verbos
c esforzarse (. ( O p t a t i v o ' )
JJJ . r INFIN.: Ν ο μ ί ζ ω σε εύδαίμονα áv είναι, εί φίλον έ χ ο ί ς
-‫ס‬ — que significan( μή + subj. Δέδοιχα μή ελθ-η (μή 00 ελ&^)
11
Ρ 0 ( PART.: " Ε π ί σ τ α μ α ί σε εύδαίμονα άν οντα, εί φίλον έ χ ο ι ς ¿ 05 *Εδεισα μή Ιλ&οι (μή 05 ελ&οι)
temer { (Optativo')
Creo (sé) que serias feliz, si tuvieras un amigo ‫ב‬ Indicativo Έ ρ ω τ α τίς ειμι
m 05 (1‫״‬i)
Interrogativas indirectas j (Optativol) 05 (μή) Ήρώτησεν τίς ε'ιην
INFIN-:
I V ti o j Ν ο μ ί ζ ω σε εύδαίμονα άν γ ε ν έ σ θ α ι , εί φίλον έ σ χ ε ς
( PART.: Έ π ί σ τ α μ α ί σε εύδαίμονα άν γ ε ν ο μ ε ν ο ν , εί φίλον έ σ / ε ι . Subjuntivo Τ α πλοία χατέχαϋσε ινα
Finales (Iva, ίπως, ως) j μή διαβή (διαβαιη)
Creo (sé) que habrías sido feliz, s
* hubieras tenido un amigo
(Optativo') μή
Indicativo 05 Οδτως εστι ( 05 σ·.ραλλεται
Consecutivas (ώαχ·) j σοφος ώστε ( μή σφαλλεσθ-αι
Infinitivo μή
Indicativo 05 'Επειδή έπιθ-υμείς, έρχομαι
»
φ Causales (δτι, διότι, επειδή) j
Los adjetivos verbales (Optativo') 05 Έχάχιζον αδτον οτι οδχ έπεξαγοι
m Εΐ τοδτο λέγεις, άμαρτάνεις
391. Los adjetivos verbales en -τέος admiten dos cons- 'u I Tipo Indicativo μή
c Condicionales II T i p o Subjuntivo 1 Έ α ν τοδτο λεγης, άμαρτήη¡
t r u c c i o n e s , la p e r s o n a l y l a i m p e r s o n a l . E n a m b o s c a s o s la p e r s o n a <a
(ei, èav) III T i p o Optativo μήI Ει τοδτο λέγοις, άμαρτανοις άν
te
q u e debe h a c e r la acción, v a s i e m p r e e n d a t i v o (§ 2 9 5 , 4 ) .
c . IV T i p o
μή Εί τοδτο έλεγες, ήμαρτανες άν
3 1 A ‫ ״‬Í Εΐ τοδτο ελεςας, ήμαρτες άν
O
1. Construcción personal. — Como en la construcción ‫״‬O ' Como las condlc. μή EÍ χαί βασιλεύς ει ) ‫״‬ ‫י י‬
0) Concesivas (sí mí, χαίπερ) j 00 Καίχερ βα‫־‬ιλε‫״‬ς ών { * ‫״ « » י י ׳‬
Participio
p a s i v a , el o b j e t o d i r e c t o s e p o n e e n n o m i n a t i v o , y c o n él c o n c u e r d a el
T3 (‫׳‬Explicativas Como las princip. 05 Ό ίππος, δς τρέχει, λευχός Ιστιν
adjetivo. a ^
c I Finales F u t . indicat. Πέμφο) άνδρας οί σομμαχοΰνται
Ej.: 6 πατήρ σοι τ ι μ η τ έ ο ς έ σ τ ί ν , pater tibi venerandus est Ό
1—
D e relativo ·j Causales Indicativo 00 θαυμαστόν ποιείς ος οδδέν δίδως
O 1 Consecutivas Indicativo 00 Οΰτω μαίνεται δστις σοι 05 Ιπεται
ja
l Condicionales Como las condic.
μή "Α μή οίδα, οδδε οΐομαι είδέναι
2. Construcción impersonal. — E l a d j e t i v o se p o n e e n t e r - 3
CO
m i n a c i ó n n e u t r a d e l s i n g u l a r , a v e c e s d e l p l u r a l ; y el c o m p l e m e n t o e n Comparativas Indicativo 05 Ποιήσω ώσπερ δϋνήσομαι
el c a s o q u e 10 e x i j a el v e r b o , s e g ú n s e a t r a n s i t i v o o i n t r a n s i t i v o . f H e c h o p r e . 0 pas. Indicativo 05 Ότε δείλη εγένετο, έφανη χονιορτός
Tempo-J Hecho futuro Subj. con áv μ^ϊ Έπειδάν διαπράξωμαι, ήξω
E j . : Ε ί ρ ή ν η ν άκτέον έ σ τ ί ν , hay que hacer la paz μή
rales 1 H e c h o re-ƒ pres. Subj. con áv Όπο'ταν τις αδτών δέηται
Πάσι π ο λ ε μ η τ έ α έστίν, todos deben pelear 1 petido \ fut. O p t . sin áv μή Όποτε γυμνασαι βούλοιτο έαοτόν
Β ο η θ η τ έ ο ν ή μ ϊ ν έστι τ ο ϊ ς φ ί λ ο ι ς , debemos ayudar a los amigos
í Atributo = O r a c i ó n de relativo 05 Οί χαμο'ντες στρατιώται
5.2
OBSHRVAOÓN. — En a m b a s construcciones se omite f r e c u e n t e m e n t e el -‫ מ‬a.
"‫ צי‬1 ( del sujeto 0 c o m p l e m e n t o Ταδτα λέξας απήλθε
‫*כ‬
verbo ειμί: ταδτα' μοι πραχτέα, tengo que hacer esto (5 248, c). ) Aposición < = oración circunstancial 05 (μή)
Έ 5 \ (_ genitivo 0 acus. absoluto Άνέβη, οδδένος χωλόοντος
\ o n
/ P‫ ״‬re eddKi caadd oo \ d e l s u ¡ e t o Ö 388) 05 (μή)
Καλώς έποίησας λέγων
m13 { { del c o m p l . = o r . c o m p l e t . 'Ορώ ταδτα αλη&ή δντα

1
Optativo oblicuo o de estilo Indirecto (§ 341).
ACENTUACIÓN 203

de f r a s e . S o l a m e n t e el p r o n o m b r e i n t e r r o g a t i v o τίς n o pierde
APÉNDICE j a m á s el a c e n t o a g u d o . Así
αγαθός άνήρ, buen hombre, pero τίς άνήρ; ¿qui hombre?
ACENTUACIÓN
395. El acento en las palabras contractas. - Sigue
393. Definiciones. — Por la clase y el lugar de su acento¡, estas reglas generales:
a n a palabra se llama:
i . 0 Si la vocal acentuada n o es una de las dos que se contraen,
oxítona, con acento agudo en la última sílaba: τιμή, οδός
paroxftona, con acento agudo en la penúltima: λο'γος conserva naturalmente su mismo acento:
proparoxítona, con acento agudo en la antepenúltima: άνθρωπος έφίλεον, amaba, forma contracta έφίλουν
perispómena, con acento circunflejo en la última: καλώς ευνοος, benévolo, forma contracta εΰνους
properispómena, con acento circunflejo en la penúltima: δώρον 2." Si la vocal acentuada se contrae con la que sigue, la contrac-
barítona, sin acento en la última: λόγος, άνθρωπος, δώρον. í i ó n recibe el acento circunflejo:
νόος, menie, forma contracta νούς
φιλέω, amo, forma contracta φιλώ
Reglas generales
3· β Si la vocal acentuada se contrae con la precedente, la c o n -
394. El acento primero: Sus variaciones. — L a práctica tracción recibe el acento a g u d o :
y el diccionario nos enseñan el acento primero, es decir, el acento φιλεόμεθα, somos amados, forma contracta φιλούμεθα
del nominativo sing, en las palabras declinables, y el acento de la
396 Cantidad de las sílabas con respecto a la acen-
1.* persona sing, del pres. indic. en los verbos.
tuación:
Ahora bien, en la declinación y la conjugación, los cambios de
forma que experimenta una palabra, originan cambios en la cantidad x.° a final es breve, menos en
de las sílabas, 10 que hace variar el lugar y la naturaleza del acento — el dual; τ ώ μούσα, las dos musas
primero. — el vocativo de los masculinos en α ς : νεανια, joven
Estas variaciones se verifican de acuerdo con las reglas siguientes: — la mayoría de los nominativos en a p u r a : οικία, casa.

1.° El acento agudo p u e d e e s t a r s o b r e las tres ú l t i m a s a . " ας final es breve, menos en


silabas, s e a n éstas largas o b r e v e s . P e r o s ó l o p u e d e estar s o b r e — la 1.* declinación: οικίας, νεανίας
la a n t e p e n ú l t i m a c u a n d o la ú l t i m a es b r e v e ; si é s t a es l a r g a , el — los nominativos en-ας, -αντος: ποιήσας, habiendo hecho
a c e n t o pasa a la p e n ú l t i m a . Así av final es breve, menos en
πόλεμος, guerra, pero gen. πολέμου — el acusativo de los nombres en a o ας larga: vsavíav.
τράπεζα, mesa, pero gen. τραπέζης 4•" ι y o final, iv, ov y «ς, son breves, menos en
2.' El a c e n t o c i r c u n f l e j o p u e d e e s t a r s o b r e las d o s ú l t i m a s — los verbos en -νυμι: δείκνυ, έδείκυν, έδείκνυς, έδείκνυ.
sílabas, s i e m p r e q u e s e a n l a r g a s p o r n a t u r a l e z a ( § 1 3 ) ; p e r o s ó l o j . " Los diptongos, incluso q, son largos, menos las finales 01 y a i :
p u e d e estar s o b r e la p e n ú l t i m a c u a n d o la ú l t i m a es b r e v e . Así 01x01, las casas; λύσαι, haber desatado; άνθρωποι, hombres.
δώρον, regalo, pero gen. δ<»ρου Sin embargo, la final 01 es larga en el optativo y en los adverbios:
σώμα, cuerpo, pero gen. σώματος λόοι, desatara; οίκοι, en casa.

3·° E l a c e n t o g r a v e se p o n e s o b r e la ú l t i m a sílaba de u n a
397. Acentuación de los nombres. — Por regla general,
«t acento del nominativo persiste en los demás casos sobre la misma
palabra e n s u b s t i t u c i ó n del a g u d o , s i e m p r e q u e ésta n o sea final
silaba, siempre que 10 permita la cantidad de la silaba final.
204 APÉNDICE ACENTUACIÓN 205

Ej.: άνθρωπος, hombre, nom. plur. άνθρωποι, perogen. sing, ανθρώπου b) — el participio aoristo 2 activo, perfecto activo y aoristo 1 y a
τράπεζα, mesa, ‫מ‬ » τράχεζαι, » » » τραπέζης pasivo de los verbos en ω: λιπών; λελυκώς; λυθείς; κοπείς
λέων, león, » » λέοντες, » » plur. λεοντών — el participio pres. y aor. 2 de los verbos en μι: διδούς, δοΰς
ένδοξος, famoso, ‫י‬ ‫ מ‬ένδοξοι, » » sing, ένδοξου c) — el imperativo aoristo 2 medio de los verbos en ω: λιχού
— los cinco imperativos: λαβε, εύρέ, είπε, έλθέ, ΐδέ.
398. Acentuación de los verbos. — Por regla general, en
los verbos el acento se retrae cuanto 10 permite la cantidad de la silaba 2.° Tienen siempre el acento sobre la penúltima silaba:
final. Asi a) — los infinitivos en ναι: λελυκέναι, λυθήναι, διδο'ναι
λύω έλυον λέλυκα λύσαι — el infinitivo aoristo 1 activo: λύσαι, έχαινέσαι
λύομεν λυομε&α έλελύκη λυσάμεθα — el infinitivo aoristo 2 medio: λιχέσθαι
— el infinitivo perfecto medio-pasivo: λελύσθαι
b) — el participio perfecto medio-pasivo: λελυμένος, η, ov.
Particularidades g excepciones El acento del participio neutro ocupa el mismo lugar que el del
masculino y no se retrotrae nunca: χαιδεύων, παιδεΰον; — παιδεύσων,
399. En los nombres. — 1.* En la 1.* declinación, c!
ία-ιδεύσον; — χαιδεύσας, παίδευσαν; — πεπαιδευκώς, χεπαιδευκός.
plur. es siempre perispómeno: ήμερών, πολιτών; — menos en los ad-
jetivos y participios femeninos cuyo masculino hace en ος: έλευθέρων, 401. Preposiciones, elisión, crasis. — 1. Las preposicio-
λυομένων. nes oxítonas άπό, ύπό, έπι, υπέρ, παρά, περί, κατά y μετά se convierten
2.° Los nombres parasilábicos oxítonos se convierten en perispó- en paroxitonas cuando van detrás de su régimen ( a n á s t r o f e ) : τούτων
menos en el genitivo y dativo de los tres números: χέρι, acerca de esto, o cuando equivalen a un verbo: ëvt = ίνεστι, «
κεφαλή, κεφαλής, κεφαλή — κεφαλαί, κεφαλών, κεφαλαΐς posible; πάρα = πάρεστι, está presente; μέτα = μέτεστι, interesa.
χορός, χορού, χορφ — Χ°Ρ°'> Χ0ρών, χοροις 2. Por efecto de la elisión (§ 25) pierden su acento las preposi-
3·° Los nombres monosilábicos de la 3." declinación, llevan el ciones y conjunciones oxitonas έπ' αύτψ = έπι αύτώ, sobre él; άλλ'
acento sobre su última sílaba en el genitivo y dativo de los tres núrne- έγο> = άλλα έγώ, mas yo. Las otras palabras reciben acento agudo sobre
ros. Si la final es larga recibe el circunflejo: la sílaba anterior a la que se elide: ίπτ' ήσαν = επτά ήσαν, eran siete.
θήρ, θηρός, θηρί — θήρες, θηρών, θηρσί 3. Por efecto de la crasis pierde su acento la primera palabra y 10
E x c e p c i o n e s : ι.° Los participios monosilábicos: ών, όντος; ·« mantiene la segunda: κάγώ = καί έγώ.
2 ° τις, τίνος interrogativo; — 3·° l ° s genitivo plural παίδων, ώτων, —
4·° el plural de πάς: πάντων, πάσι, pero no el singular: παντός, ‫־‬αντί.

4·° El acento se retrotrae cuanto lo permite la sílaba final, en: Homónimos que s e distinguen por el acento
— los comparativos y superlativos: σοφώτερος, σοφώτατος o el espíritu
— los adjetivos en ων: εύδαίμων, voc. y neut. εύδαιμον
4 0 2 . Hay una serie de palabras de uso muy frecuente que tienen
— el vocativo de ciertos nombres muy frecuentes: χατήο, πάτερ; —
άνήρ, άνερ; — γυνή, γύναι, — σωτήρ, σώτερ; — αδελφός, άδελφε; — igual forma y cuyo significado varía según su acento o espíritu.
δεσπότης, δέσποτα; — 'Απόλλων, Άπολλον; — Σωκράτης, Σ03κρατες. άγών, lucha, άγων, conduciendo. άρά, súplica, άρα, pues, y ápa,
αίρω, levanto, y αίρώ, yo cojo. ¿acaso no?
4 0 0 . E n l o s v e r b o s . En algunos casos el acento no se retro- άλλά, pero, y άλλα (τά), plural άττα, aliqua, y άττα, quaecumque.
trae cuanto es posible, según la regla general (§ 398). neutro de άλλος, otro. αύτη, haec, y αύτή, ipsa; — αύται,
1.° Tienen siempre el acento sobre la última silaba: άπλούς, simple, y άπλους, no na- bae, y αύται, ipsae.
a) — el infinitivo aoristo 2 activo de los verbos en ω : λιχεΐν vegable. δείλη, tarde, y δειλή, tímida.
206 APÉNDICE
ACENTUACIÓN: ENCLITICAS 207
δείνα, un tal, y δεινά, neut. plu- Τον, violeta; ióv, veneno, dardo; idv,
ral de δεινός, terrible. Sin embargo se acentúan:
neutro de ιών, yendo.
δήλου, gen. sing, de δήλος, ma- Γσθι, de ειμί, sé tú; ίσθι, de οίδα, a ) una proclítica seguida de una enclítica: εϋ τις.
nifiesto e imperf. act. de δη- sabe tú. b) la negación 06 si es final de f r a s e : σύ μέν οίσθα, έγώ δέ οδ.
λόω, mostrar, y δηλού, im- Ί ω ν , jonio; ιών, yendo, de ειμι. c ) el artículo empleado c o m o demostrativo: o μέν... δ δέ.
per. pas. de δηλόω. κατά, preposición; x‫־׳‬fxa, por καί
δήλων, gen. plur. de δήλος, y είτα, y luego. 4 0 4 . E n c l í t i c a s son ciertas palabras que se apoyan tan es-
δηλών, mostrando. καν por καί έν, y καν pór καί av. trechamente sobre la que les precede, que le ceden su acento
διά, por, y Δία, acus. de Ζεός. μόριο¡, diez ‫¿»׳‬Ζ, y μύριοι, nume‫׳‬ o lo pierden. S o n :
έάν, si, y έάν, dejar, rosísimo, enorme.
el, tú eres, tú irás, y ει, si. 1." Las formas pronominales: μοο, μοι, με y σου, σοι, σβ.
νεώς, templo; νεώς, de la nave. 2 . ° El pronombre indefinido τις en todas sus formas, m e n o j
βίς, uno, y εις, hacia. νέως, recientemente.
είσί, son, y είσι, él va, él irá. αττα.
νύν, ahora, y vúv, pues.
έν, en, dentro, y Iv, neutro de είς. 3·° Los adverbios indefinidos: που, χοι, πόθεν, πη — πως, πο>,
01, los; 01, quienes; 01, para si.
éví, dat. de είς; ένι, es posible, y ούκοϋν, por consiguiente; ουκουν, ποτε. Los interrogativos s o n : ποΰ, ποι, πόθεν, π8‫ — ־‬πώς, πω, πότε.
ένί, por έν, dentro. pues no. 4·° El pres. indic. de φημί y ειμί, m e n o s la 2.* p . s. εΐ y φης.
Ιζ, seii y έξ = έκ ante vocal, οίος, cual; οίος, solo; οΐός, de la 5·° Las partículas γε, τε, τοι, νυν, περ.
έξω, tendré, y έξω, fuera. oveja. 6.° El sufijo inseparable δε de βδε, οίκαδε, τοιόσδε, τοσόσδε.
έστέ, sois; έστε, sed, y Ιστε, hasta. ους, quos, y οος, oreja.
ή, la; ή, la cual; ή, dativo de ή; πειθώ, persuasión, y πείθω, per-
ή, o bien, que; ή, ciertamente; suado.
Reglas de las enclíticas
ή, por ήν, yo era. ταύτα, ea, y ταύτά, eadem.
ήδη, ya, y ήδη, yo sabía, 405. 1.* Una palabra enclítica pierde su acento:
φόβου, de miedo, gen. de φόβος;
ψ, la cual (acus.),‫ ־‬ήν, yo era, il φοβού, imp. med. pres. de παις τις
era, y ήν, si. a) después de una palabra perispómena
φοβέομαι, temer. παις Ιστιν
ής, de la cual; ής, tú eras, y •ζς, ώμος, espalda, y ώμος, crudo.
que tú seas. ών, siendo; ών, de los cuales. b) después de u n a palabra oxítono, o proclítica σοφός τις
lávai, ir, y lévai (Ιημί), enviar. ώς, como; y ώς, asi. ( § 4 0 3 , a ) , sin que el acento de éstas se σοφός έστιν
convierta en grave ( § 394, 3 . 0 ) : ef τις, ουτβ

άνθρωπος τις
Proclíticas y enclíticas c) después de una palabra proparoxítona o pro-
άνθρωποι είσιν
perispómena, cuya última sílaba recibe el
δούλος τις
4 0 3 . P r o c l í t i c a s son diez monosílabos que se u n e n tan acento, a g u d o , que pierde la enclítica:
δώρά έστιν
estrechamente en la pronunciación con la palabra que los sigue,
q u e n o tienen acento propio ( § 15). Son : 2.* Después de una palabra paroxítona, la λόγος τις
enclítica de u n a sílaba pierde su acento, pero λόγοι τινές
i C u a t r o f o r m a s del artículo: ó, ή, oí, aL
lo mantiene la enclítica de dos sílabas: λόγοι τινών
2." Tres preposiciones: είς, Iv y έκ ( o έξ).
Dos c o n j u n c i o n e s : eí, ώς. 3•* Si varias enclíticas se siguen, cada u n a de ellas cede s o
acento a la anterior:
4·* La negación βό (oóx, οΰχ).
ε! πού τις τινά μοι πέμποι
208 APÉNDICE DIALECTO DE HOMERO 209

OBSERVACIONES. — I. Las enclíticas no pueden, naturalmente, empezat


6. A p ó c o p e o supresión de la vocal final en apa y en las preposicio-
»na frase o miembro de frase. Exceptúanse ειμί y φημι, que entonces dejan de
ser enclíticas y se acentúan: είσίν λο'γοι — φημί εγώ. nes ανά, αμφί, crecí, Ιπί, κατά, παρά, περί, υπό, con asimilación:
II. Después de una preposición se emplean siempre las f o r m a s tónicas, κάλλιχε = κατ (έ)λιπε, κάκ κεφαλής = κατ(ά) κεραλής, χάρ ρόον
n o las enclíticas, de los pronombres personales: παρ' έμέ, παρά αοδ, n o παρά = κατ(ά) ρόον, άμ πεδίον = άν(βί) πεδίον.
με, παρά 000.
7· C o n s o n a n t e s : σο = ττ : θάλασσα por θάλαττα,
III. 'Εστί se acentúa sobre la silaba final después de una elisión: *αλός 8'
êoztv; πράγμ' εατιν.
πρήσσω por πράττω.
IV. *Eoti se acentúa sobre la primera silaba: a) cuando significa existe, es
8. D i g a m m a primitivo al principio de muchas palabras:
posible; — b) al principio de f r a s e ; — c) después de 06*, ti, *ai, μέν, μή, τοδτ',
<£λλ'. E j . : Οδ* εστίν (¿γα&ός, τοΰτ' Ιαιιν, θεός εατιν. Féaxs ρος, vesper Ης, vis
Fo ικος, vicus Feíx 001, viginti
ίοινος, vinum ¿7ελδομαι, veile
ίεσθής, vestís tema Fep-, verbum
DIALECTOS DE HOMERO Y HERODOTO tema F1Í-, videre
Féaρ, ver
Dialecto de Homero Fítmz, ίοψ, vox

406. El dialecto homérico es el dialecto jónico, hablado Como vestigios de esta F, se producen delante de estas palabras*
en las ciudades jónicas del Asia Menor, con mezcla de formas poéti- a) ciertos hiatos aparentes: έχι Ισχερος ήλθε
cas, arcaísmos y elementos del dialecto eolio. En él escribieron sus b) alargamiento por posición: τήν δέ χολύ πρώτος ?3ε
poemas Homero y sus imitadores.
c) prótesis vocálica: έ-είκοσι, έ-έλδομαι, έει.
Estudiamos a continuación sus particularidades mis notables.
9• U n a dental ante μ no se transforma en a : ίδμεν, όδμή

407. FONÉTICA 10. Consonantes dobles: xooaív, δικάσσατε — Ισσομαι, φράσσεται,


βττι, δχπως, ¿χχότε — Ιδδεισεν, ίλλαβε.
1. Vocales: η = a : φιλίη, νεηνίης, χρήσσα» — αληθείη
έι = ε : ξείνος, εινεκα χρυσειος 11. E p é n t e s i s o inserción de β entre μ y λ : άμβροτος (cf. mors) —
ου — ο: μοΰνος, οΰνομα, χ ο υ λ ύ ς . βλώσκω (ροΓμλόσκω) aor. 2 Ιμολον, perf. μέμβλωκα (por μέμλωκα).
2. L a c o n t r a c c i ó n muchas veces no se verifica: χοιέων por ποιών
Contracciones especiales:
εο y εου = ευ: θέρευς, έχοίευν, χοιεϋσα, έμεδ MORFOLOGIA
εεα = εια ο εα: εϋκλεΐς, δυσκλέα
εεαι = ειαι ο εαι: μυθείαι ο μυθέαι. 408. Ei articulo
3· Metátesis: κάρτος — κράτος, καρδίη — κραδίη, τέτρατος —- ι. El artículo — á, ή, τό — ofrece las particularidades siguientes;
τέταρτος. S I N G . Gen: τοίο por τού
DUAL G. D . : τοΐιν por τοΐν
4· Metátesis d e c a n t i d a d : Άτρείδεω — Άτρείδαο, στέωμεν —
PLUR. Nom.: τ ο ί p o r oí y τ α ί p o r al
στήομεν.
G. f e m . : τάων por τών
5· S i n é r e s i s o fusión de dos vocales en una sola silaba: D. m. y η. τοισι(ν); fem. τήσι(ν) y τζς
Πηληιάδεω Άχιλήος — βτε δή εβδομον ήμαρ
a. El artículo se emplea aún como pronombre demostrativo y, en su»
χρυσεοισιν έχί κλισμοϊσι — έώμεν μιν πρώτα.
formas que empiezan por τ, como relativo.
14
210 APÉNDICE DIALECTO DE HOMERO 211

2. El adjetivo πολύς tiene también las formas correspondientes a


409. El substantivo *ολλός, πολλή, πολλο'ν. Además, el tema πολύ (πουλυ) presenta las
i. T e m a s en a (1.* declin.). Ofrecen las siguientes particularidades: siguientes particularidades:
S I N G . Ν. ήμερη, νεανίης, ίππότα por ιππότης SING. Ν. πολύς y πουλύς PLUR. Ν. πολέες
G. ήμερης, Άτρείδαω ο Άτρείδεω Α. πολύν y ποολύν Α. πολέας
P L U R . G. ήμεράων, πυλέων, ναυτέων G. πολεός G. πολέων
D. ήμέρησι, πύλτβς. D. _ D. πολέεσσι, πολέσ(σ)ι
2. T e m a s en o (2.* declin.). Ofrecen las siguientes particularidades:
S I N G . G. άνέμοιο o ανέμου 3· En los adjetivos c o m p a r a t i v o s y s u p e r l a t i v o s , las terminado-
P L U R . D. θεοΐσσιν o θεοΐς nes ίων, ιστός son más frecuentes que en ático:
D U A L . G. ώμοιιν γλυκίων, ático γλυκύτερος — πάχιστος, ático παχύτατος
T e m o s e n c o n s o n a n t e (3 / declin.). Ofrecen las siguientes par- φίλιων, φίλτερος — βάθιατος, βαθύτατος
ticularidades:
4· C o m p a r a t i v o s y s u p e r l a t i v o s i r r e g u l a r e s :
SING. G. θέρους o θέρευς—βασιλήος
— de αγαθός: comp. άρείων, βέλτερος, λωίτερος, φέρτερος
Α. Ιριδα y Ιριν, χίριτα y χάριν
super, κάρτιστος, φέριστος, φέρτατος
PLUR. D. ποσαί, ποσι, πόδ-εσσι.
— de κακός: comp. κακώτερος, χειρότερος,χερείων, χερειότερος
D e c l i n a c i ó n de ποΤας: N o m b r e s en ρ c o n
S I N G . Ν. πόλις síncopa:
Α. πόλιν S I N O . Α. θύγατρα 411. Pronombres
G. πόλιος, πόληος , G. μητέρος, άνέρος En los pronombres, al lado de las formas áticas, el dialecto h o m é -
D. πόλι, πόληι, πόλει D. πατέρι rico ofrece las siguientes particularidades:
P L U R . Ν. πόλιες, πόληες P L U R . Ν. θυγατρες
Α. πολιάς, πο'ληας, πόλις G. πατρών Pronombre* personales
G. πολίων D. άνδρεσσι. 3.* persona
1.* persona 2.* persona
D. πολίεσσι
SING. Ν. έγών τόνη
I r r e g u l a r e s : Ζεύς: Διός y Ζηνός, Ζήνα y Ζήν
Α. — — έέ, μιν
νηΰς (=ναύς): νηός y νεός, νήεσσι, νέεσσι y νηυσί σείο, σέο, σεΰ, εΐο, 10, εδ,
G. έμβιο, έμέο, έμεύ,
χείρ: χερός, χείρεσσι σέθεν Ιθεν
έμέθεν
γόνυ: γούνατος y γουνός τοί, τείν έοΐ, 01
D. —
δόρυ: δουρός υμμες
PLUR. Ν. άμμες
S u f i j o s : -φι, instrumental, locativo: ίζ εϋνήφι, θύρη-φι, βίη-φι ήμέας, άμμε ΰμέας, δμμε σφέας, σφέ
Α.
-θεν, lugar de donde: ούρανό-θεν ήμέων, ήμείων ύμέων, ύμείων αφέων, σφείων
G.
-θι, lugar en donde: οίκο-θι άμμι(ν) υμμι(ν) σφί(ν)
D.
-δε, lugar a donde: άγορήν-δε σφωΐ σφωέ
DUAL Ν . Α. νώΐ

G. D. νώΐν σφωϊν σφωΐν


410. El adjetivo Pronombres posesivos
ι. Varios adjetivos son, a diferencia del ático, de tres terminaciones: SINGULAR έμός τεος έός, βς
αθάνατος, ος, ov y viceversa, oíros sin de dos term.: κλυτός, ή, όν. PLÚRAL αμός ύμός σφός, σφέτερος
\
DUAL νωίτερος σφωίτερος
DIALECTO DE HOMERO 213
212 APÉNDICE
3. La v o c a l temática o de unión puede ser:
— breve en el subjuntivo: έγείρ-ο-μεν por έγείρ-ω-μεν
Pronombres demostrativos
— o o 6 en vez de a en el aor.: ίξες por Ιζας, έδύσετο por
i- Además de οδτος y de βδε aparece generalmente como pronombre έδύσατο.
demostrativo el artículo ó, ή, το', y, en nominativo, el relativo 4· P l u s c u a m p e r f e c t o : S. 1.* p. -sa, 2." ρ. -εας, 3.* ρ. -εεν.
βς, ή, β con el significado de Ule.
2. 'Εκείνος suele aparecer con la forma de κείνος.
Medio-pasivo
Pronombres relativos ι . D e s i n e n c i a -μεσθα por -μεθα: τυπτο'αμεθα por τυπτομεθα.
El relativo δς, δς τε y el demostrativo-articulo δ, f¡, xd en las for- 2. F a l t a d e c o n t r a c c i ó n en la terminación de la 2. a p. sing.:
mas que empiezan por x. — presente indic.: λόβοκ por λύει
El relativo indefinido presenta las siguientes particularidades: — imperfecto: έλύεο » έλύοο
S I N G . Ν. δτις δτχι P L U R . Ν. άααα (de άχια) — aoristo indic.: έλύσαν » έλύσω
Α. βτινα βτι Α. δτινας δσσα 3· Aoristo indic. pas. 3." plural en -εν: έλύθεν por έλόθησαν.
G. βττεο, δτεο G. δτεων 4• Aoristo subj. pas. en - ή ω : λυθήω por λυθώ.
D. δτεψ D. ότέοισι 5· Perfecto ind. 2.* pers. sing, sin σ: βέβληαι por βέβλησαι
6. Perfecto optat. 3.* pers. sing, en -uto: λελδτο por λελομένος βίη
Interrogativo e indefinido 7· Perfecto y optat. 3." pers. plural en αται y ato por vxat y vto:
βεβλήαται por βέβληνται, λυοίατο por λύοιντο — χεχράφαται
Los pronombres τίς, τίνος, ¿quién?, y χις, χινο'ς, alguien, además de
(de τρέπω) por τετραμμένοι είσίν.
las formas áticas tienen las siguientes:
S I N G . G. τεδ, xeo P L U R . G. χέων
G. τέψ D. χέοισι Verbos contractos
En los verbos contractos en -aai, al lado de las formas contractas
412. Conjugación
o no contractas, hay las formas con asimilación:
V e r b o ειμί
— οω por -άω: όρο'ωσι por όρώσι, γελόωτες por γελώτες
P r e s e n t e : Indic. S. 2 . ' έσσί, εις.—P. 1 / εΐμέν, 3.* ίασι(ν) — aa por -ae: όράςις por όρ^ς, ópáav por ópáv.
Subj. S. ι." ίω.—Optat. 3·*
Imper. S. 2.* 2000.—Infin. Ιμμεναι (?μεναι), ίμμέν (ϊμεν)
Partic. έών, Ιο'ντος—έοδσα, Ιούσης—έο'ν, Ιο'ντος Verbos mudos y líquidos
I m p e r f e c t o : S. 1.* ‫־‬ξα, i a , ίον; 2.* έησθα; 3·* ψν, ér¡v;—Ρ. 3·* ίσαν
ι . ξ por σ en el fut. y aor. de los en ζ ω : πολεμίξω, de πολεμίζω
Futuro: S. 1.* έσσομαι; 2.* ίσσεαι, Ιοσι¡¡; 3 / ίσσεται, έσαείχαι
2. σ en el fut. y aor. de verbos líquidos: διαφθερσει, de διαφθείρω
‫ ן‬. Futuros de verbos líquidos por contraer: άγγελέω, de ά‫־‬ρ(έλλω.
Verbos puros n o contractos
1. E l a u m e n t o es facultativo: βή, λδσε por ίβη, έλυσε.
2. L a s d e s i n e n c i a s ofrecen las siguientes formas: Tiempos s e g u n d o s
— μι en la 1.* p. •ing. subj.: έθέλωμι 1. Aor. 2 con reduplicación: πεπι&εΐν, de πείθω.
— σι en la 3.* p. sing, subj.: έθέλησι 2. Aor. 2 med. sin vocal temática: λύ-το (aor. 1. έλό-σ‫־‬α-το).
— σθα en la 2.* p. sing, subj.: y opt.: έθέλησθα, βάλοισ&α 3. Aor. 2 inf. en έειν: ίδέειν por ίδεϊν, βαλέειν por βαλεϊν.
— μεναι, -μεν en infinitivo: άμυνεμεναι, αμονέμεν 4. Perfectos sin la característica χ : πεφύασι por πεφύχαοι.
214 APÉNDICE
DIALECTO DE HERODOTO 215

Verbos en μ ι 414. Modos, partículas y conjunciones


1. Algunos presentes son en -μι, en vez de - ω : δάμνημι (δαμάω). 1. E l s u b j u n t i v o , c o n o s i n άν, κέ(ν) se emplea en una oración
2. Formas contractas en el presente: τιθεΐ por τίθησι, τιθείσι por principal o independiente para expresar un hecho futuro
3. Imperativo presente en - θ ι : δίδω&ι, όμνυθι. [τι&έασι. contingente ( m o d o e v e n t u a l ) :
4· Indie, act. pres. 2 p. sing, en -σθα: τίθησθα, έφησθα. και ·ποτέ τις είπησι, y un día alguien dirá
J. Impf. y aor. 2 en -σαν: Ιτιθεν por έτίθεσαν, Ιθεν por έθεσαν. έγώ δέ κεν έλωμαι, mas yo tomaré (Troya)
6. Infinitivos en -μεναι (‫־‬μεν): τιθήμεναι, θέμεναι.
2. L a p a r t í c u l a άν o κέ(ν), se encuentra a veces en:
7· Subjuntivos aor. irregulares: θήω, στήω, δώω.
— el futuro indicativo: καί κέ τις ώθ' έρέει
8. ‫״‬Ιημι. Imperf. !ειν; aor. Ιηκα, 3.* pl. έσαν, med. §ντο.
9• Ειμι. Imperf. ήϊα ο ήϊον, 3·" pl. foav; fut. είσομαι; aor. είσάμην — el optativo desiderativo: ώς κέ oí γαία χάνοι
10. Οιδα. Ind. pres. 1.* pl. Ιδμεν, infin. Ιδμεν ο ίδμεναι; futur. είδήσω — la prótasis potencial: εί τούτω κε λάβοιμεν
ο εΓσομαι; imperf. ήδεα, ήείδης, ήδβ* ο ήδη, 3.* plur. Γσαν. — la subord. final: μή μ ' έρέθιζε, σαιοτερος ώς κε νέηαι.

3· La partícula άν ο κε(ν) no se encuentra en:


— el optativo potencial: ού fáp τι κακώτερον πάθοιμι
— el indicativo irreal: ένθα με κΰμ' άπόερσε
SINTAXIS
— el subjuntivo de las oraciones condicionales, de relativo
413. C a s o s y preposiciones y temporales.

i . C i r c u n s t a n c i a s d e l u g a r sin preposición: 4· C o n j u n c i o n e s que ofrecen forma particular:


lugar quo, acusativo: Ιρχεσθον κλισίην, έβαν νέας έπείτε = έπειδή ήμος = οτε ήος = !ως
lugar unde, genitivo: άνέδυ πολιής άλός, ώσασθαι τείχεος αϊ = εί εύτε = δτε εις ó κεν = εως άν
lu ubi 1 :
άρχονται πεδίον, διατρίβωμεν όδοΐο αί&ε = είθε πάρος = πριν οφρα = Ιως, ίνα
i dativo: αιθέρι ναίων, άκροτάτη κορυφή.
*. P r e p o s i c i o n e s : είνί, ένί y εΐν por έν, άμφίς por άμφί, παραί por
παρά, προτί por πρός, ύπαί por ύπό, ύπείς por υπέρ.
Dialecto de Herodoto

J . T m e s i s . En el dialecto homérico las preposiciones se emplean 4 1 5 . Muy posterior al autor ó autores de los poemas homéricos,
aún muchas veces como adverbios y como tales se hallan Herodoto escribió su historia en la lengua de Mileto, colonia jónica
separadas del verbo p o r u ñ a t m e s i s (corte): del Asia Menor. Esta lengua, llamada jónico nuevo, por oposición al jó-
nico antiguo o dialecto homérico, coincide fundamentalmente con
Ικ δ' έβαν αύτοί — ( = έξέβαν δ' αύτοί)
éste, salvo en las siguientes particularidades:
κατά δάκρυ χέουσα — ( = καταχέουσα δάκρυ)
1. Muchas veces a breve = ε : τέσσερες por τέτταρες
4· A n á s t r o f e o colocación de las preposiciones detrás de su régimen:
» » η = ε : έσσο'ω por ήττάω
Οφθαλμών άχο (== άπ' οφθαλμών), νήος έπι ( = έπι νήος). § 4 0 1 1 ‫· ־‬
ου = ω : ών por οδν
J. Ά ν ά con dativo, sobre: ανά ναυσίν, χρυσέψ άνά σκήπτρψ. ( ωυ : έωυτού por εαυτού
aU
(ω : θώμα por θαύμα
6. Μετά con dativo: con, entre: μετ' άνδράσι, μετά χερσί con acusa- ω = οη : έννώσας por έννόησας
tivo: entre, bada: ιών μετά έθνος εταίρων.
2. Crasis de δ y τό ante α: ώνήρ = ó άνήρ, ωύτός = ó αύτός.
3. Ausencia de aspiración: δέχομαι por δέχομαι.
EL GRIEGO DEL Ν. T. 217
216 APÉNDICE

dor, δύναμις milagro, γλώσσα nación, όφείλημα pecado, ρήμα cosa, hecho;
4. Trasposición de la aspiración: κιθών por χιτών.
locuciones traducidas del hebreo: πάσα σάρξ, καρπός τής κοιλίας, υιός
5· Ausencia de aspiración: δέκομαι por δέχομαι. ειρήνης, υιός τοΰ αιώνος, etc.
6. Κ por π en adjetivos y adverbios correlativos: κοΐος por ποίος, Otro factor que contribuyó a dar al griego del Ν. T . una persona-
lidad propia es el propio Cristianismo. La nueva doctrina, para expre-
κόσος por πόσος, κότε por πότε, κόθεν por πόθεν, etc.
sar debidamente su contenido, tuvo que dar nuevo sentido a las pala-
7. Falta el dual en la declinación y conjugación. bras existentes y hasta introducir neologismos: αγάπη, βάπτισμα,
8. El aumento se omite con frecuencia. δικαιοσύνη, εύαγγέλιον, μετάνοια, πνεύμα, πίστις, χάρις. Las relaciones
que nacen de estos nuevos conceptos crean a su vez nuevos modis-
9. Los verbos contractos en αω se conjugan: όρέω, όρέομεν, όρέουσι, mos: βαπτίζειν εις, πιστεύειν εις, είναι έν, ζήν έν.
es decir -εω = αω, -εο = αο.
Menos importante es el elemento latino, que se limita a algunos
10. Después de una vocal, εο y εου en los verbos en εω y en αω, asi
términos: κοδράντης, κουστωδία, κεντουρίων, κήνσος, σουδάριον, o bien
como 00 y οου en los verbos en οω, se contraen en ευ:
a giros traducidos literalmente: συμβούλιον λαβείν consilium capere,
ποιεύντες = ποιέοντες, θηεύμενος = θηεόμενος = por θεαόμε-
ικανόν ποιεϊν τινι satis/acere alicui, δός έργασίαν da operam.
νος, άντιεύμενος = άντιοόμενος.
» * *
OBSERVACIÓN GENERAL. — E s i m p o s i b l e e n u m e r a r t o d a s l a s f o r m a s espe-
ciales y particularidades que ofrecen los dialectos de H o m e r o y H e r o d o t o .
Estudiamos a continuación las particularidades más notables del
H e m o s expuesto las principales y las que tienen un valor general; las demás,
se pueden reconocer fácilmente conociendo bien el dialecto ático o se hallan griego del Ν. T . , cualquiera que sea su origen y naturaleza, limitin-
en un buen diccionario. donos a señalar sus divergencias más acusadas en relación al griego
clásico o ático, que suponemos bien sabido.

EL GRIEGO DEL N U E V O TESTAMENTO MORFOLOGIA

4 1 6 . El griego del Nuevo Testamento es en substancia la lengua 417. El artículo


común, ή κοινή διάλεκτος (§ 5), pero tan intensamente influenciada por
elementos extraños, que presenta un carácter propio y puede estu- 1. El articulo determinado, ó, ή, τό, frente al griego clásico ofrece
diarse como dialecto aparte. las particularidades siguientes:
El principal factor de influencia es, naturalmente, el semítico. 2. Precede al nominativo empleado en vez del vocativo: ναι, ó πατήρ
Casi todos los autores del Ν. T . eran judíos de lengua y mentalidad (Mt. 11,26); ή παις, έγειρε (Le. 8,54).
arameas y todos estaban familiarizados con el Antiguo Testamento 3. Precede solamente al primero de dos substantivos que tienen una
hebreo y su traducción griega, literalmente calcada, de los Setenta. unidad de sentido: οί Φαρισαΐοι και Σαδδουκαϊοι (Mt. 16,1); τό
Esta influencia se deja sentir particularmente en la sintaxis y en el θέλημα τοΰ θεού καί πατρός ημών (Gal. 1,4).
léxico. En la sintaxis, los períodos se simplifican por el predominio
4. El predicado nominal lleva artículo cuando expresa algo muy
de la coordinación sobre la subordinación de las oraciones; la repetí-
conocido o idéntico al sujeto: θεός ήν ó λόγος (Jn. 1,1); ού apa 06
ción de partículas como καί, δέ, ιδού da al estilo soltura, sencillez y
ει ó αιγύπτιος no eres el egipcio conocido (Act. 21,38); ó δέ 'κύριος
a veces monotonía; el empleo de locuciones, modismos y figuras de
τό πνεύμα έστιν (2 Cor. 3»!7)·
dicción al modo semítico imprimen un sello nuevo a la lengua griega
que conocemos. En el léxico, se introducen términos hebreos o ara- 5· El artículo indeterminado se expresa a veces por είς o τις: ε!ς
m e o s : άββα padre, βεελζεβούλ, μεσσίας, πάσχα, σκάνδαλος, σάββατον; γραμματεύς un escriba (Mt. 8, 19); νομικός τις un doctor de la ley
significado nuevo o metafórico a palabras griegas: δόξα gloria, espíen (Le. 10,25).
216 218
APÉNDICE EL GRIEGO DEL Ν. T .

418. El substantivo 419. El adjetivo

ι. χρυσάν, por χρυσήν (Ap. 1,13).


1. E l d u a l ha desaparecido.
2. ήμισυς medio, mitad, tiene el gen. sing, ήμίσους (Mc. 6,23).
2. T e m a s e n a ( 1 . a d e c l i n . ) . Ofrecen las siguientes particularidades:
3. βαθέως (Le. 24,1), por βαθέος, de βαθύς
— Tienen el gen. en - η ς y el dat. en -η, en vez de -ας y -q., los
πραέως ( ι Ped. 3‫י‬4)‫ י‬P o r κραέος, de πραΰς.
substantivos: μάχαιρα espada, πλήμμυρα inundación, πρφρα
proa, Σάπφειρα Sajira, σπείρα cohorte. 4· El adjetivo verbal en -τέος sólo aparece en βλητέον, de βλέπω mi-
rar (Le. 5,38).
— Los nombres propios en -ίας se declinan regularmente como
νεανίας. — Los en -ας tienen el gen. y voc. en - a , el dat. en -qi 5. El adjetivo verbal en -τός no es tampoco m u y frecuente: θαυμαο-
y el acus. en -av. — Los transcritos del hebreo, suelen quedar τος (Αρ. ! 5 , 1 ) , όρατος (Col. 1,16).
indeclinados.
6. U n adjetivo o participio, neutro substantivado, singular o plural,
puede referirse a personas: τά άσθηνή los débiles.
3. T e m a s e n o ( 2 . a d e c l i n . ) . Ofrecen las siguientes particularidades:
7. Comparativos irregulares n u e v o s : μειζοτερος mayor (3 J n . 1 , 4 )
— θεο'ς tiene siempre el vacativo como el nominativo excepto en
formado ya sobre el compar. μείζων; έλαχιστοτερος más peque-
Mt. 2 7 , 4 6 : θεέ μου, θεέ μου.
ño que el más pequeño (Ef. 3,8) formado sobre el superlativo
— Rarísimos son los ejemplos de declinación ática: ίλεως έλάχιστος.
(Mt. 16,22).
8. El complemento del comparativo va en genit. o en acus. con
4. a
L o s t e m a s d e la 3 . d e c l i n , ofrecen las siguientes particularidades: παρά o ύπέρ. La partícula ή se emplea preferentemente después
de μάλλον.
SING. N o m . : ή ώδίν dolor, por ή ώδίς ( i Te?. 5,3).
9• El numeral δύο hace: g e n . δύο, dat. δυσί.
Voc.: θυγάτηρ por θύγατερ (Mc. 5 , 3 4 ) .
πατήρ por πάτερ (Jn. 17, 24 y 25). 10. El numeral είς ofrece estas particularidades:
— Substituye al ordinal πρώτος para indicar el primer día (ήμέρα)
Acus.: χάριν generalmente, pero
de la semana, menos en (Me. 2 8 , 1 ) : τή μι^ τών σαββάτων
χάριτα (Act. 2 4 , 7 2 , Jud. 1 , 4 ) .
(Mc. 16,9).
κλείδα (Le. 11.52, general, κλεΐν, de κλείς llave.
— Hace las veces de artículo indeterminado (§ 417,5).
Dat.: γήρει (Le. 1.36), por γήρφ, de γήρας vejez.
— Se usa en el giro correlativo uno... otro·, είς έκ δεξιών και είς
PLÜR. Gen.: πηχών, contracto por πήχεων (Jn. 21,8; έξ εύωνύμων (Mt. 20,21).
AP. 21,17) — Es indeclinable en frase adverbial distributiva: είς κατά είς
χειλέων de los labios ( H e b . 1 ‫ ן‬, 1 ‫· ) ) ז‬ (Mc. 14,19).
L·-.^
ορών de los montes (Ap. V Λ\
6,15) sin contraer.
11. Ούθείς y μηθείς aparecen alguna vez por ούδείς y μηδείς.
Acus.: κλείδας (Mt. 1 6 , 1 9 ) y *λεις (Αρ. 1 , 1 8 ) , de κλεΐς
ίχθύας, por ιχθύς (Mt. 14, 17 y 19), de ιχθύς pez 12. Los numerales distributivos se forman, además del modo clásico
γραμματείς (Mt. 2 , 4 ) , βασιλείς (Mt. 1 9 , 1 8 ) en (ává y κατά con acus. del cardinal):
vez de γραμματέας, βασιλέας, — Repitiendo el cardinal: δύο δύο (Mc. 6,7) de dos en dos.
βο'ας (Jn. 2 , 1 4 ) , por βούς. — De los dos modos a la vez: είς κατά είς (Mc. 14,19) uno a uno.
216
APÉNDICE
EL GRIEGO DEL Ν. T . 220 221

420. Pronombres
421. Conjugación
1. Pronombres personales y posesivos
1. Generalidades
1. El pron. pers. de 3.' persona es substituido por αυτός, αύτή, βότβ.
1. El d u a l , como en el nombre, ha desaparecido en el verbo.
2. El nom. del sing, y del plur. de los pron. pers. y de αύτός son
usados, por influencia semítica, con mucha más frecuencia que 2. El a u m e n t o ofrece las siguientes particularidades:
en griego clásico y sin ningún sentido enfático. — El aumento silábico puede faltar en el pluscuamperfecto.
— Los verbos μέλλω y δύναμαι tienen aumento en ε o en η;
3. En los casos oblicuos los pron. pers. y αύτός se emplean, por
θέλω, en η.
influencia semítica, más frecuentemente que en griego clásico
— En los verbos compuestos el aumento puede estar delante de la
y hasta de modo innecesario y redundante: καί καθίσανχος
preposición: έπροφήτευσαν (Mt. 11,13).
αύτοΰ προσήλθαν αύτφ oí μα&ηχαί αύτού (Mt. 5,1)·
— Algún verbo tiene doble aumento: ήνεψχθησαν (Mt. 9,30).
4. Los pron. posesivos έμο'ς, σος, ήμέχερος, όμέχερος son poco usa- 3. La reduplicación de los verbos que empiezan por ρ es en ρερ o
dos. En su lugar se emplean: en ερρ, según los códices: έριμμένοι o ρεριμμένοι (Mt. 9,36).
— los genitivos de los pron. de 1.* y 2." persona y de αύχος 4.. Las desinencias ofrecen las siguientes formas particulares:
— ίδιος en sentido de suus o ejus: χόν άδελφόν τόν Ιδιον Σίμωνα — σαι en la 2." p. s. del pres. medio: όδυνάσαι (Le. 16,25). y de
(Jn. 1,41).
los futuros φάγεσαι, πίεσαι (Le. 17,8).
2. Pronombres demostrativos — σαν (-έχωσαν, -έσθιοσαν) en Ia 3.* p. pi. imperat. activo y medio.
— αμεν, -av, por -ομεν, -ον, del imperfecto ειχον.
ι. βδε, ήδε, τόδε es muy poco usado. — ες, por ας, a veces, en la 2." p. s. del perf.: πέπτωκες (Αρ. 2,5).
2. La distinción clásica entre οδχος, referido a 10 que antecede, y βδβ, — av, por ασι, a veces, en la 3. 1 p. pl. del perf.: είρηκαν (Αρ. 19.3)·
referido a 10 que sigue, no es siempre observada.
2. Verbos contractos
3. Relativos, interrogativos e indefinidos
ι. El optativo al lado de -οιμι, -οις, tiene las formas áticas -οίην, οίης.
1. El relativo βς y los interrog, χίς y βσχις se emplean a veces el 2. Algunos verbos en -αω tienen formas de verbos en -εω: ήρώτοον
uno por el otro: ούκ οιδα δ λέγεις (Le. 22,60); ού χι έγώ θέλω (Mt. 15,23), y viceversa: έλεώντος (Rom. 9,16).
αλλά χί σύ (Mc. 14,36)·
3. Los verbos πεινάω y διψάω siguen la contracción en a (§ 167).
2. La atracción del relativo por su antecedente es frecuente: έκ τοΰ 4. Algún verbo en -οω tiene el infinitivo en oív, por oüv: καχασκηνοΐν
ύδατος οδ έγώ δώσω αύτφ (Jn. 4 , 1 4 ) ; έπί τή άγρ^ τών ιχθύων ·ή (Mt. 13,32).
συνέλαβον (Le. 5 · ( 9 ‫ל‬
3· El relativo indefinido δστις sólo se da en el nom. sing, y plural y 3. Tiempos segundos
raras veces en el acus. sing, (β τι); el genit. βτοο aparece en el 1. El aoristo segundo tiende a desaparecer.
giro !ως βτοο mientras, hasta que.
2. A menudo el aoristo segundo toma las terminaciones del primero:
4. Nótese el giro !va τί ¿por qué? είπα, εΐπας, είπαν, partic. εϊπας; είδαμεν, είδας; ήλθαμεν, ήλθαν.
5. Τις puede ser usado como artículo indeterminado y ser substituido 3· La 3·" ρ· pl• del aor. 2 alguna vez termina en σαν: παρελάβοσαν
por ε!ς. (2 Tes. 3,6).
EL GRIEGO DEL Ν. T. 223
216 APÉNDICE

10. λαμβάνω, fut. λήψομαι y λήμψομαι (Act. 1,8), 3 p. s. aor. av-


4. Verbos en -μι ελήμφθη (Mc. 16,19).
11. λέγω, aor. είπα, είπας, είπαν, imper. είπόν, είπάτω, είπατε, είπά-
La mayoría de particularidades que ofrecen estos verbos se debe a
τωσαν. En composición, aor. med. άπειπάμην (2. Cor, 4, 2 )»
la tendencia a unificar la conjugación de todos los verbos, reduciendo
aor. pas. έρρέθην (Αρ. 6,11), έρρήθην (Mt. 5,21), par. όηθείς
la de los verbos en -μι a la de los verbos en -ω:
(Mt. 3,3)·
1. Pres. indic.: δίδω (Αρ. 3,9), por δίδωμι 12. όράω, imp. 3 pi· εώρων (Jn. 6,2), imp. med. 1.* s. προορώμην y
Imperf. ind.: έτίθοον (Act. 3,2), de έτίθεον, por έτίθεσαν προωρώμην. Perf. έώρακα y έόρακα con la 3." pl. έώρακαν,
έδίδουν (Mc. 15,23), de έδίδοον, por έδίδοσαν έόρακαν y έωράκασαν.
άφεϊς (Αρ. 2,20), ροΓαφίεις 13· οφείλω, aor. 2 δφελον, por ώφελον utinam!
Aor. 2 indic.: έξέδετο, por έξέδοτο (Mc. 12,1). 14. πίνω, aor. 2 inf. πιεΐν (Rom. 14,21), πιν ο πεΐν (Jn. 4,7; 1
Cor 9,4).
Aor. 2 subj.: παραδοΐ, por παραδψ (Mc. 4,29). 15. πίπτω, aor. έπεσα.
2. Verbo είμί. Pres. imper.: S. 3.* p. έστω ο ήτω. — P. 3 / per- 16. φέρω, aor. ήνεγκα, 3·" pl· imper. ένέγκατε (Jn. 21,10). part.
sona έστωσαν. ένέγκας (Aet. 5*2).
Pres. optat.: P. είημεν, είητε, είησαν. 17. φθάνω, aor. έφθασα (I Tesal. 2,16).
Imp. indic.: S. ι." ήν ο ήμην, 2.' ήσθα ο ής.
Ρ. 1.a ήμεν o ήμεθα.
SINTAXIS
3· Verbo οιδα. Indic. perf.: οιδας, οίδεν, οίδαμεν, οίδατε, οίδασι.
Indic. fut.: είδήσω. 422. Casos y preposiciones
a
4· Verbo κάθημαι. Pres. ind. 2. s. κάθτ¡¡.
1. El n o m i n a t i v o ofrece las siguientes particularidades:
Pres. imper. 2. a s. κάθοο.
— Se emplea en las exclamaciones con o sin ώ: ώ γενεά άπιστος
(Mt. 17,17; Mc. 9,19); ταλαίπωρος έγώ άνθρωπος (Rom. 7> 2 4)·
5. Verbos irregulares — Para citar las palabras de otro aunque el verbo o preposición
ι. αίρέω, fut. έλώ. rijan otro caso: ύμεΐς φωνεΐτέ με ó διδάσκαλος καί ó κύριος
vosotros me llamáis «maestro y señor» (Jn. 13,13)·
2. αισθάνομαι, 3- a pl· subj. αίσθωνται (Le. 9,45).
— En vez del vocativo, con artículo (§ 417,2).
3. άποκτείνω presenta la forma άποκτέννω.
2. E l v o c a t i v o se emplea indistintamente con o sin ώ.
4. βαίνω en sus compuestos ofrece dos formas de imperativo: κατά
βηθ¡ y μετά-βα. j. El a c u s a t i v o puede indicar:
— Materia con verbos de plenitud, por influencia hebraica:
5. βλαστάνω, pres. subj. βλαστ$ (Mc. 4,27) y aor. ind. έβλάστησε
πεπληρωμένοι καρπόν δικαιοσύνης llenos de fruto de justicia
(Sant. 5,18). de un inusitado βλαστάω. (Fil 1,11).
6. γαμέω, aor. έγάμησα y έγημα. — La fecha de un hecho: έχθές ώραν έβδόμην (Jn. 4,52).
7. γινώσκω = γιγνώσκω. — Distribución: έκ δηναρίου τήν ήμέραν un denario por dia (Mt. 20,2).

8. γίνομαι = γίγνομαι. 4. E l genitivo ofrece estos usos particulares:


9· έσθίω, 2.* pl. subj. έσθητε (Le. 22,30), part, έσθων (Mc. 1,6) —Genitivo determinativo en vez de un adjetivo: τόν οίκονόμον
fut. φάγομαι. τής αδικίας (Le. 16,8) el mayordomo de iniquidad (inicuo).
224 APÉNDICE KL GRIEGO DEL Ν. Τ. 225
— El genitivo partitivo es raro; hace sus veces el genitivo con — El presente, futuro o aoristo con la partícula δφελον (§421,5-13)
έξ y áxo y hasta el dativo con έν: πρεσβυτέρους τούς έν ύμϊν expresan un deseo irrealizable: όφελον ψυχρός ής ή ζεστός
(1 Ped. 5,1). (Αρ. 3,15); δφελον γε έβασιλεύσατε (I Cor, 4,8).
J. Las p r e p o s i c i o n e s invaden muchas veces el campo de los — Es frecuente el giro semítico έγενετο más indicativo: έγένετο
casos propios: βασιλεύειν έχί (Le. 1,33); άκολουθεΐν οπίσω τινός δέ... έξήλθεν δόγμα sucedió... que salió un edicto (Le. 2,1).
(Mt. 10,38).
4. El s u b j u n t i v o suple al imperativo en la 1." pers.; en este caso
— Su sentido va reforzado a veces por otra palabra: διά μέσον por
va precedido de αφες, en vez de φέρε, άγε: άφες ίδωμεν
διά, έκ μέσου por έκ.
(Mt. 27,49)•
— Se confunden a menudo preposiciones de sentido parecido:
— La construcción clásica de los verbos de temor con μή o μη 06
είς por áv, άπό por ύπό, παρά, έν
y subj. se da sólo en S. Lucas (Act. 27,17) y en S. Pablo
έν por είς, ύπέρ por περί y viceversa.
(Heb. 4,1).
— Es muy frecuente la prep. έν con un dativo instrumental:
κύριε, εί πατάξομεν έν μαχαίρη; (Le. 22,49)· 5. El o p t a t i v o desiderativo con áv, potencial y oblicuo, es raro en
el Nuevo Testamenso.
— αμφί solo se emplea en composición
ává y άντί son raras 6. E l infinitivo es muy frecuente con sentido final y consecutivo
χερί y ύχό no rigen dativo. después de verbos, nombres y adjetivos:
ήλθομεν χροσκυνήσαι αύτψ (Mt. 2,2).
έδωκαν αύτψ πιεϊν οινον (Mt. 27,34)
423. Voces, tiempos y modos ó έχων ώτα άκουέτω (Le. 8,8)
ούκ ειμί ικανός λύσαι τόν ιμάντα (Mc. 1,7).
1. El significado de las voces, a c t i v a , m e d i a y p a s i v a , aparte
alguna particularidad que el buen sentido del lector salva Con el artículo neutro tiene las mismas funciones que un substan
fácilmente, es el mismo que en el griego clásico. tivo y con preposición puede indicar relaciones de tiempo, causa, fia:
2. También el valor de los t i e m p o s es sensiblemente el mismo que έν τψ είναι αύτούς έκεί (Le. 2,6), mientras estaban ellos allí.
en clásico. Basta señalar alguna significación particular.
7. E l participio es muy frecuente en genitivo absoluto, aun cuando
3. El i n d i c a t i v o p r e s e n t e puede expresar un hecho futuro, consi- el sujeto del participio es sujeto o complemento de la principal:
derado como cierto: οίδατε ότι μετά δύο ημέρας τό χάσχα γινε- καί καθίσαντος αύτού προσήλθαν αύτίρ οί μαθηταί αύτού (Mt. 5,1).
ται, καί ó υιός τού άνθρωπου παραδίδοται (Mt. 26,2).
— El participio traduce el infinitivo absoluto hebreo que refuerza
— El futuro puede expresar una eventualidad o una especie de la acción: βλέποντες βλέψετε (Mt. 13,14); εύλογων εύλογήσω
posibilidad: τίς έξ ύμών εξει φίλον, καί πορεύσεται πρός αύτόν σε (Heb. 6,14). Este giro recuerda el uso de dativos y acu-
(Le. 11,j). sativos de la misma raíz del verbo: έπιθυμίςι !πεθύμησα
(Le. 22,15); τ ή ν δίκαιαν κρίσιν κρίνατε (Jn. 7> 2 4)·
— El futuro puede indicar también una orden, una prohibición,
un deseo: καλέσεις τό όνομα αύτού Ίησούν (Mt. 1,24); ού — El participio de presente y perfecto forman con el vervo είμί
φονεύσεις, ού μοιχεύσεις (Mt. 5,21,2‫ ;)ך‬ούκ έσεσθε ώς οί una conjugación perifrástica que subraya la acción: καί ήν
ύποκριταί (Mt. 6,5). διδάσκων αύτούς έν τοις σάββασιν (Le. 4>30> ουδέν έστι
κεκαλυμμένον (Mt. 10,26).
— El presente y el futuro pueden emplearse en vez del subjuntivo
deliberativot τί χοιούμεν (Jn. 11,47). — El acusativo absoluto no aparece.
15
226 APÉNDICE

424. Partículas γ conjunciones


1. Kat' substituye a veces, por influencia semítica, a otras conjuncio-
nes de coordinación y tiene entonces un sentido explicativo,
concesivo, consecutivo o temporal:
*aí σύ έρχίβ προς με (Mt. 3,14)
έγώ ειμι ή οδός *ái αλήθεια χαί ή ζ ω ή (Jn. 14,6) ÍNDICE ANALÍTICO
ήν ώρα τρίτη χαί έσταύρωσαν αυτόν (Mc. 1 SJ 2 S)· (Las cifras sa !-·fiaran a I · · párrafos)

2. Έ π ε ! es siempre conjunción causal.


3. Et con indicativo, por imitación del hebreo, se usa en fórmulas
de juramento o protesta: αμήν λέγω όμΐν si δοθήσεται τ ή γενεφ A Artículo, declinación, 38;—valor
ταύτη σημειον (Mc. 8,12). y uso, 39-40; — omisión, 41; —
Ablativo, falta en griego, 36-c, repetición, 81-1; — con βοτός,
4. ,
Εάν después de relativo equivale a áv: ö έάν άπειρη άνθρωπος, 271. 114-1." y 2.‫—;״‬con άλλος, 134;
Acentos: agudo, grave, circunfle- — con πας, 126; con infinitivo,
τούτο καί θερίσει (Gal. 6,7).
jo; —colocación, 14; —realas 375•
5. "Iva con subjuntivo puede equivaler a: de acentuación, 3‫׳‬Μ Atica, declinación, 52; — redupli-
Activa, voz, 130, 315; — transit¡- cación, 158.
— un imperativo: ή γυνή ίνα φοβήται τόν άνδρα (Efes. 5,33)· va e intransitiva, 316; — causa- Atico, dialecto, 4.
— un infinitivo u oración completiva después de verbos imperso- tiva, 315. Atracción, del relativo, 118; —
nales, de voluntad, de afecto, de entendimiento y de lengua; Acusativo, 36-c;—compl. direc- del pronombre, 270; — del ver-
to, 275; — doble, 276; — interno, bo, 269.
después de substantivos y adjetivos de sentido semejante, y 277 ; — de relación, 278; — de Atributo, 251; — concordancia del,
después de πιστός, άξιος, ικανός: extensión, 279; — adverbial, 280; 264, 265.
συμφέρει γάρ oot ίνα άπόληται βν τών μελών σου (Mt. 5,29) absoluto, 386. Aumento, silábico, 151; — tempo-
Adjetivos 1.* clase, 78; —2.* cía- ral, 152; — en verbos compues-
πάντα οδν όσα έάν θέλητε ίνα ποιώσι ύμίν οί άνθρωποι (Mt. 7 , ι ‫) ג‬ se, 79; — 3•" clase, 80; — coloca- tos, 153; — irregulares, 154.
είπε !να 01 λίθοι οδτοι άρτοι γένωνται (Mt. 4,3) ción, 81; — irregulares, 82; — Auxiliar, verbo: ειμί, 134; s u s
sin comparativo ni superlativo, compuestos, 135.
οΰκ ειμί έγώ άζιος ίνα λύσω αυτού τόν ιμάντα τού υποδήματος 90.
(Jn. 1,27). Adverbios, de modo, 215-218; —
— una oración explicativa dependiente de un demostrativo: πόθεν de lugar, 219; — d e tiempo, 220; Β
μοι τούτο ! ν α έ λ θ ^ ή μήτηρ τού κυρίου μου πρός έμέ;(Luc. 1,43)· — de cantidad, 221; — de afir-
mación y negación, 222-223 ; —
Barítonas, palabras, 393.
de interrogación y duda, 226-229.
Afirmación atenuada, 335-2-Obs.
Agente, complemento, 318; — da-
C
tivo, 295.
A l a r g a m i e n t o vocálico, 24. Causa, complemento de, 288, 298.
Alfabeto, 6. Causales, oraciones, 357-58.
Alternación vocálica, 23, 188, Causativos, verbos, 239.
214-1.°-B. C a n t i d a d de las sílabas, 396.
A n á s t r o f e , 401-1. C o m p a r a t i v a s , oraciones, 368.
Anticipación o prolepsis, 353. Comparativos, 85-88; — irregu-
Aoristo, 130-3; — formación, 140, lares, 89; — de inferioridad, 91;
146, 178; — segundo, 184, 209; — — sentido, 92; — adverbios de
significado, 326; — gnómico, 327. modo, 217; — complemento de,
Aposición, 251; — concordancia, 3 0-12.
263. C o m p l e m e n t o s , del sujeto, 250;
Apóstrofo, 8. — del verbo, 251; — del sujeto y
ÍNDICE ANALÍTICO ÍNDICE ANALÍTICO 229

I L
‫>ן‬t cdicado, 253; — de un verbo D e s i n e n c i a s , de la 3.* declina-
pasivo, 318; — d e un adj. verbal, ción, 55; — del yerbo, 131.
D i a l e c t o s griegos, 3 ; — de H o - I m p e r a t i v o , desinencias, 131; ex- L a b i a l e s , consonantes, 20; — te-
,¡91 ‫ — ־‬del comparativo, 310-12. mas de la 3.* declinación, 56;
C o m p l e t i v a s , oraciones, 342; — mero, 406-414; — de Herodoto, presión de una orden, una pro-
hibición, 337. — verbos, 172.
de infinitivo, 343; — con ón, 415·
I m p e r f e c t o , 130; — formación, L e n g u a común, 5; lenguas indo-
346; — de participio, 347; — in- D i é r e s i s , 10. europeas, 2.
terrogativas indirectas, 348-50; D i g a m m a , 20-3, 407-8. 143; — significado, 325; — de
L í q u i d a s , consonantes, 20-2."—te-
—con δχως, 3 5 1 ; — con γ-ή o D i p t o n g o s , 18. tentativa, repetición o costum- mas de la 3." declinación, 63; —
μή ou. 352. D i s t r i b u t i v o s , numerales, 99. bre, 325. verbos, 176-81.
C o m p o s i c i ó n , 240-42. D u a l , de subst. y adj., 94; de los I m p e r s o n a l e s , verbos, 213. L u g a r , adverbios de, 2 1 9 ; — com-
C t a d i c i o n a l e s , oraciones, 359-61. pronombres, 1 2 8 - 1 2 9 ; — d e los piemen tos de, 302-05; sufijo, 236.
Concesivas¡, oraciones, 363-64 verbos, 211. I n c o a t i v o s , verbos, 2 1 4 - 2 Λ
I n d e f i n i d o s , pronombres, 122-26. L o c a t i v o , genitivo, 29; — dativo,
C o n j u n c i ó n , 234. D u r a c i ó n , complemento de, 307. 301.
C o n s e c u t i v a s , oraciones, 355-56. I n d i c a t i v o , desinencias, 1 3 1 ; — en
C o n s o n a n t e s , 20; — dobles, 30; oraciones principales o indepen-
— asimilación, 2 7 ; — disimila- Ε Μ
dientes: real, irreal, 335 ;—deseo
ción, 28; — desaparición, 29; — irrealizable, 338 — en oraciones
finales de palabra, 3 1 ; — finales F n c l í t i c a s , 15; — reglas, 405. subordinadas completivas: des-
M a n e r a , adverbios de, 215-18; —
móviles, 32. E l i s i ó n , 25. complemento de, 300.
T>ués de οτι (ώς), 346; interrog, M a t e r i a , complemento de, 283-6*.
C o n s o n a n t i c o s , verbos, 170-75. E n f á t i c o , infinitivo, 380. indirectas, 348-50; después de
C o n t r a c c i ó n de vocales, 2 1 ; 1.' E s p í r i t u s , 12. M e d i a , voz, 130-1; — empleo, 320.
οπ<ος, 351;—en oraciones subor- M o d o s , 130-2; tema modal, 1 3 1 -
decl. contracta, 48; 2.* decl. con- dinadas circunstanciales; consc-
tracta, 53; 3.* decl. contracta, 3.";— empleo, 334-391·
cutivas, 356-1"; causales, 357; M u d a s , consonantes, 20; temas no-
65-8; verbos contractos, 159-60, F condición real, 360-1; de relati-
161-69; acentuación de palabras mínales mudos, 56-9; verbos mu-
vo, 366; comparativas, 368; tem- dos, 171-75•
contractas, 395. F r a c c i o n a r i o s , números, 101. porales, 369-70.
C o o r d i n a d a s , oraciones, 256. F u t u r o , 145, 177; — segundo, 183, M u l t i p l i c a t i v o s , numerales, 100.
C ó p u l a , 248; — supresión, 248; — 187; — medio por activo, 1 9 1 ; — I n f e r i o r i d a d , comparativo y su-
verbos copulativos, 249. medio por pasivo, 1 9 1 ; — ático, perlativo de, 91. Ν
C o r o n i s , 9. dórico, 183-Obs.; — significa- I n f i n i t i v o , desinencias, 131;—con
C r a s i s , 22, 113. ción, 329. artículo, 375; — oraciones de, N a s a l e s , consonantes, 20-2.°; —
C u a l i d a d , sufijos de, 2 3 6 ; — v e r - F u t u r o p e r f e c t o , 149. 343; construcción personal, 345; temas nominales, 59-62; verbos
bal, 322. sujeto o complemento, 375;—de- de refuerzo nasa!, 214-4.°.
terminativo, 377; — imperativo, N e g a c i ó n , adverbios de, 223-24;
G 378;— absoluto, 379; — enfático, doble, 225;—en las oraciones su-
380; — expresando la consecuen- bordinadas, 343, 346, 349, 351,
D G e n i t i v o , complem. de sustantivo, cia, 356-2. 0 ; — después de r.piv, 354- 356, 357, 359, 365·
282; — de adjetivos, 283; de ver- N o m i n a t i v o , 272.
373; — c o n áv, 390.
D a t i v o , compl. indirecto, 294; — bos, 284; de adverbios, 285; — N u m e r a l e s , cardinales, 95-98; —
de interés, posesivo, de provecho complem. circunstancial de pre- I n s t r u m e n t o , complemento de, distributivos, 99;—multiplicati-
ético, agente, de relación, 295, ció, 286, de parte, 287, de causa, 297; — sufijo de, 237. vos, 100; — fraccionarios, 101.
instrumental, 296-97; — de cau- 288, de delito, 289, locativo, I n t e n c i ó n , 330, 384-5*
sa, 298; — de medida, 299; — de 290; — de separación, 292; de
comparación, 293; — de tiempo, I n t e r é s , dativo de, 295. O
modo, 300; — locativo, 301.
306-2.°; — absoluto, 385. I n t e r j e c c i ó n , 235.
D e c l i n a c i ó n , generalidades, 35;— j O p t a t i v o , 130-2. 0 ; — sufijo y desi-
1.a, 4 2 ; — 2 Λ 4 9 ; — 3 ' , 56-74· G r a d e t e m p o r a l , 323. I n t e r r o g a c i ó n : adj .-pronombres ¡ nencias, 1 3 1 ; — con vá , 335-2.‫;״‬
D e f e c t i v o s , verbos, 212. G u t u r a l e s , consonantes, 20; — te- interrog., 120-21; adver. inte- — oblicuo, 341.
D e l i b e r a c i ó n , 339. mas de 3.· declinación, 56; — rrog., 226-28;—indirecta, 348-50. O r d e n , expresión de una, 337.
D e l i t o , complemento de, 289. verbos, 173. I o t a s u s c r i t a , 19.
D e m o s t r a t i v o s , pronombres, 107- I r r e a l , hecho, 335-3. 0 ; — condi- Ρ
114 ción, 360-IV.
D e n t a l e s , consonantes, 20; — te- Η
mas de la 3.' declinación, 57; — I r r e g u l a r e s , substantivos, 75-6; i P e r f e c t o , formación, 147; — va-
verbos, 174. H e r o d o t o , dialecto de, 415. adjetivos, 82; — comp. y superl., ¡ lor, 3 3 1 ; — aspirado, 1 7 1 - 5 . ' ; —
D e s e o , oraciones de, 338. H o m e r o , dialecto de, 406-14. 80; — verbos, 214. ‫ן‬ segundo, 185-86.
230 ÍNDICE ANALÍTICO

P a r o x í t o n a s , palabras, 393. S u b j u n t i v o , desinencias, 131; —


P a r t i c i p i o , 130-2.*; — atributivo, expresión de una orden o prohi-
382; — apositivo, 383-84; — ab- bición, 337; — deliberación, 339;
soluto, 385; — predicativo, 387, —después de verbos de temor,
388 y 389; — c o n άν, 390. 352; — en oraciones finales, 354;
P a r t i t i v o , genitivo, 282-3.0, 284. — en oraciones condicionales,
P a s i v a , voz, 130-1°, — empico, 360-II, 361; — en oraciones de
relativo, 367; — en oraciones
317; verbos activos como pasi-
temporales, 371-72.
INDICE ALFABÉTICO GRIEGO
vos de otros, 319.
S u b o r d i n a d a s , 257; — de infini- ( l a * cifras » · r e f i a r t n a 10· p é r r a f o i )
P e r i s p o m e n a s , palabras, 393.
tivo, 343-4S; — con ότι (ώς), 346;
P r e c i o , complemento de, 286. —de participio, 347; — interro-
P r e p o s i c i o n e s , 230; — impropias, gativas indirectas, 348-50;—con
231; — en composición, 232; su ¿πως, 351; — con μή, μή ou, 332; Λ άλιοχομαι, 214‫־‬2.*‫־‬Α. απεχθάνομαι, 2 ‫ ז‬4‫־‬4.*‫־‬
significado en composición, 233. — finales, 354; — consecutivas, αληθής, ής, ίς, 67· D.
Presente, 130-3.‫;״‬ formación, 355-5'‫ — ;׳‬causales, 35758‫— ;־‬ -α, 236.
άλλα, 234‫·!־‬ άπό, 2jo-I, 233.
132; — de tentativa, repetición, condicionales, 359-62; — conce- d-, 242-1.'.
hecho histórico, 324. sivas, 363-64; — de relativo, 365- αλλήλους, ας, α, 106. άποδιδράαχω, 209.
á, 235·
P r o c l í t i c a s , 403. 67; — comparativas, 368; tem- άλλος, 123, ' ‫ ג‬4 , 3 1 2 ‫־‬ άποθ-νήσχω, 319·
!:orales, 369-73. άγα&ός, ή, όν, 46, 5ο.
P r o n o m b r e s , personales, 102; — ιίλς, 63, [Obs. άποχτείνω, 319.
posesivos, 103-4; — reciproco, S u p e r l a t i v o , 85-89,—complemen- άγαμαι, 202. (51·
άμα, 231-2.·, 296-3, άρα, 234-1.
106; — demostrativos, 107-11;— to de, 313; — con ώς, οτι, 314. άγαν, 221.
384-1·‫״‬. ípa, Sp‫ י‬ού, άρα μή,
relativos, 115-19; — interrogad- άγπναχχίω, 3 P S j " ·
άμαρχάνω, 2142‫־‬. -Β. 226.
vos, 120-21; — indefinidos, 122 άγγέλλω, 176, >79‫· ־‬ R|

a 126; — correlativos, 127. άμελέω, 3 ' 7 · άριατος, 89.


Τ άγνομι, 206-1.".
P l u s c u a m p e r f e c t o , 130-3.* —em- άμείνων, 89· άρόω, 169-2.·.
pleo, 332. T i e m p o , adverbios de, 220;—com- « 3 1 6,71',173,<»‫ ;ן‬άμφί, 233· αρχήν, 218-1.
P u n t u a c i ó n , signos de, 11. plementos de, 306-309. άγων, 384‫־‬Obs. άμφ< 1), 96. άρχω, 317·
P r o n u n c i a c i ó n , 7. T i e m p o s ‫ ׳‬del verbo, 130-3.‫—;״‬se- -άϊης, 236. ¿V, 3 35-2-3. 336, 362, -ας, 236.
P r o p a r o x í t o n a s , palabras, 393. gundos, 182-188; — su valor, άδιχέω, 191-2. 367, 371, 372, 39ο άστο, 3 ‫ ך‬.
321-33•
αεί, 220. ά ν - Ι ά ν , 234-11, 3 59, á-ce, 384-2.*.
-αζω, 2 39· 360-ΙΙ. αδξάνω, 2!40‫־‬4·*‫·־‬
R
άηδών, 60. αν-, 242-1.*. αίίξω, 214-3.*‫־‬Β.
y
R e c í p r o c o , pronombre, 106. Ά&ηνά, 48; Ά&ήναζε, άνα, 9 9 2 3 0 - 1 , 2 3 3 οδτος, ‫·'־‬°‫י‬ ·
J12-114, 296-2.
R e d u p l i c a c i ó n , 155; reglas, 156; V e r b o s , clasificación, 133; — pu- Ά&ήνη&εν, Ά&ήνη- άνάγχη, 248-b. αδτοδ, αυτο&ι, αδτοσ*·
— en los verbos compuestos, ros no contractos, 136-58;—pu- άναλίοχω, 2!42‫־‬."-Α. αΰτό&εν, 219·
σι, 219·
157; —ática, 158. ros contractos, 159-69; — conso- άναμιμνήσχω, 214-2.*-
nánticos, 170-92; — en μι, 192- -αίνο), 2 39· άφιχνίομαι, 189•
R e f l e x i v o s , pron. personales, 102; άνειμι, 208-2.*. [Β.
— posesivos, 104. 208; — defectivos e impersona- αίρέω, 214‫־‬1.*‫־‬Α, 320- άφ'ου. 234‫־‬ΙΙ-
les, 212-13; — irregulares, 214. αίνε!), 231-2.*· άχθομαι, Ϊ14‫־‬3·*‫־‬Β,
R e l a t i v o , pronombre, 115-16; — αίρω, 176. [Ι·
V o c a l e s , 17; cambios fonéticos en άνήρ, 64· ,88-3.‫·״‬
indefinido, 119; — concordancia, αισθάνομαι, 189, 2 ' 4 ‫־‬
117; — atracción, 118. las vocales, 21-26. 4.*-D. αντί, 2 30-Ι, 233·
R e p e t i c i ó n o costumbre en pre- V o c a t i v o , 36; — falta en el articu- αίσχύνομαι, 190. 275‫־‬ άνΰτω, !74· Β
sente e imperfecto, 324-25. lo, 38; — en los nombres en -ης, άνω, 219·
Obs., 388-3.·. [Ι- βαίνω, 209, 2i4‫־‬4 *‫־‬C.
R e s p u e s t a , 229. 47-Obs.; — uso, 273. ανώτατο», ανωτέρω,
Voz, 130-1. 0 ; mezcla de voces, -αιχαχος, η, ον, 85‫־‬Ob. ΒΆΛΛΩ, 2 Ι 4 ‫ ־‬Ι . ' ‫ ־‬Β .
R e s u l t a d o , idea de, 331-33. -αίχερος, a, ον, 8j-Ob- 219-Obs.
191;—activa, 315-16; — pasiva, βασιλεύς, 69·
317-19; — media, 320. άχήχοα, 158. [I. άξιον, 248-b.
βέλτιστος, βελχίων, 89·
άχοόσιος, α, ον, 253· αόριστος, 130-3·*•
S píqt, 218-1.
áxoúui, 158, 192. άπαξ, 100.
άπέδραν, 209· βοΰλομαι, 189·
S í n c o p a , 26. Y άχρος, 81.
άπειμι, r3J, 202-2.* βοδς, 69.
S o n o r a s , consonantes, 20. άχων,οοσα,ον, 62, 253.
S o r d a s , consonantes, 20. Y u x t a p u e s t a s , oraciones, 255.
232 ÍNDICE ALFABÉTICO GRIEGO ÍNDICE ALFABÉTICO GRIEGO 233
Ρρέχω, 173· διαλέγομαι, 190, 2 g 6 - i . είμί, !34, 208-1.*, Ιπιβουλεΰω, 317· ψω, 324. Κ
ρλαστοίνω, 2x4‫־‬4.°‫־‬D· διαφέρει, 213·
2
95 ‫ י‬- Ι -
Ιχομαι, 154· ήμεϊς, Χ02.
χαβημαι, 208-5 ·*·
βλέπω, !72. διαφέρω, 299· είμι, 208-2Λ εργάζομαι, 154• ψέρα, 44·
xa!, 234: χαί μήν, χαι
βοάω, 191-Ι. διάφορος, 296-2, 312, -είον, 236. ‫׳‬Ερμής, 48. ήμέτερος, 103- τοι, 234-I; *aí εί,
Obs. ει'ργαζο'μην, ι 54-Ι. Ιρχομαι, 214‫־‬1.°‫־‬Α, ήμί, 208-4·°. 234ΛΙ, 364-2.‫״‬.
Γ διδα'σχω, 214-2.°-Α, είς, ες, 230-1, 233· έσθίω, 2Ι4‫־‬Ι.°‫־‬Α. ήν (iáv), 234-Π. χαίπερ, 244-11,364-1.°‫׳‬
γάλα, 76. 276. είς, μία, Ιν, 95· ίαταα, 200-Obs. II. ήνίχα, 2 3 4 5 6 9 .!'‫•־‬ καιρός (έστι), 248-6,
‫ ך‬αστήρ, 64• διδράαχω, 2142‫־‬.·-Β. είσω, 219, 231-2.*. -έατατος, η, ον, 86. ηρως, 70. χαχο'ς, χαχίων, χα'χιστος,
γάρ, 234-1· δ ί δ ω μ ι , 2 0 3 4‫·־‬
είτε, 234‫־‬Π, 3 50. Ιστι, 213· ήσυχος, 253· 89•
γαμέω, 214‫־‬3·°‫־‬Α. διχαία, 44·
εΓω&α, 212-1.°. ίβχατος, 81. ήττων, 89; ήττον, 9 1 · χαλέω, 2Ι4‫־‬Ι.*‫־‬Β.
γέ, 234-1· δίχαιός «ίμι, 345‫־‬Obs. ix, Ιζ, 230-Ι, 233. ίτερος, α, ον, 125, 3 1 2 ‫־‬ χαμνω, 214-4 •"‫־‬Α.
γεγονώς, 309· δ ί χ η ν , 2 18-1. εχαστος, 123. Ιτι, 220. [Obs. Θ χάν — *aí έα'ν, 234‫־‬Π,
γένος, 66. έχάτερος, 123. tu, 218-2, 242-3.°; εί 364-2.°.
Διογένης, 67. θάττων, 80.
·Λ 48· ΙχεΓ, Ιχείσε, έχεϊ&εν, πάσχω,19 ‫ ; ן‬ευ ακούω χατα, 99. 2 3 ° ‫ ־‬Π , 2 3 ;
δις, ιοο. θεραπεύω, 191-H.
219· χαταφρονέω, 317•
γηρα'σχω, 214‫־‬2."‫־‬Α. διψοιο, 167 I. , 31‫׳‬9‫י‬
èxeivfl, 219. H p , 63. χάτω, 219·
γίγας, 62. διώχω, 319• ευδαίμων, ων, ον, 61. &νήσχ<ι>, 214-2 ·*-Α.
ΐχιίνος, 119. χάω, χαι'α), 167-3.*.
γίγνομβι, 189, 2 1 4 ‫ ־‬1 ·'‫־‬ δόξα, 45· eu&ú, 231-2.°. βουχυδίϊης, 47‫־‬Obs.
Β. ίχτός, 23 1-1.°. ί14‫־‬ι.'‫־‬Β.
δοξαν, 386. εΰρίοχω, 214-2.°‫־‬Α. »ρίζ, 76. χεϊμαι, 208-6.°.
γιγνώοχω, 209, 214‫׳‬ δοχεϊ,
έχών, έχούσιος, 2J3·
213• -εός, 236. -Ορον, 26‫·ן‬ χελεΰω, 192.
2."-Β. δοχοον, 386.
έλάττων, 89.
-εύω, 239• Ιϊυ^τηρ, 6 4 1 ‫·*· ־‬ χεράννυμι, 206-2, 296‫־‬
γλυχός, 74· δράω, 1672‫־‬.°.
Ιλαΰνω, 214-4·°. 3 Ι 6 ·
εχάρην, 209. χέρας, 68. [1
γόνο, 76. έλάχιστος, 89•
δΰναμαι, 202. ίχ&ιστος, 4χ(Κιιιν, 87· I χεψαλή, 4S•
γοϋν, 234‫·!־‬ δύο, 96.
εμαυτόν, 102.
Ιχ&ράς, &7> 196-1· χίχρημι, 202.
γραϋς, 69· έμός, ή, ο'ν, 103. -ία, 236.
δύομαι, 209. ίχω, 154> 2Ι4‫־‬Ι.°‫־‬Β;
Ιν, 230-1, 233· -ίϊης, 236. χλα'ω, χλαίω, 167'°·3‫־‬
γρα'φω, 172, í87‫־‬Obs. δός, 242-2.°. Ιχων, 384‫־‬Obs
Ιναντίος, 253, 296-2. 2Ι4‫־‬Ι.°‫־‬Β.
γονή, 7S- ÏSiqr, 218.
(ως, 234-Π, 3 6 9· Χοιμάσθαι, 1 9 0 .
ένδοξος, ος, ον, 50. -ίδιον, 236.
Δ Ε ενειμι, 135· ίδιος, 218.
χράτιστος, 8 9 ·
Ζ χρέας, 6 8 .
δάχνω, 2 i 4 ‫ ־‬4 ^ ‫ ־‬A · I, Ι 0 2 . ενεχα, 231-2.‫״‬. ιδού, 235•
C = οδ 0 ίο, 20. χρείττων, 8 9 .
δαρβάνω, 2 Ι 4 ‫ ־‬1 · ° ‫ ־‬Β • Ιόν, 2 3 4 - Π , 3 5 9 . 36ο- ενεστι, 213. ιδρο'ω, 169·
δέ, 234-1· Π ; έάν χαί, 3 6 4 - 2 . ‫ ״‬. èvfra, έν&αδε, Ιν&ένδε, Cam, 167. χρέμαμαι, 2 0 2 .
-10‫״‬, 239. χρεμάννομι, 206-2 °.
δέδια, δέδοιχα, 212-4Λ εαυτόν, 102. Ινταδ&α, έντεΰ&εν, ζεύγνομι, 206-1 . β .
ίημι, 198-1. χρίνω, 177» 179‫־‬Obs.
ϊεΓ, 214-3•°‫־‬Β Ια'ο>, 1672‫־‬.°. 219· Ζεύς, 75· 3, 180, 183.
ίλεως, ως, ων, 62.
ϊείχνυμι, 205, 207- εβην, 2 0 1 . Ινι = ενεστι, 401-Ι. ζώννυμι, 206-2.*. χάων, 7 5 ·
-ιμος, 238.
δείνα, 123. έγγός, 2 1 9 , 23 1-2.*. ενίοτε, 22ο. ίνα, 354· χωλύω, 191-ΙΙ.
δεύτερος, 95· ε‫[־‬νων, 2 0 9 · έντο'ς, 219, 231-2.°. Η -ινος, 238.
δέομαι, 214-3 ·*‫־‬Β. ε&ελοντ^ς, 80. έν φ, 234-Π. 369. ή, 234, ϊ 10, 35ο. -ίον, 236.
δέον, 386. εί, 234-Π, 349. 350, εξεστι, 213. ή, 222; ή μήν, 222. λαγχάνω, 214‫־‬4·°‫־‬Ε.
-ίος, 238.
ϊέω, tener necesidad, 360-62. &&ίν, 386. ή, 219. 14‫·ג‬ λαμβάνω, 214‫־‬4·°‫־‬Ε.
-ις, 236.
168-1Λ -εία, 2 3 6 . έξ οδ, 234-Π, 369· ήβασχω, 214-2.°-Α. λαμπάς, 57·
-ίσχος, 236.
ϊέω, atar, 168-1Λ εξω, 2 1 9 , 2 3 1 - 2 . · . λαν&άνω, 214‫־‬4·°‫־‬Ε,
εί γ α ρ , 338.
ήδη, 220. ίστημι, 200-202.
εοιχα, 212-2,°. 275 Obs., 388-1.·.
ir¡, 222, 234-Ι• εΐ χαί, 234-Π, 364-2.°. ήδιατος, 8-;ήο»‫״‬Λ 88. -ίστος, η, ον, 84, 87·
-ίος {-ους), 238. λεί1Ε<υ, 1 8 4 , 1 8 8 , 214‫־‬
δηλός είμί, 388-1.°- ϊξδομαι, 388-3.*. ίσως, 228.
-ειδής, 238. Ιπεί, Ιπειδή, 234‫־‬Π, λίαν, 221. [ι.*-Β.
Obs. ήδti, 216.
είβ-ε, 338. 369• ι'χθιίς, 71. [87· λιμήν, 60.
ϊηλόω, 16566‫־‬.
είχοσι, 95 • επί, 230-ΙΙΙ, 233· ήκιστα, 89· -ίων, -ιων, -ιβν, 84, λόγος, 50.
δια, 230-ΙΙ, 233·
234 ÍNDICE ALFABÉTICO GRIEGO
ÍNDICE ALFABÉTICO G R I E G O 235

λοιπόν, χο, 280. I μήν, 2 3 4 - ί . οίον χέ έστι e infin.


όφλισχάνω, 2 Ι 4 2 ‫ ׳‬. ° - Α , πολίτης, 47· βτΐζο», i 7 4 - O b s . - l U
μή οδ, 352-2·'· 356-2.°-Obs.
λύω, !36-149! λυ&είς, όφείλιο, 214-3·"‫·^־‬ πολύς, πολλή, πολύ, 82. στορέννυμι, 206-2.°.
εισα, έν, 62; λυτέος, μήτε, 223.
όις, 71.
-όω, 239· πορεύομαι, 190. σύ, t o 2 .
210; λυτός, 210; μήτηρ, 6 4 . ολίγον, 91; ολίγου ϊειν,
πόρρω, 231-2.·. σύν, 2?o-I, 2 ; ; .
λύων, 6 2 . 379·
μιχρός, 89 Π πόοος, 127· συνδύο, συνχρεϊς, 992‫־‬."
μιμν^σχομαι, 2 !4 - 2 . ° - ϊλλυμι, 206-1.°.
Μ παΓς, 58. πότερος, 121. -αύνη, 26‫·ן‬
Β. ο μέν... ο δέ, 40, 123·
ποΰ, 228.
-μα, 236. μόνος, η, ον, 123.
δμνυμι, 206-1.". Πανα&ηναίοις, 3 ο τ 2 ‫· ־‬ αυν-τάξις, 248-b.
όμως, 234‫·!־‬ ποΰ, 302. σφώ, 128.
μάλα, 90, 221. -μος, 236. πάνυ, πάνυ γε, 2 22.
ονίνημί, 202. πούς, 76.
μάλιστα, ρο. 221, 22‫ג‬ μυρίας, 9 J ‫ ־‬O b s . ‫ ־‬I I I . παρά, 230-ÜI, 233• σώμα, 57.
όποιος, όπόσος, όπόχε- πράος, 82.
μάλλον, 90, 221. μύριοι, 95· πάρα=πάρεστι, 401-Ι.
ρος, τ 21. πράττω, 173•
μορίος, 9 5 ‫ ־‬O b s . - l V . πάρειμι, 13 5·
μαν&άνω, 214‫־‬4·"‫•''־‬ πρέπει, 213·
όπόχε, 2 6 9 ; όπόχαν παρέχον, 386. χάλλα, 28ο.
μάχομαι, 1 8 3 , 2 1 4 3 . " πριν, 2 ; 4 ‫ ־‬Π , 3 6 9 5 7 3 ‫׳‬ ·
Β. 37' · παρόν, 386.
Ν πρό, 230-1, 233. -τάτος, η, ον, 84.
όπως, 2 3 4 ‫ ־‬Π , 3*4, πάς, πασα, πάν, 62,
μέγας, -άλη, -α, 82.
3 5 ' , 354· 12 πρόσειμι, 135· xaúxfl, adv., 219.
μέγιστος, 89·
vat', 222, 123, 6.
ΌΡΑ'11), 2 Ι 4 ‫ ־‬Ι · * ‫ ־‬Α . χρραήχιι, 213• ταδτ^, χαδχό, ταδχόν,
ναϋς. 75· πάσχω, 214‫־‬1·°‫־‬Α.
μειδιάω, 1672‫־‬.°. ορέγομαι, Ι 9 0 . ταύτα, 11 J.
νεανι'ας, 47· πατήρ, 64· προσήχον, 386.
μείγνυμι, 206-1.°. -ος, 236. πρότερος, 9 8 . τε, 234-1, 4045‫·־‬°•
μείζων, 89.
νέχχαρ, 63· πατρίς, 58.
ός, ή, ó, 115-118. πρώχος, 98. τείνω, !76, 2142‫־‬.*-Β.
νέμω. I 7 9 ‫ ־‬O b s . - 2 . ° , πείθω, 70, ! 7 7 , 1.‫י<א‬
μείων, 8 9 . όσος, 127; όσψ... το- πυνβάνομαι, 189, 214‫־‬ τελευταίος, 253 >' ‫®־‬ν,
180. 2 1 4 ‫ ! ׳‬°-Β; πα'ΙΙομαι,
μέλας, αινα, αν, 4 1 , 6 1 , σούτψ, 368, τελευταίο, 3 ¡ 5 · [280.
190. 4ΛΚ.
80. νέως, 5 2·
όσπερ, 116. τέμνω, ! 7 6 .
νήσος, 5ο. πεινάω, 167‫׳‬Ι. πώς, πως, 2 1 5 .
μέλει, 213, 214-3.°''‫•׳‬ -χέος, 238.
νή χον Má, 222. όστις, 1 ! 9 · πέποιβ-α, 186.
μέλλω, 214‫־‬3·°‫־‬Β; 1 ι έ ‫־‬ -χερος, α, ον, 84·
-ννυμι, 206-2.°. όστοΰν, 5 3 · περί, 230 III, 2 3 ‫· ן‬
λλω λέγειν, 3 30. χηδε, adv., 219.
νομίζω, I 7 4 ‫ ־‬O b s . ‫ ־‬I , ότε, 234‫־‬Π. 369; περίειμι, 135·
μέμνημαι, 331· ράΐιον, 248-b. τηλίχος,τηλιχόσδε, 127·
183. χεχάννυμι, 206-2.°. 2 3 4 3 6 9 ,"‫•־‬
μέν, 234-1· ‫ז‬ péfmv, ρέστος, 87· τηλιχοϋτο;, 127•
ότι, 234-11, 3 3 4 6 4 ‫ י‬. π?|, 219, ·
μένχοι, 234‫·!־‬ -νυμι, 206-1.°. ρέω, 2 1 4 - 1 Β .
ó, χι, 119· [3 57· πήγνυμι, 206-1.°. -τηρ, τήριον, -της, 2 J 6.
μέσος, 81 νύν, 4 0 4 5 ‫· * · ־‬ ρήγνυμι, 206-1.°.
nu (οδχ, ούχ), 222, 335, ‫ ׳‬η υ ς , 73· τί, 120-Obs.
μετά, 230-ΙΙ, 233. νυν, 220. 343• 346, 349, 356‫־‬
ρήχωρ, 63,
πίμπλημι, 202. ριγόω, 1691‫·־‬°. τι'&ημ·., 196-7•
μεταμέλει, 213. νυξ. 76. ‫ז‬.°, 357, 362, 364.
πίμπρημι, 2 0 2 . ρίπτω, 1y2. xt'xi(i), 214-1 .‫־״‬Β.
μεταμέλομαι, 388-3.''. νώ, 128. 365, 570·
πίνω, 214-1 ·" Α. ρις, 6ο. χιμάω, 161-62.
μεταξύ, 231-2. 0 , 38-4 ου adv., 219.
Ο ουδέ, 22 3 πίπχω, 2 1 4 - 1 Β . ρόϊον, J I . χίνω, 2.°-Α.
ουδείς, ουδεμία, οδδέν, πιστεύω, 317· τις, 1 2 2 .
μέτειμι, 135. ό, ή, χό, 38, 3 9 4 ‫· ' ־‬
96, 123; ουδέν, 216, -πλάσιος, ι ο ο . τίς, 1 2 0 .
^1•¿XP1, 1 ΙΈ ΧΡ Ι 0
"· 2 31‫־‬ όδε, ήδε, χόϊε, 107.
28ο. πλάχτω, 147‫־‬Obs.‫־‬I. χιχρώσχω, 2 γ 4 ‫ ־‬2 . ° ‫ ־‬Β .
369,234-11.°.2• όδοΰς, 62. σβέννυμι, 206-2.°.
ουδέποτε, 22 3· πλείστος, πλείων, 89· χοι, 404-5·''·
μή!"'¿•· 2 2 3 , 2 2 4 , 3 34· ό&εν, 219· σεαυχόν, 102,
ουδέτερος, 123. πλέχο), 173· χοιόσδε, 127·
3 3 7 , 3 4 3 , 3 4 9 , ?5Χ, ot, adv. 219. -σείω, 239·
οϋχουν, 234‫־‬Γ. πλέω, 168,1S3‫־‬Obs.-I. τοιούτος, 108, 127·
352, 354, 356-2.‫״‬, οίδα, 208-7·°. -οις, 236.
ουχο&ν, 234‫•!־‬ -πλους, 100.
359, 362, 565, 371‫־‬ σχεδάννυμι, 206-2.' τοσο'σδε, 127·
οίχοι, οϊχαϊε, oíxofhv, ου μή, 3 5 2 - O b s . πόβεν, 304.
384-3 ·°-5•‫״‬. σχευάζω, ! 7 4 · τοσούτος, 127; τοσού•»
219, 301‫־‬1‫־‬Obs. οΰς, 76· ποι, 303.
μή, interr. 226. -σχιο, 239· τιυ... οσφ..., 368.
οιμαι, οιομαι, 2Ι4‫־‬3·°‫״‬ οίίτε, 223• ποιέω, Ι 6 3 - 1 6 4 . σος, σή, σόν, 103.
μήδε, 223· Β. ούτος, αϋχη, τοΰτο, τότε, 22ο.
ποιος, 121. σπείρω, 178.
μηδείς, μηδεμίβ, μηδέν, οϊμοι, 2 3 5 · 108. χοδνανχίον, 280.
πολεμέω, 396-2, 317. σπουδάζω, 1 9 Ι - Ι .
96, 1 2 3 · 280. οίος, 127; οίος χέ είμι, οθχω(ς), 215, 286. χρείς, 96.
πόλις, 73· στέλλω, ! 7 8 .
μηδέποχε, 223. τρέχω, 314 ' . " Ά .

/
r

236 ÍNDICE ALFABETICO GRIEGO

τρίβω, 172, 1 7 5 8 7 * ‫׳‬ · 181-Obs.; φαίνομαι χάρις, 5 8 .


τριήρης, 6‫ך‬. yrparticipio, 388-1.°; χείρων, χείριστος, 89.
τρις, 100. ώς φαίνεσ&αι, 379·
χέω, 254‫־‬Ι.0‫־‬Β.
-τρον, 236. φανερός et‫״‬t, 388-1-
Obs. χρή, 213•
τρώγω, 191-Ι.
τυγχάνω, 2 1 4 ‫ ־‬4 · ° ‫ ־‬Ε , φέρω, 2 ι 4 ‫ ־‬ι . ° ‫ ־‬Α . Xpfja&ot, 297·
-τωρ, 236. [388-1.°. «peo, 235.
φεόγω, 214-1. , -Β, 275‫־‬ Ψ
ψεΰϊω, !74) !75·
O b s . , 319· I N D I C E
φημί, 208-3.*. Ω
6ίωρ, 76. φθάνω, 2t4‫־‬4.‫־״‬A, Pigs.
οίος (οός), 75· ώ, 235, 273·
388-2.°.
δμείς, 102. ώθέω, 214‫־‬3·°‫־‬Α. PRÓLOGO • 5
φθείρω, !76, 179-Ob-
δμέτερος, 103. ών, 383-Qbs. I.
servs. ι . · , 180,188. 7
-όνω, 239• .ων, 238.
φ&ονέω, 317.
δπειμι, 435· ώρα, 248-b.
φίλτιρος, φίλτατος, 85- I. F O N É T I C A
&πέρ, 230-ΙΙ, 233. ώς, adv., 215, 3 Μ ·
φλίψ, 56. [Obs.
ώς, prep., 231-1.°. 9 Alternaciones vocálicas !5
δπισχνέομαι, 214‫־‬4·*‫־‬Β.
ώς, conj., 234-Π, 354, 10 Alargamiento . . . 15
Χ
368. Signos ortográficos . . . . 10 16
&κό, 230-ΙΙΙ, 233•
χαίρω, 209, 388-1.°- -ώτβτος, η, ον, 85‫־‬b. Espíritus y acentos . . . . II Síncopa 16
Φ Obs.. 7 8 8 - 3 Λ -ώτερος, a, ον, 85-b- Clasificación de los sonidos . Cambios en las consonantes 16
13
»ραίνω, !76, 178, !79, χάριν adv., 218-1, 280. ώφελέω, 273‫־‬Obs. Asimilación . . . . 16
Principales leyes fonéti· Disimilación . . . . 17
cas 14 Desaparición de conson 17
Cambios en las vocales . . 14 Consonantes dobles . 18
Contracción !4 Consonantes finales . 18
Crasis !5 Principios de transcripción 19

II. M O R F O L O G Í A

Declinación: Generalidades . 20 Substantivos irregulares . . 37


ΤΑ ΚΑΤΩΘΕΝ ΙΣΧΓΡΟΤΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΔΕΙ
El artículo 21 E l a d j e t i v o : Sus clases . 38
E l s u s t a n t i v o y el a d j e - Adjetivos irregulares . . 40
tivo 22 Comparativos y superla-
1.* declinación 22
tivos 41
<- 2.* declinación 25
3.• declinación 27 El dual en la declinación. 44
a ) T e m a s en consonante: Adjetivos numerales . . 45
T e m a s en labial y gu-
tural 28 Pronombres. — Adjetivos
T e m a s en dental . . . ‫ ב‬9 pronominales . . . . 48
T e m a s en nasal . . . 50 Personales 48
T e m a s en liquida . . ?‫ז‬ Posesivos . . . . . . 50
Temas en espirante . . 5J Recíproco . . . . . . jo
b) T e m a s en diptongo, v o · Demostrativos . . . . j1
cal larga o suave . . 35 Relativos fj
/
238 ÍNDICE
ÍNDICE 239
Pága. I'·««.. Pá
La preposición. *»· Pági.
Interrogativo» . . . 55 particularidades en la conju-
Observaciones preliminares . 159 La conjugación 150
Indefinidos . . . . 55 ! gación de los verbos en <u . 101
I. Preposiciones que rigen
Correlativos . . . . 57 Verbos deponentes . . 101 Conjugaciones de coordina-
un solo caso . . . 141
El dual de los pronombres 5« Deponentes pasivos . . 101 ción 150
II. Preposiciones que rigen
Conjunciones de subordi-
Verbos en -μι. acusativo y genitivo. 142
Flexión v e r b a l o conjuga nación 151
III. Preposiciones que rigen
ción. Generalidades !02
acusativo, genitivo y La interjección . . . . 151
Accidentes gramaticales del i. Verbos en μι con redupli-
dativo 144
verbo griego 59 cación 103 Derivación y composición
Preposiciones impropias . . 146
Elementos de las formas ver- Conjugación de τί&ημι. 104
Las preposiciones en compo- Palabras derivadas . . . 152
bales 60 Conjugación de Γημι. . 108
Conjugación de ίοτημι . 110 sición 147 Palabras compuestas . . . 154
Clasificación de los verbos . 62
Conjugación de ϋίωμι. 114
El verbo «,'μι 63
í. Verbos en -νυμι (-ννυμι) . 118
Conjugación de δείχνυμι. nö 111. SINTAXIS
.Conjugación en ω
3. Verbos sin reduplicación
-χ. Verbos puros no contrac ni sufijo 122 Nociones generales . . . 155 Complem. circunstanciales:
tos: λύω 64 El verbo είμι . . . . 122 Oración gramatical: Sus ele-
64 a) de lugar 171
Voz activa . . . . El verbo φημί. . . . 122 mentos 155
Voz pasiva . . . . 66 El verbo χά&ημαι. . . 12 División de las oraciones . . 158 b) de tiempo 172
Voz media . . . . 68 El verbo χεϊμαι . . . 123
La c o n c o r d a n c i a . . . . 1 5 8 Complementos:
Formación de los tiempos El verbo olía. . . . 124
7o Aoristos segundos sin vocal .... Concordancia del verbo . 158 a) del comparativo . . 173 de los
Concordancia del predica- b) del superlativo . . . 174
El aumento 76 temática de verbos en ω 124
Adjetivos verbales . . . . 126 do 159
El aumento silábico . 76
El dual en la conjugación . 126 Concordancia de la aposi-
El aumento temporal . 76 Sintaxis del verbo.
Verbos defectivos e imperso- ción 160
El aumento en los verbo Voz activa . . . .
nales 129 Concordancia del atributo . 160 175
compuestos . . · 77 Voz pasiva . . . .
Verbos irregulares . . . . 129 Concordancia por el sentido 161 '75
La reduplicación . . . 78 Verbos polirrizos . . . 130 Complemento agente .
Concordancia por atracción 162
Reduplicación ática . 79 176
Verbos incoativos . . . 131 Voz media . . . .
2. Verbos puros contractos 79 Verbos con refuerzo ε . 132 Uso de los casos . . . . 162 176
Indirecta . . . .
Reglas de contracción 79 Verbos con refuerzo na- El nominativo 163 176
Directa . . . .
Verbos en α'ω: τιμάω . 80 sal 133 El vocativo 163 177
Dinámica . . . .
. Verbos en 84
έ ω: ποιέω El acusativo 163 177
Verbos en όω: δήλοι‫ ״‬. El adverbio. Los tiempos . . . .
88 a) Acusat. complemento 178
Particularidades de los ver Adverbios de modo . . 134 directo 163 La cualidad verbal .
178
bos contractos . . . . 92 Adverbios de lugar . . 135 b) Acusat. complemento El grado temporal .
178
3. Verbos consonanticos . 93 Adverbios de tiempo . . 137 circunstancial . . 165 El presente . . .
El genitivo 165 179
a) Verbos mudos . . . 93 Adverbios de cantidad . 137 El imperfecto . .
a) Genitivo propio . . . 165 179
Verbos en labial . 94 Adverbios de afirmación. 138 El aoristo . . . .
Verbos en gutural . Adverbios denegación . 138 b) Genitivo-ablativo . . 168 179
94 El futuro . . .
Verbos en dental . 95 Adverbios de interroga- El dativo 168 180
El perfecto . . .
b) Verbos líquidos . . . 97 ción 138 a) Dativo propio . . . 168 180
El pluscuamperfecto
. . . Tiempos
99 segundosAdverbios de duda . . 139 b) Dativo instrumental . 170 180
c) Dativo-locativo . . . 171 El futuro perfecto 181

\
240 ÍNDICE

Los modos Pág». Pág»

ι. Oraciones independientes 181 Oraciones de relativo . . . 192


a) enunciativas: . . 18Í — comparativas . . 193
— hecho real . . 182 — temporales . . . 193
— hecho posible . 182
— hecho irreal 182 Formas nominales del
b) volitivas: yerbo.
— de orden, de prohi
El infinitivo 19s
bición . . . 183
— de deseo . . . 183 El infinitivo con artículo. 195
— de deliberación . 184 El infinitivo como sujeto
Oraciones subordinadas 184 o complemento . . . 19 5
Optativo oblicuo . 185 El infinit. determinativo. 195
a) Oraciones completi El infinitivo imperativo . 196
vas: 185 El infinitivo absoluto . . 196 1 τ ¿
— de infinitivo . 185
E l participio 196
— de indicat. con ότι 186
— de participio . . 186 El participio atributivo . 196
— interrogativas indi El participio apositivo . 196
rectas . . . 187 — de un sujeto o com-
— con όπως . . . 187 plemento . . . . 197
— con μ>} o μή οδ . 188 — en genitivo o acusati-
Prolepsis del sujeto , vo absoluto . . . 198
b) Oraciones circunstan El participio predicado . 198
ciales . . . . 188 — referido al sujeto . . 198
— finales . . . 188 — referido al complem. 199
— consecutivas 189 Infinitivo y participio con av. 200
— causales . . . 189 Los objetivos verbales . . . 200
— condicionales 190 Esquema de las oraciones su-
— concesivas . . 191 bordinadas 201
WINFRIED ICAUFM
SíA. ROSA2517‫־‬FLORIDA APÉ Ν DICΕ

Acentuación 202 Proclíticas y enclíticas 206


Reglas generales 202 Reglas de las enclíticas 207
Particularidades y excepcio- Dialectos:
nes 204 de Homero 208
Homónimos que se distinguen de Herodoto . . . . 215
por el acento o el espíritu. 205 E l griego del N. T. . . 216
ÍNDICE ANALÍTICO
227
ÍNDICE ALFABÉTICO GRIEGO .
*3«

Potrebbero piacerti anche