Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
APONDE’A
Mbo ۥepy Aponde ۥa
Planeamiento Anual
I- Jekuaaukarã
1- Mbo’ehao réra: Ary :
2- Mbo’hara réra:
3-Ñe’e ha ñe’e porãhaipyre: Guarani Aravo :
4- Mbo’esyry: 9º Aravo Oñembo’eha :
Mba’epepa ikatupyryetéva’era mitãrusu ha mitãkuña omohuãvo hikuái mbohapyha mbo’esyryaty, E.E.B. pegua.
Oñemomarandu ha oporomomarandu guaraníme oipurúvo umi ñe’ẽ oje’e ha ojehaíva. Umi ñe’ẽ niko ndaha’éi gueteri ipukuetereíva aĝakatu ndaha’éi avei mbykyetéva,
umíva oho pe ha’e oikuaameméva reheha, upéichante avei, umi mba’e oikuaa pyahútava ohóvo ha’evoi okakuaágui avei hína.
Mba’etépa oñeha’arõ temimbo’ekuéragui ohupyty ko mbo’esyrýpe.
Ko mbo’esyrýpe oñeha’ãrõ temimbo’ekuéragui tomoñe’ẽ ha toikũmbykuaa ha tohaikuaa avei opaichagua momarandu oguerekóva ñe’ẽ ha’e oipurúva ha umi oikuaa
pyahuva’ekue oñemomarandu haĝua opavavéva.
Upekuévo oikuaavéta guaraní ñe’ẽ retepy rehegua ha ikatútama omohypy’ũ porãve iñe’ẽ oñemomarandu ha oporomomarandu haĝua.
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA OÑEMBOHEKOKUAÁTA KO’Ã MBA’E IKATU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) MBO’EPY OJEPURU OJEHECHA
temáticas) (Actividades) HAĜUA TEMIMBO’ÉPA
IKATUPYRY
(Instrumento de
evaluación)
Oikũmby kuaa Oikũmby oje’éva ichupe oñembosarái, oipuru Oñembosarái pe Jehaipyre jejaporã Ñembosarái (Texto Jajokuaa haĝua ñañembosarái Kuatia rehe
haĝua mba’ e haĝua tembipuru ogapypegua ha oikuaa oje’ehaichaite ichupe. instructivo. Juegos). ``Aopyti’arigua``. oñeme’ẽta
ohendúva mba’éichapa ojapova’erã tembi’ukuéra ha Oipuru tembipuru Mba’yrumongu’i ha jepuru (Uso de la Ja’e mba’éichapa ñañeñandu temimbo’épe
opaichagua mbà e. oje’ehaichaite ichupe. licuadora). ñañembosarái rire. hembiaporã ikatu
Oikũmby mba’épa oje’ehína ichupe Ojapo tembi’u Pohã ñana jejapo (Receta de remedio). Jajesareko ``Mba’yru mongu’i ha haĝuaicha
hogapypeguáre, imbo’ehaoreguáre ha ambue oje’ehaichaite ichupe. Aporeko jekuaa haĝua (Técnica de jepuru``. ohechauka
ha’e oikóva rehe. He’i máva rehepa presentación). Ñambohovái oñeporandúva oikũmbyha
Oikũmby mavamáva rehépa oñe’ẽve. oñeñe’ẽ ichupe. Mombe’urã tavarandu (Cuento ñahenduva’ekuegui. ohendúva.
Ohechakuaa mba’eichagua tekotevẽpa pe He’i mba’e téma Folklórico). Ñahendu pohã ñana ``py’a vaípe
oñeñe’ẽhahína jehaikuéra ohendúvape ha he’i rehepa oñeñe’ẽ pe Ñe’ẽ herajojáva (Homónimos). ĝuarã`` jejapo. Tembiapo aty.
máva ha’e oikuaavápepa ojogua upéva. ohendúvape. Temiandu (Opinión) Jaikuaa aporeko jekuaa haĝua –
Oikũmby mba ۥetépa he’isehína pe ohendúvape, He’i mba’emba’épa Jehaipyre marandurã (Texto Ñahendu mombe’urã ``Peru
umi ñe’ẽ ikatúva he’ise mokõi térã hetave mba’e ikatu he’ise umi ñe’ẽ informativo). oikorõguare Pa’i ramo``ñambohovái
guaraníme omoñe’ẽva. Tembirechauka (Argumentación). porandu hesegua ha upéi
Ohechakuaa mba’e rehétepa ha ambue He’i mba’épa ha’e ñamombe’u jaikuaaháicha.
mba’éguipa avei oñe’ẽhína umi ohendúva. ohechakuaa pe Ja’emi ñe’ẽjoaju ojepuruhápe
Ombojoja umi mba’e oikóva ohendúvape umi ohendúva rehe. ñe’ẽherajojavá.
mba’e rehe ha’e oñanduháicha oikóva ndive. Omombe’u mba’érepa Ñamombe’u ñane remiandu
Omomba’e hapichakuéra remimo’ã ojoavýramo ha’e ombojoja upe ñamoñe’ẽ rire ``Ñane ñe’ẽ guaraní
jepe hemimo’ãgui. ohendúva oikóva Paraguái retã isasõ ramo guare``.
Ohechakuaa mba ۥépepa ojoavy mba’eporã ha añetehápe hekovépe. Ñamoñe’ẽ ``Tavaygua`` ha
mba’evai oñemombe úva jehaikuéra ohendúvape. Omboysýi hendaitépe ñamombe’u mba’e iporã ha mba’e
Ohechakuaa jehaikuéra ohendúva: iñe’ẽ oñe’ẽnguévo. vai ojapóva ñande táva
Ojoapyha hekópe. Oipuru umi ñe’ẽ mburuvicha.
Oipuruha hekópe umi ñe e ombojoajúva omyesakã porãvetáva Ñaikũmbyvévo ñe’ẽ tembirechauka
ambue ñe eme (upévare, upémaro, hemimombe’u. jajesareko ta’angáre ha ja’emi
upeichahágui). He’i mba’e ñe’ẽpa tembirechauka hese.
He’iha pe oñeha’ãróva ichugui. ombojoaju ambue ñe’ẽ, Jaheka mba’épa ñaikotevẽ
Oñemoñepyrũha pe marandu ojekuaávagui voi ha umi ohendúvape. jaiporavo haĝua táva myakãhára ha
oñemohypy’ũha ohóvo. He’i mba’éichapa ja’e mbo’ehakotýpe.
oñepyrũ pe
ohendúvape.
He’i mba’e mba’épa
oje’e ohóvo pe
ohendúvape.
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA KO’Ã MBA’E IKATU OJEPURU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) OÑEMBOHEKOKUAÁTA OJEHECHA HAĜUA
temáticas) MBO’EPY TEMIMBO’ÉPA IKATUPYRY
(Actividades) (Instrumento de evaluación)
Oñe’ekuaa Ohechakuaa mba’éichapa Ñe’enguéra Omomaitei hapicha ijaveguápe. Ñamoñe’e ñe ۥẽnguéra Ojejesarekóta temimbo’e
haĝua oporomomaiteiva’erã ojesarekohápe jajeguerohory ha Omomaitei ikakuaaguãme. jajeguerohory ha jajokuaa rehe oñe’ẽpa
guaraníme avándipa oĩ ha mba’eichahápepa jajokuaa hagua Omomaitei imitãvévape ichugui. hagua. ojejerurehaguéicha ichupe
ojojuhu hikuái. (Expresiones de Omombe’u hembiapo opaite aravópe peteĩ ára pukukue. Ñama’ẽ ta’angáre ha ha upéva oñemboguapýta
He’i mba’e hembiapo ha’e ha cortesía y Datos Omombe’u hogayguakuéra rembiapo opaite aravópe peteĩ ára ñamombe’u hóga ha kuatia rehe
hogayguakuéra opavave aravópe. Personales). pukukue. mbo’ehaópe oikóva rehe. Ojejesarekóta temimbo’e
Omohenda porã pe he’íva oikuaa Mombe’u hóga ha Omohenda porã iñe’ẽ oñe’ẽvo hapicha ijavegua ndive. Ñamoha’anga mba ۥe jerure oñe’ẽpa hendaitépa.
rupi mavandipa ha mba’eichahápepa mbo’ehao oikóva Omohenda hekopete iñe’ẽ oñomongeta haĝua hapicha ndive. mboehakotýpe.
oñe’ẽhína, ha avei mba’epahína rehe (Comentario Omboysýi hendaitépe iñe’ẽ omombe’uvo hembiapo. Ñañomongeta peteĩ
hembiapota. sobre las Oñe’ẽ syryry guaraníme, opa’ã’ỹre. ñe’ẽngáre.
Oñomongeta oipuruhápe ñe’ẽ actividades del Ombohyapu porã iñe’ẽ. Ja’e ambue ñe’ẽnga
oporandu haĝua imbo’ehaopeguáre hogar y del aikuaáva ha jahekave
Oipuru umi ñe’ẽ omyesakã porãvetáva hemimombe’u.
ha ambuére, ha he’i haĝua colegio). ñaporanduhápe ñande
Omoñepyrũ hendaitépe hemimombe’u.
mba’éichapa oñeĩ térã mba ۥépa Ñomongueta rógape.
Ombohete hendaitépe hemimombe’u
ojejapo (mávapa…moõpa… mba’ejerure Ñañemongeta ko’ã
(Diálogo. Solicitud Omohu’ã hendaitépe hemimombe’u
mávandipa…) Tavaygua jeroviapýre.
de permiso). Omohu’ã hendaitépe hemimombe’u
He’i mba ۥépa ojapo hogaygua ha Ja ۥe mbaépa ñande jaikuaa
iñirunguéra ndive. Ñane remiandu Oipuru hekopete sintagma oñe’ẽvo.
tavaygua jeroviapyrégui.
He ̀ i jey kũjererã, ñe’ẽpoty, purahéi guaraníre (El Oikũmby mba ۥépa he´i jehaípe omoñe´ẽva.
Ja ۥe Kujererã ha ñañeha ۥã
ha hetave mba e. Guarani en nuestra Ohechauka,hembiapo rupi oikũmbyhague mba’épa oje’e
ja’e pya ۥeve.
cultura). chupe,jehaípe,hembiaporã.
Opurahéi guaraníme. Ja ۥe umi ñe ۥẽpoty
Ñe’epotyje’e He’i máva rehépa oñeñe’e pe jehaipyre omoñe’evape.
Omombe’u oikũmbyháicha jaikuaáva.
opaichagua ohendúva térã (Declamación). He´i mba’emba’epa ikatu he’ise umi ñe’ẽ omoñe’ẽva.
Jahechauka ñande katupyry
omoñe’ẽva. Ñoha’anga (Teatro). He´i mba ۥépa heisehína upe jehaipyrépe.
ha jaipurúvo guarani
Ombojoaju hemimo’ã oñe’ẽnguévo Ñehendu He´i mba ۥépa heisehína upe jehaipyrépe.
jajapóvo ñoha’ãnga.
omoñepyrũ, ombohete ha omohu’ ã (Audición). He´i mba´épa he’i jehaípe ha ndaikatumoái araka´eve oiko
Ñahendu “Che Paraguaýpe”
pe mba’ e omombe’ úva. Purahéi guasu upeichaite.
ha ñamoĩ hekopete.
Ohechauka iñe’ẽ rupi mba’éichagua (Himno Nacional). Ombojoavy hemimo´ã hapicha remimo´ãgui pe omoñe
´ẽvagui.
Ñahendu “Asunción del
jehaípa pe he’ivahína (omokangyve Paraguay”ha ñamoĩ
Ohechauka ohecharamoha hapicha remimo´ã amoñe
téra omombareteve iñe’e, omomýi hekopete.
´ẽvagui.
hete, oñe’ẽ). Japurahéi ñane reta purahéi
Ohai hendaitépe umi taikuéra guaranimegua.
Ohai hendaitépe pe muanduhẽ. guasu.
Ohai hendaitépe umi tyapu tĩgua rechaukaha.
Ombojoaju hendaitépe morfemakuéra guaranimegua.
Ombojoaju hekopete ijehaipyre.
Hesakã porã pe ijehaípe he ۥíva.
Ojekuaa ijehai rehe oipuruha comilla ha paréntesis
tekotevẽhape.
Ohai hendapete umi mokõi ñe´ẽ hèiséva peteĩ mba’ente.
Ohai hendapete umi ñe´e ojuavyyevavoi he’isévape.
Ohai hendaitépe umi ñe´ẽ ojojoguanungáva ijehai térã
hyapukuepe aĝa katu ojuavýva hèisévape.
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA OÑEMBOHEKOKUAÁTA KO’Ã MBA’E IKATU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) MBO’EPY OJEPURU OJEHECHA
temáticas) (Actividades) HAĜUA TEMIMBO’ÉPA
IKATUPYRY
(Instrumento de
evaluación)
Oikũmbykua Oikũmby opaichagua jehaipyre oñeñe’ẽhápe 1-Marandu Oikũmby mba’épa he’i jehaipyre Ñamoñèẽ Marandu koaĝagua ha ja’é Ojejesarekóta
a haĝua umi mba’e rehe ko’aĝa rupi herakuavéva. ko’aĝagua (Noticias omoñe’ẽva. mbaépe omyengovia. temimbo’e rehe
jehaipyre Oikũmby omoñe’ẽva he’ihápe mba ۥéichapa de actualidad). Ohechauka, hembiapo rupi, oikũmby Ñambohovái porandukuéra marandu (R.S.A).
guaraníme. ñembosarái, ojapova’erã tembi’u, oiporuva’erã Jehaipyre hague mba’épa oje’e chupe, jehaípe, reheguagui. Temimbo’e
tembipuru ogapegua ha mba’éichapa jejaporãmbe’u – hembiaporã. Jaheka peteĩ marandu kòaĝagua ha ohechaukáta kuatia
ojapova’erã opaichagua mba’e. Tembi’u’apo (Texto He’i máva rehepa oñe’ẽ pe jehaipyre ñambohasa guaraníme. rehe ohaíva’ekue.
Ohechakuaa mavamavaguipa oñe ñe ۥẽ Instructivo. omoñe’ẽvape. Ñamoñe’ẽ “Pastel Mandi’o”jejapo ha
opaichagua jehaipyre omoñe’ẽvape. Receta). He’i mba’e mba’épa ikatu he’ise umi ñe’ẽ ñambohovái porandukuéra.
Oikũmby mba’etépa he isehína opaichagua Ñe’ẽporãhaipyre omoñe’ẽva. Jahai mba’éichapa ha mba ۥépa
jehaipyre omoñe evape, umi ñe’e guaraníme guarani (Literatura He’i mba’etépa he’isehína upe jehaipyrépe oñeikotevẽ jajapo haĝua ambue
ikatúva he ۥise heta mba’e. Guaraní). ikatúva oiko añetehápe. tembi ۥu.
Oikũmby jehaipyrépe máva rehe oñeñe’eve. Mombe’upy He’i mba’épa he’i jehaipyré ha Ñamoñèẽ mombe’upy “Karáu”ha
Ombojoaju umi mba e ojuhúva jehai pyrépe ñe’ẽmyengoviáva ndaikatumo’ai araka’eve oiko upeichaite. ñahesa’ỹijo.
umi mba’e ha’e oikuaávavoi ndive. (Leyenda. Ombojoavy hemimo’ã hapicha Ñamoñe’ẽ mombe’upy “Tupãsy
Oikũmby umi marandu oñemoĝuahẽva ichupe Referencias remimo’ãgui pe omoñe’ẽvagui. Ka’akupe” ñahesa’ỹijo.
kuatia rupive. endofóricas). Ohechauka ohecharamoha hapicha Ñamoñe’ẽ mombe’urã “Mburuvicha
Omomba’e hapichakuéra remimo’ã Mombe’urã remimo’ã omoñe’ẽvagui. Marangatu” ñahesa’ỹijo.
ojoavýramo jepe hemimo ۥãgui. ñehesa’ỹijo Ñamoñe’ẽ morangu “Ka’i ha Aguara”
Ohechakuaa umi mba’e jehaipyre retepýpe (Análisis de un ñahesa’ỹijo.
oĩva ohechakuaa kuévo: cuento). Ñamoñe’ẽ ñe’ẽpoty temiandu
Jehaipyre ojoapyha hekópe. Morangu (Fábula). “Asunción del Paraguay” ha
Jehaipyre he’iha pe oñeha’ãrõva ichugui. Ñe’ẽpoty temiandu ñahesa’ỹijo.
Umi ñe’ẽ térã ambue signokuéra (Poesía Lírica). Ñamoñe’ẽ ñe’ẽpoty ñembyasyrã
oipytyvõva omoñe’ẽvape oikũmby haĝua Ñe’ẽpoty “Jaheo” ha ñahesayijo.
pe jehaipyrépe he’íva. ñembyasyrã Ñamoñe’ẽ ñe’ẽpoty tembiasakue
Ohechakuaa mba’épa oiko jehaipyre (Poesía “ñande rekove” ha ñahesa ۥỹijo.
omoñe’ẽvape ha mba’érepa oiko upéva. Dramática). Ñamoñe ۥẽ ñe’ẽpoty tavaygua
Ombojoavy umi mba’e ikatúva oiko añetehápe Ñe’epoty “Primero de marzo” ñahesa ۥỹijo ha
umi ndaikatumo’ãigui oiko añetehápe. tembiasakue jaipe ۥa ñe ۥẽpajoja.
Ombojoavy umi mba’e haihára he’íva rehegua (Poesía
oikovaramoguáicha ha umi he’iva ha e Épica).
oimo’ãháicha. Ñe’ẽpoty tavaygua
Ombohesakã umi ñe’ẽ nahesakã porãíva térã (Poesía Popular).
oikuaa’ỹva oipuruhápe ñe’ẽryru Ñe’ẽpahajoja
ñè’ẽhe’isejojáva ha he’isejoavýva. (Rima).
MBO’EPY ATY KATUPYRYRA MBO’EPYKUÉRA TECHAUKARÃ MBA’ÉICHAPA OÑEMBOHEKOKUAÁTA KO’Ã MBA’E IKATU OJEPURU
(Unidades (Capacidades-Destrezas) (Contenido) (Indicadores) MBO’EPY OJEHECHA HAĜUA
temáticas) (Actividades) TEMIMBO’ÉPA IKATUPYRY
(Instrumento de evaluación)
Ohaikuaa Ohai omombe’uhápe hembiapo hogapýpe, Jehai apopyrã (Texto Instructivo). Ohai hendaitépe umi taikuéra Ñamoñee “kumanda peky”. Kuatia rehe oñeme’ẽta
haĝua imbo’ehaópe ha opavave tendápe. Hembiapo hogapýpe ha iñirunguéra guaranimegua. Jahai peteĩ tembi ۥu ojejapóva temimbo’épe hembiaporã
guaraníme. Ohai mba’épa ojapo hogaygua, iñirunguéra ha ndive (Actividades del hogar y de su Ohai hendaitépe pe kumanda pekýgui. ikatu haĝuaicha
ambue hapicha ikuaahára ndive. entorno). muanduhe. Ñama ۥẽ ta ۥangáre ha jahai hembiapo ohechauka oikũmbyha
Omombe’u jey ohaikuévo mombe’ura, ñe’epoty ha Ñe ۥẽtéva (Verbos). Ohai hendaitépe umi tyapu hogapýpe ha iñirunguéra ndive. omoñe’ẽva ha ohaíva.
mombe’u gua’u omoñe’eva terá ohendúva. Ñe ۥẽtéva moĩmbaha tῖgua rechaukaha. Ñamoñe ۥẽ ñe ۥẽtéva ha jahai Ojejesarekóta temimbo’e
Ohai pora oñeikũmby porã haĝua he iséva. (Complementos del Verbo). Ombojoaju hendaitépe ñomongueta jaipuruhápe ñe ۥẽtéva. rehe oñe’ẽpa ha ohaípa
Ohechakuaa mba’éichapa ojepuruva ۥerã umi Muanduhe jepuru (Armonización morfemakuéra guaranimegua. Jahai peteĩ haipyvo jaipuruhápe ñe ojejerurehaicha ichupe ha
ñe’etéva tekome ۥẽva. nasal, glotal y vocálica). upéva oñemboguapýta
Ombojoaju hekopete ۥẽtéva moĩmbaha.
Oipuru hekopete umi ñe’ẽ omombe’úva mba’épa Tero ha teroja (Sustantivos y kuatia rehe.
ijehaipyre. Jahai ápe umi ñe ۥẽ ojehaiguýva ha
ojejapo ha mba ۥé ichapa oñe’i. adjetivos).
Hesakã porã pe ijehaípe ñehesa ۥỹijo.
Ohechakuaa mba’éichapa ojepuruva ۥerã umi Ñe ۥẽjoaju ñemohenda (Clasificación
ñe’etéva areales. de las oraciones).
heíva. Jahai peteĩ moñe ۥẽrã mbykymi
Oipuru hekopete taikuéra guaranímegua. Ñe ۥẽ he ۥisejojáva (Sinónimos).
Ojekuaa ijehai rehe oipuruha jaipuruhápe tero ha teroja.
Oipuru hekopete umi ñe’ẽ oporombohérava. Ñe ۥẽ he ۥiseavýva (Antónimos).
comilla ha paréntesis Jahai guaraníme tero ojeruréva ha
tekotevẽhápe. ñamoĩ teroja oikotevéva.
Ohai hekopete muanduhe. Ñe ۥẽtekuaa jepuru ta ۥangahaípe
Ohai hendapete umi mokõi Jahai ñe ۥẽjoaju ha ja ۥe mba
Ohai hekopete umi ñe’ẽ oĩva ojuehegui ha mokõive (Aplicación de la gramática en las
descripciones). ñe’ẽ he’iséva peteῖ mba’énte. ۥéichagua.
ipúva ñane tĩ rupi.
Ohai hekopete pe tĩgua rehechaukaha. Marandu (Aviso). Ohai hendapete umi ñe’ẽ Jahai peteĩ mombe ۥurã mbykymi
ojuavyetévavoi he’isévape. jaipuruhápe ñe ۥẽheisejojáva.
Ombojoaju hendaitépe umi morfema ñe’ẽrapo rehe. Marandumbyky (Memorando).
Jerurehai (Solicitud). Ohai hendaitépe umi ñe’ẽ Jahai he ۥise avýva umi ñe ۥẽgui
Oipuruha ñe’ẽ térã ambue taiñokuéra oipytyvõva
omoñe ۥẽvape oikũmby haĝua pe jehaipyrépe he Marandu ۥanga (Cartel. Afiche). ojojoguanungáva ijehai térã ojejeruréva.
hyapukuépe aĝa katu Jahai jahecháva jaipuruhápe ñe
ۥíva. Kuatiapirapireñe ۥẽ(Recibo).
Oipuru ohaikuévo umi ñe’ẽme (upéva…jahechápa… ojuavýva he’isévape. ۥẽtekuaa.
Kuatiañe ۥẽ (Carta).
yru…katu…peicha…avei). Ta ۥangahai (Descripción) Jahai marandu.
Ohechauka ahaikuévo omoñepyrũha hembiapokue Tembi ۥu paraguái jejapo (Receta de Jahai marandumbyky.
oikuaamavavoigui ha omohypy’ũ ohóvo pe omba Comidas Típicas). Jahai jerurehai.
ۥemombe ۥuséva. Jahai marandu ۥanga.
Ñe ۥẽpoty itérarehegua (Acróstico).
Oipuru pora umi ñe’ẽ oñemoambuéva hetepýpe Jahai pirapireñe ۥẽ.
oĩgui ijypýpe peteĩ pu’ae ipu mbaretéva. Ñe ۥẽjovake (Entrevista).
Ñe ۥẽkõijepuru. Temiandu Jahai kuatiañe ۥẽ.
Oipuru porã umi ñe’ẽ oñemoambuéva hetepýpe
oĩgui ijypýpe peteĩ pundie ahy ۥogua ipu mbaretéva. (Bilinguismo. Opinión).
Oipuru hekopete umi ñe’ẽ ohechaukáva moõpa oĩ Ñe ۥẽtéva Apopýva (Verbo Activo)
ha araka ۥépa oiko pe oje ۥéva. Ñe ۥẽtéva Tekome ۥẽva (Verbo
Oipuru porã umi ñe ۥẽ ombojoajúva ambue ñe ۥẽ atributivo).
opyta porã haĝua umíva oñondíve pe he ۥisévape. Ñe ۥẽ oporombohérava (Verbo
Oipuru hekoitépe umi sintagma oĩhápe mba’épa Ecuativo)
oguereko ha máva mba ۥépa upéva. Ta ۥanga (Retrato).
Oipuru hekópe umi mokõi ñe ۥẽ he ۥiséva peteĩ mba Ñe ۥẽpapára Paraguáigua (Poetas
ۥénte. paraguayos).
Oipuru hekoitépe umi ñe ۥẽ ojuavyetéva voi he Ñe ۥẽpehetai jurugua ha tĩgua
ۥisévape. (Partículas con palabras orales y
Oipuru hekoitépe umi ñe’ẽ ojojoguanungáva ijehai nasales).
térã hyapukuépe aga katu ojuavýva he ۥisévape. Ñe`ẽ joajura (Conectores)
Oipuru hekopete umi ñe ۥẽ ikatúva he ۥise mokõi térã
hetave mba ۥe.
Ombojoavy umi ñe ۥẽ peteĩ mba ۥénte heiséva ha
umi ñe ۥẽ ikatúva heta mba ۥe he ۥise