987
ADREVALDI FLORIACENSIS MONACHI
choata, nisi Hugo nobilissimus abbas strenue rem- A preedari, nisi Dei liberarentar virtute mirabili. De
publicam gubernans, cam armis, tam consiliis suis
et virtule ejus barbaricos conatas reprimendo, ma-
ximam ex eis manum peremisset. Quod qualiter
hujus per virtutem patris Benedicti potenter effece-
rit, paucis subjiciendum censemus. Igitur pertrans-
iens (ut diximus) nulto obsistente plurimaram por-
tus civitatom, Aurelianis devenit, indeque altius
gressum protendens, ad monasterium Floriacom
cladem inflictura accedere contendit. Porro fama
vulgante istud jampridem fratres compererant
competensque eis visum est ut loco cederent, et
presidio opportentiatis necessaria se communirent,
Proinde diversorum vehiculoram plaustris aptatis,
quaxque pretiosa iu eis componentes, cum supelle-
‘nique ho comperto animum in diversa protrahens,
‘utpotecni militum parvus admodamimpresentiaren
aderat namerus, anxiari super hoc multimode capit
et tadere, qualiter ocearrendum foret intra semet-
ipsum revolvens tants multitadini. Tandem hortats
Girboldi nobilissimi Antissiodorensium comitis ani-
mam congrediendi bellam assumpsit®, asseverans
nulla unguam passom discrimina fore, qui B. Bene-
dicti Patria servitutis gratia adversantiom agmini
sese immiscuerit, Roboratis ergo hac exhortations
confisi meritis et anxilio excellentissimi
‘baud procul a monasterio hostes proseqean-
‘tur a tergo: conserioque forti animositate gravi
pralio, tanta depopulationis strage in eos bacchati
tili reliqaa ad predium Matriniacense decernunt sunt, ut ex tanta populi numerositate vix fuerit ali-
contendere : quatenus illic quoquo modo tata sua
‘omnia possent osse. Ast eadem perfida natio mona-
sterium deveniens, speque sua frustrata, nibil in e0
quod diripere prater parietes valeret reperiens,
tandem plaustrorum recentibus vestigiis perspectis,
eo tendendum deliberat, quo fratres iisse suspecto
animo estimabat : ut melioribus eorum direptis, re-
dirct patrata victoria. Prevenitque ipsorum nequam
consilium omnipotentia misericordis Dei, quze eos et
sua virtue protereret, et innocentem plebem a ma-
ligna eorum infestatione benigne defendendo salva-
ret. Nam tum redictus venerabilis vir Hugo a par-
tibus Bargundie ob suze utilitatem necessitatis forte
Dei consilio vocatus ad hos fines contenderat, pro-
peque monasterium perveniens, relatu suorum addi-
dict, Fratres ab hostibus subsequi, ac ocissime de-
‘Hig est Hugo abbas qui concilio Pontigonensi
anno 876 subscripsit, ad quem dua exstant Joannis
pape VIIL epistola, tom. Il Cone, Gall. pro tutola
monasterii Pultariens
Ts apud Roginonem aliosque anno 887 decessisse
dicitur his verbis : Hugo abbas magne pielalis vir et
‘magna prudentie Aurelianis moritur, e apud 8.
Germanium Autissiodoro sepelitur. Ducalus quem te:
quis qui belli eventam intimaret posteris, Patrata
itaque desiderabili victoria, belli dux suos interro-
gans, requisivit si forte quempiam reverend visic-
nis monachum inter densitates hostiam sibi viam
pandentem proprio visu contemplati essent. Quibes
respondentibus se in illo prelio neminem monache-
rum vidisss, statim ille: Sancta’, inquiens, Bene
dictus me per totum belli hujus certamen protegeas,
sinistra manu equi mei habenas dirigeado accuste
diendo tenuit : dextera vero baculam manu teneas,
plarimos hostium prosternendo morti tradidit. Sie
et nocentibus pomna et innocentibus interventa Ps
tris Benodicti seouritas reddita est : prestante bee
dicto Dei Filio, cujus nomen benedictam permanet
¢ in secula szeuloram.
‘nuerat et strenue rezerat, Odoni filio Rudberti ob
imperatore traditur, qui ea tempestate Parisiorea
comes erat.
‘"Anonymus pallo supra citatas : Anno Dowiai
870 fluge abbas et Gautfridus cum. tra
configentes cum Northmannis in Ligerim resi
sezaginia inibi interfecerunt, ele.
ADREVALDI
FLORIACENSIS MONACHI
DE CORPORE ET SANGUINE CHRISTI
Contra ineptias Joanmis Sconi.
(Apud Acherium, Spicilegii tom. I, pag. 180, ex mss, abbatia Floriac.)
Beatus * Hieronymus in Commentario Mathai D impletum, et agni carnes cum apostolis comederat,
evangelist cum mysteria Dominici corporis expo-
neret, talitor intulit: « Canantibus autem (Matth,
xxv, 26), ete., postquam typicam Pascha fuerat
* Beatus. Hoc opuscalum Acherius monet a se
epertum esse in membranis Floriacensibus, quod
‘ssumit panem qui confortabat cor hominis, et ade
rum Pascha transgreditar sacramentam, wt quo
‘modo in presigurationem ejus Melchisedech samni
quidem totum constat ¢ seatentiis Patram ab Adre-
‘aldo consareinatis,989
DE CORPORE ET SANGUINE CHRISTI.
930
Dei sacerdos panem et vinum offerens fecerat, ipse A ne idolis fierent, et ut de carnalibus victimis quasi
per typum et imaginem ad spiritales hostias transi~
remus. Dicendo autem so hostias non quasisss,
quoque in veritate sui corporis et sanguinis repra—
eentaret. »
Item ad Edibiam, quid sit in Matthao scriptum :
Dico cobis : Non bibam amodo de hoc genimine
itis (Matth, xxvt, 29): «Nos andiamus panem quem
fregit Dominus deditque discipulis, esse corpus Do-
mini Salvatoris, ipso dicente ad eos : Accipite et co-
medite, hoc est corpus meum (Ibid., 26); et cali
com illum esse, de quo iterum locutus est : Bibite
‘ez hoc omnes; hic est enim sanguis meus Novi Testa-
smenti, qxi pro multis efundetur in remissionem pec«
calorum (Ibid., 27, 28). Ista est calix de quo in
propheta legimus : Calicem salularis accipiam, et
momen Domini invocabo (Paal. cxv, 4). Et alibi :
ostendit quia lex spiritalis sit, omniaque qua» Judai
carnaliter faciunt, a nobis spiritaliter impleri. »
‘At vero in explanatione Malachi prophet, eo
capitulo, quo dicitur : Non est miki voluntas in vobis,
dicit Dominus ezercituum, Et paulo post : In omni
loco sacrifeatur, el offertur nomini meo oblatio munda,
(Malach. 1, 10, 41), post malta ita dicitur : « Qui-
dam pntant hoc quod ad Judaos dicitur specialiter,
eo quod victima eorun immunda sint aique pollute,
et sacrificium transferaturad gentes, intelligi debere
super Ecclesiae sacerdoubus qui negligentor offerunt
ictimas Domino. Quod si recipimus, ergo ab Eecle-
Calis twus inebrians, quam praclarus est (Psal. xx1, B sia ad aliam rursum religionem victim transferends»
5). Si enim panis qui de carlo descendit, corpus est
Domini, et vinum quod discipulis dedis, sanguis it~
ius eat Novi Testamenti, qui pro multis effusus est
im remissionem peccatorum, Indaicas fabulas re-
pellamus, et ascendamus cam Gomino canaculum
‘magnom, stratum, atque mundatum, et accipiamuy
ab eo sursum calicem Novi Testamenti, ibique cum
0 Pascha celebrantes, inebriemur vino sobrietatis.
Non est enim regnum Dei cibus ef polus, sed justitia
¢t gaudium, et poz in Spiritu sanclo (Rom. x1v, 17);
nec Moyses dedit nobis panem verum, sed Dot
Tesus, ipse conviva et convivium, ipse comedens et
qui comeditur; illius bibimus sanguinem, et:
potare non possumus, et quotidie in sacrifciis ejus
de genimine vitis vere, et vinew Sorech, quz inter-
pretatur efecla, rubentia musta calcamus, et novum
ex his vinam bibimas in regno Patris, nequaquam
in vetustate littere, sed in novitate spiritas cantan-
tes canticam novum, quod nemo potest canere, nisi
in regno Ee-lesiz, qua regnum Patris est. »
In Expositione autem Epistola ad Ephesios in e0
loco ubi sententiam Apostoli exponit : In quo habe-
wus redemplionem per sanguinem ipsius (Ephet. t, 7)s
dicit : + Dopliciter sanguis Christi et caro intel~
ligitur, vel spiritatis illa atquo divina, de qua ipse
dicit : Caro mea vere eat cibus, et sanguit meus vere
est potus (Joan. vi, 56); et: Niei manducaveritis
carnem meam, et biberitis sanguinem meum, non ha-
Dbebitis vitam aternam (Ibid., 34): vel caro et sanguis
que crucifiza est, et qui militis effusus est lancea.
Jaxta hane divisionem et in sanctis ejus diversitas
sanguinis et carnis accipitur; ut alia sit caro que
visura est salutare Dei, alia caro et sanguis que re-
num Dei nequeant possidere. »
dem quod in tractatu Isai prophets, ubi dici-
tur : Quo mihi multitudinem vickimarum vestrarum ?
Et post pauca : Quis enim quasivit hac de manibus
vsestris? (Isa. 1, 41, 12) ait: « Audiant Ebionita,
qui post passionem Christi abolitam legem putant
esse servandam. Andiant Ebionitarum socii, qui Ju-
dmis tantum ot de stirpe Israelitici generis hac cu-
stodienda decernunt. Hostis ergo et victimasam im.
molatjonss non principaliter a Deo quasita sunt, sed
D
sunt; et quomodo legi Evangelium , sic rarsum
Evangolio ea qu non sunt fatura, succedent.
Sanctus Angustinus in expositione Evangelii Joan-
nis (tract. 26), in eodem loco ubi dicitur: Eyo sum
Panis vious qui de calo descendi (Joan. vi, 51), ita
‘sentit ; et unde inguians illi superbiebant, subjicit
dicens: « Patres vestri manducaverunt manna, et
mortui sunt (Ibid., 69, Quid est unde superbilis?
Manducaverant et mortai sant. Quare manducave-
runt et mortui sunt? quia quod videbant orede-
ant, et quod non videbant non intelligebant. » Et
post paulalum : « Mandacaverunt, inguit, manna
et Moyses, manducaverant et alii sancti, et mortui
non sant morte spiritali. Quare? quia visiil
lem
bom spiritaliter inteHexerunt, ete., ut spiritaliter
satiarentar. Nam ot nos hodie accipimus visibilem
cibam, sed alind est sacramentum, aliud virtus sa-
cramenti. Quam malti accipiuntde altare et morian
tur, et accipiendo moriunturt Unde dicit Apostolus :
udicium sibi manducat et bibit (I Cor. x1, 27). Nonne
buccella Dominica venenum fuit Jude ? et tamen ac
cipit, et cum accepit, in eum inimicas intravit ,
‘non quia malum accepit, sed quia bonum malus
cepit. Videto ergo, fratres, panem calestem spirita-
liter manducatz. » Et post multa: « Hic est ergo
panis qui de celo descendit, ut si quis ex ipso mandu-
caverit, non moriatur (Joan. v1, 80); sed quod perti-
net ad virtutem sacramenti, non quod pertinet ad
sibile sacramentum ; qui mandacat intus, non fo-
ris; qui manducat in corde, non qui premit dente.
Ego sum panis vious qui de calo descendi (Ibid.,
Bi). Ideo vivus, quia de elo deseendit. De ccelo
descendit et manna; sed manna umbra erat, iste ve-
ritas est. Si quis manducaverit ex hoc pane, vivet in
‘aternum. Et panis quem ego dabo pro mundi vita, caro
mea est (Ibid., 82). Hoc quando caperet caro; quod
dixit panem, carnem? Vocatar caro, quod non capit
caro : et ideo magis non eapit caro, quia vocatur
caro: hoc enim exhorruerant, hoc ad se multum
esse dixerunt; hoc onim fieri non posse putaverunt.
Caro mea est, inquit, pro mundi vita, »
tem in positionem buccelle quam Judas accepit,
post multa ita dicit (iract. 62) : « Recordamini984
ADREVALDI FLORIACENSIS MONACHI
set
‘unde sit scriptum : Quicungue manducaverit panem, A date sunt completiva. Sacrificia ergo illa tanquam
aut biberit calicem Domini indigne, reus erit corporis
ef sanguinis Domini (I Cor. x1, 27). Et de his erat
sermo, cum hoc Apostolus diceret, qui Domini cor-
us velut querolibet alium cibum indiscrete negli-
genterque sumebant. Hic ergo si corripitur qui non
dijudicat, hoc est, non discernit a ceteris cibis Do-
minicum corpus ; qui ad Dei mensam fingens a
cum, accedit inimicus... si reprebensione tangitur
negligentia convivantis, qua poena percutitur vendi-
tor invitantis ? Quid autern erat pans traditori datus,
demonstratio cui gratia fuisset ingratas? Intra-
vit ergo post hunc panem Satanas in Domini tradi~
torem, ut sibi jam traditum plenus possideret, in
quetp prius intraverat ut deeiperet. Neque enim cum
verba promissiva ablata sant. Quid est quod datom
est completivam ? Corpus quod nostis, quod non
quod utinam qui nostis, omnes non
ad jndicim noveritis. » Et post pauca : « Quid
ergo? Nos jam hoc tempore sine sacriflcio dimissi
sumus? Absit: Corpus autem perfecisti mihi. 1deo
illa notuisti ut hoe perficeres: illa voluisti antequam
hhoe perficeres, Perfectio promissoram abstalit verba
promittentia; nam si adhuc sant promittentia, non-
dum impletam est quod promissum est. Hoc promit-
tebatur quibusdain signis : ablata sunt
mittentia, quia exhibita est veritas promissa. In boo
scorpore snus, hujus corporis participes sumes;
‘quod accipimus novimus, et qui non nostis now
illo erat quando ad Judzos perrexit, et de pretio B et cum didiceritis, utinam non ad judicium acci~
tradendi Domini pactus est ; cum apertissime Lucas
evangelista testetur, et dicat : Intravit autem Sata-
nas in Judam, qui cognominatur Ivcarioth, wnum de
duodecim ; et abiit, et locutus est cum principibus
sacerdotum (Luc. xxit, 3, §). Ecce ubi ostenditur,
quod jam intraverat Satanas in Judam. Prius ergo
intraserat immittendo in cor eyus cogitationem quo
traderet Christum : talis enim jvm venerat ad cox
nandum, Nun¢ autem post panem intravit in eum,
non adhue ut alionum tentaret, sed at propriam
possideret. Non autem, ut putant quidam neg!
Jegenites, tune Judas Christi corpus accopit
gendum est enim quod jain omnibus cis distribuerat
Dominus saerameutum corporis et sanguinis sui,
ubi et ipse Judas erat, ut sanctus Lucas narra
(Tbid., 49, 21). Ac deinde ad hoe ventum est ubi
secundum narrationem Joannis apertissime per b
cellam tinclam atque porrectam, suum exprimi
Atraditorem, »
Homiliam quoque de sacramento corporis et san-
‘guinis Domini diebus resurrectionis parvam peregit
his verbis : « Hoc quod videtis in altare Dei, etiam
transacta nocte vidistis; sed quid esset, quam ma—
gna rei sacramentum contineret nondum audistis :
ad hoc videtis, panis est et calix, quod vobis etiam
oculi vestri renuntiant ; quod autem fides vestra po-
stulat instraenda, panis est corpus Christi, calix est
sanguinis Christi.» In Quastionibus etiam suis quas
de Veteri et Novo Testamento composuit, ubi de
Pascha veteri sermonem agit, ita de sacramento
corporis et sanguinis Domini ait : « Purgatis enim
solis et lavacto indulgentia: coelestis expiatis perci
piendi Christi corporis sacra [tibi) facultas porrigi-
tur; ita que figurata Israclitis fuerant, in nobis
corroborata sunt, et qua in illis imagines, in nobis
ipsw sunt veritates : imitabantur illi facere Pascha
dum in similitudinibus exercerentur, solis discipulis
Christi verwin Pascha factaris. » Sed et psaliaus tri-
esimus nonus in eo versicalo cum dicitur : Saeri-
ficium et oblationem noluisti, optime et lucide qua-
liter corpus Dominicum sit accipiendum declaral,
ita inquiens (Enarr. in psalm.) : « Cum datum est
quod promissum est, ablata sunt verba promis
€ sionis
p qe illam
piatis, Qui enim manducat et bibit indigne, judiciem
sibi manducat et bibit (I Cor., x1, 29). Perfectum est
nobis corpus, perficiamur in corpore. + Et longe
post: « Judai in umbra remanserunt, solem gloriz
ferre non possunt ; jam nos in luce sums, tenearus
corpus Christi, tenermus sanguinem Christi. »
Porro S. Gregorius in homilis suis exponens sea-
tentias Exodi de sanguine Agni, poste ac superliai-
naribus sie dicit (Homil. 22 in Eoang., lib. 1):
+ Quid mimquo sit sanguis Agni non jam audiendo,
sed bibendo didicistis. Qui sanguis super utrumque
postem ponitar, quando non solum ore corporis, sed
etiam ore cordis hauritur ; in utroque etenim poste
agni sanguis est posites, quando sacramentam par
1s cum ore ad redemptionem sumitar, af
imilationem quoque intenta mente cogitatur. Nan
qui sic Redemptoris sui sanguinem accipit ut imitari
passionem illius necdum velit, in uno poste sangui-
nem ponit. » Necnon Dialog. lib., de virtute a
mysterio victima salutaris dicit (lib. rv, cap. $8) :
«Inter hac autem pensandum est quod tutioe
via sit, ut bonum quod quisque post mortem stam
sperat agi per alios, agat dum vivit ipse per se :
Deatiue quippe est liberum exire, quam post vineuls
Tibertatem quarere, Debemus itaque praesens saca-
Jom, vel quia jam conspicimus defluxisse, tota meate
contemnere, quotidiana Deo lacrymaram sacridcia,
quotidianas carnis ejus hostias immolare. Hec mm
que singulariter victima ab zterno interita animam
nobis mortem congenitam per mysle-
rium reparat; qui licet resurgens a mortais jam
non moritur, et mors ei ultra non dominahitar
(Rom. vt, 9); tamen in seipso immortaliter atqus
incorruptibiliter vivens, pro nobis iteram in bos
titur, ojos sanguis non jam in manus infideliom, sol
in ora fidelium fanditur. Hine ergo pensemus quale
nod pro absotutions
nostri passionem unigeniti Filii semper imitate.
Quis enim Adelinm habere dubium possit, in ips
jmmolationis hora ad sacerdotis vooetn omlos aperiti,
in illo Jesu Christi mysterio angeloram choreadosse, summis ima sociari, terrena coll
jungi, anum quoque ex visibilibus atque invisibilibus
fieri. » Sane-clarissime memori@ Cyprianus cum
orationem Dominicam exponeret, ventumque esset
ad id quod dicitor : Panem nostrum quotidianum
(Matih. v1, 14) : «Potest, inquit, dupliciter accipi
¢t spiritaliter et simpliciter, quia et uterque intel-
lectus utilitate divina proficit ad salutem : nam pa-
nis vite Christus est, et panis omnium non est, sed
noster est; et quomodo dicimas : Pater noster
(ibid., 9), quia intelligentium et credentium Pater
est; sic et panem nostrum vocamus, quia Christus
noster, qui corpus ejus contigimus, panis est. Hunc
autem panem dari nobis quotidie postalamas ; ne qui
in Christo semus, et Eucharistiam quotidie ad ci~
DE VITA 8, AIGULFI.
958
us A esti pane prohibemur, a Christi corpore separemar,
ipso pradicante et monente : Ego sum panis vita
que de colo descendi: si quis ederit de meo pane, vivet
in eternum : panis autem quem ego dedero pro vita
saculi, caro mea est (Joan. vi St, 52). Quando ergo
dicit in atornum vivere, si quis ederit de ejus pane ;
‘ut manifestum est eos vivere, qui corpus ejus attin-
gunt, et Encharistiam jure communicationis aeci-
piunt : ita contra timendumet orandum est, ne dam
quis abstentus separatur a Christi corpore, rema~
eat a salute..., comminante ipso et dicente,: Nisi
manducaveritis carnem Filii hominis, et biberilis ejus
sanguinem , non habebitis vitam in vobis (Joan -
y, 54), Et ideo panem nostrum, id est Christam,
dari nobis quotidie petimus, ut qui in Christo
‘bum salutis accipimus, intercedente aliquo graviore pj manewns et vivimus, a sanctificatione ejus et cor
delicto dum abstenti et non communicantes a ca- porenon rocedamus.» —*
VITA SANCTI AIGULFI
ABBATIS LERINENS ET MANTYRIS.
AUCTORE ADREVALDO MONACHO,
(Apud Mabill. ubi supra.)
OBSERVATIO PRAVIA,
Legerat Laurontins Surius. Aicuurisen Aygulfi[Aigulfe, al. S. Ayoul} Vitamab Apnevavoo scriptam,
auctoris tamen nomine destituiam, eamque ase contractam ¢t alio stylo rédditam anno 4580 ediderat. Non
placuit Vita Suriana Vincentio Barrali, qui, translationis S, Benedicti in Galliam obscurare memoriam
volens, aliam Vitam ex sariit mas. peraniiqnisque eodd. Cornobii Lerinensis compilatam, eliminata praedict2
Aranslationis narratione, vulgavit, anno 1643, in Chronologia sua Lerinensi. Quod quidem in monacho
congregationi Cassinensi addicto’ utcunque ferendum, probari utique non potest in recensione Suriana,
auno 1618 Colonie facta, cui, rejecta priori historia a Surio probata, Barralis compilatio inserta est, Ia
ms, cod. Floriacensi S. Aiguld Vita nobis hic germano ac nativo stylo reprasentata istam prafert inscrip-
PROGEMIUM PATRIS ADREVALDL
de Vita et Passione venerabilis monachi Arcutrt Eloviacensis loco.
Vite: sanclorum utiles, C inserantur, quasi per quoddam speculum ad nostro
4. Sanctorum fortissimoramqueChristi athletarum
pia arduaque certamina, quibus diabolam mundum-
que truculentum trinmpharunt, litteris committere,
succidaisque transmittere, non esse cujuscunqueofl-
cium, nemo est pene qui now norit. Etenim talibus
radimenta eredentium fideique auspicia dedicantar,
spei fiducia adultianimantur,charitatis pie duleedine
perfocti delectantur, cantela agonothee ne succum=
‘ant quasi quodam oleo perfundetur ; et si lassave-
rint, hoc medicaminefortitudini pristine redduntar.
Huo accedit quod sanctorum societati, quos jam re—
tinet beatitudinis sinus nobis adbue interelnsns, his
allecti frequenter intersumus. Neque enim eos
Propter lineamenta diligimus forinseca, sed quod
palchros novimus meritoram prerogativa, quee J alicujus minus cate caventis insidia
Gam nostria cordibus per historiam eorum recitata
‘montis oculos prassentanda reducuntur, E quoram
collegio nos unins Vitam passionemque, id eat Ai-
golf nomine, ipsius amore pro quo sic vixit et pas-
Sus est, sctipto tradendam suscepimus ; non freti
genii acrimonia, sed illius javamine qui linguas
infantinm facit disertas : et cujus promissam tan-
quam firmissimam tenemus anchoram diconti
Aperi os tuum et ego implebo illud (Psal. uxxx).
2. Sed non me fagit quoramdam usus semper
queritantinm, quo dentem Jaceran figere queant,
quorum forsan sententia erit : Quid nobis rudem ad-
ucitis, vel potius confingitis martyrem ? Num eum
aliquis pro ide Christi jugalavit persecatorum ? An.
tiquoram est tale mariyrum tropeum, it
‘cui laus quam brevissima si emerserit, sificiat ei,