Sei sulla pagina 1di 4

Latín I (2011-1)

adverbios
ita tum

*Traduzca al latín:
1. agebat, mittebatur, agunt. 2. aguntur, muniunt, mittam. 3. veniebam, ducebar, reperiris. 4.
reperiemini, mittimini, reperient. 5. audientur, laudare (2), curas (2). 6. delebimini,
parabatur, iubere (2). 7. movebis, dabantur, movebere. 8. delentur, iaciam, iacebo. 9. sedete,
reperi, docete. 10. favebis, facietis, dicetur 11. rapite, fugiemus, iacient, rapies. 12.
fugemus, fugimus, este. 13. da, dic, duc. 14. agetur, agitur, aguntur. 15. faciam, facit,
faciunt. 16. iuberis, iubere (2), iube. 17. curare (2), curas (2), curis (2). 18. delebitis, deletis,
deleris. 19. monebimur, munimini, munire (2). 20. audietur, auditur, audi.

*Traduzca al español:
1. casæ agricolarum respondent propatulo pretorii. 2. Romanis respondetur bellum cum
Germanis gerere. 3. legionarii hora tertia forum vastabunt. 4. in bello cum barbaris agri
Italiæ vastabantur. 5. magister ludi liberis fabulam narrat: Perseus filius erat Iovis47, maximi
deorum. multæ fabulæ de eo narrantur. ei favent dei, ei magica arma et alas dant. eis telis
armatus et alis fretus ad multas terras volabat et monstra sæva delebat et miseris
infirmisque auxilium dabat. Æthiopia est terra Africæ. eam terram Cēpheus regebat. ei
Neptunus, maximus aquarum deus, erat iratus et mittit monstrum sævum ad Æthiopiam. ibi
monstrum non solum latis pulchrisque Æthiopiæ agris nocebat, sed etiam domicilia
agricolarum delebantur et multi viri, feminæ liberique necabantur. populus ex agris fugiebat
et oppida muris validis muniebantur. tum Cepheus magnā tristitiā commotus ad Iovis
oraculum cum sociis properat. ibi ad cælum suspicit et ita dicit: “amici mei necantur; agri
mei vastantur. audi verba mea, Iuppiter. da miseris auxilium. age monstrum sævum ex
patria.” Tum oraculum ita respondet: “mala est fortuna tua. Neptunus, magnus aquarum
deus, terræ Æthiopiæ inimicus, eas pœnas mittit. sed para irato deo sacrum idoneum et
monstrum sævum ex patria tua agetur. Andromĕda filia tua est monstro grata. da eam
monstro et patria sevabitur. serva vitam populi tui.” Andromeda autem erat puella pulchra
eam amabat Cepheus maxime. [fabula pergetur...]

XXI. XXII. Infinitivo e imperativo presente pasivo.


Usos del ablativo
(D’Ooge XXIX. XXX)

nota bene: Las llamadas “formas infinitas” del verbo (infinitivo, gerundio, gerundivo y
participio) son aquellas que no están limitadas por las definiciones de persona, aunque
puedan tener tiempo y, en el caso del participio y el gerundivo, número, género y caso (el
gerundio sólo tiene caso). Así, tenemos infinitivos y participios presentes, perfectos y
futuros, de la diátesis activa, media y pasiva. Un infinitivo carece por lo tanto de persona,
pero se analiza conforme al tiempo y la diátesis.

Vocabulario 15

47
Iŏvis es el genitivo singular (tercera declinación) de Iuppĭter.

26
Latín I (2011-1)

sustantivos
perīculum, -ī vīnum, -ī
prōvincia, -æ hiberna, -ōrum

adjetivos partículas
dĕfessus, -a, -um tamen

verbos
supĕrō, 1 appropinquō, 1 (alicui, alicui rei)
ăbsum, -es, ăbesse, āfuī contĭnĕō48, 2 continŭī, contentum
discēdō, 3 discĕssī, discĕssum egĕō, 2 egŭī, ---- (aliqua re (Cic.); alicuius rei)
interfĭcĭō, 3 interfēcī, interfectum prohĭbĕō, 2 prohĭbŭī, prohĭbĭtum (aliquem a)
vulnĕrō, 1 (aliquem)

locuciones
continēre (in) castrīs
continēre aliquem unō locō
insula ponticulo ligneo continērī
hospitiō alicuius tenērī / continērī
discedere ab armis / a bello / de convivio / ex hibernis
aliquem oppido prohibēre

*Traduzca al español I:
1. Sextus agricolarum hospitio in agro usus est. 2. filii Corneliæ non solum doctrinæ studio,
sed etiam hospitio Sexti tenebantur. 3. fluvio Rheno patria Germanorum continetur. 4.
legionarii defessi ex hibernis discedere iubentur, quia magna barbarorum copia oppidis
Romanis appropinquabunt. 5. oppidani totius Galliæ discedere ab armis iubebuntur quia
inopia frumenti eos a prœlio continebit. 6. in bello cum piratis, Romani miseros nautas
oppido prohibebunt. 7. discedite ab armis et date viris frumentum et copiam vini. 8. in ludo,
pueri, loquimini Latine. 9. bonorum amicitiam, fili mi, sequere semper summo cum studio!

*Traduzca al español II:


1. laudare (3) 49 , laudari, laudaris. 2. munire (2), muniri, munimini (2). 3. monere (3),
moneri, monemini. 4. loquĕre (2), loqui, loquēre, loquĕris, loquēris. 5. este, esse, estis. 6.
audi, audiri, audimini (2).

*Traduzca al latín:
1. Las fieras son muertas a flechazos (= con flechas). 2. Las fieras son muertas por Diana.
3. Las fieras son muertas a flechazos por Diana. 3. Los hombres, agotados por la falta de

48
Los compuestos del verbo tĕnēre convierten, según R 2, la primera ĕ en ĭ.
49
La terminación alternativa -re (por -ris) equivale exactamente a la terminación griega -so que forma el
imperativo medio (*hepe-so > *hepe-o > e3pou) y el imperfecto (*e-hepe-so > *hei-pe-o > ei3pou). Terencio
emplea únicamente la terminación en -re; Plauto, preferentemente. Cicerón se vale siempre de la desinencia -
re, incluso a costa de provocar una cacofonía (cf. KÜHNER I p. 676, a pesar de Quintiliano), salvo en el
presente de indicativo, donde la utiliza de manera relativamente escasa en la 1a., 2a. y 3a. conjugación, jamás
en la 4a. Por eso el ejemplo “munire” se da aquí como infinitivo e imperativo exclusivamente.

27
Latín I (2011-1)

alimento, se apartan de ese lugar. 4. Los germanos se aproximaban a los campamentos


romanos; no obstante, el legado contenía a sus hombres en los campamentos. 5. Muchos
pueblos galos serán tomados por los romanos. 6. Entonces, los romanos matarán a toda la
población de esas plazas con espadas y dardos. 7. Los legionarios romanos estaban unidos a
los legados galos por la hospitalidad. 8. Los pobladores resistirán a los romanos, pero, en
mi opinión, agotados por la larga batalla, huirán. 9. Muchos huían de Galia y habitaban en
territorios germanos. 10. Nuestras tropas eran mantenidas fuera de la batalla por el legado
Sexto. 11. Aquel pueblo distaba mucho de la provincia romana.

*Traduzca al latín II:


1. hacer, haz, haced. 2. fortificad, fortificaos, ser fortificado. 3. hablad, decid, hablar, ser
dicho. 4. ser escuchado, escuchad, sed escuchados. 5. tomad, sed tomados, sé tomado. 6.
tomaréis, seréis tomados.

XXIII. XXIV. Perfecto, pluscuamperfecto y futuro perfecto de sum.


Perfecto activo indicativo de las 4 conjugaciones
(D’Ooge XXXI. XXXII)

*Recuérdese que: “del tema de perfecto se forman el perfecto, el pluscuamperfecto, el futuro II (o


futuro perfecto), activos; también el infinitivo perfecto activo”, es decir, todos las formas que
expresan una acción completa (“perfecta”) en el presente, en el pasado o en el futuro. Los tiempos
perfectos de sum pueden consultarse en D’Ooge § 187.

*Vocabulario 16

sustantivos
aurum, -ī navigium, -ĭī
mŏra, -æ ventus, -ī
anĭmus, -ī bracchium, -ĭī
porta, -æ

adjetivos adverbios
attentus, -a, -um anteā
dubius, -a, -um diū
perfĭdus, -a, -um quō
adversus, -a, -um porrō
plēnus, -a, -um fortĕ
attonĭtus, -a, -um magnopĕrĕ

verbos
navĭgō, 1
revincĭō, 4 revinxī, revinctum (aliquem)
exspectō, 1 (aliquid / aliquem)
descendō, 3 descendī, descēnsum

preposiciones

28
Latín I (2011-1)

sine + abl. prō + abl.


per + ac.

*Diálogo:
Marcus: ubi fuistis, Tite et Quinte?
Titus: ego in meo ludo fui. et Quintus in suo ludo fuit. boni pueri
fuimus et Latine perbene locuti sumus. fuitne Sextus in vico
hodie?
Marcus: fuit. nuper per agros proximos fluvio properabat. ibi
is et Cornelius habent navigium et in aquas per ludum saliunt.
Titus: navigium dicis? alii narra eam fabulam!
Marcus. vero, pulchrum et novum navigium!
Quintus: cuius pecunia Sextus et Cornelius id navigium parant?
quis iis pecuniam dat?
Marcus: amici Corneli multum habent aurum et puer pecunia
non eget.
Titus: quo pueri navigabunt? navigabuntne longe a terra?
Marcus: dubia sunt consilia eorum. sed hodie, credo, si ventus erit
idoneus, ad maximam insulam navigabunt. iam antea ibi
fuerunt. tum autem ventus erat perfidus et pueri magno in
periculo erant.
Quintus: aqua vento commota est inimica nautis semper, et sæpe
perfidus ventus navigia rapit, agit, deletque. ii pueri, si non
fuerint maxime attenti, irata aqua et valido vento superabuntur
et ita interficientur.

*Traduzca al latín:
1. ¿Dónde habían estado antes los niños? Habían estado en la escuela. 2. ¿Dónde había
estado Sexto? Había estado en un campo cercano al río. 3. ¿Quién estuvo con Sexto hoy en
la escuela? Cornelio estuvo con él. 4. ¿Quién dijo eso? Marco, pero ni los niños ni los
señores lo vieron. 5. Si el viento fue favorable, los niños estuvieron en el barco. 6. Pronto
navegaremos con los niños. 7. No habrá peligro si estamos atentos.

*Traduzca al español:
[fabula de Andromeda pergitur...] magister ludi narrat porro: “Cepheus, adversa fortuna
maxime commotus, discessit et multis cum lacrimis populo Æthiopiæ verba oraculi
narravit. fata Andromedæ, puellæ pulchræ, a toto populo deplorabantur, tamen nullum erat
auxilium. deinde Cepheus pleno tristitiæ animo caram suam filiam ex oppidi porta ad
aquam duxit et bracchia eius ad saxa dura revinxit. tum amici puellæ miseræ longe
discesserunt et diu monstrum sævum exspectaverunt. tum forte Perseus alis fretus super
Æthiopiam volabat. vidit populum Andromedam lacrimas et magnopere attonitus ad terram
descendit. tum Cepheus et totas curas narravit et ita dixit: parebo verbis oraculi et pro patria
filiam meam dabo; sed si id monsturm interfeceris et Andromedam servaveris, tibi eam
dabo”.

29

Potrebbero piacerti anche