M20151000542 RATY RECTO

PERBINCANGAN 1

Bincangkan pengertian konsep-konsep berikut serta beri contoh seperti berlaku di Amerika dan Malaysia.

1. Ras
2. Etnik
3. Stereotaip
4. Diskriminasi
5. Prejudis
6. Perkauman

Konsep Malayisia Amerika Syarikat

1. Ras
Malaysia mempunyai pelbagai ras-ras seperti
Secara umumnya tiga ras yang dominan di
Ras (Race) adalah kumpulan manusia yang
terdapat ras Melayu, Cina, India, KadazanDusun,
Amerika Syarikat ialah Caucasian (kulit
terdiri daripada lelaki dan perempuan yang
Iban, Bidayuh, Bajau, Murut dan banyak lagi.
putih),Negroid (kulit hitam) dan Mongoloid (kulit
berkongsi ciri-ciri biologi tersendiri yang
kuning).
diwarisi, dan dapat dibezakan dengan jelas
dalam masyarakat (Macionis, 1998:214). Warna kulit merupakan ciri utama bagi
Pada suatu ketika dahulu, manusia pernah menentukan ras seseorang. Rupa bentuk fizikal
dibahagikan kepada kategori Caucasoid, seperti rambut, paras wajah, bentuk kepala dan
Mongoloid, Negroid dan Australoid dengan kumpulan darah juga digunakan untuk
berdasarkan kepada perbezaan fizikal menentukan ras.
seperti warna kulit, warna rambut, rupa
bentuk dan lain-lain
Walau bagaimanapun pembahagian sedemikian adalah secara kasar sahaja kerana memang terdapat golongan yang sukar
diklasifikasikan ke dalam mana-mana kumpulan ras. Ini adalah kerana manusia sentiasa bergerak, bersosial, berinteraksi dan perkahwinan
 M20151000542 RATY RECTO

campur sering berlaku di antara satu sama lain. Kesannya akan menghasilkan golongan baru yang mempunyai keturunan campuran yang
tidak dapat digolongkan ke dalam mana-mana kumpulan ras.

2. Etnik
Di Malaysia terdapat 3 etnik terbesar yang Amerika merupakan negara yang terdiri daripada
Etnik (ethnic) pula tidak dipengaruhi mewakili kepelbagaian kaum dan budaya yang pelbagai lapisan etnik seperti Red-Indian, Kulit
oleh faktor biologi tetapi ianya merujuk terdapat dalam negara ini, seperti etnik Melayu, putih, Hispanik, Latino, Pan-Asian, Kaukasian,
kepada golongan yang berkongsi budaya Cina dan India. Namun, etnik yang terdapat di Afrikan-American dan beberapa lagi etnik yang
yang diwarisi (Macionis,
1998:215). negeri Sabah dan Sarawak juga sangat terkenal lain.
Golongan dari etnik yang sama akan dengan kepelbagaian etnik yang sedia ada. Di
mempunyai kesamaan dari segi asal-usul, Sabah, dianggarkan sebanyak 23 suku etnik yang
bahasa dan agama. sedia ada dan beberapa etnik seperti Iban,
Menurut Kamus Dewan, etnik ialah Bidayuh, dan Melanau juga terdapat di negeri
berkenaan bangsa manusia: ia juga tidak Sarawak. Etnik pada dasarnya bersikap
memaksa perubahan terhadap kepercayaan etnosentrik iaitu menganggap ciri-ciri budayanya
agama atau membuang unsur sesuatu sebagai wajar, betul dan lebih utama daripada
kaum. Kumpulan etnik lazimnya bermula budaya etnik lain yang dipandang rendah dan
daripada satu konsep keturunan, iaitu anggil ganjil, berada ditahap rendah atau tidak
sesuatu generasi kumpulan etnik hari ini bermoral.
mempunyai nenek moyang yang sama, dan
turun-temurun daripada nenek moyang itu.

• Etnik dapat dikelaskan melalui perbezaan

budaya. Selain itu, etnik juga dapat
 M20151000542 RATY RECTO

dikelaskan mengikut demografi iaitu

mengikut kedudukan geografi dan
sempadan negeri. Contohnya di Sabah dan
Sarawak terdapat pelbagai kumpulan etnik
pada kedudukan geografi yang berbeza.
3. Stereotaip
Contoh kenyataan positif seperti orang Bagi masyarakat orang kulit putih di amerika
Stereotaip merupakan kenyataan
Melayu bersikap peramah, orang Cina pandai mereka mempunyai tanggapan dan persepsi
umum terhadap sesuatu kumpulan etnik,
Matematik dan orang India juara dalam lumba buruk terhadap mereka yang berkulit hitam dari
sama ada berbentuk negatif ataupun positif.
maraton. Dengan kata lain, stereotaip ialah keturunan afrika. Bagi mereka golongan kulit
Oleh itu untuk mengelakkan berlaku sikap
gambaran yang berlebih-lebihan tentang sesuatu hitam ini mempunyai sifat keras, berperangai
streotaip terhadap sesuatu etnik
perlakuan baik atau buruk yang ditujukan kepada jahat dan tidak sesuai berada dalam komuniti
pemahaman terhadap budaya etnik lain
sesuatu kumpulan etnik oleh etnik lain. yang setaraf dengan mereka.
perlu dihayati. Setiap kumpulan etnik
mempunyai pandangan stereotaip masing-
masing terhadap kumpulan etnik yang lain.
Fikiran stereotaip ini wujud daripada
pengalaman dalam kehidupan seharian
setiap etnik sehingga membentuk imej atau
label terhadap kumpulan etnik yang lain.
Stereotaip negatif akan
menimbulkan perasaan negatif dalam
kalangan masyarakat dan seterusnya
membataskan interaksi antara etnik dan
 M20151000542 RATY RECTO

menimbulkan semangat perkauman yang

menebal. Daripada fikiran stereotaip negatif
akan memberikan kesan kepada perasaan,
kepercayaan dan perangai yang negatif
seperti prejudis dan diskriminasi terhadap
kumpulan etnik lain.
4. Diskriminasi
Pada hakikatnya, diskriminasi dan prasangka atas
Diskriminasi merujuk kepada layanan buruk Menurut satu kajian universiti baru-baru ini, yang
dasar warna kulit nyata masih berterusan di
sesuatu kumpulan etnik terhadap kumpulan menunjukkan bahawa diskriminasi kaum wujud

etnik lain, biasanya oleh kumpulan etnik dalam proses pengambilan pasaran buruh sektor Amerika Syarikat. Sungguhpun wujudnya idea
mengenai individualisme (individualisme) dan
dominan terhadap kumpulan etnik minoriti. swasta.
kebebasan hak, masyarakat Amerika rata-rata
Diskriminasi akibat daripada prejudis, Dalam satu penyelidikan bersama, pensyarah
masih menilai kemampuan seseorang mengikut
layanan yang buruk diberikan kepada kanan Universiti Malaya (UM), Dr Lee Hwok Aun,
kaum, etnik dan kelas sosial. Kaum kulit putih
seseorang berdasarkan keahliannya dalam dan rakan penyelidikan, Dr Muhammed Abdul
diletakkan pada status yang lebih tinggi
sesuatu kumpulan etnik dan bukan atas Khalid dari Universiti Kebangsaan Malaysia
berbanding kaum lain. Hak kaum bukan kulit putih
dasar perilaku peribadinya. Diskriminasi (UKM), mendapati bahawa graduan baru Cina
dalam soal pembahagian kawasan perumahan,
dipengaruhi oleh pandangan, pemikiran dan lebih berkemungkinan dipanggil temu duga
kepercayaan negatif seseorang atau pekerjaan berdasarkan 'resume' mereka peluang pelajaran dan pekerjaan masih
dipertikaikan. Permodenan dan pembangunan
sekumpulan etnik terhadap kumpulan etnik berbanding dengan orang Melayu.
ekonomi secara dasarnya tidak memanafaatkan
lain, iaitu akibat pandangan stereotaip dan
kaum kulit hitam. Ramai antara mereka masih
fikiran prejudis.
tinggal di kawasan-kawasan mundur yang
dikenali sebagai “ghettoes“.
Diskriminasi berlaku dalam banyak bentuk.
 M20151000542 RATY RECTO

Diskriminasi bentuk mudah dapat dilihat

apabila individu sesuatu kumpulan etnik
cuba mengelakkan diri daripada individu
atau etnik yang diprasangkakan.
Diskriminasi mencapai tahap tertinggi
apabila melibatkan pembuangan kerja,
serangan fizikal secara terbuka atau
percubaan penghapusan sesebuah
kumpulan etnik.
5. Prejudis
Eve Darian-Smith (2012) menyatakan bahawa
Prejudis ditakrifkan sebagai kepercayaan Insiden di Kampung medan pada tahun 2001

dan perasaan negatif mengenai ahli atau merupakan contoh yang terbaik bagi orang kulit hitam di Amerika dijadikan sebagai
suatu simbol atau subjek prejudis hanya kerana
kelompok etnik lain. lazimnya, pandangan menggambarkan perasaan prejudis antara dua
perbezaan warna kulit dan faktor biologi mereka
atau kepercayaan ini bersifat umum dan kaum di negara kita.Insiden ini merupakan
dengan orang kulit putih. Seperti yang dinyatakan
tidak berasaskan maklumat yang jelas, kekecohan kaum yang berakhir dengan tragedy di
oleh Du Bois pada tahun 1920, selama satu abad
tepat atau mencukupi. Prejudis wujud mana ramai yang kehilangan nyawa dan berjuta-
atau lebih ia telah menjadi impian mereka yang
berdasarkan satu imej mental, biasanya juta ringgit dihabiskan untuk proses pemulihan.
tidak percaya bahawa orang Negro adalah
kurang memuaskan terhadap kumpulan
manusia dan mereka perlu mencari beberapa
etnik atau ahli-ahli kumpulan etnik tertentu.
asas saintifik tentang kewujudan orang negro di
Sebagai contoh, seorang murid India
Amerika.
berkata: “Saya tidak mahu diajar oleh cikgu
Melayu kerana ramai kawan mengatakan
bahawa cikgu Melayu adalah malas,” atau
 M20151000542 RATY RECTO

seorang usahawan Melayu berkata dia tidak

suka berniaga dengan orang Cina dan
orang India kerana daripada pendapat
kawan-kawannya, orang Cina dan orang
India adalah tidak jujur.
6. Perkauman
Konflik ras dan etnik di Amerika Syarikat juga
Isu perkauman memang tidak dapat dielakkan
Rasisme (bahasa Inggeris:Racism) dipengaruhi oleh fenomena “Hate crime” iaitu
apabila terdapat golongan atau kumpulan
merupakan satu bentuk kepercayaan, sikap jenayah yang bermotifkan unsur perkauman
manusia yang mempunyai beberapa ciri
dan amalan yang mendiskriminasi terhadap seseorang atau harta bendanya
kesamaan seperti biologi atau budaya cuba
segolongan manusia berdasarkan ciri-ciri (Macionis, 1998: 141). Ini dapat dilihat dalam kes
mempertahankan golongan masing-masing dan
perkaumannya. Pada dasarnya, pembunuhan James Byrd Jr. di Texas baru-baru
pada masa yang sama menindas kaum lain.
kepercayaan ini mengandaikan bahawa ini. Dalam kes tersebut, James, seorang kaum
Banyak organisasi politik dan sosial di negara kita
manusia boleh dibahagikan kepada kaum kulit hitam telah diikat pada trak dan diheret
dibentuk berasaskan kepada garis perkauman
yang berbeza; dan serentak itu, ia juga sehingga mati oleh sekumpulan kaum kulit putih
atau etnik.
mengandaikan bahawa nilai dan darjat yang dipercayai anti kaum kulit hitam (New Strait
seseorang boleh ditentukan berdasarkan Organisasi sedemikian hanya memperjuangkan Times, 11 Jun. 1998).
kaum yang diwakilinya. Dalam bahasa kepentingan dan merebut hak-hak yang
Melayu, konsep rasisme sangat berkaitan dirasakan perlu tanpa memikirkan kepentingan
dengan perkauman dan juga semangat golongan lain, keharmoni dan kesejahteraan
assabiyah. negara. Negara kita juga pernah mengalami
Rasisme merupakan satu ideologi peristiwa berdarah akibat dari rusuhan kaum
atau kepercayaan yang diwujudkan untuk dalam peristiwa 13 Mei 1969, sehinggakan
membuat justifikasi atau penjelasan secara keadaan darurat terpaksa diisytiharkan di seluruh
 M20151000542 RATY RECTO

rasional supaya wujudnya

ketidaksamarataan dalam kalangan etnik negara kita. Konflik ras juga boleh mengakibatkan
yang berbeza. Rasisme juga ditakrifkan pengasingan kumpulan-kumpulan tertentu dari
sebagai pandangan, pemikiran atau segi pelajaran, perumahan dan pekerjaan.
kepercayaan negatif oleh sesuatu kelompok
sosial terhadap kelompok sosial yang lain
berdasarkan ciri-ciri fizikal dan biologinya.
Mengikut Banton (1970), ideologi rasisme
dibentuk berdasarkan tiga fahaman yang
berikut:
• Manusia boleh dibahagikan secara semula
jadi berdasarkan ciri-ciri fizikal.
• Ciri-ciri fizikal ini berkaitan rapat dengan
budaya, personaliti dan
kebijaksanaan seseorang itu.

RUJUKAN

Najeemah ,Mohd. Yusof. (2005). Pola Interaksi Sosial dalam kalangan murid pelbagai etnik di SMK sekitar Sungai Petani Kedah. Tesis
M20151000542 RATY RECTO

PhD Tidak diterbitkan , USM, Pulau Pinang.

Sabree Hussin, (2009, Oktober 9). Konsep Ras dan Rasisme. Dimuat turun daripada

http://hubungan-etnik.blogspot.my/2009/10/konsep-ras-dan-rasisme.html

Sanusi Osman, 1989. Ikatan Etnik Dan Kelas Di Malaysia, Universiti Kebangsaan Malaysia: Bangi.

Shamsul Amri Baharuddin (2009). Modul Hubungan Etnik. Shah Alam :Pusat Penerbitan

Universiti Kebangsaan Malaysia.

Shamsul Amri Baharuddin, (ed). (2012), Modul Hubungn Etnik, edisikedua. Shah Alam :Pusat
Penerbitan Universiti Kebangsaan Malaysia.

Ting Chew Peh, 1983. Konsep Asas Sosiologi, DBP: Kuala Lumpur.